Ana Sayfa
Alt Sayfa
MÜSLÜMAN NASIL OLUR
LİNKLER
İletişim
ANA BABA HAKKI
ANA BABA HAKKI-BALLI
ESB EVLAT HAKKI
FAYDALI SİTELER
KÜTÜPHANE
KUTSAL EMANETLER
NEDEN MÜSLÜMAN OLDULAR
DİİNİMİZİSLAM.COM RADYO
ESHABIN HEPSİ MÜÇDEHİDDİR
VAHDETİ VUCUD VE ARABİ
vahdeti vucud
MÜZİK AFETİ
MÜZİKSİZ İLAHİLER
DUALARLA AÇILAN MECLİS
HAK DİN İSLAM
FETRET EHLİ
TEMKİN VAKTİ
TÜRK-İSLAM ÜLKÜSÜ
S.AHMET ARVASİ
DİNDE ŞAHSİ GÖRÜŞ OLMAZ
SESLİ DİNLE
HAKİKAT KİTAPEVİ KİTAPLARI
TAM İLMİHAL
MEKTUBAT
FAİDELİ BİLGİLER
HAK SÖZÜN VESİKALARI
İSLAM AHLAKI
HERKESE LAZIM OLAN İMAN
ESHABI KİRAM*
KIYAMET AHİRET
KIYMETSİZ YAZILAR
CEVAP VEREMEDİ
İNG.CASUS İTİRAF
NAMAZ KİTABI
ŞEVAHİDİ NÜBÜVVE
MENAKIBI ÇİHARI GÜZİN
EVLİYALAR ANS.TEK
PADİŞAH ANNELERİ
ÖRENBAY
KAR HADDİ
C AHMET AKIŞIK
===SOHBETLER===
SOHBETİN ÖNEMİ
M.A.D SOHBET 2001
M.A.D SOHBET 2002
M.A.D SOHBET 2003
M.A.D SOHBET 2004
M.A.D SOHBET 2005
M.A.D.SOHBET 2006
M.A.D.SOHBET 2007
M.A.D.SOHBET 2008
M.A.D.SOHBET 2009
M.A.D.SOHBET 2010
M.A.D.SOHBET 2011
M.A.D.SOHBET 2012
M.A.D.SOHBET 2013
M.A.D.SOHBET 2014
SOHBET 2015
ünlü sohbet 2004-06
ünlü sohbet 2007-09
ünlü sohbet 2010-11
ünlü sohbet 2012-13
ünlü sohbet 2014-15
ÜNLÜ SOHBET 2015
ÜNLÜ SOHBET 2016
ÜNLÜ SOHBET 2017*
ÜNLÜ SOHBET 2018
ÜNLÜ SOHBET 2019
ÜNLÜ SOHBET 2020
ÜNLÜ SOHBET 2021
ÜNLÜ SOHBET 2022
ÜNLÜ SOHBET 2023
ÜNLÜ SOHBET 2024
O ÜNLÜ ÖZEL
6..--
6--
55
20**
2005
2006
2008
2009
2011
305
HİKMET EHLİ ZATLAR
YOLUMUZU AYDINLATANLAR VİDEO
YOLUMUZU AYDINLATANLAR 2001
YOLUMUZU AYDINLATANLAR 2002*
YOLUMUZU AYDINLATANLAR 2003*
YOLUMUZU AYDINLATANLAR 2004
YOLUMUZU AYDINLATANLAR 2005
YOLUMUZU AYDINLATANLAR 2006
YOLUMUZU AYDINLATANLAR 2007
YOLUMUZU AYDINLATANLAR 2008
YOLUMUZU AYDINLATANLAR 2009
YOLUMUZU AYDINLATANLAR 2010
YOLUMUZU AYDINLATANLAR 11
YOLUMUZU AYDINLATANLAR 2012
YOLUMUZU AYDINLATANLAR 2013
YOLUMUZU AYDINLATANLAR 2014
YOLUMUZ AYDIN 2015
YOLUMUZ AYDIN 2016
YOLUMUZU AYDINLATANLAR 17
YOLUMUZ AYDINL 2018
YOLUMUZ AYDIN 2019
YOLUMUZU AYDINLATANLAR 2020
YOLUMUZU AYDIN 2021
YOLUMUZU AYDIN 2022
YOLUMUZU AYDIN 2023
YOLUMUZ AYDIN 2024
video-sş barkçın
9.
VEHBİ TÜLEK GENEL
VEHBİ TÜLEK 2005
VEHBİ TÜLEK 2006
VEHBİ TÜLEK 2007
VEHBİ TÜLEK 2008
VEHBİ TÜLEK 2009
VEHBİ TÜLEK 2010
VEHBİ TÜLEK 2011
VEHBİ TÜLEK 2012
VEHBİ TÜLEK 2013
VEHBİ TÜLEK 2014
VEHBİ TÜLEK 2015
VEHBİ TÜLEK 2016
VEHBİ TÜLEK 2017
VEHBİ TÜLEK 2018
VEHBİ TÜLEK 2019
VEHBİ TÜLEK 2020
VEHBİ TÜLEK 2021
VEHBİ TÜLEK 2022
VEHBİ TÜLEK 2023
VEHBİ TÜLEK 2024
VT-OSMANLI
ET
M.ORUÇ 1994
M.ORUÇ 1995
M.ORUÇ 1996
M.ORUÇ 1997
M.ORUÇ 1998
M ORUÇ GB-1999
M ORUÇ GB 2000
M ORUÇ GB 2001
M ORUÇ GB 2002
M ORUÇ GB 2003
M ORUÇ GB 2004-05
G.BAHÇESİ 2006-07
G.BAHÇESİ 2008-10
M ORUÇ H SÖZLER
M ORUÇ HİKMETLER
M ORUÇ İMAN-EVLİLİK
M ORUÇ-İ AHLAKI
M ORUÇ-MEKTUBAT
D.DİYALOĞ M ORUÇ
N-
SALİM KÖKLÜ g
SALİM KÖKLÜ 1
SALİM KÖKLÜ 23
ÖZ
M.SAİD ARVAS 1
M.SAİD.ARVAS 2
.M.SAİD ARVAS 3
336
R AYVALLI GENEL
R.AYVALLI 11-12.
R AYVALLI 13-15
R.AYVALLI 15-16
R AYVALLI 17-18
R AYVALLI 19-20
R AYVALLI 21-24.
AA*
C AHMET AKIŞIK G
C AHMET AKIŞIK*
1**
HY-ESHABI KİRAM
HY-İMAN
HY-BESMELESİZ GENÇLİK
HY-EHLİSÜNNETYOLU
HY İNG.İSLAM DÜŞM
HY GENEL
HY-OSMANLI
HASAN YAVAŞ 15-16
HASAN YAVAŞ 17-21
HASAN YAVAŞ 22-24
306
AHMET DEMİRB 11-13
AHMET DEMİRB 14-15
AHMET DMİRBŞ 16-17
A DEMİRBAŞ 18-19
A DEMİRBAŞ 20-21
A DEMİRBAŞ 22-24
M-
5 A
H 1.ASIR ALİMLERİ-
H 2 ASIR ALİMLER *
H 3.ASIR ALİMLER*
H 4 ASIR ALİMLER-
H 5 ASIR ALİMLER**
H 6 ASIR ALİMLER
H 7 ASIR ALİMLER
H 8. ASIR ALİMLER
H 9. ASIR ALİMLERİ
H 10.ASIR ALİMLER
H 11.ASIR ALİMLERİ
H 12.ASIR ALİMLER
H 13 ASIR ALİMLERİ
ALİMLER ÖZEL 1
EVLİYALAR 1
EVLİYALAR 2
EVLİYALAR 3
H 5
===1.BÖLÜM===
EMRİ MAĞRUF
E-MAĞRUF-SÜNNETULLAH
FİTNE
CİHAD
CİHAD*F
CİHAD-R.MUHTAR
CİHAD-ENFALDE
CİHAD YKS
CİHAD-FECR
CİHAD-FİRASET
22-*
İSLAMİYET NEDİR
İSLAM NAKİL DİNİDİR
DİNİMİZİ DOĞRU BİLMEK
DİİNİMİZİN ÖZELLİKLERİ
AKLIN DİNDEKİ YERİ
AKLIN DİNDEKİ YERİ 2
AKIL-FECRNET
FELSEFE NEDİR
İLK İNSAN VAHŞİ DEĞİLDİ
HZ.İBRAHİMİN BABASI
HZ ADEM İLK PEYGAMBER
HIRSTIYANLIK 1
HIRISTIYANLIK 2
YAHUDİLİK
SEBATAYİZM
KEŞF
VEHBİ İLİM-İLHAM-
EHLİ KİTAP
EHLİ SÜNNET ...
EHLİ SÜNNET İ.HAKKI
*GIPTA EDİLENLER
222*
==2.BÖLÜM===
İLMİN ÖNEMİ 1
İLMİN ÖNEMİ 2
İLİM-R.AYVALLI
İLİM-İLİMSAATİ
İLİM-İHVANLAR
ALİMİN ÖNEMİ
ALİMİN KÖTÜSÜ
İSLAM İLERLEMEYİ EMREDER
DİNİMİZ VE FEN
İSLAM VE BİLİM
OSMANLIDA BİLİM
MÜSLÜM. GERİ KALIŞI
MATBAA GEÇ GELMEDİ
MÜSLÜMAN İLİM ÖNCÜLERİ
HER KİTAP OKUNMAZ
İSLAM MEDENİYETİ
VAKIF KÜLTÜRÜ
B.OSM.TARİHİ
B.OSM TARİHİ 2
ANSİKLÖPEDİLER
EVLİYALAR ANSİKLÖPEDİSİ
REHBER ANSİKLÖPEDİSİ
İSLAM TARİİHİ ANSİKLÖPEDİSİ
OSMANLI TARİHİ ANS.
33
===3.BÖLÜM===
İMAN NEDİR 1
iman nedir 2
HİDAYET
İTİKAT-M ORUÇ
İTİKAT CÜBBELİ
İMAN-FİRASETNET
TEVHİD-KELAM-FİRASET
KOCAKARI İMANI
MİRAC-AKLIN BİTTİĞİ YER
KELİMEİ TEVHİD
TEVHİD-HAZNEVİ
ESMA ÜL HÜSNA
-ALLAHA İMAN
ALLAHIN SIFATLARI
ALLAHI TANI-İLİM SAATİ
ALLAHIN YARATMASI
ALLAHA GÜVEN VE ISPAT
ALLAH SEVGİSİ
ALLAH SEVGİSİ-ŞİİR
ALLAH KORKUSU
ALLAH VE ADALET
ALLAHA ULAŞMAYI DİLEMEK
ALLAH GAYBI BİLİR BİLDİİRİR
A*.
HUBBU FİLLAH
-MELEKLERE İMAN
ŞEYTAN
KİTAPLARA İMAN
AHİRETE İMAN
AHİRETE İMAN*
AHİRET-İLMEDAVET
AHİRET-FİRASETNET
KABİR AZABI -ÖLÜM
KABİR ZİYARETİ
KABİR-İSLAMKALESİ
CENNET ŞU AN VAR
CENNET-CEHENNEM
CENNET-CEHENNEM 2
CENNET-FİRASET
CENNET-İLİMSAATİ
CENNET-FECR
CEHENNEM-FECR
CENNET-CEH-BİRİZBİZ
A.
KIYAMET ALAMETLERİ
KIYAMET ALAMETLERİ 2
K.ALEMETLERİ-ERRAHMAN
KIYAMET GÜNÜ
KIYAMET-FİRASET
KIYAMET-DERVİŞAN
KIYAMET ALAMETLERİ*
A...
HZ.İSA GELECEK 1A
HZ İSA GELECEK 1B
HZ İSA GELECEK 2
HZ İSA GELECEK 3
HZ MEHDİ GELECEK
HZ MEHDİ GELECEK 2
HZ.MEHDİ-TEBYANNET
MEHDİLİK KONUSU
MEHDİ TASLAKLARINA
DECCAL GELECEK
KAZA KADERE İMAN
KAZAYA RIZA
KADER-YÜMİT
KADER SAPIKLARI
KÜFR HALLERİ
ŞİRK VE KÜFR SÖZLER
ŞİRK-KÜFR SÖZLER 2
ŞEHİD OLMAK
GÜNAHKARIN DURUMU*
KELAM TARİHİ
CİNLER
RUH
MÜÇDEHİD OLMA ŞARTI
İTİKAT-NESEFİ
AKAİD-TAHAVİ
İTİKAT-SADAKAT
AKAİD-ENFALDE
AKAİD-HAKŞAİRİ.C
AKİDE-HALİS ECE
AKAİD-İSMAİLAĞA
AKAİD İHVAN
AKAİD-İHVAN-1*
AKAİD-İHVAN 2
AKAİD-BİRİZ BİZ
AKAİD-İLME DAVET
AKAİD-SÜNNETULLAH
AKAİD-guraba*
AKAİD-A KALKAN
AkAİD-İSLAMHAYAT
AKAİD-FİRASET
AKAİD-İNCE.M
NEZİH İTİKAT-İNCE M
İTİKAT-ES KALESİ
AKAİD-HAZNEVİ
TAFTAZANİ KELAM
AKAİD.İLİMİRFAN-
AMENTÜ-MEDİNE
ALLAHIN GÖRÜLMESİ
site-iman
4444
===4.BÖLÜM===
PEYGAMBERLERE İMAN
PEYGAMBERLERİN HAYATI
PEYGAMBERİMİZ
PEYGAMBRİMİZ 2
KAİNATIN EFENDİSİ 1
KAİNATIN EFENDİSİ 2
KAİNATIN EFENDİSİ 3
KAİNATIN EFENDİSİ 4
SEVGİLİ PEYGAMBERİM
PEYGAMBER HASLETLERİ
peygamberim 2
peygamberim 3
PEYG.TARİHİ-BALLI
RESULULLAHIN ÇOK EVLENMESİ
PEYGAMBERİN MUCİZELERİ
PEYGAMBERİMİZ HZ. MEHDİYİ ANLATIYOR
PEYGAMBERİMİİZİN HAYATI 1
PEYG.HAYATI SESLİ
peygamberimiz SES 2
PEYGAMBERİMİZE İFTİRA
hz.muhammed ont 1
hz.muhammad ont 2
rahmet peygamberi o.n.t
nebiler o.n.t.2
nebiler o.n.t.
HADİSİ ŞERİFLER
İSLAMIN DOĞUŞU
MEVLİD
M.MUSTAFA.C
KAİNATIN EFENDİSİ demek
HİCRET
KUTLU DOĞUM ALDATMACASI
NEBİİHAYAT-İHVANLAR
NEBİHAYAT-İİMREHBERİ
ZÜLKARNEYN ALEYH.
SİYERİ NEBİ-SADAKAT
NEBİ HAYAT-HALVETİ
NEBİMİZ-TAHAVİ
NEBİ-R AYVALLI
K.E.salih SURUÇ 1
K.E.salih SURUÇ 2
peygamber ahlakı -hakşairi
peygamberimiz-m.paksu
siyer
SİYER-MEDİNE
NEBİ-YÜMİT
HZ.AYŞE ANNEMİZİN YAŞI
PEYG TARİHİ- İLİMSAATİ*
ŞİİRLER
PEYGAMBERLER TARİHİ
555
===5.BÖLÜM===
KURAN OKU ÖĞREN
KURAN MUCİZESİ
kuran mucizeleri 2*
kuran mucizeleri-hakşaiiri
kuran mucizeleri 3
K.MUCİZE-DAMLALAR
KURAN -İLMEDAVET
ATEİST DİYORKİ 1
ATEİST diyorki 2
ATEİZM ELEŞTİRİSİ
ATEİSTLERE
SURELERİN FAZİLETİ
TA KENDİSİ - AYETİ
YALNIZ KURAN DİYENLER
K. RESULULLAH AÇIKLADI
MEAL-TEFSİR OKUMAK
KURANIN ÖZELLİKLERİ
kuranın özellikleri 2
KURAN bilgileri
KURAN BİLİM-ballı
KURANI HERKES ANLAYABİLİRMİ?
İLK MEAL BASIMI
MEAL OKUMAK-T
MEAL OKUMAK -G
M.Ş.EYGİ-MEAL
KURAN KİME İNDİ
KURAN VE TERCÜME
KURANDA MECAZLAR
kuranda tarih
KURAN-SORULAR
MEALCİLERE REDDİYE 1
MEAL SAVUNMALARI
KURAN İSLAMI SAFSATASI
KURAN -şenocak*
K.FAZİLETİ-SEVDEDE
K.BİLİM-SEVDEDE
K.BİLİM-DAMLALAR
K.BİLİM-İLME DAVET
KURAN-ENFALDE
YASİNİ ŞERİF
HAŞR-KURAN
YÜMİT-KURAN
MODERNİZM
İSL.DÜŞÜNCESİ DEMEK
KURAN-MEDİNEVEB
TEFSİR USULÜ
KURANA ABDETSİZ DOKUNULMAZ
***---
===6.BÖLÜM===
EHLİ SÜNNET İTİKADI 1
EHLİ SÜNNET 2
EHLİ SÜNNET İTİKADI 3
EHLİ SÜNNET-MEDİNEVEB
E-SÜNNET-SÜNNETULLAH
E.SÜNNET-FİRASET
E-SÜNNET-SEVDEDE
SÜNNET NEDİR
SÜNNETDE DELİLDİR
sünnetde delildir 2
sünnetde delildir 3
SÜNNET DELİLDİR-İSL.KALESİ
SÜNNET-sadabat
EHLİ SÜNNET-ihvan
7---
777*
==7.BÖLÜM==
BİDAT NEDİR
BİDAT-GURABA
KUT DOĞUM BİDATİ
DİNDE REFORM 1
DİNDE REFORM M.O 2
DİYANET RFORM 3
DİYANET REFORM 2
REFORMCULARA ALDANMA
TASAVVUF SİFİL
DİYALOĞ TUZAĞI
D.DİYALOĞ 1
D.DİYALOĞ 2
EYGİ-DİYALOĞ
DOĞRUYU BULMAK
DİN ADAMI BÖLÜCÜ OLMAZ
HOPARLÖR BİDATI
ATASÖZLERİNİ DOĞRU ANLA
19 CULUK
DİNİ TABİRLERİ BOZMAK
DİYALOĞ-ihvanlar-
M FELSEFE
S---
888
===8.BÖLÜM===-
EHLİ BEYT
ESHAB
ESHABI KİRAM
ESHABI KİRAM *
ESHABIN HAYATLARI
ESHAB-İHVANLAR
ESHAB-BİRİZ BİZ
HZ.EBUBEKİİR-FEDEK
HZ.MUAVİYE
HZ ALİ İNCE SÖZLERİ
MÜSLÜMANLARIN İKİ GÖZBEBEĞİ
EBU HUREYRE R.A.
İSLAMDA İLK FİTNE
HANIM SAHABİLER
NEVRUZ YALANI
HARİCİLER
HARİCİ-HAZNEVİ
ÖMER BİN ABDÜLAZİZ
GADİRİ HUM OLAYI
EBU ZER HZ.
999-
===9*.BÖLÜM===
VEHHABİYE REDDİYE ALİM
YOBAZ VE GENÇLİK
VEHHABİYE REDDİYE
VEHHABİLİK
VEHHABİLER HIRISTIYAN GİBİ İNANIYOR
VEHHABİLİĞE EHLİ SÜNNETİN CEVABI
VEHHABİLİĞİN BAŞLANGICI
VEHH- CEVAP-SADAKAT
VEHHABİ-İHVANLAR
vehhabi red-ihvan
VEHHABİ-İSL.KALESİ
TEVESSÜL-İSL-KALESİ
İBNİ SEBECİLİK
SELEFİLİK
GÜNAH İŞLEYEN KAFİR OLMAZ
RUH ÖLMEZ ÖLÜ İŞİTİR
ŞEFAAT VARDIR 1
şefat vardır 2
şefaat var 3
RESULULLAHI ÖĞMEK
KABİR ZİYERETİ
TÜRBE CAİZ
İNG.CASUSUNUN İTİRAFI
KANDİLLER UYDURMA DEĞİLDİR
MUCİZE KERAMET
MUCİZE KERAMET 2
mucize keramet 3
SEBEBPLERE YAPIŞMAK EMİRDİR
İNTİHAR ETMEK
HACILARA VERİLEN KİTAPLAR
TEVESSÜL-VESİLE
VESİLE-NAKŞNET
VESİLE-A.KALKAN
TEVESSÜL-İHVANLAR
KANDİL-İLİM SAATİ
RE ENKARNASYON YOK
BOZUK DİNLER
RECM VARDIR
DİNDE ZORLAMA YOK
MEZHEBE UYAN KAFİR DEĞİL
SAPITANLAR TR GG
ŞİRK NEDİR
BÖLÜCÜYE ALDANMA
EVLİYADAN YARDIM
KABİR-ÖLÜ-İSL.KALESİ
ŞEFAAT-İSL.KALESİ
İSTİĞASE-İSL.KALEİ
ŞİAYA CEVAP
ŞİAYA CEVAP-TAHAVİ
ŞİA-HAZNEVİ
ÖLÜLER İŞİTİR
ALİ ŞERİATİ
abduh
GASPIRALI İSMAİL
istiğase-darusselam
460
459
==10.BÖLÜM==
==REDDİYELER==
REDDİYELER
mezhepsizlere cevap
REDDİYELER-ihvan
SAPIKLARA REDDİYE
SABATAYCILIK
İBNİ TEYMİYYE-İHVAN
ŞİA-İHVANLAR
S.N.1
ZAMANİ
SN REDDİYE
SN3
İSLAMA SUKASTLER
MEZHEPSİLİK DİNSİZLİKTİR
SULTANA İSYAN
MEZHEPSİZLERİ TANI
İKBAL-ABDUH
İBNİ TÜFEYL
S.ULUDAĞ
N. YILDIZ
İBNİ TEYMİYYE
KANDEHLEVİ-KARDAVİ
İBNİ KAYYIM
SEYİD KUTUP
F.GÜLEN
BAYRAKLI-S.ATEŞ
HAMİDULAH
MEVDUDİ- CARULAH
SAPIKLIKLAR-İHVANLAR
MUSTAFA ÖZTÜRK
H.KARAMAN
***İKİ AKİF
M.İSYANOĞLU
SAPIKLAR-İHVANLAR.
A.HULİSİ ve sapıklar
REŞİT RIZA
SAPIKLAR-İNCE.M
BAYINDIR-ŞERİATİ
sapıtanlar
M.ESED
YAŞAR NURi
İSMAİL GASPIRALI
hadis inkarına cevap
tarihselcilere cevap
mealcilere cevap
İSLAM ANS.EFGANI
İ TEYMİYYE-ESK
VEHHABİYE RED-ESK
DİYALOĞ-ESK
M OKUYAN
290
999
DOST KAZANMA KİTABI
===11*.BÖLÜM===
TASAVVUF NEDİR
TASAVVUF NEDİR 2
TASAVVUFUN ÇIKIŞI
T-İLİMİRFAN
TASAVVUF-KONDERN
TASAVVUF-MEDİNE
TASAVVUF-HAZNEVİ
TASAVVUF DÜNYASI*
TASAVVUF-İNFO
TASAVVUF TAHAVİ
TASAVVUF SADABAT
TASAVUFLAMELİF-PDF
TASAVVUF-F.ATLASI
TASAVVUF-GİKEV
tasavvufi AHLAK
SOHBET-HİKAYELER
TASAVVUF-NAKŞ
TASAVVUF-DERVİŞAN*
TASAVVUF TERİMLERİ
TASAVVUF-SÜNNETULLAH
TASAVVUF BAHÇESİ
TASAVVUF-HALVETİ-
TASAVVUF-İHVANLAR
TASAVVUF-ihvan*
TASAVVUF REYHANGÜL
TASAVVUF-CANDAMLA
TASAVVUF-ŞENOCAK
TASAVVUF-HACETN.COM
TASAVVUF-SADAKAT
TASAVVUF-İSLAMHAYAT*
TASAVVUF-HALİSECE
TASAVVUF-İLİMSAATİ
TASAVVUF İHVAN
TASAVVUF-İNCE.M.
TASAVVUF-İNCE.M 2
TASAVVUF-İNCE.M.3
TASAVVUF* FİRASET
TASAVVUF-İSL.KALESİ
TASAVVUF-halveti
TASAVVUF BAHÇESİ
TASAVVUF.İHSAN
KALPLERİN KEŞFİ
TABAKATI KUBRA HŞ
yusuf hakiki-tasavvuf risalesi
YUNUS TASAVVUF
VESVESE-İ DAVET
KİBİR
TASAVVUF sorular mc
TASAVVUF BAHÇ-NFK
tasavvuf risalesi*
osmanlıda tasavvuf
somuncu baba
NAZARİYAT
121212-
1313-
==12*.BÖLÜM====
TARİKAT
TARİKATLAR VE OSMANLI
TARİKAT MELHEMLU
RABITA
RABITA-NAKŞ
RABITA-İHVANLAR
TEVEKKÜL
İNSANI KAMİL 1
İNSANI KAMİL 2
İNSANLIK ŞEREFİ
ZENGİNLİK-FAKİRLİK
FAZİLET MEDENİYETİ*
ŞEYTAN HİLELERİ 1
ŞEYTAN HİLELERİ 2
ŞEYTAN-ÖSELMİŞ
SIKINTILARIN SEBEBİ
NEFS
NEFS-REYHANG
REŞEHAT
İHLAS -NİMET
SABIR*
MESNEVİ
TAKVA*
SEVGİYE DAİR
TÖVBE*
TÖVBE-SÜNNETULLAH
TÖVBE fecir
AF-FECR
AF-İSRAF
TEFEKKÜR
GIYBET
EDEP HAYA
DÜNYA NEDİR*
ŞÜKÜR
HASET
KÖTÜ HUYLAR
GÜZEL AHLAK
AHLAK-ENFALDE
*İSLAM AHLAKI
AHLAK BİLGİLERİ
AHLAK BİLGİLERİ 2
AHLAK-İLİMREHBERİ
DİNİN RUHA ETKİSİ
kimyayı saadet-site
VESVESE
TASAVVUF-ES KALESİ
EVLİYAYI TANIMAK
ALİM VE EVLİYALAR
17-
131313-
==13* BÖLÜM==
ZİKİR
ZİKİR-NAKŞ
ZİKİR- İHVANLAR
GÜLDEN BÜLBÜLE
GÜLDEN BÜLBÜLE 2
GÜLDEN BÜLBÜLE 3
GÜLDEN BÜLBÜLE 4
TEVECCUH SOHBETİ
R.AYVALLI 2013-14
AŞK MAHFİYET
DEDE PAŞA -REYHANİ
ÖLÜM-KABİR AZABI
ÖLÜM-KABİR-BİRİZBİZ
ÖLÜM İHVANLAR
EFGANİ-ALBANİ
RUH-BİRİZBİZ
MARİFETNAME
GÜNAH-FECR
KISSADAN HİSSE
Ö.NASUHİ BİLMEZ
RİSALE-İNCE.M
TEFEKKÜR-İSLAMİHSAN
MÜSLÜMAN-ÖSELMİŞ
NEFS-İLİMİRFAN
İKTİSAT
KISSA-HİSSSE
SU
15-
141414
====14*.BÖLÜM===
İSLAM ALİMLERİ
İMAMI AZAM COM
SİLSİLEİ ALİYE
İMAMI AZAM İKİ YILI
İMAMI AZAM-İ.ŞENOCAK
İMAMI AZAMIN BÜYÜKLÜĞÜ
İMAMI AZAM-FIKIH
İMAMI AZAM HADİS
İMAMI AZAM PDF
İMAMI AZAM PDF 2
İMAMI MATURUDİ
İMAMI EŞARİ
MATURUDİ-EŞARİ
MEZHEP İMAMLARI
HADİS ALİMLERİ
HASAN HARAKANİ
BÜYÜK ALİMLER
H.HİLMİ IŞIK
ABDULKADİRİ GEYLANİ
EBU YUSUF
İBNİ MACE
BİYOĞRAFİLER
MEVLANA HZ
MEVLANA-SEMAZEN
FAHREDDİNİ RAZİ
S.ABDULHAKİM ARVASİ
MUSTAFA SABRİ HOCA
İSKİLİPLİ ATIF HOCA
ZAHİD EL KEVSERİ
DİĞER ALİMLERİMİZ
ŞAHI.B.NAKŞİBENDİ HZ
PİRİ REŞAHATI-ADAB
MİNAHI HALİDİYE
İMAMI RABBANİ HZ.
M.HALİDİ BAĞDADİ
HARİSİ MUHASİBİ
EMİR SULTAN-ŞİİR
İBNİKEMAL-BAKILANİ
M.İBNİ ARABİ
EBUSUUD-HADİMİ
AK ŞEMSEDDİN HZ
ÇANKIRI EVLİYALARI
ISLAH DE*
1515-
151515-
===15*.BÖLÜM=====
UYDURMA HADİS OLURMU
HADİS TARİHİ
HADİS ANS
HADİS USULÜ
1041 HADİS
RAMÜZ -99-70
HADİS-PDF
HADİS ARAMA
HADİS KİTAPLARI
İTTİFAK HADİSLERİ
kaynak hadisler ih
7 İMAM İTİFAK HADİSLER
uydurma sanılan hadisler
HADİS-ENFALDE
HADİS-İSLAMHAYAT
LULU MERCAN-İSLAMHAYAT
HADİS-HAKSANCAĞI
HADİS-DAMLALAR
HADİS-BALLICOM
RİYAZUS SALİHİN
S-HADİSLER-İHVANLAR
SAHHİ BUHARİ
İHYAİULUM
İMAMI GAZALİ
797
1616-
SI
===16*:BÖLÜM===
TÜRKLER VE MEZHEBİ
MEZHEPLER TARİHİ
MEZHEP. M.ORUÇ
MEZHEP DİĞER 1
MEZHEP DİĞER 2
MEZHEP-İLME DAVET
MEZHEP GENEL
MEZHEP 1
MEZHEP 2-DELİL
MEZHEP 3 LÜZUM
MEZHEP 4 MEZHEP
MEZHEP 5 NAKİL
MEZHEP 6
MEZHEP 7 TAKLİD
MEZHEP 8
MEZHEP 9 KİTAP
MEZHEP 10-TARİHSEL
MEZHEP 11 SİZLER
MEZHEP 12
MEZHEP 13
MEZHEP TAKLİDİ
MEZHEP MUHALİF
MEZHEP-DAMLALAR
MEZHEP-İLMEDAVET
MEZHEP-SEVDEDE
MEZHEP-İSL.KALESİ
1717-
80-
171717-
===17*.BÖLÜM===
BESMELE
VATAN SEVGİSİ İMANDAN
FIKIHIN ÖNEMİ
FIKIH USULÜ
FIKIH USULÜ 2
FIKIH USUL TARİHİ
EDİLEİ ŞERRİYE
İÇDİHAD
MÜÇDEHİD
müçdehid 1
İCMA-KIYAS
içdihad-KIRKINCI
SAKAL BİR TUTAMDIR
GAYRİMÜSLÜME BENZEMEK
NİYET-ARKADAŞ
EFALİ MÜKELLEFİN
FIKIH-ENFALDE
FIKIH-yusuf semmak
FIKIH-BALLI CIM
FIKIH-FİRASET
FIKIH-GURABA*
FIKIH-İHVANLAR
FIKIH USULÜ-
FIKIH-İLİMİRFAN
FIKIH-H.ECE
EMANET VE EHLİYET
EMANET VE EHLİYET *
MİRİ-MÜLK ARAZİ
MECELLE
SELAM VERMEK
fıkıh soruları
FERAİZ-İSKAT PROĞRAMI
RECM
CİN HAKKINDA
islammerkezi.com...
181818
19
1818--
===18 BÖLÜM===
KUTUBU SİTTE*
KUTUBU SİTTE İHAYAT
KUTUBU SİTTE BALLI
FETAVAİ HİNDİYYE
EBUSUUD FETVA
DURER
RUHUS-SALAT
MUCİZE-KERAMET
HAK-UKUBAT
MAKALELER-TAHAVİ
MAKALE DERYASI
310
1919**
191919**
===19 BÖLÜM===
İBADETLERİMİZ
SÜNNET YERİNE KAZA
SÜNNET YERİNE KAZA 2
ABDEST
ABDESTİN EDEPLERİ-K SİTTE-HŞ
ESB-ABDEST
ESB ADAK
ESB HOPARLÖR
ABDEST-İHVANLAR
ABDEST-BİRİZBİZ
ABDEST-SÜNNETULLAH
HAYZ-NİFAS
GÜSL-DİŞ DOLGUSU
DOLGUYA MUHALİFLER
İSTİKBALİ KIBLE
NAMAZIN ÖNEMİ
NAMAZIN KILINMASI
YOLCULUKDA NAMAZ
CUMA CEMAAT-ZUHR
SABAH NAMAZINA KALK
NAFİLE NAMAZLAR
TERAVİH-İTİKAF
NAMAZ-TAHAVİ
HASTALIKDA NAMAZ
HOPARLÖRLE NAMAZ
NAMAZDA VAKİT NİYET
NAMAZDA TADİLİ ERKAN
NAMAZ-İLİMSAATİ
NAMAZ-İHVANLAR*
NAMAZ-H.ECE
NAMAZ-ENFALDE
NAMAZ-FİRASTE
TEHARET
TEHARET-TAHAVİ
TAHARET-İHYA
TAHARET-ENFAL
TEHARET-FİRASET
SANDALYEDE NAMAZ
<
2020-
202020-
****20.BÖLÜM***
KAĞIT PARA İLE ZEKAT
ZEKAT
ZAKAT-TAHAVİ
ZEKAT-H.ECE
ZEKAT-İHVANLAR
ZEKAT-ENFALDE
ZEKAT-FİRASET
SB ZEKAT
O
ORUÇ
ORUÇ-TAHAVİ
ORUÇ-SÜNNETULLAH
ORUÇ-İHVANLAR
ORUÇ-GURABABL
ORUÇ-H.ECE
ORUÇ-FİRASET
ORUÇ-ERRAHMAN
ORUÇ-ENFALDE
RAMAZAN-FİRASET
K-
KURBAN
KURBAN-FİRASET
KURBAN-TAHAVİ
KURBAN-CANDAMLALARI
KURBAN-İHVANLAR
KURBAN-H.ECE*
ADAK
HAC-UMRE
ALIŞVERİŞ BİLGİLERİ
ALIMSATIM-HAZNEVİ
SİGARA HARAMMI
HAC-FİRASET
SARF
FAİZ-SİGORTA
FERAİZ-MİRAS
NELER YENİR
NELER KULLANILIR
TAKKE SARIK ÇARŞAF
NAZAR VARDIR
FAL-BÜYÜ
HARAC ZARURET
RESİM YAPMAK
LİAN KİTABI
212121-
21
2121
==21.BÖLÜM==
===DUA===
DUA ŞARTLARI
DUADA EL -KOMUT
365 GÜN DUA
DUA-İNCİMERCAN
DUA-İHVANLAR
DUA-REYHANG
DUA-İLİMSAATİ
DUA --SADAKAT
DUA-FECR
DUA-FİRASET
DUA-HAZNEVİ
DUA-İSLAMVEİHSAN
BAYRAM VE RAMAZAN
69
2222---
2222222
===22 BÖLÜM==
==AİLE BÖLÜMÜ==
EVLİLİK REHBERİ
KİMLERLE EVLENİLİR
EVLLİK VE AİLE NİKAH
NİKAH-İHVANLAR
TESETTÜR FARZDIR
EVLİLİK-SEVDEDE
HUZUR KAYN AİLE
AİLE-BALLICOM
KADIN-BİRİZBİZ
KADIN-SADABAT
AHVALÜ NİSA-İNCE.M
BABANIN KIZINA MEKTUBU
AİLE-FİRASET
KADIN AİLE-FİRASET
AİLE GENEL-FİRASET
YÜKSEK İSLAM AHLAKI
KADIN HAK VE HAYZ-FİRASET
AİLE-R AYVALLI
aile saadeti-ballı
AİLE-medine veb
kadının değeri
KADIN ŞAHİTLİK-MİRAS
s maraşlı genel
maraşlı hb genel
SEMA MARAŞLI DT
SEMA MARASLI 7
FATMA BARBAROS GENEL
EVLİLİK-İS HAYAT
LEKE TEMİZİĞİ
S MARAŞLI -F ATLASI
FU
nis*
202020
==23.BÖLÜM==
ÇOCUK EĞİTİMİ
ÇOCUK-FİRASET
ÇOCUK VE DİN-EVLATLIK
ÇOCUK-SADAKAT
ÇOCUK-BALLICOM
COCUK GELİŞİM
İZDİVAÇ VE MAHREMİYET
GÖRGÜ KURALLARI
İDERECİLİK BİLGİLERİ
TESETTÜR-TAHAVİ
80--
14-2
8--
===24-BÖLÜM====
EDEBİYAT KÖŞESİ
K.S.ÖREN
EDEBYAT-ENFALDE
SALİH BABA DİVANI
EDEBİYAT-H.ECE
NİYAZİ MISRİ
TÜRKÇENİN ÖNEMİ
TAM İLMİHAL ŞİİRLERİ
NECİP FAZIL ŞİİRLERİ
HÜDAİ DİVANI
DARÜL HARPTE BANKA
YT DİZİ
YT HATIRALAR
YK MTT
YK MTT 2
gö*
M***

****TARİH VE ÖNEMİ****
TARİH TANI
BATILILAŞMA İHANETİ
BİR DEVRİMİN ANATOMİSİ
TARİH OSMAN İHVAN
TARİHİ HAKİKATLER *
TARİHİ HAKİKATLER 1
TARİHİ HAKİKATLER 2
TÜRKLERİN İSLAMI KABULÜ
M*-
İS--
İSMAİL YAĞCİ*
İSMAİL YAĞCI 2001-02
İSMAİL YAĞCI 2003-04
İSMAİL YAĞCI 2005-06
İSMAİL YAĞCI 2007-09
İSMAİL YAĞCI 2010-12
601Ü
M 3
METİN ÖZER 1
METİN ÖZER 2
METİN ÖZER 3
İBRAHİM PAZAN 23
N*
M--*
A ŞİMŞİRGİL GENEL TÜM
AHMET ŞİMŞİRGİL
ŞİMŞİRGİL ESERLERİ
ŞİMŞİRGİL-İLMİ--PDF
ŞİMŞİRGİL-TARİH
PAZAR DİVANI-AŞ
CUMA DİVANI-AŞ
CUMA DİVANI 2017-18
CUMA DİVANI 2019
CUMA DİVANI 2020
CUMA DİVANI 2021-A
CUMA DİVANI 2021 B
CUMA DİVANI 2022*
CUMA DİVANI 2023
CUMA DİVANI 2024
ASR İHANETİ-ŞİMŞİRG
HZ MUHAMMED- A SİMŞİRGİL

Ş*
ZEY
==F.BOL===
F BOL PAZAR Y
FUAT BOL-CHP 1
FBOL M CHP 19-18
AKINCI CHP
CHP Yİ KONUŞ
FUAT BOL CHP 2023*
FUAT BOL-TARİH
F BOL M 19-18
F BOL 2022
F BOL 2022-2
F BOL 2022 D
FUAT BOL 2023*
fuat bol 2023 ekim
F 1
FU--
NE--
814
İH
ABDULHAMİD HAN
ABDULHAMİD DÜŞMANLIĞI
A.HAMİD-LOZAN-MUSUL
ABDULHAMİD OSM CNK
ABDULHAMİD HAN *
İSLAM TARİHİ-AŞ
İSLAM TARİH-MEDENİYET
TARİH-GENEL
TARİH SİTESİ.ORG*
TARİH VE MEDENİYET
TARİH- NUR DERGİSİ
İSLAM TARİHİ-ENFALDE
İSLAM TARİHİ- FİKİR ATLASI
TARİH-B-İSLAMCOM
TARİH İSLAM ANAHTARI
TARİH-TAHAVİ
MİMAR SİNAN
A.HAMİD NEDEN SESSİZ KALDI
TARİH -FİRASETNET
TARİH-HALİS ECE
TARİH-EMPOZE.HÜRREM
TARİH-BALLICOM
TÜRK DÜNYASI DERGİSİ
TARİH-SANALÜLKE
TARİH-İHVANLAR
TARİH-SADAKAT
TARİH-NAKŞ
TARİH-DAMLALAR
TARİHEYOLCULUK.ORG
TARİH YAZILARI
TARİH YAZILARI 2
TARİH YAZILARI 3
GEZİ NOTLARI
BİLİM TARİHİ
AB
===OSMANLI===
BİYOĞRAFİ NET
**RAMAZAN AK TARİH
R.AYVALLI-OSMANLI
OSMANLI NASIL YIKILDI
OSMANLI PADİŞAHLARI*
OSMANLIYI TANIMAK
OSMANLICANIN ÖNEMİ*
OSMANLI MEDRESELERİ
OSMANLIYA İFTİRA
OSMANLI 1*
OSMANLICA
OSMANLI 2**
OSMANLI KÜLÜBÜ*
OSMANLI-YÜMİT
OSMANLILAR.GEN.TR
BÜYÜK OSMANLI TARİHİ
OSMANLI HİKAYELERİ
OSMANLI HANEDANI
OSMANLI-ENFALDE
OSMANLI-HAKSANCAĞI
HZ OSMANIN ŞEHİD EDİLMESİ
OSMANLIDA İMAMLIK
OSMANLI İLİM-ENFAL
OSMANLI MEDENİYETİ-ENFAL
OSMANLICA SÖZLÜK
OSMANLI-enfal
SAKLI OSMANLI
İ.ANS BATILILAŞMA
BATININ İSLAMA BAKIŞI 1
ENDÜLÜSÜN FETHİ
SELÇUKLU TARİH
TARİH ENSTİTÜSÜ DER
TİMUR HAN
ARAP İHANETİ YALANI*
İSTANBUL VE FETİH
94 YILLIK TARTIŞMA
ARAPCA-İHVAN
DURSUN GÜRLEK GENEL
çanakkale-taha uğurlu
FAHREDDİN PAŞA
BATININ OYUNLARI
ALİ KEMAL TORUNU
GÜN TARİHİ
TÜRKTARİHİM.C

Hİ-
HİLMİ DEMİR GENEL
HİLMİ DEMİR 1
HİLMİ DEMİR 21-18
HALİL ÖNÜR
Y.BÜLENT BAKİLER
o.k
KEMAL KAYRA 21-23
KEMAL KAYRA 24
E.
E B EKİNCİ ŞAHS
EB EKİNCİ GEN
EB EKİNCİ GENEL YENİ
E.B.EKİNCİ 2008-
E.B.EKİNCİ 2009
E.B.EKİNCİ 2010
E.B.EKİNCİ 2011
E.B.EKİNCİ 2012
E.B.EKİNCİ 2013
E.B.EKİNCİ 2014
E.B.EKİNCİ 2015
E.B.EKİNCİ 2016
E.B.EKİNCİ 2017
E.B.EKİNCİ 2018
E.B.EKİNCİ 2019
E.B.EKİNCİ 2021
E.B.EKİNCİ 2022
E.B.EKİNCİ 2023
E B EKİNCİ 2024
KU--
TG-M.FATİH ORUÇ
M.N. ÖZFATURA GENEL TÜM
MN.ÖZFATURA-CHP
M.N.ÖZFATURA 2001
MNÖFATURA-OSMANLI
MNÖFATURA-TÜRKLER
MNÖ.FATURA-DİYALOĞ
MNÖ FATURA-TEFEKKÜR
MN ÖFATURA-SU
MN ÖFATURA-MADEN
MN.ÖFATURA-ERMENİ
M.M.ÖZF-2016
MN ÖZFATURA -GENÇLER
İ.ÖZFATURA 2014
İRFAN ÖZFATURA 2
İRFAN ÖZFATURA 3
İRFAN ÖZFATURA GENEL
S--
299
AKINCI 1
AKINCI 2
ÖMER N YILMAZ 1
İBRAHİM YAVUZ
ALTINBAŞ A
UFUK COSKUN 1
UFUK COŞKUN 2
KENAN ALPAY
sabri gültekin
misafir yazar
Y*
M YÜKSEL-GENEL
M.YÜKSEL 2013
M.YÜKSEL 2014
M.YÜKSEL 2015-
M.YÜKSEL 2016
KÜ-
KEMAL SUNAL FİLMLERİ ZARARLARI
TG-*KAZIM K.YÜCEL
TG-HASAN ULU
TG-HAKKI ASLAN
NASIL BATTI RILDI
NİMETULLAH
VAHDET YAZAR
AH**
Y-
FE
YUSUF KAPLAN-TIME
Y KAPLAN 2007-8
Y KAPLAN 2009-10
Y KAPLAN 2011-12
Y KAPLAN 2013-14
Y KAPLAN 15-16
Y KAPLAN 2017
YUSUF KAPLAN 2018
YUSUF KAPLAN 2019
YUSUF KAPLAN 2020
YUSUF KAPLAN 2021
YUSUF KAPLAN 2022
YUSUF KAPLAN 2023
YUSUF KAPLAN 2024
Y**
Y.BAHADIROĞLU 2012
YAVUZ BAHADIR 2013
YAVUZ BAHADIR 2014
YAVUZ BAHADIR 2015
YAVUZ BAHADIR-2016 A
YAVUZ BAHADIR-2017 A
YAVUZ BAHADIROĞLU 2017 A
Y.B.TIME TÜRK VE 2016 B
CE
22*
BELGELERGERÇEK TARİH GENEL
B.GERÇEKTARİH.C-1
B.GERÇEKTARİH.C 2
B.GERÇEKTARİH.C 3
BGERÇEKTARİH C 4
B.GERÇEKTARİH.C 5
B GERÇELTARİH C.6
B GERÇEKTARİH C.7
BG KONUŞUYOR
B G TARİH 1
B G TARİH 2
B G TARİH-DİYANET
BG T-HAFIZ
BGT VAHDETİN
BGT ŞALCI B
BGT CHP EKO
BGT KADIN
İNG DERVİŞ
ALİ ŞÜKRÜ CİNAYETİ
607
604
M.Ş.EYGİ 2005
M.Ş--EYGİ 16
M.Ş.EYGİ 19
M.Ş.EYGİ YD GENEL
4-2
M ***
M.ARMAĞAN 1997
M ARMAĞAN 2010
M ARMAĞAN 2011
M.ARMAĞAN 2012
M ARMAĞAN 2013
M.ARMAĞAN 2014
M.ARMAĞAN 2015
M ARMA 15-16 KİŞİ
M.ARMAĞAN Y-16
M.ARMAĞAN YŞ-17
M ARMA 2016 DT
M ARMA 2017-18 K
M ARMA 2021 MÜZEK
M ARMAĞAN-2022 AK
M ARMAĞAN 23- AKİT
M ARMAĞ İTTİFAK
EC
M *A
RAHİM ER GENEL
RAHİM ER 2014
RAHİM ER 2015
RAHİM ER 2016
RAHİM ER 2017
RAHİM ER 2018
RAHİM ER 2019
RAHİM ER 2020
RAHİM ER 21-22
RAHİM ER 2023
RAHİM ER 2024
RAHİ
324
EA
E.AFYONCU 2010
E. AFYONCU 2016
E AFYONCU 2017
E23 GENEL
NERDE KALDIK E A
HİSAR 23
HİSAR 22-20
HİSAR 20-19
293
FU-
TURGAY GÜLER SESLİ
FUAT UĞUR
KADİR MISIROĞLU
NUREDDİN TAŞKESEN
KÜBRA DEĞİRMEN
MEHMET CAN
MEHMET KUMAŞ
MESİH-Ş SİMAVİ
A.DOĞAN İLBAY
B ACUN
MUSTAFA UZUN*
AF ARI-ALİ ERYIL
Ö SAPSAĞLAM*
ALTAN ÇETİN*
F SARRAFOĞLU
R AKBAY
ISLAHDE-PDF
322
333
MEKTEBİDERVİŞ
MD-KUDÜS
MD-ZALİMLER 1
MD-ZALİMLER 2
MD-A GEYLANİ
MD-FUTUHULGAYB
MD ŞEFAAT HAKTIR
MD İMAMLARIMIZ
MD H İMAMLARI
MD REDDİYE
MD AŞEREİ MÜBEŞER
MD NEFS VE ŞEYTAN
MD TAS VE TAR
MD MÜRŞİD
MD A SİLSİLE
MD İZ BIRAKANLAR
MD İZ BIRAKANLAR 2
MD İZ BIRAKANLAR 3
MD İZ BIRAKALAR 4
MD KÜTÜBÜ SİTTE 1
MD KÜTÜBÜ SİTTE 2
MD KÜTÜBÜ SİTTE 3
MD KÜTÜBÜ SİTTE 4
MD KÜTÜBÜ SİTTE 5
MD KÜTÜBÜ SİTTE 6
MD KÜTÜBÜ SİTTE 7
MD KÜTÜBÜ SİTTE 8
MD KÜTÜBÜ SİTTE 9
MD KÜTÜBÜ SİTTE 10
MD KÜTÜBÜ SİTTE 11
MD KÜTÜBÜ SİTTE 12
MD KÜTÜBÜ SİTTE 13
MD KÜTÜBÜ SİTTE 14
MD KÜTÜBÜ SİTTE 15
MD KÜTÜBÜ SİTTE 16
MD KÜTÜBÜ SİTTE 17
MD KÜTÜBÜ SİTTE 18
317
292
252
329
ANAYASA
KÜLLİYAT-COŞAN
İNTERNET HUKUKU
arapçanın önemi
SSK KANUN
MEB KANUN
MEMURLAR KANUNU
DARULHARP
SADAKAT.NET
SAHİHİ BUHARİ NAMAZ
SAHİHİ BUHARİ
İ.ŞENOCAK-GENEL*
NECATİ AKSU NET
SABRİTANDAOĞAN
İSLAM KÜLTÜR.COM
YAZAROKU ESK
KIRKINCI.COM
ERRAHMAN DE
-ENFAL kavram
enfal 1
kavramlar
ARAPÇA ÖĞREN
YEZİDİLİK
BİLGELİK ÖYKÜLERİ
LÜGAT-BALLI
320
297
298
296
SAĞLIK ÖĞÜTLERİ
SAĞLIK 1
SAĞLIK 2
SAĞLIK 3 KAZA
SAĞLIK 4
BASARI SIRLARI
BESLENME
BİTKİ TEDAVİ-FİRASET
CEMAL ABİ İLE DEMİR GİBİ
ŞİFALI BİTKİLER
prostata çözüm
BİYOLOJİ SÖZLÜĞÜ
erdal yeşilada-SAĞLIK
294
316
304
DİYANET-İHVANLAR
MENKİBELER-İHVAN
MUHARREF D.-İHVANLAR
TESBİTLER-İHVAN
MENKİBE-İHVANLAR
KAVRAM-İHVANLAR
TV DEŞİFRE-İHVANLAR
GÜNDEM-İHVANLAR
MENKİBELER-NAKŞ
NASİHATLER-yusuf semmak
GENEL-NASİHAT.ORG
NASİHATLER 2 Y semmak
zikr nakş
nefs nakş
rabıta nakş
İBRAHİM KİRAS GENEL
İBRAHİM KİRAZ-
HAYDAR ORUÇ DİR-POS
İSMAİL YAŞA DİR POS
AHMET TAŞGETİREN
287
286
288
291
CEMİL KOÇAK 2011
CEMİL KOÇAK 2012
CEMİL KOÇAK 2013
CEMİL KOÇAK 2014
CEMİL KOÇAK 2015
CEMİL KOÇAK 2016
285
284
M.ŞÜKRÜ HANİ 2010
M ŞÜKRÜ HANİ 2011
M ŞÜKRÜ HANİ 2012
M ŞÜKRÜ HANİ 2013
M ŞÜKRÜ HANİ 2014
M ŞÜKRÜ HANİ 2015
M ŞÜKRÜ HANİ 2016
M ŞÜKRÜ HANİ 17-18
282
AYŞE HÜR TARAF 2008
AYŞE HÜR TARAF 2009
AYŞE HÜR TARAF 2010
AYŞE HÜR TARAF 2011
AYŞE HÜR TARAF 2012
AYŞE HÜR RAD 2013
AYŞE HÜR RAD 2014
AYŞE HÜR RAD 2015
AYŞE HÜR RAD 2016
281
=İHYAORG.KİTAPLIK=
4 İNCİL FARKLI
HADİS TARİHİ
ATEİZM ELEŞTİRİSİ*
280
277
TAMER KORKMAZ GENEL
İBRAHİM KARAGÜL GEN
YÜCEL KOÇ GENEL
İSMAİL KAPAN GEN
K**
NUH ALBAYRAK GEN
NUH ALBAY TÜRKİYE 9-14
NUH ALBAY ST 15-16
NUH ALBAY ST 17-18
NUH ALBAY ST 19-20
NUH ALBAY ST 21-22
NUH ALBAYRAK 2023
KA***
241
246
METİN HÜLAGU-G
M HÜLAGU 22-23
M HÜLAGU 21
M HÜLAGU 19-20
M HÜLAGÜ 18
mn
263
243
234
238
MURAT ÇETİN GENEL
MURAT ÇETİN DP
260
ÜZEYİR İLBAK DP
YUNUS EMRE ALTIN
ENES BAYRAK
HAZAR TÜRK
SESLİ MAKALE
TÜRK YÜZYILI RG
FİLİSTİNLİLER TOPRAK SATTIMI
İSMAİL ÖZ *
HAKAN ERDEM 2016
238-
240
F-BAKA-A İMR-NİSA
MAİD-ENAM-ARAF-ENFAL
TEVB-YNS-HUD-RAD-İB
HİC-NAHL-İSRA-KEHF-MRYM
TAHA-ENB-HAC-MÜMİNUN-NUR
FURK-ŞUARA-NEML-KAS-ANK
RUM-LKM-SEC-AHKF-MHMD
FTH-HUC-KHF-TUR-NECM-KMR
RHMN-VAKIA-HDD-MCDL-HŞR
MHTN-SAF-CUMA-MNFK-TEĞA-TLK
THRM-MÜLK-KLM-HKA-MARC-NUH
CİN-MÜZ-MÜD-KYM-İNS-MRS-NB
NZAT-ABS-TKVR-
232*
232
231
230
229
228
227
226
225
224
223
222
221
220
219
218
217
216
215
214
213
212
211
210
209
208
207
206
205
204
203
24-
2
5
4
3
7
1
202
ü7
13-
10
8
17--
14-
16--
6
ME
21-
12-
İRAN -GÜLDAĞI
VAHD VUCUD MUD
DOĞ-GÜN İS TARH 1-7
SELÇUK ŞİA
KADIZADELİLER
nesefi t
mesnevi anevi
ahmet kavas
pdf moğol-zengi
yazıcı-mesut
Z KEVSERİ
KAL-ÇAKIRGİL 24
PDF HADİS
pdf açık öğr-hadis
PDF İRAN
PDF MESNEVİ
pdf moğol istila
PDF DİNİ TERİM SÖZL
PDF Ö NESEFİ TEFSİR
PDF KİTAP 1
TASAVVUF E S
PDF EMİR SULTAN
PDF SUFİ-SİYASET
PDF İSLAM HUKUKU
PDF KONEVİ-FATİHA
PDF İBNİ ARABİ
PDF N TOPÇU
PDF HZ AYŞE
PDF ABD.İBN MESUD
PDF KURTUBİ
PDF SUFFE ASHABI
PDF HZ ÖMER S
PDF SUYUTİ-MEHDİ
PDF İLİMLER
PDF FAHREDDİN RAZİ
PDF HZ OSMAN
PDF HARİCİLİK
PDF VEHHABİ
PDF ESİ
PDF CENNET CEH
PDF ZAHİD KEVSERİ
PDF ŞABANI VELİ
PDF MİRAS HUKUKU
PDF MATURUDİ
PDF İBNİ HALDUN
PDF MSP
PDF İHV MÜSLİM
PDF HANEFİ M
PDF SELEFİ
PDF ABDULHAMİDİ SANİ
PDF M HALİDİ BAĞDADİ
PDF İ VE TERAKKİ
PDF E.B.EKİNCİ
PDF NECİP FAZIL
PDF AVRASYA ETÜD
PDF İMAM MATURUDİ
PDF KADIZADEL,LER
PDF EMRİ MAĞRUF
PDF CİHAD
PDF KAVRAMLAR 2
PDF KAVRAMLAR
PDF HZ FATIMA
pdf PEYGAMBERİMİZ
PDF AHMET YESEVİ
pdf istiklal m.
pdf anadoluluculuk
PDF-YSSELİM ROMANI
PDF HACI BAYRAM VELİ
PDF MEVLANA
PDF AHİLİK
PDF GAZALİ
pdf gazali 2
pdf batıniler
PDF NİYAZİ MISRİ
pdf bedreddin ayni
pdf pezdevi
pdf ibni hümam
pdf yunus emre
pdf 31 mart vakası
PDF KAYI 10
PDF ABDULHAMİD HAN
PDF BUHARİHANLIK
OSMANLI KÜLTÜRÜ PDF
pdf osmanlı kültürü
PDF OSM.EDENİETİ
pdf osmanlıda adalet
pdf milliyetçilik 1
pdf osm milliyetçilik 2
islamcılık zyt brn bl2
pdf islamcılık 1
-İSLAMCILIK ARŞİVİ
osmanlıda batıcılık pdf
PDF OSM BATICILIK
ÖZAK İRŞAD 1-2
ÖZAK İRŞAD 3
ÖZAK Z KULUP
PDF COŞAN 1-2
PDF TÜRKÇÜLÜK
OSMANLIDA TASAVVUF 1
PDF TASAVVUF 1
H K YILMAZ
PDF A SELÇUKLU
PDF SELÇUKLU
PD.YABANCI OKULLAR
PDF EMRE AYDI
A İSKENDERİ
CÜNEYDİ BAĞDAD PDF
EBU HANİFE ÖZEL SAYISI
EBU HANİFE PDF 1
İ H A DERGİ
PDF KATILIM
PDF MODERN
==DERGİLER==
YASİN OKUMAK
YORUM -dergileri
DÜZCE HABER
MİSAK DERGİSİ
elmalı tefsir enfal 1-9
elmalı tefsir enf 10-28
elmalı tefsir enf 30-38
elmalı tefsir enf 39-58
elmalı tefsir enf 59-86
elmalı tefsir enf 87-114
İMAN-is hayat
mesnevi-i hayat
ehli sünnet- i hayat
kıssa-is hayat
g isla.-is hayat
A-
ruhus salat-ince
nezih itikat-ince
evlilik-ince
hayzı nisa-ince
tas-zikr-rabt-ince
hakayık-ince
risale-ince
risale-ince 2(seytan-nefs)
nimeti islam-ince
sohbetler-ince 1
sohbetler-ince 2
hikayeler-ince
riyazüs salihin-sadakat
fıkıh-sadakat
fetevai hindiyye-sadakat
b islam ilmihali-sadakat
bir bilene soralım-sad
vehhabilere cev.-sadakat
fıkıh ans-sadakat
nurul izah-sadakat
kutubu sitte-sadakat
sahihi buhari-sadakat
evliyalar ans.-sadakat
R---
TEBLİĞ YÖNTEMLERİ
İBRAHİM KİRAZ
M.BARDAKÇI 1
ALPER TAN
TÜRKİYE -A.AKGÜL
ULUS İLİŞKİL M ORTAK
AHMET VAROL-DIŞ POL
DIŞ İŞL 2
DIŞ İŞL 3
DIŞ İŞL 4
DIŞ IŞL 5
dış 5 yeni
B.PAKMAN WORDPTRES.COM
SN-TEKHAFIZ
f-İTİRAFLAR
AGET 1-4
İİİ..GÖLGESİ
IŞIK-UFUK
SUKUT ÇIĞLIĞI
BAHARI SOLUK
Z.ALTIN DİLİ
ÖRNEK HRK.
BUH.AN.İNS
YİT.CEN.DOĞ
BABANIN BABASI
ozan arifin refe şiiri
KİTAP-SÜNNET-KADER
ABDULHAMİD HAN

ABDÜLHAMİD HAN Osmanlı padişahlarının 34'üncüsü olan Sultan II. Abdülhamid Han aklı, zekası ve ilmi fevkalade üstün olan bir zattı. Batılıların ve iç düşmanların asırlar boyunca devleti yok etmek için hazırladığı yıkıcı, sinsi planlarını sezip, önlerine aşılmaz bir set olarak dikildi. Hazırlayanları ve maşa olarak kullandıkları yerli işbirlikçilerini, sahte kahramanları işbaşından uzaklaştırdı. İşte bu büyük zatın 10 şubat, 96. yıldönümü idi. Yıldönümü vesilesi ile Yıldız Üniversitesi ve İstanbul Medeniyet Üniversitesi işbirliği ile iki açık oturumdan oluşan etkinlik düzenlendi. İlk panel Abdülhamid'in sağlık politikasıyla ilgiliydi. Oturum başkanlığını yaptığım bu panelde konuşmacılar özet olarak şunları anlattılar: Prof. Dr. Hüsrev Hatemi; Abdülhamid'in çok iyi niyetli, sağlam karakterli ve vefalı bir insan olduğunu söyledi. Kendisinden çok devleti düşünürdü. 33 sene zalimlik yapmadan devleti ustalıkla idare etmişti. Ona atılan iftiralardan biri de pinti olduğuna dairdi. Bu çok çirkin bir suçlama olduğunu ifade etti. Aristokrat havada, halktan uzak yaşamamıştı. Atatürk'ün Abdülhamid'i küçümseyici veya kötüleyici bir sözünün olmadığını da ekledi. Prof. Dr. Nil Sarı ise Abdülhamid'in sağlık alanındaki eserlerinden söz etti ve bazılarının fotoğraflarını gösterdi. Abdülhamid 90 adet gureba hastanesi, 19 adet belediye hastanesi, 89 adet askeri hastane ayrıca eğitim hastaneleri, kadın hastaneleri, akıl hastaneleri açmıştı. Bu hastaneler ülkemizden Lübnan'a, Yemen'den İsrail'e, Makedonya'dan Suriye'ye, Yunanistan'dan Libya'ya, Suudi Arabistan'dan Irak'a pek çok yerleşim bölgesine yayılmıştı. Ayrıca eczaneler, hapishane, sağlık merkezleri, fakirler, acizler ve hacılar için misafirhane de pek çoktur. Müthiş bir sağlık hizmetidir bu. Maalesef tahttan düştükten sonra bu eserlerin isimleri değiştirilmiş, bazıları yıkılmış ve bir kısmı da başka alanlarda kullanılmaya başlanmıştır. Kısacası bu büyük insan unutturulmak istenmiştir. Kasımpaşa, Haydarpaşa, Gülhane ve Mektebi Tıbbiye-i Şahane adlı eğitim ve üniversite hastanelerini açan da Abdülhamid olmuştur. Doç. Dr. Adem Ölmez ise Abdülhamid Han'ın özellikle eğitim, sağlık, ulaşım ve asayişe önem verdiğini anlattı. Zamanında yeni bulunan aşıları ülkeye getirmiş, aşı ve kuduz hastalığı üzerine merkezler kurmuş, Bimarhaneleri yani akıl hastanelerini ıslah etmiştir. Akıl hastalarına zincir kullanımını yasaklayarak bugün bile saldırgan hastalarda kullanılan gömleği yerine koymuştur. Dr. Şerif Esendemir konuşmasına Necip Fazıl'ın, "Abdülhamid'i anlamak her şeyi anlamak olacaktır." sözleriyle başladı. Abdülhamid'in tren yolları, bakteriyolojihane, cami ve mektepler yaptırdığını, çağına uygun yaşlılık politikası izlediğini, habitat yani biyosferi merkezi alan ekolojik politikaya önem verdiğini anlattı. Bunları dinlerken aklıma hep başbakanımız Recep Tayyip Erdoğan çağrışım yaptı. O da ülkeye duble yollar, hızlı trenler, Marmaray, üçüncü boğaz köprüsü, çok sayıda havaalanı gibi sayılamayacak eserler hediye etti. Sağlık alanında yeni hastaneleri hizmete açtı. Sağlık hizmetlerini halka yaydı. Eğitim alanını pek çok üniversite, sayısız derslik ve binlerce yeni öğretmenle destekledi güçlendirdi. Kısacası Abdülhamid'in çağdaş bir takipçisiyle karşı karşıyayız. Abdülhamid Han'ı nasıl ki bir takım vicdansız, merhametsiz ve acımasız kişiler, iç ve dış düşmanların oyununa gelerek, maşası olarak bir saray darbesi ile düşürdülerse aynı komplo şu an başbakanımıza karşı düzenlenmektedirler. Bu ülkeye hizmet etmek bazılarının gözüne batmakta ve ellerinden geleni yapmaktadırlar. Rabbim Başbakanımızı korusunu2026
 Şefaati inkâr eden sapık..

BİR BİLENE SORALIM

ŞEFAAT

Mehmet Ali DEMİRBAŞ

Şefaat haktır

Lütfu ile daha fazla verir

Sen razı olana kadar

Kimler kimlere şefaat edecek

Diğer insanların şefaati

Kur'ân-ı Kerimin şefaatı

Şefâ’ate lâyık olmaya çalışmalıdır!

İmanlı ölen herkese şefaat


Dünya İşlerinde Şefaatin Etkisi.  Şefaat Edilen Ve Şefaat Edİlmeyen Kİmseler.
.

Kimler şefaat edecek?

www.gonulsultanlari.com › ... › Kişi sevdiği ile birlikte olur
 

Şefaat çeşitleri 17 - Bizim Sahife

www.bizimsahife.org/sohbet/sohbet_iman/sohbet.sefaa


Şefaat çeşitleri 17/10/2001

Kabirden, önce Resulullah, üzerinde Cennet elbisesi ile kalkacak. Burak üzerinde, elinde liva-ül-hamd isimli bayrakla mahşer yerine gidecek, peygamberler ve bütün insanlar bu bayrağın altında duracak, hepsi, beklemekten çok sıkılacak, önce peygamberlerden Hz. Âdem, sonra Hz. Nuh, sonra Hz. İbrahim, Hz. Musa ve Hz. İsa’ya gidip, hesaba başlanması için şefaat etmelerini dileyeceklerdir. Her biri, birer özür bildirerek, Allahü teâlâdan utandıklarını söyleyecekler, şefaat edemeyecekler, sonra Resulullaha gelip yalvaracaklardır. Önce, Onun ümmeti, Sırattan geçip Cennete girecektir. Sonra bütün peygamberler şefaat edecektir. (Buharî)
Tövbesiz ölen müminlerin küçük ve büyük günahlarının affedilmesi için, Peygamberler, Velîler, Salihler, Melekler ve Allahü teâlânın izin verdiği kimseler şefaat edecek ve kabul edilecektir
Mahşerde, şefaat şöyle olacaktır:
1- Kıyamet günü, mahşer yerinde kalabalıktan, çok uzun beklemekten usanan günahkârlar, feryat ederek, hesabın bir an önce yapılmasını isteyeceklerdir. Bunun için şefaat olunacaktır.
2- Suâlin ve hesabın kolay ve çabuk olması için şefaat olunacaktır.
3- Günahı olan müminlerin, Sırattan Cehenneme düşmemeleri, Cehennem azabından korunmaları için şefaat olunacaktır.
4- Günahı çok olan müminleri Cehennemden çıkarmak için şefaat olunacaktır.
5- Sevapla günahı eşit olup, Arafta bekleyen kimselerin Cennete gitmelerine şefaat edecektir.
6- Cennette sayısız nimetler olacak ve sonsuz kalınacak ise de, sekiz derecesi vardır. Herkesin derecesi, makamı imanının ve amellerinin miktarınca olacaktır. Cennettekilerin derecelerinin yükselmesi için de şefaat olunacaktır.
7- Şefaat ile hesaptan kurtardığı 70 bin kimsenin her birinin şefaatleri ile de, yetmişer bin kişi sorgusuz, suâlsiz Cennete girecektir.
Allahü teâlânın rahmeti o kadar çok ki, peygamber, âlim, evliya, şehit gibi üstün kimseler haricinde, bazı Müslümanlara da şefaat izni verecektir. Hadis-i şeriflerde buyuruldu ki:
(Bir kimse, ameline göre birkaç kişiye şefaat eder.) [Tirmizî]
(Bir Cehennemlik, bir Cennetliğe, “Dünyada sana su vermiştim. Şimdi sen de bana şefaat et” der. O da Allahın izni ile şefaat edip, onu Cehennemden kurtarır.) [Deylemî]
(Küçük çocuk ana-babasına şefaat eder, onları Cennete çeker.) [İbni Mace]
(Bir kişinin şefaati ile Temim oğullarından daha çok kimse Cennete girecektir.) [İbni Mace]
(Kur’an, akraba, emanete riayet eden ve din kardeşleriniz şefaat eder.) [Deylemî]
(Bir kimse, bir mümine bir iyilik yapınca, Allahü teâlâ bu iyilikten bir melek yaratır. Bu melek, hep ibâdet eder. İbadetlerinin sevapları buna verilir. Bu kimse ölünce, bu melek, nurlu ve sevimli olarak bunun kabrine gelir. Meleği görünce neşelenir, “Sen kimsin?” der. “Ben, falancaya yaptığın iyilik ve onun kalbine koyduğun neşeyim. Allahü teâlâ beni, bugün seni sevindirmek ve sana şefaat etmek ve Cennetteki yerini sana göstermek için gönderdi” der.) [Ebuş-şeyh]
(Şefaatime kavuşmak isteyen kızını fâsıka vermesin!) [Şira]
(Kıyamette abide Cennete gir, âlime ise halka şefaat için bekle! denir.) [İ. Maverdi]
(Müslüman bir kimse, 90 yaşına ulaşınca, geçmiş ve gelecek birçok günahları affolur. Aile efradına şefaat etmesi için, kendisine izin verilir.) [Ebu Yala]
(Şefaatime en layık olan, bana en çok salevat okuyandır.) [Tirmizî]
(Cuma günü ve gecesi çok salevat getirene şefaat ederim.) [Beyhekî]
(Kur’an okuyun! Çünkü kıyamette şefaat eder.) [Müslim]
(Hacı, yakınlarından 400 kişiye şefaat eder.) [Ramuz]
(Çok tanıdığınız olsun! Kıyamette hepsi de şefaat eder.) [Şira]
(Şefaatime inanmayan ona kavuşamaz.) [Şira]

 



Ölüden yardım istemek ve şefaat

Sual: Ölüden şefaat istemek caiz midir? Eğer caiz ise, aşağıdaki Vehhabi Feth-ul-mecid kitabındaki iddialara cevap verebilir misiniz?
Feth-ul-mecid
 kitabında deniyor ki:
(Ölüden ve gaib olan diriden bir şey isteyen müşrik olur. İnsandan kudreti yetişen şeyler istenir. Yalnız Allah’ın kudretinde olan şeyleri insandan istemek caiz değildir.) [s.70]
(Diri, kendinden istenilen şey için dua eder. Allah da kabul edip, o şeyi yaratır. Ölüden, gaib olandan istemek, kudreti içinde olmayanı istemektir. Bu ise şirk olur.) [s.70]
(İhtiyacını ölüden istemek, ölüden istigase etmek şirktir. Ölüden kendisine şefaat etmesini istemek cahilliktir. O, Allah’ın izni olmadan kimseye şefaat edemez. Ondan istigase etmek, şefaat etmesini istemek, şefaat etmesine izin verilmesi için sebep yapılmamıştır. Şefaate sebep imandır. İstigase eden ise müşriktir. İzin verilmesine mani olmaktadır.) [s.208]
CEVAP
Kabir ziyareti caiz olduğu gibi, Enbiya ve evliyanın kabirlerine gidip, onların hürmetine dua etmek ve onlardan yardım istemek de caizdir. Vehhâbîler ise buna şirk diyerek Ehl-i sünnet Müslümanlarını kâfir olmakla suçluyorlar.

Feth-ul-mecid kitabı kendi kendini yalanlamaktadır. Çünkü, şöyle diyor: (Gökler Allah’tan korkar, Allah göklerde his yaratır. Anlarlar, Kur’anda, yerlerin ve göklerin tesbih ettikleri bildirildi. Resulullah'ın avucuna aldığı taş parçalarının tesbih ettiklerini ve mesciddeki Hannane denilen direğin inlediğini ve yemeğin tesbih ettiğini Eshab işittiler.) [S.200]

Dağlarda, taşlarda, direkte his ve idrak olduğunu söyleyip de, Peygamberlerde ve Evliyada his olmaz demeleri, şaşılacak şeydir. (Dirilere tevessül olunur, ölülere tevessül olunmaz) demekle kendileri müşrik oluyorlar. Çünkü bu söz, diriler duyar ve tesir eder, ölüler duymaz ve tesir etmez demektir. Allah’tan başkasının tesir ettiğine inanmak olur. Böyle inananlara kendileri müşrik diyor. Hâlbuki, ölü de, diri de birer sebeptir. Tesir eden, yaratan yalnız Allahü teâlâdır.

Demek ki, Resulullah'tan başka müminler de, herkesin işitemeyeceği sesleri işitirmiş. Bu taşlar Hazret-i Ebu Bekir’in elinde iken de tesbihlerinin işitildiği, aynı haberin sonunda bildirilmektedir. Hazret-i Ömer, Medine’de hutbe okurken, İran’daki ordu kumandanı Sariye’yi görerek, (Sariye, dağdaki düşmandan korun) demiş ve Sariye işiterek, dağı ele geçirmiştir. (Şevahid-ün-nübüvve)

Gaib olan sözü ile ne demek istiyorsun
İmam-ı Rabbani hazretlerinin soyundan, Hakim-ül-ümmet hace Muhammed Hasen Can Sahip hazretleri, Üsul-ül-erbe’a fi-terdid-il-vehhabiyye kitabında buyuruyor ki:
Böyle inanan kimse, gaib olan, yani yanında bulunmayan bir kimseye, ismini söyleyerek seslenmek büyük şirk olur diyor. Böylece, Resulullah'ın mübarek ruhunun bile hazır olacağını düşünerek seslenen kimse müşrik olur diyor. Yemenli mezhepsiz Şevkânî de,Dürr-ün-nadid kitabında, (Mezarları büyük bilmek, kabirlere seslenerek, ihtiyaçlarını istemek küfür olur) dedi. Yine o, Tathir-ül-itikad kitabında da, (Melek, peygamber veya veli de olsa, ölüye yahut gaib olan diriye böyle seslenen müşrik olur) diyor. Mezhepsizlerden bir kısmı, burada iki fikir ortaya atmaktadır. Bunlara göre, eğer işiteceğini düşünmeyerek, sevdiği için, (ya Resulallah!) derse, müşrik olmaz. Eğer işiteceğine inanarak söylerse, kâfir olur.

Selef-i salihinin yaptığı şeylere şirk diyen ve müslümanlara müşrik damgasını basan bu kimseye sorarız:

(Gaib olan) sözü ile ne demek istiyorsun? (Görmediğimiz her şey gaibdir) diyorsan, (ya Allah) demek de şirk olmaktadır. Çünkü bu, Allahü teâlânın Cennette görüleceğine de inanmamaktadır. Eğer, (gaib, yok demektir) diyorsan, peygamberlerin ve evliyanın ruhlarına nasıl yok diyebilirsin?

Yok eğer, (ruhların var olduklarına ve idrak ve şuur sahibi olduklarına, yani anladıklarına, duyduklarına inanırız. Fakat, tasarruf yaptıklarına inanmayız) derse, bu sözü Allahü teâlâ red etmekte, (Güç işleri yapanlara yemin ederim) buyurmaktadır. (Naziat 5)

Tefsir âlimlerinin çoğu mesela Beydavi tefsiri [ve bunun Şeyhzade şerhi ve tefsir-i Azizi ve Ruh-ul Beyan tefsiri, tefsir-i Hüseyni], bu âyet-i kerime, meleklerin ve evliya ruhlarının iş yaptıklarını bildirmektedir dediler. Ruh, madde değildir. Bunun için, melekler gibi, Allahü teâlânın emri ve izni ile, dünyada iş yaparlar. Meleklerin, Allahü teâlânın izni ile, bu dünyada, iş yaptıkları, yok ettikleri, diriltmek, öldürmek gibi işlerin yapılmasına vasıta oldukları, Kur’an-ı kerimin çeşitli yerlerinde bildirilmiştir. Cin ve şeytanlar da, güç şeyleri kolayca yapıyorlar. Süleyman aleyhisselama, cinlerin hizmetlerini Kur’an-ı kerim haber veriyor:
(Cin, Onun her istediğini, kale, resim, büyük kazanlar ve yerinden kaldırılamayan çanaklar yaparlardı,) [Sebe 13]

Cin, melekler ve ruhlar kadar olgun ve kuvvetli olmadığı hâlde, büyük işler yapıyor.

Bu dünyada, göremediğimiz çok şey var ki, insan gücünün yetişemediği işleri yapmaktadırlar. Mesela, çok hafif olan ve göremediğimiz hava, fırtına, kasırga şeklinde eserek, ağaçları devirmekte, binaları yıkmaktadır. [Elektrik ve laser ışınları ve elektro-magnetik dalgaları, atomlar, gözle, hattâ ultra-mikroskopla görülemedikleri hâlde, akılları şaşırtan büyük işler yapmaktadır.] Nazar değmesi, sihir yani büyü ve benzerleri kuvvetleri göremiyoruz. Hâlbuki, korkunç tesirlerini işitmeyen yoktur. Bütün bunların yaptıklarının yapıcısı, hiç şüphesiz, Allahü teâlâdır. Bunlar, Allahü teâlânın yapmasına, yaratmasına sebep oldukları için, bunlar yaptı sanıyoruz ve bunlar yaptı diyoruz. Bunların yaptığını söylemek, küfür, şirk olmuyor da, evliyanın ruhları yapıyor demek niçin şirk olsun?

Onlar, Allahü teâlânın izin vermesi ile ve yaratması ile yaptıkları gibi, evliyanın ruhları da, Allahü teâlânın izin vermesi ile ve yaratması ile yapmaktadır. Onların yaptıklarını söylemek de, şirk olur denirse, Kur’an-ı kerime karşı gelinmiş olur.

Bu kimse, (Cinlerin, şeytanların ve havanın tesir ettiklerini, Kur’an-ı kerim haber veriyor. Bunun için, onlar yapıyor demek caiz oluyor. Evliyanın ruhlarının bir şey yaptıklarını Kur’an-ı kerim bildirmediği için, ruhlardan bir şey istemek şirk olur) derse, yukarıda bildirdiğimiz,Naziat sûresinin beşinci âyet-i kerimesini tekrar okuması gerekir. Demek ki Allahü teâlânın izniyle başkaları da yardım etmektedir. Bu başkaları nasıl inkâr edilebilir?

.
Resulullah efendimizin şefaati

Sual: Şefaatin hak olduğunu kabul etmeyen bir tek Ehl-i sünnet âlimi var mıdır?
CEVAP
Bütün Ehl-i sünnet âlimleri, ittifakla, hepsi şefaati kabul etmişlerdir. Sadece nakilden çok akla tâbi olan Mutezile denilen sapık bir fırka veVehhabiler şefaati inkâr etmiştir. 

Yeni türedi bazı yazarlar da Peygamber efendimize düşmanlık ederek, “Kur'anı getirmekle onun vazifesi bitmiştir. Kimseye faydası olmaz, şefaat edemez” diyorlar. Onun, âlemlere rahmet olarak geldiğini kabul etmiyorlar, Mutezileye, Vehhabilere inanıyorlar da, şefaatin hak olduğunu bildiren âyet ve hadisleri inkâr ediyorlar.

Halbuki Kur’an-ı kerimde mealen buyuruluyor ki: 
(Resule itaat eden, Allah’a itaat etmiş olur.) [Nisa 80] 

(Allah ve Resulüne itaat eden, en büyük kurtuluşa ermiştir.)[Ahzab 71] 

(Peygamberin verdiğini alın, yasak ettiğinden sakının!) 
[Haşr 7] 

(De ki; “Bana uyun ki, Allah da sizi sevsin!”) [Al-i İmran 31] 

{Bu âyet-i kerime gelince, münafıklar, “Muhammed kendisine tapılmasını istiyor” dediler. [Şimdiki mezhepsizler de, “Peygamber, Allah’tan üstün tutuluyor” diyorlar.] Bunun üzerine aşağıdaki âyet-i kerime inmiştir. (Şifa-i şerif)
(De ki; “Allah’a ve Peygambere itaat edin! [İtaat etmeyip] yüz çeviren [kâfir olur] Elbette Allahü teâlâ kâfirleri sevmez.) [Al-i İmran 32] 

Kur’an-ı kerimde mealen buyuruluyor ki: 
(Allahü teâlâ, şefaat edene ve şefaat edilene izin vermedikçe, hiç kimse şefaat edemez. Kalblerindeki müthiş korku giderilince,[şefaat bekleyenler, şefaat edenlere] “Rabbiniz şefaat hakkında ne buyurdu?” diye soracaklar. Onlar [şefaat edenler] ise, “Hak olanı buyurdu [şefaate izin verdi]” diyecekler.) [Sebe 23] 

(Allah’ı bırakıp da, taptığı putlar şefaat edemez. Ancak hak dine inanıp ona şahitlik eden kimseler şefaat eder.) [Zuhruf 86] 

(Onlar, Onun
 [Allah’ın] rızasına kavuşmuş olandan başkasına şefaat etmezler.) [Enbiya 28] 

(Sadece Allah’ın dilediği ve razı olduğu kimselere şefaat etmesi için izin verilen, göklerde nice melekler vardır.)
 [Necm 26] 

(Allah’ın izni olmadan kim şefaat edebilir?) 
[Bekara 255] 

(Allah’ın izni olmadan hiç kimse şefaatçi olamaz.) [Yunus 3] 

(Bütün şefaatler Allah’ın iznine bağlıdır.) [Zümer 44] 

Bu âyet-i kerimelerde görüldüğü gibi, şefaat yetkisine sahip olanlar, (Peygamberler, âlimler, şehitler gibi) ancak Allahü teâlânın izni ile şefaat edeceklerdir.

Yukarıdaki âyet-i kerimelerde, Allah’ın izni olmadan kimsenin şefaat edemiyeceği açıkça bildirilmektedir. Ancak Allah’ın izin verdiklerinin bundan müstesna oldukları, yani ancak Allah’ın izni ile şefaat edecekleri bildirilmiştir. 

Kimler şefaate kavuşur?
Kâfirlere şefaatçi olmadığını ve putların şefaat edemiyeceğini gösteren âyetleri vehhabiler müslümanlara yüklemeye çalışıyorlar, Peygamberler de şefaat edemez diyorlar. Şefaate sadece iman ehli kavuşacak, kâfirler şefaatten mahrum kalacaklardır. 
Kur’an-ı kerimde mealen buyuruluyor ki: 
(Artık şefaat edicilerin [Peygamberlerin, meleklerin, salihlerin, şehitlerin] şefaati, onlara [kâfirlere] fayda vermez.) [Müddesir 48] 

(O gün zalimler 
[kâfirler] için, müşfik bir dost, sözü dinlenecek şefaatçi de yoktur.) [Mümin 18] 

(Kâfir için dost ve şefaatçi yok) demek, (Müminler için dost ve şefaatçi var) demektir. Mesela Mümin suresinin 7, 8 ve 9.âyet-i kerimelerinde, meleklerin müminler için dua ettiği bildirilmektedir. Meleklerin duası elbette kabul olur.

(Kitabın haber verdiği sonuçtan başka bir şey mi bekliyorlar? Haber verilenler ortaya çıktığı gün, önce onu unutmuş olanlar, “Rabbimizin Peygamberleri elbette bize gerçeği getirmişti, şimdi bize şefaat etsin, yahut geriye çevrilsek 
[dünyaya tekrar gitsek] de işlediklerimizin başka türlüsünü işlesek” derler. Doğrusu kendilerini mahvetmişlerdir, uydurdukları şeyler [putlar] onları koyup kaçmışlardır.) [Araf 53] 

(Orada putlarıyla çekişerek derler ki: “Vallahi biz apaçık bir sapıklıkta idik; çünkü biz sizi âlemlerin Rabbine eşit tutmuştuk; bizi saptıranlar ancak suçlulardır; şimdi şefaatçimiz, yakın bir dostumuz yoktur; keşke geriye bir dönüşümüz olsa da, inananlardan olsak.)
 [Şuara 96-102]

(Allah'a koştukları) ortaklarından kendilerine hiçbir şefaatçi çıkmayacaktır. Zaten onlar, ortaklarını da inkâr edeceklerdir.)
[Rum 13]

(Ondan başka ilahlar mı edineyim? O Rahman olan Allah, eğer bana bir zarar dilerse putların şefaati bana hiçbir fayda vermez, beni kurtaramaz.) 
[Yasin 23]

Yukarıdaki âyetler, kâfirlere putların şefaat edemiyeceğini göstermektedir. Bu âyetleri ileri sürerek, (Müslümanlara Peygamberler, melekler, âlimler, evliya, şehitler, Kur’an-ı kerim şefaat edemez) diyerek cahilce iftira ediyorlar. 

Kur’anı insanlara açıkla
Eşsiz mucize olan Kur’an-ı kerime uyabilmek için, Kur’anın muhatabı olan Peygamber efendimize uymak ve şerefli sözlerini [hadis-i şeriflerini] kabul etmek lazımdır. Allahü teâlâ, Resulüne Kur’anın açıklamasını, hüküm koymasını emredip, iman, itaat ve Kelime-i şehadette de Resulünü kendisiyle birlikte bildiriyor:
(Kur’anı insanlara açıklayasın diye sana indirdik.) [Nahl 44]

(İhtilaflı şeyleri insanlara açıklayasın ve iman eden bir kavme de hidayet ve rahmet olsun diye bu Kitabı sana indirdik.)
 [Nahl 64] 

(İhtilaflı bir işin hükmünü Allah’tan
 [Kur’andan] ve Resulünden[Sünnetten] anlayın!) [Nisa 59] 

(Aralarındaki anlaşmazlıkta seni hakem tayin edip, verdiğin hükmü tereddütsüz kabullenmedikçe, iman etmiş olmazlar.)
 [Nisa 65]

(Allah’a ve ümmi nebi olan Resulüne iman edin!)
 [Araf 158]

(Allah’a ve Resulüne itaat edin!) [Enfal 20]

(Size kitabı, hikmeti getiren ve bilmediklerinizi öğreten bir Resul gönderdik.) [Bekara 151]

(Yalnız Kur’an) diyenler kesinlikle Kur’an-ı kerime inanmıyorlar. İslamiyet’i yıkmak için inanmış gibi görünüyorlar. Bunların, Kur’an ve Sünneti kabul etmedikleri için kâfir olduklarını âyetlerle bildirdik. Bu konudaki hadis-i şerifler de şöyledir:
(Cebrail aleyhisselam, Kur’an ile beraber açıklaması olan sünneti de getirmiştir.) [Darimi]

(Bana Kur’anın misli kadar daha hüküm verildi.) [İ. Ahmed]

(Yalnız Kur’andaki helal ve haramı kabul edin diyenler çıkar. İyi bilin, Peygamberin haram kılması, Allah’ın haram kılması gibidir.)
[Tirmizi, Darimi]

(Bana uyan Cennete girer, bana isyan eden ise giremez.)
 [Buhari]

(Bir zaman gelir “Kur’andan başka şey tanımam” diyenler çıkar)[Ebu Davud]

(Kur’ana ve sünnete uyan hiç sapıtmaz.)
 [Hakim]

(Sünnetimden yüz çeviren benden değildir.) [Müslim]

(Bir zaman gelir, beni yalanlayanlar çıkar. Bir hadis söylenince, “Resulullah böyle şey söylemez. Bunu bırak, Kur’andan söyle” der.)
 [Ebu Ya’la]

Yalnız Kur’an diyenler, Kur’andaki İslam diyenler, utanmadan yalan söylüyorlar. Sözlerinde zerre kadar samimiyet yoktur. Kur’ana inanmalarında samimi olsalardı, âyetlere inanırlardı. Allahü teâlâ yalnız Kur’an mı diyor? (Resulüme uyun, onun bildirdiği her şeyi kabul edin, haram ettiklerinden sakının, Resule uyan bana uymuş olur. Ona isyan eden bana isyan etmiş olur. Onun sözleri vahye dayanır. Onun sözünü benim sözüme aykırı görenler ve Allah’ın yolu ile Peygamberin yolunu birbirinden ayırmak isteyenler kâfirdir) buyurmuyor mu? 

İşte âyet-i kerime mealleri:
(Resulümün verdiğini alın, yasakladığından da sakının!) [Haşr 7]

(O, [Resulüm] vahiyden başkasını söylemez.) [Necm 3,4]

(Resule itaat eden, Allah’a itaat etmiş olur.) [Nisa 80] 

(Allah ve Resulüne itaat eden Cennete, isyan eden Cehenneme gider.) [Nisa 13,14]

(Aralarında hüküm verilmek üzere Allah’a ve Peygambere çağırıldıkları vakit: “İşittik, itaat ettik” demek, ancak müminlerin sözüdür, işte kurtuluşa erenler onlardır.)
 [Nur 51]

(Allah’a ve Resulüne karşı gelen, bilsin ki, Allah’ın azabı çok şiddetlidir.)
 [Enfâl 13]

(Allah’a ve Resulüne itaat edin!
 [uymayıp] yüz çeviren [kâfirdir]Allah da kâfirleri sevmez.) [A. İmran 32]

Kur’anda, (yalnız Kur’ana uyun) denmiyor, (Allah’a ve resulüne uyun) deniyor. Resulünü devreden çıkaran, Kur’anın açıklaması olan hadisleri delil saymayan, Kur’anın ifadesi ile kâfir olur.

Resulullah efendimiz açıklıyor
Allahü teâlâ, (Ey Resulüm, Kur’anı insanlara açıkla) buyuruyor. Resulü de açıklıyor: 
(İsra suresinin (yakında Rabbin sana makamı mahmudu verecektir) [mealindeki] âyet-i kerimedeki "Makamı mahmud" bana verilecek şefaat hakkıdır.) [Tirmizi] 

(Ahirette ilk şefaat eden ve şefaati kabul olan ben olacağım.)
 [İbni Mace]

(Kıyamet günü en önce ben şefaat edeceğim.) [Müslim] 

(İmanla ölen herkese şefaat edeceğim.) [Buhari, Müslim]

(Ümmetimin yarısının Cennete girmesi ile şefaat etmem arasında serbest bırakıldım. Şefaat etmeyi seçtim. Çünkü şefaatimle daha çok kimse Cennete girer.) 
[İbni Mace] 

(Benden önce hiçbir Peygambere verilmeyen beş şeyden biri şefaattir. Şirk üzere ölmeyen 
[imanla ölen] herkese şefaat edeceğim.) [Bezzar] 

(Ümmetimden büyük günah işleyenlere şefaat edeceğim.)
 [İmam-ı Ahmed, Nesai, Tirmizi, Ebu Davud]

Peygamber efendimiz, günahkârlara şefaat edeceğini bildirince, Hazret-i Ebüdderda, (İmanı olan hırsız ve zâniler de şefaate kavuşacak mı?) diye sual etti, (Evet, onlara da şefaat edeceğim)buyurdu. (Hatib)

(Nefslerine aldananlara şefaat edeceğim.) 
[Deylemi]

(Kıyamette, kum sayısından daha çok kimseye şefaat ederim.)[Taberani]

(Ehl-i beytimi sevenlere şefaat edeceğim.) 
[Hatib]

(Eshabımı kötüleyenden başka, herkese şefaat edeceğim.)[Buhari]

(Kabrimi ziyaret edene şefaatim vacip oldu.) 
[İbni Huzeyme, Bezzar, Dare Kutni, Taberani]

(Kabrimi ziyaret edenin şefaatçisiyim.) [Taberani]

(Sırf beni ziyaret için gelen, Allah’ın izniyle şefaatime kavuşur.)
[Müslim]

(Medine’de ölenlere şefaat ederim.) [Tirmizi]

(Medine’nin sıkıntılarına katlanana, şefaat ederim.) 
[Müslim]

(Sünnetimi [imanını] elinden kaçıran kimseye [kâfire] şefaatim haram oldu.) [Şir’a]

(Şefaatime inanmayan kimse, ona kavuşamaz.) 
[Şir’a]

(Şefaatime kavuşmak isteyen kızını fâsıka vermesin!) [Şir’a]

(Şefaatime en layık olan, bana en çok salevat okuyandır.) 
[Tirmizi]

(Cuma günü ve gecesi çok salevat getirene şefaat ederim.)
[Beyheki]

(Ümmetimden geri kalan olur korkusu ile Cennete girdiğim halde tahtıma oturmam. Allahü teâlâya, "Ya Rabbi ümmetim ümmetim" derim. Rabbim "Ümmetine ne yapmamı istiyorsun?" buyurur. Ben de "Ya Rabbi onların hesaplarını çabuk gör, sıkıntıdan kurtulsunlar" derim. Cehennemliklerin listesi bana verilir. Onlara şefaat ederim. Hatta Cehennem hazini Malik "Ümmetinden cezalanacak kimse bırakmadın" der.)
 [Beyheki, Taberani]

(Rabbin sana 
[ahirette çeşitli nimetler, şefaat izni] verecek, sen de hoşnut, razı olacaksın) mealindeki Duha suresi beşinci âyet-i kerimesi inince, Resulullah efendimizin, (Ümmetimden bir kişi Cehennemde kalsa razı oldum demem) diye söylediği tefsirlerde bildirilmiştir. (Tibyan)

Lütfu ile daha fazla verir
Şuarâ suresinin 100. âyetinde, Cehennemdekilerin, (Bizim için şefaat edici [şefaat etmesine izin verilen] kimse yoktur) dedikleri bildirilmektedir. Şurâ suresinin 26. âyetinde ise, (İman edip salih amel işleyenlerin dualarına icabet eder. Lütfundan, fazlasını da verir) buyuruluyor. Fazlasını verir ifadesi, “Onlara şefaat edici arkadaşlar verir ve beraber Cennete girerler” diye tefsir edilmiştir.(İhya)

Hadis-i şerifte de buyuruldu ki:
(Kıyamette Peygamberler, âlimler ve şehitler şefaat eder.) [İbni Mace] 

Bütün müfessirler, muhaddisler ve fakihler gibi, dört mezhep imamı da şefaatin hak olduğunu bildirmişlerdir. Bütün âlimlerin en büyüğü olanimam-ı a’zam hazretleri, (Peygamberler, âlimler ve salihler, günahkârlara şefaat edecektir) buyurdu. (Fıkh-ı ekber)

Buraya kadar, şefaatin hak olduğunu bildiren âyet-i kerime ve hadis-i şerifler ile Ehl-i sünnet âlimlerinin yazılarından bazısını bildirdik. Kur’an-ı kerimi açıklayan Peygamber efendimiz ve Eshabı ve Ehl-i sünnet âlimlerinin tamamı şefaatin hak olduğunu bildirmiştir. Bir hadis-i şerifin Kur’an-ı kerime aykırı olup olmadığını en iyi bilen muhaddisler ve diğer Ehl-i sünnet âlimleridir. Bütün muhaddisler, şefaatle ilgili hadis-i şerifleri bildirmişlerdir. Onlar, bir hadisin Kur’an-ı kerime aykırı olup olmadıklarını bilemiyor da, Mısırlı, Suriyeli ve yerli türedi mezhepsizler mi biliyor?

Sen razı olana kadar 
Putlarla ilgili âyet-i kerimeleri gösterip, (Resulullah müminlere şefaat edemez) demek, mezhepsizliğe has bir taktiktir. 

Duha suresinin, (Sen razı olana [yeter diyene] kadar, her dilediğini vereceğim) mealindeki 5. âyeti, Allahü teâlânın, Peygamberine bütün ilimleri, bütün üstünlükleri, ahkam-ı İslamiyeyi, düşmanlarına karşı yardım ve ümmetine kıyamette her türlü şefaat ve tecelliler ihsan edeceğini vaad etmektedir. Bu âyet-i kerime gelince, Cebrail aleyhisselama bakıp, (Cehennemde bir müminin kalmasına razı olmam) buyurdu. 

Yine buyurdu ki: 
(O kadar çok kimseye şefaat ederim ki, Rabbim Allahü teâlâ, bana, “Razı oldun mu?” diye sorunca, “Evet razı oldum” derim.)[Beyheki, Bezzar, Taberani] 

(Kıyamette Sırat köprüsünün başında durur, ümmetimin geçmesini beklerim. Allahü teâlâ, "Dilediğini iste, istediklerine şefaat et, şefaatin kabul olunacaktır" buyurur. Ümmetime şefaatten sonra, yalvarmaya devam ederim. Rabbim bana "Ümmetinden ihlasla bir defa "La ilahe illallah" diyen ve imanla ölen herkesi Cennete koy" buyuruncaya kadar yerimden kalkmam.)
 [İ. Ahmed]

(Allahü teâlâ bana, "Ümmetinin üçte ikisini sorgusuz sualsiz Cennete koymamı mı istersin, yoksa şefaat izni mi istersin?" buyurdu. Ben de şefaat hakkı vermesini istedim. Şefaatim elbette bütün müslümanlaradır.)
 [Taberani]

(Şirk üzere ölmeyen 
[imanla ölen] herkese şefaat edeceğim.) [İbni Hibban]

Resulullahı vesile edenlerin, onun şefaati ile tevbelerinin kabul olunacağını şu âyet-i kerime de göstermektedir: 
(Nefslerine zulmedenler, sana gelip, Allah’tan af diler ve Resulüm olarak sen de, onlar için af dilersen, Allahü teâlâyı, tevbeleri kabul edici ve merhamet edici bulurlar.) [Nisa 64]

Resulullah gibi şefaatçi olmasaydı
Kabirden, önce Resulullah efendimiz, üzerinde Cennet elbisesi ile kalkacak. Burak üzerinde, elinde liva-ül-hamd isimli bayrakla mahşer yerine gidecek, Peygamberler ve bütün insanlar bu bayrağın altında duracak, hepsi, beklemekten çok sıkılacak, önce Peygamberlerden Hazret-i Âdem, sonra Hazret-i Nuh, sonra Hazret-i İbrahim, Hazret-i Musa ve Hazret-i İsa’ya gidip, hesaba başlanması için şefaat etmelerini dileyeceklerdir. Her biri, birer özür bildirerek, Allahü teâlâdan utandıklarını söyleyecekler, şefaat edemiyecekler, sonra Resulullaha gelip yalvaracaklardır. 

Önce, Onun ümmeti, Sırattan geçip Cennete girecektir. Sonra bütün Peygamberler şefaat edecektir. (Buhari) 

Peygamber efendimizin şefaati şöyle olacak:
1- Mahşerde bekleme azabından kurtaracaktır. (Makam-ı Mahmud şefaati)
2- Çok kimseyi hesapsız Cennete sokacaktır.
3- Günahı çok olan müminleri Cehennemden çıkaracaktır.
4- Sevabı ve günahı eşit olup, A’raf’ta bekleyenleri Cennete koyacaktır.
5- Cennettekilerin derecelerinin yükselmesine şefaat edecektir.(İtikadname, Berika, Şir’a şerhi)

Şefaat ile hesaptan kurtardığı yetmiş bin kimsenin her birinin şefaatleri ile de, yetmişer bin kişi sorgusuz, sualsiz Cennete girecektir.

İmam-ı Rabbani hazretleri buyurdu ki:
(Peygamberlerin sonuncusu gibi bir şefaatçi olmasaydı, bu ümmetin günahları kendilerini helak ederdi. Bu ümmetin günahları çok ise de, Allahü teâlânın af ve mağfireti de sonsuzdur. Allahü teâlâ, bu ümmete af ve mağfiretini o kadar saçacak ki, geçmiş ümmetlere böyle merhamet ettiği bilinmiyor. Doksandokuz rahmetini, sanki bu günahkâr ümmet için ayırmıştır. 

Allahü teâlâ, af ve mağfiret etmeyi sever. Günahı çok olan bu ümmet kadar af ve mağfirete uğrayacak hiçbir şey yoktur. Bunun için, bu ümmet, ümmetlerin en hayırlısı oldu. Bunların şefaatçileri olan Peygamberleri, Peygamberlerin en üstünü oldu. 

Furkan suresi, 70. âyet-i kerimesinde mealen, (Allahü teâlânın, günahlarını iyiliklerle değiştireceği kimseler, onlardır. Onun mağfireti, merhameti sonsuzdur) buyuruldu.) [C.2, m.3] 

İmanlı ölen herkese şefaat
İmanını muhafaza ederek ölen herkes şefaate kavuşacaktır. Şefaate kavuşabilmek için imanlı ölmek şarttır. İmanlı ölenler de ebedi kurtuluşa kavuşmuş demektir. 

Kur’an-ı kerimde mealen buyuruluyor ki:
(O gün Allah, Peygamberlerini ve iman edip onunla beraber olanları rüsvay etmez.) [Tahrim 8]

Peygamber efendimiz, (Ya Rabbi, ümmetimin kusurlarını başkalarının duymaması için onların hesaplarını bana ver!)deyince, Allahü teâlâ, (Onlar senin ümmetin ise, benim de kullarımdır. Ben onlara senden daha merhametliyim. Ne sen, ne başkaları onların kusurlarını bilemez, hesaplarını gizli görürüm)buyurdu. (İ. Gazali)

(Kıyamette “Ya Rabbi, zerre kadar imanı olanı Cennete koy!” diyeceğim. Hepsi şefaatimle Cennete girecek.) 
[Buhari]

Hazret-i Ebu Hüreyre anlatır: 
Resulullah efendimizden, kıyamette şefaatine kavuşacak en mutlu kişinin kim olduğunu sordum. (Senin hadislerime olan sevginin çokluğunu bildiğim için, böyle bir soruyu senden önce hiç kimsenin sormayacağını tahmin etmiştim. O mesud kişi, La ilahe illallah Muhammedün Resulullah diyerek imanla ölen kişidir)buyurdu. (Buhari)

.
Diğer insanların şefaati

Sual: Büyük zatların haricinde başka şefaat edenler de olacak mı?
CEVAP
Allahü teâlânın rahmeti o kadar çok ki, Peygamber, âlim, evliya, şehit gibi üstün kimseler haricinde, bazı müslümanlara da şefaat izni verecektir. Hazret-i Ali, “Dost edinin, dostlarınız sizin için dünya ve ahiret sermayesidir, şefaatçilerinizdir” buyurdu.

