Ana Sayfa
Alt Sayfa
MÜSLÜMAN NASIL OLUR
LİNKLER
İletişim
ANA BABA HAKKI
ANA BABA HAKKI-BALLI
ESB EVLAT HAKKI
FAYDALI SİTELER
KÜTÜPHANE
KUTSAL EMANETLER
NEDEN MÜSLÜMAN OLDULAR
DİİNİMİZİSLAM.COM RADYO
ESHABIN HEPSİ MÜÇDEHİDDİR
VAHDETİ VUCUD VE ARABİ
vahdeti vucud
MÜZİK AFETİ
MÜZİKSİZ İLAHİLER
DUALARLA AÇILAN MECLİS
HAK DİN İSLAM
FETRET EHLİ
TEMKİN VAKTİ
TÜRK-İSLAM ÜLKÜSÜ
S.AHMET ARVASİ
DİNDE ŞAHSİ GÖRÜŞ OLMAZ
SESLİ DİNLE
HAKİKAT KİTAPEVİ KİTAPLARI
TAM İLMİHAL
MEKTUBAT
FAİDELİ BİLGİLER
HAK SÖZÜN VESİKALARI
İSLAM AHLAKI
HERKESE LAZIM OLAN İMAN
ESHABI KİRAM*
KIYAMET AHİRET
KIYMETSİZ YAZILAR
CEVAP VEREMEDİ
İNG.CASUS İTİRAF
NAMAZ KİTABI
ŞEVAHİDİ NÜBÜVVE
MENAKIBI ÇİHARI GÜZİN
EVLİYALAR ANS.TEK
PADİŞAH ANNELERİ
ÖRENBAY
KAR HADDİ
C AHMET AKIŞIK
===SOHBETLER===
SOHBETİN ÖNEMİ
M.A.D SOHBET 2001
M.A.D SOHBET 2002
M.A.D SOHBET 2003
M.A.D SOHBET 2004
M.A.D SOHBET 2005
M.A.D.SOHBET 2006
M.A.D.SOHBET 2007
M.A.D.SOHBET 2008
M.A.D.SOHBET 2009
M.A.D.SOHBET 2010
M.A.D.SOHBET 2011
M.A.D.SOHBET 2012
M.A.D.SOHBET 2013
M.A.D.SOHBET 2014
SOHBET 2015
ünlü sohbet 2004-06
ünlü sohbet 2007-09
ünlü sohbet 2010-11
ünlü sohbet 2012-13
ünlü sohbet 2014-15
ÜNLÜ SOHBET 2015
ÜNLÜ SOHBET 2016
ÜNLÜ SOHBET 2017*
ÜNLÜ SOHBET 2018
ÜNLÜ SOHBET 2019
ÜNLÜ SOHBET 2020
ÜNLÜ SOHBET 2021
ÜNLÜ SOHBET 2022
ÜNLÜ SOHBET 2023
ÜNLÜ SOHBET 2024
O ÜNLÜ ÖZEL
6..--
6--
55
20**
2005
2006
2008
2009
2011
305
HİKMET EHLİ ZATLAR
YOLUMUZU AYDINLATANLAR VİDEO
YOLUMUZU AYDINLATANLAR 2001
YOLUMUZU AYDINLATANLAR 2002*
YOLUMUZU AYDINLATANLAR 2003*
YOLUMUZU AYDINLATANLAR 2004
YOLUMUZU AYDINLATANLAR 2005
YOLUMUZU AYDINLATANLAR 2006
YOLUMUZU AYDINLATANLAR 2007
YOLUMUZU AYDINLATANLAR 2008
YOLUMUZU AYDINLATANLAR 2009
YOLUMUZU AYDINLATANLAR 2010
YOLUMUZU AYDINLATANLAR 11
YOLUMUZU AYDINLATANLAR 2012
YOLUMUZU AYDINLATANLAR 2013
YOLUMUZU AYDINLATANLAR 2014
YOLUMUZ AYDIN 2015
YOLUMUZ AYDIN 2016
YOLUMUZU AYDINLATANLAR 17
YOLUMUZ AYDINL 2018
YOLUMUZ AYDIN 2019
YOLUMUZU AYDINLATANLAR 2020
YOLUMUZU AYDIN 2021
YOLUMUZU AYDIN 2022
YOLUMUZU AYDIN 2023
YOLUMUZ AYDIN 2024
video-sş barkçın
9.
VEHBİ TÜLEK GENEL
VEHBİ TÜLEK 2005
VEHBİ TÜLEK 2006
VEHBİ TÜLEK 2007
VEHBİ TÜLEK 2008
VEHBİ TÜLEK 2009
VEHBİ TÜLEK 2010
VEHBİ TÜLEK 2011
VEHBİ TÜLEK 2012
VEHBİ TÜLEK 2013
VEHBİ TÜLEK 2014
VEHBİ TÜLEK 2015
VEHBİ TÜLEK 2016
VEHBİ TÜLEK 2017
VEHBİ TÜLEK 2018
VEHBİ TÜLEK 2019
VEHBİ TÜLEK 2020
VEHBİ TÜLEK 2021
VEHBİ TÜLEK 2022
VEHBİ TÜLEK 2023
VEHBİ TÜLEK 2024
VT-OSMANLI
ET
M.ORUÇ 1994
M.ORUÇ 1995
M.ORUÇ 1996
M.ORUÇ 1997
M.ORUÇ 1998
M ORUÇ GB-1999
M ORUÇ GB 2000
M ORUÇ GB 2001
M ORUÇ GB 2002
M ORUÇ GB 2003
M ORUÇ GB 2004-05
G.BAHÇESİ 2006-07
G.BAHÇESİ 2008-10
M ORUÇ H SÖZLER
M ORUÇ HİKMETLER
M ORUÇ İMAN-EVLİLİK
M ORUÇ-İ AHLAKI
M ORUÇ-MEKTUBAT
D.DİYALOĞ M ORUÇ
N-
SALİM KÖKLÜ g
SALİM KÖKLÜ 1
SALİM KÖKLÜ 23
ÖZ
M.SAİD ARVAS 1
M.SAİD.ARVAS 2
.M.SAİD ARVAS 3
336
R AYVALLI GENEL
R.AYVALLI 11-12.
R AYVALLI 13-15
R.AYVALLI 15-16
R AYVALLI 17-18
R AYVALLI 19-20
R AYVALLI 21-24.
AA*
C AHMET AKIŞIK G
C AHMET AKIŞIK*
1**
HY-ESHABI KİRAM
HY-İMAN
HY-BESMELESİZ GENÇLİK
HY-EHLİSÜNNETYOLU
HY İNG.İSLAM DÜŞM
HY GENEL
HY-OSMANLI
HASAN YAVAŞ 15-16
HASAN YAVAŞ 17-21
HASAN YAVAŞ 22-24
306
AHMET DEMİRB 11-13
AHMET DEMİRB 14-15
AHMET DMİRBŞ 16-17
A DEMİRBAŞ 18-19
A DEMİRBAŞ 20-21
A DEMİRBAŞ 22-24
M-
5 A
H 1.ASIR ALİMLERİ-
H 2 ASIR ALİMLER *
H 3.ASIR ALİMLER*
H 4 ASIR ALİMLER-
H 5 ASIR ALİMLER**
H 6 ASIR ALİMLER
H 7 ASIR ALİMLER
H 8. ASIR ALİMLER
H 9. ASIR ALİMLERİ
H 10.ASIR ALİMLER
H 11.ASIR ALİMLERİ
H 12.ASIR ALİMLER
H 13 ASIR ALİMLERİ
ALİMLER ÖZEL 1
EVLİYALAR 1
EVLİYALAR 2
EVLİYALAR 3
H 5
===1.BÖLÜM===
EMRİ MAĞRUF
E-MAĞRUF-SÜNNETULLAH
FİTNE
CİHAD
CİHAD*F
CİHAD-R.MUHTAR
CİHAD-ENFALDE
CİHAD YKS
CİHAD-FECR
CİHAD-FİRASET
22-*
İSLAMİYET NEDİR
İSLAM NAKİL DİNİDİR
DİNİMİZİ DOĞRU BİLMEK
DİİNİMİZİN ÖZELLİKLERİ
AKLIN DİNDEKİ YERİ
AKLIN DİNDEKİ YERİ 2
AKIL-FECRNET
FELSEFE NEDİR
İLK İNSAN VAHŞİ DEĞİLDİ
HZ.İBRAHİMİN BABASI
HZ ADEM İLK PEYGAMBER
HIRSTIYANLIK 1
HIRISTIYANLIK 2
YAHUDİLİK
SEBATAYİZM
KEŞF
VEHBİ İLİM-İLHAM-
EHLİ KİTAP
EHLİ SÜNNET ...
EHLİ SÜNNET İ.HAKKI
*GIPTA EDİLENLER
222*
==2.BÖLÜM===
İLMİN ÖNEMİ 1
İLMİN ÖNEMİ 2
İLİM-R.AYVALLI
İLİM-İLİMSAATİ
İLİM-İHVANLAR
ALİMİN ÖNEMİ
ALİMİN KÖTÜSÜ
İSLAM İLERLEMEYİ EMREDER
DİNİMİZ VE FEN
İSLAM VE BİLİM
OSMANLIDA BİLİM
MÜSLÜM. GERİ KALIŞI
MATBAA GEÇ GELMEDİ
MÜSLÜMAN İLİM ÖNCÜLERİ
HER KİTAP OKUNMAZ
İSLAM MEDENİYETİ
VAKIF KÜLTÜRÜ
B.OSM.TARİHİ
B.OSM TARİHİ 2
ANSİKLÖPEDİLER
EVLİYALAR ANSİKLÖPEDİSİ
REHBER ANSİKLÖPEDİSİ
İSLAM TARİİHİ ANSİKLÖPEDİSİ
OSMANLI TARİHİ ANS.
33
===3.BÖLÜM===
İMAN NEDİR 1
iman nedir 2
HİDAYET
İTİKAT-M ORUÇ
İTİKAT CÜBBELİ
İMAN-FİRASETNET
TEVHİD-KELAM-FİRASET
KOCAKARI İMANI
MİRAC-AKLIN BİTTİĞİ YER
KELİMEİ TEVHİD
TEVHİD-HAZNEVİ
ESMA ÜL HÜSNA
-ALLAHA İMAN
ALLAHIN SIFATLARI
ALLAHI TANI-İLİM SAATİ
ALLAHIN YARATMASI
ALLAHA GÜVEN VE ISPAT
ALLAH SEVGİSİ
ALLAH SEVGİSİ-ŞİİR
ALLAH KORKUSU
ALLAH VE ADALET
ALLAHA ULAŞMAYI DİLEMEK
ALLAH GAYBI BİLİR BİLDİİRİR
A*.
HUBBU FİLLAH
-MELEKLERE İMAN
ŞEYTAN
KİTAPLARA İMAN
AHİRETE İMAN
AHİRETE İMAN*
AHİRET-İLMEDAVET
AHİRET-FİRASETNET
KABİR AZABI -ÖLÜM
KABİR ZİYARETİ
KABİR-İSLAMKALESİ
CENNET ŞU AN VAR
CENNET-CEHENNEM
CENNET-CEHENNEM 2
CENNET-FİRASET
CENNET-İLİMSAATİ
CENNET-FECR
CEHENNEM-FECR
CENNET-CEH-BİRİZBİZ
A.
KIYAMET ALAMETLERİ
KIYAMET ALAMETLERİ 2
K.ALEMETLERİ-ERRAHMAN
KIYAMET GÜNÜ
KIYAMET-FİRASET
KIYAMET-DERVİŞAN
KIYAMET ALAMETLERİ*
A...
HZ.İSA GELECEK 1A
HZ İSA GELECEK 1B
HZ İSA GELECEK 2
HZ İSA GELECEK 3
HZ MEHDİ GELECEK
HZ MEHDİ GELECEK 2
HZ.MEHDİ-TEBYANNET
MEHDİLİK KONUSU
MEHDİ TASLAKLARINA
DECCAL GELECEK
KAZA KADERE İMAN
KAZAYA RIZA
KADER-YÜMİT
KADER SAPIKLARI
KÜFR HALLERİ
ŞİRK VE KÜFR SÖZLER
ŞİRK-KÜFR SÖZLER 2
ŞEHİD OLMAK
GÜNAHKARIN DURUMU*
KELAM TARİHİ
CİNLER
RUH
MÜÇDEHİD OLMA ŞARTI
İTİKAT-NESEFİ
AKAİD-TAHAVİ
İTİKAT-SADAKAT
AKAİD-ENFALDE
AKAİD-HAKŞAİRİ.C
AKİDE-HALİS ECE
AKAİD-İSMAİLAĞA
AKAİD İHVAN
AKAİD-İHVAN-1*
AKAİD-İHVAN 2
AKAİD-BİRİZ BİZ
AKAİD-İLME DAVET
AKAİD-SÜNNETULLAH
AKAİD-guraba*
AKAİD-A KALKAN
AkAİD-İSLAMHAYAT
AKAİD-FİRASET
AKAİD-İNCE.M
NEZİH İTİKAT-İNCE M
İTİKAT-ES KALESİ
AKAİD-HAZNEVİ
TAFTAZANİ KELAM
AKAİD.İLİMİRFAN-
AMENTÜ-MEDİNE
ALLAHIN GÖRÜLMESİ
site-iman
4444
===4.BÖLÜM===
PEYGAMBERLERE İMAN
PEYGAMBERLERİN HAYATI
PEYGAMBERİMİZ
PEYGAMBRİMİZ 2
KAİNATIN EFENDİSİ 1
KAİNATIN EFENDİSİ 2
KAİNATIN EFENDİSİ 3
KAİNATIN EFENDİSİ 4
SEVGİLİ PEYGAMBERİM
PEYGAMBER HASLETLERİ
peygamberim 2
peygamberim 3
PEYG.TARİHİ-BALLI
RESULULLAHIN ÇOK EVLENMESİ
PEYGAMBERİN MUCİZELERİ
PEYGAMBERİMİZ HZ. MEHDİYİ ANLATIYOR
PEYGAMBERİMİİZİN HAYATI 1
PEYG.HAYATI SESLİ
peygamberimiz SES 2
PEYGAMBERİMİZE İFTİRA
hz.muhammed ont 1
hz.muhammad ont 2
rahmet peygamberi o.n.t
nebiler o.n.t.2
nebiler o.n.t.
HADİSİ ŞERİFLER
İSLAMIN DOĞUŞU
MEVLİD
M.MUSTAFA.C
KAİNATIN EFENDİSİ demek
HİCRET
KUTLU DOĞUM ALDATMACASI
NEBİİHAYAT-İHVANLAR
NEBİHAYAT-İİMREHBERİ
ZÜLKARNEYN ALEYH.
SİYERİ NEBİ-SADAKAT
NEBİ HAYAT-HALVETİ
NEBİMİZ-TAHAVİ
NEBİ-R AYVALLI
K.E.salih SURUÇ 1
K.E.salih SURUÇ 2
peygamber ahlakı -hakşairi
peygamberimiz-m.paksu
siyer
SİYER-MEDİNE
NEBİ-YÜMİT
HZ.AYŞE ANNEMİZİN YAŞI
PEYG TARİHİ- İLİMSAATİ*
ŞİİRLER
PEYGAMBERLER TARİHİ
555
===5.BÖLÜM===
KURAN OKU ÖĞREN
KURAN MUCİZESİ
kuran mucizeleri 2*
kuran mucizeleri-hakşaiiri
kuran mucizeleri 3
K.MUCİZE-DAMLALAR
KURAN -İLMEDAVET
ATEİST DİYORKİ 1
ATEİST diyorki 2
ATEİZM ELEŞTİRİSİ
ATEİSTLERE
SURELERİN FAZİLETİ
TA KENDİSİ - AYETİ
YALNIZ KURAN DİYENLER
K. RESULULLAH AÇIKLADI
MEAL-TEFSİR OKUMAK
KURANIN ÖZELLİKLERİ
kuranın özellikleri 2
KURAN bilgileri
KURAN BİLİM-ballı
KURANI HERKES ANLAYABİLİRMİ?
İLK MEAL BASIMI
MEAL OKUMAK-T
MEAL OKUMAK -G
M.Ş.EYGİ-MEAL
KURAN KİME İNDİ
KURAN VE TERCÜME
KURANDA MECAZLAR
kuranda tarih
KURAN-SORULAR
MEALCİLERE REDDİYE 1
MEAL SAVUNMALARI
KURAN İSLAMI SAFSATASI
KURAN -şenocak*
K.FAZİLETİ-SEVDEDE
K.BİLİM-SEVDEDE
K.BİLİM-DAMLALAR
K.BİLİM-İLME DAVET
KURAN-ENFALDE
YASİNİ ŞERİF
HAŞR-KURAN
YÜMİT-KURAN
MODERNİZM
İSL.DÜŞÜNCESİ DEMEK
KURAN-MEDİNEVEB
TEFSİR USULÜ
KURANA ABDETSİZ DOKUNULMAZ
***---
===6.BÖLÜM===
EHLİ SÜNNET İTİKADI 1
EHLİ SÜNNET 2
EHLİ SÜNNET İTİKADI 3
EHLİ SÜNNET-MEDİNEVEB
E-SÜNNET-SÜNNETULLAH
E.SÜNNET-FİRASET
E-SÜNNET-SEVDEDE
SÜNNET NEDİR
SÜNNETDE DELİLDİR
sünnetde delildir 2
sünnetde delildir 3
SÜNNET DELİLDİR-İSL.KALESİ
SÜNNET-sadabat
EHLİ SÜNNET-ihvan
7---
777*
==7.BÖLÜM==
BİDAT NEDİR
BİDAT-GURABA
KUT DOĞUM BİDATİ
DİNDE REFORM 1
DİNDE REFORM M.O 2
DİYANET RFORM 3
DİYANET REFORM 2
REFORMCULARA ALDANMA
TASAVVUF SİFİL
DİYALOĞ TUZAĞI
D.DİYALOĞ 1
D.DİYALOĞ 2
EYGİ-DİYALOĞ
DOĞRUYU BULMAK
DİN ADAMI BÖLÜCÜ OLMAZ
HOPARLÖR BİDATI
ATASÖZLERİNİ DOĞRU ANLA
19 CULUK
DİNİ TABİRLERİ BOZMAK
DİYALOĞ-ihvanlar-
M FELSEFE
S---
888
===8.BÖLÜM===-
EHLİ BEYT
ESHAB
ESHABI KİRAM
ESHABI KİRAM *
ESHABIN HAYATLARI
ESHAB-İHVANLAR
ESHAB-BİRİZ BİZ
HZ.EBUBEKİİR-FEDEK
HZ.MUAVİYE
HZ ALİ İNCE SÖZLERİ
MÜSLÜMANLARIN İKİ GÖZBEBEĞİ
EBU HUREYRE R.A.
İSLAMDA İLK FİTNE
HANIM SAHABİLER
NEVRUZ YALANI
HARİCİLER
HARİCİ-HAZNEVİ
ÖMER BİN ABDÜLAZİZ
GADİRİ HUM OLAYI
EBU ZER HZ.
999-
===9*.BÖLÜM===
VEHHABİYE REDDİYE ALİM
YOBAZ VE GENÇLİK
VEHHABİYE REDDİYE
VEHHABİLİK
VEHHABİLER HIRISTIYAN GİBİ İNANIYOR
VEHHABİLİĞE EHLİ SÜNNETİN CEVABI
VEHHABİLİĞİN BAŞLANGICI
VEHH- CEVAP-SADAKAT
VEHHABİ-İHVANLAR
vehhabi red-ihvan
VEHHABİ-İSL.KALESİ
TEVESSÜL-İSL-KALESİ
İBNİ SEBECİLİK
SELEFİLİK
GÜNAH İŞLEYEN KAFİR OLMAZ
RUH ÖLMEZ ÖLÜ İŞİTİR
ŞEFAAT VARDIR 1
şefat vardır 2
şefaat var 3
RESULULLAHI ÖĞMEK
KABİR ZİYERETİ
TÜRBE CAİZ
İNG.CASUSUNUN İTİRAFI
KANDİLLER UYDURMA DEĞİLDİR
MUCİZE KERAMET
MUCİZE KERAMET 2
mucize keramet 3
SEBEBPLERE YAPIŞMAK EMİRDİR
İNTİHAR ETMEK
HACILARA VERİLEN KİTAPLAR
TEVESSÜL-VESİLE
VESİLE-NAKŞNET
VESİLE-A.KALKAN
TEVESSÜL-İHVANLAR
KANDİL-İLİM SAATİ
RE ENKARNASYON YOK
BOZUK DİNLER
RECM VARDIR
DİNDE ZORLAMA YOK
MEZHEBE UYAN KAFİR DEĞİL
SAPITANLAR TR GG
ŞİRK NEDİR
BÖLÜCÜYE ALDANMA
EVLİYADAN YARDIM
KABİR-ÖLÜ-İSL.KALESİ
ŞEFAAT-İSL.KALESİ
İSTİĞASE-İSL.KALEİ
ŞİAYA CEVAP
ŞİAYA CEVAP-TAHAVİ
ŞİA-HAZNEVİ
ÖLÜLER İŞİTİR
ALİ ŞERİATİ
abduh
GASPIRALI İSMAİL
istiğase-darusselam
460
459
==10.BÖLÜM==
==REDDİYELER==
REDDİYELER
mezhepsizlere cevap
REDDİYELER-ihvan
SAPIKLARA REDDİYE
SABATAYCILIK
İBNİ TEYMİYYE-İHVAN
ŞİA-İHVANLAR
S.N.1
ZAMANİ
SN REDDİYE
SN3
İSLAMA SUKASTLER
MEZHEPSİLİK DİNSİZLİKTİR
SULTANA İSYAN
MEZHEPSİZLERİ TANI
İKBAL-ABDUH
İBNİ TÜFEYL
S.ULUDAĞ
N. YILDIZ
İBNİ TEYMİYYE
KANDEHLEVİ-KARDAVİ
İBNİ KAYYIM
SEYİD KUTUP
F.GÜLEN
BAYRAKLI-S.ATEŞ
HAMİDULAH
MEVDUDİ- CARULAH
SAPIKLIKLAR-İHVANLAR
MUSTAFA ÖZTÜRK
H.KARAMAN
***İKİ AKİF
M.İSYANOĞLU
SAPIKLAR-İHVANLAR.
A.HULİSİ ve sapıklar
REŞİT RIZA
SAPIKLAR-İNCE.M
BAYINDIR-ŞERİATİ
sapıtanlar
M.ESED
YAŞAR NURi
İSMAİL GASPIRALI
hadis inkarına cevap
tarihselcilere cevap
mealcilere cevap
İSLAM ANS.EFGANI
İ TEYMİYYE-ESK
VEHHABİYE RED-ESK
DİYALOĞ-ESK
M OKUYAN
290
999
DOST KAZANMA KİTABI
===11*.BÖLÜM===
TASAVVUF NEDİR
TASAVVUF NEDİR 2
TASAVVUFUN ÇIKIŞI
T-İLİMİRFAN
TASAVVUF-KONDERN
TASAVVUF-MEDİNE
TASAVVUF-HAZNEVİ
TASAVVUF DÜNYASI*
TASAVVUF-İNFO
TASAVVUF TAHAVİ
TASAVVUF SADABAT
TASAVUFLAMELİF-PDF
TASAVVUF-F.ATLASI
TASAVVUF-GİKEV
tasavvufi AHLAK
SOHBET-HİKAYELER
TASAVVUF-NAKŞ
TASAVVUF-DERVİŞAN*
TASAVVUF TERİMLERİ
TASAVVUF-SÜNNETULLAH
TASAVVUF BAHÇESİ
TASAVVUF-HALVETİ-
TASAVVUF-İHVANLAR
TASAVVUF-ihvan*
TASAVVUF REYHANGÜL
TASAVVUF-CANDAMLA
TASAVVUF-ŞENOCAK
TASAVVUF-HACETN.COM
TASAVVUF-SADAKAT
TASAVVUF-İSLAMHAYAT*
TASAVVUF-HALİSECE
TASAVVUF-İLİMSAATİ
TASAVVUF İHVAN
TASAVVUF-İNCE.M.
TASAVVUF-İNCE.M 2
TASAVVUF-İNCE.M.3
TASAVVUF* FİRASET
TASAVVUF-İSL.KALESİ
TASAVVUF-halveti
TASAVVUF BAHÇESİ
TASAVVUF.İHSAN
KALPLERİN KEŞFİ
TABAKATI KUBRA HŞ
yusuf hakiki-tasavvuf risalesi
YUNUS TASAVVUF
VESVESE-İ DAVET
KİBİR
TASAVVUF sorular mc
TASAVVUF BAHÇ-NFK
tasavvuf risalesi*
osmanlıda tasavvuf
somuncu baba
NAZARİYAT
121212-
1313-
==12*.BÖLÜM====
TARİKAT
TARİKATLAR VE OSMANLI
TARİKAT MELHEMLU
RABITA
RABITA-NAKŞ
RABITA-İHVANLAR
TEVEKKÜL
İNSANI KAMİL 1
İNSANI KAMİL 2
İNSANLIK ŞEREFİ
ZENGİNLİK-FAKİRLİK
FAZİLET MEDENİYETİ*
ŞEYTAN HİLELERİ 1
ŞEYTAN HİLELERİ 2
ŞEYTAN-ÖSELMİŞ
SIKINTILARIN SEBEBİ
NEFS
NEFS-REYHANG
REŞEHAT
İHLAS -NİMET
SABIR*
MESNEVİ
TAKVA*
SEVGİYE DAİR
TÖVBE*
TÖVBE-SÜNNETULLAH
TÖVBE fecir
AF-FECR
AF-İSRAF
TEFEKKÜR
GIYBET
EDEP HAYA
DÜNYA NEDİR*
ŞÜKÜR
HASET
KÖTÜ HUYLAR
GÜZEL AHLAK
AHLAK-ENFALDE
*İSLAM AHLAKI
AHLAK BİLGİLERİ
AHLAK BİLGİLERİ 2
AHLAK-İLİMREHBERİ
DİNİN RUHA ETKİSİ
kimyayı saadet-site
VESVESE
TASAVVUF-ES KALESİ
EVLİYAYI TANIMAK
ALİM VE EVLİYALAR
17-
131313-
==13* BÖLÜM==
ZİKİR
ZİKİR-NAKŞ
ZİKİR- İHVANLAR
GÜLDEN BÜLBÜLE
GÜLDEN BÜLBÜLE 2
GÜLDEN BÜLBÜLE 3
GÜLDEN BÜLBÜLE 4
TEVECCUH SOHBETİ
R.AYVALLI 2013-14
AŞK MAHFİYET
DEDE PAŞA -REYHANİ
ÖLÜM-KABİR AZABI
ÖLÜM-KABİR-BİRİZBİZ
ÖLÜM İHVANLAR
EFGANİ-ALBANİ
RUH-BİRİZBİZ
MARİFETNAME
GÜNAH-FECR
KISSADAN HİSSE
Ö.NASUHİ BİLMEZ
RİSALE-İNCE.M
TEFEKKÜR-İSLAMİHSAN
MÜSLÜMAN-ÖSELMİŞ
NEFS-İLİMİRFAN
İKTİSAT
KISSA-HİSSSE
SU
15-
141414
====14*.BÖLÜM===
İSLAM ALİMLERİ
İMAMI AZAM COM
SİLSİLEİ ALİYE
İMAMI AZAM İKİ YILI
İMAMI AZAM-İ.ŞENOCAK
İMAMI AZAMIN BÜYÜKLÜĞÜ
İMAMI AZAM-FIKIH
İMAMI AZAM HADİS
İMAMI AZAM PDF
İMAMI AZAM PDF 2
İMAMI MATURUDİ
İMAMI EŞARİ
MATURUDİ-EŞARİ
MEZHEP İMAMLARI
HADİS ALİMLERİ
HASAN HARAKANİ
BÜYÜK ALİMLER
H.HİLMİ IŞIK
ABDULKADİRİ GEYLANİ
EBU YUSUF
İBNİ MACE
BİYOĞRAFİLER
MEVLANA HZ
MEVLANA-SEMAZEN
FAHREDDİNİ RAZİ
S.ABDULHAKİM ARVASİ
MUSTAFA SABRİ HOCA
İSKİLİPLİ ATIF HOCA
ZAHİD EL KEVSERİ
DİĞER ALİMLERİMİZ
ŞAHI.B.NAKŞİBENDİ HZ
PİRİ REŞAHATI-ADAB
MİNAHI HALİDİYE
İMAMI RABBANİ HZ.
M.HALİDİ BAĞDADİ
HARİSİ MUHASİBİ
EMİR SULTAN-ŞİİR
İBNİKEMAL-BAKILANİ
M.İBNİ ARABİ
EBUSUUD-HADİMİ
AK ŞEMSEDDİN HZ
ÇANKIRI EVLİYALARI
ISLAH DE*
1515-
151515-
===15*.BÖLÜM=====
UYDURMA HADİS OLURMU
HADİS TARİHİ
HADİS ANS
HADİS USULÜ
1041 HADİS
RAMÜZ -99-70
HADİS-PDF
HADİS ARAMA
HADİS KİTAPLARI
İTTİFAK HADİSLERİ
kaynak hadisler ih
7 İMAM İTİFAK HADİSLER
uydurma sanılan hadisler
HADİS-ENFALDE
HADİS-İSLAMHAYAT
LULU MERCAN-İSLAMHAYAT
HADİS-HAKSANCAĞI
HADİS-DAMLALAR
HADİS-BALLICOM
RİYAZUS SALİHİN
S-HADİSLER-İHVANLAR
SAHHİ BUHARİ
İHYAİULUM
İMAMI GAZALİ
797
1616-
SI
===16*:BÖLÜM===
TÜRKLER VE MEZHEBİ
MEZHEPLER TARİHİ
MEZHEP. M.ORUÇ
MEZHEP DİĞER 1
MEZHEP DİĞER 2
MEZHEP-İLME DAVET
MEZHEP GENEL
MEZHEP 1
MEZHEP 2-DELİL
MEZHEP 3 LÜZUM
MEZHEP 4 MEZHEP
MEZHEP 5 NAKİL
MEZHEP 6
MEZHEP 7 TAKLİD
MEZHEP 8
MEZHEP 9 KİTAP
MEZHEP 10-TARİHSEL
MEZHEP 11 SİZLER
MEZHEP 12
MEZHEP 13
MEZHEP TAKLİDİ
MEZHEP MUHALİF
MEZHEP-DAMLALAR
MEZHEP-İLMEDAVET
MEZHEP-SEVDEDE
MEZHEP-İSL.KALESİ
1717-
80-
171717-
===17*.BÖLÜM===
BESMELE
VATAN SEVGİSİ İMANDAN
FIKIHIN ÖNEMİ
FIKIH USULÜ
FIKIH USULÜ 2
FIKIH USUL TARİHİ
EDİLEİ ŞERRİYE
İÇDİHAD
MÜÇDEHİD
müçdehid 1
İCMA-KIYAS
içdihad-KIRKINCI
SAKAL BİR TUTAMDIR
GAYRİMÜSLÜME BENZEMEK
NİYET-ARKADAŞ
EFALİ MÜKELLEFİN
FIKIH-ENFALDE
FIKIH-yusuf semmak
FIKIH-BALLI CIM
FIKIH-FİRASET
FIKIH-GURABA*
FIKIH-İHVANLAR
FIKIH USULÜ-
FIKIH-İLİMİRFAN
FIKIH-H.ECE
EMANET VE EHLİYET
EMANET VE EHLİYET *
MİRİ-MÜLK ARAZİ
MECELLE
SELAM VERMEK
fıkıh soruları
FERAİZ-İSKAT PROĞRAMI
RECM
CİN HAKKINDA
islammerkezi.com...
181818
19
1818--
===18 BÖLÜM===
KUTUBU SİTTE*
KUTUBU SİTTE İHAYAT
KUTUBU SİTTE BALLI
FETAVAİ HİNDİYYE
EBUSUUD FETVA
DURER
RUHUS-SALAT
MUCİZE-KERAMET
HAK-UKUBAT
MAKALELER-TAHAVİ
MAKALE DERYASI
310
1919**
191919**
===19 BÖLÜM===
İBADETLERİMİZ
SÜNNET YERİNE KAZA
SÜNNET YERİNE KAZA 2
ABDEST
ABDESTİN EDEPLERİ-K SİTTE-HŞ
ESB-ABDEST
ESB ADAK
ESB HOPARLÖR
ABDEST-İHVANLAR
ABDEST-BİRİZBİZ
ABDEST-SÜNNETULLAH
HAYZ-NİFAS
GÜSL-DİŞ DOLGUSU
DOLGUYA MUHALİFLER
İSTİKBALİ KIBLE
NAMAZIN ÖNEMİ
NAMAZIN KILINMASI
YOLCULUKDA NAMAZ
CUMA CEMAAT-ZUHR
SABAH NAMAZINA KALK
NAFİLE NAMAZLAR
TERAVİH-İTİKAF
NAMAZ-TAHAVİ
HASTALIKDA NAMAZ
HOPARLÖRLE NAMAZ
NAMAZDA VAKİT NİYET
NAMAZDA TADİLİ ERKAN
NAMAZ-İLİMSAATİ
NAMAZ-İHVANLAR*
NAMAZ-H.ECE
NAMAZ-ENFALDE
NAMAZ-FİRASTE
TEHARET
TEHARET-TAHAVİ
TAHARET-İHYA
TAHARET-ENFAL
TEHARET-FİRASET
SANDALYEDE NAMAZ
<
2020-
202020-
****20.BÖLÜM***
KAĞIT PARA İLE ZEKAT
ZEKAT
ZAKAT-TAHAVİ
ZEKAT-H.ECE
ZEKAT-İHVANLAR
ZEKAT-ENFALDE
ZEKAT-FİRASET
SB ZEKAT
O
ORUÇ
ORUÇ-TAHAVİ
ORUÇ-SÜNNETULLAH
ORUÇ-İHVANLAR
ORUÇ-GURABABL
ORUÇ-H.ECE
ORUÇ-FİRASET
ORUÇ-ERRAHMAN
ORUÇ-ENFALDE
RAMAZAN-FİRASET
K-
KURBAN
KURBAN-FİRASET
KURBAN-TAHAVİ
KURBAN-CANDAMLALARI
KURBAN-İHVANLAR
KURBAN-H.ECE*
ADAK
HAC-UMRE
ALIŞVERİŞ BİLGİLERİ
ALIMSATIM-HAZNEVİ
SİGARA HARAMMI
HAC-FİRASET
SARF
FAİZ-SİGORTA
FERAİZ-MİRAS
NELER YENİR
NELER KULLANILIR
TAKKE SARIK ÇARŞAF
NAZAR VARDIR
FAL-BÜYÜ
HARAC ZARURET
RESİM YAPMAK
LİAN KİTABI
212121-
21
2121
==21.BÖLÜM==
===DUA===
DUA ŞARTLARI
DUADA EL -KOMUT
365 GÜN DUA
DUA-İNCİMERCAN
DUA-İHVANLAR
DUA-REYHANG
DUA-İLİMSAATİ
DUA --SADAKAT
DUA-FECR
DUA-FİRASET
DUA-HAZNEVİ
DUA-İSLAMVEİHSAN
BAYRAM VE RAMAZAN
69
2222---
2222222
===22 BÖLÜM==
==AİLE BÖLÜMÜ==
EVLİLİK REHBERİ
KİMLERLE EVLENİLİR
EVLLİK VE AİLE NİKAH
NİKAH-İHVANLAR
TESETTÜR FARZDIR
EVLİLİK-SEVDEDE
HUZUR KAYN AİLE
AİLE-BALLICOM
KADIN-BİRİZBİZ
KADIN-SADABAT
AHVALÜ NİSA-İNCE.M
BABANIN KIZINA MEKTUBU
AİLE-FİRASET
KADIN AİLE-FİRASET
AİLE GENEL-FİRASET
YÜKSEK İSLAM AHLAKI
KADIN HAK VE HAYZ-FİRASET
AİLE-R AYVALLI
aile saadeti-ballı
AİLE-medine veb
kadının değeri
KADIN ŞAHİTLİK-MİRAS
s maraşlı genel
maraşlı hb genel
SEMA MARAŞLI DT
SEMA MARASLI 7
FATMA BARBAROS GENEL
EVLİLİK-İS HAYAT
LEKE TEMİZİĞİ
S MARAŞLI -F ATLASI
FU
nis*
202020
==23.BÖLÜM==
ÇOCUK EĞİTİMİ
ÇOCUK-FİRASET
ÇOCUK VE DİN-EVLATLIK
ÇOCUK-SADAKAT
ÇOCUK-BALLICOM
COCUK GELİŞİM
İZDİVAÇ VE MAHREMİYET
GÖRGÜ KURALLARI
İDERECİLİK BİLGİLERİ
TESETTÜR-TAHAVİ
80--
14-2
8--
===24-BÖLÜM====
EDEBİYAT KÖŞESİ
K.S.ÖREN
EDEBYAT-ENFALDE
SALİH BABA DİVANI
EDEBİYAT-H.ECE
NİYAZİ MISRİ
TÜRKÇENİN ÖNEMİ
TAM İLMİHAL ŞİİRLERİ
NECİP FAZIL ŞİİRLERİ
HÜDAİ DİVANI
DARÜL HARPTE BANKA
YT DİZİ
YT HATIRALAR
YK MTT
YK MTT 2
gö*
M***

****TARİH VE ÖNEMİ****
TARİH TANI
BATILILAŞMA İHANETİ
BİR DEVRİMİN ANATOMİSİ
TARİH OSMAN İHVAN
TARİHİ HAKİKATLER *
TARİHİ HAKİKATLER 1
TARİHİ HAKİKATLER 2
TÜRKLERİN İSLAMI KABULÜ
M*-
İS--
İSMAİL YAĞCİ*
İSMAİL YAĞCI 2001-02
İSMAİL YAĞCI 2003-04
İSMAİL YAĞCI 2005-06
İSMAİL YAĞCI 2007-09
İSMAİL YAĞCI 2010-12
601Ü
M 3
METİN ÖZER 1
METİN ÖZER 2
METİN ÖZER 3
İBRAHİM PAZAN 23
N*
M--*
A ŞİMŞİRGİL GENEL TÜM
AHMET ŞİMŞİRGİL
ŞİMŞİRGİL ESERLERİ
ŞİMŞİRGİL-İLMİ--PDF
ŞİMŞİRGİL-TARİH
PAZAR DİVANI-AŞ
CUMA DİVANI-AŞ
CUMA DİVANI 2017-18
CUMA DİVANI 2019
CUMA DİVANI 2020
CUMA DİVANI 2021-A
CUMA DİVANI 2021 B
CUMA DİVANI 2022*
CUMA DİVANI 2023
CUMA DİVANI 2024
ASR İHANETİ-ŞİMŞİRG
HZ MUHAMMED- A SİMŞİRGİL

Ş*
ZEY
==F.BOL===
F BOL PAZAR Y
FUAT BOL-CHP 1
FBOL M CHP 19-18
AKINCI CHP
CHP Yİ KONUŞ
FUAT BOL CHP 2023*
FUAT BOL-TARİH
F BOL M 19-18
F BOL 2022
F BOL 2022-2
F BOL 2022 D
FUAT BOL 2023*
fuat bol 2023 ekim
F 1
FU--
NE--
814
İH
ABDULHAMİD HAN
ABDULHAMİD DÜŞMANLIĞI
A.HAMİD-LOZAN-MUSUL
ABDULHAMİD OSM CNK
ABDULHAMİD HAN *
İSLAM TARİHİ-AŞ
İSLAM TARİH-MEDENİYET
TARİH-GENEL
TARİH SİTESİ.ORG*
TARİH VE MEDENİYET
TARİH- NUR DERGİSİ
İSLAM TARİHİ-ENFALDE
İSLAM TARİHİ- FİKİR ATLASI
TARİH-B-İSLAMCOM
TARİH İSLAM ANAHTARI
TARİH-TAHAVİ
MİMAR SİNAN
A.HAMİD NEDEN SESSİZ KALDI
TARİH -FİRASETNET
TARİH-HALİS ECE
TARİH-EMPOZE.HÜRREM
TARİH-BALLICOM
TÜRK DÜNYASI DERGİSİ
TARİH-SANALÜLKE
TARİH-İHVANLAR
TARİH-SADAKAT
TARİH-NAKŞ
TARİH-DAMLALAR
TARİHEYOLCULUK.ORG
TARİH YAZILARI
TARİH YAZILARI 2
TARİH YAZILARI 3
GEZİ NOTLARI
BİLİM TARİHİ
AB
===OSMANLI===
BİYOĞRAFİ NET
**RAMAZAN AK TARİH
R.AYVALLI-OSMANLI
OSMANLI NASIL YIKILDI
OSMANLI PADİŞAHLARI*
OSMANLIYI TANIMAK
OSMANLICANIN ÖNEMİ*
OSMANLI MEDRESELERİ
OSMANLIYA İFTİRA
OSMANLI 1*
OSMANLICA
OSMANLI 2**
OSMANLI KÜLÜBÜ*
OSMANLI-YÜMİT
OSMANLILAR.GEN.TR
BÜYÜK OSMANLI TARİHİ
OSMANLI HİKAYELERİ
OSMANLI HANEDANI
OSMANLI-ENFALDE
OSMANLI-HAKSANCAĞI
HZ OSMANIN ŞEHİD EDİLMESİ
OSMANLIDA İMAMLIK
OSMANLI İLİM-ENFAL
OSMANLI MEDENİYETİ-ENFAL
OSMANLICA SÖZLÜK
OSMANLI-enfal
SAKLI OSMANLI
İ.ANS BATILILAŞMA
BATININ İSLAMA BAKIŞI 1
ENDÜLÜSÜN FETHİ
SELÇUKLU TARİH
TARİH ENSTİTÜSÜ DER
TİMUR HAN
ARAP İHANETİ YALANI*
İSTANBUL VE FETİH
94 YILLIK TARTIŞMA
ARAPCA-İHVAN
DURSUN GÜRLEK GENEL
çanakkale-taha uğurlu
FAHREDDİN PAŞA
BATININ OYUNLARI
ALİ KEMAL TORUNU
GÜN TARİHİ
TÜRKTARİHİM.C

Hİ-
HİLMİ DEMİR GENEL
HİLMİ DEMİR 1
HİLMİ DEMİR 21-18
HALİL ÖNÜR
Y.BÜLENT BAKİLER
o.k
KEMAL KAYRA 21-23
KEMAL KAYRA 24
E.
E B EKİNCİ ŞAHS
EB EKİNCİ GEN
EB EKİNCİ GENEL YENİ
E.B.EKİNCİ 2008-
E.B.EKİNCİ 2009
E.B.EKİNCİ 2010
E.B.EKİNCİ 2011
E.B.EKİNCİ 2012
E.B.EKİNCİ 2013
E.B.EKİNCİ 2014
E.B.EKİNCİ 2015
E.B.EKİNCİ 2016
E.B.EKİNCİ 2017
E.B.EKİNCİ 2018
E.B.EKİNCİ 2019
E.B.EKİNCİ 2021
E.B.EKİNCİ 2022
E.B.EKİNCİ 2023
E B EKİNCİ 2024
KU--
TG-M.FATİH ORUÇ
M.N. ÖZFATURA GENEL TÜM
MN.ÖZFATURA-CHP
M.N.ÖZFATURA 2001
MNÖFATURA-OSMANLI
MNÖFATURA-TÜRKLER
MNÖ.FATURA-DİYALOĞ
MNÖ FATURA-TEFEKKÜR
MN ÖFATURA-SU
MN ÖFATURA-MADEN
MN.ÖFATURA-ERMENİ
M.M.ÖZF-2016
MN ÖZFATURA -GENÇLER
İ.ÖZFATURA 2014
İRFAN ÖZFATURA 2
İRFAN ÖZFATURA 3
İRFAN ÖZFATURA GENEL
S--
299
AKINCI 1
AKINCI 2
ÖMER N YILMAZ 1
İBRAHİM YAVUZ
ALTINBAŞ A
UFUK COSKUN 1
UFUK COŞKUN 2
KENAN ALPAY
sabri gültekin
misafir yazar
Y*
M YÜKSEL-GENEL
M.YÜKSEL 2013
M.YÜKSEL 2014
M.YÜKSEL 2015-
M.YÜKSEL 2016
KÜ-
KEMAL SUNAL FİLMLERİ ZARARLARI
TG-*KAZIM K.YÜCEL
TG-HASAN ULU
TG-HAKKI ASLAN
NASIL BATTI RILDI
NİMETULLAH
VAHDET YAZAR
AH**
Y-
FE
YUSUF KAPLAN-TIME
Y KAPLAN 2007-8
Y KAPLAN 2009-10
Y KAPLAN 2011-12
Y KAPLAN 2013-14
Y KAPLAN 15-16
Y KAPLAN 2017
YUSUF KAPLAN 2018
YUSUF KAPLAN 2019
YUSUF KAPLAN 2020
YUSUF KAPLAN 2021
YUSUF KAPLAN 2022
YUSUF KAPLAN 2023
YUSUF KAPLAN 2024
Y**
Y.BAHADIROĞLU 2012
YAVUZ BAHADIR 2013
YAVUZ BAHADIR 2014
YAVUZ BAHADIR 2015
YAVUZ BAHADIR-2016 A
YAVUZ BAHADIR-2017 A
YAVUZ BAHADIROĞLU 2017 A
Y.B.TIME TÜRK VE 2016 B
CE
22*
BELGELERGERÇEK TARİH GENEL
B.GERÇEKTARİH.C-1
B.GERÇEKTARİH.C 2
B.GERÇEKTARİH.C 3
BGERÇEKTARİH C 4
B.GERÇEKTARİH.C 5
B GERÇELTARİH C.6
B GERÇEKTARİH C.7
BG KONUŞUYOR
B G TARİH 1
B G TARİH 2
B G TARİH-DİYANET
BG T-HAFIZ
BGT VAHDETİN
BGT ŞALCI B
BGT CHP EKO
BGT KADIN
İNG DERVİŞ
ALİ ŞÜKRÜ CİNAYETİ
607
604
M.Ş.EYGİ 2005
M.Ş--EYGİ 16
M.Ş.EYGİ 19
M.Ş.EYGİ YD GENEL
4-2
M ***
M.ARMAĞAN 1997
M ARMAĞAN 2010
M ARMAĞAN 2011
M.ARMAĞAN 2012
M ARMAĞAN 2013
M.ARMAĞAN 2014
M.ARMAĞAN 2015
M ARMA 15-16 KİŞİ
M.ARMAĞAN Y-16
M.ARMAĞAN YŞ-17
M ARMA 2016 DT
M ARMA 2017-18 K
M ARMA 2021 MÜZEK
M ARMAĞAN-2022 AK
M ARMAĞAN 23- AKİT
M ARMAĞ İTTİFAK
EC
M *A
RAHİM ER GENEL
RAHİM ER 2014
RAHİM ER 2015
RAHİM ER 2016
RAHİM ER 2017
RAHİM ER 2018
RAHİM ER 2019
RAHİM ER 2020
RAHİM ER 21-22
RAHİM ER 2023
RAHİM ER 2024
RAHİ
324
EA
E.AFYONCU 2010
E. AFYONCU 2016
E AFYONCU 2017
E23 GENEL
NERDE KALDIK E A
HİSAR 23
HİSAR 22-20
HİSAR 20-19
293
FU-
TURGAY GÜLER SESLİ
FUAT UĞUR
KADİR MISIROĞLU
NUREDDİN TAŞKESEN
KÜBRA DEĞİRMEN
MEHMET CAN
MEHMET KUMAŞ
MESİH-Ş SİMAVİ
A.DOĞAN İLBAY
B ACUN
MUSTAFA UZUN*
AF ARI-ALİ ERYIL
Ö SAPSAĞLAM*
ALTAN ÇETİN*
F SARRAFOĞLU
R AKBAY
ISLAHDE-PDF
322
333
MEKTEBİDERVİŞ
MD-KUDÜS
MD-ZALİMLER 1
MD-ZALİMLER 2
MD-A GEYLANİ
MD-FUTUHULGAYB
MD ŞEFAAT HAKTIR
MD İMAMLARIMIZ
MD H İMAMLARI
MD REDDİYE
MD AŞEREİ MÜBEŞER
MD NEFS VE ŞEYTAN
MD TAS VE TAR
MD MÜRŞİD
MD A SİLSİLE
MD İZ BIRAKANLAR
MD İZ BIRAKANLAR 2
MD İZ BIRAKANLAR 3
MD İZ BIRAKALAR 4
MD KÜTÜBÜ SİTTE 1
MD KÜTÜBÜ SİTTE 2
MD KÜTÜBÜ SİTTE 3
MD KÜTÜBÜ SİTTE 4
MD KÜTÜBÜ SİTTE 5
MD KÜTÜBÜ SİTTE 6
MD KÜTÜBÜ SİTTE 7
MD KÜTÜBÜ SİTTE 8
MD KÜTÜBÜ SİTTE 9
MD KÜTÜBÜ SİTTE 10
MD KÜTÜBÜ SİTTE 11
MD KÜTÜBÜ SİTTE 12
MD KÜTÜBÜ SİTTE 13
MD KÜTÜBÜ SİTTE 14
MD KÜTÜBÜ SİTTE 15
MD KÜTÜBÜ SİTTE 16
MD KÜTÜBÜ SİTTE 17
MD KÜTÜBÜ SİTTE 18
317
292
252
329
ANAYASA
KÜLLİYAT-COŞAN
İNTERNET HUKUKU
arapçanın önemi
SSK KANUN
MEB KANUN
MEMURLAR KANUNU
DARULHARP
SADAKAT.NET
SAHİHİ BUHARİ NAMAZ
SAHİHİ BUHARİ
İ.ŞENOCAK-GENEL*
NECATİ AKSU NET
SABRİTANDAOĞAN
İSLAM KÜLTÜR.COM
YAZAROKU ESK
KIRKINCI.COM
ERRAHMAN DE
-ENFAL kavram
enfal 1
kavramlar
ARAPÇA ÖĞREN
YEZİDİLİK
BİLGELİK ÖYKÜLERİ
LÜGAT-BALLI
320
297
298
296
SAĞLIK ÖĞÜTLERİ
SAĞLIK 1
SAĞLIK 2
SAĞLIK 3 KAZA
SAĞLIK 4
BASARI SIRLARI
BESLENME
BİTKİ TEDAVİ-FİRASET
CEMAL ABİ İLE DEMİR GİBİ
ŞİFALI BİTKİLER
prostata çözüm
BİYOLOJİ SÖZLÜĞÜ
erdal yeşilada-SAĞLIK
294
316
304
DİYANET-İHVANLAR
MENKİBELER-İHVAN
MUHARREF D.-İHVANLAR
TESBİTLER-İHVAN
MENKİBE-İHVANLAR
KAVRAM-İHVANLAR
TV DEŞİFRE-İHVANLAR
GÜNDEM-İHVANLAR
MENKİBELER-NAKŞ
NASİHATLER-yusuf semmak
GENEL-NASİHAT.ORG
NASİHATLER 2 Y semmak
zikr nakş
nefs nakş
rabıta nakş
İBRAHİM KİRAS GENEL
İBRAHİM KİRAZ-
HAYDAR ORUÇ DİR-POS
İSMAİL YAŞA DİR POS
AHMET TAŞGETİREN
287
286
288
291
CEMİL KOÇAK 2011
CEMİL KOÇAK 2012
CEMİL KOÇAK 2013
CEMİL KOÇAK 2014
CEMİL KOÇAK 2015
CEMİL KOÇAK 2016
285
284
M.ŞÜKRÜ HANİ 2010
M ŞÜKRÜ HANİ 2011
M ŞÜKRÜ HANİ 2012
M ŞÜKRÜ HANİ 2013
M ŞÜKRÜ HANİ 2014
M ŞÜKRÜ HANİ 2015
M ŞÜKRÜ HANİ 2016
M ŞÜKRÜ HANİ 17-18
282
AYŞE HÜR TARAF 2008
AYŞE HÜR TARAF 2009
AYŞE HÜR TARAF 2010
AYŞE HÜR TARAF 2011
AYŞE HÜR TARAF 2012
AYŞE HÜR RAD 2013
AYŞE HÜR RAD 2014
AYŞE HÜR RAD 2015
AYŞE HÜR RAD 2016
281
=İHYAORG.KİTAPLIK=
4 İNCİL FARKLI
HADİS TARİHİ
ATEİZM ELEŞTİRİSİ*
280
277
TAMER KORKMAZ GENEL
İBRAHİM KARAGÜL GEN
YÜCEL KOÇ GENEL
İSMAİL KAPAN GEN
K**
NUH ALBAYRAK GEN
NUH ALBAY TÜRKİYE 9-14
NUH ALBAY ST 15-16
NUH ALBAY ST 17-18
NUH ALBAY ST 19-20
NUH ALBAY ST 21-22
NUH ALBAYRAK 2023
KA***
241
246
METİN HÜLAGU-G
M HÜLAGU 22-23
M HÜLAGU 21
M HÜLAGU 19-20
M HÜLAGÜ 18
mn
263
243
234
238
MURAT ÇETİN GENEL
MURAT ÇETİN DP
260
ÜZEYİR İLBAK DP
YUNUS EMRE ALTIN
ENES BAYRAK
HAZAR TÜRK
SESLİ MAKALE
TÜRK YÜZYILI RG
FİLİSTİNLİLER TOPRAK SATTIMI
İSMAİL ÖZ *
HAKAN ERDEM 2016
238-
240
F-BAKA-A İMR-NİSA
MAİD-ENAM-ARAF-ENFAL
TEVB-YNS-HUD-RAD-İB
HİC-NAHL-İSRA-KEHF-MRYM
TAHA-ENB-HAC-MÜMİNUN-NUR
FURK-ŞUARA-NEML-KAS-ANK
RUM-LKM-SEC-AHKF-MHMD
FTH-HUC-KHF-TUR-NECM-KMR
RHMN-VAKIA-HDD-MCDL-HŞR
MHTN-SAF-CUMA-MNFK-TEĞA-TLK
THRM-MÜLK-KLM-HKA-MARC-NUH
CİN-MÜZ-MÜD-KYM-İNS-MRS-NB
NZAT-ABS-TKVR-
232*
232
231
230
229
228
227
226
225
224
223
222
221
220
219
218
217
216
215
214
213
212
211
210
209
208
207
206
205
204
203
24-
2
5
4
3
7
1
202
ü7
13-
10
8
17--
14-
16--
6
ME
21-
12-
İRAN -GÜLDAĞI
VAHD VUCUD MUD
DOĞ-GÜN İS TARH 1-7
SELÇUK ŞİA
KADIZADELİLER
nesefi t
mesnevi anevi
ahmet kavas
pdf moğol-zengi
yazıcı-mesut
Z KEVSERİ
KAL-ÇAKIRGİL 24
PDF HADİS
pdf açık öğr-hadis
PDF İRAN
PDF MESNEVİ
pdf moğol istila
PDF DİNİ TERİM SÖZL
PDF Ö NESEFİ TEFSİR
PDF KİTAP 1
TASAVVUF E S
PDF EMİR SULTAN
PDF SUFİ-SİYASET
PDF İSLAM HUKUKU
PDF KONEVİ-FATİHA
PDF İBNİ ARABİ
PDF N TOPÇU
PDF HZ AYŞE
PDF ABD.İBN MESUD
PDF KURTUBİ
PDF SUFFE ASHABI
PDF HZ ÖMER S
PDF SUYUTİ-MEHDİ
PDF İLİMLER
PDF FAHREDDİN RAZİ
PDF HZ OSMAN
PDF HARİCİLİK
PDF VEHHABİ
PDF ESİ
PDF CENNET CEH
PDF ZAHİD KEVSERİ
PDF ŞABANI VELİ
PDF MİRAS HUKUKU
PDF MATURUDİ
PDF İBNİ HALDUN
PDF MSP
PDF İHV MÜSLİM
PDF HANEFİ M
PDF SELEFİ
PDF ABDULHAMİDİ SANİ
PDF M HALİDİ BAĞDADİ
PDF İ VE TERAKKİ
PDF E.B.EKİNCİ
PDF NECİP FAZIL
PDF AVRASYA ETÜD
PDF İMAM MATURUDİ
PDF KADIZADEL,LER
PDF EMRİ MAĞRUF
PDF CİHAD
PDF KAVRAMLAR 2
PDF KAVRAMLAR
PDF HZ FATIMA
pdf PEYGAMBERİMİZ
PDF AHMET YESEVİ
pdf istiklal m.
pdf anadoluluculuk
PDF-YSSELİM ROMANI
PDF HACI BAYRAM VELİ
PDF MEVLANA
PDF AHİLİK
PDF GAZALİ
pdf gazali 2
pdf batıniler
PDF NİYAZİ MISRİ
pdf bedreddin ayni
pdf pezdevi
pdf ibni hümam
pdf yunus emre
pdf 31 mart vakası
PDF KAYI 10
PDF ABDULHAMİD HAN
PDF BUHARİHANLIK
OSMANLI KÜLTÜRÜ PDF
pdf osmanlı kültürü
PDF OSM.EDENİETİ
pdf osmanlıda adalet
pdf milliyetçilik 1
pdf osm milliyetçilik 2
islamcılık zyt brn bl2
pdf islamcılık 1
-İSLAMCILIK ARŞİVİ
osmanlıda batıcılık pdf
PDF OSM BATICILIK
ÖZAK İRŞAD 1-2
ÖZAK İRŞAD 3
ÖZAK Z KULUP
PDF COŞAN 1-2
PDF TÜRKÇÜLÜK
OSMANLIDA TASAVVUF 1
PDF TASAVVUF 1
H K YILMAZ
PDF A SELÇUKLU
PDF SELÇUKLU
PD.YABANCI OKULLAR
PDF EMRE AYDI
A İSKENDERİ
CÜNEYDİ BAĞDAD PDF
EBU HANİFE ÖZEL SAYISI
EBU HANİFE PDF 1
İ H A DERGİ
PDF KATILIM
PDF MODERN
==DERGİLER==
YASİN OKUMAK
YORUM -dergileri
DÜZCE HABER
MİSAK DERGİSİ
elmalı tefsir enfal 1-9
elmalı tefsir enf 10-28
elmalı tefsir enf 30-38
elmalı tefsir enf 39-58
elmalı tefsir enf 59-86
elmalı tefsir enf 87-114
İMAN-is hayat
mesnevi-i hayat
ehli sünnet- i hayat
kıssa-is hayat
g isla.-is hayat
A-
ruhus salat-ince
nezih itikat-ince
evlilik-ince
hayzı nisa-ince
tas-zikr-rabt-ince
hakayık-ince
risale-ince
risale-ince 2(seytan-nefs)
nimeti islam-ince
sohbetler-ince 1
sohbetler-ince 2
hikayeler-ince
riyazüs salihin-sadakat
fıkıh-sadakat
fetevai hindiyye-sadakat
b islam ilmihali-sadakat
bir bilene soralım-sad
vehhabilere cev.-sadakat
fıkıh ans-sadakat
nurul izah-sadakat
kutubu sitte-sadakat
sahihi buhari-sadakat
evliyalar ans.-sadakat
R---
TEBLİĞ YÖNTEMLERİ
İBRAHİM KİRAZ
M.BARDAKÇI 1
ALPER TAN
TÜRKİYE -A.AKGÜL
ULUS İLİŞKİL M ORTAK
AHMET VAROL-DIŞ POL
DIŞ İŞL 2
DIŞ İŞL 3
DIŞ İŞL 4
DIŞ IŞL 5
dış 5 yeni
B.PAKMAN WORDPTRES.COM
SN-TEKHAFIZ
f-İTİRAFLAR
AGET 1-4
İİİ..GÖLGESİ
IŞIK-UFUK
SUKUT ÇIĞLIĞI
BAHARI SOLUK
Z.ALTIN DİLİ
ÖRNEK HRK.
BUH.AN.İNS
YİT.CEN.DOĞ
BABANIN BABASI
ozan arifin refe şiiri
KİTAP-SÜNNET-KADER
ABDULHAMİD HAN

ABDÜLHAMİD HAN Osmanlı padişahlarının 34'üncüsü olan Sultan II. Abdülhamid Han aklı, zekası ve ilmi fevkalade üstün olan bir zattı. Batılıların ve iç düşmanların asırlar boyunca devleti yok etmek için hazırladığı yıkıcı, sinsi planlarını sezip, önlerine aşılmaz bir set olarak dikildi. Hazırlayanları ve maşa olarak kullandıkları yerli işbirlikçilerini, sahte kahramanları işbaşından uzaklaştırdı. İşte bu büyük zatın 10 şubat, 96. yıldönümü idi. Yıldönümü vesilesi ile Yıldız Üniversitesi ve İstanbul Medeniyet Üniversitesi işbirliği ile iki açık oturumdan oluşan etkinlik düzenlendi. İlk panel Abdülhamid'in sağlık politikasıyla ilgiliydi. Oturum başkanlığını yaptığım bu panelde konuşmacılar özet olarak şunları anlattılar: Prof. Dr. Hüsrev Hatemi; Abdülhamid'in çok iyi niyetli, sağlam karakterli ve vefalı bir insan olduğunu söyledi. Kendisinden çok devleti düşünürdü. 33 sene zalimlik yapmadan devleti ustalıkla idare etmişti. Ona atılan iftiralardan biri de pinti olduğuna dairdi. Bu çok çirkin bir suçlama olduğunu ifade etti. Aristokrat havada, halktan uzak yaşamamıştı. Atatürk'ün Abdülhamid'i küçümseyici veya kötüleyici bir sözünün olmadığını da ekledi. Prof. Dr. Nil Sarı ise Abdülhamid'in sağlık alanındaki eserlerinden söz etti ve bazılarının fotoğraflarını gösterdi. Abdülhamid 90 adet gureba hastanesi, 19 adet belediye hastanesi, 89 adet askeri hastane ayrıca eğitim hastaneleri, kadın hastaneleri, akıl hastaneleri açmıştı. Bu hastaneler ülkemizden Lübnan'a, Yemen'den İsrail'e, Makedonya'dan Suriye'ye, Yunanistan'dan Libya'ya, Suudi Arabistan'dan Irak'a pek çok yerleşim bölgesine yayılmıştı. Ayrıca eczaneler, hapishane, sağlık merkezleri, fakirler, acizler ve hacılar için misafirhane de pek çoktur. Müthiş bir sağlık hizmetidir bu. Maalesef tahttan düştükten sonra bu eserlerin isimleri değiştirilmiş, bazıları yıkılmış ve bir kısmı da başka alanlarda kullanılmaya başlanmıştır. Kısacası bu büyük insan unutturulmak istenmiştir. Kasımpaşa, Haydarpaşa, Gülhane ve Mektebi Tıbbiye-i Şahane adlı eğitim ve üniversite hastanelerini açan da Abdülhamid olmuştur. Doç. Dr. Adem Ölmez ise Abdülhamid Han'ın özellikle eğitim, sağlık, ulaşım ve asayişe önem verdiğini anlattı. Zamanında yeni bulunan aşıları ülkeye getirmiş, aşı ve kuduz hastalığı üzerine merkezler kurmuş, Bimarhaneleri yani akıl hastanelerini ıslah etmiştir. Akıl hastalarına zincir kullanımını yasaklayarak bugün bile saldırgan hastalarda kullanılan gömleği yerine koymuştur. Dr. Şerif Esendemir konuşmasına Necip Fazıl'ın, "Abdülhamid'i anlamak her şeyi anlamak olacaktır." sözleriyle başladı. Abdülhamid'in tren yolları, bakteriyolojihane, cami ve mektepler yaptırdığını, çağına uygun yaşlılık politikası izlediğini, habitat yani biyosferi merkezi alan ekolojik politikaya önem verdiğini anlattı. Bunları dinlerken aklıma hep başbakanımız Recep Tayyip Erdoğan çağrışım yaptı. O da ülkeye duble yollar, hızlı trenler, Marmaray, üçüncü boğaz köprüsü, çok sayıda havaalanı gibi sayılamayacak eserler hediye etti. Sağlık alanında yeni hastaneleri hizmete açtı. Sağlık hizmetlerini halka yaydı. Eğitim alanını pek çok üniversite, sayısız derslik ve binlerce yeni öğretmenle destekledi güçlendirdi. Kısacası Abdülhamid'in çağdaş bir takipçisiyle karşı karşıyayız. Abdülhamid Han'ı nasıl ki bir takım vicdansız, merhametsiz ve acımasız kişiler, iç ve dış düşmanların oyununa gelerek, maşası olarak bir saray darbesi ile düşürdülerse aynı komplo şu an başbakanımıza karşı düzenlenmektedirler. Bu ülkeye hizmet etmek bazılarının gözüne batmakta ve ellerinden geleni yapmaktadırlar. Rabbim Başbakanımızı korusunu2026

"Değiştirilmemiş bir namaz kalmıştı"

 
A -
A +
Bid'at; sünnete yani Muhammed aleyhisselâmın bildirdiği din bilgilerine ters düşen, din câhillerinin, boş kafalarından çıkan i'tikât, amel ve sözler demektir. Allahü teâlâ, kullarını kendisine ibâdet etmek için yarattı. İbâdet, insânın Rabbine, mâbûduna, hakîr, âciz, muhtaç olduğunu göstermesidir. Bu da, her aklın, her nefsin ve âdetlerin güzel ve çirkin dediklerine uymayıp, Allahü teâlânın güzel ve çirkin dediklerine teslîm olmak, Onun gönderdiği Kitâba ve Peygamberlere inanmak, bunlara tâbi olmak demektir.
Bir insân, bir işi, Allahü teâlânın izin verdiğini düşünmeden, kendi görüşü ile yaparsa, cenâb-ı Hakka kulluk yapmamış, Müslümânlığın îcâbını yerine getirmemiş olur. Bu iş, inanmakta  ve inanılması lâzım olduğu söz birliği ile bildirilmiş olan şeylerden ise, bu inanışı, küfre sebep olan Bid'at olur. Bu iş, i'tikâtta olmayıp da, yalnız dinden olan sözde ve işte kalırsa, fısk, büyük günâh olur. Hadîs-i şerîfte;
(Bir kimse, dinde bir şey meydâna çıkarırsa, bu şey red olunur) buyuruldu.
Bu hadîs-i şerîf gösteriyor ki, dinden olmayan bir i'tikât, bir söz, bir iş, bir hâl ortaya çıkarılır ve bunun din, ibâdet olduğuna inanılırsa, yâhut İslâmiyetin bildirmiş olduklarında bir fazlalık veyâ noksanlık yapılırsa ve bunu yapmakta sevâp beklenirse, bu yenilikler, değişiklikler, Bid'at olur. İslâmiyete uyulmamış, ona îmân edilmemiş olur.
Dinde, ibâdette olmayıp, âdette olan yenilikler, yani yapılırken sevâp beklenilmeyen değişiklikler, bid'at olmaz.
Bir gün eshâb-ı kirâmdan Enes bin Mâlik hazretlerini ağlarken görenler, ağlamasının sebebini sorunca cevaben;
"Resûlullah efendimizden öğrendiğim ibâdetlerden, değiştirilmemiş bir namâz kalmıştı. Şimdi, bunun da elden gittiğini görüyor, bunun için ağlıyorum" buyurmuştur.
Yani şimdiki insânların çoğu, namâzın şartlarını, vâciblerini, sünnetlerini, müstehablarını yerine getirmiyor, mekrûhlarından, müfsitlerinden, bid'atlerinden sakınmıyorlar. Onun için ağlıyorum demek istemiştir.
Bid'at sâhipleri, Peygamberlerin, evliyânın, sâlih, sâdık mü'minlerin büyüklüklerini anlayamayanlardır. Onların yollarını bırakıp, kendi kısa görüşlerine, nefislerine, beğendiklerine göre ibâdetleri değiştiriyorlar. Saâdet yolunu bırakıp, şekâvete, felâkete atılıyorlar. Enes bin Mâlik hazretlerinin ağlamasının sebebi, namâza ilâveler yaparak ve bâzı yerlerini azaltarak değiştirenleri görmesidir. Böylece, sünneti yani İslâmiyeti değiştiriyorlar. Sünneti değiştirmek ise, bid'attir. Bir hadîs-i şerîfte;
(Bir ümmet, Peygamberi öldükten sonra, dinde bid'at yaparsa, buna benzer bir sünneti kaybeder) buyuruldu ki, küfre sebep olmayan bir bid'at yapılırsa, bunun cinsinden bir sünneti terk ederler demektir.
Netice olarak Bid'at, Peygamber efendimizin ve Onun dört halîfesinin  zamânlarında bulunmayıp da, dinde, sonradan meydâna çıkarılan, uydurulan inanışlara, sözlere, işlere, şekillere ve âdetlere denir. Bunların hepsini din diye, ibâdet diye uydurmak veyâ dînin ehemmiyet verdiği şeyleri dinden ayrıdır, din buna karışmaz demek, hep bid'attir.

.

"Bid'atlerin hepsi, dalâlettir"

 
A -
A +
Dinimizin emir ve yasaklarında yapılan her değişiklik, bid'attir, doğru yoldan ayrılmaktır. Bu konuda, İslâm âlimlerinin büyüklerinden olan İmâm-ı Rabbânî hazretleri buyuruyor ki:
"En mesût, en kazançlı kimse, dinsizliğin çoğaldığı bir zamânda, unutulmuş sünnetlerden birini meydâna çıkaran ve yayılmış bid'atlerden birini yok eden kimsedir. Peygamber efendimizin  zamânından uzaklaştıkça, sünnetler örtülmekte, yalanlar çoğaldığı için, bid'at yayılmaktadır. Bir kahramân lâzımdır ki, sünnete yardım edip, bid'ati durdursun. Bid'ati yaymak, dîn-i islâmı yıkmaktır. Bid'at çıkarana ve işleyenlere hürmet etmek, onları büyük bilmek, İslâmiyetin yok olmasına sebep olur. Hadîs-i şerîfte;
(Bid'at işleyenlere büyük diyen, Müslümânlığı yıkmaya yardım etmiş olur) buyurulmuştur.
Bunun ne demek olduğunu iyi düşünmelidir. Bir sünneti meydâna çıkarmak ve bir bid'ati ortadan kaldırmak için, son gayretle çalışmak lâzımdır. Her zamân, hele Müslümânlığın çok zayıfladığı bu zamânda, İslâmiyeti kuvvetlendirmek için, sünnetleri yaymak ve bid'atleri yıkmak lâzımdır. Bid'atlerden bâzılarına, hasene yani güzel ismi verilmiş ise de, bid'atlerden hiçbirini güzel görmüyorum. Hepsini karanlık ve bulanık görüyorum.
Müslümânlığın zayıfladığı bu zamânda, selâmet bulmak, Cehennemden kurtulmak, sünnete yapışmakla; dîni yıkmak ise, nasıl olursa olsun, herhangi bir bid'ate kapılmakla olduğunu görüyorum. Bid'atlerin her birini, İslâm binâsını yıkan bir kazma gibi, sünnetleri ise, karanlık gecede yol gösteren, parlak yıldızlar gibi anlıyorum.
Eski zamânlarda, İslâmiyet kuvvetli olduğundan, bid'atlerin zulmeti belli olmuyordu ve belki de, o zulmetlerden bâzıları, İslâmiyetin her tarafı kaplayan kuvvetli ziyâsı arasında, parlak sanılıyordu. Bunun için, güzel deniliyordu. Hâlbuki, bu bid'atlerde de, hiçbir parlaklık ve güzellik yok idi. Şimdi ise, Müslümânlık zayıflamış, kâfirlerin âdetleri, hattâ kâfirlik alâmetleri, Müslümânlar arasına yerleşmiş, moda olmuş olduğundan, her bir bid'at, zararını göstermekte, kimsenin haberi olmadan, Müslümânlık sıyrılıp gitmektedir.
Zamânımızda bid'atler, dünyâyı kapladığından, karanlık bir gece gibi görünmektedir. Sünnetler çok azalmakta, nûrları da, bir karanlık gecede, tek tük uçan ateş böcekleri gibi parlamaktadır. Bid'at işlenmesi çoğaldıkça, gecenin karanlığı artmakta, sünnetin nûru azalmaktadır. Sünnetin işlenmesi ise, karanlığı azaltmakta, bu nûru çoğaltmaktadır. İsteyen, bid'at karanlığını çoğaltsın, istiyen de sünnetin nûrunu arttırsın. Şunu iyi biliniz ki, şeytân fırkasının sonu felâkettir. Allahü teâlânın fırkasında olan, saâdet-i ebediyyeye erecektir."
Netice olarak, Peygamber efendimizin bir hadîs-i şerîflerinde buyurdukları gibi:
(Allahü teâlâdan korkunuz! Sözümü iyi dinleyiniz ve itâ'at ediniz! Ben öldükten sonra gelecekler, çok ayrılıklar göreceklerdir. O zamân, benim ve halîfelerimin yolumuza sarılınız! Dinde yeni ortaya çıkan şeylerden kaçınınız! Çünkü bu yeni şeylerin hepsi bid'attir. Bid'atlerin hepsi dalâlettir, doğru yoldan ayrılmaktır.)




Fitne çıkarana Allah la'net etsin!"

 
A -
A +
Müslümân, fitne çıkarmaz, içinde yaşadığı devlete karşı isyân etmez, fitneye karışmaz, kanûnlara karşı gelmez. İmâm-ı Rabbânî hazretleri bir talebesine hitaben buyuruyor ki:
"Yavrum; fitnelerin yayıldığı, fesâtların çoğaldığı zamânlar, tövbe ve istiğfâr zamânıdır. Kenâra çekilmeli, fitnelere karışmamalıdır. Fitneler çoğalıyor. Gün geçtikce yayılıyor. Peygamber efendimiz;
(Kıyâmet yaklaştıkça, fitneler çoğalır. Gece başlarken karanlığın artması gibi olur. Sabâh evinden mü'min olarak çıkan çok kimse akşam kâfir olarak döner. Akşam mü'min iken, gece safâlarında îmânları gider. Böyle zamânlarda, evinde kapanmak fitneye karışmaktan hayırlıdır. Kenârda kalan, ileri atılandan hayırlıdır. O gün oklarınızı kırınız, silâhlarınızı, kılınçlarınızı bırakınız! Herkesi tatlı dil ile, güler yüzle karşılayınız! Evinizden çıkmayınız!) buyuruyor. Bir hadîs-i şerifte de;
(Yeryüzünü küfür kaplamadıkça ve her yerde küfür ve kâfirlik yapılmadıkça, hazret-i Mehdî gelmez) buyuruldu.
Bundan anlaşılıyor ki, hazret-i Mehdî çıkmadan evvel, küfür ve kâfirlik her tarafa yayılacak, İslâm ve Müslümânlar garîb olacaktır. Peygamber efendimiz, âhir zamânda, Müslümânların garîb olacaklarını haber vermiş ve;
(Herc, fitne zamânında yapılan ibâdet, Mekke'den Medîne'ye benim yanıma hicret etmek gibidir) buyurmuştur.
Fitne ve fesât zamânında, polisin, askerin ufak bir hareketi, rahatlık ve sükûnet zamânlarında yapacakları hareketlerinden kat kat daha kıymetli olduğunu herkes bilir. Fitne yok olduğu zaman gösterecekleri kahramanlıkların kıymeti yoktur. O hâlde ibâdetlerin en kıymetlisi ve kabûl olunanı, fitnelerin yayıldığı zamânlarda yapılanlardır. Kıyâmet günü, makbûl olanlardan, kurtulanlardan olmak istiyorsanız, Allahü teâlânın râzı olduğu, beğendiği iyi işleri yapınız! Sünnet-i seniyyeye, yani Resûlullah efendimizin yoluna sarılınız! Bu yola uymayan hiçbir şey yapmayınız! Eshâb-ı Kehf, her tarafı fitne kapladığı zaman, bir hicret yapmakla, yüksek dereceye kavuştular. Siz, Muhammed aleyhisselâmın ümmetisiniz. Ümmetlerin en iyisi olan ümmettensiniz. Ömrünüzü, oyun ve eğlence ile ziyân etmeyiniz! Çocuklar gibi, top oynamakla vaktinizi elden kaçırmayınız!"
Müslümânlar bu nasîhatlere uymalı, din câhillerinin isyâna teşvîk eden, fitneyi körükleyen zararlı, uydurma kitâplarına aldanmamalıdır. Müslümân devlet olsun, kâfir devlet olsun, âdil olsun, zâlim olsun, kendi devletine isyân etmeye, vatandaş kanı dökmeye, birbirine saldırmaya cihâd değil, fitne, fesât çıkarmak denir. Peygamber efendimiz;
(Fitne çıkarana Allah la'net etsin!) buyurdu.
Netice olarak Müslüman, fitne çıkarmaz ve sebep de olmaz. Zira Ehl-i sünnet âlimleri, siyâsete karışmamış, hükûmette vazîfe almamış, yazıları ile, sözleri ile hükûmet adamlarına nasîhat vermişler, onlara hak ve adâlet yolunu göstermişlerdir. Bâzı câhil din adamları, Ehl-i sünnet âlimlerinin yolundan ayrılarak, devlet işlerine karışmış, asıl vazîfeleri olan öğrenmek ve öğretmek saâdetini ihmâl ederek, kendilerine de, Müslümânlara da faydalı olamamışlardır.
 

"İlim, kendi haddini bilmektir"

 
A -
A +

llahü teâlâ, insanları eşit olarak değil, birbirinden farklı olarak yaratmıştır. Her insanın aklı, anlayışı, kabiliyeti farklıdır. Hatta insanların akılları değişik, anlama kâbiliyyetleri farklı olduğundan, herkes yaratıcıyı aradığında, Onu kendi tabîatına, ilim ve idrâkına uygun bir tarzda düşünmüş ve kendi anlayışına göre de tarîf etmiştir. Çünkü insan, aklının aczi ve noksanlığı sebebi ile anlamadığını, bilmediğini, bildikleri gibi zannetmiş, mantıklı düşündüğünü sanmış ve bu sebeple, haddini aşarak dalâlete düşmüştür. Halbuki mantık, insan düşüncesini doğruya, hakîkata ulaştırmada bir vâsıtadır. Hakikatın kendisi değildir. Nitekim kendi düşüncesinin doğruluğuna çok güvenen veya kendi fikrini çok beğenenler, umumiyetle en büyük hatâya düşen kimseler olmuşlardır. Halbuki;

"Kişinin noksanını yani haddini bilmesi kadar irfân olamaz" denilmiştir.
Her insan, kendisine verilen kabiliyet ve özellikler kadar sorumludur. Herkes, her işi yapamaz. Çünkü herkesin kabiliyeti farklıdır. Peygamber efendimiz;
(Herkes, bir iş için yaratılmıştır) buyurmuştur.
Kişinin, sahibine, yaratanına karşı edebli olması lâzımdır. Edeb; kişinin her konuda haddini bilip, sınırı aşmaması, insanlara iyi muâmelede bulunması, Peygamber efendimizin buyurduğu ve davrandığı gibi hareket etmesi demektir. Kısaca edeb; haddini bilmek, sınırı aşmamaktır.
İSLÂMİYETİN TEMELİ
İslâmiyyetin temeli, müslümanın özelliği; her zaman, her yerde, herkese karşı güler yüzlü, tatlı dilli olmak, haddini bilmek, eliyle ve diliyle hiç kimseyi incitmemektir. Hikmet ehli;
"Haddini bil kanâat et, çok konuşma rahat et" buyurmuştur.
Her ülkenin iktisâdi buhranlarının temelinde israf yatar. Bugün fertlerde, özel ve kamu kuruluşlarında ve hayâtın her safhasında salgın bir hastalık hâline gelen israf, cömertlik ve görgü değil, aksine görgüsüzlük, nîmete karşı nankörlük, haddini aşmak ve her türlü eşyâ ve gıdâ maddesini lüzumsuz kullanmaktır. Ömer bin Abdülazîz hazretleri, oğlunun bin dirheme bir yüzük taşı satın aldığını haber alınca, hemen bir mektup yazarak, o yüzük taşını satmasını ve bin kişinin karnını doyurmasını emreder. Ayrıca iki dirhemlik bir yüzük kullanmasını ve yüzüğün üzerine de;
"Allahü teâlâ haddini bilene merhamet eylesin" diye yazmasını emreder.
İnsanın şerefi, kıymeti, ilim  ve edeb ile ölçülür. Edeb ise, haddini, sınırını, hududunu bilmektir. Bir insanın, kendi vazifesini, kendisinin ve başkalarının haklarını, sınırlarını bilmesi, benim sınırım nedir, nerede başlamakta ve nerede bitmektedir diye düşünmesi lâzımdır.
BİR SINIRI VARDIR
Her insanın, çalıştığı işyerinde, evlilikte, cemiyette ve her yerde bir sınırı vardır. İşte insan, kendisi için çizilen bu sınırları bilir ve bu sınırlar içinde kalıp, haddini aşmazsa, geçici olan bu dünyâ bile kendisi için Cennet olur. Bütün üzüntüler, bütün sıkıntılar, bütün kavgalar, hep sınır tecavüzünden yani haddini aşmaktan kaynaklanmaktadır.
Evli bir hanım, kendi sınırını bilir, haddi aşmazsa, evi ona Cennet olur. Aynı şekilde bir erkek de, kendi sınırını bilir, benim sınırım bu kadardır der ve o sınır içinde konuşur, hareket ederse, orası kendisi için Cennet olur. Bu sınır yani insâna haddini bildiren ölçü, dinini bilmektir. Dinini bilmeyen, öğrenmeyen, ne sınır tanır, ne de edeb. Behâ-üddîn-i Buhârî hazretlerine;
-Sizin yolunuzun esası nedir? diye suâl edildiğinde;
-Bizim yolumuzun başı da, ortası da, sonu da edebdir buyurmuştur.
Edebsiz bir kimse, Allahü teâlânın dostu olamaz. Edeb, kulluğunu bilip isyân etmemek, kendisi için takdir edilene rızâ göstermek, kimsenin hakkına tecavüz etmemek kısacası haddini bilmektir.
Netice olarak, en kıymetli ilim, haddini bilmektir. Bütün kavgalar, dünyayı paylaşmaya çalışmaktan ve haddini bilmemekten meydana gelmektedir. İnsan cömert olursa herkes onu sever ve onunla kimse kavga etmez. Hasis, cimri insanlar, etrafına bir şey vermeyip, dünyâyı hep kendilerine almaya uğraştıklarından huzûrsuzdurlar, sevimsizdirler ve insanlar, onlarla devamlı mücâdele ederler. Cüneyd-i Bağdâdî hazretlerinin buyurduğu gibi:
"İlim, kendi haddini bilmek; tasavvuf ise, kalbi temizlemektir."
 

Âlimlerin sözü kalblere tesir eder

 
A -
A +

Allahü teâlâ, her şeyi bir sebeple yaratmaktadır. Bir şey istenince, o şeyin sebebini gönderir ve bu sebebe tesîr ihsân eder. Din Büyüklerinin, evliyânın sözleri de, insanın kalbine tesîr eder.

Sırrîyi Sekatî hazretleri bir gün câmide vaaz ederken, oradan geçmekte olan Sultânın adamlarından birisi;
"Şuraya bir uğrayalım" deyip içeri girer. Sırrîyi Sekatî hazretleri;
"Mahlûklar içerisinde en âciz ve zayıf olanı, insândır. Bununla berâber, Allahü teâlânın emirlerine insan kadar isyân edip yüz çeviren mahlûk da yoktur. Eğer insan iyi olursa, melekler ona gıpta eder imrenirler. Eğer kötü olursa, şeytanın bile kendisinden nefret edip, kaçtığı, şerli bir kimse olur. Ne kadar hayret edilir ki, bu kadar zayıf ve âciz olan insânoğlu, kendisine her nîmeti veren, her ân varlıkta durduran, yaşatan, kudret ve azâmet sâhibi olan Allahü teâlâya karşı gelmekte ve isyân etmektedir..." diye anlatmaktadır.
Bu kişi, bu sözlerin tesiri ile, ağlaya ağlaya kendinden geçer ve sonra evine gider. Hiç konuşmaz, yemez, içmez, hep ağlar. Ertesi gün Sırrîyi Sekatî hazretlerinin sohbetine gider, dikkatle dinler. İsmi Ahmet olan bu kişi, üçüncü gün tekrar gelir ve;
-Efendim, sizin söyledikleriniz bana çok tesîr etti. Kabûl ederseniz, sizin talebeniz olmak istiyorum der ve kabûl edilir. Az zamanda yüksek derecelere kavuşur ve Sırrî-yi Sekatî hazretlerine;
-Efendim, beni günâh karanlıklarından kurtarıp, huzûr ve saâdete kavuşturdunuz. Bunun için Allahü teâlâ size bol bol mükâfâtlar ve hayırlı karşılıklar ihsân buyursun der.
Bir gün Sırrîyi Sekatî hazretlerine biri gelip;
-Efendim, beni talebeniz Ahmet gönderdi. Rahatsız olduğunu size bildirmemi söyledi der. O da gelen kimse ile talebesi Ahmet'in bulunduğu yere gider. Şehrin dışında, sahrada çukur bir yerde yattığını ve ölmek üzere olduğunu görür. Bu sâdık talebesinin başını kaldırıp dizine koyar, yüzünün tozlarını siler. Ahmet gözünü açıp hocasını görünce çok sevinir ve huzûr içerisinde rûhunu teslim eder. Defin için şehre geri gelirlerken, bir kalabalıkla karşılaşırlar ve onlara nereye gittiklerini sorarlar. Onlar da;
-Biz şehirde; "Her kim, Allahü teâlânın velî kullarından birinin cenâzesinde bulunmak isterse, Şûnîzîye kabristanına gitsin" diye bir ses duyduk. Onun için yola çıktık derler. Hep birlikte o talebeyi Şûnîzîye kabristanına defnederler.
Netice olarak İmâm-ı Rabbânî hazretlerinin buyurduğu gibi:
"Bir din âlimi, gençlere din öğreteceği zamân, bunlara önce, İslâm düşmanları ve câhil din adamları tarafından şırınga edilen, yanlış propagandaları, iftirâları anlayıp, anlatıp, onların temiz ve körpe kafalarını bu zehirlerden temizler. Zehirlenen rûhlarını tedâvî eder. Sonra, yaşlarına, anlayışlarına göre, İslâmiyeti ve meziyetlerini, faydalarını, emirlerindeki, yasaklarındaki  hikmetleri, incelikleri ve insanlığı saâdete ulaştırdığını, onlara yerleştirir. Böyle bir din âliminin bakışları, rûhlara işler, sözleri, kalblere tesîr eder. Âhıreti düşünen âlimin sözleri, yazıları, aklı, vicdânı olan herkesi yola getirir."
 
Akıl, doğruyu bulabilir mi?

 
A -
A +

İnsâna ihsân edilen akıl, Peygamberlerin rehberliği olmadan, her doğruyu bulabilir mi ve her konuda hüccet, delil olabilir mi? Bu hususta islâm âlimlerinin büyüklerinden olan İmâm-ı Rabbânî hazretleri buyuruyor ki:

"Akıl, dünyâda kaldıkça, bu bedene de bağlı kalır ve bu bağlılıktan kurtulamaz. Vehim, her zamân, aklın etrâfında, hayâl dâimâ yanında bulunur. Gadab yani kızgınlık ve şehvet yani nefsin arzûları, hep onunla berâber kalır. Hırs ve menfaat, onu yalnız bırakmaz. İnsanlığın, lüzûmlu alâmeti olan, şaşırmak ve unutkanlık, ondan hiç ayrılmaz. Bu dünyânın hâssası, özelliği olan yanılmak ve iyiyi kötü ile karıştırmak, ondan sıyrılmaz. O hâlde akla, herşeyde nasıl inanılır?
Aklın vereceği karârlar ve emirler, vehmin karışmasından ve hayâlin tesîrinden kurtulamaz ve unutkanlık tehlikesi, şaşırmak ihtimâlinden korunamaz."
 
BUNUN İÇİN DE...
Aklın ilerlemesi ve temizlenmesi, ancak Allahü teâlânın beğendiği şeyleri yapmakla olabilir. Bunun için de, Peygamberlerin  sözlerini, haberlerini öğrenmek lâzımdır. Onlar haber vermedikçe, akıl ilerleyemez ve temizlenemez. Bâzı kâfirlerde ve fâsıklarda görülen, parlaklık alâmetleri, kalbin temizliği değil, nefsin parlaklığıdır. Nefsin parlaması da, yolu şaşırtmaktan, zarar ve ziyândan başka birşey ele geçirmez. Böylelerinin, bilinmiyen bâzı şeyleri haber vermelerine, İstidrâc denir. Yani bunları yavaş yavaş felâkete, azâba sürüklemek içindir. Allahü teâlâ, hepimizi böyle belâlardan korusun. Peygamberlerin en büyüğü  hürmetine, bizi böyle şeylerden korusun!
Peygamberlerin  bildirdikleri hükümler, hep rahmettir, iyiliktir. Yoksa, bu emirler ve teklîfler, zındıkların sandıkları ve söyledikleri gibi, külfet, eziyyet, işkence değildir ve akla aykırı da değildir. Bunların sık sık söyledikleri;
"Kullarına zor ve yorucu şeyler emredip de bunları yaparsanız Cennete girersiniz demek insâf mıdır, merhamet midir? Birşey emir etmemeli idi. Herkesi, kendi başına bırakıp, istedikleri gibi yiyip içmeli, gezip eğlenmeli, yatıp kalkmalı idi. Merhamet ve iyilik böyle olur" gibi lâfları, ne kadar ahmakçadır. Bunlar, hiç de düşünmüyor mu ki, iyilik edenlere, teşekkür etmek yani sevindiğini bildirmek, aklın istediği bir şeydir. İslâmiyetin hükümleri, bütün ni'metleri, iyilikleri yaratan, gönderen Allahü teâlâya karşı, şükrün nasıl yapılacağını göstermektedir. O hâlde, ilâhi hükümler, teklîfler, aklın istediği birşeydir. Bundan başka, dünyânın, hayâtın düzeni, bu teklîfleri yapmakla olur. Allahü teâlâ, herkesi kendi başına bıraksaydı, kötülükten, karışıklıktan başka birşey olmazdı. Allahü teâlânın harâm etmesi olmasaydı, nefisleri, keyifleri peşinde koşanlar, başkalarının mallarına, cânlarına, ırzlarına saldırır, fenâlıklar, karışıklıklar hâsıl olur, saldıran da, karşısındakiler de, zarar görür, helâk olurlardı.
Şunu da söyliyelim ki, Allahü teâlâ, herşeyin sebepsiz, şartsız mâliki, hepimizin sâhibidir. Bütün insanlar, Onun mahlûku, kullarıdır. Kullarına verdiği her emri ve herşeyi istediği gibi kullanması, hep yerindedir ve faydalıdır."
 
NETİCE OLARAK...
Netice olarak, Allahü teâlâ, Peygamberler vasıtası ile, neyin iyi ve neyin kötü olduğunu bildirmeseydi, insânları sadece akılları ile başbaşa bırakmış olsaydı, o zamân insânların râhatı yani medeniyyet olmaz, insanlık, canavarlık şeklini alırdı. Bugün bile, Allahü teâlâyı inkâr eden, islâmiyeti beğenmiyen, câhilliğin verdiği cesâret ve taşkınlıkla öğünen cemiyetlerin kanûnlarında, Allahü teâlânın emirlerinden çoğunun yer almış olduğu göze çarpıyor. Bütün insanların, Allahü teâlâdan ve gönderdiği emirlerden uzaklaşdıkça, geçimsizlik, sefâlet, işkence, sıkıntı ile kıvrandıkları görülmektedir. Fen âletleri, medenî vâsıtalar, akllara hayret verecek şekilde ilerlediği hâlde, dünyâdaki huzûrsuzluğun, insanlıkdaki sıkıntının azalmadığı, arttığı göze çarpıyor. Allahü teâlâ, insanların saâdetlerine sebep olan şeyleri emretti, felâketlerine sebep olanları da yasak etti. Dinli olsun, dinsiz olsun, bir kimse bilerek veyâ bilmiyerek, bu emir ve yasaklara uyduğu kadar, dünyâda râhat ve huzûr içinde yaşar. İnanırsa, âhırette de, ebedi saâdete kavuşur.
 

