İMAN KAVRAMI VE ESASLARI

İslam dininde yüce Allah'a,meleklere,Allah'ın kitaplarına,peygamberlerine,ahiret gününe,kaza ve kadere iman etmek esastır.Bunları bilip kabullenmek imanın temel şartıdır.Onun içindir ki İman'ın şartı altıdır denilir.Bu şartlar Müslümanlıkta kesinlikle mevcut esaslardır.Bunlara inanılması zorunlu din ilkeleri denir.Bunlara inanmak mecburiyeti vardır.Bunları doğrulamadıkça iman gerçekleşmez. Bunlardan herhangi birini inkar etmek -Allah korusun- insanı hemen dinden çıkarır.Biz bu imanımızı " Amentü billahi...." sözlerini okumakla daimi açıklıyor ve isbat ediyoruz.Bu sözleri okuyan şöyle demiş olur:

 

"Ben yüce Allah'a,O'nun meleklerine,O'nun kitaplarına,O'nun Peygamberlerine,ahiret gününe, kaderin (iyi ve kötü herşeyin yaratılışı) Allah'tan olduğuna inandım.Öldükten sonra dirilip mahşerde (hesap yerinde) toplanmak haktır ve gerçektir.Şahitlik ederim ki Allah'tan başka ilah yoktur ve yine şahitlik ederim ki Hazreti Muhammed (s.a.v) O'nun kulu ve peygamberidir."

 

İman kelimesi;inanmak,güven vadetmek,emniyetini temin etmek ya da emin güvenilir ve sağlam olmak manalarına gelir.Peygamber Efendimizin (s.a.v) Yüce Allah'tan getirdiği kat'i olarak bilinen hükümlerde O'nu tasdik etmek,haber verdiği şeyleri tereddütsüz kabul etmek,bunların gerçek ve doğru olduğuna kalben inanmak demektir.Vicdani itiraf ve kalbi iz'anda bulunmak demektir.

 

Peygamber Efendimiz (s.a.v) iman edilmesi gereken hususları: Allah'a,meleklerine,kitaplarına,peygamberlerine,ahiret gününe ve kadere iman olmak üzere altı esas içinde özetlemiştir.Cibril hadisi olarak bilinen bu nebevi beyanında iman,İslam ve ihsan kavramlarıyla birlikte ele alınır.Burada birbiri ardınca zikredilen üç kavramın sonuncu olan ihsan, "Allah'ı görüyor gibi kulluk yapma" şuuru olarak belirtilir.Bu bie şu gerçeği işaret etmektedir. İnsanın böyle bir şuur ufkunu yakalayabilmesi için,ilk önce düşünce ve tasavvurlarını esaslarını dinin belirlediği sağlam bir imana bina etmesi gerekir.Bu imanını da -namaz,infak,oruç gibi- islamın ameli/pratik değerleriyle perçinlenmeli ve derinleştirmelidir.

 

Söz gelimi dilsizin imanı geçerli olduğu gibi,küfre/inkara zorlanan kişinin hayati tehlike karşısında dil ile inkar etmese de yine imanı sahihtir."Kalbi imanla dolu olarak mutmain iken,dini inkar etmeye mecbur bırakılıp da yalnız dilleriyle inkar sözünü söyleyenler hariç,kim imanından sonra Allah'ı inkar ederek gönlünü inkara açarsa,göğsüne küfrü yerleştirirse,onlara Allah tarafından bir gazap,hem de müthiş bir azap vardır (Nahl Süresi'106)"

 

Kureyş müşrikleri,Yasir ile ailesini dinden dönmeye zorladılar.Kabul etmeyince Yasir ile Sümeyye'yi develerle parçalattılar.Babası ile annesinin bu durumunu gören Ammar (r.a) dili ile onların istedikleri sözü söyledi.Peygamberimiz(s.a.v),onun ruhsatı (izni) kullandığını bildirdi.Ayet bu ruhsatı beyan buyurmak üzere indirilmiştir.

 

Allah (c.c) iradesini kullanarak imana talip olmayanın kalbine imanı zorla koymaz.Hemen şunu da ifade edelim: Allah'ın bildiğimiz bilemediğimiz bir çok hikmetine binaen cebri lütfuyla hidayet ettikleri bunun dışındadır.Cenab-ı Hakk'ın insana iman ve hidayet nasip etmesi,kişinin bu hususta göstereceği gayrete bağlıdır.Nitekim Ehl-i Sünnet alimlerinin bu açıdan "imanla alakalı yapmış oldukları izahları şu şekilde özetleyebiliriz: İman;kulun cüz'i iradesini sarf ettikten sonra,onun kalbinde Cenab-ı Hakk'ın yaktığı/yarattığı bir nurdur".



.

İMANIN GEÇERLİ OLMASININ ŞARTLARI NELERDİR ?

İmanın geçerli olabilmesi ve sahibini ahirette kurtuluşa erdirebilmesi için şu şartları taşıması gerekir;

1-) İmanda Şüphe Olmamalıdır = İman şüphe kabul etmez.İnanılması gereken şeylerin tamamına şeksiz şüphesiz ve kesin olarak iman edilmesi gerekir.Şüphe ile iman bağdaşmaz.Birisi varsa diğeri yoktur.Yüce Allah Hucurat süresinin 15. ayetinde müminleri,şüphe etmeyen kimseler olarak tanımlamaktadır:'Müminler ancak o kimselerdir ki Allah'ı ve resulünü tasdik eder ve sonra da hiçbir şüpheye düşmezler, Allah yolunda mallarıyla, canlarıyla mücahede ederler. İşte imanına bağlı, gerçek müminler bunlardır'..

Yunus süresinin 94. ayetinde ise;

'Eğer, faraza, sana indirdiğimiz hususlardan herhangi birinde şüphe edersen, senden önce kitap okuyanlara sor. Celalim hakkı için, sana Rabbin tarafından gerçek gelmiştir, bunda en ufak bir tereddüdün olmasın'..

İman etmiş olabilmek için ilk başta kalpten şüpheyi atmak şart olduğu gibi,imanın bekası ve devamı için de şüpheden uzak olması şarttır.İman esasları ile ilgili olarak 'bunlar doğru mu,değil mi?,aslı var mı yok mu?' diye şüphe etmek kesin bir şekilde kalbin huzur ve sükun içinde tasdik etmesi anlamında olan iman ile ters düşer.

İmanda kesinliği ifade etmek,şek ve şüpheyi gidermek için Kur'an'da 'ikan' kavramı kullanılmıştır.'İkan',şek ve şüpheden uzak ve kesin olarak inanmak demektir.Şek ve şüphe içinde olan kimsenin kalbine iman yerleşmemiştir.

2-) İman Edilecek Şeylerin Hepsine İnanmalıdır = İman edilecek şeylerin bir kısmına inanıp bir kısmına inanmayan kimsenin imanı geçerli değildir. Çünkü 'iman',iman esaslarının hepsine inanmayı gerektirir.Küfür için iman edilecek şeylerin hiçbirine inanmamak şart değildir.Bir tanesine bile inanmamak küfürdür.

Nisa süresinin 150 ve 151 ayetlerinde peygamberlerden bir kısmına iman edip bir kısmına iman etmeyenlerin 'gerçekten kafir' oldukları belirtilmektedir Bu bağlanda yüce Allah şöyle buyurmuştur:

'O kimseler ki ne Allah'ı tanırlar ne resullerini, ve o kimseler ki Allah'ı tanıdığını iddia edip resullerini tanımayarak, Allah ile elçilerini birbirinden ayırmak isterler. Ve o kimseler ki "resullerin bazısına iman ederiz, bazısını reddederiz" derler, ve böylece iman ile küfür arasında bir yol tutmak isterler ,İşte bunlar gerçek kâfirlerin ta kendileridir. Biz de kâfirler için zelil ve perişan eden bir ceza hazırladık'

Al-i İmran Süresinin 119. ayeti celilesinde Allah müminlere;

'İşte siz o kimselersiniz ki o düşmanlarınızı seversiniz, Halbuki siz bütün kitaplara iman ettiğiniz .....'

Yine aynı süresinin 7. ayet-i celilesinde ise;

'İlimde ileri gidenler: "Biz ona olduğu gibi inandık. Hepsi de Rabbimizin katından gelmiştir" derler'

Yüce Allah

'Yoksa siz kitabın bir kısmına inanıp bir kısmını inkar mı ediyorsunuz  (Bakara'85)' diyerek Yahudileri kınamış ve böyle yapanların cezasının dünyada rezillik,ahirette ise şiddetli azap olduğunu bildirmiştir.

Kur'an'a baştan sona,bütün süre,ayet,hüküm,emir ve yasak,helal ve haramlarının tamamına inanmak,hak ve doğru olduğunu tasdik etmek mümin olmak için şarttır.Kur'an'ın bir hükmüne,bir farz veya yasağına,bir ayetine inanmayan veya uygulanmasını,geçerliliğini kabul etmeyen kimse iman sahibi olamaz

3-) Yeis Halinden Önce İman Etmelidir = İmanın dünyada özgür iradeye dayalı bir tercih olması,baskı,tehdit veya dünya hayatından ümit kesme (ye's) durumunda gerçeklemiş olmaması gerekir.Daha önce mümin olmayan bir kimsenin,hayattan ümidini kestiği son nefesinde uğrayacağı azabı fark edip 'iman ettim' demesi halinde,onun bu imanı geçerli olmaz.

Dolayısıyla hayattan ümidi kesip ölümle karşı karşıya gelmeden ve ilahi azapla karşılaşmadan önce,dünyada itaat ve isyan imkanı varken iman edilmesi gerekir.İlahi azabın geldiğini görünce,yaşamanın mümkün olmadığını anlayıp can boğaza gelince yapılan imanın geçerliliği yoktur.

Bunun Kur'an'da birçok delili vardır.Şu örnekleri zikredebiliriz:Askerleri ile birlikte Musa (a.s) ve ona iman edenleri takibe koyulan Firavun,Kızıldeniz de boğulmak üzere iken 'iman ettim,ben de Müslümanlardanım' demiş,fakat imanı kabul olmamıştır.Yüce Allah bu hususu Yunuz süresinin 90 ve 91 ayetlerinde şöyle bildirmektedir;

'Derken, İsrailoğullarını denizden geçirdik. Hemen Firavun, askerleriyle beraber zulmederek ve saldırarak peşlerine düştü. Nihayet boğulmak üzere iken: "İman ettim. İsrailoğullarının inandığı İlahtan başka tanrı yokmuş. Ben de müslümanlardanım" dedi. "Şimdi mi? Halbuki bundan önce isyan etmiştin, bozgunculardan olmuştun"! '

Firavun'un imanı kabule şayan olmamıştır.Çünkü ilahi azabı görmüş,ölümden başka seçeneği ve yaşama imkanı kalmadığı bir zamanda iman etmeye kalkmıştır.