Hadis-i şeriflerde buyuruldu ki: 
(Bir kimse, ameline göre birkaç kişiye şefaat eder.) [Tirmizi] 

(Bir Cehennemlik, bir Cennetliğe, “Dünyada sana su vermiştim. Şimdi sen de bana şefaat et” der. O da Allah’ın izni ile şefaat edip, onu Cehennemden kurtarır.) 
[Deylemi] 

(Bir kişinin şefaati ile Temim oğullarından daha çok kimse Cennete girecektir.) 
[İbni Mace] 

(Kur'an, akraba, emanete riayet eden, Peygamberiniz ve din kardeşleriniz şefaat edecektir.) 
[Deylemi] 

(Hacer-i esved, kıyamette insanlara şefaat eder.)
 [İbni Hibban]

(Bir kimse, bir mümine bir iyilik yapınca, Allahü teâlâ bu iyilikten bir melek yaratır. Bu melek, hep ibadet eder. İbadetlerinin sevapları buna verilir. Bu kimse ölünce, bu melek, nurlu ve sevimli olarak bunun kabrine gelir. Meleği görünce neşelenir, “Sen kimsin?” der. “Ben, falancaya yaptığın iyilik ve onun kalbine koyduğun neşeyim. Allahü teâlâ beni, bugün seni sevindirmek ve sana şefaat etmek ve Cennetteki yerini sana göstermek için gönderdi” der.)
 [Ebuşşeyh] 

(Müslüman bir kimse, 90 yaşına ulaşınca, geçmiş ve gelecek birçok günahları affolur. Aile efradına şefaat etmesi için, kendisine izin verilir.)
 [Ebu Ya’la]

(Kıyamette abide Cennete gir, âlime ise halka şefaat için bekle denir.) 
[İ Maverdi]

(Kıyamet günü Allahü teâlâ, “Ey âlimler, siz benim indimde bazı melekler gibisiniz, şefaat edin, şefaatiniz kabul edilecektir” buyurur.)
 [Zehebi]

(İmamlarınız şefaatçilerinizdir.)
 [D.kutni]

(Allahü teâlâ, kıyamet günü, Âdem aleyhisselamı bir milyar insana şefaatçi kılar.) [Taberani]

(Yemin ederim ki, 
[Hazret-i] Osman, yetmişbin kişiye şefaat edip, Cehenneme gitmekten kurtaracaktır.) [İ. Asakir]

(Çok tanıdığınız olsun! Kıyamette hepsi de şefaat eder.) [Şir’a]

(Kıyamette Allahü teâlâ, “Melekler, Peygamberler ve salihler şefaatlerini yaptılar. Bundan sonra benim büyük rahmetim kaldı” buyurur.)
 [Buhari]

Kur’an-ı kerimin şefaati
(Kur’an-ı kerim, okuyanlarına, ya şefaat edecek veya düşman olacaktır.) [Müslim]

(Kur’an-ı kerim, kıyamette yüzü ve ahlakı güzel bir zat suretinde gelir. Kendisinden şefaat talep olunur ve şefaat eder. Kendisini musiki ile
 [gazel okur gibi ve oyun yerlerinde okuyanlardan ve para kazanmak için] okuyanlardan davacı olur. Bunlardan hakkını ister. Razı olduklarını alıp Cennete götürür.) [İ.Gazali] 

Çocukların şefaati
Kıyamette Allahü teâlâ meleklerine, müminlerin çocukları için,(Bunları Cennete götürün) buyurur. Melekler, çocukların Cennete girmesini söylerler. Çocuklar girmek istemeyip, (Ana-babamız nerede?) diye sorarlar. Melekler, (Onlar sizin gibi günahsız değildir. Görülecek hesapları vardır) derler. Çocuklar ağlaşır ve (Ana-babamızı almadan Cennete girmeyiz) derler. Cenab-ı Hak buyurur ki: 
(Ey yavrular, haydi gidin, ana-babanızı da alıp Cennete girin!)[Nesai]

Hadis-i şeriflerde buyuruldu ki:
(Küçük çocuk ana-babasına şefaat eder, onları Cennete çeker.)[İbni Mace] 

(Küçükken ölen çocuklar, Cennete girip çıkarlar. Ana-babaları ile karşılaşınca, eteklerinden yapışır veya ellerinden tutarlar. Ana-babaları Cennete girinceye kadar, onlardan ayrılmazlar.) 
[Müslim]

(Üç çocuğu ölen, Cennete girer) 
Oradakiler, (İki çocuğu ölen de mi?) diye sual edince Peygamber efendimiz, (İki çocuğu ölen de Cennete girer) buyurdu. (Bir çocuğu ölen de öyle mi?) diye tekrar sual edilince, (Allah’a yemin ederim ki, çocuk düşük de olsa, annesi sabredip sevabını Allahü teâlâdan beklerse, annesini Cennete götürür) buyurdu. (Taberani)

Peygamber efendimiz, (Bir çocuğu ölen de, Cennete girer)buyurunca, Âişe validemiz, (Bir çocuğu da ölmeyenin hali ne olur?)diye sordu. Resulullah efendimiz buyurdu ki: 
(Ben önceden gidip ümmetimi bekleyeceğim. Onlar benim gibi şefaat edicisini bulamazlar.) [Tirmizi]

İstanbul’da ölenler
Sual: (Eshabımdan, bir yerde vefat eden, oranın halkına şefaatçi olur) hadis-i şerifine göre, Eyyüb Sultan hazretleri de, İstanbul’da ölenlere şefaat edecek mi?
CEVAP
Elbette, şefaat edecektir. İslam âlimleri de, (Kabirde Eshab-ı kirama komşu olanlar, âhirette onların sancağı altında haşrolunacaktır) buyuruyor.

.
Peygamber hakkı için dua etmek

Sual: Peygamber hürmetine veya Peygamber hakkı için diye dua etmek caiz midir?
CEVAP
Elbette caizdir. Çünkü Kur’an-ı kerimde mealen buyuruluyor ki: 
(Üzerimize hak oldu ki, müminlere yardım ederiz.) [Rum 47] 

(Allahü teâlâ kullarına merhamet etmeyi kendisine lazım kıldı.)[Enam 12]

Muteber kitaplarda buyuruluyor ki:
Bu âyet-i kerimeler merhamet ve ihsan ederek, sevdiklerine haklar verdiğini göstermektedir. (İbni Abidin, Hadika, Dürer ve Gurer)

(Peygamberin hakkı için demek, Onun peygamberliği haktır demek olur. Peygamber efendimiz de, bu niyet ile (Peygamberin Muhammed hakkı için) demiş ve harplerde Allahü teâlâdan, Muhacirlerin fukarası hakkı için yardım dilemiştir. İslam âlimlerinden (Senden istedikleri zaman verdiğin kimseler hakkı için) ve (Muhammed Gazalinin hakkı için) gibi dualar yapanlar ve kitaplarına yazanlar çok olmuştur.) (Hısn-ül-hasin) kitabı böyle dualarla doludur.(Berika, Faideli Bilgiler)

Ölü veya diri, Peygamber ve Evliya hürmeti için dua etmek caizdir.(Bezzaziyye) 

Peygamber efendimiz (Allahümme inni es’elüke bihakkıssailine aleykeYa Rabbi, senden isteyip de, verdiğin kimselerin hatırı için, senden istiyorum!) der ve Böyle dua ediniz buyururdu. (İbni Mace)

Resulullah efendimiz, Hazret-i Ali’nin annesi Fatıma’yı kendi mübarek elleri ile mezara koyunca (İgfir li ümmi Fatımate bint-i Esed ve vessialeyha medhaleha bi-hakkı Nebiyyike vel Enbiyaillezine min kabli inneke erhamürrahimin) buyurdu. (Taberani, İbni Hibban, Hakim, İ.Süyuti) [(Ya Rabbi, annem Fatıma bint-i Esedi mağfiret eyle, günahlarını af eyle! İçinde bulunduğu yeri genişlet! Peygamberinin hakkı için ve benden önce gelmiş, Peygamberlerin hepsinin hakkı için bu duamı kabul et! Sen, merhametlilerin en merhametlisisin) demektir.]

Buradaki hak kelimesi, hürmet, kıymet demektir. Sevdiklerine verdiği kıymetli dereceler hatırı için istemektir. Bu duada, dileğin kabul edilmesi için, Muhammed aleyhisselamı vesile etmesi emir olunmaktadır.

Eshab-ı kiramın büyüklerinden Osman bin Huneyf bildiriyor ki:
İyi olması için dua isteyen bir a’maya, abdest alıp, iki rekat namaz kılmasını, sonra (Allahümme inni eselüke ve eteveccehü ileyke bi-Nebiyyike Muhammedin Nebiyyirrahme, ya Muhammed inni eteveccehü bike ila Rabbi fi haceti-hazihi, li taktıye-li, Allahümme şeffihü fiyye) okumasını emretti. (Merakıl-felah,Tahtavi, Nimet-i İslam, Şifa üs-sikam, Nur-ül-İslam, Dürer-üs-seniyye)
Bu duayı ona Resulullah öğretti. Kendisi dua etmedi. Onun teveccüh eylemesini, yalvarmasını, Resulullah ile istigase etmesini, dilediğinin böyle hasıl olmasını arzu buyurdu. (Faideli Bilgiler)

Eshab-ı kiram, bu duayı hep okurdu.

Enbiya ve evliyayı vesile ederek dua etmelidir. (Hısn-ül-hasin, Şir’aşerhi) 

İbni Hacer hazretleri, Cevher-ül-munzam kitabında buyuruyor ki:
Ehl-i sünnet âlimleri bildiriyorlar ki: Resulullah ile her zaman tevessül etmek çok iyidir. Yaratılmadan önce ve yaratıldıktan sonra, dünyada da, ahirette de, Onunla tevessül olunur. Hadis-i şerifte buyuruldu ki: 
Âdem aleyhisselam, (Muhammed aleyhisselamın hakkı için beni affet!) diye dua etti. Allahü teâlâ ise, (Onu henüz yaratmadım. Nereden bildin?) buyurdu. Hazret-i Âdem de, (Arşta "La ilahe illallah Muhammedün Resulullah" yazılı olduğunu gördüm. Anladım ki, şerefli isminin yanına ancak en çok sevdiğinin ismini layık görürsün) dedi. Allahü teâlâ da buyurdu ki: (Ya Âdem, doğru söyledin. O bana insanların en sevgilisidir. Onun hürmetine dua ettiğin için seni affettim. Eğer O olmasaydı, seni yaratmazdım.)[Taberani, Hakim]

Burada Muhammed aleyhisselamın hakkı demek, Allahü teâlânın Onu çok sevmesi, Ona çok kıymet vermesi demektir. Allahü teâlânın Ona ihsan ederek, Onun için kendi üzerinde tanıdığı hak demektir. Bunun gibi, bir hadis-i şerifte, kulların Allahü teâlâ üzerindeki hakkı nedir? diye soruldukta, (Burada hak demek, lazım olan şey demek değildir) buyuruldu. Çünkü, Allahü teâlânın hiçbir şeyi yapması lazım, vacib değildir. Dilerse yapar, dilerse yapmaz. Allahü teâlâdan Resulullah hakkı için bir dilekte bulunmak, Resulullah için istemek değildir. Allahü teâlâ Resulünü çok sevdiğini, Ona yüksek mertebe verdiğini bildiriyor. İşte bu sevginin, bu yüksek derecenin hakkı, yani hürmeti, kıymeti için, Allahü teâlâdan istenilmektedir. Allahü teâlânın, Resulüne olan ikramlarından, ihsanlarından biri de şudur ki, yani Onun hakkı için, Onun yüksek derecesi için yapılan duaları kabul buyurur. (Faideli Bilgiler)

Allahü teâlânın sevdiği kullarına ve her şeyden önce Peygamberlerin efendisi olan Muhammed aleyhisselama tevessül etmenin, onlardan şefaat istemenin caiz olduğunu gösteren âyet-i kerimelerden biri de,Bekara suresinin 89. âyet-i kerimesidir. Hadis âlimleri, sözbirliği ile bildiriyorlar ki, bu âyet-i kerime, Hayber Yahudileri için gelmiştir. Cahiliyye zamanında, yani Resulullahdan önce, bu Yahudiler, (Esed) ve (Gatfan) kabileleri ile savaş ediyorlardı. Savaş ederken, (Ya Rabbi, ahir zamanda göndereceğin Peygamber hakkı için, bize yardım et) diyerek yalvarıyorlardı. Ahir zaman Peygamberini vesile ederek, zafer kazanıyorlardı. Fakat, Resulullah gelip, İslamiyet'i bildirince, kıskandılar, inat ettiler, inanmadılar. 

Vehhabilerin allame deyip müctehid bildikleri ibn-ül-Kayyımı CevziyyeBedayi-ul-Feraid kitabında diyor ki: 
Yahudiler, cahiliyye zamanında komşuları olan Araplarla savaş ederlerdi. Resulullah dünyaya gelmeden önce, Onun mübarek vücudu ile Allahü teâlâdan yardım isterlerdi. Allahü teâlâ, onlara yardım eder, galip gelirlerdi. Resulullah, dünyaya gelip, İslamiyet'i yaymaya başlayınca, inanmadılar, kâfir oldular. Dünyaya gelmeden önce inanmamış olsalardı, Onun sebebi ile yardım istemezlerdi. 

Beydavi tefsirinin bazı açıklamalarında, Sadeddin-i Teftazani’den şöyle nakil olunuyor: 
Resulullahın mübarek ismini söyleyerek yardım istiyorlardı. Mübarek ismini, şefaatçi ediniyorlardı. 

Salih ve zahid âlimlerden Takıyyuddin Husni, Mevlid-ün-nebikitabında diyor ki:
Bir Müslüman, Resulullahın iyi huylarını, yumuşaklığını, affını ve sabrını öğrenince, Onun Allahü teâlâ yanındaki kıymetini, üstünlüğünü anlayıp, her işinde Onu vesile eder. Çünkü O, şefaatçidir. Allahü teâlâ, Onun şefaatini reddetmez. Allahü teâlânın sevgilisidir. Onu vesile kılarak, Onu şefaatçi ederek istenilenleri, Allahü teâlâ verir. Allahü teâlâ, bunu Kur'an-ı kerimde bildiriyor ve Evliyasına ilham ediyor. Onun ve bütün Müslümanların düşmanı olan bile, Onu vesile kılarak, istediklerine kavuştuklarını haber veriyor. Onu çok sevdiği, çok üstün yaptığı için, Onların dileklerini verdim buyuruyor. 

Abdullah ibni Abbas hazretleri buyuruyor ki:
Muhammed aleyhisselamın Allahü teâlâ yanındaki kıymetine, şerefine ve üstünlüğüne bakınız ki, Onu vesile eden kâfirlerin bile duasını kabul buyurmaktadır. Yahudilerin, O sevgili Peygambere en büyük düşman olacaklarını ve O yüce Peygamberi çok inciteceklerini bildiği halde, Onu vesile ederek yaptıkları duaları kabul buyururdu. Dünyayı teşrif etmeden önce, şerefi, şefaati böyle olunca, âlemlere rahmet olarak gönderildikten sonra, Onu vesile ve şefaatçi etmenin suç olacağını, hangi akıllı, insaflı kimse iddia edebilir? Buna inanmayanların Yahudilerden daha kötü oldukları anlaşılmaktadır.(Müslimana Nasihat)

(Peygamber hakkı için, ölü diri bir veli hakkı için dua etmek mekruhtur. Çünkü, kimsenin Allahü teâlâ üzerinde hakkı yoktur) diyenler çıkmışsa da, böyle dua etmek, (Ya Rabbi, onlara vermiş olduğun hak için) niyeti ile caiz olduğu yukarıda bildirildi.

.
Müminler için dost ve şefaatçi var

Sual: Şefaati inkâr edenlerin delilleri nedir?
CEVAP
Delilleri yoktur. Misyonerler ile onların oyununa gelenler, kâfirlere şefaat olmadığını ve putların şefaat edemiyeceğini bildiren âyetleri ele alıp, (Peygamber de, melek de şefaat edemez) diyorlar. Kâfirlere şefaat yok demek, müminlere şefaat yok demek değildir. Şefaatin hak olduğu âyet ve hadislerle sabittir.

Kur’an-ı kerimde mealen buyuruluyor ki:
(O gün, kimse şefaat edemez. Ancak Rahman olan Allah’ın izin verdiği ve sözünden hoşlandığı kimse şefaat eder.) [Taha 109]

(Rahman olan Allah’ın
 nezdinde söz ve izin alanlardan başkası şefaat edemez.) [Meryem 87]
(Bu iki âyette ancak Rahmanın izin verdikleri şefaat eder deniyor.)

(Allah’ı bırakıp da, taptığı putlar şefaat edemez. Ancak hak dine inanıp ona şahitlik edenler şefaat eder.)
 [Zuhruf 86] 
(Putlar şefaat edemez, ama ehl-i hak şefaat eder deniyor.)

(Allah, şefaat edene ve şefaat edilene izin vermedikçe, hiç kimse şefaat edemez, şefaati fayda vermez. Kalblerindeki müthiş korku giderilince, 
[şefaat bekleyenler, şefaat edenlere] “Rabbiniz şefaat hakkında ne buyurdu?” diye soracaklar. Onlar [şefaat edenler] ise, “Hak olanı buyurdu [şefaate izin verdi]” diyecekler.) [Sebe 23]
(Burada da ancak Allah’ın izin verdikleri şefaat eder deniyor.)

(Onlar, Onun
 [Allah’ın] rızasına kavuşmuş olandan başkasına şefaat etmezler.) [Enbiya 28]
(Şefaat yetkisine sahip olanlar bile, ancak Allah’ın hoşnut olduklarına şefaat edebilirler. Yoksa kâfirlere şefaat edilmez.)

(Sadece Allah'ın dilediği ve razı olduğu kimselere şefaat etmesi için izin verilen, göklerde nice melekler vardır.)
 [Necm 26]
(Melekler de ancak, Allah'ın hoşnut olduğuna şefaat edebiliyor.)

(Allah’ın izni olmadan kim şefaat edebilir?) 
[Bekara 255]

(Allah’ın izni olmadan hiç kimse şefaatçi olamaz.) [Yunus 3]

(Allah, şefaat edene ve şefaat edilene izin vermedikçe, hiç kimse şefaat edemez, şefaati fayda vermez.) [Sebe 23]
(Bu üç âyet de ancak şefaatin Allah’ın iznine bağlı olduğunu gösteriyor.)

(Bütün şefaatler Allah’ın iznine bağlıdır.) 
[Zümer 44]
(Demek ki şefaat çeşidi de, şefaat ediciler de çoktur.)

(Şefaat edicilerin 
[Peygamber, melek v.s.nin] şefaati, onlara[kâfirlere] fayda vermez.) [Müddesir 48]
(Demek ki şefaat sadece günahkâr müminleredir, kâfirlere şefaat yoktur.)

(O gün zalimler 
[kâfirler] için, müşfik bir dost, sözü dinlenecek şefaatçi de yoktur.) [Mümin 18]
(Zalimlere şefaat yok deniliyor, müminlere denmiyor. Kâfirler için dost ve şefaatçi yok demek, Müminler için dost ve şefaatçi vardemektir. Mesela meleklerin müminler için dua ettiği bildirilmektedir. [Mümin suresi 7,8,9] Meleklerin duası elbette kabul olur.)

Sual: Şefaati inkâr eden Vehhabilerin arkasında namaz kılmak caiz midir?
CEVAP
Milel-nihal
 kitabı, 67. sayfasında diyor ki:
(Resulullahın şefaat edeceğine ve kiramen katibin meleklerine ve Cennetteki rüyete inanmayan kimsenin arkasında namaz kılınmayacağı Hülasa’da yazılıdır.)

Bunun için vehhabi imam arkasında namaz kılmamalıdır.

Yardımcım Allah ve Resulüdür
Sual:
 Birine, (Ben zavallı biriyim. Benim yardımcım Allah ve Resulüdür) dedim. O, galiba Selefî biriydi. (Tevbe et, şirke girdin! Resul ne bilsin de, senin yardımcın olsun!) dedi. Bu sözüm şirk midir?
CEVAP
Onlar, (Şefaat yâ Resulallah demek de şirktir) diyorlar. Allahü teâlânın Resulüne duyuracağını düşünemiyorlar, anlayamıyorlar. Peygamber efendimiz, (Cuma günleri bana çok salevat okuyun! Bunlar bana bildirilir) buyurdu. (Öldükten sonra da bildirilir mi?) diye sorulunca buyurdu ki: (Toprak, peygamberlerin vücudunu çürütmez. Bir mümin salevat okuyunca, bir melek bana haber verir, “Falan oğlu filan, sana selam söyledi” der.) [İbni Mace]

Resulullah “sallallahü aleyhi ve sellem” , ümmetinin hâlinden gâfil değildir. Sadece Peygamber efendimize değil, sıradan bir Müslümana bile, yakınlarının hâli bildirilir. Bir hadis-i şerifte, (Amelleriniz kabirde yatan akrabanıza duyurulur. Ameliniz iyiyse sevinirler, kötüyse, “Ya Rabbî, sen ona ilham et, taatle amel etsin” diye dua ederler)buyuruldu. (Taberanî)

(Benim yardımcım Allah ve Resulüdür) demek, şirk değildir. Bir hadis-i şerif şöyledir:
(Garip ve kimsesizlerin dost ve yardımcısı, Allah ve Resulüdür.)[Tirmizî]

.
Hacer-ül esved put değildir

Sual: Hacıların Hacer-i esvede el sürmeleri, ondan bir yarar beklemeleri, şefaat ummaları putun şefaati ile aynı değil mi? Şirk değil mi bunlar? Niye o taşı Kâbe’den sökmezler ki?
CEVAP
Canlıyı konuşturan ve bazılarına şefaat yetkisi veren Allahü teâlâ, hayvanları ve cansızları konuşturamaz mı? Onlara şefaat yetkisi veremez mi? Kur'an-ı kerimde de canlı-cansız her varlığın tesbih ettiği bildiriliyor. Fakat biz anlamıyoruz diye -hâşâ- Kur'an-ı kerimi mi inkâr etmek gerekir?

Allahü teâlâ dilerse taş da konuşur, ağaç da konuşur, hayvan da konuşur.

Bütün mahlukat Allah’ı zikrediyor. Onlara zikir etme kuvvetini veren Allahü teâlâ onları konuşturamaz mı, onlara şefaat izni veremez mi?

Hacer-ül esved denilen taş, Cennetten gelmiştir. O taşı oraya Allahü teâlâ koydurdu.

Hacer-i esvedi öpmek sünnettir. Hazret-i Ömer, tavaf ederken, Hacer-i esvede karşı, (Sen bir taşsın, bir şey yapamazsın! Ama Resulullah öptüğü, yani sünnet olduğu için seni öpüyorum) dedi. Hazret-i Ali, bunu işitince, Resulullahın, (Hacer-ül esved, kıyamette insanlara şefaat eder) buyurduğunu ben işittim dedi. 
[Hazret-i Ömer, Hacer-ül Esvedin Cennetten geldiğini, o taşı öpmenin sünnet olduğunu, taşın şefaat edeceğini elbette biliyordu. Böyle söylemesi, Hazret-i Ali’nin o hadis-i şerifi nakletmesi ve dindeki bir hükmün vesika haline gelmesi içindi.]

Hacer-ül esvedle ilgili çok hadis-i şerif vardır. Bazıları şöyledir:
(Hacer-ül esved, Cennet yakutlarındandır. Kıyamette, iki gözü ve bir dili olduğu halde getirilir. Tazim ve sıdk ile istilam edenin lehinde şahitlik eder. Riya ve alay ile istilam edenin de aleyhine şahitlik eder.) [Tirmizi]

(Hacer-ül esvedi hayırlı işlerinize şahit yapın. Çünkü o, kıyamette şefaati reddedilmeyen bir şefaatçidir. Dili ve iki dudağı olacak ve ona elini sürene şahitlik yapacaktır.)
 [Taberani]

(Resulullah, Hacer-ül esvedi istilâm ettiklerinde, onu öper ve yüzünü sürerdi.)
 [İbni Mace]

(Hacer-ül esved, kıyamette insanlara şefaat eder.)
 [İbni Hibban]

(Hacer-ül Esvede cahiliye zamanı adamlarının manevi pislikleri bulaşmasaydı, ona dokunup da iyi olmayan dertli kalmazdı.)
[Beyheki]

(Kıyamette Hacer-ül esved huzura getirilir, onun fasih bir dili olduğu halde ve o, iman ile kendisine dokunanlara şehadet eder.)
[Hâkim]

(Hacer-ül Esved kardan daha beyazdı, insanların günahları onu kararttı.)
 [Taberani]

Vehhabiler bile kendi kitaplarında diyor ki:
(Gökler Allah’tan korkar, Allah göklerde his yaratır. Anlarlar, Kur’anda, yerlerin ve göklerin tesbih ettikleri bildirildi. Resulullahın avucuna aldığı taş parçalarının tesbih ettiklerini ve mescitteki Hannane denilen direğin inlediğini ve yemeğin tesbih ettiğini Eshab işittiler. Buhari’de, İbni Mesud diyor ki, yediğimiz yemeğin tesbih sesini işitirdik. Ebu Zer diyor ki, Resulullah, avucuna taş parçaları aldı. Bunların tesbih sesleri işitildi. Resulullahın hutbe okurken dayandığı odunun inlemesi haberi sahihtir.) [Feth-ül-mecid s. 200, 201]

Netice: 
Allahü teâlâ dilerse taş da konuşur, ağaç da konuşur, hayvan da konuşur.

Eşya ile bereketlenmek
Sual:
 Bir tarihçi “İstanbul’da bazı camilerde Hacer-i esvedin parçaları var, bunları öpenler oluyor. Böyle şeylere el sürenlerin çoğu, eşya ile irtibata yani, onu maddeleştirmeye, farkına varmadan da başlayabiliyor. Hali, kıyafeti uygun olmadığı halde, el sürerek işleri halle çalışanlar çoktur” diyor. Bu ifadeler dine aykırı değil mi? Hacer-i esved ile, mübarek eşya ile bereketlenmek dinimizce caiz değil mi?
CEVAP
Mübarek eşyalardan bereketlenmeye Selefiyye denilen bid’at ehli karşıdır. Teberrükle ilgili bir çok âyet ve hadis vardır. Önce Hacer-ül-esvedle ilgili iki hadis-i şerif mealini bildirelim:
(Hacer-ül Esvede el sürmek günahları döker.) [Nesai]

(Allah’a yemin ederim ki, kıyamette Hacer-ül Esvedin, gören gözleri ve konuşan dili olacak ve kendisine ihlâs ile el sürüp öpenin cennetlik olduğuna şahitlik edecektir.)
 [Tirmizi]

Görülüyor ki o siyah taşı öpmek bile büyük fazilettir. İstanbul’da parçalarının bulunması ne büyük nimet. İmkanı olan herkes öpmelidir. El sürerek işleri halletmeye çalışmalıdır. 

Bir insanın hâli kötü olsa da, çok günahkâr olsa da, kıyafeti pejmürde olsa da, tesettürü bozuk olsa da, yine o mübarek taşı öpmek için can atmalıdır.

(Üsul-ül-erbea fi terdidil vehhabiyye) 
kitabında diyor ki: 
Allahü teâlâdan başkasını da tazim etmek caizdir. İki âyet meali: 
(Allah’ın şeairini [Allah’ı hatırlatan alametleri] tazim etmek, kalplerin takvasındandır.) [Hac 32]

(Safa ve Merve, Allah’ın Şeairindendir.) [Bekara 158]

Bunun için, Allahü teâlânın şeairini tazim etmek vacib oldu. 
Allahü teâlânın Şeairi, yalnız Safa ve Merve tepeleri değildir. Allah’ın şeairleri çoktur. Allahü teâlâyı hatırlatan şeyler onun şeairidir.

Fetava-i Hindiyye
’de bildiriliyor ki, ana babanın kabrini öpmek caizdir.
Ana babanın kabrini öpmek caiz olunca, onlardan daha kıymetli olan evliya veya Peygamber türbesini öpmek elbette caizdir. 

Resulullah efendimizin giydiği elbisenin bir parçası, bir sakalı şerifi çok kıymetlidir. 
İbni Sirin hazretleri diyor ki: 
Bende bir sakal-ı şerifin bulunması, dünyada olan her şeyden daha kıymetlidir. (Buhari)

Roma ordularını yere seren, kaleleri, memleketleri fetheden Halid bin Velid hazretleri, bütün bu başarılarının sarığında taşıdığı bir sakal-ı şerif sayesinde olduğunu söylemiştir.

Sakal-ı şerif ile, Hacer-ül esved ile, evliya kabrinden alınan toprak ile, onların giydikleri elbise ile bereketlenmek, evliya kabirlerini öpmek gibi nimetleri bir ganimet bilmelidir. 

.
Şefaat istemek

Sual: (Peygamberden şefaat beklemek, en büyük şirktir. Sanki Allah'ın merhameti yok da, Peygamber ondan daha merhametliymiş gibi, insanları Allah'ın elinden kurtarmaya çalışmaktır) diyenler oluyor. Şefaat istemek Allah’ın emri değil midir?
CEVAP
Şefaat istemeye şirk demek, İslam düşmanlarının bir iftirasıdır. Bir hadis-i şerif:
(Kıyamette ilk şefaat eden ben olacağım.) [Müslim]

Eshab-ı kiram da, Peygamber efendimizden şefaat talep etmiştir. Hazret-i Enes, (Yâ Resulallah, bana Kıyamet gününde şefaat eder misin?) deyince ona, (İnşallah şefaat ederim) buyurmuştur. (Tirmizî)

Eshab-ı kiramdan Sevad bin Karib hazretlerinin, Resulullah'ın yanında okuduğu bir şiirinde deniyor ki:
(Yâ Resulallah, Allah’a vesile kılınmaya en layık olan sensin. Mahşerde Sevad bin Karib’e de şefaât eyle!) [Beyhekî, İbni Abdilberr, İbni Hacer]

Şefaati inkâr çok yanlıştır. Allahü teâlâ, merhametinin çokluğundan dolayı şefaat etme yetkisi veriyor. Üç âyet-i kerime meali:
(Rahman olan Allah’ın nezdinde söz ve izin alanlardan başkası şefaat edemez.) [Meryem 87] (Bu âyette, Allahü teâlânın izin verdikleri şefaat edecek başkaları edemez diye açıkça bildiriliyor.)

(Sadece Allah’ın dilediği ve razı olduğu kimselere şefaat etmesi için izin verilen, göklerde nice melekler vardır.) [Necm 26] (Görüldüğü gibi melekler de şefaat edebiliyor.)

(Bütün şefaatler Allah’ın iznine bağlıdır.) [Zümer 44] (Demek ki çok şefaat edecekler vardır ki, hepsi de Allahü teâlânın izniyle şefaat edeceklerdir.)

Bütün müfessirler, muhaddisler ve fakihler gibi, dört mezhep imamı da şefaatin hak olduğunu bildirmişlerdir. Bütün âlimlerin en büyüğü olanİmam-ı a’zam hazretleri, (Peygamberler, âlimler ve sâlihler, günahkârlara şefaat edecektir) buyurdu. (Fıkh-ı ekber)

Bu kadar vesikaya rağmen, şefaat istemeye şirk demek, ya koyu câhilliktir veya büyük sapıklıktır.

Allah katında şefaatçi
Sual: 
Yunus suresinin, (Onlar, Allah'ı bırakarak, kendilerine fayda da, zarar da veremeyen taptıkları putlar için, "Bunlar, Allah katında bizim şefaatçilerimizdir" derler. Allah onların ortak koştukları şeylerin hepsinden münezzehtir) mealindeki 18. âyeti, Allah'a yaklaşmak için peygamberleri veya evliyayı aracı, şefaatçi kabul etmenin şirk olduğunu göstermiyor mu?
CEVAP
Âyet-i kerimede putlara tapmanın şirk olduğu bildiriliyor. Ehl-i sünnet Müslümanları putlara tapınan müşriklere benzetmek ne kadar çirkindir!

Puta tapınanlar müşrik olduğu için, müşriklerin bu sözleri, kendilerini şirkin cezasından kurtarmaz. Allahü teâlânın sevgili kulları olan peygamberleri ve evliya zatları vesile yaparak dua etmek şirk değildir.

Bir kimse, birini kasten öldürse, mahkemede, doğru olarak (Bunu öldürmeyi düşünmemiştim. İnsan öldürmenin suç olduğunu da biliyordum) dese de cezası verilir. Cezası, bu sözleri için değil, adam öldürdüğü için verilmiştir. Suçsuz biri de, bu sözleri söylese, bunun bir düşmanı, bunu mahkemeye verip, (Bu sözleri söylemiş olana ceza vermiştiniz. Buna da ceza verin!) dese, buna ceza verilmez, çünkü bu öteki gibi konuşmuşsa da, kimseyi öldürmemiştir.

Kâfirlerin Cehenneme gitmeleri, bu sözleri söyledikleri için değil, Allahü teâlâdan başka şeylere tapındıkları içindir. Putlara tapmasalardı, Allahü teâlâya hiçbir şeyi şerik koşmasalardı müşrik olmazlardı.

Müşriklerin hâlini bildiren bu âyet-i kerimeyi gösterip de, müminlere kâfir denemez. Çünkü müşrikler, Allahü teâlânın varlığını bilseler de, Lât, Menat ve Uzza denilen heykellere ve meleklere tapınıyor, onların tapınmaya hakları olduğuna, her istediklerini Allahü teâlâya yaptıracaklarına inanıyorlar. Bu inançla onlara secde ediyor, onlar için kurban kesiyor ve adak yapıyorlar. Bunlar elbette şirktir.

Müslümanlar ise, Resulullah'a ve Evliya zatların ruhlarına kurban kesmez. Allahü teâlâ için keser. Sevabını evliya zatların ruhuna gönderir. (Şefaat yâ Resulallah) demek, (Yâ Resulallah, seni çok seviyorum, çünkü Allahü teâlâ seni sevmeyi emrediyor. Seni sevdiğim için, Allahü teâlâ beni senin şefaatine kavuştursun) demektir. Bunu kısa söylemek, Kur'an-ı kerimdeki, (Köye sor!) âyet-i kerimesine benzemektedir. Köyden kasıt, köylü olduğu gibi, (Şefaat yâ Resulallah) demek de, Allahü teâlâ, beni senin şefaatine kavuştursun demektir. (F. Bilgiler)

Bütün şefaatler Allahü teâlânın izniyle gerçekleşir.

.
Şefaati inkâr etmek

Sual: (“Şefaat Yâ Resulallah!” demek şirktir, çünkü hiçbir peygamber şefaat edemez. Allah’ın izin verdiği meleklerden başkası şefaat edemez) deniyor. Peygamberler şefaat etmez mi?
CEVAP
Elbette, şefaat ederler. Birkaç âyet-i kerime meali:
(O gün, kimse şefaat edemez. Ancak Rahman olan Allah’ın izin verdiği ve sözünden hoşlandığı kimse şefaat eder.) [Taha 109]

Tefsir âlimleri, bu âyetin, Allahü teâlânın izin verdiklerinin şefaat edeceğini, başkalarının edemeyeceğini açıkça gösterdiğini bildiriyor. Burada, sadece melekler şefaat edecek denmiyor.

(Rahman olan Allah’ın nezdinde söz ve izin alanlardan başkası şefaat edemez.) [Meryem 87] (Bu âyette de aynı şeyler bildiriliyor. Meleklerden başkası şefaat edemez denmiyor. Eğer başkaları şefaat edemeseydi, hâşâ Allah bunu bildirmez miydi?)

(Allah’ı bırakıp da, taptıkları putlar şefaat edemez. Ancak hak dine inanıp ona şahitlik eden kimseler şefaat eder.) [Zuhruf 86] Putlar şefaat edemez deniyor. Ama hak yoldakilerin şefaat edeceği bu âyette de açıkça bildiriliyor. Sadece melekler denmiyor.

(Allah, şefaat edene ve şefaat edilene izin vermedikçe, hiç kimse şefaat edemez, şefaati fayda vermez. Kalblerindeki müthiş korku giderilince, [şefaat bekleyenler, şefaat edenlere] “Rabbiniz şefaat hakkında ne buyurdu?” diye soracaklar. Onlar [şefaat edenler] ise, “Hak olanı buyurdu [şefaate izin verdi]” diyecekler.) [Sebe 23] (Allah’ın izin verdikleri şefaat eder) deniyor. Sadece melekler denmiyor.

(Allah’ın dilediği ve razı olduğu kimselere şefaat etmesi için izin verilen, göklerde nice melekler vardır.) [Necm 26] Melekler de ancak, Allah’ın hoşnut olduğu kimselere şefaat edebiliyor, kâfirlerden hoşnut olmadığı için onlara şefaat yoktur.

Şefaat, izinle olur
(Allah’ın izni olmadan kim şefaat edebilir?) [Bekara 255] Bu âyet de, Allah’ın izniyle şefaat edileceğini gösteriyor. Sadece melekler denmiyor.

(Allah’ın izni olmadan hiç kimse şefaatçi olamaz.) [Yunus 3] (Burada da şefaat hakkı ancak Allah’ın iznine bağlıdır. Sadece melekler denmiyor.)

(Bütün şefaatler Allah’ın iznine bağlıdır.) [Zümer 44]
Demek ki, peygamberler, âlimler ve şehitler gibi çok şefaat edecek kimseler vardır ki, hepsinin şefaat etmeleri Allahü teâlânın iznine bağlıdır.

Bid’at ehli, kâfirlere şefaatçi olmadığını ve putların şefaat edemeyeceğini gösteren âyetleri, Müslümanlara yüklemeye çalışıyor,(Peygamberler de şefaat edemez) diyor.

Şefaate sadece iman ehli kavuşacak, kâfirler şefaatten mahrum kalacaktır. İki âyet-i kerime meali:
(Artık şefaat edicilerin [peygamberlerin, meleklerin, sâlihlerin, şehitlerin ve diğer şefaat edeceklerin] şefaati, onlara [kâfirlere] fayda vermez.) [Müddesir 48]

(O gün zâlimler için, ne müşfik bir dost, ne de sözü dinlenecek şefaatçi vardır.) [Mümin 18] Âyette (Zâlimlere şefaat yok) deniliyor, müminlere denmiyor. Burada zâlimin kâfir demek olduğunu, tefsir âlimleri bildirmiştir. (Müminler için de yoktur) demek, Kur’an-ı kerimi değiştirmek olur.

(Kâfir için dost ve şefaatçi yok) demek, (Müminler için dost ve şefaatçi var) demektir. Kur'an-ı kerimi en iyi anlayan Peygamber efendimiz buyuruyor ki:
(Kıyamette ilk şefaat eden ben olacağım.) [Müslim]

(Bütün peygamberler şefaat edecektir.) [Buhârî]

(Kıyamette peygamberler, sonra âlimler ve şehitler şefaat eder.)[İbni Mâce]

(Kur'an, Kıyamette Kur’an okuyanlara şefaat eder.) [Müslim]

(Kıyamette Allahü teâlâ, “Melekler, peygamberler ve sâlihler şefaatlerini yaptılar. Bundan sonra benim büyük rahmetim kaldı” buyurur.) [Buhârî]

Görüldüğü gibi peygamberler de şefaat edecektir. Bütün müfessirler, muhaddisler ve fakihler gibi, dört mezhebin imamları da şefaatin hak olduğunu bildirmişlerdir. Bütün âlimlerin en büyüğü olan İmam-ı a’zamhazretleri, (Peygamberler, âlimler ve sâlihler, günahkârlara şefaat edecektir) buyurdu. (Fıkh-ı ekber)

Başta Peygamber efendimiz olmak üzere bütün âlimler, (Şefaat vardır, şefaat haktır, peygamberler, âlimler ve sâlihler şefaat edecektir) buyururken, şefaati inkâr eden sapıklara inanmak ahmaklık olur.

.
Şefaat inkâr edilemez

Sual: Asr-ı saadetten bu yana binlerce Ehl-i sünnet âlimi geldi. Dört hak mezhepten birine mensup hiçbir İslam âlimi şefaati inkâr etmemiştir. Hattâ Vehhabiler bile, önceleri inkâr ederken, bugün onlar da şefaatin hak olduğunu tasdik ediyorlar. Fakat yeni türeyen bazı mezhepsizler, şefaati inkâr ediyorlar. Bunlar âyetlere, hadislere ve bütün İslam âlimlerine nasıl karşı geliyorlar? İmam-ı a’zam hazretleri, dört hak mezhebin imamları ve Ehl-i sünnet âlimlerden şefaati inkâr eden tek bir kişi var mıdır?
CEVAP
Hayır, Ehl-i sünnet olup da şefaati inkâr eden tek bir âlim yoktur. Olması da mümkün değildir. Bütün müfessirler, muhaddisler ve fakihler gibi, dört mezhep imamı da şefaatin hak olduğunu bildirmişlerdir. Bütün âlimlerin en büyüğü olan İmam-ı a’zamhazretleri, (Peygamberler, âlimler ve salihler, günahkârlara şefaat edecektir) buyurdu. (Fıkh-ı ekber)

Günümüzün mezhepsizleri, Vehhabiliği de, Mutezile’yi de sapıklıkta geride bıraktılar. Bütün fıkıh kitaplarında şefaati inkâr eden imamın arkasında namaz kılınmasının caiz olmadığı bildirilmiştir.

Şefaati inkâr eden imamın arkasında namaz kılmak caiz değildir.(Halebî)

Şefaati, kiramen kâtibin meleklerini veya rü’yetullahı, inkâr edenin arkasında namaz kılmak caiz olmaz. Çünkü o küfür üzeredir. (Nimet-i İslam)

Milel-Nihal kitabında, (Resulullah’ın şefaat edeceğine, kiramen kâtibin meleklerine ve Cennetteki rü’yete inanmayan imamın arkasında namaz kılınmayacağı Hülasa’da yazılıdır) diyor. (S. Ebediyye)

Şefaat, günahkârların affı için aracılık edip onları kurtarmak için Allah'a yalvarmaktır.

Din kitaplarında bildirildiğine göre, Peygamber efendimizin “sallallahü aleyhi ve sellem” şefaati şöyle olacak:
1- Mahşerde bekleme azabından kurtaracaktır. (Makam-ı Mahmud şefaati)
2- Çok kimseyi hesapsız Cennete sokacaktır.
3- Günahı çok olan müminleri Cehennemden çıkaracaktır.
4- Sevabı ve günahı eşit olup, A’raf’ta bekleyenleri Cennete koyacaktır.
5- Cennettekilerin derecelerinin yükselmesine şefaat edecektir.(İtikadname, Berika, Şir’a şerhi)

Cehennemde kâfirlerin azabı hiç hafiflemeyecektir. Ancak bazı istisnalar vardır. Mesela şefaatle Cehennemdeki bazı kâfirlerin azabı hafifleyecektir. (Berika)

Resulullah, şefaat etmeden hiçbir peygamber şefaat etmeyecektir. Onun şefaatinden sonra Allahü teâlâ, diğer enbiyaya, evliyaya, sülehaya, şühedaya ve sıddıklara şefaat etmeleri için izin verecektir.Ravdatü'l-ulemâ'da böyle bildiriliyor. (Şir’a şerhi)

Şefaatle ilgili hadis-i şerif şeriflerden birkaçı şöyledir:
(Yüz Müslüman, bir ölüye şefaat edip cenaze namazını kılarsa, şefaatleri kabul edilir ve ölü mağfiret olur.) [Müslim, Tirmizî, Nesaî, İ. Ahmed, Beyhekî] (Bu hadis-i şerif, dünyada bile ölüye şefaatin olduğunu bildirmektedir.)

(Şirkten uzak kırk mümin, bir Müslümanın cenaze namazını kılarsa, Allahü teâlâ, muhakkak o müminlerin şefaatlerini kabul ederek, o ölüyü affeder.) [Müslim, Ebu Davud] (Bu hadis-i şerif de, ölülere şefaat ederek dua etmenin önemini bildirmektedir.)

(Gariplere ikram edin! Zira kıyamette onların şefaat hakkı vardır. Belki onların şefaatiyle kurtulursunuz.) [Ebu Nuaym] (Gariplerin de şefaat edeceği bildiriliyor.)

(Yemin ederim ki, Osman, cehennemlik olan 70 bin kişiye şefaat edip, onları kurtarır.) [İ. Asakir] (Bu şefaat de, Allah indindeki yüksek derecesini göstermektedir.)

(Rabbim ümmetimin yarısının Cennete konulmasıyla şefaat arasında beni muhayyer kıldı. Ben şefaati seçtim. Allah’a ortak koşmadan ölen her mümine şefaat edeceğim.) [Tirmizî, İbni Mace, Taberanî] (Şefaatle daha çok kimse Cehennemden ve sıkıntılardan kurtarılacağı için şefaati tercih etmiştir.)

(Cehenneme girenlerin affı için Allah’a secde ederim. O zaman “Başını kaldır, şefaatin kabul olundu” denilir.) [Taberanî] (Resulullah'ın şefaatinin yani duasının kabul olması kadar normal ne olabilir? Bunu inkâr etmekle Resulullah'ın kadrini kim düşürebilir?)

(Kıyamette Allahü teâlâ, “Melekler, peygamberler ve salihler şefaatlerini yaptılar. Bundan sonra benim büyük rahmetim kaldı” buyurur.) [Buharî]

Allahü teâlâ, yapılan bütün şefaatlerden sonra, daha çok kimseyi affedecektir. Başka bir hadis-i şerifte, (Kıyamette Allahü teâlâ, hiç kimsenin hatırına hayaline gelmeyecek şekilde müminleri affedecek, öyle çok mağfiret edecek ki, İblis bile acaba ben de affolacak mıyım diye başını kaldıracaktır) buyuruluyor. (Beyhekî)

Şefaat hakkında birkaç âyet-i kerime de bildirelim:
(Onların Allah’ı bırakıp da, taptığı putlar şefaat edemez. Ancak hak dine inanıp ona şahitlik eden kimseler şefaat eder.)
 [Zuhruf 86] (Putların şefaat edemeyeceği bildiriliyor. Buradan peygamberlerin, âlimlerin, şehitlerin şefaat edemeyeceği manâsı çıkarılamaz. Üstelik hak dine inananların şefaat edeceği bildirilmektedir.)

(Allah, şefaat edene ve şefaat edilene izin vermedikçe, hiç kimse şefaat edemez, şefaati fayda vermez. Kalblerindeki müthiş korku giderilince, [şefaat bekleyenler, şefaat edenlere] “Rabbiniz şefaat hakkında ne buyurdu?” diye soracaklar. Onlar [şefaat edenler] ise, “Hak olanı buyurdu [şefaate izin verdi]” diyecekler.) [Sebe 23] (Bu âyet-i kerime de şefaatin hak olduğunu bildiriyor.)

(Sadece Allah’ın dilediği ve razı olduğu kimselere şefaat etmesi için izin verilen, göklerde nice melekler vardır.) [Necm 26]

Demek ki, melekler de şefaat edecektir. Bir hadis-i şerifte, (Allahü teâlâ, Cebrail aleyhisselamın şefaatiyle ümmetimden imanlı bir kişi kalmayıncaya kadar hepsini Cehennemden çıkaracaktır)buyuruldu. Ravda'da böyle diyor. (Şir’a şerhi)

.
Şefaati inkâr eden sapık

Sual: Azgın mezhepsizlerden biri, Taha sûresinin, (O gün Rahman olan Allah’ın izin verdiği ve sözünden hoşlandıklarından başkasının şefaati fayda vermez) mealindeki 109. âyetini yorumluyor, (Benim görüşüme göre, bu âyet, şefaatin olmadığını gösteriyor. Allah, bir kimseden hoşlanmışsa, o zaten kurtulmuştur. Onun şefaate ne ihtiyacı vardır?) diyor. Bu azgın adam, şefaatle ilgili âyetleri inkâr mı ediyor?
CEVAP
(İnkâr etmiyorum) derse, şu âyet-i kerime için ne diyor?
(Sadece Allah’ın dilediği ve razı olduğu kimselere şefaat etmesi için izin verilen, göklerde nice melekler vardır.) [Necm 26]

(Melekler, Allah’ın razı olduğu kimselere şefaat edecek) deniyor. Hâşâ, Allah'ın yalan söylediğini mi sanıyor? Değilse niye (Şefaat yok) diyor?

Bir de, (Allah'ın hoşlandığı, razı olduğu kimsenin şefaate ihtiyacı yok)diyor. O zaman Allahü teâlâ, niye (Şefaat var) diyor?

Şefaatler sadece Allah'ın razı olduğu kimseleredir, razı olmadığı kâfirlere şefaat olmaz. Allahü teâlâ, müminin imanından razı, kâfirin küfründen razı değildir. Bir âyet-i kerime meali:
(O gün zalimler [kâfirler] için, müşfik bir dost, sözü dinlenecek şefaatçi de yoktur.) [Mümin 18]

Bu âyet-i kerime de gösteriyor ki, kâfirlere şefaat yoktur. Şefaat, müminleredir. Hattâ Cennete giren müminlere, yani razı olduklarına da şefaat edilecektir. Peygamber efendimizin şefaati şöyle olacak:
1- Mahşerde bekleme azabından kurtaracaktır.
2- Çok kimseyi hesapsız Cennete sokacaktır.
3- 
Günahı çok olan müminleri Cehennemden çıkaracaktır.
4- 
Sevabı ve günahı eşit olup, A’raf’ta bekleyenleri Cennete koyacaktır.
5- 
Cennettekilerin derecelerinin yükselmesine şefaat edecektir.(İtikadname, Berika, Şir’a şerhi)

Şefaati Mutezile fırkası inkâr ettiği için, bu sapık da onları savunmak maksadıyla yanlış yorumlar yapıyor.

Peygamber efendimiz "sallallahü aleyhi ve sellem", bu âyetleri nasıl açıklamış? Şefaat hakkında ne buyurmuş? Bu mezhepsiz, niye Peygamber efendimizden hiç bahsetmiyor? En sağlam hadis kitaplarında Peygamber efendimiz buyuruyor ki:
(Her peygamberin, müstecab [kabul olan] bir duası vardır. Ben o duamı, ümmetime şefaat etmek için âhirete bıraktım. Ümmetimden şirk üzere ölmemiş olan herkese şefaat edeceğim.)[Buhârî, Müslim, Tirmizî, Muvatta]

(Bütün peygamberler şefaat edecektir.) [Buhârî]

(Kıyamette ilk şefaat eden ben olacağım.) [Müslim]

(Kıyamette “Ya Rabbi, zerre kadar imanı olanı Cennete koy!” diyeceğim. Hepsi şefaatimle Cennete girecek.) [Buhârî]

(Eshabımı kötüleyenden başka, herkese şefaat edeceğim.)[Buhârî]

(Kıyamette Allahü teâlâ, “Melekler, peygamberler ve salihler şefaatlerini yaptılar. Bundan sonra benim büyük rahmetim kaldı” buyurur.) [Buhârî]

Dört mezhebin imamı, bütün müfessirler, muhaddisler ve fakihler, şefaatin hak olduğunu bildirmiştir. Bütün âlimlerin en büyüğü olanİmam-ı a’zam hazretleri, (Peygamberler, âlimler ve salihler, günahkârlara şefaat edecektir) buyurdu. (Fıkh-ı ekber)

Ehl-i sünnet âlimleri içinde, şefaati inkâr eden tek âlim yoktur. Olması da mümkün değildir.

Görüldüğü gibi, bu azgın, âyetleri, hadisleri ve bütün Ehl-i sünnet âlimlerini yalancı çıkarma gayreti içindedir.
 
.
 
24 Haziran 2006 Cumartesi

“Ona yaklaşmak için vesile arayın!”
 
Dün, ÖSS sebebiyle, İslam büyüklerinin türbelerine gidip dua eden öğrencileri bundan uzaklaştırmak için, bazı çevrelerce başlatılan kampanyadan bahsetmiştik. Hatta, türbelerden yardım istemenin, “hurafe”, “şirk” olduğunu söyleyenler bile çıktı. Halbuki, Peygamberlerin, evliyanın kabirlerine giderek, onları vesile etmenin, vesile olmaları için onlara yalvarmanın caiz olduğunu, İslam büyükleri çeşitli yollardan ispat etmişlerdir. Maide suresi 35. âyet-i kerimesinde mealen, “Ey müminler! Allahü teâlâdan korkun ve Ona yaklaşmak için vesile arayın!” buyuruldu.
Kabir başına gidip, dileğini, arzusunu doğrudan ondan istemek, onun yaratacağına inanmak tabii ki şirktir, küfürdür. Aklı başında olan hiçbir Müslüman zaten böyle bir şey düşünmez. Yaratmanın sadece Allahü tealaya mahsus olduğunu bilir. Dileğini bu zatın vesilesi ile, onun hürmetine, Allahü tealanın yaratacağını bilir ve inanır. Bunun için, Müslümanların ruhlardan ve ölülerden bir şey istemeleri, bunlara tapınmak, onları mabud yapmak olmaz.
Büyük bir âlim vefat edince, feyz vermesi kesilmez, daha da artar. Kınından çıkmış kılıç gibi olur. Ali Ramiteni hazretleri, “Günah işlememiş bir dil ile dua ediniz ki, kabul olsun!” buyurdu. İnsanlar bu duruma kendilerini layık görmekdikleri için, bu büyükleri vesile ediyorlar. 
İsa aleyhisselama gelip dediler ki, siz dua ediyorsunuz, devasız hastalıklar iyi oluyor. Hangi duayı okuyorsunuz, bize de söyler misiniz? İsa aleyhisselam da onlara okuduğu duayı söyledi. Adamlar bir süre sonra tekrar geldiler, efendim okuyoruz okuyoruz bir şey olmuyor, acaba bize yanlış dua mı öğrettiniz derler. İsa aleyhisselam, “Dua doğru ama ağız yanlış” buyurdu.
Mevlana Celaleddini Rumi son hastalığında, “Ben ölünce üzülmeyiniz! Her yerde benimle olunuz, beni düşününüz! İmdadınıza yetişir, size yardım ederim. Ruhumun, bu dünyada iki türlü bağlılığı vardır: Biri, bedenime olan bağlılığı, ikincisi, sizlere olan bağlılığı. Allahü tealanın inayeti ile ruhum bedenden ayrılınca, bedene olan bağlılığı da, size olur” buyurdu. 
Evliyanın büyüklerinden Ebü’l Hasan-ı Harkani hazretleri, sefere çıkan talebelerine, “Sıkışınca benden yardım isteyin” buyurdu. Yolda talebeler eşkıyaya yakalanınca, bu sözü unutup, kurtulmaları için doğrudan Allahü teâlâya dua ettiler, fakat kurtulamadılar. Bir talebe “Ya Ebel Hasan, imdat!” dedi. Sadece o talebe kurtuldu. Seferden dönünce hocalarına, “Biz Allah’tan yardım istediğimiz halde soyulduk. Fakat şu arkadaşımız, sizden yardım isteyince kurtuldu. Bunun hikmeti nedir?” dediler. O da, “Allahü teâlâ günahkâr kimselerin duasını kabul etmez. Arkadaşınız, benden yardım isteyince, onun duasını Allahü teâlâ bana duyurdu. Ben de, “Ya Rabbi bu talebemi kurtar!” dedim. Allahü teâlâ da kurtardı. Ben sadece vasıta oldum, dua ettim. Kurtaran Rabbimizdi” diye cevap verdi. 
Kısaca kabir ziyaretinin nasıl yapılacağından da bahsederek yazımıza son verelim: Kabir yanına gelince, önce selâm verilir. Mezarın sağ yanına, yani kıble tarafına, ayak ucuna yakın durulur. E’ûzü ve Besmele ile bir Fâtiha ve onbir İhlâs okunur. Sevâbı Resûlullah efendimizin ve bütün peygamberlerin “aleyhimüsselâm” ve Eshâb-ı kirâmın ve Evliyâ-i izâmın rûhlarına ve bu zâtın rûhuna hediye edilir. Sonra bunlar vesile edilerek, Cenab-ı Hak’tan, istekte bulunulur. Gelen kimse almasını bilir ise, o zât da vermeğe ehil, olgun bir velî ise ve şartları gözeterek beklerse, elbette bir şey ele geçer. 
Dert ve dilek için yatırlarda bulunan ağaçlara çaput bağlamak, türbelere mum dikmek caiz değildir. İşte hurafe olan bu gibi şeylerdir.

 
 
15 Ekim 2001 Pazartesi

Şefaati inkâr etmek!
 
Bütün Ehl-i sünnet âlimleri, ittifakla, hepsi şefaati kabul etmişlerdir. Mutezile denilen sapık bir fırka ile aklını dinde ölçü sanan ahmaklar şefaati inkâr etmiştir. Halbuki Kur’an-ı kerimde buyuruluyor ki: 
(Allahü teâlâ, şefaat edene ve şefaat edilene izin vermedikçe, hiç kimse şefaat edemez. Kalblerindeki müthiş korku giderilince, [şefaat bekleyenlere şefaat edenlere] “Rabbiniz şefaat hakkında ne buyurdu?” diye soracaklar. Onlar [şefaat edenler] ise, “Hak olanı buyurdu [şefaate izin verdi”] diyecekler.) [Sebe 23] 
(O gün, kimse şefaat edemez. Ancak Rahmanın izin verdiği ve sözünden hoşlandığı kimse şefaat eder.) [Taha 109] 
(Rahmanın [Allahın] nezdinde söz ve izin alanlardan başkası şefaat edemez.) [Meryem 87] 
(Allahı bırakıp da, taptığı putlar şefaat edemez. Ancak hak dine inanıp ona şahitlik eden kimseler şefaat eder.) [Zuhruf 86] 
(Onlar, Allahın rızasına kavuşmuş olandan başkasına şefaat etmezler.) [Enbiya 28] 
(Sadece Allahın dilediği ve razı olduğu kimselere şefaat etmesi için izin verilen, göklerde nice melekler vardır.) [Necm 26] 
Yukarıdaki ayet-i kerimelerde, Allahın izni olmadan kimsenin şefaat edemeyeceği, ancak Allahın izin verdiklerinin bundan müstesna oldukları, yani ancak Allahın izni ile şefaat edecekleri bildirilmiştir. 
Allahın izni olmadan şefaat edilemeyeceğini bildiren birkaç ayet-i kerime şunlardır: (Bekara 255, Yunüs 3, Meryem 87, Zümer 44) 
Kâfirlere şefaatçi olmadığını ve putların şefaat edemeyeceğini gösteren ayetlerden bazıları: (Araf 53, Şuara 100, Rum 13, Secde 4, Yasin 23), (Şefaatçilerin şefaatleri, onlara [kâfirlere] fayda vermez.) [Müddessir 48] 
Putlarla ilgili ayet-i kerimeleri gösterip, (Resulullah müminlere şefaat edemez) demek, mezhepsizliğe has bir taktiktir. Duha suresinin, (Sen razı olana kadar, her dilediğini vereceğim) mealindeki 5. ayeti, Allahü teâlânın, Peygamberlerine bütün ilimleri, bütün üstünlükleri, ahkam-ı İslâmiyeyi, düşmanlarına karşı yardım ve ümmetine kıyamette her türlü şefaat ve tecelliler ihsan edeceğini va’d etmektedir. Bu ayet-i kerime gelince, Cebrail aleyhisselama bakıp, (Cehennemde bir müminin kalmasına razı olmam) buyurdu. Yine buyurdu ki: (O kadar çok kimseye şefaat ederim ki, Rabbim Allahü teâlâ, bana, “Razı oldun mu?” diye sorunca, “Evet razı oldum” derim.) [Beyhekî, Bezzar, Taberânî] 
Resulullahı vesile edenlerin, onun şefaati ile tövbelerinin kabul olunacağını şu ayet-i kerime de göstermektedir: (Nefislerine zulmedenler, sana gelip, Allahtan af diler ve Resulüm olarak sen de, onlar için af dilersen, Allahü teâlâyı, tövbeleri kabul edici ve merhamet edici bulurlar.) [Nisa 64]
Hadis-i şeriflerde de buyuruluyor ki:
(“Rabbin sana Makam-ı Mahmud’u verecek” [İsra 79.] ayetindeki “Makam-ı Mahmud”, bana verilecek şefaat makamıdır.) [Tirmizî] 
(Her peygamberin duâsı kabul olur. Her peygamber, ümmeti için dünyada duâ etti. Ben ise, kıyamette ümmetime şefaat izni verilmesi için duâ ediyorum. Duâm Allahın izni ile kabul olacak. Müşrikler hariç, herkese şefaat edeceğim.) [Buharî]

 
 
16 Ekim 2001 Salı

Her Müslüman şefaate kavuşacaktır
 
Şefaat ilgili hadis-i şerifler çoktur. Bazıları şöyledir: (Allahü teâlâ bana, “Ümmetinin üçte ikisini sorgusuz suâlsiz cennete koymamı mı istersin, yoksa şefaat izni mi istersin?” buyurdu. Ben de şefaat hakkı vermesini istedim. Şefaatim elbette bütün Müslümanlaradır.) [Taberânî]
(Kıyamette, Sırat’ta ümmetimi beklerim. Allahü teâlâ, “Dilediğini iste, istediklerine şefaat et, şefaatin kabul olunacak” buyurur. Rabbim bana, “İhlasla bir defa La ilahe illallah diyen ve imanla ölen herkesi Cennete koy” buyuruncaya kadar yerimden kalkmam.) [İ. Ahmed]
(Ümmetimden geri kalan olur korkusu ile Cennette yerime oturmam. Allahü teâlâya, “Ya Rabbi ümmetim...” derim. Rabbim “Ümmetine ne yapmamı istiyorsun?” buyurur. Ben de, “Ya Rabbi onların hesaplarını çabuk gör, sıkıntıdan kurtulsunlar” derim. Cehennemliklerin listesi bana verilir. Onlara şefaat ederim.) [Beyhekî, Taberânî]
(Kıyamette, en önce ben şefaat edeceğim.) [Müslim] 
(Büyük günah işleyenlere şefaat edeceğim.) [Nesâî]
(Günahı çok olanlara şefaat edeceğim.) [Hatib] 
(Kıyamette, kum sayısından daha çok kimseye şefaat ederim.) [Taberânî] 
(Kıyamette zerre kadar imanı olan şefaatimle Cennete girecektir.) [Buharî] 
(Ehl-i beytimi sevenlere şefaat edeceğim.) [Hatib] 
(Eshabımı kötüleyenden başka, herkese şefaat edeceğim.) [Buharî]
(Kabrimi ziyaret edene şefaatim vacip oldu.) [Buharî] 
(Sırf beni ziyaret için kabrime gelen, Allahın izniyle şefaatime kavuşur.) [Müslim] 
(Medine’de ölen [mümin]lere şefaat ederim.) [Tirmizî] 
(Medine’nin sıkıntılarına katlanana, şefaat ederim.) [Müslim] 
(Kıyamette, Âdem aleyhisselam bir milyar insana şefaat eder.) [Taberânî] 
(Kur’an-ı kerim, okuyanlarına, ya şefaat edecek veya düşman olacaktır.) [Müslim] 
(Kur’andan daha üstün şefaatçi yoktur. Ne peygamber, ne melek, ne de başkası.) [Taberânî] 
(Kur’an-ı kerim, kıyamette yüzü ve ahlâkı güzel bir zat suretinde gelir. Kendisinden şefaat talep olunur ve şefaat eder. Kendisini musiki ile [gazel okur gibi ve oyun yerlerinde okuyanlardan ve para kazanmak için] okuyanlardan davacı olur. Bunlardan hakkını ister. Razı olduklarını alıp Cennete götürür.) [İ. Gazali] 
(Kıyamet günü önce enbiya, sonra ulema, sonra şüheda olanlar şefaat edecek.) [İbni Mace] 
(Kıyamet günü Allahü teâlâ, “Ey âlimler, siz benim indimde bazı melekler gibisiniz, şefaat edin, şefaatiniz kabul edilecektir” buyurur.) [Zehebi] 
(İmamlarınız şefaatçilerinizdir.) [Dare Kutni] 
(Yemin ederim ki, Osman 70 bin kişiye şefaat edip, cehenneme gitmekten kurtarır.) [İ. Asakir] 
(Kıyamette Allahü teâlâ, “Melekler, peygamberler ve salihler şefaatlerini yaptılar. Bundan sonra benim büyük rahmetim kaldı” buyurur.) [Buharî]
Peygamber efendimiz, günahkârlara şefaat edeceğini bildirince, Hz. Ebüdderda, (İmanı olan hırsız ve zani de şefaate kavuşacak mı) diye suâl etti. (Evet, onlara da şefaat edeceğim) buyurdu. (Hatib)

 
 
17 Ekim 2001 Çarşamba

Şefaat çeşitleri
 
Kabirden, önce Resulullah, üzerinde Cennet elbisesi ile kalkacak. Burak üzerinde, elinde liva-ül-hamd isimli bayrakla mahşer yerine gidecek, peygamberler ve bütün insanlar bu bayrağın altında duracak, hepsi, beklemekten çok sıkılacak, önce peygamberlerden Hz. Âdem, sonra Hz. Nuh, sonra Hz. İbrahim, Hz. Musa ve Hz. İsa’ya gidip, hesaba başlanması için şefaat etmelerini dileyeceklerdir. Her biri, birer özür bildirerek, Allahü teâlâdan utandıklarını söyleyecekler, şefaat edemeyecekler, sonra Resulullaha gelip yalvaracaklardır. Önce, Onun ümmeti, Sırattan geçip Cennete girecektir. Sonra bütün peygamberler şefaat edecektir. (Buharî) 
Tövbesiz ölen müminlerin küçük ve büyük günahlarının affedilmesi için, Peygamberler, Velîler, Salihler, Melekler ve Allahü teâlânın izin verdiği kimseler şefaat edecek ve kabul edilecektir 
Mahşerde, şefaat şöyle olacaktır:
1- Kıyamet günü, mahşer yerinde kalabalıktan, çok uzun beklemekten usanan günahkârlar, feryat ederek, hesabın bir an önce yapılmasını isteyeceklerdir. Bunun için şefaat olunacaktır. 
2- Suâlin ve hesabın kolay ve çabuk olması için şefaat olunacaktır.
3- Günahı olan müminlerin, Sırattan Cehenneme düşmemeleri, Cehennem azabından korunmaları için şefaat olunacaktır. 
4- Günahı çok olan müminleri Cehennemden çıkarmak için şefaat olunacaktır. 
5- Sevapla günahı eşit olup, Arafta bekleyen kimselerin Cennete gitmelerine şefaat edecektir.
6- Cennette sayısız nimetler olacak ve sonsuz kalınacak ise de, sekiz derecesi vardır. Herkesin derecesi, makamı imanının ve amellerinin miktarınca olacaktır. Cennettekilerin derecelerinin yükselmesi için de şefaat olunacaktır.
7- Şefaat ile hesaptan kurtardığı 70 bin kimsenin her birinin şefaatleri ile de, yetmişer bin kişi sorgusuz, suâlsiz Cennete girecektir.
Allahü teâlânın rahmeti o kadar çok ki, peygamber, âlim, evliya, şehit gibi üstün kimseler haricinde, bazı Müslümanlara da şefaat izni verecektir. Hadis-i şeriflerde buyuruldu ki: 
(Bir kimse, ameline göre birkaç kişiye şefaat eder.) [Tirmizî] 
(Bir Cehennemlik, bir Cennetliğe, “Dünyada sana su vermiştim. Şimdi sen de bana şefaat et” der. O da Allahın izni ile şefaat edip, onu Cehennemden kurtarır.) [Deylemî] 
(Küçük çocuk ana-babasına şefaat eder, onları Cennete çeker.) [İbni Mace] 
(Bir kişinin şefaati ile Temim oğullarından daha çok kimse Cennete girecektir.) [İbni Mace] 
(Kur’an, akraba, emanete riayet eden ve din kardeşleriniz şefaat eder.) [Deylemî] 
(Bir kimse, bir mümine bir iyilik yapınca, Allahü teâlâ bu iyilikten bir melek yaratır. Bu melek, hep ibâdet eder. İbadetlerinin sevapları buna verilir. Bu kimse ölünce, bu melek, nurlu ve sevimli olarak bunun kabrine gelir. Meleği görünce neşelenir, “Sen kimsin?” der. “Ben, falancaya yaptığın iyilik ve onun kalbine koyduğun neşeyim. Allahü teâlâ beni, bugün seni sevindirmek ve sana şefaat etmek ve Cennetteki yerini sana göstermek için gönderdi” der.) [Ebuş-şeyh]
(Şefaatime kavuşmak isteyen kızını fâsıka vermesin!) [Şira]
(Kıyamette abide Cennete gir, âlime ise halka şefaat için bekle! denir.) [İ. Maverdi]
(Müslüman bir kimse, 90 yaşına ulaşınca, geçmiş ve gelecek birçok günahları affolur. Aile efradına şefaat etmesi için, kendisine izin verilir.) [Ebu Yala]
(Şefaatime en layık olan, bana en çok salevat okuyandır.) [Tirmizî]
(Cuma günü ve gecesi çok salevat getirene şefaat ederim.) [Beyhekî]
(Kur’an okuyun! Çünkü kıyamette şefaat eder.) [Müslim]
(Hacı, yakınlarından 400 kişiye şefaat eder.) [Ramuz]
(Çok tanıdığınız olsun! Kıyamette hepsi de şefaat eder.) [Şira]
(Şefaatime inanmayan ona kavuşamaz.) [Şira]
 
 
 
18 Ekim 2001 Perşembe

Ölümden korkmak ve ölümü istemek
 
Her müslüman, cennet ve cehenneme inanır. Cehennemden kurtulmak, cennete girmek isteyen akıllı kimsenin ölüme hazır beklemesi gerekir. Çünkü Peygamber efendimiz, (Akıllı kimse, kendisini hesaba çekip ölüm için hazırlanan kimsedir) buyuruyor. Bir şey için hazırlanmak, onu sık sık hatırlamakla olur. Hatırlamak ise, hatırlatıcı şeylere bakmakla, onları yapmakla mümkündür. Genel olarak bütün insanlar ölümden gafildir. Bir âyet-i kerimede, (Hesap görme zamanı yaklaşmasına rağmen, insanlar gaflet içinde, bundan yüz çeviriyorlar) buyuruluyor. (Enbiya 1)
Dünyanın faydasız zevklerine aldanan, ölümden habersiz yaşar. Ölümden bahsedilince, nefret eder. Peygamber efendimiz, (Kim ölümden nefret ederse, Allah da ondan nefret eder) buyuruyor. Allahü teâlâ da, (Kendisinden kaçtığınız ölüme mutlaka yakalanacaksınız) buyuruyor. (Cuma 
Günahlardan kaçıp ibadetlerini yapan, ölümü istemese, ölümden nefret etmiş sayılmaz. Çünkü, o kusurlarını telafi peşindedir. Birine sevgilisi hemen gel dese, o kimse de, yıkansa, tıraş olsa, yeni elbiseler giymekle, sevgilisine hediyeler almakla meşgul olsa, geciktiği için sevgilisine kavuşmaktan nefret etmiş sayılmaz. Yani ölümden hoşlanmamasında mazurdur. Çünkü ölüme hazırlanmaktadır. 
Ebu Süleyman Darani hazretlerine salih bir zat dedi ki: (Ben ölümü sevmem. Çünkü birisine karşı bir kabahat işlesem, onun yüzüne bakmaya utanırım. Onu görmek istemem. Bu kadar günah içinde iken, günahlardan kurtulmadan, nasıl olur da Allahın huzuruna çıkmayı isterim?) 
Arifler ise, ölümü devamlı hatırlar. Çünkü onlar ölüme her zaman hazırdır. Ayrıca onlar bilir ki, ölüm sevgili ile buluşma zamanıdır. Ölüm, dostu dosta kavuşturan bir köprüdür. Bu köprüden geçmeyen sevgiliye kavuşamaz. Arifler bunun için ölümü severler. Hadis-i şeriflerde buyuruldu ki:
(Ölümü çok hatırlayanın kalbi ihya olur, ölümü de kolaylaşır.) [Deylemî]
(Demir paslandığı gibi, kalbler de günahla paslanır. Kalblerin cilası ölümü çok hatırlamak ve Kur’an-ı kerim okumaktır.) [Beyhekî]
(Ölümü çok anmak, insanı dünyadan çeker, günahlardan sıyırır.) [İbni Lal]
“Ölümü çok anıp günahlardan kaçanın kabri, Cennet bahçesi olur. Ölümü unutup günahlara dalan kimsenin kabri de Cehennem çukuru olur.” (Süfyan-ı Sevri)
Hz. Mevlana da, Hz. Azraile, (Tez gel, haydi canımı çabuk al, beni Rabbime hemen kavuştur) dedi. Öyle ya, seven sevgilisi ile buluşacağı günü hiç hatırından çıkarır mı, o günün bir an gelmesini arzu etmez mi? Hatta ölümün gecikmesine canı sıkılır. Bir an önce ona kavuşmaya can atar. 
Hz. Huzeyfe, ölüm döşeğinde, (Dost âni bir baskınla geldi, pişmanlık faydasızdır. Ya Rabbi, yaşamak hakkımda hayırlı ise yaşamamı nasip eyle, ölüm, hakkımda hayırlı ise, ölümü bana kolaylaştır) diye dua etti. İşte ölümü de, yaşamayı da değil, hangisi hakkında hayırlı ise onu tercih eden, yani işi Allaha havale eden, Allahın takdirine rıza gösteren, en üstün rütbeye kavuşmuş olur.
Dünyanın faydasız zevklerine sımsıkı sarılan kimse bile, ölümü anmakla dünyanın kirli işlerinden uzaklaşmaya başlar. Zamanla dünya, ona ağır gelir, zevklerinden hoşlanmaz. Böylece dünyanın faydasız işlerinden soğutan her şey, bir kurtuluş sebebidir. Bir zat, bir kimseden bahsederek onu çok övdü. Orada bulunan Peygamber efendimiz, (O kimse ölümü hatırlar mı?) buyurdu. O zat da, (Ölümü hatırladığını duymadık) dedi. (Ölümü anmayanın değeri olmaz) buyurdu. Demek ki değerli olmak, ölümü hatırlamakla da anlaşılıyor. Ölümü hatırlamak, ölüme hazırlanmakla olur.
 
 
7 Mart 2005 Pazartesi

Şefaat izni verilenler
 
Sual:Peygamber ve şehitlerin dışında başka kimselere de şefaat izni verilecek mi?
CEVAP: Evet. Âlime, evliyaya, hacıya, mücahide, gaziye, akrabaya, dosta ve daha başkalarına şefaat izni verilir. Edilen iyilik ve ibadetler de şefaat eder. Hadis-i şeriflerde buyuruluyor ki:
(Kur’an okuyun! Çünkü kıyamette şefaat eder.)[Müslim] 
(Kur’an-ı kerim, Peygamberiniz, akrabalarınız, emanete riayet edenler ve din kardeşleriniz ahirette şefaat eder.)[Deylemi]
(Kıyamet günü Allahü teâlâ, “Ey âlimler, siz benim indimde bazı melekler gibisiniz, şefaat edin, şefaatiniz kabul edilecektir”buyurur.) [Zehebi]
(Bir Müslüman, 90 yaşına ulaşınca, geçmiş ve gelecek birçok günahları affolur. Aile efradına şefaat etmesi için, kendisine izin verilir.) [Ebu Ya’la]
(İyi kimse, ameline göre birkaç kişiye şefaat eder.)[Tirmizi]
(Bir Cehennemlik, bir Cennetliğe, “Dünyada sana su vermiştim. Şimdi sen de bana şefaat et” der. O da Allahın izni ile şefaat edip, onu Cehennemden kurtarır.)[Deylemi]
(Bir Müslüman, bir mümine bir iyilik edince, Allahü teâlâ bu iyilikten bir melek yaratır. Bu melek, hep ibadet eder, sevapları buna verilir. Bu kimse ölünce, bu melek, nurlu ve sevimli olarak bunun kabrine gelir. Meleği görünce sevinir, “Sen kimsin?” der. “Ben, falancaya yaptığın iyilik ve onun kalbine koyduğun neşeyim. Allahü teâlâ beni, bugün seni sevindirmek ve sana şefaat etmek ve Cennetteki yerini sana göstermek için gönderdi” der.)[Ebuş-şeyh]
(Hacer-i esved, kıyamette insanlara şefaat eder)[İbni Hibban]
(Tanıdığınız çok olsun! Kıyamette her biri şefaat eder.) [İbni Neccar]
(Hacı, yakınlarından dört yüz kişiye şefaat eder.)[Bezzar]
(Kıyamette peygamberler, âlimler ve şehidler şefaat eder.) [İbni Mace] 
(Bir kimse, ameline göre birkaç kişiye şefaat eder.) [Tirmizi] 
(Küçük çocuk ana babasına şefaat eder, onları Cennete çeker.) [İbni Mace] 
(İmamlarınız şefaatçilerinizdir.)[Dare Kutni] 
(Kıyamette Allahü teâlâ, “Melekler, peygamberler ve salihler şefaatlerini yaptılar. Bundan sonra benim büyük rahmetim kaldı”buyurur.) [Buhari]

Fıkıh âlimlerinin yolu

Sual: Dört mezhepten birinde olmayan Ehl-i sünnet olabilir mi? Yani Ehl-i sünnet olabilmek için illa dört mezhepten birinde bulunmak lazım mıdır? 
CEVAP: Seyyid Ahmed Tahtavi hazretleri buyuruyor ki: Kur’an-ı kerimdeki “Allahın ipi”nden maksat, cemaattir. Cemaat da, fıkıh ve ilim sahipleridir. Fıkıh âlimlerinden bir karış ayrılan dalalete düşer. Sivad-ı a’zam, fıkıh âlimlerinin yoludur. Fıkıh âlimlerinin yolu da, Resulullahın ve Hulefa-i raşidinin yoludur. Bu yoldan ayrılanlar, Cehenneme gider. Kurtuluş yolu, Ehl-i sünnet vel cemaat fırkasında bulunanlara, gazabı da bu yoldan ayrılanlaradır. Fırka-i naciyye, bugün dört mezhebde toplanmıştır. Bu dört mezhep, Hanefi, Maliki, Şafiî ve Hanbeli’dir. Bu zamanda bu dört hak mezhepten birine tâbi olmayan, ehl-i sünnetten ayrılır, bid’at sahibi olur. (Tahtavi)

 
 
05 Şubat 2006 Pazar

Yalnız senden yardım isteriz
 
Sual: Allah’tan başka bir şeyin bir iş yaptığını söyleyen, müşrik olur. Mesela (Aspirin ağrıyı kesti) veya (Resulullahın hürmetine, Abdülkadir Geylani’nin hürmetine Allah duamı kabul etti) diyen müşrik olur. Çünkü Fatiha suresinde (Biz yalnız senden yardım dileriz) deniyor. Bunun için ilaçtan, aspirinden, peygamberden veya evliyadan yardım isteyen müşrik olmuyor mu? 
CEVAP: Enbiya ve evliyadan şefaat istemek, yardım istemek, Allahü teâlâyı bırakmak, Onun yaratıcı olduğunu unutmak demek değildir. Bulut vasıtası ile Allahü teâlâdan yağmur beklemek, ilaç içerek Allahü teâlâdan şifa beklemek, top, bomba, füze kullanarak Allahü teâlâdan zafer beklemek, hep Allahü teâlâdan istemek olur. Bunlar sebeptir. Allahü teâlâ, her şeyi sebeple yaratmaktadır. Bu sebeplere yapışmak, şirk değildir. Peygamberler hep sebeplere yapıştılar. Allahü teâlânın yarattığı suyu içmek için çeşmeye, Onun yarattığı ekmeği yemek için fırıncıya gidildiği ve Allahü teâlânın zafer vermesi için, savaş vasıtaları ve talim terbiye yapıldığı gibi, Allahü teâlânın duayı kabul etmesi için de, Peygamberin, evliyanın ruhlarına gönül bağlanır. Allahü teâlânın elektro magnetik dalgalarla yarattığı sesi almak için radyo kullanmak, Allahü teâlâyı bırakıp bir kutuya başvurmak değildir. Çünkü, radyo kutusundaki aletlere o özellikleri, o kuvvetleri veren Allahü teâlâdır. Allahü teâlâ, her şeyde, kendi kudretini gizlemiştir. Müşrik, puta tapar, Allahü teâlâyı düşünmez. Müslüman, sebepleri, vasıtaları kullanırken, sebeplere, mahluklara, tesir, hassa veren Allahü teâlâyı düşünür. İstediğini Allahü teâlâdan bekler. Geleni Allahü teâlâdan bilir. Müminler her namazda Fatiha suresini okurken, (Ya Rabbi, dünyadaki arzularıma, ihtiyaçlarıma kavuşmak için maddi, fenni sebeplere yapışıyor ve bana yardım etmeleri için, sevdiğin kullarına yalvarıyorum. Bunları yaparken ve her zaman, dilekleri verenin, yaratanın yalnız Sen olduğuna inanıyorum. Yalnız Senden bekliyorum) anlamında söylüyorlar. Her gün böyle söyleyen müminlere nasıl müşrik denir ki?
Enbiya ve evliyanın ruhlarından yardım istemek, Allahü teâlânın yarattığı bu sebeplere yapışmaktır. Bunların müşrik olmadıklarını, halis mümin olduklarını (Fatiha) suresinin bu ayeti açıkça haber vermektedir. Mezhepsizler maddi, fenni sebeplere yapışıyor, nefislerinin isteklerine kavuşmak için, her vesileye, her çareye başvuruyorlar da, Enbiya ve evliyayı vesileye şirk diyorlar. (S. Ebediyye)
(Yalnız senden yardım dileriz) diyerek birinden bir bardak su istesek müşrik mi oluruz?
(Yalnız Allah’a güvenin) buyuruluyor. (Maide 23)
Bir doktora muayene olsak, ilaç verse, güvensek, bu âyete aykırı olur mu? Müşrik mi oluruz? Topkapı’dan Sirkeci’ye giden tramvaya binsek, “Bu tramvay, bizi Sirkeci’ye götürür” desek, Allah’tan başkasına mı güvenmiş olacağız? Müşrik mi olacağız? Peygamber efendimizin ve âlimlerin sözlerine güvensek, Allah’tan gayrisine mi güvenmiş oluruz? 
(Yalnız benden korkun) buyuruluyor. (Bekara 40)
Başka bir âyette, (İnsanlardan değil, benden korkun) buyuruluyor. (Maide 44) 
Hırsızdan, hainden ve yılandan korksak bu âyete aykırı mı olur? Müşrik mi oluruz?
Sen evliyayı vasıta kılarak dua ettin diyerek Müslümanlara müşrik damgası basmak ne kadar çirkindir.
-----
Tel: 0 212 - 454 38 20 Faks: 0 212 - 454 38 29

 

 
20 Mart 2006 Pazartesi

“Yalnız senden yardım isteriz”
 
Sual: Allah’tan başka bir şeyin bir iş yaptığını söyleyen, müşrik olur. Mesela (Aspirin ağrıyı kesti) veya (Resulullahın hürmetine, Abdülkadir Geylani’nin hürmetine Allah duamı kabul etti) diyen müşrik olur. Çünkü Fatiha suresinde (Biz yalnız senden yardım dileriz) deniyor. Bunun için ilaçtan, aspirinden, peygamberden veya evliyadan yardım isteyen müşrik olmuyor mu? 
CEVAP: Enbiya ve evliyadan şefaat istemek, yardım istemek, Allahü teâlâyı bırakmak, Onun yaratıcı olduğunu unutmak demek değildir. Bulut vasıtası ile Allahü teâlâdan yağmur beklemek, ilaç içerek Allahü teâlâdan şifa beklemek, top, bomba, füze kullanarak Allahü teâlâdan zafer beklemek, hep Allahü teâlâdan istemek olur. Bunlar sebeptir. Allahü teâlâ, her şeyi sebeple yaratmaktadır. Bu sebeplere yapışmak, şirk değildir. Peygamberler hep sebeplere yapıştılar. Allahü teâlânın yarattığı suyu içmek için çeşmeye, Onun yarattığı ekmeği yemek için fırıncıya gidildiği ve Allahü teâlânın zafer vermesi için, savaş vasıtaları ve talim terbiye yapıldığı gibi, Allahü teâlânın duayı kabul etmesi için de, Peygamberin, evliyanın ruhlarına gönül bağlanır. 
Allahü teâlânın elektro magnetik dalgalarla yarattığı sesi almak için radyo kullanmak, Allahü teâlâyı bırakıp bir kutuya başvurmak değildir. Çünkü, radyo kutusundaki aletlere o özellikleri, o kuvvetleri veren Allahü teâlâdır. Allahü teâlâ, her şeyde, kendi kudretini gizlemiştir. Müşrik, puta tapar, Allahü teâlâyı düşünmez. Müslüman, sebepleri, vasıtaları kullanırken, sebeplere, mahluklara, tesir, hassa veren Allahü teâlâyı düşünür. İstediğini Allahü teâlâdan bekler. Geleni Allahü teâlâdan bilir. Müminler her namazda Fatiha suresini okurken, (Ya Rabbi, dünyadaki arzularıma, ihtiyaçlarıma kavuşmak için maddi, fenni sebeplere yapışıyor ve bana yardım etmeleri için, sevdiğin kullarına yalvarıyorum. Bunları yaparken ve her zaman, dilekleri verenin, yaratanın yalnız Sen olduğuna inanıyorum. Yalnız Senden bekliyorum) anlamında söylüyorlar. Her gün böyle söyleyen müminlere nasıl müşrik denir ki?
Enbiya ve evliyanın ruhlarından yardım istemek, Allahü teâlânın yarattığı bu sebeplere yapışmaktır. Bunların müşrik olmadıklarını, halis mümin olduklarını (Fatiha) suresinin bu ayeti açıkça haber vermektedir. Mezhepsizler maddi, fenni sebeplere yapışıyor, nefislerinin isteklerine kavuşmak için, her vesileye, her çareye başvuruyorlar da, Enbiya ve evliyayı vesileye şirk diyorlar. (S. Ebediyye)
(Yalnız senden yardım dileriz) diyerek birinden bir bardak su istesek müşrik mi oluruz?
(Yalnız Allah’a güvenin) buyuruluyor. (Maide 23)
Bir doktora muayene olsak, ilaç verse, güvensek, bu âyete aykırı olur mu? Müşrik mi oluruz? Topkapı’dan Sirkeci’ye giden tramvaya binsek, “Bu tramvay, bizi Sirkeci’ye götürür” desek, Allah’tan başkasına mı güvenmiş olacağız? Müşrik mi olacağız? Peygamber efendimizin ve âlimlerin sözlerine güvensek, Allah’tan gayrisine mi güvenmiş oluruz? 
(Yalnız benden korkun) buyuruluyor. (Bekara 40)
Başka bir âyette, (İnsanlardan değil, benden korkun) buyuruluyor. (Maide 44) 
Hırsızdan, hainden ve yılandan korksak bu âyete aykırı mı olur? Müşrik mi oluruz?
“Sen evliyayı vasıta kılarak dua ettin” diyerek Müslümanlara müşrik damgası basmak ne kadar çirkindir.
 
 
8 Mayıs 2006 Pazartesi

Eşya ile bereketlenmek
 
Sual: Bir tarihçi “İstanbul’da bazı camilerde Hacer-i esvedin parçaları var, bunları öpenler oluyor. Böyle şeylere el sürenlerin çoğu, eşya ile irtibata yani, onu maddeleştirmeye, farkına varmadan da başlayabiliyor. Hali, kıyafeti uygun olmadığı halde, el sürerek işleri halle çalışanlar çoktur” diyor. Bu ifadeler dine aykırı değil mi? Hacer-i esved ile, mübarek eşya ile bereketlenmek dinimizce uygun değil mi?
CEVAP: Her meslekte söz hakkı, o konudaki uzman olan kişinindir. Nedense dini konuda bilen de bilmeyen de, köylüsü de şehirlisi de, odacısı da müdürü de ahkam kesiyor. Bence uygun olmaz diyebiliyorlar. Sen ben kim oluyoruz? Falanca İslam âlimi, falanca kitabında böyle buyuruyor diyenler çok azaldı. Osman Ünlü hocadan başkasını görmek imkansız denecek kadar azdır. 
Mübarek eşyalardan bereketlenmeye Selefiyye denilen bid’at ehli karşıdır. Teberrükle ilgili birçok âyet ve hadis vardır. Önce Hacer-ül-esvedle ilgili üç hadis-i şerif mealini bildirelim:
(Hacer-ül esvede el sürmek günahları döker.) [Nesai]
(Hacer-ül esved, kıyamette insanlara şefaat eder.) [İbni Hibban]
(Allah’a yemin ederim ki, kıyamette Hacer-ül esvedin, gören gözleri ve konuşan dili olacak ve kendisine ihlâs ile el sürüp öpenin Cennetlik olduğuna şahitlik edecektir.) [Tirmizi]
Görülüyor ki o siyah taşı öpmek bile büyük fazilettir. İstanbul’da parçalarının bulunması ne büyük nimettir. İmkanı olan herkes öpmelidir. El sürerek işleri halletmeye çalışmalıdır. 
Bir insanın hali kötü olsa da, çok günahkâr olsa da, kıyafeti pejmürde olsa da, yine o mübarek taşı öpmek için can atmalıdır.
(Üsul-ül-erbea fi terdidil vehhabiyye) kitabında diyor ki: 
Allahü teâlâdan başkasını da tazim etmek caizdir. İki âyet meali: 
(Allah’ın şeairini [Allah’ı hatırlatan alametleri] tazim etmek, kalplerin takvasındandır.) [Hac 32]
(Safa ve Merve, Allah’ın şeairindendir.) [Bekara 158]
Bunun için, Allahü teâlânın şeairini tazim etmek vacib oldu. 
Allahü teâlânın şeairi, yalnız Safa ve Merve tepeleri değildir. Allah’ın şeairleri çoktur. Allahü tealayı hatırlatan şeyler onun şeairidir.
Fetava-i Hindiyye’de bildiriliyor ki, ana babanın kabrini öpmek caizdir. 
Ana babanın kabrini öpmek caiz olunca, onlardan daha kıymetli olan evliya veya Peygamber türbesini öpmek elbette caizdir.
Resulullah efendimizin giydiği elbisenin bir parçası, bir sakalı şerifi çok kıymetlidir. İbni Sirin hazretleri diyor ki: 
Resulullah efendimizin sakal-ı şerifinin bir teline sahip olmak, dünyada olan her şeyden daha kıymetlidir. (Buhari)
Roma ordularını yere seren, kaleleri, memleketleri fetheden Halid bin Velid hazretleri, bütün bu başarılarının sarığında taşıdığı bir sakal-ı şerif sayesinde olduğunu söylemiştir.
Sakal-ı şerif ile, Hacer-ül Esved ile, evliya kabrinden alınan toprak ile, onların giydikleri elbise ile bereketlenmek, evliya kabirlerini öpmek gibi nimetleri bir ganimet bilmelidir.

 
 
11 Mayıs 2006 Perşembe

Peygambersiz din olmaz!
 
Sual: Kur’anda olmadığı halde, namazlarda Sübhaneke, Ettehıyyatü, salli-barik duaları neden okunur? Eğer hadislerde var derseniz, ben hadislere inanmam, çünkü onlar Emevi uydurmasıdır. Salli barik okumakla Resule tapılmış olmuyor mu?
CEVAP: Kur’an-ı kerim Resulullaha inmedi mi? Resulullah namaz kılmadı mı? Ömür boyu kıldığı namaz tevatürle yani icma ile bildirilmedi mi? Onun kıldığı namaz gibi kılmak niye yanlış olsun? Namazın nasıl kılınacağı, kaç rekat olduğu, hangi vakitlerde kılınacağı, namazı nelerin bozacağı, nelerin bozmayacağı hadis-i şeriflerle bildirilmiştir.
Hadis-i şeriflere inanmayan Müslüman, Kur’ana da asla inanmaz. Çünkü Kur’anı toplayıp Mushaf haline getiren Eshab-ı kiramdır. Onların bildirdiği âyetlere inananın, onların bildirdiği hadis-i şeriflere de inanması gerekmez mi? 
Hadis-i şeriflere nasıl uydurma denir? Peygamber efendimiz, 23 sene hiç mi konuşmadı, hiç mi bir söz söylemedi, namaz şöyle kılınır demedi mi? Rüku nasıl yapılır, secde nasıl yapılır hiç mi göstermedi, hep evinde gizli mi kıldı? Camiye hiç mi gelmedi? Son hastalığı hariç, bütün namazlarda Allah Resulü cemaate namaz kıldırmadı mı?
Eshab-ı kiram, Resulullahtan görerek Sübhanekeyi okudu, Ettehıyyatüyü okudu, salli barikleri okudu. Rabbena’yı okudu. Bunları Emevilerin uydurduğu nasıl söylenebilir?
Peki Emevi diye kimselerin bulunduğunu nereden öğrendiniz? Kitaplar mı yazıyor? O kitaplar hadis-i şerifleri de yazıyor. Emevilerin yaşadığına, kitap yazdığı için inanıyorsunuz da, kitap yazdığı için hadislere niye inanmıyorsunuz? Bu tezat değil mi?
Kur’anda baştan sona kadar (Resulüme itaat edin, Ona uyun) buyuruluyor. Resule uymak ona tapmak ise Allahü teâlâ niye (Resulüme uyan bana uymuş olur) dedi? Hâşâ, (Benimle beraber Resulüme de tapın) mı buyuruyor?
Peygambersiz din olur mu hiç? Peygamberi lüzumsuz yere mi gönderdi hâşâ? Öyle olsa idi, Allah hiç Peygamber göndermez, sadece kitap gönderir, alın bununla amel edin derdi. Her asırda Peygamberler gönderdi. 124 binden fazla Peygamber gönderildiği bildirilmektedir. Hâşâ bunlar boş yere mi gönderildi? (Yalnız Kur’an) diyerek sünnetleri kabul etmeyenler din düşmanlarıdır.
 
 
23 Haziran 2006 Cuma

Tersini yaparak doğruyu bulma metodu!
 
Geçen pazar ÖSS yapıldı. Sınava katılan bütün öğrencilere haklarında hayırlısı neyse onun olmasını temenni ediyorum. Bu arada sınav öncesi, bir din görevlisinin açıklaması dikkatimi çekti. Görevli aklınca, öğrencilerin sınav öncesi İslam büyüklerinin türbelerine gidip dua etmelerinin, bu büyükleri vesile kılmalarının yanlış olduğunu söyleyerek onları uyarıyordu: “Bazı öğrencilerin yanlış yaptığını görüyoruz. ÖSS öncesi türbe gibi yerleri ziyaret edip, bu insanlardan yardım dilemek caiz değildir, yanlıştır. Hatta, bu tür durumlarda kâr beklerken zarar edilebileceği de unutulmamalıdır.”
Bu yanıltıcı açıklamayı ve uyarıyı(!) fırsat bilen, her vesile ile İslami değerlerden insanları uzaklaştırmayı kendilerine gaye edinmiş malum zevatlar, malum kanallarda hemen boy gösterdiler. İşi daha da ileriye götürüp, türbe ziyaretinin, türbede dua etmenin, buradaki İslam büyüğünden yardım istemenin şirk, küfür olduğunu söylediler. 
Yıllardır bu kimseler, “hurafe” “şirk” yakıştırmaları ile halkımızı manevi değerlerimizden uzaklaştırmaya çalışmakta; halkımız da inadına bunların söylediklerinin tersini yaparak manevi değerlerini korumaya çalışmaktadır.
Geçmiş yıllarda bir Ramazan-ı şerifte, birisi çıkıp, “Hırka-i şerif, sakal-ı şerif ziyareti şirk, kimse gitmesin!” demişti. Bu açıklamasından sonra, Fatih’te, Hırka-i şerif Camii’ne büyük bir akın olmuş, izdiham sebebiyle ziyaretler güçlükle yapılabilmişti. 
Halkımız aklıselim sahibi olduğu için doğruyu bulmada önemli bir metot geliştirdi; bu malum zevatlar ne söylüyorlarsa tersini yaparak en doğruyu buluyor. Bu defa da öyle oldu, İstanbul’da başta Eyüp Sultan hazretlerinin türbesi olmak üzere meşhur bütün türbeler dolup taştı. Sadece İstanbul değil Anadolu’da da durum aynıydı.
Halkımızın inancıyla oynama, asli değerlerinden uzaklaştırma gayretleri yeni değil, sadece bu olay ile de sınırlı değil tabii ki. Tanzimattan beri, halkının örf ve âdetlerinden, inancından uzak, sesleri gür çıkan entelektüel bir azınlık, her fırsatta, her olayda temcit pilavı gibi böyle dayatmaları halkın önüne koymaktadır. Gerçek niyetlerini halktan çekindikleri için açıkça ortaya koyamasalar da, çeşitli kılıflarla, dolaylı yollardan halkın önüne sürüyorlar. Örnek mi, sayamayacağımız kadar çok: Zinanın suç sayılması istendi, bunlar hemen karşı çıkıp, “hayır suç sayamazsınız” dediler. Gençlerimiz bağımlı olmasınlar diye içkiye sınır konulmak istendi, bütün güçleri ile ortaya çıkıp, içkiye karşı çıkmak gericiliktir, diyerek buna da mani oldular. İhtiyaç olan yerlerde cami yapılmak istendi, bu kadar camiye ne lüzum var, deyip buna da engel oldular. Fakat kilise yapımına karşı çıkmadıkları gibi alkış da verdiler. Okullarda, insanı yaratan Allahtır, denildiğinde, böyle söymemek gericiliktir, insan maymundan geldi diyerek tepki gösterdiler. Merak ediyorum; dünyada halkının değerlerine bu kadar uzak, bu kadar düşman başka bir “aydın” kesimi var mı? İşin sevindirici tarafı halkımızın doğruyu bulmada sağlam bir metodu olduğu için gür seslerine rağmen manevi değerlerimize istedikleri zararı veremediler. 
Konumuza dönecek olursak; öğrenciler türbe ziyaretlerinde, belki aşırılıklar ve yanlışlıklar yapmış olabilirler. Bunu düzeltmeye çalışmayıp, 14 asırdır yapıla gelen türbe ziyaretlerini tamamen ortadan kaldırma teşebbüsleri art niyetli olduklarını göstermiyor mu?
Yarın da, türbe ziyaretinin dinimizdeki yeri üzerinde durmak istiyorum.

 
 
24 Ocak 2007 Çarşamba

Diğer Peygamberler şefaat etmeyecek mi? (1)
 
Sual: Kıyamet ve Ahiret kitabında şöyle uzun bir hadis-i şerif var: “İnsanlar, kıyamette Âdem aleyhisselama gidip, derler ki: (Sen aziz ve şerif bir Peygambersin ki, Allahü teâlâ seni yarattı. Melekleri sana secde ettirdi. Sana ruhundan üfledi. Hesaba başlaması için bize şefaat eyle ki, Allahü teâlâ ne murat ederse, onunla mahkum olalım) diye yalvarırlar. Âdem aleyhisselam der ki: (Ben Allahü teâlânın yasak ettiği ağacın meyvesinden yedim. Bu zamanda Allahü teâlâdan utanırım. Siz, Nuh aleyhisselama gidin.)
Bunun üzerine bin sene aralarında meşveret ederek dururlar. Sonra Nuh aleyhisselama gidip yalvararak (Biz hiç dayanılmayacak bir haldeyiz. Hesabımızın tez görülmesi için bize şefaat eyle! Şu mahşer cezasından kurtulalım) derler. Nuh aleyhisselam onlara der ki: (Ben Allahü teâlâya dua eyledim. Yeryüzünde ne kadar insan varsa, o dua sebebiyle boğuldu. Bunun için, Allahü teâlâdan utanırım. Siz, İbrahim aleyhisselama gidin ki, o Halilullahtır. Belki o size şefaat eder.) 
Yine aralarında bin sene daha konuşurlar. Sonra, İbrahim aleyhisselama gelip (Sen o zatsın ki, Allahü teâlâ, seni kendine halil, dost eyledi. Bize şefaat eyle! Allahü teâlâ, mahlukat arasında, hükmünü versin) derler. İbrahim aleyhisselam onlara der ki: (Ben dünyada üç kere kinaye söyledim. Bunları söyleyerek din yolunda mücadele ettim. Şimdi Allahü teâlâdan bu makamda şefaat izni istemekten utanırım. Siz Musa aleyhisselama gidin. O, sizin için şefaat edebilir.) 
Yine bin sene birbirleriyle istişare ederler. Sonra Musa aleyhisselama gelip, (Sen Allahü teâlâ ile konuşan bir zatsın. Hesabın başlaması için bize şefaat eyle! Burada durmamız çok uzadı. İzdiham pek ziyadeleşti) derler. Musa aleyhisselam onlara der ki: (Ben, Allahü teâlâya, Firavun ailesinin senelerce hoşlanmayacakları şeylerle cezalandırılması için dua ettim. Sonra gelenlere ibret olmalarını rica ettim. Şimdi şefaat etmeye utanırım. Siz İsa aleyhisselama gidin. Size O şefaat edebilir.) 
Yine aralarında bin sene konuşurlar. Gittikçe sıkıntıları daha çoğalır. Sonra İsa aleyhisselama gelip, (Sen ruhullahsın, Allahü teâlâ, dünyada ve ahirette kıymetli bir zat olduğunu bildirdi. Bize şefaat eyle!) derler. İsa aleyhisselam buyurur ki: (Benim kavmim, beni ve annemi Allah’tan başka ilah ittihaz ettiler. Bana da ibadet ettiler. Bana oğul ve Allahü teâlâya baba dediler. Siz, Peygamberlerin en üstünü ve sonuncusu Muhammed aleyhisselama gidin. O şefaat eder.)
İsa aleyhisselam, Peygamberimizin daha birçok faziletini anlatır, hepsi Muhammed aleyhisselama bir an önce kavuşmak ister. Hemen Muhammed aleyhisselama gelip, (Sen Habibullahsın! Habib ise, vasıtaların en faydalısıdır. Bize Rabbinden şefaat eyle! Zira, Peygamberlerin birincisi olan Âdem aleyhisselama gittik. Bizi Nuh aleyhisselama gönderdi. Nuh aleyhisselama gittik. İbrahim aleyhisselama gönderdi. İbrahim aleyhisselama gittik. Musa aleyhisselama gönderdi. Musa aleyhisselama gittik. İsa aleyhisselama gönderdi. İsa aleyhisselam ise, size gönderdi. Ya Resulallah, senden sonra gidecek bir yerimiz kalmadı) derler. Resulullah efendimiz, (Allahü teâlâ izin verir ve razı olursa, şefaat ederim) buyurur. Allahü teâlânın izni ile şefaat eder.” (Devamı var)

 

Sual: Dün bildirilen hadis-i şerife göre, Peygamberimiz hariç, diğer Peygamberlerin şefaat edemeyeceği anlaşılıyor. Diğer peygamberler şefaat etmeyecekler mi?
CEVAP: Peygamberlerin hepsi şefaat edecektir. O hadis-i şerifte bildirilen, ilk şefaat etme durumuyla ilgilidir. Peygamber efendimizden önce hiçbir Peygamberin şefaat etmeyeceği bildiriliyor. Peygamber efendimizin şefaatinden sonra, bütün Peygamberler şefaat edecektir. Peygamberlerden başka, melekler, Kur’an-ı kerim, mezheb imamları, âlimler, salihler, evliya, şehidler, akrabalar, din kardeşlerimiz, hacılar ve daha başkaları şefaat edecektir.
Peygamber efendimizin şefaati şöyle olacak:
1- Mahşerde beklemek azabından kurtaracaktır.
2- Çok kimseyi, sorgusuz, sualsiz Cennete sokacaktır.
3- Azap çekmesi gereken müminleri azaptan kurtaracaktır.
4- Günahı çok olan müminleri Cehennemden çıkaracaktır.
5- Sevabla günahı eşit olup, Araf’ta bekleyenlerin Cennete gitmelerine şefaat edecektir.
6- Cennete girmiş olanların derecelerinin yükselmesine şefaat edecektir.
Şefaat ile hesaptan kurtardığı yetmiş bin kimsenin her birinin şefaatleri ile de, yetmişer bin kişi sorgusuz, sualsiz Cennete girecektir. Hadis-i şeriflerde buyuruldu ki:
(Kıyamette ilk şefaat eden ben olacağım.) [Müslim]
(Bütün Peygamberler şefaat edecektir.) [Buhari]
(Kıyamette Peygamberler, sonra âlimler ve şehidler şefaat eder.) [İbni Mace, Deylemi]
(Kıyamette Âdem aleyhisselam, bir milyar insana şefaat eder.) [Taberani]
(Akraba, emanete riayet eden, Peygamberiniz ve din kardeşleriniz şefaat eder.) [Deylemi]
(Yemin ederim ki, Osman 70 bin kişiye şefaat edip Cehenneme gitmekten kurtarır.) [İ. Asakir]
(Kıyamette abid Cennete girer, âlim ise halka şefaat için bekler.) 
[İ Maverdi]
(İmamlarınız [din âlimleriniz] şefaatçilerinizdir.) [Dare kutni]
(Hacı, yakınlarından 400 kişiye şefaat eder.) [Ramuz]
(Allah indinde Kur’andan üstün şefaatçi yoktur. Ne peygamber, ne melek, ne de başkası.) [Taberani]
(Kur’an okuyun! Çünkü kıyamette şefaat eder.) [Müslim]
(Kur’an-ı kerim, okuyanlarına, ya şefaat edecek veya düşman olacaktır.) [Müslim]
(Kıyamette Allahü teâlâ, “Melekler, Peygamberler ve salihler şefaatlerini yaptılar. Bundan sonra benim büyük rahmetim kaldı” buyurur.) [Buhari]
Görüldüğü gibi, Peygamberler de şefaat edecektir. Ancak şefaatler farklıdır. Akrabamızın veya bir hacının şefaati, Peygamberlerinki gibi şümullü olmaz. Diğer Peygamberlerin şefaati de Peygamber efendimizin şefaati gibi olmaz. Hepsi derece derecedir. Bu bakımdan, bahsettiğiniz hadis-i şerif, yukarıdakilere zıt değildir.