"Yolumuzun temeli sohbettir"

 
A -
A +

Sohbet, bir kere de olsa, berâber bulunmak demektir. Hazânetür-rivâyâtta diyor ki: "Din âliminin bir saat kadar sohbetinde bulunmak, yediyüz sene ibâdet etmekten daha hayırlı olduğu Mudmerâtta yazılıdır." Hazret-i Alî'nin, bizzat Resûlullah efendimizden işiterek bildirdiği hadis-i şerifte; (Kırk gün içinde bir âlim meclisinde bulunmayan bir kimsenin kalbi kararır. Büyük günâh işlemeye başlar. Çünkü ilim kalbe hayât verir. İlimsiz ibâdet olmaz. İlimsiz yapılan ibâdetin faydası olmaz!) buyuruluyor. İmâm-ı Rabbânî hazretleri, bir talebesine hitaben buyuruyor ki: "EN LÜZUMLU ŞEY!.." "Dünyâ hayâtı pek kısadır. Bunu en lüzumlu şeyde kullanmak gerekir. Bu en lüzumlu şey de, kalbini toparlamış olanların yanında bulunmaktır. Hiçbir şey sohbet gibi faydalı değildir. Resûlullah efendimizin Eshâbı, sohbet ile, başkalarından dahâ üstün oldular. Peygamberlerden başka herkesten, hattâ Veysel Karânî'den ve Ömer Mervânî'den dahâ üstün oldular. Hâlbuki Veysel Karânî ile Ömer bin Abdül'azîz bin Mervân son dereceye yükselmişler ve sohbetten başka kemâlâtın hepsine varmışlardı. Bunun için, hazret-i Muâviye'nin yanılması, Resûlullahın sohbeti bereketi ile, o ikisinin doğru işlerinden dahâ hayırlı oldu. Bunun gibi, Amr ibni Âs'ın yanlış bir işi, o ikisinin şuûrlu işinden dahâ üstün oldu. Çünkü bu büyükler, Resûlullah'ı görmekle ve melekle birlikte bulunmakla, vahyi ve mu'cizeleri görmekle, îmânları görerek inanmak oldu. Bu saydığımız üstünlükler, bütün başka üstünlüklerin temelidir, kaynağıdır. Eshâb-ı kirâmdan başkası bunlara kavuşamamıştır. Veysel Karânî, sohbetin bu üstünlüklerini bilseydi, hiçbir şey onu sohbetten alıkoyamazdı. Bu üstünlüğe kavuşmak için her şeyi bırakırdı. Veysel Karânî hazretleri gönlü olduğu hâlde, Rusûlullah efendimizin yanında olmadığı için, yanında olanlardan en aşağıdakinin derecesine yükselemedi. Bunun için de, onun dağ kadar altın sadaka vermesi, bir avuç arpa sadakalarının sevâbı gibi olamadı. Hiçbir şeref, sohbet şerefi gibi olamaz!" Muhammed Ma'sûm hazretleri Mektûbât kitabında buyuruyor ki: "İnsanın Allahü teâlânın rızâsına kavuşmasına mâni olan en büyük perde, onun nefsidir. Nefsin aradan kalkması kitâp okumakla, işitmekle olmaz. İnsân-ı kâmilin sohbeti lâzımdır. Bu sohbet nasîb olmazsa, uzaklardan kalb ona bağlanırsa, çok sevilirse, onun kalbinden, feyzler, bereketler, muhabbet miktârınca, tâlibin kalbine akarak kemâle kavuşur. Hadîs-i şerîfte, (Kişi sevdiği ile berâberdir) buyuruldu. Evliyâ ile dünyâ menfaati için sohbet eden, bereketlerine kavuşamaz. Sohbet, insanı nefis ve şeytân şerrinden korur. Sohbetten istifâde için, inanmak, sevmek ve teslîm olmak lâzımdır." Huzeyfe-i Mer'aşî hazretleri, sık sık; (Sohbet az da olsa, tesir eder) hadîs-i şerifini okur ve dünyâ ehlinin sohbetinden kaçınırlarmış. Uzlette yani bir kenara çekilip hiç kimse ile görüşmemekte şöhret vardır ve şöhret de âfettir. Sohbet, Allahü teâlânın rızâsı ve Ondan, Onun sevdiklerinden bahsetmek için birlikte olmaktır. Hadis-i şerifte; (Fıkıh ilmi meclisinde bulunmak, bir senelik ibâdetten dahâ hayırlıdır) buyuruldu. Abdurrahmân Tâgî hazretleri, sohbetin fazîleti ile ilgili olarak buyuruyor ki: "HAYRET EDİYORUM" "Yolumuz sohbet yoludur. İnsanlara hayret ediyorum niçin sohbeti istemezler, niçin sohbet meclisine katılmazlar, niçin Allah adamlarının yanında bulunmazlar? Halbuki sohbet ehlinin ev sâhibi Allahü teâlâ, teşrîfâtçısı hazret-i Ali, sâkîsi yâni su dağıtanı Hızır aleyhisselâmdır. Şâyet sohbet etmek için yedi kişi bir araya gelse, yüksek makamlara erişirler ki, aralarında bir Allah dostunun varlığı umulur. Kur'ân-ı kerîm okumak ve sohbet, evlerden zulmeti giderir. Sohbet peşinde koşmayı severim. Nerede sohbet ehli varsa oraya gitmek isterim." Netice olarak, âhiret adamları ile, sâlihlerle görüşmeli, sohbet etmelidir. Sâlih kimse bulamayan, bunların kitâplarını arayıp, bulmalı, bunları okumalıdır. Çünkü din büyüklerinin kitaplarını okumak da, sohbetin yarısıdır. Bid'at sâhipleri ile, fâsıklarla arkadaşlık etmemeli, bunlarla oturmamalı, sohbet etmemelidir. Bahâeddîn Buhârî hazretlerinin buyurduğu gibi: "Bizim yolumuzun temeli sohbettir!"

 

"Sohbet peşinde koşmayı severim"

 
A -
A +

Sohbet; berâber olmak, birlikte, bir arada bulunmak anlamına gelmektedir. İnsanın, derece bakımından kendinin üstünde veya altında yahut akranı ile bir araya gelip, Allahü teâlânın ve Peygamber efendimizin beğendiği, hoşnud olduğu şeyleri konuşması da, sohbettir. Kişinin kendinden üstün olanla berâber olmasının hakîkati, o zâta hizmettir. Aşağısında olanla sohbetin gereği, onun hâllerinden bir noksanı gördüğünde onu îkâz edip, kusûrundan haberdâr etmektir. Aynı seviyede olan sohbet arkadaşlarının sohbetlerinin hakikati ise, başkalarının, yabancıların yanında birbirlerinin kusûrlarını görmezlikten gelmektir. Sohbet; Peygamber efendimiz veya Onun vârisleri ile, bir kerre de olsa, berâber bulunmak demektir. Hazânetür-rivâyâtda buyuruluyor ki: "Din âliminin bir sâat kadar sohbetinde bulunmak, yediyüz sene ibâdet etmekten dahâ hayırlı olduğu Mudmerât'ta yazılıdır. Resûlullah efendimiz; (Kırk gün içinde bir âlim meclisinde bulunmayan bir kimsenin kalbi kararır. Büyük günâh işlemeye başlar. Çünkü ilim kalbe hayât verir. İlimsiz ibâdet olmaz. İlimsiz yapılan ibâdetin faydası olmaz!) buyurmuştur." EN BÜYÜK ENGEL!.. Muhammed Ma'sûm hazretleri buyuruyor ki: "İnsanın Allahü teâlânın rızâsına kavuşmasına mâni olan en büyük hicâb, perde, onun nefsidir. Nefsin aradan kalkması kitâp okumakla, işitmekle olmaz. İnsân-ı kâmilin sohbeti lâzımdır. Bu sohbet nasîb olmazsa, uzaklardan kalb ona bağlanırsa, çok sevilirse, onun kalbinden, feyizler, bereketler, muhabbet miktârınca, tâlibin kalbine akarak kemâle kavuşur. Zira hadîs-i şerîfte; (Kişi sevdiği ile berâberdir) buyuruldu." İmâm-ı Rabbânî hazretleri buyuruyor ki: "Sohbeti ganîmet bilmelidir. Sohbetin üstünlüğü bütün üstünlüklerin ve kemâllerin üstündedir. Eshâb-ı kirâm, Resûlullah efendimizin daha ilk sohbetinde öyle şeyler kazanmışlardır ki, ümmet arasındaki velîlerin, bunlara en sonda kavuştukları bilinmektedir. Bunun içindir ki, Tâbiîn'in yani Eshâb-ı kirâmı görenlerin en üstünü olan Veysel Karânî hazretleri, hazret-i Hamzâ'yı şehid eden hazret-i Vahşî'nin, Resûlullah efendimizin bir kerecik sohbetinde bulunmakla yükseldiği mertebeye yetişememiştir. Çünkü sohbetin fazîleti bütün fazîletlerin ve kemâllerin üstündedir." Ebû Ali Sakafî hazretleri; "Bir kimse âlimlerin sohbetinde bulunur, fakat onlara hürmet etmezse, onlardaki feyiz ve bereketlerden mahrûm kalır. Onlardaki nûrlar kendisinde aslâ zuhûr etmez, görünmez" buyurmuştur. Ebü'l Hayr el-Akta hazretleri de; "Şerefli bir insan olabilmek için; edeb sâhibi olmak, farzları edâ etmek, sâlihlerle sohbet etmek ve fâsıklardan, açıkça günah işleyenlerden uzak durmak lâzımdır" buyurmaktadır. Şâh-ı Nakşibend Muhammed Behâeddîn-i Buhârî hazretleri buyurdu ki: "Bizim yolumuz, Allahü teâlânın gösterdiği kurtuluş yoludur. Çünkü bu yol, sünnete uymak ve Eshâb-ı kirâma tâbi olmaktır. Bu sebeble bizim yolumuzda az zamanda çok kazanç elde edilir. Fakat sünnete uymak ve riâyet etmek, sabır ve tahammül ister. Biz bizim yolumuza girenleri istersek cezbe, çekme ile, dilersek bir başka usûlle terbiye ederiz. Çünkü rehber olan âlim, bir tabibe, doktora benzer. Hastanın hastalığını, derdini tesbit eder ve ona göre ilâç verir. Bizim yolumuzda yalnız kalmak değil, sohbet esastır. Biz sonda ele geçecek şeyleri başa yerleştirdik." "YEDİ KİŞİ BİR ARAYA GELSE!" Netice olarak, Abdurrahmân Tâgî hazretlerinin bir sohbetinde, sohbetin fazîleti ile ilgili olarak buyurduğu gibi: "Yolumuz sohbet yoludur. İnsanlara hayret ediyorum niçin sohbeti istemezler, niçin sohbet meclisine katılmazlar, niçin Allah adamlarının yanında bulunmazlar? Halbuki sohbet ehlinin ev sâhibi Allahü teâlâ, teşrîfâtçısı hazret-i Ali, sâkîsi yâni su dağıtanı Hızır aleyhisselâmdır. Şâyet sohbet etmek için yedi kişi bir araya gelse, yüksek makamlara erişirler ki, aralarında bir Allah dostunun varlığı umulur. Cehrî, açıktan Kur'ân-ı kerîm okumak ve sohbet, evlerden zulmeti giderir. Onun için sohbet olunan evin sâhibi bildiği sûreleri açık olarak okusun. Sohbet peşinde koşmayı severim. Nerede sohbet ehli varsa oraya gitmek isterim. Mümkün mertebe, hiçbir sohbet ehlinin sohbetini kaçırmak istemem."

 

Sâlihlerle sohbet etmek

 
A -
A +

Allahü teâlâ, insanlarda kendine yaklaşmak ve kendini tanımak istidâdını, kabiliyetini yaratmıştır. Bu istidâdın, kabiliyetin miktârı herkeste başkadır. Bu sebeple her Müslümanın, kendisine verilen kabiliyet miktarınca, Allahü teâlânın rızâsını, sevgisini kazanmak için çalışması lâzımdır.

Bunun için öncelikle doğru bir îmâna sahip olmalı, itikâdını ehl-i sünnet itikâdına göre düzeltmelidir. Sonra farzları, vâcipleri yapmalı, harâmlardan, şüphelilerden kaçınmalı ve her zamân Allahü teâlâyı zikretmelidir. Hadîs-i şerîfte;
(Cennettekiler, en çok, dünyâda Allahü teâlâyı zikretmeden geçirdikleri zamânlar için üzülürler) buyuruldu. 
 
EN LÜZUMLU ŞEY!..
Bunun için, boş zamânlarda hep Kelime-i tevhidi çokça okumalıdır. Bundan sonra kalan zamânlarda, âhıret adamları ile, sâlihlerle görüşmeli, sohbet etmelidir. Sâlih kimse bulamayan, bunların kitâplarını arayıp, bulmalı, bunları okumalıdır. Mürtedlerle, bid'at sâhipleri ile, fâsıklarla arkadaşlık etmemeli, bunlarla oturmamalıdır. Harâm işleyenlere fâsık denir. Din câhilleri ile, dünyâya düşkün olanlarla görüşmemelidir. Bunlarla görüşmek, insanın bâtınını yani kalbini, rûhunu harâb eder. İmâm-ı Rabbânî hazretleri buyuruyor ki:
"Dünyâ hayâtı pek kısadır. Bunu en lüzûmlu şeyde kullanmak gerekir. Bu en lüzûmlu şey de, kalbini toparlamış olanların yanında bulunmaktır. Hiçbir şey sohbet gibi faydalı değildir. Resûlullah efendimizin Eshâbı, sohbet ile, başkalarından dahâ üstün oldular. Peygamberlerden başka herkesten, hattâ Veysel Karânî'den ve Ömer Mervânî'den dahâ üstün oldular. Hâlbuki Veysel Karânî ile Ömer bin Abdül'azîz bin Mervân son dereceye yükselmişler ve sohbetten başka kemâlâtın hepsine varmışlardı. Bu büyükler, Resûlullahı görmekle, melekle birlikte bulunmakla, vahyi ve mu'cizeleri görmekle, îmânları görerek inanmak oldu. Bu saydığımız üstünlükler, bütün başka üstünlüklerin temelidir, kaynağıdır. Eshâb-ı kirâmdan başkası bunlara kavuşamamıştır. Veysel Karânî, sohbetin bu üstünlüklerini bilseydi, hiçbir şey onu sohbetten alıkoyamazdı. Bu üstünlüğe kavuşmak için her şeyi bırakırdı."
Birleşik kaplar gibi, mü'minler bir araya geldiği zaman istese de istemese de Allahü teâlânın sevgisi mutlaka kalbden kalbe geçer. Ancak, üç kişi bundan istifâde edemez: 
Birincisi; Allahü teâlâya inanmayan, inkâr eden kâfirler.
İkincisi; üstadları Peygamber efendimize kadar silsile yolu ile ulaşan hocasını inkâr edenler.
Üçüncücü; üstadları Peygamber efendimize kadar silsile yolu ile ulaşan hocasını imtihân etmeye, denemeye kalkanlar.
Bu üç sınıfın kalbine aşk, muhabbet giremez, kalbleri kararır. Bunlar etrafına zarar verir. Hatta kabirlerinden bile zulmet gelir. Onun için Peygamber efendimiz, ilk zamanlar eshâb-ı kirâma kabir ziyâretini yasak etmiş, daha sonra Müslümanlar da vefât ettikten sonra serbest bırakmıştır. 
Okunacak kitaplara da çok dikkat etmelidir. Çünkü kitabın içindekilerden daha çok yazarı mühimdir. Kalbden çıkanlar kalblere tesir eder. İtikâdı bozuk olan insanların yazdığı kitapları okuyanlar, yazarından etkilenip itikâdı bozulabilir. Din Büyükleri;
"Pis borudan şifâ gelmez" buyurmuşlardır. Vücûdumuzun gıdâsını almakta dikkat ettiğimiz gibi rûhumuzun gıdâsını almakta da dikkat etmeliyiz, hatta daha çok dikkatli olmalıyız. Rûhun gıdâsı ilimdir, dindir, ibâdetlerdir. Bedene bozuk gıdâ alan ölür, fakat rûha bozuk gıdâ alan, îmânını kaybeder. Yemeğin nasıl ki temiz olmasına dikkat ediyorsak, okuyacağımız kitabı da iyi seçmeliyiz. Yazan, yazdığından önemlidir.
 
AZ BİR ZAMAN BİLE!..
Netice olarak, evliyanın, sâlihlerin sohbetinde bulunmak, zikirden ve diğer nâfile ibâdetden dahâ faydalıdır. Eshâb-ı kirâm, birbirlerini görünce, biraz benimle otur. İmânımı tâzeleyeyim derlerdi. Mevlânâ Celâleddîn-i Rûmî hazretleri; 
"Evliyâ yanında geçen az zamân, faydalıdır yüz yıllık takvâdan" buyurmuştur.
Muhammed Pârisâ hazretleri, Risâle-i kudsiyye kitâbında buyuruyor ki:
"Yûsuf-i Hemedânî hazretlerine, kâmil, olgun bir rehber bulamazsak, ne yapalım dediler. Her gün onların kitâplarını okuyunuz buyurdu. Şimdi, selâmete, saâdete kavuşmak için, İmâm-ı Rabbânî hazretlernin Mektûbât kitâbını okumalıdır."

 

"Sâdıklar ile berâber bulununuz!"

 
A -
A +

Allahü teâlânın sevgisine kavuşmak için çalışana sâlih denir. Bu sevgiye kavuşmuş olana ârif veyâ velî denir. Başkalarının da kavuşmalarına vâsıta olana  mürşid, bunların üçüne de sâdık denir. 

İslâmiyete uyan kimseye Müslümân denir. Allahü teâlâ, Müslümânların, birbirlerini sevmelerini, inkâr edenleri de sevmemeyi emretti. Bunun için, Hubb-i fillah yani Allahı sevenleri sevmek ve Buğd-i fillah yani Allahü teâlânın düşmanlarını sevmemek, îmânın şartı oldu.Tövbe sûresinin 119. âyetinde meâlen;
(Ey îmân edenler! Allahü teâlânın râzı olmadığı işlerden sakınınız ve sâdıklar ile berâber bulununuz!) buyurulmuştur.
Bu âyet-i kerîme, sâdıklarla, sâlihlerle yani iyi kimselerle berâber olmayı emretmektedir. Dînimiz, âlim, evliyâ ile berâber bulunmayı, Resûlullah efendimizin yolunu bunlardan öğrenmeyi istemektedir. Peygamber efendimiz;
(Sâlihler düşünüldüğü, zikedildiği zamân, Allahü teâlâ merhamet eder) buyurmuştur. Hazret-i Ebû Bekir;
"İnsanlara ihsân etmek ve sâlihler ile berâber bulunmak  fazilettir" buyuruyor. Hazret-i Alî ise; 
"En iyi rehber sâlih amellerdir. Arkadaşın iyisi, güzel huydur. Terbiye edicilerin en iyisi ölümdür" buyurmuştur.
 
GAM, KEDER VE ÜZÜNTÜ!..
Ahmet Siyâhî hazretleri, oğluna hitaben yaptığı nasihatte buyuruyor ki:
"Ey oğul! Dünyâya sarılmış ona gönül vermiş olanlarla bulunma. Onlarla sohbet ve berâberlik gam, keder ve üzüntü getirir. Bu, tecrübe ile sâbittir. Onlar senden faydalanırlar ise de sen onlardan faydalanamazsın. Allahü teâlânın emir ve yasaklarına uymayan, nefsinin arzu ve isteklerine uymuş kimselerle berâber olma. Böyle kimseler gizli düşman olup, insanın yüzüne karşı dalkavukluk yaparlar, gıyabında, arkadan ise aleyhinde bulunurlar. Onların yanına gelerek oturmalarına bakıp aldanma. Maksatları senden mânen faydalanmak olmayıp dünyâlık maksatlarına, mal ve mevki elde etmeye seni vesîle, âlet etmek içindir. Bir kusur ettiğinde, hakkında kötülük düşünenlerin ve düşmanlarının en azılısı olurlar. Zamânındaki insanları tecrübe ettiğinde, onlarda bundan başka bir özellik bulmayacaksın.
Ey oğul! Sana sadâkat, bağlılık iddiasında bulunanların, yaptıkları iyilikleri başına kaktıklarını görürsün. Çünkü sadâkat ve bağlılık adına yaptıkları az bir iyilik karşılığında ağır, pek fazla bir hizmet ve karşılık beklerler, çok şey ümit ederler. Bu ümitlerine bir defa olsun müsaade etmezsen derhal, gösterdikleri sevgi, sadâkat ve bağlılıklarını bırakırlar. Çok defa onların isteklerinden yakanı kurtaramaz, arzularının hâsıl olması yolunda boşuna dînini ve şerefini fedâ etmiş, yüz suyu dökmüş olursun.
Ey oğul! Eğer sana hakîkî dost arkadaş lâzım ise, Allah için sevenlerle beraber ol. Böyle kimselerden dostluk ve kardeşlik bağı kurduğun kimseye, muhtaç olduğunda ihtiyacından fazla malın varsa ver. Yahut onu kendinle beraber tut veya kendine tercih et. Beraber olduğunuzda ve arkasından ayıplarını ört ve gizle. Kusuru olduğunda sabır ve tahammül et. Hayatta iken ve vefat ettiğinde onu hayırla an.
Herkese bilhassa sana karşı olanlara yumuşaklık, alçak gönüllülük, güler yüzlülük ile davranmaya gayret et. 
Sana, Rabbinden alıkoyan dünyalığa makam ve mevkiye kalbinin meyletmemesini tavsiye ederim. Çünkü nefis, hevâ, nefsin arzu ve istekleri, şeytan ve dünya, insanın dört düşmanı olup, herbirine karşı kullanılacak harb âletleri vardır.
 
SONSUZ OLARAK ÖLMEK!..
Nefsin silahı tokluk, hapishanesi açlıktır. Hevânın silahı, çok konuşmak; sükût, konuşmamak ise, onun zindanıdır. 
Dünyânın silahı insanlarla fazla berâber olmak, onlar arasında fazla bulunmak, çâresi yalnızlık ve onlardan uzak kalmaktır. Şeytanın silâhı gaflet yâni Allahü teâlâyı unutmak; ona karşı tedbîr, Allahü teâlâyı anmak ve hatırlamak, Onun büyüklüğünü düşünmektir. Zikir, Allahü teâlâya kavuşmakta en kısa yoldur."
Netice olarak, dünyâya düşkün olanlarla arkadaşlık etmek, onlarla görüşmek, öldürücü zehirdir. Bu zehirle öldürülen kimse, sonsuz olarak ölür. Onlarla görüşmekten, arslandan kaçar gibi, hattâ dahâ çok kaçmalıdır. Arslan insanın yalnız cânını alır. Bu da, âhırette faydalı olur. Dünyâya düşkün olanlarla berâber olmak ise, insanı sonsuz felâkete ve zarara sürükler.

.

Tasavvuf, İslâmiyete uymaktır

 
A -
A +

Her Müslümânın, kalbinden bütün kötü huyları çıkarıp, iyi ahlâkı yerleştirmesi lâzımdır. Birkaçını çıkarıp, birkaçını yerleştirmekle, insan güzel huylu olmaz. Tasavvuf, insanı bu kemâle kavuşturan yoldur. Böyle olmayan yola, tasavvuf denmez. Her ilmin, her sanatın sahteleri, bozukları olduğu gibi, dinden, İslâmiyetten, İslâmiyetin güzel ahlâkından haberleri olmayan sahtekârlar, yalancılar, kendilerini tarîkatcı, şeyh diye takdim etmişlerdir. Bunlara aldanmamalı, kitaplarını okumamalı, tuzaklarına düşmemelidir. Tasavvuf ilmi, kalb ile yapılması ve sakınılması lâzım olan şeyleri ve kalbin, rûhun temizlenmesi yollarını öğretir. Buna İlm-i ahlâk, İlm-i ihlâs da denir. Tasavvuf, kalbi kötü huylardan temizlemek ve iyi huylarla doldurmak demektir. Tesavvuf, iyi ahlâk edinmek ve İslâmiyete uymaktır. Allahü teâlâdan başka şeyleri kalbden çıkarıp bütün âzânın Muhammed aleyhisselâma uymasıdır. Tasavvuf, Muhammed aleyhisselâmın yolunda, izinde yürümek demektir. Yani, her sözünde, her işinde, her şeyde İslâmiyete yapışmaktır. "VESİLE ARAYINIZ!.." Tesavvuf yolunu iyi bilen ve isteyene yol gösteren âlim aramayı da İslâmiyet emretmektedir. Çünkü Mâide sûresinde meâlen; (Ona kavuşmak için vesîle arayınız!) buyurulmuştur. Hadîs-i şerîflerde de buyuruldu ki: (Âlimler, Peygamberlerin vârisleridir.) (Evliyâ ol kimselerdir ki, Onlar görülünce, Allah hatırlanır.) (Her şeyin hâsıl olduğu yer vardır. Takvânın elde edildiği yer, âriflerin kalbleridir.) (Bâtın ilmi, Allahü teâlânın esrârından bir sırdır!) Merec-ül-bahreyn kitabında diyor ki: "Tasavvuf büyüklerinin hepsi, Ehl-i sünnet idi. Bid'at sâhiplerinden hiçbiri, Allahü teâlânın ma'rifetine yaklaşamamıştır. Vilâyet nûrları, bunların kalblerine girmemiştir. Amelde ve i'tikâdda olan bid'atin zulmeti, vilâyet nûrunun kalbe girmesine mâni olur. Kalb, bid'at pisliklerinden temizlenmedikçe ve Ehl-i sünnet i'tikâdı ile süslenmedikçe, hakîkat güneşinin ışıkları oraya giremez. O kalb, yakîn nûru ile aydınlanamaz." İslâmiyetin hükümlerine yapışmak, bir ağaç dikmek gibidir. Evliyâya hâsıl olan ilimler, bu ağacın meyveleri gibidir. Evet, ağaç dikmekten maksat, meyve elde etmektir. Fakat, meyve kazanmak için, ağaç dikmek şarttır. Yani, îmân olmazsa ve İslâmiyetin emirleri yapılmazsa, tasavvuf ve evliyâlık hâsıl olamaz. Böyle iddiâda bulunanlar, zındıktır, dinsizdir. Böyle kimselerden, arslandan kaçmaktan dahâ çok kaçmalıdır. Arslan, insanın yalnız canını alır. Bunlar ise, dînini ve îmânını alır. İmâm-ı Mâlik hazretleri; "Fıkıh öğrenmeyip, tasavvuf ile uğraşan, dinden çıkar, zındık olur. Fıkıh öğrenip tasavvuftan haberi olmayan, bid'at sâhibi yani sapık olur. Her ikisini edinen, hakîkate varır" buyurmuştur. Fıkhı doğru öğrenen ve tasavvufun zevkini alan, kâmil insan olur. Tasavvuf büyüklerinin hepsi kemâle gelmeden önce bir fıkıh âliminin mezhebinde idi. Tesavvufcunun mezhebi yoktur demek, mezheblerin hepsini bilir, hepsini gözetir, evlâ olanı, ihtiyâtlı olanı yapar demektir. Seyyid Emir Hamza hazretleri, talebelerine vasiyetinde buyuruyor ki: "KİMSEYE YÜK OLMAZLAR!" "Tasavvuf ehli olanlar, Resûlullah efendimizin sünnetine yâni İslâmiyete uyarlar. Harâm işlerden ve harâm yemekten sakınırlar. İnsanların yükünü çekip, kimseye yük olmazlar. Şöhretten sakınırlar. Müslümanlara acıyarak, onlara yumuşak davranırlar. Dâimâ Allahü teâlâdan korkarlar ve günahlarının affedilmesi için yalvarırlar. Gıybet etmezler. Dünyâya, dünyânın rahatlığına ve zînetine güvenmezler. Sâlihlerin ve Eshâb-ı kirâmın yolunda ve onların ahlâkı üzere olurlar. Büyükleri inkâr etmezler ve bid'at ehline uymazlar. Bunlar Ehl-i sünnettir. Hak üzere olan cemâattir. Sakın onların sevgisini kalbinizden çıkarmayınız. Çünkü onların sevgisi, Allahü teâlânın ve Resûlünün râzı olmasına sebeb olur." Netice olarak tasavvuf, insanı, Rabbine yaptığı ibâdetlerde lâzım olan ihlâsa ve insanlara karşı lâzım olan güzel ahlâka kavuşturan yoldur. İnsana bu yolu, Mürşid-i kâmil öğretir. Her ilmin mütehassısları vardır. İnsan, bir ilmi, bunun mütehassısından öğrenir. Tasavvuf ilminin mütehassısı, insân-ı kâmildir. Başka ilmlerin mütehassıslarına kâmil denmez

"Tasavvuf, herkesin yükünü çekmektir"

 
A -
A +

Rehber yani mürşîd, insanı Allahü teâlânın rızâsına, sevgisine kavuşturan vâsıtadır. Maksat, Allahü teâlâdır. Rehberden feyiz almak için, rehberi sevmek, bildirdiği şekilde hareket etmek kâfidir. Rehber ile bulunanların, îmânları kuvvetlenir. İslâmiyete uymak isteği hâsıl olur. Rehberin sözleri, hâlleri, hareketleri, ibâdetleri hep islâmiyete uygun olur. Böylece ona uyan, onu dinleyen, Resûlullah efendimize uymuş olur. Böyle olmayan kimse, rehber olamaz. Doğru yolda olmayıp, sözde rehber geçinenler, talebesini doğru yoldan saptırır, zararlı olurlar. Bugüne kadar gelen rehberlerin, mürşîdlerin büyüklerinden olan Behâeddîn Buhârî hazretleri buyuruyor ki: "ŞÖHRET ÂFETTİR!.." "Bizim yolumuz sohbettir, beraber olmaktır. Yalnızlıkta şöhret vardır. Şöhret ise âfettir. Hayır ve bereket cemiyyette, bir araya gelmektedir. Bu da sohbet ile olur. Sohbet, bir kimsenin arkadaşında fânî olmasıyla, arkadaşını kendine tercih etmesiyle hâsıl olur. Bizim sohbetimizde bulunan kimseler arasında, bâzılarının kalblerindeki muhabbet tohumu, başka şeylere bağlılığı sebebiyle gelişmez, büyümez. Biz böyle kimselerin kalblerini başka şeylere olan bağlılıktan temizleriz. Bizim sohbetimizde bulunanlardan bâzılarının da kalblerinde, muhabbet tohumu yoktur. Biz böyle olanların kalblerinde muhabbet hâsıl etmek için çok himmet ederiz, yardımcı oluruz. İnsanlara rehber olan, onları irşâd eden, doğru yolu gösteren âlimler, usta bir avcıya benzerler. Usta avcılar, ince mahâretlerle vahşî bir canavarı tuzağa düşürüp yakalarlar, sonra avladıkları o vahşî hayvanı terbiye edip, ehlileştirirler. Bunun gibi, Allahü teâlânın insanlar için rehber olarak yarattığı evliyâ kulları da, hikmet ehli olup, güzel tedbirler ile, huylarına göre talebeleri gereği gibi muâmele ederek, teslimiyyet makâmına ulaştırırlar. Sonra sünnet-i seniyyeye yani İslâmiyete tâbi olmalarını sağlayarak, maksada ulaştırırlar. İnsanlara rehber olan zâtlar, herkesin kâbiliyetine ve istidâdına göre muâmele ederler. Eğer talebe yeni ise, onun yükünü üzerlerine alıp, ona hizmet ederler. Allahü teâlâ Dâvûd aleyhisselâma; (Ey Dâvûd! Beni taleb eden birini gördüğün zaman, ona hizmetçi ol!) buyurulduğu gibi, bu büyükler de, çok hizmet ve himmet gösterirler ki, tâlibde bu yola girme arzûsu, kâbiliyeti meydana gelsin. Bizim yolumuzda olan bir kimse, bu yola tam uyup, bunun aksine bir iş yapmamalıdır ki, işin netîcesi meydana çıksın. Sünnet-i seniyyeye yani İslâmiyete uymaktan ibâret olan yolumuza uyarak, işlerde ve amellerde dikkatli davranmalıdır ki, yolumuzda olanlarda ehlullahın tam bir mârifetine kavuşma saâdeti hâsıl olsun." Nasîruddîn Mahmûd Çırağ-ı Dehlî hazretleri bir sohbetinde şöyle buyurmuştur: "İşe yeni başlayan bir talebe, vakit sâhibidir. Vakit sâhibi, içinde bulunduğu vakti bir daha ya bulurum, ya bulamam deyip, vaktini fırsat bilip, değerlendiren, onu farzları yerine getirdikten sonra, Kur'ân-ı kerîm okumak, nâfile namaz kılmak, Allahü teâlâyı anıp hatırlamakla geçiren kimsedir. İşte, tasavvuf yolunda ilerleyen kimse böyle vakitlerini muhâfaza ve mâmur ederse, hâl sâhibi olması umulur. Mânevî ilimlere ve hâllere böyle gayretler, çalışmalar netîcesinde kavuşulur." "HİÇBİRİSİ UYGUN DEĞİL!.." Netice olarak, insanları irşâd edecek, onlara yol gösterecek rehberlerin, hem insanlara doğru olarak İslâmiyeti öğretmeleri, hem de insanlardan gelecek olan sıkıntılara tahammül etmeleri ve onların yükünü çekecek durumda olmaları lâzımdır. Evliyâdan Nasîruddîn Mahmûd hazretlerinin vefâtı yaklaşınca, kendisine; -Efendim, talebeleriniz arasında kıymetliler vardır. Onlardan birini yerinize tâyin ederseniz, bu yolun eski âdet ve gelenekleri, şimdiye kadar olduğu gibi, devâm etmiş olur, diye arz ederler. Nasîruddîn Mahmûd hazretleri de, bu vazîfe için uygun görülenlerin listesini ister. Getirilen listedeki isimlere baktıktan sonra; -Şüphesiz bunlar, dînini sevenlerdir. Fakat korkarım ki, hiçbirisi diğerinin yükünü omuzlarında taşıyamazlar buyururlar. Ubeydullah-ı Ahrâr hazretlerinin buyurduğu gibi: "Tasavvuf, herkesin yükünü çekmek ve kimseye kendi yükünü çektirmemektir."

 

 

Rehber, ehl-i sünnet âlimleridir

 
A -
A +

İnsanın diğer varlıklardan en büyük farkı, rûhunun bulunması, düşünebilmesi, bütün olayları aklı ile muhâkeme edebilmesi, karar vermesi, bu kararı uygulayabilmesi, iyilik ve kötülüğü ayırabilmesi, hatâ işlediğini anlayabilmesi, bunun için pişmanlık duyması ve benzeri gibi üstünlüklerdir. İnsan, kendisine verilen bu özellikleri, kendi başına ve hiçbir rehber, yol gösterici olmadan, kullanamamış, kendi başına doğru yolu bulamamış ve Allahü teâlâyı tanıyamamıştır. İnsanlık târîhi incelendiği zaman, insanların önlerinde, Allahü teâlânın gönderdiği bir rehber olmadan kendi başlarına gittiklerinde, hep yanlış yollara saptıkları görülmüştür. Bu sebeple Allahü teâlâ, insanlara rehber olarak Peygamberler göndermiştir. Bu Peygamberlerin yani rehberlerin sonuncusu, Muhammed aleyhisselâmdır ve Onun vârisi olan Ehl-i sünnet âlimleridir. Herkese doğru yolu gösteren ve Muhammed aleyhisselâmın dînini, değişmeden, bozulmadan öğrenmemize rehber olan, Ehl-i sünnet âlimleridir. DALÂLETTEN KURTULMAK İÇİN İnsanı dalâletten, kötü yoldan ilim ve âlimler kurtarır. Rehber olmadan doğru yola kavuşulamaz. Bunun için, Ehl-i sünnet âlimlerini ve bunların yazdığı doğru din kitâplarını arayıp, bulmak lâzımdır. Mûsâ aleyhisselâmın bile, ilmin en yüksek derecesinde olduğu, Allahü teâlâ ile konuşmak şerefine kavuştuğu ve Allahü teâlânın muhabbet şerbetinden içtiği hâlde, ilim edinmek için, Hızır aleyhisselâmın talebesi olan Yûşa aleyhisselâma geldiği, Kehf sûresinde bildirilmektedir. Mûsâ aleyhisselâm mantık ilminin üstâdı iken, Hızır aleyhisselâmdan ilim öğrenmeye gitti. İnsan için, ilim öğrenmekten, âlimlerin sohbetinde bulunmaktan dahâ kıymetli başka birşey bulunabilir mi? Dînimiz ilme kıymet vermeyi, âlimlere hürmet etmeyi ve Allah yolunda olanlarla berâber bulunmayı emretmektedir. Bunun için, kıymetli ömrü faydasız şeylerle geçirmemelidir. Hadîs-i şerîfde; (Doğru ilim sâhibi olan ve ilmi ile amel eden bir âlim ile Peygamberler arasında bir derece fark vardır. Bu bir derece, peygamberlik makâmıdır) buyuruldu. İtikât, îmân ve amel edilecek fıkıh, ilmihâl bilgilerini doğru olarak öğrendikten, bunlara uygun hareket ettikten sonra, Allahü teâlânın sevgisine kavuşturan yolda ilerlemek lâzımdır. Böylece zulmânî ve nûrânî konaklar aşılabilir. Bu konakları aşarak yükselebilmek için, yolu bilen, yolu gören, yol gösteren, kâmil yani yetişmiş ve mükemmil yani yetiştirebilen bir rehberin idâre etmesi ile olabilir. Böyle bir rehberin bakışları, kalb hastalıklarına şifâ verir. Onun kalbini bir kimseye çevirmesi, kötü, çirkin huyları insandan siler, süpürür. Bunun için önce, bir rehber aranır. Allahü teâlâ, ihsân ederek, böyle bir rehberi tanıtırsa, bunu tanımayı en büyük nimet bilmeli, ondan ayrılmamalıdır. Abdullah-i Ensârî hazretleri buyuruyor ki: "Yâ Rabbî! Dostlarını nasıl yaptın ki, onları tanıyan, sana kavuşuyor. Sana kavuşamıyacaklar, onları tanıyamıyor." VERÂ VE TAKVÂ Netice olarak, bir rehber buluncaya kadar, rehbere kavuşturması için, Allahü teâlâya yalvarmalıdır. Bu yolda gözetilmesi lâzım olan şartları da öğrenmek ve bunlara riâyet etmek lâzımdır. Bu şartların en başta geleni, nefse uymamaktır. Bu da, verâ ve takvâ ile olur. Verâ ve takvâ, harâmlardan sakınmak demektir. Harâmlardan sakınabilmek için, mubâhların lüzûmundan fazlasını terketmelidir. Çünkü mubâhları, yani yasak olmıyan şeyleri, alabildiğine yapan kimse, şüpheli olanları işlemeye başlar. Uçurum kenârında yürüyen, içine düşebilir. Allahü teâlânın sevgisine kavuşabilmek için verâ ve takvâ sâhibi olmak şarttır. Çünkü insanın işleri, yâ emredilen, yâhut yasak edilen şeylerdendir. Melekler de, emredilenleri yapmaktadır. Sadece emredilenleri yapmak, insanı ilerletseydi, melekler de, ilerlerdi. Melekler, yasakları, harâmları yapamıyacak şekilde yaratıldıkları için, harâm işleyemezler, emredilenleri yaparlar ve yaratıldıkları makamda kalırlar. İlerlemek, yükselmek, yasaklardan, harâmlardan sakınmakla olabilmektedir. Bütün bunlar, her bakımdan yetişmiş, olgun ve olgunlaştırabilin bir rehberden öğrenilir. Bu zamanda rehber ies, ehl-i sünnet âlimlerinin kitaplarıdır.

 


"Bid'at işleyenin, ibâdeti kabûl olmaz"

 
A -
A +

Bid'at; Peygamber efendimizin ve dört halîfesinin zamânlarında bulunmayıp da, onlardan sonra, dinde meydâna çıkarılan, ibâdet olarak yapılmaya başlanan şeylerdir. İbâdetlerde yapılan değişikliklere bid'at denir. İbâdet yaparken bid'at işlemek harâmdır ve ibâdetin bozulmasına sebep olur. Bid'at işlemek büyük günâh olup, hiçbir ibâdetin kabûl olmamasına sebeptir. Nitekim hadîs-i şerîfte; (Bid'at işleyenin hiçbir ibâdeti kabûl olmaz) buyuruldu. Bid'atten çok sakınmalıdır. Bid'at sâhibi ile arkadaşlık etmemeli, onunla görüşmemelidir. İtikâdı bozuk olan ve bid'at işliyenlerle konuşmamalıdır. Bid'at, emir olunmayan şeyi veyâ emri değiştirerek, ibâdet olarak yapmak demektir. Emri yapmamak, bid'at olmaz, fısk, günâh olur. Fâsık, ibâdet yaptığına değil, suçlu olduğuna inanmaktadır. Bid'at işlemek, en kötü fısktır, adam öldürmekten de dahâ büyük günâhtır. Bazı bid'atler, küfre, îmânın gitmesine sebep olurlar. Atâî Horasanî hazretleri şöyle anlatır: ŞEYTANIN FERYÂDI!.. "Nisa sûresinin 110. âyet-i kerimesinde meâlen; (Kim bir fenâlık yapar veya nefsine zulmeder de Allahtan mağfiret dilerse, Allahı çok bağışlayıcı, çok merhametli bulur) buyurulmaktadır. Nisa sûresinin bu 110. âyet-i kerîmesi nâzil olunca, Şeytan, korkunç bir ses ile feryâd eder. Sesi öyle yüksek çıkar ki, yeryüzündeki bütün yardımcıları işitip yanına gelirler ve; -Nedir bu hâlin? Bu şiddetli feryadın sebebi nedir? diye sorarlar. O da; -Benim hilelerim ile bu ümmete işlettiğim günahların af ve mağfireti hakkında, bu ümmetin Peygamberine bir âyet-i kerîme nâzil oldu der. Yardımcıları bunun hangi âyet-i kerîme olduğunu sorunca, Nisa sûresinin 110. âyet-i kerîmesini onlara okur ve sonra da şöyle der: -Bu âyet-i kerîmede Allahü teâlâ istiğfar edenlere af ve mağfiretini vâdetti. Allahü teâlânın vâdinde dönmek yoktur. Şimdi düşünün, acaba buna bir hîle yolu bulabilir misiniz? Onlar; -Hayır, biz böyle bir hîle yolu bilmiyoruz derler. Bunun üzerine Şeytan onlara; -Hele siz gidip biraz düşünün. Belki bir hîle yolu bulabilirsiniz. Ben de bu arada düşüneyim der. Şeytanın yardımcıları oradan ayrıldıktan bir süre sonra, Şeytan yine bir nâra atar ve bütün yardımcıları tekrar toplanıp gelir. Şeytan onlara; -Bir yol bulabildiniz mi? diye sorunca, onlar; -Hayır cevâbını verirler. Şeytan; -Ben bir hîle yolu buldum der. Avânesi, yardımcıları, bunun ne olduğunu sorunca da şöyle der: -O büyük Peygamber âhirete intikâl ettikten sonra, ümmetine güzel amel sûretinde çeşitli bid'atler işletelim. Bunları ne Peygamberleri, ne halîfeleri ne de eshâbı yapmış olsun. Böyle amelleri onlara güzel göstermek sûretiyle, onlar o bid'atleri sünnet sanıp ısrarla üzerine düşüp yaparlar. O yaptıkları amelden de tövbe ve istiğfar etmezler. Bu işledikleri bid'atlerle onların Cehenneme girmelerini sağlar, muradımıza ereriz der." KURTULUŞ YOLU... Bütün saâdetlerin yolu İslâmiyete uymaktır. Kurtuluş yolu, Resûlullah efendimizin izinde olmaktır. Hak ile bâtılı ayıran alâmet, Resûlullah efendimize uymaktır. Onun dînine yani İslâmiyete uymayan her söz, her yazı ve her iş kıymetsizdir. Abdullah ibni Mübârek hazretleri buyurdu ki: "Müstehapları yapmakta gevşek davranan, sünnetleri yapamaz. Sünnetleri yapmakta gevşeklik de, farzların yapılmasını zorlaştırır. Farzlarda gevşek davranan da, ma'rifete yani Allahü teâlânın rızâsına kavuşamaz." İbâdetlere faydalı şeyler ilâve ediyoruz demek doğru değildir. Böyle sözler, din düşmanlarının yalanlarıdır. Peygamber efendimiz; (İbâdetleri benden ve eshâbımdan gördüğünüz gibi yapınız! İbâdetlerde değişiklik yapanlara bid'at ehli denir. Bid'at sâhipleri, muhakkak Cehenneme gidecektir. Bunların hiçbir ibâdetleri kabûl olmaz) buyurdu. Netice olarak bid'at, Peygamber efendimizin ve Onun dört halîfesinin zamânlarında bulunmayıp da, dinde, sonradan meydâna çıkarılan, uydurulan inanışlara, sözlere, işlere, şekillere ve âdetlere denir. Bunların hepsini din diye, ibâdet diye uydurmak veyâ dînin ehemmiyet verdiği şeyleri dinden ayrıdır, din buna karışmaz demek bid'attir. Bid'atlerin bâzıları küfür yani îmânı giderir, bâzıları da büyük günâhtır.


Din bilgilerini öğrenmenin yolu

 
A -
A +

Resûlullah efendimizden gelen din bilgileri, beden ve kalb bilgileri olmak üzere iki kısma ayrılır. Peygamber efendimizin, inanılacak yani îmân edilecek ve bedenle yapılacak ibâdet bilgilerini bildirmek, öğretmek vazîfesi idi. Bunları bizzât bildirmiş, tebliğ etmiştir. Tasavvuf denilen kalb bilgileri, güneş şuâları gibi, Resûlullah efendimizin mübârek kalbinden her ân etrâfa yayılıyordu. Bunlara nûr veya feyiz denir. Her Sahâbî, kendi kalbine gelen feyizlerden kendi kâbiliyeti kadarının hepsine, hemen kavuşmuştur. Kavuştukları nûrlar, ihlâslarının çabuk ve çok artmasına da sebep olmuştur. FIKIH KİTAPLARI İLE... Beden bilgileri, edille-i şeriyye yani Kitap, Sünnet, İcmâ-ı ümmet ve Kıyâs-ı fükahâ denilen dört kaynaktan öğrenilmiş, fıkıh kitâpları vâsıtası ile bizlere gelmiştir. Amel yani yapılacak ibâdetlerde, Resûlullah efendimize uymak isteyenlerin, fıkıh kitâplarının bildirdiği gibi ibâdet etmeleri lâzımdır. Kalb bilgileri ise, bizlere evliyânın kalbleri vâsıtası ile gelmiştir. Resûlullah efendimizin mübârek kalbinden bu bilgileri almak isteyenin, bir velînin yanında bulunarak, bunun kalbinden alması lâzımdır. Velî, insanın kalbi ile, Resûlullah efendimizin mübârek kalbi arasında, bir vâsıtadır, yoldur. Kalb bilgilerine, tasavvuf kitaplarını okumakla kavuşulamaz. Bu bilgilerin kaynağı, âriflerin kalbleridir. Böyle olduğu, Semerât-ül-füâd kitâbında açıkça yazılıdır. Peygamber efendimizi görüp, sohbetinde bulunan her Sahâbî, Resûlullah efendimizden aldıkları, beden ve kalb bilgilerini, isteyen Müslümânlara bildirdiler. Dahâ sonra gelen Müslümânlar da, beden bilgilerini fıkıh kitâplarından, kalb bilgilerini ise, evliyânın kalblerinden aldılar. "Ben, beden bilgilerini, doğruca Resûlullahın sözlerinden yani hadîs-i şerîflerden öğreneceğim" diyenler, hadîs-i şerîfleri yanlış anlayarak, nefsin ve şeytânın tuzaklarına düştükleri gibi; "Ben kalb bilgilerini doğruca Resûlullahın kalbinden alacağım" diyenler de, nefsin ve şeytânın tuzaklarına düşmüşlerdir. Beden bilgilerinin, Ehl-i sünnet âlimlerinin sözlerinden veyâ kitâplarından, kalb bilgilerinin de, bu âlimlerin, hayâtta olanlarının kalblerinden, vefâtlarından sonra da, rûhlarından alınması lâzımdır. Bu bilgilerin mütehassısları yani müctehidler ve velîler, böyle söylemişlerdir. Künûz-üd-dekâıkda yazılı olan; (Talebesi arasında âlim, Eshâbı arasındaki Peygamber gibidir.) (Âlimin talebesinden üstünlüğü, Peygamberin ümmetinden üstünlüğü gibidir.) (Her şeyin bir kaynağı vardır. Takvânın menba'ı, kaynağı, âriflerin kalbleridir.) (Fıkıh dersinde bulunmak, bir sene ibâdet yapmaktan daha iyidir.) (Âlimin yüzüne bakmak ibâdettir) gibi hadîs-i şerîfler, beden ve kalb bilgilerinin nasıl öğrenileceğinin vesîkasıdır. BEDEN VE KALB BİLGİLERİ Allahü teâlâ, İslâm dîninin kıyâmete kadar devâm edeceğini vâdetmiştir. Beden bilgilerini muhâfaza için müctehid âlimleri, kalb bilgilerini muhâfaza için de evliyâyı yaratmıştır. Allahü teâlâ, bunların yenilerini yaratmakta ve İslâmiyyet devâm etmektedir. Kalbin, rûhun hastalığı, herkeste başkadır ve herkesin kabiliyeti ayrıdır. Resûlullah efendimiz yalnız kalbin hastalıklarını ve tedâvîsini bildirmekle kalmamış, fertlere, âilelere, cemiyetlere yani her çeşit dünyâ ve âhıret işlerine âit yüz binlerle bilgiyi söylemiştir. Kendi hastalığını ve kalbinin ilâcını bilmeyenlerin, bu hadîs-i şerîflerden kendine uygun olanları seçip alması imkânsız gibidir. Netice olarak, Resûlullah efendimiz, dünyâ eczânesine yüz binlerce ilâç hâzırlayan baştabîb olup, müctehid ve evliyâ da, bu hâzır ilâçları, hastaların dertlerine göre dağıtan, emrindeki yardımcı doktorlar gibidir. Bizler, hastalığımızı bilemediğimiz, ilâçları tanımadığımız için, yüz binlerce hadîs-i şerîf içinden, kendimize ilâç aramaya kalkarsak, aks-i tesîr hâsıl olarak, câhilliğimizin cezâsını çeker, fayda yerine zarar görürüz. Bu sebeple dinimizi, mutlaka bu işin mütehassısı olan âlimlerden öğrenmemiz lâzımdır.


Dinde değişiklik yapmak

 
A -
A +

Müslümânlarda, birkaç yüz seneden beri bir duraklama, hattâ gerileme olduğu meydândadır. Bu gerilemeyi görerek, İslâmiyyetin bozulduğunu söylemek, çok haksız ve pek yanlıştır. Geri kalmanın sebebi, Müslümânların dîne sarılmamaları, dînin emirlerini yerine getirmekte gevşek davranmalarıdır. İslâm dînine, başka dinlerde olduğu gibi, hurâfeler karışmamıştır. Câhillerin yanlış inanışları ve konuşmaları olabilir. Fakat bunlar, İslâmın temel kitâplarında bildirilenleri değiştirmez. Bu kitâplar, Resûlullah efendimizin sözlerini ve Eshâb-ı kirâmdan gelen haberleri bildirmektedir. Hepsi, en salâhiyetli, yüksek âlimler tarafından yazılmışlardır. Bütün İslâm âlimlerince söz birliği ile beğenilmiştir. Asırlar boyunca, hiçbirinde hiçbir değişiklik olmamıştır. Câhillerin söylediği sözlerinin ve yazdıkları kitâplarının hatâlı olması, İslâmiyyetin temel kitâplarına kusûr ve leke kondurmaya sebep olamaz. YENİ BİR DİN İSTİYORLAR! Bu temel kitâpları, her asrın modasına, gidişine göre değiştirmeye kalkışmak, her zamân için yeni bir din yapmak demek olur. Böyle değişiklikleri, Kur'ân-ı kerîme ve hadîs-i şerîflere dayanarak, bunlara uydurarak yapmaya kalkışmak, Kur'ân-ı kerîmi ve hadîs-i şerîfleri bilmemenin, İslâmiyyeti anlamamanın bir alâmetidir. İslâmın emirlerinin ve yasaklarının zamâna göre değişeceğini sanmak, İslâm dîninin hakîkatine inanmamak olur. Bir âyet-i kerîmede meâlen; (Mü'minler ma'rûf olan şeyleri emreder) buyuruldu. Kur'ân-ı kerîme, İslâmiyyete saygısızca saldıran aşırı reformculardan bazıları, bu âyet-i kerîmedeki ma'rûf kelimesine, örf, âdet diyerek, İslâmiyyeti âdete, modaya göre değiştirmeye, böylece din düşmanlarının gözüne girip sandalya, koltuk kapmaya kalkıştılar. Dünyâlık ele geçirmek için dinlerini sattılar. Bu reformcuların dediği gibi, İslâmiyyet âdetlere yer verseydi, dahâ kuruluşunda câhil Arapların kötü âdetlerini yasak etmez ve Kâbe'nin içine kadar girmiş bulunan putperestliği hoş görürdü. Âyet-i kerîmedeki ma'rûf kelimesi, "İslâmiyyetin kabûl ettiği iyilikler" demektir. İslâm dîni ilim üzerine kurulmuştur. Her bakımdan, selîm olan akıllara uygundur. Kur'ân-ı kerîmde ve hadîs-i şerîflerde açıkça bildirilmemiş olan şeylerde, akla ve ilme uygun yeni emirler çıkarmak, yani kıyâs ve ictihâd yapmak İslâmiyyetin ana kaynaklarından biri olur ise de, bunu yapabilmek için, her şeyden önce Müslümân olmak ve lüzûmlu bilgilere mâlik olmak lâzımdır. Dinde reform isteyenler, temel kitâplara dokunmayıp, yalnız câhil halk arasına yerleşmiş olan hurâfeleri yok etmeyi düşünüyorlarsa, buna bir şey denemez ve İslâmiyyete hizmet etmiş olurlar. Fakat, böyle iyi düşündüklerine inanabilmemiz için, önce hakîkî ve samîmî Müslümân olduklarını isbât etmeleri gerekir. Müslümân olmayan bir kimsenin, Müslümân görünerek, İslâmiyyete hücûm etmeye kalkışması, büyük bir haksızlık, pek ayıp ve çok küçüklük olur. İŞLERİNE GELDİĞİ GİBİ!.. Dinde reform isteyenlerin, Müslümân görünmeleri ve yalnız Müslümânım demeleri değil, Müslümân olduklarını isbât etmeleri lâzımdır. Bir Müslümânın ölüm korkusu olmadıkça dinsiz görünmesi câiz değildir. Buna karşılık, dinsizlik demek, ikiyüzlülük, yalancılık demek midir ki, bu reformcular, işlerine geldiği zamân Müslümân görünüyorlar. Müslümânım diyen bir kimseyi sorguya, hesâba çekmek uygun değildir. Fakat, onun da İslâmiyyetle oynamaması lâzımdır. Dinde reformcular, İslâmiyyetin Allahü teâlâ tarafından, Peygamber vâsıtasıyla bildirilmiş bir din olduğuna inanmadıkları hâlde, güzel ahlâkın, iyi geçinmenin ve dünyâ işlerinde yükselmenin başarılması için, din lâzımdır diyorlar. Kısaca dîne, sosyal faydalar sağlamak için inanmalı ve zamana göre de değişiklik yapılmalı diyorlar. Netice olarak, İslâmın ana bilgilerini, temel kitâplarını değiştirmeye, zamâna uydurmaya kalkışmak, İslâmiyyeti değiştirmek, bozmak olur. Müslümân demek, bu ana bilgilere inanan, saygı gösteren, bunları bozmaya kalkışmamaya söz veren kimse demektir.



Kur'ân-ı kerîm, nazm-ı ilâhîdir

 
A -
A +

Nazm; sözlük anlamı olarak, dizme, tertipleme, sıraya koyma, vezinli kafiyeli söz anlamındadır. İncileri ipliğe dizmeye ve kelimeleri de, inci gibi, yan yana dizmeye nazm denilmiştir. Şiirler, birer nazmdır. Kur'ân-ı kerîm, nazm-ı ilâhîdir. Kur'ân-ı kerîmin kelimeleri Arabîdir. Fakat, bu kelimeleri yan yana dizen, Allahü teâlâdır. Bu kelimeler, insan sözü ve insan dizisi değildir. Muhammed aleyhisselâm, Allahü teâlâ tarafından, mübârek kalbine bildirilen şeyleri, Arapça olarak anlatırsa, bunlar Kur'ân-ı kerîm yani âyet-i kerime olmaz. Bunlara hadîs-i kudsî denir. Kur'ân-ı kerîmdeki Arabî kelimeler, Allahü teâlâ tarafından dizilmiş olarak âyetler hâlinde gelmiştir. Cebrâîl aleyhisselâm, bu âyetleri, bu kelimelerle ve bu harflerle okumuş, Muhammed aleyhisselâm da, mübârek kulakları ile işiterek, ezberlemiş ve hemen eshâb-ı kirâma okumuştur. MU'CİZELERİN EN BÜYÜĞÜ Allahü teâlâ, Kur'ân-ı kerîmi Kureyş kabîlesinin lügati, dili ile, harf ve kelime olarak göndermiştir. Bu harfler mahlûktur, sonradan yaratılmıştır. Bu harf ve kelimelerin mânâsı, kelâm-ı ilâhîyi taşımaktadır. Bu harflere, kelimelere Kur'ân denir. Kelâm-ı ilâhîyi gösteren mânâlar da Kur'ândır. Bu kelâm-ı ilâhî olan Kur'ân, mahlûk, sonradan yaratılmış değildir. Allahü teâlânın, başka sıfatları gibi, ezelî ve ebedîdir, sonsuzdur. Kur'ân-ı kerîm, Kadir gecesinde inmeye başlamış ve hepsinin inmesi 23 sene sürmüştür. Tevrât, İncîl ve bütün kitâplar ve Suhuf denilen sahîfeler ise, hepsi birden, bir defada inmiştir. Bunların hepsi de, insan sözüne benziyordu ve lafızları mu'cize değildi. Onun için çabuk bozuldu, değiştirildiler. Kur'ân-ı kerîm ise, Muhammed aleyhisselâmın mu'cizelerinin en büyüğüdür ve insan sözüne benzememektedir. Cebrâîl aleyhisselâm her sene bir kerre gelip, o âna kadar inmiş olan Kur'ân-ı kerîmi, Levh-il-mahfûzdaki sırasına göre okur, Peygamber efendimiz dinler ve tekrâr ederdi. Âhırete teşrîf edeceği sene, Cebrâîl aleyhisselâm iki kere gelip, tamâmını okudular. Muhammed aleyhisselâm ve Eshâb-ı kirâmdan çoğu, Kur'ân-ı kerîmi tamâmen ezberlemişti. Bâzıları da, bâzı kısımları ezberlemiş, birçok kısımlarını yazmışlardı. Muhammed aleyhisselâm, âhırete teşrif ettiği sene, halîfe olan hazret-i Ebû Bekir, Kur'ân-ı kerîmi ezbere bilenleri toplayıp ve yazılı olanları getirtip bir heyete, bütün Kur'ân-ı kerîmi, kâğıt üzerine yazdırdı. Böylece, Mushaf denilen bir kitâp meydâna geldi. 33 bin Sahâbî bu Mushafın her harfinin, tâm yerinde olduğuna söz birliği ile karâr verdi. Kur'ân-ı kerimdeki sûreler, net olarak belli değildi. Üçüncü halîfe hazret-i Osmân, hicretin 25. senesinde, sûreleri birbirinden ayırdı ve yerlerini belirleyerek sıraya koydu. Altı tâne dahâ Mushaf yazdırıp, birini Medîne'de bırakarak, diğerlerini, Bahreyn, Şâm, Mısır, Kûfe, Yemen, Mekke'ye gönderdi. Bugün, bütün dünyâda bulunan mushaflar, hep bu, hazret-i Osman zamanında yazılan yedi nüshadan yazılıp, çoğalmıştır. Aralarında bir nokta farkı bile yoktur. YÜZONDÖRT SÛRE VAR Kur'ân-ı kerîmde 114 sûre ve 6236 âyet vardır. Âyetlerin sayısının 6236'dan az veyâ dahâ çok olduğu da bildirildi ise de, bu ayrılıklar, büyük bir âyetin, birkaç küçük âyet sayılmasından veyâ birkaç kısa âyetin, bir büyük âyet, yâhut sûrelerin başındaki Besmelelerin bir veyâ ayrı ayrı âyet sayılmasından ileri gelmiştir. Netice olarak, her şâirin, nazm yapmak kâbiliyeti başkadır. Meselâ, Mehmed Âkif'in ve Nâbî'nin şiirlerini iyi bilen usta bir edebiyâtçıya, Mehmed Âkif'in, son yazdığı bir şiirini götürüp, bu, Nâbî'nin şiiridir dense, bu şiiri, hiç işitmemiş olduğu hâlde, okuyunca; "Yanılıyorsunuz! Ben Nâbî'nin ve Mehmed Âkif'in, şiir yazma kabiliyetlerini iyi bilirim. Bu şiir Nâbî'nin değil, Mehmed Âkif'indir" demez mi? Elbette der. İki Türk şâirinin Türkçe kelimeleri nazmetmesi, dizmesi çok farklı olduğu gibi, Kur'ân-ı kerîm de hiçbir insan sözüne benzemez. Kur'ân-ı kerîmin insan sözü olmadığı tecrübe ile de isbât edilmiştir.

.

Kur'ân-ı kerîmi anlamak

 
A -
A +

Kur'ân-ı kerimdeki herhangi bir âyetin ma'nâsını anlamak demek, Allahü teâlânın, bu âyette, ne demek istediğini anlamak demektir. Bu âyetin herhangi bir tercümesini okuyan kimse, Allahü teâlânın murâdını değil, tercüme edenin, anladığını öğrenir. Nakli esas almayan bütün tercümeler, Allahü teâlânın dediği değil, tercüme edenin, anladım sanarak, kendi kafasından anlatmak istediğidir. Köylüye âit bir kanûnu, hükûmet, doğruca köylüye göndermez. Çünkü köylü okuyabilse bile, anlayamaz. Bu kanûn önce, vâlîlere gönderilir. Vâlîler, iyi anlayıp, îzâhını ekleyerek, kaymakamlara, bunlar da dahâ açıklayarak, muhtârlara anlatır. Muhtâr, yalnız okumakla anlayamaz. Muhtâr da, ancak, köylü dili ile, köylüye söyler. İşte, Kur'ân-ı kerîm de, ilâhi hükümlerdir, kanûn-ı rabbânîdir. Allahü teâlâ, Kur'ân-ı kerîmde kullarına saâdet yolunu göstermiş ve kendi kelâmını insanların en yükseğine göndermiştir. Kur'ân-ı kerîmin ma'nâsını, yalnız Muhammed aleyhisselâm anlar. Başka kimse, tâm anlayamaz. Eshâb-ı kirâm, ana dili olarak Arabî bildikleri, edîb ve belîğ oldukları hâlde, bâzı âyetleri anlayamaz, Resûlullah efendimize sorarlardı. Kur'ân-ı kerîmin ma'nâsını yalnız Muhammed aleyhisselâm anlamış ve hadîs-i şerîfleri ile bildirmiştir. Kur'ân-ı kerîmi tefsîr eden Odur. Doğru tefsîr kitâbı da, Onun hadîs-i şerîfleridir. RESÛLULLAHA SORARLARDI Eshâb-ı kirâm, hattâ Cebrâîl aleyhisselâm dahî, Kur'ân-ı kerîmin ma'nâsını, sırlarını, Resûlullah efendimize sorardı. Resûlullah efendimizin, Kur'ân-ı kerîmin hepsinin tefsîrini Eshâbına bildirdiğini imâm-ı Süyûtî hazretleri haber vermektedir. Din âlimlerimiz, uyumayarak, dinlenmeyerek, istirâhatlerini fedâ ederek, Peygamber efendimizin açıklamaları olan bu hadîs-i şerîfleri toplayıp, tefsîr kitâplarını yazmışlardır. Beydâvî tefsîri bunların en kıymetlilerindendir. Bu tefsîr kitâplarını da anlayabilmek için, otuz sene durmadan çalışıp, yirmi ana ilmi, iyi öğrenmek lâzımdır. Bu yirmi ana ilmin kolları, seksen ilimdir. Ana ilimlerden biri, Tefsîr ilmidir. Bu ilimlerin ayrı ayrı âlimleri ve çok kitâpları vardır. Bugün kullanılan ba'zı Arabî kelimeler, fıkıh ilminde başka ma'nâya, tefsîr ilminde ise dahâ başka ma'nâya gelmektedir. Hattâ aynı bir kelime, Kur'ân-ı kerîmdeki yerine, aldığı edâtlara göre, başka ma'nâlar bildirmektedir. Bu geniş ilimleri bilmeyenlerin, bugünkü Arapçaya göre, yaptıkları Kur'ân tercümeleri, Kur'ân-ı kerîmin ma'nâsından bambaşka bir şey olmaktadır. Seksen ilmi iyi bilenler, tefsîrleri anlayıp, bu konuları bilmeyenlere bildirmek için, çeşitli derecedeki insanlara göre, binlerle kitâp yazmışlardır. Mevâkib, Tibyân ve Ebülleys gibi, Türkçe kıymetli tefsîrler, bu kitâplardandır. Yeni yazılan Türkçe tefsîrlerin ve ilmihâllerin, en kıymetlisi sanılanlarında bile, şahsî düşünceler bulunmakta, okuyanlara zararı, faydasında çok olmaktadır. Hele din düşmanlarının, bid'at sâhiplerinin, Kur'ân-ı kerîmin ma'nâsını bozmak için yaptıkları tefsîr ve tercüme kitâpları, birer zehirdir. Bunları okuyan genç zihinlerde, birtakım şüpheler, itirâzlar hâsıl oluyor. Din bilgisi az olanların, İslâmiyyeti öğrenmek için, tefsîr ve hadîs-i şerîf okuması uygun değildir. Çünkü Kur'ân-ı kerîmi ve hadîs-i şerîfi yanlış anlamak veyâ şüphe etmek, insanın îmânını giderir. ARAPÇA BİLMEK YETMEZ!.. Yalnız Arapça bilmekle, tefsîr ve hadîs anlaşılmaz. Arapça bilenleri, din âlimi sanan, aldanır. Beyrut ve başka yerlerde ana dili Arapça olan, Arap edebiyâtını iyi bilen, çok papaz var. Fakat, hiçbirinin İslâmiyyetten haberi yoktur. Netice olarak, Kur'ân-ı kerîmin hakîkî ma'nâsını anlamak, öğrenmek isteyen bir kimse, din âlimlerinin kelâm, fıkıh ve ahlâk kitâplarını okumalıdır. Bu kitâpların hepsi, Kur'ân-ı kerîmden ve hadîs-i şerîflerden alınmış ve yazılmıştır. Kur'ân tercümesi diye yazılan kitâplar, doğru ma'nâ veremez. Okuyanları, bunları yazanların fikirlerine, düşüncelerine ve maksatlarına esîr eder ve dinden ayrılmalarına sebep olur

.

Dinimizi, doğru kitaplardan öğrenmeli

 
A -
A +

Dünyanın neresinde olursa olsun, her insana önce lâzım olan şey, dînini, îmânını öğrenmektir. Din, eskiden İslâm âlimlerinden kolayca öğrenilirdi. Şimdi, âhir zamân olduğu için, hakîkî din âlimi bulmak çok zorlaştı. Kendini âlim zanneden câhiller, din adamı olarak her tarafa yayıldı. Şimdi dîni, îmânı doğru olarak öğrenmek için tek çâre, Ehl-i sünnet âlimlerinin kitâplarını okumaktır. Hadis-i şerifte; (İlim öğreniniz! İlim öğrenmek ibâdettir. İlim öğretene ve öğrenene cihâd sevâbı vardır. İlim öğretmek, sadaka vermek gibidir. Âlimden ilim öğrenmek, teheccüd namâzı kılmak gibidir) buyuruldu. DİN ÂLİMİ OLMAK İÇİN!.. Din âlimi olmak yani dinde söz sâhibi olmak için, ictihâd derecesine yükselmek lâzımdır. Zamanımızda böyle bir âlim yok gibidir. Şimdi, âlim olmayanlar, çeşitli maksatlarla, din kitapları yazıyor, âyet-i kerîme ve hadîs-i şerîflere, çala kalem, mânâlar verip, Allahü teâlâ böyle söylüyor, Peygamber böyle emrediyor diyerek, İslâmiyyeti oyun hâline sokuyorlar. Böyle din kitâplarını almamalı, okumamalıdır. Din âlimlerinin sözlerini değiştirmeden yazan kitâp bulup okumak lâzımdır. Böyle din kitâbı da, yok değil ama yok gibi olmuştur. Din büyüklerinin ismini koyarak, onlardan tercüme diyerek satılan kitapların çoğunda, ilâveler, değiştirmeler veyâ çıkarmalar yapılmakta ve bu kitâplar da, zararlı şekle sokulmaktadır. Bir odanın her tarafı raf olsa, raflarda da binlerce kitap bulunsa, bir kimse de, bu kitapların hepsini okusa, eğer bu doğru bu yanlış diyemiyorsa, bu kimse âlim değildir. İlim öğrenmekten maksat, neyin doğru, neyin yanlış olduğunu yani hakkı bâtıldan ayırmaktır. Bunu ancak ehl-i sünnet âlimleri ve bu âlimlerin kitâplarını okuyanlar yapabilir. Her ilim ve amel sahibi, hakkı bâtıldan ayıramaz. Bir kimse, kendi başına, çeşitli kitâpları okuyarak, bir rehbere, yol gösterene tâbi olmadan, doğruyu, yanlıştan ayıramaz. Bir kitâba güvenebilmek için, yalnız ismine değil, kitâbı yazanın ismine de bakmalıdır. Vaktiyle evliyâyı kirâmdan bir zât, dergâhında, talebelerine, sevenlerine sohbet ederken, içeriye bir talebesi girmiş. Talebe içeri girer girmez, içerinin havası değişmiş, değişik bir koku yayılmaya başlamış. O zât, içeri yeni giren talebeyi çağırmış ve; -Evlâdım, senin üzerinde ne var, senden leş gibi bir koku geliyor deyince, talebe; -Efendim, sabah gusül abdesti aldım, çamaşırlarımı değiştirdim, buraya da abdestli geldim cevabını vermiş. Fakat o zât; -Evlâdım, senden gelen koku, kir kokusu değil, bu koku başka bir koku. Sen ceplerini bir boşalt, cebinde ne varsa şuraya koy buyurmuş. Talebe, ceplerini boşaltırken bir tane de kitâp çıkarmış. Hocası hemen kitâbı alıp bakmış ve; -Evlâdım, o pis koku işte bu kitaptan gelmektedir deyince talebe; -Efendim, ben buraya gelirken bir arkadaşım benim dindar olduğumu bildiği için bana bir din kitâbı verdi, ben de aldım cebime koydum cevabını vermiş. Bunun üzerine o zât; -Evlâdım, şöyle yanıma gel ve kitaptaki şu isme bir bak. Kitâbı yazan bu şahıs, bidât ehli bir kimsedir. Bunun kokusu, bütün kitâbı değil, hepimizi perişan etmektedir. Evet, kitâbın içindeki yazılar doğru olabilir, ama ondan gelen koku, bizi öldürmek, itikâdımızı bozmak için yeter. Çabuk bunu dışarıya bırak, böyle bozuk kitapları okuyanlar zehirlenir buyurmuş. KALP TEMİZLENMEZSE!.. Netice olarak, midemizi doyurmak için gıdânın temizini aradığımız gibi, kalbimizi doyurmak için de, dinimizi öğreten kitapların iyisini, doğrusunu aramalıyız. Pis borudan şifâ gelmeyeceğini Din Büyükleri buyurmuştur. Dolayısıyla kitap okumaktan esas maksât, kalbi temizlemektir. Buna ilâveten, kendimize lâzım olan şeyleri de öğrenmektir. Kalb temizlenmezse, öğrenilecek ilim, bilgi, insana zarar verir. Bu sebepten dolayıdır ki, her kitap okunmaz. Okunacak din kitâbı, nakli esas almalıdır. Ayrıca kitapta, doğru bilgilerin olmasının yanı sıra, bu kitâbı hazırlayanın da, itikâdının düzgün ve kendisinin de sâlih kimse olması lâzımdır...

.

Tasavvuf ilminin gâyesi

 
A -
A +

İnsanın yükselmesi, saâdet-i ebediyyeye kavuşması, bir uçağın uçmasına benzetilirse, i'tikâd ile amel, yani îmân ile ibâdet, bu uçağın gövdesi ve motorları gibidir. Tasavvuf yolunda ilerlemek de, bu uçağın enerji maddesi, yani benzini demektir. Maksada ulaşmak için, tayyâre, uçak elde edilir. Yani îmân ve ibâdet kazanılır. Harekete geçmek için de, kuvvet maddesi yani tasavvuf yolunda ilerlemek lâzımdır. Tasavvufun gâyesi, insanı Ma'rifet-i ilâhiyyeye kavuşturmaktır. Yani Allahü teâlânın sıfatlarını tanıtmaktır. Onun zâtını yani kendisini tanımak mümkün değildir. Peygamber efendimiz; (Allahü teâlânın zâtını düşünmeyiniz. Onun nimetlerini düşününüz!) buyurmuştur. Yani Onun kendisinin nasıl olduğunu değil, sıfatlarını ve insanlara verdiği nimetleri düşünmelidir. Rusûlullah efendimiz bir kerre de; (Allahü teâlânın nasıl olduğunu düşündüğün zamân, hâtırına her ne gelirse, bu gelenlerin hiçbiri, Allah değildir) buyurmuştur. AKLIN KAPASİTESİ SINIRLI!.. İnsanın aklının kapasitesi, sâhası sınırlıdır. Bu sınırın dışında olanları anlayamaz. Bunları düşünürse, yanılır, hakîkate kavuşamaz. İnsan aklı, insan düşüncesi, din bilgilerindeki incelikleri, hikmetleri anlayamaz. Bunun için, din bilgilerine felsefe karıştıranlar, İslâm dîninin gösterdiği doğru yoldan ayrılmışlar, Bid'at ehli veyâ Mürtet olmuşlardır. Bid'at ehli olanlar, kâfir değildir, Müslümândırlar. Fakat, doğru yoldan ayrılmış, 72 bozuk fırkanın birinden olmuşlardır. Bu, felsefe kurbanlarının, Kur'ân-ı kerîmden anladıkları yanlış akîdeler, küfre sebep olmadığı için, Müslümândırlar. İslâm felsefesi diye bir şey yoktur. İslâmiyyete sonradan felsefe karıştıranlar olmuştur. Ehl-i sünnet âlimlerine göre, İslâm bilgilerinin ölçüsü, insan aklı, insanın düşüncesi değil, manaları açık olan âyet-i kerîmeler ve hadîs-i şerîflerdir. Tasavvufun esâsı da, insanın kendini, aczini, zavallılığını tanımaktır. Tasavvuf, sırf Allah sevgisi, yüce, ulvî aşk esâsı üzerine kurulmuştur. Buna da ancak, Muhammed aleyhisselâma uymakla kavuşulabilir. Tasavvuf yolunda ilerlerken, kalbde, birçok hâller hâsıl olur. Bu hallerin ve tecellilerin, akıl ile alâkası yoktur. Tasavvuf ehli, Allahın tecellîsini kalbinde duyar. Onun için tesavvuf ehline, ölüm, bir felâket değil, güzel ve tatlı bir şeydir. Tekrar Allaha dönmek olduğundan ancak bir sevinç vesîlesidir. Bunun için Mevlânâ Celâlüddîn-i Rûmî hazretleri, ölüme, "Şeb-i arûs, düğün gecesi" adını vermektedir. Tasavvufta, keder ve ümîtsizlik yoktur. Yalnız sevgi, haller ve tecellîler vardır. Mevlânâ Celâlüddîn-i Rûmî hazretleri; "Bâzâ, Bâzâ, Her ançe hestî Bâzâ. Gel, gel, her kim olursan ol gel, Allaha ikilik koşanlardan, Mecûsîlerden, puta tapanlardan da olsan gel! Bizim dergâhımız ümîtsizlik dergâhı değildir. Tövbeni yüz defa bozmuş olsan bile, gel!" buyurmuştur. Tasavvuf, ehl-i sünnet i'tikâdından ve İslâmiyyetin emirlerinden başka şeylere kavuşmak için değildir. Ehl-i sünnet i'tikâdının, yakîni ve vicdânî olması, yani sağlamlaşması, şüphe getiren tesîrlerle sarsılmaması içindir. Akıl ile, delîl ile kuvvetlendirilen îmân, böyle sağlam olamaz. Ra'd sûresi 30. âyetinde meâlen; (Kalblere îmânın sinmesi, yerleşmesi ancak ve yalnız zikir ile olur) buyuruldu. SONSUZ KUDRETİN ŞAHİTLERİ!.. Netice olarak tasavvufun gâyesi, ibâdetlerde kolaylık, lezzet hâsıl olması, nefisten doğan tembelliklerin, sıkıntıların giderilmesidir. Tasavvufa sarılmak, herkesin bilmediklerini görmek, gaybdan haber vermek, nûrları, rûhları ve kıymetli rüyâlar görmek için değildir. Bunların hepsi, boş ve faydasız şeylerdir. Her zamân görülen ışığın, ziyânın, çeşitli renklerin ve tabîattaki güzelliklerin ne kusûrları vardır ki, insan bunları bırakıp da, başka şeyler görmek için, birçok sıkıntılara katlansın. Çünkü bu ziyâ, ışık da, o nûrlar da, bu güzel şekiller de, var olan şeylerin hepsi de, Allahü teâlânın yarattıklarıdır. Bütün bu yaratılanların hepsi, Onun varlığını ve kudretinin sonsuzluğunu gösteren şâhitlerdir.
 


Mazlum kazanır, zâlim ise kaybeder

 
A -
A +

İnsan ömrü, dünyânın ömrüne nazaran sahrada esen bir rüzgâr gibidir. Bu çok kısa hayatta, acı günler de, tatlı günler de olur. Ama hepsi de geçer gider. Zâlimin zulmü de geçer. Fakat zâlimin zulmü, mazlûmun boynunda asılı kalır. Zira âhırette mazlûma; "Onlar o zaman güçlüydü, sen zayıftın. Onlardan geçti ama senden geçmedi. Şimdi sen konuş, sen söyle" denecek. Ve mazlûmun günâhları alınıp, zulmedene verilecektir. İmâm-ı Takî hazretleri buyurdu ki: "Zulüm yapan, zâlime yardım eden ve bu zulme râzı olan, bu zulme ortaktır. Zâlimin adâletle geçen günü, kendisine, mazlûmun zulüm gördüğü günden daha ağır gelir." Dünyâya milyarlarca insan gelmiş ve bir müddet yaşadıktan sonra, ölüp gitmişler. Bunların bazısı zengin, bazısı fakîr, kimi güzel, kimi çirkin, kimi zâlim, kimi de mazlûm imiş. Ama o hâllerinin hepsi de geçip gitmiştir. Bunlardan bir kısmı inanmış, çoğu ise inkâr edip inanmamış. Hepsi de, yâ sonsuz yok olacak yâhut kıyâmet kopup, tekrâr dirilip inanmayanlar sonsuz azâb çekecektir. İnanmış olarak ölmüş olanlar ise, râhata, huzura ereceklerdir. YA AZAP YA NİMET!.. Şu anda hayatta olan, kadın, erkek her insan da, bu iki hâlden yani ya sonsuz azâb veya sonsuz nimetlerden birisi ile karşı karşıyadır. Her insanın bunu iyi düşünmesi lâzımdır. Zira birkaç sene sonra, bunlardan birisi de, insanın kendisi olacaktır. Geçmiş seneler nasıl bir hayâl oldu ise, ölüm geldiği zamân da, bütün bu ömür, bütün bu hayât, çalışmalar ve didinmeler de hep hayâl olacaktır. O zamân bir insan, acaba bu iki kısımdan hangisinde olmak ister? Hiçbirinden olmak istemem diyemez çünkü buna imkân yoktur. Çâresiz bir şekilde onlardan birisi olacaktır. Sonsuz ateşte yanmayı, ihtimâl bile olsa, kim isteyebilir ki? Ebû İshak Kâzerûnî hazretleri, bir talebesine hitaben buyuruyor ki: "Zâlimlerden ve bunlara yakın kimselerden uzak dur. Her kim bunlara meylederse, âlim ve fazîletli bile olsa, sâlihler ve Allah adamları yanında kıymetli olmaz. Peygamber efendimiz buyurdu ki: (Şu üç şeyi yapanlar cürüm işlemiş olur. İki topluluk arasında bozgunculuk yapıp, fitne çıkaranlar; ana-babasına âsî olanlar; zâlimlerle dostluk kurup, onların zulmüne yardımcı olanlar) ve yine; (Allahü teâlâ buyuruyor ki: "Ben âlemlerin Rabbiyim. İzzet ve celâlim hakkı için zâlimlerden intikam alırım. Bir kimse bir zâlimin elinde bir mazlûmun zulme uğradığını görse, buna mâni olmaya gücü yetip de, o mazlûma yardım etmezse, ondan intikam alırım) buyurdular." Aklı olan bir kimse, zevklerini Allahü teâlânın gösterdiği yoldan temîn etmelidir. İslâmın güzel ahlâkı ile süslenmeli, herkese iyilik etmeli, kendisine kötülük yapanlara iyilikle karşılık vermeli, kimseye zulüm etmemelidir. İyilik yapamasa bile, hiç olmazsa sabretmeli, isyân etmemeli, fitne çıkarmamalı, yapıcı olmalıdır. Böylece kendisi, hem zevklerine, râhata, huzûra kavuşur ve hem de, âhıretin sonsuz azâblarından kurtulur. İslâmiyyete inanan ve uyan, Allahü teâlânın ihsânına kavuşur, mesûd olur. İnanmayan, bu saâdetten mahrûm kalır. "SEN HAKLISIN!.." Netice olarak, dünyâda aldanan, mazlûm olan, gözyaşı döken kazanır. Fakat aldatan, zâlim olan, ağlatan ise kaybeder. Aldananlar, üzülenler ve ağlayanlar, mahşer günü mizânın başında sevinecekler. Aldatanlar, üzenler ve ağlatanlar ise, orada kara kara düşünceye dalacak ve üzüleceklerdir. Mahşer günü, dünyada iken, haklı olmadıkları hâlde, nefislerinin arzularına uyarak haklıyım diyerek insanlara zulmedenler, onları ağlatanlar üzülecekler. Haklı olduğu halde, mü'min kardeşini üzmemek için, sen haklısın diyenler ise, sevineceklerdir. Bunun için, haklı olmadığı hâlde ben haklıyım demek çok tehlikelidir. İnsân, kendi nefsine göre haklı olabilir, ama Allahü teâlâ indinde nasıl olduğunu, yani haklı mı haksız mı olduğunu bilemez. Onun için, dünyâda iken hak sahipleri ile helâlleşmek, anlaşmak lâzımdır. Zira dünyâda iken anlaşmakta, helâlleşmekte, herkes için hayır vardır.

.

"Bu dîni, fâcirlerle de kuvvetlendirir"

 
A -
A +

Önceki asırlarda gelen İslâm âlimleri, kendilerine sorulan suâllere, fıkıh kitâplarından cevâp bulup, suâl edenlere bunları söylerlerdi. Sonradan gelen, önceki âlimleri anlayamıyan ve onları inkâr edenler ise, kendi noksan akılarına gelenleri söyleyerek suâl sâhiplerini aldatmakta ve onların Cehenneme gitmesine sebep olmaktadırlar. Bunun içindir ki, Peygamber efendimiz; (Âlimlerin iyisi, insanların en iyisidir. Âlimlerin kötüsü insanların en kötüsüdür) buyurmuştur. Bu hadîs-i şerifte bildirildiği gibi, Peygamber efendimizin ve Onun Eshâbının yolunda olan Ehl-i sünnet âlimleri, insanların en iyisi, Resûlullah efendimizi ve Onun yolunda olanları inkâr edip, kendi kafalarına göre yorum yapıp, kendilerine âlim süsü verenler de, insanların en kötüsüdür. Çünkü birinciler, insanları Resûlullah efendimize uymaya yani Cennete, ikinciler ise, insanları kendi sapık düşüncelerine uymaya yani Cehenneme sürüklemektedirler. İmâm-ı Rabbânî hazretleri buyuruyor ki: İNSANLARIN EN ALÇAĞI!.. "Âlimlerin dünyâyı sevmesi ve ona düşkün olması, güzel yüzlerine siyâh leke gibidir. Böyle olan ilim adamlarının, insanlara faydası olur ise de, kendilerine olmaz. Dîni kuvvetlendirmek, İslâmiyyeti yaymak şerefi, bunlara âit ise de, bâzan kâfir ve fâsık da, bu işi yapar. Nitekim, Peygamber efendimiz kötü kimselerin de, dîni kuvvetlendireceğini haber vermiş ve; (Allahü teâlâ bu dîni, fâcir kimselerle de, elbette kuvvetlendirir) buyurmuştur. Bunlar, çakmak taşına benzer. Çakmak taşında enerji vardır. İnsanlar bu taştaki kudretten ateş yapar, istifâde eder. Taşın ise, hiç istifâdesi olmaz. Bunların da ilimlerinden kendilerine fayda olmaz. Hattâ, bu ilimleri, kendilerine zararlıdır. Çünkü, kıyâmet günü, bilmiyorduk, günâh olduğunu bilseydik yapmazdık diyemezler. Hadîs-i şerîfde buyuruldu ki: (Kıyâmet gününde, en şiddetli azâb görecek kimse, Allahü teâlânın kendi ilminden, kendisini faydalandırmadığı âlimdir.) Allahü teâlânın kıymet verdiği ve her şeyin en şereflisi olan ilmi, mal, mevki kapmaya ve başa geçmeye vesîle edenlere, bu ilim zararlı olmaz mı? Ders vermek, vaaz etmek ve dînî yazı, kitâp, mecmûa çıkarmak, ancak, Allah rızâsı için olduğu vakit ve mevki, mal ve şöhret kazanmak için olmadığı zamân faydalı olur. Böyle hâlis, temiz düşünmenin alâmeti de, dünyâya düşkün olmamaktır. Bu belâya düşmüş, dünyâyı seven din adamları, hakîkatte dünyâ adamlarıdır. Kötü âlimler bunlardır. İnsanların en alçağı bunlardır. Din, îmân hırsızları bunlardır. Büyüklerden biri şeytânı boş oturuyor, insanları aldatmakla uğraşmıyor görüp, sebebini sorar. Şeytân cevâb olarak; -Zamânın din adamı geçinen, kötü âlimleri, insanları yoldan çıkarmakta, bana o kadar yardım ediyor ki, bu mühim işi yapmama lüzûm kalmıyor, demiştir. Doğrusu, zamânımızda islâmiyyetin emirlerini yapmaktaki gevşeklikler ve insanların dinden yüz çevirmesi, hep din adamı perdesi altında söylenen sözlerden, yazılardan ve bu adamların bozuk niyyetlerinden dolayıdır. İNSANLARIN EN İYİSİ... Dünyâya gönül kaptırmayan, mal, mevki, şöhret kazanmak, başa geçmek sevdâsında olmayan din âlimleri, âhıret adamlarıdır. Peygamberlerin aleyhimüsselâm vârisleri, vekîlleridir. İnsanların en iyisi bunlardır. Kıyâmet günü, bunların mürekkebi, şehîtlerin kanı ile tartılacak ve mürekkeb, dahâ ağır gelecektir. (Âlimlerin uykusu ibâdettir) hadîs-i şerîfinde methedilen, bunlardır. Âhıretteki sonsuz ni'metlerin güzelliğini anlayan, dünyânın çirkinliğini ve kötülüğünü gören, âhıretin ebedî, dünyânın ise fânî geçip tükenici olduğunu bilen onlardır..." Netice olarak, insanların saâdeti, âlimlerin elinde olduğu gibi, insanları felâkete, Cehenneme sürükleyenler de, din adamı şeklinde görünen, din düşmanlarıdır. Din adamlarının iyisi, insanların en iyisidir. Dîni dünyâ isteklerine âlet eden, herkesin îmânını bozan din adamı da, dünyânın en kötüsüdür. İnsanların saâdeti ve felâketi, doğru yola gelmesi ve yoldan çıkmaları din adamlarının elindedir.


.

İlim varsa İslâmiyet de vardır

 
A -
A +

İslâmiyyet, ilmin tâ kendisidir. Kur'ân-ı kerîmin birçok yeri, ilmi emretmekte, ilim adamlarını övmektedir. Zümer sûresinin 9. Âyet-i kerîmesinde meâlen; (Bilen ile bilmeyen hiç bir olur mu? Bilen elbette kıymetlidir) buyurulmaktadır. Peygamber efendimizin ilmi öven ve teşvîk buyuran sözleri o kadar çoktur ve meşhûrdur ki, gayr-i müslimler dahî bunları bilmektedir. İhyâ-ül-ulûm ve Mevdû'ât-ül-ulûm kitâplarında, ilmin fazîleti anlatılırken; (İlim, Çin'de de olsa alınız) hadîs-i şerîfi yazılıdır. Bu, dünyânın en uzak yerinde ve kâfirlerde de olsa, gidip ilm öğreniniz, demektir. İslâm dîninde kadın, kocasının izni olmadan nâfile hacca gidemez. Fakat kocası öğretmezse ve izin vermezse, ondan izinsiz, ilim öğrenmeye gidebilir. Görülüyor ki, Allahü teâlânın sevdiği, büyük ibâdet olan hacca izinsiz gitmesi günâh olduğu hâlde, ilim öğrenmeye izinsiz gitmesi günâh olmuyor. İlim öğrenmek, çok büyük ibâdettir ve sevâbı da, o nisbette çoktur. İslâmiyyetin iki esası vardır. Bunlardan birincisi, kendisine lâzım olan bilgileri doğru olarak öğrenmek, diğeri de, öğrendiklerini bilmeyenlere öğretmektir. Onun için İslâmiyyetin en büyük düşmanı cehâlettir. Bu sebepten dolayıdır ki, nerede ilim varsa, din oradadır ve nerede din varsa ilim de oradadır. İlimsiz din olmaz. Peygamber efendimiz; (Nerede ilim varsa, orada Müslümânlık vardır. Nerede ilim yoksa, orada kâfirlik vardır!) buyuruyor. İLMİN ENGELİ ÇOKTUR!.. Her hayırlı işin bir engeli vardır. Fakat ilim öğrenmeye ve öğretmeye ise, engeller vardır. İlmi olmayan yani din kitâbı okumayanın, dini anlatan yerlerde bulunmayanın gönlü, kalbi ölür. Hadîs-i şerîfte; (Kıyâmete yakın hakîkî din bilgileri azalır. Câhil din adamları, kendi görüşleri ile fetvâ vererek, insanları doğru yoldan saptırırlar) buyuruldu. İnsanların en kıymetlisi, ilim öğrenen ve öğrendiğini de öğretendir. Yalnız öğrenmekle olmuyor, öğrendiğini de öğretmek lâzımdır. Birisine, dini doğru olarak anlatan bir kitap vermek demek, ona dini doğru olarak öğretmek demektir. Hadis-i şerifte; (Allahü teâlânın çok sevdiği kimse, dînini öğrenen ve başkalarına öğretendir. Dîninizi İslâm âlimlerinin ağızlarından öğreniniz!) buyuruluyor. Bir kelime öğrenmenin ve öğretmenin fazileti, bin nâfile hacdan daha fazladır. Çünkü öğrenmek farzdır. Bir kelime öğrenmek için bile nâfile ibâdet terk edilir. O bir kelime, insanı saâdete kavuşturur. Hadis-i şerifte; (Bütün Müslümân erkeklerine ve bütün Müslümân kadınlarına, ilmi aramak, öğrenmek farzdır!) buyuruluyor. Cehâlet yani kişinin kendisine lâzım olan din bilgilerini öğrenmemesi, doğru yoldan çıkmaya sebeptir. Nitekim hadis-i şerifte; (Kıyâmete yakın ilim azalır, cehâlet artar) buyuruldu. Farzlardan sonra ibâdetlerin en kıymetlisi, ilim ve fıkıh öğrenmektir. Fıkıh ve ahlâk bilgilerini lüzûmu kadar öğrenmek ve çoluk çocuğuna öğretmek, her Müslümâna Farz-ı ayındır. Hadis-i şerifte; (Bir sâat ilim öğrenmek veyâ öğretmek, sabâha kadar ibâdet etmekten dahâ sevâptır) buyuruldu. RÛHUN VE KALBİN GIDASI Öğrenmeyenler ve çoluk çocuğuna öğretmeyenler büyük günâh işlemiş olur, Cehenneme giderler. Öğrenmeye lüzûm görmeyenin, ehemmiyet vermeyenin ise, îmânı gider. Birgivî vasıyyetnâmesi şerhinde buyuruluyor ki: "Kelâm ve fıkıh âlimlerimiz, tefsîrden, hadîsten anladıklarını, bizim gibi din câhillerine, açık, kolay öğretmek için, binlerce fıkıh ve ilm-i hâl kitâbı yazmışlardır. İslâmiyyeti doğru öğrenmek için, o fıkıh ve ilm-i hâl kitâplarını okumaktan başka çâre yoktur." Netice olarak, rûhun gıdâsı din, kalbin gıdâsı ise ilimdir. İlmin olmadığı yerde cehâlet vardır. Cehâletin olduğu yerde ise, din, islâmiyyet olmaz. Dinimizin emrettiği ibâdetlerin sıhhatli olabilmesi için de, üç şart vardır. Bunlardan birincisi ilimdir. İkincisi, bu ilme uygun olarak amel etmektir. Üçüncü şart da, bu ikisini ihlâs ile yapmaktır. İlmin aslı ise, sevgidir, muhabbettir. Çünkü insan sevdiğini dinler, sevmediğini ise dinlemez


.

İbâdet, emir olduğu için yapılır

 
A -
A +

İslâm bilgileri, din ve fen bilgileri olarak ikiye ayrılmıştır. Fen bilgileri, zamânla değişir, ilerler, din bilgileri ise, hiç değişmez. Bu bilgiler, inanılacak şeyler, emirler ve yasaklardır. Bunlar, Allahü teâlâ tarafından bildirilmiştir. İslâmiyyete uymaya, ibâdet etmek denir. Müslümânlar, Allahü teâlâ emrettiği, vazîfeleri olduğu için ibâdet eder. İslâmiyyetin emirlerinde ve yasaklarında, kulların dünyâları ve âhıretleri için nice faydalar bulunmakla berâber, ibâdet ederken, Allahü teâlânın emri olduğunu, kulluk vazîfesi olduğunu niyet etmek, düşünmek lâzımdır. Böyle düşünmeden yapılan iş, ibâdet olmaz. Meselâ namâz kılan kimse, Allahü teâlânın emrini yerine getirmeyi ve kulluk vazîfesini yapmayı niyet etmeyip, namâzın bir spor, beden terbiyesi olduğunu düşünerek kılarsa, namâzı sahîh olmaz. İbâdet yapmış olmaz, spor yapmış olur. Oruç tutanın da, yalnız mideyi dinlendirmeyi, perhîz yapmayı düşünmesi, orucun sahîh ve makbûl olmamasına sebep olur. Bedenine zarar verdiği için alkollü içkileri bırakan kimse, sarhoşluk günâhından kurtulamaz. Frengi, belsoğukluğu ve AIDS gibi korkunç hastalıklara yakalanmamak için, zinâdan sakınan kimse de, İslâmiyyette, afîf, temiz sayılmaz. NİYETİN ÖNEMİ BÜYÜK İslâmiyyette ibâdet yapmak için, niyetin büyük önemi vardır. Yapılan her işin İslâmiyyete uygun olup olmadığı, niyet ile anlaşılır. Allahü teâlâ, Cehennemden kurtulmayı ve Cennete girmeyi vazîfe olarak bildirmeseydi, yalnız Cenneti, Cehennemi düşünerek yapılan ibâdetler de makbûl olmazdı. Evliyâ-i kirâm, ibâdet yaparken bunları düşünmez, yalnız Allahü teâlânın rızâsını düşünürler. Fakat her Müslümânın âhıret menfaatlerini düşünmesi, kâfi görülmüştür. İbâdetleri âdetten ayırmak için, dünyâ menfaatlerini düşünmemek şart olmuştur. Allah için ve âhıret menfaati için yapılan şeyler, ibâdet olmuştur. Dünyâ menfaati için yapılan şeyler ise, âdet sayılmıştır. İslâmiyette niyet o kadar mühimdir ki, İslâmiyyetin emrettiği bir şey, dünyâ menfaati için yapılınca sahîh ve makbûl olmuyor, dünyâ işi sayılıyor. Herhangi bir dünyâ işi de, âhıret menfaati için yapılınca, ibâdet hâlini alıyor. Bunu göz önüne alarak, düşüncesini temizleyen ve niyetini düzelten bir kimse, yemekte, içmekte ve her türlü dünyâ işlerinde âhıret faydasını gözeterek, sevâp kazanmak fırsatını elden kaçırmaz. İnsanlar, bütün işlerinde, hattâ ibâdetlerinde, dünyâ menfaati, maddî kazanç aramaya alıştırılırsa, menfaatperestlik, egoistlik hâsıl olur. Hâlbuki İslâmiyyet, nefislerin böyle kötü isteklerini yatıştırmayı, maddîcilikten fedâkârlık etmeyi, menfaati hakîr görmeyi, ahlâkın ve rûhun temizlenmesini, yükselmesini istemektedir. İslâmiyyete uymanın, ibâdet etmenin, dünyâ menfaatleri üzerine kurulamayacağı, akıl sâhipleri için pek meydânda olan bir hakîkattir. Böyle olduğu âyet-i kerîme ve hadîs-i şerîflerde, açıkça bildirilmektedir. Şûrâ sûresinin 20. âyet-i kerîmesinde meâlen; (Âhıreti kazanmak için çalışanların kazançlarını arttırırız. Dünyâ menfaati için çalışanlara da, ondan veririz. Fakat, âhırette bunların eline bir şey geçmeyecektir) buyuruldu. Peygamber efendimiz de bir hadîs-i şeriflerinde; (Allahü teâlâdan başkası için her kim ne işledi ise, karşılığını ondan istesin, denilecektir) buyurmuştur. MÜKÂFÂT VERİLENLER... Netice olarak, ibâdetlerde âhıret faydalarını bırakarak, yalnız sosyal iyilikler aramak ve bu araştırmayı esâs tutmak, dîne inanmamak hastalığının alâmetlerindendir. İslâmiyyetin hükümlerinin dünyâdaki faydaları, iyilikleri mühim ve meydânda olmakla berâber, Cennet ve Cehenneme inananlar, dünyâ menfaatlerini hâtırlarına bile getirmezler. Âhıretteki sayısız, sonsuz saâdetler ve çok acı, nihâyetsiz felâketler karşısında dünyânın gelip geçici zevk ve acılarının hiç değeri yoktur. Hadîs-i şerifte buyurulduğu gibi: (Allahü teâlâ, âhıret için yapılan iyiliklere dünyâda da mükâfât verir. Fakat, yalnız dünyâ için yapılan işlere âhırette hiç mükâfât vermez.)