Şu ayetlerde son nefeste yapılan imanın geçerli olmadığını ifade etmektedir;

'Onlar Bizim azabımızın şiddetini görür görmez "Allah'ın birliğine iman ettik, ona şerik saydığımız putları da red ve inkâr ettik" dediler. Fakat şiddetimizi gördüklerinde iman etmeleri kendilerine fayda sağlamadı....(Mü'min'84-85)'

'Onlar imana gelmek için ne bekliyorlar? Meleklerin inmesini mi? Rabbinin imha eden azabının veya Rabbinin kıyamet alâmetlerinden birinin gelmesini mi? Rabbinin alâmetlerinden biri geldiği gün, daha önce iman etmeyen yahut imanıyla hayır kazanmayan hiçbir kimseye o günkü imanı asla fayda vermez. De ki: "Bekleyin, biz de beklemekteyiz. (En'am'155)"

İlahi azap ile karşılaşıp son nefese gelince iman kabul olmadığı gibi tövbe de kabul olmaz;

'Allah'ın kabulünü vaad buyurduğu tövbe, kötülüğü ancak cahillik sebebiyle işleyip, sonra da çabucak vazgeçerek günahtan dönüş yapacak olanların tövbesidir. İşte Allah'ın, tövbelerini kabul edeceği kimseler bunlardır. Allah alîm ve hakîmdir (herkesin içini dışını hakkıyla bilir, tam hüküm ve hikmet sahibidir) Yoksa makbul tövbe, kötülükleri yapıp edip de sonra kendilerinden birine ölüm gelip çattığında: "İşte ben şimdi tövbe ettim" diyenlerin tövbesi değil. Kâfir olarak ölen kimselerin tövbesi de değil. İşte öylesi kimselere, çok acı veren bir azap hazırladık (Nisa'17-18)'

4-) İmana Şirk Karıştırmamalıdır = Allah katında imanın makbul olması için insanın tevhit üzere bulunması gerekir.İmanına şirk karıştıran kimsenin imanı geçerli değildir.Böyle bir kimse hidayete ermiş sayılmaz.Yüce AllahEn'am süresinin 82 ayetinde şöyle buyurmaktadır;

'İman edip imanlarına zulüm bulaştırmayanlar var ya, işte korkudan emin olma onların hakkıdır, doğru yolda olanlar da onlardır'

Allah'a zatında,sıfatlarında,Rab ve ilah oluşunda ortak koşan kimsenin imanı geçerli değildir.Böyle bir kimse mümin değil müşriktir.

'Yüzünü hanif (Allah'ı birleyen) olarak dine çevir,sakın (Allah'a) şirk koşanlardan olma (Yunus'105)' buyuran Allah,imanlarına şirk karıştırarak  iman edenleri kınamaktadır.

5-) İman Esasları Kalp İle Tasdik Edilmelidir = İmanın geçerli olabilmesi için bir insanın sadece dili ile iman ettiğini söylemesi yeterli değildir.İman esaslarının tamamına kalbi ile tasdik etmesi gerekir.Çünkü imanın yeri kalptir.

Bakara süresinin 8. ayetinde 'Allah'a ve ahiret gününe iman ettik' dedikleri halde bazı insanların mümin olmadıkları bildirilmektedir.Çünkü sadece dili ile 'iman ettim' demek mümin olmak için kafi değildir.Kalp ile de iman edilmesi gerekir.Maide süresinin 41. ayetinde bu husus,şöyle ifade edilmektedir;

'Ey Peygamber! Kalpleri iman etmediği halde ağızlarıyla "iman ettik" diyen münafıklarla, Yahudilerden kâfirlikte yarışanlar seni üzmesin '

Peygamberimiz (s.a.v)'in yanına girip inanmadıkları halde iman ettiklerini söyleyen bir grup Yahudi ile ilgili olarak;

'Sizin yanınıza geldikleri zaman: "Biz mü'miniz" derler. Halbuki gerçekte onlar kâfir olarak girmişler, yine kâfir olarak çıkmışlardır (Maide'61)'

Kalbi ile iman etmediği halde sadece dili ile iman ettiğini söylemek,münafıklıktır.Nitekim Bakara süresinin 14. ayetinde münafıklarla ilgili olarak;

'Bunlar iman edenlerle karşılaştıkları vakit "Biz de müminiz" derler. Fakat şeytanlarıyla başbaşa kaldıklarında da: "Emin olun biz sizinle beraberiz, biz onlarla alay ediyoruz" derler' denilmiştir.

Bir kıtlık yılında Medine'ye gelip iman ettiklerini söyleyen ve sadaka isteyen Beni Esad kabilesinin bedebileri ile ilgili olarak;

'Bedeviler "iman ettik" dediler. De ki: "Siz iman etmediniz, lâkin "İslâm olduk, size inkıyad ettik" deyiniz. Zira iman henüz kalplerinize girmiş değildir (Hucurat'14)'

İmanın yeri kalp olduğu gibi,şüphenin ve inkarın yeri de kalptir.

'Sizin ilahınız bir tek ilahtır.Ahirete iman etmeyenlerin kalpleri bunu inkar etmekte,kendileri de büyüklük taslamaktadırlar (Nahl'22)'

Kalpten gelmeyen,zorlama sonucu dil ile ifade edilen 'inkar' sözü,insanın imanını yok etmez.Nahl süresinin 106. ayetinde bu husus açıkça ifade edilmektedir;

'Kalbi imanla dolu olarak mutmain iken, dini inkâr etmeye mecbur bırakılıp da yalnız dilleriyle inkâr sözünü söyleyenler hariç, kim imanından sonra Allah'ı inkâr ederek gönlünü inkâra açar, göğsüne küfrü yerleştirirse, onlara Allah tarafından bir gazap, hem de müthiş bir azap vardır'

Ayet,gönülden inkar edenlere azap olduğunu bildirmekte,kalbi imanla huzur bulmuş,baskı sonucu inkar sözünü söylemiş olanları bundan hariç tutmaktadır.Kalpten gelmeyen ve yanılarak yapılan şeylerin günahı yoktur.

'Yanılarak yaptığınız şeyde size bir günah yoktur.Fakat kalplerinizin bile bile yaptığı şeyde günah vardır (Ahzab'5)'

Kalpte olanı ancak Allah bilir.Kalbi ile inanmadığı halde dili ile inandığını söyleyen kimseye 'mümin değil' diyemeyiz.Dili ile 'müminim' diyen insana, kalbi ile inanmış mı inanmamış mı bunu bilemeyiz.Bu sebeple 'müminim' diyen insana açık gösterge yoksa 'sen mümin değilsin' denilemez

Bir savaş esnasında selam verdiği ve 'la ilahe illallah' dediği halde bunu kendini korumak için söylediğini zanneden ve ganimete heves ederek  bir insanı öldüren,Peygamberimiz'in (s.a.v) kızmasına ve Nisa süresinin 94. ayetinin inmesine sebep olan sahabe ile ilgili olarak yüce Allah  şöyle buyurmaktadır;'Ey müminler' Allah yolunda savaşa çıktığınız zaman iyi anlayın,dinleyin.Size selam verene,dünya hayatının geçici menfaatini gözeterek sen mümin değilsin' demeyin.

6-) Dini Hükümler Alay Konusu Yapılmamalıdır = Bir insan dini hükümleri beğenmez,küçümser ve alaya alırsa iman etmiş sayılmaz.

Dini bir hükmü alay konusu yapan kimse nmümin olamaz.Şu ayetler bunu açıkça ifade etmektedir.:'Allah size Kur'an da 'Allah'ın ayetlerini inkar edildiğini ve onlarla alay edildiğini işittiğiniz zaman,başka bir söze geçmedikleri müddetçe,onlarla oturmayın,aksi halde siz de onlar gibi olursunuz (Nisa'140)' diye hüküm indirmiştir.

'De ki: "İşleri yönünden âhirette en büyük kayba uğrayanların kimler olduklarını bildireyim mi?  Onlar o kimselerdir ki dünya hayatında yaptıkları işlerin karşılıkları hep boşa gidecektir. Halbuki kendilerinin güzel güzel işler yaptıklarını sanırlar."  İşte onlar Rab'lerinin âyetlerini ve O'na kavuşmayı inkâr etmiş, bu yüzden de yaptıkları iyi işler boşa gitmiştir. Tartılacak şeyleri kalmadığından kıyamet günü onlar için artık tartı âleti koymayacağız.  İşte kâfir olmaları, âyetlerimle ve kendilerine yapılan uyarılarla alay etmeleri sebebiyle, şu cehennem onların cezası olarak hazırlanmıştır (Kehf'103...106)'

Ayetlerde inkar edenler ile alaya alanlar aynı kategoride zikredilmiştir.Bir ayeti inkar ile onu küçümsemek ve alaya almak aynı anlamı ifade eder.Bu yüzden mümin olabilmek için dini hiçbir hüküm küçümsenmemeli ve alay konusu yapılmamalıdır.

Allah ve ;Peygamberin hükmüne razı olmayanlar iman etmiş sayılmazlar.

'Hayır, hayır! Senin Rabbin hakkı için, onlar aralarında ihtilaf ettikleri meselelerde seni hakem kılıp, sonra da verdiğin hükümden ötürü içlerinde hiçbir sıkıntı duymaksızın sana tam bir teslimiyetle bağlanmadıkça iman etmiş olmazlar (Nisa'65)'

Mümin;Allah'a ve Peygamberine iman ettiği gibi,onların koyduğu hükümleri de kabul eder.

'Haklarında hüküm verilmek üzere Allah'a ve Resulüne dâvet edilen müminlerin söyledikleri tek söz: "Hay hay! Başüstüne!" demek olmuştur. İşte felaha erenler onlar olacaklardır (Nur'51)'

Allah ve Resulü bir konuda bir hüküm verdikten sınra artık müminin onu kabulden başka bir seçeneği yoktur:

'Allah ve Resulü herhangi bir meselede hüküm bildirdikten sonra, hiçbir erkek veya kadın müminin, o konuda başka bir tercihte bulunma hakları yoktur. Kim Allah'a ve elçisine isyan ederse besbelli bir sapıklığa düşmüş olur (Ahzab'36)'

İman sadece felsefi bir kanaatten ibaret değildir.İman;kişiye özel,aile ve toplum hayatında birtakım görev ve sorumluluklar yükler.Mümin bu görevleri yerine getirmek,emir ve yasaklara riayet etmekle yükümlüdür.Bu yükümlülüğünü yerine getirirse Allah'ın rızasını ve cennetini kazanır.Aksine getirmeyecek olursa da Allah'ın öfkesine maruz kalır..

ALLAH'A İMANIN ANLAM VE ÖNEMİ

Kainatı yaratan,idare eden ve kendisine ibadet edilen tek ve en yüce varlık olan Allah'a iman,iman esaslarının birincisi ve temelidir.Bütün ilahi dinlerde Allah'ın varlığı ve birliği en önemli inanç esası olmuştur.Çünkü bütün esaslar Allah'a imana ve O'nun birliği esasına dayanmaktadır.Yüce Allah'a iman etmenin anlamı ; O'nun var ve bir olduğuna,yüce ve aşkın sıfatlara/vasıflara sahip olduğuna, eksikliği ve noksanlığı çağrıştıran,her bir niteleme ve benzetmeden uzak bulunduğuna inanmaktır.

 

Yüce Allah'ın bilinmesi yaratılışımızın hedefi ve fıtratımızın gayesidir."O halde sen batıl dinlerden uzaklaşarak yüzünü ve özünü hak din olan İslam'a yönelt.Yani Allah'ın insanları yaratmasında esas kıldığı o fıtrata uygun hareket et. Allah 'ın bu hilkatini kimse değiştiremez.İşte dosdoğru din budur. Fakat insanların ekserisi bunu bilmezler anlamazlar (Rum Süresi'30)"

 

İnsan kendisini yaratan Rabbini tanımak,ona iman ve ibadet etmek için yaratılmıştır.Ayette bu hususa şöyle dikkat çekilmiştir: "Ben cinleri ve insanları sırf Beni mabud tanıyıp yalnız Bana ibadet ve kulluk etsinler diye yarattım(Zariyat Süresi'56)"
 

Burada Allah,Allah'tan başka nesneleri şerik sayan insanları ve cinleri uyararak "Ben onları başkalarına kulluk etsinler diye değil,Bana ibadet etsinler diye yarattım" buyuruyor.Bütün kainatı yarattığı halde onlardans adece ikisinin ele alınmasının sebebi şudur : Kainattaki bütün varlıklar Allah'a itaat ve ibadet içindedirler.Fakat irade ve tercih hakkı insanlarla cinlere verilmiştir.

