Ana Sayfa
Alt Sayfa
MÜSLÜMAN NASIL OLUR
LİNKLER
İletişim
ANA BABA HAKKI
ANA BABA HAKKI-BALLI
ESB EVLAT HAKKI
FAYDALI SİTELER
KÜTÜPHANE
KUTSAL EMANETLER
NEDEN MÜSLÜMAN OLDULAR
DİİNİMİZİSLAM.COM RADYO
ESHABIN HEPSİ MÜÇDEHİDDİR
VAHDETİ VUCUD VE ARABİ
vahdeti vucud
MÜZİK AFETİ
MÜZİKSİZ İLAHİLER
DUALARLA AÇILAN MECLİS
HAK DİN İSLAM
FETRET EHLİ
TEMKİN VAKTİ
TÜRK-İSLAM ÜLKÜSÜ
S.AHMET ARVASİ
DİNDE ŞAHSİ GÖRÜŞ OLMAZ
SESLİ DİNLE
HAKİKAT KİTAPEVİ KİTAPLARI
TAM İLMİHAL
MEKTUBAT
FAİDELİ BİLGİLER
HAK SÖZÜN VESİKALARI
İSLAM AHLAKI
HERKESE LAZIM OLAN İMAN
ESHABI KİRAM*
KIYAMET AHİRET
KIYMETSİZ YAZILAR
CEVAP VEREMEDİ
İNG.CASUS İTİRAF
NAMAZ KİTABI
ŞEVAHİDİ NÜBÜVVE
MENAKIBI ÇİHARI GÜZİN
EVLİYALAR ANS.TEK
PADİŞAH ANNELERİ
ÖRENBAY
KAR HADDİ
C AHMET AKIŞIK
===SOHBETLER===
SOHBETİN ÖNEMİ
M.A.D SOHBET 2001
M.A.D SOHBET 2002
M.A.D SOHBET 2003
M.A.D SOHBET 2004
M.A.D SOHBET 2005
M.A.D.SOHBET 2006
M.A.D.SOHBET 2007
M.A.D.SOHBET 2008
M.A.D.SOHBET 2009
M.A.D.SOHBET 2010
M.A.D.SOHBET 2011
M.A.D.SOHBET 2012
M.A.D.SOHBET 2013
M.A.D.SOHBET 2014
SOHBET 2015
ünlü sohbet 2004-06
ünlü sohbet 2007-09
ünlü sohbet 2010-11
ünlü sohbet 2012-13
ünlü sohbet 2014-15
ÜNLÜ SOHBET 2015
ÜNLÜ SOHBET 2016
ÜNLÜ SOHBET 2017*
ÜNLÜ SOHBET 2018
ÜNLÜ SOHBET 2019
ÜNLÜ SOHBET 2020
ÜNLÜ SOHBET 2021
ÜNLÜ SOHBET 2022
ÜNLÜ SOHBET 2023
ÜNLÜ SOHBET 2024
O ÜNLÜ ÖZEL
6..--
6--
55
20**
2005
2006
2008
2009
2011
305
HİKMET EHLİ ZATLAR
YOLUMUZU AYDINLATANLAR VİDEO
YOLUMUZU AYDINLATANLAR 2001
YOLUMUZU AYDINLATANLAR 2002*
YOLUMUZU AYDINLATANLAR 2003*
YOLUMUZU AYDINLATANLAR 2004
YOLUMUZU AYDINLATANLAR 2005
YOLUMUZU AYDINLATANLAR 2006
YOLUMUZU AYDINLATANLAR 2007
YOLUMUZU AYDINLATANLAR 2008
YOLUMUZU AYDINLATANLAR 2009
YOLUMUZU AYDINLATANLAR 2010
YOLUMUZU AYDINLATANLAR 11
YOLUMUZU AYDINLATANLAR 2012
YOLUMUZU AYDINLATANLAR 2013
YOLUMUZU AYDINLATANLAR 2014
YOLUMUZ AYDIN 2015
YOLUMUZ AYDIN 2016
YOLUMUZU AYDINLATANLAR 17
YOLUMUZ AYDINL 2018
YOLUMUZ AYDIN 2019
YOLUMUZU AYDINLATANLAR 2020
YOLUMUZU AYDIN 2021
YOLUMUZU AYDIN 2022
YOLUMUZU AYDIN 2023
YOLUMUZ AYDIN 2024
video-sş barkçın
9.
VEHBİ TÜLEK GENEL
VEHBİ TÜLEK 2005
VEHBİ TÜLEK 2006
VEHBİ TÜLEK 2007
VEHBİ TÜLEK 2008
VEHBİ TÜLEK 2009
VEHBİ TÜLEK 2010
VEHBİ TÜLEK 2011
VEHBİ TÜLEK 2012
VEHBİ TÜLEK 2013
VEHBİ TÜLEK 2014
VEHBİ TÜLEK 2015
VEHBİ TÜLEK 2016
VEHBİ TÜLEK 2017
VEHBİ TÜLEK 2018
VEHBİ TÜLEK 2019
VEHBİ TÜLEK 2020
VEHBİ TÜLEK 2021
VEHBİ TÜLEK 2022
VEHBİ TÜLEK 2023
VEHBİ TÜLEK 2024
VT-OSMANLI
ET
M.ORUÇ 1994
M.ORUÇ 1995
M.ORUÇ 1996
M.ORUÇ 1997
M.ORUÇ 1998
M ORUÇ GB-1999
M ORUÇ GB 2000
M ORUÇ GB 2001
M ORUÇ GB 2002
M ORUÇ GB 2003
M ORUÇ GB 2004-05
G.BAHÇESİ 2006-07
G.BAHÇESİ 2008-10
M ORUÇ H SÖZLER
M ORUÇ HİKMETLER
M ORUÇ İMAN-EVLİLİK
M ORUÇ-İ AHLAKI
M ORUÇ-MEKTUBAT
D.DİYALOĞ M ORUÇ
N-
SALİM KÖKLÜ g
SALİM KÖKLÜ 1
SALİM KÖKLÜ 23
ÖZ
M.SAİD ARVAS 1
M.SAİD.ARVAS 2
.M.SAİD ARVAS 3
336
R AYVALLI GENEL
R.AYVALLI 11-12.
R AYVALLI 13-15
R.AYVALLI 15-16
R AYVALLI 17-18
R AYVALLI 19-20
R AYVALLI 21-24.
AA*
C AHMET AKIŞIK G
C AHMET AKIŞIK*
1**
HY-ESHABI KİRAM
HY-İMAN
HY-BESMELESİZ GENÇLİK
HY-EHLİSÜNNETYOLU
HY İNG.İSLAM DÜŞM
HY GENEL
HY-OSMANLI
HASAN YAVAŞ 15-16
HASAN YAVAŞ 17-21
HASAN YAVAŞ 22-24
306
AHMET DEMİRB 11-13
AHMET DEMİRB 14-15
AHMET DMİRBŞ 16-17
A DEMİRBAŞ 18-19
A DEMİRBAŞ 20-21
A DEMİRBAŞ 22-24
M-
5 A
H 1.ASIR ALİMLERİ-
H 2 ASIR ALİMLER *
H 3.ASIR ALİMLER*
H 4 ASIR ALİMLER-
H 5 ASIR ALİMLER**
H 6 ASIR ALİMLER
H 7 ASIR ALİMLER
H 8. ASIR ALİMLER
H 9. ASIR ALİMLERİ
H 10.ASIR ALİMLER
H 11.ASIR ALİMLERİ
H 12.ASIR ALİMLER
H 13 ASIR ALİMLERİ
ALİMLER ÖZEL 1
EVLİYALAR 1
EVLİYALAR 2
EVLİYALAR 3
H 5
===1.BÖLÜM===
EMRİ MAĞRUF
E-MAĞRUF-SÜNNETULLAH
FİTNE
CİHAD
CİHAD*F
CİHAD-R.MUHTAR
CİHAD-ENFALDE
CİHAD YKS
CİHAD-FECR
CİHAD-FİRASET
22-*
İSLAMİYET NEDİR
İSLAM NAKİL DİNİDİR
DİNİMİZİ DOĞRU BİLMEK
DİİNİMİZİN ÖZELLİKLERİ
AKLIN DİNDEKİ YERİ
AKLIN DİNDEKİ YERİ 2
AKIL-FECRNET
FELSEFE NEDİR
İLK İNSAN VAHŞİ DEĞİLDİ
HZ.İBRAHİMİN BABASI
HZ ADEM İLK PEYGAMBER
HIRSTIYANLIK 1
HIRISTIYANLIK 2
YAHUDİLİK
SEBATAYİZM
KEŞF
VEHBİ İLİM-İLHAM-
EHLİ KİTAP
EHLİ SÜNNET ...
EHLİ SÜNNET İ.HAKKI
*GIPTA EDİLENLER
222*
==2.BÖLÜM===
İLMİN ÖNEMİ 1
İLMİN ÖNEMİ 2
İLİM-R.AYVALLI
İLİM-İLİMSAATİ
İLİM-İHVANLAR
ALİMİN ÖNEMİ
ALİMİN KÖTÜSÜ
İSLAM İLERLEMEYİ EMREDER
DİNİMİZ VE FEN
İSLAM VE BİLİM
OSMANLIDA BİLİM
MÜSLÜM. GERİ KALIŞI
MATBAA GEÇ GELMEDİ
MÜSLÜMAN İLİM ÖNCÜLERİ
HER KİTAP OKUNMAZ
İSLAM MEDENİYETİ
VAKIF KÜLTÜRÜ
B.OSM.TARİHİ
B.OSM TARİHİ 2
ANSİKLÖPEDİLER
EVLİYALAR ANSİKLÖPEDİSİ
REHBER ANSİKLÖPEDİSİ
İSLAM TARİİHİ ANSİKLÖPEDİSİ
OSMANLI TARİHİ ANS.
33
===3.BÖLÜM===
İMAN NEDİR 1
iman nedir 2
HİDAYET
İTİKAT-M ORUÇ
İTİKAT CÜBBELİ
İMAN-FİRASETNET
TEVHİD-KELAM-FİRASET
KOCAKARI İMANI
MİRAC-AKLIN BİTTİĞİ YER
KELİMEİ TEVHİD
TEVHİD-HAZNEVİ
ESMA ÜL HÜSNA
-ALLAHA İMAN
ALLAHIN SIFATLARI
ALLAHI TANI-İLİM SAATİ
ALLAHIN YARATMASI
ALLAHA GÜVEN VE ISPAT
ALLAH SEVGİSİ
ALLAH SEVGİSİ-ŞİİR
ALLAH KORKUSU
ALLAH VE ADALET
ALLAHA ULAŞMAYI DİLEMEK
ALLAH GAYBI BİLİR BİLDİİRİR
A*.
HUBBU FİLLAH
-MELEKLERE İMAN
ŞEYTAN
KİTAPLARA İMAN
AHİRETE İMAN
AHİRETE İMAN*
AHİRET-İLMEDAVET
AHİRET-FİRASETNET
KABİR AZABI -ÖLÜM
KABİR ZİYARETİ
KABİR-İSLAMKALESİ
CENNET ŞU AN VAR
CENNET-CEHENNEM
CENNET-CEHENNEM 2
CENNET-FİRASET
CENNET-İLİMSAATİ
CENNET-FECR
CEHENNEM-FECR
CENNET-CEH-BİRİZBİZ
A.
KIYAMET ALAMETLERİ
KIYAMET ALAMETLERİ 2
K.ALEMETLERİ-ERRAHMAN
KIYAMET GÜNÜ
KIYAMET-FİRASET
KIYAMET-DERVİŞAN
KIYAMET ALAMETLERİ*
A...
HZ.İSA GELECEK 1A
HZ İSA GELECEK 1B
HZ İSA GELECEK 2
HZ İSA GELECEK 3
HZ MEHDİ GELECEK
HZ MEHDİ GELECEK 2
HZ.MEHDİ-TEBYANNET
MEHDİLİK KONUSU
MEHDİ TASLAKLARINA
DECCAL GELECEK
KAZA KADERE İMAN
KAZAYA RIZA
KADER-YÜMİT
KADER SAPIKLARI
KÜFR HALLERİ
ŞİRK VE KÜFR SÖZLER
ŞİRK-KÜFR SÖZLER 2
ŞEHİD OLMAK
GÜNAHKARIN DURUMU*
KELAM TARİHİ
CİNLER
RUH
MÜÇDEHİD OLMA ŞARTI
İTİKAT-NESEFİ
AKAİD-TAHAVİ
İTİKAT-SADAKAT
AKAİD-ENFALDE
AKAİD-HAKŞAİRİ.C
AKİDE-HALİS ECE
AKAİD-İSMAİLAĞA
AKAİD İHVAN
AKAİD-İHVAN-1*
AKAİD-İHVAN 2
AKAİD-BİRİZ BİZ
AKAİD-İLME DAVET
AKAİD-SÜNNETULLAH
AKAİD-guraba*
AKAİD-A KALKAN
AkAİD-İSLAMHAYAT
AKAİD-FİRASET
AKAİD-İNCE.M
NEZİH İTİKAT-İNCE M
İTİKAT-ES KALESİ
AKAİD-HAZNEVİ
TAFTAZANİ KELAM
AKAİD.İLİMİRFAN-
AMENTÜ-MEDİNE
ALLAHIN GÖRÜLMESİ
site-iman
4444
===4.BÖLÜM===
PEYGAMBERLERE İMAN
PEYGAMBERLERİN HAYATI
PEYGAMBERİMİZ
PEYGAMBRİMİZ 2
KAİNATIN EFENDİSİ 1
KAİNATIN EFENDİSİ 2
KAİNATIN EFENDİSİ 3
KAİNATIN EFENDİSİ 4
SEVGİLİ PEYGAMBERİM
PEYGAMBER HASLETLERİ
peygamberim 2
peygamberim 3
PEYG.TARİHİ-BALLI
RESULULLAHIN ÇOK EVLENMESİ
PEYGAMBERİN MUCİZELERİ
PEYGAMBERİMİZ HZ. MEHDİYİ ANLATIYOR
PEYGAMBERİMİİZİN HAYATI 1
PEYG.HAYATI SESLİ
peygamberimiz SES 2
PEYGAMBERİMİZE İFTİRA
hz.muhammed ont 1
hz.muhammad ont 2
rahmet peygamberi o.n.t
nebiler o.n.t.2
nebiler o.n.t.
HADİSİ ŞERİFLER
İSLAMIN DOĞUŞU
MEVLİD
M.MUSTAFA.C
KAİNATIN EFENDİSİ demek
HİCRET
KUTLU DOĞUM ALDATMACASI
NEBİİHAYAT-İHVANLAR
NEBİHAYAT-İİMREHBERİ
ZÜLKARNEYN ALEYH.
SİYERİ NEBİ-SADAKAT
NEBİ HAYAT-HALVETİ
NEBİMİZ-TAHAVİ
NEBİ-R AYVALLI
K.E.salih SURUÇ 1
K.E.salih SURUÇ 2
peygamber ahlakı -hakşairi
peygamberimiz-m.paksu
siyer
SİYER-MEDİNE
NEBİ-YÜMİT
HZ.AYŞE ANNEMİZİN YAŞI
PEYG TARİHİ- İLİMSAATİ*
ŞİİRLER
PEYGAMBERLER TARİHİ
555
===5.BÖLÜM===
KURAN OKU ÖĞREN
KURAN MUCİZESİ
kuran mucizeleri 2*
kuran mucizeleri-hakşaiiri
kuran mucizeleri 3
K.MUCİZE-DAMLALAR
KURAN -İLMEDAVET
ATEİST DİYORKİ 1
ATEİST diyorki 2
ATEİZM ELEŞTİRİSİ
ATEİSTLERE
SURELERİN FAZİLETİ
TA KENDİSİ - AYETİ
YALNIZ KURAN DİYENLER
K. RESULULLAH AÇIKLADI
MEAL-TEFSİR OKUMAK
KURANIN ÖZELLİKLERİ
kuranın özellikleri 2
KURAN bilgileri
KURAN BİLİM-ballı
KURANI HERKES ANLAYABİLİRMİ?
İLK MEAL BASIMI
MEAL OKUMAK-T
MEAL OKUMAK -G
M.Ş.EYGİ-MEAL
KURAN KİME İNDİ
KURAN VE TERCÜME
KURANDA MECAZLAR
kuranda tarih
KURAN-SORULAR
MEALCİLERE REDDİYE 1
MEAL SAVUNMALARI
KURAN İSLAMI SAFSATASI
KURAN -şenocak*
K.FAZİLETİ-SEVDEDE
K.BİLİM-SEVDEDE
K.BİLİM-DAMLALAR
K.BİLİM-İLME DAVET
KURAN-ENFALDE
YASİNİ ŞERİF
HAŞR-KURAN
YÜMİT-KURAN
MODERNİZM
İSL.DÜŞÜNCESİ DEMEK
KURAN-MEDİNEVEB
TEFSİR USULÜ
KURANA ABDETSİZ DOKUNULMAZ
***---
===6.BÖLÜM===
EHLİ SÜNNET İTİKADI 1
EHLİ SÜNNET 2
EHLİ SÜNNET İTİKADI 3
EHLİ SÜNNET-MEDİNEVEB
E-SÜNNET-SÜNNETULLAH
E.SÜNNET-FİRASET
E-SÜNNET-SEVDEDE
SÜNNET NEDİR
SÜNNETDE DELİLDİR
sünnetde delildir 2
sünnetde delildir 3
SÜNNET DELİLDİR-İSL.KALESİ
SÜNNET-sadabat
EHLİ SÜNNET-ihvan
7---
777*
==7.BÖLÜM==
BİDAT NEDİR
BİDAT-GURABA
KUT DOĞUM BİDATİ
DİNDE REFORM 1
DİNDE REFORM M.O 2
DİYANET RFORM 3
DİYANET REFORM 2
REFORMCULARA ALDANMA
TASAVVUF SİFİL
DİYALOĞ TUZAĞI
D.DİYALOĞ 1
D.DİYALOĞ 2
EYGİ-DİYALOĞ
DOĞRUYU BULMAK
DİN ADAMI BÖLÜCÜ OLMAZ
HOPARLÖR BİDATI
ATASÖZLERİNİ DOĞRU ANLA
19 CULUK
DİNİ TABİRLERİ BOZMAK
DİYALOĞ-ihvanlar-
M FELSEFE
S---
888
===8.BÖLÜM===-
EHLİ BEYT
ESHAB
ESHABI KİRAM
ESHABI KİRAM *
ESHABIN HAYATLARI
ESHAB-İHVANLAR
ESHAB-BİRİZ BİZ
HZ.EBUBEKİİR-FEDEK
HZ.MUAVİYE
HZ ALİ İNCE SÖZLERİ
MÜSLÜMANLARIN İKİ GÖZBEBEĞİ
EBU HUREYRE R.A.
İSLAMDA İLK FİTNE
HANIM SAHABİLER
NEVRUZ YALANI
HARİCİLER
HARİCİ-HAZNEVİ
ÖMER BİN ABDÜLAZİZ
GADİRİ HUM OLAYI
EBU ZER HZ.
999-
===9*.BÖLÜM===
VEHHABİYE REDDİYE ALİM
YOBAZ VE GENÇLİK
VEHHABİYE REDDİYE
VEHHABİLİK
VEHHABİLER HIRISTIYAN GİBİ İNANIYOR
VEHHABİLİĞE EHLİ SÜNNETİN CEVABI
VEHHABİLİĞİN BAŞLANGICI
VEHH- CEVAP-SADAKAT
VEHHABİ-İHVANLAR
vehhabi red-ihvan
VEHHABİ-İSL.KALESİ
TEVESSÜL-İSL-KALESİ
İBNİ SEBECİLİK
SELEFİLİK
GÜNAH İŞLEYEN KAFİR OLMAZ
RUH ÖLMEZ ÖLÜ İŞİTİR
ŞEFAAT VARDIR 1
şefat vardır 2
şefaat var 3
RESULULLAHI ÖĞMEK
KABİR ZİYERETİ
TÜRBE CAİZ
İNG.CASUSUNUN İTİRAFI
KANDİLLER UYDURMA DEĞİLDİR
MUCİZE KERAMET
MUCİZE KERAMET 2
mucize keramet 3
SEBEBPLERE YAPIŞMAK EMİRDİR
İNTİHAR ETMEK
HACILARA VERİLEN KİTAPLAR
TEVESSÜL-VESİLE
VESİLE-NAKŞNET
VESİLE-A.KALKAN
TEVESSÜL-İHVANLAR
KANDİL-İLİM SAATİ
RE ENKARNASYON YOK
BOZUK DİNLER
RECM VARDIR
DİNDE ZORLAMA YOK
MEZHEBE UYAN KAFİR DEĞİL
SAPITANLAR TR GG
ŞİRK NEDİR
BÖLÜCÜYE ALDANMA
EVLİYADAN YARDIM
KABİR-ÖLÜ-İSL.KALESİ
ŞEFAAT-İSL.KALESİ
İSTİĞASE-İSL.KALEİ
ŞİAYA CEVAP
ŞİAYA CEVAP-TAHAVİ
ŞİA-HAZNEVİ
ÖLÜLER İŞİTİR
ALİ ŞERİATİ
abduh
GASPIRALI İSMAİL
istiğase-darusselam
460
459
==10.BÖLÜM==
==REDDİYELER==
REDDİYELER
mezhepsizlere cevap
REDDİYELER-ihvan
SAPIKLARA REDDİYE
SABATAYCILIK
İBNİ TEYMİYYE-İHVAN
ŞİA-İHVANLAR
S.N.1
ZAMANİ
SN REDDİYE
SN3
İSLAMA SUKASTLER
MEZHEPSİLİK DİNSİZLİKTİR
SULTANA İSYAN
MEZHEPSİZLERİ TANI
İKBAL-ABDUH
İBNİ TÜFEYL
S.ULUDAĞ
N. YILDIZ
İBNİ TEYMİYYE
KANDEHLEVİ-KARDAVİ
İBNİ KAYYIM
SEYİD KUTUP
F.GÜLEN
BAYRAKLI-S.ATEŞ
HAMİDULAH
MEVDUDİ- CARULAH
SAPIKLIKLAR-İHVANLAR
MUSTAFA ÖZTÜRK
H.KARAMAN
***İKİ AKİF
M.İSYANOĞLU
SAPIKLAR-İHVANLAR.
A.HULİSİ ve sapıklar
REŞİT RIZA
SAPIKLAR-İNCE.M
BAYINDIR-ŞERİATİ
sapıtanlar
M.ESED
YAŞAR NURi
İSMAİL GASPIRALI
hadis inkarına cevap
tarihselcilere cevap
mealcilere cevap
İSLAM ANS.EFGANI
İ TEYMİYYE-ESK
VEHHABİYE RED-ESK
DİYALOĞ-ESK
M OKUYAN
290
999
DOST KAZANMA KİTABI
===11*.BÖLÜM===
TASAVVUF NEDİR
TASAVVUF NEDİR 2
TASAVVUFUN ÇIKIŞI
T-İLİMİRFAN
TASAVVUF-KONDERN
TASAVVUF-MEDİNE
TASAVVUF-HAZNEVİ
TASAVVUF DÜNYASI*
TASAVVUF-İNFO
TASAVVUF TAHAVİ
TASAVVUF SADABAT
TASAVUFLAMELİF-PDF
TASAVVUF-F.ATLASI
TASAVVUF-GİKEV
tasavvufi AHLAK
SOHBET-HİKAYELER
TASAVVUF-NAKŞ
TASAVVUF-DERVİŞAN*
TASAVVUF TERİMLERİ
TASAVVUF-SÜNNETULLAH
TASAVVUF BAHÇESİ
TASAVVUF-HALVETİ-
TASAVVUF-İHVANLAR
TASAVVUF-ihvan*
TASAVVUF REYHANGÜL
TASAVVUF-CANDAMLA
TASAVVUF-ŞENOCAK
TASAVVUF-HACETN.COM
TASAVVUF-SADAKAT
TASAVVUF-İSLAMHAYAT*
TASAVVUF-HALİSECE
TASAVVUF-İLİMSAATİ
TASAVVUF İHVAN
TASAVVUF-İNCE.M.
TASAVVUF-İNCE.M 2
TASAVVUF-İNCE.M.3
TASAVVUF* FİRASET
TASAVVUF-İSL.KALESİ
TASAVVUF-halveti
TASAVVUF BAHÇESİ
TASAVVUF.İHSAN
KALPLERİN KEŞFİ
TABAKATI KUBRA HŞ
yusuf hakiki-tasavvuf risalesi
YUNUS TASAVVUF
VESVESE-İ DAVET
KİBİR
TASAVVUF sorular mc
TASAVVUF BAHÇ-NFK
tasavvuf risalesi*
osmanlıda tasavvuf
somuncu baba
NAZARİYAT
121212-
1313-
==12*.BÖLÜM====
TARİKAT
TARİKATLAR VE OSMANLI
TARİKAT MELHEMLU
RABITA
RABITA-NAKŞ
RABITA-İHVANLAR
TEVEKKÜL
İNSANI KAMİL 1
İNSANI KAMİL 2
İNSANLIK ŞEREFİ
ZENGİNLİK-FAKİRLİK
FAZİLET MEDENİYETİ*
ŞEYTAN HİLELERİ 1
ŞEYTAN HİLELERİ 2
ŞEYTAN-ÖSELMİŞ
SIKINTILARIN SEBEBİ
NEFS
NEFS-REYHANG
REŞEHAT
İHLAS -NİMET
SABIR*
MESNEVİ
TAKVA*
SEVGİYE DAİR
TÖVBE*
TÖVBE-SÜNNETULLAH
TÖVBE fecir
AF-FECR
AF-İSRAF
TEFEKKÜR
GIYBET
EDEP HAYA
DÜNYA NEDİR*
ŞÜKÜR
HASET
KÖTÜ HUYLAR
GÜZEL AHLAK
AHLAK-ENFALDE
*İSLAM AHLAKI
AHLAK BİLGİLERİ
AHLAK BİLGİLERİ 2
AHLAK-İLİMREHBERİ
DİNİN RUHA ETKİSİ
kimyayı saadet-site
VESVESE
TASAVVUF-ES KALESİ
EVLİYAYI TANIMAK
ALİM VE EVLİYALAR
17-
131313-
==13* BÖLÜM==
ZİKİR
ZİKİR-NAKŞ
ZİKİR- İHVANLAR
GÜLDEN BÜLBÜLE
GÜLDEN BÜLBÜLE 2
GÜLDEN BÜLBÜLE 3
GÜLDEN BÜLBÜLE 4
TEVECCUH SOHBETİ
R.AYVALLI 2013-14
AŞK MAHFİYET
DEDE PAŞA -REYHANİ
ÖLÜM-KABİR AZABI
ÖLÜM-KABİR-BİRİZBİZ
ÖLÜM İHVANLAR
EFGANİ-ALBANİ
RUH-BİRİZBİZ
MARİFETNAME
GÜNAH-FECR
KISSADAN HİSSE
Ö.NASUHİ BİLMEZ
RİSALE-İNCE.M
TEFEKKÜR-İSLAMİHSAN
MÜSLÜMAN-ÖSELMİŞ
NEFS-İLİMİRFAN
İKTİSAT
KISSA-HİSSSE
SU
15-
141414
====14*.BÖLÜM===
İSLAM ALİMLERİ
İMAMI AZAM COM
SİLSİLEİ ALİYE
İMAMI AZAM İKİ YILI
İMAMI AZAM-İ.ŞENOCAK
İMAMI AZAMIN BÜYÜKLÜĞÜ
İMAMI AZAM-FIKIH
İMAMI AZAM HADİS
İMAMI AZAM PDF
İMAMI AZAM PDF 2
İMAMI MATURUDİ
İMAMI EŞARİ
MATURUDİ-EŞARİ
MEZHEP İMAMLARI
HADİS ALİMLERİ
HASAN HARAKANİ
BÜYÜK ALİMLER
H.HİLMİ IŞIK
ABDULKADİRİ GEYLANİ
EBU YUSUF
İBNİ MACE
BİYOĞRAFİLER
MEVLANA HZ
MEVLANA-SEMAZEN
FAHREDDİNİ RAZİ
S.ABDULHAKİM ARVASİ
MUSTAFA SABRİ HOCA
İSKİLİPLİ ATIF HOCA
ZAHİD EL KEVSERİ
DİĞER ALİMLERİMİZ
ŞAHI.B.NAKŞİBENDİ HZ
PİRİ REŞAHATI-ADAB
MİNAHI HALİDİYE
İMAMI RABBANİ HZ.
M.HALİDİ BAĞDADİ
HARİSİ MUHASİBİ
EMİR SULTAN-ŞİİR
İBNİKEMAL-BAKILANİ
M.İBNİ ARABİ
EBUSUUD-HADİMİ
AK ŞEMSEDDİN HZ
ÇANKIRI EVLİYALARI
ISLAH DE*
1515-
151515-
===15*.BÖLÜM=====
UYDURMA HADİS OLURMU
HADİS TARİHİ
HADİS ANS
HADİS USULÜ
1041 HADİS
RAMÜZ -99-70
HADİS-PDF
HADİS ARAMA
HADİS KİTAPLARI
İTTİFAK HADİSLERİ
kaynak hadisler ih
7 İMAM İTİFAK HADİSLER
uydurma sanılan hadisler
HADİS-ENFALDE
HADİS-İSLAMHAYAT
LULU MERCAN-İSLAMHAYAT
HADİS-HAKSANCAĞI
HADİS-DAMLALAR
HADİS-BALLICOM
RİYAZUS SALİHİN
S-HADİSLER-İHVANLAR
SAHHİ BUHARİ
İHYAİULUM
İMAMI GAZALİ
797
1616-
SI
===16*:BÖLÜM===
TÜRKLER VE MEZHEBİ
MEZHEPLER TARİHİ
MEZHEP. M.ORUÇ
MEZHEP DİĞER 1
MEZHEP DİĞER 2
MEZHEP-İLME DAVET
MEZHEP GENEL
MEZHEP 1
MEZHEP 2-DELİL
MEZHEP 3 LÜZUM
MEZHEP 4 MEZHEP
MEZHEP 5 NAKİL
MEZHEP 6
MEZHEP 7 TAKLİD
MEZHEP 8
MEZHEP 9 KİTAP
MEZHEP 10-TARİHSEL
MEZHEP 11 SİZLER
MEZHEP 12
MEZHEP 13
MEZHEP TAKLİDİ
MEZHEP MUHALİF
MEZHEP-DAMLALAR
MEZHEP-İLMEDAVET
MEZHEP-SEVDEDE
MEZHEP-İSL.KALESİ
1717-
80-
171717-
===17*.BÖLÜM===
BESMELE
VATAN SEVGİSİ İMANDAN
FIKIHIN ÖNEMİ
FIKIH USULÜ
FIKIH USULÜ 2
FIKIH USUL TARİHİ
EDİLEİ ŞERRİYE
İÇDİHAD
MÜÇDEHİD
müçdehid 1
İCMA-KIYAS
içdihad-KIRKINCI
SAKAL BİR TUTAMDIR
GAYRİMÜSLÜME BENZEMEK
NİYET-ARKADAŞ
EFALİ MÜKELLEFİN
FIKIH-ENFALDE
FIKIH-yusuf semmak
FIKIH-BALLI CIM
FIKIH-FİRASET
FIKIH-GURABA*
FIKIH-İHVANLAR
FIKIH USULÜ-
FIKIH-İLİMİRFAN
FIKIH-H.ECE
EMANET VE EHLİYET
EMANET VE EHLİYET *
MİRİ-MÜLK ARAZİ
MECELLE
SELAM VERMEK
fıkıh soruları
FERAİZ-İSKAT PROĞRAMI
RECM
CİN HAKKINDA
islammerkezi.com...
181818
19
1818--
===18 BÖLÜM===
KUTUBU SİTTE*
KUTUBU SİTTE İHAYAT
KUTUBU SİTTE BALLI
FETAVAİ HİNDİYYE
EBUSUUD FETVA
DURER
RUHUS-SALAT
MUCİZE-KERAMET
HAK-UKUBAT
MAKALELER-TAHAVİ
MAKALE DERYASI
310
1919**
191919**
===19 BÖLÜM===
İBADETLERİMİZ
SÜNNET YERİNE KAZA
SÜNNET YERİNE KAZA 2
ABDEST
ABDESTİN EDEPLERİ-K SİTTE-HŞ
ESB-ABDEST
ESB ADAK
ESB HOPARLÖR
ABDEST-İHVANLAR
ABDEST-BİRİZBİZ
ABDEST-SÜNNETULLAH
HAYZ-NİFAS
GÜSL-DİŞ DOLGUSU
DOLGUYA MUHALİFLER
İSTİKBALİ KIBLE
NAMAZIN ÖNEMİ
NAMAZIN KILINMASI
YOLCULUKDA NAMAZ
CUMA CEMAAT-ZUHR
SABAH NAMAZINA KALK
NAFİLE NAMAZLAR
TERAVİH-İTİKAF
NAMAZ-TAHAVİ
HASTALIKDA NAMAZ
HOPARLÖRLE NAMAZ
NAMAZDA VAKİT NİYET
NAMAZDA TADİLİ ERKAN
NAMAZ-İLİMSAATİ
NAMAZ-İHVANLAR*
NAMAZ-H.ECE
NAMAZ-ENFALDE
NAMAZ-FİRASTE
TEHARET
TEHARET-TAHAVİ
TAHARET-İHYA
TAHARET-ENFAL
TEHARET-FİRASET
SANDALYEDE NAMAZ
<
2020-
202020-
****20.BÖLÜM***
KAĞIT PARA İLE ZEKAT
ZEKAT
ZAKAT-TAHAVİ
ZEKAT-H.ECE
ZEKAT-İHVANLAR
ZEKAT-ENFALDE
ZEKAT-FİRASET
SB ZEKAT
O
ORUÇ
ORUÇ-TAHAVİ
ORUÇ-SÜNNETULLAH
ORUÇ-İHVANLAR
ORUÇ-GURABABL
ORUÇ-H.ECE
ORUÇ-FİRASET
ORUÇ-ERRAHMAN
ORUÇ-ENFALDE
RAMAZAN-FİRASET
K-
KURBAN
KURBAN-FİRASET
KURBAN-TAHAVİ
KURBAN-CANDAMLALARI
KURBAN-İHVANLAR
KURBAN-H.ECE*
ADAK
HAC-UMRE
ALIŞVERİŞ BİLGİLERİ
ALIMSATIM-HAZNEVİ
SİGARA HARAMMI
HAC-FİRASET
SARF
FAİZ-SİGORTA
FERAİZ-MİRAS
NELER YENİR
NELER KULLANILIR
TAKKE SARIK ÇARŞAF
NAZAR VARDIR
FAL-BÜYÜ
HARAC ZARURET
RESİM YAPMAK
LİAN KİTABI
212121-
21
2121
==21.BÖLÜM==
===DUA===
DUA ŞARTLARI
DUADA EL -KOMUT
365 GÜN DUA
DUA-İNCİMERCAN
DUA-İHVANLAR
DUA-REYHANG
DUA-İLİMSAATİ
DUA --SADAKAT
DUA-FECR
DUA-FİRASET
DUA-HAZNEVİ
DUA-İSLAMVEİHSAN
BAYRAM VE RAMAZAN
69
2222---
2222222
===22 BÖLÜM==
==AİLE BÖLÜMÜ==
EVLİLİK REHBERİ
KİMLERLE EVLENİLİR
EVLLİK VE AİLE NİKAH
NİKAH-İHVANLAR
TESETTÜR FARZDIR
EVLİLİK-SEVDEDE
HUZUR KAYN AİLE
AİLE-BALLICOM
KADIN-BİRİZBİZ
KADIN-SADABAT
AHVALÜ NİSA-İNCE.M
BABANIN KIZINA MEKTUBU
AİLE-FİRASET
KADIN AİLE-FİRASET
AİLE GENEL-FİRASET
YÜKSEK İSLAM AHLAKI
KADIN HAK VE HAYZ-FİRASET
AİLE-R AYVALLI
aile saadeti-ballı
AİLE-medine veb
kadının değeri
KADIN ŞAHİTLİK-MİRAS
s maraşlı genel
maraşlı hb genel
SEMA MARAŞLI DT
SEMA MARASLI 7
FATMA BARBAROS GENEL
EVLİLİK-İS HAYAT
LEKE TEMİZİĞİ
S MARAŞLI -F ATLASI
FU
nis*
202020
==23.BÖLÜM==
ÇOCUK EĞİTİMİ
ÇOCUK-FİRASET
ÇOCUK VE DİN-EVLATLIK
ÇOCUK-SADAKAT
ÇOCUK-BALLICOM
COCUK GELİŞİM
İZDİVAÇ VE MAHREMİYET
GÖRGÜ KURALLARI
İDERECİLİK BİLGİLERİ
TESETTÜR-TAHAVİ
80--
14-2
8--
===24-BÖLÜM====
EDEBİYAT KÖŞESİ
K.S.ÖREN
EDEBYAT-ENFALDE
SALİH BABA DİVANI
EDEBİYAT-H.ECE
NİYAZİ MISRİ
TÜRKÇENİN ÖNEMİ
TAM İLMİHAL ŞİİRLERİ
NECİP FAZIL ŞİİRLERİ
HÜDAİ DİVANI
DARÜL HARPTE BANKA
YT DİZİ
YT HATIRALAR
YK MTT
YK MTT 2
gö*
M***

****TARİH VE ÖNEMİ****
TARİH TANI
BATILILAŞMA İHANETİ
BİR DEVRİMİN ANATOMİSİ
TARİH OSMAN İHVAN
TARİHİ HAKİKATLER *
TARİHİ HAKİKATLER 1
TARİHİ HAKİKATLER 2
TÜRKLERİN İSLAMI KABULÜ
M*-
İS--
İSMAİL YAĞCİ*
İSMAİL YAĞCI 2001-02
İSMAİL YAĞCI 2003-04
İSMAİL YAĞCI 2005-06
İSMAİL YAĞCI 2007-09
İSMAİL YAĞCI 2010-12
601Ü
M 3
METİN ÖZER 1
METİN ÖZER 2
METİN ÖZER 3
İBRAHİM PAZAN 23
N*
M--*
A ŞİMŞİRGİL GENEL TÜM
AHMET ŞİMŞİRGİL
ŞİMŞİRGİL ESERLERİ
ŞİMŞİRGİL-İLMİ--PDF
ŞİMŞİRGİL-TARİH
PAZAR DİVANI-AŞ
CUMA DİVANI-AŞ
CUMA DİVANI 2017-18
CUMA DİVANI 2019
CUMA DİVANI 2020
CUMA DİVANI 2021-A
CUMA DİVANI 2021 B
CUMA DİVANI 2022*
CUMA DİVANI 2023
CUMA DİVANI 2024
ASR İHANETİ-ŞİMŞİRG
HZ MUHAMMED- A SİMŞİRGİL

Ş*
ZEY
==F.BOL===
F BOL PAZAR Y
FUAT BOL-CHP 1
FBOL M CHP 19-18
AKINCI CHP
CHP Yİ KONUŞ
FUAT BOL CHP 2023*
FUAT BOL-TARİH
F BOL M 19-18
F BOL 2022
F BOL 2022-2
F BOL 2022 D
FUAT BOL 2023*
fuat bol 2023 ekim
F 1
FU--
NE--
814
İH
ABDULHAMİD HAN
ABDULHAMİD DÜŞMANLIĞI
A.HAMİD-LOZAN-MUSUL
ABDULHAMİD OSM CNK
ABDULHAMİD HAN *
İSLAM TARİHİ-AŞ
İSLAM TARİH-MEDENİYET
TARİH-GENEL
TARİH SİTESİ.ORG*
TARİH VE MEDENİYET
TARİH- NUR DERGİSİ
İSLAM TARİHİ-ENFALDE
İSLAM TARİHİ- FİKİR ATLASI
TARİH-B-İSLAMCOM
TARİH İSLAM ANAHTARI
TARİH-TAHAVİ
MİMAR SİNAN
A.HAMİD NEDEN SESSİZ KALDI
TARİH -FİRASETNET
TARİH-HALİS ECE
TARİH-EMPOZE.HÜRREM
TARİH-BALLICOM
TÜRK DÜNYASI DERGİSİ
TARİH-SANALÜLKE
TARİH-İHVANLAR
TARİH-SADAKAT
TARİH-NAKŞ
TARİH-DAMLALAR
TARİHEYOLCULUK.ORG
TARİH YAZILARI
TARİH YAZILARI 2
TARİH YAZILARI 3
GEZİ NOTLARI
BİLİM TARİHİ
AB
===OSMANLI===
BİYOĞRAFİ NET
**RAMAZAN AK TARİH
R.AYVALLI-OSMANLI
OSMANLI NASIL YIKILDI
OSMANLI PADİŞAHLARI*
OSMANLIYI TANIMAK
OSMANLICANIN ÖNEMİ*
OSMANLI MEDRESELERİ
OSMANLIYA İFTİRA
OSMANLI 1*
OSMANLICA
OSMANLI 2**
OSMANLI KÜLÜBÜ*
OSMANLI-YÜMİT
OSMANLILAR.GEN.TR
BÜYÜK OSMANLI TARİHİ
OSMANLI HİKAYELERİ
OSMANLI HANEDANI
OSMANLI-ENFALDE
OSMANLI-HAKSANCAĞI
HZ OSMANIN ŞEHİD EDİLMESİ
OSMANLIDA İMAMLIK
OSMANLI İLİM-ENFAL
OSMANLI MEDENİYETİ-ENFAL
OSMANLICA SÖZLÜK
OSMANLI-enfal
SAKLI OSMANLI
İ.ANS BATILILAŞMA
BATININ İSLAMA BAKIŞI 1
ENDÜLÜSÜN FETHİ
SELÇUKLU TARİH
TARİH ENSTİTÜSÜ DER
TİMUR HAN
ARAP İHANETİ YALANI*
İSTANBUL VE FETİH
94 YILLIK TARTIŞMA
ARAPCA-İHVAN
DURSUN GÜRLEK GENEL
çanakkale-taha uğurlu
FAHREDDİN PAŞA
BATININ OYUNLARI
ALİ KEMAL TORUNU
GÜN TARİHİ
TÜRKTARİHİM.C

Hİ-
HİLMİ DEMİR GENEL
HİLMİ DEMİR 1
HİLMİ DEMİR 21-18
HALİL ÖNÜR
Y.BÜLENT BAKİLER
o.k
KEMAL KAYRA 21-23
KEMAL KAYRA 24
E.
E B EKİNCİ ŞAHS
EB EKİNCİ GEN
EB EKİNCİ GENEL YENİ
E.B.EKİNCİ 2008-
E.B.EKİNCİ 2009
E.B.EKİNCİ 2010
E.B.EKİNCİ 2011
E.B.EKİNCİ 2012
E.B.EKİNCİ 2013
E.B.EKİNCİ 2014
E.B.EKİNCİ 2015
E.B.EKİNCİ 2016
E.B.EKİNCİ 2017
E.B.EKİNCİ 2018
E.B.EKİNCİ 2019
E.B.EKİNCİ 2021
E.B.EKİNCİ 2022
E.B.EKİNCİ 2023
E B EKİNCİ 2024
KU--
TG-M.FATİH ORUÇ
M.N. ÖZFATURA GENEL TÜM
MN.ÖZFATURA-CHP
M.N.ÖZFATURA 2001
MNÖFATURA-OSMANLI
MNÖFATURA-TÜRKLER
MNÖ.FATURA-DİYALOĞ
MNÖ FATURA-TEFEKKÜR
MN ÖFATURA-SU
MN ÖFATURA-MADEN
MN.ÖFATURA-ERMENİ
M.M.ÖZF-2016
MN ÖZFATURA -GENÇLER
İ.ÖZFATURA 2014
İRFAN ÖZFATURA 2
İRFAN ÖZFATURA 3
İRFAN ÖZFATURA GENEL
S--
299
AKINCI 1
AKINCI 2
ÖMER N YILMAZ 1
İBRAHİM YAVUZ
ALTINBAŞ A
UFUK COSKUN 1
UFUK COŞKUN 2
KENAN ALPAY
sabri gültekin
misafir yazar
Y*
M YÜKSEL-GENEL
M.YÜKSEL 2013
M.YÜKSEL 2014
M.YÜKSEL 2015-
M.YÜKSEL 2016
KÜ-
KEMAL SUNAL FİLMLERİ ZARARLARI
TG-*KAZIM K.YÜCEL
TG-HASAN ULU
TG-HAKKI ASLAN
NASIL BATTI RILDI
NİMETULLAH
VAHDET YAZAR
AH**
Y-
FE
YUSUF KAPLAN-TIME
Y KAPLAN 2007-8
Y KAPLAN 2009-10
Y KAPLAN 2011-12
Y KAPLAN 2013-14
Y KAPLAN 15-16
Y KAPLAN 2017
YUSUF KAPLAN 2018
YUSUF KAPLAN 2019
YUSUF KAPLAN 2020
YUSUF KAPLAN 2021
YUSUF KAPLAN 2022
YUSUF KAPLAN 2023
YUSUF KAPLAN 2024
Y**
Y.BAHADIROĞLU 2012
YAVUZ BAHADIR 2013
YAVUZ BAHADIR 2014
YAVUZ BAHADIR 2015
YAVUZ BAHADIR-2016 A
YAVUZ BAHADIR-2017 A
YAVUZ BAHADIROĞLU 2017 A
Y.B.TIME TÜRK VE 2016 B
CE
22*
BELGELERGERÇEK TARİH GENEL
B.GERÇEKTARİH.C-1
B.GERÇEKTARİH.C 2
B.GERÇEKTARİH.C 3
BGERÇEKTARİH C 4
B.GERÇEKTARİH.C 5
B GERÇELTARİH C.6
B GERÇEKTARİH C.7
BG KONUŞUYOR
B G TARİH 1
B G TARİH 2
B G TARİH-DİYANET
BG T-HAFIZ
BGT VAHDETİN
BGT ŞALCI B
BGT CHP EKO
BGT KADIN
İNG DERVİŞ
ALİ ŞÜKRÜ CİNAYETİ
607
604
M.Ş.EYGİ 2005
M.Ş--EYGİ 16
M.Ş.EYGİ 19
M.Ş.EYGİ YD GENEL
4-2
M ***
M.ARMAĞAN 1997
M ARMAĞAN 2010
M ARMAĞAN 2011
M.ARMAĞAN 2012
M ARMAĞAN 2013
M.ARMAĞAN 2014
M.ARMAĞAN 2015
M ARMA 15-16 KİŞİ
M.ARMAĞAN Y-16
M.ARMAĞAN YŞ-17
M ARMA 2016 DT
M ARMA 2017-18 K
M ARMA 2021 MÜZEK
M ARMAĞAN-2022 AK
M ARMAĞAN 23- AKİT
M ARMAĞ İTTİFAK
EC
M *A
RAHİM ER GENEL
RAHİM ER 2014
RAHİM ER 2015
RAHİM ER 2016
RAHİM ER 2017
RAHİM ER 2018
RAHİM ER 2019
RAHİM ER 2020
RAHİM ER 21-22
RAHİM ER 2023
RAHİM ER 2024
RAHİ
324
EA
E.AFYONCU 2010
E. AFYONCU 2016
E AFYONCU 2017
E23 GENEL
NERDE KALDIK E A
HİSAR 23
HİSAR 22-20
HİSAR 20-19
293
FU-
TURGAY GÜLER SESLİ
FUAT UĞUR
KADİR MISIROĞLU
NUREDDİN TAŞKESEN
KÜBRA DEĞİRMEN
MEHMET CAN
MEHMET KUMAŞ
MESİH-Ş SİMAVİ
A.DOĞAN İLBAY
B ACUN
MUSTAFA UZUN*
AF ARI-ALİ ERYIL
Ö SAPSAĞLAM*
ALTAN ÇETİN*
F SARRAFOĞLU
R AKBAY
ISLAHDE-PDF
322
333
MEKTEBİDERVİŞ
MD-KUDÜS
MD-ZALİMLER 1
MD-ZALİMLER 2
MD-A GEYLANİ
MD-FUTUHULGAYB
MD ŞEFAAT HAKTIR
MD İMAMLARIMIZ
MD H İMAMLARI
MD REDDİYE
MD AŞEREİ MÜBEŞER
MD NEFS VE ŞEYTAN
MD TAS VE TAR
MD MÜRŞİD
MD A SİLSİLE
MD İZ BIRAKANLAR
MD İZ BIRAKANLAR 2
MD İZ BIRAKANLAR 3
MD İZ BIRAKALAR 4
MD KÜTÜBÜ SİTTE 1
MD KÜTÜBÜ SİTTE 2
MD KÜTÜBÜ SİTTE 3
MD KÜTÜBÜ SİTTE 4
MD KÜTÜBÜ SİTTE 5
MD KÜTÜBÜ SİTTE 6
MD KÜTÜBÜ SİTTE 7
MD KÜTÜBÜ SİTTE 8
MD KÜTÜBÜ SİTTE 9
MD KÜTÜBÜ SİTTE 10
MD KÜTÜBÜ SİTTE 11
MD KÜTÜBÜ SİTTE 12
MD KÜTÜBÜ SİTTE 13
MD KÜTÜBÜ SİTTE 14
MD KÜTÜBÜ SİTTE 15
MD KÜTÜBÜ SİTTE 16
MD KÜTÜBÜ SİTTE 17
MD KÜTÜBÜ SİTTE 18
317
292
252
329
ANAYASA
KÜLLİYAT-COŞAN
İNTERNET HUKUKU
arapçanın önemi
SSK KANUN
MEB KANUN
MEMURLAR KANUNU
DARULHARP
SADAKAT.NET
SAHİHİ BUHARİ NAMAZ
SAHİHİ BUHARİ
İ.ŞENOCAK-GENEL*
NECATİ AKSU NET
SABRİTANDAOĞAN
İSLAM KÜLTÜR.COM
YAZAROKU ESK
KIRKINCI.COM
ERRAHMAN DE
-ENFAL kavram
enfal 1
kavramlar
ARAPÇA ÖĞREN
YEZİDİLİK
BİLGELİK ÖYKÜLERİ
LÜGAT-BALLI
320
297
298
296
SAĞLIK ÖĞÜTLERİ
SAĞLIK 1
SAĞLIK 2
SAĞLIK 3 KAZA
SAĞLIK 4
BASARI SIRLARI
BESLENME
BİTKİ TEDAVİ-FİRASET
CEMAL ABİ İLE DEMİR GİBİ
ŞİFALI BİTKİLER
prostata çözüm
BİYOLOJİ SÖZLÜĞÜ
erdal yeşilada-SAĞLIK
294
316
304
DİYANET-İHVANLAR
MENKİBELER-İHVAN
MUHARREF D.-İHVANLAR
TESBİTLER-İHVAN
MENKİBE-İHVANLAR
KAVRAM-İHVANLAR
TV DEŞİFRE-İHVANLAR
GÜNDEM-İHVANLAR
MENKİBELER-NAKŞ
NASİHATLER-yusuf semmak
GENEL-NASİHAT.ORG
NASİHATLER 2 Y semmak
zikr nakş
nefs nakş
rabıta nakş
İBRAHİM KİRAS GENEL
İBRAHİM KİRAZ-
HAYDAR ORUÇ DİR-POS
İSMAİL YAŞA DİR POS
AHMET TAŞGETİREN
287
286
288
291
CEMİL KOÇAK 2011
CEMİL KOÇAK 2012
CEMİL KOÇAK 2013
CEMİL KOÇAK 2014
CEMİL KOÇAK 2015
CEMİL KOÇAK 2016
285
284
M.ŞÜKRÜ HANİ 2010
M ŞÜKRÜ HANİ 2011
M ŞÜKRÜ HANİ 2012
M ŞÜKRÜ HANİ 2013
M ŞÜKRÜ HANİ 2014
M ŞÜKRÜ HANİ 2015
M ŞÜKRÜ HANİ 2016
M ŞÜKRÜ HANİ 17-18
282
AYŞE HÜR TARAF 2008
AYŞE HÜR TARAF 2009
AYŞE HÜR TARAF 2010
AYŞE HÜR TARAF 2011
AYŞE HÜR TARAF 2012
AYŞE HÜR RAD 2013
AYŞE HÜR RAD 2014
AYŞE HÜR RAD 2015
AYŞE HÜR RAD 2016
281
=İHYAORG.KİTAPLIK=
4 İNCİL FARKLI
HADİS TARİHİ
ATEİZM ELEŞTİRİSİ*
280
277
TAMER KORKMAZ GENEL
İBRAHİM KARAGÜL GEN
YÜCEL KOÇ GENEL
İSMAİL KAPAN GEN
K**
NUH ALBAYRAK GEN
NUH ALBAY TÜRKİYE 9-14
NUH ALBAY ST 15-16
NUH ALBAY ST 17-18
NUH ALBAY ST 19-20
NUH ALBAY ST 21-22
NUH ALBAYRAK 2023
KA***
241
246
METİN HÜLAGU-G
M HÜLAGU 22-23
M HÜLAGU 21
M HÜLAGU 19-20
M HÜLAGÜ 18
mn
263
243
234
238
MURAT ÇETİN GENEL
MURAT ÇETİN DP
260
ÜZEYİR İLBAK DP
YUNUS EMRE ALTIN
ENES BAYRAK
HAZAR TÜRK
SESLİ MAKALE
TÜRK YÜZYILI RG
FİLİSTİNLİLER TOPRAK SATTIMI
İSMAİL ÖZ *
HAKAN ERDEM 2016
238-
240
F-BAKA-A İMR-NİSA
MAİD-ENAM-ARAF-ENFAL
TEVB-YNS-HUD-RAD-İB
HİC-NAHL-İSRA-KEHF-MRYM
TAHA-ENB-HAC-MÜMİNUN-NUR
FURK-ŞUARA-NEML-KAS-ANK
RUM-LKM-SEC-AHKF-MHMD
FTH-HUC-KHF-TUR-NECM-KMR
RHMN-VAKIA-HDD-MCDL-HŞR
MHTN-SAF-CUMA-MNFK-TEĞA-TLK
THRM-MÜLK-KLM-HKA-MARC-NUH
CİN-MÜZ-MÜD-KYM-İNS-MRS-NB
NZAT-ABS-TKVR-
232*
232
231
230
229
228
227
226
225
224
223
222
221
220
219
218
217
216
215
214
213
212
211
210
209
208
207
206
205
204
203
24-
2
5
4
3
7
1
202
ü7
13-
10
8
17--
14-
16--
6
ME
21-
12-
İRAN -GÜLDAĞI
VAHD VUCUD MUD
DOĞ-GÜN İS TARH 1-7
SELÇUK ŞİA
KADIZADELİLER
nesefi t
mesnevi anevi
ahmet kavas
pdf moğol-zengi
yazıcı-mesut
Z KEVSERİ
KAL-ÇAKIRGİL 24
PDF HADİS
pdf açık öğr-hadis
PDF İRAN
PDF MESNEVİ
pdf moğol istila
PDF DİNİ TERİM SÖZL
PDF Ö NESEFİ TEFSİR
PDF KİTAP 1
TASAVVUF E S
PDF EMİR SULTAN
PDF SUFİ-SİYASET
PDF İSLAM HUKUKU
PDF KONEVİ-FATİHA
PDF İBNİ ARABİ
PDF N TOPÇU
PDF HZ AYŞE
PDF ABD.İBN MESUD
PDF KURTUBİ
PDF SUFFE ASHABI
PDF HZ ÖMER S
PDF SUYUTİ-MEHDİ
PDF İLİMLER
PDF FAHREDDİN RAZİ
PDF HZ OSMAN
PDF HARİCİLİK
PDF VEHHABİ
PDF ESİ
PDF CENNET CEH
PDF ZAHİD KEVSERİ
PDF ŞABANI VELİ
PDF MİRAS HUKUKU
PDF MATURUDİ
PDF İBNİ HALDUN
PDF MSP
PDF İHV MÜSLİM
PDF HANEFİ M
PDF SELEFİ
PDF ABDULHAMİDİ SANİ
PDF M HALİDİ BAĞDADİ
PDF İ VE TERAKKİ
PDF E.B.EKİNCİ
PDF NECİP FAZIL
PDF AVRASYA ETÜD
PDF İMAM MATURUDİ
PDF KADIZADEL,LER
PDF EMRİ MAĞRUF
PDF CİHAD
PDF KAVRAMLAR 2
PDF KAVRAMLAR
PDF HZ FATIMA
pdf PEYGAMBERİMİZ
PDF AHMET YESEVİ
pdf istiklal m.
pdf anadoluluculuk
PDF-YSSELİM ROMANI
PDF HACI BAYRAM VELİ
PDF MEVLANA
PDF AHİLİK
PDF GAZALİ
pdf gazali 2
pdf batıniler
PDF NİYAZİ MISRİ
pdf bedreddin ayni
pdf pezdevi
pdf ibni hümam
pdf yunus emre
pdf 31 mart vakası
PDF KAYI 10
PDF ABDULHAMİD HAN
PDF BUHARİHANLIK
OSMANLI KÜLTÜRÜ PDF
pdf osmanlı kültürü
PDF OSM.EDENİETİ
pdf osmanlıda adalet
pdf milliyetçilik 1
pdf osm milliyetçilik 2
islamcılık zyt brn bl2
pdf islamcılık 1
-İSLAMCILIK ARŞİVİ
osmanlıda batıcılık pdf
PDF OSM BATICILIK
ÖZAK İRŞAD 1-2
ÖZAK İRŞAD 3
ÖZAK Z KULUP
PDF COŞAN 1-2
PDF TÜRKÇÜLÜK
OSMANLIDA TASAVVUF 1
PDF TASAVVUF 1
H K YILMAZ
PDF A SELÇUKLU
PDF SELÇUKLU
PD.YABANCI OKULLAR
PDF EMRE AYDI
A İSKENDERİ
CÜNEYDİ BAĞDAD PDF
EBU HANİFE ÖZEL SAYISI
EBU HANİFE PDF 1
İ H A DERGİ
PDF KATILIM
PDF MODERN
==DERGİLER==
YASİN OKUMAK
YORUM -dergileri
DÜZCE HABER
MİSAK DERGİSİ
elmalı tefsir enfal 1-9
elmalı tefsir enf 10-28
elmalı tefsir enf 30-38
elmalı tefsir enf 39-58
elmalı tefsir enf 59-86
elmalı tefsir enf 87-114
İMAN-is hayat
mesnevi-i hayat
ehli sünnet- i hayat
kıssa-is hayat
g isla.-is hayat
A-
ruhus salat-ince
nezih itikat-ince
evlilik-ince
hayzı nisa-ince
tas-zikr-rabt-ince
hakayık-ince
risale-ince
risale-ince 2(seytan-nefs)
nimeti islam-ince
sohbetler-ince 1
sohbetler-ince 2
hikayeler-ince
riyazüs salihin-sadakat
fıkıh-sadakat
fetevai hindiyye-sadakat
b islam ilmihali-sadakat
bir bilene soralım-sad
vehhabilere cev.-sadakat
fıkıh ans-sadakat
nurul izah-sadakat
kutubu sitte-sadakat
sahihi buhari-sadakat
evliyalar ans.-sadakat
R---
TEBLİĞ YÖNTEMLERİ
İBRAHİM KİRAZ
M.BARDAKÇI 1
ALPER TAN
TÜRKİYE -A.AKGÜL
ULUS İLİŞKİL M ORTAK
AHMET VAROL-DIŞ POL
DIŞ İŞL 2
DIŞ İŞL 3
DIŞ İŞL 4
DIŞ IŞL 5
dış 5 yeni
B.PAKMAN WORDPTRES.COM
SN-TEKHAFIZ
f-İTİRAFLAR
AGET 1-4
İİİ..GÖLGESİ
IŞIK-UFUK
SUKUT ÇIĞLIĞI
BAHARI SOLUK
Z.ALTIN DİLİ
ÖRNEK HRK.
BUH.AN.İNS
YİT.CEN.DOĞ
BABANIN BABASI
ozan arifin refe şiiri
KİTAP-SÜNNET-KADER
ABDULHAMİD HAN

ABDÜLHAMİD HAN Osmanlı padişahlarının 34'üncüsü olan Sultan II. Abdülhamid Han aklı, zekası ve ilmi fevkalade üstün olan bir zattı. Batılıların ve iç düşmanların asırlar boyunca devleti yok etmek için hazırladığı yıkıcı, sinsi planlarını sezip, önlerine aşılmaz bir set olarak dikildi. Hazırlayanları ve maşa olarak kullandıkları yerli işbirlikçilerini, sahte kahramanları işbaşından uzaklaştırdı. İşte bu büyük zatın 10 şubat, 96. yıldönümü idi. Yıldönümü vesilesi ile Yıldız Üniversitesi ve İstanbul Medeniyet Üniversitesi işbirliği ile iki açık oturumdan oluşan etkinlik düzenlendi. İlk panel Abdülhamid'in sağlık politikasıyla ilgiliydi. Oturum başkanlığını yaptığım bu panelde konuşmacılar özet olarak şunları anlattılar: Prof. Dr. Hüsrev Hatemi; Abdülhamid'in çok iyi niyetli, sağlam karakterli ve vefalı bir insan olduğunu söyledi. Kendisinden çok devleti düşünürdü. 33 sene zalimlik yapmadan devleti ustalıkla idare etmişti. Ona atılan iftiralardan biri de pinti olduğuna dairdi. Bu çok çirkin bir suçlama olduğunu ifade etti. Aristokrat havada, halktan uzak yaşamamıştı. Atatürk'ün Abdülhamid'i küçümseyici veya kötüleyici bir sözünün olmadığını da ekledi. Prof. Dr. Nil Sarı ise Abdülhamid'in sağlık alanındaki eserlerinden söz etti ve bazılarının fotoğraflarını gösterdi. Abdülhamid 90 adet gureba hastanesi, 19 adet belediye hastanesi, 89 adet askeri hastane ayrıca eğitim hastaneleri, kadın hastaneleri, akıl hastaneleri açmıştı. Bu hastaneler ülkemizden Lübnan'a, Yemen'den İsrail'e, Makedonya'dan Suriye'ye, Yunanistan'dan Libya'ya, Suudi Arabistan'dan Irak'a pek çok yerleşim bölgesine yayılmıştı. Ayrıca eczaneler, hapishane, sağlık merkezleri, fakirler, acizler ve hacılar için misafirhane de pek çoktur. Müthiş bir sağlık hizmetidir bu. Maalesef tahttan düştükten sonra bu eserlerin isimleri değiştirilmiş, bazıları yıkılmış ve bir kısmı da başka alanlarda kullanılmaya başlanmıştır. Kısacası bu büyük insan unutturulmak istenmiştir. Kasımpaşa, Haydarpaşa, Gülhane ve Mektebi Tıbbiye-i Şahane adlı eğitim ve üniversite hastanelerini açan da Abdülhamid olmuştur. Doç. Dr. Adem Ölmez ise Abdülhamid Han'ın özellikle eğitim, sağlık, ulaşım ve asayişe önem verdiğini anlattı. Zamanında yeni bulunan aşıları ülkeye getirmiş, aşı ve kuduz hastalığı üzerine merkezler kurmuş, Bimarhaneleri yani akıl hastanelerini ıslah etmiştir. Akıl hastalarına zincir kullanımını yasaklayarak bugün bile saldırgan hastalarda kullanılan gömleği yerine koymuştur. Dr. Şerif Esendemir konuşmasına Necip Fazıl'ın, "Abdülhamid'i anlamak her şeyi anlamak olacaktır." sözleriyle başladı. Abdülhamid'in tren yolları, bakteriyolojihane, cami ve mektepler yaptırdığını, çağına uygun yaşlılık politikası izlediğini, habitat yani biyosferi merkezi alan ekolojik politikaya önem verdiğini anlattı. Bunları dinlerken aklıma hep başbakanımız Recep Tayyip Erdoğan çağrışım yaptı. O da ülkeye duble yollar, hızlı trenler, Marmaray, üçüncü boğaz köprüsü, çok sayıda havaalanı gibi sayılamayacak eserler hediye etti. Sağlık alanında yeni hastaneleri hizmete açtı. Sağlık hizmetlerini halka yaydı. Eğitim alanını pek çok üniversite, sayısız derslik ve binlerce yeni öğretmenle destekledi güçlendirdi. Kısacası Abdülhamid'in çağdaş bir takipçisiyle karşı karşıyayız. Abdülhamid Han'ı nasıl ki bir takım vicdansız, merhametsiz ve acımasız kişiler, iç ve dış düşmanların oyununa gelerek, maşası olarak bir saray darbesi ile düşürdülerse aynı komplo şu an başbakanımıza karşı düzenlenmektedirler. Bu ülkeye hizmet etmek bazılarının gözüne batmakta ve ellerinden geleni yapmaktadırlar. Rabbim Başbakanımızı korusunu2026
Resulullah Kur’anı açıkladı
 

 

Kur’an-ı kerimde, (Resulüm, sana indirdiğimiz Kur’anı insanlara açıkla) buyuruluyor. (Nahl 44)
İmam-ı Şaranî hazretleri de buyuruyor ki: Kur’an-ı kerimde, namazların kaç rekat olduğu, rükû ve secdede okunacak tesbihler, vakit namazları ile bayram ve cenaze namazlarının nasıl kılınacağı, namazı bozan şeyler, zekât nisabı, zekatın hangi maldan verileceği orucun ve haccın farzları, oruç kefareti, hukuk bilgileri, kedi köpek etinin yenilip yenilmeyeceği gibi birçok husus açıkça bildirilmemiştir. Yani hiçbir âlim, bunları Kur’an-ı kerimden bulup çıkaramazdı. Bunları peygamber efendimiz açıklamıştır. (Mizanül kübra)
Yalnız Kur’an diyen müsteşriklere [oryantalistlere] soruyoruz. Kur’an-ı kerimde (Meyte ve kan size haram kılındı) buyuruluyor. (Maide 3) Meyte, boğazlanmadan ölen veya öldürülen yani leş olan hayvandır. Bir müsteşrik, bu âyete bakarak balık yemenin haram olduğunu söyler. Ona göre sadece delil Kur’andır. Hâlbuki Allahü teâlâ (Bir işte anlaşamazsanız, bu işin hükmünü öğrenmek için Kur’ana ve sünnete bakın!) buyuruyor. Balık kesilmeden yenir mi diye Kur’ana bakınca müsteşrik yenmeyeceğini anlar. Dalak kandır. Müsteşrik, âyete bakınca bunun da haram olduğunu anlar. Fakat sünnete bakılınca istisna olarak balık ve dalağın helal olduğu görülür. Hadis-i şerifte, (Size iki meyte ve iki kan helal kılındı. İki meyte balıkla çekirgedir, iki kan ise, karaciğerle dalaktır) buyurulmuştur. (İbni Mace, Ebu Dâvud) 
Yine Peygamber efendimiz, (Denizin suyu temizdir, meytesi helaldir) buyurarak deniz meytelerinin helal olduğunu bildirmiştir. (Ebu Dâvud, Abdürrezzak)
Buna da açıklık getirilmiş, her meyte değildir. Mesela kendiliğinden ölüp su yüzüne çıkan balığın da yenilmeyeceği hadis-i şerifle bildirilmiştir. (Dare Kutni) 
Aslan, kaplan, kurt, maymun ve köpek gibi yırtıcı hayvanlarla, atmaca, kartal, doğan ve şahin gibi yırtıcı kuşların etlerinin haramlığı da hadis-i şerifle bildirilmiştir. (Müslim)
(Yemîn ederim ki, ben size ancak Allahın emrettiğini emrediyor, nehyettiğini nehyediyorum) buyurdu. (Taberânî), zaten onun sözleri vahiydir. (Necm 4)
Kur’ana, İslâma uymak için, Peygamber efendimize uymak gerekir. Peygamber efendimize uymak için de İslâm âlimlerine uymak gerekir. Kur’an-ı kerimde (Bilmiyorsanız âlimlere sorun) buyuruluyor. (Nahl 43) Hadis-i şeriflerde buyuruldu ki: (Âlimlere tâbi olun!) [Deylemî], (Âlimler yeryüzünün ışıklarıdır. Benim ve diğer peygamberlerin varisleridir.) [Ebu Nuaym], (Âlimler rehberdir.) [İ. Neccar], (Âlim, Allahın güvendiği kimsedir.) [Deylemî]
Tahtavi hazretleri, buyuruyor ki: (Kur’an-ı kerimdeki, (Allahın ipine sarılın!) emri, (Fıkıh âlimlerinin, mezheb imamlarının bildirdiklerine uyun) demektir.) [Dürr-ül muhtar haşiyesi]
Nasıl kanunlar, Anayasadan ayrı kabul edilmezse, sünnet, yani hadis-i şerifler de Kur’an-ı kerimden ayrı değildir. Onun açıklamalarıdır. Nasıl, tüzükler, yönetmelikler, kanunlara aykırı kabul edilmiyorsa, icma ve kıyas-ı fukaha da sünnete aykırı değildir. Kıyas, Kur’an-ı kerimin ve hadis-i şeriflerin açıklamasıdır. Sünneti Kur’an-ı kerimden ayrı, kıyası [âlimlerin ictihadlarını] hadis-i şeriflerden başka göstermeye çalışanların, sapık olduğu Mektubat-ı Rabbanî’de yazılıdır

 

Prof. Dr. Ramazan Ayvallı


   
Kur’ân-ı kerîm’deki sûre ve âyetlere dâir
 

Bilindiği gibi, Kur’ân-ı kerîm “sûre”lerden; sûreler de “âyet”lerden meydana gelmektedir.

 “Âyet”, sözlükte, “alâmet, işâret, nişân, ibret, tanınmaya sebep olan emâre” ma’nâlarına gelir. Bu bakımdan, Allahü teâlânın varlığını ve birliğini anlamak husûsunda, kâinât da bir âyettir. Nitekim Bakara Suresinin 164. âyet-i kerimesinde geçen “âyet” bu ma’nâda kullanılmıştır.

Bir terim olarak ise “Âyet”, “Kur’ân-ı kerîmdeki sûreleri meydana getiren, başı ve sonu belli olan cümle veya cümleciklerden her biri”ne denir. Âyet-i kerîmelerin son kelimesine “fâsıla” denir. Âyet-i kerîmeleri birbirinden ayırdığı için, “fâsıla=ayırıcı” denilmiştir. Son harfine de “fâsıla harfi” denilir.

Âyetlerin tâyini, yerlerinin belirlenmesi kıyâsla, akılla yapılamaz. Âyet-i kerîmelerin sûreler içindeki yerleri “tevkîfî”dir, ya’nî vahiyle, Peygamber Efendimizin bildirmesiyle bilinir. Cebrâil aleyhisselâm, Peygamber Efendimize geldiğinde, bu âyetlerin hangi sûreye konulacağını söylerdi. Peygamberimiz de vahiy kâtiplerine, âyetin yazılacağı yeri bildirir, onlar da ona göre yazarlardı. Kur’ân-ı kerîm, “Mushaf” hâline getirileceği zaman da, bu tertibe uyulmuş, bütün müslümanlar bu husûsta ittifâk etmişlerdir.

Sûrelerin tertibi, yani mushaftaki sırası da, âlimlerin çoğunluğuna göre tevkîfî (Resûlullah Efendimizin bildirmesiyle)dir. Bu sıra da değiştirilemez. Bunun için namazda bu sıraya uymadan okumak mekrûh kabûl edilmiştir.
Kur’ân-ı kerîm’in ilk inen âyetleri, “Alak” sûresinin ilk beş âyetidir. İnmesi, takrîben 23 sene devâm eden bu İlâhî Kitâb’ın, son gelen âyet-i kerîmesinin hangisi olduğunda ihtilâf edilmiştir. Çoğunluk, “Mâide” sûresinin 3. âyeti olduğunu kabûl etmiştir.


Âyetlerin sayısı
Kur’ân-ı kerîmde “114 sûre” ve “6236 âyet” vardır. Kur’ân-ı kerîm, indirildiği zamankinden bir harf bile eksik veya fazla değildir. Bugün dünyada basılı ve yazılı olan “Mushaf”ların tamamında bulunan sûrelerdeki âyetlerin toplamı 6.236’dır.
Kitaplarda bazı farklı rakamlar verilmişse de bu farklılık, büyük bir âyetin, birkaç küçük âyet sayılmasından veya birkaç kısa âyetin, bir büyük âyet kabul edilmesinden, yahût 114 sûreden 113’ünün başlarındaki “Besmele”nin müstakil birer âyet sayılıp sayılmamasından ileri gelmiştir. Ba’zı âlimler, bu besmeleleri ayrı birer âyet kabûl etmişlerdir. Ba’zıları da, “Neml” sûresinin içinde geçen “Besmele” hâriç, diğerlerini müstakil âyet saymamışlardır. Meselâ İmâm Şâfiî, her sûre başındaki besmeleyi, o sûreden bir âyet sayarken, İmâm-ı A’zam ile İmâm Mâlik o sûreden âyet saymazlar.
Sûrelerin başlarında bulunan harfleri, ba’zı âlimler başlı başına birer âyet sayarken, diğerleri ise müstakil bir âyet saymıyordu. İşte bunlar rakamlara tesir ediyor.

Âyet çeşitleri
Âyetler çeşitli bakımlardan tasnife tâbi tutulmuştur. Ba’zı âyetlere “mücmel (ma’nâsı izâha muhtâç olacak şekilde kapalı)”, ba’zılarına da “mübeyyen veya müfesser (ma’nâsı açıklanmış)” denilmiştir.
Yine Mekke devrinde (Hicretten önce) gelen sûre ve âyet-i kerîmelere “Mekkî”, Medîne döneminde (Hicretten sonra) gelen sûre ve âyet-i kerîmelere de “Medenî” denir. Umumiyetle 86 sûrenin Mekkî, 28 sûrenin de Medenî olduğu kabûl edilir.

Mekkî sûrelerde, genellikle îmân konuları, geçmiş ümmetlerin kıssaları yer alır. Medenî sûrelerde ise hükümler ve cihâdla ilgili emirler bulunur.

Kezâ sûre ve âyet-i kerîmeler, indikleri yer ve zamana göre de, “arzî-semâvî (Peygamber efendimiz yeryüzünde veya gökte ya’nî mi’râcda iken inenler)”, “hazarî-seferî (hazarda veya seferde iken inenler)”, “nehârî-leylî (gece ve gündüz inenler)”, “sayfî-şitâî (yazın veya kışın inenler)” diye de sınıflandırılır. Ayrıca hükmü, daha sonra kaldırılma bakımından, “nâsih ve mensûh âyetler” diye de kısımlara ayrılırlar.
Bizzât Kur’ân-ı kerîmde (Âl-i İmrân: 7), âyetlerin bir kısmının “muhkem (hüküm bildiren ve ma’nâya delâleti müctehid âlimler için açık olan)”, bir kısmının da “müteşâbih (ma’nâsı kapalı olup, te’vîl edilen ya’nî müctehidlerce, meşhûr olmayan manâ verilen)” olduğu bildirilmiştir.
Büyük İslâm âlimi İmâm-ı Rabbânî hazretleri buyuruyor ki:
“Muhkem âyetler, İslâmiyet bilgilerinin ve ahkâmın kaynağıdır. Müteşâbih âyetler ise hakîkatlerin ve sırların hazînesidir. El, yüz, ayak vb. Kur’ân-ı kerîmde ve hadîs-i şerîflerde vardır. Bunların hepsi “müteşâbihât”tandır. Bunlar gibi, sûrelerin başında bulunan harfler de “müteşâbihat”tandır. Bunların ne demek olduğu, yalnız ulemâ-ı râsihîn denilen büyüklere bildirilmiştir.”

Sûrelerin sayısı
“Sûre”nin sözlük ma’nâsı, “yüksek rütbe, mevkı’, şeref, binânın bir kısmı veya katları ve bir şehri kuşatan sur” demektir. “Sûre”, “Kur’ân-ı kerîmde âyetlerden oluşan, biri diğerinden ayrı bölümler”in adıdır.
Kur’ân-ı kerîmde, tekrâr belirtelim ki, 114 sûre vardır. “Tevbe” sûresi hâriç, her bir sûre besmele ile başlamaktadır. Birkaç satır olan sûreler olduğu gibi, 40-50 sahife tutan sûreler de vardır. Ancak tek bir âyetlik sûre yoktur. En kısa sûre “Kevser”, en uzun sûre “Bakara” sûresidir.
Sûreler, isimlerini, ihtivâ ettikleri garip bir kelimeden veya ifâde ettikleri ma’nâdan alırlar. Bu bakımdan ba’zı sûrelerin birden fazla ismi vardır. Meselâ, Fâtiha sûresi için yirmi kadar isim verilmiştir. İnşâallah bundan sonraki makalemizde de Kur’ân-ı kerîm’den bahsetmek istiyoruz.


 “Kur’ân” kelimesi, “okumak ve toplamak” ma’nâlarına gelen “karae” kelimesinden türetilmiş bir isimdir.

Kur’ân-ı kerîmin tarifi
“Kur’ân-ı kerîm”in çeşitli açılardan bir çok târifi yapılmıştır. Bunlar birleştirilerek şöyle bir târif de yapılabilir:

“Allahü teâlânın, Cebrâil aleyhisselâm vâsıtasıyla, son Peygamber Muhammed aleyhisselâma, 23 senede, Arapça olarak indirdiği, bize kadar ilk nâzil olduğu şekilde tevâtürle (ya’nî her asırda, yalan söylemeleri mümkün olmayan büyük insan gruplarının bildirmeleriyle) gelen ve mushaflarda yazılı olup, okunması ibâdet olan, hiç bir kimsenin bir benzerini getiremediği ve getiremiyeceği son ilâhî kitaptır.”
Kur’ân-ı kerîmin kitap hâlinde yazılmış şekline de “Mushaf-ı şerîf” denir.

Kur’ân-ı kerîm ve diğer semâvî kitaplar
Allahü teâlâ, dünyada bütün insanlara acıyor, onlara, ebedî saâdet yolunu, sonsuz ni’metlere kavuşturucu yolu gösteriyor. Nitekim ilk insan ve ilk Peygamber olan Âdem aleyhisselâmdan beri, her bin senede bir “resûl” vâsıtasıyla insanlara yeni bir din göndermiştir. Her asırda, en temiz bir insanı “nebî” yaparak, bunlarla dinleri kuvvetlendirmiştir. Allahü teâlâ, peygamberlerine “semâvî kitaplar” göndermiş ve bu kitaplarda dînin emir ve yasaklarını bildirmiştir. Bu kitapların küçük olanlarına “suhuf”, büyük olanlarına da “kitap” denilir. Bu kitaplardan bilinenleri 100 suhuf ve 4 kitaptır. Bunlardan 10 suhuf Âdem aleyhisselâma, 50 suhuf Şît aleyhisselâma, 30 suhuf İdris aleyhisselâma, 10 suhuf İbrâhim aleyhisselâma, Tevrât, Mûsâ aleyhisselâma, Zebûr Dâvud aleyhisselâma, İncîl İsâ aleyhisselâma, Kur’ân-ı kerîm ise Muhammed aleyhisselâma gönderilmiştir.
Bu semâvî kitaplardan -Kur’ân-ı kerîm hâriç- diğerleri tahrif edilmiştir. Kur’ân-ı kerîm ise, ilk indirildiği gibi, hiç değiştirilmeden, bozulmadan, zamanımıza kadar gelmiştir. Kıyâmete kadar da böyle olacağı Kur’ân-ı kerîmde bildirilmiştir. Muhammed aleyhisselâma gönderilen Kur’ân-ı kerîm, ilâhî kitapların sonuncusudur.

Kur’ân-ı kerîmin muhtevâsı

Kur’ân-ı kerîmdeki bilgiler üç kısımdır:

1.ni, Allahü teâlâ hiçbir kuluna bildirmemiştir. Meselâ Allahın zâtının hakikatini kimse bilemez.

2. kısım bilgileri, yalnız Muhammed aleyhisselâma bildirmiştir. Bu yüce Peygamberden (ve onun vârisi olan râsih âlimlerden) başka kimse bunları anlıyamaz. Müteşâbih âyetler böyledir.

3. kısım bilgileri, Peygamberine bildirmiş ve ümmetine öğretmesini emretmiştir. Bu ilimler de ikiye ayrılır: Birinciler, geçmiş insanların hâllerini bildiren (Kısas=kıssalar) ve dünyada, âhırette yaratmış olduğu ve yaratacağı şeyleri bildiren haberler (Ahbâr)dır. Bunlar, ancak Resûlullahın bildirmesi ile anlaşılır. Akılla, tecrübeyle anlaşılamaz. Bunlarda değişiklik (nesh) olmaz. 3. kısım bilgilerin ikincileri, akıl, tecrübe ve Arabî ilimlerle anlaşılabilir. Kur’ân-ı kerîmden ahkâm çıkarmak ve fen bilgilerini anlamak böyledir. Bu 2. kısım bilgiler de ikiye ayrılır. Birincisi, “İmân bilgileri”, ikincisi de “Ahkâm bilgileri”dir. İmân bilgilerinde hiç değişiklik olamaz. Her peygamberin, her ümmetin inanışı hep birdir; inanışları arasında hiçbir ayrılık yoktur.

Ahkâm bilgileri, Allahü teâlânın emirleri ve yasaklarıdır. Yapılması ve sakınılması emredilen ahkâmda değişiklik olabilir. Ancak bu değişikliği, peygamberleri vâsıtasıyla yalnız Allahü teâlâ yapmıştır.

Ahkâm bilgileri başlıca şu kısımlara ayrılır:
1- İbâdet bilgileri: Namaz, oruç, zekât, hac, kurban, cihâd gibi.
2- Münâkehât bilgileri: Evlenme, boşanma, nafaka gibi.
3- Muâmelât bilgileri: Ticâret (alış-veriş), kiralama, vekâlet gibi.
4- Ukûbât bilgileri: Cezâ hukuku gibi.
5- Devletler hukuku ile ilgili hükümler: Savaş esirlerinin durumları, gayr-i müslimlerle ilgili hükümler gibi.
6- Mîrâsla ilgili bilgiler.

Âyet ve hadîs farkı
Kur’ân-ı kerîm sûrelerden; sûreler de âyetlerden meydana gelir. “Âyet”, sözlükte, “alâmet, işâret, nişân, ibret, tanınmaya sebep olan emâre” ma’nâlarına gelir. Bu bakımdan, Allahü teâlânın varlığını ve birliğini anlamak husûsunda “kâinât” da bir “âyet”tir.
Terim olarak ise “Âyet”, “Kur’ân-ı kerîmdeki sûreleri meydana getiren, başı ve sonu belli olan cümle veya cümleciklerden her biri”ne denir. Âyetlerin tâyini, belli edilmesi kıyâsla, akılla yapılamaz. Tevkîfîdir, ya’nî vahiyle, Peygamber efendimizin bildirmesiyle bilinir.
Kur’ân-ı kerîmin üslûbu, hiçbir insan sözüne benzemez. Ondaki “i’câz”, “te’kîd”, “hazif”, “takdîm”, “te’hîr”, “teşbîh”, “istiâre”, “tevriye”, “tecnîs” vb. edebî san’atların üstünlüğü, hayret vericiliği başka hiçbir sözde, şiirde yoktur. Hattâ, ma’nâsı Allahü teâlâdan, lafızları Peygamber efendimizden olan “hadîs-i kudsî”lerde bile yoktur.
Peygamber efendimizin binlerce hadîs-i şerîfi, orijinal lafızlarıyla ezberlenip, yazılmış ve nakledilmiştir. Aslında hadîs-i şerîflerin manası da vahiydir, ancak hadîs-i şerîfin lafzı vahiy değildir. Fakat âyetin hem lafzı, hem de manâsı vahiydir.
İnşâallah bu konuda başka makaleler de yazmak istiyoruz.

   
Kur’ân-ı kerîmin i’câzı (eşsizliği)
 


Arapların, “Câhiliye Devri”nde parlak bir edebiyâtları vardı. Güzel söz söylemeye çok ehemmiyet verirlerdi. Nesir ve şiir zirvede idi. Aralarından çeşitli şâirler yetişti. Birbirleri ile şiir yarışı yaparlar ve kazananlarla öğünürlerdi. Öyle iken Arab edîbleri, Kur’ân-ı Kerîm karşısında âciz kaldılar. Velîd bin Muğîre, Lebîd, el-A’şâ, Ka’b bin Züheyr gibi şâirler, Kur’ân-ı Kerîm hakkında takdirlerini belirtip âcizliklerini ifâde etmişler, Ümeyye bin Halef yerden toprak alıp saçına-başına saçmış; Utbe bin Rebîa, hayret ve dehşete düşerek; “Ondan öyle şeyler işittim ki, ömrümde benzerini işitmiş değilim. Bu sözler ne şiir, ne sihir, ne de kehânettir” demiştir.

Kabe’nin duvarına yazdılar
O zamandaki bütün güçlü Arap şâirleri, Kur’ân-ı Kerîm karşısında secdelere kapanıyor ve bunun sebebini soranlara da; “Zannetmeyin ki biz Muhammed’e inandığımızdan eğiliyoruz. Bizi secde ettiren, şu sözlerdeki eşsizliktir” diyorlardı.
Yine meşhûr şâir Lebîd bin Rebîa, Peygamber Efendimizin, Allah kelâmıyla insanlara meydan okuduğunu duyunca, işittiği şeylere karşılık vermek maksadıyla ba’zı beyitler yazarak Kabe’nin kapısına astı. O zamanlar Kabe’nin kapısına bir şey asmak ancak büyük Arap şâirlerinden bir kaç kişiye mahsûs bir imtiyâzdı.
Müslümanlardan biri, Lebîd’in bu beyitlerini görünce dayanamadı ve Kur’ân-ı Kerîmden ba’zı âyetler yazarak, Lebîd’in şiirlerinin yanına astı. Ertesi gün Lebîd, Kabe’ye uğradı. Daha henüz müslüman olmamıştı. Kur’ân-ı Kerîm âyetlerini görünce, beyninden vurulmuşa döndü ve “Allaha yemin ederim ki, bunlar, insan sözü değildir. Ben artık müslümanım” diye haykırdı.
Bu büyük Arap şâiri, Kur’ân-ı Kerîmin belâğatı karşısında aczini i’tirâf ederek derhâl şiir yazmayı bıraktı.
Bir gün Hz. Ömer, Lebîd’e:
“Ey Lebîd! Bana biraz şiirlerinden okur musun?” dedi.
Lebîd, Bakara sûresini okudu ve şu sözleri ilâve etti:
“Allahü teâlânın bana, Bakara ve Âl-i İmrân sûrelerini öğrettiğinden beri, artık şiir yazmıyorum.”
Bunun gibi yüzlerce meşhûr Arab şâiri, şiir yazmayı bırakmış ve Kur’ân-ı Kerîm karşısında âcizliklerini belirtmişlerdir.
Dün öyle olduğu gibi, bugün de Batılı ilim adamları hayranlıklarını gizleyememişlerdir.

Batılılar da gizleyemedi!
Batılılardan bazıları, Kur’ân-ı Kerîm hakkında şu itirâflarda bulunmuşlardır:

“Kahramanlar” kitâbının yazarı Prof. Dr. Carlyle diyor ki: “Kur’ân-ı Kerîm okundukça, onun alelâde, gelişi-güzel bir edebî eser olmadığını hemen hissedersiniz. Kur’ân-ı Kerîm, kalpten gelen ve başka kalplere hemen nüfûz eden bir eserdir. Diğer bütün eserler, bu muazzam eser yanında çok sönük kalırlar. Kur’ân-ı Kerîmin göze çarpan ilk karakteri, onun doğru ve mükemmel bir yol gösterici, dürüst bir rehber olmasıdır. İşte bence Kur’ân-ı Kerîmin en büyük meziyeti budur. Bu meziyet, diğer bir çok meziyetlere de yol açmaktadır.”
Bartelemi Sentier de, “Muhammed’in Hayâtı” adlı eserinde şöyle diyor: “Kur’ân-ı Kerîme, Arap dilinin kıyâs kabûl etmez şaheseri gözüyle bakılabilir. Şeklin düzgünlüğü ve güzelliği, bütün âlemin sözbirliği ile belirttiği gibi, konusunun büyüklüğüne eştir. Fikirlerden önce kalpler ona sarılır.”
Bernart Smith ise, aynı ismi taşıyan “Muhammed’in Hayâtı” adlı eserinde: Kur’ân-ı Kerîm, Muhammed’in dâimî mu’cizesidir ve hakîkaten Kur’ân bir mu’cizedir” sözlerini söylemiştir.
[Muhammed aleyhisselâmın hak Peygamber olduğunu bildiren şâhidler, mu’cizeler pek çoktur. Ona tâbi’ olan, onun izinde giden ümmetinin Evliyâsında hâsıl olan kerâmetler de, hep onun mu’cizeleri sayılmaktadır.
Onun mu’cizeleri, zamân bakımından üçe ayrılmıştır:
1) Mübârek rûhunun yaratılmasından, Peygamberliğinin bildirildiği zamâna (yani bi’setine) kadar olanlardır. Bunlara, “İrhâsât” ya’nî, “başlangıçlar” denir.
2) Bi’setten vefâtına kadar olan zamân içindekilerdir. Bu mu’cizelerin üç bin kadar olduğu bildirilmiştir.
3) Vefâtından kıyâmete kadar olmuş ve olacak şeylerdir.]

‘Bizi kendine çekiyor’
Prof. Dr. Edward Monte’nin şu sözleri de çok dikkat çekicidir: “Allahü teâlânın birliğini en temiz, en yüksek, en inandırıcı ve başka bir dîn kitâbının üstün gelemeyeceği bir dil ile anlatan kitâp, Kur’ân-ı kerîmdir.”
Dünyanın sayılı edebiyatçılarından olan Alman Goethe’nin, “Doğu-Batı Dîvânı” adlı eserindeki şu sözlerine de kulak verelim:
“Kur’ân-ı Kerîmin içinde pek çok tekrarlar vardır. Onu okuduğumuz zaman, bu tekrarlar bizi usandıracak sanılıyor, fakat biraz sonra bu kitâp, bizi kendisine çekiyor. Bizi hayranlığa ve sonunda büyük saygıya götürüyor.”
Gaston Kar da diyor ki: “İslâm dîninin kaynağı olan Kur’ân-ı Kerîmde, cihân medeniyetinin dayandığı bütün temeller bulunmaktadır. O kadar ki, bugün bizim medeniyetimizin Kur’ân-ı Kerîmin bildirdiği temel kurallardan kurulduğunu kabûl etmemiz gerekir.”
İngiliz râhibi Beowerth-Simith ise, “Muhammed ve Muhammed’e Bağlı Olanlar” adlı eserinde demiştir ki: “Kur’ân-ı Kerîm üslûp temizliği, ilim, felsefe ve hakîkat mu’cizesidir.”
Bu misâlleri çoğaltmamız mümkündür. Ancak bu sözler, mukaddes kitâbımız Kur’ân-ı kerîmin üstünlüğü, yüksekliği ve eşsizliği hakkında, insâf sâhibi kişilere gerekli işâreti vermektedir. Bu bakımdan biz bu makalemizde, bu sözlerle yetinip diğer bazı makalelerimizde, inşâallah konuyu başka yönlerden ele almak istiyoruz.








Kur’ân-ı kerîm’in üslûbu ve muhtevası

Kur’ân-ı kerîm, nazm-ı ilâhîdir. “Nazm”, sözlükte “incileri ipliğe dizme”ye denir. Kelimeleri de, inci gibi, yan yana dizmeye nazm denilmiştir. Şiirler birer nazmdır. Fakat Kur’ân-ı kerîm şiir değildir. Nesir de değildir. Onu hiçbir edebî esere benzetmek mümkün değildir. Çünkü ilâhî kelâmdır. Üslûbu ve belâgatı karşısında okuyan herkes hayran ve âciz kalmıştır. Bir kelimesi çıkarılsa veya bir kelime eklense, lafzındaki ve ma’nâsındaki güzellik bozuluyor. Bir kelimesinin yerine koymak için, başka kelime arayanlar bulamamışlardır. Kur’ân-ı kerîm, Arab şâirlerinin şiirlerine benzemiyor. İşitenler ve okuyanlar, tadına doyamıyorlar. Yorulsalar da usanmıyorlar. Onu okumanın ve dinlemenin, nice sıkıntıları giderdiği sayısız tecrübelerle anlaşılmıştır. Kur’ân-ı kerîmi dinlemekle, nice azılı İslâm düşmanlarının kalbleri yumuşamış, îmâna gelmişlerdir. Müşriklerin ileri gelenleri bile, Kur’ân-ı kerîmin üslûbuna hayran olarak, Kur’ân-ı kerîmi dinlemekten kendilerini alamamışlardır.

Nitekim İbn-i İshak şöyle anlatıyor:
Bir gece, Resûlullah efendimiz, evinde namaz kılarken, Ebû Süfyân, Ebû Cehil, Ahnes gibi müşrikler, gizlice bir köşeye yerleşerek Kur’ân-ı kerîmi dinlemeye başladılar. Kur’ân-ı kerîmin te’sirine kendilerini kaptırarak sabaha kadar orada kalıp dinlediler. Sabahleyin tan yeri ağarınca, kimse görmesin diye yerlerinden kalkıp giderken yolda karşılaştılar. Hayretle birbirine bakıp, “Sakın bir defa daha böyle bir şey yapmayalım, şâyet halk bizi görürse içlerine şüphe düşer” deyip evlerine gittiler.

Ertesi gece, bir öncesi gibi gidip dinlediler. Sabahleyin tekrar karşılaştılar. Yine “Dinlemeyeceğiz” dediler. Üçüncü günü tekrar karşılaştılar. Bunun üzerine, “Bu böyle gitmez” deyip bir daha yapmamaya and içtiler. Sabahleyin Ahnes, Ebû Süfyân’a gidip; “Muhammed’den işittiklerin hakkında fikrin ne?” diye sordu. O da; “Öyle şeyler işittim ki, onları anlıyor, ne murâd edildiğini de biliyorum. Fakat öyle şeyler de işittim ki, ne ma’nâsını anlayabildim, ne de ne murâd olunduğunu bildim” dedi. Ahnes de, “Ben de öyleyim” dedi. Beraberce gidip Ebû Cehil’in fikrini sordular. O da, dedi ki:

“Biz ve Abd-i Menâfoğulları (Hâşimoğulları) yarış hâlindeyiz. Onlar yedirdiler, biz de yedirdik. Onlar taşıdılar, biz de taşıdık. Onlar hediye verdi, biz de verdik. Bineklerimiz bir hizâda gidip atbaşı beraber olunca, onlar, “Gökten vahiy gelen Peygamber bizden” dediler. Biz onun gibisine ne zaman erişebiliriz? Vallahi ona asla inanmayız, onu tasdik etmeyiz.”
İşte Kureyşliler, Kur’ân-ı kerîm karşısında böyle şaşkın idiler. Onun te’sirinden kurtulamıyor, fakat kabilecilik vb. sebeplerle İslâma girmiyorlardı.


Kur’ân-ı kerîm’in öğretilmesi
Bilindiği gibi İslâm ilimlerinin temeli Kur’ân-ı kerîmdir. Allahü teâlânın kelâmı, sözlerin en yücesi, dünya ve âhiret saâdetinin kaynağıdır. Onun başka sözlere üstünlüğü, Hadîs-i şerîfte buyurulduğu gibi, Cenâb-ı Hakk’ın bütün mahlûkâta üstünlüğü gibidir.
Bu sebeple müslümanlar ondört asırdan beri, Kur’ân-ı kerîmin nûrunu dünyanın her tarafına yaymaya çalışmışlar, bu uğurda can vermişlerdir. Fethettikleri yerlere muzaffer ordularıyla birlikte, yanlarında Kur’ân-ı kerîm hâfızları ve muallimleri oldukları hâlde girmişlerdir. Asr-ı saâdette gönderilen vâlilerin vazîfelerinden biri de Kur’ân-ı kerîmi öğretmekti.

Kur’ân-ı kerîmin öğretilmesi ile bizzât Peygamber efendimiz meşgul olmuş ve “Sizin en hayırlınız Kur’ân-ı kerîmi öğrenen ve öğreteninizdir” buyurmuştur.
Yine Resûlullah efendimiz: “Herhangi bir topluluk, Allah’ın mescidlerinden birinde bir araya gelip, Allah’ın kitabını okur ve aralarında onu müzâkere ederlerse [onu okumayı öğrenmek için yardımlaşırlarsa], hiç şüphesiz onların üzerine Allah katından huzûr ve sükûn iner. Allahü teâlânın rahmetine garkolurlar ve melekler onları çepeçevre kuşatır. Hak teâlâ, onları, sevgili kulları arasında anar” buyurmuştur.

Peygamber efendimizin teşvikleri ve öğretmesi neticesinde Eshab-ı kirâmdan pek çok hâfız yetişmiştir. Bunlar arasında, dört halife, Übey bin Ka’b, Mu’âz bin Cebel, Ebüd-derdâ, Zeyd bin Sâbit, Temîm-i Dârî, Abdullah bin Mes’ûd, Sâlim Mevlâ Ebû Huzeyfe vb. çok ilerledi. Hattâ Resûlullah efendimiz, bir hadîs-i şerîfinde:
“Kur’ân-ı kerîmi şu dört kişiden alınız, öğreniniz: Abdullah bin Mes’ûd, Übey bin Ka’b, Mu’âz bin Cebel, Sâlim Mevlâ Ebû Huzeyfe” buyurmuştur.

Resûlullahın huzûrunda yetişen Eshâb-ı kirâm, fetihlerle beraber çeşitli şehirlere yayılarak Kur’ân-ı kerîmi müslümanlara öğrettiler. Ebû Mûsâ el-Eş’arî Basra’da, Abdullah bin Mes’ûd Kûfe’de, Zeyd bin Sâbit ve Übey bin Ka’b Hicaz bölgesinde, Ebüd-derdâ ve Muâz bin Cebel Şam’da Kur’ân-ı kerîm öğretimi ile meşgûl olan meşhûr sahabîlerden ba’zılarıdır. Böylece Kur’ân-ı kerîm dünyada en çok okunan, öğretilen ve ezberlenen kitap olmuştur. Daha sonra bu öğretim, Küttâb, Dâr-ül-kurrâ ve Dar-ül hadîslerde sistemleştirilmiştir.

Kur’ân-ı kerîm’in muhtevâsı
Âlimler, âyet-i kerîmeleri muhtevâ yönünden şu şekilde sınıflandırmışlardır:
Yaklaşık 1000 âyet-i kerîme “emr”e dâir, 1000 âyet-i kerime “nehy”e dâirdir. 1000 âyet-i kerîme “va’d (müjde veren)”, 1000 âyet-i kerîme “vaîd (korkutucu)”, 1000 âyet-i kerîme “ahbâr (haberler) ve kıssalar”, 1000 âyet-i kerîme “ibretler”, 500 âyet-i kerîme “ahkâm”, 100 âyet-i kerîme “tesbîh ve duâ”, 60 âyet-i kerîme “nâsih ve mensûh” hakkındadır.
Makalemizin hacmi, bu konuda geniş bilgi vermeye müsâit değil. Şu kadarını ifâde edelim ki, bu hususlar, “Usûl-i Tefsîr” ve “Ulûmü’l-Kur’ân”a dâir kitaplarda çok geniş bir şekilde ele alınmaktadır. Geniş bilgi almak isteyenler, oralara mürâcaat edebilirler.
 

   
Kur’an-ı kerim değiştirilemez
 

Reşat Halife ve onun izinde gidenler, Kur’an-ı kerime itimadı sarsmak için Tevbe suresinin son iki âyeti fazla diyorlar. Kur’anın değiştiğini söyleyen kâfir olmaz mı?

CEVAP: Böyle bir şeyi Müslüman yaparsa kâfir olur, kâfir zaten kâfirdir, tekrar kâfir olmaz. Emirler yasaklar Müslüman içindir.
Önce Kur’an-ı kerimin bugünkü hale nasıl geldiğini bildirelim:
Yemame savaşında, Kur’an-ı kerimi hıfzedenler [ezberleyenler] şehid olup azalmaya başlayınca, Hz. Ömer, halife Hz. Ebu Bekr’e, Kur’an-ı kerimin yazılıp Mushaf haline gelmesini tavsiye etti. Hz. Ebu Bekir de, Resulullahın kâtibi olan Zeyd bin Sabit’e sureleri ayrı ayrı yazdırdı. Sonra, Eshab-ı kiramın ittifakı ile bir heyet tarafından bir mushaf yazıldı. Hz. Osman zamanında bu mushaftan, 6 adet daha yazılarak vilayetlere gönderildi. Bugün bütün İslam ülkelerinde mevcut olan Kur’an-ı kerimlerin tertibi ve şekli bu mushafa tam uygundur. O zamandan beri de bir tek harfi değişmemiştir. (Mirat-ı kâinat)


Kur’an-ı kerimin değiştiğini söylemek birkaç yönden küfür olur:

1- Allahü teâlâ, Kur’an-ı kerimi hiç kimsenin değiştiremeyeceğini ve bunu bizzat kendisinin koruyacağını bildiriyor: 
(Rabbinin sözü doğruluk ve adaletle tamamlandı. Onun sözlerini [Kur’anı] değiştirebilecek [hiçbir şey, hiçbir kuvvet] yoktur.) [Enam 115]
(Kur’anı biz indirdik, elbette yine onu biz koruyacağız.) [Hicr 9]
(Kur’an, eşi benzeri olmayan bir kitaptır. Ona önünden, ardından [hiçbir yönden, hiçbir şekilde] bâtıl gelemez [hiçbir ilave ve çıkarma yapılamaz. Çünkü] O, kâinatın hamdettiği hüküm ve hikmet sahibi Allah tarafından indirilmiştir.) [Fussilet 41-42] [Kur’anı Allah indirdiği için, onu bozabilecek birisinin çıkamayacağı açıkça bildiriliyor. Diyelim ki 19’cu, Tevbe suresindeki iki âyeti veya başka âyetleri çıkarıp “Tam Kur’an” diye bir kitap bastırsa, piyasaya sürülünce, hile meydana çıkar ve hiç itibar görmez.]

Bu üç âyet-i kerimeye rağmen, Kur’an değişti demek çok büyük, çok çirkin bir iftira olur.

2- Kur’an-ı kerimi hâşâ Resulullah değiştirdi diyenler de çıkıyor. Bu, âlemlere rahmet olarak gönderilen son resul için çok çirkin iftiradır. Üzerinde durmak bile gerekmez. Bir âyet meali:
(Eğer o [peygamber] bize atfen, [Kur’ana] bazı sözler katsaydı, biz onu kuvvetle yakalayıp şah damarını koparır, helak ederdik, hiçbiriniz de buna engel olamazdınız.) [Hakka 44-47]
Resulullah değiştirdi diyen bu âyeti de inkâr etmiş olur.

3- Daha çok Rafıziler, “üç halife ile eshab değiştirdi” diyorlar. Üç halife, âyet-i kerimelerle övüldüğü gibi, eshabın tamamı da övülmektedir. Hepsinin cennetlik olduğunu bildiren bir âyet-i kerime meali:

([Eshab-ı kiramın] hepsine hüsnayı [Cenneti] vâdettik.) [Hadid 10]
Hepsi cennetlik olan bu kıymetli insanlara nasıl iftira edilebilir ki?

4- Mucize olması bakımından da değiştirilemez. İki âyet meali şöyledir:
(Kulumuza [peygambere] indirdiğimizden [Allah’tan geldiğinden] bir şüpheniz varsa, iddianızda doğru iseniz, Allah’tan gayri şahitlerinizi [bilginlerinizi] de yardıma çağırıp, haydi onun benzeri bir sure meydana getirin! Bunu yapamazsınız, asla yapamayacaksınız da.) [Bekara 23, 24]
(De ki: Bu Kur’anın bir benzerini ortaya koymak üzere insanlar ve cinler toplanıp, birbirine destek de olsalar, yemin olsun ki yine de benzerini ortaya koyamazlar.) [İsra 88] (14 asırdır, din düşmanları, Allahı yalancı çıkarmak için uğraşmışsa da yapamadılar. 19’cular da bunu yapamaz.]

Kur’ân-ı kerîmdeki bazı ilmî hakikatler
 

Kur’ân-ı kerîmdeki fen ile anlaşılabilen bilgileri anlatan âyetlere, fen bilgilerine, fenne uygun mânâ vermek câiz ve lâzımdır. Bunu da ancak, hem din, hem de fen ilimlerinde mütehassıs olanlar yapabilirler.


Kur’ân-ı kerîmde, her çeşit ilim verileri objektif bir şekilde zikredilmiş ve bu ilimlerin konuları ve meseleleri, nâzil olduğu çağdaki anlayışa göre değil de, her çağın anlayışına hitap edecek şekilde ifâde edilmiştir.
İşin doğrusu şu ki, fen adamları, İslâm kitaplarını okuyunca, Kur’ân-ı kerîmin her tecrübeyi, her buluşu, daha önceden haber vermiş olduğunu görüp hayran kalıyorlar.

Fenni iyi bilen bir fen adamı, Allahü teâlânın varlığını inkâr edemez. Bazı fen adamlarının dinsiz olmalarına ise, hıristiyan papazlarının ve câhil halkın bâtıl inanışları ve yanlış anlayışları sebep olmuştur. Hıristiyanlığın akla ve ilme aykırı hükümlerini okuyan bazı ilim adamları şüpheye düşmektedirler.
İnsaflı fen adamları, eğer İslâm âlimlerinin, Kur’ân-ı kerîmden çıkardıkları, fenle ilgili bilgileri, bunların inceliğini, doğruluğunu okuyup anlasalar, hepsi de hakîkati görüp, seve seve müslüman olurlar.

“Size gökten rızık indiren O’dur”
Bugünkü makalemizde de, Kur’ân-ı kerîmdeki bazı ilmî hakikatlere değinmek istiyoruz.
1- Mü’min sûresinin 13’üncü âyet-i kerîmesinde meâlen, “Size, [varlığına ve birliğine delâlet eden] âyetlerini, mu’cizelerini gösteren, size gökten rızık indiren O’dur. Bu âyetlerden, işâretlerden Allaha inananlardan başkası ibret almaz” buyurulmuştur.

Buradaki, “gökten rızık indiren” ta’bîri, çok kerreler Mûsâ aleyhisselâm ve kavmi, çölde yolunu kaybettiği zaman, gökten inen “Kudret helvâsı” denilen ve bugün de susuz yerlerde peydâ olan “Manna” adlı şekerli maddeye işâret olabilir diyenler çıkmıştır. Fakat tefsîr kitaplarında, âyet-i kerîmenin, “Size gökten rızık indiren” kısmı, “Size gökten rızkınızın sebebi yağmur ve gayrilerini [kar, rutûbet] indiren Allahü teâlâdır” şeklinde tefsîr buyurulmuştur. Çünkü Allahü teâlâ, bizim rızkımızı hakîkaten semâdan indirmektedir.

Proteinler nasıl oluşuyor?
Bugün en büyük fen adamları, dünyada albüminlerin, proteinlerin nasıl meydana geldiğini şöyle îzâh etmektedirler:
“Yağmurlu günlerde yıldırım ve şimşeklerin tesîrleri ile havadaki oksijen ve azot birleşerek renksiz azot monoksit gazını meydana getirmekte, bu gaz tekrar oksijenle birleşerek, turuncu renkli azot dioksit, diğer taraftan yine yıldırım ve şimşeklerin tesîri ile havadaki rutûbet ve azottan, amonyak meydana gelmektedir.
Azot dioksit ise, rutûbetin tesîriyle nitrik aside dönüşmekte, bu sefer nitrik asit ile amonyak, yine havada bulunan karbonik asitle birleşerek amonyum nitrat ve amonyum karbonat hâsıl olmakta, meydana gelen bu tuzlar, yağmurla yer yüzüne inmektedir.
Yer yüzünde bu tuzlar toprakta bulunan kalsiyum tuzları ile birleşerek kalsiyum nitratı meydana getirmekte, bu tuz da bitkiler tarafından emilerek onların yetişmesine sebep olmaktadır. Bu nebâtâtı yiyen insanlarda ve hayvanlarda, o maddeler muhtelif proteinlere [ki bunların arasında albüminler de vardır] dönüşmekte ve bu hayvanların etlerini, sütlerini, yumurtalarını yiyen insanları beslemektedir.
O hâlde, insanların rızkı, Kur’ân-ı kerîmde bildirilmiş olduğu gibi, semâdan gelmektedir.”
2- Müslüman olan ünlü deniz araştırmacısı Fransız Kaptan Cousto şöyle anlatıyor:
“1962 senesinde Alman ilim adamları, Aden Körfezi ile Kızıldeniz’in birleştiği Mendeb Boğazında, Kızıldeniz’in suyu ile Hind Okyanusu’nun suyunun birbirine karışmadığını bildirmişlerdi.


Biz de, Atlas Okyanusu ile Akdeniz’in sularının birbirine karışıp, karışmadığını tetkîk etmeye başladık. Önce Akdeniz’in kendine hâs sıcaklığı, tuzluluğu ve yoğunluğu ile ihtivâ ettiği canlıları tesbît ettik. Aynı çalışmayı Atlas Okyanusu’nda tekrarladık. İki su kütlesi binlerce seneden beri Cebel-i Târık Boğazı’nda birleşiyordu. Bu vaziyette, iki su kütlesinin karışması ile tuzluluk, kesâfet [yoğunluk] gibi unsurların birbirine eşit, hiç olmazsa yakın olması îcâb ediyordu.
Hâlbuki her iki denizin en yakın kısımlarında bile deniz suyu kendi özelliğini koruyordu. Yani, iki denizin birleşme noktasında bir su perdesi, iki deniz suyunun birbirine karışmasına mâni oluyordu.
Bu hâli anlattığım Prof. Dr. Maurice Bucaille; bunda şaşılacak bir şey olmadığını, İslâmın kudsî kitabı Kur’ân-ı kerîmin bunu açık bir şekilde yazdığını söyledi. Hakîkaten bu hâl, Kur’ân-ı kerîmde dosdoğru açıklanıyordu. Rahmân sûresinin 19. ve 20. âyetlerinde meâlen buyuruluyor ki:

“Hak din İslâmiyeti seçtim”
“İki denizi birbirine kavuşmak üzere salıvermiştir. Aralarında bir engel vardır, birbirlerine geçip karışmıyorlar.”
Âyet-i kerîmenin, tesbit ettiğim engeli, on beş asır önce beyân etmesi karşısında; “Bu âyetin ilmî bir mu’cize ve Kur’ân-ı kerîmin mutlaka Allahü teâlânın kelâmı” olduğuna inandım. Hak din olan İslâmiyeti seçtim. İslâm dîni, manevî gücü ile bana kaybettiğim oğlumun acısına dayanma sabrını verdi.”
Kâinatın yaratılışını tesâdüflerde arayanlar insâfa gelmelidirler.



Yanlış anlamak şüphe hasıl eder
 

Kur’ân-ı kerîmin manâsını yalnız Muhammed aleyhisselâm anlamış ve hadîs-i şerîfleri ile bildirmişdir. Kur’ân-ı kerîmi tefsîr eden Odur. Doğru tefsîr kitâbı da, Onun hadîs-i şerîfleridir. Din âlimlerimiz, uyumıyarak, dinlenmiyerek, istirâhatlarını fedâ ederek, bu hadîs-i şerîfleri toplayıp, tefsîr kitâblarını yazmışlardır. Bu tefsîr kitâblarını da anlıyabilmek için, otuz sene durmadan çalışıp, yirmi ana ilmi, iyi öğrenmek lâzımdır. Bu yirmi ana ilmin kolları, seksen ilimdir. Ana ilimlerden biri, “Tefsîr” ilmidir.

Bu ilimlerin ayrı ayrı âlimleri ve çok kitapları vardır. Bugün kullanılan bazı arabî kelimeler, fıkıh ilminde başka manâya, tefsîr ilminde ise dahâ başka manâya gelmekdedir. Hattâ aynı bir kelime, Kur’ân-ı kerîmdeki yerine, aldığı edâtlara göre, başka manâlar bildirmekdedir.
Bu geniş ilimleri bilmiyenlerin, bugünkü Arapçaya göre, yaptıkları Kur’ân tercümeleri, Kur’ân-ı kerîmin manâsından bambaşka birşey oluyor. Kur’ân-ı kerîmin manâsından, rumûzundan, işâretlerinden, herkes îmânının kuvveti kadar, birşey anlıyabilir.

Tefsîr, anlatmakla, yazmakla olmaz. Tefsîr, din büyüklerinin kalblerine doğan bir nûrdur. Tefsîr kitâbları, bu nûrun anahtarıdır. Çekmeceyi anahtarla açınca, mücevherler meydana çıktığı gibi, o tefsîrleri okumakla, kalbe bu nûr doğar.
Seksen ilmi iyi bilenler, tefsîrleri anlayıp, bizim gibi din câhillerine bildirmek için, çeşidli derecedeki insanlara göre, binlerle kitâb yazmışlardır. Yeni yazılan Türkçe tefsîrlerin, en kıymetlisi sanılanlarında bile, şahsî düşünceler bulunmakta, okuyanlara zararı, fâidesinden çok olmaktadır. Hele islâm düşmanlarının, bid’at sâhiblerinin, Kur’ân-ı kerîmin manâsını bozmak için yaptıkları tefsîr ve tercüme kitapları, birer zehirdir. Bunları okuyan genç zihinlerde, bir takım şüpheler, itirâzlar hasıl oluyor.

Zâten din bilgisi az olanların, islâmiyyeti öğrenmek için, tefsîr ve hadîs-i şerîf okuması uygun değildir. Çünkü, Kur’ân-ı kerîmi ve hadîs-i şerîfi yanlış anlamak veya şüphe etmek insanın îmânını giderir.
Yalnız Arapça bilmekle, tefsîr ve hadîs anlaşılmaz. Arapça bilenleri, din âlimi sanan, aldanır. Beyrut ve başka yerlerde ana dili Arapça olan, Arap edebiyâtını iyi bilen, çok papaz var. Fakat, hiçbirinin islâmiyetden haberi yok.


 
Kur’anı kerimdeki mecazlar
 

Her kelimenin belli bir manası vardır. Buna hakiki manası denir. Bir kelime, kendi hakiki manasında kullanılmayıp da, bir bağlantısı, ilişkisi bulunan başka bir manada kullanılınca, bu kelimeye Kinaye veya Mecaz denir. Kinaye, bir şeyi, açık anlamı başka olan kelimelerle anlatmaktır.
Kur’anı kerimde mecazi ifadeler çoktur. Müteşabih âyetler vardır. Bunlara görünen manayı vermek çok yanlış olur. Bilhassa Allahü teâlâ ile ilgili mecazlar, müteşabih olanlar daha önemlidir.
Allahü teâlâ hiçbir mahluka, yani hiçbir şeye benzemez. Çünkü, Kur’anı kerimde buyuruluyor ki:
(Leyse ke mislihi şeyün=Onun benzeri hiçbir şey yoktur.) [Şura 11]

(Sübhanekellahümme=Allahım, Seni noksan sıfatlardan tenzih eder, kemâl sıfatlar ile tavsif ederim.) [Yunus 10]
Peki Allahü teâlâ hiçbir şeye benzemediği halde, sanki benzediğini bildiren âyetlere ne denecek o zaman? Onlara müteşabih âyetler denir. Bunlardan bazısının meali şöyledir:

(Kıyamet günü yeryüzü Allahın kabzasında olur, gökler de sağ eliyle dürülür.) [Zümer 67]
(Yahudiler, Allah’ın eli bağlıdır, dediler. Hayır, Allah’ın iki eli de açıktır.) [Maide 64]
(Allah’ın eli onların ellerinin üzerindedir.) [Fetih 10]
(Doğu da Batı da Allah’ındır. Nereye dönerseniz Allah’ın yüzü oradadır.) [Bekara115]
(Allah Arş’a istivâ edendir. Nerede olsanız, O sizinle beraberdir.) [Hadid 4]
(Allah yerin ve göklerin nurudur.) [Nur 35]

Bu âyetlerde bildirilen el, yüz ifadeleri, bir mahlukun eli veya yüzü gibi sanılabilir. Halbuki Allah hiçbir mahluka benzemez. İstiva kelimesi oturmak sanılırsa Allah mahluklara benzetilmiş olur ve yukarıdaki âyetlere aykırı olur. Nerede olursanız sizinle beraberdir ifadesi de mecazidir. Çünkü O mekandan münezzehtir. Son âyette Allah nur sanılır. Halbuki nur da yaratıktır. Kur’anda tevil gereken Kinaye, Mecaz ifade eden birçok âyet vardır. Birkaç örnek daha verelim:

Cima için lems=dokunmak kelimesi kullanılmıştır. (Kadınlara dokununca gusledin, su yoksa teyemmüm edin) [Maide 6], Kadınlar için libas=giysi kelimesi kullanılmıştır. (Kadınlar size, siz de onlara libassınız) [Bekara 187]
Zâlim köylüler için (zâlim köy) denmiştir. (Nisa 75), (Köy halkına sor) yerine, (köye sor) denmiştir. (Yusüf 82) Böyle ifadeler Türkçede de vardır. Mesela, (Şu sınıf tembel, şu sınıf çalışkandır) gibi. Sınıftan maksat öğrencilerdir.
Resulullaha, (Vahfid cenaheke lil mü’minin=Kanadını müminler için indir) buyuruluyor. (Hicr 88) [Resulullahın tek kanadı mı var? Elbette mecazdır. Yani şefkat et, tevazu göster demektir.]

(Körle gören [kâfir ile mümin] karanlıkla aydınlık [Bâtıl ile hak], gölge ile sıcak [cennetle cehennem] bir olmaz. Dirilerle ölüler de bir olmaz. Elbette Allah, dilediğine işittirir. Sen kabirdekilere [inatçı kâfirlere] işittiremezsin, sen sadece bir uyarıcısın.) [Fatır 19-22 Celaleyn, Beydavi] Bu âyette, kâfire kör, mümine gören, cennete gölge deniyor. Resulullah kabirdekilere ne söyleyecek de işittirecek? Hâşâ bu abes, boş söz olmaz mı? Kabirdekileri niye hidayete kavuşturmaya uğraşsın ki? Hemen âyetin devamında, (Sen sadece bir uyarıcısın) buyuruluyor. Demek ki kabirdekilerden maksat, yaşayan inatçı kâfirlerdir. (Beydavi) 


İşittirmek kabul ettirmek demektir.
 