.

İbâdetlerin faydalarını düşünmek

 
A -
A +

İslâmiyyetin bildirdiği hükümlerin, âhıretteki faydalarıyla birlikte dünyâdaki faydalarını, sosyal iyiliklerini de düşünmek, yasak değildir. Bu faydaları, zamânın yeni bilgileri ile açıklayarak anlatmak, din adamlarının vazîfesidir. İslâmiyyetin bildirdiği hükümlerin, dünyâdaki faydalarını ve iyiliklerini Müslümânların bilmesi faydalı ise de, bu hâl, yalnız bilmekte kalması lâzım olup, ibâdetleri dünyâ faydaları üzerine binâ etmek derecesine gelmemelidir. Böyle olursa, ibâdetler bozulur. Meselâ harbe giden bir Müslümân, vatanını, dinini, imânını, namusunu korumak için değil de, şân, şeref, mal ve rütbe için dövüşürse, ibâdet yapmış olmaz, cihâd sevâbı kazanamaz. YÜZ GÜZELLİĞİNİN SEBEBİ!.. Günlük hayâtımızda, ellerimizin dokunmadığı yer, kapmadığı mikrop kalmıyor. Abdest alırken, el, yüz ve ayakları yıkamak, cilt hastalıkları ve iltihâpları için en güzel bir korunmadır. Mikroplar, parazit bakterilerin ba'zıları vücûda deri yoluyla dâhil olurlar. Abdest alırken ve guslederken, solunum sistemimizin bekçiliğini yapan burnu yıkamakla, toz ve mikrop yığınlarının vücûda girmeleri önlenmiş olmaktadır. Abdestte yüzün yıkanması, cildi kuvvetlendirir, baştaki ağırlığı ve yorgunluğu hafîfletir. Damarları ve sinirleri harekete geçirir. Devâmlı abdest alanların, ihtiyârlasalar bile yüzlerindeki güzelliklerinin gitmemesi bu yüzdendir. Cünüblüğe sebeb olan hâllerde büyük bir enerji harcanmakta, kalb ve dolaşım hızı artmakta, solunum hızlanmaktadır. Vücûdun aşırı çalışmasıyla da yorgunluk, bitkinlik, uyuşukluk ve gevşeklik hissedilmekte, umûmiyyetle zihnî faaliyetler oldukça yavaşlamaktadır. Gusül abdesti alarak, vücût eski zindeliğini kazanır. Vücûdu belirli aralıklarla devâmlı yıkamak, koruyucu hekimlik yönünden de, fevkalâde önemlidir. Vücûdumuzun normalde bir statik elektrik dengesi vardır. Vücût sağlığı bu elektriksel denge ile yakından alâkalıdır. Bu denge, psikolojik gerilimler, iklim şartları, giyim eşyâları, yaşama ve iş yerleri ve bu arada guslü gerektiren hâllerle bozulur. Bu elektriksel yük, öfke hâlinde normalin dört katına, guslü gerektiren hâllerde 12 katına çıkmaktadır. Abdest ve gusül abdestinin, dolaşım sistemi üzerinde de olumlu te'sîrleri bulunmaktadır. Damarlardaki sertleşme ve daralmayı önler. Abdestte mevziî bir uyarılma vardır. Lenf sistemi, en önemli merkezlerinden biri olan burun arkası ve bademcikler yıkanarak uyarılmaktadır. Ayrıca boyun ve yanlarının yıkanması da, lenf sistemine te'sîr eder. Abdest ve gusülle kolaylaşan lenf dolaşımı sâyesinde, lenfosit denen savaşçı hücreler vücûdu zararlı unsûrlardan korurlar ve vücût direncini arttırırlar. VÜCÛDU TOPRAKLAMAK!.. Günümüzde Kızıl ötesi, "Enfra-rouje" ışınlarla dış derinin özel fotoğrafları çekilmiş, bu fotoğraflarda cünüp olduktan sonra, vücûdun bütün yüzeyinin fazla statik elektrik tabakasıyla örtüldüğü tesbît edilmiştir. Bu tabaka, derinin oksijen alışverişine engel olduğu gibi, cildin renginin bozulmasına ve çabuk kırışmasına da sebep olur. Bu durumdan kurtulmak için vücûdun iğne ucu kadar bile kuru yeri kalmayacak şekilde tamâmen yıkanması gerekir. Böylece su zerreleri, olumsuz elektrik gerilimini alarak, vücûdu topraklıyor ve yeniden normale döndürüyor. Bu açıdan gusül abdesti, tıbbî yönden de mutlaka yapılması gereken bir temizliktir. Su bulunmadığı zamân, abdest ve gusül için, toprakla yapılan teyemmüm de, büyük ölçüde vücûttaki statik elektriği yok etmektedir. Netice olarak, İslâmiyyetin istediği vazîfelerde dünyâ için ne kadar fayda bulunursa bulunsun, bunları yalnız Allahü teâlânın emri olduğu için ve âhırette, azâbtan kurtulmak için yapmak lâzımdır. Böyle niyyet olunca, dünyâ faydalarının ayrıca düşünülmesi de, zarar vermez. İsrâ sûresinin 18. ve 19. âyet-i kerîmelerinde meâlen buyurulduğu gibi: (Menfaatleri ve lezzetleri çabuk geçen, tükenen dünyâyı isteyenlerden, dilediğimize, istediğimizi veririz. Âhıret menfaatleri için çalışan mü'minlerin mükâfâtları boldur.)

..

"Sâdık dostlar arasında yaşa!"

 
A -
A +

Sâdık, emîn, güzel huylu olan dostlar, arkadaşlar, insanı tehlikelerden, korkulardan muhâfaza ederler, korurlar. Kötü huylu olanlar ise, insanın ayıplarını arayıp, yüzüne çarparlar. İyi, sâdık olanlar ise, insanın ayıplarını pek görmezler. Tevbe sûresinin 120. âyetinde meâlen; (Ey mü'minler! Dâimâ, her zamân, sâdıklar ile birlikte bulunun!) buyurulmaktadır. Böyle sâdık bir arkadaş, bir dost bulmak çok zor ise de, imkânsız da değildir. Hazret-i Ömer buyuruyor ki: "Sâdık dost bul ve onların arasında yaşa! Dürüst ve samimi arkadaşlar, genişlikte süs ve ziynet; darlıkta yedek sermayedirler. Dostunun sana düşen işini güzelce gör ki, lüzumunda sana daha güzeli ile karşılıkta bulunsun. Düşmanından uzaklaş, her dosta bel bağlama, ancak emin olanları seç. Emin olanlar, Allahü teâlâdan korkanlardır. Kötü insanlarla düşüp kalkma, onlardan kötülük öğrenirsin. Onlara sırrını verme, ifşâ ederler. İşlerini, Allahü teâlâdan korkanlara danış ve onlarla istişâre et!" "AYIBINI BAŞKASINA SOR!" İbrâhim bin Edhem hazretleri birisiyle arkadaş olur. Bu arkadaşlıkları bir müddet devam edip, zaman gelip ayrılmaları icâb edince, arkadaşı; -Efendim, uzun zaman arkadaşlık ettik. Bir ayıbımı görmüşseniz söyleyin bir daha yapmayayım der. İbrâhim bin Edhem hazretleri cevâbında; -Kardeşim sende bir ayıp görmedim. Ben sana dâima sevgi gözü ile baktım. Onun için seni hep iyi buldum. Senden gördüklerim hep iyi şeylerdi. Ayıp arıyorsan başkalarına sor, buyururlar. Muhabbet, sevmek, hep berâber olmayı istemek, berâber olmaktan zevk, lezzet duymak demektir. İnsan sevdiğini hiç unutmaz. Muhabbetin yeri ise kalbdir. Hadis-i şerifte; (Herkes, âhırette, dünyâda iken sevmiş olduğu kimselerle berâber bulunacaktır) buyuruldu. Hâtim-i Esam hazretleri buyuruyor ki: "İnsanlara baktım, herkes, bir şeyi seçmiş gördüm ve bu sevgililerin çoğu, onlara ölüm yatağına kadar, bazıları öldüğü vakte kadar, bazıları da, mezâra girinceye kadar, arkadaşlık ediyor ve sonra onları yalnız ve zavallı olarak bırakıp ayrılıyorlar, gördüm. Onunla berâber kimse mezâra girmiyor, dert ortağı olmuyor. Bu hâli görünce, düşündüm ve kendime dedim ki: Dünyâda öyle bir dost seçmeliyim ki, mezâra benimle gelsin, bana orada arkadaşlık etsin!.. Aradım, taradım, Allahü teâlâya yapılan ibâdetlerden başka böyle sâdık bir sevgili bulunmadığını gördüm. Dost olarak onları seçtim ve onlara sarıldım..." Sohbet, bir kerre de olsa, berâber bulunmak demektir. Hazânetür-rivâyâtta buyuruluyor ki: "Din âliminin bir sâat kadar sohbetinde bulunmak, yedi yüz sene ibâdet etmekten dahâ hayırlıdır. Hadis-i şerifte, (Kırk gün içinde bir âlim meclisinde bulunmayan bir kimsenin kalbi kararır. Büyük günâh işlemeye başlar. Çünkü ilim kalbe hayât verir. İlimsiz ibâdet olmaz. İlimsiz yapılan ibâdetin faydası olmaz!) buyuruldu" "SAKIN! ÇOK SAKIN!.." İmâm-ı Rabbânî hazretleri bir talebesine hitaben buyuruyor ki: "Dünyâya düşkün olanlarla arkadaşlık etmek, onlarla görüşmek, öldürücü zehirdir. Bu zehirle öldürülen kimse, sonsuz olarak ölür. Aklı olana bir işâret yetişir demişlerdir. Biz ise, açıkça ve üzerine düşerek anlatıyoruz. Bunların yağlı, tatlı yemekleri, kalbin hastalığını arttırır. Kalbin iyiliği, hastalıktan kurtulması nasıl düşünülebilir? Sakın! Sakın! Çok sakın! Onlarla görüşmekten, arslandan kaçar gibi, hattâ dahâ çok kaçmalıdır. Arslan insanın yalnız cânını alır. Bu da, âhırette faydalı olur. Dünyâya düşkün olanlarla berâber olmak ise, insanı sonsuz felâkete ve zarara sürükler. Onlarla konuşmaktan, onların lokmalarını yemekten ve onları sevmekten ve onları görmekten sakınmalıdır." Netice olarak, iyi, sâdık, emîn ve güzel huylu olanlarla dost, arkadaş olmalıdır. Çünkü böyle dostlar, insanı tehlikelerden, korkulardan muhâfaza ederler, korurlar. İbrâhim Havvâs hazretlerinin buyurduğu gibi: "İyi insanların, bütün varlığı ile bağlı olduğu murâdı, maksadı, Allahü teâlâdır. Bunun için doğru, sâdık, kimselerle arkadaş olmalıdır."

.

"İstişâre eden, pişmân olmaz"

 
A -
A +

İstişâre kelimesinin sözlük anlamı, fikir soma, danışma demektir. Meşveret kelimesi de, danışma anlamındadır. Meşveret veya istişâre etmek yani danışmak, insanı pişmân olmaktan koruyan bir kale gibidir. Meşveret olunacak kimsenin, insanların hâlini, zamânın ve memleketin şartlarını iyi bilmesi lâzımdır. Buna siyâset bilgisi denir. Bundan başka, istişâre edilecek kimsenin aklı, fikri kuvvetli, ileriyi gören, hattâ sıhhati yerinde olması, lâzımdır. Peygamber efendimiz; (İstişâre eden, danışan pişmân olmaz, istihâre eden zarar etmez) buyurmuştur. İnsan, mâlını, emniyyet ettiği kimseye bıraktığı gibi, doğru söyleyeceğine emîn olduğu kimse ile istişâre eder, ona danışır. Âl-i İmrân sûresinin 159. âyet-i kerîmesinde meâlen; (Yapacağın işi önce meşveret et) buyurulmuştur. Mü'min, herkesin mâlını, cânını emniyyet ettiği kimsedir. Emânet ve hıyânet, mâlda olduğu gibi, sözde de olur. Hadîs-i şerîfte; (Meşveret edilen kimse emîndir) buyuruldu. Yani onun doğruyu söyleyeceğine ve sorulanı başkalarından gizleyeceğine emânet olunur, güvenilir. Onun, doğru söylemesi vâcibtir. Meşveret olunan kimsenin, bilmediğini veyâ bildiğinin aksini söylemesi günâhtır. Hatâ ile söylemesi günâh olmaz. İstişâre edilecek şartları taşımayan birisi ile meşveret edilirse, her iki tarafa günâh olur. Din ve dünyâ işlerinde bilmeyerek fetvâ verene, melekler lanet eder. Peygamber efendimiz, Vahy-i ilâhî olmadığı zamân bir işe başlayacak olsa, kendi görüşü ile hareket etmeyip, (İşlerinde istişâre et!) meâlindeki âyet-i kerîme gereğince, Eshâbının fikirlerini sorarak, en güzel fikre göre hareket ederdi. "DİNİNİ ÖĞREN Kİ!.." Behâeddîn-i Buhârî hazretlerinin bir talebesi varmış. Hocasından nefsin kötülüklerini dinleye dinleye, bir gün dağın kenarına, tenha bir yere gidip, "nefsim nedir senden çektiklerim" diyerek, kendi kafasına vuruyor, kendisini dövüyormuş. Oraya mübârek bir zât gelmiş ve; -Ne yapıyorsun evlâdım deyince; -Nefsim yüzünden kendime eziyet ediyorum demiş. Bunun üzerine o zât buyurur ki: -Evlâdım, nefsin sana değil Allahü teâlâya, Peygamber efendimize, dine düşman. Sen eğer nefsine düşmanlık edeceksen onun yolu var. Nefsin seni nereden aldatıyorsa, sen ona oradan vur. Önce düşmanın, nereden saldıracağına bak, sonra da tedbirini al. Dinini öğren ki, onun düşmanlığından sakın. Sen kendine vurmakla, onu daha çok güldürüyor, eğlendiriyorsun buyurur ve şöyle devam eder: "Sana söyleyeceklerimi Allah için yaparsan, o zaman nefsin perişan olur. 1-Îmân edeceksin ve ehl-i sünnet itikadında olacaksın. 2-İlim sahibi olacaksın ki nefsinin saldırısına karşı korunasın ve dinini başkalarına öğretesin. 3-Harâmlardan sakınacaksın. 4-Farzları yapacaksın. 5-Sormadan, danışmadan, iştişâre etmeden bir şey yapmayacaksın. Nefsi en ziyâde tahrip eden sormaktır, danışmaktır. Çünkü nefis 'ben biliyorum' der" buyurur. Talebe de; -Peki, hay hay efendim der. Fakat bir de bakar ki, o mübârek zât kaybolmuş. Meğer o zât, Hızır aleyhirrahme imiş. Talebe, yaşadıklarından şaşkın bir hâlde, medreseye, dergâha döner. Hocası tebessümle karşılar ve ne olup bittiğini sorar, o da olanları olduğu gibi anlatır. "SANA HAKİKATİ SÖYLEMİŞ" Talebesini dinleyen Behâeddîn-i Buhârî hazretleri; -Evlâdım, Hızır aleyhirrahme bizi çok sevdiği gibi, talebelerimizi de sever. Sana gelip, hakikati söylemiş buyurur ve; -Peki beşinci olarak sana ne demişti diye sorar. Talebe de; -Sormadan, danışmadan bir şey yapma. -Peki sen kendini dövmeden evvel gelip bize sordun mu, bizimle istişâre ettin mi? -Yok efendim sormadım. -Peki şimdi söz ver bakalım sormadan, istişâre yapmadan bir şey yapmayacağına dair buyurur. Talebe de söz verir... Netice olarak, istişâre etmek yani danışmak, insanı pişmân olmaktan korur. İstişâre etmeyen, kendi aklına göre hareket eden ise, dünyâda ve âhirette mutlaka zarar eder. Süfyân-ı Sevrî hazretlerinin buyurduğu gibi: "Dînin ve âhiretin husûsunda, Allahü teâlâdan korkan kimselerle istişâre et, onlara danış."


.

"Zaman, kılınç gibidir!.."

 
A -
A +

Zamân, çok kıymetli ve sınırlıdır. İnsana bir defa verilmektedir ve tekrarı da yoktur. Bunun için zamânı, en kıymetli işlerde kullanmalıdır. Zira Peygamber efendimiz; (Helekel-müsevvifûn! Yarın yaparım diyenler helâk oldu, ziyân etti) buyurmuşlardır. İbni Kayz hazretleri, kendisiyle görüşmek isteyenlere; "Zamânı durdurun ki, biz de sizinle konuşalım. Zîrâ zamân, geçip gitmekte ve bir daha da geri gelmemektedir. Onun kaybı öyle bir kayıptır ki, telâfisi mümkün değildir" buyururdu. Her işte olduğu gibi, zamânı değerlendirme konusunda da Din Büyükleri en güzelini yapmışlar ve; "Alâmet-ül makt, izâat-ül vakt" buyurarak, kötülüğün, ahmaklığın alâmetini, boş durmak olarak vasıflandırmışlardır. İmâm-ı Gazâlî hazretleri; "Geçmiş zamân elden çıkmıştır, gelecek ise henüz belli değildir. Öyle ise senin için mevcut olan, içinde bulunduğun şu ândır" buyurmuştur. Fudayl bin İyâd hazretlerini ziyârete gelenler; -Efendim, yoksa biz sizi meşgul mu ettik dediklerinde; -Evet doğru söylediniz. Zira kitap okuyordum ama sizin gelmeniz sebebi ile, kitap okumayı bırakmak zorunda kaldım cevabını vermiştir. İmâm-ı Mâlik hazretleri, helâda geçecek zamânı asgariye düşürme yollarını aramış ve bu maksatla üç günde bir defa helâya gidecek şekilde yeme ve içmeyi azaltmıştır. SERMAYESİ ERİYEN ADAM!.. Fahreddîn Râzî hazretleri, yaz günü medresesinde ders okuturken, yoldan geçmekte olan bir buz satıcısı; "Sermayesi eriyen bu şahsa yardım edin" diye bağırıyormuş. Buz satıcısının sesini işiten Fahreddîn Râzî hazretleri talebelerine dönerek; "İnsana verilen ömür de bir buz gibi hızla erimektedir. Allaha yemin olsun ki, yemek saatlerinde ilimle meşgul olamadığım için çok üzülürüm. Zîrâ vakit çok kıymetlidir" buyurmuştur. Muhammed Pârisâ hazretleri, sonra yaparız, yarın yaparız diyenlere; "Bugün dünkü günün yarınıdır. Bugün ne yaptınız ki, yarın ne yapacaksınız" cevabını verirlermiş. Yahya bin Hubeyr hazretleri, sevdiklerinden birine hitaben; "Korunması için gayret göstermen gereken en kıymetli şey, vakittir. Fakat görüyorum ki, en kolay kaybettiğin şey de odur" buyurmuştur. İmâm-ı Şa'rânî hazretleri, insanların zamânı kullanmaları hususunda; "Sıradan bir insan, zamânı nasıl bitireceğini, akıllı bir insan ise, zamânı nasıl kullanacağını düşünür" buyurmuştur. İbrahim bin Ethem hazretleri dostlarıyla sohbet ederken, içlerinden birisi; -Efendim, siz vakitlerinizi nasıl geçiriyorsunuz ve başınıza gelen hâdiseleri nasıl karşılıyorsunuz diye sual eder. İbrahim bin Ethem hazretleri de; -Hayatta karşılaştığım hâdiseleri atlarıma binerek karşılarım. Bir nîmete kavuşsam şükür atına, bir musîbete mâruz kalırsam sabır atına, bir ibâdet yapsam ihlâs atına, bir günah işlesem hemen tövbe atına biner, onunla karşılarım cevabını vermiştir. İmâm-ı Rabbânî hazretleri buyuruyor ki: ÖMRÜN EN KIYMETLİ ZAMANI "Gençlik, ömrün en kıymetli zamânıdır. İnsanın sıhhatli, kuvvetli olduğu zamândır. Bu zamân, her gün geçiyor, azalıyor. Erzel-i ömür olan ihtiyârlık yaklaşıyor. Yazıklar olsun ki, en şerefli, en lüzûmlu iş olan, ma'rifet-ullahı kazanmayı, hayâl olan erzel-i ömre bırakıyorsun. En şerefli olan zamânlarını, en zararlı, en kötü şey olan, nefsin arzûlarına kavuşmak için sarf ediyorsun. Peygamber efendimiz; (Yarına yaparım, yarına yaparım diyenler, aldandı) buyurdu. Allahü teâlâ, insanları ve cinleri Ma'rifet-ullaha ve Allahü teâlâyı tanımak ve Onun rızâsına, sevgisine kavuşmak için yarattı. Vakit, keskin bir kılınç gibidir. Yarına çıkacağımız belli değildir. Mühim işleri bugün yapmalı, mühim olmayanları yarına bırakmalıdır. Aklı olan böyle yapar." Netice olarak vakit yani insana verilen zamân, sınırlıdır ve de çok kıymetlidir. Bunun için bu kıymetli vakti, en iyi şekilde değerlendirmelidir. İmâm-ı Şâfiî hazretlerinin buyurduğu gibi: "Zamân kılınç gibidir. Sen onu kesmezsen, o seni keser. Biz zamânı ayıplarız. Halbuki ayıp bizdedir. Eğer zamân konuşacak olsa, mahcubiyetimizden kaçacak, gizlenecek yer ararız."


.

Arkadaşın iyisi, hayra götürendir

 
A -
A +

Kötü kimselerle, fâsıklarla arkadaş olmanın sonu felâkettir. Kötü insan, İslâmiyyeti beğenmeyen kimse demektir. Kötü arkadaş, yalnız insanın malını, parasını çalmak, dünyâsını almak için aldatanlar değildir. Arkadaşların en kötüsü, en zararlısı insanın dînini, îmânını, edebini, hayâsını, ahlâkını bozmaya uğraşanlar, böylece dünyâsına ve âhıretine, ebedî saâdetine saldıranlardır. Mekteb, meslek arkadaşı, gazete, televizyon, radyo, İslâmiyyete, ahlâka muhâlif ise, bunların fenâ arkadaş oldukları anlaşılır. Nefis, şeytân ve kötü arkadaş, insanı aldatır. Ahmet Nâmık-i Câmî hazretleri buyuruyor ki: EBEDÎ FELAKETE DÜŞÜRÜR!.. "Tanıştığınız, görüştüğünüz, berâber olduğunuz kimsenin iyi arkadaş mı, kötü arkadaş mı olduğunu anlamakta dikkat edilecek husus ve ölçü şöyledir: Gördüğünüz, görüştüğünüz, berâber olduğunuz, birlikte oturup, kalktığınız kimse, sizin Allahü teâlâyı hatırlamanızı ve unutmamanızı, Onu dil ve gönül ile anmanızı sağlıyor, bunu tâzeliyor ve kalbinizi uyanık tutuyorsa, işte o iyi arkadaştır. Ama berâber olduğunuz kimse, Allah korusun cenâb-ı Hakkı ve Onun zikrini size unutturuyorsa, gerçekten bil ki, o kimse kötü arkadaştır. Ondan sakınmak elbette çok lâzımdır. Ondan, yırtıcı arslandan kaçar gibi hattâ daha çok kaçmalıdır. Çünkü arslanın yapacağı, olsa olsa canını almaktır. Arslan insanın canını alabilir, onu öldürebilir. Fakat îmânına zarar veremez. Kötü arkadaş ise, insanın hem îmânının ve hem de canının gitmesine, onun ebedî felaketine sebeb olur. İyi bir arkadaş, iki cihân için de büyük saâdettir. Maksada çabuk ulaşmayı sağlar. İnsanlar birlikte yaşarlar ve arkadaşsız olamazlar. Babamız olan Âdem aleyhisselâm, en güzel yer olan Cennette bulunduğu hâlde, kendisine insan olarak bir arkadaş gerektiğini hissetti ve bunu istedi. Hazret-i Havvâ vâlidemiz yaratıldı. İyi arkadaşa sâhip olunca, çok hamd etmeli ve hep iyi kimselerle beraber bulunmalıdır ki, kıyâmette pişmanlık çekilmesin. Kur'ân-ı kerîmde bu hâl bildirilmektedir. İnsana ulaşan her felâket, kötü arkadaş sebebiyle gelir. Ondan çok uzak durmalıdır. Arkadaşın iyiliği veya kötülüğü, mutlaka asıl, neseb, akrabâlık gibi sebeplere bağlı değildir. Eshâb-ı Kehf'e yakın olup, onlardan ayrılmayan Kıtmîr isimli köpek, Kur'ân-ı kerîmde onlarla berâber zikrolundu. İyi arkadaş, insanı aşağılıklardan yüksekliklere ulaştırır. Kötü arkadaş ise, bunun tersini yapar. Herkes ile arkadaş olma! Konuştuğun kimselerin akıl ve anlayışlarına uygun konuş, kibirlenme! Sırrını kimseye söyleme! Herkesin sözüne aldanma! İnsanların sözlerine değil, işlerine bak! Kendi kendisine faydası olmayan kimseden çok sakınmalıdır. Nerede kaldı ki, onun başkasına faydası olsun! Kötü bir kimse ile arkadaş olan iyi bir kimse, eğer onu kendisine çevirip iyi yapabilirse ne âlâ, eğer bunu yapamaz, kendisi de ona benzer ve onun gibi olursa, o zaman çok fenâdır..." İLİM EHLİNİN TEMBİHİ!.. İstanbulda yetişen âlim ve velîlerden Muhammed Murâd efendi buyuruyor ki: "İlim ve mârifet ehli şöyle tenbih etmişlerdir: Üç kimse ile arkadaş olup sohbet et! Birincisi, ilim ehli ve hüner, sanat sahibi olan kimselerle arkadaş ol. Dünyâ ve âhiret saâdetine kavuşman kolay olur. İkincisi, güzel ahlâk sahibi kimselerle arkadaş ol. Çünkü böyle kimseler dostun ayıbını görmezlikten gelerek örterler ve bu ayıbını nasîhatle, düzeltirler. Bu hususta çok gayret gösterirler. Üçüncüsü; iyi niyetli, dünyaya düşkün olmayan, sâdık ve ihlâslı olan kimselerle arkadaş ol!" Fudayl bin İyâd hazretleri, kötü huylu kim olursa olsun, onun zararından sakındırır, iyi kimselerle görüşmeye teşvik için de; "Kötü huylu birinin bana arkadaş olmasından ziyâde, güzel huylu günahkâr birisinin arkadaş olmasını arzu ederim" buyururdu. Netice olarak, dünyâda rahat etmek, âhırette de ebedi saadete kavuşmak için, iyiliğe, hayra çağıran kimselerle arkadaş olmalıdır. İmâm-ı Muhammed Şeybânî hazretlerinin buyurduğu gibi: "Sâdık arkadaş, seni hayra teşvik edendir."


.

Söylenenin kıymeti, söyleyenle ölçülür

 
A -
A +

Ayet-i kerîmeleri, hadis-i şerifle bildirilen çeşitli duâları, tesbihâtı okumak çok kıymetlidir ve sevaptır. Ancak âyet-i kerîmenin ve duânın te'sîr etmesi, kabul olması için, okuyanın ehl-i sünnet i'tikâdında olması, kul hakkından sakınması, harâm, yememesi ve hiç kimseden herhangi bir karşılık istememesi, beklememesi şarttır. Allahü teâlâya inanan, îmân eden, emirleri yapıp, haramlardan sakınan kimsenin kalbi, temizdir. İnanmayan, inkâr edenin kalbi ise pistir, ölüdür. Kalbin temiz olması için çalışmak, dinimizin emridir. İbâdetleri yapmak, bilhâssa namâz kılmak ve istiğfâr söylemek kalbi temizler. Harâm işlemek ise, kalbi bozar. Peygamber efendimiz buyurdu ki: (Çok istiğfâr okuyunuz! İstiğfâr duâsı okumaya devâm edeni, Allahü teâlâ hastalıklardan, her dertten korur. Hiç ummadığı yerden rızıklandırır.) Din kitaplarında, âyet-el kürsîyi ihlâs ile okuyanın, insan haklarından, hayvân haklarından ve farz borçlarından başka günâhları affolunur, yaptığı tövbeleri de kabûl olur denilmektedir. DUANIN KABUL OLMASI İÇİN Okunan âyet-i kerîmelerin, yapılan duâların ve tesbihâtın kabûl olması için, okuyanın Müslümân olması, günâhlarına tövbe etmesi, manâsını bilerek ve inanarak söylemesi lâzımdır. Kararmış kalb ile yapılan duâ kabûl olmaz. Şartlarına uyarak duâ edenin ve beş vakit namâza devâm edenin kalbi temizlenir. Temiz kalb ile okunan duâ ve yapılan tövbe kabul olur. Kalb söylemeden yalnız ağız ile yapılan duânın faydası olmaz. Allahü teâlâ, Mü'min sûresinin 60. âyet-i kerimesinde meâlen; (Duâ ediniz, kabûl ederim, isteyiniz, veririm) buyuruyor. Duânın ve okunan tesbihâtın kabûl olması için, şartlar vardır. Her şeyden önce duâ edenin, okuyanın, Müslümân ve ehl-i sünnet i'tikâdında olması, harâm işlemekten, bilhâssa harâm yemekten, içmekten sakınması, farzları yapması, beş vakit namâz kılması, ramazân oruçlarını tutması, dinen zengin ise zekât vermesi, Allahü teâlâdan istediği şeyin sebebini öğrenip, bunu araması lâzımdır. Allahü teâlâ, her şeyi bir sebeple yaratmaktadır. Bir şey istenince, o şeyin sebebini gönderir ve bu sebebe tesîr ihsân eder. İnsan bu sebebi kullanıp, o şeye kavuşur. Evliyâsının hâtırı için, âdetini bozarak, bunlar duâ edince veyâ evliyâ vesîle edilerek duâ edilince, bunlara kerâmet olarak, sebebe hâcet kalmadan, doğruca istenileni verir. Bazı kimseler İbrâhîm bin Edhem hazretlerine; -Efendim, Allahü teâlâ, (Ey kullarım! Benden isteyiniz! Kabûl ederim, veririm) buyuruyor. Hâlbuki, istiyoruz, vermiyor. Bunun sebebi nedir diye sual edince cevâbında buyurdu ki: "TAŞ YAĞMADIĞINA ŞÜKREDİN!" -Allahü teâlâyı çağırırsınız, Ona itâ'at etmezsiniz. Peygamberini tanırsınız, Ona uymazsınız. Kur'ân-ı kerîmi okursunuz, gösterdiği yolda gitmezsiniz. Cenâb-ı Hakkın ni'metlerinden faydalanırsınız, Ona şükretmezsiniz. Cennetin, ibâdet edenler için olduğunu bilirsiniz, hâzırlıkta bulunmazsınız. Cehennemi, âsîler için yarattığını bilirsiniz, Ondan sakınmazsınız. Babalarınızın, dedelerinizin ne olduklarını görür, ibret almazsınız. Ayıbınıza bakmayıp, başkalarının ayıplarını araştırırsınız. Böyle olan kimseler, üzerlerine taş yağmadığına, yere batmadıklarına, gökten ateş yağmadığına şükretsin! Dahâ ne isterler? Duâlarının netîcesi, yalnız bu olursa, yetmez mi? Netice olarak, Kur'ân-ı kerimdeki sûrelerin, âyet-i kerîmelerin ve okunan duâların, kabul olması ve te'sîr etmesi için, okuyanın, ehl-i sünnet i'tikâdında olması, kul hakkından, harâmdan sakınması lâzımdır. Söylenenlerin yani yapılan duânın, tövbenin ve okunan bütün tesbihâtın kıymeti, söyleyenlerin yani onları okuyanların, yapanların kıymetiyle ölçülür. Çünkü bir söz, bir ibâdet ne kadar temiz ağızla, temiz kalble söylenir, okunur ve yapılırsa, buna verilecek ecir de, o kadar çok olur. Ölçü, takvâdır ve takvâ sahiplerine müjdeler olsun. Ama takvâ, kolay iş değildir. Ahmed bin Ebü'l-Havârî hazretlerinin buyurduğu gibi: "Ağzıma lüzumsuz bir lokma koyduğum zaman, oradan lüzumsuz bir söz çıkar
 

Îmânı doğru olan, kurtulur

 
A -
A +

Peygamber efendimizin Allahü teâlâdan getirdiği şeyleri, dil ile ikrâr etmeye yani söylemeye ve kalb ile tasdîk etmeye îmân denir. Muhammed aleyhisselâma îmân etmeye ve bildirdikleri ile amel etmeye de, İslâmiyyet denir. Yalnız îmân ile Cennete girilir. Îmân olmadan, sadece amel ile Cennete girilmez. Amelsiz îmân makbuldür, îmânsız amel ise, makbûl değildir. İmânı olmayanların yaptıkları ibâdetler, hayırlı işler, sadakalar, kıyâmette hiçbir işe yaramaz. Bunun içindir ki, hadîs-i şerîfte; (Hiç kimse iyilikleri ile, ibâdetleri ile Cennete girmez) buyuruldu. Amel, insanı Cennete götürmez ise de, Cennete gitmeye sebeb olur. Dünyâdaki iyiliklerinin karşılıklarına kavuşmak isteyen kimsenin, hemen tövbe etmesi, îmânını düzeltmesi lâzımdır. İmâm-ı Birgivî hazretleri buyuruyor ki: "İ'tikâdı sahîh olup, küfür alâmeti olmayan büyük günâhı işleyen kâfir olmaz. Bu günâhına tövbe eder, Allahü teâlâdan af dilerse, affolur. Tövbe etmeden ölürse, Allahü teâlâ dilerse affeder, dilerse, günâhı kadar azâb edip, sonra Cennete kor. Fakat îmânsız olarak ölen kâfir ve bid'at sâhibi, âhırette hiç af olunmayacak, muhakkak Cehenneme gidecektir. Kâfir, Cehennemden hiç çıkarılmayacak, bid'at sâhibi ise, çıkarılacaktır." BİRİNCİ VAZİFE... Her insana vâcib olan birinci vazîfe, îmân, amel ve ihlâs sâhibi olmaktır. Dünyâ ve âhıret saâdetleri, ancak bu üçüne kavuşmakla elde edilir. Amel, kalb, dil yani söz ve beden ile yapılacak işler demektir. Kalbin işleri, ahlâktır. İhlâs, amelini yani bütün işlerini, ibâdetlerini, yalnız Allahü teâlânın rızâsına, sevgisine kavuşmak için yapmak demektir. İmân, inanmak demektir. İmâm-ı a'zam Ebû Hanîfe hazretleri; "Ameller îmândan parça değildir" buyurmuştur. İmân edip, hiç ibâdet yapamadan, hemen ölenin, mü'min olduğu söz birliği ile bildirilmiştir. İnanmakta azlık çokluk olmaz. İbâdetler, îmân olsaydı, îmân azalıp çoğalırdı. İbâdetleri, Allahü teâlânın sevdiği şeyleri yapmakla, îmân cilâlanır, nûrlanır, parlar. Harâm işleyince, bulanır. O hâlde, çoğalmak ve azalmak, amelden, işlerden dolayı, îmânın cilâsındadır, kendisinde değildir. Milel ve Nihal kitabında buyuruluyor ki: "Ehl-i sünnet âlimleri söz birliği ile dediler ki, ibâdetler îmâna dâhil değildir. Farzların farz olduğuna inanıp, tembellikle yapmayan, kâfir olmaz. Yalnız, namâz kılmayan için söz birliği olmadı." (Îmân edenler ve sâlih, iyi amel işleyenler) meâlindeki âyet-i kerîme ve; (Mü'min olarak sâlih amel işleyenler) meâlindeki âyet-i kerîme, îmân ile amelin başka başka olduklarını göstermektedir. Eğer amel, îmânın parçası olsa idi, âyet-i kerîmede ayrıca bildirilmezdi. Allahü teâlâya inanarak ve Onun emri olduğu için değil de, başka sebeplerle yapılan iyi işler, yani îmânsız olan ameller, kıymetsizdir. Amelsiz olan îmân ise, kıymetli ve faydalıdır. Îmân edip amel edenler, âhirette azâb görmekten kurtulur, dünyâda da saâdete kavuşurlar, rahat ederler. Amel, îmânın şartı değilse de, îmânın kemâlinin şartıdır. İNANAN VE SEVEN... Müslümânlığa inanan ve seven bir kimse, kusûrlarından dolayı Müslümânlıktan çıkmaz. İmân, Müslümânlık esâslarını kabûl etmek ve bütün hükümlerine uymakta kusûr etse bile, saygı göstermek olduğundan, Müslümânlığın temelidir. Amel îmândan bir parça olsaydı, her günâh işleyen, kâfir olurdu ve dünyâda da Müslümân kalmazdı. Netice olarak, dinimize göre amel, Cennete girmeye sebep değildir. Çünkü Cennete girmeye sebep, îmândır. Îmânı bozuk olan veya îmânı olmayan kimse, ne kadar çok ibâdet yaparsa yapsın, kapıdan döner, Cennete giremez. Ameli zirvede olan ve herkesin evliyâ olarak tanıdığı herhangi bir kimsenin de, eğer îmânı bozuksa, ibâdet olarak yaptıklarının hiçbir faydasını görmez. Âhırette Allahü teâlânın rahmetine kavuşabilmek için, îmân ile ölmek lâzımdır. Kur'ân-ı kerîmde ve hadîs-i şerîflerde açık olarak bildirilenlere uygun îmânı olmayan, harâmlardan sakınmayan ve İslâmın beş şartını yapmaya ehemmiyyet vermeyen kimse, âhırette rahmete kavuşamaz.

.

Kalbi temizlemek için...

 
A -
A +

İyi bir insan, kendine ve başkalarına zararı olmayan kimse demektir. Allahü teâlâ, insanların iyi olmalarını, herkesin râhat yaşamalarını istiyor. Buna kavuşmak için, insanlarda kalb, akıl ve nefis yaratmıştır. İnsanın bütün uzuvları kalbin emrindedir. Nefis, bedenin muhtâç olduğu şeyleri kalbe yaptırmak ister. Nefsin isteklerinin hepsi, kendine de, başkalarına da, zararlıdır. Akıl, faydalı ve zararlı şeyleri birbirlerinden ayırmakta, faydalı olanları yapmasını kalbden istemektedir. Allahü teâlâ, iyi işleri kötülerinden ayırmak için, dinleri gönderdi. İslâmiyyete uyan kalb, temiz olur. Allahü teâlâ, dinleri insanlara sıkıntı vermek için değil, kalbleri temizlemek için gönderdi. Kalb, nefse uymaz, aklı dinleyip İslâmiyyete uyarsa, bütün dünyâ râhata, huzûra kavuşur. Aklın vazîfesi, İslâmiyyeti öğrenmek ve bunun her yere yayılması için çalışmaktır. Kalb, hep nefse tatlı gelen şeyleri yaparsa, nefse tapmış olur ve Allahü teâlâyı unutur. İslâmiyyete uymak, kalbi ve bedeni kuvvetlendirir, nefsi zayıflatır. İmâm-ı Rabbânî hazretleri buyuruyor ki: ZERRE KADAR İMANI OLAN "Rabbimizin gazabını, intikâmını söndürmek için 'Lâ ilâhe illallah' güzel kelimesinden dahâ faydalı bir şey yoktur. Bu güzel kelime, Cehenneme götüren gazabı söndürünce, dahâ küçük olan başka gazablarını elbette söndürür. Niçin söndürmesin ki, bir kul, bu güzel kelimeyi tekrâr tekrâr söyleyince, Ondan başkasını yok bilmekte, her şeyden yüzçevirip, hak olan bir ma'bûda dönmektedir. Gazabının sebebi, kullarının, Ondan başkasına dönmesi, bağlanmasıdır. Dünyâ hayatında da, bu hâli görüyoruz. Zengin bir kimse, hizmetçisine kırılır, ona kızar. Hizmetçi de, kalbi iyi olduğu için, herkesten yüzçevirip, bütün varlığı ile, efendisinin emirlerine sarılırsa, efendisi, ister istemez yumuşar, merhamete gelir. İşte bu güzel kelime de, kıyâmet için ayrılmış olan doksandokuz rahmet hazînesinin anahtarıdır. Küfür karanlıklarını, şirk pisliklerini temizlemek için, bu güzel kelimeden dahâ kuvvetli, hiçbir yardımcı yoktur. Bir kimse, bu kelimeye inanınca, îmânın zerresi hâsıl olur. Bu güzel kelimeye inanarak, kalbinde zerre kadar îmân hâsıl eden kimse, kâfirlerin âdetlerini ve şirk pisliklerini yaparsa, bu güzel kelimenin şefâ'ati sâyesinde Cehennemden çıkarılır. Azâbda sonsuz kalmaktan kurtulur." Kalb temizlendikten sonra, nefis temizlenmeye başlar. Nûrlar önce temiz kalbe girer. Kalb temizlenmeden nefsi parlatmak, gece düşmanın yağma yapması için, ona ışık yakmaya benzer. Nefsi temizlemek takvâ ile olur. Takvâ, harâmlardan sakınmak demektir. Nefsi temizlenmeyen kimsenin ibâdetlerini ihlâs ile yapması çok güçtür. Kalbi temizlemek, dünyâda ve âhırette saâdete kavuşmak, dertlerden, belâlardan kurtulmak, nimetlere kavuşmak için, her Müslümânın, her gün kalb ile tövbe etmesi ve bu tövbeyi dili ile söylemesi lâzımdır. Bunu söylemeye İstiğfâr denir. İstiğfâr, "Estagfirullah min külli mâ kerihallah" veyâ kısaca "Estagfirullah" demektir. Kalbi temizlemek için İslâmiyyete uymak lâzımdır. İslâmiyyete uymak da, emirleri yapmakla ve yasaklardan, bid'atlerden sakınmakla olur. Bid'at, dinde sonradan yapılan şey demektir. Peygamber efendimizin ve Onun dört halîfesinin zamânlarında bulunmayıp da, onlardan sonra, dinde meydâna çıkarılan, ibâdet olarak yapılmaya başlanan şeylerdir. Meselâ, namâzlardan sonra hemen Âyet-el-kürsî okumak lâzım iken, önce Salâten tüncînâyı ve başka duâları okumak bid'attir. Bunları, Âyet-el-kürsîden ve tesbîhlerden sonra okumalıdır. NEFSİNE UYANLAR!.. Netice olarak, hangi fırkadan olursa olsun, nefsine uyan ve kalbi bozuk olan, Cehenneme gidecektir. Her mü'min, nefsini tezkiye için, yanî nefsin yaratılışında mevcût olan küfrü ve günâhları temizlemek için, her zamân çokça "Lâ ilâhe illallah" okumalı ve kalbini tasfiye için, yani nefisten, şeytandan, kötü arkadaşlardan ve zararlı kitâplardan gelen küfürden, günâhlardan kurtarmak için, "Estagfirullah" demelidir.
 

"Güzel ahlâkı tamamlamak için..."

 
A -
A +

Resûlullah efendimizin Peygamberliği bildirilmeden önce de, sonra da haşmeti, büyüklüğü, heybeti herkesin gözlerinde ve gönüllerinde yer etmiti. Kureyşli müşrikler, Eshâb-ı kirâma eziyyet ederlerdi. Resûlullah efendimizi gördükleri zamân, Ona da eziyyet edelim diye kalblerinden geçirirlerdi. Fakat Onu görünce, heybetinden Ona hürmet ve hizmet ederlerdi. Resûlullah efendimizi ansızın gören kimseyi korku kaplar, titremeye başlardı. Heybetinden kimse yüzüne bakamazdı. Kendisi yumuşak davranmasaydı, Peygamberlik hâllerinden, aslâ kimse yanında oturamaz, sözünü işitmeye tâkat getiremezdi. Hâlbuki, kendisi, hayâsından, mübârek gözleri ile kimsenin yüzüne bakmazdı. Bir gün huzûruna gelen bir kimse titremeye başlayınca; (Korkma, sıkılma! Ben melik değilim, zâlim değilim. Kurumuş et yiyen bir kadıncağızın oğluyum) buyurdu. O kimsenin korkusu gidip, derdini söylemeye başladı... İNSANLARIN EN CÖMERDİ... Peygamber efendimiz, insanların en cömerdi idi. Bir şey istenip de, yok dediği görülmemiştir. İstenilen şey varsa verir, yoksa, cevâp vermezdi. O kadar iyilikleri, o kadar ihsânları vardı ki, Rum imparatorları, Îrân şâhları, o kadar ihsân yapamadılar. Fakat kendisi sıkıntı ile yaşamayı severdi. Öyle bir hayât yaşıyordu ki, yemek ve içmek hâtırına bile gelmezdi. Yemek getirin yiyelim veyâ falanca yemeği pişiriniz demezdi. Yemek getirirlerse yer, her ne meyve verseler kabûl ederdi. Bazan aylarca az yer, açlığı severdi. Bazan da çok yerdi. Yemek sonunda su içmezdi. Suyu otururken içerdi. Başkaları ile yemek yerken, herkesten sonra el çekerdi. Herkesin hediyyesini kabûl eder, hediyye getirene karşılık olarak, kat kat fazlasını verirdi. Resûlullah efendimiz güler yüzlü idi. Tebessüm ederek gülerdi. Gülerken, mübârek dişleri görünürdü. Güldüğü zamân, nûru duvarlar üzerine ışık verirdi. Ağlaması da, gülmesi gibi hafîf idi. Kahkaha ile gülmediği gibi, yüksek sesle de ağlamazdı, amma mübârek gözlerinden yaş akar, mübârek göğsünün sesi işitilirdi. Ümmetinin günâhlarını düşünüp ağlardı ve Allahü teâlânın korkusundan ve Kur'ân-ı kerîmi işitince ve bazan da namâz kılarken ağlardı. Resûlullah efendimizin aklı, fehmi, mârifeti ve ilmi hiç kimseye nasîb olmayacak derecede çok fazla idi. Bunun en açık delîli, ümmî iken ve hiç kimseden bir şey öğrenmediği hâlde, işleri, hâlleri, tavırları, sözleri, ahlâkı, ilmi ve fazîleti o derecede idi ki, hiç kimsenin aklı ve ilmi ona ulaşamazdı. Tevrât'ta, İncîl'de ve diğer ilâhî kitâplarda, suhuflarda bulunan sırları ve haberleri bilirdi. Hâlbuki ehl-i kitâbın âlimleriyle görüşmemiş, onlarla sohbet etmemiş ve onlardan bir şey öğrenmemişti. Geçmiş ümmetlerin hâllerini, çok iyi bilirdi. Resûlullah efendimizden sâdır olan misâller ve insanları gâyet iyi idâre etmesi, dînin hükümlerini anlatması, edebi, aklının kemâline ve ilminin ziyâdeliğine delâlet eder. Onun bu hasletleri, insân tâkatinin üstünde idi. Hilmi, hayâsı, cömertliği, insanlara iyi muâmelesi, herkese karşı şefkati, zayıflara acıması, merhameti, adâleti, emîn olması, doğruluğu, affı, vefâsı, kanâati, alçak gönüllülüğü, akrabâyı ziyâreti sevmesi ve diğer üstün huyları ve vasıflarıyla son derece kemâl üzere idi. Dahâ fazlasını düşünmek mümkün değildir. HİÇ LÂNET ETMEDİ!.. Netice olarak, güzel huyların hepsi Resûlullah efendimizde toplanmıştı. Güzel huyları, Allahü teâlâ tarafından verilmiş olup, çalışarak, sonradan kazanmış değildi. Bir Müslümânın ismini söyleyerek, hiçbir zamân lânet etmemiş ve aslâ mübârek eli ile kimseyi döğmemiştir. Kendisi için, hiçbir şeyden intikam almamıştır. Akrabâsına, Eshâbına ve hizmetçilerine tevâzu ederek, iyi muâmele eylerdi. Ev içinde çok yumuşak ve güler yüzlü idi. Hastaları ziyârete gider, cenâzelerde bulunur, eshâbının işlerine yardım ederdi. Fakat, kalbi bunlarla meşgûl değildi. Hadis-i şerifte buyurulduğu gibi: (Güzel ahlâkı tamâmlamak, yerleştirmek için gönderildim.)

.

Kötü huyların tedâvisi

 
A -
A +

Kendinde kötü huy bulunan kimse, buna yakalanmanın sebebini araştırmalı, bu sebebi yok etmeye, bunun zıddını yapmaya çalışmalıdır. Kötü huydan kurtulmak, bunun zıddını yapmak için çok uğraşmak lâzımdır. Çünkü insanın alıştığı şeyden kurtulması çok zordur. Zira kötü şeyler, nefse tatlı gelir. İnsanın, kötü bir şey yapınca, arkasından nefsine güç gelen şey yapmayı âdet edinmesi, faydalı bir ilâçtır. Meselâ, bir kötülük yaparsam, şu kadar sadaka vereceğim veyâ oruç tutacağım, gece namâzları kılacağım diye yemîn etmelidir. Nefis, bu güç şeyleri yapmamak için, onlara sebep olan kötü âdetini yapmaz. Kötü huyların zararlarını okumak da, bunlardan kurtulmak için faydalı ilâçlardandır. Kötü huyların hepsi için müşterek ilâç, öncelikle kendinde bir kötü huyun olduğunu tesbit etmek sonra bu kötü huyun kendisine olan zararını, hangi sebeplerden kaynaklandığını ve bu kötü huyun zıddını, ilâcın faydasını bilmek lâzımdır. İnsan kendi kusûrlarını zor anlar. Bunun için güvendiği bir âlime, arkadaşına sorarak da, kusûrunu öğrenebilir. "SENİ DOST EDİNDİM!" Bir kimse, kendisini sevmeyenlerin, kendisi için kullandıkları ifâdelere bakarak, ayıplarını, kusûrlarını, kötü huylarını tanıyabilir, anlayabilir. Çünkü düşman, insanın ayıplarını arayıp, insanın yüzüne çarpar. İyi arkadaşlar ise, insanın ayıplarını pek görmezler. Birisi İbrâhîm Edhem hazretlerine, ayıbını, kusûrunu bildirmesi için yalvarınca; -Seni dost edindim. Her hâlin, hareketlerin, bana güzel görünüyor. Ayıbını başkalarına sor cevabını vermiştir. Bir kimse, başkasında bir ayıp, kusûr görünce, bunu kendinde aramak, kendinde bulursa, bundan kurtulmaya çalışmak da, kötü huyların ilâçlarındandır. Zira; (Mü'min mü'minin aynasıdır) hadîs-i şerîfinin ma'nâsı budur. Yani başkasının ayıplarında, kendi ayıplarını görmektir. İsâ aleyhisselâma; -Bu güzel ahlâkını kimden öğrendin dediklerinde; -Bir kimseden öğrenmedim. İnsanlara baktım. Hoşuma gitmeyen huylarından sakındım. Beğendiklerimi ben de yaptım buyurmuştur. Hazret-i Lokman Hakîm'e; -Edebi kimden öğrendin dediklerinde; -Edebsizden! cevabını vermişlerdir. Peygamber efendimizin, Eshâb-ı kirâmın, velîlerin, ehl-i sünnet âlimlerinin hayâtlarını okumak da, kötü huylardan kurtulmaya ve iyi huylu olmaya sebep olur. İyi huylu olmak ve iyi ahlâkını muhâfaza edebilmek için, sâlih kimselerle, iyi huylularla arkadaşlık etmelidir. İnsanın ahlâkı, arkadaşının huyu gibi olur. Ahlâk, hastalık gibi sâridir, bulaşıcıdır. Bunun için kötü huylu ile arkadaşlık etmemelidir. Hadîs-i şerîfte; (İnsanın dîni, arkadaşının dîni gibi olur) buyuruldu. Faydasız şeylerden, oyunlardan, zararlı şakalaşmaktan ve münâkaşa etmekten sakınmalıdır. İlim öğrenmeli ve faydalı işler yapmalıdır. Ahlâkı bozan yayınlardın sakınmalıdır. İyi huyların faydaları, harâmların zararları ve Cehennemdeki azâbları, hep hâtırlanmalıdır. Mâl, mevki arkasında koşanlardan hiçbiri murâdına kavuşamamıştır. Malı, mevkiyi hayır için arayan ve hayır işlerinde kullanan, râhata, huzûra kavuşmuştur. Mal, mevki gâye olmamalı, hayra vâsıta olmalıdır. Mal, mevki bir deryâya benzer. Çok kimse, bu denizde boğulmuştur. Allahü teâlâdan korkmak, bu deryânın gemisidir. Hadîs-i şerîfte; (Dünyâda, kalıcı değil, yolcu gibi yaşamalı! Öleceğini hiç unutmamalı!) buyuruldu. İnsan, dünyâda bâkî değildir. Dünyâ zevklerine daldıkça, dertler, üzüntüler ve güçlükler artar. İYİ HUYLARIN EN ÜSTÜNÜ Kötülük edene iyilik yapmak, iyi huyların en üstünüdür ve kâmil, olgun insan olmanın alâmetidir. Düşmanları dost yapar. Peygamber efendimiz; (Kendinden uzaklaşanlara yaklaşmak, zulmedenleri affetmek, kendini mahrûm edenlere ihsân etmek, güzel huylu olmaktır) buyurmuştur. Netice olarak her Müslümânın, kalbinden bütün kötü huyları çıkarıp, iyi ahlâkı yerleştirmesi lâzımdır. Birkaçını çıkarıp, birkaçını yerleştirmekle, insan güzel huylu olmaz. Peygamber efendimizin buyurduğu gibi: (İyi huyları tamamlamak, iyi ahlâkı dünyâya yaymak için gönderildim.)

.

Îmânı muhâfaza edebilmek için...

 
A -
A +

Bir kimse, bir tek cümle söylese yani kelime-i şehâdeti dili ile söyleyip, kalbi ile tasdik etse Müslüman olur. Aynı şekilde bir kimse de, İslâmiyetin îmânsızlık alâmeti dediği sözleri söylese, işleri yapsa, kalbinde tasdîk olsa ve inandığını söylese bile, îmânı gider, kâfir olur. Bu sebeple, îmânı muhâfaza edebilmek, koruyabilmek için, nelerin îmânı giderdiğini bilmek lâzımdır... İslâmiyyetin hürmet edilmesini emrettiği bir şeyi, kötülemek, hafife almak, îmânı giderir. Allahü teâlâya lâyık olmayan şeyler söylemek, îmânı giderir. Allah gökten bize bakıyor demek, yalan bir söze, Allah biliyor ki, doğrudur demek, melekleri küçültücü şeyler söylemek, Kur'ân-ı kerîmi, hattâ bir harfini küçültücü söz söylemek, bir harfine bile inanmamak, çalgı çalarak Kur'ân okumak, îmânı giderir. Peygamberleri küçültücü şeyler söylemek, Kur'ân-ı kerîmde isimleri bildirilen 25 peygamberden birine inanmamak, çok iyilik yapan birisi için, Peygamberden dahâ iyidir demek, imânı giderir. Peygamber efendimizin; (Kabrim ile minberim arası, Cennet bahçelerinden bir bahçedir) hadîs-i şerîfini işitince; "Ben minber, hasır ve kabirden başka bir şey görmüyorum" demek îmânı giderir. DİN ÂLİMLERİNİ AŞAĞILAMAK! Âhırette olacak şeylerle alay etmek, kabirdeki, kıyâmetteki azâblara ve Cennette Allahü teâlâyı görmeye inanmamak, îmânı giderir. Namâz kılsam da, kılmasam da, berâberdir, zekât vermem, fâiz helâl olsaydı demek, harâmdan olan mâlı fakîre verip sevâp beklemek, fakîr, verilen paranın harâm olduğunu bilerek, verene hayır duâ etmesi, hep îmânın gitmesine sebep olmaktadır. İslâm bilgilerine inanmamak, bunları ve din âlimlerini aşağılamak da, küfr-i cühûdî olur, îmânı tehlikeye sokar. Kâfir olmayı isteyen kimse, buna niyyet ettiği anda kâfir olur. Başkasının kâfir olmasını isteyen kimse, küfrü beğendiği için istiyorsa, kâfir olur. Küfre sebep olduklarını bilerek ve arzûsu ile küfür kelimelerini söyleyen, kâfir olur. Küfre sebep olmayan kelime söylemek isterken, şaşırarak, küfre sebep olanı söylerse kâfir olmaz. Küfre sebep olan bir işi, bilerek yapmak küfür olur. Bilmeyerek yapınca da küfür olur diyen âlimler çoktur. Bir Müslümân, îmânın yok olmasına sebep olacağı söz birliği ile bildirilmiş olan şeyleri kasten söyler veyâ yaparsa, îmânı gider ve buna Mürtet denir. Mürtedin, mürtet olmadan önceki ibâdetleri ve sevâpları yok olur. Tekrâr îmâna gelirse, zengin ise, yeniden hac etmesi lâzım olur. Namâzlarını, oruçlarını, zekâtlarını kazâ etmesi lâzım olmaz. Mürtet olmadan önce, kazâya bırakmış olduklarını kazâ etmesi lâzımdır. Çünkü mürtet olunca, önceki günâhlar yok olmaz. Mürted olanın nikâhı fesh olur, gider. İmâna gelerek, tecdîd-i nikâh etmeden önceki çocukları veled-i zinâ olur. Kesdiği, leş olur, yenmez. İmânının gitmesine sebep olan şeyden tövbe etmedikçe, yalnız Kelime-i şehâdet söylemekle veyâ namâz kılmakla, Müslümân olmaz. Mürtet olacak şeyi yaptığını inkâr etmesi de tövbe olur. Tövbe etmeden ölürse, Cehennemde ebedî olarak azâb görür. Bunun için, küfürden, îmânın gitmesinden çok korkmalı, az konuşmalıdır. Hadîs-i şerîfte; (Hep hayırlı, faydalı konuşunuz. Yâhut susunuz!) buyuruldu. "ŞİRKTEN SAKININIZ!.." Müslümân, her zaman ciddî olmalı, latîfeci, oyuncu olmamalıdır. Dîne, akla, insanlığa uygun olmayan şeyler yapmamalıdır. Kendisini küfürden muhâfaza etmesi için, Allahü teâlâya çok duâ etmelidir. Peygamber efendimiz; (Şirkten sakınınız. Şirk, karıncanın ayak sesinden dahâ gizlidir) buyurunca; -Bu kadar gizli olan şeyden korunmak nasıl olur denildikte; (Allahümme innâ ne'ûzü bike en-nüşrike-bike şey'en na'lemühu ve nestağfirüke limâ lâ-na'lemühu duâsını okuyunuz!) buyuruldu. Bu duâyı sabâh ve akşam çok okumalıdır. Netice olarak bir Müslümân, sözünün ve işlerinin nereye varacağını, iyi düşünmelidir. Her şeyde dînini kayırmalı, hiçbir günâhı, küçük görmemeli, hafife almamalıdır. Îmânını koruyabilmek için, nelerin îmânı giderdiğini öğrenmeli ve bunlardan sakınmalıdır.

.

Kibir ve vakâr

 
A -
A +

Kibir; büyüklük, ululuk, büyüklük taslamak, yüksekten bakmak anlamındadır. Kibir, bir kimsenin kendisini, başkasından üstün görmesi, büyük bilmesidir. Kişi, kendisini başkasından üstün görmekle, kalbi râhat eder. Vakâr; ağırbaşlılık, temkinlilik, acele etmemek demektir. Vakâr, ihtiyâçlarını teminde ve kıymetli şeyleri elde ederken acele etmeyip, yavaş hareket etmek ve itibarını korumaktır. Vakâr, ağır başlı olmaktır. Ağırbaşlı olmak demek, fırsatı kaçıracak, menfaatini kaptıracak şekilde uyuşuk olmak demek değildir. Kibir; kötü bir huydur ve insanın Hâlıkını, Yaratanını unutmasının alâmetidir. Hadîs-i şerîfte; (Kalbinde zerre kadar kibir bulunan kimse Cennete girmez) buyurulmuştur. Çok kimse, kibirli olduğunun farkında değildir. Bunun için, kibrin alâmetlerini bilmek lâzımdır. Kendi oturup, başkalarının kendine karşı ayakta durmalarını istemek, kibirdir. Hazret-i Alî buyurdu ki: "Cehennemlik bir kimse görmek isteyen, kendi oturup başkalarını ayakta durduran kimseye baksın!" Yalnız olarak yürümeyip, arkasından başkalarının da gelmesini istemek, kibir alâmetidir. Ebü'dderdâ hazretleri buyurdu ki: "Kibirli kimsenin arkasında yürüyenlerin sayısı arttıkça, bunun Allahü teâlâdan uzaklaşması da artar." MÜNAKAŞA EDENLER!.. Üzerinde hakkı bulunanları ziyâret etmemek, kibir alâmetidir. Kendinden aşağı olanları ziyâret etmek tevâzu alâmetidir. Yanına başkasının oturmasını istememek, hastalarla birlikte oturmamak, evinin işini yapmamak, evine lâzım olan şeyleri satın alıp evine getirmemek, kullanılmış elbisesini tekrâr giymek istememek, hep kibir alâmetidir. İşbaşında iş elbisesi giymek istememek de, böyledir. Fakîrlerin dâvetine gitmeyip, zenginlerin dâvetine gitmek tekebbürdür. Akrabâsının ve çocuklarının muhtâç oldukları şeyleri temîn etmemek, doğru sözü kabûl etmeyip münâkaşa etmek, kusûrunu, kabâhatini bildirenlere teşekkür etmemek, herkesin yanında olursa riyâ olur. Hem yalnız iken, hem de başkalarının yanında yaparsa, kibir olur. Her sanatı ve ticâreti yapmak, maâş, ücret karşılığında mubâh olan işleri yapmak, meselâ çobanlık, bahçıvanlık yapmak, inşâatta çalışmak, sırtında yük taşımak tezellül değildir. Peygamberler ve velîler bunları yapmışlardır. İslâm dîninde çirkinliği gidermek, vakâr sâhibi olmak ve şükretmek, Allahü teâlânın nîmetini üzerinde göstermek için, mümkünse elbiselerin en iyisini giyinmek tavsiye edilmiştir. Gösteriş, öğünmek için veya bir başka menfaat için bunlar yapılırsa büyüklenme ve kibir olur. Yeni, güzel şeyler giymek, cemâl ve vakârın korumak için olunca mubâh olur, iyi olur. Kibir için olursa, harâm olur. Giydiği zamân hâlinde bir değişiklik olmazsa, kibir için olmadığı anlaşılır. Cemâl, çirkinliği gidermek, vakâr sâhibi olmak ve şükretmek için, ni'meti göstermek demektir. Gösteriş için, öğünmek için, ni'meti göstermek, cemâl olmaz, kibir olur. Cemâl, nefsin terbiye edilmiş, olgun olduğunu gösterir. (Allahü teâlâ cemîldir. Cemâl sâhiplerini sever) hadîs-i şerîfi, cemâl sâhibi olmayı övmektedir. CEMÂL İÇİN OLURSA!.. Cemâl için yapılan bir şey, zînete de sebep olursa, zarar vermez. Cemâl için, temiz, güzel giyinmek mubâhtır. Kibir için giyinmek ise, harâmdır. Böyle giyinince, hâlinde, başkalarına karşı davranışında bir değişiklik olması, kibir alâmeti olur. Görülüyor ki, cemâl, çirkinliğe, başkalarının iğrenmelerine, hakâret etmelerine sebeb olacak şeyleri yapmamaktır. Zînet, başkalarını imrendirecek, onlara üstünlük sağlayacak, öğünecek şeyleri yapmaktır. Cemâl için, bulunduğu yerde âdet olan şeylerden, harâm olmayan en iyilerini kullanmalıdır. Zenginlerin alçak gönüllü, fakîrlerin ise, vakâr sâhibi, ağırbaşlı olmaları güzeldir. Zîrâ ilâç zıddı iledir. Netice olarak kibir, kişinin kendisini, başkasından üstün görmesi, büyük bilmesidir. Vakâr ise, kişinin ağırbaşlı olması, temkinli hareket etmesi, itibarını, şerefini koruması, zillete düşmemesidir. Kibir, kötü bir huydur ve harâmdır. Vakâr ise, güzel huylardandır...

.

İnsanın sermâyesi, dîni ve âhiretidir

 
A -
A +

İnsanın sermâyesi, dîni ve âhiretidir. Bu sermâyeyi kaptırmamak için, çok uyanık olmak, dünyâ ticâretinin âhirete yaraması ve Cehenneme sürüklememesi için de, çok uğraşmak lâzımdır. İmâm-ı Gazâlî hazretleri, dünyâ işleri ile meşgul olurken, dînini kayırmak isteyenlerin şu yedi şeye dikkat etmelerinin lâzım olduğunu bildirerek buyuruyor ki: "1-Her sabâh şöyle niyyet etmelidir ki, kendisinin, evlât ve âilesinin rızkını kazanmak, onları kimseye muhtâç bırakmamak, Allahü teâlâya râhat ve temiz ibâdet edebilmek, âhiret yolunda yürüyebilmek için, vazîfeme gidiyorum demelidir. Böyle niyyet eden bir kimse, vazîfesini yaptığı kadar, hep sevâp kazanır. 2-En az, binlerle insan çalışmayacak olursa, kendisinin bir gün bile yaşayamayacağını düşünmelidir. Meselâ, çiftçi, fırıncı, dokumacı, demirci, iplikçi ve dahâ nice sanatkârlar, hep onun için çalışıyor. O hepsine muhtâçtır. Herkes onun için çalışıp, ona hâzırlayıp da, onun boş oturması, kimseye faydalı olmaması doğru olur mu? Bu dünyâda herkes yolcudur. Geldik gidiyoruz. Yolcuların birbirlerine yardım etmesi, el ele vermeleri, kardeş gibi olmaları lâzımdır. Her Müslümân böyle düşünmelidir. "ÖNCE ÂHİRET RIZKI!.." 3-Dünyâ işleri, âhiret için çalışmaya mâni olmamalıdır. Âhiret için ticâret yeri câmilerdir. Münâfıkûn sûresi, 9. âyet-i kerîmesinde meâlen; (Mallarınız ve çocuklarınız, Allahü teâlâyı, hâtırlamanıza mâni olmasın!) buyuruldu. Hazret-i Ömer buyurdu ki: "Ey tüccârlar! Önce âhiret rızkını kazanın! Sonra dünyâ rızkına çalışın!" 4-Çarşıda, işte Allahü teâlâyı zikretmeli, her ân Onu hâtırlamalıdır. Dili ve kalbi boş kalmamalıdır. İyi bilmelidir ki, o ânda kaçırdığını, bütün dünyâyı verse, bir dahâ eline geçiremez. Gâfiller arasındaki hâtırlamanın sevâbı çok olur. Resûlullah efendimiz buyurdu ki: (Gâfiller arasında Allahü teâlâyı zikreden kimse, kurumuş ağaçlar arasında bulunan yeşil fidân gibidir ve ölüler arasındaki cânlı gibidir ve harpte kaçanlar arasında, arslan gibi döğüşenler gibidir.) 5-Dünyâ işlerine çok düşkün olmamalıdır. Meselâ, çarşıya herkesten önce gidip, herkesten sonra çıkmamalıdır. Hadîs-i şerîfte buyuruldu ki: (Tüccârın, esnâfın en kötüsü, erken gidip, geç dönenlerdir.) Sabâh namâzını kılmadan ve kitâp okuyup birkaç şey öğrenmeden işe gitmemeyi âdet edinmelidir. 6-Şüpheli şeylerden kaçınmalıdır. Harâma yaklaşan zâten âsî, fâsık olur. 7-Alışveriş yaptığı kimse ile olan sözlerini, hareketlerini, aldığını, verdiğini iyi ve doğru hesâp etmelidir. Kıyâmette, bunların hepsinden hesâp vereceğini bilmelidir. Büyüklerden biri, bir bakkalı rüyâda görüp; -Allahü teâlâ sana ne yaptı dedi. -Önüme ellibin sayfa koydular. Yâ Rabbî! Bu sayfalar kimlerindir dedim. -Ellibin kişi ile alışveriş yapmışsın. Her sahîfe, bunların birisi ile olan muâmeleni göstermektedir dediler. Baktım, her sayfada bir kimse ile olan muâmelemin inceden inceye yazılmış olduğunu gördüm, dedi... "BİR ZAMAN GELİR Kİ!.." İşte buraya kadar, büyüklerimizin hâllerini ve dînimizin yolunu göstermiş oluyoruz. Bugün bu yol unutulmuş, bilen de kalmamıştır. Bugün, bunlardan birisini yapana çok sevâb verilir. Resûlullah efendimiz buyurdu ki: (Bir zamân gelir ki, o zamânın Müslümânları, bugün sizin yaptığınız ibâdetlerin onda birini yaparsa, âhirette azâbtan kurtulurlar.) Bunun sebebi sorulunca da; (Çünkü sizler hayır işlemeye çok yardımcı buluyorsunuz. Onlar yardımcı bulamayacakları gibi, çeşitli engellerle de karşılaşacaklardır. Gâfiller, câhiller arasında garîb kalacaklardır) buyurdu." Netice olarak, âhiretin dünyâdan dahâ iyi olduğuna inanan bir kimse, bildirilen bu hususların hepsini de yapabilir. Bir kimsenin dünyâ ticâreti, âhiret ticâretine mâni olursa, bu kimse bedbahttır. Bir çömlek almak için, altın kupa verene ne denir? Dünyâ, saksı parçası gibidir. Hem kıymetsizdir, hem de çabuk kırılır. Âhiret ise, altından kupa gibidir ki, hem çok kıymetlidir, hem de dayanıklıdır, kırılmaz ve hattâ hiç tükenmez.


.

"Nasîhat, mü'minlere fayda verir"

 
A -
A +

Allahü teâlâ, insanlara merhamet ederek, seve seve çalışabilmeleri, çalışmaktan usanmamaları için, insanlarda nefis denilen bir kuvvet yaratmıştır. Bu kuvvet, şehvetlere kavuşmak için insanı zorlar. Fakat insanın nefsi, bu işinde sınır tanımaz. Yaptığı işler, hep aşırı ve zararlıdır. Çünkü nefis Allahü teâlânın düşmanıdır. Zevklerine kavuşmak için her kötülüğü yapmaktan çekinmez. Nefis, yaratılışta iyi işlerden kaçıcı, kötülüklere koşucudur. Hep tembellik etmek, şehvetlerine kavuşmak ister. Allahü teâlâ, bizlere, nefislerimizi, bu huyundan vazgeçirmeyi, yanlış yoldan, doğru yola çevirmeyi emir buyurmuştur. Bu vazîfeyi başarabilmek için, nefsi bâzan okşamak, bâzan zorlamak, bâzan söz ile, bâzan da iş ile, idâre etmek lâzımdır. Çünkü nefis, öyle yaratılmıştır ki, kendine iyi gelen şeylere koşar ve buna kavuşmakta iken rastlayacağı güçlüklere sabreder. Nefsin, saâdete kavuşmasına mâni olan en büyük perde, gafleti ve cehâletidir. Gafletten uyandırılır, saâdetinin nelerde olduğu gösterilirse, kabûl eder. Bunun içindir ki, Allahü teâlâ, Zâriyât sûresinde, meâlen; (Onlara nasîhat et! Nasîhat, mü'minlere elbette fayda verir) buyurdu. "EY NEFSİM!.." İnsanın kendi nefsine nasihat etmesi konusunda, İmâm-ı Gazâlî hazretleri buyuruyor ki: "Senin nefsin de, herkesin nefsi gibidir. Nasîhat ona te'sîr eder. O hâlde önce kendi nefsine nasîhat et ve onu azarla! Hattâ, onu azarlamaktan hiç geri kalma! Ona de ki: Ey nefsim! Akıllı olduğunu iddiâ ediyorsun ve sana ahmak diyenlere kızıyorsun. Hâlbuki, senden dahâ ahmak kim var ki, ömrünü boş şeylerle, gülüp eğlenmekle geçiriyorsun. Senin hâlin, şu kâtile benzer ki, polislerin, kendisini aradıklarını ve yakalayınca, idâm edeceklerini bildiği hâlde, zamânını eğlence ile geçiriyor. Bundan dahâ ahmak kimse olur mu? Ey nefsim! Ecel sana yaklaşmakta, Cennet ve Cehennemden biri, seni beklemektedir. Ecelinin, bugün gelmeyeceği ne malûm? Bugün gelmezse, bir gün elbette gelecek. Başına gelecek şeyi, geldi bil! Çünkü ölüm, kimseye vakit tayîn etmemiş, gece veyâ gündüz, çabuk veyâ geç, yazın veyâ kışın gelirim dememiştir. Herkese ânsızın gelir ve hiç ummadığı zamânda gelir. İşte ona hâzırlanmadın ise, bundan dahâ büyük ahmaklık olur mu? Günâhlara dalmışsın. Allahü teâlâ, bu hâlini görmüyor sanıyorsan, kâfirsin! Eğer gördüğüne inanıyorsan, çok cüretkâr ve hayâsızsın ki, Onun görmesine ehemmiyet vermiyorsun! Sonra tövbe ederim ve iyi şeyler yaparım diyorsan, ölüm dahâ önce gelebilir, pişmân olup kalırsın. Yarın tövbe etmeyi, bugün etmekten kolay sanıyorsan, aldanıyorsun. Çünkü tövbe, geciktikçe zorlaşır ve ölüm yaklaşınca, hayvana yokuş önünde yem vermeye benzer ki, faydası olmaz. Belki inandığını, fakat sıkıntıya gelemeyeceğini söyleyeceksin. Fazla sıkıntıya dayanamayanların, az bir zahmet ile, bu sıkıntıyı önlemeleri lâzım olduğunu, Cehennem azâbından kurtulmak için, dünyâda zahmete katlanmanın farz olduğunu, demek ki bilmiyorsun. Bugün dünyânın bir miktâr zahmetine dayanamazsan, yarın Cehennem azâbına ve âhıretteki zillete nasıl dayanacaksın? KENDİNDEN BAŞLA!.. Para kazanmak için çok zahmet ve aşağılıklara katlanıyor, hastalıktan kurtulmak için, bir gayr-i müslim doktorun sözü ile, bütün şehvetlerinden vazgeçiyorsun da, Cehennem azâbının, hastalıktan, fakîrlikten dahâ acı olduğunu ve âhıretin dünyâdan çok uzun olduğunu bilmiyorsun. Ey nefsim! Anladım ki, dünyânın ni'metlerine ve lezzetlerine alışmışsın ve kendini onlara kaptırmışsın! Cennete ve Cehenneme inanmıyorsan, bâri ölümü inkâr etme! Bu ni'met ve lezzetlerin hepsini senden alacaklar ve bunların ayrılık ateşi ile yanacaksın! Bunları istediğin kadar sev, istediğin kadar sıkı sarıl ki, ayrılık ateşi, sevgin kadar çok olur." Netice olarak, İmâm-ı Gazâlî hazretlerinin bildirdikleri ile ve bunlar gibi sözlerle, herkes kendi nefsine nasîhat etmeli, nefsini azarlayarak, kendi hakkını ödemeli ve nasîhate, önce kendinden başlamalıdır!

.

İtâat etmedikçe, kurtuluş olmaz

 
A -
A +

Dünyâda ve âhırette saâdete kavuşmak, rahat ve neşeli yaşamak için Müslümân olmak lâzımdır. Müslüman olmak için, imân etmek, emirleri yapmak, harâmlardan sakınmak ve ibâdetleri yapmak lâzımdır. Îmân ettikten sonra, emirler yapılmaz, yasaklardan sakınılmazsa, Allahü teâlânın merhametine, rahmetine kavuşulamaz. Kur'ân-ı kerimde çeşitli âyet-i kerîmelerde meâlen buyuruldu ki: (İnsan yalnız çalışmakla ve ibâdet yapmakla saâdete kavuşur.) (Allahın rahmetine kavuşmak isteyenler, emirlerini yapsınlar.) (Dünyâda yapılanların karşılıklarını göreceklerdir.) (Îmân edip, ibâdet yapanlar ve harâmlardan kaçanlar, elbette Cennetlere girecek, ni'metlere kavuşacaklardır.) (Cennet yalnız îmân edip, ibâdet edenler içindir.) ALLAHÜ?TEALANIN?LÜTFU İnanmakla ve söylemekle îmân hâsıl oluyor, ibâdet etmekle kemâle gelip cilâlanıyor. Amelin lâzım olduğunu gösteren dahâ birçok vesîka vardır. İnsan, Allahü teâlânın lütfu, ihsânı ile Cennete girecektir. Fakat itâ'at ve ibâdet yaparak rahmete kavuşmaya hazırlanmaz, lâyık olmazsa Allahü teâlânın lütfu, rahmeti o kimseye gelmez. Nitekim bir âyet-i kerîmede meâlen; (Rahmetim, muhsinler için, yani emirlerimi kabûl edip yapanlar içindir) buyuruldu. Seyfeddîn-i Fârûkî hazretleri; "İnsanın, dünyâ ve âhiret saâdetine, Allahü teâlânın rahmetine kavuşabilmesi için, ibâdet ve tâatten ve zikirden geri kalmaması şarttır" buyurmuştur. Allahü teâlânın rahmeti yetişmezse, kimse Cennete giremez. Cennete yalnız îmân ile girilecek ise de, birçok tehlikeleri atlattıktan sonra girilecektir. İmân ile gitmeyen, Cennete giremeyecektir. İmâm-ı Gazâlî hazretleri, bir talebesine hitaben buyuruyor ki: "Hizmetçin sana itâat etmezse, ona nasıl kızarsın! O hâlde, Allahü teâlânın sana kızmayacağından nasıl emîn oluyorsun! Eğer Onun azâbını hafîf görüyorsan, parmağını aleve tut! Yâhut, kızgın güneş altında bir sâat otur! Yâhut da, hamam halvetinde fazlaca kal da, zavallılığını, dayanamayacağını anla! Yok eğer, dünyâda yaptıklarına cezâ vermeyecek sanıyorsan, Kur'ân-ı kerîme ve 124 binden ziyâde Peygambere inanmamış oluyorsun ve hepsini yalancı yapmış oluyorsun. Çünkü Allahü teâlâ, Nisâ sûresinin 122. âyetinde meâlen; (Günâh işleyen, cezâsını çekecektir) buyuruyor. Kötülük eden, kötülük görür. Günâh işleyince, O kerîmdir, rahîmdir, beni affeder diyorsan, dünyâda, yüzbinlerce kişiye niçin zahmet, açlık, hastalık çektiriyor ve tarlasını ekmeyenlere mahsûlünü vermiyor! Şehvetlerine kavuşmak için, her hîleye başvuruyorsun ve o vakit Allahü teâlâ kerîmdir, rahîmdir, istediklerimi zahmetsiz bana gönderir demiyorsun. Kışın muhtâç olacağın şeylerin hepsini, niçin yazdan hâzırlayıp hiç geciktirmiyorsun ve bunları elde etmek için, Allahü teâlânın merhametine, ihsânına güvenmiyorsun? Hâlbuki Cehennemin zemherîri, kışın soğuğundan az değildir ve ateşinin sıcaklığı, temmuz güneşinden aşağı değildir. Bunların hâzırlığında, hiç kusûr etmiyorsun da, âhıret işlerinde gevşek davranıyorsun. Bunun sebebi nedir? Yoksa âhıret ve kıyâmet gününe inanmıyor musun ve kalbindeki bu küfrü, kendinden de mi saklıyorsun? Bu ise, ebedî felâketine sebeptir." "NE?KADAR?ÜZÜLSE?YERİDİR" Peygamber efendimiz buyuruyor ki: (Allahü teâlânın, bir kuluna rahmet etmeyeceğine, ona gazab ve azâb edeceğine alâmet, dünyâya ve âhirete faydası dokunmayan şeylerle meşgûl olması, zamanlarını lüzûmsuz şeylerle öldürmesidir. Bir kimsenin ömründen bir saati, Allahü teâlânın beğenmediği bir şeyde geçerse, ne kadar çok pişmân olsa, üzülse yeridir. Bir kimse kırk yaşını geçtiği hâlde onun hayırlı işleri, yâni sevapları, kötü işlerinden, yâni günahlarından ziyâde olmadı ise, Cehenneme hazırlansın.) Netice olarak, âhırette azâbdan kurtulmak için, Müslümân olmak, Ehl-i sünnet âlimlerinin bildirdikleri gibi îmân etmek, ibâdetlerini doğru, ihlâs ile yapmak ve harâmlardan sakınmak lâzımdır. Peygamber efendimizin buyurduğu gibi: (Allahü teâlâya îmân ve itâat ederek, kendinizi Onun azâbından kurtarınız.)


.

Peygamberler, lâzım olanları bildirir

 
A -
A +

Peygamberler, Allahü teâlânın varlığını, birliğini, emir ve yasaklarını, insanlara bildirmekle vazifelidirler. İnsanların çoğu, gördüklerine, duyduklarına, göründüğü gibi inanıp, inceliklerini anlayamadıklarından, Allahü teâlâ, gönderdiği kitâplarında, varlığına, büyüklüğüne alâmet olan, mahlûklarının en büyükleri, en açıkta bulunan ve düzgün görünen ayı, güneşi, yıldızları, her çeşit insanın anlayabilmesi için, göründükleri gibi târif buyurmuştur. Bunların hesâplarını, içyüzlerini açıklamayarak, câhil olan çoğunluğu, anlayamayacağı şeylerle uğraşmaya zorlamamış, bunları, her asırdaki zekî, akıllı kimselerin çalışarak anlamalarını teşvîk buyurmuştur. AKILLA BULUNANLAR... İnsanların, kendi akılları ile elde ettikleri buluşları, zamânla değişmekte, bir zaman doğru, güvenilir sanılan buluşların, sonradan yanlış olduğu anlaşılmaktadır. Her asrın insanları, zamânlarındaki son buluşların doğru olacağına inandıkları için, çeşitli asırlardaki insanların, buluşları ve bunlara inanışları başka başka olmuş ve bu inanışlar da, günâh olmamıştır. Cenâb-ı Hak, kullarını suçtan korumak için, herkesin anlayamayacağı, inanamayacağı fen bilgilerini, gönderdiği kitâplarında açıklamayıp, bunlara işâret buyurmuş, yerküresini, güneşi, gökleri göründükleri gibi anlatarak, bunlardan ibret alınmasını, varlığının, büyüklüğünün anlaşılmasını emir eylemiştir. Kâdî Beydâvî hazretleri, Nahl sûresinde; (Kullarıma hikmet ile ve güzel vaaz ile beni tanıt!) meâlindeki 125. âyet-i kerîmeyi tefsîr ederken; "Anlayışlı, tahsîlli olanlara, fen bilgileri ile; hislerine tâbi olan câhil halka da, görünenleri anlatmakla bildir, demektir" buyuruyor. Yahûdî ve Hristiyanlar, Tevrat ve İncilde, görünüşe göre bildirilenleri okuyunca, hakîkatleri de böyle sanarak, yeryüzünü düz ve hareketsiz, güneşin bunun etrâfında döndüğünü, göklerin yerüzerine çadır gibi kapatılmış olduğunu, Allahü teâlânın, insan gibi, kürsîde oturup, işleri yürüttüğünü sanmışlardır. Araştırma ve tecrübe ile bulunan fen bilgileri, bu inanışlarına uymadığından, fen adamlarına dinsiz demişlerdir. Fen adamları, bu haksız hüküm karşısında, Yahûdîliğe ve Hristiyanlığa saldırmıştır. Meselâ, din düşmanlığı ile tanınan William Draper "İlimle Dînin Çatışması" adlı kitâbında; "Kâinâtta her şeye hâkim bir kuvvet varsa da, bu papazların inandığı ilâh değildir" diyerek, Allahü teâlânın, fizik, kimyâ kuvvetlerinin en büyüğü olacağını zannettiğini göstermektedir. HEPSİ MÜSLÜMAN OLURDU!.. Görülüyor ki, fen adamları arasında dinsiz olanlar, yâ papazların ve câhil halkın yanlış anladıkları şeylere haklı olarak saldırmış, yâhut zamânlarının fen bilgileri arasına sıkışıp kalmış olan kafaları ile düşündüklerini, hayâlî inanışlarını inkâr etmişlerdir. Eğer, İslâm âlimlerinin, Kur'ân-ı kerîmden çıkardıkları fenne bağlı bilgileri, bunların inceliğini, doğruluğunu okuyup anlasalardı, hepsi hakîkati görüp, seve seve Müslümân olurdu. Neml sûresindeki, meâlen; (Dağları, yerinde duruyor görüyorsun, hâlbuki bunlar bulut gibi hareket etmektedir) olan 88. âyet-i kerîmesini Kâdî Beydâvî hazretleri tefsîr ederken; "Yerinde duruyor gördüğün dağlar, bulut gibi, boşlukta hızlı gitmektedir. Büyük cisimler, bir cihete doğru hızlı gidince, üstündekiler, bunun hareket ettiğini duymaz" buyurmaktadır. Esîrüddîn-i Ebherî, Batlemyus, Ptolemenin Mecistî adındaki astronomi kitâbını okuturdu. Bunu hoş görmeyen biri; -Müslümân çocuklarına böyle ne okutuyorsun diye sorunca, meâl-i şerifi; (Yerleri, gökleri, yıldızları, bitkileri ne güzel yarattığımızı görmüyorlar mı?) olan Kaf sûresinin 6. âyetini tefsîr ediyorum diyerek, cevâp vermiştir. Netice olarak Peygamberlerin vazifesi, Allahü teâlânın var ve bir olduğunu, ilim ve başka üstün sıfatları bulunduğunu, kudretinin, büyüklüğünün sonsuz olduğunu, emir ve yasaklarını insanlara bildirmektir. Araştırarak, tecrübe ile elde edilen bilgileri, Peygamberler bildirmez, insanlar kendi çalışmaları ile öğrenirler.

.

Cehennemden kurtulmak için

 
A -
A +

Allahü teâlânın emirlerini yapmamak, kalbin bozukluğundandır. Kalbin bozuk olması, İslâmiyyete tam inanılmamasından ileri gelmektedir. Mü'min olmak için, yalnız Kelime-i şehâdeti söylemek kâfi değildir. Zira kalbinden inanmadığı hâlde, inanmış görünen münâfıklar da bunu söylemektedir. Kalbde îmân bulunduğuna alâmet, İslâmiyyetin emirlerini seve seve yapmak ve yasak ettiklerinden de aynı şekilde uzaklaşmaktır. İmâm-ı Rabbânî hazretleri buyuruyor ki: HUDÛDU AŞMAMALIDIR!.. "Cehennemden kurtulmak isteyen, helâl ve harâmları iyi öğrenmeli, helâl kazanıp, harâmdan kaçınmalıdır. İslâmiyyetin sâhibinin yasak ettiği şeylerden sakınmalı ve İslâmiyyetin hudûdunu aşmamalıdır. Ecel gelince, insanı uyandıracaklar, gözleri kulakları açacaklar. Fakat, o zamân pişmânlık işe yaramayacak, rezîl olmaktan başka, ele bir şey geçmeyecektir. Hepimize ölüm yaklaşıyor. Âhıretin çeşit çeşit azâbları, insanları bekliyor. İnsan öldüğü zamân, kıyâmeti kopmuş demektir. Ölüm uyandırmadan ve iş işten geçmeden önce uyanalım! Allahü teâlânın emirlerini ve yasaklarını öğrenip, şu birkaç günlük ömrümüzü, bunlara uygun geçirelim. Kendimizi âhıretin çeşitli azâblarından kurtaralım! Tahrîm sûresinin 6. âyetinde meâlen; (Ey îmân edenler, kendinizi ve çoluk çocuğunuzu öyle bir ateşten koruyun ki, onun tutuşturucusu insanlarla taşlardır) buyuruldu. İmânı, i'tikâdı düzelttikten ve İslâmiyyete uygun ibâdetleri yaptıktan sonra, vakitleri, kalbi temizlemek ile mâmûr etmek lâzımdır. Allahü teâlâyı hâtırlamadan, bir ân geçirmemelidir. Vücût, eller, ayaklar dünyâ işleri ile uğraşırken, kalb hep Allahü teâlâ ile olmalı, Onu hâtırlamakla lezzet duymalıdır. Kalbin temiz olmasından maksat, Allahü teâlâdan başkasının sevgisini kalbten çıkarmaktır. Kalbin hasta olması, işte bu çeşitli bağlılıklardır. Bu bağlılıklar kesilip atılmadıkça, hakîkî îmân nasîb olmaz. İslâmiyyetin emirlerini ve yasaklarını yerine getirmek kolay ve râhat olmaz. Yemekleri, keyif için, lezzet için yememeli, Allahü teâlânın emirlerini yerine getirmeye kuvvet bulmak için yemelidir. Eğer önceleri, böyle niyyet edemezseniz, her yemekte, zorla böyle niyyet ediniz. Hakîkî niyyet yapabilmeniz için, Allahü teâlâya yalvarınız! Tasavvuf, az yimek, az içmek değildir. Herkesin helâlden kazanıp, doyuncaya kadar yemesi lâzımdır. Yeni ve temiz giyinmeli ve giyinirken ibâdet için, namâz için süslenmeye niyyet etmelidir. Bir âyet-i kerîmede meâlen; (Her namâzı kılarken süslü, temiz, sevilen elbiselerinizi giyiniz!) buyurulmuştur. Elbiseyi herkese gösteriş için giymemelidir ki, günâhtır. Bütün hareketler, işler, sözler, okumak, dinlemek, hep Allah rızâsı için olmalıdır. Onun dînine uygun olmasına çalışmalıdır. Böyle olunca, insanın her organı ve kalbi, Allahü teâlâya yönelmiş olur, hep Onu zikreder, hâtırlar. Büsbütün gaflet olan uyku, ibâdetleri kuvvetle ve sağlam yapmak niyyeti ile uyunursa, bütün uyku ibâdet olur. Çünkü ibâdet niyyeti ile uyumakdadır. ÂRİFLERİN KALBLERİ... İhlâs ile yapılan ibâdet, insânı hakîkî îmâna kavuşturur. Hadîs-i şerîfte; (Her şeyin menbâı vardır. İhlâsın, takvânın menbâı, kaynağı, Âriflerin kalbleridir) buyuruldu. Allahü teâlâya yakın olmak, Onun sevgisine kavuşmak için, ihlâs ile İslâmiyyete uymak lâzımdır. İslâmiyyete uymak için, önce Ehl-i sünnet âlimlerinin bildirdikleri gibi îmân etmek, sonra harâmlardan sakınmak ve farz olan ibâdetleri, ihlâs ile yapmaktır..." Âhırette Cehennemden kurtulmak, yalnız Muhammed aleyhisselâma inanıp, tâbi olanlara mahsûstur. Dünyâda yapılan bütün iyilikler, hayır ve hasenât, ancak Resûlullah efendimizin yolunda bulunmak şartı ile, âhırette işe yarar. Netice olarak, Cennete girmek ve Cehennemden kurtulmak, ancak îmân edip, İslâmiyete uymakla, emirleri yapıp, yasaklardan sakınmakla olur. Kurtuluş yolu İslâmiyyettir. O hâlde en kıymetli ibâdet, insanlara yapılacak en büyük iyilik, İslâmiyyetin öğrenilmesine, yapılmasına çalışmak ve İslâmiyyetin bir emrini meydâna çıkarmaktır.

.