 

 
20 Mayıs 2008 Salı

Evliyayı vesile etmek
 
Sual: Duanın kabul olması için, evliyayı vesile etmek gerekir mi? CEVAP: Duanın kabulü için, Ehl-i sünnet itikadında olmak, haram işlemekten, özellikle haram yemekten, içmekten sakınmak, farzları yapmak, Allahü teâlâdan istediği şeyin sebebini öğrenip, bunu aramak gerekir. Ağızdan girene ve çıkana dikkat etmeli yani haram yememeli, haram söz söylememeli, söz taşımamalı, gıybet etmemeli, fuhuş sözleri ağza almamalıdır. Herkesin, bu şartların hepsini yerine getirmesiyse zor olur. Evliyayı vesile edince, Allahü teâlâ duamızı onlara duyurur ve onlar da bizim için dua ederler. Allahü teâlâ da, onların duasını kabul eder. 
Ebu Hasan-ı Harkani hazretleri, sefere çıkan talebelerine, (Sıkışınca benden yardım isteyin) buyurur. Yolda talebelerini eşkıya yakalar. Onlar, kurtulmaları için Allahü teâlâya dua ederler; fakat kurtulamazlar. Bir talebe, (Ya Ebel Hasan, imdat!) der. O talebeyi eşkıya göremez. Diğerlerinin nesi varsa alırlar. Seferden dönünce hocalarına, (Biz Allah’tan yardım istediğimiz halde soyulduk; fakat şu arkadaşımız, sizden yardım isteyince kurtuldu. Bunun hikmeti nedir?) derler. O da, (Allahü teâlâ, günahkâr kimselerin duasını kabul etmez. Arkadaşınız benden yardım isteyince, Allahü teâlâ onun duasını bana duyurdu. Ben de, “Ya Rabbi bu talebemi kurtar” dedim. Allahü teâlâ da kurtardı. Ben sadece vasıta oldum, dua ettim. Kurtaran Rabbimizdi) diye cevap verir. (Tezkiret-ül-evliya)
İki hadis-i şerif meali de şöyledir:
(Ya Rabbi, senden isteyip de verdiğin zatların hatırı için istiyorum.) [İ. Mace]
(Çölde yalnız kalan kimse, bir şey kaybederse, “Ey Allah’ın kulları bana yardım edin!” desin; çünkü Allahü teâlânın, sizin göremediğiniz kulları vardır.) [Taberani]

KÜFRE RIZA
Sual: Küfre rıza, küfür olur deniyor. Bu ne demektir?
CEVAP: Küfre rıza, bir Müslüman’ın, kâfir olmasını veya kâfir olarak ölmesini istemek yahut kâfirin küfrünü beğenmek demektir. Bunları istemek küfür olur. Kâfirin, küfür üzere kalmasını istemek küfre rıza değildir. (Fetavel-haremeyn)

“RUHUMUZDAN ÜFLEDİK”
Sual: Kur’anda, (Meryem’e ruhumuzdan üfledik) ifadeleri geçiyor. Ruhumuzdan üfledik ne demektir? 
CEVAP: Ruhumuzdan demek, yarattığımız ruhtan demektir. (H. L. O. İman)
Allahü teâlânın emriyle, Ruh-ül-kuds [Cebrail aleyhisselam], Hazret-i Meryem’e üflemiş ve Meryem validemiz, o anda İsa aleyhisselama hamile kalmıştır. (Tefsir-i Kurtubi)

 
 
15 Ağustos 2008 Cuma

Tevessül nedir?
 
Sual: Tevessül ne demektir? CEVAP: Resulullah veya evliya zatlarla, Allahü teâlâya tevessül etmek, yani bunların hürmeti için, dilekte bulunmak caizdir. Tevessül etmek, şefaatini istemek demektir. Ehl-i sünnet âlimleri, bunun caiz olduğunu bildirdi. Tevessül edenin duasının kabul olması, tevessül olunanın kerameti olur. Yani, öldükten sonra keramet göstermesi olur. (Hadika)
İmam-ı Gazali hazretleri buyurdu ki: Diriyken tevessül olunan, feyz alınan zata, öldükten sonra da tevessül edilerek, bundan feyz alınır. (Mişkat)
İmam-ı Rabbani hazretleri buyuruyor ki: Resulullah, muhacirlerin [hicret eden Eshab-ı kiramın] fakirleriyle tevessül edip, fetih ve yardım talep etti. (3/93)
Muhammed Hadimi hazretleri buyuruyor ki: Peygamberler ve evliya zatlar öldükten sonra da, bunlar vasıtasıyla Allahü teâlâya yalvararak dua etmeye, tevessül ve istigase etmek denir; çünkü bunlar ölünce, mucizeleri ve kerametleri devam eder. (Berika)
Şihabüddin-i Remli hazretleri buyuruyor ki: Enbiya ölünce mucizeleri, evliya ölünce de kerametleri kesilmez. Enbiyanın mezarda diri olduklarını, namaz kıldıklarını, haccettikleri, hadis-i şerifler açıkça bildirdi. Şehitlerin de diri oldukları, kâfirlerle savaşırken, yardım ettikleri bildirildi. (Şevâhid-ül-hak)
Seyyid Davud bin Süleyman buyuruyor ki: Tevessül demek, bizim için dua etmelerini dilemektir; çünkü onlar, Allahü teâlânın dünyada da, ahirette de sevgili kullarıdır. Onların istediklerine kavuşacaklarını, her dilediklerinin verileceğini, Kur’ân-ı kerim bildirmektedir. (Minhat-ül-vehbiyye)
Sebeplerden değil, yalnız Allahü teâlânın yaratacağına inanarak dileği yalnız Allah’tan beklemek dinimize uygun tevessül olur. (Kıyamet ve Ahiret)
İbni Hacer-i Mekki hazretleri buyuruyor ki: Resulullah ile her zaman tevessül etmek çok iyidir. Yaratılmadan önce ve yaratıldıktan sonra, dünyada da, ahirette de, Onunla tevessül olunur. Yaratılmadan önce Onunla tevessül olunacağını gösteren vesikalardan biri, Peygamberlerin ve ümmetlerindeki velilerin Onunla tevessül etmiş olduklarıdır. (Cevher-ül-munzam)
Yusuf Nebhani hazretleri buyuruyor ki: Hazret-i Ömer zamanında kıtlık oldu. Bir sahabi, Resulullahın kabrine gelip, (ya Resulallah, ümmetin helâk olmak üzeredir, yağmur yağması için dua eyle!) dedi. Resulullah buna rüyada görünüp yağmur yağacağını haber verdi. Öyle de oldu. Burada, Eshab-ı kiramın, Resulullahın kabrine gelerek tevessül etmiş olduğu bildiriliyor. (Şevâhid-ül-hak)

 

 
26 Şubat 2009 Perşembe

Adak adamak ve mum dikmek
 
Sual: Türbelerde hayvan kesmeyi adamak ve orada mum dikmek hurafe midir?
CEVAP: Bunlar yeni çıkmış değildir. Fıkıh kitaplarımızda hepsi geniş olarak açıklanmıştır: 
Bir adağı Allahü teâlâ için adamalı ve türbelerdeki fakirlere vermelidir. (Ya Rabbi! Hastamı iyi edersen, falan velinin türbesi yanındaki fakirlere şu parayı senin için adak ettim. Sadaka sevabını da bu velinin ruhuna bağışladım) demelidir. (Redd-ül-muhtar)
İmam-ı Sübki buyuruyor ki: (Resulullah ile tevessül etmek yani ondan şefaat istemek, güzel bir şeydir. Yalnız İbni Teymiyye bunu inkâr etti. Böylece doğru yoldan ayrıldı.) Resulullah hakkı için diyerek veya Resulullahın varisi olan evliya hürmetine Allahü teâlâdan bir şey istemenin caiz olduğunu, Maruf-i Kerhi de bildirmektedir. Herhangi bir müctehidin caiz olur dediği bir şeyi yapana mani olmamalıdır. Bunun için, kabir ziyaret edenlere, evliyanın mezarlarıyla teberrük edenlere, hastasının iyi olması için veya kaybolan şeyi bulmak için bunlara nezir yapanlara mani olmamalıdır. Adak yaparken, evliyaya adak demek mecaz olup, türbeye hizmet edenlere adak demektir. Geçmiş evliyaya dil uzatmak, öldükten sonra da keramet gösterdiklerine inanmamak, ölünce velilikleri biter sanmak ve onların kabirleriyle bereketlenenlere mani olmak, haramdır. (Hadika)
Bir kimse, ölmüş bir veli için nezir eder ve adak ettiği malın ölünün olmasını niyet ederse, bu nezir sahih olmaz. Ölünün olmasını niyet etmezse, nezri sahih olur. Evliya için adak yapan hiç kimse, adak olunan malın ölüye verileceğini düşünmez. Ölünün bir şey almayacağını, bir şey kullanmayacağını, bu malların fakirlere veya türbede hizmet edenlere verileceğini bilmeyen yoktur. (Tuhfe)
Hayvan kesmeyi, Allahü teâlâ için, şartsız olarak adamalıdır. Etleri fakirlere dağıtıp, bunların sevabını bir veliye, büyük zata hediye etmek caiz olur. Sonra, bu nezrin, sadakanın ve bu velinin hürmetine muradın hâsıl olması için dua edilmelidir. Yahut, (Filanca işim olursa, Allah için, mesela Eyyüb’de bir koyun kesip, etlerini Eyyüb Sultan hazretlerinin komşusu olan fakirlere dağıtıp, sevabını Onun ruhuna hediye edeceğim) diye adamalıdır. Böyle şartlı adak hayvanı, murat hâsıl olmadan önce kesilemez. Hayvanı mezarın yanında kesmemelidir.
Türbelere bez, iplik bağlamak, mezarlara mum yakmak da, dinimizde yoktur. Bunları Hıristiyanlar yapar. Mezara mum yakılmaz. Türbeye hizmet eden, orada ibadet eden fakirlere mum götürülürse, sadaka sevabı olur. Bu sevab ölüye bağışlanır. Ölüye mum lazım değildir. Müminin kabri, Cennet bahçesidir. Nur içindedir. Kâfirinki ise, Cehennem çukurudur. Azap doludur. Mum onu azaptan kurtarmaz. (S. Ebediyye)
 
 
27 Şubat 2009 Cuma

Türbeden şifa beklemek
 
Sual: Türbelerden şifa beklemek, şirk olan bir hurafe midir?
CEVAP: Şifayı veren Allahü teâlâdır. Türbeden şifa beklenmez; ancak orada yatan evliya vasıtasıyla dua etmek ve onlardan yardım istemek gerektiğini Peygamber efendimiz bildirdi. Buna hurafe veya şirk demek, çok tehlikelidir. İbni Mace’nin bildirdiği hadis-i şerifte, kendisi de, (Ya Rabbi, senden isteyip de verdiğin zatların hatırı için, senden istiyorum) diye dua ederdi. Gazalarda ve sıkıntılı anlarda da, muhacirlerin fakirleri hürmetine dua ederdi. (Taberani, Ebu Nuaym)
İki hadis-i şerif meali de şöyledir:
(Çölde yalnız kalan kimse, bir şey kaybederse, “Ey Allah’ın kulları bana yardım edin!” desin; çünkü Allahü teâlânın, sizin göremediğiniz kulları vardır.) [Taberani]
(Hayvanı kaçan, “Ey Allah’ın kulları bana yardım edin, Allah da size acısın” desin!) [Hısn-ül hasin]
Evliya, enbiya yaratıcı değildir. Allahü teâlâ istenilen şeyi, onların hürmetine yaratır. Yani onlar vesiledir. Cenab-ı Hak, her şeyi yoktan yarattığı halde, yaratmasına bazı şeyleri sebep kıldı. Abdülgani Nablusi hazretleri buyuruyor ki:
Ölülerden bir şey isterken, yani sebeplere yapışırken; bu işleri sebeplerin değil, Allahü teâlânın yaptığına inanmalıdır. (Hadika)

TÜRBEYE GİTMENİN FAYDASI
Müfti-yüs-sekaleyn olan, şeyhülislam Ahmed bin Kemal Paşa hazretleri buyuruyor ki:
İnsanın ruhu, bedenine âşıktır. Ölüp, ruh bedenden ayrılınca bu sevgisi yok olmaz. Ruhun bedene olan bağlılığı ve çekmesi, öldükten sonra yok olmaz. Ölünün kemiğini kırmak ve kabir üzerine basmak, hadis-i şerifle, bunun için yasak edilmiştir. Bir kimse, bir velinin kabrini ziyaret edince, ikisinin ruhu buluşurlar. Çok fayda hâsıl olur. Kabir ziyaretine izin verilmiş olması, bu faydanın hâsıl olması içindir. Kabirdekinin ruhu ile ziyaretçinin ruhu, birer ayna gibidir. Işıkları birbirlerine akseder. Ziyaret eden, kabre bakıp, Allahü teâlânın kazasına razı olup, ruhu bunu duyunca, ilmi ve ahlakı feyzlenir. Bu feyz, kabirdekinin ruhuna akseder. Meyyitin ruhuna, cenab-ı Hak’tan gelmiş olan ilim ve feyzler de, ziyaret edenin ruhuna akseder. (Şerh-ı hadis-i erbain)
İbni Abidin hazretleri buyurdu ki:
İmam-ı Şafii, İmam-ı a’zam Ebu Hanife’ye karşı çok edepli, saygılıydı. Onun hakkında, (Ebu Hanife’yle bereketleniyorum. Kabrine gidiyorum. Güç bir sual karşısında kaldığım zaman, kabri yanında iki rekât namaz kılıp, Allahü teâlâya dua ediyorum. Cevabı hemen hatırıma geliyor) buyurmuştur. (Redd-ül-muhtar)

 

Hesaba çekilme riski var
 
Ahirette hesaba çekilen herkes sıkıntı görür. Onun için sorgusuz sualsiz cennete girmeye çalışmalı! Hadis-i şeriflerde buyuruldu ki:
(Kıyamette hesaba çekilen, helak olmuştur.) [Buharî]
(Hesaba çekilen azap görmüş olur.) [Bezzar]
(Kıyamette herkes, şu dört suale cevap vermedikçe hesaptan kurtulamaz: 
1- Ömrünü nasıl geçirdi? 2- İlmi ile nasıl amel etti? 3- Malını nereden, nasıl kazandı, nereye harcadı? 4- Bedenini nerede yordu?) [Tirmizî]
Ancak hesabı çok kolay geçenler de olacaktır. Mesela (Sen falanca mısın?) diye sorulacak, sonra bekletmeden Cennete konacaktır. Mesela Hz. Osman bunlardan biridir. Hadis-i şeriflerde buyuruldu ki: 
(Osman’ın şefaati ile cehennemlik olan 70 bin kişi, sorgusuz suâlsiz Cennete girer.) [İbni Asakir]
(Kıyamette hesaba çekilirken, üç defa “Allahtan alacağı olanlar, kalksın ve Cennete girsin” diye ses duyulur. Oradakiler, “Allahtan alacaklı olan da olur mu ki?” derler. “İnsanları affedenlerdir” denir. Bunlar, kalkıp hemen sorgusuz sualsiz Cennete girerler.) [Taberânî]
(Hacca giderken veya gelirken ölenin, bütün günahları affolur. O kimse, hesaba çekilmeden ve azap görmeden cennete girer.) [İsfehani]
(Sabırlı ve ihlâslı olanlar, hesaba çekilmeden cennete girer.) [Taberânî]
(Kibri, hıyaneti ve kul borcu olmayan mümin, hesaba çekilmeden cennete girer.) [İbni Hibban]
(Allahü teâlâ, namazlarını doğru olarak kılana, azap etmeden, sorgusuz sualsiz cennete koyacağına söz vermiştir.) [Hakim]
(Din kardeşinin bir işini yapmak için gidenin, her adımında 70 günahı affedilir ve ona 70 sevap verilir. Bu iş bitinceye kadar böyle devam eder. İş yapılınca, bütün günahları affedilir. Bu işi yaparken ölürse, sorgusuz sualsiz cennete girer.) [İbni Ebiddünya]
(Ümmetim üç sınıftır. Bir kısmı sorgusuz sualsiz cennete girer. Bir kısmı hafif hesaba çekilerek girer. Bir kısmı da günahlardan temizlenerek girer.) [Taberânî]
Suda boğularak ölen şehitlerin kul borçları da affedilir. Hak sahipleri, bu şehitten haklarını istedikleri zaman, Allahü teâlâ, (Ondaki haklarınızı benden isteyin) buyuracak, hak sahiplerine alacaklarını fazla fazla verecektir. Şehit de, sorgusuz sualsiz cennete girecektir. 
Cennete sorgusuz sualsiz giren fazilet sahiplerine, sizin ameliniz ne idi diye sorulduğunda, (Dünyada bize yapılan hakârete ve zulme sabreder ve bunları affederdik) derler. Bazı kimseler de, hesapları görülür görülmez, apar topar cehenneme atılacaktır. Mesela bir hadis-i şerifte buyuruldu ki:
(Şu altı sınıf kimse, altı şeyden hesaba çekilir, mahşer yerindeki azabı da gördükten sonra, hemen cehenneme atılır: 1- Hükümdarlar zulümden, 2- Araplar ırkçılık gayretinden, 3- Köy muhtarları kibirden, 4- Tüccarlar hıyanetten, 5- Köylüler cehaletten, 6- Âlimler hasetten) [Ebu Ya’la]

 
 
24 Ağustos 2005 Çarşamba
Şefâ’at yâ Resulallah!..
 
Günâhı olan mü’minlerin günâhlarının affedilmesi, günâhı olmayanların da daha büyük derecelere erişmeleri için Peygamberle sâlih kulların Allahü teâlâya yalvarıp, aracı olmalarına şefâ’at denir... Kıyâmet günü önce Peygamberler, sonra sâlih kullar, yâni evliyâ, Allahü teâlânın izni ile, günâhı çok olan mü’minlere şefâ’at edecektir. Peygamber efendimiz buyurdu ki:
(Ümmetimden büyük günâhları olanlara şefâ’at edeceğim.)
Şefâ’at haktır. Tövbesiz ölen mü’minlerin küçük ve büyük günâhlarının affedilmesi için, kıyâmet günü her Peygamber şefâ’at edecektir. Sonra şehidler, sonra sâlihler, sonra Kur’ân-ı kerîmi tecvîd ile teganni etmeden ve Allah rızâsı için okuyan hâfızlar ve küçük çocuklar şefâ’at ederler.
Kur’ân-ı kerîmde birçok âyet-i kerîmeler, şefâ’at etmek için, izin verileceğini, kâfirlere ise şefâ’at edilmeyeceğini bildirmektedir.
Günâhkâr mü’minlerden bir kısmı Cehenneme girmeyi hak ettikleri zaman, Peygamberlerin, sıddîkların, âlimlerin, sâlihlerin ve kendi katında manevî değeri olan her zâtın, şefâ’atini, Allahü teâlâ kabûl eder. Bu gibiler de, kendi ailelerine, yakınlarına, dostlarına, tanıdıklarına şefâ’at ederler. 

İlk şefâ’at eden...
Peygamber efendimiz âhirette, herkesten önce şefâ’at edecektir. Kalabalıkta ümmetini nasıl tanıyacağı suâl edildiğinde Resûlullah efendimiz buyurdu ki:
(Ümmetimin abdest âzâları nûrlu, parlak olduğu için, kıyâmet günü mahşer halkı arasında onları kolay tanırım. Halbuki diğer Peygamberlerin ümmetleri böyle değildir.)
Şefâ’at beş yerde olacaktır:
1- Mahşerin şiddet ve izdihamından kurtulmak için:
Kıyâmet günü, mahşer yerinde, fevkalâde çok hararet ve çeşitli sıkıntılara mâruz kalan günâhkârlar, feryat ederek, hesâbın bir an önce yapılmasını isteyeceklerdir. Bunun için şefâ’at olunacaktır. 
Kıyâmetin dehşetinden şaşıran halk, Âdem aleyhisselâma giderek kendilerine şefâ’at etmelerini isterler. Âdem aleyhisselâm da özür beyân ederek diğer Peygamberlere gönderir. Gittikleri her Peygamber bir özür beyân eder. Sonunda Peygamber efendimize gelirler. Resulullah efendimiz Allahü teâlâdan mahşer halkı için, şefâ’at talebinde bulunur. Allahü teâlâ da, (Sana va’dettim, istediğin kadar şefâ’at edeceksin. İlk ve genel şefâ’at senindir) buyurur.
2- Bir kısım mü’mini hesapsız Cennete sokmak için:
Hadîs-i şerîfte buyuruldu ki:
(Ümmetimden yetmiş bin kişi hesapsız Cennete girecektir. Bu yetmiş bin kişiden her birinin yanında, yetmiş bin kişi daha olacaktır. Bunların yüzleri, ayın ondördüncü gecesinde parladığı gibi parlayacaktır.)
3- Hesaptan sonra günâhı çok olan mü’minlerin, Sırat’tan Cehenneme düşmemeleri, Cehennem azâbından korunmaları için şefâ’at olunacaktır.
4- Cehenneme girmiş olanları oradan çıkarmak için şefâ’at olunacaktır.
Hadîs-i şerîfte buyuruldu ki:
(Bir Cennetlik, Cehenneme doğru bakınca, gözü birisine ilişir. O adam, “beni tanıdın mı?” diye sorunca, “Hayır, tanımadım. Sen kimsin?” diye cevap verir. Adam, “falan vakitte sen, benden su istemiş, ben de sana vermiştim. İşte ben, o kimseyim” deyince, Cennetlik, “Evet, hatırladım” der. Cehennemlik, “Ne olur, sen de benim hakkımda şefâ’at et!” der. Cennetlik, durumu Allahü teâlâya arzeder ve “beni, bu adama şefâ’atçi kıl” der. Allahü teala da adamın Cehennemden çıkarılmasını emreder ve çıkarılır.)
Bu gibi şefâ’atler, son nefeste îmânla ölen günâhkârlara yapılır.
5- Cennette derecelerin yükselmesi için şefâ’at olur.
Cennette herkesin derecesi, makâmı, îmânı ve amellerinin miktarınca olacaktır. Cennettekilerin derecelerinin yükselmesi için şefâ’at olunacaktır.
Hattâ bazı âlimlere göre, güzel ahlâkı bulunan ve insanlara faydası dokunmuş olan gayr-i müslimlerin azâblarının hafifletilmesi için de şefâ’at edilecektir. Ne büyük lütûf, ne büyük ihsân...

İnanmayan mahrum kalır!
Hadîs-i şerîflerde buyuruldu ki:
(Kıyâmet günü, ben Peygamberlerin imâmı ve şefâ’at sahibiyim. Bunu iftihar için değil, ni’metin izhârı için söylüyorum.)
(Her Peygamberin makbûl bir duâsı vardır. Ben duâmı âhirette ümmetime şefâ’at için bıraktım.)
(Eshâbıma dil uzatanlardan başka herkese şefâ’at edebilirim.)
(Kıyâmet günü, mezardan en önce çıkan ve en önce şefâ’at eden ben olacağım.)
(Şefâ’atime inanmayan, ona kavuşamaz.)
(Kabrimi ziyâret eden kimseye şefâ’at etmem vâcib oldu.)
(Ümmetimden, Ehl-i beytimi sevenlere şefâ’at edeceğim.)

 

 
25 Ağustos 2005 Perşembe
Kimler şefâ’at edecek?
 
Îmânla ölen günâhkâr çok kimse, şefâ’atle Cennete gidecektir. İşte şefâ’at edecekler: 
? Âlimlerin şefâ’ati:
Dünyada âlimlerin kıymetini bilmelidir. Zîrâ kıyâmet günü Allahü teâlâ âlim ve zâhidleri bir araya toplayıp, zâhidlerin Cennete girmelerini emreder. Zâhidler hemen Cennetin yolunu tutar, âlimler ise kalır. Allahü teâlâ, âlimlere de, “Dünyada zâhidler yalnız kendi nefislerini düzeltmekle meşgûl oldukları için, âhirette de yalnız kendilerini bağışladım. Fakat siz, dünyada nefislerinizden başka diğer insanlarla da meşgûl oldunuz, onlara yol gösterdiniz ve öğrettiniz. Şimdi, dünyada size tâbi olanları da bulup yanınıza alın ve onlarla Cennete girin” buyurur. Âlimler de onları alarak Cennete götürürler.


Dört Halife’nin şefâ’ati:
Kıyâmet günü bir münâdi, “Ehlullah nerede, gelsinler” diye seslenir. Hazret-i Ebû Bekir, hazret-i Ömer, hazret-i Osman ve hazret-i Ali gelirler. Hazret-i Ebû Bekir’e, “Cennetin kapısına git, istediğni içeri al!” denir. Hazret-i Ömer’e, “Mizân başında dur, dilediğinin sevâb tarafını ağırlaştır!” denir. Hazret-i Osman’a, “Havuzun başında dur, dilediğine Havz-ı Kevser’den içir!” denir. Hazret-i Ali’ye, “Sen de dilediğine Cennet elbiselerinden giydir!” denir.


Çocukların şefâ’ati:
Çocuklar da ana-babasına şefâ’at edeceklerdir. Hadîs-i şerîflerde buyuruldu ki:
(Çocuğa “Cennete gir!” denir. Üzülerek kendini yere atar. “Babam ve annem olmazsa girmem” der.)
(Çocuklar, Cennet kapısının önünde toplanırlar. Hep birden bağırıp, anne ve babalarını isterler. Bağırmaları, anneleri ve babaları oraya gelinceye ve her biri babasının ve annesinin elini tutup Cennete girinceye kadar devam eder.)
(Ey hanımlar! Sizden kim, kendinden önce âhirete üç çocuk göndermişse, o çocuklar Cehennemden ona perde olur.
Orada bulunan hanımlardan birisi dedi ki:
- Yâ Resûlallah, iki çocuğu ölürse de Cehenneme perde olur mu?
- İki tane de olsa, Cehenneme perde olur.
- Yâ Resûlallah! Bir çocuğu ölse de yine, perde olur mu?
- Allahü teâlâya yemin ederim ki, eğer annesi sabredip, sevâbını Allahü teâlâdan beklerse, annesini göbeğiyle çekip Cennete sokar.)

Kâbe’nin şefâ’ati:
Kâbe de şefâ’at eder. Kıyâmet günü, Allahü teâlâ, Kâbe’ye yitmiş bin melek gönderir. Kâbe’yi mahşer yerine davet eder. Kâbe, “Dileğim kabûl edilmedikçe, mahşer yerine gelmem” der. Melekler, “Ne istersin?” diye sorarlar. Kâbe de, “Beni ziyârete gelenlerin bağışlanmalarını ve diğer ziyâretçilerimin de bu dehşetten emin olmalarını isterim” diye cevap verir. Bunun üzerine Allahü teâlâ, (Ey Kâbe, dileğin kabûl oldu, artık mahşer yerine gel!) buyurur. Kâbe mahşer yerine gelerek, Resûl-i Ekrem’e, “Yâ Resûlallah, beni ziyârete gelmeyenlere sen şefâ’at et, beni ziyârete gelenlere de ben şefâ’at edeyim” der. 
İmâm-ı Rabbânî hazretleri buyuruyor ki:
“Kıyâmet günü Allahü teâlânın izni ile, iyiler, kötülere şefâ’at edecek, araya gireceklerdir. Peygamber efendimiz, (Şefâ’atim, ümmetimden, günâhı büyük olanlaradır) buyuruyor. Kâfirler, hesaptan sonra, Cehenneme girecek, Cehennemde ve azâbda ebedî kalacaklardır. Mü’minler, Cennette ve Cennet ni’metlerinde sonsuz kalacaklardır. Günâhı, sevâbından çok olan mü’minlerden, Cehenneme girip, günâhlarına karşılık, bir müddet azâb görenler olacaksa da bunlar, Cehennemde sonsuz kalmayacaklardır. Kalbinde zerre kadar îmân olan bir kimse, Cehennnemde sonsuz kalmayacak, rahmet-i ilâhiyeye kavuşarak Cennete girecektir.”
Hadîs-i şerîfte buyuruldu ki:
(Kıyâmet günü şefâ’at edeceğim. “Yâ Rabbî! Kalbinde hardal tanesi kadar îmân olanları Cennete koy!” diyeceğim. Bunlar Cennete girecekler. Sonra, kalbinde zerre kadar îmân olanlara, Cennete giriniz diyeceğim!)

Daima korkmak lâzım!..
Şefâ’ate güvenerek günâha dalmak, bir hastanın, akrabasından olan bir doktora itimat ederek, kendisini tehlikelere atmasına benzer. Zîrâ doktor, her hastalığı değil, bazı hastalıkları tedâvi edebilir.
Artık doktora güvenerek, hastanın zararlı yemekleri yemesi câiz olmaz. İşte, Peygamber ve sâlihlerin, yakınlarına yapılacak şefâ’atlerini de bu şekilde düşünmelidir. Onun için daima korkmak lâzımdır. Nitekim Eshâb-ı kiram bu korkuyu bir ân olsun gönüllerinden çıkarmamışlardır...
 
 

Şefaate layık olmak için
 
(Kırk hadis ezberleyene şefaat ederim) mealindeki hadisinden amaç, kırk hadisi bilmek mi, yoksa ezbere okumak mı?
CEVAP: İkisi de değildir. Hadis-i şeriflerde buyuruluyor ki:
(Ölümünden sonra, [yazdığı bir kitapta] 40 hadis bırakan [mümin], Cennette benim refikimdir [arkadaşımdır.]) [Deylemi] 
(Helal ve haramı bilsinler diye, Allah’ın rızasını umarak, ümmetime kırk hadis öğreten [mümin], âlim olarak haşr olur.) [Ebu Nuaym]
(Dini işlerine fayda verecek kırk hadisimi hıfzeden, kıyamette âlimlerle haşr olur. Âlim, abidden yetmiş derece üstündür. Âlimle âbid arasındaki her bir derecenin [muazzam] üstünlüğünü ancak Allahü teâlâ bilir.) [Taberani]
(İşittiği hadisi aynen nakledene büyük sevap vardır.) [Taberani]
(Allah’ın kendisini mağfiret etmesi niyeti ile, kırk hadisimi yazarak [kitap veya başka yollarla] başkalarına ulaştırana Allah rahmet eder ve şehidlik mertebesi verir.) [İbni Cevzi]
(Ümmetime bildirmek için kırk hadis ezberleyene kıyamette şefaat ederim.) [İbni Adiy]
Böyle hadis-i şerifleri kendi mezhebinin âlimlerince yapılan açıklamaları ile birlikte okumalıdır. Bir kâfir, kırk hadisi ezberlese aynen söylese Cennete gider mi? Gitmez elbette. Bir kâfir, Kur’an-ı kerimi ezberlese de Cennete gidemez. 
Cennete gitmek için birinci şart düzgün imandır, ehl-i sünnet itikadına sahip olmaktır. 
İkinci şart bu itikad üzere imanla ölmektir. 
Yukarıdaki hadis-i şeriflerin açıklaması kısaca şöyledir:
İtikadı düzgün olup, farzları yapan ve haramlardan kaçan kimse, 40 hadisimi bilir ve onunla amel etmeye çalışırsa Cennete gider demektir. Sadece ezberlemek değildir. Bilmek ve amel etmeye çalışmaktır. Böyle işler şefaate sebep olur. Yani günah çok olsa da şefaat sayesinde affa kavuşabilir. Şefaate sebep olacak işleri yapmaya çalışmalıdır. 
Kırk hadis bildirmek önemli imiş diyerek, kendi mezhebinin âlimleri tarafından açıklamaları yapılmayan hadis-i şerifleri nakletmenin vebali büyük olur.
 

 

Şefaat ile ilgili âyetler
 
Sual: Bazı kimseler, (Peygamberler, şehidler, melekler ve başkaları asla şefaat edemez) diyorlar. Şefaat hakkında âyet yok mu?
CEVAP: Çok âyet-i kerime vardır. Kâfirlere şefaat olmadığını ve putların şefaat edemeyeceğini bildiren âyetleri ele alıp, (Hiç kimse şefaat edemez) diyorlar. Kâfirlere şefaat yok demek, müminlere şefaat yok demek değildir. Putlar şefaat edemez demek de, Peygamberler ve salihler şefaat edemez demek değildir. Şefaat haktır. Kur’an-ı kerimde mealen buyuruluyor ki:
(O gün, kimse şefaat edemez. Ancak Rahman olan Allah’ın izin verdiği ve sözünden hoşlandığı kimse şefaat eder.) [Taha 109]
(Rahman olan Allah’ın nezdinde söz ve izin alanlardan başkası şefaat edemez.) [Meryem 87] (Bu iki âyette Allahü teâlânın izin verdikleri şefaat edecek, başkaları edemez diye açıkça yazıyor.)
(Allah’ı bırakıp da, taptığı putlar şefaat edemez. Ancak hak dine inanıp, ona şahitlik edenler şefaat eder.) [Zuhruf 86] (Putlar elbette şefaat edemez. Ama hak yoldakiler şefaat edecektir.)
(Allah, şefaat edene ve şefaat edilene izin vermedikçe, hiç kimse şefaat edemez, şefaati fayda vermez. Kalblerindeki müthiş korku giderilince, [şefaat bekleyenler, şefaat edenlere] “Rabbiniz şefaat hakkında ne buyurdu?” diye soracaklar. Onlar [şefaat edenler] ise, “Hak olanı buyurdu [şefaate izin verdi]” diyecekler.) [Sebe 23] (Allah’ın izin verdiklerine şefaat eder deniyor.)
(Onlar, Onun [Allah’ın] rızasına kavuşmuş olandan başkasına şefaat etmezler.) [Enbiya 28] (Şefaat yetkisine sahip olanlar bile, ancak Allah’ın razı olduğu kimselere şefaat edebilirler.)
(Sadece Allah’ın dilediği ve razı olduğu kimselere şefaat etmesi için izin verilen, göklerde nice melekler vardır.) [Necm 26] (Demek ki melekler de ancak, Allah’ın razı olduklarına şefaat edebiliyor, Allahü teâlâ kâfirlerden razı olmadığı için onlara şefaat yoktur, kimse şefaat edemez.)
(Allah’ın izni olmadan kim şefaat edebilir?) [Bekara 255] (Bu, Allah’ın izni ile şefaat eder demektir.)
(Allah’ın izni olmadan hiç kimse şefaatçi olamaz.) [Yunus 3] (Şefaat Allah’ın iznine bağlıdır.)
(Bütün şefaatler Allah’ın iznine bağlıdır.) [Zümer 44] (Demek ki çok şefaat edecekler vardır ki, hepsi de Allahü teâlânın iznine bağlıdır.)
Kâfirlere şefaatçi olmadığını ve putların şefaat edemeyeceğini gösteren âyetleri, ehl-i bid’at Müslümanlara yüklemeye çalışıyorlar, Peygamberler de şefaat edemez diyorlar. Şefaate sadece iman ehli kavuşacak, kâfirler şefaatten mahrum kalacaklardır. Birkaç âyet-i kerime meali:
(Artık şefaat edicilerin [Peygamber, melek, şehid vs.’nin] şefaati, onlara [kâfirlere] fayda vermez.) [Müddesir 48]
(O gün zalimler [kâfirler] için, müşfik bir dost, sözü dinlenecek şefaatçi de yoktur.) [Mümin 18] (Âyette, zalimlere şefaat yok deniliyor, müminlere denmiyor. Zalim kelimesinin tefsir ilmindeki anlamı, kâfirler demektir.)
(Kâfir için dost ve şefaatçi yok) demek, (Müminler için dost ve şefaatçi var) demektir. Mesela Mümin suresinin 7, 8 ve 9. âyetlerinde, meleklerin müminler için dua ettiği bildirilmektedir.
Bütün müfessirler, muhaddisler ve fakihler gibi, dört mezhep imamı da şefaatin hak olduğunu bildirmişlerdir. Mesela, Ehl-i sünnet alimlerinin reisi olan İmam-ı a’zam hazretleri, (Peygamberler, âlimler ve salihler, günahkârlara şefaat edecektir) buyurdu. (Fıkh-ı ekber)
 
 
07 Mart 2005 Pazartesi
 
Şefaat izni verilenler
 
Sual:Peygamber ve şehitlerin dışında başka kimselere de şefaat izni verilecek mi?
CEVAP: Evet. Âlime, evliyaya, hacıya, mücahide, gaziye, akrabaya, dosta ve daha başkalarına şefaat izni verilir. Edilen iyilik ve ibadetler de şefaat eder. Hadis-i şeriflerde buyuruluyor ki:
(Kur’an okuyun! Çünkü kıyamette şefaat eder.)[Müslim] 
(Kur’an-ı kerim, Peygamberiniz, akrabalarınız, emanete riayet edenler ve din kardeşleriniz ahirette şefaat eder.)[Deylemi]
(Kıyamet günü Allahü teâlâ, “Ey âlimler, siz benim indimde bazı melekler gibisiniz, şefaat edin, şefaatiniz kabul edilecektir”buyurur.) [Zehebi]
(Bir Müslüman, 90 yaşına ulaşınca, geçmiş ve gelecek birçok günahları affolur. Aile efradına şefaat etmesi için, kendisine izin verilir.) [Ebu Ya’la]
(İyi kimse, ameline göre birkaç kişiye şefaat eder.)[Tirmizi]
(Bir Cehennemlik, bir Cennetliğe, “Dünyada sana su vermiştim. Şimdi sen de bana şefaat et” der. O da Allahın izni ile şefaat edip, onu Cehennemden kurtarır.)[Deylemi]
(Bir Müslüman, bir mümine bir iyilik edince, Allahü teâlâ bu iyilikten bir melek yaratır. Bu melek, hep ibadet eder, sevapları buna verilir. Bu kimse ölünce, bu melek, nurlu ve sevimli olarak bunun kabrine gelir. Meleği görünce sevinir, “Sen kimsin?” der. “Ben, falancaya yaptığın iyilik ve onun kalbine koyduğun neşeyim. Allahü teâlâ beni, bugün seni sevindirmek ve sana şefaat etmek ve Cennetteki yerini sana göstermek için gönderdi” der.)[Ebuş-şeyh]
(Hacer-i esved, kıyamette insanlara şefaat eder)[İbni Hibban]
(Tanıdığınız çok olsun! Kıyamette her biri şefaat eder.) [İbni Neccar]
(Hacı, yakınlarından dört yüz kişiye şefaat eder.)[Bezzar]
(Kıyamette peygamberler, âlimler ve şehidler şefaat eder.) [İbni Mace] 
(Bir kimse, ameline göre birkaç kişiye şefaat eder.) [Tirmizi] 
(Küçük çocuk ana babasına şefaat eder, onları Cennete çeker.) [İbni Mace] 
(İmamlarınız şefaatçilerinizdir.)[Dare Kutni] 
(Kıyamette Allahü teâlâ, “Melekler, peygamberler ve salihler şefaatlerini yaptılar. Bundan sonra benim büyük rahmetim kaldı”buyurur.) [Buhari]

Fıkıh âlimlerinin yolu

Sual: Dört mezhepten birinde olmayan Ehl-i sünnet olabilir mi? Yani Ehl-i sünnet olabilmek için illa dört mezhepten birinde bulunmak lazım mıdır? 
CEVAP: Seyyid Ahmed Tahtavi hazretleri buyuruyor ki: Kur’an-ı kerimdeki “Allahın ipi”nden maksat, cemaattir. Cemaat da, fıkıh ve ilim sahipleridir. Fıkıh âlimlerinden bir karış ayrılan dalalete düşer. Sivad-ı a’zam, fıkıh âlimlerinin yoludur. Fıkıh âlimlerinin yolu da, Resulullahın ve Hulefa-i raşidinin yoludur. Bu yoldan ayrılanlar, Cehenneme gider. Kurtuluş yolu, Ehl-i sünnet vel cemaat fırkasında bulunanlara, gazabı da bu yoldan ayrılanlaradır. Fırka-i naciyye, bugün dört mezhebde toplanmıştır. Bu dört mezhep, Hanefi, Maliki, Şafiî ve Hanbeli’dir. Bu zamanda bu dört hak mezhepten birine tâbi olmayan, ehl-i sünnetten ayrılır, bid’at sahibi olur. (Tahtavi)
 

 
04 Şubat 2004 Çarşamba
 
Şefaat ile ilgili âyet-i kerimeler
 
Misyonerler ile onların oyununa gelenler, kâfirlere şefaat olmadığını ve putların şefaat edemeyeceğini bildiren âyetleri ele alıp, (peygamber de, melek de şefaat edemez) diyorlar. Şefaatin hak olduğu âyet ve hadislerle sabittir. Kur’an-ı kerimde buyuruluyor ki: 
(O gün, kimse şefaat edemez. Ancak Rahman olan Allah’ın izin verdiği ve sözünden hoşlandığı kimse şefaat eder.) [Taha 109], (Rahman olan Allah’ın nezdinde söz ve izin alanlardan başkası şefaat edemez.) [Meryem 87] (Bu iki âyette ancak Rahmanın izin verdikleri şefaat eder deniyor.)
(Allah’ı bırakıp da, taptığı putlar şefaat edemez. Ancak hak dine inanıp ona şahitlik edenler şefaat eder.) [Zuhruf 86] (Putlar şefaat edemez, ama ehl-i hak şefaat eder deniyor.)
(Allah, şefaat edene ve şefaat edilene izin vermedikçe, hiç kimse şefaat edemez, şefaati fayda vermez. Kalblerindeki müthiş korku giderilince, [şefaat bekleyenler, şefaat edenlere] “Rabbiniz şefaat hakkında ne buyurdu?” diye soracaklar. Onlar [şefaat edenler] ise, “Hak olanı buyurdu [şefaate izin verdi]” diyecekler.) [Sebe 23] (Burada da ancak Allah’ın izin verdikleri şefaat eder deniyor.)
(Onlar, Onun [Allah’ın] rızasına kavuşmuş olandan başkasına şefaat etmezler.) [Enbiya 28] (Şefaat yetkisine sahip olanlar bile, ancak Allah’ın hoşnut olduklarına şefaat edebilirler. Yoksa kâfirlere şefaat edilmez.)
(Sadece Allah’ın dilediği ve razı olduğu kimselere şefaat etmesi için izin verilen, göklerde nice melekler vardır.) [Necm 26] (Melekler de ancak, Allah’ın hoşnut olduğuna şefaat edebiliyor.)
(Allah’ın izni olmadan kim şefaat edebilir?) [Bekara 255], (Allah’ın izni olmadan hiç kimse şefaatçi olamaz.) [Yunus 3] (Allah, şefaat edene ve şefaat edilene izin vermedikçe, hiç kimse şefaat edemez, şefaati fayda vermez.) [Sebe 23] (Bu üç âyet de ancak şefaatin Allah’ın iznine bağlı olduğunu gösteriyor.)
(Bütün şefaatler Allah’ın iznine bağlıdır.) [Zümer 44] (Demek ki şefaat çeşidi de, şefaat ediciler de çoktur.)
(Şefaat edicilerin [Peygamber, melek gibi...] şefaati, onlara [kâfirlere] fayda vermez.) [Müddesir 48] (Demek ki şefaat sadece günahkâr müminleredir, kâfirlere şefaat yoktur.)
(O gün zalimler [kâfirler] için, müşfik bir dost, sözü dinlenecek şefaatçi de yoktur.) [Mümin 18] (Zalimlere şefaat yok deniliyor, müminlere denmiyor. Kâfir için dost ve şefaatçi yok demek, Müminler için dost ve şefaatçi var demektir. Mesela meleklerin müminler için dua ettiği bildirilmektedir. [Mümin suresi 7, 8, 9] Meleklerin duası elbette kabul olur.)
Bütün müfessirler, muhaddisler ve fakihler gibi, dört mezhep imamı da şefaatin hak olduğunu bildirmiştir. Âlimlerin en büyüğü olan İmam-ı a’zam hazretleri de, (Peygamberler, âlimler ve salihler, günahkâr müminlere şefaat edecektir) buyurdu. (Fıkh-ı ekber)
Aşağıdaki iki hadis-i şerif, böyle sinsi düşmanların meydana çıkacağını haber vermektedir. 
(Kâfirler, kâfirler için gelmiş olan âyetleri, Müslümanlara yükletirler.) [Buhari]
(En çok korktuğum kişi, Müslüman görünüp de, Kur’anın anlamını değiştirendir.) [Taberani]

 
26 Nisan 2007 Perşembe

Şefaat ile ilgili âyetler
 
Sual: Bazı kimseler, (Peygamberler, şehidler, melekler ve başkaları asla şefaat edemez) diyorlar. Şefaat hakkında âyet yok mu?
CEVAP: Çok âyet-i kerime vardır. Kâfirlere şefaat olmadığını ve putların şefaat edemeyeceğini bildiren âyetleri ele alıp, (Hiç kimse şefaat edemez) diyorlar. Kâfirlere şefaat yok demek, müminlere şefaat yok demek değildir. Putlar şefaat edemez demek de, Peygamberler ve salihler şefaat edemez demek değildir. Şefaat haktır. Kur’an-ı kerimde mealen buyuruluyor ki:
(O gün, kimse şefaat edemez. Ancak Rahman olan Allah’ın izin verdiği ve sözünden hoşlandığı kimse şefaat eder.) [Taha 109]
(Rahman olan Allah’ın nezdinde söz ve izin alanlardan başkası şefaat edemez.) [Meryem 87] (Bu iki âyette Allahü teâlânın izin verdikleri şefaat edecek, başkaları edemez diye açıkça yazıyor.)
(Allah’ı bırakıp da, taptığı putlar şefaat edemez. Ancak hak dine inanıp, ona şahitlik edenler şefaat eder.) [Zuhruf 86] (Putlar elbette şefaat edemez. Ama hak yoldakiler şefaat edecektir.)
(Allah, şefaat edene ve şefaat edilene izin vermedikçe, hiç kimse şefaat edemez, şefaati fayda vermez. Kalblerindeki müthiş korku giderilince, [şefaat bekleyenler, şefaat edenlere] “Rabbiniz şefaat hakkında ne buyurdu?” diye soracaklar. Onlar [şefaat edenler] ise, “Hak olanı buyurdu [şefaate izin verdi]” diyecekler.) [Sebe 23] (Allah’ın izin verdiklerine şefaat eder deniyor.)
(Onlar, Onun [Allah’ın] rızasına kavuşmuş olandan başkasına şefaat etmezler.) [Enbiya 28] (Şefaat yetkisine sahip olanlar bile, ancak Allah’ın razı olduğu kimselere şefaat edebilirler.)
(Sadece Allah’ın dilediği ve razı olduğu kimselere şefaat etmesi için izin verilen, göklerde nice melekler vardır.) [Necm 26] (Demek ki melekler de ancak, Allah’ın razı olduklarına şefaat edebiliyor, Allahü teâlâ kâfirlerden razı olmadığı için onlara şefaat yoktur, kimse şefaat edemez.)
(Allah’ın izni olmadan kim şefaat edebilir?) [Bekara 255] (Bu, Allah’ın izni ile şefaat eder demektir.)
(Allah’ın izni olmadan hiç kimse şefaatçi olamaz.) [Yunus 3] (Şefaat Allah’ın iznine bağlıdır.)
(Bütün şefaatler Allah’ın iznine bağlıdır.) [Zümer 44] (Demek ki çok şefaat edecekler vardır ki, hepsi de Allahü teâlânın iznine bağlıdır.)
Kâfirlere şefaatçi olmadığını ve putların şefaat edemeyeceğini gösteren âyetleri, ehl-i bid’at Müslümanlara yüklemeye çalışıyorlar, Peygamberler de şefaat edemez diyorlar. Şefaate sadece iman ehli kavuşacak, kâfirler şefaatten mahrum kalacaklardır. Birkaç âyet-i kerime meali:
(Artık şefaat edicilerin [Peygamber, melek, şehid vs.’nin] şefaati, onlara [kâfirlere] fayda vermez.) [Müddesir 48]
(O gün zalimler [kâfirler] için, müşfik bir dost, sözü dinlenecek şefaatçi de yoktur.) [Mümin 18] (Âyette, zalimlere şefaat yok deniliyor, müminlere denmiyor. Zalim kelimesinin tefsir ilmindeki anlamı, kâfirler demektir.)
(Kâfir için dost ve şefaatçi yok) demek, (Müminler için dost ve şefaatçi var) demektir. Mesela Mümin suresinin 7, 8 ve 9. âyetlerinde, meleklerin müminler için dua ettiği bildirilmektedir.
Bütün müfessirler, muhaddisler ve fakihler gibi, dört mezhep imamı da şefaatin hak olduğunu bildirmişlerdir. Mesela, Ehl-i sünnet alimlerinin reisi olan İmam-ı a’zam hazretleri, (Peygamberler, âlimler ve salihler, günahkârlara şefaat edecektir) buyurdu. (Fıkh-ı ekber)
 
 
 
21 Mayıs 2006 Pazar

Resulullah ile tevessül
 
Sual: Peygamber ile tevessül, kabir ve benzerleri ile teberrük etmek şirk değil mi? 
CEVAP: Eshab-ı kiramın hepsi ana babalarını, çocuklarını, ailelerini, o Servere feda etmişlerdi. Ona olan imanları, ihlasları o kadar çoktu ki, Mübarek saçlarını, sakal kesintilerini yere düşmeden kapışırlar, bir kılını taşımayı, hazinelerden kıymetli bilirlerdi. Abdülhak-ı Dehlevi hazretleri (Görülünce, Allah’ı hatırlatan her şey, Onun şeairidir) buyurdu. Bir âyet meali: (Safa ve Merve, Allah’ın şeairindendir.) [Bekara 158]
Allah’ın şeairi, yalnız Safa ve Merve tepeleri veya yalnız Arafat, Müzdelife ve Mina gibi yerler değildir. Allah’ın şeairleri çoktur. Mekke-i mükerreme şehrinde, Mescid-i haramın yanında bulunan Safa ve Merve ismindeki iki tepecik arasında, İsmail aleyhisselamın annesi, gidip geldiği için, bu iki tepecik, Allahü teâlânın şeairi oluyor. O mübarek anneyi hatırlamaya sebep oluyorlar da, bütün mahlukların en üstünü ve Allah’ın sevgilisi Muhammed aleyhisselamın doğduğu, büyüdüğü, ibadet ettiği, hicret ettiği, namaz kıldığı, vefat ettiği yerler ve mübarek türbesi ve Eshabının yerleri niçin şeairden olmasın? 
Allah’ın şeairinin büyükleri dörttür: Kur’an, Kâbe, Resulullah ve namaz. (Huccetullahil-baliga)
Allahü teâlânın şeairini sevmek, Kur’anı, Peygamberi ve Kâbe’yi sevmek demektir. Hatta, Allahü teâlâyı hatırlatan her şeyi sevmektir. Evliyayı sevmek de böyledir. (Eltaf-ül-kuds s.30) 
Bir hadis-i şerif meali: (Evliya görülünce, Allah hatırlanır.) [İbni Ebi Şeybe] Bu hadis de gösteriyor ki, evliya da, Allahü teâlânın şeairindendir. Evliyayı tazim için, türbe yapmak caizdir. (Camiul fetava) 
Birçok âyet-i kerime, Resulullahı tazim etmektedir. 
Eshab-ı kiram Resulullahın eserleri ile teberrük ederlerdi. Abdest alırken kullandığı su ile, mübarek teri ile bereketlenirlerdi. Gömleği, asası, kılıcı, nalınları, bardağı, yüzüğü ile ve kullanmış olduğu her şeyle bereketlenirlerdi. Ümm-i Seleme validemizin yanında mübarek sakalından bir kıl vardı. Hasta gelince, kılı suda bırakır. Sonra çıkarıp bu suyu ona içirirdi. Mübarek kadehine su koyar, şifa için içerlerdi. İmam-ı Buhari’nin kabrinden misk kokusu duyulurdu. Bereketlenmek için toprağından alıp götürürlerdi. Hiçbir âlim buna mani olmazdı. Hadis ve fıkıh âlimleri, bunlara izin vermiştir. (Üsul-ül-erbea fi terdidil vehhabiyye)
Resulullaha çok hizmet etmekle şereflenen Enes bin Malik, bir sakal-ı şerifle defnolunmasını vasiyet etti. Kabirde, Allah’ın huzuruna sakal-ı şerif ile birlikte çıkmak istedi. (Buhari)

Sakal-ı şerif hürmetine...
Resulullahın fazilet ve bereketlerinden birisi de şudur ki, Halid bin Velid, başında sarığı arasında bir sakal-ı şerif taşırdı. Bunu taşıdığı her muharebede zafer kazanırdı. Halid, mübarek bir kılı sebebi ile muradına kavuşuyor da, Resulullahın mübarek zat-ı şerifini vesile ederek Allahü teâlâdan dilekte bulunanlar kavuşmaz olur mu? (Şifa-i şerif)
İki hadis-i şerif meali: (Bir müminin kabrini ziyarette: Ya Rabbi, Muhammed aleyhisselamın hürmetine, buna azap yapma denirse, Allah, kıyamete kadar azâbını durdurur.), (Bir müminin kabrini ziyaret ederken, Allahümme innî es’elüke-bi-hurmet-i Muhammed aleyhisselam en lâ tü’azzibe hâzelmeyyit derse, o ölünün azabı kıyamete kadar kalkar.) [Etfâl-ül-müslimîn İmâm-ı Birgivî)
İmam-ı Münavi, (Ey Allah’ım, Rahmet Peygamberi olan Resulünle sana yöneliyor ve senden istiyorum) hadisini açıklarken diyor ki: İmam-ı Sübki dedi ki: Peygamber ile onun Rabbine tevessül etmek güzeldir. Seleften ve haleften İbni Teymiyye hariç hiç kimse bunu mekruh görmedi. (Redd-ül muhtar)
 

 18 — ŞEFÂ’AT, ÖLÜLERE YARDIM...TAM İLMİHALDEN
Süâl: Zümer sûresinin, otuzuncu âyetiyle sarâhaten, Peygamberimizin “sallallahü aleyhi ve sellem” öldüğü belli iken, hâlâ kabr ziyâreti ile ölülerden şefâ’at istemek olur mu? (Bütün şefâ’atler Allahın izni iledir) ve (Ona, ancak Onun izn verdiği kimse şefâ’at eder) ve (Şefâ’at edicilerin şefâ’ati onlara fâide vermez) âyetlerini okuduğumuz hâlde (Şefâ’at yâ Resûlallah!) lâfzı, şirkin en çirkini değil midir?
Cevâb: Yukarıda bildirilen âyet-i kerîmeler, şefâ’at olmadığını göstermek şöyle dursun, şefâ’at yapılacağını göstermekdedir. Arabî bilen bir kimse, Kur’ân-ı kerîmden ma’nâ çıkarmağa kalkışırsa, böyle yanlış ve hattâ ters ma’nâ çıkarıp, doğru yoldan kayar. Dîninin, îmânının sarsıldığını, belki de, küfre bulaşdığını anlamaz da, kendini doğru müslimân sanır ve doğru müslimânlara leke sürmeğe çabalar. Arabî dilini iyi bilmekle, Kur’ân-ı kerîmin ma’nâsı anlaşılabilseydi, Beyrutdaki arab hıristiyanların, Kur’ân-ı kerîmi herkesden dahâ iyi anlamaları îcâb ederdi. Hâlbuki bunlar, Kur’ân-ı kerîmden hiçbirşey anlıyamamış, îmân şerefine bile kavuşamamışlardır.
Kur’ân-ı kerîmin ma’nâsını anlıyabilmek için, ilm-i lügat, ilm-i metn-i lügat, ilm-i bedî’, ilm-i beyân, ilm-i me’ânî, ilm-i belâgat, ilm-i üsûl-i tefsîr gibi çeşidli ilmleri iyi öğrenmek, sarf, nahv, mantık gibi âlet olan bilgilerde derinleşmek, âyet-i kerîmelerin ma’nâ-yı zâhirîsi, ma’nâ-yı zımnîsi, ma’nâ-yı murâdîsi, ma’nâ-yı iltizâmîsini ve her âyet-i kerîmenin, ne zemân, ne sebeble ve kimler için nâzil olduğunu, âyet-i kerîmelerin hangi hadîs-i şerîflerle ve nasıl açıklandığını iyi bilmek lâzımdır. Ancak, böyle bir islâm âlimi Kur’ân-ı kerîmi tefsîr edebilir. Ya’nî, kelâm-ı ilâhîden murâd-ı ilâhîyi anlıyabilir. Böyle bilgisi olmıyanların, Kur’ân-ı kerîmden ma’nâ çıkarmağa kalkışması, ilk mekteb talebesinin üniversite kitâbı okumasına, kimyâ deneyleri yapmağa kalkışmasına benzer. Böyle nice zevallının, deneylerde kurban gitdiklerini gazetelerde çok okuduk. Bu ilmleri bilmiyenler, tefsîrlere baş vurmalı, ilm sâhiblerinin anlayıp yazdığı ma’nâları, tefsîrlerden anlamağa çalışmalıdır. Tefsîr okuyabilmek ve anlıyabilmek için de, arabîyi ve âlet ilmlerini iyi bilmek lâzımdır. Bizim gibi, bu ilmleri hiç bilmiyenler, tefsîrden de birşey anlıyamayız. Lise ve bir fakülte diploması almış bulunduğumuza güvenerek, câhil olduğumuz tefsîr ilmine dalmağa kalkışırsak, aldanır, helâk oluruz. Yüzme bilmiyen bir diplomalının denizde açılması gibi, câhilce, ahmakca davranmış oluruz.
Yukarıda sayılı ilmlerde mütehassıs olan, islâm dünyâsında asrlardan beri parmakla gösterilen büyük tefsîr âlimleri, (Âlimler, Peygamberlerin vârisleridir) hadîs-i şerîfi ile medh olunan islâm dîninin yüksek bilginleri, yukarıdaki süâlde bulunan âyet-i kerîmelere, süâl sâhibinin anladığı gibi ma’nâ vermediler. Derin ilmleri ve keskin görüşleri ile, doğru ma’nâlarını anladılar. Murâd-ı ilâhînin hiç de öyle olmadığını bildirdiler.
Tefsîr âlimlerinin başlarının tâcı, bu ilmin mütehassıslarının üstâdı olan Kâdî Beydâvî hazretleri, dünyâca tanınan ve islâm dîninin temel direklerinden biri olan tefsîrinde, birinci âyet-i kerîmeye şöyle ma’nâ vermekdedir:
Zümer sûresi, otuzuncu âyet-i kerîmesinde meâlen, (Sen öleceksin. O kâfirler de ölecekler. Sonra, kıyâmet günü, Rabbinizin huzûrunda hesâblaşacaksınız. Senin haklı olduğun, müşriklerin, bâtıl, bozuk olduğu meydâna çıkacak) buyuruldu. (Tefsîr-i Hüseynî)de ve (Mevâkib) tefsîrinde, (Mekke kâfirleri, Muhammed“sallallahü aleyhi ve sellem” ölecek, ondan kurtulacağız diyorlardı. Allahü teâlâ da, evet, sen öleceksin. Fekat, o müşrikler de, elbette ölecekler. Kendileri elbet ölecek olan kimselerin, başkasının ölümünü beklemeleri, açık bir câhillikdir) diyor. Bu âyet-i kerîme, kâfirlerin yanlış yolda olduklarını bildirmek için geldi. Yoksa, Resûlullah “sallallahü teâlâ aleyhi ve sellem” öldükden sonra, duymaz, rûhsuz toprak olur gibi birşey bildirmediği gibi, bununla bir ilgisi bile yokdur. Ölmek, dünyâ hayâtından ayrılmak demekdir. Bundan, kabr hayâtının yok olması, rûhun da ölmesi anlaşılmaz.
Zümer sûresinin kırkdördüncü âyet-i kerîmesine gelince, (Kureyş kâfirleri, putların kendilerine şefâ’at edeceklerini söylüyor. Onlara söyle ki, Allahü teâlânın izni olmadan, hiç kimse şefâ’at edemez)olarak tefsîr edilmekdedir. Putların, heykellerin şefâ’at edemiyeceklerini bildiren âyet-i kerîmeyi, Resûlullah şefâ’at edemez diye açıklamak çok yanlışdır. Resûlullaha “sallallahü aleyhi ve sellem” şefâ’at etmesi için izn verilecek. O da, dilediği mü’minlere şefâ’at edecekdir. Bekara sûresindeki Âyet-el Kürsînin tefsîri de, böyle olduğunu bildirmekdedir.
Müddessir sûresinin kırksekizinci âyet-i kerîmesi de, (Şefâ’at etmelerine izn verilenler, kâfirlere şefâ’at ederlerse, şefâ’atleri onlara fâide vermez) demekdedir. Böyle olduğunu bildiren hadîs-i şerîfler, (Tefsîr-i Mazherî)de yazılıdır.
Görülüyor ki, âyet-i kerîmelerin hepsi, şefâ’at etmek için, mü’minlere yardım etmek için izn verileceğini, kâfirlere şefâ’at edilmiyeceğini bildirmekdedir. Resûlullahın mü’minlere şefâ’at edeceğini bildiren çeşidli hadîs-i şerîfler vardır:
Hatîb-i Bağdâdînin bildirdiği hadîs-i şerîfde, (Ümmetimden, Ehl-i beytimi sevenlere şefâ’at edeceğim) buyurulmakdadır. Sevmek, yalnız lâfla olmaz!
İmâm-ı Ahmedin “rahmetullahi aleyh” (Müsned) kitâbında bildirilen hadîs-i şerîfde, (Ümmetimden, büyük günâh işliyenlere şefâ’at edeceğim) buyurulmakdadır.
Deylemî “rahmetullahi aleyh” (Müsned)inde bildirilen hadîs-i şerîfde,(Eshâbıma dil uzatanlardan başka, herkese şefâ’at edebilirim)buyurulmakdadır.
Yine Deylemînin bildirdiği hadîs-i şerîfde, (Ümmetimden, nefsine zulm edenlere, nefslerine aldananlara şefâ’at edeceğim)buyurulmakdadır.
Hatîb-i Bağdâdînin “rahmetullahi teâlâ aleyh” bildirdiği hadîs-i şerîfde,(Ümmetimden, günâhları çok olanlara şefâ’at edeceğim)buyurulmakdadır.
İbni Ebî Şeybenin bildirdiği hadîs-i şerîfde, (Kıyâmet günü, mezârdan önce çıkan ben olacağım ve en önce şefâ’at eden ben olacağım) buyurulmakdadır.
İmâm-ı Müslimin “rahmetullahi teâlâ aleyh” bildirdiği hadîs-i şerîfde,(Kıyâmet günü, en önce ben şefâ’at edeceğim)  buyurulmakdadır.
(Şir’at-ül-islâm) şerhi, yirmisekizinci sahîfesindeki hadîs-i şerîfde,(Şefâ’atime inanmıyan, ona kavuşamaz) buyuruldu.
Ahmed ibni Kemâl efendinin “rahmetullahi teâlâ aleyh” kırk hadîsinin sekizinci hadîs-i şerîfinde, (Sünnetimi elinden kaçıran kimseye şefâ’atim harâm oldu) buyurulmakdadır. Ya’nî, doğuşda mâlik olduğu îmânını bırakana, müslimân olmıyana şefâ’at etmem buyuruldu.
(Buhârî) ve (Müslim)de ve (Sünen) kitâblarında bildirilen hadîs-i şerîfde, (Kabrimi ziyâret eden kimseye şefâ’at etmek bana vâcib oldu) buyurulmakdadır.
Taberânînin “rahmetullahi teâlâ aleyh” bildirdiği hadîs-i şerîfde,(Kabrimi ziyâret edenin şefâ’atcisiyim) buyuruldu. Bu iki hadîs-i şerîf, Resûlullahın kabr-i şerîfini ziyâret etmenin lâzım olduğunu göstermekdedir.
Resûlullah “sallallahü aleyhi ve sellem” efendimizin çeşid çeşid şefâ’at edeceğini bildiren dahâ nice hadîs-i şerîfler vardır. (Milel-nihal)kitâbı, altmışyedinci sahîfesinde diyor ki, (Resûlullahın şefâ’at edeceğine ve kirâmen kâtibîn meleklerine ve Cennetdeki rü’yete inanmıyan kimsenin arkasında nemâz kılınmıyacağı (Hülâsa)da yazılıdır). Bunun için vehhâbî imâm arkasında nemâz kılmamalıdır.
Ehl-i sünnet âlimleri bildiriyor ki, kıyâmet günü, her Peygamber şefâ’at edecekdir. Sonra âlimler, sonra şehîdler, sonra sâlihler, sonra Kur’ân-ı kerîmi tecvîd ile, tegannî etmeden ve Allah rızâsı için okuyan hâfızlar, küçük çocuklar şefâ’at edecekdir. Böyle olduğunu bildiren hadîs-i şerîfler (Kurtubî tezkiresi) muhtasarında ve (Birgivî vasıyyetnâmesi)nde yazılıdır. Çocukların cenâze nemâzını kılarken, (Yâ Rabbî! Bu çocuğu şefâ’atci eyle!) diye okunacağı, bütün fıkh kitâblarında yazılıdır.
Kıyâmet günü, iyilerin, günâhlı olanlara şefâ’at edeceklerini bildiren hadîs-i şerîfler o kadar çokdur ki, bunlar karşısında inanmıyanın, yâ çok câhil veyâ islâmı yıkmak için uğraşanlara aldanmış bir zevallı olduğu düşünülebilir. Bunun için, yukarıdaki süâli soranın, şefâ’ate inanmadığını değil de, kabr ziyâretinin ve ölmüş bir kimseden birşey istemenin câiz olmadığını bildirmek istediğini sanıyoruz.
Bugün ba’zı kimseler, Evliyâ ziyâreti ve meyyitden birşey istemek şirkdir diyorlar. Bir Velîyi ziyâret edenlere, Resûlullahdan şefâ’at istiyenlere kâfir, ya’nî müslimân değil diyorlar. Ehl-i sünnet âlimleri, meyyit ile tevessülün câiz olduğunu, kelâm ve fıkh kitâblarında, çeşidli delîllerle isbât etmekdedirler. (Dürr-ül-muhtâr)da, cenâze nemâzını anlatdıkdan sonra, (Kabrleri ziyâret etmenizi yasak eylemişdim. Bundan sonra, kabrleri ziyâret ediniz!) hadîs-i şerîfini bildirmekdedir. Bu hadîs-i şerîfde, kabr ziyâreti emr edilmekdedir. İbni Âbidîn bunu açıklarken buyuruyor ki, (Mevtâ, Cum’a günü ve bir gün önce ve bir gün sonra kendini ziyâret edenleri tanır. Muhammed Vâsi’ böyle bildirmekde ve Cum’a gününün, başka günlerden üstün olduğu buradan da anlaşılıyor demekdedir. İbni Ebî Şeybe, Resûlullah “sallallahü aleyhi ve sellem” efendimizin Uhud şehîdlerinin kabrlerini her sene ziyâret etdiğini ve onlara, (Esselâmü aleyküm) dediğini haber verdi. Uzakda durarak da ziyâret mendûbdur. İbni Hacer, fetvâlarında, (Harâm olan şeyler bulunsa da, meselâ erkekler arasına kadınlar karışsa da, Evliyânın mezârlarını ziyâreti terk etmemelidir) diyor. Çünki bir kimse, başkasının yapdığı günâh için ibâdetini terk etmez. Cenâze taşımak da, bu sebeble terk edilmez. Resûlullah “sallallahü aleyhi ve sellem”, Eshâbının “rıdvânullahi teâlâ aleyhim ecma’în” mezârlarını ziyâret için Bakî’ kabristânına gider, ayakda, onlara (Esselâmü aleyküm) derdi. Kabrin ayak ucunda durmak iyidir. Baş tarafında durmak da câizdir. Resûlullah “sallallahü aleyhi ve sellem”, bir mezârın baş tarafında Bekara sûresinin bir kısmını okuyup, geri kalanını ayak ucunda okudu. Hadîs-i şerîfde buyuruldu ki, (Kabristâna giren kimse, Yasîn sûresini okusa, o gün meyyitlerin azâbları hafîfler. Meyyitlerin sayısı kadar, ona da sevâb verilir). Bir hadîs-i şerîfde de,(Onbir ihlâs okuyup, sevâbı ölülere gönderilirse, mevtâların sayısınca ona da sevâb verilir) buyuruldu.
(Hidâye) fıkh kitâbında diyor ki, (Bir kimsenin, nemâz, oruc ve sadaka gibi bütün ibâdetlerinin sevâbını başkasına hediyye etmesi câizdir). İbni Âbidîn, cenâze nemâzı sonunda diyor ki, [(Tâtârhâniyye)kitâbında, zekâtı anlatırken diyor ki, (Nâfile sadaka veren kimsenin, sevâbının bütün mü’minlere verilmesi için niyyet etmesi çok iyi olur. Kendi sevâbından hiç azalmadan, bütün mü’minlere de sevâbı erişir. Ehl-i sünnet vel-cemâ’at mezhebi böyledir). Hanefî ve Hanbelî mezheblerine göre, nemâz ve Kur’ân-ı kerîm okumak gibi yalnız beden ile yapılan ibâdetlerin sevâbı da, böyle hediyye edilebilir. Mu’tezile mezhebi, hiçbiri hediyye edilemez dedi. Şâfi’î âlimlerinin sonra gelenleri “rahmetullahi teâlâ aleyhim ecma’în”, Kur’ân-ı kerîmin ve nemâzın da meyyite fâide vereceğini bildirdiler. Çünki, Kur’ân-ı kerîm okunan yere, rahmet ve bereket iner. Bu zemân yapılan düânın kabûl olması çok umulur. Farz ve nâfile ibâdetlerin sevâbı, ölülere ve dirilere gönderilebilir. İbâdeti yaparken, sevâbını başkasına niyyet etmek câiz olduğu gibi, ibâdeti kendi için yapıp, sonra sevâbını başkasına hediyye etmek de câizdir. Sevâb, hediyye edilenlere taksîm edilmeksizin, her birine bütünü kadar erişir. Her çeşid ibâdetin sevâbı, Resûlullahın mubârek rûhuna da gönderilebilir. Abdüllah ibni Ömer “radıyallahü anhümâ”, Resûlullah için ömre yapardı. Hâlbuki, bunu vasıyyet etmemişdi. İbnis-Serrâc, Resûlullah “sallallahü aleyhi ve sellem” için onbinden fazla hatm okumuşdu. Mubârek rûhu için kurban kesmişdi. Bu hediyyelerle derecesi ve şerefi artar denildi].
Abdülhak-ı Dehlevî hazretleri, fârisî (Medâric-ün-nübüvve)kitâbında, ikinci cild, yüzotuzikinci sahîfede diyor ki: (Bedr gazâsında, dokuzyüzü aşan kâfir ordusundan, yetmişi öldürülmüşdü. Bunlardan yirmidördü, bir leş çukuruna atıldı. Resûlullah “sallallahü aleyhi ve sellem” üç gün sonra çukur başına geldi. Birkaçının ismini sayarak, (Rabbinizin ve Onun Resûlünün bildirdikleri azâblara kavuşdunuz mu? Ben, Rabbimin va’d etdiği zafere kavuşdum) buyurdu. Ömer “radıyallahü anh” bunu işitince: (Yâ Resûlallah! Cansız ölülere neden söylüyorsun?) dedi. (Sözlerimi siz onlardan dahâ iyi işitici değilsiniz! Fekat onlar cevâb veremez) buyurdu. Bu hadîs-i şerîf, hadîs âlimlerinin sözbirliği ile bildirilmekdedir. Bu hadîs-i şerîf, ölülerin diriler gibi işitdiğini, fekat cevâb veremediklerini gösteriyor. (Müslim-i şerîf)de bildirilen bir hadîs-i şerîfde de: (Defnden sonra cemâ’at dağılırken, ölü, bunların ayak sesini işitir) buyuruldu. Resûlullah “sallallahü aleyhi ve sellem”, Bakî’ kabristânını ziyâret ederken, oradaki meyyitlere selâm verir, onlara söylerdi. İşitmiyen, anlamıyan kimseye birşey söylenir mi? Hattâ saçma söz olur.
Süâl: Meyyitin, ayak seslerini işitmesi, süâl meleklerine cevâb verinciye kadar işiteceğini gösteriyor. Bundan her zemân işiteceği anlaşılır mı?
Cevâb: Hadîs-i şerîfde, süâllere cevâb verinciye kadar işitir denilmiyor. Süâli işitmesi ve cevâb vermesi için, meyyit sonra ayrıca diriltilecekdir.
Süâl: Meyyit, yalnız Resûlullahın “sallallahü teâlâ aleyhi ve sellem” sözlerini işitir. Bu ise, bir mu’cizedir. Herkesin sözünü işitir demek nasıl doğru olur?
Cevâb: Hadîs-i şerîfde açıkca bildirilen birşeyi sınırlamak için veyâ başka dürlü anlatmak için, bu şeyin, açıkca bildirildiği gibi olamıyacağını isbât etmek lâzımdır. Allahü teâlâ, ölüye, kulaksız, sinirsiz, bizim bilmediğimiz bir sûretle işitdirebilir.
Süâl: Fâtır sûresinin otuzbeşinci âyetinde meâlen, (Sen ölüye işitdiremezsin. Sen kabrde olana duyurucu değilsin!) buyuruluyor. Bu âyet-i kerîme karşısında, o hadîs-i şerîf nasıl doğru olabilir? Hazret-i Ömere “radıyallahü teâlâ anh” verilen cevâbda, (Dahâ iyi bilici) denilmiş, bizlere ise, yanlışlıkla (Dahâ iyi işitici) şeklinde gelmiş olabilir. Çünki, ölüler, âhıret işlerini, dirilerden elbette dahâ iyi bilirler.
Cevâb: Hazret-i Ömer “radıyallahü teâlâ anh” gibi çok sağlam bir zâtın bildirdiği bir hadîs-i şerîfde yanlışlık olabileceğini, hiçbir müslimân düşünemez. Bu âyet-i kerîmede meâlen, (Ölülere sen işitdiremezsin. Senin sesini, Allahü teâlâ işitdirir) buyuruldu. Resûlullah “sallallahü aleyhi ve sellem”, Mekke kâfirlerinin îmân etmeleri için uğraşıyordu. İnanmadıkları için üzülüyordu. Bu âyet-i kerîme o zemân gelmişdi. Ölülere işitdiremezsin demek, ölü kalbleri, ya’nî kâfirleri îmâna kavuşduramazsın demekdir. Kâfirlerin bedenleri kabre, kalbleri de ölüye benzetilmekdedir. Hadîs-i şerîfler ve din büyüklerinin kitâbları, ölülerin işitdiklerini ve anladıklarını gösteriyor. Bu haberleri bozan başka bir haber bildirilmedi. (Kıyâmet ve Âhıret) kitâbının (Müslimâna nasîhat)kısmını okuyunuz!
Enfâl sûresinin onyedinci âyetinde meâlen, (Kâfirlere atdığını sen atmadın, onları Allahü teâlâ atdı) buyuruldu. Bu âyet-i kerîmeyi yanlış anlıyarak, insanın yapdığı şeyleri, insan yapmıyor demek, insandan birşey istemenin câiz olmıyacağını sanmak yanlışdır. Böyle olsaydı, ağaç meyve verdi, yemek beni doyurdu, ilâc ağrıyı durdurdu, taş camı kırdı gibi söz yanlış ve günâh olurdu. Hâlbuki, böyle sözleri kendileri de söylemekdedir. Bu sözler (Bu şey, bu işin yapılmasına sebeb oldu, vâsıta oldu) demekdir. Meselâ, taş camı kırmağa sebeb oldu demekdir. Herşeyi yapan, yaratan, yalnız Allahü teâlâdır. Allahü teâlâdan başka yaratıcı yokdur. İnsan birşeyi yaratdı demek şirk olur. Çok çirkin söz olur. Fekat Allahü teâlâ, çok şeyleri yaratmasına, insanları ve mahlûkları sebeb kılmışdır. Âdeti böyledir.
Bu âyet-i kerîmeyi Kâdî Beydâvî “rahmetullahi teâlâ aleyh” şöyle tefsîr ediyor: (Yâ Muhammed “aleyhisselâm”! Kâfirlere atdığın o bir avuç toprağı, onların gözlerine sen götürmedin. Allahü teâlâ gözlerine götürdü. Yâhud Uhud gazâsında, Ubeyye ibni Halefe atdığın süngüyü o kâfire sen atmadın. Allahü teâlâ atdı). (Hüseynî) ve (Mazherî)tefsîrlerinde diyor ki, (Kesb etmeleri, istemeleri ve sebeb olmaları bakımından, işleri insan yapdı denir. Yaratması bakımından da, Allah yapdı denir. Allahü teâlâ, (Dâvüd, Câlûtu öldürdü) buyuruyor. Hâlbuki, Muhammed aleyhisselâma, (Sen atmadın, ben atdım) buyuruyor. Böylece, Muhammed aleyhisselâmın derecesinin yüksek olduğunu bildiriyor).
Nisâ sûresinin yetmişsekizinci âyetinde meâlen, (Ey insan! Sana gelen her iyilik, Allahü teâlânın ihsânı olarak, ni’meti olarak gelmekdedir. Her derd ve belâ da, kötülüklerine karşılık olarak gelmekdedir. Hepsini yaratan, gönderen Allahü teâlâdır) buyuruldu. [Allahü teâlâ, derdleri, belâları, günâhlara cezâ olarak, azâb olarak göndermiyor. Günâhların afv edilmeleri için, ihsân olarak gönderiyor. İkinci kısm, 25. ci maddeye bakınız!] Görülüyor ki, Allahü teâlâ, çok şeyi sebeblerle yaratmakdadır. Sebeblere yapışmak, sebeblerden beklemek, istemek, Onun âdetine uymak, Ondan beklemek, Ondan istemek olur. Peygamberden “sallallahü teâlâ aleyhi ve sellem” şefâ’at istemek de, tabîbden ilâc istemek, bulutdan yağmur beklemek gibidir. Böyle sebeblere yapışmak, Allahü teâlâya şirk olmaz. Onun âdetine uymak, Ona itâ’at etmek olur. (Bana itâ’at etmek isteyen, Resûlüme itâ’at etsin!) meâlindeki âyet-i kerîme meşhûrdur.
Mu’tezile fırkası, şefâ’at edileceğine inanmadı. (Emâlî) kasîdesinin (Dağlar gibi günâhları olanlara, iyiler şefâ’at edecekdir) beyti, şefâ’at olacağını bildirmekdedir. Bu kasîdenin (Nuhbet-ül-leâlî) ismindeki şerhi İstanbulda neşr edilmişdir.
Şarta bağlı olarak Evliyâya adak yapmak da, kendini, günâhı çok, düâ etmeğe yüzü yok bilerek, mubârek birini vesîle edip, Allahü teâlâya yalvarmak demekdir. Meselâ (Hastam iyi olursa veyâ şu işim hâsıl olursa, sevâbı (Seyyidet Nefîse) hazretlerine olmak üzere, Allah için, üç Yasîn okumak veyâ bir koyun kesmek nezrim olsun) deyince, bu dileğin kabûl olduğu çok tecribe edilmişdir. Burada, Allahü teâlâ için Kur’ân-ı kerîm okunup veyâ koyun kesip, sevâbı seyyidet Nefîse hazretlerine bağışlanmakda, onun şefâ’ati ile, Allahü teâlâ, hastaya şifâ vermekde, kazâyı, belâyı gidermekdedir. Koyunu mezâr başında kesmek harâmdır. Hiçbir mezârın yanında kesmemelidir. Puta tapanların put yanında kesmelerine benzememelidir. İbni Âbidîn, nâfile nemâzları adak yaparak kılmağı anlatırken bildirdiği hadîs-i şerîfe göre, bir dilek için adak edilen bir ibâdet, o dileği hâsıl etmez. Bu ibâdet, o dileğin hâsıl olması için yapılmaz. Allahü teâlâ, o ibâdetden dolayı veyâ sevdiği bir kuluna yapılan bir iyilikden dolayı, merhamet ederek, o dileği kabûl ve ihsân etmekdedir.
(Şerh-ı mekâsıd)da diyor ki: (Eski yunan felsefecilerine göre, eşyâyı tanımak için, bunların görüntülerinin, his organları üzerinde hâsıl olması lâzımdır. İnsan ölüp, rûh bedenden ayrılınca, his organları çalışmıyor ve çürüyüp yok oluyor. Eşyâyı tanımak imkânsız oluyor. Birşeyin hâsıl olması için lâzım olan şart yok olunca, o şey de hâsıl olmaz diyorlar. Onlara deriz ki, eşyâyı tanımak için, his organları şart değildir. Çünki, eşyânın tanınmaları, hisde de, rûhda da, onların sûretlerinin, görüntülerinin hâsıl olması ile değildir. Bundan başka, görüntü, his organlarında hâsıl olmaksızın, doğruca rûhda hâsıl olamaz demek, mesnedsiz, kuru bir iddi’â olur. İslâm inancına göre, rûhda, bedenden ayrıldıkdan sonra, yeni bir anlayış, dirilerin hâllerini ve bilhâssa dünyâda iken tanımış oldukları kimselerin hâllerini anlamak kuvveti hâsıl olmakdadır. Bundan dolayı Velîlerin “kaddesallahü teâlâ esrârehümül’azîz” kabrlerini ziyâret etmek ve onların mubârek rûhlarından istigâse etmek, ya’nî yardım dilemek ile, iyiliklere kavuşulmakda ve zarârlardan kurtulmak nasîb olmakdadır.
Rûhun, bedenden ayrıldıkdan sonra, bedenle ve bedenin bulunduğu toprakla alâkası, ilgisi vardır. Bir kimse, bu toprağı ziyâret eder ve Velînin rûhuna teveccüh ederse, ikisinin rûhları buluşurlar ve birbirlerinden fâidelenirler).
(Tefsîr-i kebîr)de diyor ki: (İnsanın rûhu, bedenden ayrılıp, dünyâ ilgisinden kurtulunca, melekler âlemine, kudsî makâmlara gider. O âleme mahsûs kuvvetler kendinde hâsıl olur. Birçok şeyler yapabilirler. İnsan hocasını rü’yâda görüp, bilmediklerini sorup öğreniyor). Fahrüddîn-i Râzî (El-metâlib-ül-âliyye) kitâbının onsekizinci faslında da buyuruyor ki: (Rûhu olgun, nefsi pâk ve te’sîri kuvvetli bir Velînin kabri yanına gidip, bir zemân durulur ve o toprakdaki Velî düşünülür ise, rûhu o toprağa bağlanır. Meyyitin rûhu da, bu toprağa bağlı olduğu için gelen insanın rûhu ile Velînin rûhu buluşmuş olurlar. Bu iki rûh, karşılıklı iki ayna gibi olur. Herbirinde olan me’ârif, kemâlât, ötekine aks eder, yansır. İkisi de çok fâidelenir). Alâüddîn-i Attâr “rahmetullahi teâlâ aleyh” hazretleri buyurdu ki: (Meşâyıhın kabrlerini ziyâret edene, onları anladığı ve bağlandığı mikdârca fâide hâsıl olur. Onların kabrlerinden, çok fâide alınır. Fekat, rûhlarına bağlanmak, [ya’nî râbıta yapmak] dahâ fâidelidir. Çünki, uzak ve yakın olmanın bunda bir te’sîri yokdur). Üçüncü kısm, altmışıncı maddeyi okuyunuz!



xxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxx

islam dergisinden..........................

Yazar: Bekir Canbay 9 | CUMA SOHBETLERİ, TASAVVUF
Abdulaziz Bayındır’a Reddiye |
 
 
       Şefâatı İnkar Eden, Evliyânın en Büyüklerinden İmam-ı Rabbâni Hazretlerine Hakaret Eden Prof. Abdulaziz’e Reddiye:

       Bir kimsenin akademik kariyeri olması, o kimsenin doğruyu bulmasına yetseydi, memlekette bu kadar ateist profösör olur muydu?
       Allahu Teala şefaat hakkında Meryem Suresi 87. ayeti kerimede buyurmaktadırki, mealen:
     “(Kıyamet günü)Rahmân’ın katında bir ahd almış olan kimseden başkaları şefaat etme hakkına sahip olamayacaklardır. 
    ”O gün, Rahmân’ın kendisine izin verdiği ve sözünden hoşnud olduğu kimselerden başkasının şefaatı fayda vermez. (Taha-109) 
      Yukarıda adı geçen her iki ayeti kerimede şefaatin Allah katında ahd almışlara verileceği apaçık belirtilmiştir. Her kim; “Şefaat yoktur” derse, bu ayetleri inkâr etmiş olmaktadır.
      Kur’an’ı Kerim’e, Peygamber (s.a.v.)Efendimizin hadislerine bakmadan mana verenler şunu iyi bilmeliler ki, Kur’an, Muhammed (s.a.v.) indirildi ve Kur’an’ı en iyi anlayan da O’dur. Öyle ise şefaatı inkar edenler, şefaatla ilgili ayetlere kendi akıllarına göre anlam vermeden önce, Ehl-i Sünnet Alimleri gibi, doğru manaya ulaşmak için Allah’ın Rasulü’nün hadis-i şeriflerine ve Eshab-ı Kiramın icmasına bakarak, onlar o hususta nasıl bir açıklama yapmışlarsa, onun parelelinde anlam vermelidirler.
      Resulullah (sav) şefaatle ilgili şu hadis-i şerifleri buyurdular: “Her peygamberin müstecab (Allah’ın kabul edeceği) bir duası vardır. Her peygamber o duayı yapmada acele etti. Ben ise bu duamı kıyamet gününde, ümmetime şefaat olarak kullanmak üzere sakladım (kullanmayı ahirete bıraktım). Ona inşaallah, ümmetimin şirk koşmadan ölenleri nail olacaktır.” ( Buhari-Tevhid/ 5076)
Resulullah (sav) buyurdular ki: “Şefaatim, ümmetimden büyük günah sahipleri içindir.” [Tirmizi, şu ziyadeyi kaydeder: "Hz. Cabir (ra) dedi ki: "Kebair (büyük günah) ehli olmayanın şefaate ne ihtiyacı var!"] Cabir(r.a.)den (Tirmizi/Kıyamet-5077)

    Şefaati inkar edenler, şefaatle ilgili bu ayet ve hadisi şerifleri nasıl görmezlikten gelebilmektedirler? Abdulaziz Bayındır hoca, ilmi kariyerine yakışmayacak gayri ciddi bir tavır içinde,  büyük alim ve velileri eleştirirken onlarla alay ederek bulunduğu makama uymayan bir tavır sergilemektedir. Kur’an’a kendi görüşleri doğrultusunda mana vererek ehl-i sünnetin dışına çıkmış, kendini beğenen, kibirli ve çocuksu hareketler içindedir.
   Allahu teala bizleri Peygamber(s.a.v.) Efendimizin ve Ashabının yolu olan; “ehl-i sünnet yolundan ayırmasın” diyor bir başka konuya geçiyoruz inşaallah.

     İmam-ı Rabbani Ahmedî Farukî Serhendî(kaddesallâhu sirruh) hazretleri, Hindistan’da yetişen en büyük veli ve âlimlerdendir. Ariflerin ışığı, velilerin önderlerinden, ehl-i sünnetin sevdalısı, mutasavvıfların baştacılarından, müceddid, müctehid ve İslam âlimlerinin gözbebeğidir.
      İnsanların itikad, ibadet ve Ahlak hususunda doğruyu öğrenmelerini, öğrendikleri bu bilgiler ile amel etmelerini sağlayan, insanları Allahü teâlânın rızasına kavuşturmak için rehberlik eden ve kendilerine “Silsile-i aliyye” denilen mürşidler silsilesinin yirmi üçüncüsüdür. Hicri ikinci bin yılının müceddidi (yenileyicisi) olmasından dolayı “Müceddid-i elf-i sani”, ahkam-ı İslamiye(şeriat) ile tasavvufu birleştirmesi sebebiyle, “Sıla” ismi verilmiştir. Hazret-i Ömer’in(radıyallahü anh) soyundan olduğu için ,”Faruki” nesebiyle anılmış, Serhend şehrinden olduğu için de oraya nisbetle, “Serhendî” denilmiştir. Bütün bu vasıflarıyla birlikte ismi, İmam-ı Rabbani Müceddid-i elf-i sâni Şeyh Ahmed-i Faruki Serhendî’dir.

     İmam-ı Rabbani(kaddesallahu sirrahul akdes) hazretlerinin yetiştirdiği halifeleri vesilesi ile bugün; Hindistan, Pakistan, Afganistan, Malezya, Endonezya vs. ülkelerindeki ehli sünnet itikadında olan müslümanların sayıları bir milyara ulaşmıştır. İmam-ı Rabbani hazretleri ehli sünnet yolunda vermiş olduğu büyük hizmetler sebebi ile Müceddid-i Elf-i Sani olduğunu teyid ettirmiştir. “Ayinesi iştir kişinin lafına bakılmaz”
     Sultan vefat edince meydana hakim olmaya çalışanların sesleri yükselirmiş. O büyük imamın yazdıklarını basiret gözü ile idrak edemeyenler, Molla Kasım anlayışı ile, yazılanları ters çevirip, tersten anlatmaya çalışıyorlar. Bu şahıslar, İmamı Rabbani hazretlerinin yazdıklarını okuyup, anlamaktan uzakken, bir de kalkıyorlar tasavvufun T’sinden anlamadıkları halde, aldıkları zahiri bilgilerle İmamı Rabbani hazretleri gibi büyük bir alim ve veliye hakaret içeren yazılar yazmaya, video kasetler doldurmaya kalkıyorlar. “Allahu teala bu şahıslara doğru anlayış yeteneği versin” diyor ve İmam-ı Rabbani hazretlerinin üzerine atmaya çalıştıkları çamurları, konu hakkındaki anlayış eksikliklerine vererek, bunları doğru düşünmeye ve Yüce İmam’a karşı edebli ve saygılı olmaya davet ediyoruz.

       Evliyalıkla alay eden Prof. Abdülaziz Bayındır’ın, İmam-ı Rabbani Hakkındaki Çarpıtmalarına  İlmî Reddiye: 

       Aşağıda dört pargraf halinde sunacağımız  İmam-ı Rabbani hazretlerinin bu yazıdaki kasdı, her hususta veren Allah, alan Allah’tır. Kulların her şeyde sadece vesile kılınmış olduğudur. Ama bu Hoca, Büyük İmamı kötülemek için Kur’an’a yanlış manalar vererek bir çok müslümanı yanılttığı gibi, hazreti İmamı da, var gücü ile kelime oyunları yaparak kötülemeye çalışmaktadır.
       Konuyu bölüm bölüm açıklayarak bu Hocanın, İmamı Rabbani hazretlerine karşı yaptığı iftiralarına gerekli cevapları vereceğiz inşaallah. İmamı Rabbani Hazretlerinin mektubatını anlamak için evvela, Tasavvufu tanımak ve evliyaullaha saygılı olmak gerekir. Evliyalığa inanmayan Hazreti Meryem’in de, başta Hazreti Ebu Bekr-ü Sıddık’ın Ömer-ül Faruk’un ve Osman-ı Zinnureyn’in ve Ali Kerremallahu vechehu’nün  ve diğer Eshab-ı kiram hazeratlarının da evliyalığını inkar etmiş olmaz mı? Allah’ın velilerine inmayan bir kimse, onların hallerine nasıl vakıf olabilir? Yüce İmamın mektubunu çarpıtarak, O büyük veliyi küfür ve şirk ile itham eden Abdulaziz Bayındır’ın anlamak istemediği 1. cild 260. mektubun son bölümünden kesitleri açıklarken, İmamı Rabbani hazretlerinin bu mektubda, ne demek istediğini anlatmaya çalışacağız. Maksadımız, samimi müslümanların bu şahıslara aldanmalarının önüne geçmektir.
 SORU: Kur’an’da kutub-i irşad, kutb-i medar gibi sözler var mıdır ki İmam-ı Rabbani bunları kullanmaktadır?
CEVAP: Kur’an’da namaz, oruc ve abdest kelimeleri var mıdır ki, bugün müslümanlar abdest alıp namaz kılıyor, oruç tutuyor? Bu kelimelerin karşılığı olan savm salat gibi kelimeler var olduğu için bu ibadetler farz bilinmektedir. Demek ki bu kutubluk ile ilgili ifadelerin yerini karşılayan herkesin bilmeyeceği ifadeler vardır ki, bu kelimeleri basiret gözü açık İmam bunları kullanmıştır. Ebu Hureyre (r.a.) Hazretleri: “Ben Rasulullahtan üç ilim aldım, biri şeriattir onu herkese anlattım. İkincisi ilm-i tarikattır ki, onu ehline öğrettim. Üçüncüsünü ise, hakikat ilmidir. Onu size anlatırsam benim gırtlağımı parçalarsınız“dedi.
Bektaşiye “niçin namaz kılmıyorsun?” demişler de, Bektaşi:”Ben Kur’an-ı okudum, Kuran; “namaza yaklaşma” diyor demiş. Orada hazır bulunan bir alim konuya hemen müdahele etmiş ve:”Ey mel’ûn! Ayetin devamını niçin okumuyorsun? Zira ayetin tamamında:”Namaza yaklaşma, sarhoş olarak”diye geçmektedir” deyivermiş. 
      Bu Hoca, İmam-ı Rabbani hazretleri gibi büyük bir alimi karalamak için, makaslama yaparak müslümanların çok itimat ettiği bir alimi onların gözünden düşürmeye çalışmaktadır. Bir eseri anlamak için belli bir pragrafı içinden çıkarıp;” işte bu adamın görüşü budur” demekle o şahıs tanıtılmış olamaz.  O eserin yazarını tanımak için, eserin bir bütün içerisinde ele alınıp, değerlendirilmesi gerekirdi. İmamı Rabbani hazretleri mektubatının 3.cild 62. mektubunda, insanın hakikatını  anlatırken; (“insan“demek “adem” demektir. Adem ise bir hiçliktir.) demektedir. Hiçliğin ise, hiç bir şeye malik olmadığını beyan etmektedir. Yine eserlerinde, varlığın Sahibine mukayese ile kendisine; “Bu fakir”diye hitab eden İmam-ı Rabbani hazretlerine bu adam nasıl oluyor da İmam’ın, Allah’a karşı varlık sahibi olduğu iddiasında bulunarak,  Allah’tan korkmadan, şirk iftirasında bulunabiliyor?

Mektubat :
-“ Kutb-i irşâd, kemâlât-ı ferdiyyeye de mâlikdir. Çok az bulunur. Asrlardan, çok uzun zemân sonra, böyle bir cevher dünyâya gelir. Kararmış olan âlem, onun gelmesi ile aydınlanır. Onun irşâdının ve hidâyetinin nûrları, bütün dünyâya yayılır. Küre-i arzın ortasından tâ Arşa kadar, herkese rüşd, hidâyet, îmân ve ma’rifet Onun yolu ile gelir. Herkes, ondan feyz alır. Arada o olmadan, kimse bu ni’mete kavuşamaz. Onun hidâyetinin nûrları, bir okyânûs gibi, bütün dünyâyı sarmışdır. O deryâ, buz tutmuşcasına hiç dalgalanmaz. “  
Açıklama:
Bu ifade, tasavvufta manevi bir dereceyi anlatmak için kullanılır. Allahu teala, işin hakikatında ölenlerin ruhlarını kendisi almaktadır. Ama zahirde bu işi, Azrail ve ölüm melekleri sebebi ile yapmaktadır. Hazreti İmam :”Asrlardan, çok uzun zemân sonra, böyle bir cevher dünyâya gelir. Kararmış olan âlem, onun gelmesi ile aydınlanır. Onun irşâdının ve hidâyetinin nûrları, bütün dünyâya yayılır.“  ifadesini Peygamber efendimize atfen söylemiştir. Zira mektubatta kutb-i medardan bahsederken şu ifadeyi kullanıyorlar:”Kutb-i medar her zamanda bulunması gerkir. Çünki alemin nizamı onun vesilesi iledir. Bunlardan birisi vefat ederse, bir diğeri görevlendirilir. Kutb-i irşad böyle değildir. Çünki alem zaman zaman hidayetten uzak kalır. Peygamber efendimiz o zamanın kutb-i irşadı idi. O zamanda kutb-i ebdal, yani medar hz. Ömer ve Veysel karani idi.(Dini Terimler Sözlüğü)
Kullarını hakikatte irşad eden ancak Allah’tır. Fakat, hikmetinin gereği sevdiği kullarının katındaki değerlerini bildirmek için kullarının irşadına bunları vesile kılmaktadır. Aleme hidayet Allah’tandır. Bu füyüzatı Peygamber Efendimiz vesilesi ile yaşayan bir velinin gönül aynasına, oradan da kullarından dilediğine nasib etmektedir. Tıpkı cep telefonlarının baz istasyonları aracılığı ile iletişim yaptıkları gibi. Baz istasyonları da ses ve görüntüyü uydudan almaktadır.
Hidayet Allahu tealaya aittir. Allahu teala Peygamber (s.a.v.) Efendimizi tüm insanların hidayetine vesile kılmıştır. Bir kimse “Lâ ilahe illallah” deyipte, “ Muhammedun Rasulullah” demezse, hidayte ermiş sayılmaz.  Allah’ın Rasulü(s.a.v.) ”El ulemâü verâsetün enbiyâü“ mealen; “Alimler peygamberlerin varisleridir“diye buyurdu. Bu veli ve alimler, peygamberlerin varisleridir. Allahu teala bu zat-ı muhteremler vesilesi ile dilediği kimselere hidayet edip feyz vermektedir. Maide suresinde “Vebteğû ileyhil vesileh” (O’nun rızasına ermek için vesile arayınız).diye buyurmaktadır.
      Rasulullah(s.a.v.) gelmeden önce alem manevi bir karanlık içinde değil miydi? Rasulullah’tan sonraki devirlerde de, zaman zaman şirk ve bid’atlerin zulmeti her tarafı kaplamamış mıdır? İşte bu sebepten dolayıdır ki Allahu teala, islam alemini bu bid’at ve şirk karanlıklarından temizlemek için, böyle dönemlerde büyük alimler yaratarak, bu işe onları vesile kılmaktadır.
Bu Hoca, meseleyi çözeceği yerde, alaycı bir tavırla, kutb-i irşad makamı ile dalga geçerek şöyle diyor:
- “ Kutb-i irşad en üstteymiş. Hırıstiyanlıkta İsa gibi. Yani, O’nun yerini alan kişi.”
      Bunu nereden uyduruyor bu adam? Hırıstiyanlıkta İsa’ya tapılmaktadır, İslamiyette var mıdır (haşa) böyle bir saçmalık? Zira müslümanlar hiçbir zaman bir insana tapmamıştır. Tapıldıysa onlar zaten müslüman değildir. İman nuru ilahi bir ışıktır ki, ona aynalık yapan kutb-i irşadın kalb aynası vesilesi ile bu nurlar kainata yayılmaktadır. Onun vesilesi ile Hazreti Allah, dilediğini hidayete erdirmektedir. Böyle itikat eden bir kimseyi bu adam, nasıl şirkle itham edebilir? Anlaşılan bu hoca şirk ile vesileyi, iman ile küfrü birbirine karıştırmaktadır, veya işine öyle gelmektedir. 

Mektubat:
“O büyük zâtı tanıyan ve seven bir kimse, onu hatırlarsa, yâhud o, bir kimseyi sever, onun yükselmesini arzu ederse, o kimsenin kalbinde, bir manevi pencere açılır. Bu yoldan, sevgisi ve ihlâsına göre, o deryâdan kalbi feyz alır.
      Açıklama:
 O zatı tanıyan kimse O’nu Allah için sever ve O’nun hatırası kalbinde ihtiyarî veya gayri ihtiyarı olarak zaman zaman tekrarlanır. Bu tekrarlanma sebebiyle Allahu tealanın bu muhteşem eseri, kişinin kalbini müessire, yani Allah’ı sevmeye götürür. Bu ilahi sevgi ise manevi bir pencerenin açılmasına sebep olur. Eğer O veli zat bu kişiyi severse, kalbinden himmet eder, yani sır lisanı ile harfsiz ve dudaksız olarak Allah’a onun içn dua eder ve o dua sebebiyle Rabbi bir manevi pencere açar ve bu vesile ile kul feyizlenir.

Mektubat:
- “  Bunun gibi bir kimse, Allahü teâlâyı zikr ederse ve bu zâtı hiç düşünmezse, meselâ onu tanımazsa, yine ondan biiznillah feyz alır. Fekat, birinci feyz dahâ fazla olur. O büyük zatı tanıyan ve seven bir kimse onu hatırlarsa, yahut o bir kimseyi sever onun yükselmesini arzu ederse, (Allah tarafından) o kimsenin kalbine bir pencere açılır.” diyor İmam. “Bu yoldan sevgisi ve ihlasına göre o deryadan feyz alır. Bunun gibi bir kimse Allahu tealayı zikrederse, ve bu zatı hiç hatırlamasa, yinede ondan feyz alır.” Yani onun vesilesi ile Allah’tan feyz alır demektir.  Fakat birinci halde daha çok feyz alır.”

  Açıklama:
- “  Bir kimseye, Allahu tealadan iki yoldan feyz gelir. Birisi bir vesile olmadan, diğeri ise, kutb-i irşadın vesilesi ile olmaktadır. Vesile olmadan feyz almak, bir kimsenin kendi kendine bir adresi bulmasına benzer. Kutb-i irşad vesilesi ile feyz almak ise, bir rehber yardımı ile adresi bulmak gibidir. Bunun zıddı ise, kişinin eğitimini kendi kendine yapması gibidir veya adresi kendi kendine bulmaya çalışması gibidir, veya kutb-i irşadı vesile edinen kimse aşılanmış meyve ağacının durumuna benzer ki, Allahu tealadan feyz alması doğrudan almaya çalışmasından daha kolay ve çok olur. Zira kul başlangıçta süfli olduğu için, Allahu tealanın rızası için yaptığını sandığı nice işlerde Allah’ın öfkesine, hatta azabına sebep olabilir. Tıpkı çırak usta ilişkisi gibidir ki, çırak başlangıçta ustanın denetiminde olmadan bir iş yapmaya kalkarsa, hem işi iyi yapamaz hem de malzemeyi israf edebilir.

Mektubat:
- “ Bir kimse, o büyük zâtı inkâr eder, beğenmezse, yâhud o büyük zât, bu kimseye incinmiş ise, bu kimse, Allahü teâlâyı zikr etse bile, Allahu teala bu kimseyi rüşd ve hidâyete kavuşturmaz. Ona inanmaması veyâ onu incitmiş olması sebebiyle Allahu teala, feyz yolunu kapatır. O zât (kaddesallahü teâlâ sirrahül’akdes) bu kimsenin zararını istemese bile, Allahu teala hidâyete kavuşturmaz. Rüşd ve hidâyet, görünüşte var ise de, yokdur. Fâidesi çok azdır. O zâta inanan ve sevenler, onu hatırlamasalar da ve Allahü teâlâyı (dilleri ile) zikr etmeseler de, yalnız(Allah için, Allah’ın sevdiklerini) sevmeleri sebebi ile, rüşd ve hidâyet nûruna kavuşurlar. “  (Mektubat Tercemesi)
       Açıklama:
Bunun manası şudur: “Allahu teala hadis-i kudside”Kim benim velilerime savaş açarsa bana savaş açmış gibidir. Bana savaş açanıda helak ederim.”diye buyurmaktadır. Bu hadisi kudsi, Allahu tealanın velilerini inkar ederek bir kimsenin hiç bir yere varamayacağını açık olarak vurgulamaktadır. Bu kudsi hadisi şerife göre Allahu teala velilerini inkar edip, onlarla alay edenleri, kendisine düşman addediyor. Bu sebepten dolayı Allah, bunların ne zikirlerine, ne de diğer ibadetlerine bir değer vermeyeceğini yine bu hadisi şerifle haber vermektedir. İmamı Rabbani hazretleride bu hassas konuyu ima yollu ifade etmiştir ki, bu kudsi hadisi şerifte O’nun bu sözünü teyit etmektedir.
Öte yandan Allah’ın Rasulünün:” İmanın en efadali Allahın sevdiklerini sevmek, buğz ettiklerine buğz etmektir.”diye buyurduğu hadisi şeriflerine göre, bir kimse Allah’ı dili ile zikretmese dahi, O’nun sevdiklerini sevmesi ve O’nun düşmanlarına düşman olması sebebiyle daha büyük bir ibadet yapmış sayılmaktadır. Öyle ya, birisi sizi sevdiğini söyleyipte düşmanınızla dost olursa, onun dostluğuna bir değer verir misiniz?
Kutb-i irşatta Allah’ın en sevdiği kullarından biri olmasından dolayı, ona düşman olanın düşmanı Allahu teala olduğunu yukarıdaki kudsi hadis şeriften öğrenmiş olmaktayız.
EK: 1
Prof. Hayrettin Karaman’ın, İmam-ı Rabbani Hazretlerini takdir eden sözlerini buraya naklediyorum:

İMÂM-I RABBÂNÎ VE İSLÂM TASAVVUFU
Tecdidden İslâmcılığa (Prof. Hayreddin KARAMAN)

…tasavvufun özellikle irfan boyutunda ortaya çıkan ve “şeriat, tarikat, marifet, hakikat” arasındaki dengeyi bozan çıkışlara ve zuhurlara karşı, seyr-i sülûku tamamlamış, irfan merdivenlerini hemen bütün basamaklarını geçmiş, içeriden biri olarak bu dengeyi yeniden kurmaya, tasavvufî irfanı ve bunu temsil eden zevatı harcamadan şeriatı kurtarmanın ve her şeyi yerli yerine oturtmanın formüllerini bulmaya çalışan İmam-ı Rabbani, bir yandan İbn Teymiyye gibi selefileri, diğer yandan kelam, fıkıh, felsefe ve tasavvuf okullarını daha külli bir bakış açısından ele alarak “cümlenin maksudu bir, lakin rivayat muhtelif” gibi bir sonuca ulaşan ve bu mânâda ümmetin birliğini tesis etmeye çalışan Şah Veliyyullah, müceddidler tarihinde şerefle yerlerini alan isimler arasındadırlar.
-”Büyük mürşid İmam-ı Rabbânî Mektûbât isimli kitabında şöyle diyor (C. I., 48. Mektup):

“Mevlâna Kılıç Muvaffak, İslâm’ı öğrenen talebe ile, sofîler için bir miktar para gönderdiğini yazıyor. Önem bakımından, ilim taliblerini sofîlerden önce tutmasıyla, gerçekten iyi yapmış…

“Talebeyi öne geçirip onlara daha çok önem vermekte, şerîatı tervîc ve teşvîk vardır. Çünkü onlar, şerîatı sonraki nesillere taşıyan kimselerdir. Mustafâ’nın (s.a.) getirdiği din, onlarla ayakta durur. İnsanlar kıyamette, şerîattan sorguya çekilirler, yoksa tasavvuftan değil! Gerek cennete girmek, gerekse ateşten uzak kalmak şerîatı (onun emir ve yasaklarını) yerine getirmeye bağlıdır. Kâinatın en ulu kişileri olan peygamberler, halkı yalnız şerîatâ davet etmiş, kurtuluşu ona bağlamışlardır…”

EK: 2
         Tasavvuf münkirlerinin İmam-ı Rabbani Hazretlerinin 1.Cild 1. Mektubunu anlayamayıpta, çarpıttarak iftira ettikleri konunun izahatı:
          Bu münkirler büyük İmamı şu sözlerle itham etmekteler:
      -“İmamı Rabbani dedikleri kişinin mektubatlarının hepsi Hint meşreplidir. Hatta bir mektubunda: “Ben Allahı kadının cinsel organının içinde gördüm diyor.” 
          İşte bu iftiracıya cevap: 
          İmam-ı Rabbani hz.leri Mektubatının 1. cildi 1. mektubunda o konuya şöyle değinmiştir: “Bu yolda (ruhani) ileleyişte,  Allahu Teala’nın zahir ismi o kadar tecelli etti ki, her şeyde ayrı ayrı göründü. Hatta nisa şeklinde. Alem-i emrdeki (ruhlar alemindeki) latifelerin halleri ve acaib güzellikler bu şekilde görüldüğü kadar başka hiç bir şeyde görülmüyordu. Bunun gibi her yiyecekte ve içecekte ve her cisimde ayrı ayrı nur tecellileri oldu. Kısaca her tatlı şeyde başka başka kemal vardı. Bu tecellilerin hepsi karşısında (Refîk-ı a’lâ) yı (Allah’ı) istiyordum . Bu tecellilere bakmamağa çalışıyordum.” ve ” Birdenbire bu tecellilerin o zamansız ve mekansız,  hiç bir şeye benzemeyen varlığa bağlılığı değiştirmediğini anladım. Batınım, yani kalb ve ruhum hep O’na (Allah’a) bağlı idi. Bir zaman sonra, bu tecelliler görünmez oldu. Tecelliler yok oldu. Bundan sonra kendi varlığından geçme hali hasıl oldu. Bu zaman(nefs-i emmarede)  islam-i hakiki başlamağa ve gizli şirkin alametleri yok olmağa başladı. İbadetleri kusurlu, niyetleri bozuk görmek,  kulluk ve yokluk allametleri görünmeye başladı.”   (Mektubatı İ.Rabbani 1.Cid 1.Mek.)