Vehhabiler, ruhun ölmediğini söyledikleri halde, Resulullah da ölüdür, işitmez, ‘şefaat ya resulallah’ diyen kâfir olur diyorlar. Mecazı bilmiyorlar. Bu konudaki birkaç âyetl kerime meali şöyledir:
(Savaşta öldürülenleri siz değil, Allah öldürdü. Attığın zaman da, sen değil, Allah attı.) (Enfal 17) Birileri, ötekileri öldürüyor, Allah, ben öldürdüm diyor, Resulullah atıyor, sen atmadın ben attım buyuruyor. Aşağıda da kabirdekilere sen değil, ben işittiririm buyuruyor.
(Kâfirler, sağır, dilsiz, kör oldukları için doğru yola gelmezler.) [Bekara 18], (Kâfirler sağır, dilsiz ve kör oldukları için, akıl edemezler, düşünemezler.) [Bakara 171] Yani hakkı işitmedikleri için sağır, doğruyu söylemedikleri için dilsiz, gerçeği görmedikleri için kör, denilerek hidâyete kavuşmadıkları bildirilmiştir. Buradaki işitmek, kabul etmek demektir. (Beydavi)

(Bu dünyada kör olan, ahirette de kördür.) [İsra 72] (Bu âyette de yaşayan ve ölen kâfirlere kör deniyor. Yoksa dünyadaki körler ahirette kör olmayacaktır.
(Sağırlara işittiremezsin. Körleri ve sapıkları doğru yola eriştiremezsin.) [Zuhruf 40] Bu âyette işittiremezsin demek, sen hakkı kabul ettiremezsin demektir. Kabirlerdekilere işittiremezsin demek de, inatçı kâfirlere işittiremezsin, yani hakkı kabul ettiremezsin demektir. (Beydavi)

(Körle gören [kâfir ile mümin] karanlıkla aydınlık [Bâtıl ile hak], gölge ile sıcak [cennetle cehennem] bir olmaz. Dirilerle ölüler de bir olmaz. Elbette Allah, dilediğine işittirir. Sen kabirdekilere [inatçı kâfirlere] işittiremezsin, sen sadece bir uyarıcısın.) [Fatır 19-22 Celaleyn, Beydavi] Bu âyette, kâfire kör, mümine gören, cennete gölge deniyor. Resulullah kabirdekilere ne söyleyecek de işittirecek? Hâşâ bu abes, boş söz olmaz mı? Kabirdekileri niye hidâyete kavuşturmaya uğraşsın ki? Hemen âyetin devamında, (Sen sadece bir uyarıcısın), yani vazifen kâfirleri hidayete kavuşturmak değil, sadece tebliğdir buyuruluyor. Demek ki kabirdekilerden maksat, yaşayan inatçı kâfirlerdir. (Beydavi)
(Kâfirlerin gözleri değil, göğüslerindeki kalbleri kördür.) [Hac 46] Cenabı Hak burada kâfirlerin gözleri değil, basiretlerinin kör olduğunu açıkça bildiriyor. Yani öteki âyetleri de açıklamış oluyor. Yukarıdaki âyetlerde sadece onlar kör, sağır ve dilsiz diye geçiyordu. Bu âyette ise kör demek, maddi gözün olmadığı, kalblerinin kör olduğu yani kâfir oldukları bildiriliyor. O halde kör denilince baş gözü anlaşılmadığı gibi, ölü veya kabirdekiler denilince de, mezardaki ölü anlaşılmamalıdır.

(Sen, ölülere işittiremezsin; arkalarını dönüp giden sağırlara da daveti duyuramazsın. Körleri sapıklıklarından vazgeçirip doğru yola getiremezsin; ancak âyetlerimize inananlara duyurabilirsin.) [Neml 80, 81 Rum 52 53] Burada diri olup, gözü kulağı ve beyni olan kâfirler ölüye benzetiliyor, (Ölüleri [kâfirleri] imana kavuşturamazsın) deniyor. (Ölülere, sağırlara işittiremezsin) ifadesinden sonra, (Sen ancak âyetlerimize iman edeceklere işittirebilirsin) buyuruluyor. Kâfirlerin işitmeyeceği, yani hakkı kabul etmeyeceği, ancak iman edeceklerin işitecekleri, yani kabul edecekleri açıkça bildirilmektedir. Eğer gerçekten kabirdekilerden maksat ölü olsa idi, ölü de işitmeseydi iman edenlere işittirebilirsin ifadesi yersiz ve yanlış olurdu ve kâfir ölü işitmez, mümin ölü işitir anlamı çıkardı. Halbuki Buhari’deki hadisi şerifte kâfir ölü de işitir buyuruluyor.


Kur’an-ı kerimin benzeri
 

Sual: İsra suresinin 88. âyetinde, (De ki, insanlar ve cinler birbirlerine yardımcı olarak, bu Kur’anın bir benzerini ortaya koymak için bir araya gelseler, yemin olsun ki, yine de benzerini ortaya koyamazlar) deniyor. Amerika’da, Gerçek Furkan adında bir kitap yayınlandığına göre, Kur’andaki ifadenin yanlışlığı meydana çıkmadı mı?

CEVAP: Herhangi bir kitap yazılabilir; ama benzeri yapılamaz. Benzeri demek, (Onun yerini tutabilecek, aynı vasıflara haiz bir eser) demektir. Bir örnek verelim: Yumurta ikizleri olan ikiz kardeş, birbirinin benzeridir. Birini diğerinden ayırmak zor olur. İkiz kardeşe benzeyen bir robot yapılsa, bu, insan gibi iş yapsa, yürüse, konuşsa, gülüp ağlasa, canı ve diğer özellikleri olmadığı için, ikiz kardeşe benzerliği olmaz. Gözü olsa da, insan gibi göremez; kulağı olsa da, insan gibi işitemez. Yapma olduğu her bakımdan sırıtır; hatta böyle bir robot, sıradan bir insana bile benzemez. Buna rağmen, sırf kuru inadından dolayı, biz tam insanın benzerini yaptık demek, ilme ve akla zıt olur. Bu iddiasına, kendi bile inanmaz.

Bunun gibi, Arapça cümleleri kafiyeli ve vezinli olarak yazmakla da, Kur’an-ı kerimin benzeri yapılmış olmaz. Benzeri sayılabilmesi için, aynı icaz ve belagatın bulunması lazımdır. Ancak bu özelliklere sahip bir kitaba, benzeri denebilir. Bugüne kadar, böyle benzeri bir kitap yazılmamıştır, yazılması da mümkün değildir.
İslam âlimleri de buyuruyor ki:

Kur’an-ı kerim, Muhammed aleyhisselamın mucizelerinin en büyüğüdür ve insan sözüne benzemez. 1400 yıldan beri, dünyanın her tarafında bütün İslam düşmanları el ele vererek, mallar, servetler dökerek uğraştıkları halde, Kur’an-ı kerimin bir âyeti gibi söyleyemediler. Şimdi de, bütün güçleri ile çalıştıkları halde söyleyemiyorlar. Hele o zaman Araplarda, şiir, edebiyat, fesahat ve belagat, her şeyden ileri gidip, en güvendikleri başarıları olduğu halde, Kur’an-ı kerim karşısında, bir şey söyleyemediler. Kur’an-ı kerime böyle galebe çalamayınca, çokları insafa gelip Müslüman oldu


 
Kur’ân-ı kerîm şifâdır
 

Hz. Ebû Sa’îd-i Hudrî, 30 kişilik bir seriyye kumandanlığına getirilmişti. Yolda Müslüman olmayan bir Bedevî grubuna rastladılar ve onlara misâfir olmak istedilerse de kabûl edilmediler.
Müslümanlar onların yakınlarında istirahat ederlerken, bu Bedevîlerin reisleri hastalandı. Oradakiler, reislerini kurtarmak için birçok çârelere başvurdularsa da, şifâ hâsıl olmadı. Bedevîlerden bazıları, “Şu karşıda istirahat eden kâfileye gidip, akrep sokmasına karşı yapılacak tedâviyi soralım. Belki bilen vardır” dediler.
Birkaç kimse Eshâb-ı kirâma gelip hallerini arz ettiler. Ebû Sa’îd-i Hudrî hazretleri dedi ki:
- Siz bizim talebimizi önce reddettiniz, bizi misâfir kabûl etmediniz. Hastanızı tedâvi ederim. Fakat, buna karşılık olarak sizden bir sürü koyun alırız.
Onlar da kabûl ettiler. Reisin yanına vardılar. Ebû Sa’îd-i Hudrî, yedi defa Fâtiha sûresini okudu. Okuma biter bitmez, reis hemen ayağa kalktı. Artık üzerinde hiçbir hastalık eseri kalmadı. Bedevîler, Eshâb-ı kirâma anlaştıkları sürüyü verdiler. Ebû Sa’îd-i Hudrî hazretleri, “Bu sürüyü aramızda paylaşalım” diyen Eshâba dedi ki:
- Hayır! Peygamber efendimize bu hâdiseyi anlatırız, koyunları da kendilerine arz ederiz. Nasıl emir buyururlarsa öyle hareket ederiz.
Sefer dönüşünde, bu hâdiseyi anlattılar. Peygamberimiz;
- Fâtihanın bu kadar tesîrli bir duâ olduğunu sana kim öğretti? buyurarak taltif ettiler. Sonra doğru hareket ettiklerini açıkladılar.
Hz. Ebû Sa’îd-i Hudrî şöyle anlatır: “Bir gün, Peygamberimiz Eshâbına bir şeyler taksim ediyorlardı. Bir adam gelip, “Yâ Resûlallah! Adâlet üzere hareket et!” demez mi?!. Peygamberimiz de, “Ben adâlet etmezsem, kim eder?” buyurdu.
Bu hâdise esnasında Hz. Ömer de orada idi. Bu adama çok kızdı ve Resûlullaha dedi ki:
- Yâ Resûlallah! Müsâade buyurursanız, şu adamın cezasını vereyim.
Resûlullah ona dönerek buyurdu ki:
- Hayır, bırak! Onun birtakım arkadaşları olacak ki, onlar sizin namazlarınızı, oruçlarınızı beğenmeyecek. Fakat onlar, bir ok, yayından nasıl çıkarsa, dinden öyle çıkacaklardır.
Bu esnâda, “İnsanlar içinde öyleleri vardır ki, sen zekâtı dağıtırken, seni kaşla gözle muâheze ederler” âyet-i kerîmesi nâzil oldu.


Kur’an-ı kerimin mucize oluşu
 

Sual: Diğer kutsal kitaplar, Allah tarafından gönderildiği halde, niye Kur’an gibi mucize değildir?

CEVAP: Kur’an-ı kerim, Muhammed aleyhisselamın mucizesidir. Allahü teâlâ, âlemlere rahmet olarak gönderdiği sevgili Peygamberine bu mucizeyi verdi ve kıyamete kadar devamlı kıldı.
Musa aleyhisselam zamanında, sihir yani büyü zirvedeydi, Allahü teâlâ Musa aleyhisselama, kâfirlerin sihirlerini bozacak, yaptıklarını yutacak şekilde, asasının ejderha olması mucizesini verdi.
Hazret-i İsa zamanında, tıp zirvedeydi. Hemen her hastalığın çaresi biliniyordu. İsa aleyhisselama, her hastalığı tedavi etme, ölüleri diriltme mucizesi verilmişti.

Peygamber efendimiz zamanında ise, edebiyat zirvede idi. Kur’an-ı kerim, mucize olarak indi. Âyetleri dinleyen, okuyan şairler hayret içinde kalıyorlar, bu insan sözü değil, diyorlardı. Kur’an-ı kerim, 23 senede, parça parça indi. Diğer semavi kitapların hepsi, bir anda indi, insan sözüne benziyordu ve lafızları mucize değildi. Onun için çabuk bozuldu, değiştirildi.

Kur’an-ı kerimde icaz ve belagat vardır. Yani az söz ile ve pürüzsüz ve kusursuz olarak, çok şey anlatılmaktadır. Harfleri ve kelimeleri, Arap harflerine ve kelimelerine benzediği halde, sözler ve cümleler, onların sözlerine ve şiirlerine ve hutbelerine hiç benzemiyor. Kur’an-ı kerimin yanında, onların sözleri, cam parçalarının elmasa benzemesi gibidir. Dil uzmanları bunu pek iyi görüp, hakkı teslim ediyorlar.

Kur’an-ı kerimde, bir vezin ve kalıp vardır. Bazı kelimeler çıksa veya eklense bu ölçü bozulur. Ehli, bunu hemen fark eder. Aruz vezni ile veya hece vezni ile yazılan şiirlerde de, ölçü ve kafiye vardır. Bunlar değişince, şiir değişmiş olur. Hazret-i Mevlana, yazılarının değişmemesi için, eserlerini şiir ile yazmıştır. Kur’an-ı kerimde, bu vezin olduğu için ve ayrıca Allahü teâlânın koruması altında olduğu için, değiştirilmesi mümkün olmaz. Diğer kitaplar için, böyle bir vaat yoktur. Onların, vezinleri de yok idi. İnsan sözü gibi idi. Bu bakımdan kolayca değiştirildi. Şu hatıra gelebilir: Niye Allahü teâlâ, o kitapları öyle indirdi de, Kur’an-ı kerimi farklı indirdi? Mülk Onundur, dilediğini dilediği gibi tasarruf eder, buna hiç kimse karışamaz. Musevilere iç yağını haram edip, Müslümanlara serbest bırakmıştır. Niye bırakmıştır? Hiç kimse, Allahü teâlâya, niye böyle yaptın diye sual soramaz. Hazret-i Âdem zamanında evlilik farklı idi. Niye değiştirdin demeye de hakkımız yoktur. Yaratıcının işine karışamayız.

Bir insan, Kur’an-ı kerimi ne kadar çok okursa okusun bıkmıyor, usanmıyor. Arzusu, hevesi, sevgisi ve zevki artıyor. Halbuki, Kur’an tercümelerinin ve başka şekillerde yazmalarının ve diğer bütün kitapların okunmasında, böyle arzu ve lezzet artması olmuyor. Usanç hasıl oluyor. Yorulmak başka, usanmak başkadır. Allahü teâlâ, niye aynı özelliği diğer kitaplara vermemiştir denilemez. Geçmiş insanların hallerinden birçok şey, Kur’an-ı kerimde bildirilmektedir. İleride olacak şeyleri bildirmektedir ki, bunlardan çoğu zamanla meydana çıkmış ve çıkmaktadır. Kimsenin hiçbir zamanda, hiçbir suretle bilemeyeceği ilimlerdir. Bu özellikleri, Allahü teâlâ, diğer kitaplara vermemiştir.
Misyonerler, (Madem İncil Allah kelamı ise, niye Allah onun değişmesine izin verdi de Kur’anın değişmesine izin vermiyor) diye soruyorlar. Yukarıda açıklandığı gibi, bu Allah’ın takdirine kalmış bir şey. Kur’an-ı kerime verdiği özellikleri diğer kitaplara vermemiştir. Dilediğini hidayete kavuşturur, dilediğini dalalette bırakır. Kimine oğlan verir kimine kız. Kimine de, hiç vermez. Allahü teâlânın takdirine kimse bir şey söyleyemez.


   
Ebedilik sıfatı
 

Sual: Kur’an-ı kerimde, kâfirlerin Cehennemde, müminlerin Cennette ebedi kalacağı bildiriliyor. Böyle olunca, Allahü teâlâdan başka şeyler için de ebedilik sıfatı kullanılmış olmaz mı?

CEVAP: Bunların var olmaları, varlıkta durmaları, kendilerinden olmadığı gibi, ebedi olmaları da, kendilerinden değildir. Bunları ebedi yapan Allahü teâlâdır. Allahü teâlâ, “Ol!” derse var olur, “Yok ol!” derse yok olur. İmam-ı Rabbani hazretleri buyuruyor ki:
Mahlûkların yok olacaklarına inanmak, yoktan var edildiklerine inanmak gibi imanın şartıdır. (Arş, Kürsi, Levh, Kalem, Cennet, Cehennem ve Ruh denilen mahlûklar yok olmayacak, sonsuz var olacaklardır) ifadesi, bunlar yok olamaz demek değildir. Allahü teâlâ, var etmiş olduğu şeylerden, dilediklerini tekrar yok edecek, dilediklerini de, yalnız kendi bileceği fayda ve sebeplerden dolayı, hiç yok etmeyecek, bunlar ebedi, yani sonsuz var olacaklardır demektir. Allahü teâlâ, dilediğini yapar ve istediğini emreder. Demek ki, âlem yani her şey, Allahü teâlânın dilemesi ve kudretiyle vardır. Var olmaları için ve varlıkta kalmaları için, Allahü teâlâya muhtaçtır; çünkü baki olmak demek, varlığın her an devam etmesi demektir. Başka bir şey olmak demek değildir. Hem var olmak, hem de varlıkta kalabilmek, Allahü teâlânın iradesi, dilemesiyle olur. (3/57)





Prof. Dr. Ramazan Ayvallı


   
Kur’ân-ı kerîm’deki sûre ve âyetlere dâir
 

Bilindiği gibi, Kur’ân-ı kerîm “sûre”lerden; sûreler de “âyet”lerden meydana gelmektedir.

 “Âyet”, sözlükte, “alâmet, işâret, nişân, ibret, tanınmaya sebep olan emâre” ma’nâlarına gelir. Bu bakımdan, Allahü teâlânın varlığını ve birliğini anlamak husûsunda, kâinât da bir âyettir. Nitekim Bakara Suresinin 164. âyet-i kerimesinde geçen “âyet” bu ma’nâda kullanılmıştır.

Bir terim olarak ise “Âyet”, “Kur’ân-ı kerîmdeki sûreleri meydana getiren, başı ve sonu belli olan cümle veya cümleciklerden her biri”ne denir. Âyet-i kerîmelerin son kelimesine “fâsıla” denir. Âyet-i kerîmeleri birbirinden ayırdığı için, “fâsıla=ayırıcı” denilmiştir. Son harfine de “fâsıla harfi” denilir.

Âyetlerin tâyini, yerlerinin belirlenmesi kıyâsla, akılla yapılamaz. Âyet-i kerîmelerin sûreler içindeki yerleri “tevkîfî”dir, ya’nî vahiyle, Peygamber Efendimizin bildirmesiyle bilinir. Cebrâil aleyhisselâm, Peygamber Efendimize geldiğinde, bu âyetlerin hangi sûreye konulacağını söylerdi. Peygamberimiz de vahiy kâtiplerine, âyetin yazılacağı yeri bildirir, onlar da ona göre yazarlardı. Kur’ân-ı kerîm, “Mushaf” hâline getirileceği zaman da, bu tertibe uyulmuş, bütün müslümanlar bu husûsta ittifâk etmişlerdir.

Sûrelerin tertibi, yani mushaftaki sırası da, âlimlerin çoğunluğuna göre tevkîfî (Resûlullah Efendimizin bildirmesiyle)dir. Bu sıra da değiştirilemez. Bunun için namazda bu sıraya uymadan okumak mekrûh kabûl edilmiştir.
Kur’ân-ı kerîm’in ilk inen âyetleri, “Alak” sûresinin ilk beş âyetidir. İnmesi, takrîben 23 sene devâm eden bu İlâhî Kitâb’ın, son gelen âyet-i kerîmesinin hangisi olduğunda ihtilâf edilmiştir. Çoğunluk, “Mâide” sûresinin 3. âyeti olduğunu kabûl etmiştir.


Âyetlerin sayısı
Kur’ân-ı kerîmde “114 sûre” ve “6236 âyet” vardır. Kur’ân-ı kerîm, indirildiği zamankinden bir harf bile eksik veya fazla değildir. Bugün dünyada basılı ve yazılı olan “Mushaf”ların tamamında bulunan sûrelerdeki âyetlerin toplamı 6.236’dır.
Kitaplarda bazı farklı rakamlar verilmişse de bu farklılık, büyük bir âyetin, birkaç küçük âyet sayılmasından veya birkaç kısa âyetin, bir büyük âyet kabul edilmesinden, yahût 114 sûreden 113’ünün başlarındaki “Besmele”nin müstakil birer âyet sayılıp sayılmamasından ileri gelmiştir. Ba’zı âlimler, bu besmeleleri ayrı birer âyet kabûl etmişlerdir. Ba’zıları da, “Neml” sûresinin içinde geçen “Besmele” hâriç, diğerlerini müstakil âyet saymamışlardır. Meselâ İmâm Şâfiî, her sûre başındaki besmeleyi, o sûreden bir âyet sayarken, İmâm-ı A’zam ile İmâm Mâlik o sûreden âyet saymazlar.
Sûrelerin başlarında bulunan harfleri, ba’zı âlimler başlı başına birer âyet sayarken, diğerleri ise müstakil bir âyet saymıyordu. İşte bunlar rakamlara tesir ediyor.

Âyet çeşitleri
Âyetler çeşitli bakımlardan tasnife tâbi tutulmuştur. Ba’zı âyetlere “mücmel (ma’nâsı izâha muhtâç olacak şekilde kapalı)”, ba’zılarına da “mübeyyen veya müfesser (ma’nâsı açıklanmış)” denilmiştir.
Yine Mekke devrinde (Hicretten önce) gelen sûre ve âyet-i kerîmelere “Mekkî”, Medîne döneminde (Hicretten sonra) gelen sûre ve âyet-i kerîmelere de “Medenî” denir. Umumiyetle 86 sûrenin Mekkî, 28 sûrenin de Medenî olduğu kabûl edilir.

Mekkî sûrelerde, genellikle îmân konuları, geçmiş ümmetlerin kıssaları yer alır. Medenî sûrelerde ise hükümler ve cihâdla ilgili emirler bulunur.

Kezâ sûre ve âyet-i kerîmeler, indikleri yer ve zamana göre de, “arzî-semâvî (Peygamber efendimiz yeryüzünde veya gökte ya’nî mi’râcda iken inenler)”, “hazarî-seferî (hazarda veya seferde iken inenler)”, “nehârî-leylî (gece ve gündüz inenler)”, “sayfî-şitâî (yazın veya kışın inenler)” diye de sınıflandırılır. Ayrıca hükmü, daha sonra kaldırılma bakımından, “nâsih ve mensûh âyetler” diye de kısımlara ayrılırlar.
Bizzât Kur’ân-ı kerîmde (Âl-i İmrân: 7), âyetlerin bir kısmının “muhkem (hüküm bildiren ve ma’nâya delâleti müctehid âlimler için açık olan)”, bir kısmının da “müteşâbih (ma’nâsı kapalı olup, te’vîl edilen ya’nî müctehidlerce, meşhûr olmayan manâ verilen)” olduğu bildirilmiştir.
Büyük İslâm âlimi İmâm-ı Rabbânî hazretleri buyuruyor ki:
“Muhkem âyetler, İslâmiyet bilgilerinin ve ahkâmın kaynağıdır. Müteşâbih âyetler ise hakîkatlerin ve sırların hazînesidir. El, yüz, ayak vb. Kur’ân-ı kerîmde ve hadîs-i şerîflerde vardır. Bunların hepsi “müteşâbihât”tandır. Bunlar gibi, sûrelerin başında bulunan harfler de “müteşâbihat”tandır. Bunların ne demek olduğu, yalnız ulemâ-ı râsihîn denilen büyüklere bildirilmiştir.”

Sûrelerin sayısı
“Sûre”nin sözlük ma’nâsı, “yüksek rütbe, mevkı’, şeref, binânın bir kısmı veya katları ve bir şehri kuşatan sur” demektir. “Sûre”, “Kur’ân-ı kerîmde âyetlerden oluşan, biri diğerinden ayrı bölümler”in adıdır.
Kur’ân-ı kerîmde, tekrâr belirtelim ki, 114 sûre vardır. “Tevbe” sûresi hâriç, her bir sûre besmele ile başlamaktadır. Birkaç satır olan sûreler olduğu gibi, 40-50 sahife tutan sûreler de vardır. Ancak tek bir âyetlik sûre yoktur. En kısa sûre “Kevser”, en uzun sûre “Bakara” sûresidir.
Sûreler, isimlerini, ihtivâ ettikleri garip bir kelimeden veya ifâde ettikleri ma’nâdan alırlar. Bu bakımdan ba’zı sûrelerin birden fazla ismi vardır. Meselâ, Fâtiha sûresi için yirmi kadar isim verilmiştir. İnşâallah bundan sonraki makalemizde de Kur’ân-ı kerîm’den bahsetmek istiyoruz.


 “Kur’ân” kelimesi, “okumak ve toplamak” ma’nâlarına gelen “karae” kelimesinden türetilmiş bir isimdir.

Kur’ân-ı kerîmin tarifi
“Kur’ân-ı kerîm”in çeşitli açılardan bir çok târifi yapılmıştır. Bunlar birleştirilerek şöyle bir târif de yapılabilir:

“Allahü teâlânın, Cebrâil aleyhisselâm vâsıtasıyla, son Peygamber Muhammed aleyhisselâma, 23 senede, Arapça olarak indirdiği, bize kadar ilk nâzil olduğu şekilde tevâtürle (ya’nî her asırda, yalan söylemeleri mümkün olmayan büyük insan gruplarının bildirmeleriyle) gelen ve mushaflarda yazılı olup, okunması ibâdet olan, hiç bir kimsenin bir benzerini getiremediği ve getiremiyeceği son ilâhî kitaptır.”
Kur’ân-ı kerîmin kitap hâlinde yazılmış şekline de “Mushaf-ı şerîf” denir.

Kur’ân-ı kerîm ve diğer semâvî kitaplar
Allahü teâlâ, dünyada bütün insanlara acıyor, onlara, ebedî saâdet yolunu, sonsuz ni’metlere kavuşturucu yolu gösteriyor. Nitekim ilk insan ve ilk Peygamber olan Âdem aleyhisselâmdan beri, her bin senede bir “resûl” vâsıtasıyla insanlara yeni bir din göndermiştir. Her asırda, en temiz bir insanı “nebî” yaparak, bunlarla dinleri kuvvetlendirmiştir. Allahü teâlâ, peygamberlerine “semâvî kitaplar” göndermiş ve bu kitaplarda dînin emir ve yasaklarını bildirmiştir. Bu kitapların küçük olanlarına “suhuf”, büyük olanlarına da “kitap” denilir. Bu kitaplardan bilinenleri 100 suhuf ve 4 kitaptır. Bunlardan 10 suhuf Âdem aleyhisselâma, 50 suhuf Şît aleyhisselâma, 30 suhuf İdris aleyhisselâma, 10 suhuf İbrâhim aleyhisselâma, Tevrât, Mûsâ aleyhisselâma, Zebûr Dâvud aleyhisselâma, İncîl İsâ aleyhisselâma, Kur’ân-ı kerîm ise Muhammed aleyhisselâma gönderilmiştir.
Bu semâvî kitaplardan -Kur’ân-ı kerîm hâriç- diğerleri tahrif edilmiştir. Kur’ân-ı kerîm ise, ilk indirildiği gibi, hiç değiştirilmeden, bozulmadan, zamanımıza kadar gelmiştir. Kıyâmete kadar da böyle olacağı Kur’ân-ı kerîmde bildirilmiştir. Muhammed aleyhisselâma gönderilen Kur’ân-ı kerîm, ilâhî kitapların sonuncusudur.

Kur’ân-ı kerîmin muhtevâsı

Kur’ân-ı kerîmdeki bilgiler üç kısımdır:

1.ni, Allahü teâlâ hiçbir kuluna bildirmemiştir. Meselâ Allahın zâtının hakikatini kimse bilemez.

2. kısım bilgileri, yalnız Muhammed aleyhisselâma bildirmiştir. Bu yüce Peygamberden (ve onun vârisi olan râsih âlimlerden) başka kimse bunları anlıyamaz. Müteşâbih âyetler böyledir.

3. kısım bilgileri, Peygamberine bildirmiş ve ümmetine öğretmesini emretmiştir. Bu ilimler de ikiye ayrılır: Birinciler, geçmiş insanların hâllerini bildiren (Kısas=kıssalar) ve dünyada, âhırette yaratmış olduğu ve yaratacağı şeyleri bildiren haberler (Ahbâr)dır. Bunlar, ancak Resûlullahın bildirmesi ile anlaşılır. Akılla, tecrübeyle anlaşılamaz. Bunlarda değişiklik (nesh) olmaz. 3. kısım bilgilerin ikincileri, akıl, tecrübe ve Arabî ilimlerle anlaşılabilir. Kur’ân-ı kerîmden ahkâm çıkarmak ve fen bilgilerini anlamak böyledir. Bu 2. kısım bilgiler de ikiye ayrılır. Birincisi, “İmân bilgileri”, ikincisi de “Ahkâm bilgileri”dir. İmân bilgilerinde hiç değişiklik olamaz. Her peygamberin, her ümmetin inanışı hep birdir; inanışları arasında hiçbir ayrılık yoktur.

Ahkâm bilgileri, Allahü teâlânın emirleri ve yasaklarıdır. Yapılması ve sakınılması emredilen ahkâmda değişiklik olabilir. Ancak bu değişikliği, peygamberleri vâsıtasıyla yalnız Allahü teâlâ yapmıştır.

Ahkâm bilgileri başlıca şu kısımlara ayrılır:
1- İbâdet bilgileri: Namaz, oruç, zekât, hac, kurban, cihâd gibi.
2- Münâkehât bilgileri: Evlenme, boşanma, nafaka gibi.
3- Muâmelât bilgileri: Ticâret (alış-veriş), kiralama, vekâlet gibi.
4- Ukûbât bilgileri: Cezâ hukuku gibi.
5- Devletler hukuku ile ilgili hükümler: Savaş esirlerinin durumları, gayr-i müslimlerle ilgili hükümler gibi.
6- Mîrâsla ilgili bilgiler.

Âyet ve hadîs farkı
Kur’ân-ı kerîm sûrelerden; sûreler de âyetlerden meydana gelir. “Âyet”, sözlükte, “alâmet, işâret, nişân, ibret, tanınmaya sebep olan emâre” ma’nâlarına gelir. Bu bakımdan, Allahü teâlânın varlığını ve birliğini anlamak husûsunda “kâinât” da bir “âyet”tir.
Terim olarak ise “Âyet”, “Kur’ân-ı kerîmdeki sûreleri meydana getiren, başı ve sonu belli olan cümle veya cümleciklerden her biri”ne denir. Âyetlerin tâyini, belli edilmesi kıyâsla, akılla yapılamaz. Tevkîfîdir, ya’nî vahiyle, Peygamber efendimizin bildirmesiyle bilinir.
Kur’ân-ı kerîmin üslûbu, hiçbir insan sözüne benzemez. Ondaki “i’câz”, “te’kîd”, “hazif”, “takdîm”, “te’hîr”, “teşbîh”, “istiâre”, “tevriye”, “tecnîs” vb. edebî san’atların üstünlüğü, hayret vericiliği başka hiçbir sözde, şiirde yoktur. Hattâ, ma’nâsı Allahü teâlâdan, lafızları Peygamber efendimizden olan “hadîs-i kudsî”lerde bile yoktur.
Peygamber efendimizin binlerce hadîs-i şerîfi, orijinal lafızlarıyla ezberlenip, yazılmış ve nakledilmiştir. Aslında hadîs-i şerîflerin manası da vahiydir, ancak hadîs-i şerîfin lafzı vahiy değildir. Fakat âyetin hem lafzı, hem de manâsı vahiydir.
İnşâallah bu konuda başka makaleler de yazmak istiyoruz.

   
Kur’ân-ı kerîmin i’câzı (eşsizliği)
 


Arapların, “Câhiliye Devri”nde parlak bir edebiyâtları vardı. Güzel söz söylemeye çok ehemmiyet verirlerdi. Nesir ve şiir zirvede idi. Aralarından çeşitli şâirler yetişti. Birbirleri ile şiir yarışı yaparlar ve kazananlarla öğünürlerdi. Öyle iken Arab edîbleri, Kur’ân-ı Kerîm karşısında âciz kaldılar. Velîd bin Muğîre, Lebîd, el-A’şâ, Ka’b bin Züheyr gibi şâirler, Kur’ân-ı Kerîm hakkında takdirlerini belirtip âcizliklerini ifâde etmişler, Ümeyye bin Halef yerden toprak alıp saçına-başına saçmış; Utbe bin Rebîa, hayret ve dehşete düşerek; “Ondan öyle şeyler işittim ki, ömrümde benzerini işitmiş değilim. Bu sözler ne şiir, ne sihir, ne de kehânettir” demiştir.

Kabe’nin duvarına yazdılar
O zamandaki bütün güçlü Arap şâirleri, Kur’ân-ı Kerîm karşısında secdelere kapanıyor ve bunun sebebini soranlara da; “Zannetmeyin ki biz Muhammed’e inandığımızdan eğiliyoruz. Bizi secde ettiren, şu sözlerdeki eşsizliktir” diyorlardı.
Yine meşhûr şâir Lebîd bin Rebîa, Peygamber Efendimizin, Allah kelâmıyla insanlara meydan okuduğunu duyunca, işittiği şeylere karşılık vermek maksadıyla ba’zı beyitler yazarak Kabe’nin kapısına astı. O zamanlar Kabe’nin kapısına bir şey asmak ancak büyük Arap şâirlerinden bir kaç kişiye mahsûs bir imtiyâzdı.
Müslümanlardan biri, Lebîd’in bu beyitlerini görünce dayanamadı ve Kur’ân-ı Kerîmden ba’zı âyetler yazarak, Lebîd’in şiirlerinin yanına astı. Ertesi gün Lebîd, Kabe’ye uğradı. Daha henüz müslüman olmamıştı. Kur’ân-ı Kerîm âyetlerini görünce, beyninden vurulmuşa döndü ve “Allaha yemin ederim ki, bunlar, insan sözü değildir. Ben artık müslümanım” diye haykırdı.
Bu büyük Arap şâiri, Kur’ân-ı Kerîmin belâğatı karşısında aczini i’tirâf ederek derhâl şiir yazmayı bıraktı.
Bir gün Hz. Ömer, Lebîd’e:
“Ey Lebîd! Bana biraz şiirlerinden okur musun?” dedi.
Lebîd, Bakara sûresini okudu ve şu sözleri ilâve etti:
“Allahü teâlânın bana, Bakara ve Âl-i İmrân sûrelerini öğrettiğinden beri, artık şiir yazmıyorum.”
Bunun gibi yüzlerce meşhûr Arab şâiri, şiir yazmayı bırakmış ve Kur’ân-ı Kerîm karşısında âcizliklerini belirtmişlerdir.
Dün öyle olduğu gibi, bugün de Batılı ilim adamları hayranlıklarını gizleyememişlerdir.

Batılılar da gizleyemedi!
Batılılardan bazıları, Kur’ân-ı Kerîm hakkında şu itirâflarda bulunmuşlardır:

“Kahramanlar” kitâbının yazarı Prof. Dr. Carlyle diyor ki: “Kur’ân-ı Kerîm okundukça, onun alelâde, gelişi-güzel bir edebî eser olmadığını hemen hissedersiniz. Kur’ân-ı Kerîm, kalpten gelen ve başka kalplere hemen nüfûz eden bir eserdir. Diğer bütün eserler, bu muazzam eser yanında çok sönük kalırlar. Kur’ân-ı Kerîmin göze çarpan ilk karakteri, onun doğru ve mükemmel bir yol gösterici, dürüst bir rehber olmasıdır. İşte bence Kur’ân-ı Kerîmin en büyük meziyeti budur. Bu meziyet, diğer bir çok meziyetlere de yol açmaktadır.”
Bartelemi Sentier de, “Muhammed’in Hayâtı” adlı eserinde şöyle diyor: “Kur’ân-ı Kerîme, Arap dilinin kıyâs kabûl etmez şaheseri gözüyle bakılabilir. Şeklin düzgünlüğü ve güzelliği, bütün âlemin sözbirliği ile belirttiği gibi, konusunun büyüklüğüne eştir. Fikirlerden önce kalpler ona sarılır.”
Bernart Smith ise, aynı ismi taşıyan “Muhammed’in Hayâtı” adlı eserinde: Kur’ân-ı Kerîm, Muhammed’in dâimî mu’cizesidir ve hakîkaten Kur’ân bir mu’cizedir” sözlerini söylemiştir.
[Muhammed aleyhisselâmın hak Peygamber olduğunu bildiren şâhidler, mu’cizeler pek çoktur. Ona tâbi’ olan, onun izinde giden ümmetinin Evliyâsında hâsıl olan kerâmetler de, hep onun mu’cizeleri sayılmaktadır.
Onun mu’cizeleri, zamân bakımından üçe ayrılmıştır:
1) Mübârek rûhunun yaratılmasından, Peygamberliğinin bildirildiği zamâna (yani bi’setine) kadar olanlardır. Bunlara, “İrhâsât” ya’nî, “başlangıçlar” denir.
2) Bi’setten vefâtına kadar olan zamân içindekilerdir. Bu mu’cizelerin üç bin kadar olduğu bildirilmiştir.
3) Vefâtından kıyâmete kadar olmuş ve olacak şeylerdir.]

‘Bizi kendine çekiyor’
Prof. Dr. Edward Monte’nin şu sözleri de çok dikkat çekicidir: “Allahü teâlânın birliğini en temiz, en yüksek, en inandırıcı ve başka bir dîn kitâbının üstün gelemeyeceği bir dil ile anlatan kitâp, Kur’ân-ı kerîmdir.”
Dünyanın sayılı edebiyatçılarından olan Alman Goethe’nin, “Doğu-Batı Dîvânı” adlı eserindeki şu sözlerine de kulak verelim:
“Kur’ân-ı Kerîmin içinde pek çok tekrarlar vardır. Onu okuduğumuz zaman, bu tekrarlar bizi usandıracak sanılıyor, fakat biraz sonra bu kitâp, bizi kendisine çekiyor. Bizi hayranlığa ve sonunda büyük saygıya götürüyor.”
Gaston Kar da diyor ki: “İslâm dîninin kaynağı olan Kur’ân-ı Kerîmde, cihân medeniyetinin dayandığı bütün temeller bulunmaktadır. O kadar ki, bugün bizim medeniyetimizin Kur’ân-ı Kerîmin bildirdiği temel kurallardan kurulduğunu kabûl etmemiz gerekir.”
İngiliz râhibi Beowerth-Simith ise, “Muhammed ve Muhammed’e Bağlı Olanlar” adlı eserinde demiştir ki: “Kur’ân-ı Kerîm üslûp temizliği, ilim, felsefe ve hakîkat mu’cizesidir.”
Bu misâlleri çoğaltmamız mümkündür. Ancak bu sözler, mukaddes kitâbımız Kur’ân-ı kerîmin üstünlüğü, yüksekliği ve eşsizliği hakkında, insâf sâhibi kişilere gerekli işâreti vermektedir. Bu bakımdan biz bu makalemizde, bu sözlerle yetinip diğer bazı makalelerimizde, inşâallah konuyu başka yönlerden ele almak istiyoruz.








Kur’ân-ı kerîm’in üslûbu ve muhtevası

Kur’ân-ı kerîm, nazm-ı ilâhîdir. “Nazm”, sözlükte “incileri ipliğe dizme”ye denir. Kelimeleri de, inci gibi, yan yana dizmeye nazm denilmiştir. Şiirler birer nazmdır. Fakat Kur’ân-ı kerîm şiir değildir. Nesir de değildir. Onu hiçbir edebî esere benzetmek mümkün değildir. Çünkü ilâhî kelâmdır. Üslûbu ve belâgatı karşısında okuyan herkes hayran ve âciz kalmıştır. Bir kelimesi çıkarılsa veya bir kelime eklense, lafzındaki ve ma’nâsındaki güzellik bozuluyor. Bir kelimesinin yerine koymak için, başka kelime arayanlar bulamamışlardır. Kur’ân-ı kerîm, Arab şâirlerinin şiirlerine benzemiyor. İşitenler ve okuyanlar, tadına doyamıyorlar. Yorulsalar da usanmıyorlar. Onu okumanın ve dinlemenin, nice sıkıntıları giderdiği sayısız tecrübelerle anlaşılmıştır. Kur’ân-ı kerîmi dinlemekle, nice azılı İslâm düşmanlarının kalbleri yumuşamış, îmâna gelmişlerdir. Müşriklerin ileri gelenleri bile, Kur’ân-ı kerîmin üslûbuna hayran olarak, Kur’ân-ı kerîmi dinlemekten kendilerini alamamışlardır.

Nitekim İbn-i İshak şöyle anlatıyor:
Bir gece, Resûlullah efendimiz, evinde namaz kılarken, Ebû Süfyân, Ebû Cehil, Ahnes gibi müşrikler, gizlice bir köşeye yerleşerek Kur’ân-ı kerîmi dinlemeye başladılar. Kur’ân-ı kerîmin te’sirine kendilerini kaptırarak sabaha kadar orada kalıp dinlediler. Sabahleyin tan yeri ağarınca, kimse görmesin diye yerlerinden kalkıp giderken yolda karşılaştılar. Hayretle birbirine bakıp, “Sakın bir defa daha böyle bir şey yapmayalım, şâyet halk bizi görürse içlerine şüphe düşer” deyip evlerine gittiler.

Ertesi gece, bir öncesi gibi gidip dinlediler. Sabahleyin tekrar karşılaştılar. Yine “Dinlemeyeceğiz” dediler. Üçüncü günü tekrar karşılaştılar. Bunun üzerine, “Bu böyle gitmez” deyip bir daha yapmamaya and içtiler. Sabahleyin Ahnes, Ebû Süfyân’a gidip; “Muhammed’den işittiklerin hakkında fikrin ne?” diye sordu. O da; “Öyle şeyler işittim ki, onları anlıyor, ne murâd edildiğini de biliyorum. Fakat öyle şeyler de işittim ki, ne ma’nâsını anlayabildim, ne de ne murâd olunduğunu bildim” dedi. Ahnes de, “Ben de öyleyim” dedi. Beraberce gidip Ebû Cehil’in fikrini sordular. O da, dedi ki:

“Biz ve Abd-i Menâfoğulları (Hâşimoğulları) yarış hâlindeyiz. Onlar yedirdiler, biz de yedirdik. Onlar taşıdılar, biz de taşıdık. Onlar hediye verdi, biz de verdik. Bineklerimiz bir hizâda gidip atbaşı beraber olunca, onlar, “Gökten vahiy gelen Peygamber bizden” dediler. Biz onun gibisine ne zaman erişebiliriz? Vallahi ona asla inanmayız, onu tasdik etmeyiz.”
İşte Kureyşliler, Kur’ân-ı kerîm karşısında böyle şaşkın idiler. Onun te’sirinden kurtulamıyor, fakat kabilecilik vb. sebeplerle İslâma girmiyorlardı.


Kur’ân-ı kerîm’in öğretilmesi
Bilindiği gibi İslâm ilimlerinin temeli Kur’ân-ı kerîmdir. Allahü teâlânın kelâmı, sözlerin en yücesi, dünya ve âhiret saâdetinin kaynağıdır. Onun başka sözlere üstünlüğü, Hadîs-i şerîfte buyurulduğu gibi, Cenâb-ı Hakk’ın bütün mahlûkâta üstünlüğü gibidir.
Bu sebeple müslümanlar ondört asırdan beri, Kur’ân-ı kerîmin nûrunu dünyanın her tarafına yaymaya çalışmışlar, bu uğurda can vermişlerdir. Fethettikleri yerlere muzaffer ordularıyla birlikte, yanlarında Kur’ân-ı kerîm hâfızları ve muallimleri oldukları hâlde girmişlerdir. Asr-ı saâdette gönderilen vâlilerin vazîfelerinden biri de Kur’ân-ı kerîmi öğretmekti.

Kur’ân-ı kerîmin öğretilmesi ile bizzât Peygamber efendimiz meşgul olmuş ve “Sizin en hayırlınız Kur’ân-ı kerîmi öğrenen ve öğreteninizdir” buyurmuştur.
Yine Resûlullah efendimiz: “Herhangi bir topluluk, Allah’ın mescidlerinden birinde bir araya gelip, Allah’ın kitabını okur ve aralarında onu müzâkere ederlerse [onu okumayı öğrenmek için yardımlaşırlarsa], hiç şüphesiz onların üzerine Allah katından huzûr ve sükûn iner. Allahü teâlânın rahmetine garkolurlar ve melekler onları çepeçevre kuşatır. Hak teâlâ, onları, sevgili kulları arasında anar” buyurmuştur.

Peygamber efendimizin teşvikleri ve öğretmesi neticesinde Eshab-ı kirâmdan pek çok hâfız yetişmiştir. Bunlar arasında, dört halife, Übey bin Ka’b, Mu’âz bin Cebel, Ebüd-derdâ, Zeyd bin Sâbit, Temîm-i Dârî, Abdullah bin Mes’ûd, Sâlim Mevlâ Ebû Huzeyfe vb. çok ilerledi. Hattâ Resûlullah efendimiz, bir hadîs-i şerîfinde:
“Kur’ân-ı kerîmi şu dört kişiden alınız, öğreniniz: Abdullah bin Mes’ûd, Übey bin Ka’b, Mu’âz bin Cebel, Sâlim Mevlâ Ebû Huzeyfe” buyurmuştur.

Resûlullahın huzûrunda yetişen Eshâb-ı kirâm, fetihlerle beraber çeşitli şehirlere yayılarak Kur’ân-ı kerîmi müslümanlara öğrettiler. Ebû Mûsâ el-Eş’arî Basra’da, Abdullah bin Mes’ûd Kûfe’de, Zeyd bin Sâbit ve Übey bin Ka’b Hicaz bölgesinde, Ebüd-derdâ ve Muâz bin Cebel Şam’da Kur’ân-ı kerîm öğretimi ile meşgûl olan meşhûr sahabîlerden ba’zılarıdır. Böylece Kur’ân-ı kerîm dünyada en çok okunan, öğretilen ve ezberlenen kitap olmuştur. Daha sonra bu öğretim, Küttâb, Dâr-ül-kurrâ ve Dar-ül hadîslerde sistemleştirilmiştir.

Kur’ân-ı kerîm’in muhtevâsı
Âlimler, âyet-i kerîmeleri muhtevâ yönünden şu şekilde sınıflandırmışlardır:
Yaklaşık 1000 âyet-i kerîme “emr”e dâir, 1000 âyet-i kerime “nehy”e dâirdir. 1000 âyet-i kerîme “va’d (müjde veren)”, 1000 âyet-i kerîme “vaîd (korkutucu)”, 1000 âyet-i kerîme “ahbâr (haberler) ve kıssalar”, 1000 âyet-i kerîme “ibretler”, 500 âyet-i kerîme “ahkâm”, 100 âyet-i kerîme “tesbîh ve duâ”, 60 âyet-i kerîme “nâsih ve mensûh” hakkındadır.
Makalemizin hacmi, bu konuda geniş bilgi vermeye müsâit değil. Şu kadarını ifâde edelim ki, bu hususlar, “Usûl-i Tefsîr” ve “Ulûmü’l-Kur’ân”a dâir kitaplarda çok geniş bir şekilde ele alınmaktadır. Geniş bilgi almak isteyenler, oralara mürâcaat edebilirler.
 

   
Kur’an-ı kerim değiştirilemez
 

Reşat Halife ve onun izinde gidenler, Kur’an-ı kerime itimadı sarsmak için Tevbe suresinin son iki âyeti fazla diyorlar. Kur’anın değiştiğini söyleyen kâfir olmaz mı?

CEVAP: Böyle bir şeyi Müslüman yaparsa kâfir olur, kâfir zaten kâfirdir, tekrar kâfir olmaz. Emirler yasaklar Müslüman içindir.
Önce Kur’an-ı kerimin bugünkü hale nasıl geldiğini bildirelim:
Yemame savaşında, Kur’an-ı kerimi hıfzedenler [ezberleyenler] şehid olup azalmaya başlayınca, Hz. Ömer, halife Hz. Ebu Bekr’e, Kur’an-ı kerimin yazılıp Mushaf haline gelmesini tavsiye etti. Hz. Ebu Bekir de, Resulullahın kâtibi olan Zeyd bin Sabit’e sureleri ayrı ayrı yazdırdı. Sonra, Eshab-ı kiramın ittifakı ile bir heyet tarafından bir mushaf yazıldı. Hz. Osman zamanında bu mushaftan, 6 adet daha yazılarak vilayetlere gönderildi. Bugün bütün İslam ülkelerinde mevcut olan Kur’an-ı kerimlerin tertibi ve şekli bu mushafa tam uygundur. O zamandan beri de bir tek harfi değişmemiştir. (Mirat-ı kâinat)


Kur’an-ı kerimin değiştiğini söylemek birkaç yönden küfür olur:

1- Allahü teâlâ, Kur’an-ı kerimi hiç kimsenin değiştiremeyeceğini ve bunu bizzat kendisinin koruyacağını bildiriyor: 
(Rabbinin sözü doğruluk ve adaletle tamamlandı. Onun sözlerini [Kur’anı] değiştirebilecek [hiçbir şey, hiçbir kuvvet] yoktur.) [Enam 115]
(Kur’anı biz indirdik, elbette yine onu biz koruyacağız.) [Hicr 9]
(Kur’an, eşi benzeri olmayan bir kitaptır. Ona önünden, ardından [hiçbir yönden, hiçbir şekilde] bâtıl gelemez [hiçbir ilave ve çıkarma yapılamaz. Çünkü] O, kâinatın hamdettiği hüküm ve hikmet sahibi Allah tarafından indirilmiştir.) [Fussilet 41-42] [Kur’anı Allah indirdiği için, onu bozabilecek birisinin çıkamayacağı açıkça bildiriliyor. Diyelim ki 19’cu, Tevbe suresindeki iki âyeti veya başka âyetleri çıkarıp “Tam Kur’an” diye bir kitap bastırsa, piyasaya sürülünce, hile meydana çıkar ve hiç itibar görmez.]

Bu üç âyet-i kerimeye rağmen, Kur’an değişti demek çok büyük, çok çirkin bir iftira olur.

2- Kur’an-ı kerimi hâşâ Resulullah değiştirdi diyenler de çıkıyor. Bu, âlemlere rahmet olarak gönderilen son resul için çok çirkin iftiradır. Üzerinde durmak bile gerekmez. Bir âyet meali:
(Eğer o [peygamber] bize atfen, [Kur’ana] bazı sözler katsaydı, biz onu kuvvetle yakalayıp şah damarını koparır, helak ederdik, hiçbiriniz de buna engel olamazdınız.) [Hakka 44-47]
Resulullah değiştirdi diyen bu âyeti de inkâr etmiş olur.

3- Daha çok Rafıziler, “üç halife ile eshab değiştirdi” diyorlar. Üç halife, âyet-i kerimelerle övüldüğü gibi, eshabın tamamı da övülmektedir. Hepsinin cennetlik olduğunu bildiren bir âyet-i kerime meali:

([Eshab-ı kiramın] hepsine hüsnayı [Cenneti] vâdettik.) [Hadid 10]
Hepsi cennetlik olan bu kıymetli insanlara nasıl iftira edilebilir ki?

4- Mucize olması bakımından da değiştirilemez. İki âyet meali şöyledir:
(Kulumuza [peygambere] indirdiğimizden [Allah’tan geldiğinden] bir şüpheniz varsa, iddianızda doğru iseniz, Allah’tan gayri şahitlerinizi [bilginlerinizi] de yardıma çağırıp, haydi onun benzeri bir sure meydana getirin! Bunu yapamazsınız, asla yapamayacaksınız da.) [Bekara 23, 24]
(De ki: Bu Kur’anın bir benzerini ortaya koymak üzere insanlar ve cinler toplanıp, birbirine destek de olsalar, yemin olsun ki yine de benzerini ortaya koyamazlar.) [İsra 88] (14 asırdır, din düşmanları, Allahı yalancı çıkarmak için uğraşmışsa da yapamadılar. 19’cular da bunu yapamaz.]

Kur’ân-ı kerîmdeki bazı ilmî hakikatler
 

Kur’ân-ı kerîmdeki fen ile anlaşılabilen bilgileri anlatan âyetlere, fen bilgilerine, fenne uygun mânâ vermek câiz ve lâzımdır. Bunu da ancak, hem din, hem de fen ilimlerinde mütehassıs olanlar yapabilirler.


Kur’ân-ı kerîmde, her çeşit ilim verileri objektif bir şekilde zikredilmiş ve bu ilimlerin konuları ve meseleleri, nâzil olduğu çağdaki anlayışa göre değil de, her çağın anlayışına hitap edecek şekilde ifâde edilmiştir.
İşin doğrusu şu ki, fen adamları, İslâm kitaplarını okuyunca, Kur’ân-ı kerîmin her tecrübeyi, her buluşu, daha önceden haber vermiş olduğunu görüp hayran kalıyorlar.

Fenni iyi bilen bir fen adamı, Allahü teâlânın varlığını inkâr edemez. Bazı fen adamlarının dinsiz olmalarına ise, hıristiyan papazlarının ve câhil halkın bâtıl inanışları ve yanlış anlayışları sebep olmuştur. Hıristiyanlığın akla ve ilme aykırı hükümlerini okuyan bazı ilim adamları şüpheye düşmektedirler.
İnsaflı fen adamları, eğer İslâm âlimlerinin, Kur’ân-ı kerîmden çıkardıkları, fenle ilgili bilgileri, bunların inceliğini, doğruluğunu okuyup anlasalar, hepsi de hakîkati görüp, seve seve müslüman olurlar.

“Size gökten rızık indiren O’dur”
Bugünkü makalemizde de, Kur’ân-ı kerîmdeki bazı ilmî hakikatlere değinmek istiyoruz.
1- Mü’min sûresinin 13’üncü âyet-i kerîmesinde meâlen, “Size, [varlığına ve birliğine delâlet eden] âyetlerini, mu’cizelerini gösteren, size gökten rızık indiren O’dur. Bu âyetlerden, işâretlerden Allaha inananlardan başkası ibret almaz” buyurulmuştur.

Buradaki, “gökten rızık indiren” ta’bîri, çok kerreler Mûsâ aleyhisselâm ve kavmi, çölde yolunu kaybettiği zaman, gökten inen “Kudret helvâsı” denilen ve bugün de susuz yerlerde peydâ olan “Manna” adlı şekerli maddeye işâret olabilir diyenler çıkmıştır. Fakat tefsîr kitaplarında, âyet-i kerîmenin, “Size gökten rızık indiren” kısmı, “Size gökten rızkınızın sebebi yağmur ve gayrilerini [kar, rutûbet] indiren Allahü teâlâdır” şeklinde tefsîr buyurulmuştur. Çünkü Allahü teâlâ, bizim rızkımızı hakîkaten semâdan indirmektedir.

Proteinler nasıl oluşuyor?
Bugün en büyük fen adamları, dünyada albüminlerin, proteinlerin nasıl meydana geldiğini şöyle îzâh etmektedirler:
“Yağmurlu günlerde yıldırım ve şimşeklerin tesîrleri ile havadaki oksijen ve azot birleşerek renksiz azot monoksit gazını meydana getirmekte, bu gaz tekrar oksijenle birleşerek, turuncu renkli azot dioksit, diğer taraftan yine yıldırım ve şimşeklerin tesîri ile havadaki rutûbet ve azottan, amonyak meydana gelmektedir.
Azot dioksit ise, rutûbetin tesîriyle nitrik aside dönüşmekte, bu sefer nitrik asit ile amonyak, yine havada bulunan karbonik asitle birleşerek amonyum nitrat ve amonyum karbonat hâsıl olmakta, meydana gelen bu tuzlar, yağmurla yer yüzüne inmektedir.
Yer yüzünde bu tuzlar toprakta bulunan kalsiyum tuzları ile birleşerek kalsiyum nitratı meydana getirmekte, bu tuz da bitkiler tarafından emilerek onların yetişmesine sebep olmaktadır. Bu nebâtâtı yiyen insanlarda ve hayvanlarda, o maddeler muhtelif proteinlere [ki bunların arasında albüminler de vardır] dönüşmekte ve bu hayvanların etlerini, sütlerini, yumurtalarını yiyen insanları beslemektedir.
O hâlde, insanların rızkı, Kur’ân-ı kerîmde bildirilmiş olduğu gibi, semâdan gelmektedir.”
2- Müslüman olan ünlü deniz araştırmacısı Fransız Kaptan Cousto şöyle anlatıyor:
“1962 senesinde Alman ilim adamları, Aden Körfezi ile Kızıldeniz’in birleştiği Mendeb Boğazında, Kızıldeniz’in suyu ile Hind Okyanusu’nun suyunun birbirine karışmadığını bildirmişlerdi.


Biz de, Atlas Okyanusu ile Akdeniz’in sularının birbirine karışıp, karışmadığını tetkîk etmeye başladık. Önce Akdeniz’in kendine hâs sıcaklığı, tuzluluğu ve yoğunluğu ile ihtivâ ettiği canlıları tesbît ettik. Aynı çalışmayı Atlas Okyanusu’nda tekrarladık. İki su kütlesi binlerce seneden beri Cebel-i Târık Boğazı’nda birleşiyordu. Bu vaziyette, iki su kütlesinin karışması ile tuzluluk, kesâfet [yoğunluk] gibi unsurların birbirine eşit, hiç olmazsa yakın olması îcâb ediyordu.
Hâlbuki her iki denizin en yakın kısımlarında bile deniz suyu kendi özelliğini koruyordu. Yani, iki denizin birleşme noktasında bir su perdesi, iki deniz suyunun birbirine karışmasına mâni oluyordu.
Bu hâli anlattığım Prof. Dr. Maurice Bucaille; bunda şaşılacak bir şey olmadığını, İslâmın kudsî kitabı Kur’ân-ı kerîmin bunu açık bir şekilde yazdığını söyledi. Hakîkaten bu hâl, Kur’ân-ı kerîmde dosdoğru açıklanıyordu. Rahmân sûresinin 19. ve 20. âyetlerinde meâlen buyuruluyor ki:

“Hak din İslâmiyeti seçtim”
“İki denizi birbirine kavuşmak üzere salıvermiştir. Aralarında bir engel vardır, birbirlerine geçip karışmıyorlar.”
Âyet-i kerîmenin, tesbit ettiğim engeli, on beş asır önce beyân etmesi karşısında; “Bu âyetin ilmî bir mu’cize ve Kur’ân-ı kerîmin mutlaka Allahü teâlânın kelâmı” olduğuna inandım. Hak din olan İslâmiyeti seçtim. İslâm dîni, manevî gücü ile bana kaybettiğim oğlumun acısına dayanma sabrını verdi.”
Kâinatın yaratılışını tesâdüflerde arayanlar insâfa gelmelidirler.



Yanlış anlamak şüphe hasıl eder
 

Kur’ân-ı kerîmin manâsını yalnız Muhammed aleyhisselâm anlamış ve hadîs-i şerîfleri ile bildirmişdir. Kur’ân-ı kerîmi tefsîr eden Odur. Doğru tefsîr kitâbı da, Onun hadîs-i şerîfleridir. Din âlimlerimiz, uyumıyarak, dinlenmiyerek, istirâhatlarını fedâ ederek, bu hadîs-i şerîfleri toplayıp, tefsîr kitâblarını yazmışlardır. Bu tefsîr kitâblarını da anlıyabilmek için, otuz sene durmadan çalışıp, yirmi ana ilmi, iyi öğrenmek lâzımdır. Bu yirmi ana ilmin kolları, seksen ilimdir. Ana ilimlerden biri, “Tefsîr” ilmidir.

Bu ilimlerin ayrı ayrı âlimleri ve çok kitapları vardır. Bugün kullanılan bazı arabî kelimeler, fıkıh ilminde başka manâya, tefsîr ilminde ise dahâ başka manâya gelmekdedir. Hattâ aynı bir kelime, Kur’ân-ı kerîmdeki yerine, aldığı edâtlara göre, başka manâlar bildirmekdedir.
Bu geniş ilimleri bilmiyenlerin, bugünkü Arapçaya göre, yaptıkları Kur’ân tercümeleri, Kur’ân-ı kerîmin manâsından bambaşka birşey oluyor. Kur’ân-ı kerîmin manâsından, rumûzundan, işâretlerinden, herkes îmânının kuvveti kadar, birşey anlıyabilir.

Tefsîr, anlatmakla, yazmakla olmaz. Tefsîr, din büyüklerinin kalblerine doğan bir nûrdur. Tefsîr kitâbları, bu nûrun anahtarıdır. Çekmeceyi anahtarla açınca, mücevherler meydana çıktığı gibi, o tefsîrleri okumakla, kalbe bu nûr doğar.
Seksen ilmi iyi bilenler, tefsîrleri anlayıp, bizim gibi din câhillerine bildirmek için, çeşidli derecedeki insanlara göre, binlerle kitâb yazmışlardır. Yeni yazılan Türkçe tefsîrlerin, en kıymetlisi sanılanlarında bile, şahsî düşünceler bulunmakta, okuyanlara zararı, fâidesinden çok olmaktadır. Hele islâm düşmanlarının, bid’at sâhiblerinin, Kur’ân-ı kerîmin manâsını bozmak için yaptıkları tefsîr ve tercüme kitapları, birer zehirdir. Bunları okuyan genç zihinlerde, bir takım şüpheler, itirâzlar hasıl oluyor.

Zâten din bilgisi az olanların, islâmiyyeti öğrenmek için, tefsîr ve hadîs-i şerîf okuması uygun değildir. Çünkü, Kur’ân-ı kerîmi ve hadîs-i şerîfi yanlış anlamak veya şüphe etmek insanın îmânını giderir.
Yalnız Arapça bilmekle, tefsîr ve hadîs anlaşılmaz. Arapça bilenleri, din âlimi sanan, aldanır. Beyrut ve başka yerlerde ana dili Arapça olan, Arap edebiyâtını iyi bilen, çok papaz var. Fakat, hiçbirinin islâmiyetden haberi yok.


 
Kur’anı kerimdeki mecazlar
 

Her kelimenin belli bir manası vardır. Buna hakiki manası denir. Bir kelime, kendi hakiki manasında kullanılmayıp da, bir bağlantısı, ilişkisi bulunan başka bir manada kullanılınca, bu kelimeye Kinaye veya Mecaz denir. Kinaye, bir şeyi, açık anlamı başka olan kelimelerle anlatmaktır.
Kur’anı kerimde mecazi ifadeler çoktur. Müteşabih âyetler vardır. Bunlara görünen manayı vermek çok yanlış olur. Bilhassa Allahü teâlâ ile ilgili mecazlar, müteşabih olanlar daha önemlidir.
Allahü teâlâ hiçbir mahluka, yani hiçbir şeye benzemez. Çünkü, Kur’anı kerimde buyuruluyor ki:
(Leyse ke mislihi şeyün=Onun benzeri hiçbir şey yoktur.) [Şura 11]

(Sübhanekellahümme=Allahım, Seni noksan sıfatlardan tenzih eder, kemâl sıfatlar ile tavsif ederim.) [Yunus 10]
Peki Allahü teâlâ hiçbir şeye benzemediği halde, sanki benzediğini bildiren âyetlere ne denecek o zaman? Onlara müteşabih âyetler denir. Bunlardan bazısının meali şöyledir:

(Kıyamet günü yeryüzü Allahın kabzasında olur, gökler de sağ eliyle dürülür.) [Zümer 67]
(Yahudiler, Allah’ın eli bağlıdır, dediler. Hayır, Allah’ın iki eli de açıktır.) [Maide 64]
(Allah’ın eli onların ellerinin üzerindedir.) [Fetih 10]
(Doğu da Batı da Allah’ındır. Nereye dönerseniz Allah’ın yüzü oradadır.) [Bekara115]
(Allah Arş’a istivâ edendir. Nerede olsanız, O sizinle beraberdir.) [Hadid 4]
(Allah yerin ve göklerin nurudur.) [Nur 35]

Bu âyetlerde bildirilen el, yüz ifadeleri, bir mahlukun eli veya yüzü gibi sanılabilir. Halbuki Allah hiçbir mahluka benzemez. İstiva kelimesi oturmak sanılırsa Allah mahluklara benzetilmiş olur ve yukarıdaki âyetlere aykırı olur. Nerede olursanız sizinle beraberdir ifadesi de mecazidir. Çünkü O mekandan münezzehtir. Son âyette Allah nur sanılır. Halbuki nur da yaratıktır. Kur’anda tevil gereken Kinaye, Mecaz ifade eden birçok âyet vardır. Birkaç örnek daha verelim:

Cima için lems=dokunmak kelimesi kullanılmıştır. (Kadınlara dokununca gusledin, su yoksa teyemmüm edin) [Maide 6], Kadınlar için libas=giysi kelimesi kullanılmıştır. (Kadınlar size, siz de onlara libassınız) [Bekara 187]
Zâlim köylüler için (zâlim köy) denmiştir. (Nisa 75), (Köy halkına sor) yerine, (köye sor) denmiştir. (Yusüf 82) Böyle ifadeler Türkçede de vardır. Mesela, (Şu sınıf tembel, şu sınıf çalışkandır) gibi. Sınıftan maksat öğrencilerdir.
Resulullaha, (Vahfid cenaheke lil mü’minin=Kanadını müminler için indir) buyuruluyor. (Hicr 88) [Resulullahın tek kanadı mı var? Elbette mecazdır. Yani şefkat et, tevazu göster demektir.]

(Körle gören [kâfir ile mümin] karanlıkla aydınlık [Bâtıl ile hak], gölge ile sıcak [cennetle cehennem] bir olmaz. Dirilerle ölüler de bir olmaz. Elbette Allah, dilediğine işittirir. Sen kabirdekilere [inatçı kâfirlere] işittiremezsin, sen sadece bir uyarıcısın.) [Fatır 19-22 Celaleyn, Beydavi] Bu âyette, kâfire kör, mümine gören, cennete gölge deniyor. Resulullah kabirdekilere ne söyleyecek de işittirecek? Hâşâ bu abes, boş söz olmaz mı? Kabirdekileri niye hidayete kavuşturmaya uğraşsın ki? Hemen âyetin devamında, (Sen sadece bir uyarıcısın) buyuruluyor. Demek ki kabirdekilerden maksat, yaşayan inatçı kâfirlerdir. (Beydavi) 


İşittirmek kabul ettirmek demektir.
 

Vehhabiler, ruhun ölmediğini söyledikleri halde, Resulullah da ölüdür, işitmez, ‘şefaat ya resulallah’ diyen kâfir olur diyorlar. Mecazı bilmiyorlar. Bu konudaki birkaç âyetl kerime meali şöyledir:
(Savaşta öldürülenleri siz değil, Allah öldürdü. Attığın zaman da, sen değil, Allah attı.) (Enfal 17) Birileri, ötekileri öldürüyor, Allah, ben öldürdüm diyor, Resulullah atıyor, sen atmadın ben attım buyuruyor. Aşağıda da kabirdekilere sen değil, ben işittiririm buyuruyor.
(Kâfirler, sağır, dilsiz, kör oldukları için doğru yola gelmezler.) [Bekara 18], (Kâfirler sağır, dilsiz ve kör oldukları için, akıl edemezler, düşünemezler.) [Bakara 171] Yani hakkı işitmedikleri için sağır, doğruyu söylemedikleri için dilsiz, gerçeği görmedikleri için kör, denilerek hidâyete kavuşmadıkları bildirilmiştir. Buradaki işitmek, kabul etmek demektir. (Beydavi)

(Bu dünyada kör olan, ahirette de kördür.) [İsra 72] (Bu âyette de yaşayan ve ölen kâfirlere kör deniyor. Yoksa dünyadaki körler ahirette kör olmayacaktır.
(Sağırlara işittiremezsin. Körleri ve sapıkları doğru yola eriştiremezsin.) [Zuhruf 40] Bu âyette işittiremezsin demek, sen hakkı kabul ettiremezsin demektir. Kabirlerdekilere işittiremezsin demek de, inatçı kâfirlere işittiremezsin, yani hakkı kabul ettiremezsin demektir. (Beydavi)

(Körle gören [kâfir ile mümin] karanlıkla aydınlık [Bâtıl ile hak], gölge ile sıcak [cennetle cehennem] bir olmaz. Dirilerle ölüler de bir olmaz. Elbette Allah, dilediğine işittirir. Sen kabirdekilere [inatçı kâfirlere] işittiremezsin, sen sadece bir uyarıcısın.) [Fatır 19-22 Celaleyn, Beydavi] Bu âyette, kâfire kör, mümine gören, cennete gölge deniyor. Resulullah kabirdekilere ne söyleyecek de işittirecek? Hâşâ bu abes, boş söz olmaz mı? Kabirdekileri niye hidâyete kavuşturmaya uğraşsın ki? Hemen âyetin devamında, (Sen sadece bir uyarıcısın), yani vazifen kâfirleri hidayete kavuşturmak değil, sadece tebliğdir buyuruluyor. Demek ki kabirdekilerden maksat, yaşayan inatçı kâfirlerdir. (Beydavi)
(Kâfirlerin gözleri değil, göğüslerindeki kalbleri kördür.) [Hac 46] Cenabı Hak burada kâfirlerin gözleri değil, basiretlerinin kör olduğunu açıkça bildiriyor. Yani öteki âyetleri de açıklamış oluyor. Yukarıdaki âyetlerde sadece onlar kör, sağır ve dilsiz diye geçiyordu. Bu âyette ise kör demek, maddi gözün olmadığı, kalblerinin kör olduğu yani kâfir oldukları bildiriliyor. O halde kör denilince baş gözü anlaşılmadığı gibi, ölü veya kabirdekiler denilince de, mezardaki ölü anlaşılmamalıdır.

(Sen, ölülere işittiremezsin; arkalarını dönüp giden sağırlara da daveti duyuramazsın. Körleri sapıklıklarından vazgeçirip doğru yola getiremezsin; ancak âyetlerimize inananlara duyurabilirsin.) [Neml 80, 81 Rum 52 53] Burada diri olup, gözü kulağı ve beyni olan kâfirler ölüye benzetiliyor, (Ölüleri [kâfirleri] imana kavuşturamazsın) deniyor. (Ölülere, sağırlara işittiremezsin) ifadesinden sonra, (Sen ancak âyetlerimize iman edeceklere işittirebilirsin) buyuruluyor. Kâfirlerin işitmeyeceği, yani hakkı kabul etmeyeceği, ancak iman edeceklerin işitecekleri, yani kabul edecekleri açıkça bildirilmektedir. Eğer gerçekten kabirdekilerden maksat ölü olsa idi, ölü de işitmeseydi iman edenlere işittirebilirsin ifadesi yersiz ve yanlış olurdu ve kâfir ölü işitmez, mümin ölü işitir anlamı çıkardı. Halbuki Buhari’deki hadisi şerifte kâfir ölü de işitir buyuruluyor.


Kur’an-ı kerimin benzeri
 

Sual: İsra suresinin 88. âyetinde, (De ki, insanlar ve cinler birbirlerine yardımcı olarak, bu Kur’anın bir benzerini ortaya koymak için bir araya gelseler, yemin olsun ki, yine de benzerini ortaya koyamazlar) deniyor. Amerika’da, Gerçek Furkan adında bir kitap yayınlandığına göre, Kur’andaki ifadenin yanlışlığı meydana çıkmadı mı?

CEVAP: Herhangi bir kitap yazılabilir; ama benzeri yapılamaz. Benzeri demek, (Onun yerini tutabilecek, aynı vasıflara haiz bir eser) demektir. Bir örnek verelim: Yumurta ikizleri olan ikiz kardeş, birbirinin benzeridir. Birini diğerinden ayırmak zor olur. İkiz kardeşe benzeyen bir robot yapılsa, bu, insan gibi iş yapsa, yürüse, konuşsa, gülüp ağlasa, canı ve diğer özellikleri olmadığı için, ikiz kardeşe benzerliği olmaz. Gözü olsa da, insan gibi göremez; kulağı olsa da, insan gibi işitemez. Yapma olduğu her bakımdan sırıtır; hatta böyle bir robot, sıradan bir insana bile benzemez. Buna rağmen, sırf kuru inadından dolayı, biz tam insanın benzerini yaptık demek, ilme ve akla zıt olur. Bu iddiasına, kendi bile inanmaz.

Bunun gibi, Arapça cümleleri kafiyeli ve vezinli olarak yazmakla da, Kur’an-ı kerimin benzeri yapılmış olmaz. Benzeri sayılabilmesi için, aynı icaz ve belagatın bulunması lazımdır. Ancak bu özelliklere sahip bir kitaba, benzeri denebilir. Bugüne kadar, böyle benzeri bir kitap yazılmamıştır, yazılması da mümkün değildir.
İslam âlimleri de buyuruyor ki:

Kur’an-ı kerim, Muhammed aleyhisselamın mucizelerinin en büyüğüdür ve insan sözüne benzemez. 1400 yıldan beri, dünyanın her tarafında bütün İslam düşmanları el ele vererek, mallar, servetler dökerek uğraştıkları halde, Kur’an-ı kerimin bir âyeti gibi söyleyemediler. Şimdi de, bütün güçleri ile çalıştıkları halde söyleyemiyorlar. Hele o zaman Araplarda, şiir, edebiyat, fesahat ve belagat, her şeyden ileri gidip, en güvendikleri başarıları olduğu halde, Kur’an-ı kerim karşısında, bir şey söyleyemediler. Kur’an-ı kerime böyle galebe çalamayınca, çokları insafa gelip Müslüman oldu


 
Kur’ân-ı kerîm şifâdır
 

Hz. Ebû Sa’îd-i Hudrî, 30 kişilik bir seriyye kumandanlığına getirilmişti. Yolda Müslüman olmayan bir Bedevî grubuna rastladılar ve onlara misâfir olmak istedilerse de kabûl edilmediler.
Müslümanlar onların yakınlarında istirahat ederlerken, bu Bedevîlerin reisleri hastalandı. Oradakiler, reislerini kurtarmak için birçok çârelere başvurdularsa da, şifâ hâsıl olmadı. Bedevîlerden bazıları, “Şu karşıda istirahat eden kâfileye gidip, akrep sokmasına karşı yapılacak tedâviyi soralım. Belki bilen vardır” dediler.
Birkaç kimse Eshâb-ı kirâma gelip hallerini arz ettiler. Ebû Sa’îd-i Hudrî hazretleri dedi ki:
- Siz bizim talebimizi önce reddettiniz, bizi misâfir kabûl etmediniz. Hastanızı tedâvi ederim. Fakat, buna karşılık olarak sizden bir sürü koyun alırız.
Onlar da kabûl ettiler. Reisin yanına vardılar. Ebû Sa’îd-i Hudrî, yedi defa Fâtiha sûresini okudu. Okuma biter bitmez, reis hemen ayağa kalktı. Artık üzerinde hiçbir hastalık eseri kalmadı. Bedevîler, Eshâb-ı kirâma anlaştıkları sürüyü verdiler. Ebû Sa’îd-i Hudrî hazretleri, “Bu sürüyü aramızda paylaşalım” diyen Eshâba dedi ki:
- Hayır! Peygamber efendimize bu hâdiseyi anlatırız, koyunları da kendilerine arz ederiz. Nasıl emir buyururlarsa öyle hareket ederiz.
Sefer dönüşünde, bu hâdiseyi anlattılar. Peygamberimiz;
- Fâtihanın bu kadar tesîrli bir duâ olduğunu sana kim öğretti? buyurarak taltif ettiler. Sonra doğru hareket ettiklerini açıkladılar.
Hz. Ebû Sa’îd-i Hudrî şöyle anlatır: “Bir gün, Peygamberimiz Eshâbına bir şeyler taksim ediyorlardı. Bir adam gelip, “Yâ Resûlallah! Adâlet üzere hareket et!” demez mi?!. Peygamberimiz de, “Ben adâlet etmezsem, kim eder?” buyurdu.
Bu hâdise esnasında Hz. Ömer de orada idi. Bu adama çok kızdı ve Resûlullaha dedi ki:
- Yâ Resûlallah! Müsâade buyurursanız, şu adamın cezasını vereyim.
Resûlullah ona dönerek buyurdu ki:
- Hayır, bırak! Onun birtakım arkadaşları olacak ki, onlar sizin namazlarınızı, oruçlarınızı beğenmeyecek. Fakat onlar, bir ok, yayından nasıl çıkarsa, dinden öyle çıkacaklardır.
Bu esnâda, “İnsanlar içinde öyleleri vardır ki, sen zekâtı dağıtırken, seni kaşla gözle muâheze ederler” âyet-i kerîmesi nâzil oldu.


Kur’an-ı kerimin mucize oluşu
 

Sual: Diğer kutsal kitaplar, Allah tarafından gönderildiği halde, niye Kur’an gibi mucize değildir?

CEVAP: Kur’an-ı kerim, Muhammed aleyhisselamın mucizesidir. Allahü teâlâ, âlemlere rahmet olarak gönderdiği sevgili Peygamberine bu mucizeyi verdi ve kıyamete kadar devamlı kıldı.
Musa aleyhisselam zamanında, sihir yani büyü zirvedeydi, Allahü teâlâ Musa aleyhisselama, kâfirlerin sihirlerini bozacak, yaptıklarını yutacak şekilde, asasının ejderha olması mucizesini verdi.
Hazret-i İsa zamanında, tıp zirvedeydi. Hemen her hastalığın çaresi biliniyordu. İsa aleyhisselama, her hastalığı tedavi etme, ölüleri diriltme mucizesi verilmişti.

Peygamber efendimiz zamanında ise, edebiyat zirvede idi. Kur’an-ı kerim, mucize olarak indi. Âyetleri dinleyen, okuyan şairler hayret içinde kalıyorlar, bu insan sözü değil, diyorlardı. Kur’an-ı kerim, 23 senede, parça parça indi. Diğer semavi kitapların hepsi, bir anda indi, insan sözüne benziyordu ve lafızları mucize değildi. Onun için çabuk bozuldu, değiştirildi.

Kur’an-ı kerimde icaz ve belagat vardır. Yani az söz ile ve pürüzsüz ve kusursuz olarak, çok şey anlatılmaktadır. Harfleri ve kelimeleri, Arap harflerine ve kelimelerine benzediği halde, sözler ve cümleler, onların sözlerine ve şiirlerine ve hutbelerine hiç benzemiyor. Kur’an-ı kerimin yanında, onların sözleri, cam parçalarının elmasa benzemesi gibidir. Dil uzmanları bunu pek iyi görüp, hakkı teslim ediyorlar.

Kur’an-ı kerimde, bir vezin ve kalıp vardır. Bazı kelimeler çıksa veya eklense bu ölçü bozulur. Ehli, bunu hemen fark eder. Aruz vezni ile veya hece vezni ile yazılan şiirlerde de, ölçü ve kafiye vardır. Bunlar değişince, şiir değişmiş olur. Hazret-i Mevlana, yazılarının değişmemesi için, eserlerini şiir ile yazmıştır. Kur’an-ı kerimde, bu vezin olduğu için ve ayrıca Allahü teâlânın koruması altında olduğu için, değiştirilmesi mümkün olmaz. Diğer kitaplar için, böyle bir vaat yoktur. Onların, vezinleri de yok idi. İnsan sözü gibi idi. Bu bakımdan kolayca değiştirildi. Şu hatıra gelebilir: Niye Allahü teâlâ, o kitapları öyle indirdi de, Kur’an-ı kerimi farklı indirdi? Mülk Onundur, dilediğini dilediği gibi tasarruf eder, buna hiç kimse karışamaz. Musevilere iç yağını haram edip, Müslümanlara serbest bırakmıştır. Niye bırakmıştır? Hiç kimse, Allahü teâlâya, niye böyle yaptın diye sual soramaz. Hazret-i Âdem zamanında evlilik farklı idi. Niye değiştirdin demeye de hakkımız yoktur. Yaratıcının işine karışamayız.

Bir insan, Kur’an-ı kerimi ne kadar çok okursa okusun bıkmıyor, usanmıyor. Arzusu, hevesi, sevgisi ve zevki artıyor. Halbuki, Kur’an tercümelerinin ve başka şekillerde yazmalarının ve diğer bütün kitapların okunmasında, böyle arzu ve lezzet artması olmuyor. Usanç hasıl oluyor. Yorulmak başka, usanmak başkadır. Allahü teâlâ, niye aynı özelliği diğer kitaplara vermemiştir denilemez. Geçmiş insanların hallerinden birçok şey, Kur’an-ı kerimde bildirilmektedir. İleride olacak şeyleri bildirmektedir ki, bunlardan çoğu zamanla meydana çıkmış ve çıkmaktadır. Kimsenin hiçbir zamanda, hiçbir suretle bilemeyeceği ilimlerdir. Bu özellikleri, Allahü teâlâ, diğer kitaplara vermemiştir.
Misyonerler, (Madem İncil Allah kelamı ise, niye Allah onun değişmesine izin verdi de Kur’anın değişmesine izin vermiyor) diye soruyorlar. Yukarıda açıklandığı gibi, bu Allah’ın takdirine kalmış bir şey. Kur’an-ı kerime verdiği özellikleri diğer kitaplara vermemiştir. Dilediğini hidayete kavuşturur, dilediğini dalalette bırakır. Kimine oğlan verir kimine kız. Kimine de, hiç vermez. Allahü teâlânın takdirine kimse bir şey söyleyemez.


   
Ebedilik sıfatı
 

Sual: Kur’an-ı kerimde, kâfirlerin Cehennemde, müminlerin Cennette ebedi kalacağı bildiriliyor. Böyle olunca, Allahü teâlâdan başka şeyler için de ebedilik sıfatı kullanılmış olmaz mı?

CEVAP: Bunların var olmaları, varlıkta durmaları, kendilerinden olmadığı gibi, ebedi olmaları da, kendilerinden değildir. Bunları ebedi yapan Allahü teâlâdır. Allahü teâlâ, “Ol!” derse var olur, “Yok ol!” derse yok olur. İmam-ı Rabbani hazretleri buyuruyor ki:
Mahlûkların yok olacaklarına inanmak, yoktan var edildiklerine inanmak gibi imanın şartıdır. (Arş, Kürsi, Levh, Kalem, Cennet, Cehennem ve Ruh denilen mahlûklar yok olmayacak, sonsuz var olacaklardır) ifadesi, bunlar yok olamaz demek değildir. Allahü teâlâ, var etmiş olduğu şeylerden, dilediklerini tekrar yok edecek, dilediklerini de, yalnız kendi bileceği fayda ve sebeplerden dolayı, hiç yok etmeyecek, bunlar ebedi, yani sonsuz var olacaklardır demektir. Allahü teâlâ, dilediğini yapar ve istediğini emreder. Demek ki, âlem yani her şey, Allahü teâlânın dilemesi ve kudretiyle vardır. Var olmaları için ve varlıkta kalmaları için, Allahü teâlâya muhtaçtır; çünkü baki olmak demek, varlığın her an devam etmesi demektir. Başka bir şey olmak demek değildir. Hem var olmak, hem de varlıkta kalabilmek, Allahü teâlânın iradesi, dilemesiyle olur. (3/57)


   
Kur’an-ı kerimde sayı yok mu?
 

Bazı kimseler; (üç ihlas okumak, 33 kere sübhanallah demek, on gün oruç tutmak gibi sayı bildiren şeylerin hepsi uydurmadır, Kur’anda sayı bildiren hiçbir şey yoktur) diyorlar. Halbuki gerek ayet-i kerime ve gerekse hadis-i şeriflerde sayı bildirilmiştir. Birkaç örnek verelim. Kur’anı kerimde mealen buyuruluyor ki [özet olarak]:
(Kurban kesemeyen kimseye, hac esnasında 3 gün ve döndüğünde 7 gün olmak üzere, 10 gün oruç tutmak gerekir.) [Bakara 196]

(Ölen kimselerin hanımları, [evlenmeden önce] 4 ay on gün iddet bekler.) [Bakara 234]
(Boşanan kadınlar, [evlenmeden önce] 3 aybaşı hali bekler.) [Bakara 228]
(Yeminin kefareti, ailenize yedirdiğinizin ortalamasından 10 fakiri yedirmek veya giydirmek yahut bir köle azat etmektir. Bulamayan 3 gün oruç tutmalıdır.) [Maide 89]
(Ay halinden kesilen kadınlar ile henüz ay hali görmeyenlerin iddetleri 3 aydır; hamilelerin iddeti, doğuma kadardır.) [Talak 4]

(Bir iyiliğe 10 katı sevap, bir kötülüğe ise misli kadar ceza verilir.) [Enam 160]
(Kur’anı peygamber uydurdu diyenlere “Haydi siz de onun gibi 10 sûre getirin” de.) [Hud 13]
Görüldüğü gibi, Kur’an-ı kerimde sayılar vardır. Niye 4 değil de 3 gün oruç, niye 11değil de 10 fakir demeye kimsenin hakkı yoktur. Allahü teala dilediği gibi emreder. Hadis-i şeriflerde de buyuruluyor ki:
(3 gece ateşlenen, günâhlarından anadan doğduğu gün gibi temizlenir.) [Deylemî]
(Ayda üç gün oruç tutan, ayın hepsini oruçlu geçirmiş gibi olur.) İbni Asakir
(Meste mesh müddeti, misâfir için 3 gün, 3 gece; mukîm için bir gün bir gecedir.) [Tirmizî]
(Bismillâhillezî lâ yedurru .... duâsını sabah 3 kere okuyana akşama kadar, akşam okuyana da, sabaha kadar hiç belâ gelmez.) [İbni Mace]

(Bir gün ilim öğrenmek, 3 ay oruç tutmaktan daha hayırlıdır.) [Deylemî]
(Her namazdan sonra; 3 kere “Estagfirullahelazim ellezi la ilahe illa huv el-hayyel-kayyume ve etubü ileyh” okuyanın, bütün günahları affolur.)
(Namaz sonunda, 3 kez Sübhane Rabbike ayetini okuyan çok sevaba kavuşur.) [Taberânî]
(Sabah-akşam 7 kez, “Hasbiyallahü la ilahe illa hu, aleyhi tevekkeltü ve hüve Rabbül-arşil-azim” okuyan dünya ve ahiret sıkıntılarından kurtulur.) [İbni Sünni]
(Cuma namazından sonra, 7 kere “İhlas ve Muavvizeteyn” okuyan, bir hafta kazadan, belâdan ve kötü işlerden korunur.) [İbni Sünni]

(Sabah veya akşam namazını kıldıktan sonra, 7 defa “Allahümme ecirni minennar” diyen, o gün ölürse cehennemden korunur.) [Nesâî]
(Cuma günü 80 salevat getirenin, 80 yıllık günahı affolur.) [Dare Kutni]
(Her namazdan sonra 33 sübhanallah, 33 elhamdülillah, 33 Allahü ekber sonra, “La ilahe illallahü vahdehü la şerike leh lehül-mülkü ve lehül-hamdü ve hüve ala külli şeyin kadir” diyen kimsenin deniz köpüğü kadar günahı olsa da affedilir.) [Müslim]

 
MUCİZELERİN EN BÜYÜĞÜ

Sual: Peygamber efendimizin mucizelerinin en büyüğü nedir?
CEVAP
Kur’an-ı kerimdir. Bugüne kadar gelen bütün şairler, edebiyatçılar, Kur’an-ı kerimin nazmında ve manasında aciz ve hayran kalmışlardır. Bir âyetin benzerini söyleyememişlerdir. İ’cazı ve belagati insan sözüne benzemiyor. Yani, bir kelimesi çıkarılsa veya bir kelime eklense, lafzındaki ve manasındaki güzellik bozuluyor. Bir kelimesinin yerine koymak için, başka kelime arayanlar bulamamışlardır. Nazmı Arap şairlerinin şiirlerine benzemiyor.

Geçmişte olmuş ve gelecekte olacak nice gizli şeyleri haber vermektedir. İşitenler ve okuyanlar, tadına doyamıyorlar. Yorulsalar da, usanmıyorlar. Okuması veya dinlemesi, sıkıntıları giderdiği sayısız tecrübelerle anlaşılmıştır. İşitenlerden kalblerine dehşet ve korku çökenler, bu sebepten ölenler bile görülmüştür. Nice azılı İslam düşmanları, Kur’an-ı kerimi dinlemekle, kalbleri yumuşamış, imana gelmişlerdir. İslam düşmanlarından ve muattala, melahide ve karamita denilen müslüman ismini taşıyan zındıklardan Kur’an-ı kerimi değiştirmeye, bozmaya ve benzerini söylemeye çalışanlar olmuş ise de hiçbiri, arzularına kavuşamamıştır.

Bütün ilimler ve tecrübe ile bulunamayacak güzel şeyler ve iyi ahlak ve insanlara üstünlük sağlayan meziyetler ve dünya ve ahiret saadetine kavuşturacak iyilikler ve varlıkların başlangıcı ve sonu hakkında bilgiler ve insanlara faydalı ve zararlı olan şeylerin hepsi Kur’an-ı kerimde açıkça veya kapalı olarak bildirilmiştir. Kapalı olanlarını, erbabı anlayabilmektedir.

Semavi kitapların hepsinde, Tevrat’ta, Zebur’da ve İncil’de bulunan ilimlerin ve esrarın hepsi Kur’an-ı kerimde bildirilmiştir. Kur’an-ı kerimde mevcut ilimlerin hepsini ancak Allahü teâlâ bilir. Çoğunu sevgili Peygamberine bildirmiştir.


Kur’an-ı kerimi okumak çok büyük bir nimettir. Allahü teâlâ, bu nimeti Habibinin ümmetine ihsan etmiştir. Melekler bu nimetten mahrumdurlar. Bunun için, Kur’an-ı kerim okunan yere toplanıp dinlerler. Bütün tefsirler, Kur’an-ı kerimdeki ilimlerden çok azını bildirmektedirler. Kıyamet günü, Peygamber efendimiz minbere çıkıp Kur’an-ı kerim okuyunca, dinleyenler bütün ilimlerini anlayacaklardır.

Mucize olarak onlara Kur’an yetmez mi?

Kur’an-ı kerim misli olmayan büyük bir mucizedir. Aşağıda beyan edeceğimiz gibi, içinde en derin ilmi ve fenni bilgiler, bütün dünyada bugüne kadar yapılmış medeni kanunlara numune teşkil edecek ilmi ve hukuki esaslar, eski tarihe ait birçok bilinmeyen malumat, insanlara verilebilecek en büyük ahlak esasları, nasihatler, dünya ve ahiret hakkında en mantıki izahat esasları ve bunlara benzer, o zamana kadar hiçbir kimsenin bilmediği, bilemediği, tasavvur bile edemediği hususlar vardır. Bunlar, kimsenin söyleyemeyeceği yüksek bir ifade ile beyan edilmiştir.

Peygamber efendimiz ümmi idi. Yani kimseden bir şey okumamış, öğrenmemiş, hiç bir şey yazmamıştı. Âyet-i kerimede mealen buyuruluyor ki:
([Ey Muhammed “aleyhisselam”! Bu Kur’an-ı kerim sana indirilmeden önce] Sen daha önce bir kitaptan okumuş ve elinle de onu yazmış değildin. Eğer öyle olsaydı bâtıla uyanlar şüpheye düşerlerdi.) [Ankebut 48]
[Müşrikler, Kur’an-ı kerimi, başkasından öğrenmiş veya önceki semavi kitaplardan almış derlerdi. Yahudiler de, Onun vasfı Tevrat’ta ümmi olarak bildirilmiştir, bu ise ümmi değil diye şüpheye düşerlerdi.]

Kur’an-ı kerim, Allahü teâlâ tarafından vahiy edilen muazzam bir eserdir. Şimdi bunu tetkik edelim:
Bir yeni peygamber zuhur edince, onun etrafında toplanan halk, ondan mucizeler bekler. Gerek Musa aleyhisselam, gerek İsa aleyhisselam peygamberliklerini ispat etmek için mucizeler göstermek zorunda kaldılar. Hakikatte bu mucizeler, ancak Allahü teâlânın emir ve müsaadesi ve yaratması ile meydana geldi. Bizim gibi insan olan Peygamberler, kendiliklerinden mucize yapamazlar. Mucize, ancak Allahü teâlâ tarafından yaratılır. Peygamberler ancak, Allahü teâlânın yarattığı mucizeleri insanlara gösterirler.

Allahü teâlâ, Peygamber efendimize en büyük mucize olarak (Kur’an-ı kerimi) vahiy etmiştir. Kur’an-ı kerim, mucize olduğu muhakkak olan en büyük kitaptır. Halbuki insanlar, Muhammed aleyhisselamdan, semadan bir kitap indirilmesini veya bir dağı altuna çevirmesini istiyorlardı. Âyet-i kerimelerde mealen buyuruluyor ki:
(“Ona Rabbinden (başkaca) mucizeler indirilmeli değil miydi?” derler. [Ey habibim] Sen onlara de ki, mucizeler Rabbimin katındadır. [Allahü teâlânın kudreti ve iradesi ile olur. Ne zaman ve nasıl isterse öyle yaratır. Bunları yapmak benim elimde değildir.] Doğrusu ben ancak Onun azabını size tebliğ edici, haber vericiyim. Kur’an gibi bir kitabı sana indirmiş olmamız, onlara [mucize olarak] yetmez mi? Elbette inanan kavim için, onda rahmet ve ibret vardır.) [Ankebut 50,51]

O halde, Muhammed aleyhisselamın en büyük mucizesi, Kur’an-ı kerimdir. (Bu Allah kitabı değildir, onu Muhammed yazmıştır) diyebileceklere karşı da, Allahü teâlâ, yukarıda meal-i şerifini bildirdiğimiz, Ankebut suresinin kırksekizinci âyetinde cevap vermiştir. Böyle şüphelere mahal bırakmamıştır.

Allahü teâlâ, Muhammed aleyhisselamın ümmi, yani okuma yazma öğrenmemiş olduğunu bildirmiş ve bu sebepten Kur’an-ı kerimin ancak Allahü teâlâ tarafından vahiy edilebileceğinin anlaşılmasını dilemiştir.

Allahü teâlâ, Nisa suresinin 82. âyetinde mealen, (Hâlâ Kur’an üzerinde gereği gibi düşünmeyecekler mi? Eğer Allah’tan başkasından gelmiş olsaydı, onda birçok tutarsızlık bulurlardı) buyurulmuştur. Allah kelamı olmadığını öğrendiğimiz bugünkü (Kitab-ı mukaddes)de, Tevrat ve İncillerde pek çok ihtilaflar vardır. Bu da, bunların asılları bozularak sonradan, insan eliyle yazılmış olduklarını ispat etmektedir.

Şimdi, Kur’an-ı kerimin büyük bir mucize olduğunu beraber görelim.

Bir kitabın mucize olması için, onun çok belagatli bir lisanla yazılmış olması, kimsenin o zamana kadar bilmediği, duymadığı hakikatleri, hikmetleri ortaya koyması ve eserin hiçbir kimsenin yapamayacağı bir tarzda tertip edilmiş bulunması lazımdır.

Kur’an-ı kerimin lisanının belagati hakkında çok misal verilmiştir. Bu husus, esasen bütün dünya tarafından kabul edilmiştir. Kur’an-ı kerimin belagatini inkâr eden tek insan yoktur.

Kur’an-ı kerimde, o zamana kadar hiç bilinmeyen hususlar zikredilmiş midir? Bunu tetkik edelim:

Bugün dünyamızın nasıl meydana geldiği hakkında büyük ansiklopedilerde ve fen adamlarının kitaplarında şu malumat vardır:


(Milyarlarca sene evvel, bütün kâinat [Evren] bir tek parçadan ibaret idi. Bu tek parçanın ortasında birdenbire büyük bir infilak oldu ve bu tek parça birçok parçalara ayrıldı. Parçaların her biri başka bir cihete doğru gidiyordu. Nihayet, bu parçaların bazıları birbirleriyle birleşerek muhtelif seyyareler [gezegenler] ve ayrı ayrı galeksiler [saman yolları], güneşler ve peykler [aylar] meydana getirdiler. Artık Fezada [uzayda] bu ilk patlamaya karşı bir mukavemet kalmadığından, bu seyyareler ve uydular ve bunların içinde bulundukları galeksiler fezada kendi mahreklerinde [yörüngelerinde] devr etmeye [dönmeye] ve yüzmeye devam ettiler. Dünya, içinde güneşin de bulunduğu bir galeksidir. Kâinatta sayılamayacak kadar çok galeksiler vardır. Kâinat, gittikçe genişleyen bir manzume [sistem]dir. Galeksiler yavaş yavaş dünyadan uzaklaşmaktadır. Çünkü, Kâinat, genişlemektedir. Bir kere, süratleri ziyanın süratine varırsa, artık öteki galeksileri görmemize imkan kalmayacaktır. Şimdiden, daha kuvvetli teleskoplar yapmaya mecburuz. Zira, bir müddet sonra, onları göremiyeceğimizden korkmaktayız) diyorlar.


Kendileri ile görüştüğümüz fen adamlarına, (Bu neticeye ne zaman vasıl oldunuz?) dediğimiz zaman, (Şöyle böyle 50-60 seneden beri, bütün dünya fen adamları bu kanaatlerde birleşmiştir) demektedirler. 50-60 sene, dünya hayatında çok kısa bir fasıladır.

Şimdi hemen bu hususta âyet-i kerimelerde ne buyurulduğuna bakalım:
(İnkâr edenler, gökler ve Erd küresi birbirlerine yapışık iken onları ayırdığımızı bilmezler mi?) [Enbiya 30]

(İnkâr edenlere bir delil de, gecedir. Biz, ondan gündüzü sıyırıp çekeriz de onlar karanlıklara gömülürler. Güneş, kendisi için belirlenen yerde akar (döner.) [Yasin 37,38]

Demek oluyor ki, Allahü teâlâ, fen adamlarının ancak 50-60 sene evvel meydana çıkarabildikleri dünyanın yaratılışını bundan tam 1400 sene evvel insanlara bildirmiştir.

Şimdi yine fen adamlarına dönelim:
Biyologlar: (Bugün hayatın nasıl meydana geldiğini şöyle açıklıyoruz: Dünyanın ilk havasında amonyak, oksijen ve karbonik asit vardı. Yıldırımların tesirleri ile bunlardan amino-asitler meydana geldi. Milyarlarca sene evvel, ilk defa su içinde protoplazma husule geldi. Bunlardan ilk amibler meydana çıktı. Hayat suda başladı. Sudan karaya çıkan canlılar, havadan amino-asitleri alarak proteinli bünyeler meydana getirdiler. Görüldüğü gibi, bütün canlılar sudan gelmektedir ve ilk canlılar suda teşekkül etmiştir) diyorlar.

Şimdi, âyet-i kerimelerde ne buyurulduğuna bakalım:
(İnkâr edenler, bütün canlıları sudan yarattığımızı bilmezler mi?) [Enbiya 30]

(İnsanı sudan [meniden] yaratarak erkek ve kadın akrabalar yapan Allah’tır.) [Furkan 54]

(Yerin yetiştirdiklerinden, insanların kendilerinden ve henüz mahiyetini bilmedikleri şeylerden bütün çiftleri yaratan Allahü teâlâ her türlü ayb ve noksandan münezzehdir.) [Yasin 36]

Burada, nebatatı ve hayvanatı tetkik edenlere ve bunların yanında (Bilmedikleri şeyler) buyurarak, insanların ancak zamanla ve yavaş yavaş bulabildikleri, atom enerjisi gibi, yeni kaynakları inceleyen ilim adamlarına imalar, işaretler vardır. Nitekim âyet-i kerimede mealen buyuruluyor ki:
(Gökleri ve yerleri yaratması, renklerinizin ve lisanlarınızın ayrı olması, Onun varlığının âyetlerinden [işaretlerinden]dir. Doğrusu burada âlimler [anlayış sahipleri] için ibret vardır.) [Rum 22]

Demek oluyor ki, (lisan ve renk farklarında) henüz bizim bugün daha bilemediğimiz bazı incelikler vardır. Bunlar zamanla meydana çıkacaktır.

Şimdi, dünyanın sonu hakkındaki malumatımızı tetkik edelim. Fen adamları, (Dünyanın muhakkak sonu gelecektir. Nitekim, kâinatta bazen bir seyyare parçalanıp ortadan kaybolmaktadır. Bizim tetkiklerimize göre, dünyamız, önceden kat’i olarak hesap edemediğimiz bir zaman sonra, muvazenesini kaybederek param parça olacaktır) demektedirler. Halbuki bunu Kur’an-ı kerim bize 1400 sene evvel bildirmiştir. Âyet-i kerimelerde mealen buyuruluyor ki:
(Yer dehşetle sarsıldıkça sarsıldığı, yeryüzü ağırlıklarını dışarıya çıkardığı zaman.) [Zilzal 1,2]

(Size, [varlığına ve birliğine delalet eden] âyetlerini, mucizelerini gösteren, size gökten rızk indiren Odur. Bu âyetlerden, işaretlerden Allah’a inananlardan başkası ibret almaz.) [Mümin 13]

Buradaki (gökten rızk indiren) tâbiri, çok kereler Musa aleyhisselam ve kavmi, çölde yolunu kaybettiği zaman, gökten inen (Kudret helvası) denilen ve bugün de susuz yerlerde peyda olan Manna adlı şekerli maddeyi işaret olabilir denilmiştir. Halbuki bu açıklama yanlıştır. Tefsir kitaplarında, âyet-i kerimedeki (Size gökten rızk indiren) mealindeki kısım, (Size gökten rızkınızın sebebi yağmur ve gayrilerini [kar, rutubet] indiren Allahü teâlâdır) şeklinde tefsir buyurulmuştur. Çünkü Allahü teâlâ, bizim rızkımızı hakikaten semadan indirmektedir.

Bunu biraz izah edelim. Bugün, en büyük fen adamları, dünyada albüminlerin, proteinlerin nasıl meydana geldiğini şöyle izah etmektedir: (Yağmurlu günlerde yıldırım ve şimşeklerin tesirleri ile havadaki oksijen ve azot birleşerek renksiz azot monoksit gazını meydana getirmekte, bu gaz tekrar oksijenle birleşerek, turuncu renkli azot dioksid, diğer taraftan yine yıldırım ve şimşeklerin tesiri ile havadaki rutubet ve azottan, amonyak meydana gelmektedir. Azot dioksid ise, rutubetin tesiriyle nitrik aside dönüşmekte, bu sefer nitrik asit ile amonyak, yine havada bulunan karbonik asitle birleşerek amonyum nitrat ve amonyum karbonat hasıl olmakta, meydana gelen bu tuzlar, yağmurla yer yüzüne inmektedir. Yer yüzünde bu tuzlar toprakta bulunan kalsiyum tuzları ile birleşerek kalsiyum nitratı meydana getirmekte, bu tuz da nebatat [bitkiler] tarafından mass edilerek [emilerek] onların yetişmesine sebep olmaktadır. Bu nebatatı yiyen insanlarda ve hayvanlarda, o maddeler muhtelif proteinlere, [ki bunların arasında albüminler de vardır] tehavvül etmekte ve bu hayvanların etlerini, sütlerini, yumurtalarını yiyen insanları beslemektedir.)

O halde, insanların rızkı, Kur’an-ı kerimde bildirilmiş olduğu gibi, semadan gelmektedir.

Şimdi bir de Musa aleyhisselam zamanında tanrılık iddiasında bulunan Firavun’un, (ibret için) ne olduğuna bakalım:
“(Ey Firavun!) Senden sonra geleceklere ibret olman için, bugün senin bedenini (cansız olarak) kurtaracağız. İşte insanlardan bir çoğu, hakikaten âyetlerimizden gafildirler.” [Yunus 92]

Firavun, eski Mısır hükümdarlarına verilen isimdir. Mısır’a hakim olan 26 firavun sülalesi vardı. Her sülalede çeşitli firavunlar asırlarca hükümdarlık etti. Musa aleyhisselam zamanındaki firavun, tanrılık iddiasında bulundu. Kendisine secde etmeyenlere ve Musa aleyhisselama inananlara işkence ve zulümler yaptı. Bu firavun dört yüz sene yaşamış, bir defa baş ağrısı görmemişti. Eğer bir defa başı ağrısaydı, bu saygısızlık hatırına gelmezdi.

Musa aleyhisselam, Mısır’a gelip Firavunu dine davet etti. Firavun kabul etmedi. Yanındaki veziri Hâmân’a sordu. O da; “Musa, büyük sihirbazdır. Bizi aldatıp, memleketimizi elimizden almak istiyor.” dedi. Böylece Firavunun imana gelmesine mani oldu ve iman eden hanımı Âsiye’nin de şehid olmasına sebep oldu.


Musa aleyhisselamın mucizelerine Firavun inanmadı, kâfirlerin suları kan oldu, kurbağa yağdı, cilt hastalıkları oldu. Üç günlük karanlık devam etti. Firavun bu mucizeleri görünce korktu. Musa aleyhisselam ile inananların Mısır’dan gitmesine izin verdi. Sonra Firavun bu iznine pişman oldu. Askerlerle arkasına düştü. Kızıldeniz’in Süveyş kısmında askerleri ile birlikte boğuldu.

Firavunun, Musa aleyhisselama ve ona inanan kimselere karşı yaptığı işler hakkında Bekara, Kasas, Tâhâ, Şuarâ, Tahrim, Gâfir (Mü’min), A’râf, Yunus, Zuhruf, Duhan, İsrâ, Sâffât, Ankebut surelerinde bilgi verilmektedir.


Üç bin seneden fazla bir zaman önce ölen bu Firavunun cesedi, mumyalanmış olarak değil, ibret-i âlem için mumyasız olarak korunmuştur, tam bir ibret vesikası olarak vücudu hiç bozulmamış, etleri çürümemiş ve tüyleri dahi dökülmemiş şekilde ve secde eder vaziyette bulunmuştur. Firavunun bozulmamış bu cesedi şimdi Londra’daki British Museum’da teşhir edilmektedir.

Son olarak, Kur’an-ı kerimin Muhammed aleyhisselamın en büyük mucizesi olduğuna dair, herkesin bildiği bir olayı, bir hakikati burada tekrar hatırlatalım:

Müslümanlığı tercih edenlerin arasında denizaltı araştırmaları ile bütün dünyanın yakından tanıdığı, dünyanın en meşhur denizaltı kâşiflerinden Fransız ilim adamı Kaptan Kusto yer alıyor.

Televizyonda yayınlanan Yaşayan Deniz programı ile okyanusların sırlarını bir bir gözler önüne getiren Kaptan Kusto, İslam dinini tercih etmesine asıl sebep olan vak’anın, Atlas Okyanusu ile Akdeniz sularının birbirine karışmadığını tespit ettikten sonra, bunun 1400 sene önce dünyaya indirilen Kur’an-ı kerimde beyan buyurulduğunu görmesi olduğunu bildirdi.

Kaptan Kusto, İslam dinini tercih etmesine sebep olan hadiseyi şöyle anlattı:
(1962 senesinde Alman ilim adamları, Aden körfezi ile Kızıldeniz’in birleştiği Mendeb boğazında, Kızıldeniz’in suyu ile Hind Okyanusunun suyunun birbirine karışmadığını bildirmişlerdi. Biz de, Atlas Okyanusu ile Akdeniz’in sularının birbirine karışıp, karışmadığını tetkik etmeye başladık. Evvela, Akdeniz’in kendine has sıcaklığı, tuzluluğu ve kesâfeti ile ihtiva ettiği canlıları tespit ettik. Aynı tetkikatı Atlas Okyanusunda tekrarladık. İki su kütlesi binlerce seneden beri Cebelitarık boğazında birleşiyordu. Bu vaziyette, iki su kütlesinin karışması ile tuzluluk, kesâfet gibi unsurların birbirlerine müsavi, hiç olmazsa yakın olması icap ediyordu. Halbuki, her iki denizin en yakın kısımlarında bile deniz suyu kendi hassasını koruyordu. Yani, iki denizin birleşme noktasında bir su perdesi iki deniz suyunun birbirine karışmasına mani oluyordu. Bu hâli anlattığım [İslamiyet'i seçerek müslüman olan] Profesör Maurice Bucaille, bunda şaşılacak bir şey olmadığını, İslam’ın kudsi kitabı Kur’an-ı kerimin bunu açık bir şekilde yazdığını söyledi. Hakikaten bu hâl Kur’an-ı kerimde açıklanıyordu. Bunu öğrenince Kur’an-ı kerimin (Allahü teâlânın kelamı) olduğuna inandım. Hak din olan İslamiyet’i seçtim.)


Birbirine karışmayan iki denizin bulunduğu hususunda birkaç âyet-i kerime vardır:
(Birinin suyu tatlı ve susuzluğu giderici, diğerinin ki tuzlu ve acı iki denizin arasına bir engel, aşılamaz bir serhat koyan Odur.) [Furkan 53]

(İki deniz, birbirine bitişik iken, [Rabbinizin koyduğu engel ile] birbirine karışmaz.) [Rahman 19, 20]

(....iki deniz arasına perde koyan...) [Neml 61]

(İki denizden biri tatlıdır, harareti keser, içimi kolaydır. Diğeri de tuzludur, boğazı yakar.) [Fatır 12]

Yukarıdaki bilgileri, (Kur’an-ı kerimde bildirilen şeyler, fen bilgilerine uymuyor, Muhammed “aleyhisselam” arkadaşlarıyla kendi yazdı) diyenlere cevap olarak yazıyoruz.

İslam âlimleri, tefsir ilminin mütehassısları, âyet-i kerimeleri, zamanlarındaki fen bilgilerine göre tefsir etmişlerdir. Biz burada, Kur’an-ı kerimin her asırdaki fen bilgilerine uygun olduğu gibi, en yeni keşiflere de muvafık olduğunu göstermek istiyoruz. Her âyet-i kerimenin birçok, hatta sonsuz manası vardır. Çünkü, Allahü teâlânın bütün sıfatları gibi, kelam sıfatı da sonsuzdur. Bu manaların hepsini, ancak Kur’an-ı kerimin sahibi, yani Allahü teâlâ bilir. Bunların çoğunu sevgili Peygamberine bildirmiştir. Bu mübarek Peygamberi de, münasip gördüklerini Eshabına haber vermiştir. Yukarıda verdiğimiz malumat, o manalar deryasından birkaç damla olabilir kanaatindeyiz.

Şimdi biz, bütün bu fen adamlarına, (Acaba bu hakikatleri bundan tam 1400 sene evvel, okuma yazma öğrenmemiş olan bir zat düşünebilir miydi?) diye soracak olsak, onlar: (Böyle şey olur mu? Bugün, bu hakikatlere varmak için, insanlar sayısız kitaplar okumuşlar, sayısız tecrübeler yapmışlar ve ancak asırlardan sonra, bu hakikatlere varmışlardır. Bu tecrübeleri yapabilmek için, uzun seneler okumak, muazzam laboratuvarlar kurmak, birçok hassas aletleri hazırlamak ve kullanmak icap eder) diyeceklerdir.

O halde, okuma yazma öğrenmemiş olan ve tamamen cahil bir muhitte yetişen bir zatın, böyle muazzam ilmi hakikatleri kendiliğinden bulup ortaya koyması düşünülebilir mi? Elbette ki düşünülemez. O halde, Kur’an-ı kerimin Muhammed aleyhisselam tarafından yazıldığı iddiasını yapmak hiçbir bakımdan doğru değildir. Bugün, birçok gayretlerden sonra, elde edilen hakikatleri bize 1400 sene evvel bildiren bir kitab, ancak Allahü teâlânın Kitabı olabilir. Böyle muazzam bir kudret, insanlarda olamaz. Ancak Allahü teâlâda vardır. Yukarıdaki hususları dikkat ile okuyan herkes, buna inanacaktır. Buna inanmamak taassup, inatçılık ve cahillik olur. Muhammed aleyhisselam Kur’an-ı kerim surelerini neşr ederken, ancak Allahü teâlânın kendisine vahiy ettiği sözleri nakil ediyor, bunları O da, diğer insanlarla birlikte öğreniyordu.

Resulullah efendimiz hakkında, bütün dünyanın ancak hürmet duyduğunu ve mutaassıp birkaç papazdan başka hiç kimsenin aleyhinde hiçbir söz söylemediğini bir kere daha tekrar edelim. Aşağıda Almanya’da Stuttgart şehrinde 1888 [h.1305] senesinde, neşr edilmiş olan Kürschner ansiklopedisinin (Muhammed ve İslam dini) hakkındaki yazısını beraber okuyalım. Bu yazıyı bir ansiklopediden almamız, bu gibi kitapların, tamamen her hususu yanlış yazamayacaklarına göre, bazı hususları doğru yazmak mecburiyetinde kalmaları sebebi iledir. Bizi burada asıl alakadar eden kısım, Peygamber efendimizin ahlakı ve meziyetleri hakkında kullanılan sözlerdir. Daha bundan yüz sene evvel, İslam dini hakkında hıristiyan ilim adamlarının neler düşündüğünü de bildirdiği için, bu parçayı tamamen tercüme ederek sizlere sunuyoruz:

(Muhammed “aleyhisselam”ın künyesi, Ebülkasım bin Abdullahdır. İslam dininin müessisidir. 20 Nisan 571 tarihinde Mekke’de doğmuştur. Küçük yaşından beri ticaret ile meşgul olmuş, çok seyahatler yapmış, halk ile temas etmiş, her şeyi öğrenmeye heveslenmiştir. Daha genç yaşında, zengin bir tüccardan dul kalmış olan ve işlerini takip için kendisini yanına almış bulunan, Hatice ile evlenmiştir.

610 senesinde, kendisinin Peygamber olduğuna ve Allah tarafından kendisine vahy geldiğine inanmış ve tek Allah mefhumunu, birçok putlara tapan Araplara tebliğ için, büyük bir gayret ile faaliyete geçmiştir. Muhammed “aleyhisselam”, Allah tarafından bu vazifenin kendisine verildiğine bütün kalbi ile inanıyordu. Mekke halkının büyük kısmı kendisinin aleyhinde olduğu, fikirlerini şiddet ile red ettiği, hatta kendisini öldürmek istedikleri halde, mücadelesini, faaliyetini durdurmadı. Nihayet, kendisine karşı çıkanların fazla tazyiki üzerine, 622 senesinde Mekke’den ayrılarak Yesrib [Medine] şehrine gitti. Müslümanlar bu harekete (Hicret) adını verirler ve takvimlerini bu tarihe göre başlatırlar.

Muhammed “aleyhisselam”, Medine’de birçok taraftar buldu. Bir putperestlik dini olan eski Arap dinini tamamen ıslah, onlara Allah’ın bir olduğunu ispat etmek istiyordu. Muhammed “aleyhisselam”ın bildirdiğine göre, hak din olan İbrahim “aleyhisselam”ın dininde bildirdiği esaslar ile, Musa ve İsa’nın “aleyhimesselam” bildirdikleri dinlerin esasları birdi. Fakat sonradan bu dinlerin içerisine bozuk itikadlar, inanışlar karıştırılarak tahrif edilmiş, yahudilik ve hıristiyanlık şeklini almıştı. Muhammed “aleyhisselam”, bütün bu dinlerin birbirinin temadisi, devamı olduğunu ve en temizlenmiş şeklinin ise, ancak İslamiyet olduğunu herkese anlatıyordu.

(İslam) demek, (kendini tamamen teslim etmek) demektir. İslam dininin kitabı, Kur’an-ı kerimdir. Diğer dinlerin kitaplarında yalnız manevi hususlardan bahis olunurken, Kur’an-ı kerimde aynı zamanda, içtimai, iktisadi ve hukuki hükümler de mevcuttur. İnsanlara dünyada neler yapmaları lazım geldiği hakkında, hatta medeni kanun şeklinde olan hükümler çoktur. Aynı zamanda, nasıl ibadet edileceği, nasıl oruç tutulacağı, vücudun nasıl yıkanacağı hakkında emirler bulunduğu gibi, diğer insanlara ve başka dinden olanlara karşı nasıl hüsn-i muamele edileceği hakkında da malumat vardır. Kur’an-ı kerim, müslüman olmayan zalim hükümetlere karşı mücadeleyi emreder. Bütün esası tek Allah’a ibadet etmektir. Dini resimleri, heykelleri men eder. Şarabı ve domuz etini yasaklar. Musa ve İsa’yı da “aleyhimesselam”, Peygamber olarak kabul eder. Fakat, bunların derecelerinin son Peygamber olan Muhammed “aleyhisselam”dan daha aşağı olduğunu bildirmiştir.

İslam dinini kabul edenler ve Onun emirlerine uygun olarak yaşayanların ahirette, içinde dünya zevkleri, nehirler, meyveler, ipekli sedirler bulunan Cennete gideceklerini ve orada kendilerine genç ve güzel huriler verileceğini müjdeler.

Muhammed “aleyhisselam”, gayet güzel huylu, güler yüzlü, kibar tavırlı ve çok dürüst bir zat idi. Daima hiddet ve şiddetten kaçmış, hiçbir zaman zulüm yapmamıştır. Müslümanların daima iyi huylu, güler yüzlü olmasını istemiş, Cennete iyi huy ve sabır ile gidileceğini bildirmiştir. Doğru sözlülüğü, merhameti, fakirlere yardımı, misafirperverliği, şefkati, daima Müslümanlığın esas temelleri olduğunu beyan etmişti. Daima kanaat ile yaşamış, debdebe ve gösterişten kaçınmıştır. Müslümanlar arasında hiçbir sınıf farkı tanımamış, en fakir bir müslümanın bile hatırını saymıştır. Büyük bir zaruret olmayınca, zora başvurmamış, bütün meseleleri tatlılık ile, anlaşma ile, nasihat ve izah ile hal etmeye uğraşmış ve çok kereler bunda muvaffak olmuştur. 630 tarihinde tekrar Mekke’ye dönerek, bu şehri kolayca feth etmiş ve çok kısa zaman içinde, yari vahşi Arapları, dünyanın en medeni insanları hâline getirmiştir.

İslam dini, her birinin hakkını tanımak şartı ile, bir erkeğin dörde kadar kadınla evlenmesine izin vermektedir. Muhammed “aleyhisselam”, 8 Haziran 632 tarihinde vefat etmiştir.) (Kürschner Ansiklopedisi)

Ansiklopedinin bu yazısını okuduğumuz zaman, şu kanaate varıyoruz:
Bunu hazırlayan tarihçi, İslam dininin Allahü teâlânın dini olduğuna tam inanmasa bile, bu dinin mükemmel bir din olduğunu ve tek Allah’a inanmayı emrettiğini, vahşi Arapları medeni yaptığını kabul etmekte, hele Peygamber efendimizden, pek büyük bir meth ve sena ile bahsetmektedir. İşte, ne mükemmel bir insan olduğunu bütün dünyanın tasdik etmek mecburiyetinde kaldıkları Muhammed aleyhisselama, son derece dürüstlüğü ve sadakati sebebi ile, en büyük düşmanları, azgın kâfirler dahi (Muhammed-ül-emin) [Kendine güvenilir Muhammed] derlerdi. Bu kudsi vazifeyi, her türlü müşkilata rağmen, devam ettirdi.