Hidâyeti veren, Allahü teâlâdır

 
A -
A +

Hidâyet; doğru, doğru yolu gösterme, Allahü teâlânın râzı olduğu yolda bulunma anlamına gelmektedir. Ayrıca hidâyet; cenâb-ı Hakkın insanın kalbinden her sıkıntı ve darlığı çıkarıp, yerine rahatlık, genişlik verip, kendi emirlerine, yasaklarına uymada tam bir kolaylık ihsân etmesi, kulun rızâsını kendi kazâ ve kaderine tâbi eylemesi diye de tarif edilmektedir. Nisâ sûresinin 114. âyet-i kerimesinde meâlen; (Hidâyet yolunu öğrendikten sonra, peygambere uymayıp mü'minlerin yolundan ayrılanı, saptığı yola sürükleriz ve çok fenâ olan Cehenneme sokarız) buyurulmaktadır. İNSAN İKİ TARAFLIDIR!.. Allahü teâlâ, kullarını hidâyete yani doğru yola erdirmek için çeşitli sebepler yaratmıştır. Peygamberler ve bunların vârisleri olan âlimler, bu sebep ve vâsıtalardandır. Muhammed Hâdimî hazretleri; "İnsan yaratılışta, hidâyet ve dalâlet olmak üzere iki taraflıdır. Ona hidâyet, üstünlük tarafını tanıtabilmek ve bunu kuvvetlendirmeye çalışmasını sağlamak için bir rehber, bir üstâd lâzımdır" buyurmaktadır. Allahü teâlâ, dünyâda bütün insanlara acıyor. Muhtâç oldukları şeyleri yaratıp, herkese gönderiyor. Ebedî saâdete kavuşturan yolu gösteriyor. Nefislerine aldanarak, bu saâdet yolundan ayrılanlardan, pişmân olup, af dileyenleri hidâyete kavuşturuyor. Bunları ebedî felâketten kurtarıyor. Azgın, zâlim olanlara bu ni'metini ihsân etmiyor. Onları, beğendikleri, istedikleri küfür, inkâr yolunda bırakıyor. Âhirette, cehenneme gitmesi gereken mü'minlerden, dilediğini, ihsân ederek affedecek, cennete kavuşturacaktır. İnsanların dünyâdaki ve âhiretteki işlerinin düzgün, faydalı olması, zararlı işlerden koruyup, selâmete, hidâyete, râhata kavuşturmak için, Peygamberler vâsıtası ile dinler gönderilmiştir. Allahü teâlânın hidâyete kavuşdurduğunu, kimse saptıramaz. Onun saptırdığını da kimse hidâyete kavuşturamaz. Allahü teâlânın merhameti sonsuz olduğundan, insanlarda, saâdeti felâketten, doğruyu eğriden, faydalıyı zarârlıdan ayırabilen bir kuvvet yaratmıştır. Bu çok kıymetli kuvvet, akıldır. Şaşmayan, yanılmayan akla, akl-ı selîm denir. Akl-ı selîm sâhibi olan kimse nefsine uymaz, İslâm dînine uyar. Aklı dinlemeyen kimse ise, nefsine uyar, İslâm dînine uymak istemez. Allahü teâlâ, bütün insanlara, îmân etmelerini emretti. İnsanlar arasından dilediklerine merhamet edip, bunların akla uyarak îmân etmelerini nasîb eyledi. Bu kullarının kalblerini îmân ile doldurdu. Yûnus sûresinin 25. âyetinde meâlen; (Allahü teâlâ kullarını, selâmet, saâdet yeri olan Cennetine dâvet ediyor. Dilediğini bu yola kavuşturur) buyuruldu. Akl-ı selîm sâhibi olan, bu insanlara sâbikûn denir. Peygamberler, evliyâlar, mezheb imâmları ve bütün müctehidler böyledirler. DÂVETİ KABUL ETMEYENLER!.. Nefislerine uyarak, Allahü teâlânın dâvetini kabûl etmeyenlerden, dilediklerini kendi taşkın, azgın hâllerinde bırakmakta, dilediklerini de, ihsân ederek, dilediği zamânda hidâyete kavuşturmakta, kalblerini îmân ile doldurmaktadır. Kendi hâllerinde bıraktıklarından, gafletten uyanarak doğru yolu arayanları da, merhamet ederek hidâyete kavuşturacağını vâdetmektedir. Ankebût sûresinin son âyetinde meâlen; (Nefslerine uyanlardan, doğru yolu arayanları, saâdete ulaştıran yollara kavuştururuz) buyuruldu. Doğru yolu aramayıp, nefislerine uyarak îmân etmeyenleri, azıp can yakanları, cehennemde sonsuz olarak yakacağını da haber vermektedir. İmâm-ı Gazâlî hazretleri buyuruyor ki: "Allahü teâlâ bir kulunu severse, âhirete yarar işler, iyi, güzel ameller yaptırır. Allahü teâlâdan hidâyet olmazsa, yüzlerce kitap okusa, nasîhat dinlese yola gelmez. Yâni terbiye kabûl etmeyen kimseye nasîhat vermek, öküze tecvîd okutmaya benzer." Netice olarak Allahü teâlâ, kullarının hidâyete, doğru yola kavuşması için sebepler yaratmıştır. Bu sebeplere insafla yapışanlar, hidâyete ermektedir. Hadîs-i şerîfte buyurulduğu gibi: (Eshâbım, gökteki yıldızlar gibidir. Hangisine uyarsanız, hidâyete kavuşursunuz.)

.

Hidâyete iki şekilde kavuşulur

 
A -
A +

İnsanları hidâyete, doğru yola kavuşturan, yalnız Allahü teâlâdır. Allahü teâlâ, dilediğini ihsân ederek, hidâyete kavuşturmakta, dilediğini dalâlette bırakmaktadır. Dalâletten kurtulmak, ebedi saâdete kavuşmak isteyenlerin duâlarını, adâleti ile kabûl etmekte ve onları doğru yola kuvuşturmaktadır. İslâmiyeti işitmeyen çok kimse, akılları ile, bozulmuş, uydurulmuş dinlere ve din adamlarına aldanmamışlar. Astronomide, fen bilgilerinde ve bilhâssa tıp ilminde gördükleri düzenli hâdiselerin birbirlerine bağlantılarını düşünerek, yaratılışın sırlarını, bu hesaplı düzenin hakîkatini anlamak istemişlerdir. Bunlar akılları sâyesinde, İslâmiyyetin bildirdiği güzel ahlâkın birçoğunu bulup, Müslümân gibi yaşamış, kendilerine ve başkalarına faydalı olmuşlardır. Allahü teâlâ da, vâdettiği üzere, bunları, îmân etmeye sebeb olan rehberlere, kitâplara kavuşturmaktadır. ADÂLET VE İHSÂN Allahü teâlâ, kullarına hidâyeti, iki şekilde vermektedir. Bunlardan birincisi, adâleti ile, diğeri ise ihsânı iledir. Herhangi bir kimse, ellerini açıp; "Yâ Rabbî, bana hidâyet ver" diye yalvarsa veya; "Yâ Rabbî, ben dinimi doğru olarak öğrenmek istiyorum, beni bozulmaktan koru" diye duâ etse, Allahü teâlâ, böyle duâ eden kulunu kesinlikle kurtarır, kulunun istediğini verir. Allahü teâlâ, hidâyete kavuşmak veya dinini doğru olarak öğrenmek isteyen ve duâ eden kulunu, kurtarmak için onun karşısına sevdiği bir kulunu çıkarır, böylece onu kurtarır. Bir kişinin kurtulması için, onun mutlaka bir rehbere ihtiyâcı vardır. Başka türlü kurtulmak olmaz. Kurtuldum demekle de, insan kurtulamaz. Adâlet ile kurtulmak bu şekilde olur. Bâzı kimseler de vardır ki, bu kimselerin hâtırına böyle duâ etmek bile gelmez. Fakat Allahü teâlâ, bu kulunu seçiyor ve hidâyet veriyor. Allahü teâlâ, bu kulunu, ya cömertliğinden veya güzel bir huyundan dolayı seçer, ya da bir mü'minin duâsını almıştır da onun için seçilmiştir. Mutlaka bir sebebi vardır ki Allahü teâlâ o kulunu seçmiştir. Allahü teâlânın seçtiğini, insanların ayrıca seçmesine lüzum yoktur. Vaktiyle Cüneyd-i Bağdâdî hazretleri bir deniz kenarına gitmiş. Bir Mecûsi de, yanına bol miktarda yem almış ve bu yemleri denizdeki balıklara atıyormuş. Cüneyd-i Bağdâdî hazretleri ona; -Ne yapıyorsun, demiş. Mecûsi; -Gördüğün gibi balıklara yem atıyorum, sevap kazanacağım demiş. Cüneyd-i Bağdâdî hazretleri; -Senin sevap kazanman için, önce îmân etmen lâzım. Sen Müslüman değilsin, hangi sevaptan bahsediyorsun demiş. Mecûsi bakmış bakmış; -Peki benim bu balıklara yem verdiğimi o bahsettiğin Allah görüyor mu demiş. Cüneyd-i Bağdâdî hazretleri; -Vallahi de billahi de görüyor. Onun bilmediği, görmediği bir şey yoktur ki, demiş. Mecûsi; -İyi öyle ise, bu da bana yeter, demiş... Aradan üç beş sene geçmiş. Cüneyd-i Bağdâdî hazretleri hacca gitmiş. Hacda Kâbe'yi tavâf ederken bir de bakmış ki, balıklara yem atan Mecûsi de tavâf ediyor. Cüneyd-i Bağdâdî hazretleri; -Burada senin ne işin var, demiş. Mecûsi de; -O beni gördü demiş. -Nasıl gördü deyince. Mecûsi; -Sen gittikten sonra içimde bir nûr parladı. Baktım balıklarn hepsi Kelime-i şehâdet getiriyor. Sonra ağaçlara baktım, onlar da Kelime-i şehâdet getiriyor. Bunun üzerine ben de Kelime-i şehâdet getirmeye başladım. Senin Rabbin beni gördü. O gördüğü için de ben buraya geldim. Sana bir nasihat vereyim mi?: "İyilik yap, denize at, balık görmezse, Halık, Yaratan görüyor" demiş. Netice olarak, insana doğru yolu gösteren, doğru yola kavuşturan Allahü teâlâdır. Kullarının doğru yola kavuşmaları için sebepler yaratmıştır. Peygamberleri bunun için göndermiş ve Peygamberlerin vârisi olan âlimleri, hidâyet için sebep kılmıştır. İnsanı dalâletden, kötü yoldan, ilim ve âlimler kurtarır. Rehber olmadan doğru yola kavuşulamaz. Bunun için, Ehl-i sünnet âlimlerini ve bunların yazdığı doğru din kitâplarını arayıp, bulmak, okumak ve bunlara uygun inanıp, yaşamak lâzımdır...
 

"Allahü teâlânın rızâsını seçtim"

 
A -
A +

Dünyâda ve âhırette saâdete kavuşmak, rahat, neşeli yaşamak için Müslümân olmak lâzımdır. İmânı olan ve İslâmiyyetin hükümlerine uyan, harâmlardan sakınıp, ibâdetleri yapan kimseye, Müslümân denir. Dünyâ ve âhıret saâdetlerinin başı, en iyisi, Allahü teâlânın rızâsına, sevmesine kavuşmaktır. Allahü teâlâya yakın olmak, Onun sevmesine kavuşmak demektir. İbâdetin kabûl olması için, niyyetin hâlis olması yani yalnız Allahü teâlânın rızâsı için yapılması lâzımdır. Bu ihlâsı elde etmek kolay değildir. Nefsi temizlemek takvâ ile olur. Takvâ, harâmlardan sakınmak demektir. Nefsi temizlenmeyen kimsenin, ibâdetlerini ihlâs ile yapması çok güçtür. İnsanın dünyâda ve âhırette saâdete kavuşması için, nefsine uymaması, onu zayıflatıp, zarar yapamayacak hâle düşürmesi lâzımdır. Nefsi zayıflatacak birinci ilâç, İslâmiyyete uymaktır. Harâmların hepsi, nefsin gıdâsıdır, nefsi besler, kuvvetlendirir. Nefis kuvvetlenince, bütün iyiliklerin, güzel ahlâkın kaynağı olan İslâmiyyete saldırır. Allahü teâlânın emirleri ile alay eder. Herkesin kendisi gibi taşkın, şaşkın olmasını, haksızlık, kötülük, zulüm yapmasını ister. İnsanın en büyük düşmanı, kendi nefsidir ve nefislerini beslemiş, azdırmış olan gâfil, câhil kimselerdir. AFFEDİLEN SARHOŞ!.. Bir gün Ömer bin Abdülaziz hazretleri, yatsı namazını kıldıktan sonra câmiden çıkmış, evine gidiyormuş. Bakmış yolunun üzerinde sarhoş bir adam, şarkı söyler gibi mırıldanıyormuş. Adamın bu hâlini görünce kendi kendine; "Benim devlet başkanı, halife olduğum bir yerde, sarhoş olarak sokağa çıkıyor, insanları rahatsız ediyor, bu nasıl iştir" diyerek, hemen zaptiyelere yakalamalarını emrediyor. Onlar da, emri yerine getirip adamı yakalayıp götürürlerken, sarhoş; -Allah aşkına, Muhammed aşkına beni halifenin huzûruna götürün, ona bir çift sözüm var, diye yalvarıyor. Zaptiye, durumu halifeye arz ederek; -Efendim sarhoş böyle böyle söylüyor. Size söyleyecek bir sözü varmış, ne yapalım, diyor. Halife; -Gelsin söylesin diyor. Sarhoş geliyor, halifenin huzuruna çıkıyor ve tam karşısına gelince, aniden, halifenin yüzene tükürüyor. Orada bulunan herkes, bu hâli görünce, zannediyorlarki, bu sarhoş adam artık kurtulamaz. Fakat halife; -Affettim, bırakın gitsin buyuruyor. -Efendim buna iki misli cezâ gerekirken, niye affettiniz, diye sual edilince, Ömer bin Abdülaziz hazretleri buyuruyor ki: -Yarın âhirette ameller, Allahü teâlâya, Allah için olanlar ve nefis için olanlar diye iki şekilde arz edilecektir. Benim ona vereceğim cezâ, Allah içindi. Fakat yüzüme tükürdüğü zaman, işe nefsim karıştı. Cezâ versem, bu cezâ, nefsim için olacaktı ve bunun hesâbını ben veremem. İnsanlar ne yaparsa, hepsinin hesâbını vereceklerdir. Bunlardan ancak Allah için yaptıklarından kurtulacaklardır. Niye onun yüzünden ben Rabbimin huzûrunda sıkıntıya düşeyim ki!.. Peygamber efendimiz bir hadîs-i şerîflerinde; (Sadaka vermekle mal azalmaz. Allahü teâlâ, affedenleri azîz eder. Allah rızâsı için affedeni, Allahü teâlâ yükseltir) buyurmuştur. "BİR GÜN ÖLECEKSİN!.." Bir gün hazret-i Ebû Bekir'in de içlerinde bulunduğu Eshâb-ı kiramdan bazıları, bir yerde oturmuşlar sohbet ediyorlardı. İçlerinden birisi, hazret-i Ebû Bekir'e; -Yâ Ebâ Bekr! Bu mertebeye ne ile eriştin, diye sual edince, hazret-i Ebû Bekir cevabında; -Dünyâya karşı, dîni seçtim. Âhıretten, Allahü teâlânın rızâsını seçtim. Hiçbir gün, Allahü teâlânın hakkını, kendi hakkımdan üstün tutmadım buyurmuştur. Netice olarak Müslümân, her adımını Allahü teâlâ için atan, her hesâbını Allahü teâlâ için yürüten insan demektir. Böyle bir insanın ne kendine, ne de hiçbir kimseye zararı olamaz. İmâm-ı Gazâlî hazretlerinin buyurduğu gibi: "Keyfine göre yaşa! Fakat bu yaşaman uzun sürmeyecek, bir gün elbette öleceksin. Gece gündüz düşündüğün, sımsıkı sarıldığın lezzetlerden elbette ayrılacaksın. Dünyânın nesini seversen sev, hepsine vedâ edeceksin! Elinden geleni yap! Fakat unutma ki, her yaptığının hesâbını vereceksin!"

.

"Âhirete sermâyesiz gitme!"

 
A -
A +

İnsanın sermâyesi, kendisine verilen ömrüdür. Bu sermâye, o kadar kıymetlidir ki, her çıkan nefes, hiçbir şeyle tekrâr ele geçemez, geri gelmez ve nefesler de sayılıdır, azalmaktadır. Ecel gelince, bir gün izin istense de, verilmez. Bu ni'met elde iken, çok dikkat etmeli ve sermâyeyi elden kaçırmamalıdır. Sonra ağlamak, sızlamak, fayda vermez. Hadis-i şerifte; (Yapacağın her işi, önce düşün, Allahü teâlânın râzı olduğu, izin verdiği bir iş ise, onu yap! Böyle değilse, o işten kaç!) buyurulmuştur. İslâmiyete uymayan şeylerin hiçbirisini Allahü teâlâ sevmez, beğenmez. Sevilmeyen, beğenilmeyen şeye sevap verilir mi? Belki cezâya sebep olur. Saâdet-i ebediyyeyi ele geçirten sermâye, Peygamber efendimizin gösterdiği yola, getirdiği din olan İslâmiyyete yapışmaktır. Bütün zarar ve fesâtların başı, İslâmiyyetten ayrılmaktır. Her Müslümanın, kendisine lâzım olan ibâdet ve kazanç ilimlerini öğrenmesi farzdır. Dahâ fazlasını öğrenmek efdaldir. Fıkıh bilgilerini öğrenmeyip, hadîs, tefsîr öğrenmek iflâs alâmetidir. "BUNLARDAN HANGİSİSİN?" İmâm-ı Gazâlî hazretleri, bir talebesine hitaben buyuruyor ki: "Canla başla, gönülden çalışmak, Allahü teâlânın düşmanı olan nefse şiddetle karşı koyup, onu ezmek lâzımdır. Her an kendini mezârda bilip, ona göre hâzırlanmalıdır. Senden evvel gidenler, hep sana, onlara ne zamân ve ne hâlde kavuşacağına bakıyorlar. Aklını başına topla da, oraya sermâyesiz gitme! Hazret-i Ebû Bekr-i Sıddîk buyurdu ki: 'İnsanın vucûdu, yâ kuş kafesine benzer ki, açılınca kuş uçup kurtulur veyâ hayvanın ahırına benzer ki, açılınca hayvan yük çekmeye, zahmete sokulur.' Düşün bakalım, sen bunlardan hangisisin? Kuş kafesi isen; (Rabbine kavuş) sesini işitince uçup yükselirsin. Nitekim hadîs-i şerîfte; (Sa'd bin Muâzın ölümü sebebiyle Arş titredi) buyuruldu. Eğer Allah korusun, ahıra benziyorsan, yanî Allahü teâlânın; (Başlarına gelecekleri düşünmediklerinden, hayvanlara benzerler, hattâ dahâ aşağıdırlar) buyurduğu kimselerden isen, hiç şüphe etme ki, hâneden hâviyeye yani doğru Cehenneme gidersin. Hasen-i Basrî hazretleri, bir gün eline bir bardak soğuk şerbet almıştı. Birdenbire bayılarak bardak elinden düştü. Kendisine gelince, sebebini sordular. 'Cehennemde yananların, Cennetteki arkadaşlarına seslenerek: (İçtiğiniz Cennet sularından bize biraz veriniz) dedikleri hâtırıma geldi, korkudan aklım kaçtı' dedi. Bütün sözlerini ve bütün hareketlerini İslâmiyyete uydur! Çünkü, kim olursa olsun, İslâmiyyete uymayan ilimler ve çalışmalar, doğru yoldan sapmaktır ve Allahü teâlâdan uzaklaşmaya sebep olurlar. Peygamber efendimiz işte bunun için, eskiden kalma ilimleri ve âdetleri neshetti, değiştirdi. O hâlde, İslâmiyyetin müsâadesi, izni olmadan ağzını açmamak lâzımdır. İyi bil ki, senin öğrendiğin ilimlerle Allah yolunda gidilemez. Şunu da bil ki, bu yol, kendilerine sofi, yani tarîkatçi ismini vererek, tarîkat büyüklerinin yolunda olduklarını iddiâ eden câhillerin, mânâlarını anlamadıkları, İslâmiyyete uymayan sözleri ile de gidilemez. Bu yolda ancak, nefis ile mücâdele edenler gidebilir. Nefsin arzûlarını, şehvetlerini İslâmiyyetin dışına taşırmamak lâzımdır. Lâf ile gidilmez. İslâmiyette yeri olmayan sözler, ilimler ve şehvet ile karışmış gâfil kalb, şekâvet ve felâket alâmetleridir. Her gün yatarken, o gün yaptığı işler için nefsi hesâba çekmeli, sermâyeyi, kârdan ve zarardan ayırmalıdır. Sermâye farzlardır. Kâr da, sünnetler ve nâfilelerdir. Ziyân ise, günâhlardır..." SAKSI VE ALTIN KUPA! Netice olarak dünyâ, saksı parçası gibidir. Hem kıymetsizdir, hem de çabuk kırılır. Âhıret ise, altından kupa gibidir ki, hem çok kıymetlidir, hem de dayanıklıdır, kırılmaz. Hattâ hiç tükenmez. Dünyâ ticâretinin âhırete yaraması ve Cehenneme sürüklememesi için, çok uğraşmak lâzımdır. İnsanın sermâyesi, dîni ve âhıretidir. Bu sermâyeyi kaptırmamak için, çok uyanık olmak lâzımdır. Zira âhıret hayâtı sonsuzdur ve ona ihtiyâç ise, dahâ çoktur.

.

Evliyâlık, hârikalar göstermek değildir!

 
A -
A +

Ârif; lügat, sözlük anlamı itibari ile, bilen, tanıyan, ilim ve irfân sâhibi anlamındadır. Tasavvuf ilminde ârif; Allahü teâlânın rızâsını kazanmış, Ondan başkasının sevgisini kalbinden çıkarmış, kemâle ermiş, olgunlaşmış velî zâta denir. Böyle zâtlara, Ârif-i billah denir. Ma'rifet, Allahü teâlâyı ve sıfatlarını anlamak, tanımak demektir. Allahü teâlâyı tanınmak, yalnız Onun var olduğunu, sıfatlarının da, hiçbir şeye benzemediklerini anlamaktır. Bu iki ma'rifete, tanımaya, Ma'rifet-ullah denir. Buna kavuşana da, ârif denir. Muhammed Ma'sûm hazretleri buyuruyor ki: "Bu dünyâda en kıymetli ve en faydalı şey, Allahü teâlânın ma'rifetine kavuşmak, yani Onu tanımaktır. Allahü teâlâyı tanımak iki türlü olur. Biri, Ehl-i sünnet âlimlerinin, kitaplarında bildirdikleri gibi tanımaktır. İkincisi, tasavvuf büyüklerinin tanımalarıdır. Birincisi incelemek ve düşünmekle olur. İkincisi, kalb ile olur. Birincisinde ilim, ikincisinde hâl vardır. Birincisinde, âlimin varlığı aradadır. İkincisinde, ârifin varlığı aradan kalkar." ÂRİFLER VE HÂRİKA EHLİ Ârif olanlar, yalnız Allahü teâlâdan, âhiretten bahsedip, insanları o saâdete kavuşturmak için uğraşanlardır. Özellikleri de, insanların kalbine baktıkları zaman, o insanın sâlih mi, fâsık mı olduğunu, derhal anlamalarıdır. Bunlar ma'rifet ehlidir. Kerâmet ehli, hârika ehli olanlar ise, mahlûklarla, insanlarla uğraşırlar ve kaybolan eşyaları, gelecekte olması muhtemel olanları, geçmişteki şeyleri bilmeye çalışırlar. Onların uğraştığı saha, Allahü teâlânın yarattıkları, mahlukları, kullarıdır. Ârifler ise, katiyyen böyle şeyleri akıllarına bile getirmezler. Dolayısıyla, insanlar bu hârikulâde, olağanüstü şeyler gösterenlere itibar gösterirler, daha çok onların peşinden giderler. Olağanüstü şeyler gösterenlerin âhiretleri gariptir. Ma'rifet ehli olanlar, dünyâya hiç kıymet vermediğinden dâima azınlıktadır. Kerâmet ehlinin etrafı kalabalıktır, insanlar onları büyük bilir. Ma'rifet ehlinin etrafında her zaman az insan bulunur, kıymetini bilenler de azdır. Şeyh-ul-islâm Abdullah Ensârî hazretleri buyuruyor ki: "Ma'rifet ehlinin firâseti, gördüğü kimsenin sâlih veyâ fâsık olduğunu anlamaktır. Açlık ve riyâzet çekenlerin firâseti, cisimlerin nerede olduklarını anlamak ve gaybolan şeyleri haber vermektir. Allahü teâlâdan haberleri yoktur. Ma'rifet ehli ise, kalblerine gelen bilgileri, hâlleri anladıkları için, hep Allahü teâlâdan haber verirler. İnsanların çoğu, Allahü teâlâdan gâfil oldukları ve kalblerinde dünyâ düşünceleri bulunduğu için, maddî şeylerden haber almayı ve gaybolan şeyleri öğrenmeyi isterler. Bundan haber verenleri, evliyâ zannederler. Evliyânın keşiflerine kıymet vermezler, bunların, Allahü teâlâdan verdikleri haberlere inanmazlar. Bunlar, Allah adamı olsalardı, mahlûkların hâllerini bilir, haber verirlerdi. Mahlûkların hâllerini bilmeyen, dahâ yüksek şeyleri nasıl bilir, Allahü teâlâya nasıl ârif olur, tanır derler. Böyle yanlış düşünerek, evliyâya inanmazlar. Allahü teâlâ, evliyâsını çok sevdiği için, mahlûklar ile vakit geçirmelerini, kendinden başkalarını düşünmelerini istemez. Mahlûkların hâlleri ile uğraşsalardı, evliyâlık mertebelerine yükselemezlerdi. Mahlûkların hâlleri ile uğraşanlar, Allahü teâlânın ma'rifetinden mahrûm kalacakları gibi, Ehlullah da, mahlûkların hâllerini düşünmezler. Ehlullah, mahlûkların hâllerini düşünselerdi, onlardan dahâ iyi anlarlardı. Allahü teâlâ, açlık ve riyâzet çekerek, nefslerinin aynasına cilâ verenlerin firâsetlerini beğenmediği için, bu firâset Müslümânlarda da, Yahûdîlerde de, Hristiyanlarda da hâsıl olmaktadır. Yalnız Ehlullaha mahsûs değildir." "KUL" OLABİLMEK!.. Netice olarak evliyâlık, hârikalar göstermek, bilinmeyenleri bilmek, gaybdan, gelecekten haber vermek değildir. Evliyâlık, Allahü teâlâya ârif olmak, Onu ve sıfatlarını tanımak, rızâsını, sevgisini kazanmak, emrettiği şekilde bir kul olabilmektir...
 

Vakti boşa geçirmek

 
A -
A +

İnsana verilen ömür, bir fırsattır. Fırsat ise ganîmettir. İnsanın, kendisine verilen ömrü, faydasız işlerle telef etmemesi, âhırette pişman olacağı şeylere sarf etmemesi gerekir. Kişi ömrünü, Allahü teâlânın rızâsına uygun olan yerlerde kullanması lâzımdır. Dünyâ işlerine zarûret kadar çalışıp, diğer vakitleri, kalbi toparlamaya sarf eylemek gerekir. Nizâmüddîn-i Evliyâ hazretleri, bir talebesine hitaben buyuruyor ki: "Allahü teâlâ her şeyi kıymetli yaratmıştır. Ama bir şeyi en kıymetli yaratmıştır. O da vakittir. Bunun için vakitleri en iyi şekilde değerlendirmeye çalışmalı, en kıymetli şeyi âhiret saâdetini elde etmekte kullanmalıdır. Her an geçip gitmekte olan bu kıymetli ömrü, ganîmet bilmeli, zamânı boş ve uygunsuz şeyler ile geçirmemelidir." Her Müslüman, beş vakit namâzı, şartlarına uyarak cemâat ile edâ etmeli, vakitlerini istiğfârsız geçirmemeli, gaflet uykusundan hoşlanmamalı, dünyâ zevklerine aldanmamalı ve ölümü düşünmeli, âhıret ahvâlini göz önünde bulundurmalıdır. Harâm olan dünyâ işlerinden yüz çevirip, bâkî kalan âhıret işlerine yönelmelidir. Lüzumu kadar dünyâ işleri ile meşgûl olup, diğer vakitleri, âhıreti imâr etmekle geçirmelidir Sözün kısası, Allahü teâlâdan gayri şeylerin muhabbetinden korunmalı ve bedeni İslâmiyyete uymakla süslemeli, onunla meşgûl olmalıdır. "FIRSATI GANİMET BİL!.." İmâm-ı Rabbânî hazretleri, bir talebesine hitaben buyuruyor ki: "Fırsatı ganimet, vakitleri çok kıymetli ni'met bilmelidir. Modaya, âdetlere uymakla ele bir şey geçmez. Yalan sözlerden, kaçamak davranışlardan ancak zarar ele geçer. Peygamber efendimiz; (Helekel-müsevvifûn) buyurdu. Yani sonra yaparım diyenler helâk oldular. Bugünkü ömrü hayâl için harcetmek ve hayâl olan şeyleri ele geçirmek için, mevcût olanları elden kaçırmak çok çirkin bir iştir. Elde bulunan şeyi, en ehemmiyyetli, en kıymetli şey için kullanmak gerekir. Karışık, pis, faydasız şeyler geriye bırakılmalıdır. Vakit, keskin bir kılıç gibidir. Yarına çıkacağımız belli değildir. Mühim işleri bugün yapmalı, mühim olmayanları yarına bırakmalıdır. Aklı olan böyle yapar." Sehl bin Sa'd hazretleri buyuruyor ki: "İnsanların müptelâ olduğu belâ ve musîbetlerin en büyüğü, dünyâ ve âhıret işiyle meşgûl olmayıp, vakitlerini boşa harcamalarıdır." Ömer bin Kays hazretleri anlatır: "Abdullah İbni Zübeyr'in dünya işleri ile uğraşmasına bakınca; -Bu zâtın bir an bile ibâdet etmeye vakti yoktur derdim. Âhıretle uğraşmasına, ibâdetine bakınca da; -Bu kimsenin zerre kadar dünyaya meyli yoktur diye düşünürdüm. O, dünya ve âhıret dengesini tam kuranlardandı." Muhammed bin Vâsi hazretlerine; -Nasılsınız, iyi misiniz diye sormuşlar. Üzüntülü bir şekilde; -Hayır iyi değilim demiş. -Ama iyi görünüyorsunuz dediklerinde de; -Ömrü her gün azalan, ama günahı her gün çoğalan kimse nasıl iyi olur karşılığını vermiştir. ÖMRÜN TERÂZİSİ!.. Selef-i sâlihînden bâzıları, beş vakit namaza günlük terâzi, Cumâya haftalık terâzi, Ramazan-ı şerîfe yıllık terâzi demişler ve haccı ise ömrün terâzisi diye ifade etmişlerdir. Böylece kişi, her ânını, her gününü, bütün yılını ve ömrünü, kısacası kendisine verilen zamanı kontrol eder, hesabını yapar ve boşa geçirmez. İslâm âlimleri, talebelerine yalnızlığı tavsiye eder ve; "Dersinizi bitirip evlerinize dönmek üzere ayrılınca, dönüşü topluca yapmayıp, ayrı ayrı yapın! Zîrâ beraber gidince, yolda faydasız şeyler konuşur, vaktinizi zâyi edersiniz. Yalnız olursanız, yol müddetinizi değerlendirirsiniz" demişlerdir. Hacı Bayram-ı Velî hazretleri buyuruyor ki: "Boş gezenler, zengin bile olsa, arkadaşları şeytan, kalbleri şeytanın konağı olur." Netice olarak, insan için takdir edilen ömür, vakit, bir fısattır ve çok büyük bir nimettir. Bu nimetin kıymetini bilmeli, ömrü boş şeylerle geçirmemeye, fırsatı elden kaçırmamaya çok dikkat etmelidir. İmâm-ı a'zam Ebû Hanîfe hazretlerinin buyurduğu gibi: "Fenalıkların, kötülüklerin en büyüğü, vakti boşa geçirmektir."


.

"İstediğini yap, karşılığını göreceksin!"

 
A -
A +

Allahü teâlâ, her çalışana çalıştığının, her iyilik yapana iyiliğinin ve her kötülük yapana da kötülüğünün karşılığını, elbette verir. Herkes istediğini yapar, yaptıklarının da karşılığını bulur. Zerre kadar iyilik veya kötülük yapana, karşılığı verilecektir. Hiç kimsenin yaptığı iyilik ve kötülük, karşılıksız kalmayacaktır. Zilzâl sûresinin 6, 7 ve 8. âyetlerinde meâlen; (O gün, insanlar amellerinin karşılığını görmek için, fırka fırka hesâp yerine giderler. Kim zerre miktârı kadar hayır işlemiş ise, onun mükâfâtını görür. Kim de zerre miktârı bir kötülük işlemiş ise, onun cezâsını görecektir) buyurulmuştur. Vehb bin Münebbih hazretlerinden rivâyetle şöyle bir hâdise nakledilmektedir: "GÖRDÜKLERİNE HAYRET ETME!" "Vaktiyle İsrâiloğullarından bir âbid, nehrin kenarındaki ibâdethânesinde ibâdet ederdi. Âbidin yakınında, bir elbise tâmir ve temizleyicisi de vardı. Bir gün belinde para kemeri bulunan bir atlı gelir, kemerini ve elbisesini çıkarır. Nehirde elbisesini yıkar ve orada kurutur. Daha sonra yıkayıp kuruttuğu elbisesini giyer, fakat para kemerini orada unutup gider. Atlı gittikten sonra oraya, bir balıkçı gelir, serpme ile balık avlamaya başlar. Bir ara atlının unuttuğu para kemerini görür ve onu alıp çekip gider. Sonra atlı gelir, para kemerini orada bulamaz. Elbise tâmir ve temizleyicisine; -Para kemerimi burada unutmuşum, sen mi aldın? diye sorar. Adam da; -Ben öyle bir şey görmedim ve almadım, cevabını verir. Orada elbise tamir ve temizleyicisinden başka kimseyi göremeyen atlı adam, verilen bu cevaba çok kızar ve kılıcını çekip elbise temizleyicisini öldürür. Âbid, ibâdet yaptığı yerden bu hâli görünce, hayretten küçük dilini yutacak gibi olur. Daha sonra kendisini toplarlayan âbid, Allahü teâlâya; "Yâ Rabbî! Para kemerini balıkçı alır, fakat elbise temizleyici öldürülür. Bunun hikmeti nedir?" diye niyâzda bulunur. Gece olur ve âbid yatağına yatıp uyur. Uykusunda bir rüyâ görür ve kendisine şöyle hitâb edilir: "Ey âbid ve sâlih kul, gündüz gördüklerinden hayrete kapılma, şüpheye düşme, Rabbinin ilmine müdâhale etme! Şunu iyi bil ki, o atlı, balıkçının babasını öldürüp malını almıştı. Para kemeri onun babasının malındandır. Elbise temizleyicisine gelince, onun sevap sâhifeleri dopdolu idi. Ancak o sâhifelerde günâh da vardı. Atlının amel defteri ise, günâhlarla dolu idi. Sevâp hânesinde tek bir sevâptan başka bir şey yoktu. Elbise temizleyicisi öldürüldüğü vakit, amel defterindeki günâh silindi, atlının amel defterindeki sevâb da silindi. Senin Rabbin dilediğini yapar, istediği şekilde hükmeder..." BİR KURUŞ HAK YİYEN!.. Şu hususu hiçbir zaman unutmamalıdır ki, bir kuruş hîle yapan, bir kuruş hak yiyen, bunun cezâsını muhakkak görecek ve çekecektir. Aynı şekilde, çok küçük bir iyilikte bulunan da, bu yaptığı iyiliğinin karşılığını mükâfat olarak görecektir. Hiç kimsenin yaptığı, yanına kâr kalmayacaktır. Enbiyâ sûresinin 47. âyet-i kerîmesinde meâlen; (Kıyâmet günü terâzî kuracağım. O gün, kimseye zulüm edilmeyecektir. Herkesin, dünyâda yapmış olduğu zerre kadar iyilik ve kötülüklerini meydâna çıkarıp, terâzîye koyacağım. Herkesin hesâbını yapmaya yetişirim) buyurulmuştur. Netice olarak, mü'min ve kâfir herkes, kıyâmette, dünyâda yapmış olduklarını görürler. İtikadı düzgün bir mü'minin, dünyâda iken tövbe etmiş ise, günâhları affolunur ve yaptığı hayırlara, iyiliklere, sevâp verilir. İnkâr edenlerin ve bid'at sâhibi olanların, dünyada yaptıkları hayırları, iyilikleri reddediler ve işledikleri kötülükler için cezâ görürler. Âhırette en büyük ve sonsuz olan cezâ, küfür yani inkârdan dolayı olur. Zira inkâr edenler ve o şekilde îmânsız olarak ölenler, Cehennemde ebediyyen, sonsuz olarak kalacaklardır. Peygamber efendimizin buyurduğu gibi: (Cebrâîl aleyhisselâm bana geldi, dedi ki: Yâ Muhammed! İstediğin gibi yaşa, muhakkak öleceksin. İstediğini sev, muhakkak ondan ayrılacaksın. İstediğini yap, muhakkak karşılığını göreceksin.)


.

Aklı olan, yaratanı inkâr edemez!..

 
A -
A +

Aklı olan kimse, cansız bir cismin hareket ettiğini görünce, bunu hareket ettiren bir kuvvetin varlığını anlar. Durmakta olan bir cismin, kendiliğinden hareket edemeyeceğini ve ancak dışarıdan bir kuvvetin bunu harekete getireceğini bilir. Demek ki, cansız bir cismin, hareket etmesi, bunu harekete getiren bir kuvvetin varlığını akıl sâhiplerinden gizlemiyor. Hareket eden cismin cânsız olması, bir kuvvet sâhibinin mevcût olduğunu, akıl sâhiplerine haber veriyor. Amerika'nın en büyük beyin cerrâhı, Cleveland Üniversitesi öğretim üyesi, Metropolitan Hastahânesi Beyin Cerrâhîsi kliniğinin direktörü olan Prof. White diyor ki: BİR ÇOCUĞUN AMELİYATI!.. "1974 senesinde beyin kanaması geçiren bir çocuğu muâyene ettiğim zamân, beyninin tâm ortasında ufak bir tümör bulunduğunu gördüm. Fakat tümör kanamaya başlamış ve cerâhatlanmıştı. Durum çok tehlikeli ve ümitsizdi. Kafatasını açtık, beynin iki tarafına tüpler yerleştirdik ve beyni antibiyotiklerle yıkamaya başladık. Bu benim tarafımdan tatbîk edilen yepyeni bir usûldü. Ateşler içinde yanan çocuğu bir respiratör içine koyduk ve üzerine soğuk yorganlar örttük. Bir yandan da beyni yıkamaya devâm ediyorduk. Bu ümitsiz vaziyet haftalarca sürdü. Ben mütemâdiyen duâ ediyor ve Allahü teâlâyı yardıma çağırıyordum. Duâ ederken, yalnız çocuğa ve onun anasına babasına merhamet etmesini değil, aynı zamânda haftalarca durmadan benimle berâber çalışan ve bu ağır mesûliyyeti üzerine almış olan şahıslara da kuvvet ve kudret vermesi için Allahü teâlâya yalvarıyordum. Nihâyet bir ilâhî imdât yetişti. Tamâmen ümitsiz sayılan bu vakâ, başarı ile netîcelendi. Çocuk kendine geldi. Arkadaşlarım; -Tatbîk ettiğimiz bu yeni usûl, çok iyi netîce verdi diye seviniyorlardı. Bunu benim yaptığımı zannediyorlar, koltukları kabarıyordu. Hâlbuki ben böyle düşünmiyordum. Benim aklıma göre, ne kadar çalışsak, ne kadar yeni metotlar bulsak, ne kadar yeni usûller tatbîk etsek, bu gibi ameliyâtlarda muvaffak olmak, ancak Allahü teâlânın yardımı ile olur. Şimdiye kadar yaptığım sayısız ameliyâtlarda, bunu hep kalbimde hissettim. Teknik, ne kadar ilerlerse ilerlesin, her şeyde olduğu gibi, beyin ameliyâtının neticesi de, Allahü teâlânın kudretindedir ve ancak Onun yardımı ile muvaffakiyet elde edilir. Senelerden beri yapmakta olduğum beyin ameliyâtlarında insan dimağının, beyninin karşısında büyük heyecân duydum. Beyin ile uğraştıkça, bu muazzam eserin sırrını çözmenin imkânı olmadığını, bunu yaratan kudretin, çok muazzam, çok büyük olduğunu ve beyni gördükçe, Allahü teâlânın varlığına inanmak lâzım olduğunu kalbimde hissettim. Bugün, insanların yaptıkları en mükemmel bilgisayarlar bile, küçücük dimâğların, beyinlerin karşısında ancak çocuk oyuncağı olabilir. Ben artık dimâğın, beynin içinde insan rûhunun saklandığı bir kutu olduğuna inanıyorum. Biz, bu kutu etrafında ameliyât yaparken, dînî bir merâsimde bulunuyoruz. Beyin ameliyâtı benim inancımca, ibâdet etmek gibi dînî bir merâsimdir. Bu ameliyâtı yapanın, yalnız teknik bilgi ve mahâreti, kâfî değildir. Aynı zamânda, Allahü teâlânın varlığına inanması ve ameliyâtın başarısı için, Ondan yardım ve merhamet dilemesi şarttır. "RUH NEREYE GİDİYOR?" İnsan ölünce bu beyin kutusu içinde saklı olan rûh ne oluyor? Vücûtla eski ilgisi kalmayan rûh, muhakkak ki, ölmüyor. Ama nereye gidiyor? Rûhun nereye gittiği, nerede kalacağı hakkında bir doktor olarak ben bir tahmîn yürütecek hâlde değilim. Çünkü maddî bilgiler buna cevâp veremez. Bu husûsta bize yardımcı olacak rehber, ancak din kitâplarıdır. Beyni ve rûhu düşündükçe, insanların, maddiyyâtı bırakarak bütün kalbleriyle dîne bağlanmaları ve din kitâplarında yazılı olan bilgilere inanmaları îcâb ettiğine inanıyorum..." Netice olarak, kâinattaki bütün sebepler, vâsıtalar, var olan her şey, sonsuz bir kuvvetin, bir yaratıcının yani Allahü teâlânın varlığını, kudretini, akıl sâhibi olan herkese ilân etmekte, bildirmektedir.


.

"Arzu ettiklerin, mâbûdun olur!.."

 
A -
A +

Mâbûd; sözlük, lügat anlamı itibari ile, kendisine ibâdet olunan, tapınılan anlamındadır. Bir mahlûka ibâdet etmek, taş, ağaç, güneş, yıldız, inek, insan, heykel, resim gibi bir mahlûkta, ülûhiyyet, ilâhlık sıfatı bulunduğuna inanarak, ona itâat etmek, yalvarmak demektir. Böyle inanmaya şirk ve inanan kimseye müşrik denir. Bu şeylere şerîk, mâbûd, put denir. Tanrı, mâbûd demektir. Tapılan şeylerin hepsine tanrı denir. Allahü teâlânın ismi, Allahdır, tanrı değildir. Allahü teâlâdan başka tanrı yoktur. Allah yerine tanrı demek, yanlıştır. Mâbûd, ibâdet olunan; İbâdet ise, kulluk etmek, tapınmak, kendini aşağı bilmek, alçaltmak demektir. İmâm-ı Rabbânî hazretleri buyuruyor ki: İMANIN KÂMİL OLMASI İÇİN "Bir insanın maksûdu, arzûsu, özendiği, sağ kaldıkça ele geçirmek istediği ve ele geçirmek için, her türlü zillete, alçalmaya katlandığı, hiç vazgeçmediği şey ise, bu maksûdu, arzûsusu, onun mâbûdu olur ve bu hâli ibâdet olur. Çünkü ibâdet, zilletin, alçalmanın, inkisârın son derecesidir. Allahü teâlâdan başka mâbûd tanımamak için, Ondan başka maksûd olmamak, Ondan başka murâd olmamak lâzımdır. Bunun için de, Lâ ilâhe illallah derken, Ondan başka maksûd olmadığını bilmek lâzımdır. Bu mânâ ile, bu kelimeyi o kadar çok tekrâr ederler ki, hiçbir maksûdları kalmaz. Ondan başka bir şey arzû edilmez. Böylece, başka mâbûdumuz yoktur, sözleri doğru olur ve çeşitli ilâhlardan kurtulmuş olurlar. Ondan başka maksûd bırakmamak sûreti ile, Ondan başka mâbûd bırakmamaya kavuşmak, îmânın kâmil olması için şarttır ve evliyâya mahsûstur. İnsanın, kendinde bulunan mâbûdlarından kurtulmasına bağlıdır. Nefis, itmînâna kavuşmadıkça, bu derece ele geçmez. Bunun için, İslâmiyyet diyor ki: Bir kimse, maksadına kavuşmak için, İslâmiyyetin dışına çıkarsa, farzlardan birini bırakır, bir harâm işlerse, meselâ namâzı, orucu bırakır veyâ içki içerse bu maksûdu, onun mâbûdu, ilâhı olur. Maksûdu için İslâmiyyetin dışına çıkmazsa, onu ele geçirmek için, harâm işlemezse, İslâmiyyet, o arzûyu reddetmez ve onu maksûd bilmez. Onun maksûdu yalnız Allahü teâlâdır ve Onun dînini gözetmektir, der. O maksûda, arzûya karşı, o kimsede, yaratılış îcâbı, bir istek hâsıl olmuştur. Fakat bu arzûsu, İslâmiyyete olan arzûsunun miktârına yetişememiştir. Tasavvuf bilgileri îmânı kemâle ulaştırdıklarından, burada Allahü teâlâdan başka maksûd, arzû olmaması lâzımdır. Çünkü başka maksûd, arzû olursa, bu arzû, Allahü teâlânın maksûd olmasını aşabilir. O arzûyu ele geçirmek, Allahü teâlânın rızâsına kavuşmak arzûsunu bastırarak, ebedî, sonsuz felâkete sebep olabilir. Bunun için, îmânın kâmil olmasında, başka maksûdların kalmaması, mutlaka lâzımdır. Böylece, îmânın parlaklığının azalması veyâ sönmesi önlenmiş, emniyyete alınmış olur. DÜNYANIN HİÇ KIYMETİ YOK Hak teâlâdan başka olarak özenilen her şey, mâbûd olur. Hak teâlâdan başkasına ibâdet etmekten kurtulmak için, Ondan başka hiçbir şeye özenmemek, hiçbir şeyin arkasına düşmemek lâzımdır. Âhıreti, Cennet ni'metlerini istemek de, böyledir. Bunları istemek, her ne kadar sevâp ise de, mukarreblerce günâh sayılır. Âhıretteki şeyleri istemek böyle olunca, dünyâ işlerine düşkün olmanın neye varacağını anlamalıdır. Çünkü dünyâ yani harâmlar ve mekrûhlar, Hak teâlânın sevmediği şeylerdir. Dünyâdaki şeyleri yarattığından beri onlara hiç kıymet vermemiştir. Allahü teâlânın sevmediği şeyleri sevmek, günâhların başıdır. Bunlara düşkün olanlar, arkalarında koşanlar merhametten uzak olur. Hadîs-i şerîfte; (Dünyâ mel'ûndur ve dünyâda olan şeylerden Allah için yapılmıyanlar mel'ûndur) buyuruldu. Allahü teâlâ, hepimizi dünyânın ve dünyâda olanların şerrinden, zararlarından korusun..." Netice olarak, ehl-i sünnet âlimleri, "İnsanın maksûdu yani hep arzû ettiği şeyler, onun mâbûdu olur", tasavvuf büyükleri de, "Arzû ettiklerin, mâbûdun olur" buyurmuşlardır. Câsiye sûresinin 23. âyetinde meâlen buyurulduğu gibi: (Nefsinin arzûlarını ilâh edinen kimseyi gördün mü?)


.

.

Âhiret gününe inanmak lâzımdır

 
A -
A +

İmân edilmesi lâzım olan şartlardan birisi de, âhiret gününe inanmaktır. Bu zamânın başlangıcı, insanın öldüğü gündür ve kıyâmetin sonuna kadardır. Kıyâmetin ne zamân kopacağı bildirilmedi, zamânını kimse anlayamadı. Fakat Peygamber Efendimiz, birçok alâmetlerini ve başlangıçlarını haber vermiştir. Bunlardan bazıları şunlardır: "Hazret-i Mehdî gelecek, Îsâ aleyhisselâm gökten Şâm'a inecek, Deccal çıkacak. Ye'cüc me'cüc denilen kimseler her yeri karıştıracak. Güneş batıdan doğacak. Büyük zelzeleler olacak. Din bilgileri unutulacak. Fısk, kötülük çoğalacak. Ahlâksız kimseler Emîr olacak, Allahü teâlânın emirleri yaptırılmayacak. Harâmlar her yerde işlenecek." ÖLDÜKTEN SONRA... Ölü kabre konunca, bilinmeyen bir hayât ile dirilecek, râhat veyâ azâb görecektir. Münker ve Nekîr adındaki iki meleğin, bilinmeyen korkunç insan şeklinde mezâra gelip suâl soracaklarını hadîs-i şerîfler açıkça bildirmektedir. Öldükten sonra, yine dirilmeye inanmak lâzımdır. Kemikler, etler çürüyüp toprak ve gaz olduktan sonra, bedenler, tekrâr yaratılacak, rûhlar bedenlerine girip, herkes mezârdan kalkacakdır. Bunun için, bu zamâna, Kıyâmet günü denir. Bitkiler havadan karbondioksit gazını ve topraktan su ile tuzları, yani toprak maddelerini alıp, bunları birleştiriyorlar. Böylece, organik cisimleri ve organlarımızın yapı taşlarını meydâna getiriyorlar. Senelerle uzun süren bir kimyâ reaksiyonunun, katalizör kullanarak, sâniyeden az bir zamânda hemen oluverdiği, bugün bilinmektedir. İşte bunun gibi, Allahü teâlâ, mezârda, su, karbondioksit ve toprak maddelerini birleştirerek organik maddeleri ve canlı uzuvları bir anda yaratacaktır. Böyle dirileceğimizi, Peygamber Efendimiz haber vermekte ve Fen ilimleri de, bunun dünyâda zâten yapılmakta olduğunu göstermektedir. Bütün canlılar, Mahşer yerinde toplanacak, her insanın amel defteri uçarak sâhibine gelecektir. Bunları, yerleri, gökleri yaratan, sonsuz kudret sâhibi olan Allahü teâlâ yapacaktır. Bunların olacağını, Allahü teâlânın Resûlü haber vermiştir. Onun söyledikleri elbette doğrudur ve elbette hepsi olacaktır. Sâlihlerin, iyilerin defteri sağ tarafından, fâsıkların, kötülerin arka veyâ sol tarafından verilecektir. İyi, kötü, büyük, küçük, gizli ve meydânda yapılmış olan her şey defterde yazılı bulunacaktır. Kirâmen kâtibîn meleklerinin bilmediği işler bile, organların haber vermesi ile veyâ Allahü teâlânın bildirmesi ile ortaya çıkarılacak, her şeyden suâl ve hesâp olunacaktır. Mahşerde, Allahü teâlânın dilediği her gizli şey meydâna çıkacaktır. Meleklere; "Yerlerde, göklerde neler yaptınız?" Peygamberlere; "Allahü teâlânın hükümlerini Onun kullarına nasıl bildirdiniz?" Herkese de; "Peygamberlere nasıl uydunuz, sizlere bildirilen vazîfeleri nasıl yaptınız? Birbiriniz arasında bulunan hakları nasıl gözettiniz" diye sorulacaktır. YA MÜKAFÂT YA CEZA!.. Mahşerde, îmânı olup, ameli ve ahlâkı güzel olanlara mükâfâtlar verilecek ve ihsânlar olacaktır. Kötü huylu, bozuk amelli olanlara ise, ağır cezâlar verilecektir. Allahü teâlâ, dilediği mü'minlerin büyük ve küçük bütün günâhlarını, ihsânı ile affedecektir. Şirkten, küfürden yani inkârdan başka, her günâhı, dilerse affedecek, dilerse, adâleti ile küçük günâhlar için de azâb edecektir. Müşrik ve kâfir olarak yani îmânsız olarak öleni, hiç affetmeyeceğini kendisi bildirmektedir. Muhammed aleyhisselâmın, bütün insanlara Peygamber olduğuna inanmayan, Onun bildirdiği emir ve yasaklardan birisini bile beğenmeyenler, bu hâlde ölürlerse, Cehenneme sokulacak, sonsuz azâb çekeceklerdir. Netice olarak, dünyâ hayâtı kısa, âhiret hayâtı ise sonsuzdur. Bunun için, âhiret hayâtındaki saâdeti kazanmak önce gelmektedir. İnsân ölünce, dünyâ hayâtı biter, âhiret hayâtı başlar. Âhiret hayâtı ise; tekrâr dirilinceye kadar Kabir hayâtı, sonra Kıyâmet hayâtı, bundan sonra da Cennet ve Cehennem hayâtı olmak üzere üç kısımdır. Üçüncüsü yani Cennet ve Cehennem hayâtı, sonsuzdur.
 

Edebi olmayan, Allahın rızâsına kavuşamaz

 
A -
A +

Allahü teâlâyı ve Onun Peygamberini sevmek demek, emirlerini yapmak, yasaklarından sakınmak, bunlara karşı edebli, saygılı olmak demektir. Peygamber efendimize karşı, ümmetinin edebli, saygılı olması lâzımdır. Hucurât sûresindeki âyet-i kerîmelerde meâlen; (Ey îmân edenler! Allahü teâlânın ve Resûlünün önüne geçmeyiniz! Allahü teâlâdan korkunuz! Ey îmân edenler! Peygamberin sesinden daha yüksek sesle konuşmayınız! Ona birbirinize seslendiğiniz gibi seslenmeyiniz! Böyle yapanların ibâdetlerinin sevâpları yok olur! Resûlullahın yanında seslerini kısanların kalblerini, Allahü teâlâ, takvâ ile doldurur. Onların günâhlarını affeder ve çok sevâp verir. Onu dışarıdan bağırarak çağıranlar, düşünemiyorlar. Dışarı çıkıncaya kadar bekleseler, kendileri için iyi olur) buyurulmaktadır. ŞAMLI HADÎS ÂLİMİ Hadîs ilminde imâm olan İbni Mende-i İsfehânî hazretleri, şâhit olduğu bir hâdiseyi şöyle anlatmaktadır: "Şâm'da bulunan hadîs âlimlerinden birinin yanına, hadîs-i şerîf öğrenmek için gitmiştim. Fakat hadis-i şerîf öğreten o âlimin önünde bir perde vardı ve bu sebeple yüzü görünmüyordu. Kendime bir yer bulup oturdum. O âlim, perde arkasından hadîs-i şerîf okumaya, nakletmeye başladı. Kendi kendime, 'acaba niçin önüne perde tutuyor, yüzünü göstermiyor' diye hayret ettim. Nihayet hadîs-i şerîf okumayı bitirdi. Nasıl olduğunu bilmiyorum ama beni tanımış ve bana; -Ey Ebâ Abdullah, benim perde arkasında oturmamın sebebini biliyor musun, dedi. -Hâyır bilmiyorum, dedim. -Sen ilim ehlindensin ve hadîs ilmiyle meşgûl olanlardansın. Sana anlatayım, diyerek şöyle anlattı: -Bir gün, hadîs ilminde imâm olan hocalarımdan birinin huzûrunda idim. Resûlullah efendimizin; (Başını imâmdan önce kaldıran kimse, başını Allahü teâlânın merkeb başına çevirmesinden korkmaz mı?) buyurduğu hadîs-i şerîfi okudu. Bu hadîs-i şerîfi çeşitli râvî silsilesinden rivâyet etti, nakletti. Şahsımda bulunan şekâvetten, kötülükten olacak ki, kalbimde 'bu nasıl olur', diye bir şüphe uyandı. O gece uyudum. Sabâhleyin kalktığımda, başım merkep başı şekline girmişti. Bu sebepten ilim meclislerinden mahrûm kaldım. İlim talebesi yanıma geldiğinde, onlarla böyle perde arkasından konuşurum. Senin ilimdeki ve dindeki dereceni bildiğim için bu sırrı sana söyledim. Yalnız ben hayâtta olduğum müddetçe bunu kimseye söyleme. Ben vefât ettikten sonra anlat ki, insanlar ibret alsınlar da, hadîs-i şerîf dinlerken edebli olsunlar ve kalblerine şüphe getirmesinler, dedi. Bunu kimseye anlatmayacağıma dâir Allahü teâlâya söz verdim. Sonra o zât perdeyi kaldırdı ve kendisini bana gösterdi. Gerçekten vücûdu insan vücûdu, başı ise merkep başı idi. Bu hâli o hayâtta iken kimseye söylemedim..." ÂLİMLERİN KIYMETİNİ BİLELİM İslâmiyeti öğreten üstâdlara karşı da çok edebli olmalıdır. Bu sebeple âlimlerin kıymetini bilmeli, onlara saygı göstermeli, edebli davranmalıdır. Muhammed Ma'sûm hazretleri buyuruyor ki: "Rehberin, mürşidin sohbetinde, yanında edebli olmaya çalış! Ondan, ancak edebli olan, istifâde eder. Bu yolun esâsı, edebtir. Edebi olmayan, Allahü teâlânın rızâsına kavuşamamıştır." Ahmed bin Sa'dân hazretleri; "Sofiyye-yi âliyye ile sohbet etmek istiyen, kendini, kalbini, malını, mülkünü düşünmemelidir. Bunları düşünen, maksadına kavuşamaz" buyurmuştur. Abdülvehhâb-ı Şa'rânî hazretleri buyuruyor ki: "Din büyüklerine, Mezheb imâmlarına ve onları taklîd eden âlimlere karşı edebli, terbiyeli davrananlara müjdeler olsun! Allahü teâlâ, onları kullarına saâdet yolunu göstermek için rehber, imâm eyledi. Onlar insanlara Allahü teâlânın büyük ihsânıdır. Cennete giden yolun öncüleridirler." Netice olarak, edebi gözetmeyen bir kimse, Allahü teâlânın rızâsına kavuşamaz. Muhammed aleyhisselâmın bin mûcizesi görülmüş ve dost düşman herkes de bunu söylemiştir. Bu kadar mûcizelerin en kıymetlisi, edebli olması ve güzel huyları idi. İnsanın şerefi, kıymeti, ilmi ve edebi ile ölçülür. Malı, makamı, baba ve dedeleri ile değil!..


.

Ehl-i beyt sevgisi

 
A -
A +

Allahü teâlâ, sevgili Peygamberini, insanların en güzeli, en iyisi, en sevimlisi olarak yarattı. Her iyiliği, her güzelliği, her üstünlüğü Onda topladı. Eshâb-ı kirâmın hepsi, Ona âşık idiler. Hepsinin kalbi, Onun sevgisi ile yanıyordu. Onun sevgisi uğruna canlarını, mallarını fedâ ettiler. Onu canlarından, mallarından, kısaca, her şeyden dahâ çok sevdiler. Onu sevenleri de sevdiler ve bunun için birbirlerini çok sevdiler. Onu sevmek saâdetine kavuşamayanlara düşman oldular. Çünkü iyiliklerin başı, dostları sevmek ve düşmanları sevmemektir. Seven bir kimse, sevdiğinin sevdiklerini sever, düşmanlarına düşman olur. Peygamber efendimizi seven, Onun eshâbını ve ehl-i beytini sever. Ehl-i beyti sevmek, son nefeste îmân ile gitmeye sebep olacağını, Ehl-i sünnet âlimleri söz birliği ile bildirmişlerdir. Hadis-i şerifte; (Ehl-i beytim, Nûh aleyhisselâmın gemisi gibidir. Binen kurtulur, binmeyen boğulur) buyuruldu. GEMİ VE YILDIZ!.. Din büyükleri buyurdu ki: "Peygamber efendimiz, Eshâb-ı kirâmı yıldızlara benzetti. Yıldıza uyan, yolu bulur. Ehl-i beyti de, gemiye benzetti. Çünkü gemide olanın, yıldıza göre yol alması lâzımdır. Yıldızlara göre yürümezse, gemi sâhile kavuşamaz." Görülüyor ki, boğulmamak için, hem gemi, hem de yıldız lâzım olduğu gibi, Eshâb-ı kirâmın ve Ehl-i beytin hepsini sevmek, saymak lâzımdır. Birini sevmemek, hepsini sevmemek olur. İbni Abbâs hazretleri şöyle anlatmıştır: "Medâyin'in fethinden sonra hazret-i Ömer, ganîmet mallarını dağıtıyordu. O sırada hazret-i Hasen ve hazret-i Hüseyin geldiler. Her ikisine de, ganîmet malından biner dirhem verdiler. Dahâ sonra kendi oğlu Abdullah bin Ömer geldi ve ona da 500 dirhem verdi. Bunun üzerine Abdullah bin Ömer; -Ey mü'minlerin emîri, ben harblerde bütün gücümle savaştım. Resûlullah efendimizin önünde kılıç salladım. Hazret-i Hasen ve Hüseyin Medîne sokaklarında çocuklar ile oynarlardı. Onlara biner dirhem, bana niçin beşyüz dirhem veriyorsunuz diye arz edince, hazret-i Ömer oğluna şöyle cevâb verdi: -Evet öyledir. Haydi sen de onların babası gibi baba, annesi gibi anne, dedesi gibi dede, nineleri gibi nine, amcaları gibi amca, dayıları gibi dayı, halaları gibi hala, teyzeleri gibi teyze getir, sana da vereyim. Onların babası Aliyyül Mürtezâ, annesi Fâtıma-tüz-Zehrâ, dedeleri Muhammed aleyhisselâm, nineleri Hadîce-tül Kübrâ, amcaları Ca'fer bin Ebî Tâlib'dir. Halaları Ümmühânî binti Ebî Tâlib, dayıları Resûlullahın oğlu hazret-i İbrâhîmdir. Teyzeleri Resûlullahın kızları Rukayye ve Ümmü Gülsüm'dür dedi. Hazret-i Alî, hazret-i Ömer'in bu sözlerini işitince; -Resûlullah efendimizden işittim; (Ömer Cennetteki insanların ışığı ve İslâmın nûrudur) buyurdu, dedi." AKLI OLAN BİLİR Kİ!.. İmâm-ı Rabbânî hazretleri buyuruyor ki: "Aklı olan herkes bilir ki, Peygamber efendimizin Eshâbı, Ehl-i beyte düşman değildi. Hele Eshâb-ı kirâmın en büyükleri olan üç halîfe, Peygamber efendimizin uğruna mallarını, cânlarını fedâ etti. Mevkilerini, şöhret ve itibârlarını, Onun için terk etti. Müslümânların Ehl-i beyti sevmesi, Kur'ân-ı kerîmde açıkça emrolunuyor. Resûlullah efendimizin saâdet-i ebediyyeye çağırması ve kavuşturması ni'metinin şükrü, karşılığı olarak, Ehl-i beytin sevgisi isteniyor. O hâlde, nasıl olur da, bu büyüklerin, Ehl-i beyte düşmân olması düşünülebilir!" Netice olarak, hazret-i Fâtıma ile kıyâmete kadar gelecek çocukları, Ehl-i beyttirler. Bunları, âsî olsalar da, sevmek lâzımdır. Bunları sevmek, kalb ile, beden ile ve mal ile yardım, hürmet etmek, îmân ile ölmeye sebep olur. İbni Hacer-i Mekkî hazretlerinin buyurduğu gibi: "Ey kalbi Allahü teâlânın ve Resûlullahın sevgisi ile dolu olan Müslümân! Birinci vazîfen Peygamber efendimizin Eshâb-ı kirâmının sevgisini, Ehl-i beyt-i nebevînin sevgisi ile kalbinde cemetmek, toplamaktır. Ehl-i beyti, Resûlullahın evlâdı oldukları için sevdiğimiz gibi, diğerlerini de, Onun Eshâbı oldukları için sevmeliyiz!


.

Kıyâmet günü, elbette vardır

 
A -
A +

Kıyâmet günü, elbette vardır. O gün, elbette gelecektir. O gün gökler, yıldızlar, üzerinde yaşadığımız dünya, dağlar, denizler, hayvanlar, nebâtlar, madenler, hâsılı her şey yok olacaktır. Gökler parçalanacak, yıldızlar dağılacak, yeryüzü, dağlar, parça parça olacak, toz olup savrulacaklardır. Kur'ân-ı kerîm, bunları haber veriyor ve Müslümânların bütün fırkaları da, buna inanıyor. Buna inanmayan kâfir oluyor. Tekvîr sûresinde meâlen; (Güneşin ziyâsı kalmadığı, karardığı ve yıldızlar solduğu zamân), El-hâkka sûresinde meâlen; (Sûra bir kerre üfürülünce, yeryüzü ve dağlar, yerlerinden kaldırılıp silkilecektir. O gün kıyâmet kopacak, gök yarılacak ve dağılacaktır) buyurulmaktadır. Bu yok oluş, Sûrun ilk işâreti ile olacaktır. Sûrun ikinci üfürülüşünde ise, her şey tekrâr yaratılıp, insanlar, mezârdan kalkacak, mahşer yerinde toplanacaktır. HESAPTAN SONRA!.. Kıyâmet günü, hesâptan sonra, birçokları Cennete gönderilecek, birçoğu da, Cehenneme sokulacaktır. Cennetin ni'metleri ve Cehennemin azâbı sonsuzdur. Bunlar, Kur'ân-ı kerîmde ve hadîs-i şerîflerde açıkça bildirilmektedir. Enbiyâ sûresinin 47. âyet-i kerimesinde meâlen; (Kıyâmet günü adâlet ölçüsünü ortaya koyarız. Kimseye bir zulüm yapılmaz. Hardal tânesi kadar iyilik eden karşılığına kavuşur) buyuruluyor. Kıyâmet günü, amelleri, işleri ölçmek için, bilmediğimiz bir mîzân, bir ölçü âleti, bir terâzî vardır. Yer ve gök bir gözüne sığar. Sevâp gözü, parlak olup, Arş'ın sağında Cennet tarafındadır. Günâh tarafı, karanlık olup, Arş'ın solunda, Cehennem tarafındadır. Dünyâda yapılan işler, sözler, düşünceler, bakışlar, orada şekil alarak, iyilikler parlak, kötülükler karanlık ve iğrenç görünüp, bu terâzîde tartılacaktır. Bu terâzî, dünyâ terâzîlerine benzemez. Ağır tarafı yukarı kalkar. Hafîf tarafı aşağı iner, denildi. Âlimlerin bir kısmına göre, çeşitli terâzîler olacaktır. Birçoğu da, terâzîlerin kaç tâne ve nasıl oldukları dinde açık bildirilmedi dediler. Sırât köprüsü vardır. Sırât köprüsü, Allahü teâlânın emri ile, Cehennemin üstünde kurulacaktır. Herkese, bu köprüden geçmesi emrolunacaktır. O gün, bütün Peygamberler; "Yâ Rabbî! Selâmet ver!" diye yalvaracaklardır. Cennetlik olanlar, köprüden kolayca geçerek, Cennete gideceklerdir. Bunlardan bazısı şimşek gibi, bazısı rüzgâr gibi, bazısı koşan at gibi geçecektir. Sırât köprüsü kıldan ince, kılıçtan keskindir. Doğru yolda bulunabilmek çok güç olduğu için; "Sırat köprüsü, kıldan ince, kılıçtan keskindir" buyuruldu. Dünyâda İslâmiyyete uymak da, böyledir. İslâmiyyete tâm uymaya uğraşmak, Sırât köprüsünden geçmek gibidir. Burada, nefis ile mücâdele güçlüğüne katlananlar, orada Sırâtı kolay ve râhat geçecektir. İslâmiyyete uymayan, nefislerine düşkün olanlar, Sırâtı güç geçecektir. Bunun içindir ki, Allahü teâlâ, İslâmiyyetin gösterdiği doğru yola; "Sırât-ı müstakîm" adını vermiştir. Bu isim benzerliği de, İslâmiyyet yolunda bulunmanın, Sırât köprüsünü geçmek gibi olduğunu göstermektedir. Cehennemlik olanlar, Sırâttan geçemeyip, Cehenneme düşeceklerdir. MAHŞER GÜNÜ!.. Mahşer günü, Peygamber efendimize mahsûs olan Kevser havuzu vardır. Büyüklüğü, bir aylık yol gibidir. Suyu sütten dahâ beyâz, kokusu miskten dahâ güzeldir. Etrâfındaki bardaklar, yıldızlardan dahâ çoktur. Bir içen, Cehennemde olsa bile, bir dahâ susamaz. Şefâ'at haktır. Tövbesiz ölen mü'minlerin küçük ve büyük günâhlarının affedilmesi için, Peygamberler, Velîler, Sâlihler, Melekler ve Allahü teâlânın izin verdiği kimseler, şefâat edecek ve kabûl edilecektir. Hadis-i şerifte; (Kıyâmet günü önce Peygamberler, sonra âlimler, sonra şehîtler, şefâat edeceklerdir) buyuruldu. Netice olarak, Allahü teâlâdan başka her şey yok idi ve hepsi yine yok olacaklardır. Kıyâmet kopacağı zamân, yıldızlar yerlerinden ayrılıp dağılacak, gökler parçalanacak, yeryüzü ve dağlar da parça parça olacak, hepsi yok olacaklardır. Böyle olacaklarını Kur'ân-ıkerîm açıkça bildirmektedir.


.

"Râzı oluncaya kadar dilediğini vereceğim"

 
A -
A +

Şefâat haktır. Mahşer günü tövbesiz ölen mü'minlerin küçük ve büyük günâhlarının affedilmesi için, Peygamberler, velîler, sâlihler, melekler ve Allahü teâlânın izin verdiği kimseler, şefâat edecek ve şefâatleri kabûl edilecektir. Hadis-i şerifte; (Kıyâmet günü, evvelâ Enbiyâ, sonra Ulemâ şefâat edeceklerdir) buyuruldu. Kıyâmet günü izin verilmeden kimse, kimseye şefâat edemeyecektir. İzin alan da, râzı olduğuna şefâat edecektir. Râzı etmek için İslâmiyyete uymak lâzımdır. Bundan sonra, insanlık îcâbı kusûru bulunursa, ancak böyle kusûrlar, şefâatle affolacaktır. Allahü teâlâ, Duhâ sûresinin 5'inci âyet-i kerimesinde meâlen, Peygamber efendimize hitab ederek; (Sana, râzı oluncaya kadar, yeter deyinceye kadar her dilediğini vereceğim) buyurmaktadır. Peygamber efendimiz, bu âyet-i kerîme nâzil olduğu, indiği zaman Cebrâîl aleyhisselâma bakarak; (Ümmetimden birinin Cehennemde kalmasına râzı olmam) buyurmuştur. "EY HABÎBİM!.." Eshâb-ı kirâmdan Ebû Mûsâ-el-eş'arî hazretleri, Mescid-i Nebîde şâhit olduğu bir hâdiseyi şöyle nakletmektedir: "Biz mescidde, Resûlullah efendimizin huzûrunda oturmuştuk. Habîbullahı vahiy ağırlığı kapladı. Vahiy geldiğinde, vahyin ağırlığı üzerlerini kaplardı. Hattâ uzuvları birbirinden ayrılıyormuş ve başı yere düşecekmiş gibi olurdu. Yine böyle oldu ve sonra başını kaldırdı. Fakat arka arkaya bu hâl üç kerre daha tekrarladı. Sonra mübârek başını kaldırıp, secdeye vardı. Biz de onunla berâber secdeye vardık. Mübârek başını secdeden kaldırdı ve biz; -Yâ Resûlallah! Size gelen bu dört vahiyden bize haber verir misiniz? diye arzda bulunduk. Cevaben buyurdular ki: -Bana Cebrâîl aleyhisselâm, evvelki gelişinde dedi ki, Allahü teâlâ, sana selâm söyledi ve buyurdu ki: (Yâ Muhammed! Ümmetinin üçte birinin azâb ve hesâb görmeden Cennete girmesini mi istersin, yoksa bütün günâhkârlarına şefâat etmeyi mi istersin?) Cebrâîl aleyhisselâmın işâreti ile şefâati seçtim. Bunu size haber vermek istediğimde Cebrâîl aleyhisselâm geldi ve dedi ki: Rabbil'âlemîn sana selâm söyler ve buyurur ki: (Ey Habîbim! Ümmetinin yarısının hesâpsız ve azâpsız, Cennete girmesini mi istersin. Yoksa ümmetinin bütün günâhkârlarına şefâat etmeyi mi istersin?) Ben yine şefâati seçtim ve size haber vermek istedim. O sâat yine geldi ve dedi ki: Rabbin selâm söyledi ve buyurdu ki: (Ey Habîbim! Ümmetinin üçte ikisinin hesâp ve azâp olunmadan Cennete girmesini mi istersin. Yoksa ümmetinin bütün günâhkârlarına şefâat etmeyi mi istersin?) Ben yine bütün ümmetime şefâati seçtim ve size haber vermek istediğimde tekrar geldi ve dedi ki: Rabbin sana selâm söyler ve buyurur ki: Vedduhâ sûresi 5. ve Tâhâ sûresi 130. âyet-i kerîmesinin bir kısmını okudu. Meâli: (Yâ Muhammed! Onlar bana ve sana îmân getirseler ve beş vakit namâzı kılsalar, farzları edâ etseler ve senin sünnetini yerine getirseler, sen râzı oluncaya kadar şefâat etmene izin veririm.) Bunun üzerine Peygamber efendimiz; (Bana kâfi gelir, bana kâfi gelir!) buyurdu..." Kıyâmet günü Allahü teâlânın izni ile, iyiler, kötülere şefâat edecektir. Peygamber efendimiz; (Ümmetimden büyük günâh işleyenlere şefâat edeceğim) buyurmuştur. KIYAMET GÜNÜ!.. Bir seferinde Peygamber efendimiz; (Her Peygamberin duâsı kabûl olur. Her Peygamber, ümmeti için dünyâda duâ etti. Ben ise, kıyâmet günü ümmetime şefâat izni verilmesi için duâ ediyorum. İnşâallah duâm kabûl olacak. Müşrik olmayanların hepsine şefâat edeceğim) buyurmuşlardır. Netice olarak, ehl-i sünnet âlimleri bildiriyor ki: Kıyâmet günü, her Peygamber şefâat edecektir. Sonra sırası ile âlimler, şehîtler, sâlihler, Kur'ân-ı kerîmi tecvîd ile Allah rızâsı için okuyan hâfızlar, küçük çocuklar şefâat edeceklerdir. Peygamber efendimizin buyurduğu gibi: (Kıyâmet günü şefâat edeceğim. Yâ Rabbî! Kalbinde hardal zerresi kadar îmân olanları Cennete koy diyeceğim. Bunlar Cennete girecekler. Sonra, kalbinde az bir şey olanlara, Cennete giriniz diyeceğim.)


.

"Herkes sustuğunda ben söyleyeceğim!.."

 
A -
A +

Kıyâmet günü kabirden en önce Peygamber efendimiz kalkacak, en önce şefâat edecek ve şefâati kabûl olacaktır. Cennet kapısını ilk önce O çalacak ve kapı, hemen açılacaktır. Livâ-i hamd denilen bayrak, Onun elinde bulunacaktır. Âdem aleyhisselâmdan itibaren kıyâmete kadar gelen her mü'min, bu bayrak altında bulunacaktır. Hadîs-i şerîfte buyuruldu ki: (Peygamberlerin sonuncusuyum, öğünmüyorum. Ben Abdullah'ın oğlu Muhammedim. Allahü teâlâ insanları yarattı ve beni insanların en iyisinde yarattı. Allahü teâlâ, insanları fırkalara, kavimlere ayırdı ve beni, en iyisinde bulundurdu. Sonra bu en iyi fırkayı kabîlelere ayırdı, beni en iyisinde bulundurdu. Sonra, bu cemâati evlere ayırdı, beni, en iyi evden yani âileden dünyâya getirdi. İnsanların en iyisiyim. En iyi âiledenim. Kıyâmette, herkes sustuğu zamân, ben söyleyeceğim. Kimsenin kımıldayamadığı vakitte, onlara şefâat ediciyim. Kimsede ümît kalmadığı bir zamânda, onlara müjde vericiyim. O gün her iyilik, her türlü yardım, her kapının anahtarı bendedir. Livâ-i hamd benim elimdedir. İnsanların en hayrlısı, en cömerdi, en iyisiyim. O gün emrimde binlerce hizmetçi vardır. Kıyâmet günü, Peygamberlerin imâmı, hatîbi ve hepsine şefâat edici benim. Bunları öğünmek için söylemiyorum.) Yani hakîkati bildiriyorum. Hakîkati bildirmek ise, vazîfemdir. Bunları söylemezsem, vazîfemi yapmamış olurum, buyurmuştur. ŞEFÂAT BEŞ TÜRLÜ OLACAK Kıyâmette, Mahşer günü şefâat, beş türlü olacaktır: Birincisi, kıyâmet günü, mahşer yerinde kalabalıktan, çok uzun beklemekten usanan günâhkârlar, feryâd ederek, hesâbın bir ân önce yapılmasını isteyeceklerdir. Bunun için şefâat olunacaktır. Peygamber efendimiz; (Kıyâmet günü, mezârdan önce çıkan ben olacağım ve en önce şefâat eden ben olacağım) buyurmuştur. İkincisi, süâlin, hesâbın kolay ve çabuk olması için, şefâat edilecektir. Üçüncüsü, günâhı olan mü'minlerin, Sırâttan Cehenneme düşmemeleri, Cehennem azâbından korunmaları için şefâat olunacaktır. Dördüncüsü, günâhı çok olan mü'minleri Cehennemden çıkarmak için şefâat olunacaktır. Hadîs-i şerîfte; (Ümmetimden, büyük günâh işleyenlere şefâat edeceğim) buyuruldu. Beşincisi, Cennette sayısız ni'metler olacak ve sonsuz kalınacak ise de, sekiz derecesi vardır. Herkesin derecesi, makâmı, îmânının ve amellerinin miktârınca olacaktır. Cennettekilerin derecelerinin yükselmeleri için de şefâat olunacaktır. Peygamber efendimiz; (Ümmetimden, Ehl-i beytimi sevenlere şefâat edeceğim) buyurmuştur. Burada bildirilen sevmek, yalnız lâfla olan sevgi değildir. Zira seven, sevdiğine itâat eder, sevdiğinin yolundan gider. Resûlullah efendimiz, bir seferinde de; (Eshâbıma dil uzatanlardan başka, herkese şefâat edebilirim) buyurmuşlardır. Peygamber efendimizin şefâatine kavuşabilmek için, hem Ehl-i beytini, hem de eshâbını sevmek, hiçbirine dil uzatmamak lâzımdır. Âyet-i kerîmelerde, şefâat için izin verileceği, kâfirlere şefâat edilmeyeceği bildirilmektedir. Resûlullah efendimizin mü'minlere şefâat edeceğini bildiren hadîs-i şerîfler ise çoktur ve nitekim buyuruldu ki: (Ümmetimden, günâhları çok olanlara şefâat edeceğim.) (Ümmetimden, nefsine zulmedenlere, nefislerine aldananlara şefâat edeceğim.) (Kabrimi ziyâret eden kimseye şefâat etmek bana vâcib oldu.) İNANMAYAN MAHRUM KALIR!.. Milel-nihal isimli kitapta; "Resûlullah efendimizin şefâat edeceğine, kirâmen kâtibîn meleklerine ve Cennette Allahü teâlânın cemâlinin görülmesine inanmayan kimsenin arkasında namâz kılınmayacağı Hülâsa kitabında yazılıdır" buyurulmaktadır. Netice olarak, Kıyâmet günü, başta Peygamber efendimiz ve bütün Peygamberler olmak üzere, kendilerine şefâat için izin verilenlerin, günâhı olanlara şefâat edeceklerini bildiren sayısız hadîs-i şerîf vardır. Bunlara inanmayanın, yâ çok câhil veyâ İslâmı yıkmak için uğraşan zavallılar olduğu düşünülebilir. Şefâate inanmayan, inkâr eden, ondan mahrum kalır. Peygamber efendimizin buyurduğu gibi: (Şefâatime inanmayan, ona kavuşamaz.?)


.

Akıllı kimse, yaratanı inkâr edemez

 
A -
A +

İmâna gelmek çok kolaydır. Mahlûklardaki hesâplı nizâma, düzene bakmak ve bunlardaki incelikleri düşünmek, herkese vâciptir. Atomdan güneşe kadar bütün varlıklardaki düzen, birbirlerine bağlılıkları, bunların kendiliklerinden tesâdüfen var olmadıklarını, bilgili, hikmetli ve sonsuz kuvveti olan bir varlık tarafından yaratıldıklarını açıkça göstermektedir. Göklerdeki ve yerdeki her şeyi, yoktan var eden ve hiç yok olmayan bir yaratıcı yaratmıştır. Bu yaratıcı, varlığını bildirmek için, Peygamberler ve kitâplar göndermiştir. Peygamberler ve kitâplar, meşhûrdur. İsimleri, dünyânın her yerindeki kütüphânelerde yazılıdır. Meydânda olan bir şey, inkâr olunamaz. Allahü teâlânın, varlığına inanmamak, meydânda olan bir şeyi inkâr etmek olur. Allahü teâlânın varlığına, birliğine inanmamak, günlük hâdiseleri, kitâpta okuyup, inanmamak gibidir. Bu da, akıllı bir kimsenin yapacağı bir şey değildir. YEDİ CEHENNEM, SEKİZ CENNET!.. Allahü teâlâ, Müntekim ve Şedîd-ül-ikâb gibi isimlerinden dolayı yedi Cehennemi, Rahman, Rahîm, Gaffâr, Latîf ve Raûf gibi isimlerinden dolayı da, sekiz Cenneti yaratmıştır. Cehenneme ve Cennete gitmeye sebep olacak şeyleri, merhametinden dolayı da, kullarına bildirmiştir. (Cehenneme girmeye sebep olan şeyleri yapmayınız! Onun ateşi çok şiddetlidir, dayanamazsınız!) diyerek, kullarına tekrâr tekrâr haber vermiştir. Sonsuz olan Cennet ni'metlerine kavuşturacak şeyleri yaparak yani İslâmiyetin bildirdiği emirlere uyarak, yasaklarından sakınarak dünyâda ve âhırette râhat, mes'ûd yaşamaya dâvet etmiştir. Bu dâveti beğenip seçmeleri için, insanlara akıl, irâde, tercih etme ni'metlerini de vermiştir. Allahü teâlâ, hiçbir kimsenin Cehenneme girmesini, Cehenneme götürecek şeyleri yapmasını ezelde emretmedi, dilemedi. Fekat dünyâda, kimlerin Cennet yolunu, kimlerin de Cehennem yolunu tutacaklarını ezelde biliyordu. Kazâ ve kaderi, yani ilmi de ezelîdir. Ebû Leheb'in Cehenneme gideceğini haber vermesi, onun Cehenneme gitmesini ezelde, istediği için değil, Cehennem yolunu dileyeceğini, bildiği içindir. Allahü teâlânın emirlerine farz, yasak ettiği şeylere harâm denir. Farzlara ve harâmlara, İslâmiyyet denir. İslâmiyyete uymayan şeyi yapmaya günâh işlemek denir. Günâh işlemek küfür olmaz, îmânı gidermez. Günâh olduğuna ehemmiyyet verilmezse, küfür olur, îmân gider. İbâdet yapmanın ve günâhtan sakınmanın lâzım olduğuna inanmamak küfür olur, îmânı giderir. Bir Müslümân, îmânın yok olmasına sebep olacağı söz birliği ile bildirilmiş olan şeyleri, bilerek, istekle söyler veyâ yaparsa, kâfir olur. Buna mürted denir. Mürtedin, mürted olmadan önceki ibâdetleri ve sevâpları yok olur. Tekrâr îmâna gelirse, zengin ise, yeniden hac etmesi lâzım olur. Namâzlarını, oruçlarını, zekâtlarını kazâ etmesi lâzım olmaz. Mürted olmadan önce, kazâya bırakmış olduklarını kazâ etmesi lâzımdır. Çünkü mürted olunca, önceki günâhlar yok olmaz. Mürted olanın nikâhı fesh olur, gider. İmâna gelerek, tecdîd-i nikâh etmeden önceki çocukları veled-i zinâ olur. Kestiği, leş olur, yenmez. İmânının gitmesine sebeb olan şeyden tövbe etmedikçe, yalnız Kelime-i şehâdet söylemekle veyâ namâz kılmakla, Müslümân olmaz. Mürted olacak şeyi yaptığını inkâr etmesi de tövbe olur. Tövbe etmeden ölürse, Cehennem ateşinde ebedî olarak azâb görür. Bunun için, küfürden çok korkmalı, az konuşmalıdır. Hadîs-i şerîfte; (Hep hayırlı, faydalı konuşunuz. Yâhut susunuz!) buyuruldu. ASTRONOMİ VE TIP OKUYAN! Netice olarak, aklı başında olan bir kimse, liselerde ve üniversitede, astronomi, fen, biyoloji ve tıp bilgilerini öğrenince, bu varlıkların, her türlü ayıptan uzak bir yaratıcısı olduğunu hemen anlar. Böylece Allahü teâlâya ve Onun gönderdiklerine inanır, îmân eder. Muhammed aleyhisselâmın da, peygamberiliğini tasdik eder, bildirdiklerini kabul eder. Muhammed aleyhisselâmın güzel ahlâkını ve mu'cizelerini okuyan bir kimse, Onun peygamber olduğunu hemen anlar ve getirdiklerine inanır, îmân eder.


.

Öfkeyi ölçülü kullanmak...

 
A -
A +

Allahü teâlâ, insanların ve hayvanların, yaşayabilmeleri, üremeleri için, onlarda iki kuvvet yaratmıştır. Bunlar: 1- Muhtâç oldukları, lezzet aldıkları şeyleri istemek, onlara kavuşmak kuvvetidir ki buna şehvet denir. 2- Yaşamalarına zararlı olan, canlarını yakan şeylerden kaçmak, bunlara karşı savunmak kuvvetidir ki, buna da, gadab denir. İnsanın kanı, safrası bozulduğu veyâ başka zararlı şeyler vücûtta çoğaldığı zamân, bedendeki değişikliğe hastalık ve ilâç tesîr ettiği zamân hâsıl olan hâle de sıhhat denildiği gibi, insanda şehvet ve asabiyyet artınca, câna bir ateş düşer. İşte insanın felâketinin sebebi, bu ateştir. Bunun için, hadîs-i şerîfte; (Gadab, yanî asabiyyet, Cehennem ateşinden bir parçadır) buyuruldu. Rislân Dımeşkî hazretleri buyurdu ki: "Öfke, insanın içinden dışına doğru çıkar. Hüzün ise, dışından içine doğru işler. Öfkeden güç ve intikam hırsı, hüzünden ise dert ve hastalık doğar." Gadab eden, kızan bir kimse, intikam alamayınca, gadabı, kin hâlini alır. Gadab, kanın hareketinin, tansiyonun artmasından meydâna gelir. Allah için gadaba gelmek, iyidir. Dîne olan gayrettendir. "GADAB, ÎMÂNI BOZAR!" Korkak olan bir kimse, kendine zarar verir. Gadablı kimse ise, hem kendine, hem de başkalarına zarar verir. Gadab, öfke, insanın aklını giderir, küfre kadar götürür. Hadîs-i şerîfte; (Gadab, îmânı bozar) buyuruldu. Resûlullah efendimizin dünyâ için gadaba geldiği görülmedi. Allah için gadaba gelirdi. Gadab sâhibi, karşısındakinin de kendisine karşılık yapacağını önceden düşünmelidir. Gadaba gelen kimsenin sinirleri bozulur, kalb hastası olur. Bu bozukluk, dışına da sirâyet ederek, çirkin ve korkunç bir hâl alır. Bir kimse, gadab ederse yani kızarsa, bütün sinirleri bozulur. Bâzı uzuvları hasta olur. Doktorlar buna ilâç bulamazlar. Bunun yegâne ilâcı; (Lâ tagdab, kızma, sinirlenme, öfkelenme) hadîs-i şerîfidir. Kızan kimse, sözleri ile, hareketleri ile, yanındakileri incitir. Onlar da, sinir hastalığına yakalanır. Evde, rahat, huzûr kalmaz. Yuvanın dağılmasına, câna kıyılmasına bile sebep olur. Bir evde gadab eden, öfkelenen kimse yoksa, orada saâdet, râhat, huzur ve neşe vardır. Kızan kimse varsa, orada, rahat, huzûr ve neşe bulunmaz. Karı koca, ana baba ile evlâdı arasında geçimsizlik, hattâ, düşmanlık eksik olmaz. İslâmiyet, şehvet ve gadab kuvvetlerinin yok edilmesini emretmemiştir. Öyle olsa idi, dînin sâhibi olan Muhammed aleyhisselâmda bu sıfatlar bulunmazdı. Hâlbuki peygamber efendimiz; (Ben insanım. Herkes gibi, ben de kızarım) buyurmuştur. Resûlullah efendimizin ara sıra kızdığı görülürdü. Kızması, hep Allahü teâlâ için olurdu. Allahü teâlâ, Kur'ân-ı kerîmde, Âl-i İmrân sûresinin 134. âyetinde meâlen; (Gadablarını yenen) kimseleri medhetmekte, övmektedir. Gadab etmeyenleri övmemektedir. İnsan, hanımını ve çocuklarını gadab sıfatı ile korur. İslâm düşmanlarına karşı, bu sıfat yardımı ile cihâd eder, vatanını korur. Çoluk çocuk sâhibi olup, öldükten sonra şân ve şeref ile anılmak, şehvet sâyesinde olmaktadır. Bunlar, İslâmiyyetin medhettiği, beğendiği, övdüğü şeylerdir. Hadis-i şerifte buyuruldu ki: (Kuvvetli olmak, başkasını yenmek demek değildir. Kuvvetli olmak, kahraman olmak, kendi öfkesini yenmek demektir.) TERBİYE EDİLMEZLERSE!.. Netice olarak İslâmiyet, şehvetin ve gadabın yok edilmesini değil, her ikisine hâkim olup, dîne uygun kullanılmalarını emretmektedir. Süvârînin atını ve avcının köpeğini yok etmeleri değil, bunları terbiye ederek, kendilerinden faydalanmaları lâzım olduğu gibidir. Şehvet ve gadab, avcının köpeği ve süvârînin atı gibidirler. Bu ikisi olmadıkça, âhiret ni'metleri avlanamaz. Fakat, bunlardan faydalanabilmek için, terbiye ederek, dîne uygun kullanılmaları lâzımdır. Terbiye edilmezler, azgın olup, dînin sınırlarını aşarlarsa, insanı felâkete sürüklerler. Riyâzet yapmak, bu iki sıfatı yok etmek için değil, terbiye edip dîne uymalarını sağlamak içindir. Bunu sağlamak da, herkes için mümkündür.


.

Neler yapılırsa isrâf olur?

 
A -
A +

İsrâf; malı helâk etmek, faydasız hâle getirmek, dîne ve dünyânın mubâh olan işlerine faydalı olmayacak şekilde sarf etmektir. Malı denize, kuyuya, ateşe atmak, onu helâk etmek demektir. Kullanılmayacak hâle sokmak, kırmak, kesmek, ağaçtan meyveyi toplamayıp çürütmek, tarlayı hasât etmeyip, ekinin helâk olması, hayvanları soğuktan, düşmandan korunacak yere koymamak, soğuktan, sıcaktan, açlıktan ölmelerini önleyecek kadar yedirmemek ve örtmemek de, helâk etmektir ki isrâftır. Meyve ve ekin toplandıktan sonra, bunları iyi saklamayıp kendiliklerinden bozulmaları veyâ nem alarak çürümeleri yahut kurt, güve, fâre, karınca ve benzeri canlıların yemeleri hep isrâftır. Ekmek, et, etsuyu, peynir gibi gıdâların, hurma, karpuz, elma gibi meyvelerin, kuru incir, kuru üzüm gibi kuru meyvelerin, buğday, arpa, mercimek gibi hubûbâtın ve elbise, kumaş, kitâp gibi eşyânın, isrâf edildikleri çok görülmektedir. YEMEK ARTIĞINI DÖKMEK... Yemek artıklarını dökmek, çatalı, kaşığı, tabağı, tası ekmekle veyâ parmakla sıyırıp yemeden önce, kapları yıkamak isrâftır. Sofra bezine, masa üstüne düşen ekmek, yemek kırıntılarını toplamayıp atmak da isrâftır. Bu kırıntıları toplayıp kedi, köpek, koyun, sığır, karınca, kuş, tavuk gibi hayvanlara yedirmek isrâf olmaz. Resûlullah efendimiz; (Şeytân, her işinizde sizinle berâber bulunur. Hattâ, yemekte bile. Birinizin lokması düşerse, onu alıp tozunu temizleyip yesin. O lokmayı şeytâna bırakmasın! Çünkü bereketin hangi lokmada olduğu bilinmez) buyurmuştur. Düşen lokmayı alıp yemek, insanı isrâftan kurtardığı gibi, kibir ve riyâyı giderir, berekete kavuşturur. Mevcûttan istifâdeye ve gelecek ni'metin artmasına sebep olur. Fasulye, pirinç, nohut gibi şeyleri yıkarken dökmek ve dökülenleri toplamamak isrâftır. Elbise, çorab, ayakkabı gibi giyim eşyâsını iyi kullanmayıp, çabuk eskitmek, onları yırtmak, yıkarken suyu, sabunu çok harcamak, lâmbayı, mumu, elektriği, hava gazını boş yere yakmak, hep isrâftır. Malı kıymetinden aşağı fiyâtla satarak veyâ kirâya vererek ve kıymetinden yukarı fiyâtla satın alarak yahut kirâlayarak aldanmak isrâf olur. Aldanarak alışverişe zarûrî ihtiyâc olursa veyâ yardım, sadaka gibi niyyet ile böyle yaparsa isrâf olmaz. Meyyitin kefenini, İslâmiyetin bildirdiğinden fazla yapmak isrâftır. Abdestte ve gusülde, suyu sünnet olandan fazla kullanmak isrâftır. Hazret-i Sa'd abdest alırken, Resûlullah efendimiz kendisini görür ve; -Yâ Sa'd! Suyu niçin isrâf ediyorsun? buyurur. -Abdest alırken de isrâf olur mu diye arz edince; -Büyük nehirde de olsa, abdestte fazla su kullanmak isrâf olur buyurmuşlardır. Doyduktan sonra fazla yemek isrâftır. Yalnız, misâfir utanmasın diye, yemek sâhibinin fazla yemesi ve orucu râhat tutmak için sahûrda fazla yemek isrâf değildir. Her istediğini yemek de isrâftır. Resûlullah efendimiz; (Her istediğini yemek isrâftandır) buyurmuştur. Sofrada yemek çeşitlerini lüzûm yokken arttırmak isrâftır. Fakat, bir yemekten usanıp her birinden biraz yiyerek ibâdet yapmak meselâ oruç tutmak, helâl kazanmak için çalışmak veyâ Müslümân kardeşlerine yardım etmek gibi ibâdetler için kuvvetlenmek düşüncesi ile yâhut sofrada misâfir bulundurmak niyyeti ile olursa, isrâf olmayacağı, kitâplarda yazılıdır. ÖVÜNMEK İÇİN DEĞİLSE!.. Ekmeğin pişkin yerini ve içini yiyip, kenâr ve kabuklarını atmak isrâftır. Bırakılan kısımları başkası veyâ hayvan yerse, isrâf olmaz. Sofraya lüzûmundan fazla ekmek koyup, sonra bunları, tekrâr yemek için kaldırmamak isrâftır. Yenmeyen ekmek parçalarını atmak ve riyâ, gösteriş, şöhret için fazla ekmek koymak isrâf olur. Netice olarak, nefîs yemekleri yemek, kıymetli, yeni elbise giymek, yüksek, büyük binâlar yapmak ve İslâmiyetin harâm etmediği dahâ bu gibi şeyler, helâldan kazanıldığı, kibir ve övünmek için olmadığı zamân isrâf değildir. Resûlullah efendimizin buyurduğu gibi: (İstediğini ye, istediğini giyin! İnsanı yanlış yola götüren, isrâf ve tekebbürdür.)
 