Yüce Allah buyuruyor ki;
Biz yeryüzünü bir döşek, dağları da birer kazık yapmadık mı? ---Sizi çifter çifter yarattık.
Uykunuzu bir dinlenme kıldık.
Geceyi bir örtü yaptık.
Gündüzü de çalışıp kazanma zamanı kıldık.
Üstünüzde yedi kat sağlam göğü bina ettik-
(Orada) alev alev yanan bir kandil yarattık.
Size tohumlar, bitkiler, (ağaçları) sarmaş dolaş olmuş bağlar bahçeler yetiştirmek için üstüste yığılıp sıkışan bulutlardan şarıl şarıl akan sular indirdik---(Nebe Süresi Ayet=6....16)

Yüce Allah buyuruyor ki;
Şüphesiz göklerin ve yerin yaratılmasında, gece ile gündüzün birbiri peşinden gelmesinde, insanlara fayda veren şeylerle yüklü olarak denizde yüzüp giden gemilerde, Allah'ın gökten indirip de ölü haldeki toprağı canlandırdığı suda, yeryüzünde her çeşit canlıyı yaymasında, rüzgârları ve yer ile gök arasında emre hazır bekleyen bulutları yönlendirmesinde düşünen bir toplum için (Allah'ın varlığını ve birliğini isbatlayan) birçok deliller vardır. (Bakara Süresi Ayet=164)

Yüce Allah buyuruyor ki;
Söyleyin öyleyse, (rahimlere) döktüğünüz meni nedir?
Onu siz mi yaratıyorsunuz yoksa yaratan biz miyiz?
Aranızda ölümü takdir eden biziz. Ve biz, önüne geçilebileceklerden değiliz
Böylece sizin yerinize benzerlerinizi getirelim ve sizi bilmediğiniz bir âlemde tekrar var edelim diye (ölümü takdir ettik).
Andolsun, ilk yaratılışı bildiniz. Düşünüp ibret almanız gerekmez mi?
Şimdi bana, ektiğinizi haber verin.
Onu siz mi bitiriyorsunuz, yoksa bitiren biz miyiz?
Dileseydik onu kuru bir çöp yapardık da şaşar kalırdınız.
Doğrusu borç altına girdik.
Daha doğrusu, biz yoksul kaldık>> (derdiniz).
Ya içtiğiniz suya ne dersiniz?
Buluttan onu siz mi indirdiniz, yoksa indiren biz miyiz?
Dileseydik onu tuzlu yapardık. Şükretmeniz gerekmez mi?
Söyleyin şimdi bana, tutuşturmakta olduğunuz ateşi, 
Onun ağacını siz mi yarattınız, yoksa yaratan biz miyiz?
Biz onu çölde, yolda bulunanlar ve muhtaçlar için hem bir ders, hem de istifade vesilesi kıldık.(Vakia Süresi Ayet=58...73)

Ancak akıl sahibi olan kimse,bu ayetlerdeki manaları düşünüp,yer ve göklerin acaip yaratılışını, bütün hayvan ve bitkilerin düzenli varlığını göz önüne getirirse,bu eksiksiz düzenin kendiliğinden olamayacağından,bunları yaratıp yöneten bir varlığın gerekli olmasından asla şüphe etmez.İnsanın bizzat yaratılış özelliğinde,bütün bu varlıkların,bir yaratıcının emrinde olduklarını tereddütsüz şahitlik eder

 

Yüce Allah peygamberleri de,insanların Yüce Allah'ı tek olarak bilmeye davet etmek için göndermiştir.Yoksa bizim için ayrı,alem içinde ayrı bir tanrı var demeye değil.Zira insanın gerek doğuşunda ve gerekse yaşamında Allah'ı bir olarak bilmesi tabii özelliği gereğidir.Bunun için;

 

Yüce Allah buyuruyor ki;

"Eğer onlara "Yer ve gökleri kim yarattı" diye sorarsan,

"Elbette Allah derler"(Lokman Süresi'25)"



.

ALLAH'IN VARLIĞININ DELİLLERİ

O'nun varlığı delil gerektirmeyecek kadar açıktır.Ne var ki, varlığı her şeyden açık olan O yüce Yaratıcı,Zatı itibariyle gözlerin bizzatihi göremeyeceği,idrak edemeyeceği kadar da yüce ve eşsiz bir Varlık'tır.Bu itibarla Yüce Yaratıcı kendisini bize Zatı'yla değil,yaratmış olduğu eserler ve göndermiş olduğu rehberlerle tanıtmak istemektedir..O'nu bize anlatan veya bizi O'na götüren deliller sayısızdır.Bu delillerin en büyükleri şunlardır:

 

1-)KAİNAT:==))Muhteşem bir sanat eseri olan kainat,insandaki akli ve hissi bütün duyguları fazlasıyla uyaracak inceliklere,güzelliklere ve sırlara sahiptir.Bu alemde,görebilen gözler için her şey,şüpheye yer bırakmayacak şekilde O'nun varlığını haykırmaktadır.Nitekim;

 

Yüce Allah şöyle buyurmaktadır:

"Gökleri ve yeri var eden Allah hakkında şüphe mi olur ? (İbrahim Süresi'10)".

 

Yüce Allah için bir başlangıç bulunmadığını,yani varlığının evvelinin bulunmadığını,fakat O'ndan başka ölü-diri geri kalan her şeyin başlangıcı olduğunu bilmektir.

Bunun delili şudur;
Kainatı yaratan güç,sonradan meydana gelmiş olsa.O'nun da bir yaratıcıya ihtiyacı vardır.Onu yaratanda sonradan meydana gelmiş olsa onuda yaratan birinin bulunması gerekir ve böylece devam eder gider.Böyle uzayıp giden bir zincirlemeden,sonradan oluşan hiç bir şey meydana gelmez.Zira başlangıcı olmayan sonradan meydana gelen şeylerin bulunması,yeni bir şeyin meydana gelmesine engeldir.Çünkü eskisi sona ermeden,yenisi meydana gelemez.Veya bu zincirleme,öncesi olmayan bir yaratıcı son bulur ki,zaten bizim aradığımızda O'dur.Biz O'na var olan her şeyin yaratıcısı,başlangıcı,meydana getiricisi deriz.Bu,her şeyi yoktan var etmek demektir.

 

İnkara şartlanmamış her bir akıl,kainatın göz kamaştıran mimarisi ve baş döndüren düzenli işleyişinden hareketle , kainattan objektif veriler elde edilebilir ve onu adeta bir kitap gibi sayfa sayfa okuyabilir.

 

Yüce Allah'ın ezeli olduğunu bilmek gibi,ebedi olduğunu,yani sonu olmadığını kabul etmektir.İlk, son,açık ve gizli olan O'dur.Hem öncesiz hem de sonsuzdur.Zira ezeli olduğu kesin olan bir şeyin son bulması imkansızdır.

Bunun delili şudur;
Kadim (öncesizliğin) yok olması iki şekilde düşünülebilir;
a-)Kendiliğinden Yok Olmak
b-)Başka Bir şeyin Etkisi İle Yok olmak

a:==>>Kendiliğinden yok olması düşünülemez.Zira devamı kendiliğinden olan bir şeyin, kendiliğinden yok olması mümkün olsaydı,yokluğu düşünülen bir şeyinde kendiliğinden var olması gerekirdi.Oysa bu imkansızıdır.Bunun için var olmak bir sebebe muhtaç olduğu gibi,var olan bir şeyin yok olması da yine bir sebebe muhtaçtır

b:==>>Başka bir şeyin etkisi ile kadim (öncesiz) in yok olması imkansızdır.Zira o etken,kadim (öncesiz),yada sonradan meydana gelmedir.Kadim (öncesiz) olmasına imkan yoktur.Zira onu yok etmesi gereken güç,onun karşıtıdır.İki karşıt ezelde beraber bulunamaz;biri diğerini yok eder.O halde kadimi (öncesizi) yok edecek olan karşıtı kadim değildir. Sonradan meydana gelen şey olmasına da imkan yoktur.Zira kadim (öncesiz),sonradan meydana gelen şeyden daha güçlüdür ve herhangi bir şeyi meydana gelmeden önlemek,meydana geldikten sonra yok etmekten daha kolaydır. Bunun için kadimin karşıtı olan sonradan meydana gelen şey,sonradan meydana gelip kadimi yok edinceye kadar, karşıtı olan kadim tarafından yok edilip,meydana gelmesine izin verilmezdi.Demek ki sonradan meydana gelen şeyin kadimi yok etmesi imkansızdır.O halde Yüce Allah hem ezeli (öncesiz),hem de ebedi (sonsuz) dur

 

2-)KUR'AN-I KERİM:==))Kur'an,Allah'ınv arlığına en büyük delillerdendir.Böylesine ihatalı: geçmişten, gelecekten, haşirden,ahiretten bahseden,kainatın ve ahiretin yol haritasını veren bir kitap her şeyden önce kendisini gönderen Yüce Zat'ı haykırmaktadır.Her devir insanının cevap bulmak zorunda olduğu "ben kimim? neden böyleyim ve nereye gidiyorum? ölümle ayrılmak zorunda olduğum bu dünyada işim ne? beni kim bu aleme gönderdi ve irademin dışında gelmiş olduğum bu yerlerin anlamı nedir? Buradan gitmek istemediğim halde neden kalamıyorum? Ölüm nedir ? Ölümden ötesi var mıdır? Varsa nasıldır? gibi soruların cevapları Kur'an'dadır.

 

3-)PEYGAMBER EFENDİMİZ (s.a.v):==))O,getirdiği Kitap ve o Kitab'a göre ortaya koyup uyguladığı hayat (temsil) ve gösterdiği hedeflerle Allah'ı tanıtan canlı bir örnektir.Çöl ikliminde yaşayan bedevi kabilelerinden asırlara hitap ederek medeniyetler kuran bir toplum vucuda getirmesi ve de onun insanlığa verdiği hareketin günümüzü bile derinden etkileyip,dinamik hale getirmesi,insanların Allah'ı tanımasına yardımcı olacak güçlü bir delilidir.

 

Haricen Allah'ın Varlığına Delil Olarak Şunları Söyleyebiliriz:

 

a:==))YÜCE ALLAH'IN HACİM SAHİBİ BİR MADDE OLMADIĞINI,YÖN VE MEKANDAN UZAK OLDUĞUNU BİLMEKTİR.

Hacim sahibi olan her madde belli bir yer kapladığı gibi ya hareketli ya hareketsiz bir durumdadır. Hareket ve hareketsizliğin ikiside sonradan meydana gelmedirler.Yeniden meydana gelebilen birşey ezeli değil,sonradan meydana gelemdir.Bunun için Yüce Allah cevher de değildir.Eğer hacim sahibi bir cevherin öncesizliği düşünülse,bütün cevherlerin öncesiz olması gerekirdi.

Eğer cevherin anlamını,gerektirdiği hacim ve diğer gerekli şeyleri kasdetmeksizin öncesize cevher denilse,anlam bakımından değil de yalnız kelime bakımından hataya düşülmüş olunur

 

b:==))YÜCE ALLAH'IN CEVHERLERDEN MEYDANA GELMİŞ BİR CİSİM OLMADIĞINI BİLMEKTİR.

 

Zira cisim,cevherlerden ve küçük parçalardan meydana gelir.Yüce Allah hacim sahibi bir madde olmayınca,cisim de olamaz.Zira her cisim,hacim sahibi,cevherlerden meydana gelmiştir.Cevher ise,ayrılmak,toplanmak,hareket veya hareketsizlik,şekil,miktar gibi özelliklere sahiptir.Bunlar ise sonradan meydana gelmişliğin belirtileridir.

Eğer alemi yaratanın cisim olduğuna inanmak doğru olsaydı,o zaman ay güneş ve benzeri diğer cisimlerinde ilah olduklarına inanmak gerekirdi.Buda aldanmadan başka bir şey değildir bu şekilde düşünülecek olursa.

 

C:==))YÜCE ALLAH'IN VARLIĞININ MADDİ BİR VARLIĞA DAYANMADIĞINI BİLMEKTİR.

Başka bir madde ile var olan şeyin var oluşu kendiliğinden değil,o maddenin varlığına bağlıdır.Oysa madde sonradan yaratılmıştır.O halde ona bağlı olan şeyde sonradan meydana gelmedir.Bundan dolayı ezelde var olup cisim ve arazları sonradan yaratan Yüce Allah'ın madde olup araz olmasına imkan yoktur

Yüce Allah'ın varlığını,varlığının kendiliğinden olduğunu,cisim,cevher ve araz olmadığını,O'ndan başka var olan her şeyin cisim,cevher ve araz olduğunu bilmek gerekir.O,hiçbir şeye benzemediği gibi,hiç bir şeyde O'na benzemez.Her şeyi yaratan,idare eden ebedi (sonsuz) ve diri olan bir varlıktır.Gerek cisim ve gerekse arazın tümü O'nun sanatının eseridir.Yarattığı şeylerin O'na benzemesi imkansızdır.