Âyet-i kerimelerde mealen buyuruluyor ki:

(Biz seni âlemlere rahmet olarak gönderdik.) [Enbiya 107]

(De ki, ey insanlar, ben, Allah’ın hepiniz için gönderdiği Resulüyüm.) [Araf 158]

(Rabbinin sana verdiği nimetlerle mecnun değilsin. Senin için bitmeyen, sonsuz mükafat vardır. Elbette sen en büyük ahlak üzeresin.) [Kalem 2-4]

(Biz seni bütün insanlara müjdeleyici ve uyarıcı olarak gönderdik; fakat insanların çoğu bunu bilmez.) [Sebe 28]

(Alemlere [Cin ve insanlara ilahi azap ile] korkutucu [uyarıcı] olarak Furkanı [Kur’anı] kuluna [Muhammed aleyhisselama] indiren [Allah’ın şânı] ne yücedir.) [Furkan 1]

(De ki, insanlar ve cinler birbirlerine yardımcı olarak, bu Kur’anın bir benzerini ortaya koymak için bir araya gelseler, yemin olsun ki, yine de benzerini ortaya koyamazlar.) [İsra 88]

(Muhammed “aleyhisselam”, kendi arzusu ile konuşmaz. [Çünkü O, tevhidi ilan ve şirki yok etmek ve dini yaymak ile emr olunmuştur.] Onun [din işlerinde] konuşması ancak vahiydir.) [Necm 3,4]

(De ki, ben de ancak sizin gibi bir insanım. (Şu var ki) bana İlahınızın sadece tek bir ilah olduğu vahiy olunmuştur. [Zatında benzeri, sıfatlarında şeriki, ortağı yoktur.] Rabbine kavuşmak isteyen bir kimse, amel-i salih, faydalı iş işlesin ve Rabbine kulluk etmekte hiç şerik [ortak] koşmasın.) [Kehf 110]

Bütün bu zikrettiğimiz hususlar, beyan ettiğimiz hakikatler, tertibindeki ilahi nizam, Kur’an-ı kerimin dünyanın en büyük mucizesi olduğunu, inansın inanmasın herkese gösteriyor.

Âyet-i kerimelerde mealen buyuruluyor ki:
(Allah, Resulünü, hidayet ve hak din, İslamiyet’le gönderdi. İslam dinini, diğer dinler üzerine üstün kıldı. [Muhammed aleyhisselamın hak] Peygamber olduğuna şahid olarak Allah yeter.) [Feth 28]

(Müşrikler istemeseler de, İslam dinini diğer bütün dinlerden üstün kılmak için resulü Muhammed aleyhisselamı, [sebeb-i hidayet olan] Kur’an ve İslam dini ile birlikte gönderen Allahü teâlâdır.) [Saf 9]
 



KURANI KERİİMİN MUCİZE OLUŞU

Sual: Kur'an-ı kerimin mucize oluşunu açıklar mısınız?
CEVAP
Peygamber efendimiz, kimseden bir şey öğrenmemiş, hiç yazı yazmamış iken ve geçmişlerden ve etraftakilerden haberi olmayan insanlar arasında hâsıl olmuş iken, Tevrat’ta ve İncil’de ve bütün başka kitaplarda yazılı şeyleri bildirdi. Geçmişlerin hallerinden haber verdi. Her dinden, her meslekten ileri gelenlerin hepsini huccet ve burhanlar söyleyerek susturdu. En büyük mucize olarak Kur'an-ı kerimi ortaya koydu. Allahü teâlâ, Resulüne buyuruyor ki:
(Sen bundan [Kur'an-ı kerim gelmeden] önce bir kitap okumuş ve onu yazmış değildin. Eğer öyle olsaydı bâtıl yoldakiler, [Kur'anı başkasından öğrenmiş veya önceki semavi kitaplardan almış] derler ve [Yahudiler de, Onun vasfı Tevratta ümmidir, bu ise ümmi değil diye] şüpheye düşerlerdi.) [Ankebut 48]

Kur'an-ı kerimde kimsenin yapamayacağı, söyleyemeyeceği şeyler sayılamayacak kadar çoktur. Birkaçı şöyle:


1- İcaz ve belagattır. Yani az söz ile pürüzsüz ve kusursuz olarak, çok şey anlatmaktır. Bütün şairler, edebiyatçılar, Kur'an-ı kerimin nazmında ve manasında aciz ve hayran kalmışlar, bir âyetin benzerini söyleyememişlerdir. İcazı ve belagati insan sözüne benzemez. Yani, bir kelimesi çıkarılsa veya bir kelime eklense, lafzındaki ve manasındaki güzellik bozulur. Bir kelimesinin yerine koymak için, başka kelime arayan bulamamıştır.

2- Harfleri ve kelimeleri, Arap harflerine ve kelimelerine benzediği halde, âyetler, yani sözler ve cümleler, onların sözlerine ve şiirlerine hiç benzemiyor. Kur'an-ı kerimin yanında onların sözleri, cam parçalarının elmasa benzemesi gibidir. Dil mütehassısları bunu pekiyi görmektedir.

Allahü teâlâ, her asırda en az bir kişiyi Peygamber olarak göndermiş, ona çeşitli mucizeler vermiştir. Mesela, Hazret-i Musa zamanında sihir, büyücülük çok ilerlemişti. Hazret-i Musa asasını yere koyup büyük bir ejderha olmuş, sihirbazların ellerindeki aletleri, ipleri yutmuştur.

Hazret-i İsa zamanında tıp çok ileri idi. Hazret-i İsa mucize olarak, körleri iyi etmiş, ölüleri diriltmiştir.

Bizim Peygamberimizin zamanında ise edebi söz ve yazı sanatı çok ileri idi. Yarışmada birinci olan şiir, yazı ve konuşmalar Kâbe duvarına asılırdı. Kur'an-ı kerim gelince bunlar indirilip yerine, gelen âyetler kondu. İnatçı kâfirler hariç herkes Kur'an-ı kerimin Allah’ın kelamı olduğuna inandı.

Kur'an-ı kerimde, (Bu Kur'an, Allah kelamıdır. İnanmıyorsanız, bir âyeti kadar siz de söyleyin! Söyleyemezsiniz) buyuruluyor. Bütün düşmanlar el ele verip, yıllarca uğraştıkları halde onun benzerini bugüne kadar söyleyemediler. Söylemek de mümkün değildir.

3- Bir insan, Kur'an-ı kerimi ne kadar çok okursa okusun bıkmıyor, usanmıyor. Arzusu, hevesi, sevgisi ve zevki artıyor. Hâlbuki Kur'an-ı kerimin tercümelerinin ve başka şekillerde yazmalarının ve diğer bütün kitapların okunmasında, böyle arzu ve lezzet artması olmuyor. Usanç hâsıl oluyor. Yorulmak başkadır, usanmak başkadır.

4- Geçmiş insanların hallerinden birçok şey Kur'an-ı kerimde bildirilmektedir.

5- İleride olacak şeyleri bildirmektedir. Bunlardan çoğu meydana çıkmış ve çıkmaktadır.

Mesela, Rum suresinin 3. âyetinde mealen, (Rumlar, en yakın bir yerde mağlup oldu. Hâlbuki onlar, bu mağlubiyetten sonra birkaç yıl içinde [on yıla varmadan] galip gelecektir) buyuruldu.

Bu âyet, Rum Kayseri Herakliusun on yıldan az zamanda, İran şahı Husrev Perviz ordusuna galip geleceğini önceden haber vermektedir. Aynen vaki oldu.



Kur’an-ı kerim mahluk değildir

Sual: Kur’an-ı kerim neden mahluk değildir?
CEVAP
Muteber kitaplarda buyuruluyor ki:
(Mutezile diyor ki: "İnsan, ihtiyari, yani istekli hareketlerini kendi yaratır. Allahü teâlâ, kullarına faydalı işler yapmaya mecburdur. İyilere sevap, kötülere azap vermesi gerekir. Allah’ın sıfatları yoktur. Kur'an, harf, kelime ve sestir. Bunlar ise, mahluk, sonradan yaratılmıştır. İnsan iyi, kötü, bütün işlerini kendi yaratır. Allahü teâlâ, kötü şeyleri, günahları yaratır demek, doğru değildir." Mutezilenin bu sözleri yanlıştır. Kur’an-ı kerimde mealen buyuruluyor ki:
(Sizi de işlerinizi de yaratan Allahü teâlâdır.) [Saffat 96]

İş sahibi, işi yaratan değil, bu işi yapandır. İnsan mahluk olduğu gibi, küfrü, imanı, ibadeti ve isyanı da mahluktur.) [Milel ve nihal]

İmam-ı Rabbani hazretleri buyuruyor ki,
(İmam-ı a'zam Ebu Hanife ile imam-ı Ebu Yusuf, Kur’an-ı kerim mahluk mu, değil mi diye altı ay konuştuktan sonra sözbirliğine vardılar ve Kur’an-ı kerime mahluk diyenin kâfir olacağını bildirdiler. Kelam-ı nefsiyi gösteren, kelam-ı lafziyi anlatan harfler, kelimeler, sesler, elbette mahluktur, hadistir. Bütün mahluklar içinde, Allahü teâlâya en yakın olan, en kıymetli olan, Kur’an-ı kerimin harfleri ve kelimeleridir. Kelam-ı lafzi ve kelam-ı nefsi ise ezeli ve kadimdir.) [c.3/89]

Allahü teâlâ, Kur’an-ı kerimi, harf ve kelime olarak gönderdi. Bu harfler mahluktur. Bu harf ve kelimelerin manası, kelam-ı ilahiyi taşımaktadır. Bu harflere, kelimelere Kur'an denir. Kelam-ı ilahiyi gösteren manalar da Kur'andır. Bu kelam-ı ilahi olan Kur'an mahluk değildir. Allahü teâlânın, başka sıfatları gibi, ezeli ve ebedidir. Kur’an-ı kerim, Allahü teâlânın kelamıdır, mahluk yani, sonradan yaratılmış değildir. Zât-ı ilahinin sıfatıdır. Kur’an-ı kerim, bu kelimelerden, seslerden çıkan manalardır. Kelimeler, sesler, kelam-ı ilahi değildir. İnsanın kelamı da kalbdedir. Sözlerimiz bunu meydana çıkaran tercümandır.

Her dirinin kemali, üstünlüğü, kelam sıfatı iledir. Kelam sıfatı olmazsa, kusurlu olur. Allahü teâlâ da, diri olduğu için, kelam sahibi olması gerekir. Bütün peygamberler, bütün kitaplar, Allahü teâlânın kelam sıfatı vardır, dedi. Musa aleyhisselamın ağaçtan işittiği kelime ve ses, kelam-ı ilahi idi. Hafızın sesi ise kelam-ı ilahi değildir. Bu sesin sadece manaları, kelam-ı ilahidir. Allahü teâlâ, mahlukların sözünü harfsiz, sessiz işitir. Harfsiz, sessiz olan kendi kelamını, Arabi dil ile indirdi. Kelam-ı ilahide bir değişiklik olmadı.

İnsan çeşitli elbise ile, çeşitli surette görünür, fakat insanda bir değişiklik olmaz. Allahü teâlânın kelamı, mahlukların kelamı gibi, kelime ve sese muhtaç değildir. Fakat bu kelime ve sesler değiştirilirse, kelam-ı ilahi değiştirilmiş, bozulmuş olur. Kur’an-ı kerim, bu kelimelere, bu sese mahsustur. Allahü teâlâ, kelamını bu kelimelere, seslere kendi yerleştirmiştir. (Emali şerhi)



Kur'an-ı kerim Allah kelâmıdır

Bağdat valisi Sırrı paşa (Sırr-ı Furkan) kitabının, İstanbul'da [hicri 1312] de basılan, birinci cild, üçüncü baskısı, yetmişbeşinci sayfasında buyuruyor ki:

Bu kitabımı yazmadan bir sene önce, Diyar-ı Bekr şehrinde, bir Cuma günü, şehrin ileri gelenleri ile oturuyorduk. Arabi dilinde ve din bilgisinde derinliği ile tanınmış olan meşhur Keldani papazı Abdi Yesu da aramızda idi. Misafirim olan Musul valisi Muhammed Reşid paşaya yanımdakileri takdim ederken, Abdi Yesu için de (Arab edebiyatında pek derindir) demiştim. Bunun için belagat üzerinde çok konuşuldu. Sonraları dilden, kavimciliğe geçildi. Bu sırada, vaktiyle, Beyrutlu bir İsevi ile aramızda geçen bir konuşmayı, bunlara anlattım: Herkes kendi kavminin büyükleri ile öğünür. Siz de Arab oğullarısınız. Size sorsalar ki, büyük devlet kurmak, ilim, sanat ve belagat bakımından en büyük adamınız kimdir? Ne cevap verirsiniz, demiştim. Beyrutlu Hıristiyan da, hemen: Muhammed aleyhisselam demeye mecburuz demişti, dedim ve Abdi Yesu’ya dönerek, size sorsaydım, ne derdiniz, dedim.

Abdi Yesu — Evet, büyük devlet kurmak, medeniyete hizmet bakımından, Arabın en büyük, en meşhur adamı Odur derim. Fakat, Muhammed aleyhisselamın, Arabın en fasih konuşanı olduğunu kabul etmem. Çünkü, bunu gösterecek bir eseri yoktur. Kur’anı gösterirseniz, Kur’an Onun sözü değildir diyorsunuz. Kur’anın çok fasih, pek belig olması, Onun fasih ve belig olmasını göstermez. Evet O, belig ve fasih idi. Fakat, Onun gibi, başkaları da vardı. Mesela, Ali’nin sözleri gösteriyor ki, bu da, Onun gibi fasih ve belig idi. İslamiyet'ten önce Ümri-ül Kays ve Kus bin Saide’nin şöhretlerini hepimiz biliyoruz. Hatta, Kus bin Saide’nin hutbesini, Muhammed aleyhisselam da beğenmişti, dedi.

Bu sözü dinleyenler, birbiri ile konuşmaya, bir gürültü sezilmeye başladığından, ayağa kalkıp, şimdilik kimseden yardım istemiyorum. Lütfen rahat olunuz, dedim. Herkes sustu. Şöyle cevap verdim:
Şu anda, din hissimizi, taassubumuzu bir yana bırakıp, ilmi ve ciddi konuşalım! Kur'an-ı kerim için siz ne dersiniz? Kur'an-ı kerim kimin sözüdür?
A.Y. — Kur’anı, Muhammed “aleyhisselam” arkadaşları ile yaptı.

S.Paşa — Geçenlerde, valilik emrim okununca, siz Arabca bir dua yapmıştınız. O duayı başkası yazıp size verdi deseler, susar mısınız?
A.Y. — Susmam, ben yaptığımı söylerim.

S.P. — Niçin?
A.Y. — Çünkü bu duayı ben hazırladım.

S.P. — Hakkınız var. Beş beytli bir gazel yazan kimse bile, bir beytinin çalındığını görse, çalanın cezalanmasını ister. Herkes eseri ile öğünür, değil mi?
A.Y. — Evet.

S.P. — Sizin o duanızdan daha güzeli yapılabilir mi?
A.Y. — Evet, yapılabilir.

S.P. — Sizin duanızla, Kur'an-ı kerim arasında fesahat, belagat bakımlarından fark var mı?
A.Y. — Elbet, hem de pekçok.

S.P. — Arab edibleri ve dost ve düşman ilim adamları uğraşarak, Kur'an-ı kerim gibi söyleyememeleri, Kur’anı yazanlar için büyük bir şeref olmaz mı?
A.Y. — Elbet olur.

S.P. — Böyle, yüksek bir eseri, sahibi başkasına bağışlar mı? Muhammed aleyhisselam, (Bu Kur’an, Allah kelamıdır. İnanmıyorsanız, bir âyeti kadar siz de söyleyiniz! Söyleyemezsiniz!) derdi. O kadar düşman oldukları, elele verip uğraştıkları halde söyleyemediler. Kimisi belagati, icazı görür görmez iman etti. Kimisi, insan bunu söyleyemez diyerek, ister istemez tasdik etti. Muhammed aleyhisselam, bunu birkaç kimse ile birlikte yapmış olsaydı, düşmanlar da bir araya gelerek, bunun gibi yapabilirdi. Çünkü, Müslümanlarda olduğu gibi, kâfirler arasında da, kuvvetli edib, fasih kimseler vardı. Sonra, bununla meydan okurken, malı, mülkü, mevkisi ve hükümeti yoktu ki, yardımcılarını bunlarla susturdu denilsin. Kur'an-ı kerim, Tevrat, Zebur ve İncil gibi, topluca meydana konmadı ki, yardımcıları, bu eserlerin böyle kıymetli olacağını önceden düşünememişlerdi, sonradan pişman oldularsa da, iş işten geçmişti denilsin. Kur'an-ı kerim yavaş yavaş yirmiüç senede indi. Her âyet gelince, herkes hayran kalıyordu. Yardımcıları olsaydı, ne kadar sabırlı, fedakâr olsalar da, kendi eserlerinin, böyle şan ve şerefini görüp de, yirmiüç sene seslerini çıkarmaz, susabilirler mi idi?
A.Y. — Sözün doğrusu, Kur’anı, Muhammed “aleyhisselam”, yalnız kendi yapmıştır.

S.P. — Kur'an-ı kerimi siz, nasıl buluyorsunuz?
A.Y. — Çok fasih, pek belig, hikmet dolu.

S.P. — Demek, bunu yapan hakim olmalı.
A.Y. — Evet.

S.P. — Demek ki, Muhammed aleyhisselam hakim idi.
A.Y. — Şüphesiz hakim idi.

S.P. — Yalan söyleyen hakim olur mu?
A.Y. — Olmaz.

S.P. — Muhammed aleyhisselamın hakim olduğunu söylüyorsunuz ve hakim, doğru söyler diyorsunuz. Zaten, bütün Hıristiyanların, Onun doğru olduğunu bilmesi lazımdır. Çünkü, Mardin köylerinden birinde bulunan “Deyri Zaferan” adındaki büyük kilisede, nasaranın Arabi yazılmış tarihi mukaddes kitabından birinde, (Muhammed aleyhisselama peygamberliğinden evvel herkes, emin olan Muhammed derdi. Çünkü, doğruluğu ile meşhur idi) okumuştum. İşte, o doğru sözlü Muhammed aleyhisselam, bize haber verdi ki, (Kur'an-ı kerim, insan sözü değildir. Allah kelamıdır). Buna ne dersiniz? Hayır inanmam derseniz, Onun hakim olduğuna da inanmamış olursunuz. Hakim idi, sözünde duruyorsanız, Onun sözüne de inanmanız lazım gelir.
A.Y. — Doğrusunu istiyorsanız, Muhammed “aleyhisselam” Peygamber idi. Fakat yalnız Arabların Peygamberi idi.

S.P. — Teşekkür ederim. Şüphe bulutları sıyrılıp, hakikat ışıkları parlamaya başladı. Hakim yalan söylemez dediniz. Peygamber hiç yalan söyler mi? O hiç söylemez. Öyle ise, Muhammed aleyhisselamın bütün insanlara, her millete de Peygamber olduğuna inanmanız lazımdır. Çünkü, O bize; (Ben bütün insanların ve Cinnilerin hepsinin Peygamberiyim) diye haber veriyor. Buna ne dersiniz?

Birkaç saniye durduktan sonra, kalkıp gitti ve bir daha yanıma gelmedi.

(Herkese Lazım Olan İman) kitabının (Müslümanlık ve Hıristiyanlık) ve (Kur'an-ı Kerim ve İnciller) ve (İslam Dini ve Diğer Dinler) kısımlarında ve (Cevap Veremedi) kitabında Hıristiyanlık dini üzerinde geniş bilgi vardır.


Kur’an-ı kerim değişmemiştir

Sual: İbni Sebeciler, “Kur’anı ilk üç halife değiştirdi” diyorlar. “Ben bir resulüm” diyen Reşat Halife de, Tevbe suresinin son iki âyeti değişti diyor. Bunlara nasıl cevap verebiliriz?
CEVAP
Kur’an-ı kerime inanan insan böyle bir iddiada bulunamaz. Çünkü Kur’an-ı kerimde mealen buyuruluyor ki:
(Rabbinin sözü doğruluk ve adaletle tamamlandı. Onun sözlerini [Kur’anı] değiştirebilecek [hiçbir şey, hiçbir kuvvet] yoktur.) [Enam 115]

(Kur’anı biz indirdik, elbette yine onu biz koruyacağız.) [Hicr 9]

(Kulumuza [Resule] indirdiğimizden [Allah’tan geldiğinden] bir şüpheniz varsa, iddianızda doğru iseniz, Allah’tan gayri şahitlerinizi [bilginlerinizi] de yardıma çağırıp, haydi onun benzeri bir sure meydana getirin! Bunu yapamazsınız, asla yapamayacaksınız da.) [Bekara 23, 24]

(De ki: Bu Kur’anın bir benzerini ortaya koymak üzere insanlar ve cinler toplanıp, birbirine destek de olsalar, yemin olsun ki yine de benzerini ortaya koyamazlar.) [İsra 88] [14 asır geçtiği halde, birçok din düşmanı, hâşâ Allahü teâlâyı yalancı çıkarmak için uğraşmışsa da bunu yapamadılar.]

(Eğer Kur’an, Allah’tan başkasından gelmiş olsaydı, içinde pek çok tutarsızlık [tenakuz, çelişki] bulunurdu. Bunu düşünemiyor musunuz?) [Nisa 82]

(Kur’anı kendisi uydurdu mu diyorlar? De ki: O halde Allah’tan gayri çağırabildiklerinizi [yardıma] çağırın da siz de onun gibi uydurulmuş on sure getirin.) [Hud 13]

(Eğer o [peygamber] bize atfen, [Kur’ana] bazı sözler katsaydı, biz onu kuvvetle yakalayıp şah damarını koparır, helak ederdik, hiçbiriniz de buna engel olamazdınız.) [Hakka 44-47]

(Kur’an, eşi benzeri olmayan bir kitaptır. Ona önünden, ardından [hiçbir yönden, hiçbir şekilde] bâtıl gelemez [hiçbir ilave ve çıkarma yapılamaz. Çünkü] O, kâinatın hamd ettiği hüküm ve hikmet sahibi Allah tarafından indirilmiştir.) [Fussilet 41-42] [Kur’anı Allah indirdiği için, onu bozabilecek birisinin çıkamayacağı açıkça bildiriliyor.]

Kur’an-ı kerim, Resulullah efendimizin en büyük mucizesidir. İçinde bütün dünyada bugüne kadar yapılmış medeni kanunlara örnek teşkil edecek ilmi ve hukuki esaslar, eski tarihe ait birçok bilinmeyen malumat, insanlara verilebilecek en büyük ahlak esasları, nasihatler, dünya ve ahiret hakkında, o zamana kadar hiçbir kimsenin bilmediği, bilemediği, tasavvur bile edemediği hususlar vardır. Bunlar kimsenin söyleyemeyeceği bir ifade ile beyan edilmiştir. Müşrikler, mucize isteyince de buyuruldu ki:
(Kur’an gibi [eşsiz] bir kitabı sana indirmemiz, [mucize olarak] yetmez mi?) [Ankebut 51]

“Bu Allah’ın kitabı değildir” diyebileceklere karşı da, böyle şüphelere yer bırakılmamıştır. Allahü teâlâ, Resulünün böyle bir kitap yazacak kudrette olmadığını ve Kur’anı kendisinin vahiy ettiğini teyit etmektedir. Esasen Resulünün özellikle ümmi, [okuma yazma öğrenmemiş] olmasını ve bu sebepten Kur’anın ancak Allah tarafından vahiy edilebileceğinin anlaşılmasını istemiştir. Bir âyet meali:
([Ey Resulüm, bu Kur’an sana indirilmeden önce] Sen bir kitaptan okumuş ve elinle onu yazmış değildin. Eğer öyle olsaydı müşrikler, [Kur’anı başkasından öğrenmiş veya önceki semavi kitaplardan almış] derler ve [Yahudiler de, Onun vasfı Tevrat’ta ümmidir, bu ise ümmi değil diye] şüpheye düşerlerdi.) [Ankebut 48]

Bu eşsiz mucize olan Kur’an-ı kerime uyabilmek için, Kur’anın muhatabı olan Peygamber efendimize uymak ve şerefli sözlerini [hadis-i şeriflerini] kabul etmek lazımdır.
Kur’an-ı kerimde mealen buyuruluyor ki:
(Resule itaat eden, Allah’a itaat etmiş olur.) [Nisa 80]

(De ki, “Eğer Allah’ı seviyorsanız bana uyun ki, Allah da sizi sevsin!”) [Al-i İmran 31]

(De ki, “Allah’a ve Peygambere itaat edin! Eğer [uymayıp] yüz çevirirlerse, [kâfir olurlar.] Elbette Allah kâfirleri sevmez.) [Al-i İmran 32]
 


Kur’an-ı kerim değiştirilemez
Sual: Tevbe suresinin son iki âyeti fazla diyen, Kur’anın değiştiğini söyleyen kâfir olmaz mı?
CEVAP
Böyle bir şeyi Müslüman yaparsa kâfir olur, kâfir zaten kâfirdir, tekrar kâfir olmaz. Emirler yasaklar Müslüman içindir.

Önce Kur’an-ı kerimin bugünkü hâle nasıl geldiğini bildirelim:
Yemame savaşında, Kur'an-ı kerimi hıfzedenler [ezberleyenler] şehid olup azalmaya başlayınca, Hazret-i Ömer, halife Hazret-i Ebu Bekir’e, Kur'an-ı kerimin yazılıp Mushaf haline gelmesini tavsiye etti. Hazret-i Ebu Bekir de, Resulullahın kâtibi olan Zeyd bin Sabit’e sureleri ayrı ayrı yazdırdı. Sonra, Eshab-ı kiramın ittifakı ile bir heyet tarafından bir mushaf yazıldı. Hazret-i Osman zamanında bu mushaftan, 6 adet daha yazılarak vilayetlere gönderildi. Bugün bütün İslam ülkelerinde mevcut olan Kur'an-ı kerimlerin tertibi ve şekli bu mushafa tam uygundur. O zamandan beri de bir tek harfi değişmemiştir. (Mirat-ı kâinat)

Kur’an-ı kerimin değiştiğini söylemek birkaç yönden küfür olur:
1- Allahü teâlâ, Kur’an-ı kerimi hiç kimsenin değiştiremeyeceğini ve bunu bizzat kendisinin koruyacağını bildiriyor:

(Rabbinin sözü doğruluk ve adaletle tamamlandı. Onun sözlerini [Kur'anı] değiştirebilecek [hiçbir şey, hiçbir kuvvet] yoktur.) [Enam 115]

(Kur'anı biz indirdik, elbette yine onu biz koruyacağız.) [Hicr 9]

(Kur’an, eşi benzeri olmayan bir kitaptır. Ona önünden, ardından [hiçbir yönden, hiçbir şekilde] bâtıl gelemez [hiçbir ilave ve çıkarma yapılamaz. Çünkü] O, kâinatın hamd ettiği hüküm ve hikmet sahibi Allah tarafından indirilmiştir.) [Fussilet 41-42] [Kur’anı Allah indirdiği için, onu bozabilecek birisinin çıkamayacağı açıkça bildiriliyor. Diyelim ki 19 cu, Tevbe suresindeki iki âyeti veya başka âyetleri çıkarıp Tam Kur’an diye bir kitap bastırsa, piyasaya sürülünce, hile meydana çıkar ve hiç itibar görmez.]

Bu üç âyet-i kerimeye rağmen, Kur’an değişti demek çok büyük, çok çirkin bir iftira olur.

2- Kur’an-ı kerimi hâşâ Resulullah değiştirdi diyenler de çıkıyor. Bu, âlemlere rahmet olarak gönderilen son Resul için çok çirkin iftiradır. Üzerinde durmak bile gerekmez. Bir âyet meali
(Eğer O [Peygamber] bize atfen, [Kur’ana] bazı sözler katsaydı, biz onu kuvvetle yakalayıp şah damarını koparır, helak ederdik, hiçbiriniz de buna engel olamazdınız.) [Hakka 44-47]
Resulullah değiştirdi diyen bu âyeti de inkâr etmiş olur.

3- Daha çok Rafıziler, üç halife ile eshab değiştirdi diyorlar. Üç halife, âyet-i kerimelerle övüldüğü gibi, eshabın tamamı da övülmektedir. Hepsinin Cennetlik olduğunu bildiren bir âyet-i kerime meali:
([Eshab-ı kiramın] hepsine hüsnayı [Cenneti] vaad ettik.) [Hadid 10]
Hepsi Cennetlik olan bu kıymetli insanlara nasıl iftira edilebilir ki?

4- Mucize olması bakımından da değiştirilemez. İki âyet meali şöyledir:
(Kulumuza [Peygambere] indirdiğimizden [Allah’tan geldiğinden] bir şüpheniz varsa, iddianızda doğru iseniz, Allah’tan gayri şahitlerinizi [bilginlerinizi] de yardıma çağırıp, haydi onun benzeri bir sure meydana getirin! Bunu yapamazsınız, asla yapamayacaksınız da.) [Bekara 23, 24]

(De ki: Bu Kur'anın bir benzerini ortaya koymak üzere insanlar ve cinler toplanıp, birbirine destek de olsalar, yemin olsun ki yine de benzerini ortaya koyamazlar.) [İsra 88] [14 asırdır, din düşmanları, hâşâ Allahü teâlâyı yalancı çıkarmak için uğraşmışsa da yapamadılar. 19 cular da bunu yapamaz.]

Kur’an-ı kerime şerh koymak

Sual: İbni Sebeci, (İbni Abbas anlatır: Ömer, hutbesinde dedi ki: Hepiniz biliyorsunuz ki, Allah recm âyetini gönderdi. Hepimiz bu âyeti ezberledik. Ayrıca, Resulullah recm cezasını tatbik etti, biz de tatbik ettik. Benim endişem şudur: Aradan uzun zaman geçince, bazıları, "Kitabullah’ta recm cezası yoktur” diyerek inkâr edebilir. Eğer insanlar, "Ömer Allahü teâlânın kitabına ilavede bulundu" demeyecek olsalardı, recm âyetini yazardım) mealindeki olayı anlattıktan sonra, “Bak Ömer dedikodudan korkmasa idi, Kur’ana ilaveler yapacakmış. Kur’ana ilave yapabilecek birisi, nasıl Müslüman olur?” diyor. Bu konuya bir açıklık getirir misiniz?
CEVAP
Bu olay anlatıldığı gibi mi, yoksa değişik mi? Böyle kabul ederek cevap veriyoruz:
1- Hutbede bildirildi dendiğine göre, demek ki eshab-ı kiramın hemen hepsi orada idi. Çünkü Cuma namazı ayrı camilerde değil, tek camide kılınıyordu. İbni Sebecilerin kendisini sevdiklerini söyledikleri İbni Abbas hazretleri bunu rivayet ediyor. O da orada idi. Hazret-i Ali de orada idi. Hiç kimse bu söze itiraz etmediğine göre, olay aynen Hazret-i Ömer’in dediği gibidir. Burada itiraz edilecek bir husus yoktur. İbni Sebeci’nin itiraz etmesi onun art niyetli olduğunu gösterir.

2- Hazret-i Ömer’in recm âyetini yazardım demesi, Kur’ana ilave değildir. Hazret-i Ömer, (Kur'an-ı kerimin sonuna haşiye olarak, dip not olarak durumu izah eden bir açıklama koyabilirdim, ama, bunu istismar edecek olanlar, bak Ömer Kur'ana ilave yaptı derler diye bu açıklamayı koymadım) demek istemiş olabilir. Çünkü Hazret-i Ömer, şu mealdeki âyeti bilmiyor muydu: (Eğer O [Peygamber] bize atfen, [Kur’ana] bazı sözler katsaydı, biz onu kuvvetle yakalayıp şah damarını koparır, helak ederdik, hiçbiriniz de buna engel olamazdınız.) [Hakka 44-47]


Âlemlere rahmet olarak gönderdiği Habibine böyle buyuran Allahü teâlâ Hazret-i Ömer’e ne yapmaz ki? Hazret-i Ömer’in böyle bir şeyi düşünmesi bile imkansızdır.

Aynı zihniyetteki kimseler, (Ömer’in böyle bir şerh koyma düşüncesi, Kur’ana gölge düşürmez mi) diye sorabilirler. Hayır asla mahzuru olmazdı. Çünkü Hazret-i Ali, âyetlerin altına Resulullah efendimizin yaptığı açıklamaları koyardı. Hatta bundan dolayı İbni Sebeciler, (Hazret-i Ali’nin Mushaf’ı ayrıdır) derler. Ayrı bir Mushaf yok, açıklamalı Mushaflar vardır. Hazret-i Ali açıklama koyunca suç olmuyor da, Hazret-i Ömer koyarsa niye suç olsun ki?

Hepsi Cennetlik olan eshab-ı kiram yanlış iş yaparsa ortada din mi kalır? Çünkü, Kur’anı da, hadisleri de onlar bildirdiler. Onun için böyle sualleri gündeme getirmek bile yersizdir.


05 Aralık 2003 Cuma
Kur’ân-ı kerîm’deki sûre ve âyetlere dâir
 

Kasım ayındaki bazı makalelerimizde, denizden damla misâli, Kur’ân-ı kerîm’den bahsetmeye çalıştık. Araya “Kadir Gecesi” ve “Bayram”la ilgili yazılar girince, 2 hafta bu önemli konuya ara vermiş olduk. Halbuki bu konu, son derece hayâtî önemi hâiz bir konudur. Onun için birazcık daha bu konu üzerinde durmak istiyoruz. 
Bilindiği gibi, Kur’ân-ı kerîm “sûre”lerden; sûreler de “âyet”lerden meydana gelmektedir. “Âyet”, sözlükte, “alâmet, işâret, nişân, ibret, tanınmaya sebep olan emâre” ma’nâlarına gelir. Bu bakımdan, Allahü teâlânın varlığını ve birliğini anlamak husûsunda, kâinât da bir âyettir. Nitekim Bakara Suresinin 164. âyet-i kerimesinde geçen “âyet” bu ma’nâda kullanılmıştır. 
Bir terim olarak ise “Âyet”, “Kur’ân-ı kerîmdeki sûreleri meydana getiren, başı ve sonu belli olan cümle veya cümleciklerden her biri”ne denir. Âyet-i kerîmelerin son kelimesine “fâsıla” denir. Âyet-i kerîmeleri birbirinden ayırdığı için, “fâsıla=ayırıcı” denilmiştir. Son harfine de “fâsıla harfi” denilir. 
Âyetlerin tâyini, yerlerinin belirlenmesi kıyâsla, akılla yapılamaz. Âyet-i kerîmelerin sûreler içindeki yerleri “tevkîfî”dir, ya’nî vahiyle, Peygamber Efendimizin bildirmesiyle bilinir. Cebrâil aleyhisselâm, Peygamber Efendimize geldiğinde, bu âyetlerin hangi sûreye konulacağını söylerdi. Peygamberimiz de vahiy kâtiplerine, âyetin yazılacağı yeri bildirir, onlar da ona göre yazarlardı. Kur’ân-ı kerîm, “Mushaf” hâline getirileceği zaman da, bu tertibe uyulmuş, bütün müslümanlar bu husûsta ittifâk etmişlerdir. 
Sûrelerin tertibi, yani mushaftaki sırası da, âlimlerin çoğunluğuna göre tevkîfî (Resûlullah Efendimizin bildirmesiyle)dir. Bu sıra da değiştirilemez. Bunun için namazda bu sıraya uymadan okumak mekrûh kabûl edilmiştir. 
Kur’ân-ı kerîm’in ilk inen âyetleri, “Alak” sûresinin ilk beş âyetidir. İnmesi, takrîben 23 sene devâm eden bu İlâhî Kitâb’ın, son gelen âyet-i kerîmesinin hangisi olduğunda ihtilâf edilmiştir. Çoğunluk, “Mâide” sûresinin 3. âyeti olduğunu kabûl etmiştir. 

Âyetlerin sayısı 
Kur’ân-ı kerîmde “114 sûre” ve “6236 âyet” vardır. Kur’ân-ı kerîm, indirildiği zamankinden bir harf bile eksik veya fazla değildir. Bugün dünyada basılı ve yazılı olan “Mushaf”ların tamamında bulunan sûrelerdeki âyetlerin toplamı 6.236’dır. 
Kitaplarda bazı farklı rakamlar verilmişse de bu farklılık, büyük bir âyetin, birkaç küçük âyet sayılmasından veya birkaç kısa âyetin, bir büyük âyet kabul edilmesinden, yahût 114 sûreden 113’ünün başlarındaki “Besmele”nin müstakil birer âyet sayılıp sayılmamasından ileri gelmiştir. Ba’zı âlimler, bu besmeleleri ayrı birer âyet kabûl etmişlerdir. Ba’zıları da, “Neml” sûresinin içinde geçen “Besmele” hâriç, diğerlerini müstakil âyet saymamışlardır. Meselâ İmâm Şâfiî, her sûre başındaki besmeleyi, o sûreden bir âyet sayarken, İmâm-ı A’zam ile İmâm Mâlik o sûreden âyet saymazlar. 
Sûrelerin başlarında bulunan harfleri, ba’zı âlimler başlı başına birer âyet sayarken, diğerleri ise müstakil bir âyet saymıyordu. İşte bunlar rakamlara tesir ediyor. 

Âyet çeşitleri 
Âyetler çeşitli bakımlardan tasnife tâbi tutulmuştur. Ba’zı âyetlere “mücmel (ma’nâsı izâha muhtâç olacak şekilde kapalı)”, ba’zılarına da “mübeyyen veya müfesser (ma’nâsı açıklanmış)” denilmiştir. 
Yine Mekke devrinde (Hicretten önce) gelen sûre ve âyet-i kerîmelere “Mekkî”, Medîne döneminde (Hicretten sonra) gelen sûre ve âyet-i kerîmelere de “Medenî” denir. Umumiyetle 86 sûrenin Mekkî, 28 sûrenin de Medenî olduğu kabûl edilir. 
Mekkî sûrelerde, genellikle îmân konuları, geçmiş ümmetlerin kıssaları yer alır. Medenî sûrelerde ise hükümler ve cihâdla ilgili emirler bulunur. 
Kezâ sûre ve âyet-i kerîmeler, indikleri yer ve zamana göre de, “arzî-semâvî (Peygamber efendimiz yeryüzünde veya gökte ya’nî mi’râcda iken inenler)”, “hazarî-seferî (hazarda veya seferde iken inenler)”, “nehârî-leylî (gece ve gündüz inenler)”, “sayfî-şitâî (yazın veya kışın inenler)” diye de sınıflandırılır. Ayrıca hükmü, daha sonra kaldırılma bakımından, “nâsih ve mensûh âyetler” diye de kısımlara ayrılırlar. 
Bizzât Kur’ân-ı kerîmde (Âl-i İmrân: 7), âyetlerin bir kısmının “muhkem (hüküm bildiren ve ma’nâya delâleti müctehid âlimler için açık olan)”, bir kısmının da “müteşâbih (ma’nâsı kapalı olup, te’vîl edilen ya’nî müctehidlerce, meşhûr olmayan manâ verilen)” olduğu bildirilmiştir. 
Büyük İslâm âlimi İmâm-ı Rabbânî hazretleri buyuruyor ki: 
“Muhkem âyetler, İslâmiyet bilgilerinin ve ahkâmın kaynağıdır. Müteşâbih âyetler ise hakîkatlerin ve sırların hazînesidir. El, yüz, ayak vb. Kur’ân-ı kerîmde ve hadîs-i şerîflerde vardır. Bunların hepsi “müteşâbihât”tandır. Bunlar gibi, sûrelerin başında bulunan harfler de “müteşâbihat”tandır. Bunların ne demek olduğu, yalnız ulemâ-ı râsihîn denilen büyüklere bildirilmiştir.” 

Sûrelerin sayısı 
“Sûre”nin sözlük ma’nâsı, “yüksek rütbe, mevkı’, şeref, binânın bir kısmı veya katları ve bir şehri kuşatan sur” demektir. “Sûre”, “Kur’ân-ı kerîmde âyetlerden oluşan, biri diğerinden ayrı bölümler”in adıdır. 
Kur’ân-ı kerîmde, tekrâr belirtelim ki, 114 sûre vardır. “Tevbe” sûresi hâriç, her bir sûre besmele ile başlamaktadır. Birkaç satır olan sûreler olduğu gibi, 40-50 sahife tutan sûreler de vardır. Ancak tek bir âyetlik sûre yoktur. En kısa sûre “Kevser”, en uzun sûre “Bakara” sûresidir. 
Sûreler, isimlerini, ihtivâ ettikleri garip bir kelimeden veya ifâde ettikleri ma’nâdan alırlar. Bu bakımdan ba’zı sûrelerin birden fazla ismi vardır. Meselâ, Fâtiha sûresi için yirmi kadar isim verilmiştir. İnşâallah bundan sonraki makalemizde de Kur’ân-ı kerîm’den bahsetmek istiyoruz.



12 Aralık 2003 Cuma
Kur’ân-ı kerîm’in üslûbu ve muhtevası
 

Kur’ân-ı kerîm’in üslûbu 
Kur’ân-ı kerîm, nazm-ı ilâhîdir. “Nazm”, sözlükte “incileri ipliğe dizme”ye denir. Kelimeleri de, inci gibi, yan yana dizmeye nazm denilmiştir. Şiirler birer nazmdır. Fakat Kur’ân-ı kerîm şiir değildir. Nesir de değildir. Onu hiçbir edebî esere benzetmek mümkün değildir. Çünkü ilâhî kelâmdır. Üslûbu ve belâgatı karşısında okuyan herkes hayran ve âciz kalmıştır. Bir kelimesi çıkarılsa veya bir kelime eklense, lafzındaki ve ma’nâsındaki güzellik bozuluyor. Bir kelimesinin yerine koymak için, başka kelime arayanlar bulamamışlardır. Kur’ân-ı kerîm, Arab şâirlerinin şiirlerine benzemiyor. İşitenler ve okuyanlar, tadına doyamıyorlar. Yorulsalar da usanmıyorlar. Onu okumanın ve dinlemenin, nice sıkıntıları giderdiği sayısız tecrübelerle anlaşılmıştır. Kur’ân-ı kerîmi dinlemekle, nice azılı İslâm düşmanlarının kalbleri yumuşamış, îmâna gelmişlerdir. Müşriklerin ileri gelenleri bile, Kur’ân-ı kerîmin üslûbuna hayran olarak, Kur’ân-ı kerîmi dinlemekten kendilerini alamamışlardır. 
Nitekim İbn-i İshak şöyle anlatıyor: 
Bir gece, Resûlullah efendimiz, evinde namaz kılarken, Ebû Süfyân, Ebû Cehil, Ahnes gibi müşrikler, gizlice bir köşeye yerleşerek Kur’ân-ı kerîmi dinlemeye başladılar. Kur’ân-ı kerîmin te’sirine kendilerini kaptırarak sabaha kadar orada kalıp dinlediler. Sabahleyin tan yeri ağarınca, kimse görmesin diye yerlerinden kalkıp giderken yolda karşılaştılar. Hayretle birbirine bakıp, “Sakın bir defa daha böyle bir şey yapmayalım, şâyet halk bizi görürse içlerine şüphe düşer” deyip evlerine gittiler. 
Ertesi gece, bir öncesi gibi gidip dinlediler. Sabahleyin tekrar karşılaştılar. Yine “Dinlemeyeceğiz” dediler. Üçüncü günü tekrar karşılaştılar. Bunun üzerine, “Bu böyle gitmez” deyip bir daha yapmamaya and içtiler. Sabahleyin Ahnes, Ebû Süfyân’a gidip; “Muhammed’den işittiklerin hakkında fikrin ne?” diye sordu. O da; “Öyle şeyler işittim ki, onları anlıyor, ne murâd edildiğini de biliyorum. Fakat öyle şeyler de işittim ki, ne ma’nâsını anlayabildim, ne de ne murâd olunduğunu bildim” dedi. Ahnes de, “Ben de öyleyim” dedi. Beraberce gidip Ebû Cehil’in fikrini sordular. O da, dedi ki: 
“Biz ve Abd-i Menâfoğulları (Hâşimoğulları) yarış hâlindeyiz. Onlar yedirdiler, biz de yedirdik. Onlar taşıdılar, biz de taşıdık. Onlar hediye verdi, biz de verdik. Bineklerimiz bir hizâda gidip atbaşı beraber olunca, onlar, “Gökten vahiy gelen Peygamber bizden” dediler. Biz onun gibisine ne zaman erişebiliriz? Vallahi ona asla inanmayız, onu tasdik etmeyiz.” 
İşte Kureyşliler, Kur’ân-ı kerîm karşısında böyle şaşkın idiler. Onun te’sirinden kurtulamıyor, fakat kabilecilik vb. sebeplerle İslâma girmiyorlardı. 

Kur’ân-ı kerîm’in öğretilmesi 
Bilindiği gibi İslâm ilimlerinin temeli Kur’ân-ı kerîmdir. Allahü teâlânın kelâmı, sözlerin en yücesi, dünya ve âhiret saâdetinin kaynağıdır. Onun başka sözlere üstünlüğü, Hadîs-i şerîfte buyurulduğu gibi, Cenâb-ı Hakk’ın bütün mahlûkâta üstünlüğü gibidir. 
Bu sebeple müslümanlar ondört asırdan beri, Kur’ân-ı kerîmin nûrunu dünyanın her tarafına yaymaya çalışmışlar, bu uğurda can vermişlerdir. Fethettikleri yerlere muzaffer ordularıyla birlikte, yanlarında Kur’ân-ı kerîm hâfızları ve muallimleri oldukları hâlde girmişlerdir. Asr-ı saâdette gönderilen vâlilerin vazîfelerinden biri de Kur’ân-ı kerîmi öğretmekti. 
Kur’ân-ı kerîmin öğretilmesi ile bizzât Peygamber efendimiz meşgul olmuş ve “Sizin en hayırlınız Kur’ân-ı kerîmi öğrenen ve öğreteninizdir” buyurmuştur. 
Yine Resûlullah efendimiz: “Herhangi bir topluluk, Allah’ın mescidlerinden birinde bir araya gelip, Allah’ın kitabını okur ve aralarında onu müzâkere ederlerse [onu okumayı öğrenmek için yardımlaşırlarsa], hiç şüphesiz onların üzerine Allah katından huzûr ve sükûn iner. Allahü teâlânın rahmetine garkolurlar ve melekler onları çepeçevre kuşatır. Hak teâlâ, onları, sevgili kulları arasında anar” buyurmuştur. 
Peygamber efendimizin teşvikleri ve öğretmesi neticesinde Eshab-ı kirâmdan pek çok hâfız yetişmiştir. Bunlar arasında, dört halife, Übey bin Ka’b, Mu’âz bin Cebel, Ebüd-derdâ, Zeyd bin Sâbit, Temîm-i Dârî, Abdullah bin Mes’ûd, Sâlim Mevlâ Ebû Huzeyfe vb. çok ilerledi. Hattâ Resûlullah efendimiz, bir hadîs-i şerîfinde: 
“Kur’ân-ı kerîmi şu dört kişiden alınız, öğreniniz: Abdullah bin Mes’ûd, Übey bin Ka’b, Mu’âz bin Cebel, Sâlim Mevlâ Ebû Huzeyfe” buyurmuştur. 
Resûlullahın huzûrunda yetişen Eshâb-ı kirâm, fetihlerle beraber çeşitli şehirlere yayılarak Kur’ân-ı kerîmi müslümanlara öğrettiler. Ebû Mûsâ el-Eş’arî Basra’da, Abdullah bin Mes’ûd Kûfe’de, Zeyd bin Sâbit ve Übey bin Ka’b Hicaz bölgesinde, Ebüd-derdâ ve Muâz bin Cebel Şam’da Kur’ân-ı kerîm öğretimi ile meşgûl olan meşhûr sahabîlerden ba’zılarıdır. Böylece Kur’ân-ı kerîm dünyada en çok okunan, öğretilen ve ezberlenen kitap olmuştur. Daha sonra bu öğretim, Küttâb, Dâr-ül-kurrâ ve Dar-ül hadîslerde sistemleştirilmiştir. 

Kur’ân-ı kerîm’in muhtevâsı 
Âlimler, âyet-i kerîmeleri muhtevâ yönünden şu şekilde sınıflandırmışlardır: 
Yaklaşık 1000 âyet-i kerîme “emr”e dâir, 1000 âyet-i kerime “nehy”e dâirdir. 1000 âyet-i kerîme “va’d (müjde veren)”, 1000 âyet-i kerîme “vaîd (korkutucu)”, 1000 âyet-i kerîme “ahbâr (haberler) ve kıssalar”, 1000 âyet-i kerîme “ibretler”, 500 âyet-i kerîme “ahkâm”, 100 âyet-i kerîme “tesbîh ve duâ”, 60 âyet-i kerîme “nâsih ve mensûh” hakkındadır. 
Makalemizin hacmi, bu konuda geniş bilgi vermeye müsâit değil. Şu kadarını ifâde edelim ki, bu hususlar, “Usûl-i Tefsîr” ve “Ulûmü’l-Kur’ân”a dâir kitaplarda çok geniş bir şekilde ele alınmaktadır. Geniş bilgi almak isteyenler, oralara mürâcaat edebilirler.



07 Kasım 2003 Cuma
Kur’ân-ı kerîme dâir
 

Geçen haftaki makalemizde kısaca “vahiy”den bahsetmiştik. Yüce kitâbımız Kur’ân-ı Kerîm, Ramazân-ı şerîf ayında inmeye başladığı için, bu mübârek ayda bir nebze daha ondan bahsetmek münâsip olacaktır. 
“Kur’ân” kelimesi, “okumak ve toplamak” ma’nâlarına gelen “karae” kelimesinden türetilmiş bir isimdir.

Kur’ân-ı kerîmin tarifi 
“Kur’ân-ı kerîm”in çeşitli açılardan bir çok târifi yapılmıştır. Bunlar birleştirilerek şöyle bir târif de yapılabilir: 
“Allahü teâlânın, Cebrâil aleyhisselâm vâsıtasıyla, son Peygamber Muhammed aleyhisselâma, 23 senede, Arapça olarak indirdiği, bize kadar ilk nâzil olduğu şekilde tevâtürle (ya’nî her asırda, yalan söylemeleri mümkün olmayan büyük insan gruplarının bildirmeleriyle) gelen ve mushaflarda yazılı olup, okunması ibâdet olan, hiç bir kimsenin bir benzerini getiremediği ve getiremiyeceği son ilâhî kitaptır.” 
Kur’ân-ı kerîmin kitap hâlinde yazılmış şekline de “Mushaf-ı şerîf” denir. 

Kur’ân-ı kerîm ve diğer semâvî kitaplar 
Allahü teâlâ, dünyada bütün insanlara acıyor, onlara, ebedî saâdet yolunu, sonsuz ni’metlere kavuşturucu yolu gösteriyor. Nitekim ilk insan ve ilk Peygamber olan Âdem aleyhisselâmdan beri, her bin senede bir “resûl” vâsıtasıyla insanlara yeni bir din göndermiştir. Her asırda, en temiz bir insanı “nebî” yaparak, bunlarla dinleri kuvvetlendirmiştir. Allahü teâlâ, peygamberlerine “semâvî kitaplar” göndermiş ve bu kitaplarda dînin emir ve yasaklarını bildirmiştir. Bu kitapların küçük olanlarına “suhuf”, büyük olanlarına da “kitap” denilir. Bu kitaplardan bilinenleri 100 suhuf ve 4 kitaptır. Bunlardan 10 suhuf Âdem aleyhisselâma, 50 suhuf Şît aleyhisselâma, 30 suhuf İdris aleyhisselâma, 10 suhuf İbrâhim aleyhisselâma, Tevrât, Mûsâ aleyhisselâma, Zebûr Dâvud aleyhisselâma, İncîl İsâ aleyhisselâma, Kur’ân-ı kerîm ise Muhammed aleyhisselâma gönderilmiştir. 
Bu semâvî kitaplardan -Kur’ân-ı kerîm hâriç- diğerleri tahrif edilmiştir. Kur’ân-ı kerîm ise, ilk indirildiği gibi, hiç değiştirilmeden, bozulmadan, zamanımıza kadar gelmiştir. Kıyâmete kadar da böyle olacağı Kur’ân-ı kerîmde bildirilmiştir. Muhammed aleyhisselâma gönderilen Kur’ân-ı kerîm, ilâhî kitapların sonuncusudur. 

Kur’ân-ı kerîmin muhtevâsı 
Kur’ân-ı kerîmdeki bilgiler üç kısımdır: 
Birincisini, Allahü teâlâ hiçbir kuluna bildirmemiştir. Meselâ Allahın zâtının hakikatini kimse bilemez. 
2. kısım bilgileri, yalnız Muhammed aleyhisselâma bildirmiştir. Bu yüce Peygamberden (ve onun vârisi olan râsih âlimlerden) başka kimse bunları anlıyamaz. Müteşâbih âyetler böyledir. 
3. kısım bilgileri, Peygamberine bildirmiş ve ümmetine öğretmesini emretmiştir. Bu ilimler de ikiye ayrılır: Birinciler, geçmiş insanların hâllerini bildiren (Kısas=kıssalar) ve dünyada, âhırette yaratmış olduğu ve yaratacağı şeyleri bildiren haberler (Ahbâr)dır. Bunlar, ancak Resûlullahın bildirmesi ile anlaşılır. Akılla, tecrübeyle anlaşılamaz. Bunlarda değişiklik (nesh) olmaz. 3. kısım bilgilerin ikincileri, akıl, tecrübe ve Arabî ilimlerle anlaşılabilir. Kur’ân-ı kerîmden ahkâm çıkarmak ve fen bilgilerini anlamak böyledir. Bu 2. kısım bilgiler de ikiye ayrılır. Birincisi, “İmân bilgileri”, ikincisi de “Ahkâm bilgileri”dir. İmân bilgilerinde hiç değişiklik olamaz. Her peygamberin, her ümmetin inanışı hep birdir; inanışları arasında hiçbir ayrılık yoktur. 
Ahkâm bilgileri, Allahü teâlânın emirleri ve yasaklarıdır. Yapılması ve sakınılması emredilen ahkâmda değişiklik olabilir. Ancak bu değişikliği, peygamberleri vâsıtasıyla yalnız Allahü teâlâ yapmıştır. 
Ahkâm bilgileri başlıca şu kısımlara ayrılır: 
1- İbâdet bilgileri: Namaz, oruç, zekât, hac, kurban, cihâd gibi. 
2- Münâkehât bilgileri: Evlenme, boşanma, nafaka gibi. 
3- Muâmelât bilgileri: Ticâret (alış-veriş), kiralama, vekâlet gibi. 
4- Ukûbât bilgileri: Cezâ hukuku gibi. 
5- Devletler hukuku ile ilgili hükümler: Savaş esirlerinin durumları, gayr-i müslimlerle ilgili hükümler gibi. 
6- Mîrâsla ilgili bilgiler. 

Âyet ve hadîs farkı 
Kur’ân-ı kerîm sûrelerden; sûreler de âyetlerden meydana gelir. “Âyet”, sözlükte, “alâmet, işâret, nişân, ibret, tanınmaya sebep olan emâre” ma’nâlarına gelir. Bu bakımdan, Allahü teâlânın varlığını ve birliğini anlamak husûsunda “kâinât” da bir “âyet”tir. 
Terim olarak ise “Âyet”, “Kur’ân-ı kerîmdeki sûreleri meydana getiren, başı ve sonu belli olan cümle veya cümleciklerden her biri”ne denir. Âyetlerin tâyini, belli edilmesi kıyâsla, akılla yapılamaz. Tevkîfîdir, ya’nî vahiyle, Peygamber efendimizin bildirmesiyle bilinir. 
Kur’ân-ı kerîmin üslûbu, hiçbir insan sözüne benzemez. Ondaki “i’câz”, “te’kîd”, “hazif”, “takdîm”, “te’hîr”, “teşbîh”, “istiâre”, “tevriye”, “tecnîs” vb. edebî san’atların üstünlüğü, hayret vericiliği başka hiçbir sözde, şiirde yoktur. Hattâ, ma’nâsı Allahü teâlâdan, lafızları Peygamber efendimizden olan “hadîs-i kudsî”lerde bile yoktur. 
Peygamber efendimizin binlerce hadîs-i şerîfi, orijinal lafızlarıyla ezberlenip, yazılmış ve nakledilmiştir. Aslında hadîs-i şerîflerin manası da vahiydir, ancak hadîs-i şerîfin lafzı vahiy değildir. Fakat âyetin hem lafzı, hem de manâsı vahiydir. 
İnşâallah bu konuda başka makaleler de yazmak istiyoruz.



14 Kasım 2003 Cuma
Kur’ân-ı kerîmin i’câzı (eşsizliği)
 

Bundan önceki makalemizde bir nebze Kur’ân-ı Kerîmden bahsetmiştik. Fakat hâlâ Ramazan ayı içerisinde bulunmamız ve Kur’ân-ı Kerîm’in de bu ayda indirilmeye başlamış olması sebebiyle ve ayrıca biz bugünlerde konunun biraz daha ele alınmasında lüzûm gördüğümüz için, bir-iki makalede daha, bu konuyu çeşitli yönlerden ele almak istiyoruz. 
Arapların, “Câhiliye Devri”nde parlak bir edebiyâtları vardı. Güzel söz söylemeye çok ehemmiyet verirlerdi. Nesir ve şiir zirvede idi. Aralarından çeşitli şâirler yetişti. Birbirleri ile şiir yarışı yaparlar ve kazananlarla öğünürlerdi. Öyle iken Arab edîbleri, Kur’ân-ı Kerîm karşısında âciz kaldılar. Velîd bin Muğîre, Lebîd, el-A’şâ, Ka’b bin Züheyr gibi şâirler, Kur’ân-ı Kerîm hakkında takdirlerini belirtip âcizliklerini ifâde etmişler, Ümeyye bin Halef yerden toprak alıp saçına-başına saçmış; Utbe bin Rebîa, hayret ve dehşete düşerek; “Ondan öyle şeyler işittim ki, ömrümde benzerini işitmiş değilim. Bu sözler ne şiir, ne sihir, ne de kehânettir” demiştir. 

Kabe’nin duvarına yazdılar 
O zamandaki bütün güçlü Arap şâirleri, Kur’ân-ı Kerîm karşısında secdelere kapanıyor ve bunun sebebini soranlara da; “Zannetmeyin ki biz Muhammed’e inandığımızdan eğiliyoruz. Bizi secde ettiren, şu sözlerdeki eşsizliktir” diyorlardı. 
Yine meşhûr şâir Lebîd bin Rebîa, Peygamber Efendimizin, Allah kelâmıyla insanlara meydan okuduğunu duyunca, işittiği şeylere karşılık vermek maksadıyla ba’zı beyitler yazarak Kabe’nin kapısına astı. O zamanlar Kabe’nin kapısına bir şey asmak ancak büyük Arap şâirlerinden bir kaç kişiye mahsûs bir imtiyâzdı. 
Müslümanlardan biri, Lebîd’in bu beyitlerini görünce dayanamadı ve Kur’ân-ı Kerîmden ba’zı âyetler yazarak, Lebîd’in şiirlerinin yanına astı. Ertesi gün Lebîd, Kabe’ye uğradı. Daha henüz müslüman olmamıştı. Kur’ân-ı Kerîm âyetlerini görünce, beyninden vurulmuşa döndü ve “Allaha yemin ederim ki, bunlar, insan sözü değildir. Ben artık müslümanım” diye haykırdı. 
Bu büyük Arap şâiri, Kur’ân-ı Kerîmin belâğatı karşısında aczini i’tirâf ederek derhâl şiir yazmayı bıraktı. 
Bir gün Hz. Ömer, Lebîd’e: 
“Ey Lebîd! Bana biraz şiirlerinden okur musun?” dedi. 
Lebîd, Bakara sûresini okudu ve şu sözleri ilâve etti: 
“Allahü teâlânın bana, Bakara ve Âl-i İmrân sûrelerini öğrettiğinden beri, artık şiir yazmıyorum.” 
Bunun gibi yüzlerce meşhûr Arab şâiri, şiir yazmayı bırakmış ve Kur’ân-ı Kerîm karşısında âcizliklerini belirtmişlerdir. 
Dün öyle olduğu gibi, bugün de Batılı ilim adamları hayranlıklarını gizleyememişlerdir. 

Batılılar da gizleyemedi! 
Batılılardan bazıları, Kur’ân-ı Kerîm hakkında şu itirâflarda bulunmuşlardır: 
“Kahramanlar” kitâbının yazarı Prof. Dr. Carlyle diyor ki: “Kur’ân-ı Kerîm okundukça, onun alelâde, gelişi-güzel bir edebî eser olmadığını hemen hissedersiniz. Kur’ân-ı Kerîm, kalpten gelen ve başka kalplere hemen nüfûz eden bir eserdir. Diğer bütün eserler, bu muazzam eser yanında çok sönük kalırlar. Kur’ân-ı Kerîmin göze çarpan ilk karakteri, onun doğru ve mükemmel bir yol gösterici, dürüst bir rehber olmasıdır. İşte bence Kur’ân-ı Kerîmin en büyük meziyeti budur. Bu meziyet, diğer bir çok meziyetlere de yol açmaktadır.” 
Bartelemi Sentier de, “Muhammed’in Hayâtı” adlı eserinde şöyle diyor: “Kur’ân-ı Kerîme, Arap dilinin kıyâs kabûl etmez şaheseri gözüyle bakılabilir. Şeklin düzgünlüğü ve güzelliği, bütün âlemin sözbirliği ile belirttiği gibi, konusunun büyüklüğüne eştir. Fikirlerden önce kalpler ona sarılır.” 
Bernart Smith ise, aynı ismi taşıyan “Muhammed’in Hayâtı” adlı eserinde: Kur’ân-ı Kerîm, Muhammed’in dâimî mu’cizesidir ve hakîkaten Kur’ân bir mu’cizedir” sözlerini söylemiştir. 
[Muhammed aleyhisselâmın hak Peygamber olduğunu bildiren şâhidler, mu’cizeler pek çoktur. Ona tâbi’ olan, onun izinde giden ümmetinin Evliyâsında hâsıl olan kerâmetler de, hep onun mu’cizeleri sayılmaktadır. 
Onun mu’cizeleri, zamân bakımından üçe ayrılmıştır: 
1) Mübârek rûhunun yaratılmasından, Peygamberliğinin bildirildiği zamâna (yani bi’setine) kadar olanlardır. Bunlara, “İrhâsât” ya’nî, “başlangıçlar” denir. 
2) Bi’setten vefâtına kadar olan zamân içindekilerdir. Bu mu’cizelerin üç bin kadar olduğu bildirilmiştir. 
3) Vefâtından kıyâmete kadar olmuş ve olacak şeylerdir.] 

‘Bizi kendine çekiyor’ 
Prof. Dr. Edward Monte’nin şu sözleri de çok dikkat çekicidir: “Allahü teâlânın birliğini en temiz, en yüksek, en inandırıcı ve başka bir dîn kitâbının üstün gelemeyeceği bir dil ile anlatan kitâp, Kur’ân-ı kerîmdir.” 
Dünyanın sayılı edebiyatçılarından olan Alman Goethe’nin, “Doğu-Batı Dîvânı” adlı eserindeki şu sözlerine de kulak verelim: 
“Kur’ân-ı Kerîmin içinde pek çok tekrarlar vardır. Onu okuduğumuz zaman, bu tekrarlar bizi usandıracak sanılıyor, fakat biraz sonra bu kitâp, bizi kendisine çekiyor. Bizi hayranlığa ve sonunda büyük saygıya götürüyor.” 
Gaston Kar da diyor ki: “İslâm dîninin kaynağı olan Kur’ân-ı Kerîmde, cihân medeniyetinin dayandığı bütün temeller bulunmaktadır. O kadar ki, bugün bizim medeniyetimizin Kur’ân-ı Kerîmin bildirdiği temel kurallardan kurulduğunu kabûl etmemiz gerekir.” 
İngiliz râhibi Beowerth-Simith ise, “Muhammed ve Muhammed’e Bağlı Olanlar” adlı eserinde demiştir ki: “Kur’ân-ı Kerîm üslûp temizliği, ilim, felsefe ve hakîkat mu’cizesidir.” 
Bu misâlleri çoğaltmamız mümkündür. Ancak bu sözler, mukaddes kitâbımız Kur’ân-ı kerîmin üstünlüğü, yüksekliği ve eşsizliği hakkında, insâf sâhibi kişilere gerekli işâreti vermektedir. Bu bakımdan biz bu makalemizde, bu sözlerle yetinip diğer bazı makalelerimizde, inşâallah konuyu başka yönlerden ele almak istiyoruz.
 






Kur’an-ı kerimde sayı yok mu?

Sual: (3 İhlas okumak, 33 kere sübhanallah demek, 10 gün oruç tutmak gibi sayı bildiren şeylerin hepsi uydurmadır, Kur’anda sayı bildiren hiçbir şey yoktur) diyene ne cevap vermeli?
CEVAP 
Gerek âyet-i kerime ve gerekse hadis-i şeriflerde sayı bildirilmiştir. Birkaç örnek verelim. Kur’an-ı kerimde mealen buyuruluyor ki [özet olarak]:
(Kurban kesemeyen kimse hac günlerinde 3, memleketine döndüğü zaman 7 olmak üzere oruç tutar ki hepsi tam 10 gündür.) 
[Bekara 196]

(Ölen kimselerin hanımları, 
[evlenmeden önce] 4 ay 10 gün iddet bekler.) [Bekara 234] 

(Boşanan kadınlar
, [evlenmeden önce] 3 aybaşı hâli bekler.)[Bekara 228]

(Yeminin kefareti, ailenize yedirdiğinizin ortalamasından 10 fakiri yedirmek veya giydirmek yahut 1 köle azat etmektir. Bulamayan 3 gün oruç tutmalıdır.)
 [Maide 89]

(İffetli kadınlara zina isnat edip de, sonra 
[ispat etmek için] 4 şahit getiremeyenlere 80 sopa vurun.) [Nur 4]

(Azat edecek köle bulamayanın, ailesiyle temastan önce peş peşe 2 ay oruç tutması gerekir. Buna gücü yetmeyen, 60 miskini doyurur. Bu kolaylık, Allah’a ve Peygamberine inanmış olmanızdan ötürüdür; bunlar, Allah’ın koyduğu sınırlardır; inkâr edenler için can yakıcı azap vardır.) 
[Mücadele 4]

(Ay hâlinden kesilen kadınlar ile henüz ay hâli görmeyenlerin iddetleri 3 aydır; hamilelerin iddeti, doğuma kadardır.)
 [Talak 4]

(Bir iyiliğe 10 katı sevap, bir kötülüğe ise misli kadar ceza verilir.)
 [Enam 160]

(Kur’anı Peygamber uydurdu diyenlere 
“Haydi siz de onun gibi 10 sure getirin” de.) [Hud 13]

Daha başka bir çok sayı bildiren âyetler de vardır.
Görüldüğü gibi, Kur’an-ı kerimde sayılar vardır. Niye 4 değil de 3 gün oruç, niye 11 değil de 10 fakir, niye 50 değil de 60 miskin demeye kimsenin hakkı yoktur. Allahü teâlâ dilediği gibi emreder. Zaten maksadı bozuk olan, ne bildirilseydi bu sefer aksini sorardı, niye öyle de böyle değil derdi.

Hadis-i şeriflerde de buyuruluyor ki:
(3 gece ateşlenen, günahlarından anadan doğduğu gün gibi temizlenir.) [Deylemi]

(Ayda 3 gün oruç tutan, ayın hepsini oruçlu geçirmiş gibi olur.)[İbni Asakir]

(Meste mesh müddeti, misafir için 3 gün, 3 gece; mukim için 1 gün 1 gecedir.) [Tirmizi]

(
Bismillâhillezi lâ yedurru ...... duasını sabah 3 kere okuyana akşama kadar, akşam okuyana da, sabaha kadar hiç belagelmez.) [İbni Mace]

(1 gün ilim öğrenmek, 3 ay oruç tutmaktan daha hayırlıdır.)
[Deylemi]

(Her namazdan sonra; 3 kere
 
"Estağfirullahelazim ellezi la ilahe illa hüv el-hayyel-kayyume ve etubü ileyh" okuyanın, bütün günahları affolur.) [İbni Sünni]

(Namaz sonunda, 3 kez 
Sübhane Rabbike âyetini okuyan çok sevaba kavuşur.) [Taberani]

(Sabah-akşam 7 kez
"Hasbiyallahü la ilahe illa hü, aleyhi tevekkeltü ve hüve Rabbül-arşil-azim" okuyan dünya ve ahiret sıkıntılarından kurtulur.) [İbni Sünni] 

(Cuma namazından sonra, 7 kere 
"İhlas ve Muavvizeteyn" okuyan, bir hafta kazadan, beladan ve kötü işlerden korunur.) [İbni Sünni]

(Sabah veya akşam namazını kıldıktan sonra, 7 defa 
"Allahümme ecirni minennar" diyen, o gün ölürse Cehennemden korunur.)[Nesai]

(Cuma günü 80 salevat getirenin, 80 yıllık günahı affolur.)
 [Dare Kutni]

(Her namazdan sonra 33 sübhanallah, 33 elhamdülillah, 33 Allahü ekber sonra, 
"La ilahe illallahü vahdehü la şerike leh lehül-mülkü ve lehül-hamdü ve hüve alâ külli şeyin kadir" diyen kimsenin deniz köpüğü kadar günahı olsa da affedilir.) [Müslim]
 


Kur’an-ı kerimde nesh vardır

Sual: Kur’anda nesh var mıdır?
CEVAP
Elbette vardır. Nesh, emir ve yasakların yürürlükten kaldırılması veya değiştirilmesi demektir. Allahü teâlânın, Hazret-i Âdem’den itibaren gönderdiği dinlerin hepsi itikatta aynı, amelde ise farklıydı. Sonra bütün dinleri nesh edip, İslamiyet’i göndermiştir. Kur’an-ı kerim 23 senede indi. Bu zaman zarfında bazı hükümler tedrici olarak indi. Mesela, içki önce haram değildi. Bir âyet inip fayda ve zararından bahsedilmiş, zararı daha fazladır denilerek bırakılması istenmiş; fakat kesin olarak haram edilmemişti. Daha sonra kesin olarak haram edildi. Bir âyet-i kerime meali:
(Biz, daha iyisini veya onun gibisini getirmeden, bir âyeti nesh etmez veya unutturmayız.) [Bekara 106]

Hâşâ, bu âyet-i kerime lüzumsuz yere inmemiştir. Nesh var ki, böyle bildirilmiştir. İslam âlimlerinin kitaplarında bu hususta çok açıklama vardır. Türedilerin, nesh yok demelerine itibar etmemelidir.

Sual: Allah’ın, koyduğu bir hükmü, daha sonra değiştirmesi, akla uygun mudur? Nesh var mıdır?
CEVAP 
Bütün hak dinlerde, iman bilgileri yani Amentü’nün esasları bozulmadan önce aynı idi. İmanda değişiklik olmaz. İki âyet meali: 
(Kur’an, önce gelmiş olan kitapları tasdik edicidir.) [Bekara 97]

(Tevrat’ı tasdik eden Kur’ana inanın!) [Bekara 41]

Nesh
, Peygamber kıssaları ile Cennet ve Cehennemi bildiren âyetlerde olmaz. Yalnız, emir ve yasaklarda olur. Nesh; emir ve yasakları değiştirmek demek değil, bunların yürürlük zamanlarının bittiğini haber vermektir. Kur’an-ı kerim, Tevrat ve İncil’i nesh edip yürürlükten kaldırdı. (Beyan-ül-hak)

Dinin emir ve yasakları tedrici olarak bildirildi. Mesela Bekara suresinin 219. âyetinde, önce içkinin büyük günahı yanında, bazı faydalarının da bulunduğu bildirildi. Daha sonra haram edildi. (Maide 91)

Nesh hakkında iki âyet meali: 
(Biz, daha iyisini veya onun gibisini getirmeden bir âyeti nesh etmez veya unutturmayız.) [Bekara 106] 

(Ya bize bundan başka bir Kur’an getir, yahut onu değiştir diyenlere de ki, Onu kendiliğimden değiştiremem.)
 [Yunus 15] 

Demek ki nesh edilen ve unutturulan âyetler vardır. Hadis-i şerifle de olsa, nesh yine Allahü teâlânın emri iledir. Çünkü Resulullahın dine ait sözleri vahiydir: 
(Onun sözü vahiyden başka değildir.) [Necm 4] 

Neshin çeşitleri şunlardır:
1- Âyetin, âyet ile neshi: 
Bekara suresinin 180. âyetinde, ölüm hastasının ana, baba ve yakınları için vasiyette bulunma şartı vardı. Nisa suresinin 11. âyetinde, herkesin ne kadar miras alacağı bildirilmiş ve böylece vasiyet şartı kaldırılmıştır. Nisa suresinin, (Yeminlerinizin bağladığı kimselere de hisselerini veriniz) mealindeki 33. âyetine göre, akraba olmayan iki kişi yeminleşir ve biri diğerine mirasçı olurdu. Ama Enfal suresinin, (Yakın akrabalar vâris olmaya daha uygundur)mealindeki 75. âyeti ile neshedildi. (Ebu Davud)

Nur suresinin, (Zina eden ancak zina edenle evlenebilir)mealindeki 3. âyeti, Nur suresi 32. âyeti ile ve İbni Mace’nin bildirdiği(Önceki zina, nikahı haram kılamaz) hadis-i şerifi ile nesh edildi. Dört mezhepte de, zina eden, zina etmeyenle ve zina etmeyen, zina edenle evlenebilir. (Cessas)

2- Âyetin, sünnet ile neshi:
 
Bekara suresinin (Ölüm gelince, ana baba ve yakınlara vasiyet farzdır) mealindeki 180. âyeti, [Buhari’deki] (Vârise vasiyet yoktur)hadis-i şerifi ile nesh edildi.

Zekat verilmesi bildirilen 8 sınıftan biri olan Müellefe-i kulub, iman etmesi veya kötülükleri önlenmek istenilen kâfirler ve yeni iman etmiş olan zayıf Müslümanlar idi. Hazret-i Ebu Bekir zamanında, Beyt-ül-mal emini olan Hazret-i Ömer, [Kütüb-i sittenin hepsinde bulunan] (Zekatı Müslümanların zenginlerinden al, fakirlerine ver) mealindeki Muaz hadisini bildirip, (Müellefe-i kulub’a zekat verilmesini Resulullah nesh etti) dedi. Eshab-ı kiramın hepsi, bunu kabul etti. Nesh edilmiş olduğuna ve bunlara zekat verilmemesi gerektiğine icma hasıl oldu. (Redd-ül Muhtar)

3- Sünnetin âyet ile neshi:

Beyt-ül-makdis’e doğru namaz kılınırken, Bekara suresinin, (Yüzünü artık Mescid-i Haram [Kâbe] tarafına çevir) mealindeki 144. âyeti ile nesh edildi. Kıble Kâbe oldu. 

4- Sünnetin sünnet ile neshi:
 
Hadis-i şeriflerde buyuruldu ki: 
(Kabir ziyaretini yasaklamıştım, bundan sonra ziyaret edin!) [İbni Mace]

(Cehennemde en hafif azap Ebu Talib’e yapılır. Ayaklarında ateşten iki nalın olacak, bunların sıcaklığından beyni kaynayacaktır.) [Müslim]
Bu hadis-i şerif, imam-ı Kurtubi ve imam-ı Süyuti’nin bildirdiği (Amcam Ebu Talib, diriltildi ve iman etti) mealindeki hadis-i şerif ile nesh edilmiştir.

(Bazı âyetlerde olduğu gibi, hadislerimden de birbirini nesh eden olur.) [Deylemi]

Şimdi, Allah’a ve Resulüne dün böyle diyordun bugün niye değiştirdin, çelişki içindesin mi denir? 

Hatta, Allahü teâlâ öteki dinlerde haram olan bazı şeyi bu ümmete helal kılmış, helal olanları da haram kılmıştır. Hâşâ Allah’a niye böyle yaptın denebilir mi? Nitekim Âdem aleyhisselamın çocukları ikiz olmayan kız kardeşleri ile evlenmişlerdir. O zaman mubah kılmıştı, bugün ise yasakladı. Din Allah’ın değil mi? İstediğini yapamaz mı? Mesela, Mütayı da üç defa mubah kılmış, üç defa da yasaklamıştır. Buna çelişki denir mi? Mütayı sonradan yasakladı diye Allah ve Resulü suçlanır mı?

Sual: Nesh edilen ahkâmla amel edilir mi?
CEVAP
Hayır.


Kur’anda Yahudi ve Hıristiyanlar

Sual: Kur’anda Yahudiler ve Hıristiyanlar hakkındaki âyetlerde özellikle neler bildiriliyor?
CEVAP
Yahudiler hakkındaki âyetlerden bazıları şunlardır:
1-
 Tevrat’ı değiştirdiler. (Bekara 79) 
2- Peygamberleri öldürdüler. (Âl-i İmran 183) 
3- Hazret-i İsa’yı öldüremediler. (Nisa 157)
4- Fesat çıkardılar. Allah’a cimri dediler. (Maide 64) 
5- Hazret-i Meryem’e iftira ettiler. (Nisa 156)
6- İman edenlere en şiddetli düşmanlık edenler Yahudi ve müşriklerdir. (Maide 82)
7- Üzeyir Allah’ın oğlu dediler. (Tevbe 30)
8- Kıskançlık ve maddi çıkar yüzünden Kur’ana inanmadılar. (Bekara146) 
9- Çoğu iman etmeyecektir. (Bekara 100; Nisa 155)
10- Allah’ı inkârlarından dolayı lanete uğradılar. (Bekara 88-89)

Kur’ana göre Hıristiyanlar
1-
 Meryem oğlu Mesihe, Allah diyenler, kâfir olmuştur. (Maide 72)
2- Allah üç ilahtan biridir diyenler kâfir olmuştur. (Maide 73)
3- Meryem oğlu Mesih bir Peygamber, anası da sadık bir kadındır. (Maide 75)
4- İsa Mesihe Allah’ın oğlu dediler. (Tevbe 30)
5- Yahudilere göre, Hıristiyanlar Müslümanlara daha yakındır. (Maide82)

Yahudi ve Hıristiyanların ortak yönleri:
1-
 Bilginlerini, rahiplerini Rabler edindiler. (Tevbe 31)
2- Yahudi bilginleri ve Hıristiyan rahipleri halkın mallarını yediler. (Tevbe 34)
3- Allah’ın oğullarıyız dediler. (Maide 18)
4- Bile bile hakkı gizlediler. (Âl-i İmran 71)
5- Allah çocuk edindi diye iftira ettiler. (Bekara 116)
6- Allah’ın âyetlerini inkâr ettiler. Âl-i İmran 70)
7- Allah’a iftira ettiler. (Âl-i İmran 78)
8- Yahudi ve Hıristiyanlar, birbirinin dostlarıdır. (Maide 51)
9- Resulullah, dinlerine girmedikçe, Yahudi ve Hıristiyanlar ondan razı olmazlar. (Bekara 120)
10- Dinlerinde aşırı gittiler. (Nisa 171)
11- Kitaplarındaki bilgileri gizlediler. (Maide 15)
12- Ehl-i kitap, “Cennete ancak Yahudi ve Hıristiyanlar girecek” dediler. (Bekara 111)
13- Ehl-i kitap ve müşriklerden olan inkârcılar, Cehennem ateşinde ebedi olarak kalırlar. Onlar, halkın en şerlileridir. (Beyyine 6)

Bu âyet-i kerimelerden açıkça anlaşılıyor ki, Yahudiler Tevratı değiştirdiler. Hazret-i Musa’nın dini değişince Allahü teâlâ, İncil ile Hazret-i İsa’yı gönderdi. Hazret-i İsa’nın dini de bozulunca, İncil, İnciller haline gelince, Allahü teâlâ, İslamiyet’i göndermiştir. 
 

 
Âyetlere tarihsel demek

Sual: Bir arkadaş, "Ben tarihselliğe inanırım. Bana göre, Kur’anın dörtte biri Arap örf ve âdetlerinden ibarettir. Bunlara ilahi hüküm diye bakılamaz. Miras hükmü de bunlardan biridir. İnanmadığım bir şeyi ben karıma, kızıma nasıl anlatabilirim" dedi. Bu dini değiştirmek değil midir? İslamiyet kıyamete kadar geçerli değil midir? Hâşâ Allahü teâlâ yanlış şeyler mi bildirdi?
CEVAP
O kişinin, ya aklından, ya dininden zoru var. Akıl hastası değilse misyonerdir. Tarihsellik diye İslamiyet’i yıkmaya çalışanlar çıksa da, bu dine inanan ve onu yaşayan halis Müslümanların olacağını Peygamber efendimiz bildirmektedir. Dini yıkmaya önce hadislerden başladılar, işlerine gelmeyen hadislerin kimine uydurma, kimine zayıf dediler. Şimdi de, Kur’andaki âyetler o zaman içindi, şimdi geçersizdir demeye başladılar. Hatta, (O zamanki Yahudi ve Hıristiyanlar kâfir idi, şimdikiler değildirO zaman Müslüman olmak için La ilahe illallah Muhammedün Resulullah demek şart idi, şimdi sadece La ilahe illallah diyen Müslümandır. Böyle inanana İsevi Müslüman denir) dediler. Bunlar, İslamiyet’i içten yıkmak için hazırlanmış oyunlardır. 

O kişi, karısına, kızına miras hükmünü anlatamasa da, anlatanlar çıkar. Anlatan çıkmasa bile, Kur’anda bir hüküm varsa, buna inanmak şarttır. İnanmayan, bu hükümler o devre aitti diyen nasıl Müslüman olur? Böyle düşünmek, Allah’a ve Onun kudretine inanmamanın başka şeklidir. Hâşâ Allah, geleceği bilmez mi? Yirminci asrı, otuzuncu asrı bilemez mi? Bu miras hukuku, Arap toplumu içindir, yirminci asırda, miras şöyle olacaktır demekten aciz mi? Kur’an-ı kerime, dolayısıyla Allahü teâlâya nasıl böyle dil uzatılabiliyor? Hâşâ Allah, Arap toplumu için yanlış hükümler mi bildirdi? Arap toplumu, tefecilikle, faizcilikle uğraşıyor, içki içiyor, putlara tapıyor, kız çocuklarını diri diri toprağa gömerken, bunları yasaklamadı mı? Allah kimden korkacak da, doğru hükmü bildirmeyecektir? 

Faideli Bilgiler kitabında deniyor ki: 
(İslamiyet'te kadın, mirastan hiçbir şey almaya muhtaç bırakılmamıştır. Onun bütün ihtiyaçlarını, kocası, babası, erkek kardeş ve amca gibi mahrem yakınları, çalışıp, kazanıp, ona vermeye mecbur tutulmuştur. Erkeklerin, bu güç vazifelerinden dolayı, mirasın hepsini almaları lazım gelirken, İslamiyet kadınlara, erkeğe verilenin yarısını da onlara vermektedir. Erkek, kadına bakmaya mecbur, kadının ise, kendine bile bakması lazım olmadığı halde, İslamiyet kadını kayırmakta, ona ayrıca miras da vermektedir. [Hiç bir yakını yoksa, kadının ihtiyaçlarını Beytülmal karşılar.] İslamiyet'te kadınların çok kıymetli oldukları, buradan da anlaşılmaktadır.)

Böyle bir fitne ortamında, Ehl-i sünnet âlimlerinin kitaplarına sarılmaktan başka çare yoktur. Mızraklı ilmihal’i bile okuyup amel eden kimse, imanını kurtarabilir. Başka kitaplara bile ihtiyaç kalmaz. Mızraklı ilmihal, Cennet yolu ilmihali adı ile İslam Ahlakı kitabının içinde bulunmaktadır. İslam Ahlakı kitabını okuyan, dinini bid’at ve hurafelerden koruyabilir.

O arkadaş, Kur’an-ı kerimdeki âyetler için, (Bunlara ilahi hüküm diye bakılamaz) diyor. (Kur’anda bildirilen namaz, oruç, zekat, hac gibi ibadetler de, o zamanki insanlar içindi, bugünkü modern insanın bunlara ihtiyacı yok) diyen tarihselciler de vardır. 

Böyle bir ortamda, medyada konuşanlara, şahsi sözlerini din gibi anlatanlara uymayıp, Ehl-i sünnet âlimlerinin kitaplarına yapışarak din gemisini kurtarana kaptan denir. Ne mutlu onlara.
 


İslam harfleri

Sual: Kur’andaki harfler Arap harfleri değil mi, bunlara niye İslam harfleri deniyor?
CEVAP
Şu anda kullandığımız Latin harflerine, Türk harfleri denmesi, onları Latin harfi olmaktan çıkarmadığı gibi, Arapların İslam harflerini kullanmaları da, bunların Arap harfleri olmasını gerektirmez. Osmanlılar ve daha önceki Müslüman Türkler, toplam bin yıla yakın İslam harflerini kullanmıştır. İran ve daha başka ülkelerde de, İslam harfleri kullanılmaktadır. Arapların kullandığı harflerin İslam harfleri olduğuna dair, çok vesika vardır. Birkaçı şöyledir:

1- Üç hadis-i şerif meali şöyledir:
(Allahü teâlâ Arşı yaratınca, üzerine Lâ ilâhe illallah Muhammedün Resulullah yazdı.) [İ.Rafii]

(Allahü teâlânın Levhi mahfuzda yazdığı ilk şey, Bismillâhirrahmanirrahimdir.) [Deylemi]

(Yer gök yaratılmadan iki bin yıl önce, Cennetin kapısında Lâ ilâhe illallah Muhammedün Resulullâh yazılmıştır.) [Ukayl, İ.Neccar]

2- Âdem aleyhisselam Cennetteyken, Cennetin her yerinde ve Arş üzerinde, (Lâ ilâhe illallah Muhammedün Resulullah) yazılı gördü. Muhammed aleyhisselamın, Allahü teâlânın en sevgili kulu olduğunu, bundan anlamıştı. Bunlar, oralarda İslam harfleriyle yazılıydı. O harfler, insan yapısı değildir. Dünya ve Âdem aleyhisselam yokken, o harfler vardı. Bütün kitaplar ve sahifeler, İslam harfleriyle gönderilmiştir. (Mir’at-ül-Haremeyn)

3- Âdem aleyhisselam ve her şey, Muhammed aleyhisselamın şerefine yaratılmıştır. Arş, gökler ve Cennetlere, İslam harfleriyle mübarek ismi yazılmıştır. (Mevahib-i ledünniyye)

4- Hud aleyhisselama gelen kitap da, İslam harfleriyle idi. (Hadika, Letaif-ül-işarat)

5- 
Mushafı hiç okumayıp, hayır ve bereket için evde bulundurmak sevabdır. Bir kâfirin ismini yazıp, buna hakaret edilmez; çünkü İslam harflerine hürmet gerekir. (F. Hindiyye)

6- Levh-i mahfûzda, ilk yazılan, Besmeledir. Âdem aleyhisselama ilk gelen, Besmeledir. Cennet davetiyesinin imzâsı Besmeledir. (S. Ebediyye)

İslam harflerine hürmet
Sual: Yere serilen halı veya başka bir şeyde, İslam harfleriyle yazılmış bir yazı olsa, yazının üstü, okunamayacak şekilde boyanırsa, bunu yere sermek caiz olur mu?
CEVAP
Evet, caiz olur.

İslam harfleriyle karıştırmak
Sual: İslam harfleriyle Latin harfleri karışık yazılabilir mi?
CEVAP 
İslam harfleriyle Latin harflerini karışık yazmak caiz olabilirse de, âyet-i kerime ve hadis-i şeriflerde, karışık yazılmaz.

Lisan ve harfler
Sual:
 S. Ebediyye’de, (Bütün semavi kitaplar İslam harfleriyle gönderilmiştir) dendiği halde, Herkese Lazım Olan İman kitabında, Tevrat’ın aslının İbranice, İncil’in ise Süryanice olduğu bildiriliyor. Burada bir çelişki yok mu?
CEVAP
Hayır, çelişki yoktur. Lisanla harfler farklıdır. Fransızca konuşanlar da, İngilizce veya Almanca konuşanlar da Latin harflerini kullanıyorlar.

Türkler de, şimdi Latin harflerini kullanıyorlarsa da asırlarca İslam harflerini kullandı; ama dilimiz yine Türkçeydi, Arapça değildi. İranlılar da İslam harflerini kullanıyorlar; ama dilleri Arapça değil, Farsçadır. Dil ile harfleri karıştırmamak lazımdır. İslam harfleriyle inmişse de, Tevrat’ın dili İbranice, İncil’in dili Süryaniceydi.
 

 
Kur’an-ı kerimle ilgili çeşitli sorular

Sual: Kur’an Kadir gecesi mi indi, yoksa Berat gecesi mi?
CEVAP
Tefsirlerdeki bilginin özeti şöyledir:
Levh-il mahfuza inişi Berat gecesinde oluyor, dünya semasına indirilmesi ise Kadir gecesinde oluyor. İlk inişi Kadir gecesinde olmuştur. 23 senede indi. Bir âyet meali: 
(Apaçık olan Kitaba and olsun ki, biz onu [Kur’anı] mübarek bir gecede indirdik. Her hikmetli iş o mübarek gecede ayırt edilir.)[Duhan 3-4] 

Bu âyetin açıklamasında buyuruluyor ki:
Kur’an-ı kerim, Levh-il mahfuza bu gece indirildi.
Dünya semasına indirilmesi ise, Kadir gecesinde oldu. Bir âyet meali şöyledir:
(Biz onu [Kur'anı] Kadir gecesinde indirdik.) [Kadr 1]

Sual: Mucize mahluk olur. Kur'an mahluk değilken nasıl mucizedir?
CEVAP
Kur'an-ı kerim, istisna olarak mahluk olmayan mucizedir. 

Sual:
 Kur'anda Fatiha suresinden sonra âmin diye bir kelime yok. Âmin diyenler Kur'ana kelime ilave etmiş olmuyorlar mı? Bu yanlışlığın sebebi nedir?
CEVAP
Ortada bir yanlışlık var. Bu yanlışlık yalnız Kur'an diyerek hadis-i şerifleri inkâr edenlerdedir. Kur'an-ı kerimden hangi şeyi anlayabiliriz ki? Mesela namazı bozan şeyler Kur'anda yazıyor mu? Namazın farzları ve nasıl kılınacağı var mı? Namazın sünnetleri, mekruhları ve vacibleri Kur'anda yazar mı? Namazın kaç rekat kılınması gerektiği yazılı mı? Bunları ve her şeyi Allahü teâlâ Peygamber efendimize bildirmiştir, O da bize bildiriyor. Peygamber efendimiz, Fatiha'dan sonra âmin demek gerekir buyuruyor. Âmin demek sünnettir. Esas yanlışlık, Kur'an meali okuyup da Kur'anda âmin kelimesi yok demektir. Her Müslümanın fıkıh kitabı okuması lazımdır. En güzel, en faydalı fıkıh kitabı ise Tam İlmihal Seadet-i Ebediyye’dir.

Sual: Nahl suresinin (Allah bilemeyeceğiniz daha nice şeyler yaratır) mealindeki 8. âyetindeki "Bilemeyeceğiniz şeyler"den maksat nedir?
CEVAP
"Bilemeyeceğiniz şey" 
buyuruluyor. Bilebilseydik öyle buyurulmazdı. Ancak tahminler yapılmaktadır. "Bilemeyeceğimiz şeyleri" bazı müfessirler, "Acayip garaib" diye tefsir etmişlerdir. Bugün, ilk hatıra gelen şeyler füze, TV, bilgisayar ve diğer teknik cihazlar olabilir. Daha başka şeyler de bulunacak demektir. (Tibyan)

Sual:
 Bazı kitap satıcıları Mushafları aşağı yerlere koyuyorlar. Bu saygısızlık değil mi?
CEVAP
Kitap satıcılarının, öyle yapmaları Kur’an-ı kerime hürmetsizlik olur. Kur’an-ı kerim öğretilmesine, okunmasına sebep olmak niyetiyle kitapçıların, Kur’an-ı kerimi bastırıp, Mushaf olarak satmaları caiz ve sevap olur. Aldığı satış parası helal olur; fakat böyle niyetin alameti vardır ki, mal oluş fiyatına yakın, az bir kârla satmalıdır. Geçimi başka kitaplardan sağlanıyorsa, Mushaf’ı kârsız satmalıdır.

Sual: Kur'an-ı kerimi yattığımız odada başucumuza asıyor bu şekilde yatıyoruz. Ayrıca bu odada ve diğer odalarda dini levhalar da var. Bunun mahzuru var mı? 
CEVAP
Yatak odasında Mushaf (Kur’an-ı kerim) ve dini levha bulunmasının mahzuru olmaz.

Sual:
 Kur’an-ı kerimin mealini okumak hatim yerine geçer mi?
CEVAP
Hatim yerine geçmez.

Sual: Mealden dinimi öğrenmeye çalışıyorum, uygun mu?
CEVAP
Uygun değil. Mealden tefsirden din öğrenilmez. Ehl-i sünnet âlimlerinin kıymetli kitaplarından hazırlanan ilmihallerden öğrenmeli. Bunun için size Tam İlmihal Seadet-i Ebediyye kitabını tavsiye ederiz. Bu kıymetli eseri www.hakikatkitabevi.com adresinden de okuyabilirsiniz. 

Sual: Ayrıca bir Kur’an-ı kerim ihtiyacım var, hangisini önerirsiniz? Mealli olması uygun mu? 
CEVAP
Mealli olması uygun değil. En iyi hangisini okuyorsanız onu alın.

Sual: Mushaf satıcıları küçük Kur'an, büyük Kur'an diyorlar. Mushafa Kur'an demek caiz mi?
CEVAP
Kur’an Allah sözü demektir. Mushaf Allah’ın sözlerinin yazıldığı kitap demektir. Büyük Kur'an küçük Kur'an, eski Kur'an yeni Kur'an olmaz. Yani Allah’ın sözlerinin büyüğü küçüğü, eskisi yenisi olmaz. Ama Mushafın yenisi eskisi, küçüğü büyüğü olur. Kur'an mahluk değildir, fakat Mushaf kağıt olarak mahluktur. Mahluk yaratılmış demektir.

Sual:
 Arabada torpido gözünde fermuarlı kılıf içinde Kur’an-ı kerim bulunduruyorum, gözdeki diğer eşyaların üzerinde duruyor, ancak arabada daha yüksekte bir yerde tutma imkanım da yok. Torpido gözü bel hizasında duruyor, böyle bulundurmamız uygun mu?
CEVAP
Uygundur.

Sual:
 Deri kaplı, fermuarlı küçük Mushafla helaya girmek caiz mi?
CEVAP
Evet caizdir. 

Sual:
 Mushafı yükseğe açık olarak koymak caiz mi?
CEVAP
Evet.

Sual:
 Hâfız idim. Boş zamanım olursa, hıfzımı takviye edeyim mi?
CEVAP
Evet. 

Sual:
 Mushafın kenarına İslam harfleriyle yazı caiz mi?
CEVAP
Evet.

Sual:
 İçinde Mushaf bulunan çantayı, dizden aşağıda taşımak caiz mi?
CEVAP
Hayır.

Sual: 
Çok küçük Mushaflar var. Bunları kolye olarak kullanmak günah mıdır?
CEVAP
Kur'an-ı kerimi okunamayacak kadar küçük harflerle yazmak, böyle küçük Mushafı almak günahtır. Allahü teâlâ, Kur'an-ı kerimi okumak, dinlemek, emirlerini öğrenip yapmak için gönderdi. Kur'an-ı kerimi okunamayacak kadar küçük yazmak, ona hakaret etmek olur. Halife Hazret-i Ömer, böyle küçük yazan birisini cezalandırmıştır. (Halebi) 

Böyle Mushafları almak, taşımak, hıristiyanların putları gibi altın veya gümüş mahfaza içinde boyna takmak, faydasız ve günahtır.

Sual: Namazda okunan Kur’an mı yoksa dışında okunan mı daha sevaptır?
CEVAP
Namazda okunan daha sevaptır. Hadis-i şerifte buyuruldu ki:
(Namazda okunan Kur'an, namaz dışında okunan Kur'andan daha sevaptır.) [Cami'ussagir şerhi]

Sual: Kur'anın ikinci suresine Bekara denmesinin sebebi nedir?
CEVAP
Bekara
, sığır, inek manasındadır. 
Musa aleyhisselam zamanında Beni İsrail’den bir genç, kendisinden başka mirasçısı bulunmadığı halde, malına tamah ederek zengin amcasını öldürür. Ölüsünü de gizlice başka bir köye bırakır. Ertesi günü Hazret-i Musa’ya gidip, zengin şahsı bu köylülerin öldürdüğünü söylerler. Onlar da kendilerinin öldürmediğini söyleyince, Cenab-ı Hak, bir inek kesip bir parçası ile ölüye vurulursa, ölü dirilip katilin kim olduğunu söyleyeceğini Hazret-i Musa’ya bildirir.

Kavmi, böyle bir şeyin olamayacağını zannederek, Hazret-i Musa’ya, (Sen bizimle alay mı ediyorsun?) derler. O da, bir Peygamberin alay etmeyeceğini söyler ve (Cahillikten Allah’a sığınırım) buyurur.

Hazret-i Musa’ya kesilecek ineğin vasfını sorarlar. O da bildirir. Değeri üç altın etmesine rağmen, istenilen vasıflar bu inekte bulunduğu için, derisi dolu altın verilerek ineği satın alıp keserler.

Kesilen ineğin bir parçasını ölüye vurunca, ölü dirilip, (Beni öldüren yeğenimdir) der ve tekrar ölür. Köylüler katili yakalayıp öldürürler. Böylece iki köy arasındaki çekişme de sona erer. Bu husus, Bekara suresinin 67-73. âyet-i kerimlerinde bildirilmektedir.

Son âyet-i kerimenin devamında mealen (İşte Allah ölüleri böyle diriltir, düşünüp de gerçeği anlamınız için size [kudretini, peygamberine verdiği mucizeleri] gösterir) buyurulmaktadır.

Firavunlar devrindeki Mısır’da, sığır mukaddes bir hayvandı. ŞimdiHindistan’da olduğu gibi ineğe tapılırdı. Allah’tan başka şeylere tapınılmayacağını göstermek ve böyle bâtıl inançları yıkmak gayesiyle bildirilen mucize gösterilmiştir. 

Bekara 
suresinde Hakla bâtıl anlatılmaktadır. Öküzle sürülen saban, toprağı yarıp ikiye ayırdığı gibi, Hakkı, bâtıldan ayırması bakımından da bu sureye Bekara ismi verildiği bildirilmiştir. 

Sual: Bizim camiye birisi gizlice gelip, Mushaflardaki Tevbe suresinin son iki âyetini karalıyor. Oraya da bu Kur’andan değil diyor. Bunu kimler yapabilir ki?
CEVAP
Resulüm yani peygamberim diyen Reshat Khalife isimli Mısırlı birisi, 19 sayısının katlarına uymuyor diye, o iki âyeti inkâr ediyor. Bu inkârıyla, ya, (Kur’anı biz indirdik, onu değişmekten biz koruyacağız) mealindeki âyet-i kerimeyi de kabul etmemiş oluyor veya kabul ediyorsa, Allahü teâlânın Kur’an-ı kerimi koruyacağına güvenmemiş oluyor. Bu sapık adama inanan ahmağın birisi onu karalamış olabilir.

Sual: 
Çok yıpranmış, yırtılmış Mushafı yakmak caiz midir?
CEVAP
Eskimiş, istifade edilmez hâle gelmiş Mushafı, çürüyüp, toprak oluncaya kadar açılmayacağı emin olan yerdeki toprağa gömmek gerekir. Böyle bir yer bulunamazsa, yakıp külünü gömmek veya külünü denize, ırmağa atmak caizdir.

Mushaf arasına çiçek koymak
Sual: 
Mushaf arasına, çiçek, gazete parçası koymak caiz midir?
CEVAP
Mushaf arasına çiçek koymak caizdir, hürmetsizlik sayılmaz. Gazete parçası koymak hürmetsizlik olur. Latin harfleri, İslam harfleriyle karışmış olur.

Sual: Kur’an yazılı CD’leri, Kur’an öğrenmek için hazırlanan CD’leri veya Mushafları, kâr kazanmak için satmak caiz mi?
CEVAP
Bunları satmak, Kur'an-ı kerim öğretilmesine, okunmasına sebep olmak niyeti ile olursa, caiz ve sevab olur, fakat böyle niyetin alameti, bunları, maliyetine yakın, çok az bir kârla satmaktır. Başka geliri de varsa, Mushafı kârsız satmalıdır. Kâğıt, işçilik ücreti ve masraflarını almak caizdir. (S. Ebediyye)

Sual: Bilimde dinozorlardan ve buzul çağıyla birlikte soylarının tükenmesinden bahsediliyor. Kur'anda böyle bir şeyden bahsediliyor mu? 
CEVAP
Kur’an-ı kerim, tarihten, biyolojiden, teknolojiden, tıptan kısmen bahsetse de, o, tarih, coğrafya, tıp veya biyoloji kitabı değildir. Bunlardan detaylı şekilde bahsetmez. Herkesin Âdem aleyhisselamdan geldiğini bildirir, o kadar.

Kıraat ve tilavet
Sual:
 Kıraat ve tilavet ne demektir?
CEVAP
İkisi de, Kur’an-ı kerim okumak demektir. Genelde kıraat, namaz içinde okumak; tilavet ise namaz dışında okumak anlamında kullanılır.

Sual:
 Kur'an-ı kerim, Mushaf haline nasıl geldi?
CEVAP
Kur'an-ı kerim, 23 yılda, parça parça nazil oldu. İnen ayetler, çeşitli şeylere yazıldığı gibi, müminler tarafından da hemen ezberleniyordu. Ancak Yemame savaşında, Kur'an-ı kerimin hepsini ezberleyen 70 hâfız şehit olunca, (Kur'an-ı kerimi ezberden bilenler azalıyor) diye telaşlanan Hazret-i Ömer, halife Hazret-i Ebu Bekir'e, Kur'an-ı kerimin toplanıp yazılmasını tavsiye ve rica etti. Hazret-i Ebu Bekir de, Muhammed aleyhisselamın kâtibi olan Zeyd bin Sabit'e Kur'an-ı kerim surelerinin ayrı ayrı kâğıtlara yazılmasını emretti. Sonra bir heyet, Kureyş lehçesiyle bir Mushaf yazdı. Hazret-i Osman zamanında bu Mushaf'tan, 6 adet daha yazılarak vilayetlere gönderildi. Bu suretle, Resulullahın vefat edeceği yıl, Cebrail aleyhisselamla beraber iki defa okumuş oldukları Kur'an-ı kerim yazıldı. Buna uymayan nüshaları imha edildi. Bugün bütün İslâm ülkelerinde mevcut olan Mushafların tertibi ve şekli Mushaf-ı Osmani'ye tam uygundur. O zamandan beri bir tek harfi değişmemiştir.(Mir'at-ı kâinat)

Sadakallahül-azîm demek
Sual: 
(Kur’an-ı kerim okuduktan sonra, sadakallahül-azîm demek bid’attir. Çünkü manası, en doğrusunu Allah bilir demektir) deniyor. Bu yanlış değil mi?
CEVAP
Sadakallah
, Allah doğru söyledi demektir.
Sadaka Resulullah, Resulullah doğru söyledi demektir.
Sadakallahül-azîm, (Azîm olan, büyük olan Allah doğru söyledi) demektir.

Kur’an-ı kerim Allahü teâlânın sözü olduğuna göre, Allah doğru söyledi demek, bid’at olmaz. Asırlardır âlimlerimiz böyle söylemişlerdir.

Sûrelerin yerleri
Sual: Kur'an-ı kerimdeki sûrelerin ve âyetlerin yerlerini kim tespit etmiştir? Niye iniş sırasına göre konmamıştır?
CEVAP
Sûrelerin sırasını Peygamber efendimiz bildirmiştir. Halife hazret-i Osman da, bildirildiği şekilde, yazdırdığı altı Mushaf’ta bu sûreleri yerlerine koydurmuştur. (Rehber Ansiklopedisi)

Resulullah’ın dine ait her sözü vahye dayanır. Bir âyet-i kerime meali şöyledir:
(Resulüm, kendi arzusuyla konuşmaz. Onun [dini hükümlere ait her] sözü vahiydir.) [Necm 3, 4]

Bir hadis-i şerif meali de şöyledir:
(Yemin ederim ki, ben size ancak Allahü teâlânın emrettiğini emrediyor, nehyettiğini nehyediyorum.) [Taberanî]

Farklı kaviller varsa da, âyetler gibi sûrelerin yerleri de vahye dayanmaktadır.



Kur’ân-ı kerîm, nazm-ı ilâhîdir...
 

Cenab-ı Hak tarafından gönderilen ilahî kitaplarda bildirilen emir ve yasakların tatbikinde Peygamberlerin izahlarının şart olduğunu, bunda zaruret bulunduğunu açıkladıktan sonra, şimdi de Peygamberimiz Muhammed aleyhisselama gönderilen kitabımız Kur’an-ı kerim üzerinde durmak istiyorum. Kur’an-ı kerim nedir, anlamak mümkün mü, kimler anlayabilir? Bu konuların üzerinde duralım: 
Kur’ân-ı kerîm, nazm-ı ilâhîdir. Nazm, lügatte, incileri ipliğe dizmeğe denir. Kelimeleri de, inci gibi, yanyana dizmeğe nazm denilmişdir. Kur’ân-ı kerîmin kelimeleri arabîdir. Fakat, bu kelimeleri yanyana dizen, Allahü teâlâdır. Bu kelimeler, insan dizisi değildir.
Cebrâîl aleyhisselâm her sene bir kere gelip, o âna kadar inmiş olan Kur’ân-ı kerîmi, Levh-il-mahfûzdaki sırasına göre okur, Peygamber efendimiz dinler ve tekrar ederdi. Âhırete teşrîf edeceği sene, iki kere gelip, tamamını okudular. Muhammed aleyhisselâm ve Eshâb-ı kirâmdan çoğu, Kur’ân-ı kerîmi tamâmen ezberlemişti. Bazıları da, bazı kısmları ezberlemiş, birçok kısmlarını yazmışlardı. Muhammed aleyhisselâm, âhırete teşrîf ettiği sene, Hz. Ebû Bekir ezber bilenleri toplayıp ve yazılı olanları getirtip bir heyete, bütün Kur’ân-ı kerîmi, kâğıt üzerine yazdırdı. Böylece, “Mushaf” denilen bir kitâb meydana geldi.
Kur’ân-ı kerîm, hiçbir dile, hattâ Arapçaya da tercüme edilemez. Herhangi bir şiirin, kendi diline bile, tam tercümesine imkân yoktur. Ancak meâli ve îzâhı olur. Kur’ân-ı kerîmin ma’nâsını tercümesinden anlamak mümkün değildir. Bir âyetin ma’nâsını anlamak demek, Allahü teâlânın, bu âyette, ne demek istediğini anlamak demektir. 
Bu âyetin herhangi bir tercümesini okuyan kimse, murâd-ı ilâhîyi öğrenemez. Tercüme edenin, bilgi derecesine göre yapdığı meâlini öğrenir. Bir câhilin, bir dinsizin yaptığı tercümeyi okuyan da, Allahü teâlânın dediğini değil, tercüme edenin, anladım sanarak, kendi kafasından anlatmak istediğini öğrenir. 
Kur’ân-ı kerîmin hakîkî manâsını anlamak, öğrenmek istiyen bir kimse, din âlimlerinin kelâm ve fıkh ve ahlâk kitaplarını okumalıdır. Bu kitapların hepsi, Kur’ân-ı kerîmden ve hadîs-i şerîflerden alınmış ve yazılmıştır. Kur’ân tercümesi diye yazılan kitaplar, doğru mana veremez. Okuyanları, bunları yazanların fikirlerine, düşüncelerine ve maksatlarına esîr eder ve dinden ayrılmalarına sebep olur.

 

 

 

 

 

 

Yanlış anlamak şüphe hasıl eder
 

Kur’ân-ı kerîmin manâsını yalnız Muhammed aleyhisselâm anlamış ve hadîs-i şerîfleri ile bildirmişdir. Kur’ân-ı kerîmi tefsîr eden Odur. Doğru tefsîr kitâbı da, Onun hadîs-i şerîfleridir. Din âlimlerimiz, uyumıyarak, dinlenmiyerek, istirâhatlarını fedâ ederek, bu hadîs-i şerîfleri toplayıp, tefsîr kitâblarını yazmışlardır. Bu tefsîr kitâblarını da anlıyabilmek için, otuz sene durmadan çalışıp, yirmi ana ilmi, iyi öğrenmek lâzımdır. Bu yirmi ana ilmin kolları, seksen ilimdir. Ana ilimlerden biri, “Tefsîr” ilmidir. 
Bu ilimlerin ayrı ayrı âlimleri ve çok kitapları vardır. Bugün kullanılan bazı arabî kelimeler, fıkıh ilminde başka manâya, tefsîr ilminde ise dahâ başka manâya gelmekdedir. Hattâ aynı bir kelime, Kur’ân-ı kerîmdeki yerine, aldığı edâtlara göre, başka manâlar bildirmekdedir. 
Bu geniş ilimleri bilmiyenlerin, bugünkü Arapçaya göre, yaptıkları Kur’ân tercümeleri, Kur’ân-ı kerîmin manâsından bambaşka birşey oluyor. Kur’ân-ı kerîmin manâsından, rumûzundan, işâretlerinden, herkes îmânının kuvveti kadar, birşey anlıyabilir. 
Tefsîr, anlatmakla, yazmakla olmaz. Tefsîr, din büyüklerinin kalblerine doğan bir nûrdur. Tefsîr kitâbları, bu nûrun anahtarıdır. Çekmeceyi anahtarla açınca, mücevherler meydana çıktığı gibi, o tefsîrleri okumakla, kalbe bu nûr doğar. 
Seksen ilmi iyi bilenler, tefsîrleri anlayıp, bizim gibi din câhillerine bildirmek için, çeşidli derecedeki insanlara göre, binlerle kitâb yazmışlardır. Yeni yazılan Türkçe tefsîrlerin, en kıymetlisi sanılanlarında bile, şahsî düşünceler bulunmakta, okuyanlara zararı, fâidesinden çok olmaktadır. Hele islâm düşmanlarının, bid’at sâhiblerinin, Kur’ân-ı kerîmin manâsını bozmak için yaptıkları tefsîr ve tercüme kitapları, birer zehirdir. Bunları okuyan genç zihinlerde, bir takım şüpheler, itirâzlar hasıl oluyor. 
Zâten din bilgisi az olanların, islâmiyyeti öğrenmek için, tefsîr ve hadîs-i şerîf okuması uygun değildir. Çünkü, Kur’ân-ı kerîmi ve hadîs-i şerîfi yanlış anlamak veya şüphe etmek insanın îmânını giderir. 
Yalnız Arapça bilmekle, tefsîr ve hadîs anlaşılmaz. Arapça bilenleri, din âlimi sanan, aldanır. Beyrut ve başka yerlerde ana dili Arapça olan, Arap edebiyâtını iyi bilen, çok papaz var. Fakat, hiçbirinin islâmiyetden haberi yok.
 

 

 

Kur’anı herkes anlayabilir mi?
 

Sual: Bir genç, “Kur’anı anlamak için âlim olmaya gerek yok herkes anlar, çoban da anlar. Atalarınızın yani mezhep imamlarının, âlimlerin yolundan gitmeyi bırakın da, Kur’an okuyun. O gayet açıktır” diyor. Kur’anı herkes anlar mı? Buna nasıl cevap vermeli?
CEVAP: Kur’an-ı kerimi ancak Peygamber efendimiz anlamıştır. Ehli olan âlimler ise ancak ilimleri nispetinde anlar. Herkes anlayabilseydi, Allahü teâlâ peygamber göndermezdi. Binlerce, milyonlarca hadis-i şerife lüzum kalmazdı. Herkes Kur’anı anlasaydı, kapalı olanları açıklayabilselerdi ve Kur’an-ı kerimden hüküm çıkarabilselerdi, Allahü teâlâ (Resulüm sadece sana vahiy olunanı tebliğ et yeter, açıklamana gerek yok) derdi. Ama öyle demiyor, şöyle buyuruyor:
(Bu Kitabı, insanların ihtilafa düştükleri şeyi açıklayasın diye sana indirdik.) [Nahl 64] 
(İndirdiğimi insanlara beyan edesin.) 
[Nahl 44] Beyan etmek, âyetleri, başka kelimelerle ve başka suretle anlatmak demektir. 
(Anlaşamadığınız işin hükmünü Allah’a [Kur’ana] ve Resulüne [Sünnete] arz edin!) 
[Nisa 59]
Siz şimdi o gence aşağıdaki soruları sorun:
1- Kur’anı çoban anlayabiliyor da, niye âlim olanlar anlayamadı? Hani herkes anlıyordu? 
2- Niye mezhep imamları, muhaddisler ve müfessirler anlayamadı da sen anladın? Peşlerinden gitmeyin diyerek, niye onların anlamadığını söylüyorsun?
3- Mademki herkes anlar daha niye âlimlerin anladığına itiraz ediyor ki?
4- Kur’anı herkes anlasaydı, çeşitli gruplar çıkar mıydı? [Demek ki herkes Kur’anı farklı anlıyor.]
5- Peygamber efendimizin açıklamasından niye korkuluyor? Resulullaha olan düşmanlık neyin nesidir? Allahü teâlâ, (sadece Kur’ana uyun, sadece bana itaat edin) demiyor. Şöyle buyuruyor:
(Allah’a ve Onun Resulüne iman edin, ona uyun ki doğru yolu bulasınız.) [Araf 158] 
(Resule itaat eden, Allah’a itaat etmiş olur.) [Nisa 80]
(Peygamberin emrine uyun, nehyettiğinden sakının.) [Haşr 7]
6- (Kur’anı çoban bile anlar, âlim olmaya gerek yok) diyerek Kur’ana inanmadığını açıkça söylemiş olmuyor musun? Niye ilmi ayağa düşürüyorsun? Ehliyetli ile ehliyetsiz, âlim ile cahil, bilenle bilmeyen bir midir? Allahü teâlâ âlimleri övüyor, onlara sorun buyuruyor. Birkaç âyet meali şöyledir:
? “Âlimlere sorun!”
(Allah’tan en çok korkan âlimlerdir.) [Fatır 28]
(Verdiğimiz bu misalleri ancak âlim olanlar anlar.) [Ankebut 43]
(Bilmiyorsanız âlimlere sorun.) [Nahl 43]
(Eğer onun hükmünü Resule veya ülül-emre [âlimlere] sorsalardı, öğrenirlerdi.) [Nisa 83] 
(Her ilim sahibinin üstünde bir âlim vardır.) [Yusuf 76]
7- Bu âyetlere rağmen, âlimlere, mezhep imamlarına düşmanlık neden? Kur’an-ı kerime el ve dil uzatmamalı, işi ehline bırakmalıdır. Hadis-i şeriflerde buyuruldu ki: 
(Kur’anı kendi görüşü ile açıklayan, doğru olsa bile, muhakkak hata etmiştir.) 
[Nesai]
(Kur’ana ehliyeti olmadan mana veren, Cehennemde azap görecektir.) [Tirmizi] 
(Kur’anı kendi görüşüne göre tefsir 
eden kâfir olur.) [Deylemi, M.Rabbani]

 

 

 

 

 

Kur’anı kerimdeki mecazlar
 

Her kelimenin belli bir manası vardır. Buna hakiki manası denir. Bir kelime, kendi hakiki manasında kullanılmayıp da, bir bağlantısı, ilişkisi bulunan başka bir manada kullanılınca, bu kelimeye Kinaye veya Mecaz denir. Kinaye, bir şeyi, açık anlamı başka olan kelimelerle anlatmaktır.
Kur’anı kerimde mecazi ifadeler çoktur. Müteşabih âyetler vardır. Bunlara görünen manayı vermek çok yanlış olur. Bilhassa Allahü teâlâ ile ilgili mecazlar, müteşabih olanlar daha önemlidir.
Allahü teâlâ hiçbir mahluka, yani hiçbir şeye benzemez. Çünkü, Kur’anı kerimde buyuruluyor ki:
(Leyse ke mislihi şeyün=Onun benzeri hiçbir şey yoktur.) [Şura 11] 
(Sübhanekellahümme=Allahım, Seni noksan sıfatlardan tenzih eder, kemâl sıfatlar ile tavsif ederim.) [Yunus 10]
Peki Allahü teâlâ hiçbir şeye benzemediği halde, sanki benzediğini bildiren âyetlere ne denecek o zaman? Onlara müteşabih âyetler denir. Bunlardan bazısının meali şöyledir:
(Kıyamet günü yeryüzü Allahın kabzasında olur, gökler de sağ eliyle dürülür.) [Zümer 67] 
(Yahudiler, Allah’ın eli bağlıdır, dediler. Hayır, Allah’ın iki eli de açıktır.) [Maide 64]
(Allah’ın eli onların ellerinin üzerindedir.) [Fetih 10] 
(Doğu da Batı da Allah’ındır. Nereye dönerseniz Allah’ın yüzü oradadır.) [Bekara115]
(Allah Arş’a istivâ edendir. Nerede olsanız, O sizinle beraberdir.) [Hadid 4]
(Allah yerin ve göklerin nurudur.) [Nur 35]
Bu âyetlerde bildirilen el, yüz ifadeleri, bir mahlukun eli veya yüzü gibi sanılabilir. Halbuki Allah hiçbir mahluka benzemez. İstiva kelimesi oturmak sanılırsa Allah mahluklara benzetilmiş olur ve yukarıdaki âyetlere aykırı olur. Nerede olursanız sizinle beraberdir ifadesi de mecazidir. Çünkü O mekandan münezzehtir. Son âyette Allah nur sanılır. Halbuki nur da yaratıktır. Kur’anda tevil gereken Kinaye, Mecaz ifade eden birçok âyet vardır. Birkaç örnek daha verelim:
Cima için lems=dokunmak kelimesi kullanılmıştır. (Kadınlara dokununca gusledin, su yoksa teyemmüm edin) [Maide 6], Kadınlar için libas=giysi kelimesi kullanılmıştır. (Kadınlar size, siz de onlara libassınız) [Bekara 187]
Zâlim köylüler için (zâlim köy) denmiştir. (Nisa 75), (Köy halkına sor) yerine, (köye sor) denmiştir. (Yusüf 82) Böyle ifadeler Türkçede de vardır. Mesela, (Şu sınıf tembel, şu sınıf çalışkandır) gibi. Sınıftan maksat öğrencilerdir.
Resulullaha, (Vahfid cenaheke lil mü’minin=Kanadını müminler için indir) buyuruluyor. (Hicr 88) [Resulullahın tek kanadı mı var? Elbette mecazdır. Yani şefkat et, tevazu göster demektir.]
(Körle gören [kâfir ile mümin] karanlıkla aydınlık [Bâtıl ile hak], gölge ile sıcak [cennetle cehennem] bir olmaz. Dirilerle ölüler de bir olmaz. Elbette Allah, dilediğine işittirir. Sen kabirdekilere [inatçı kâfirlere] işittiremezsin, sen sadece bir uyarıcısın.) [Fatır 19-22 Celaleyn, Beydavi] Bu âyette, kâfire kör, mümine gören, cennete gölge deniyor. Resulullah kabirdekilere ne söyleyecek de işittirecek? Hâşâ bu abes, boş söz olmaz mı? Kabirdekileri niye hidayete kavuşturmaya uğraşsın ki? Hemen âyetin devamında, (Sen sadece bir uyarıcısın) buyuruluyor. Demek ki kabirdekilerden maksat, yaşayan inatçı kâfirlerdir. (Beydavi) [Devamı var]

 

 

İşittirmek kabul ettirmek demektir.
 