İmam-ı Rabbani hazretleri Allahu tealanın İsm-i Zahir ile ilgili mektubu, kendi mürşidi Muhammed Baki Billah Hazretlerine yazmıştır. Bu ilk mektubunu yazdığı sıralarda, henüz seyir sülukunu tamamlamamış olduğu, yazılan o mektubtan anlaşılmaktadır. Allahu Teala, İsm-i Zahirin bu nurlu tecellileri ile, ruhani yoldaki bir dervişi imtihan etme halidir. O tecellilerin nurlarına takılıp kalanlar elbette yolda kalmış meczublardır. O durumu yaşayan veliler bunu çok iyi bilirler. O ahvaldeki bir sufi, gözünü açsa da, gözlerini yumsa da, belli bir süreç içinde, o tarife gelmez zevkleri ve görüntüleri hep hisseder ve görür. Buna engel olmaya; üşüyüpte titreyen kimsenin titremesine engel olamadığı gibi, asla gücü yetmez. Ama Büyük İmamın dediği gibi;  Bu tecellilerin hepsi karşısında (Refîk-ı a’lâ) yı istiyordum . Bu tecellilere bakmamağa çalışıyordum.” ve ” Birdenbire bu tecellilerin o zamansız ve mekansız,  hiç bir şeye benzemeyen varlığa bağlılığı değiştirmediğini anladım. Batınım, yani kalb ve ruhum hep O’na(Allah’a) bağlı idi.   İmam-ı Rabbani hazretleri  yukarıda adı geçen mektubta :”İsm-i Zahirin, nisa şeklinde ve başka türlü şeylerde tecelli ettiğini beyan etmiştir. “Tecelli etti” demek  Allah’ı (c.c.) görmek değildir.  O yüce İmamın  tecelli hakkında 1.cild 221. mektubundaki  beyanı ile konuya cevap verelim: ” (Allah ile kul arasındaki) Perdelerin en büyüğü engellerin en kuvvetlisi, çeşitli tecelliler ve başka başka görünüşlerdir. Bu tecelliler ve görünüşler isterse mahluklarda,  isterse vücub aynaların da görünsünler,  perde olmak bakımından farkları yoktur.” der ve devam eder:“ Çünki; tecelli  demek,  birşeyin ikinci veya üçüncü veya dahada ötelerdeki  mertebelerde görünmesi demektir.” der ve bu tecellilere rağmen kendisinin hep Refik-ı A’la’yı yani eşsiz ve benzersiz Allah’ı (c.c.) istediğini açıklıkla bildirir. O yüce İmam (k.s.) yazının devamında: ” O zamansız ve mekansız ve hiç bir şeye benzemeyen varlığa bağlılığı..” diyerek, tecelliler ile Allahu Teala’nın varlığını bariz bir açıklama ile birbirinden ayırmıştır. Evet her veli seyir ve sülûk yaparken bu tür nurani tecellilere mazhar olur. Allahu Teala zatını sıfatları ile , sıfatlarını, isimleri ile,  isimlerini de eşyalarla,  yani mahlukları ile gizlemiştir.  Bu dünyada O’nun zatını görmek mümkün değildir. Rasulullah (s.a.v.) dahi bu dünyada değil,  mi’racda cennetlerin ötesinde ulvi bir alemde Rabbının dilemesiyle, Rabbını   görebilmiştir. Velilere bu dünyada ancak Allahu Teala’nın isimlerinin ve sıfatlarının nurlarını görmek nasib olmaktadır. Zat-ı İlahinin nurlarını görmek ise,  velilerden pek azı ile enbiyalara nasib olmuştur. İmam-ı Rabbani hazretleri bu velilerdendir. O, bu hususu: “Allahu Teala veraün vera, veraün vera ve veraün veradır.” (Allahu Teala ötelerin ötesi, ötelerin ötesi ve ötelerin ötesidir.) diyerek beyan etmiştir.
İmam-ı Rabbani Ahmed-i Faruki  Müceddidi Elfisâni (k.s.) hazretleri, tasavvuf büyüklerinin şeriate uymayan söz ve işlerine uyulmayacağını, onlar, bu tür söz ve davranışlarda bulunduklarında, suurlarının Allah sevgisi ile örtülmesi sebebi ile onların mazur olduğunu, fakat; onların şeriate uymayan söz ve davranışlarını  körü körüne taklit edenlerin Allah katında sorumlu olabileceklerini şu ifadeleri ile belirtmektedir:
     -“Bu tasavvufçular manevi sarhoşluğa girdiklerinde şuursuz oldukları için özürlüdürler.Yanılan müçtehidler gibi hesaba çekilmezlerse de, bunları taklid edenlere bilmem nasıl azab ederler… Keşke bunlara uyanlarıda yanılan müçtehidlere uyanları affettikleri gibi affetseler! Affetmezlerse durumları vahimdir.”
“Kıyas ve ictihat, şeriatın dört temelinden biridir. Buna uymakla emr olunduk, evliyanın keşif ve ilhamına değil. Tasvvufçuların bir çoğu keşif ve ilhamla anlaşılan bilgileri inandırmak için insanları zorluyorlar. Keşke inkar etmemelerini tavsiye etselerdi. Bu bilgilere inanmak zaruri değil,  fakat inkar etmektende sakınmalıdır. Ne kadar şaşılırki kendilerinin tasavvufçu olduğunu söyleyen bazı kimseler, “ Allah’ı bu dünyada görüyoruz”demektedirler. Gördükleri bazı nurları,  hiç bir şeye benzemeyen Allahu Teala’ya benzetiyorlar. “Tasavvuf yolunun sonu bu nuru görmekle biter diyorlar.” Allahu teala bu zalimlerin dedikleri şeyden münezzehtir.” (Mektubat 1.C. 272 Mek.)
        İmamı Rabbani(k.s.) hazretlerinin bu yazılarını  okumadan, veya okuyupta anlayamadan,  bir ilim ve muhabbet deryası hakkında Onun söylemediği sözleri çirkin yakıştırmalarla O zat-ı muhtereme  çamur atmaya çalışan art niyetli bu kimselere,  Allahu Teala hidayet ihsan etsin.

 Hepimize yardım ve hidayet Allahu tealadandır. Vesselam.

 

İmam-ı Rabbani Hazretleri Ve Abdulaziz Bayındır

 “Abdulaziz Bayındır’a Reddiye |”

A. Mesut GÜLŞEN - 23 Mayıs 2012 - 21:49 tarihli yorum:
“ Kutb-i irşâd, kemâlât-ı ferdiyyeye de mâlikdir. Çok az bulunur. Asrlardan, çok uzun zemân sonra, böyle bir cevher dünyâya gelir. Kararmış olan âlem, onun gelmesi ile aydınlanır. Onun irşâdının ve hidâyetinin nûrları, bütün dünyâya yayılır. Küre-i arzın ortasından tâ Arşa kadar, herkese rüşd, hidâyet, îmân ve ma’rifet Onun yolu ile gelir. Herkes, ondan feyz alır. Arada o olmadan, kimse bu ni’mete kavuşamaz. Onun hidâyetinin nûrları, bir okyânûs gibi, bütün dünyâyı sarmışdır. O deryâ, buz tutmuşcasına hiç dalgalanmaz. “
HOCAM BURDA PEYGAMBERİMİZDEN VE ONUNLA GELEN AYDINLIK NURDAN BAHSEDİYOR,KARARMIŞ OLAN ALEM ONUN GELMESİYLE AYDINLANIR DİYOR O KİM PEYGAMBERİMİZ BENCE,NE DİYOR HERKESE RÜŞD,HİDAYETİİMAN VE MARİFET ONUN YOLUN İLE GELİR ONUN YOLU DEDİĞİ PEYGAMBERİMZİN BİZE ÖĞRETTİĞİ İSLAM YOLU HAK YOLU BENCE BEN ÖYLE ANLADIM SAYGILARIMLA,

Cevapla
Bekir Canbay - 24 Mayıs 2012 - 07:03 tarihli yorum:
Tabii ki o bahsedilen alemlerin hidayetine vesile olan zat, Peygamber Efendimizdir. Zaten kutb-i irşadtan bahsederken orada doğrudan doğruya kendisinden bahsetmiyor. O şahıs diye bahsediyor. Ama şu da bir gerçektir ki, Peygamberimizin vefatından sonra uzun yıllar kutb-i irşad gelmemiştir ta ki, imam-ı gazali’ye kadar. sonra imam-ı rabbani gelmiş ve mehdi aleyhisselam gelecektir inşaallah. Bu sorunuz sebebi ile ilgili yazıya şerh koydum. oradan okuyabilirsiniz.

Cevapla
A. Mesut GÜLŞEN - 24 Mayıs 2012 - 18:34 tarihli yorum:
hocam peygamberimizden sonra uzun süre kutbul irşat gelmemiştir de sorun başlıyor zaten,bu anlayamadığımız makamlar,mevkiler bu süreçte başlıyor işte sorun gibi gözüken kimilere sorun olan bu süreçte günümüze kadar gelen sorunlar kavramlar yumağı oluyor,aslında çok basit biz beğendiğimiz şeyleri okadar çok yüceltmeyi seviyoruzki bazen aşırıya hatta şirke bulaşma riskleriyle karşılaşıyoruz,şunu desek yapsak bir velinin makamlarından mevkilerinden bahsedeceğimize övüneceğimize o velinin yaptıklarını ahlakını yaşantısını bilmeye çalışsak çok daha güzel olacak,hem o yüce makamları bizim şimdiden öğrenmemiz bilmemiz bize faydamı sağlıyor zararmı,biz kul olmaya çalışıp nefsim şuanda emmaredemi yoksa mülhimedemi bunun ayarını bilgisi bize bağlı değilki biz yaşayacağız bir bakarsın iyi ahlaklı olur sabırlı oluruz bir bakarsın aynı kişi farklılaşır imtihan dünyası,velileride vasıfları makamlarıyla değil güzel ahlakıyla yaşantısıyla bilecez sevecez diğer mevkileri bilmeye çalışmıyacaz derim bence,böyle sözler diğer insanların kafasını karıştırıyor sanki islam karmaşık zor farklı yaşantılarla dolu sanılıyor buda zarar veriyor bence,saygılarımla değerli hocam

Cevapla
Bekir Canbay - 24 Mayıs 2012 - 22:17 tarihli yorum:
Haklısın. İnsanlar kendilerini ilgilendiren şeyleri değil de alakaları olmayan şeylerle uğraşmayı daha çok severler ekseriyetle. Bize burada bu yönde bir soru soruldu, bu yüzden konuya girdik. Yoksa insanların anlayamadığı ve ulaşamayacağı şeyleri yazmak üzerimize düşmez. Selametle.

Cevapla
A. Mesut GÜLŞEN - 02 Haziran 2012 - 16:13 tarihli yorum:
haklısın hocam…saygılarımla

Cevapla
İSLAM DERGİSİ - 03 Haziran 2012 - 09:07 tarihli yorum:
Sayın okuycularımız, sitemize ilgi ve alakanıza teşekkürler eder, sırat-ı müstekîm olan ehl-i sünnet yolu anlayışınızda ki hasasiyetinizin sonsuza dek devamını Cenab-ı zül-Celâl’den, hayrul-beşer hurmetine temenni ve niyaz ederiz. İSLAM DERGİSİ

Cevapla
Ali Dalkıran - 02 Haziran 2012 - 14:50 tarihli yorum:
Sayın Hocam Cenab-ı Hak Teala kaleminize kuvvet versin. Bu Abdulaziz denilen hoca kendini ne sanıyorki İmamı rabbani hzaretleri gibi büyük bir Allah dostuna sataşıyor? O adam daha o yüce şahsın avcuna abdest suyu koymaya bile layık değil. Demekki ilim cehaleti giderse de, anlayışsızlık baki kalır sözü boşuna söylenmemiş.

Cevapla
Osmanlı - 05 Eylül 2012 - 00:58 tarihli yorum:
Esselamualeykum verahmetullah Bekir hocam,

Yazınız için Allah sizden razı olsun. Yazınızda tek irkildiğim nokta Hayrettin Karaman isimli sahabe buğuzcusu, Efgani – Abduh hayranı ve yeni dönem diyalokçunun ismini görmek oldu.

En son şöyle bir durumu var:
http://www.ismailaga.info/yazi/2012/08/16/hayrettin-karamanin-kitabi-toplatildi/

Allah’a emanet olunuz.

Cevapla
Bekir Canbay - 05 Eylül 2012 - 08:22 tarihli yorum:
Ve aleyküm selam sayın Osmanlı. H. Karaman hakkındaki fikirlerinize aynen katılıyoruz. Ancak; bizim H.Karaman’ın İmama-ı Rabbani hakkında yazmış olduğu bir yazısından alıntı yapmamızın sebebi tamamen, İmam-ı Rabbani hazretlerini karalamaya çalışan A.Aziz Bayındır’a karşı yazdığımız bir reddiye içindi. Zira, A.Aziz Bayındır, H.Karaman’ı bir çok yerde medhü sena etmektedir. Biz de A.Bayındır’a; “o medhettiğin şahıs bile, o büyük İmamı “şu yazısı” ile takdir etmektedir.”demek istedik. Yani; o şahsın kendi delilini, islah ve tevbe etmesine vesile yapmaya çalıştık. Umulurki maksat hasıl olmuştur. Müsterih olasınız diye belirtiyorum ki H.Karaman’ın, bahsettğiniz Ehl-i Sünnet düşmanı reformistler olan Abduh ve Efgani gibi masonları övdüğünü bilmekteyiz.
Vessela

İslâm’da Şefaat İnancı 

Doç. Dr. Yener Öztürk YENİ ÜMİT

 
Şefaat haktır ve gerçektir. Bütün büyükler Cenâb-ı Hakk’ın koyduğu sınır dahilinde şefaat edeceklerdir. Eğer “Şâhid” olmak da bir bakıma şefaat kabul edilecekse, ümmet-i Muhammed bu mânâda bütünüyle şefaat edecektir. Şefaati inkâr edenlerin, dünyada da ukbâda da kazanacakları bir şey olmasa gerek. Çünkü Allah (cc) orada kullarına, kulların O’nu bilip tanımaları ölçüsünde muamele edecektir...

Şefaat kelimesi, Arapça'daki şef' mastarından türetilmiştir. Şef' ise, 'tek' anlamındaki 'vetr' kelimesinin zıddı olup, 'tek olanın zıddı ve çift' olmak1 gibi mânâlara gelir ve 'bir insanın bir başkasından kendisi dışındaki birine faydalı olmasını veya ondan bir zararı uzaklaştırmasını istemesi'2 anlamını ifade eder. 

Dinî bir terim olarak ise şefaat, umumiyetle 'kıyamet gününde, kendilerine izin verilenlerin suçların bağışlanması talebinde bulunmaları'3 anlamında veya 'azabı hak etmiş müminlerden Cehennem'e girmemeleri veya Cehennem'e girdikten sonra çıkarılıp Cennet'e konulmaları şeklinde azabın kaldırılması'4 mânâsında kullanılır. 

Şefaat; ilgili âyet ve hadîslerden hareketle İslâm âlimlerince beş kısımda mütalâa edilmiştir: 1. İnsanların bir an evvel hesaba çekilmeleri için yapılan şefaat 2. Müminlerden bir topluluğun, hesaba çekilmeden Cennet'e girmesi için yapılan şefaat 3. Cennetliklerin derecelerinin yükseltilmesi için yapılan şefaat 4. Cehennem'e giren müminlerin oradan çıkarılması için yapılan şefaat 5. Cehennem'de ebedî olarak kalanlardan, bazılarının azaplarının hafifletilmesi için yapılan şefaat.5

İslâm akidesine göre şefaat haktır, iman edilmesi gereken Kur'ân ve Sünnet'in nassları ve âlimlerin icmaı ile sabittir. Mutezile kelâmcıları şefaatin yalnızca sevap ehli ve Allah dostları için derecelerinin artırılması şeklinde olacağını ileri sürerek sınırlı bir şefaat inancını kabul etmiştir.6 

Mutezile kelâmcılarının dar bir çerçeveden ele aldıkları şefaat inancı, bugün de bir kısım çağdaş teolog tarafından tamamen reddedici bir üslûp içinde yorumlanmakta7 veya bu inanca İslâm dini ve onun kültür çevresi dışında bir kaynak aranmaktadır. 

Bu konunun sağlıklı olarak değerlendirilebilmesi, şefaatin aklen mümkün olduğunun gösterilmesine ve şefaatle ilgili âyetlerin doğru bir şekilde sınıflandırılmasına bağlıdır. Bu cümleden olmak üzere, söz konusu iki hususa ana hatlarıyla temas etmeye çalışacağız.

A. Aklen İmkânı 
Yüce Yaratıcı'nın bu âlemde icraatını sebeplere bağlı yürüttüğünü müşahede etmekteyiz. Şüphesiz ki bu, O'nun kudsî takdir ve hikmetinin bir gereğidir. Sebepleri yaratan O olduğu gibi, onları neticelerin vücuduna vesile kılan da yine O'dur. İnsanlara merhamet edip onları rızıklandıran Allah'tır; ama O, ağaç, toprak ve sâir sebepleri lütfuna vesile kılmıştır. Aynı şekilde Güneş'i de zeminin aydınlanmasına bir vesile yapmıştır. Rızık ve ışık gibi maddî ihsanlarına böylesine sebepler yaratan Allah'ın mânevî ihsanlarına da bazı makbul kullarını sebep kılması aynı şekilde makul görülmelidir. 

İnanan insanlar –Kur'ân'dan almış oldukları bilgiyle- bilirler ki, hidâyet Allah'tandır. Yine ondan aldıkları ders ile bilirler ki, bu hidâyete vesile kılınan da öncelikli olarak nebilerden başkası değildir.8 Bilinen bu gerçekten hareketle konuyu şu noktaya taşımak istiyoruz: Hidâyet, şefaatten çok daha önemli ve neticesi çok daha büyük bir hâdisedir. Çünkü imanla ahirete göçmüş bir insanın –işlediği günahlarından dolayı yolu geçici olarak Cehennem'e uğramış bile olsa- sonunda Cennet'e gireceği hadîs-i şerîflerde açıkça belirtilmiştir;9 ancak hidâyet olmaksızın şefaatin bir mânâ ifade etmeyeceği açıktır. Bu da gösteriyor ki, bir insan için hidâyet şefaatten çok daha önemlidir. Konuya bu açıdan bakıldığında da, insanlar için hayatî olan bir nimete (hidâyete) vesile kılınan bir peygamberin, insanların belli günahlarının affına vesile kılınmasının dinin ruhuna ters gelebilecek ve akılca garipsenecek bir tarafının olmadığı anlaşılacaktır. 

Bu cümleden olarak denilebilir ki, peygamberlere ve salih insanlara verilecek olan şefaat izni, kendisini bize "..Rahmetim her şeyi kaplamıştır."10 şeklinde tanıtan yüce Allah'ın hesap sonrası tecelli edecek olan hususi bir rahmetinden/fazlından başka bir şey değildir. İşin esasına bakılacak olursa, affetmeyi murad eden ve buna izin veren Allah'ın kendisidir; yani, bu hâdise O'na rağmen değildir. Ancak O bu hususi lütfunu, başta Hz. Peygamber (sas) olmak üzere, katında makbul diğer bir kısım insanların vesilesiyle gerçekleştirmeyi dilemiştir. 

Bununla, şefaat edecek olanların, nezdindeki değerlerinin bütün insanlara ilân edilmesi ve onlara bir nevi şeref ve pâye verilmesi gibi bir kısım hikmetler gözetilmiştir.11 

B. Şefaatle İlgili Âyetlerin Sınıflandırılması 
1. Putların Şefaatini/Aracılığını Reddeden Âyetler 
Kur'ân'da şefaatle ilgili olarak yer alan birçok âyet vardır ki, bunlar ilk muhatap kitle içerisinde bulunan müşriklerin cansız, şuursuz ve akılsız, dolayısıyla işlevsiz putlar konusundaki tutum ve beklentilerinin garabetini dile getirir. Meselâ bu hususa bir âyette şöyle temas edilir: 

"Yoksa onlar Allah'tan başka şefaatçiler mi edindiler. De ki: Hiçbir şeye güç yetiremez, akıl erdiremez olsalar da mı (onları şefaatçi/aracı edineceksiniz?)"12

Bu mevzuda da Kur'ân'ın zihinlere yerleştirmeye çalıştığı mesaj tevhid ilkesidir. Kur'ân bu ilkeyi sürekli olarak gündeminde tutmuş ve 'Allah'a icraatında ortak arama' anlamına gelebilecek her bir düşünceyi, tevhid ilkesini gölgeleyici bir anlayış ve tutum olarak görüp ona karşı çok yönlü bir mücadele içinde olmuştur. 

2. Şefaatin Vukû Bulacağını Gösteren Âyetler 
Kur'ân, İslâm öncesi Arap toplumlarında veya Ehl-i Kitab'ın inançları arasında önemli yer tutan şefaat inancını –onların kayıtsız şartsız şefaat etmeye yetkili zannettikleri- mevhum varlıkların veya şahısların elinden alarak Allah'a teslim etmiş ve O'nun rıza ve iznine bağlamıştır. Bu cümleden olmak üzere Kur'ân-ı Kerîm'de şefaatin varlığını bildiren şu âyetler nazil olmuştur:

"O'nun huzurunda, kendisine izin verdiğinden başkasının şefaati fayda vermez.."13 "O gün Rahmân'ın izin verdiği ve sözünden razı olduğunun dışındakilere şefaat fayda vermez."14 "Göklerde nice melek vardır ki onların şefaatleri; ancak Allah'ın izni ile dilediği ve razı olduğu kimselere yarar sağlar."15 "Onlar, Allah'ın rıza gösterdiğinden başkasına şefaat etmezler."16 

Kur'ân-ı Kerîm'in kullanmış olduğu bu ifadelerden de anlamaktayız ki, kendilerine şefaat salahiyeti tanınacak kişilerin şefaati sınırsız bir ölçüde değildir. Bütün şefaatler, Allah'ın izni ve razı olduğu sınır içinde olacaktır. 

3. İnkârcılar İçin Şefaatin Söz Konusu Olmadığını Bildiren Âyetler
Şefaatle ilgili Kur'ân âyetlerine ve hadîs rivâyetlerine bir bütün olarak baktığımızda, onun her insan ve her suç için söz konusu olmadığını görürüz. Meselâ Kur'ân'da inkârcı zalimlerin şefaatten mahrum bırakılacağı açıkça ifade edilir.17 Bunun gibi bir âyette 'büyük bir zulüm'18 olarak ele alınan şirkin19 affın kapsamı dışında kaldığı vurgulanır. 

Kur'ân'ın şu âyeti inkârcılar için şefaatin geçerli olmayacağını bildirir: "..Artık şefaatçilerin şefaati onlara fayda vermez.'20 Bu âyetiyle Kur'ân, inkârcıların akıbetine dikkat çekmektedir. Buradaki muhatapların inkârcılar olduğu müteakip âyetlerde tasrih edilmektedir: "Böyle iken onlara ne oluyor ki, âdeta aslandan ürküp kaçan yaban eşekleri gibi hâlâ bu öğütten (Kur'ân'dan) yüz çeviriyorlar.."21

Saduddin Taftazanî, "Artık şefaatçilerin şefaati onlara fayda vermez' âyetinin ifade tarzı üzerinde dikkatle durur ve şu önemli açıklamada bulunur: Bu cümlenin üslûbu ve ifade şekli esas itibariyle şefaatin var olduğunun delilidir. Aksi hâlde, onların hâllerini kötülemek ve içinde bulundukları sıkıntılı durumun mahiyetini ortaya koymak için 'Kâfirlere hiçbir şefaatçinin faydası olmaz.' demenin anlamı olmazdı. Bu gibi yerlerde kullanılan bu nevi ifadeler, sadece kâfirlere mahsus olan durumu işaretler, onlarla beraber başkalarını da bu hükmün içine almaz. Yani burada kâfirlerle ilgili hükümden, 'Onların dışındakilerin de (müminlerin de) şefaatçileri olmaz.' mânâsı çıkmaz.22 Nureddin es-Sabunî de aynı noktaya temas ederek şöyle der: Eğer şefaat müminlere de fayda vermeyecek olsaydı, kâfirlere hususi olarak dikkat çekmenin bir mânâsı olmazdı.23 

Bu çerçevede bir başka âyette ise şöyle buyrulur: "Yaklaşan o gün hususunda onları uyar. (O gün ki) onlar dehşet içinde yutkunurlarken yürekleri ağızlarına gelmiştir. Zalimlerin (o gün) ne bir dostu ne de sözü dinlenir bir şefaatçisi vardır."24 Açıktır ki, bu âyette de söz konusu edilenler inkârcı zalimlerdir. Bu durumu gerek Kur'ân'ın 'Kâfirler ki onlar zalimlerin tâ kendisidir.'25 şeklindeki âyetinden, gerekse âyetin siyak-sibakının doğrudan onlarla ilgili olmasından anlamaktayız. 

4. Şefaatle Alâkalı Yanlış Algılanan İki Âyet 
Kur'ân-ı Kerîm'de şefaatle ilgili birçok âyet vardır ki bunlar, şefaat izninin çıkmasından evvelki zaman dilimiyle alâkalıdır. Bu âyetlerde, sorgulanma ve yargılanmaya eli/heybesi boş olarak gelen inkârcıların acıklı durumları müminlerin dikkatine arz edilir. 

Birincisi: "Ey iman edenler, hiçbir alış-verişin, hiçbir dostluğun ve hiçbir şefaatin olmadığı kıyamet günü gelmeden önce, size rızık verdiklerimizden Allah yolunda infak ediniz. Kâfirler ki onlar kendilerine bütünüyle yazık edenlerin (zalimlerin) tâ kendisidir."26

Hitabın 'ey iman edenler' diye başlamasının bir kısım zihinlerde yanlış algılamalara sebep olduğu görülmektedir. Dikkat edilirse bu âyet, 'Kâfirler ki onlar kendilerine tümüyle yazık edenlerin (zalimlerin) tâ kendileridirler.' şeklinde bitirilmektedir. 

Hamdi Yazır bu âyetin yorumunda şöyle der: O gün bütün dostlar birbirlerine düşman kesilecek, şefaat kapıları kapanacaktır, bu felâketlerden ancak iman edip vazifesini yapan ve önceden korunan müttakîler müstesna olacaktır. Binaenaleyh böyle bir korunmayı elde etmek ve o felâketten uzak kalmak için müminler, o gün gelmeden evvel görevlerini eda etmeli; Allah namına infaklar yapmalı, seve seve zekâtlarını vermeli, kardeşlik bağlarını güçlendirerek ve cemiyetlerini tanzim ederek hazırlanmalı, uyumayıp uyanık bulunmalıdırlar. Kâfirler gibi Allah'ın emirlerine muhalefet edip de kendilerine yazık etmemelidirler.27 

Şu hâlde 'Bu ibareler, şefaati müminler açısından imkânsız kılmaktadır.' denemez. Zîrâ bu ifadelerle, inkârcıların, hesap günü içine düştükleri acınacak duruma müminlerin de düşmemeleri için infak gibi28 dinin amelî esaslarının gereğini yerine getirmelerine dikkat çekilmektedir.29 Bir diğer ifadeyle, bu minvalde nazil olan âyetlerle –herhangi bir iltimasa ve yanlışlığa meydan vermeksizin amellerin karşılıklarının sahiplerine olduğu gibi bildirileceği30- zorlu hesap gününde, müminlere, başkasının yardımına bel bağlamadan31, dünyada iken elinden geldiğince hayırlı ameller işlemesi' öğüdü verilmektedir. 

İkincisi: "..İman eden kullarıma söyle, kendisinde ne alış-veriş ne de dostluk bulunmayan bir gün gelmeden önce, namazı ikame etsinler ve kendilerine verdiğimiz rızıklardan açık veya gizli infakta bulunsunlar."32 

İbn Kesir'in de tefsirinde önemle belirtmiş olduğu üzere, burada vurgulanan mânâ şudur: O gün kişiye, Allah'a kâfir olarak varması durumunda, ne bir kimsenin dostluğu ne de şefaati/aracılığı fayda verir.'33 Zîrâ inkârcı şahıs, kendisine önceden tanınan alış-veriş yapma ve dostluk kurma imkânını değerlendirmediği için ogün bu durumdan mahrum kalacaktır. Zîrâ o gün, inkârcının, kendisini kurtarmaya yarayacak yeni bir amel ve dostluğa fırsat bulamayacağı bir gündür. Kısaca, bu ve benzeri âyetlerde, müminlere, inkârcıların maruz kalacakları çaresizlik ve sahipsizlik gibi bir akıbetten korunmaları için, imanlarının gereği olan amelleri takdim etmeleri lüzumu hatırlatılmış olmaktadır. 

Hâsılı, doğrudan veya dolaylı olarak bu minvalde Kur'ân'da yer alan pek çok âyet söz konusudur ki, bütünü, inkârcıların akıbetlerinin ele alındığı yerlerde zikredilmiştir. Bu da gösteriyor ki, bu ibarelerden hareketle şefaatin olamayacağı gibi bir sonuca gidilemez. Ne var ki ilgili âyetler bir bütün olarak ele alınmadığında, hususiyle bu son gruptaki âyetlerin öncesine-sonrasına dikkatle bakılmadığında, müminlere şefaatin varlığını kabul etmeyen algılamalara kaymak mümkündür. 

C. Hadîslerde Şefaat
Hadîs-i şerîflerde müminler için yapılacak olan şefaatle alâkalı olarak açık haberler vardır. Bu cümleden olarak Hz. Peygamber (sas), bir hadîslerinde her peygamberin kendisine has ve kabul olunan bir duasının bulunduğunu, kendisinin ise, bu duasını âhirette ümmetine şefaat etmek için yapacağını bildirmiştir.34 Yine bir başka rivâyette Hz. Peygamber (sas), mahşerde insanlar ıstırap ve heyecan içinde hesaplarının görülmesi için bekleşirlerken, Allah'a dua ederek hesap ve sorgunun bir an önce yapılmasını isteyeceğini bildirmiştir.35 Ayrıca, kendisi dışında, diğer peygamberler, melekler ve diğer salih kullara da şefaat için izin verileceğini haber vermiştir.36 Başka rivâyetlerde bunlara âlimler ve şehitler de ilâve edilmiştir. 37 

Ebu Mansur el-Maturîdî (ö. 333/936), şefaatin Kur'ân ve hadîslerle sabit ve hakkında açık delillerin olduğu bir konu olduğunu belirtir.38 Maturîdî kelâmcılardan Nureddin es-Sabunî (ö. 580/1184) ise, şefaat konusundaki hadîslerin 'tevatüre yakın, en azından şöhret derecesinde bulunduğuna, haber-i meşhuru inkâr etmenin ise bid'at olduğuna39 dikkat çeker. Bir Eş'arî kelâmcısı Taftazanî de, şefaatle ilgili hadîslerin mânen mütevatir olduğunu zikreder.40 

Şefaat konusunda hadîs külliyatında yer alan pek çok rivâyet mevcuttur. Biz bunlardan yalnızca birisinin yorumu üzerinde kısaca durmaya çalışacağız: 
Hz. Peygamber (sas) bir hadîsinde şöyle buyurur: "Benim şefaatim, ümmetimin büyük günah (kebair) işleyen kısmınadır."41 Her şeyden evvel şu husus unutulmamalıdır ki, peygamberini insanlık için yol gösterici, hayra davet edici bir rehber olarak gönderen Allah (cc), onunla insanlara şu mesajı vermiştir: "Allah'ın emir ve yasaklarına muhalefet etmekten sakının."42 İşte ilgili hadîsi bu İlâhî beyanın ışığında değerlendirmemiz gerekmektedir. Yani, Peygamberimiz (sas) ümmetine, 'Günahınız büyük de olsa hiç endişe etmeyiniz, korkmayınız, nasıl olsa size şefaat edeceğim.' şeklinde bir mesaj vermiş olmuyor. Burada, Rahmet Peygamberi öncelikli olarak, -şu veya bu şekilde kebire kapsamındaki bir kısım günahlardan kendisini alamamış müminlerin- affedilmeleri için Rabb'ine el açıp yalvaracağını haber vermektedir. İkinci olarak ise, insanlara 'Allah'ın rahmetinden hiçbir zaman ümit kesmemelerini' bildirmiş olmaktadır. 

Hz. Peygamber'in (sas) bu ifade tarzında iki hususun işaretlendiğini söyleyebiliriz: Birincisi, 'büyük günah işleyenin, inkârla iman arası bir noktada kalacağını' öne süren Mutezilî düşüncenin yanlışlığına dikkat çekilmiş olmasıdır. İkincisi, 'Benim şefaatim, ümmetimin büyük günah işleyen kısmınadır.' nebevî ifadesiyle, 'müminlerin büyük günahları için, ancak Allah katında en muteber, hatırı en ileri olan Hz. Peygamber'in (sas) şefaatinin söz konusu olabileceğine' işaret edilmiş olmasıdır.

D. Konunun, 'İnsan İçin Ancak Kendi Çalışması 
Vardır.' İlkesiyle Telifi
Burada ilk bakışta şefaate imkân/izin vermeyen bir delil olarak gözüken bir âyete yer vermek istiyoruz. Necm Sûresi'nde geçen söz konusu âyette şöyle denir: "İnsan için kendi çalışmasından başka bir şey yoktur. Çalışması da mutlak görül(üp d)e(ğerlendirile)cektir."43 Açıktır ki bu âyet, insan için sa'yin/amelin gerekliliğini işlemektedir. Zaten Kur'ân'ın, insanı sürekli olarak yönlendirdiği istikamet de bundan başkası değildir.

Bu noktada dikkat çekmek istediğimiz husus şudur: Bir âyetin ifadesinden hareketle 'şefaat hâdisesinin imkânsızlığı' gibi kesin bir neticeye gidilmemelidir. Zîrâ Kur'ân'da şefaatin varlığını açıkça bildiren âyetler yer almaktadır. Öyleyse konu, bu âyetlerin kayıtları da dikkate alınarak bir bütünlük içinde yorumlanmalıdır. Anlamı gayet açık olan bu âyetle bize esasında şu mesaj verilmektedir: İnsan, yapmış olduğu çalışmaların karşılığını, gerek dünyada, gerekse âhirette zayi olmaksızın bütünüyle önünde bulacaktır.

Netice olarak ifade etmeliyiz ki Necm Sûresi'nde yer alan bu âyetin mesajı geneldir. Âhiret açısından ise, 'her bir sa'ye/amele mizanda mutlaka yer verileceği' gerçeğiyle münasebetlidir. Dolayısıyla söz konusu âyet, hesap ve tartıdan sonra vuku bulacak olan şefaat hâdisesini devre dışı bırakıcı bir mânâ taşımamaktadır.

E. Şefaat İnancının Müminin Hayatına Tesiri/Yansıması 
Şefaat inancının inanan bir insanın hayatında olumsuz bir tesir oluşturup oluşturmayacağı hususunu, biri müttaki şuurlu mümin, diğeri inandığı hâlde günahlardan korunamayan bir mümin açısından ele almamız aydınlatıcı olacaktır. 

1. Şefaat inancının, amele muvaffak muttaki ve şuurlu bir müminin hayatı açısından değerlendirilmesi 
Şuurlu bir mümin, Allah'a Allah olduğu için, O'nun bizatihi herkes ve her şeyden önce teşekküre layık yegâne varlık olduğunu bildiği için ibadet eder; yasaklarından da, O'nu, dinlenilip itaat edilmeye lâyık en yüce varlık olarak gördüğü için uzak durur. Dolayısıyla böyle bir müminin amellerinin hedefinde doğrudan ne Cehennem korkusu ne de Cennet arzusu vardır. Onun perspektifinde Kur'ân'ın ifadesiyle 'dini, hâlisane Allah için yaşamak' vardır. Öyleyse, bu şuurda olan bir müminin şahsına terettüp eden amelleri, şefaat inancından ötürü, terk etmesi söz konusu değildir. 

2. Bu inancın, kendisini günahlardan uzak tutamayan bir müminin hayatı açısından değerlendirilmesi 
Şefaat hâdisesi için ortaya atılan 'insanların sorumluluklarına halel getireceği' şeklindeki iddiaların daha çok bu ikinci grup açısından söz konusu edildiğini görmekteyiz. İyi niyetle ortaya atılmış olsa da, böyle bir düşüncenin pratik hayatta tesirini gösterdiğini söylemek mümkün gözükmemektedir. Şefaat inancının 'ahlâkî hassasiyeti zayıflatacağı' endişesi, pratik hayatta karşılığı olmayan mesnetsiz bir iddiadır. Esasında böyle bir endişenin yersizliğini kendimize şu soruları yönelterek de anlayabiliriz: 

1. Acaba, yaşadığı hayatta hangi Müslüman 'Nasıl olsa şefaat var!' deyip, sözgelimi, hırsızlık yapmayı, zina etmeyi hafife alır, yalanı, gıybeti vs. önemsemez? 2. Veya hangi mümin kendisini bekleyen bir mükellefiyeti sırf 'Şefaat var!' diye terk eder? 

Doğrusu, müttaki bir müminin sahip olduğu şuur böyle bir düşünceye müsaade etmez, inancının zıddına hareket eden bir müminin ise, günahı işlediği anda bu inanç aklının ucundan bile geçmez. Öyleyse problemi başka yerlerde aramak gerekir. Açıktır ki, mesuliyetlerinin gereğini yerine getirmeyen müminler, bunu, 'şuur yoksunluğundan' veya mânevî beslenme yetersizliğinden kaynaklanan 'irade zaafı' gibi saiklerden ötürü yapmış olmaktadır. 

İfrata düşmemek kaydıyla, bu inançtan, inanan insanların yararlandırılması bile mümkündür. Şöyle ki: 
1. Dinin emir ve yasaklarını çiğneme noktasında bir hayli mesafe kat etmiş, bu sebeple de kendisini, hakkında affın mümkün olamayacağı insanlar arasında gören günahkâr müminler vardır. İşte bu ruh hâli içindeki birine temelde Allah'ın küllî/kuşatıcı rahmeti, özelde ise Hz. Peygamber'in vesilesiyle lütfedilecek olan hususi rahmetin (şefaatin) hatırlatılması faydalı olabilir. Bununla, o kişinin umudunu korumasına ve kendini toparlayıp yeniden salih amellere dönmesine vesile olunabilir. 

2. Şefaat doğru anlaşıldığı takdirde, kişileri bencillikten uzak tutup birbirlerine karşı daha saygılı olmaya sevk eden bir dinamik de olabilir. Şöyle ki; şefaat inancı vasıtasıyla müminler, âhirette kimin hangi konumda olacağını ve bu çerçevede İlâhî affa kimin vesile kılınacağını önceden bilemedikleri için 'Her geceyi Kadir, her insanı Hızır bil.' deyişinde olduğu gibi, birbirlerine karşı daha dikkatli ve daha hassas olma duygu ve davranışını kazanabilirler.44 

Son olarak bu başlık altında Ebu Hamid el-Gazzalî Hazretleri'nin yorumuna yer vermek istiyoruz. İmam Gazzalî, doğru olmayan bir şekilde şefaate bel bağlamanın yanlışlığını bir örnek yardımıyla şöyle açıklar: Mümin bir insanın, şefaat edileceği ümidiyle, dinin kurallarına uymayı terk edip günahlara dalması, bir hastanın, akrabasından olan başarılı ve müşfik bir hekime itimat ederek, nefsinin arzuladığı her zararlı şeyi yemeye dalmasına benzer. Bu bir cehalettir; zîrâ, bir tabibin gayret ve mahareti bir kısım hastalıkların izalesine fayda sağlasa da, her hastalık/durum için bu söylenemez. Gayretin faydası ancak müdahale edilebilecek durum ve hastalıklar için geçerlidir. Bu sebeple kişinin, sırf tıbba itimat ederek kendini koruma işini terk etmesi caiz değildir. İşte Peygamber ve salih kişilerin, yakın ve uzak olanlara yapacakları şefaati bu şekilde anlamak gerekir. Bu, başka değil, katî surette böyledir. Şefaatin bu şekilde idrak edilip anlaşılması, endişe ve sakınma duygusunu ortadan kaldırmaz.45

Sonuç
Gerek Kur'ân âyetleri gerekse hadîs külliyatında yer alan pek çok rivâyet, gerçekleşmesi ne şekilde olursa olsun, şefaat konusunda başta Hz. Peygamber olmak üzere diğer salih kullara kıyamet gününde bir iznin/yetkinin verileceğini herhangi bir şüphe ve tereddüde mahal bırakmayacak şekilde haber vermektedir. 

İnkârcılar işledikleri küfürle tâ işin başında bu hususi lütfun/rahmetin dışında kalmışlardır. Mümin insanlar için yapılacak olan şefaatler ise, Allah'ın izni ve koyduğu ölçü nispetinde olacaktır. Kim kime şefaat ederse, muhakkak kabul görecektir diye bir garanti söz konusu değildir. Bütün işlerde olduğu gibi, bunda da İlâhî izin ve rıza esastır.

Bir müminin, sırf şefaate güvenerek kendisinden istenilen ameli/pratiği terk etmesi, her şeyden önce Allah'a karşı bir saygısızlıktır; zîrâ O (cc), insanların her an yardım ve rahmetine muhtaç olduğu; bu itibarla da şükre yegâne layık yüce bir Varlık'tır. Bu gerçeğin farkında olmak kaydıyla, bir mümin, şefaat inancını her an gönlünde hissedebileceği bir ümit olarak taşıyabilir. Bunun ötesi tefrit veya ifrata çıkar. Netice olarak ifade etmeliyiz ki, şefaati kabul edenlerin kaybedecekleri, inkâr edenlerin de âhirette kazanacakları bir şey olmayacaktır. 

*Dicle Üniv. İlâhiyat Fak. Öğrt. Üyesi
yozturk@yeniumit.com.tr

Dipnotlar
1. Bkz. İsfehanî, Rağıb, el-Müfredât fî Ğarîbi'l-Kur'an, Kahraman yay., İstanbul 1986, s.386.
2. Duğaym, Semih, Mevsûatu Mustalahati İlmi'l-Kelami'l-İslamî, Mektebetu Lübnan, Beyrut 1988, I, 666.
3. Bkz. Cürcanî, Seyyid Şerif, et-Ta'rifat, tsz., ysz., s.167; Taftazanî, Sa'duddin, Şerhu'l-Akâid, ('Kestelli Haşiyesi' ile birlikte), Salah Bilici Kit., İstanbul tsz., s.150.
4. Ebu Hayyan, Muhammed b. Yusuf, el-Bahru'l-Muhît, Daru'l-Fikr, Beyrut 1992, I, 309. 
5. Bkz., Harputî, Abdullatif, Tenkîhu'l-Kelam fî Akaidi Ehli'l-İslam, (Sad.: F. Karaman - İ. Özdemir), T.D.V. yayınları Elazığ Şubesi, Elazığ 2000, s. 282-3. İbn Ebi'l-İzz ise yapılacak olan şefaati sekiz grupta toplar. Bkz., İbn Ebi'l-'İzz, Şerhu'l-Akîdeti't-Tahaviyye, el-Mektebu'l-İslamî Beyrut 1988, s. 229-233.
6. Bkz. Kadî Abdulcebbar, Fadlu'l-İ'tizal ve Tabakâtu'l-Mu'tezile, (Nşr.: Fuad Seyyid), Tunus 1974, s.208; Zemahşerî, el-Keşşaf, Daru'l-Kütübi'l-İlmiyye, Lübnan,1995, III, 110; Avvad b. Abdullah el-Mu'tik, el Mu'teziletu ve Usûluhumu'l-Hamsetu, Mektebetu'r-Rüşd, Riyad 1996, s. 219-232. Mutezile'den Ebu Hâşim el-Cübbaî (ö. 321/933) ise, günahkar müminler için de şefaatin caiz olduğu görüşündedir. (Bkz., Kadî Abdulcebbar, Şerhu Usûli'l-Hamse, s. 690.)
7. Mesela bkz. Reşid Rıza, El-Vahyu'l-Muhammedî, Kahire 1988, (nşr.: ez-Zehrâ li'l-Alemi'il Arabî), s. 132; Fazlurrahman, Ana Konularıyla Kur'an, (Çev.: Alparslan), Ankara 1987, s. 95-96.
8. Meselâ Kur'ân'da Peygamberimiz'in şahsında şöyle denir: "Şüphesiz ki sen (insanları) müstakim yola hidâyet edersin (hidâyetlerine vesile olursun)" Şûrâ, 42/52.
9. Bkz., Buharî, Tevhid 66. 
10. A'raf, 7/156. Ayrıca bkz., Ğafir, 40/7.
11. Bu çerçevede yapılmış izah için bkz., Dehlevî, İsmail b. Abdulğanî, Risaletu't-Tevhîd, el-Mektebetu'l-Yahyaviyye, Seharenfûr 1974, s.84. Keza bkz., İbn Ebi'l-'İzz, Şerhu'l-Akîdeti't-Tahaviyye, el-Mektebu'l-İslâmî Beyrut 1988, s. 239. 
12. Zümer, 39/43. Ayrıca bkz. Yunus, 10/18. 
13. Sebe', 34/23.
14. Tahâ, 20/109.
15. Necm, 53/26. 
16. Enbiya, 21/28.
17. Bkz. Mü'min, 40/18.
18. Lukman, 31/13.
19. Bkz. Nisa, 4/48. Bu çerçevede Tirmizî'nin Sünen'inde geçen şu rivâyeti hatırlatmak yararlı olacaktır: "Benim şefaatim, Allah'a şirk koşmaksızın ölenler içindir." Bkz. Tirmizî, Sıfatu'l-Kıyame 13. 
20. Müddessir, 75/48. Ayrıca bkz. 
21. Müddessir, 75/49-50.
22. Taftazanî, Şerhu'l-Akâid, s. 149. 
23. Sabunî, Maturîdiyye Akaidi, s.165. Ayrıca bkz., Îcî, Adududdin, el-Mevakıf fî İlmi'l-Kelâm, 'Alemu'l-Kütüb, Beyrut tsz., s. 380. 
24. Mü'min, 40/18.
25. Bkz. Bakara, 2/254.
26. Bakara, 2/254.
27. Yazır, Hak DiniKur'an Dili, II, 848. 
28. İkinci örnek olarak ele alacağımız İbrahim suresi 31. âyette infak emrinin başında namaz da zikredilir.
29. Bu âyetin detaylı yorumu için bkz., Erdal, Mesut, Kur'an'da Şefaat, s.103; Kesler, M. Fatih, "Kur'an-ı Kerim ve Hadislerde Şefaat İnancı", (Tasavvuf: İlmi ve Akademik Araştırma Dergisi), Ankara 2004, s.133-134.)
30. Zilzal suresinde bu hususa şu ifadeyle dikkat çekilir: "(O gün) kim zerre miktar hayır ve(ya) şer bir amel işlemişse onu (mutlaka karşısında) görecektir" Zilzal, 99/7-8.
31. Bakara suresi 48. âyette de değinildiği üzere, Hz. Peygamber'in risaletini inkâr eden yahudi topluluğu, ahirette kurtuluşlarını kendilerinden olduklarını düşündükleri geçmiş peygamberlerin şefaatına bağlamaya çalışıyorlardı. 
32. İbrahim, 14/31.
33. İbn Kesir, Tefsiru'l-Kur'ani'l-Azim, Kahraman yay., İstanbul 1985, IV, 429.
34. Buharî, Daavat 21; Müslim İman 86.
35. Buharî, Tefsir 2; Müslim İman 84. Bu şefaat, İslam alimlerince umumiyetle 'büyük şefaat' anlamında şefaat-ı uzma olarak isimlendirilmiştir.
36. Bkz., Buharî, Tevhid 24.
37. Bkz., İbn Mace, Zühd 37. Keza bkz., Ebu Davud, Cihad 26.
38. Maturîdî, Ebu Mansur, Kitabu't-Tevhîd, (thk.: Fethullah Huleyf), Beyrut 1970, s. 365.
39. Sabunî, Nureddin, Maturîdiyye Akaidi (el-Bidaye), (Çev.: B. Topaloğlu), D.İ.B., yay., Ankara 1991, s. 165. 
40. Taftazanî, Şerhu'l-Akâid, s.149.
41. Ebu Davud, Sünnet 21; Tirmizî, Kıyame, 11; İbn Mace, Zühd 37.
42. Bu çerçevede Kur'an'da yer alan onlarca âyet vardır. Bkz., M. Fuad Abdulbaki, Mu'cemu'l-Müfehres li Elfazi'l-Kur'ani'l-Kerim, Daru'l-Hadîs, Kahire 1988, s.965-7.
43. Necm, 53/39.
44. Erdal, Kur'an'da Şefaat, s. 160.
45. Gazalî, Ebu Hamid, İhya u Ulumi'd-Dîn, el-Mektebetu'l-Asriyye, Beyrut 1992, III, 482.
 



Kur’ân'da Vesile Kavramı ve Tevessül Meselesi 
 
Prof Dr. Mesut Erdal ...YENİ ÜMİT DERGİSİ
 
Kendisiyle tevessül edilen şahıslar esas gaye ve maksat yerine geçirilmediği ve onların sadece bir vesile ve vasıta olmaktan öte hiçbir salâhiyetlerinin bulunmadığı unutulmaz ve bütün bunlarda meşîet-i ilâhiyenin esas olduğu nazardan kaçırılmazsa tevessül vardır ve olmuştur. Bunun şirkle, uzaktan yakından herhangi bir alâka ve irtibatı da yoktur.

Tevessül’ Arap dilinde ‘vesile’den gelen bir kelimedir. Vesile ise Arapça’da hacet/ihtiyaç anlamında kullanılmıştır. Nitekim Antere bir şiirinde vesile kelimesiyle ihtiyaç (hâcet) anlamını kastetmiştir.1 Vesile kelimesine çoğu kaynaklarda ise yakınlık anlamı verilmiştir.2

Kur’ân’da “tevessül” tabiri geçmemekle birlikte, aynı kökten gelen “el-vesile” kelimesi Mâide Sûresi 35. ve İsrâ Sûresi 57. âyetlerde geçer. Bu âyetlerden konumuzla doğrudan ilgili olan birincisinin tefsiri üzerinde genişçe durulacaktır.

Bazı Arap dili sözlüklerinde “vesile” için özet olarak şu anlamlar verilmektedir: Sultanın yanındaki makam, derece, yakınlık. Meselâ:

ًوَسَلَ فُلاَنٌ إِلىَ اللّٰهِ وَسِيلَة denildiği zaman “kişi Allah’a yaklaşabildiği bir iş yaptı” anlamı kastedilir. 

تَوَسَّلَ إِلَيْهِ بِوَسيِلَةٍ sözüyle de “Allah’a bir amel ile yakınlaştı” denilmek istenir.3 Diğer bir deyimle vesile, kendisiyle başkasına yaklaşılan şeydir. Çoğulu, “vüsül” ve “vesâil” gelir. Hadîslerde ise bu kelimeyle Allah’a yakınlık, bir kavle göre şefaat, bir diğer görüşe göre de cennetteki konaklardan biri kastedilmiştir.4 

Râğıb el-Isfahânî’ye göre, vesile, bir şeye istekli ve arzulu olarak ulaşmaya gayret etmektir. Bu kelime, yani vesile, sad harfiyle yazılan vasîle’den daha özel bir anlama sahiptir. Çünkü vesile kelimesinde arzu ve rağbet anlamı mevcuttur.5

‘Vesile’den türetilen ve kavramlaşan ‘tevessül’ün terim anlamı ise Allah katında kıymet ve makam sahibi olan birini, duanın kabulü için vesile kılmaktır. Yani Allah’ın isim ve sıfatlarını, Allah ve Resulü’ne olan imanı, sâlih amelleri, Peygamberleri ve salih zatları vesile kılmaktır.6

Vesile ile alâkalı olarak, yukarıda işaret ettiğimiz iki âyetten, konumuzla doğrudan ilgili birincisini, yani Mâide Sûresi 35. âyeti ve tefsirini vereceğiz.
يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آَمَنُوا اتَّقُوا اللّٰهَ وَابْتَغُوا إِلَيْهِ الْوَسِيلَةَ وَجَاهِدُوا فِي سَبِيلِهِ لَعَلَّكُمْ تُفْلِحُونَ 

“Ey iman edenler, Allah’tan sakının ve O’na yaklaşmaya vesile arayın ve yolunda cihad edin ki kurtuluşa eresiniz.” 

Âyet iki cümleden teşekkül etmekte; ilkinde, takva dairesine girmemiz, ikincisinde ise Allah’a götüren/ulaştıran vesile aramamız ve cihad etmemiz istenmektedir. Buna göre âyette üç ana husustan söz edilmektedir: Takva, vesile aramak ve cihad. Netice ise dünyevî/uhrevî felah veya kurtuluş. 

Kimi müfessirlerimiz âyetteki takva ve vesile arama eylemlerini aynı çizgi üzerinde mütalâa ederek, âyeti, “Ey iman edenler, Allah’tan sakının ve O'na (ulaştıran) vesile arayın. Yani kendisiyle sevaba nail olacağınız şeyleri ve sizi ona yaklaştıran itaatleri yerine getirip isyanlardan da kaçının.”7 şeklinde tefsir etmişlerdir. 

Bazıları ise vesile için “sevgi” anlamı vererek âyeti, ‘Allah sevgisine ulaşın, ya da kendinizi Allah’a sevdirin.’8 tarzında izah etmişlerdir. Bu izah da makuldür zîrâ, insanların gönlüne girebilmenin en iyi yolu ve yöntemi sevgidir. Sevginin açamayacağı kapı pek nadirdir. 

Kimi de söz konusu âyeti, “İtaatte bulunarak ve hoşnut olduğu amelleri yaparak Allah’a yaklaşınız.” şeklinde tefsir etmektedir.9 

Daha farklı bir yorum ise Seâlibî tarafından yapılmıştır; şöyle ki:

“Bu âyet Allah ve Rasulü’nün emir ve yasaklarına karşı harp eden kimseleri zikrettikten sonra gelmiş olup, Allah’tan bir öğüt ve nasihattir. Bu hitap, mücerret vaazdan daha beliğ ve etkilidir. Çünkü buradaki öğüt, insanlara, (önceki âyetin tehdidi ile) korkar ve titrer vaziyette oldukları hâlde gelmektedir. وَابْتَغُوا إِلَيْهِ الْوَسِيلَةَ ifadesinin anlamı, Hz. Muhammed (s.a.s.) için, O’nun Allah’a daha yakın bulunması ve O’nun katında faziletli olmasını istemektir. O’nun hakkındaki bu talep, dünyada iken yakınlık ve fazilet verilmesine yöneliktir. Bunun âhiretteki meyvesi ise makâm-ı mahmûdda şefaat sahibi olmasıdır.”10 

Zemahşerî, el-Keşşâf isimli tefsirinde ‘vesile’yi şöyle tarif etmiştir: “Vesile, kendisiyle tevessül edilen ve yaklaşmaya araç kılınan her türlü fiil ve davranıştır. Burada kendisiyle Allah’a yaklaşılan itaatleri yapmak ve isyanlardan kaçınmak anlamlarından mecaz olarak gelmiştir.”11 Hulâsa, vesile kelimesi ihtiyaç, yakınlık ve kurbiyet, hedefe ulaştıran vasıta ve Zemahşeri’nin dediği gibi yakınlaşma vasıtası olan her türlü fiil ve davranıştır.

Elmalılı Hamdi Yazır ise âyeti şöyle tefsir etmekte ve değerlendirmektedir: “Biz mü’miniz, Allah bizi sadece kendisine iman etmemizle sever deyip de lâubali olmayınız, Allah’tan korkunuz, kötü ahlâktan ve çirkin işlerden sakınınız. Sonra yalnız korkmak ve sakınmakla da kalmayınız, iradenizi sarf edip sebeplere de başvurunuz. Allah’ın emirlerini yerine getiriniz ve bununla da kalmayıp Allah’a yaklaşmak için daima vesile arayınız. Her fırsatı değerlendirerek kendi gönlünüz ve isteğinizle farz ve vaciplerin dışında güzel güzel işler ve Allah’ın rızasına uygun ameller yaparak kendi tarafınızdan da kendinizi Allah’a sevdirmek isteyiniz. İsteyerek, yalvararak çalışınız ve uğraşınız (…) Hâsılı vesile lüzumludur. Ve onu bulmak için isteyip aramak ve tevessül etmek de lâzımdır. Çünkü vesilenin vesilesi de iman ve ittika ile talebi sevdirme arzusudur. Ve işte “O’na vesile arayınız.” Bu kasd ü niyet ile esbabı araştırmak ve sevilen huylar, salih ameller gibi rıza-i ilâhîye muvafık güzel vesileler edinerek kulluğa yönelik sa’y ü gayret göstermeyi emreder. Ve bunun içindir ki bunun peşinden mücahede emri getirilmiştir. İman, ittika ile; ittika, vesileyi aramak ile; vesileyi aramak ise mücahede ile kemale erer.”12 

Allâme Hamdi Yazır burada ‘vesile’nin İslâm’ın meşru dairesinde aranması gerektiğini vurgulamakta, ilâhî hoşnutluğa ve muhabbetullaha da ancak meşru çerçevede ulaşılabileceğine işaret etmektedir. Vesile kavramı, işârî tefsirlerden ‘Rûhu’l-beyân’da da şöyle izah edilmektedir: “Bil ki bu âyet-i kerime açıkça vesile aramanın ve peşine düşmenin gerekli olduğunu emreder. Çünkü Allah’a ancak vesile ile vâsıl olunur. Vesileler ise hakikat bilginleri ve tarikat meşâyihidir. Kişinin mürşid olmadan kendi kendine amellerde bulunması nefsini büyütür, ziyadeleştirir. Ama bir mürşidin işaretine uygun olarak ve peygamberlerin ve evliyanın rehberliği ile amel eden kişi ise nefsi varlıktan kurtarır, perdeyi kaldırır ve talibi Rabbu’l-erbâb’a ulaştırır.”13 Bursevî vesileye kendi meşrebi açısından bakmış ve alanını daraltmış olsa da kâmil mürşitlerin önemine dikkat çekmiş olmakla rıza-i ilâhîye ulaşmanın en önemli ve esaslı dinamik vesilelerinden birine işarette bulunmuştur.

Vesile kavramına ilişkin bilgi ve yorumları serdettikten sonra Kur’ân ve Sünnet’in engin ufkundan yararlanarak tevessülün konusunu daha açık şekilde ve kısımlarıyla şöyle ifade edebiliriz:

1. Allah’a İsim ve Sıfatlarını Vesile Kılarak Yalvarmak
Bu tevessül şöyle misâllendirilebilir. “Allah’ım, Senin Rahmân, Rezzak vb. isimlerinin hakkı için beni şununla rızıklandırmanı veya bana şunları ihsan etmeni diliyor ve dileniyorum.” Bu duada Allah’tan istenenler, O’nun Rahmân ve Rezzak ismi vesile kılınarak istenmektedir. 

Efendimiz (s.a.s) de pek çok hadîslerinde Cenâb-ı Allah’a isim ve sıfatlarını vesile kılarak tazarru ve niyazda bulunmuşlardır. Allah Resulü (s.a.s) çok sıkıntılı olduğu anlarda, “Ey Hayy ve Kayyum olan Allah’ım! Sen’in rahmetinden medet bekliyorum.”14 diye yalvarmıştır.

Bir diğer dualarında ise şöyle buyurmuşlardır: “Bir kul başına gelen bir sıkıntı ve üzüntü karşısında, ‘Allah’ım, ben Sen’in kulunum, bir kulunun oğluyum, bir cariyenin oğluyum, benim bütün her şeyim Sen’in elindedir. Sen, hakkımda istediğin hükmü verirsin; Sen’in verdiğin bütün hükümler benim için âdilânedir. Kendini bize tanıttırdığın bütün isimlerinin hakkı için, kitabında inzal buyurduğun bütün isimlerinin hürmetine veyahut kullarından birine talim buyurduğun isimlerinin hürmetine yahut da gayb ilmindeki bize açıklamadığın isimlerinin hürmetine, Kur’ân’ı kalbime bahar kılmanı, gönlüme ışık yapmanı, onun vasıtasıyla sıkıntı ve üzüntümü gidermeni diliyorum.’ derse, Allah onun sıkıntı ve üzüntüsünü giderir ve o sıkıntılar yerini sevinç ve feraha bırakır.”15

2. Allah’a, Geçmişte Yapılan Salih Amelleri Vesile Kılarak Dua Etmek
Bu şekilde tevessül ile duaya örnek olarak, Allah Resulü’nden nakledilen, mağarada mahsur kalan üç adamın kıssası verilebilir. Hazreti Enes Allah Resulü’nden şöyle işittiğini anlatıyor: 

“Üç kişi birlikte yürürken yağmura yakalanınca dağdaki bir mağaraya sığındılar. Dağdan kopup yuvarlanan bir kaya parçası, sığındıkları mağaranın ağzını kapattı ve onları mağaraya hapsetti. Birbirlerine şöyle dediler: ‘Allah için yaptığımız amelleri araştıralım ve o amellerle Allah’a dua edelim. Ümit edilir ki, Allah o amellerimizin hürmetine bizi bu sıkıntıdan kurtarır.’

Biri yaşlı ve ihtiyar anne ve babası olduğunu, eşi ve küçük çocuklarından önce onları doyurmak için sabaha kadar başlarında uyanmalarını beklediğini ifade ettikten sonra, ‘Allah’ım, eğer biliyorsan ki bunu yalnız senin rızan için yaptım, mağaranın ağzını birazcık arala da gökyüzünü görebilelim.’ diyerek yalvardı. Allah da bunun üzerine mağarayı biraz açtı, o aralıktan göğe baktılar. 

İkincisi çok sevdiği bir amcakızından bahisle, onu çok sevdiğini, bir gün onunla yalnız kalarak evlilik dışı ilişki kurmayı talep ettiğini ve sonunda kızın direnmesi ve Allah’tan kork demesiyle vazgeçtiğini anlattıktan sonra, ‘Allah’ım, eğer bunu Sen’in için yaptığımı biliyorsan, mağaranın ağzını biraz daha arala.’ diyerek yalvardı. Allah da bu duaya mukabil mağaranın ağzını biraz daha açtı. 

Üçüncü kişi de ücret mukabilinde işçi tuttuğunu ama işçinin hakkını almadan ayrılıp gittiğini, ancak o ücreti çalıştırarak nemalandırdığını, yıllar sonra o işçi yanına gelip de hakkı olan ücreti istediğinde sürülerle hayvanların ona ait olduğunu ve sonunda adamın o sürüleri götürdüğünü ifade ettikten sonra ‘Allah’ım, eğer bunları senin rızan için yaptığımı biliyorsan, mağaranın geri kalan kısmını da açıver.’ dedi. Akabinde Allah mağaranın geri kalan kısmını da açıverdi.”16 Anlaşıldığı üzere her üç mağara arkadaşı yaptıkları Salih bir işi Allah’a arz ederek o amellerle tevessülde bulunmuşlardır.

3. Allah’la İrtibatının Kuvvetli Olduğuna İnanılan Birini Vesile Kılarak Allah’a Dua Etmek 
Bu tarz tevessül şöyle izah edilebilir: Birisi salih bir zâta gider ve ondan mevcut sıkıntısını gidermesi için Allah’a dua etmesini istirham eder. Hadîslerden buna misâl olarak Hazreti Ömer’in naklettiği şu rivayet zikredilir: “Allah Resulü’nden şöyle derken işittim: ‘Tâbiînin en hayırlısı, Üveys adındaki şahıstır. Onun bir annesi vardır. Vücudunda da beyazlık vardır. Ona söyleyin de sizin için Allah’a istiğfarda bulunsun.’” Diğer bir rivayette ise “Sizden kim onunla karşılaşırsa, sizin için dua etmesini istesin.” demiştir.17 İmam Nevevi bu hadisin şerhinde şöyle der: “Bu hadîsten, dua talep eden daha faziletli de olsa, salih zâtlardan dua istemenin müstehap olduğu anlaşılmaktadır.”18

Osman İbn Huneyf nakleder: Gözünden rahatsız olan bir adam Allah Resulü’ne geldi ve “Ey Allah’ın Resulü, bana afiyet ve sıhhat vermesi için Allah’a dua et.” Efendimiz, “İstersen dua edeyim ya da istersen sabret, bu senin için daha hayırlıdır.” Adam “Dua et” dedi. Bunun üzerine Allah Resulü ona mükemmel ve kusursuz bir abdest almasını ve şu dua ile yalvarmasını tavsiye etti: "Allah’ım, rahmet peygamberi olan Sen’in peygamberin Muhammed’in hürmetine sana teveccüh ediyor ve senden istiyorum. Sen’inle bu ihtiyacımın giderilmesi konusunda Rabbime teveccüh ettim. Allah’ım, o Rahmet Peygamberi’ni benin iyileşmem için vesile eyle."19

4. Dua Esnasında, Bekâ Yurduna İrtihal Eden Peygamber, Veli ve Diğer Salih Kulları Vesile Kılmak
Bu nevi tevessül de önceki üç türde olduğu gibi, İslâm bilginlerinin çoğunluğu tarafından kabul görmüştür. Yani cumhur-u ulemanın kâhir ekseriyetinin genel görüşü budur. Buna göre bir peygamber, bir şehit veya velinin kabri ziyaret edildiğinde ziyaret edenle kabirde medfun olan zât arasında mânevî alışveriş söz konusudur. Karşılıklı istifade ve istifâza bahis mevzudur. Nitekim bu konuyu Allâme Fahreddin Razi şöyle izah etmektedir:

“İnsanın ruhu bedeni öldükten sonra ebedî olarak kalıcıdır. Bedenlerini terk eden ruhlar henüz bedenlerden çıkmamış ruhlardan pek çok yönden daha güçlüdürler. Şöyle ki ruhlar bedenlerini geride bıraktıkları zaman perdeler kalkar, onlara gayb perdesi ve âhiret menzillerine ait sırlar ayân olur. Ruh bedende, yani hayatta iken delille elde edilen bilgiler bedenden ayrıldıktan sonra zaruri/kesin bilgiye dönüşür. Beden kaybolunca bu ruhlar aydınlanır, nurlanır ve bir nevi kemale erer. Diğer taraftan henüz bedende olan ruhlar da bazı yönlerden bedenlerini terk etmiş ruhlardan daha güçlüdürler. Çünkü onlar talep etme/araştırma ve kazanma vesileleri olan tefekkür ve nazar sayesinde her gün yepyeni bilgilere ulaşırlar. Bu durum ölenlerin ruhlarında olmaz. 

İkinci mesele ise şudur: Ruhların bedenleriyle olan ilişkisi şiddetli bir aşka ve tam bir sevgiye benzer. Bu sebeple, dünyada elde etmek istediğin her şeyi bu bedenini rahat ettirmek ve ona iyilik etmek için yaparsın. İnsan öldüğünde ve ruhu bedenini terk ettiğinde o muhabbet ve aşk kaybolmaz. Böylece ruhlar geride bıraktıkları bedenlerine meyilli ve müncezip olarak kalırlar. Bunların üzerine şunu bina edebiliriz: İnsan, kâmil ve etkili bir ruha sahip bir zatın kabrine vardığında ve orada bir süre durduğunda onun nefsi/ruhu o topraktan etkilenir. Ölen zatın ruhunun o toprakla olan ilişkisi malumunuzdur. İşte ziyaret esnasında canlı bedenin ruhu ile orada yatan zatın ruhu o toprak vesilesiyle karşılaşırlar. Sanki cilalanmış aynaya benzeyen bu iki ruh ışıklarını birbirine aksettirmeye başlarlar. Ziyaret edenin ruhunda hâsıl olan ilim, mârifet, fazilet, Allah’a boyun eğme ve kadere teslimiyet gibi güzellikler oradaki meyyitin ruhuna akseder. Diğer taraftan o meyyitin ruhundaki parlak ve kâmil ilimler de nur olarak ziyaret eden kişinin ruhuna akseder. Böylelikle bu ziyaret hem ziyaretçi hem de ziyaret edilen hakkında büyük bir menfaate ve güzelliğe vesile olur. Kabir ziyaretinin meşruiyetindeki asıl hikmet de budur. Burada zikrettiğimizden daha ince, daha esrarengiz sırlar da hâsıl olabilir; ama eşyanın hakikatlerini kuşatıcı şekilde bilmek Allah’a mahsustur.”20 

Aynı şekilde Sa’duddin Teftâzânî de dünyada iken aralarında muârefe olan kişiler arasında kabir ziyareti anında mânevî alışveriş olacağından söz eder ve şöyle der: “Kabirleri ziyaret faydalıdır. Dünyada hayır yörüngesinde yaşamış olan şahsiyetlerin ruhlarından iyiliklerin celp edilmesi ve birtakım musibetlerin defedilmesi konusunda yardım istenebilir. Zîrâ insanın ruhu bedeninden ayrıldıktan sonra bedeni ve onun defnedildiği toprakla sımsıkı bir alâkası olur. Hayatta olan kişi o toprağı ziyaret ettiğinde iki ruh arasında bir mülâkat ve karşılıklı bir feyiz alışverişi olur.”21 Sözün tam burasında Allâme Kevserî der ki: “Büyük imamın bu meselede vardığı sonuç böyledir. Acaba bu imam da tevhid ile şirki ayırt edemeyen kimselerden midir? Tuh böyle tahayyül edenlerin yüzüne!”22 

Konuyu tevessüle dair bazı ölçü ve prensiplerle bağlamak ve sonuçlandırmak istiyoruz:
a. Allah her şeyin yaratıcısıdır. Her şey O’nun kudret elindedir. Hakiki anlamda bütün işleri evirip çeviren O’dur. O’ndan başka Hâlık, Mûcid ve Müdebbir yoktur. Nebiler ve veliler ise kendilerinden yardım istenilen ve O’nun inayetine davetiye anlamında birer vesile-sebeptirler. 

b. Bizim Allah’a ve Peygamber Efendimiz’e yönelik sevgimiz ve muhabbetimiz, O’nun dışındaki her şeyden bize daha sevimli olmalıdır. Allah’tan ötürü Efendimiz’i, velileri, şehitleri, sıddîkleri vs. severiz. 

c. Hakiki anlamda Allah’ın dışında medet ve yardım edecek hiç kimse yoktur. Her ne kadar o yardımlarını yaratıklarının eliyle veya vasıtasıyla bize ulaştırıyorsa da bütün yardım ve medetler O’ndandır. 

d. Bizler, dua ederken, “Nebinin hakkı için, onun yüzü suyu hürmetine veya filan veli kulunun hürmetine” dediğimizde, bu ifadelerle Allah’a daha yakınlaşmayı ve o zatların Allah katındaki mevkilerinin hürmetine dualarımızı kabul etmesini istiyoruz.

e. Tevessülün cevazı konusunda yaşayan biriyle vefat eden biri arasında ayrım yapmak, yani yaşayan biriyle tevessülü kabul edip de bekâ yurduna intikal edenlerle tevessülü reddetmek temelsiz bir iddiadır. Kaldı ki peygamberler ve şehitler bu dünyadan irtihal etmiş olsalar da, belirli bir hayat mertebesinde yaşamakta ve dünya ile alâkaları devam etmektedir. Dünya ile irtibatlı olan peygamber ve şehitleri vesile kılmakla bedeni ile hayatta olanı vesile kılmanın ne farkı olabilir ki?

f. Hakikatte tevessül, Allah’ın belirlediği ve takdir ettiği neticeler için yerine getirilmesi gereken sebeplerden sadece biridir. Hakiki tesir Allah’tan olmakla birlikte, Allah, varlık âleminde sebeplerle sonuçlar arasında bir mukarenet (birliktelik, yakın sebeplilik) kılmıştır. Buna göre tevessülün hükmü diğer sebeplerden farklı değildir. Zîrâ Allah’ın bir hastalığın iyileşmesini ve şifa bulmasını yahut herhangi bir ihtiyacın giderilmesini veya rızık genişliğine kavuşmayı salih kullarından birinin duasına bağlamış olabilir.23 

Sonuç olarak, kendisiyle tevessül edilen şahıslar, esas gaye ve maksat yerine geçirilmemeli ve onların sadece bir vesile ve vasıta olmaktan öte hiçbir yetkilerinin bulunmadığı unutulmamalıdır. Bütün bunlarda İlâhî iradenin esas olduğu da gözden kaçırılmamalıdır. Bu kıstaslara uyularak yapılacak bir tevessülün, şirkle ilgisi yoktur. Ancak her masum düşüncenin kötüye kullanımı mümkün olduğu gibi, bunu da suiistimal eden bir kısım cahiller bulunabilir. Bu, meselenin özüne zarar vermez.

* Dicle Üniv. İlâhiyat Fak. Öğretim Üyesi
merdal@yeniumit.com.tr

Dipnotlar
1. Ğazzî, İtkânu mâ Yahsünü mine’l- Ahbâri’d- Dâirati ale’l- Elsün, Kahire, 1415, I, 348; Suyûti, ed-Dürrü’l- Mensûr, Dâru’l- fikr, Beyrut, 1993, III, 71, Divanü Antere ibn Şeddad, www.adab.com; Ez-Zebidi, Tacü’l- Arûs, I, 6467
2. Şihâbuddîn Ahmed ibn Muhammed, et-Tibyân fî Tefsîri Ğarîbi’l- Kur’ân, Tah: Fethi Enver, Dâru’s- sahâbe, Kahire, 1992, I, 182.
3. İbn Manzûr, XI, 724.
4. İbn Manzûr, XI, 725. Ayrıca bkz. er-Râzî, Ebû Bekr, Muhtâru’s- Sıhâh, s. 300; el- Münâvî, Muhammed Abdurraûf, et-Tevkîf alâ Mühimmeti’t-Teârîf, I, 726.
5. Râğıb el-Isfahani, el-Müfredat fi ğaribi’l-Kur’an, Kahraman yay., İstanbul, 1986, وسل mad.
6. Abdullah el-Hümeyri, et-Teemmül fi hakikati’s- tevessül, Dâru Kurtuba, Beyrut, 1422, s.11.
7. Beydâvî, Envâru’t- Tenzîl ve Esrâru’t- Te’vîl, I, 321.
8. Taberî, VI, 227.
9. İbn Kesîr, II, 53.
10. Abdurrahmân es-Seâlibî, el-Cevâhiru’l- Hisân fî Tefsîri’l- Kur’ân, I, 460.
11. Zemahşeri, el-Keşşaf an hakaiki ğavamidi’t-tenzil, Beyrut, 1995, I, 615. 
12. Elmalılı Hamdi Yazır, Hak Dini Kur’ân Dili, Eser Neşriyat, İstanbul, 1979, III, 1670.
13. İsmail Hakkı Bursevî, Rûhu’l- Beyân, II, 388.
14. Tirmizi, Sünen, Daru ihyai’t-türasi’l-arabi, Beyrut, Tarihsiz, V, 539, Hadis no: 3524.
15. Ahmed b. Hanbel, Müsned, I-VI, Müessesetü Kurtuba, Mısır, Tarihsiz, I, 452; Taberani, el-Mu’cemü’l-Kebir, I-XX, Mektebetü’l-ulum ve’l-hikem, Musul, 1983, X, 169.
16. Müslim, Zikir, 27, Hadis no: 2743.
17. Müslim, Fedâilü’s- sahâbe, 55, Hadis no: 2542.
18. Ebu Zekeriyya en-Nevevi, Şerhu Sahihi Müslim, I-XVIII, Dâru ihyâi’t-türâsi’l-arabî, Beyrut, 1392, XVI, 95.
19. Tirmizi, Sünen, V/ 569; Nesâî, Sünen, VI/169.
20. Kevseri, Makâlât, s.383-384.
21. Et-Teftazânî, Şerhu’l- mekâsıd fî ilmi’l- kelâm, Pakistan, 1981, II/ 43.
22. Makâlât, s.385.
23. Abdullah el-Humeyri, et-Teemmül fi hakikati’t-tevessül, Dâru Kurtuba, Beyrut, 1422, s.50 vd.


 *******************************




Vesîle ve Tevessül -1-

Yayınlanma Manşet




 
Âyetleri ve hadîsleri geçmiş âlimlerimizin anlayıp anlattığı gibi değil de kısır akılları ve önü alınmaz bâtıl saplantıları ile tahrîf eden bir gürûh ile başı belâda yetim ve sâhibsiz bir nesiliz. İdârî yetimliğimizin yanında gayret, himmet ve cesâretten mahûm kalma ve bırakılmanın da sıkıntısını yaşiyoruz.

Bütün bunlar, idârî himâyelere mazhâr olan asrın bedevî ve câhil ahmakları Yeni Hâricîlerin şirretliğine güç ve hız kazandırmaktadır. Böylece hakk ve hakîkat haksız ve sefîl mıymıntıların elinde şerre ve şirretlere boğdurulmaktadır.

Câhillik, ğabîlik/idrâk-sizlik ve bedevîlikten başka sermâyesi olmayan şu ham Hâricîlerin işi Selef nâmına Selef'i karalamaktan ibârettir. Onların Selef dedikleri hakîkatte Selef olmayıp, Halfden/kötü sonrakilerden başkası değildir. Şunlara ilim, irfân ve cesâretle dur denilmesinin vakti çoktan geçmiştir Tahrîf ve tahrîb ederek Selef'e ters düştükleri mefhûmlardan biri de Vesîle ve Tevessüldür.

     Asrımızın dev ulemâsının daha çok sapık Sünnetsizlere cevâb vermek niyetiyle yazdıkları ise neredeyse sayılamayacak kadar çoktur. Allâme Muhammed Bahît'n, Yûsuf Dücvî'nin İmâm Kevserî'nin, Yûsuf en-Nebhânî'nin, Hamdullâh ed-Dacvî’nin, Hâmid İbn-i Merzûk’un, Hasan Sekkâf'ın, Hamzavî'nin, Ğumârîler’in Muhammed Alevî Mâlikî'nin ve diğerlerinin yazdıkları eserler, kötü taassub sâhibi olmayan ehl-i insâfın her türlü takdîrinin üstündedir.

     Şu husûsta şâz olarak gelen menfî sözler, sâdece İbn-i Teymiyye ve kör taklîdçileri İbnü'l-Kayyim, İbn-ü Abdi'l-Hâdî, İbn-ü Abdi'l-Vehhâb ve günümüzdeki fotokopilerine âiddir. Tevessül'ü reddedenlerin tek Selef'i İbn-i Teymiyye ve İbn-i Kayyim'dir. Başka da selefleri yoktur. Onların Selef derken gerçek maksadları budur. Âlimi ve câhiliyle koca bir Ümmet bir yana, şu şâz gürûh ise başka bir yana….

     Biz şu çalışmayı taraflara âid onlarca kitabı okuyarak bir bakıma derlemiş olduk. Zîra şu âlimler, -müsbet ve menfî- neredeyse geriye diyecek başka bir şey de bırakma-dılar, dense yeridir. Kıymetli eserlerinden bir kısmı da Türkçeye kazandırıldı. Lâkin biz, daha çok hadîsler üzerinde sarf ettikleri mu-ğâlataların ve bedevîliklerin münâ-kaşasını esas aldık. Çünki, hadîs-den bir şey anlıyormuş gibi davranıp, o sâhaya vakit ayırmayan samîmî kimseleri aldatma ve zihinlerini karıştırma yoluna gitmektedirler. (Kendilerine verilmeyen (ni'met) ile doymuş gibi davranan, iki yalan elbisesini giyen/ tastamam yalancı gibidir)[1] hadîsindeki anlatılanlara tam uyan şu yalancı hokkabazların balonlarının söndürülmesi elzem oldu.[2]

     Vesîle ve Tevessül ile Râbıta'yı aslında bir arada ele almak lâzımdır. Çünki Râbıta, aslında Vesîle ve Tevessül çeşitlerinden birisidir. O bakımdan Râbıta delîlleri ile onlara karşı getirilebilecek i'tirâzlar hemen hemen aynıdır. Kezâ, Tevessül delîlleri de Râbıta’nın hakîkatinin bir parçası olarak temelde Râbıta'ya da birer delîldirler. Dolayısıyla Râbı-ta'ya yapılabilecek i'tiraz ve inkârlar Vesîle ve Tevessül'e dahî yapılmış olur. Hâsılı, ileride verilecek etraflı bilgilerden de anlaşılacağı gibi, Vesîle ve Tevessül bir Cins olup Râbıta Onun nevilerinden bir nev-idir/çeşitidir. Bu yüzden ayrı ayrı ele alınmaları her birinin tam anlaşılmamasına sebeb olabilir. Lâkin biz âciliyyeti sebebiyle Râbıta mes’ele-sini önceki makâlelerimizde işlemiştik; şimdi sadece Tevessülü tahkîk edeceğiz.

Biz burada Vesîle ve Tevessül bahsini bir mukaddime, beş mes’ele ve bir neticede açıklığa kavuşturmağa çalışacağız. Mukaddime, Vesîle ve Tevessül’un ne demek olduğu, Birinci Mes’ele, Tevessülün Kur'an’dan delîlleri, İkinci Mes’ele, Tevessülün Sünnetten delîlleri, Üçüncü Mes’ele Tevessül hakkında ulemânın söyledikleri, Dördüncü Mes’ele, Tevessülün bir kısmını inkâr edenlerin delîl zannettikleri şübheler, Beşinci Mes’ele, Tevessülü câiz görmeyenler, Netîce de, Tevessül’ün kısa ve hulâsa olarak Şer’î hükmü, hakkındadır.

------------------------------------------------

(Mukaddime)

Vesîle ve Tevessül Ne Demektir?

------------------------------------------------

(Lüğatta Vesîle): Vesîle kendisiyle başka bir şeye yaklaşılacak şey demektir.[3] Vesîle, Vâsile; Pâdi-şâh yanındaki rütbe derece ve yakınlık…[4] Tevessül; “Bir işle bir şeye yaklaşmaktır”.[5] Veya yakın olmak[6]

     (Istılahta Vesîle): Vesîle; aslında, kendisiyle bir şeye ulaşılan ve kendisiyle (bir şeye) yaklaşılan şey demektir. Hadîsde onunla kasdedilen, Allah Teâlâ’ya yakınlık demektir…[7] Vesîle, kendisiyle başkasına ulaşılan şey.[8]

İleride de etraflıca ele alınacak olduğu gibi, âyetlerde ve hadîslerde yer alan vesîle ve tevessül, sâlih amelleri, Esmâ-i Hüsnâ’yı, şerefli zâtları ve nasslarla yasaklanmayan yani Allah ile Resûlü’nün yasaklamadığı her ne varsa onları Allah celle celâlühû'ya yaklaşmaya vâsıta/ araç etmek demektir.

------------------------------------------------

Âyette Geçen “el-Vesîle” Lafzının Tahlîli

------------------------------------------------

    (Bir): Keşşâf[9] gibi tefsîrlerde vesîleyi tefsîr ve îzâh sadedinde yer alan, ( كل ما يتوسل به اى يتقرب) /Küllü mâ yütevesselü bihî, ey yütekarrebu…/kendi-siyle (bir şeye) tevessül edilen, yani yaklaşılan her bir şey şeklindeki ifâdelere bir ilim adamı gözü ile dikkatlice bakılacak olursa, Zemahşerî'nin şu ifâdelerin-deki, sûr/kuşatma içine alma lafzı olan (كل)/Küllü/hepsi kelimesi umûm/genellik bildirir ve her bir vesîleyi içine alır. El verir ki, Allah celle celâlühû ve Resûlü bu sebeb ve vesîleleri belli şekillerde sınırlandırmasın veya bir kısmını yasaklamasın. Hiç bir mü’min şübhe etmez ki, Allah celle celâlühû ve Resûl’ü, vesîleleri sınırlarlarsa artık vesîleler onlardan ibârettir, başkaları meşrû’ değildir. Yine bir takım vesîleleri yasaklarlarsa, artık onlara tutunmak câiz olmaz. Putlara ibâdeti Allah celle celâlühû'ya yaklaşmağa vesîle etmek gibi. Hâsılı bu vesîlelerden nasslarla emredilen veya bir şekilde teşvîk edilenler belli olup, ya Farz ya Vâcib ya Sünnet veya Müstehab vesîlelerdir. Şunlar, sınırlı olup güç ve tâkat sınırları içindedirler. Diğerleri ise Mübâh vesîlelerdir ki, kişi bunlara tutunmakta serbesttir. Maksadlara göre de hüküm alırlar.

İşte bu yüzden, vesî-leler şunlardan ibârettir, veyâ şu vesîlelerden başkası yasaktır, yâhud şu, şu vesîle yasaktır, ma'nâsında nass getirmedikçe hiçbir mü’min, şu vâsıta câiz değildir, diyemez. Derse, bilerek veya bilmeyerek ilâhlığını veya peygamberliğini ilân etmiş olur. Şâri’lik yapmaya kalkışmış olur. Biz hiç bir nass’da, vesîleler şunlardan ibârettir veya şu vesîlelerden başkası câiz değildir şeklinde ifâde görmedik…

(İki): Yine, şu âyette yer alan (الوسيلة)/el-vesîle kelimesindeki  (ال)/el’in ma'nâsı,  (ال)/elif-lâm'da bulunabilecek dört ma'nâdan hangisidir? Bunu ilmen doğru olarak ortaya koymak da âyetin dirâyet bakımından anlaşılmasını kolaylaştıracaktır.

Bir: Ahd-i Hâricî. Âyetlerde bilinmeyen bir vesîle'den bahsedilmiş, sonradan da önce o bahsedilenden bahsedilmiştir deniliyorsa,  böyle bir şey yoktur. Dolayısıyla bu ma'nâda olamaz.

İki: Ahd-i Zihnî. Aklımızda şu vesîle'nin ma'nâsı belli olduğundan âyette bildiğimiz şu vesîle ma'nâsına el-vesîle denilmiştir, deniliyorsa, bu ihtimâl de çok zayıf olduğundan onu ta'yin edecek delîle ihtiyâç vardır. Kim bunu iddiâ ediyorsa, iddiâsını yeterli delîllerle isbât etmeye mecbûrdur. Hattâ, biz harici karînelere/ip uçlarına ilâve olarak kat'î delîllerle kesin biliyoruz ki, bu değildir. Nitekim ileride etraflıca gelecektir.

Üç: İstiğrâk. Dâhil olduğunun bütün ferdlerini içine aldığını ifâde eder, denilecek ve buna göre ma’nâ verilecek olursa ve-sîlelerin tamâmını arayın, demek olur ki, bu takdîrde,  meşrû' olmayan vesîleler de içine girer ve câiz olmaz. Veyâ, meşrû olmayan vesileleri gösteren nasslarla bu mahsustur / sınırlandırılmıştır.

Dört: Cins: Dâhil olduğu ismin cinsinden olanları içi-ne alır ki, hepsi de-mek olmaz. Buna göre vesîle cinsinden olanların nass-larla tahsîs edilen ve meşrû’ olmayanları dışarıda bı-rakılanların hâricin-deki meşrû' veya mübâh nev'inden olanlarının her bir ferdi olur. Bunlardan nasslarla belli olanlar, mahdûd olup kişinin gücü dâhilindedir. Diğerlerinde ise ferdler muhayyerdirler.

 Evet, dince şirk, küfür, harâm ve mekrûh görülen şeyler, bu hükümler ister kat'î olsun, ister ictihâdî olsun, meşrû olmayan vesîlelerdir. Şu kadar var ki, şu meşrû’ olmamak, kat’î ise, veya hilâfsız/tartışmasız ictihâd-larla sâbit ise hiç bir mü’min aksini düşünemez. Makbûl olan ihtilâflı ictihâdlarla sâbit ise, hevâ esas alınmadıkça, tercîh erbâbın-dan dileyen dilediğini seçer. Kimse kimseye karşı çıkamaz. Lâkin, bir takım edebsiz câhillerin değil de mu’teber müctehid-lerden bir kısmının karşı çıkmasıyla ihtilâflı hâle gelen vesîle ve vâsıtalardan uzak durmak da en iyisidir.

Öyleyse, İslâm’daki ve bu arada Tasavvuftaki vesîlenin hiç bir delîli olmasa bile, inkârcıların şu inkârlarına delîl lâzımdır.

Kaldı ki, bu tevessül ameli, Kitâb, Sünnet, İcmâ, Ümmet'in tatbiki ve aklın hükmü ile câiz hattâ meşrû’, istenilen ve emredilen bir şeydir. İslâm âlimlerinin bu husûsta icmâ’ları vardır.

Ancak, câhil ve sapık bir sürü,

Tevessül’ün her çeşidini inkâr etmiştir. Diğer şâzz bir gürûh ise, esma-i hüsna ve kişinin kendi ameliyle olan tevessülü kabûl etmekle berâber, başkasının amelleri ve zâtlar ile olan tevessülü meşrû' kabûl etmemişlerdir.

Zamanımızdaki kimi câhil ve idrâksizler de bunların bu temelsiz görüşlerini daha da içinden çıkılmaz bir hâle sokup işi, Allah celle celâluhu ile kul arasına aracı konmaz çizgisine getirerek bir bakıma laiklerin görüşlerini benimsediklerini i'lân etmiş oldular. Müşriklerin meşrû' olmayan vâsıtalarından kurtulayım ve kurtarayım derken Allah celle celâlühû ve Resûlüllah sallallâhu aleyhi ve sellem’in emrettiği ve güzel bulduğu meşrû' vâsıtaları da meşrû' görmeyerek laiklerle aynı paralelde bir zihniyet içine girdiler; sapla samanı karıştırdılar.

Hâlbuki biraz ince bir düşünce ile bakıp zâtlarla tevessülün de sâlih amellerle tevessül olduğunu anlayabilmeliydiler. Ancak, bu ölçüde akılları ve falanca zât ile tevessülün, onun amelleriyle veya onu sevme sâlih ameliyle bir tevessül olduğunu fark edebilecek idrâkleri yok.. Bu husûstaki Kur'ân ve Sünnet delîllerini anlayabilecek ilim, fıkıh ve fehme sâhib bulunmamaktadırlar. Bu yüzden, güya tevhid endişesi taşıyan ama gerçekte maddecilik ve laiklik ile tıpa tıp aynı olan düşüncelerinde inâd ve ısrâr ederek sadece kendilerinin değil başkalarının da sapıtmasına sebeb olmaktadırlar.

Bir yanda, kişi ile Allah celle celâluhu arasına mahlûkun vâsıta (aracı) yapılamayacağını söyleyen, öte yandan da, kişinin kendi sâlih amellerini öne sürerek tevessül edilebileceğini ifâ-de eden câhiller, Allah celle celâlu-hu’nun, Allah’tır, sizi ve yapmakta olduklarınızı yaratan[10] buyurduğunu ve amellerin de mahlûk olduğunu bilmezler mi aceb?

------------------------------------------------

Vesîleler Kaç Çeşittir?

------------------------------------------------

     Mes’eleye bir de bir müctehid gözüyle bakalım:

     İmâm Karâfî (Ö: 684) bu husûsta kısaca şöyle diyor:

     Bazen (vesâil)/vesîleler, (ze-râi’) kelimesiyle anlatılır. Bu (zerîa), bizim arkadaşlarımızın (Mâlikîlerin) ıstılâhıdır. Mezhebimizde meşhûr olan, bu lafızdır. Bunun içün (Seddü’z-Zerî’a) derler ki ma’nâsı, fesâdın vesîlelerinin kökünü kazımak ve defetmektir. (Yâhud da suça götüren yolları tıkamak.) Artık zarar/bozukluk bulunmayan bir şey (başka bir) zarara vesîle/sebeb olursa Mâlik bu şeyi birçok sûretlerde yasaklamıştır. (Seddü’z-Zerî’a) -Mâlikîlerden birçoğunun zannettiği gibi- İmâm Mâlik’in mezhebinde bulun(up da başka mezheblerde bulunmay)an şeylerden değildir…

     Aksine, Zerâi’/vesîleler üç çeşittir:

     (Birincisi), Müslümanların yollarında kuyu kazmak gibi, Ümmet’in yasaklanmasında sözbirliği ettiği vesîlelerdir. Zîrâ bu (kuyu kazmak), insanların kuyularda helâk olmasına götüren bir vesîledir.

     ((İkinci)) bir vesîle daha vardır ki, Ümmet onun yasaklanmamasında sözbirliği etmiştir. Çünki bu yasaklanmayacak bir vesîledir/yoldur. Şarab yapılacağı korkusuyla üzüm zirâati yapmamak ve zinâ edilir korkusuyla evleri yan yana yapmamak gibi…

     ((Üçüncü)) bir kısım vesîleler daha vardır ki Ümmet bunların yasaklanıp yasaklanmaması hakkında anlaşmazlığa düşmüşdür. (Bir malı) on dirheme satıp Beş dirheme satın almak gibi…

     Bilesin ki, zerî’anın yasaklanması, nasıl (bazen) vâcib ise, açılması/serbest bırakılması da (bazen) vâcib, (bazen) mekrûh ve (bazen) mübâh olur. Çünki Zerî’a vesîle demektir. Nasıl ki haramın vesîlesi haram ise, vâcib’in vesîlesi de vâcibdir.

     Ahkâmın kaynakları iki kısımdır:

     ((Birincisi)), (Makâsıd)dır ki, bunlar maslahatları/faydaları ve mefsedetleri/zararları içinde bulundurur.

     ((İkincisi de)) (Vesîleler)dir ki bunlar şu maksadlara götüren yollardır/sebeblerdir. En yüksek mak-sadlara götüren vesîleler, vesîlelerin en üstünü, maksadların en kötüsüne götüren vesîleler, vesîlelerin en kötüsü, maksadların orta hallilerine götüren vesîleler de vesîlelerin orta hallileridir.[11] (Karâfî’den nakil son buldu)

------------------------------------------------

(Birinci Mes’ele)

Vesîle ve Tevesül’ün Kurân’dan Bir Takım  Delîlleri

------------------------------------------------

Ma'nâsının şümûlü/kapsamı, bizim burada sadedinde olduğumuz Tevessül’ü de içine aldığı kanâatini taşıdığımız beş âyet getireceğiz.

---------------------------------------------

(Birinci Âyet)

O’na vesîleyi arayınız.

---------------------------------------------

(O’na[12] (ulaşmaya) vesîleyi arayınız.) [13]

Bu âyet, çerçevesini çizdiğimiz vesîle ve tevessülün de meşrû' olduğunun bir delîli olup, îmânla, amellerle ve şahıslarla tevessül etmeyi dahî içine alır. Hattâ müfterî ve gevezelerin çenebazlıklarına rağmen, tevessül denilince her ikisi de hemen akla gelir.

Bu âyetin, şahıslarla da tevessül etmeyi içine aldığını söylemek ne sırf rey/görüş iledir, ne de lüğatın genelliği iledir.[14] Aksine bu,

İbnu Abdi'l-Berr’in el-İstîâb’ın-daki bir rivâyette vardır: Hz. Ömer radıyellâhu anh, Hz. Abbas radıyellâhu anhümâ ile istiska ettikten sonra şöyle demişti: Vallahi bu Allah celle celâluhû'ya bir vesîledir ve O'nun katından bir rütbedir.[15]

Yine Fethu’l-Bârî’de[16] geçtiğine göre, Zübeyr İbn-i Bekkâr’ın El-Ensâb’ında geçen, Hz. Ömer’in radıyellâhu anh şu sözünü de buna ekleyebilirsiniz; “O’nu (Abbas’ı) Allah(celle celâluhû’y)a vesîle edininiz.”

Bu sözden, ondan düâ isteyiniz ma'nâsı anlaşılmaz. Zîrâ Hz. Ömer radıyellâhu anh ondan düâ istemiş, O da duâ etmek üzere öne geçmişti. Mü'minlerin Emîri’nin O'ndan duâ istemesi, O’nun da bunun için öne geçmesinden sonra, Hz. Ömer radıyellâhu anhu’nun bu sözünden ancak,

O’nunla Allah celle celâlu-hû’ya tevessül ediniz, yani, Allah celle celâluhû’ya, 'bu zâtın hatırı için, bu ihtiyacımızı yerine getir,' diye yalvarınız, ma'nâsına gelir. Nitekim Hz. Ömer radıyellâhu anhu’nun kendisi de öyle yapmıştı. (Kevserî’nin sözü bitti)

------------------------------------------------

Zübeyr İbn-i Bekkâr Rivâyeti’nin Tahlîli

------------------------------------------------

Zübeyr İbn-i Bekkâr’ın el-Ensâb’ı elimizde mevcûd olmadığından senedi hakkında bir şey diyemiyeceksek de, İbn-i Hacer gibi bir Muhaddisin istimâl ettiği şu rivâyet hakkında bir ölçüde peşin bir i'timâdımızın olması, aksi sübût bulmadıkça, ilme ve edebe ters mi olur, dersiniz? Hayır…

 

Ancak, buna rağmen şu rivâyeti, Zübeyr İbn-i Bekkâr yoluyla, Hâkim de, el-Müstedrek’inde yapmıştır.

----------------------------------------------

Hâkim’in Rivâyeti

----------------------------------------------

Hâkim, Ebû Zekeriyâ Yahyâ b. Muhammed el- Anberî’den O, Hasan b. Ali b. Nasr’dan. O, Zübeyr b. Bekkâr’dan, O, Sâide b. Ubeydillah el- Müzenî’den, O, Dâvûd b. Atâ el Medenî’den, O, Zeyd b. Eslem’den, O, İbn-i Ömer’den…rivâyet etti. Hâkim bu rivâyeti yapar ve susar. Bir şey demez. Bu haberde geçen, İbn-i Abbas’ın düâsının sıfatını,

Zübeyr İbn-i Bekkâr açıkladı. Zübeyr İbn-i Bekâr, bunu yine Dâvûd yoluyla, Atâ’dan, O, Zeyd İbn-i Eslem’den, O, İbn-i Ömer’den rivâyet etti….

Ömer onlara, O’nu, başınıza gelmiş olan (kuraklık) musîbeti için Allah’a vesîle edininiz, dedi.

Belâzürî, bunu, Hişâm İbn-i Sa’d yolundan, Zeyd İbn-i Eslem’den, O, İbn-i Ömer yerine Babası (Eslem)-den rivâyet etti. Muhtemeldir ki, Zeyd (İbn-i Eslem)’in iki şeyhi vardır. (İbn-i Ömer ve Babası Eslem)[17]

------------------------------------------------

Câhil Bid’atçı Elbânî, Bu Rivâyet İçin Ne diyor?

------------------------------------------------

Elbânî şöyle diyor: Bu rivâyetin sıhhatli olduğu gerçek değildir. Zîra bu rivâyet, Medîne'li Dâvûd İbn-i Atâ’dan gelmektedir. et- Takrîb’de belirtildiği gibi, O, zayıftır.

Ez-Zübeyr İbn-i Bekkâr’ın O’ndan rivâyetini, El-Hâkim (3/334) nakleder ve hakkında konuşmaz, susar. Zehebî ise buna bir açıklama getirerek, Dâvûd metrûktür, der. Ayrıca rivâyet’in senedinde çelişki (ıztırab) dahî vardır. Bildiğimiz gibi, bunu, Hişam b. Sa’d, Zeyd b. Eslem’den rivâyet etmiştir ve rivâyetinde, İbn-i Ömer yerine, babasından, demiştir.[18] (Elbânî'nin sözü bitti.)

Deriz ki: Câhilliklerin ve hâin-liklerin neresinden başlasak ki?!..

Bir: Et- Takrîb’de, zayıftır denilmektedir, doğru.

İki: Lâkin, Hâfız Alâuddin Muğlatay, İkmâlü Tehzîbi’l-Ke-mâl’de,[19] “Dâvûd’un hadîsini, Hâkim, şâhid(haber)lerde,[20] rivâyet etmektedir” demektedir. Demek ki, Hâkim bu rivâyeti, bilmeden, kendi sahîhlik şartıyla çelişkiye düşerek, yapmadı. Aksine diğer sahîh rivâyetleri pekiştirmek için yaptı.

Üç: Şâhidlerde her zaman sıhhat şartı aranmaz. Nitekim Buhârî ve Müslim’de şâhid olarak yapılan bir çok rivâyetin senedinde kendinde (şiddetli olmayan) zayıflık bulunan râvîler vardır. Ancak her zayıf râvî de şâhid ve mütâbi’ olmağa elverişli değildir.[21] Ve her zayıflıkla suçlanan râvî, her zaman hadîsi zayıf yapmaz.

Dört: Zehebî, (Dâvûd terk edilen biridir) dediği yerde, başka şeyler dahî demişse de, Elbânî hâinlik yaparak, onları, Zehebî’nin şu sözünün başından makaslamıştır.

Zehebî şöyle diyordu: Bu (rivâyet), Banyâsî’nin Cüz’ünde âlî[22] bir isnâdla mevcûddur. Benzeri bir rivâyet, İbn-i Abbas’dan Sahîh olarak gelmiştir. Dâvûd ise metrûktür (kendisinden rivâyet terk edilen birisidir).[23]

Hâinliği görüyorsunuz değil mi?

Beş: Zübeyr İbn-i Bekâr ile Belâzürî’nin senedlerindeki farklılığı, yerini göstermeden, sanki kendisi bulmuş gibi, Fethu’l-Bârî’den alıp hemen, ızdırâbı yani çelişkiyi gördü ve keşfediverdi; ama aynı yerde İbn-i Hacer’in, Zeyd’in iki şeyhi olabilir, dediğini görmedi(!)

Öyle ya, olabilir ki, önce babasından almış, sonra da İbn-i Ömer’den almak şerefine kavuşmuştur. Veya, aynı hâdiseye şâhid olan babasını ve İbn-i Ömer’i dinlemiştir. Engel ne? Hevânın esîri olmak mı? Hâinliği seyrediyorsunuz değil mi? Diğer saçmalıklarla zamanınızı daha da zayi etmek istemem. Yeter…

Altı: Râvîyi veya senedi, Sağlam veya zayıf bulmak, büyük ölçüde ictihâdla alâkalı bir mes'eledir.,. Zayıftır diyenlere de vahiy gelmiyor. Öyleyse ne bildiniz, belki Dâvûd, Hâkim’e göre sağlamdır? Nitekim işinin zâhiri bunu göstermektedir.