 

d:==))YÜCE ALLAH İÇİN YÖN VE MEKAN OLMADIĞINI VE BUNLARDAN MÜNEZZEH OLDUĞUNU BİLMEKTİR.

Altı ana yön vardır;Sağ,sol,ön,arka,alt ve üst.Bu yönlerin varlığı insanın varlığına bağlıdır.Yani yönü insanlar çıkarmışlardır.Sadece işlerinin kolaylaşması için düşünceye bağlı olarak ortaya çıkarılan kavramlardır.Yönler,Yüce Allah'ın insanı yaratması ile meydana çıkmıştır.

Yüce Allah için bir yön tayin edip "alemin üstündedir" de denilmez,zira o zaman aleme karşılık olması gerekir.Her cismin karşılığı yada ondan büyük,ya küçük yada eşiti ile olur.Bütün bunlar Allah için imkansızdır.Zira bunlar takdir edilmeye muhtaç şeylerdir.Alemi sevk ve idare eden Yüce Allah ise,bundan münezzehtir (uzaktır).Dua ederken elimizi yukarıya doğru açmamız ,Allah yukarıda olması anlamına değil,duamızın kıblesi gökyüzü olması bakımındandır.Ayrıca bu davranışta Yüce Allah'ı kendi ifademize göre herşeyden üstün görme gibi bir anlamı vardır

e:==))İSTİVA (ÜSTÜN OLMA,HAKİMİYETİ ALTINDA BULUNDURMA.

 

Büyüklük vasfına aykırı düşmeyecek,sonradan meydana gelme ve yok olma eksikliklerini düşündürmeyecek şekilde ve Yüce Allah'ın istediği anlamda Arş'a hükmettiğini bilmektir.

Yüce Allah'ın;
Sonra da duman şeklindeki semaya istiva etti (Fussilet Süresi 11).Sözünden amaç da budur.Yani Allah onları yönetimine ve hakimiyetine aldı demektir.Doğru görüş sahiplerinin bu ayeti böyle yorumlamaları gerekir.

Nitekim gizli ilim sahipleri;
Nerede bulunursanız,O sizinledir ( Hadid Süresi"4) Ayetini ilim ve kuşatma ile yorumlamışlardır.Yani,Yüce Allah sınırsız ilmi ile her şeyi kuşatmış ve her şeyi bilmektedir.

 

f:==))YÜCE ALLAH'IN BİR OLDUĞUNU,EŞİ,ORTAĞI VE BENZERİNİN BULUNMADIĞINI BİLMEKTİR (VAHDANİYET)

Yüce Allah yaratmakta,ibadet edilmekte,meydana getirmekte birdir.Kendisinin benzeri ve eşi olmadığı gibi O'nunla çekişecek karşı koyacak karşıtı da yoktur.

Yüce Allah buyuruyor ki;
Eğer yer ve göklerde Allah'tan başka ilah olsaydı,aralarında anlaşmazlık çıkıp her şey yok olurdu (Enbiya Süresi"22)

Şayet iki ilah olduğu varsayılsa bunlardan biri bir emir verdiğinde,ikincisi bu emri yerine getirmek zorunda ise,yenik ve aciz olduğu için ilah olamaz.Yok eğer ikincisi bunu reddedip birincisini bastırmaya gücü yeterse,o zaman birincisi aciz olduğu için ilah olamaz.Sürekli olarak aynı fikirde olamazlar.Zaten o zaman iki tane olmalarına gerek olmaz.O halde Allah birdir.



.

ALLAH'IN ZATİ VE SUBUTİ SIFATLARI

Allah'ın zati sıfatları;sadece O'nun zatına mahsus olup,yarattıklarından herhangi birisine verilmesi caiz ve mümkün olmayan şu altı sıfattır;

 

1-)VÜCUD:==))Allah'ın kendisine has bir varlığa sahip olması.O'nun (c.c) varlığı kendindendir.Varlığın zıddı olan yokluk,O'nun için söz konusu değildğir.

 

2-)KIDEM:==))Varlığının başlangıcının olmaması.Ne kadar geriye gidilirse gidilsin,O'nun var olmadığı an yoktur.

 

3-)BEKA:==))Allah'ın varlığının sonunun olmaması.Ne kadar geriye gidilirse gidilsin O'nun olmayacağı bir an yoktur.

 

4-)MUHALEFETÜN Lİ'L-HAVADİS:==))Allah'ın sonradan olmuş varlıkların hiç birisine hiç bir şekilde benzememesi.O'nun zatı,hatırımıza ve zihnimize gelen her şeyin ötesindedir.

 

5-)VAHDANİYET:==))Allah'ınz atında,sıfatlarında ve fiillerinde tek olması,eşinin benzerinin bulunmaması.

 

6-)KIYAM Bİ-NEFSİHİ:==))Varlığının kendinden olması.O'nun varlığına sebep olan başka bir varlık,başka bir irade ve kudret yoktur.Varlığı,zatının gereğidir.

 

ALLAH'IN SUBUTİ SIFATLARI NELERDİR

 

Allah'ın subuti sıfatları:Benzerleri sınırlı ve vasıtalı olarak insanlara verilmiş olsa da,Allah'ın kendisine has olan sıfatları sınırsızdır ve herhangi bir vasıtaya muhtaç değildir.

 

1-)İLİM:==))Allah'ın olmuş olan ve olacak her şeyi bilmesi.Yüce Allah'ın sonsuz bir bilgiye sahip olduğunu ve ilminin her şeyi kuşatmış olduğunu bilmektir.Gerek yer ve gerekse göklerde,hiçbir şey O'nun ilmi dışında değildir.

Yüce Allah buyuruyor ki;
"O,her şeyi bilir (Bakara Süresi'29)"

Yüce Allah buyuruyor ki;
"Yaratan bilmez mi? O'nun ilmi,latif olduğu için her şeyi bilicidir (Mülk Süresi'14)"

Yarattığı alem,O'nun ilminin en belirgin delilidir.Bu kadar mükemmel ve düzenli bir kainatı yaratan,elbette sınırsız ilim sahibidir
 

2-)KUDRET:==))Sonsuz ve sınırsız güç sahibi olması.Bütün alemi yoktan var eden Yüce Allah'ın,her şeyi yapacak güçte olduğuna inanmaktır

Yüce Allah buyuruyor ki;
"O'nun her şeye gücü yeter (Maide Süresi'120)"

Alem çok düzenli,mükemmel ve dengeli bir sanat eseridir.Sağlam olarak dokunmuş ve çok muazzam bir şekilde süsü işlenmiş mükemmel bir kumaşı gören kimsenin "Bunu ölü veya kör bir kimse dokumuştur' demesi ne kadar büyük bir ahmaklık ve akılsızlık ise,bu eşsiz alemin yaratıcısının güçsüz olduğunu sanmak da o kadar,hatta daha büyük akılsızlık ve aptallıktır
 

3-)HAYAT:==))Yüce Allah'ın hayat sahibi (diri) olduğunu bilmektir.Zira ilim ve kudret sahibi olanın,hayatta olması zaruridir

Eğer cansız bir varlığı çok güçlü,bilgin ve tedbir sahibi olarak kabul edersek,o zaman bütün canlıların hareketinden,hatta bir sanat eserinin sahibinin yaşamasından şüpheye düşmek gerekirdi.Bu ise cahillik ve aptallıktan başka bir şey değildir
 

4-)İRADE:==))Allah'ın dilediği şeyi dilediği gibi yapması.Yüce Allah'ın iradesi de kadim (öncesiz) dir.

 

5-)SEMİ VE BASAR:==))Cenab-ı Hakk'ın gizli aşikar her şeyi,işitmesi,görmesi ve O'nun için gizli kalmaması.Yüce Allah insanın aklından geçirdiği,hatırladığı ve tasarladığı en ince düşünceye kadar her şeyi bilir.Hiçbir şey O'ndan saklanmaz.Karanlık bir gecede,siyah bir taşın üzerinde yürüyen karıncanın bile ayak seslerini duyar ve onu görür.

Bütün canlı varlıklara görme ve işitme duyusu veren bir yaratıcının,bu özelliklerinin en mükemmeli ile donanmamış olması,mantığa ters düşer.

Yüce Allah'ın görmesi ve işitmesi insanlar gibi göz ve kulak ile olmaz.O'nun görmesi ve duyması başka türlüdür.
 

6-)KELAM:==))Yüce Allah'ın konuşucu olduğunu bilmektir.Yalnız O'nun konuşması harf ve ses ile değildir.Varlığı başka varlığa benzemediği gibi,konuşması da diğer konuşmalara benzemez.Asıl konuşma,insanın içinde tasarladığı şeydir.
 

7-)TEKVİN:==))Allah'ın yok olanı,yokluktan varlığa çıkarması,yaratması.

 

8-)SONRADAN MEYDANA GELEN ŞEYDEN MÜNEZZEH BULUNMASI:==>>Varlığı kendinden olan Yüce Allah'ın kelam (konuşma) ve diğer sıfatları kadim (öncesiz) dir.Zira Yüce Allah'ın değişikliğe uğrayan yeni olaylara sahne olması imkansızdır.Varlığının kadim (öncesiz) olduğunu bilmek nasıl vacip ise,sıfatlarının da kadim olduğuna inanmak da öyle vaciptir

O,hiçbir şekilde değişmez.Sonradan meydana gelme,yenilenme O'nun için söz konusu değildir.Ezelde taşıdığı sıfatların aynısını ebede kadar taşıyacaktır.
 

YÜCE ALLAH'IN BÜTÜN ÖZELLİKLERİ,ZATI İLE DEĞİL,KADİM (ÖNCESİZ) OLAN SIFATLARIYLADIR.

 

MESELA:==))İLİM SIFATI İLE ALİM,HAYAT SIFATI İLE DİRİ,KUDRET SIFATI İLE GÜÇLÜ,İRADE SIFATI İLE DİLEYEN,SEM'İ SIFATI İLE DUYAN,BASAR SIFATI İLE GÖREN OLMASI GİBİ.İLİM SIFATI OLMADAN ALİMDİR DEMEK,MALI OLMAYANA ZENGİNDİR DEMEK GİBİ OLUR.



.

ALLAH'IN SIFATLARI

Allah'ın Zati Sıfatları;

• Vücud = Var Olması

• Kadem = Varlığının Evveli Olmaması

• Beka = Varlığının Sonu Olmaması

• Vahdaniyet = Tek Olması

• Muhalefetün Lilhavadis = Yaratıklardan Hiçbirine Benzememesi

• Kıyam Bi Nefsihi = Yaratılmamış,Nefsi İle Kaim,Varlığı Zatının Gereği Olması

Bu sıfatlar,Allah'ın zatını ortaya koyan sıfatlardır.Zati sıfatların zıtları Allah hakkında düşünülemediği,bu sebeple noksanlık,sonluluk ve eksiklik ifade eden özelliklerden uzak olduğu,dolayısıyla O'nun bu tür niteliklerden tenzih edilmesi gerektiğinden,bu sıfatlara aynı zamanda  'tenzihi-selbi' sıfatlar da denilmiştir.

Allah'ın Sübuti Sıfatları;.

• Hayat = Diri,Yaşıyor Olması

• İlim = Herşeyi Bilen Olması

• Semi = Herşeyi İşiten Olması

• Basar = Herşeyi Gören Olması

• İrade = Dileyen Olması

• Kudret = Herşeye Gücü Yeten Olması

• Kelam = Konuşan Olması

• Tekvin = Herşeyi Yaratan,Var Eden Olması

Bu sıfatlar Allah,'ın zatına delalet eden,O'nun yetkinliğini,aşkınlığını ve mükemmelliğini ifade eden sıfatlardır Bu sıfatlara olumlu ifadelerle Allah'ı tanıttığı için 'sübuti sıfatlar' denilmiştir.Sübuti sıfatların zıtları Allah hakkında düşünülemez.Bu sıfatlar ezeli ve ebedi olup,yaratıkların sıfatları gibi sonradan meydana gelmiş değildir.