Ahlâk ilmi ve huyun değişmesi

 
A -
A +

Ahlâk ilmi, kalb ve rûh temizliği bilgisi demektir. Tıp ilminin, beden sağlığı bilgisi olmasına benzer. Kötü huylar, kalbin ve rûhun hastalıkları ve zararlı işler, bu hastalıkların alâmetleri, ârızalarıdır. Ahlâk ilmi, pek kıymetli, lüzûmlu bir ilimdir. Çünkü kalbin ve rûhun kötülükleri bu ilim ile temizlenebilir. Kalbin ve rûhun, iyi huylarla sıhhatli, kuvvetli olmaları, bu ilimle olur. Kuvvetli kalbler ve rûhlar da, bu ilim yardımı ile, temizlenir, iyi ahlâka kavuşur. İyi, temiz kalbler ve rûhlar da, bu ilim bereketi ile temizliğini arttırır, yerleştirir. Kalb ve rûh, iki ayrı şeydir. Birbirlerine çok benzemektedirler. Kitâplarda, rûh deyince, ikisi birlikte anlaşılmaktadır. Huy değişir mi? İnsanın huyunu bırakıp, başka huylu olması mümkün müdür? Bu konuda çeşitli fikirler varsa da, hepsi üç merkezde toplanmaktadır: 1- İnsanın ahlâkı hiç değişmez. Çünkü huy, insan gücünün değiştiremeyeceği bir varlıktır. 2- Huy iki türlüdür: Birisi insanla birlikte yaratılmıştır. Bu huy değiştirilemez. İkincisi, sonradan hâsıl olan alışkanlıktır. Buna, âdet denilir ve bu huy değişebilir. 3- Ahlâkın hepsi sonradan elde edilir ve değiştirilebilir. ÂLİMLERİN FİKİR BİRLİĞİ İslâm âlimlerinin çoğu bu üçüncü fikir üzerinde birleşmektedir. Peygamberlerin aleyhimüsselâm dinleri, bu sözün doğruluğuna dayanmaktadır. Tasavvuf büyüklerinin, din âlimlerinin, talebesine terbiye için koydukları üsûller, bu sözün ışığı altında işlemektedir... İnsanlar hangi huya elverişli olarak dünyâya gelmektedir? Bu da, içinden çıkılamamış bir suâldir. Âlimlerin çoğuna göre, insanlar iyiliğe, yükselmeye elverişli olarak doğar. Sonra, nefsin kötü arzûları ve güzel ahlâkı öğrenmemek ve kötü arkadaşlarla düşüp kalkmak, kötü huyları meydâna getirir. Hadîs-i şerîfte; (Herkes, Müslümânlığa elverişli olarak dünyâya gelir. Bunları sonra anaları babaları, Yahûdî, Hristiyan ve îmânsız yapar) buyuruldu. İyi huyları, güzel işleri öğrenen kimse, saâdete kavuşur. Kötüler arasında kalıp, kötü huy, çirkin işler öğrenen de, kötü olur. Âlimlerin çoğuna göre, herkesin ahlâkı değişebilir. Hiçbir kimsenin huyu, yaratılıştaki gibi kalmaz. Sonradan değişebilir. Ahlâk değişmeseydi, Peygamberlerin getirdikleri dinler faydasız, lüzûmsuz olurdu. Âlimlerin söz birliği ile koymuş oldukları terbiye ve cezâ üsûlleri abes olurdu. Bütün ilim adamları, çocuklarına ilim ve edeb vermiş, terbiyenin fayda sağladığı her zamân görülmüştür. Ahlâkı değiştirmek, kötüsünü yok edip, yerine iyisini getirmek mümkündür. Zira hadîs-i şerîfte; (Ahlâkınızı iyileştiriniz!) buyuruldu. İslâmiyyet mümkün olmayan şeyi emretmez. Şu kadar var ki, bazı huylar pek yerleşmiş, rûhun hâssası gibi olmuştur. Böyle huyları değiştirmek, yok etmek çok zor olur. Böyle ahlâk, en çok, câhil, kötü kimselerde bulunur. Bunu değiştirmek için, ağır riyâzet ve çok mücâhede yapmak lâzımdır. RİYÂZET VE MÜCÂHEDE Nefsin zararlı, kötü isteklerini yapmamak için çalışmaya riyâzet denir. Nefsin istemediği faydalı, güzel şeyleri yapmaya mücâhede denir. Câhiller, ahmaklar, huy değişmez diyerek, nefs ile mücâhede ve riyâzet etmiyorlar. Kötü huylarını temizlemiyorlar. Böyle kabûl edip de, herkes kendi arzûsuna bırakılırsa, kabâhatli olanlara cezâ verilmezse, insanlık kötülüğe gider. Bunun için, Allahü teâlâ, kullarına merhamet ederek, onları terbiye etmek, iyi ve kötü huyları öğretmek için Peygamberler gönderdi. Bunların en yükseği olarak, Muhammed aleyhisselâmı seçti. Onun dîni ile, önce göndermiş olduğu bütün dinleri değiştirdi. Onun dîni, bütün dinlerin sonuncusu oldu. Böylece, iyiliklerin hepsi, terbiye usûllerinin tamamı, Onun parlak dîninde yer aldı... Netice olarak, aklı olanların, iyiyi kötüden ayırabilenlerin, bu dinden elde edilmiş olan ahlâk kitâplarını okuyarak, öğrenerek ve işlerini buna göre düzenleyerek, dünyâda ve âhırette râhata, huzûra, saâdete, kurtuluşa kavuşması, böylece âile ve toplum hayâtının düzenine yardım etmiş olması lâzımdır.


.

Kalb, meleklere mahsûs bir evdir"

 
A -
A +

Kalb, yürek denilen et parçasında bulunan bir kuvvettir. Elektriğin aküde, pilde bulunması gibidir. Rûh ise, bedenin her yerinde bulunur. Akıl, insan dimağının, beyninin vâsıtası ile, his organlarından, şeytandan, nefisten kalbe gelen arzûları inceleyerek, iyilerini kötülerinden ayıran bir kuvvettir. Allahü teâlâ, ayrıca Peygamberler göndererek, hangi şeylerin faydalı, hangi şeylerin zararlı olduklarını ve nefsin bütün arzûlarının kötü olduğunu da bildirdi. Akıl, nefsin isteklerini, Peygamberlerin iyi dedikleri şeylerden ayırıp, kalbe bildirir, kalb de, aklın bildirdiğini tercîh ederse, nefsin arzûlarını yapmaz. Yani dimâğ, beyin vâsıtası ile, hareket uzuvlarına bunu yaptırmaz. Kalb, İslâmiyyetin iyi dediklerini, seçer ve yaptırırsa, insan saâdete kavuşur. Kalbin, iyiden, kötüden birini tercih etmesine, kesb denir. İnsanın hareket organları, dimâğına, dimâğ, beyin de kalbine tâbidir. Kalbin emrine uygun hareket ederler. Kalb, dimâğ, beyin vâsıtası ile his organlarından, rûh vâsıtası ile tarafı ilâhîden, akıldan, melekten, hâfızadan, nefisten ve şeytândan gelen tesîrlerin toplandığı bir merkezdir. TEMİZ BİR AYNA GİBİ!.. İnsanları Allahü teâlânın rızâsına, sevgisine kavuşturan yol, insanın kalbidir. Kalb, yaratılışında temiz bir ayna gibidir. İbâdetler, kalbin temizliğini, cilâsını arttırır. Günâhlar kalbi karartır ve muhabbet yolu ile gelen nûrları alamaz olur. Günâh işlemek nefse tatlı, faydalı gelir. Bütün bid'atler, günâhlar, Allahü teâlânın düşmanı olan nefsi besler, kuvvetlendirir. Kalb, hem nefse, hem his uzuvlarına bağlıdır. His uzuvları ne ile meşgûl olursa, kalb ona bağlanır. İnsan güzel bir şeyi görünce, güzel bir ses duyunca, tatlı bir şey alınca, kalb bunlara bağlanır. Bu sevgi insanın elinde olmaz. İnsan güzel bir şey okuyunca, kalb, bunların mânâlarına, yazarına bağlanır. Güzel, tatlı demek, kalbe güzel, tatlı gelen şey demektir. İnsan, çok defa hakîkî güzelliği anlayamaz. Nefse güzel gelen ile, kalbe güzel geleni birbiri ile karıştırır. Kalb kuvvetli ise, hakîkî güzelliği anlayıp, onu sever, bağlanır. Âyet-i kerîmeler, hadîs-i şerîfler, evliyânın sözleri, duâ, tesbîh gibi kıymetli şeyler, aslında güzeldir, çok tatlıdır. Kalbin nefse bağlılığı azalınca, nefsin elinden kurtulunca, bunları okuduğu, duyduğu zamân, bunların güzelliğini anlar ve bağlanır da, insanın haberi bile olmaz. Kur'ân-ı kerîm okuyunca veyâ dinleyince, zikir yapınca, ibâdetleri edâ edince, Allahü teâlâyı sever. Kalbi, nefsin elinden, baskısından kurtarmak için, nefsi ezmek, kalbi uyandırıp kuvvetlendirmek lâzımdır. Bu da, Resûlullah efendimize uymakla olur. Muhammed aleyhisselâma uyarak, kalbini nefsinin pençesinden kurtaran bir kimse, bir velîyi incelerse, onun Resûlullah efendimizin vârisi, Allahın sevgili kulu olduğunu anlar. Allahü teâlâyı çok sevdiği için, Allahın sevdiğini de çok sever. Fakat, sevebilmek kolay bir şey değildir. Nefsin sevdiklerini, kalbin sevdiği hakîkî güzellikler sanarak aldananlar çok olmuş, felâkete sürüklenmişlerdir. MUHABBET, SEVGİ YERİ... Kalb, muhabbet, sevgi yeridir. Muhabbet bulunmayan kalb ölmüş demektir. Kalbde, yâ dünyâ sevgisi, yâhut Allahü teâlânın sevgisi bulunur. Dünyâ, harâm olan şeyler demektir. Zikir, ibâdet yaparak, kalbden dünyâ sevgisi çıkarılınca, kalb temiz olur. Bu temiz kalbe, Allahü teâlânın sevgisi, kendiliğinden dolar. Günâh işleyince, kalb kararır, hasta olur. Dünyâ muhabbeti yerleşen kalbden, Allahü teâlânın sevgisi gider. Netice olarak, İmâm-ı Gazâlî hazretlerinin buyurduğu gibi: "Kalb, meleklere mahsûs bir evdir. Gadab, şehvet, hased, kibir gibi kötü sıfatlar, uluyan köpek gibidirler. Köpeklerin bulunduğu yere melekler girmez. Hadîs-i şerîfte; (Köpek ve resim bulunan eve melekler girmez) buyuruldu. Bu hadîs-i şerîfteki evin kalb olduğunu ve köpeğin de, kötü huylar demek olduğunu söylemiyorum. Açık mânâlarına inanmakla berâber, yukarıdaki mânâları da ilâve ediyorum."


.

Günahlardan sakınmak kalbi temizler

 
A -
A +

İyi bir insan, kendine ve başkalarına zararı olmayan kimse demektir. Allahü teâlâ, insanların iyi olmalarını, herkesin rahat yaşamasını istiyor. Buna kavuşmak için, insanlarda kalb, akıl ve nefis yarattı. İnsanın bedeni, yani bütün uzuvları kalbin emrindedir. Kalbin arzularına, niyet etmek denir. Nefis, bedenin muhtâç olduğu şeyleri kalbe yaptırmak ister. Nefsin isteklerinin hepsi, kendine de, başkalarına da, zararlıdır. Akıl, faydalı ve zararlı şeyleri birbirlerinden ayırmakta, faydalı olanları yapmasını kalbden istemektedir. Allahü teâlâ, iyi işleri kötülerinden ayırmak için, dinleri gönderdi. Sağlam olan akıl, kalbin İslâmiyete uymasını emreder. Her kalb, İslâmiyyete uygun hareket ederse, temiz olur, dünyâda hiç sıkıntı olmaz. Kalbin temizlenmesi ve kuvvetlenmesi için, Allahü teâlânın ismini çok söylemesi lâzımdır. Allahü teâlâ, dinleri insanlara sıkıntı vermek için değil, kalbleri temizlemek için gönderdi. Kalb, nefse uymaz, aklı dinleyip İslâmiyyete uyarsa, bütün dünyâ rahata, huzûra kavuşur. Aklın vazîfesi, İslâmiyyeti öğrenmek ve bunun her yere yayılması için çalışmaktır. Kalb, hep nefse tatlı gelen şeyleri yaparsa, nefse tapmış olur. Allahü teâlâyı unutur. İslâmiyyete uymak, kalbi ve bedeni kuvvetlendirir, nefsi zayıflatır. İmâm-ı Rabbânî hazretleri buyuruyor ki: NİYYET DOĞRU OLMADIKÇA!.. "Kalb, Allahü teâlâdan başkasına tutulmuş ise, yıkılmış demektir. Bir işe yaramaz. Niyyet doğru olmadıkça, hayırlı işlerin, yardımların ve âdete uyarak yapılan ibâdetlerin, hiç faydası olmaz. Kalbin selâmet bulması ve Allahü teâlâdan başka hiçbir şeye düşkün olmaması da lâzımdır. Yani her yapılan şey, O emrettiği, O beğendiği için yapılmalı. Onun râzı olmadığı her şeyden kaçınmalıdır. Her şey Onun için olmalıdır. Hem, kalbin selâmeti, hem de bedenin sâlih işler yapması, birlikte lâzımdır. Beden sâlih ameller yapmaksızın, kalbim selâmettedir, kalbim temizdir, sen kalbe bak demek bâtıldır, boştur. Kendini aldatmaktır. Bu dünyâda, bedensiz rûh olmadığı gibi, beden ibâdet yapmadan ve günâhlardan kaçınmadan, kalb, temiz olmaz. İnsanlarda bulunan nefis, din bilgilerine inanmamakta, yaratılışı, İslâmiyyete uymamaktadır. Bunun için, İslâmiyyete uymak, nefse acı gelmekte, ona uymak istememektedir. Kalb ise, yaratılışında temizdir. Fakat, nefsin İslâmiyyete uymak istememesi hastalığı, kalbe sirâyet ederek, kalb de İslâmiyyete uymak istemiyor. İslâmiyyete inanıyor ise de, uyması acı geliyor. İslâmiyyetin doğruluğunu isbât için, ne kadar uğraşılırsa uğraşılsın, hasta olan kalbde buna yakîn hâsıl olması, çok güç olur. Kalbde yakîn hâsıl olması için, içeriden ve dışarıdan hastalık gelmemesi, gelmiş olanın da tasfiyesi lâzımdır. Bunun için nefsi, inkâr hastalığından ve kalbi şeytandan, fenâ arkadaştan kurtarmaktan başka çâre yoktur. Kalbin tasfiyesi, ibâdet yapmakla, bilhâssa farz namâzları kılmakla ve çok istiğfâr okumakla olur. KALBİN TASFİYESİ İÇİN... Kalb, üç düşmânın yani nefsin, şeytânın ve kötü arkadaşın şerrinden, hücûmundan kurtulunca, tasfiye bulur, harâmları sevmek hastalığından kurtulur. Allah sevgisi, kendiliğinden yerleşir. Suyu boşalan şişeye havânın dolması gibi olur. Veşşemsi sûresi 9. âyetinde meâlen; (Nefsini tezkiye eden kurtuldu. Nefsini günâhta, cehâlette, dalâlette bırakan, ziyân etti) buyuruldu." Netice olarak, nefis, kötü isteklerden kurtarılınca, kalbin mahlûklara, harâmlara olan bağlılığı kalmaz. Zira dünyâyı yani harâmları, günâhları seven, hâtırlayan kalb, hastadır. Kalbin temiz olması, dünyâ denilen şeyleri sevmekten, hâtırlamaktan kurtulması demektir. Kalb hastalığının ilâcı, İslâmiyetin emirlerine uymak, yasaklarından sakınmak ve Allahü teâlâyı çok zikretmek, yani ismini ve sıfatlarını hâtırlamak, kalbe yerleştirmektir. Zikretmek, Allahü teâlâyı hâtırlamak demektir. Bu da, kalb ile olur. Zikredince, kalb temizlenir, kalbden dünyâ sevgisi çıkar ve Allahü teâlânın sevgisi yerleşi

.

Kalbi hasta olan nefsine uyar

 
A -
A +

İnsanda iki türlü kalb vardır. Birisi, bildiğimiz, göğsümüzdeki et parçasıdır ki, buna yürek denir. İkincisi, bu et parçasında bulunan bir kuvvettir ki, buna da gönül denir. Din kitaplarında anlatılan kalb, yürek değil gönüldür. İnanmak, inanmamak, muhabbet, düşmanlık hep bu kalbde yani gönülde olur. İnsanın organları bu kalbin emrindedir. Temiz kalbin sâhibi, akla uyar, hep iyi işler yapar. Kalbi bozuk, hasta olan ise, nefse uyar, hep zararlı işler yapar. İhlâs ile yapılan ibâdetler, bilhâssa namâz kılmak, kalbi temizler. Allahü teâlâ, kalbi hasta yapan şeyleri harâm etmiştir. Günâh işleyenin kalbi hasta olur. Günâhın büyüklüğüne göre, hastalık hafîf veyâ ağır olur. Kalb hasta olunca, ibâdet yapmak güç olur. KALB HASTALIĞININ İLÂCI Kalb hastalığının birinci ilâcı, tövbe ve istiğfârdır. Tövbenin kabûl olması için, günâhı terk etmek ve ibâdet yapmak lâzımdır. Kalb hastalığının ilâcı olan tövbenin kabûl olması için, en faydalı ibâdet, namâz kılmaktır. Namâz kılmak, kalbi hasta olanlara güç gelir. Hâlbuki, namâz kılınırsa, kalbde Allah sevgisi hâsıl olur. Allah sevgisi zamânla kalbi doldurur. Saâdetlerin en büyüğü, kalbe Allah sevgisini yerleştirmektir. Dünyâ işleri ile uğraşanların, geçici olan dünyâ ni'metlerine ve lezzetlerine kavuşmayı düşünenlerin kalblerinde Allah sevgisi kalmaz. İnsanı bu felâketten kurtaran en kuvvetli ilâç, kelime-i tevhîd okumaktır. Bunun için, Allahü teâlâ, sonsuz merhametinden dolayı, her gün bir vakit değil, beş vakit namâz kılmayı emir buyurmuştur. Allahü teâlânın bu emri, insanlara sıkıntı vermek için değil, onları kalb hastalığından kurtarmak içindir. Dünyâ ve âhıret saâdetlerinin başı, en iyisi, Allahü teâlânın rızâsına, sevmesine kavuşmaktır. Allahü teâlâya yakın olmak, Onun sevmesine kavuşmak demektir. Bu saâdete kavuşana, velî ve ârif denir. Velî olmak için, farzları yapmak lâzımdır. Farzlar, sırası ile, önce ehl-i sünnet âlimlerinin bildirdikleri gibi îmân etmek, sonra harâmlardan sakınmak, farz olan ibâdetleri yapmak ve sâlih olan mü'minleri sevmektir. İhlâs ile yapılmayan ibâdetin faydası da, sevâbı da olmaz. İhlâs, her şeyi yalnız Allah rızâsı için yapmaktır. İhlâs, Allahü teâlâdan başka hiçbir şeyi sevmemekle, yalnız Onu sevmekle, kendiliğinden hâsıl olur. Kalbin yalnız Allahü teâlâyı sevmesine, kalbin tasfiyesi, kalbin itmînânı denir. Kalbin itmînâna kavuşması, ancak Onu çok hâtırlamakla, büyüklüğünü, ni'metlerini düşünmekle olacağını, Ra'd sûresinin 30. âyeti bildirmektedir. Bu âyet-i kerîmede meâlen; (İyi biliniz ki, kalbler, Allahü teâlânın zikri ile itminâna, rahata kavuşur!) buyurulmaktadır. İnsanda, akıl, kalb ve nefis denilen üç kuvvet vardır. Aklın ve nefsin yeri dimâğdır, beyindir. Kalbin yeri yürektir. Akıl, dünya işleri ve âhıreti kazanmak yollarını düşünür. Nefis, dâimâ harâmları, zararlı şeyleri yapmayı düşünür. Kalbin kendinde hiç düşünce yoktur. Ona, aklın, nefsin ve his uzuvlarından dimağa yani beyne ve dimâğdan kalbe ulaşan harâm şeylerin düşünceleri gelerek hasta yapar. Kalbi bu düşüncelerden kurtarmak güçtür. Bu düşüncelerden kurtulursa, Allahü teâlâyı hâtırlar. Kalb, hiçbir zaman düşüncesiz kalmaz. GÜNAH, KALBİ KARARTIR! Kalbde, nefisten gelen kötü düşünceler varsa, bu hâl insanı, Allahü teâlâdan uzaklaştırır. Zaten kalbin hasta olması, Allahü teâlâyı unutması demektir. Kısaca kalbin hasta olması, nefse uyarak harâmları beğenmesi, bunlara düşkün olması demektir. Netice olarak kalbde, yâ harâmların, günâhların sevgisi, yâhut Allahü teâlânın sevgisi bulunur. Kalbden günâhların sevgisi çıkarılınca, kalb temiz olur. Bu temiz kalbe, Allahü teâlânın sevgisi, kendiliğinden dolar. Günâh işleyince, kalb kararır, hasta olur. Kalbi, günahlarla kararak hasta olan kimse, aklına değil, nefsine uyar. Nefsine uyan kimse, dünyâda da, âhırette de sıkıntıdan kurtulamaz. Kısacası, kalbi temiz olan akla uyar, iyi işler yapar, kalbi bozuk, hasta olan da, nefse uyar, hep zararlı işler yapar.


.

Makam ve şöhret sâhibi olmak

 
A -
A +

İhlâs, ilmin ve amelin Allah rızâsı, Allah sevgisi ile olması, mal, mevki ve şöhret için olmamasıdır. İlmi, Allah rızâsı için, İslâm dînine ve Müslümânlara hizmet için öğrenmelidir. Mal, mevki kazanmak, kibir ve şöhret için öğrenmemelidir. Zira hadis-i şerifte; (İki aç kurt, bir koyun sürüsüne girdiği zamân, yaptıkları zarardan, mal ve şöhret hırsının yapacağı zarar dahâ çoktur) buyurulmuştur. Mevki ve şöhret sâhibi olmak arzûsu, insanlarda üç şeyden hâsıl olmaktadır: 1-Mevki ve şöhret sâhibi olmayı istemenin birinci sebebi, nefsinin arzûlarına kavuşmaktır. Nefis, arzûlarının, harâm yollardan elde edilmesini istediği için, kişi mal, mevki ve şöhret sahibi olmayı ister. HAKLARINI KURTARMAK... 2-İkincisi, kendinin ve başkalarının haklarını zâlimlerden kurtarmak isteğidir. Ayrıca sadaka vermek, hayrât, hasenât yapmak, iyi yemek, iyi giyinmek, iyi evlerde oturmak, çoluk çocuk sâhibi olup, râhat ve mesût yaşamak için, kişi, mal, mevki, şöhret sahibi olmayı ister. İbâdetlerine mâni olacak şeylerden kurtulmak, İslâm dînine ve Müslümânlara hizmet etmek için de kişi, mal, mevki, şöhret sâhibi olmayı ister. Bu niyyetle mevkiye, makama kavuşurken, riyâ, hakkı bâtıl ile karıştırmak gibi, İslâmiyyetin yasak ettiği şeyleri yapmazsa, vâcipleri, sünnetleri terk etmezse, bu kimsenin mevki, makam sâhibi olması câizdir, hattâ müstehabtır. Çünkü, câiz ve lâzım olan şeylere kavuşturucu sebepleri, vâsıtaları yapmak da, câiz ve lâzım olur. Allahü teâlâ, Kur'ân-ı kerîmde, iyi insanların nasıl olacağını bildirirken, bunların; (Müslümânlara imâm olmak istediklerini) de bildirmektedir. Süleymân aleyhisselâm; (Yâ Rabbî! Benden sonra kimseye nasîb etmeyeceğin bir mülkü bana ihsân eyle!) diyerek melik ve emîr olmak istemiştir. Hadîs-i şerîfte; (Hak ve adâlet üzere bir gün hâkimlik yapmayı, bir sene devâmlı gâzâ etmekten dahâ çok severim) buyuruldu. Bir hadîs-i şerifte de; (Bir sâat adâlet ile idârecilik yapmak, altmış sene nâfile ibâdet yapmaktan dahâ iyidir) buyuruldu. Riyâ ile ve hakkı bâtıl ile karıştırarak mevki sâhibi olmak câiz değildir. İyi niyyet ile olsa da, câiz değildir. Çünkü harâmları ve mekrûhları, iyi niyyetle de yapmak câiz değildir. Hattâ, bazı harâmların iyi niyyet ile yapılması, dahâ büyük günâh olur. Niyyetin iyi olması, ibâdetlerde faydalı olur. 3-Mal, mevki, şöhret sâhibi olmayı istemenin sebeplerinden üçüncüsü, nefsini eğlendirmektir. Kişinin nefsi, maldan olduğu gibi, mevkiden de lezzet almaktadır. Arada İslâmiyyete uymayan işler bulunmazsa, nefsi lezzet aldığı şeye kavuşturmak harâm olmaz ise de, takvânın az olduğunu gösterir. Mevki elde ettikten sonra, insanların gönüllerini kazanmak için, riyâ ve müdâhane yani gevşeklik, gösteriş yapmasından korkulur. Hattâ, münafıklık, hakkı bâtıl ile karıştırmak, hile ve yalan gibi tehlikeli hâller de olabilir. Helâl ile harâm karışık olan şeyi yapmamak lâzımdır. Mevki sâhibi olmanın bu üçüncü sebebi, harâm değil ise de, iyi olmadığı için, ilâcını bilmek ve yapmak lâzımdır. KİBİRDEN KURTULMAK İÇİN! Şöhretten ve hürmet toplayarak kibirli olmaktan kurtulmak için, İslâmiyyette mubâh, câiz olup, halkın beğenmediği işleri yapmalıdır. Vaktiyle bir emîr, bir zâhidi ziyârete gitmiş. Zâhid, emîrin ve etrâfındakilerin kendisine yaklaşmak istediklerini anlayınca, ziyâfet vermiş. Kendisi, iri lokmaları hırsla çabuk çabuk, yemeye başlamış. Emîr, bu hâli görünce, zâhidi beğenmeyerek, oradan ayrılmış. Zâhid de, emîrin arkasından; "Elhamdülillah! Rabbim beni kurtardı" demiştir. Mevki sâhibi olmak arzûsunu gideren en kuvvetli ilâç, insanlardan uzlet etmek, uzak durmaktır. Din ve dünyâ için zarûrî vazîfelerden başka, insanlar arasına karışmamalıdır. Hadîs-i şerîfte, bu ilâç tavsiye edilmektedir. Netice olarak, mevkinin, makamın ve şöhretin geçici olduğunu, âhiretteki zararlarını, dünyâdaki tehlikelerini düşünmeli, niyeti düzeltmedikçe bunlara talip olmamalı, kişi, Allahü teâlâdan kendisi için hep hayırlı olanı istemelidir

.

Hiçbir şey kendiliğinden olamaz!..

 
A -
A +

Kâinatta var olan, yaratılan ve meydana gelen hiçbir olay, kendiliğinden olmamıştır. Bütün bunları, yoktan yaratan, bir yaratıcı vardır. Bugün fabrikalarda binlerce ilâç, ev eşyâsı, sanâyi ve ticâret maddeleri, elektronik âletler, harp vâsıtaları yapılıyor. Bunların çoğu, ince hesaplardan, yüzlerce tecrübeden sonra elde ediliyor. Bunlardan birine dahi, kendi kendine var oldu denebilir mi? Bunların, bilerek ve isteyerek yapıldıkları söyleniyor ve hepsinin bir yapıcısının bulunması lâzımdır deniyor da, canlılarda, cansızlarda görülen ve her asırda, daha yenileri, daha inceleri keşfedilen ve çoğunun yapısı henüz anlaşılamayan milyonlarca maddenin, hâdisenin kendi kendilerine tesâdüfen var olduklarını söylemek mümkün mü? Eğer bunlara, tesadüfen olmuş denirse, bu hâl, ikiyüzlülük ve koyu bir inât olmaz mı? Muhammed Rebhâmî hazretleri, Riyâd-ün-nâsıhîn kitabında şöyle bir hâdise naklediyor: İMÂN EDEN ATEİST!.. "Rûm kayseri, imparatoru, Abbâsî halîfesi Me'mûn bin Hârûn'a bir haberci gönderdi. Bu habercinin yanında, heybetli, kendini beğenmiş biri vardı. Haberci, halifeye; -Bu adam, dinleri inkâr ediyor. Bir yaratıcı olduğuna inanmıyor. Rûm papasları buna cevâb veremedi. İslâm âlimleri bunu susturursa, milyonlarca Hristiyanı ve Müslümânı sevindirecektir dedi. Halife, âlimlerle görüştü ve Bağdâd âlimleri; -Buna ancak Ahmet Nişâpûrî hazretleri cevâp verir, dediler. Bunun üzerine Halîfe, sarâyda, belli bir gün ve sâatte âlimlerin toplanmasını emretti. O gün ve saatte, ateist dahil herkes toplandı. Fakat Ahmet Nişâpûrî hazretleri toplantı yerine geç geldi ve; -Yolda, acâyip, şaşılacak bir şey gördüm. Onu seyredince, buraya geç kaldım. Dicle kenârında gemi bekliyordum. Yerden büyük bir ağaç çıktı. Sonra bu ağaç kendi kendine yıkıldı, parçalandı ve bu ağaçtan tahtalar meydana geldi. Sonra da bu tahtalar, birleşerek, bir gemi oldu. Gemi, bir kaptanı falan olmadan, suda kendi kendine hareket etti dedi. Bizans'tan gelen ateist, bu sözleri işitince, yerinden fırladı ve; -Bu adam deli olmuş. Hiç böyle şey olur mu? Böyle söyleyen, yalancıdır ve buna aklı olmayanlar inanır dedi. Ahmet Nişâpûrî hazretleri söze karışarak; -Bunlar, kendi kendine olamayınca, yeryüzündeki şaşılacak şeyler, kendi kendilerine nasıl var olur? Bunları yaratan biri olmadığını söyleyen, daha akılsız ve ahmak olmaz mı? dedi. Bu sözleri işiten ateist; -Her şeyin bir yaratıcısı olduğunu şimdi anladım ve buna inandım diyerek Müslümân oldu..." Dünyânın her yerinde ayrı ayrı manzaralar var. İnsan, bunlara bakmaya doyamıyor. Bunların her biri, hep hesaplı ve düzenli, sanki hepsi aynı bir makineden çıkmış gibidir. Her şey fizik, kimyâ, biyoloji, astronomi kanunlarına bağlı olarak meydana gelmiş. Hele, insanın yaratılışındaki âhenk ve nizâm, insanı hayretler içinde bırakmaktadır. İçimizdeki organların, bir makinenin parçaları gibi, birlikte çalışması, anlayanları hayrân bırakmaktadır. Meşhûr İngiliz fen adamı Darwin bile; "Gözün yapısındaki intizâmı, incelikleri düşündükçe, hayretten tepem atacak gibi oluyor" demekten kendisini alamamıştır. "TESADÜFEN OLMUŞ!.." Bütün varlıklar, birbirlerine değişmez kanunlarla bağlıdır. İslâm âlimleri, bunları yaratan, bilen, bir Hâlık, Yaratıcı var diyor. Hiçbir dîne inanmayanlar ise, her şey rastgele, tesâdüfen var olmuş diyor. Yaratıcı, Peygamberleri ile haber de gönderiyor ve; (Her şeyi ben yarattım. Hepinizin sâhibi benim. Bana inanırsanız, sizi Cennetime koyacağım. Sayısız ni'metler vereceğim. Sonsuz zevk ve saâdet içinde yaşayacaksınız. Peygamberlerime inanmayanları Cehennemde sonsuz yakacağım) buyuruyor. Netice olarak, bu varlıkların hiçbirisi, kendiliğinden, tesadüfen meydana gelmemiştir. Her şeyin yoktan var olduğu, aklen de, ilmen de açıkça bilinmekte ve görülmektedir. Her şeyi yoktan var eden ve hiç yok olmayan bir yaratıcı yaratmıştır. Meydânda olan şey, inkâr olunamaz. Allahü teâlânın, varlığına inanmamak, meydânda olan şeyi inkâr etmek olur


.

Sonsuz kudretin varlığı inkâr olunamaz

 
A -
A +

İnsan olarak, kâinatta mevcut olan her şeyin, şaşılacak bir nizâm içinde olduklarını görmekteyiz. Fen, her sene bunların yenilerini bulmaktadır. Bu nizâmı yaratanın, Hay diri, Âlim bilici, Kâdir gücü yetici, Mürîd dileyici, Semî işitici, Basîr görücü, Mütekellim söyleyici ve Hâlık yaratıcı olması lâzımdır. Çünkü ölmek, câhil olmak, gücü yetmemek, zorla yapmak, sağırlık, körlük ve söyleyememek, birer kusurdur, utanılacak şeylerdir. Bu kâinâtı, bu âlemi, bu nizâm üzere yaratanda ve yok olmaktan koruyanda, böyle kusurlu sıfatların bulunması olacak şey değildir. Atomdan yıldızlara kadar her varlık birer hesâpla, kanunla yaratılmıştır. Fizikte, kimyâda, astronomide ve biyolojide keşfedilebilen kanunlardaki, bağlantılardaki nizâm, akıllara hayret vermektedir. Hava, yüzde 78 azot, 21 oksijen ve 1 soy gazlar karışımıdır. Bileşik değil, karışımdır. Oksijen yüzde 21'den çok olsaydı, ciğerlerimizi yakardı. Yüzde 21'den az olsaydı, kandaki gıdâ maddelerini yakamazdı. İnsanlar ve hayvanlar, yaşayamazdı. Bu yüzde 21 miktârı, her yerde ve yağmurda değişmiyor. Bu ise büyük ni'mettir. Allahın varlığını, kudretini ve merhametini göstermektedir. Dünyânın en büyük Alman fen adamlarından Max Planck diyor ki: DİN VE FEN İLİMLERİ... "Gerek din ve gerek fen ilimleri, üzerimizde kendisine erişmek kâbil olmayan çok muazzam bir kudret bulunduğunu, bu kudretin dünyâyı kurduğunu ve ona hükmettiğini ortaya koymaktadır. Ancak bu kudreti îzâh husûsunda kullandıkları dil, birbirinden farklıdır. Fakat her iki îzâh tarzı ayrı bile görünseler, hakîkatte, birbirinin aynıdır. Bu iki îzâh birbirine zıt değildir. Bilakis birbirini tamâmlarlar. Gerek din, gerek fen ilimleri, bu âlemi ancak mâhiyetini hiçbir zamân anlayamayacağımız, insanların hiçbir zamân erişemeyecekleri bir kudretin yaratabileceğini kabûl ederler. Bu muazzam kudretin bütün azametini biz bilemiyoruz ve hiçbir zamân bilemeyeceğiz. Onun kudretinin ancak en küçük bir parçasını ve dolaylı olarak öğrenebiliriz. Din, bu kudreti ve yaratıcıyı tanımak ve insanları Ona yaklaştırmak için kendine mahsûs akla hitâbeden semboller kullanır. Fen ilimleri ise, bu kudretin tanınması için ölçü ve formüllerden faydalanır. Hâlbuki, bu iki yolu birleştirecek olursak, asıl o zamân bu yaratıcının ne büyük bir kudret sâhibi olduğu meydâna çıkar ve dînin Allahı ile tabîî ilimlerin bu kudretin ancak küçücük bir kısmında yaptığı araştırma, ölçme ve formüller, Onun zâtını ve büyüklüğünü meydâna koyar. Din ile fen ilimlerini karşılaştıracak olursak, hiçbir yerinde bunların birbirinden aykırı bir bilgi vermediğini görürüz. Gerek din, gerek tabîî ilimler, bir muazzam yaratıcı olmadan bu dünyânın kurulamayacağını kabûl ederler. Fen ilimlerinin bulduğu bütün yenilikler, bu muazzam yaratıcının varlığı ve büyüklüğü hakkında birer vesîkadır. Din ile fen ilimleri arasında hiçbir fark yoktur. Bazılarının sandığı gibi, tabîî ilimlerin tuttuğu yol ayrı değildir. Bugün ne yazık ki, bazı insanlar, fen ilimlerinin artık din ile hiçbir ilgisi kalmadığını sanırlar. Hâlbuki bu, çok yanlıştır. Yukarıda îzâhına çalıştığım gibi, fen ilimleri, bil'akis dîni inanç ve düşünceleri takviye ederler..." SEBEPLER İLE YARATMAKTADIR Netice olarak, her şeyi, sonsuz kudret sahibi olan bir Yaratıcı yaratmıştır. Bu sonsuz varlık, madde olmayan, hiçbir şeye benzemeyen, her şeyi bilen, gören, her şeye gücü yeten, Allahü teâlâdır. Her şeyi O yaratmıştır ve yaratmaktadır. Tabîat dediğimiz bu maddeler, cisimler, canlılar ve çeşitli enerjiler, bazılarının zannettiği gibi, yaratıcı değildir. Bunların hepsini Allahü teâlâ yaratmış, birbirlerine tesîr etmek kuvvetini, kendilerine vermiş, yenilerini yaratmasına eskilerini sebepler, vesîleler yapmıştır. Allahü teâlânın sebeplere, sebeplerin tesîr etmelerine ihtiyâcı yoktur. Hiç sebep olmadan da yaratabilir. Fakat, sebepleri, vâsıtaları araya koyarak yaratmaktadır. Sebepler ile yaratmasında hikmetler, kullarına faydalar vardır


.

"Her gün ömrün eksiliyor!"

 
A -
A +

Dünyâda insana verilen ömür sınırlıdır ve ecel de, her ân yaklaşmaktadır. Cennet ve Cehennemden biri, insanı beklemektedir. Ecel, bugün gelmezse, bir gün elbette gelecektir. İnsan, başına gelecekleri, geldi bilmelidir. Çünkü ölüm, kimseye vakit tayîn etmemiş, gece veyâ gündüz, çabuk yâhut geç, yazın veyâ kışın gelirim dememiştir. Herkese ânsızın gelir ve hiç ummadığı bir zamânda gelir. Muhammed Ma'sûm Fârûkî hazretleri buyuruyor ki: "Yazıklar olsun, ömür geçti. Bir hayırlı iş yapmadım. Dünyânın vefâsız, yalancı olduğu, şimdi anlaşıldı. Hayâtı, hayâl oldu. Fitneleri, dertleri bitmedi. Ahbâp, arkadaşlar, öldüler, gittiler. Bu hâlleri görüp de, gafletten uyanmıyor, ibret almıyoruz, pişmân olmuyoruz, tövbe etmiyoruz. Gaflet devâm ediyor, günâhlarımız artıyor. Allahü teâlâ, Tövbe sûresinin 127. âyetinde meâlen; (Görmüyorlar mı ki, her sene, bir iki kerre, dertlere, belâlara yakalanıyorlar. Yine tövbe etmiyor, pişmân olmuyorlar) buyurdu. Bu nasıl îmândır, nasıl Müslümânlıktır? Ne kitâptan, ne sünnetten nasîhat alınıyor. Ne de, başa gelen dertlerden, hâdiselerden ibret alınıyor. Uzun seneler, berâber yaşadıkları, birlikte gezip dolaştıkları, yiyip içtikleri, yatıp kalktıkları ahbâplarını, arkadaşlarını düşünsünler. Sevdiklerinin, birlikte eğlendiklerinin, yardımcılarının ne olduklarını görmüyorlar mı? Hiçbirinden bir şey kaldı mı? Onlardan haber verenler var mı? Ömürlerinin harmanını rüzgâr götürdü." HANGİ SULTANLIK!.. Bir gün Abbasi halifelerinden Hârûn Reşîd hazretleri, Behlül Dânâ hazreleri ile görüşmek, hikmetli sözlerini duymak ister. Bunun için adamlarını gönderip, Behlül Dânâ hazretlerini, saraya dâvet eder. Halifenin gönderdiği kişiler, Behlül Dânâ hazretlerini boş bir mezar içinde uyur halde bulurlar ve kendisini uyandırırlar. Behlül Dânâ hazretleri, uykusundan uyandırılınca, kendisini uyandıranlara; -Siz ne yaptınız. Beni sultanlık makâmından indirdiniz. Şimdi ben ne yapacağım diye feryat etmeye başlar. Görevliler bu durum karşısında ne yapacaklarını bilemezler ve gidip durumu halîfeye bildirirler. Halife Hârûn Reşîd de, Behlül Dânâ hazretlerinin bu durumuna ve sözlerine bir mânâ veremez ve huzûruna geldiğinde; -Ey Behlül! Bu ne iş. Sen hangi sultanlıktan indirildin? diye sorar. Behlül Dânâ hazretleri; -Ey Halîfe! Rüyâmda kendimi hükümdâr olmuş gördüm. Tahtımda oturuyordum. Hizmetçilerim vardı. Saltanat ve ihtişâm içinde idim. Lâkin senin adamların beni uyandırdı ve tahtımdan oldum, diye cevap verince, halife Hârûn Reşîd, bu sözlere güler ve; -Ey Behlül! Rüyâdaki pâdişâhlığa îtibâr olur mu hiç der. Bunun üzerine Behlül Dânâ hazretleri; -Ey müminlerin emîri! Benim hükümdarlığım ile seninki arasında ne fark var. Ben gözlerimi açınca hayat buldum. Sen gözlerini kapayacak olsan ebediyyen emirlikten düşecek saltanatından olacaksın ve nedâmet, pişmanlık günün başlayacak. O halde hangimizin hükümdârlığına îtibâr edilmez siz söyleyin, deyince, halife Hârûn Reşîd hazretleri, söyleyecek söz bulamaz. ECEL GELMEDEN!.. İmâm-ı Gazâlî hazretleri; "Bugün, ecelin geldiğini, dahâ bir gün müsaade etmeleri için, yalvardığını, sızladığını ve sana, bir gün bağışladıklarını ve şimdi sen, o günde bulunduğunu farz et! O hâlde, bugünü elden kaçırmaktan, bununla, saâdete kavuşmamaktan dahâ büyük ziyân olur mu? Yarın ölecekmiş gibi, dilini, gözlerini ve yedi âzânı harâmdan koru!" buyurmuştur. Netice olarak, ecel gelince, insanı uyandıracaklar, gözleri kulakları açacaklar. Fakat, o zamân pişmânlık işe yaramayacaktır. Rezîl olmaktan başka, ele bir şey geçmeyecektir. Hadîs-i kudsîde buyurulduğu gibi: (Ey insanoğlu, sanki ebedî kalacakmış gibi dünyalık yığmaya çalışıyorsun. Her gün ömrün eksiliyor, farkında değilsin. Aza kanâat edip hamdetmiyorsun. Çok istiyorsun, ne kadar çok versem yine doymuyorsun. Benden sana her gün yeni rızıklar gelirken, senden bana çirkin ameller geliyor. Ne tuhaftır ki, verdiğim rızkı yerken bana isyân ediyorsun.)


.

Yaratmak, Allahü teâlâya mahsustur

 
A -
A +

Her varlığın yaratanı, Allahü teâlâdır. Yaratmak, yoktan var etmektir. Maddeyi, elemanı yok iken var etmek ve var ettikten sonra, başka bir varlığa çevirmek de yaratmaktır. Meselâ; (İnsanı nutfeden, cinni ateş alevinden yarattı) meâlindeki âyet-i kerîme böyle olduğunu bildirmektedir. Allahü eâlâ, her şeyi bir sebep, bir vâsıta ile yaratmaktadır. Sebepleri yapan, bunlarda tesîr kuvveti yaratan Odur. Cisimlerin fizik ve kimyâ özellikleri, fizik, kimyâ, biyoloji olayları, reaksiyonları, Onun yarattığı sebeplerdir. Bu sebepleri, cisimleri yaratmasına vâsıta kıldığı gibi, insan aklını, insan gücünü de, kendi yaratmasına vâsıta kılmıştır. Kömürdeki yanma olayının başlamasına, kibritin alevi sebep olmakta ise de, kömürün oksitlenmesini, yanmasını yaratan Allahü teâlâdır. Kibrit, yanma olayının yaratıcısı değildir. Çünkü kibritin yapısını, özelliklerini, alevini, ısı enerjisini, karbon atomlarının oksijene ilgisini, olayın ekzoterm olup, kömürü ısıtıp kırmızı şuâ yaymasını yaratan hep Odur. İNSAN SADECE SEYREDİYOR! Bunun gibi, tuz asidi içinde, çinko eriyip, çinko klorür adında, yeni özellikte bir bileşik cisim meydâna geliyor. Bu iyon şebekesini, çinko atomları ve asit molekülleri yarattı denilemez. Çinko klorürün meydâna gelmesinde, insan seyirci kalmış, iyon şebekesini hâsıl eden tepkimeyi, özellikleri, kuvvetleri, Allahü teâlâ yaratmıştır. Demek ki, insanın aklı ve gücü de, diğer tabîat kuvvetleri gibi, Allahü teâlânın önce yaratmış olduğu, maddeler, elemanlar, özellikler, kuvvetler, enerjiler arasındaki şartları, dengeleri değiştirerek, yeni bir dengenin, bir âhengin, bir sistemin yaratılmasına bir sebep, bir vâsıtadan başka bir şey değildir. Arşimet, bir kanûn yaratmamış, dahâ önce mevcût olan özellikler arasındaki bir bağlantıyı görebilmiştir. Edison, elektrik ampulünü yaratmamış, yapılmasına sebeb olmuştur. Yaratıcı, bunların en ufağını, en incesini bilendir. Edison'un arkadaşı olan Martin Andre Rosonoff, şu hâtırasını anlatmaktadır: "Bir gün laboratuvara girince, Edison'u kendinden geçmiş, çok dalgın bir hâlde, hiç kımıldamadan elinde tuttuğu bir kaba baktığını gördüm. Yüzünde büyük bir hayret, hürmet, takdîr ve saygı ifâdesi vardı. Yanına tam yaklaşıncaya kadar, geldiğimin bile farkına varmadı. Sonra beni yanında görünce, elindeki kabı bana gösterdi. Kap, cıva ile doluydu. Bana; -Şuna bak! Bu ne muazzam bir eserdir! Sen cıvanın hârikulâde bir şey olduğuna inanır mısın? dedi. Ben; -Cıva, hakîkaten hayrete değer bir maddedir diye cevâp verdim. Edison konuşurken sesi titriyordu. Bana; -Ben cıvaya bakınca bunu yaratanın büyüklüğüne hayrân oluyorum. Buna ne türlü hâssalar, özellikler vermiş? Bunları düşündükçe, aklım başımdan gidiyor, diye mırıldandı. Sonra tekrâr bana döndü; "BEN BİR İNSANIM!.." -Dünyâdaki bütün insanlar bana hayrândır. Benim yaptığım birçok keşifleri, birçok yeni buluşları birer hârika, birer başarı zannediyorlar. Beni, insanüstü bir varlık gibi görmek istiyorlar. Hâlbuki, ne büyük hatâ! Ben, beş para bile etmeyen bir insanım. Benim keşiflerim, esâsen dünyâda bulunan, fakat o zamâna kadar insanların göremedikleri büyük hârikaların ufacık bir kısmını meydâna çıkarmaktan ibârettir. Bunu ben yaptım diyen bir insan, en büyük yalancı, en büyük budaladır. İnsan, elinden hiçbir şey gelmeyen âciz bir mahlûktur. İnsan, ancak bir parça konuşabilen, biraz düşünebilen bir mahlûktur. İyi düşünse, kibre, gurûra kapılmaz, aksine, ne kadar boş olduğunun farkına varır. İşte ben de, bunları düşündükçe, ne kadar kudretsiz, ne kadar âciz, ne kadar zayıf bir mahlûk olduğumu anlıyorum. Ben mûcidim ha! Asıl mûcid, asıl yaratıcı Allah'dır! dedi." Netice olarak, her şeyi yaratan, yoktan var eden, Allahü teâlâdır. Ondan başka yaratıcı yoktur. Her şeyi yaratan, varlıkta durduran, yalnız Allahü teâlâdır. Allahü teâlâdan başkasına, her ne maksatla olursa olsun, yaratıcı demenin, îmânı gidereceği kitaplarda yazılıdır.

.

Kimsenin gönlünü kırma!.."

 
A -
A +

Allahü teâlânın rızâsına, sevgisine kavuşmak için, emrettiklerine saygı, hürmet göstermeli, bütün mahlûklara da, şefkat ve merhametle yaklaşmalıdır. Hiç kimsenin kalbini kırmamalı, ayıplarını, kusûrlarını araştırmamalı, yüzlerine vurmamalıdır. Peygamber efendimiz, Mu'âz bin Cebel hazretlerine hitaben buyurdular ki: (Yâ Mu'âz! Ayıpları gizle, kimsenin ayıbını yüzüne vurma! Farzlardan başka kıldığın namâzları ve ibâdetleri kimseye söyleme! Dünyâ işini âhıret işinden büyük görüp, evvel yapma! Hiç kimseye hor bakma! Kimsenin gönlünü kırma, herkesle hoş geçin. Eğer bu şekilde hareket etmezseniz elem verici azâba uğrarsınız.) Her insana, insafla, merhametle yaklaşmalı, onlara yardım etmelidir. Zira Allahü teâlâ; (Benim kullarıma yardım edene, ben fazlasiyle yardım ederim) buyuruyor. SEVGİLİ KUL OLMAK İÇİN... Elinden yardım geldiği hâlde, yardımı esirgeyen insan, Allahü teâlânın indinde sevgili bir kul olamaz. İnsanların kalbini kırmak ise, Allahü teâlânın gadabını üzerine çekmek demektir. Bundan çok kaçınmalıdır. İnsan kalbi, Allahü teâlânın sevgisinin tecelli ettiği bir yerdir. Oraya dokunmak, çok tehlikelidir. Hele o kalbde, Allahü teâlânın korkusu ve sevgisi varsa, onu incitmekten, son derece kaçınmalıdır. İmâm-ı Rabbânî hazretleri buyuruyor ki: "Kalb, Allahü teâlânın komşusudur. Allahü teâlâya kalbin yakın olduğu kadar hiçbir şey yakın değildir. Mü'min olsun, âsî olsun, hiçbir insanın kalbini incitmemelidir. Çünkü âsî olan komşuyu da korumak lâzımdır. Sakınınız, sakınınız, kalb kırmaktan pek sakınınız! Allahü teâlâyı en ziyâde inciten küfürden sonra, kalb kırmak gibi büyük günâh yoktur." Hazret-i Ömer bir gün, mescidde başını koyup, tam yatacağı sırada, bir köle gelip; -Kalk, yâ emîr-el mü'minîn. Önce bana insâf, merhamet eyle. Rabbil âlemîn kıyâmet günü benim hakkımı senden alır, dedi. Hazret-i Ömer, kölenin bu sözlerini işitir işitmez hemen kalktı ve; -Ne istersin, sana nasıl yardım edebilirim, diye sordu. O köle de; -Ben fakir, kimsesiz bir kişiyim. Elbisemi yıkayasın ve temizleyesin. Düşkünlere, fakirlere, hastalara yardım etmek senin üzerine vaciptir, dedi. Hazret-i Ömer; -Evet, senin dediğin gibidir. Ne istiyorsan yapacağım, buyurdu. Köle üzerindeki elbiseleri çıkardı ve; -Yâ Emîr-el mü'minîn! Sen kendi elbiseni de bana ver, onları giyineyim ki, çıplaklığa sabredemem, dedi. Hazret-i Ömer, üzerindeki gömleği çıkarıp ona verdi ve kendi beline bir peştamal bağladı. Kölenin elbisesini yıkadı. Ondan özürler diledi, iltifatta bulundu, yumuşak sözlerle helâllik diledi. Köle dedi ki: -Yâ Emîr-el mü'minîn, eğer sana acımasam, hakkımı helâl etmezdim. Sen de bilirsin ki, kıyâmet gününde, doğudan, batıya bütün Müslümânların çıplaklarının, açlarının, zayıflarının ve fakîrlerinin haklarından sana suâl ederler. Allahü teâlâ, bütün bunların haklarından sana suâl edecek, o zaman sen ne cevâp verereceksin! Kölenin bu sözleri üzerine hazret-i Ömer, çok ağladı, köleden tekrar özürler diledi, gönlünü hoş etti ve kendi elbisesini ona bağışlayarak, oradan ağlayarak ayrıldı. KENDİ KABAHATLERİNİ DÜŞÜN! Netice olarak, herkes, kendi kusûrlarını, kabâhatlerini düşünmelidir. Allahü teâlânın, kendisine cezâ vermekte acele etmediğini, rızkını kesmediğini bilmelidir. Allahü teâlânın sevgisine kavuşmak arzûsu ile yanan bir kimsenin, uykusu kaçar, gözyaşları dinmez. Geçmişteki günâhlarından utanarak başını kaldıramaz. Her işinde Allahü teâlâdan korkar, titrer. Allahü teâlânın sevgisine kavuşturacak işleri yapmak için çırpınır. Her işinde sabır gösterir ve insanların hatalarını affeder. Her geçimsizlikte, sıkıntıda kusûru kendisinde görür. Kimseyle münâkaşa etmez. Bir kalbi incitmekten çok korkar. Zira kalbleri, Allahü teâlânın evi bilir. Hadîs-i kudsîde buyurulduğu gibi: (Dili ilim saçıp gönlü ilimden uzak olan, dışını yıkadığı hâlde gönlünü temizlemeyen, başkalarının kusûrlarını araştırıp kendi kusûrlarını görmeyen, âhırette hesâba çekileceğini bildiği hâlde gülüp eğlenenlere şaşılır.)


.

Özür dileyenin, özrünü kabul etmeli

 
A -
A +

Müslümânın ayıplarını örtmek, gizli günâhlarını yaymamak ve kusûrlarını affetmek çok sevâptır. Herkes, kendi kusûrlarını görmeli, Allahü teâlâya karşı yaptığı kabâhatleri düşünmelidir. Allahü teâlânın, kendisine cezâ vermekte acele etmediğini, rızkını kesmediğini bilmelidir. Din kardeşinin ayıbını görünce, ona hüsn-i zan etmelidir. Onu ıslâh etmeli, özür dilediği zaman da, özrünü kabul etmelidir. Zira Müslümânın özrünü reddetmek, kabul etmemek, mekruhtur, günâhtır. Hadîs-i şerîfte; (Müslümân kardeşinin özrünü kabûl etmemek günâh olur) buyurulmuştur. Mekke fethedildiği gün, Resûlullah efendimiz, kendisine eziyet eden, sıkıntı veren, inkâr eden Kureyş'in hepsini affetmişlerdi. Yalnız hazret-i Vahşi gibi bazıları, bu affın dışında kalmıştı. Hazret-i Vahşî, daha sonra pişmân olup, Medîne'de mescide gelip, selâm verdi. Resûlullah efendimiz, selâmını aldı. Hazret-i Vahşî; -Yâ Resûlallah! Bir kimse Allaha ve Resûlüne düşmanlık yapsa, en kötü, en çirkin günâh işlese, sonra pişmân olup temiz îmân etse, Resûlullahı canından çok sevici olarak, huzûruna gelse, bunun cezâsı nedir? diye arz edince Resûlullah efendimiz; -Îmân eden, pişmân olan affolur. Bizim kardeşimiz olur buyurdu. Hazret-i Vahşî; "BEN VAHŞÎ'YİM YA RESÛLALLAH!" -Yâ Resûlallah! Ben îmân ettim. Pişmân oldum. Allahü teâlâyı ve Onun Resûlünü her şeyden çok seviyorum. Ben Vahşî'yim dedi. Resûlullah efendimiz, Vahşî adını işitince, hazret-i Hamza'nın parçalanmış hâli gözünün önüne geldi. Ağlamaya başladı. -Git, seni gözüm görmesin! buyurdu. Hazret-i Vahşî, öldürüleceğini anlayarak kapıya yürüdü. Eshâb-ı kirâm işâret bekliyordu. O ânda Cebrâîl aleyhisselâm geldi ve Allahü teâlânın şöyle buyurduğunu bildirdi: (Ey sevgili Peygamberim! Bütün ömrünü puta tapmakla, kullarımı bana düşmân etmeye uğraşmakla geçiren bir kâfir, bir kelime-i tevhîd okuyunca, ben onu affediyorum. Sen, amcanı öldürdü diye Vahşî'yi niçin affetmiyorsun? O pişmân oldu. Şimdi sana inandı. Ben affettim. Sen de affet!) Herkes, öldürün emrini beklerken Resûlullah efendimiz; -Kardeşinizi çağırınız! buyurdu. Kardeş sözünü işitince, saygı ile çağırdılar. Hazret-i Vahşî'ye affolduğunu müjdeledi ve; -Fakat, seni görünce dayanamıyorum. Üzülüyorum. Bana görünme! buyurdu. O da, Resûlullah efendimizi üzmemek için, bir dahâ yanına gelmedi ve mahcûp, başı önünde yaşadı. Özrü kabûl etmek ve kusûrları affetmek, Allahü teâlânın sıfatlarındandır. Böyle olmayan kimseye, Allahü teâlâ gadab ve azâb eder. Özürde bulunmak üç türlü olur: 1-Niçin yaptım? 2-Şunun için yaptım. 3-Keşke yapmasaydım veyâ yaptım, bir dahâ yapmam demek. Yâhut yapmadım diyerek inkâr etmektir. Yaptım, bir dahâ yapmam demek, tövbe olur. Mü'min, affetmesi için özür dilemesini bekler. Münâfık, ayıpların ortaya çıkmasını ister. Hadîs-i şerîfte; (İffet sâhibi olursanız, kadınlarınız da afîf olur. Ananıza babanıza ihsân ederseniz, çocuklarınız da size ihsân eder. Din kardeşinin özrünü kabûl etmeyen, kevser havzından içmeyecektir) buyuruldu. Bu hadîs-i şerîf, din kardeşinin kötülük yaptığını ve özrünün yalan olduğunu bilmeyen kimse içindir. Çünkü bunun özrünü reddetmek, Müslümâna sû-i zan olur. Yalan söylediğini bilerek özrünü kabûl etmek, af olur. Affetmek, vâcib değil, müstehabdır. VELÎ NASIL TANINIR? Bir gün Ebû Abdullah el-Basrî hazretlerine; -Velî halk içinde nasıl tanınır, alâmetleri nelerdir? diye sorulunca, cevaben buyurdu ki: -Velî, dilinin çok tatlı olması, ahlâkının güzel olması, özür dileyenlerin özrünü kabûl etmesi, ister iyi ister kötü olsun, bütün mahlûkâta tam bir şefkat ve merhametle, acımasıyla anlaşılır. Netice olarak, dost, düşman, herkesi güler yüz ve tatlı dil ile karşılamalı, hiç kimse ile münâkaşa etmemelidir. Herkesin özrünü kabul etmeli, kabâhatlerini affetmeli, zararlarına karşılık yapmamalıdır. Ahmet Makkarî hazretlerinin buyurduğu gibi: "Fütüvvet, mertlik, düşmanlık edene iyilik yapmak, seni sevmeyene ihsânda bulunmak ve sevmediğin ile de tatlı konuşmaktır."


.

.

Saâdete kavuşmak, îmân ile olur

 
A -
A +

Allahü teâlâ, rızâsına kavuşmak isteyenlere, rızâsına kavuşturan yolları gösterir. Îmân edenleri ve îmânın îcâblarını yapanları, sıkıntılardan kurtarır, huzûra, saâdete kavuşturur. Bunlar, her zamân, her işlerinde, râhat ve huzûr içinde olurlar. Bunlar, kıyâmet gününde, Allahü teâlânın sevdiği sâlih kimselerin yanında bulunurlar. Dünyâ ve âhıret saâdetine kavuşmak için biricik yol, Müslümân olmaktır. Müslümân olmak için, Allahü teâlânın var olduğuna, bir olduğuna, her şeyi gördüğüne, bildiğine, her şeyi Onun yaptığına, yarattığına ve Muhammed aleyhisselâmın Peygamber olduğuna, öldükten sonra Cennette sonsuz ni'metler, Cehennemde de sonsuz azâblar olduğuna, îmânı olanın Cennete, inkâr edenin Cehenneme gideceğine ve her ikisinin de sonsuz olduğuna inanmak lâzımdır. İNKÂR BATAKLIĞINDAKİLER!.. Dünyâ nüfûsunun çoğu, Hristiyanlar, Yahûdîler, Avrupa'daki, Amerika'daki bütün siyâset ve devlet adamları, fen adamları, öldükten sonra tekrâr dirilmeye, Cennetteki nimetlere ve Cehennemdeki sonsuz azâblara inanıyor. Bunlara inanmamak, dünyâdaki bütün ilim, fen ve siyâset adamlarına uymamak olur. İslâm dîninden, İslâmın güzel ahlâkından ve insan haklarından haberi olmayan bazı kimseler, inkâr ve isyân bataklığında, kendilerine verilen ömrü, boşa harcıyorlar, ziyân ediyorlar. Zevkleri için lâzım olan parayı, hak, hukuk, kanûn tanımadan topluyorlar. Bu taşkınlıkları, hîleleri, azgınlıkları ile hem kendilerine, hem de topluma, insanlara, canlara, ırzlara zarar veriyorlar. İnkâr, isyân ve hak, hukuk tanımaz hallerine de ilericilik gibi bir isim takıyorlar. Ayrıca aklı olan böyle yaşar diyorlar. Böyle yapmakla, Avrupalılara, Amerikalılara benziyoruz diyerek övünüyorlar. Dîni, îmânı, temiz ahlâkı olan, herkesin hakkını tanıyan, doğru, nâmûslu Müslümânlara da, gerici, yobaz gibi isim takıyorlar. Böylece de, kendilerini avutuyorlar. Bütün Avrupalılar, Amerikalılar, dinlerine bağlı oldukları için, akılsız da, yalnız bunlar mı akıllı? Felâket yolunda olduklarını, birkaç senelik zevk için, sonsuz azâblara sürüklendiklerini anlayamıyorlar. Târîhten de ibret almıyorlar. Hâlbuki İslâmiyyet, dünyâ zevklerinden hiçbirini yasak etmemiştir. Sadece, hayvanlar gibi, açıkça, azgınca, zararlı olarak yapılmasını menetmiştir. Böyle düşünenlere ve bunların tuzaklarına düşenlere, ancak acınır! Dünyâ zevklerine düşkün, gâfil, can yakan ve başkasının malına, nâmûsuna saldıranlar, İslâm dînini gençlerden saklıyorlar ise de, aklı olan bir insanın, fen, biyoloji ve astronomi bilgilerini öğrenince, dinleri inceleyerek, akla, ilme uygun olan İslâm dînini seçmesi îcâb eder. Bunu başaramayanın da, bütün dünyânın inandığı, Cehennemdeki sonsuz azâb tehlikesi karşısında, korkarak, titriyerek Müslümân olması lâzımdır. Yine de inanmazsa, akla uymamış olur. NEFİS, KÖTÜLÜK DEPOSUDUR! İnsanlarda bulunan ve kötülükler deposu olarak yaratılan nefis, insanda bulunan şehveti, gadabı aşırı çalıştırdığı için, nefse uymak insana tatlı gelir. İslâmiyete uymak ise, bu arzûları frenlediği, sınırladığı için, insana acı, zor gelmektedir. Bunun için insan, İslâmiyyete değil nefse uymak ister. Saâdete kavuşmak istemez, felâkete sürüklenmek ister. Allahü teâlânın merhameti sonsuz olduğundan, insanlarda, saâdeti felâketten, doğruyu eğriden ve faydalıyı zarârlıdan ayırabilen bir kuvvet de yaratmıştır. Bu çok kıymetli kuvvet, akıldır. Şaşmayan, yanılmayan akla, akl-ı selîm denir. Akl-ı selîm sâhibi olan kimse, nefsine değil İslâm dînine uyar. Aklı dinlemeyen kimse ise, nefsine uyar, İslâm dînine uymak istemez. Netice olarak, dünyâda rahat, huzurlu olmak, âhırette de ebedi saâdete kavuşmak için, inanmak, îmân etmek lâzımdır. İslâm dînini kabul edip, uyana, Müslümân denir. İnanmak yalnız laf ile olmaz, kalb ile olur. Kalbde îmân bulunduğunun ise, iki alâmeti vardır. Bunlar da, söz ve amel yani iştir. Dil ile inandığını söylemek, kalbi ile tasdik etmek ve bedeni ile de inandıklarını yapmak lâzımdır.


.

Rızık mukadderdir artmaz, azalmaz!..

 
A -
A +

Allahü teâlâ, her insanın ve her hayvânın rızkını ezelde takdîr etmiş, ayırmıştır. İnsanların ve hayvânların ecelleri, nefeslerinin sayısı belli olduğu gibi, her insanın bedeninin ve rûhunun rızıkları da bellidir. Rızık hiç değişmez, azalmaz ve çoğalmaz. Kimse kimsenin rızkını yiyemez. Kimse kendi rızkını yemeden, bitirmeden ölmez. Hadîs-i şerîfte; (Allahü teâlâ, insanları yaratırken, ecellerini, ömürlerini ve rızıklarını takdîr etmiştir) buyuruldu. İnsanın rızkı değişmez, azalmaz, çoğalmaz ve zamânından geri kalmaz. İnsan, rızkını aradığı gibi, rızık da, sâhibini arar. Çok fakîrler vardır ki, zenginlerden dahâ iyi, dahâ mesûd yaşar. Allahü teâlâ kendisinden korkanlara, dînine sarılanlara, ummadıkları yerden rızık gönderir. Bir kimse, Allahü teâlâ emrettiği için çalışır, rızkını helâl yoldan ararsa, ezelde belli olan rızkına kavuşur. Bu rızık, ona bereketli olur. Bu çalışmaları için de sevâp kazanır. Eğer, rızkını Allahü teâlânın yasak ettiği yerlerde ararsa, yine ezelde ayrılmış olan o belli rızka kavuşur. Fakat, bu rızık ona hayırsız, bereketsiz olur. Rızkına kavuşmak için kazandığı günâhlar da, onu felâketlere sürükler... "BU İŞİN HİKMETİ NEDİR?" İbrâhim-i Havvâs hazretleri, nehrin kenarında hurmalıkların olduğu bir yerde oturup, hurma liflerinden zembil örüp, gayri ihtiyârî elinde olmadan nehre atıyormuş. Bu hâl dört gün devam etmiş. Sonunda "bu işin hikmeti nedir, ben niçin böyle yaptım?" diyerek nehrin akıntısına doğru yürümeye başlamış. Derken nehrin kenarında oturup ağlayan yaşlı bir kadına rastlamış ve kadına; -Vâlide, niçin ağlıyorsunuz? diye sorunca, kadın; -Evlâdım! Beş yetim çocuğum var. Onlara yedirecek hiçbir şeyimiz kalmadı. Dört gündür bu nehirden, yapılmış zembiller akarak geliyordu. Bunları alıp satıyor geçimimizi sağlıyorduk. Bugün gelmedi diye cevap vermiş. Bunları işiten İbrâhim-i Havvâs hazretleri ördüğü zembilleri nehre atmasının hikmetini anlamış ve kadına; -Şimdi sen müsterih ol. Evinizi bana gösteriniz, geçiminizi ben halledeceğim buyurmuş... İmâm-ı Ahmed ibni Hanbel hazretleri, kendisinden nasîhat isteyen bir kimseye buyurur ki: "Allahü teâlâ senin ve bütün âlemin rızkına kefîldir. Rızık için elinden geldiği kadar çalıştıktan sonra düşünmeye hiç lüzûm yoktur. Çünkü Hak teâlâ tarafından bütün rızıklar taksîm edilmiştir. Çalışarak, hissene düşen rızkı arayıp bulursun. Bir sadakanın yerine on misli ile mukâbele edildikten sonra, çalışana karşılığı verileceğine hiç şüphe yoktur. Cehennem azâbı hak olduktan sonra, günâh işlemeye cesâret edilir mi? Bütün işler, Hak teâlânın takdîri iledir. Sen fakîr olup, başkalarının zenginliğine canının sıkılmasının ne faydası olur?" Fakîrlikten korkmak, uğursuzluğa inanmak şeytândandır. Nitekim, sûre-i Bekaradaki 268'inci âyet-i kerîmede meâlen; (Şeytân, muhtâç hâle düşeceğinizi, size söz veriyor) buyuruldu. Allahü teâlânın merhametine güvenmek, yüksek mârifettir. Ummadık yerlerden, düşünmedik sebeplerle, bol rızık gönderdiği her zamân görülmektedir. Fakat, gizli sebeplere de güvenmemeli, sebepleri yaratana sığınmalıdır. TEVEKKÜL SAHİBİ... Tevekkül eden birisi, bir mescidde ibâdet ederdi. Mescidin imâmı, buna; -Fakîrsin, bir iş tutsan iyi olur dedi. Bu da; -Bir Yahûdî komşum, her gün bana lâzım olan şeyleri gönderiyor deyince, imâm; -Öyle ise, sen işini sağlama bağlamışsın, çalışmazsan zararı yok dedi. Bu da, imâma; -Öyle ise, sen de, herkese imâm olmaktan vazgeç ki, Yahûdî'nin sözünü, Allahü teâlânın sözünden üstün tutan, imâm olmaya lâyık değildir dedi... Netice olarak, ezelde ayrılmış olan rızık değişmez. Aynı rızık, helâlden istiyene helâl yoldan gelir. Harâm işleyerek isteyene de, harâm yoldan gelir. Her canlının rızkı tükenmeyince eceli gelmez, ölmez. Kimse kimsenin rızkını yiyemez. Rızık, ibâdet yapmakla artmaz fakat bereketlenir. Allahü teâlâ herkesin rızkını ezelde takdîr, tâyîn etmiş, ayırmıştır. Bu ayrılan, takdir edilen rızık, artmaz ve azalmaz.


.

Çalışmak, rızkı değil malı artırır

 
A -
A +

Allahü teâlânın feyizleri, nimetleri, ihsânları yani iyilikleri, her ân, insanların iyisine, kötüsüne, herkese gelmektedir. Herkese mal, evlât, rızık, hidâyet ve dahâ nice iyiliği fark gözetmeksizin göndermektedir. Fark, bunları alabilmekte ve bazılarını da alamamak sûretiyle, insanlardadır. Nahl sûresinin 33. âyetinde meâlen; (Allahü teâlâ, kullarına zulmetmez, haksızlık etmez. Onlar, kendilerini azâba, acılara sürükleyen bozuk düşünceleri, çirkin işleri ile kendilerine zulüm ve işkence ediyorlar) buyurulmuştur. Bir kimse, âlemlerin sâhibinin, her şeyi, ne büyük nizâm ve kemâl üzere yarattığını anlarsa, Hûd sûresi 6. âyet-i kerîmesi olan; (Allahü teâlânın rızık vermediği, yeryüzünde bir mahlûk yoktur) meâlini pek kolay görür. Âlemi çok güzel idâre edip, kimseyi aç bırakmadığını bilir. Açlıktan ölenler varsa da, onların eceli öyle olduğu içindir. Yoksa, çalışmadıkları için değildir. Çünkü çok malı olduğu halde, açlıktan ölenler vardır. Hasan-ı Basrî hazretleri, bu inceliği açık gördüğü için; "Basra ahâlisinin hepsi, benim çocuğum olsa ve bir buğday tânesi bir dînâr olsa, hiç sıkıntı çekmem!" buyurmuştur. Veheb bin Verd hazretleri de buyuruyor ki: "Gök demir olsa, yer tunç kesilse, rızık için üzülürsem, kendimi Müslümân bilmem!" "EMRETTİĞİ İÇİN ÇALIŞMALI" Vaktiyle bazı kimseler, Cüneyd-i Bağdâdî hazretlerine; -Rızkımızı arıyoruz dediklerinde; -Nerede olduğunu biliyorsanız, orada arayınız! buyurur. -Allahü teâlâdan istiyoruz dediklerinde; -Eğer, sizi unutmuş sanıyorsanız, hâtırlatınız! cevabını verir. -Tevekkül ediyoruz, bakalım ne gönderecek dediklerinde de; -İmtihân ederek, deneyerek tevekkül etmek, îmânda şüphe bulunmasını gösterir buyurur. -O hâlde ne yapalım? dediklerinde ise; -Emrettiği için çalışmalı, rızık için üzülmemeli, tedbîrlerin arkasında koşmamalıdır cevabını verir. Rızık için, Allahü teâlânın verdiği söze güvenmelidir. Emrine uyarak çalışanı, rızkına ulaştırır. Hadîs-i şerîfte; (Bir kimse, Allahü teâlâya sığınırsa, Allahü teâlâ, onun her işine yetişir. Hiç ummadığı yerden, ona rızık verir. Her kim, dünyâya güvenirse, onu dünyâda bırakır) buyuruldu. Şumeyt bin Aclân hazretleri buyuruyor ki: "Her gün ömrünün bir kısmı gitmekte, sen ise buna üzülmüyorsun. Her gün sana yetecek kadar rızık verilmekte, fakat, sen, sana verilen şeyleri kâfi görmüyorsun ve seni azgınlaştıracak, Allahü teâlâdan uzaklaştıracak şeyi istiyorsun. Aza kanâat etmiyor, çokla doymuyorsun. Kendine ihsân edilen ve içinde bulunduğun nîmetlere şükretmekten âciz iken, daha fazlasını istemek nasıl uygun olur? İsteğinin fazlalığı seni aldattı. Arzu ve istekleri dünyâ için olan bir kimse, âhiret için nasıl çalışabilir. Hayret edilir, ne kadar çok şaşılır şu kimseye ki, âhirete inanıyor ve dünyâ için çalışıp ona koşuyor." Bişr-i Hâfî hazretleri rızık konusunda insanları haramlardan ve şüphelilerden sakınmaya teşvik ederdi. Özellikle ticâret erbâbını helâl ve temiz kazanca yönlendirmeye çalışırdı. Bu husustaki âyet-i kerîme ve hadîs-i şerîfleri sık sık tekrar eder ve; "Ekmeğini nereden kazandığına iyi bak. Kendini Cehenneme atma" diye nasîhat ederdi. "NİÇİN ÜZÜLÜYORSUNUZ?" Ebû Hâzım hazretlerine; -Efendim, fiyatlar çok yükseldi, pahalılık var dediklerinde; -Niçin üzülüyorsunuz? Bolluk zamanında sizi rızıklandıran Allahü teâlâ, pahalılıkta da size rızık verecektir buyurmuştur. Netice olarak, kesb yani çalışmak, malı artırır ise de, rızkı artırmaz. Çünkü rızık, mukadderdir, ezelde takdir ve taksim edilmiştir. İnsanlar müşevveş-üz-zihin yani zihinleri karışık, tereddütlü olarak yaratıldığı için, kesbetmek, çalışmak, emrolundu. Rızık, maâşa, mala, çalışmaya bağlı değildir. Böyle olmakla berâber, çalışmak lâzımdır. Çünkü Allahü teâlâ, sebepler vasıtası ile yaratmaktadır, âdet-i ilâhiyyesi böyledir. Ahmed bin Celâ hazretlerinin buyurduğu gibi: "Rızkını Allahü teâlâdan bilmeyip de onun mahlûkundan beklemek, insanı cenâb-ı Hak'tan uzaklaştırıp, halka muhtâç eder."

.

"Memleketinde de rızık vermeye kâdirdir!.."

 
A -
A +

Allahü teâlâ, her şeye kâdirdir, her şeye gücü yeter. İrâde ettiğini yapmaya, yaratmaya kâdirdir. Allahü teâlâ, cisimlerin kendilerini, yok iken var ettiği gibi, var iken yok etmeye de kâdirdir. İnsanın ve her canlının rızkını veren, yaratan da Odur. Hadîs-i kudsîde; (Seni kendim için yarattım. Başka şeylerle oyalanma! Rızkına kefîlim, kendini üzme!) buyurmuştur. Şihâbüddîn Sühreverdî hazretleri, oğluna nasihat ederek buyurur ki: "Ey oğul! Rızık konusunda Allahü teâlânın vaadlerine güven. Çünkü Allahü teâlâ, her canlının rızkını vereceğine dâir kefil oldu. Allahü teâlâ, Kur'ân-ı kerimde, Hûd sûresinin 61. Âyet-i kerîmesinde meâlen; (Yerde yürüyen ne kadar canlı varsa, hepsinin rızkı, ancak Allahü teâlâya âittir) buyurdu. Bu sebeple insanlardan hiçbir şey bekleme!" İBRETLİ BİR YOLCULUK... Şakîk-i Belhî hazretlerinin tövbe etmesine Türkistan'daki bir putperest sebeb olmuştur. Ticâret için Türkistan'a gittiğinde, merak edip bir puthaneye girer. Puta, isteklerini yana yakıla anlatan bir putpereste; -Seni ve her şeyi yoktan var eden, alîm ve kudretli bir yaratanın var. Sana hiçbir fayda ve zararı olmayan puta tapacağına Allahü teâlâya ibâdet et der. Putperest; -Eğer söylediğin doğru ise, O, sana senin memleketinde rızık vermeye kâdirdir. Mâdem öyledir, niçin tâ buralara kadar geldin? der. Şakîk-i Belhî hazretleri, bu söz üzerine derin düşüncelere dalar ve Belh şehrinin yolunu tutar. Belhe geri dönerken bir Mecûsi ile yolculuk yapar. Mecûsi, Şakîk-i Belhî hazretlerinin tüccar olduğunu öğrenince; -Eğer kısmetin olmayan bir rızık peşindeysen, kıyâmete kadar gitsen onu ele geçiremezsin. Şâyet kısmetin olan bir rızık peşindeysen onun arkasında koşmana lüzum yoktur. Çünkü sana ayrılan rızkın seni bulur der. Mecûsinin bu sözüne Şakîk-i Belhî hazretleri hayran kalır, dünyâya karşı meyli azalır ve âhiret için çalışacağına kendi kendine söz verir. Bu düşücelerle Belh şehrine gelir. O sıra Belh'de müthiş bir kıtlık vardır. İnsanlar yiyecek bir şey bulamamakta ve bu yüzden kimsenin yüzü de gülmemektedir. Şakîk-i Belhî hazretleri, çarşıda neşeli bir köleye rastlar ve; -Ey köle, herkes üzüntü içindeyken, senin neşene sebep nedir? deyince, köle; -Niçin üzüleyim. Benim efendim zengin bir kimsedir. Beni aç, çıplak bırakmaz ki! cevabını verir. Şakîk-i Belhî hazrteleri, kölenin bu sözüne hayret eder ve kendi kendine; "Aman yâ Rabbi! Az bir dünyâlığı olan şu zenginin kölesi böyle neşeli. Halbuki, sen bütün canlıların rızıklarına kefil oldun. Biz niçin gam ve keder içinde olalım" diyerek dünyâ meşgûliyetlerinden elini çeker. Samîmi bir tövbe ile âhirete yönelir. Allahü teâlâya olan tevekkülü son derece fazlalaşır. İbrâhim Edhem hazretlerinin sohbetlerine başlar ve Ondan feyz alarak olgunlaşır... Celâlzâde Mustafa Çelebi hazretleri buyuruyor ki: ZÂHİRÎ VE MÂNEVÎ RIZIK "Allahü teâlâ kullarına pekçok rızık vericidir. Rızık, mahlukların faydalandığı şeydir. Rızıklar zâhirî ve mânevî olur. Zâhirî rızıklar; yiyecekler, içecekler ve giyecekler gibi şeylerdir. Mânevî rızıklar sayısızdır. Allahü teâlâ bunları kullarına ihsân eder. Kullar bunlardan faydalanırlar. Bütün faydalı rızıklar arasında iki rızık vardır ki, herkes ondan faydalanır. Şeyh Sâdî hazretleri, bunu Gülistan kitabında; 'İnsanın içine çektiği her nefes hayâtın devâmına, dışarı verilen nefes ise, vücûdun ferahlamasına ve rahatlamasına vesîledir. Her nefeste iki nîmet vardır. Her nîmetin şükrü ise vâciptir' diye bildirmektedir." Netice olarak, yaratılan her varlığı, varlıkta durduran, onları korku ve dehşetten koruyan, her canlının rızkını veren, Allahü teâlâdır. Yarattıkları içinde, insanı, kendi emri ile muhatap kılmış, onları bu emirlerle kıymetlendirmiş ve rızıklarına da kefil olmuştur. Hadîs-i kudsîde buyurulduğu gibi: (Ey Ademoğulları! Sizi kendim için yarattım. Her şeyi de sizin için yarattım. Senin için yarattıklarım, seni, kendim için yaratılmış olduğundan men ve gâfil ve meşgûl etmesin.)

.

Müslüman, hasreti çekilen insandır

 
A -
A +

Müslümân, güzel huylu, güler yüzlü, tatlı sözlü, kimseyi incitmeyen, insanların kalbine sürûr veren, devamlı pozitif enerji yayan, iyi insan demektir. Peygamber efendimiz; (Kâmil, olgun mü'min, eli ile, dili ile, mahlûklara zararı dokunmayan kimsedir) buyurmuşlardır. Müslüman, kimseye hîle, hıyânet yapmaz. Kötülük yapanlara nasîhat verir. Tembel olmaz, devâmlı çalışır ve helâl yoldan kazanır. Hiç kimsenin hakkına da dokunmaz. Böyle olan kimseyi, Allahü teâlâ da, kulları da sever. Müslüman, çatık kaşla bakmaz, çünkü bunu harâm bilir. Güler yüzlü olmayan kimse, mü'min sıfâtlı değildir. Müslim, gayrimüslim herkese karşı güleryüzlü olmalıdır. Başkasının kötü ahlâkından şikâyet eden kimsenin, kendisi kötü ahlâklıdır. Bir kimse, başkalarının kötülüklerinden bahsediyorsa, bu hâl, o kimsenin kötü huylu olduğunun alâmetidir. Zira güzel ahlâk, insanlardan gelen eziyetleri sineye çekmektir. Güzel ahlâk, kimseye yük olmamak, fakat herkesin yükünü çekmek demektir. Kendini beğenmeyip harâmlardan sakınan kimsenin kabına, rahmet dolmaya başlar. Bu kimsenin ihlâsı artar ve istifâde etmeye başlar. Bu da, kimseye yük olmayıp, herkesin yükünü çekmeye başlaması ile anlaşılır. MÜ'MİN GIDÂ GİBİ OLMALI!.. Mü'min, gıdâ gibi olmalı ve kendisine her zaman ihtiyâç duyulmalıdır. Mü'minin alâmeti güleryüzlü, münafığın alâmeti ise, çatık kaşlı olmaktır. Allahü teâlâ, kuluna ihsan ettiği nimeti göstermemizi sever. Müslüman olmak nimetini göstermek için, insanlara karşı güler yüzlü, tatlı dilli, merhametli ve şefkatli olmak lâzımdır. En büyük günâh, kalb kırmaktır. Gayr-i müslimin dahi kalbini kırmamalıdır. Köpek bulunan eve rahmet meleklerinin girmediği hadîs-i şerifte bildirilmektedir. Nefsi îmân etmemiş olanların kalblerinde de dört köpek bulunmaktadır. Bunlar; 1-Kibir 2-Kıskançlık 3-Öfke 4-Şehvettir. Bu sebeple kişi, kendisini beğenmemeli, başkasındaki nimeti kıskanmamalı, öfkelenmemeli ve şehvete kapılmamalıdır. Din büyükleri buyuruyor ki: "İki şeyi unutma! Allahü teâlânın seni her yerde gördüğünü ve ölümü hiç unutma! İki şeyi de unut! Yaptığın iyilikleri ve sana yapılan kötülükleri unut!" Mü'minin yüzü âhırete dönüktür ve Allahü teâlânın rızâsına tâliptir. Zira yüzü insanlara dönük olan kimse, insanlarla çarpışır, onlarla kavga eder. Yüzü âhirete dönük olanın, insanların malında, makamında gözü olmaz. Böyle olan kimseye, herkes muhabbet, sevgi besler ve ona kavuşmak için yarışırlar. Düşmanlık edene iyilik etmek, hediye vermek, düşmanlığı giderir, kişinin rahat etmesine vesile olar. Bu sebeple kırıldığımız Müslümana iyilik etmeli, sevmediğimize ihsânda bulunmalı ve sıkıldığımız insana güler yüz göstermeye çalışmalıyız. Dinimizde buna fütüvvet denir. Kalbi en fazla nûrlandıran şey, kızdığı kimseye duâ etmektir. Müslüman, doğru olmalı, doğru konuşmalı, arkadaşlarının hatalarına tahammül etmeli, herkese iyilik etmeli, komşuya eziyet etmemeli ve komşudan gelecek sıkıntıya katlanmalıdır. Böyle yapmaya, mürüvvet denir. Mürüvvet, insanlık, iyilik yapmak arzusudur. NEFSİNİ SEVEN İYİLİK EDEMEZ! İyi bir kimsenin de, kötü huyu bulunabilir. Fakat böyle kimselerin kötü huyunu değil, iyi huylarını örnek almalıdır! Çünkü Peygamber efendimiz; (Bir müminin iyiliğini unutup, kötülüğünü hatırlayanı Allah sevmez) buyurmuştur. Müslüman öyle olmalıdır ki, "insan ancak bu kadar iyi olabilir" dedirtmelidir. Herkese yumuşak söylemeli, yumuşaklıkla muâmele etmeli, az konuşmalı, kimseyi incitmemeli ve affedici olmalıdır... Netice olarak, Müslüman demek, hasreti çekilen insan demektir. Bir kimsenin hasreti çekilmiyorsa, son nefeste, o kimsenin îmânı tehlikede demektir. Mertlik, herkesle iyi geçinmektir. Herkese iyilik yapamayız, fakat hiç kimseye de, kötülük yapmaya hakkımız yoktur. Şunu hiçbir zaman unutmamalıdır ki, kendisini yani nefsini seven bir kimse, başkasını sevemez ve iyilik de edemez. Hadîs-i şerifte buyurulduğu gibi: (En kıymetli amel, elinden ve dilinden kimsenin incinmemesidir.)

.

Sevginin dayandığı temel, güvendir

 
A -
A +

Kişinin kendisini başkasından üstün görmesi yani kibirli olması ve bunu benden başkası bilemez, bilmemelidir iddiası, kişiyi daima yalnız bırakır ve sevimsiz hâle getirir. Çünkü böyle olan kimsede, karşı tarafa karşı güvensizlik vardır. Güven ise, sevginin, barışın ve başarının temelidir. Güvenin kaybolduğu yerde, hayat durur ve insanlar birbirine düşman olur, merhamet kaybolur. Bunların yuvaları yıkılır ve cenâzelerine kimse gelmez olur. Halbuki, birlikte, beraberlikte yani cemâatte rahmet vardır. Hadîs-i şerîfte; (Cemâ'atten bir karış ayrılan ve o hâlde ölen, câhiliyye ölümü ile ölür) buyuruldu. Sevginin dayandığı temel, karşılıklı güvendir. İnsan, güvendiği ve çok sevdiği biri için hayatını fedâ eder. Güven varsa, sevgi de vardır. Güven ve sevgi varsa, başarı da vardır. İnsanları başarılı olmaları için zorlamak doğru değildir. İnsanları, bulundukları yerde mutlu etmeli, mutlu olmalarını sağlamalıdır. İnsanların itimadını, güvenini tesis etmeli ve o zaman yapacakları işi, önlerine koymalıdır. Bu sevgi ve güven, o işi alır götürür ve o kimseye işi tarif etmeye de gerek kalmaz. NİYETİNE GÖRE SEVAP!.. Güler yüzlü olmayanın, insanların itimadını, sevgisini kazanması zordur. Cömert olmayan, vermekten hoşlanmayan, insanların sevgisini kazanamaz. İhlâslı olmayanın, yani sırf Allah rızâsını gözetmeyenin, yaptığı hizmetlerde insanlardan takdir veya maddi bir karşılık bekleyenin, ihlâsı zedelenir. Allahü teâlâ da ihlâssız kimseyi muvaffak kılmaz. Bir işi, Allahü teâlânın rızâsı için yapana, sevap vardır. Hayırlı iş yapana, niyetine göre sevap verilir. Kötü iş yapanın niyetine ise bakılmaz. İyi niyetle yapsa da, cezâsını çeker. Zira iyi niyetle günâh işlenmez. İmâm-ı âzam Ebû Hanîfe hazretleri, Basra'ya vazifeli giden Yûsuf bin Hâlid ismindeki talebesine hitaben buyurur ki: "Seni ziyârete gelenlere ilimden bir şey öğret! Bundan faydalansınlar ve herkes öğrettiğin şeyi belleyip tatbik etsin. Onlara umûmi şeyleri öğret, ince meseleleri açma! Onlara güven ver, bâzan onlarla şakalaş ve ahbablık kur! Zîrâ dostluk, ilme devamı sağlar. Bâzan da onlara yemek ikrâm et! İhtiyaçlarını temine çalış, değer ve itibarlarını iyi tanı, kusurlarını görme! Halka yumuşak muâmele et, müsâmaha göster, hiçbir kimseye karşı bıkkınlık gösterme; onlardan biri gibi davran!" Nefsine tâbi olan, nefsinin arzuları peşinden koşan kimse, kendini ve yaptıklarını beğendiği için, başkalarına güvenemez, onları sevemez. Kalbin birçok şeyleri sevmesinin esas sebebi, hep o bir şey içindir. O da, kişinin kendi nefsidir. İnsan, her şeyi, kendini, nefsini sevdiği için sever. İmâm-ı Rabbânî hazretleri buyuruyor ki: "İnsanların nefsi, mevki almak, başa geçmek sevdâsındadır. Onun bütün arzûsu, şef olmak, herkesin, kendisine boyun bükmesidir. Kendinin kimseye muhtâç olmasını, başkasının emri altına girmesini istemez. Nefsin bu arzûları, ilah olmak, mâbûd olmak, herkesin kendine tapınmasını istemek demektir. Allahü teâlâya ortak olmayı istemektir. Hattâ nefis, o kadar alçaktır ki, ortaklığa râzı olmayıp, âmir, hâkim, yalnız kendi olsun, her şey, yalnız onun emri ile olsun ister. Hadîs-i kudsîde, Allahü teâlâ; (Nefsine düşmanlık et! Çünkü nefsin, benim düşmanımdır) buyuruyor." NEFSE TÂBİ OLMAK!.. Nefse tâbi olmak, kötü arkadaşlarla düşüp kalkmak, insana, dünyâda ve âhırette sıkıntı verir. Nefsine tâbi olan, kimseyi sevemediği, kimseye güvenemediği için yalnız kalır. Netice olarak insan, güvendiği kimseyi sever ve sevdiğine de itâat eder, hürmet eder, saygı gösterir. Zira sevginin dayandığı temel, karşısındakine itimattır, güvendir. İnsanlar arasında güven bağı oluşmadan, aralarında muhabbet, sevgi oluşmaz. Kibirli, kendini üstün gören bir kimse, hiç kimseyi sevemez, hiç kimseye güvenemez. Böyle olanı da, hiç kimse sevmez ve güvenmez. Bunun için, kim olursa olsun, hiç kimseye tepeden bakmamalı, zira insanlara tepeden bakan, kendisi tepetaklak gider.

.