Yedi: Kaldı ki, belli şartlarla teaddüd-i turuk/bir rivâyetin senedinin birden çok oluşu ile zayıf rivâyet hasen mertebesine çıkar. Yani, aynı mes'elede zayıflığı şiddetli olmayan değişik zayıf isnâdlarla gelen aynı haber, yolların birden fazla olmasıyla hasen mertebesine çıkar. Hasen Liğeyrihî hâline gelir ve delîl olur. Burada, yollar birden çok. Dolayısıyla, Hâkim’in bu rivâyetinin başka bir rivâyete Şâhid olmadığını farzetsek bile, başlı başına delîl olurdu.

Hâsılı, taarruzları boşunadır..

İmâm Kevserî devamla şöyle dedi: İbn-i Hacer, Fethu’l-Bârî’de şöyle diyor: Hz. Ömer radıyellâhu anhu'nun (Abbas’la tevessül ettikleri)ne dâir olan sözünde, onların Hz. Ömer radıyellâhu anhu'dan kendileri için Hz. Abbas radıyellâhu anhu'dan yağmur duâsı istemesi ma'nâsının olduğuna delâlet yoktur. Zîrâ, iki hâlde de (bu sözde) Nebî sallallâhu aleyhi ve sellem’den şefâat dileyerek, Allah celle celâlü-hû'dan yağmur istemeleri ihtimâli vardır.

İbn-i Rüşeyd şöyle demiştir: İmâm Buhârî, insanların ‘imâmdan yağmur duâsı yapmasını istemeleri’ başlığı ile evlâ yolla delîl getirmeyi murâd etti. Çünkü onlar, O’nunla Allah celle celâluhû’dan istiyorlar, Allah celle celâluhû da onlara yağmur yağdırıyorsa, (Allah celle celâluhû’dan) istemeleri için O'nu öne geçirmeleri daha münâsibdir. (Fethu’l-Bârî’den nakil bitti.)

İki hadîs Hâfızı İbn-i Hacer ve İbn-i Rüşeyd’in şu sözleri, O'nunla tevessül etmek demek, O'ndan duâ istemektir, diyerek vehimlere dalanların vehimleri(nin asılsız oldukları) hakkında hükmünü vermektedir. Tevessül ile duânın ne alâkası vardır?!.. Evet, bazen vesîle edinilen kimse, vesîle eden için duâ da eder. Ancak, bu, tevessülün ne Şer’an ne de lüğat olarak gösterdiği bir ma'nâ değildir.[24] (Kevserî'nin sözü bitti.)

Hem, bu âyeti, aklı putlaştırarak Şer’î bir sınırlandırıcı olmadan tahsîs veya takyîd etmek, Mü'minin cesâret edebileceği bir şey değildir. Yani Allah celle celâluhû’ya yaklaşmağa vesîle (vâsıta-sebeb) arayın, sözünü sınırlandırıp, Yâ Rabb!... Şu sâlih kulunun senin yanındaki hatırı[25] için beni bağışla, diyerek Allah celle celâluhû’ya yaklaşmağı bu âyetin dışında bırakmak hangi Şer'î, aklî ve luğavî delîl ile mümkindir?

------------------------------------------------

(İkinci Âyet)

Hâlbuki onlar, kâfirlere karşı, (O'nunla Allah'dan yardım ve) fetih istiyorlardı...

------------------------------------------------

(Hâlbuki onlar (Yehûdîler) kâfirlere karşı,  (O'nunla Allah'dan yardım ve ) fetih istiyorlardı..)[26]

Bu âyet-i celîlenin tefsîrinde, İbnü Ebî Hâtim[27], İbn-i Cerîr[28], Beğevî[29], Kurtubî,[30] ve Âlûsî[31] şu rivâyeti getiriyorlar:

(Yehûdîler'e bir musîbet geldiği, bir düşman ansızın onlara saldırdığı zaman, “Ey Allah’ım! Onlara karşı Âhir Zamanda gönderilecek olan, sıfatını Tevrat’ta bulmakta olduğumuz Nebî sallallâhu aleyhi ve sellem ile/onun hatırına bize yardım et” diye duâ ederlerdi.)

---------------------------------------------

Mühim Bir Nokta

------------------------------------------------

Buradaki, rivâyetin Sahîhlik derecesinden çok, bizce en mühim noktalardan biri, onun bu büyük müfessirler ve muhaddislerce kabûl görüp kitâblarına alınmasıdır. Böyle bir tevessülün açık âyetlere ters görülmemesidir. Hattâ bazı âyetleri daha anlaşılır kılan, tefsîr eden mâhiyyette görülmesidir. Kaldı ki bu rivâyet, İmâm Beyhekî'ye göre en az Hasen rütbesindedir. Zîrâ bu, kitâbı için gözetmeyi va'dettiği bir esastır.[32]

Peki bu İmâmlar hatâ etmiş olamazlar mı? Edebilirler... Ama siz ey zavallılar!.. Siz hatâ etmezsiniz, söyledikleriniz her zaman açık âyetlerin hükmüdür(!); değil mi?

Haya îmândandır.[33] Âmennâ…

------------------------------------------------

(Üçüncü Âyet)

Şâyet onlar kendilerine zulmettiklerinde... [34]

----------------------------------------------

(Şâyet onlar kendilerine zulmettiklerinde, sana gelseler ve Allah celle celâlühû'dan mağfiret isteseler ve Resûlullah sallallâhu aleyhi ve selem de onlar için mağfiret dilese, elbette Allah celle celâlühû'yu tevbeleri çok fazla kabûl edici ve çok merhamet edici olarak bulurlardı.)

Bu âyeti ölümden öncesi ile sınırlandırmak, hevâ îcâbı olan, hiçbir delîl bulunmaksızın yapılan bir sınırlandırmadır. Mutlak’ı mutlaklığı üzere bırakmak Ehl-i Hakk olan Ehl-i Sünnet’in ittifak ettiği husûslardandır. Sınırlandırma da ancak delîl ile olur. Hâlbuki burada âyeti sınırlandırıcı hiçbir delîl yoktur. Aksine Hanbelîlere varıncaya kadar, mezheblerin fakîhleri, bu âyetin ölümden sonrasını da içine aldığı görüşündedirler. [35]

------------------------------------------------

İmâm Hâfız Ebû Abdillâh Muhammed İbn-i Mûsâ İbn-i Nü’mân el- Mezâlî el Merrâküşî (607- 683) şöyle diyor: Bize rivâyet edildiğine göre Hâfız Ebû Sa’d es-Sem’ânî Ali radıyallahu anhu ve kerremellâhu vechehû’nun şöyle dediğini anlattı: Resûlüllah sallâhu aleyhi ve sellem’i defnettikten üç gün sonra yanımıza bir bedevî geldi, kendini Nebî sallallâhu aleyhi ve sellem’in kabri üstüne attı, toprağından başına saçtı ve şöyle dedi:

Söyledin ve sözünü işittik. Senden anladığımızı sen Allah’tan anladın. Sana indirilen âyetler arasında, (şâyet onlar kendilerine zulmettikler vakit sana gelseler,  hemen Allahtan af isteseler ve onlar için Resûl de af isteseydi, elbette Allah celle celâlühû’yu tevvâb ve rahîm olarak bulacaklardı) âyeti de vardı. Nefsime zulmettim ve benim için af dilemen maksadıyla geldim. Bunun üzerine kabirden hemen, (bağışlandın) diye ses geldi.[37]

İmâm Ebû Abdillâh Muhammed İbn-i Mûsâ İbn-i Nu’mân el- Mezâlî el Merrâküşî, yine kendi isnâdıyla, Muhamme İbn-i Nu’mân İbn-i Şibl el-Bâhilî’den şöyle dediğini rivâyet etti:[38]

Medîneye girdim ve Nebî sallallâhu aleyhi ve sellem’in kabrine vardım. Bir de gördüm ki, bir bedevî devesini hızlıca sürüyor. Hemen devesini çöktürdü ve bağladı. Sonra kabr-i şerîfe girdi ve güzelce bir selâm verip hoş bir duâ yaptı. Sonra da şöyle dedi: Anam babam hakkı içün yâ Resûlelleh sallallâhu naleyhi ve sellem! Kesinlikle Allah celle celâlühû seni vahyine hâs kıldı ve sana içinde evvelkilerin ve sonrakilerin ilmini topladığı bir kitâb indirdi ve kitâbında, (şâyet onlar kendilerine zulmettikler vakit sana gelseler ve hemen Allah’dan af isteselerdi, Resûl de onlar için af isteseydi, elbette Allah celle celâlühû’yu tevvâb ve rahîm olarak bulacaklardı) buyurdu. Dediği de haktır. Ben sana günahları i’tirâf ederek, seni Rabbine şefaatçı yaparak geldim. O da (şu âyetinde) va’dettiğidir. Sonra kabre döndü ve şöyle dedi:

Ey en hayırlısı, düzlükte kemikleri gömülenlerin!.. /Ve güzel koktuğu onların güzel kokusundan düzlüğün ve yüksek tepelerin.

Sensin o Nebî ki, umulur şefâati/ Sıratta, kaydığı zamanda ayaklar.

Canımdır fedâ o kabre ki, sensin sâkini/ Ondadır afâf, ondadır cömertlik, ondadır kerem.

Sonra da bineğine binip gitti. Ancak mağfiretle gittiğinde hiç şübhe etmiyorum İnşâellah.

Muhammed İbn-ü Abdillâh el-Utbî de bu haberi anlattı ve sonuna şu ilâveyi yaptı: “Derken uyuya kaldım ve hemen Nebî sallallâhu aleyhi ve sellem’i rüyâda gördüm, bana şöyle dedi: Ey Utbî! Bedevî’ye yetiş ve ona Allah celle celâlühû’nün onu bağışladığını müjdele.”

Merhûm Seyyîd Muhammed Alevî Mâlikî şöyle diyor: Bu haberi, İmâm Nevevî, (El-Îzâh: 498, el-Mecmû’: 8/276) Ebû’l-Vefâ İbn-ü Ukayl, İbn-i Kesîr, Tefsîru'l-Kurani’l-Azîm (1/520-521), Ebû Muhammed İbn-ü Kudâme, (El-Muğnî, 3:556), Ebû’l-Ferec İbn-i Kudâme, (Şerh-i Kebîr, 3: 495),Mensur İbn-i Yûnus, (Keşşafu’l-Kınâ’, 5:30), İmâm Kurtubî (El-Câmi’, 5:265) gibi büyük müfessirler ve muhaddisler nakletmiştir. Hattâ, (büyük fakîh koca muhaddis) İmâm Nevevi, Utbî’nin bedeviden naklettiği bu beytleri, Resûlullah sallallâhu aleyhi ve sellem’in kabrini ziyâret esnasında söylemenin müstehab olduğunu söylemiştir. (El-Mecmû', 8:274), (Mâlikî’den nakil son buldu.)

Mısbâh Muhakkiki Hüseyin Muhammed Ali Şükrî bu rivâyetin İbn-i Beşküvâl’in el-Kurbetü  ilâ Rabbi’l-Âlemîne bi’s-Salâti alâ Muhammedin Seyyidi’l-Mürselîn isimli eserinin 16/Â varağında olduğunu söylemektedir.

Bu rivâyetler muhtemelen ayrı hâdiselerden haber vermektedir. Zîra, Sem’ânî, Utbî nisbetinin, Utbe ibn-i Ebî Süfyân’ın çocukları için kullanıldığını söyledikten sonra, Utbî nesebiyle anılan üç-beş kişiyi tanıtıyor. Bunların içinde Sahâbî veya tâbiî olan görülmemektedir. Bu yüzden, olabilir ki, biri diğerinden mülhem olarak gerçekleşmiştir. Hâdiselerin aynı olma ihtimâli de vardır. Şu iki rivâyet, aynı hâdise ise Utbî Hz. Ali zamanında yaşamıştır. Bu takdîrde Utbî’nin sözünü ettiği bedevî şahıs da aynı sahâbîdir. Çünki, olabilir ki, Hz. Ali radıyallahu anh’ın gördüğü bu hâdiseye Sem’ânî'nin tanımadığı ve bilmediği bir Utbî de şâhid olmuştur.

Nevevî ve diğer büyük İmâmların hâdiseden müstehablık hükmünü çıkarmaları bu ihtimâli kuvvetlendirmektedir. İlim Semânî-nin bildiği ve söylediğiyle de sınırlı değildir. O’nun da zâten böyle bir iddiâsı yoktur. Hâdise birse de rivâyetler arasında çelişki yoktur. İki şekli de mümkindir.

----------------------------------------------

Hikâyenin Bizce En Mühim Noktalarından Bir Kısmı

------------------------------------------------

Bir: Bunca büyük muhaddisler ve müfessirlerce şu rivâyet'in kabûl görmesi ve Kur'an’ın açık âyet-lerine ters bulunmaması ve şirk kabûl edilmeyip, güzel bulunarak kitâblarına alınmasıdır. Hattâ, müs-tehab kabûl edilmesidir.

İki: Bin seneyi aşkındır, hiçbir müctehid, muhaddis, müfessir ve fakîh tarafından şirk olarak görülmemesi, kimsenin Nevevî’ye müşrik damgası vurmaması… İbn-i Kesîr’in meşhûr dediği bu hikâyeye, kendisi ve hiçbir âlim tarafından karşı çıkılmaması… Bâtıl olmadığında bir çeşit sükûtî bir icmâın gerçekleşmesi gibi yanlarıdır.

Üç: Bu rivâyetin sıhhat derecesi ise daha sonra gelecek olan başka bir husûstur…

Dört: Bir de bilenler bilir ki, sahîh bir isnâdı yoksa da (müctehid ve muhaddis) insanların kabûl ettiği hadîsin sahîh olduğuna hükmedilir.[39] Hattâ, Ümmet’in kabûl ettiği hadîs, bize göre Mütevâtir ma’nâ-sındadır. Çünki, büyük imâmlarımız-dan Cessâs, Ahkâmu’l-Kurân’ında bir başka münâsebetle şöyle dedi: Ümmet bu iki hadîsi her ne kadar gelişi âhâd olan/Mütevâtir ve Meşhûr olmayan yolla olsa da kabûl ile karşılamış ve almıştır. Bu yüzden Mütevâtir kapsamında olmuştur. Çünki, insanların kabûl ile karşılayıp aldığı Haber-i Vâhidler bizce birçok yerde açıkladığımız sebeble Müte-vâtir ma’nâsındadır.[40] (Cessâs’dan nakil bitti)

Beş: Utbî kıssası, yukarıdaki nakillerde de görüldüğü gibi âlimlerimizce kabûl gören ve muhtevâ-sıyla amel etmek müstehab kabûl edilen bir haberdir. O hâlde, bir görüşe göre, -senedi zayıf bile olsa- Sahîh, hattâ, Mütevâtir ma’nâ-sındadır.

Hâsılı, Utbî’nin haber verdiği bedevi’nin bu işi bir Tevessül’den ibârettir. Hakîkî fail Allah celle celâlühû’dur. Ve siz ey câhil yobazlar!... Hangi İslâm, hangi ilim, hangi irfan ve hangi hayâ ile bu ameli şirk, ve onu kabûl eden ve bununla amel eden bunca büyükleri müşrik ve kula ibâdet eden kimseler olarak kabûl edebilirsiniz?!...

------------------------------------------------

(Dördüncü Âyet)

“O Çağırdıkları, Onların En Yakın Olanları Hangileri İse, O’na Yaklaşmağa Vesîleyi Ararlar.”

-----------------------------------------------

(O (ilahlar olarak)[41] çağır(ıp ibâdet yap)dıkları,[42] onların (Allah celle celâluhû’ya) en yakın olanları hangileri ise, (onlar yine de), O’na (Allah’a) yaklaşmağa vesîleyi ararlar.)[43]

Bu âyetteki (yed’ûne) lafzı, Selef tarafından, “sesleniyorlar” şeklinde değil de (ya’budûne), “ibâdet ediyorlar” şeklinde tefsîr edilmiştir. Nitekim bu ma’nâlandırma İbn-ü Mes’ûd’dan sahîh rivâyetlerle gelmiştir.[44] Nasıl böyle olmasın ki, İmâm Buhârî ve diğerlerinin rivâye-tine göre Nebî sallallâhu aleyhi ve sellem Bedir’de geberen müşriklere seslenmiştir.[45] O’nu hangi dinsiz -hâşâ- “ölülere seslenmekle onlara ibâdet eden” biri olarak i’lân edebilir?!... Bu vesîle, amel diye de tefsîr edilmektedir ki, bu dahî doğrudur ve şahıslarla tevessülü de içine alır. Zîrâ, falanca için beni affet veya bana şu makamı ver demek, o sâlih kişiyi ben seviyorum bu bir sâlih amelimdir, bunun veya onun sâlih amelleri hatırı için beni affet, veya bana şunu ver demektir. Yani, zâtlarla tevessül dahi her bakımdan sâlih amellerle tevessüldür...

Suâl: Peki bunlar/âyette sözü edilenler hangi sâlih zâtlarla tevessül etmiş olabilirler?

Cevâb: Muhtemelen Âdem aley-hisselâm'ın, yaptığı gibi, onlar da Efendimiz sallallâhu aleyhi ve selem ile tevessül ediyor olabilirlerdi, ki, Âdem aleyhisselâm'ın bu tevessülü sahîh bir hadîsle sâbittir, nitekim ileride gelecektir. Tevessül’ün meşrûluğu için açık bir âyet olan bu âyeti tevessül aleyhine delîl olarak görebilecek kadar ilmi ve fıkhı olanları Allah celle celâluhû nazardan saklasın!.. Bir de, (kelimeleri yerlerinden tahrîf ediyorlar)[46] âyetinde de ifâde edildiği gibi, âyetin ma'nâsını ya bilerek veya bilmeyerek değiştirilmektedir. İleride bu bahis inşallah bir daha gelecektir.

------------------------------------------------

(Beşinci Âyet)

Mûsa Aleyhisselâm’ın Taraftarlarından Olan Kişi, Düşmanlarından Olan Kimseye Karşı Ondan Meded İstedi.[47]

------------------------------------------------

(Mûsa aleyhisselâm’ın taraftarlarından olan kişi, düşmanlarından olan kimseye karşı Ondan[48] ğavs/meded istedi.)[49]

Bu âyette Mûsâ aleyhisselâm’ın taraftarlarından olan biri düşmanlarından olan birisine karşı, bir kul olan Mûsâ aleyhisselâm'dan isti-ğase etti.[50] Bu, tevessül ma'nâsına bir şeydir. Gerçekte meded istenen ve eden Allah celle celâlühûdür.

Eğer, (bu âyetteki istiğase/ meded isteme, diriden istenilen bir mededdir, dirinin medede gücü yeter, ölünün ise yetmez) diyorsanız, biz de zâten bu âyeti, (ister diri olsun, ister ölü olsun, kulun, kuldan istiğase edebileceğine dâir bir delîl olarak buraya almıştık), deriz. İleride inşâellah İmâm Buhârî’den bunu te'yîd eden sahîh bir hadîs nakledeceğiz. Zîrâ biz Ehl-i Sünnet Müslümanlarının inancında, kudret, diri de olsa, müstakil olarak Allah celle celâluhû’dan bağımsız olarak, -O kadir kılmadıkça- bir mahlûka nisbet edilmez. Edilirse, bu, ya küfür olur, ya da sapıklık. Mahlûkun güç yetirmesi Allah celle celâluhû’nun bu gücü vermesiyle oluyorsa, -ki öyledir- bizce ölü ile diri arasında bu noktada hiçbir fark yoktur. Allah celle celâluhû mu'cize veya kerâmet yoluyla ölüye meded etme gücü vermeye kadirdir. Hattâ, ölü veya diri sıradan bir kul bile rü'yâsında (kalk namaz kıl, vakit geçmek üzere) veya (duvar üzerine yıkılacak kalk dışarı çık) diyerek size meded edebilir ki, gerçekte bu meded Allah celle celâluhû’dan, sebeb olarak da, o kuldan olur. Allah celle celâluhû’nun izni ve kadir kılmasıyla böyle bir meded olabiliyorsa, ve olmuş ise, bu inançla böyle bir mededi, kuldan beklemek neden câiz olmasın?... Lâ fâile illâ Hû... Ya’nî O’ndan başka hiçbir fâil(-i hakîkî) yoktur.. Çünki, âyetlerde şöyle buyruldu: “Sizi de yapmakta olduklarınızı da Allah yarattı.”[51] “Allah celle celâlühû her şeyi yaratandır.”[52]

(İnşâellâh devâm edecektir.)

[1] [Ahmed, Buhârî, Müslim, Ebû Dâvûd, Esmâ b. Ebî Bekr radıyellâhu anhâ’dan, Müslim, Âişe radıyellâhu anhâ’dan], Et-Teysîr: 2/454

[2] Şu zavallıların birçoklarıyla yurt içinde ve yurt dışında bu mevzû'da bir hayli münâzaralarımız oldu. Tek sermâyeleri câhillik, idrâksizlik, yalan ve kandırmaktan ibârettir. Münâkaşa için her zaman gözü açılmamış bilgisizleri ararlar. Hafif bir konuşmadan sonra işi şirretliğe ve ağız kalabalıklığına vardırır, haklarından gelemeyeceklerini gördükleri kimselerle bir daha bir araya gelmekten sakınırlar. Birçok da'vetlere rağmen selâmeti hep kaçmakta bulurlar. Muârızlarının eserlerini okumaya tahammül edemeyecek kadar yobazdırlar. Okusalar da bunu hakkı aramak maksadıyla yapmadıklarından gözleri doğruyu göremez halde kalırlar. Yeryüzünde haksız yere kibirlendikleri için bütün âyetleri görseler de onlara teslîm olamazlar; hidâyet yolunu görseler onu yol edinmezler; ama sapıklık ve taşkınlık yolunu görseler onu yol edinirler. Âyet ile âyetten çıkardıkları bâtıl ve fâsid manaları ve dahî hadîsle hadîsden anladıkları yanlış ma'nâları hep karıştırırlar; halt ederler. Birçok âlim(!) zevâtına yaptığımız nice da'vetler hep karşılıksız kalmıştır. Yine de hazırız, bekliyoruz.

[3] Sıhâh, ((و س ل/v-s-l)  maddesi), 4/1497), Muhtâru’s-Sıhah  ( ( و س ل/v-s-l)  maddesi), el-Misbah ((و س ل/v-s-l)  maddesi), Tâcu’l-Arûs ((و س ل /v-s-l)  maddesi),  

[4] Kâmûsü'l-Muhît ((و س ل /v-s-l)  maddesi, 1068 )

[5] Sıhâh, ((و س ل /v-s-l)  maddesi), 4/1497), Muhtâru’s-Sıhah  ( ( و س ل /v-s-l)  maddesi),

[6] Ahterî, ((و س ل /v-s-l)  maddesi),

[6] Ahterî, ((و س ل /v-s-l)  maddesi),

[7] İbnü’l-Esîr, en-Nihâye: 5/185

[8] Seyyid Şerîf, Tâ’rifât ((و س ل /v-s-l)  maddesi ):

[9] Zemahşerî, Keşşâf: 1/256. Keşşâf sâhib lüğat ma'nâsı olarak şu ifâdeyi kullanmıştır. Ondan sonraki ifâdelerinin tahlîli ise bir başka husustur.

[10] Sâffât: 96

[11] İmâm Karâfî, el-Furûk: 2/59-61(den seçilerek)

[12] Allah celle celâlühû’ya (yaklaşmaya, varmaya)

[13] Mâide: 35

[14] Ma'lûmdur ki, vesîle kendisiyle başka bir şeye yaklaşılacak her bir (gayr-ı meşrû' olmayan) şey, vâsıta ve tevessül de bu vâsıtayı elde etmek ve ona tutunmak idi. Bu, sâdece lüğatın umûmu/geneli ile olsaydı, yine de istidlâle/delîl getirmeye yeterdi; ma'nâyı, delâletiyle gösteren bir delîl olurdu ki bu delîl getirmede üçüncü mertebede bir kuvvete sâhibdir..

[15] [İbn-i Hacer, Fethu'l-Bârî: 2/519], Kevserî, Makâlât: 379

[16] [İbn-i Hacer, Fethu’l-Bârî: 2/398-399], Kevserî, Makâlât: Aynı sahîfe.

[17] İbn- i Hacer, Fethu’l-Bârî: 3/186

[18] Tevessül: 95-96

[19] Alâuddin Muğlatay, İkmâlü Tehzîbi’l-Kemâl: 4/ 259

[20] İhticâc yani tek başına olarak delîl getirmek için değil de, getirilen hücceti te’yîd ve takviye için

[21] İbn-i Kesîr, el- Bâisü’l-Hasîs: 57, Leknevî, Zaferu’l-Emânî: 319

[22] Râvîleri diğer isnâdlara nisbetle daha az onlardan daha kıymetli veya en az onlar kadar değerli bir isnâd.

[23] Hâkim, el-Müstedrek: 3/334

[24] Yani, düâ etmek ne lûğatın ne de Şerîat’ın Tevessüle yüklediği ma'nâ değildir.

[25] Ki, bu hâtır, O’nun sâlih amelleri yüzündendir.

[26] Bakara:89

[27] İbnü Ebî Hâtim: 1/171

[28] İbnü Cerîr: 2/333-336

[29] Beğevî: 1/93

[30] Kurtubî: 2/21

[31] Rûhu’l-Meânî: 1/320

[32] Delâilü'n-Nübüvve Mukaddimesi: 1/46

[33] [Müslim, Tirmizî, İbn-ü Ömer radiyellâhu anhu’dan], et-Teysîr: 1/510

[34] Nisa: 64

[35] Allâme Ğumârî şöyle diyor: Şu âyet hayât hâlini de ölüm hâlini de içine alacak umûmî/ma'nası genel olan bir âyettir. Onu bunlardan biriyle sınırlandırmak bir delîle muhtâcdır. O da burada yoktur.

 Eğer,  Âyete, umîmî olmak/genel olmak nereden geldi ki, onu, hayât hâliyle sınırlandırmak delîle muhtâc olsun? denilse,

 Şöyle deriz: Fiilin şart siyâkında/şarttan sonra  bulunmasından. Usûlde yerleşmiş bir kâide vardır: Fiil şart siyâkında bulunursa umûmî olur. Çünki fiil, kendinde nekire bir masdarı bulundurduğu için nekire ma'nâsındadır. Nefiyden veyâ şarttan sonra gelen nekire ise vaz' bakımından umûmî/genel olur.

İbn-i Kesîr bu âyetin tefsîrinde Bedevî'nin meşhûr hikâyesini zikretti. Onu, Beyhekî Şuab(u'l-Îmân)da, İbnü'l-Cevzî, Mesîru'l-Ğarâmi's-Sâkin'de ve İbn-i Asâkir, Târîh'de, Muhammed İbn-i Harb el-Hilâl'den rivâyet ettiler. (Utbînin kıssasını anlattı.)

Hâfız İbnü Abdi'l-Hâdî el-Makdisî şöyle dedi: Bu hikâyeyi, ba'zıları Utbî'den isnâdsız olarak rivâyet ettiler. Ba'zıları onu, Muhammed İbn-i Harb el-Hilâlî'den, rivâyet etmektedir. Kimileri de onu, Muhammed İbn-i Harb'den, O, Ebû'l-Hasen ez-Za'ferânî'den, O dahî Bedevî'den rivâyet etmektedir. Beyhekî bunu, Şuabu'l-Îmân kitabında muzlim/karanlık, râvîleri tanınmayan bir isnâd ile Muhammed İbn-i Yezîd el-Basrî'den, O da Ebû Harb el-Hilâlî'den rivâyet etti……(İbnü Abdi'l-Hâdî'den nakil bitti.)

Ben (Ğumârî) de şöyle derim: İbnü Abdi'l-Hâdî’nin anlattıkları, en fazla, hikâyenin zayif olmasını gerektirir. Çünki, râvîlerinde yalancı veya yalanla ithâm edilen bi kimseyi zikretmedi. Bilhassa, onu, İbn-i Kesîr zikredip hakkında bir şey söyleyerek onu tenkîd etmedi. Aynı şekilde, önceden de geçtiği gibi onu Beyhekî de rivâyet etti. Şu hikâyeyi Hâfız Sehâvî de el-Kavlü'l-Bedî'de zikretti. Üstelik biz onu delîl olarak ileri sürmek ve onunla hüccet beyân etmek için zikretmedik. Çünki biz hikâyeleri delîl getirmez ve onları hüccet kabûl etmeyiz. Biz onu sadece istînâs ve önceden getirdiğimiz âyetin umûm bildirdiğini îzâh için getirdik. Şu bakımdan ki, Bedevî -ki o bir Arab’dır- âyetten bunu anladı. Bununla beraber, Nebî sallallâhu aleyhi ve sellem rüyâ'da, onun hakkında şefâat etmesiyle,  Allah celle celâlühû'nun Bedevî'yi affettiğini haber verdi. Sonra bu kıssa için bir şâhid buldum: İbnü's-Sem'ânî, ed-Delâil'de şöyle dedi: Bize Ebû Bekr Hibetü'llâh ibnü'l-Ferec haber verdi. (O), bize, Ebû'l-Kâsim Yûsuf İbn-ü Muhammed İbn-ü Yûsuf el-Hatîb haber verdi (dedi). (O), bize Ebû'l-Kâsim Abdurrahmân İbn-ü Ömer İbn-ü Temîm el-Müeddeb haber verdi (dedi). (O), bize, İbrâhîm İbn-ü 'Allân rivâyet etti (dedi). (O), bize, Ali İbn-ü Muhammed İbn-ü Ali haber verdi,  (dedi). (O), bize Ahmed İbn-ü Heysem et-Tâî rivâyet etti (dedi). (O), bana babam, babasından, (O), seleme İbn-ü Küheyl'den, (O), Ebû Sâdık'dan, (O), Ali İbn-ü Ebî Tâlib radıyallâhu anhu'dan şöyle dediğini rivâyet etti (dedi):

Resûlüllah sallallâhu aleyhi ve sellem'i defnetmemizden sonra bir bedevî geldi ve kendini Nebî sallallâhu aleyhi ve sellem'in kabri üstüne attı, topraklarından başına saçtı ve şöyle dedi: 'Yâ Resûlellah sallallâhu aleyhi ve sellem! Söz söyledin/ ve sözünü işittik. Sen Allah celle celâlühû'dan (aldın) anladın, biz de senden (alıp) anladık. Allah celle celâlühû'nun indirdikleri arasında 'Şâyet onlar kendilerine zulmettiklerinde sana gelseler, Allah celle celâlühû'dan af dileseler ve Resûlüllah sallallâhu aleyhi ve sellem da onlar için af isteseydi Allah celle celâlühû'yu elbette tevvâb ve rahîm olarak bulacaklardı' âyeti de vardı. Ben kat’iyetle, kendime zulmettim ve benim için af istemen maksadıyla geldim.'

Ardından kabirden, affedildin!... diye seslenildi. (Rivâyet son buldu.)

Hâfız Süyûtî, bunu Tenvîru'l-Halek'de nakletti. İbnü Abdi'l-Hâdî, es-Sârimu'l-Münkî'de bu eser'e işâret ederek, isnâdını bazı yalancılar uydurdu dedi; ama bunu delîl ile açıkla(ya)madı. İbnü Abdi'l-Hâdî -hâfız olmasına rağmen- kendi görüşü için taassubda çok inad eden biridir. (Er-Reddü'l-Muhkem: 45-47)

[36] Bu Kıssayı önceki birkaç makâlede dahî zikrettik ise de, hem şu Tevessül mes’elesiyle doğrudan alâkası bulunması ve zihinlere iyice kazınması maksadıyla burada da bir daha nakletmeyi münâsib bulduk. Muhâtab ve bize hasım olanların bir şeyi bıktıracak kadar tekrâr etmelerindeki hedeflerini bir daha düşünmenizi istirhâm ediyoruz.

[37] Mısbâhu’z-Zalâm: 21     

 [37] [Bu rivâyeti benzeri bir lâfızla şu İmâmlar da rivâyet etti: İmâm Beyhakî, Şuabu’l-Îmân’da: 3/495,(4187), İmâm İbn-i Kesîr, Tefsîrinde: 2/306, İmâm Kurtubî, Tefsîrinde: 5/265, İmâm Nesefî, Tefsîrinde: 1/234, İmâm İbn-i Kudâme, el-Muğnî’de: 3/557, İmâm İzz b. Cemâa, Hidâyetü’s-Sâlik’de: 3/1383, İmâm İbnü’l-Cevzî, Müsîrul-Ğarâmi’s-Sâkin’de: 2/301, İmâm Sâlihî Sübülü’l-Hüdâ ve’r-Reşâd’da: 12/380, İmâm Semhûdî, Vefâu’l-Vefâ’da: 4/1361, İmâm Ebû’l-Yümn b. Asâkir, İthâfu’z-Zâir’de: 68-69, İmâm İbnü’n-Neccâr, ed-Dürretü’s-Semîne’de: 224, İmâm İbn-i Hacer el- Heytemî, Tühfetü’z-Züvvâr’da: 55], Kitâbı tahkik edip neşredenin dıp notu: Aynı yer (22)

[37] Mısbâhu’z-Zalâm: 22-23

[38] Mâlikî, Mefâhîm: 157-158

[39] [İbn-i Abdi’l-Berr, el-İstizkâr:1/203, Süyûtî, Tedrîbu’r-Râvî: 25,  İbn-i Hümâm, Fethu’l-Kadîr: 1/217,3/143, Dârekutnî (Mâlik’den): 4/40, Süyûtî, Teakkubât: 12,13], Tânevî, İ’lâ Mukaddimesi, Kavâid Fî Ulûmi’l-Hadîs: 39-40 

[40] [Cessâs, Ahkâmu’l-Kur’ân: 1/386], Tânevî, İ’lâ Mukaddimesi, Kavâid Fî Ulûmi’l-Hadîs: 40

[41] Celaleyn (Sâvî ile): 3/497

[42] [Melekler, Mesîh ve Uzeyr aleyhimesselâm, (İbn-ü Cerîr, İbn-ü Ebî Hâtim ve İbn-ü Merdûye, İbn-i Abbas radıyallahu anhümâ’dan.)],

 Ed- Dürrü’l- Mensûr: 5/305)

[43] İsrâ: 57

[44] [Abdurrezzâk, Firyâbî, Saîd İbn-ü Mansûr, İbn-ü Ebî Şeybe, Buhârî, Nesâî, İbn-ü Cerîr, İbn-ü Ebî Hâtim, Taberânî, Hâkim, İbn-ü Merdûye ve Ebû Nüaym, İbn-ü Mes’ûd radıyellâhu anhu’dan.] Ed-Dürrü’l-Mensûr: 5/305

[45] Bir: Nebî sallallâhu aleyhi ve sellem, Ehl-i Kalîb’e muttali' oldu ve buyurdu ki, Rabbinizin size va'dettiği(azâbı)ni hak/gerçek bul dunuz mu? O’na sallallâhu aleyhi ve sellem'e, ölülere mi sesleniyorsun? denildi. Bunun üzerine, Siz, onlardan daha çok işiten kimseler değilsiniz. Ancak, onlar cevâb veremezler, buyurdu.[45] [Buhârî, (1370) Ebû Dâvud, Tirmizî, Nesâî, İbn-i Mâce, İbn-ü Ömer radıyallâhu anhümâ’dan], İbn-i Receb, Ehvâlü'l-Kubûr: 133

İki: Resûlüllah sallallâhu aleyhi ve sellem efendimiz ölen müşriklere seslenerek, Ey Ebû Cehl İbn-i Hişâm!.. Ey Umeyye İbn-ü Halef!.. Ey Utbe İbn-i Rebîa!.. Rabbinizin size va'dettiğini gerçek bulmadınız mı yoksa? Doğrusu ben, Rabbimin bana va’dettiğini kesinlikle ger çek buldum, buyurunca, Ömer radıyallâhu anhu, O’na, Rûhsuz cesedlere nasıl konuşuyorsun, yâ Resûlellah? dedi. Efendimiz sallallâhu aleyhi ve sellem de, canım elinde olan Allah celle celâlühû’ya yemîn ederim ki, söylemekte olduğumu siz onlardan daha iyi işitmiyor sunuz, buyurdu.[45] [Buhârî (3976) ve Müslim (2875), Enes radıyallahu anhu’dan], İbn-i Receb, Ehvâlü'l-Kubûr : 132  

[46] Nisâ: 46, Mâide: 13

[47] Kasas: 5

[48] Mûsâ aleyhisselâm'dan

[49] Kasas: 5

[50] O'ndan medet istedi, O'na, yetiş imdâdıma, yetiş!.. dedi.

[51] Sâffât: 96

[52] Zümer: 62



 
 
 

 
Vesîle ve Tevessül -1-
 
Hüseyin AVNİ tarafından yazıldı.   
 
VESÎLE VE TEVESSÜL -1-
 
 
 
Hüseyin AVNİ
 
اَعُوذُ بِااللهِ مِنَ اَلشَّيْطَانِ اَلرَّجِيمِ بِسمِ اللهِ الرَّحْمَنِ الرَّحيِم
 
اَلْحَمْدُ الِلّهِ رَبِّ الْعاَلَمِينَ وَالصَّلاَةُ وَالسَّلاَمُ عَلىَ سَيِّدِناَ مُحَمَّدٍ وَأَلِه اَجْمَعِينَ
 
 
 
Bundan sonra…
 
Âyetleri ve hadîsleri geçmiş âlimlerimizin anlayıp anlattığı gibi değil de kısır akılları ve önü alınmaz bâtıl saplantıları ile tahrîf eden bir gürûh ile başı belâda yetim ve sâhibsiz bir nesiliz. İdârî yetimliğimizin yanında gayret, himmet ve cesâretten mahûm kalma ve bırakılmanın da sıkıntısını yaşiyoruz. Bütün bunlar, idârî himâyelere mazhâr olan asrın bedevî ve câhil ahmakları Yeni Hâricîlerin şirretliğine güç ve hız kazandırmaktadır. Böylece hakk ve hakîkat haksız ve sefîl mıymıntıların elinde şerre ve şirretlere boğdurulmaktadır. Câhillik, ğabîlik/idrâk-sizlik ve bedevîlikten başka sermâyesi olmayan şu ham Hâricîlerin işi Selefnâmına Selef'i karalamaktan ibârettir. Onların Selef dedikleri hakîkatte Selefolmayıp, Halfden/kötü sonrakilerden başkası değildir. Şunlara ilim, irfân ve cesâretle dur denilmesinin vakti çoktan geçmiştir Tahrîf ve tahrîb ederek Selef'e ters düştükleri mefhûmlardan biri de Vesîle ve Tevessüldür.
 
Asrımızın dev ulemâsının daha çok sapık Sünnetsizlere cevâb vermek niyetiyle yazdıkları ise neredeyse sayılamayacak kadar çoktur. Allâme Muhammed Bahît'n, Yûsuf Dücvî'nin İmâm Kevserî'nin, Yûsuf en-Nebhânî'nin, Hamdullâh ed-Dacvî’nin, Hâmid İbn-i Merzûk’un, Hasan Sekkâf'ın, Hamzavî'nin, Ğumârîler’in Muhammed Alevî Mâlikî'nin ve diğerlerinin yazdıkları eserler, kötü taassub sâhibi olmayan ehl-i insâfın her türlü takdîrinin üstündedir.
 
Şu husûsta şâz olarak gelen menfî sözler, sâdece İbn-i Teymiyye ve kör taklîdçileri İbnü'l-Kayyim, İbn-ü Abdi'l-Hâdî, İbn-ü Abdi'l-Vehhâb ve günümüzdeki fotokopilerine âiddir. Tevessül'ü reddedenlerin tek Selef'i İbn-i Teymiyye ve İbn-i Kayyim'dir. Başka da selefleri yoktur. Onların Selef derken gerçek maksadları budur. Âlimi ve câhiliyle koca bir Ümmet bir yana, şu şâz gürûh ise başka bir yana….
 
Biz şu çalışmayı taraflara âid onlarca kitabı okuyarak bir bakıma derlemiş olduk. Zîra şu âlimler, -müsbet ve menfî- neredeyse geriye diyecek başka bir şey de bırakma-dılar, dense yeridir. Kıymetli eserlerinden bir kısmı da Türkçeye kazandırıldı. Lâkin biz, daha çok hadîsler üzerinde sarf ettikleri mu-ğâlataların ve bedevîliklerin münâ-kaşasını esas aldık. Çünki, hadîs-den bir şey anlıyormuş gibi davranıp, o sâhaya vakit ayırmayan samîmî kimseleri aldatma ve zihinlerini karıştırma yoluna gitmektedirler. (Kendilerine verilmeyen (ni'met) ile doymuş gibi davranan, iki yalan elbisesini giyen/ tastamam yalancıgibidir)[1] hadîsindeki anlatılanlara tam uyan şu yalancı hokkabazların balonlarının söndürülmesi elzem oldu.[2]
 
Vesîle ve Tevessül ile Râbıta'yı aslında bir arada ele almak lâzımdır. Çünki Râbıta, aslındaVesîle ve Tevessül çeşitlerinden birisidir. O bakımdan Râbıta delîlleri ile onlara karşı getirilebilecek i'tirâzlar hemen hemen aynıdır. Kezâ, Tevessül delîlleri de Râbıta’nın hakîkatinin bir parçası olarak temelde Râbıta'ya da birer delîldirler. Dolayısıyla Râbı-ta'ya yapılabilecek i'tiraz ve inkârlar Vesîle ve Tevessül'e dahî yapılmış olur. Hâsılı, ileride verilecek etraflı bilgilerden de anlaşılacağı gibi, Vesîle ve Tevessül bir Cins olup Râbıta Onun nevilerinden birnev-idir/çeşitidir. Bu yüzden ayrı ayrı ele alınmaları her birinin tam anlaşılmamasına sebeb olabilir. Lâkin biz âciliyyeti sebebiyle Râbıta mes’ele-sini önceki makâlelerimizde işlemiştik; şimdi sadece Tevessülü tahkîk edeceğiz.
 
Biz burada Vesîle ve Tevessül bahsini bir mukaddime, beş mes’ele ve bir neticede açıklığa kavuşturmağa çalışacağız. Mukaddime, Vesîle ve Tevessül’un ne demek olduğu, Birinci Mes’ele, Tevessülün Kur'an’dan delîlleri, İkinci Mes’ele, Tevessülün Sünnetten delîlleri,Üçüncü Mes’ele Tevessül hakkında ulemânın söyledikleri, Dördüncü Mes’ele,Tevessülün bir kısmını inkâr edenlerin delîl zannettikleri şübheler,Beşinci Mes’ele,Tevessülü câiz görmeyenler, Netîcede, Tevessül’ün kısa ve hulâsa olarak Şer’î hükmü,hakkındadır.
 
------------------------------------------------
 
(Mukaddime)
 
Vesîle ve Tevessül
 
Ne Demektir?
 
------------------------------------------------
 
(Lüğatta Vesîle): Vesîle kendisiyle başka bir şeye yaklaşılacak şey demektir.[3] Vesîle, Vâsile;Pâdi-şâh yanındaki rütbe derece ve yakınlık…[4] Tevessül; “Bir işle bir şeye yaklaşmaktır”.[5] Veya yakın olmak[6]
 
(Istılahta Vesîle): Vesîle; aslında, kendisiyle bir şeye ulaşılan ve kendisiyle (bir şeye) yaklaşılan şey demektir. Hadîsde onunla kasdedilen, Allah Teâlâ’ya yakınlık demektir…[7] Vesîle,kendisiyle başkasına ulaşılan şey.[8]
 
İleride de etraflıca ele alınacak olduğu gibi, âyetlerde ve hadîslerde yer alan vesîle vetevessül, sâlih amelleri, Esmâ-i Hüsnâ’yı, şerefli zâtları ve nasslarla yasaklanmayan yani Allah ile Resûlü’nün yasaklamadığı her ne varsa onları Allah celle celâlühû'ya yaklaşmaya vâsıta/ araç etmek demektir.
 
------------------------------------------------
 
Âyette Geçen
 
“el-Vesîle” Lafzının Tahlîli
 
------------------------------------------------
 
(Bir): Keşşâf[9] gibi tefsîrlerde vesîleyi tefsîr ve îzâh sadedinde yer alan, (كل ما يتوسل به اى يتقرب)/Küllü mâ yütevesselü bihî, ey yütekarrebu…/kendi-siyle (bir şeye) tevessül edilen, yani yaklaşılan her bir şey şeklindeki ifâdelere bir ilim adamı gözü ile dikkatlice bakılacak olursa, Zemahşerî'nin şu ifâdelerin-deki, sûr/kuşatma içine alma lafzı olan(كل)/Küllü/hepsi kelimesi umûm/genellik bildirir ve her bir vesîleyi içine alır. El verir ki, Allah celle celâlühû ve Resûlü bu sebeb ve vesîleleri belli şekillerde sınırlandırmasın veya bir kısmını yasaklamasın. Hiç bir mü’min şübhe etmez ki, Allah celle celâlühû ve Resûl’ü, vesîleleri sınırlarlarsa artık vesîleler onlardan ibârettir, başkaları meşrû’ değildir. Yine bir takım vesîleleri yasaklarlarsa, artık onlara tutunmak câiz olmaz. Putlara ibâdeti Allah celle celâlühû'ya yaklaşmağa vesîle etmek gibi. Hâsılı bu vesîlelerden nasslarla emredilen veya bir şekilde teşvîk edilenler belli olup, ya Farz ya Vâcib ya Sünnet veya Müstehab vesîlelerdir. Şunlar, sınırlı olup güç ve tâkat sınırları içindedirler. Diğerleri ise Mübâh vesîlelerdir ki, kişi bunlara tutunmakta serbesttir. Maksadlara göre de hüküm alırlar.
 
İşte bu yüzden, vesî-leler şunlardan ibârettir, veyâ şu vesîlelerden başkası yasaktır, yâhud şu, şu vesîle yasaktır, ma'nâsında nass getirmedikçe hiçbir mü’min, şu vâsıta câiz değildir, diyemez. Derse, bilerek veya bilmeyerek ilâhlığını veya peygamberliğini ilân etmiş olur. Şâri’lik yapmaya kalkışmış olur. Biz hiç bir nass’da, vesîleler şunlardan ibârettir veya şu vesîlelerden başkası câiz değildir şeklinde ifâde görmedik…
 
(İki): Yine, şu âyette yer alan (الوسيلة)/el-vesîle kelimesindeki (ال)/el’in ma'nâsı, (ال)/elif-lâm'da bulunabilecek dört ma'nâdan hangisidir? Bunu ilmen doğru olarak ortaya koymak da âyetin dirâyet bakımından anlaşılmasını kolaylaştıracaktır.
 
Bir: Ahd-i Hâricî.Âyetlerde bilinmeyen bir vesîle'den bahsedilmiş, sonradan da önce o bahsedilenden bahsedilmiştir deniliyorsa, böyle bir şey yoktur. Dolayısıyla bu ma'nâda olamaz.
 
İki: Ahd-i Zihnî. Aklımızda şu vesîle'nin ma'nâsı belli olduğundan âyette bildiğimiz şu vesîlema'nâsına el-vesîle denilmiştir, deniliyorsa, bu ihtimâl de çok zayıf olduğundan onu ta'yin edecek delîle ihtiyâç vardır. Kim bunu iddiâ ediyorsa, iddiâsını yeterli delîllerle isbât etmeye mecbûrdur. Hattâ, biz harici karînelere/ip uçlarına ilâve olarak kat'î delîllerle kesin biliyoruz ki, bu değildir. Nitekim ileride etraflıca gelecektir.
 
Üç: İstiğrâk. Dâhil olduğunun bütün ferdlerini içine aldığını ifâde eder, denilecek ve buna göre ma’nâ verilecek olursa ve-sîlelerin tamâmını arayın, demek olur ki, bu takdîrde, meşrû' olmayan vesîleler de içine girer ve câiz olmaz. Veyâ, meşrû olmayan vesileleri gösteren nasslarla bu mahsustur / sınırlandırılmıştır.
 
Dört: Cins: Dâhil olduğu ismin cinsinden olanları içi-ne alır ki, hepsi de-mek olmaz. Buna göre vesîle cinsinden olanların nass-larla tahsîs edilen ve meşrû’ olmayanları dışarıda bı-rakılanların hâricin-deki meşrû' veya mübâh nev'inden olanlarının her bir ferdi olur. Bunlardan nasslarla belli olanlar, mahdûd olup kişinin gücü dâhilindedir. Diğerlerinde ise ferdler muhayyerdirler.
 
Evet, dince şirk, küfür, harâm ve mekrûh görülen şeyler, bu hükümler ister kat'î olsun, ister ictihâdî olsun, meşrû olmayan vesîlelerdir. Şu kadar var ki, şu meşrû’ olmamak, kat’î ise, veya hilâfsız/tartışmasız ictihâd-larla sâbit ise hiç bir mü’min aksini düşünemez. Makbûl olan ihtilâflı ictihâdlarla sâbit ise, hevâ esas alınmadıkça, tercîh erbâbın-dan dileyen dilediğini seçer. Kimse kimseye karşı çıkamaz. Lâkin, bir takım edebsiz câhillerin değil de mu’teber müctehid-lerden bir kısmının karşı çıkmasıyla ihtilâflı hâle gelen vesîle ve vâsıtalardan uzak durmak da en iyisidir.
 
Öyleyse, İslâm’daki ve bu arada Tasavvuftaki vesîlenin hiç bir delîli olmasa bile, inkârcıların şu inkârlarına delîl lâzımdır.
 
Kaldı ki, bu tevessül ameli, Kitâb, Sünnet, İcmâ, Ümmet'in tatbiki ve aklın hükmü ile câiz hattâ meşrû’, istenilen ve emredilen bir şeydir. İslâm âlimlerinin bu husûsta icmâ’ları vardır.
 
Ancak, câhil ve sapık bir sürü,
 
Tevessül’ün her çeşidini inkâr etmiştir. Diğer şâzz bir gürûh ise, esma-i hüsna ve kişinin kendi ameliyle olan tevessülü kabûl etmekle berâber, başkasının amelleri ve zâtlar ile olan tevessülü meşrû' kabûl etmemişlerdir.
 
Zamanımızdaki kimi câhil ve idrâksizler de bunların bu temelsiz görüşlerini daha da içinden çıkılmaz bir hâle sokup işi, Allah celle celâluhu ile kul arasına aracı konmaz çizgisine getirerek bir bakıma laiklerin görüşlerini benimsediklerini i'lân etmiş oldular. Müşriklerin meşrû' olmayan vâsıtalarından kurtulayım ve kurtarayım derken Allah celle celâlühû ve Resûlüllah sallallâhu aleyhi ve sellem’in emrettiği ve güzel bulduğu meşrû' vâsıtaları da meşrû' görmeyerek laiklerle aynı paralelde bir zihniyet içine girdiler; sapla samanı karıştırdılar.
 
Hâlbuki biraz ince bir düşünce ile bakıp zâtlarla tevessülün de sâlih amellerle tevessülolduğunu anlayabilmeliydiler. Ancak, bu ölçüde akılları ve falanca zât ile tevessülün, onun amelleriyle veya onu sevme sâlih ameliyle bir tevessül olduğunu fark edebilecek idrâkleri yok.. Bu husûstaki Kur'ân ve Sünnet delîllerini anlayabilecek ilim, fıkıh ve fehme sâhib bulunmamaktadırlar. Bu yüzden, güya tevhid endişesi taşıyan ama gerçekte maddecilik ve laiklik ile tıpa tıp aynı olan düşüncelerinde inâd ve ısrâr ederek sadece kendilerinin değil başkalarının da sapıtmasına sebeb olmaktadırlar.
 
Bir yanda, kişi ile Allah celle celâluhu arasına mahlûkun vâsıta (aracı) yapılamayacağınısöyleyen, öte yandan da, kişinin kendi sâlih amellerini öne sürerek tevessül edilebileceğiniifâ-de eden câhiller, Allah celle celâlu-hu’nun, Allah’tır, sizi ve yapmakta olduklarınızı yaratan[10] buyurduğunu ve amellerin de mahlûk olduğunu bilmezler mi aceb?
 
------------------------------------------------
 
Vesîleler Kaç Çeşittir?
 
------------------------------------------------
 
Mes’eleye bir de bir müctehid gözüyle bakalım:
 
İmâm Karâfî (Ö: 684) bu husûsta kısaca şöyle diyor:
 
Bazen (vesâil)/vesîleler, (ze-râi’) kelimesiyle anlatılır. Bu (zerîa), bizim arkadaşlarımızın (Mâlikîlerin) ıstılâhıdır. Mezhebimizde meşhûr olan, bu lafızdır. Bunun içün (Seddü’z-Zerî’a)derler ki ma’nâsı, fesâdın vesîlelerinin kökünü kazımak ve defetmektir. (Yâhud da suça götüren yolları tıkamak.) Artık zarar/bozukluk bulunmayan bir şey (başka bir) zarara vesîle/sebeb olursa Mâlik bu şeyi birçok sûretlerde yasaklamıştır. (Seddü’z-Zerî’a) -Mâlikîlerden birçoğunun zannettiği gibi- İmâm Mâlik’in mezhebinde bulun(up da başka mezheblerde bulunmay)an şeylerden değildir…
 
Aksine, Zerâi’/vesîleler üç çeşittir:
 
(Birincisi), Müslümanların yollarında kuyu kazmak gibi, Ümmet’in yasaklanmasında sözbirliği ettiği vesîlelerdir. Zîrâ bu (kuyu kazmak), insanların kuyularda helâk olmasına götüren bir vesîledir.
 
((İkinci)) bir vesîle daha vardır ki, Ümmet onun yasaklanmamasında sözbirliği etmiştir. Çünki bu yasaklanmayacak bir vesîledir/yoldur. Şarab yapılacağı korkusuyla üzüm zirâati yapmamak ve zinâ edilir korkusuyla evleri yan yana yapmamak gibi…
 
((Üçüncü)) bir kısım vesîleler daha vardır ki Ümmet bunların yasaklanıp yasaklanmaması hakkında anlaşmazlığa düşmüşdür. (Bir malı) on dirheme satıp Beş dirheme satın almak gibi…
 
Bilesin ki, zerî’anın yasaklanması, nasıl (bazen) vâcib ise, açılması/serbest bırakılması da (bazen) vâcib, (bazen) mekrûh ve (bazen) mübâh olur. Çünki Zerî’a vesîle demektir. Nasıl ki haramın vesîlesi haram ise, vâcib’in vesîlesi de vâcibdir.
 
Ahkâmın kaynakları iki kısımdır:
 
((Birincisi)), (Makâsıd)dır ki, bunlar maslahatları/faydaları ve mefsedetleri/zararları içinde bulundurur.
 
((İkincisi de))(Vesîleler)dir ki bunlar şu maksadlara götüren yollardır/sebeblerdir. En yüksek mak-sadlara götüren vesîleler, vesîlelerin en üstünü, maksadların en kötüsüne götüren vesîleler, vesîlelerin en kötüsü, maksadların orta hallilerine götüren vesîleler de vesîlelerin orta hallileridir.[11] (Karâfî’den nakil son buldu)
 
------------------------------------------------
 
 
(Birinci Mes’ele)
 
Vesîle ve Tevesül’ün Kurân’dan Bir Takım Delîlleri
 
------------------------------------------------
 
Ma'nâsının şümûlü/kapsamı, bizim burada sadedinde olduğumuz Tevessül’ü de içine aldığı kanâatini taşıdığımız beş âyet getireceğiz.
 
---------------------------------------------
 
(Birinci Âyet)
 
O’na vesîleyi arayınız.
 
---------------------------------------------
 
(O’na[12] (ulaşmaya) vesîleyi arayınız.) [13]
 
Bu âyet, çerçevesini çizdiğimiz vesîle ve tevessülün de meşrû' olduğunun bir delîli olup, îmânla, amellerle ve şahıslarla tevessül etmeyi dahî içine alır. Hattâ müfterî ve gevezelerin çenebazlıklarına rağmen, tevessül denilince her ikisi de hemen akla gelir.
 
Bu âyetin, şahıslarla da tevessül etmeyi içine aldığını söylemek ne sırf rey/görüş iledir, ne de lüğatın genelliği iledir.[14]Aksine bu,
 
İbnu Abdi'l-Berr’in el-İstîâb’ın-daki bir rivâyette vardır: Hz. Ömer radıyellâhu anh, Hz. Abbas radıyellâhu anhümâ ile istiska ettikten sonra şöyle demişti: Vallahi bu Allah celle celâluhû'ya bir vesîledir ve O'nun katından bir rütbedir.[15]
 
Yine Fethu’l-Bârî’de[16]geçtiğine göre, Zübeyr İbn-i Bekkâr’ın El-Ensâb’ında geçen, Hz. Ömer’in radıyellâhu anh şu sözünü de buna ekleyebilirsiniz; “O’nu (Abbas’ı) Allah(celle celâluhû’y)a vesîle edininiz.”
 
Bu sözden, ondan düâ isteyiniz ma'nâsı anlaşılmaz. Zîrâ Hz. Ömer radıyellâhu anh ondan düâ istemiş, O da duâ etmek üzere öne geçmişti. Mü'minlerin Emîri’nin O'ndan duâ istemesi, O’nun da bunun için öne geçmesinden sonra, Hz. Ömer radıyellâhu anhu’nun bu sözünden ancak,
 
O’nunla Allah celle celâlu-hû’ya tevessül ediniz, yani, Allah celle celâluhû’ya, 'bu zâtın hatırı için, bu ihtiyacımızı yerine getir,' diye yalvarınız, ma'nâsına gelir. Nitekim Hz. Ömer radıyellâhu anhu’nun kendisi de öyle yapmıştı. (Kevserî’nin sözü bitti)
 
------------------------------------------------
 
Zübeyr İbn-i Bekkâr
 
Rivâyeti’nin Tahlîli
 
------------------------------------------------
 
Zübeyr İbn-i Bekkâr’ın el-Ensâb’ıelimizde mevcûd olmadığından senedi hakkında bir şey diyemiyeceksek de, İbn-i Hacer gibi bir Muhaddisin istimâl ettiği şu rivâyet hakkında bir ölçüde peşin bir i'timâdımızın olması, aksi sübût bulmadıkça, ilme ve edebe ters mi olur, dersiniz? Hayır…
 
Ancak, buna rağmen şu rivâyeti, Zübeyr İbn-i Bekkâr yoluyla, Hâkim de, el-Müstedrek’inde yapmıştır.
 
------------------------------------------------
 
Hâkim’in Rivâyeti
 
------------------------------------------------
 
Hâkim, Ebû Zekeriyâ Yahyâ b. Muhammed el- Anberî’den O, Hasan b. Ali b. Nasr’dan. O, Zübeyr b. Bekkâr’dan, O, Sâide b. Ubeydillah el- Müzenî’den, O, Dâvûd b. Atâ el Medenî’den, O, Zeyd b. Eslem’den, O, İbn-i Ömer’den…rivâyet etti. Hâkim bu rivâyeti yapar ve susar. Bir şey demez. Bu haberde geçen, İbn-i Abbas’ın düâsının sıfatını,
 
Zübeyr İbn-i Bekkâr açıkladı. Zübeyr İbn-i Bekâr, bunu yine Dâvûd yoluyla, Atâ’dan, O, Zeyd İbn-i Eslem’den, O, İbn-i Ömer’den rivâyet etti….
 
Ömer onlara, O’nu, başınıza gelmiş olan (kuraklık) musîbeti için Allah’a vesîle edininiz, dedi.
 
Belâzürî, bunu, Hişâm İbn-i Sa’d yolundan, Zeyd İbn-i Eslem’den, O, İbn-i Ömer yerine Babası (Eslem)-den rivâyet etti. Muhtemeldir ki, Zeyd (İbn-i Eslem)’in iki şeyhi vardır. (İbn-i Ömer ve Babası Eslem)[17]
 
------------------------------------------------
 
Câhil Bid’atçı Elbânî, Bu Rivâyet İçin Ne diyor?
 
------------------------------------------------
 
Elbânî şöyle diyor: Bu rivâyetin sıhhatli olduğu gerçek değildir. Zîra bu rivâyet, Medîne'li Dâvûd İbn-i Atâ’dan gelmektedir. et- Takrîb’de belirtildiği gibi, O, zayıftır.
 
Ez-Zübeyr İbn-i Bekkâr’ın O’ndan rivâyetini, El-Hâkim (3/334) nakleder ve hakkında konuşmaz, susar. Zehebî ise buna bir açıklama getirerek, Dâvûd metrûktür,der. Ayrıca rivâyet’in senedinde çelişki (ıztırab) dahî vardır. Bildiğimiz gibi, bunu, Hişam b. Sa’d, Zeyd b. Eslem’den rivâyet etmiştir ve rivâyetinde, İbn-i Ömer yerine, babasından, demiştir.[18](Elbânî'nin sözü bitti.)
 
Deriz ki:Câhilliklerin ve hâin-liklerin neresinden başlasak ki?!..
 
Bir: Et- Takrîb’de, zayıftır denilmektedir, doğru.
 
İki:Lâkin, Hâfız Alâuddin Muğlatay, İkmâlü Tehzîbi’l-Ke-mâl’de,[19]“Dâvûd’un hadîsini, Hâkim, şâhid(haber)lerde,[20] rivâyet etmektedir” demektedir. Demek ki, Hâkim bu rivâyeti, bilmeden, kendi sahîhlik şartıyla çelişkiye düşerek, yapmadı. Aksine diğer sahîh rivâyetleri pekiştirmek için yaptı.
 
Üç:Şâhidlerde her zaman sıhhat şartı aranmaz. Nitekim Buhârî ve Müslim’de şâhid olarak yapılan bir çok rivâyetin senedinde kendinde (şiddetli olmayan) zayıflık bulunan râvîler vardır. Ancak her zayıf râvî de şâhid ve mütâbi’ olmağa elverişli değildir.[21] Ve her zayıflıkla suçlananrâvî, her zaman hadîsi zayıf yapmaz.
 
Dört:Zehebî, (Dâvûd terk edilen biridir)dediği yerde, başka şeyler dahî demişse de, Elbânî hâinlik yaparak, onları, Zehebî’nin şu sözünün başından makaslamıştır.
 
Zehebî şöyle diyordu:Bu (rivâyet), Banyâsî’nin Cüz’ünde âlî[22] bir isnâdla mevcûddur. Benzeri bir rivâyet, İbn-i Abbas’dan Sahîh olarak gelmiştir. Dâvûd ise metrûktür (kendisinden rivâyet terk edilen birisidir).[23]
 
Hâinliği görüyorsunuz değil mi?
 
Beş: Zübeyr İbn-i Bekâr ile Belâzürî’nin senedlerindeki farklılığı, yerini göstermeden, sanki kendisi bulmuş gibi, Fethu’l-Bârî’den alıp hemen, ızdırâbı yani çelişkiyi gördü ve keşfediverdi; ama aynı yerde İbn-i Hacer’in, Zeyd’in iki şeyhi olabilir, dediğini görmedi(!)
 
Öyle ya, olabilir ki, önce babasından almış, sonra da İbn-i Ömer’den almak şerefine kavuşmuştur. Veya, aynı hâdiseye şâhid olan babasını ve İbn-i Ömer’i dinlemiştir. Engel ne? Hevânın esîri olmak mı? Hâinliği seyrediyorsunuz değil mi? Diğer saçmalıklarla zamanınızı daha da zayi etmek istemem. Yeter…
 
Altı:Râvîyi veya senedi, Sağlam veya zayıf bulmak, büyük ölçüde ictihâdla alâkalı bir mes'eledir.,. Zayıftır diyenlere de vahiy gelmiyor. Öyleyse ne bildiniz, belki Dâvûd, Hâkim’e göresağlamdır? Nitekim işinin zâhiri bunu göstermektedir.
 
Yedi:Kaldı ki, belli şartlarla teaddüd-i turuk/bir rivâyetin senedinin birden çok oluşu ile zayıf rivâyet hasen mertebesine çıkar. Yani, aynı mes'elede zayıflığı şiddetli olmayan değişik zayıf isnâdlarla gelen aynı haber, yolların birden fazla olmasıyla hasen mertebesine çıkar. Hasen Liğeyrihî hâline gelir ve delîl olur.Burada, yollar birden çok. Dolayısıyla, Hâkim’in bu rivâyetinin başka bir rivâyete Şâhid olmadığını farzetsek bile, başlı başına delîl olurdu.
 
Hâsılı, taarruzları boşunadır..
 
İmâm Kevserî devamla şöyle dedi: İbn-i Hacer, Fethu’l-Bârî’de şöyle diyor: Hz. Ömer radıyellâhu anhu'nun (Abbas’la tevessül ettikleri)ne dâir olan sözünde, onların Hz. Ömer radıyellâhu anhu'dan kendileri için Hz. Abbas radıyellâhu anhu'dan yağmur duâsı istemesi ma'nâsının olduğuna delâlet yoktur. Zîrâ, iki hâlde de (bu sözde) Nebî sallallâhu aleyhi ve sellem’den şefâat dileyerek, Allah celle celâlü-hû'dan yağmur istemeleri ihtimâli vardır.
 
İbn-i Rüşeyd şöyle demiştir:İmâm Buhârî, insanların ‘imâmdan yağmur duâsı yapmasını istemeleri’başlığı ile evlâ yolla delîl getirmeyi murâd etti. Çünkü onlar, O’nunla Allah celle celâluhû’dan istiyorlar, Allah celle celâluhû da onlara yağmur yağdırıyorsa, (Allah celle celâluhû’dan) istemeleri için O'nu öne geçirmeleri daha münâsibdir. (Fethu’l-Bârî’den nakil bitti.)
 
İki hadîs Hâfızı İbn-i Hacer ve İbn-i Rüşeyd’in şu sözleri, O'nunla tevessül etmek demek, O'ndan duâ istemektir, diyerek vehimlere dalanların vehimleri(nin asılsız oldukları) hakkında hükmünü vermektedir. Tevessül ile duânın ne alâkası vardır?!.. Evet, bazen vesîle edinilen kimse,vesîle eden için duâ da eder. Ancak, bu, tevessülün ne Şer’an ne de lüğat olarak gösterdiği bir ma'nâ değildir.[24] (Kevserî'nin sözü bitti.)
 
Hem, bu âyeti, aklı putlaştırarak Şer’î bir sınırlandırıcı olmadan tahsîs veya takyîd etmek, Mü'minin cesâret edebileceği bir şey değildir. Yani Allah celle celâluhû’ya yaklaşmağa vesîle(vâsıta-sebeb) arayın, sözünü sınırlandırıp, Yâ Rabb!... Şu sâlih kulunun senin yanındaki hatırı[25] için beni bağışla, diyerek Allah celle celâluhû’ya yaklaşmağı bu âyetin dışında bırakmak hangi Şer'î, aklî ve luğavî delîl ile mümkindir?
 
------------------------------------------------
 
(İkinci Âyet)
 
Hâlbuki onlar, kâfirlere
 
karşı, (O'nunla Allah'dan yardım ve) fetih istiyorlardı...
 
------------------------------------------------
 
(Hâlbuki onlar (Yehûdîler) kâfirlere karşı,  (O'nunla Allah'dan yardım ve ) fetih istiyorlardı..)[26]
 
Bu âyet-i celîlenin tefsîrinde, İbnü Ebî Hâtim[27], İbn-i Cerîr[28], Beğevî[29], Kurtubî,[30] ve Âlûsî[31] şu rivâyeti getiriyorlar:
 
(Yehûdîler'e bir musîbet geldiği, bir düşman ansızın onlara saldırdığı zaman, “Ey Allah’ım! Onlara karşı Âhir Zamanda gönderilecek olan, sıfatını Tevrat’ta bulmakta olduğumuz Nebî sallallâhu aleyhi ve sellem ile/onun hatırına bize yardım et” diye duâ ederlerdi.)
 
------------------------------------------------
 
Mühim Bir Nokta
 
------------------------------------------------
 
Buradaki, rivâyetin Sahîhlik derecesinden çok, bizce en mühim noktalardan biri, onun bu büyük müfessirler ve muhaddislerce kabûl görüp kitâblarına alınmasıdır. Böyle bir tevessülünaçık âyetlere ters görülmemesidir. Hattâ bazı âyetleri daha anlaşılır kılan, tefsîr eden mâhiyyette görülmesidir. Kaldı ki bu rivâyet, İmâm Beyhekî'ye göre en az Hasen rütbesindedir. Zîrâ bu, kitâbı için gözetmeyi va'dettiği bir esastır.[32]
 
Peki bu İmâmlar hatâ etmiş olamazlar mı? Edebilirler... Ama siz ey zavallılar!.. Siz hatâ etmezsiniz, söyledikleriniz her zaman açık âyetlerin hükmüdür(!); değil mi?
 
Haya îmândandır.[33]Âmennâ…
 
------------------------------------------------
 
(Üçüncü Âyet)
 
Şâyet onlar kendilerine zulmettiklerinde... [34]
 
------------------------------------------------
 
(Şâyet onlar kendilerine zulmettiklerinde, sana gelseler ve Allah celle celâlühû'dan mağfiret isteseler ve Resûlullah sallallâhu aleyhi ve selem de onlar için mağfiret dilese, elbette Allah celle celâlühû'yu tevbeleri çok fazla kabûl edici ve çok merhamet edici olarak bulurlardı.)
 
Bu âyeti ölümden öncesi ile sınırlandırmak, hevâ îcâbı olan, hiçbir delîl bulunmaksızın yapılan bir sınırlandırmadır. Mutlak’ı mutlaklığı üzere bırakmak Ehl-i Hakk olan Ehl-i Sünnet’in ittifak ettiği husûslardandır. Sınırlandırma da ancak delîl ile olur. Hâlbuki burada âyeti sınırlandırıcı hiçbir delîl yoktur. Aksine Hanbelîlere varıncaya kadar, mezheblerin fakîhleri, bu âyetin ölümden sonrasını da içine aldığı görüşündedirler. [35]
 
------------------------------------------------
 
Utbî Kıssası[36]
 
------------------------------------------------
 
İmâm Hâfız Ebû Abdillâh Muhammed İbn-i Mûsâ İbn-i Nü’mân el- Mezâlî el Merrâküşî(607- 683) şöyle diyor: Bize rivâyet edildiğine göre Hâfız Ebû Sa’d es-Sem’ânî Ali radıyallahu anhu ve kerremellâhu vechehû’nun şöyle dediğini anlattı: Resûlüllah sallâhu aleyhi ve sellem’i defnettikten üç gün sonra yanımıza bir bedevî geldi, kendini Nebî sallallâhu aleyhi ve sellem’in kabri üstüne attı, toprağından başına saçtı ve şöyle dedi:
 
Söyledin ve sözünü işittik. Senden anladığımızı sen Allah’tan anladın. Sana indirilen âyetler arasında, (şâyet onlar kendilerine zulmettikler vakit sana gelseler, hemen Allahtan af isteseler ve onlar için Resûl de af isteseydi, elbette Allah celle celâlühû’yu tevvâb ve rahîm olarak bulacaklardı) âyeti de vardı. Nefsime zulmettim ve benim için af dilemen maksadıyla geldim. Bunun üzerine kabirden hemen, (bağışlandın) diye ses geldi.[37]
 
İmâm Ebû Abdillâh Muhammed İbn-i Mûsâ İbn-i Nu’mân el- Mezâlî el Merrâküşî, yine kendi isnâdıyla, Muhamme İbn-i Nu’mân İbn-i Şibl el-Bâhilî’den şöyle dediğini rivâyet etti:[38]
 
Medîneye girdim ve Nebî sallallâhu aleyhi ve sellem’in kabrine vardım. Bir de gördüm ki, bir bedevî devesini hızlıca sürüyor. Hemen devesini çöktürdü ve bağladı. Sonra kabr-i şerîfe girdi ve güzelce bir selâm verip hoş bir duâ yaptı. Sonra da şöyle dedi: Anam babam hakkı içün yâ Resûlelleh sallallâhu naleyhi ve sellem! Kesinlikle Allah celle celâlühû seni vahyine hâs kıldı ve sana içinde evvelkilerin ve sonrakilerin ilmini topladığı bir kitâb indirdi ve kitâbında, (şâyet onlar kendilerine zulmettikler vakit sana gelseler ve hemen Allah’dan af isteselerdi, Resûl de onlar için af isteseydi, elbette Allah celle celâlühû’yu tevvâb ve rahîm olarak bulacaklardı)buyurdu. Dediği de haktır. Ben sana günahları i’tirâf ederek, seni Rabbine şefaatçı yaparak geldim. O da (şu âyetinde) va’dettiğidir. Sonra kabre döndü ve şöyle dedi:
 
Ey en hayırlısı, düzlükte kemikleri gömülenlerin!.. /Ve güzel koktuğu onların güzel kokusundan düzlüğün ve yüksek tepelerin.
 
Sensin o Nebî ki, umulur şefâati/ Sıratta, kaydığı zamanda ayaklar.
 
Canımdır fedâ o kabre ki, sensin sâkini/ Ondadır afâf, ondadır cömertlik, ondadır kerem.
 
Sonra da bineğine binip gitti. Ancak mağfiretle gittiğinde hiç şübhe etmiyorum İnşâellah.
 
Muhammed İbn-ü Abdillâh el-Utbî de bu haberi anlattı ve sonuna şu ilâveyi yaptı: “Derken uyuya kaldım ve hemen Nebî sallallâhu aleyhi ve sellem’i rüyâda gördüm, bana şöyle dedi: Ey Utbî! Bedevî’ye yetiş ve ona Allah celle celâlühû’nün onu bağışladığını müjdele.”
 
 
 
ĞURABÂ -30-
 
Merhûm Seyyîd Muhammed Alevî Mâlikî şöyle diyor: Bu haberi, İmâm Nevevî, (El-Îzâh: 498, el-Mecmû’: 8/276) Ebû’l-Vefâ İbn-ü Ukayl, İbn-i Kesîr, Tefsîru'l-Kurani’l-Azîm (1/520-521),Ebû Muhammed İbn-ü Kudâme, (El-Muğnî, 3:556),Ebû’l-Ferec İbn-i Kudâme, (Şerh-i Kebîr, 3: 495),Mensur İbn-i Yûnus, (Keşşafu’l-Kınâ’, 5:30), İmâm Kurtubî (El-Câmi’, 5:265) gibi büyük müfessirler ve muhaddisler nakletmiştir. Hattâ, (büyük fakîh koca muhaddis) İmâm Nevevi, Utbî’nin bedeviden naklettiği bu beytleri, Resûlullah sallallâhu aleyhi ve sellem’in kabrini ziyâret esnasında söylemenin müstehab olduğunu söylemiştir. (El-Mecmû', 8:274),(Mâlikî’den nakil son buldu.)
 
Mısbâh Muhakkiki Hüseyin Muhammed Ali Şükrî bu rivâyetin İbn-i Beşküvâl’in el-Kurbetü ilâ Rabbi’l-Âlemîne bi’s-Salâti alâ Muhammedin Seyyidi’l-Mürselîn isimli eserinin 16/Â varağında olduğunu söylemektedir.
 
Bu rivâyetler muhtemelen ayrı hâdiselerden haber vermektedir. Zîra, Sem’ânî, Utbînisbetinin, Utbe ibn-i Ebî Süfyân’ın çocukları için kullanıldığını söyledikten sonra, Utbînesebiyle anılan üç-beş kişiyi tanıtıyor. Bunların içinde Sahâbî veya tâbiî olan görülmemektedir. Bu yüzden, olabilir ki, biri diğerinden mülhem olarak gerçekleşmiştir. Hâdiselerin aynı olma ihtimâli de vardır. Şu iki rivâyet, aynı hâdise ise Utbî Hz. Ali zamanında yaşamıştır. Bu takdîrde Utbî’nin sözünü ettiği bedevî şahıs da aynı sahâbîdir. Çünki, olabilir ki, Hz. Ali radıyallahu anh’ın gördüğü bu hâdiseye Sem’ânî'nin tanımadığı ve bilmediği bir Utbî de şâhid olmuştur.
 
Nevevî ve diğer büyük İmâmların hâdiseden müstehablık hükmünü çıkarmaları bu ihtimâli kuvvetlendirmektedir. İlim Semânî-nin bildiği ve söylediğiyle de sınırlı değildir. O’nun da zâten böyle bir iddiâsı yoktur. Hâdise birse de rivâyetler arasında çelişki yoktur. İki şekli de mümkindir.
 
 
 
------------------------------------------------
 

 
Hikâyenin Bizce En Mühim
 
Noktalarından Bir Kısmı
 
------------------------------------------------
 
Bir: Bunca büyük muhaddisler ve müfessirlerce şu rivâyet'in kabûl görmesi ve Kur'an’ın açık âyet-lerine ters bulunmaması ve şirk kabûl edilmeyip, güzel bulunarak kitâblarına alınmasıdır. Hattâ, müs-tehab kabûl edilmesidir.
 
İki: Bin seneyi aşkındır, hiçbir müctehid, muhaddis, müfessir ve fakîh tarafından şirk olarak görülmemesi, kimsenin Nevevî’ye müşrik damgası vurmaması… İbn-i Kesîr’in meşhûr dediği bu hikâyeye, kendisi ve hiçbir âlim tarafından karşı çıkılmaması… Bâtıl olmadığında bir çeşit sükûtî bir icmâın gerçekleşmesi gibi yanlarıdır.
 
Üç: Bu rivâyetin sıhhat derecesi ise daha sonra gelecek olan başka bir husûstur…
 
Dört: Bir de bilenler bilir ki, sahîh bir isnâdı yoksa da (müctehid ve muhaddis) insanların kabûl ettiği hadîsin sahîh olduğuna hükmedilir.[39] Hattâ, Ümmet’in kabûl ettiği hadîs, bize göreMütevâtir ma’nâ-sındadır. Çünki, büyük imâmlarımız-dan Cessâs, Ahkâmu’l-Kurân’ında bir başka münâsebetle şöyle dedi: Ümmet bu iki hadîsi her ne kadar gelişi âhâd olan/Mütevâtir ve Meşhûr olmayan yolla olsa da kabûl ile karşılamış ve almıştır. Bu yüzden Mütevâtir kapsamında olmuştur. Çünki, insanların kabûl ile karşılayıp aldığı Haber-i Vâhidler bizce birçok yerde açıkladığımız sebeble Müte-vâtir ma’nâsındadır.[40] (Cessâs’dan nakil bitti)
 
Beş: Utbî kıssası, yukarıdaki nakillerde de görüldüğü gibi âlimlerimizce kabûl gören ve muhtevâ-sıyla amel etmek müstehab kabûl edilen bir haberdir. O hâlde, bir görüşe göre, -senedi zayıf bile olsa- Sahîh, hattâ, Mütevâtir ma’nâ-sındadır.
 
Hâsılı, Utbî’nin haber verdiği bedevi’nin bu işi bir Tevessül’den ibârettir. Hakîkî fail Allah celle celâlühû’dur.Ve siz ey câhil yobazlar!... Hangi İslâm, hangi ilim, hangi irfan ve hangi hayâ ile bu ameli şirk, ve onu kabûl eden ve bununla amel eden bunca büyükleri müşrik ve kula ibâdet eden kimseler olarak kabûl edebilirsiniz?!...
 
------------------------------------------------
 
(Dördüncü Âyet)
 
“O Çağırdıkları, Onların En
 
Yakın Olanları Hangileri İse, O’na Yaklaşmağa
 
Vesîleyi Ararlar.”
 
-----------------------------------------------
 
(O (ilahlar olarak)[41] çağır(ıp ibâdet yap)dıkları,[42] onların (Allah celle celâluhû’ya) en yakın olanları hangileri ise, (onlar yine de), O’na (Allah’a) yaklaşmağa vesîleyi ararlar.)[43]
 
Bu âyetteki (yed’ûne) lafzı, Selef tarafından, “sesleniyorlar” şeklinde değil de (ya’budûne), “ibâdet ediyorlar” şeklinde tefsîr edilmiştir. Nitekim bu ma’nâlandırma İbn-ü Mes’ûd’dan sahîh rivâyetlerle gelmiştir.[44] Nasıl böyle olmasın ki, İmâm Buhârî ve diğerlerinin rivâye-tine göre Nebî sallallâhu aleyhi ve sellem Bedir’de geberen müşriklere seslenmiştir.[45] O’nu hangi dinsiz -hâşâ- “ölülere seslenmekle onlara ibâdet eden” biri olarak i’lân edebilir?!... Bu vesîle, ameldiye de tefsîr edilmektedir ki, bu dahî doğrudur ve şahıslarla tevessülü de içine alır. Zîrâ, falanca için beni affet veya bana şu makamı ver demek, o sâlih kişiyi ben seviyorum bu bir sâlih amelimdir, bunun veya onun sâlih amelleri hatırı için beni affet,veya bana şunu verdemektir.Yani, zâtlarla tevessül dahi her bakımdan sâlih amellerle tevessüldür...
 
Suâl: Peki bunlar/âyette sözü edilenler hangi sâlih zâtlarla tevessül etmiş olabilirler?
 
Cevâb:Muhtemelen Âdem aley-hisselâm'ın, yaptığı gibi, onlar da Efendimiz sallallâhu aleyhi ve selem ile tevessül ediyor olabilirlerdi, ki, Âdem aleyhisselâm'ın bu tevessülü sahîh bir hadîsle sâbittir, nitekim ileride gelecektir. Tevessül’ün meşrûluğu için açık bir âyet olan bu âyeti tevessül aleyhine delîl olarak görebilecek kadar ilmi ve fıkhı olanları Allah celle celâluhû nazardan saklasın!.. Bir de, (kelimeleri yerlerinden tahrîf ediyorlar)[46] âyetinde de ifâde edildiği gibi, âyetin ma'nâsını ya bilerek veya bilmeyerek değiştirilmektedir. İleride bu bahis inşallah bir daha gelecektir.
 
------------------------------------------------
 
(Beşinci Âyet)
 
Mûsa Aleyhisselâm’ın Taraftarlarından Olan Kişi, Düşmanlarından Olan Kimseye Karşı Ondan Meded İstedi.[47]
 
------------------------------------------------
 
(Mûsa aleyhisselâm’ın taraftarlarından olan kişi, düşmanlarından olan kimseye karşı Ondan[48] ğavs/meded istedi.)[49]
 
Bu âyette Mûsâ aleyhisselâm’ın taraftarlarından olan biri düşmanlarından olan birisine karşı, bir kul olan Mûsâ aleyhisselâm'dan isti-ğase etti.[50] Bu, tevessül ma'nâsına bir şeydir. Gerçekte meded istenen ve eden Allah celle celâlühûdür.
 
Eğer, (bu âyetteki istiğase/ meded isteme, diriden istenilen bir mededdir, dirinin medede gücü yeter, ölünün ise yetmez) diyorsanız, biz de zâten bu âyeti, (ister diri olsun, ister ölü olsun, kulun, kuldan istiğase edebileceğine dâir bir delîl olarak buraya almıştık), deriz. İleride inşâellah İmâm Buhârî’den bunu te'yîd eden sahîh bir hadîs nakledeceğiz. Zîrâ biz Ehl-i Sünnet Müslümanlarının inancında, kudret, diri de olsa, müstakil olarak Allah celle celâluhû’dan bağımsız olarak, -O kadir kılmadıkça- bir mahlûka nisbet edilmez. Edilirse, bu, ya küfür olur, ya da sapıklık. Mahlûkun güç yetirmesi Allah celle celâluhû’nun bu gücü vermesiyle oluyorsa, -ki öyledir- bizce ölü ile diri arasında bu noktada hiçbir fark yoktur. Allah celle celâluhû mu'cize veya kerâmet yoluyla ölüye meded etme gücü vermeye kadirdir. Hattâ, ölü veya diri sıradan bir kul bile rü'yâsında (kalk namaz kıl, vakit geçmek üzere)veya (duvar üzerine yıkılacak kalk dışarı çık) diyerek size meded edebilir ki, gerçekte bu meded Allah celle celâluhû’dan, sebeb olarak da, o kuldan olur. Allah celle celâluhû’nun izni ve kadir kılmasıyla böyle bir meded olabiliyorsa, ve olmuş ise, bu inançla böyle bir mededi, kuldan beklemek neden câiz olmasın?...Lâ fâile illâ Hû... Ya’nî O’ndan başka hiçbir fâil(-i hakîkî) yoktur.. Çünki, âyetlerde şöyle buyruldu: “Sizi de yapmakta olduklarınızı da Allah yarattı.”[51] “Allah celle celâlühû her şeyi yaratandır.”[52]
 
(İnşâellâh devâm edecektir.)
 
 
[1] [Ahmed, Buhârî, Müslim, Ebû Dâvûd, Esmâ b. Ebî Bekr radıyellâhu anhâ’dan, Müslim, Âişe radıyellâhu anhâ’dan], Et-Teysîr: 2/454
 
[2] Şu zavallıların birçoklarıyla yurt içinde ve yurt dışında bu mevzû'da bir hayli münâzaralarımız oldu. Tek sermâyeleri câhillik, idrâksizlik, yalan ve kandırmaktan ibârettir. Münâkaşa için her zaman gözü açılmamış bilgisizleri ararlar. Hafif bir konuşmadan sonra işi şirretliğe ve ağız kalabalıklığına vardırır, haklarından gelemeyeceklerini gördükleri kimselerle bir daha bir araya gelmekten sakınırlar. Birçok da'vetlere rağmen selâmeti hep kaçmakta bulurlar. Muârızlarının eserlerini okumaya tahammül edemeyecek kadar yobazdırlar. Okusalar da bunu hakkı aramak maksadıyla yapmadıklarından gözleri doğruyu göremez halde kalırlar. Yeryüzünde haksız yere kibirlendikleri için bütün âyetleri görseler de onlara teslîm olamazlar; hidâyet yolunu görseler onu yol edinmezler; ama sapıklık ve taşkınlık yolunu görseler onu yol edinirler. Âyet ile âyetten çıkardıkları bâtıl ve fâsid manaları ve dahî hadîsle hadîsden anladıkları yanlış ma'nâları hep karıştırırlar; halt ederler. Birçok âlim(!) zevâtına yaptığımız nice da'vetler hep karşılıksız kalmıştır. Yine de hazırız, bekliyoruz.
 
[3] Sıhâh, ((و س ل/v-s-l) maddesi),4/1497), Muhtâru’s-Sıhah ( ( و س ل/v-s-l) maddesi), el-Misbah ((و س ل/v-s-l) maddesi), Tâcu’l-Arûs ((و س ل /v-s-l) maddesi),   
 
[4] Kâmûsü'l-Muhît ((و س ل /v-s-l) maddesi, 1068 )
 
[5] Sıhâh, ((و س ل /v-s-l) maddesi), 4/1497), Muhtâru’s-Sıhah ( ( و س ل /v-s-l) maddesi),
 
[6] Ahterî, ((و س ل /v-s-l) maddesi),
 
[6] Ahterî, ((و س ل /v-s-l) maddesi),
 
[7] İbnü’l-Esîr, en-Nihâye: 5/185
 
[8] Seyyid Şerîf, Tâ’rifât ((و س ل /v-s-l) maddesi ):
 
[9] Zemahşerî, Keşşâf: 1/256. Keşşâf sâhib lüğat ma'nâsı olarak şu ifâdeyi kullanmıştır. Ondan sonraki ifâdelerinin tahlîli ise bir başka husustur.
 
[10] Sâffât: 96
 
[11] İmâm Karâfî, el-Furûk: 2/59-61(den seçilerek)
 
[12] Allah celle celâlühû’ya (yaklaşmaya, varmaya)
 
[13] Mâide: 35
 
[14] Ma'lûmdur ki, vesîle kendisiyle başka bir şeye yaklaşılacak her bir (gayr-ı meşrû' olmayan) şey, vâsıta ve tevessül de bu vâsıtayı elde etmek ve ona tutunmak idi. Bu, sâdece lüğatın umûmu/geneli ile olsaydı, yine de istidlâle/delîl getirmeye yeterdi; ma'nâyı, delâletiyle gösteren bir delîl olurdu ki bu delîl getirmede üçüncü mertebede bir kuvvete sâhibdir..
 
[15] [İbn-i Hacer, Fethu'l-Bârî: 2/519], Kevserî, Makâlât: 379
 
[16] [İbn-i Hacer, Fethu’l-Bârî: 2/398-399], Kevserî, Makâlât: Aynı sahîfe.
 
[17] İbn- i Hacer, Fethu’l-Bârî: 3/186
 
[18] Tevessül: 95-96
 
[19] Alâuddin Muğlatay, İkmâlü Tehzîbi’l-Kemâl: 4/ 259
 
[20] İhticâc yani tek başına olarak delîl getirmek için değil de, getirilen hücceti te’yîd ve takviye için
 
[21] İbn-i Kesîr, el- Bâisü’l-Hasîs: 57, Leknevî, Zaferu’l-Emânî: 319
 
[22] Râvîleri diğer isnâdlara nisbetle daha az onlardan daha kıymetli veya en az onlar kadar değerli bir isnâd.
 
[23] Hâkim, el-Müstedrek: 3/334
 
[24] Yani, düâ etmek ne lûğatın ne de Şerîat’ın Tevessüle yüklediği ma'nâ değildir.
 
[25] Ki, bu hâtır, O’nun sâlih amelleri yüzündendir.
 
[26] Bakara:89
 
[27] İbnü Ebî Hâtim: 1/171
 
[28] İbnü Cerîr: 2/333-336
 
[29] Beğevî: 1/93
 
[30] Kurtubî: 2/21
 
[31] Rûhu’l-Meânî: 1/320
 
[32] Delâilü'n-Nübüvve Mukaddimesi: 1/46
 
[33] [Müslim, Tirmizî, İbn-ü Ömer radiyellâhu anhu’dan], et-Teysîr: 1/510
 
[34] Nisa: 64
 
[35] Allâme Ğumârî şöyle diyor: Şu âyet hayât hâlini de ölüm hâlini de içine alacak umûmî/ma'nası genel olan bir âyettir. Onu bunlardan biriyle sınırlandırmak bir delîle muhtâcdır. O da burada yoktur.
 
     Eğer, Âyete, umîmî olmak/genel olmak nereden geldi ki, onu, hayât hâliyle sınırlandırmak delîle muhtâc olsun?denilse,
 
     Şöyle deriz: Fiilin şart siyâkında/şarttan sonra bulunmasından. Usûlde yerleşmiş bir kâide vardır: Fiil şart siyâkında bulunursa umûmî olur. Çünki fiil, kendinde nekire bir masdarı bulundurduğu için nekire ma'nâsındadır. Nefiyden veyâ şarttan sonra gelen nekire ise vaz' bakımından umûmî/genel olur.
 
İbn-i Kesîr bu âyetin tefsîrinde Bedevî'nin meşhûr hikâyesini zikretti. Onu, Beyhekî Şuab(u'l-Îmân)da, İbnü'l-Cevzî, Mesîru'l-Ğarâmi's-Sâkin'de ve İbn-i Asâkir, Târîh'de, Muhammed İbn-i Harb el-Hilâl'den rivâyet ettiler. (Utbînin kıssasını anlattı.)
 
Hâfız İbnü Abdi'l-Hâdî el-Makdisî şöyle dedi: Bu hikâyeyi, ba'zıları Utbî'den isnâdsız olarak rivâyet ettiler. Ba'zıları onu, Muhammed İbn-i Harb el-Hilâlî'den, rivâyet etmektedir. Kimileri de onu, Muhammed İbn-i Harb'den, O, Ebû'l-Hasen ez-Za'ferânî'den, O dahî Bedevî'den rivâyet etmektedir. Beyhekî bunu, Şuabu'l-Îmân kitabında muzlim/karanlık, râvîleri tanınmayan bir isnâd ile Muhammed İbn-i Yezîd el-Basrî'den, O da Ebû Harb el-Hilâlî'den rivâyet etti……(İbnü Abdi'l-Hâdî'den nakil bitti.)
 
Ben (Ğumârî) de şöyle derim: İbnü Abdi'l-Hâdî’nin anlattıkları, en fazla, hikâyenin zayif olmasını gerektirir. Çünki, râvîlerinde yalancı veya yalanla ithâm edilen bi kimseyi zikretmedi. Bilhassa, onu, İbn-i Kesîr zikredip hakkında bir şey söyleyerek onu tenkîd etmedi. Aynı şekilde, önceden de geçtiği gibi onu Beyhekî de rivâyet etti. Şu hikâyeyi Hâfız Sehâvî de el-Kavlü'l-Bedî'de zikretti. Üstelik biz onu delîl olarak ileri sürmek ve onunla hüccet beyân etmek için zikretmedik. Çünki biz hikâyeleri delîl getirmez ve onları hüccet kabûl etmeyiz. Biz onu sadece istînâs ve önceden getirdiğimiz âyetin umûm bildirdiğini îzâh için getirdik. Şu bakımdan ki, Bedevî -ki o bir Arab’dır- âyetten bunu anladı. Bununla beraber, Nebî sallallâhu aleyhi ve sellem rüyâ'da, onun hakkında şefâat etmesiyle, Allah celle celâlühû'nun Bedevî'yi affettiğini haber verdi. Sonra bu kıssa için bir şâhid buldum: İbnü's-Sem'ânî, ed-Delâil'de şöyle dedi: Bize Ebû Bekr Hibetü'llâh ibnü'l-Ferec haber verdi. (O), bize, Ebû'l-Kâsim Yûsuf İbn-ü Muhammed İbn-ü Yûsuf el-Hatîb haber verdi (dedi). (O), bize Ebû'l-Kâsim Abdurrahmân İbn-ü Ömer İbn-ü Temîm el-Müeddeb haber verdi (dedi). (O), bize, İbrâhîm İbn-ü 'Allân rivâyet etti (dedi). (O), bize, Ali İbn-ü Muhammed İbn-ü Ali haber verdi, (dedi). (O), bize Ahmed İbn-ü Heysem et-Tâî rivâyet etti (dedi). (O), bana babam, babasından, (O), seleme İbn-ü Küheyl'den, (O), Ebû Sâdık'dan, (O), Ali İbn-ü Ebî Tâlib radıyallâhu anhu'dan şöyle dediğini rivâyet etti (dedi):
 
Resûlüllah sallallâhu aleyhi ve sellem'i defnetmemizden sonra bir bedevî geldi ve kendini Nebî sallallâhu aleyhi ve sellem'in kabri üstüne attı, topraklarından başına saçtı ve şöyle dedi: 'Yâ Resûlellah sallallâhu aleyhi ve sellem! Söz söyledin/ ve sözünü işittik. Sen Allah celle celâlühû'dan (aldın) anladın, biz de senden (alıp) anladık. Allah celle celâlühû'nun indirdikleri arasında 'Şâyet onlar kendilerine zulmettiklerinde sana gelseler, Allah celle celâlühû'dan af dileseler ve Resûlüllah sallallâhu aleyhi ve sellem da onlar için af isteseydi Allah celle celâlühû'yu elbette tevvâb ve rahîm olarak bulacaklardı' âyeti de vardı. Ben kat’iyetle, kendime zulmettim ve benim için af istemen maksadıyla geldim.'
 
Ardından kabirden, affedildin!... diye seslenildi. (Rivâyet son buldu.)
 
Hâfız Süyûtî, bunu Tenvîru'l-Halek'de nakletti. İbnü Abdi'l-Hâdî, es-Sârimu'l-Münkî'de bu eser'e işâret ederek,isnâdını bazı yalancılar uydurdu dedi; ama bunu delîl ile açıkla(ya)madı. İbnü Abdi'l-Hâdî -hâfız olmasına rağmen- kendi görüşü için taassubda çok inad eden biridir. (Er-Reddü'l-Muhkem: 45-47)
 
 
 
[36] Bu Kıssayı önceki birkaç makâlede dahî zikrettik ise de, hem şu Tevessül mes’elesiyle doğrudan alâkası bulunması ve zihinlere iyice kazınması maksadıyla burada da bir daha nakletmeyi münâsib bulduk. Muhâtab ve bize hasım olanların bir şeyi bıktıracak kadar tekrâr etmelerindeki hedeflerini bir daha düşünmenizi istirhâm ediyoruz.
 
[37] Mısbâhu’z-Zalâm: 21      
 
   [37] [Bu rivâyeti benzeri bir lâfızla şu İmâmlar da rivâyet etti: İmâm Beyhakî, Şuabu’l-Îmân’da: 3/495,(4187), İmâm İbn-i Kesîr, Tefsîrinde: 2/306, İmâm Kurtubî, Tefsîrinde: 5/265, İmâm Nesefî, Tefsîrinde: 1/234, İmâm İbn-i Kudâme, el-Muğnî’de: 3/557, İmâm İzz b. Cemâa, Hidâyetü’s-Sâlik’de: 3/1383, İmâm İbnü’l-Cevzî, Müsîrul-Ğarâmi’s-Sâkin’de: 2/301, İmâm Sâlihî Sübülü’l-Hüdâ ve’r-Reşâd’da: 12/380, İmâm Semhûdî, Vefâu’l-Vefâ’da: 4/1361, İmâm Ebû’l-Yümn b. Asâkir, İthâfu’z-Zâir’de: 68-69, İmâm İbnü’n-Neccâr, ed-Dürretü’s-Semîne’de: 224, İmâm İbn-i Hacer el- Heytemî, Tühfetü’z-Züvvâr’da: 55], Kitâbı tahkik edip neşredenin dıp notu: Aynı yer (22)
 
[37] Mısbâhu’z-Zalâm: 22-23
 
[38] Mâlikî, Mefâhîm: 157-158
 
[39] [İbn-i Abdi’l-Berr, el-İstizkâr:1/203, Süyûtî, Tedrîbu’r-Râvî: 25, İbn-i Hümâm, Fethu’l-Kadîr: 1/217,3/143, Dârekutnî (Mâlik’den): 4/40, Süyûtî, Teakkubât: 12,13], Tânevî, İ’lâ Mukaddimesi, Kavâid Fî Ulûmi’l-Hadîs: 39-40  
 
[40] [Cessâs, Ahkâmu’l-Kur’ân: 1/386], Tânevî, İ’lâ Mukaddimesi, Kavâid Fî Ulûmi’l-Hadîs: 40
 
[41] Celaleyn (Sâvî ile): 3/497
 
[42] [Melekler, Mesîh ve Uzeyr aleyhimesselâm, (İbn-ü Cerîr, İbn-ü Ebî Hâtim ve İbn-ü Merdûye, İbn-i Abbas radıyallahu anhümâ’dan.)],
 
    Ed- Dürrü’l- Mensûr: 5/305)
 
[43] İsrâ: 57
 
[44] [Abdurrezzâk, Firyâbî, Saîd İbn-ü Mansûr, İbn-ü Ebî Şeybe, Buhârî, Nesâî, İbn-ü Cerîr, İbn-ü Ebî Hâtim, Taberânî, Hâkim, İbn-ü Merdûye ve Ebû Nüaym, İbn-ü Mes’ûd radıyellâhu anhu’dan.] Ed-Dürrü’l-Mensûr: 5/305
 
[45] Bir: Nebî sallallâhu aleyhi ve sellem, Ehl-i Kalîb’e muttali' oldu ve buyurdu ki, Rabbinizin size va'dettiği(azâbı)ni hak/gerçek bul dunuz mu? O’na sallallâhu aleyhi ve sellem'e, ölülere mi sesleniyorsun? denildi. Bunun üzerine, Siz,onlardan daha çok işiten kimseler değilsiniz. Ancak, onlar cevâb veremezler, buyurdu.[45] [Buhârî, (1370) Ebû Dâvud, Tirmizî, Nesâî, İbn-i Mâce, İbn-ü Ömer radıyallâhu anhümâ’dan], İbn-i Receb, Ehvâlü'l-Kubûr: 133
 
   İki: Resûlüllah sallallâhu aleyhi ve sellem efendimiz ölen müşriklere seslenerek, Ey Ebû Cehl İbn-i Hişâm!.. Ey Umeyye İbn-ü Halef!.. Ey Utbe İbn-i Rebîa!.. Rabbinizin size va'dettiğini gerçek bulmadınız mı yoksa? Doğrusu ben, Rabbimin bana va’dettiğini kesinlikle ger çek buldum, buyurunca, Ömer radıyallâhu anhu, O’na, Rûhsuz cesedlere nasıl konuşuyorsun, yâ Resûlellah? dedi. Efendimiz sallallâhu aleyhi ve sellem de, canım elinde olan Allah celle celâlühû’ya yemîn ederim ki, söylemekte olduğumu siz onlardan daha iyi işitmiyor sunuz, buyurdu.[45] [Buhârî (3976) ve Müslim (2875), Enes radıyallahu anhu’dan], İbn-i Receb, Ehvâlü'l-Kubûr : 132      
 
[46] Nisâ: 46, Mâide: 13
 
[47] Kasas: 5
 
[48] Mûsâ aleyhisselâm'dan
 
[49] Kasas: 5
 
[50] O'ndan medet istedi, O'na, yetiş imdâdıma, yetiş!.. dedi.
 