Allah'ın Fiili Sıfatları;..

• Tahlik = Yaratma

• Terzik = Rızık Verme

• İnşa = Yok İken Var Etme

• İbda' = Eşsiz,Mükemmel Yaratma

• Sun' = Yapma,İcat Etme

• İfna = Yok Etme

• İmate = Öldürme

• İhya = Diriltme

• İnbat = Bitirme

• İnma = Büyütme,Üretme

Tasvir )şekil verme) gibi Allah'ın iş,fiil ve tasarrufları ile ilgili sıfatlardır.Bunlar Allah'ın insan ve kainat ile olan ilişkisini,kainatı yaratış ve idare edişini ifade eden sıfatlardır.Hanefi-Matüridi bilginler bu sıfatları kadim (ezelden beri var olan,sonradan olmayan) saymışlar ve bu sıfatların hepsini 'yapmak,yaratmak ve oluşturmak' anlamına gelen 'tekvin' kavramıyla ifade etmişlerdir.Eş'ari bilginler ise bu sıfatları 'ilim,kudret ve irade' sıfatlarının fonksiyonları olarak kabul etmişlerdir.

Allah'ın Selbi / Tenzihi Sıfatları;..

Selbi / tenzihi sıfatlar;ilahlık ile bağdaşmayan niteliklerden uzak oluşunu ifade eden ve O'nun hakkında asla düşünülemeyen sıfatlardır.Eşi,ortağı,oğlu ve kızı bulunmaması,aciz,güçsüz,bilgisiz,zalih,cahil,cevher,araz,fani,aratılmış ve muhtaç olmaması;mekan ve yönü bulunmaması,bölünme ve birleşme,renk,tad ve koku olmaması,bir şeye hulul etmemesi gibi nitelikler selb / tenzihi sıfatlardır.Bu tür sıfatların Allah'a isnadı caiz değildir.

Allah'ın Haberi Ve Müteşabih Sıfatları;

• Nefs

• Yed = El

• Ricl = Ayak

• Vech = Yüz

• Ayn = Göz

• Zat

• Yemin = Sağı

• Fevk = Üstte Olması

• Inde = Bir Şeyin Yanında Ve Katında Olması

• Ma'a = Bir Şeyle,Bir Kimse İle Beraber Olması

• Cenb = Yanı

• Isba = Parmak

• Sak = Bacak

• Zıra = Dirsek

• Nüzul = İnmesi

• Meci = Gelmesi

Arşa istiva gibi Allah'a nispet edilen ancak zahir anlamıyla aşkın varlığa nispet edilmesi mümkün olmayan, mahiyetini ve nasıl olduğunu insanların tam olarak kavrayamadığı sıfatlardır

Ayet ve hadislerde Allah'ın isimleri 'el-esmaü'l-hüsna' (en güzel isimler) şeklinde ifade edilmektedir.

'En güzel isimler Allah'ındır.O halde O'na bu güzel isimlerle dua edin ve O'nun isimleri hakkında eğriliğe sapanları bırakın (A'Raf'180)'

Bir hadis-i şerifte 'Allah'ın 99 isminin olduğu' bildirilmektedir.99 rakamı,Allah'ın isimlerinin sayısal değerini değil çokluğunu ifade eder.Nitekim Kur'an'da Allah'ın iki yüz ismi geçmektedir.Her isim,diğer ismin delalet etmediği Allah'ın bir sıfatına delalet eder.Allah'ın,Kur'an'da kendisini bazen 'Ben',bazen de 'Biz' şeklinde tanıtması,zatının birliğini,isimlerinin  ve sıfatlarının .okluğunu,isimlerinin ve sıfatlarının çokluğu ile fiillerinin çokluğunu ifade eder.Bu isimlere sıfat değil de isim denilmesi sıfatların delalet ettiği Zatın bu niteliklere tam sahip olması,sıfatlarının isimleşmesi sebebiyledir.

Allah'ın isimlerinin 99 olduğunu bildiren hadisin sonunda 'kim bu isimleri sayarsa(ihsa)',kim bu isimleri ezberlerse (hıfz) cennete girer buyrulmaktadır. Hadislerde geçen 'ihsa' (saymak) ve 'hıfz' (ezberlemek) kelimeleri ile maksat;

Allah'ı güzel isimleriyle tanımak,O'na O'nıun istediği şekilde iman,ibadet ve itaat etmektir.Yoksa bu isimleri anlamadan ezberlemek ve tekrarlamak değildir.Mesela bir insan yaptığı bir işte Allah'ın kendisini gördüğünü, yaptıklarını bildiğini,ameline göre ödül veya ceza vereceğini düşünmesi ve ona göre hareket etmesi Allah'ın isimlerini hıfz ve ihsa'dır.

Sonuç olarak;

İnsanın yaratılış gayesi olan kulluk görevini yapabilmesi için,Kur'an ve sünnette tanıtıldığı şekilde Allah'ı, isim,sıfat ve fiilleriyle tanıması gerekir.Allah'ı bilme ve tanımanın gereği O'na şirksiz iman ve ibadet etmek, emir ve yasaklarına,helal ve haramlarına,öğüt ve tavsiyelerine uymak,kısaca hak din İslam'ın ilkelerini özel, aile ve toplum hayatında uygulamak,O'na hakkıyla kulluk etmekg erekir.

.

ALLAH'IN İSİMLERİ & ESMA-İ HÜSNA   ALLAH'IN GÜZEL İSİMLERİ VE BU GÜZEL İSİMLERİN ANLAMLARI

Cenab-ı Hakk'a ait isimler,kainatta icraatı müşahade edip ve yine O güzel isimler sahibi tarafından, O'nun has kulları vasıtasıyla bize talim edilmiş isimlerdir.Yine kainatta ince bir nizam ve intizam dahilinde,rızık tevziatı yapılmaktadır. Hücreden gergedana kadar her canlı kendine münasip bir rızıkla beslenmektedir.İbadet ve tesbihler meleğe rızık olurken,et insana kemik de cinlere rızık olmaktadır.Cenab-ı Hakk'ın bir 'Rezzak' ismi olduğunu ispat etmektedir.

 

Ehl-i sünnet,kainattaki bütün varlıkları iktiran ile doğrudan Allah'a bağlanmasını bilmiştir.Aslında mahiyet-i eşyanın Rab'le olan münasebeti,bunların mahiyeti,hangi isim ve sıfatların tecellileri olduğunu bizlere peygamberler bildirmiştir.

 

Allah'ın isimlerini biz ancak,Kur'an-ı Kerim ve Peygamber Efendimiz'in (s.a.v) beyanları ile bilebiliriz. Kur'an-ı Kerim'de Allah'ın isimlerinden,en güzel isimler manasına gelen 'esma-i hüsna' olarak bahşedilmiştir."O Allah ki,Ondan başka ilah yoktur.En güzel isimler O'nundur (Taha Süresi'8,Haşr Süresi'24)".Ayette bildirildiği üzere en güzel ve en yüksek manalara dalalet eden isimler Cenab-ı Hakk'a aittir.

 

Allah Resulü (s.a.v) bir hadis-i şeriflerinde: Allah'ın doksan dokuz ismi vardır.Bunları belleyip sayan,Allah ile muamelesinde esma-i hüsnanın sınırlarını muhafaza edip,onlara güzelce riayet ederek kullukta bulunan cennete girer buyurmuştur.

1) Allah :==))İbadete yegâne lâyık olan, eşi ve benzeri olmayan, Zatı Bari'nin özel ismidir. Bazı alimlere göre bu lafız, İsmi A'zam'dır.

2) er-Rahman :==))Dünyada bütün canlılara merhamet eden.

3) er-Rahim :==))Ahiret hayatında yalnız mü'minlere merhamet eden.

4) el-Melik:==))Mülkün mutlak sahibi.

5) el-Kuddus :==))Ayıplardan, kusurlardan, noksan sıfatlardan münezzeh olan.

6) es-Selâm :==))Her türlü noksanlıklardan selâmette olan veya kullarını tehlikelerden selâmete çıkaran.

7) el-Mü'min :==))Kullarına verdiği vaadi yerine getiren, mü'minleri ahirette azaptan emin kılan.

el-Müheymin :==))Yaratıkların her türlü hallerini gözetleyen ve onları himayesi altında bulunduran.

9) el-Aziz :=))Daima galip ve güçlü olan.

10) el-Cebbar:==))Hükmünü bütün varlıklar üzerinde yürüten, dilediğini zorla yaptırabilen.

11) el-Mütekebbir:==))Azamet ve kibriya sahibi, yüce ve ulu.

12) el-Hâlık:==))Yoktan var eden, yaratan.

13) el-Bârı:==))Bir örneğe, bir modele ihtiyaç duymadan yaratan.

14) el-Musavvir:==))Her şeye bir şekil ve suret veren.

15) el-Gaffar:==))Günahları bağışlayan, affeden.

16) el-Kahhar:==))Bütün güçleri yenen, isyankârları kahreden, mağlub eden.

17) el-Vehhab :==))Karşılıksız veren, bağışta bulunan.

18) er-Rezzak:==))Rızık veren, rızıklandıran.

19) el-Fettâh :==))Kullarına, rahmet, hayır ve rızık kapılarını açan.

20) el-Alîm :==))Gizli ve açık olan her şeyi hakkıyla bilen.

21) el-Kâbıd :==))Ruhları kabzeden, canları alan.

22) el-Bâsıt :==))Ruhu rahatlatan, ömrü uzatan, rızkı yayan.

23) el-Hafıd :==))Dilediğini alçaltan.

24) er-Râfı:==))Dilediğini aziz, güçlü kılan.

25) el-Muizz :==))Taat edeni aziz eden.

26) el-Müzill :==))Dilediğini zelil ve hor kılan.

27) es-Semi' :==))Her şeyi hakkıyla işiten.

28) el-Basir:==))Her şeyi hakkıyla gören.

29) el-Hakem :==))İyiyi kötüden, hakkı batıldan tam olarak ayıran.

30) el-Adl :==))Adaletle hükmeden, mutlak adalet sahibi.

31) el-Latif :==))Sonsuz lütuf sahibi, lütufkâr.

32) el-Habir:==))Her şeyden haberdar olan ve her şeyin iç yüzünü bilen.

33) el-Halim :==))Hilm sahibi olan.

34) el-Azîm :==))İnsan aklının erişemeyeceği derecede büyük olan.

35) el-Ğafur:==))Çok bağışlayıcı olan.

36) eş-Şekûr:==))İtaatkâr kullarını öven, birazcık amele karşılık çok sevap veren.

37) el-Aliyy :==))Yüksek ve yüce olan.

38) el-Kebir:==))Zatı ve sıfatları büyük olan.

39) el-Hafız :==))Varlıkları koruyan, muhafaza eden.

40) el-Mukit :==))Rızıkları, bedeni kuvvetleri yaratan.

41) el-Hasib :==))Hesaba çeken.

42) el-Celîl :==))Büyük ve yüce olan.

43) el-Kerîm :==))Çok cömert olan

44) er-Rakib :==))Gözeten.

45) el-Mucib :==))Duaları kabul eden.

46) el-Vâsı:==))İlmi ve rahmeti geniş olan.

47) el-Hâkim :==))Her şeye hakim olan, her şeyi yerli yerinde yapan. Hikmet sahibi.

48) el-Vedüd :==))Mü'minleri seven ve mü'minler tarafından çok sevilen.

49) el-Mecid :==))Lutfu ve keremi bol olan.

50) el-Bâis :==))Öldükten sonra dirilten.

51) eş-Şehid :==))Hazır ve nazır olan, her şeyi hakkıyla gören, şahid.

52) el-Hakk:==))Varlığı gerçek olan.

53) el-Vekil :==))Dilediği kulların işlerini ve menfaatlerini tekeffül eden.