Receb ayına hürmetin neticesi

 
A -
A +

Allahü teâlâ, kullarına çok acıdığı için, bazı aylara, günlere ve gecelere kıymet vermiş, bu zamanlarda yapılacak olan duâları, tövbeleri kabûl edeceğini bildirmiştir. Kullarının çok ibâdet yapması, duâ ve tövbe etmeleri için böyle zamanları sebep kılmıştır. Üç aylar olarak bilinen mübârek ayların ilki olan Receb ayı da, bu kıymetli zaman dilimlerinden birisidir. Receb ayı, hicrî ayların yedincisi ve mübârek üç ayların birincisidir. Receb ayının her gecesi kıymetlidir. Receb ayı Âdem aleyhisselâmdan beri kıymetli idi. Her ümmet, bu aya saygı gösterirdi. Bu ayda muhârebe etmek günâh idi. Tövbe sûresinin 37. âyetinde meâlen; (Allahü teâlâ, gökleri ve yeri yarattıktan beri, ayların adedi on ikidir. Bunlardan dördü, harâm olan aylardır. Bu dört ayın harâm olduğu kuvvetli dindir, [yanî İbrâhîm ve İsmâîl aleyhimesselâmdan beri bilinmektedir.] Bu dört ayda, kendinize zulüm etmeyin!) buyurulmuştur. Harâm olan dört ay, Receb, Zilka'de, Zilhicce ve Muharrem ayları olduğunu Peygamber efendimiz bildirmiştir. "BU AYA SAYGI GÖSTERİLİR" Her ümmet, Receb ayına saygı gösterirdi. Receb; mürecceb, mu'azzam, muhterem, kıymetli demektir. Enîsülvâ'ızîn kitâbında şöyle bir hâdise nakledilmektedir: "Îsâ aleyhisselâm zamânında bir genç, güzel bir kıza tutulmuş, ona kavuşmak için çırpınıyordu. Nice zamân sonra kızdan söz aldı. Bir akşam buluştular. Genç, ansızın, pencereden yeni ayı gördü. -Bu hangi aydır dedi. Kız; -Receb ayı deyince, genç toparlanıp gitmek istedi. Kız; -Ne oluyorsun dedi. Genç; -Babalarımdan işittim. Receb ayında günâh işlenmez. Bu aya saygı gösterilir deyip, özür diledi ve evine gitti. Allahü teâlâ, Îsâ aleyhisselâma vahiy gönderip, olanları bildirdi. (Bu genci ziyâret et! Selâmımı söyle) buyurdu. Genç, Receb ayına gösterdiği bir saygı için, büyük bir Peygamberin kendine gönderildiğine sevinerek îmân etti, iyi bir mü'min oldu. Receb ayına gösterdiği bir saygı sebebi ile, îmân şerefine kavuştu." Muhyiddîn-i Arabî hazretleri Fütûhât-ı Mekkiyye kitâbında buyuruyor ki: "Allahü teâlânın sevgili kullarından bir grub vardır ki, onlara Recebî derler. Onlar kırk kişidir. Sayıları artmaz ve eksilmez. Receb ayında hiç hareket etmezler. Ayakta duramadıkları gibi, oturamazlar da. Ellerini, ayaklarını ve gözlerini dahî kıpırdatacak kuvveti kendilerinde bulamazlar. Receb ayının ilk günlerinde bu hâl üzere olurlar. Günden güne bu hâlleri hafîfler. Şa'bân ayı girince, bu hâlleri kalkar. Ba'zan onlardan bir kısmında bu keşif hâlleri kalıp, bir sene devâm eder. Recebîlerden birini gördüm. Onda Râfizîlerin durumunu keşfedip görme hâli bâkî kalmıştı. Tanımadığı bir Râfizîyi domuz şeklinde görür ve sen Râfizîsin, tövbe et, derdi. O Râfizî tövbe ederse, onu insan sûretinde görürdü ve; -Sen gerçekten tövbe ettin, derdi. Eğer o kimseyi yine domuz sûretinde görürse; -Yalan söylüyorsun, sen tövbe etmedin, derdi... Bir gün Şâfi'î mezhebinde oldukları ve iyi kimseler olarak tanınan iki kişi huzûruna geldiler. Meğer o iki kişi râfizî imişler. Hazret-i Ebû Bekir ve hazret-i Osmân hakkında yanlış ve kötü düşüncelere sâhip imişler. O zât huzûruna gelen bu iki kişiye dışarıya çıkmalarını söyledi. Sebebini sorduklarında; -Ben sizi domuz şeklinde görüyorum, dedi. O iki kimse o ânda kalblerinden tövbe ettiler. Bunun üzerine o zât; -Şimdi tövbe ettiniz. Çünkü şu ânda sizi insan sûretinde görüyorum, dedi. O kimseler buna çok şaştılar ve bozuk i'tikâdlarından tamâmen vazgeçtiler." İKRÂMLARA KAVUŞMAK İÇİN... Netice olarak, mübârek aylara, günlere ve gecelere saygı göstermeli, ibâdet yapmalı, kazâ namâzları kılmalı, Kur'ân-ı kerîm okumalı, duâ, tövbe etmeli, sadaka vermeli, Müslümânları sevindirmeli, bunların sevâplarını ölülere de göndermelidir. Böyle mübârek zamanlara saygı göstermek, günâh işlememekle olur. Peygamber efendimizin buyurduğu gibi: (Receb, Allahü teâlânın ayıdır. Receb ayına ikrâm edene, saygı gösterene, Allahü teâlâ, dünyâda ve âhırette ikrâm eder.)


.

Cehennem, küfrün, inkârın karşılığıdır

 
A -
A +

Cehennemde sonsuz olarak kalmak, küfrün, inkârın karşılığıdır. Günâh işleyen Müslümân, Allahü teâlânın kabâhatli kullarıdır. Bunlar, yaramaz, suçlu çocuğa benzer. Bu konuda İmâm-ı Rabbânî hazretleri buyuruyor ki: "Cehennemde sonsuz olarak yanmak, küfrün karşılığıdır. Burada denilir ki, bir kimse, îmânı varken, kâfirlerin ibâdetlerine, âdetlerine, bayramlarına kıymet verirse, âlimlerimiz, bu kimsenin îmânının gideceğini, mürted olacağını bildiriyor. Çünkü bu hâller, küfürden teberrî etmemek, sakınmamaktır. Zamânımız Müslümânlarının çoğu, bu belâya yakalanmıştır. Âlimlerimizin bu sözüne göre, zamânımızda Hindistân'daki Müslümânların çoğu, Cehennemde ebedî azâb çekeceklerdir. Hâlbuki Peygamber efendimiz; (Kalbinde zerre kadar îmânı olan Cehennemde sonsuz olarak kalmayacak, çıkarılacaktır) buyurmuştur. ŞÜPHE ETMİŞ İSE!.. Bir kimse, dinde inanılması lâzım olan şeylerden, bir tânesine bile inanmamış veyâ şüphe etmiş yâhut beğenmemiş ise îmânı gider. Bir kimse de, Kelime-i tevhît söyleyip, bunun manasını kabûl eder, Muhammed aleyhisselâm, Allahü teâlânın Peygamberidir, her sözü doğrudur, güzeldir deyip, ona uygun olmayanlar yanlıştır, fenâdır diye inanırsa ve son nefesinde de öyle ölüp, âhırete, bu îmân ile giderse, bu kimse, kâfirlere mahsûs olan âdetlere ve bayramlara katılır, kâfirlerin mukaddes bildikleri günlerinde ve gecelerinde, onların yaptıklarını yaparsa Cehenneme girer. Amma, kalbinde zerre kadar îmânı olduğu için, yani bildirdiğimiz gibi, kısaca inandığı için Cehennemde sonsuz kalmaz. Kısaca inanmış olmak için, dinde inanılması lâzım olan şeylerden birini işitince, şüphe etmeden inanması lâzımdır. Bir gün, bir hasta ziyâretine gitmiştim. Ölüm hâlinde idi. Kalbine teveccüh ettim. Kalbi kararmış idi. O zulmetin temizlenmesi için çok uğraştım, duâ ettim fakat fayda vermedi. Uzun zamân yokladıktan sonra, o siyâhlıkların, kâfirlik bulaşıklıkları, sıfatları olduğu, kâfirler ve küfür ile olan bağlılığından, berâberliğinden olduğu anlaşıldı. O kadar uğraştığım hâlde, o zulmetler temizlenemedi. Bunların ancak, küfrün cezâsı olan, Cehennem ateşi ile temizleneceği anlaşıldı. Fakat, kalbinde zerre kadar îmân nûru da görüldüğünden, bunun sâyesinde Cehennemden çıkarılacaktır. Hastayı bu hâlde görünce, cenâze namâzını kılayım mı, diye düşünceye daldım. Kalbimi uzun zamân yokladıktan sonra, kılmak lâzım olduğunu anladım. Demek ki, kalbinde îmân varken, zarûret olmadığı hâlde bile kâfirlerle düşüp kalkan, onların bayramlarına, paskalyalarına uyanların cenâze namâzlarını kılmalıdır. Bunları kâfir bilmemelidir. Cehennem azâbı ister sonsuz olsun, ister bir zamân olsun, küfür, küfür sıfatları ve bulaşıklıkları içindir. Küfürden kaçınan, îmân sâhiplerinin yaptıkları büyük günâhlar, yâ îmânları hürmetine veyâ kalb ile tövbe, istiğfâr ederek, beden ile hayırlı iş yaparak yâhut şefâate kavuşmaları ile affolunur. Günâhta kul hakkı varsa, hak sâhibi ile helâlleşmek lâzımdır. Böyle affolmayanlar, dünyâ sıkıntıları ve dertleri ile veyâ son nefeste cân verirken, çekecekleri zahmetler ile temizlenir. Bunlarla da temizlenmezse, bazıları kabir azâbı çekmekle affa kavuşur. Bazıları ise, kabir azâbı ve sıkıntıları veya kıyâmet gününün şiddetleri ile affolunup, günâhları biter ve Cehennem azâbı ile temizlenmeye lüzûm kalmaz. Nitekim, En'âm sûresinin 82. âyetinde meâlen; (Îmân edip de îmânlarını şirk ile bulaştırmayanlar, Cehennemde ebedî, sonsuz kalmaktan emîndirler. Onlar için, bu korku yoktur) buyuruldu." ZERRE KADAR İMAN VARSA Netice olarak, kâfirlerin merâsimlerine katılanda, zerre kadar îmân varsa, yani kalbinden Kelime-i tevhîdin ma'nâsına, kısaca inanmış ve îmânı gideren bir iş, bir sözde bulunmadı ise, Cehennem azâbına girecekse de, Cehennemde sonsuz kalmayacaktır. Îmânı olanlardan büyük günâh işleyen ve tövbe etmeden ölenlere gelince, Allahü teâlâ, bu günâhları isterse affeder, isterse günâhı temizleninceye kadar, Cehennemde azâb eder...


.

Adâletle ihsânı karıştırmamalı!.."

 
A -
A +

Adâlet; her işte hakkı gözetmek, orta yolu tutmak, haklıya hakkını vermek, haksızlıktan sakınmak diye tarif edilmektedir. Bu tarifin dışında adâletin, iki şekilde tarifi daha vardır. Bunlardan birincisi; adâlet, bir âmirin, bir hâkimin, memleketi idâre için koyduğu kanun, çizdiği hudut içinde hareket etmektir. İkinci tarife göre adâlet; kendi mülkünde olanı kullanmak demektir. Zulüm ise, başkasının malına, mülküne tecâvüz etmektir. Adâletin, dînimizdeki târîfi de budur. Peygamber efendimiz bir hadis-i şeriflerinde; (Bütün çocuklar Müslümânlığa uygun ve elverişli olarak dünyâya gelir. Bunları, sonra anaları, babaları Hristiyan, Yahûdî ve dinsiz yapar) buyurmuşlardır. Bu hadis-i şerifi okuyan bazı kimselerin hatırına; "İslâm memleketlerinde dünyâya gelen Müslümân çocukları, ana, babasından, komşularından, hocalarından görerek, öğrenerek Müslümân oluyor. Başka memleketlerdeki kâfir çocukları ise, kâfir olarak yetiştirilip, Müslümânlıktan mahrûm ediliyor. Bunlar da İslâm terbiyesi ile yetiştirilseydi, Müslümân olur, Cennete giderlerdi. Böyle yetişenlerin Cehenneme gitmesi haksızlık olmaz mı?" diye bir sual gelmektedir. Bu konuyu ehl-i sünnet âlimleri şöyle açıklamışlardır: KÂFİR ÇOCUKLARININ HÂLİ!.. "Adâlet ile ihsânı karıştırmamalıdır. Allahü teâlâ, her memlekette yetişen kulları için, adâleti fazlası ile yapmıştır. Yani âkıl ve bâliğ olmadan ölen kâfir çocuklarını Cehenneme sokmayacaktır. Âkıl ve bâliğ olduktan, yani evlenecek çağa geldikten sonra, Muhammed aleyhisselâmın dînini duymadan ölen kâfirlere de azâb yapmayacaktır. Bunlar, İslâm dînini, Cenneti, Cehennemi işittikten sonra, merak etmez, öğrenmez ise, inât edip inanmazsa, o zamân azâb göreceklerdir. Âkıl ve bâliğ olanlar, ana babanın, muhitin, çevrenin yapmış oldukları eski tesîrlerin altında kalmaz. Eğer kalsaydı, İslâm memleketlerinde, İslâm terbiyesi altında yetişen yüz binlerle Müslümân evlâdı, İslâm düşmanlarının yalanlarına, iftirâlarına aldanmaz, dinsiz, mürtet ve hattâ din düşmanı olmazdı. Bunlar, âkıl ve bâliğ olduktan, hattâ kırkından, hoca, hâfız olduktan sonra, dinden çıkmakta, din düşmanı olmakta, din düşmanlığında önderlik yapmaktadırlar. Anasına, babasına, komşularına ve akrabâsına, yobaz, gerici diyerek alay etmektedirler. Bu pek acı misâller, ana baba terbiyesinin tesîrinin devâmlı olmadığını açıkça göstermektedir. Bunun içindir ki, bugün dinden çıkmak, bütün dünyâyı saran bir âfet, fecî bir akıntı hâlindedir. Genç, ihtiyâr, bu felâkete kapılmayan pek az kimse kalmıştır. Diğer taraftan, birçok gayr-i müslim, ilim, fen adamlarının Müslümân olduğu da görülmektedir. Pek az olsa da, dînini değiştirmeyenlerin bulunması, ana terbiyesinin tesîrinin, bazan da devâmlı olduğunu gösteriyor denirse, bir çocuğun Müslümân evlâdı olması, İslâm terbiyesi ile yetişmesi, Allahü teâlânın bir ihsânıdır. Kâfir çocuklarına bu ihsânı yapmıyor. Fakat, kimseye ihsân yapmaya mecbûr değildir. İhsân yapmamak zulüm olmaz. Meselâ, bakkaldan bir kilo pirinç alınsa, tam bir kilo tartması adâlettir. Noksan tartarsa zulüm, fazla verirse ihsân olur. Bu ihsânı istemek, kimsenin hakkı değildir. İşte Allahü teâlânın, bâzılarını İslâm terbiyesi ile yetiştirmesi, ihsânıdır. Kâfir çocuklarına bu ihsânı yapmaması, zulüm olmaz. İhsân ettiği kimseler kâfir olursa, bunların cezâsı, azâbı da, kat kat ziyâde olacaktır." "YOK EDİLECEKLER!.." İslâm âlimlerinin büyüklerinden olan İmâm-ı Rabbânî hazretleri buyuruyor ki: "Dağda, çölde yetişip, hiçbir din duymayıp, puta tapan müşrikler, Cennete ve Cehenneme girmeyecekler, hesâp yapılırken, zulümleri kadar azâb çekeceklerdir. Sonra hayvanlar gibi, yok edileceklerdir. Küçük iken ölen kâfir çocukları ve Peygamberlerden haberi olmayanlar da böyle olacaklardır." Netice olarak, her şeyin sahibi, yaratanı Allahü teâlâdır. Bütün mülk Onundur ve mülkünde olanları dilediği gibi kullanır. Kullarının hepsine adâletle muamele eder, bâzılarına da, ihsânda bulunur...


.

"Din, sabır ve merhamettir..."

 
A -
A +

Din yani İslâmiyet, tertemiz ahlâk sâhibi olmayı, merhameti, muhabbeti, sevgiyi, büyüklere itâati, küçüklere de şefkatli olmayı emreder. İslâmiyet, Allahü teâlânın râzı olduğu, beğendiği yoldur. Çünkü İslâmiyet, insanlara merhamet etmeyi, onlara karşı sabırlı olmayı tavsiye eder. Allahü teâlâ, sabredenleri, iyilik edenleri, insanlara hizmet edenleri, nasîhat verenleri, tatlı dilli, güler yüzlü olanları, iyi iş yapanlara yardım edenleri sever. Kendini beğenenleri ise sevmez. Her musîbete ve belâya sabretmek, şikâyet etmemek lâzımdır. Zîrâ, sabrı bulunmayan insanların dinleri, kolaylıkla helâk olur. Hadîs-i şerifte; (Sabreyleyen, belâdan kurtulur) buyurulmuştur. Dert ve belâ çekenlere sevap olmaz. Dert ve belâlara sabredenlere, bunları Allahü teâlâdan bilip, Ona yalvaranlara sevap vardır. Beled sûresinin 17. ve 18. âyetlerinde meâlen; (Bundan sonra mü'minlerden olup, birbirlerine sabır ve merhamet tavsiye ederler. İşte bunlar, eshâb-ı yemîndendirler, yani Cennet ehlindendirler) buyurulmuştur. Resûlullah efendimiz de; (Başkalarına merhamet etmeyene, merhamet olunmaz) buyurmuştur. "KİMSEYİ HAKÎR GÖRME!.." İnsanlara karşı şefkatli olmak, merhamet etmek demek, onların âhıretlerini kurtarmaya çalışmak ve Cehennem ateşinden korumak demektir. Abdülhâlık Goncdüvânî hazretleri; "Herkese, şefkat ve merhamet et! Kimseyi hakîr görme! Kimse ile münâkaşa, mücâdele etme! Kimseden bir şey isteme!" buyurmuştur, Bir gün Peygamber efendimiz, Mescid-i nebinin dışında bir yerde oturuyorlarmış. Karşılarında da, bir müşrik varmış. Peygamber efendimiz, o müşrike, ne kadar dini, îmânı, Allahü teâlâyı anlatmışsa, o müşrik hem inkâr ediyor hem de alay ediyormuş. Hazret-i Ömer de biraz uzaktan bu olayı görüyor ve kendini yiyormuş! Müşrik, inkâr ettikçe, alay ettikçe, Peygamber efendimiz yeniden anlatmaya başlıyorlarmış. Müşrik ise, aynı şekilde başka şeyler söylüyormuş. Birkaç defa bu olay tekrar edince, hazret-i Ömer dayanamamış ve Peygamber efendimizin yanına gelerek; -Yâ Resûlallah, izin verirseniz bu kendini bilmeze haddini bildireyim, diye arz edince, Resûlullah efendimiz; -Yâ Ömer, sen git yerine otur buyurmuşlar. Peygamber efendimiz, hiçbir şey olmamış gibi yine anlatmaya devam etmişler. O müşrik başka şeyler söyledikçe, Peygamber efendimiz, Allahü teâlâ vardır, âhiret vardır diyerek anlatmaya devam etmişler. En sonunda adam; -Tamam tamam teslim oldum, sen gerçekten Peygambermişsin demiş. Kelime-i şehâdet getirip hakiki bir Müslüman olmuş. Sonra Peygamber efendimiz, hazret-i Ömer'i yanlarına çağırmış ve buyurmuş ki: -Yâ Ömer, eğer sana, o kimseyi cezâlandırmak için peki deseydim, izin verseydim, bu adam Cehenneme gidecekti. Ama ben, bu müşrike, sabır ve merhametle, defalarca dini anlattım. Şimdi Müslüman oldu. Din, sabır ve merhamettir, acele etmek olmaz. İSLÂMİYETİN ÖZETİ!.. Lokman Hakîm hazretleri, oğluna yediyüzelli sene hep nasihat etmiş ve oğlu da hep inkâr etmiş, yapılan nasihatleri kabul etmemiş. Lokman Hakîm hazretlerinin oğluna verdiği nasihatler sebebiyle çok kıymetli sözleri vardır. Meselâ bir keresinde oğluna hitâben buyuruyor ki: "Ey oğul; iki şeyi unut, iki şeyi de unutma! Bir, yaptığın bütün iyilikleri unut, kimsenin başına kakma! Birisi sana bir kötülük yaptığı zaman, bu kötülüğü de unut! Sana bundan dolayı bir sevap yazılır. Başkalarına anlatıp, sevabını azaltma! Sen onu dile getirip, anlattıkça sevaplar azalır. Sabırlı, merhametli ol! İki şeyi de unutma, bir Allahı, bir de ölümü!" Netice olarak, Allahü teâlânın dinini, Onun kullarına anlatacak olanlar, sabırlı ve merhametli olmalıdır. Zaten İslâmiyet kısaca özetlenirken; "etta'zîm-ü li-emrillah veşşefakatü li-halkıllah" buyurularak ifade edilmiştir. Yani Allahü teâlânın emirlerine tâzîm, hürmet etmek, saygı göstermek ve Onun mahlûklarına, yarattıklarına şefkatli, merhametli olmaktır. Allahü teâlâ, sabırlı ve merhametli olanları, isteklerine ve rızâsına kavuşturmaktadır...


.

Allahü teâlâyı hatırlamak, zikirdir

 
A -
A +

Zikretmek, Allahü teâlâyı hâtırlamak demektir. Bu da, kalb ile olur. Zikredince, kalb temizlenir. Yani kalbden dünyâ sevgisi çıkar, Allahü teâlânın sevgisi yerleşir. Kalb hastalığının ilâcı, İslâmiyetin emirlerine uymak, yasaklarından sakınmak ve Allahü teâlâyı çok zikretmek yanî ismini, sıfatlarını hâtırlamak, kalbe yerleştirmektir. Ahzâb sûresinin 35. âyetinde meâlen; (Allahı çok zikreden erkeklerin ve kadınların günâhları affolur ve çok sevâb verilir) buyuruldu. İmâm-ı Rabbânî hazretleri, bir talebesine hitaben buyuruyor ki: "Ey oğlum! Bu zamânınız fırsattır. Fırsat da, büyük ni'mettir. Sıhhat ile ve üzüntüsüz geçen vakitler, bulunmaz ganîmettir. Her sâati Allahü teâlâyı zikretmekle geçirmelidir. Resûlullaha uygun olan her iş, hattâ alışveriş bile zikir olur. O hâlde, her hareketin, her duruşun, Resûlullaha uygun olması lâzımdır. Böylece, hepsi zikir olur. Zikir demek, gafleti tardetmektir. Yani Allahü teâlâyı hâtırlamaktır. İnsan her hareketinde, her işinde, Allahü teâlânın emrini ve yasağını gözetince, emir ve yasakların sâhibini unutmaktan kurtulur ve dâim zikretmiş olur." 16. yüzyılda yaşamış olan Alvan Hamevî hazretleri, sevdiklerinden birine hitaben buyuruyor ki: "ONLARIN YOLUNDA YÜRÜ!" "Ey kardeşim! Bir rehber ara! Bâzı kimselerin o büyükler hakkındaki sözlerine değer verme! Bunu bulamazsan, âlimlerden, Resûlullah efendimizin mübârek hayâtını, Eshâbının, Tâbiîn ve bu büyüklerin yolunda gidenlerin hayatlarını öğren, onların yürüdüğü yolda yürü! Bu sûretle onların kavuştuklarına kavuşursun. Mezhebinin imâmı olan zâtın yolunda yürü ve ona uy! Zamânımızdaki âlim geçinen bozuk îtikât sâhiplerine aldanma, onlara uyma, yaklaşma ve onların meclisinde bulunma! İbn-i Atâ hazretleri, Hikem isimli eserinde; 'Kendi nefsinden râzı olmayan câhille berâber bulunman, nefsinden râzı olan âlimle berâber olmaktan hayırlıdır, iyidir. Hâli ile sana fayda vermeyen kimseyle arkadaş olma. Takvâ ehlinin, haramlardan kaçanın kölesi, hizmetçisi ol, onu sev. Belki, Allahü teâlâ bu vesîle ile seni onların arasına katar' buyurmuştur. Kur'ân-ı kerimde Yûnus sûresinin 62-64. âyetlerinde meâlen; (Biliniz ki, Allahü teâlânın evliyâsı için azap korkusu yoktur. Nîmetlere kavuşmamak üzüntüsü yoktur. Onlar îmân edip takvâya ermiş olanlardır. Dünyâ hayâtında da âhirette de onlar için müjdeler vardır) buyuruluyor. Ey kardeşim! Devamlı Rabbini zikret, an, hatırla. Kur'ân-ı kerimde Âl-i İmrân sûresinin 41. âyetinde meâlen; (Rabbini çok an), Ahzâb sûresinin 41. Âyetinde meâlen; (Ey îmân edenler! Allahü teâlâyı çok zikrediniz. Her zaman hatırlayınız. Hiç unutmayınız), Ra'd sûresinin 30. âyetinde de meâlen; (İyi biliniz ki, kalbler, Allahü teâlânın zikri ile itmînâna, râhata kavuşur) buyurulmaktadır. Zikirde çok faydalar vardır. Zikreden kimsenin kalbi parlar, nûru artar. Zikrin, tesbih yani Sübhanellah, tahmid yani Elhamdülillah, tekbir yani Allahü ekber ve tehlîl yani La ilâhe illallah söylemek gibi çeşitleri vardır. En üstünü tehlîldir. Çünkü Peygamber efendimiz; (Zikrin en üstünü Lâ ilâhe illallahtır) ve (Lâ ilâhe illallah sözü Cennetin anahtarıdır) buyurmuştur. İnsan, kelime-i tevhide, Peygamber efendimize şehâdeti de ekleyerek söyleyip mânâsına inanmakla Müslüman olur. Onunla ebedî Cennette kalır. Onun sebebi ile kul, Cehennemden kurtulur. Zira; 'Zikretmek sebebiyle insanda Rabbinin sevgisi hâsıl olur. Bir şeyi çok anan, onu çok sever' buyurulmuştur." GAFLETTEN KURTULMAK!.. Netice olarak, zikir demek, kendini gafletten kurtarmak demektir. Gaflet ise, Allahü teâlâyı unutmak demektir. Zikir, yalnız Kelime-i tevhîdi söylemek ve tekrâr tekrâr Allah demek değildir. Her ne şekilde olursa olsun, kendini gafletten kurtarmak, zikir olur. İslâmiyetin emirlerini yapmak ve yasaklarından sakınmak, hep zikirdir. İslâmiyetin emirlerini gözeterek yapılan alışveriş de zikirdir. Çünkü bunları yaparken, emirlerin, yasakların sâhibi hep hâtırlanmakta yani gaflet gitmektedir...

.

Dünyâ ve âhıret saâdetine kavuşmak

 
A -
A +

Dünyâda ve âhırette saâdete kavuşmak, râhat ve neşeli yaşamak için Müslümân olmak lâzımdır. Dünyâda da, âhırette de râhat ve mes'ûd yaşayanlar ancak, Peygamberlere uyanlardır. Râhata, saâdete kavuşmak için, Müslümânım demek, Müslümân görünmek yetişmez. Müslümânlığı iyi öğrenmek, onu doğru anlamak ve yapmak, ona uymak lâzımdır. Muhammed Ma'sûm-i Fârûkî hazretleri buyuruyor ki: "Kıyâmet yaklaştı. Zulmetler, kalbleri karartan şeyler çoğaldı. Herkes, bu karanlık akıntılara sürüklenmektedir. Resûlullah efendimizin sünnetlerinin nûrları ile ışıklanmadıkça doğru yola kavuşulamaz. O yüce Peygamberin izinde bulunmadıkça, felâketlerden kurtulmaya uğraşmak boşunadır. Allahü teâlânın sevgili Peygamberine uymadıkça, Allahü teâlâyı sevmek saâdetleri ele geçemez. Âl-i İmrân sûresinin 31. âyetinde meâlen; (Allahü teâlâyı seviyorsanız, bana tâbi olunuz! Bana uyanları Allah sever!) buyuruldu. Saâdete kavuşmak isteyen kimse, bütün âdetlerini, ibâdetlerini ve alışverişlerini Onun gibi yapmaya çalışmalıdır. Görünen ve görünmeyen bütün iyilikler, bütün üstünlükler, ancak o yüce Peygamberi sevmekle, Ona uymakla ele geçebilir." FEYİZ VE BEREKET... Ehl-i sünnet i'tikâdını, farzlardan ve harâmlardan lâzım olanları öğrenmek, her Müslümâna farzdır. Bunları öğrenmemek, büyük günâhtır. Her Müslümân, ehl-i sünnet âlimlerinin kitâplarından toplanarak hâzırlanmış olan bir ilmihâl kitâbı alıp, çoluğuna çocuğuna okutmalıdır. Dünyâya ve âhırete faydası olmayan, hattâ zararlı olan, dîni ve ahlâkı bozanların kitâplarını okumamalı, lüzumlu, faydalı olan kitâpları okuyup, öğrenmelidir. İmâm-ı Gazâlî ve İmâm-ı Rabbânî hazretleri gibi zâtların kitapları, çok kıymetli ve faydalıdır. Hadîs-i şerîfte; (Evliyânın anıldığı yere rahmet iner) buyuruldu. Bu hadîs-i şerîf, evliyâyı severek hâtırlayanın, feyiz ve berekete kavuşacağını, duâlarının kabûl olacağını haber vermektedir. Herkes muhabbeti, sevgisi miktârınca, o büyüklerin feyizlerinden ve nûrlarından istifâde eder. Allahü teâlânın bu sevgili kullarının bakışları devâ, sohbetleri hasta ve ölü kalblere şifâdır. Onları gören, Allahü teâlâyı hâtırlar. Zamanımızda böyle zâtları bulmak, görmek imkânsız gibi olmuş ise de, kitâplarını, hayatlarını okuyup, yüksek, seçilmiş olduklarına inanan ve bunun için onları seven, onların rûhlarından feyiz alır, faydalanır. Allahü teâlâ, insanlara dünyâda ve âhırette râhat yaşamak, saâdete kavuşmak için lâzım olan şeyleri bildirmek için, içlerinden bâzılarını Peygamber yaparak şereflendirdi. Bu Peygamberlere, Cebrâîl aleyhisselâm ismindeki bir melekle emirlerini ve yasaklarını bildirdi. Bunlar da, bu emirleri, Cebrâîl aleyhisselâmın getirdiği gibi ümmetlerine bildirdi. Bütün Peygamberler, insanları Allahü teâlâya yaklaştıran vâsıta ve sağlam iptirler. Hadîs-i şerîfte, evliyânın, yani İslâmiyeti iyi bilip, bildiği ile amel eden âlimlerin, Peygamberlerin vârisleri olduğu bildirilmiştir. Bunun için, evliyâ da, insanı, Allahü teâlânın rızâsına ve merhametine kavuşturan vâsıta ve iptirler. Kur'ân-ı kerimde meâlen; (Allahü teâlâya yaklaşmak için vesîle arayınız!) buyuruluyor. PEYGAMBERLERİN VÂRİSLERİ... Bu vesîlelerin en büyüklerinden biri Peygamberler ve onların vârisleri olan âlimlerdir. İmâm-ı Muhammed Gazâlî ve İmâm-ı Ahmed Rabbânî hazretleri, bu vârislerdendirler. Peygamber efendimizin vârisi olan ve Onun mübârek kalbindeki nûrlarını ve ma'rifetlerini alıp, temiz kalblere ulaştıran, böyle zâtları vesîle ederek saâdete kavuşmak çok kolaydır. Zîrâ, bunların eserlerini, hâl tercemelerini okuyarak, kendilerini tanımak ve sevmek pek kolay olur. Netice olarak Allahü teâlâ, dünyâda bütün insanlara acıyor. Ni'metlerini, yani faydalı, lüzûmlu şeyleri herkese gönderiyor. Zararlardan korunmak, saâdete kavuşmak için yol gösteriyor. Bu zamanda, zararlardan korunmak ve saâdete kavuşmak için, ehl-i sünnet âlimlerinin kitâplarını, hayatlarını okumaktan ve bunlara uymaktan başka çâre de yoktur...

.

"Bid'atlerin hepsi dalâlettir!.."

 
A -
A +

Bid'at, Arapça bir kelimedir ve önceden olmayıp sonradan ortaya çıkarılan her şey demektir... Dinde bid'at, Eshâb-ı kirâm ve Tâbi'în zamânından sonra, Resûlullah efendimizin izni olmadan, dinde yapılan eklemeler ve noksanlıklar, yani ibâdet olarak yapılan, sevap olduğu düşünülen değişiklikler demektir. Dinde reform, dinde bid'at demektir. Her bid'at, sünneti değiştiriyor ve değiştirmek de, yok etmek demektir İmâm-ı Rabbânî hazretleri buyuruyor ki: "Bid'at demek, Resûlullah efendimizin ve Onun dört halîfesi zamânlarında bulunmayıp da, dinde sonradan meydâna çıkan şeylere denir. Resûlullah efendimiz buyurdu ki: (Sözlerin en iyisi, Allahü teâlânın kitâbıdır. Yolların en iyisi, Muhammed aleyhisselâmın gösterdiği yoldur. İşlerin en kötüsü, bu yolda yapılan değişikliklerdir. Bid'atlerin hepsi dalâlettir, sapıklıktır.) Dinde yapılan her değişiklik bid'attir ve hepsi de seyyiedir, kötüdür... O hâlde, Resûlullah efendimizin sünnetine bir şey katmamalı ve Onun Eshâb-ı kirâmına uymalıdır. Çünkü Eshâb-ı kirâmdan her biri, gökteki yıldızlar gibidir. Herhangi birine uyan saâdete kavuşur." ÂDETTEKİ DEĞİŞİKLİKLER... Âdetlerde yapılan değişiklikler, bu bid'atin dışında kalmaktadır. Hadîs-i şerîflerde kötü olduğu bildirilen, dindeki bid'atlerdir yani dinde reformlardır. Ehl-i sünnet âlimlerinin ibâdetlerde, ictihâd ile buldukları bilgiler bid'at değildir. Bu bilgileri bulurken yanılmaları suç olmaz. Dört mezhebin imâmları, bu bilgileri, İslâmiyyetin sâhibinin izni ile, İslâmiyyetin bildirdiği delîllerden, senetlerden çıkarmışlardır. Bu bilgiler, İslâmiyyeti değiştirmiş değil, İslâmiyyete yardımcı olmuşlardır. Kur'ân-ı kerîmde ve hadîs-i şerîflerde açık bildirilmiş şeylerde ictihâd yapılmaz. Bunlar, olduğu gibi kabûl edilir. Açık bildirilmemiş bir işi gösteren delîli ararken yanılmak suç olmaz. Fakat bu delîl yani doğru yol açık olup da, müctehid bu delîli bulmakta yanılarak veyâ bir delîlden çıkarılmayıp, akla uyarak yapılan ibâdetler, bid'at olur, sapıklık olur. Böyle reformlar, bir müekked sünnetin ortadan kalkmasına sebeb olursa, günâhı dahâ çok olur. Resûlullah efendimizin ibâdet olarak yaptığı ve ara sıra bıraktığı şeylere sünnet-i hüdâ veyâ müekked sünnet denir. Bunları ara sıra yapmayanlara azâb bildirilmedi. Hiç terk etmediği ve terk edenlere azâb yapılacağını bildirdiklerine vâcib denir. Ara sıra yaptığı ibâdetlere müekked olmayan sünnet veyâ müstehab denir. Âdet olarak yaptıklarına sünnet-i zevâid veyâ edeb denir. İyi şeylere sağdan, fenâ şeylere soldan başlamak ve sağ, sol elleri kullanmak edebdir. Âdetlerde değişiklik yapmak, bid'at değildir. Vera' sâhiblerinin yapmaması iyi olur. Hadîs-i şerîfte; (Benim sünnetime ve benden sonra, hulefâ-i râşidînin sünnetlerine sarılınız!) buyuruldu. Sünnet sözü, yalnız olarak söylenildiği zamân, İslâmiyyetin bildirdiği her şey demektir. Resûlullah efendimiz, âdetlerde bir şey bildirmedi. Çünkü Resûlullah efendimiz, insanlara dinlerini bildirmek için geldi. Dünyâda muhtâç oldukları şeylerin yapılmasını öğretmek için gelmedi. Hadîs-i şerîfte; (Dünyâ işlerinizi yapmasını siz dahâ iyi bilirsiniz!) buyuruldu. BİD'AT SAYILMAYANLAR!.. Dünyânıza faydası olan şeyleri bulup yapmanız için benim bildirmeme lüzûm yoktur demektir. Dînî vazîfelerinizi, ibâdetlerinizi bilemezsiniz. Onları benden öğreniniz demektir. Bunun için âdetler, İslâmiyyetin dışında kalmaktadır. İslâmiyyetin dışında olan şeylerde yapılan değişiklikler bid'at olmaz. Minâre, mekteb, kitâp gibi sonradan yapılmış olan şeyler bid'at değildir. İslâmiyyet bunlara izin vermiş, hattâ emretmiştir. Netice olarak, Bid'at işlemek harâmdır. İbâdette bir bid'ati yapmak, bir sünneti terk etmekten dahâ fenâdır. Sünneti özürsüz terk etmek mekrûhtur. Bir sünneti özürsüz terk etmeyi sevâb sanırsa, sünneti terk etmesi de bid'at olur. Bir inanışın, bir işin veyâ bir sözün sünnet veyâ bid'at olduğu bilinemediği zamân, bunu yapmamak lâzım olur. Çünkü bid'ati terk etmek lâzımdır.


.

İbâdetlerini ihlâs ile yap!.."

 
A -
A +

İbâdetlerin sahih ve kabul olması için, Allahü teâlânın rızâsı için yapmaya niyet etmek lâzımdır. Niyyet, kalb ile olur. Yalnız söylemekle niyyet edilmiş olmaz. Kalb ile birlikte olmak şartı ile söyleyerek niyyet etmek câiz olur denilmiştir. Kalb ile niyyet, söz ile niyyete benzemezse, kalbdeki niyyete bakılır. Niyyet, ibâdet yapmayı kalbe getirmek, hâtırlamak değildir. Allahü teâlâ için yapmayı irâde etmek, istemek demektir. Niyyet, ibâdete başlarken yapılır. Dahâ önce, meselâ bir gün önce yapılırsa, niyyet olmaz. Buna emel, arzû, vaad denir. Meselâ, hanefî mezhebinde oruca niyyet etmek zamânı, bir gün evvel, güneşin batmasından başlayarak, ertesi gün, Dahve-i kübrâ vaktine kadardır. Başkalarının günâha girmemeleri için, bir kimsenin mubâhları terk etmesi iyi olur. Fakat sünnetleri, hattâ müstehabları terk etmesi câiz olmaz. Meselâ gıybet yapmamaları için, misvâk kullanmayı terk etmek iyi olmaz. GÜNAHINI GİZLEYENLER... Günâh işleyecek kimsenin, bu günâhtan vazgeçmesi, Allahü teâlâdan korktuğu veyâ insanlardan hayâ ettiği yâhut başkalarının yapmasına sebep olmamak için olur. Allahü teâlâdan korkarak terk etmenin alâmeti, o günâhı gizli olarak da işlememektir. İnsanlardan hayâ etmek, onların kötülemelerinden korkmak demektir. Başkalarının günâh işlemelerine sebep olmak, yalnız yapmaktan dahâ çok günâhtır. Başkalarının bu günâhı işlemelerinin günâhları da, kıyâmete kadar bunlara sebep olana yazılır. Bir hadîs-i şerîfte; (İnsan günâhını dünyâda gizlerse, Allahü teâlâ da, kıyâmet günü, bu günâhı kullarından saklar) buyuruldu. Herkese verâ sâhibi olduğunu bildirmek için, günâhını saklamak ve gizli olarak devâm etmek, riyâ olur. İbâdetlerini başkalarına göstermekten hayâ etmek câiz değildir. Hayâ, günâhlarını, kabâhatlerini göstermemeye denir. Bunun için, vaaz vermekten, emr-i ma'rûf, nehy-i münker, imâmlık, müezzinlik yapmaktan, Kur'ân-ı kerîm okumaktan hayâ etmek câiz değildir. (Hayâ îmândandır) hadîs-i şerîfindeki hayâ, kötü, günâh şeyleri göstermekten utanmak demektir. Mü'minin, önce Allahü teâlâdan hayâ etmesi lâzımdır. Bunun için, ibâdetlerini ihlâs ile yapmalıdır. Hadîs-i şerîflerde buyuruldu ki: (Başkalarına gösteriş için namâzını güzel kılan, yalnız olduğu zamân böyle kılmayan, Allahü teâlâyı tahkîr etmiş olur.) (Allahü teâlâ buyuruyor ki: Benim şerîkim yoktur. Başkasını bana şerîk eden, sevâplarını ondan istesin. İbâdetlerinizi ihlâs ile yapınız! Allahü teâlâ, ihlâs ile yapılan işleri kabûl eder.) Dünyâ ni'metleri geçici ve ömürleri ise pek kısadır. Bunları ele geçirmek için dînini vermek ahmaklıktır, akılsızlıktır. Çünkü insanların hepsi âcizdir. Allahü teâlâ dilemedikçe, kimse kimseye fayda ve zarar yapamaz. İnsana Allahü teâlâ kâfîdir. ÜMİT VE KORKU!.. Allahü teâlâdan korkmalı, Onun rahmetinden ümîdini kesmemelidir. Ümît, korkudan çok olmalıdır. Böyle olanın ibâdetleri zevkli olur. Gençlerde korkunun dahâ fazla olması, ihtiyârlarda, yaşlılarda da ümidin dahâ fazla olması lâzımdır denildi. Hastalarda ümit fazla olmalıdır. Korkusuz ümit ve ümitsiz korku câiz değildir. Birincisi emîn olmaya, ikincisi ümîtsiz olmaya sürükler. Hadîs-i kudsîde; (Kulumu, beni zannettiği gibi karşılarım) buyuruldu. Zümer sûresinin 53. âyet-i kerîmesinde meâlen; (Allah bütün günâhları affeder. O gafûrdur, rahîmdir) buyuruldu. Bunlardan, ümidin fazla olması lâzım geldiği anlaşılmaktadır. (Allah korkusundan ağlayan, Cehenneme girmez) ve (Benim bildiğimi bilseydiniz, az güler çok ağlardınız) hadîs-i şerîfleri de, korkunun fazla olması lâzım geldiğini göstermekdedir. Netice olarak ibâdet, Allahü teâlânın rızâsına kavuşmak için yapılır. Başkasının muhabbetine, sevgisine, ihsânına kavuşmak için yapılan ibâdet, ona tapınmak olur. Allahü teâlâya ihlâs ile ibâdet etmemiz emrolundu. Resûlullah efendimizin Mu'âz bin Cebel hazretlerini, Yemen'e vâlî olarak gönderirken buyurduğu gibi: (İbâdetlerini ihlâs ile yap. İhlâs ile yapılan az amel kıyâmet günü sana yetişir.)


.

Tedâvi olmak, ilâç kullanmak...

 
A -
A +

Dinimiz, hastanın tedâvi olmasını, doktora gitmesini, ilâç kullanmasını tavsiye ve emretmektedir. Bu konuda İmâm-ı Gazâlî hazretleri buyuruyor ki: "İlâç üç türlüdür: 1- Birinci kısım ilâçların tesîri, faydası katîdir, meydândadır. Ekmeğin açlığı, suyun susuzluğu gidermesi böyledir. Kinin bileşiklerinin sıtmaya, aşı ve serumların, antibiyotiklerin ve sülfamidlerin de bakterilere karşı tesîri böyledir. İbni Âbidînde deniyor ki: "Ölmeyecek kadar ve namâzı ayakta kılabilecek kadar yemek, içmek farzdır. Bu kadar yememek büyük günâhtır." Görülüyor ki, faydası katî olan ilâçları kullanmak farz olmaktadır. Tesîri katî olan sebeplere yapışmanın vâcib olduğu ve bunları kullanmayıp zarar görmenin günâh olduğu Hadîkada yazılıdır. Tesîri muhakkak olan bu gibi ilâçları kullanmamak tevekkül değil, ahmaklıktır ve harâmdır. 2- İkinci kısım ilâçların tesîri katî olmadığı gibi, zan ile de değildir. Fayda ihtimâli vardır. Efsûn yani fen yolu ile tecrübe edilmemiş maddeler ve Kur'ân-ı kerîmden olmayan, manâsız yazılar kullanmak, ateşle dağlamak, fal bakarak, uğurlu sanarak kullanılan şeyler böyledir. 3- Üçüncü kısım ilâçlar, birinci ve ikinci kısım arasında olanlardır. Bunların faydaları katî değilse de, fazla zan olunur. Damardan kan alma, deriden hacâmat yapmak, müshil almak, tesîrleri şüpheli olan piyasada mevcût yüzlerce ilâcı kullanmak böyledir. Bunları kullanmamak, harâm değildir. Çok kimseler için, bunları kullanmak dahâ iyidir. Bâzan da, kullanmamak dahâ iyi olur. Tevekkül etmek için, bunları terk etmek lâzım değildir. Çünkü Peygamber efendimiz; (Ey Allahın kulları! İlâç kullanın!) buyurdu. Bir kerre de; (Her hastalığın ilâcı vardır. Yalnız ölüme çâre yoktur) buyurdu. Kendilerine; -İlâç, kazâ ve kaderi değiştirir mi dediklerinde; -Kazâ ve kader, insana ilâcı kullandırır buyurdu. Bir hadîs-i şerîfte; (Bütün Meleklerden işittim ki, ümmetine söyle, hacâmat yaptırsınlar. Yani kan aldırsınlar dediler) buyurdu. Bir hadîs-i şerîfte; (Arabî ayın onyedinci veyâ ondokuzuncu veyâ yirmibirinci günleri hacâmat olunuz ki, kan artarsa yani tansiyon yükselirse, ölüme sebep olur) buyurdu. Bir hadîs-i şerîfte; (Allahü teâlânın ölüme sebep yaptığı hastalıklardan birisi, kanın artmasıdır) buyurdu." Tansiyon artınca kan aldırmak, tansiyon düşürücü ilâç almak, mikrop hastalıklarında, antibiyotikler, sülfamitler ve başka antiseptikler kullanmak ve dezenfekte, yani mikrop imhâsı yapmak ile, elbisedeki, yataktaki akrebi, yılanı öldürmek ve yangını söndürmek arasında bir fark yoktur. Çünkü hepsi insanı öldüren şeydir. Tevekkül için, bunları terk etmek lâzım değildir. Peygamber efendimiz, Sa'd bin Mu'âz hazretleri için, fasd yani damardan kan aldırmasını emir buyurmuştu. Hazret-i Alînin mübârek gözü ağrıdığı zamân da, tâze hurma yememesini, pancar yaprağı, yoğurt ve pişmiş arpa yemesini söyledi. ŞİFÂ ALLAHÜ TEALADANDIR Peygamber efendimiz, her gece sürme sürerdi. Her ay hacâmat olurdu. Her sene ilâç içerdi. Vahiy geldiği zamân, mübârek başı ağrırdı. Mübârek başına kına bağlardı. Bir yeri yara olsa, oraya kına kordu. Bir şey bulunmadığı zamân, temiz toprak tozu ekerdi. Dahâ nice ilâç kullanmıştır. Mûsâ aleyhisselâm hastalanmıştı. İlâcını söylediler. -İlâç istemem, Allahü teâlâ şifâsını verir dedi. Hastalık uzadı ve ağırlaştı. O zamân vahiy gelip; (İlâç kullanmazsan, şifâ ihsân etmem) buyurulunca, ilâcı içti ve iyi oldu. Fakat kalbine bir şey geldi. Vahiy gelip, Allahü teâlâ buyurdu ki: (Sen tevekkül etmek için, benim âdetimi, hikmetimi değiştirmek istiyorsun. İlâçlara, faydalı tesîrleri kim verdi? Elbette ben yaratıyorum) buyurdu. Netice olarak, Allahü teâlâ, ilâçları, şifâ için sebep yapmıştır. Ekmek ile suyu doyurmaya sebep yaptığı gibi, ilâçları da, hastalıkları gidermeye sebep yapmıştır. Bütün sebepleri yaratan, bunlara tesîr kuvveti veren, Allahü teâlâdır. Doktora gitmeli, ilâç kullanmalı, şifâyı ise, Allahü teâlâdan istemelidir.


.

İnsanı kibre sürükleyen hâller

 
A -
A +

Kibir; kişinin kendisini başkasından üstün görmesidir. Kötü bir huydur ve harâmdır. Hâlıkını, Rabbini unutmanın alâmetidir. Hadîs-i şerîfte; (Kalbinde zerre kadar kibir bulunan kimse Cennete girmez) buyuruldu. İnsânı kibre, kibirli olmaya sürükleyen hâller, İslâm âlimleri tarafından şu şekilde bildirilmiştir: 1- Güzellik ve yakışıklılık. Hâlbuki güzellik, insanda kalıcı değildir, çabuk gider. Zâhirin güzelliği, kalbin güzelliği ile, yani iyi huyla birlikte olunca kıymetlidir. 2- Genç ve kuvvetli olmak. Halbuki hayvânların kuvvetleri, insanlardan kat kat fazladır. Gençliğinden, gücünden, kuvvetinden, hattâ hareketinden, solumasından ayrılmayan kimse görülmüş müdür? Böyle geçici olan ve hayvânlarla ortaklaşa bulunan şeylerle tekebbür etmek akla uygun olur mu? 3- Mâl, evlât, mevki ve rütbe sâhibi olmak. Bunlar, insânın kendinde bulunan üstünlükler değildir. Gelip geçen, kendinde kalmayan, insandan çabuk ayrılan şeylerdir. Bunlar üstünlük olsalardı, bunlara kavuşmayanların çok aşağı kimseler olmaları lâzım gelirdi. 4- Hıkd da kibre sebep olmaktadır. Hıkd, kin tutmak, kalbinden düşmanlık beslemektir. Kendisi ile aynı derecede olan veyâ dahâ üstün olan kimseye kızar. Bir şey yapmak elinden gelmediği için, ona tekebbür eder, kibirlenir. Onun haklı sözlerini, nasîhatlerini kabûl etmez. 5- Hased de, tekebbüre, kibre sebep olur. Başkasında bulunan ni'metlerin ondan ayrılarak kendisine gelmesini ister. Onun haklı olan sözlerini ve nasîhatlerini reddeder. Ondan bir şey sorup öğrenmek istemez. Kendinden yüksek olduğunu bildiği hâlde, ona tekebbür eder. 6- Riyâ da, tekebbür etmeye sebep olmaktadır. Riyâ ile, gösteriş yaparak, tanımadığı kimseye, başkalarının yanında tekebbür eder, kibirlenir. Yalnız oldukları zamân etmez. 7- İçeri girince, herkesin kendisi için ayağa kalkmasını sevmek kibir olur. Kendisine hürmet edildiğini anlayarak, onlara nasîhat vermek isteyen âlimin, kendisi için ayağa kalkıldığını arzû etmesi kibir olmaz. 8- Kendi oturup, başkalarının kendine karşı ayakta durmalarını istemek, tekebbürdür. Hazret-i Alî buyurdu ki: "Cehennemlik bir kimse görmek isteyen, kendi oturup başkalarını ayakta durduran kimseye baksın!" Eshâb-ı kirâm, Resûlullah efendimizi her şeyden çok severlerdi. Geldiği zamân ayağa kalkmazlardı. Çünkü ayağa kalkılmasını istemediğini bilirlerdi. Bununla berâber, âlimler gelince, ilmin şerefini göstermek için, ayağa kalkmak lâzımdır. 9- Yalnız olarak yürümeyip, arkasından başkalarının da gelmesini istemek, yâhut kendisi hayvân üstünde, talebelerinin yerde gitmelerini sevmek de kibir alâmetidir. Resûlullah efendimiz, Medîne'nin Bakî Kabristânına gidiyordu. Birkaç kişi görüp, arkasından geldiler. Durarak öne geçmelerini emir buyurdu. Arkalarından yürüdü. Sebebi soruldukda; (Ayak sesini işittim. Kalbime kibirden bir zerre gelmemesi için böyle yaptım) buyurdu. Ebü'dderdâ hazretleri buyurdu ki: "Kibirli kimsenin arkasında yürüyenlerin sayısı arttıkça, bunun Allahü teâlâdan uzaklaşması da artar." 10- Üzerinde hakkı bulunanları, yani tanıdıklarını ziyâret etmemek, kibir alâmetidir. 11- Yanına başkasının oturmasını istememek ve hastalarla birlikte oturmamak, evinin işini yapmamak, evine lâzım olan şeyleri satın alıp evine getirmemek ve kullanılmış elbisesini tekrâr giymek istememek, hep kibir alâmetidir. 12- Fakîrlerin dâvetine gitmeyip, zenginlerin dâvetine gitmek de tekebbürdür. 13- Akrabâsının ve çocuklarının muhtâç oldukları şeyleri temîn etmemek ve doğru sözü kabûl etmeyip münâkaşa etmek, kusûrunu, kabâhatini bildirenlere teşekkür etmemek, herkesin yanında olursa riyâ olur. Hem yalnız iken, hem de başkalarının yanında yaparsa, kibir olur. Netice olarak kibir, kendini büyük bilmek, üstün görmektir ve kötü huylardandır. Hadîs-i şerîfte buyurulduğu gibi: (Allahü teâlâ buyuruyor ki: Kibriyâ, üstünlük ve azamet bana mahsûstur. Bu ikisinde bana ortak olanı Cehenneme atarım, hiç acımam.)


.

"Ümmetimi isterim yâ Rabbî!"

 
A -
A +

Mirâc, yükseğe çıkmak manasında olarak merdiven, yani Resûlullah efendimizin yüce makâmlara yükselmesi demektir. Nitekim Peygamber efendimiz; (Yükseğe çıkarıldım) buyurmuşlardır. Resûlullah efendimiz, Allahü teâlâ tarafından vâki olan dâvet üzerine, gecenin muayyen bir saatinde, Mekkeden yaklaşık olarak 2500 km uzak mesafede bulunan Kudüs'e götürülmüş, oradan da göklere, bilinmeyen yerlere yükselmiştir. Bu dâvet ve mirâc hâdisesi, Peygamber efendimizin, kendisini en yalnız ve en çok üzgün hissettiği bir zamanda olmuştur. Mirâc hakkında İslâm âlimleri buyurdu ki: "Mirâc, rûh ve ceset birlikte oldu. Âyet-i kerîme ile sabit olduğundan, Mekke'den Kudüs'e götürüldüğüne inanmayan kâfir olur. Göklere, bilinmeyen yerlere götürüldüğüne inanmayan ise sapık olur." Resûlullah efendimiz, Mirâcda, Cenneti, Cehennemi, sayısız şeyleri görüp, Kürsî, Arş ve Rûh âlemlerini geçip, bilinmeyen, anlaşılamayan, anlatılamayan şekilde, mekânsız, zamansız, cihetsiz, sıfatsız olarak Allahü teâlâyı gördü. Hiçbir mahlûkun bilemeyeceği, anlayamayacağı nimetlere kavuşup bir anda, Kudüse ve oradan da Mekke-i Mükerremeye geldi. Peygamber efendimize, mirâca çıktığında, kendisine; -Rabbini senâ eyle! buyurulduğunda, O hemen; "Ettehiyyatü lillahi vessalevatü vettayyibât" yani; "Bütün lisânlar ile olan medihler, övgüler ve senâlar, beden ile olan hizmetler ve taâtler, mal ile olan iyilikler ve ihsânlar Allahü teâlâ için olsun" dedi. "BENİM MİSAFİRİMSİN!" Önce Allahü teâlâ, Habibine gözsüz, kulaksız, vasıtasız, mekânsız olarak; "Esselâmü aleyke eyyühennebiyyü ve rahmetullahi ve berekâtüh" yani; "Ey Resûlüm! Selâmım, bereketim ve rahmetim senin üzerine olsun" buyurarak, selâm verdi. Peygamber efendimiz de; "Esselâmü aleynâ ve alâ ibâdillahissâlihîn" yani; "Ya Rabbi! Bize ve sâlih kullarına da selâm olsun" diye cevap verdiler. Bunu işiten melekler, hep bir ağızdan; "Eşhedü enlâ ilâhe illallah ve eşhedü enne Muhammeden abdühu ve resûlüh" yani; "Gözümle görmüş gibi bilir ve inanırım ki, Allahü teâlâdan başka ilâh yoktur. Muhammed aleyhisselâm O'nun kulu ve resûlüdür" dediler. Allahü teâlâ buyurdu ki: -Ey Habibim! Benim misâfirimsin. İste benden ne istersen! Resûlullah efendimiz; -Ümmetimi isterim ya Rabbi dedi. Hak teâlâ, bu suâli yedi yüz defa tekrarladı. Resûlullah efendimiz hepsinde de; -Ümmetimi isterim diye cevap verdi. Allahü teâlâ; -Hep ümmetini istersin buyurunca, Peygamber efendimiz; -Ey Rabbim! Dileyen benim, veren sensin. Cümle ümmetimi bana bağışla diye taleb etti. Bunun üzerine cenâb-ı Hak; -Eğer ümmetinin hepsini şimdi sana bağışlarsam, benim rahmetim ve senin izzetin zâhir olmaz. Bir kısmını şimdi sana bağışladım. İki kısmını tehir ettim. Kıyâmet günü sen dileyesin, ben bağışlayayım. Tâ ki, benim rahmetim ve senin izzetin, şerefin belli olsun buyurdu. Peygamber efendimiz bir hadis-i şeriflerinde buyurdular ki: (O gece yani Mirâc gecesisinde Allahü teâlâdan cümle ümmetimin hesâbını bana ısmarlamasını istedim. Hak teâlâ buyurdu ki: -Ya Muhammed! Bundan murâdın odur ki, hiç kimse, ümmetinin kabahatlerine muttali olmasın, bilmesin. Benim murâdım odur ki, sen şefkatli Peygambersin, yabancılara olduğu gibi, senden dahi kabahatleri ve çirkin işleri örtülü olsun. Ya Muhammed! Sen onların yol göstericisisin. Ben onların Rabbiyim. Sen onları yeni gördün. Ben evvelden ebede onlara nazar ettim ve nazar ederim. Ya Muhammed! Eğer senin ümmetin ile söyleşmeyi sevmeseydim, kıyâmet günü onları hesâba çekmezdim. Büyük ve küçük hiçbir günâhlarını sormazdım.) Netice olarak Peygamber efendimiz, bu gece, Cebrâil aleyhisselâmın geçemediği noktayı geçmiş, arada vâsıta olmaksızın bilinmeyen bir şekilde mekânsız, zamansız, cihetsiz, sıfatsız olarak Allahü teâlâyı görmüş ve konuşmuştur. Beş vakit namaz, burada farz kılınmıştır. Ayrıca, ümmetinden şirk koşmayanların Cennete gireceği müjdesi, Peygamber efendimizin mirâc dönüşü biz ümmetine getirdiği en değerli armağanlardandır...


.

Kadere râzı olabilmek...

 
A -
A +

Bu dünyâ zahmet, mihnet, sıkıntı, dert ve belâ yeridir. Bu dünyâya gelen, bu musîbetlere mâruz kalacaktır. Bir kimsenin ana, baba, kardeş, evlât veya dostlarından biri ölebilir. Kişi, çeşitli hastalıklara mâruz kalabilir, iftiraya uğrayabilir, malını, mülkünü kaybedip iflâs edebilir. Bu felâketlere sabretmezse, devamlı huzûrsuz olur, doğru dürüst ibâdet edemez. Dünyâ ve âhiret hayatında rahat etmek isteyenin, karşılaştığı sıkıntılara, insanların kötülemesine ve çeşitli musîbetlere sabretmesi lâzımdır. Kim Allahü teâlâdan korkarak sabrederse, sıkıntılardan kurtulur, huzûr bulur. Sabreden ise, murâdına erer. Eyyüb aleyhisselâmın sabrı, dillere destan olmuş ve Allahü teâlâ Onu, sabrından dolayı övmüştür. Allahü teâlâ, sabredenleri sevdiğini ve ecirlerinin hesapsız ödeneceğini bildirmiştir. Sabır, erişmek istenen şeylerin anahtarıdır. Her hayra sabırla ulaşılır. Ne mutlu sabredenlere! "KULLUK BÖYLE OLUR!.." Mukadder olan, ezelde takdir edilen şey başa gelir. Eğer sabredilirse ecri görülür. Sabredilmez, bağırılırsa, günaha girilir ve huzûrsuz olunur. İmâm-ı Rabbânî hazretleri buyuruyor ki: "Her gün insanın karşılaştığı her şey, Allahü teâlânın dilemesi ve yaratması ile olmaktadır. Bunun için, irâdelerimizi Onun irâdesine uydurmalıyız! Karşılaştığımız her şeyi aradığımız şeyler olarak görmeliyiz ve bunlara kavuştuğumuz için sevinmeliyiz! Kulluk böyle olur. Kul isek, böyle olmalıyız! Böyle olmamak kulluğu kabûl etmemek ve sahibine karşı gelmek olur. Allahü teâlâ, hadis-i kudside; (Kaza ve kaderime râzı olmayan, beğenmeyen ve gönderdiğim belâlara sabretmeyen, benden başka Rab arasın! Yeryüzünde kulum olarak bulunmasın!) buyurmuştur." Allahü teâlâ, sevdiklerini sıkıntılara mâruz bırakır. Nitekim hadis-i şerifte buyuruldu ki: (Dünyada en çok musîbete mâruz kalanlar Peygamberler, âlimler, velîler, şehitlerdir.) Allahü teâlânın gönderdiği belâ ve sıkıntılara sabrederek göğüs germek, büyük nîmettir. Sabredemeyen felâkete düçâr olur. Mâruz kalınan felâketler, insanın ibâdet etmesini engelleyebilir. Bir hastalık, bir belâ gelince, bağırıp çağırmak fayda vermez. Aksine zararlı olur. Bunun tek çâresi, Allahü teâlânın takdîrine râzı olmaktır. Mâruz kalınan musîbetlerin ve çekilen zahmetlerin getireceği perişanlıktan kurtulmanın tek çâresi, sabretmektir. Sabırlı olmayan muvaffak olamaz. Resûlullah efendimiz buyurdu ki: (Kişinin Allah indinde öyle derecesi bulunur ki, ona ameliyle ulaşamaz. Fakat vücudu bir musîbete mâruz kalır. Bununla o dereceye ulaşır.) Allahü teâlânın; (Kim bir kötülük yaparsa, onunla cezâlanır ve o, kendisine Allahtan başka ne bir dost, ne de bir yardımcı bulamaz) meâlindeki kelâmı nâzil olduğu zaman, hazret-i Ebû Bekir, Peygamber efendimize; -Yâ Resûlallah, bu âyetten sonra nasıl ferahlanılır? diye suâl edince, Resûlullah efendimiz cevaben buyurdular ki: -Yâ Ebâ Bekir! Sen hiç hasta olmuyor musun? Senin başına hiç musîbet gelmiyor mu? Sen hiç ezâlara, cefâlara mâruz kalmıyor musun? Hiç kederlenmiyor musun? İşte bütün bunlar, senin kusûrların, senin hatâların için birer keffâret olur, kusûrlarının bağışlanmasını sağlar. "TESTERE İLE KESİLİRDİ DE!.." Habbâb bin Eret hazretleri anlatır: "Bir defasında biz, Resûlullah efendimize gitmiştik. O, Kâbe'nin gölgesinde oturmaktaydı. Kendisine dedik ki: -Yâ Resûlallah, müşriklerin, dinimizden dönmemiz için bize verdikleri eziyet ve sıkıntılara katlanmamız için, Allahü teâlâya duâ edip, yardım talebinde bulunur musunuz? Bizim bu sözümüz üzerine şöyle buyurdu: -Sizden önceki kavimlerde, bâzan bir adam getirilir, bir çukur kazılarak oraya konur, sonra da testere ile başı ikiye ayrılırdı. Fakat bu azâb bile onu dîninden döndüremezdi. Netice olarak, Allahü teâlânın takdirinden râzı olmalı, sabretmeli, dayanmalıdır. Allahü teâlâ, sevdiklerinin günâhlarını affetmek için, onlara dert, belâ gönderir. Tövbe, istiğfâr edince de, günâhlar affolur. O hâlde, dert ve belâdan kurtulmak için, çok istiğfâr okumalıdır


.

İnsan, rastgele yaratılmamıştır!..

 
A -
A +

Aklı başında bir insan, fazla teferruata girmeden, etrafına şöyle bir baktığında, hiçbir şeyin kendiliğinden meydana gelmediğini, her şeyin mutlaka bir yaratıcısının bulunduğunu hemen anlar. Bunu anlayabilmek için fazla zekî olmaya bile lüzûm yoktur. Çünkü, kâinata bakıldığı zaman, her şeyin muazzam bir nizam, intizam içinde olduğu, hiçbir şeyin başıboş, rastgele olmadığı, birilerinin îzah etmesine ihtiyaç kalmaksızın hemen anlaşılır. Meselâ, insanların, uzayda saatte 1600 km hızla dönen ve içi ateş dolu bir gezegen olan bu dünyanın üzerinde, yalnız yerçekimi kuvveti ile kalarak yaşaması, ne büyük bir hârikadır. Ya etrafımızdaki dağlar, taşlar, denizler, canlı varlıklar, bitkiler nasıl bir büyük kudret sayesinde meydana gelebilmekte, gelişmekte ve türlü türlü özellikler göstermektedir. Her canlı, rızkını, öyle veya böyle temin edip neslini devam ettirmektedir. ÖNEM SIRASINA GÖRE!.. Her canlı, kendi bünyesine uygun yaşaması için lâzım olan maddeyi, rahat temin eder. Önem sırasına, âciliyet durumuna göre, yaşaması için lâzım olan maddeleri, cenâb-ı Hak, o canlının yakınında veya rahat temin edebileceği şekilde yaratmıştır. Meselâ, canlıların yaşamaları için, en çok lâzım olanı havadır. Havasızlığa birkaç dakikadan fazla dayanamazlar, hemen ölürler. Hava, aramakla, zahmet çekmekle ele geçecek bir şey olsaydı, bunu arayıp bulacak kadar zaman bile yaşayamazlardı. Bu derece acele lâzım olan, bu çok lüzûmlu maddeyi, Allahü teâlâ, her yerde bulunacak ve mahlûklarının ciğerlerine kadar, kendiliğinden, kolayca girecek şekilde yaratmıştır. İkinci olarak yaşayabilmek için lâzım olan su, hava kadar acele lâzım değildir. İnsan ve hayvanlar, suyu arayıp bulacak zaman kadar yaşayabilirler. Bunun için, suyu bulmak îcap etmektedir. Üçüncü olarak, lâzım olan, yiyecek maddeleridir. Bu, âcil lâzım olan bir şey olmadığı için, insanlar çalışıp, çabalayarak temin ederler. İnsanlar yiyeceklerini hazırlarlar. Pişirirler, belli bir işlemden geçtikten sonra yerler. Çünkü bünyeleri, böyle yaratılmıştır. Hayvanlarda ise, akıl bulunmadığı ve birbirlerine yardımcı olmadıkları için, yiyeceklerini ve giyeceklerini hazırlayamazlar. Bundan dolayı, yiyeceklerini pişirmeleri, hazırlamaları lâzım değildir. Hayvanlar, yaratılışlarına göre ot veya leş yerler. Tüy, yün, kıl ile ısınırlar. Korunma âletleri, kendilerinde yaratılmıştır. Birbirlerine muhtaç değildirler. İnsanlar gibi beraber, yardımlaşarak yaşamak zorunda değildirler. Bütün bunlar rastgele olacak bir iş değildir. Ayrıca cenâb-ı Hak, insanları, diğer mahlûklarına nazaran ayrı bir durumda yaratmıştır. İnsanlar ise, bütün bunları hazırlamaya, düşünmeye mecbûrdur. Ekip biçmedikçe, ekmek yapmadıkça doyamazlar. İplik, dokuma ve dikicilik yapmadıkça giyinemezler. Korunmaları için de, akıllarını, zekâlarını işletmeleri, kullanmaları ve fen bilgisi öğrenmeleri, sanayi kurmaları lâzımdır. Her hayvanda bulunan bir çeşit üstünlük, insanda bir araya getirilmiştir. İnsanın, kendisinde yaratılan bu üstünlükleri meydana çıkarması için, aklını kullanması, fikrini yorması, çalışması lâzımdır. SAÂDET VE FELÂKET!.. Cenâb-ı Hak, insana ayrı bir değer verince, bunun karşılığı olarak da onlardan bâzı şeyleri yapmalarını istemiş, emretmiş ve insanı hayvan gibi başıboş bırakmamıştır. Saâdet ve felâket kapılarının anahtarı, insanın eline verilmiştir. Yükselmesi veya alçalması, kuvvetini sarf etmesine ve çalışmasına bırakılmıştır. Netice olarak insân, rastgele yaratılmamıştır. Eğer insân, aklını, fikrini işleterek, saâdet yolunu görüp, bu yolda yürümeye çalışırsa, içinde yaratılmış olan yükseklikler, kıymetler eline geçer. Ufuktan ufka yükselerek, meleklerin derecesine yükselir ve hatta onları geçebilir. Allahü teâlânın rızâsına, sevgisine kavuşur. Yok eğer, nefsin zararlı arzularına uyarak, yaratıldığı gibi, hayvanlık derecesinde kalırsa; işi tersine dönerek, alçala alçala, esfel-i sâfilîne düşer. Cehennemin en şiddetli çukuruna sürüklenir..


.

Sabırsız îmân ve amel olmaz

 
A -
A +

Allahü teâlânın varlığına, gönderdiği Peygamberlerine îmân etmek ve emredilen bir farzı yapmak yahut bir günahtan kaçınmak, sabırsız ele geçmez. Çünkü, Peygamber efendimize; -Îmân nedir? diye sorulduğunda; -Sabırdır cevabını vermişlerdir. Seyyid Ahmet Bedevî hazretleri buyuruyor ki: "Sabır, Allahü teâlânın hükmüne rızâ göstermektir. Onun hükmüne rızâ göstermek ve emrine teslim olmak demek, nîmete kavuştuğunda sevinip ferahlık duyduğu gibi, musîbet ve sıkıntı geldiğinde de aynı sevinç ve ferahlığı duyabilmek demektir. Nitekim Allahü teâlâ, Peygamber efendimize hitâben, Bekara sûresinin 155. âyet-i kerîmesinde meâlen; (Ey habîbim! Musîbet ve ezâya sabredenlere lütûf ve ihsânlarımı müjdele!) buyuruyor." Peygamber efendimiz, büyük taşları kaldırarak kuvvet denemesi yapan bir topluluğa rastlar ve onlara; -Bu taşı kaldırmaktan daha zorunu bilir misiniz? Bundan daha zorunu size bildireyim mi? diye suâl ederler. Onlar da; -Bildir yâ Resûlallah cevabını verince; -Öfkeli bir kimse, öfkesini yener, sonra sabır yolunu tutarsa, sizin en ağır taş kaldırmanızdan daha zor bir işi yapmış olur buyururlar. Sabrın büyüklüğü ve fazileti sebebiyle Kur'ân-ı kerîmde yetmişten fazla yerde sabır ve sabredenlerin sevâplarının hesapsız verileceği bildiriliyor. Çeşitli âyet-i kerîmelerde meâlen buyuruluyor ki: (Elbette sabredenlerle beraberim.) (Ey müminler, sabır ve namazla, Allahü teâlâdan yardım isteyin! Muhakkak ki Allahü teâlâ, sabredenlerle beraberdir.) (Ey müminler, itâat edeni, âsiden ayırmak için, sizi, gazâda düşmandan korkmakla, yahut oruç, kıtlık ve açlıkla, zekât ve bir zarar neticesinde malın azalmasıyla, hastalık ve zayıflık gibi beden noksanlarıyla, gök ve yer âfetlerinden meyvelerinizin veya evlâtlarınızın mahvolması ve noksanlığıyla imtihan ederim. Ey Habîbim, sen sabredicilere ikrâmımı müjdele!) Hadis-i şeriflerde de buyuruldu ki: (Sabır, Cennet hazinelerinden bir hazinedir.) (Mümine gelen her dert, üzüntü, hastalık, eziyet, sıkıntı, günahlarına kefarettir.) (Hoşlanmadığın şeye sabretmende büyük hayır vardır.) Sâbit bin Ebî Hamza hazretleri, İmâm-ı Zeynelâbidîn hazretlerinin şöyle buyurduğunu nakletmiştir: "Kıyâmet günü, fazîlet sâhipleri kalksın diye çağrılır. İnsanlar arasında bir grup kalkar. Onlara; -Hadi Cennete giriniz denilir. Onlar Cennete giderken meleklerle karşılaşırlar. Melekler; -Nereye gidiyorsunuz derler. -Cennete derler. -Hesaptan önce mi Cennete giriyorsunuz? derler. -Evet cevâbını verirler. -Sizler kimlersiniz? dediklerinde; -Biz fazîlet ehliyiz derler. -Sizin fazîletiniz nedir? diye sorarlar. Onlar da; -Dünyâda bize hakâret edildiğinde tahammül ederdik. Bize zulmedildiğinde sabrederdik ve bize kötülük yapıldığında affederdik derler. Bunun üzerine melekler; -Hadi Cennete giriniz. Sâlih amel işleyenlerin mükâfâtı ne güzeldir, derler. Sonra; -Sabır ehli kalksın diye nidâ olunur. Bir grup insan kalkar. Onlara da; -Hadi Cennete giriniz, denilir. Onlar da meleklerle karşılaşırlar. Melekler onlara da aynı şeyi sorarlar ve onlar; -Biz sabır ehliyiz dediklerinde; -Sizin sabrınız ne idi? derler. -Biz Allahü teâlâya ibâdet etme hususunda zorluklara katlandık. Nefsimize uymayıp, günâhlardan sakındık ve bu hususlarda sabrettik, derler. Melekler onlara da; -Hadi Cennete girin, sâlih amel işleyenlerin mükâfâtı ne güzeldir, derler." Netice olarak sabır, Allahü teâlânın takdirinden râzı olmaktır ve Peygamberlerin hasletlerindendir. Allahü teâlâ, Habîbine sabrı tavsiye etmektedir. Nitekim Ahkâf sûresinin 35. âyetinde meâlen; (O hâlde ey Resûlüm, kâfirlerin eziyetlerine karşı, ulûl'azm peygamberlerin sabrettikleri gibi sabret ve onlar hakkında azâb için acele etme!) buyurulmaktadır. Belâlara ve emirleri yapmakta sabretmek, kurtuluşa sebep olan güzel huylardandır. Hazret-i Alinin buyurduğu gibi: "Sabrın îmândaki yeri, başın bedendeki yeri gibidir. Başsız beden olmayacağı gibi, sabırsız îmân da olmaz..."


.

Sıkıntıdan kurtulmanın tek çaresi

 
A -
A +

Dünya mihnet ve sıkıntı üzerine kurulmuştur. Sıkıntının ise, sabretmekten başka çaresi, katlanmaktan başka kurtuluş yolu yoktur. Üç sabır çok kıymetlidir: 1-İbâdet yapmaya sabır. 2-Günah işlememeye sabır. 3-Belâ ve mihnetlere sabır. Hadis-i şerifte buyuruldu ki: (Sabır üçtür: Musîbete sabır, taate, ibâdet yapmaya sabır ve günah işlememeye sabır. Musîbete sabredene, Allahü teâlâ üç yüz derece ikrâm eder. Her derece arası yerden göğe kadar mesafedir. Taate sabredene, Allahü teâlâ, altı yüz derece ihsân eder. Her derece arası, yerin dibinden, Arş'a kadardır. Günah işlememeye sabredene, Allahü teâlâ, dokuz yüz derece verir. Her derece arası, yerin dibinden Arş'ın üstüne kadardır.) EN FAZİLETLİ SABIR! Çocuğun ölmesi, malın elden çıkması, göz, kulak gibi uzuvların görmemesi, işitmemesi gibi insanın isteği ile ilgisi olmayan musîbetlere sabretmekten, daha faziletli sabır yoktur. Belâlara sabır, sıddîkların derecesidir. Bunun için Peygamber efendimiz; (Yâ Rabbî! Bana o kadar yakîn ver ki, musîbetler bana kolay ve hafif gelsin) diye duâ ederlerdi. Hadis-i şeriflerde buyuruldu ki: (Allahü teâlâ buyurdu ki: Belâ gönderdiğim kimseler sabredip, insanlara şikâyet etmezse, onlara îmanla ölmeyi nasip ederim.) (Herhangi bir mümine bir felâket geldiği vakit, Allahü teâlânın buyurduğu gibi "Allahtan geldik, Allaha gideceğiz" dedikten sonra, Allahım, bu felâketten dolayı beni mükâfatlandır ve bundan hayırlısını bana ver, derse, mutlak sûrette Allahü teâlâ dileğini yerine getirir.) Bir kimse Resûlullah efendimize; -Ya Resûlallah, malım gitti, param gitti, vücudum hasta oldu, bunun mükâfatı nedir? diye suâl edince, cevaben; -Malı gitmeyen, parası bitmeyen ve hasta olayan kimsede hayır yoktur. Zîrâ Allahü teâlâ bir kulunu severse, onu belâya mübtelâ kılar. Ona belâ verdiğinde, ona sabır da ihsân eder buyurdu. Abdullah bin Mübârek hazretleri buyurdu ki: "Musîbet birdir. Kişi, feryat eder, ağlar, sızlarsa, iki olur. Biri musîbet, diğeri sevâbın gitmesi. Bu musîbet öncekinden daha büyüktür. Sabredenlerin karşılığı hesapsızdır, verilen sevâbın miktarını Allahü teâlâdan başkası bilmez." Allahü teâlâ Zümer sûresi 10. âyetinde meâlen buyurdu ki: (Sabredenlere mükâfatları hesapsız verilecektir.) İyi, güzel ameller işlemek için de sabra ihtiyaç vardır. Çünkü ibâdetlerin, namaz gibi bir kısmı tembellikten, zekât gibi bâzısı cimrilikten, hac gibi bâzısı da her ikisinden dolayı zor gelir ve sabırsız yapılamaz. Her iyi amelin başında, ortasında ve sonunda sabra ihtiyaç vardır. Başında olan, niyeti ihlâsla yapmak, riyâyı kalbinden çıkarmaktır. Bunlar ise zordur. Taat, ibâdet esnasında sabretmek ise, şart ve edeplerini hiçbir şeyle karıştırmamaktır. Meselâ bir kimse namazda ise, hiçbir tarafa bakmamalı, hiçbir şey düşünmemelidir. İbâdeti yaptıktan sonraki sabır da, yaptığını izhâr etmekten, başkalarına açıklamaktan, söylemekten kaçınmak ve bununla ucubdan sabreylemektir. GÜNAHLARDAN EL ÇEKMEK!.. Günahlara gelince, sabretmeksizin günahlardan el çekmek imkânsızdır. Şehvet ne kadar kuvvetli ve günah işlemek ne kadar kolay olursa, o günâhı işlememeye sabretmek de, o kadar zor olur. Bunun için dil ile işlenen günahlara sabretmek daha zordur. Çünkü dilin hareketi kolaydır. Her konuda çok konuşan bir kimse, bunu âdet hâline getirir. Kendini ve yaptıklarını beğenerek, bunlarla üstünlük kurmak için, söylemek istediği sözler, dilinin ucuna geldiğinde, bu sözleri, kelimeleri söylememek için sabretmek, zor olmaktan öte, insan için çok büyük eziyet olur. Netice olarak kul, yaşayışının her anında, nefsinin hoşuna giden veya gitmeyen bir işten ayrı değildir. Her iki hâlde de, sabra muhtaçtır ve sabretmekten başka da çaresi yoktur. Hadis-i şerifte buyurulduğu gibi: (Allahü teâlâ buyurdu ki: Ben kullarımdan herhangi birine, bedeninde, malında veya evlâdında bir musîbet verdiğim vakit, onu güzel bir sabırla karşılarsa, kıyâmet günü onun için mîzân ve hesap kurmaktan hayâ ederim.)

 

Her şey, mükemmel yaratılmıştır

 
A -
A +

Allahü teâlânın, sayamayacağımız kadar çok, nizâm ve âhenk içinde yarattığı varlıklar için, "Tesadüfen olmuştur" demek mümkün değildir. Böyle söyleyenlerin sözleri câhilcedir ve fen bilimlerine de aykırıdır. Çünkü fen bilgileri, bunların tesadüfen meydana gelemeyeceğini, açık olarak bildirmektedir. O hâlde bu muazzam kâinatın tesadüfen olmadığı anlaşılınca, bir gâye için yaratıldığı meydana çıkar. Allahü teâlâ, kâinattaki bütün nîmetleri insanın hizmetine sunmuştur. İnsan, varlıkların yaratılışındaki hikmetleri anladıkça, cenâb-ı Hakkın büyüklüğünü daha iyi anlar. Onun emirlerine daha sıkı sarılır. MUKAYESE BİLE EDİLEMEZ! Meselâ, insan için ipek imâl eden, ipek böceğinin ipeği, en büyük sun'î iplik fabrikalarında çeşitli modern makinelerle yapılan ipeğin randımanından çok üstündür. Mukayese bile edilemez. Yine, eğer mini mini ağustos böceğinin boyu, bizim ses çıkarmak için kullandığımız araçlar kadar büyütülmüş olsa, yapılan ince hesaplara göre, çıkaracağı sesle, camlar kırılır, duvarlar yıkılırdı. Bunun gibi, eğer bir ateş böceği, büyük bir sokak lâmbası kadar büyütülmüş olsa, bütün bir mahalleyi gündüz gibi aydınlatabilirdi. Bunlar hep kendiliğinden olacak işler midir? Böyle akıl almaz derecede mükemmel ve muazzam eserler karşısında hayran olmamak mümkün müdür? Bütün bunlar, Yaratıcının ne kadar büyük, ne kadar kudretli olduğunu göstermeye kâfidir. Bizler, okyanusun dibinde yaşayan canlılar gibi, bir hava deryasının dibinde yaşamaktayız. Hava ortalama yüz kilometre yükseklikte olup, yukarısında daha hafif gaz tabakaları ile örtülüdür. Okyanusların sekiz yüz metreden daha fazla olan derinliklerinde yaşayan balıklar, havaya çıkarılınca parçalandığı gibi, insanlar da, hava basıncı altından çıkarılınca, yaşayamaz. Hava, deniz kenarında, bir santimetrekare satha, bir kilogram tazyik, basınç yapmaktadır. İnsan derisinin yüzölçümü, ortalama birbuçuk metrekare olduğuna göre, hava hepimizi onbeş ton kuvvetle ezmektedir. Bu büyük kuvvet altında, pestil hâline gelmeyişimiz, teneffüs sayesindedir. Çünkü, teneffüs yolları, akciğer keseleri, kapiller ve kan damarları ile, vücudumuzun bütün hücrelerine hava gittiğinden, içimizde de, hâriçteki basınca eşit bir basınç mevcûttur. Bütün bunlara rağmen, Allahü teâlâya inanmayanların; "Bunları tabiat yapıyor. Her şeyi tabiat kuvvetleri yaratıyor" demelerine şaşmamak elde değildir! Böyle söyleyenleri anlamak da mümkün değildir. Aslında bunlar da Allahı kabûl ediyorlar, fakat inatlarından böyle söylüyorlar. Birçok defa görülmüş ki, bunlar da sıkışınca, çâresiz kalınca, Allaha sığınıyorlar. Allahtan yardım istiyorlar. Kâinatın rastgele, kendiliğinden yaratıldığını iddia edenler ve her şeyi tabiat kuvveti yaratıyor diyenlere; "Bir otomobilin parçaları, tabiat kuvvetleri ile mi bir araya gelmiştir? Suyun akıntısına kapılan, sağdan soldan çarpan dalgaların tesiri ile bir araya yığılan çöp kümesi gibi mi bir araya yığılmışlardır? Otomobil tabiat kuvvetlerinin çarpmaları ile mi hareket etmektedir!" desek, bize ne cevap verirler? "Hiç böyle şey olur mu? Otomobil, akıl, hesap ve bir plân ile, birçok kimsenin titizlikle çalışarak yaptıkları bir sanat eseridir. Otomobil, dikkat ederek, akıl, fikir yorarak, hem de trafik kâidelerine uyarak şoför tarafından yürütülmektedir" demezler mi? CÂHİLLİK VE AHMAKLIK!.. Tabiattaki her varlık da, böyle bir sanat eseridir. Bir otomobilin tabiat kuvvetleri ile, kendiliğinden, tesadüfen meydana geleceğini kabûl etmeyen kimse, baştan başa bir sanat eseri olan bu âlemi, tabiat yaratmış diyebilir mi? Elbette diyemez. Hesaplı, plânlı, ilimli, sonsuz kuvvetli bir yaratıcının yaptığına inanmaz mı? "Tabiat yaratmıştır. Tesadüfen var olmuştur" demek, câhillik, ahmaklık olmaz mı? Netice olarak, pek ufak bir parçasını gördüğümüz bu kâinatın, ilmen ve aklen bir Yaratıcısı olduğu, açık ve net olarak bellidir. İşte bu Yaratıcı, her şeyi mükemmel ve muntazam olarak var eden Allahü teâlâdır...

 

Başkasını, kendinden önce düşünmek

 
A -
A +

îsâr; başkasının ihtiyâcını kendi ihtiyâcından önce düşünmek, muhtâç olduğu hâlde, elindeki malı muhtâç olana verip, yokluğa katlanmak demektir. İnsana lâzım olan şeylerde îsâr yapılır, ibâdetlerde îsâr yapılmaz. Meselâ, câmide birinci saftaki yerini başkasına vermez. Namâz vakti gelince abdestsiz kimsenin abdest suyunu, başkasına îsâr etmesi, vermesi câiz değildir. Bir kimsenin hakkını geri vermek, ona olan borcunu ödemek, adâlet olur. Hakkından fazlasını vermek, ihsân olur. Muhtâç olduğu malını başkasına vermek, îsâr olur. Abdullah bin Cafer hazretlerini, halife hazret-i Muâviye çok severmiş. Her sene, kendisine on milyon dirhem gümüş, maaş verirmiş. Halifeye; -Abdullah bin Cafer'e her sene neden bu kadar çok para verip, devletin hazînesini boşuna sarf ediyorsun? diye sorduklarında; -Ben bu malı, Abdullah bin Cafer'e vermiyorum. Medîne-i münevverenin fakîrlerine veriyorum. İsterseniz araştırın demiş. Araştırıyorlar ve gerçekten de, Abdullah bin Cafer'in, paraların hepsini fakîrlere, yetîmlere verip kendisinin ve âilesinin fakirlik içinde yaşadığını görürler... MİSAFİRE GÜZEL MUAMELE... Îsâr, Peygamber efendimizin ahlâkındandır, Allahü teâlânın sevdiği bir huydur. Her Müslüman, hiç olmazsa ömründe bir kere bile olsa îsâr etmelidir. Müslüman, arkadaşına, misâfirine her şeyin en iyisini verir, vermelidir. Kendine lâzım olmayanı, herkes verebilir ama kendi ihtiyâcı olan bir şeyi verebilmek, kolay bir şey değildir. Bunu ancak Peygamber efendimizin ahlâkı ile ahlâklananlar yapabilir. Misâfire güzel muâmele etmemek, Allahü teâlânın gadâbına sebep olur. Vaktiyle bir tüccâr, ticâret için gittiği başka bir memlekette hamama gitmiş. Bakmış ki hamamda hizmet eden tellak, aynı kendi hocasına benziyor. Kendi kendine, acaba gerçekten o mu, değil mi diye şaşkın şaşkın bakarken, hocası; -Evladım, yanlış görmedin, evet ben senin hocanım. Neden bu hâle geldin diye bana sor. Sor ki ben de anlatayım. Herkese de bunu haber verin ki, ibret olsun demiş. Hocasının ısrarı üzerine, bu hâle düşmesinin sebebini sormuş. Hocası demiş ki: -Bir gün bizim eve bir misâfir geldi. Balık ikrâm edecektim. Mutfakta balığın kılçıksız yerlerini kendime ayırdım, kılçıklı taraflarını da misâfire verdim. Bu hâl, Allahü teâlânın gadâbına sebep oldu. Neyim varsa hepsi gitti, hiçbir şeyim kalmadı. Hatta canını verircesine seven talebelerim bana düşman oldu. Çocuklarım bile beni terk etti, aç kaldım. Hiçbir yerde iş bulamadım. İş bulabilmek için şehir şehir dolaştım. Ancak senin de gördüğün gibi ancak bu işi bulabildim. Herkese beni anlatın ki, bu hâlim onlara ibret olsun ve hiç kimse böyle yapmasın!.. Îsârın en güzel örneği, Peygamber efendimizin Eshâbında görülmüştür. Eshâb-ı kirâmdan hazret-i Huzeyfe şöyle anlatmıştır: "Yermük Savaşında yaralılar arasında amcamın oğlunu arıyordum. Yanımda biraz su vardı. Onu buldum; -Su ister misin deyince; -İsterim dedi. Tam suyu vereceğim sırada biraz ileriden bir yaralı; -Su! diye inledi. Amcamın oğlu îsâr edip suyu ona götürmem için işâret etti. Gittim baktım ki, Hişâm bin Âs. Suyu tam ona vereceğim zaman biraz ileriden bir başka yaralı; -Su! diye feryâd etti. Hişâm bin Âs da îsâr edip suyu ona götürmem için işâret etti. Bu sefer suyu ona vermek için yanına gittim. Yanına varıncaya kadar vefât etti. Hişâm'ın yanına geri döndüm. O da vefât etmiş! Amcamın oğlunun yanına koştum, onu da vefât etmiş buldum. Su elimde kaldı. Allahü teâlâ hepsine rahmet etsin." HANGİ HUY?.. Netice olarak, kendisine lâzım olan bir şeyi, Müslüman kardeşine verebilmek yani isâr etmek, Müslüman ahlâkıdır. Bu hâl, dinimizin şiârıdır, Peygamber efendimizin beğendiği, her zaman yaptığıdır ve Allahü teâlânın da istediği bir huydur. Her peygamberin, Peygamber olarak seçilmesinin bir sebebi, güzel bir huyu vardır. Peygamber efendimize de; -Ya Resûllallah, sizin Peygamber olmanıza hangi huyunuz sebeb olmuştur dediklerinde, Peygamber efendimiz; -İsârdır buyurmuşlardır. Yani kendisine lâzım olanı verebilmektir...


.

Duâ mü'minin silâhıdır!..

 
A -
A +

Duâ, istemek demektir. Aç bir kimsenin, iştahlı olduğu bir zamânda yiyecek istemesi gibidir. Allahü teâlâ, Mü'min sûresinin 60. âyetinde meâlen; (Duâ ediniz, kabûl ederim) isteyiniz, veririm buyuruyor. Duânın kabûl olması için şartlar vardır. Duâ edenin Müslümân olması, Ehl-i sünnet i'tikâdında olması, harâm işlemekten, bilhâssa harâm yemekten, içmekten sakınması, farzları yapması, beş vakit namâz kılması, Ramazân oruçlarını tutması, zekât vermesi, Allahü teâlâdan istediği şeyin sebebini öğrenip, bunu araması lâzımdır. Allahü teâlâ, her şeyi bir sebeple yaratmaktadır. Bir şey istenince, o şeyin sebebini gönderir ve bu sebebe tesîr ihsân eder. İnsan bu sebebi kullanıp, o şeye kavuşur. Kâdızâde merhum, Ferâid kitâbında buyuruyor ki: "ÖNCE HAMD VE SALEVÂT" "Duâ, Allahü teâlâya yalvararak murâdını istemektir. Allahü teâlâ, duâ eden Müslümânı çok sever, duâ etmeyene gadab eder. Duâ mü'minin silâhı ve dinin temel direklerinden biridir. Yerleri, gökleri aydınlatan nûrdur. Duâ, gelmiş olan dertleri, belâları giderir. Gelmemiş olanların da gelmelerine mâni olur. (Bana hâlis kalb ile duâ ediniz! Böyle duâları kabûl ederim) meâlindeki âyet-i kerîmeden anlaşılıyor ki, duâ etmek, namâz, oruç gibi ibâdettir. (Bana ibâdet yapmak istemeyenleri, zelîl ve hakîr yapar, Cehenneme atarım) meâlindeki âyet-i kerîme meşhûrdur. Allahü teâlâ, her şeyi sebeple yaratmakta, nimetlerini sebeplerin arkasından göndermektedir. Zararları, dertleri def için ve faydalı şeyleri vermek için de, duâ etmeyi sebep yapmıştır. Peygamberler hep duâ ettiler ve ümmetlerine de, duâ etmelerini emrettiler. Duâdan önce, günâhlara pişmân olup tövbe etmeli, istiğfâr okumalı, sadaka vermeli, îmânı Ehl-i sünnet âlimlerinin bildirdiklerine uygun olarak düzeltmeli, duânın kabûl olacağına inanmalı, güvenmeli, iki dizi üzerine kıbleye karşı oturup, önce hamd ve salevât okumalıdır. Kabûl olmadı diyerek, ümîdini kesmemeli, kabûl oluncaya kadar, uzun zamân tekrâr etmelidir. Harâm yememeli, harâm içmemeli, harâm şeyleri söylememelidir..." İbni Hacer-i Mekkî hazretleri, Fetâvâ-i fıkhiyye kitâbında buyuruyor ki: "İslâm âlimlerinin çoğuna göre, duâyı inkâr eden kâfir olur. Kur'ân-ı kerîme inanmamış olur. Duâ ile istenilen şey, yâ kabûl olup dünyada veyâ âhirette verilir. Yâhut, günâhın affedilmesine sebep olur. Allahü teâlâ, kulunun duâ etmesini, yalvarmasını sever. Duânın kabûl olmasının şartlarından biri, helâl yemek, helâl giymektir. Biri de, kalb ile, yanî gönülden istemektir. Hadîs-i şerîfte; (Allahü teâlâ, çok duâ edenleri sever. Duâ edip, ümîdini kesmeyen, va'd olunan üç şeyden birine elbette kavuşur) buyuruldu." Yakûb bin Seyyid Alî hazretleri, Şir'a-tül-islâm şerhinde buyuruyor ki: "Duâ ihtiyâcı gideren, saâdete kavuşturan kapının anahtarıdır. Bu anahtarın dişleri, helâl lokmadır. Duâ ederken, kalb uyanık olmalı, kabûl edileceğine inanmalıdır. Söylediğinden haberi olmayan gâfilin duâsı kabûl olmaz. Duânın kabûlü için acele etmemelidir. Duâya devâm etmeli, usanmamalıdır. Allahü teâlâ, duâ etmeyi ve duâ edeni sever. Kabûl ettiği hâlde, istenileni vermeyi geciktirerek, duânın ve sevâbının çok olmasını ister. Duâyı, hiç olmazsa, yedi kerre tekrâr etmelidir. Râhat ve huzûr zamânlarında çok duâ edenin, dert ve belâ zamânlarındaki duâları çabuk kabûl olur. Duâya başlarken, Allahü teâlâya hamd ve Resûlullaha salât ve selâm söylemelidir. Resûlullah efendimiz duâya başlarken; (Sübhâne Rabbiyel aliyyil a'lel-Vehhâb) derdi. Duâdan önce tövbe, istiğfâr etmeli, sonra bütün mü'minlerin sıhhat ve selâmetleri için duâ etmeli, her dileğini söyleyip, vermesini cân-ı gönülden istemelidir." AĞZA VE MİDEYE DİKKAT!.. Hısn-ül-hasîn'de duâ âdâbını anlatırken; "Duânın kabûl olması için, Peygamberleri ve sâlih kulları vesîle etmelidir. Buhârî'deki hadîs-i şerîfte böyle bildirildi" buyurulmaktadır. Netice olarak, duânın kabul olabilmesi için, ağza da, mideye de dikkat etmek lâzımdır. Ayrıca, Allahü teâlânın sevdiklerini vesile ederek duâ etmelidir. Alî Râmîtenî hazretlerinin buyurduğu gibi: "Günâh işlememiş bir dil ile duâ ediniz ki, kabûl olsun!"


.

Kurtuluş vesîkası!..