[51] Sâffât: 96
[52] Zümer: 62


 
Vesile ve Tevessül -2-
Hüseyin AVNİ tarafından yazıldı.   
KUYUDAN ÇIKARILAN TAŞLAR
VESîLE VE TEVESSÜL (2)
 
Hüseyin AVNİ
اَعُوذُ بِااللهِ مِنَ اَلشَّيْطَانِ اَلرَّجِيمِ بِسمِ اللهِ الرَّحْمَنِ الرَّحيِم
اَلْحَمْدُ الِلّهِ رَبِّ الْعاَلَمِينَ وَالصَّلاَةُ وَالسَّلاَمُ عَلىَ سَيِّدِناَ مُحَمَّدٍ وَأَلِه اَجْمَعِينَ
Bundan sonra…
Bir önceki makâlemizin, Mukaddimesinde, Vesîle ve Tevessül hakındaki bir takım umûmî bilgiler, Birinci Mes’ele başlığı altındaki kısmında da âyet delîlleri üzerinde durmuş idik. Mevzû’a şimdi de Sünnet Delîlleri ile devâm ediyoruz:
---------------------------------------------
(İkinci Mes’ele)
Tevessül'ün Sünnet
Delîllerinden Bir Kısmı
---------------------------------------------
Biz burada, mevzû' ile alâkalı görülen hadîslerin sadece on beş tanesini alacağız.
---------------------------------------------
(Birinci Hadîs)
Enes Radıyallâhu Anhu’dan Rivâyet
Edilen Hz. Ömer radıyallâhu anhu Hadîsi
---------------------------------------------
Enes radıyallâhu anhu’dan şöyle rivâyet gelmiştir:
(Kıtlığa uğradıklarında Hz. Ömer radıyallâhu anhu, Hz. Abbâs radıyallâhu anh ile istiskâ etti/Allah celle celâluhu’dan yağmur istedi ve buyurdu ki, “Ey Allah’ım!.. biz sana Nebî sallallâhu aleyhi ve sellem ile tevessül ediyorduk da bize yağmur yağdırıyordun. (Şimdi ise) sana Resûlüllah sallallâhu aleyhi ve sellem'in amcası Abbas radıyallâhu anh ile tevessül ediyoruz. Bize yağmur yağdır.)”[1]    
Bu hadîsi (Allah’a (yaklaşmağa ve varmağa) vesîle arayın)[2] âyeti hakkında geçen, hadîs rivâyetleri, İmâm Kevserî’nin îzâhları ile âlimlerden yaptığı nakiller ışığı altında daha iyi anlayabiliriz. Lütfen o sayfaları bir kez daha okuyunuz.
Bunu(Abbas radıyallâhu anhu’dan düâ istemek)olarak anlamak ve anlatmak, câhillerin veya kötü maksadlı kimselerin işidir. Tenezzül etsek ve hadîsi onların iddiâ ettikleri şekilde kabûl etsek bile, bu gene de Allah celle celâluhu’dan birşeyler isterken, yani düâ ederken, başka bir ifâdeyle ibâdet yaparken birilerini, Allah celle celâluhu ile kendi aranıza sokmak, demek olmuyor mu? Hem birilerinin düâ etmesini istemek de bir tür ibâdet değil midir?
“Bu, sâlih amellerle tevessüldür” demek de sizi kurtarmaz. Zîrâ, ameller de mahlûktur. (Her şeyi yaratan Allah celle celâlühû’dur),[3](Sizi ve yapmakta olduklarınızı da Allah yarattı.)[4](Şübhesiz ki Allah her sanatın ve sanatçının sâniidir (yapanıdır))[5](Sanatının yaratanıdır.)[6]
Hâsılı burada mahlûku vesîle/vâsıta yapmak vardır...
Üstelik biraz ince düşünülürse, -Şevkânî’nin de söylediği gibi- (şahıslarla tevessül etmek), aslında, (amellerle tevessül etmek) demektir. Zîrâ, o şahısla, ondaki sâlih amelden dolayı tevessül edilir.[7]Veyahut, (onu sevmek sâlih ameliyle...)Allah celle celâlühû’nun sevindediklerini sevmek, onun emrine uyulduğu için (ibâdet) olur, sâlih bir amel olur. Yani, beraberce düşünülürse, bu (hem ondaki amellerle, hem de onunla tevessül edenin onu sevmesi ameliyle) bir tevessül etmektir...
---------------------------------------------
(İkinci Hadîs)
İbnü Ömer Radıyallahu Anhümâ Hadîsi
---------------------------------------------
İbnü Ömer radıyallahu anhümâ, Ebû Tâlib’in, Nebî sallallâhu aleyhi ve sellem’i öven şu şiirini terennüm eder ve şöyle derdi:
(Ve (hiçbir kavim), yüzüyle (veya zâtıyla) bulutlardan (insanlar tarafından Allah’ın) yağmur(yağdırması) istenen hiçbir beyaz(zât)ı (geriye bırakmadı[8]).)[9]
(يستسقى الغمام بوجهه)(Yüsteskâ'l-ğamâmu bi vechîhî) deki ( وجه)/(vech)/yüz, Arab dilinde, (zât)’tan kinâye olarak da kullanılır. Buna göre, (zâtıyla bulutlardan yağmur istenen her bakımdan ak ve pâk bir insan)dan söz ediliyor.… İsteyen, te’vîle gitmeyip, “zâtıyla değil, yüzü iledir” de diyebilir (!).
“Mü’min olmayan Ebû Tâlib’in şu sözü Mü’minleri nasıl bağlar?” diyecebilecek akıldâneler çıkabilir. Burada mühim olan nokta, İbnü Ömer’in onu terennüm etmesi ve İmâm Buhârî’nin onu Sahîh’ine almasıdır. Üstelik, Resûlüllah sallallâhu aleyhi ve sellem’in, bu şiiri, okutturmak istediği dahî rivâyet edilmiştir.[10]
Bunda, Resûlüllah sallallâhu aleyhi ve sellem’in düâsıyla değil, zâtıyla tevessül etmeksûretiyle yağmur istemek vardır.
---------------------------------------------
(Üçüncü Hadîs)
Mâlikü’d-Dâr Hadîsi
---------------------------------------------
(Hz. Ömer’in radıyallâhu anh halîfeliği zamanında insanlara kıtlık isabet etti de, bir adam Nebî sallallâhu aleyhi ve sellem’in kabrine geldi ve Yâ Resûlullah!.. Ümmet'in için (Allah celle celâlühû’dan) yağmur iste, zîrâ onlar (neredeyse) helak oldular” dedi. Sonra, Resûlüllah sallallâhu aleyhi ve sellem o adama rü'yâsında göründü ve Ömer’e git selâm söyle ve onlara yağmur yağdırılacağını söyle...buyurdu.)
İbnü Hacer, Rü'yâyı gören, Sahâbe rıdvanullâhi teâlâ aleyhim'den biri olan Bilâl İbnü Hâris el-Müzenî’dir; nitekim Seyf, El-Fütûh’da böyle rivâyet etti, dedi.
Bu rivâyet, Sahâbe rıdvanullâhi teâlâ aleyhim'in, ölümünden sonra Resûlüllah sallâhu aleyhi ve sellem ile istiska etmekteki amelleri husûsunda bir nassdır. İçlerinden hiç biri şu haber kendilerine ulaşmasına rağmen onu inkâr etmemiştir. Mü’minlerin Emîrine götürülen haber yayılır. İşte bu yüzden şu rivâyet birilerine yalan söz isnâd edenlerin dilini koparır.
---------------------------------------------
Bu Rivâyeti Yapan
İmâmlar
---------------------------------------------
Bu haberi bu şekilde,
(Bir): İmâm Beyhekî,[11]
Beyhekî yoluyla
(İkİ): İmâm Sübkî,[12]
Ayrıca, kısaltılmış olarak,
(Üç): Buhârî, Târîh’inde,[13]
Ve bu vecihden uzun olarak,
(Dört): İbnü Ebî Hayseme, -ki bu zât, Hâfız, Hüccet ve sika biridir- ve
(Beş): İbnü Ebi Şeybe, el-Musannef’de[14] Ebû Sâlih Zekvân’dan rivâyet etmişlerdir.
İbnü Hacer, el-Feth’de, İbnü Ebî Şeybe’nin bu rivâyetin isnâdının sahîh olduğunu söylemişdir.[15]
---------------------------------------------
Hadîsin Sıhhati Hakkında Ortaya Atılan Vesveseler
---------------------------------------------
(Bir): Mefâhîm dipnotundan istifâdeyle şöyle diyoruz:
Bazı câhiller de bu hadîsin sıhhatine i’tirâz etmişlerdır. Şöyle ki; Kimileri, önce,
Bir: İbnü Hacer’in isnâdı sahîhdir dediğinin yalan olduğunu, O’nun senedi sahîh bulmadığını söyledi. Hâlbuki, O evvelâ İbnü Ebî Şeybe sahîh bir isnâd ile rivâyet etti deyip kıssayı nakletti. Sonra da Seyf el-Fütûh’da sözü geçen rü’yâyı görenin Sahâbe’den biri olan Bilâl İbnü Hâris radıyallâhu anhu olduğunu söyledi. Şu halde kıssa ve sened birdir. Sahîh bulma kıssayı da içine alır.
Bu câhiller bir yanda sanki İbnü Hacer Sahîh bulsa onu kabûl edecek gibi davranmaktadırlar. Sonra da,
İki: Hadîsin sahîh olduğunu kökünden tenkîd ederek o zayıfdır; çünki isnâdında A’meş vardır ki O, tedlîsçi (haberi aldığı kimseyi gizleyen) bir râvîdir, diyorlar.
Bu câhil zavallılar bir yanda A’meş’in Tedlîsçi olduğunu, Zehebî’den ve Mîzân’ından, İbnü Hacer’den ve Kitâbları Takrîb’den, Tehzîb’den ve Lisânü’l-Mîzân’dan öğrenirken öte yandan ilim talebelerinin bile düşmeyeceği hatâya düşüyor ve şöyle söylüyorlar:
Hadîs(in isnâdın)da A’meş vardır ki O, zikri geçen Ebû Sâlih es-Semmân’dan, عن(an)lafzıyla rivâyet etmektedir. Hâlbuki A’meş söz birliği ile Müdellis’dir, Tedlîs yapan biridir. İşittiğini açıkça ifâde etmedikçe sika/sağlam olan Müdellisin haberi kabûl edilmez.
Ancak, ne yazık ki şu câhiller, umûmî olan bu kâidenin büyük hadîs âlimlerince bildirilen İbnü Müseyyeb ve buradaki A’meş gibi birtakım istisnâlarının olduğunu hesâba katmayı unutmuşlardır.
Bu istisnâyı, İmâm Zehebî Mîzânü’l-İ’tidâl’de açıklamış ve şöyle demiştir: O (A’meş) tedlîs eder. Bazen zayîf’dan tedlîs eder ve onun kim olduğu bilinmez. Haddesenâ/ bize rivâyet etti/dedi, dediği zaman artık (rivâyetin sağlamlığında) hiçbir söz yoktur. (عن)(An)/(falancı)dan, dediği zaman ise rivâyete tedlîs ihtimâli yol bulur. Ancak, İbrâhîm, Ebû Vâîl ve Ebû Sâlih es-Semmân gibi kendilerinden çok rivâyet ettiği şeyhlerdeki [(عن)/(an) ile yaptığı rivâyetleri] müstesnâdır. Zîrâ bu sınıftan yaptığı rivâyetleri ittisâle/senedin bitişikliğine yorulmuştur.[16] (Zehebî’nin el-Mîzân’daki sözü bitti.)
(İki): Şeyh Abdülazîz İbnü Abdillâh İbni Bâz da Fethu’l-Bârî Tahkîk(!)inde, dipnotta şunları söylüyor (Maddeleştirme tarafımızdan yapılmıştır): Bu eser, -Şârih(ibnü Hacer)in dediği gibi sahîh farzedilse bile-, Nebî sallallâhu aleyhi ve sellem ile ölümünden sonra istiskâ edilmesinin câiz olduğuna dâir bir hüccet değildir. Çünki,
(Birinci Vesvese): (Yağmur) isteyen kişinin kim olduğu belli değildir.
Cevâb: Bu iddiâ aldatmayı hedefleyen bir yalandır. Nitekim yukarıda geçmiştir. Bu doğru bile olsa mühim değildir. Mühim olan Ömer ve diğer Ashâb radıyallâhu anhum’un tavrıdır. Ömer Efendimiz sallallâhu aleyhi ve sellem’e haber verildiğinde bu işe karşı çıkmaması, aksine ağlaması ve Yâ Rab!.. Ancak âciz kaldığım şeylerde eksiklik yapmaktayım, demesidir. Ömer ve diğer Sahâbe radıyallâhu anhum efendilerimizin şirk vesîlesine veya bir şirk çeşidine sesiz kalmalarını düşünebilecek ahmaklara ne denir?!...
(İkinci Vesvese): Sahâbe radıyallâhu anhum’un ameli buna tersdir. Hâlbuki onlar Şerîat’ı insanların en iyi bilenleridir. Onlardan hiçbir kimse Nebî sallallâhu aleyhi ve sellem’in kabrine ne yağmur ve ne de bir başka şey istemeğe gelmemişlerdir.
Cevâb: Sahâbe radıyallâhu anhum’un ameli, yine Sahâbî olan birinin şu ameline ters değil, onun bir başka şeklidir. Bunun en açık delîli de Onların şu amele karşı çıkmamalarıdır. Onlar en tehlikeli ve helâk edici bir bâtıl olan şirk karşısında susmak isyânından uzak olduklarına göre, ortada meşrûiyyete dâir sükûtî bir icmâ’ vardır. Sahâbe radıyallâhu anhum’un şu ameli inkâr ettikleri isbât edilmedikçe, Onlar hakkında kötü zann sâhibi olmayanlar bu dediğimizi kabûle mecbûrdurlar..
(Üçüncü Vesvese): Aksine Ömer radıyallâhu anhu kıtlık meydana geldiğinde ondan (kabre gelip bir şey istemekten) Abbâs ile yağmur istemeye dönmüştür.
Cevâb: Ömer’in bu işi, yaptığının meşrû’ oluğunu gösterse de, diğer bir Sahâbînin amelinin doğru olmadığını nasıl gösteriyor? Bu nasıl bir delîl getirme usûlüdur?!.. Ömer’in bir meclisde birden verilen üç talak’ı bir talak saymayıp üç talak saydığını, böylece hata ettiğini iddiâ eden sizler, ne zamandan beri, O’nun işini, aksini bâtıl kılacak kesin delîl olarak görmeye başladınız?!.. O bu işi, belki de böyle de yapılabilir, veyâ böylesi daha evlâdır, veya Abbas ile yapılan istiskâ hadd-i zâtında Nebî sallallâhu aleyhi ve sellem ile yapılan bir istikâdır, belki de bir başka düşünceyle yapmıştır. Onun düşüncesinin sizin saplantılarınızın mahbesinde olduğunu nereden bildiniz, şeytanlarınızın size yaptığı vahiylerle mi? Nebî sallallâhu aleyhi ve sellem’in bile bazı amellerinin diğer bazılarını bâtıl kılmaması belki tenvî’i/bir başka çeşiti göstermiş olmasının mümkin olabileceğine rağmen, nedir sizin bu cehâletiniz?!..
(Dördüncü Vesvese): Bu husûsta O’na Sahâbe’den kimse de karşı çıkmamıştır.
Cevâb: Meşrû’ ve mübâh, belki de evlâ olan bir işde Sahâbe radıyallâhu anhum O’na neden karşı çıkacaktı? Size, O’nun yaptığı işin câiz olmayan bir iş olduğunu kim söyledi?... Öyle de olabilir, böyle de, diyenlere bu gibi bir sözü ancak konuşmasını bilmeyen câhil bedevîler söyleyebilir.
(Beşinci Vesvese): Böylece hak olanın bu olduğu ve o adamın yaptığının şirke vesîle olduğu bilinmiş oldu. Hattâ ilim adamlarından bazısı onu Şirk’in çeşitlerinden saymıştır.
Cevâb: Sübhânellâh!.. Câhillik kötü; ancak belki bir ölçüde katlanılabilir bir belâ; ama şu musîbet bir kimsede ahmaklık ile birleşirse hiçbir şekilde çekilemez hâl alır. Sahâbeden biri veyâ Sahâbe huzûrunda birileri bir iş yapacak ama Sahâbe’den diğerleri o husûsta başka bir iş yapacak veya yapılana susacak ve bunlardan biri şirk vesîlesi veya şirk çeşidi olacak!... Hayret!.. Bunlar, câhil ve ahmak olmanın yanında ileri seviyede ukâlâ, edebsiz ve terbiyesiz hidâyet fukaralarından başkaları değillerdir… Bu işi şirk gören ilim adamı(!) da kimmiş? Biz böyle birini tanımıyoruz. Hattâ bizi bırakın Ümmetten bunu bilen yok. Yoksa, kerâmeti kendinden menkûl kabîlinden olarak siz olmayasınız?!...
(Altıncı Vesvese): Seyf’in sözü edilen rivâyetinde (yağmur) isteyenin isminin Bilâl İbnü Hâris olduğu ise söz kaldırır. (Buhârî) Şârih(i ibnü Hacer) de Seyf’in buna daîr senedini getirmemiştir.
Cevâb: Getirmemiş de ne olmuş? Önce, öylesi bir Hadîs Hâfızına i’timâd esâsdır. Sonra kıssa sahîh isnâdla geldikten sonra hükmü değiştirmeyecek îzâh ve teferruâta dâir bir husûsta isnâdın getirilmemesi i’timâd edilen birinin kitâbından alınmış olması, İbnü Hacer’e göre yetiyorsa, şu ilmi, kör topal ondan öğrenenlere haddini bilmekten başka ne düşer?
(Yedinci Vesvese): Sahîh olduğu takdîrde de onda (bu işin câizliğine dâir) hiçbir hüccet yoktur. Çünki Sahâbe radıyallâhu anhum’un ameli buna ters düşmektedir. Hâlbuki Onlar Resûl(üllah) sallallâhu aleyhi ve sellem’i en iyi bilen kimselerdir. Allah en iyi bilir.[17]
Cevâb: Bu delîlsiz bir biçimde Sahâbe’yi şirk ile suçlamaktır. Hâlbuki Onlar Resûlüllah sallallâhu aleyhi ve sellem’i en iyi bilen kimselerdir denilmesine rağmen, zımnen, ben onlardan daha iyi bilirim demektir. Bilâl İbnü Hâris yaptığı işin Sahâbe’nin işine ters düşdüğünü anlayamadı ve -hâşâ- şirke girdi; ama bu geri zekâlılar anladı!... El-Fütûh sâhibi Seyf’ler ve İbnü Hacerler anlayamadı; ama bunlar anladı!.. Hasbünellâhu ve ni’me’l-vekîl…
---------------------------------------------
Bu Haberin Mühim Noktalarından Bazısı
---------------------------------------------
(Bir): Resûlüllah sallallâhu aleyhi ve sellem kabrindeyken kendisinden bir Sahâbî tarafından yağmur düâsı istenmesi.
(İki): Ondan isteyenin isteğini Resûlüllah sallallâhu aleyhi ve sellem’in bilmesi.
(Üç): Bu maksadla Resûlüllah sallallâhu aleyhi ve sellem’in düâ etmesi.
(Dört): Bu işe, Sahâbe radıyallahu anhüm’un karşı çıkmaması, yani bu husûsta bir çeşit sükûtî icmâ’ın hâsıl olması.
(Beş): Zamanımızdaki âlimlik pozlarındaki kimi câhillerin yaptığı gibi Selef/Sahâbe rıdvanullâhi teâlâ aleyhim ve Tâbiîn tarafından bu işin Resûlüllah sallallâhu aleyhi ve sellem’e ibâdet edilmesi, ve Allah celle celâlühû’ya şirk koşulması ma'nâsında kabûl edilmeyip açık vekapalı âyetlere ters görülmemesi.
(Altı): Bazı câhillerin bu rivâyetleri zayıf kabûl etmeleri, rivâyetin zayıflığını değil, kendilerinin hiçliğini gösterir. Hâfız İmâm Sübkî’nin rivâyet edib hüccet kabûl ettiği, Hâfız İbnü Kesîr, Hâfız İbnü Hacer ve benzeri hadîs hâfızları Sahîhtir dedikten sonra onlara susmaktan başka ne düşer ki?!.. Hiçbir şey…
---------------------------------------------
(Dördüncü Hadîs)
Osman İbnü Huneyf Hadîsi
---------------------------------------------
(Bir a'mâ adam Resûlullah sallallâhu aleyhi ve sellem’e geldi ve, bana âfiyet vermesi (gözümün açılması) için Allah celle celâluhu’ya düâ et, dedi. Resûlullah sallallâhu aleyhi ve selem de, İstersen düâ edeyim, dilersen sabret; bu senin için en hayırlısı olur, buyurdu. Adam, düâ et, dedi. (Râvî),Resûlüllah sallallâhu aleyhi ve sellem, güzelce abdest almasını ve şu düâyı yapmasını emretti, dedi: [Ey Allah’ım! ben rahmet Nebîsi, Nebîn sallallâhu aleyhi ve sellem ile senden istiyorum ve sana yöneliyorum. Ey Muhammed!.. sallallâhu aleyhi ve selem. Şübhesiz ben seninle, hâcetim yerine gelsin diye, hâcetim husûsunda Rabbime yöneldim. Ey Allah’ım!.. O’nu hakkımda şefâatçi kıl..])
---------------------------------------------
Hadîsi Rivâyet Edenler
---------------------------------------------
(Bir): Buhârî, Et-Tarîhu’l-Kebîr,[18]
(İki): Tirmizî, Câmi’, ed-Deavât sonları. Tirmizî, hadîsin Sahîh olduğunu da söyledi. [19]
(Üç): İbnü Mâce, Sünen, Salâtül-Hâce. İbnü Mâce bu rivâyeti Sahîh bulmuştur.[20]
(Dört): Nesâî, Amelü’l-Yevm ve’l-Leyle[21]
(Beş): Ebû Nüaym, Ma’rifetü’s-Sahâbe
(Altı): Beyhakî, Delâilü’n-Nübüvve[22] ve başkaları. Şâhid getirildiği yerlerin dışında, aralarındaki bir takım küçük farklılıklarla berâber.
Sayıları on beşe yaklaşan hadîs hâfızı bu rivâyetin Sahîh olduğuna hükmetmiştir. Sonrakilerin birçoğu hâric, Tirmizî, İbnü Hibbân, Hâkim, Taberânî, Ebû Nüaym, Beyhakî[23] ve Münzirî onlardandır. [24] Kezâ,
(Yedi): İbnü Huzeyme, Sahîh’inde.[25]
(Sekiz): Hâkim, Müstedrek’inde.[26]
---------------------------------------------
Hadîsin Mühim Noktalarından Bazısı
---------------------------------------------
(Bir): Hadîs sahîhtir. Onbeş civarında hadîs âlimi bu görüştedir. Tirmîzî, İbnü Hibbân, Taberânî, Ebû Nüaym, Beyheki ve Munzirî bunlardandır.
(İki): Bu hadîste Resûlüllah sallallâhu aleyhi ve sellem’in zâtı ve câhı/rütbesi ile tevessül vardır.
(Üç): Ğıyâbında O’na, yâ Muhammed! diye seslenmek vardır.
(Dört): Bunun neresinde tevessül vardır? bunda Resûlullah sallallâhu aleyhi ve sellem’den sadece düâ isteniyor diyebilmek için câhillik de yeter sebeb değildir. Evet, düâ isteniyor. Sonra? Ona öğretilen düâ? O'na gıyabında seslenme? Gözü olup görmemek, kulağı olup duymamak, kalbi olup anlamamak ne kötü bir şey Allah’ım!.. Ey Muhammed!.. Seninle Rabbime yöneldim sözü?... Bir köşeye çekilip böyle demek, tevessül ile alâkasız; öyle mi?!... Sübhânallah. Körler çarşısında ayna satmak ne de çetin bir iş...
Olabilir ki, bir akıllı, bu, Resûlüllah sallallâhu aleyhi ve sellem hayâtındayken idi. Öldükten sonrası ile alâkası yok diyebilir. Öyleyse şu gelecek olan rivâyete lütfedip bakıversin:
---------------------------------------------
(Beşinci Hadîs)
Osman İbnü Huneyf Radıyallâhu Anhu’nun Başka Bir Hadîsi
---------------------------------------------
Halîfeliği zamanında bir adam, Osman radıyallâhu anhu'ya bir ihtiyacı için gidip geliyordu. Osman radıyallâhu anhu O'na iltifât etmiyor hâcetine bakmıyordu. Adam bunu Osman İbnü Huneyf’e şikâyet etti. Osman İbnü Huneyf radıyallâhu anhu da şöyle dedi; Abdest yerine git; abdest al ve namaz kıl; sonra da (Ey Allah’ım!.. Ben rahmet Nebîsi olan Nebîn Muhammed sallallâhu aleyhi ve sellem ile sana yöneliyorum ve senden istiyorum. Ey Muhammed!.. Ben ihtiyacımın görülmesi için seninle Rabbime yöneliyorum) şeklinde düâ et ve hâcetini söyle. Adam gitti ve bunu yaptı. Sonra da Hz. Osman radıyallâhu anhu'ya geldi. Kapıcı O'na gitti, elinden tuttu; O'nu Hz. Osman radıyallâhu anhu'nun yanına soktu. Onunla oturttu ve O'na Hâcetini söylededi. O da, hacetini söyledi. Hz. Osman radıyallâhu anhu da hâcetini yerine getirdi.
---------------------------------------------
Hadîsi Rivâyet Edenler ve Sahîh Kabûl Edenler
---------------------------------------------
(Bir): Taberâni, el-Kebîrinde rivâyet etmiştir.[27]
(İki): Taberânî bunu aynı zamanda es-Sağir’inde de rivâyet edip Sahîh olduğunu Söylemiştir.[28] Bu hakîkati, İbnü Teymiyye de i'tirâf etmektedir.[29]Lâkin zavallı, Sahâbî radıyellahu anhu'nun fehmini ve anlayışını hatâlı buluyor. Bu toslamanın zararı elbette Sahâbî’ye değil, sadece kendinedir.
(Üç): Beyhekî, Delâilü'n-Nübüvve'sinde iki Sahîh isnâd ile rivâyet etti..[30]
(Dört): El-Heysemi, Mecma’u’z-Zevâid’de Taberânî’den İsnâdının sahîh olduğunu nakletmiş ve susmakla bu hükme iştirâk etmiştir.[31]
(Beş): El-Münzirî de et-Terğîb ve’t-Terhîb’de[32] Taberânî’den naklen ve susmakla ikrâr ederek Sahîh olduğu hükmüne iştirâk etmiştir,
(Altı): El-Makdisî de bu haberin sahîh olduğunu söyleyenlerdendir.[33]
---------------------------------------------
Haberdeki Mühim  Noktalardan Bazısı
---------------------------------------------
(Bir): Osman İbnü Huneyf radıyallâhu anhu'nun, hâcet düâsını (geçen şekliyle) Resûlüllah sallâhu aleyhi ve sellem’in yaşadığı zamana hâs görmemesi.
(İki):Bu düâyı açık âyetlere zıt bulmaması ve şirk kabûl etmemesi.
(Üç):Bunu, zamâne hâricîleri gibi hâşa Resûlüllah sallallâhu aleyhi ve sellem’e ibâdet etmek olarak kabûl etmemesi.
---------------------------------------------
Şu İki Hadîs Etrafında Söylenenlerden Bir Kısmı
---------------------------------------------
Osman İbnü Huneyf’in rivâyeti olan şu hadîsin bazı yollarında bulunmayıb da bazılarında, ey Allah'ım onu benim hakkımda şefâatçı yap sözünden sonra bulunan üç fazlalık vardır:
Birincisi: (Beni de kendim için şefaatçı yap.)İkincisi: (Beni de O’nun hakkında şefaatçı yap.)Üçüncüsü: (Şâyet bir hâcetin olursa yine böyle yap.)
İbn-i Teymiyye ve yanlışlarında peşinden giden Elbânî ve diğerleri, bu ziyâdelerden işlerine gelenleri alıb gelmeyenleri de karalama noktasında akıl almaz çaba sarfetmektedirler. Bunlar üzerinde teker teker duralım:
(Birinci Ziyâde): Ey Allah'ım! O’nu benim için, beni de kendim için şefâatçı yap.
Elbânîbu lâfzıhiç görmemiş gibi davranıyor. Hâlbuki bu rivâyet, İbnü Teymiyye'nin de i'tirâf ettiği üzere Hâkim, İbnü Ebî Hayseme ve Beyhekî rivâyetleri gibi bir çok sahîh yolla gelmiştir.[34]
(İkinci Ziyâde): Ey Allahım!.... Beni de O’nun için şefaatçı yap.
Evet bu rivâyet de sahîh yollarla gelmiştir. Ahmed İbn-i Hanbel, Hâkim ve diğerlerinin rivâyetleri gibi...[35]
Elbânî, (zât ile tevessül)ü kabûl edenlerin bu rivâyetten hiç söz etmediklerini söylüyor; ama kendisi de öncekinden hiç bahsetmiyordu.
Oysa İbn-i Teymiyye her ikisini de alıyor. Lâkin, (beni, O’nun hakkında şefaatçı yap)rivâyetinin daha sağlam olduğunu anlaştırmağa ve (beni kendi hakkımda şefaatçı yap)rivâyetini zayıflıkla itham etmeye çalışıyor ve şöyle diyor: (Beni O'nun hakkında şefaatçı yap)sözünün ma'nâsı, (düâsında ve benim için istediğinde) demektir. Böylece (bu söz)(O’nu benim için şefaatçı yap) sözüne uygun düşüyor.[36]
Biz de diyoruz ki; İsnâdı sahîh olan ve aralarında zıdlık varmış gibi görünen rivâyetlerde aslolan, aralarının bulunması ve barıştırılmalarıyla uygunluğun isbât edilmesidir. Bu, imkânsız olduğunda ise, daha sahîh olanın alınması ve sahîhliği ondan aşağı mertebede olanın şâzkabül edilib alınmamasıdır. Hâlbuki burada aralarının bulunması mümkindir.
Şöyle ki, (Beni de kendi hakkımda şefaatçı yap)demek,(Beni, kendim(in O’nunla tevessül edişim) hakkında şefaatçı yap ve tevessül edişimi kabûl et) demektir. (Beni de onun hakkında şefaatçı yap) demek de,(Beni, On(un benim için vesîle olması husûsun)da şefâatçı yap. Vesîle olmasını kabûl et) demektir. Böylece şu ikisi, (O’nu benim hakkımda şefaatçı yap) sözüne münâsib düşüyor. Öyleyse, isnâdı sahîh olan böyle bir rivâyeti çizmenin taasubdan ve hakîkati gizleme çabasından başka bir sebebi yoktur. Bizim ise bunlardan birini gizlemeğe ihtiyacımız yoktur.
(Üçüncü Ziyâde): Şâyet bir hâcetin olursa tekrar böyle yap
İbn-i Teymiyye ve mezhebini taklîd eden Elbânî ve yollarında gidenler bu Sahîh ziyâdeden hiç mi hiç hoşlanmıyorlar. Çünki bu, tevessülün her zaman düâ isteme ma'nâsında olmadığını ve onun illa da düâ ile olmayabileceğini, göstermektedir.
Bu ziyâdeyi, İbnü Ebî Hayseme, Târîh'inde Sahîh bir senedle rivâyet etti.
İbnü Ebî Hayseme'nin Senedi:Müslim İbnü İbrâhîm, Hammâd İbnü Seleme’den, O, Ebû Ca’fer el-Hatmî’den, O, Umâre İbnü Huzeyme’den, O da, Osman İbnü Huneyf’den….
Gerek İbnü Teymiyye, gerekse Elbânî, şu isnâdın râvîleri için zayıfdırlar, diyemiyorlar. Yalnız, Hammâd, Şu’be’ye zıd rivâyet yaptı. Dolayısıyla sağlam bir râvî olan Hammâd, kendinden daha sağlam olan Şu’be’ye ters rivâyet etmiştir; rivâyeti, şâzz olduğundan zayıf bir rivâyet hâline gelmiştir mealinde sözler söylüyorlar.
---------------------------------------------
İbnü Teymiyye'nin Bu Ziyâdeyle Alâkalı
Zayıf ve Tutarsız İddiâları ve Onlara Cevâblar
---------------------------------------------
Hâfız Ğumârî’nin er-Reddü’l-Muhkem’inde[37]İbnü Teymiyye bu ziyâdeyi hadîs ilimlerini bilen birinden sâdır olmayacak zayıf sebeblerle illetli/tutarsız göstermiştir, dedikten sonra, iddialarını teker teker cevâblandırıyor. Biz de hemen hemen tamâmen onlardan faydalanarak diyoruz ki:
(Bir): (Şu’be ve Ravh İbnü Kâsim, Hammâd’dan daha Hâfızdır)
Öyle olsa ne olur? Hammâd sikadır. Sika’nın/sağlam bir râvînin (kendinden daha sağlam olanın rivâyetine ters olmayan) ziyâdesi de makbûldür. Burada ise zıdlık yoktur. Öyleyse mes’ele kalmaz.
(İki): (Lafızların değişikliğinden dolayı, rivâyet ma'nâ ile olmuş olabilir)
Bu sözünden anlaşıldığına göre, iddiânda kesinlik yoktur. Demek ki, (olmayabilir) de. Üstelik, ma'nâ ile rivâyet câiz olsa da olmasa da, (metnin bir parçası olarak yapılan) ilâvecâiz değildir.[38]
(Üç): (Bu ilâve Osman'ın kendi idrâcı/rivâyete ilâvesi ve sokuşturması da olmuş olabilir.)
Bu İddianda da kesinlik olmayıp tereddüt vardır. Kaldı ki asıl olan (İdrâc)ın (olmaması)dır.(Olduğu) iddiâsı delîle muhtâcdır. Delîliniz de yoktur. Şu hâlde da'vânız batıldır.
(Dört): (Bu ilâve sâbit olsa bile, bunda karşıtlar için hiçbir delîl yoktur. En fazla, Osman İbnü Huneyf, düânın bir kısmıyla düâ edileceğini bazısıyla da düâ edilmeyeceğini, zannetmiştir)sözüne gelince…
Bu ilâve, seni ve yandaşlarını doğrayan bir hüccettir. Senin Osman'a yakıştırdığın ve iftirâ ettiğin şey, Nebî aleyhisselâmın (a’maya düâ ettiği)zannına dayanmaktadır. Hâlbuki zannın bâtıldır. Nebî aleyhisselâm O'na düâ etseydi, hâdiseye şâhid olan Osman İbnü Huneyf bunu naklederdi…[39] Bundan dolayı, Beyhekî, hadîsden evvel, (a’maya, sabretmediği zaman,içinde şifâsı bulunan şeyi öğretmek hakkında gelen rivâyetler babı)başlığını koydu. Düâ ettiği kabûl edilse bile, bunu yaşarken yapılacak düâ ile sınırlandırmanın bir dayanağı yoktur. Zîrâ, Nebî sallallâhu aleyhi ve sellem’in Âhiret'e göçtükten sonra da dünyadakilere düâ ettiği sahîh hadîslerle sâbittir.
(Beş): (Bu ilâve hadîse terstir) sözüne gelince…
Evet size göre öyle. Lâkin, hevâsına tapınmayan âlimlere göre ise ters değildir. Senin iddiâna göre, şu ilâve hadîsden olmadığı hâlde Osman İbnü Huneyf tarafından hadîse sokulan bir ilâveydi. Osman İbnü Huneyf, hadîse ters olacak bir ilâveyi ona sokuşturacak kadar, hâşâ ahmak mıydı?
(Altı): (Sünen sâhibleri bu ilâveyi rivâyet etmediler)sözüne gelince…
Câhil olmayanlar bilirler ki, Sünen sâhiblerinin rivâyet etmediği nice sahîh hadîsler var… Bu bir illet değildir. Hem, biraz evvel,[40](Tirmizî ve onunla beraber olanların, diğer âlimler gibi hadîsin lafızlarının tamâmını rivâyet etmediklerini)söyleyen siz değil miydiniz? Ne bu kadar kısa zaman içindeki çelişki?!...
(Yedi):Sika'nın, rivâyette tek başına kalması, ne zamandan beri illet ve zayıflık sebebi oldu?
(Sekiz): (Ziyâde) (lafzın ızdırabı)/çelişik farklılıkları nerede? Göremedik, gösteriverin. Yok öyle bir şey. Tamâmen asılsız ve mesnedsiz…
(Dokuz): Hadîsteki şu(ilâve),hadîsin neresine (terstir?) Doğrusu o ilâve, hadîse değil, hadîsten yanlış anlaşılana terstir, vesselâm.
(On):Hadîsin râvîleri hakkındaki vesveselere gelince… Sözü uzatmak istemiyoruz Onun sahîhliğini kabûl eden onlarca hadîs hâfızının görüşüyle yetiniyoruz.
(On Bir): İbnü Ebî'd-Dünyâ, Mücâbû'd-Da've isimli eserinde, isnâdıyla Muhammed İbnü Kesîr, İbnü Rifâe'den şöyle söylemekte olduğunu rivâyet etti: Adamın biri, Abdülmelik İbnü Saîd İbni Ebcer'e geldi. (Abdülmelik) adamın karnına dokunup onu yokladı ve, (Sende iyileşmez bir hastalık vardır) dedi. Adam, (nedir o?) dedi. Abdülmelik, (Dübeyle (denilen bir musîbettir ki o, karında çıkan ve sâhibini ekseriya öldüren büyük bir çıban ve yara)dır,[41] dedi. Muhammed İbnü Kesîr, adam döndü ve şöyle söyledi, dedi: (Allah’dır, Allah’dır, Allah’dır Rabbim. O'na hiçbir şeyi ortak etmem. Ey Allahım! Şübhesiz ben, Nebîn rahmet nebîsi Muhammed sallallâhu aleyhi ve sellem ile sana yöneliyorum. Ey Muhammed sallallâhu aleyhi ve sellem!.. Şübhe yok ki ben, bende bulunan şu hastalıktan dolayı bana rahmet etmesi için senin ve benim Rabbime yöneliyorum.)
Muhammed İbnü Kesîr, adamın karnına Abdülmelik İbnü Saîd, (bir daha) dokundu ve (O'na)(iyileştin, sende hiçbir hastalık yoktur), dediğini söyledi.[42]
İbnü Teymiyye, şu rivâyeti aktardıktan sonra, (Selef'in bu ve benzeri düâlarla düâ ettiği rivâyet edilmiştir), dedi.[43]
Merhûm Seyyîd Muhammed Alevî Mâlikî'nin de bir şekilde ifâde ettiği gibi, bizce mühim olan, İbnü Teymiyye'nin bu rivâyeti nasıl anladığı (ve sündürüp nerelere çektiği) değil, (Selef'in bu ve benzeri düâlarla düâ ettiği rivâyet edilmiştir) şeklindeki i'tirâfıdır. Zannımca Selef şirk içindeydi demezsiniz…
 
Devam edecek...

[1] Buhârî, Sahîh (1010)
[2] Mâide:35
[3] Zümer : 62
[4] Saffat: 96
[5] [Buhârî, Halku'l-Ef’âl Beyhekî, el-Esmâ ve’s-sıfât Huzeyfe radıyallahu anhu'dan], Et-Teysîr:1/254
[6] [Hâkim, el-Mustedrek’de Huzeyfe radıyallahu anhu’dan. Sahîhtir, dedi.], Et-Teysîr: 1-254.
[7] Şevkânî, Ed-Dürru’n-Nadîd (er-Resâilü’s-Selefiyye): 148
[8] Bu ma'nâ, İbnü Hacer'in tercîhidir. O, و ابيض يستسقى الغمام(ve ebyada yüsteskâ…) ibâresini önceki beyitte geçen
(ترك قوم سيداما)(mâ tereke kavmun seyyiden)deki سيدا(seyyiden)’e atfederek ابيض(ebyeda)’da mef’ûliyyet üzere nasbı râcih buluyor. [Fethu'l-Bârî (Dârü’l-Fikir baskısı):3/184-185]
[9] Ahmed İbnü Hanbel: (2/93), Buhârî (Muallak olarak) (1009), İbnü Mâce: (1272) Rivâyet Sahîhtir.
[10] [Fethu’l-Bârî: 2/397], Kevserî, Makâlât:389
[11] İbnü Kesîr, El-Bidâye: 8/93-94 İbnü Kesîr bu rivâyetin isnâdının sahîh olduğunu söyledi.
[12] İmâm Sübkî, Şifâu’s-Sikâm: 144-145
[13] İmâm Buhârî, et-Târîhu’l-Kebîr, (Dâru’l-Fikir): 7/304 (Md:1295)
[14] İbnü Ebi Şeybe, el-Musannef (6/356-357, H: 32002)
[15] İbnü Hacer, el-Feth: 3/183-185 (Dâru’l-Fikir), Kevserî, Mahku’t-Tekavvul’den kısaltarak, Makâlât: 388-389
[16] Zehebî, Mîzânü’l-İ’tidâl:2/224
[17] Fethu’l-Bârî Hâmişi (Dârü’l-fikir): 3/184
[18] İmâm Buharî, Et-Tarîhu’l-Kebîr (Dârü’l-Fikir): 6/209-210
[19] Tirmizî, Sünen: (H:3578)
[20] İbnü Mâce, Sünen:1/157, (H:1385), Dârü’l-Ma’rife.
[21] Nesâî, Amelü’l-Yevm ve’l-Leyle (H:660),
[22] Beyhekî, Delâilü’n-Nübüvve: 6/166,167,168
[23] Beyhekî, Delâilü’n-Nübüvve: 6/167,
[24] İmâm Kevserî, Makâlât:389-390.
[25] İbnü Huzeyme, Sahîh… Münzirî, Et-Terğîb ve’t-Terhîb (Dâru’l-Kitâbi’l-‘Arabî:128, H:1008)
[26] Hâkim, Müstedrek: (1/526) Münzirî, Et-Terğîb ve’t-Terhîb (Dâru’l-Kitâbi’l-‘Arabî:128, H:1008)”
[27] El-Kebîr (9/30-31 )
[28] Es-Sağîr (Er-Ravdu'd-Dânî:1/306-307).
[29] El-Kaidetün-Celîle’de; 98
[30] Beyhakî, Delâilü'n-Nübuvveh, Sahîh olan iki isnâd ile: 6/167-168
[31] El-Heysemi, Mecmauz-Zevâid’de (2/279)
[32] El-Münzirî, et-Terğîb ve’t-Terhîb:129 H:1008
[33] Kevserî, Makâlât: 391
[34] Kâidetün Celîle: 96-97
[35] Aynı yer
[36] Aynı yer
[37] Er-Reddü’l-Muhkem:155-156
[38] Metnin tefsîri, takyîd, îzâh, tâ’mîm ve benzeri mâhiyette veya onunla alâkasız olarak râvînin sarfettiği sözlerin, hadîsden zannedilerek rivâyete eklenmesi şeklinde olan idrâc ise, evvelâ bir yanlışlık eseri olarak metne ilâve edilmişti. Bunun bilinerek veya bi lenlere aktarılmaya devâm edilmesinde ise zarar yoktur.
[39] Üstelik bir yandaki düa, öte yandaki tevessüle ve vesîle olmaya mâni' de de ğildir.
[40] Kaidetün Celîle:93. satır: 9
[41] Parantez arası yer, Kâidetün Celîle Hâşiyesinde/dip notunda yer alan başka bir rivâyetten yapılan nakilden ilâvedir.
[42] [İbnü Teymiyye, Kâidetün Celîle: 94 (Bizdeki Nüshada, s: 91)], Muhammed Alevî Mâlikî, Mefâhîm: 132
[43] [İbnü Teymiyye, Kâidetün Celîle: Aynı yer. (Bizdeki Nüshada, s: 91)], Muhammed Alevî Mâlikî: Mefâhîm:132


 
Vesile ve Tevessül -3-
Hüseyin AVNİ tarafından yazıldı.   
VESîLE VE TEVESSÜL (3)
 
 Hüseyin AVNİ
---------------------------------------------
(Altıncı Hadîs)
Fâtıme Binti Esed Radıyallâhu Anhâ Hadîsi
---------------------------------------------
Resûlüllah sallallâhu aleyhi ve sellem şöyle buyuruyor:
(Allah celle celâlühû'dur canlandıran ve öldüren. O'dur diri ve ölmeyecek olan. (Ey Allah’ım!) Nebîn sallallâhu aleyhi ve sellem ve benden evvelki nebîlerinhakkıyla/hürmetine, anam Esed kızı Fâtıme’yi bağışla, O'na hüccetini telkîn eyle ve gireceği yeri (kabrini) O'na geniş eyle.)[1]
---------------------------------------------
Hadîs'in Senedinin Tahlîli
---------------------------------------------
Hâfız Ğumârî, şöyle diyor: Hâfız Nûruddîn el-Heysemî, Mecma'u'z-Zevâidde şöyle demektedir: Ravh İbnü Salâh'ın dışındaki râvileri Sahîh'in râvîleridir. O'nu (Ravh'ı) da İbnü Hibbân ve Hâkim sika/sağlam ve güvenilir bulmuşlardır. (وفيه ضعف)/(Ve fîhi da'fun)/onda bir parça zayıflık da vardır.(Heysemî'nin sözü bitti.)
Ben (Ğumârî) de derim ki; Ravh İbnü Salâh, İbnü Seyyâbe İbnü Amr el-Hârisî'dir. Ebû'l-Hars diye künyelenir. İbnü Yûnus O'nu Târîhu'l-Ğurebâ’da zikreder ve şöyle der: Mavsıl'dan olup Mısır'a gelmiş ve orada hadîs rivâyet etmiştir. Ondan münker rivâyet edilmiştir. İbn-i Adiy O'nu el-Kâmil'de zikretmiş, O'ndan iki hadîs rivâyet etmiş ve “hadîsleri çok olup[2] bazılarında münkerlikvardır”, demiştir.
Dârekutnî, O, hadîsde zayıftır demiştir. İbn-i Hibbân O’nu es-Sikât(isimli kitâb)da[3]zikretmiştir. Hâkim, sika ve emniyet edilecek birisidir, dedi. İkiyüz otuz üçte vefât etti.
Şu hâlde hadîs, İbnü Hibbân ve Hâkim'in görüşlerine göre Sahîhdir. Çünki onların şartlarına göredir. Dârekutnî ve İbn-i Adiyy'in görüşlerine göre ise zayıftır. Lâkin zayıflığı (sağlamlığa) yakın ve katlanılabilecek bir zayıflık olup şıddetli bir zayıflık değildir. Çünki onlar Ravh'ı, rivâyetini terk etmeyi îcâb ettirecek bir zayıflıkla suçlamadılar. Aksine O'nu zayıf bulmaktaki ibâreleri,cerh'de hafîf olan ibârelerden kabûl edilirler. Bu dediğimizi, önceden Heysemî'den nakletmiş olduğumuz O'nda bir parça zayıflık da vardır sözü dahî te'yîd etmektedir. Zîrâ bu ibâre, hadîs ve ricâl kitâblarından da bilineceği gibi, zayıflığın azlığı ve hafîfliğini ifâde eder.[4]
El-hâsıl bu hadîs, zayıflığı hükmüne rağmen (müctehid) imâmların ahkâm husûsunda delîl getirdiği zayıf hadîslerin bir çoğundan daha güzel ve daha kuvvetlidir. Nitekim bununla şu hadîsler tartıldığında bu dediğimiz bilinecektir…
Şaşılacak bir husûstur ki, (zayıftır iddiâsıyla bu hadîsi karalamaya çalışan) şu tâifenin kendisi, murâdlarına uyduğu vakit zayıf hadîsle amel edebiliyor ve onu sahîh hadîsin önüne geçirebiliyor. Nitekim, bid'atları ve sapıklıkları için delîl getirdikleri hadîslere vâkıf olundukta bu (dediğimiz) bilinecektir. Bu ise, (hadîslerle), gazâbı îcâb ettiren bir oynamadır. (Ğumârînin sözü bitti.)[5]
Taberânî'nin el-Kebîr'inin muhakkiki(!) ve nâşiri de şöyle söylüyor:
Bu hadîsi Musannif (Taberânî) el-Evsat'ta (356-357, Mecmau'l-Bahreyn) dahî rivâyet etti ve bunu Âsım'dan sâdece Süfyân rivâyet etti. Bu hadîsle Ravh İbn-i Salâh teferrüd etti/tek kaldı. Heysemî el-Mecma(9/257)'de, O(nun isnâdı)nda Ravh İbn Salâh vardır. İbnü Hibbân ve Hâkim onu sağlam bulmuşlardır. O'nda bir parça zayıflık da vardır, demiştir. Bunu Musannif yoluyla Ebû Nüaym da el-Hilye(3/121)'de rivâyet etmiştir.
Şeyhimiz (Elbânî)(!) Silsiletü'd-Daîfe(rakam:23)'de Heysemî'nin el-Mecma'daki diğer râvîleri sahîh'in râvîleridir sözüne, Ahmed İbnü Hammâd her ne kadar sağlam birisiyse de, Sahîh sâhibleri ondan rivâyet etmediler, Ondan sâdece Nesâî rivâyet etti diyerek i'tirâz etti.
Ravh İbnü Salâh'a gelince. Her ne kadar İbnü Hibbân ve Hâkim O'nu sağlam buldularsa da, bu ikisi tesâhül/gevşeklik ile tanınan kimselerdir… Oysa, O'nu zayıf bulanların cerh'i şu tenkîd imâmlarından müfesser/açıklanmış bir cerhdir. O da münkerleri rivâyet etmesidir. Böylesi bir râvî hadîsi rivâyette yalnız kalırsa o rivâyet ile hüccet ileri sürülmez. Şu hâlde hadîs zayıftır.[6](Bitti.)
Deriz ki; Aslında Allâme Ğumârî, derin bir vukûfla söylenilecek olanları söyledi. Lâkin biz ilmi ve idrâki ma’lûm muhâtabların seviyelerini hesaba katarak, sözü fâideli uzatmak manasında olan ıtnâb yoluyla biraz daha uzatıyor ve diyoruz ki;
(Bir): Hasen rivâyetlerin râvîleri, elbette müfesser/sebebi açıklanmış bir cerh ile Sahîh'in râvîsi olmaktan düşerler. Durub dururken düşmezler. Bu müfesser olan cerh sebebiyle şu hadîse Hasen denilmiştir. Yoksa mübhem olan cerhbelli şartlarla râvînin sağlamlığına zarar vermezdi. Boşuna bilgiçlikler sergilenmektedir…
(İki): Şu tenkîdçilerin tenkîdinin hafîf cerh olduğu ve bunun râviyi en fazlaHasenlik mertebesine düşürebileceği gösterildikten sonra bu çok bilmişçe uzatmalar hepten gevezelik olur.
(Üç): Mütekaddimûn'un yani, önceki hadîsçilerin dilinde Münker ta'bîrinin râvî tarafından teferrüd edilen Ğarîb ma'nâsında kullanıldığı erbâbınca bilinen bir husûstur.[7] Nitekim, Ravh, bunu rivâyet etmekte tek kaldı ifâdesi de şu dediğimizi te'yîd etmektedir. Muteahhırûn/sonraki âlimlere göre ıstılâh edinilenMünker zayıflık sebebi ise de, teferrüd ve ğarabet mutlak olarak zayıflık sebebi değildir. Dolayısıyla Ravh'ın münker rivâyetleri demek rivâyette tek kaldığıhaberler demek olabilir ki, bu, rivâyetinin her hâl ü kârda zayıflığını îcâb ettirmez.
(Dört): İbnü Hibbân ve Hâkim'in sözü edilen tesâhülü/ gevşekliği mutlak olsaydı, eserleri Sahîh ismine lâyık görülmezdi. Aksine, tahkîk odur ki, Onlar,Hasen’i de Sahîh’in mertebelerinden bir mertebe kabûl etmişlerdir ve bu onlara göre bir ıstılâhtır.[8] Dolayısıyla bu husûsta Onlara i'tirâz edilmez. Hasen, isterSahîhin bir kısmı ma'nâsında nev'i/çeşiti olarak, isterse onun kasîmi/mukâbili ve karşıtı olarak kabûl edilsin, hadîs âlimlerinin çoğuna göre makbûl bir delîldir.
(Beş): İbnü Adiyy ile Dârekutnî cerh ve ta'dîl imâmıdır da, İbn-i Hibbân ile Hâkim tenkîdçi imâmlardan değil midir?.. Elbette Onlar da Cerh ve Ta'dîlde ictihâdlarına mürâcaat edilecek nükkâddan/tenkîdçilerdendirler. Nitekim bu,Cerh ve Ta'dîl kitâblarına âşina olanlara ma'lûmdur. Öyleyse işinize geldiği yerde cerh ve ta'dîl imâmlarının bir kısmını silip atmak ve canınız istediği kimselerin anlamadığınız ifâdelerine sarılmak da ne oluyor?
(Altı): Hüccet olmamak hiçbir işe yaramamak demek değildir. Bazen başka delîllerin ve mes'elenin te'yîd ve takviyesine yaraması da yeterlidir.[9]Üstelik bir hadîs, Hasen li ğayrihî bile olsa, Cumhûra göre tek başına delîl olmaya yeterlidir. Kaldı ki, bu rivâyet şu kadar da aşağı düşmez. Aksine, bir görüşe göreSahîh başka bir görüşe göre de Hasen’dir.
(Yedi): Sahîh'in râvîsi demek, her zaman Sahîh ismi verilen Buhârî mi veya onun gibi Sahîh olan belli kitâbların bir râvîsi mi demekdir? Yoksa bazen sikalığıbir rivâyeti sahîh yapmaya yetecek seviyede olana da şâmil midir, değil midir? Belki Heysemî kendine âid bir ıstılâh olarak geniş yelpâzeli bir ma'nâyı murâd etmiştir? Bütün bunları kesin hatlarıyla bilib zabtetmeden Heysemî'ye i'tirâz edilmez. Hem, râvî sika/sağlam oldukdan sonra, asıl mes'eleye nisbetle böylesi bir tâli noktadaki i'tirâz, sâdece mes'eleyle alâkasız faydası olmayan bir ma'lûmâtfuruşluk ve sözü uzatmak olur.
(Sekiz): İbnü Adiyy ile Dârekutnî, sâdece şu isnâdda geçen bir râvî içinzayîfdır dediler; râvî bu rivâyette olması bakımından zayıftır demedikleri gibi, bu rivâyet için de zayıftır demediler. Üstelik râvîdeki zayıflık da bir çok yanıyla ictihâdî bir husûs olduğu gibi, bu zayıflık’ın isnâdı zayıf yapıp yapmayacağı dahî ictihâd ile alâkalı bir husûstur. Hem de râvîdeki bu zayıflık tek başına olarak isnâdı zayıf yapmaya her zaman yetmeyebilir. Veyâ, şu isnâd, başka bir takım telâfîler ile zayıf olmaktan kurtulabilir. Dolayısıyla, şu iki imâmın bu isnâdla alâkalı olmaksızın üzerinde konuşulan râvî hakkındaki hükümlerinden kalkarak sadedinde olduğumuz isnâda zayıflık damgası vurmak, ehli olmayanlarca yapılan yeni ve başka bir saçma sapan ictihâddır.
(Dokuz): Bir an tenezzül edip, rivâyetin zayıf olduğunu kabûl edelim ve soralım: Bu zayıf hadîs sizin o zayıf aklınızın görebildiği mücerred re'yinizden de mi zayıftır? Zayıf hadîs hadîsçilere göre en kuvvetli mücerred/salt görüşten daha kuvvetlidir.
(On): Hâsılı, bu hadîs Sahîh veya en azından Hasen’dir. Bundan aşağı düşmez. Nitekim Allâme Hâfız Abdullah el-Ğumârî, böyle demiştir.[10]
---------------------------------------------
Hadîsin Delîl Olarak Gösterilecek Yeri
---------------------------------------------
Bu hadîsden, yaşayanın yanında, Âhiret'e göçen Nebîlerin ve dolayısıyla sâlihlerin zâtlarıyla da tevessül edilebileceği anlaşılmaktadır.
---------------------------------------------
(Yedinci Hadîs)
Hz. Ömer Radıyallâhu Anhu Hadîsi
---------------------------------------------
(Âdem aleyhisselâm, hatâ işlediğinde şöyle dedi: Ey Rabbim! Muhammed sallallâhu aleyhi ve sellem hakkı ile (onun hürmetine), senden, beni affetmeni istiyorum…. (Allah da şöyle buyurdu:) Muhammed sallallâhu aleyhi ve sellem olmasaydı seni yaratmazdım.)[11]
İmâm Sübkî[12] ve Kastallânî,[13] şu hadîsin sahîh olduğu kanâatindedirler. Süyûtî,[14] hadîsin bazı tariklerinin zayıf olduğunu söylediyse de, hadîsin aslının bazı şâhid ve mütâbi’lerle Sahîh Liğayrihî olduğu kanaatine varmıştır.[15] Kezâ Zürkânî de rivâyeti Sahîh kabûl etmişdir.[16]
Bu hadîsten, sâlih birisi ile O doğmadan evvel tevessül edilebileceği anlaşılıyor.
---------------------------------------------
Hadîsin Senedinin Tahlîli ve Elbânî’nin Hadîsle Alâkalı Olarak Söyledikleri
---------------------------------------------
Elbânî, ilmî sefâlet ve rezillikler çöplüğü olan ve buna ilâve olarak da, berbat bir tercümesiyle şu perişanlığı kat kat artan Tevessül isimli kitâbında, şöyle dedi: Zehebî şöyle diyor: Bana göre bu isnâd zayıftır. Abdurrahman’ın bulunması hayret vericidir.[17] Abdurrahman İbn-i Eslem el-Fiherî ise, bunun kim olduğunu bilmiyorum. Ben (Elbânî) de diyorum ki, El-Hâkim, el-Müstedrek’de kendi kendine çelişkiye düşmüştür. Zîrâ, 3/332’de adı geçen Abdurrahman’dan rivâyeten başka bir hadîsi sahîh görmediği hâlde bunu rivâyet etmiştir. Ayrıca, (Hâkim), Buhârî ve Müslim’in Abdurrahman İbnü Zeyd’i hüccet olarak kabûl etmediklerini de söyler.
Bana göre[18] ez-Zehebî el-Mîzân’da bu el-Fiherî’ye yer vererek ona hadîs isnâd ettikten sonra bunun batıl bir haber olduğunu söyler. İbnü Hacer de el-Isâbede (3/360) aynısını söylüyor ve ilâveten el-Fiheri hakkında şöyle diyor: Emsali olduğundan, muhtemelen bu ondan önceki kişi olabilir. Bildiğim kadarıyla ondan önceki kişi, Abdullah İbnü Müslim İbni Rüşeyd’dir. İbnü Hacer diyor ki; İbnü Hibbân O’nu zikretti. Hadîs uydurmakla ithâm edilmekte olup, hadîsleri Leys, Mâlik ve İbnu Lehîa’ya yüklemektedir.[19] Onun Hadîs kitâbı yoktur.[20]Sanki varmış gibi İbnü Halbe’den bir nüsha rivâyet eden de işte odur.
Ben (Elbânî) de diyorum ki;[21]Bu hadîsi et-Taberânî, el-Mu’cemu’s-Sağir’de (sh.207) şu şekilde rivâyet etmiştir: Muhammed b. Davud b. Eslem es-Sadefi el-Mesci, Ahmed b. Said el-Medenî, Abdurrahman b. Zeyd b. Eslem’ den rivâyet eder. Bu sened biraz karanlıktır. Zîrâ Abdurrahman’ın dışında hiçbiri tanınmıyor. İbn Hacer ve el-Heysemî de buna işaret etmişlerdir. Zîrâ Mecmau’z-Zevâid’de (c.8 sh. 253), ‘et-Taberani, el-Evsat ve es-Sağir’de bu hadîsi rivâyet etmişlerdir. Senedinde tanımadığım râvîler vardır dedi. (Elbânî'nin sözü bitti.)
Hâsılı,Elbânî’nin fuzûlî uzatmaları sürüb gitmekte;nihâyetO, bu rivâyeti, dört noktadan hareketle uydurma olarak göstermeye çalışmıştır:
(Bir): Senedinde, Abdurrahman İbnü Zeyd İbni Eslem, bulunduğu,
(İki): Abdullah İbnü Muslim el-Fihrî’nin uydurma rivâyetleri olan râvîlerden olduğu,
(Üç): Değişik yollarında, Merfû'’ mu, yoksa Mevkûf mu olduğunda ıztırâb[22]bulunduğu,
(Dört): Kur'ân’a ters olduğu, iddiâları…
Şu dört şübhe ve vesvese karşısında اعوذ بالله من الشيطان الرجيم diyerek,
Deriz ki,
((Bir)): Bu rivâyet, Kurân’a değil, O’nu anlayabilecek ilim, akıl, idrâk ve hidâyetten mahrûm olan mantar kafalara ters gelmiş olabilir. Bu ise mü’minlerce mühim değildir. Oysa, imâmları İbnü Teymiyye hadîs’i[23] uydurma i'lân etse de, ma'nâsının, bir takım âyetler istikâmetinde bazı yönleriyle doğru olabileceğini söylüyor.[24]
Eh, boynuz kulağı geçer derler ya...
Bid’atçı câhil Elbânî kitâbında,[25]Bu hadîsin zımnen, Âdem aleyhisselâm’ın, Muhammed sallallâhu aleyhi vesellem ile tevessül ettiği için affedildiği fikrini verdiğini, oysa, Allah celle celâlühû’nun âyette buyurduğuna ve Hâkim’in, Müstedrek’te (3/546) İbni Abbas'dan yaptığı sahîh bir rivâyete göre bunun tevbe ile olduğunun bildirildiğini uzun uzun anlattıktan sonra, Şu tevessül hadîsinin Kur'ân’a ters, dolayısıyla da bâtıl olduğunahamd ediyor. Câhilliğin ve geri zekâlılığın gözü kör olsun. Günahlar, elbette tevbe ile de affedildiler. Allah celle celâlühû isteseydi, onları tevbesiz de affederdi. Nitekim -hâşâ- küfre girmemişlerdi. Ancak, Hâfız Muhaddis İmâm Cezerî’ninel-Hısnu’l-Hasîn’inde de dediği gibi, düânın âdâbından biri de tevessüldür.[26]Âdem aleyhisselâm da bu edebe bürünerek tevbe ve düâ etti. Ortada ne çelişki var?.. Görünen o ki, rahatsızlık, birilerince Şer’î bir edebe riâyet etmekten kaynaklanıyor. Edebsizlik diz boyu değil, kulaklara kadar gelmiş.…Tevessül etmeden tevbe etseydi affedilmeyecekti diyen mi vardı?.… Olmadığına göre…
Üstelik, günah sebebiyle yapılan Tevessül, ne maksadla yapılıyor? Elbetteaffedilmek maksadıyla. Öyleyse yapılan, dolayısıyla bir tevbedir ve tevessül ameli, şu tevbe için atılan bir ön adım olup onun âdâbındandır.
((İki)): Merfûluk[27] ile Mevkûfluk[28]arasında her zaman çelişki olmayabilir. Olabilir ki, Sahâbî onu bazen Nebî sallallâhu aleyhi ve sellem’in sözü olarak aktarmıştır; bazen da, iktibas veya Telmîh[29] yoluyla kendi sözü olarak söylemiştir. Bir çok sahîh hadîste bunun misâli vardır.
Bir de, böyle bir ğaybla alâkalı mevkûf rivâyet, Hadîs Usûlculerine ve diğer âlimlere göre söz birliği ile Hükmen Merfû’dur. Dolayısıyle ortada kesinlikle bir çelişki yoktur.
((Üç)):Abdullah İbnü Muslim el-Fihrî’nin, uydurmacı bir râvî olduğunu kimse söylemedi. Elbânî, yalan söylüyor. Zehebî, kim olduğunu bilmiyormuş. Bu kadarı doğru; gerisi yalan. Zehebî’nin bilmemesi, her zaman ve bilhassa başkası bildiği zaman zarar etmez. Başkası biliyor ya. Bu yeter…Bu zât, bilinen birisidir. Beyhekî’nin, Delâil’indeki isnâdda, İbnü İshâk İbni Râhûye, O’ndan Mısır’da rivâyet ettiğini ve O’nun Ebû Ubeyde İbnü Cerrâh’ın tâifesinden olduğunu haber verdi. Bu, az da olsa O'nu bir tanıtmadır.(Üstelik O, bunu rivâyet etmekte yalnız kalmamıştır.)
Bu râvîye Abdurrahman’dan rivâyetinde, Taberânî’nin es-Sağîr’in-de veÂcürrî’nin eş-Şerîa’sında mütâbi’ler vardır. Beyhekî, Delâil’inde uyduruk rivâyet koymamayı bir esas olarak tutmuştur ve hadîs’in isnâdını Abdullah’la değil de Abdurrahman'la zayıf kabûl etmiştir. Bu da O’nun Abdullah’ı uydurmacı veya zayıf kabûl etmediğini göstermektedir.[30]
((Dört)): İbnü Hacer ne bu râvî, ne de bir önceki kendi tabakasından olan, Abdullah İbnü Müslim İbni Rüşeyd hakkında kınama yollu hiç bir söz etmemiştir. Elbânî O'na iftirâ ediyor. O, (el-İsâbe’de değil de,) Lisânu’l-Mîzân’da(3/360), Zehebî’nin dediklerini naklediyor. Sadece, Fihrî için, Bunun, önceki, Abdullah İbnü Müslim İbni Rüşeyd olmasını uzak bir ihtimâl görmüyorum. Çünki onun tabakasındandır,Abdullah İbnü Müslim İbni Ruşeyd için de, Zehebî’nin İbnü Hibbân’dan yaptığı nakil akabinde (انتهي)intehâ/bitti dedikten sonra İbnü Hibbân’ın sözünün kalan kısmını ilâve etti ve kendinden olarak sadece Hatîb, Abdullah’ın babasını şeddelemekle (Müsellem şeklinde), dedesini de tasğîrle (Rüşeyd şeklinde) harekeledi, ifâdelerini kullandı. Elbânî,Lisân’daki(انتهي) intehâ/bitti sözünün öncesinin, Zehebî’ye sonrasının da İbnü Hacer’e âid olduğunu[31]bilmiyorsa, kötü; zavallı bir câhil. Biliyorsa, daha kötü; hâin.
Tercüme maskaralık ve gülünçlükleri de işin cabası…
((Beş)): Bir de, Zehebî’nin bilmemesi ileİbnü Hacer’in zayıf ihtimâli ne zamandan beri kesin ilim oldu? Nasıl oldu da, bilmeme ve ihtimâl, İbnü Hibbân’a göre, hakkında açıklamalı cerh olmayan râvîlerde asıl olan güvenilirliktir[32] temel esasından ağır geldi.
((Altı)): Bir de, Hâkim, Beyhekî ve Sübkî’nin ifâdelerinden el-Fihrî’nin onlara göre sika/güvenilir olduğu anlaşılıyor. Zîra, tenkîd yerinde susmak bunu ifâde eder.
Buna ne demeli?.. Uçtuysa bile keçidir mi diyeceksiniz?..
((Yedi)):Abdurrahman İbnü Zeyd İbni Eslem üzerindeki şamatalara gelince… Bu zât hakkında söylenenlerden bazıları: “Kardeşi ondan daha güvenilirdir”, “Zayıftır”, “Bir şey değildir”, فيه ضعف “Fîhi da'fun/Onda biraz zayıflık vardır”,[33] “İşi ibâdet ve riyâzettir”,[34] “Hadîsde zayıftır”, “Hadîsde kuvvetli değildir; kendinde sâlih, hadîsde de zayıftır. İbn-i Ebî’r-Ricâl’den iyidir”, “Babasından uydurma rivâyetler haber verdi”, “Ne dediğini bilmiyor”, “Zayıflığı, haberi uydurma yapacak mertebede değildir”, (Sübkî), “Hasen hadîsleri vardır”, “Âlimlerin ilim aldığı kimselerdendir. Bazıları onu sadûk buldular. Hadîsi yazılanlardandır” (İbn- Adiyy),
“Güvehilir kabûl edilmiştir” (Münzirî.)[35]“Buhârî ve Müslim’in şartında değildir” (Hâkim), “(Bulunduğu isnâd için ) sahîhtir” (Hâkim)
Kevserî şöyle diyor:Abdurrahmân İbnü Zeyd’i, Mâlik zayıf kabûl etti ve bu hükümde diğer bir takım kimseler O'na tâbi'oldular. Ancak O (İbnü Zeyd),yalanla ithâm edilmemiştir. Aksine, yanılmakla ithâm edilmiştir. O'nun gibi birinin rivâyetleri elenir, bazıları seçilir. Hâkim de, bu rivâyetin Mâlik'in kabûl ettiği rivâyetlerden olduğunu görünce, böyle yaptı.
((Sekiz)):İmâm Mâlik bu rivâyeti kabûl etmiştir: İbnü Humeyd, Mâlik’den, (Kendisine Kıbleye dönüb de mi düâ edeyim, yoksa yüzümü Resûlüllahsallallâhu aleyhi ve sellem’e mi çevireyim diye soran Halîfe) Ebû Ca’fer’e,Niye Ondan yüzünü çevireceksin, O, senin ve baban Âdem aleyhisselâm’ın vesîlesidir dediğini rivâyet etmiştir. İmâm Mâlik, (Abdurrahman’dan gelen) haberin doğruluğunu kabûl ettikten ve O'nu delîl olarak ileri sürdükten sonra, Abdurrahman'dan (şu rivâyette) yanılma ve zabt azlığı töhmeti kalkar. Ki,bununla O'nu ithâm edenler, sadece Mâlik’e uyuyorlardı, O'na dayanıyorlardı. Abdurrahman İbnü Zeyd, her haberi reddedilecek kimselerden değildir.
((Dokuz)):İşte size, Şâfiî… El-Ümm’de ve Müsned’inde Allah’ın dîni(nin mes’eleler)inde O'nun bazı hadîslerini delîl getirmektedir.[36] Bu sebeble, bu hadîsi Sahîh kabül etmesinde, Hâkim kınanamaz. Aksine, doğru olan, bu(isnâdı Sahîhtir hükmü)dur. Ancak, Mustafa sallallâhu aleyhi ve sellem’in fazîletlerini işittiğinde göğsü daralanlara göre doğru olmayabilir.
((On)):(Süâl): Peki, İmâm Mâlik’in Abdu’r-Rahmân İbnü Zeyd’in şu rivâyetini delîl kabûl ettiğine dâir haberin isnâdı sahîh midir?
(Cevâb): İmâm Mâlik’in, Şifâ’daki rivâyeti: (Kâdî İyâd, bu haberi, Şifâ-i Şerîf’de, Kâdî Ebû Abdirrahmân el-Eş’arî, Ebû’l-Kâsim Ahmed b. Bakıyy el-Hâkim ve bir çoklarından, (Onlar) İbnü Dilhâs’dan. (O), Ebu’l-Hasen Ali b. Fihr’den, (O), Ebû Bekr Muhammed b. Ahmed b. Ferec’den, (O), Ebû’l-Hasen Abdullah b. Müntâb’dan, (O), Ya’kûb b. İshâk b. Ebî İsrâîl’den (O), İbnü Humeyd’den (O da), Mâlik’den rivâyet etti.)
Mâlik’in, Ebû Câfer’e soylediği zikri geçen sözüne gelince… O, Kâdî İyâd’ın Şifâ’da güzel bir senedle yaptığı rivâyettir. Seneddeki İbnü Humeyd, Tekıyy es-Sübkî’nin zannının aksine, ağır gelen görüşde Muhammed İbnü Humeyd er-Râzî’dir. Lâkin, şu Râzî’nin hâli, Şems İbnü Abdi’l-Hâdîn’in tasvîr etmek istediği gibi de değildir. Öyle ki, hakkında/aleyhinde konuşan herkesin sözlerini topladı, onu övenlerin sözlerini ise ihmâl etti. (Yani ilmî hainlik yaptı.)
Bu Muhammed İbnü Humeyd’denEbû Dâvud, Tirmizî, İbnü Mâce, Ahmed b. Hanbel ve Yahyâ İbnü Maîn rivâyet yapmışlardır. İbnü Ebî Hayseme şöyle dedi:İbnü Maîn’e bu kişi hakkında sorulduğunda, sikadır, zararsızdır, Râzî zekîdirdedi. Ahmed İbnü Hanbel şöyle dedi: Muhammed İbnü Humeyd var olduğu müddetçe Rey beldesinde ilim devâm edecektir.[37]Sâğânî ve Zühelî onu övenlerdendir. Halîlî, el-İrşâd’da, hâfız ve bu işi bilen biriydi, Ahmed İbnü Hanbel ve Yahyâ ondan râzı oldu, dedi. Buhârî, hakkında iyi düşünülmeli, dedi.
Böylesi birisi, böyle bir haberde ithâm edilmez…
Ya’kûb İbnü İshâk’da bir beis yoktur/zararsız biridir. Nitekim Hatîb,Târîh’inde böyle dedi. Ebu’l-Hasen Abdullah İbnü Müntâb, Kâdî İsmail’in en büyük talebelerindendir. Bu İbn-i Müntâb’ı, Muktedir, üç yüz senesi civarlarında Medine-i Münevvere kadılığına getirmişti. O zamanda ilim sâhiblerinden ileri gelen sağlam kişilerden başkası Medine-i Münevvere kadılığına getirilmezdi. İsminde bir çokları yanlışa düşmüştür. Talebesi Muhammed İbnü Ahmed İbnü Ferec’i, Sem’ânî, Ensâb(isimli kitâbın)da Cezâirî’yi anlatırken güvenilir bulmuş ve İbnü’l-Esîr, Lübâb’da Onu tasdîk etmiştir. Ebû’l-Hasen (İbn-i Alî) el-Fihr[38] güvenilir ve sağlam kimselerden olub, Zehebî’nin 'İberinde tanıtılmıştır. İbnü Dilhâs, İbnü Abdi’l-Berr’in şeyhlerinin sağlamlarındandır ve İbnü Büşküvâl’ın Sıle(isimli eserin)de tanıtılmıştır. Bu kitâb Madrid'de basılmıştır….[39]
İbnü Abdi’l-Hâdî bu haberi kabûl etmekten kaçınmaktadır. Çünki O, çaresiz, şeyhi(İbn-i Teymiyye)nin yanlışlıklarına dokunmaktadır. İbnü Müntâb bu haberi rivâyet etmekle, şeyhi Kâdî İsmâil’in, el-Mebsût’undaki, İbn-i Vehb’in Mâlik’den yaptığı rivâyete zıd olarak yaptığı rivâyeti reddetmesini murâd etti. İsmâîl Iraklı âlimlerdendir. Mısır’lı ve Medîne’li âlimler Mâlik’in me'elelerini (söz ve ictihâdlarını) Ondan daha iyi bilirler. Ütelik İsmâîl, (Mâlik’den) zikrettiğini Mâlike isnâd etmedi, irsâl etti.[40] Lâkin bu, İbnü Abdi’l-Hâdî’nin nefsinin arzusuna uyduğundan, bunu, İbnü Müntâb’ın rivâyetinin aksine, senedini araştırıb sormadan kabûl etmektedir. Fikrince senedini anmaya ihtiyac bırakmayacak ölçüde (İsmâil’i) aşırı bir şekilde medhetmek-tedir. Dâvûd el-Isfehânî’nin Onun hakkında soylediğini sanki görmedi…[41] (Kevserî’nin, Mahku’t-Tekavvül’ünden kısaltılarak aktarılan sözü bitti.)
Hâfız Muhaddis Hafâcî, şöyle demektedir:Bu haberde, Ziyâret esnasında, düâ ederken kabr-i şerîf’e dönmek (Şerîat’ça) kötü görülen bir iştir. Hiç bir âlim bunu dememiştir. Ancak Mâlik’e atılmış bir iftirâda rivâyet edilmiştirdiyen İbn-i Teymiyye’ye karşı bir cevâb vardır. Mâlik’e iftirâ sözü ile İyâd’ın bu rivâyetini kasdediyor.[42] Allah Kâdî İyâd’ın hayrını bol etsin, bu hikâyeyi Sahîhbir senedle rivâyet etmiştir ve bunu hocalarının sikalarının (sağlam ve güvenilirlerinin) bir çoğundan aldığını söylemiştir. İbn-i Teymiyye’nin, bu katıksız yalan ve gelişi güzel söylenmiş bir sözdür deyişi bâtıl sözlerindendir. Rivâyet edilmemiştir ve nakledilmemiştir sözü de bâtıldır. Zîrâ bu (kabr-i şerîfe dönerek düâ etmek), Mâlik, Şâfiî ve Ahmed İbn-i Hanbel’in mezhebidir… İmâmlarımızdan Sürûcî’nin de anlattığı gibi, Ebû Hanîfe rahmetüllâhi aleyh’den, ziyârette kabre dönüleceği, sonra da kıbleye dönülüb düâ edileceği rivâyet edildi.[43] (Hafâcî'nin sözü bitti.)
Lâkin, İbnü Hümâm’ın da dediği gibi, bu görüşün Ebû Hanîfe rahmetüllâhi aleyh’e nisbet edilmesi yanlıştır. O, bizzât kendisi Müsned’inde kabr-i şerîfe dönülerek düâ edileceğini İbnü Ömer radıyallâhu anhumâ'dan yaptığı, (Nebî sallallâhu aleyhi ve selemin kabrine kıble tarafından gelib sırtını kıbleye çevirib yüzünle kabre dönmen ve esselâmu aleyke eyyühennebiyyu ve rahmetüllahi ve berekâtühû demen, Sünnet'tendir)şeklindeki rivâyetle ortaya koymuştur.[44] Ebû Hanîfe rahmetüllâhi aleyh, bunu Nâfi’den, O da İbnü Ömer’in kendisinden rivâyet etmiştir.[45]
Görüldüğü gibi, isnâd Sahîhdir. Zîrâ, Nâfi’ İbnü Ömer radıyallâhu anhumâ’nın kölesi olub Ondan ve başka Sahâbîlerden hadîs rivâyet etmiş olan son derece sağlam bir râvîdir., Ondan Ebû Hanîfe rahmetüllâhi aleyh, Mâlik ve diğerleri rivâyetler yapmışlardır. Hicrî 117’de ölmüştür.
---------------------------------------------
Elbânî İle Kör Taklîdçilerinin Câhillik ve Hâinliklerinden Bir Kısmı
---------------------------------------------
 ((On Bir)):Câhillik ve Hâinliklerden Bir Kısmı:
(Bir:) Uydurmacı olma ayıbını O’na hiçbir imâm yakıştırmamasına rağmen, Elbânî bunu kendi kesesinden ilâve etmiştir.
(İki:) Babasından uydurma rivâyet haber verdi, demek, hadîs uyduran biridir, demek değildir.ودع عليهVedaa aleyhi/falancıya yalan iftirâ etti ile, (روي عنه الموضوعات)/revâ anhu’l- mevdûât/”falancıdan uydurma rivâyetleri nakletti”,sözleri arasında ilim adamlarınca mühim fark vardır; Birincisinde,uydurmacı’lık ve yalancılık, ikincide ise, dikkatsizlik ve gaflet vardır.Muhaddisimiz(!)[46] ya bu farkı göremedi, veya gördü de kasıdlı olarak gizledi. Birinci ihtimâl kötü; ikincisi ise daha kötü…
Kaldı ki, her uydurmadır denilen rivâyet, bakalım hakîkaten uydurma mıdır? Nice uydurma olduğu zannedilen rivâyetler vardır ki, onlar muhakkık muhaddislerce uydurma değildir. Hattâ bazen Sahîhdir. Nitekim, bir hadîsin uydurma olduğuna, tenkîdçiye göre, kimi zaman Kur'ân hükmüne, veya sahîh vesâbit bir sünnet'e uymadığı zannıyla hükmedilir. Bu zann ve ictihâdda dahî bazen yanılma bulunabilir. O hâlde, hüküm verebilmek için bu uydurma olduğu iddiâ edilen rivâyetleri görmek ve göstermek lâzımdır. Oysa bu yapılmamıştır. Dolayısıyla, iddiânın ayakları yere basamamaktadır.
(Üç:)Bir çoklarının, (فيه ضعف) fîhi da'fun/onda biraz zayıflık vardır şeklindeki sözlerini görmezden gelerek, sadece cidden zayıftır diyen bir kişinin sözüne sarılmak ilim hainliğidir. Burada işte bu yapılıyor.
(Dört:)Zabıttaki az zayıflık, rivâyeti en çok Hasen mertebesine düşürür,Uydurma yapmaz.
(Beş:)Ahmed İbnü Hanbel, O’nda bir yanda zayıflık görürken, öte yanda Müsned'inde O’ndan hadîs rivâyet ediyor ve bu rivâyete i'tirâz etmiyor. Böyle bir tavır, bu rivâyetin, İbnü Teymiyye'ye göre, ağırlıklı kanaatte Ahmed'in mezhebiolmasını gerektirir. [47]
(Altı:) İbnü Adiyy’in, Hasen rivâyetleri vardır, bazıları O’nu doğru bulmuşlardır. Hadîsi yazılanlardandır..demesi hiç hesapta yok.. İlim insafı nerede kaldı?
(Yedi:) İmâm Şafiî, Müsned’inde[48] ahkâm mevzûunda O’nun rivâyetini delîl olarak ileri sürüyor. Bu, O’nu Şâfiî tarafından güvenilir bulmak değil midir? Bilenler bilir ki, Müctehidin bir rivâyeti delîl getirmesi bir çok usulcüye göre onu sağlam kabûl etmesi demektir. İmâm Şâfiî'nin şeyhini tanıyamaması, O'nun,hadîsi işe yaramaz birisi olduğunu bilememesi ne ölçüde mümkindir?
(Sekiz:) Hâkim’in Buhârî ve Müslim’in Abdurrahman’ı hüccet kabûl etmediklerini söylemesi, O’nu mutlaka zayıf kabûl etmesi demek değildir. Hâkim, Müstedrek’inde rivâyet edeceğini soylediği sahîh hadîslerin, sadece Buhârî ve Müslim’in, veya Buhârînin, yahud Müslim’in şartlarına uyan sahîhlerolacağını vaad etmemişti ki, onların şartlarına göre olmayan rivâyeti yapmakla kendisiyle çelişmiş olsun. O, Müstedrek’e Buhârî ve Müslim'den başkalarının ve kendinin ölçülerine göre Sahîh olan rivâyetleri de aldı. [49]
(Dokuz:) Keza, şeyhlerinin bu haberi ancak (içinde Abdurrahman’ın bulunduğu) bu isnâdla rivâyet ettiklerini soylemesi, her hâl ü kârda Abdurrahman’ı ve rivâyeti zayıf gördüğü ma'nâsına da gelmez. Sahîhliğin en üstünden en aşağısına kadar çok mertebeleri olduğuna göre, belki, daha güçlü bir isnâd bulsaydım daha da iyi olurdu ama, burada bu kadar sahîh olanı bulabildim demek istemiştir. Bu sözden, karîne bulunmadıkça zayıflık çok zor anlaşılır. Hattâ aksine bir karîne bulunduğundan bu sözden hiçbir şekilde zayıflık anlaşılmaz. Nasıl böyle olmasın ki, kendisi şu tevessül hadîsi için isnâdı sahîhtirsözünü açıkça söylüyor.
(On:)Hâkim’in şu isnâd için, sahîhtir demesi, büyük bir ihtimâlle Abdurrahman’ı kendi ictihâdınca güvenilir kabûl etmesi demek değil midir?
(On Bir:)Bir muhaddis ve müctehid olan Sübkî’nin şu rivâyet için sahîhtirdemesi, O’na, Şeyhu’l-İslâm diyen talebesi Zehebî’nin uydurmadırdemesinden daha mı zayıftır? Ne bu yobazlık, Allah aşkına?!..
(On İki:) Güvenilir diyenler, bunu, bilgi ve ictihâdlarınca dedikleri gibi,zayıftır diyenler dahî, bu sözlerini vahye dayanarak değil de bilgi, kanâat ve ictihâdları îcâbı söylemektedirler.
(On Üç:) Bütün bunlar, hâricteki karineler/alâmet, işaret ve ip uçları hesaba katılmadığı taktirdedir. Onlar hesaba katılırsa rivâyetin Sahîhliği ağırlık kazanır; hattâ kesinleşir.
---------------------------------------------
Bu Rivâyetin Şâhidleri Var mıdır?
---------------------------------------------
 (OnDört:)Üstelik bu rivâyetin şâhidleri de vardır:Âdem aleyhisselâm’ın tevessülü ile alâkalı bu rivâyeti pekiştiren ona Mütâbi’[50] ve Şâhid[51] olan başka rivâyetler de vardır: Hâfız Ğumârî bunlardan üç tanesini er-Reddü’l-Muhkem isimli kitâbına almıştır:[52](Birincisi), İbnü’l-Münzir’in,Tefsîr’inde,(İkincisi), İbnü’l-Cevzî’nin el-Vefâ’sında, (Üçüncüsü)de Âcürrî’nin eş-Şerîa’sında yaptıkları rivâyetlerdir.Ğumârî, İbnü’l-Cevzî’nin rivâyetinin isnâdınınkuvvetli olduğunu ifâde ettikten sonra, sahîfenin dibinde bu sahîh hükmünü İbnü Hacer’in Fethu’l-Bârî’de ve başkalarının (da başka yerde) söylediğini yazdı.[53] İbnü Teymiyye de Fetâvâ’sında, İbnü’l-Cevzî’nin bu babdaki rivâyeti ile Ebû Nüaym’ın rivâyetlerini aldıktan sonra, Bu ikisi, sahîh hadîslerin tefsîri gibidir demiştir.[54]Tevessül inkârcılarının Şeyhu’l-İslâm(!)larının uydurmarivâyetleri her hâlde sahîh hadîslerin tefsîri kabûl etmemesi lâzımdı; ama kabûl etmiş; biz ne yapalım?
Ey âdem!.. O (Muhammed sallallâhu aleyhi ve sellem), olmasaydı, seni yaratmazdım, sözünü, Hâkim Müstedrek’te, Ali İbnü Hamşâz el-Adl, Hârûn İbnü Abbas el-Hâşimî, Cendel b. Vâlik, Amr İbnü Evs el-Ensârî, Sâîd İbnü Ebî Arûbe, Katâde ve Saîd İbnü Müseyyeb yoluyla Abdullah İbnü Abbâs radıyallâhu anhumâ'dan,
Muhammed sallallâhu aleyhi ve sellem olmayaydı, Âdem’i yaratmazdım, O, olmasaydı Cenneti ve Cehennemi yaratmazdım şeklinde de rivâyet etmiş ve, isnâdı sahîhtir demiştir. Zehebî, bunun, Saîd İbnü Müseyyeb'e iftirâ edildiğini zannediyormuş.Dayanağıolmayan bir zann… Boş ve kıymetsiz bir lâf…
Bunu, İbnü Abbâs radıyallâhu anhumâ’dan, (zayıf bile olsa) bir başka yolla,Deylemî de rivâyet etmiştir.[55]
Hâsılı hadîs Sahîhdir; câhillerin sözüne bakılıp Allah celle celâlühû’yu, Resûlü sallallâhu aleyhi ve sellem’i, râvîleri ve muhaddisleri yalanlama talihsizliğine düşülmesin…[56]
 
Devam Edecek…

[1] Taberâni, el-Kebîr (24/351-352) ve [Taberânî, el-Evsat, (356-357- Mecma’u’l-bahreyn), Ebû Nüaym, Hilye:3/121],
El-Kebîr Tâ’lîk’ı: 24/351, [Beyhekî, Delâilü'n-Nübüvve…]
[2] Elimizdeki el-Kâmil Nüshasındaki ibâre ise,çoktur şeklinde olmayıp çok değildir şeklindedir. Allahu a'lem.
[3] Sağlam ve güvenilir râvîleri topladığı kitabında.
[4] Üstelik İlim sâhibleri bilir ki, Zabt’da bulunan “az zayıflık” rivâyeti Zayîf değil, Hasen yapar. Nitekim bu, Usûl-i
Hadîslerin hepsinde mevcûddur.
[5] Abdullah İbnü Sıddîk el-Ğumârî, e-Reddü'l-Muhkemu'l-Metîn:(192-193-194) den kısaltarak.
[6] El-Kebîr hâşiyesi: 24/351-352
[7] Geniş bilgi için bakınız: İmâm Leknevî, er-Ref’ ve’t-Tekmîl:143-144
[8] Evet, çoğu bu i'tibârladır. Başkalarınca zayıf bulunan bir takımları O'nun ictihâdına göre zayıf olmayıp sahîhdir. Bir
takım zayıflar hakkındaki sa hîhdir hükmü ise yanlışlıkla olmuştur ki bunlar pek azdır.
[9] Abdülazîz el-Ğumârî, et-Tehânî:35
[10] [İthâfu'l-Ezkiyâ: 20], Mefâhîm: 146
[11] [Hâkim El-Mustedrek, (2/615) Hâkim, bu Sahîhdir, dedi. Taberâni, Beyhekî, Ebû Nüaym.], Mefâhîm:119-120
Zehebî el-Müstedrek Telhîsinde Hâkim'e itiraz edip haberin uydurma olduğunu söylediyse de, Sübkî, Kastallânî, Süyûtî, Zürqânî ve Kevserî gibi bir çok hadîs hâfızı ve muhaddisin şehadeti ile Hâkim’in haklı, Zehebî’nin ise haksız olduğunu ortaya çıkıyor. Nitekim metinde gelecektir.
[12] Şifau's-Sıkam:134-135
[13] [Mevâhib. Sahîhtir. Birçok yerde. Sonuncusu: 2/392 (Dârü’l-Kütübi’l-İlmiyye baskısı)], Mefâhîm, Tâ'lîk'i:120
[14] [El-Hasâisü'l-Kübrâ(da Hâkimden nakledilerek) Sahîhtir.], Mefâhîm, Tâ'lîk'i:120
[15] Mefâhîm, Tâ'lîk'i:121-122
[16] [Şerhu'l-Mevâhib, Sahîhtir. 8/314], Mefâhîm, Tâ'lîk'i:120
[17]واهنVâhin kelimesi, وهيvehâ fiilinin ism-i fâil’i olub zayıf demektir. Görüldüğü gibi burada, Türkçedeki vâh kelimesinin ma'nâsına uzaklardan biraz yakın olan hayret verici diye çevrilmiş. Saçmalarla dolu kitabın saçma bir tercümesi..
[18] Bir kaynaktan bir hüküm aktarılıyorsa, bu bir nakildir ve bana göre ibâresiyle ıfâde edilmez. Zîrâ bana göre ibâresi kanâat bildirir. Oysa, naklin kanaat ile alâkası yoktur. Sırf ben diyebilmiş olabilmek için işlenen tipik bir maskaralık.
[19] Ne demekse… Belki de onlara yalan isnâd ediyor denilmek isteniyor.
[20]Yaptığı rivâyetleri yazılı olarak elinde mevcûd değildir şeklinde çevrilecek cümle O'nun hadîs kitabı yoktur şekilde tercüme edilmiş!..
[21] Adam olmuş da adamların meclisinde konuşuyor(!) Mine'l-ğerâib….
[22] Çelişiklik derecesinde farklılık arzeden görüşler.
[23] Muhammed (sallallahu aleyhi ve sellem) olmasaydı seni yaratmazdım sözünün
[24] [El-Fetâvâ, 11/96], Seyyid Muhammed Alevî Mâlikî, Mefâhîm:123-124
[25] Et-Tevessül ve Envâ’uhû (Tercüme):160
[26] İmâm Cezeri: Hısnu’l-Hasîn (Hazînetü’l-Esrâr Kenârı):14
[27] Haberin Nebî sallallâhu aleyhi ve sellem’e dayandırılması
[28] Bir Sahâbî sozü oluşu
[29] Kelâmın Fehvâsında bir kıssa veya şiire açıkça zikretmeksizin işâret edilmesidir (Seyyid Şerîf, Tâ’rîfât: et-Telmîh maddesi)
[30] Ğumârî, er-Reddü’l-Muhkem:137-140'den faydalanılarak.
[31] Nitekim İbnü Hacer Lisânü'l-Mîzân'ının başında hulâsa olarak şöyle diyor: Mîzân’ı kısalttım. Ona bir çok ilâve de yaptım. İlâvelerimin öncesinde veya üstünde (z-ziyâde) harfini alâmet olarak koydum. Şeyhimizi ilâveleri için de (Zel harfini alâmet olarak koydum. Bir tercümede (Zehebî’nin) kelâmına ilâve yaptığımda sözünü (intehâ/bitti) ifâdesiyle tamamladım. Ondan sonrası benim sözümdür. (Lisânü’l-Mîzân:1/4)
[32] Geniş bilgi için, İmâm Leknevî’nin er-Ref’ ve’t-Tekmîl’ine, Süyûtî’nin Tedrîb’i ve Sehâvî’nin Fethu’l-Muğîs’inden yap tığı nakiller ile Ebû Ğudde’nin er-Ref’ ve’t-Tekmîl üzerine yazdığı Tâ’lîkatına bakınız: 206,207,208
[33] Şu bir hafîf cerh sîğasıdır.
[34] Anlaşılan o ki, O’nun asıl kusûru budur.
[35] Ğumârî, Er-Reddü’l-Muhkem:132
[36] Müsned-i Şafiî:2/173, H:607
[37] O’na göre ilim şübhesiz ki, hadîs ve fıkhu’l-hadîs ilmi demektir.
[38] İmâm Kevserî, el-Fihrî şeklinde yazmış veya matbaa hatâsı var. Düzeltme Şifâ’dan ve şerhlerinden yapıldı. Allahu a’lem.
[39] İmâm Kevserî, İyâd’ın haberi kendilerinden aldığı şeyhlerinin sağlam olub olmadıkları hakkında bir şey dememiştir. Ancak aşağıda da geleceği üzere, Hâfız Muhaddis Hafâcî onların güvenilir sağlam kimseler olduğunu söylemiştir.
[40] Kesintisiz senedle Mâlik’e dayandırmayıb, Ondan rivâyet edeni atlayarak kesik bir senedle O'ndan rivâyet etti.
[41] Makalât: 392-393
[42] İyâd’a iftira ediyor.
[43] Hafâcî, Nesîmu’r-Riyâd:3/398
[44] Kemâlüddîn İbnü Hümâm, Fethu’l-Kadîr:2/336
[45] Muhammed Hasen es-Senbelî, Tensîku’n-Nizâm Şerhu Müsnedi Ebî Hanîfe:126
[46] Şunlar muhaddis değil, muhdisdirler/abdestsiz kimselerdir. Nitekim, Pâkistan'ın Lâhor şehrinde bir âlim bana Şeyh Muhaddis İdrîs el-Kandehlevî'den, kendilerine ehl-i hadîs ismini veren mezheb tanımazlar için ehl-i hadîs biziz; onlar ehl-i hadesdir/ya'nî abdestsiz kimselerdir, dediğini nakletti.
[47] Şafiî, Müsned: 2/173, H:607
[48] Şafiî, Müsned: 2/173, H:607
[49] Süyûtî, Tedrîbu’r-Râvî (Dârü’l-Kitâbi’l-‘Arabî): 1/80
[50] [Bir râvî bir hadîs rivâyet eder ve bir başka râvî (aynî hadîsi aynî Sahâbîden rivâyet etmekte) ona muvâfakat ederse, buna Mütâbi’ denir.], Abdül-Hakk ed-Dihlevî, Mukaddime Fî Usûli’l-Hadîs:63-65 (den hulâsa)
[51] [Bir râvî bir hadîs rivâyet eder ve bir başka râvî (ayni hadîsi başka Sahâbîden rivâyet etmekte) ona muvâfakat ederse, buna Şâhid denir. (Bazıları lafızdakı muvâfakata Mütâbi’, manada muvâfakata da Şâhid derler. Bazıları ise her ikisini bir manada kullanır.)], Abdül-Hakk ed-Dihlevî, Mukaddime Fî Usûli’l-Hadîs:63-65 (den hulâsa)
[52] Hâfız Ğumârî, er-Reddü’l-Muhkem:128-129
[53] Aynı yer: 129
[54] [El-Fetâvâ:2/150], Mefâhîm:121-122
[55] El-Muhkem:139-140
[56] Kime benden bir söz ulaşır da onu yalanlarsa o üç kişiyi yalanlamıştır: Allâh celle celâlühû’yu, Resûlü sallallâhu aleyhi ve sellem’i ve o haberi vereni. [(Taberânî, el-Evsât ve İbnü ‘Asâkir, Câbir radıyallâhu anhu’dan), Kenzü’l-Um mâl:1/209, H:1047]


Vesile ve Tevessül -4-
Hüseyin AVNİ tarafından yazıldı.   
VESîLE VE TEVESSÜL (4)
 