Vehhabiler, ruhun ölmediğini söyledikleri halde, Resulullah da ölüdür, işitmez, ‘şefaat ya resulallah’ diyen kâfir olur diyorlar. Mecazı bilmiyorlar. Bu konudaki birkaç âyetl kerime meali şöyledir:
(Savaşta öldürülenleri siz değil, Allah öldürdü. Attığın zaman da, sen değil, Allah attı.) (Enfal 17) Birileri, ötekileri öldürüyor, Allah, ben öldürdüm diyor, Resulullah atıyor, sen atmadın ben attım buyuruyor. Aşağıda da kabirdekilere sen değil, ben işittiririm buyuruyor. 
(Kâfirler, sağır, dilsiz, kör oldukları için doğru yola gelmezler.) [Bekara 18], (Kâfirler sağır, dilsiz ve kör oldukları için, akıl edemezler, düşünemezler.) [Bakara 171] Yani hakkı işitmedikleri için sağır, doğruyu söylemedikleri için dilsiz, gerçeği görmedikleri için kör, denilerek hidâyete kavuşmadıkları bildirilmiştir. Buradaki işitmek, kabul etmek demektir. (Beydavi)
(Bu dünyada kör olan, ahirette de kördür.) [İsra 72] (Bu âyette de yaşayan ve ölen kâfirlere kör deniyor. Yoksa dünyadaki körler ahirette kör olmayacaktır. 
(Sağırlara işittiremezsin. Körleri ve sapıkları doğru yola eriştiremezsin.) [Zuhruf 40] Bu âyette işittiremezsin demek, sen hakkı kabul ettiremezsin demektir. Kabirlerdekilere işittiremezsin demek de, inatçı kâfirlere işittiremezsin, yani hakkı kabul ettiremezsin demektir. (Beydavi)
(Körle gören [kâfir ile mümin] karanlıkla aydınlık [Bâtıl ile hak], gölge ile sıcak [cennetle cehennem] bir olmaz. Dirilerle ölüler de bir olmaz. Elbette Allah, dilediğine işittirir. Sen kabirdekilere [inatçı kâfirlere] işittiremezsin, sen sadece bir uyarıcısın.) [Fatır 19-22 Celaleyn, Beydavi] Bu âyette, kâfire kör, mümine gören, cennete gölge deniyor. Resulullah kabirdekilere ne söyleyecek de işittirecek? Hâşâ bu abes, boş söz olmaz mı? Kabirdekileri niye hidâyete kavuşturmaya uğraşsın ki? Hemen âyetin devamında, (Sen sadece bir uyarıcısın), yani vazifen kâfirleri hidayete kavuşturmak değil, sadece tebliğdir buyuruluyor. Demek ki kabirdekilerden maksat, yaşayan inatçı kâfirlerdir. (Beydavi) 
(Kâfirlerin gözleri değil, göğüslerindeki kalbleri kördür.) [Hac 46] Cenabı Hak burada kâfirlerin gözleri değil, basiretlerinin kör olduğunu açıkça bildiriyor. Yani öteki âyetleri de açıklamış oluyor. Yukarıdaki âyetlerde sadece onlar kör, sağır ve dilsiz diye geçiyordu. Bu âyette ise kör demek, maddi gözün olmadığı, kalblerinin kör olduğu yani kâfir oldukları bildiriliyor. O halde kör denilince baş gözü anlaşılmadığı gibi, ölü veya kabirdekiler denilince de, mezardaki ölü anlaşılmamalıdır.
(Sen, ölülere işittiremezsin; arkalarını dönüp giden sağırlara da daveti duyuramazsın. Körleri sapıklıklarından vazgeçirip doğru yola getiremezsin; ancak âyetlerimize inananlara duyurabilirsin.) [Neml 80, 81 Rum 52 53] Burada diri olup, gözü kulağı ve beyni olan kâfirler ölüye benzetiliyor, (Ölüleri [kâfirleri] imana kavuşturamazsın) deniyor. (Ölülere, sağırlara işittiremezsin) ifadesinden sonra, (Sen ancak âyetlerimize iman edeceklere işittirebilirsin) buyuruluyor. Kâfirlerin işitmeyeceği, yani hakkı kabul etmeyeceği, ancak iman edeceklerin işitecekleri, yani kabul edecekleri açıkça bildirilmektedir. Eğer gerçekten kabirdekilerden maksat ölü olsa idi, ölü de işitmeseydi iman edenlere işittirebilirsin ifadesi yersiz ve yanlış olurdu ve kâfir ölü işitmez, mümin ölü işitir anlamı çıkardı. Halbuki Buhari’deki hadisi şerifte kâfir ölü de işitir buyuruluyor.

 

 


 

Peygamberimizin mu’cizeleri. Kur’ân-ı kerîmin üstünlüğü

 

 

 

17 — Allahü teâlâ, bir insanda bulunabilecek, görünür görünmez bütün iyilikleri, bütün üstünlükleri, bütün güzellikleri, sevgilisinde toplamışdır. Meselâ, insanların en güzel yüzlüsü ve gâyet nûrânî benizlisi idi. Mubârek yüzü, kırmızı ile karışık beyâz olup, ay gibi nûrlanırdı. Sözleri gâyet tatlı olup, gönülleri alır, rûhları cezb ederdi. Aklı o kadar çokdu ki, Arabistân yarım adasında, sert, inâdcı insanlar arasında gelip, çok güzel idâre ederek ve cefâlarına sabr ederek, onları yumuşaklığa ve itâ’ate getirdi. Çoğu dinlerini bırakıp müslimân oldu ve dîn-i islâm yolunda babalarına ve oğullarına karşı harb etdi. Onun uğrunda mallarını, yurtlarını fedâ edip, kanlarını akıtdı. Hâlbuki, böyle şeylere alışık değildiler. Güzel huyu, yumuşaklığı, afvı, sabrı, ihsânı, ikrâmı, o kadar çokdu ki, herkesi hayrân bırakırdı. Görenler ve işitenler seve seve müslimân olurdu. Hiçbir hareketinde, hiçbir işinde, hiçbir sözünde, hiçbir zemân, hiçbir çirkinlik, hiçbir kusûr görülmemişdir. Kendisi için kimseye gücenmediği hâlde, din düşmanlarına, dîne dil ve el uzatanlara karşı sert ve şiddetli idi. Herkese karşı yumuşak olmasaydı, Peygamberlik heybetinden, büyüklük hâllerinden, kimse yanında oturmağa ve sözünü dinlemeğe tâkat getiremezdi.

Kimseden birşey okumamış, öğrenmemiş, hiç yazı yazmamış iken ve seyâhat etmeyen ve geçmişlerden ve etrafdakilerden haberi olmayan insanlar arasında hâsıl olmuş iken, Tevrâtda ve İncîlde ve bütün başka kitâblarda yazılı şeyleri bildirdi. Geçmişlerin hâllerinden haber verdi. Her dinden, her meslekden ileri gelenlerin hepsini huccet ve burhânlar söyliyerek susdurdu. En büyük mu’cize olarak Kur’ân-ı kerîmi ortaya koydu ki, altıbinikiyüzotuzaltı âyetinden biri gibi söyliyemezsiniz diye meydân okuduğu hâlde, kimse, bindörtyüz bu kadar seneden beri, dünyânın her tarafında bütün islâm düşmanları elele vererek, mallar, servetler dökerek uğraşdıkları hâlde, söyliyemedi. Şimdi de, milyonlar dökerek ve yehûdî, papas, mason güçlerini kullanarak, çalışdıkları hâlde söyliyemiyorlar. Hele o zemân, arablarda, şi’r, edebiyyât, fesâhat ve belâgat, herşeyden ileri gidip en güvendikleri başarıları olduğu hâlde, Kur’ân-ı kerîm karşısında, birşey söyliyemediler. Kur’ân-ı kerîme böyle galebe çalamayınca, çokları insâfa gelip müslimân oldu. Îmân etmeyenleri de, islâmiyyetin yayılmasını önlemek için, döğüşmeğe mecbûr oldu.

Kur’ân-ı kerîmde kimsenin yapamıyacağı, söyliyemiyeceği şeyler sayılamıyacak kadar çokdur. Burada altısını bildirelim:

Birincisi: Îcâz ve belâgatdır. Ya’nî az söz ile ve pürüzsüz ve kusûrsuz olarak, çok şey anlatmakdır.

İkincisi: Harfleri ve kelimeleri, arab harflerine ve kelimelerine benzediği hâlde, âyetler, ya’nî sözler ve cümleler, onların sözlerine ve şi’rlerine ve hutbelerine hiç benzemiyor. Kur’ân-ı kerîm, insan sözü değildir. Allah kelâmıdır. Kur’ân-ı kerîmin yanında onların sözleri, cam parçalarının elmasa benzemesi gibidir. Dil mütehassısları bunu pek iyi görüyor ve teslîm ediyor.

Üçüncüsü: Bir insan, Kur’ân-ı kerîmi ne kadar çok okursa okusun bıkmıyor, usanmıyor. Arzûsu, hevesi, sevgisi ve zevkı artıyor. Hâlbuki, Kur’ân-ı kerîmin tercemelerinin ve başka şekllerde yazmalarının ve diğer bütün kitâbların okunmasında, böyle arzû ve lezzet artması olmuyor. Usanç hâsıl oluyor. Yorulmak başkadır, usanmak başkadır.

Dördüncüsü: Geçmiş insanların hâllerinden bilinen ve bilinmeyen birçok şey Kur’ân-ı kerîmde bildirilmekdedir.

Beşincisi: İlerde olacak şeyleri bildirmekdedir ki, bunlardan çoğu zemânla meydâna çıkmış ve çıkmakdadır.

Altıncısı: Kimsenin hiçbir zemânda, hiçbir sûretle bilemiyeceği ilmlerdir ki, Allahü teâlâ, ulûm-i evvelîni ve âhırîni Kur’ân-ı kerîmde bildirmişdir.

Kur’ân-ı kerîmin mu’cize olduğu (Hakîkat Kitâbevi)nin türkçe ve ingilizce neşr etdiği (Herkese lâzım olan îmân) kitâbında çok güzel îzâh edilmekdedir.

Demek oluyor ki, büyük bir şehrde, herkesin arasında doğup, yetişmiş, kırk sene birlikde yaşayıp, bir kitâb okumamış, seyâhat etmemiş, şi’r söylememiş ve nutk vermemiş iken, birdenbire, kimsenin söyliyemiyeceği ve altısını bildirdiğimiz incelikleri ile, her sözün ve her kitâbın üstünde bir kitâb getiren ve güzel huyları ve üstün hâlleri ile, bütün insanların ve Peygamberlerin “salevâtullahi teâlâ aleyhim ecma’în”, her bakımdan en iyisi olan bir kimsenin, Allahü teâlânın sevgili Peygamberi olduğu, akl ve vicdân sâhibleri için, pek açık bir hakîkatdir.

      

07 Haziran 2006 Çarşamba
Kur’anda her şey açık değildir
 

Sual: Hadisler olmadan Kur’anla amel edebilir miyiz? CEVAP: Hadis-i şerifler olmadan Kur’an-ı kerimle amel etmek mümkün olmadığı gibi, mezhepler olmadan da hadis-i şeriflerle amel etmemiz mümkün olmaz.
İmam-ı Şarani hazretleri buyuruyor ki:
İmam-ı Beyheki Delail kitabında şöyle rivayet eder: 
Eshab-ı kiramdan İmran bin Husayn (Radıyallahü anh), şefaatle ilgili bazı hadisler nakleder. Oradakilerden biri der ki:
- Siz hadisler bildiriyorsunuz, fakat biz bunlarla ilgili Kur’anda bir şey bulamıyoruz.
İmran bin Husayn hazretleri buyurur ki:
- Sen Kur’anı okudun mu?
- Evet.
- Kur’anda sabah namazının farzının iki, akşamınkinin üç, öğle, ikindi ve yatsının farzının ise dört rekat olduğuna rastladın mı?
- Hayır.
- Peki bunları kimden öğrendiniz? Bizden [Eshab-ı kiramdan] öğrenmediniz mi? Biz de Resulullahtan öğrenmedik mi? Peki Kur’anda kırk koyunda bir koyun, şu kadar devede şu kadar, şu kadar paraya şu kadar dirhem zekat düştüğüne rastladın mı?
- Hayır.
- Öyleyse bunları kimden öğrendiniz? Bizden öğrenmediniz mi? Biz de Resulullahtan öğrenmedik mi? Hac suresinde (Eski evi [Kâbe’yi] tavaf etsinler) âyetini okumadınız mı? Peki orada Kâbe’yi yedi defa tavaf edin diye bir ifadeye rastladınız mı? 
- Hayır.
- Allahü teâlânın Kur’anda şöyle buyurduğunu duymadınız mı?
(Peygamber size neyi verdiyse onu alın, size neyi yasakladıysa ondan sakının.) 
[Haşr 7]
Hz. İmran daha sonra buyurur ki:
Sizin bilmediğiniz bizim Resulullahtan öğrendiğimiz daha çok şey vardır. (Mizan)
Bir âyet-i kerime meali:
(Size, âyetlerimizi okuyacak, sizi her kötülükten arıtacak, size kitabı ve hikmeti öğretecek ve bilmediklerinizi bildirecek aranızdan, bir resul gönderdik.) [Bekara 151] 
İmam-ı Şafii hazretleri, (Bu âyetteki hikmetten maksat, Resulullahın sünnetidir. Önce Kur’an zikredilmiş, peşinden hikmet bildirilmiştir) buyuruyor. 
Kur’an-ı kerim açıklamasız öğrenilseydi, Peygamber efendimize, (tebliğ et yeter) denilirdi, ayrıca (açıkla) denmezdi. Halbuki, açıklanması da emredilmiştir. İki ayet meali şöyledir:
(Kur’anı insanlara açıklayasın diye sana indirdik.) [Nahl 44]
(Biz bu Kitabı, hakkında ihtilafa düştükleri şeyi insanlara açıklayasın ve iman eden bir kavme de hidayet ve rahmet olsun diye sana indirdik.) [Nahl 64]
Bu âyetler, açıklamayı gerektiren âyetlerin bulunduğunu gösterdiği gibi, bunu açıklamaya Resulullahın yetkisi olduğunu da göstermektedir. Kur’an-ı kerimde her bilgi vardır. Ancak açık değildir. Resulullah bunları vahiy ile öğrenmiş ve ümmetine bildirmiştir. İki hadis-i şerif meali de şöyledir:
(Bana Kur’anın misli kadar daha hüküm verildi.) [İ. Ahmed]
(Cebrail aleyhisselam, Kur’an ile beraber açıklaması olan sünneti de getirdi.) [Darimi]

 

 


26 Eylül 2006 Salı
Anlamadan Kur’an okumak
 

Sual: İslamcı yazarlardan birisi, (Mukabele okumak ve dinlemek uygun değildir. Kur’anı okuyanın ve dinleyenin anlaması şarttır. Papağan gibi okumak fayda yerine zarar verir) diyor. Kur’anı herkesin anlaması mümkün olmadığına göre, her milletten Müslüman olanlar var. Arapça bilmeyenlerin Kur’an okuması günah mıdır?
CEVAP: Kur’an-ı kerimi, lisanı Arapça olanlar bile anlayamaz. Hatta evliyanın ve ulemanın en büyükleri olan Eshab-ı kiram bile, âyetlerin manalarını Resulullaha sual ederlerdi. Bir hadis-i şerif meali:
(Kur’an-ı kerim Allahü teâlânın metin [sağlam] ipidir. Manalarının hepsi anlaşılmaz. Çok okumak ve dinlemekle eskimez.) [İbni Mace]
Kur’an-ı kerimin, çok veciz olup, bitmez tükenmez manalarının bulunduğu, bütün manaları bildirilse bile, yazmak için kağıt ve mürekkep bulunamayacağı bizzat Kur’an-ı kerimde bildirilmektedir. Mealen buyuruluyor ki:
(De ki, Rabbimin [İlmini, hikmetini bildiren, hayrete düşüren] sözleri için, denizler mürekkep olsa, bir o kadar daha deniz ilave edilse, denizler tükenir, Rabbimin sözleri tükenmez.) [Kehf 109 - Beydavi]
Demek ki, her Arapça bilen, Kur’an-ı kerimi anlayamaz. İmam-ı Gazali hazretleri buyuruyor ki:
(İmam-ı Ahmed bin Hanbel, Cenab-ı Hakkın, (Anlayarak da anlamayarak da Kur’an-ı kerim okuyan, benim rızama kavuşur) buyurduğunu bildirmektedir.) [İhya]
İslam âlimlerinin en büyüklerinden, Hanbeli mezhebinin reisi imam-ı Ahmed hazretleri böyle buyururken, hâlâ herkesin Kur’an-ı kerimi anlayarak okuması gerektiğini söylemek ne büyük gaflettir. 
? Günahı gizlemeli
Sual: Bazı kimseler, “Allah’ın bildiği kuldan saklanmaz” diyerek, oruç tutan Müslümanlara saygısızlık yapıyorlar, açıktan oruç yiyorlar. Açıktan oruç yemek günah değil mi?
CEVAP: Evet günahtır. Günahı, açık da, gizli de işlemek caiz olmaz. Fakat nefsine, şeytana uyarak günah işleyen, günahını gizlemeli! Günahı gizlemek faydalıdır: Cenab-ı Hak, (Günahı gizleyin) buyuruyor. Peygamber efendimiz de, (İnsan günahını dünyada gizlerse, Allahü teâlâ da, Kıyamette, bu günahı kullarından saklar) buyurdu. (Müslim) 
Allahü teâlâ açıktan, çekinmeden günah işleyenlere daha çok buğz eder. Fakat üzülerek günahını gizleyenleri, gizlediği için affedebilir. Hadis-i şerifte, (Bir günaha düşen, günahını gizlesin! Allahü teâlânın örtüsünü onun üzerinde bulundursun!) buyuruldu. (Müslim)
Günah işlerken halktan olsun utanmalı! Başkasını kendi hakkında konuşturmamak, gıybetini ettirmemek için günahı gizlemeli! Çünkü (Haya imandandır) buyuruluyor. (Buhari)
Kötü örnek olmamak, başkalarının da günah işlemesine cesaret vermemek için de günahı gizlemeli! Ancak, gizli de olsa günah işlemekten sakınmalıdır!

 

 

 

 

13 Nisan 2007 Cuma
Müteşabih naslar
 

Sual: Yed, vech, istiva, nüzul gibi kelimeler için keyfiyetini, yani nasıl olduğunu bilmeyiz ama, Allah’ın eli vardır, yüzü vardır, oturur, iner çıkar demekte bir sakınca var mıdır? İnsan görüp işitiyor, Allah da görüyor, insanın eli olduğu gibi Allahın da eli vardır, ama onunkinin keyfiyetini bilemeyiz demekte mahzur var mıdır?
CEVAP: Bu müşebbihe fırkasının inancıdır. Bu, Allahı mahlukata [yaratıklara] benzetmek olur. Yaratan yaratıklara asla benzemez. El yüz, bir organı anlatır. Bir hadis-i şerif meali:
(Allahü teâlâ, hatıra gelen her şeyden uzaktır.) [Diya-ül kulüb]
Bir âyet-i kerime meali de şöyledir:
(Leyse kemislihi şey’ün [Onun benzeri hiçbir şey yoktur, o hiçbir şeye benzemez.]) [Şura 11]
Eli var, ayağı var demek, kalbi var demek, gözü, kulağı var demek, onu bir şeye, yaratıklara benzetmek olur. Hatırımıza gelen her şeyden münezzehtir.
Tatarhaniyye fetva kitabında, Milel ve Nihal kitabında ve bütün Ehl-i sünnet kitaplarında Mücessime ve Müşebbihe fırkalarının, (Allah, Arş üzerinde oturur, iner, yürür, eli vardır) gibi şeyler söylediklerinden dolayı kâfir oldukları yazılıdır.
Allahü teâlânın görmesi göz ile değildir, işitmesi kulak ile değildir. Kur’an-ı kerimde geçen Yedullah kelimesindeki yed, hiçbir zaman organ olan el anlamında değildir. Vech, yüz anlamında değildir. İstiva da oturmak anlamında değildir. İstiva, sahip olmak, malik olmak, emri altında olmak demektir. Diğerleri de böyledir. Selef-i salihin denilen eski âlimler, (Allahın eli vardır ama bilmeyiz) dememişler, (Yedullahın ve diğer müteşabihlerin keyfiyetini Allah bilir) demişlerdir. Selefi denilen kimseler, selef-i salihin gibi söylemiyorlar, (Keyfiyetini bilmeyiz ama Allah’ın eli vardır) diyorlar. Selef-i salihin böyle söylemiyor. (Yedullahın keyfiyetini bilemeyiz) diyor. Aradaki farkı anlamalı, küfre düşürücü benzetmelerden uzak durmalıdır.

Sevgililer Günü
Sual: Sevgililer gününü kutlamak ve hediye alıp vermekte sakınca var mıdır?
CEVAP: Bu bir âdettir, sakıncası yoktur, yani evliler, karı koca, birbirlerine hediye verebilirler. Ancak şimdi “sevgili” denince gayri meşru olan sevgiyi, nikâhsız dost hayatı yaşamayı kastediyorlar. Bu ise asla caiz olmaz. Âdette olan şey caizdir ama, o âdet dine aykırı ise kutlanmaz.

Hediye çorap
Sual: Bir arkadaş, (Namazda giymek üzere bu çorabı sana hediye ettim) dedi. Ben o çorabı namazda giymesem, başka zamanlarda giysem haram olur mu?
CEVAP: Hayır haram olmaz. Hediyesi sahihtir, şartı batıldır. O çorabı namazda hiç giymeseniz de, hatta başkasına hediye etseniz de mahzuru olmaz. Yani o mal artık sizindir, istediğiniz gibi kullanabilirsiniz.

 

 

 

 

 

 

 
 
 
19 Mayıs 1999 Çarşamba
Kur’ân-ı kerîmi anlamak
 

Bazıları, Peygamber efendimizin sözlerini Kur’an-ı kerimden ayrı göstermeye çalışıyorlar. Hâlbuki Peygamber efendimiz, Allahü teâlânın vahyettiğini bildirmiştir. Kur’an-ı kerimde mealen buyuruluyor ki:
(O, [Resulullah] kendisine vahyedilenden başkasını söylemez.) [Necm 4]
(Ona[Muhammed aleyhisselama] tâbi olun ki, doğru yolu bulasınız!) [Araf 158]
(Resule itaat eden, Allaha itaat etmiş olur.) [Nisa 80]

Şu hâlde doğru olarak Allahın dinine uymak için, Resulüne uymak gerekir. Resulullahın sünneti, yani hadis-i şerifler olmasaydı, namazın kaç rekat olduğu, nasıl kılınacağı, zekât nisabı, orucun, haccın farzları, hukuk bilgileri bilinemezdi. Şu hâlde Kur’andan kendi anladığımıza değil, Peygamber efendimizin Kur’an-ı kerimden anlayıp, bize bildirdiklerine uymamız şarttır. Kur’an-ı kerimi Peygamber efendimizden sonra en iyi anlayanlar, eshab-ı kiram ve diğer âlimlerdir. O hâlde, Allahın dinine uymak için, âlimlerin sözbirliği hâlinde bildirdikleri hükümlere uymak gerekir. Kur’an-ı kerimi, herkes değil, ancak hakiki âlimler anlar: (Bu misalleri, âlim olanlardan başkası anlıyamaz.) [Ankebut 43]

Hikmet nedir?
Asırlardan beri âlimlerimizin bildirdikleri itikada, ibadete sarılmamız şarttır. Kur’an-ı kerim, Peygamber efendimize inmiştir. Muhatabı odur. Eshab-ı kiram, Peygamber efendimize, Kur’an-ı kerimin açıklamasını suâl ederlerdi. Açıklamayı gerektirmiyen ayetler hariç, her ayetin açıklamasını bilen yalnız odur. Resulullah efendimizin bildirdiğinden başka türlü açıklamak yanlış olmakla kalmaz, Allaha ve Resulüne iftira olur. Hiçbir kimse, Peygamber efendimizden daha iyi bildiğini söyliyemez. Çünkü Allahü teâlâ (Size kitabı, hikmeti getiren ve bilmediklerinizi öğreten bir peygamber gönderdik.) buyuruyor. Demek ki, Peygamber efendimiz, Kitabın [Kur’an-ı kerimin] dışında, bir de hikmet getirmiştir. Ayrıca, Kur’an-ı kerime rağmen, insanların bilmediği şeyleri de öğretmiştir. Allahü teâlâ hikmet ehlini de övmüştür: (Allah, hikmeti kime dilerse, ona verir. Kime de hikmet verilmişse, muhakkak ona çok hayr verilmiştir.) [Bekara 269]

Hikmet, fen manasına geldiği gibi, fıkıh ilmi anlamına da gelir. Peygamber efendimiz, İbni Abbas hazretleri için, (Ya Rabbi, bunu fakih kıl, hikmet sahibi eyle ve buna Kur’an-ı kerimin bilgilerini ihsan eyle) buyurdu. Peygamber efendimiz, fıkıh bilgilerini de eshab-ı kirama öğretmiştir. Peygamberimizin öğrettiklerine sünnet dendiği için, öğrettiği fıkıh ilmine sünnet de denir.

Kur’anı insanlara açıkla
İmam-ı Şafiî hazretleri, (Bu ayetteki hikmetten maksat, Resulullahın sünnetidir. Önce Kur’an zikredilmiş, peşinden hikmet bildirilmiştir) buyuruyor. Kur’an-ı kerim açıklamasız öğrenilseydi, Peygamber efendimize, (tebliğ et yeter) denilirdi, ayrıca (açıkla) denmezdi. Hâlbuki, açıklanması da emredilmiştir:
(Kur’anı insanlara açıklayasın diye sana indirdik.) [Nahl 44]
(Biz bu Kitabı, hakkında ihtilafa düştükleri şeyi insanlara açıklayasın ve iman eden bir kavme de hidayet ve rahmet olsun diye sana indirdik.) [Nahl 64]

Bu ayet-i kerimeler, açıklamayı gerektiren ayetlerin bulunduğunu gösterdiği gibi, bunu açıklamaya Resulullah efendimizin yetkisi olduğunu da göstermektedir. Kur’an-ı kerimde her bilgi vardır. Ancak açık değildir. Peygamber efendimiz bunları vahiy ile öğrenmiş ve ümmetine bildirmiştir. 

Hz. Cebrail, Peygamber efendimize gelip, beş vakit namazın her şeyini bizzat tatbiki olarak öğretmiştir. Peygamber efendimiz de, (Namazı benim kıldığım gibi kılın) buyurmuştur. Kur’an-ı kerimden namazın kılınış şeklini öğrenmemiz mümkün değildir.

 

 

 

17 Kasım 1999 Çarşamba
Anlamadan Kur’an okumak
 

Bazı kimseler, manasını bilmeden Kur’an-ı kerimi okumanın, hafız olmanın faydası olmadığını söylüyorlar. Kur’an-ı kerimi, ana dili Arapça olanlar bile inceliklerini anlayamaz. Hatta evliyanın ve ulemanın en büyükleri olan Eshab-ı kiram efendilerimiz bile, ayetlerin manalarını Resulullah efendimize sorarlardı. Kur’anı kerimi herkes kolayca anlayabilseydi, yetmiş iki sapık fırka meydana çıkmazdı. Bu sapık fırkaların liderleri de Arapçayı çok iyi biliyorlardı. Buna rağmen birbirlerinden çok farklı anlamışlardır. Mesela kimisi, kader diye bir şey yok, insan kaderini kendi çizer demiş, kimisi de, tam tersine, insan yaptığı işlerden sorumlu değildir, hepsini Allah yaratıyor demiştir. Resulullaha tâbi olan hakiki âlimler ise, ikisini de reddetmişlerdir. Kader Allahtan olmakla beraber, insan yaptığı işlerden sorumludur demişlerdir. Kur’an-ı kerimdeki manaların hepsini anlamanın mümkün olmayacağını bizzat peygamber efendimiz bildirmiştir. Bir hadis-i şerifte, (Kur’an, Allahın metin ipidir. Manalarının hepsi anlaşılmaz. Çok okumak ve dinlemekle eskimez.) buyuruldu. 
Kur’an-ı kerimin çok veciz olup bitmez tükenmez manalarının bulunduğu, bütün manaları bildirilse bile, yazmak için kâğıt ve mürekkep bulunamayacağı bizzat Kur’an-ı kerimde bildirilmektedir: (De ki, Rabbimin [İlmini, hikmetini bildiren, hayrete düşüren] sözleri için, denizler mürekkep olsa, bir o kadar daha deniz ilave edilse, denizler tükenir, Rabbimin sözleri tükenmez.) [Kehf 109]
Her Arapça bilenin, Kur’an-ı kerimi anlayacağını zannedenlerin hata ettiklerini yukarıdaki ayet-i kerime ve hadis-i şerif açıkça bildirmektedir. İmam-ı Gazalî hazretleri buyuruyor ki: (İmam-ı Ahmed bin Hanbel hazretleri bildiriyor ki: Rüyamda Allahü teâlâya, “Senin rızana nasıl kavuşulur?” diye suâl ettim. “Kur’an okumakla” buyurdu. Ben de “Anlayarak mı, yoksa anlamadan da okuyarak mı?” diye sordum. Allahü teâlâ “İster anlayarak olsun, ister anlamadan olsun, Kur’an okuyan, bana yaklaşır, rızama kavuşur. “ buyurmuştur.)
İslâm âlimlerinin en büyüklerinden, dört büyük imamdan biri olan İmam-ı Ahmed hazretleri böyle buyururken, hâlâ herkesin Kur’an-ı kerimi anlayarak okuması gerektiğini söylemek ne büyük gaflettir. Nasıl olup da, (Kur’anı anlayamıyorsan okuma, hafız olma, sureleri ezberleme!) denebiliyor? Halbuki Kur’an-ı kerimi ezberlemek, hafız olmak için manasını anlama şartı yoktur. Herkes kendi kafasına göre konuşursa ortaya bir din anarşisi çıkar. Nakli esas almayanların sözlerine ve yazılarına itibar edilmez.

Hafız olmak
Kur’an-ı kerimi hıfzetmenin, yani ezberlemenin sevabı çok büyüktür. Hadis-i şeriflerde buyuruldu ki:
(Kur’an-ı kerimi okuyun, ezberleyin! Allahü teâlâ, içinde Kur’an-ı kerim bulunan kalbe, azap etmez.) 
(Kur’an hafızları ehl-i cennetin ârifleridir.) 
(Hafızasında Kur’an-ı kerimden bir şey bulunmayan, harap bir ev gibidir.) 
Elbette Kur’an hafızlarının haramlardan kaçıp ibâdetleri yapması gerekir. Aksi takdirde büyük vebal altına girmiş olurlar. Bazı kimseler de, okumasını bilmeyenin evinde Kur’an bulurdurmasının uygun olmadığını söylüyorlar. Bunların sözleri de yanlıştır. Çünkü Kur’an-ı kerimi, okumasını bilmese de, bereketlenmek için evinde mushaf-ı şerif bulundurmak sevaptır. (Hindiyye)

 

 

 

27 Ocak 2000 Perşembe
Kur’an-ı kerimi anlamak!
 

Kur’an-ı kerimi tam olarak yalnız Muhammed aleyhisselam anlamıştır. Ondan başka hiç kimse tam anlıyamaz. Eshab-ı kiram, ana dilleri Arapça olduğu hâlde, bazı ayetleri anlayamayıp, Peygamber efendimize sorarlardı. Resulullah, Kur’an-ı kerimin tefsirini Eshabına bildirmiştir. Eshab-ı kiramın bildirdiğinden başka türlü söyleyenler, dalalete, hatta küfre düşer. Tefsir, yoruma değil, nakle dayanır. Muhammed Masum-i Faruki hazretleri buyuruyor ki: (Bir gün Peygamber efendimiz, Hz. Ebu Bekir’e ince marifetleri, onun seviyesine göre anlatıyordu. Yanlarına Hz. Ömer gelince, konuşma uslubunu onun da anlıyacağı şekilde değiştirdi. Hz. Osman gelince, yine konuşma şeklini değiştirdi. Hz. Ali de gelince konuşmasını, hepsinin anlıyacağı tarzda değiştirdi. Resulullahın her defasında konuşma uslubunu değiştirmesi, oradaki zatların istidatlarının farklı oluşlarından meydana gelmiştir.) [Mek. Masumiyye 59]
Kur’an-ı kerimi, Arapça bilen de tam anlıyamaz. Dil ayrı, ilim ayrıdır. Türkçe bilen, tıp, hukuk, fen bilgisini anlayabilir mi? Hadis-i şerifte, (Kur’an, Allahın metin ipidir. Manalarının hepsi anlaşılmaz.) buyurulmuştur. Kur’an-ı kerim çok veciz olup, bitmez tükenmez manalarının bulunduğu, bütün manaları bildirilse bile, yazmak için kâğıt ve mürekkep bulunamıyacağı bizzat Kur’an-ı kerimde şöyle bildirilmektedir: (De ki, Rabbimin [İlmini, hikmetini bildiren] sözleri için, denizler mürekkep olsa, bir o kadar daha deniz ilave edilse, denizler tükenir, Rabbimin sözleri tükenmez.) [Kehf 109] 
Anayasayı anlamak için hukukçulara gidiliyor. Hâlbuki bunları da insan yazmıştır. Bir kanundan bile herkes aynı şeyi anlamazken, Allahın kelamını nasıl anlıyabilir? Kur’an-ı kerimi anlıyabilmek için, tercümelerine değil, tefsirlere bakmak gerekir. Yusuf suresinin, (Anlayabilmeniz için, Kur’anı Arapça olarak indirdik) mealindeki 2. ayet-i kerimesi, tefsirlerde özetle şöyle açıklanıyor: (Kur’an-ı kerimi herhangi bir lisan ile değil, en geniş, en açık, en ahenktar olan Arapça olarak indirdik. Eğer iyi düşünürseniz, bu Kitabın ulviyetini, kendisinin bir şaheser, sözlerinin, bütün insanlığa hitap ettiğini görür, müslüman olmayı en büyük bir vazife, en yüksek bir saadet telakki edersiniz. Ey Araplar, Kur’an-ı kerim, sizin dilinizle indi. Edebiyatçıların, şairlerin sözlerine benzemediğini gördünüz. Bunun insan sözü olmadığını, İlâhî bir kelam olduğunu düşünürseniz, anlarsınız.)
Demek ki ayetteki anlamak, bunun ilahi kelam olduğunu anlamaktır. Yoksa ahkamını anlamak değildir. Eğer öyle olsaydı, (Ey Resulüm, Kur’an-ı kerimi insanlara açıkla) buyurulmazdı. (Nahl 44) 
Fussilet suresinin, (Eğer biz Kur’an-ı kerimi yabancı bir dilde okunan bir kitap kılsaydık. Diyeceklerdi ki, ayetleri tafsilatlı şekilde açıklanmalıydı. Muhatapları Arap olduğu hâlde, Arapça olmıyan bir kitap mı geldi) mealindeki 44. ayet-i kerimesinin açıklaması da şöyledir: 
Kur’an-ı kerim [İbranice, Yunanca değil] sizin lisanınızda, yani Arapçadır. Siz Arap olduğunuza göre, ifadelerinin vecizliğinden, şaheserliğinden bu Kur’an-ı kerimin İlâhî bir kelam olduğunu anlarsınız. Yoksa, (Arapça bildiğinize göre, Kur’anın hükümlerini de anlarsınız) denmiyor. Herkes Kur’andan aynı şeyi anlasaydı, 72 sapık mezhep meydana çıkmazdı. İmanı, farzları ve haramları öğrenmek farzdır. Bunlar, ancak fıkıh kitaplarından öğrenilir. Fıkhı, âlimler, ayet-i kerimelerden ve hadis-i şeriflerden çıkarmışlardır. (Hadika s. 324)
Namazların kaç rekat olduğunu, bayram ve cenaze namazlarının nasıl kılınacağını, zekât nisabını, orucun ve haccın farzlarını, hukuk bilgilerini, Resulullah açıklamasaydı Kur’an-ı kerimden anlamak mümkün değildi. İmran bin Hasin hazretleri, (Bize yalnız Kur’andan söyle!) diyene, (Ey ahmak, Kur’andan her şeyi anlamak mümkün mü? Mesela namazların kaç rekat olduğunu bulabilir miyiz?) buyurdu. Hz. Ömer’e de, (Farzlar seferde kaç rekat kılındığını Kur’anda bulamadık.) dediler. Cevaben, “Biz, Kur’anda bulamadığımızı, Resulullahtan gördüğümüz gibi yapıyoruz. O, seferde dört rekatlık farzları, iki rekat olarak kılardı.” buyurdu. (Mizan)

 

 

 
Anlamadan Kur’an okumak
 

Sual: (Mukabele okumak ve dinlemek uygun değildir. Kur’anı okuyanın ve dinleyenin anlaması şarttır. Papağan gibi okumak, fayda yerine zarar verir) diyenler oluyor. Her milletten Müslüman olanlar var. Kur’anı herkesin anlaması mümkün olmadığına göre, Arapça bilmeyenlerin Kur’an okuması günah mıdır?
CEVAP: Kur’an-ı kerimi, lisanı Arapça olanlar bile anlayamaz; hatta evliyanın ve ulemanın en büyükleri olan Eshab-ı kiram bile, âyetlerin manalarını Resulullaha sual ederdi. Bir hadis-i şerif meali:
(Kur’an-ı kerim Allahü teâlânın metin [sağlam] ipidir. Manalarının hepsi anlaşılmaz. Çok okumak ve dinlemekle eskimez.) [İbni Mace]
Kur’an-ı kerimin, çok veciz olup, bitmez tükenmez manalarının bulunduğu, bütün manaları bildirilse bile, yazmak için kâğıt ve mürekkep bulunamayacağı bizzat Kur’an-ı kerimde bildirilmektedir: 
(De ki, Rabbimin [ilmini, hikmetini bildiren, hayrete düşüren] sözleri için, denizler mürekkep olsa, bir o kadar daha deniz ilave edilse, denizler tükenir, Rabbimin sözleri tükenmez.) [Kehf 10]
Demek ki, her Arapça bilen, Kur’an-ı kerimi anlayamaz. İmam-ı Gazali hazretleri buyuruyor ki:
İmam-ı Ahmed bin Hanbel, Cenab-ı Hakkın, (Anlayarak da anlamayarak da Kur’an-ı kerim okuyan, benim rızama kavuşur) buyurduğunu bildirmektedir. (İhya)
İslam âlimlerinin en büyüklerinden, Hanbelî mezhebinin reisi imam-ı Ahmed hazretleri böyle buyururken, hâlâ herkesin Kur’an-ı kerimi anlayarak okuması gerektiğini söylemek ne büyük gaflettir!

 

 

Yalnız Kur’an demek
 

Sual: (Kur’andan başka kaynak tanımam, benim için sadece Kur’an delildir. Meal okuyup onunla amel ederim) diyenler haklı değil midir? Allah’ın kitabı yetmiyor mu, başka kaynağa ne ihtiyaç var?
CEVAP: Bunu söyleyen kimsede, zerre kadar samimiyet yoktur. Böyle söyleyenler Kur’an-ı kerime kesinlikle inanmıyorlar. Kur’an-ı kerime inansalar, onun bildirdiklerine de inanırlar.
Allahü teâlâ, (Yalnız bana tâbi olun, yalnız bana itaat edin) buyurmuyor. Resulüne ve âlimlere de uyulmasını emrediyor. Şu âyet-i kerimeleri, hangi mezhepsiz inkâr edebilir ki:
(Allah’a ve Resulüne itaat edin!) [Enfal 20] (Resule itaat de Kur’an-ı kerimin emridir.)
(Allah ve Resulüne itaat eden, en büyük kurtuluşa ermiştir.) [Ahzab 71]
(Resulüm de ki: “Bana uyun ki, Allah da sizi sevsin!”) [Al-i İmran 31]
(Allah’a ve Resulüne inanmayan [kâfir olur] kâfirler için çılgın bir ateş hazırladık.) [Feth 13] (Resulüne inanmayan da kâfirdir. Resulullaha inanmak demek, Onun bildirdiklerinin tamamını kabul etmek, inanıp hepsini beğenmek demektir.)
(De ki, Allah’a ve Resulü’ne itaat edin! [İtaat etmeyip] yüz çevirenler [kâfir olanlar], bilsinler ki, Allah, kâfirleri sevmez.) [Âl-i İmran 32] (Allah’tan değil, Resulünden de yüz çeviren kâfirdir.)
(Resulümün verdiğini alın, yasakladığından da sakının!) [Haşr 7]
(O Peygamber, güzel şeyleri helal, çirkin şeyleri haram kılar.) [Araf 157] (Allahü teâlâ, haram kılma yetkisini Resulüne de vermiştir.)
(Resulüme uyun ki, doğru yolu bulun!) [Araf 158, Nur 54]
(Resule itaat eden, Allah’a itaat etmiş olur.) [Nisa 80]
(Allah’a ve Resulüne karşı gelen, apaçık bir sapıklıktadır.) [Ahzab 36]
(Allah ve Resulüne itaat eden Cennete, isyan eden Cehenneme gider.) [Nisa 13,14]
(İhtilaflı bir işin hükmünü Allah ve Resulünden [Kitap ve sünnetten] anlayın!) [Nisa 59] 
(Kendilerine kitap verilenlerden, Allah’a ve ahiret gününe inanmayan, Allah’ın ve Resulünün haram ettiği şeyi haram tanımayan ve hak dini [İslamiyet’i] din edinmeyen kimselerle; zelil bir halde kendi elleriyle [boyun eğerek] cizye verinceye kadar savaşın.) [Tevbe 29]
(Biz her Peygamberi, kendisine itaat edilsin diye gönderdik.) [Nisa 64]
(Allah ile resullerinin emirlerini birbirinden ayırıp ikisi arasında bir yol tutmak isteyen kâfirdir.) [Nisa 150,151] (Devamı var)

 

 

Yalnız Kur’an demek -2-
 

Allahü teâlâ, Resulüne Kur’anın açıklamasını, hüküm koymasını emredip, iman, itaat ve kelime-i şehadette de Resulünü kendisiyle birlikte bildiriyor. İki âyet-i kerime meali:
(Kur’anı insanlara açıklayasın diye sana indirdik.) [Nahl 44] 
(Size kitabı, hikmeti getiren ve bilmediklerinizi öğreten bir Resul gönderdik.) [Bekara 151] 
İmam-ı Şafii hazretleri buyuruyor ki: Bu âyetteki hikmet, sünnettir. Önce Kur’an, peşinden hikmet bildirilmiştir. (Risale s.78) 
Bu konudaki hadis-i şerifler de şöyledir:
(Cebrail, Kur’anla beraber, onun açıklaması olan sünneti de getirdi.) [Darimi]
(Bana Kur’anın misli kadar daha hüküm verildi.) [İ. Ahmed]
(Yalnız Kur’andaki helal ve haramı kabul edin diyenler çıkar. İyi bilin, Peygamberin haram kılması, Allah’ın haram kılması gibidir.) [Tirmizi, Darimi]
(Bana uyan Cennete girer, bana isyan edense Cennete giremez.) [Buhari]
(Sünnetimden yüz çeviren benden değildir.) [Müslim]
(Ümmetim bozulunca, sünnetimi ayakta tutana şehid sevabı verilir.) [Hakim]
(İhtilaflarda, sünnetime ve hulefa-i raşidinin sünnetine sımsıkı sarılın!) [Tirmizi] 
(Bana uyan, Allah’a uymuş, bana asi olan da, Allah’a asi olmuş olur.) [Buhari]
Mezhepsizler, dindeki dört delilin ikisini kabul etmeyip, kitap ve sünnetten başka delil yok diyorlar. Mezhepsizleri de geride bırakan türediler, kitap ve sünnet tabirine bile saldırıp, (Kur’andan başka, sünnet adı altında din çıkarılıyor, Kur’anı getirmekle Peygamberin işi bitti, o bir postacıdır) diyerek sünneti Kur’an-ı kerimden farklı gibi gösteriyorlar. Âyet-i kerimelerde bunların kâfir oldukları bildiriliyor.
Görüldüğü gibi, yalnız Kur’an diyerek, Resule uymayanların, sahtekâr birer kâfir olduklarını, Allah ve Resulü bildirmektedir. Bunların, Kur’ana inanıyorum demeleri yalandır; çünkü Kur’an-ı kerimi toplayanlar da, hadis-i şerifleri bildirenler de Eshab-ı kiramdır. Birine inanıp öteki inkâr edilmez. Resulullah efendimiz, bunların çıkacağını mucize olarak 14 asır önce bildirmiştir. Üç hadis-i şerif meali:
(Bir zaman gelir, beni yalanlayanlar çıkar. Bir hadis söylenince, “Resulullah böyle şey söylemez. Bunu bırak, Kur’andan söyle” derler.) [Ebu Ya’la]
(Bazı kibirli kişiler çıkacak, “Allah Kur’anda bildirilenden başka bir şeyi haram kılmadı” diyecek. Yemin ederim ki, benim de emrettiğim, yasakladığım, koyduğum hükümler vardır. Bunların sayısı Kur’andaki hükümlerden daha çoktur.) [Ebu Davud]
(Kur’andan başka delil kabul etmem diyenler çıkacak.) [Ebu Davud] (Devamı var)

 

 

Yalnız Kur’an demek -3-
 

Kur’an-ı kerimde, (yalnız Kur’ana uyun) denmiyor, (Allah’a ve resulüne uyun) deniyor. Resulünü dışlayıp, Kur’anın açıklaması olan hadisleri delil saymayan, Kur’anın ifadesiyle kâfir olur.
(Bize yalnız Kur’andan söyle) diyen birine, İmran bin Husayn hazretleri, (Ey ahmak! Kur’anda, namazların kaç rekât olduğunu bulabilir misin?) dedi. Hazret-i Ömer, farzların seferde kaç rekât kılınacağını Kur’anda bulamadık diyenlere, (Kur’anda bulamadığımızı, Resulullah’tan gördüğümüz gibi yaparız. O, seferde, 4 rekâtlı farzları iki kılardı) buyurdu. (Mizan-ül-kübra)
Resulullah’a uymanın önemi anlaşılınca, Kur’an-ı kerimin açıklaması olan hadis-i şeriflere de uymak gerektiği anlaşılır. Hadis-i şerifler olmasaydı, namazların kaç rekât olduğu ve nasıl kılınacağı, zekâtın, orucun, haccın farzları, hukuk bilgileri bilinemezdi. Yani hiç kimse, bunları Kur’an-ı kerimden çıkaramazdı. Şu halde Kur’an-ı kerimi anlamak için, onun açıklaması olan hadis-i şeriflere ihtiyaç vardır. Hadis-i şerifleri de anlamak için âlimlere ihtiyaç vardır. Allahü teâlâ, (Peygambere sorun, âlimlere sorun) buyuruyor. Herkes Kur’anı anlayabilseydi o zaman peygambere ne lüzum kalırdı? Kur’an-ı kerimi doğru anlayamadıkları için, 72 sapık fırka meydana çıktı? Üç ayet-i kerime meali:
(Eğer onun hükmünü peygambere veya ülül-emre [yetkililere, âlimlere] sorsalardı, öğrenmiş olurlardı.) [Nisa 83] (Demek ki, ülül-emre de uyulması gerekiyor.)
(Verdiğimiz bu misalleri ancak âlim olanlar anlar.) [Ankebut 43]
(Bilmiyorsanız âlimlere sorun.) [Nahl 43] 
Bu âyetler, Kur’an-ı kerimi anlamak için âlimlerin açıklamasına da ihtiyaç olduğunu bildiriyor. Zaten Kur’an meali okuyan, murad-ı ilahiyi öğrenemez. Tercüme edenin bilgi derecesine göre, yaptığı açıklamayı öğrenir. Bir cahilin veya bir sapığın yazdığı meali okuyan da, Allahü teâlânın bildirmek istediğini değil, tercüme edenin anladım sanarak kendi kafasından anlatmak istediğini öğrenir. 
Kur’an-ı kerim mealini okuyan, amel ve ibadetle ilgili bilgileri öğrenemez. İtikada ait bilgileri ise öğrenmesi hiç mümkün olmaz; çünkü 72 dalalet fırkası, Kur’an-ı kerime yanlış mana verdiği için sapıtmıştır.
Kur’an-ı kerim, dinin anayasası hükmündedir. Yüz binlerce hadis-i şeriflerle açıklanmıştır. Âlimler, Kur’an-ı kerimi ve hadis-i şerifleri açıklamıştır. Bu açıklamalar olmadan Kur’an-ı kerime uyulamaz. Bugünkü Anayasa da öyledir. Kanunlar, tüzükler, yönetmelikler ve mahkeme ictihadlarıyla ülke yönetilmektedir. Bunlar olmadan sırf anayasa ile ülke yönetilmez. Anayasa hep kanunlara havale eder. Kur’an-ı kerim de hep Resulullaha havale eder, âlimlere havale eder. Onun için, sırf anayasa ile memleket idare edilmez, Kur’an mealinden de din öğrenilmez.

 

 

Türkçe Kur’an yazılamaz mı?
 

Sual: İnciller bütün dillere çevrilirken, niçin Kur’an Arapça öğretilir ve ibadetlerde Arapça okunur? Her Türk’ün okuyabileceği, Türkçe bir Kur’an yazmak günah mıdır?
CEVAP: Kur’an-ı kerimi, dili Arapça olanlar bile tam anlayamaz. Hatta âlimlerin en büyükleri olan Eshab-ı kiram bile, âyetlerin manalarını Resulullaha sorarlardı. Bir hadis-i şerif meali: 
(Kur’an, Allah’ın metin ipidir. Manalarının hepsi anlaşılmaz.) [İbni Mace]
Yusuf suresinin, (Biz Kur’anı Arapça olarak indirdik, umulur ki, siz onu anlarsınız) mealindeki 2. âyet-i kerimesi, tefsirlerde özet olarak şöyle açıklanıyor:
Biz Kur’anı herhangi bir dil ile değil, en geniş, en açık, en âhenkli olan Arap diliyle indirdik. Eğer iyi düşünürseniz, bu Kitabın ulviyetini, kendisinin bir şaheser, hükümlerinin, etkili sözlerinin, bütün insanlığa hitap ettiğini görürsünüz. Bugüne kadar birçok edebiyatçının, şairin sözünü dinlediniz. Hiçbirisine benzemediğini, insan sözü olmadığını, ilahi bir kelam olduğunu düşünürseniz, anlarsınız. 
Demek ki âyetteki anlamak, bunun ilahi kelam olduğunu anlamaktır. Yoksa ahkâmını anlamak değildir. Eğer öyle olsaydı, (Ey Resulüm, Kur’anı insanlara açıklaman için indirdik) mealindeki âyet-i kerimeye zıt olurdu. (Nahl 44)
Bugüne kadar gelen bütün edebiyatçılar, Kur’an-ı kerimin nazmına ve manasına, aciz ve hayran kaldılar. Bir âyetin benzerini söyleyemediler. İcazı ve belagati, insan sözüne benzemiyor. Bir kelime çıkarılsa veya eklense, lafzındaki ve manasındaki güzellik bozuluyor. Nazmı, Arap şairlerinin şiirlerine benzemiyor. Çok veciz olup, bitmez tükenmez manalarının bulunduğu, bütün manaları bildirilse bile, yazmak için kâğıt ve mürekkep bulunamayacağı bizzat Kur’anda bildiriliyor. Bir âyet-i kerime meali:
(De ki, Rabbimin [ilmini, hikmetini bildiren] sözleri için, denizler mürekkep olsa, bir o kadar daha deniz ilave edilse, denizler tükenir, Rabbimin sözleri tükenmez.) [Kehf 109 - Beydavi]
Kur’an-ı kerim çok vecizdir. Kur’anın diğer kitaplardan önemli bir farkı da, onun bir edebiyat mucizesi olmasıdır. Şiirde ve edebiyatta zirveye çıkan Mekkeli müşrikler, bu yüzden Kur’ana, bir nazım dediler. Bu vasıftaki Kur’anın edebi kıymeti kaybolmadan, hiçbir dile tercümesi mümkün değildir. Bunun için, bizzat Kur’an meydan okuyor:
(De ki: Bu Kur’anın bir benzerini ortaya koymak üzere, insanlar ve cinler toplanıp birbirine destek de olsalar, yemin olsun ki, yine de benzerini ortaya koyamazlar.) [İsra 88] 
Müşrikler mucize isteyince de, buyuruldu ki: 
(Kur’an gibi [eşsiz] bir kitabı sana indirmemiz, [mucize olarak] yetmez mi?) [Ankebut 51]

 

 

Meal okumanın zararı
 

Sual: Zariyat suresi, 50. âyetinde, (Allah’a koşun [küfrü bırakıp iman edin]. Sizi, Ondan [Allah’ın azabından] korkutup uyarıyorum) deniyor. Burada, Peygamber efendimize hitaben, (De ki) ifadesi olması gerekmez miydi?
CEVAP: Kur’an-ı kerim Peygamber efendimize indi. Yani muhatabı Resulullah efendimizdir. “De ki” denmese de, ona inince, otomatikman, “böyle söyle” anlamı çıkar. İmam-ı Kurtubi hazretleri buyurdu ki:
Bu âyet-i kerimede, Allahü teâlâ, Resulullaha insanlara böyle demesini emretti. (Camiu li-Ahkâm)
Mealden din öğrenmeye kalkan, Kur’an-ı kerimde hata var zanneder. Bunun için İslam âlimleri buyuruyor ki:
Kur’an-ı kerimin hakiki manasını anlamak, öğrenmek isteyen, din âlimlerinin, kelam, fıkıh ve ahlak kitaplarından hazırladığı bir ilmihal okumalıdır. Böyle bir ilmihal, Kur’an-ı kerimden ve hadis-i şeriflerden alınmış demektir. Kur’an tercümesi diye yazılan kitaplar, doğru mana veremez. Okuyanları, bunları yazanların düşüncelerine ve maksatlarına esir edip, dinden ayrılmalarına sebep olur.

 

 

Allah’ın ipine sarılmak
 

Sual: (Allah’ın ipine sarılan kurtulur. Allah’ın ipi de Kur’an olduğuna göre, hadislere, fıkıh bilgisine ve mezheplere ihtiyaç yoktur. Mezhepler bid’attır) diyenler oluyor. Mezhepsiz mi olmak gerekiyor?
CEVAP: Kur’an-ı kerimde mealen buyuruluyor ki:
(Hep birlikte Allah’ın ipine sımsıkı yapışın, parçalanıp ayrılmayın.) [Al-i İmran 103]
Abdülgani Nablüsi hazretleri buyuruyor ki:
Bu âyet-i kerime, itikadda parçalanmamayı bildiriyor. (İtikadda, inanılacak bilgilerde parçalanmayın, nefsinize ve bozuk düşüncenize uyarak, doğru imandan ayrılmayın) demektir. İtikadda ayrılmak, parçalanmak elbette caiz değildir. Hadis-i şerifte, (Cemaatle birlikte olun! Allah’ın rızası, rahmeti, yardımı cemaatte, birliktedir. Cemaatten ayrılan Cehenneme düşer) buyuruldu. Eshab-ı kiram, günlük işleri açıklayan bilgilerde, birbirlerinden ayrılmışlardı; fakat itikad bilgilerinde hiç ayrılıkları yoktu. (Ümmetimin ayrılığı rahmettir) mealindeki hadis-i şerif, farklı ictihadın ve farklı fıkhi mezheplerin caiz olduğunu göstermektedir. (Hadika)
Seyyid Ahmed Tahtavi hazretleri de buyuruyor ki:
Kur’an-ı kerimde bildirilen Allah’ın ipi’nden maksat, cemaattir. Cemaat da, fıkıh ve ilim sahipleridir. Fıkıh âlimlerinden bir karış ayrılan sapıtır. Sivad-ı a’zam, fıkıh âlimlerinin yoludur. Fıkıh âlimlerinin yolu da, Resulullahın ve Hulefa-i raşidin’in yoludur. Bu yoldan ayrılanlar, Cehenneme gider. Fırka-i naciyye, bugün dört mezhepte toplanmıştır. Bu dört mezhep, Hanefi, Maliki, Şafii ve Hanbeli’dir. Bu zamanda, bu dört hak mezhepten birine uymayan, bid’at sahibi olup Cehenneme gider. (Dürr-ül muhtar haşiyesi)

 

 

Servet düşmanlığı
 

Sual: (Zengin bir kimse, Kur’ana göre, servetini dilediği gibi harcama hakkına sahip değildir; çünkü onun elindeki mal topluma aittir. Gereğinde zenginin malı, toplumun ihtiyaçlarına sarf edilebilir veya fakirlere verilir) deniyor. Komünizmde özel mülkiyet yok, İslamiyet’te de özel mülkiyet yok mudur? Zenginin malında fakirin, zekâttan başka hakkı var mıdır?
CEVAP: Bu, Mısırlı sosyalist yazarların iftirasıdır. Yerli mezhepsizler de onlardan almıştır. Dinimize göre, herkes özel mülkiyet hakkına sahiptir. Müslümanın malında, zekâttan başka, kimsenin hiçbir hakkı yoktur. Resulullah efendimiz, (Malda zekâttan başka hak yoktur) buyurdu. (Ahkâm-üs-sultaniyye)
Dinimizde zekâtı verilmiş mal, biriktirilmiş, gayri meşru mal değildir. Hadis-i şerifte buyuruldu ki:
(Zekâtı verilmiş mal, kenz değildir.) [Ebu Davud, Taberani, Hâkim, Hatib, Münavi] 
Görüldüğü gibi, zekâtı verilen mal, kenz [istif edilmiş, stok edilmiş mal] değildir. Zekâtını veren, malın hakkını ödemiş olur. Kimse bu malı alamaz. Hadis-i şerifte buyuruldu ki: 
(Bir müminin malını, onun rızası olmadan almak helal değildir.) [Ebu Davud]
Bir kimsenin mülkü, ondan izinsiz kullanılamaz. (Dürr-ül-muhtar)
Zekât veren zenginin malını elinden alıp fakirlere veya başka yerlere vermek zulüm olur.
Zekâtını veren zenginin apartman, köşk yaptırması haram değildir. Tembel oturup, çalışmayıp başkasına muhtaç olmak ve kazandıklarını haram şeylere vermek haramdır. Zekâtını veren kimsenin sarayda oturması, lüks vasıtalara binmesi, şık giyinmesi helaldir; çünkü Allahü teâlâ, (Verdiğim nimetleri kullanmalarını severim, çalışana veririm) buyuruyor. Çalışıp kazanmak, mal mülk sahibi olmak yani zengin olmak günah değil, ibadettir. Zengin olduğu için kendini başkalarından üstün görmek haramdır. (F. Bilgiler)
YANLIŞ BİLGİ EDİNMEK
Sual: Dini bilgiler öğrenmek için, herkes farklı kişilere soruyor. Yahut rastgele kitaplardan bilgi alıyorlar. Öğrendikleri yer yanlış bilgi veriyorsa, öğrenenler de sorumlu olur mu? Suç cevap verenin veya kitabın olmaz mı?
CEVAP: Suç cevap verenin veya kitabın olsa da, yanlış bilgi öğrenen sorumluluktan kurtulamaz. Bir de, ihtiyata riayet etmek gerekir. Bir iş için, kitabın biri haram, öteki de helal diyorsa, haram olduğunda şüphe olur, o işi yapmamak gerekir. Doğru kitaptan öğrenilirse, böyle bir şeye lüzum kalmaz. Doğru yolu bulmak için de, dua etmek gerekir. Allahü teâlâ, dinini doğru olarak öğrenmek isteyene, bunu nasip edeceğine söz verdi. Allah sözünden dönmez. Cenab-ı Hak böyle samimiyetle yalvarana muhakkak doğru yolu gösterir. Doğru yoldayım diye inat ederek dua etmeyen de, elbette yaptıklarından sorumlu olur.

 

 


Ceffel kalem konuşanlar!
 

Sual: Ehl-i sünnet olarak bildiğimiz bir hoca, “Eski zamanlarda sigaranın zararı o günkü teknoloji ile tamamen anlaşılmadığı için, âlimler sigaraya ittifakla mubah demişlerdir. Ancak fıkıhta, (Zararı kesin olan şey haramdır) kaidesi vardır. Bugünkü bilim adamları da ittifakla, sigaranın zararlı olduğunu söylüyor. Bu bakımdan sigara kesinlikle haramdır” dedi. Bir ateist de, “Eskiden domuzda trişin ve başka zararlı maddeler olduğu için İslamiyet yasaklamıştı. Bugünkü teknoloji ile domuz etindeki bütün zararlı maddeler yok ediliyor, fazla yağı da alınarak taze kuzu eti gibi yapılıyor. Bu bakımdan yenmesinde mahzur kalmıyor” demişti. Aynı mantıkla, bir bardak biranın zararı olmaz. Halbuki haram olması için illa zararlı olması gerekmiyor. Besmelesiz kesilen kuzu eti de haramdır. Dinde bildirilen bir harama, az miktarının zararı yok diye haram değil demek yanlış değil mi?
CEVAP: Bazı şeyler bazı kişilere zararlıdır, bazılarına zararlı değildir. Bazılarına zararlıdır diye herkese haramdır denilemez. Bir de bir şeyin az miktarı zararsız olur da çok miktarı zararlı olur. Mesela eterin azı ayıltır, çoğu bayıltır. Eter zararlıdır, azı da haramdır denemez. Afyon gibi uyuşturuculardan yapılan ilaçlar vardır. Az miktarları faydalıdır, çok miktarları zararlıdır. Çoğu zararlı diye azına da haram demek yanlıştır. (Çoğu sarhoş eden şeyin azı da haramdır) kaidesi sıvı içkiler içindir. Katı maddelerin az miktarlarını ilaç olarak kullanmakta mahzur yoktur.
Tanıdığımız salih Müslüman ve branşında uzman bir doktor diyor ki:
“Bazı astım hastalarına bir tek sigara bile zararlıdır. Hastalıksız insanlara, birkaç tane sigaranın zararı olmaz. Bazı kimselere 5-10 tanesi, hatta 20 tanesi bile zararlı değildir. Çilek, patlıcan gibi bazı besinler alerji yapar, yani zararlıdır. Kendisine zararı dokunan şeyleri elbette yememek gerekir.” 
Bir tek sigaranın tütününü içmek yerine, ekmeğin arasına koyup yense vücuda bir zararı olmaz. Eskiden ceffel kalem diye bir tabir kullanılırdı. Düşünülmeden, hemen söylenen sözlere denirdi. Sigaraya da, az çok kaydı koymadan, ceffel kalem haram demek büyük veballi iştir.
İkincisi, asrımıza kadar gelen İslam âlimleri, sigaraya mubah dediğine göre, o günkü teknolojiyle zararı bilinmediği için denmiş demek de, İslam âlimlerini ceffel kalem suçlamak olur. İslam âlimleri, bilmediği bir şeye haram veya helal diyecek kadar sorumsuz kimseler midir? Resulullahın vârisi olan İslam âlimlerini suçlamak vâris sahibi Resulullahı üzmez mi?
Dinde bildirilen bir harama, az miktarının zararı yok diye haram değil demek çok yanlıştır. Tersi de böyledir. Mubah olan bir şeyin çoğu zarar veriyorsa, azına da haram demek çok yanlış olur. Mesela yemek yemek mubahtır, çok yenince haram olur. Azına da haram demek çok yanlıştır. Aynı mantıkla, faydası tam tespit edilemeyen farzların da terki mümkündür demek doğru mu?
Harama mubah demek nasıl küfrü gerektiriyorsa, mubaha da haram demek aynı hükme girer. Din hakkında hüküm verirken, Allah’tan korkmalıdır.

 

 

“Hangi gök gölgeler?”
 

Sual: Yazılarınızda, âyet-i kerimelere ve hadis-i şeriflere şimdi hiç kimsenin mana veremeyeceğini, (Kur’anı kendi görüşüne göre açıklayan kâfir olur) hadis-i şerifini naklettiğiniz halde, hadis kitaplarından hadis nakledilmez demenize rağmen âyet ve hadis meali yazmanız yanlış değil mi?
CEVAP: Kitaplarda özetle deniyor ki:
Tefsir, murad-ı ilahiyi anlamak demektir. Kendiliğinden verdiği mana doğru olsa bile, meşru yoldan çıkarmadığı için, hata olur. Verdiği mana yanlış ise, kâfir olur. (Berika)
Hazret-i Ebu Bekr-i Sıddık, (Kur’anı kendi görüşümle tefsire kalkarsam, beni hangi toprak kabul eder, hangi gök gölgeler?) buyurdu. (Şira)
Hadis kitaplarından, hadis nakletmek için, hadis âlimlerinden icazet almış olmak gerekir. Hadis-i şeriflerin de sahih olup olmadığını bilmeden, sahih bir hadis-i şerifi bile söylemek günah olur. Böyle kimsenin hadis-i şerif okuması caiz olmaz. Hadis-i şerifte, (Bilmediği sözü hadis olarak söyleyen, Cehennemde azap görecektir) buyuruldu. Onun için âlim olmayan kimsenin hadis-i şerif okuyup anladığı ile amel etmesi caiz olmaz. (Berika)
Müctehid olmayan din adamı, okuduğu hadisten kendi anladığına uyarak amel edemez. Müctehidlerin âyet-i kerime ve hadis-i şeriflerden anlayarak, verdikleri fetva ile amel etmesi gerekir. Takrir kitabında da böyle yazılıdır. Böyle yapmazsa, vacibi terk etmiş olur. (Kifaye)
Biz yazılarımızda bu hususlara çok önem veriyoruz. Hiçbir hadis kitabından hadis alıp yazmıyoruz. Hiçbir âyet-i kerimeye kendi görüşümüze göre mana vermiyoruz.
İmam-ı Gazali, İmam-ı Rabbani, İmam-ı Şarani, İbni Abidin hazretleri gibi âlimlerin kitaplarındaki hadisleri açıklamaları ile birlikte alıyoruz. Mezhepsiz gençler, hadis kitaplarından alınmayan hadislere itibar etmedikleri için, biz de o hadisin hangi hadis kitabında olduğunu sonuna yazıyoruz. Yoksa hadis kitaplarından asla almıyoruz. Seadet-i Ebediyye kitabındaki hadisleri naklederken de, hadis kitaplarından kaynağını bularak yazıyoruz.
Âyet meallerini de yine Seadet-i Ebediyye’den, Mektubat-ı Rabbani’den, İhya’dan, Mizan’dan, Halebi’den, Redd-ül muhtar’dan, Hadika’dan, Berika’dan alıp yazıyoruz. Hiçbir âyete kendimiz mana vermiyoruz. Hazret-i Ebu Bekir efendimizin cesaret edemediği işe, biz nasıl cesaret edebiliriz? Hüsnü zan etmeli, (Bunlar âyetlere kendileri mana veriyor, hadisleri hadis kitaplarından alıyor) diye suizan ederek bizi suçlamamalı.
Kâfirlerin, çok Müslümanı (Dinini Kur’andan öğren, tek delil yalnız Kur’andır, Peygamber postacıydı, vazifesi bitti) zehirleriyle aldattığı, zehirlediği bir dönemde, (İbni Abidin) (Hadika) (Berika) (Mektubat-ı Rabbani) deyince, (Geç onları, bana âyetten hadisten söyle) diyenlerin cirit attığı bir dönemde, (Ruj hakkındaki bilgiyi hangi âyet ve hadiste bulabilirim) diye samimi olarak bilgi isteyen Müslümanlara, o büyük İslam âlimlerinin kitaplarından aldığımız yazıları, âyet-i kerime ve hadis-i şerif meallerini bildirmek bu bakımdan anormal karşılanmamalıdır.
Hem yukarıda böyle yapanlar için bildirilen azapları yazacağız, hem de inadına böyle yapacağız. Böyle şey olur mu? Bunun Müslümanlıkla ne alakası olur? Ancak dini yıkmak isteyenler böyle yapar. Onlar bile böyle yapmıyor, dinini yalnız Kur’andan öğren diyor, diğerlerini boş ver diyor. Bu işin mesuliyetini, böyle yapanlar için gerekli azapları bildirip, hem de aksinin yapılması hiç mümkün mü?

 

 

Kün feyekün = OL denince olur
 

Sual: Kur’anda, Allah bir şeyin olmasını isterse, kün feyekün = ol der, o da hemen oluverir deniyor. Bekara 117, Enam 73, Nahl 40, Yasin 82’de, Kün feyekün ifadesi geçiyor. Hadid suresinin, (O, gökleri ve yeri altı günde yarattı) deniyor. Hani Allah ol deyince oluyordu? Niye yeri ve gökleri altı günde yaratmıştır?
CEVAP: İki bilgiyi de Kur’an’dan aldınız. İkisini de bildiren Allahü teâlâdır. Hikmeti bildirilmese bile, biz anlamasak bile olduğu gibi inanmak lazım. Müslümanın yapması gereken de, müslümana yakışan da budur.
Allahü teâlâ bir şeyi, sebeplerle de yaratır, araya hiçbir sebep koymadan da yaratır. İnsanı yaratırken ana babayı sebep kılmıştır. Hz. Âdemi yaratırken ana babayı sebep kılmamış toprağı sebep olarak yaratmıştır. Hz. İsa’yı yaratırken sadece annesini sebep kılmıştır. Hz. Havva’yı yaratırken, ana babayı, toprağı sebep kılmamış, sadece Hz. Âdem’in varlığını sebep kılmıştır. 
Allahü teâlâ dilediği zaman ol der, anında yaratır, dilerse sebeplerle belirli bir vakitte yaratır. Mesela çocuğu Allahü teâlâ yaratır. Çocuğun dünyaya gelmesi 9 ay kadar bir zaman alır. Niye bir anda yaratmıyor denir mi?
Peygamberlerine ihsan ettiği mucizeler de bir anda olur. Musa aleyhisselama denizin anında yarılıp, ortadan yol alıp gitmesi, Peygamber efendimizin işaretiyle Ay’ın ikiye ayrılması gibi.
Allahü teâlâ dilediği gibi yaratır, istediği zaman ve istediği şekilde yaratır. Layüseldir, yani kimse ona hesap soramaz. Her şeyin hikmetini de bildirmemiştir, öylece inanmak lazım.

Yatsı mekruh vakte girince
Sual: Zaruri sebeplerle, yani dini bir mazeretle yatsı gecikip mekruh vakte girince, 4+3 formülünü uyguluyoruz. Yani sadece farzla vitri kılıyoruz. Cemaate yetişince de, ikindinin sünnetini kılmadığımız gibi, gayri müekkede olan yatsının sünnetini de kılmıyoruz. Doğru mudur?
CEVAP: Yanlıştır. Bir kere son sünnet mekruh vakte girmiyor, imsak vaktine kadar kılınır. Vitir de mekruh vakte girmiyor, o da imsak vaktine kadar kılınır. Yatsının ilk sünneti de mekruh vakte girmiyor. 4+3 formülü yanlıştır. Dini hususlarda böyle şeyler uydurmamalı, vakit müsaitse 4+4+2+3 şekliyle kılmalı, yani sünnetleri terk etmemelidir. Yatsının sünneti farzdan sonra da kılınır. İkindinin sünneti gibi değildir. İkindinin farzından sonra sünnet ve nafile kılınmaz. Ama yatsının farzından sonra kılınır.
Zaruri durumlar hariç, namazları mekruh vakte bırakmak caiz olmaz. Yatsıyı gece yarısından sonra kılmak tahrimen mekruhtur. Namaz, mazeretsiz böyle mekruh olarak kılınınca, sadece borç ödenmiş olur, sevap hasıl olmaz, yahut çok az sevabı olur. Namazı vakti girince hemen kılmalı, zaruretsiz mekruh vakte bırakmamalıdır.
? Şehit olur
Sual: Kanser, verem, kolera, bronşit, ishal gibi iç hastalıklarından ölen Müslüman şehid midir?
CEVAP: Evet şehid sevabına kavuşur. Sadece iç hastalıkları değil başka hastalıklardan ölen Müslümanlar da şehid olur. Mesela sara, bulaşıcı ve ateşli hastalıklardan ölenler de şehittir. Hatta ameliyat edilirken ölen de şehittir.

 

 


Kur’anı herkes anlayabilir mi?
 

Sual: Bir genç, “Kur’anı anlamak için âlim olmaya gerek yok herkes anlar, çoban da anlar. Atalarınızın yani mezhep imamlarının, âlimlerin yolundan gitmeyi bırakın da, Kur’an okuyun. O gayet açıktır” diyor. Kur’anı herkes anlar mı? Buna nasıl cevap vermeli?
CEVAP: Kur’an-ı kerimi ancak Peygamber efendimiz anlamıştır. Ehli olan âlimler ise ancak ilimleri nispetinde anlar. Herkes anlayabilseydi, Allahü teâlâ peygamber göndermezdi. Binlerce, milyonlarca hadis-i şerife lüzum kalmazdı. Herkes Kur’anı anlasaydı, kapalı olanları açıklayabilselerdi ve Kur’an-ı kerimden hüküm çıkarabilselerdi, Allahü teâlâ (Resulüm sadece sana vahiy olunanı tebliğ et yeter, açıklamana gerek yok) derdi. Ama öyle demiyor, şöyle buyuruyor:
(Bu Kitabı, insanların ihtilafa düştükleri şeyi açıklayasın diye sana indirdik.) [Nahl 64] 
(İndirdiğimi insanlara beyan edesin.) 
[Nahl 44] Beyan etmek, âyetleri, başka kelimelerle ve başka suretle anlatmak demektir. 
(Anlaşamadığınız işin hükmünü Allah’a [Kur’ana] ve Resulüne [Sünnete] arz edin!) 
[Nisa 59]
Siz şimdi o gence aşağıdaki soruları sorun:
1- Kur’anı çoban anlayabiliyor da, niye âlim olanlar anlayamadı? Hani herkes anlıyordu? 
2- Niye mezhep imamları, muhaddisler ve müfessirler anlayamadı da sen anladın? Peşlerinden gitmeyin diyerek, niye onların anlamadığını söylüyorsun?
3- Mademki herkes anlar daha niye âlimlerin anladığına itiraz ediyor ki?
4- Kur’anı herkes anlasaydı, çeşitli gruplar çıkar mıydı? [Demek ki herkes Kur’anı farklı anlıyor.]
5- Peygamber efendimizin açıklamasından niye korkuluyor? Resulullaha olan düşmanlık neyin nesidir? Allahü teâlâ, (sadece Kur’ana uyun, sadece bana itaat edin) demiyor. Şöyle buyuruyor:
(Allah’a ve Onun Resulüne iman edin, ona uyun ki doğru yolu bulasınız.) [Araf 158] 
(Resule itaat eden, Allah’a itaat etmiş olur.) [Nisa 80]
(Peygamberin emrine uyun, nehyettiğinden sakının.) [Haşr 7]
6- (Kur’anı çoban bile anlar, âlim olmaya gerek yok) diyerek Kur’ana inanmadığını açıkça söylemiş olmuyor musun? Niye ilmi ayağa düşürüyorsun? Ehliyetli ile ehliyetsiz, âlim ile cahil, bilenle bilmeyen bir midir? Allahü teâlâ âlimleri övüyor, onlara sorun buyuruyor. Birkaç âyet meali şöyledir:
? “Âlimlere sorun!”
(Allah’tan en çok korkan âlimlerdir.) [Fatır 28]
(Verdiğimiz bu misalleri ancak âlim olanlar anlar.) [Ankebut 43]
(Bilmiyorsanız âlimlere sorun.) [Nahl 43]
(Eğer onun hükmünü Resule veya ülül-emre [âlimlere] sorsalardı, öğrenirlerdi.) [Nisa 83] 
(Her ilim sahibinin üstünde bir âlim vardır.) [Yusuf 76]
7- Bu âyetlere rağmen, âlimlere, mezhep imamlarına düşmanlık neden? Kur’an-ı kerime el ve dil uzatmamalı, işi ehline bırakmalıdır. Hadis-i şeriflerde buyuruldu ki: 
(Kur’anı kendi görüşü ile açıklayan, doğru olsa bile, muhakkak hata etmiştir.) 
[Nesai]
(Kur’ana ehliyeti olmadan mana veren, Cehennemde azap görecektir.) [Tirmizi] 
(Kur’anı kendi görüşüne göre tefsir 
eden kâfir olur.) [Deylemi, M.Rabbani]

 

 

Kur’an-ı kerimin açıklanması
 

Sual: Kur’anı herkes anlayamaz diyorsunuz. Halbuki Yusuf suresinin ikinci, Fussilet suresinin 44. âyetinde herkesin anlayacağı açıkça bildirilmiyor mu?
CEVAP: Hayır bildirilmiyor. Yusuf suresinin, (Anlayabilmeniz için, Kur’anı Arapça olarak indirdik) mealindeki ikinci âyet-i kerimesi, tefsirlerde özetle şöyle açıklanıyor: 
(Kur’an-ı kerimi herhangi bir lisan ile değil, en geniş, en açık olan Arapça olarak indirdik. Eğer iyi düşünürseniz, bu Kitabın ulviyetini, kendisinin bir şaheser, sözlerinin, bütün insanlığa hitap ettiğini görür, Müslüman olmayı en büyük bir vazife, en yüksek bir saadet telakki edersiniz. Ey Araplar, Kur’an-ı kerim, sizin dilinizle indi. Edebiyatçıların, şairlerin sözlerine benzemediğini gördünüz. Bunun insan sözü olmadığını, İlâhi bir kelam olduğunu düşünürseniz, anlarsınız.) 
Demek ki âyetteki anlamak, bunun ilâhi kelam olduğunu anlamaktır. Yoksa ahkâmını anlamak değildir. Eğer öyle olsaydı, Allahü teâlâ, (Resulüm, Kur’anı insanlara açıkla) buyurmazdı. (Nahl 44)
Fussilet suresinin, (Eğer biz Kur’anı yabancı bir dil ile gönderseydik, “âyetleri tafsilatlı şekilde açıklanmalıydı. Araplar için, Arapça olmayan bir kitap mı olur” derlerdi. De ki: O Kur’an, inananlar için doğru yolu gösteren bir rehber ve şifadır. İnanmayanların ise, kulaklarında bir ağırlık vardır ve Kur’an onlara kapalıdır. Sanki onlara uzak mesafeden bağırılıyor da Kur’anın ne söylediğini anlamıyorlar) mealindeki 44. âyetin açıklaması da şöyledir: 
Kur’an-ı kerim, [Çince, Yunanca, Rusça değil de], sizin lisanınızda, yani Arapça’dır. Siz Arap olduğunuza göre, ifadelerinin vecizliğinden, şaheserliğinden bu Kur’anın ilâhi bir kelam olduğunu anlarsınız. Yoksa, (Arapça bildiğinize göre, Kur’anın hükümlerini de anlarsınız) denmiyor. Âyetin devamında, inanmayanların, [ve yalnız Kur’an diyen zındıkların] Kur’anı sağırlar gibi duymadıkları ve anlayamadıkları bildiriliyor. Zaten herkes Kur’andaki aynı şeyi doğru olarak anlasaydı, 72 bid’at fırkası meydana çıkmazdı. İmanı, farzları ve haramları öğrenmek farzdır. Bunlar, ancak fıkıh kitaplarından öğrenilir. Fıkhı, âlimler, âyet ve hadislerden çıkarmışlardır. (Hadika)

Resulullah açıkladı...
İmam-ı Şarani hazretleri buyuruyor ki:
Namazların kaç rekat olduğunu, bayram ve cenaze namazlarının nasıl kılınacağını, zekat nisabını, orucun ve haccın farzlarını, hukuk bilgilerini, Resulullah açıklamasaydı Kur’an-ı kerimden anlamak mümkün değildi. İmran bin Husayn hazretleri, (Bize yalnız Kur’andan söyle) diyene, (Ey ahmak, Kur’andan her şeyi anlamak mümkün mü? Mesela namazların kaç rekat olduğunu bulabilir miyiz?) buyurdu. 
Hz. Ömer’e de, (Farzların, seferde kaç rekat kılındığını Kur’anda bulamadık) dediler. Cevaben, “Biz, Kur’anda bulamadığımızı, Resulullahtan gördüğümüz gibi yapıyoruz. O, seferde dört rekatlık farzları, iki rekat olarak kılardı” buyurdu. (Mizan-ül-kübra)
Zaten, bizim gibilerin, dini öğrenmek için, tefsir ve hadis okuması uygun değildir. Çünkü Kur’an ve hadisi yanlış anlamak veya şüphe etmek imanı giderir. Bu inceliği iyi bilen Hz. Ebu Bekir buyurdu ki:
(Kur’anı kendi görüşümle tefsire kalkarsam, beni hangi yer taşır, hangi gök gölgeler.) [Şir’a]

 

 

Akıl edesiniz diye!..
 

Sual: Bekara, 63, 242, Nisa 82, Kehf 54, Zuhruf 3. âyetleri düşünen kimselerin Kur’anı anlayacaklarını açıkça bildirmiyor mu?
CEVAP: Bildirilen âyetlere bakalım:
(Akıl edesiniz diye, onu Arapça bir Kur’an yaptık.) [Zuhruf 3]
Burada vurgulanması, düşünülmesi gereken şey, Kur’an niye Arapça indi? Arapça’nın diğer dillere göre bir özelliği vardır. Maksadı en iyi şekilde anlatabilen bir dildir. Bu âyetin tefsiri şöyledir:
Kur’an-ı kerimi herhangi bir dil ile değil, en geniş, en açık, en ahenkli olan Arapça olarak indirdik. Eğer iyi düşünürseniz, bu Kitabın ulviyetini, kendisinin bir şaheser, sözlerinin, bütün insanlığa hitap ettiğini görür, Müslüman olmayı en büyük bir vazife, en yüksek bir saadet telakki edersiniz. Ey Araplar, Kur’an-ı kerim, sizin dilinizle indi. Edebiyatçıların, şairlerin sözlerine benzemediğini gördünüz. Bunun insan sözü olmadığını, İlâhi bir kelam olduğunu düşünürseniz, anlarsınız. 
Demek ki âyetteki akıl etmek, bunun ilâhi kelam olduğunu anlamaktır. Yoksa ahkâmını anlamak değildir. Ahkamını herkesin anlaması mümkün değildir. Eğer öyle olsaydı, (Ey Resulüm, Kur’an-ı kerimi insanlara açıkla) buyurulmazdı. (Nahl 44)
(Hani [Tevrat ile amel edeceğinize dair] sizden sağlam söz almıştık; Tur dağını da, üstünüze kaldırıp, “Size verdiğimiz kitaba kuvvetle sarılın, içindekilerden gafil olmayın, onları hatırlayın” demiştik.) [Bekara 63]
(Akıl edesiniz diye Allah size âyetlerini böyle açıklamaktadır.) [Bekara 242]
Bundan önceki âyetlere bakıyoruz. Evlenme, boşanma ile ilgili bilgiler veriliyor. Kimlerle evlenilir, kimlerle evlenilmez gibi birçok husus Kur’an-ı kerimin çeşitli yerlerinde bildiriliyor. Allahü teâlâ, (Ne yapmanız gerektiği bildiriliyor. Bu emirlere uyun) buyuruyor. 
(Hâlâ Kur’anı düşünüp anlamaya çalışmıyorlar mı? Eğer o, Allah’tan başkası tarafından indirilseydi, mutlaka onda birçok çelişki bulunurdu.) [Nisâ 82]

“Anlayamadınız mı?”
Bu âyette Kur’an-ı kerimi Resulullahın yazmadığı, Allah tarafından indirildiği vurgulanmak isteniyor. Allah tarafından indiğini hâlâ anlayamadınız mı deniyor. Yoksa âyetlerden herkes hüküm çıkarabilir denmiyor. 
(Biz bu Kur’anda insanlar için misallerin her çeşidini açıkladık. Ama insan cedele [münakaşaya] çok düşkündür.) [Kehf 54]
Bundan önceki âyetlerde, müşriklerin Cehenneme gideceği, son pişmanlığın fayda vermeyeceği gibi örnekler veriliyor. Allahü teâlâ, (Biz size ahirette nelerle karşılaşacağınızı açıkça bildiriyoruz, ama insanoğlu düşmanlıkta çok ileri gidiyor) buyuruyor. Bu dünyadan sonra Cennetin Cehennemin olduğu açıkça bildiriliyor. Yoksa Kur’anda her şey açıktır, çoban da her şeyi anlar, istediği gibi hüküm çıkarır denmek istenmiyor.

 

 


Âyet ve hadisten delil
 

Yazılarınızda, biz Kur’an ve hadisleri anlayamayacağımız için fıkıh kitabı okumamız gerektiğini bildirdiğiniz halde, neden âyet ve hadisleri delil olarak gösteriyorsunuz? 
CEVAP: Biz hiçbir âyeti Kur’andan ve hiçbir hadisi hadis kitaplarından almıyoruz. Doğru mana versek bile hata olur. Çünkü buna yetkimiz yoktur. Bir hadis-i şerifte, (Kur’anı kendi görüşüne göre açıklayan kâfir olur) buyuruluyor. 
Bir kimse, kendi görüşüne göre Kur’an-ı kerîme mana verse, verdiği mana doğru olsa da, meşru yoldan çıkarmadığı için, hata etmiş olur. Verdiği mana yanlış ise kâfir olur. (Berika)
Yine bir hadis-i şerifte de buyuruluyor ki:
(Kur’an-ı kerimi, kendi görüşü ile açıklayan, doğru olsa dahi, mutlaka hata etmiştir.) [Nesai]
İslâm âlimleri bir konuyu anlatırken âyet ve hadisten delil vermişse, biz onları aynen naklediyoruz. Yani kendiliğimizden âyet ve hadisi delil göstermiyoruz. 
İmam-ı Rabbani hazretleri buyuruyor ki:
Hiç yanlış olmayan, güvenilecek, yalnız Kur’an-ı kerîm ve hadîs-i şerîflerdir. Çünkü her ikisi de, elbette doğru olan, vahy ile yani melek ile indirilmiştir. Âlimlerin söz birliği ve müctehidlerin ictihadı da, bu iki doğru kaynaktan alınmıştır. İşte, İslamiyet’in bu dört temeli dışında kalan bilgiler, her ne olursa olsun, bu dört esasa uygun ise, kabul edilir. Uygun olmayanlar, Evliyanın ilimleri, marifetleri, keşifleri olsa da kabul edilmez. [Fen adamı olarak geçinen, fen taklitçilerinin, tecrübe ve ispat edilmiş bilgiler arasına, bozuk düşünceleri ile karıştırdıkları, hipotez, teori bile olmayan sözleri de böyle kabul edilmez.] (M. 217)
Muhammed Hadimi hazretleri buyuruyor ki: 
Edille-i şer’iyyenin dört olması müctehidler içindir. Mukallidler yani dört mezhepten birinde olanlar için delil, senet, bulunduğu mezhep imamının ictihadı ve sözüdür. Çünkü mukallidler, âyetten ve hadisten ahkam çıkaramaz. Bunun içindir ki, mezhep imamının sözü, nass’a yani âyete ve hadise uymuyor göründüğü zaman mezhep imamının sözüne uyulur. Çünkü Nass ictihad isteyebilir. Yahut, başka nass’la değişmesi, tevil edilmesi veya nesh edilmiş olması mümkündür. Bunları da ancak müctehid anlayabilir. (Berika s.94)

Adalet ve ihsan
Biz Müslüman ana babadan, Müslüman ülkesinde doğduk, bu bakımdan şanslıyız. Peki kâfir ana babadan doğup, kâfir ülkesinde yaşayan çocuğun bu şansı yok. Bu haksızlık değil mi?
CEVAP: Allah herkese akıl vermiş, araştırıp doğru yolu bulabilir. Aklı olmayan ise zaten sorumlu değildir. Kimisi deniz kenarında, kimisi dağda dünyaya gelir. Kimisi ekvatorda kimisi kutuplarda doğar. Allah herkese gücünün yettiğini sorar, gücünün yetmediğini sormaz. Dağda büyüyüp İslamiyet’i işitmemişse onu sorguya çekmez. Ona niye namaz kılmadın demez.
Bir kimsenin Müslüman evladı olması, İslam terbiyesi ile yetişmesi, Allahü teâlânın bir ihsanıdır. Kâfir çocuklarına bu ihsanı yapmıyor. Fakat, kimseye ihsan yapmaya mecbur değildir. İhsan yapmamak zulüm olmaz. Mesela, bakkaldan bir kilo pirinç alsak, tam bir kilo tartması adalettir. Noksan tartarsa zulüm olur. Biraz fazla verirse ihsan olur. Bu ihsanı istemek, kimsenin hakkı değildir.

 

 

Meallerde hatalar olur
 

Yunus suresinin 88. âyetinde piyasadaki bütün mealler şöyle diyor: Musa Allah’a dedi ki: Ya Rabbi Firavun’a bu kadar malı insanları senin yolundan saptırması için mi verdin? Onları ve mallarını yok et.
Musa aleyhisselam Allahü teâlâya böyle der mi, onu böyle suçlar mı? Bu mealler yanlış değil mi?
CEVAP: Evet yanlıştır. Biz de piyasadaki çok meale baktık, hepsi de aşağı yukarı aynı şekilde yazıyor. Bu bakımdan açıklamasız olan meallere itimat edilmez. Tefsirlere bakmak gerekir. Biz de tefsirlere baktık. O şekildeki meal uygun değil. Kurtubi tefsirinde diyor ki:
Liyudıllu kelimesindeki lam harfinin çeşitli manaları vardır. Buradaki lam, sonucu bildirir. Nitekim haberde geldi ki: 
(Bir melek her gün şöyle seslenir: Sonunda ölmek üzere doğuyorsunuz, işlerinizi de sonunda harap olmak üzere bina ediyorsunuz.) 
Âyette, Firavun ve adamlarının işlerinin sonu sapıklığa varacağı için, sanki verilen mallar, sapıtmaları için verilmiş gibi oluyor. (Senden yüz çevirdikleri halde onlara bu kadar mal mülk verdin, senin onlardan yüz çevirmenden de korkmadılar. Senin onlardan razı olmadığını anlayamadılar. Sapıklıklarına devam ettiler. Malı sapıtmamaları için verdin ama onlar sapıttılar, öyle ise sapıtmalarına sebep olan malları onların ellerinden al. Verdiğin mallarla onları bu yolda imtihan eyle) denmek isteniyor. Netice olarak âyetin meali şöyle oluyor:
(Musa aleyhisselam dedi ki: Ya Rabbi sen Firavun ve kavmine dünya hayatında göz kamaştıran zenginlik ve bol servet verdin. Bu kadar malı sanki sen, insanları senin yolundan saptırmaları için vermişsin gibi kötü yollarda kullanıyorlar. Onları ve mallarını yok et, kalblerini de şiddetle sık, elemli azabı görmedikçe [vahyle bana bildirdiğin gibi] onlar iman etmezler.)

Bu mu benim Rabbim?
Birçok mealde İbrahim aleyhisselamın Ay ve Güneş için (Bu benim rabbim) dediği bildiriliyor. Bir peygamber nasıl böyle söyler? Bu mealler yanlış değil mi?
CEVAP: Evet yanlıştır. Tefsirlerde, (Bu mu benim Rabbim, bunlardan Rab olamaz) anlamında söylediği bildiriliyor.
Hz. Ömer’in de buna benzer sözleri vardır. İbni Sebe bu sözleri istismar ediyor. (Ömer Hudeybiye’de, Resulullahın peygamberliğinden şüphe etmişti) diyor. Hz. İbrahim, (Bu mu benim Rabbim) dediği gibi, Hz. Ömer de, Allah ve Resulüne olan teslimiyetini bildirmek için, (Ya Resulullah sen Allahın peygamberi değil misin? Biz hak, kâfirler bâtıl yolda değil mi?) mealindeki sözlerinden dolayı İbni Sebe, Hz. Ömer’e saldırıyor. Hz. Ömer, (Ya Resulallah, sen elbette Allahın resulüsün, bizim yolumuz elbette hak, kâfirler elbette bâtıl yoldadır. Zahiren aleyhimize görünen bu anlaşmada asla dinden taviz verilmedi) demek istediğini bütün Ehl-i sünnet âlimleri bildirmektedir. (Kurret-ül-ayneyn)

 

 

Kur’an-ı kerimi tercüme etmek
 

Kur’an-ı kerimin tefsiri ve tevili ancak ehli olan âlimler tarafından yapılır. Fakat kelime kelime tercümesi mümkün olmaz. Tercüme ile murad-ı ilahi anlaşılamaz. Hadis-i şeriflerin de kelime kelime tercümesi çok zaman yanlış manalara gelir. Hatta bir dildeki deyim, terim ve atasözlerinin kelime kelime tercümesi çok yanlış olur. Mesela Fransızca, (De bonne guerre), kelime olarak, iyi savaştan demektir. Deyim olarak, kanunlara uygun demektir. İngilizce, (Rain cats and dogs)=kedi köpek yağıyor demektir. Deyim olarak sağanak halinde yağmur yağıyor demektir. Bir gazetenin İngilizce bilen muhabiri, bu ifadeyi okuyunca, (Amerika’ya kedi köpek yağdı) diye haber vermişti. İngilizce’de bu hatayı yapan, Kur’an-ı kerimdeki ifadelerde ne çamlar devirmez ki... Selefilerin Allah gökte demesi bu yüzdendir. Allah’ı eli gözü kulağı olan bir insan gibi düşünmeleri bu sebepledir. Arapça’daki deyimlere geçmeden önce Türkçe’deki deyimlere bakarsak konunun önemi daha iyi anlaşılır. Mesela (Göz boyamak) tabirini kelime kelime yabancı bir dile çevirirsek, gözün üstüne boya sürmek gibi bir mana çıkar. Halbuki, Türkçe’de göz boyamak, aldatmak demektir. (Göze girmek) gözün içine girmek değil, takdir toplamak, itibar kazanmak demektir. (Gözden düşmek) de itibarını kaybetmek demektir. Eli açık deyiminde de, el ve açık kelimelerini kullanmadan, cömert anlamına gelen kelimelerle tercüme etmek gerekir. Türkçe’de hırsızlık yapana eli uzun derler. Arapça’da ise cömert demektir. Hz. Zeyneb binti Cahş, cömert ve marifetli idi. Peygamber efendimiz onun hakkında, (Bana en önce kavuşacak olanı, eli uzun [cömert] olanıdır) buyurmuştur.
Dünya kelimesi, Türkçe’de, yeryüzü manasından başka, fikir ve inanç bütünlüğü manasına (İslam dünyası) denir. Görüş manasına da gelir. (Dünyaları ayrı iki insan) gibi. Çok kalabalık manasına da, (Dünyanın insanı gelmiş) denir. Başka manaları da vardır. Bunlar dünya olarak başka dile nasıl tercüme edilir ki. Elbette açıklayarak çevrilir. Kur’an-ı kerimin böyle kelime kelime yapılan mealleri çok yanlıştır.
Dünya, Arapça’da alçak, mal gibi başka manalara da gelir. Üç örnek:
(Dünya [deni, alçak şeyler, haram ve mekruhlar] melundur.) [İbni Mace]
(Dünya [dünya malı] bana yaklaşmak istedi. “Benden uzaklaş” dedim. Giderken, “Sen benden kurtuldun ama, senden sonrakiler benden kurtulamaz” dedi.) [Bezzar]
(Cennet anaların ayakları altındadır) hadis-i şerifini, (Cennet, ananın rızası altındadır) şeklinde açıklamak gerekir. Ancak bu kadar bir açıklama da kâfi gelmez. Çünkü ana babanın gayri meşru emirlerine de riayet edilmesi gerekeceği anlaşılır. Ayrıca bir çocuk, Müslüman olmasa; ama ana babasının rızasını alsa, Cennete gideceği de zannedilebilir. O halde hadis-i şerifi İslam âlimlerinin açıkladığı şekilde bildirmelidir. Yani, (Müslüman bir evlat, Müslüman ana babanın dine uygun emirlerine riayet edip rızalarını kazanırsa, Cenneti kazanır) demek gerekir. (Eş-şeru tahtesseyf) ve (El Cennetü tahte zılalissüyuf) hadis-i şeriflerini kelime kelime tercüme edersek (İslam kılıç altındadır) ve (Cennet kılıçların gölgesi altındadır) demektir. İslam kılıcın altında ne demektir? Kılıç ile atom bombası, roket, radar, füze gibi her çeşit savaş araçları kastedilmektedir. Müslümanlar, ekonomide, teknolojide ileri seviyede olursa, dinlerini korumuş olurlar. Yani, İslamiyet, kılıç ve diğer araçların koruması altındadır. Amerika’nın, Rusya’nın tekniğini almak gerekir. O halde yukarıdaki hadis-i şeriflerin açıklaması şöyle olur: 
(İslamiyet, kâfirlerdeki silahların hepsini yapmakla ve bunları iyi kullanmakla sağlam kalır.)

 

 

 
Kur’an'ı yanlış tercüme etmek
 

Birçok kelimenin bir hakiki manası, bir de, kinaye mecaz manası olur. Kinaye, bir şeyi, açık anlamı başka olan kelimelerle anlatmaktır. Kur’an-ı kerimde mecazi ifadelerden başka, Müteşabih âyetler vardır. Bunlara görünen manayı vermek çok yanlış olur. Bilhassa Allahü teâlâ ile ilgili mecazlar, müteşabih olanlar daha önemlidir. Allahü teâlâ hiçbir yaratığa benzemez. Çünkü, Kur’an-ı kerimde buyuruluyor ki:
(Leyse ke mislihi şeyün=Onun benzeri hiçbir şey yoktur.) [Şura 11]
(Sübhanekellahümme=Allah’ım, Seni noksan sıfatlardan tenzih, kemal sıfatlarla tavsif ederim.) [Yunus 10] Allahü teâlâ hiçbir şeye benzemezken benzediği sanılan âyetler de vardır. Birkaçı şöyledir:
(Kıyamet günü yeryüzü Allah’ın kabzasında olur, gökler de sağ eliyle dürülür.) [Zümer 67] 
(Yahudiler, Allah’ın eli bağlıdır, dediler. Hayır, Allah’ın iki eli de açıktır.) [Maide 64]
(Allah’ın eli onların ellerinin üzerindedir.) [Fetih 10] 
(Doğu da batı da Allah’ındır. Nereye dönerseniz Allah’ın yüzü oradadır.) [Bekara115]
(Allah Arş’a istiva edendir. Nerede olsanız, O sizinle beraberdir.) [Hadid 4]
Bu âyetlerde bildirilen el, yüz ifadeleri, bir mahlukun eli veya yüzü gibi sanılabilir. Halbuki Allah hiçbir mahluka benzemez. Benzemediğini de birinci âyette bildirdik. İstiva kelimesi oturmak sanılırsa Allah mahluklara benzetilmiş olur ve yukarıdaki âyetlere aykırı olur. Nerede olursanız sizinle beraberdir ifadesi de mecazidir. Çünkü O mekandan münezzehtir. Selefiler bu âyeti tevil ettikleri halde, ötekileri tevil etmiyorlar. Selefilere değil, Ehl-i sünnet âlimlerinin açıklamalarına itibar etmeli.
Açıklamasız tercümeler yanlış olur. Kur’an-ı kerimde buyuruluyor ki:
(Kadınlara dokununca gusledin.) [Maide 6] (Cima için lems=dokunmak kelimesi kullanılmıştır. Bu haliyle yazılırsa kadına dokunanın gusletmesi gerektiği anlaşılır.)
(Kanadını müminler için indir.) [Hicr 88] (Şefkat et, tevazu göster demektir. Sadece kanadını indir dememeli.)
(Ellerini boynuna bağlama, büsbütün de açma.) [İsra 29] (Cimrilik etme, israfa da kaçma demektir. Açıklamasız yazmamalı.)
(İbil’in nasıl yaratıldığına bakmazlar mı?) [Gasiye 17] (İbil deve demektir. İbil’in başka manalarını da düşünen bir Yahudi dönmesi, İbil’i yağmur yüklü bulut diye tercüme ederek Kur’anın manasını değiştirmeye çalışmıştır.)
Rahman suresinin baş taraflarında vezn, mizan kelimeleri geçiyor. Piyasadaki bazı meallerde vezn=tartı, terazi diye tercüme edilmiştir. Vezn kelimesinin tartı, terazi olarak tercüme edilmesi hatalı olur. Ayette güneş ve ayın bir hesap, bir muvazene, bir denge, bir sistem, bir nizam üzere hareket ettikleri bildirilmektedir.
Mümin, kâfir, fasık, salih, münafık gibi kelimeler aynen alınmalı, bundan sonra gerekli açıklamalar yapılabilir. Bunların yerine tercümesi diye uydurma bir kelime konursa manası bozulur. Mesela bir mezhepsiz, kâfirun suresindeki kâfir kelimesini nankör diye tercüme etmiştir. Bir başka mezhepsiz de salih kelimesini barışsever olarak tercüme etmiştir. Bir başka mezhepsiz de, Salat kelimesini dua diye tercüme etmiştir. Salat kelimesi dua anlamına gelirse de, birçok yerde namaz yerine kullanılmaktadır. Salat=dua diye yazan mezhepsizin mealini esas alan ve kendilerine mealciler denen bir grup türemiştir. Bunlara göre namaz diye bir şey yoktur. Biraz dua etmekle namaz kılınmış olur.
Bu acı örnekler gösteriyor ki, Kur’anı kelime kelime tercüme etmek yanlış olduğu gibi, böyle yanlış tercümelerle amel etmeye kalkmak da çok yanlış olur.

 

 


Atalarımızın yolundayız
 

Mezhep imamlarına saldıran Vehhabiler, kâfirler için inen âyetleri, müslümanlara yüklüyorlar. Ehli sünnete, (Siz mezhep imamlarının yoluna gidiyorsunuz, halbuki Allah atalarının yolundan gidenleri kötülüyor) diyorlar. Ataların yolu ile ilgili âyetleri tefsirlerden alarak meallerini aşağıya çıkardık:
(Onlara, “Allahın indirdiğine uyun” dendiği zaman, “Hayır, biz atalarımızı üzerinde bulduğumuz şeye uyarız dediler. Ya ataları bir şey anlamamış, doğruyu bulamamışlarsa? Kâfirlerin hâli, bağırıp çağırmak dışında bir şey duymayan, yine de haykıran kişiye benzer. O kâfirler sağır, dilsiz ve kör oldukları için akıl edemezler.) [Bekara 170, 171]
(Kâfirler Allaha karşı yalan uydururlar ve çoğu da akıl etmez. Onlara, “Gelin Allah’ın indirdiği Kitaba ve Resule uyun” denildiğinde, “Atalarımızın yolu bize yeter” derler; ya ataları bir şey bilmeyen ve doğru yolda olmayan kimseler idiyse?) [Maide 103, 104]
Bu iki âyet de müşrikler için inmiştir. Allaha ve resulüne uyun denilince, biz atalarımız gibi putlara taparız diyorlar. Bu ataların mezhep imamları ile ve diğer müslümanlar ile hiç ilgisi yoktur.
Putperestler Hud aleyhisselama dediler ki: 
(Sen bize tek Allah’a kulluk etmemiz ve atalarımızın taptıklarını [putları] bıraktırmak için mi geldin? Eğer sözünde sadık isen, tehdit ettiğin azabı getir.) [Araf 70] 
Kâfirler, kendilerini hak dine davet eden Peygamberlere dediler ki: 
(Siz de bizim gibi bir insansınız. Siz bizi atalarımızın taptığı şeylerden [putlardan] döndürmek istiyorsunuz.) [İbrahim 10]
Kâfirler, Peygamberleri için dediler ki:
(Bu da aynen sizin gibi bir insandır. Size üstün ve hâkim olmak istiyor. Eğer Allah isteseydi, elbette [peygamber olarak] melekleri gönderirdi. Biz atalarımızdan böyle [bir Allaha ibadet etmek diye] bir şey duymadık.) [Müminun 24]
Hz. İbrahim putlara tapanlara dedi ki:
(Atalarınızın ve sizin neye taptığınızı şimdi gördünüz mü? Taptığınız putlar elbette benim düşmanımdır. Dostum ancak âlemlerin Rabbidir.) [Şuara 75-77]
(Musa kâfirlere, apaçık mucizelerimizle gelince: “Bu uydurma bir sihirdir. Önceki atalarımızdan böyle [tek ilaha ibadet etmek diye] bir şey işitmedik” dediler.) [Kasas 36]
(Onlar [kâfirler] atalarını sapıklıkta buldular ve peşlerinden koşup gittiler.) [Saffat 69,70]
Görüldüğü gibi bu âyetler müşrikler, putperestler için gelmiştir. Müslümanlar, Resulullahın vârisleri olan âlimlere uyarsa, müşriklere uymuş olmazlar. Eğer Müslümanların ataları doğru yolda ise elbette uymak gerekir. Nitekim Yakup aleyhisselam, ölürken oğullarına dedi ki: (Benden sonra kime kulluk edeceksiniz?) dedi. Oğulları dediler ki: (Senin ve ataların İbrahim, İsmail ve İshak’ın ilahı olan tek Allah’a kulluk edeceğiz.) [Bekara 133]
Hz. Yusuf da dedi ki: (Atalarım İbrahim, İshak ve Yakub’un dinine uydum.) [Yusuf 38]
Demek ki atalarımız Müslüman ise, müşrik değil ise, onlara uymamız lazımdır. Yusuf aleyhisselam müslüman olan atalarının yolundan gittiğine göre, biz de müslüman atalarımızın yolundan gitmeliyiz.

 

 

 

 

 

 

İnanmayan Kur’anı anlayamaz
 

Allahın yolu ile Peygamberimizin yolu birbirinden ayrı değildir. Yalnız Kur’an diyerek ayırmaya çalışanların kâfir olduklarını Kur’an-ı kerim bildiriyor: (Allah ile resullerinin emirlerini birbirinden ayırıp ikisi arasında bir yol tutmak isteyen kâfirdir.) [Nisa 150,151], (Allaha ve Resulüne uyun [uymayıp] yüz çeviren [kâfirdir] Allah da kâfirleri sevmez.) [A. İmran 32], (Ey inkârcılar [Resulümün bildirdiklerini] yalanladığınız için, yakanızı azap bırakmaz.) [Furkan 77]
Kur’anda (Meyte ve kan size haram kılındı) buyuruluyor. (Maide 3) 
Meyte, boğazlanmadan öldürülen yani leş olan hayvandır. Yalnız Kur’an diyen kâfirler, bu âyete bakarak (balık ve dalak yemeye haramdır, çünkü Kur’anda öyle yazıyor) derler. Halbuki yalnız Kur’an diyen kâfirler ve diğer inanmayanlar Kur’anı anlamaz. İşte iki ayet meali: 
(De ki: O Kur’an, inananlar için doğru yolu gösteren bir rehber ve şifadır. İnanmayanların ise, kulaklarında bir ağırlık vardır ve Kur’an onlara kapalıdır. Sanki onlara uzak mesafeden bağırılıyor da Kur’anın ne söylediğini anlamıyorlar.) [Fussilet 44]
(Okuduğun Kur’anı dinleyen kâfirlerin, anlamalarına engel olmak için kalblerinin üstüne kat kat perde, kulaklarına da ağırlık koyduk.) [Enam 25]
Balık boğazlanmadan [kesilmeden] ölürse meyte olur, yalnız Kur’an diyenlere göre yenmemesi gerekir. Ama Allahü teâlâ, (Bu Kitabı, insanların ihtilafa düştükleri şeyi açıklayasın diye sana indirdik) buyuruyor. (Nahl 64) Müslümanlara da, (Bir işte anlaşamazsanız, bu işin hükmünü öğrenmek için Kur’an ve sünnete bakın!) buyuruyor. (Nisa 59) Balık yenir mi diye Kur’ana bakınca yalnız Kur’an diyenler yenmeyeceğini anlar. Dalak kandır. Âyete bakınca buna da haram derler. Fakat sünnete bakılınca balık ve dalak helaldir. Hadisi şerifte buyuruldu ki: (Size iki meyte ve iki kan helal kılındı, iki meyteden biri balık, iki kandan biri de dalaktır.) [İbni Mace]
Eğer Resulullah Meyteyi açıklamasaydı, müslüman balık yiyemezdi. Namazın nasıl kılınacağını, zekâtın nasıl verileceğini, hangi mallardan ne kadar verileceğini âyetlerden çıkarmak imkansızdır. Resulullah, (Kur’anı insanlara açıkla) emrine uyarak açıklamıştır. Cebrail aleyhisselam, Kur’anı getirdiği gibi, açıklaması olan sünneti de getirmiştir. (Darimi), Zaten Resulullahın sözleri vahy ürünüdür. (Necm 4)
Kur’ana uymak gibi sünnete uymak da farzdır. Birkaç ayet meali: (Ona uyan doğru yolu bulur.) [Araf 158], (Resule itaat eden Allaha itaat etmiş olur.) [Nisa 80], (Hayır Rabbine andolsun ki anlaşmazlıklarda seni hakem kılıp verdiğin hükümden içlerinde hiçbir sıkıntı duymadan tam manasıyla kabullenmedikçe iman etmiş olmazlar.) [Nisa 65],
Allahü teâlâ “Yalnız bana uyun “ demiyor, çok yerde “Allaha ve Resulüne uyun” buyuruyor. (Enfal 20), Yalnız bana isyan etmeyin demiyor, (Allaha ve Resulüne isyan etmeyin) buyuruyor. (Nisa 14) 
Hadisi şeriflerde de buyuruluyor ki: (Peygamberin haram kılması, Allahın haram kılması gibidir.) [Tirmizî], (Bana uyan cennete girer, bana isyan eden cennete giremez.) [Buharî], (“Kur’andan başka bir şeye uymayız” diyenler çıkar.) [Ebu Dâvud], (“Hadisi bırak, Kur’ana bak” diyenler çıkar.) [Ebu Yala], (Sünnetimden yüz çeviren benden değildir.) [Müslim]

 

 

Kur’an-ı kerimi nasıl anlarız?
 

Kur’an-ı kerimin hakiki manasını anlamak isteyen bir kimse, din âlimlerinin kelam ve fıkıh ve ahlâk kitaplarını okumalı. Bu kitapların hepsi, Kur’an-ı kerimden ve hadis-i şeriflerden alınmıştır. Kur’an tercümesi diye yazılan kitaplar, doğru mana veremez. Okuyanları, bunları yazanların düşüncelerine ve maksatlarına esir edip, dinden ayrılmalarına sebep olur.
Kur’an-ı kerim hiçbir dile tercüme edilemez. Herhangi bir şiirin bile, tam tercümesine imkan yoktur. Ancak izah edilebilir. Kur’an-ı kerimin manası tercümeden anlaşılmaz. Bir âyetin manasını anlamak demek, Allahü teâlânın, bu âyette ne demek istediğini anlamak demektir. Bu âyetin herhangi bir tercümesini okuyan, murad-ı ilahi’yi öğrenemez. Tercüme edenin anlamış olduğunu öğrenir. Hiçbir Kur’an tercümesinden din öğrenilemez. Dinini öğrenmesi için bir kimsenin eline, en uygun tercümeyi vermek, okyanus ortasında bulunan insana bir tahta parçası vermekten daha kötüdür. Çünkü bu tahta parçası ile insan sahile çıkabilir, çıkamazsa ölür ve imanlı ise Cennete gider. Fakat tercümeden din öğrenmeye kalkışan, imanını kaybedebilir. Yahut denizde yüzenleri görüp de, (Yüzmek kolay, herkes yüzebilir) sanarak yüzme bilmeyen bir genci, okyanusun ortasına atmak, Kur’ana mana vermek yanında çok hafif kalır. Çünkü yüzme bilmeyen boğulur; fakat Kur’an-ı kerime yanlış mana veren, küfre düşüp Cehenneme gider.
Zaten, bizim gibilerin, dini öğrenmek için, tefsir ve hadis okuması uygun değildir. Çünkü Kur’an ve hadisi yanlış anlamak veya şüphe etmek imanı giderir. Bu inceliği iyi bildiği için, Hz. Ebu Bekir, (Kur’anı kendi görüşümle tefsire kalkarsam, beni hangi yer taşır, hangi gök gölgeler) buyurdu. (Şir’a)
Muteber tefsir kitaplarını da anlayabilmek için, yirmi ana ilmi, iyi öğrenmek gerekir. Tefsir ilmini bilmeyenin hadis ve tefsir okumaya kalkışması, mide hastasının, kuvvetlenmek için, baklava, börek yemesine benzer. Hâlbuki, bu hastanın, önce perhiz yapması, sonra, kuvvetli yemesi gerekir. Ana ilimleri okumayan, din öğrenmek için, Kur’an tercümesi, tefsir, hadis okumaya kalkışırsa, bunları yanlış anlayarak, dini, imanı da kaybeder. Muteber tefsirler bile, ehlinden başkasına zararlı olur. 
Kur’an-ı kerimi anlamak için Resulullahın açıklamalarını bilmek gerekir. Sünneti de anlamak için Eshâb-ı kirâmın ve âlimlerin açıklamalarını bilmek gerekir. 
Piyasadaki Türkçe tefsirlerde, şahsi düşünceler vardır. Okuyana zararı, faydasından çoktur. Hele islâm düşmanlarının, zındıkların, bid’at sahiplerinin, Kur’an-ı kerimin manasını bozmak için yaptıkları tefsirler, birer zehirdir. Bunları okuyan genç zihinlerde, birtakım şüpheler, itirazlar hasıl olur. 
Kur’anın hakiki tefsirini yapan, doğru manasını veren, ancak onun muhatabı olan Muhammed aleyhisselam ve onun hadis-i şerifleridir. Bu hadis-i şerifleri de, ancak Eshâb-ı kirâm ve müctehid imamlar anlayabilmiş, Müslümanlar da bu âlimlerin anladıklarına uymuştur. Şu hâlde, Kur’andan ve hadisten ve bunların tercümelerinden din öğrenmek mümkün olmaz. Her Müslüman, dinini, Ehl-i sünnet âlimlerinin kitaplarından hazırlanan ilmihallerden öğrenmelidir.
Bazı sapıklar, “Anlamadan Kur’an okumanın faydası olmaz, mealini okumalı” diyorlar. İmam-ı Gazalî hazretleri buyuruyor ki: (İmam-ı Ahmed bin Hanbel, Allahü teâlânın, (Anlayarak da, anlamayarak da Kur’an okuyan benim rızama kavuşur) buyurduğunu bildirdi.) [İhya]

 

 

Siz hiç düşünmez misiniz?
 