54) el-Kaviyy :==))Gücü her şeye yeten gerçek güçlü.

55) el-Metin :==))Çok güçlü olan, sağlam, sarsılmayan.

56) el-Veliyy :==))Yardımcı, gerçek dost.

57) el-Hamid :==))Her dille övülen, övülmeye en lâyık olan.

58) el-Mühsı:==))Bütün eşyayı kavrayan ve sayılarını bilen.

59) el-Mübdi :==))Her şeyi bir örneğe ihtiyaç duymadan yoktan var eden, ilk defa yaratan.

60) el-Muîd :==))Bütün varlıkları öldürdükten sonra tekrar dirilten.

61) el-Muhyi :==))Dirilten, hayat verip yaşatan.

62) el-Mümit :==))Öldüren.

63) el-Hayy :==))Her zaman diri olan, sonsuz hayat sahibi.

64) el-Kayyum :==))Bütün varlıkları muhafaza eden ve ayakta tutan.

65) elVâcid :==))İstediğini istediği anda bulan, zenginliğinden hiç bir şey eksilmeyen varlıklı.

66) el-Mâcid :==))Sınırsız şan ve şeref saibi olan.

67) el-Vâhid :==))Ortağı ve benzeri olmayan, tek olan.

68) es-Samed :==))Hiçbir şeye muhtaç olmayan, bütün ihtiyaçların giderilmesi için başvurulan tek merci.

69) el-Kadir:==))Kudretli, her şeye gücü yeten.

70) el-Muktedir:==))Mutlak iktidar sahibi.

71) el-Mukaddim :==))İstediğini istediği şekilde öne süren.

72) el-Muahhir:==))Geri bırakan.

73) el-Evvel :==))Ezelden beri var olan, başlangıcı olmayan, ilk.

74) el-Âhir:==))Varlığının sonu olmayan, ebedî olan.

75) ez-Zâhir:==))Varlığı apaçık olan

76) el-Bâtın :==))Yaratıkların gözlerinden gizli olan.

77) el-Vâlî :==))Bütün eşyada tasarruf sahibi.

78) el-Mütealı:==))Şanı yüce olan.

79) el-Berr:==))Kullarına karşı atıfetli, çok iyilikte bulunan.

80) et-Tevvâb :==))Tövbeleri kabul eden.

81) el-Müntakım :==))İstediği kimselerden intikam alan.

82) el-Afüvv :==))Çok affeden.

83) er-Raûf :==))Çok merhametli olan.

84) Malikü'lMülk:==))Mülkün gerçek sahibi.

85) Zü'lCelâl ve'lİkrâm :==))Celâl (büyüklük) ve ikram (kerem) sahibi.

86) el-Muksit :==))Âdil, adalet sahibi.

87) el-Câmı::==))Hesap günü için kullarını toplayan, biraraya getiren.

88) el-Ğaniyy :==))Zengin, hiçbir şeye ihtiyacı olmayan.

89) el-Muğnı:==))İstediğine zenginlik vererek muhtaç olmaktan kurtaran.

90) el-Mânı:==))İstediği şeylere engel olan.

91) ed-Darr:==))Dilediğine zarar veren.

92) en-Nâfı:==))Dilediğine fayda veren, istediğini menfaatlendiren.

93) en-Nur:==))Aydınlatan ışık. Yolunu şaşıranlar, onun gösterdiği hidayet yolu ile aydınlanır.

94) el-Hâdı:==))Dilediğini doğru yola ileten.

95) el-Bedi' :==))Eşsiz ve örneksiz olarak yaratan, icad eden.

96) el-Bâkî :==))Devamlı olan, fani olmayan.

97) el-Vâris :==))Mülkün gerçek sahibi.

98) er-Reşid :==))Kullarına doğru yolu gösteren.

99) es-Sabûr:==))Aceleci olmayan, çok sabırlı olan.

 

Bazı alimlere göre bu 99 ismin dışında Allah'ın başka isimleri de vardır. Bu sayılan 99 isim zuhur ve tecelliyata binaen tayin olunmuş olup diğer ismi şeriflerin manaları bunların içindedir. Bunları okuyan bütün esma-i hüsnayı okumuş gibi olur.

 

Dua,kulluğun özüdür.Allah'a samimi ve yürekten dua etmek,içini O'na dökmek insanı insan yapan,ona değerler üstü değer kazandıran en hayati meseledir.Kur'an bu hakikati şöyle ifade etmiştir :"Dualarınız olmasa ne kıymetiniz olur. De ki Duanız olmazsa Rabbiniz size ne diye değer versin ki ? (Furkan Süresi'77)"

 

Dua ederken Allah'ın isimleri ile dua etmek çok önemlidir.Allah Teala kullarının en güzel isimlerle Kendisine dua etmesini istemektedir : "En güzel isimler Allah'ındır.O halde O'na o güzel isimlerle dua edin (A'raf Süresi'180)"

 



.

ALLAH'A İMANDAKİ EŞSİZ MUTLULUK

Gerek fert,gerekse toplum planında,beşeriz maruz kaldığı bütün ıstırapların,kalakların,dünyayı kasıp kavuran zulümlerin,istismarların,bitip tükenmeyen kavga ve savaşalrın,anlaşmazlıkların,boğuşma ve didişmelerin altında yatan en birinci ve en önemli sebep,Allah'ın gerektiği gibi tanınmaması, tanınıp sevilmemesi ve o sevgideki manevi lezzetin elde edilememesidir.Elemsiz lezzet imandadır. Bu itibarla beşerin O'nu tanımaya,O'na iman etmeye ve bu imanın ne demek olduğunu yeniden keşfetmeye,duyup tecrübe etmeye her zamankinden daha çok ihtiyacı vardır.

 

ALLAH'A İMANIN İNSAN İÇİN İFADE ETTİĞİ DEĞERLERİ ÖZETLERSEK;

 

1:==))Bu inanç her şeyden önce insanın dürüst ve faziletli bir varlık olmasını sağlar.Şöyle ki Allah'a iman eden birisi;başarı ve kurtuluşunun ancak O'nun kendisine bildirdiği iyilik ve güzellik öğretileriyle mümkün olacağına inandığı için,bunlara bir prensip olarak sarılır ve hayatını hep bu  çizgide sürdürmeye çalışır.İnkarcılara gelince,onlar kendilerinden başka yönelecekleri ve de mesul tutulacakları üstün hiç bir varlığın mevcudiyetine inanmadıkları için,iyilik ve kötülüğü sadece kendi nefisleri ve menfaatleri açısından değerlendirirler.Böylece, adalet, zulüm, helal haram farkı gözetmeksizin her çeşit arzu ve isteklerini,taşkınlıklarını yapmakta bir mahzur görmezler.Çünkü onların ilahı arzu ve istekleridir.

 

2:==))Bu iman insanda kendine güvenle birlikte,tevazu ve alçak gönüllülük hissini yerleştirerek onu beşerin huzur ve birlikteliğini ihlal eden gurur ve kibirden uzak tutar.Allah'a gereğiyle iman etmiş birisi,hiçbir zaman  kibirli ve mağrur olamaz.Çünkü o bilir ki;kabiliyetleri dahil,sahip olduğu her şey Allah'a aitir.

 

3:==))Bu iman sayesinde insan,hayatın her şeye rağmen neşe ve güzelliklerle dolu olduğunu görür ve hayatın değerinden hiç bir şey kaybetmediğini anlar.İnanan bir insan,ölümler,felaketler , hastalıklar ve acılar gibi dünyanın sevimsiz ve  dış yüzü ekşi görülen hadiselerinin altında dahi,bir hikmet ve şefkat elinin işlediğini düşünerek,acı ve ızdıraplar içinde boğulmaz.Onlardan alması gereken dersler olduğunu hatırlayarak yoluna devam eder.Zira o kainatta hiç bir şeyin başıboş olmadığını düşünerek,başına gelen musibetleri sabırla göğüsler.

 

4:==))Yine o Allah'ın hiçbir kuluna altından kalkılmayacak bir yük yüklemediğini ve arkasında manevi mükafatı bulunan bir imtihana tabi tutulduğunu düşünerek hadiseleri sabırla,metanetle karşılar.

 

5:==))Varlığa iman penceresinden bakan bir insan kainatı,yüce Allah'ın eserlerinin sergilendiği ilahi bir sergi,kendisini de o harika ve her biri birer mucize olan sanat eserlerini incelemekle görevli bir memur olacak görür ve seyrettiği her şeyden manevi bir lezzet alır.

 

6:==))İnançsız bir insan kainata bakıp,milyarlarca yıldızın baş döndürücü bir hızla dönüp dolaştıklarını gördüğünde telaş ve endişeye düşerken,iman etmiş birisi onların rast gele gelişi güzel ve kendiliğinden değil,ilmi ve kudreti sonsuz yüce bir Kumandanın kontrolüyle yürütüldüğünü bilir, onları sevgi ve coşkuyla seyreder.

 

7:==))İman etmemiş birisi,inançsızlığının önüne koyduğu tablolar karşısında büyük bir vahşet (yalnızlık),dehşet ve ümitsizlik içinde kıvranırken,inanan kişi,ölmüş gitmiş bütün dost ve yakınlarının daha parlak bir alemde yaşadıklarını düşünerek rahatlar,derin bir sevinç ve ve gönül rahatlığı duyar.

 

8:==))İnançsız bir insan,bütün varlıkların ölümle yokluğa gittiklerine inandığından,kendisinin de aynı yolun yolcusu olduğunu düşününce çıldıracak dereceye gelirken,inan insan bunu sevimli bir yolculuk olarak görür.Zira onun nazarında ölüm,fani bir alemden baki bir aleme bir seyahattir. Zahmetten kurtulup rahmete ermektir.Kulluk vazifesini bitirip ücret almaya gitmektir.

 

Sonuç itibariyle Allah'a İman=ihtiyaçları sonsuz,fakat sermayesi o ölçüde az;düşmanları sayısız fakat gücü son derece sınırlı;istekleri nihayetsiz fakat eli o nispette kısa olan insan için,en büyük dayanak noktasıdır.İşte insan isimli böyle bir varlığın,bu ihtiyaçlarını karşılayabilmesi,sayısız düşmanının hakkından gelebilmesi,korku ve endişelerinden kurtulabilmesi ancak:sonsuz güç, kuvvet ve servet sahibi bir yüce varlığa (Allah'a) bağlanıp dayanmasıyla mümkün olabilir.



.

ALLAH'I ZİKRETMEK ALLAH'I NASIL ZİKREDEBİLİRİM

Allah'ı zikir üç şekilde olur ki bunlar;

• 1-) Kalple Zikir;

• 2-) Bedenle Zikir

• 3-) Dil İle Zikir

1-)Kalple Zikir = Allah'ın varlığını,birliğini,niteliklerini,yüceliğini,eşsizliğini kabul etmek,Allah'ı Kur'an'da anlatıldığı,tanıtıldığı ve bildirildiği şekilde tanımak,anlamak ve bilmektir.Dolayısıyla kalpte Allah'ı zikredebilmek için;O'nun varlığına işaret eden delilleri düşünmek,O'nu tanımak ve O'na iman etmek gerekir.

Kalple zikir kalbin cilasıdır.Nitekim Peygamberimiz (s.a.v) bu beyanda:'Her şeyin bir cilası vardır.Kalbin cilası da  Allah'ı zikirdir' buyurmuştur.

Asıl zikir;kalple yapılan zikirdir.Bu,kalbin yüce Yaratıcı'ya karşı uyanık olmasıdır.

Kalple zikrin çeşitlerini şöyle sıralayabilir;

• a-) Allah'a İman Etmek = Allah'ı zikir,Allah'ın birliğini kabul etmektir.Bu beyanda yüce Allah'ın 'Müşrikler,Rahman'ı birlemeyi (zikri) inkar ediyorlar (Enbiya'36)'  ayeti zikrin iman anlamına geldiğine delildir.