Hüseyin AVNİ
---------------------------------------------
(Sekizinci Hadîs)
Ebû Saîd el-Hudrî Radıyallâhu Anhu Hadîsi
---------------------------------------------
(Kim evinden namaza çıkar da, (senden) isteyenlerin sendeki hakkı ile (için) senden istiyorum,[1] derse...)[2]
---------------------------------------------
Hadîsin Sıhhatinin Tahlîli
---------------------------------------------
İmâm Kevserî şöyle diyor: Şihâb el-Bûsîrî Misbahu'z-Zücâce’de,[3] İbnü Mâce’nin bu isnâdında peşpeşe zayıf râvîlerin bulunduğunu, Atıyye -ki Avfîdir-, Fudayl İbnü Merzûk ve Fadl İbü Muvaffık’ınzayıf râvîler olduğunu söylemiştir. Fadl İbnü Muvaffık, İbnu Uyeyne’nin dayı oğludur. Hakkında Ebû Hâtim, sâlih bir kimse olup, hadîsi zayıftır,demiştir. O'nun dışında bu râvînin zayıf olduğunu söyleyen de yoktur. Zayıflıkla suçlanmasının sebebi de açıklanmamıştır.[4]Belli de değildir. Hattâ Büsti (İbnü Hıbbân),bunun sağlam olduğunu söylemiştir. Ancak, İbnü Huzeyme, bu hadîsi, Sahîh’inde Fudayl İbnü Merzûk yoluyla rivâyet etmiştir ki, şu rivâyet O'na göre Sahîhtir.[5] Rizzîn böyle dedi.[6] Ahmed İbnü Menî’,Müsned’inde bu hadîsi isnâdı ve metni ile rivâyet etti.
Alâuddin Muğlatay, El-İ'lâm Şerhu Süneni İbni Mâce de şöyle diyor: Bu hadîsi Ebû Nüaym el-Fadl İbnü Dükeyn Kitâb-us-Salât’da Fudayl İbnü Merzuktan, (O) Atiyyeden, (O) Ebû Said-i Hudrî radıyallâhu anhu’dan mevkûf olarak rivâyet etti.[7] (Muğlatay'ın sözü bitti.) Atıyye, Ebû Said el-Hudri radıyallâhu anhu’dan rivâyet etmekte yalnız değildir. Aksine, Abdulhakem İbnü Zekvân'ın rivâyetinde, Ebû’s-Sıddîk, Ebû Said’den rivâyette, Atıyye'ye mutâbeet etmiştir.[8]
Bu zât da, her ne kadar Ebû’l-Ferec İbnu’l-Cevzî, hadîsi, El-'İlelu’l-Mutenâhiyye’deonunla illetli kabûl ettiyse de, İbnü Hıbban’a göre sağlam bir râvîdir...
---------------------------------------------
Hadîsin sağlamlık derecesi
---------------------------------------------
Hadîsin sağlamlık derecesi ne kadar düşse, delîl olma mertebesinden aşağı düşmez.[9]Hattâ, mütâbi' ve şâhidlerinin çokluğu sebebi ile, Sahîhlikle Hasenlik arasındadır.[10]'Irâkî, İhyâ Tahrîci’nde İbnü Hacer de Emâli’l-Ezkâr’da hadîsin Hasen olduğunu söylemişlerdir.
---------------------------------------------
Allah Celle Celâlühû’dan (Falancı ile veya Falancının Hakkı İçin) 
veya(Falancanın Hürmetine) Bir Şey İstenebilir mi?
---------------------------------------------
(Falancı ile veya falancının hakkı için) veya (falancanın hürmetine) gibi ifâdelerle,(Allah’tan başkasına yemîn edilmiş olur) düşüncesi ile Tevessül’e karşı çıkanlar, sadece Resûlüllah sallallâhu aleyhi ve sellem’e redde kalkışıyorlar. Zîrâ tevessül siğelerini/kalıplarını, öğreten odur. O ifâde biçimleri içerisinde şahıslarla da tevessül vardır. Tevessül nerede, yemîn nerede? (Kevserî’den hulâsa nakil bitti).[11]
---------------------------------------------
Hadîsin Sahîh Veya Hasen Olduğunu Söyleyen Diğer Hadîs Hâfızlarından Bazısı
---------------------------------------------
Münzirî, şeyhi Ebû’l-Hasen, Büstî[12] Dümyâti, Abdullğenî el-Makdisî, İbnü Ebî Hâtim.[13]
---------------------------------------------
İmâm-ı A’zam Ebû Hanîfe Rahimehullah’ın Bu Husûstaki Görüşü
---------------------------------------------
İmâm A’zam’a nisbet edilen Falancının hakkı ile, Allah celle celâlühû’dan bir şey istenmez, bu söz ile düâ etmek mekrûh veya harâmdır sözü ne demektir?
Burada şunu da ilâve edelim: Hanefi fıkhı kitâblarında falancanın hakkı ile düâ etmenin mekrûh[14] olduğu mevcûd ise de bunu iyi anlamak lâzımdır.
Çünki,
Bir: Bu hüküm ve fetvâ, ittifakla değildir. Zîrâ, Ebû Yûsuf, buna benzer bir mes’elede, gelen hadîs sebebi ile beis görmemiştir.[15] Bu ifâde hakkında da en azından Hasen olan bir rivâyet vardır. İleride de anlatılacağı üzere, Alîyyü’l-Kârî bu hadîsi getirerek böyle de düâ edilebileceğini nakletmiştir.
İki: Bu tâ'bîrin mahzurlu bulunmasının sebebi şudur: (Hakksözünde vâciblik ma'nâsı da bulunmaktadır. Hâlbuki hiçbir kimsenin Allah celle celâlühû üzerinde vâciblik ma'nâsında hakkı yoktur. Oysa bu tâ'bîrde böyle bir yanlış ma'nânın anlaşılma ihtimâli vardır. Şöyle bir ifâdedenfalancanın Allah celle celâlühû’nun üzerinde, ona vermeye mecbûr olduğu bir hakkı varmışgibi bir zan uyanabilir. Bu sebeble, böyle bir tehlikeye düşmektense, Mütevâtir olmayan bir haberle amel etmemek evlâ olur), denilmiştir. Falancının hakkıyla ifâdesinin mahzurlu görülmesi işte bu görüşe dayanmaktadır.[16]
Üç: Ancak Aliyyü’l-Kârî’nin de dediği gibi, şöyle de denmektedir: Kulun Allah celle celâlühû üzerinde mecbûriyet ma'nâsında hakkı yoksa da Allah celle celâlühû’nun lütfen ve fazlından kabûl buyurduğu hakkı olabilir.[17] Bu takdîrde vesîle (ve tevessül) babından olmuş olur. Allah celle celâlühû O'na varmaya vesîle arayın buyuruyor. (Büyük Muhaddis İmâm Cezerinin eseri) El-Hısnu’l-Hasîn’de de yer aldığına göre, Nebîler aleyhimusselâm ve velîlerle tevessül etmek düânın adabından sayılmıştır. (Bu husûsta) Ey Allah’ım isteyenlerin sendeki hakkıyla(hürmetiyle) senden istiyorumhaberi gelmiştir.[18]
Dört: Hanefî âlimlerinden bazıları, falancanın hakkıyla sözüyle, kul üzerine yemîn etmema'nâsının da bulunduğunu söylemişse de bunun doğru olmadığını yukarıda Kevserî beyan etmiştir.
Beş: Sonra, Aliyyu'l-Kârî Hanefî âlimlerinin ileri gelenlerindendir. O'nu neden hesâba katmazsınız?
Altı: Hem, sizce ne zamandan beri açık hadîslerin olduğu yerde âlimlerin yeterince anlaşılmayan sözleri delîl olabiliyordu?
Yedi: Sübkî[19]ve Kevserî[20] istiğase,[21]istiâne[22] ve tevessülün[23]aynı kapıya çıkacağını söylüyorlar. Nitekim, Buhârî’nin aşağıdaki hadîsi bunu gösteriyor.
---------------------------------------------
(Dokuzuncu Hadîs)
Kıyâmet Günündeki Şefaat Hadîsi
---------------------------------------------
((Mü'minler, Kıyâmet gününde) Âdem aleyhisselâm'dan, sonra Mûsâ aleyhisselâm'dan, sonra da Muhammed sallallâhu aleyhi ve sellem'den istiğase edecekler/şefaat yardımı isteyecekler.)[24]
---------------------------------------------
Hadîsteki Mevzû' İle Alâkalı Mühim Noktalardan Bir Kısmı
---------------------------------------------
Bir: Hadîste, sadece Allah’ın muktedir olacağı bir iş olan kurtuluş için Allah celle celâlühû’dan başkasından, kullardan istiğase edileceği, meded isteneceği açıkça bildiriliyor.
İki: Biz mü'minler, (husûsiyetle) Kıyâmet gününde bütün tasarrufun Allah celle celâlühû’da olacağına inanırız. Çünki, Mülk o günde sadece Allah celle celâluhu’ya âittir.[25]Buna rağmen, bu âyeti getiren, orada da kuldan medet istenilebileceğini hattâ isteneceğini açıkça haber veriyor; bu da tevessül ma'nâsında istiğase kalıbının kullanılabileceğini gösteriyor. Buistiğase ve medet, tabii ki Allah celle celâluhu’nün izni ve muktedir kılması ile olacaktır...
Üç: Hâsılı, eğisnî/yetiş imdâdıma demek, bana şu işte şefâatçı ol, ya'nî Allahım!.. O'nun hâtırına bana şu işimde yardım et demektir. Selefin ve Muhaddislerin sıkça kullandıkları bu çeşit lafızlar başka şekilde anlaşılamaz.
---------------------------------------------
(Onuncu Hadîs)
Kur’ân’da Bahsi Geçen Tâbût Haberi
---------------------------------------------
İsrailoğulları düşmanlarıyla harb ederlerken Tâbûtu beraberlerinde taşıyorlar, onun bereketiyle Allah celle celâlühû'dan yardım görüyorlardı, içinde, altından, büyük bir tas vardı ki, onda Nebîler aleyhimüsselâm'in göğüsleri yıkanırdı. [26]
Başka bir rivâyette, Onda, Mûsâ aleyhisselâm ve Harun aleyhisselâm'ın asâları, Tevrat’tan iki levha, Hârun’ aleyhisselâm'ın elbiseleri vardı. Kimileri de içinde bir asâ ve iki nâlinin bulunduğunu söyledi.[27]
Burada birkaç Tenbîhde bulunmak istiyoruz:
Birinci Tenbîh: Rivâyetlerde çelişki yoktur. Hepsi de olabilir. Hiçbir rivâyette tahsîs yoktur. Bilen bildiğini haber vermiştir.
İkinci Tenbîh: Altın tasın kullanılmasının bizim Şerîatımızda harâm olması ayrı bir me'eledir. O zaman serbest olmuş olabilir. Buna benzer başka birçok mes'ele daha vardır.
Üçüncü Tenbîh: Bir tevessül (belli bir maksada ulaşmada belli bir şeyi vâsıta, ve sebeb yapmak) olarak yapılan bu iş hakkındaki haberin, İbn-i Kesîr gibi eşsiz bir muhaddis, büyük bir müfessir tarafından karşı çıkılmadan, hattâ kabûl edilerek, Tefsîr'ine ve Târîh'ine konulması, zamanımızın, beyinsiz ve utanmazlarına ders olmalı; ama nerede?..
---------------------------------------------
(On Birinci Hadîs)
Yemâme Günü Şi’âr’ı/Sloganı Neydi?
---------------------------------------------
(Yemâme gününde mü'minlerin şiâr’ı, Ey Muhammed (sallallâhu aleyhi ve sellem), yetiş!.. idi.Hâlid İbnü Velîd bunu kullanırdı.)[28]
Burada da birkaç Tenbîhde bulunacağız:
Birinci Tenbîh: Burada ortada olmayan bir kula yapılan bir nidâ/çağırma ve ondan mededisteme var; yani istiğase var, tevessül var.
İkinci Tenbîh: Bu şiarı kullanan, Ashâb radıyallâhu anhum ve Onlardan biri olan Hâlid İbnü Velîd radıyallâhu anhu mi, haberi rivâyet eden râvîleri mi, onu kitâbına alan ve inkâr etmeyen İbnü Kesîr mi? Hangileri müşrik? -Haşa ve kellâ- hangileri? Hâlâ akletmeyecek misiniz ey beyinsizler ?!!..
---------------------------------------------
(On İkinci Hadîs)
Heysem bin Haneş Radıyallâhu Anhu Haberi
---------------------------------------------
(Heysem’in şöyle dediği rivâyet edildi: Abdullah ibnü Ömer radıyallâhu anhümâ’nın yanındaydık. Ayağı uyuşmuştu. Birisi O'na, en sevdiğin insanı zikret dedi. O da Yâ Muhammed!...dedi. Sanki bağdan çözülmüştü.)[29]
---------------------------------------------
Hadîs Sağlam mıdır Değil midir?
---------------------------------------------
Bir: İbnü's-Sünnî'nin Heysem yoluyla rivâyet ettiği haberin isnâdının zayıflığına dâir İbnü Kesîr ve diğerlerinden nakiller vardır.[30]
İki: Benzer bir rivâyeti, İbnü’s-Sünnî Mücahid’den de rivâyet etmiştir. Bu rivâyetin dahî isnâdı zayıftır.[31]
Üç: Bu rivâyeti, İmâm Buhârî de, el-Edebu’l-Müfred’inde, Ebû Nüaym, Süfyân, Ebû İshâk ve Abdurrahmân İbn-i Sa’d yoluyla rivâyet etmiştir.[32]
---------------------------------------------
Buhârî’nin el-Edebü’l-Müfred’indeki
Rivâyetinin Senedi Sahîh midir, Değil midir?
---------------------------------------------
İmâm Buhârî’nin isnâdını inceleyelim:
Ebû Nüaym Fadl İbn-i Dükeyn (130-218 veya 219), Buhârî’nin Şeyhlerinin büyüklerinden,sağlam bir râvîdir.[33]
Süfyân, ki Sevrî’dir (97-161) Hadîsde, Fıkıhda ve Zühdde Mü’minlerin emîri. Babasından ve Ebû İshâk eş-Şeybânî’den ve diğerlerinden rivâyet etti. Tanıtılmaya ihtiyâcı yoktur.
Ebû İshâk, Süleymân İbnü Ebî Süleymân eş-Şeybânî, Kûfe'li. Beşinci tabakadan. Süfyân O’ndan rivâyet eder. 129 veya 138 veya 139 veya 141 veya 142 senesinde öldü.[34]
Abdurrahmân, İbn-i Ömer’in kölesi. Kûfeli, üçüncü tabakadan. Nesâî sağlam olduğunu söyledi.[35] İmâm Buhârî, O’ndan el-Edebu’l-Müfredde rivâyet getirmiştir, O, Mevlâsı İbn-i Ömer'den, Mansûr ve Ebû İshâk da O’ndan rivâyet etmiştir. İbn-i Hibbân O’nu sika/sağlam bulumuştur.[36]
İbnü Hacer’in, râvileri ayırdığı tabakalara ve şurada geçen diğer bilgilere dikkatle bakan hadîsin sika râvîlerce muttasıl/bitişik olarak rivâyet edildiğini görecektir. Bu râvîlerde tedlîs şâibesi de yoktur. O hâlde, Şu rivâyetin senedi için bir şey söylenemez; Sahîh olduğu açıkça ortadadır. Buna rağmen Tevessül delîli sadedinde bu rivâyetin neden bırakılıp da diğerlerinin tercîh edildiğini doğrusu merak etmekteyiz. Yalnız, el-Edebu’l-Müfred’i şerheden Fadlullah el-Ceylânî, burada yer alan Muhammed!.. şeklindeki lafzın İbnü’s-Sünnî’de (يا محمداه)/yâ Muhammedâhu biçiminde olduğunu, ama, (يا)/‘yâ’ nidâ harfi bulunsa bile, bunda istiğâse veyaistiâne olmadığını söylerken iddiâsının sebebini açıklamıyor. Hadîsi ma’nâlandırmada nedense sâdece kendince aklî ve fizîkî îzâhlarla yetiniyor. Üstelik bir de, nidânın bazen işittirme irâdesi olmadan da yapılabileceğini ekliyor.[37]
Hâlbuki, basit bir nahiv bilgisi olanlar, yâ Muhammedâhu’daki elif’in katiyetle İstiğâse Elifiolduğunu bilirler. Keşke bir bilebilseydim, hangi dil kâidesine göre bu İstiğâse elif’i değildirdenilmektedir? Bilen söylesin. Üstelik, İmâm Buhârî’nin rivâyetinde Nidâ (يا)/Yâ’sı bulunmasa da ortada bir İstiğâsenin bulunduğuna zarar vermez. Çünki harf-i nidânın hazfedilmesi meşhûrdur. Şu dediğimiz hazif, sadedinde olduğumuz husûsda mücerred bir ihtimâl de değildir. Makâm o makâm olup başka bir i’râbı kaldırmaz. Nitekim İbnü Sünnî’nin lafzı burada hazf bulunduğunun karînesidir. Çünki hâdise aynıdır. Rivâyetler arasında uygunluk asıldır. Zıdlık ârizî olup isbâtı delîle muhtâcdır. Binâen aleyh, aralarında bir teâruz/çelişki yoktur. İki rivâyet birbirini açıklamış olur, netîce aynı noktaya varır. Bir de istiâne veya istiğâseyi savunanlardan bu nidâlarda illâ da işittirmenin bulunacağını kim söylemişti ki?! Hiç kimse… Anlaşılıyor ki, yanlış bilgiler üzerine binâ edilen yanlış hükümlerle karşı karşıyayız.
Dört: Mühim olan husûslardan biri de, bu rivâyetlerin sıhhat derecesinden ziyâde, bunların İmâm Buhârî ve Hâfız İbnü’s-Sünnî tarafından İslâmî bir edeb olarak kabûl edilmesi ve kitâblarına alınması… Hattâ, İbnü Teymiyye gibi, yererken kantarın topuzunu kaçıran ifrât düşünceli bir kimse tarafından bile şirk görülmeyip güzel bulunması… Gündüz ve Gecede Yapılacak Ameller arasında sayılmasıdır…
Beş: Ğâib bir kulu çağırarak bir tevessül etmek yüzünden şu imâmlardan hangisini şirkle suçlayacaksınız, behey şaşkınlar, hangisini?!!...
---------------------------------------------
(On Üçüncü Hadîs)
Ebû’l-Cevzâ’nın Âişe radıyallâhu Anhâ Haberi
---------------------------------------------
(Medineliler şiddetli bir kıtlık geçirdiler. Bundan Hz. Aişe radıyallâhu anhâ’ya şikâyet ettiler. O da şöyle buyurdu: Nebî sallallâhu aleyhi ve sellem’in kabrine bakın. Ondan gökyüzüne bakan bir delik açın. O delikle gökyüzü arasında tavan gibi bir şey bulunmasın. Medineliler bunu yaptılar. Derhâl bize öyle bir yağmur yağdı ki (onunla) otlar bitti develer semirdi ve yağlandı.)[38]
Burada bir kaç tenbîh yapacağız:
Birinci Tenbîh: Mü'minler yağmuru Mevlâ’dan beklerlerken bu işi, yağmurun yağmasına bir sebeb yaptılar; bununla tevessül ettiler; bunu Allah celle celâlühû’nun rahmetine vâsıta yaptılar; öyle değil mi?
İkinci Tenbîh: Kimi, sıkıntıya düştüklerinde, Allah celle celâlühû'ya değil de, Kabr-i Şerîf'e yönelmekle suçlayacaksınız? Hz. Aişe radıyallâhu anha’yi mi, yahud Medînelileri mi şirkle suçlayacaksınız, behey ilim adamı pozlarındaki çapulcular, kimi?..
Üçüncü Tenbîh: Bu rivâyeti yapan İmâm Dârimî acaba sizin kadar bilemedi mi? Ya şu rivâyeti -hâşâ- duvara çalmayan İslâm âlimlerine ne diyeceksiniz?!..
---------------------------------------------
(On dördüncü Hadîs)
İbnü Abbâs Radıyallâhu Anhumâ’nın Haberi
---------------------------------------------
(İmâm Buhârî rivâyet etti: İbnü Abbâs radıyallâhu anhümâ Hâcer kıssasında şunu anlattı: Ne zaman ki Hâcer ve çocuğu (İsmâil aleyhisselâm) susadılar, su aramak için koşmaya başladılar; Hâcer, bir ses işitti. Bir şahıs görmüyordu. Ona, Yanında bir ğavs (meded/yardım eli uzatma) varsa, yetiş imdâdıma!.. dedi.)[39]
Burada dahî birkaç tenbîh yapmak istiyoruz:
Birinci Tenbîh: Bu ifâdelerde ğâib (ortada olmayan) birine nida (seslenme) vardır.
İkinci Tenbîh: Her hangi bir mahlûktan (sebeb olarak) bir meded istenmekle hakîkatte Allah celle celâlühû’dan isteniyor.
Bunu, değil inanca, amele bile zararı olsa, hattâ faydası olmasa, İbni Abbas radıyallâhu anhümâ anlatır, İmâm Buhârîler kitâblarına alırlar mıydı?Asla…
Üçüncü Tenbîh: Maksada ulaşmada, Allah celle celâlühû’nun yanında kıymeti, rütbesi ve değeri olan gerek amel, gerek Esma-i Husnâ ve gerek şahısları vesîle ve sebeb olarak ileri sürerek, yani bunlarla tevessül ederek Allah celle celâlühû’dan birşeyler istenilebileceğini,[40]daha başka nice delîller ortaya koymaktadır.[41]
---------------------------------------------
Kur’ân ve Sünnet’de İstiğâse
---------------------------------------------
Bir takım câhil ve edebsizler İstiğâse yüzünden Mü’minlere ve İslâm âlimlerine dil uzatabilmekte ve hattâ onları şirkle suçlayabilmektedirler. Oysa Tevessül ve İstiğâse aynı ma’nâya gelmektedir. Nitekim bu âyetler ve hadîslerde görüldüğü gibi İmam Sübkî ve Allâme Kevserî de böyle demektedirler.[42]
Muhaddis ve Müctehid İmâm Sübkî şöyle diyor:
İstiğâse’ye gelince. O, Ğavs/meded talebidir. Kimi zaman yaradanından istenir ki; O da sadece Allah Teâlâ’dır. Hani Rabbinizden İstiğâse ediyordunuz[43] âyeti gibi. Kimi zaman da (yaratma değil de) kesb/sebeb olup kazanma yolu üzere isnâdı/dayandırılması doğru olacak kimseden istenir. Nebî sallallâhu aleyhi ve sellem’den İstiğâse işte bu çeşittendir. Bu iki kısımda da (Yaratan’dan ve Sebeb olandan İstiğâsede de İstiğâse) fiil(i) bazen ( اذ تستغيثون ربكم/hani Rabbinizden İstiğâse ediyordunuz)[44] ve (فاستغاثه الذى من شيعته/Onun taraftarlarından olan O’ndan istiğâse etti)[45] âyetlerinde olduğu gibi, kendi başına, bazen de, harf-i cerr ile müteaddî olur. Nahivcilerin(مستغاث به)/Müsteğâsün bih’deki sözlerinde olduğu gibi. Sîbeveyh rahimehullahu teâlânın Kitâb’ında (şu ifâde) vardır: ( فاستغاث بهم ليشتروا له كليبا/ona bir enik almaları için onlardan İstiğâse etti/meded istedi) Bu yüzden bir ma’nâda olarak(استغثتالنبى/isteğestünnebiyye/Nebîden İstiğâse ettim ve استغيث بالنبى/esteğîsü binnebiyyi/Nebîden İstiğâse ediyorum) demek sahîhdir. Bu da Ondan, hiçbir fark olmaksızın aynen tevessülde geçtiği iki çeşiti üzere düa ve benzeriyle ğavs/yardım istemektir. Bu da hayâtında ve ölümünden sonradır. Allah’dan yardımı yaratması ma’nâsına (استغثت اللهİseğastüllâhe ve استغيث بااللهesteğîsü billâhi) der. Şu halde Allah Müsteğâsdır/yardım istenendır. Yaratmak ve vâr etmek bakımından yardım O’ndandır. Nebî sallallâhu aleyhi ve sellem deMüsteğâsdır. Sebeb olma ve kazanmak bakımından, yardım O’ndandır. Bu ma’nâda fiilin lâzim, yâhud kendi başına Müteaddî veya bâ ile teaddî etmesi arasında hiçbir fark yoktur.
Nebî sallallâhu aleyhi ve sellem’den İstiğâse/yardım talebi bazen de bir başka şekilde olur. O da nasıl ( سألت الله بالنبىseeltüllâhe binnebiyyi) diyorsan ( استعثت الله بالنبىisteğestüllâhe binnebiyyi) de dersin. Böylece Tevessül çeşitlerinden birinci çeşit tevessüle döner. O yüzden, var olmasından evvel de sonra da sahîh olur. Bazen de mefûlün bih hazfedilir ve bu ma’nâda(استغثت بالنبى/isteğestü binnebiyyi) denilir. Böylece (استغاث بالنبىistiğâse binnebiyyi/Nebî ile istiğâse)nin iki manâsı hâsıl olur: Birincisi Müsteğâs ikincisi de Müsteğâsün bih. Bâ da istiâne içündür. Böylece İstiğâse ve Tevessülün hep bereber kullanılmalarının câiz olduğu ortaya çıkmış oldu. Bu şekk edilmeyecek bir şeydir. Zîrâ İstiğâse Lüğatta ğavs talebi/yardım istemek demektir. Bu da hangi kelimeyle ifâde edilirse edilsin hem dilde hem de Şerîat’te, ona gücü yetecek olandan yapılması câizdir. Nitekim İsmâil aleyhisselâm’ın anası (Hâcer)[46] yanında ğavs/yardım varsa ğavs/yardım et, dedi…[47] (Sübkî’den nakil bitti.)
Büyük müfessir ve Akâid âlimi Fahruddîn er-Râzî, (ام حسبت ان اصحاب الكهف) âyetinin tefsîrindeşöyle diyor:"Aynı şekilde, kul tâatlara devâm edince, Allahın onun için bir kulak ve bir göz olurum demekte olduğu makâma varır. Allah'ın celâlinin nûru onun için bir kulak olunca yakını ve uzağı işitir. Şu nûr onun için bir göz hâline gelince yakını ve uzağı görür. Şu nûr onun için bir el olunca zorda, kolayda, yakında ve uzakta tasarrufa/iş görmeğe muktedir olur."[48]
Tevessül ve İstiğâse inkârcılarının Şeyhu’l-İslâmları İbnü Teymiyye de şöyle diyor: “Olağan üstü hâllerden bir takımı, mükâşefeler[49] gibi ilim, bazıları, olağan üstü tasarruflar gibikudret ve mâlik olmak, bazıları ise, insanlara görünürde verilmekte olan ilim, hükümrânlık, mal ve zenginlik cinsinden şeylerdir."[50]
Hâsılı, İstiğâse/yardım isteme yardım istenilenden bir kerâmet beklemek veya başka bir tâ’bîrle Allah celle celâlühû’dan O kişinin elinde olağan üstü bir iş yani Mu’cize veya kerâmet yaratmasını beklemektir. Tıpkı Süleyman aleyhisselâm’ın çevresindekilere, (Yemen Melikesi Belkıs’i kasdederek) Onun tahtını kim bana getirecek?[51] deyip onlardan olağan üstü bir iş beklemesi gibi… Bu hangi sıradan bir beşerin gücü dahilinde olan bir iştir. Umarım Süleymân aleyhisselâm’ı da Yehûdîler gibi küfür ve şirkle suçlamazlar… Kerâmet’in hayattayken vâkı’ olduğu gibi öldükten sonra da zuhûr edebileceği ise bilinen bir husûsdur. Sözün özü Kur’ân’a ve Sünnet’e îmânı îcâbı Mu’cize ve Kerâmeti kabûl eden hiçbir Mü’minin inkâr edemeyeceği bir husûsdur. Ku’ân ve Sünnetle sâbit Mu’cize ve Kerâmeti inkâr eden Zındık veya Bid’atçılara ise şimdilik kaydıyla bir şey demeyeceğiz. Sonra görüşürüz…
---------------------------------------------
(On Beşinci Hadîs)
Ümeyye İbnü Hâlid İbni ‘Abdillâh Radıyallâhu Anhu Hadîsi
---------------------------------------------
((Resûlüllah sallallâhu aleyhi ve sellem) Müslümanların yoksulları ile, (Allah celle celâlühû’dan) fetih ve yardım isterdi.)[52]
---------------------------------------------
Hadîsin Sıhhat derecesi
---------------------------------------------
Bir: Hadîs, Suyûtî’ye göre, Hasen’dir.
İki: Münzirî, râvîleri, Sahîh’in râvileridir ve mürseldir dedi.
Üç: Heysemî, Taberânî bunu iki isnâdla rivâyet etmiştir ve iki isnâddan birinin râvîleri, sahîh’in râvileridir, ancak, hadîs mürseldir, dedi…
Dört: Hadîsi O'ndan (Umeyye’den), Beğavî de, Şerhu’s-Sünne’de, rivâyet etti.
Beş: İbn-i Abdi’l Berr, bence hadîs, sahîh değildir ve de mürseldir dedi.
Altı: Kütüb-i Sitte sâhibleri Ümeyye'den rivâyet yapmamışlardır.
Yedi: İbnü Asâkir, bu Umeyye, sağlam bir tâbiî’dir; Abdülmelik O’nu Horosan’a vâli yapmıştır, dedi.
Sekiz: Zehebî, Muhtasar’ında, hadîs mürseldir dedi.
Dokuz: İbnü Hibbân ve (ibnü Abdi’l-Berr) el- İstîab’da Sahâbî olmadığını, İbnü Hacer de,el-Isâbe’de Sahâbîliğinin sâbit olmadığını ve (Nebî sallallâhu aleyhi ve sellem’i) görmediğini, söylemişlerdir. [53]
---------------------------------------------
Elbânî’nin Şu Rivâyet Hakkındaki Şübhe ve Vesveseleri
---------------------------------------------
Diyor ki;
(Bir):Hadîs zayıftır.
Diyoruz ki: Yalan söylüyor. Taberânî’nın iki isnâdından birisi, Hâfız Münzirî ve Hâfız Heysemî’ye göre Sahîhtir.Rivâyet, Suyûtî’ye göre Hasendir. Elbânî, Mu’tezile imâmlarından Zemahşerî’den nakıl yapan Münâvî’nin Feyzü’l-Kadîr’inde bunları gördüğü hâlde, okuyucuyu aldatıyor. İki isnâd’ın sahîh olanına ses çıkarmayıp, zayıf olanı üzerinde laf kalabalığı yaparak,sahîh olan birinci isnâdın sahîhliğini gizliyor. Hainlik yapıyor.
Diyor ki;
(İki): Bütün rivâyetler Ümeyye’ye dayanmaktadır ve O, Sahâbî değildir. Söz konusu hadîs zayıf ve mürseldir.
Diyoruz ki;(Bütün rivâyetler, Ümeyye’ye dayanıyor imiş); dayansın, ne olmuş? O, İbnü Asâkir’in de dediği gibi sika, yani sağlam bir tâbiî’dir.O’nun ağırlıklı görüşe göre, Sahâbî değil de, Tâbiî oluşunun âlimlerin cumhûr'una/çoğuna göre rivâyetin sağlamlığına bir zararı yoktur.
Bir rivâyetin mürsel olması, yani, Sahâbî atlanılarak bizzât Resûlüllah sallallâhu aleyhi ve sellem’den sağlam bir râvî tarafından irsâl ile rivâyet edilmiş olması, Hanefî Mâlikî ve Hanbelî âlimlerine göre zayıflık sebebi değildir. Hatta İbn-i Cerîr, bu husûsun, Şafiî’ye gelinceye kadar, âlimlerce ittifak edilen bir husûs olduğunu söylemiştir.[54] Şâfiîlere göre ise, Mürsel oluş bazı istisnâların dışında zayıflık sebebidir. Ancak, başka bir muttasıl veya mürsel rivâyetle pekiştiğinde ise, şu ikinci pekiştiren rivâyet, zayıf bile olsa, mürsel Şâfiî’ye göre de hüccettir.[55] Yeter ki birinci mürselin isnâdı sahîh olsun. Yani râvileri sağlam, senedi de bitişik olsun, kesik olmasın.
Evet, buradaki haber, Cumhûra göre bir Mürsel rivâyettir… Şu hâlde Taberânî’nin birinci isnâdı Cümhûr’a/âlimlerin çoğunagöre Sahîhtir. Elbânî câhili Mürsel’i hüccet kabûl etmeyen azınlığı taklîd ederek onu Zayıf sayıyorsa, bu, İbnü Cerîr’in sözünü ettiği, Şâfiî’den önceki icmâı ortadan kaldırmadığı gibi, üç mezhebin âlimlerinin ictihâd ve kanâatini dahî ortadan hiçbir şekilde kaldırmaz ve çoğunluğu bağlamaz. Üstelik, Ümeyye’nin -zayıf bir ihtimâl dahî olsa-Sahâbî olduğu kanâatinde olan âlimler dahî vardır. Öyleyse, O’nun Sahâbî olma ihtimâli de vardır ki, bu takdîrde rivâyet mürsel değil müsned olmuş oluyor. Dolayısıyla rivâyet ittifâkla Sahîh ve dolayısıyla hüccet olmuş oluyor.
(Üç): Diyor ki; (يستنصر) Yestensıru, demek yardım taleb eder, (بصعاليك المؤمنين)bi saâlîki’l-mü’minîn de, varlıksız ve fakir Müslümanların düâsıyla demektir.
Diyoruz ki:(يستنصر) /Yestensıru, yardım taleb eder demek olsun, ne olmuş? Yani, Allah celle celâlühû'dan yardım ister. Ama,sadece mü’minlerin zayıfları ile. Düâları ilâvesi bir te'vîldir/yorumdur. Böyle bir yorumun lâzım veya câiz olabilmesi için, yorumsuz hâlindeki İlâvesiz ma'nâya, (delîle dayanan yeterli bir) mâni'/engel bir şey bulunmalıdır. Bu ise burada yoktur.Nesâî hadîsi ise, böyle bir mâni' delîl olamaz. Sebebi de ileride gelecektir.
(Dört): Diyor ki; Nesâî’nin rivâyet ettiği şu hadîs-i şerîf mezkür açıklamayı getirmektedir:Allah bu Ümmet’e, zayıfların düâ namaz ve ihlâslarının hatırı için yardım eder,Bunun senedi sahîhdir. Aslı Buhârî’de vardır. Hadîs açık bir şekilde, yardım talebinin zâtların ve makamlarıntevessülü ile değil, belki sâlihlerin düâsıyla olabileceğini ifâde etmektedir…
Diyoruz ki:
(Bir:)Nesâî’nin hadîsinin doğru tercümesi şoyledir:Allah celle celâlühû bu Ümmet’e, sadece, zayıfları ile, oların düâlarıyla, namazlarıylave ihlâslarıylayardım eder.
(İki:) Düâlarıyla, namazlarıyla ve ıhlâslarıylasözü, zayıflarıyla ifâdesinden sonra gelmiş olub, atf-ı beyân yoluyla yapılan bir açıklamadır ki, asl olan hadîsden olması ise de, râvî tarafından derc edilmiş olma ihtimâli de vardır. İkinci takdîrde râvînin bir anlayışıdır. Böyle olmasa bile, bu, zâtla tevessüle engel değildir. Çünki,
(Üç:)Diyelim ki, düâsıyla tevessül oldu. Yani ey zayıflar bizim için düâ ediniz demek olsun. Zâten bunu inkâr eden yok idi. Ya, namazıyla ve ihlâsıyla nasıl oldu? Bir namaz kılın da Allah bize yardım etsin veya, Allahım şu zayıfların namazlarıyla bize yardım et veya ey zayıflar bize şu kadar ıhlâs verin de Allah bize yardım etsin veya Ey Allahım! zayıfların şu mikdâr ihlâsı ile yardım et denildiği mi iddiâ ediliyor? Hâlbuki, kişi ancak kendi ameliyle tevessül edebilir, başkasının ameliyle tevessül edemez diyorlardı. Sübhânellah!.. Ne bu çelişki, ne bu akıl?!..
(Dört:) Şu hadîsde geçen, düâ, namaz ve ihlâs’dan cımbızla sadece düâ alınıyor ve bu,düâsıyla tevessül demektir denilerek hadîs budanmış oluyor. Yani hâinlik yapılıyor. Halbuki biz düâ ile tevessülü inkâr etmiyoruz. Aksine onu kabûl ediyoruz. Onun yanında diğerlerini de kabûl ediyoruz. Kitabin bir kısmına îmân edip bir kısmını inkâr edenler gibi yapmıyoruz; hadîsın bir kısmını alıp diğer kısmına göz kapatmıyoruz.
(Beş:)Zâtlarla tevessül etmek demek, hakîkatte onlardaki namaz, ıhlâs ve benzeri sâlihameller sebebiyledir. Et ve kemikleriyle olduğunu kim söylemişti?
Hâsılı, hadîsi rayından çıkarmak için yapılan hokkabazlıklar boşuna çırpınışlardır...
---------------------------------------------
Netîce
---------------------------------------------
Görüldü ki, Vesîle ve Tevessül, bir takım âyetlerin işâretleri ve delâletlerinin yanında Sahîh Sünnet ile de sâbit bir ameldir. Sadece Sûfîlerce değil, Ümmetin Hadîs, Fıkıh ve Akâid âlimlerince işlenen bir Sünnettir. Onu Kur’ân’a ve Sünnet’e ters görüp göstererek kabûl etmeyenler, ya Allah’a ve Resûlü’ne yalan iftirâ eden sapıklar, yâhud da geri zekâlılar ve câhillerdir. Ellerinde delîl diye bulundurdukları şeyler şeytânî vesveselerden başka şeyler değildirler. Onlar, âyet ve hadîslerle, onlardan çıkardıkları bâtıl hükümleri karıştıracak kadar hidâyet veya ilim ve idrâk mahrûmu kimselerdir. Vesselâm…

 
وَصَلَّى الله عَلٰى سيدنا محمد وَ عَلٰى اٰلِه وصحبه كلما ذكره الذاكرون
وغفل عن ذكره الغافلون   وَ الْحَمْدُ ِللهِ رَبِّ الْعَالَمٖين
 

[1] O'nun senin yanındaki hatırı ve rütbesi hürmetine senden istiyorum, derse…
[2] Ahmed İbnü Hanbel (3/21), İbn-i Mâce (778), İbnu’s-Sunnî (84-85) ve [İbnu Huzeyme, İbnu Menî', Ebû Nüaym Fazl İbnü Dükeyn, Ebû Nüaym,,.], Kevserî
[3] El-Bûsîrî, Mısbâhu’z-zücâce: 132-133 (H.263)
[4] Cerh, müfesser değildir/kınamanın sebebi açıklanmamıştır. Dolayısıyla mu' teber değildir.
[5] El-Bûsîrî Zevâidi el-Mısbâh’ında [132-133 (H.263)] ve ona tâbi’ olarak es-Sindî de İbnü Mâce Hâşiyesinde (Dârü’l-Ma’rifeh) böyle demektedir: (1/429)
[6] Elbânî zavallısının hadîse, zayıftır demesi mühim değildir.
[7] Alâuddîn Muğlatay: El-İ’lâm Şerhu Süneni İbni Mâce (Mektebe Nezzâr Mustafa Bâz): 4/1316-1317
[8] Aynî hadîsi aynî Sahâbîden rivâyet etmekte O’na uymuştur.
[9] Yani Hasen olmaktan aşağı düşmez.
[10] Allahu a'lem Sahîh Liğeyrihi.
[11] Kevserî, Makâlât: 393-394
[12] İbn-i Mâce’nin isnâdına değil de, İbnu Huzeyme’ninkine.
[13] Mefahim:146-147 İlim ehli için bu büyük hadîs îmânının sözlerini bir tarafa atıp, Elbâni ve benzeri zamane bücür, cücelerine kulak verecek cahilleri Mevlâ ıslah ede..
[14] Burhânüddîn el-Merğînânî, el-Hidâye:(4/96), Kâsânî, el-Bedâyi’ [(Dârü’l-Kütübi’l-İlmiyye): 6/504], İbrâhîm el-Halebî, Multekâ (Mücerred Metin): (192), Allîyyü’l-Kârî, Fethu Bâbi’l-İnâye: (3/30)
[15] Kâsânî, Bedâyi’ (Dârü’l-Kütübi’l-İlmiyye): 6/504
[16] [Bedâyius-Sanâi' 5:126,(İstihsan bahsi)], Fethu Bâbi’l-İnâye (hâşiyesi):3/30
[17] Ve de vardır. Zîrâ, Ebû Saîd’in rivâyet ettiği bu hadîsimiz ile İbnü Adiyy ve İbnü Asâkir’den buna dâir rivâyetler vardır.
[18] Aliyyu'l-Kârî, Fethu Bâbi’l-İnâye:3/30
[19] Şifâu’s-Sikâm: 132
[20] Makalât: 395
[21] Medet ve yardım isteme
[22] Yardım isteme
[23] Varılmak istenen bir şey içün sebeblere tutunman
[24] [Buhârî, Sahîh:Zekât, 52]; Mu’cem:21
[25] Hacc:56
[26] [İbn-i Kesîr, Tefsîr (Mektebetü Dâri’t-Türâs): 1/301, el-Bidaye: 2/8
[27] İbn-i Kesîr, Tefsîr (Mektebetü Dâri’t-Türâs): 1/301
[28] İbn-i Kesîr, el-Bidâye, 6: 324
[29] İbnu's-Sünnî, Hadîsi İbnu Teymiyye, el-Kelimu't-Tayyib isimli kitabına almıştır: 131
[30] İbnü’s-Sünnî’nin Amelü’l-Yevm vel-Leyle’sinin Ta'lîki:55, Abdulkadir el-Arnavut, El-Kelimu't-Tayyib Ta'lîk'ı:131
[31] Aynı yer.
[32] İmâm Buhârî, el-Edebu’l-Müfred (Şerhu Fadlillâhi’s-Samed ile beraber): 2/428,429
[33] İbnü Hacer, Takrîbu’t-Tehzîb: 446
[34] Mizzî, Tehzîbu’l-Kemâl: 33/30, Askalânî, Tehzîbu’t-Tehzîb: 172,173
[35] Takrîb:341
[36] Safiyyüddîn Ahmed İbnü Abdillâh el-Hazrecî el-Yemenî, Hulâsatü Tezhîbi Tehzîbi’l-Kemâl: 228
[37] Fadlüllâhi’s-Samed Şerhu’l-Edebi’l-Müfred: 2/429
[38] Dârimî (H:92)
[39] [Buhârî, Enbiyâ, 9], Mu’cem:5/21
[40] Hattâ, İmâm Cezeri’ye göre, bunun düânın âdâbından olduğunu söylemiştir: (Hısnu’l-Hasîn-Hazînetü’l-Esrâr kenârı:14)
[41] Bunların hemen hemen tamâmını biz kendi tahkikimiz ile ortaya koymadık; ifâdelerin çok azı bize aittir. Verilen kaynakların çoğu, sırf bu husûsta yazılan kitâblardan alınmıştır. İnsâf ehline bunlar yeter de artar bile.
[42] Sübkî, Şifâu’s-Sikâm:146-149, Kevserî, Makâlât:395
[43] Enfâl: 9
[44] Aynı âyet
[45] Kasas:15
[46] İleride gelecek olan Buhârî, Enbiyâ, 9 hadîsi kasdedilmektedir.
[47] İmâm Sübkî, Şifâu’s-Sikâm: 146-147
[48] [Tefsîr-i Kebîr, (yeni baskı, Abdurrahmân Muhammed, Mısır): 21/891], Abdü'l-Hakîm Şeref, Min Akâid-i Ehli's-Sünneh:50, Münazzama-tü'd-Da'veti'l-İslâmiyye, Lahor-Pâkistân
[49] Perdelerin açılıp ardlarındakilerin görünüp bilinmeleri
[50] [İbnü Teymiyye, Kitâbu’t-Tasavvuf: 298], D. Es'ad Şahmerânî, et-Tesavvuf: 155
[51] Neml:38
[52] [İbnü Ebî Şeybe, Taberânî, el-Kebîr, Umeyye İbnü Abdillah’dan], Et-Teysîr:1/276
[53] Şu dokuz madde, Münâvî’nin Feyzü’l-Kadîr’inden istifâdeyle yazılmıştır: 5/ 266-277
[54] Şebbir Ahmed el-‘Usmânî, Fethu’l-Mülhim Şerhu Sahîh-i Müslim Mukaddimesi:1/77-78
[55] İbnüHacer, Nüzhe (Aliyyu’l-Kârî Şerhiyle):407-408


*************************************


ŞEFÂAT
 
Bir kimsenin bağışlanmasını istemek; bir kimseden, başka bir kimse için iyilik yapmasını ve zarardan vazgeçmesini rica etmek; yardım etmek; başkası hesabına yalvarmak, rica etmek; birinin önüne düşüp işinin görülmesi için dua ve niyazda bulunmak. Şefâat edene eş-şâfi', eş-şefi (başkası lehine taleb eden) denilir.

Bu ayette şefâat; aracı olmak, yardım etmek ve öncülük etmek anlamlarına gelir: "Kim güzel bir şefâatla (hayır ve iyiliklere aracı, vasıta olmakla) şefâat ederse, bundan kendisine bir sevab (hisse) vardır. Kim de kötü bir şefâatle (kötülüğe delil olmak ve yardım etmekle veya kötülük çığırını açmakla) şefâatde bulunursa, ondan kendisine bir günah payı vardır. Allah her şeye kadirdir" (en-Nisâ, 4/85) .

Şefâat-ı hasene, iman edip Allah'ın ve kullarının haklarına riayetle beraber, mü'minlerin iyiliği için uğraşmak, onları kötülüklerden ve zararlardan korumaya çalışmaktır. Şefaat-ı seyyie, mü'minlerin ve insanların zarara uğramaları ve kötülüklere düşmeleri için çalışmak ve kötülük çığırları açmaktır. Hangi hususta olursa olsun, bir insan, menfaat sağlayıp zarara uğramasını engelleme yolunda sırf Allah rızası için şefâatta bulunana dünyada ve ahirette bundan nasib ve ecir vardır. Kötülüğe ve zararlara sebeb olanın da bu şefâat-ı seyyienin vebal ve günahından nasibi vardır.

Ahiretteki şefâate gelince, dünyada işlenen bazı günahların âhirette cezalandırılmasından vazgeçilmesi için talebte bulunmak, aracı olmak ve bunun için dua etmektir. Şu halde şefâat, bir mü'minin günahlarının bağışlanması için Allah'a dua edip yalvarmaktır. Nitekim Hz. Peygamber (s.a.s.), "Her Peygamberin bir duası vardır. Ben ise, inşaallah duamı kıyamet gününde ümmetime şefâat etmek için saklamak istiyorum" buyurmuştur (Buhârî, Daavât, I; Tevhid, 31; Müslim, Nşr. M. Fuâd Abdulbaki, İman, 86).

Ahirette, kendilerine şefâat izni verilen her şefi'in şefâatının sınırı, Allah katındaki yakınlığı ve derecesi nisbetinde nail olacağı izin ve imkânın şâmil olduğu günahkâr mü'minler ile mütenasibtir. Şefâat olunacak mü'minlerin de şefâat edilmeye lâyık olmaları şarttır.

Allah'ın, kullarından faziletli birisinin diğer bir mü'min için hayır isteğine icabet ederek bundan bir zararı gidermesi, yahut onun günahlarını affetmesi, insanlara sonsuz nimet ve lütuflarının bir kısmıdır. Mü'minin, mü'min kardeşinin günahlarının affı için duası Allah katında ona şefâatı türündendir. Allah katında hayırlı bir kulun bu duası ister dünyada iken sağ olan mü'min için olsun, ister ölmüş mü'min için olsun yahud âhirette meydana gelsin aynıdır. Dünyada iken Hz. Peygamber (s.a.s.)'in mü'minlere duası, onlara bir çeşit şefâatidir. O daha bu dünyada hayatta iken mü'minlere dua ederek şefâatta bulunmuştur. Nitekim Hz. Âişe (r.an)'nın naklettiğine göre, Rasûlüllah (s.a.s.) çok defa geceleri yatağından kalkar, mü'min ölülere Allah'tan mağfiret istemek için "Bakîu'l-Ğarkad" mezarlığına giderdi (Müslim, Cenaiz, 35).

Yüce Allah'ın kendi yanında mukarreb ve derecesi yüksek bir kulunun diğeri hakkında şefâatını -birine kendi katında itibarı olduğunu göstererek ikram için, ötekine zayıf ve muhtaç olduğundan rahmet olarak- kabul etmesine aklen hiçbir engel yoktur. Allah'ın âhirette, peygamberlerine ve râzı olduğu bir takım zatlara şefâat etmeleri için müsaade etmesi, kendisinin bileceği adalet ve lütuf kanununa dahil olan hikmetindendir. Uhdesinde kul hakları bulunanlar hariç, günahkâr mü'minleri Allah Teâlâ'nın, Lütuf ve fazlıyla affetmesi caiz olunca, peygamberler, mukareb ve iyi kimselerden birinin şefâatına mazhariyetleri halinde bunların Allah'ın mağfiretine nail olmaları da mümkündür.

Ahirette şefâatın olacağı Kitab ve sünnetle sabittir:

Peygamber, velî, şehid ve bildikleri ile amel eden imanlı âlimler ve kâmil mü'minler gibi Allah'ın müsaade ettiği, rızasına mazhar olmuş, nezdinde bir değer ve yakınlığa erişmiş kimselere şefâat etme izni verilebilecektir (el-Bakara, 2/255; Yûnus, 10/3; Meryem, 19/87; Tâhâ, 20/109; ez-Zuhruf, 43/86).

Peygamberler ve diğer şefâatçıların şefâatları, Allah'ın râzı olacağı ve haklarında şefâat edilmeğe izin verdiği kimseler hakkında olacaktır (el-Enbiyâ, 21/27-28; ed-Duhân, 44/41-42; Buharî, Cihad, 189; Müslim, İmare, 6).

Kâfirler için şefâat kapıları kapalıdır (el-Bakara, 2/48, 123, 254; en-Nisâ, 4/116; el-A'râf, 7/53; el-Mü'min, 40/18; es-Secde, 32/4; ez-Zümer, 39/44; el-Müddessir, 74/48; el-İnfitâr, 82/19). Peygamberler bile kâfirlere şefâat edemeyeceklerdir. Kâfirler layık oldukları cezâlarını çekeceklerdir. Hz. İbrahim'in -âhirette babası ile karşılaştığında- onun için hiçbir şefâatta bulunamaması, Allah'tan "Kâfirlere ben cenneti haram kıldım " cevabını alması da buna delâlet eder (Buharî, Tefsir, Sûre 26). Bu konuyla ilgili olarak (bkz. Buharî, Enbiya, 8; Tefsir, Sûre 6; Rikak, 45, 53; Müslim, Fadail, 9). Yalnız Hz. Peygamber (s.a.s.) bir hadisinde, şefâatı sebebiyle amcası Ebû Talib'in ateş çukurunun topuğuna kadar gelen yerinde bulunacağını söylemiştir (Buharî, Meğazi, 73; Müslim, İman, 90). Bu da sadece Rasûlüllah'a tanınan bir şefâat hakkı olsa gerektir. Çünkü Ebû Talib, Rasûlüllah'a pek çok yardım ve iyiliklerde bulunmuştur.

Peygamberlerin şefâatı: Âhirette peygamberlerin hepsine mü'minlere şefâat etme hakkı tanınmıştır (Buhârî, Rikak, 45; Tevhid, 33; Müslim, İman, 81;Ebû Dâvûd, Cihâd, 26;Ahmed b. Hanbel, Müsned, III, 94 vd. 325, V, 43; Tirmizî, II, 66).

Her peygamber kendi ümmetine şefâat edecektir (Buhârî, Tefsir Sûre 18). İnsanlar muhakeme olunmak için mahşerde toplandıklarında, peygamberler, "Allah'ım selâmet ver, Allah'ım selâmet ver" diye duâ edeceklerdir (Buhârî, Rikak, 52; Müslim, İman, 81). Peygamberlerin ve Hz. Peygamberin şefâatı "Şübpesiz ki Allah, kendisine eş tanınmasının (şirk kosulmasının) günahını yargılamaz. Ondan başka dileyeceği kimsenin günahını mağfiret eder" (en-Nisâ, 4/116) âyetinin hükmünce, Allah'ın izniyle mü'minlere şamil olabilecektir. Nitekim Hz. Peygamber (s.a.s.) hadislerinde büyük günah işleyenler de dahil, mü'minlerin şefâatına nail olacaklarını söylemiştir (Buhârî, Rikak, 51; Ebû Dâvûd, es-Sünne, 20; Tirmizi, II, 66).

Peygamberler içinde ilk defa şefâat edecek ve şefâatı kabul olunacak peygamber, Hz. Muhammed (s.a.s.)'dir. (Müslim, Fadâil, 2). Âhirette Hz. Muhammed (s.a.s.)'in bu ilk şefâatı, mahşer halkının muhakemeye başlanılması hakkındaki umûmî ve büyük şefâattır. Hz. Peygamber (s.a.s.)'in bir çok hadis kitaplarında zikredilen bu büyük şefâatının (eş-Şefâ'atü'l'uzmâ) ana hatları şöyledir: Allah, insanların hepsini düz ve geniş bir sahâda hüküm ve hesab için toplayacaktır. Orada insanların meşakkat ve gamı dayanılmayacak bir dereceye varacaktır. Bu sırada insanların bir kısmı, diğer bir kısmına, "Size erişen şu fâciayı görmüyor musunuz? Rabbinize size şefâat edecek birisine gidiniz" derler. Sırasıyla Âdem (a.s.), Nûh (a.s.), İbrahim (a.s.), Mûsâ (a.s.) ve İsâ (a.s.) peygamberlere gelirler. Bu peygamberlerden her biri onları diğerine gönderir. Nihayet Hz. İsâ, onları Hz. Muhammed (s.a.s.)'e gönderir. O vakit Hz. Peygamber (s.a.s.) Arş'ın altında secdeye kapanır. Allah ona secdesinde yapılacak hamdlerin en güzelini ilham eder. O Allah'a hamdettiği sırada "Başını kaldır, işte, verilir. Şefâat eyle şefâatın kabul olunur" cevabını alır. Muhakemeye başlanır. Bundan sonra Hz. Peygamber'in şefâatıyla imanlılardan bir miktar cehennemden çıkarılır. Rasûlüllah, bir kaç defa daha secdeye kapanarak Allah'a hamd ve dua eder. En nihayet onun şefâatıyla, Allah'ın izin ve takdiri dahilinde mü'minlerden büyük bir çoğunluk cehennemden çıkarılacaktır. İşte Hz. Peygamber (s.a.s.)'in haiz olduğu bu şefâat makamı "Makâm-ı Mahmûd"dur (el-İsrâ', 17/79; Buhârî, Tevhid, 24; Müslim, İman, 84).

Hz. Peygamber'in şefâatıyla hesaba ve sorguya çekilmeden Cennet'e girecekler de olacaktır (Buhârî, Tefsir, Sûre 18; Müslim, İman, 84).

Cennet'te derecelerin artırılması için ilk şefâat edecek peygamber Hz. Muhammed (s.a.s.)'dir. Bundan dolayı Hz. Peygamber bir hadisinde, "Cennet'te insanların ilk önce şefâatte bulunanı benim" buyurmuştur (Müslim, İman, 85).

Mu'tezile, Cennet'te derecelerin artırılması için yapılacak şefâattan başka şefâatları kabul etmez.

Muhiddin BAGCECI



sefaat********************

 KADIR KIRIK
 

*********** kelime istilahi manalari guzel izah etmisler allah kendilerinden razi olsun

bende bu anlatilanlari tastik eden bir hadiseyi nakletmek isterim musadenizle

birgun ehli takva bir zat ( ehli takva demek; elini dilini ;belini kisaca butun uzuvlarini haramdan ve supheli seylerden kendini koruyana denir ) hergun peygamber efendimize salavati serife getirmeden yatmazmis ama bir gece okumayi unutuyor ve o gece ruyasinda peygamber efendimiz (sav) i goruyo fakat peygamberimiz o zata hic bakmadigi gibi yonunude degistiriyor bunun uzerine ya rasulallah beni tanimadinizmi diyor peygamberimiz hayir tanimadim buyurunca ama nasil olur ya rasulallah ben alimlerden isiddim ki **bir peygamber ummetini bir annenin evladini tanimasindan daha iyi tanir**diye duymustum deyince peygamberimiz (sav) evet dogru duymussun ama ummet peygamberine karsi vazifesini ne kadar yaparsa pey. o derece tanir
sen ise bana karsi vazifeni ihmal eddin uzerime salavat okumadan yattin buyuruyorlar

(durretul vaizin )

buradanda anlasilacagi gibi bilhassa ahirette peygamber efendimiz ummeti icin allaha dunyada oldugu gibi cok yalvaracak

hepinize saygi ve selamlar

cevapla
link
ŞEFAATIN BATINİ ANLAMI
 

SELAMÜN ALEYKÜM...DİĞER ARKADAŞLAR KELİME ANLAMINI İZAH ETMİŞLER,ALLAH RAZI OLSUN BİRDE ŞÖYLE BİR ANLATILIŞI VAR BİR KİTAPTA :RASULULLAH'IN (S.A.V.),KUR'AN-I KERİM 'İN,EVLİYAULLAH'IN BİR İNSANA ŞEFAATİ ŞU ŞEKİLDE AÇIKLANMIŞ;İNSAN BU DÜNYA HAYATINDA YAŞARKEN KURAN'I OKUYUP ANLAYIP SEVEREK İSTEYEREK İÇİNDEKİ YAZILANLARI UYGULAYABİLİYORSA,KURAN ONA ŞEFAAT EDİYOR DEMEKTİR.YİNE AYNI ŞEKİLDE RASULULLAH (S.A.V.)'IN,DEDİKLERİNİ YAPMAK,YASAKLADIKLARINDAN SAKINMAK,ONU SEVMEK,KİŞİYE SEVİMLİ GELİYORSA ;İŞTE BU İNSAN RASULULLAH(S.A.V.)'İN ŞEFAATİNE DAHA BU DÜNYADA KAVUŞMUŞ DEMEKTİR.BU MİSAL BÖYLECE DEVAM ETMEKTEDİR.AYETEL KÜRSİNİN BİR AYETİNDE ŞÖYLE BUYURUYOR ALLAH-Ü TEALA :KİM ŞEFAAT EDEBİLİR Kİ RABBİNİN İZNİ OLMADAN...MENZELLEZİ YEŞFEU İNDEHU İLLA BİİZNİHİ..EHLİ OLAN BURADA GEÇEN Bİ İZNİHİ LAFZININ NEYE İŞARET ETTİĞİNİ BİLİR . YA RABBİLALEMİN,EĞER UNUTTUYSAK VEYA YANILDIYSAK BİZİ AFFET... SAYGILARIMLA........

 

‘Şefaat’ın aslı ‘şef’ı’ kelimesidir. Bunun anlamı da bir şeyi benzeri olan şeye eklemek, yan yana getirmektir.
Bunun zıddı ‘vetr’ dir ki, bir şeyin tek olmasını ifade eder. Bu anlamda Allah (cc) ‘vetr’, O’nun yarattığı mahluklar ise ‘şef’ı’dir (çifttirler.)
Rabbimiz “Şef’a ve vetr’a yemin olsun’ diyerek bu iki gerçeğe işaret etmektedir (Fecr, 3).
Kimilerine göre ‘şef’ı’ yaratılmış şeylerdir. Çünkü onlar bir çok açıdan birbirine benzer olarak yaratılmışlardır.
Kimilerine göre bunlar namazdır. Çünkü namazın bir kısmı tek rek’atli, bir kısmı çift rek’atlıdır.
Kimilerine göre ‘şef’ı’ yaratılmışların birbirine karşıt düşen özellikleridir. Kuvvetli ve zayıf, görme ve körlük, konuşma ve dilsizlik, ilim ve cahillik vb. gibi. ‘Vetr’ ise Allah’a ait sıfatlardır ki onların bir dengi veya benzeri yoktur.
Bu iki kelime hakkında başka görüşler de vardır. Doğrusunu ancak Allah (cc) bilir, deyip bu kadarla yetinelim.

Yardım İsteme ve Rica Etme Anlamı

‘Şef’ı’ kelimesinden türeyen ‘şefaat’ ise sözlükte, bir kimsenin bağışlanmasını istemek, başkası adına yardım istemek, rica etmek demektir. Bir başka deyişle, bir kimsenin yardım etmek veya yardım dilemek gayesiyle, bir başka kişiye nisbet edilmesi, onunla birlikte anılmasıdır. Daha çok yüksek makamdan aşağı makama doğru bir kullanılışı ifade eder.
Şefaat edene ‘Şâfi’ veya ‘Şefî’ şefaat edilene ‘meşfû’ (şefaat bekleyen) denilir.
‘Şefaat’ın çoğulu ‘şüfeâ’ olarak gelir.

Aracı Olma Anlamı

‘Şefaat’ aynı zamanda aracı olmak, yardım etmek, öncülük yapmak gibi anlamlara da gelir. Nitekim Kur’an’da bu manada kullanılmaktadır:
“Kim güzel bir şefaatte bulunursa (güze bi şeye aracı olursa), ondan kendisine bir hisse vardır. Kim de kötü bir şefaatte bulunursa (kötü bir işe aracılık) yaparsa, ondan da kendisine bir pay vardır. Alllah (cc) her şeyin üzerinde koruyucudur.” (4/Nisâ, 85)
Burada ‘şefaat’ olarak ifade edilen aracı olmayı, Peygamberimiz, ‘kim güzel bir sünnet (adet, tavır) başlatırsa’ diye ortaya koymuştu (Bakınız: Sünnet).
Denildi ki buradaki ‘şefaat’ hayır olsun, şer olsun, insanların bir yola girmesini sağlamak, onların o yola girmesine aracı olmaktır. ‘Hasene olan şefaat’, insanların iyiliği,onların faydası için çalışmak, onlardan zararı uzaklaştırmaya gayret göstermek, kötülükleri önlemeye çalışmaktır.
 

Bir kimsenin bağışlanmasını istemek; bir kimseden, başka bir kimse için iyilik yapmasını ve zarardan vazgeçmesini rica etmek; yardım etmek; başkası hesabına yalvarmak, rica etmek; birinin önüne düşüp işinin görülmesi için dua ve niyazda bulunmak. Şefâat edene eş-şâfi', eş-şefi (başkası lehine taleb eden) denilir.
Bir ayette şefâat; aracı olmak, yardım etmek ve öncülük etmek anlamlarına gelir: "Kim güzel bir şefâatla (hayır ve iyiliklere aracı, vasıta olmakla) şefâat ederse, bundan kendisine bir sevab (hisse) vardır. Kim de kötü bir şefâatle (kötülüğe delil olmak ve yardım etmekle veya kötülük çığırını açmakla) şefâatde bulunursa, ondan kendisine bir günah payı vardır. Allah her şeye kadirdir" (en-Nisâ, 4/85) .
Şefâat-ı hasene, iman edip Allah'ın ve kullarının haklarına riayetle beraber, mü'minlerin iyiliği için uğraşmak, onları kötülüklerden ve zararlardan korumaya çalışmaktır. Şefaat-ı seyyie, mü'minlerin ve insanların zarara uğramaları ve kötülüklere düşmeleri için çalışmak ve kötülük çığırları açmaktır. Hangi hususta olursa olsun, bir insan, menfaat sağlayıp zarara uğramasını engelleme yolunda sırf Allah rızası için şefâatta bulunana dünyada ve ahirette bundan nasib ve ecir vardır. Kötülüğe ve zararlara sebeb olanın da bu şefâat-ı seyyienin vebal ve günahından nasibi vardır.
Ahiretteki şefâate gelince, dünyada işlenen bazı günahların âhirette cezalandırılmasından vazgeçilmesi için talebte bulunmak, aracı olmak ve bunun için dua etmektir. Şu halde şefâat, bir mü'minin günahlarının bağışlanması için Allah'a dua edip yalvarmaktır. Nitekim Hz. Peygamber (s.a.s.), "Her Peygamberin bir duası vardır. Ben ise, inşaallah duamı kıyamet gününde ümmetime şefâat etmek için saklamak istiyorum" buyurmuştur (Buhârî, Daavât, I; Tevhid, 31; Müslim, Nşr. M. Fuâd Abdulbaki, İman, 86).
Ahirette, kendilerine şefâat izni verilen her şefi'in şefâatının sınırı, Allah katındaki yakınlığı ve derecesi nisbetinde nail olacağı izin ve imkânın şâmil olduğu günahkâr mü'minler ile mütenasibtir. Şefâat olunacak mü'minlerin de şefâat edilmeye lâyık olmaları şarttır.
Allah'ın, kullarından faziletli birisinin diğer bir mü'min için hayır isteğine icabet ederek bundan bir zararı gidermesi, yahut onun günahlarını affetmesi, insanlara sonsuz nimet ve lütuflarının bir kısmıdır. Mü'minin, mü'min kardeşinin günahlarının affı için duası Allah katında ona şefâatı türündendir. Allah katında hayırlı bir kulun bu duası ister dünyada iken sağ olan mü'min için olsun, ister ölmüş mü'min için olsun yahud âhirette meydana gelsin aynıdır. Dünyada iken Hz. Peygamber (s.a.s.)'in mü'minlere duası, onlara bir çeşit şefâatidir. O daha bu dünyada hayatta iken mü'minlere dua ederek şefâatta bulunmuştur. Nitekim Hz. Âişe (r.an)'nın naklettiğine göre, Rasûlüllah (s.a.s.) çok defa geceleri yatağından kalkar, mü'min ölülere Allah'tan mağfiret istemek için "Bakîu'l-Ğarkad" mezarlığına giderdi (Müslim, Cenaiz, 35).
Yüce Allah'ın kendi yanında mukarreb ve derecesi yüksek bir kulunun diğeri hakkında şefâatını -birine kendi katında itibarı olduğunu göstererek ikram için, ötekine zayıf ve muhtaç olduğundan rahmet olarak- kabul etmesine aklen hiçbir engel yoktur. Allah'ın âhirette, peygamberlerine ve râzı olduğu bir takım zatlara şefâat etmeleri için müsaade etmesi, kendisinin bileceği adalet ve lütuf kanununa dahil olan hikmetindendir. Uhdesinde kul hakları bulunanlar hariç, günahkâr mü'minleri Allah Teâlâ'nın, Lütuf ve fazlıyla affetmesi caiz olunca, peygamberler, mukareb ve iyi kimselerden birinin şefâatına mazhariyetleri halinde bunların Allah'ın mağfiretine nail olmaları da mümkündür.
Ahirette şefâatın olacağı Kitab ve sünnetle sabittir:
Peygamber, velî, şehid ve bildikleri ile amel eden imanlı âlimler ve kâmil mü'minler gibi Allah'ın müsaade ettiği, rızasına mazhar olmuş, nezdinde bir değer ve yakınlığa erişmiş kimselere şefâat etme izni verilebilecektir (el-Bakara, 2/255; Yûnus, 10/3; Meryem, 19/87; Tâhâ, 20/109; ez-Zuhruf, 43/86).
Peygamberler ve diğer şefâatçıların şefâatları, Allah'ın râzı olacağı ve haklarında şefâat edilmeğe izin verdiği kimseler hakkında olacaktır (el-Enbiyâ, 21/27-28; ed-Duhân, 44/41-42; Buharî, Cihad, 189; Müslim, İmare, 6).
Kâfirler için şefâat kapıları kapalıdır (el-Bakara, 2/48, 123, 254; en-Nisâ, 4/116; el-A'râf, 7/53; el-Mü'min, 40/18; es-Secde, 32/4; ez-Zümer, 39/44; el-Müddessir, 74/48; el-İnfitâr, 82/19). Peygamberler bile kâfirlere şefâat edemeyeceklerdir. Kâfirler layık oldukları cezâlarını çekeceklerdir. Hz. İbrahim'in -âhirette babası ile karşılaştığında- onun için hiçbir şefâatta bulunamaması, Allah'tan "Kâfirlere ben cenneti haram kıldım " cevabını alması da buna delâlet eder (Buharî, Tefsir, Sûre 26). Bu konuyla ilgili olarak (bkz. Buharî, Enbiya, 8; Tefsir, Sûre 6; Rikak, 45, 53; Müslim, Fadail, 9). Yalnız Hz. Peygamber (s.a.s.) bir hadisinde, şefâatı sebebiyle amcası Ebû Talib'in ateş çukurunun topuğuna kadar gelen yerinde bulunacağını söylemiştir (Buharî, Meğazi, 73; Müslim, İman, 90). Bu da sadece Rasûlüllah'a tanınan bir şefâat hakkı olsa gerektir. Çünkü Ebû Talib, Rasûlüllah'a pek çok yardım ve iyiliklerde bulunmuştur.

  Peygamberlerin şefâatı: Âhirette peygamberlerin hepsine mü'minlere şefâat etme hakkı tanınmıştır (Buhârî, Rikak, 45; Tevhid, 33; Müslim, İman, 81;Ebû Dâvûd, Cihâd, 26;Ahmed b. Hanbel, Müsned, III, 94 vd. 325, V, 43; Tirmizî, II, 66).
Hz. Ebu Hureyre radıyallahu anh anlatıyor: “Resûlullah aleyhissalâtu vesselâm buyurdular ki:
“Her peygamberin müstecab (Allah’ın kabul edeceği) bir duası vardır. Her peygamber o duayı yapmada acele etti. Ben ise bu duamı Kıyamet gününde, ümmetime şefaat olarak kullanmak üzere sakladım (kullanmayı âhirete bıraktım). Ona inşaallah, ümmetimden şirk koşmadan ölenler nâil olacaktır.”
Buhari, Da’avat 1, Tevhid 31; Müslim, İman 334, (198); Muvatta, Kur’an 26, (1, 212); Tirmizi, Da’avat 141, (3597).
        Hz. Câbir radıyallahu anh anlatıyor: “Resûlullah aleyhissalâtu vesselâm buyurdular ki: “Şefaatim, ümmetimden büyük günah sahipleri içindir.”
Tirmizi, Kıyamet 12, (2437); Ebu Davud, Sünnet 23, (4739); İbnu Mace, zühd 37, (4310).
Tirmizi, şu ziyadeyi kaydeder: “Hz. Câbir radıyallahu anh dedi ki: “Kebâir (büyük günah) ehli olmayanın şefaate ne ihtiyacı var!”
        Hz. Enes radıyallahu anh anlatıyor: “Resûlullah aleyhissalâtu vesselâm buyurdular ki:
“Kıyamet gününde, insanlar birbirlerine girecekler. Hz. Âdem aleyhisselam’a gelip: “Evlatlarına şefaat et!” diye talepte bulunacaklar. O ise:
“Benim şefaat yetkim yok. Siz İbrahim aleyhisselam’a gidin! Çünkü o Halilullah’tır” diyecek. İnsanlar Hz. İbrahim’e gidecekler. Ancak o da:
“Ben yetkili değilim! Ancak Hz. İsa’ya gidin. Çünkü o Ruhullah’tır ve O’nun kelamıdır!” diyecek. Bunun üzerine O’na gidecekler. O da:
“Ben buna yetkili değilim. Lâkin Muhammed aleyhissalatu vesselam’a gidin!” diyecek. Böylece bana gelecekler. Ben onlara:
“Ben şefaate yetkiliyim!” diyeceğim. Gidip Rabbimin huzuruna çıkmak için izin talep edeceğim. Bana izin verilecek. Önünde durup, Allah’ınilham edeceği ve şu anda muktedir olamayacağım hamdlerle Allah’a medh u senâda bulunacak, sonra da Rabbime secdeye kapanacağım. Rabb Teâla:
“Ey Muhammed! Başını kaldır! Dilediğini söyle, söylediğine kulak verilecek. Ne arzu ediyorsan iste, talebin yerine getirilecektir! Şefaatte bulun, şefaatin kabul edilecektir!” buyuracak. Ben de:
“Ey Rabbim! Ümmetimi, ümmetimi istiyorum!” diyeceğim. Rabb Teâla: “(Çabuk onların yanına) git! Kimlerin kalbinde buğday veya arpa danesi kadar iman varsa onları ateşten çıkar!” diyecek. Ben de gidip bunu yapacağım! Sonra Rabbime dönüp, önceki hamd u senâlarla hamd ve senâlarda bulunacağım, secdeye kapanacağım. Bana, öncekinin aynısı söylenecek. Ben de: “Ey Rabbim! Ümmetim! Ümmetim!” diyeceğim. Bana yine:
“Var, kimlerin kalbinde hardal danesi kadar iman varsa onları da ateşten çıkar!” denilecek. Ben derhal gidip bunu da yapacak ve Rabbimin yanına döneceğim. Önceki yaptığım gibi yapacağım. Bana, evvelki gibi:
“Başını kaldır!” denilecek. Ben de kaldırıp:
“Ey Rabbim! Ümmetim! Ümmetim!” diyeceğim. Bana yine:
“Var, kalbinde hardal danesinden daha az miktarda imannı olanları da ateşten çıkar!” denilecek. Ben gidip bunu da yapacağım. Sonra dördüncü sefer Rabbime dönecek, o hamdlerle hamd u senâda bulunacağım, sonra secdeye kapanacağım. Bana: “Ey Muhammed! Başını kaldır ve (dilediğini) söyle, sana kulak verilecektir! Dile, talebin verilecektir! Şefaat et, şefaatin kabul edilecektir!” denilecek. Ben de: “Ey Rabbim! bana Lailâhe illallah diyenlere şefaat etmem için izin ver!” diyeceğim. Rabb Teâla:
“Bu hususta yetkin yok! -veya: “Bu hususta sana izin yok!- Lâkin izzetim, celâlim, kibriyâm ve azametim hakkı için lailâhe illallah diyenleri de ateşten çıkaracağım!” buyuracak.”
Buhari, Tevhid 36, 19, 37, Tefsir, Bakara 1, Rikak 51; Müslim, İman 322, (193).
        Yine Sahiheyn ve Tirmizi’nin Ebu Hureyre’den kaydettikleri bir rivayet şöyledir: “Biz bir davette Resûlullah ile beraberdik. Ona sofrada hayvanın ön budu(n dan bir parça) ikram edildi. Bud hoşuna giderdi. Ondan bir parça ısırdı ve:
“Ben Kıyamet günü âdemoğlunun efendisiyim! Acaba bunun neden olduğunu biliyor musunuz? (Açıklayayım:) Allah o gün, öncekileri ve sonrakileri tek bir düzlükte toplar. Bakan onlara bakar, çağıran onları işitir. Güneş onlara yaklaşır. Gam ve sıkıntı, insanların tahammül edemeyecekleri ve tâkat getiremeyecekleri dereceye ulaşır. Öyle ki insanlar:
“İçinde bulunduğumuz şu hali görmüyor musunuz, sizlere şefaat edecek birini görmüyor musunuz?” demeye başlarlar. Birbirlerine:
“Babanız Âdem var!” derler ve ona gelerek: “Ey Âdem! Sen insanların babasısın. Allah seni kendi eliyle yarattı, kendi ruhundan sana üfledi. (Bütün isimleri sana öğretti). Meleklerine senin önünde secde ettirdi. Seni cennete yerleştirdi. (Allah katında itibarın, makamın var.) Rabbin nezdinde bizim için şefaatte bulunmaz mısın? Bizim şu halimizi, başımıza şu geleni görmüyor musun?” derler. Âdem aleyhisselâm da:
“Bugün Rabbim çok öfkelidir, daha önce bu kadar öfkelenmedi. Bundan sonra da böylesine öfkelenmeyecek. (Esasen şefaate benim yüzüm yok, çünkü, cennette iken, Allah) beni o ağaca yaklaşmaktan men etmişti. Ben, bu yasağa âsi oldum. (Ben cennette iken işlediğim günah sebebiyle cennetten çıkarıldım. Bugün günahlarım affedilirse bu bana yeter). Nefsim! Nefsim! Nefsim! Benden başkasına gidin, Nûh aleyhisselam’a gidin!” diyecek. İnsanlar Nûh aleyhisselam’a gelecekler:
“Ey Nuh! Sen yeryüzü ahalisine gönderilen resullerin ilkisin. Allah seni çok şükreden bir kul (abden şekûrâ) diye isimlendirdi. İçinde bulunduğumuz şu hali görmüyor musun? Başımıza gelenleri görmüyor musun? Rabbin nezdinde bizim için şefaatte bulunmaz mısın?” diyecekler. Nuh aleyhisselâm da şöyle diyecek:
“Bugün Rabbim çok öfkelidir. Daha önce hiç bu kkadar öfkelenmedi, bundan sonra da böylesine öfkelenmeyecek! Benim bir dua hakkım vardı. Ben onu kavmimin aleyhine (beddua olarak) yaptım. Nefsim! Nefsim! Nefsim! Benden başkasına gidin. İbrahim aleyhisselam’a gidin!” diyecek. İnsanlar İbrahim aleyhisselam’a gelecekler:
“Ey İbrahim! Sen allah’ın peygamberi ve arz ahalisi içinde yegane Halilisin, bize Rabbin nezdinde şefaat et! İçinde bulunduğumuz şu hali görmüyor musun?” diyecekler. İbrahim aleyhisselam onlara:
“Rabbim bugün çok öfkeli. Bundan önce bu kadar öfkelenmemişti, bundan sonra da bu kadar öfkelenmeyecek. (Şefaat etmeye kendimde yüz de bulamıyorum. Çünkü ben) üç kere yalan söyledim!” deyip, bu yalanlarını birer birer sayacak. Sonra sözlerine şöyle devam edecek:
“Nefsim! Nefsim! Nefsim! Benden başkasına gidin! Musa aleyhisselam’a gidin!” İnsanlar, Hz. Musa aleyhisselam’a gelecekler ve:
“Ey Musa! Sen Allah’ın peygamberisin. Allah seni, risaletiyle ve hususi kelamıyla insanlardan üstün kıldı. Bize Allah nezdinde şefaatte bulun! İçinde bulunduğumuz hali görmüyor musun?” diyecekler. Hz. Musa da:
“Bugün Rabbim çok öfkelidir. Daha önce böylesine öfkelenmedi, bundan sonra da böylesine öfkelenmeyecek. (Esasen Rabbim nezdinde şefaate yüzüm de yok. Çünkü) ben, öldürülmesi ile emrolunmadığım bir cana kıydım. (…Bugün ben mağfirete mazhar olursam bu bana yeterlidir.) Nefsim! Nefsim! Nefsim! Benden başkasına gidin! Hz. İsa aleyhisselâm’a gidin!” diyecek. İnsanlar Hz. İsa’ya gelecekler ve:
“Ey İsa, sen Allah’ın Peygamberisin ve Meryem’e attığı bir kelamısın ve kendinden bir ruhsun. Üstelik sen beşikte iken insanlara konuşmuştun. Rabbin nezdinde bize şefaat et! İçinde bulunduğumuz şu hali görmüyor musun?” diyecekler! Hz. İsa aleyhisselam da:
“Bugün Rabbim çok öfkeli. Daha önce bu kadar öfkelenmedi, bundan böyle de hiç bu kadar öfkelenmeyecek!” diyecek. -Hz. İsa şahsıyla ilgili bir günah zikretmeksizin- (Bir başka rivayette:) “(Beni, Allah’tan ayrı bir ilah edindiler. Bugün bana mağfiret edilirse bu bana yeter!”) Nefsim! Nefsim! Nefsim! Benden başkasına gidin! Muhammed aleyhissalatu vesselam’a gidin!” diyecek. İnsanlar Muhammed aleyhissalâtu vesselâm’a gelecekler, -bir diğer rivayette: “Bana gelirler!” denmiştir- ve:
“Ey Muhammed! Sen Allah’ın peygamberisin, bütün peygamberlerin sonuncususun. Allah seni geçmiş-gelecek bütün günahlarını mağfiret buyurdu. Bize Rabbin nezdinde şefaatte bulun. Şu içinde bulunduğumuz hali görmüyor musun?” diyecekler. Bunun üzerine ben Arş’ın altına gideceğim. Rabbim için secdeye kapanacağım. Derken Allah, benden önce hiç kimseye açmadığı medh u senâları benim için açacak (Ben onlarla Rabbime medh u senâlarda bulunacağım). Sonra:
“Ey Muhammed başını kaldır ve iste! (İstediğin) sana verilecek! Şefaat talep et! Şefaatin yerine getirilecek!” denilecek. Ben de başımı kaldıracağım ve: “Ey Rabbim ümmetim! Ey Rabbim ümmetim! Ey Rabbim ümmetim!” diyeceğim. Bunun üzerine:
“Ey Muhammed! Ümmetinden, üzerinde hesap olmayanları cennet kapılarından sağdaki kapıdan içeri al! Esasen onlar diğer kapılarda da insanlara ortaktırlar!” denilecek.”
Resûlullah sonra şöyle buyurdular:
“Nefsim kudret elinde olan Zat-ı Zülcelâl’e yemin olsun. Cennet kapısının kanatlarından iki kanadının arasındaki mesâfe Mekke ile Hecer arasındaki veya Mekke ile Busra arasındaki mesafe kadardır.”
Buhari, Enbiya 3, 8, Tefsir, Beni İsrail 5; Müslim, İman 327, (194); Tirmizi, Kıyamet 11, (2436).
Hz. İbrahim aleyhisselam’ın kıssasıyla ilgili bir rivayette şu ziyade var: (Hz. İbrahim, (insanlar, şefaat etmesi için kendine geldikleri zaman, Allah’a şefaat talebinde bulunmasına mani olan üç günahı olarak yıldızlar hakkında sarfettiği “İşte bu Rabbim” (En’am 76) sözünü, atalarının putları hakkında sarfettiği “Belki de bu (putları kırma) işini onların en büyüğü yapmıştır” (Enbiya 63) sözünü ve bir de: “Ben gerçekten hastayım” (Saffat 89) sözünü zikretti.”
        Yezîd İbnu Süheyb el-Fakîr anlatıyor: “Hâricilerin görüşlerinden biri içime işlemişti, Haccetmek, sonra da (propaganda yapmak üzere) insanların karşısına çıkmak arzusuyla, kalabalık bir grup içerisinde yola çıktık. Medine’ye uğradık. Orada Câbir İbnu Abdillah radıyallahu anh, insanlara hadis rivayet ediyordu. Bir ara cehennemlikleri zikretti. Ben: “Ey Resûlullah’ın arkadaşı! Sen ne konuşuyorsun? Halbuki Allah Teâla Hazretleri: “(Ey Rabbim!) Ateşe kimi atarsan mutlaka onu rezil-rüsvay edersin” (Âl-i İmran 192); “Ateşten her çıkmak isteyişlerinde oraya geri çevrilirler” (Secde 20) buyurmaktadır” dedim. Hz. Câbir:
“Sen Kur’ân’ı okuyor musun?” dedi. Ben de:
“Evet!” dedim.
“Öyleyse onun evvelini oku! Çünkü o, küffar hakkındadır!” dedi ve sonra ilave etti:
“Sen, Allah’ın Muhammed aleyhissalâtu vesselâm’ı dirilteceği Makam-ı Mahmud’u işittin mi?”
“Evet!” dedim. Dedi ki:
“O, Muhammed aleyhissalâtu vesselam’a mahsus mahmûd makamdır. Allah Teâla Hazretleri o makamın hatırına, cehennemden çıkaracaklarını çıkarır!”
(Hz. Câbir) sonra, Sırat köprüsünün konuluşunu ve üzerinden insanların geçişini tavsif etti. Biz:
“Bu ihtiyarın, Aleyhissalâtu vesselâm hakkında yalan söyleyeceğini mi zannedersiniz?” dedik ve Hâricilikten rücû ettik. Hayır! Vallahi bizden bir kişiden başka, Hâricilikte kalan olmadı.”
Müslim, İman 320, (191).
        Hz. Enes radıyallahu anh anlatıyor: “Resûlullah aleyhissalâtu vesselâm buyurdular ki:
“Kıyamet günü, cehennemliklerin, dünyada en müreffeh olanı getirilerek ateşe bir kere batırılacak. Sonra:
“Ey ademoğlu denilecek. (Cehennemde) hiç nimet gördün mü? Sana hiç hayır uğradı mı?”
“Hayır! Ey Rabbim, vallahi hayır!” diyecek. Sonra cennetliklerden dünyüdü en fakir olan getirilecek. O da cennete bir sokulup çıkarılacak ve kendisine:
“Ey âdemoğlu (cennette) hiç fakirlik gördün mü, hiç sıkıntı çektin mi?” denilecek. O da:
“Hayır! Vallahi ya Rabbi! Başımdan hiç fakirlik geçmedi, hiçbir sıkıntı çekmedim” diyecek.”
Müslim, Münafıkûn 55, (2807).
        Yine Enes radıyallahu anh anlatıyor: “Resûlullah aleyhissalâtu vesselâm buyurdular ki:
“Allah Teâla Hazretleri azabı en hafif olan cehennemliğe:
“Eğer dünya her şeyiyle senin olsaydı, şu azabdan kurtulmaya bedel, fidye olarak verir miydin?” diye soracak. Adam: “Evet!” diyecek. Rabb Teâla bunun üzerine:
“Sen daha Hz. Âdem’in sulbünde iken ben senden bundan daha hafifini istemiş: “Bana hiçbir şeyi ortak kılma da seni ateşe sokmayayım, cennete koyayım” demiştim. Sen buna yanaşmadın, şirke girdin” buyuracak.”
Buhari, Rikak 51, 49, Enbiya 1; Müslim, Münafikûn 51, (2805).
         İbnu Ömer radıyallahu anhüma anlatıyor: “Resûlullah aleyhissalâtu vesselâm buyurdular ki:
“Cennetlikler cennette, cehennemlikler de cehennemde oldukları zaman ölüm getirilir. Cennetle cehennemin arasına konup orada kesilir. Sonra bir münadi nida eder:
“Ey ehl-i cennet! Artık ebediyet var, ölüm yok! Ey ehl-i nâr! Artık ebediyet var, ölüm yok! Cennetliklerin sürûru bununla daha da artar. Cehennemliklerin de hüznü artar.”
Buhari, Rikâk 50, 51; Müslim, Cennet 43, (2850).
         Ebu Musa el-Eş’ari radıyallahu anh anlatıyor: “Resülullah aleyhissalâtu vesselam buyurdular ki: “Ben, ümmetimin yarısının cennete girmesi ile şefaat (sahibi olmam) arasında muhayyer bırakıldım. Ben şefaati tercih ettim. Çünkü şefaat, daha şümullü ve ümmetimin (toptan kurtuluşuna) daha yeterlidir. Şefaati siz müttakilere mahsus mu biliyorsunuz? Hayır! O muttakiler değil günahkârlar, hatalılar ve pis işlere karışan (müslüman)lar içindir.”
 

 

Şefaat var mıdır? Şefaat hakkında ayet ve hadisler
Gösterim: 244
Şefaat meselesi inkar edilen hususlardandır. Şefaatin olmadığını Kur’an-ı Kerimden delil olarak getirdikleri ayetlere dayandırarak iddia ederler. Şimdi o ayetlerin aslına kendilerini nasıl haksız çıkarttığını göreceğiz.
ŞEFAAT NEDİR?
Öncelikle şefaatin ne olduğunu anlayalım. Şefaat, sözlükte: tek olan bir şeyi dengi veya benzeriyle çift hale getirmek, bir başkası adına ricada bulunmak, bir suçlunun af edilmesi için aracı olmak, birinin önüne düşüp işini görmeye çalışmak, birinin aracılığını istemek, maddi ve manevi bir imkanı elde etmekiçin yetkilisi nezdinde aracılık yapmak” gibi manalara gelir.
Dini bir terim olarak ise: “ahirette peygamberlerin ve kendilerine şefaat yetkisi verilen kimselerin, bir müminin günahlarının affedilmesi veya daha yüksek derecelere ulaşması için Allah’a yalvarmaları, dua etmeleri, aracı olmaları” demektir.
İNARA DELİL OLARAK ALINAN AYETLER
   Bakara Suresinde buyruluyor ki:
1-   “kimsenin kimseden faydalanamayacağı, kimseden şefaat kabul edilmeyeceği, kimseden bir fidye alınmayacağı ve yardım da görülmeyeceği bir günden kendinizi koruyun.” (Bakara 48)
2-   “Kimsenin kimse yerine bir şey ödemeyeceği, kimseden fidye kabul edilmeyeceği, şefaatin kimseye yarar sağlamayacağı ve onların hiçbir yardım göremeyeceği o günden korkun.” (Bakara 123)
   İZAH:
   Bir ayetin öncesini ve sonrasını okumadan, Kur’an-ı kerimi bir bütün olarak değerlendirmeden inkara kalkışırsanız Ehli Sünnete toslarsınız…
   Bu ayeti Kerime’nin öncesi ve sonrası Yahudiler’den bahsetmektedir. Allah’u Teala bir önceki ayette: “Ey İsrailoğulları! Benim size verdiğim nimetleri ve sizi (Musa (A.s) zamanındaki hak dine uyan dedelerinizi) alemlere (o zaman ki milletlere) çok üstün kıldığımı hatırlayın.”Buyurduktan sonra bu ayeti kerimeyi buyurarak “Yahudileri imana davet etmiş”tir.
   Nesefi, Ruhu’l Beyan tefsirlerinde zikredildiğine göre Yahudiler: “Biz İbrahim ve İshak (Aleyhisselam) ın torunlarıyız. Bu sebeple Allah’u Teala, onların bizim hakkımızdaki şefaatlerini kabul eder.” Dediklerinde onların bu iddialarına karşı bu ayeti celile geldi ve hak din İslam’a girmedikleri takdirde haklarındaki hiçbir şefaatin kabul olmayacağını bildirmiştir.
   İyi bakıldığında görülecektir ki, Allah’u Teala İsrailoğulları kıssasına nimeti hatırlatan ve imana davet eden iki ayet ile başlamış ve aynı manada iki ayet ile bitirmiştir. Başında bulunan ayet 48., sonunda bulunan ise 123. Ayettir.
   Ayet-i Kerime’de geçen “Kimsenin kimse yerine bir şey ödemeyeceği” ifadesinin manası ise üzerinde kul hakkı bulunmayan bir kişinin, diğer bir kişiye vacip olan haklardan hiçbirini ödemeyeceğidir.
KAFİRLERE ŞEFAAT YOKTUR!
   Kafirlere kesinlikle şefaat yoktur. Şefaatin ilk ve en önemli şartı imandır. Şuara Suresinde puta tapan kafirlerin ahiretteki çaresizlikleri anlatılırken şöyle dediklerini Mevla Teala haber veriyor: “Artık bizim için hiçbir yardımcı ve yakın bir dost yoktur”(Şuara 100-101)
   Müdessir suresinde de bu durum şöyle bildiriliyor:
   “Sizi sekar’a sokan şey nedir? Dediler ki, Biz namaz kılanlardan değildik! Yoksulu da yedirmezdik. (Allah’ın ayetlerini inkara) girişenlerle birlikte biz de dalmaktaydık. Ceza günün de yalan saymaktaydık. Ta ki o kesin gerçek bize geldi! Artık şefaatçilerin şefaati fayda vermeyecektir.”(Müdessir 42-48)
   Bu Ayeti Kerimelerden de anlaşıldığı üzere ahireti inkar eden kafirlere şefaat fayda vermeyecektir. Ayrıca ayette: “şefaatçilerin şefaati”ifadesi şefaatçilerin olduğuna ancak etseler bile fayda vermeyeceğine işaret eder.
ALLAH’IN İZNİ!
    Yine Bakara suresinde “Ey iman edenler” diye başlayan 254. Ayeti kerimesinde “ne bir dostluk ne de bir şefaat vardır” buyurmaktadır. Ancak bu ayete de, “şefaat yok” diye mana veremezsiniz, “Allah’ın izni olmaksızın” şefaat yoktur manası verebilirsiniz.  Aksi takdirde diğer ayet-i Kerimeler ile çelişirsiniz. Kur’an’da ise çelişki yoktur.
   Bakınız hemen peşinden gelen Ayete’l Kürsi’de Mevla Teala:
   “O’nun izni olmadan şefaat edecek olan kimdir?” buyurmaktadır.
   Günde 5 vakit namazın ardından okuduğumuz bu ayeti kerime, ahirette şefaatin var olduğuna delildir. Çünkü bir şeyin izne bağlanmış olması, izin verilmesi halinde o şeyin mümkün olduğunu gösterir.
   Yine aynı manayı teyit eden başka bir ayeti kerime de:
   “O’nun izni olmadıktan sonra hiçbir şefaatçi şefaat edemez.” (Yunus 3)
   Başka bir ayette:
   “Rahman’ın huzurunda söz almış olanlar dışında hiç kimse şefaat edemeyecektir.” (Meryem 87)
   Başka bir ayette:
   “O gün, Rahman’ın şefaat izni verip sözünden razı olduğu kimselerden başkasının şefaati fayda vermez.” (Taha 109)
   Başka bir ayette ise şefaat edenlerin hali açıklanmıştır:
   “Onlar Allah’ın razı olduklarından başkasına şefaat etmezler.” (Enbiya 28)
   Gördüğünüz gibi ayetler açık ve nettir. Kur’an-ı Kerimi bir bütün olarak ele aldığımızda inkarcılara tutunacak dal kalmamaktadır.
ŞEFAATİ EMREDEN AYETLER
   İnkârcıların iddialarını çürüttükten sonra peygamberimize aracı olmasını emreden ayetleri zikredelim:
   “O halde onları affet, onlar için istiğfarda bulun.” (Al-i İmran 159)
   “Onlar için Allah’tan bağışlama dile. Şüphesiz Allah çok bağışlayandır, çok merhamet edendir.” (Nur 62)
   “(Sana gelen kadınların biatlarını kabul et ve) onlar için Allah’tan bağışlanma dile. Şüphesiz Allah, çok bağışlayandır, çok merhamet edendir.” (Mümtehine 12)
   “Hem kendin hem mümin erkekler ve mümin kadınlar için mağfiret dile.” (Muhammed 19)
   Şimdi düşünelim! Eğer bir şefaatçi veya aracı olmayacak olsaydı, kimsenin günahı kimsenin hatırına affedilmeyecek olsaydı Allah’u Teala“onlar için istiğfarda bulun, bağışlanma dile” buyurur muydu?
   Elbette hayır!
   Bakınız, yukarıda dediğimiz gibi şefaat iman edenler için geçerlidir. Başka bir ayeti kerimede Mevla Teala, münafıklardan bahsederken:
   “Onlar için mağfiret dilesen de, dilemesen de birdir, fark etmez; Allah o münafıkları asla bağışlayamaz ve Allah fasıkları hidayete erdirmez.” (Münafikun 6)
   Yine başka bir örnek verecek olursak, Melekler bakın nasıl istiğfar ediyorlar:
   “Arşı taşıyan ve onun çevresinde bulunanlar (melekler) Rab’lerini hamdederek tesbih ederler, O’na inanırlar ve inanlar için bağışlanma dilerler: “Ey Rabbimiz! Senin rahmetin ve ilmin herşeyi kuşatmıştır. O halde tövbe eden ve senin yoluna uyanları bağışla ve onları cehennem azabından koru.” (Mümin 7)
   Gördüğünüz gibi melekler bile Allah’ın yoluna uyanlar için istiğfar ederek şefaat etmektler.
   Bütün bunlardan anlıyoruz ki şefaat, müslümanlar için geçerlidir ve haktır.
   Allah’u Teala “O’nun izni olmadan şefaat edecek kimdir” buyurmuştur. Peki, Allah’u Teala şefaat izin vermiş midir? Vermiş ise kimlere izin vermiştir?
MAKAM-I MAHMUD
     Her ezandan sonra yaptığımız duada “Vaad ettiğin Makam-ı Mahmud’a ulaştır” diyoruz. Peki, Makam-ı Mahmud’un ne olduğunu biliyor muyuz?
   Ebu Hureyre (Radıyallahu Anh)’ın bildirdiğine göre Peygamberimize: “Rabbinin seni Makam-ı Mahmud’a (övgüye değer bir makama) yükselteceği ümit edilir.” (İsra 79) ayetinde zikredilen makam-ı mahmuddan sual edildi. Resulüllah (Sallallahu Aleyhi ve Sellem): “Bu şefaattir” diye cevap verdi. (Tirmizi, Tefsir 17 (nr.3136); Beyhaki, Şuabü’l-İman, nr 300)
   “Ey falan! Bize şefaat et, ey falan bize şefaat et diyecekler. Sonunda şefaat etme işi bana kalacak. İşte makam-ı Mahmud budur.” (Buhari, Tefsir 11; zekat 52)
   Görüldüğü gibi Peygamberimizin şefaat edeceği hususi bir makamı vardır. Ve biz her ezanın arkasında, Allah’u Teala’ya, Resulüllah efendimizi bu makama ulaştırması için dua ediyoruz. Efendimiz ezanı tkrar edip, ezan duasını okuyanlara da şefaat edeceğini bildirmiştir.(Buhari ezan, 8, 17; Ebu Davud, Salat, 37; Tirmizi, Mevakit, 43, Salat, 42; İbni Mace Ezan nr. 714)
   Hazreti Peygamber’in şefâatıyla hesaba ve sorguya çekilmeden Cennet’e girecekler de olacaktır (Buhârî, Tefsir, Sûre 18; Müslim, İman, 84).
   “Ümmetime ulaştırmak üzere kırk hadis ezberleyen kimseye kıyamet günüde hem şefaatçi hem de şahit olruum” (Beyhaki, Şuabu’l İmran, nr 1726)
PEYGAMBERLERİN ŞEFAATİ
   Bütün peygamberlere şefaat etme hakkı tanınmıştır. (Buhari, Rikak, 45, Tevhid, 33; Müslim, İman, 81; Ebu Davut, Cihad, 26; Ahmed b. Hanbel, el-Müsned, 3/94, 325.)
   Her Peygamber kendi ümmetine şefaat edecektir. (Buhari, tefsir, 18)
KUR’AN-I KERİM’İN ŞEFAATİ
   Kur’an-ı Kerim insanlardan şikâyetçi olacak veya şefaat edecektir.
   “Kur’an şefaat edicidir, şefaati kabul edilendir, şereflidir, tasdik edicidir. Kim O’nu önder edinirse O’nu cennete götürür. Kim de O’nu arkasına atacak olursa, cehenneme gönderir.”
   “Kur’an-ı kerim’i okuyun! Çünkü Kur’an, onu okuyanlara kıyamet günü şefaatçi olarak gelecektir.” (Müslim, Müsafirun 252)
  Mülk Suresi kabirde şefaat eder:
   “Mülk suresi (kabir azabına veya kabir azabına sebep olan günahla karşı) engeldir. Kurtuluş sebebidir, kişiyi kabir azabından kurtarır.”(Tirmizi Kur’an 9)
Amel Eden hafızlar şefaat eder:
    ”Kim kur’anı okur, ezberler, helal kıldığı şeyi helal kabul eder, Haram kıldığı şeyi de haram kabul ederse Allah (Celle Celaluhu) o kimseyi cennetine koyar, ayrıca hepsine cehennem  şart olmuş bulunan ailesinden on kişiye şefatçı kılar.” (Tirmizi Kuran 13, (nr 2905)
 VELİLERİN ŞEFAATİ
   “ümmetimden bazıları var ki büyük bir cemaate, bazıları vardır ki bir kabileye, bazıları vadır ki bir guruba, bazıları da vardır ki tek bir kişiye şefaat eder ve cennete girmelerini sağlar.” (Tirmizi, Kıyamet 11)
   İmam-ı Rabbani Hazretleri de şöyle buyurmuştur: “Salih ve hayırlı zatların, Allah’u Teala’nın izni ile kıyamet günü, asiler ve günahkarlar hakkında şefaat etmeleri hak ve gerçektir.” (Mektubat 17. Mektubdan)
 ŞEHİTLERİN ŞEFAATİ
   “Kıyamet günü üç grup şefaat edecektir; Peygamberler, alimler ve şehidler.” (İbni Mace, Zühd 37)
   “Şehid, ailesinden yetmiş kişiye şefaat eder.” (Ebu Davut, cihad 28)
ÇOCUKLARIN ŞEFAATİ
   Büluğ çağına erişmeden ölen çocuklara anne ve babalarına şefaatçi olma hakkı verilecektir. Peygamber Efendimiz:
   “Küçük yaşta ölen çocuğa, “Cennete gir” denilir. Fakat o cennetin kapısında durur, kızgın ve öfkeli bir şekilde beklemeye başlar ve: “Annem ile bbam yanımda olmadıkça girmem” der. O zaman meleklere: “Onun anne babasını da onunla birlikte cennete koyun” denilir.(Müslim, Birr, 154; İbni Mace, Cenaiz, 58; Heysemi, mecmau’z Zevad, nr. 18551)
AMELLERİN ŞEFAATİ
   İnsanların işlemiş olduğu bazı hayır ve hasenatlar, yaptığı ameller ona şefaat edecek, sıkıntılardan kurtaracaktır. Bu konuda birçok hadis-i şerif mevcuttur. Onlardan bir tanesi de şudur:
   “Şefaatim, ümmetimden büyük günah işleyenler içindir. Bir adamın ateşe atılması için emir verilir. Giderken (dünyada) susadığı zaman su vermiş olduğu adama rastlanır, onu tanır ve ona:
   “benim için şefaat etmeyecek misin” der. Adam: “Sen kimsin” diye sorar. O da: “Ben sana falan gün su içirmedim mi” diye sorar. Öbürü bunu tanır ve (Allah nezdinde) onun için şefaatte bulunur. Adam da böylece geri çevrilir ve cennete gider.” (Tirmizi, kıyamet 11)
   Şefaati kullarının cennete girebilmesi için aracı kılan da Rabbimizdir, bağışlayan da Rabbimizdir, şefaat yetkisini veren de Rabbimiz, şefaati kabul eden de Rabbimizdir.
   Bütün bunlardan anlıyoruz ki, şefaat inkâr edilemez bir gerçektir ve ayetlerle sabittir. İnkar edenler ise Allah muhafaza bu nimetten mahrum kalacaklardır.
   Burada önemli olan husus şudur: Kimse kendisine şefaat makamı verildiğini, verileceğini veya şefaat edileceğini bilmediği ve bilemeyeceği için son nefesine kadar azim ile Allah yolundan ayrılmamaya gayret etmelidir.
   Allahu teala, bizleri başta Resulüllah olmak üzere tüm İslam büyüklerinin şefaatlerine nail eylesin.


 

Şefâat - Karaman, Hayrettin

www.hayrettinkaraman.net/yazi/hayat/0377.htm

Şefâat 
Geçen hafta tarîkatların meşrûiyeti, tevessül, şefâat, gizli şirk gibi konuları içine alan bir soruya cevap veriyorduk. Söz uzadığı için şefâat konusunu bu haftaya bırakmıştık. Soru sahibi şunu da söylüyordu: "Daha çok insanı kapsamak veya bir kitleyi bölmemek maksadıyla verilecek bir taviz bana İsrâ Sûresinin 73/74/75. âyetlerinin nuzûl sebebini anımsatıyor..." 

Cevap: Şefâat kelimesi mânâ bakımından tevessülle oldukça yakındır; tevessül daha ziyade dünyadaki aracılıklar, aracı koymalarla, şefâat ise âhirettekilerle ilgili olarak kullanılır. Aynı mânâda ve yerde kullanıldıkları da vardır. 
Şefâat için şöyle bir tarif yapılabilir: "Bir kimsenin bağışlanması için onun adına af dileme, maddî veya mânevî bir imkânı elde etmesi için yetkilisi nezdinde aracılık yapma", özellikle dinî bir terim olarak "günahkâr bir müminin affedilmesi veya yüksek derecelere ulaşması için, Allah nezdinde mertebesi yüksek olan birinin O'na dua etmesi, dilekte bulunması" ve daha çok "bu yüksek mertebeli kulların, âhirette günahkârların bağışlanması yönünde vukû bulacak aracılık ve dilekleri". 
"Öyle bir günden korkun ki, o gün kimse başkası için bir şey ödeyemez; hiç kimseden şefâat kabûl olunmaz, fidye alınmaz; onlara asla yardım da yapılmaz" (Bakara:2/48) meâlindeki âyete ve benzeri delîllere dayanan Mu'tezile bilginleri, âhirette günahkârlara şefâat edilmesinin sözkonusu olmayacağını, ancak sadece sevaba müstahak olanlara mükâfatlarının arttırılması yönünde şefâat edilebileceğini ileri sürmüşlerdir. Ehl-i sünnet âlimleri ise her iki durumda da şefâatin mümkün olduğunu, günahkâr kullara peygamberler ve Allah nezdinde itibarı yüksek olan, diğer seçkin insanlar tarafından şefâat edilebileceğini savunurlar. Ancak Allah'ın izin vermediği hiçbir kimse şefâat edemeyecektir (meselâ bk. Bakara 2/255; Meryem 19/87; Tâhâ 20/109). 
Allah'a ortak koşan kâfirlerin bir kısmı, bu ortakların O'na denk olduğuna değil, O'nun nezdinde reddedilemez şefâat, geri çevrilemez aracılık hakkına sahip bulunduklarına inanmakta ve putlara bu anlayış içinde tapınmaktadırlar. Âyetü'l-kürsî içinde yer alan "Allah katında, O izin vermedikçe hiçbir kimse şefâat edemez" meâlindeki cümle bu inancın asılsızlığını ortaya koymakta, şefâatin de izne bağlı bulunduğunu, O izin vermedikçe ve dilemedikçe kimsenin böyle bir yetki ve imkâna sahip olamayacağını özlü ve etkili bir şekilde zihinlere yerleştirmektedir. Allah katında kendisine şefâat izni verilenlerin durumu ve yetkileri, ödül törenlerinde ödülleri vermek üzere kürsüye çağırılan şeref konuklarınınkine benzemektedir. Ödülün kime verileceğini bilen ve belirleyen onlar değildir; ancak bu merâsimi tertipleyenlere göre onlar, şerefli, saygıya lâyık, büyük kimseler olduklarından kendilerine böyle bir imtiyaz verilmiştir. Allah katında şefâatlerine izin verilecek olanlar da Allah'a yakın ve sevgili kullar olacaktır. Ayrıca bunların başkaları hakkında istediklerinin Allah tarafından kabûl şansı daha fazladır. 
Kur'ân'ın ilgili âyetlerinin üslûbundan, âhirette şefâat mümkün olmakla birlikte bunun son derece sınırlı tutulacağı ve insanların şefâate bel bağlamadan, kendi kurtuluşları için yine kendilerinin çaba göstermesi gerektiği anlaşılmaktadır. Bu durum karşısında insan için gerekli olan şey, zaman kaybetmeden tevhid inancına sarılarak, Allah'a karşı kulluk görevlerini yerine getirmek ve ahlâkını düzeltmek, geçmişteki günahlarından dolayı da tövbe etmektir. Çünkü gerek Kur'ân-ı Kerîm'de gerekse hadîslerde içtenlikle yapılacak tövbelerin geri çevrilmeyeceğine dair çok açık ve kesin açıklamalar vardır. Kur'ân'ın şefâat konusundaki -2/48. âyette olduğu gibi- ümit kırıcı üslûbu, şefâat beklentisinin insanları dinî ve ahlâkî hayatlarında gevşekliğe sürüklemesinden; yine Kur'ân'ın tövbelerin kabûl buyurulacağına dair çok net ifadeleri ise, tövbenin kişiye hatâlı inanç ve davranışlarını terkettirmesinden, böylece düzeltici ve ıslâh edici bir fonksiyon icrâ etmesinden ileri gelmektedir. İşte peygamberlerinin kendilerine şefâat edeceklerine güvenerek İslâm'ı kabûl etmemekte ve Hz. Muhammed'e (s.a.v.) inanmamakta direnen Yahudileri uyarmakta olan bu âyet, aynı zamanda bütün insanlar ve müslümanlar için de bir ikaz anlamı taşımakta; insanın asıl kurtuluşunun, yanlışlardan dönmesine ve başta imanı olmak üzere, dünya hayatında kendisinin yaptığı hayırlı işlere bağlı olduğunu vurgulamaktadır. 
Buhârî, Müslim gibi sahîh hadîsleri toplayan müelliflerin kitaplarında yer alan birçok hadîs, bütün insanların mahşerde, korku içinde bekleşirken işlemin bir an önce başlaması konusunda Peygamberimiz'e (s.a.v.) mahsus şefâatten ve bunun yanında gerek O'nun ve gerekse diğer peygamberlerin, salih kulların, hocaların, talebelerin, dostların şefâatlerinden söz etmekte, bu şefâatlerin hak ve gerçek olduğunu söylemektedir. Dünyada insanların Hz. Peygamber'in (s.a.v.) kabrini ziyaret etmek, O'na salât ve selâm okumak, ezan okunduktan sonra vesîle duasını yapmak, iyi insanlarla beraber olmak, onların sevgisini kazanmak, iyi evlât ve öğrenci yetiştirmek gibi amellerinin (iş, hizmet ve eserlerinin) ilgililerin şefâatlerini hak etme bakımından tesirleri olduğunu ifade eden sahîh hadîsler de mevcûttur. 
Bütün bu delîller karşısında bir kimse, diğerine "bana şefâat et" derse bunda bir yanlışlık olmaz. "Şefâat yâ Resûlallah!" demek de böyledir. Bunu diyen kimse, Hz. Peygamber'in (s.a.v.) şefâatini istemektedir. Bunu isterken de Allah'ın O'na şefâat selâhiyet ve izni verdiği bilgisine dayanmaktadır. "Allah izin versin vermesin sen bunu yapabilirsin" diyen yoktur ve bu talebin açık veya gizli bir şirkle alâkası bulunamaz. Olsa olsa şu denebilir: "Hz. Peygamber vefât etmiştir, bu durumda kendisinden şefâat dilemenin anlamı ve faydası yoktur". Böyle düşünenler öldükten sonra O'nun, başkalarına eşit hale geldiği kanâatinde oluyorlar. Şefâat isteyenler ise, O'nun Allah katındaki derece ve konumunu bildikleri için, öldükten sonra da O'ndan şefâat istemenin yararlı olabileceği kanâatinde oluyorlar. Bu iki kanâatin kesin olarak biri siyah diğeri beyaz değildir. 
Biz bunları yazarken, söylerken dinde olmayan, dince yanlış olan bir sözü, "sırf birilerini memnun etmek, insanları bölmemek, daha çok insanı kapsamak için" söylemiyoruz ki İsra sûresinin ilgili âyetlerinin nüzûl sebebinin kapsamına girelim! O âyetlerden maksat, dost kazanmak ve birilerini memnun etmek için dinden taviz vermeyi yasaklamaktır. Hz. Peygamber'in böyle bir şeyi yapması düşünülemeyeceğine göre onun şahsında ümmet uyarılmaktadır. Peygamberlerin ısmet (günahtan korunma) nitelikleri vardır, âyetler "böyle olmasaydı peygamber bile insanları memnun etme duygusuna kapılabilirdi" demek istiyor ve başkalarında ısmet sıfatı olmadığı için onları uyarıyor.  
 

Şefaat - Akaid.Net

www.akaid.net/itikat/itk26.htm

Şefaat  

Bütün Ehl-i sünnet âlimleri, ittifak ile şefaati kabul ederke, nakilden çok akla tâbi olan Mutezile denilen sapık bir fırka ve Vehhabiler şefaati inkâr etmiştir. 

Günümüz bazı yazarları da Peygamber efendimize düşmanlık ederek, “Kur'anı getirmekle onun vazifesi bitmiştir. Kimseye faydası olmaz, şefaat edemez” diyorlar. Onun, âlemlere rahmet olarak geldiğini kabul etmiyorlar, Mutezileye, Vehhabilere inanıyorlar da, şefaatin hak olduğunu bildiren âyet ve hadisleri inkâr ediyorlar.

Halbuki Kur’an-ı kerimde mealen buyuruluyor ki: 
(Resule itaat eden, Allah’a itaat etmiş olur.) [Nisa 80] 

(Allah ve Resulüne itaat eden, en büyük kurtuluşa ermiştir.) [Ahzab 71] 

(Peygamberin verdiğini alın, yasak ettiğinden sakının!) [Haşr 7] 

(De ki; “Bana uyun ki, Allah da sizi sevsin!”) [Al-i İmran 31] 

Bu âyet-i kerime gelince, münafıklar, “Muhammed kendisine tapılmasını istiyor” dediler. Şimdiki mezhepsizler de, “Peygamber, Allah’tan üstün tutuluyor” diyorlar. Bunun üzerine aşağıdaki âyet-i kerime inmiştir. 

(De ki; “Allah’a ve Peygambere itaat edin! [İtaat etmeyip] yüz çeviren [kâfir olur] Elbette Allahü teâlâ kâfirleri sevmez.) [Al-i İmran 32] 

Kur’an-ı kerimde mealen buyuruluyor ki: 

(Allahü teâlâ, şefaat edene ve şefaat edilene izin vermedikçe, hiç kimse şefaat edemez. Kalblerindeki müthiş korku giderilince, [şefaat bekleyenler, şefaat edenlere] “Rabbiniz şefaat hakkında ne buyurdu?” diye soracaklar. Onlar [şefaat edenler] ise, “Hak olanı buyurdu [şefaate izin verdi]” diyecekler.) [Sebe 23]

(O gün, kimse şefaat edemez. Ancak Rahman olan Allah’ın izin verdiği ve sözünden hoşlandığı kimse şefaat eder.) [Taha 109]

(Rahman olan Allah’ın nezdinde söz ve izin alanlardan başkası şefaat edemez.) [Meryem 87] 

(Allah’ı bırakıp da, taptığı putlar şefaat edemez. Ancak hak dine inanıp ona şahitlik eden kimseler şefaat eder.) [Zuhruf 86] 

(Onlar, Onun rızasına kavuşmuş olandan başkasına şefaat etmezler.) [Enbiya 28] 

(Sadece Allah’ın dilediği ve razı olduğu kimselere şefaat etmesi için izin verilen, göklerde nice melekler vardır.) [Necm 26] 

(Allah’ın izni olmadan kim şefaat edebilir?) [Bakara 255] 

(Allah’ın izni olmadan hiç kimse şefaatçi olamaz.) [Yunus 3] 

(Bütün şefaatler Allah’ın iznine bağlıdır.) [Zümer 44] 

Bu âyet-i kerimelerde görüldüğü gibi, şefaat yetkisine sahip olanlar, ancak Allahü teâlânın izni ile şefaat edeceklerdir.

Yukarıdaki âyet-i kerimelerde, Allah’ın izni olmadan kimsenin şefaat edemiyeceği açıkça bildirilmektedir. Ancak Allah’ın izin verdiklerinin bundan müstesna oldukları, yani ancak Allah’ın izni ile şefaat edecekleri bildirilmiştir. 

Kimler şefaate kavuşur?

Kâfirlere şefaatçi olmadığını ve putların şefaat edemiyeceğini gösteren âyetleri vehhabiler müslümanlara yüklemeye çalışıyorlar, Peygamberler de şefaat edemez diyorlar. Şefaate sadece iman ehli kavuşacak, kâfirler şefaatten mahrum kalacaklardır. 

Kur’an-ı kerimde mealen buyuruluyor ki: 

(Artık şefaat edicilerin şefaati, onlara fayda vermez.) [Müddesir 48] 

(O gün zalimler için, müşfik bir dost, sözü dinlenecek şefaatçi de yoktur.) [Mümin 18] 

(Kâfir için dost ve şefaatçi yok) demek, (Müminler için dost ve şefaatçi var) demektir. Mesela Mümin suresinin 7, 8 ve 9.âyet-i kerimelerinde, meleklerin müminler için dua ettiği bildirilmektedir. Meleklerin duası elbette kabul olur.

(Kitabın haber verdiği sonuçtan başka bir şey mi bekliyorlar? Haber verilenler ortaya çıktığı gün, önce onu unutmuş olanlar, “Rabbimizin Peygamberleri elbette bize gerçeği getirmişti, şimdi bize şefaat etsin, yahut geriye çevrilsek [dünyaya tekrar gitsek] de işlediklerimizin başka türlüsünü işlesek” derler. Doğrusu kendilerini mahvetmişlerdir, uydurdukları şeyler [putlar] onları koyup kaçmışlardır.) [Araf 53] 

(Orada putlarıyla çekişerek derler ki: “Vallahi biz apaçık bir sapıklıkta idik; çünkü biz sizi âlemlerin Rabbine eşit tutmuştuk; bizi saptıranlar ancak suçlulardır; şimdi şefaatçimiz, yakın bir dostumuz yoktur; keşke geriye bir dönüşümüz olsa da, inananlardan olsak.) [Şuara 96-102]

(Allah'a koştukları) ortaklarından kendilerine hiçbir şefaatçi çıkmayacaktır. Zaten onlar, ortaklarını da inkâr edeceklerdir.) [Rum 13]

(Ondan başka ilahlar mı edineyim? O Rahman olan Allah, eğer bana bir zarar dilerse putların şefaati bana hiçbir fayda vermez, beni kurtaramaz.) [Yasin 23]

Yukarıdaki âyetler, kâfirlere putların şefaat edemiyeceğini göstermektedir. Bu âyetleri ileri sürerek, (Müslümanlara Peygamberler, melekler, âlimler, evliya, şehidler, Kur’an-ı kerim şefaat edemez) diyerek cahilce iftira ediyorlar.