Kur’an-ı kerimde, birçok yerde (Akıl etmez misiniz) ifadesi geçmektedir. Bid’at ehli ile felsefeciler, bu âyetleri istismar edip, (Allah akıl edin, düşünün, derken, bizi düşünmekten, akıl etmekten, akılla Kur’anı anlamaktan, dini hükümler çıkarmaktan bizi kimse alıkoyamaz) diyorlar. Akıl etmekle ilgili âyetlerin hiç birinde, (Kur’anı anlamak veya dini hüküm çıkarmak için akıl edin diye bir ifade yoktur. Birkaç örnek:
(Ey kavmim, buna karşılık sizden bir ücret istemiyorum. Ücretim beni yaratana aittir. Akıl etmez misiniz?) [Hud 51] Resulullah, dini bildirirken ücret istemiyor, makam ve padişahlık istemiyor. Benim bu işte dünyalık bir menfaatim yok. Ben sırf Allah rızası için yapıyorum. Bu kadarını da akıl etmiyor musunuz, düşünmüyor musunuz diyor. Akıl etmek, akıl ile hüküm çıkarmak demek değildir.
(Geceyi gündüzü, Güneş’i, Ay’ı sizin istifadenize vermiştir. Yıldızlar da Onun emrine boyun eğmiştir. Bunlarda, akıl edenler için dersler vardır.) [Nahl 12] Gecenin gündüzün gelişinde, ayın güneşin insanlara sağladığı faydalarda, yıldızların Allahın emri ile var oldukları, hareket ettikleri konusunda akıl eden, düşünebilen kimseler için alınacak ibret dersleri vardır deniyor. Yoksa aklını kullan da dini hüküm çıkar denmiyor. 
(İbrahim: “Allah’ı bırakıp da, size hiçbir fayda ve zarar veremeyen putlara niçin taparsınız? Size de, taptıklarınıza da yazıklar olsun! Akıl etmiyor musunuz?” dedi. [Enbiya 66-7] Ellerinizle yaptığınız putların size bir fayda ve zarar vermediği meydanda iken, onlara tapmanın vereceği zararı akıl etmiyor musunuz deniyor. Yoksa aklını kullan da dini hükümler çıkar denmiyor.
(Size verilen şeyler, dünya hayatının geçim vasıtası ve süsüdür. Allah katında olanlar ise, daha iyi ve devamlıdır. Akıl etmez misiniz?) [Kasas 60] Dünya hayatındaki şeyler ne kadar kıymetli olursa olsun, hepsi bir gün yok olacak, ama ahirette verilecek olanlar ise devamlıdır. Bunu düşünemiyor musunuz deniyor. Yoksa akıl edin de akıl ile hüküm çıkarın denmiyor.
(Kur’anı öğüt almak için kolaylaştırdık. Düşünüp öğüt alan yok mu?) [Kamer 17] Kur’anı ezberlemek için kolaylaştırdık. O hâlde onun öğütlerini dinleyen, onu ezberleyen yok mu? (Celaleyn) 
(Akıl edesiniz diye Kur’anı Arapça okunan bir Kitap kıldık.) [Zuhruf 2-3] Kur’an-ı kerimi herhangi bir dil ile değil, en geniş, en açık, en ahenkli olan Arapça olarak indirdik. Eğer iyi düşünürseniz, bu Kitabın ulviyetini, kendisinin bir şaheser, sözlerinin, bütün insanlığa hitap ettiğini görür, müslüman olmayı en büyük bir vazife, en yüksek bir saadet telakki edersiniz. Ey Araplar, Kur’an-ı kerim, sizin dilinizle indi. Edebiyatçıların, şairlerin sözlerine benzemediğini gördünüz. Bunun insan sözü olmadığını, İlâhî bir kelam olduğunu düşünürseniz, anlarsınız. Demek ki âyetteki anlamak, bunun ilahi kelam olduğunu anlamaktır. Yoksa ahkamını anlamak değildir. Eğer öyle olsaydı, (Ey Resulüm, Kur’an-ı kerimi insanlara açıkla) buyurulmazdı. (Nahl 44)
Bazıları da, (insanın namazda okuduğunu anlaması gerekir, onun için Kur’anın tercümesini okumalı) diyorlar. Böyle demek, ibâdetlerin ne demek olduğunu bilmemektir. Çünkü, namazı, insanın kendisi tertip etmedi. Her ibâdetin nasıl yapılacağını Allahü teâlâ Resulüne bildirdi. O da, bunları öğrendiği gibi Eshâbına bildirdi. Din imamlarımız bunların hepsini Eshâb-ı kirâmdan öğrenerek bildiriyorlar ki: Namazda okunacak Kur’anın, Allah kelamı olması gerekir. Tercümeleri Allah kelamı olmaz. Namaz dışında her Müslüman, kendi dili ile de, duâ edebilir. (Fetava-i fıkhiyye)

 

 

Hadisi şerifler delil değil midir?
 

Kur’an-ı kerimin birçok yerinde Resulüme uyun buyuruluyor. Eğer Kur’anı herkes anlasaydı, (Resule uymaya lüzum yok, herkes Kur’andan anladığına uysun) denirdi. Aksine Kur’anın açıklanması istenerek buyuruluyor ki: (İhtilafa düşülen şeyleri açıklayasın diye bu kitabı sana indirdik.) [Nahl 64] 
Kur’an-ı kerimde, sadece (Allaha uyun) denmiyor. Resulüne de uyulması emrediliyor. (Resule itaat eden, Allah’a itaat etmiş olur.) [Nisa 80] (Demek ki Resulullaha uymak Allaha uymaktan ayrı değildir.)
(Allah ve Resulüne itaat eden, en büyük kurtuluşa ermiştir.) [Ahzab 71]
(Resulüm de ki, “Bana uyun ki, Allah da sizi sevsin!”) [Al-i İmran 31]
(O, kendisine vahyedilenden başkasını söylemez.) [Necm 4] 
(Ona uyun ki, doğru yolu bulasınız!) [Araf 158] 
(O ümmî Peygamber, temiz şeyleri helâl, pis, çirkin şeyleri haram kılar.) [Araf 157] Demek ki Resulü de haram etme yetkisine sahiptir. Bir hadisi şerifte buyuruluyor ki: (Peygamberin haram kılması, Allahın haram kılması gibidir.) [Tirmizî]
(Peygamberin verdiğini alın, yasak ettiğinden sakının!) [Haşr 7]
(Allaha ve Resûlüne karşı gelen kâfirler, bilsin ki, Allahın azabı çok şiddetlidir.) [Enfâl 13]
(Allahın yolu ile, peygamberlerin yolunu farklı göstermek isteyenler kâfirdir.) [Nisa 150-1]
(De ki, “Allaha ve Peygambere uyun! Eğer [uymayıp] yüz çevirirlerse, [kâfir olurlar] Allah da kâfirleri sevmez.) [A. İmran 32] (Hadis-i şeriflerde de buyuruldu ki: (Yakında, “Allahın kitabının dışında uyacağımız bir şey tanımıyorum” diyenler çıkacaktır.) [Ebu Dâvud], (Bir zaman gelir, beni yalanlayanlar çıkar. Bir hadis söylenince, “bunu bırak, Kur’andan söyle” derler.) [Ebu Yala] (Bir zaman gelir, sünnetimi öldüren kimseler çıkacak. Allah bunlara lanet etsin!) [Deylemî] (Sünnetimden yüz çeviren benden değildir.) [Müslim], (Bana uyan cennete girer, uymayan, isyan eden cennete giremez.) [Buharî] Sünnetten yüz çevirip yalnız Kur’an diyenlerin kâfir olduklarını bu âyetler ve hadis-i şerifler açıkça bildirmektedir.)
(Anlaşamadığınız bir işin hükmünü Allaha [Kur’ana] ve Resulüne [Sünnete] arz edin!) [Nisa 59] (Yani, bir işte anlaşamazsanız, bu işin nasıl yapılacağını âlimler, Kur’an ve sünnetten anlasınlar, âlim olmayan ise, âlimlere uyarak yapsın demektir. R. V. Hindi)
Resulullaha uymanın önemi anlaşılınca, Kur’an-ı kerimin açıklaması olan hadis-i şeriflere de uymanın gereği anlaşılır. Sünnet, [hadis-i şerifler] olmasaydı, namazların kaç rekat olduğu ve nasıl kılınacağı, zekât, orucun, haccın farzları, hukuk bilgileri bilinemezdi. Yani hiç kimse, bunları Kur’an-ı kerimden çıkaramazdı. Şu hâlde Kur’anı anlamak için, onun açıklaması olan hadis-i şeriflere ihtiyaç vardır. Hadis-i şerifleri de anlamak için âlimlere ihtiyaç vardır. Allahü teâlâ, (Peygambere sorun, âlimlere sorun) buyuruyor. Sapıklar, biz de anlarız diye inat ediyorlar. Herkes Kur’anı anlayabilseydi o zaman peygambere ne lüzum kalırdı? Eğer herkes Kur’an-ı kerimi doğru anlasaydı, 72 sapık fırka meydana çıkmazdı. Kur’anı kerimde buyuruluyor ki:
(Eğer onun hükmünü peygambere veya ülül-emre [yetkililere, âlimlere] sorsalardı, öğrenmiş olurlardı.) [Nisa 83], (Verdiğimiz bu misalleri ancak âlim olanlar anlar.) [Ankebut 43], (Bilmiyorsanız âlimlere sorun.) [Nahl 43], (Allahtan en çok korkan âlimlerdir.) [Fatır 28]
Bu âyetler, Kur’anı anlamak için âlimlerin açıklamasına da ihtiyaç olduğunu bildirmektedir.

 

 

Kur’an-ı kerimin açıklanması
 

Yusuf suresinin, (Anlayabilmeniz için, Kur’anı Arapça olarak indirdik) mealindeki ikinci âyeti kerimesi, tefsirlerde özetle şöyle açıklanıyor: 
(Kur’an-ı kerimi herhangi bir lisan ile değil, en geniş, en açık olan Arapça olarak indirdik. Eğer iyi düşünürseniz, bu Kitabın ulviyetini, kendisinin bir şaheser, sözlerinin, bütün insanlığa hitap ettiğini görür, müslüman olmayı en büyük bir vazife, en yüksek bir saadet telakki edersiniz. Ey Araplar, Kur’an-ı kerim, sizin dilinizle indi. Edebiyatçıların, şairlerin sözlerine benzemediğini gördünüz. Bunun insan sözü olmadığını, İlâhî bir kelam olduğunu düşünürseniz, anlarsınız.) 
Demek ki âyetteki anlamak, bunun ilahi kelam olduğunu anlamaktır. Yoksa ahkamını anlamak değildir. Eğer öyle olsaydı, Allahü teâlâ, (Resulüm, Kur’anı insanlara açıkla) buyurmazdı. (Nahl 44)
Fussilet suresinin, (Eğer biz Kur’anı yabancı bir dil ile gönderseydik, “âyetleri tafsilatlı şekilde açıklanmalıydı. Araplar için, Arapça olmayan bir kitap mı olur” derlerdi. De ki: O Kur’an, inananlar için doğru yolu gösteren bir rehber ve şifadır. İnanmayanların ise, kulaklarında bir ağırlık vardır ve Kur’an onlara kapalıdır. Sanki onlara uzak mesafeden bağırılıyor da Kur’anın ne söylediğini anlamıyorlar) mealindeki 44. âyetin açıklaması da şöyledir: 
Kur’an-ı kerim, [İbranice, Yunanca, Rusça değil de], sizin lisanınızda, yani Arapça’dır. Siz Arap olduğunuza göre, ifadelerinin vecizliğinden, şaheserliğinden bu Kur’anın ilâhî bir kelam olduğunu anlarsınız. Yoksa, (Arapça bildiğinize göre, Kur’anın hükümlerini de anlarsınız) denmiyor. Ayetin devamında, inanmayanların, [yalnız Kur’an diyen zındıkların] Kur’anı sağırlar gibi duymadıkları ve anlayamadıkları bildiriliyor. Zaten herkes Kur’andaki aynı şeyi doğru olarak anlasaydı, 72 sapık fırka meydana çıkmazdı. İmanı, farzları ve haramları öğrenmek farzdır. Bunlar, ancak fıkıh kitaplarından öğrenilir. Fıkhı, âlimler, âyet ve hadislerden çıkarmışlardır. (Hadika)
Namazların kaç rekat olduğunu, bayram ve cenaze namazlarının nasıl kılınacağını, zekât nisabını, orucun ve haccın farzlarını, hukuk bilgilerini, Resulullah açıklamasaydı Kur’an-ı kerimden anlamak mümkün değildi. İmran bin Hasin hazretleri, (Bize yalnız Kur’andan söyle) diyene, (Ey ahmak, Kur’andan her şeyi anlamak mümkün mü? Mesela namazların kaç rekat olduğunu bulabilir miyiz?) buyurdu. Hz. Ömer’e de, (Farzların, seferde kaç rekat kılındığını Kur’anda bulamadık) dediler. Cevaben, “Biz, Kur’anda bulamadığımızı, Resulullahtan gördüğümüz gibi yapıyoruz. O, seferde dört rekatlık farzları, iki rekat olarak kılardı” buyurdu. (Mizan)
Kur’an-ı kerim hiçbir dile, hatta Arapça’ya bile tercüme edilemez. Herhangi bir şiirin bile, tam tercümesine imkân yoktur. Ancak izah edilebilir. Kur’an-ı kerimin manası tercümeden anlaşılmaz. Bir âyetin manasını anlamak demek, Allahü teâlânın, bu âyette ne demek istediğini anlamak demektir. Bu âyetin herhangi bir tercümesini okuyan, murad-ı ilahiyi öğrenemez. Tercüme edenin, bilgi derecesine göre anlamış olduğunu öğrenir. Hele tercüme eden bid’at ehli ise, mana tamamen değişir.
Tefsir, murad-ı ilahiyi anlamak demektir. Kendi görüşüne göre verilen mana, doğru olsa bile, meşru yoldan olmadığı için hata olur, mana yanlış ise, küfür olur. (Berika)
Hadis-i şeriflerde buyuruldu ki: (Kur’anı kendi görüşü ile açıklayan, doğru olsa bile, muhakkak hata etmiştir.) [Nesâî], (Kur’ana ehliyeti olmadan mana veren, cehennemde azap görecektir.) [Tirmizî], (Kur’anı kendi görüşüne göre tefsir eden kâfir olur.) [M. Rabbani]

 

 

 
Kur’an-ı kerimi herkes anlayabilir mi?
 

Kur’an-ı kerimi herkes anlayabilir mi, yoksa Resulullah efendimizin açıklaması şart mıdır?
CEVAP: Kur’an-ı kerimi tam olarak yalnız Resulullah anlamıştır. Çünkü muhatabı Odur. Kur’an Ona gelmiştir. Ondan başkası tam anlayamaz. Onun için Allahü teâlâ buyuruyor ki: (İnsanlara açıkla diye Kur’anı sana indirdik.) [Nahl 44]
Açıklamak, âyet-i kerimeleri, başka kelimelerle ve başka suretle anlatmak demektir. Bırakın bizleri, ümmetin âlimleri de, âyetleri anlayabilselerdi ve kapalı olanları açıklayabilselerdi, Allahü teâlâ Peygamberine, sana vahy olunanları tebliğ et der, açıklamasını emretmezdi. Bu ve benzeri âyetlere rağmen, (Resulullah Kur’anı getirmekle işi bitmiştir, o bir postacı idi) diyen mezhepsiz türediler vardır.
Eshâb-ı kirâm, ana dilleri Arapça olduğu hâlde, bazı âyetleri anlayamayıp, Peygamber efendimize sorarlardı. Resulullah, Kur’an-ı kerimin tefsirini Eshâbına bildirmiştir. Eshâb-ı kirâmın bildirdiğinden başka türlü söyleyenler, dalalete, hatta küfre düşer. Tefsir, yoruma değil, nakle dayanır. M. Masum-i Faruki hazretleri buyuruyor ki:
(Bir gün Peygamber efendimiz, Hz. Ebu Bekir’e ince marifetleri, onun seviyesine göre anlatıyordu. Yanlarına Hz. Ömer gelince, konuşma üslubunu onun da anlayacağı şekilde değiştirdi. Hz. Osman gelince, yine konuşma tarzını değiştirdi. Hz. Ali de gelince konuşmasını, hepsinin anlayacağı tarzda değiştirdi. Resulullahın her defasında konuşma üslubunu değiştirmesi, oradaki zatların istidatlarının farklı oluşlarından meydana gelmiştir.) [Mek. Masumiyye 59]
Hadis-i şeriflerde (Benden sonra peygamber gelseydi, Ömer olurdu.), (Osman’ın şefaati ile cehennemlik 70 bin kişi sorgusuz cennete girecek) ve (Ben ilmin şehriyim Ali de kapısıdır) buyuruldu. Her üçü de bu derece yüksek olduğu ve Arabiyi çok iyi bildiği hâlde, Hz. Ebu Bekir’e anlatılan tefsiri bile anlayamadılar. Çünkü Peygamber efendimiz herkese derecesine göre anlatıyordu. Bir hadis-i şerifte buyuruldu ki: (İnsanlara akıllarına, anlayışlarına göre söyleyin, inkârcı olmasınlar, Allahı ve Resulünü yalanlamasınlar.) [Buharî] Şahsi görüşe göre tefsir yapmanın büyük zararını iyi bilen Hz. Ebu Bekir buyuruyor ki: (Kur’an-ı kerimi kendi görüşümle tefsire kalkarsam, beni hangi yer taşır, hangi gök gölgeler) buyurmuştur. (Şir’a)
Kur’an-ı kerimi, Arapça bilen de tam anlayamaz. Dil bilmek ayrı, ilim bilmek ayrıdır. Türkçe bilen, tıp, hukuk, fen bilgisini anlayabilir mi? Hadis-i şerifte, (Kur’an, Allahın metin ipidir. Manalarının hepsi anlaşılmaz) buyuruldu. Kur’an-ı kerim çok veciz olup, bitmez tükenmez manalarının bulunduğu, bütün manaları bildirilse bile, yazmak için kâğıt ve mürekkep bulunamayacağı şöyle bildirilmektedir:
(De ki, Rabbimin [hikmetli] sözleri için, denizler mürekkep olsa, bir o kadar daha deniz ilave edilse, denizler tükenir, Rabbimin sözleri tükenmez.) [Kehf 109] 
Mevduat-ül-ulum’da deniyor ki:
(Kur’an ilmi, içinde şaşılacak, akıllara durgunluk verecek, sayısız acayip haller bulunan engin bir denizdir. Ondaki her ilmi öğrenmek, sırrına erişmek imkansızdır.)
İnsanların yazdığı anayasayı bile anlamak için hukukçulara gidiliyor. Bir kanundan bile herkes aynı şeyi anlamazken, Allahın kelamını nasıl anlayabilir? (Devamı var)

 

 


Kur’anı kerimdeki mecazlar
 

Her kelimenin belli bir manası vardır. Buna hakiki manası denir. Bir kelime, kendi hakiki manasında kullanılmayıp da, bir bağlantısı, ilişkisi bulunan başka bir manada kullanılınca, bu kelimeye Kinaye veya Mecaz denir. Kinaye, bir şeyi, açık anlamı başka olan kelimelerle anlatmaktır.
Kur’anı kerimde mecazi ifadeler çoktur. Müteşabih âyetler vardır. Bunlara görünen manayı vermek çok yanlış olur. Bilhassa Allahü teâlâ ile ilgili mecazlar, müteşabih olanlar daha önemlidir.
Allahü teâlâ hiçbir mahluka, yani hiçbir şeye benzemez. Çünkü, Kur’anı kerimde buyuruluyor ki:
(Leyse ke mislihi şeyün=Onun benzeri hiçbir şey yoktur.) [Şura 11] 
(Sübhanekellahümme=Allahım, Seni noksan sıfatlardan tenzih eder, kemâl sıfatlar ile tavsif ederim.) [Yunus 10] 
Peki Allahü teâlâ hiçbir şeye benzemediği halde, sanki benzediğini bildiren âyetlere ne denecek o zaman? Onlara müteşabih âyetler denir. Bunlardan bazısının meali şöyledir:
(Kıyamet günü yeryüzü Allahın kabzasında olur, gökler de sağ eliyle dürülür.) [Zümer 67] 
(Yahudiler, Allah’ın eli bağlıdır, dediler. Hayır, Allah’ın iki eli de açıktır.) [Maide 64]
(Allah’ın eli onların ellerinin üzerindedir.) [Fetih 10] 
(Doğu da Batı da Allah’ındır. Nereye dönerseniz Allah’ın yüzü oradadır.) [Bekara115]
(Allah Arş’a istivâ edendir. Nerede olsanız, O sizinle beraberdir.) [Hadid 4]
(Allah yerin ve göklerin nurudur.) [Nur 35]
Bu âyetlerde bildirilen el, yüz ifadeleri, bir mahlukun eli veya yüzü gibi sanılabilir. Halbuki Allah hiçbir mahluka benzemez. İstiva kelimesi oturmak sanılırsa Allah mahluklara benzetilmiş olur ve yukarıdaki âyetlere aykırı olur. Nerede olursanız sizinle beraberdir ifadesi de mecazidir. Çünkü O mekandan münezzehtir. Son âyette Allah nur sanılır. Halbuki nur da yaratıktır. Kur’anda tevil gereken Kinaye, Mecaz ifade eden birçok âyet vardır. Birkaç örnek daha verelim:
Cima için lems=dokunmak kelimesi kullanılmıştır. (Kadınlara dokununca gusledin, su yoksa teyemmüm edin) [Maide 6], Kadınlar için libas=giysi kelimesi kullanılmıştır. (Kadınlar size, siz de onlara libassınız) [Bekara 187]
Zâlim köylüler için (zâlim köy) denmiştir. (Nisa 75), (Köy halkına sor) yerine, (köye sor) denmiştir. (Yusüf 82) Böyle ifadeler Türkçede de vardır. Mesela, (Şu sınıf tembel, şu sınıf çalışkandır) gibi. Sınıftan maksat öğrencilerdir.
Resulullaha, (Vahfid cenaheke lil mü’minin=Kanadını müminler için indir) buyuruluyor. (Hicr 88) [Resulullahın tek kanadı mı var? Elbette mecazdır. Yani şefkat et, tevazu göster demektir.]
(Körle gören [kâfir ile mümin] karanlıkla aydınlık [Bâtıl ile hak], gölge ile sıcak [cennetle cehennem] bir olmaz. Dirilerle ölüler de bir olmaz. Elbette Allah, dilediğine işittirir. Sen kabirdekilere [inatçı kâfirlere] işittiremezsin, sen sadece bir uyarıcısın.) [Fatır 19-22 Celaleyn, Beydavi] Bu âyette, kâfire kör, mümine gören, cennete gölge deniyor. Resulullah kabirdekilere ne söyleyecek de işittirecek? Hâşâ bu abes, boş söz olmaz mı? Kabirdekileri niye hidayete kavuşturmaya uğraşsın ki? Hemen âyetin devamında, (Sen sadece bir uyarıcısın) buyuruluyor. Demek ki kabirdekilerden maksat, yaşayan inatçı kâfirlerdir. (Beydavi) [Devamı var]

 

 

İşittirmek kabul ettirmek demektir.
 

Vehhabiler, ruhun ölmediğini söyledikleri halde, Resulullah da ölüdür, işitmez, ‘şefaat ya resulallah’ diyen kâfir olur diyorlar. Mecazı bilmiyorlar. Bu konudaki birkaç âyetl kerime meali şöyledir:
(Savaşta öldürülenleri siz değil, Allah öldürdü. Attığın zaman da, sen değil, Allah attı.) (Enfal 17) Birileri, ötekileri öldürüyor, Allah, ben öldürdüm diyor, Resulullah atıyor, sen atmadın ben attım buyuruyor. Aşağıda da kabirdekilere sen değil, ben işittiririm buyuruyor. 
(Kâfirler, sağır, dilsiz, kör oldukları için doğru yola gelmezler.) [Bekara 18], (Kâfirler sağır, dilsiz ve kör oldukları için, akıl edemezler, düşünemezler.) [Bakara 171] Yani hakkı işitmedikleri için sağır, doğruyu söylemedikleri için dilsiz, gerçeği görmedikleri için kör, denilerek hidâyete kavuşmadıkları bildirilmiştir. Buradaki işitmek, kabul etmek demektir. (Beydavi)
(Bu dünyada kör olan, ahirette de kördür.) [İsra 72] (Bu âyette de yaşayan ve ölen kâfirlere kör deniyor. Yoksa dünyadaki körler ahirette kör olmayacaktır. 
(Sağırlara işittiremezsin. Körleri ve sapıkları doğru yola eriştiremezsin.) [Zuhruf 40] Bu âyette işittiremezsin demek, sen hakkı kabul ettiremezsin demektir. Kabirlerdekilere işittiremezsin demek de, inatçı kâfirlere işittiremezsin, yani hakkı kabul ettiremezsin demektir. (Beydavi)
(Körle gören [kâfir ile mümin] karanlıkla aydınlık [Bâtıl ile hak], gölge ile sıcak [cennetle cehennem] bir olmaz. Dirilerle ölüler de bir olmaz. Elbette Allah, dilediğine işittirir. Sen kabirdekilere [inatçı kâfirlere] işittiremezsin, sen sadece bir uyarıcısın.) [Fatır 19-22 Celaleyn, Beydavi] Bu âyette, kâfire kör, mümine gören, cennete gölge deniyor. Resulullah kabirdekilere ne söyleyecek de işittirecek? Hâşâ bu abes, boş söz olmaz mı? Kabirdekileri niye hidâyete kavuşturmaya uğraşsın ki? Hemen âyetin devamında, (Sen sadece bir uyarıcısın), yani vazifen kâfirleri hidayete kavuşturmak değil, sadece tebliğdir buyuruluyor. Demek ki kabirdekilerden maksat, yaşayan inatçı kâfirlerdir. (Beydavi) 
(Kâfirlerin gözleri değil, göğüslerindeki kalbleri kördür.) [Hac 46] Cenabı Hak burada kâfirlerin gözleri değil, basiretlerinin kör olduğunu açıkça bildiriyor. Yani öteki âyetleri de açıklamış oluyor. Yukarıdaki âyetlerde sadece onlar kör, sağır ve dilsiz diye geçiyordu. Bu âyette ise kör demek, maddi gözün olmadığı, kalblerinin kör olduğu yani kâfir oldukları bildiriliyor. O halde kör denilince baş gözü anlaşılmadığı gibi, ölü veya kabirdekiler denilince de, mezardaki ölü anlaşılmamalıdır.
(Sen, ölülere işittiremezsin; arkalarını dönüp giden sağırlara da daveti duyuramazsın. Körleri sapıklıklarından vazgeçirip doğru yola getiremezsin; ancak âyetlerimize inananlara duyurabilirsin.) [Neml 80, 81 Rum 52 53] Burada diri olup, gözü kulağı ve beyni olan kâfirler ölüye benzetiliyor, (Ölüleri [kâfirleri] imana kavuşturamazsın) deniyor. (Ölülere, sağırlara işittiremezsin) ifadesinden sonra, (Sen ancak âyetlerimize iman edeceklere işittirebilirsin) buyuruluyor. Kâfirlerin işitmeyeceği, yani hakkı kabul etmeyeceği, ancak iman edeceklerin işitecekleri, yani kabul edecekleri açıkça bildirilmektedir. Eğer gerçekten kabirdekilerden maksat ölü olsa idi, ölü de işitmeseydi iman edenlere işittirebilirsin ifadesi yersiz ve yanlış olurdu ve kâfir ölü işitmez, mümin ölü işitir anlamı çıkardı. Halbuki Buhari’deki hadisi şerifte kâfir ölü de işitir buyuruluyor.

 

 

Kur’an-ı kerim değiştirilemez
 

Reşat Halife ve onun izinde gidenler, Kur’an-ı kerime itimadı sarsmak için Tevbe suresinin son iki âyeti fazla diyorlar. Kur’anın değiştiğini söyleyen kâfir olmaz mı?
CEVAP: Böyle bir şeyi Müslüman yaparsa kâfir olur, kâfir zaten kâfirdir, tekrar kâfir olmaz. Emirler yasaklar Müslüman içindir. 
Önce Kur’an-ı kerimin bugünkü hale nasıl geldiğini bildirelim:
Yemame savaşında, Kur’an-ı kerimi hıfzedenler [ezberleyenler] şehid olup azalmaya başlayınca, Hz. Ömer, halife Hz. Ebu Bekr’e, Kur’an-ı kerimin yazılıp Mushaf haline gelmesini tavsiye etti. Hz. Ebu Bekir de, Resulullahın kâtibi olan Zeyd bin Sabit’e sureleri ayrı ayrı yazdırdı. Sonra, Eshab-ı kiramın ittifakı ile bir heyet tarafından bir mushaf yazıldı. Hz. Osman zamanında bu mushaftan, 6 adet daha yazılarak vilayetlere gönderildi. Bugün bütün İslam ülkelerinde mevcut olan Kur’an-ı kerimlerin tertibi ve şekli bu mushafa tam uygundur. O zamandan beri de bir tek harfi değişmemiştir. (Mirat-ı kâinat)
Kur’an-ı kerimin değiştiğini söylemek birkaç yönden küfür olur:
1- Allahü teâlâ, Kur’an-ı kerimi hiç kimsenin değiştiremeyeceğini ve bunu bizzat kendisinin koruyacağını bildiriyor: (Rabbinin sözü doğruluk ve adaletle tamamlandı. Onun sözlerini [Kur’anı] değiştirebilecek [hiçbir şey, hiçbir kuvvet] yoktur.) [Enam 115]
(Kur’anı biz indirdik, elbette yine onu biz koruyacağız.) [Hicr 9]
(Kur’an, eşi benzeri olmayan bir kitaptır. Ona önünden, ardından [hiçbir yönden, hiçbir şekilde] bâtıl gelemez [hiçbir ilave ve çıkarma yapılamaz. Çünkü] O, kâinatın hamdettiği hüküm ve hikmet sahibi Allah tarafından indirilmiştir.) [Fussilet 41-42] [Kur’anı Allah indirdiği için, onu bozabilecek birisinin çıkamayacağı açıkça bildiriliyor. Diyelim ki 19’cu, Tevbe suresindeki iki âyeti veya başka âyetleri çıkarıp “Tam Kur’an” diye bir kitap bastırsa, piyasaya sürülünce, hile meydana çıkar ve hiç itibar görmez.]
Bu üç âyet-i kerimeye rağmen, Kur’an değişti demek çok büyük, çok çirkin bir iftira olur.
2- Kur’an-ı kerimi hâşâ Resulullah değiştirdi diyenler de çıkıyor. Bu, âlemlere rahmet olarak gönderilen son resul için çok çirkin iftiradır. Üzerinde durmak bile gerekmez. Bir âyet meali:
(Eğer o [peygamber] bize atfen, [Kur’ana] bazı sözler katsaydı, biz onu kuvvetle yakalayıp şah damarını koparır, helak ederdik, hiçbiriniz de buna engel olamazdınız.) [Hakka 44-47]
Resulullah değiştirdi diyen bu âyeti de inkâr etmiş olur.
3- Daha çok Rafıziler, “üç halife ile eshab değiştirdi” diyorlar. Üç halife, âyet-i kerimelerle övüldüğü gibi, eshabın tamamı da övülmektedir. Hepsinin cennetlik olduğunu bildiren bir âyet-i kerime meali:
([Eshab-ı kiramın] hepsine hüsnayı [Cenneti] vâdettik.) [Hadid 10] 
Hepsi cennetlik olan bu kıymetli insanlara nasıl iftira edilebilir ki?
4- Mucize olması bakımından da değiştirilemez. İki âyet meali şöyledir:
(Kulumuza [peygambere] indirdiğimizden [Allah’tan geldiğinden] bir şüpheniz varsa, iddianızda doğru iseniz, Allah’tan gayri şahitlerinizi [bilginlerinizi] de yardıma çağırıp, haydi onun benzeri bir sure meydana getirin! Bunu yapamazsınız, asla yapamayacaksınız da.) [Bekara 23, 24]
(De ki: Bu Kur’anın bir benzerini ortaya koymak üzere insanlar ve cinler toplanıp, birbirine destek de olsalar, yemin olsun ki yine de benzerini ortaya koyamazlar.) [İsra 88] (14 asırdır, din düşmanları, Allahı yalancı çıkarmak için uğraşmışsa da yapamadılar. 19’cular da bunu yapamaz.]

 

 

 
Dinimizde tesettürün önemi
 

Kur’an’a inanmadıkları halde, (Yalnız Kur’an) diyen zındıklarla, On dokuzculuk bâtıl dinine sarılanlar, tesettürü inkâr ediyorlar. Halbuki Kur’an-ı kerimde buyuruluyor ki: (Mümin kadınlara söyle, gözlerini sakınsınlar, ırzlarını korusunlar, görünen kısmı hariç, ziynetlerini göstermesinler, başörtülerini yakalarına kadar örtsünler!) [Nur 31] Bu âyette bazı hususlar açık değil. Mesela kadın, gözünü neden sakınacak, ırzını nasıl koruyacak, ziynetten maksat ne? Kına, sürme mi, altın, gümüş mü, küpe, kolye, bilezik mi? Bu hususlar tam açık değildir, bunlar hadis-i şerifle açıklanarak bildirilmiştir. Allahü teâlâ, (Resule itaat Allah itaattir) ve (Sana indirdiğim Kur’an’ı, anlamaları için insanlara açıkla) buyuruyor. (Nahl 44) Resulullahın açıklamaları ile âyetin manası şöyle oluyor: (Mümin kadınlara söyle, gözlerini [yabancı erkeklere bakmaktan] sakınsınlar, ırzlarını korusunlar, [el, yüz gibi] görünen kısmı hariç, [Kolye, küpe, bilezik, kına, sürme gibi] ziynetlerini [ve ziynet taktıkları baş, kulak, kol ve ayaklarını] göstermesinler, başörtülerini yakalarına kadar [saç, kulak ve gerdanlarını] örtsünler!) [Nur 31] (Celaleyn, Medarik)
Mecmaul-enhür’deki, (Kadının [yüz ve iki eli hariç] bütün bedeni avrettir) hadis-i şerifi de tesettürü açıklıyor. Hz. Esma, ince elbise ile gelince, Resulullah baldızına bakmadı. Mübarek yüzünü çevirip (Ya Esma, bir kız, namaz kılacak yaşa gelince, yüz ve iki eli hariç, vücudunu erkeklere gösteremez) buyurdu. (Ebu Dâvud) Hz. Aişe de bildiriyor ki: (İlk muhacir kadınlara Allah rahmet etsin! Tesettür âyeti gelince, emri geciktirmemek için hemen peştamallarını yırtıp başlarını örttüler) buyurdu. (Buhari, Nesai) [Hz. İbrahim de, sünnet ol emrini geciktirmemek için, bıçak, doktor aramadan, hemen hazırdaki balta ile kendini sünnet etmişti.]
Dinimizde iki çeşit kadın kıyafeti vardır. Hür ve cariye [köle] kıyafeti. Cariyeler başlarını örtmezlerdi, örtmek zorunda da değillerdi. Kapanma mecburiyeti hür kadınlara idi. Tesettür âyeti gelmeden önce hür kadınlar da başları açık gezerdi. Münafıklar, cariyelere sarkıntılık ederdi. Bu arada açık olan hür kadınlara da sataşırlardı. Olay duyulunca, (Biz bunu cariye sandık) derlerdi. Allahü teâlâ, (Hür kadınlar cariyeler gibi giyinmesinler, vücutlarını tamamen örtsünler, böylece cariye olmadıkları da meydana çıksın ve münafık erkekler tarafından da sarkıntıya maruz kalmasınlar) buyurdu. Bu âyetin meali şöyledir: (Ey Nebi, hanımlarına, kızlarına ve müminlerin kadınlarına [dışarı çıkarken] dış elbiselerini giymelerini söyle! Bu, onların tanınıp, eza görmemeleri için en uygun kıyafettir.) [Ahzab 59]
Bazı mezhepsizler, “[Hayızdan kesilmiş, yaşlı kadınların saçlarını göstermeleri günah olmaz” diyorlar. Ama Kur’an’da buyuruluyor ki: (Evlenme arzusu bile kalmayan ihtiyar kadınların ziynetlerini [ziynet yerlerini, baş, kulak, boyun, kol ve ayaklarını] göstermemek şartı ile, dışa giydikleri [manto gibi] elbiselerini çıkarmalarında bir vebal yoktur. Ama sakınmaları daha iyi olur.) [Nur 60]
Dikkat edilirse, kuyumcuda teşhiri, satılması serbest olan ziynetlerin bile kadında olunca, gösterilmesi yasaklanıyor. Müminlerin anneleri için bile, (Siz diğer kadınlar gibi değilsiniz, [yabancılarla] yumuşak konuşmayın, kalbinde fesat bulunanlar, kötü ümide kapılır. Evlerinizde oturun, eski cahiliye kadınları gibi açılıp saçılmayın) buyuruluyor. (Ahzab 32-33)
Bu delillerden sonra, “İslamiyette tesettür yok” diyenlerin art niyetli olduklarında şüphe kalmaz.

 

 

 
Yakayı örtmek ne demek
 

Yalnız Kur’an diyenlerle 19’culuk batıl dininde olanlar, Nur suresinin, (Mümin kadınlar, ziynetlerini göstermesinler, başörtülerini yakalarına örtsünler!) mealindeki 31. ayetinin yalnız ziynet takmayı yasakladığını, bir de sadece yaka kısmını örtmeyi emrettiğini söylüyorlar. Dün yeteri kadar açıklamıştık ama bir hususa daha değinmek istiyoruz. Nasreddin Hocanın kabri için, dört tarafı açık, ancak kapısında koca bir kilit var derler. O zaman kilidin ne kıymeti var. Deve kuşunun başını kuma sokarak saklandığını sanmasına benzemez mi? Bu zındıklara göre de, kadın her tarafını açacak, sadece yakasını kapatacak, böylece tesettür emrine uyacak, bu kadar gülünç, saçma iddia olur mu? 
İsra suresinin (Ana-babana öf deme) mealindeki 23. ayetini okuyan kimse, ana-babasına öf demese, fakat gözlerini çıkarsa, kulaklarını kesse, sopa ile dövse, sonra da (Ben öf demedim, Kur’an’ın emrine uydum) dese, bu zâlim, Kur’an’a uymuş mu olur? Kur’an-ı kerimde en hafif husus söyleniyor, daha ağırları elbette yasaktır. (Sana indirdiğim Kur’an’ı insanlara açıkla) emrine uyarak Resulullah efendimiz ayetleri açıklamıştır. Bu ayetin manası, (Ana-babanı üzme, hatta öf bile deme) demektir. (Beydavi)
İsra suresinin, (Zinaya yaklaşmayın) mealindeki 32. ayeti de aynı anlamdadır. Kötü bir kimse, kötü bir kadınla aynı yatakta yatsa, zina hariç her şey yapsa, sonra da, (Kur’an zinaya yaklaşmayın) diyor, ben zina etmedim dese, günah işlememiş mi olur? Bu ayetin manası da açıklanmıştır. Zinaya yaklaşmayın demek, (Zinaya götürecek sebep, hareket ve işlerden sakının, yabancı kadınları düşünmeyin, onlarla konuşmayın, onlara bakmayın, onlarla tokalaşmayın, onları kucaklamayın, öpmeyin) demektir. Yabancı kadına bakmak zinaya götüren yollardan birisidir. Bunun için hadis-i şeriflerde buyuruluyor ki:
(Yabancı kadını görüp, başını ondan çevirene Allah ibâdetin tadını duyurur.) [Hakim]
(Harama bakmayan gözler, Cehennem ateşi görmez.) [İsfehani]
(Kadına şehvetle bakanın, gözlerine erimiş kurşun dökülüp cehenneme atılacaktır.) [M. Enhür]
(Avret yerini açana, başkasının avret yerine bakana Allah lânet etsin!) [Beyhekî]
(Kadının yüz ve iki eli hariç bütün bedeni avrettir.) [Ebu Davud]
Resulullahın bu açıklamasından sonra, (Başörtülerini yakalarına örtsünler) ayeti, vücudun tamamını örtsünler, boyun, yaka ve gerdan kısmını da kapatsınlar demektir. Bazı kadınlar eşarp taktıkları halde bu kısımları açık kalıyor. Hiçbir yer açık kalmasın demektir. Hz. Aişe de bildiriyor ki: (Tesettür ayeti gelince, muhacir kadınlar hemen peştamallarını yırtıp başlarını örttüler.) [Buharî]
Herkes Kur’an-ı kerimden hüküm çıkarabilseydi, (Kur’an’ı insanlara açıkla) buyurulmaz ve hadis-i şerifler lüzumsuz olurdu. Kur’an-ı kerimin 17 yerinde Resulullaha (De ki, bana tâbi olun) buyuruluyor. Allahü teâlânın Resulüne tâbi olup O’nun bildirdiği şekilde tesettüre riayet etmelidir! Bir kadın açık gezse kâfir olmaz. Fakat kapanmanın lüzumsuz olduğunu söylerse kâfir olur. Günah ile küfür farklıdır.
Herkesin bir tıp kitabı okuyarak, ilaç yapmaya, ameliyat etmeye kalkması cinayettir. Yalnız Kur’an diyerek Kur’an’dan hüküm çıkarmaya çalışmak da bundan daha büyük cinayettir. Yanlış ilaç kullanan sakat kalabilir, ölebilir. Fakat yanlış hüküm çıkaran imanını kaybedip, sonsuz azaba düşebilir. Hadis-i şerifleri bir tarafa atıp, Kur’an’a herkes el uzatınca dinin yıkılacağını, insan sayısınca din zuhur edeceğini zındıklar çok iyi bildiği için (Yalnız Kur’an) diyerek dini yıkmaya çalışıyorlar. Bu oyuna dikkat etmeliyiz.

 

 

Kadınların kıyafet şekli
 

Yalnız Kur’an diyen zındıklar, “Kadının kapanması gerekmez” diyor. “Kadına çarşaf farzdır” diyenler olduğu gibi, “Çarşaf Hıristiyan rahibe kıyafetidir, giyilmez. Nitekim Abdülhamid Han çarşafı yasaklamıştı” diyenler de vardır. Dinimizdeki hükme bakalım: 
Kadınların vücut hatlarının belli olmayacak herhangi bir elbise ile örtünmesi farzdır. İslâm dini, kapanmayı emretmiş, ama belli bir örtü şekli bildirmemiştir. (Dürer-ül-mültekıte)
Ahzab suresinde bildirilen cilbab, erkeğin de, kadının da giydiği bir elbise, bir gömlektir. Zevacir ve Berika’daki (Hayâ cilbabını [örtüsünü] çıkaranın [aleyhinde] söz etmek gıybet olmaz.) [Beyhekî] ve (Cilbabı [gömleği] haram olan erkeğin namazı kabul olmaz.) [Bezzar] mealindeki hadis-i şeriflerde cilbabın bir örtü olduğu açıkça görülmektedir. Cilbabın dış elbise olduğu tefsirlerde de yazılıdır:
Cilbab, hımarın [tülbentin] üstüne örtülen ve göğse kadar inerek gömleğin ceybini [yakasını] boynu örten baş örtüsü. (Ebüssüud tefsiri)
Cilbab, tek parça örtü. (Celaleyn)
Cilbab, göğse kadar inen baş örtüsü. (Ruh-ul-beyan)
Cilbab, milhafedir. (Beydavi)
Cilbab, hımardan büyük örtü veya vücudunu örten dış elbise. (Kurtubi)
Cilbab, bedeni baştan aşağı örten çarşaf, ferace, çar gibi dış giysi. (Elmalılı)
Cilbab, dışa giyilen örtü. (Tibyan, A.Fikri Yavuz ve Hasan Basri Çantay’ın meali)
Cilbab, milhafe, entari veya hımar. (El-Envar) [Milhafe= dış örtü ki buna ferace de denir.]
Cilbab, feracedir. (Ö. Nasuhi Bilmen tefsiri)
Nur suresinde, (Kadınlar, hımarlarını [başörtülerini] yakalarına örtsünler) buyuruluyor. Eğer cilbab çarşaf demek olsaydı, hımar denmezdi. Fıkıh kitapları cilbabın dış örtü olduğunu bildiriyor. Bir örnek: Hanıma verilmesi vacip olan nafaka, yemek, kisve ve meskendir. Kisve, hımar ve milhafedir. (Bahr) 
Tefsir, hadis ve fıkıhta cilbab dış örtüdür. Çarşafa bid’at denmez; çünkü adetteki değişiklik bid’at olmaz. Şalvar ve pantolon da böyledir. 
Çarşaf kelimesi, Farsça çader-şebden [gece örtüsü] bozularak Türkçe’ye girmiştir; tesettür için ev dışında giyilen üstlüktür. Tanzimatta hacca giden İranlılardan alınan çarşaf, önceleri bid’at sayılıp pek tutulmamışsa da, 1870’ten sonra yaygınlaştı. Daha sonra II. Abdülhamid Han, 4 Ramazan 1309 (2 Nisan 1892) tarihli bir emirle çarşafı yasakladı. (Diyanet Vakfı İslâm Ansiklopedisi)
Yaşmak ile ferace giyilirken, 1872’de Subhi Paşanın Suriye valiliğinden dönüşünde ailesi Suriye’den getirdikleri çarşafla görününce, İstanbul’da çarşaf moda oldu. (Musahibzade Celal, Eski İstanbul Yaşayışı )
1889’dan sonra açık feraceli iki paşa kızına birkaç külhanbeyi laf atıp feracelerini yırtınca, bu defa çarşafa rağbet arttı. Bid’at diyenler de giydi. (Sermed Muhtar Alus, Aylık Ansiklopedisi sayı 36)
1913’te yüz binlerce Balkan muhacirleri İstanbul’a Ortodoks kadınlarının giydiği siyah çarşafı ile gelmişti. Zamanla bu da İstanbul’a yayıldı. Hükümetin zaten uğraşacak hali yoktu, çarşafa mani olamadı. (M. Zeki Pakalın, Osmanlı Tarih Deyimler sözlüğü)
3 Ekim 1883’te Şeyhülislamın teklifi ve padişahın emriyle ferace dışında bir şey giymek yasaklandı. Daha sonra çarşaf da giyildi. O zamanki çarşaflar farklı idi. (Vakit. 4.10.1883)

 

 

Tesettürü Kur’an emrediyor
 

Ateist genç diyor ki: Başını ve vücudunu açmak Kur’anda yoktur. Hele kol ve bacakları açmak asla Kur’anda yoktur. Buna rağmen kapanmak nasıl Allah’ın emri olur? 
CEVAP: Resulullah efendimiz, kapanma hükmü Kur’an-ı kerimde olmadığı halde mi emretti? Asırlardır Müslümanlar Kur’ana, sünnete uymuyorlar mı? Ne kadar basit bir görüş bu. Tesettürle ilgili âyet-i kerimeleri Peygamber efendimiz açıklamış, âlimler de bizlere bildirmiştir. Bu husustaki tartışmalar kasıtlıdır. Kur’an-ı kerimde genel olarak hükümler, kısa olarak bildirilmiştir. Bunları Peygamber efendimiz açıklamıştır. Çünkü Kur’an-ı kerimde, (İndirdiğim Kur’anı insanlara açıkla) buyuruluyor. (Nahl 44) 
Bir kimse, İsra suresinin (Ana babana öf deme) mealindeki 23. âyete bakarak, ana babasına öf demeden, sopa ile dövse, sonra da (Ben öf demediğim için, Kur’anın emrine uydum) dese, doğru olur mu? Bunun anlamı, (Ana babanızı üzmeyin, hatta onlara öf bile demeyin) demektir. (Beydavi)
Bunun için tesettür âyetlerinden göğüs kısmını kapatıp başka yerleri açmak anlamı çıkmaz. Bu bakımdan Kur’an tercümesine bakmak çok yanlış olur. Herkes Kur’andan hüküm çıkarabilseydi, Peygamber gönderilmesi lüzumsuz olurdu. Dinimizin bir hükmünü öğrenmek için herkes Kur’an-ı kerime bakıp anlayamaz. Kur’an-ı kerim, hadis-i şeriflerle açıklanmıştır. Hadis-i şerifleri de anlamak büyük ilim işidir. Bunları da İslam âlimleri açıklamıştır. Onun için hiç kimseye Kur’an tercümesi okumasını tavsiye etmiyoruz. Tıp kitabı okuyarak, ilaç yapmak ve hastaya teşhis koymak yanlıştır. Kur’an tercümesinden hüküm çıkarmak bundan daha büyük yanlıştır. Çünkü yanlış ilaç öldürebilir; ama yanlış hüküm, imanı kaybettirip, sonsuz azaba düşürebilir. Bir hadis-i şerif meali şöyledir:
(Kur’anı kendi görüşü ile açıklayan, doğru olsa bile, muhakkak hata etmiştir.) [Nesai]
Kur’an-ı kerimde buyuruluyor ki: [yabancı erkeklere bakmaktan] sakınsınlar, ırzlarını korusunlar, [el, yüz gibi] görünen kısmı hariç, ziynetlerini [ziynet takılan yerlerini] göstermesinler, başörtülerini yakalarına kadar [saç, kulak ve gerdanlarını] örtsünler!) [Nur 31]
Bu âyet-i kerimeden kadınların başörtüsü ile sadece yakasını örteceği, baş ve vücudunun diğer yerlerini örtmenin gerekmediği anlaşılabilir. Gözünü neden sakınacak, ırzını nasıl koruyacak, ziynetten maksat nedir? Kına, sürme, boya mıdır, altın, gümüş gibi ziynetler midir? Bu hususlar açık değildir, hadis-i şerifle bildirilmiştir. Bir âyet-i kerime meali de şöyledir: 
(Ey Nebi, hanımlarına, kızlarına ve müminlerin kadınlarına [dışarı çıkarken] cilbablarını [dış elbiselerini] giymelerini söyle! Bu, onların tanınıp, eza edilmemelerine daha uygundur.) [Ahzab 59]
Bu tercümeye bakıp “Kadın, tanınıp eza edilmemesi için elbise giyer. Tanınıp eza edilmezse, çıplak gezebilir” diyenler çıkmıştır. Önemli olan Resulullahın açıklamasıdır. O buyuruyor ki: 
(Kadının [yüz ve iki elinden başka] bütün bedeni avrettir) [Mecmaul-enhür, El-mugni] 
Bu hadis-i şerifte kadının tesettürü açıkça, bildiriliyor. Kur’an-ı kerimin 17 yerinde Resulullaha (De ki, bana tâbi olun) buyuruluyor. Resulullaha tâbi olup Onun bildirdiği şekilde tesettüre riayet etmelidir! 
Resulullah efendimiz, baldızını, ince elbise ile görünce, (Ya Esma, bir kız, namaz kılacak yaşa gelince, yüz ve elleri hariç, vücudunu erkeklere gösteremez) buyurdu. (Ebu Davud)
Hz. Âişe buyurdu ki: (İlk muhacir kadınlara Allah rahmet etsin! Tesettür âyeti inince, hemen peştamallarını yırtıp başlarını örttüler) buyurdu. (Buhari, Nesai)

 

 


Evliyaya adak adamak
 

Küfür olan sözler yanında küfür olmayan sözlere cevap vermeye bugün de devam ediyoruz:
Allah’tan başkasının adına kurban kesmek, Allah’tan başkasına adak adamak: Tapınmak için olanla, ikram için yapılanı karıştırmamak gerekir. Bir Müslüman Allah’tan başkasına tapmaz. Tapan da zaten müslüman değildir. Kurban, adak ibadet demektir. İbadet de Allah için olur, Onun rızasını kazanmak için olur. Rızasını kazanma yolları çok çeşitlidir. Misafir veya devlet büyükleri gelince, onlara yedirmek için kesmek haram olmaz. Çünkü, misafire ikram sevaptır, İbrahim aleyhisselamın sünnetidir. (Bezzâziye) Temel atılırken, hasta iyi olunca hayvan kesmek de caizdir. Etleri fakirlere yedirilmektedir. (Hamevî) Dileği olursa Allah için hayvan kesmeyi adak yapmak da caizdir. (Bahr-ür-râık)
Şarta bağlı olarak evliyaya adak yapmak da, kendini, günahı çok, dua etmeye yüzü yok bilerek, mübarek birini vesile edip, Allahü teâlâya yalvarmak demektir. Mesela (Hastam iyi olursa sevabı Seyyidet Nefise hazretlerine olmak üzere, Allah için, bir koyun kesmek nezrim olsun) deyince, bu dileğin kabul olduğu çok görülmüştür. Burada, Allah için koyun kesip, sevabı evliyaya bağışlanmakta, onun şefaati ile, Allahü teâlâ, hastaya şifa vermekte, kazayı, belayı gidermektedir. 
Dini günler demek: Selefiler, mübarek gün ve gecelere [Mevlid, Berat, Regaib gibi gecelere] karşı oldukları için yazar da, bu günlere saldırıyor. Cuma, bayram ve kandil günleri ve geceleri, Müslümanların mübarek gün ve geceleridir. Bu mübarek gün ve gecelere kıymet veren Allahü teâlâdır. Peygamberler de insandır. Ancak Allahü teâlâ onları kıymetlendirmiş, güzide mevki ihsan etmiştir. Diğer insanlardan niye ayırt ediliyor denemediği gibi, bazı gün ve geceleri kıymetli yaratan Allahü teâlâya da bugünleri diğer günlerden niye ayırdın denemez. Allahü teâlâ, kullarına çok acıdığı için, bazı gecelere kıymet vermiş, bu gecelerdeki, dua ve tövbeleri kabul edeceğini bildirmiştir. Kullarının çok ibadet yapması, dua ve tövbe etmeleri için bu geceleri sebep kılmıştır.
Din ayrı, dünya ayrı demek: Din ve dünyanın ayrı olduğu bütün din kitaplarında yazılıdır. Kur’an-ı kerimde buyuruldu ki: (Allah dilediğinin rızkını bollaştırır da daraltır da. Onlar dünya hayatıyla şımardılar. Halbuki ahiretin yanında dünya hayatı, geçici bir faydadan başka bir şey değildir.) [Rad 26], (Ahiret nimetlerini isteyene de, dünya nimetlerini isteyene de onu veririz.) [Şûra 20]
Hadis-i şeriflerde de buyuruluyor ki: (İnsanların kötüsü, din ile dünyayı yiyen [dini dünyaya alet eden] kimsedir.) [İbni Asakir], (Allahın koruduğu hariç, din ve dünya işlerinde parmakla gösterilmek zarar olarak yeter.) [Beyheki], (Ahir zamanda insan din ve dünyasını ancak para ile korur.) [Taberani], (Din işlerinde kendinden üstün olanı görüp ona uyan, dünya işlerinde ise kendinden aşağısına bakıp Allah’a hamd eden şükretmiş olur.) [T. Gafilin]
İmam-ı Rabbani hazretleri, din ve dünya zararlarından kurtulmak için her gün 500 kere “La havle vela kuvvete illa billah” okuyun buyuruyor.
Din ayrı, siyaset ayrı demek: Bu da din ve dünya demek gibidir. Siyaset, devlet işlerini düzenleme ve yürütme ile ilgili görüştür. Kendi siyasetini din kabul edenler, bizim siyasetimiz dinden ayrı gösterilemez demek istiyorlar. Din elbette politikadan ayrıdır. Hadis-i şeriflerde buyuruluyor ki: (Hak teâlâ, Âdem aleyhisselama bin çeşit sanat öğretip buyurdu ki: Çocukların ve neslin, bu sanatlardan biri ile rızkını talep etsin, sakın ola ki dini geçim vasıtası yapmasın, din ile dünya menfaatini talep edenlere yazıklar olsun!) [Hakim], (Dini dünya menfaati için öğrenene, ilmini paraya değişene kıyamette ateşten gömlek giydirilir.) [Deylemi]

 

 

Yalnız Kur’an mı, yalnız sünnet mi?
 

Yalnız Kur’an, Kur’andaki din diyenlerin kâfir olduklarını bizzat Allahü teâlâ bildiriyor. Kendisi ile birlikte Resulüne uyulmasını, iman edilmesini, isyan edilmemesini, isyan edenlerin kâfir olduklarını bildiriyor. İşte âyet-i kerime mealleri:
(Allaha ve Resulüne itaat edin!) [Enfal 20] (Sadece Allaha değil, Resulüne de itaat şarttır.)
(Resule itaat eden, Allaha itaat etmiş olur.) [Nisa 80] (Resule uymak, Allaha uymak demektir.)
(Allaha ve Resulüne karşı gelen, bilsin ki, Allahın azâbı çok şiddetlidir.) [Enfâl 13] (Sadece Allaha denmiyor, Resulüne de karşı gelen buyuruluyor.)
(Allah ve Resulüne itaat eden cennete, isyan eden cehenneme gider.) [Nisa 13,14] (Sadece Allaha denmiyor, Resulüne de buyuruluyor.)
(Allaha ve Resulüne karşı gelen, apaçık bir sapıklıktadır.) [Ahzab 36] (Sadece Allaha denmiyor, Resulüne de karşı gelen buyuruluyor.)
(İhtilaflı bir işin hükmünü Allahtan [Kur’andan] ve Resulünden [Sünnetten] anlayın!) [Nisa 59]
(O Peygamber, güzel şeyleri helal, çirkin, pis şeyleri haram kılar.) [Araf 157] (Haram etme yetkisini Allah, Resulüne de vermiştir.)
(Aralarında hüküm verilmek üzere Allaha ve Peygambere çağırıldıkları vakit: “İşittik, itaat ettik” demek, ancak müminlerin sözüdür.) [Nur 51] (Mümin olan, sadece Allaha değil, Resulüne de uyar.)
(Allaha ve Resulüne itaat edin! [uymayıp] yüz çeviren [kâfirdir] Allah da kâfirleri sevmez.) [A. İmran 32] (Demek ki sadece Allahtan değil, Resulünden de yüz çeviren kâfirdir.)
(Allah ile resullerinin emirlerini birbirinden ayırıp ikisi arasında bir yol tutmak isteyen kâfirdir.) [Nisa 150,151] (Yalnız Allahın değil, Resulünün emrine uymayan da kâfirdir.)
(Allah ve Resulü, bir işte hüküm verince, artık inanmış kadın ve erkeğe, o işi kendi isteğine göre, tercih, seçme hakkı kalmaz.) [Ahzab 36] (Sadece Allah değil, Resulü de bir hüküm verince, kimsenin söz söylemeye hakkı kalmaz.)
(Allaha ve ümmi nebi olan Resulüne iman edin!) [Araf 158] (Demek ki Resule de iman şart.)
(Allaha ve Resulüne inanmayan [kâfir olur] kâfirler için de çılgın bir ateş hazırladık.) [Feth 13] (Resulüne inanmayan da kâfirdir.)
(Allah ve Resulüne itaat eden, en büyük kurtuluşa ermiştir.) [Ahzab 71] (Sadece Allaha inanan değil, resulüne de inanan kurtulmuştur.) 
Allahü teâlâ, Resulünü hep kendi ile beraber de bildirirken aşağıda ise sadece Resulünü bildiriyor:
(Resulüm de ki; “Bana uyun ki, Allah da sizi sevsin!”) [Al-i İmran 31], (Ona [Resulüme] uyun ki, doğru yolu bulasınız!) [Araf 158], (Onun sözü vahyden başka şey değildir.) [Necm 4], (Peygamberin verdiğini alın, yasak ettiğinden sakının!) [Haşr 7], (Kimi, ona [Resulüme] iman etti, kimi de, ondan yüz çevirdi. Bunlara çılgın ateşli cehennem yetti. Âyetlerimizi inkâr ederek kâfir olanları elbette ateşe atacağız.) [Nisa 55-56] (Resulünün hadislerinden yüz çeviren kâfirdir.), (Hayır, Rabbine andolsun ki ihtilaflarda seni hakem edip verdiğin hükmü tereddütsüz kabullenmeyen iman etmiş olmaz.) [Nisa 65] (İmanlı Resulullahın hükmüne razı olur.)
Hadis-i şeriflerde de buyuruldu ki: (Kur’andan başka şeye uymayız diyenler çıkacak.) [Ebu Dâvud], (Hadisi bırak, Kur’ana bak diyerek bana inanmayanlar çıkacak.) [Ebu Yala], (Kur’andan başka delil kabul etmem diyenler çıkacak.) [Ebu Dâvud], (Sünnetimden yüz çeviren benden değildir.) [Müslim], (Bana uyan cennete girer, isyan eden cennete giremez.) [Buharî]

 

 

 
Mekr-i ilâhî ne demektir?
 

Âl-i İmran ve Enfal sûresinde, (ve mekeru ve mekerallah, vallahü hayrül makirin)=(Allah mekr [hile] yapanların hayırlısıdır) buyuruluyor. Allah’ın hile yapması ne demektir?
CEVAP: Mekr, hile yapmak, tuzak kurmak suretiyle zarar vermek demektir. 
Mekr-i ilahi, Allahü teâlânın mekr [hile] yapanların mekrini kendilerine çevirmesi, kötülüklerini, kurdukları tuzaklarını bozması, mekrlerine karşılık onları cezalandırması gibi anlamlara gelir. Cenab-ı hak, insanların yaptığı mekrden [hileden] münezzehtir, her istediğini yapmaya kadirdir, hâşâ hileye muhtaç değildir. Mekr-i ilahi, mekr yapanların mekrini bozmak suretiyle onlara mekrin kötülüğünü bildirmek ve bazılarının tövbelerine sebep olmak yönünden iyidir. Mekr-i ilahi için birkaç örnek:
1- Allahü teâlâ, Müslümanları, müşriklerin gözlerine az gösterdi. Onları Bedir’e getirdi Onlar da, müslümanlara hücum ettiler. Ama hezimete uğrayıp, öldürüldüler. Bu bir mekr-i ilahi idi.
2- Yahudiler, Hz. İsa’yı öldürmek için hile yaptılar. Allahü teâlâ da Hz. İsa’yı kurtarıp Yahudileri de felaketlere maruz bıraktı. Kralları Yahuda, Hz. İsa’yı öldürmek için evine bir münafık gönderdi. Hz. Cebrail ise daha önce gelip Hz. İsa’yı semaya kaldırdı. Münafık, Hz. İsa’yı bulamayınca dışarı çıktı. Cenab-ı hak o münafığı, Hz. İsa gibi gösterdi. Onlar da Hz. İsa sanıp o münafığı çarmıha gerip öldürdüler. Münafığı böyle cezalandırması da bir mekr-i ilahidir.
3- Müşrikler, fesat ocağı olan Dar-ün nedve’de toplanarak, her gün yayılan İslamiyet’i durdurmak için çareler arıyorlardı. Kimi, Peygamber efendimizi ölünceye kadar bir zindanda hapsetmek, kimi bir deveye bindirilip Mekke’deki yurdundan çıkarıp sürgün için planlar düşünüyorlardı. Ebu Cehil ise, her kabileden seçilecek gençler tarafından kılıçlarla bir anda öldürülmesini teklif etmişti. Böylece kim öldürdüye gideceği, belli birine düşmanlık beslenemeyeceği fikri beğenilmişti. O gece bu plan uygulanacaktı. Ama Cebrail aleyhisselam, durumu Resulullaha haber vermişti. O da yatağına Allah’ın arslanı Hz. Ali’yi yatırarak şerefli evinden ayrılıp, en güvendiği arkadaşı Hz. Ebu Bekir ile birlikte hicret etmişti. Bunları takip eden kişinin atının ayaklarının kumlara batması ve mağaranın kapısına örümceğin ağ yapması gibi mucizeler görülmüştü. Bir âyet meali şöyledir: (Habibim, hani kâfirler seni bağlayıp hapsetmek, öldürmek veya sürgün etmek için sana mekr ederken [tuzak kurarken] Allah da onlara mekr etti. [tuzaklarını boşa çıkardı.]) [Enfal30]
4- Mekrin, azap anlamı da vardır. Bir âyet meali şöyledir: (Hüsrana uğrayanlardan başkası mekr-i ilahiden [azab-ı ilahiden] emin olamaz.) [Araf 99]
5- Haram işlemeye sebep olan harika işlere de mekr veya istidrac denir. Mesela Firavun’un ömründe hiç başı ağrımamıştır. Dişlerinin arasına et ve yemek artıkları girip rahatsız olmaması için dişleri çok sık idi. Atı ile yokuştan inerken atının ön ayakları uzardı. Kendinde böyle haller görünce, “ben tanrıyım” demişti. “19’cu” bir kâfir de, buna benzer haller olduğu için, o da “ben peygamberim” demişti.
6- Mekrin istidrac manası da vardır. Yani Allahü teâlâ, bir kimseye bir müddete kadar hakkında hayırlı olmayan nimetler verir. Bunlar nimet gibi görünen musibetlerdir. Bir âyet meali şöyledir:
(Kâfirler, kendilerine çok mal ve evlat vermekle, iyilik ettiğimizi mi sanıyorlar? Hayır; işin farkında değiller. Bunların nimet değil, musibet olduğunu anlayamıyorlar.) [Müminun 55-56]
Demek ki, kâfirlere verilen dünyalıklar, hep felakettir. Şeker hastasına verilen tatlılar, helvalar gibidir. Onu bir an önce helake sürükler.

 

 


 

 

mehmetali.demirbas@tg.com.tr
08 Haziran 2010 Salı
Kur’an-ı kerim kim için indi?
 

Sual: Kur’anın bazı âyetlerinin müşrikler veya münafıklar için indiğini söylemek yanlıştır. Hepsi Müslümanlar için inmedi mi? 
CEVAP: İbni Sebeciler, münafıklar için inen âyetleri gösterip, Eshab-ı kirama saldırırlar. Mezhepsizler de, müşrikler için inen âyetleri gösterip Müslümanlara müşrik derler. 
Kur’an-ı kerim Peygamber efendimize inmiştir. Muhatabı odur. (İnananlara de ki, müşriklere de ki, münafıklara de ki, kitap ehline de ki) gibi ifadeler vardır. Birkaç örnek verelim. Mezhepsizler aşağıdaki iki âyet-i kerimeyi gösterip, mezheplere, âlimlere ve âlimlere tâbi olan Müslümanlara saldırıyorlar: 
(Onlara [Kâfirlere] Allah’ın indirdiğine uyun denilince, “Hayır, biz atalarımızı üzerinde bulduğumuz şeye uyarız” dediler. Ya ataları bir şey anlamadı, doğruyu bulamadıysa?) [Bekara 170] 
(Onlar [kâfirler] atalarını sapıklıkta bulup, peşlerinden koşup gittiler.) [Saffat 69, 70] 
Müslümanlar, Resulullahın vârisleri olan âlimlere uyarsa, müşriklere uymuş olmaz. Eğer Müslümanların ataları doğru yoldaysa elbette uymak gerekir. Nitekim Yakub aleyhisselam, vefat edeceği zaman oğullarına, (Benden sonra kime kulluk edeceksiniz?) dedi. Oğulları dediler ki: 
(Senin ve ataların İbrahim, İsmail ve İshak’ın ilahı olan tek Allah’a kulluk edeceğiz.) [Bekara 133] 
Hazret-i Yusuf dedi ki: 
(Atalarım İbrahim, İshak ve Yakub’un dinine uydum.) [Yusuf 38] 
Mezhepsizler, âyet-i kerimelere kendi akıllarına göre mana vererek, Ehl-i sünnet Müslümanları, doğru yolda olan atalarına ve mezhep imamlarına uymakla suçluyorlar. Bu âyet-i kerimedeki ataların, mezhep imamlarıyla hiç ilgisi olmadığını, şu iki hadis-i şerif de açıkça bildiriyor: 
(Ahir zamanda bazıları, sizin ve atalarınızın yolundan ayrılıp, sünnetimden uzak kalacaklar, onlardan uzak durun.) [Müslim] 
(Kâfirler, kâfirler için gelmiş olan âyetleri, Müslümanlara yükletirler.) [Buhari] 
İbni Sebeciler de, münafıklar hakkında inen âyet-i kerimeleri, (Eshab için indi) diyerek, Eshab-ı kiramın hemen hepsine saldırırlar. Bir iki örnek verelim: 
Münafikun suresinin, (Münafıklar, sana geldiği zaman) mealindeki ilk âyetinin, münafık Abdullah bin Selul ve arkadaşları için indiği bütün tefsirlerde yazılıdır. Muhammed suresinin (Onlardan, seni dinleyenler, yanından çıktıkları zaman...) mealindeki 16. âyeti de, münafıklar için gelmiştir, çünkü Allahü teâlâ, müminleri münafıklardan ayırarak, âyetin sonunda, (Onların kalblerini Allah mühürledi) buyurdu. Bundan sonraki âyette de, Eshab-ı kiramı kurtuluşla müjdeledi. Said bin Cübeyr hazretleri de, (Muhammed suresinin, (Kalblerinde hastalık olanları gördün) mealindeki 20. âyeti, münafıkları göstermektedir) buyurdu. (Hak Sözün Vesikaları)

 

 

 

Archive For Bilimsel Mucizeler

Evrenin genişlemesi

Evrenin genişlemesi

Tarih: Aralık 09, 2010

Astronomi biliminin henüz gelişmemiş olduğu bir dönemde, on dört asır önce indirilen Kur’an-ı Kerim’de evrenin genişlediğinden şöyle bahsedilir:  [...]

Göklerle yerin birbirinden ayrılması

Tarih: Aralık 09, 2010

“O inkâr edenler görmüyorlar mı ki, (başlangıçta) göklerle yer, birbiriyle bitişik iken, biz onları ayırdık ve her canlı [...]

Aşılayıcı rüzgârlar

Tarih: Aralık 09, 2010

MP3 İndir Kur’an-ı Kerim de, Hicr suresi 22. ayette şöyle buyrulmuştur; “Rüzgârları aşılayıcılar olarak gönderdik” Bu ayet bize [...]

Yuvayı dişi arı yapar

Tarih: Aralık 09, 2010

Nahl Suresi 68. ayette şöyle buyrulmuş: “Rabbin dişi bal arısına vahyetti: Dağlardan, ağaçlardan ve insanların kurdukları kovanlardan evler [...]

Arı bir matematik profesörü müdür?

Arı bir matematik profesörü müdür?

Tarih: Aralık 09, 2010

Kur’an’da dikkat çekilen dişi bal arısının yaptıklarını iyice incelediğimizde arının kabiliyetlerine şaşmamak elde değildir. Arının yaşayacağı evini yani [...]

Denizlerin birbirine karışmaması

Tarih: Aralık 09, 2010

Rahman Suresi 19. ve 20. ayetlerde şöyle buyrulmuş: “İki denizi birbirlerine kavuşmak üzere salıvermiştir. Aralarında bir engel vardır, [...]

Evrendeki mükemmel yörüngeler

Tarih: Aralık 09, 2010

“Ne güneş aya yetişip çarpar, ne de gece gündüzü geçebilir; onların her biri kendi yörüngesinde yüzerler”(Yasin: 40) “Geceyi, [...]

Döndükçe kutuplardan basıklaşma

Tarih: Aralık 09, 2010

Rad Suresi 41. ayette şöyle buyrulmuş: “Onlar görmüyorlar mı ki, gerçekten Yeryüzü’ne yönelip onu uçlarından eksiltiyoruz. ” Ve [...]

Güvenilmez dişi ankebut

Tarih: Aralık 09, 2010

Ankebut Suresi 41. ayette şöyle buyrulmuş: “Allah’tan başka dostlar edinenlerin misali, kendisine ev edinen dişi örümceğin misaline benzer. [...]

Yeraltı suları ve suyun çevrimi

Tarih: Aralık 09, 2010

Zümer Suresi 21. ayette şöyle buyrulmuş: “Allah’ın gökten bir su indirdiğini ve onu topraktaki kaynaklara geçirdiğini görmüyor musun?” [...]

Bebeğin rahimdeki üç karanlık devresi

Tarih: Aralık 09, 2010

Kur’an’da insanın anne karnında üç aşamalı bir yaratılışla yaratıldığı bildirilmektedir: “Sizi annelerinizin karınlarında, üç karanlık içinde, bir yaratılıştan [...]

Bir çiğnemlik et parçası

Tarih: Aralık 09, 2010

Mü’minun suresi 14. ayette şöyle buyrulmuş: “Sonra o damlacığı, asılıp tutunana dönüştürdük. Sonra asılıp tutunanı bir çiğnemlik et [...]

Edebi Yönü

Kur’an’ın mislinin getirilememesi ispat eder ki, Kur’an, Allah’ın kelamıdır.

Tarih: Aralık 09, 2010

Hz. Musa (AS) zamanında sihir revaçta olduğu için, mucizelerinin çoğu ona benzer bir tarzda gelmiştir. Asasının yılan olması [...]

Nasıl biliyoruz ki kimse söz meydanına çıkamadı ve Kur’an gibi bir kitabı getirmeye teşebbüs edemedi ve Kur’an gibi bir kitap getirilemedi.

Tarih: Aralık 09, 2010

Eğer desen: Nasıl biliyoruz ki kimse söz meydanına çıkamadı ve Kur’an gibi bir kitabı getirmeye teşebbüs edemedi ve [...]

Kur’an’ın nazmındaki cezalet harikadır.

Tarih: Aralık 09, 2010

Kur’an’ın nazmında bir cezalet, yani ayetlerin tertip ve düzeninde bir güzellik vardır ki, beşer sözünde bu güzellik bulunmaz. [...]

Kur’an’ın manasındaki belagat harikadır.

Tarih: Aralık 09, 2010

Kur’an’ın manasındaki belagat yani sözü, yerinde, etkili ve en güzel bir şekilde ifade etmesi o kadar harikadır ki, [...]

Kur’an’ın üslubundaki bedahet harikadır.

Tarih: Aralık 09, 2010

Kur’an’ın üslubundaki bedahet yani ifade tarzındaki güzellik hayret vericidir. Üslubu hem harikadır, hem ikna edicidir. Hiçbir şeyi ve [...]

Kur’an’ın lafzındaki fesahat harikadır.

Kur’an’ın lafzındaki fesahat harikadır.

Tarih: Aralık 09, 2010

Nasıl ki Kur’an’ın manalarında bir güzellik vardır. Beşer taklit edemiyor. Aynen öyle de Kur’an’ın lafzında yani kelimelerinde de [...]

Kur’an’ın beyanında ki beraat harikadır.

Tarih: Aralık 09, 2010

Kur’an’ın beyanında ki beraat yani ifadesindeki üstünlük ve haşmet harikadır. Evet, Kur’an-ı Kerim, ifade çeşitlerinden ve hitap derecelerinden [...]

Kur’an’ın lafzındaki câmiiyyet harikadır.

Kur’an’ın lafzındaki câmiiyyet harikadır.

Tarih: Aralık 09, 2010

Kur’an’ın lafzındaki câmiiyyet, yani kelimelerindeki kapsamlılık ve çok manaları içinde bulundurması ve ifade etmesi harikadır.  Kur’an kelimeleri, öyle [...]

Kur’an’ın manasındaki câmiiyyet harikadır.

Tarih: Aralık 09, 2010

Kur’an’ın kelimelerinde olduğu gibi, manasında da bir câmiiyyet yani kapsamlılık vardır. Kur’an’ın ayetleri birçok manaları ifade eder. Her [...]

Kur’an’ın ilmindeki câmiiyyet harikadır.

Tarih: Aralık 09, 2010

Kur’an’ın kelimelerinde ve manasında olduğu gibi ilminde de bir câmiiyyet yani kapsamlılık ve genişlik vardır. Evvela İslamiyet’in, başta, [...]

Kur’an’ın bahislerindeki câmiiyyet harikadır.

Kur’an’ın bahislerindeki câmiiyyet harikadır.

Tarih: Aralık 09, 2010

Kur’an’ın bahislerindeki câmiiyyet yani işlediği konulardaki genişlik harikadır. Evet, Kur’an, insan ve insanın vazifesi, kâinatın yaratıcısı, gökyüzü ve [...]

Kur’an’ın ifadelerindeki icaz harikadır.

Tarih: Aralık 09, 2010

İcaz: Az söz ile çok şey anlatmak sanatıdır. Kur’an’ın ifadelerinde “icaz” vardır. Ve bu icaz, Kur’an’ın Allah’ın kelamı [...]

123



Archive For Kur’an’a İman

600 sayfalık bir kitabın kelime kelime, harf harf ezberlenmesi mümkün müdür?

600 sayfalık bir kitabın kelime kelime, harf harf ezberlenmesi mümkün müdür?

Tarih: Aralık 08, 2010

Sizce 600 sayfalık bir kitabın kelime kelime, harf harf ezberlenmesi mümkün müdür? Hem de bu kitap lisanını hiç [...]

Kur’an’ın usandırmaması

Kur’an’ın usandırmaması

Tarih: Aralık 08, 2010

Çok sevdiğiniz bir kitabı kaç defa okuyabilirsiniz? 3 defa mı? 5 defa mı? 10 defa mı? Yoksa 100 [...]

Belagatin dahi alimleri Kur’an’ın Allah Kelamı olduğuna şahittir.

Belagatin dahi alimleri Kur’an’ın Allah Kelamı olduğuna şahittir.

Tarih: Aralık 08, 2010

Eğer bir hastalığa yakalansaydınız, tedavi için kime gider ve kimin sözüne itibar ederdiniz? Büyük bir mimarın mı? Yoksa [...]

Kur’an’ın kulağa hoş gelmesi, Allah’ın kelamı olduğuna delildir.

Kur’an’ın kulağa hoş gelmesi, Allah’ın kelamı olduğuna delildir.

Tarih: Aralık 08, 2010

Kur’an her kulağa hoş geliyor. Hatta en hastalıklı, az bir sözden rahatsız olan bir kulağa bile nahoş gelmiyor, [...]

Kur’an, düşmanlarının tasdikiyle dahi Allah’ın kelamıdır.

Kur’an, düşmanlarının tasdikiyle dahi Allah’ın kelamıdır.

Tarih: Aralık 08, 2010

“Asıl mükemmellik” o dur ki, dostlardan ziyade düşmanlar tasdik edecek. Düşman bile, onun güzelliği karşısında secde edecek. İşte [...]

Kur’an kelimeleri arasındaki sayısal uygunluk!

Kur’an kelimeleri arasındaki sayısal uygunluk!

Tarih: Aralık 08, 2010

Kur’an-ı Kerim’de geçen bazı kelimeler arasında sayısal uy-gunluk ve denklik vardır. Buna “Kelimelerin geçiş adetleri arasındaki tevafuk” denir. [...]

Kur’an hiçbir beşer sözüne benzemez.

Kur’an hiçbir beşer sözüne benzemez.

Tarih: Aralık 08, 2010

Kur’an’ın benzeri bir kitap yazmak ve taklidini yapmak için iki ciddi sebep vardı: Birisi, düşmanlarının karşı koyma ve [...]

Kur’an’ın yaptığı inkılâplar ispat eder ki, Kur’an Allah’ın kelamıdır.

Kur’an’ın yaptığı inkılâplar ispat eder ki, Kur’an Allah’ın kelamıdır.

Tarih: Aralık 08, 2010

Büyük bir hükümdar düşünün, acaba sigara gibi küçük bir alışkanlığı, büyük bir gayretle, küçük bir topluluktan ne kadar [...]

Kur’an’ın, her an milyonlarca dil tarafından okunması ispat eder ki, Kur’an Allah’ın kitabıdır.

Kur’an’ın, her an milyonlarca dil tarafından okunması ispat eder ki, Kur’an Allah’ın kitabıdır.

Tarih: Aralık 08, 2010

Kur’an ayetleri her an milyonlarca dilde saygı ile okunur. Hâlbuki hiçbir beşer sözü, asırlarca ve her asırda milyonlarca [...]

Efendimiz Hz. Muhammed’in (S.a.v.) peygamberliğini ispat eden bütün deliller,  aynı zamanda Kur’an’ın da  Allah’ın sözü olduğunu ispat eder.

Efendimiz Hz. Muhammed’in (S.a.v.) peygamberliğini ispat eden bütün deliller, aynı zamanda Kur’an’ın da Allah’ın sözü olduğunu ispat eder.

Tarih: Aralık 08, 2010

Nasıl ki Kur’an,  Allah’ın kelamı olduğuna dair bütün mucizeleriyle, Efendimiz Hz. Muhammed (S.a.v)’in peygamberliğine bir delildir. Çünkü Kur’an’ın, [...]

Allah’ın varlığını ispat eden bütün deliller, aynı zamanda Kur’an’ın da  Allah’ın sözü olduğunu ispat eder.

Allah’ın varlığını ispat eden bütün deliller, aynı zamanda Kur’an’ın da Allah’ın sözü olduğunu ispat eder.

Tarih: Aralık 08, 2010

Allah’ın varlığını ispat eden bütün deliller, aynı zamanda Kur’an’ın da Allah’ın kitabı olduğunu ispat eder. Zira bu dünyayı [...]

Kur’an’ın getirdiği ve aleme ders verdiği kanunlar, ispat eder ki,  Kur’an Allah’ın kitabıdır.

Kur’an’ın getirdiği ve aleme ders verdiği kanunlar, ispat eder ki, Kur’an Allah’ın kitabıdır.

Tarih: Aralık 08, 2010

Kur’an’dan çıkan kanunlar, bütün hak hükümleriyle, Kur’an’ın Allah’ın kitabı olduğunu ispat eder. O hükümler ki, on dört asır [...]

Archive For Mucizevi Haberleri

Kur’an’ın gaybdan haber vermesi ispat eder ki, Kur’an Allah’ın kelamıdır.

Tarih: Aralık 09, 2010

Evet, Kur’an-ı Kerim, Hz. Âdem’in zamanından, ta saadet asrına kadar, peygamberlerin mühim hallerini, ehemmiyetli vukuatlarını, kavimleriyle olan mücadelelerini [...]

Rum’un zaferi

Tarih: Aralık 09, 2010

Bir insan düşünün tek başına çıkmış “Ben Allah’ın peygamberiyim ve bu kitap da onun kitabıdır diyor.” Ve o [...]

Haman ve eski mısır yazıtları

Tarih: Aralık 09, 2010

Kur’an’da Eski Mısır hakkında verilen bilgilerin bazıları yakın zamana kadar gizli kalmış bazı tarihsel gerçekleri açığa çıkarmaktadır. Bu [...]

Hz. Musa ve denizin yarılması

Hz. Musa ve denizin yarılması

Tarih: Aralık 09, 2010

Firavun olarak bilinen Mısır kralları, eski Mısır’ın çok tanrılı batıl dininde, kendilerini ilah olarak kabul etmekteydiler. Allah, hem [...]

Firavun ve yakın çevresine gelen belalar

Tarih: Aralık 09, 2010

Firavun ve yakın çevresi kendi çok tanrılı sistemlerine, putperest inanışlarına öylesine bağlılardı ki, Hz. Musa’nın mucizelerle gelmesi bile [...]

Nuh tufanı

Tarih: Aralık 09, 2010

“Andolsun ki Nuhu kavmine gönderdik te, onların arasında bin seneden elli yıl eksik kaldı. Onlar zalim kimseler iken [...]

İrem şehri

Tarih: Aralık 09, 2010

Hiçbir kitap okumamış ve hiç bir harf yazmamış bir insan, tarihin karanlıklarında gizli kalmış bir medeniyetten sanki görüyormuş [...]

Sebe halkı ve arim seli

Tarih: Aralık 09, 2010

“Andolsun, Sebe’ (halkı)nın oturduğu yerlerde de bir ayet vardır. (Evleri) Sağdan ve soldan iki bahçeliydi.” (Onlara demiştik ki: [...]

Mekke’yi fethedeceksiniz

Tarih: Aralık 09, 2010

Fetih suresinin 27 ve 28. ayetlerinde şöyle buyrulmuş: “Allah dilerse siz güven içinde, korkmadan, bazılarınız saçlarını tamamen tıraş [...]

Firavun’un cesedinin korunması

Tarih: Aralık 09, 2010

Firavun Hz. Musa (as) zamanında mısırda yaşamış zalim bir hükümdardır. Firavun kendini ilah olarak kabul etmekte ve Hz. [...]

Peygamber Efendimiz (S.a.v.)’in Allah tarafından korunacağı

Tarih: Aralık 09, 2010

Maide suresi 67. ayette şöyle buyrulmuş: “Allah seni insanlardan koruyacaktır.” Bu ayet-i celile inmeden evvel, Peygamber Efendimiz Medine’ye [...]

Kur’an’ın bir tek harfini bile kimse değiştiremeyecektir.

Tarih: Aralık 09, 2010

“Muhakkak ki Kur’an’ı biz indirdik ve elbette onu biz koruyacağız” (Hicr: 9 ) Bir beşer, gayet zayıf, yalnız [...]

12

Archive For Sık Sorulan Sorular

Kur’an’da ki müteşâbihat, ayetler belagat kaidelerine zıt değil midir?

Tarih: Aralık 09, 2010

Müteşâbihat denildiğinde; Kur’an-ı Kerimin mecâzi manalara gelen ayetleri anlaşılır. Başka bir ifadeyle; Kur’an-ı Kerimin yüksek ve derin hakikatlerinin [...]

Kur’an’da Nesh

Tarih: Aralık 09, 2010

Bu mesele çok önemlidir. Zira Kur’an düşmanları, nesihten haberi olmayan Müslümanları hile ile aldatmaya çalışmakta ve onların imanını [...]

Neshin hikmetleri nelerdir?

Neshin hikmetleri nelerdir?

Tarih: Aralık 09, 2010

Neshin birçok hikmeti vardır. Bu hikmetleri öğrendiğimizde, Kur’an’da nesh olmasının değil, belki olmamasının bir kusur olduğunu öğreneceğiz. Ve [...]

Kur’an ayetlerindeki tekrarlar usanç vermiyor mu bu tekrarların hikmeti nedir?

Kur’an ayetlerindeki tekrarlar usanç vermiyor mu bu tekrarların hikmeti nedir?

Tarih: Aralık 09, 2010

Arkadaş her parlayan şey ateş değildir. Evet, tekrar bazen usanç verir. Fakat umumi değildir. Her yere, her kelama [...]

Allah Kur’an’da Niçin “Ben” Demiyor “Biz” Diyor ?

Allah Kur’an’da Niçin “Ben” Demiyor “Biz” Diyor ?

Tarih: Aralık 09, 2010

Kur’an, baştan sona Allah’ın birliğini ders verirken, böyle bir soru ile meşgul olmak, niçin Allah “Ben” demiyor da, [...]

Kur’an’ın, aciz insana karşı şiddetli şikayetleri, korkutmaları ve büyük tehdidinin hikmeti nedir?

Tarih: Aralık 09, 2010

İnsan acizdir gözle görülemeyen bir mikroba yenik düşecek kadar ve insan fakirdir elindeki sermayesi ise yalnız cüz’i bir [...]

12


 
123


 
Açıklama:
Bu sitedeki yazılardan "Kur'an-ı Kerîm" kategorisine ait olanlarının tümü aşağıdaki alt guruplar altında toplanmıştır. Kırmızı başlıklar o alt gurupların etiketleridir. Altlarında ikişer tane en son yazılar bulunmaktadır. Bir etiket altındaki yazıların tümü için kırmızı başlıklara tıklamalısınız.

» Kur'an Şefaati

Kuran Hatimlerine Katılanlar İçin

Ayasofya Cami-i (İstanbul)


Sevgili Yeğenlerim Sevgili Kardeşlerim;

Kuran hatimlerimize katılmak için çok talep var. Bu talepler çok sevindirici. Allah hepinizden razı olsun.

HATİMLERİMİZE KATILAN BÜTÜN KARDEŞLERİMİN DİKKATİNE:

Bir ara hatimleri haftada ikiye çıkarmıştık ama bana haber vermeden devam etmeyi bırakanlar oluyormuş. Bunu tespit edince kendilerine sordum. Çoğu cevap bile vermedi. Böylece vebal üstüne vebale girdiler.

Bu gibi üzücü tecrübelerden sonra artık çok daha dikkatli olmak zorundayım.

Çünkü aldığı cüzü okuyarak emek veren kardeşlerim vazifelerini yaparken diğer bazıları okumazsa hatim tamamlanamıyor, okuyanlarımızın emekleri boşa gidiyor. Onun için hepimiz çok tedbirli olmalıyız.

Bu yüzden her cüz alan kardeşim bitirince lütfen Allah rızası için bana mail yazsın ve bir cüz daha almak istiyor mu devam etmek istiyor mu bana bildirsin.

Bildirmeyenlere yeni cüz vermemek zorundayım. Çünkü devam edeceklerini bilmiyorum.

Hatim çalışmalarımızda tek gayemiz Allah rızası olup bütün kardeşlerimin bu tedbirimi Allah rızası için anlayışla karşılayacağını temenni ediyorum. Bu tedbir hem hepimizin iyiliği içindir hem de hiçbirimizin vebal altında kalmaması içindir.

Fuad Yusufoğlu

Kur’an-i kerim’in üstünlüğü

dsc07057barajjj0001111-fuadyusufoglu.jpg

Çağ-çağ Barajı (Nusaybin)

Peygamberimiz efendimiz (Sallallahu aleyhi ve selem) buyurmuşlardır ki;

-“Her kim ku’ran okuyup da, sonra başkasına kendisine verilenden daha üstün bir şey verildiğini görürse (sanırsa) Allah (c.c.) ın kendisine verdiği o büyük şeyi küçümsemiş olur.”

Resulullah (Sallallahu aleyhi ve selem) buyurmuşlardır;

-“Derece bakımından, Allah (c.c.) katında kur’an’dan, daha üstün bir şefaatçı yoktur.”

Peygamber efendimiz (Sallallahu aleyhi ve selem) buyurdular;

-“Ümmetimin en faziletli ibadeti, kur’an okumaktır.”

Fudayl bin iyad (r.a.) der ki;

-“Kur’an’nın hamili (hafızı) İslam sancağının hamili gibidir. Kur’an’ın hakkını korumak için, o kişinin, basit insanların boş ve anlamsız davranışları gibi, davranmaması gerekir.”

Resulullah (Sallallahu aleyhi ve selem); buyurmuşlardır ki;

-“Bir kimseye Allah (c.c.) bir hayrı murat ederse, onu dinde fakîh kılar ve ona doğru yolu gösterir.”

Resulullah (Sallallahu aleyhi ve selem) buyurdular ki;

-“Alim ol, yahud öğrenci ol, ya da dinleyici ol, veya (alimleri) seven (kimse) ol, beşincisi (yani alimleri sevmeyen kişi) olma ki, helâk olursun.”

İmam-i Şafi-i (r.a.) şöyle demiştir:

-“Kur’an’ı öğrenen kimsenin kıymeti büyük olur,

-“Fıkıh öğrenen kimsenin kadrı yüce olur,

-“Hadis öğrenen kimsenin hücceti, kuvvetli olur,

-“Hesab öğrenen kişinin görüşü keskin olur,

-“Hoşa giden bir şey öğrenenin de tabiatı yumuşak olur.

-“Kendine kıymet veren kimsenin ilmi, kendisine asla faide vermez.”

Hazreti Ali (keremellahu vechehu) nın oğlu Hasan (r.a.) derler ki;

-“Kim âlimlerle çok oturursa, talakat-ı lisan sahibi olur, zihni açılır, kendinde bulacağı gelişme içini açar, bilmediğini öğrenir, bildiğini nasıl ifade edeceğini de belirler.”

Mükaşefet-ül Kulub (İmam-i Ğazali)

Allau Teala (c.c.) bizleri ve sizleri her daim kur’an okuyan ve Kur’an la amel eden kullarından eylesin. AMİN…
Fuad Yusufoğlu

» Kur'an Okumak

Ramazan ayı boyunca her gün bir kur’an hatmı okumaya ne dersiniz?

Çağ-Çağ barajı (Nusaybin)

Resulullah (Sallallahu aleyhi ve sellem) buyurmuşlardır;

-“Derece bakımından, Allah (c.c.) katında Kur’an’dan daha üstün bir şefaatçı yoktur.”

İşte bizler Bu hadis-i şerifin ışığında Kur’an sevabına kavuşmak için; bu mübarek günlerin değerlendirilmesi, meyvelerini ahirette fazlasıyla alacağımız amellerimizin ehemmiyeti ve kazancı bu Ramazan ayında daha da artıyor.

İşte bu yüzden seslerimizi Kur’an ile güzelleştirme vaktidir. Biz de bu güzelliklerden nasiblenebilmek için her gün bir Kur’an-ı Kerîm hatmini indirmeye niyetlendik.

Nasıl mı?

Bütün Ramazan ayı boyunca 30 arkadaşla beraber her gün, günde bir Kur’an cüz’ü okumakla günde bir Kur’an-ı Kerîm Hatmi ve Ramazan ayı boyunca da 30 Kur’an-ı Kerîm hatmini okumuş olacağız inşaallah.

Şu anda mevcut okuyacak 30 arkadaşımız var
İnşallah  Ramaza ayının birinden itibaren okumağa başlarız..
(Katılanların isim listesi için buraya tıklayın:
<<<<>>>>)
Tevfik Yüce Rabbımdan..
Sevgilerimle…
Fuad yusufoğlu

Dinde kırk esas: Kur’an okumak- 2

dsc06153-fuadyusufoglu-kasyane.JPG

Kasyane (Nusaybin)

3-Kur’an okumanın mikdarıdır. Onun üç derecesi vardır; en ednası ayda bir kere hatm etmektir. En alası ise üç günde bir hatm etmektir.

Peygamberimiz (Sallallahu aleyhi ve selem);

-“Kim ki kur’an’ı üç günden daha az bir zamanda hatm ederse O, Kur’an’ı anlamaz.” buyurmuştur. (Tirmizi.)

Kur’an okumanın mikdarı, haftada bir hatmetmektir. Her gün bir hatim yapmak ise sevablı ve iyi bir şey değildir.

Ey kardeşim,

Aklınla bir mantık yürütüp, hayırlı ve menfaatlı olan her şey ne kadar çok olursa o kadar yararlı ve faideli olur deme.

Çünkü;

Senin aklın ilahi işlerin sırlarına ulaşamaz. İlahi işlerin sırlarını ancak PEYGAMBERLİKkuvveti kavrayabilir. Sana; yapması gereken şey peygambere uymaktır.

Görmüyormusun ki, sen namaz kılmakla emrolunduğun halde bütün gün namaz kılmaktan menedildin, Sabah namazı vaktindan sonra, güneş doğarken ve batarken zeval vakti (Öğle vaktinin yaklaşması anı) namazı kılmamakla emrolundun.

Senin bu kıyasindeki, yanı;

-“Nekadar çok namaz kılarsan o kadar çok sevab alırım” demenin fasıd ve doğru olmadığı zahirdır.

Zira senin bu sözlerin, ilaç hastaya yararlıdır, ne kadar çok kullanırsa o kadar çok fayda görür diyen gibidir. Halbukki sen bilirsin ki, ilacı çok almak bazı kere insanı öldürür.

Kur’an okumanın batını sırları ise beştir.

1- Kur’an okumağa başladığın ilk an, Allah (c.c.) ın büyüklüğünü, anlıyarak okuduğun kelamın alametini büyüklüğünü anlamandır. Arşı, kürsü, gökleri, yeri, gökler ve yer arasında bulunan melekleri, insanları, cinleri, hayvanları, bitkileri ve madenleri kalbine müşahede ederek bunların tümünün yaratıcısının Allah (c.c.) olduğunu ve bunların hepsinin Allah (c.c.) ın kudret kabzesinde bulunduğunu ve yine bunların hepsinin Allah (c.c.) ın fadlı ve rahmeti ile yaşadığını hatırlarsın.

Sen Allah (c.c.) ın kelamını okumak ve onunla Allah (c.c.) ın zatına bakmak ve Allah(c.c.) ın ilminin, hikmetinin güzelliğine muttali olmak istersin. Ve sen bilirsin ki, Kur’an’ın sahifelerinden ibret olan zahiri kısmına ancak zahirleri temiz olanlar el sürebilir. Zahirleri temiz olmayanların Kur’an’a el tuıtmaları yasaklanmıştır.

2- Eğer anlayabilirsen Kur’an-ı okurken manasını düşünerek
Okuman dır. Gaflet içinde okuduğun her parçasını amelinden saymayarak onu tekrarla. Çünkü: zahirde Kur’an-ı talim ve tecvid üzere okumak manasını anlamağa imkân hazırlamak içindir.

Resul-i Ekrem (salllallahu aleyhi ve selem);

-“Şuursuzca yapılan ibadette, düşünmeden okunan da (Kur’an okumada) hayır yoktur.”

Hatim sayısının çokluğuna haris olmaktan sakın. Zira bir gecede manasını düşünerek okuduğun bir ayet senin için manasını düşünmeyerek okuduğun iki hatımden daha hayırlıdır.

Resulullah (Sallalllahu aleyhi ve selem) besmele-işerifi okudu ve aynı ayeti  yirmi defa tekrarladı.

Said bin Cübeyr de bütün bir geceyi,

-“Ey günahkarlar bugün siz bir tarafa ayrılın.”Mealindeki ayet-i kerimeyi okumakla geçirdi. Yasin suresi Ayet: 59

Ey Okuyucu:

Ümit edilir ki, senin için en layık olanı, Arif kişilerin bazısının söyledikleri şu sözdür:

Zira arifin biri der ki;

-“Benim her cuma bir hatmim vardır. (Her hafta bir hatim yaparım) ve benim her ay bir hatmim vardır, benim her yıl bir hatmim vardır. Ve benim otuz seneden beri henüz bitirmediğim bir hatmim vardır.

Bunlar Kur’an-i okurken düşünme derecelerine göredir. Zira vakitlerin bir kısmında uzun düşünmeye kalbin tahammülü olmaz. Bunu içindir ki uzun düşünme için özel bir hatmin olması gerekir.

3- Kur’an okuma esnasında düşünürken irfan meyvelerini kendi dallarından toplaman, ve onları kendi menbalarından iktibas etmendir.

4-Kur’an-ı anlamaya engelleyenlerden kendini kurtarmaktır ki o engeller, anlamayı men eden bir perdedir.
Devam edecek…

Dinde Kırk esas (İmam-i Ğazali)

Allah-u Teala hazretleri (c.c.) bizleri ve sizleri kur’an-i kerimi anlayarak okuyan ve onunla amel eden kullarından eylesin. AMİN…

Fuad Yusufoğlu

» Kur'anın Derlenmesi

Muhammed Resulullah (Sallallahu aleyhi ve sellem)- 38

Kâ’be-i Şerif

Muhammed (Aleyhis selam)- 38

İLK VAHYİN gelmesiyle Peygamberliğe başlayan Muhammed Aleyhis selam’ın tebliğinin 13 sene Mekke’de 10 senesi de Medine’de geçti.

Mekke devri;

Muhammed Aleyhis selam Vahyin bir müddet kesilmesinden sonra yine Hira dağı’na çıkmıştı. Dağdan aşağı inerken bir ses duydu. Başını kaldırıp baktığında Cebrail Aleyhis selam’ı gördü.

Mübarek kalbı çarparak ve ürpererek evine dönüp;

-“Beni örtünüz” dedi ve örtündü.

Bu sırada Cebrail Aleyhis selam Müddessir suresinin;

-“Ey, (elbisesine) bürünen Peygamber! Kalk da (kavmini Allah’ın azabı ile) korkut. (İman etmezlerse azaba uğrayacaklarını kendilerine haber ver). Rabbini tenzih et. Elbiseni de (daima) temiz tur. Azaba sebep olan şeyleri terk etmekte sebat et.” Mealindeki ilk ayetlerini getirdi.

Bundan sonra artık vahiy aralıksız devam etti. Kur’an-i Kerim ayetleri 22 sene 2 ay 22 gün süren bir müddet içerisinde vahyedilip tamamladı.

Muhammed Aleyhis selam “Ümmi” idi. Yani kitap okumamış, yazı yazmamış, kimseden bir ders görmemişti. Mekke’de doğup büyüyüp, belli kimseler arasında yetişip, seyahat etmemiş iken, Tevrat’ta ve İncil’de, Yunan ve Roma devirlerinde yazılmış kitaplarda bulunan bilgilerden, hadiselerden haber verdi.

İslamiyet’i bildirmek için, hicretin altıncı senesinde Rum, İran ve Habeş hükümdarlarına ve diğer Arap padişahlarına mektuplar gönderdi. Hizmetine altmıştan ziyade yabancı elçi gelmiştir.

Bu hususu Allah-u Teâlâ Kur’an-i Kerim’de şöyle bildiriyor;

-“Sen bu kitap gelmeden önce, bir kitap okumazdın, yazı yazmadın. Okur yazar olsaydın, başkalarından öğrendin diyebilirlerdi.” Buyurlmaktadır (Ankebut suresi ayet 48).

Hadis-i şerifte de;

-“Ben Ümmi Peygamber Muhammed’im… Benden sonra Peygamber yoktur. Buyurludu.

Yine Kur’an-i Kerim’de şöyle buyurlmaktadır;

-“O hevadan (kendi nefsinden) söylemiyor. Kur’an sade bir vahiydir. Ancak vahiy olunur.” (Necm suresi ayet 3-4)

Devam edecek…

İslam âlimleri ansiklopedisi

Allah-u Teâlâ hazretleri (c.c.) bizleri ve sizleri son Peygamber olan Habibi Muhammed (Sallallahu aleyhi ve Sellem) ın şefaatına nail eylesin. O’nun yüzü suyu hürmetine günahlarımızı aff eylesin. Amin.

Fuad Yusufoğlu

Hazreti Ebû Bekr-i Sıddık (Radiyallah-u anh)- 16

Hazreti Ali (r.a.) Türbesi

Hazreti Ebû Bekr-i Sıddık (Radiyallah-u anh)- 16

Sonra , çeşitli muharebelerle, büyük şehirler aldı. Halife, Medine’de ordu toplayıp, Hazreti Ebû Ubeyde kumandasında Şam taraflarına, Amr İbn-i As (r.a.), da Filistin’e gönderdi. Sonra Yezid bin Ebû Süfyan’ı Şam’a yardımcı gönderdi.

Sonra asker toplayıp, Hazreti Muaviye kumandasında, kardeşi Yezide yardıma gönderdi. Hazreti Halid bin Velid (r.a.) i de ırak’dan Şam’a gönderdi. Hazreti Halid (r.a.) askerin bir kısmını Müseynâ’ya bırakıp, bir çok muharebe ve zaferlerle Süriye’ye geldi.

İslâm askerleri birleşerek Ecnadin’de büyük Rum ordusunu yendiler. Sonra, Yermük’de 46.000 İslâm askeri, Herkakliyüs’ün 240.000 askeri ile uzun ve çetin savaşlar yapıp Galip geldi. Yüzbinden ziyade Rum askeri öldürüldü. Üçbin Müslüman şehid oldu.

Bu muharebede İslâm kadınları da harp etti. Baş kumandan Hazreti Halid bin Velid (r.a.) in ve Tümen Komutanı Hazreti İkrima (r.a.) nin şaşılacak kahramanlıkları görüldü. Bütün bu zaferler, halife Ebû Bekir (r.a.) in cesareti, dehası, güzel idaresi ve bereketi ile oldu. Yermük savaşı yapılırken, Halife Ebû Bekir (r.a.) Medine’de vefat etti.

Halife Ebû Bekir (r.a.) devrinde, islâm idaresinin temelleri sağlamlaşmış, Kur’an-i Kerim’in bir hükümü dışına çıkılmadığı gibi, dinden ayrılmak isteyenlere fırsat verimemiştir.

Mürtedlerle bu harplerden Yemâme’de, bir çok hafız şehid olmuştu. Hazreti Ömer (r.a.) in teklifi ile Kur’an-i kerim’in kitab haline toplanması karalaştırılıp, bu görev Zeyd bin Sâbit (r.a.) e veridi.

Hazreti Ebû Bekir (r.a.) in en büyük hizmetlerinden biri de, Kur’an-i Kerimi kitap halinde toplatması olmuştur. Cebrail Aleyhis selam her sene bir kere gelip, o ana kadar inmiş olan Kur’an-i Kerim’i, Levh-il-Mahfuz’daki sırasına göre okur, peygamber efendimiz (Sallallahu aleyhi ve selem) dinler ve tekrar ederdi.

Resûlullah efendimiz (a.s.v.) ahrete teşrif edeceği sene, iki kere gelip, tamamını okudular. Muhammed (a.s.v.) ve eshabından (r.anhum) çoğu Kur’an-i kerim’i tamamen ezberlemişti. Bazıları da bazı kısımları ezberlemiş, bir çok kısımlarını yazmışlardı.

Muhammed Aleyhis selam ahirete teşrif ettiği sene, Halife Ebû Bekir (r.a.) ezber bilenleri toplayıp ve yazılı olanları getirip, Hazreti Zeyd bin Sabit (r.a.) inBaşkanlığındaki bir hey’ete, bütün Kur’an-i kerim’i kağıt üzerine yazdırdı.

Böylece; “Mıshaf” veya “Mushaf”denilen bir kitap meydana geldi. Otuzüçbin sahabi bu mushaf’ın her harfının, tam yerinde olduğuna Sözbirliği ile karar verildi. Sureler belli değildi. Üçüncü Halife Osman (r.a.) hicretin yirmibeşinci senesinde, sureleri birbirinden ayırdı. Yerleri sıraladı. Altı tane daha ‘Mushaf’ yazdırıp, Bahreyn, Basra, Bağdat, Yemen, Mekke ve Medine’ye gönderdi. Bugün, bütün dünyada bulunan mushaf’lar, hep bu yedisinden yazılıp, çoğalmıştır. Aralarında bir nokta farkı bile yoktur.

Devam edecek…

İslam âlimleri ansiklopedisi

Allah-u Teâlâ hazretleri (c.c.) Bizleri ve sizleri Ebû Bekir Sıddık (Radiyallah-u anhu) nun şefaatına nail eylesin. O’nun yüzü suyu hürmetine günahlarımızı afv eylesin. Amin

Fuad Yusufoğlu

 ***

 

Kur'ân-ı Kerim'de Bütünlük 
Dr. Faruk Tuncer 

Bir kelamın beliğ olabilmesi için kelime ve cümleler arasında daima bir tertip ve insicam aranır. Kur'an-ı Kerim belagatta eşsiz ve emsalsiz bir eser olduğuna göre, gerek kelime ve cümlelerin tertibinde, gerekse birbirini takip eden bu kelime ve cümleler arasındaki mana yönünde üstün bir insicamın varlığı muhakkaktır. Burada "bütünlük"ten kasdımız da bu manadadır.

İbn-i Atiyye, Kur'an için şöyle der: "O öyle bir kitaptır ki ondan bir kelime çıkarılsa ve sonra bütün Arap lisanı altüst edilse, ondan daha münasip bir kelimenin oraya gitmeyeceği sabittir."1

Kur'an'daki tenasüp ve bütünlüğün nasıl olduğunu görmek isterseniz onun herhangi bir yerine bakın, göreceksiniz ki ne israf ne de kısma olmaksızın, insanın tam ihtiyacına göre ayarlanmış bir beyanla karşı karşıya geleceksiniz. Anlatılmak istenen, en öz ve en net lafızlarla ifade edilir. Cümlelerindeki kelimelerin, ayetlerindeki cümlelerin konumunda mana ile birlikte lafzı da tazammun eden hayat iksiri bulunur. Bakıllani'nin dediği gibi: "Devamlı surette, peş peşe tazelenen güzellikler görürsünüz."2

Kur'an-ı Kerim'de birbirini takip eden ayetler arasındaki münasebet bazen açıkça görülür. Bu ayetler birbirinin manasını tamamlayıcı mahiyettedir. Şöyle ki, ikinci ayet birincinin tekidi, tefsiri ya da tafsili olabileceği gibi, ikinci birinciden bedel, atıf da olabilir. Böyle olunca da aralarında başka bir münasebet aramaya lüzum kalmaz. Bazı ayetler de vardır ki aralarında münasebet açıkça görülmez. Mesela bir surede; itikad, amel, ahlak, vaaz, temsil, va'd, vaîd gibi konular yer almaktadır. İşte ilk bakışta çeşitli konulara tahsis edilmiş bu ayetler arasında münasebet tesis edebilmek için birtakım marazi rabıtalara ihtiyaç vardır ki müfessirler bu rabıtaları farklı biçimlerde tespit etmişlerdir.

Müfessirler, "ayetin cümleler veya ayetler arasında mantıki bir yakınlık olmadığı intibaını uyandıran konular neden birbirini takip etmiştir? Acaba aralarında nasıl bir münasebet kurulabilir?" gibi soruların cevabını vermişlerdir. Mesela Buruc suresinde bir ayetin içinde sema ile deveyi aynı anda zikretmiştir. Yaratılış açısından birbirinden farklı olan sema ile devenin arka arkaya gelmesinde, ne gibi bir münasebet olabilir?

Bu hususu Tahrim süresindeki birbirinden farklı konular açısından görelim; Tahrim suresinde Peygamber Efendimiz, eşleri, müminler, kâfirler, münafıklar, Hz Nuh ve Hz. Lut'un hanımları, Firavun'un hanımı ve Hz. Musa gibi birbirlerine zıt gibi görünen sekiz insan tipi yer almaktadır. Üstelik bu 12 ayetlik kısa bir surede birer-ikişer ayetlik pasajlarla bahis konusu edilmektedir.

Burada Tahrim süresindeki konu bütünlüğünü yakalayabilmek için müfessirlerin ortaya koyduğu genel kaideyi uygulamak gerekecektir. Bikai, bu genel kaideyi şöyle ifade eder: "Kur'an'ın tamamında ayetler arasındaki münasebeti tespit edebilmek için önce surenin serdedildiği maksada, sonra bu maksadı destekleyen mukaddimelere ve maksada uzaklık ve yakınlık bakımından bu mukaddimelerin derecelerine bakılır. "3

Şimdi bu genel kaideyi Abdülhamid Ferahi'nin Tahrim suresi tefsiri ile uygulayalım; Tahrim suresi, Hadid suresi ile başlayan on medeni surenin sonuncusudur. Bu on surenin ortak maksadı, müminleri kötü âdet ve alışkanlıklardan arındırma ve güzel hasletlerle bezemedir. Bu sure aynı zamanda ahkâm ayetleri ihtiva eden son suredir. Buna göre surenin maksadı, "Her insan, yaptığı her işten, hareketten sorumludur ve bu yaptıklarına karşı kendisi tek başına hesap verecektir."4

Bu ana maksattan sonra yukarıda daha önce zikredilen maddeler ise ana maksadı destekleyen mukaddimelerdir. Yani, Hz Peygamber'in Allah'ın helal kıldığı şeyi kendisine haram kılması, Peygamberimizin hanımlarının itab edilmeleri, müminlerin kendileri ve eşlerini ateşten korumaları, kâfirlerin yaptıklarından mes'ul olacakları, münafıklara karşı Efendimiz'in sert tavır takınması, Hz. Nuh ve Hz. Lût'un hanımlarının cehennemlik oluşları, Firavun'un karısının cennetlik oluşu ve Hz. Meryem gibi iffetlerini koruyanların cennetle mükâfatlandırılacakları gibi birbirinden farklı gibi görünen konuların ana maksatla düşünüldüğünde sure-i celilede büyük bir bütünlük ortaya çıkmaktadır.5

Konuyu tavzih için bir başka misal daha verelim;

Bakara suresi 189. ayetini okuyan kimse, hilallerin ahkâmı ile evlere arkalarından girmenin hükmü arasında ne gibi bir münasebet var? diye mutlaka soracaktır. Aslında hilal şeklindeki yeni doğan aylarla, evlere arkalarından girme arasında ilk bakışta hiçbir alaka görülmemektedir.

"Sana hilal şeklinde yeni doğan ayları sorarlar. De ki: Onlar insanlar ve özellikle hac için vakit ölçüleridir. İyi davranış asla evlere arkalarından gelip girmeniz değildir. Lakin iyi davranış, sakınan (ve ölçülü giden) kimsenin davranışıdır. Evlere kapılarından girin, Allah'tan korkun, umulur ki kurtuluşa eresiniz" 6 

Sorulan bu soru ile verilen bu cevap arasında bir bağ bulup ayetteki ifadeler arasında münasebet kurabilmek için nüzul sebebi, hangi olay nedeni ile nazil olduğu ve Kur'an'ın o günkü muhatabı olan Müslümanların adetlerini bilmek gerekecektir.

Ensar'dan Muaz b. Cebel ile Salebe b. Ganem. Ya Resulallah, bu ne haldir? Hilal iplik gibi incecik beliriyor, sonra büyüyor, tamamlanıyor, sonra da eksile eksile önceki haline dönüyor? diye sormuşlardı. Bunun üzerine bu ayet nazil oldu.7 Bu soruya verilen cevaba ilaveten gelen ayetin ikinci bölümüyle ilgili olarak Ensar'ın cahiliye döneminden kalma bir adetinin kaldırıldığı rivayet edilmektedir ki o da şudur: Ensardan bazıları hac veya umre için ihrama girdiklerinde çok lüzumlu bir ihtiyaçları varsa eve, bağa, çadıra, kapılarından girmezler, evde oturanlar evin arkasından bir delik açar, oradan girer, çıkar veya arkadan bir merdiven atar, o delikten içeri inerlerdi. Çadırda oturanlar da çadırın arkasından dolanıp oradan girerler ve bunu da birr/iyilik olarak kabul ederlerdi.8

Bu iki hadiseyi öğrendikten sonra söz konusu ayetin ifadeleri arasında münasebet kurmak kolaylaşacaktır. Şöyle ki; hilallerin durumunun değişmesinin hikmetini sorduklarında onlara cevap olarak kısaca "Onlar, insanlar ve özellikle hac için vakit ölçüleridir"9 denilmekte, hilallerle ilgili olarak onların öğrenmek istedikleri aydaki bu değişikliklerin sebep ve hikmeti üzerinde durulmaktadır. Âdeta onların bu soruları kısaca cevaplandırıldıktan sonra cevaba ilave olarak onların iyilik sanarak yaptıkları, cahiliye döneminden kalma anlamsız bir âdet olan ihramlı iken evlere ve çadırlara kapılarından girmeme olayı gündeme getirilerek şöyle denilmektedir: "Siz, hilallerin halini bırakın da, iyilik kabul ederek yaptığınız şu cahiliye döneminden kalma evlere kapılarından girme yasağına bir bakın ve kendi halinizi düzeltin. Çünkü evlere arkalarından girmek iyilik değildir. İyilik takva sahibi kimsenin davranışıdır. Artık evlere kapılarından girin."

Burada sorulması gereken husus bırakılıp kendilerini doğrudan ilgilendirmeyen bir hususun sorulmasına dikkat çekilerek; "Nasıl ki iyi bir hareket kabul ederek kapılarını bırakıp evlere arkalarından girmeniz yanlış bir şey ise, Hz Peygamber'e ayın hareketleriyle ilgili soru sormanız da eve kapıyı bırakıp bacadan girmeniz gibi bir şeydir." denilmiştir. Bu ayetteki ifadeler arasında istidrat olduğu ekser müfessirin tarafından müşterek ifade edilen bir husustur.10 Onlar hilallerle ilgili soru sorduklarında kendilerine kısa bir cevap verilerek birr ve takva konusuna geçilmektedir.

Burada zikrettiğimiz bütünlükle ilgili olarak Bediüzzaman'ın yaklaşımını da zikretmek gerekir. Merhum, "İşaratü'l-İ'caz" adlı eserini bütünüyle ayetler arasında akıllara durgunluk veren bu bütünlüğe tahsis etmiştir.

"İşaratü'l-İ'caz"da önce, ele alınan ayetin bir önceki ayetle münasebetini zikreder.11 Ayetin önceki ayetle arasındaki münasebeti gösterdikten sonra ayetin cümleleri, kelimeleri hatta o cümlede geçen harf-i tarif, harf-i cer, zarf ve zamir gibi unsurların hepsini tek tek ele alıp incelemektedir. Ayrıca ayette geçen cümlelerin maksatlarını da gösterir. Hatta ayetin önceki ayetle münasebetinin yanında daha önceki ayetlerle aralarında irtibat kurmaktadır.12 Bediüzzaman Bakara suresinin 26. ayetinin münasebet vecihlerini sayarken "Bu ayetin irtibat vecihleri üçtür. Bu ayetin meali, hem makabline, hem mabadine ve hem Kur'an'ın tamamına bakıyor"13 diyerek üç açıdan ayetin münasebetini göstermiştir.

Üstad'ın bu bütünlüğü göstermesine "İşaratü'l-İ'caz"da baştan sona görmek mümkün. Biz sadece bir ayetteki altı kelimede nasıl bir icazın olduğunu görmeye çalışalım:
 
 
 
 
 
 
 
 
 

"Onlar gaybe inanırlar, namazlarını kılarlar, kendilerine verdiğimiz mallardan Allah yolunda harcarlar."14

Burada "müttakiler"in üç özelliği sayılıyor. Gaybe iman, namaz ve infak. Bunlardan iman asıldır. Diğer iki özellik ise bu aslı tamamlayan en önemli unsurlardır. Bu ayetin ifadeleri arasındaki uyum o kadar açıktır ki burada bir münasebet aramaya çalışmak tekellüf olur. Ayetin son cümlesindeki kelime ve harflerin nazmından infakla ilgili bazı amelî ve ahlakî hükümler çıkmaktadır.

"Kendilerine verdiğimiz mallardan Allah yolunda harcarlar." 15

1. Teb'iz ifade eden "min" infakta israf edilmemesine,

2. "Mimma"nın önce gelmesi infakın kendi malından yapılmasına,

3. "Razekna" minnetin olmamasına, çünkü veren Allah'tır, kul ise bir vasıtadır,

4. Rızkın "-na"ya isnadı fakirlikten korkulmamasına,

5. Rızkın mutlak olarak zikredilmesi, sadakanın mal haricindeki ilim ve fikir gibi şeylere de şamil olmasına,

6. "Yünfikun"daki "nafaka" ifadesi, alanın sefahete değil, zaruri ihtiyaçlarına harcamasına işaret etmektedir.

Altı kelimelik bir cümleden bu kadar hükmün çıkarılması, Kur'an'ın îcazı karşısında insanı hayretler içinde bırakmaktadır. İster bu şekilde kelimelerden cümlelere, cümlelerden ayetlere, ayetlerden surelere, surelerden Kur'an'ın bütününe gidilsin; isterse Kur'an'ın bütününden kelimelere, hatta harflere inilsin, hep aynı i'caz, hep aynı ahenk ve nizam görülecektir.16

Burada münasebet ararken Kur'an bütünlüğünde dikkatten uzak tutulmaması gereken bir husus da, Kur'an-ı Kerim'in, 23 seneye yakın bir zaman diliminde belirli aralıklarla ihtiyaca binaen parça parça nazil olmasıdır.