 
A -
A +

Berât veya Berâet, sözlük anlamı itibariyle, temize çıkarmak, bir şahsın, hakkında iddia edilen suçtan uzak olduğunun veyâ işlediği söylenilen suçun gerçekte suç olmadığının anlaşılması anlamındadır. Ayrıca Berât, kurtuluş vesîkası anlamına da gelmektedir. Allahü teâlâ dört kimseyi dört şeyle töhmetten, iftiradan berât ettirmiştir. Yusuf aleyhisselâmı şâhitle, Mûsâ aleyhisselâmı elbisesini taşıyan taşla, hazret-i Meryem'i çocuğunu konuşturmakla, hazret-i Âişe'yi Nur sûresinin 26. âyet-i kerîmesiyle berât ettirmiştir. Peygamber efendimiz buyurdu ki: (Âhirette pek çok kimse, hesâba çekilmeden Cennet'e girerler. Onlar için mîzân, terâzi kurulmaz. Onlara verilen sayfalar üzerine; "Lâ ilâhe illallah, Muhammedün resûlullah. Bu filânın oğlu filânın Cennet'e girmesinin ve Cehennem'den kurtulmasının berâetidir" yazılır.) "BERÂTIMI VER!.." Abdullah ibni Ömer hazretleri bir gün Resûlullah efendimizin huzûruna gelince; (Kıyâmet günü herkesin berâtı, yani kurtuluş vesîkası, her işi ölçüldükten sonra verilir. Abdullah'ın berâtı ise, dünyâda verilmiştir) buyururlar. Sebebi sorulduğunda; (Kendisi verâ ve takvâ sâhibi olduğu gibi, duâ ederken "Yâ Rabbî! Benim vücûdumu, kıyâmet günü o kadar büyük eyle ki, Cehennemi yalnız ben doldurayım. Cehennemi insanla dolduracağım diye verdiğin sözün böylece yerine gelmiş olsun da, Muhammed aleyhisselâmın ümmetinden hiç kimse Cehennemde yanmasın" diyerek din kardeşlerini kendi canından dahâ çok sevdiğini göstermiştir) buyurdu. Bir hac zamânında bir kimse, Ebû Amr ez-Zücâcî hazretlerinin yanına gelerek; -Haccımı yaptım. Berâtımı ver. Senin arkadaşların, berâtımı almam için beni sana gönderdiler deyince, Ebû Amr ez-Zücâcî hazretleri, o kimsenin gönlünün temiz ve saf olduğunu görür ve ona şaka yaptıklarını anlar. Daha sonra o kimseye, Kâbe'nin kapısı ile Hacer-ül-esved arasındaki Mültezim'e işâret ederek; -Git oraya ve yâ Rabbî! Bana berâtımı ver, de! buyurur. Bir süre sonra o kimse, elinde bir kâğıt ile geri döner. Kâğıdın üzerinde yeşil hat, yazı ile; "Bismillâhirrahmânirrahîm. Bu falan oğlu falanın Cehennem'den berât kâğıdıdır" yazılıdır. Her sene, Şa'bân ayının 15'inci Berât gecesinde o senede olacak şeyler, ameller, ömürler, ölüm sebepleri, yükselmeler, alçalmalar, yani her şey Levh-i mahfûzda yazılır. Muhammed Ma'sûm hazretleri, vefât ettiği sene, Şa'bân ayının 15'inci gecesi, yâni duâların kabûl olduğu, ecellerin takdir edildiği Berât gecesinde, talebelerinden bâzı hâdiseleri sorup cevap alır. Sonra da; -Bir kutbun ismini yaşayanlar defterinden sildiler buyurarak, vefât edeceğine işâret ederler. Atâ bin Yesâr hazretleri buyuruyor ki: "Şâban ayının on beşinde, yâni Berât gecesinde o yıl içinde ölecek olanların listesi Azrâil aleyhisselâma verilir. Bu arada ev yapan, ağaç diken ve yeni evlenen nice kimseler vardır ve isimleri bu listededir. Fakat onlar bunu bilmezler." ÇOK DUÂ ETMELİ... Muteber kitaplarda bildirilmekte duânın müstecâb olduğu zamanlar şöyle sıralanmaktadır: "Receb ayının ilk Cumâ gecesi olan Regâib gecesi, Şâban ayının on beşinci yani Berât gecesi ve günü, mübârek geceler, Cumâ günü, hatîb minberde iki hutbe arasında oturduğu vakitten namaz kılıncaya kadar, her gecenin son üçte birinde yani seher vaktinde, ezân ve ikâmet okunurken, bilhassa 'hayyealelfelâh' dedikten sonra, Allah yolunda cihâd ederken, her namazdan sonra, Kur'ân-ı kerîmi okuduktan sonra, her secdeden sonra, cemâat arasında, yağmur yağarken, Kâbe-i muazzamayı görünce, zemzem suyu içince yapılan duâ müstecâbdır. Musîbete uğrayanın o andaki duâsı da müstecabdır." Netice olarak berât, temize çıkmak, kurtulmak anlamındadır. Berât gecesi gibi kıymetli gecelerde, duâ ederek, yalvararak, tövbe ederek, günahlardan kurtularak, berâtımızı almamızı nasib eylesin Rabbimiz... Muhammed Rebhâmî hazretlerinin buyurduğu gibi: "Berât gecesinde çok duâ etmeli, kötü sondan, îmânsız ölmekten Allahü teâlâya sığınmalı, Cehennem ateşinden kurtuluş berâtı, bereket, rahmet, mağfiret ve âfiyet dilemelidir." ..... Yarın Berât gecesidir. Hepinizin Berât gecesini şimdiden tebrik ediyorum efendim...

.

İnsanlara hizmet, iyilik etmek...

 
A -
A +

İnsanlara hizmet etmek, iyilikte bulunmak, cömert davranmak, Allahü teâlânın çok sevdiği bir ahlâktır. Böyle olmak, her kula nasip olmaz. Bu ahlâk, bir gayr-i müslimde bile bulunsa, o kimsenin, îmâna kavuşma ihtimâli çok yüksektir. Peygamber efendimiz, böyle güzel ahlâk sahibi olan insanlara, ölümlerine yakın görünüp; (Senin çok iyiliklerin var, ama îmân etmedikçe bunların faydası olmaz. Ben Allahın resûlü Muhammed aleyhisselâmım. Eğer beni tasdik edip, Kelime-i şehâdet getirirsen Cennete gidersin) buyurur. Nitekim bunların çoğuna da, îmân nasip olur. Hatta ölmeden önce kelime-i şehâdeti getirir, oradakiler de duyar ve ondan sonra îmânla ölür. KÖKÜ CENNETTE OLAN AĞAÇ! Cömertlik, kökü Cennette, dalları dünyada olan bir ağaçtır. Bu dallar, cömertleri kendilerine yapıştırır. Cömertler, bu ağacın dallarına, istese de, istemese de yapışır, çünkü onların irâdesinde değildir. Mıknatısın metali çektiği gibi, o ağacın dalları da cömertleri kendine çeker. Sonra, ağaç dalları Cennete gidince, dallara yapışmış olanlar da böylelikle Cennete gider. Fakat ne kadar cömert olursa olsun, îmânı yoksa, Cennete giremez, Cehennemde sonsuz kalır. Hadîs-i kudsîde; (Bütün dinler içinde, bu dîni seçtim. Bu din, cömertlik ile ve güzel huy ile tamâm olur. Bu dîni, her gün, bu ikisi ile tamâmlayınız!) buyuruldu. İnsan olarak Allahü teâlânın kullarına nasıl davranırsak, cenâb-ı Hak da, bize öyle muâmele eder. Eğer biz, insanların hatâlarını, kusûrlarını affedersek, Allahü teâlâ da, bizim kusûrlarımızı affeder ve Rabbimizin affettiği kullardan oluruz. Biz, Onun kullarına verirsek, cenâb-ı Hak da bize verir. Çünkü Allahü teâlâ, kullarına yapılan iyilikleri sever. İmâm-ı Rabbânî hazretleri buyuruyor ki: "Allahü teâlâ, kullarına ıyâlim demiş, çok merhametli olduğu için, herkesin rızkını, nafakasını kendi üzerine almıştır. Allahü teâlâ, bu ıyâlinden birkaçının rızıkları, nafakaları için ve bunların yetişmeleri, râhat yaşamaları için bir kulunu görevlendirirse, bu kuluna büyük ihsân etmiş olur. Bu büyük ni'mete kavuşup da, bunun için şükretmesini bilen kimse, çok tâlihli, pek bahtiyârdır. Bunun kıymetini bilip, şükretmek, kendi sâhibinin, Rabbinin ıyâline hizmet etmeyi saâdet, şeref bilmek ve Rabbinin kullarını yetiştirmekle öğünmek, akıl îcâbıdır." Peygamber efendimiz de buyuruyor ki: (Müslümân, Müslümânın kardeşidir, ona zulmetmez, onu sıkıntıda bırakmaz. Din kardeşine yardım edene, Allahü teâlâ yardım eder. Allahü teâlâ, din kardeşinin sıkıntısını giderenin, kıyâmetteki sıkıntısını giderir. Bir Müslümânı sevindireni, kıyâmette sevindirir.) Abbasi halifelerinden Memun, oğlunu kendi yerine halife, vekil olarak düşünüyormuş. Fakat bir gün oğlunun, hizmetçisine yarım kuruş para vererek; -Git, çarşıdan şunlardan al da gel dediğini duymuş. Bunun üzerine oğluna; -Oğlum, ben ömrümde yarım kuruş diye bir şey görmedim. Sen bu parayı nereden buldun diye sormuş. O da; -Baba, para çok kıymetli, hele hele bu zamanda diye cevap verince; -Öyle mi? Seni azlettim, artık vekilim değilsin, sana kefil değilim ve veliaht da değilsin, kendine iş ara demiş. Oğlu; -Baba, ben ne yaptım ki deyince, halife Memun, oğluna şöyle demiş: -Bir insanın halife veya idâreci olabilmesi için, şu üç şarta sahip olması gerekir. Bu üç şarttan birine sahip değilse, o idâreci olamaz: CÖMERTLİK, ŞEFKAT VE TEVAZU 1-Cömert olmalıdır. Cimri, yönetici olamaz ve idâre ettiği herkesi de kendine düşman eder. 2-Merhametli ve şefkatli olmalıdır. Yani önce iğneyi kendine, sonra çuvaldızı başkasına batırmalıdır. 3-Mütevâzı, alçak gönüllü olmalıdır. Kendi arkadaşlarından ve mahiyetinde çalıştırdıklarından farklı bir şey yiyorsa, onlarla beraber sofraya oturamıyorsa, o kimse, mütevâzı olamaz. Netice olarak, insanların iyisi, insanlara iyilik edendir. İnsanların kötüsü de, insanlara kötülük edendir. İnsanlara iyilik etmek, onlara cömert davranmak, güzel huylardandır ve insanı, dünyâda da, âhırette de saâdete kavuşturur...
 

İnsanlar, ölünce uyanırlar!..

 
A -
A +

Bu dünya, bir konaktır. Bu geçici varlık, bir görünüştür ki, gölge gibi, yavaş yavaş çekilmekte ve geçip gitmektedir. Dünyanın bir hayâl, bir rüyâ olduğunda şüphe yoktur, çünkü Peygamber efendimiz; (İnsanlar uykudadır, öldükleri zaman uyanırlar) buyurmuşlardır. İnsân, rüyâda çok zengin olabilir, yüksek mevki, makam sâhibi olabilir, çok işler yapabilir ama uyanınca hepsi biter. Uyanınca; "Benim şu mallarım vardı, şöyle mevki, makamım vardı" demesinin ne kıymeti olur? Bunun gibi, insanlar da ölünce, malı mülkü, serveti, evlâdı, hanımı, hepsi dünyada kalır. İnsanlar ölüp uyandıklarında; "Biz nereye geldik, burası neresidir? Bizim mallarımız, mevki, makamlarımız vardı, eş dostlarımız vardı, nerede bunlar?" deseler de, hiç kıymeti olmayacaktır. Din büyüklerinden bazıları; "İnsanlar sarhoştur, ölünce ayılırlar" buyurmuşlardır. Yani sarhoşluk, ölünce biter. Mal sarhoşudur, rütbe sarhoşudur, mevki sarhoşudur, ama ölünce her şey biter. Gerçekler anlaşılır, ama iş işten geçmiş olur. Peygamber efendimiz; (Nasıl yaşarsanız öyle ölürsünüz ve nasıl ölürseniz öyle diriltilirsiniz) buyurmuştur. IŞIĞA DÖNMEK LAZIM!.. İmâm-ı Rabbânî hazretleri, bir talebesine hitaben; "Dünyanın geçici lezzetlerine aldanmamalıdır. Ölümü hatırlamalı, âhiretin dehşet ve şiddetini göz önüne getirmelidir. Kısacası, yüzümüzü dünyadan âhirete çevirmelidir. Dünya işleri ile zarûret miktârı uğraşmalı, başka zamanlarda, hep âhireti kazandıracak işleri yapmalıdır. Sözün özü, gönül Allahtan gayrisine tutulmaktan kurtulmalı, beden ve âzâları da, İslâmiyyete uymakla süslemelidir" buyurmuştur... İnsanlar, dünyaya meylettikçe sıkıntıdan kurtulamaz. Çünkü dünya, sıkıntı yeri ve kaynağıdır. Bu sıkıntıdan kurtulmak için, mutlaka âhirete, ışığa dönmek lazımdır. Eğer insan ışığa dönerse, gölgesi arkada kalır ve peşinden gelir. Işığa arkasını çevirirse, karanlığa dönmüş olur. Böyle olanın işleri karanlık olur, hiçbir zaman gölgesine de yetişemez. Eğer insan, yönünü, yüzünü dünyaya çevirirse insanlarla çarpışır, huzursuz olur, sıkıntıdan, dertten kurtulamaz. Şayet insan, yönünü, yüzünü âhirete çevirirse, bu sefer insanlar, onun gibi olmak için yarışırlar... Halife Harun Reşid hazretleri, bir gün Behlül Dânâ hazretleriyle görüşmek, hikmetli sözlerini duymak ister. Adamlarına onu bulup getirmelerini söyler. Onlar da gidenler ve Behlül Dânâ hazretlerini mezarlıkta uyur halde bulurlar. Halifenin emrini bildirmek için uyandırırlar. Uyanır uyanmaz da; "Siz ne yaptınız! Beni sultanlık makamından indirdiniz. Şimdi ben ne yapacağım?" diye feryat eder. Görevliler bu hâle şaşırır, bir anlam veremezler ve gidip durumu halifeye bildirirler. Halife de, hayret eder ve bu duruma bir anlam veremez. Daha sonra Behlül Dânâ hazretleri huzûruna gelince; -Ey Behlül! Bu ne iş? Sen hangi sultanlıktan indirildin diye sorar. Behlül Dânâ hazretleri de; -Ben uyurken rüyâ görüyordum ve rüyâmda da ne güzel sultandım. Saraylarım, ordularım vardı. Saltanat ve ihtişâm içindeydim. Lâkin senin adamların beni uyandırdı ve tahtımdan oldum der. Halife; -İyi ama Behlül, rüyâdaki sultanlığa itibar olur mu? Bak, gözünü açınca her şeyin bittiğini gördün der. Behlül Dânâ hazretleri; -Benim sultanlığım gözümü açınca bitti, seninki gözünü kapatınca bitecek. Aradaki fark ne? Üstelik, ben gözlerimi açınca hayat buldum. Sen gözlerini kapatınca, saltanatından olacaksın ve pişmanlığın başlayacak, sorgu suâle çekileceksin. O hâlde söyler misin, hangimizin hükümdarlığına itibar edilir der. Bu sözler üzerine halife Harun Reşid hazretleri söyleyecek söz bulamaz. DÜNYA, ÂHİRETİN TARLASI! Netice olarak insan, dünyada uykudadır ve ölünce uyanır. Ölümden önce olan her şeye de dünya denir. Bunlardan, ölümden sonra faydası olanlar, dünyadan sayılmaz, âhiretten sayılırlar. Çünkü dünya, âhiret için tarladır. Âhirete yaramayan dünyalıklar, zararlıdır. Harâmlar, günâhlar ve mubâhların fazlası böyledir. Dünyada olanlar İslâmiyyete uygun kullanılırsa, âhirete faydalı olurlar. Hem dünya lezzetine, hem de âhiret nimetlerine kavuşulur. Hadis-i şerifte buyurulduğu gibi: (Dünyaya, burada kalacağınız kadar, âhirete de, orada kalacağınız kadar çalışınız!)

 

"Yarına çıkacağımız belli değildir!.."

 
A -
A +

Dünya, devamlı kalınacak yer değil, ayrılık dünyasıdır. Bugün değilse bile, yarın insanlar birbirinden, sevdiklerinden ayrılacaktır. Îmânlı olarak ölüp, âhirette beraber olmak, buluşmak, kavuşmak için duâ etmelidir. Âhirette buluşmak, kavuşmak için de, mü'minlerin birbirini çok sevmesi, birbirlerine yardımcı olması, İslâmiyetin bildirdiği yoldan ayrılmaması lâzımdır. Müslüman olarak, insanların kusûrlarını, ayıplarını değil, iyi taraflarını görmeye ve düşünmeye çalışmalıyız. Elimize geçen imkânları, bu bize verilen son fırsat diye bilmeliyiz. Allahü teâlânın dinine hizmet için çalışmalı, çalışanlara yardımcı olmalı ve herkese doğru yazılmış kitapları ulaştırmak için gayret etmeliyiz. Allahü teâlânın dininden bir kelime öğretene veya öğretilmesine sebep olana, yüz umre sevabı verildiği kitaplarda yazılıdır. İmâm-ı Rabbânî hazretleri buyuruyor ki: "UZAĞI GÖRENLERDEN OLALIM" "Biz kuluz. Sahibimizin emrindeyiz. Başıboş değiliz. Her istediğimizi yapmaya serbest değiliz. İyi düşünelim! Uzağı gören akıl sahibi olalım! Kıyâmet günü utanmaktan, pişman olmaktan başka, ele bir şey geçmez. Gençlik çağı, kazanç zamanıdır. Mert olan, bu vaktin kıymetini bilip, elden kaçırmaz. İhtiyârlık herkese nasip olmaz. Nasip olsa da, rahat, elverişli vakit ele geçmez. Bugün, her vaziyet elverişli, ananın babanın varlığı büyük nimet iken, geçim derdi olmayıp fırsat eldeyken, güç kuvvet yerindeyken, hangi özür ile, hangi sebeple, bugünün işi yarına bırakılabilir? Peygamber efendimiz; (Yarın yaparım diyen helâk oldu, ziyân etti) buyurdu. Eğer dünya işlerini yarına bırakırsan ve bugün hep âhiret işlerini yaparsan güzel olur. Fakat, bunun aksini yaparsan çok çirkin olur." Bütün varlıkların özü olan insan, eğlence, oyun için, yiyip içmek, gezmek, yatmak, keyif sürmek için yaratılmadı. Kulluk vazîfelerini yapmak, Allahü teâlâya itaat, tevâzu, kuvvetsizliğini, ihtiyâcını göstermek, Ona sığınmak ve yalvarmak için yaratıldı. Bunun için her ibâdeti seve seve yapmalı, kul hakkına dokunmamaya, hakkı olanları ödemeye, titizlikle çalışmalıdır. Üzerimizde kimsenin hakkı kalmamasına çok dikkat etmeliyiz! Hakkı dünyada ödemek kolaydır. Nezâketle, yumuşaklıkla haktan kurtulmak mümkündür. Fakat, âhirette, iş böyle değildir. Orada, hak altından kurtulmak çok güçtür, çaresi de bulunmaz. İmâm-ı Gazâlî hazretleri, nefsine -aslında hepimize- nasihat olarak buyuruyor ki: "Para kazanmak için çok zahmet ve aşağılıklara katlanıyor ve hastalıktan kurtulmak için, bir Yahudi doktorun sözü ile, bütün şehvetlerinden vazgeçiyorsun da, Cehennem azabının, hastalıktan ve fakirlikten daha acı olduğunu ve âhiretin dünyadan çok uzun olduğunu bilmiyorsun! Sonra tövbe ederim ve iyi şeyler yaparım diyorsan, ölüm daha önce gelebilir, pişmân olup kalırsın. Yarın tövbe etmeyi, bugün etmekten kolay sanıyorsan, aldanıyorsun. Çünkü tövbe, geciktikçe zorlaşır ve ölüm yaklaşınca, hayvana yokuş önünde yem vermeye benzer ki, faydası olmaz. Senin bu hâlin, şu talebeye benzer ki, dersine çalışmayıp, imtihân günü hepsini öğrenirim sanır ve ilim öğrenmek için, uzun zaman lâzım olduğunu bilemez. Bunun gibi, pis nefsi temizlemek için de, uzun zaman mücâhede etmek lâzımdır. Ömür, boşuna geçince, bir anda, bunu nasıl yapabilirsin? İhtiyârlamadan önce gençliğin, hasta olmadan önce sıhhatin ve sıkıntı çekmeden önce rahatlığın ve ölmeden önce hayâtın kıymetini niçin bilmiyorsun?.." İŞ İŞTEN GEÇMEDEN!.. Bu dünya fânidir. İnsanın, ölmeden önce, kazanç hanesi açıktır, ibâdet yapabilir, kazanç hanesini doldurabilir. Fakat öldükten sonra, kayıpları yerine koymak mümkün değildir. Âhiretteki hesap günü, çok dehşetlidir ve o güne hazırlanmak şarttır. Netice olarak, dün öldü, yarın ise meçhuldür. Bunun için gün, bugündür, fırsat bu fırsattır. Yarına çıkacağımız belli değildir. O hâlde, içinde bulunduğumuz her ânı değerlendirmeye çalışmalıyız. İmâm-ı Rabbânî hazretlerinin bir talebesine buyurduğu gibi: "Vakit, keskin bir kılıç gibidir. Yarına çıkacağımız belli değildir. Mühim işleri bugün yapmalı, mühim olmayanları yarına bırakmalıdır. Aklı olan böyle yapar."
 

Her şey, aslına rücû eder

 
A -
A +

İnsanın bedeni, "anâsır-ı erbe'a" denilen toprak, su, hava ve ateş maddelerinden meydana gelmiştir. Ayrıca insanda nefis denilen bir kuvvet daha vardır. Anâsır-ı erbe'a denilen beden maddelerinin ve nefsin, cibillî yani yaratılışlarından kaynaklanan kötü huyları vardır. Bu kötü huylar, İslâmiyetin emirlerini yapmak ve yasaklarından sakınmak sûreti ile kontrol altına alınabilmektedir. Eğer kontrol altına alınmazlarsa yani İslâmiyetten uzaklaşılırsa, cibillî yani yaratılışlarında bulunan kötü huylarına, kendi asıllarına geri dönerler. Şeyh Sa'dî Şirâzî hazretleri, şöyle bir hâdise nakleder: KIRK GÜN İÇİNDE!.. "Vaktiyle bir Sultan, Hızır aleyhisselâmı görmek ister. Bunun için de, her tarafa haberler gönderir. Fakir bir kimse, Sultana gelir, Hızır aleyhisselâmı gösterebileceğini söyler ve kırk gün de müddet ister. Bu zaman içinde de, evinin ihtiyaçlarının giderilmesini talep eder... Fakire istenen süre verilir ve evinin ihtiyaçları da, bu müddet içinde giderilir. Kırk gün tamam olunca fakir, evdekilerle helâlleşir, iki rekat namaz kılar, Allahü teâlâya, Onun sevdiklerini vesile ederek duâ eder ve yalnız olarak Sultanın huzûruna çıkar. Fakat o ânda, fakirin yanına masum bir çocuk gelir. Sultan, fakire; -Hızır ne zaman gelecek diye sorunca, fakir; -Sultânım, ben hayâtımda hiç Hızır aleyhisselâmı görmedim. Fakirliğimden dolayı ben böyle bir yola başvurdum, der ve susar. Sultan hiddetlenerek; -Fakirim deseydin, sana bir şeyler verirdik. Fakat sen Hızır aleyhisselâmı bulurum diyerek, kırk gündür bizi oyaladın, dedikten sonra, başvezîre; -Şimdi buna ne cezâ verelim? diye sorar. Başvezîr; -Emîr verin, bunu parça parça etsinler ve her parçasını bir sokak başına assınlar. Böylece herkese ibret olur. Bundan böyle hiç kimse sultanın huzûrunda yalan söylemez, der. O zâtın yanında duran masum çocuk; -Her şey aslına döner, der. Sonra sultan, ikinci vezire; -Buna ne yapalım? diye sorar. İkinci vezîr; -Bunu bir dibeğe koyup, döve döve keşkek gibi yapalım. Sonra her sokak köşesine bir parça bırakalım. Böylece herkese ibret olur. Bundan böyle hiç kimse sultânın huzûrunda yalan söylemez, der. masum çocuk; -Her şey aslına döner, der. Sultan, üçüncü vezire aynı soruyu sorunca vezir; -Başvezîr ve diğer vezirin dediği gibi bu kimse, cezâyı hak etmiştir. Fakat bu şahsın ihtiyâcı çok olmasaydı, kendisini böyle bir tehlikeye atmazdı. Sultânımıza yakışan af ile muâmeledir. Emîr ve ferman sultânımızındır, der. Yine o masum çocuk; -Her şey aslına döner, der. Sultan, fakire dönerek; -Bu çocuk senin neyin olur? diye sorar, o da; -Ben bunu tanımıyorum. Buraya geldiğim zaman, yanıma geldi durdu. Ben de sizin hizmetçiniz sandım, der. Sultan ona; -Sen kimsin? Vezirler birbirine benzemeyen söz söyledikleri hâlde, sen üçüne de aynı cevâbı verdin, deyince, o masum çocuk; -Bu şahıs sana kimi getirecekti, diye sorar. Sultan; -Hızır aleyhisselâmı getirecekti, der. Bunun üzerine çocuk; "SANA NASÎHATİM!.." -Sultânım, senin bu başvezirin bir kasabın oğludur. Halkı kırmaktan başka hiçbir işe yaramaz. İkinci vezirin bir aşçının oğludur. Bu da halkı dövmekten başka bir işe yaramaz. Üçüncü vezîr ise, dinini bilen bir vezirin oğludur. Aslına çekip dâima suçluları affeder ve ihsânda bulunur. Sen Hızır'ı görmek istiyordun işte Hızır benim. Hızır'la buluşmaktan maksat nasihattir. Sana nasihatim; başvezirini bu görevden alıp, kasapbaşı yap. Varsın hayvanları kesmeye devam etsin. İkinci vezirini bu görevden alıp, aşçıbaşı yap. Keşkek yapmaya devam etsin. Üçüncü vezirini de başvezir yap. Senden ricam, bu fakire tâyin ettiğin şeyleri de kesme, dedikten sonra kaybolur. Bunun üzerine Sultan, Hızır aleyhisselâmın söylediklerini yerine getirir ve o fakire de maaş bağlar..." Netice olarak insanın, yaratılışında bulunan kötü huyları tedâvi etmesi ve bunları kontrolü altına alaması lâzımdır. Tedâvi etmez, kontrolü altına alamazsa, bedendeki ve nefisteki kötülükler, aslına dönerek, insanı felâkete sürükler. Bu kimse, nefsinin elinde oyuncak olur, insanlıktan çıkıp, canavarlaşır. Hak, hukuk tanımaz, zâlim, gaddar olur. Kendine de, etrafındakilere de zarar verir.
 

"İşte âlemlerin Rabbinin Resûlü"

 
A -
A +

Peygamber efendimizin geleceği, Âdem aleyhisselâm dahil, bütün Peygamberler tarafından haber verilmiştir. Resûlullah efendimiz, oniki yaşlarında iken, amcası Ebû Tâlib'in yanında, ticâret kervanı ile Busrâ'ya gitmişlerdi. Busrâ'da Hristiyanlara mahsûs bir manastırın yakınında konakladılar. Bu manastırda, önceden Yahûdî âlimlerinden iken, sonradan Hristiyan olan Bahîra adında bir râhib kalıyordu. Peygamber efendimizin içinde bulunduğu kervanı uzaktan görür ve bir bulutun da kervanla beraber hareket ettiğine şâhit olur. Manastırın yanında konaklayan kervandakileri yemeğe dâvet eder. Kervandakilere tek tek dikkatlice bakar ve bakışları, Peygamber efendimizin üzerinde yoğunlaşır. Kim olduğunu, anne ve babasının hayatta olup olmadıklarını ve benzeri sorular sorduktan sonra, iki kürek kemiği arasını görmek ister. Peygamber efendimiz, gömleğini omuzdan biraz açınca Râhib Bahîra, "Mühr-i Nübüvvet"i görür, heyecanla öper, gözlerinden yaşlar boşalır ve; -İşte âlemlerin efendisi. İşte âlemlerin Rabbinin Resûlü. İşte Allahü teâlânın âlemlere rahmet olarak gönderdiği büyük Peygamber, der. Sonra Ebû Tâlib'e dönerek; -Bu, Peygamberlerin sonuncusu ve en şereflisidir. Bunun dîni, bütün yeryüzüne yayılır ve eski dinleri nesheder. Bunun hakkında çok ahd ve mîsâk olmuştur, der. Ebû Tâlib; -Bu ahd ve mîsâk nedir? diye sorunca; -Allahü teâlâ, bütün Peygamberlere ve en son da Îsâ aleyhisselâma, ümmetlerine, âhir zamân Peygamberinin geleceğini bildirmelerini emretmiştir, der. BARNABAS İNCÎLİ'NDE... Barnabas İncîli'nde, hazret-i Îsâ'nın havârîlerine; "Bir son Peygamber geleceğini, isminin Ahmed olacağını, o gelinceye kadar bozulacak olan İncîl'i tekrâr düzelteceğini ve yeni bir kitâp getireceğini, kendisinin haça gerilmediğini, haça gerilen kimsenin, bulunduğu mahalli ihbâr eden Yehûda olduğunu" bildirdiği açık açık yazılıdır. Kur'ân-ı kerîmin Saf sûresinin 6. âyetinde meâlen; (Meryem oğlu Îsâ, "Ey İsrâîl oğulları! Doğrusu ben, benden önce gelmiş olan Tevrât'ı tasdîk eden ve benden sonra gelecek ve ismi Ahmed olan bir Peygamberi müjdeleyen, Allahü teâlâdan size gönderilmiş bir Peygamberim" demişti) buyurulmaktadır. Eshâb-ı kirâmdan Cübeyr bin Mutsim hazretleri şöyle anlatır: "Peygamber efendimiz Peygamberliğini insanlara bildirince, Kureyş kabîlesi Ona çok eziyyet etmeye başladı. Eziyetleri o derece arttı ki ben, Resûlullah efendimizi kısa zamânda öldüreceklerini zannettim. Hemen Mekke'den ayrılıp, Şâm tarafına gittim. Bir kiliseye vardım. Oranın râhibi adamlarına beni misâfir etmelerini söyledi ve üç gün sonra beni yanına çağırdı; -Sen Harem ehlinden misin yani Mekkeli misin? diye sordu. -Evet oralıyım, dedim. -Sen orada Peygamberliğini bildiren zâtı tanıyor musun? dedi. -Evet, diye cevap verince, elimden tutup, beni bir odaya götürdü. O kilisenin duvarlarında pekçok insan resmi vardı. -Bunların içinde o Peygamberin resmi var mı? diye sordu. Baktım; -Yok dedim. Beni dahâ büyük bir odaya götürdü. Orada dahâ çok resim vardı. Bana; -Bu resimlere bak, Onun resmini bu resimler arasında görürsün dedi. Baktım, Resûlullah efendimizin resmi ve yanında da hazret-i Ebû Bekr'in resmi vardı. Fakat içimden; 'Hangisi olduğunu göstermeyeyim, bakalım râhib ne diyecek' diye düşünerek, elimle göstermedim. Bunun üzerine râhib kendisi eliyle işâret ederek; -Bu resim midir? dedi. Ben de; -Evet, Allah için şehâdet ederim ki Odur, dedim. Râhib; -Ben de şehâdet ederim ki bu sizin Peygamberinizdir, dedi. Sonra yanındaki hazret-i Ebû Bekr'in resmini göstererek; -Bu da Onun halîfesi olacaktır, dedi. "ONU KİMSE ÖLDÜREMEZ!.." Ben dünyâda aslına bu kadar benzeyen resim görmemiştim. Râhib bana; -Sen Onu öldüreceklerinden korkuyorsun, dedi. -Ben zannediyorum ki, Onu şimdiye kadar öldürmüşlerdir, dedim. Râhib dedi ki: -Vallahi Onu kimse öldüremez. Allahü teâlâ Onu düşmânları üzerine muhakkak gâlip getirecektir..." Netice olarak Peygamber efendimizin, yaratılmışların en üstünü, Peygamberlerin sonuncusu olacağı, önceki dinlerin hükümlerini yürürlükten kaldıracağı, bütün Peygamberler tarafından bildirilmiş, ilâhi kitaplarda Resûlullah efendimizin özellikleri, üstünlükleri anlatılmıştır.
 

Her şey, sebeple yaratılmaktadır

 
A -
A +

Bir şeye kavuşmak isteyen, Allahü teâlânın âdetine uyar ve bu şeyin yaratılmasına sebep olan şeyi yapar. Para kazanmak isteyen, sanat sahibi olur veya ticâret yapar. Aç olan, yemek yer, hasta olan, doktora gider ve ilâç alır. Dînini öğrenmek isteyen de, ehl-i sünnet âlimlerinin kitâplarını okur. Hasta olan, doktordan değil de, câhil bir kimseden ilâç alırsa, şifâ bulmaz hatta ölebilir. Ehl-i sünnet olmayan kimsenin, bozuk din kitâbını okuyanın da, dîni, îmânı bozulur. Allahü teâlâ, din ve dünyâ ihtiyâçlarına kavuşmak için, duâ etmeyi de sebep yapmıştır. Fakat, duânın kabûl olması için, Müslümân, ehl-i sünnet itikadında, sâlih olmak yani Allahü teâlânın sevgisine kavuşmak için, çalışmak lâzımdır. Bunun için de, harâm yoldan, kul hakkından sakınmak ve yalnız Allahü teâlâya yalvarmak lâzımdır. Böyle olmayan kimse, böyle olan kimseden yani evliyadan, kendisine duâ etmesini ister. Evliyâ öldükten sonra da, işitir, kabrine gelip ziyâret edenlere ve talepte bulunanlara, duâ eder. Peygamber efendimiz; (İşlerinizde şaşırdığınız zamân, kabirde olanlardan yardım isteyiniz!) buyurmuştur. SEBEPLERE YAPIŞMALI; FAKAT... İslâm âlimlerinin büyüklerinden olan Muhammed Ma'sûm Farûkî hazretleri buyuruyor ki: "Her işi, Allahü teâlâya havâle etmeli, Onun yarattığı sebeplere yapışmalı. Fakat, sebeplerin tesir etmesini, Allahtan beklemelidir. Hiçbir farzı kaçırmamalı ve geciktirmemelidir. Cüneyd-i Bağdâdî hazretleri; 'İhtiyâçlardan kurtulmanın ilâcı, muhtâç olduğun şeyi terk etmektir. Her ihtiyâcını, hâsıl edecek sebebi Allahtan beklemelidir' buyuruyor. Hadîs-i şerîfte; (İnsan, ihtiyaçlarını, Allaha havâle ederse, ihtiyaçlarını, husûle getirecek sebepleri ihsân eder) buyuruldu. Meselâ, herkesin sana merhamet ve hizmet etmesini temîn eder. Yahyâ bin Mu'âz Râzî hazretleri; 'Herkes seni, Allahını sevdiğin kadar sever. Allahtan korktuğun kadar, senden korkarlar. Allaha itâat ettiğin kadar, sana itâat ederler. Allahü teâlâya hizmet ettiğin kadar, sana hizmet ederler. Hülâsa, her işin, Onun için olsun! Yoksa, hiçbir işinin faydası olmaz. Hep kendini düşünme! Allahü teâlâdan başka, kimseye güvenme!' buyurmuştur. Ebû Muhammed Râşî hazretleri buyuruyor ki: 'Kendin ile Allahü teâlâ arasında en büyük perde, mâni, hep kendi menfaatini düşünmek ve kendin gibi, bir âcize güvenmektir. Sofîlik, istediğin her yere gidebilmek ve bulutların gölgesinde râhat etmek ve herkesten hürmet görmek değildir. Her hâlinde, Allahü teâlâya güvenmektir.' Evlât ve âile ile dâimâ tatlı sözlü ve güler yüzlü olmalıdır. Onlarla da zarûret kadar, haklarını ödeyecek kadar görüşmelidir. Onların arasında bulunmak da, Allahü teâlâyı unutacak kadar uzun olmamalıdır. Kavuştuğun hâlleri herkese söyleme! Makam ve servet sâhipleri ile çok görüşme! Her hâlinde, sünnete uymaya ve bid'atten sakınmaya çalış! Sıkıntılı zamânlarında, Allahtan ümmîdini kesme, hiç üzülme! İnşirâh sûresinin 5. âyetinde, meâlen; (Her sıkıntıdan sonra, ferahlık, kolaylık vardır) buyuruldu. VARLIKTA VE YOKLUKTA... Sıkıntılı ve ferahlık zamanında, hâlinde bir değişiklik olmasın! Varlık ve yokluk zamanları, hâlini değiştirmesin. Hattâ, yokluk zamânında neşen, varlıkta da sıkıntın artsın! Ebû Saîd-i Arâbî hazretlerine; -Dervîş nasıl olur? diye sorduklarında; -Fakîrlik zamanında sâkin olurlar. Servet zamanında, muzdarip, sıkıntılı olurlar ve rahatlık zamanında sıkıntı ararlar. Hâdiselerin değişmesi, ahlâklarını değiştirmez. Başkalarının ayıplarına bakmazlar. Dâimâ, kendi ayıplarını, kusûrlarını görürler. Kendilerini hiçbir Müslümândan üstün bilmezler. Hepsini kendinden üstün görürler, buyurmuştur. Sırrî Sekatî hazretleri, bir gün; -Ben, kimseden üstün değilim, buyurunca; -Açıkça günâh işleyen fâsıktan da mı? dediklerinde; -Evet, buyurmuştur..." Netice olarak insan, istediği şeyin sebebine yapışarak, ona kavuşur. Sebeplere yapışmak, Peygamberlerin âdetidir. İnsan zekâsı, insan gücü de, Allahü teâlânın yaratmasına sebep olmakta; sebepler zincirinin bir halkası olmaktadır. Allahü teâlânın sebeplere, sebeplerin tesir etmelerine ihtiyâcı yoktur. Hiç sebep olmadan da yaratabilir. Ancak sebepler vasıtası ile yaratmasında, kulları için faydalar vardır.
 

"Cennete gireceğini söz veriyorum"

 
A -
A +

İslâmiyyet, hem fen bilgilerinde çalışmayı, hem de güzel ahlâklı olmayı, herkese iyilik yapmayı emretmektedir. İslâm dîni, baştan başa ahlâk ve fazîlettir. İslâm dîninin, dostlara ve düşmanlara karşı yapılmasını emrettiği iyilik, adâlet, cömertlik, akılları şaşırtacak derecede yüksektir. Ondört asrlık hâdiseler, bunu dostlara da, düşmanlara da, pek iyi göstermiştir. İnsânların, yüzlerindeki değişiklik kadar huy ve ahlâkları da değişiktir. Güzel ve iyi yüzlü insan, mutlaka iyi ahlâklı insan demek değildir. İslâmiyeti kabul edip, emirlerini yapıp, yasak ettiklerinden sakınan kimse, kalbi temizlenerek, güzel ahlâk sahibi olur. Kalbin temiz olması, güzel ahlâklı olmasıdır. Kalb, İslâmiyyete uyarak temizlenir. İslâmiyyete uymayanın kalbi temiz olamaz. GÜZEL AHLAK... İnkârdan, isyândan dâimâ kötülük, zulüm, huzûrsuzluk meydana gelir. İmândan, ibâdetlerden ve güzel ahlâktan ise, dâimâ iyilik, rahatlık, huzûr hâsıl olur. Peygamber efendimiz; (Müslümân, Müslümânın kardeşidir. Birbirlerini incitmezler, üzmezler. Bir kimse, din kardeşinin bir işine yardım etse, Allahü teâlâ da onun işini kolaylaştırır. Bir kimse, bir Müslümânın sıkıntısını giderir, onu sevindirirse, kıyâmet gününün en sıkıntılı zamânlarında, Allahü teâlâ onu sıkıntıdan kurtarır. Bir kimse bir Müslümânın ayıbını, kusûrunu örterse, Allahü teâlâ, kıyâmet günü onun ayıplarını, kabâhatlerini örter) buyurmuştur. Allahü teâlâ, sevgili Peygamberine verdiği iyilikleri, ihsânları sayarak, Onun mübârek kalbini okşarken, kendine güzel huylar verdiğini; (Sen güzel huylu olarak yaratıldın) meâlindeki âyet-i kerîme ile bildirmektedir. Çok kimsenin İslâm dînine girmesine, Resûlullah efendimizin güzel ahlâkı sebep olmuştur. Muhammed aleyhisselâmın bin mu'cizesi görülmüş, dost düşman herkes de bunu söylemiştir. Bu kadar mu'cizelerinin en kıymetlisi ise, edebli olması ve güzel huyları idi. Eshâb-ı kiramdan Ebû Sa'îd-i Hudrî hazretleri buyuruyor ki: "HERKESE ACIRDI..." "Resûlullah efendimiz, hayvana ot verir, deveyi bağlardı. Evini süpürür, koyunun sütünü sağardı. Ayakkabısının söküğünü diker, çamaşırını yamardı. Hizmetçisi ile birlikte yer, hizmetçisi el değirmeni çekerken yorulunca, ona yardım ederdi. Pazardan öte beri alıp torba içinde eve getirirdi. Fakîrle, zenginle, büyükle, küçükle karşılaşınca, önce selâm verirdi. Bunlarla müsâfeha etmek için, mubârek elini önce uzatırdı. Köleyi, efendiyi, beyi, siyâhı ve beyâzı bir tutardı. Her kim olursa olsun, çağırılan yere giderdi. Önüne konulan şeyi, az olsa da, hafîf, aşağı görmezdi. Akşamdan sabâha ve sabâhtan akşama yemek bırakmazdı. Güzel huylu idi. İyilik etmesini severdi. Herkesle iyi geçinir, güler yüzlü, tatlı sözlü idi. Söylerken gülmez, üzüntülü görünürdü. Çatık kaşlı değil, aşağı gönüllü idi. Cömertti fakat, isrâf etmez, faydasız yere bir şey vermezdi. Herkese acır, kimseden bir şey beklemezdi." Müslümân, Allahü teâlânın yasak ettiği, zararlı şeyleri almaz, kullanmaz, dinlemez, okumaz ve bakmaz. Kimseye kötülük yapmaz. Kendine zarar verene karşılık yapmaz, sabreder. Hatta ona tatlı dil ve güler yüzle nasîhat eder. Müslümân, Allahü teâlânın emrettiği iyi şeyleri öğrenmek, öğretmek ve yapmak için uğraşır. Hadis-i şerifte; (İnsan, yumuşaklığı, tatlı dili sebebiyle, gündüzleri oruç tutanların ve geceleri namâz kılanların derecelerine kavuşur) buyuruldu. "HAKLI OLSA BİLE!.." Netice olarak her Müslüman da, Peygamber efendimiz gibi İslâm'ın güzel ahlâkı ile bezenmeli, kimseye zarar vermemelidir. Müslümânlar, birbirine hürmet etmeli, birbirinin yardımına koşmalıdır. Din yolunda ve dünyâ işlerinde, birbirlerinin sıkıntılarını gidermelidir. Kul ve hayvan haklarını gözetmeli, hiç kimsenin malına, canına ve ırzına zarar vermemelidir. İslâmın güzel ahlâkı ile yaşayarak herkesin sevgi ve saygısını toplamalıdır. Peygamber efendimizin buyurduğu gibi: (Kimse ile münâkaşa etmeyen, haklı olsa bile, dili ile kimseyi incitmeyen Müslümânın Cennete gireceğini size söz veriyorum. Şaka ile veyâ yanındakileri güldürmek için olsa bile, yalan söylemeyenin Cennete gireceğini size söz veriyorum. İyi huylu olanın Cennetin yüksek derecelerine kavuşacağını size söz veriyorum!)

 

"Zekâtını veren, kurtulacaktır"

 
A -
A +

Zekât vermek, Kur'ân-ı kerîmin 32 yerinde, namâzla birlikte emredilmektedir. Tövbe sûresinin 34. âyet-i kerîmesinde meâlen; (Malı, parayı biriktirip zekâtını, Müslümân fakîrlerine vermeyenlere çok acı azâbı müjdele!) buyurulmuştur. Bu azâb, yine Tövbe sûresinin 35. âyet-i kerimesinde meâlen; (Zekâtı verilmeyen mallar, paralar, Cehennem ateşinde kızdırılıp, sâhiplerinin alınlarına, böğürlerine, sırtlarına mühür basar gibi bastırılacaktır) buyurularak bildirilmektedir. Hazret-i Ali şöyle naklediyor: "Resûlullah efendimiz, Vedâ Haccında; (Malınızın zekâtını veriniz! Biliniz ki, zekâtını vermeyenlerin, namâzı, orucu, haccı, cihâdı ve îmânı yoktur) buyurdu." AZAP ALETİ OLACAK!.. Bir Müslüman, zekât vermeyi vazîfe bilmez, farz olduğuna inanmaz, vermediği için üzülmez ve günâha girdiğini bilmezse, îmânı gider. Senelerce zekât vermeyen bir kimsenin, zekât borçları birikerek, bütün malını kaplar. Bu kimse, malı kendinin sanıp, Müslümânların o malda hakkı olduğunu, hâtırına bile getirmez, kalbi de hiç sızlamaz. Bu mala sımsıkı sarılmıştır. Böyle kimseler, Müslümân olarak tanınır. Fakat bunlardan, îmânını kurtaran pek nâdir olur buyuruyor Din Büyükleri. Zerre kadar iyilik eden iyiliğini bulacaktır. Hadîs-i şerîfte; (Allahü teâlâ, iyilik edenlere, karşılığını elbette verecektir) buyuruldu. Âl-i İmrân sûresinin 180. âyet-i kerîmesinde meâlen; (Allahü teâlânın ihsân ettiği malın zekâtını vermeyenler, iyi ettiklerini, zengin kalacaklarını sanıyor. Hâlbuki, kendilerine kötülük yapmış oluyorlar. O malları, Cehennemde azâb âleti olacak, yılan şeklinde boyunlarına sarılıp, baştan ayağa kadar onları sokacaktır) buyurulmuştur. Kıyâmet gününe ve Cehennem azâbına inanan zenginlerin, mallarının zekâtını, tarla mahsûllerinin, meyvelerin uşrunu vererek, bu azâblardan kurtulmaları lâzımdır. Hadîs-i şerîfte; (Zekât vererek, malınızı zarardan koruyunuz!) buyuruluyor. Tefsîr-i Mugnîde buyuruluyor ki: "Kur'ân-ı kerîmde üç şey, üç şeyle berâber bildirildi. Bunlardan biri yapılmazsa, ikincisi kabûl olmaz. Peygambere itâat edilmedikçe, Allahü teâlâya itâat edilmiş olmaz. Anaya, babaya şükredilmedikçe, Allahü teâlâya şükredilmiş olmaz. Malın zekâtı verilmedikçe, namâzlar kabûl olmaz." İmâm-ı Gazâlî hazretleri, mahşer gününü anlatırken buyuruyor ki: "İnsanlardan her biri, dünyâda sımsıkı sakladıkları malı boyunlarına geçirmişlerdir. Deve zekâtını vermeyenlerin, boynuna deve yüklenir. Öyle bağırır ve ağırlaşır ki, büyük dağlar gibi olur. Sığır, koyun zekâtı vermeyenler de, böyle olur. Bunların feryâtları âdetâ gök gürlemesi gibidir. Ekin zekâtını, yani uşrunu vermeyenlerin boynuna ekin denkleri yüklenir ki, dünyâda hangi cins ekinin zekâtını vermemiş ise, o cinsten, o denkler dolmuştur. Eğer buğday ise, buğday, arpa ise arpa dolmuştur ki, ağırlığından altında 'vâveylâ', 'vâseburâ' diye bağırır. Altın, gümüş ve kâğıt para ve sâir ticâret malı zekâtından vermeyenler de, dehşetli bir yılanı yüklenir ki, o yılanın başında yalnız iki örgüsü vardır. Kuyruğu burnuna girmiştir. Boynu ile halkalanmış, boynu üzerinde yüklenmiş, hattâ değirmen taşlarını yüklenmiş kadar ağırlığı vardır. Bağırırlar ve; -Bu nedir, derler. Melekler onlara; -Bunlar, dünyâda zekâtını vermediğiniz mallarınızdır derler. İşte bu dehşetli hâl, Âl-i îmrân sûresinin 180. âyet-i kerimesinde meâlen; (Dünyâda esirgedikleri, kıyâmet günü boyunlarına takılır) buyurularak bildirilmiştir." DÜNYAYA?ALDANMAMALI!.. Netice olarak, dünyânın çabuk geçip, gidici malı, parası, insanı aldatmamalı. Zira bu mallar, daha önce bir başkasınındı. Bizden sonra da, başkasının olacaktır. Cehennemin şiddetli azâbını düşünmelidir. Zekâtı ayrılıp verilmeyen o mallar, uşru verilmeyen o buğdaylar, hakîkatte zehirdir. Malın hakîkî sâhibi, Allahü teâlâdır. Zenginler, Onun vekîlleri, fakîrler de, âilesi, akrabâsı gibidir. Vekîllerin, Allahü teâlânın borcunu fakîrlere vermesi lâzımdır. Bunun için her zengin Müslümanın, zekâtını seve seve ve İslâmiyyetin emrettiği kimselere vermesi lâzımdır. Haşr sûresinin 9. âyet-i kerîmesinde meâlen buyurulduğu gibi: (Zekâtını veren, elbette kurtulacaktır.)


.

Herkese karşı iyi huylu olmalı

 
A -
A +

İslâm dini, Allahü teâlânın yarattığı bütün mahlûklara karşı, şefkatli, merhametli, yumuşak davranmayı emrediyor. Peygamber efendimiz, birçok hadîs-i şerîflerinde, Müslümânların birbirlerine karşı iyi huylu olmalarını, kardeş gibi yaşamalarını emrettikleri gibi, gayr-i müslimlere karşı da iyi huylu olmalarını, onları incitmemeleri lâzım geldiğini bildirilmiştir. Böyle davranmakla, İslâm dîninin, iyi huylu olmayı, kardeşçe yaşamayı, çalışmayı emrettiği, gayr-i müslimlere de gösterilmiş olur. Böylece iyiliği seven insanlar, seve seve Müslümân olurlar. İslâm dininde cihât etmek farzdır. Cihât etmek, insanları Müslümân yapmaya dâvet etmek demektir. Her Müslümân da, İslâmiyetin emrettiği güzel huylarla bezenip, bu iyi huyları ile, iyilik yapmakla cihât yapar. Bu sebeple, gayr-i müslimlere karşı da, iyi huylu olmak, onları incitmemek, cihât etmek olduğu için, her Müslümâna farz olmaktadır. İŞLERİN EN İYİSİ!.. Bir kimse, Resûlullah efendimize gelerek; -İşlerin en iyisi hangisidir diye suâl edince, Peygamber efendimiz; -Güzel huylu olmaktır buyurur. O kimse, kalkıp, biraz sonra, sağ tarafına gelip, aynı şekilde suâl edince, yine; -İyi huylu olmaktır buyururlar. Aynı kişi, gidip, sonra sol tarafına gelip; -Allahın en sevdiği iş nedir, diye suâl edince, yine; -İyi huylu olmaktır buyurur. Sonra, arkadan gelip tekrar; -En iyi, en kıymetli iş nedir, diye suâl edince, Peygamber efendimiz, yüzünü o kimseye karşı çevirip; -İyi huylu olmak ne demektir anlayamadın mı? Elinden geldiği kadar kimseye kızmamaya çalış! buyururlar. Bir kimse de, Resûlullah efendimize; -Cennete girmeye sebep olan şeylerin başlıcası nelerdir diye suâl edince, Peygamber efendimiz; -Allahü teâlâdan korkmak ve iyi huylu olmaktır cevabını vermişlerdir. Hadis-i şerifte buyuruldu ki: (Din kardeşine karşı güler yüzlü olmak, ona iyi şeyleri öğretmek, kötülük yapmasını önlemek, yabancı kimselere aradığı yeri göstermek, sokaktan, taş, diken, kemik ve benzerleri gibi çirkin, pis ve zararlı şeyleri temizlemek, başkalarına su vermek hep sadakadır.) Muhammed Ma'sûm hazretleri buyuruyor ki: "Selef-i sâlihînin hâllerini her vakit okumalı ve garîbleri, fakîrleri ziyâret etmelidir. Hiç kimseyi gıybet etmemeli, çekiştirmemeli, gıybet yapana mâni olmalıdır. Emr-i ma'rûfu ve nehy-i münkeri, yani nasîhati elden kaçırmamalıdır. Fakîrlere, mücâhidlere, mal ile yardım etmelidir. Hayır, hasenât yapmalıdır. Günâh işlemekten sakınmalıdır. Muhammed bin Alyâna hazretlerine; -Allahü teâlânın, bir kulundan râzı olduğunun alâmeti nedir? diye sorulduğunda; -İbâdet yapmaktan lezzet alması ve günâhlardan sakınmasıdır, buyurdu. Hadîs-i şerîfte; (Günâhtan nefret eden ve ibâdetten lezzet alan, hakîkî mü'mindir) buyuruldu. Bir Müslümânı gördüğümüzde; 'Benim saâdete kavuşmam, bunun kalbini kazanmakla ve duâsını almakla olabilir' demelidir. Kendini, üzerinde hakkı olanların esîri bilmelidir. Hadîs-i şerîfte; (Üç şeyi yapan, tam mü'mindir: Ehline, zevcesine hizmet eden, fakîrler ile oturup kalkan ve hizmetçisi ile birlikte yiyen, tâm mü'mindir. Allahü teâlâ, Kur'ân-ı kerîmde, mü'minin alâmetlerini böyle bildirdi) buyuruldu. Fakîrlikten korkarak, hasislik, cimrilik yapmamalıdır. Bekara sûresinin 268. âyetinde meâlen; (Şeytân, sizi fakîrlikle korkutur ve fuhuş işlemeye sürükler) buyuruldu. Fakîr olunca üzülmemelidir ki, Allahü teâlâ, servet de ihsân eder. Hakîkî servet, âhirette râhat etmektir. Dünyâ sıkıntıları, âhiret râhatlığına sebep olur. Hadîs-i şerîfte; (Çoluk çocuğu çok ve rızkı az olup, namâzlarını, şartlarına uygun olarak kılan ve Müslümânları gıybet etmeyen, Kıyâmette benimle birlikte haşrolunacaktır) buyuruldu..." HİÇ OLMAZSA SABRET!.. Netice olarak her Müslümanın, İslâmın güzel ahlâkı ile süslenmesi, Müslüman veya gayr-i müslim herkese iyilik etmesi ve kendisine kötülük yapanlara da, iyilikle karşılık vermesi lâzımdır. İyilik yapamadığı zaman, hiç olmazsa sabretmelidir. Bölücü olmamalı, yapıcı olmalıdır. Böyle davranan kimse, dünyâda râhata, huzûra, âhırette de ebedi saâdete kavuşur, âhıretin sonsuz azâblarından da kurtulmuş olur. Zira bütün râhatlıkların, saâdetlerin başı, îmân etmekte ve iyi bir Müslümân olmaktadır


.

"Malı seviyorsan, yerine sarf et!.."

 
A -
A +

İslâmın beş şartından biri, malın zekâtını vermektir. Zekât vermek, elbette lâzımdır. Zekâtı seve seve ve islâmiyyetin emrettiği kimselere vermelidir. Bütün ni'metlerin, malların hakîkî sâhibi olan Allahü teâlâ, zenginlere verdiği ni'metlerin kırkta birini, Müslümânların fakîrlerine vermelerini, buna karşılık, çok sevap, kat kat mükâfât vereceğini ve; (Zekâtı verilen malı elbette arttırırım ve hayırlı yerlerde kullanmanızı nasîb ederim. Zekâtı verilmeyen mâlı, dert, belâ ile istemeyerek harcettiririm, elinizden alır, düşmanlarınıza veririm, siz de bu hâli görür, kendinizi yer, yanıp kavrulursunuz!) buyurup da, bu kadar az bir şeyi, istediğin herhangi bir din kardeşine vermemek, ne büyük insâfsızlık ve inâtçılık olur. İmâm-ı Rabbânî hazretleri buyuruyor ki: MALIN ZEKÂTI VERİLİRSE... "Resûlullah efendimize uymak şerefine kavuşmak için, dünyâda olan her şeyden yüz çevirmek lâzım olmaz. Böyle yapmak çok zor olur. Eğer, farz olan zekât verilir ise, dünyâ mallarının hepsi terk edilmiş demek olur. Böylece insan dünyânın zararından kurtulmuş olur. Çünkü bir malın zekâtı verilince, o mal zarardan kurtulur. Demek ki, dünyâ malını zarardan korumak için ilâç, o malın zekâtını vermektir. Malın hepsini Allah yolunda vermek, elbette daha iyi ve faydalı ise de, zekâtını ayırıp, yerine vermek de, bu işi görmektedir. Beş vakit namâzı, seve seve ve cemâat ile kılınız! Malınızın zekâtını, Müslümân fakîrlere, yalvara yalvara veriniz! Harâmlardan ve şüphelilerden kaçınınız! Herkesle iyi geçinip, hep acıyınız! Kurtuluş yolu budur." Her türlü altın, gümüş eşyanın, çayırda otlayan hayvanların, ticâret eşyâsının zekâtını ve topraktan, tarladan, ağaçtan alınan mahsûllerin uşrunu da, muhakkak vermek lâzımdır. Zekâtı ve fıtraları, İslâmiyyetin emrettiği kimselere seve seve vermelidir. Zâdül-mukvîn kitâbında diyor ki: "Eski âlimler yazmış ki, beş şeyi yapmayan, beş şeyden mahrûm olur: 1- Malının zekâtını vermeyen, malının hayrını görmez. 2- Uşrunu vermeyenin, tarlasında, kazancında bereket kalmaz. 3- Sadaka vermeyenin, vücûdunda sıhhat kalmaz. 4- Duâ etmeyen, arzûsuna kavu şamaz. 5- Namâz vakti gelince, kılmak istemeyen, son nefeste kelime-i şehâdet getiremez." Din Büyükleri buyuruyor ki: "Ey gaflet şarâbının sarhoşu! Dünyânın zevk ve safâsı peşinde, daha ne kadar koşacaksın? Bu kıymetli ömrü harâmdan, helâlden mal yığmakta, ne zamâna kadar ziyân edeceksin? İslâmiyyetin emir ve yasaklarına aldırış etmezsin! Azrâîl aleyhisselâmın gelip cânını zorla alacağı, ecel arslanı pençesini sana takacağı, can verme acılarının başına geleceği, şeytânın, îmânını çalmak için kasdedeceği, dostlarının, vah vah öldü, siz sağ olun, diye evlâdına tâziye edecekleri vakti düşün! Firâk, ayrılık sesi gelip, bize yarayan bir şey yapmadın. Hep beğenmediklerimizi işledin. Biz de sana, senin bize yaptığın gibi yaparız, diyecekleri zamândan korkmuyor musun? Düşün, kabir ve âhıret suâllerine ne cevâp hâzırladın? Allahü teâlânın tekdîrine ne bahâne yapacaksın? Kendine acı! Suâle çekileceksin. Hâlbuki, verecek cevâbın yok. Cehenneme girersen, ateşine dayanamazsın. Kendine ve herkese öyle iyilik et ki, başkası iyilik yapınca, sen yaptın sansınlar. Kendine ve kimseye kötülük etme ki, başkası bir fenâlık yapınca, sen yaptın sanmasınlar. Hadîs-i şerîfte; (Ey Âdemoğlu! Benim malım, benim malım dersin. O maldan senin olan, yiyerek yok ettiğin, giyerek eskittiğin ve Allah için vererek, sonsuz yaşattığındır) buyuruldu." AZAPTAN KURTULMAK İÇİN Bir kimse, helâl yoldan kazandığı hâlde, bu malın zekâtını vermezse, âhırette azâb görmesine sebep olur. Hadîs-i şerîfte; (Altına ve gümüşe köle olana la'net olsun!) buyuruldu. Netice olarak, eğer bir kimse, malını seviyorsa, niçin başkalarına hatta düşmanlarına bırakıp gitmektedir. Sevdiğinden ayrılmaması, berâber götürmesi gerekmez mi? İnsan, malının hepsini veremezse, hiç olmazsa kendini de, bir vâris yerine koyup, hissesini âhıret yolunda harcamalıdır. Bunu da yapamazsa, zekâtını verip azaptan kurtulmalıdır. Abdullah-i Ensârî hazretlerinin buyurduğu gibi: "Malı seviyorsan, yerine sarf et de, sana sonsuz arkadaş olsun! Eğer sevmiyorsan, ye de, yok olsun!"


.

Âhir zamanda zengin olmak saadettir..."

 
A -
A +

Zekâtını fakirlere veren ve alın teri ile helâlinden kazanan kimsenin köşkler yaptırması, harâm değildir, helâl ve mübârektir. Tembel oturup, çalışmayıp, fakir kalmak, yâhut kazandıklarını harâm şeylere verip, basit meskende kalmak, uygun değildir. Böyle tembellerin ve malını harâmlara isrâf edenlerin yüzünden, çalışkanlar niçin suçlu olsun? Zekâtını verenlerin köşklerde oturmaları, şık giyinmeleri, fennin bulduğu bütün kolaylıklardan faydalanmaları helâldir. Bir âyet-i kerîmede meâlen; (Verdiğim ni'metleri kullanmalarını severim) buyurulmuştur. Ayrıca Allahü teâlâ; (Çalışana veririm) buyuruyor. Çalışıp kazanmak ibâdettir. Zenginlik, zengin olmak günâh değildir. Allahü teâlâ, şükreden zenginleri sever. Zengin olduğu için, kendini beğenmek, kendini başkalarından üstün görmek harâmdır. Kısas-ı Enbiyâ kitâbında diyor ki: FAKİRLERE DAĞITIRLARDI... "Aşere-i mübeşşereden yani Cennete gidecekleri müjdelenen on kişiden Zübeyr bin Avvâm hazretleri tüccâr idi. Medîne'de, Basra'da, Kûfe'de, Mısır'da mülkleri, geniş arâzîleri ve hizmetçileri vardı. Fakat bütün gelirini fakirlere dağıtırdı... Cennetle müjdelenenlerden hazret-i Talha da zengindi ve şık giyinirdi. Cennetle müjdelenenlerden hazret-i Osmân da zengin tüccârdı. Tebük gazâsında onbin altın ve mal yüklü bin deve verip Resûlullah efendimizin duâsını aldı. Peygamberlerden İbrâhîm aleyhisselâm, Dâvud aleyhisselâm ve Süleymân aleyhisselâm da çok zengindiler. Eshâb-ı kirâmın fakîrlerinden çoğu; 'Zenginler bizim gibi ibâdet yaptıkları gibi, malları ile de hayırlı işler yaparak çok sevâp kazanıyorlar' diyerek, şükreden zenginlere imrenirlerdi..." Zekâtı verilmiş olan mal, ne kadar zaman saklanırsa saklansın, sâhibine zarar vermez. Zekâtı verilmiş malı piyasadan çekmek, suç olmaz. Suç olmaz demek, âhirette bunun için, suâle çekilmez ve azâb olunmaz demektir. Fakat bu mal ile, hayırlı işler yapmanın, İslâmiyete, Müslümânlara yardım etmenin sevâplarına kavuşulamaz. Âhiretteki yüksek derecelere erişilemez. Ehl-i sünnet itikadında olmayan bazı kimseler, zekâtı verilen malı da, elde tutmamak lâzımdır diyorlar. Halbuki; (Altınlarını, gümüşlerini saklayıp Allah yolunda dağıtmayanlara çok acı azâb vardır) meâlindeki âyet-i kerime nâzil olunca, Resûlullah efendimiz; (Zekât Müslümânların mallarını temizlemek için emir olundu. Zekâtı verilen mal kenz olmaz. Yani saklanan mal sayılmaz) buyurmuştur. İmâm-ı Taberânî'nin bildirdiği hadîs-i şerifte de; (Zekâtı verilen mal, kenz değildir) buyuruldu. Yani zekâtı verilen mal, biriktirilmiş, saklanmış mal sayılmaz demektir. Zekâtı verilen mal, muhafaza altına alınmış, korunmuş demektir. Resûlullah efendimiz, Münâvîde senetleri ile yazılı olan bir hadis-i şeriflerinde; (Zekâtını vermekle mallarınızı zarardan koruyunuz) buyurmuştur. Abdülganî Nablüsî hazretleri de; "Zekât, malı zarardan korur" buyuruyor. İmâm-ı Rabbânî hazretleri buyuruyor ki: "Ebedî saâdete kavuşmak isteyen, Muhammed aleyhisselâma uymalıdır. Ona uymakla şereflenmek için, dünyâyı büsbütün bırakmak lâzım değildir. Farz olan zekât verilince dünyâ terk edilmiş sayılır. Mal zarardan kurtulur. Çünkü zekâtı verilen mal zarardan kurtulur. Dünyâ malını zarardan kurtarmanın ilâcı, bunun zekâtını vermektir. Malın hepsini vermek daha iyi ise de, zekâtını ayırıp vermek de, hepsini vermek gibi olur." MERHAMETE KAVUŞMAK İÇİN Âhırette merhamete kavuşmak, dünyâda iken, Allahü teâlânın emirlerini yapmak ve yasaklarından da sakınmakla mümkündür. Nitekim A'râf sûresinde meâlen; (O gün, merhametim, yalnız benden korkarak kâfir olmaktan ve günâh işlemekten kaçınanlara, zekâtını verenlere, Kur'ân-ı kerîme ve Peygamberime inananlara mahsûstur) buyurulmuştur. Netice olarak zenginlik, zengin olmak kusur, günah değildir. Dinimizde günah olan, kötülenen, zenginliği ile kibirlenmek, insanlara üstünlük taslamak, onlara zulmetmek, hakir görmek ve malının zekâtını emredilen yerlere vermemektir. Helâl yoldan mal kazanmak, zengin olmak kötülenmemiş hatta teşvik edilmiştir. Peygamber efendimizin buyurduğu gibi: (Âhir zamanda zengin olmak saadettir.)


.

"Seni de, yanındakileri de affettik"

 
A -
A +

Allahü teâlâ, kullarının günâhlarını affedicidir, kerîmdir, rahîmdir, lütfu, ihsânı boldur ve merhameti çoktur. Zümer sûresinin 53. âyetinde meâlen; (Ey günâhı çok olan kullarım! Allahın rahmetinden ümmîdinizi kesmeyiniz. Allah, günâhların hepsini affeder. O, sonsuz magfiret ve nihâyetsiz merhamet sâhibidir) buyurulmaktadır. Peygamber efendimiz de; (Allahü teâlâ merhameti yüz parçaya ayırdı. Doksan dokuzunu kendi katında alıkoydu. Yeryüzüne bir tek parça indirdi. Bu bir parça yüzünden mahlûkât, yaratıklar birbirine merhamet ederler) buyurmuştur. İmâm-ı Rabbânî hazretleri buyuruyor ki: "Gençlikte Allahü teâlânın kahrından, azâbından korkmak, titremek lâzımdır. İhtiyarlıkta affına, merhametine sığınmalıdır." AKILLI VE NASİPLİ KÖLE!.. Resûlullah efendimizin mübârek torunu hazret-i Hüseyin misâfirleri ile sofrada oturmuşlardı. Kölesi bir kab sıcak yemek ile gelirken ayağı yere takılıp, elindeki yemeği hazret-i Hüseyin'in mübârek başına döktü. Kölesini terbiye için yüzüne sert bakınca, kölesi, Âl-i imrân sûresinin 134. âyetinin (Gadab etmezler) kısmını okudu. Bunun üzerine hazret-i Hüseyin; -Gadabımı, öfkemi terk ettim, buyurdu. Köle, aynı âyet-i kerimenin, (İnsanlardan kusûrlu olanları affederler) kısmını okudu. Hazret-i Hüseyin; -Affettim buyurdu. Bunun üzerine köle, âyet-i kerimenin, (Allahü teâlâ ihsân edenleri sever) kısmını da okudu. Hazret-i Hüseyin de; -Seni kölelikten azâd ettim, istediğin yere gidebilirsin, buyurdu. Vaktiyle gece-gündüz içki içen zengin bir kimse vardı. Bir gün yine içki meclisini kurar ve kölesine dört dirhem vererek meyve ve benzeri şeyler almasını söyler. Köle dört dirhemi alıp, istenilen şeyleri almak için çarşıya çıkar. Yolda din büyüklerinde Mansur bin Ammar hazretlerenin, yoksul bir kimse için yardım toplamakta olduğunu görür. Oraya doğru yaklaşır. Mansur bin Ammar hazretleri; -Kim bu yoksul kimseye dört dirhem verirse, ona dört tane duâ edeceğim buyurur. Bunları işiten köle, elindeki dört dirhemi de o yoksul kimseye verir. Bunun üzerine Mansur bin Ammar hazretleri; -Ne istiyorsan, isteğini söyle, o isteğinin olması için duâ edeceğim buyurur. Köle; -Ben köleyim. Kölelikten kurtulup, hürriyetime kavuşmak istiyorum der. Bu hususta duâ edilir. İkinci isteği sorulunca köle; -Bu dört dirhemin yerine tekrar dört dirhemim olsun isterim der ve gerekli duâ yapılır. Üçüncü isteği sorulunca; -Benim şu andaki sahibim, efendim fâsık bir kimsedir. Onun tövbe edip bu günahlardan kurtulmasını istiyorum der ve bu hususta da duâ edilir. Dördüncü isteği sorulduğu zaman köle; -Allahü teâlânın, beni, efendimi sizi ve burada bulunanları affetmesini istiyorum der ve bu hususta da Mansur bin Ammar hazretleri duâ ederler. Köle, elindeki dört dirhemi dört duâ karşılığında verdiği için, eli boş olarak efendisinin yanına gelir ve olanları olduğu gibi anlatır. Efendisi; -İlk olarak ne istedin, diye sorar. Köle; -Hürriyetimi istedim deyince efendisi; -Seni azad ettim, artık hürsün, ikinci olarak ne istedin, diye sorar. Köle; -Verdiğim dört dirhemin yerine dört dirhemimin olmasını deyince efendisi; -Peki al sana dört bin dirhem, üçüncü olarak ne istedin, der. Köle; -Senin bu halden tövbe etmeni istedim deyince efendisi; -Artık içki içmeyeceğim, şimdiye kadar olanlar için de tövbe ettim ve iyi bir Müsüman olmak için çalışacağım, dördüncü olarak ne istedin, deyince köle; -Allahü teâlânın, beni, seni ve hepimizi affetmesini istedim der. Bunları işiten efendisi; -İşte bu benim elimde değil, der... Gece bu şahıs bir rüya görür. Rüyasında kendisine; "Sen elinden gelen üç şeyi yaparsın da, bizim her şeye gücümüz yettiği halde o bir şartı yapmaz mıyız! Seni de, köleni de, yanındakileri de, Mansur bin Ammar'ı ve orada bulunanları da affettik" buyurulur. Netice olarak, Müslümânların ayıplarını örtmek, gizli günâhlarını yaymamak ve kusûrlarını affetmek çok sevâptır. Küçüklere, emri altında bulunanlara, fakîrlere merhamet etmeli, kusûrlarını yüzlerine vurmamalıdır. İyilik yapana iyilik etmeli, kötülük edeni de affetmelidir. Peygamber efendimizin buyurduğu gibi: (Sana darılana git, barış! Zulüm yapanı affet. Kötülük yapana iyilik et!)


.

"Affetmeyi seversin, beni de affet!"

 
A -
A +

Allahü teâlâ kullarına ve bütün yarattıklarına karşı çok merhametlidir. Bilhassa kullarının günâhlarını affetmeyi çok sever. Bunun için, tekrar tekrar, kâfirlerin ve Müslümanların dünyada iken şartlarına uygun olarak yapacakları tövbeleri kabûl edeceğini bildirmiştir. Allahü teâlâ buyuruyor ki: (Eğer kulum, gökteki bulutlara kadar yükselecek günah işlese fakat benden ümidini kesmeyip, affını, mağfiret olunmasını dilese, onu affederim.) Bir gün Peygamber efendimiz Eshâb-ı kirâma hitaben; -Kul, bir günah işlediği zaman, işlediği bu günah amel defterine yazılır buyurdu. Orada hazır bulunanlardan birisi; -Ya Resûlallah, o kimse tövbe ederse ne olur? diye sordu. Resûlullah efendimiz; -Defterinden silinir buyurdu. O kimse; -Peki tekrar günah işlerse ne olur diye sorunca; -Tekrar yazılır buyurdular. Soruyu soran kimse; -Tekrar tövbe ederse ne olur diye sorunca da; -Tekrar silinir cevabını verdiler. Bunun üzerine o kimse; -O günahın amel defterinden silinmesi ne zamana kadar devam eder? diye tekrar sordular. Bunun üzerine Resûlullah efendimiz: -O kimse, günahtan tamamen tövbe edip Allahü teâlâya yönelinceye kadar devam eder. Kul, istiğfardan usanmadıkça, Allahü teâlâ da mağfiret etmekten, affetmekten usanmaz buyurdular. Bir Mecûsi, İbrahim aleyhisselâma misâfir olmak ister. İbrahim aleyhisselâm da; -Seni misâfir eder, ağırlarım ama Müslüman olman şartıyla cevabını verir. Mecûsi, Müslüman olma şartını kabul etmez ve geri dönüp gider. Bunun üzerine Allahü teâlâ vahyederek; (Neden o Mecûsiyi misâfir etmek için Müslüman olmasını şart koştun? Benim kullarıma yaptığım muameleye bakmadın mı? Yetmiş senedir bana imân etmediği halde, onun rızkını verdiğimi görmedin mi? Onu misâfir etseydin hayırlı olurdu) buyurur. Cenab-ı Hakkın bu emri üzerine İbrahim aleyhisselâm, Mecûsiyi arar bulur, evine getirir ve misâfir eder. Mecûsi bu hale hayret eder ve; -Bu nasıl oldu, beni misâfirliğe nasıl kabul ettin, Müslüman olmam şartından niçin vazgeçtin diye sorar. İbrahim aleyhisselâm da cenâb-ı Hakkın emrini bildirir. Bunları dinleyen Mecûsi; -Demek Allahü teâlâ benim hakkımda böyle emretti öyle mi! O halde bana İslamiyyet'i öğret, Müslüman olacağım der ve Müslüman olur. İsrailoğullarından bir kimse 40 sene eşkıyalık yapmıştı. Bir gün, yanında havarilerinden birisi ile yürümekte olan hazret-i İsâ ile karşılaşır ve; -Bu gelen İsâ aleyhisselâm, yanındaki de havarilerinden bir zat. Ben artık bunlara katılayım diyerek arkalarından yürümeye başlar. Fakat İsâ aleyhisselâmın yanındaki havari; -Bu eşkıya da nereden çıktı, benim yanımda yürüyecek adam mıdır ki diyerek, ondan uzaklaşmaya çalışır. Eşkıyalık yapmış kimse de; -Benim gibi günahkâr bir kimse, böyle mübarek kimselerle beraber olabilir mi diyerek kendi kendini yerer, zemmeder. Havari durumunda olan kendini büyük, eşkıyalık yapmış olan da kendini hakir, zelil görür. Onların bu halini bilmekte ve görmekte olan Allahü teâlâ, İsâ aleyhisselâma vahyederek; (Arkandan gelmekte olan o iki kimseye söyle, ikisinin de geçmişte yaptıklarını sildim. Yeniden amel etmeye başlasınlar!) buyurur. Kendini büyük bildiği, kibirlendiği için havarinin ibâdetleri, kendini hakir, zelil gördüğü için de eşkıyanın günahları silinmiştir. İsâ aleyhisselâm durumu her ikisine de bildirir ve daha sonra eşkıyalıktan tövbe eden o kimseyi havarilerinin arasına alır. "BİZDEN RÂZI OLMASAN DA!" Mutarrif bin Abdullah hazretleri, sık sık, Allahü teâlâya; "Allahım, bizden râzı olmasan da, bizi affet. Çünkü efendi, kölesinden râzı olmasa da onu affeder" diye yalvarırdı. Netice olarak Allahü teâlâ, affedicidir ve affetmeyi sever. Şartlarına uygun olarak yapılan duâ ve tövbeleri kabul eder ve günahları da affeder. Zira Allahü teâlâ, af ve mağfiret etmeyi sever. Bunun için Allahü teâlâya yalvararak af dilemeli ve işlenen günahlardan da yüz çevirmelidir. Peygamber efendimizin Kadir gecesinde okunmasını tavsiye ettiği şu duâyı çok okumalıdır: (Allahümme inneke afüvvün kerimün tühıbbül afve fa'fü annî) Anlamı: (Ya Rabbi, sen affedicisin, kerimsin, affı seversin, beni de affeyle!)


.

İnsanlara yardımcı olmak

 
A -
A +

İnsanlara yardım ve merhamet etmek, şefkat göstermek demek, onların âhıretlerini kurtarmaya çalışmak ve Cehennem ateşinden korumak demektir. Dünyâ işlerinde yardım etmek, âhıretlerine yardım etmenin yanında hiç kalır. Zaten insanlara dünyâda ve âhırette faydalı olan şeyleri yapmak, zarârlı olan şeyleri yapmamak lâzım olduğunu, kimseye eziyyet etmemeyi, kalb kırmamayı, onlara bilmediklerini öğretmeyi, kusûrlarını örtmeyi, farzları emretmeyi, harâmlardan nehyetmeyi, bunların hepsini tatlılıkla, acıyarak bildirmeyi, küçüklere merhamet, büyüklere hürmet edilmesini, kendilerine yapılmasını istediklerini başkalarına da yapmalarını, kendilerine yapılmasını istemediklerini başkalarına da yapmamalarını, onlara bedenleri ile, mâlları ile, yardım edilmesini bildirmek, bütün insanlar için nasîhat etmek olur. Hadîs-i şerîfte; (Müslümânlara yardım etmeyen, onların iyilikleri ve rahatları için çalışmayan, onlardan değildir) buyurulmuştur. EN BÜYÜK YARDIM!.. Süleymân bin Cezâ hazretleri; "Her insana elinden geldiği kadar iyilik et! Müslümânların ilim öğrenmelerine ve ibâdetlerine yardım et! En büyük yardım, onlara Ehl-i sünnet i'tikâdını, helâlleri, harâmları, farzları öğretmek ve hâtırlatmaktır. Bunları Allah rızâsı için yap!" buyurmuştur. Birbirlerine yardım eden insan toplulukları arasında, çekişmeler olmaz. İslâmiyyette muhtâç olanlara yardım etmek, hattâ yardım edemeyenin, güler yüz, tatlı dil ile bir Müslümânı sevindirmesi çok sevâbtır. Kur'ân-ı kerîmde, fakîrlere, miskinlere, yolculara yardım etmekten, çeşitli âyet-i kerîmelerde tekrar tekrar bahsedilmiştir. Böylece fakirlere, yolculara ve zayıflara yardım etmek, Müslümânlar arasında âdet olmuş, Müslümânların mühîm bir vazîfesi hâline gelmiştir. İnsanlara yardım etmek için çalışıp para kazanmak, nâfile ibâdet etmekten dahâ çok sevaptır. Zira Cennetin yüksek derecelerine mal ile kavuşulur. Hayır ve iyilik kurumları, mektepler, medreseler, aşevleri, hastahâneler yapmak, âcizlere, fakîrlere ve kimsesizlere yardım etmek, çeşmeler, köprüler yapmak, fabrikalar kurmak, hep mal ve servet ile olur. Mal ve servet ise, çalışmak ve ticâret ile kazanılır. Peygamber efendimiz; (Allahü teâlâ, bazı kullarını başkalarının ihtiyâçlarını karşılamak, onlara yardımcı olmak için yaratmıştır. İhtiyâcı olanlar bunlara başvurur. Bunlar için âhirette azâb korkusu olmayacaktır) buyurmuştur. İmâm-ı Rabbânî hazretleri buyuruyor ki: "Allahü teâlânın, bir kuluna, faydalı, güzel işler yapmayı, çok kimsenin ihtiyâçlarını sağlamasını nasîb etmesi, çok kimsenin ona sığınması, bu kul için pek büyük bir nimettir! Allahü teâlâ, kullarına ıyâlim demiş, çok merhametli olduğu için, herkesin rızkını, nafakasını kendi üzerine almıştır. Allahü teâlâ, bu ıyâlinden birkaçının rızıkları, nafakaları için ve bunların yetişmeleri, râhat yaşamaları için bir kulunu görevlendirirse, bu kuluna büyük ihsân etmiş olur. Bu büyük nimete kavuşup da, bunun için şükretmesini bilen kimse, çok tâlihli, pek bahtiyârdır." Peygamber efendimiz; (Din kardeşinin yardımına koşanın, yardımcısı Allahdır) buyurmuştur. YÜKSEK DERECELER İÇİN... Muhammed Ma'sûm hazretleri, bir talebesine hitaben buyuruyor ki: "Bu dünyâda en mesûd kimse, kısa ömründe, âhirete yarayacak işleri yapan, uzun olan âhiret yolculuğuna hâzırlanan kimsedir. Allahü teâlânın kullarına iyilik etmeye, güler yüz, tatlı dil ve güzel huy ile onlara kolaylık göstermeye çalışınız! Bu çalışmanız, Allahü teâlânın rızâsını kazanmanıza ve âhırette yüksek derecelere kavuşmanıza sebep olacaktır. Hadîs-i şerîfte; (İnsanlar Allahü teâlânın ıyâlidir, kullarıdır. Kullarına iyilik edenleri çok sever) buyuruldu." Netice olarak, insanların iyisi, insanlara faydalı, yardımcı olandır. Seyyid Ali Hemedânî hazretlerinin buyurduğu gibi: "Müslüman, insanlara iyilik eder ve mertlik gösterir ve onlarla sulh içinde yaşar, iyi geçinir. Allahü teâlâya yalvarır, nefsine karşı savaş açar, onun boş isteklerine muhâlefet eder. İnsanlardan gelen sıkıntılara tahammül eder. Düşmanlık edenlere yumuşak davranır. İnsanlara musîbete uğradıklarında ve kedreli hallerinde yardımcı olur


.

İnsanların duâsını almak

 
A -
A +

Allahü teâlâ, insanlara hizmet edenleri, nasîhat verenleri, tatlı dilli, güler yüzlü olanları, iyi iş yapanlara yardım edenleri, sabredenleri ve iyilik edenleri sever. Kendini beğenenleri ise, sevmez. Allahü teâlâ bir kulunu severse, ona, âhirete yarar işler, iyi, güzel ameller yaptırır ve onu, günâh işlemekten korur. Bir kimse, verdiğini Allahü teâlânın rızâsı için verir, sevdiğini Onun için sever, düşmanlığını Allah için yaparsa, o kimsenin îmânı tamâm olur ve ahlâkı güzel olanın da, îmânı kâmil olur. Muhammed Ma'sûm hazretleri buyuruyor ki: "Seven bir kimse, sevdiğinin sevdiklerini de sever. Sevdiğinin düşmanlarına düşman olur. Bu sevmek ve düşmanlık, bu kimsenin elinde değildir. Kendiliğinden hâsıl olur. Bu kimse, sevmesinde ve düşmanlığında deli gibidir. Bunun içindir ki; 'Bir kimseye deli denilmedikçe, bu kimsenin îmânı tam olmaz' buyuruldu. Kendisinde bu delilik bulunmayanlar, sevmekten mahrûmdurlar. Seviyorum diyebilmek için, sevgilinin düşmanlarına düşman olmak lâzımdır." İHSÂN VE İYİLİK... Bir kimseye yapılan ihsân, iyilik, ne kadar kıymetli ve ne kadar çok olursa, sevgi de o kadar fazla olur. Hadîs-i şerîfte; (İnsânlar, kendilerine ihsân, iyilik edenleri sever. Bu sevgi, insânın yaratılışında vardır) buyuruldu. Bunun için, herkes anasını, babasını, hocasını, ustasını, vatanını, din kardeşlerini çok sever. Bir kimse, kendisine din ve dünyâ bilgilerini, îmânını, Allahını, Peygamberini, güzel ahlâkı öğreteni, herkesten, daha çok sever. Bu sevgi, cibillîdir yani insanın doğuşunda vardır. Bu sevgiden mahrûm olan kimse, hakîkî insan değildir. Çok sevilen kimse, insânın kalbinden, hâtırından çıkmaz. Seven, dâima sevgiliye kavuşur, onun gibi olur. Sevgilisine tâbi olmamak, insanın elinde değildir. Sevmenin en kuvvetli alâmeti, sevgilinin sevdiklerini sevmek, sevmediklerini sevmemektir. Bunun için her mü'minin, Resûlullah efendimizi çok sevmesi lâzımdır. Onu çok seven, Onu çok anar, çok söyler ve çok över. Hadîs-i şerîfte; (Bir şeyi çok seven, onu çok anar) buyuruldu. İmâm-ı Rabbânî hazretleri buyuruyor ki: "Sevgiliden gelen her şeyi, gülerek, sevinerek karşılamak lâzımdır. Ondan gelenlerin hepsi tatlı gelmelidir. Sevgilinin sert davranması, aşağılaması, ikrâm, ihsân ve yükseltmek gibi olmalıdır. Hattâ, kendi nefsinin böyle isteklerinden dahâ tatlı olmalıdır. Seven böyle olmazsa, sevgisi tâm olmaz. Hattâ, seviyorum demesi, yalancılık olur. Seven ve sevgiliden başka her şeyden kesilen, sevdiğine kavuşur. Böyle sevgisi olmayan ise, bu kavuşmayı ancak öğrenir, bilir ve bu bilgisini büyük nimet sanır." İnsanlar, kendilerine iyilik edenleri sever. Bu sevgi sebebi ile, onların ahlâkı ve âdetleri, herkese, iyilikten aldıkları paya göre bulaşır. Böylece, iyilikler, kötülükler, düzelme veyâ bozulma, baştan aşağı doğru yayılır. Bunun için, Allahü teâlânın kullarına iyilik etmeye, güler yüz, tatlı dil ve güzel huy ile onlara kolaylık göstermeye çalışmalıdır. Bu çalışmalar, gayretler, Allahü teâlânın rızâsını kazanmaya ve âhirette yüksek derecelere kavuşmaya sebep olmaktadır. Zira hadîs-i şerîfte; (İnsanlar Allahü teâlânın ıyâlidir, kullarıdır. Kullarına iyilik edenleri çok sever) buyurulmuştur. İyilik eden, elbette iyilik görür. İnsanlara yardım eden, Allahü teâlânın rızâsına ve kulların da duâsına kavuşur. SEVGİ VE GÜVEN... Ebû Müslim Havlânî hazretleri buyuruyor ki: "İyiliğin sevâbından daha güzel bir şey yoktur. İyilik yapmaya gücü yeten herkeste iyilik yapma niyeti bulunmaz. Bir kimsede, hem iyilik yapma gücü hem de niyeti varsa, saâdet hâsıl olur. Kalblere en çok tesir eden şey iyiliktir." Birbirlerine yardım eden insanlar arasında çekişme olmaz. Zira insan, ihsânın kulcağızıdır. Bu sebeple Müslümanlar, birbirlerine yardım etmeli, büyükleri, akrabâyı, âlimleri ziyâret etmeli duâlarını almaya çalışmalıdır. Hadîs-i şerîfte; (İnsânlar, kendilerine iyilik edenleri sever) buyurulmuştur. Netice olarak, duâ almak için, evvela karşıdakinin sevgisini ve güvenini kazanmak lâzımdır. İnsan, sevdiğini dinler ve sevdiğine itaât eder. Sevgiyi kaybedenler, geçici bir süre için belki başarılı gibi gözükebilirlerse de, o hâl, kalıcı değildir.


.

Kavga, vermekte değil almaktadır

 
A -
A +

İslâm dîni, insanlara yalnız rûhî bilgiler vermekle kalmaz, aynı zamânda onlara dünyâda ne yapmaları gerektiğini bildirir ve onlara rehber olur. Bir insanın, dünyâda rahât, huzûr içinde olması, âhırette de ebedi saâdete kavuşması, Yaratanına inanması ve Onun bildirdiği şekilde hareket etmesine bağlıdır. İnsânın kavgasız, huzûrlu olması, kendinden fedakârlık etmesine yani vermesine bağlıdır. Vermek, sadece maddi şeyleri vermek değildir. İnsanlardan gelen sıkıntılara katlanmak, güler yüzle muâmele etmek, başkalarının malına, makamına göz dikmemek, hakkına râzı olup başkalarının hakkına saygılı olmak, yaşlılara saygıda kusûr etmemek, küçüklere şefkatli olmak, hiç kimsenin kalbini kırmamak, almada, vermede kısaca her hususta, Allahü teâlânın emrettiği şekilde adâletli davranmak, ihsânde bulunmak, hep vermektir. Böyle olan kimse, kimseyle kavga etmez ve hiç kimse de bununla kavgalı olmaz. İnsanlar hastalandıkları zaman, doktora gidip belli bir ücret ödeyerek, hastalıklarını teşhis ettirip lâzım olan ilâçları alıyorlar. Böylece doktora az birşey vermekle ilâçların faydalarına kavuşuyor ve hastalıktan kurtuluyorlar. İnsanların manevi hastalıklardan kurtulmalarının ilâcını da Peygamber efendimiz ve Onun vârisi olan ehl-i sünnet âlimleri bildiriyor. Resûlullah efendimiz; (Veren el, alandan yüksektir) buyuruyor. Veren, her zaman aziz olur, alan ise zelil olur. Malından veren malını, bedeninden veren de, bedenini korumaktadır. Nitekim hadis-i şerifde; (Mallarınızı zekât vermekle koruyunuz. Hastalarınızı sadaka vererek tedâvî ediniz! Duâ ile belâdan korununuz!) buyuruldu. Zekât veren zenginlerin dünyâda malı artar. Âhırette de, kendilerine bol sevâp verilir. Peygamber efendimiz; (Sadaka vermekle mâl azalmaz. Allahü teâlâ, affedenleri azîz eder. Allah rızâsı için affedeni, Allahü teâlâ yükseltir) buyurmuştur. AKLIN YARISI... İmâm-ı Câfer-i Sâdık hazretleri buyuruyor ki: "Sadaka vererek rızkınızı çoğaltınız. Zekât vererek mallarınızı koruyunuz. İktisâd eden, tasarrufa riâyet eden aldanmaz. Tedbirli, düzenli yaşamak, geçimin yarısıdır. İnsanlarla iyi geçinmek, aklın yarısıdır." Ahmed bin Hadraveyh hazretlerinin evine bir gün hırsız girer. Her tarafı arar, fakat götürecek bir şey bulamaz. Eli boş döneceği sırada Ahmed bin Hadraveyh hazretleri o hırsıza; -Ey genç! Şu kovayı al su doldur. Abdest al ve namaz kıl. Bu arada evime belki bir şey gelir, sana veririm. Böylece evimden boş dönmemiş olursun buyurur. Genç ne yapacağını şaşırırsa da, onun emrettiği gibi hareket eder. Sabah olunca zengin birisi Ahmed bin Hadraveyh hazretlerine yüz elli altın getirir. Ahmed bin Hadraveyh hazretleri bu parayı o gence vererek; -Bu altınları al. Bu gece kıldığın namazlar sebebiyle sana mükâfattır buyurur. Genç onun bu merhameti, ihsânı ve iltifâtı karşısında şaşırır, hâli de değişir. Sonra kendi kendine; "Yolumu kaybetmiş, bozuk işlere dalmıştım. Bir gece hayırlı bir iş yapıp Allahü teâlâya ibâdet ettim. Rabbim de bana böyle ihsânda bulundu." diyerek tövbe ededer ve Ahmed bin Hadraveyh hazretlerine talebe olur. GÜMÜŞ PARA... Ebû Bekir Kettânî hazretlerini sevenlerden birisi şöyle anlatır: "Bir zaman, helâl yoldan elime yirmi dirhem gümüş para geçti. Ebû Bekr Kettânî hazretlerinin huzûruna vardım ve bu parayı seccâdesinin bir kenarına koydum. Kendilerine de; -Efendim, ihtiyaçlarınız için bu parayı harcarsınız dedim. Bana göz ucuyla şöyle bir baktılar ve; -Biz, içinde bulunduğumuz şu hâli, elimizde bulunan her şeyi vermekle kazandık. Sen ise, dünyâ malı vererek kazandıklarımızı kaybettirmek istiyorsun dediler. Hemen kalkıp seccâdesini silkelediler ve oradan ayrıldılar. Ben dağılan gümüş paraları yerden toplarken; Onun yüksekliği kadar yüksek, benim de aşağılığım kadar aşağılık olan bir şeyi aslâ görmedim. O ne kadar yüksek, ben ne kadar aşağıyım diye düşündüm." Netice olarak; kalbe, rûha lezzet veren şey nefse, nefse tatlı gelen şey de, kalbe sıkıntı verir. Bu sebeple vermek, fedakârlıkta bulunmak, nefse ağır gelir. Halbuki huzûr, rahatlık, vermektedir. Bütün kavgalar, münakaşalar ise, almakta yani her şey bana ait, benim dediğim olsun üzerine kuruludur


.