Resulullah efendimiz açıklıyor
Allahü teâlâ, (Ey Resulüm, Kur’anı insanlara açıkla) buyuruyor. Resulü de açıklıyor: 

(İsra suresinin (yakında Rabbin sana makamı mahmudu verecektir) [mealindeki] âyet-i kerimedeki "Makamı mahmud" bana verilecek şefaat hakkıdır.) (2)

(Ahirette ilk şefaat eden ve şefaati kabul olan ben olacağım.) (3)

(Kıyamet günü en önce ben şefaat edeceğim.) (4)

(İmanla ölen herkese şefaat edeceğim.) (1), (4)

(Her Peygamberin, müstecab [kabul olan] bir duası vardır. Ben duamı, ümmetime şefaat etmek için ahirete sakladım.) (1)

(Ümmetimin yarısının Cennete girmesi ile şefaat etmem arasında serbest bırakıldım. Şefaat etmeyi seçtim. Çünkü şefaatimle daha çok kimse Cennete girer.) (3)

(Benden önce hiçbir Peygambere verilmeyen beş şeyden biri şefaattir. Şirk üzere ölmeyen [imanla ölen] herkese şefaat edeceğim.) (5)

(Ümmetimden büyük günah işleyenlere şefaat edeceğim.)  (6)

Peygamber efendimiz, günahkârlara şefaat edeceğini bildirince, Hz. Ebüdderda, (İmanı olan hırsız ve zâniler de şefaate kavuşacak mı?) diye sual etti, (Evet, onlara da şefaat edeceğim) buyurdu. (7)

(Nefslerine aldananlara şefaat edeceğim.)  (8)

(Kıyamette, kum sayısından daha çok kimseye şefaat ederim.) (9)

(Ehl-i beytimi sevenlere şefaat edeceğim.) (7)

(Eshabımı kötüleyenden başka, herkese şefaat edeceğim.) (1)

(Kabrimi ziyaret edene şefaatim vacip oldu.) (1), (4)

(Kabrimi ziyaret edenin şefaatçisiyim.) (9)

(Sırf beni ziyaret için gelen, Allah’ın izniyle şefaatime kavuşur.) (4)

(Medine’de ölenlere şefaat ederim.) (2)

(Medine’nin sıkıntılarına katlanana, şefaat ederim.) (4)

(Sünnetimi [imanını] elinden kaçıran kimseye [kâfire] şefaatim haram oldu.) (10)

(Şefaatime inanmayan kimse, ona kavuşamaz.) (10)

(Şefaatime kavuşmak isteyen kızını fasıka vermesin!) (10)

(Şefaatime en layık olan, bana en çok salevat okuyandır.) (2)

(Cuma günü ve gecesi çok salevat getirene şefaat ederim.) (11)

(Ümmetimden geri kalan olur korkusu ile Cennete girdiğim halde tahtıma oturmam. Allahü teâlâya, "Ya Rabbi ümmetim ümmetim" derim. Rabbim "Ümmetine ne yapmamı istiyorsun?" buyurur. Ben de "Ya Rabbi onların hesaplarını çabuk gör, sıkıntıdan kurtulsunlar" derim. Cehennemliklerin listesi bana verilir. Onlara şefaat ederim. Hatta Cehennem hazini Malik "Ümmetinden cezalanacak kimse bırakmadın" der.) (11), (9)

(Rabbin sana [ahirette çeşitli nimetler, şefaat izni] verecek, sen de hoşnut, razı olacaksın) mealindeki Duha suresi beşinci âyet-i kerimesi inince, Resulullah efendimizin, (Ümmetimden bir kişi Cehennemde kalsa razı oldum demem) diye söylediği tefsirlerde bildirilmiştir. (Tibyan)

Lütfu ile daha fazla verir

Şuarâ suresinin 100. âyetinde, Cehennemdekilerin, (Bizim için şefaat edici [şefaat etmesine izin verilen] kimse yoktur) dedikleri bildirilmektedir. Şurâ suresinin 26. âyetinde ise, (İman edip salih amel işleyenlerin dualarına icabet eder. Lütfundan, fazlasını da verir) buyuruluyor. Fazlasını verir ifadesi, “Onlara şefaat edici arkadaşlar verir ve beraber Cennete girerler” diye tefsir edilmiştir. (İhya)

Hadis-i şerifte de buyuruldu ki:

(Kıyamette Peygamberler, âlimler ve şehidler şefaat eder.) (3)

Bütün müfessirler, muhaddisler ve fakihler gibi, dört mezhep imamı da şefaatin hak olduğunu bildirmişlerdir. Bütün âlimlerin en büyüğü olan imam-ı a’zam hazretleri, (Peygamberler, âlimler ve salihler, günahkârlara şefaat edecektir) buyurdu. (Fıkh-ı ekber)

Buraya kadar, şefaatin hak olduğunu bildiren âyet-i kerime ve hadis-i şerifler ile Ehl-i sünnet âlimlerinin yazılarından bazısını bildirdik. Kur’an-ı kerimi açıklayan Peygamber efendimiz ve Eshabı ve Ehl-i sünnet âlimlerinin tamamı şefaatin hak olduğunu bildirmiştir. Bir hadis-i şerifin Kur’an-ı kerime aykırı olup olmadığını en iyi bilen muhaddisler ve diğer Ehl-i sünnet âlimleridir. Bütün muhaddisler, şefaatle ilgili hadis-i şerifleri bildirmişlerdir. Onlar, bir hadisin Kur’an-ı kerime aykırı olup olmadıklarını bilemiyor da, Mısırlı, Suriyeli ve yerli türedi mezhepsizler mi biliyor?

Sen razı olana kadar 

Putlarla ilgili âyet-i kerimeleri gösterip, (Resulullah müminlere şefaat edemez) demek, mezhepsizliğe has bir taktiktir. 

Duha suresinin, (Sen razı olana [yeter diyene] kadar, her dilediğini vereceğim) mealindeki 5. âyeti, Allahü teâlânın, Peygamberine bütün ilimleri, bütün üstünlükleri, ahkam-ı İslamiyeyi, düşmanlarına karşı yardım ve ümmetine kıyamette her türlü şefaat ve tecelliler ihsan edeceğini vaad etmektedir. 

Bu âyet-i kerime gelince, Cebrail aleyhisselama bakıp, (Cehennemde bir müminin kalmasına razı olmam) buyurdu. 

Yine buyurdu ki: 

(O kadar çok kimseye şefaat ederim ki, Rabbim Allahü teâlâ, bana, “Razı oldun mu?” diye sorunca, “Evet razı oldum” derim.) (11), (5), (9)

(Kıyamette Sırat köprüsünün başında durur, ümmetimin geçmesini beklerim. Allahü teâlâ, "Dilediğini iste, istediklerine şefaat et, şefaatin kabul olunacaktır" buyurur. Ümmetime şefaatten sonra, yalvarmaya devam ederim. Rabbim bana "Ümmetinden ihlasla bir defa "La ilahe illallah" diyen ve imanla ölen herkesi Cennete koy" buyuruncaya kadar yerimden kalkmam.) [İ. Ahmed]

(Allahü teâlâ bana, "Ümmetinin üçte ikisini sorgusuz sualsiz Cennete koymamı mı istersin, yoksa şefaat izni mi istersin?" buyurdu. Ben de şefaat hakkı vermesini istedim. Şefaatim elbette bütün müslümanlaradır.) (9)

(Şirk üzere ölmeyen [imanla ölen] herkese şefaat edeceğim.) [İbni Hibban]

Resulullahı vesile edenlerin, onun şefaati ile tevbelerinin kabul olunacağını şu âyet-i kerime de göstermektedir: 
(Nefslerine zulmedenler, sana gelip, Allah’tan af diler ve Resulüm olarak sen de, onlar için af dilersen, Allahü teâlâyı, tevbeleri kabul edici ve merhamet edici bulurlar.) [Nisa 64]

Resulullah gibi şefaatçi olmasaydı

Kabirden, önce Resulullah efendimiz, üzerinde Cennet elbisesi ile kalkacak. Burak üzerinde, elinde liva-ül-hamd isimli bayrakla mahşer yerine gidecek, Peygamberler ve bütün insanlar bu bayrağın altında duracak, hepsi, beklemekten çok sıkılacak, önce Peygamberlerden Hz. Âdem, sonra Hz. Nuh, sonra Hz. İbrahim, Hz. Musa ve Hz. İsa’ya gidip, hesaba başlanması için şefaat etmelerini dileyeceklerdir. Her biri, birer özür bildirerek, Allahü teâlâdan utandıklarını söyleyecekler, şefaat edemiyecekler, sonra Resulullaha gelip yalvaracaklardır. 

Önce, Onun ümmeti, Sırattan geçip Cennete girecektir. Sonra bütün Peygamberler şefaat edecektir. (1)

Peygamber efendimizin şefaati şöyle olacak: 

1- Makam-ı Mahmud şefaati ile, mahşerde beklemek azabından kurtaracaktır.

2- Çok kimseyi, sorgusuz, sualsiz Cennete sokacaktır.

3- Azap çekmesi gereken müminleri azaptan kurtaracaktır.

4- Günahı çok olan müminleri Cehennemden çıkaracaktır.

5- Sevapla günahı eşit olup, Araf’ta bekleyen kimselerin Cennete gitmelerine şefaat edecektir.

6- Cennete girmiş olanların derecelerinin yükselmesine şefaat edecektir. 

Şefaat ile hesaptan kurtardığı yetmiş bin kimsenin her birinin şefaatleri ile de, yetmişer bin kişi sorgusuz, sualsiz Cennete girecektir.

İmam-ı Rabbani hazretleri buyurdu ki: 

(Peygamberlerin sonuncusu gibi bir şefaatçi olmasaydı, bu ümmetin günahları kendilerini helak ederdi. Bu ümmetin günahları çok ise de, Allahü teâlânın af ve mağfireti de sonsuzdur. Allahü teâlâ, bu ümmete af ve mağfiretini o kadar saçacak ki, geçmiş ümmetlere böyle merhamet ettiği bilinmiyor. Doksandokuz rahmetini, sanki bu günahkâr ümmet için ayırmıştır. 

Allahü teâlâ, af ve mağfiret etmeyi sever. Günahı çok olan bu ümmet kadar af ve mağfirete uğrayacak hiçbir şey yoktur. Bunun için, bu ümmet, ümmetlerin en hayırlısı oldu. Bunların şefaatçileri olan Peygamberleri, Peygamberlerin en üstünü oldu. 

Furkan suresi, 70. âyet-i kerimesinde mealen, (Allahü teâlânın, günahlarını iyiliklerle değiştireceği kimseler, onlardır. Onun mağfireti, merhameti sonsuzdur) buyuruldu.) [C.2, m.3]

İmanlı ölen herkese şefaat

İmanını muhafaza ederek ölen herkes şefaate kavuşacaktır. Şefaate kavuşabilmek için imanlı ölmek şarttır. İmanlı ölenler de ebedi kurtuluşa kavuşmuş demektir. 

Kur’an-ı kerimde mealen buyuruluyor ki:

(O gün Allah, Peygamberlerini ve iman edip onunla beraber olanları rüsvay etmez.) [Tahrim 8]

Peygamber efendimiz, (Ya Rabbi, ümmetimin kusurlarını başkalarının duymaması için onların hesaplarını bana ver!) deyince, Allahü teâlâ, (Onlar senin ümmetin ise, benim de kullarımdır. Ben onlara senden daha merhametliyim. Ne sen, ne başkaları onların kusurlarını bilemez, hesaplarını gizli görürüm) buyurdu. (İ. Gazali)

(Kıyamette “Ya Rabbi, zerre kadar imanı olanı Cennete koy!” diyeceğim. Hepsi şefaatimle Cennete girecek.) (1)

Hz. Ebu Hüreyre anlatır: 

Resulullah efendimizden, kıyamette şefaatine kavuşacak en mutlu kişinin kim olduğunu sordum. (Senin hadislerime olan sevginin çokluğunu bildiğim için, böyle bir soruyu senden önce hiç kimsenin sormayacağını tahmin etmiştim. O mesud kişi, La ilahe illallah Muhammedün Resulullah diyerek imanla ölen kişidir) buyurdu. (1)
Dinimiz İslam'dan  "Resulullah Efendimizin Şefaati" isimli yazıdan özetlenmiştir  Allah (c.c) razı olsun.
Kaynaklar:
1) Buhari
2) Tirmizi
3) İbni Mace 
4) Müslim
5) Bezzar
6) İmam-ı Ahmed, Nesai, Tirmizi, Ebu Davud
7) Hatib 
8) Deylemi
9) Taberani
10) Şir’a 
11) Beyheki .


ŞEFAAT, VAR MIDIR? KİMLER, KİMLERE ŞEFAAT EDECEKTİR?

Yazar:  Ahmet Ağmanvermez


Şefaat, kelime olarak, “bir iş için aracı olmak, hatır ve yetkisini kullanarak darda kalan kimseyi sıkıntıdan kurtarmak, bir kimsenin bağışlanması için onun adına af dilemek, maddî veya manevîi bir imkânı elde etmesi için aracılık yapmak" anlamlarına gelir. Dinî bir terim olarak ise,"günahkâr bir mü’minin affedilmesi veya yüksek derecelere ulaşması için, Allah (c.c.) nezdinde mertebesi yüksek olan, yine Allah tarafından kendisine şefaat hakkı verilmiş, peygamberler ile bazı şahısların Allah Telâya yalvarması, dua etmesi, dilekte bulunması, ahirette günahkârların bağışlanması yönündeki aracılık ve dilekleridir”.

Kur’an ve sünnete göre şefaat haktır. Allah Teâlâ, bütün nimet, yetki ve şereflerin sahibidir. Hüküm ve karar sahibi O’dur. Cennet ve Cehennem O'nun emrindedir. Ancak Allah Teâlâ (c.c) bazı kullarının şeref, itibar ve derecesini artırmak, katındaki yakınlık ve dostluğunu göstermek için kendilerine bazı yetkiler verir, görevler yükler, şeref bahşeder. Şefaat da işte böyledir.

ŞEFAAT İLE İLGİLİ AYETLER : “O gün, kimse şefaat edemez. Ancak Rahman olan Allah’ın izin verdiği ve sözünden hoşlandığı kimse şefaat eder.” [Taha 109]

“O’nun katında şefaat, ancak kendisine izin verdiği kimselere fayda verir. [Sebe 23]
“Allah katında, O izin vermedikçe hiçbir kimse şefaat edemez".(Bakara, 255)

Bu ayetlere dayanan Ehl-i sünnet âlimleri, başta peygamberimiz olmak üzere, diğer peygamberler ve  Allah nezdinde itibarı yüksek olan, diğer seçkin insanların, ayrıca Meleklerin ve Kur’an’ın; mü’minlerin, hem günahlarının affı, hem de cennette derecelerin yükseltilmesi için şefaat edilebileceğini savunurlar. Ancak, Allah’a ortak koşan müşriklere, inkârcı kâfirlere kimsenin yardımı ve şefaati mümkün değildir. Allah Teâlâ kullarından razı olduklarının şanını yüceltmek ve merhameti sebebiyle kullarına bir ikramda bulunmak için şefaat mekanizmasını kurmuştur. Bu mekanizma için de iki şart getirmiştir. Bunlar:1-Allah’ın (cc), şefaat edecek olandan ve kendine şefaat edilecek olan tevhit ehli kişiden de razı olması, 2- Ona şefaat için izin vermesi gerekir.

ŞEFAAT İLE İLGİLİ HADİSLER : “Ahirette ilk şefaat eden ve şefaati kabul olan ben olacağım.” [İbni Mace]

 “Her Peygamberin, müstecab [kabul olan] bir duası vardır. Ben duamı, ümmetime şefaat etmek için ahirete sakladım.” [Buhari]

“Ümmetimin yarısının Cennete girmesi ile şefaat etmem arasında serbest bırakıldım. Şefaat etmeyi seçtim. Çünkü şefaatimle daha çok kimse Cennete girer.” [İbni Mace]

“Benden önce hiçbir Peygambere verilmeyen beş şeyden biri şefaattir. Şirk üzere ölmeyen (imanla ölen) herkese şefaat edeceğim.” [Bezzar]

“Ümmetimden büyük günah işleyenlere şefaat edeceğim.” [İmam-ı Ahmed]

Sahih hadislerden bazılarında ise, dünyada iken insanların, Hz. Peygamber'in (s.a.v.) kabrini ziyaret ederek, O'na salât ve selâm okuyarak, ezan okunduktan sonra vesile  (ezan)duasını yaparak, iyi evlât ve öğrenci yetiştirerek, sadaka-i cariye yaparak, şefaati hak etme yollarından söz edilmektedir.

Kimlerin kimlere şefaat edeceğini şöyle sıralayabiliriz: 1-Yaşayanın yaşayana şefaati 2-Yaşayanın ölene şefaati 3-Ölenin yaşayana şefaati 4-Ölenin ölene şefaati.

Konuya ayet ve hadisler ışığında, Kur’an ve sünnet hassasiyeti ile baktığımızda sadece, ölenin yaşayana şefaati konusunda ihtilaf görülebilir. Ancak ruhların Allah’ın emrinde yaşamaya devam ettiği, şefaatinde Allah’ın izin verdiği kimselerden, izin verilenlere olacağına göre, Allah Teâlâ dilerse ölen bir kulu vesilesiyle yaşayan kullarına yardım eder. Buna tevessül de desek, vesile de desek Allah Teâlâ’nın izni gücü ve bilgisi dışında hiçbir şey olamayacağına, ölü de olsa, diri de olsa insanın kendi kendine bir gücünün olmadığına inanıyorsak, bu maddede de problem ortadan kalkar. Ancak cemaat, tarikat taassubu ile hoca, üstad, şeyh, mürşit, keramet ve benzeri konularda yarışa girilir ve daha çok insanı kendi yoluna müşteri gibi toplama anlayışının hâkim olduğu bir tavır sergilenirse, şefaatin tamamını reddeden görüşe de kapı aralanmış olur.

Şefaat konusunda problem, bazı insanların iki aşırı uçta yer almalarıdır. Bazı akılcılar, Hazreti Peygamber (sallalahu aleyhi ve sellem)i kendisi gibi, yaşamış, ölmüş bir postacı, diğer Allah dostlarını ise bidat ve hurafe kaynağı gibi görerek, ayet ve hadislere de akılcı bir yorum getirerek, ortada şefaat diye bir şey bırakmazlar. Diğer uçtakiler ise, sevdiği, yoluna girdiği hocasının, mürşidinin, şeyhinin kesin şefaat hakkına sahip olduğu, kendisiyle beraber bu yola girenlerin hepsine sınırsız şefaat edeceği, peşine takılanları doğrudan cennete girdireceği inancına sahip olmalarıdır. Yukarıdan beri açıklandığı gibi iki görüşte yanlıştır. Bir araya getirilmesi imkânsızdır.

Bu konusundaki bir başka yanlış da, Allah’ın rahmetine, sonunda da şefaate güvenerek, yapması gereken itaat ve kulluktan uzaklaşıp, ibadetlerde gevşek davranmak,  nefsinin ve şeytanın tuzaklarına düşmektir. Allah Rasulü (sallalahu aleyhi ve sellem) kızı Fatıma’yı, evli olduğu halde her gün sabah namazına kaldırıyor ve babasının Peygamber olmasının kendisine bir faydasının olmayacağını söylüyordu.

Netice olarak şefaat, Allah Teâlâ’nın işine karışmak değildir. Şefaat izni ve yetkisi verilen bir kimseden şefaat istemek Allah'a şirk koşmak hiç değildir. Şefaat, Allah Teâlâ’nın sevdiklerine bahşettiği bir şeref ve yetkidir. Şefaat, sevenlerin sevdikleri için aracı olup; naz makamında niyaz etmeleri, dostları adına gözyaşı dökmeleridir. Şefaat sevginin meyvesi, rahmetin esintisi, Allah Teâlâ’nın kullarına bir hediyesidir.

Cenabı Hak bizleri ya şefaat hakkı verdiği veya şefaat edilmesine izin verdiği bahtiyar mü’minlerden eylesin. Âmin.

.
 



Şefaat Hak mıdır? Kimler Ne Ölçüde Şefaat Edebilirler?    
Fethullah Gülen    
06.05.1977
Evet, şefaat haktır. Birçok âyet ve hadîste şefaatten bahsedilmekte ve böylece onun hakkaniyeti dile getirilmektedir. Yeri geldikçe bu âyet ve hadîsleri zikredeceğiz. Biz şimdi önce, sorunun ikinci şıkkı olan "Kimler ne ölçüde şefaat edebilirler?" sorularını cevaplamakla mevzûa başlamak istiyoruz. Zaten bu kısma verilecek cevap bir cihetle şefaatın hakkaniyetinin de izahı olacaktır.

Peygamberler, evliyâ asfiyâ ve şehitler -derecelerine göre- Cenab-ı Hakk'ın onlara bahşettiği seviyede şefaat edebilirler ve edeceklerdir. Ancak, bu mevzûda da yine, zirve Allah Rasulü'dür. O ki fetanet-i âzama sahiptir. Her Nebi kendisine bahşedilen sınırsız, fakat bir defaya mahsus şefaat hakkını dünyada kullanırken o, bunu âhirete saklamıştır.. ve âhirette "şefaat-ı uzmâ"nın sahibi olacaktır. Onun "hammâdûn", denilen ümmeti, "Livaül'hamd"in altında toplanacak ve "Makam-ı Mahmûd"un sahibi ünvanıyla O'nun tarafından yapılacak şefaatte herkes payına düşenle şereflenecek ve kurtuluşa ereceklerdir.

Dünya fâni ve geçicidir. Burada çekilen sıkıntılar da bir cihetle işlenen günahlara keffâreti sayılır. Ancak insanların perişan ve derbeder olacakları ve kendilerini kurtaracak yeni bir amele de fırsat bulamayacakları bir gün gelecektir -ki, biz ona ahiret diyoruz-işte o gün, Allah Rasulü bütün insanlığı içine alan şefaatıyla ortaya çıkacak ve "en büyük şefaat" manâsına "şefaat-ı uzmâ'sıyla şefaat edecektir. Elbette Allah Rasulü'nün şefaatının da bir sınırı vardır. Zaten, bütün şefaatler ancak Cenab-ı Hakk'ın izni ve koyduğu ölçü nispetinde olacaktır ki "İzni olmadan katında hiç bir kimse şefaat edemez" (Bakara, 2/255) mealindeki âyet de bize bunu anlatmaktadır.

Bunun böyle olması da gayet tabiî ve normaldir; zira, şefaat edecek olanlar da hissî davranabilir, ölçüyü kaçırabilir ve merhamet-i ilâhîden fazla merhamet ileri sürmüş olabilir.. böylece de Rabb'e karşı sû-i edepte bulunmuş olabilir. Onun içindir ki, Allah (cc) bir mîzan, ölçü ve denge vaz'etmiştir. Kim, kime ve ne ölçüde şefaat edebileceği bir takdire bağlanmıştır. Cenâb-ı Hakk'ın bütün icraatında bir adalet ve denge olduğu gibi, âhirette vereceği şefâat salahiyetinde de bir adalet ve denge vardır. Eğer bu şekilde bir tahdit ve sınır konulmuş olmasaydı,bazı kimseler şefaatı da dengesiz olarak kullanırlardı. Nitekim belki de sınırsız bir şefaat salahiyeti onların hislerini galeyana getirerek meselâ, bazı insanların Cehennem alevleri içinde cayır cayır yandıklarını görünce, şefkatleri kabaracak, kafir-münafık-mücrim tanımadan herkesin Cennete girmesini talep edeceklerdi. Halbuki böyle bir talep bazen, milyarlarca mü'minin hukukuna tecavüz de olabilirdi.

Çünkü şefaatin, böyle şahısların hislerine bırakılmasında, günahkâr, sapık, kâfir herkesin, bu hissî şefaatten faydalanma ihtimâli vardır. Bu ise, bütün varlıkların hukukuna rağmen, dağlar cesametinde günah taşıyan kâfire de merhamet edilmesi demektir. Oysaki kâfir, kainatta, Allah'a ait bütün güzellikleri, bütün nizamları, bütün hikmetleri inkâr, tezyif ve tahkir ettiğinden, mekanlar çapında cinayet işlemiş olacaktır ki, hayatının her dakikası yüzlerce cinayetle karalanmış böyle kapkaranlık bir ruha merhamet, merhamet adına saygısızlığın en büyüğü olsa gerektir.

Efendimiz, şefaatının büyük günah işleyenlere olduğunu ifade etmişler ve "Benim şefaatim ümmetimden büyük günah işleyenleredir" buyurmuşlardır. O her hususta olduğu gibi bu mevzûda da bir denge ve muvazene insanıdır. Zaten bütün ümmet O'nun bu ifadeleriyle teselli bulmakta ve Allah Rasulü'nün şefaatına nail olmayı ummaktadır.

Hallac-ı Mansur bir gün bu hadîsi şerh ederken, cezbeye gelir ve ölçüyü kaçırarak, Efendimiz'e hitaben "Ey Nebîler Sultanı! Niçin böyle sınır koydun da bütün insanlar için demedin. Sen bütün insanlara şefaat etmeyi talep etseydin, yine de Rabbin Seni mahrum bırakmaz ve Sana bu salahiyeti bahşederdi" gibi laflar eder. Tam bu esnada Allah Rasûlü temessül ederek, başındaki sarığı onun boynuna sarar ve: "Bunu başınla öde, sen zannediyor musun ki ben o sözü kendimden söyledim" der. Hallac kolu kanadı biçilip bir ağaç gibi budanırken dahi tebessüm ediyordu. Çünkü biliyordu ki, bu hüküm âli bir mecliste verildi ve o hükme rıza göstermek gerekirdi...

Evet, belki de Hallacın dediği gibi, Allah Rasulü Cenab-ı Hakk'dan bütün insanlara şefaat etmeyi talep etseydi, Rabb'i O'na bu salahiyeti verirdi. Ancak O, Allah'a karşı bizim anlayamayacağımız ölçüler içinde saygılıydı. Rabb'in dediğinden başkasını demiyor ve verilen salahiyet sınırlarını da asla zorlamıyordu..

Rabb'in koyduğu şefaat ölçüsünde, şefaat edilecek şahısların buna hak kazanmış olmaları da yer almaktadır. Nitekim bu manâ ile alâkalı olarak, mealen şöyle buyurulmaktadır: "Artık şefaatçıların şefaatı onlara fayda vermez" (Müddessir, 75/48). Bununla da anlıyoruz ki, şefaat herkese ve sınırsız bir ölçüde değildir. Kim, kime şefaat ederse, muhakkak kabul görür diye bir şart da yoktur. Bütün işlerde olduğu gibi, bunda da İlâhî meşiet esastır.

Kâfir işlediği küfrüyle ta işin başında, bu şefaat dairesinin dışında kalmıştır. O'na hiç kimse şefaat edemez, etse bile ona fayda vermez.

Kur'ân-ı Kerim'de Cenâb-ı Hakk bize bir dua öğretiyor. Bu dua ile himmetin âli tutulması gerektiği hususuna da işaret ediliyor. Dua şudur: "Rabbimiz, bize gözümüzü aydınlatacak eşler, zürriyetler bağışla ve bizi muttakilere imam kıl" (Furkan, 25/74). Yani, Allah'ım çocuklarımız, hanımlarımız, gözümüzü aydınlatacak hüviyette olsun. Bize öyle hayat arkadaşları ver ki, din adına bize teşviklerde bulunsun. Evlatlarımız da, daima arkamızdan hayırlar göndersin ve onlar sebebiyle rahmet çağlayanları üzerimize doğru çağlasın dursun! Bizi sadece muttaki olmakla da bırakma, onlara imam ve önder kıl. Bize öyle lütuflarda bulun ki, şu, İslam'a hizmet boyunduruğunun yere konduğu dönemde ve dine hizmetin âr kabul edildiği bir zamanda, dinine hizmet ettir ve muttakîler önünde bize, imamlık pâyesi ihsan eyle!

Böyle bir anlayış, himmeti âli tutmanın ifadesidir. Cenâb-ı Hakk'dan O'nun öğrettiği usûl içinde şefaat edebilme salahiyeti talep etmektir. Zaten O vermek istemeseydi, evvela istemeyi vermezdi. Madem ki istemeyi verdi ve nasıl istememiz gerektiğini de öğretti, öyleyse istediğimizi de verecektir. O'nun sonsuz rahmetinden bunu umuyor ve bekliyoruz. O'nun için burada dikkat edilmesi gereken hususun iyi anlaşılması lazımdır. Evet, Rabbimiz'den sadece Cennetin bir köşesine bizi kabul buyurmasını istemek, himmetin düşüklüğüne delildir. Halbuki Allah (cc) bize himmetimizi yüksek tutmamızı öğretmektedir. Evet himmetimizi yüksek tutmalıyız, tutmalı ve O'ndan, muttakilere bizi imam kılmasını, onlara şefaat edebilme salahiyetini vermesini talep etmeliyiz...

Efendimiz bir hadîslerinde, âhiretten bir tabloyu şöyle anlatırlar: Allah (cc), Hz. Nuh'a soracak: "Sen, sana düşen vazifeyi hakkıyla yerine getirdin mi?" O büyük peygamber cevap verir: "Evet Ya Rabbi, yerine getirdim. Bana verdiğin tebliğ vazifesini kusursuz edâ ettim." Bunun üzerine Cenâb-ı Hakk, Hz. Nuh'tan şahit ister. O da Ümmet-i Muhammedi şahit gösterir. Bunun nasıl olacağı sorulunca da, şöyle cevap verir: "Sen onları ümmetlere şahit kıldın.. onlar da ellerindeki Kitapta gördüler ki Nuh vazifesini yapmış. Ve işte ben de onları bugün kendime şahit olarak gösteriyorum."

Evet, âyet öyle diyordu: "İşte böylece, sizin insanlar üzerinde şahitler olmanız, Rasulün de sizin üzerinize bir şahit olması için sizi ümmet-i vasat (dengeli ve orta bir ümmet) kıldık" (Bakara, 2/143).

Şefaat haktır ve gerçektir. Bütün büyükler Cenab-ı Hakk'ın koyduğu sınır dahilinde şefaat edeceklerdir. Şahit olmak da bir bakıma şefaat kabul edilecekse, eğer, Ümmet-i Muhammed bu manâda bütünüyle şefaat edecektir.

Şefaatı inkar edenlerin, dünyada da ukbada da kazanacakları bir şey yoktur. Çünkü Allah (cc) orada kullarına, kulları O'nu nasıl bilip tanımışlarsa, öyle muamele edecektir....

Mağfiret Vesilesi Şefaat | Semerkand Dergisi

semerkanddergisi.com/magfiret-vesilesi-sefaat/

Mağfiret Vesilesi Şefaat
Siraceddin Önlüer | Ocak 2011 


Rabbimiz kullarını çeşitli vesilelerle affetmek ister ve bundan da hoşlanır. Bu sebeple bazı kullarına, ahirette şefaat etme izni verecektir. Böylece hem affetmek istediği kulları için bir bahane yaratmış, hem de sevdiği kullarının değerine dikkat çekmiş olacaktır.
Şefaat, ahirette peygamberlerin ve şefaat yetkisi verilen diğer kimselerin, günahkâr bir müminin affedilmesi, günahı olmayanın daha yüksek derecelere ulaşması için Allah’a yalvarmaları, dua etmeleri, aracı olmaları demektir. Şefaat insanın tabiatında vardır. Dünya işlerinde daima bir vesile edinmeye çalışırız. Başımız sıkışınca güvendiğimiz birinden destek ve yardım isteriz. İnsanın bir desteğe, bir vesileye en fazla muhtaç olacağı gün hiç şüphesiz kıyamet günüdür, mahşer meydanıdır. Orada bunalacak, terleyecek, korkudan titreyecek, eşinden dostundan yardım isteyecek, uzanacak bir el arayacaktır.
Kur’an ve Sünnet’ten öğrendiğimize göre, dünya hayatında olduğu gibi ahirette de destekçi ve şefaatçiler olacaktır. Ayet-i kerimede; “O gün, Rahman’ın şefaat izni verip sözünden razı olduğu kimselerden başkasının şefaati fayda vermez.” (Tâhâ, 109) buyrulmak suretiyle Cenâb-ı Hakk’ın izin verdiklerinin ahirette şefaat hakkı olduğuna işaret edilmiştir.
Yeni itirazlar
Günümüzde, bazı kimseler şeffaatin dinde yerinin olmadığına dair sözler söylüyor, şefaati reddediyorlar. Hatta şefaate inanmanın şirk olduğuna dair iddialarda bulunuyorlar. Oysa şimdiye kadar hiçbir akıl sahibi, istemenin “tapmak” manasına geldiğini, istenilenin de “tapılan” olarak görüldüğünü iddia etmemiştir, edemez de.
Buradaki isteme, günahkâr ve çaresiz bir kimsenin Allah katında değeri ve bir makamı olan birinden aracı olmasını istemesidir. Şefaat sahiplerinin şefaatleri Allah’ın iznine bağlıdır. Dolayısıyla şefaat vesilesi kimseler asla Allah’ın kudretine eşdeğer bir güç olarak görülmez. Çünkü hepsi Allah Tealâ’nın irade ve kudretiyledir.
Kur’an-ı Kerim ve hadisler genel manada kişiyi başkası lehine iyilik ve yardım yapmaya, başkası için dua ve istiğfar etmeye, başkasının elinden tutmaya, kendisi muhtaç iken başkasını kendine tercih etmeye açık bir şekilde teşvik etmektedir. Şefaat de, kişinin başkası lehine dua ve istiğfar etmesinden başka bir şey değildir. Yüce kitabımız Kur’an’da bu durum teşvik edilmekte ve övülmektedir:
“O halde onları affet, onlar için istiğfarda bulun.” (Âl-i İmran, 159)
“(Sana gelen kadınların biatlerini kabul et ve) onlar için Allah’tan bağışlama dile. Şüphesiz Allah çok bağışlayandır, çok merhamet edendir.” (Mümtehine, 12)
“Hem kendi günahın, hem mümin erkekler ve mümin kadınlar için mağfiret dile.” (Muhammed, 19)
Şefaat haktır, gerçektir
Şefaatin hak oluşu ayet, hadis ve icma ile sabittir. Dolayısıyla inkârı insanı iman dairesinden çıkarır. Şefaatin hak olduğuna inanan kimseler de Allah’ın izniyle buna nail olacaklardır. Nitekim Rasulullah s.a.v. efendimiz şöyle buyurmuştur: “Kıyamet günündeki şefaatim haktır. Ona inanmayan kimse şefaati hak etmiş olmaz.” (Suyûtî, Câmiü’s-Sağîr, 4896)
Rabbimiz kullarını çeşitli vesilelerle affetmek ister, bundan hoşlanır. Bu sebeple bazı kullarına ahirette şefaat etme izni verecektir. Böylece hem affetmek istediği kulları için bir bahane yaratmış, hem de sevdiği kullarının değerine dikkat çekmiş olacaktır.
Ayet ve hadislerde peygamberlerin, velilerin, alimlerin, şehitlerin ve salih müminlerin, derecelerine göre Cenab-ı Hakk’ın bahşettiği seviyede şefaat hakkına sahip olacakları ifade buyrulmuştur. Bütün şefaatler ancak Cenab-ı Hakk’ın izni ve koyduğu ölçü nispetinde olacaktır. Şu ayet bize bunu anlatmaktadır:
“O’nun izni olmadıktan sonra hiçbir şefaatçi şefaat edemez.” (Yunus, 3)
Şefaat torpil yapma değil, sadece Allah’ın iradesini insanlara ulaştırmak, yardım ve dostluk elini uzatmaktır. Şefaat Allah Tealâ’nın işine karışmak da değildir. Dolayısıyla izin ve yetki verilen bir kimseden şefaat istemek Allah’a şirk koşmak değildir. Çünkü o Allah Tealâ’nın sevdiklerine bahşettiği bir şeref ve yetkidir. Şefaat, sevenlerin sevdikleri için aracı olup naz makamında niyaz etmeleri, dostları adına yardım ve merhamet dilemeleridir.
Efendimiz’in şefaati
Ahiret gününde Allah Rasulü s.a.v. bütün insanlığı içine alan şefaatiyle ortaya çıkacaktır. Çünkü O, hiçbir kimseye nasip olmayan “şefaat-i uzmâ” ile müjdelenmiştir. Şefaat-i uzmâ “en büyük şefaat” demektir.
Peygamberler içinde ilk defa şefaat edecek ve şefaati kabul olunacak peygamber yine Efendimiz s.a.v.’dir. O’nun bu ilk şefaati mahşer halkının hesaba çekilmesiyle gerçekleşecek ve bütün insanlığı mahşerin sıkıntısından kurtulması şeklinde olacaktır. Bu durum belki Hz. Peygamber s.a.v.’in Allah katındaki değerini bütün insanlığa göstermek içindir. Bütün peygamberler mahşerin sıkıntısı ve cehennemin mahşer halkına hücumu karşısında “Allahım selâmet ver…” (Buharî) diye korku ile diz üstü düşerek Allah’a yalvaracaklar. İnsanlığı bu dehşetli durumdan kurtaracak olan ise, Peygamberimiz s.a.v.’in Arş’ın altında Allah’a şefaat talebi olacaktır.
Rasulullah s.a.v., diğer peygamberlere verilmeyen beş şeyden birinin de, kendisine verilen genel şefaat yetkisi olduğunu beyan etmiştir. Hadis-i şerifte şöyle buyurulmuştur: “Allah bana benden önce hiç kimseye vermediği beş özellik vermiştir. Onlardan biri de şefaattir. Şirk üzere ölmeyen (imanla ölen) herkese şefaat edeceğim.” (İbn Mâce)
Sahih rivayetlere göre, mahşerin dehşet ve şiddetinden herkes, hatta peygamberler bile, “nefsim, nefsim” diyecekleri bir zamanda, Rahmet Peygamberi s.a.v. efendimiz “ümmetim, ümmetim” diyerek ümmetine sahip çıkacak ve onları koruyacaktır. O, bir hadisinde şöyle buyurmuştur:
“Her peygamberin Allah katında makbul bir duası vardır. Bütün peygamberler o duayı yapmada acele davrandılar. Ben ise bu duamı kıyamet gününde ümmetime şefaat için sakladım. Ümmetimden şirk koşmadan ölenler için şefaat edeceğim.” (Buharî)
Hz. Peygamber s.a.v.’in en büyük şefaati ümmetine olacaktır. Bu da müminlerin durumuna göre farklı şekillerde gerçekleşecektir. Günahları az olanlar bu şefaat sayesinde azaptan tamamen kurtulacaklar, bazılarının günahlarının yarısı ya da daha azı veya daha fazlası silinecektir. Hatta büyük günah işleyenler dahi eğer Allah’a şirk koşmadan ölmüşlerse bundan nasibini alacaklardır. Bir hadis-i şerifte buyrulmuştur ki: “Benim şefaatim, ümmetimden büyük günah işleyenleredir.” (Ebu Davud)
Diğer şefaatçiler
Allah Rasulü s.a.v.’in müminlere başka kimlerin şefaatçi olacağına dair beyanları vardır. Bunlar Kur’an-ı Kerim, hafızlar, melekler, şehitler, alimler, veliler, salih ameller ve çocuklardır. Kısaca bunlara değinelim.
Kur’an-ı Kerim: Kuran’ın şefaatiyle alakalı birkaç hadis-i şerif mevcuttur. Bunlardan biri şöyledir:
“Kur’an-ı Kerim’i okuyun. Çünkü Kur’an, onu okuyanlara kıyamet günü şefaatçi olarak gelecektir.” (Müslim)
Hafızlar: Hz. Peygamber s.a.v., Kur’an’ı ezberleyen ve onunla amel eden hafızlara da ayrı bir değer vermiş, onların Allah’ın seçkin kulları olduklarını bildirmiştir. (İbn Mâce) Altı büyük hadis kaynağından Tirmizî’de kayıtlı bir hadis-i şerif şöyledir:
“Kim Kur’an’ı okur, ezberler, helal kıldığı şeyi helal kabul eder, haram kıldığı şeyi de haram kabul ederse, Allah o kimseyi cennete koyar. Ayrıca ailesinden cehennemlik olmuş on kişiye şefaatçi kılınır.”
Melekler: Melekler de, ahirette Allah’ın razı olduğu kimselere şefaat edeceklerdir. Onlar şefaat için emir almadıkça şefaatte bulunmazlar ve sadece müminlere şefaat ederler. Nitekim Allah Tealâ; “Göklerde nice melekler vardır ki onların şefaatleri ancak Allah’ın izniyle, dilediği ve hoşnut olduğu kimselere yarar sağlar.” (Necm, 26) buyurmaktadır.
Şehitler: Hadis-i şeriflerden anlaşıldığına göre şehitlere de şefaat yetkisi verilecektir. Hz. Peygamber s.a.v., şöyle buyurmuştur: “Kıyamet günü üç grup şefaat edecektir: Peygamberler, alimler ve şehitler.” (İbn Mâce)
Bir diğer hadis de şöyledir: “Şehit, ailesinden yetmiş kişiye şefaat eder.” (Ebu Davud)
Müminler: Allah Rasulü s.a.v.’in şefaat yetkisinin bir kısmını ümmetinden veliler ve alimlere devredereceği ve onların da yakınlarına şefaat edebilecekleri hadisler ile sabittir. Bunlardan biri şöyledir:
“Ümmetimden bazıları var ki büyük bir cemaate, bazıları var ki bir kabileye, bazıları var ki bir gruba, bazıları da var ki tek bir kişiye şefaat eder ve cennete girmelerini sağlar.” (Tirmizî)
Yine aynı kaynakta geçen bir hadis-i şerife göre Efendimiz şöyle buyurmuştur:
“Bir adamın cehennem ateşine atılması için emir verilir. Giderken, dünyada susuzluğunu giderdiği adama rastlar, onu tanır ve; ‘Benim için şefaat etmeyecek misin?’ der. Adam; ‘Sen de kimsin?’ diye sorar. ‘Ben sana falan gün su içirmedim mi?’ diye hatırlatır. Öbürü onu tanır ve Allah nezdinde lehinde şefaatte bulunur. Adam da böylece geri çevrilir ve cennete gider.”
Ameller: Yapılan güzel bir amelin şefaat edeceğine dair Efendimiz s.a.v şöyle buyururlar:
“Kur’an ve oruç, kıyamet gününde kullara şefaatçi olur. Oruç der ki: ‘Ey Rabbim! Ben onu gündüzleri yemeden içmeden ve şehvetten alıkoydum. Bana şefaat hakkı ver.’ Kur’an der ki: ‘Ey Rabbim! Ben onu geceleri uyumaktan alıkoydum, bana şefaat hakkı ver.’ Böylece ikisi de şefaat eder.” (Ahmed ibn Hanbel, Heysemî)
Çocuklar: Allah Rasulü s.a.v. küçük yaşta ölen çocukların anne ve babalarına şefaatçi olacaklarını birçok hadiste müjdelemiştir. Bu meyanda bir hadis-i şerif şöyledir:
“Küçük yaşta ölen çocuğa, cennete gir, denir. Fakat o cennetin kapısında durur, huzursuz bir şekilde beklemeye başlar ve der ki; ‘Annemle babam yanımda olmadıkça girmem!’ O zaman meleklere: ‘Anne babasını da onunla birlikte cennete koyun.’ denir.” (Müslim, İbn Mâce)
Diğer bir hadis-i şerifte de: “Henüz ergenlik çağına ulaşmamış üç çocuğu ölen her müslümanı, Allah çocuklara olan rahmet ve şefkati sebebiyle cennete koyar.” (Buharî, Müslim) buyurulur.
Kimden şefaat istiyoruz?
Peygamber veya velilerden şefaat dileyen kişi, aslında Allah’tan diliyor demektir. “Şefaat ya Rasulallah!” diyen bir kimse, şunu demek istiyor: “Ya Rabbi, sevdiğin ve razı olduğun habibin hürmetine beni bağışla!”
Şu halde gerçek ve mutlak şefaatçi Cenab-ı Hak’tır. Bu hususla ilgili olarak Kur’an-ı Kerim’de şöyle buyurulur: “De ki: Bütün şefaat sadece Allah’ındır.” (Zümer, 44)
Şayet Allah’tan başka birisi şefaat edecekse bu, Allah’ın izni ve yetki vermesi ile mümkün olacaktır. Ayrıca bütün şefaatçiler Hak Tealâ’nın koyduğu sınır dahilinde şefaat edeceklerdir. Çünkü şefaatin ve şefaatçinin bir sınırı vardır. Allah’ın her icraatında adalet vardır, denge vardır. O’nun vereceği şefaat yetkisinde de adalet ve denge söz konusudur. Bu sebeple Allah hiç kimseye sınırsız şefaat yetkisini vermemiştir. Fakat imanını muhafaza ederek ölen herkes derece derece şefaate kavuşacaktır. Kâfir ve münafıklar için ise şefaat söz konusu değildir.
Kısaca şefaat herkese ve sınırsız bir ölçüde değildir. Kim, kime şefaat ederse, muhakkak kabul görür diye bir şart da yoktur. Bütün işlerde olduğu gibi, bunda da Allah’ın dilemesi esastır.
Alimlerimiz Ne Diyor?
Şefaat aklen caiz, Kur’an, Sünnet ve bütün Ehl-i Sünnet ve’l-Cemaat ittifakı ile sabittir. Sadece Mutezile ve Haricîler inkâr etmişlerdir. Hatta Mutezile bile şefaatin bir kısmını kabul etmiştir.
Bütün İslâm alimleri bu hususu ele almış ve cevazını ispatlamışlardır. İmam-ı Azam Ebu Hanife rh.a. de “Fıkhu’l-Ekber” adlı eserinde bu konu hakkında şunları söylemiştir:
“Peygamberlerin özellikle de Efendimiz s.a.v.’in günahkâr müminlere şefaat etmeleri hak olup Kitap ve Sünnet’le sabittir.”
Büyük İslâm alimi İmam Sübkî rh.a. “Şifâü’s-Sikâm fî Ziyâreti Hayri’l-Enâm” adlı eserinde şefaat, tevessül, istiğase, kabir ziyareti gibi konuları genişçe ele almış, bu hususta şöyle demiştir:
“Hz. Peygamber s.a.v. ve velilerle şefaat, tevessül ve istiğase dinen caiz olup güzeldir. İlk günden İbn Teymiyye gelinceye kadar bu konuyu hiçbir alim, hiçbir veli, hiçbir müslüman reddetmemiştir.”
Meşhur alimlerimizden Teftazânî rh.a. “Akaidü’n-Nesefî” adlı esere yapmış olduğu şerhte şöyle demiştir:
“Şefaat Kur’an, Sünnet ve icmâ’ın kesin delilleriyle sabittir. Hatta Mutezile bile sevabın artması için şefaatin caiz olacağını söylemiştir.”..


.

Şefaat nedir, kaç türlüdür? - Mumsema islam Arsivi

www.mumsema.com › ... › Vaaz ve Sohbet Konuları

Şefaat nedir, kaç türlüdür?
 
Şefaat nedir, kaç türlüdür? Mumsema Şefaat nedir, kaç türlüdür, nerelerde kimler tarafından yapılacaktır? 
 
 
Şefaat kelime olarak; birinden, başkası adına bir ricada bulunma, kusurlarının bağışlanmasını dileme, bir suçlu veya ihtiyaç sahibinin af ve iyiliğe kavuşması için diğeri tarafından vâsıtalık etme, kayırma, iltimas ve yardım isteme mânâlarına gelmektedir. 
 
İslâmî ilimler ıstılâhında ise şefâat, buna ehil olan bir zâtın, Allah Teâlâ’dan, günahkâr bir mü’minin affını niyaz etmesi demektir. 
 
Ehl-i Sünnet inancına göre, büyük günah sahipleri hakkında peygamberlerin (aleyhimüsselâm) ve hayırlı mü’minlerin şefaatta bulunma selahiyetleri/yetkileri vardır. Bu husus meşhur hadislerle sabittir. (1) 
 
Kur’an-ı Kerim’de de, “(Ey Muhammed!) Hem kendinin hem de mü’min erkeklerin ve mü’min kadınların günahının bağışlanmasını dile.” (2) buyrulmuştur. Şefaati inkâr edenlere sormak lazım: Rasûlüllah Efendimizin (s.a.v.) mü’minler için af dilemesinin faydası olmayacaksa bu ayetin manası nedir? Keza buyrulmuştur ki, “Artık şefaatçıların şefaati onlara (kâfirlere) fayda vermez.” (3) Bu ayetin üslubundan ve ifade tarzından da anlaşılmaktadır ki şefaat vardır. Yani; ey kâfirler, siz öyle kötü ve zor durumdasınız ki, herkese faydası olan şefaatin bile size yararı olmaz, denilmek istenmiştir. (4) 
 
İmâm-ı A’zam Ebû Hanîfe (rh.) hazretlerinin ifadeleriyle, başta Resûlüllah Efendimiz olmak üzere bütün peygamberlerin (aleyhi ve aleyhimü’s-salavâtü ve’t-teslîmât ve alâ Nebiyyinâ hâssa) ve Allâh’ın izniyle sâlih kulların, evliyâullâhın (k.esrârahüm), şehitlerin bazı günahkâr mü’minlere, cezayı hak eden büyük günah sahibi kişilere şefâat edecekleri haktır, âyet ve hadislerle sâbittir. Bu görüş, hiç şüphesiz Ehl-i Sünnet ve’l-Cemaat mensuplarının görüşünü temsil etmektedir. 
 
Mü’minler, günahlarının affı, makamlarının-rütbelerinin, derece ve mevkilerinin yükselmesi ve daha bazı iyilik ve güzellikler için peygamberlerinden, Allah dostlarından, hayırlı ve sâlih zâtlardan şefaat talep edebilirler. Ancak müşrikler-kâfirler ve şefaati inkâr edenler için şefaat bahis mevzuu değildir. Kur’ân-ı Kerim’de buyrulmuştur ki, ’Onlara şefaatçilerin şefaati fayda vermez. Böyle iken bunlara ne oluyor ki, âdeta arslandan ürküp kaçan yaban eşekleri gibi hâlâ nasihatten-öğütten yüz çeviriyorlar?’(5) 
 
Bu mevzûda İmâm-ı Rabbânî (k.s.) hazretleri ise şu açıklamalarda bulunur: 
 
’Sâlih ve hayırlı zâtların; Allah Teâlâ’nın izni ile kıyâmet günü, âsîler ve günahkârlar hakkında şefaat etmeleri haktır, gerçektir. Resûlüllah Efendimiz (s.a.v.) bu mânâda şöyle buyurdu: 
 
‘Şefâatim, ümmetimden büyük günah sahipleri içindir.’(6) 
 
Hz. Cabir’in (r.a.) naklettiği bu hadis-i şerifi rivayet eden Tirmizî şu ziyadeyi kaydeder: “Büyük günah sahibi olmayanın şefaate ne ihtiyacı var!” 
 
Kısacası bu mübarek sözleriyle Sevgili Peygamberimiz (s.a.v.), büyük günah işlemeleri sebebiyle azap görmeleri gereken kimselerin, şefaat sayesinde cehenneme girmekten kurtulacaklarını… Zerre miktarı da olsa iman sahibi bulunanlardan, günahları dolayısıyla cehenneme girmiş olanların da yine şefaat vesilesiyle oradan çıkacaklarını ifade etmektedir. Bu meşhur bir hadistir, hatta bu mevzudaki hadisler mana yönünden mütevatirdir. (7) Tîbî rahımehullah ise bu hadisi, ‘Helâk olanları kurtaracak şefaatim, büyük günah işleyenlere mahsustur’ diye anlamıştır. 
*** 
 
KAÇ TÜRLÜ ŞEFAAT VARDIR? 
 
Şefaat mevzuunu kısaca beş kısımda toparlayabiliriz. 
 
1. Sevgili Peygamberimizin (s.a.v.) zâtına mahsus olan şefâattir… Şefâatin en büyüğü ve en önemlisi de budur; şefât-i uzmâ. 
 
2. Rasûlüllah Efendimizin (s.a.v.) hayatta iken mü’minler için Allah katında şefaatçi olması… 
 
3. Diğer peygamberlerin, velîlerin, sâlihlerin, şehitlerin vs. şefâat etmeye izinli olanların şefâatleri. 
 
4. Mü’minin kendi güzel amellerinin icabı-iktizası olan şefâat. Yani işlediği iyi amelleri kendisi için şefaatçi kılması… 
 
5. Bir mü’minin, diğer bir mü’minin iyiliği için dua etmesi ki, bu da bir nevi şefaattir. 
 
Mü’minlerin, bilhassa iki cihan serveri Efendimizin (s.a.v.) şefâat-i uzmâsı’ndan mahrum kalmamaya gayret göstermeleri lâzımdır. Bunun için de sünnetlerine dört elle sırılmak gerek. 
*** 
 
 
 
“MAKAM-I MAHMÛD” 
 
Ebu Hureyre (r.a.) anlatıyor: 
‘Rasûlüllah’a (s.a.v.), “. Rabb’inin seni, Makam- Mahmûd'a (övgüye değer bir makama) göndereceğini ümit edebilirsin.’ (8) ayetinde zikredilen ‘Makam-ı Mahmûd’dan sual edildi. Rasûlüllah (s.a.v.), ‘Bu sefaat'tir’ diye cevap verdi.” (9) 
 
İbn Ömer’den (r.anhüma) gelen rivayetse şöyledir: "Rasûlüllah (s.a.v.) buyurdular ki: ‘İnsanlar kıyamet günü cemaatler halinde olacaklar. Her ümmet kendi peygamberini takip edip, ‘Ey falan! Bize sefaat et, ey falan bize sefaat et!’ diyecekler. Sonunda sefaat etme işi bana kalacak. İste Makam-ı Mahmûd budur." (10) 
 
Hasılı ‘Makam-ı Mahmûd’dan murad cumhura/ekseriyete/çoğunluğa göre, Sevgili Peygamberimizin (s.a.v.) kıyamet gününde sahip olacağı şefaat makamıdır. Orada öncekiler de sonrakiler de kendisine minnettar olacaklar, yani herkes kendisini manevi bakımdan ona borçlu hissedecektir. 
 
Yahut da Celâleyn, Medârik, Beyzâvi, Râzi tefsirlerinde anlatıldığı üzere ‘Makam-ı Mahmûd’, Sevgili Peygamberimize (s.a.v.) ‘Livâü’l-hamd’ denilen sancağın verileceği makamdır. 
 
İmam Ahmed’in, İbn Mes’ud’dan (r.a.) rivayet ettiği hadis-i şerif şöyledir: 
 
"Rasûlüllah’a (s.a.v.), ‘Makam-ı Mahmûd’ nedir? diye sorulmuştu. Buyurdu ki: ‘Cenab-ı Hakk’ın kürsüsünden ineceği gündür.’ Resûl-i Ekrem (s.a.v.), o gün herkesin çırılçıplak, yalın-ayak getirileceğini, evvela İbrahim aleyhisselama, sonra da kendisine cennet elbiseleri giydirileceğini açıkladıktan sonra sözlerine şunu ilave etmiştir: ‘Sonra Allah’ın sağında bir makamda dikileceğim de, orada bana evvelîn ve ahirîn (öncekiler ve sonrakiler) hep imrenecek". İmam Vahidî bu hadisin, Allah’a cisim isnat etmek esasına dayandığı için fasit olduğunu birçok delillerle isbata çalışmışsa da, buna karşı Dâri Kutnî şu mısralarıyla cevap vermiştir: 
 
‘Hadîsü’ş-şefaati an Ahmede ilâ Ahmede’l-Mustafâ nüsnidühû 
Ve câe’l-hadîsü bi-ık’aadihî ale’l-Arşi eyzan velâ nechadühû.’ 
 
Şu demek: Şefaat hadisini İmam ahmed b. Hanbel’den ta Ahmed Mustafa’ya (s.a.v.) isnat (senetleriyle isbat) ediyoruz. Onun yalnız Allah’ın sağında dikileceği hakkında değil, Arş üzerinde oturtulacağına dair de hadis varit olmuştur. Bunu inkâr etmiyoruz ya.’ 
 
Bu ve benzerleri müteşabihattandır, bunlar hakkında alimler iki kısma ayrılmışlardır: 
 
1. Allah’ın noksan sıfatlardan münezzeh olduğunu kesin ifadeyle birlikte, onlara olduğu gibi iman ve te’vilini Cenab-ı Hakk’a havale edenler ki, bunlar Selef ve Mütekaddimîn alimleridir. 
 
2. Onları münasip şekilde te’vil edenler… Bunlar da Müteahhirîn alimleridir. 
 
İkinci kısım alimler mesela, Buhari’de Ebu Hüreyre’den (r.a.) rivayet olunan "Gecenin son üçte biri kaldığı zaman Allah dönya göğüne iner." mealindeki hadiste görülen ‘iner’ kelimesine, ‘Allah’ın emri iner’, ‘Kürsi’ye de ‘Allah’ın ilmi’ ve saire gibi te’villi manalar vermişlerdir. 
 
Şu hususlarda, sapkın fırkalar hariç olmak üzere, bütün Ehl-i Sünnet ittifak halindedir: 
 
‘Allah cisim değildir. Cevher değildir. Araz değildir. Şekil ve suret sahibi değildir. Mahdut (sınırlı) değildir. Ma’dud (sayılı) değildir. Ba’z (kısım) değildir. Cüz’ (parça) değildir. Zaman ve mekânla mukayyet/kayıtlı değildir.’ Bunlara ‘Selbî sıfatlar’ denir. (11) 
*** 
 
“EVET, EY RABBİM! RÂZI OLDUM” 
 
Elmalılı merhum, Duhâ suresinin “Pek yakında Rabbin sana verecek de sen hoşnut olacaksın” (12) ayet-i kerimesinin tefsirinde der ki: 
 
“Bu lütuf ve ihsanın muzari (gelecek zaman) kipiyle ifade edilmesine göre kemal ve ahiretle ilgili değerli bir vaad olduğunda şüphe yoksa da, başlangıcı itibariyle dünyadaki nefsi feyizler, öncekilerin ve sonrakilerin ilimlerini bilme, emrin zuhuru, fetihler ile dini yüceltmek, hak ve hayrı yaymak için yapılan mücadelelerde başarılı olma gibi gerek Peygamber (s.a.v) devrinde (asr-ı saadette) ve gerek daha sonraları meydana gelen ve gelecek olan lütufları dahi kapsar. Nitekim hicretle başlayan ilâhî yardım ve zaferler, Mekke'nin fethi ve diğer başarılar ile İslâm'ın yayılması bundan sonra olmuştur. Bununla beraber ‘Ahiret yurdu işte gerçek hayat odur.’ (13) ‘Ahiret yurdu, Allah'tan korkanlar için daha hayırlıdır.’ (14) ‘Kıyamet günü, yaptıklarınızın karşılığı ödenecek.’ (15) olduğu için asıl hoşnutluk ahiret hayatında olacağından, vaad ve lütfun asıl önemi de oradadır. 
 
“İbn Ebu Hatim Hasen'in ‘o şefaattir’ dediğini rivayet etmiştir. İbn Merduye ve Ebu Nuaym ‘Hilye’de Harb b. Şüreyh'in şöyle dediğini rivayet etmişlerdir: Ebu Cafer Muhammed b. Ali Hüseyin hazretlerine, ‘Ne dersin, dedim, Iraklı'ların bahsettikleri şefaat hakları mıdır?’ ‘Evet’ dedi ve şöyle devam etti: Muhammed b. Hanefiyye'nin Hz. Ali kanalıyla bana naklettiğine göre Rasûlüllah (s.a.v) şöyle buyurmuştur: 
 
“Ben, Rabb'im bana ‘Razı oldun mu Ey Muhammed?’ deyinceye kadar ümmetime şefaat edeceğim. O vakit, ‘Evet, ey Rabbim! Razı oldum.’ diyeceğim. Sonra bana yönelip şöyle dedi: 
 
- Ey Iraklılar! Siz Allah'ın kitabında en ümit verici âyet, ‘De ki: Ey günah işlemekte haddi aşarak nefislerine karşı cinayet işlemiş kullarım! Allah'ın rahmetinden ümit kesmeyin. Kuşkusuz Allah bütün günahları bağışlayıcıdır.’ (16) âyeti dersiniz. 
 
- ‘Evet, biz öyle deriz’ dedim. 
 
- ‘Fakat, dedi, biz Ehl-i beyt de hep deriz ki, Allah'ın kitabında en ümit verici âyet, ‘Rabb'in sana, sen razı oluncaya kadar verecek.’ âyetidir ve o şefaattir’ dedi. 
 
“İbn Cerir İbn Abbas'ın (r.anhüma) bu âyet hakkında şöyle dediğini tesbit etmiştir: ‘Muhammed’in (s.a.v.) rızasından birisi de Ehl-i Beyt'inden birinin ateşe girmemesidir.’ 
 
“Hatib el-Bağdadî'nin ‘Telhîsu'l-Müteşabih’ adlı eserinde, İbn Abbas'tan gelen diğer bir rivayette, ‘Onun rızası, ümmetinin hepsinin cennete girmesidir.’ denilmektedir. Sevgili Peygamberimizin (s.a.v.) ümmetine karşı duyduğu büyük şefkat de bunu gerektirmektedir. Çünkü o ümmetinin üzerine titremekte olup müminlere karşı son derece merhametli ve şefkatlidir. 
 
“Alûsî'de ‘Dürr-i Mensur’dan naklen zikredildiği üzere Müslim, İbn Ömer hazretlerinin şöyle rivayet ettiğini tesbit etmiştir: 
 
“Rasûlüllah (s.a.v.) İbrahim (a.s.) hakkındaki ‘Kim benim peşimden gelirse o bendendir.’ (17) İsa (a.s.) hakkındaki ‘Onlara azap edersen, kuşku yok ki onlar senin kullarındır.’ (18) âyetlerini okudu. İki elini kaldırdı da, ‘Allah'ım! Ümmetim, Ümmetim!’ dedi ve ağladı. Allah Teala da şöyle buyurdu: ‘Ey Cebrail! Git Muhammed'e söyle: Biz seni ümmetin hakkında razı edeceğiz ve seni utandırmayacağız.’ 
 
“Bu güzel vaad ve müjdeyi dinlerken şunu da unutmamak gerekir ki peygamberin rızası Allah'ın rızasındadır. Allah'ın rızası olmayan bir şeye peygamberin razı olması düşünülemez. Yoksa peygamber, Allah'ın kendisinden razı olduğu kul olmamış olur. 
 
“Allah'ın izni olmayınca da kimsenin şefaat etmesine ihtimal yoktur. ‘Allah'ın izni olmadan onun huzurunda kim şefaat edebilir?’ (19) 
 
“Allah’ın küfre rızası yoktur. ‘Kulları hesabına küfre razı olmaz.’ (20) ‘Lakin Allah size imanı sevdirdi ve onu kalbinizde süsledi. İnkârı, fasıklığı ve isyanı size kötü gösterdi. İşte onlar hak yolda dosdoğru gidenlerdir.’ (21) 
 
“Peygamberin ümmeti hakkındaki rızası ve şefaatı da iman ve onun peşinden gitmekle uygundur. ‘Benim şefaatim ümmetimden büyük günah işleyenleredir.’ hadisi de, büyük günahlara teşvik için değil, ‘Ümmetî’ yani ‘benim ümmetim’ denilmekle iman eden ve onun peşinden gidenlerden olmanın kıymetini tesbit içindir. 
 
“Bu büyük günahlara Allah'ı inkâr dahil değildir. Gerçi Hz. Muhammed’e (s.a.v.) verilen lûtfun faydalarından, dünyada kâfirlerin dahi istifade ettiğinde kuşku yoksa da, bu istifade iman bulunmadıkça dünyada kalır. Ahiret içinse büyük zarar ve korkunç azap olur. 
 
“Buna karşı, ‘Madem ki Allah, razı oluncaya kadar Peygamber'e lütufta bulunacağını vaad etmiştir. Bu vaadi alan peygamber, mümin ve kâfir bir bütün olarak herkes hakkında bir ‘genel af’ ilanını istemeli ve cehennemi tamamiyle kapattırmadan razı olmamalıydı. Muhammed’in (s.a.v) yaratılmışlara gösterdiği musamaha ve şefkat bunu gerektirirdi.’ demeye kadar gitmemeli, bu şekilde küfrü, zulmü, şirk ve kötülükleri, fasıklık ve isyanı desteklemek; ilâhî adaleti çalıştırmamak, hürriyet, merhamet ve şefkati kötüye kullanmakla iyi şeyleri kötü şeylere feda etmeyi insanlık ve halk n----- hayır sanmamalı, Allah'ın rızasını kötülere yöneltmekle ahiretin mutluluk ve safasını dünya gibi bulandırmamalıdır. Bunlara ne Allah razı olur, ne de kul. Allah Teala, kulları hesabına fasıklık, küfür ve isyana razı olmadığı halde peygamberde bunun aksine bir izin ve rıza bulunduğunu varsaymak onu ‘rıza makamı’ndan düşürmeye kalkışmak olur. 
 
“O gün ruh ve melekler saf saf kıyama duracaklar. Rahmân olan Allah'ın izin verdiklerinden başkası bir kelime söyleyemez. O da doğruyu söyler.’ (22) âyeti gereğince hak ve doğru söylemeyenlerin Rahmân'ın huzurunda konuşmaya hak ve selahiyetleri yoktur. 
 
“Bununla beraber, ‘De ki: Ey günah işlemekte haddi aşarak nefislerine karşı suç işlemiş kullarım! Allah'ın rahmetinden ümit kesmeyin. Kuşkusuz Allah bütün günahları bağışlayıcıdır. O çok bağışlayıcı, çok merhamet edicidir.’ (23) âyet-i kerimesi, mümkün olan genel affın en genişini ilan etmiştir. 
 
“Kuşku yok ki ‘bütün günahlar’ sözü, küfür ve şirki de içine alır. Fakat gafil olmamak gerekir ki; bu genel af âyeti, arkasındaki onun için ümit kesmeyin de, ‘Rabb'inizin rahmetine sığının ve ona teslim olun.’ (24) hitabıyla Allah'a sığınma ve teslim olmaya yani Allah'a dönmek ve onun merhamet ve himayesine sığınmak suretiyle imana ve boyun eğmeye davet içindir. 
 
“Geçmişteki günahlarının büyüklüğünden dolayı asla affedilip bağışlanamaz zanniyle ümitsizliğe düşenlerin, Allah'a sığınıp teslim olarak bağışlanmaya erebileceklerini… yani ‘İslâm daha önce olanları keser atar’ yeni doğmuş gibi tertemiz eder olduğunu ilan ederek, iman ve İslâm'a ve günahlardan tevbeye teşviktir. Yoksa günahlara ve kötülüklere teşvik için değildir. 
 
“Allah ve peygamber tanımayan, ilâhî rahmet ve mağfiretle ilgisi olmayan, azabı görünceye kadar bunları arayıp bulma yolunda bir tevbe ve sığınma adımı atmayan, küfürde israr eden inatçı azgınların, o genel aftan ne hisseleri olabilir ki, Peygamber (s.a.v.) onu istesin! Allah'ın onlar için hazırladığı ve onların kendi elleriyle, kazançlarıyla körükledikleri cehennem ateşinin söndürülmesine Allah ve Peygamber razı olsun! 
 
“Bunlar hakkında bir önceki sûrede ‘Her kim cimrilik eder, kendini ihtiyacı yok sayarsa ve en güzeli yalanlarsa, onu da en zor olana hazırlayacağız.’ (25) ve ‘Ben size bir ateş haber verdim ki, alevlendikçe alevlenir. Ona ancak en azgın olan girer. O ki, yalanlamış ve yüz çevirmiştir.’ (26) buyurulmuştur. Bu sûrede de ‘Senin için daha hayırlıdır’ denilerek hayrın Peygamber'e (s.a.v.) tahsis edilmesiyle, onların, bu hayrın dışında bırakıldığına işaret edilmiştir. ‘Benim ardımdan/peşimden gelen bendendir.’ (27) manasınca, Peygamber'in (s.a.v.) ardından giden de ondandır. 
 
“Özetle, bu hayırlı olmada, bu Hz. Muhammed Mustafa’ya (s.a.v.) verilen lûtufta, ümmete şefaat meselesi pek önemli bir asıldır. Bundan ümmetin hissesi de peygambere (s.a.v.) uymasıyla uygunluk arzetmektedir.” (28) 
 
 
 
NERELERDE ŞEFAAT OLACAK? 
 
Mahşerde, arasatta, sıratta şefâat olduğu gibi, cehennemden çıkıp cennete girmek, hatta cennette derecelerin-mertebelerin, makam ve mevkilerin yükselmesi ve Allâh’ın cemâlini görebilmek için de şefâat vardır. 
*** 
 
Dilerseniz mevzumuzu Sevgili Peygamberimizin (s.a.v.), Kur’an-ı Kerim'in şefaatiyle alakalı birkaç hadîs-i şerifi ile noktalayalım. 
 
Ebû Üsâme el-Bahilî (r.a.), ben Resûlüllah’ı (s.a.v.) şöyle buyururken işittim demiştir: 
 
’Kur’ân-ı Kerim’i okuyun! Çünkü Kur’an, onu okuyanlara kıyâmet günü şefâatçi olarak gelecektir. Zehraveyn’i (Bakara ve Âl-i İmrân sûreleri) okuyun; zira onlar, kıyâmet gününde iki bulut yahut iki gölge veya saf bağlamış iki fırka kuş gibi gelecek ve okuyucularını müdâfaa edeceklerdir. Bakara sûresini okuyun; çünkü onu okumak berekettir, terk etmek ise pişmanlıktır. Onu(n bereketini) elde etmeye ‘battallar (sihirbazlar)’ muktedir olamazlar.’ (29) 
 
Ebu Hureyre (r.a.) anlatıyor: “Rasûlüllah (s.a.v.) buyurdular ki, ‘Kur'an-ı Kerim'de otuz ayetlik (şanı yüce) bir sure vardır. Bu sure (kendisini okuyan) kimseye (kıyamet günü) şefaat eder ve Allah'ın onu affetmesini sağlar. Bu sure Tebarekellezi bi-Yedihi'l-Mülk'dür.” (30) Ebu Davud'daki rivayette: “(Okumak suretiyle) arkadaşlığını kazanan kimseye sure şefaat eder’” denilmiştir. 
 
Tirmizi'de, İbn Abbas'tan (r.anhüma) gelen bir diğer rivayette, İbn Abbas Rasûlüllah’ın (s.a.v.) şöyle dediğini belirtir: “Bu sure (kabir azabına, veya kabir azabına sebep olan gunahlara karşı) engeldir, bu sure kurtuluş sebebidir, kişiyi kabir azabından kurtarır.’ (31) Bu rivayette Rezin’in ilavesi şöyledir: “İbn Şihab demistir ki, ‘Humeyd İbn Abdurrahman'ın bana haber verdiğine göre, Rasûlüllah şöyle buyurmustur: ‘Mülk suresi, kabirde, arkadaşı yerine mücadele eder (ve onu azaptan korur).” 
 
 
DİPNOTLAR 
(1) Taftazanî, Şerhu’l-Akaid, 53. 
(2) Muhammed suresi, 19/47. 
(3) Müddessir suresi, 74/48. 
(4) Taftazani, a.g.e., 53. 
(5) Müddessir suresi, 74/48-51. 
(6) el-Mektûbat, İmâm-ı Rabbânî, 3. 17; Tirmizî, Sünen, Kıyamet, 12; İbn Mâce, Sünen, 
(7) Taftazani, a.g.e., 53. 
(8.) İsra suresi, 17/79. 
(9) Tirmizi, Sünen, Tefsir, Isra, H. No: 3136. 
(10) Buhari, Sahih, Tefsir, Benû İsrail, 11, Zekat 52. 
(11) Şah Veliyyullah ed-Dihlevî Huccetullahi’l-Bâliğa Terceme ve Şerhi’nden naklen Çantay, Hasan Basri, Kur’an-ı Hakim ve Meal-i Kerim, 2, 523, dipnot. 
(12) Duhâ sûresi 93/5. 
(13) Ankebut suresi, 29/64. 
(14) A'râf suresi, 7/169. 
(15) Âl-i İmran suresi, 3/185. 
(16) Zümer suresi, 39/53. 
(17) İbrahim suresi, 14/36. 
(18) Mâide suresi, 5/118. 
(19) Bakara suresi, 2/255. 
(20) Zümer, 39/7. 
(21) Hucurat suresi, 49/7. 
(22) Nebe' suresi, 78/38. 
(23) Zümer suresi, 39/53. 
(24) Zümer suresi, 39/51. 
(25) Leyl suresi, 92/8-10. 
(26) Leyl suresi, 92/14-16. 
(27) İbrahim suresi, 14/36. 
(28) Elmalılı, Hak Dini Kur’an Dili, Eser Kitabevi, İstanbul, yyy., 8, 5892-96 
(29) Müslim, Sahîh, Müsâfirûn, 252. 
(30) Ebu Davud, Sünen, Salat 327, Ramazan 10; Tirmizi, Sünen, Sevabu'l-Kur'an, 9. 
(31) Tirmizi, Sünen, Sevabu'l-Kur'an 9. 
 
--->: Şefaat nedir, kaç türlüdür?
’Sâlih ve hayırlı zâtların; Allah Teâlâ’nın izni ile kıyâmet günü, âsîler ve günahkârlar hakkında şefaat etmeleri haktır, gerçektir. Resûlüllah Efendimiz (s.a.v.) bu mânâda şöyle buyurdu: 
 
‘Şefâatim, ümmetimden büyük günah sahipleri içindir.’(6) 
 
Mü’minlerin, bilhassa iki cihan serveri Efendimizin (s.a.v.) şefâat-i uzmâsı’ndan mahrum kalmamaya gayret göstermeleri lâzımdır. Bunun için de sünnetlerine dört elle sırılmak gerekir.
De ki: Ey günah işlemekte haddi aşarak nefislerine karşı suç işlemiş kullarım! Allah'ın rahmetinden ümit kesmeyin. Kuşkusuz Allah bütün günahları bağışlayıcıdır. O çok bağışlayıcı, çok merhamet edicidir.’ (23) âyet-i kerimesi, mümkün olan genel affın en genişini ilan etmiştir. 





Kur'an hafızların şefaat hakkı var mıdır? - Sorularla İslamiyet

www.sorularlaislamiyet.com/.../kur-an-hafizlarin-sefaat-hakki-var-midir-..

Kur'an hafızların şefaat hakkı var mıdır? Hafızların, Kur'an ile amel ettikleri takdirde, kaç kişiye şefaat hakkı vardır? Bu kişilerin akraba olması şart mıdır?

Değerli kardeşimiz;
Kur'an'ı hakkıyla okumanın anlamı, onu yaşamak ve sanki yaşayan Kur'an olmak demektir. Bu anlamda bir Kur'an okuyucusu, bunun mükafatını önce kendisi alacaktır. Nitekim şu rivayet bu konuda hem Kur'an okumanın anlamını, hem de onun nasıl şefaat edeceğini açıklaması açısından son derece önemlidir:

“... Canı çıkacağı zaman Kur’an gelir ve başının ucunda durur. Onlar ölüyü yıkayıp işleri bitince Kur’an içeri girip kefeni ile göğsü arasına girer. Kişi kabrine konu­lunca Münker ve Nekir melekleri geldiğinde Kur’an çıkar ve onların arasına girer. Melekler Kur’an’a: "Bizi bırak onu sorguya çekmek istiyoruz." derler. Kur’an: "Allah'a yemin olsun ki ben ondan asla ayrılmam!" der. Öyle ki Kur’an her şeye müdahale eder, ta ki kişi cennete gi­rinceye kadar. 

Sonra da Kur’an: "Beni tanıyor musun?" der. Kişi: "Hayır tanımıyorum!" der. Kur’an:"Gece gündüz beni okuduğun Kuran’ım! Seni şehvetle­rinden, kötü şeyleri işitmekten, harama bakmaktan koruyanım. Dostlar arasında beni en sadık dost olarak bulurdun. Kardeş­ler arasında beni en sadık kardeş olarak bilirdin. Sana müj­deler olsun, Münker ve Nekir sorgusundan sonra asla hiçbir keder ve üzüntü sana gelmeyecektir...”(Haris, İbn-i Hacer el-Askalani, Metalibu Aliye, Tevhid Yayınları: 3/200/202)      

Peygamberimiz (asm), Kur'an-ı Kerim'in korunması ve tebliği konusunda gereken hassasiyeti kendisi gösterdiği gibi, ashâbını da bu konuda yönlendirmiş; Kur'an'ın ezberlenmesini ve öğretimini teşvik etmiştir. O (asm), Kur'an okuyan ve onunla amel edenlerin gıpta edilecek kimseler olduklarını,(1) her harfine karşılık on sevap kazanacaklarını,(2) okudukları âyetlerin kıyâmette onlar için birer nûr olacağını(3) ve derecelerini yükselteceğini,(4) Kur'an'ın onlara şefaat edeceğini,(5) dünyada da kendilerini için huzur kaynağı olacağını(6) ve ayrıca Kur'an dinlemenin de sevap kazandıran güzel bir davranış olduğunu(7) bildirmiştir. 

Kur'an öğrenen ve onu öğretenlerin en hayırlı kimseler olduklarını(8) açıklayan Allah'ın Elçisi (asm), Kur'an'ı ezberleyen ve onunla amel eden hafızlara da ayrı bir değer vermiş ve onların Allah'ın ehli ve seçkin kulları(9) ve meleklerle beraber olduklarını,(10) cennete gireceklerini ve ayrıca aile fertlerinden cehenneme girmeyi hak etmiş on kişiye şefaat edeceklerini(11) bildirmiştir. 

Bütün bunlardan başka Peygamberimiz (asm)'in irşad, imâmet ve yöneticilik görevi vereceği kimselerde, Kur'an'ı en çok bilenleri tercih etmesi de, bu konuya verdiği önemin delili olmaktadır. Meselâ O (asm), Tebûk seferinde (9/630), Mâlik b. Neccâr Oğullarının sancağını Zeyd b. Sâbit'e vermiş ve:

"Zeyd, Kur'an'ı çok iyi bilir. Kur'an ise mukaddemdir (önde ve önceliği olandır)." buyurmuştur.(12)

"Kur’an okumaktan maksat O’nu anlamak, O’nu düşünmektir. O’nun inceliklerini bulmak, O’nunla amel etmektir." Kur’an’ı ezbere bilen, ama O’nu anlamayan, içindekilerle amel etmeyen kimse, harflerini ok gibi doğrultsa da Kur’an ehlinden değildir. Çünkü iman, amellerin en faziletlisidir. İşte iman meyvesini verecek olan da Kur’an’ı anlayarak ve düşünerek okumaktır. 

Kur’an’ı ezberlemek, sadece muhafazası için değil hem dünya hem de ahiret saadetine ermek, anne baba ve yakınlarımıza şefaat edebilme şerefine nâil olmaktır. 

Hz. Ali (ra) anlatıyor: "Resûlullah (aleyhissalâtu vesselâm) buyurdular ki:

"Kim Kur'ân'ı okur, ezberler, helâl kıldığı şeyi helâl kabul eder, haram kıldığı şeyi de haram kabûl ederse Allah, o kimseyi cennete koyar. Ayrıca hepsine cehennem şart olmuş bulunan âliesinden on kişiye şefaatçi kılınır."(Tirmizî, Fedâilü'l-Kuran, 13; İbn Mâce, Mukaddime, 17.)

Bir başka hadiste ise şöyle denilmetedir:

“Günde iki yüz ayeti düşünerek okuyan birisi, kendi çevresindeki yedi kabire (ölen kimseye) şefaat edebilir.”(el-Burhan (Zerkeşi), c.1, s.462; Kenz-ul Ummal, c.1, s.477.)

Buna göre, Allah dilerse sadece akrabalarına değil diğer müminlere de şefaat etme hakkı verebilir. Önemli olan Kur'an'ı okumak, dinlemek, hafız olmak ve o Kur'an'a uygun olarak hayat sürmektir.

Dipnotlar:

1. Buhârî, Fedâilü'l-Kur'an, 17, 20; Müslim, Salâtü'l-Müsâfirîn, 243, 266-268.
2. Tirmizî, Fedâilü'l-Kur'an, 16; Dârimî, Fedâilü'l-Kur'an, 1.
3. Ahmed b. Hanbel, el-Müsned, II/341.
4. Ebû Dâvûd, Vitr, 20; Tirmizî, Fedâilü'l-Kur'an, 18; İbn Mâce, Edeb, 52; Ahmed b. Hanbel, age, II/192, 471 ve III/40.
5. Müslim, Salâtü'l-Müsâfirîn, 252.
6. Ebû Dâvûd, Vitr, 20; Tirmizî, Kıraat, 12; İbn Mâce, Mukaddime, 17.
7. Buhârî, Fedâilü'l-Kur'an, 31; Müslim, Salâtü'l-Müsâfirîn, 247-248.
8. Buhârî, Fedâilü'l-Kur'an, 21; Ebû Dâvûd, Vitr, 14; Tirmizî, Fedâilü'l-Kur'an, 15; İbn Mâce, Mukaddime, 16.
9. İbn Mâce, Mukaddime, 16; Ahmed b. Hanbel, age, III/127.
10. Müslim, Salâtü'l-Müsâfirîn, 244; Ebu Dâvûd, Vitr, 14; Tirmizî, Fedâilü'l-Kur'an, 13.
11. Tirmizî, Fedâilü'l-Kur'an, 13; İbn Mâce, Mukaddime, 17.
12. Buhârî, Ezan, 54; Müslim, Mesâcid, 289-291.

Selam ve dua ile...
Sorularla İslamiyet.


Şefaat Haktır ve İcma İle Sabittir


Abdulkadir Yılmaz

Tarih: 2013-02-04

Dinî bir terim olarak şefaat, umumiyetle “kıyamet gününde” kendilerine izin verilenlerin suçların bağışlanması talebinde bulunmaları veya azabı hak etmiş müminlerden cehenneme girmemeleri veya cehenneme girdikten sonra çıkarılıp cennete konulmaları için aracı olma mânâsında kullanılır. Türkçemizde bu anlamı karşılayan kelime “aracılıktır.” Aracılık sadece ahiret işlerinde değil dünya işlerinde de başa gelen, insan hayatının gerçeklerinden olan bir eylemdir. Bu anlamda dünya ve ahiret işlerinde iyi şeylere aracı olmayı İslam güzel görmüş, tasdik ve teşvik etmiştir. Kötü işlere aracılığı ise yasaklamıştır. Dünyadaki aracılığa benzer bir durumun ahirette de caiz olduğuna dair Ehl-i Sünnet uleması hem fikirdir. Bu konuda icma vardır. Mutezile ve Hariciyye mezhebinden âlimler bunu reddetmişlerdir. Şefaatin hak olduğuna dair hem yeter sayıda açık ayet hem de mütevatir derecesinde sahih hadis vardır. Ehl-i Sünnet’in karşısında olmayı bir marifet sayan bazı gruplar arasında “pirim” yapıp adamdan sayılan kişilik fukarası bazı ulema takımı, bunların reddi için adeta savaşsa da ayet ve hadisler o kadar açıktır ki bunu tartışmak ancak bir akıl ve idrak sorunu olabilir. Şefaati ve daha buna benzer birçok önemli konuyu Ehl-i Sünnet ulemasının görüşlerine rağmen inkâr etmeyi kendine iş edinmiş ve ancak böyle var olabilen ve bu konuda kendini doğrulamak için gerekirse hiç çekinmeden kolayca yalan söyleyebilen insanların etiketleri halkımızı aldatmamalı. İnternet ortamlarında dolaşan videolara bakın, birisi diyor ki: “Şefaat hakkında bırak sahih hadisi, bir tane uydurma hadis bile yoktur. Varsa getirin!” Tamam, getirirsem o kişi bozuk itikadından vazgeçecek mi? Eğer yüzü kızaracaksa uydurma değil en sahih olanından yani mütevatir hadislerden aşağıda sayacağım. Yalnız biliyorum ki bu gerçekleri duymak bu ön yargılı kişileri utandırmayacak, saplantılarından da vazgeçirmeyecektir. Ama hiç olmazsa halkımız bu insanlara karşı dikkatli olsun, bu insanları tanısın ve asla Ehl-i Sünnet’ten taviz vermesinler diye bu makaleyi yazmak gereği hissettim…

A) Şefaatle İlgili Hadisler

- Hz. Enes radiyallahu anh anlatıyor: “(Bir gün), ey Allah’ın Resûlü! Kıyamet günü bana şefaat edin!” dedim.

“İnşallah yapacağım!” buyurdular. Ben tekrar:

“Sizi nerede arayıp bulayım?” dedim.

“Beni ilk aradığın zaman Sırat üzerinde ara!” buyurdular.

“Size (orada) rastlayamazsam?” dedim.

“Mizan’ın yanında beni ara!” buyurdular.

“Orada da size rastlayamazsam?” dedim.

“Öyleyse beni Havz’ın yanında ara! Zira ben üç mevkinin dışına çıkmam!” buyurdular. (Tirmizi, Kıyamet 10)

- Hz. Ebu Hureyre radiyallahu anh anlatıyor: “Resûlullah aleyhissalatü vesselam buyurdular ki: “Her peygamberin müstecab (Allah’ın kabul edeceği) bir duası vardır. Her peygamber o duayı yapmada acele etti. Ben ise bu duamı Kıyamet gününde, ümmetime şefaat olarak kullanmak üzere sakladım (kullanmayı ahirete bıraktım). Ona inşaallah, ümmetimden şirk koşmadan ölenler nail olacaktır.” (Buhari, Da’avat 1, Tevhid 31; Müslim, İman 334; Muvatta, Kur’an 26; Tirmizi, Da’avat 141)

Hz. Cabir radiyallahu anh anlatıyor: “Resûlullah aleyhissalatü vesselam buyurdular ki: “Şefaatim, ümmetimden büyük günah sahipleri içindir.”

(Tirmizi, şu ziyadeyi kaydeder: Hz. Cabir radiyallahu anh dedi ki: “Kebair -büyük günah- ehli olmayanın şefaate ne ihtiyacı var!”)

(Tirmizi, Kıyamet 12; Ebu Davud, Sünnet 23; İbni Mace, zühd 37)

- Hz. Enes radiyallahu anh anlatıyor: Resûlullah aleyhissalatü vesselam buyurdular ki:

Kıyamet gününde, insanlar birbirlerine girecekler. Hz. Adem’e (aleyhisselam) gelip: “Evlatlarına şefaat et!” diye talepte bulunacaklar. O ise:

“Benim şefaat yetkim yok. Siz İbrahim’e (aleyhisselam) gidin! Çünkü o Halilullah’tır” diyecek. İnsanlar Hz. İbrahim’e gidecekler. Ancak o da:

“Ben yetkili değilim! Ancak Hz. İsa’ya gidin. Çünkü o Ruhullah’tır ve onun kelamıdır!” diyecek. Bunun üzerine ona gidecekler. O da:

“Ben buna yetkili değilim. Lakin Muhammed’e (aleyhissalatü vesselam) gidin!” diyecek. Böylece bana gelecekler. Ben onlara:

“Ben şefaate yetkiliyim!” diyeceğim. Rabbimin huzuruna çıkmak için izin talep edeceğim. Bana izin verilecek. Önünde durup Allah’ın ilham edeceği ve şu anda muktedir olamayacağım hamdlerle Allah’a medhü senada bulunacak, sonra da Rabbime secdeye kapanacağım. Rab Teala:

“Ey Muhammed, başını kaldır! Dilediğini söyle, söylediğine kulak verilecek. Ne arzu ediyorsan iste, talebin yerine getirilecektir! Şefaatte bulun, şefaatin kabul edilecektir!” buyuracak. Ben de:

“Ey Rabbim! Ümmetimi, ümmetimi istiyorum!” diyeceğim. Rab Teala: “(Çabuk onların yanına) git! Kimlerin kalbinde buğday veya arpa tanesi kadar iman varsa onları ateşten çıkar!” diyecek. Ben de gidip bunu yapacağım! Sonra Rabbime dönüp önceki hamdü senalarla hamd ve senalarda bulunacağım, secdeye kapanacağım. Bana, öncekinin aynısı söylenecek. Ben de: “Ey Rabbim! Ümmetim! Ümmetim!” diyeceğim. Bana yine:

“Git ve kimlerin kalbinde hardal tanesi kadar iman varsa onları da ateşten çıkar!” denilecek. Ben derhal gidip bunu da yapacak ve Rabbimin yanına döneceğim. Önceki yaptığım gibi yapacağım. Bana, evvelki gibi:

“Başını kaldır!” denilecek. Ben de kaldırıp:

“Ey Rabbim! Ümmetim! Ümmetim!” diyeceğim. Bana yine:

“Git ve kalbinde hardal danesinden daha az miktarda imanı olanları da ateşten çıkar!” denilecek. Ben gidip bunu da yapacağım. Sonra dördüncü sefer Rabbime dönecek, o hamdlerle hamdü senada bulunacağım, sonra secdeye kapanacağım. Bana: “Ey Muhammed! Başını kaldır ve (dilediğini) söyle, sana kulak verilecektir! Dile, talebin verilecektir! Şefaat et, şefaatin kabul edilecektir!” denilecek. Ben de: “Ey Rabbim! Bana La ilahe illallah diyenlere şefaat etmem için izin ver!” diyeceğim. Rab Teala:

“Bu hususta yetkin yok! (Bu hususta sana izin yok!) Lakin izzetim, celalim, kibriyam ve azametim hakkı için La ilahe illallah diyenleri de ateşten çıkaracağım!” buyuracak.” (Buhari, Tevhid 36, 19, 37, Tefsir, Bakara 1, Rikak 51; Müslim, İman 322)

- Yezid İbni Suheyb el-Fakir anlatıyor: “Haricilerin görüşlerinden biri içime işlemişti. Haccetmek, sonra da (propaganda yapmak üzere) insanların karşısına çıkmak arzusuyla, kalabalık bir grup içerisinde yola çıktık. Medine’ye uğradık. Orada Cabir İbni Abdullah radiyallahu anh, insanlara hadis rivayet ediyordu. Bir ara cehennemlikleri zikretti. Ben: Ey Resûlullah’ın arkadaşı! Sen ne konuşuyorsun? Hâlbuki Allah Teala Hazretleri: “(Ey Rabbim!) Ateşe kimi atarsan mutlaka onu rezil edersin...” (Âl-i İmrân, 3/192); “...Ateşten her çıkmak isteyişlerinde oraya geri çevrilirler...” (Secde, 32/20) buyurmaktadır dedim. Hz. Cabir:

“Sen Kur’an’ı okuyor musun?” dedi. Ben de:

“Evet!” dedim.

“Öyleyse onun evvelini oku! Çünkü o, küffar hakkındadır!” dedi ve sonra ilave etti:

“Sen, Allah’ın Muhammed aleyhissalatü vesselam’ı dirilteceği Makam- Mahmud’u işittin mi?”

“Evet!” dedim. Dedi ki:

“O, Muhammed aleyhissalatü vesselama mahsus Mahmud makamıdır. Allah Teala Hazretleri o makamın hatırına, cehennemden çıkaracaklarını çıkarır!”

(Hz. Cabir) sonra, Sırat köprüsünün konuluşunu ve üzerinden insanların geçişini tavsif etti. Biz:

“Bu ihtiyarın, aleyhissalatü vesselam hakkında yalan söyleyeceğini mi zannedersiniz?” dedik ve Haricilikten rücu ettik. Hayır! Vallahi bizden bir kişiden başka, Haricilikte kalan olmadı .” (Müslim, İman 320)

- Ebu Sa’id radiyallahu anh anlatıyor: Resûlullah aleyhissalatü vesselam buyurdular ki:

“Ümmetimden (alim, şehit, salih) bazıları var ki bir (çok kabilelere şamil bir) cemaate şefaat eder, bazıları var ki bir kabileye şefaat eder, bazıları var ki bir bölüğe şefaat eder, bazıları da tek bir ferde şefaat eder ve cennete girmelerini sağlar.” (Tirmizi, Kıyamet 11)

- Rezin şunu ilave etmiştir: “Şefaatim, ümmetimden büyük günah işleyenler içindir. Bir adamın ateşe atılması için emir verilir. Giderken, (dünyada) susadığı zaman su vermiş olduğu adama rastlar, onu tanır ve ona:

“Benim için şefaat etmeyecek misin?” der. Adam:

“Sen de kimsin?” diye sorunca:

“Ben sana falan falan gün su içirmedim mi?” der. Öbürü bunu tanır ve (Allah nezdinde) onun lehinde şefaatte bulunur. Adam da böylece geri çevrilir ve cennete gider.” (Tirmizi, Kıyamet 11)

- Yine Ebu Hureyre (radiyallahu anh) anlatıyor: Resûlullah’a (aleyhissalatü vesselam): “...Ümit edebilirsin, Rabbin seni bir Makam-ı Mahmud’a gönderecektir.” (İsra, 17/79) ayetinde zikredilen Makam-ı Mahmud’dan sual edildi. Resûlullah (aleyhissalatü vesselam): “Bu şefaat’tir” diye cevap verdi. (Tirmizi, Tefsir, İsra)

- İbni Ömer (radiyallahu anhuma) anlatıyor: Resûlullah (aleyhissalatü vesselam) buyurdular ki: “İnsanlar kıyamet günü cemaatler halinde olacak. Her ümmet kendi peygamberini takip edip; ‘Ey falan! Bize şefaat et, ey falan bize şefaat et!’ diyecek. Sonunda şefaat etme işi bana kalacak. İşte Makam-ı Mahmud budur.” (Buhari, Tefsir, Benu İsrail, 11, Zekat 52)

B) Şefaatle İlgili Ayetler ve Sınıflandırılması

Şefaat hakkında doğru düşünceye ulaşabilmek ve orta yolu bulabilmek için Kur’an’da geçen şefaatle ilgili ayetler iyi incelenmelidir. Bu inceleme yapılırsa görülecektir ki şefaatle ilgili ayetlerin üç kategoride değerlendirilmesi gerekir.

1- Putların şefaatini reddeden ayetler.

2- Allah’ın izniyle şefaatin olabileceğini belirten ayetler.

3- Kâfirlere şefaati kabul etmeyen ayetler.

1. Putların Şefaatini Reddeden Ayetler

O dönemde yaşayan müşrik toplumlar, Allah ile aralarına putları aracı koyup ibadet ediyor ve böylece aslında Allah’a ibadet ettiklerini söylüyorlardı. İşte bu ibadet şeklini yani putları aracı yaparak ibadet yapılmasını şiddetle eleştiren ayetler birinci kategorideki ayetlerdir.

“Yoksa onlar Allah’tan başka şefaatçiler mi edindiler. De ki: Hiçbir şeye güç yetiremez, akıl erdiremez olsalar da mı (onları şefaatçi/aracı edineceksiniz?)” (Zümer, 39/43)

Kur’an tevhid ilkesine çok önem vermiş, tevhidi bozacak her türlü inanç ve eylemi şiddetle yasaklamıştır. Bunun şirk olduğunu hatırlatmış ve zihinlerde güçlü ve sağlam bir tevhid akidesini yerleştirmeye önem vermiştir. Şu bir gerçek ki her konuda olduğu gibi şefaat konusunda da tevhid ilkesinden asla taviz verilmemelidir. Şefaate karşı çıkanlar bu ilkeye zarar gelecek düşüncesiyle itidali elden kaybederek tamamen şefaati yasaklamışlardır ki bu kraldan çok kralcı olmak demektir. Allahu Teala Kur’an’da böyle katı bir tutum sergilemiyor ama dikkatli olunması için uyarıyor.

2. Şefaatin Olacağını Gösteren Ayetler

İslam öncesi Arap toplumlarının inancında veya Ehl-i Kitab’ın inançları arasında da şefaat inancı vardı ama bu şefaat inancında Allah’ın izni gündem edilmiyor, böyle bir zorunluluktan bahsedilmiyordu. Şefaatçilere tanrılık vasfı yakıştırılıyor, bu konuda tam bir yetki veriliyordu. Bu düşüncelerin şeytani bir aldatmaca olduğunu, hiçbir doğruluk tarafının bulunmadığını ayetlerle Rabbimiz haber vermiş ve bu konuda sınırların aşılmasına müsaade etmemiştir. Ama şefaati tamamen reddetmemiş, yalanlamamış, bunun ancak Allah’ın izni ile gerçekleşebileceğini hatırlatmıştır.

“O’nun huzurunda, kendisine izin verdiğinden başkasının şefaati fayda vermez...” (Sebe, 34/23)

“O gün Rahmân’ın izin verdiği ve sözünden razı olduğunun dışındakilere şefaat fayda vermez.” (Tâ hâ, 20/109)

“Göklerde nice melek vardır ki onların şefaatleri; ancak Allah’ın izniyle, dilediği ve razı olduğu kimselere yarar sağlar.” (Necm, 53/26)

“...Onlar, Allah’ın rıza gösterdiğinden başkasına şefaat etmezler...” (Enbiya, 21/28)

3. İnkârcılar İçin Şefaatin Olmadığını Bildiren Ayetler

Şefaatle ilgili Kur’an ayetlerine ve hadis rivayetlerine bir bütün olarak baktığımızda, şefaatin her insan ve her suç için söz konusu olmadığını görürüz. Mesela Kur’an’da inkârcı zalimlerin şefaatten mahrum bırakılacağı açıkça ifade edilir. (Mü’min, 40/18) Bunun gibi bir ayette ‘büyük bir zulüm’ (Lokman, 31/13) olarak ele alınan şirkin (Nisa, 4/48) affın kapsamı dışında kaldığı vurgulanır.

Kur’an’ın şu ayeti inkârcılar için şefaatin geçerli olmayacağını bildirir: “Artık şefaatçilerin şefaati onlara fayda vermez.” (Müddessir, 74/48) Bu ayetiyle Kur’an, inkârcıların akıbetine dikkat çekmektedir. Buradaki muhatapların inkârcılar olduğu, müteakip ayetlerde tasrih edilmektedir:

“Böyle iken onlara ne oluyor da adeta aslandan ürküp kaçan yaban eşekleri gibi hâlâ bu öğütten (Kur’an’dan) yüz çeviriyorlar.” (Müddessir, 74/49, 50, 51)

Sadeddin Taftazanî, “Artık şefaatçilerin şefaati onlara fayda vermez.” ayetinin ifade tarzı üzerinde dikkatle durur ve şu önemli açıklamada bulunur: Bu cümlenin üslûbu ve ifade şekli esas itibariyle şefaatin var olduğunun delilidir. Aksi hâlde, onların hallerini kötülemek ve içinde bulundukları sıkıntılı durumun mahiyetini ortaya koymak için “Kâfirlere hiçbir şefaatçinin faydası olmaz.” demenin anlamı olmazdı. Bu gibi yerlerde kullanılan bu nevi ifadeler, sadece kâfirlere mahsus olan durumu işaret eder, onlarla beraber başkalarını da bu hükmün içine almaz. Yani burada kâfirlerle ilgili hükümden, ‘Onların dışındakilerin de (müminlerin de) şefaatçileri olmaz.’ mânâsı çıkmaz.(Taftazanî, Şerhu’l-Akâid, s. 149)

Nureddin es-Sabunî de aynı noktaya temas ederek şöyle der: Eğer şefaat müminlere de fayda vermeyecek olsaydı, kâfirlere hususi olarak dikkat çekmenin bir mânâsı olmazdı. (Sabunî, Maturîdiyye Akaidi, s. 165)

Bu çerçevede bir başka ayette ise şöyle buyrulur:

“Yaklaşan o gün hususunda onları uyar. (O gün) onlar dehşet içinde yutkunurlarken yürekleri ağızlarına gelmiştir. Zalimlerin (o gün) ne bir dostu ne de sözü dinlenir bir şefaatçisi vardır.” (Mü’min, 40/18) Açıktır ki bu ayette de söz konusu edilenler inkârcı zalimlerdir. Bu durumu gerek Kur’an’ın ‘Kâfirler ki onlar zalimlerin ta kendisidir.’ (Bakara, 2/254) ayetinden, gerekse ayetin siyak-sibakının (öncesi ve sonrasının) doğrudan onlarla ilgili olmasından anlamaktayız.

Şefaatle Alâkalı Yanlış Yorumlanan Ayetler

Kur’an-ı Kerim’de şefaatle ilgili birçok ayet vardır ki bunlar, şefaat izninin çıkmasından evvelki zaman dilimiyle alâkalıdır.

“Ey iman edenler! Hiçbir alış-verişin, hiçbir dostluğun ve hiçbir şefaatin olmadığı kıyamet günü gelmeden önce, size rızık verdiklerimizden Allah yolunda infak ediniz. Kâfirler ki onlar kendilerine bütünüyle yazık edenlerin (zalimlerin) ta kendisidir.” (Bakara, 2/254)

Hitabın ‘ey iman edenler’ diye başlamasının bir kısım zihinlerde yanlış algılamalara sebep olduğu görülmektedir. Dikkat edilirse bu ayet, ‘Kâfirler ki onlar kendilerine tümüyle yazık edenlerin (zalimlerin) ta kendileridirler.’ şeklinde bitmektedir. Hamdi Yazır bu ayetin yorumunda şöyle der: “O gün bütün dostlar birbirlerine düşman kesilecek, şefaat kapıları kapanacaktır. Bu felaketlerden ancak iman edip vazifesini yapan ve önceden korunan müttakîler müstesna olacaktır. Binaenaleyh böyle bir korunmayı elde etmek ve o felaketten uzak kalmak için müminler, o gün gelmeden evvel görevlerini eda etmeli; Allah namına infaklar yapmalı, seve seve zekâtlarını vermeli, kardeşlik bağlarını güçlendirerek ve cemiyetlerini tanzim ederek hazırlanmalı, uyumayıp uyanık bulunmalıdırlar. Kâfirler gibi Allah’ın emirlerine muhalefet edip de kendilerine yazık etmemelidirler.” (Yazır, Hak Dini Kur’an Dili, II, 848)

Şu halde ‘Bu ibareler, şefaati müminler açısından imkansız kılmaktadır.’ denemez. Zira bu ifadelerle, inkârcıların hesap günü içine düştükleri acınacak duruma müminlerin de düşmemeleri için infak gibi dinin amelî esaslarının gereğini yerine getirmelerine dikkat çekilmektedir. Bir diğer ifadeyle, bu minvalde nazil olan ayetlerle herhangi bir iltimasa ve yanlışlığa meydan vermeksizin amellerin karşılıklarının sahiplerine olduğu gibi bildirileceği zorlu hesap gününde, müminlere, başkasının yardımına bel bağlamadan, dünyada iken elinden geldiğince hayırlı ameller işlemesi öğüdü verilmektedir.

“...İman eden kullarıma söyle, kendisinde ne alış-veriş ne de dostluk bulunmayan bir gün gelmeden önce, namazı ikame etsinler ve kendilerine verdiğimiz rızıklardan açık veya gizli infakta bulunsunlar.” (İbrahim, 14/31)

İbni Kesir’in de tefsirinde önemle belirtmiş olduğu üzere, burada vurgulanan mâna şudur:

“O gün kişiye, Allah’a kâfir olarak varması durumunda, ne bir kimsenin dostluğu ne de şefaati/aracılığı fayda verir.” (İbn Kesir, Tefsiru’l-Kur’ani’l-Azim) Zira inkârcı şahıs, kendisine önceden tanınan alış-veriş yapma ve dostluk kurma imkânını değerlendirmediği için o gün bu durumdan mahrum kalacaktır. Çünkü o gün, inkârcının, kendisini kurtarmaya yarayacak yeni bir amel ve dostluğa fırsat bulamayacağı bir gündür. Kısaca, bu ve benzeri ayetlerde, müminlere, inkârcıların maruz kalacakları çaresizlik ve sahipsizlik gibi bir akıbetten korunmaları için, imanlarının gereği olan amelleri takdim etmeleri lüzumu hatırlatılmış olmaktadır.

Hâsılı, doğrudan veya dolaylı olarak bu minvalde Kur’an’da yer alan pek çok ayet söz konusudur ki bütünü, inkârcıların akıbetlerinin ele alındığı yerlerde zikredilmiştir. Bu da gösteriyor ki bu ibarelerden hareketle şefaatin olamayacağı gibi bir sonuca gidilemez. Ne var ki ilgili ayetler bir bütün olarak ele alınmadığında ve bu konudaki onca sahih hadis inkar edilip görmezden gelindiğinde, müminlere şefaatin olmayacağı düşüncesine -ne yazık ki- düşmek mümkündür.


.


Bugün 223 ziyaretçi (494 klik) kişi burdaydı!


Bu web sitesi ücretsiz olarak Bedava-Sitem.com ile oluşturulmuştur. Siz de kendi web sitenizi kurmak ister misiniz?
Ücretsiz kaydol