"Kendilerine Kitap'dan nasip verilenleri görmedin mi? Putlara ve batıl (tanrılara) iman ediyorlar, sonra da kâfirler hakkında: 'bunlar, Allah'a iman edenlerden daha doğru yoldadır' diyorlar."17

Bu ayetler Ehl-i Kitaptan Kab b. Eşref hakkında nazil olmuştur. Bedir Savaşı'nın akabinde Mekke'ye gitmiş, müşrikleri Hz. Peygamber'den intikam almaları için kışkırtmıştır. Ona Mekke'de müşrikler: "Onlar mı daha iyi yolda biz mi daha iyi yoldayız?" diye sorduklarında müşriklerin gururunu okşayarak: "Tabii ki siz, müminlerden daha iyi yoldasınız" cevabını vermiştir. Bu olay, yaklaşık olarak hicretin ikinci yılında vuku bulmuştur. Kab b. Eşref ve onun durumunda olanlar hakkında inen ayetleri müteakiben yeni bir konuya başlıyor. Bu yeni bölümde emanetlerin ehline verilmesi konusu ele alınıyor:

"Allah, size mutlaka emanetleri ehline vermenizi ve insanlar arasında hükmettiğiniz zaman adaletle hükmetmenizi emreder. Allah, size ne güzel öğütler veriyor. Şüphesiz Allah, her şeyi işiten, her şeyi görendir." 18

Bu ayet-i kerime ise, Mekke'nin fethi esnasında Kâbe’ye bakan Osman b. Talha hakkında nazil olmuştur. Mekke'nin fethinde Hz Peygamber, Kâbe’nin anahtarını kendisinden almış, bu ayetin nazil olması üzerine tekrar ona vermiş, bu jest karşısında o da Müslüman olmuştur. Bu ayet, hicretin dokuzuncu yılında, Mekke'nin fethi sırasında, bundan önceki ayet ise Bedir Savaşından sonra nazil olmuştur. Bu iki ayet arasında altı yıl gibi uzun bir süre geçmesine rağmen niçin birbirinin yanına konulmuş ve bu iki konu birbirinin akabinde neden zikredilmiştir? Bu iki olayın ortak noktası üzerinde düşünüldüğünde, cüzleri birbiriyle sıkı sıkıya irtibatlı, birbirine bağlı ve sağlam bir şekilde bina edilmiş tek bir konu ortaya çıkar ki o da şudur: Müşriklerin nefislerine hoş gelmesi için, onların gururlarını okşayarak, "Siz, iman edenlerden daha iyi yoldasınız" diyenler, Hz. Peygamber'in vasıflarını kitaplarında okuyan, bu imanî emaneti gizlememeleri hususunda kendilerinden söz alınmış olan Ehl-i Kitaptır. Onlar, bu emanete ihanet etmişler ve gereğini yerine getirmemişlerdir. Onların bu emaneti eda etmemeleri durumu, tıpkı emanetleri üstlenip sonra da onu eda etmeyenlerin durumu gibidir. İşte bu sebeple onların ve onlarla beraber bütün insanların emanet konusunda duyarlı olmaya çağrılmaları birbirine çok mütenasip düşmüştür.19

Kur'an-ı Kerim'e baktığımız zaman bazen bir ayette veya birbirini takip eden ayetlerde farklı farklı konulara yer verildiği görülür. Büyük müfessir Fahreddin Razi'nin dediği gibi "Kur'an'ın ekser letaifi, ayetlerdeki tertip ve insicamına tevdi olunmuştur."

Hatta ayetler arasında öyle bir irtibat vardır ki, bunlardan birinin yerinden oynaması Kur'an'ın nazmına halel getirir. Bu hususta Bikai der ki; "Kur'an bu haliyle mucizedir. Onun için namazda Fatiha suresini, bulunduğu tertip üzere okumak vaciptir. Ayetler arasında takdim, tehir veya Fatiha'dan olmayan bir ayeti katmak, tertibi ihlal edeceğinden namazın sıhhatine mani olur."20

Ayetlerin tevkifi olması ayrı bir güzelliktir. Tabiatları icabı bağdaşmayan, bir araya gelmeyen tek tek unsurlar hakkında "Şu kısmı falan yere koy" tarzındaki te'lif faaliyetinin sebebi bellidir.21 Gaye sırf bunları toplamak olsaydı, hepsini bir yere koyardı. Halbuki böyle olmamıştır. Muhammed Draz bu durumu şöyle misallendirir: "Surelerden birine dikkat edelim. Adım adım tefekkür ederek, surenin manaları içinde ilerleyiniz. Dönüp dönüp bakınız, sure nasıl başlıyor? Nasıl hitama eriyor? İçindeki fikirler birbiriyle nasıl ahenk kuruyor? Rükünleri ve cümleleri birbirine nasıl sarılıyor, kucaklaşıyor? Başı nasıl sonunu hazırlıyor? Bunun için bir sureyi bir defada okuyup bitiren kimse, onun bir seferde mi yoksa farklı zamanlarda mı nazil olduğunu asla anlayamayacaktır. Yine burada Draz'ın surelerdeki birbirinden farklı konuları ve farklı zamanlarda gelen ayetlerin meydana getirdiği ayetler manzumesindeki bütünlüğü ve ahengi görmek için verdiği halı misaline bakmak gerekecektir; "Çok güzel ve desenli bir halıyı inceleyen kimse, sadece onun el kadar bir yerine bakıp oradaki nakışları tetkik ederse siyah, beyaz yeşil gibi muhtelif renkli iplerin yan yana getirildiğini görür ve kendisinde renk ve desen uyumu bulunduğu intibaı uyanmaz. Fakat gözünü daha geniş bir sahaya çevirince, baktığı nakışların simetriklerini görünce, desendeki ahengi kısmen anlar, zevk alır. Fakat halının tamamına toplu bir tarzda bakınca, daha büyük unsurlar arasındaki renk ve desen ahengini müşahede etmekle aldığı zevk daha da fazla olur."22 

BİBLİYOGRAFYA
1. Celaleddin Suyuti, "el-İtkan fi Ulumi'l-Kur'an", Mısır, 1398/1978
2. Kadı Ebu Bekir Bakıllani, "İ'cazu'l-Kur'an", Mısır, 1978
3. Burhaneddin İbrahim b. Ömer el-Bikai "Nazmü'd-Dürer", Kahire 1413/1992
4. Abdülhamid Ferahi, "Delail", 1411 /1963
5. Ebu'l-Fida İsmail İbn-i Kesir, "Tefsiru'l-Kur'ani'l-Azim", Beyrut, Tarihsiz
6. Muhammed b. Ahmed el-Kurtubi, "el-Camil li Ahkami'l-Kur'an", Beyrut, 1372/1952
7. Muhammed b. İsmail el-Buhari, "el-Camiü's-Sahih", İstanbul,1992
8. Ebu Hayyan el-Endülüsi, "el-Bahrü'l-Muhit", Beyrut, 1983
9. Ebul-Berekat Abdullah b. Ahmed en-Nesefi, "Medarik", İst.1319
10.Elmalılı M. Hamdi Yazır, "Hak Dini Kur'an Dili", İst. 1971
11.Şihabuddin Mahmud Alusi, "Ruhu'l-Meani", Beyrut, 1987
12.Fahreddin Razi, "Mefatihu'l-Ğayb", Tahran, Tarihsiz
13.Ebul-Kasım Carullah Mahmud b. Ömer, Keşşaf", Beyrut, 1987
14.Bediüzzamn Said Nursi, "İşaratü'l-İ'caz", İst.
15.Muhammed Draz, "En Mühim Mesaj Kur'an" (Terc. S. Yıldırım), Ankara, 1987
16.Subhi Salih, Mebahis fi ulumi'l-Kur'an", Beyrut, 1401

DİPNOTLAR
1. İtkan, II/78
2. Bakıllani, İ'cazu'l-Kur'an, 1/184
3. Nazmü'd-Dürer, 1 18
4. Ferahi, Nazmu'l-Kur'an s-5
5. Tahrim 1-12
6. Bakara, 2/89
7. Kurtubi, Il/341
8. Buhari, "Tefsir", II/29: İbn-i Kesir I/225
9. Bakara, 2/89
10.Zemahşeri, 1/341: Razi, 5/125; Nesefi I/275; Ebu Hayyan, II/63: Alusi, I/74: elmalılı, I/685
11.İşaratü'l-İ'caz. s-16, 19, 25, 42, 50
12.İşaratü'l-İ'caz. s-89, 230
13.İşaratü'l-İ'caz. s-248, 249
14.Bakara. 2/3
15.Bakara. 2/3
16.İşaratü'l-İcaz. s-44
17.Nisa, 4/51
18.Nisa, 4/58
19.Su
bhi Salih, Mebahis, s-149-150
20.Bikai, 2/28
21.Muhammad Draz. "En Mühim Mesaj Kur'an" s-235
22.

Kur’ân hakkında ne dediler?

Murat İNCEİMAMOĞLU 

 m.inceimamoglu@irfanmektebi.com

Alman filozoflardan Johan Jacob Reisig (bazı Arapça eski eserleri basan bir kimse) diyor ki: “Biraz Arapça öğrenen bazı kimseler, Kur’ân ile istihzaya kalkışıyor. Fakat bunlar Kur’ân’ın te’sirli, fasih ve inananları elektrikleyen okunuşunu dinlemiş olsalar, Hazret-i Peygamber’in Ashâbına Kur’ân anlatırken kullandığı, akıllara hayret verici lisanı duysalar, Allah’ın huzurunda secdeye kapanırlar ve hepsi de “Ya Resûlallah! Bizim elimizden tut ve bizi senin ümmetine dahil olmak şerefinden mahrum etme, derlerdi.”

İngiliz bilginlerinden H. Leider, Müslümanların bugünkü medeniyet üzerindeki etkilerinden bahsederken der ki:  “İslam çocukları tahsillerine Kur’ân ile başlıyorlardı. Çünkü Kur’ân bütün din ve dünya faziletlerinin kaynağıdır. Fakat bu mekteplerin yanlarında yine Kur’ân’ın ilhamıyla felsefe ve hikmet dersleri okunan medreseler vardı, sonradan bu medreseler üniversite olmuştur. Bundan dolayıdır ki, Afrika’nın o zamanlar dünyanın en karanlık noktası denen köşeleri, maddî terakkîler itibariyle, çağdaşı olan Avrupa ülkelerinden çok yüksek bulunuyordu.”

Peygamberimizin en büyük mûcizesi olan Kur’ân-ı Kerîm sadece Müslümanların değil başka din tâbilerinin de tasdik ve takdirini görmüştür. Kur’ân bütün insanlığa gönderildiği için tesiri de bu ölçüde geniş olmuştur.
İslâm dinine girmeyen bazı mütefekkirler, Kur’ân’ın semavî bir kitap olduğunu bazıları da insanlar için bir ahlâk kitabı, bir terbiye kitabı olduğunu kabul etmişlerdir. Üzerindeki ortak görüş ise Kur’ân dünyada tesiri en fazla olan, en fazla okunan bir din kitabıdır.

Aşağıda bir kısım Avrupalı müsteşrikler, din adamları, Asyalı düşünür ve devlet adamları ile ansiklopedi ve gazetelerde Kur’ân lehine yazılan yazı ve görüşlere yer verilmiştir:

PRENS BİSMARK

Alman devlet adamı Prens Bismark, Kur’ân hakkında demiştir ki: “Muhtelif devirlerde insanları idare etmek için Allah tarafından gönderildiği söylenen bütün indirilmiş ve semâvî kitapları tam ve etraflı sûrette tetkik ettimse de hiçbirinde bir hikmet ve isabet göremedim. Bu kanunlar, değil bir cemiyeti, bir hane halkının saadetini bile temin edecek mahiyetten pek uzaktır. Lâkin Müslümanların Kur’ân’ı bu kayıttan âzâdedir. Ben, Kur’ân’ı her cihetten tetkik ettim. Her kelimesinde büyük hikmetler gördüm. Müslümanların düşmanları, bu kitabın Muhammed’in sözü olduğunu iddia ediyorlarsa da, en mükemmel ve hatta mütekâmil bir dimağdan böyle hârikanın doğacağını iddia etmek, hakîkatlere göz yumup kin ve garaza âlet olmak mânâsını ifade eder ki, bu da ilim ve hikmetle bağdaşmaz.”
“Ben şunu iddia ediyorum ki, Muhammed mümtaz bir kuvvettir. Kudret elinin böyle ikinci bir vücûdu, imkân sahasına getirmesi ihtimalden uzaktır.”

“Ben sana çağdaş olamadığımdan müteessirim, yâ Muhammed! Öğreticisi ve nâşiri olduğun bu Kitap, senin değildir. O, İlâhîdir, O’nun ilâhî olduğunu inkâr etmek, mevzu ilimlerin batıl olduklarını iddia etmek kadar gülünçtür. Bunun için insanlık senin gibi mümtaz bir kudreti bir defa görmüş, bundan sonra görmeyecektir. Ben sevgi dolu huzurunda derin bir hürmetle eğilirim.”

BARTELEMİ SENTİER

Bartelemi Sentier “Muhammed’in Hayatı” adlı eserinde şöyle der: “Kur’
ân’a Arap dilinin kıyas kabul etmez şâheseri gözüyle bakılabilir. Şeklin düzgünlüğü ve güzelliği, bütün âlemin müttefikan verdiği rey gereğince mevzuunun azametine müsavîdir. Fikirlerden önce kalpler O’na kapılıp sarılır.”

JOHAN JACOB REİSİG

Alman filozoflardan Johan Jacob Reisig (bazı Arapça eski eserleri basan bir kimse) diyor ki: “Biraz Arapça öğrenen bazı kimseler, Kur’ân ile istihzaya kalkışıyor. Fakat bunlar Kur’ân’ın te’sirli, fasih ve inananları elektrikleyen okunuşunu dinlemiş olsalar, Hazret-i Peygamber’in Ashâbına Kur’ân anlatırken kullandığı, akıllara hayret verici lisanı duysalar, Allah’ın huzurunda secdeye kapanırlar ve hepsi de “Ya Resûlallah! Bizim elimizden tut ve bizi senin ümmetine dahil olmak şerefinden mahrum etme, derlerdi.”

DR. JOHNSON

Dr. Johnson, Kur’ân hakkında şöyle der: “Kur’ân şiir midir? Değildir. Fakat O’nun şiir olup olmadığını ayırmak müşküldür. Kur’ân, şiirden daha yüksek bir şeydir. Bununla beraber Kur’ân ne tarihtir, ne de hâl tercemesidir. O İsâ’nın dağda irad ettiği mev’ıza gibi bir şiir mecmuasıdır... O bir peygamberin sesidir. Öyle bir ses ki, O’nu bütün dünya dinleyebilir. Bu sesin akisleri saraylarda, çöllerde, şehirlerde, devletlerde çınlıyor. Bu sesin tebliğ ettiği din, önce nâşirlerini bulmuş, sonra yenileşmeye can atan ve imâr edici bir kuvvet şeklinde tecelli etmiştir. Bu sâyededir ki, Yunanistan ile Asya’nın birleşen ışığı Avrupa’nın üzerine çöken bunaltıcı karanlıklarını yarmış ve bu hâdise Hıristiyanlığın en karanlık devirlerini yaşadığı bir zamanda olmuştur.”


H. LEİDER

İngiliz bilginlerinden H. Leider, Müslümanların bugünkü medeniyet üzerindeki etkilerinden bahsederken der ki:  “İslam çocukları tahsillerine Kur’ân ile başlıyorlardı. Çünkü Kur’ân bütün din ve dünya faziletlerinin kaynağıdır. Fakat bu mekteplerin yanlarında yine Kur’ân’ın ilhamıyla felsefe ve hikmet dersleri okunan medreseler vardı, sonradan bu medreseler üniversite olmuştur. Bundan dolayıdır ki, Afrika’nın o zamanlar dünyanın en karanlık noktası denen köşeleri, maddî terakkîler itibariyle, çağdaşı olan Avrupa ülkelerinden çok yüksek bulunuyordu.”


NEAR EAST GAZETESİ

Londra’da çıkan Near East - Yakın Şark Gazetesi 1922’de şunları yazmıştır: “Hazret-i Muhammed (asm) hakkında düşüncemiz ne olursa olsun, şunu itiraf etmek zorundayız ki, Kur’ân, nazil oluşu ve tertibi itibariyle hayrete şâyan ve mû’cize bir kitaptır.”

SİR EDWARD ROSS

Kur’ân’ın İngilizce’ye Sale tarafından yapılan tercemesine önsöz yazmış olan Sir Edward Ross der ki: “Son bin üç yüz yıllık bütün bunalım ve ihtilaller içinde Kur’ân, Türklerin, İranlıların ve Hintlilerin dörtte birinin kitabı olarak pâyidar olmuştur. Bunlar, Kur’ân gibi bir kitabın garbın her tarafında mutlaka tetkik edilmesi gerektiği fikri üzerinde, özellikle fennî keşiflerin, zaman ve mekân kaydı tanımadan genel menfaatlerin cihana hâkim olmaya başladığı son zamanlarda, bunda ısrar etmişlerdir.”

RODWİL

Kur’ân’ı İngilizceye çeviren Rodwil diyor ki: “Kur’ân’ı okudukça, O’nun bizi etkilediğini ve hayrete düşürdüğünü, nihayet bize üstünlüğünü teslim ettirdiğini ve önünde secdeye kapandırdığını görürüz. Kur’ân, temas ettiği konular ve güttüğü maksatlar itibariyle üslûbu temiz, yüksek ve haşyet vericidir. Belâgat bakımından ise en yüksek şâhikadadır.”

EDMOND

İngiliz siyaset adamlarından Edmond der ki: “Kur’ân’ı tetkik ettikçe, O’nun kemal ve yüceliğini tanırız. Önce insanı cezbeden Kur’ân, sonra onu hayrete sürükler, sonra da onda bir tutkunluk uyandırır, insanı kendisine hürmete mecbur eder ve bu sûretle herkesi derinden etkiler.”

ANSİKLOPEDİA BRİTANNİCA

Ansiklopedia Britannica, Kur’ân için şöyle yazar: “Kur’ân’ın muhtelif bölümleri, muhtelif konulardan bahseder. Âyetlerin bir çoğu, dinî ve ahlâkî meseleleri açıklar. Bazıları da tabiattaki mevcut tecelli ve olayları ifade ederek Allah’ın lütuf ve azametini, O’nun sonsuz ululuğunu tertil edip dile getirir... Ancak Hazret-i Muhammed (asm)’ın peygamberliği iledir ki, Cenâb-ı Hakk’ın, bir ve tek Kadîr-i Mutlak olduğu gösterilmiştir. Puta tapmak yahut Allah’ın oğlu sıfatıyla İsâ’ya ibadet gibi mahlûkata tapmak, Kur’ân’da şiddetle reddedilmiştir. Kur’ân’ın dünyada en çok okunan kitap olduğu muhakkaktır.”

1926 yılında, Fransız Eğitim ve Dışişleri Bakanlıkları emriyle yapılan Kur’ân tercemesinin önsözünde denir ki: “Kur’ân’ın üslûbuna gelince, o şüphesiz ki, Yüce ve Ulu Yaratıcının beyanıdır. Zira kendisinden böyle bir üslûp sâdır olacak, ancak varlığın sırlarına vakıf bulunan Cenâb-ı Hakk olabilir. Gerçek şudur ki, O’nda şek ve şüphe üzere olan yazarlar bile, O’nun yüce beyanının tesirine boyun eğmişlerdir. Yeryüzüne yayılmış olan 300 milyon (bu sayı bugün 1.5 milyardır) müslümanın üzerinde O’nun tesir ve nüfuzu o derecededir ki, bütün misyonerler, şimdiye kadar, bir müslümanın, O’nu beğenmeyerek dininden döndüğünü ispat edecek bir olay gösterememişlerdir.”


THOMAS ARNOLD

Londra Üniversitesi Arapça Profesörü müsteşrik Thomas Arnold, “İslâm’ın Tebliği” adlı eserinde der ki: “Afrika’nın o iptidai okullarında yalnız Kur’ân okunuyorsa, bu az bir şey ve küçük bir terakki değildir. Çünkü Kur’ân daha büyük bir terakki kaynağı olabilir. Kur’ân’ın Afrika’da bu şekilde okunmasının doğurduğu faydalardan biri, oradaki reislerin kendi arzularına göre hareket edecekleri yerine, Kur’ân’ın irşadına uygun davranmalarıdır. Bu hareket tarzı Afrika’nın hayatında öyle bir değişiklik yapmıştır ki, bu onları medenileştirmiş, onları sanayi, ticaret ve diğer işleri geliştirmeye sevk etmiştir. Müslümanların irşadıyla, İslâm’ın tesiriyle Afrika’nın her tarafına muhteşem şehirler kurulmuştur. Avrupalı seyyahlar, bunları ziyaret ederek hemşehrilerine anlattıkları zaman Avrupalılar bu ihtişama inanmak istememişlerdir.”


H.G. WELLS

İngiliz ictimâiyatçısı H.G. Wells şöyle der: “Avrupalılar içinde Kur’ân’ı
 tetkik edenler azdır. Bu cehâlet yüzünden O’na bâtıl isnatlar yapılmaktadır. Kur’ân Allah’ın emirlerine uygun olarak Müslümanları en sıkı kardeşlik bağlarıyla bağlamış ve öyle bir kardeşlik vücûda getirmiştir ki, ırk, renk, dil farklarının üstüne çıkmıştır. Hıristiyanlar arasında kardeşlik bağları, İslâm kardeşliği ile kıyaslanacak gibi değildir. Müslümanlar, madencilik, hendese, astronomi, mimarlık, güzel sanatlar ve felsefeyi inkişaf ettirmişlerdir, onları buna sevk eden âmil, ancak Kur’ân’ın insanları birleştirerek onları fazilet ve irfan servetini elde etmeye teşvik etmesinden ileri gelmektedir.”

DR. İSAC TAYLOR

İngiliz bilgini Dr. İsac Taylor, 1865’te Times Gazetesi’nde şöyle yazmıştır: “Müslümanlık, medeniyetin parlak bir meş’alesi olan Kur’ân’a müstenittir. Bu kitap insanları, bilmediklerini öğrenmeye teşvik eder. İleri atılıp yükselme, doğruluk ve onur sahibi olmanın, insanlar için gerekli olduğunu anlatır. Şüphesiz ki, İslâm’ın faydaları açıktır. O’nun başlıca özelliği, kültür ve medeniyetin esası, belki en büyük temel taşı olmasıdır.”

EMANUEL DUEŞ

Mûsevi bilgini Emanuel Dueş, “İslamiyet” başlığı altında yazdığı makalesinde şöyle diyor: “Arapları, Büyük İskender’in imparatorluğundan daha geniş memleketlerin fethine, Roma Devleti’nden daha büyük bir devleti, ancak bu devletin tesisi için geçen zamanın altıda biri kadar kısa bir zaman zarfında kurmaya sevk eden Mukaddes Kitap’tan bahsedeceğiz. Bu kitap Kur’ân’dır, bu O kitaptır ki, O’nunla Müslümanlar Avrupa’ya hâkim olarak zaferle girmişlerdir. Fenikeliler Avrupa’

ya tüccar, Yahudiler Avrupa’ya mülteci veya esir olarak girdikleri halde, Müslümanlar oraya hâkim olarak girdiler ve bu Müslümanlar, Kur’ân’ın yardımıyla Avrupa’ya ilim meşalesini taşımışlardır. Gerçekten Müslümanlar Avrupalılara ve şarklılara felsefe, tıp, astronomi ve edebiyat öğretmişlerdir. Yunan’ın ölü dimağına ve ölü irfanına hayat vermişler, bütün dünyayı cehalet karanlıkları sarmışken, onlar her tarafa nur saçmışlar, ışık tutmuşlardır. Ve böylelikle bu insanlar yeni ilimlerin temellerini atmışlardır.”


EDWARD GİBBON

İngiliz tarihçisi Edward Gibbon, “Roma İmparatorluğu’nun Çöküşü” adlı eserinde diyor ki: “Ganj nehriyle Atlantik Okyanusu arasındaki memleketler, Kur’ân’ı bir esas kanun gibi yasama hayatının ruhu olarak tanımıştı. Kur’ân’ın nazarında satvetli bir hükümdar ile zavallı bir fakir arasında hukuk bakımından fark yoktur. Bu gibi esaslar üzerinde öyle bir teşri vücuda gelmiştir ki, dünyada bir benzeri yoktur. İlim ve hikmet kavramış bir dimağa malik olan bir müvahhid, Allah’ın birliğini tanıyan bir din adamı, İslam Dini’nin hükümlerini kabul etmekte hiç tereddüt etmez. Müslümanlık belki bugünkü fikrî inkişaflarımızın seviyesinden daha üstün ve yüksek bir dindir.”

ALEXİ LUVAZUN

Fransız filozoflarından Alexi Luvazun şöyle demiştir: “İnsanların hidayeti için Hazret-i Muhammed (asm)’a vahyolunan Kur’ân, hikmetle dolu parlak bir kitaptır, Hz. Muhammed (asm)’ın gerçek Peygamber olduğunda şek ve şüphe yoktur. Bundan başka Hz. Muhammed (asm), öyle yüksek bir ilahî peygamberdir ki, Allah’ın iradesine tevfikan Müslümanlık gibi dünya çapında bir dini getirmiş ve O’nun tesisinde Allah’ın inayetine nâil olmuştur. Neticede O’nun dinini kabul edenlerin sayısı 300 milyonu (şimdi bir buçuk milyarı) aşmış ve bu müslümanlar atlarının nallarıyla Roma İmparatorluğu’nu çiğnedikten sonra, mızraklarının ucuyla dalâleti kökünden kazımışlar, daha sonra da Doğu ve Batı’nın en azametli devletleri bile onların karşısında titremişlerdir.”

“Yeni ilimlerin keşfettikleri veya yeni ilimlerin yardımı ile hallolunan veyahut hallolunmaya uğraşılan meseleler arasında bir mesele yoktur ki, İslâm’ın esasları ile çatışmış olsun. Bizim Hıristiyanların, Hıristiyanlığı tabiat kanunları ile te’lif etmek için sarf ettikleri gayrete karşın, Kur’ân-ı Kerîm ve O’nun tâlimatı ile tabiat kanunları arasında tam bir ahenk ve uygunluk görülmektedir.”


SEDİYU

Fransız müsteşriki Sediyu, “Arabistan’ın Kısa Tarihi” adlı eserinde diyor ki:

“Kur’ân, her hürmete şâyan olan bir kitaptır. Kur’ân, insanlara haklarını tanıtmış, mahlûkâtın Hâlık’tan ne beklediğini, kulların Hâlık ile münasebetini en açık, sarih şekilde öğretmiştir. Kur’ân, ahlâk ve felsefenin temellerini kapsar.

Fazilet ve kötülük, hayır ve şer, eşyanın hakîki mahiyeti, hülâsa her şey ve konu Kur’ân’da ifadesini bulmuştur, Kur’ân’ın âyetleri, zamanın ihtiyaçlarına ve devrin hâdiselerine göre Hazret-i Muhammed (asm)’a vahyolunmuştur. Bundan dolayıdır ki, Araplar toplu bir millet halinde birleşmişler aralarında düşmanlıktan başka bir şey olmayan kabileler, bu düşmanlığın şerrinden kurtularak, görülmedik bir şekilde birbirine bağlanmışlar, kaynaşmışlardır. Hikmet ve felsefenin esası olan kâideler, adâlet ve eşitlik öğreten nizamlar, başkalarına iyilik yapmayı, faziletli olmayı talim eden esaslar, bunların hepsi Kur’ân’da vardır. Kur’ân insanı iktisada, her şeyden itidale sevk eder. Dalâletten korur. Ahlak bozukluğu bataklıklarından çıkarır. Yüksek ve güzel ahlâkın doruk noktasına eriştirir. İnsanın kusurlarını düzeltir, hatalarını ıslah eder.”


“Müslümanlığa barbar diyenler, şuurdan yoksun kişilerdir, çünkü bunlar Kur’ân’ın açık âyetlerine karşı gözlerini yumuyorlar ve Kur’ân’ın asırlar boyunca kötülükleri, çirkin şeyleri nasıl söküp attığını, silip süpürdüğünü tetkik etmiyorlar.”

MANUEL KİNG

İngiliz bilgini Manuel King, 1915’te Müslümanlık ve Kur’ân hakkında şöyle demiştir: “İslâm’ın semavi kitabı Kur’ân’dır. Bu kitap Hazret-i Muhammed (asm)’ın peygamberliği esnasında telakkî etmiş olduğu vahiylerin mecmuudur. Kur’ân, Müslümanlığın inanca dair olan esaslardan başka birçok ahlâk kurallarını, günlük hayatla ilgili prensipleri de hâvidir. Bu cihetten Müslümanlar Hıristiyanlara üstündür. İslâm, idare şekli bakımından Cumhuriyet esaslarına dayanır. Bu din, bütün insanlara eşitlik tanır ve insanın ruhunu Allah’a pek yakından bağlar.”

“İslam’ın toplumsal esaslarından bir kısmı kadınlara âittir. Kur’ân’da kadınlar zikrolundukça, haklarında saygılı sözler kullanılır. Analara sevgi ve saygı, eşlere şefkat ve bağlılık Kur’ân’da ısrarla tavsiye edilir.”


DOKTOR STENGASS

Doktor Stengass diyor ki: “Kur’ân’ı sâde, edebî ve bediî kısmetlerle ölçmek yeterli değildir. O’nu yaptığı tesir ile ölçmek gerekir. Mademki Kur’ân, dinleyicilerin kafalarına ve kalplerine bu derece kudretli ve inandırıcı bir sûrette hitap ederek karmakarışıklık içinde ve birbirine düşman unsurlardan toplu bir heyet vücûda getirmiştir. Bu topluluğa o zamana kadar Arapların kafasına yerleşip hâkim olan fikirlere nispetle, çok yüksek fikirler aşılamıştır. O halde O’nun belâgati mükemmeldi. Çünkü O’nun sayesinde vahşi kabilelerden medeni bir millet meydana gelmiş, O tarihe yeni bir hız vererek akışını değiştirmiştir.”

HİRSCHFELD

Müsteşriklerden Hirschfeld şöyle demiştir: “Kur’ân, hâiz olduğu iknâ gücü, belâgat ve beyân tarzı itibarı ile mertebesine erişilmeyecek bir kitaptır. İslam âleminde, bütün ilim ve irfan şubelerinin hayrete şâyan gelişmesi, dolayısıyla Kur’ân sayesinde olmuştur.”

SALE:
Kur’ân’ı İngilizceye tercüme eden Sale der ki: “Kur’ân muhakkak ki, Arap dilinin en kıymetli ölçüsüdür. Kur’ân’ın üstün üslûbu umumiyetle güzel ve akıcıdır. Bilhassa Allah’ın azamet ve yüce şânını beyan eden âyetlerin üslûbu son derece yüksek ve muhteşemdir.”

CARLYL:

Carlyl, Hazret-i Peygamber’i ve Kur’ân’ı över, “Eşler arasına sevgi ve merhamet koydu” (Rum Suresi: 21) meâlindeki âyete hayran kaldığını söyler ve “Kur’ân baştan başa samimiyet dolu bir kitaptır.” der.

BERNARD SHAW:
İngiliz edibi Bernard Shaw; insanlığın geçirmekte olduğu bunalımdan onu İslam’ın kurtaracağını söyler ve: Geleceğin dini Müslümanlık olacaktır, der.

BODLEY:

Bodley, “Hazret-i Muhammed” adlı eserinde Kur’ân hakkında şöyle demektedir: “Kur’ân hayrete şâyan bir kitaptır... Âyetler, insanın içine ürperti verecek bir ihtişam taşır. İnsanlık Kur’ân’ın sûrelerine şiir deyip dememesi, tamamıyla bir kanaat meselesidir. Sûreler birer şiir değildir, fakat çok büyük bir heyecan taşırlar. Bu şiire mahsus hassaları taşıması, Kur’ân’ı bir kanun, bir örf ve âdet, ahlâk, bir toplu ibadet kitabı ve tarihî hâdiselerin toplanmış olduğu bir kitap olmaktan menetmiyor. O’nun Müslümanların üzerine şaşılacak derecede büyük bir tesir yapan mistik bir havası vardır. Neticede hepimiz Kur’ân’ın ilahî kaynaklarını kayıtsız şartsız kabul etmek mecburiyetindeyiz.’’

 

M.H. Heykel Paşa, Hayat-ı Muhammed, Kahire, 1938.

Bediüzzaman Said Nursi, İşaratü’l-İ’caz, Osmanlıca Elyazması

Hakikat Kitabevi, Rehber Ansiklopedisi, İstanbul, 1984



Kur’ân bütün din ve dünya faziletlerinin kaynağıdır.”
H. LEİDER




http://metropolbedevisi.com/

Kuranı Kerimin Faziletleri

 


  • Kur'an ı Kerim Ayetlerinde Kur'an'ın Faziletleri
    1- Ebu Saîd Raf’i b. el-Muallâ (r.a) anlatıyor: Hz.Peygamber (s.a.v) bana,
    “mescidden çıkmadan önce Kur’an’daki en büyük sûreyi sana öğreteyim mi?”
    buyurdu ve elimden tuttu. Mescidden çıkmaya niyetlendiğimizde: Ey Allah’ın
    Elçisi! “Kur’andaki en büyük sûreyi sana öğreteyim mi?” diye sormuştunuz,
    dedim. Hz.Peygamber de: “O, yedi âyet olan el-Hamdü Lillâhi Rabbi’l-Âlemin
    sûresidir ve bana ihsan olunan Kur’an’dır” buyurdular (Buhârî).

     

    2- İbn-i Abbas (r.a) anlatıyor: Cebrail (a.s) Hz. Peygamber (s.a.v)’in
    yanına oturduğunda yukarı cihetten bir çıtırtı sesi duyup başını yukarıya
    kaldırdı ve “bu ses semadan sadece bugün açılan bir kapının sesidir” dedi.
    Hemen bir melek geldi. Cebrail, “bu melek bundan önce hiç yeryüzüne
    inmemiştir” dedi. Sonra melek selam verdi ve “senden önce hiçbir peygambere
    verilmeyen iki nurla Fâtiha Sûresi ve Bakara Sûresi’nin sonlarıyla seni
    müjdeliyorum, onlardan okuyacağın her harfin karşılığı verilir” buyurdu
    (Müslim).

    3- Ebu Hüreyre (r.a) anlatıyor: Hz. Peygamber (s.a.v): “Evlerinizi kabirlere
    çevirmeyin, çünkü şeytan, içinde Bakara Sûresi okunan evlerden nefret eder”
    buyurdu (Müslim).

    4- Ubeyy b. Ka’b (r.a) anlatıyor: Hz.Peygamber (s.a.v): “Ey Ebu’l Munzir
    Allah’ın kitabındaki hangi âyetin daha büyük olduğunu bilir misin? buyurdular.
    Ben de “Allahu Lâ İlâhe İllâ Hüve’l Hayyu’l Kayyûm’dur” cevabını verince,
    “Ebu’l-Munzir! Mâşaallah, sorulan herşeyi biliyorsun!” buyurdular (Müslim).

    5- Ebu Mes’ud el-Bedrî (r.a) anlatıyor: Hz.Peygamber (s.a.v) şöyle buyurdu;
    “Kim bir gecede Bakara Sûresi’nin son iki âyetini okursa ona yeter”
    (Buhârî, Müslim).

    6- Ebu Umame el-Bahîlî (r.a) anlatıyor: Hz.Peygamber (s.a.v)’i
    şöyle buyururken duydum: “Kur’an okuyunuz, çünkü o kıyamet günü sahibine
    şefaat edecektir. Bakara ve Âl-i İmrân sûrelerini okuyunuz. Bu iki sûre
    kıyamet günü iki bulut ya da arkadaşlarını savunan saf saf olmuş iki kuş
    kafilesi gibidir. Bakara Sûresi’ni okuyunuz. Bu sûre sahibi için bereket;
    terkeden için ise üzüntü vesîlesidir. Onu okumayanlar bunu elde edemezler”
    (Müslim).

    7- Ebu’d-Derdâ (r.a) anlatıyor: Hz. Peygamber (s.a.v) şöyle buyurmuştur.
    “Kim Kehf Sûresi’nden on âyet ezberlerse Deccal’dan korunmuş olur”. Bir başka
    rivayette ise “Kehf Sûresi’nin sonundan okursa” buyrulmaktadır (Müslim).

    8- Ebu Saîd el-Hudrî (r.a) anlatıyor: Hz.Peygamber (s.a.v) şöyle
    buyurmuştur: “Cuma günleri kim Kehf Sûresi’ni okursa onun için iki cuma
    arası aydınlanmış olur”. (Hâkim, Beyhakî. Bu hadis sahihtir.)

    9- İbn Mesud (r.a) anlatıyor: Hz. Peygamber ( s.a.v) şöyle buyurmuştur.
    “Mülk Sûresi kabir azabına manidir”. (Hâkim, Ebu Naim. Bu hadis sahihtir.)

    10- İbn Ömer (r.a) anlatıyor: Hz.Peygamber (s.a.v) şöyle buyurmuştur.
    “Kim kıyamet gününü müşahede etmek isterse Tekvir, İnfitâr ve İnşikak
    sûrelerini okusun, kıyameti gözleriyle görmüş gibi olur” (Ahmed, Tirmizî,
    Hâkim).

    11- Ebu Saîd el-Hudrî (r.a) anlatıyor: Hz. Peygamber (s.a.v) İhlâs Sûresi
    hakkında şöyle buyurmuştur. “Hayatım yed-i kudretinde olan Allah’a yemin
    ederim ki, bu sûreyi okumak, bütün Kur’an’ın üçte birini okumaya denktir.”
    Bir başka rivayette ise Hz. Peygamber (s.a.v) Ashabına: “Ashabım! Kur’an’ın
    üçte birini bir gecede okumak size güçlük verir mi?” diye sormuştu. Bu soru
    Ashabına güç gelerek, Ya Rasûlallah! Hangimizin buna gücü yetebilir! demişlerdi.
    Bunun üzerine, Hz. Peygamber: “Kul Hüva’llahu Ehad Sûresi Kur’an’ın üçte biridir”
    buyurdu (Buhârî).

    12- Muaz b. Enes (r.a) anlatıyor: Hz. Peygamber (s.a.v) şöyle buyurmuştur;
    “Kim Kul Hüva’llahu Ehad Sûresi’ni on defa okursa, Allah onun için cennette
    bir ev yaptırır” (Ahmed).

    13- Ukbe b. Âmir (r.a) anlatıyor: Hz. Peygamber (s.a.v) şöyle buyurmuştur.
    “Hiç benzerleri bulunmayan, bu gece nazil olan âyetleri biliyor musunuz?
    Bunlar, Kul Eûzü Bi-Rabbil-Felak ile Kul Eûzü Bi-Rabbi’n Nâs’tır”
    (Müslim ve Nesâî).

    14- Hz. Âişe (r.a) anlatıyor: “Hz. Peygamber (s.a.v) her gece yatağına
    geldiği zaman iki elini birleştirerek Kul Hüvallahu Ehad, Kul Eûzü
    Bi-Rabbil-Felak, Kul Eûzü Bi-Rabbi’n-Nas sûrelerini okur, ellerine üfler,
    sonra da iki eliyle vucudunun, ellerinin eriştiği kısımlarını sıvazlardı.
    Elleriyle başını, yüzünü, vücudunun ön kısmını meshetmeye başlardı. Ve böyle
    okuyup üfleyerek vücudunu meshetmeyi üç defa tekrarlardı” (Buhârî, Muslim).

    15- Hz. Âişe (r.a) anlatıyor: “Hz.Peygamber bir şeyden müşteki olduğu
    zaman Felâk ve Nâs sûrelerini okur, üzerine üflerdi. Ağrısı artınca ben ona
    Kur’an okur, bereketini dilemek için eliyle üzerini sıvazlardım”. (Buhârî)

  • Bazı Sure Ve Ayetlerin Faziletleri
  • Kur'an'ın Yazılış Tarihi
  • Kur'an Okuma Adabı
  • Hadislerde Kur'anı Kerimin Faziletleri


 

 

 

 

  • » GİRİŞ
    • ÖNSÖZ
    • Cenâb-ı Hak, kullarını hidâyete ulaştırmak için kendilerine lutfettiği birtakım üstün vasıflara ilâveten, onlara bir de aralarından müstesnâ yaratılışlı sâlih insanları rehber olarak vazîfelendirmek sûretiyle yardımda bulunmuştur. Böyle sâlih kimselerin vahiyle ikrâm edilmiş olanları peygamberlerdir. Ümmetlere örnek bir şahsiyet olan bu mübârek elçiler, üç vazîfe ile me’mûr kılınmışlardır:
    •  
    • 1. Allâh’ın âyetlerini okuyup teblîğ etmek,
    •  
    • 2. Nefsleri tezkiye ederek temizlemek,
    •  
    • 3. Kitâb ve hikmeti öğretmek.
    •  
    • Rabbimizin insanlığa müstesnâ bir yardımını ifâde eden peygamber gönderme keyfiyeti, bütün insanlığı şümûlüne alabilmesi için Hazret-i Âdem’le başlamıştır. Hazret-i Âdem -aleyhisselâm-, hem ilk insan ve hem de ilk peygamberdir.
    •  
    • Bu mübârek hidâyet yolu, müteselsilen gelen yüzyirmi bin küsur peygamberle te’yîd ve takviye edile edile -akâidde hep aynı kalsa da- insanlığın kaydettiği terakkîye müvâzî bir tekâmül seyri tâkib ederek, Hazret-i Peygamber -sallâllâhu aleyhi ve sellem-’de kemâlini bulmuştur. Kıyâmete kadar insanlığa hidâyet rehberi olan ve mûcizeleri ile münkirleri acze, mü’minleri de hayrete düşüren Kur’ân-ı Kerîm, O’na ve O’nun vâsıtasıyla bütün insanlığa ikrâm olunmuştur.
    •  
    • Kur’ân-ı Kerîm, insanları hidâyete erdirerek, onlara dünyâ ve âhiret saâdetini kazandırmak üzere gönderilmiştir. O, bu maksadı sağlamak için irşâdını, birçok mevzûya temas sûretiyle gerçekleştirir. Bilhassa geçmiş ümmetlerin kıssalarını anlatmak, bu gâyeye hizmet eden Kur’ânî husûsiyetlerin en belli başlılarından biridir. Kur’ân-ı Kerîm’deki kıssalar, geçmiş kavimlerin yaşadığı ibretli hâdiseler vâsıtasıyla insanların sapıklıktan îkâzını ve Hakk’a kulluğa teşvîkini te’mîn gibi bir hikmetin eseridir. Böylece hatâlı davranışlar ve onlar karşısındaki ilâhî adâletin tecellîsi veya doğru hareketler ve onların mukâbili olan saâdet verici mükâfâtlar müşahhaslaştırılır. Bu da, benzer hatâlardan sakındırmak için ders ve ibret verme yanında, saâdete ulaştırıcı hareketlerin teşvîkini sağlamak gibi bir gâyeye hizmet eder.
    •  
    • Kur’ân-ı Kerîm’in, geçmiş ümmetlerin kıssaları vâsıtasıyla insanlığın irşâdına atfettiği ehemmiyet şununla da sâbittir ki, bu kıssalar, onun muhtevâsının üçte birini teşkîl edecek kadar çok ve geniştir.
    •  
    • Bu kıssaların ehemmiyeti ve onlardan feyz alınması bakımından Hazret-i Mevlânâ -kuddise sirruh- şöyle buyurur:
    •  
    • “Kur’ân-ı Kerîm, peygamberlerin hâl ve evsâfıdır. Kur’ân-ı Kerîm’i huşû ile okuyup tatbîk edersen, kendini peygamberler ile, velîler ile görüşmüş farzet! Peygamber kıssalarını okudukça ten kafesi, can kuşuna dar gelmeye başlar!”
    •  
    • “Biz bu ten kafesinden ancak bu vâsıta ile kurtulduk. O kafesten halâs olmak için, bu yoldan, yâni tevhîd tarîkından başka çâre yoktur!..”
    •  
    • “Rüzgârın Âd kavmine ne yaptığını görmedin mi? Suyun da Tûfân’da ne yaptığını işitmedin mi?”
    •  
    • “O kin denizinin (Kızıldeniz’in) Firavun’u nasıl helâk ettiğini; Kârûn’un nasıl yerin dibine geçtiğini, Ebâbîl kuşlarının fil ordusuna ne yaptığını, tanrılık iddiâ eden Nemrûd’un başını küçücük bir sineğin nasıl yediğini, Hazret-i Lût’un ahlâksız kavmi üzerine taşların nasıl yağdığını ve onların nasıl karanlık ve mülevves bir su gölüne gömüldüğünü bilmiyor musun?”
    •  
    • “Dünyâdaki cansız zannedilen varlıkların (cemâdâtın) sanki akıllı insanlar gibi peygamberlere yardım ettiklerini uzun uzadıya söylesem, Mesnevî o kadar büyür ve o derece hacim peydâh eder ki, kırk deve onu taşımaktan âciz kalır…”
    •  
    • Kıssalarda, tevhîd akîdesinin kalblerde güçlenmesi için peygamberlerin teblîğleri ve peygamberlerine karşı ümmetlerinin tavırları ele alınmaktadır.
    •  
    • Kıssaların hikmeti, Kur’ân’ın indiriliş gâyesine uygun olarak şu şekilde hulâsa edilebilir:
    •  
    • Hazret-i Peygamber -sallâllâhu aleyhi ve sellem-’in nübüvvetini ispat etmek, bütün peygamberlerin tevhîdi teblîğ ettiklerini göstermek, muhâtapların kolayca ibret almalarını sağlamak; kalbleri intibâha sevk ederek sâlih kişilere özendirmek ve fâsık kişilerden de sakındırmak; netice olarak, peygamberlerin karşılaştıkları meşakkat ve iptilâlardan kulların ders alması, sıkıntılara sabredip nîmetlere şükretmeyi öğrenmesidir.
    •  
    • Bir lutf-i ilâhî eseri olarak âcizâne te’lîfine gayret sarfettiğimiz bu kitap, nübüvvet takvîminin ilk yaprağından son yaprağına kadar Kur’ân-ı Kerîm’de ism-i şerîfleri geçen peygamberleri ve onların hayatlarındaki hikmet ve ibretleri ihtivâ etmektedir. Burada:
    •  
    • Meleklerin secdeye mecbûr kılındığı Âdem -aleyhisselâm-;
    •  
    • Semâvî hayranlığın esrârını taşıyan İdrîs -aleyhisselâm-;
    •  
    • Yeryüzünü tûfânı ile küfürden temizleyen Nûh -aleyhisselâm-;
    •  
    • İnkâr yurtlarını fırtınalar ile alt-üst eden Hûd -aleyhisselâm-;
    •  
    • Azgınlık ve taşkınlık yuvalarını zelzelelerle kökünden sarsan Sâlih -aleyhisselâm-;
    •  
    • Nemrûd’un ateşlerini, tevekkül ve teslîmiyeti ile gülistâna çeviren İbrâhîm -aleyhisselâm-;
    •  
    • İhlâs, sadâkat, tevekkül ve teslîmiyeti ile sembolleşen, kıyâmete kadar hac ibâdetinde bütün mü’minlere kıssaları hatırlatılan İsmâîl -aleyhisselâm-;
    •  
    • Neslinden Benî İsrâîl peygamberleri gelen İshâk -aleyhisselâm-;
    •  
    • Azgınlık ve ahlâksızlıktaki taşkınlıkları ile yerin dibine geçen “Sodom-Gomore”nin mahzûn Peygamberi Lût -aleyhisselâm-;
    •  
    • Tevhîd sancağını maşrıktan mağribe taşıyan Zülkarneyn -aleyhisselâm-;
    •  
    • Muhabbet ve hasretle kavrulan ve sabırda âbideleşen Yâkûb -aleyhisselâm-;
    •  
    • Bir müddet kölelik, sonra zindanda yalnızlık, gariplik, çile, ıztırap, meşakkat, riyâzât ve nefs mücâhedesini müteâkip Mısır’a ve gönüllere sultân olan ve mehtapları solduran nûru ileYûsuf -aleyhisselâm-;
    •  
    • Gönülleri vecde getiren hitâbeti ile kendisine “Hatîbü’l-Enbiyâ” denilen Şuayb -aleyhisselâm-;
    •  
    • Ahmak Firavun’u Kızıldeniz’in girdaplarında yok eden, mûcizeli asâlı Mûsâ -aleyhisselâm-;
    •  
    • Mûsâ -aleyhisselâm-’ın her zaman ve mekânda yardımcısı olan sâlih kardeşi Hârûn -aleyhisselâm-;
    •  
    • Zikri ile dağları, taşları, vahşî hayvanları istiğrak hâline getiren Dâvûd -aleyhisselâm-;
    •  
    • Muazzam saltanatını, kalbinin dışında taşıyabilen Süleymân -aleyhisselâm-;
    •  
    • Yüz senelik bir ölümden sonra tekrar diriltilerek, kıyâmetteki yeniden yaratılışa misâl olanÜzeyr -aleyhisselâm-;
    •  
    • Derin tefekkürü ile sabrın bileyi taşı olan Eyyûb -aleyhisselâm-;
    •  
    • Büyük bir vecd hâlinde, istiğfâr, duâ ve zikrin hakîkatinde derinleşerek karanlıkları aşanYûnus -aleyhisselâm-;
    •  
    • Ardından «İlyâs’a selâm olsun!» hitâbı ile ilâhî iltifât ve teveccühe mazhar olan İlyâs -aleyhisselâm-;
    •  
    • Âlemlere üstün kılınan Elyesa’ -aleyhisselâm-;
    •  
    • İlâhî rahmete garkedilen sâlih peygamber Zülkifl -aleyhisselâm-;
    •  
    • Hikmetli nasîhatleriyle destanlaşan, zâhirî ve bâtınî hekimlerin pîri Lokmân
    •  
    • Hakîm -aleyhisselâm-;
    •  
    • Testere ile ikiye bölünürken dahî “âh!” demeden, tevekkül ve teslîmiyetini muhâfaza eden mazlûm peygamber Zekeriyyâ -aleyhisselâm-;
    •  
    • Babası gibi ölümü şehîdlikle karşılayan Yahyâ -aleyhisselâm-;
    •  
    • Fârik vasfı nefs tezkiyesi olan, ilticâ ve tazarrûsu ile hastalara şifâ veren, ölüleri dirilten, semâvî Îsâ -aleyhisselâm-;
    •  
    • Ve hulâsa bütün peygamberler ile onların ümmetlerinin başlarından geçen hâdiselerin, zamânımız insanının rûhî ihtilâç ve sıkıntılarını anlamaya ve aydınlatmaya medâr olabilecek hikmet kıvılcımlarını nakletmeye gayret ettik. Aynı zamanda onların ardarda teselsülü ile birer mübeşşirler (müjdeciler) kâfilesi hâlinde beşerî zemîni, bereketli bir hidâyet şerâresinin akışıyla âlemlere rahmet olarak gönderilen peygamberlik zirvesinin kemâl noktası, yaratılış sırrı, varlık nûru Hazret-i Muhammed Mustafâ -sallâllâhu aleyhi ve sellem- Efendimize hazırlamakla mükellef bulunduklarını, gücümüz nisbetinde ve kelimelerin mahdûd imkânları içinde âcizâne arz etmeye çalıştık.
    •  
    • “Nebîler Silsilesi” adlı bu kitabımız, umûmî arzu üzerine daha mufassal ve müdellel bir hâle getirildi. Bu hususta emeği geçen değerli akademisyen kardeşlerimize teşekkür eder, bu hizmetlerinin kendileri için bir sadaka-i câriye olmasını Rabbimizden niyâz ederim.
    •  
    • Acz ve zaafımızdan kaynaklanan sehv ü hatâların bağışlanması ümîdiyle Rabbimizin sonsuz rahmet ve merhametine ilticâ ederiz.
    •  
    • Tevfîk, yalnız Allâh’tandır…
    •  
    •  
    •  
    •  
    •  
    •  
    •  
    • GİRİŞ
    • Biz âciz kullarını îmânın neşve ve huzûru ile merzûk kılan Allâh Teâlâ ve Tekaddes Hazretleri’ne hamd ü senâlar olsun!
    •  
    • İnsanlığı zulmetten nûra gark etmeye vesîle olan kâinâtın Fahr-i Ebedîsine salât ve selâm olsun!
    •  
    • Kur’ân-ı Kerîm Kıssalarının Ehemmiyeti
    • Cenâb-ı Hak, Kur’ân-ı Kerîm’inde önceki peygamberler ve onların ümmetlerinden bizlere naklettiği ilâhî hikmet, ibret ve teblîğ hakîkatlerini beşer idrâki için anlaşılması kolay ve rahat bir üslûb olan kıssa tarzıyla takdîm eder. Bu husus, âyet-i kerîmelerde şöyle ifâde buyrulur:
    •  
    • نَحْنُ نَقُصُّ عَلَيْكَ أَحْسَنَ الْقَصَصِ بِمَا أَوْحَيْنَا إِلَيْكَ هَذَا الْقُرْآنَ وَإِن كُنتَ مِن قَبْلِهِ لَمِنَ الْغَافِلِينَ
    •  
    • “(Ey Rasûlüm!) Biz, bu Kur’ân’ı vahyetmekle, Sana kıssayı (geçmiş haberleri) en güzel bir şekilde anlatıyoruz.” (Yûsuf, 3)
    •  
    • تِلْكَ مِنْ أَنبَاء الْغَيْبِ نُوحِيهَا إِلَيْكَ مَا كُنتَ تَعْلَمُهَا أَنتَ وَلاَ قَوْمُكَ مِن قَبْلِ هَذَا فَاصْبِرْ إِنَّ الْعَاقِبَةَ لِلْمُتَّقِينَ
    •  
    • “(Rasûlüm!) İşte bunlar Sana vahyettiğimiz gayb haberlerindendir. Bundan önce onları ne Sen biliyordun ne de kavmin. O hâlde sabret. Çünkü (en hayırlı) âkıbet(sabredip) sakınanlarındır.” (Hûd, 49)
    •  
    • وَكُلاًّ نَّقُصُّ عَلَيْكَ مِنْ أَنبَاء الرُّسُلِ مَا نُثَبِّتُ بِهِ فُؤَادَكَ وَجَاءكَ فِي هَذِهِ الْحَقُّ وَمَوْعِظَةٌ وَذِكْرَى لِلْمُؤْمِنِينَ
    •  
    • “Peygamberlerin haberlerinden Sen’in kalbini (tatmin ve) teskin edeceğimiz her haberi Sana anlatıyoruz. Bunda Sana gerçeğin bilgisi, mü’minlere de bir öğüt ve bir îkaz gelmiştir.” (Hûd, 120)
    •  
    •  
    •  
    • Kur’ân-ı Kerîm Kıssalarının Gâyeleri
    • Kur’ân-ı Kerîm kıssaları, bâzı dînî gâyeleri gerçekleştirmek hikmetine mâtuftur. Bu gâyeler, engin ve geniş bir muhtevâ arz eder. Çünkü kıssaların gâyeleri, hemen hemen bütün Kur’ânî gâyeleri içine almaktadır. Bu çerçevede; vahiy ve peygamberliğin ispatı, Allâh’ın vahdâniyetini ispat, dinlerin esasta birliği, îkâz, müjdeleme, kudret-i ilâhiyyenin zuhûra çıktığı yerler, hayır-şer, sabır-sızlanma, şükür-nankörlük ve daha başka nice dînî gâyeler ve ahlâkî hedefleri içine almış ve bunların ifâde vâsıtası olmuştur.
    •  
    • Kur’ân kıssalarının en mühim ve vâzıh gâyeleri hakkında şunları söylemek mümkündür:
    •  
    • 1. Îmân esaslarını ispat ve açıklama.
    •  
    • 2. Vahiy ve risâletin ispatı.
    •  
    • Peygamber Efendimiz -sallâllâhu aleyhi ve sellem-, ümmî idi. Okuma yazma öğrenmemişti. O’nun, yahudî ve hristiyan din adamlarıyla oturup sohbet ettiği de görülmemişti. Buna rağmen ona Kur’ân’da hristiyan ve yahudîleri de şaşırtan kıssalar nâzil oldu. Hele bâzısında mevzûlar son derece derin ve hassâs bir şekilde beyân edilmişti: İbrâhîm, Yûsuf, Mûsâ ve Îsâ -aleyhimüsselâm- kıssalarında olduğu gibi. Bunların Kur’ân’da beyânı, onun vahy-i ilâhî olduğuna delil teşkîl etti. Kur’ân, bâzı kıssaların başında veya sonunda bu gâyeleri açıkça tasrîh eder:
    •  
    • وَمَا كُنتَ بِجَانِبِ الْغَرْبِيِّ إِذْ قَضَيْنَا إِلَى مُوسَى الْأَمْرَ وَمَا كُنتَ مِنَ الشَّاهِدِينَ. وَلَكِنَّا أَنشَأْنَا قُرُونًا فَتَطَاوَلَ عَلَيْهِمُ الْعُمُرُ وَمَا كُنتَ ثَاوِيًا فِي أَهْلِ مَدْيَنَ تَتْلُو عَلَيْهِمْ آيَاتِنَا وَلَكِنَّا كُنَّا مُرْسِلِينَ. وَمَا كُنتَ بِجَانِبِ الطُّورِ إِذْ نَادَيْنَا وَلَكِن رَّحْمَةً مِّن رَّبِّكَ لِتُنذِرَ قَوْمًا مَّا أَتَاهُم مِّن نَّذِيرٍ مِّن قَبْلِكَ لَعَلَّهُمْ يَتَذَكَّرُونَ
    •  
    • “Mûsâ’ya emrimizi vahyettiğimiz vakit (Habîbim) Sen batı tarafında değildin, (o hâdiseyi) görenlerden de değildin. Fakat biz (Mûsâ’dan sonra) daha birçok nesiller yarattık da ömürleri (uzadıkça) uzadı. Sen Medyen ahâlisi içinde ikâmet edici olup da âyetlerimizi onlardan okuyarak öğrenmiş de değilsin. Ancak (geçmişlerin haberlerini Sana) gönderen Biz’iz. Mûsâ’ya nidâ ettiğimiz vakit de Sen «Tûr»un yanında değildin. Fakat Sen Rabbinden bir rahmet olarak (gönderildin). Tâ ki Sen’den önce kendilerine uyarıcı (bir peygamber) gelmemiş olan bir kavmi uyarasın. Belki onlar iyice düşünüp öğüt alırlar.” (el-Kasas, 44-46)
    •  
    • 3. Âdem -aleyhisselâm-’dan Peygamber Efendimiz’e kadar dînin Allâh’tan geldiğini, bütün mü’minlerin bir ümmet olduğunu, bir olan Allâh’ın hepsinin Rabbi olduğunu îzâh.
    •  
    • 4. Allâh’ın peygamberlerine ve seçkin kullarına ihsân buyurduğu nîmeti beyân.
    •  
    • 5. İnsanoğlunu, ezelî düşmanı olan şeytana karşı îkâz.
    •  
    • Allâh Teâlâ buyurur:
    •  
    • يَا أَيُّهَا النَّاسُ كُلُواْ مِمَّا فِي الأَرْضِ حَلاَلاً طَيِّباً وَلاَ تَتَّبِعُواْ خُطُوَاتِ الشَّيْطَانِ إِنَّهُ لَكُمْ عَدُوٌّ مُّبِينٌ. إِنَّمَا يَأْمُرُكُمْ بِالسُّوءِ وَالْفَحْشَاء وَأَن تَقُولُواْ عَلَى اللّهِ مَا لاَ تَعْلَمُونَ
    •  
    • “Ey insanlar! Yeryüzündeki temiz ve helâl şeylerden yiyin, şeytana ayak uydurmayın, zîrâ o sizin için apaçık bir düşmandır. Muhakkak size, kötülüğü, hayâsızlığı, Allâh’a karşı da bilmediğiniz şeyi söylemenizi
    •  
    • emreder.” (el-Bakara, 168-169)
    •  
    • 6. Rasûlullâh -sallâllâhu aleyhi ve sellem-’e ve bütün mü’minlere tesellî verip gönüllerini pekiştirme, Allâh’ın nihâyette peygamberlerine yardım edip yalancıları helâk edeceğini beyân.
    •  
    • Bu da Peygamberimizi takviye etmek ve onun îmâna dâvet ettiği kimselerin rûhlarına tesir etmek maksadını taşır.
    •  
    • 7. İnsanın tedricî olarak terbiye ve tezkiye edilmesini sağlamak.
    •  
    • Kıssaların daha başka pek çok gâyeleri mevcuttur. Bunlar arasında, Allâh’ın sonsuz ve eşsiz harikalara muktedir olduğunu beyân ve izhâr etmek de mühim gâyelerdendir. Meselâ Hazret-i Âdem’in yoktan yaratılması ve Îsâ -aleyhisselâm-’ın babasız dünyâya getirilmesi, bu cümledendir.
    •  
    • Hâsılı Kur’ân-ı Kerîm’deki kıssalar vesîlesiyle Cenâb-ı Hak, insanoğluna gizli ve âşikâr sayısız ulvî tâlimlerde bulunur. Ayrıca her peygamberde farklı bir husûsiyeti öne çıkararak onu beşer dimağ ve idrâkine yerleştirir. Şöyle ki:
    •  
    • Peygamberler içinde Hazret-i Nûh -aleyhisselâm-’ın hayatına bakıldığında öncelikle; îmân dâveti, tahammül, sabır ve netîcede de küfre ve küfür erbâbına karşı şiddetli bir buğz göze çarpar.
    •  
    • Hazret-i İbrâhîm -aleyhisselâm-’ın hayatı, şirke karşı amansız bir mücâdele ve putperestliği yok etme uğrunda geçmiş, ayrıca Nemrud’un ateşlerini gül bahçelerine çeviren Hakk’a teslîmiyet, tevekkül ve îtimâd husûsunda müstesnâ bir nümûne olmuştur.
    •  
    • Hazret-i Mûsâ -aleyhisselâm-’ın hayatı, zâlim Firavun ve avanesi ile mücâdele hâlinde geçmiş, daha sonra getirdiği hukuk ile mü’minler için ictimâî bir nizam tesis etmiştir.
    •  
    • Hazret-i Îsâ -aleyhisselâm-’ın tebliğâtının fârik vasfı, insanlara karşı şefkat ve merhametle dolu bir kalbî rikkattir. O’nun mümtaz vasıfları arasında insanlara af ile muâmele ve tevâzû gibi yüksek hâller dikkat çeker.
    •  
    • Hazret-i Süleyman -aleyhisselâm-’ın dillere destan olan o göz kamaştırıcı saltanatına rağmen, tevâzû ve şükür ile kalbî tavrını muhâfaza ederek Allâh’a kullukta yücelmesi hayranlık vericidir.
    •  
    • Hazret-i Eyyûb -aleyhisselâm-’ın hayatında belâlara sabrın ve her ahvâlde Allâh’a hamd ile şükrün yüksek tezâhürleri mevcuttur.
    •  
    • Hazret-i Yûnus -aleyhisselâm-’ın hayatı, Allâh’a yönelip bağlanmanın ve kusurundan dolayı nedâmet gösterip tevbeye sarılmanın kâmil bir misâlidir.
    •  
    • Hazret-i Yûsuf -aleyhisselâm-, esâret hâlindeyken dahî Hakk’a bağlılık ve dâvetin zirvesini yaşamıştır. O; servet, şöhret ve şehvet sâhibi güzel bir kadının “haydi gelsene bana” diyerek nefsi cezbedici bir teklifte bulunduğu zamanda bile büyük bir iffet sergilemiştir. Onun yüksek bir takvâ ile müzeyyen gönlü, davranış mükemmelliklerinin muhteşem bir menbaı hâlindedir.
    •  
    • Hazret-i Dâvud -aleyhisselâm-’ın hayatı, ilâhî azamet karşısındaki ibret sayfalarıyla doludur. O’nun da, haşyetullâh içinde, gözyaşı dökerek hamd ü senâ ve zikredişi, tazarrû ve niyâz hâlinde Allâh’a yönelişi pek ibretlidir.
    •  
    • Hazret-i Yâkub’un sîreti ise, insanın gözünde dünya karardığı zaman bile ye’se düşmeyip, sabr-ı cemîl ile Allâh’a bağlanmak ve O’nun rahmetinden ümid kesmemek lâzım geldiğine dâir büyük bir örnektir.
    •  
    • Hazret-i Peygamber -sallâllâhu aleyhi ve sellem-’in hayâtı ise hepsini şâmil bir yücelik ve mükemmelliktedir ki, anlatmakla bitmez.
    •  
    •  
    •  
    • Kur’ân-ı Kerîm Kıssalarının Husûsiyetleri
    • Kur’ân-ı Kerîm, hâdiselerin özüne dikkat çeker. Zaman ve mekân unsurlarına ve onların isimlerine umûmiyetle fazla önem vermez. Zîrâ hâdiselerin ibret gâyesine hizmet etmeyen ayrıntılarına girmek, mes’eleyi teferruâta boğar ve kıssadan çıkacak hisseyi matlaştırarak onu anlaşılması güç bir hâle getirir.
    •  
    • Kur’ân kıssalarında göze çarpan diğer bir husûsiyet de şudur:
    •  
    • Kur’ân-ı Kerîm, kıssayı hangi sebeple naklediyorsa, onun sâdece maksadı ihtivâ eden kısmını ele alır. O, kıssanın dînî gâyeyi ifâde etmesine ehemmiyet verdiğinden, hâdiseyi, târih sırası gözetmeksizin; başından, ortasından veya sonundan anlatır. Muhâtabı, kıssadaki vak’alar içine dalıp gitmeye bırakmaz; aralara gönül iklîmini yeşertecek dînî irşâd ve tevcîhler serpiştirir.
    •  
    • Kur’ân kıssaları, umûmiyetle muhâtabı sürükleyen bir girizgâhla başlar. Oradaki hâdiseler, kuru ifâdelerle sıralanmayıp canlılık ve hareket dolu bir tasvirle müşahhas bir hâlde takdîm edilir. İfâdelerde, insan hakîkatini temsil eden ehemmiyetli sahneler ortaya konulur; ancak hâdiselerin ihtivâ ettiği birçok teferruât muhayyileye bırakılır.
    •  
    • Bütün bu hakîkatler, Kur’ân-ı Kerîm’de tekrar tekrar beyân edilir.
    •  
    • Tekrarların Hikmeti
    • Kur’ân kıssalarının en mühim husûsiyetlerinden biri de, tekrarlardır. Tekrar, Kur’ân-ı Kerîm’de diğer mevzûlardan ziyâde kıssalarda kendini gösterir. Her sûrede bir kıssa zikredilmemekle beraber bir kıssa aynı sûrede de tekrarlanmamıştır. Bu, aslında tam bir tekrar şeklinde de değildir; sûrenin umûmî akışı içerisinde siyâk ve sibâk münâsebetiyle her seferinde farklı ayrıntılar ihtivâ eden bir üslûb âbidesidir.
    •  
    • Nitekim her farklı detay, değişik ibretlere medâr olarak, gönüllerden gayb âlemlerine doğru binbir ulvî pencere açmaktadır. Meselâ Hazret-i Âdem -aleyhisselâm-’a İblîs’in secde etmemesi mes’elesi, mükerreren yedi sefer bildirilir ve her birinde, İblîs’in hîle ve desîselerinden birine dikkat çekilir.
    •  
    • Bu tekrarların hikmetini beyân sadedinde âyet-i kerîmelerde şöyle buyrulur:
    •  
    • وَكَذَلِكَ أَنزَلْنَاهُ قُرْآنًا عَرَبِيًّا وَصَرَّفْنَا فِيهِ مِنَ الْوَعِيدِ لَعَلَّهُمْ يَتَّقُونَ أَوْ يُحْدِثُ لَهُمْ ذِكْرًا
    •  
    • “(Rasûlüm!) Biz onu böylece Arapça bir Kur’ân olarak indirdik ve onda ikâzları tekrar tekrar açıkladık. Umulur ki onlar (bu sâyede günahtan) korunurlar; yahut da o (Kur’ân) kendileri için bir ibret ortaya koyar.” (Tâhâ, 113)
    •  
    • وَذَكِّرْ فَأِنَّ الذِّكْرَى تَنْفَعُ الْمُؤْمِنِينَ
    •  
    • “Sen yine de öğüt ver (hatırlat). Çünkü öğüt (hatırlatma) mü’minlere fayda verir.” (ez-Zâriyât, 55)
    •  
    • Tekrarlar, asıl maksadın farklı üslûblarla teblîği durumundadır. Bunun için sıradan mes’eleler tekrar edilmez. Meselâ Hazret-i Mûsâ -aleyhisselâm-’ın doğumu, gençliği ve evliliği tekrarlanmaz. Fakat Firavun’la karşılaşması, sihirbazlarla müsâbakası ve azgın Benî İsrâîl kavminin durumu gibi risâletin hedefi açısından çok mühim olan hususlar, tam dört yerde tekrar edilmiştir.
    •  
    • Diğer taraftan, bir şahısla alâkalı mâlumâtın çeşitli yerlerde zikredilen kısımları bir araya getirildiğinde mükemmel bir bütünlük müşâhede edilir. Böylece bütün kıssalar, aralarında hiçbir ihtilâf ve zıtlık olmaksızın tek mevzû gibi bir bütünlük arz eder.
    •  
    • Kıssalarda daha çok mânâların tekrârı mevzuubahistir. Bunun en mühim maksadı, ilâhî ve ulvî gâyelerin, rûhlara ve gönüllere alışkın oldukları bir tarzda zerkedilmesidir. Çünkü insan, kendisine takdîm edilen bir mes’elenin çeşitli şekil, üslûb ve ifâdelerle tekrârı hâlinde, verilmek isteneni daha iyi hazmeder. Bu da tekrârın, insan psikolojisine uygun ilâhî bir terbiye ve tezkiye usûlü olarak Kitâbullâh’ta yer aldığını gösterir.
    •  
    • Ayrıca tekrar, aynı mânâyı değişik ifâde kalıplarıyla ve çeşitli üslûblarla ortaya çıkararak, Kur’ân’ı Allâh’ın inzâl buyurduğunu ve insanların onun bir benzerini yapamayacaklarını ispatlayan ilâhî mûcizelerden biridir.
    •  
    • Mânâların tekrârında bâzen tafsîlât, bâzen de hulâsa söz konusudur. Böylece Kur’ân-ı Kerîm, değişik seviye ve zihniyetlere hitâb etmektedir. Çünkü bâzı insanlara hulâsa yeterken, bâzılarına ise tafsîlât îcâb eder. Zîrâ Kur’ân, avâmdan havâssa kadar insanlığın bütün kademelerine hitâb eder. Bu sûretle, her seviye, her tabaka ve her sınıf, kâbiliyet ve istîdâdı nisbetinde ondan istifâde edebilir.
    •  
    • Kur’ân-ı Kerîm’deki kelime ve cümle tekrarları ise, te’kîd gâyesiyle birlikte hayret ve dehşet verme, korkutma, îkâz ve tasvîri canlandırma gibi belâğat inceliklerinden birini te’mîn etmek içindir. Meselâ “Kâria Sûresi”nde « oánYpQÉn≤rdnG » lafzının üç defa tekrâr edilmesi, kıyâmetin dehşetli manzarasının muhâtaba çok derinden hissettirilmesi hikmetine mebnîdir.
    •  
    • Diğer yandan Rahmân Sûresi’nde insanlar ve cinler için yaratılan nîmetlerin sayıldığı cümlelerin ardından gelen ve otuz bir defa tekrar edilen:
    •  
    • فَبِأَىِّ آلآءِ رَبِّكُمَا تُكَذِّبَانِ
    •  
    • “Öyle iken Rabbinizin hangi nîmetini inkâr edebilirsiniz?” ifâdesi, kullara gaflet perdelerini aralatarak, ilâhî nîmetleri îtirâf ile şükür vazîfesini hatırlatmaktadır. Ayrıca Rahmân Sûresi’ndeki otuz bir defa gelen bu tekrârın sıkmadan ve huzurlu bir şekilde okunuşu, Arap edebiyâtında eşine rastlanmayan müstesnâ bir husûsiyettir.
    •  
    • Yine Mürselât Sûresi’nde on defa tekrarlanan:
    •  
    • وَيْلٌ يَوْمَئِذٍ لِّلْمُكَذِّبِينَ
    •  
    • “O gün, yalanlayanların vay hâline!” âyeti de, birçok ilâhî hakîkatin bahsedildiği âyetlerden sonra gelmekte ve bunları yalanlayanların, hüsrân dolu bir âkıbet ile şiddetli bir cezâya dûçâr olacaklarını haber vermektedir. Dolayısıyla müfessirler, bu âyetin geçtiği her yerin öncesinde anlatılan mânâları nazar-ı dikkate alarak:
    •  
    • «Hüküm gününü, Allâh’ın yüce âyetlerini ve sonsuz kudretini, sayısız ilâhî nîmetleri, azâb yeri olan cehennemi ve mükâfât mekânı olan cenneti yalanlayanların vay hâline!» şeklinde îzâh etmişlerdir.
    •  
    • Kur’ân, hakîkate dâvet eden bir hidâyet rehberi, bir duâ ve zikir kitâbıdır. Duâ ve zikrin hakîkati ve tesiri ise, tekrar ile ortaya çıkar. Namazların her rekâtında Fâtiha Sûresi’nin tekrar tekrar tilâvet edilmesi, tesbihâtın otuz üç, doksan dokuz ve yüz on bir gibi muhtelif sayılarda icrâ edilmesi, rükû ve secdelerdeki tesbihler, hep bu tekrarlardaki bereket ile onların kalbe iyice nakşolması gâyesine mâtuftur. Bu nevî ibâdetler, kulun Rabbi ile râbıtasını kuvvetlendireceği gibi çokça getirilen salevât-ı şerîfeler de Rasûlullâh -sallâllâhu aleyhi ve sellem- ile râbıtayı pekiştirir. Çokça tekrar edilen zikirler, bir zaman gelir ki, kalb ve idrâkte o zikrin hakîkatine intikâli te’mîn eder.
    •  
    • Nitekim, Cüneyd-i Bağdâdî -kuddise sirruh- Hazretlerine birisi gelip:
    •  
    • “–Üstâdım, «Lâ ilâhe illâllâh»ın mânâsı nedir?” diye sorar.
    •  
    • O büyük Hak dostu şu cevabı verir:
    •  
    • “–Evlâdım bu sözü çokça tekrar et ki, mânâsının hakîkatine eresin.”
    •  
    • Diğer taraftan, kalb ve dil âhengi içinde yapılan Kur’ân tilâvetleri ve tekrarlanan Kur’ân-ı Kerîm sûrelerinin çeşitli tesirleri bulunmaktadır:
    •  
    • Nitekim, Haşr Sûresi’nin son üç âyetinin fazîleti hakkında Peygamber Efendimiz -sallâllâhu aleyhi ve sellem- şöyle buyurmuşlardır:
    •  
    • “Her kim sabahleyin üç defa:
    •  
    • «أَعُوذُ بِاللهِ السَّمِيعِ الْعَلِيمِ مِنَ الشَّيْطَانِ الرَّجِيمِ»
    •  
    • dedikten sonra Haşr Sûresi’nin sonundaki üç âyeti okursa, Allâh ona akşama kadar bağışlanmasını dileyecek yetmiş bin melek görevlendirir. O kimse o gün ölürse şehîd olarak ölür. Akşamleyin okursa yine böyledir.” (Tirmizî, Fedâilü’l-Kur’ân, 22)
    •  
    • Vâkıa Sûresi’ni okuyanın darlıktan kurtulması, belli bâzı âyetlerin tilâvetiyle hastaların şifâ bulması ve bunlara benzer pek çok tecellîler, Kur’ân-ı Kerîm’de mevcuttur. Zîrâ Kur’ân-ı Kerîm, lâfız ve mânâ itibâriyle nefha-i ilâhî olması bakımından, gerek okunan âyetlerin tekrârı ve gerekse muhtevânın aynı ya da muhtelif lâfızlarla tekrârından mânevî bir feyzin hâsıl olması ve bunun insanın mâneviyâtını ve hattâ maddî cihetini dahî ilâhî irâde çerçevesinde etkilemesi mevzuubahistir. Ancak bütün bu tecellîlere nâil olmak için de, okuyanın kalbî bir kıvâma sâhip olması gerekmektedir. Nitekim, Hazret-i Ali -radıyallâhu anh- ile bir bedevî arasında vâkî olan şu hâdise, bahsettiğimiz kalbî kıvâmın lüzûmunu ne güzel sergilemektedir:
    •  
    • Birgün fakir bir bedevî Hazret-i Ali’den sadaka ister. Hazret-i Ali -radıyallâhu anh-, o an için başka bir imkânı bulunmadığından, yerden bir avuç kum alır ve bir şeyler okuyarak kuma üfler. Ardından da bunları bedevînin avucuna altın olarak döker. Bedevî hayretler içinde kalır. Bunun nasıl olduğunu, avucundaki kuma ne okuduğunu kendisine de söylemesi için Hazret-i Ali’ye yalvarır. Hazret-i Ali -radıyallâhu anh- ise gâyet sâkin bir şekilde, okuduğunun “Fâtiha Sûresi” olduğunu söyler. Bunun üzerine sevinçle yerden bir avuç kum alan bedevî, Fâtiha Sûresi’ni okuyup kuma üfler. Fakat kum, aynı kumdur. Bedevî, Hazret-i Ali’ye bunun hikmetini sorar. Hazret-i Ali -radıyallâhu anh- ise, işin esâsını:
    •  
    • “Bu, bir kalb farkıdır.” buyurarak hulâsa eder.
    •  
    • Kur’ân’ın tamamını, ya gafletinden ya da imkân bulamadığından dolayı okuyamayanlar, kısa bir sûreyi rahatlıkla okuyabilirler. Bunun içindir ki Hâlık Teâlâ, kelâmının en mühim mesajlarını -bâzen kısmen bâzen de tamâmen-, ilâhî bir nükte olarak ulvî şifreler hâlinde kısa sûrelere derc etmiş ve âdeta her birini küçük bir Kur’ân hükmünde kılmıştır. Nitekim İmâm Şâfî Hazretleri şöyle buyurur:
    •  
    • “Şâyet, bütün bir Kur’ân-ı Kerîm yerine sâdece «Asr Sûresi» inzâl buyrulmuş olsaydı, bu bile yeterdi. Çünkü onda İslâm’ın bütün esaslarını bulmak mümkündür…”
    •  
    • Millî şâirimiz Mehmed Âkif’in şu mısraları da, Asr Sûresi’yle ilgili bu hükmü te’yîd sadedindedir:
    •  
    • Hâlık’ın nâ-mütenâhî adı var, en başı: Hak.
    •  
    • Ne büyük şey kul için hakkın elinden tutmak!
    •  
    • Hani, Ashâb-ı Kirâm, ayrılalım derlerken,
    •  
    • Mutlaka Sûre-i Ve’l-Asr’ı okurmuş, bu neden?
    •  
    • Çünkü meknûn o büyük sûrede esrâr-ı felâh;
    •  
    • Başta îmân-ı hakîkî geliyor, sonra salâh,
    •  
    • Sonra hak, sonra sebât, işte kuzum insanlık.
    •  
    • Dördü birleşti mi yoktur sana hüsrân artık.
    •  
    • Kur’ân-ı Kerîm’de Peygamberler ve Kıssaları
    • Kur’ân kıssalarında peygamberler, beşeriyyetin her bakımdan en mümtaz şahsiyetleri olarak takdîm edilir. Bunlar, kesbî bir gayretle değil, ilâhî bir tâyinle seçilmişlerdir.1 Âyet-i kerîmelerde buyrulur:
    •  
    • وَاجْتَبَيْنَاهُمْ وَهَدَيْنَاهُمْ إِلَى صِرَاطٍ مُّسْتَقِيمٍ
    •  
    • “…Onları (bütün peygamberleri) seçkin kıldık ve doğru yola ilettik.” (el-En’âm, 87)
    •  
    • اللَّهُ يَصْطَفِي مِنَ الْمَلَائِكَةِ رُسُلًا وَمِنَ النَّاسِ إِنَّ اللَّهَ سَمِيعٌ بَصِيرٌ
    •  
    • “Allâh meleklerden de elçiler seçer, insanlardan da. Şüphesiz Allâh işitendir, görendir.” (el-Hacc, 75)
    •  
    • Kur’ân-ı Kerîm’de her peygamberin bir nevî alâmet-i fârikası olan fazîletleri muhtelif âyetlere serpiştirilmiş durumdadır. Nitekim bu âyet-i kerîmelerden birkaçında şöyle buyrulmaktadır:
    •  
    • وَاتَّخَذَ اللّهُ إِبْرَاهِيمَ خَلِيلاً
    •  
    • “…Allâh İbrâhîm’i dost edinmiştir.” (en-Nisâ, 125)
    •  
    • إِنَّا وَجَدْنَاهُ صَابِرًا نِعْمَ الْعَبْدُ إِنَّهُ أَوَّابٌ. وَاذْكُرْ عِبَادَنَا إبْرَاهِيمَ وَإِسْحَاقَ وَيَعْقُوبَ أُوْلِي الْأَيْدِي وَالْأَبْصَارِ. إِنَّا أَخْلَصْنَاهُم بِخَالِصَةٍ ذِكْرَى الدَّارِ. وَإِنَّهُمْ عِندَنَا لَمِنَ الْمُصْطَفَيْنَ الْأَخْيَارِ. وَاذْكُرْ إِسْمَاعِيلَ وَالْيَسَعَ وَذَا الْكِفْلِ وَكُلٌّ مِّنْ الْأَخْيَارِ
    •  
    • “…Gerçekten Biz Eyyûb’u sabırlı (bir kul) bulmuştuk. O, ne iyi kuldu! Dâimâ Allâh’a yönelirdi. (Ey Muhammed!) Kuvvetli ve basîretli kullarımız İbrâhîm, İshâk ve Yâkûb’u da an. Biz onları özellikle âhiret yurdunu düşünen ihlâslı kimseler kıldık. Doğrusu onlar bizim katımızda seçkin ve en hayırlı kimselerdendir. İsmâîl’i, Elyesa‘ı, Zülkifl’i de an. Hepsi de en hayırlı kimselerdendir.” (Sâd, 44-48)
    •  
    • وَاذْكُرْ فِي الْكِتَابِ مُوسَى إِنَّهُ كَانَ مُخْلَصًا وَكَانَ رَسُولًا نَّبِيًّا. وَنَادَيْنَاهُ مِن جَانِبِ الطُّورِ الْأَيْمَنِ وَقَرَّبْنَاهُ نَجِيًّا. وَوَهَبْنَا لَهُ مِن رَّحْمَتِنَا أَخَاهُ هَارُونَ نَبِيًّا. وَاذْكُرْ فِي الْكِتَابِ إِسْمَاعِيلَ إِنَّهُ كَانَ صَادِقَ الْوَعْدِ وَكَانَ رَسُولًا نَّبِيًّا. وَكَانَ يَأْمُرُ أَهْلَهُ بِالصَّلَاةِ وَالزَّكَاةِ وَكَانَ عِندَ رَبِّهِ مَرْضِيًّا. وَاذْكُرْ فِي الْكِتَابِ إِدْرِيسَ إِنَّهُ كَانَ صِدِّيقًا نَّبِيًّا. وَرَفَعْنَاهُ مَكَانًا عَلِيًّا
    •  
    • “(Rasûlüm!) Kitâb’da Mûsâ’yı da an. Gerçekten o ihlâs sâhibi idi ve hem rasûl hem de nebî idi. Ona Tûr’un sağ tarafından seslendik ve onu, fısıldaşan kimse kadar(kendimize) yaklaştırdık. Rahmetimizin bir sonucu olarak ona kardeşi Hârun’u bir peygamber olarak armağan ettik. (Rasûlüm!) Kitâb’da İsmâîl’i de an. Gerçekten o, sözüne sâdıktı, rasûl ve nebî idi. Halkına namazı ve zekâtı emrederdi; Rabbi nezdinde de hoşnutluk kazanmış bir kimse idi. Kitâb’da İdrîs’i de an. Hakîkaten o, pek doğru bir insan, bir peygamberdi. Onu üstün bir makama yücelttik.”(Meryem, 51-57)
    •  
    • Kâinâtın yaratılış sâikı olan, Cenâb-ı Hakk’ın “Habîbim” buyurduğu Rasûlullâh -sallâllâhu aleyhi ve sellem- Efendimiz’de ise bütün peygamberlerin fârik vasıfları cem olunmuştur. O’nun hakkında âyet-i kerîmede:
    •  
    • وَ مَا اَرْسَلْنَاكَ اِلاَّ رَحْمَةً لِلْعَالَمِينَ
    •  
    • “(Rasûlüm!) Biz seni ancak âlemlere rahmet olarak gönderdik.” (el-Enbiyâ, 107) buyrulmuştur.2
    •  
    • Ancak peygamberlerdeki bu seçkinlik, kendilerine tevdî edilen çok büyük ve ağır mes’ûliyetler ihtivâ eder. Nitekim Cenâb-ı Hak, onların da acz içinde olduklarını ve kendilerine kat’iyyen bir ulûhiyet isnâd edilemeyeceğini ifâde sadedinde:
    •  
    • فَلَنَسْأَلَنَّ الَّذِينَ أُرْسِلَ إِلَيْهِمْ وَلَنَسْأَلَنَّ الْمُرْسَلِينَ
    •  
    • “Elbette kendilerine peygamber gönderilen kimseleri de, gönderilen peygamberleri de mutlaka sorguya çekeceğiz!” (el-A’râf, 6) buyurur.
    •  
    • Âyet-i kerîmede belirtildiği vechile peygamberler, ilâhî te’minât altında oldukları hâlde, onlara da teblîğlerindeki îtinâ derecesine göre sorgulama yapılacaktır. Bir rivâyete göre, Süleymân -aleyhisselâm-’ın, kendisine verilen muazzam dünyâ serveti ve tasarrufunun hesâbı sebebi ile diğer peygamberlerden daha geç cennete gireceği nakledilmektedir.3
    •  
    • Peygamberler dışındaki kimseler için bir te’minât yoktur.4 Kula düşen, mânevî hâllerde kendisinden üstün olanlara bakıp kalbî âlemini tekâmül ettirmesi, maddî durumlarda da kendinden aşağıdakilerin hâllerinden ibret alarak şükrân hisleri içinde ömrünü devâm ettirmeye gayret göstermesidir.
    •  
    • Nitekim hadîs-i şerîfte:
    •  
    • “Sizden biri, mal ve yaratılışça kendisinden üstün olan birini görünce, nazarını hemen kendisinden aşağıda olana çevirsin.” (Buhârî, Rikâk, 30) buyrulmuştur.
    •  
    • Hazret-i Peygamber’e hitâben ve Hazret-i Îsâ -aleyhisselâm-’ın şahsında, bütün peygamberlere âit sorgulamayı bildiren diğer âyet-i kerîmeler şöyledir:
    •  
    • يَوْمَ يَجْمَعُ اللّهُ الرُّسُلَ فَيَقُولُ مَاذَا أُجِبْتُمْ قَالُواْ لاَ عِلْمَ لَنَا إِنَّكَ أَنتَ عَلاَّمُ الْغُيُوبِ
    •  
    • “Allâh’ın, peygamberlerini toplayıp da «Size ne cevap verildi?» dediği gün, «Bizim hiçbir bilgimiz yok, şüphesiz gizlilikleri hakkıyla bilen ancak Sen’sin.» diyeceklerdir.” (el-Mâide, 109)
    •  
    • وَلَوْ تَقَوَّلَ عَلَيْنَا بَعْضَ الْأَقَاوِيلِ. لَأَخَذْنَا مِنْهُ بِالْيَمِينِ. ثُمَّ لَقَطَعْنَا مِنْهُ الْوَتِينَ. فَمَا مِنكُم مِّنْ أَحَدٍ عَنْهُ حَاجِزِينَ
    •  
    • “Eğer (Peygamber) bize atfen bâzı sözler uydurmuş olsaydı, elbette O’nu kıskıvrak yakalardık! Sonra O’nun can damarını koparırdık. (O’nu yaşatmazdık.) Hiçbiriniz buna mânî de olamazdınız!” (el-Hâkka, 44-47)
    •  
    • فَكَيْفَ إِذَا جِئْنَا مِن كُلِّ أمَّةٍ بِشَهِيدٍ وَجِئْنَا بِكَ عَلَى هَؤُلاء شَهِيدً. يَوْمَئِذٍ يَوَدُّ الَّذِينَ كَفَرُواْ وَعَصَوُاْ الرَّسُولَ لَوْ تُسَوَّى بِهِمُ الأَرْضُ وَلاَ يَكْتُمُونَ اللّهَ حَدِيثًا
    •  
    • “Her bir ümmetten bir şâhid getirdiğimiz ve Sen’i de onlara şâhid olarak gösterdiğimiz zaman hâlleri nice olacak?! Küfür yoluna sapıp peygamberi dinlemeyenler, o gün yerin dibine batırılmayı temennî ederler ve Allâh’tan hiçbir haberi gizleyemezler.” (en-Nisâ, 41-42)
    •  
    • İbn-i Mes’ûd -radıyallâhu anh-, birgün Rasûlullâh -sallâllâhu aleyhi ve sellem- Efendimiz’in arzusu üzerine Nisâ Sûresi’ni okurken:
    •  
    • “(Ey Rasûl!) Her bir ümmetten bir şâhid getirdiğimiz ve Sen’i de onlara şâhid olarak gösterdiğimiz zaman hâlleri nice olacak?!” mealindeki 41. âyete geldiğinde, Fahr-i Kâinât -sallâllâhu aleyhi ve sellem- (42. âyet-i kerîmedeki dehşetli ifâdeleri dinlemeye dayanamadığından) “Şimdilik yeter!” buyurarak kıraati durdurmuş ve Allâh Teâlâ’nın azameti karşısında ağlamıştır. (Buhârî, Fedâilü’l-Kur’ân, 32; Müslim, Müsâfirîn, 247)
    •  
    • Kur’ân-ı Kerîm’in Yüceliği ve Peygamber Efendimiz’in Fazîleti
    • Yukarıdaki âyet-i kerîmelerde, nübüvvetin ağır mes’ûliyeti yanında, Hazret-i Peygamber -sallâllâhu aleyhi ve sellem-’in getirmiş bulunduğu Kelâmullâh’ın tamâmen vahye müstenid olduğu da ifâde buyrulmaktadır. Nitekim yüce Kitâb, bu hakîkati şöyle beyân eder:
    •  
    • ذَلِكَ الْكِتَابُ لاَ رَيْبَ فِيهِ هُدًى لِّلْمُتَّقِينَ
    •  
    • “(Allâh’tan indirildiği husûsunda) hiç şüphe olmayan bu Kitâb (Kur’ân-ı Kerîm), muttakîler için bir hidâyettir.” (el-Bakara, 2)
    •  
    • Hiç şüphesiz bir şekilde bu Kitâb’ın Allâh tarafından indirilmiş olması, onun azamet-i ilâhiyyeye göre bir mükemmellik arz etmesini îcâb ettirmiştir. Bu mükemmelliği te’mîn eden husûslardan biri de, Kur’ân’ın o müthiş îcâzıdır. Onun aslî husûsiyetlerinden bir diğeri de, dünyâda ve âhirette insanoğlunun saâdetini te’mîn etmesidir.
    •  
    • Bu son ilâhî kelâm, son Peygamber Hazret-i Muhammed Mustafâ -sallâllâhu aleyhi ve sellem-’e, kıyâmete kadar devâm edecek olan en büyük mûcizesi olarak lutfedilmiştir. Çünkü her peygambere, kendi zamanında makbûl olan mesleklere göre, nübüvvet dâvâsını ispat edecek birtakım mûcizeler verilmiştir. Beşer tâkatinin çok üstündeki bu ilâhî hârikulâdelikleri müşâhede edip gönlünde hidâyet nûru olanlar, peygamberlerine:
    •  
    • “–Sen Allâh’ın elçisisin!” diyerek onları tasdîk etmişler; hidâyet mahrûmu bedbahtlar ise:
    •  
    • “–Sen ancak bir sihirbazsın!” demişlerdir.
    •  
    • Böylece peygamberleri kabûl edenler de etmeyenler de, hârikulâde hâdiseler olan mûcizeleri tasdîk etmek mecbûriyetinde kalmışlardır. Hazret-i Peygamber -sallâllâhu aleyhi ve sellem-, Ay’ı ikiye böldüğü zaman, bu büyük mûcizeyi bütün Mekke halkı müşâhede etmiş, ancak kabulleniş tarzı, kalbî nasîblerine göre îmân veya küfür istikâmetinde gerçekleşmiştir.
    •  
    • Mûsâ -aleyhisselâm-’a verilen bir mûcize olarak asâsı, büyük bir ejderhâya dönüşmüş ve İsrâîloğulları arasında revaç bulan sihir ve sihirbazlığın îtibârını yok etmiştir. Îsâ -aleyhisselâm-’a da, tıp âleminin ulaşamayacağı bir hârika olan ölüleri diriltme mûcizesi verilmiş, O, bütün tıp âlemini acze düşürmüştür.
    •  
    • Rasûlullâh -sallâllâhu aleyhi ve sellem- zamanında ise şiir ve belâğat, altın çağını yaşıyor, Ukaz, Zü’l-Mecâz, Mecenne gibi panayırlar tertipleniyordu. Buralarda devrin edîb ve şâirleri birbirleriyle yarışıyor, birinciliği kazanan eserler atlas kumaşlar üzerine yazılarak Kâbe’nin duvarlarına asılıyordu. Bu şekilde Peygamber Efendimiz -sallâllâhu aleyhi ve sellem-’e kadar Kâbe duvarlarında yedi şiir asılmış ve bunlara “yedi askı” (muallakât-ı seb’a) adı verilmişti. Lâkin Kur’ân-ı Kerîm’in hârika belâğat ve hitâbeti karşısında, asırlardan beri bir an’ane olarak devâm eden bu edebiyat fuarları târihe karıştı. Bundan sonra artık hiçbir şâir, yarışma kazanan şiirini Kâbe’nin duvarına asamaz oldu.
    •  
    • Bu şekilde en güçlü hatîbleri bile acze düşüren Peygamber -aleyhissalâtü vesselâm-’ın nübüvvet kudreti, kıyâmete kadar bütün zamanlara ve bütün mekânlara şâmil olduğundan, O, önceki peygamberlerin tamâmındaki salâhiyet, iktidâr ve mûcizâta sâhip ve bütün bu yekûnun fevkindedir. Bununla berâber, sıradan insanlara dâimî bir emsâl olmak zarûreti sebebiyledir ki, icraatlerini ekseriyetle beşerî îcaplara göre gerçekleştirmiştir.
    •  
    • Burada şunu da ifâde etmek gerekir ki, Kâinât’ın Efendisi’nden gayri bütün peygamberlerin me’mûriyetleri, belli bir zaman ve mekân ile sınırlıdır. Bundan dolayı, onlardan bize zengin bir davranışlar manzûmesi intikal etmemiştir. Hâlbuki, Hazret-i Peygamber -sallâllâhu aleyhi ve sellem-, bi’setinden (peygamber olarak gönderilişinden) kıyâmete kadar bütün zaman ve mekânları tedvîre me’mûr olduğundan O’nun bütün davranışları, en cüz’î ve mahrem teferruatına kadar sahîh bir rivâyetle bize kadar intikal etmiş ve bu intikal, kıyâmete kadar teselsül etmek mazhariyetine nâil kılınmıştır.
    •  
    • Hazret-i Peygamber -sallâllâhu aleyhi ve sellem-’in cihânşümûl risâleti, âyet-i kerîmelerde şöyle beyân buyrulur:
    •  
    • قُلْ يَا أَيُّهَا النَّاسُ إِنِّي رَسُولُ اللّهِ إِلَيْكُمْ جَمِيعًا الَّذِي لَهُ مُلْكُ السَّمَاوَاتِ وَالأَرْضِ لا إِلَهَ إِلاَّ هُوَ يُحْيِي وَيُمِيتُ فَآمِنُواْ بِاللّهِ وَرَسُولِهِ النَّبِيِّ الأُمِّيِّ الَّذِي يُؤْمِنُ بِاللّهِ وَكَلِمَاتِهِ وَاتَّبِعُوهُ لَعَلَّكُمْ تَهْتَدُونَ
    •  
    • “De ki: Ey insanlar! Gerçekten Ben sizin hepinize, göklerin ve yerin sâhibi olan Allâh’ın elçisiyim. O’ndan başka ilâh yoktur, O diriltir ve öldürür. Öyle ise Allâh’a ve ümmî Peygamber olan Rasûlüne -ki O, Allâh’a ve O’nun sözlerine inanır- îmân edin ve O’na uyun ki doğru yolu bulasınız.” (el-A’râf, 158)
    •  
    • وَمَا أَرْسَلْنَاكَ إِلَّا كَافَّةً لِّلنَّاسِ بَشِيرًا وَنَذِيرًا وَلَكِنَّ أَكْثَرَ النَّاسِ لَا يَعْلَمُونَ
    •  
    • “Biz Sen’i bütün insanlara ancak müjdeleyici ve uyarıcı olarak gönderdik; fakat insanların çoğu bunu bilmezler.” (Sebe, 28)
    •  
    • تَبَارَكَ الَّذِي نَزَّلَ الْفُرْقَانَ عَلَى عَبْدِهِ لِيَكُونَ لِلْعَالَمِينَ نَذِيرًا. الَّذِي لَهُ مُلْكُ السَّمَاوَاتِ وَالْأَرْضِ وَلَمْ يَتَّخِذْ وَلَدًا وَلَمْ يَكُن لَّهُ شَرِيكٌ فِي الْمُلْكِ وَخَلَقَ كُلَّ شَيْءٍ فَقَدَّرَهُ تَقْدِيرًا
    •  
    • “Âlemlere uyarıcı olsun diye kulu Muhammed’e Furkân’ı indiren, göklerin ve yerin hükümranlığı kendisine âit olan, hiç çocuk edinmeyen, mülkünde ortağı bulunmayan, herşeyi yaratıp ona bir nizam veren ve mukadderâtını tâyin eden Allâh, yüceler yücesidir.” (el-Furkan, 1-2)
    •  
    • Bunun sebebi, O’na tahsîs edilmiş olan “âhir zaman”ın bütün insanlarına O’nun bir “üsve-i hasene”, yâni mükemmel bir örnek olmasını te’mîn istikâmetindeki murâd-ı ilâhîdir.
    •  
    • Bu murâd-ı ilâhîyi tecellî ettirmek üzere, Hazret-i Peygamber -sallâllâhu aleyhi ve sellem- Efendimiz’e birtakım mûcizeler lutfedilmiştir. Mûcizelerin gâyesi, kitleleri teshîr edip onların peygamberlere itaatlerini sağlamaktır. Toplumun en kudretli ve îtibarlı olanlarının dahî itaatini te’mîn maksadıyladır ki, Hazret-i Peygamber -sallâllâhu aleyhi ve sellem-, bütün diğer mûcizelerine ilâveten ve bunlardan daha üstün olarak îcâzda kemâlini bulan Kur’ân-ı Kerîm mûcizesine istinâd etmiştir. Mûcize, peygamberlerden sâdır olan ahvâl-i fevkalâde olduğu hâlde, onların kitleleri teshîr etmek husûsundaki tesirine ağırlık verilerek Hazret-i Peygamber -sallâllâhu aleyhi ve sellem-’in, teblîğine sırf bir mecrâ ve vâsıtadan ibâret kaldığı Kur’ân-ı Kerîm’in îcâzı ise eşsiz bir mûcizedir. Bu sebepledir ki, ilâhî olan, fakat ebedî bir meş’ale gibi Peygamber -sallâllâhu aleyhi ve sellem- eliyle beşeriyete sunulan Kur’ân-ı Kerîm’in îcâzı, belâğat ve fesâhatten anlayan “asr-ı saâdet” insanının Hazret-i Peygamber -sallâllâhu aleyhi ve sellem-’e itaatini sağlayan asıl müessir olmuştur. Nitekim Hazret-i Ömer -radıyallâhu anh-, ebedî saâdet güneşini söndürmek gibi, gâyelerin en çirkiniyle yola çıkmışken tesâdüfen dinlediği Kur’ân-ı Kerîm âyetleri, onu bir kutuptan diğerine intikâl ettirircesine şimşek hızıyla hidâyete ulaştırmıştır.
    •  
    • Meşhûr şâir ve edîb İmruü’l-Kays’ın kızının, Kur’ân-ı Kerîm’den kısa bir metin dinleyince hayretle irkilerek ve dehşet içinde:
    •  
    • “Bu bir insan sözü olamaz! Dünyâda böyle bir söz var ise, babamın şiiri Kâbe’nin duvarından indirilmelidir! Gidip onu indirin, bu âyetleri oraya asın!..” demek mecbûriyetinde kalması, bu ilâhî hakîkatin tipik ve târihî misâllerinden sadece biridir.5
    •  
    • Kur’ân-ı Kerîm’in bu yüceliği karşısında müşrikler bile o okunurken öylesine tesir altında kalırlardı ki, içlerinde îmân etmeye meyil doğar, ancak bunu engellemek için onu sese boğarak dinlemeye mânî olmak isterlerdi. Bu gerçek, âyet-i kerîmede şöyle ifâde buyrulur:
    •  
    • وَقَالَ الَّذِينَ كَفَرُوا لَا تَسْمَعُوا لِهَذَا الْقُرْآنِ وَالْغَوْا فِيهِ لَعَلَّكُمْ تَغْلِبُونَ
    •  
    • “İnkâr edenler: «Bu Kur’ân’ı dinlemeyin, okunurken gürültü yapın. Umulur ki bastırırsınız.» dediler.” (Fussilet, 26)
    •  
    • Fakat bâzı müşrikler, yine de Kur’ân’ı gizli gizli dinlerlerdi. Ebû Cehil gibi azılı müşrikler bile duvar ardından onu gizlice dinler, inanmasalar bile tesiri altında kalırlar, fakat küfürlerindeki inatları sebebiyle birbirlerini Kur’ân dinlerken görünce de kaçarlardı.
    •  
    • Çünkü Kur’ân, müessistir; gönül âlemlerine tesir ederek, inkâr ve küfür karanlığındaki insanlığın kâinât, hayat ve insan hakkındaki telakkîsini değiştirip düzelterek beşeriyyetin en büyük inkılâbını gerçekleştirir. Câhiliye toplumunun hidâyet bulması, bunun en bâriz misâlidir.
    •  
    • Kur’ân, bir kelâm-ı azîmdir ki, hayvanlar üzerinde bile müessirdir.
    •  
    • Nitekim Üseyd bin Hudayr -radıyallâhu anh- şöyle anlatıyor:
    •  
    • Bir gece Bakara Sûresi’ni okuyordum. Atım da yanıbaşımda bağlı olduğu hâlde duruyordu. Bir ara at şahlanmaya başladı. Okumayı kestim; at sâkinleşti. Tekrar okumaya başladım, at yine şahlandı. Hattâ oğlum Yahyâ’yı atın çiğnemesinden endişe ederek yanıma aldım.
    •  
    • O esnâda semâya baktığımda üzerimde kandillere benzer bir şeyler olduğunu gördüm. Sonra onlar göğe doğru yükselip gözden kayboldu.
    •  
    • Sabahleyin, olup biteni Rasûlullâh -sallâllâhu aleyhi ve sellem-’e anlattığımda bana:
    •  
    • “–Oku ey Üseyd, oku!” buyurdu… Ve sonra:
    •  
    • “–Ey Üseyd! O gördüklerinin ne olduğunu biliyor musun?” diye sordu.
    •  
    • “–Hayır.” dedim.
    •  
    • Allâh Rasûlü -sallâllâhu aleyhi ve sellem-:
    •  
    • “–Onlar, senin Kur’ân tilâvetini dinlemeye gelen meleklerdi. Eğer sen okumaya devâm etseydin, sabaha kadar seni dinleyeceklerdi. O melekler, insanlara gizli kalmayacak, insanlar da onları görebileceklerdi.” buyurdular. (Buhârî, Fezâilu’l-Kur’ân, 15)
    •  
    • Kur’ân-ı Kerîm’in bütün varlıkları kuşatan tesir ve teshîrinin hikmeti, nübüvvet halkasının son Peygamber Muhammed Mustafâ -sallâllâhu aleyhi ve sellem- ile nihâyete erdiği ve bundan sonraki bütün zaman ve mekânlar O’na âit olduğu cihetle Rasûlullâh’a vâkî olan vahyin kâmil manzûmesini teşkîl etmesidir. Yâni bu son ilâhî kitâbın, dünyâ var oldukça zuhûr edecek her îcâb ve maslahata cevap verecek hakîkatleri muhtevî bulunmasındandır. İşte Kur’ân-ı Kerîm’in mânâ ve muhtevâsı itibâriyle eşsiz îcâz ve hikmetler manzûmesi olması, bu keyfiyetten doğmuştur.
    •  
    • Bu ilâhî armağan, bir hidâyet rehberi ve nübüvvetin doğruluğunu ispat edici bir îcâd bedîası (san’at hârikası) olarak kıyâmete kadar devâm edecektir.
    •  
    • Kur’ân-ı Kerîm, üslûbundaki fesâhat, belâğat ve ihtivâ ettiği ahkâmın şâheserliği yanında, mânâ ve muhtevâsıyla bütün zaman ve mekânlara hitâb etmesi ile de hiçbir peygambere nasîb olmamış bir kitâbdır. Bu üstünlükler, onun kıyâmete kadar devâm edeceğinin ve Hazret-i Peygamber -sallâllâhu aleyhi ve sellem-’in de en kalabalık bir ümmete sâhib olacağının en bâriz bir nişânesidir.
    •  
    • Kur’ân-ı Kerîm’de her şey; ifâde, üslûp, mânâ, mûcize, tarih vesâir ne varsa hepsi Allâh’a âittir. Öyle ki âyetlerin diziliş sırası da vahye müsteniddir ve Peygamber Efendimiz -sallâllâhu aleyhi ve sellem-’in en küçük bir müdâhalesi olmamıştır.
    •  
    • Yine Kur’ân-ı Kerîm’in üslûbu gibi ses âhengi de Allâh’a âittir. Kur’ân’ın nazmında en ufak bir takdîm, te’hîr veya herhangi bir değişiklik yapmak, âhengi hemen bozar. Günümüz İslâm ulemâsından muhterem Muhammed Hamîdullâh, Kur’ânî âhenkle alâkalı olarak şöyle bir hâtırâ nakleder:
    •  
    • “Müslüman olmuş Fransız bir mûsikîşinas, bir görüşmemizde bana, Nasr Sûresi’nin kıraatinde«fî dînillâhi efvâcâ. Fesebbih…» diye okumanın mûsikî bakımından hoş olmadığını ifâde etti. Ona, burada «efvâcâ» diye durulmayacağını, ancak «efvâcen-v-fesebbih» (n ve f birbiri ile kaynaşmaktadır. Bu şekilde “n”den sonra “f” telaffuz edilmeden önce hafif bir “v”) okunduğunu îzâh ettim. Bu mûsikîşinas kardeşimiz derhâl şöyle dedi:
    •  
    • «–Îmânımı tâzeliyorum. Bu îzâhâtın sâyesinde artık mûsikî bakımından da Kur’ân-ı Kerîm’e hiçbir îtirâzım kalmadı. Onun insicâmı, beşerî vasıfların üzerinde bir ölçüye sâhiptir. O, âdeta bir âhenk ihtişâmı sergilemektedir. Böyle mükemmel ve yüce bir Kitâb’ın yerine alelâde beşerî bir şeyin ikâme edilmesini kim düşünebilir?!.»”
    •  
    • Kur’ân-ı Kerîm, bu özelliği ile insanların gönüllerinde fevkalâde güçlü bir tesir uyandırmış, Araplar, onu Rasûlullâh -sallâllâhu aleyhi ve sellem-’in fem-i saâdetlerinden dinleyerek fevc fevc îmâna gelmişlerdir.
    •  
    • Kur’ân-ı Kerîm’in lafzıyla mûcize oluşuna, yakın târihimizden bir örnek de şöyledir:
    •  
    • Yeraltı Câmii İmam Hatibi Ali Üsküdarlı Hoca, vaktiyle Abdülhamid Han zamanında saray imamlığı yapmıştır. Onun Yüksek İslâm Enstitüsü’nden talebeleri Mehmet Ali Sarı ve İsmail Karaçam Hocaların naklettiklerine göre Ali Üsküdarlı Hoca, Macar Kralı tarafından bir heyet içerisinde Macaristan’a dâvet edilir. Çeşitli kültür faâliyetlerine katıldıktan sonra bizzat kral tarafından saraya çağrılır ve bâzı görüşmelerin ardından Ali Üsküdarlı Hoca’dan Kur’ân-ı Kerîm okuması istenir. O da bir aşr-ı şerîf tilâvet eder. Mehmet Ali Hoca’nın ifâdesine göre Nihâvent makâmında okunur bu aşr-ı şerîf. Ali Üsküdarlı, o zamanlar çok genç bir hâfızdır, kurrâdır, sesi çok güzeldir, edâsı da pek hoştur. Dolayısıyla onun okuduğu bu ilâhî kelâm, kralı öyle büyüler ki, kraliçeye dönüp bir şeyler söyler. Bu arada Kur’ân-ı Kerîm tilâvetiyle ilgili neler söylendiğini merak eden Ali Üsküdarlı Hoca tercümana:
    •  
    • “–Kral hazretleri kraliçeye ne söyledi?” diye sorar. O da, kral hazretlerinin kraliçeye:
    •  
    • “–Bu okunan kelâm, beşer kelâmı olamaz. Beşer kelâmı, insanı bu kadar etkileyemez…” dediğini ifâde eder.
    •  
    • Böylesine teshîr ve tesir sâhibi, aklî ve ulvî bir mûcize olan Kur’ân-ı Kerîm vesîlesiyle Rasûlullâh -sallâllâhu aleyhi ve sellem-, ümmet-i Muhammed’in diğer ümmetlerden daha çok olacağını şöyle beyân buyurmaktadır:
    •  
    • “Gönderilen her peygambere, insanların îmâna gelmesine vesîle olacak bir mûcize muhakkak verilmiştir. Bana verilen de Allâh’ın gönderdiği Kur’ân-ı Kerîm’dir. Bu sebeple kıyâmet günü ümmetimin diğer ümmetlerden sayıca çok olmasını ümîd ediyorum.” (Buhârî, İ’tisâm, 1)6
    •  
    • Hadîs-i şerifte Efendimiz -sallâllâhu aleyhi ve sellem-, ümmetinin çok olması ümîdini Kur’ân-ı Kerîm mûcizesine bağlamıştır. Bunun hikmetleri şunlardır:
    •  
    • Kur’ân-ı Kerîm belli bir zamanda olup biten fiilî mûcizeler gibi değil, lâfız ve mânâ cihetinden mûcize olup insan aklına hitâb eder. Akıl ve ilim mevcut olduğu müddetçe Kur’ân âyetleri tefekkür edilip anlaşılacak, ihtivâ ettiği incelikler günden güne ortaya çıkacaktır.
    •  
    • Kur’ân-ı Kerîm’in ihtivâ ettiği mânâlar, belli bir zaman ve milletle kayıtlı kalmayacak, bütün zamanları ve insanları ihâta edecektir. Her asırda bu cihetten onun mûcizeliğini kabul eden ilim adamları var olacak, bu vesîle ile Allâh Rasûlü’nün ümmeti artarak devam edecektir.
    •  
    • Nitekim asırlar sonra yapılan ilmî keşifler, Kur’ân-ı Kerîm’in mûcizeliğini tekrar tekrar ortaya koymakta ve onun ilâhî kelâm olduğunu te’yîd etmektedir. İnsanın yaratılış safhaları, kâinâtın sırları, Dünya, Güneş ve Ay’ın durumu ve bunun gibi daha nice fizikî, coğrafî, tıbbî, ictimâî ve benzeri alanlarda yapılan araştırmalar, her geçen gün bu hakîkatleri gözler önüne sermektedir.
    •  
    • Örnek vermek gerekirse, son zamanlarda bilim dünyasında tartışılan ve mümkün olduğu artık ilmî olarak da kabul edilen ışınlama yoluyla eşya nakli çalışmaları devam etmektedir. 2001 yılında ilk defa bir miktar su, moleküllere ayrılarak ışınlama yoluyla bir başka yere nakledilmiştir. Bu ilmî gerçeği on beş asır önce, böyle bir şeyin tasavvurunun bile mümkün olmadığı bir dönemde Kur’ân-ı Kerîm açıkça bildirmiştir. Neml Sûresi’nin 40. âyetinde Belkıs’ın tahtının iki bin kilometrelik yoldan göz açıp kapamanın yarısından daha az bir zamanda getirildiği beyân edilmektedir.
    •  
    • Bu itibarla Hazret-i Mevlânâ’nın Kur’ân-ı Kerîm’e dâir şu ifâdeleri her geçen gün daha iyi anlaşılmaktadır:
    •  
    • “Kur’ân-ı Kerîm’in zâhirini bir okka mürekkeple yazmak mümkündür. İhtivâ ettiği bütün sırları ifâde etmeye ise sâhilsiz deryâlar mürekkep, yeryüzündeki bütün ağaçlar da kalem olsa, yine de kifâyet etmez.”
    •  
    • Cenâb-ı Hak, Kur’ân-ı Kerîm’in bir benzerini vücûda getirmeleri husûsunda kıyâmete kadar gelecek olan bütün ins ve cin âlemine meydan okumaktadır. Kur’ân sûrelerinin benzerini vücûda getirmek husûsundaki bu ilâhî meydan okuma, o günden beri cevapsız kalmıştır. Âyet-i kerîmede bu hakîkat şöyle ifâde buyrulur:
    •  
    • قُل لَّئِنِ اجْتَمَعَتِ الإِنسُ وَالْجِنُّ عَلَى أَن يَأْتُواْ بِمِثْلِ هَذَا الْقُرْآنِ لاَ يَأْتُونَ بِمِثْلِهِ وَلَوْ كَانَ بَعْضُهُمْ لِبَعْضٍ ظَهِيرًا
    •  
    • “De ki: İnsanlar ve cinler birbirlerine yardımcı olarak, bu Kur’ân’ın bir benzerini ortaya koymak için bir araya gelseler, and olsun ki, yine de benzerini yapamazlar!” (el-İsrâ, 88)
    •  
    • Cenâb-ı Hak bu meydan okumanın sınırını on sûreye kadar daraltmasına rağmen yine de insanlar onun bir benzerini meydana getirmekten âciz kalmışlardır. Nitekim âyet-i kerîmede buyrulur:
    •  
    • أَمْ يَقُولُونَ افْتَرَاهُ قُلْ فَأْتُواْ بِعَشْرِ سُوَرٍ مِّثْلِهِ مُفْتَرَيَاتٍ وَادْعُواْ مَنِ اسْتَطَعْتُم مِّن دُونِ اللّهِ إِن كُنتُمْ صَادِقِينَ
    •  
    • “Yoksa, «Onu (Kur’ân’ı) kendisi uydurdu.» mu diyorlar? De ki: Eğer doğru iseniz Allâh’tan başka çağırabildiklerinizi (yardıma) çağırın da, siz de onun gibi uydurulmuş on sûre getirin.” (Hûd, 13)
    •  
    • Allâh Teâlâ, Kur’ân’ın bu meydan okuyuşunun sınırını nihâyet bir sûreye kadar indirmiştir ki, bu husustaki beşerî acziyet ve Kur’ân’ın kelâm-ı ilâhî olduğu gerçeği iyice ayân olsun. Bu hususla ilgili âyet-i kerîmede de şöyle buyrulmuştur:
    •  
    • وَإِن كُنتُمْ فِي رَيْبٍ مِّمَّا نَزَّلْنَا عَلَى عَبْدِنَا فَأْتُواْ بِسُورَةٍ مِّن مِّثْلِهِ وَادْعُواْ شُهَدَاءكُم مِّن دُونِ اللّهِ إِنْ كُنْتُمْ صَادِقِينَ. فَإِن لَّمْ تَفْعَلُواْ وَلَن تَفْعَلُواْ فَاتَّقُواْ النَّارَ الَّتِي وَقُودُهَا النَّاسُ وَالْحِجَارَةُ أُعِدَّتْ لِلْكَافِرِينَ
    •  
    • “Eğer kulumuza indirdiklerimizden herhangi bir şüpheye düşüyorsanız, haydi onun benzeri bir sûre getirin, eğer iddiânızda doğru iseniz Allâh’tan gayrı şâhidlerinizi (yardımcılarınızı) da çağırın. Bunu yapamazsanız -ki elbette yapamayacaksınız-7 yakıtı, insan ve taş olan cehennem ateşinden sakının. Çünkü o ateş, kâfirler için hazırlanmıştır.” (el-Bakara, 23-24)
    •  
    • Hazret-i Mevlânâ -kuddise sirruh-, Kur’ân-ı Kerîm’in saf ve berrak bir kalble okunabilmesinin zarûrî olduğunu, ancak o zaman hikmet, ibret ve sırlarının gönülleri feyizlendireceğini ne güzel ifâde eder:
    •  
    • “Kur’ân-ı Kerîm’in âyetlerini, Hazret-i Peygamber’in hadîs-i şerîflerini okumadan evvel kendine çeki-düzen ver! Gül bahçelerindeki güzel kokuları duymuyorsan, kusuru bahçede değil, gönlünde ve burnunda ara!..”
    •  
    • Allâh -celle celâlühû- âyet-i kerîmede:
    •  
    • أَفَلَا يَتَدَبَّرُونَ الْقُرْآنَ أَمْ عَلَى قُلُوبٍ أَقْفَالُهَا
    •  
    • “Onlar, Kur’ân’ı inceden inceye düşünmezler mi? Yoksa kalblerinde kilitler mi var?” (Muhammed, 24) buyurur.
    •  
    • Âyet-i kerîmenin muhtevâsına göre, Kur’ân-ı Kerîm’i anlamak, kavramak, hissedip duyabilmek ve esrârına vâkıf olabilmek için selîm bir kalbe ihtiyaç vardır. Çünkü Kur’ân-ı Kerîm, esrârını selîm bir kalbe açar. Cenâb-ı Hak Kur’ân-ı Kerîm’de:
    •  
    • نَزَلَ بِهِ الرُّوحُ الْأَمِينُ. عَلَى قَلْبِكَ لِتَكُونَ مِنَ الْمُنذِرِينَ
    •  
    • “(Ey Rasûlüm!) Onu (Kur’ân’ı) Cebrâîl, inzâr8 edenlerden olasın diye Sen’in kalbine indirmiştir.” (eş-Şuarâ, 193-194) buyurmaktadır.
    •  
    • Dolayısıyla Kur’ân-ı Kerîm’i Allâh Rasûlü -sallâllâhu aleyhi ve sellem-’in gönül iklîminden okumalıdır, tıpkı sahâbe-i kirâm hazarâtı gibi. Ondan gerçek istifâde, bu husûsa riâyet derecesine bağlıdır. Nitekim Hazret-i Peygamber -sallâllâhu aleyhi ve sellem- buyurur:
    •  
    • “Allâh’ın benimle gönderdiği hidâyet ve ilim, üzerine bol yağmur yağan bir arâziye benzer. Bu arâzinin bir parçası, suyu emen ve akabinde üzerinde bol ve yemyeşil çayırlar biten verimli bir topraktır. Diğer kısmı ise, Allâh’ın kullarını faydalandırmak için suyu toplayıp tutarak insanların içmelerini, hayvan ve bitkilerini sulamalarını ve ekip biçmelerini te’mîn eder. Geri kalan kısmı ise ne su tutmaya, ne de ekip biçmeye yarayan çorak bir arâzidir.” (Buhârî, İlim, 20)
    •  
    • “Bu üç farklı özellikteki arâziden ilk ikisi, Allâh’ın, Rasûlü vâsıtasıyla gönderdiğinden faydalanarak dinde ihtisas sâhibi olan ve bildiğini insanlara öğreten kişiye benzer. Üçüncüsü ise, etrâfında olan biten hiçbir şeye başını bile kaldırıp bakmayan ve Allâh Rasûlü’nün kendisiyle gönderildiği hidâyeti kabul etmeyen kişiye benzer.”9
    •  
    • “Ulemânın kalb arâzisi ilâhî ilim ve hidâyetlerin hayat dolu sularıyla yeşerip bereketli mahsuller verdi. Allâh Teâlâ şöyle buyurmuştur:
    •  
    • أَنزَلَ مِنَ السَّمَاء مَاء فَسَالَتْ أَوْدِيَةٌ بِقَدَرِهَا
    •  
    • «(Allâh) gökten su indirdi, dereler onunla dolup taştı…» (er-Ra’d, 17)
    •  
    • İbn-i Abbâs bu âyet hakkında şu izâhı yapmıştır:
    •  
    • «Âyette geçen su ilim, dereler ise kalbler demektir.»”10
    •  
    • Kur’ân-ı Kerîm’in en büyük müfessiri Hazret-i Peygamber -sallâllâhu aleyhi ve sellem- olduğu için bütün hadîs-i şerîfler, Kur’ân-ı Kerîm’in tefsîri mâhiyetindedir.
    •  
    • Âyet-i kerîmede Cenâb-ı Hak şöyle buyurur:
    •  
    • وَمَا أَرْسَلْنَا مِن قَبْلِكَ إِلاَّ رِجَالاً نُّوحِي إِلَيْهِمْ فَاسْأَلُواْ أَهْلَ الذِّكْرِ إِن كُنتُمْ لاَ تَعْلَمُونَ. بِالْبَيِّنَاتِ وَالزُّبُرِ وَأَنزَلْنَا إِلَيْكَ الذِّكْرَ لِتُبَيِّنَ لِلنَّاسِ مَا نُزِّلَ إِلَيْهِمْ وَلَعَلَّهُمْ يَتَفَكَّرُونَ
    •  
    • “Sen’den önce de, kendilerine vahyettiğimiz kişilerden başkasını peygamber olarak göndermedik. Eğer bilmiyorsanız, bilenlere sorun. Apaçık mûcizeler ve kitâblarla (gönderildiler). İnsanlara, kendilerine indirileni açıklaman için ve düşünüp anlasınlar diye sana da bu Kur’ân’ı indirdik.” (en-Nahl, 43-44)
    •  
    • Hazret-i Peygamber’den sonrakiler arasında en büyük müfessirler, ilmi ile âmil olup Hazret-i Peygamber -sallâllâhu aleyhi ve sellem- Efendimiz’in kalbî hayâtından hisse alan evliyâullâhtır.11
    •  
    • Günah ve mâsivâ kesâfetiyle buğulanmış ve kararmış kalblerin Kur’ân-ı Kerîm’den alacağı hiçbir şey yoktur. Nitekim müsteşriklerde zâhirî ilim olup kalbî hayât olmadığı için meşgul oldukları Kur’ân onlara hidâyet vermez ve esrârını açmaz. Allâh Teâlâ buyurur:
    •  
    • سَأَصْرِفُ عَنْ آيَاتِيَ الَّذِينَ يَتَكَبَّرُونَ فِي الأَرْضِ بِغَيْرِ الْحَقِّ وَإِن يَرَوْاْ كُلَّ آيَةٍ لاَّ يُؤْمِنُواْ بِهَا وَإِن يَرَوْاْ سَبِيلَ الرُّشْدِ لاَ يَتَّخِذُوهُ سَبِيلاً وَإِن يَرَوْاْ سَبِيلَ الْغَيِّ يَتَّخِذُوهُ سَبِيلاً ذَلِكَ بِأَنَّهُمْ كَذَّبُواْ بِآيَاتِنَا وَكَانُواْ عَنْهَا غَافِلِينَ
    •  
    • “Yeryüzünde haksız yere böbürlenenleri âyetlerimden uzaklaştıracağım. Onlar, bütün mûcizeleri görseler de îmân etmezler! Doğru yolu görseler de yol edinmezler! Fakat azgınlık yolunu görürlerse, hemen ona saparlar. Bu durum, onların âyetlerimizi yalanlamalarından ve onlardan gâfil olmalarından ileri gelmektedir.” (el-A’râf, 146)
    •  
    • Bunun içindir ki, birçok âyet-i kerîmede zâlimler, kâfirler ve fâsıklar için
    •  
    • « لاَ يَهْدِى»
    •  
    • 12 buyrulmuştur.
    •  
    • İşte engin muhtevâsındaki birtakım kıssaları zamânımız için bir ibret, irşâd ve îkâz sadedinde ele aldığımız Kur’ân-ı Kerîm, böyle azametli bir kitâbdır.
    •  
    • Rabbimiz, Kur’ân-ı Kerîm’deki ibret ve sırlar dolu peygamberlerin hayatlarından in’ikâsla sabır, şükür, tevekkül, teslîmiyet, merhamet, şefkat, tevâzû ve diğergâmlıktan hisse alıp, bizlere hakîkî bir kulluk yaşamayı nasîb eylesin!..
    •  
    • Âmîn!...
    •  
    •  
    •  
    • damlar.net
    •  
    • Kur’an’ın indirilişiyle ilgili ayetler


      Bismillahirrahmanirrahim.