• b-) Allah'ın Varlığına Delalet Eden Kevni Ve Kitabi Delilleri Düşünmek.Allah'ı Zat,İsim,Sıfat Ve Fiilleriyle Tanımak =Akıl ve düşünme yeteneğini iyi kullanan bir insan;Allah'ın varlığını,birliğini,rab, yaratıcı,rızık verici ve her şeye gücü yeten olduğunu anlar ve bilir.Herşey Allah'ın varlığına delalet etmektedir.Varlıkları,onlaraki eşsiz güzellikleri ve intizamı,açan çiçekleri,uçan kuşları,vızıldayan arıyı, parıldayan yıldızları,eşek ve ısıveren güneşi,yağmur ve toprağı,bitkileri,hayvanları,denizleri,karaları, gökler,,insanın yaratılışındaki mükemmelliği görmek,bütün bunları yaratanın olduğunu,bunların kendiliğinden var olmayacağını,kainattaki ve alemdeki her şeyin Allah'ın bir eseri olduğunu düşünmek Allah'ı zikirdir.

İnsanın söylediği bir sözün,yaptığı bir iş ve görevin,sergilediği bir davranışın Allah'ın rızasına uygun olup olmadığını düşünmesi ve ona göre hareket etmesi;bir kötülük bir haram karşısında bunu Allah yasaklamıştır diyerek haram ve kötülükten vazgeçmesi;Allah'ın emir ve yasaklarını,helal ve haramlarını,hüküm ve tavsiyelerini,maruf ve münkeri,Kur'an ve Sünneti,faydalı şeyleri düşünmesi anlaması ve öğrenmesi; Allah'ın ,Peygamberi ve Kitabı ile bildiriği İslam gerçeğini,ilahi murakebe altında olduğunu,dünyada yaptığı her iş ve davranışın,söylediği her sözün sahip olduğu her nimetin hesabının sorulacağını,başıboş bırakılmadığını,boş yere yaratılmadığını,ibadet ve itaat ile sorumlu olduğunu düşünmesi,bilmesi ve kabul etmesi Allah'ı zikirdir.

Kur'an baştan sona Allah'ı tanıtmaktadır.Bir insanın Allah'ı zikrediyor olabilmesi için her şeyden önce Allah'ı tanıması gerekir.İnsan,Allah'ınz atını bilemez,künhüne vakıf olamaz,buna da gücü yetmez.Bununla birlikte Allah'ı isim,sıfat ve fiilleriyle tanıyabilir.Allah'ın fiilleri sıfatlarına,sıfatları isimlerine,isimleri de zatına delalet eder.2En güzel isimler Allah'ındır'

• c-) İnsanın Sahip Olduğu Maddi Ve Manevi Bütün Nimetler, Verenin Allah Olduğunu Bilmek Ve Nimetlere Şükretmek = Allah,insana maddi ve manevi pek çok nimet vermiştir.İnsan bu nimetler sayesinde varlığını sürdürebilmektedir.İnsanın bu nimetler karşısında görevi,bu nimetleri verenin Allah olduğunu bilmek ve nimetlere şükretmektir.

2-) Bedenle Zikir = Bedenle zikir,bedenin her bir uzvunu emrolunduğu görevleriyle meşgul etmek ve yasakladığı şeylerden alıkoymaktır

Mesela;

• Gözün Görevi = Gerçekleri,Allah'ın varlığına delalet eden kevni ve kitabi delilleri görmesi,kötü ve günah olan şeylere bakmaması

• Kulağın Görevi = Gerçekleri,Allah ve Peygamberin sözlerini dinlemesi,yasak ve haram olan sözleri dinlememesi

• El Ve Ayakların Görevleri = Bu uzuvları ibadet ve itatte kullanması,isyan ve yasak olan şeylerden ve yerlerden uzat tutması

• Dilin Görevi = Doğru ve hayırlı sözler söylemesi,yalan,gıybet,iftira ve benzeri haram ve kötü olan şeylerde kullanmaması

• Aklın Görevi = Gerçekleri idrak etmesidir

İnsan bütün uzuvlarını Allah ve Peygamberin emir ve yasaklarına uygun olarak faydalı işlerde kullanması, namaz,oruç,hac,zekat vb ibadetleri yapması,meşru işlerde çalışması,üretmesi,insanlara faydalı olması,kısaca Allah ve Peygamberine itaat etmesi Allah'ı bedenle zikretmesi demektir.

Sahabeden Ümmü'd-Derda (r.a):Eğer namaz kılarsan,oruç tutarsan bu Allah'ı zikirdir.İşlediğin her hayırlı amel Allah'ı zikirdir.Her türlü şerden / kötülükten kaçınmak da Allah'ı zikirdir demiştir.

Bir insnaın Allah'ı zikredin emrini yerine getirebilmesi için Allah'a ve Peygamberine itaat etmesi gerekir.İtaat,  Allah ve Peygamberin emir ve yasaklarına uymaktır.Bakara süresinin 152 ayetindeki (beni zikredin) emrinin 'bana itaat edin' anlamında olduğunu söylemişlerdir.

Sadece Allah'ı zihinde tutmak,düşünmek,inanmak,dil ile zikir cümlelerini söylemek,'Allah'ı zikredin' emrini yerine getirmek için yeterli değildir.'Allah'ı zikredin' emrini yerine getirebilmek için Kur'an ve sahih hadislerde emredileni yapmak,haram ve yasaklardan kaçınmak gerekir.Peygamberimiz (s.a.v): 'Allah'a itaat eden Allah'ı zikretmiş olur' buyurmuştur.

3-) Dil İle Zikir = Dil ile zikir;Allah'ı güzel isimleriyle anmak,O'nu övmek,yüceltmek,noksan sıfatlardan tenzih etmek,O'nun varlığını,birliğini,eşi,ortağı ve benzeri olmadığını,gücünü,iradesini ve nimetlerini ifade eden cümleleri söylemek,dua etmek,Kur'an okumak,öğrenmek ve öğretmek şeklinde yapılır.

Dil ile zikredilmesini ifade eden ayet ve hadisler vardır ki bunlardan bazıları:'Allah'ı çok zikredin (Enfal'45)' emri ile dil ile zikri öngördüğü gibi 'Rabb'inin ismini çok zikret (A'li İmran'41)' emri de dil ile zikri ifade eder. Peygamberimiz (s.a.v):'Zikrin en faziletli şekli lailahe illallah diye yapılan zikirdir'

Muaz b. Cebel Peygamberimiz'e;

Amellerin hangisi Allah'a daha sevimlidir sorusuna Peygamberimiz (s.a.v):Ölünceye kadar dil ile sürekli Allah'ı zikretmektir' cevabınıv ermiştir.

Dil ile yapılan zikir kalple yapılan zikre delalet eder.Dil kalbin tercümanıdır.Müminin kalbi ,dilin zikrine karşı daima duyarlı olur.Allah zikredilince kalbin ürpermesi bu gerçeğin ifadesidir.

Peygamberimiz (s.a.v) insanın sahip olduğu en değerli varlıkların başında 'şükreden bir kalbe ve zikreden bir dile sahip olmasını' zikretmiştir..

Sonuç olarak;

Allah'ı anmak,kulun Yaratıcı'sına karşı temel görevlerinden biridir.Zikir kavramı Kur'an'da 268 defa geçmiş,ısrarla Allah'ın çok zikredilmesi emredilmiş,Allah'ı çok zikredenler övülmüş,zikretmeyenler ise yerilmiştir.Allah'ı zikir kalp,beden ve dil ile yapılır.

1-)Kalple Zikir = Allah'ınv arlığına,birliğine,yaratıcı ve rızık verici olduğunu kabul etmek,Allah'ınv arlığına ve birliğine delalet eden delilleri düşünmek,nimetleri verenin Allah olduğunu bilmek ve iman etmekle.

2-) Bedenle Zikir = Allah'ın ve Resulü'nün emir ve yasaklarına,helal ve haramlarına,öğüt ve tavsiyelerine uymakla ve itaat etmekle;

3-) Dil İle Zikir =

• Her hayırlı işin evvelinde euzü besmele çekmek

• Geleceğe dönül söz ve işlerinde İnşallah demek

• Kur'an'ı öğrenmek ve okumak

• Allah'a dua etmek

• Günah ve hatalara tövbe ve istiğfar etmek

• Allah'ü ekber (Allah en büyüktür)

• La ilahe illallah (Allah'tan başka ilah yoktur)

• Sübhanellah (Allah'ı noksan sıfatlardan tenzih ederim)

• el-hamdü lillah (Her türlü övgü Allah'a mahsustur)

• La havle ve la kuvvete illa billah (Güç ve kuvvet ancak Allah'ın lütfı ile elde edilir)

ve benzeri tekbir,tehlil,tesbih,tahmid cümlelerini söylemekle yerine getirilir

Allah'ı daima zikreden insan ibadet etmiş,Allah'ın rızasını,sevgisini ve merhametini kazanmış,gönlünü ve ruhunu huzura erdirmiş olur.

'Kalpler ancak Allah'ı zikir ile huzur bulur (Ra'd'28)'

Allah'ı zikretmeyen insnaın kalbi katılaşır.Kalbi katılaşanlar,merhametsiz,duyarsız,saygısız,azgın ve günahkar olur.Allah ve insan haklarına riayet etmez.Onun için Kur'an'da;

Allah'ı zikre karşı kalpleri katılaşmış olanlara yazıklar olsun (Zümer'22)'.

.

ZİKRİN HAKİKATİ

Zikir dört derecedir;

1-) Zikrin yalnız dilde olup kalbin ondan gafil kalmasıdır.Bu zikrin tesiri zayıf olur.Fakat tamamen tesirsiz de değildir.Zira hizmetle meşgul olan dil,beyhude şeylerle meşgul olan yahut boş duran dil üzerine üstünlüğü vardır.

2-) Kalpte olan fakat sabi ve istikrarlı olmayıp kalbi zorlamakla olan zikirdir.Şöyle ki;Eğer uğraşmak ve zorlamak olmazsa,kalb kendi tabiatı üzere olur, gaflet ve kalb konuşmalarından kurtulamaz Bu da demek oluyor ki içinden gelecek ki yapasın sözü yersizdir ve yalandır.

3-) Zikrin kalbe yerleşmesi ve onu kaplamasıdır.Kalb ancak uğraşmak ve zorlamakla başka şeyle meşgul olabilir

4-) Kalbi kaplayan zikir değil,zikir edilen varlık,yani Allah olmasıdır.Zira zikir edileni seven ile zikri seven arasında büyük fark vardır.Belki kemal (üstünlük) zikirden haberar olmanın kalbten atılması ve kalbte yalnız zikir edilenin kalmasıdır.Zira zikir gerek Arapça olsun,gerek Farsça olsun nefs konuşmasından ayrı değildir. Belki kalb konuşmasının ta kendisidir.Asıl olan kalb,konuşmasından kurtulmasıdır.Kalb konuşması gerek Farsça olsun gerek Arapça olsun ve gerek başka olsun kalb hepsinden kurtulup tamamen zikir edilenle dolmalı ve onda başka şeye yer kalmamalıdır ki,bu hal aşırı bir sevginin neticesidir ki,ona aşk denir.Gerçek aşık kendini aşk suretinden kuratıp sevgiliye öyle verir ki,bazen olur ki maşukunun dahi adını unutur bilmez olur..

.

ALLAH'I İNKAR MÜMKÜNMÜDÜR ALLAH'I İNKAR ETMENİN SEBEPLERİ NELERDİR

En küçük bir yerleşim yeri olan bir köyü dahi muhtarsız düşünemeyen bir insan,şu koca kainatı nasıl idarecisiz düşünebilir ? Basit bir gece kondunun bile bir plan ve projesiz olamayacağını bilen insan,şu uçsuz bucaksız kainat mimarisinin nasıl plansız/rast gele oluştuğunu düşünebilir ?

 

Ancak gerçek şu ki; İnsanoğlunun yaratılışından bu yana Allah'a inananlarla birlikte O'nu inkar edenler de olmuştur.Her iki kutbun dün olduğu gibi bugünde temsilcileri bulunmaktadır.Acaba bazen çok zeki gibi görülen insanların bile,inançsızlığın safında yer almalarının sebebi ne olabilir?