      Şüphesiz bu Kur’an sana, hüküm ve hikmet sahibi, hakkıyla bilen Allah tarafından verilmektedir. (NEML suresi 6. ayet) 

      Bu kitabın indirilmesi, mutlak güç sahibi, hakkıyla bilen, günahı bağışlayan, tövbeyi kabul eden, azabı ağır olan, lütuf sahibi Allah tarafındandır. O’ndan başka ilâh yoktur. Dönüş ancak O’nadır. (MÜMİN Suresi 2-3. ayetler) 

      Kendisinde hiçbir şüphe bulunmayan bu Kitab’ın indirilişi, âlemlerin Rabbi tarafındandır. (SECDE suresi 2. ayet) 

      De ki: “O kitabı göklerin ve yerin sırrını bilen indirmiştir. Şüphesiz O, bağışlayandır, çok merhamet edendir.” (FURKÂN suresi 6. ayet) 

      Şüphe yok ki, Kur’an’ı sana elbette biz indirdik biz. (İNSAN Suresi 23. ayet) 

      Kitab’ın indirilmesi mutlak güç sahibi, hüküm ve hikmet sahibi Allah tarafındandır. Şüphesiz biz o Kitab’ı sana hak olarak indirdik. Öyle ise sen de dini Allah’a has kılarak O’na kulluk et. (ZÜMER suresi 1-2. ayetler) 

      Kur'ânı biz indirdik, biz. Onun koruyucuları da, şübhesiz ki, biziz. (HİCR Suresi 9.ayet) 

      Ramazan ayı... İnsanlar için hidayet olan, doğru yolu ve (hak ile batılı birbirinden) ayıran apaçık belgeleri (kapsayan) Kur'an onda indirilmiştir. (BAKARA suresi 185. ayet) 

      Şüphesiz, biz onu Kadir gecesinde indirdik. (KADİR suresi 1. ayet) 

      Apaçık olan Kitab’a andolsun ki, biz onu mübarek bir gecede indirdik. Şüphesiz biz insanları uyarmaktayız. (DUHÂN suresi 2-3. ayet) 

      De ki: “Her kim Cebrail’e düşman ise, bilsin ki o, Allah’ın izni ile Kur’an’ı; önceki kitapları doğrulayıcı, mü’minler için de bir hidayet rehberi ve müjde verici olarak senin kalbine indirmiştir.” (BAKARA suresi 97. ayet) 

      Uyarıcılardan olasın diye onu güvenilir Ruh (Cebrail), senin kalbine apaçık Arapça bir dil ile indirmiştir. (ŞUARA suresi 193-195. ayet) 

      O (Kur’an), şüphesiz değerli, güçlü ve Arş’ın sahibi katında itibarlı, orada itaat edilen, güvenilir bir elçinin, (Cebrail’in) getirdiği sözdür. (TEKVÎR suresi 19-21. ayet) 

      Onu, (vahyi) çarçabuk almak için dilini kımıldatma. Şüphesiz onu toplamak ve okumak bize aittir. O hâlde, biz onu okuduğumuz zaman, onun okunuşuna uy. Sonra şüphesiz onu açıklamak da bize aittir. (KIYAMET Suresi 16-19. ayetler) 

      Sana Kur’an’ı okutacağız ve sen onu unutmayacaksın. Ancak Allah’ın dilediği başka. Şüphesiz O, açık olanı da bilir, gizliyi de. (A'LA Suresi 6-7. ayetler) 

      Battığı zaman yıldıza andolsun ki, arkadaşınız (Muhammed haktan) sapmadı ve azmadı. O, nefis arzusu ile konuşmaz. (Size okuduğu) Kur'an ancak kendisine bildirilen bir vahiydir. (Kur’an’ı) ona, üstün güçlere sahip, muhteşem görünümlü (Cebrail) öğretti. O, en yüksek ufukta bulunuyorken (aslî sûretine girip) doğruldu. Sonra (ona) yaklaştı derken sarkıp daha da yakın oldu. (Mesafe) iki yay aralığı kadar, yahut daha az oldu. Böylece, Allah’ın, kuluna vahyettiğini vahyetti. (NECM suresi 1-10. ayetler) 

       

      Kur’an’ın nasıl bir kitap olduğunu ve neden indirildiğini açıklayan ayetler


      Bu, kendisinde şüphe olmayan kitaptır. Allah’a karşı gelmekten sakınanlar için yol göstericidir. (BAKARA suresi 2. ayet) 

      Bu (Kur'an) insanlar için bir beyan, sakınanlar için de bir hidayet ve öğüttür. (ALİ İMRAN suresi 138. ayet) 
      Onlar hâlâ Kur'an'ı iyice düşünmüyorlar mı? Eğer o, Allah'tan başkasının katından olsaydı, kuşkusuz içinde birçok aykırılıklar bulacaklardı. (NİSA suresi 82. ayet) 

      Ey insanlar Rabbinizden size 'kesin bir kanıt geldi ve size apaçık bir nur, (Kur'an) indirdik. (NİSA suresi 174. ayet) 

      De ki: “Şahitlik bakımından hangi şey daha büyüktür?” De ki: “Allah benimle sizin aranızda şahittir. İşte bu Kur’an bana, onunla sizi ve eriştiği herkesi uyarayım diye vahyolundu....... (EN'ÂM suresi 19. ayet) 

      .... Biz Kitap’ta hiçbir şeyi eksik bırakmadık.... (EN'ÂM suresi 38. ayet) 

      Andolsun, biz onlara bir Kitap getirdik; iman edecek bir topluluğa bir hidayet ve bir rahmet olması için bir ilim üzere onu çeşitli biçimlerde açıkladık. (A'RAF suresi 52. ayet) 

      Ey insanlar! İşte size Rabbinizden bir öğüt, kalplere bir şifâ ve inananlar için yol gösterici bir rehber ve rahmet (olan Kur’an) geldi. (YÛNUS suresi 57. ayet) 

      De ki: “Ey insanlar, size Rabbinizden gerçek gelmiştir. Artık kim doğru yola girerse, ancak kendisi için girer. Kim de saparsa ancak kendi aleyhine sapar. Ben sizin üzerinize vekil değilim.” (YÛNUS suresi 108. ayet) 

      Elif Lâm Râ. Bu Kur’an, Rablerinin izniyle insanları karanlıklardan aydınlığa, mutlak güç sahibi ve övgüye lâyık, göklerdeki ve yerdeki her şey kendisine ait olan Allah’ın yoluna çıkarman için sana indirdiğimiz bir kitaptır. (İBRÂHİM suresi 1. ayet) 

      Bu Kur’an; kendisiyle uyarılsınlar, Allah’ın tek ilâh olduğunu bilsinler ve akıl sahipleri düşünüp öğüt alsınlar diye insanlara bir bildiridir. (İBRAHİM Suresi 52. ayet) 

      Şüphesiz, bu Kur'an, en doğru yola iletir ve salih amellerde bulunan mü'minlere, onlar için gerçekten büyük bir mükafat olduğunu müjdeler . (İSRÂ suresi 9 ayet) 

      Andolsun biz, düşünüp öğüt alsınlar diye (gerçekleri) bu Kur’an’da değişik biçimlerde açıkladık. Fakat bu, onların ancak kaçışlarını artırıyor. (İSRÂ suresi 41. ayet) 

      Biz Kur’an’dan, mü’minler için şifa ve rahmet olacak şeyler indirmekteyiz. Zalimlerin ise Kur’an, ancak zararını artırır. (İSRÂ suresi 82. ayet) De ki: “Andolsun, insanlar ve cinler bu Kur’an’ın bir benzerini getirmek üzere toplansalar ve birbirlerine de destek olsalar, yine onun benzerini getiremezler.” (İSRÂ suresi 88. ayet) 

      Andolsun, biz bu Kur’an’da insanlar için her türlü misali değişik şekillerde açıkladık. Fakat insan, tartışmaya her şeyden daha çok düşkündür. (KEHF suresi 54. ayet) 

      Biz sana bu Kur'an'ı güçlük çekmen için indirmedik, 'İçi titreyerek korku duyanlara' ancak bir öğütle-hatırlatma (olsun diye indirdik). (TÂHÂ suresi 2-3. ayetler) 

      Âlemlere bir uyarıcı olsun diye kuluna Furkân’ı indiren Allah’ın şanı yücedir. (FURKAN Suresi 1. ayet) 
      Kur’an, namazı dosdoğru kılan, zekâtı veren ve ahirete de kesin olarak inanan mü’minler için bir hidayet rehberi ve bir müjdedir. (NEML Suresi 2-3. ayetler) 

      Kur’an’ı sana farz kılan Allah, şüphesiz seni dönülecek yere döndürecektir. De ki: “Rabbim hidayetle geleni ve apaçık bir sapıklık içinde olanı daha iyi bilir.” (KASAS suresi 85. ayet) 
      Andolsun, biz bu Kur’an’da insanlara her türlü misali verdik.... (RÛM suresi 58. ayet) 

      Biz, o Peygamber’e şiir öğretmedik. Bu, ona yaraşmaz da. O(na verdiğimiz) ancak bir öğüt ve apaçık bir Kur’an’dır. (YÂSÎN suresi 69. ayet) 
      (Kur'an,) Diri olanları uyarıp korkutmak ve kâfirlerin üzerine sözün hak olması için (indirilmiştir). (YÂSÎN suresi 70. ayet) 

      De ki: “Bundan (tebliğ görevinden) dolayı sizden hiçbir ücret istemiyorum. Ben kendiliğinden yükümlülük altına girenlerden değilim.” “Bu Kur’an, âlemler için ancak bir öğüttür.” “Onun haberlerinin doğruluğunu bir süre sonra mutlaka öğreneceksiniz.” (SÂD suresi 86-87-88. ayetler) 

      Andolsun, öğüt alsınlar diye biz bu Kur’an’da insanlar için her türlü misali verdik. (ZÜMER suresi 27. ayet) Biz onu, Allah’a karşı gelmekten sakınsınlar diye hiçbir eğriliği bulunmayan Arapça bir Kur’an olarak indirdik. (ZÜMER suresi 28. ayet) 

      Bu Kur’an, Rahmân ve Rahîm olan Allah’tan indirilmedir. Bilen bir toplum için Arapça bir Kur’an olarak âyetleri genişçe açıklanmış bir kitaptır. Müjdeleyici ve uyarıcı olarak gönderilmiştir. Fakat onların çoğu yüz çevirmiştir. Artık onlar işitmezler. (FUSSİLET suresi 2-3-4. ayetler) 

      Onlar, kendilerine geldiğinde o zikiri/Kur'an'ı inkâr ettiler. Halbuki o, eşsiz yücelikte bir Kitap'tır. Bâtıl ona, ne önünden gelebilir ne de arkasından. O, hüküm ve hikmet sahibi, övülmeye lâyık olan Allah tarafından indirilmiştir. (FUSSİLET suresi 41-42. ayetler) 

      Apaçık Kitab'a andolsun; Gerçekten Biz onu, belki aklınızı kullanırsınız diye Arapça bir Kur'an kıldık. Şüphesiz o, Bizim katımızda olan Ana Kitap'tadır; çok yücedir, hüküm ve hikmet doludur. (ZUHRUF suresi 2-3-4. ayetler) 

      Şüphesiz bu Kur’an, sana ve kavmine bir öğüt ve bir şereftir, ondan hesaba çekileceksiniz. (ZUHRUF suresi 44. ayet) 

      Biz onların ne dediklerini çok iyi biliyoruz. Sen, onlara karşı bir zorba değilsin. O hâlde sen, benim uyarımdan korkan kimselere Kur’an ile öğüt ver. (KAF suresi 45. ayet) 

      Andolsun biz, Kur’an’ı düşünüp öğüt almak için kolaylaştırdık. Var mı düşünüp öğüt alan? (KAMER suresi 17. ayet) 

      O, sizi karanlıklardan aydınlığa çıkarmak için kulu Muhammed’e apaçık âyetler indirendir. Şüphesiz Allah, size karşı çok esirgeyici, çok merhametlidir. (HADİD Suresi 9. ayet) 

      Eğer biz, bu Kur’an’ı bir dağa indirseydik, elbette sen onu Allah korkusundan başını eğerek parça parça olmuş görürdün. İşte misaller! Biz onları insanlara düşünsünler diye vermekteyiz. (HAŞR suresi 21. ayet) 

      Görebildiklerinize ve göremediklerinize yemin ederim ki, o (Kur’an), hiç şüphesiz çok şerefli bir elçinin (Allah’tan alıp tebliğ ettiği) sözüdür. O, bir şair sözü değildir. Ne az inanıyorsunuz! Bir kâhin sözü de değildir. Ne az düşünüyorsunuz! O, âlemlerin Rabbi tarafından indirilmedir. Eğer (Peygamber) bize isnat ederek bazı sözler uydurmuş olsaydı, mutlaka onu kudretimizle yakalardık. Sonra da onun şah damarını mutlaka keserdik. Hiçbiriniz de bu cezayı engelleyip ondan savamazdı. Şüphesiz Kur’an, Allah’a karşı gelmekten sakınanlara bir öğüttür. Şüphesiz biz, içinizden yalanlayanların olduğunu elbette biliyoruz. Gerçek şu ki Kur’an, kâfirler için muhakkak bir pişmanlık sebebidir. Ve şüphe yok ki Kur’an, kesin bir gerçektir. O hâlde sen, yüce Rabbini adıyla tespih et. (HÂKKA suresi 38-52. ayetler) 

      Şüphe yok ki, Kur’an’ı sana elbette biz indirdik biz. O hâlde, Rabbinin hükmüne sabret. Onlardan hiçbir günahkâra ve hiçbir nanköre itaat etme. Sabah akşam Rabbinin adını an. Gecenin bir kısmında O’na secde et; geceleyin de O’nu uzun uzadıya tespih et. Bunlar dünyayı tercih ediyorlar ve çetin bir günü arkalarına atıyorlar. Onları biz yarattık ve eklemlerini biz bağladık. Dilediğimizde (onları yok eder) yerlerine benzerlerini getiririz. İşte bu bir öğüttür. Dileyen, Rabbine ulaştıran bir yol tutar. Allah dilemedikçe siz dileyemezsiniz. Şüphesiz Allah hakkıyla bilendir, hüküm ve hikmet sahibidir. O, dilediği kimseyi rahmetine sokar. Zalimlere ise elem dolu bir azap hazırlamıştır. (İnsan Suresi 23-31. ayet) 

      Hayır. Şüphe yok ki, o (Kur’an) bir öğüttür. Dileyen ondan öğüt alır. O, şerefli ve sâdık yazıcı meleklerin elindeki yüksek, tertemiz ve çok değerli sahifelerdedir. (ABESE suresi 11-16. ayetler) 

      Hayır, o (yalanlamakta oldukları kitap) şanı yüce bir Kur’an’dır. O, korunmuş bir levhada (Levh-i Mahfuz’da)dır. (BÜRÛC suresi 21-22. ayet) 

      Şüphesiz o Kur’an, hak ile batılı ayırd eden bir sözdür. O, bir şaka değildir. (TÂRIK suresi 13-14. ayetler) 

       

      Kur’an’ı okuma ve dinleme adabıyla ilgili ayetler


      Kur’an okuduğun zaman, kovulmuş şeytandan Allah’a sığın. (NAHL suresi 98. ayet) 

      Gece ibadeti etki bakımından daha kuvvetli, okumak bakımından da daha sağlamdır. (MÜZZEMMİL suresi 6. ayet) 

      Güneşin kaymasından, gecenin kararmasına kadar namazı güzel kıl; bir de kıraatıyle seçkin olan sabah namazını; çünkü sabah Kur'an'ı gerçekten şahitlidir. (İSRÂ suresi 78. ayet) 

      Biz Kur’an’ı, insanlara dura dura okuyasın diye âyet âyet ayırdık ve onu peyderpey indirdik. (İSRÂ suresi 106. ayet) 

      ... Kur’an’ı ağır ağır, tane tane oku. (MÜZZEMMİL suresi 4. ayet) 

      Kendilerine kitab verdiğimiz kimseler, onu gereği gibi okurlar. İşte bunlar ona inanırlar. Onu inkâr edenlere gelince, işte onlar ziyana uğrayanların ta kendileridir. 
      (BAKARA suresi 121. ayet) 

      Kur’an okunduğu zaman ona kulak verip dinleyin ve susun ki size merhamet edilsin. (A'RAF suresi 204. ayet) 

      Sen buna karşılık onlardan bir ücret de istemiyorsun. O (Kur’an) âlemler için ancak bir öğüttür. (YÛSUF suresi 104. ayet) 

       

      Kur’an’a iman


      Şayet onlar da, sizin inandığınız gibi inanırlarsa, kuşkusuz doğru yolu bulmuş olurlar; yok eğer yüz çevirirlerse, onlar elbette bir (çelişki ve) aykırılık içindedirler. Onlara karşı Allah sana yeter. O, işitendir, bilendir. (BAKARA suresi 137. ayet) 

      Elçi, kendisine Rabbinden indirilene iman etti, mü'minler de. Tümü, Allah'a, meleklerine, Kitaplarına ve elçilerine inandı. "O'nun elçileri arasında hiç birini (diğerinden) ayırdetmeyiz. İşittik ve itaat ettik. Rabbimiz bağışlamanı (dileriz). Varış ancak Sana'dır" dediler. (BAKARA suresi 285. ayet) 

      Ey iman edenler! Allah’a, Peygamberine, Peygamberine indirdiği kitaba ve daha önce indirdiği kitaba iman edin. Kim Allah’ı, meleklerini, kitaplarını, peygamberlerini ve ahiret gününü inkâr ederse, derin bir sapıklığa düşmüş olur. (NİSA suresi 136. ayet) 
      Bu, sana, kendisiyle (insanları) uyarman için ve mü’minlere öğüt olarak indirilmiş bir kitaptır. Artık ondan dolayı göğsünde bir sıkıntı olmasın. Rabbinizden size indirilene uyun. Onu bırakıp başka dostlara uymayın. Ne kadar da az öğüt alıyorsunuz! (A'RAF suresi 2-3. ayetler) 

      Mü’minler ancak o kimselerdir ki; Allah anıldığı zaman kalpleri ürperir. O’nun âyetleri kendilerine okunduğu zaman (bu) onların imanlarını artırır. Onlar sadece Rablerine tevekkül ederler. (ENFÂL suresi 2. ayet) 

      Gerçekten bu Kur’an en doğru olan yola götürür ve iyi işler yapan mü’minler için büyük bir mükâfat olduğunu ve ahirete inanmayanlar için elem dolu bir azap hazırladığımızı müjdeler. (İSRÂ suresi 9-10. ayetler) 

      De ki: “Ona ister inanın, ister inanmayın. Şüphesiz, daha önce kendilerine ilim verilenler, Kur’an kendilerine okunduğunda derhal yüzüstü secdeye kapanırlar. (İSRÂ suresi 107. ayet) 

      Bu, indirdiğimiz ve (hükümlerini) farz kıldığımız bir sûredir. Düşünüp öğüt almanız için onda apaçık âyetler indirdik. (NÛR suresi 1. ayet) 

      Kitaptan sana vahyolunanı oku, namazı da dosdoğru kıl. Çünkü namaz, insanı hayâsızlıktan ve kötülükten alıkor. Allah’ı anmak (olan namaz) elbette en büyük ibadettir. Allah, yaptıklarınızı bilir. (ANKEBUT Suresi 45. ayet) 

      Kendilerine ilim verilenler, Rabbinden sana indirilen Kur’an’ın gerçek olduğunu ve onun, mutlak güç sahibi ve övgüye lâyık Allah’ın yoluna ilettiğini görürler. (SEBE' suresi 6. ayet) 

      Sen ancak Zikr’e (Kur’an’a) uyanı ve görmediği hâlde Rahmân’dan korkan kimseyi uyarırsın. İşte onu bir bağışlanma ve güzel bir mükâfatla müjdele. (YÂSÎN suresi 11. ayet)

      Hikmet dolu Kur’an’a andolsun ki, sen elbette dosdoğru bir yol üzere gönderilenlerdensin. (YÂSÎN suresi 2-4. ayetler) 

      Şüphesiz biz o Kitab’ı sana hak olarak indirdik. Öyle ise sen, dini Allah’a has kılarak O’na kulluk et. (ZÜMER suresi 2. ayet) 

      Allah’ın, göğsünü İslâm’a açtığı, böylece Rabbinden bir nur üzere bulunan kimse, kalbi imana kapalı kimse gibi midir? Allah’ın zikrine karşı kalpleri katı olanların vay hâline! İşte onlar açık bir sapıklık içindedirler. (ZÜMER suresi 22. ayet) 

      Allah, sözün en güzelini; âyetleri, (güzellikte) birbirine benzeyen ve (hükümleri, öğütleri, kıssaları) tekrarlanan bir kitap olarak indirmiştir. Rablerinden korkanların ondan derileri ürperir. Sonra derileri ve kalpleri Allah’ın zikrine karşı yumuşar. İşte bu Kur’an Allah’ın hidayet rehberidir. Onunla dilediğini doğru yola iletir. Allah, kimi saptırırsa artık onun için hiçbir yol gösterici yoktur. (ZÜMER suresi 23. ayet) 

      Biz onu, Allah’a karşı gelmekten sakınsınlar diye hiçbir eğriliği bulunmayan Arapça bir Kur’an olarak indirdik.

      (ZÜMER suresi 28. ayet) Dosdoğru Kur’an’ı getirenle, onu tasdik edenler var ya, işte onlar Allah’a karşı gelmekten sakınanlardır. (ZÜMER suresi 33. ayet) 

      Farkında olmadığınız bir sırada, azap ansızın karşınıza çıkmadan önce size Rabbinizden indirilenin en güzeline uyun! (ZÜMER suresi 55. ayet) 

      Artık siz Allah’a, peygamberine ve indirdiğimiz nûra (Kur’an’a) iman edin. Allah, yaptıklarınızdan hakkıyla haberdardır. (TEĞÂBÜN suresi 8. ayet) 

      Allah, ahirette onlara şiddetli bir azap hazırlamıştır. O hâlde, ey iman etmiş olan akıl sahipleri, Allah’a karşı gelmekten sakının! Allah, size bir zikir (Kur’an) indirdi. (TALÂK suresi 10. ayet)

      Sen, sana vahyedilene sımsıkı sarıl! Hiç kuşkusuz, sen, dosdoğru bir yol üzerindesin. (ZUHRUF suresi 43. ayet) 

       

      Kur’an’ı inkar


      Andolsun, biz sana apaçık âyetler indirdik. Bunları ancak fasıklar inkâr eder. (BAKARA suresi 99. ayet) 

      Allah’ın âyetlerini inkâr edenler, Peygamberleri haksız yere öldürenler, insanlardan adaleti emredenleri öldürenler var ya, onları elem dolu bir azap ile müjdele. Onlar, amelleri, dünyada da, ahirette de boşa gitmiş kimselerdir. Onların hiç yardımcıları da yoktur. (ÂLİ IMRÂN suresi 21-22. ayetler) 

      Allah size Kitap’ta (Kur’an’da) “Allah’ın âyetlerinin inkâr edildiğini ve onlarla alay edildiğini işittiğiniz zaman, başka bir söze geçmedikleri müddetçe, onlarla oturmayın, aksi hâlde siz de onlar gibi olursunuz” diye hüküm indirmiştir. Şüphesiz Allah, münafıkların ve kâfirlerin hepsini cehennemde toplayacaktır. (NİSA suresi 140. ayet) 

      İnkâr edip âyetlerimizi yalanlayanlar var ya; işte onlar cehennemliklerdir. (MÂİDE suresi 10. ayet) 

      ....Andolsun ki sana Rabbinden indirilen bu Kur’an, onlardan çoğunun taşkınlık ve küfrünü artıracaktır. Öyle ise o kâfirler toplumu için üzülme. (MÂİDE suresi 68. ayet) 

      Âyetlerimizi yalanlayanlar, karanlıklar içerisindeki birtakım sağırlar ve dilsizlerdir. Allah, kimi dilerse onu şaşırtır. Kimi de dilerse onu dosdoğru yol üzere kılar. (EN'ÂM suresi 39. ayet) 

      Âyetlerimizi yalanlayanlar ve onlara uymayı kibirlerine yediremeyenler, işte onlar cehennemliklerdir. Onlar orada ebedî kalacaklardır. (A'RAF suresi 36. ayet) 

      Şüphesiz ayetlerimizi yalanlayanlar ve onlara karşı büyüklenenler var ya, onlar için göğün kapıları açılmaz ve halat iğnenin deliğinden geçinceye kadar cennete girmezler. Biz suçlu-günahkarları işte böyle cezalandırırız. (A'RAF suresi 40. ayet) 

      Ayetlerimizi yalanlayanları, hiç bilemeyecekleri bir yerden ağır ağır çöküşe götüreceğiz. (A'RAF suresi 182. ayet) 

      Âyetlerimiz kendilerine apaçık birer delil olarak okunduğunda, (öldükten sonra) bize kavuşmayı ummayanlar, “Ya (bize) bundan başka bir Kur’an getir veya onu değiştir” dediler. De ki: “Onu kendiliğimden değiştirmem benim için olacak şey değildir. Ben ancak bana vahyolunana uyarım. Eğer Rabbime isyan edecek olursam, elbette büyük bir günün azabından korkarım.” (YÛNUS suresi 15. ayet) 

      Onlar için dünyada (geçici) bir yararlanma vardır. Sonra dönüşleri bizedir. Sonra da, inkâr etmekte olduklarına karşılık onlara şiddetli azabı tattıracağız. (YÛNUS suresi 70. ayet) 

      Andolsun biz, onlar düşünüp öğüt alsınlar diye (gerçekleri) bu Kur’an’da değişik biçimlerde açıkladık. Fakat bu, onların ancak kaçışlarını artırıyor. (İSRÂ suresi 41. ayet) 

      Kur’an okuduğunda, seninle ahirete inanmayanların arasına gizli bir perde çekeriz. Kur’an’ı anlamamaları için kalpleri üzerine perdeler, kulaklarına da ağırlık koyarız. Kur’an’da (ibadete lâyık ilâh olarak) sadece Rabbini andığın zaman arkalarını dönüp giderler. (İSRÂ suresi 45- ayetler) 

      Biz Kur’an’dan, mü’minler için şifa ve rahmet olacak şeyler indiriyoruz. Zalimlerin ise Kur’an, ancak zararını artırır. (İSRÂ suresi 82. ayet) 

      İnkâr edenler, kendilerine kıyamet ansızın gelinceye, yahut da onlara kısır bir günün azabı gelip çatıncaya dek o Kur’an’dan kuşku içinde olacaklardır. (HAC suresi 55. ayet) 

      Âyetlerimiz onlara karşı açık seçik okunduğu zaman o kâfirlerin yüzünde inkâr ve hoşnudsuzluk (belirtisini) anlarsın. Neredeyse kendilerine âyetlerimizi okuyanlara saldıracak gibi olurlar. De ki: Bundan daha kötüsünü size haber vereyim mi ? Allah'ın inkarcılara va'dettiği (Cehennem) ateşi... O ne kötü gidilecek yerdir! (HAC suresi 72. ayet) 

      De ki: “Ne dersiniz? Eğer o (Kur’an) Allah katından olup da siz de onu inkâr etmişseniz, o zaman derin bir ayrılık içinde bulunan kimseden daha sapık kim olabilir?” (FUSSİLET suresi 52. ayet) 

      İnkâr edenler dediler ki: “Bu Kur’an’ı dinlemeyin. Baskın çıkmak için o okunurken yaygara koparın.” (FUSSİLET suresi 26. ayet) 

      Kim, Rahmân’ın Zikri’ni görmezlikten gelirse, biz onun başına bir şeytan sararız. Artık o, onun ayrılmaz dostudur. (ZUHRUF suresi 36. ayet) 

      Şüphesiz Kur’an, kâfirler için mutlaka bir pişmanlık sebebidir. (HÂKKA suresi 50. ayet) 

      Sadakallahulazim ...

       

      KUR'ÂN'IN YAZILIŞ TARİHİ

      1- Kur'an'ın Allah Rasûlü zamanında yazımı:
      Allah Rasûlünün (s.a.v) emri ile vahiy katipleri Kur'an'ı parça parça olarak işlenmiş ince deriler, kürek kemikleri, ağaç kabukları ve düzgün taş gibi maddelerin üzerine yazmakta idiler. Yazılan bu âyetler, vahiy henüz tamamlanmadığı için, tek bir mushafta toplanmamıştı. Bu dönem içersinde Ashab ezberledikleri âyetleri Allah Rasûlünün (s.a.v) gösterdiği sûrelerin altına yazıyorlardı.

      2- Kur'an'ın Hz. Ebu Bekr (r.a) döneminde yazılışı:
      Zeyd b. Sabit (r.a), Hz. Ebu Bekr (r.a)'in emri ve Hz. Ömer (r.a)'in uygun bulmasıyla Kur'an âyetlerini biraraya toplamıştır. Zeyd İbn Sabit Kur'an'ı toplarken, vahiy katiplerinin yazdıklarını dikkate almış ve âyetleri ilk defa bir mushafta toplamıştır.

      3- Kur'an'ın Hz. Osman (r.a) döneminde yazılışı:
      ilk Mushaf Kur'an'ın okunşundaki tartışmalara son vermek amacıyla, farklı kıraatleri yansıtacak şekilde Hz. Ebu Bekr'in topladığı ve Hz Ömer'in kızı Hafsa'nın koruduğu nüshaya bağlı kalınarak yazıldı. Bununla ilgili olarak Hz. Osman, Zeyd b. Sâbit (r.a), Abdullah b. ez-Zübeyr (r.a), Sad b. el-Âs (r.a) ve Abdurrahman b. el-Haris b. Hişam (r.a)'ı görevlendirdi. Bu Mushaf üzerinde noktalama işaretleri ve harekeleri bulunmamaktaydı. Hz. Osman (r.a) yazılan Kur'an'ın bir nüshasını saklamış diğer nüshaları ise çeşitli İslam şehirlerine göndermiştir.

      4- Kur'an'ın harekelenmesi ve noktalanması üç merhalede tamamlanmıştır.
      Birincisi: Muaviye b. Ebu Süfyan döneminde, Muaviye, Ebu'l-Esved'i görevlendirmiş, O da Kur'an okurken meydana gelebilecek okuma hatalarını ortadan kaldırmak amacıyla nokta şeklinde hareke işaretleri koymuştur. İkincisi: Abdülmelik b. Mervan döneminde Kur'an'daki bazı harfleri birbirinden ayırmak için noktalar konulmuştur. Mervan bu işte el-Haccac b. Yusuf'u görevlendirmiş; o da bu işi Nasr b. Âsım ve Hayy b. Yasmur'a havale etmiştir. Üçüncüsü: Bu dönemde i'rab alametleri olan Fetha, Damme, Kesre ve Sükûn konulmuştur. Bu harekelendirmede Halil b. Ahmed el-Ferahîdî'nin yolu izlenmiştir.


      HADİSLERDE KUR'ÂN-I KERİM'İN FAZÎLETİ

      1- Müslim'de rivayet edilen bir hadiste; Ebu Umame (r.a)'den, Resulullah
      (s.a.v)'ın şöyle dediği rivayet olunmuştur: "Kur'an'ı öğreniniz. Şüphesiz
      o, kıyamet günü ehlin için çok iyi bir şefaatçı olacaktır."

      2- En-Nevvas b. Sem'an (r.a) anlatıyor: Hz. Peygamber'i şöyle derken duydum.
      "Kıyamet günü Kur'an-ı Kerim ve bu dünyada onunla amel edenler getirilirler.
      Önlerinde de kendilerini arkadaş edinenleri savunan Bakara ve Âl-i İmrân
      sûreleri bulunur" (Müslim).

      3- Buhârî'de rivayet edilen bir hadiste; Osman İbn Affan (r.a)'dan, 
      Resûlullah (s.a.v)'ın şöyle buyurduğu rivayet olunmuştur: "Aranızda en 
      hayırlınız Kur'an'ı öğrenen ve öğretendir."

      4- Hz. Aişe (r.anha) anlatıyor: Hz Peygamber (s.a.v): "Kur'an'ı okumak
      kendisine zor geldiği halde onu takılarak okuyana iki sevap vardır"
      buyurmuştur (Buhârî, Müslim).

      5- Ebu Musa el-Eş'arî ( r.a) anlatıyor: Hz. Peygamber (s.a.v) şöyle
      buyurdu: "Kur'an okuyan ve okuduğuyla amel eden mü'minin örneği, tadı
      güzel kokusu güzel turunç meyvesi gibidir. Kur'an okumayan, ancak onunla
      amel eden mü'minin örneği de tadı güzel ancak kokusu olmayan ham hurma
      gibidir. Kur'an'ı okuyan münâfığın durumu ise kokusu güzel tadı buruk
      reyhâne otu gibidir. Kur'an'ı okumayan münâfığın durumu ise kokusu olmyan,
      tadı da buruk olan acı yaban keleği gibidir"( Buhârî, Müslim ).

      6- Hz. Ömer (r.a) anlatıyor: Hz. Peygamber (s.a.v) "Allah Teâlâ bu
      Kur'an'la bazı kavimleri yüceltir bazılarını da batırır" buyurmaktadır
      (Buhârî, Müslim).

      7- Müttefakun aleyh olan bir hadiste, İbn Ömer (r.a)'den Allah Rasûlü'nün
      şöyle dediği rivayet olunmuştur. "Haset (gıpta veya imrenme) sadece iki
      yerde olur. Biri Allah'ın kendisine Kur'an öğrenmeyi nasip ettiği kimsedir
      ki, onu gece gündüz okur, kendisini işiten komşusu: "Keşke komşuma verilen
      Kur'an nimeti bana da verilseydi de, gereği ile amel ettiği gibi ben de
      etseydim!" der. Diğeri de, Allahın kendisine mal verdiği kimsedir ki, onu
      hak yolda sarfeder. Bunu gören diğer biri: "Keşke şu hayırsever kişiye
      verilen mal gibi bana da verilseydi de, onun yaptığı gibi ben de hayır
      yapabilseydim!" diye imrenir.

      8- el-Berâ b. Âzib (r.a) anlatıyor: Sahabilerden biri atı yanında iple
      bağlı olduğu halde Kehf Sûresi'ni okumaya başlar. Derken bir bulut çıkar ve
      sahabinin üzerine çökmeye yönelir. Hatta atı bu buluttan ürkmeye başlar.
      Sahabi sabah olunca Hz. Peygamber (s.a.v)'e gelip durumu anlatır.
      Hz.Peygamber (s.a.v): "O Kur'an için inmiş huzur bulutudur" buyurur
      (Buhârî, Müslim).

      9- İbni Abbas (r.a) anlatıyor: Hz.Peygamber ( s.a.v): "İçinde Kur'an'dan bir
      şey bulunmayan kişi harabe ev gibidir" buyurmuştur (Hadis hasen-sahîhtir;
      Tirmizî).

      10- Tirmizî'nin hasen ve sahih diye vasıflandırdığı, Ebu Davud'un da rivayet
      ettiği bir hadiste Abdullah b. Amr b. el-Âs ( r.a)'ın nakline göre
      Hz.Peygamber (s.a.v) şöyle buyurmuştur: "Kur'an ehline; Kur'an'ı oku ve
      yüksel, Kur'an'ı tıpkı dünyada okuduğun gibi tane tane tertil üzere oku,
      zira senin rütben, okuyacağın son âyetin yakınındadır" denilecektir.

      11- Sahîh-i Müslim'de, Ukbe b. Âmir (r.a)'den şöyle bir hadis rivayet
      edilmiştir: "Biz, Suffa'da iken Resûlullah (s.a.v) dışarı çıkıp: "Günah
      işlemeksizin ve akrabalık bağını koparmaksızın Buthan'a yahut Akik'a kadar
      gidip oradan iri hörgüçlü iki deve getirmeyi hanginiz ister?" diye sordu.
      "Ya Resûlallah! Biz bunu isteriz" dedik. "Öyle ise sizden herhangi biri
      mescide gider de celil ve aziz olan Allah'ın kitabından iki âyet öğrenir
      yahut okursa bunlar onun için iki deveden daha hayırlıdır. Üç âyet onun
      için dört deveden daha hayırlıdır. Bu âyetlerin sayıları arttıkça, o kadar
      deveden daha hayırlıdır."

      12- İbn Mes'ud (r.a) Hz. Peygamber (s.a.v)'in şöyle dediğini rivayet
      etmiştir: "Bir kavme, Allah'ın kitabını en iyi okuyanları imamlık eder"
      (Müslim).

      13- Câbir b. Abdullah (r.a) anlatıyor: Hz. Peygamber, Uhud'da öldürülenlerden 
      iki kişiyi biraraya getirdikten sonra: "Bunlardan hangisi Kur'an'la daha
      fazla haşır neşirdi?" diye sorar; birine işaret edilldiği takdirde, önce
      onun defin işlemini yapardı (Buhârî-Tirmizî, Nesaî, İbn Mâce).

      14- İmrân İbn Husayn (r.a) anlatıyor: Bana Kur'an okuyan bir kadın uğradı,
      okudu sonra karşılık istedi ardından da bu isteğini geri alarak şöyle dedi:
      Hz.Peygamber (s.a.v) buyurdu ki: "Kim Kur'an okursa karşılığını Allah'dan
      istesin. Bir zaman gelecek insanlar Kur'an okuyacaklar da karşılığını
      insanlardan isteyecekler" (Hadis hasendir, Tirmizî)

      15- İbn-i Mes'ud ( r.a) anlatıyor: Hz. Peygamber (s.a.v) "Allah'ın kitabından
      bir harf okuyanın, okuduğu harfe karşılık sevabı vardır. Bir iyilik on katıyla
      değerlendirilir. Elif, Lâm, Mîm bir harftir demiyorum. Elif de harftir,
      lâm da harftir, mim de harftir" buyurmaktadır (Hadis hasen-sahîhtir,
      Tirmizî ).

      KUR'AN-I KERİM ÂYETLERİNDE KUR'AN'IN FAZÎLETİ

      1- "Gündüzün güneş dönüp gecenin karanlığı bastırıncaya kadar
      (belli vakitlerde) namaz kıl; bir de sabah namazını. Çünkü sabah
      namazı şahitlidir. Gecenin bir kısmında uyanarak, sana mahsus bir
      nafile olmak üzere namaz kıl. (Böylece) Rabbinin, seni, övgüye değer
      bir makama göndereceğini umabilirsin" (İsrâ, 78, 79).

      2- "O kitap (Kur'ân); onda asla şüphe yoktur. O, müttakîler (sakınanlar
      ve arınmak isteyenler) için bir yol göstericidir" (Bakara, 2).

      3- "Ramazan ayı, insanlara yol gösterici, doğrunun ve doğruyu eğriden
      ayırmanın açık delilleri olarak Kur'ân'ın indirildiği aydır" (Bakara, 185).

      4- "Ey insanlar! Şüphesiz size Rabbinizden kesin bir delil geldi ve size
      apaçık bir nur indirdik" (Nisâ 174).

      5- "Gerçekten size Allah'tan bir nur, apaçık bir kitap geldi. Rızasını
      arayanı Allah onunla kurtuluş yollarına götürür ve onları iradesiyle
      karanlıklardan aydınlığa çıkarır, dosdoğru bir yola iletir" (Mâide 15, 16).

      6- "Bu (Kur'ân), Ümmü'l-Kurâ (Mekke) ve çevresindekileri uyarman için
      sana indirdiğimiz ve kendinden öncekileri doğrulayıcı mübarek bir kitaptır.
      Ahirete inananlar buna da inanırlar ve onlar namazlarını hakkıyla kılmaya
      devam ederler" (En'âm, 92).

      7- "İşte bu (Kur'ân), bizim indirdiğimiz mübarek bir kitaptır. Buna uyun
      ve Allah'tan korkun ki size merhamet edilsin" (En'âm, 155).

      8- "Gerçekten onlara, inanan bir toplum için yol gösterici ve rahmet
      olarak, ilim üzere açıkladığımız bir kitap getirdik" (A'râf, 52).

      9- "Kitab'a sımsıkı sarılıp namazı dosdoğru kılanlar var ya, işte biz böyle
      iyiliğe çalışanların ecrini zayi etmeyiz" (A'râf, 170).

      10- "Kur'an okunduğu zaman onu dinleyin ve susun ki size merhamet edilsin" (Arâf, 204).

      11- "Ey insanlar! Size Rabbinizden bir öğüt, gönüllerdekine bir şifa,
      müminler için bir hidayet ve rahmet gelmiştir. De ki: Ancak Allah'ın
      lûtfuf ve rahmetiyle, işte bunlarla sevinsinler. Bu onların (dünya malı
      olarak) topladıklarından daha hayırlıdır" (Yunus, 57, 58).

      12- "Elif. Lâm. Râ. (Bu Kur'an), Rablerinin izniyle insanları karanlıklardan aydınlığa, yani her şeye galip (ve) övgüye lâyık olan Allah'ın yoluna çıkarman için sana indirdiğimiz bir kitaptır" (İbrahim, 1).

      13- "Biz, Kur'an okunduğu zaman, seninle ahirete inanmayanların arasına gizleyici bir örtü çekeriz. Ayrıca, onu anlamamaları için kalplerine bir
      kapalılık ve kulaklarına bir ağırlık veririz. Sen, Kur'an'da Rabbinin
      birliğini yadettiğinde onlar, canları sıkılmış bir vaziyette, gerisingeri
      dönüp giderler" (İsrâ, 45, 46).

      14- "Biz, Kur'an'dan öyle birşey indiriyoruz ki o, müminler için şifa ve
      rahmettir; zalimlerin ise yalnızca ziyanını artırır" (İsrâ, 82).

      15- "Allah sözün en güzelini, birbiriyle uyumlu ve bıkılmadan tekrar
      tekrar okunan bir kitap olarak indirdi. Rablerinden korkanların, bu
      Kitab'ın etkisinden tüyleri ürperir, derken hem bedenleri hem de
      gönülleri Allah'ın zikrine ısınıp yumuşar. İşte bu Kitab, Allah'ın,
      dilediğini kendisiyle doğru yola ilettiği hidayet rehberidir. Allah kimi
      de saptırırsa artık ona yol gösteren olmaz" (Zümer, 23).

      16- "İşte böylece sana da emrimizle Kur'ân'ı vahyettik. Sen, kitap nedir,
      iman nedir bilmezdin. Fakat biz onu kullarımızdan dilediğimizi kendisiyle
      doğru yola eriştirdiğimiz bir nur kıldık. Şüphesiz ki sen doğru bir yolu
      göstermektesin" (Şûrâ, 52).

      17- "Eğer biz bu Kur'an'ı bir dağa indirseydik, muhakkak ki onu, Allah
      korkusundan baş eğerek, parça parça olmuş görürdün. Bu misalleri insanlara düşünsünler diye veriyoruz" (Haşr, 21).

      18- "Biz onu (Kur'an'ı) Kadir gecesinde indirdik. Kadir gecesinin ne olduğunu sen bilir misin? Kadir gecesi bin aydan hayırlıdır" (Kadr, 1, 2, 3).

      19 - "İşte o apaçık delil Allah tarafından gönderilen ve en doğru hükümleri hâvî tertemiz sahifeleri okuyan bir elçidir" (Beyyine, 2, 3).

      20- "Kur'an'ı kesinlikle biz indirdik; elbette onu yine biz koruyacağız"
      (Hicr, 9).


      BAZI SÜRE VE ÂYETLERİN FAZİLETLERİ

      1- Ebu Saîd Raf'i b. el-Muallâ (r.a) anlatıyor: Hz.Peygamber (s.a.v) bana,
      "mescidden çıkmadan önce Kur'an'daki en büyük sûreyi sana öğreteyim mi?"
      buyurdu ve elimden tuttu. Mescidden çıkmaya niyetlendiğimizde: Ey Allah'ın
      Elçisi! "Kur'andaki en büyük sûreyi sana öğreteyim mi?" diye sormuştunuz,
      dedim. Hz.Peygamber de: "O, yedi âyet olan el-Hamdü Lillâhi Rabbi'l-Âlemin
      sûresidir ve bana ihsan olunan Kur'an'dır" buyurdular (Buhârî). 

      2- İbn-i Abbas (r.a) anlatıyor: Cebrail (a.s) Hz. Peygamber (s.a.v)'in
      yanına oturduğunda yukarı cihetten bir çıtırtı sesi duyup başını yukarıya
      kaldırdı ve "bu ses semadan sadece bugün açılan bir kapının sesidir" dedi.
      Hemen bir melek geldi. Cebrail, "bu melek bundan önce hiç yeryüzüne
      inmemiştir" dedi. Sonra melek selam verdi ve "senden önce hiçbir peygambere
      verilmeyen iki nurla Fâtiha Sûresi ve Bakara Sûresi'nin sonlarıyla seni
      müjdeliyorum, onlardan okuyacağın her harfin karşılığı verilir" buyurdu
      (Müslim).

      3- Ebu Hüreyre (r.a) anlatıyor: Hz. Peygamber (s.a.v): "Evlerinizi kabirlere
      çevirmeyin, çünkü şeytan, içinde Bakara Sûresi okunan evlerden nefret eder"
      buyurdu (Müslim). 

      4- Ubeyy b. Ka'b (r.a) anlatıyor: Hz.Peygamber (s.a.v): "Ey Ebu'l Munzir
      Allah'ın kitabındaki hangi âyetin daha büyük olduğunu bilir misin? buyurdular.
      Ben de "Allahu Lâ İlâhe İllâ Hüve'l Hayyu'l Kayyûm'dur" cevabını verince,
      "Ebu'l-Munzir! Mâşaallah, sorulan herşeyi biliyorsun!" buyurdular (Müslim). 

      5- Ebu Mes'ud el-Bedrî (r.a) anlatıyor: Hz.Peygamber (s.a.v) şöyle buyurdu;
      "Kim bir gecede Bakara Sûresi'nin son iki âyetini okursa ona yeter"
      (Buhârî, Müslim).

      6- Ebu Umame el-Bahîlî (r.a) anlatıyor: Hz.Peygamber (s.a.v)'i
      şöyle buyururken duydum: "Kur'an okuyunuz, çünkü o kıyamet günü sahibine
      şefaat edecektir. Bakara ve Âl-i İmrân sûrelerini okuyunuz. Bu iki sûre
      kıyamet günü iki bulut ya da arkadaşlarını savunan saf saf olmuş iki kuş
      kafilesi gibidir. Bakara Sûresi'ni okuyunuz. Bu sûre sahibi için bereket;
      terkeden için ise üzüntü vesîlesidir. Onu okumayanlar bunu elde edemezler"
      (Müslim). 

      7- Ebu'd-Derdâ (r.a) anlatıyor: Hz. Peygamber (s.a.v) şöyle buyurmuştur.
      "Kim Kehf Sûresi'nden on âyet ezberlerse Deccal'dan korunmuş olur". Bir başka
      rivayette ise "Kehf Sûresi'nin sonundan okursa" buyrulmaktadır (Müslim). 

      8- Ebu Saîd el-Hudrî (r.a) anlatıyor: Hz.Peygamber (s.a.v) şöyle
      buyurmuştur: "Cuma günleri kim Kehf Sûresi'ni okursa onun için iki cuma
      arası aydınlanmış olur". (Hâkim, Beyhakî. Bu hadis sahihtir.)

      9- İbn Mesud (r.a) anlatıyor: Hz. Peygamber ( s.a.v) şöyle buyurmuştur.
      "Mülk Sûresi kabir azabına manidir". (Hâkim, Ebu Naim. Bu hadis sahihtir.)

      10- İbn Ömer (r.a) anlatıyor: Hz.Peygamber (s.a.v) şöyle buyurmuştur.
      "Kim kıyamet gününü müşahede etmek isterse Tekvir, İnfitâr ve İnşikak
      sûrelerini okusun, kıyameti gözleriyle görmüş gibi olur" (Ahmed, Tirmizî,
      Hâkim).

      11- Ebu Saîd el-Hudrî (r.a) anlatıyor: Hz. Peygamber (s.a.v) İhlâs Sûresi
      hakkında şöyle buyurmuştur. "Hayatım yed-i kudretinde olan Allah'a yemin
      ederim ki, bu sûreyi okumak, bütün Kur'an'ın üçte birini okumaya denktir."
      Bir başka rivayette ise Hz. Peygamber (s.a.v) Ashabına: "Ashabım! Kur'an'ın
      üçte birini bir gecede okumak size güçlük verir mi?" diye sormuştu. Bu soru
      Ashabına güç gelerek, Ya Rasûlallah! Hangimizin buna gücü yetebilir! demişlerdi.
      Bunun üzerine, Hz. Peygamber: "Kul Hüva'llahu Ehad Sûresi Kur'an'ın üçte biridir"
      buyurdu (Buhârî).

      12- Muaz b. Enes (r.a) anlatıyor: Hz. Peygamber (s.a.v) şöyle buyurmuştur;
      "Kim Kul Hüva'llahu Ehad Sûresi'ni on defa okursa, Allah onun için cennette
      bir ev yaptırır" (Ahmed). 

      13- Ukbe b. Âmir (r.a) anlatıyor: Hz. Peygamber (s.a.v) şöyle buyurmuştur.
      "Hiç benzerleri bulunmayan, bu gece nazil olan âyetleri biliyor musunuz?
      Bunlar, Kul Eûzü Bi-Rabbil-Felak ile Kul Eûzü Bi-Rabbi'n Nâs'tır"
      (Müslim ve Nesâî).

      14- Hz. Âişe (r.a) anlatıyor: "Hz. Peygamber (s.a.v) her gece yatağına
      geldiği zaman iki elini birleştirerek Kul Hüvallahu Ehad, Kul Eûzü
      Bi-Rabbil-Felak, Kul Eûzü Bi-Rabbi'n-Nas sûrelerini okur, ellerine üfler,
      sonra da iki eliyle vucudunun, ellerinin eriştiği kısımlarını sıvazlardı.
      Elleriyle başını, yüzünü, vücudunun ön kısmını meshetmeye başlardı. Ve böyle
      okuyup üfleyerek vücudunu meshetmeyi üç defa tekrarlardı" (Buhârî, Muslim).

      15- Hz. Âişe (r.a) anlatıyor: "Hz.Peygamber bir şeyden müşteki olduğu
      zaman Felâk ve Nâs sûrelerini okur, üzerine üflerdi. Ağrısı artınca ben ona
      Kur'an okur, bereketini dilemek için eliyle üzerini sıvazlardım". (Buhârî)


       
Kur'an-ı Kerim'in Müteşabihan Mesani Özelliği 
Prof. Dr. Suat Yıldırım 

 
Kur’an-ı Kerim müteşabih ayetlerden iki yerde bahs eder. 

Bunlardan birincisi: 
"Bu Kitabı sana indiren O’dur. Onun ayetlerinin bir kısmı muhkem olup bunlar kitabın esasıdır. Ayetlerin bir kısmı ise müteşabihtir. Kalplerinde eğrilik olanlar sırf fitne çıkarmak, insanları saptırmak ve kendi arzularına göre yorumlamak için müteşabih kısmına tutunup onlarla uğraşır dururlar. Halbuki onların hakikatini, gerçek yorumunu Allah’tan başkası bilemez (…)" ayetidir. (Al-i İmran 7) İki şeyin birbirine benzemesine teşabüh, birbirine benzeyen iki şeyden her birine de müteşabih denir. Birden fazla manaya muhtemel olduğundan, anlaşılması için başka bir delile ihtiyaç hissettiren, manası hakkında kesin hüküm verilemeyen ayet hakkında bu terim kullanılır.


Müteşabih teriminin varid olduğu ikinci ayet ise şudur:

"Allah sözlerin en güzelini müteşabih ve mesani özelliğine sahip bir kitap olarak indirdi. Rab’lerini tazim edenlerin onun etkisiyle tüyleri ürperir. Sonra derileri ve kalpleri Allah’ın zikriyle yumuşar. (Zümer 23) Bu ayet Zümer suresindedir. Zümer suresinde pek dikkat çeken bir husus vardır. O da surenin ilk ayetinden itibaren ara ara Kur’anın üstün özelliklerinin vurgulanmasıdır. (Zümer 1: "Bu kitabın vahyolunup parça parça indirilmesi. Aziz ve hakim Allah tarafındandır."

Zümer 23 (meali az önce geçti) Zümer 27: "Gerçekten Biz, insanlar düşünüp akıllarını başlarına alsınlar diye bu Kur’anda her türlüsünden temsiller getirdik". Zümer 41: "Biz bu kitabı, insanların faydası için sana hak ve gerçek olarak indirdik (...).

Zümer 55: " (...) Rabbiniz tarafından size indirilen en güzel (kitaba) tabi olun!"

Zümer 59: "Hayır! Ayetlerim sana geldi de sen onları yalan saydın, onları kabul etmeyi kibrine yediremedin, büyüklük tasladın ve kafirler arasına girdin!") Kur’an’ın dikkat çeken bu özelliklerinin bu surede sık sık hatırlatılmak suretiyle muhatabın bu konuda uyanık tutulması sağlanmakta, sure içerisinde Kur’an hakkında önemli gerçeklerin hatırlatıldığı böylece çarpıcı olarak gösterilmektedir. 

Makalemizde işte Kur’an’ın başlıca sıfatlarına vurgu yapan ve Kur’an’ın sadece bu pasajında yer alan bir hususiyet üzerinde durmak istiyorum. Bu konudaki ayetleri geniş bir tarzda tefsir eden nadir müfessirlerden M. Hamdi Yazır ile M. Tahir İbn Aşur’a dayanarak bu özellikler hakkında bilgi sunacağım. Önce Zümer Suresindeki ayeti tahlil edelim:
"Allahu nezzele ahsene’l-hadis” cümlesinin lafz-ı celal ile başlaması, O’nun indirdiği en güzel sözün şanını yüceltmeyi ve onu indirenin yüceler yücesi olduğunu ifade eder. Ayrıca hasr ve ihtisasa delalet edip: “Bu kitabı indirmek sadece Allah’a mahsustur, bu başkasının yapabileceği iş değildir!” manasını vurgular. (M. Tahir İbn Aşur, Tefsiru’t-Tahrir ve’t-Tenvir, c.23, s. 384) Bu ayet-i kerime Kur’anı başlıca yedi vasıfla nitelendirir: 1- Ahsene’l-hadis (en güzel söz) 2- Kitaben 3- Müteşabihen 4- Mesani 5- Muhataplarının tüylerini ürpertir 6- Sonra hem derileri, hem de kalpleri yumuşatır 6- Zikrillah.


Birinci vasıf: Ahsene’l-hadis olup diğer vasıflar, Kur’anı en güzel kılma gayesini gerçekleştirme işlevini yerine getirirler. Onu Allah Tealanın indirdiğini açıkça belirtmek, olayları en güzel şekilde bilip ifade edenin Allah olduğunu vurgulamak içindir. 


İkinci vasıf: “Kitab” dır. Kitap vasfı: okunması, tilavet edilmesi, kendisinden istifade edilen sözleri toplayan bir özelliğe sahip olmasını gösterir. Keza bu vasıf, onun aynı zamanda yazılması ve tam bir ihtimamla elden gelen bütün gayretlerle korunması gerektiğini gösterir.

Üçüncüsü: Müteşabihen, burada “onun cüzleri , lafızlarının fesahatinde ve manalarının üstünlüğünda birbirine benzer” demektir. Demek ki Kur’anın bütün lafızları şerefte, güzellikte birbirine denk olup tam bir ahenk içindedir, anlamındadır. Yani “Kur’anın manaları doğrulukta, hükümlerinde, sıdka ve hakka bina edilmesinde, delil olarak tam yerlerini bulmasında, muhaliflerini susturmada, insanlara faydalı ve onlara rehber oluşunda hep birbirine benzer, birbirine denktir. Lafızları da şerefte, fesahatte, hedefledikleri manalara isabet etmede hep aynı düzeydedir”.

Müteşabihen vasfında, Kur’anın bütün ayetlerinin, her bir ayetin iktiza ettiği duruma göre belagatta müsavi olduklarına işaret vardır. Birtakım özel durumlarda, ayetlerin birbirlerinden farklı olması, makamların farklılığına ve muktezaların değişikliğine tabidir. Çünkü kelamın belagati, muktezay-ı hale mutabık olmasındadır. Belagatın en ileri derecesi kelamın, halin gerektirdiği bütün durumlara mutabık olmasındadır. Şu halde Kur’an ayetleri, edebi zevk uzmanları nezdinde güzellikte birbirine müsavidir. Oysa diğer kelamlarda, bu çapta bir mutabakat bulunmaz. Mahir bir edibin sözü bile za’f noktalarından hali olmaz. Ediplerden herhangi birinin bütün sözleri aynı seviyede değildir. Aksine, güzellikte, belagatta ve mananın düzgünlüğünde farklı derecelerde pasajlar bulunur. İşte yaptığımız bu izahlardan anlaşılacağı üzere, bu ayette “müteşabih”in manası, az önce mealini verdiğimiz Al-i İmran 7 ayetindeki manadan başka bir manadır. (İbn Aşur, Tefsiru’t-Tahrir, 23, 386)


Dördüncü sıfat: “Mesani” olmasıdır. Bu kelime “tekrarlanan” anlamına müsenna’nın veya “ikişerli” anlamına mesna’nın çoğuludur. Esasen dikkat edilirse, tekrar manasının menşei de “ikileme”dir. İkilemeden başlanarak mutlak surette tekrar yapılır. Bu vasıf, Kur’anın çifte yönü olan, maksatları tekrarlanan, çok okunan bir metin olduğunu ifade eder. Mesani sıfatı kitabullahın maksatlarının vicdanlarda iyice yerleşmesi veya daha önce onu işitmeyenlerin dinleme fırsatı bulması yönünden Allah Tealanın nimetini hatırlatmaktadır. Diğer taraftan bunun, Kur’anın mucizevî özelliğine işaret etmesi anlamına geldiği de tefsirlerde yer almıştır. Çünkü bu kadar çok tekrarlanmasına rağmen insanlar ondan usanmamakta, maksatlarından hangisi tekrarlanırsa muhataplar nezdinde hep kabul görmektedir. Nitekim Hz. Peygamber (s.a.s.) Kur’anı tavsif eden bir hadisinde “Ve la yahlukuhu kesretu’t-terdad” (çok tekrar edilmekle aşınmaz) buyurarak bu vasfını belirtmiştir. Böylece bu ayetteki mesani kavramının, 
ayetindeki manasından farklı bir anlamda kullanıldığı anlaşılmaktadır. Tekil olan kitaben kelimesinin sıfatı olduğu halde bu kelimenin çoğul kalıbından gelmesi, Kitabın surelerinin, cüzlerinin veya ayetlerinin kasd edilmesi itibariyle olabilir. Zira Kur’anın her bir maksadı tekrarlanmakla çoğul vasfı kazanırlar. 


Beşinci sıfat: “Rab’lerinden korkanların tüylerini ürperten” özelliğidir. Bu, önceki sıfata yani Kur’anın mesani olmasına bina edilmektedir. Bu da onun, ikilenen, tekrarlanan olmasını ifade eder. Bundan maksat onu işitip anlamaktan ötürü ürperti duymaktır. Zira Kur’anın ilk nazil olduğu zaman yaşayan muhatapları Arap lisanına iyi vakıf olduklarından, işitme ile anlama birlikte cereyan ederdi. Derinin yani tüylerin ürpermesi, kalplerin korkmasından kinayedir. 


Altıncı sıfat: Ürpermeden sonra müminlerin kalplerinin yumuşamasıdır. “Yumuşama” kabul ve sevincin ifadesidir. Terhib (korkutma) ifadelerinin arkasından rahmet ve ümit bildiren ayetlerin gelmesi bu sürura vesile olmaktadır. Bu ayet sadece ürperti ve yumuşama olgusuna değil, -sümme telinu cüluduhum ve kulubuhum ila zikrillah cümlesinde beraber zikr etmenin delaletiyle- ayrıca üçüncü bir durum olarak o iki halin neticesini de bildirmektedir. Bu üçüncü hal, iki zıt etkinin, yani terğib ve terhib tesirlerinin sentezinden hasıl olan ahenktir. Bu zıtların ahengi sayesinde müminler Rab’leriyle olan muamelelerinde yerine göre O’nun celal ve azametinin, yerine göre cemal ve rahmetinin gereklerine göre hareket ederler. Bu üçüncü hal, tasrih edilen ürperme ile yumuşama cihetlerini birleştirmenin semeresidir. Zira bu iki durumla nitelendirilenler aynı gruptur. Şu halde maksat, terhib ayetlerinden sonra terğib ayetleri geldiğinde onları, ürperme ve yumuşamayı aynı anda yaşamakla nitelendirmektir. 


Fahreddin Razi der ki: “Tahkik ehli şöyle demişlerdir: Allah’a vasıl olma yolculuğunda ilerleyenler, celal alemine nazar ettiklerinde dehşete düşer, adeta kendilerini kaybederler, onlara cemal aleminden tecelliler gelince de hayata dönerler”. 

Burada şuna dikkat etmek gerekir: Ayet-i kerime onların bu iki durumunun, mesani sıfatından ileri geldiğini vurgulamaktaıdır. Yoksa “....Gerçek müminler ancak o kimselerdir ki yanlarında Allah zikr edilince kalpleri ürperir (...)” (Enfal 2) ayetinde olduğu gibi sadece “ürperme”den bahs ederdi. Buradaki (yani Zümer suresindeki) makam, müminlerin Kur’andan duydukları etkilenmeyi anlatma makamıdır. Orada (yani Enfal Sûresindeki; 
 ayetindeki makam ise Kur'an kıraati dışında Allah'a saygı dolu bir korku duyan müminleri nitelendiren bir makamdır. (İbn Aşur, Tefsiru't-Tahrir, 23, 390)

ayetindeki makam ise Kur’an kıraati dışında Allah’a saygı dolu bir korku duyan müminleri nitelendiren bir makamdır. (İbn Aşur, Tefsiru’t-Tahrir, 23, 390)

“Sümme telinu cüluduhum ve kulubuhum ila zikrillah” cümlesinde, işin bir tarafı ile yetinilmeyip hem derilerin hem de kalplerin zikredilmelerinde bir incelik vardır. Oysa az önce geçen tekşa’irru minhu cüludullezine yehşevne rabbehum cümlesinde sadece cilt ürpermesinden bahs etmekle yetinilmişti. Zira ciltlerin (tüylerin) ürpermesi ancak kalbin korkmasından hasıl olan ârızi bir durumdur. Dolayısıyla o korkuya “ürperme” kavramı ile kinaye edilmiştir. Ama ürpertinin peşinden derinin yumuşaması, onun ürpermeden önceki eski haline dönmesidir. Bu da unutma veya korkudan sonra bir başka işin araya girmesi gibi bir sebeple olabilir. Binaenaleyh derilerin yumuşamasına kalplerin yumuşaması da atf edilmiştir ki bunun kalplerin zikrullah ile itminan bulmasından hasıl olan hususi bir yumuşama olduğu bilinsin. Yoksa vaziyet sadece derinin, ürperme peşinden eski haline dönmesinden ibaret değildir. Bunun aksine sadece “kalplerin yumuşaması”nı zikretmekle yetinmeyip ayrıca derilerin yumuşamasını da zikretti. Zira maksat şunu anlatmaktır: “Yumuşama kalpleri öylesine kapladı ki onun eseri derilerin dışında bile kendisini gösterdi”.


Yedinci sıfat: Zikrullah olup bundan maksat ayetin başında geçen ahsene’l-hadis’tir. Yani sözlerin en güzeli olan Kur’andır. Söz uzayıp isim biraz geride kaldığı için ona zamir ile ileyhi (ona) diye işaret etmektense açık ismini kullanarak işaret etmek daha münasip olmuştur. Fakat bunu yaparken ahsene’l-hadis ismini tekrar kullanma yerine zikrillah ismi kullanılarak Kur’anın bir başka güzel vasfı gösterilmiştir. Zikrillah’dan maksat, Kur’anın ayetlerindeki rahmet ve müjdelerdir. Zira Kur’an anlattığı her ibretli hadisede, terhibden sonra mutlaka bir terğibe, bir müjdeye yer verir. Ayetteki “telinu” burada “tatmainnu” veya “teskunu” (ısınma, ünsiyet bulma) manasını ihtiva ettiği için, bu manaya uygun olan “ila” edatı kullanılmıştır.

İbn Kesir de bu ayeti tefsir ederken şöyle der: Bir kısım alimler Süfyan İbn Uyeyne’den nakl edilen şu tefsiri benimsemişlerdir: Müteşabihen mesani’nin manası şudur: Kur’anın siyakları bazen bir manaya yönelik olur, müteşabihen budur. Bazen ise bir şeyi zıddı ile birlikte zikr etmekle olur:müminlerden sonra kafirlerden, cennetin peşinden cehennemden ve benzer durumlardan bahs etmek gibi. Mesani de budur. Mesela İnfitar suresi 13-14. ayetlerde ebrar’ın peşinden füccar’ı, yahut Mutaffifin suresi 7-18 kısmında kitabe’l-füccar’ın peşinden kitabe’l-ebrar’ı, yahut Sad suresi 49-56 kısmında müttakilerden sonra tağin (azgınların) akıbetlerinden bahs etmesi gibi. İşte bunlar ve benzeri siyakların tamamı ise mesani’dir. Yani “iki manası, iki yönü olan” demektir. Siyakın hepsi aynı manaya yönelik olursa bunlar müteşabihen grubuna dahil olurlar. Buradaki müteşabih, Al-i İmran 7. ayetindeki müteşabih değildir. Zira orada başka bir mana söz konusudur.

İbn Kesir (Hicr 87);  ayetinde geçen seb'an mine'l-mesani hakkında önce es-seb'ut-tuvel, sonra Fatiha suresi şeklindeki iki tefsiri nakl ettikten sonra şöyle der: Bu hadis-i şerif Fatiha'nın Seb'ul-mesani ve Kur'an-ı azim olduğu konusunda nasdır. Fakat ayrıca es-seb'ut-tuvel’in (Zümer 23 tefsirinde) bu sıfatla nitelendirilmesine mani değildir. Çünkü o surelerde de mesanilik vasfı vardır.Hatta Kur'an-ı Kerim'in tamamını böyle nitelendirmeye mani yoktur. Nitekim Cenab-ı Allah “Allahu nezzele ahsene'l-hadisi kitaben müteşabihen mesani (…)” (Zümer 23) buyurmuştur. Şu halde Kur'an bir vecihten mesani, bir vecihten müteşabih, bir vecihten Kur'an-ı azimdir. Nitekim Hz Peygamber salla'llahu aleyhi ve sellem, "takva temeli üzerine bina edilen mescit hangisidir?" (Tevbe 108) diye sorulduğunda, Medinedeki Mescid-i nebevisi olduğunu söylemiştir. Halbuki bu ayet Kuba mescidi hakkında nazil olmuştu. Ama bunda bir münafat (birbirine aykırılık) yoktur. Çünkü herhangi bir sıfatta müştereklik varsa, o sıfatı bir şeye vermek, aynı sıfatı haiz olan bir başka şeye vermeye mani olmaz. (İbn Kesir, Tefsiru'l-Kur'ani'l-Azim, Tevbe 108 tefsirinde)


ayetinde geçen seb’an mine’l-mesani hakkında önce es-seb’ut-tuvel, sonra Fatiha suresi şeklindeki iki tefsiri nakl ettikten sonra şöyle der: Bu hadis-i şerif Fatiha’nın Seb’ul-mesani ve Kur’an-ı azim olduğu konusunda nasdır. Fakat ayrıca es-seb’ut-tuvel’in (Zümer 23 tefsirinde) bu sıfatla nitelendirilmesine mani değildir. Çünkü o surelerde de mesanilik vasfı vardır.Hatta Kur’an-ı Kerim’in tamamını böyle nitelendirmeye mani yoktur. Nitekim Cenab-ı Allah “Allahu nezzele ahsene’l-hadisi kitaben müteşabihen mesani (...)” (Zümer 23) buyurmuştur. Şu halde Kur’an bir vecihten mesani, bir vecihten müteşabih, bir vecihten Kur’an-ı azimdir. Nitekim Hz Peygamber salla’llahu aleyhi ve sellem, “takva temeli üzerine bina edilen mescit hangisidir?” (Tevbe 108) diye sorulduğunda, Medinedeki Mescid-i nebevisi olduğunu söylemiştir. Halbuki bu ayet Kuba mescidi hakkında nazil olmuştu. Ama bunda bir münafat (birbirine aykırılık) yoktur. Çünkü herhangi bir sıfatta müştereklik varsa, o sıfatı bir şeye vermek, aynı sıfatı haiz olan bir başka şeye vermeye mani olmaz. (İbn Kesir, Tefsiru’l-Kur’ani’l-Azim, Tevbe 108 tefsirinde)

Buraya kadar yapılan tefsirlerden şu iki husus kesin olarak anlaşılmış oluyor: 1- Bir itibarla Kur’anın tamamı müteşabihtir. Bu şu anlamdadır: Kur’anın ayetlerinin tamamı aynı durumdadır. Buradaki müteşabih, Al-i İmran 7 ayetindeki müteşabih manasına olmayıp, az önce anlatılan manadadır. 2- Kur’an mesanidir. Mesani ikilenen, ikişerli, iki cihetli, simetrik, tekrarlanan manalarına gelir. Mesani’nin buradaki manası da Hicr 87 ayetindeki manasından farklıdır. Bundan sonra Mesani hakkında pek mufassal ve nefis bir tefsir yapmış olan Elmalılı M. Hamdi Yazır’ın yazdıklarına bakalım. Onun açıklamaları bu kavramın kapsamı gibi Türkçenin de imkanlarının ve merhum müfessirimizin bunlara vukufunun ne derece geniş olduğuna pek güzel bir nümune teşkil etmektedir:

“Mesna’nın veya mesnat’ın çoğulu olan mesani kelimesi çok anlamlı, çok kapsamlı bir kelimedir. Ki tesniye ve istisna maddesi olan seny’den de, sena’dan da türemiş olabilir. Bu örneklerden bükülmek, kıvrılmak veya katlanmak veya tekrar edilmek suretiyle ikilenen veya diğer bir şeyin eklenmesiyle takviye veya çeşitlendirilen herhangi bir şeye mesna denilir ki ikişer, ikili, tekrarlanan, bükülü, pekiştirilmiş, muhkem, çifteli, büklüm, büklümlü, büklüm yeri, kat, katlı, kıvrım, kıvrımlı, kıvrak, cilveli manalarına gelir. Bu suretle herhangi bir şeyin kuvvelerine, katlarına, kıvrımlarına mesani denildiği gibi hayvanın dizlerine ve dirseklerine mesani’d-dabbe ve bir vadinin büküntülerine, dönemeçlerine mesani’l-vadi, aynı şekilde musikide ikinci tele veya çifte tellilere mesani denir. Mesna’l-eyadi bağış ve iyiliği tekrar etmek demektir. İbnu Cerir’in İbnu Abbas’dan yaptığı bir nakle göre mesani’de “istisna edilen” manası da vardır. Çünkü istisna da seny’den türemiştir. Bükülmüş ipe veya ipliğe mim harfinin üstünü veya esresi ile mesnat veya misnat denildiği gibi tekrarlama veya yineleme manası itibariyle coşku ve terennüme veya ikişerli manası ile mesnevi dediğimiz nazma da mesnat denilir. Bir de esna’dan mimin ötresi ile müsna’nın çoğulu olabilir ki “övgünün karar bulduğu yer” demek olur. Sonra Allahu nezzele ahsene’l-hadisi kitaben müteşabihen mesani (...) buyurulduğu üzere Kur’ana da mesani denilmiştir”. (İbn Kesir, Tefsiru’l-Kur’ani’l-Azim, Tevbe 108 tefsirinde. M. Hamdi Yazır, Hak Dini Kur’an Dili, Hicr 87 tefsirinde (sadeleştirme ile)

Müfessirimiz müteakiben bu ayette seb’an mine’l-mesani’nin “ilk yedi uzun sure” veya Fatiha suresi olarak tefsir edildiğini ayrıntılı olarak bildirdikten sonra şöyle devam eder: “Binaenaleyh seb’an mine’l-mesani’den maksadın Ümmü’l-Kur’an olan Fatiha suresinin olduğu ve bundan dolayı Fatiha’nın es-seb’ul-mesani ismini aldığı ve Kur’an-ı Azim’in bunun bir tefsiri olduğu bu hadislerle anlaşılmıştır. Demek ki seb’an mine’l-mesani’de min yalnız teb’iziyye (bir kısmı) manasına değil, aynı zamanda beyaniyye (açıklama) manasınadır. (Bilindiği gibi min’in beyaniyye manasına olmasının teb’iziyye manasına olmasını düşürmesi gerekmez. M.H.Yazır’ın haşiyesi) “Mesaniden yedi mesani” demektir. Yani Fatiha’yı oluşturan yedi ayet, mesaniden, Kur’andan olduğu gibi başlı başına yedi mesanidir. Ve bundan dolayı bütün Kur’anın bir niteliği olan mesani manası bunda müstesna bir şekilde katlanmıştır.

Her namazın her rek’atinde okunan, zamm-ı sure ile katlanan, Kur’anın her hatminde, duaların başında ve sonunda tekrar edilen, nun, mim fasılaları ile iki nağme (ahenk) üzerine akan, her ayeti çifte bir anlamı kapsayan ve genel yapısı ile iki cihanda kulları en büyük maksatlarına iletmekle Allah Tealaya hamd ve sena hakikatinde toplanan Ümmü’l-Kur’an, gerçekten her senaya layık, öyle mesna ve müstesna edilen bir nimet-i uzmadır (en büyük nimettir) ki ancak Hakikat-i Muhammediyyenin mazhariyet-i mümtaziyesinden (seçkin özelliklerdendir)”. (A.g.e. 5/221)

Kanaatimizce mesani kelimesi, kelimenin asli anlamlarından olan “ikişer, ikili, çifteli” anlamlarıyla “simetrik” manasını da kapsamaktadır. Osmanlı Türkçesi’nde mütenazır denilen, fakat şimdi unutulmasıyla, karşılığı bulunmaksızın kullanmaya mahkum olduğumuz bu yabancı simetri terimi şu demektir: “İki şey arasında konum, biçim ve belirli bir eksene göre ölçü uygunluğu”. Aralarında bu durum, yani simetri olan şeylere de “simetrik (symetrique)” denir. Türkçede bakışım ve bakışımlı kelimeleri karşılık olarak kullanılabilir. Öyle zannediyorum ki çağdaş muhataplara mesani özelliğini en iyi anlatan kavramların başında simetri kavramı gelmektedir ve konular, durumlar, kavramlar arasında bu simetri, bu bakışım Kur’an-ı Kerim’in dikkat çeken özelliklerinden biridir.
 
Buraya kadar yazdıklarımızdan şu sonuçlar ortaya çıkmaktadır:

1- Müteşabih ile mesani kavramları (Zümer 23) ayetinde özel bir anlamda kullanılmışlardır. Al-i İmran 7 ve Hicr 87 ayetlerindekinden farklı anlamlar söz konusudur.

2- Mesani kavramının yani Kur’anın başlıca özelliklerinden bu çok kapsamlı kavramın en bariz tarafı olan ikilenme, ikişerli özellik Kur’anın tamamında kendisini gösteren bir vasıftır.

3- Mesani, müteşabihen kavramına iktiran etmekle tek tek her birinde bulunan manaya ilaveten ek bir anlam kazanmakta, benzerliklerin ve tekrarların sırf tekrardan ibaret kalmayıp nüanslar ihtiva eden, kıvrımlı, katmanları olan, kıvrak, cilveli, pekiştirilmiş, muhkem, simetrik, bazen zıtların ahengiyle dengelenmiş bir özellik taşıdığını ifade etmektedir. 

Bu kısa ve belli sonuçlar için bu kadar uzun söze ihtiyaç duymamızı yadırgayanlar olabilir. Bunlar açık gerçek ise zaten meseleyi uzatmaya hacet yoktur. Fakat bazen bilinen prensipler ya yeterince uygulanmamakta veya uygulanmasında değişik görüşler ortaya çıkabilmektedir. Kanaatimizce mesani vasfı böyle özelliklerdendir. Şimdiye kadar yazılan tefsir ve ulumu’l-Kur’an kitaplarının az bir kısmında mücmel tarzda yer verilmekle beraber bol örnekleriyle, değişik nevileriyle, ayrıntılı olarak bu i’caz vechinin inceleme konusu yapıldığını görebilmiş değilim. Görenler varsa ve bize bildirirlerse doğrusu çok memnun olurum. İşte bu bakir alana dalıp, kelimenin tam manasıyla orijinal olan bir çalışma gerçekleştiren bir kitaptan* (Kur’an’ın Müteşabihen Mesani Özelliği, İstanbul Güzel Sanatlar Matbaası, 2005) söz etmek istiyorum.

Erzurum Atatürk ve Samsun OMÜ İlahiyat Fakültelerinde görev yaptıktan sonra emekli olan öğretim üyesi Dr. Muzaffer Ecevit, Kur’an-ı Kerimin bu özelliği üzerinde yoğunlaşmış. Onun mucizeliğinin diğer yönlerine birer kelime ile işaret ettikten sonra, Kur’an’ın sureleriyle, surelerdeki bölümleriyle, ayetleriyle, hatta kelimeleriyle akıllara durgunluk veren harika bir ikili sisteme sahip olduğunu söylüyor. “Bu harika sistem, Kur’an okuyanlara her zaman kendisini hissettirse de büyük bir dikkatle uzun süre sistem arayışına odaklanmayınca kendisini bütünüyle ele vermiyor. Tabiat ve kâinat da öyle değil midir? İç içe sayısız denge ve düzenlere sahip olan kâinat, tabiat hatta insan vücudu bütün intizamını, düzenlerini ve kanunlarını ilk bakışta herkese açar mı?” diyor. Sonra kâinatın ikili-simetrik yapısını açıklamaya başlıyor. Mesela bedenimizin simetrik bir yapısı var. Baş ve gövde ortada olmak üzere iki yanda iki kolumuz, iki ayağımız, başımızda iki gözümüz, iki kulağımız var. Bütün hayvanların vücut yapılarında da ikili, simetrik bir yapının esas alındığını görüyoruz. Hem yine vücudumuzda kalbimiz tek olsa da kalbin iki karıncığı, iki de kulakçığı var. Damarlarımız da atar ve toplar damarlar şeklinde görev yapıyorlar. İki parçalı akciğerimiz ve iki böbreğimiz var. Beynimiz bile sağ ve sol lop olmak üzere iki parçalı. Ayrıca bütün canlıların erkek ve dişiler olmak üzere çift yaratılmış olmaları da büyük bir gerçektir. İşte Yüce Allah’ın büyük kâinat kitabında kurduğu bu simetrik sistemin, Yüce kitabında da bulunması O’nun hikmetine uygundur. 

Hayatta pek çok gerçeğin de iki yönü bulunur: Mesela insanın iç dünyası ve dış dünyası var; madesi var manası var. İyi-kötü, soğuk-sıcak, karanlık-aydınlık, kâr-zarar, hastalık-sağlık, gece-gündüz, âlem-i şehadet-âlem-i ğayb, celal-cemal, dünya-ahiret, hayat-ölüm, çekme-itme ve sayılamayacak kadar zıt ve birbirini tamamlayan ikili sistem tezahürleri vardır. Kur’an, Allah Teala’nın icraatında ve esmay-ı hüsnasında bile bu iki ayrı tarafın bulunduğunu bildirir: el-Evvel - el-Âhir, ez-Zâhir - el-Bâtın, Alîm-Kadir, Gafur-Halim, Aziz-Hakîm, Âlimu’l-ğayb ve’ş-şehade bu nev’in bazı örnekleridir.

Kur’an-ı Kerimde ana manayı, gövdeyi temsil eden tek ayetler ile ona bağlanan, ondan çıkan dalları oluşturan ikilenen ayetler bulunur. Tıpkı bir ağacın gövdesinden çıkan dallar veya ana caddelerden ayrılan sağlı sollu sokaklar gibi. “Her bir surenin içine giriniz: Surenin ayetlerinin simetrik gruplar halinde mesela beş-on ayetli simetrik fasılları, bölümlere ayrılmış olarak bulacaksınız. Sure içindeki bu manidar çift grupların arasında bir yerde, surenin ana ayeti Güneş gibi parlıyor, bütün gruplar ondan mana ışıkları alıyorlar, mana ipleri ile ona bağlanıyorlar. Şimdi de surenin simetrik gruplarının içine giriniz. İki iki duran, el ele tutuşan simetrik ayetler bulacaksınız. Bu bakışımlı ayetler arasında Güneş gibi parlayan o bölümün ana ayetiyle karşılaşacaksınız. Diğer ayetler onu açıklamakta, âdeta onun çevresinde ikişer gezegen gibi dönmektedirler. Şimdi de ayetin içine giriniz: Bazı uzun ayetlerin içinde Kur’anın bütününde gördüğümüz sistemin aynısını buluyoruz. Bu ayetin içinde bile cümleler bakışımlı gruplar oluşturuyorlar. O simetrik cümle veya cümleciklerin bağlı olduğu tek cümle, ana cümledir .

Değerli Muzaffer Ecevit bey, bu konuda

(Hud suresi 1) ayeti ile istidlal etmektedir. O bu ayete şöyle meal veriyor: “Elif -lam-ra, Bu öyle bir kitaptır ki önce kitabın muhkem (ana) ayetleri vaz ve tesbit edilmiş, sonra da hakîm ve habir olan Allah tarafından (simetrik ayetlerle ve simetrik fasıllarla) tafsil edilmiş ve açıklanmıştır”. Bu ayette varid olan ihkâm ve tafsil geniş tefsirlere imkân veren iki kavramdır. Yazar’ın bulduğu manaları da kapsadıklarında şüphe yoktur. Nitekim M. H.Yazır uhkimet hakkında “muhkem kılınmış, gayet sağlam ve muntazam, yüce hikmetler içeren, hikmet nizamı ile düzenlenmiş” anlamlarını verdikten sonra fussilet (tafsil) hakkında da şunları yazmaktadır: “Aslında bir şeyi fasıl fasıl bölmek, belli ve farklı bölümlere ayırmak, demektir.” Daha sonra tafsil’in öteki muhtemel anlamlarını da verdikten sonra: “Kur’an kelimeleri (...), fasıl fasıl, bölüm bölüm kılınmış, ince ilişkiler ve hoş geçişler ile konudan konuya, kıssadan kıssaya geçen sanatlı bir üslup üzerine kurulmuş (...) Böylesine ayrıntılı ve geniş serpiştirmelere rağmen gerek ayrıntılar, gerek ana konu sapasağlam ve muhkem olarak kalmıştır. Onun muhkemliğine ve metanetine asla halel gelmemiştir ki bu anlamda tafsil, inci dizisine fasıla geçirmek anlamından alınmıştır.” (M. Hamdi Yazır, Hak Dini Kur’an Dili, Ankara, Diyanet İşleri Reisliği Neşriyatı, 1936, Hud 1 tefsirinde, 3/513-514 - sadeleştirilmiş olarak) 

Cenab-ı Hak Kur’an-ı Kerimi doğru ve kolay anlamamız için kolaylaştırmış, lutf edip hem surelerin, hem de sure içinde bölümlerin ana manalarını “muhkem (ana) ayetlerle bize bildirmiştir. Yazarımız bu durumu şöyle bir benzetme ile açıklıyor: “Bu durum, helikoptere binip bir şehri tepeden kuşbakışı seyr etmek veya hiç değilse şehrin krokisine, haritasına bakarak şehrin yerleşimi hakkında genel bilgi edinmek gibidir. Tanımadığımız bir şehri böyle ana hatlarıyla gördükten, tanıdıktan sonra o bütünlüğü sürekli göz önünde tutarak artık daha şuurlu olarak şehrin mahallelerinde, sokaklarında kaybolmadan dolaşabilirsiniz. Yürüdüğünüz sokak hangi caddeye bağlı ve o cadde hangi mahallededir, o mahalle hangi semtin neresindedir bunu bilirsiniz. İşte Kur’andaki simetrik özellik Kur’an şehrinin haritasını veriyor”.

Mufassal ayetler, Muhkem ayetleri dinleyen insanların adeta: “Rabbim, lutfen bu konuyu biraz açar mısın? Daha iyi anlayalım” şeklindeki mukadder sual ve duasına cevap olarak gelen ve ikişer ikişer açılan ayetlerdir. Müellifimiz bazen “ikiz ayet” veya “çift ayetler” adını verdiği bu kavramı bir de şöyle açıklıyor: “İkiz ayet: Anlamca birbiriyle uyumlu, hem anlam hem de şekilce birbirine benzeyen, birbirinin anlamını sürdüren, aynı konunun iki ayrı yanını ele alan ve birbirinin anlamını tamamlayan iki ayet demektir. Şekilce, üslupça hatta uzunluk ve kısalıkta birbirine benzeyen böyle ayetlere “Benzeşen ikizler” demek daha doğru olur. Zaten Kur’an da onlara “müteşabihen mesani” ismini veriyor. Çift ayetler, muhkem (tek) ayetlerin bildirdikleri hakikatleri örneklerle desteklerler. Muhkem ayetlerin dâva ettiği şeyi ispat ederler. Muhkem ayetlerin bahs ettiği şeylerin gerekçesini beyan ederler. Olayların oluş biçimlerini anlatırlar.

Yazarımız Kur’an surelerinin tamamına yakınını mesani açısından tahlil edip incelemiş ve şematik olarak göstermiştir.. Biz bu makalede bunlardan sadece birine yer verebileceğiz: 

Mesela Ayete’l-Kürsi’yi inceleyelim. Ayet-i kerime sekiz cümleden oluşmaktadır. Bu cümleler rast gele olmayıp, bir müsbet, peşinden bir menfi cümle olarak simetrik tarzda sıralanmıştır. (Müsbet ve menfi terimlerini Nahiv ıstılahı olarak kullanıyorum.) İki sütun halinde yazmakla bu cümleler daha fazla dikkat çekmektedirler.


A-Mesani özelliğinin birincisi:
Asılda sağdaki sütunda bulunan 1,3,5 ve 7. cümleler müsbet, simetrikleri olan 2,4,6 ve 8. cümlele ise menfidir. (Türkçe mealde sütunlar yer değiştirdiğinden sol tarafta müsbet, sağda menfi cümleler yer almaktadır). Sırasıyla her müsbet cümle doğruyu söylüyor, her menfi cümle ise yanlışı düzeltiyor.



B-Mesani özelliğinin ikincisi:




Lütfen önce sırayla soldan sağa A1 ve A2 yi okuyunuz, sonra bir de sırayla yukarıdan aşağıya doğru A1 ve D1 karelerini okuyarak anlam bütünlüğünü görünüz.





A ve D muhkem bölümlerininin (uhkimet) tafsilatı (fussilet) durumunda, B ve C bölümleri vardır. Bu cümleler, ana manayı veren cümlelerin arasında parantez içi cümlelerdir. Fakat tam orada söylenmesi gereken iki önemli hakikati ifade etmek üzere tam yerlerini bulmuşlardır.

B-1 “O öyle bir Hükümdardır ki göklerde ve yerde ne varsa O’nundur” B-2 “O her şeyin sahibi iken izni olmadan kim O’nun huzurunda şefaatçi olabilir ki?” Bu tafsil bölümünde Ehl-i Kitabın batıl inançları ima edilerek düzeltiliyor.






C-1 “Yalnızca Allah, onların geçmişlerini de geleceklerini de bilir”. C-2 “(Büyücüler, falcılar, kahinler, batıl inanç sahipleri) Allah dilemedikçe O’nun sonsuz ilminden hiçbir şey alamazlar. Bu tafsil bölümünde ise daha çok (kahinlere ve büyücülere) inanan Cahiliye müşrikleri gibi şirk gruplarının batıl inançları düzeltiliyor. 

Böylece görüldüğü üzere Ayete’l-Kürsi’de:
1- İki ayrı müsbet ve menfi sütunlar arasında
2- Peşpeşe müsbet-menfi cümle sıralanışında
3- Dikey olarak ana cümle (muhkem) cümleler ile parantez içi (tafsil cümleleri) arasında çeşitli simetriler bulunmaktadır.

Kitapta bunlar ayrı ayrı renklerle, şematik şekilde basılmış olduğundan bu simetrileri somut olarak görmek mümkün olmakta, göz zevkinin yanısıra, meseleler ayrıca daha iyi ve kolay anlaşılmaktadır. 

Makalemizin çerçevesi sınırlı olduğundan sadece bu örnekle yetinmek zorundayız. Az önce işaret ettiğimiz gibi yazarımız bu simetrik düzeni Kur’an-ı Hakimin sûrelerinin tamamına yakın bir kısmına uygulamaktadır. 

Son olarak şu hususu hatırlamamızda fayda vardır: “Kur’an ilimleri” olarak adlandırılan bilimsel disiplinler netice itibariyle araştırmacıların Kur’an-ı Hakimdeki bir takım vakıaları açıklama çalışmalarıdır. Bunlar bir kısım ilim adamlarının ıstılahlarından, kabullenmelerinden ibarettir. Mümkün olan tek izah değildirler, başka ihtimaller de bulunabilir. Diğer taraftan, bu disiplinlerdeki genel tespitlerin her zaman istisnaları bulunmaktadır. Nasih-mensuh, tenasübu’l-ayat, huruf-i mukatta’a, muhkem-müteşabih, hakikat-mecaz, müşkilu’l-Kur’an, aksamu’l-Kur’an, hatta emsalu’l-Kuran, esbabu’n-nüzul disiplinlerinde genel hükümlerin yanında nice farklı izahlar, değişik bakış açıları, istisnalar bulunmaktadır. Ama bunlar, o alanların birer bilimsel disiplin sayılmasına mani sayılmamıştır. 

Bunlardan biri olması itibariyle, Mesani alanında da bu kabil durumlar olabilir. Ama şunu söyleyebilirim ki, Mesani alanı bir disiplin sayılma konusunda ötekilerden daha geri planda değildir, hatta bazılarından daha önde sayılabilir. Fakat gerektiği kadar üzerinde durulmamıştır. Ayrıca bu simetri özelliğinin, bu kitapta değinilmeyen daha başka taraflarının bulunabileceği de gözden uzak tutulmamalıdır. Bu çalışmanın, bilhassa Kur’an tefsiri ve Kur’an ilimleri uzmanlarının müdakkik nazarla incelemeleri, değerlendirmeleri ve katkılarıyla zenginleşeceğini ümid ediyorum.Tevfik Allah’tandır.
 
 *********************
ilmedavet.com
Kur’an’ın mislinin getirilememesi ispat eder ki, Kur’an, Allah’ın kelamıdır.
 
Nasıl biliyoruz ki kimse söz meydanına çıkamadı ve Kur’an gibi bir kitabı getirmeye teşebbüs edemed...
 
Kur’an’ın nazmındaki cezalet harikadır.
 
Kur’an’ın manasındaki belagat harikadır.
 
Kur’an’ın üslubundaki bedahet harikadır.
 
Kur’an’ın lafzındaki fesahat harikadır.
Kur’an’ın beyanında ki beraat harikadır.
 
Kur’an’ın lafzındaki câmiiyyet harikadır.
 
Kur’an’ın manasındaki câmiiyyet harikadır.
 
Kur’an’ın ilmindeki câmiiyyet harikadır.
..] 
Kur’an’ın bahislerindeki câmiiyyet harikadır.
Kur’an’ın ifadelerindeki icaz harikadır.
 


 
Kur’an’ın mislinin getirilememesi ispat eder ki, Kur’an, Allah’ın kelamıdır.
Hz. Musa (AS) zamanında sihir revaçta olduğu için, mucizelerinin çoğu ona benzer bir tarzda gelmiştir. Asasının yılan olması ve parlak el mucizeleri gibi…
Hz. İsa (AS) zamanında ise tıp revaçta olduğundan, mucizelerinin çoğu o cinsten gelmiştir. Ölüleri diriltmesi, alaca hastalığını tedavi etmesi gibi…
Bu sayede hakka karşı gelen kâfirlere, en mâhir oldukları sahada meydan okumuşlar ve Allah’ın izniyle de galip gelmişlerdir.
Hz. Muhammed (S.a.v.) zamanında ise dört şey revaçtaydı:
1- Belagat ve fesahat.
Fesahat: sözün, lafız, mana ve ahenk itibariyle kusursuz olması ve kelimelerin söylenişinin tatlı, manasının da söylenirken hemen zihne girmesidir. Bu keyfiyetlerin birincisi kelime ve cümle ahengi ile ikincisi de kullanan kimsenin kelime hazinesi ve seçme kudreti ile alakadardır. Fesahatin daha yüksek olan derecesine ise belagat denir.
2- Şiir ve hitabet.
3- Kâhinlik ve gaybdan haber vermek.
4- Geçmiş hadiseleri ve kâinatın ve varlıkların yaratılış sırlarını bilmekti.
İşte Kur’an geldiği zaman bu dört nevi bilgi sahiplerine karşı meydan okudu. Her birine diz çöktürdü. Hepsi hayretle Kur’an’ı dinlediler.
Bizler bu delilde, o asrın dâhi şairlerinin, hatiplerinin ve söz ustalarının nasıl mağlup olduğunu beyan edeceğiz ki, bununla, Kur’an’ın taklidinin mümkün olmadığı ortaya çıksın ve Allah’ın kelamı olduğu ispat edilsin.
Kur’an’ın nazil olduğu asırda, Arap yarımadası ahalisi tarihi hadiselerini ve yazıtlarını, şiir ve belagat kaydı ile muhafaza ediyorlardı. Şiir ve belagat o derece revaçta idi ki, her sene yarışmalar düzenlenir, yedi edibin yedi kasidesi “muallakat-ı seb-a” namıyla, altın yazı ile Kâbe’nin duvarına asılırdı. Ancak Kur’an geldikten sonra Meşhur şair Lebid’in kızı, babasının kasidesini Kâbe’nin duvarından indirirken şöyle diyor: “Kur’an geldi artık bunun kıymeti kalmadı.” Hatta her kabilenin edibi, en büyük milli kahramanı kabul edilirdi. En fazla o edip ile iftihar edilirdi. Bazen bir edibin sözü ile iki kavim savaş eder ve bir sözüyle barışırlardı. İşte Kur’an-ı Hakîm böyle bir zamanda 23 sene mütemadiyen şu gibi ayetlerle meydan okudu:
“Bu Kur’an Allah’tan başkası tarafından uydurulmuş bir şey değildir. Ancak kendinden önceki kitabı doğrulayan ve o kitabı açıklayandır. Onda şüphe yoktur. O âlemlerin rabbin-dendir. Yoksa “onu Muhammed uydurdu mu diyorlar? De ki: eğer sizler doğru iseniz, Allah’tan başka, gücünüzün yettiklerini çağırın da hep beraber onun benzeri bir sure getirin” (Yunus: 37-38)
“Yoksa onu kendisi mi uydurdu diyorlar? De ki: Eğer bu davada sadık iseniz Allah’tan başka güvendiklerinizden, çağı-rabildiklerinizi çağırın da Kur’an’ın misli on süre getirin. Velev ki haberleri uydurulmuş olsun, sadece belagatine benzer olsun” ( Hud: 13)
“De ki: Andolsun ki, bu Kur’an’ın bir benzerini ortaya koymak üzere insanlar ve cinler bir araya toplansa, birbirine destek de olsalar, onun benzerini ortaya getiremezler” (İsra: 88)
“Eğer kulumuza indirdiğimiz Kur’an’dan herhangi bir şüpheniz varsa ve iddianızda sadıklar iseniz. Allah’tan başka bütün şahitlerinizi çağırın da haydi onun benzeri bir sure getirin. Eğer bunu yapamazsanız, Kur’an’da ki bir sureye benzer bir sure getiremezseniz ki bunu asla yapamayacaksınız, o halde odunu insanlar ve taşlar olan ateşten sakının. Çünkü o, kafirler için hazırlanmıştır”( Bakara: 23-24)
Evet, Kur’an bu gibi ayetlerle o asrın dâhi ediplerini muaraza yani söz meydanına davet etti ve sekiz mertebe de onlara meydan okudu:
1- “Madem bu Kur’an’ın Allah’ın kelamı olduğuna inanmıyorsunuz ve bir insanın sözüdür diyorsunuz, o halde Muhammed (S.a.v.) gibi okuma yazma bilmeyen, ümmi bir kişi böyle bir kitap yazsın da görelim.” Kur’an’ın bu meydan okumasına karşı hiçbir ümmi meydana çıkamadı.
Ve Kur’an 2. defa meydan okudu: “Haydi bunu yapamıyorsunuz. Muhammed (S.a.v.) gibi okuma yazma bilmeyen bir kişiden böyle bir kitap getiremiyorsunuz. O halde o zat gayet âlim ve kâtip olsun. Ve Kur’an gibi bir kitap yazsın.” Kur’an’ın bu meydan okumasına karşı da hiçbir âlim ve kâtip Kur’an gibi bir kitap getiremedi.
Ve Kur’an 3. defa meydan okudu: “Haydi bir tek âlim ve kâtip zat Kur’an gibi bir kitap getiremiyor, o halde bir tek zat olmasın, bütün âlimleriniz, edipleriniz ve söz ustalarınız toplansın, birbirine yardım etsin. Hatta güvendiğiniz ilahlarınızı da çağırın size yardım etsin ve Kur’an gibi bir kitap getirin.” Kâfirler bu meydan okumaya da sessiz kaldılar ve Kur’an gibi bir kitap getiremediler.
Ve Kur’an 4. defa meydan okudu: “Haydi bunu da yapamıyorsunuz. O halde eskiden yazılmış edebî eserlerden de istifade edin, hatta gelecekte yazılacak olanları da yardıma çağırın ve Kur’an gibi bir kitap getirin.” Kur’an’ın bu meydan okumasına karşı yine kâfirler suskunluklarını bozamadılar.
Ve Kur’an 5. kez meydan okudu: “Haydi bunu da yapamıyorsunuz, Kur’an’ın tamamına benzer bir kitap getiremiyorsunuz. O halde Kur’an’ın tamamına değil, sadece 10 suresinin benzerini getiriniz.” Kâfirler bu meydan okumaya karşı da parmaklarını bile kıpırdatamadılar.
Ve Kur’an 6. kez meydan okudu: “Madem 10 suresine mukabil, hakiki ve doğru bir benzer getiremiyor ve onu taklit edemiyorsunuz, O halde hikâyelerden, asılsız kıssalardan olsun. Sadece Kur’an’ın nazmına ve belagatına benzesin. Bu da yeter.” Kâfirler bunu dahi yapamadılar. Kur’an’ın nazmına benzeyen asılsız hikâyelerden 10 sure getiremediler.
Ve Kur’an 7. defa meydan okudu: “Haydi bunu da yapamıyorsunuz. Asılsız kıssa ve hikâyelerden Kur’an’ın 10 suresine nazımca benzeyen bir misil getiremiyorsunuz. O halde Kur’an’ın bir tek suresinin benzerini getiriniz.” Ama kâfirler bu meydan okumaya karşı da sessizliklerini bozamadılar.
Ve Kur’an 8. mertebede şöyle meydan okudu. “Madem Kur’an’ın bir tek suresine bile benzer getiremediniz. O halde haydi o sure uzun olmasın, kısa bir sure olsun. Sadece kısa bir sureye benzer getiriniz. Eğer bunu da yapamazsanız bilin ki, din, can ve mallarınız dünya da da ahirette de tehlikededir.”
İşte Kur’an sekiz tabaka da 23 sene de değil, belki 1400 senedir bütün insanlara ve cinlere karşı meydan okumuş ve okuyor, damarlarına şiddetle vuruyor, gururlarını dehşetli bir surette tahrik ediyor. O kibirli akıllarını küçümsüyor. Ve diyor ki: “Ya benzerini getiriniz ya da canınız ve malınız tehlikededir. Eğer iman getirmezseniz mesulsünüz. Cehenneme gireceksiniz.”
Zira benzerine getiremezlerse islamı yok etmek için bir tek yol vardı ki o da savaşmak. Yani canın ve malın tehlikede olduğu bir yol. Hâlbuki Kur’an’ın bir suresine benzer getirebilselerdi, Hz. Muhammed’in davasını iptal edeceklerdi. Canları, malları ve dinleri kurtulacaktı.
Acaba hiç mümkün müdür ki, bir iki satırla benzerini getirip, Hz. Muhammed’in (S.a.v.) davasını iptal etmek gibi kolay ve kısa bir yol varken en tehlikeli, canın ve malın helak olabileceği savaş yolu tercih edilsin.
Evet, o zeki kavim, o siyasi millet ki, bir zaman âlemi siyasetle idare ettiği halde en kısa ve rahat yolu terk etsin de, en tehlikeli, mal ve canı belaya atacak uzun bir yolu tercih etsin. Bu hiç mümkün müdür?
Hâlbuki edipleri, birkaç harfle Kur’an’ın velev ki bir suresine benzer getirebilselerdi, Kur’an davasından vazgeçerdi. Onlarda maddî ve manevî helak’tan kurtulurlardı.
Nasıl ki, siz bir dava ile ortaya çıksanız ve davanızın doğruluğunu ispat etmek için “şu taşı kimse kaldıramaz” diyerek güçlü insanlara meydan okusanız, sizin davanızı iptal etmek için en kısa yol; “kaldıramazsınız” diyerek işaret ettiğiniz taşı kaldırmaktır. O taş kaldırıldığı zaman siz ve davanız çürür gider. O taşın kaldırılmayıp, sizinle savaş edilmesi ise ispat eder ki; o taş, kimse tarafından kaldırılamayan bir taştır ve siz davanızda sadıksınızdır.
İşte bu misalde olduğu gibi Efendimiz (S.a.v.) “Bu Kur’an’ın bir suresinin bile mislini getiremezsiniz” diyerek meydan okudu. Hâlbuki kibir ve azametleri, benlik ve gururları gereği gece gündüz çalışıp Kur’an’ın bir benzerini yapmalıydılar ki, âleme karşı rezil olmasınlar.
Hem onlar, bir surenin mislini getirebilselerdi Kur’an’ın davası iptal olacaktı. Hâlbuki onlar savaş gibi en dehşetli ve uzun bir yolu tercih ettiler. Demek meşhur Cahız’ın dediği gibi “Muaraza-i bil huruf mümkün değildi, Muharebe-i bissuyufa mecbur oldular” yani harfler ile söz meydanına çıkmak mümkün olmadığından, kılıçlarla harp meydanına çıkmaya mecbur oldular.
 
 
Nasıl biliyoruz ki kimse söz meydanına çıkamadı ve Kur’an gibi bir kitabı getirmeye teşebbüs edemedi ve Kur’an gibi bir kitap getirilemedi.
Eğer desen: Nasıl biliyoruz ki kimse söz meydanına çıkamadı ve Kur’an gibi bir kitabı getirmeye teşebbüs edemedi ve Kur’an gibi bir kitap getirilemedi. Hem birbirlerine yardımda mı fayda vermedi?
-Eğer muaraza yani sözle mücadele ve Kur’an’ın benzeri bir kitap getirmek mümkün olsaydı herhalde kati teşebbüs edilecekti. Çünkü dinleri, canları, malları ve izzetleri tehlikedeydi.
-Eğer teşebbüs edilseydi ve Kur’an’a benzer bir kitap getirilseydi her halükarda pek çok taraftar bulacaktı. Çünkü Kur’an’a karşı gelen kâfirler ve münafıklar gayet çok ve kalabalık idi.
-Eğer taraftar bulsaydı her halükarda şöhret bulacaktı. Çünkü küçük bir mücadele bile beşerin fikrini celb edip destanlarda yer alıyor. Böyle acayip bir mücadele ise asla gizli kalamaz. Nasıl ki kâfirler, İslamiyet’in aleyhinde her şeyi neşretmişler, elbette bunu da herkese neşredip, âleme yayacaklardı.
-Ve eğer neşretselerdi, tarihlere ve kitaplara şaşalı bir surette geçecekti. İşte meydanda bütün tarihler ve kitaplar. Her yerini araştırsanız Müseyleme-i kezzabın kendisini rezil ettiği bir iki fıkradan başka hiçbir şey bulamazsınız.
Demek Kur’an’ın taklidini getirmek mümkün değildir. Ve getirilememiştir. Bu da ispat eder ki Kur’an’ı Allah’ın kelamıdır.
-Eğer denilse: “ Kur’an’ın bir suresine değil, bir tek ayetine, hatta bir tek cümlesine, hatta bir tek kelimesine bile muaraza edilemez ve edilememiş” sözünde mübalağa görünüyor ve akıl kabul etmiyor. Çünkü insanların sözlerinde Kur’an cümlelerine benzeyen çok cümleler var.
Cevap: Her kelam kendisini söyleyenin mührünü taşımaktadır. Lisan aynı da olsa, kabiliyetlerin farklılığı, ilim ve belagatta ki üstünlük gibi hususlar, kelamlara ayrı ayrı meziyetler kazandırmakta ve ehli için, o sözün kime ait olduğunu adeta haykırmaktadır.
Mesela, hepimiz Türkçe konuştuğumuz halde Yunus Emre’nin veya Mehmet Akif’in bir şiirini işittiğimizde bu şiirlerin şairlerini derhal ayırt edebiliyoruz.
Demek ki sözlerde Türkçe’nin ötesinde bir şey var. O da bu zatlarda ki kemâlâtın, belâgatın ve ilmin söze aksetmesinden ibaret olan mahsus bir mühürdür ki, bizim sözlerimizde bulunmuyor.
Her ilim ve kemal ehlinin sözü sahibinin mührünü taşırsa, elbette O Allah ki, bütün kemâlât, onun kemaline nispeten zayıf bir gölgedir. Öyleyse O’nun kelamı da, o kemale yakışır bir mucizelik mührünü taşıyacaktır.
Bu sırrı idrak edemeyen ve kelamdan anlamayan bazı haddini bilmez kimseler, Kur’an’ın Arapça nazil olması cihetiyle “aynı lisandan Kur’an’ın neden benzeri getirilmesin” gibi cahilâne bir iddiada bulunuyorlar. İnsanlar, Cenab-ı Hakkın yarattığı odundan ancak tahta, tahtadan da masa ve sandalye gibi şeyler yapabilmektedir. Allah ise, odundan meyve yapıyor, yaprak ve çiçek çıkarıyor. Demek ki iş odun da değil, ustadadır. Aynı şekilde insanlar topraktan çömlek yapmakta, kâinatın sanatkârı ise topraktan insan yapmaktadır. Kâinatta ki 300 elementi, birer harfe benzetirsek, Allah bu harflerle, bitkilerden, hayvanlara, insanlardan, denizlere ve yıldızlara kadar bütün mahlûkatını yazmıştır. Cenab-ı Hakkın, element harfleriyle yazdığı bir kelime olan elmanın, insanlarca taklit edilmesi mümkün değildir. Hâlbuki onun yapılmasında kullanılan elementleri, insanlarında kullanabilmeleri imkân dâhilindedir. İnsanların bir güneş yapmaları ve duha vaktini getirmeleri mümkün olmadığı gibi “veşşemsi ve duhâha” (güneşe ve duhâ vaktine yemin olsun ki) ayetinin benzerini getirmeleri de mümkün değildir.
Kur’an’da ki ifadenin güzelliği ve manaların meziyetini taklit etmek, beşerin kuvvetinin üstündedir ve taklit edemezler. Zira Kur’an-ı Hâkimin cümleleri, kelimeleri birbirine bakar. Bazı olur, bir kelime on yere bakar. Onda, on belagat nüktesi ve on münasebet bulunur. Mesela, nasıl ki, nakışlı ve süslü bir sarayda, muhtelif nakışların düğümü hükmünde ki bir taşı, bütün nakışlara bakacak bir yerde yerleştirmek, bütün o duvarı nakışlarıyla bilmeye bağlıdır. Bütün duvarı, nakışlarıyla bilemeyen, o duvara bir nakşı ilave edemez. Eğer etse, güzelliğini bozar.
Hem nasıl ki, insanın başındaki gözü, yerine yerleştirmek, bütün cesedin münasebetlerini, acayip vazifelerini ve gözün o vazifelere karşı vaziyetini bilmekle olur. Öyle de Kur’an’ın kelimelerinde pek çok muhtelif münasebetler ve diğer ayetlere, cümlelere bakan çok vecihler ve alakalar vardır. Hatta harflerden mana çıkarıp açıklayan âlimler bir Kur’an harfinde bir sayfa kadar sırrı beyan ederek bu hakikati ispat etmişlerdir.
İşte insanın sözlerinde Kur’an kelimeleri gibi kelimeler belki cümleler olabilir. Fakat Kur’an’da ki o kelimeler ve cümleler, diğer kelime ve cümlelerle çok münasebetler içindedir. Beşer ise, sözünde bu tür münasebetleri gözetmekten acizdir.
Bu yüzden Kur’an’ın mislini getirmek mümkün değildir.
 
 
Kur’an’ın nazmındaki cezalet harikadır.
Kur’an’ın nazmında bir cezalet, yani ayetlerin tertip ve düzeninde bir güzellik vardır ki, beşer sözünde bu güzellik bulunmaz. Bu güzelliğin binlerce numunesi Kur’an’da mevcuttur. Bizler iki misalle Kur’an’ın nazmındaki güzelliği göstereceğiz:
وَلَئِن مَّسَّتْهُمْ نَفْحَةٌ مِّنْ عَذَابِ رَبِّكَ (Enbiya: 46)
Allah-u Teala bu ayette, azabın dehşetini göstermek için, en azının şiddetli tesirini göstermek ister. Yani “bırakın azabın dokunmasını, azabın bir esintisi bile dokunsa onlara yeter.” Demek ki ayet, azabın bir parçasını ifade ediyor ve büyüğünü düşündürmekle tehdit ediyor.
İşte Kur’an’ın nazmındaki güzelliğe bakın ki, ayetin bütün kelimeleri o azlığa bakıp, manaya kuvvet verecek şekildedir;
-Lein lafzı; Arapça da teşkik yani şüphe edatıdır. Şüphe ise azlığı ifade eder.
-Mess lafzı; “azıcık dokunmak” manasındadır ki, yine azlığı ifade eder.
 
-Nefhatün lafzı; Bu kelimenin manası “bir esinti, bir kokucuk” olup azlığı ifade ettiği gibi, sîgası da “bire” delalet eder. Demek bu lafız hem mana hem sîga cihetiyle azlığa işaret eder.
-Min lafzı; Arapça da “teb’iz” edatıdır. “bir parça” demektir. Demek bu edat da azlığı ifade eder.
-Rabbike lafzı; Allah bu ayette kendisini “Rab” ismiyle beyan buyurmuş. Bu isim, kahhar (kahreden), cebbar ( istediğini mutlak yapan azamet sahibi), mûntakim (intikam alan) isimlerine bedel, yine şefkati ve merhameti hissettirmekle, azlığa işaret ediyor. Allah, diğer isimlerinden birini burada zikir edebilecek iken ayetin umum manası “az bir azaptan” bahsettiği için” azlığı ifade edecek rab ismiyle beyan buyurmuştur.
-Ayet bu bütünlük ile şu manayı ifade eder “ bu kadar az bir azap böyle tesirli ise, azabın kendisi ne kadar dehşetli olur kıyas edin,”
İşte gördüğünüz gibi ayette geçen her kelime manaya kuvvet verecek şekilde gelmiştir. Adeta her bir kelime kendi lisanıyla umum manaya kuvvet verir ve onu takviye eder. Beşer sözünde ise böyle ince nükteler olmaz.
Şimdi öyle bir cümle kuracaksınız ki, kısa olsun, üç kelimeden oluşsun ve bu üç kelimede yedi farklı hüküm olsun. Ve kelimenin her bir hecesi bu manalara kuvvet versin.
Böyle bir cümle kurmak, beşerin kuvvetinin üstündedir. Beşerin en dâhi edipleri bile bunu yapamamıştır. Nerede kaldı ki bunu ümmî olan, okuma yazma bilmeyen bir zat yapabilsin?
Şimdi ikinci misalimiz:
وَمِمَّا رَزَقْنَاهُمْ يُنفِقُونَ(Bakara: 3)
Sadakanın ve zekâtın kabulü için bazı şartlar vardır ki, bu ayet, bu kısa ifadesiyle bütün bu şartları beyan eder:
1- Sadakayı vermekte israf etmemek ve sadakaya muhtaç olacak şekilde sadaka vermemek: Bu manayı ayetin başındaki “mimmâ” lafzındaki “min” ifade eder. “min” teb’iz edatı olduğundan azlığı ifade ederek, bütün malın sadaka olarak verilmemesi ve sadakaya muhtaç olunmamasını beyan eder.
2- Başkasından alıp, başkasına vermek değil, kendi malından vermektir: Bu şartı da “mimmâ” lafzının takdimi yani ayetin başında gelmesi ifade ediyor. Yani “size rızık olandan veriniz, başkasının rızkından değil”
3- Sadakayı verirken başa kakmamak ve minnet beklememektir: Bu şarta “razeknâ” (biz rızık verdik) lafzı işaret eder. yani “ben size rızkı veriyorum. Rızkın sahibi benim. Sizler benim malımdan, benim kuluma vermektesiniz. Bundan dolayı başa kakmaya ve minnet beklemeye hakkınız yoktur”
4- Fakirlik korkusuyla sadaka terk edilmemelidir: Bu manayı “razeknâ” da ki “nâ” işaret eder. Rızkın “nâ” ya isnadı fakirlikten korkulmamasına işaret eder. Yani “biz verdik, bizim ise hazinelerimiz bitmez ve vermekle tükenmez”
5- Sadaka öyle adama verilmeli ki, nafakasını ve geçimini temin etsin, yoksa zevke, eğlenceye ve haram şeylere sarf edenlere sadaka olmaz: Şu şarta “yunfikûn” lafzındaki “nafaka” ifadesi işaret eder. Zira nafaka: geçim için lüzumlu olan şey manasındadır
6- Sadaka sadece mala münhasır değildir, ilimle, fiille, söz ile nasihat ile de olur: Bu manaya “mimmâ” lafzındaki “mâ” ile, rızkın mutlak bırakılması yani rızık türünün belirtilmemesi işaret eder. Zira türünün belirtilmemesi, bütün rızıkları içine alır.
7- Sadaka Allah namına verilmelidir: Bu şartı da “razeknâ” ifade ediyor. Yani “mal benimdir, benim namımla vermelisiniz.”
İşte sadakayı ifade eden şu kısacık cümlede, sadakanın 7 şartına birden işaret edilmiş.
Ayetteki kelimeler bu şartları beyan edecek şekilde seçilmiş. Hâlbuki beşer böyle ince nükteleri kelamında düşünemez. Kur’an’ın nazmında ki güzelliği beyan edebileceğimiz yüzlerce ayet var. Bizler bu bahsi bu iki misalle kapatarak Kur’an’ın manasındaki belagatın ne kadar harika olduğu bahsine geçiyoruz.
 
 
Kur’an’ın manasındaki belagat harikadır.
Kur’an’ın manasındaki belagat yani sözü, yerinde, etkili ve en güzel bir şekilde ifade etmesi o kadar harikadır ki, taklidi mümkün değildir. Ve beşer sözü olmadığının delilidir.
 
Bizler iki misal ile Kur’an’ın manasındaki belagatı zevk ettireceğiz. Diğer ayetlerin manalarında ki kuvveti, belagatı ve ulvi ifadeyi sen bunlara kıyas et.
1.Misal:
سَبَّحَ لِلَّهِ مَا فِي السَّمَاوَاتِ وَمَا فِي الْأَرْضِ وَهُوَ الْعَزِيزُ الْحَكِيمُ
 
“Göklerde ve yerlerde olan her şey Allah’ı tesbih eder. O azizdir ve hakîmdir” (Saf: 1)
 
Bu ayetin manasındaki belagatı zevk etmek istersen, kendini, Kur’an’ın nuru inmeden evvel, cahiliyet asrında farz et.
Bak gör ki; Her şey cehalet karanlığı ve gaflet perdesi altında ölü, cansız, vazifesiz, şuursuz, perişan olarak, şu boş ve ıssız fezada ve kararsız ve fani bir dünya da bulunuyor. Küfrün gözüyle kâinat; manasız, kıymetsiz ve tesadüfün oyuncağı.
İşte böyle bir zamanda Kur’an, “Yerde ve gökte her şey Allah’ı tesbih eder” ayetiyle, kâinatın üstünde ve dünyanın yüzünde öyle bir perde açtı ki, bu kâinatı bir mescit hükmüne getirdi. Başta gökyüzü ve yeryüzü olarak, içindeki bütün varlıklar bu mescit de zikir ve tesbihte, ve vazife başında coşup taşarak, mesut ve memnun bir vaziyette bulunuyorlar.
Adeta o ölü, perişan ve vazifesiz zannedilen mevcudat “sebbeha” (tesbih ediyorlar) sedasıyla, ayeti dinleyenlerin zihninde diriliyor, uyanık oluyor ve kıyam edip zikrediyor.
Ve ayetin manasındaki ulviyet ile gökyüzü sanki bir ağız, yıldızlar o ağzın hikmetli kelimeleri ve yeryüzü bir baş, deniz ve karalar o başın dilleri ve bütün hayvan ve bitkiler ise, o dilin, çok tesbih eden kelimeleri suretinde gözükür.
2. Misal:
Rahman suresi 33 ve 36. ayetler arası:
يَا مَعْشَرَ الْجِنِّ وَالْإِنسِ إِنِ اسْتَطَعْتُمْ أَن تَنفُذُوا مِنْ أَقْطَارِ السَّمَاوَاتِ وَالْأَرْضِ فَانفُذُوا لَا تَنفُذُونَ إِلَّا بِسُلْطَانٍ * فَبِأَيِّ آلَاء رَبِّكُمَا تُكَذِّبَانِ* يُرْسَلُ عَلَيْكُمَا شُوَاظٌ مِّن نَّارٍ وَنُحَاسٌ فَلَا تَنتَصِرَانِ * فَبِأَيِّ آلَاء رَبِّكُمَا تُكَذِّبَانِ
 
“Ey cin ve insan toplulukları! Göklerin ve yerin çevresinden geçmeye gücünüz yeterse geçin gidin. Allah’ın verdiği bir güç olmadan geçemezsiniz. Şimdi Rabbinizin hangi nimetlerini yalanlıyorsunuz? Üzerinize ateşten alev ve duman gönderilir, kendinizi savunamazsınız. Şimdi Rabbinizin hangi nimetlerini yalanlıyorsunuz.”
 
İmtihan sırrından dolayı insanlara ve cinlere, kötülüğü, fenalığı ve inkârı tercih etme izni verildiğinden, nihayetsiz bir inat ve inkârda bulunabilirler. Ve kendilerini yoktan var eden Allaha düşman olurlar.
İşte bunun için Kur’an-ı Kerim öyle belagatlı ve yüksek bir üslupla hitap eder ki, cin ve insanları, mananın kuvvetiyle isyandan ve azgınlıktan sakındırır. Okuduğumuz ayetin manasına kulak vererek bu belagata şahit ol:
“Ey acz ve küçüklüğü içinde gururlu ve hakka karşı direnen ve zaaf ve fakirliği içinde asi ve inatçı olan insanlar ve cinler! Emirlerime itaat etmezseniz, haydi elinizden gelirse mülkümün sınırlarından çıkınız.
Nasıl cesaret edersiniz ki, öyle bir sultanın emirlerine karşı gelirsiniz ki, yıldızlar, aylar, güneşler itaatkâr askerler gibi emirlerine boyun eğerler.
Hem azgınlığınız ile öyle celal sahibi bir hâkime karşı mücadele ediyorsunuz ki, O’nun öyle azâmetli, itaatkar askerleri var ki, faraza şeytanlarınız dayanabilseler, onları dağ gibi güllelerle taşlarlardı.
Hem inkârınızla öyle celal sahibi bir mâlikin memleketinde isyan ediyorsunuz ki, Onun askerlerinden öyleleri var ki, değil sizin gibi küçük, aciz mahluklar, belki farzı muhal olarak dağ ve yer büyüklüğünde birer kafir düşman olsaydınız, dağ ve yer büyüklüğündeki yıldızları, ateşli demirleri size atabilir ve sizi dağıtabilirlerdi.
Hem öyle bir kanunu kırıyorsunuz ki, onunla öyleleri bağlıdır ki, eğer lüzum olsa dünyanızı yüzünüze çarpar, gülleler hükmünde ki yıldızları üstünüze Allah’ın izniyle yağdırabilirler”
Diğer ayetlerin manalarındaki kuvvet ve belagatı ve ayetlerin ifadesindeki ulviyeti sen bunlara kıyas et.
Peygamber efendimiz (S.a.v.) ümmî idi. Yani okuma yazma bilmezdi. Kur’an-ı Kerim efendimizin ümmîliğini Ankebut suresi 48. ayette şöyle ifade eder:
“Sen bundan önce ne bir yazı okur, ne de elinle onu yazardın. Öyle olsaydı batıla uyanlar kuşku duyarlardı.”
İşte efendimiz bu ayetin de beyanıyla bir harf bile yazmamıştır. Acaba böyle ulvi ifadelerin ümmi olan yani okuma yazma bilmeyen bir zattan çıkması hiç mümkün müdür?
 
 
Kur’an’ın üslubundaki bedahet harikadır.
Kur’an’ın üslubundaki bedahet yani ifade tarzındaki güzellik hayret vericidir. Üslubu hem harikadır, hem ikna edicidir. Hiçbir şeyi ve hiç kimseyi taklit etmemiş, hiç kimse de onu taklit edememiştir.
Kur’an’ın ifade tarzındaki güzelliği ve harikalığı anlamak istersen, Kur’an ayetlerinin tamamına müracaat et. Biz sadece birkaç misal ile bu bahsi izah edeceğiz.
Mesela bir kısım surelerin başında şifre misal “Elif lam mim” ,“elif lam râ” ,“tâ hâ”, “yâsîn” gibi mukattaa harfleri zikir edilmiş. Şimdi, bu harflerin icazından kısa bir bölümü beyan edeceğiz. Bununla, Kur’an’ın beyanındaki güzelliği ve harikalığı bir derece görebilirsin:
1- Hece harflerinin adedi; sakin elif sayılmamak kaydıyla 28’dir. Kur’an da, surelerin başında, bu harflerin yarısı zikir edilmiş, yarısı terk edilmiştir.
2- Kur’an’ın aldığı yarım, terk ettiği yarıma kıyasla daha fazla kullanılan harflerdir.
3- Telaffuzu lisana daha kolay olan “elif lam mim”, diğer harflere kıyasla daha çok tekrar edilmiştir.
4- Kur’an’da geçen bu harfler, hece harflerinin sayısı kadar surelere bölüştürülmüştür. Yani 28 hece harfinden on dört’ü alınmış ve bunlar 28 surenin başında zikir edilmiştir.
5-Hece harfleri mechure, mehmuse, şedide, rahve, zelaka, kalkale gibi kısımlara ayrılır. Kur’an bu kısımların her birisinden, yarısını almıştır.
6- Eşi olmayan “evnar” denilen harflerden ise, hafifinden çok, ağırından azını almıştır.
Kur’an’ı Kerim’in surelerinin başında geçen mukattaa harflerinin bu şekilde zikri; 504 ihtimalden bir ihtimaldir. Ve seçilen şu yoldan başka hiçbir yol ile bu tasnif mümkün değildir.
Adeta Kur’an, sadece bu harflerin dizilişindeki harikalığı göstererek bile düşmanlarına meydan okuyor ve diyor ki: “Benim mislim bir kitap getiremiyorsunuz, o halde sadece bu harflerden bir benzer yapınız, lakin bunu da yapamazsınız”
Kur’an’ın üslubunda öyle bir güzellik vardır ki, Mekkeli müşrikler, Hz. Muhammed’in (S.a.v.) peygamberliğini inkâr etseler bile, bu üslubun güzelliğinden, geceleyin gizlice Efendimiz (S.a.v.) in evinin etrafına gider ve Kur’an’ı dinlerlerdi. Birbirlerine rast geldiklerinde ise bunu kimseye söylememek üzere karşılıklı yeminleşirlerdi. Kur’an’ın üslubu adeta mıknatıs gibi onları kendine çekerdi. Onlar bile Kur’an’ın üslubundaki bu güzelliği inkâr edememiş, ancak bu güzelliğe “ Bu bir sihirdir” demişlerdir.
Aslında Kur’an’ın üslubunda ki bu güzelliği anlamak için çok Arapça bilmeğe ihtiyaç bile yoktur. Hatta hiç Arapça bilmese bile, insaflı bir kulak sahibi, Kur’an’ın üslubundaki bu güzellik karşısında hayret secdesine kapanır. İşte birkaç numune bakın bakalım! Bu emsalsiz ifadenin bir beşer sözü olması hiç mümkün mü?
“Güneş katlanıp dürüldüğünde, yıldızlar kararıp döküldüğünde, dağlar sallanıp yürütüldüğünde, gebe develer salıverildiğinde, vahşi hayvanlar hasredildiğinde, denizler kaynatıldığında, nefisler birleştiğinde, diri diri gömülen kızlara “suçunuz neydi” diye sorulduğunda, defterler getirilip açıldığında, gökyüzü kazınıp yerinden oynatıldığında, cehennem tutuşturulduğunda ve cennet yakınlaştırıldığında, her kişi ne hazırladığını bilir” (Tekvir:1-14)
“Gökyüzü yarıldığında, yıldızlar döküldüğünde, denizler birbirine katıldığında, kabirler deşildiğinde her nefis ne gönderdiğini ve neyi geride bıraktığını anlar. Ey insan! seni rabbine karşı azdıran nedir? Hâlbuki o seni yoktan yarattı, seni düzgün ve endamlı kıldı ve sana adaletle muamele etti.”(İnfitar:1-8)
İşte Kur’an’ın üslubundaki şu güzelliğe şahit ol, hiç mümkün müdür ki, bu harika üslup, ümmi olan, okuma yazma bilmeyen bir zatın malı olsun? Hâşâ! Asla olamaz.
Hem Efendimizin sözleri olan Hadis-i şeriflerde ki ifade tarzı ile Kur’an’ın üslubu arasında bariz fark vardır. İkisi birbirine benzemez. Hatta Kur’an’ın üslubuna azıcık âşinalığı olan birisi bile bu farkı fark eder. Kendisine, Kur’an’dan başka bir şey okunduğunda; “bu, Kur’an’ın ifadesine benzemiyor” der.
İşte hadisler ile ayetlerin arasındaki ifade tarzının farklılığı ve Kur’an’ın üslubunun harikalığı ve bu ifade tarzının beşer tarafından taklit edilemeyişi ispat eder ki; Kur’an Allah’ın kelamıdır.
 
 
Kur’an’ın lafzındaki fesahat harikadır.
Nasıl ki Kur’an’ın manalarında bir güzellik vardır. Beşer taklit edemiyor. Aynen öyle de Kur’an’ın lafzında yani kelimelerinde de bir güzellik ve bir selâset vardır ki taklidi mümkün değildir. 
 
Selâset: okunuşunun kolay ve akıcı olması ve ahenkli bir ifadenin bulunmasıdır. Selâsetin varlığına şunlar delildir:
1- Okunduğunda usandırmaması; Evet Kur’an ayetleri binler defa tekrar edilse yine usandırmıyor, belki lezzet veriyor.
2- Kur’an’ın kelimelerinde ki kusursuzluğa ve selasete belagatın dahi âlimleri şahittir. Malumdur ki, bir fende ve sanatta, münakaşaya sebep olan bir meselede, o fen ve sanatın dâhilerinin sözü geçer. En büyük bir mimarın sözü, küçük bir hastalığın keşfinde, küçük bir doktor kadar geçmez ve sözünün, onun sözü kadar kıymeti yoktur. O halde madem konumuz Kur’an’ın kelimelerindeki mükemmellik ve akıcılıktır. Elbette belagat ve edebiyatın dahi âlimlerinin sözü, bu fenden olmayan binlerce insanın sözüne tercih edilir. İşte o dâhilerden Zamahşeri, Sekkâki, Abdülkâhir Cürcâni gibi âlimler Kur’an’ı harf harf tetkik etmişler ve kelimelerindeki selâsete hayran olarak, bu selaseti beyan ve ispat etmişlerdir.
3- Selâsetin varlığına; küçük bir çocuğun hafızasına kolayca girmesi ve ona ağır gelmemesi delildir. Küçük bir çocuk kendi lisanında olan bir şiiri bile ezberleyemez iken 600 sayfalık Kur’an’ı kolayca ezberleyebiliyor. Bu, selasetten başka ne ile izah edilebilir?
4- Hem en hastalıklı, az bir sözden rahatsız olan kulağa, nahoş gelmiyor, hoş geliyor. O hasta, Kur’an’ı dinlerken teneffüs ediyor. Bu da Kur’an’ın ifadesindeki akıcılığa delildir.
5- Kur’an, ölüm sekerâtında olanın damağına şerbet gibi oluyor, ona leziz geliyor.
6- Kur’an’ın düşmanları dahi selasetine hayran olmuşlardır. Hatta Kureyşin reislerinden âlim bir zat, müşrikler tarafından, Kur’an’ı dinlemek için gönderilmiş. O da gitmiş ve dinlemiş. Ve döndüğünde demiş ki: “Şu kelamın öyle bir tatlılığı var ki, insan sözüne benzemez. Ben şairleri, kâhinleri biliyorum. Bu, onların sözlerine hiç benzemez. Olsa olsa bize tabi olanları kandırmak için buna sihir demeliyiz.” İşte, Kur’an’ı kerimin ifadelerine, en inatçı düşmanları bile hayran oluyorlar.
Şimdi Kur’an’ın kelimelerindeki harika fesahate ve selasete yani ifadelerinin düzgün ve okunuşunun kolay ve akıcı oluşuna, binler numuneden bir numuneyi misal olarak beyan edelim.
ثُمَّ أَنزَلَ عَلَيْكُم مِّن بَعْدِ الْغَمِّ أَمَنَةً نُّعَاسًا يَغْشَى طَآئِفَةً مِّنكُمْ
 
(Al-i İmran : 154)
İşte şu ayette bütün hece harfleri mevcuttur. Buna rağmen selâset ve akıcılık bozulmamış. Okunması dile zor gelmiyor. Hem şu mucizeliğe dikkat et:
1- Hece harflerinden “yâ” ile “elif”, en hafif ve birbirine dönüştüğü için iki kardeş gibi 21 kere tekrar edilmiş.
2- “mim” ile “nun” birbirinin kardeşi ve birbirinin yerine geçtiği için her birisi 33’er defa zikir edilmiş.
3- “sin” “şın” “sad” mahreçce, sıfatça, sesce kardeş oldukları için her biri üçer defa zikredilmiş.
4- “ayın” “gayın” kardeş oldukları halde “ayın” daha hafif “gayın” daha ağır olduğundan “ayın” 6 defa “gayın” onun yarısı kadar 3 defa zikir edilmiş.
5- “zel” “zı” “tı” ve “zı” mahreçce, sıfatça, sesce kardeş oldukları için her birisi 2’şer defa zikredilmiş.
6- “lam” ile “elif” beraber ikisi “lamelif” suretinde birleştikleri için ve “elif”in “lamelif” suretinde hissesi “lam” ın yarısıdır. Onun için “lam” 42 defa, “elif” onun yarısı kadar, 21 defa zikredilmiş.
7- “hemze” “he” ile mahreçte kardeş oldukları için “hemze” 13, “he” bir derece hafif olduğu için on dört defa zikir edilmiş.
8- “fe” “kaf” “kef” harfleri kardeş oldukları için ve “kaf”ın bir noktası fazla olduğundan “kaf” 10, “fe” 9 “kef” 9 defa zikredilmiş. Ve yine “be” harfi noktalı olduğundan 9 kere, “te” ise derecesi 3 olduğu ve alfabenin üçüncü harfi olduğu için 9 artı 3 toplam 12 defa zikir edilmiş.
9-“ha” “hı” “se(peltek)” ve “dad” harfleri ağırlıklarından dolayı sadece birer defa zikredilmiş.
10- “vav”; “he” den ve hemzeden daha hafif, “ye” den ve “elif”ten daha ağır olduğu için 17 defa; ağır hemzeden 4 derece yukarı, hafif eliften 4 derece aşağı zikir edilmiştir.
İşte şu harflerin bu harika ve muntazam vaziyetleri iki kere iki dört eder derecesinde ispat eder ki; bu söz Allah’ın sözüdür. Beşerin haddine değildir ki şu vaziyeti yapabilsin. Tesadüfte imkânsızdır ki, ona karışabilsin. Hem madem harflerinde bile böyle intizam gözetilmiş, elbette kelimelerinde, cümlelerinde, manalarında öyle esrarlı bir intizam gözetilmiştir ki; göz görse “maşallah”, akıl anlasa “bârekallah” diyecektir.
 
 
Kur’an’ın beyanında ki beraat harikadır.
Kur’an’ın beyanında ki beraat yani ifadesindeki üstünlük ve haşmet harikadır. Evet, Kur’an-ı Kerim, ifade çeşitlerinden ve hitap derecelerinden olan:
 
Tergib; yani şevklendirme ve ümitlendirme,
Terhib; yani korkutma,
Medih ve zemm; yani övme ve yerme,
İfham ve talim; yani bildirme ve öğretme ve
İspat ve irşad gibi, beyanın ve ifadenin bütün mertebelerinde emsalsizdir.
Mesela teşvik makamının yüzlerce misallerinden sadece İnsan suresine bakalım. Nasıl kevser suyu gibi hoş, selsebil suyu gibi tatlıdır görelim:
“İyiler ise kâfur katılmış bir kadehten içerler. Bu Allah’ın has kullarının içtikleri ve istedikleri yere akıttıkları bir pınardır. Sabretmelerine karşılık onlara cenneti ve ipekleri lütfeder. Orada koltuklara kurulmuş olarak, ne yakıcı bir sıcak görülür, ne de dondurucu bir soğuk.
Cennet ağaçlarının gölgeleri üzerlerine sarkar. Kolayca koparılan meyveler istifadelerine sunulur. Yanlarında gümüş kaplar ve billur kâseler, gümüşî beyazlıkta şeffaf kupalarla dolaşılır ki, cennet sakinlerine, iştahları ölçüsünce tayin ve takdir ederler. Orada onlara bir kâseden içirilir ki, bu şarabın karışımında zencefil vardır.
Bu şarap orada bir pınardır ki adına sel sebil denir. O insanların etrafında öyle ölümsüz genç hizmetçiler dolaşır ki, onları gördüğünde, kendilerini, etrafa saçılıp dağılmış inciler sanırsın. Ne yana bakarsan bak nimet ve ulu bir saltanat görürsün. Üzerlerinde yeşil renkli, ince ve kalın elbiseler vardır. Gümüş bilezikler takınmışlardır.
Rableri onlara tertemiz bir içki verir. Onlara şöyle denir: bu, sizin için bir mükâfattır. Sizin gayretiniz, karşılığını bulmuştur” (İnsan:5-22)
Ve şimdi de korkutma ve tehdit makamının onlarca misalinden sadece gâşiye ve duhan surelerine bakalım ve bu makamda dahi Kur’an’ın hitabının emsalsiz olduğuna şahit olalım:
“Gâşiyenin haberi sana geldi mi?
O gün bir takım yüzler alçalır, durmadan çalışır ve yorulur, kızgın ateşe atılır, kaynar su akıtan pınardan içirilir, onlar için yemek yoktur.
Ancak onlara, gıda olmayan ve açlığı da gidermeyen kuru dikenden yapılmış bir yiyecek verilir.”(Gaşiye:1-7)
“Şüphesiz hüküm günü, hepsinin bir arada buluşacağı gündür. O gün, dostun dosta hiçbir faydası olmaz, kendilerine yardım da edilmez.
Zakkum ağacı günahkârların yemeğidir. Tıpkı erimiş madenler gibi karınlarında kaynar. Kaynar suyun kaynaması gibi.
Allah, zebanilere emreder: Tutun onu, cehennemin ortasına sürükleyin, sonra azap olarak üstüne kaynar su dökün ve deyin ki; tat bakalım, çünkü sen kendince üstündün ve şerefliydin. İşte muhakkak ki bu, şüphe edip durduğunuz şeydir.”(Duhan:40-50)
Ve medih makamında dahi Kur’an’ın emsalsiz olduğunu anlamak için başlarında “Elhamdülillah” (Allaha hamd olsun) ifadesi olan 15 sureye bak ve gör ki, Kur’an’ın ifadeleri güneş gibi parlak, yıldız gibi ziynetli, gökyüzü ve zemin gibi haşmetli, melekler gibi sevimli, dünya da yavrulara rahmet gibi şefkatli ve ahirette cennet gibi güzeldir:
Medih makamında, Kur’an’ın beyanlarına hiçbir beşer sözü yetişemediği gibi, sakındırma ve men etme makamında da Kur’an’ın ifadesi eşsizdir. İşte bu makamın binler misallerinden bir misal:
أَيُحِبُّ أَحَدُكُمْ أَن يَأْكُلَ لَحْمَ أَخِيهِ مَيْتًا
 
“Sizden birisi ölmüş kardeşinin etini yemekten hoşlanır mı” (Hucurat: 12)
 
İşte bu ayet gıybet etmeği yani: Başkasının hakkında, o kişinin bulunmadığı bir yerde, işittiğinde hoşlanmayacağı bir şekilde konuşmayı, şu kısacık ifadesiyle 6 derece kötüler ve şiddetle yasaklar şöyle ki:
1-Ayetin başındaki “hemze”, hayret ifade eden bir soru edatıdır. Bu kelimeler, cümlenin bütün kelimelerine girer. İşte birinci “hemze” ile der: hayret, soru ve cevap mahalli olan aklınız yok mudur ki, bu derece çirkin bir işi anlamıyor?
2- “Yuhibbu” (hoşlanır) lafzı ile der, “acaba, sevmek ve nefret etmek mahalli olan kalbiniz bozulmuş mu ki, en nefret edilen bir işi sever”
3- “Ehadüküm” (Sizden biri) kelimesiyle der ki: “cemaatten hayatını alan, sosyal hayat ve medeniyetiniz ne olmuş ki böyle hayatınızı zehirleyen bir ameli kabul eder”
4- “En ye’kule lahme” (etini yemek) kelamıyla der: “insaniyetiniz ne olmuş ki, böyle canavarcasına, arkadaşınızı dişle parçalamayı yapıyorsunuz”
5- “Ehîhi” (kardeşi) kelimesiyle der, “hiç kendi cinsinize karşı şefkat duygusu yok mu ki, çok cihetlerle kardeşiniz olan bir mazlumun manevî şahsiyetini insafsızca dişliyorsunuz.
6- “Meyten” (ölmüş olan) kelimesiyle der: vicdanınız nerede, fıtratınız bozulmuş mu ki, ölmüş kardeşine karşı etini yemek gibi en çirkin bir işi yapıyorsunuz”
Demek gıybet, aklen, kalben, insaniyeten, vicdanen, fıtraten ve kendi soyunu sevmek cihetiyle kötülenmiştir. İşte bak, şu ayet nasıl her kelimesiyle 6 mertebede gıybeti kötülemekle, menetme makamında dahi emsalsiz olduğunu ispat ediyor.
Hem Kur’an’ın ispat makamında da emsali yoktur. İşte bu makamın yüzler misallerinden bir misal:
فَانظُرْ إِلَى آثَارِ رَحْمَتِ اللَّهِ كَيْفَ يُحْيِي الْأَرْضَ بَعْدَ مَوْتِهَا
إِنَّ ذَلِكَ لَمُحْيِي الْمَوْتَى وَهُوَ عَلَى كُلِّ شَيْءٍ قَدِيرٌ
 
“Allah’ın rahmet eserlerine bakınız, ölümünden sonra yeryüzünü nasıl diriltmektedir. Şüphesiz O, ölüleri de gerçekten diriltecektir. O her şeye gücü yetendir” (Rum: 50)
 
Bu ayet, öldükten sonra dirilmeyi ispat etmek için öyle bir tarzda beyan eder ki, bunun üstünde beyan olamaz.
Şöyle ki; her bahar mevsiminde, yeryüzünü diriltmek keyfiyetinde, kışın ölen mahlûkları, yazın tekrar iade etmekle, öldükten sonra dirilmenin numunelerini insana gösteriyor ve diyor ki:
“Bunları böyle yapan zata, kıyamet ve öldükten sonra diriltme ağır gelmez, şu zeminin yüzünde yüz binler çeşit canlıları; beraber, birbiri içinde, hatasız ve kusursuz icat eden zata ne ağır gelebilir ki?”
İşte Kur’an, öldükten sonra dirilmeyi, kışın ölüp, yazın dirilen bitkileri ve hayvanları göstermekle ispat eder. Ve ispat makamında dahi emsalsiz olduğunu ilan eder.
Kur’an’ın, ispat makamında eşi olmadığı gibi, irşad, yani “doğru yolu gösterme, aklı ve kalbi ikna edici ve tesirli sözlerle gafletten uyandırıp hidayet yoluna ulaştırma” makamında da eşi yoktur.
Kur’an’ı okuyarak gafletten kurtulan ve hidayet bulan yüz milyonlar buna şahittir. Hatta bazen, en azgınları bile, bir ayetiyle irşad eder. Onları tövbe kapısına sevk eder.
Amma ifham ve talimde yani anlatma ve öğretme makamında Kur’an’ın beyanı o kadar harikadır ki, en basit bir insan bile onun ifadesiyle en derin bir hakikati kolayca anlar.
Evet, nasıl ki, bir çocuk ile konuşulsa, çocukça tabirler kullanılır, öyle de, Kur’an da, muhatabın derecesine göre konuşur, en büyük âlimlerin fikirlerinin yetişemediği derin ve ince hakikatler ve sırlar, bir kısım temsiller ve teşbihler ile en cahil kimseye bile ifade edilir.
Kur’an’ın manaları, dağ gibi akılları doyurduğu gibi, küçücük ve basit akılları da ihmal etmez, onları da aynı sözlerle tatmin eder.
En âlim ile en cahil, omuz omuza, diz dize vererek Kur’an’ın dersini dinler ve istifade eder. Her kalp ve her akıl o sofradan gıdalarını bulur. Şu makama misal istersen Kur’an baştan sona bu makamın misalleridir.
 
 
Kur’an’ın lafzındaki câmiiyyet harikadır.
Kur’an’ın lafzındaki câmiiyyet, yani kelimelerindeki kapsamlılık ve çok manaları içinde bulundurması ve ifade etmesi harikadır. 
 
Kur’an kelimeleri, öyle bir tarzda seçilmiştir ki, her bir sözün, hatta her bir kelimenin, hatta her bir harfin, hatta bazen bir harfin harekesiz okunmasının bile çok cihetleri ve yönleri vardır. Bu özelliği ile her muhataba ayrı ayrı bir kapıdan hissesini verir. Kur’an’ın bütün kelimeleri bu bahse şahittir ve misaldir.
Bizler sadece şu ayetin dürbünüyle bu hakikate bakalım ve bazen Kur’an’ın bir kelimesinde, bir sayfalık mana olduğuna şahit olalım:
بَدِيعُ السَّمَاوَاتِ وَالأَرْضِ أَنَّى يَكُونُ لَهُ وَلَدٌ وَلَمْ تَكُن
لَّهُ صَاحِبَةٌ وَخَلَقَ كُلَّ شَيْءٍ وهُوَ بِكُلِّ شَيْءٍ عَلِيمٌ
 
“Gökleri ve yerleri yoktan yaratan O’dur. Onun eşi olmadığı halde nasıl çocuğu olsun. Her şeyi o yaratmıştır ve O her şeyi hakkıyla bilendir.” (Enam: 101)
Şu kısacık ayet ile Allah, Hrıstiyanların inancının batıllığını iki kere iki dört eder derecesinde ispat etmiştir. İzahı şudur: Hrıstiyanlar, Hz. İsa’nın (a.s) babasız doğduğunu delil göstererek ona bir ilahlık makamı vermiş ve Allah’ın oğlu olduğunu iddia et-mişlerdir. Allah, Hrıstiyanların “Hz. İsa’nın babasız ve bir insan suyu olmaksızın vücuda geldiği” sözünü kabul etmiş ve şöyle buyurmuştur:
Siz İsa’ya “Allah’ın oğludur” demekle” 2 manadan birini kastetmektesiniz:
1- Ya Onun, bir babanın suyu devreye girmeksizin, bizzat Allah tarafından, hiçten yaratıldığını ve bu sebepten Allah’ın oğlu olduğunu kastetmektesiniz.
2- Ya da yoktan icat edilmeyip, herkesçe bilinen yol üzere, babadan evlat meydana gelmesi şeklinde olduğunu murat etmektesiniz.
1.İhtimalin batıllığı şöyle izah edilir:
Allah’ın Hz. İsa’yı babasız yaratması onun oğlu olduğunu ispat etmez. Çünkü Allah bu âlemi de ilk önce yoktan icat etmiştir. Eğer yoktan ve sebepsiz icat etmek, oğul edinmeyi gerektirseydi, yer ve göğün de Allah’ın oğlu olması gerekirdi. İşte bu manayı ifade etmek için Allah bu ayette “gökyüzünün ve yeryüzünün yoktan yaratılmasından” bahsetmiş, ancak içindekilerin yaratılmasından bahsetmemiştir. Çünkü içindekiler, yoktan değil, daha önce yaratılmış maddelerin bir araya getirilmesiyle icat edildiğinden, onlardan bahis bu makam uygun düşmez.
İşte ayette geçen “Allah yerin ve göğün yoktan yaratıcısıdır” sözündeki maksat: Hrıstiyanların “İsa bir baba olmaksızın yoktan yaratılmıştır o halde ilahtır” sözüne reddiyedir. Allah onların bu batıl sözlerine karşı, “Semanın ve yerin de yoktan yaratıldığını” ifade ederek, “Eğer hükmünüz doğru ise gökyüzü ve yeryüzünün de benim evladım olması gerekir” diyerek, görüşlerinin yanlış olduğunu beyan etmiştir.
2. İhtimalin batıllığı ise şöyledir:
Bu ihtimal adet olan doğum işidir. Doğum ise ancak eşi ve şehveti bulunan, kendinden “bir parça ayrılıp, eşinin karnında duran” kimseler için düşünülür. Bütün bunların Allah hakkında düşünülmesi ise imkânsızdır. O halde madem Allah’ın eşi ve şehveti olamaz ve ondan bir parça kopup başkasının karnında duramaz, o halde bilinen yollan evlat edinmekte Allah hakkında düşünülemez.
İşte ayette geçen “Onun nasıl çocuğu olabilir, onun eşi yok ki” ifadesiyle murat olan mana budur. Allah bu ifadeyle de Hz. İsa’nın evladı olduğu iddiasını reddeder.
Hem bu yolla çocuk edinmek, bir defada yaratıp icat etmeğe gücü yetmeyenler hakkında düşünülebilir. İşte ayette geçen “O her şeyi yaratmıştır” ifadesiyle kastedilen, Allah’ın kudretinin nihayetsizliği beyan ile Hrıstiyanların bu batıl sözlerini reddetmektir. Hem bu çocuk ya ezeli olur ya da sonradan yaratılmış olur. Ezeli olması düşünülemez. Çünkü ezeli olmak sadece Allah’a aittir ve Onun sıfatıdır. Geriye kalan ise sonradan yaratıldığıdır. Eğer Allah çocuk edinmekte bir kemal bilseydi, elbette iradesi ona taalluk eder ve onu çok evvel yaratırdı.
Hz. İsa’ya kadar beklemezdi. Yok, eğer çocuk edinmekte bir kemal ve fayda görmediyse, zaten onu hiçbir zaman yaratmamış olması gerekir. İşte ayette geçen “O, her şeyi hakkıyla bilendir” ifadesi bu manaya işarettir.
İşte gördüğünüz gibi kısacık bir ayetle, Hrıstiyanların davasının batıllığı ne kadar güzel ispat edilmiş.
Ayetin her bir kelimesinde farklı bir delil ve farklı bir cihet tercih edilmiş.
Diğer ayetleri sen buna kıyas et ve dilersen bu bahsi eserlerinde yüzlerce misal ile ispat eden âlimlerin eserlerine müracaat et.
 
 
Kur’an’ın manasındaki câmiiyyet harikadır.
Kur’an’ın kelimelerinde olduğu gibi, manasında da bir câmiiyyet yani kapsamlılık vardır.
 
Kur’an’ın ayetleri birçok manaları ifade eder. Her muhatap, kendine uygun manayı o ayetin kapısından alır.
Evet, Kur’an öyle bir kitaptır ki, bütün fıkıhçılar ve müçtehid âlimlere kaynak olmuş, Allah’ı hakkıyla tanıyan bütün arifler ondan zevk almış, hakikate ulaşan ve kavuşan bütün vâsıllar meşreplerini, bütün kâmiller mesleklerini, bütün hakikat âlimleri mezheplerini ve bütün evliyalar usullerini Kur’an’dan öğrenmiş ve Kur’an onlara, manasının hazinesinden ihsan etmiş.
Her vakit onlara mürşit ve rehber olmuş. Onlara yollarını göstermiş.
Acaba, bu kadar mezheplere, mesleklere, meşreplere kaynak olup, o meslek ve meşrep mensuplarını hakka ve hakikate ulaştıran, her vakit onlara rehber ve mürşid olan bir kitabın hâşâ bir beşer sözü olması hiç mümkün müdür?
 
 
Kur’an’ın ilmindeki câmiiyyet harikadır.
Kur’an’ın kelimelerinde ve manasında olduğu gibi ilminde de bir câmiiyyet yani kapsamlılık ve genişlik vardır.
 
Evvela İslamiyet’in, başta, fıkıh, kelam, akait, tefsir, tasavvuf olmak üzere bütün ilimleri Kur’an’ın ilim denizinin damlalarıdır ve Kur’an güneşinin parlayan akisleridir.
Hem Kur’an sadece İslamiyet ilimlerine, ilim denizinden su akıtmakla kalmamış, astronomi, coğrafya, fizik gibi bütün pozitif ilimlere de, denizinden her vakit su akıtmıştır.
Kur’an’ın pozitif ilimlere ve bu ilimlerle uğraşan mensuplarına nasıl har vakit rehber olduğunu ve o ilimlerin keşfettiği hakikatlerin Kur’an’da bulunduğunu, bir başlık altında detaylarıyla inceleyeceğimizden bu bahsin misallerine burada girmiyoruz.
Acaba, böyle maddî ve manevî bütün ilimlerin çekirdeklerini kendinde bulunduran bir kitabın, Allah’ın sözü olmasından başka bir ihtimal var mıdır?
 
 
Kur’an’ın bahislerindeki câmiiyyet harikadır.
Kur’an’ın bahislerindeki câmiiyyet yani işlediği konulardaki genişlik harikadır.
Evet, Kur’an, insan ve insanın vazifesi, kâinatın yaratıcısı, gökyüzü ve yeryüzü, dünya ve ahiret, geçmiş ve gelecek, ezel ve ebedin kapsamlı bahislerini kendinde bulundurmakla beraber, bir damla sudan yaratmaktan tâ kabre girinceye kadar yemek, yatmak adabından, tâ kaza ve kader bahislerine kadar 6 günde âlemi yaratmaktan, tâ rüzgârların esmesindeki vazifeye kadar insanın kalbine ve iradesine müdahalesinden, ta Allah’ın bütün gökyüzünü kudret elinde tutmasına kadar zeminin çiçek, üzüm ve hurmasından tut, ta kıyametin kopmasına kadar semanın ilk yaratılışındaki halinden tut, ta kıyamet hengâmında yıldızların düşüp fezada dağılmasına kadar dünyanın imtihan için açılmasından, tâ kapanmasına kadar ahiretin birinci menzili olan kabirden, ta cennete ve ebedi saadete kadar geçmişteki vukuatlardan, Hz. Âdem’in yaratılışından, iki oğlunun kavgasından tâ Nuh tufanına ve Firavunun boğulmasına kadar Peygamberlerin önemli hadiselerinden tut, ta ruhlar âleminde alınan söze kadar, bütün mühim ve esas meseleler, Kur’an’da öyle bir tarzda beyan edilmiştir ki, bu beyanı Allah’tan başkası yapamaz.
İşte Kur’an, kendindeki bahisler cihetiyle de, bu kâinatı yaratan zatın beyanına yakışır bir şekildedir. Ve bu beyan ancak, bütün kâinatı bir saray gibi yaratıp, idare eden, maziyi ve istikbali iki sayfa gibi bir anda görüp temâşa eden bir zata yaraşır bir beyan tarzıdır.
Kendinde hiçbir taklit şaibesi ve bir beşerin sözü olması emaresi yoktur. Nasıl ki, gündüzün ışığı “güneşten geldim” der, aynen böyle de Kur’an dahi, “ben, şu âlemin yaratıcısı olan Allah’ın beyanıyım ve kelamıyım” der.
Kur’an-ı Kerim, zikir edilen bu özellikleriyle Allah’tan başka kimin sözü olabilir?
Allah’tan başka kim ona sahip çıkabilir?
Dünyayı ışıklandıran ziya, güneşten başka hangi şeye yakışır?
Kâinatın sırrını keşfedip, âlemi ışıklandıran Kur’an’ın beyanı da, Allah’tan başka kimin nuru olabilir?
Kimin haddine düşmüş ki, Kur’an’a benzer yapsın ve onun taklidini getirsin?
 
 
Kur’an’ın ifadelerindeki icaz harikadır.
İcaz: Az söz ile çok şey anlatmak sanatıdır.
Kur’an’ın ifadelerinde “icaz” vardır. Ve bu icaz, Kur’an’ın Allah’ın kelamı olduğunun delilidir.
Kur’an sözü az söyler ama o söz çok manaya gelir. Adeta bir tek sure, bütün Kur’an’ı içine alır.
Bir tek ayet ise, o surenin hazinesini içine alır. Ayetlerin çoğu, her birisi birer küçük sure, surelerin çoğu, her birisi birer küçük Kur’an’dır.
İşte beşerin taklitten aciz kaldığı şu icaz, Allah’ın insanlığa bir lütfu ve kolaylaştırmasıdır. Çünkü herkes her vakit Kur’an’a muhtaç olduğu halde, ya gafletten ya da başka bir sebepten dolayı her vakit bütün Kur’an’ı okumaya vakit bulamaz. İşte, bütün Kur’an’ı okumaya fırsat bulamayanlar için, her bir sure, birer küçük Kur’an hükmünde, hatta her bir uzun ayet, birer kısa sure makamındadır.
Hatta Kur’an’ın, fatiha da, fatihanın ise besmelede yazılmış olduğuna, keşif ve tahkik ehli ittifak etmiştir.
Nasıl ki Cenab-ı Hak bir ağaçtaki bütün manaları süzüp bir çekirdekte topladığı gibi, bütün Kur’an-ı Kerimi de süzüp, fatiha da cem etmiş bulunuyor.
Bazı haddini aşan kimseler, fatihanın kısa bir tercümesini getirerek; “Bütün Kur’an, mesela yasin suresi bunun neresinde?” diyerek sual ediyorlar.
Bu sualin cevabına muhatap olabilmekte büyük bir ilimle olabileceğinden meseleyi basitçe şöyle izah ediyoruz;
Elimize bir elma çekirdeği alarak o şahsa soruyoruz: “yapraklar bu çekirdeğin neresinde? Dallar neresinde yazılı? Çekirdeğin kökü nerede? Soru sahibinin bize vereceği cevap şöyle oluyor: “Bu çekirdeği toprağa atıp beklemek veya bu mesele ile ilgili ilmin derinliklerine varmak lazımdır ki, mesele anlaşılsın”
İşte kâinat kitabında durum böyle olduğu gibi, Kur’an-ı Kerim’de de böyledir. Fatiha çekirdeğinin nasıl büyüdüğünü ve ondan Kur’an ağacının nasıl çıktığını anlamak için de beklememiz yani bunun için gerekli ilmi tahsil etmemiz lazım geliyor.
Şimdi bu bahsin yüzlerce misallerinden sadece “Elhamdülillah” cümlesine bakalım:
Bu cümlenin en kısa manası şudur: “Ne kadar hamd ve medih varsa, kimden gelse kime karşı olsa ve kime yapılırsa yapılsa ezelden ebede kadar O varlığı zaruri olan zata hastır ve layıktır ki Ona Allah denilir.” Şimdi bu uzun mananın, nasıl kısacık bir ifadeden çıktığına bakalım:
“Ne kadar hamd varsa” manası; ”Elhamdülillah” ın başındaki “el” takısından çıkıyor. Arapçada bu takıya “lam-ı istiğrak” denir. İlave olduğu kelimenin manasını umumi kılar.
Sadece “hamd” kelimesi; herhangi bir hamdı ifade ettiği halde, “el-hamd” denildiğinde “her ne kadar hamd varsa, bütün hamd ve senalar” manasını ifade eder.
“Her kimden gelse” manası ise; “hamd” kelimesi mastar olup, faili terk edildiğinden, böyle makamlarda umumiyet ifade ediyor ve hamd eden herkesi içine alıyor.
“Kime karşı olsa ve kime yapılırsa yapılsa” manası ise: meful, yani “failin, fiilinin tesir ettiği şey”, terk edildiğinden, hitap makamında umumiyeti ifade ettiğinden çıkıyor. Kime karşı olursa olsun yapılan bütün hamdları içine alıyor.
“Ezelden ebede kadar” manasını ise: cümlemizin isim cümlesi olması ve fiil cümlesine tercih edilmesi ifade ediyor. Zira isim cümleleri fiil cümlelerine kıyasla sebatı ve devamı ifade eder. “Hastır ve layıktır” manasını ise: “lillah” kelimesinin başındaki “lam” ifade ediyor. Bu “lam”a Arapça’da “lam-ı tahsis” denir. Sadece ona has ve ait olmayı ve onun sahip olduğunu ifade eden bir harftir.
“Varlığı zaruri olan zat” manasını ise: Allah ismi ifade ediyor. Çünkü Allah olabilmesi için “Vacibu-l Vücud” yani, varlı-ğının zaruri ve kendinden olması gerekir.
İşte “Elhamdülillah” gibi kısacık bir ifadenin sadece Arapça gramer kaideleriyle zahiri manasını gördün.
Acaba bu kısacık kelimenin zahiri manası böyle olursa, onda ne kadar gizli manalar olur, sen kıyas et.
Ve bu misalle anla ki, her bir Kur’an harfi, bir hakikat hazinesi hükmündedir. Bazen bir tek harf, bir sayfa kadar hakikati ders verir.
 
 
Kur’an’ın şebabeti, Allah’ın Kelamı olduğunu ispat eder.
Şebabet: Gençlik ve tazeliktir. Kur’an’ın şebabeti, ancak Allah’ın kelamı olması ile izah edilebilir.
 
Adeta Kur’an, her asırda nazil oluyormuş gibi gençliğini ve tazeliğini koruyor.
Kelamlar, insana ve elbiseye benzer. Zamanın geçmesiyle ihtiyarlar ve eskir. Kimse yüzlerine bakmaz.
Ama Kur’an, on dört asır önce inmesine ve herkesin eline kolayca geçmesine rağmen tazeliğini ve gençliğini koruyor. Ezeli bir hutbe olarak, bütün zamanlardaki bütün insanlara hitap ediyor. Hatta her asır ahalisi, Kur’an’ı sadece kendine hitap etmiş ve kendileriyle konuşur buluyor. Her ilim grubu, ondan istifade etmek için devamlı yanlarında bulundurdukları ve ifade tarzını taklide çalıştıkları halde, Kur’an-ı Kerim, üslubundaki ve beyanındaki eşsizliği muhafaza ediyor.
Hâlbuki beşerin eserleri, sözleri ve kanunları, beşer gibi ihtiyarlıyor ve değişiyor. Fakat Kur’an’ın hükümleri ve kanunları o kadar sağlamdır ki, asırlar geçtikçe daha ziyade kuvvetini gösteriyor. Evet, Kur’an’ın hükümleri, kanunları medeniyet kanunları gibi ihtiyar olup, ölüme mahkûm değildir. Daima gençtir ve kuvvetlidir.
Bu meselenin binler misalinden numune olarak birini beyan edeceğiz:
Bakara suresi 43. ayet de
“Namaz kıl ve zekât ver” buyrularak zekât farz kılınmıştır. Ve “zekât” Kur’an’da 32 defa zikir edilmiştir.
Ve yine bakara suresi 275. ayet de “Allah alışverişi helal, faizi ise haram kıldı” buyrularak faizin haram olduğu beyan edilmiştir.
Şimdi Kur’an’ın zekât emrinin ve faizin haram olması hükmünün ne derece yerinde bir hüküm olduğunu ve bu ikisi olmazsa bir toplumun asla gelişemeyeceğini anlamaya çalışalım, şöyle ki:
İnsanlar arasındaki bütün karışıkların sebebi bir kelime olduğu gibi, bütün kötü ahlakın madeni de bir kelimedir.
Birinci kelime: “Ben tok olayım, başkası açlıktan ölse bana ne.”
İkinci kelime; “Sen çalış, ben yiyeyim.”
Evet, toplum hayatında, zenginler ve fakirlerin rahatla yaşamasının ve birbirleriyle güzel bir şekilde geçinmesinin şartı şudur ki; Zenginler, fakirlere merhamet ve şefkat gösterecek, fakirler de zenginlere karşı hürmet ve itaat edecek. Yani yukarıdan aşağıya merhamet, aşağıdan yukarıya ise hürmet olacak.
Hâlbuki medeniyet bütün gayretleri ve kanunlarıyla birlikte beşerin bu iki tabakasını anlaştıramadığı ve aralarında sulh yapamadığı gibi, evvelki iki kelimenin açtığı yarayı da tedavi edememiştir.
Kur’an’ın hâkim olmadığı bütün memleketlerde bu iki grup birbirine düşmandır. Fakirler, zenginlerin mallarını çalar ve yağma eder, zenginler ise fakirleri köleleştirmeye çalışır.
Kur’an ise birinci kelime olan “ben tok olayım, başkası açlıktan ölse bana ne”yi zekât ile tedavi eder. Kendi malında fakirin de hakkı olduğunu beyan ile onu paylaşmaya davet ve emir eder. Hatta İslamiyet’i inkâr eden gayr-i müslimler dahi Kur’an’ın bu emrindeki hikmeti anlamışlar ve şöyle demişlerdir:
“İslam’ı inkâr ediyoruz ama zekât müessesesini inkâr etmek mümkün değil. Eğer zekât hayata geçirilse, beşeriyet fakirlikten kurtulacaktır.”
İkinci kelime olan “Sen çalış, ben yiyeyim”i ise faizi haram etmekle yok eder.
Evet, Kur’an, âlemin kapısında durup: “İnsan için ancak çalıştığı vardır” ve “Allah alışverişi helal, faizi ise haram kıldı” gibi ayetlerle “Faize ‘yasaktır’” der. “Kavga kapısını kapatmak için, faiz kapısını kapayınız” diyerek insanlara ferman eder ve talebelerine “girmeyiniz” diye emreder.
Şimdi Kur’an’ın diğer emir ve yasaklarındaki hikmeti ve menfaati, zekâtın farziyyeti ve faizin haramlığı hükmündeki hikmetlere kıyas edin.
Ve bununla zaman ihtiyarladıkça Kur’an’ın nasıl gençleştiğini ve tazeliğini nasıl koruduğunu bir derece anlayın.
Elbette on dört asır yaşamasına rağmen, tazeliğini ve gençliğini bu derece muhafaza eden, emir ve yasakları her asırda geçerli olan bir kitap, asla bir beşerin sözü ve fikrinin ürünü olamaz. Olsa olsa ancak, Allah’ın kelamı olabilir.
 
 
Kur’an ayetlerinin sonunda, Allah’ın isimlerinin zikri emsalsizdir.
Kur’an-ı Kerim, hayret verici ve kendine âşık edici üslubuyla, Allah’ın fiillerinden ve eserlerinden bahseder. Kâinatı evirir, çevirir, içindeki fiil ve eserleri göze gösterir. Ve sonra, o fiil ve eserlerden ilâhi isimleri çıkartır.
 
Kur’an, yüzlerce ayeti ile bu bahse delilidir. Biz sadece enbiya suresinden bir sayfa ile yetinelim:
“Allah yolunda hicret edip sonra öldürülen veya ölenleri, hiç şüphesiz ki Allah güzel bir rızıkla rızıklandıracaktır. Muhakkak ki Allah rızık verenlerin en hayırlısıdır. Allah onları memnun kalacakları bir yere girdirecektir. Muhakkak ki Allah Âlimdir ve Halimdir.
İşte böyle, kim kendisine verilen eziyetin dengi ile karşılık verir de, bundan sonra kendisine yine bir tecavüz ve zulüm vaki olursa, emin olmalıdır ki, Allah ona mutlaka yardım edecektir. Muhakkak ki Allah Afuvdur (affedicidir) ve Gafurdur. (mağfiret edicidir).
Böylece Allah haksızlığa uğrayana yardım edecektir ve buna kadirdir. Çünkü Allah geceyi gündüze katar, gündüzü geceye katar. Şüphesiz Allah işitendir ve görendir.
Böyledir. Çünkü Allah hakkın tâ kendisidir. Onun dışında taptıkları ise batıldan başka bir şey değildir. Gerçek şu ki, Allah Âlidir (uludur) ve Kebirdir (büyüktür).
Görmedin mi, Allah gökten yağmur indirir de bu sayede yer-yüzünü yeşertir. Gerçekten Allah Latiftir (lütufkârdır), Habirdir. (her şeyden haberdardır).
Göklerde ve yerde ne varsa O’nundur. Hakikaten yalnız O Ganidir (zengindir) ve Hamiddir. (övülmeye layıktır)
Görmedin mi, Allah, yerdeki eşyayı ve emri uyarınca denizde yüzen gemileri sizin hizmetinize verdi. Göğü de, kendi izni olmadıkça yer üzerine düşmekten korur. Çünkü Allah insanlara karşı Rauftur (çok şefkatlidir), ve Rahimdir (çok merhametlidir).(Hac:59-65)
İşte Kur’an’dan sadece bir sayfayı dinledik. Bu sayfada zikir edilen Allah’ın isimleri bazen delil ve bazen de netice olmuş. Mesela, Allah hicret edip sonra ölen ve öldürülenleri güzel bir şekilde rızıklandıracağını ve onları memnun kalacakları bir yere sokacağını haber vermiş.
Buna delil olarak ta “hayru-r râzıkîn” yani rızık verenlerin en hayırlısı olduğunu bildirmiş. Âlim ve halim olduğundan bahsetmiş. Yani madem rızık verenlerin en hayırlısıdır, elbette kendi yolundan hicret ederek, ölen veya öldürülenlerin amellerini zayi etmez, onları da rızıklandırır, hem âlimdir, her şeyi ve onları nasıl rızıklandıracağını en iyi bilir.
Hem de halimdir, onlara eziyet vererek hicrete mecbur bırakanlardan intikamlarını sonra alır.
Hem Allah geceyi gündüze, gündüzü de geceye katar. O halde işiten ve gören olmalıdır. İşitmeyen ve göremeyen bu azametli fiile fail olamaz. Zira bu icraatlar dünyayı güneş etrafında bir nizam ile çevirmekle mümkündür ki, bu da görmek ve işitmeği gerektirir.
Hem Allah yağmuru indirir ve onunla yeryüzünü yeşertir. O halde Elbette bunu yapan Latiftir (lütufkârdır), Habirdir (her şeyden haberdardır).
Şimdi diğer ayetlerin sonlarında zikir edilen isimleri sen bunlara kıyas et.
Kur’an-ı Kerim’in Allah’ın fiillerinden ve eserlerinden nasıl bahsettiğini, kâinatı evirip, çevirip, içindeki fiil ve eserleri nasıl göze gösterdiğini ve sonra, o fiil ve eserlerden ilâhi isimleri nasıl çıkardığına şahit ol.
Acaba hiç mümkün müdür ki, bu sözler bir beşerin sözü olsun? Hayır, asla olamaz. Çünkü bir beşer kendi aklıyla Allah’ın isim ve sıfatlarını bu derece keşfedip, kâinattaki fiil ve eserlerde bu isim ve sıfatları bu derece göremez ve gösteremez.
Hele bu zat ümmî ise, okuma yazma bilmiyorsa, yaşadığı asır; küfrün karanlıkları içinde boğulmuş ve elleriyle yaptıkları putlara tapacak kadar akıldan ve insanlıktan uzaklaşmış ise, bu daha da imkânsızdır.
Evet, insan bir peygamberi işitmese de Allah’ı bulabilir hatta bulmalıdır ve onu tanımalıdır. Ancak Allah’ın isim ve sıfatlarını tamamıyla keşfedemez. Hatta bırakın tamamını, çok azına bile ulaşamaz.
Madem Kur’an bu isim ve sıfatları bize haber vermiş, O halde Kur’an’ı bize tebliğ eden zat Allah’ın peygamberidir, Kur’an’da Allah’ın sözüdür.
Ve ayetlerinin sonundaki Esma-ül Hüsna’nın latif zikrinin şehadetiyle bu Kur’an Allah’ın kelamıdır.
 
 
Kur’an ayetlerinin, kâinattaki fiil ve eserleri, iman hakikatlerine delil yapması harikadır.
Kur’an ayetleri, kâinattan ve içindeki fiil ve eserlerden bahseder ve bu bahisleri bazen Allah’ın birliği, öldükten sonra dirilme, meleklerin varlığı gibi Kur’an’ın temel maksatlarına delil yapar. 
 
Mesela, Rum suresi 50. ayette şöyle buyrulmuş:
“Allah’ın rahmet eserlerine bak. Yeryüzünü, ölümünün ardından nasıl diriltiyor. Şüphesiz O, ölüleri de mutlaka diriltecektir. O, her şeye gücü yetendir.”
İşte bu ayetle, ilk önce yeryüzünde, bilhassa bahar mevsiminde yaratılan canlılara dikkat çekiliyor. Tohumlardan, çekirdeklerden, yumurta ve su damlacıklarından, ne kadar çok canlının, noksansız, hatasız, birbirine karıştırılmadan, mükemmel bir şekilde icat edildiği göze gösteriliyor.
Ve daha sonra, bu fiil ve eserler, öldükten sonra dirilmeye delil yapılıyor. Yani deniliyor ki:
“Yeryüzünü böyle ihya edip, kışın ölen mahlûklar, yazın aynen iade eden Allah’a, sizin öldükten sonra diriltilmeniz mi zor gelecek? Hayır, asla zor gelmez. Çünkü O, her şeye gücü yetendir.”
Ve yine Nâziat suresinde şöyle buyrulmuş:
“Yaratma bakımından acaba sizce, yeniden sizi diriltmek mi daha zor, yoksa uçsuz bucaksız gökyüzünü yaratmak mı daha zor? Hâlbuki Allah gökyüzünü bina etti. Onu direksiz yükseltti ve onu kusursuz işleyen bir sisteme bağladı. Gecesini kararttı, gündüzünü ağarttı. Ondan sonra yerküreyi deve yumurtası şeklinde icat etti.
Hayvanlarınız ve kendiniz için bir faydalanma ve beslenmek üzere yerden sular çıkardı, orada otlaklar yarattı ve dağları sağlam bir şekilde çaktı.” (Naziat:27-33)
İşte Allah, bu ayette de, öldükten sonra dirilmeyi ispat etmek için, ilk önce semanın ve yeryüzünün ve içindekilerinin icadından bahsetti.
Dünya daki eserlerini ve fiillerini, adeta gözümüze soktu. Bu eser ve fiillerle nihayetsiz kudretini ve sonsuz kuvvetini ispat etti. Ve daha sonra “böyle kuvvetli bir zata ne ağır gelebilir” diyerek öldükten sonra dirilmeye geniş bir kapı açtı.
Şimdi, Kur’an’ın, Allah’ın eserlerinden ve fiillerinden bahseden ve bu bahsi, iman hakikatlerine delil yapan diğer ayetlerini, bu iki misale kıyas et!
Acaba hiç mümkün müdür ki, bu ifadeler ümmî olan, hayatında bir harf bile yazmamış, bir kelime bile okumamış bir beşere ait olsun. Hayır asla!
Bu üslup Allah’tan başka kimseye ait olamaz ve Allah’tan başka kimse bu kelama sahip çıkamaz.
 
 
Kur’an’ın ilahi sanattan bahseden ayetlerinin hatimesi harikadır.
Kur’an, beşerin nazarına, ilahi sanatın dokumalarını açar, gösterir. Sonra ayetin hatimesinde ve sonunda, o sanat eserlerini, ilahi isimlerin içine sarar ya da akla havale eder.
Mesela: Yunus suresi 31. ve 32. ayetlerde şöyle buyrulmuş:
“De ki, gökten ve yerden sizi rızıklandıran kimdir?
Ya da o kulak ve gözlerin sahibi kimdir?
Ölüden diriyi, diriden ölüyü kim çıkartıyor?
Her türlü işi idare eden kim?
Onlar “Allah” diyecekler.
De ki: o halde, hala korkup sakınmayacak mısınız?
İşte sizin gerçek Rabbiniz olan Allah O’dur.”
İşte Kur’an bu ayet ile başta der: Sema ve zemini, rızkınıza iki hazine gibi hazırlayıp, oradan yağmuru, buradan hububatı çıkaran kimdir? Allah’tan başka koca sema ve zemini iki itaatkâr hazinedar hükmüne kimse getirebilir mi? Öyle ise şükür ona münhasırdır.
İkinci fıkrada der ki: “Sizin azalarınız içinde en kıymettar olan göz ve kulaklarınızın maliki kimdir? Hangi tezgâh ve dükkândan aldınız? Bu latif, kıymettar göz ve kulağı verecek, ancak Rabbinizdir. Sizi icad edip, terbiye eden de Odur ki, bunları vermiştir. Öyle ise, yalnız Rab O’dur. Mabud da O olabilir.”
Üçüncü fıkrada der ki: “Ölmüş yeri ihya edip, yüz binler ölmüş taifelere hayat veren kimdir? Haktan başka ve bütün kâinatın yaratıcısından başka şu işi kim yapabilir? Elbette O yapar, O hayat verir. Madem Allah Hak’tır, kimsenin hukukunu zayi etmeyecektir. Sizi büyük bir mahkemeye gönderecektir. Yeryüzünü dirilttiği gibi, sizi de diriltecektir”
Dördüncü fıkrada der: “Bu büyük kâinatı bir saray gibi, bir şehir gibi intizamla idare edip tedbirini gören, Allah’tan başka kim olabilir? Koca kâinatı, bütün yıldızlarıyla gayet kolay idare eden kudret, o derece kusursuz, nihayetsizdir ki, hiçbir ortak ve yardıma ihtiyacı olmaz. Ve bu koca kâinatı idare eden zat, küçük mahlûkları başkasına bırakmaz. Demek; ister istemez “Allah” diyeceksiniz.”
İşte, birinci ve dördüncü fıkra “Allah” der.
İkinci fıkra “Rab” der.
Üçüncü fıkra ise “el-Hak” der.
Ve ayetin sonu
فَذَلِكُمُ اللّهُ رَبُّكُمُ الْحَقُّ
 
diyerek biter.
Bu ifade ne kadar mucizene düşmüştür, biraz aklı olan anlar. Ve bu ifadenin Allahtan başka sahibi olamayacağına iman eder.
 
 
Kur’an’ın, Allah’ın fiillerini izah ile kanaat verip sonra öz bir cümle ile hıfzettirmesi harikadır.
Kur’an, Cenab-ı Hak’kın fiillerini ayrıntılı bir şekilde izah eder. Sonra bir netice ile o uzun bahsi toparlar, özet yapar. Geniş izahıyla kanaat verir, özetiyle hıfzettirir. 
 
Bu bahsinde çok misalleri var. Biz, bir tanesiyle yetineceğiz; Mesela: Ali İmran suresi 26. ve 27. ayette şöyle buyrulmuş:
“De ki: Ey mülkün gerçek sahibi olan Allah’ım!
Sen mülkü dilediğini verirsin ve mülkü dilediğinden alırsın. Dilediğini aziz eder, dilediğini alçaltırsın.
Her türlü iyilik senin elindedir.
Muhakkak ki sen, gücü her şeye yetensin. Geceyi gündüze sokarsın, gündüzü geceye katarsın, ölüden diriyi çıkartır, diriden de ölüyü çıkartırsın.
Ve dilediğine hesapsız rızık verirsin”
İşte bu ayetin her bir cümlesi, ayetin sonu olan “dilediğine hesapsız rızık verirsin” ifadesini ispat edecek şekildedir. Ve ayetin tamamı bu cümlede hülasa edilmiş ve özetlenmiştir.
Şöyle ki: “Ey mülkün gerçek sahibi olan Allah’ım! Sen mülkü dilediğini verirsin ve mülkü dilediğinden alırsın. Dilediğini aziz eder, dilediğini alçaltırsın. Her türlü iyilik senin elindedir.” ayetiyle; Cenab-ı Hakk’ın, insanın toplum hayatındaki tasarrufu gösterilmiş.
Ve denilmiş ki; “İzzet ve zillet, fakirlik ve zenginlik doğrudan doğruya Cenab-ı Hakk’ın dilemesine ve iradesine bağlıdır. Aziz yapan da O’dur, zelil yapan da. Mülkü veren de O’dur, mülkü alan da. Demek bütün tabakaların en dağınık işlerine kadar her şey Allah’ın dilemesi ve takdiriyledir, tesadüf karışamaz.”
Ve şu hükmü, zikir edilen ayetle verdikten sonra, insanın hayatında en mühim iş onun rızkıdır. Bu sebepten devamındaki ayet olan “Muhakkak ki sen, gücü her şeye yetensin. Geceyi gündüze sokarsın, gündüzü geceye katarsın, ölüden diriyi çıkartır, diriden de ölüyü çıkartırsın” ifadeleriyle insanın rızkının, doğrudan doğruya, Allah’ın rahmet hazinesinden çıktığını ve rızkın bu hazineden gönderildiğini bir iki giriş ile ispat eder. Der ki: “Rızkınız, yerin hayatına bağlıdır. Yerin dirilmesi de, bahara bakar. Bahar ise güneş ile ayı emrine itaat ettiren, gece ve gündüzü çeviren zatın elindedir. Öyle ise, bir elmayı bir adama hakiki rızık olarak vermek, bütün yeryüzünü bütün meyvelerle dol-duran zatın işi olabilir.”
Ve bundan sonra ayet şöyle biter: “Ve dilediğine de hesapsız rızık verirsin.” İşte bu ayet ile önceki fiilleri özet yapar ve ispat eder. Yani “Hesapsız rızık veren odur ki, bu fiilleri yapar” der.
Görüldüğü gibi ayetlerde uzunca izah edilen Allah’ın fiilleri, nasıl bir cümlede ispat ve hülasa ediliyor. Adeta o cümle, kendinden önceki bütün ayetlerin manasını kendinde saklayan ve onların manalarını ispat eden bir çekirdek oluyor.
Böyle noksansız ve güzel sözler, Allah’tan başka kimin sözü olabilir? Ve nasıl bu kelama hâşâ “bir beşer sözü” denilebilir.
 
 
Kur’an’ın, Allah’ın yarattıklarını bir tertip ile zikrederek, o tertipten ilahi isimleri göstermesi harikadır.
Kur’an, kâh olur Allah’ın yarattıklarını bir tertip ile zikreder, sonra o mahlûklar içinde bir nizam, bir denge olduğunu ve o tertibin meyveleri ve neticeleri olduğunu göstermekle, o fiillerde cilvesi bulunan ilahi isimleri gösterir. Sanki o mahlûklar, bir kelimedir. İlahi isimler onun manalarıdır.
Mesela, Müminun suresinde şöyle buyrulmuş:
“Andolsun ki, biz insanı çamurun özünden yarattık. Sonra onu bir nutfe, bir damla su olarak sağlam bir yere, ana rahmine yerleştirdik.
Sonra nutfeyi yapışkan bir kan pıhtısı olarak yarattık.
O kan pıhtısından da bir çiğnem et yarattık.
O bir çiğnem etten de kemik yaptık.
Sonra kemiklere et giydirdik.
Sonra onu başka bir yaratılış ile inşa ettik.
Yaratanların en güzeli olan Allah’ın şanı ne yücedir.” (Müminun: 12-13-14)
İşte, Kur’an, insanın yaratılışının o acayip, garip, harika, muntazam ve dengeli tavırlarını öyle güzel bir tarzda zikir edip, tertip ediyor ki, “Yaratanların en güzeli olan Allah’ın şanı ne yücedir” ifadesi kendi kendine içinde görünüyor.
Hatta vahyin bir kâtibi şu ayeti yazarken, daha şu cümle gelmeden evvel, şu ifadeyi kendisi söylemiş ve “acaba bana da mı vahiy gelmiş” zannında bulunmuştur. Hâlbuki ayetin evveli o kadar tertiplidir ve birbiriyle uyumludur ki, o kelam gelmeden kendini göstermiştir.
Hem mesela Araf suresi 54. ayette şöyle buyrulmuş:
“Hiç şüphe yok ki, sizin Rabbiniz; gökleri ve yerleri altı günde yaratan sonra da arş üzerine istiva eden Allah’tır. O gündüzü, peşi sıra ile kovalayan gece ile bürüyüp örter. Gü-neş, ay ve yıldızlar emri ile ona itaatkâr kılınmışlardır. İyi bilin ki, yaratma ve emir de onundur. Âlemlerin rabbi olan Allah’ın şanı ne de yücedir”
İşte Kur’an bu ayette, Allah’ın kudretinin azametini ve İlahi saltanatın haşmetini öyle bir tarzda gösteriyor ki;
Gökleri ve yerleri altı günde yaratmış. Güneş, ay, yıldızlar itaatkâr askerler gibi emirlerine hazır. Geceyi ve gündüzü, beyaz ve siyah iki hat gibi veya iki şerit gibi birbiri arkasında döndürerek, Âlemlerin rabbi olduğunu kâinat sayfalarında yazan ve rubûbiyet arşında duran, celal sahibi bir kadiri gösterdiğinden, her ruh işitse “bârekallah,” (Allah ne mübarek kılmış), “mâşaallah” (dilemiş de güzel yapmış), fetebârakellâhü rabbül âlemîn” (Âlemlerin rabbi olan Allah’ın şanı ne de yücedir) demeyi arzular.
Demek “Tebârakellâhü Rabbül âlemîn” (Âlemlerin rabbi olan Allah’ın şanı ne de yücedir) cümlesi, önceki beyanın özeti, çekirdeği ve meyvesi hükmüne geçer.
 
Kur’an’ın, değişikliğe maruz maddî şeyleri zikredip, onları sabit hakikatler suretine çevirmek için ilahi isimler ile bağlaması harikadır.
Kur’an bazen, değişikliğe maruz olan ve muhtelif tavırlara giren maddî eşyadan bahseder ve onları sabit hakikatler suretine çevirmek için bir isim ile bağlar, özet yapar.
 
Bazen de tefekküre ve ibrete teşvik etmek için bir netice ile son verir. Kur’an’ın bu meziyeti de beşerin taklitten aciz kaldığı bir özelliğidir.
Mesela: Bakara suresi 30, 31 ve 32. ayetlerde şöyle buyrulmuş:
“Bir vakit Rabbin meleklere; “Yeryüzünde bir halife yaratacağım” dedi.
Onlar; “bizler, hamdin ile seni tesbih ve takdis ederken, yeryüzünde fesat çıkaracak ve kan dökecek insanı mı halife kılıyorsun” dediler.
Allah da onlara; “Ben sizin bilmediklerinizi bilirim” dedi. Ve Allah, Âdem’e bütün isimleri öğretti.
Sonra onları meleklere göstererek; “Eğer siz sözünüzde sadık iseniz, şunların isimlerini bana bildirin” dedi.
Melekler; “Ya Rab! Seni noksan sıfatlardan tenzih ederiz ki, senin bize öğrettiklerinden başka bizim bilgimiz yoktur. Şüphesiz ki sen âlimsin ve hâkimsin” dediler.”
İşte şu ayet, evvela; Hazreti Âdem’in yeryüzüne halife olmasından, meleklere olan üstünlüğünden ve bu üstünlüğün sebebinin “ilim” olmasından bahisle, cüz’i bir meseleyi zikreder. Sonra, o hadisede meleklerin Hz. Âdem’e karşı ilim noktasında mağlup olma hadisesini beyan eder.
Ve sonrada bu iki hadiseyi iki isim ile özetler. Yani melekler, ayetin sonunda Allah’a hitaben; “Entel Alîmul Hâkim” “Sen Âlimsin ve Hâkimsin” der.
Evet, “Âlimsin, her şeyi bildiğinden, Hz. Âdem’e eşyaların ismini öğrettin de bize galip oldu.
Ve Hâkimsin, bize kabiliyetimize göre veriyorsun, bizi melek yapıyorsun, ona kabiliyetine göre veriyorsun, yeryüzüne halife yapıyorsun.”
İşte ayetin sonu, evvelinde zikir edilen hadiseyi özetleyecek şekilde iki isim ile ne de güzel tamamlanmış. Elbette bu nükteler, ancak Allah’ın kelamına has nüktelerdir. Ve beşerin sözünde böyle ince nükteler bulunmaz.
Kur’an bazen de, değişikliğe maruz olan ve muhtelif tavırlara giren maddî eşyadan bahseder ve sonra tefekküre ve ibrete teşvik etmek için akla havale eder.
Mesela, Nahl suresi 66 ve 67. ayet de şöyle buyrulmuş:
“Muhakkak ki sizin için hayvanlarda bir ibret vardır. Zira size, onların karınlarında ki, kan ve fışkı arasından gelen, içenlerin boğazından kolayca geçen bir süt içiriyoruz.
Hurma üzüm gibi meyvelerden hem içecek hem de güzel gıdalar edinirsiniz.
İşte bunlar da aklını kullanan kimseler için büyük bir ibret vardır.
Ve rabbin bal arısına; ‘dağlardan, ağaçlardan ve insanların yaptıkları çardaklardan kendine evler edin, kovanlar yap. Sonra meyvelerin her birinden ye ve Rabbinin sana kolaylaştırdığı yaylım yollarına git’ diye vahyetti.
Onların karınlarından, renkleri çeşitli bir şerbet bal çıkar. On da insanlar için bir şifa vardır.
Elbette bunda düşünen bir kavim için büyük bir ibret vardır.”
İşte şu ayetler, Cenab-ı Hakk’ın koyun, keçi, inek, deve gibi mahlûklarını insanlara, halis, safi, leziz bir süt çeşmesi, üzüm ve hurma gibi yiyecekleri insanlara latif, leziz nimet kazanları ve arı gibi küçücük kudret mucizelerini de şifalı ve tatlı güzel bir şerbetçi yaptığını gösterdikten sonra tefekküre, ibrete, başka şeyleri de bunlara kıyas etmeğe teşvik için “Elbette bunda düşünen bir kavim için büyük bir ibret vardır” der, ayete son verir.
Bu öyle harika bir hatimedir ki, beşerin en dâhi söz ustaları taklidini getirmekten aciz kalmışlardır.
Nerede kaldı ki, okuma yazma bilmeyen bir beşerden sudur etsin. Elbette böyle bir kelam ancak Allah’ın kelamı olabilir.
 
 
Kur’an’ın, kâinatta ki fiillerden bahsedip, onu genel bir kaide içinde yerleştirmesi ve bir birlik ciheti ile birleştirmesi harikadır.
Kur’an ayetleri kâh olur, Allah’ın Rab isminin kâinattaki hükümlerini serer, onlardan bahseder, sonra onları bir birlik bağı ile birleştirir ya da genel bir kaide içinde yerleştirir.
 
Mesela: İbrahim suresi 32. ve 33 ve 34. ayetlerde şöyle buyrulmuş:
“O Allah ki, gökleri ve yeri yarattı ve gökten su indirdi. Böylece onunla sizlere rızık olarak çeşitli meyveler çıkardı.
Emriyle denizlerde seyretsinler diye gemileri emrinize verdi. Ve nehirleri de emrinize verdi.
Güneşi ve ayı emrinize sürekli amade kıldı. Geceyi ve gündüzü de emrinize verdi.
Ve istediğiniz her şeyi size verdi.
Eğer Allah’ın nimetlerini saymaya kalksanız, saymakla bitiremezsiniz”
İşte şu ayetler, evvela Cenab-ı Hakk’ın insana karşı şu koca kâinatı nasıl bir saray hükmünde yaratıp, semadan zemine ab-ı hayatı gönderip, insanlara rızkı yetiştirmek için zemini ve semayı iki hizmetkâr ettiği gibi, zeminin diğer taraflarında bulunan her bir nevi meyvelerden, her bir kişiye istifade imkânı vermek, hem insanlara, her çeşit geçim vesilelerini temin etmek için gemiyi insana itaatkâr kılmıştır.
Yani denize, rüzgâra, ağaca öyle bir vaziyet vermiş ki, rüzgâr bir kamçı, gemi bir at, deniz onun ayağı altında bir çöl gibi olur. İnsanlar gemi vasıtasıyla bütün zeminle alaka kurmakla beraber, ırmakları, büyük nehirleri, insanın nakil vasıtaları hükmünde emrine vermiştir.
Hem güneş ile ayı gezdirip, mevsimleri ve mevsimlerden değişen Allah’ın renk renk nimetlerini insana takdim etmek içim iki itaatkâr hizmetkâr ve o büyük dolabı çevirmek için iki dümenci hükmünde yaratmış.
Hem gece ve gündüzü, geçimlerine ticaret yeri hükmünde emirlerine vermiş. İşte bu ilahi nimetleri saydıktan sonra, insana verilen nimetlerin ne kadar geniş bir dairesi olduğunu gösterip, o dairede ne derece hadsiz nimetler olduğunu şu “Ve istediğiniz her şeyi size verdi.
Eğer Allah’ın nimetlerini saymaya kalksanız, saymakla bitiremezsiniz” özetiyle gösterir.
Yani kabiliyet ve ihtiyaç lisanıyla insan ne istemişse, bütün onlar verilmiş. Allah’ın İnsana olan ihsanları, nimetleri saymakla bitmez.
Evet, insanın bir nimet sofrası gökyüzü ve yeryüzü ise ve o sofradaki nimetlerden bir kısmı güneş, ay, gece, gündüz gibi şeyler ise, elbette insana müteveccih olan nimetler had ve hesaba gelmez.
 
 
Kur’an’ın, eşyanın icadında, zahiri sebeplerin etkisi olmadığını gösteren ifadeleri harikadır.
Bazen Kur’an ayetleri, görünen sebebin icada kabiliyeti olmadığını ispat etmek için, neticenin gayelerini, meyvelerini ve faydalarını gösterir.
Ta anlaşılsın ki, sebep yalnız, zahiri bir perdedir. Çünkü hikmetle gayeleri irade etmek, gayet âlim, hâkim birinin işi olabilir. Sebepler ise, şuursuz, cansız şeylerdir. Sebepten, neticenin icat edilmesinde o kadar uzaklık vardır ki, en büyük sebebin eli, en küçük bir neticenin icadına yetişmez. Güneş o büyüklüğü ile birlikte, bir sineğe kanat takamaz.
Mesela: Abese suresi 24 ve 32. ayetler arasında Allah şöyle buyurmuş:
“İnsan, yiyeceğine bir baksın. Biz suyu akıttıkça akıttık. Sonra toprağı yardıkça yardık. Size ve hayvanlarınıza rızık olsun diye ondan, taneler; üzümler ve yoncalar; zeytinler ve hurmalar; bol ağaçlı bahçeler, meyveler ve otlar bitirdik.”
İşte şu ayet, Allah’ın kudret mucizelerini, hikmetli bir tertip ile zikrederek, sebepleri, neticelere bağlar.
Ve en sonunda, “size ve hayvanlarınıza bir rızık olsun diye” cümlesiyle tamamlanarak bir gayeyi gösterir ki, o gaye, o sebep ve neticelerin içinde, o gayeyi gören ve takip eden gizli bir idarecinin bulunduğunu ve sebepler; sadece onun perdesi olduğunu ispat eder.
Ve manen der ki: “Size ve hayvanlarınıza rızık yetiştirmek için su semadan geliyor. Hâlbuki O suda, size ve hayvanlarınıza acıyıp, şefkat edip rızık yetiştirmek kabiliyeti yoktur. Demek, su gelmiyor, gönderiliyor.
Hem toprak, bitkileriyle açılıp, rızkınız oradan geliyor. Hissiz, şuursuz toprak sizin rızkınızı düşünüp şefkat etmek kabiliyeti olmadığından toprak kendi kendine açılmıyor, birisi o kapıyı açıyor, nimetleri ellerinize veriyor.
Hem otlar, ağaçlar, sizin rızkınızı düşünüp, merhâmet edip, size meyveleri, hububatı yetiştirmekten pek çok uzak olduğundan, ayet gösteriyor ki; Onlar, Hakîm bir Rabbin, perde arkasından uzattığı ipler ve şeritlerdir ki, nimetlerini onlara takmış, hayat sahiplerine uzatıyor.
İşte Kur’an’ın, zahiri sebeplerin icada kabiliyetleri olmadığını ispat etmek için, gayeleri neticeleri ve meyveleri ayetin sonunda göstermesi böyle harikadır.
Şimdi Kur’an’ın, eşyanın icadında, sebeplerin etkisi olmadığını gösteren diğer ayetlerini sen bu ayete kıyas et. Acaba hiç mümkün müdür ki, bu ifadeler Allah’tan başkasına ait olsun? Ve Allah’tan başkası o silsileler içinde, gayeleri ve neticeleri göstererek sebepleri faillikten azledebilsin?
Hayır olamaz. Bu ifadeler, sebepleri ve neticeleri birlikte yaratan Allah’tan başkasına ait olamaz.
 
 
Kur’an’ın, ahireti veya istikbalde olacak hadiseleri kalbe kabul ettirmek için, dünya’da ki acayip fiilleri zikir ile delil yapması harikadır.
Kur’an ayetleri, Cenab-ı Hakk’ın ahirette ki, harika fiillerini kabul ettirmek için, hazırlık mahiyetinde ve zihni tasdike hazırlamak için bir giriş hükmünde, dünyadaki fiilleri zikreder. Veyahut istikbali ve ahiret hadiselerini öyle bir surette zikreder ki, gözümüzle gördüğümüz hadiseler, o haberlerin doğruluğuna kanaat verir.
Mesela: Yasin suresi 77 ve 83. ayetler arasında şöyle buyrulur:
“İnsan görmüyor mu ki, biz onu nutfeden; bir damla sudan yarattık.
Bir de bakıyorsun ki, o apaçık bir düşman olmuş. Kendi yaratılışını unutarak bize karşı misal vermeye kalkışıyor ve ‘şu çürümüş, un olmuş kemikleri kim diriltecek’ diyor.
De ki: “Onları ilk defa kim yaratmış ise o diriltecek’ Çünkü o her türlü yaratmayı gayet iyi bilir.
Yeşil ağaçtan sizin için ateş çıkaran odur. İşte siz ateşi ondan yakıyorsunuz.
Semavat ve arzı yaratan, onların benzerlerini yaratmaya kadir değil midir?
Evet! Onların benzerlerini yaratmaya her zaman hakkıyla kadirdir. O her şeyi hakkıyla bilen yaratıcıdır.
O, bir şeyi yaratmak istediğinde, sadece “ol” der. O şey derhal oluverir.
Her şeyin mülkü kendi elinde olan Allah Subhandır. Siz elbette ona gönderileceksiniz.”
İşte şu ayetlerde, öldükten sonra dirilme, yedi sekiz değişik tarz ve surette ispat ediliyor. Evvela, ilk yaratılışı akla gösterir ki, ‘bir damla sudan, kan pıhtısına, kan pıhtısından, bir çiğnem ete, bir çiğnem etten, insanın icadına kadar olan yaratılışınızı görüyorsunuz. Nasıl olur da, öldükten sonra ki yaratılışı inkâr ediyorsunuz? der.
Hem, Cenab-ı Hakk’ın insana karşı yaptığı büyük ihsanlara, “Yeşil ağaçtan sizin için ateş çıkaran odur.” ayetiyle işaret edip, der: “Size böyle nimet veren zat, sizi başıboş bırakmaz ki, kabre girip kalkmamak üzere yatasınız.”
Hem gizli bir işaret ile der ki: “Ölmüş ağaçların dirilip yeşillenmesini görüyorsunuz. Odun gibi kemiklerin hayat bulmasını kıyas edemeyip, öldükten sonraki dirilmeyi akıldan uzak mı görüyorsunuz?
Hem, “Semavat ve arzı yaratan, onların benzerlerini yaratmaya kâdir değil midir? Evet! Onların benzerlerini yaratmaya her zaman hakkıyla kâdirdir.” ayetiyle der ki: “Semavat ve yeryüzünü yaratan, Semavat ve yeryüzünün meyvesi olan insanın hayat ve ölümünden aciz kalır mı? Koca ağacı idare eden, o ağacın meyvesine ehemmiyet vermeyip başkasına mal eder mi? Bütün ağacın neticesini terk etmekle, bütün parçaları hikmetle yoğrulmuş yaratılış ağacını abes ve beyhude yapar mı zannediyorsun?
Hem “O, bir şeyi yaratmak istediğinde, sadece “ol” der. O şey derhal oluverir.” ayetiyle der ki: “Öldükten sonra sizi diriltecek Zat öyle bir zattır ki, bütün kâinat ona itaatkâr bir asker hükmündedir. O “Ol” dediği zaman, her şey ona itaat eder. Bir baharı yaratmak, bir çiçek kadar ona kolay gelir. Bütün hayvanları icat etmek, bir sineği icat etmek kadar kudretine rahat gelir. Böyle bir zata karşı “kemikleri kim diriltecek” deyip, kudretine karşı, acizlik isnad ederek meydan okunmaz.
Ve “Her şeyin mülkü kendi elinde olan Allah Subhandır” tabiriyle; Her şeyin dizgini elinde, her şeyin anahtarı yanında, gece ve gündüzü, kış ve yazı bir kitap sahifeleri gibi kolayca çevirir, dünya ve ahireti iki oda gibi bunu kapar, onu açar bir Kadir-i Zülcelaldir. Madem böyledir, bütün delillerin neticesi olarak وَإِلَيْهِ تُرْجَعُونَ yani Kabirden sizi diriltip, haşre getirip, huzurunda hesabınızı görecektir.
İşte şu ayetler, öldükten sonra dirilmenin kabulüne zihni hazırladı. Kalbi ikna etti. Çünkü benzerini, dünyadaki fiiller ile gösterdi.
Elbette bu ifadeler, okuma yazma bilmeyen, ümmî bir zata ait olamaz. Ancak ve ancak Allah’ın sözü olabilir.
 
 
Kur’an’ın, cüz’i maksatları zikrederek, zihinleri kapsamlı kurallara sevk etmek için, o cüz’i maksadı, Esma-ül Hüsna içinde yerleştirmesi harikadır.
Kur’an-ı Kerim, kâh olur, cüz’i yani küçücük bazı maksatları zikreder. Sonra o küçücük maksatlar vasıtasıyla, kapsamlı makamlara zihni sevk etmek için, o cüz’i maksadı, kapsamlı bir kaide hükmün-deki Esma-ül Hüsna içinde yerleştirerek ispat eder.
Mesela: Mücadele suresi 1. ayette şöyle buyrulmuş:
“Muhakkak ki Allah, kocası hakkında tartışan ve Allaha şikâyette bulunan kadının sözünü işitti. Allah aranızda geçen konuşmalarınızı işitiyordu. Hiç şüphesiz Allah, her şeyi işiten ve her şeyi hakkıyla görendir”
İşte bu ayetiyle Kur’an der: “Cenab-ı Hak, her şeyi işitir. Hatta en küçük bir macera olan ve eşinden şikâyet eden bir kadının sana karşı mücadelesini Hak ismiyle işitir.
Hem, rahmetin en latif cilvesine mahzar olan ve şefkatin en fedakâr bir hakikatine maden olan bir kadının, haklı olarak eşinden davasını ve Cenab-ı Hakk’a şikâyetini, büyük işler suretinde Rahim ismiyle ehemmiyetle işitir ve hak ismiyle ciddiyetle bakar.
İşte Kur’an, kadının kocasından şikâyet etmesi gibi cüz’i bir hadiseyi, umumileştirmek için, ayetin sonunda der;
إِنَّ اللَّهَ سَمِيعٌ بَصِيرٌ
 
“Muhakkak ki Allah, işiten ve görendir.”
Yani, bir kadının kocasından haklı şikâyeti gibi, mahlûkatın en küçük hadiselerini işiten, gören bir zat, elbette her şeyi işitir ve her şeyi görür olmak lazım gelir.
Ve kâinata Rab olanın, kâinat içindeki mazlum, küçük mahlûklarının dertlerini görmesi ve feryatlarını işitmesi gerekir. Dertlerini göremeyen, feryatlarını işitemeyen, Rab olamaz.
 
 
Kur’an’ın, insanın isyankârane amellerini zikredip, şiddetli bir tehdit ile sakındırması ve daha sonra ümitsizliğe düşmemeleri için rahmet ifade eden bir isim ile ayeti tamamlaması harikadır.
Kur’an ayetleri bazen, insanın isyankârane amellerini zikreder, sonra şiddetli bir tehdit ile o günahtan men eder. Ve sonra o şiddetli tehdit, kulu ümitsizliğe düşürmesin diye, Allah’ın rahmetine işaret eden bir ismi ile teselli verir.
Mesela Zümer suresi 47 -51.ayetlerde şöyle buyrulmuş:
Eğer yerde ne varsa hepsi zalimlerin olsaydı ve bununla birlikte bir dünya daha onların olsaydı, onlar bu iki dünyayı azaptan kurtulmak için fidye verirlerdi.
Hâlbuki o gün onlar için, Allah tarafından, hiç hesaba katmadıkları şeyler ortaya çıkarılmıştır. Onların dünya da işledikleri kötülükler o gün açığa çıkmış, alaya aldıkları şey, kendilerini kuşatmıştır. Bunun için işledikleri kötülükler, onları musibete uğrattı.
Bunlardan zulmedenler, işledikleri kötülüklerin karşılığı elbette görecektir. Bu hususta Allah’ı aciz bırakacak ta değildirler”
İşte bu ayetlerde Allah, zalimlerin akıbetlerini bildirmekle, zulümden sakındırıyor ve kulları ümitsizliğe düşmesin diye bakın ayetleri nasıl tamamlıyor:
Ey nefislerine zulmeden kullarım! Allah’ın rahmetinden ümitlerinizi kesmeyin. Çünkü Allah bütün günahları bağışlar. Şüphesiz ki O, çok bağışlayan ve çok esirgeyendir.” er:53)
Bu bahse başka bir misal: Zümer suresi ayet 67- 68 ve 69:
“Yine onlar ki, Allah ile beraber hiçbir ilaha ibadet etmezler. Allah’ın haram kıldığı cana haksız yere kıymazlar ve zina et-mezler. Bunları yapan günahının cezasını görür. Kıyamet günü azabı kat kat olur ve orada alçaltılmış olarak temelli kalır”
İşte bu ayetler ile Allah mezkûr günahları işleyenleri cehennem ile tehdit eder. Ve ümitler yok olmasın diye ayeti şöyle tamamlar:
Ancak tövbe ve iman edip, salih amel işleyenler müstesna: Allah onların kötülüklerini iyiliklere çevirir. Allah çok bağışlayıcıdır. Engin merhamet sahibidir.
Kim tövbe edip, salih amel işlerse, O, tövbesi kabul edilmiş olarak Allah’a döner.”
İşte Kur’an’ın, insanın isyankârane amellerini zikredip, şiddetli bir tehdit ile sakındırması ve daha sonra ümitsizliğe düşmemeleri için rahmet ifade eden bir isim ile ayeti tamamlaması harikadır. Bu sayede kul, ümit ile korku arasında bir makamda durur. Korkusu onu günah işlemekten korur. Ümidi ise Allaha yaklaştırır. Allah hakkında hüsn-ü zan besletir.
Elbette bu ifadeler, ancak Kur’an’ın Allah’ın kelamı olmasıyla izah edilebilir. Bir beşerin hele okuma yazma bilmeyen ümmî bir zatın, kaleminden ve dilinden bu ifadeler dökülemez.
İşte Kur’an’ın mucize oluşuna dair beyan ettiğimiz şu 10 işaret ile anladık ki, ayetlerin sonundaki ifadelerde çok mucizelik parıltıları vardır.
Belagatın ve edebiyatın en büyük dâhileri, şu üslup karşısında hayretle secde etmişler ve bu kelamın güzelliğinden dolayı parmaklarını ısırmışlar, dudaklarını dişlemişler ve “Bu beşer kelamı değildir” diyerek, onun vahiy olduğuna iman etmişler.
 
 
xxxxxxxxxxx
 
Kur’an başka kelamlarla kıyas edilemez.
Kur’an-ı Kerim, başka sözlerle kıyas edilemez. Çünkü kelamın tabakaları, yüksekliği, kuvveti ve güzelliği dört kaynaktan gelir:
 
Biri mütekellim; yani sözün sahibi.
Biri muhatap; sözün söylendiği kişi.
Biri maksat; söz niçin söylenmiş.
Biri de makamdır; hangi makamda söylenmiş?
Öyle ise söze; “kim söylemiş? Kime söylemiş? Niçin söylemiş? Ve hangi makamda söylemiş? Diyerek bakmak gerekir.
Yoksa yalnız söze bakmak hatadır. Madem kelam kuvvetini bu dört kaynaktan alır, o halde Kur’an’ın derecesine hiçbir söz yetişemez.
Zira Kur’an; bütün âlemlerin Rabbi ve bütün kâinatın yaratıcısı olan Allah’ın hitabı ve konuşmasıdır.
Muhatabı ise bütün insanların belki bütün mahlûkatın namına Hz. Muhammed (S.a.v.)’dir. Bu kitabın içi halis hidayettir. Dünya ve ahiret saadetinin düsturlarını, kâinatın yaratılış sebeplerini, ondaki rabbanî maksatları ve daha birçok sırrı izah etmiştir. Elbette böyle bir kitabın mislini getirmek mümkün değildir. Hem madem kelam, kuvvetini, sahibinden alıyor. Bir de o kelam eğer bir emir veya yasak ise, sahibinin derecesine göre irade ve kuvveti de içine alıyor. O vakit söz, muhatabın dayanma gücünü kıran bir söz oluyor, elektrik gibi tesir ediyor. Sözün kuvveti o nispette artıyor.
Mesela, Nuh tufanının sonunu anlatan Hud suresi 44. ayette şöyle buyrulmuş:
“Ey yeryüzü vazifen bitti, suyunu yut! Ey sema, ihtiyaç kalmadı, yağmuru kes.”
Ya da Fussilet suresi 11. ayet:
“Ve Allah dedi; Ey arz, ey sema! İster istemez geliniz. Hikmet ve kudretime boyun eğiniz. Yokluktan çıkıp, varlıkta sanat eserlerimin sergilendiği yere geliniz.”
İşte kuvvet ve iradeyi içine alan şu emirlerin kuvvet ve yüksekliğine bakın, sonra da insanların, bu ve benzeri emirleri yere ve göğe vermesini düşünün. Nerede bir mikroba mağlup olan insanın fuzuli emirleri, nerede her şey emrine itaatkâr olan Allah’ın emirleri…
Evet, emri etkili büyük bir amirin iş başında, kendisine itaat eden büyük ordusuna “Arş” emri ile o kocaman ordu harekete geçer. Acaba şöyle bir emir, adi bir askerden işitilse, iki emir surette bir iken, manen, bir askerle, bir ordu kumandanı arasındaki fark kadar fark olmaz mı?
Mesela: Yasin suresi 82. ayette:
“O Allah bir şeyin olmasını dilediği vakit ona “ol” der. O da hemen oluverir”
Ve Bakara suresi 34.ayette
“Bir vakit biz meleklere secde edin dedik. Melekler hemen secde ettiler”
İşte şu iki ayetteki emrin kuvvetine ve ulviyetine bak. Sonra beşerin emirler nevindeki kelamına bak. Acaba yıldız böceğinin, güneşe nisbeti gibi kalmıyor mu?
Evet, hakiki bir malikin iş başındaki tasviri, hakiki bir sanatkârın iş başında sanatına dair verdiği beyanlar ve hakiki nimet verenin ihsan başında iken beyan ettiği ihsanlar, yani sözü ile fiilini birleştirmek, kendi fiilini hem göze hem de kulağa tasvir etmek için şöyle dese:
“Bakınız, işte bunu yaptım, böyle yapıyorum, işte bunu bunun için yaptım, bu böyle olacak…” hiç onun sözü ile o sıfat ve sanatları taşıyamayanın aynı sözü bir olur mu?
Taklit suretinde ki çiçek resimleri, hakiki ve hayatlı çiçeklerle kıyas edilebilir mi?
Mesela Kaf suresi 6 ve 11. ayetler arasına bakalım,
“Acaba üstünüzdeki semaya bakmıyor musunuz ki, biz onu ne keyfiyette, ne kadar muntazam ve muhteşem bir surette yaratmışız.
Hem görmüyor musunuz ki, o semayı nasıl yıldızlarla, ay ve güneş ile süslemişiz. Hiçbir kusur ve noksan bırakmamışız. Hem görmüyor musunuz ki, zemini size ne keyfiyette sermişiz, ne kadar hikmetle döşemişiz. O yerde dağları sabitleştirmiş, sizleri denizin istilasından muhafaza etmişiz.
Hem görmüyor musunuz, o yerde ne kadar güzel, rengârenk, her bir cinsten çift çift sebzeleri, yeşillikleri yaratmışız. Yerin her tarafını o güzeller ile güzelleştirmişiz.
Hem görmüyor musunuz, ne keyfiyette semadan bereketli bir suyu gönderiyoruz. O su ile bağ ve bostanları, bitkileri, yüksek ve lezzetli hurma gibi meyveli ağaçları yaratıp, kullarıma rızık olarak gönderiyorum, yetiştiriyorum.
Hem görmüyor musunuz ki, o su ile ölmüş memleketi diriltiyorum, binler dünyevi haşirleri icat ediyorum. Nasıl bu bitkileri kudretimle bu ölmüş memleketten çıkarıyorum, sizin öldükten sonra dirilmeniz de böyledir.
Kıyamette yeryüzü ölü, siz sağ olarak çıkacaksınız.”
İşte Allah şu ayetlerde, öldükten sonra dirilmeyi ispat etmek için bir kısım icraatlarından bahsetmiş. Ve onları delil getirerek “sizi de topraktan böyle çıkartacağım” demiş.
Şimdi nerede Kur’an’ın bu ifadelerindeki güzellik ve nerede insanların bir davayı ispat için söyledikleri kelimeler?
Evet, diğer kelamların, Kur’an ayetlerine olan nisbeti, şişelerde görünen yıldızların küçücük akisleriyle, yıldızların aynına nisbeti gibidir.
 
 
Kur’an, ayetlerindeki hikmet, denge ve uyum cihetiyle emsalsizdir.
Kur’an-ı Kerim’in yüksekliğine en doğru bir delil ve hak kelam olduğuna en açık bir burhan ve mucize olduğuna en kuvvetli bir alamet şudur ki:
Kur’an, Allah’ın varlığına ve birliğine dair imanın bütün kısımlarını, bütün mertebelerini muhafaza ederek beyan etmiş ve bu beyanda dengeyi bozmamış, muhafaza etmiş. Hem Kur’an, yüksek ilahi hakikatlerin tamamını beyan etmiş ve bunda da dengeyi muhafaza etmiş.
Hem Esma-ül Hüsna’nın gerektirdiği bütün hükümleri bir araya toplamış, o hükümlerin karşılıklı uyumunu muhafaza etmiş. Hem Allah’ın rablığının ve uluhiyyetinin işlerini, tam bir denge ile bildirmiş ve beyan etmiştir.
İşte şu muhafaza ve denge öyle bir özelliktir ki, katiyen beşerin eserlerinde mevcut değildir. Hatta insanların en büyüklerinin bile fikirlerinde bulunmuyor. Ne manevî âlemlere geçen evliyanın eserlerinde, ne işlerin içine nüfuz eden filozofların kitaplarında, ne de gayb âlemlerine yükselen ruhanilerin eserlerinde hiç mi hiç bulunmuyor.
Güya iş bölümü hükmünde, onlar her bir kısım hakikatin bir iki dalına yapışıyor. Yalnız o dalın meyvesiyle, yaprağıyla uğraşıyor. Başkasından ya haberi yok yahut bakmıyor.
Zira böyle geniş hakikatler, kayıtlı gözler ile tamamen görülemez. Kur’an gibi, geniş bir görüş sahibi olmak gerekir ki, o ağacın tamamını ihata etsin, görebilsin. Diğerleri her ne kadar Kur’andan ders alsalar da, cüz’i zihinleriyle, o hakikatin yalnız bir iki tarafını tamamen görür, onunla meşgul olur, onda hapis olur. Ya ifrat veya tefrit ile hakikatlerin dengesini ihlal edip, tenasübünü izale eder. Şimdi bir temsil ile şu meseleyi anlamaya çalışalım:
Mesela, bir denizde hesapsız mücevherlerle dolu bir hazine olsun. Dalgıçlar, o definenin cevherlerini aramak için dalıyorlar. Gözleri kapalı olduğundan, el yordamıyla anlıyorlar.
Bir kısmının eline uzunca bir elmas geçer. O dalgıç hükmeder ki, bütün hazine uzun direk gibi elmastan ibarettir. Arkadaşlarından başka bir mücevheri işittiğinde hayal eder ki, o mücevher, bulduğu elmasın taşları ve nakışlarıdır. Asıl olan kendi bulduğudur.
Bir kısım dalgıçların eline de yuvarlak bir yakut geçer. Başkası dörtgen bir mücevher bulur. Ve bunlar gibi, her biri eliyle gördüğü cevheri o hazinenin aslı ve en büyüğü zan edip, arkadaşlarından işittiklerini ise o hazineni teferruatı ve nakışları zan eder.
O vakit hakikatin dengesi bozulur, uyumu da gider. Çok hakikatlerin rengi değişir. Sadece keşfiyatlarına güvenerek, bunları sünnet ve şeriat terazisiyle tartmayan mutasavvıfların kitaplarını inceleyenler, bu hükmü gözleriyle görürler. Demek onlar Kur’an’dan ders aldıkları halde kitapları böyle noksan kalıyor. Çünkü kitapları Kur’an değildir.
Hakikatlerin denizi olan Kur’an ayetleri de, o deniz içindeki definenin bir dalgıcıdır. Lakin Kur’an’ın gözü açık, defineyi tamamen görür. Definede ne var, ne yok, hepsini bilir. O defineyi öyle intizamla, dengeyle, uyum ile vasfeder ki, üzerine beyan olamaz.
Mesela Zümer suresi 67 :
“Kıyamet günü yeryüzü bütünüyle onun kabzasındadır. Göklerde onun kudret elinde toplanıp dürülmüştür”
Enbiya suresi 104:
“O gün, gökyüzünü bir kitabın sayfalarını dürer gibi tomar yapar düreriz” ayetleriyle rablığın azametini gördüğü gibi,
Ali İmran suresi 5-6:
“Hiç şüphe yok ki, ne yerde ve ne de gökte hiçbir şey Allah’a gizli kalmaz. Rahimlerde dilediği gibi size şekil veren odur.”
Hud suresi 56:
“Onun, alnından tutup kudretine boyun eğdirmediği hiçbir canlı yoktur.”
Ankebut suresi 60 :
“Kendi rızkını taşıyamayan nice canlılar vardır ki, sizin de, onlarında rızkını Allah verir” ayetleriyle Allah’ın her tarafı kuşatmış rahmetini görüyor.
Enam suresi 1:
“Gökleri ve yeri yarattı, karanlığı ve aydınlığı var etti.”
Nur suresi 45:
“Allah her hayvanı sudan yarattı. İşte bunlardan kimi karnı üzerinde sürünür, kimi iki ayağı üzerinde yürür, kimi de dört ayağı üzerinde yürür. Allah dilediğini yaratır. Çünkü Allah her şeye kadirdir” ayetleriyle Allah’ın yaratıcılığının genişliğini görüp gösterdiği gibi, “sizi de yaptıklarınızı da Allah yarattı” ayetiyle Allah’ın her tarafı kaplayan tasarrufunu görüp, gösterir.”
Rum suresi 60:
“O Allah yeryüzünü ölümünden sonra diriltir”
Nahl suresi 68:
“Rabbin bal arısına vahyetti” ayetleriyle ikram ve ihsanda bulunma hakikatini gösterdiği gibi,
Araf suresi 54:
“Güneşi ayı ve yıldızları emrine boyun eğdiren odur” ayetiyle hikmetle emretme hakikatinin büyüklüğünü gösterir.
Mülk suresi 19:
“Üstlerinde kanatlarını açıp yumarak uçan kuşları görmüyorlar mı? Onları havada tutan Rahmandan başkası değildir. Muhakkak ki O her şeyi görendir” ayetiyle rahmetle idare etmek hakikatini ders verdiği gibi ,
Bakara suresi 255:
“Onun kürsüsü gökleri ve yeri kaplamıştır. Onları koruyup gözetmek ona ağır gelmez”
Hadid suresi 4:
“Nerede olursanız olun,O sizinle beraberdir” ayetleriyle her şeyin gözeticisi olduğunu hakikatini haber verir.
İşte Kur’an, bunlar gibi, ahirete ve dünyaya ait, ilmi ve ameli olan, iki dünyanın saadetini temin edecek bütün düsturları görür ve gösterir.
Bununla birlikte İman’ın altı erkânını ve İslam’ın beş şartının her birisini izah eder.
Elbette böyle bir kitap asla ümmi olan, okuma yazama bilmeyen bir zatın el yazması kitabı olamaz. Ancak Allah’ın kelamı olabilir.
 
Âmentü
 
İlâhî Kitap Kavramı ve Kitaplara İman
 
İlâhî Kitaplar
 
Tevrat
 
Zebur
 
İncil
 
Kur'an
 
Kur'an'ın Nüzûlü
 
Kur'an'ın Muhtevası
 
Kur'an'ın Mûcize Oluşu
 
Kur'an'ı Diğer Kutsal Kitaplardan Ayıran Özellikler
 
Kitablara İman Deyince Neyi Anlıyoruz?
 
İlâhî Kitablar Kaça Ayrılır, İsimleri Nelerdir?
 
Diğer İlâhî Kitablarla Kur'an Arasındaki Fark Nedir?
 

- Kur’an’ın belagatını görmek için, Arapça edebiyatını, belagatını; bedi’, beyan ve meani gibi ilimlerini çok iyi bilmek gerekir. Bize düşen -kimya, fizik, astronomi, tıp konusunda uzman olan kimselere itimat ettiğimiz gibi, bu konuda da- Abdulkahir Cürcanî,  Sekkakî, Zemahşerî, Bakıllanî, Gazalî, M. Sadık Rafiî, Bediuzzaman Said Nursi gibi işin uzmanı olan kimselere itimat etmektir.

- Kur’an’ın semavî kimliğini belirleyen en önemli unsurlardan biri belagattır. Ancak uzmanlar Kur’an'ın sadece belagat yönünden değil, kırk yönden mucize olduğunu söylüyorlar. Kur’an’ı elinde bulunduran Hz. Muhammed (a.s.m)’in okuma yazması olmayan ümmî bir zat olması, Kur’an’da geçmiş kavimlerin hayatlarından söz etmesi, Rum suresinde olduğu gibi, İranlılara yenik düşen Bizanslıların birkaç yıl içerisinde onlara galip geleceğini bildiren ve zamanla tasdik edilen ayetlerin varlığı; Fetih suresinde -iki yıl önce- Mekke’nin fethedileceğine dair ayetlerin varlığı gibi geleceğe dair bilgiler ihtiva etmesi; son iki asırda meydana gelen fennî keşiflerin ortaya koyduğu kevnî/ontolojik, kozmik gerçeklere işaret eden ayetlerin varlığı; şimdiki medenî dünyanın hala ulaşamadığı evrensel ahlakî değerleri ders vermesi; koyduğu hükümlerinde adalet ölçüsünün en incesini göz önünde bulundurması, dünya ve ahiret mutluluğunun yol haritasını çizmesi, gerçek insanlığı öğreten prensiplere sahip olması gibi hususlar Kur’an’ın İlahî menşeli ve semavî kimliğini ortaya koymaktadır.

Bilindiği gibi kelimeler manalara, edebî sanatlara zarf olurlar. Esas olan manadır, sanattır. Hepimiz Türkçe bildiğimiz halde kendi öz dilimizle yazılmış bir edebî şaheserin benzerini niçin yazamıyoruz. Demek ki, hüner kelimelerde değil onu çok iyi kullanan ediplerin ilminde, sanatındadır. Arapça’nın Kur’an hakikatlerinin ifadesinde müstesna bir özelliği vardır. Özelikle kalp ve his alemine ait kelimeler onda çok zengindir.

Bununla birlikte hiçbir Arap edibi de Kur'an'a misil getirememiştir. Zira, Kur’an'da Arapça’nın çok ötesinde bir kutsiyet vardır. Taklit edilemeyen, işte o kutsiyettir. Bu ise, Kur’an'ın Allah kelamı olmasında saklıdır. Belağat ilminin dahileri bu manayı çok iyi kavramışlar, bundan da öte tatmışlar, zevk etmişlerdir. Biz ise aynı manayı Allah’ın bir diğer kitabı olan Kâinat kitabından misaller getirmekle bir derece anlayabiliyoruz.

Elementler birer harf kabul edilirse, bu elementlerden insanlar bir takım eserler yaparlar. Allah ise aynı elementlerden insan yapar, hayvan yapar, ağaç yapar. İşte burada elementler ötesi bir ilahi sanat, bir ilahi kudret ve irade söz konusudur. İşte taklit edilemeyen de budur.

Eğer denilse: Kur'an'ın i’cazı, onun belağatıdır. Halbuki belağattan gelen Kur'an'ın i’cazını ancak gerçek anlamda Arap edebiyatına vâkıf derin ilim adamları anlar. Halbuki, her seviyedeki insanların, Kur'an'ın i’cazından pay alma hakları vardır?

Elcevap: Kur'an-ı Hakim'in her tabakaya karşı bir nevi i'cazı vardır. En azından onlara bir şekilde varlığını hissettirir. Meselâ: Belağat ve fesahat ehli olan kimselere karşı harikulade belağattaki i'cazını gösterir. Şiir ve hitabet ehli olanlara karşı alışılmışın dışında yepyeni bir üslupla ortaya çıkar ve i'cazını gösterir. Öyle ki adı geçen üslup herkesin hoşuna gittiği halde hiç kimse onu taklit edemiyor. Zaman aşımına uğrayıp yaşlanmayan o üslup, her zaman tazeliğini ve güzelliğini muhafaza etmektedir.

Yine Kur'an, kâhinlere ve gaybden haber veren insanlara karşı, hiç bir zaman tekzibe uğramamış gaybden verdiği haberleriyle i'cazını gösterir. Yine toplum ve siyaset bilimcilerine karşı, vaz'ettiği kudsî düsturlarının harikalığında saklı olan i'cazını gösterir. Evet Kur'an'dan çıkan o büyük şeriat nizamı, bir i'caz sırrını gösterir. Kâinatın esrarını çözmeye ve Allah'ı tanımaya çalışan bilim adamlarına karşı, ortaya koyduğu kudsî İlâhî hakikatleriyle i'cazını gösterir, ya da onun varlığını hissettirir. Ehl-i tarikat ve velayete karşı, Kur'an bir deniz gibi sürekli dalgalanan âyetlerinin esrarındaki i'cazını gösterir ve hakeza... Kırk tabakaya karşı ayrı ayrı birer pencere açar, i'cazını gösterir. Öyle ki, yalnız kulağı bulunan ve bir derece Kur'an'ın mânâsını anlayan insanlara karşı da Kur'an'ın bir i'caz yönü vardır. Evet, Kur'an'ın okunması ile onun başka kitaplara benzemediğini o kulak sahibi tasdik eder. Ve şöyle der:

"Ya bu Kur'an bütün dinlediğimiz kitapların aşağısındadır; bunu, en azılı bir düşman bile demez, diyemez. Çünkü böyle bir ihtimal yüz derece muhaldir. O halde, Kur'an, bütün kitapların üstündedir. Öyle ise, mucizedir."( bkz. Mektûbat, s.165-66.)

Meallerden anlaşılması mümkün olmayan Kur’an’ın belagatı hakkında bir fikir vermesi için aşağıdaki ayeti iki ayeti misal olarak arz edeceğiz.

Birinci örnek:
"Yemin olsun ki, onlara Rabbinin azabından ufak bir esinti dokunsa, şüphesiz 'Eyvah bize! Gerçekten biz zâlim kimselermişiz.' diyecekler."(Enbiyâ, 21/46)

Kur'an, bu cümlede, azabı dehşetli göstermek için, en azının tesir derecesini en şiddetli bir tarzda ifade etmiştir.

  ولئن مستهم نفحة من عذاب ربك (Onlara, Rabbinin azabından ufak bir esinti dokunsa) cümlesinde yer alan altı kelimenin her birisi "azlığı" ifade etmekle, Kur'an'ın "az bir azap ile çok korkutma" maksadına hizmet etmişlerdir.

İlk kelime olan “in”lâfzı "faraza, eğer" anlamında olup, şek/şüphe ifade eder. Şek ifade etmekle de "azlığı" gösterir.

İkinci kelime “messe" fiilidir. Bu kelimenin anlamı "hafif dokunmak"tır. Yine azlığı ifade eder.

Üçüncü kelime “Nefhatun" lafzıdır. Bu kelime üç yönden "azlığı" ifade ediyor.
   a. Anlamı bir kokucuk olduğu için azlığı ifade eder.
   b. Sarf ilmi açısından kelimenin yapısı, "İsm-i merre" dir. "Biricik" anlamında olup "azlığı" gösteriyor.
   c. Kelimenin sonundaki "tenvin", tenkir ve taklil içindir. O da "azlığı" ifade ediyor.

Dördüncü kelime,"tab'iz"i, yani: bir şeyin bir parçasını, az bir kısmını ifade eden "min" lafzıdır.

Beşinci kelime "azab” lafzıdır. "Nekâl" ve "ikâb"a nisbeten hafif bir cezadır. Azlığı gösteriyor.

Altıncı kelime "Rabbike" lafzıdır. Allah'ın Cebbar, Kahhâr, Müntakim isimleri yerine, şefkati gösteren bu kelimenin gelmesi "azlığı" ifade etmek içindir. Bu kayıtların işaretleri çerçevesinde âyetin meali, şöyle verilebilir:

"(Resulüm!) Eğer o inkârcılara, senin şefkatli Rabbinin azabının ufak bir parçasından, görünmeyecek kadar küçük bir kokucuk, bir defaya mahsus, faraza azıcık dokunu verse; zâlimler mahvolduk, diyecekler."  Buı ayetin belagatını değerlendiren Bediüzzaman'ın ifadesiyle: "âyette geçen kelimelerin her birisi, âyetin asıl maksadına kuvvet veriyor." (Muhâkemat, s.93-94; Sözler, s.386-87).

İkinci örnek:  و مما رزقناهم ينفقون   “Kendilerine verdiğimiz şeylerden Allah yolunda harcarlar.” (Bakara, 2/3) âyet-i kerimesi de konumuzun bir başka misâlidir. Bu cümlede yer alan kelimeler ve cümlenin kendi düzeni; zekât ve diğer sadaka çeşitlerini ihtiva eden "infâk" in makbul olmasının şartlarını nazara verecek şekildedir:

- Sadakaya muhtaç olmayacak şekilde sadaka vermek gerekir. Ayette geçen ve "Bir bölümü" ifade eden "مما" lafzındaki "من"kelimesi bu şartı ifade ediyor.

- Makbul bir sadaka, Ali'den alınıp Veli'ye verilen cinsten olmayıp, kişinin bizzat kendi malından olması gerekir. Âyette geçen"رزقناهم" lâfzı bu şartı gösteriyor.

- Sadakanın üçüncü şartı, minnet etmemektir. İkinci maddede yer alan ve bütün malların asıl sahibinin Allah olduğunu gösteren "رزقناهم" daki, tekil birinci şahıs için kullanılan "نا" zamiridir. Yüce Allah bu âyetin bu işareti ile manen buyuruyor ki : "Ben size rızık veriyorum. Benim malımdan benim kullarıma bir şeyler verirken, minnet etmeye hakkınız yoktur."

- Sadakanın bir diğer şartı da sadakayı kötü yerlerde değil iyi ve gerekli ihtiyaç yerlerinde kullanan kimselere verilmesidir. Sefahete sarf edenlere sadaka vermek makbul değildir. İşte bu şarta "ينفقون" lâfzı işaret ediyor.

- Beşinci şart sadakayı Allah namına vermektir. Bunu,  "رزقناهم" lâfzı ifade ediyor. Bu işaretin lisanı ile Allah buyuruyor ki : "Mal benimdir, benim namımla vermelisiniz" Demek ki bu âyet, zenginlerin mal sahibi değil sadece birer veznedar olduklarını onlara hatırlatıyor. Ayrıca "ما" kelimesi sadakanın maldan olduğu gibi, ilim, zekâ, akıl, güç ve nasihat gibi şeylerden de verilebileceğini gösteriyor.(bk. Sözler, s.387-88.)

Şankîtî de söz konusu âyette yer alan ve teb'izi ifade eden "min" harf-i cerrine dikkat çekmiş ve normal şartlarda kimsenin ailesini mağdur duruma düşürecek şekilde infak edemeyeceğine işaret etmiştir. Buna delil olarak da "Eli sıkı olma; büsbütün eli açık da olma. Sonra kınanır, (kaybettiklerinin) hasretini çeker durursun."( İsrâ, 17/29), "(o kullar), harcadıklarında ne israf ne de cimrilik ederler, ikisi arasında orta bir yol tutarlar." (Furkan, 25/67.) mealindeki âyetleri göstermiştir.(bk. eş-Şankîtî, Muhammed Emin, Advâu'l-Beyân fi İdâhi'l-Kur'an, ilgili âyetin tefsiri.)

İlave bilgi için tıklayınız:

Mucizeler ve Kur'an-ı Kerim'in mucizevi yönünü anlatır mısınız?  

Kur'an’ın mucizelik yönleri kırk tanedir deniliyor. Ne demektir, nasıl anlamak gerekir?

 

=> Sen de ücretsiz bir internet sitesi kurmak ister misin? O zaman burayı tıkla! <=
 
Bugün 58 ziyaretçi (163 klik) kişi burdaydı! 
=> Sen de ücretsiz bir internet sitesi kurmak ister misin? O zaman burayı tıkla! <=


Bugün 436 ziyaretçi (1067 klik) kişi burdaydı!


Bu web sitesi ücretsiz olarak Bedava-Sitem.com ile oluşturulmuştur. Siz de kendi web sitenizi kurmak ister misiniz?
Ücretsiz kaydol