 

İnsanı inkara götüren faktörleri dört başlık altında ele alabiliriz:

 

1-)SATHİ/YÜZEYSEL BAKIŞ:==))Temelde varlık gayesiyle ilgili gerçekleri anlamaya müsait bir kıvamda yaratılan insan,metafizik gerçeklere yüzeysel bakışının bir neticesi olarak bazen imkansız olan bir şeyi kabul etmekde tereddüt göstermez.İmkansızı mümkün,batılı hak görür.Oysa aynı kişi söz konusu o şeye derinlemesine baksa,belki onun yanlışlığını reddetmekte tereddüt göstermeyecektir. Mesela fiziki alemde : Güneşin çağıyla ilgili hiç bir bilgisi olmayan ve bu hususu bir bilene sorma lüzumu hissetmeyen bir kişinin,uzaktan yüzeysel ve çıplak bakışlarıyla elde edebileceği bilgi bellidir.Güneş onun için top büyüklüğünde parlak bir cisimden ibarettir..Bunun gibi kainata,sathi/yüzeysel ,dikkatsiz ve gafil bakışlarla bakan bir insan da onun bir makineden veya fabrikadan daha hassas ve dakik bir düzenle çalıştığını,büyüleyici bir güzelliğe sahip olduğunu fark edemez.Harika bir düzene sahip olan bu kainatı programlayan ilim ve kudreti göremez ve inkara sapar.

 

2-)DÜŞÜNCE İHMALİNDEN KAYNAKLANAN TAKLİTÇİLİK:==)) İnsanları inkara iten diğer bir husus da taklitçiliktir. İnsanların bir çoğu atalarından,çevrelerinden gördükleri şeyleri hiçbir kritiğe tabi tutmadan kabul edebilmektedir. Oysaki ilahi kriterler esas alınarak bu adet ve geleneklerin ve sözüne itibar edilen sahısların görüşlerinin test edilmesi gerekirdi.Bu insanlar her kişinin her sözünün doğru ve güvenilir olamayacağını,insan aklının tek başına her doğruyu kavrayabilecek güçte olmadığını düşünebilselerdi,bu yanlışlığa düşmezlerdi.Nitekim tarih boyunca , filozofların birbirini çürütür mahiyette görüş beyan etmeleri,birinin ak dediğine diğerinin kara demesi bunun açık bir delili değil midir? Cenab-ı Hak insanlar şaşırmasın diye peygamberler göndermiştir.

 

3-)ÖNYARGILI VEYA ŞARTLI DURUŞ:==))Varlığın meydana gelişini ele alırken materyalist bilim anlayışının genelinde gaybi bir yaratıcının varlığı peşinen reddedilir.Yani işin başında -haşa- "Yaratıcı yok,müteal//aşkın bir boyut yok,her şey sebep-sonuç ilişkisi içerisinde çözümlenmesi gerekir" şartlanmışlığıyla sözüm ona "bilimsel bir metod geliştirilir. Açıkçası maddeci zihniyet işe -haşa- Allah yoktur diye başlar.Sonra ne olur ? Aşkın boyuta gitme ihtimali olan bütün sorunların özünü "bilimsel değil" diye kapattıkları için,kendi çizdikleri sınırlar çerçevesinde hiçbir soruya nihai cevap bulamadan kısır bir döngü içerisinde dolanıp dururlar.Temelde bu insanlar akıllarının sesini dinleme çabası içinde olmamışlarıdır.Başta iman karşıtı bir şartlanmaya girmiş olmalarından dolayı "bilimsel" ve "rasyonel" gibi kılıflar icat etmişlerdir.İnsan bir şeye şartlandığı zaman kendince o şartı kabul eder ve o şartın doğruluğunu,gerçeklik payını araştırma test etme ihtiyacı duymaz.Çünkü kafasında yer etmiştir o şartlanma.Aklın ta baştan tek yönde ısrarlı bir şekilde düşünmeye mahkum edilmesiyle öyle bir hale geliniyor ki,kişi artık düşünmenin rehberi durumunda olan sözleri (vahyi) işitmiyor,duymadığı için de düşünemiyor.Başta tevhid hakikati olmak üzere İmani ve İslami değerlere şartlanmışlık içerisinde bakmak,hidayete manidir.Diğer taraftan akıl sadece bir alettir. Vahyin nuruyla aydınlandığında kalbin refakatinde gerçek fonksiyonunu icra eder.Yoksa sadece aklına güvenerek yola çıkan bir insan yarı yolda kalır.

 

4-)YAŞANILAN ZEVKLERİN ELDEN GİDECEĞİ ENDİŞESİ:==))Bir kısın nefsani saiklerle Allah'ın varlığını kabul etmek istemeyen kafalar,önce Allah'ı inkar edip,sonra kendilerini rahatlatacak bir delil bulmaya çalışırlar.Çünkü onlar,Allah'a ve ahirete inandıkları takdirde yapmış oldukları zevklerin hepsinden mahrum olacaklarını düşünürler.Bir diğer ifadeyle,kendilerini hesaba çekecek yüce bir otoriteye/kudrete inanmanın,sarmaş/dolaş oldukları gayr-i meşru zevklerden uzak durmayı gerektirdiğini bildikleri için,inkarı bir sığınak olarak görürler.Zira onlar,sorguya çekilmeksizin istek ve arzularını keyiflerince devam ettirmek istemektedirler.Bunun için de bu arzularına hoş gelmeyen her türlü gerçeği görmezlikten gelirler veya onu -sözde bilimsel kılıflarla- iptal etmek için yollar ararlar.İşte bütün inkarcı anlayışların temelinde yatan en güçlü saik budur.Nitekim Kur'an-ı Kerim'de şöyle buyrulur;

 

"Eğer senin bu davetini kabul etmezlerse,bil ki onlar sadece heva ve heveslerine uymaktadırlar.Halbu ki Allah tarafından bir delil olmaksızın kendi heva ve hevesine tabi olandan daha şaşkın ve sapkın kimse olabilir mi ? (Kasas Süresi'50)



.

ALLAH'I NİÇİN VE NEDEN GÖREMEYİZ

Allah'ı göremeyişimizin bir çok sebebi vardır.Bunlardan bazıları;

 

1-)YARATILIŞ KAPASİTEMİZİN ALLAH'I GÖREBİLECEK BİR GÜÇTE OLMAMASI:==))Allah'ı göremeyiz,çünkü yaratılış kapasitemiz buna müsait değildir.Hz Musa (a.s) gibi büyük bir peygamber bile Allah'ın dağa tecelli buyurmasına dayanamamış ve düşüp bayılmıştır.Biz bu sınırlı kapasitemizle dünyada değil Yaratıcımız olan Allah'ı görebilmek, O'nun yaratmış olduğu varlıkların birçoğunu bile görememekteyiz.Şu içinde yaşadığımız fiziki alemde dahi  gördüklerimiz, göremediklerimizin yanında çok cüz'i kalmaktadır.Sınırlı duyularımızla Allah'ın yarattığı kainatı bile ihata edemezken,onları yaratanı nasıl ihata edebiliriz?Bununla birlikte ahirette mü'minler Allah'ı kemiyet ve keyfiyet ölçülerinin dışında görmeye mazhar olacaklardır.

 

2-)BENZER VE ZIDDININ OLMAMASI:==))Allah'ı göremeyişimizin ve idrake demeyişimizin diğer önemli bir sebebi de Allah'ın benzer ve zıddının olmayışıdır.Biz varlıkta neyi görüyor ve neyi biliyorsak,bu onların benzerlerinin ve zıtlarının varlığı sebebiyledir..Mesela soğuk olmasaydı sıcağın,acı olmasaydı tatlının,ışık olmasaydı karanlığın ne demek olduğunu asla bilemezdik.

 

3-)ZUHURUNUN ŞİDDETİNDEN GİZLENMESİ:==))Allah'ı göremeyiz.Çünkü O zuhurunun şiddetinden gizlenmiştir.Bunun ne demek olduğunu güneş örneği ile anlamaya çalışalım;Eğer güneşi bütün gökyüzünü kuşatacak,dünyanın dört bir yanına ışıklarını verecek derecede büyütmek mümkün olsaydı,artık onu görmemiz mümkün olmayacaktı.Çünkü güneşin sürekliğiyle ,gece ortadan kalkıp her an gündüz oalcağı için güneşin ne olduğunu bilmemiz ,ışıktan söz etmemiz de mümkün olmayacaktı.Hem güneş,hem de ışığı,zuhurunun şiddetinden (yani varlığının an be an ve yoğun bir biçimde göstermiş olması sebebiyle dikkatlerden kaçıp) gizlenmiş olacaktı.Tasarrufu dışında bir anın dahi düşünülemeyeceği Allah da,varlığını kainatta kesintisiz olarak her an,her saniye,hayat, ilim,rahmet,irade ve kudret gibi sıfatlarıyla öyle şiddetli hissettirmektedir ki,varlığı- gaflet sahiplerinin nazarında- düşünülemez ve hatıra getirelemez oluyor.

 

4-)İMTİHAN DÜNYASININ BUNU GEREKTİRMESİ:==))Allah'ı göremeyişimizin bir sebebi de,bu dünyanın imtihan dünyası olmasıdır.Şayet Allah bizi,mevcut yapımızdan farklı olarak kendisini görüp seyredebilecek bir kıvamda yaratmış olsaydı,o zaman imtihan sırrı bozulmuş olurdu.Şöyle ki herkes O'nu baş gözleriyle göreceği için,istisnasız imana gelirdi,o zaman da intihandan maksat hasıl olmazdı.Bu imtihan yapan bir öğretmenin,soruları sorduktan sonra cevabını yazdırmasına benzerdi.Maksat inananla inanmayanın,iyiyle kötünün ortaya çıkması değil midir?



.

ALLAH HERŞEYİ BİLMEKTEDİR

Yüce Allah buyuruyor ki;

"Şüphesiz,yerde ve gökte hiçbir şey Allah'a gizli kalmaz.Rahimlerde sizi dilediği gibi şekillendiren O'dur.O'ndan başka ilah yoktur.O mutlak güç ve hikmet sahibidir (Al'i İmran Süresi'5-6)".

 

Tefsiri;

"Şüphesiz,yerde ve gökte hiçbir şey Allah'a gizli kalmaz".Bu cümleyle Yüce Allah,kendisinin göklerdeki ve yeryüzündeki başkalarına kapalı olan her şeyi bildiğini,hiç bir şeyin kendisine gizli ve kapalı olmadığını bildiriyor. "Rahimlerde sizi dilediği gibi şekillendiren O'dur".Yani Allah sizi annelerinizin rahminde erkek veya kız,güzel veya çirkin,bedbaht veya bahtiyar olarak,dilediği gibi yaratır."O'ndan başka ilah yoktur.O mutlak güç ve hikmet sahibidir"  Yani yaratan O'dur.İlah ve mabud olmayı tek hake den O'dur.Hiçbir ortağı yoktur.Erişilmez güç,hikmet ve hükümleri koyma yetkisi sadece O'ndadır.Ayette İsa (a.s)'nın da bir insan olduğu,Allah'ın da diğer mahluklar gibi onu da yarattığı ima yoluyla hatta açıktan ifade edilmektedir.Çünkü Allah (c.c) İsa (a.s)'a da rahimde şekil vermiş,onu dilediği gibi yaratmıştır.Anne karnındaki merhalelerden geçtiği ve halden hale girdiği halde Hristiyanların (Allah'ın lanetleri üzerlerine olsun) iddia ettikleri gibi nasıl ilah olabilir ? Nitekim Yüce Allah başka bir ayette şöyle buyuruyor:"Sizi de annelerinizin karınlarında üç katlı karanlık içinde çeşitli safhalardan geçirerek yaratıyor.İşte bu yaratıcı,Rabbiniz Allah'tır.Mülk O'nundur.O'ndan başka ilah yoktur.Öyleyken nasıl oluyor da (O'na kulluktan) çevriliyorsunuz? (Zümer Süresi'3)".

.