Kalbi ve kalıbı temizlemek

 
A -
A +

Müslüman, rûhen ve bedenen tertemiz olan iyi bir insandır. İyi bir insan, kendine ve başkalarına zararı olmayan kimse demektir. Allahü teâlâ, insanların iyi olmalarını, herkesin râhat yaşamasını istiyor. Buna kavuşmak için, insanlarda kalb, akıl ve nefis yaratmıştır. İnsanın bedeni yani bütün uzuvları kalbin emrindedir. Kalbin arzûlarına niyet etmek denir. Nefis, bedenin muhtâç olduğu şeyleri kalbe yaptırmak ister. Nefsin isteklerinin hepsi, kendine de, başkalarına da, zararlıdır. Akıl, faydalı ve zararlı şeyleri birbirlerinden ayırmakta, faydalı olanlarının yapmasını kalbden istemektedir. Allahü teâlâ, iyi işleri kötülerinden ayırmak için, dinleri göndermiştir. Sağlam olan akıl, kalbin islâmiyete uymasını emreder. Her kalb, islâmiyete uygun hareket ederse, temiz olur, dünyâda hiç sıkıntı olmaz. Kalbin temizlenmesi ve kuvvetlenmesi için, Allahü teâlânın ismini çok söylemek lâzımdır. Ra'd sûresinin 30. âyetinde meâlen; (Biliniz ki kalbler zikir ile râhat bulur) buyuruldu. Allahü teâlâ, dinleri insanlara sıkıntı vermek için değil, kalbleri temizlemek için gönderdi. Kalb, nefse uymaz, aklı dinleyip islâmiyete uyarsa, bütün dünyâ râhata, huzûra kavuşur. AKLIN VAZİFESİ Aklın vazîfesi, islâmiyeti öğrenmek ve bunun her yere yayılması için çalışmaktır. Kalb, hep nefse tatlı gelen şeyleri yaparsa, nefse tapmış olur. Allahü teâlâyı unutur. İslâmiyete uymak, kalbi ve bedeni kuvvetlendirir, nefsi ise zayıflatır. Çünkü; "Kalbin temizlenmesi, islâmiyete uymakla olur" buyurulmuştur. İnsanın kalbine, rûhuna, ahlâkına kıymet verilmezse, insanın hayvândan farkı olmaz. Hattâ hayvânlardan aşağı olur. Pislikle dolu, bozulan, parçalanan bir makine olur. Her zamân beslenmesi, temizlenmesi, ta'mîr edilmesi lâzım gelen harâb bir makineye benzer. İslâmiyyet; ilim, amel ve ihlâs olmak üzere üç kısımdır. Emirleri ve yasakları öğrenmek, öğrendiklerine tâbi olmak, bunları yalnız Allah rızâsı için yapmak lâzımdır. Kur'ân-ı kerîm, bu üçünü emretmekte ve övmektedir. İmâm-ı Birgivî hazretlerine; -Tasavvuf nedir? diye sorulunca buyurur ki: -Tasavvuf; kalbi kötü huylardan temizlemek ve iyi huylar ile doldurmak demektir. Kalbi ıslâh etmek, her şeyden daha önemlidir. Çünkü kalp, bedende emrine itâat edilen ve her hükmü yerine getirilen bir hükümdâr gibidir. Vücûddaki uzuvlar onun emri altındaki hizmetçilerdir. Bunun için Resûlullah efendimiz buyurdu ki: (İnsanın bedeninde bir et parçası vardır. Bu iyi olursa, bütün uzuvlar iyi olur. Bu kötü olursa, bütün organlar bozuk olur. Bu et parçası kalbdir.) Yâni bu yürek denilen, et parçasındaki gönüldür. Bunun iyi olması, kötü ahlâktan temizlenip iyi ahlâk ile süslenmek demektir. NEHİRLER GİBİ... Kalbin temizliği, kalbdeki dünyâ sevgisini çıkarmak ve Allahü teâlâyı zikretmekle, hatırlamakla olduğu gibi, kalıbın yani bedenin temizliği de, helâl lokmaya bağlıdır. Peygamber efendimiz; (Bir kimse, hiç harâm karıştırmadan, kırk gün helâl yerse, Allahü teâlâ, onun kalbini nûr ile doldurur. Kalbine, nehirler gibi hikmet akıtır. Dünyâ muhabbetini, kalbinden giderir) buyurmuştur. Behâeddîn Buhârî hazretleri buyurdu ki: "Yenilecek bir gıdâ, gaflet içinde, gadabla veya kerâhatle hazırlansa, onda hayır ve bereket olmaz. Zîrâ ona nefis ve şeytan karışmıştır. Böyle bir yiyeceği yiyende, mutlaka bir çirkinlik meydana gelir. Allahü teâlâyı düşünerek yenen helâl yiyeceklerden hayır meydana gelir. İnsanların sâlih ameller işlemeye muvaffak olamamalarının sebebi; yemede ve içmede bu husûsa dikkat etmediklerindendir. Bilhassa namazda huşû bulmak, zevkle, göz yaşı dökerek namaz kılabilmek, helâl lokma yemeye, Allahü teâlâyı hâtırlıyarak yemeği pişirmeye ve yemeği Allahü teâlânın huzûrunda imiş gibi yemeye bağlıdır. Vücûduna haram lokma karışmış bir kimse, namazdan tad duymaz." Netice olarak, kalbi dünyâ sevgisinden ve kalıbı yani bedeni de harâm gıdâdan temizlemedikçe, dünyâda rahat ve huzûra, âhırette de ebedi saâdete kavuşmak mümkün olmaz. Hadis-i şerifde buyurulduğu gibi: (Helâl yiyen, farzları yapıp, harâmlardan sakınan ve insanlara zarar vermiyen bir müslümân Cennete gidecektir.)


.

"Amellerin tohumu, yenilen lokmadır"

 
A -
A +

Bu dünyâ, âhıret yolcularının bir konak yeridir. İnsana burada yiyecek ve giyecek lâzımdır. Bunlar ise çalışmadan ele geçmez. Her ân mal kazanmak için uğraşan aldanmıştır. Hem âhıret için hâzırlanmalı, hem de dünyâ ihtiyâçlarını kazanmalıdır. Fakat, bunları da, âhıret yolculuğunda lâzım olduğunu düşünerek kazanmalıdır. Kendinin ve çoluk çocuğunun ihtiyâçlarını helâlden kazanmak, kimseye muhtâç kalmamak, cihâd etmektir. Birçok ibâdetlerden dahâ sevâbtır. Resûlullah efendimiz, bir sabâh, Eshâbı ile sohbet ederken, kuvvetli bir genç, erkenden dükkânına doğru geçip gider. Orada bulunanlardan bazıları; -Erkenden dünyâlık kazanmaya gideceğine, buraya gelip birkaç şey öğrenseydi iyi olurdu, deyince, Resûlullah efendimiz; -Öyle söylemeyiniz! Eğer kimseye muhtâç olmamak ve ana, baba, çoluk çocuğunu da muhtâç etmemek için gidiyorsa, her adımı ibâdettir. Eğer, herkese öğünmek, keyif sürmek niyyetinde ise, şeytânla berâberdir buyurdu. Ebû Süleymân-ı Dârânî hazretleri; "Helâlden bir lokma az yimeyi, akşamdan sabâha kadar namâz kılmaktan dahâ çok severim" buyurmuştur. Çünkü mide dolu olunca, kalbe gaflet basar. İnsan Rabbini unutur. Helâlin fazlası böyle yaparsa, mideyi harâm ile dolduranların hâli acabâ nasıl olur? İHLAS İLE... Sehl bin Abdullah Tüsterî hazretleri buyuruyor ki: "Yolumuzun esâsı üç şeydir: Helâl yimek, ahlâk ve amelde Resûl aleyhisselâma tâbi olmak ve ihlâs yani her işi, yalnız Allah rızâsı için yapmaktır." Ubeydullah-ı Ahrâr hazretleri, Seyyid Kâsım hazretlerinden şöyle nakleder: "Zamânımızda hikmet ve hârika niçin az zâhir oluyor, bilir misin? Çünkü bu zamanda kalbin temizlenmesi pek az insanda kalmıştır. Olgunluğa ulaşmak, kalbin tasfiyesi iledir. Kalbin temizlenmesi, helâl lokma yemekle mümkündür. Bu zamanda helâl lokma yiyen pek azdır. Bâtınını, kalbini tasfiye etmiş insan da yok gibidir ki ondan ilâhî esrâr, sırlar nasıl tecellî etsin?" Behâeddîn Buhârî hazretleri tasavvufdaki hâllerinin kaybolduğunu söyleyen bir talebesine; "Yediğin lokmaların helâlden olup olmadığını araştır" buyurmuştur. Talebesi araştırtığında, yemeğini pişirirken ocakta helâl olup olmadığı şüpheli bir parça odun yakmış olduğunu tesbit ederek tövbe etmiştir. İbrâhim bin Edhem hazretleri; "Lokmayı helâlden temin edebilmek için uğraşmak, geceleri ibâdet edip, gündüzleri oruç tutmaktan efdaldir. Çünkü her şeyin başı helâl lokmadır" buyurmuştur. Bütün ibâdetlerin başı, helâl lokma kazanmak, çoluk çocuğuna helâl yedirmektir. Hadis-i şerifde; (Harâm yiyenlerin ne farzları, ne de sünnetleri kabûl olmaz) buyuruldu. HESABA İNANAN... Âhıret gününe ve oradaki hesaba inanan herkesin, helâl lokma yiyerek ve harâmlardan sakınarak vücudunu ve kalbini temizlemesi lâzımdır. Çünkü Peygamber efendimiz; (Harâm ile beslenen vucûdun ateşte yanması dahâ iyidir) buyurmuştur. Hazret-i Ebû Bekir, hizmetçisinin getirdiği sütü içti. Sonra bunun helâlden olmadığını anlayınca, parmağını boğazına sokarak kay etti, çıkardı. O kadar zahmetle çıkardı ki, ölüyor sandılar. Sonra da; "Yâ Rabbî! Elimden geleni yaptım. Midemde ve damarlarımda kalan zerrelerden sana sığınırım!" diye yalvardı. Hazret-i Ömer de, Beyt-ülmâla âit zekât develerinin sütünden, yanlışlıkla verilip içtiği zamân, böyle yapmıştır. Abdüllah bin Ömer hazretleri buyurdu ki: "Kanbur oluncıya kadar namâz kılsanız ve kıl gibi oluncıya kadar oruç tutsanız, harâmdan kaçınmadıkça, kabûl edilmez, faydası olmaz." Sehl bin Abdullah Tüsterî hazretleri buyuruyor ki: "Harâm yiyenlerin yedi âzâsı, istese de, istemese de günâh işler. Helâl yiyenlerin âzâsı, ibâdet eder. Hayır işlemesi kolay ve tatlı gelir." Netice olarak, dinimizin bildirdiği şekilde, helâl yoldan kazanmalı ve helâl lokma yemeli, haramdan sakınmalıdır. Çünkü harâm yiyenin duâsının bile kabul olmadığı kitaplarda yazılıdır. Harâmla beslenen vücut da, ibâdet edemez, isyân eder, günâha girer. Alâüddevle Ahmed bin Muhammed Semnânî hazretlerinin buyurduğu gibidir. "İnsan vücûdunda amellerin tohumu, yenilen lokmadır. Bir kimse lokmayı gaflet içinde yerse, lokma helâlden de olsa, insanların ondan fayda görmesi mümkün değildir."


.

Her ni'met ve izzet, itâat etmektedir

 
A -
A +

Dünyâda rahâta, âhırette de ebedi saâdete kavuşmak için Allahü teâlânın emirlerine ve Peygamber efendimizin sözlerine itâ'at etmek lâzımdır. Cenâb-ı Hak, Nisâ sûresinin 80. âyetinde, Muhammed aleyhisselâma itâ'at etmenin kendisine itâ'at etmek olduğunu bildiriyor. Bu sebeple Resûlullah efendimize itâ'at edilmedikçe Ona itâ'at edilmiş olmaz. Tefsîr-i Mazherîde, Âl-i îmrân sûresinin 64. âyet-i kerîmesinin tefsirinde; "Allahü teâlâ, Nisâ sûresinin 58. âyetinde (Ülül-emre itâ'at ediniz) buyurdu. Bunun için, Âlimlerin, Velîlerin, sultânların islâmiyyete uygun olan emrlerine itâ'at etmek vâcibtir" buyurulmaktadır. İbni Âbidînde, İslâm kelimesinin iki ayrı mânâsı olduğu bildiriliyor. Bunlardan birincisi, Muhammed aleyhisselâmın getirdiği dinin ismi, ikinci anlamı ise itâ'at etmektir deniliyor. Bunun için her nimet ve izzet, Allahü teâlâya, Onun Peygamberine ve O Peygamberin vârislerine itâat etmekle ele geçer. Her türlü sıkıntı da, nefse uymaktan, kendi düşüncesine göre hareket etmekten kaynaklanır. MISIR'A GİTME... Vaktiyle Mevlânâ Celâleddîn-i Rûmî hazretlerini sevenlerden bir genç, Mısır'a ticâret yapmak için gitmeye hazırlanır. Yakınları gitmemesi için çok zorlar ise de, onları dinlemez ve kararından vazgeçmez. Bunun üzerine yakınları, durumu Mevlânâ Celâleddîn-i Rûmî hazretlerine bildirip, gitmemesini istirhâm ederler. Mevlânâ Celâleddîn-i Rûmî hazretleri de, o gence; -Gitme! buyurur. Fakat genç, Celâleddîn-i Rûmî hazretlerini de dinlemeyip gizlice yola çıkar. Gemi ile yolculuk yaparken, bir korsan gemisi bu gencin bulunduğu gemiye saldırır. Pek çok yolcu ile berâber, bu genci de esir alırlar ve kendi memleketlerine götürüp çeşitli yerlerde çalıştırırlar. Genç, başına gelen bu felâketlerin sebebinin, Allahü teâlânın sevdiği bir kulun sözünü dinlememekten olduğunu anlar ve çok pişmân olur, tövbe istiğfârda bulunur. Bu esâret, sıkıntı, kırk gün kadar devâm eder. Nihayet bir gece rüyâsında Mevlânâ Celâleddîn-i Rûmî hazretlerini görür. Mevânâ hazretleri rüyâda o gence; "Yarın senden bâzı şeyler soracaklar. Ne sorarlarsa, biliyorum, de!" diye tenbihte bulunur ve bir hastalıkla ilgili ilâç târif eder. Genç uyandığında sevince gark olur, sabahı iple çeker. Sabahleyin yanına gelenler kendisine; -Doktorlukla ilgili bir bilgin var mı? diye sorarlar. Genç, rüyâdaki tenbihi hatırlar ve; -Evet var diye cevap verir. Bunun üzerine genci alıp o yerin hükümdârına götürürler. Meğer o yerin hükümdârı hasta imiş. Hiçbir doktor derdine çâre bulamamış, hükümdâr da hastalıktan kurtulamamış. Bu genç, hasta hükümdârı görüp; -Bana, şu şu meyvelerden şu kadar, şu şu otlardan şu kadar getirin der. Kısa zamanda bulup getirirler. Genç, hepsini güzelce öğütüp karıştırır, mâcun hâline getirerek hastaya yedirir. Hasta, Allahü teâlânın izniyle bir anda şifâ bulur. Hükümdâr bu hastalıktan ümidini kesmiş iken, birden şifâya kavuşunca, gence; -Bir murâdın, isteğin varsa söyle, yerine getireyim. Mal, mülk istersen seni zengin edelim diye ısrârla sorunca, genç; -Ben, hiçbir şey bilmeyen bir kimseyim. Âilemden ve hocamdan izinsiz para kazanmak için evden çıktım. Beni yolda esir alıp, buralara getirdiler. Esir olunca, başıma gelen bu musîbetin sebebini anlayıp, çok tövbe ettim ve hocam Mevlânâ hazretlerinden mânen af diledim. Kendisini, kurtulmam için Allahü teâlâya vesîle eyledim. Bu akşam hocam Mevlânâ hazretleri, bana bu size yaptığım ilâçları târif eyledi. Ben de aynen yaptım. Gördüğünüz gibi, bütün bunlar, hocamın himmeti ve bereketiyle oldu der. Bunun üzerine hükümdâr genci serbest bırakır. Çok para vererek zengin eyleyip, memleketine gönderir. Ayrıca hükümdâr, Mevlânâ hazretlerine de pek çok hediyeler gönderir. Netice olarak, her izzet ve ni'met, Allahü teâlâya, ihlâs ile itâ'at ve ibâdet etmektedir. Her kötülük ve sıkıntı da, nefse uymaktan, günâh işlemekten hâsıl olur. Herkese dert ve belâ, günâh yolundan gelir. Râhat ve huzûr da, itâ'at yolundan gelmektedir. Allahü teâlânın âdeti böyledir. Bunu kimse değiştiremez. Bu sebeple, nefse kolay ve tatlı gelen şeyleri saâdet ve nefse güç, acı gelen şeyleri de şekâvet, felâket sanmamalıdır.


.

Müslümânın üç vazifesi

 
A -
A +

Allahü teâlâ, kendisine îmân eden, emirlerini yapıp, yasaklarından sakınan yani müslümân olan kullarına üç vazîfe vermiştir: Birincisi, kişinin kendi şahsî vazîfesidir. Her müslümân, kendini iyi yetiştirecek, sıhhatli, edebli, iyi huylu olacak, ibâdetlerini yapacak, ilim ve güzel ahlâk öğrenecek, helâl lokma kazanmak için çalışacaktır. İkinci vazîfesi, âile içindeki vazîfesidir.Hanımına, ana-babasına, çocuklarına, kardeşlerine olan haklarını yapacak, yerine getirecektir. Üçüncü vazîfesi, cemiyyet, toplum içindeki vazîfeleridir. Komşularına, hocalarına, talebesine, âilesine, emri altında olanlara, devlete, bütün vatandaşlara, dîni ve milleti başka olan insanlara karşı vazîfeleridir. Müslümanın herkese iyilik etmesi, eli ile, dili ile kimseyi incitmemesi, kimseye zarar vermemesi, hiyânet etmemesi, herkese faydalı olması, herkesin hakkını ödemesi lâzımdır. Resûlullah efendimiz; (Müslümân demek, müslümânlara eli ile, dili ile zarâr vermiyen kimse demektir) buyurmuşlardır. Bu sebeple her müslümânın, kendisine lâzım olan îmân, ahlâk ve fıkıh yani ilmihâl bilgilerini öğrenerek, bunlara uygun yaşaması, hadis-i şerifde bildirildiği gibi olması lâzımdır. Bir hadîs-i şerîfde; (Îmânı kâmil, olgun olanınız, ahlâkı güzel olanınızdır!) buyurulmuştur. Görülüyor ki, îmân bile, ahlâk ile yani insanlara faydalı olmakla ölçülmektedir. HİÇ OLMAZSA... Bu sebeple her müslümânın, günah işleyen birini görünce, ona acıması, imkân bulursa, tatlı sözle veya kitâp vererek nasîhat vermesi, bunları yapamazsa hiç olmazsa, zararlı yoldan kurtulması için duâ etmesi lâzımdır. Müslümanın, günâh işleyen birini görünce, kendi günâhını hatırlaması, kusûrlarının, günâhlarının affedilmezse, başına gelecek azâbları düşünmesi gerekir. Zira başkalarını ayıplamak, kötülemek, gıybet etmek harâmdır. Onların günâhlarından dahâ büyük günâh işlemiş olur. Allahü teâlâ sabredenleri ve iyilik edenleri sever. İnsanlara hizmet edenleri, nasîhat verenleri, tatlı dilli, güler yüzlü olanları, iyi iş yapanlara yardım edenleri sever. Kendini beğenenleri sevmez. Allahü teâlânın sevdiği güzel işleri yapmalı, güzel huylu olmalıdır. Suçlulara ceza vermek, devletin vazîfesidir. Müslümân dili ile, eli ile kimseyi incitmez. Başkasını incitmek günâhdır ve fitne çıkmasına sebeb olur. Fitne çıkmasına sebeb olmak ise, ayrıca dahâ büyük günâh olur. Müslümân, günâh da, suç da işlemez. Herkesin sevgisini, saygısını kazanan şerefli bir insandır. HELAL KAZANIR Müslümân, vatanına, milletine faydalı olur. Vatandaşların aynı hak ve hürriyyetlere mâlik olduklarını bilir. Kendini kimseden üstün görmez. Herkese iyilik eder, bölücülük yapmaz. Gayrı müslimlere, başka dinden, başka mezhebden olanlara, yabancılara da, hiç kötülük yapmaz. Müslümânların güzel huylu, iyi insanlar olduklarını, güler yüzü ile, tatlı sözleri ile ve iyi hareketleri ile, bütün dünyâya tanıtır. Herkesin seve seve müslümân olmalarına sebep olur. Kötülük yapanlara nasîhat verir. Kimseye hîle, hıyânet yapmaz. Devâmlı çalışır. Helâl kazanır. Kimsenin hakkına dokunmaz. Aklı olan bir kimse, zevklerini Allahü teâlânın gösterdiği yoldan temîn eder, islâmın güzel ahlâkı ile süslenir. Herkese iyilik eder. Kendisine kötülük yapanlara iyilikle karşılık verir. İyilik yapamazsa, hiç olmazsa sabreder, bölücü olmaz, yapıcı olur. Böylece, kendisi de hem zevklerine, hem de râhata, huzûra kavuşur. Hem de, âhıretin sonsuz azâblarından kurtulur. Görülüyor ki, bütün râhatlıkların, saâdetlerin başı, îmân etmekte, müslümân olmaktadır. Zira islâmiyyet, hem fen bilgilerinde çalışmayı, hem de güzel ahlâklı olmayı, herkese iyilik yapmayı emretmektedir. Netice olarak müslümân, iyi insan, aklı başında kimse demektir. Hakîkî müslümân, Allahü teâlânın kendisi için emrettiği vazifeleri yerine getirir, emirleri yapar, yasaklardan sakınır. Kendisine de, başkalarına da faydalı olur. Üzerinde kul hakkı varsa bunları öder. Ayırım yapmadan herkese iyilik eder. Kimsenin hakkına dokunmaz, münâkaşa etmez. Kötülük yapanlara nasîhat verir. Böyle olan müslümânı Allahü teâlâ da sever, kullar da sever. Râhat ve huzûr içinde yaşar.


.

İyi olan, herkese iyilik eder

 
A -
A +

İyi bir insan, herkese iyilik eder. Kimsenin malına, canına, ırzına, nâmûsuna saldırmaz. Münâkaşa etmez. Herkese karşı, güler yüzlü, tatlı dilli olur. Devâmlı çalışır. Din bilgilerini ve fen bilgilerini iyi öğrenir. Çocuklarına, tanıdıklarına da öğretir. Gıybet, dedikodu yapmaz. Hep faydalı şeyler söyler. Helâl kazanır. Kimsenin hakkına dokunmaz. Böyle olan müslümânı Allahü teâlâ da, kulları da sever. Böyle bir kimse, râhat ve huzûr içinde yaşar. Gayr-ı müslimlerin de, güler yüzle, tatlı dille gönüllerini almak, incitmemek, haklarını ödemek lâzımdır. Müslümân olsun, gayr-i müslim olsun ve nerde olursa olsun, hiç bir insanın mâlına, canına, ırzına, nâmûsuna dokunmak, câiz değildir. Müslümanların yaşadığı memleketlerdeki gayr-i müslimlerin, oraya gelen turistlerin, tüccârların da, haklarına riâyet etmelidir. Gayr-i müslimler, kendi dinlerinin emri olan ibâdetleri yapmakta serbesttirler, bunlara müdahele edilmez. GANDHİ HAYRÂN OLMUŞ Gandhi, islâm dînini inceledikten sonra müslümânlığa hayrân olmuş ve bu husûsta şöyle demiştir: "Müslümânlar, en azametli ve muzaffer günlerinde bile, müteassıb olmamıştır. İslâmiyyet, dünyâyı Yaratana ve Onun eserine hayrân olmayı emretmektedir. Batı, korkunç bir karanlık içinde iken, Doğuda parlayan göz kamaştırıcı islâm yıldızı, azâb çeken dünyâya ışık, sulh ve râhatlık vermiştir. İslâm dîni, yalancı bir din değildir. Hindûlar bu dîni saygı ile inceledikleri zamân, onlar da, islâmiyyeti benim gibi seveceklerdir. Ben, islâm dîninin Peygamberinin ve Onun yakınında bulunanların, nasıl yaşadıklarını bildiren kitâpları okudum. Bunlar, beni o kadar ilgilendirdi ki, kitâplar bittiği zamân, bunlardan dahâ fazla olmamasına üzüldüm. Ben şu kanâate vardım ki, islâmiyyetin süratle yayılması, kılıç sebebi ile olmamıştır. Aksine, her şeyden evvel sâdeliği, mantıkî olması ve Peygamberinin büyük tevâzuu, alçak gönüllülüğü, sözünü dâimâ tutması, yakınlarına ve müslümân olan herkese karşı sonsuz sadâkati sebebi ile islâm dîni birçok insanlar tarafından seve seve kabûl edilmiştir. Müslümânlık, ruhbânlığı ortadan kaldırmıştır. Müslümânlıkta, Allahü teâlâ ile kul arasında aracılık eden kimse yoktur. İslâmiyyet, başından beri sosyal adâleti emreden bir dindir. Yaratan ile yaratılan arasında, ayrı bir müessese yoktur. Kur'ân-ı kerîmi yani onun tefsîrini ve islâm âlimlerinin kitâplarını okuyan herkes, Allahü teâlânın emirlerini öğrenir ve Ona tâbi olur. Bu husûsta, Allahü teâlâ ile arasında hiç bir engel yoktur. Hıristiyanlığın birçok eksikleri olduğu için, türlü reformlar yapılmak zorunda kalındığı hâlde, müslümânlığın ise ilk günündeki şeklinden, hiçbir şey değiştirilmemiştir." Allahü teâlânın rızâsına kavuşmayı ve yaptığı amellerinin kabûl olmasını istiyen herkes, cenâb-ı Hakkın varlığına ve Onun gönderdiği dine inanmalı, emirlerini yapmalı, yasaklarından da sakınmalıdır. Hiç kimsenin malına, canına, ırzına saldırmamalı, kimseyi incitmemeli, herkesin hakkını ödemelidir. KUL HAKKININ?EN?MÜHİMİ Kul hakkının en mühimi ve azâbı en çok olanı akrabâsına ve emri altında olanlara din bilgisi öğretmeyi terketmektir. Onların ve bütün insanların din bilgisi öğrenmelerine ve ibâdetlerini yapmalarına, işkence ederek veyâ aldatarak mâni olanın, îmânının gideceği kitaplarda bildirilmiştir. Fitne çıkarmamalı, iyi, sâlih kimselerle görüşmeli, arkadaşlık yapmalıdır. Kimse ile münâkaşa etmemeli. Ahlâkını güzelleştirmeli, herekese iyilik etmelidir. Güzel ahlâk sahibi olarak, islâm dîninin şânını, şerefini herkese göstermelidir Netice olarak iyi bir insan, iyi bir müslüman demektir. Hakiki bir müslümân ise, Allahü teâlânın emirlerine uyar günâh işlemez. İçinde yaşadığı devletin kanunlarına karşı gelerek suç işlemez. Fitne çıkmasına sebep olmaz. Müslümânlara ve gayr-i müslimlere her yerde iyilik yapar ve herkesin hakkını gözetir. Hiç kimseye zulüm, işkence yapmaz. Müslümânlığın güzel ahlâkını, şerefini, her yerde herkese gösterir, herkesin islâm dînine saygılı olmasına sebep olur. Zaten müslümân için şeref; islâmın güzel ahlâkını edinmek, herkese iyilik etmek, islâmiyyete uymak, her mahlûka faydalı olmaktır.


.

"Dünyâda yolcu gibi yaşamalı!"

 
A -
A +

Hakiki hayât, âhiret hayâtıdır. Dünya hayâtı, hakikat olan âhiret hayâtının aynadaki görüntüsü gibidir. Nasıl ki aynadaki görüntü, bir müddet durur ve karşısındaki hakikat çekilince yok olursa ve bir ipe bağlı taş da, çevrilmeyince daire görüntüsü kaybolursa, dünya da, bir gün kaybolacak görüntüden ibarettir. Vehim ve hayâlin arkasından koşmak, hayâlperestliktir. Hayâlin ise, ideâli olmaz. İnsanın ideâli, gayesi, maksadı, hayâlhane olan bu dünya olmamalıdır. Bu sebeple, hayâl olan dünyanın peşinde koşan bir kimse, ya bunları idrâk edemeyecek, anlayamayacak derecede ahmaktır veya çok gâfildir. Zira Peygamber efendimiz; (Âhiretin sonsuz olduğuna inanan kimsenin, bu dünyâya gönül bağlaması, çok şaşılacak şeydir) buyurmuştur. AYRILIK YERİ Allahü teâlâ insanı, kendisine ibâdet, kulluk etmesi için yaratmıştır. İnsanın saâdete kavuşması için, yaratılış gayesine dikkat etmesi ve dünyaya düşkün olmaması lâzımdır. İnsan, dünyâda bâkî yani kalıcı değildir. Zaten dünyanın kendisi ve nimetleri, sonsuz kalacak şekilde yaratılmamıştır. Dünya, âhirette saâdete kavuşmak için bir binek gibidir. Sevinç yeri değil, ayrılık yeridir. Akıllı kimseler, bu fâni yani geçici olan dünyaya düşkün olmayıp kulluk vazifesini hakkıyla yapanlardır. Bu sebeple insan, kalıcı olmayan dünyâ zevklerine daldıkça, dertleri ve üzüntüleri artar. Dünya için çalışan, rahat edemez. Rahat etmek için ölüme hazırlanmak lâzımdır. Ölümü düşünen ve buna uygun hareket eden bir kimse, rahat eder. Dünya için çalışan yorulur fakat âhiret için çalışan yorulmaz. Çünkü âhiret için çalışanın hedefi, Allahü teâlânın rızâsıdır. Hadis-i şerifte de; (Dünyâ sizin için yaratıldı. Siz de âhiret için yaratıldınız! Âhirette ise, Cennetten ve Cehennem ateşinden başka yer yoktur) buyurulmuştur. Bu dünyâ, bir konaktır. Âhirete göre ise, zindân gibidir. Bu geçici varlık, bir görünüştür. Gölge gibi, yavaş yavaş çekilmekte ve geçip gitmektedir. Hadîs-i şerîfte; (İnsanlar uykudadır, ölünce uyanırlar) buyuruldu. Dünyâ hayâtı, rüyâ gibidir. Ölüm uyandırıp, rüyâ bitecek ve hakîkî hayât başlayacaktır. Yahyâ bin Muâz-ı Râzî hazretleri; "Dünyâya aldanmaktan çok sakınınız. Burası, yolcu konağı gibi geçicidir. Bugün buradayız. Belki yarın, belki daha önce göç edeceğiz. Burada bir an evvel azığımızı tamamlayalım. O kadar çabuk olalım ki, konuşmaya vaktimiz kalmasın. Konuşmayı âhirete bırakalım" buyurmuştur. Dâvûd-i Tâî hazretlerine, akrabâlarından birisi; AĞLAMAYA BAŞLAR -Efendim, akrabâyız, bu sebeple bana biraz nasîhat etseniz, vasiyette bulunsanız deyince, Dâvûd-i Tâî hazretleri ağlamaya başlar ve; -Gece ve gündüz, yolculukta bir konak yeri gibidir. Dünyâ ile âhiretin arası, bu kadardır. Dünyâdan, âhirete mutlaka gideceğimize göre oraya hazırlanmak lâzım. Çünkü yolculuğun bitmesi yakın, ecelin gelmesi ise ondan da yakındır. Ben bunları sana söylüyorum, fakat bu nasîhate, senden çok, benim ihtiyâcım vardır, buyurur. İmâm-ı Rabbânî hazretleri buyuruyor ki: "Dünyâ zirâat yeridir. Tarlayı ekmeyip, tohumları yiyerek zevk ve safâ süren, mahsûl almaktan mahrûm kalacağı gibi, dünyâ hayâtını, geçici zevkleri, nefsin arzûlarını taşkın ve şaşkın olarak yapmakla geçiren de, ebedî nimetlerden, sonsuz zevklerden mahrûm olur. Bu hâl, aklı başında olanın kabûl edeceği bir şey değildir. Dünyâ işleri ile zarûret miktârı uğraşmalı, başka zamânlarda, hep âhireti kazandıracak işleri yapmalıdır. Sözün özü, gönül Allahtan gayrisine tutulmaktan kurtulmalı, beden ve azâları da, İslâmiyete uymakla süslemelidir." AKILLI İSEN... Ahmed Yesevî hazretleri de bir talebesine hitaben; "Akıllı isen, dünyâya gönül bağlama. Dünyâya meyledersen, şeytan seni emri altına alır ve felâketten felâkete sürüklenirsin de hiç haberin olmaz" buyurmuştur. Cüneyd-i Bağdâdî hazretlerine; -Allahü teâlânın rızâsına nasıl kavuşulur? diye sorulunca; -Dünyâya düşkün olmayı terk et, kavuşursun. Nefsin hevâsına uyma ulaşırsın, buyurur. Netice olarak, hakiki hayât, âhiret hayâtıdır. Dünyâ hayatı ise, bir misafirhâne yani bir han gibidir. Biri konar, diğeri ise gider. Peygamber efendimizin buyurduğu gibi: (Dünyâda, kalıcı değil, yolcu gibi yaşamalı! Öleceğini hiç unutmamalı!)


.

İsyân, insanı inkâra sürükler

 
A -
A +

İsyân; karşı gelme, baş kaldırma, âsî olma gibi anlamlara gelmektedir. İsyân kelimesi, inkâr karşılığı olarak kullanıldığı gibi, günah karşılığı olarak da kullanılmaktadır. Zira Fıkıh itaplarında fısk; "Allahü teâlânın emir ve yasaklarına uymama, isyân etme, günâh" diye tarif edilmektedir. Allahü teâlâya isyân edene Fâsık denir. Başkalarının isyan etmesine, fıskın yayılmasına sebeb olana Fâcir denir. Harâm işlediği bilinen fâsık sevilmez. Bid'ati yayanları ve zâlimleri sevmek, günâhdır. Hadîs-i şerîfde; (Fâsıkın fıskına mâni olmaya kudreti varken, kimse mâni olmazsa, Allahü teâlâ, bunların hepsine, dünyâda ve âhıretde azâb yapar) buyuruldu. Şumeyt bin Aclân hazretleri buyurdu ki: "Kim, fıskdan günahtan râzı olur beğenirse, onu yapanlardan olur. Kim de Allah'a isyân edenleri beğenirse, râzı olursa, Allahü teâlâ onun ibâdetlerini kabûl etmez." Ömer bin Abdülazîz hazretleri buyuruyor ki: "Allahü teâlâ, bir kimse günâh işlediği için, başkalarına da azâb yapmaz ise de, açıkca günâh işliyenler görülüp de, görebilenler mâni olmadığı zamân, hepsine azâb yapar." Allahü teâlâ, Yûşa aleyhisselâma vahyederek; -Kavminden kırkbin sâlih kimseye ve altmış bin fâsık kimseye azâb yapacağım! buyurunca Yûşa aleyhisselâm; -Yâ Rabbî! Fâsıklar, azâbı hak etmiştir. Sâlihlere azâb yapmanın sebebi nedir? diye arzetti. Cenâb-ı Hak da: -Benim gadab ettiklerime, onlar gadab etmedi. Birlikte yidiler, içtiler buyurdu. Kur'ân-ı kerîmde Hucurât sûresinin 7. âyet-i kerimesinde meâlen: (Allahü teâlâ size îmânı sevdirmiş ve onu kalblerinize zînet yapmıştır. Küfrü, fıskı ve isyânı da size çirkin göstermiştir. İşte doğru yolda olanlar bunlardır) buyurulmaktadır. ANA BABAYA İYİLİK Peygamber efendimiz de; (Anaya-babaya iyilik ve hizmet edenlerin ömrü bereketli ve uzun olur. Ana ve babasına isyân edenlerin ömrü bereketsiz ve kısa olur. Ana ve babasına isyân eden mel'ûndur.) buyurmuşlardır. İnsanın nefsi, Allahü teâlâya isyân, can düşmanı olan şeytâna itâat dilemektedir. Bunun için ibâdetler, kalbin temizliğini, cilâsını arttırır. Günâhlar ise, kalbi karartır. Küfür ve harâm alâmetleri bulunan yemekler, kalbi karartır ve kabirde çürümeye sebep olur. Ubeydullah-ı Ahrâr hazretleri buyuruyor ki: "Muhammed aleyhisselâmın ümmetinden Mesh yâni sûretinin değiştirilmesi, hayvan sûretine döndürülmesi kaldırılmıştır. Fakat bâtından yani mânen sûretin değişmesi kaldırılmamıştır. Manen hayvan sûretine çevrilmiş olmanın alâmeti ise, büyük günah işleyenin bu günahları işlemekten, elem duymaması, üzülmememsi, fısk ve isyân olan işlerde ısrâr etmesidir. İşlenen büyük günahlardan dolayı kalb o kadar kararır ki, artık ikâz ve nasîhat da yapılsa, o kimse gafletten uyanmaz." BÜTÜN UZUVLAR... Bedendeki bütün uzuvlar birer emânettir ve nimettir. Bu nimetleri, meşrû şekilde ve meşrû yerlerde kullanan kimse, emîn kimselerden olur ve böylece Cenâb-ı Hakka karşı tam şükür yapılmış olur. Bu emânetleri, gayr-ı meşrû yerlerde kullanan kimse ise, Allahü teâlâya isyân etmiş ve hiyânet etmiş olur. Nefsin arzûlarının, insanı Allah yolundan saptırıcı oldukları, Kur'ân-ı kerîmde haber verilmişdir. Çünkü nefs, dâimâ Allahü teâlâyı inkâr, Ona inâd, isyân etmek ister. Nefsine uyan, küfre veyâ bid'at sâhibi olmaya yâhud fıska yani harâm işlemeye başlar. Hadîs-i şerîfte; (Ümmetimin iki kötü huya yakalanmalarından çok korkuyorum. Bunlar, nefse uymak ve ölümü unutup, dünyâ arkasında koşmakdır) buyuruldu. Netice olarak isyân etmek yani nefse uymak, islâmiyyete uymaya mâni olur. Ölümü unutmak, nefse uymaya sebep olur. Nefsin istekleri hep hayvânî arzûlardır. İnsan bu arzûları peşinde olduğu kadar, âhıret ihtiyâçlarını hâzırlamakda geri kalır. Nefis, mubâhlarla doymaz ve mubâhları kullanmayı arttırdıkça, isteklerini arttırır. İnsanı harâmlara sürükler. Mubâhları aşırı kullanmak, elemlere, dertlere, hastalıklara sebep olur. Böyle insan, hep midesini, zevkini düşünür. Hasîs ve rezîl olur. Hâtim-i Esâm hazretlerinin buyurduğu gibi: "Ey insan, Allahü teâlâya isyân ettikleri için insanlara buğzettiğin halde, kendin isyân edince, kendi nefsine buğzetmeyişin sende insâfın olmayışındandır."


.

Bilerek ve ihlâsla yapılan ibâdet

 
A -
A +

Bilerek ve ihlâs ile yapılan ibâdet, insanı, dünyâda küfürden, günâhtan kurtarır ve azîz eder. Âhirette ise, Cehennem azâbından kurtaracağını, Allahü teâlâ, Mâide sûresinin 9. âyetinde ve Vel'asr sûresinde vâdetmektedir. Ankebût sûresinin 45. âyetinde meâlen; (Doğru kılınan namâz, insanı fahşâdan ve münkerden herhâlde uzaklaştırır) buyurulmaktadır. İnsanı kötülüklerden uzaklaştırmayan bir namâz, doğru namâz değildir. Görünüşte namâzdır. Namaz ibâdetinin doğru olabilmesi için, öncelikle namaza ait hükümlerin bilinmesi ve bunların da bilerek yerine getirilmesi gerekir. Şartlarına uyularak kılınan namaz, insanı bütün kötülüklerden uzaklaştırır. Çünkü bu, Rabbimizin vadidir. İmâm-ı Gazâlî hazretleri buyuruyor ki: "Nice abdest alanlar vardır ki, abdesti güzel almazlar ve nice namâz kılanlar vardır ki, sorulmadığı hâlde, namâzını başkalarına anlatırlar. Namazı huşû ile kılmazlar. Eğer kendilerini karınca ısırmış olsa, namâzı bırakıp o karınca ile meşgul olurlar. Hâlbuki, Allahü teâlânın azametini bilip tanıyanların, ellerini ve ayaklarını kesmiş olsalar hiç direnmezler. Zîrâ onların ibâdetleri Allahü teâlâ içindir. Allahü teâlânın huzûrunda duran kimse, Onun heybet ve azametini bildiği, tefekkür ettiği kadar huşû eder, korkar. Pâdişâhlardan birinin huzûrunda kişiyi akrep sokar, o da sabreder. Pâdişâha hürmet için hiç hareket etmez. Allahü teâlânın huzûrunda duranın da, elbette daha fazla huşû içinde olması îcâb eder." İSLÂMİYETE UYMAK Allahü teâlâya yakın olmak, yani Onun sevgisine kavuşmak için, ihlâs ile İslâmiyyete uymak lâzımdır. İslâmiyyete uymak, önce Ehl-i sünnet âlimlerinin bildirdikleri gibi îmân etmek, sonra harâmlardan sakınmak ve farz olan ibâdetleri, ihlâs ile yapmaktır. Bütün ibâdetlerin kabûl olması, helâl lokmaya bağlıdır. Ahmed bin Abdullah İsfehânî hazretleri buyurdu ki; "Büyüklerden çoğu buyurdu ki, ibâdetler on kısımdır: Dokuz kısmı helâl kazanmaktır. Bir kısmı da bildiğimiz bütün ibâdetlerdir." Bunun için helâlden ve helâl yollardan kazanmaya çalışmalıdır. Harâmdan ve şüphelilerden kaçınmalıdır. Peygamber efendimiz; (Allahü teâlâya yemîn ederim ki, bir lokma harâm yiyenin kırk gün ibâdetleri kabûl olmaz) buyurmuştur. Ebû Hüreyre hazretleri şöyle nakletmektedir: "Resûlullah efendimizden işittim buyurdu ki; (Allahü teâlâ güzeldir. Yalnız güzel yapılan ibâdetleri kabûl eder. Allahü teâlâ, Peygamberlerine emrettiğini, mü'minlere de emretti ve buyurdu ki, ey Peygamberlerim! Helâl yiyiniz ve sâlih, iyi işler yapınız! Mü'minlere de emretti ki, ey îmân edenler! Sizlere verdiğim rızıklardan helâl olanları yiyiniz!) Resûlullah efendimiz sözüne devâm ederek buyurdu ki; (Uzak yoldan gelmiş, saçı sakalı dağılmış, yüzü gözü toz içinde bir kimse, ellerini göğe doğru uzatıp duâ ediyor. "Yâ Rabbî!" diye yalvarıyor. Hâlbuki yediği harâm, içtiği harâm, gıdâsı hep harâm. Bunun duâsı nasıl kabûl olur?) Yani harâm yiyenin duâsı kabûl olmaz buyurdu." AZAP VE SEVAP İslâmiyetin emirlerine uyup yasaklarından sakınana sevâb, emirleri yapmayıp yasaklarından sakınmayana ise, azâb vardır. İmân nimetine kavuşanın, ibâdet yapması emrolundu. İbâdet, Allahü teâlânın varlığını, Peygamberini, âhiretdeki ni'metleri ve azâbları tasdîk etmekle, inanmakla başlar. Bunlara inanmakla ve ibâdetleri yapmakla, üç şey hâsıl olur: Birincisi, insan, şehvetine uymaktan kurtulur. Kalb, rûh temizlenir. Gazab edilmez, yani öfkelenilmez. Zira şehvet ve gazab, yaratanı hâtırlamaya mâni olurlar. İkincisi, insanda, maddeler üzerinde yapılan tecrübeler ile ve his organları ile hâsıl olan bilgilerle ilgisi olmayan başka bilgiler, zevkler hâsıl olur. Üçüncüsü, iyilere ni'metler, kötülük yapanlara azâb yapılacağı düşünülünce, insanlar arasında adâlet hâsıl olur. Netice olarak, şartlarını bilerek, bu şartlara uyarak ve ihlâs ile yapılan her ibâdet, insanı, dünyâda küfürden, inkârdan, günâhtan, zilletten kurtarır ve azîz eder. Âhirette de, ebedi saâdet yurdu olan Cennete ve Cennet nimetlerine kavuşur. Peygamber efendimizin buyurduğu gibi: (Bilerek yapılan az bir ibâdet, bilmeyerek yapılan çok ibâdetten daha iyidir!)


.

Yüzünü âhirete çeviren, kurtulur

 
A -
A +

İmân ile küfür birbirlerine zıt olduğu gibi, âhiret de, dünyânın zıddıdır. Dünyâ ve âhiret bir araya getirilemez. Âhireti kazanmak için, dünyâyı yani harâmları terk etmek lâzımdır. Dünyâyı terk etmek, iki türlüdür: Birincisi, bütün harâm olan şeylerle berâber, mubâhları da, yani günâh olmayan lezzetlerin çoğunu da bırakıp, yaşamak için zarûrî olan miktârını kullanmaktır. İkincisi, dünyâda harâm ve şüpheli şeylerden kaçıp mubâhları kullanmaktır. Resûlullah efendimiz, eshâb-ı kirâmdan Mu'âz ibni Cebel hazretlerine hitaben buyuruyorlar ki: (Yâ Mu'âz! Sana vasiyyet ederim ki, takvâ üzere ol! Hep doğru söyle. Ahdine sâdık ol. Emânete hıyânet etme. Yetîmlere merhamet et. Komşunun hakkını gözet. Kimseye kızma. Hep tatlı konuş. Her Müslümâna selâm ver. Kur'ân-ı kerîmin yolu olan fıkıh bilgilerini öğren ve bu bilgilerden ayrılma. Her işinde âhireti düşün. Hesâb gününe hâzırlan. Dünyâya gönül bağlama. Hep güzel, faydalı işler yap. Hiçbir Müslümânı kötüleme. Yalancı şâhitlik yapma. Doğru sözü kabûl eyle. Yeryüzünde fesât çıkarma. Her zamân, Allahı zikret. Gizli günâhlara gizli tövbe et. Âşikâr günâhlara âşikâr tövbe et!) HİÇBİR İYİLİĞİ HOR GÖRME!.. Süfyân-ı Sevrî hazretleri, sevdiklerinden birine yaptıkları nasihatte buyuruyor ki: "Kıymetli kardeşim! Cömert ol. Bununla Allahü teâlâ, sana hesâbını kolay yapar. Çok iyilik yap. Kabrinde sana arkadaş olurlar. Haramlardan sakın. Îmânın tadını duyarsın. Takvâ ve verâ ehli olup haramlardan ve şüphelilerden uzak duranlar ile oturup kalk. Allahü teâlâ âhiretini iyi yapar. Dînin ve âhiretin husûsunda, Allahü teâlâdan korkan kimselerle istişâre et, onlara danış. Hayırlı işlerde acele et. Allahü teâlâ, seninle günah olan ve kötü şeyler arasına perde yapar. Allahü teâlâyı çok an, Allahü teâlâ seni dünyâya düşkün yapmaz. Ölümü çok hatırlarsan, Allahü teâlâ, sana dünyâ işini hafîf kılar. Cennet'e kavuşmaya arzulu olursan, Allahü teâlâ seni beğendiği işleri yapmaya muvaffak kılar. Cehennem'den korkarsan, dünyâ musîbetleri sana hafif ve kolay gelir. Cennet ehlini seversen, kıyâmet günü onlarla berâber olursun. Günah işleyen ve kötülük yapanları sevmezsen, seni Allahü teâlâ sever. Müslümanlardan hiç kimseye kötü söz söyleme. Hiçbir iyiliği hor görme. Açıkta ve gizlide ilk işin, Allahü teâlâdan korkup, yasakladığı şeylerden sakınmak olsun. Allahü teâlâdan şöyle kork: Ölmüşsün, kabirde başına gelenleri görmüşsün, sonra kıyâmet kopup diriltilmişsin, sonra haşr olup, Allahü teâlânın huzûrunda durmuş dünyâda yaptıklarından hesâba çekiliyorsun, bu sıradaki sıkıntılarla karşılaşıyorsun, sonra Cennet ve Cehennem'e gidiyorsun. Eğer Cennet'e gidiyorsan, ebedî nîmetlere kavuşuyorsun, Cehennem'e gidersen, çeşit çeşit azaplar göreceksin ve orada olup, kurtulma da yok. İşte bütün bunları görüp, başına bir musîbet gelmesinden nasıl korkuyorsan, Allahü teâlâdan da öylece kork!" Bir gün Peygamber efendimiz; -Kalbe îmân nûru girince, o kalb genişler ve açılır, buyurunca orada hazır bulunan eshâb-ı kirâmdan bazıları; -Yâ Resûlallah! O nûrun kalbe girmesinin alâmeti, işâreti nedir diye sual ederler. Resûlullah efendimiz cevap olarak; -Alâmeti, kulun, yüzünü ebedî olan âhirete dönmesi, aldatan ve yoldan çıkaran dünyâdan ve ona tutulmaktan uzaklaşıp kurtulmasıdır buyururlar. NAMAZ KILARKEN... Âmir bin Abdullah hazretleri son derece huzûr ve huşû içinde namaz kılan, Allahü teâlânın sevgili kullarındandı. Namaz kılarken sanki tamâmen dünyâdan çıkar âhirete giderdi. Namaza durduktan sonra konuşulan hiçbir şeyi işitmez, yanında olup biten hiçbir şeyin farkına varmazdı. Kendisine; -Namaz kılarken hatırınıza, bir şey gelir mi? diye soranlara; -Evet, Allahü teâlânın huzûrunda hesâba çekileceğim gün ile, Cennetlik veya Cehennemlik mi olacağım korkusu gelir cevâbını vermiştir. Netice olarak dünyâ, geçici ve aldatıcıdır. Kendini sevenlerin gönüllerini çalar. Âhiret ise dâimî ve sonsuzdur. Bu anlayışa eren, yüzünü geçici olan dünyâdan, sonsuzluk âlemi olan âhirete çevirir ve yolculuk için lâzım olan azıkları hazırlar. Hadis-i şerifte buyurulduğu gibi: (Arzûsu âhiret olup, âhiret için çalışana, Allahü teâlâ dünyâyı hizmetçi yapar.)


"Çünkü o, dünyâya düşkündür!.."

 
A -
A +

Ahireti unutup dünyâ peşinde koşan kimse, zamanla şüpheli şeylere, sonra mekrûhlara, sonra da harâmlara, hattâ küfre dalar. Geçmiş ümmetlerin, Peygamberlerine inanmamalarına sebep, Âhireti bırakmaları, dünyâya düşkün olmaları idi. Dünyâ muhabbeti, şarâba benzer. Bundan içen, ancak ölüm zamânında ayılır. Mûsâ aleyhisselâm, Tûr Dağına giderken, birinin çok ağladığını gördü ve; -Yâ Rabbî! Kulun, senin korkundan ağlıyor dedi. Cenâb-ı Hak; (Kan ağlasa dahî, onu affetmem. Çünkü o, dünyâya düşkündür) buyurdu. VAH SA'LEBE BİN HÂTIB'A!" Eshâb-ı kirâm arasında bulunan Sa'lebe bin Hâtıb, Resûlullah efendimize gelerek; -Yâ Resûlallah, mâlımın çok olması için bana duâ buyur, dedi. Kendisine; -Şükrünü yapabildiğin az mâl, şükrünü yapamayacağın çok mâldan iyidir buyuruldu. Sa'lebe tekrâr duâ isteyince, Peygamber efendimiz; -Benim gibi olmayı istemez misin! Eğer şu dağların altın olmasını ve benim yanımda hareket etmelerini dileseydim, olurdu buyurdular. Sa'lebe birkaç defa daha tekrar çok malının olması için duâ isteyince, Resûlallah efendimiz; (Allahım Sa'lebeyi çok mâl ile rızıklandır) diye duâ ettiler. Sa'lebe bir miktâr koyun satın aldı. Allahü teâlâ bu koyunlara öyle bereket verdi ki, koyunlar çoğalıp, Medîne'ye sığmaz oldu. Koyunlarını alıp Medîne'nin dışına çıktı. Gündüz mescide namâza gelir, gece gelmezdi. Koyunları zamânla dahâ çok arttı. Çok uzaklara gitti. Artık Resûlullah efendimizin mescidine cumadan cumaya gelirdi. Koyunları dahâ da artınca öyle uzağa gitti ki, aslâ mescide ve cemâate gelemez oldu. Resûlullah efendimiz, Sa'lebeyi göremeyince hâlini sordu. Hâlini anlattılar. Bunun üzerine; (Vah Sa'lebe bin Hâtıb'a) buyurdular. Bir müddet sonra Allahü teâlâ zenginlere zekât vermeyi farz kıldı. Resûlullah efendimiz zenginlerin zekâtını toplamak üzere iki kişi vazifelendirdi ve; (Sa'lebeye ve Benî Süleym kabîlesinden zengin bir kimse var, ona uğrayınız) buyurdu. O iki kimse Sa'lebenin yanına gidip zekâtını istediler. Sa'lebe; -Elinizdeki mektûbu göreyim, dedi. Mektûbu gösterdiler. Sa'lebe; -Bu istediğiniz harâçtan başka bir şey değildir. Hele siz gidin başkalarından bir toplayın bakalım, dedi. O iki kimse Sa'lebenin yanından ayrılıp, başka yere gittiler. Süleym kabîlesine mensûb olan zengin kimse onların kendisine zekât almak için geldiklerini haber alınca, onları karşıladı ve; -Develerimin en iyilerini zekât için alınız, dedi. O iki sahâbî; -Sana farz olan zekât bunlardan azdır, dediler. O kimse ise; -Bu iyi develeri alınız. Allahü teâlânın rızâsını mâlımın en iyisiyle kazanayım, dedi. Sonra o iki sahâbî tekrâr Sa'lebenin yanına geldiler. Sa'lebe tekrâr; -Mektûbu gösterin, dedi. Mektûbu gösterdiler. Sa'lebe; -Bu harâçtır, siz gidin ben bir düşüneyim dedi. O iki sahâbî Medîne'ye dönüp, Resûlullah efendimizin huzûruna çıktılar. Henüz onlar söze başlamadan, Resûlullah efendimiz; (Vah Sa'lebe bin Hâtıb'a) buyurdular. Allahü teâlâ Sa'lebe hakkında Tövbe sûresinin 75. ve 76. âyetlerinde meâlen; (Onlardan kimi de Allaha şöyle kesin söz vermişti. Eğer bize lutuf ve kereminden ihsân ederse, muhakkak zekâtını vereceğiz, gerçekten sâlihlerden olacağız. Ne zamân ki Allah, kereminden isteklerini verdi, cimrilik edip yüz çevirdiler. Zâten yan çizip duruyorlardı) buyurdu. "SEN HELÂK OLDUN!.." Sa'lebenin kabîlesi bunu işitince, Sa'lebeye haber verip; "Helâk oldun. Allahü teâlâ senin hakkında âyet-i kerîme gönderdi" dediler. Sa'lebe, Resûlullah efendimizin huzûruna gelip; -İşte mâlımın zekâtı kabûl eyle, dedi. Resûlullah efendimiz; -Allahü teâlâ senin zekâtını kabûl etmekten beni menetti buyurdu. Sa'lebe ağladı ve başını yerlere sürdü. Resûlullah efendimiz; -Sen kendi kendine ettin! Sana söyledim, sözümü dinlemedin buyurdu ve onun zekâtını almadı. Netice olarak, Âhireti unutup dünyâ mâlı peşinde koşmak, nefsin şehvetleri, arzûları peşinden koşmaktan dahâ fenadır, kötüdür. Mâl, para, makam, şöhret peşinde koşmak, Allahü teâlânın emirlerini unutturursa, buna dünyâ muhabbeti, dünyâ sevgisi denir. Dünyâ sevgisi Âhirete hâzırlanmaya mâni olur. Hadis-i şerifte buyurulduğu gibi: (Dünyâyı helâlden kazanana, Âhirette hesap vardır. Harâmdan kazanana, azap vardır.)


.

Âhiret kazancına ihtiyaç daha çoktur

 
A -
A +

İnsanlara faydalı olan bütün sanatlar, meslekler farz-ı kifâyedir. Bunu düşünerek, her Müslümanın bir sanata yapışması, ibâdet etmek olur. Müslüman veya gayr-i müslim keşfetsin, her sanatı öğrenmek farzdır. Bunları yapabilmek için, gerekli ilimleri, dersleri mekteplerde, bu niyyetle okutmak ve okumak da hep ibâdet olur. İbâdetlerini yapan, namâzını kılan bir Müslümanın, niyetini düzelterek yaptığı her işi ibâdet olur. İş görürken niyyetin doğru olmasına alâmet, insanlara faydalı olan bir meslek, bir sanat seçmektir. Yani öyle bir iş görmeli ki, eğer o iş olmasa, Müslümânlar sıkıntı çekerdi. Hadîs-i şerîfte; (En iyi ticâret, bezzâzlıktır, kumaş satmaktır. En iyi sanat, terziliktir) buyuruldu. GENÇLERE İLİM ÖĞRETİRLERDİ Önceki asırlarda ticâretle meşgûl olan din büyükleri, ailelerinin nafakasını temin ettikten sonra, sabâh ve akşamları Âhiret için çalışır, Kur'ân-ı kerîm okur, ders dinler, tövbe ve duâ eder, ilim öğrenir ve gençlere öğretirlerdi. İnsanların amellerini yazan ikişer melek, her sabâh ve akşam değişmektedir. Hadîs-i şerîfte; (Melekler insanların amel defterlerini götürdükleri zamân, başında ve sonunda iyi iş yazılı ise, gün ortasında yapılanları ona bağışlarlar) buyuruldu. Peygamber efendimiz ayrıca; (Gündüz ve gece melekleri, sabâh ve akşam, gidip gelirken birbirleri ile karşılaşırlar. Hak teâlâ, giden meleklere, 'kullarımı nasıl bıraktınız?' buyurur. 'Yâ Rabbî! Namâzda bulduk ve namâz kılarken bıraktık', derler. Allahü teâlâ da, 'şâhit olun, onları affettim' buyurur) buyurmuşlardır. Her Müslüman, ihtiyâcı kadar dünyâlık kazandıktan sonra, Âhireti kazanmakla meşgûl olmalıdır. Çünkü Âhiret hayâtı sonsuzdur, ona ihtiyâç dahâ çoktur ve Âhiret ticâretinde ise insan, iflâs etmek üzeredir. İmâm-ı a'zam Ebû Hanîfe hazretlerinin hocası hazret-i Hammâd, baş örtüsü ticâreti yapardı. Her gün, ihtiyacı kadar kazanınca, eşyâsını toplar pazardan çıkardı. Din büyüklerinden bazısı dükkâna, haftada iki gün giderdi. Bir kısmı da, cumadan başka her gün gider, öğle namazından sonra geri dönerdi. Bir kısmı nihâyet ikindiye kadar alışveriş ederdi. Hepsi ihtiyâcı kadar kazanınca, diğer zamanları ibâdetle, ilim öğrenmekle geçirirlerdi. Mu'âz bin Cebel hazretleri buyuruyor ki: "Şeytân, pazarda, yalan, hîle, hıyânet ve yemîn ettirerek Müslümânları günâha sokmaya çalışır. Önce gidip, geç çıkanlara dahâ çok asılır." Bir kuruş hîle yapan, bir kuruş hak yiyen, cezâsını çekecek ve hiçbir şeyin ona yardımı olmayacaktır. Din büyüklerinden biri, vefât etmiş olan bir bakkalı rüyâda görüp; -Allahü teâlâ sana ne yaptı, diye sorar. O da; -Önüme elli bin sayfa koydular. 'Bu sayfalar kimlerindir' dedim. Bana; -Elli bin kişi ile alışveriş yapmışsın. Her sayfa, bunların birisi ile olan muâmeleni göstermektedir, dediler. Baktım, her sayfada bir kimse ile olan muâmelemin inceden inceye yazılmış olduğunu gördüm, dedi. Resûlullah efendimiz, buğday satan birisinin buğdayına, mübârek parmaklarını sokup, içinin yaş olduğunu görünce; -Bu nedir? buyurdu. -Yağmur ıslatmıştır deyince; -Niçin saklayıp göstermiyorsun? Hîle eden, bizden değildir, buyurdu. AYAĞI SAKAT DEVE!.. Peygamber efendimiz zamanında birisi, üçyüz dirhem gümüşe bir deve satar. Devenin ayağında ise ârıza vardı. Eshâb-ı kirâmdan Vâsile bin Eskâ hazretleri orada idi. O ânda dalgın idi. Devenin satıldığını anlayınca, alanın arkasından koşup; -Devenin ayağı ârızalıdır dedi. O kimse de deveyi geri getirip, parasını aldı. Deveyi satan; -Satışımı niçin bozdun? deyince, Vâsile bin Eskâ hazretleri; -Resûlullah efendimizden işittim. Buyurdu ki: (Satılan bir şeyin kusûrunu gizlemek helâl değildir. O kusûru bilip söylememek de, kimseye helâl değildir.) Netice olarak, İslâmiyetin yayılmasına, insanların rahat ibâdet yapmalarına yardım niyyeti ile dünyalık için çalışanlara, hep sevap vardır. Yalnız para kazanıp, dünyâ malı toplamak için çalışanlar ise, sevaptan mahrûm kalır. Resûlullah efendimizin buyurduğu gibi: (Lâ ilâhe illallah diyenler, dünyâyı dinden üstün tutmadıkça, Allahü teâlânın gadabından, azâbından kurtulurlar. Dîni bırakıp, dünyâya sarılırlarsa, bu kelime-i tevhîdi söyleyince, Allahü teâlâ, onlara, 'yalan söylüyorsun' buyurur.)


.

İnsanın en büyük düşmanı

 
A -
A +

İyi bir insan, kendine ve başkalarına zararı olmayan kimse demektir. Allahü teâlâ, insanların iyi olmalarını, herkesin râhat yaşamalarını istiyor. Buna kavuşmak için, insanlarda kalb, akıl ve nefis yaratmıştır. İnsanın bütün uzuvları kalbin emrindedir. Nefis, bedenin muhtâç olduğu şeyleri kalbe yaptırmak ister. Akıl da, faydalı ve zararlı şeyleri birbirlerinden ayırmakta, faydalı olanların yapılmasını kalbten istemektedir. Allahü teâlâ, iyi işleri kötülerinden ayırmak için, dinleri gönderdi. Sağlam olan akıl, kalbin İslâmiyete uymasını emreder. Her kalb, İslâmiyete uygun hareket ederse, temiz olur, dünyâda hiç sıkıntı olmaz. Allahü teâlâ, dinleri insanlara sıkıntı vermek için değil, kalbleri temizlemek için gönderdi. Kalb, nefse uymaz, aklı dinleyip İslâmiyete uyarsa, bütün dünyâ râhata, huzûra kavuşur. Aklın vazîfesi, İslâmiyeti öğrenmek ve bunun her yere yayılması için çalışmaktır. NEFSİ NE ZAYIFLATIR? Kalb, hep nefse tatlı gelen şeyleri yaparsa, nefse tapmış olur. Allahü teâlâyı unutur. İslâmiyete uymak, kalbi ve bedeni kuvvetlendirir, nefsi ise zayıflatır. Kalbin hastalığına sebep, nefse uymasıdır. Nefis, Allahü teâlânın düşmanıdır ve Ona itâat etmek istemez. Nefis, kendine de düşmandır ve harâmları, kötü, zararlı şeyleri yaptırmaktan zevk alır. Bu zevklerine kavuşmak için, dinsiz, îmânsız olmak ister. İnsanların bedenleri nâzik olduğu için, gıdâ, elbise ve mesken gibi lâzım olan ihtiyâç maddeleri çoktur. Bunları bulmak ve İslâmiyete uygun olarak kullanabilmek için, hâzırlamak çok güçtür. Bu işlerin kolay ve râhat yapılması için, insanlarda nefis denilen ayrı bir kuvvet yaratılmıştır. Hayvanlarda bu kuvvetin yaratılması için bir sebep yoktur. Nefis, bedene lâzım olan şeylerin yapılmasını ister. Bu şeyleri fazlası ile yapmak ona tatlı gelir. Nefsin isteklerine şehvet denir. Şehveti, akla danışmadan, ihtiyâçtan fazla yapması, kalbe ve bedene ve başkalarına zarar verir, günâh olur. Nefis olmasaydı, insanın, yaşaması, üremesi zor olurdu. İnsan, kendisi için lâzım olan şeyleri kazanmakta, çalışmakta kusûr eder ve nefis ile cihâd sevâbından mahrûm kalırdı. Meleklerden dahâ üstün olmak yolu kapalı kalırdı. Hadîs-i şerîfte buyuruldu ki: (Âhirette olacaklardan, sizin bildiklerinizi hayvanlar bilselerdi, yemek için et bulamazdınız!) Yani hayvanlar âhiretteki azâbların korkusundan dolayı, yemekten, içmekten kesilirler, bir deri, bir kemik kalırlardı. İnsanlarda nefis olmasaydı, hayvanlar gibi, korkudan, yiyemez, içemez, yaşayamazlardı. İnsanların yaşayabilmeleri, nefislerinin gafleti ve dünyâ lezzetlerine düşkün olması iledir. Nefis, iki tarafı keskin bıçak gibidir. Hem de, zehirli ilâç gibidir. Tabîbin, doktorun tavsiyesine göre kullanan, bundan fayda kazanır. Aşırı kullanan helâk olur. İslâmiyet, nefsin helâk edilmesini, yok edilmesini değil, terbiye edilmesini, ondan istifâde edilmesini emretmektedir. Nefis, Allahü teâlânın düşmanıdır. Hadîs-i kudsîde; (Nefsine düşmanlık et! Çünkü, o benim düşmanımdır) buyuruldu. Nefis, zevklerine kavuşmak için her kötülüğü yapmaktan çekinmez. İnsan haklarını, kanunları çiğner. Onun zevklerinin sonu yoktur. Nefsin taşkın zevkleri, insanı sefâlete, hastalıklara, âile fâcialarına, felâketlere sürüklemektedir. GÂFİL VE CÂHİL KİMSELER!.. Netice olarak, bütün kötülükler, nefiste toplanmıştır. Nefis, hiç iyilik yapmak istemez, hep kötülük yapmak ister. Kendisine ve başkalarına zararlı olan şeyleri sever. İnsanın dünyâda ve âhirette saâdete kavuşması için, nefsine uymaması, onu zayıflatıp, zarar yapamayacak hâle düşürmesi lâzımdır. Nefsi zayıflatacak birinci ilâç, İslâmiyete uymaktır. Harâmların hepsi, dünyâ malına, mevkisine, zevklerine düşkün olmak, nefsin gıdâsıdır, onu besler, kuvvetlendirir. Nefis kuvvetlenince, bütün iyiliklerin, güzel ahlâkın, fennin ve medeniyyetin kaynağı olan İslâmiyete saldırır. Din ile, îmân ile, Allahü teâlânın emirleri ile alay eder. Herkesin kendisi gibi taşkın, şaşkın olmasını, haksızlık, kötülük, zulüm yapmasını ister. Kendisi gibi olanlara ilerici, kendine uymayanlara gerici der. İnsanın en büyük düşmanı, kendi nefsidir ve nefislerini beslemiş, azdırmış olan gâfil, câhil kimselerdir


.

İslâm dînine, hurâfe karışmamıştır

 
A -
A +

Hurâfe; dîne, fen bilgilerine, akla uymayan sözler ve işler demektir. İslâm dînine, başka dinlerde olduğu gibi, hurâfeler karışmamıştır. Ancak her zaman, bütün toplumlarda olduğu gibi, Müslümanlar arasında da câhil kalmış kişilerin yanlış inanışları, konuşmaları olmuş ve olabilir. Fakat câhillerin bu yanlış inanışları ve sözleri, İslâm dininin temel kitâplarında bildirilenleri değiştirmez. Dinin temeli olan bu kitâplar, Resûlullah efendimizin sözlerini ve eshâb-ı kirâmdan gelen haberleri bildirmektedirler. Bu temel kitapların hepsi, en salâhiyetli, yüksek âlimler tarafından yazılmışlardır. Bütün İslâm âlimlerince sözbirliği ile beğenilmiştir. Asırlar boyunca, hiçbirinde hiçbir değişiklik olmamıştır. Kendilerini din adamı sanan bazı câhillerin sözlerinin, kitâplarının ve dergilerinin hatâlı olması, İslâmiyetin temel kitâplarına kusûr ve leke kondurmaya sebep olamaz. Din adına konuşan kendini bilmez câhillerin sözleri, yazıları sebebi ile, İslâmiyete saldırmak, lekelemeye çalışmak, ilimle, akılla, insafla bağdaşmaz. ÖRF, ÂDET DİYEREK!.. Dinin temel kitâplarını, her asrın modasına, gidişine göre değiştirmeye kalkışmak, her zamân için yeni bir din yapmak demek olur. Böyle değişiklikleri, Kur'ân-ı kerîme ve hadîs-i şerîflere dayanarak, bunlara uydurarak yapmaya kalkışmak da, Kur'ân-ı kerîmi ve hadîs-i şerîfleri bilmemenin, İslâmiyeti anlamamanın bir alâmetidir. İslâmın emirlerinin, yasaklarının zamâna göre değişeceğini sanmak, İslâm dîninin hakîkatine inanmamak olur. Bir âyet-i kerîmede meâlen; (Mü'minler ma'rûf olan şeyleri emreder) buyuruldu. Kur'ân-ı kerîme, İslâmiyete saygısızca saldıran, dini değiştirmek, zamana uydurmak isteyenlerden bazıları, bu âyet-i kerîmedeki ma'rûf kelimesine, örf, âdet diyerek, İslâmiyyeti âdete, modaya göre değiştirmeye, böylece mason üstâtlarının gözüne girip sandalye, koltuk kapmaya kalkıştılar. Dünyâlık ele geçirmek için dinlerini sattılar. Bunların dediği gibi, İslâmiyet âdetlere yer verseydi, dahâ kuruluşunda câhil Arapların kötü âdetlerini yasak etmez, o zamânın en kıymetli âdeti olan ve Kâbe'nin içine kadar girmiş bulunan putperestliği hoş görürdü. Âyet-i kerîmedeki Ma'rûf kelimesi; "İslâmiyetin kabûl ettiği iyilikler" demektir. İslâm dîni ilim üzerine kurulmuştur. Her bakımdan, selîm olan akıllara uygundur. Kur'ân-ı kerîmde ve hadîs-i şerîflerde açıkça bildirilmemiş olan şeylerde, akla ve ilme uygun yeni emirler çıkarmak, yani kıyâs ve ictihâd yapmak İslâmiyetin ana kaynaklarından biri olur ise de, bunu yapabilmek için, her şeyden önce Müslümân olmak ve lüzûmlu bilgilere mâlik olmak lâzımdır. İslâmiyetin belli ve değişmez hükümleri vardır. Müslümân olanların bu hükümlere uygun olarak konuşması lâzımdır. Dinde reform isteyenler, temel kitâplara dokunmayıp, yalnız câhil halk arasına yerleşmiş olan hurâfeleri yok etmeyi düşünselerdi, buna bir şey denmez ve denemezdi de. Böyle yapmakla İslâmiyete hizmet etmiş olurlardı. Fakat bunların, böyle iyi düşündüklerine inanabilmek için, önce hakîkî ve samîmî Müslümân olduklarını isbât etmeleri gerekir. Müslümân olmayan bir kimsenin, Müslümân görünerek, İslâmiyete saldırması, çok büyük haksızlık ve kendisi için de küçüklük olur. İslâmın ana bilgilerini, temel kitâplarını değiştirmeye, zamâna uydurmaya kalkışmak, İslâmiyeti değiştirmek, bozmak olur. Müslümân demek, bu ana bilgilere inanan, saygı gösteren, bunları bozmaya kalkışmamaya söz veren kimse demektir. GENÇLERE ÖĞRETMEK LÂZIM İslâmiyette ve İslâmiyeti doğru olarak nakleden Ehl-i sünnet âlimlerinin temel kitâplarında, akla, ilme aykırı hiçbir hurâfe yoktur. Dinin temel bilgilerini doğru olarak öğrenmemiş din câhilleri arasında hurâfeler bulunabilir. Bunları temizlemek için de, Ehl-i sünnet âlimlerinin yazdığı kitâpları okuyup iyi anlamak, bunları yaymak ve gençlere de bu bilgileri öğretmek lâzımdır. Netice olarak İslâm dîni, bütün hurâfelerden, efsânelerden temizlenmiş olan, yalancılığı reddeden, insanları günahkâr değil, bilâkis Allahü teâlânın kulu olarak kabûl eden, onlara hayatta çalışma ve iyi yaşama imkânını veren, bedenin ve rûhun temizliğini emreden bir dindir...


.

İnsan ölünce, dünya hayatı biter

 
A -
A +

Âdem aleyhisselâma, kendi neslinden gelecek olan insanlar, zerreler hâlinde gösterildi. Bunlardan bazısının Cennet, bazısının da Cehennem yolunu tercih edecekleri kendisine bildirilince, Allahü teâlâya; "Yâ Rabbî! Cehennem ehlinin ameli nedir?" diye arz etti. Allahü teâlâ da; (Bana şirk koşmak ve gönderdiğim Peygamberlere inanmamak ve onlarla gönderdiğim ilâhî kitâplarımda olan emir ve nehyimi, yasağımı tutmayıp, bana isyân etmektir) buyurdu. Bunun üzerine Âdem aleyhisselâm, Allahü teâlâya duâ ederek; "Yâ Rabbî! Bunları kendilerine şâhit kıl. Umulur ki, Cehennem ehli ameli işlemezler" diye arz etti. Allahü teâlâ da, onların nefislerini şâhit yapıp; (Ben sizin Rabbiniz değil miyim?) buyurdu. Kıyâmete kader gelecek olanların hepsi; "Rabbimizsin. Biz şehâdet eyledik" dediler. Bunun üzerine Allahü teâlâ, melekleri ve Âdem aleyhisselâmı, zerreler hâlindeki o ruhların bu sözlerine şahit tuttu. GÜNÜ GELİNCE DOĞAR... Bu sözleşmeden sonra, onları tekrar eski mekânlarına gönderdi. Çünkü bunların hayâtları, cismânî bir hayât değildi. Allahü teâlâ bunları Âdem aleyhisselâmın sulbüne yerleştirdi. Ana rahminde ilk bedeni belirmeye başlayan çocuk, henüz ölüdür. Allahü teâlâ rahimde ölü olan bu çocuğa rûh vermeyi dileyince, rûhu, o cesede iâde eder. Çocuk o zamân hareket etmeye başlar ve günü tamam olunca dünyaya gelir. Bundan sonra, Allahü teâlâ, insanı hayâtı boyunca, dünyâda durdurur. Belli olan eceli gelinceye, rızkı tükeninceye ve ezelde takdîr edilmiş olan amelleri bitinceye kadar, dünyâda kalır. Dünyâdaki ölümü yaklaştığı vakit, dört melek gelir. Bunların biri, rûhunu sağ ayağından, biri sol ayağından, biri sağ elinden ve biri sol elinden çekerler. Çok defa, rûhu gargara hâline gelmezden önce Âlem-i melekûtîyi görmeye başlar. Melekleri, yaptıkları işlerin hakîkatini, âlemlerinde durdukları hâl üzere görür. Eğer dili söylese, onların vucûdunu haber verir. Çok defa da, gördüğü şeyleri, şeytânın bir işi zanneder. Lisânı tutuluncaya kadar hareketsiz kalır. Bu hâlde, yine melekler rûhunu parmak uçlarından çekerler. Soluğu ise, sanki saka kırbasından su boşalır gibi, gırıl gırıl öter. Fâcirin rûhu da yaş keçeye takılmış olan diken çekilir gibi çıkarılır ki, bunu insanların en üstünü olan Peygamber efendimiz haber vermiştir. Bu hâlde ölen kimse, karnını diken ile dolu zânneder. Rûhunu da, sanki bir iğne deliğinden çıkıyor, gök yere bitişiyor ve kendisi arasında kalıyor zanneder. Tabiinin büyüklerinden olan hazret-i Kâ'ba; -Ölüm nasıl oluyor diye suâl edilince; -Bir diken dalını bir kişinin içerisine koymuşlar. Ve kuvvetli bir kimse onu çekiyor. Kestiğini kesiyor, kalan kalıyor gibi buldum cevabını vermiştir. Peygamber efendimiz de; (Elbette ölüm acılarından birinin şiddeti, üçyüz kerre kılınç vurmaktan daha şiddetlidir) buyurmuşlardır. İşte bu zamânda insanın cesedi terler, gözleri süratle iki tarafa gider. Burnunun iki tarafı çekilir. Göğüs kemikleri kalkar, soluğu kabarır, benzi sararır. İnsanın, ölüm anında rûhu kalbe gelince dili tutulur. Hiç kimse rûhu göğsüne gelmiş iken konuşamaz. "SEN ÖLÜYORSUN!.." Rûh çekilip, son bağı kopacağı zamân, iblis ve yardımcıları o kimseye musallat olur ve; "Ey filân! Sen ölüyorsun. Biz, bu hâlde seni geçtik. Sen Yahûdî dîninde olarak öl. Sen Nasrânî, Hıristiyan olarak öl!" diyerek, her milletin dinlerini ona söylerler. O zamânda, Cenâbı Hakkın şaşırmasını dilediği kimse şaşırır. İşte bu; (Ey bizim Rabbimiz! Dünyâda iken bize îmân verdiğin gibi, ölürken de kalblerimizi şaşırtma) meâlindeki Âl-i İmrân sûresinin 8. âyet-i kerîmesinin haber verdiği hâldir. İnsanların ölümleri farklı farklıdır. Bazısı ayakta namâz kılarken vefât eder. Bazısı uykuda, bazısı bir şeyle meşgûl iken, bazısı cephede vurularak, bazısı harâm işlerken, kimisi de içki içerken ansızın vefât eder. Netice olarak, insân ölünce, dünyâ hayâtı biter ve âhiret hayâtı başlar. Âhiret hayâtı da; tekrâr dirilinceye kadar Kabir hayâtı, sonra Kıyâmet hayâtı ve bundan sonra da Cennet ve Cehennem hayâtı olmak üzere üç kısımdır. Bu üçüncü kısım yani Cennet ve Cehennem hayâtı sonsuzdur. Cennet îmânın, Cehenneme ise inkârın karşılığıdır.


.

"Hîle eden bizden değildir"

 
A -
A +

île; aldatmak, yanıltmak, yapılan işi veya söylenen sözü aslından farklı göstermeye çalışmak, kısaca sahtekârlık demektir. Hîle yapmak, harâmdır, günahtır. Hele dinin emir ve yasaklarında hîle yapmak, felâket olur. Meselâ harâm olan bir şeyi helâl, helâl olanı haram yapmak, farz olan bir ibâdeti kendisine uygun gelecek şekilde değiştirerek yapmak, hak sâhibinin hakkını almasına mâni olmak, haksız bir şekilde mal ele geçirmek için hîle yapmak, hîle-i bâtıla olur ki, çok büyük günâhtır. İmâm-ı Gazâlî hazretleri; "Farz olduktan sonra zekât vermemek için hîle-i bâtıla yapmak haramdır" buyurmuştur. Abdülganî Nablüsî hazretleri ise; "Haramı helâl yapmak için hîle-i bâtıla yapmak Yahûdîlerin âdetidir" buyuruyor. ÇÜRÜK İŞ YAPMAK!.. Müslümanların, İslâmiyete uymaları ve haram işlememeleri için ihtiyatlı yol aramalarına, herhangi bir hususta İslâmiyete uymaya mâni bir durum bulununca o şeyi yapabilmek için kolay olan bir çareye başvurmalarına veya bu sûretle bulunan çıkış yoluna, hîle-i şer'iyye denir ki câizdir. Süleymân bin Cezâ hazretleri; "Âciz olanın, zarûrete düşenin, ibâdetini kaçırmamak veya haram işlememek için hîle-i şer'iyye yapması lâzım olur" buyurmuştur. Her sanat ve işte hîle yapmamak farzdır. Çürük iş yapmak ve bunu müşteriden gizlemek harâmdır. İmâm-ı Ahmed ibni Hanbel hazretlerinden, ayakkabılar için gizli yama yapmayı sorunca; "Kendi giymesi ve müşterînin giymek istemesi ile câiz olup, hîle olarak yapmak yani gizli yamayı, yeni diye satmak günâhtır. Aldığı para harâmdır" buyurmuştur. Malın ayıbını, müşterîden gizlememeli, hepsini, olduğu gibi göstermelidir. Kusûru gizlemek, hıyanettir, mü'minlere, nasîhat etmemektir ve zâlim, âsî olmaktır. Eshâb-ı kiramdan Vâsile bin Eskâ hazretleri buyuruyor ki; "Resûlullah efendimizden işittim, buyurdu ki: (Satılan bir şeyin kusûrunu gizlemek helâl değildir. O kusûru bilip söylememek de, kimseye helâl değildir.) Ayrıca Resûlullah efendimiz bizden söz aldı ki, Müslümânlara nasîhat edelim. Onlara merhamet edelim. Malın kusûrunu saklamak, nasîhat etmemek olur." Mutaffifîn sûresinde meâlen; (Ölçüde ve tartıda hîle yapanlara veyl, yazıklar olsun) buyurulmuştur. Satıcıların, sattıkları malın kusûrunu saklamamaları çok güctür. Eğer bunu başarabilirlerse, büyük cihâd etmiş olurlar. Bu cihâdı kazanmak için, mal alırken dikkat etmeli, kusûrlu mal almamalıdır. Eğer kusûrlu mal alırsa, müşterîye söylemeyi niyyet etmelidir. Eğer aldanırsa, ziyân etmiş olur. Başkasını da zarara sokmamalıdır. Kendisi, başkasına incinince, başkalarını da kendinden soğutmamalıdır. Şunu iyi bilmelidir ki, hîle ile rızık artmaz. Belki, malın bereketi gider. Hîle ile azar azar biriktirilen şeyler, ansızın gelen bir felâketle, birdenbire giderek geride yalnız günâhları kalır. Resûlullah efendimiz; (Ticârete hıyânet karışınca, bereket gider) buyurmuşlardır. Bereket demek, az malın çok faydası olması, çok işe yaraması demektir. Az bir mal, bereketli olunca, çok kimsenin rahat etmesine, çok iyi işlerin yapılmasına yarar. Bereketli olmayan, çok mal vardır ki, sâhibinin dünyâda ve âhirette felâketine sebep olur. O hâlde, malın çok olmasını değil, bereketli olmasını istemelidir. Bereket, emîn olanlarda bulunur. Hattâ çokluk dahî emîn tüccârlarda bulunur. Çünkü her müşterî, emîn tüccâra gider. Hıyânet edenlere kimse gitmez. Bir tüccâr düşünmeli ki, ömrü yüz seneden çok değildir. Âhiretin ise, sonu yoktur. Birkaç günlük ömrünün altın ve gümüşünü arttırmak için, ebedî ömrünü ziyâna sokmayı kim ister? Böyle düşünen bir satıcı hıyânet yapamaz. ZARÛRET OLMADIKÇA!.. Netice olarak, insanlar fâsıktır, kâfirdir diyerek, hîle, hıyânet yapmanın câiz olacağını sanmak doğru değildir. Hîle, hıyânet ve başkalarının haklarına saldırmak harâmdır. Harâmlar, zarûret olmadıkça, hiçbir yerde, hiçbir sebeple helâl olmaz. İslâmın güzel ahlâkını, her yerde tatbîk etmek, herkese örnek olmak lâzımdır. Zira güzel ahlâklı olmak suretiyle Müslümânlığı tanıtmak, Emr-i ma'rûf yapmak olur. Gayr-i müslimlerin haklarına dokunmamak, kimseyi dolandırmamak, aldatmamak, Müslümânlığın îcâbıdır. Hadis-i şerifte buyurulduğu gibi: (Hîle eden, bizden değildir.)


.

Rahata kavuşmak için, İslâmiyete uymalı

 
A -
A +

Dünyâda iyi, faydalı, kötü, zararlı şeyler karışık olarak yaratılmıştır. Saâdete, rahat ve huzûra kavuşmak için, hep iyi, faydalı şeyleri yapmak lâzımdır. Allahü teâlâ çok merhametli olduğu için, insanda, iyi şeyleri kötülerden ayıran bir kuvvet yaratmıştır. Bu kuvvete akıl denir. Temiz ve sağlam olan akıl, bu işini, çok iyi yapar, hiç yanılmaz. Günâh işlemek, nefse uymak, aklı ve kalbi hasta yapar. İyiyi kötüden ayıramaz. Allahü teâlâ, merhamet ederek, bu işi kendi yapmakta, iyi işleri Peygamberler vâsıtası ile bildirmekte ve bunları yapmayı emretmektedir. Zararlı şeyleri de bildirip, bunları yapmayı yasak etmekdetir. Bu emir ve yasaklara Din denir. Muhammed aleyhisselâmın bildirdiği dîne de, İslâmiyet denir. BOZULMAMIŞ TEK DİN!.. Bugün, yeryüzünde, değiştirilmemiş, bozulmamış tek din vardır, o da İslâmiyettir. Rahata kavuşmak için, İslâmiyete uymak yani Müslümân olmak lâzımdır. Müslümân olmak için de, hiçbir formaliteye, imâma, müftîye gitmeye lüzûm yoktur. Önce kalb ile îmân etmeli, sonra da, İslâmiyetin emir ve yasaklarını öğrenmeli ve yapmalıdır. Peygamber efendimiz ve Onun dört halifesi zamanlarında, daha sonra ve Osmanlılar döneminde, çeşitli milletlerden meydana gelen insanlar, Müslüman oldukları, İslâmiyete uydukları için, başarıları, şânları, târîhlere ün salmıştır. Zamanımızda ve gelecek zamânlarda da, büyük, küçük her millet, İslâmiyetin bildirdiği, değişmez olan güzel ahlâka sarılır, bunları uygularsa, rahata, huzûra, saâdete kavuşacaktır. İslâmiyetin bildirdiği sosyal ve ekonomik ahlâktan, hükümlerden ayrılan insanlar, milletler, sıkıntıdan, ızdıraptan, felâketten kurtulamamışlardır. Geçmiş milletlerde böyle olduğunu tarihler yazmaktadır. Gelecekte de, elbette böyle olacaktır. Zira tarih, tekerrürden ibârettir. Âl-i İmrân sûresinin 100. âyetinde meâlen; (Ey îmân edenler! Allahın dînine sarılınız. Birbirinizden ayrılmayınız!) buyurulmuştur. Tefsîr sâhipleri ve bilhassa Ebüssü'ûd Efendi hazretleri, bu âyet-i kerimeyi açıklarken; "Ehl-i kitâbın yaptıkları gibi, parçalanıp doğru îmândan ayrılmayın! Câhiliyye zamânında birbirleriniz ile dövüştüğünüz gibi bölünmeyiniz!" diye açıklamışlardır. Müslümanların doğru itikatta birleşmesi emrolundu. Doğru yolun, Ehl-i sünnet âlimlerinin bildirdiği îmân olduğunu, Peygamber efendimiz haber vermiştir. Bu sebeple Müslümanların, doğru yol olan ehl-i sünnet itikadında birleşmesi, birbirlerini sevmesi lâzımdır. Müslümânların bu birliğinden ayrılan, bu âyet-i kerîmeye uymamış olur. Bu yolda birleşir, birbirimizi seversek, dünyânın en büyük, en kuvvetli milleti olur, dünyâda rahata, huzûra, âhirette de sonsuz saâdete kavuşuruz. Gayr-i müslimler, yalnız fen bilgileri üzerinde çalışıyorlar. İslâm dînini insâf ile, temiz bir vicdânla incelemiyorlar. Bunun için, fende ilerliyor, büyük endüstri kuruyorlar. Fakat, inkâr, isyân pisliğinden, harâm ve kötü işlerinin zararlarından kurtulamıyorlar. Rahata, huzûra ve saâdete kavuşamıyorlar. Fende ilerledikleri hâlde, rahat yaşayamıyorlar. Çünkü küfürden, inkâr ve harâm işlemekten, hep zarar, hep ziyân, hep fenâlık hâsıl olur. Sonu hep felâket olur. İmândan, ibâdetlerden ve güzel ahlâktan ise, dâimâ iyilik, rahatlık hâsıl olur. Müslümânlar, gayr-i müslimler gibi, fen bilgilerinde de çalışmaya, onlar gibi büyük fabrikalar kurmaya özenmelidir. Çünkü İslâmiyet bunları emretmektedir. İslâmiyet, hem fen bilgilerinde çalışmayı, hem de güzel ahlâklı olmayı, herkese iyilik yapmayı emretmektedir. SONSUZ SAÂDET İÇİN... Netice olarak Allahü teâlâ, dinleri insanlara sıkıntı vermek için değil, kalbleri ve kalblerdeki kötülükleri temizlemek için gönderdi. Kalb, kötülükler deposu olan nefse uymaz, aklı dinleyip İslâmiyete uyarsa, bütün dünyâ rahata, huzûra kavuşur. Aklın vazîfesi, İslâmiyeti öğrenmek ve bunun her yere yayılması için çalışmaktır. Kalb, hep nefse tatlı gelen şeyleri yaparsa, nefse tapmış olur. Allahü teâlâyı unutur. İslâmiyete uymak, kalbi ve bedeni kuvvetlendirir, nefsi zayıflatır ve böylece kişi, güzel ahlâk sahibi iyi bir insan olur. İyi bir insan da, dünyâda rahata, huzura, âhirette de sonsuz saâdete kavuşur...


.

Kalbin ve rûhun mahiyeti

 
A -
A +

Kalb yani gönül ve rûh için eski Yunan felsefecileri ve onların taklitçileri, bu ikisine birden Nefis demişlerdir. Hâlbuki, tasavvuf ve ahlâk bilgilerinin mütehassısı olan İmâm-ı Rabbânî hazretleri, nefsin, kalbin ve rûhun birbirinden farklı varlıklar olduklarını bildirmektedir. İsrâ sûresinin 85. âyetinde meâlen; (Sana rûhtan soruyorlar. Rûh, Rabbimin yarattığı varlıklardan biridir diye cevâp ver) buyurulmuştur. Bu âyet-i kerîme, rûhun ne olduğunu anlatmayı menetmektedir. Bunun içindir ki İslâm âlimlerinden çoğu, rûhun ne olduğunu konuşmaktan sakınmışlardır. Bu âyet-i kerimede, rûhun hakikati ve ne olduğunu konuşmak yasaklanmıştır. Yoksa rûhun özelliklerini anlatmak yasak edilmemiştir. Bunun için, âlimlerin çoğu, talebeye ve suâl edenlere, kalbin ve rûhun cisim olmadıklarını, bir Cevher-i basît olduklarını söylemişlerdir. Aklın erdiği bilgileri anlayan, his organlarından beyne gelen duyguları alan, bedendeki bütün kuvvetleri, hareketleri idâre eden, kullanan hep bu ikisi yani kalb ve rûhtur. Tasavvuf büyükleri ve kelâm âlimleri böyle söylemişlerdir. CEVHER VE ARAZ... Rûhun varlığı meydândadır. Belli olan şeyi isbât etmeye lüzûm yoktur. İnsan bir ân kendini unutmaz. Uykuda iken, sarhoşken de, rûh kendisini unutmaz. Kalb ve rûh, cevherdir. Yani kendileri vardır. Her mahlûk, yâ cevherdir, yâhût arazdır. Varlıkta kalabilmesi için, başka bir mahlûka muhtâç değilse, kendi kendine var ise, buna Cevher denir. Varlıkta başka bir şeye muhtâç ise, buna Araz veyâ Sıfat denir. Madde ve cisim, birer cevherdir. Bir cismin rengi, kokusu, şekli ise arazdır, özelliktir. Cevher, iki türlüdür. Biri Mücerred yani maddî olmayan varlıktır. Ağırlığı, şekli, rengi ve his organlarına tesiri yoktur. İkincisi maddedir. Mücerred olan cevher, his organları ile duyulmaz, parçalanamaz. Akl ve rûh böyledir. Madde ise, his olunur ve parçalanabilir. Cisim, maddenin şekil almış hâlidir. Rûhun cevher olduğu birçok şekilde isbât edilmiştir. His olunan, düşünülen her şeyi rûh almakta, taşımaktadır. Bunun için kalb ve rûh, cevherdir, araz değildir. Kalb ve rûh, basîttir. Basît demek, parçalanamaz, ayrılamaz demektir. Rûhun basît olduğu şöyle anlaşılır ki, basît olduğu bilinen şeyi, rûh kavramaktadır. Kalb ve rûh, bileşik olsaydı, parçalanabilseydi, basît olan bir şey bunda yerleşemezdi. Çünkü, rûh parçalanırsa, bunda yerleşen basît şey de parçalanmak lâzım gelir. Basît olan şey ise, parçalanamaz. Kalb ve rûh, cisim değildir. Eni, boyu ve yüksekliği olan cevhere, yani şekil almış maddeye Cisim denir. Cisimde yerleşen şeylere cismânî denir. Araz, yani özellikler, cisimlerde bulundukları için, cismânîdirler. İnsan ölünce, ceset çürüyünce, kalb ve rûh yok olmaz. Ölmek, bunların bedenden ayrılması demektir. Bedenden ayrılınca, maddî olmayan âleme karışırlar. Kıyâmete kadar yok olmaz. İnsan bedeninde bulunan maddeler, topraktan, sudan ve havadan gelmektedir. Canlıların ihtiyâç maddeleri, bu üç kaynaktan hâsıl olmaktadır. İnsan çürüyünce, hâsıl olan maddeler, yine bu üç yere dağılıyor. Kıyâmette tekrâr dirilmek, bu maddelerin veyâ benzerlerinin tekrâr bir araya gelmeleri ile olacaktır. Kalb, rûh ve melekler, yalnız oldukları zaman, yükselmez, yaratıldıkları mertebede, derecede kalırlar. Kalb ve rûh, bu beden ile birleşince, yükselebilmek hâssasını, özelliğini kazanıyor. Yâhut, kâfir olmak, günâh işlemek sebepleri ile, alçaklaşıyor, harâb oluyor. DEĞİŞMEZ VE YOK OLMAZ!.. Kalb ve rûh, madde olmadığı, parçalanmadığı ve parçalardan meydâna gelmedikleri için, hiç değişmez, bozulmaz ve yok olmazlar. Fizik hâdiselerinde cisimler değişiyor. Su, kaynatılınca buhar oluyor, gaz hâline dönüyor. Kimyâ tepkimelerinde, cismin yapısı bozuluyor, o cisim yok oluyor. Nükleer değişmelerde ise, madde de yok olup, enerji hâline dönüyor. Netice olarak rûh, his organları ile duyulmaz. Rûh, cisim, madde ve cismânî olmadığı için his olunamaz. Kalb ve rûh, anlayıcı ve idâre edicidir. Kendilerini bilirler. Kendisini bildiğini de bilirler. Göz vâsıtası ile renkleri, kulak ile sesleri kavrar, sinirleri çalıştırır, adaleleri hareket ettirir. Böylece, bedene iş yaptırırlar. Böyle işlere istekli işler denir.


.

Bu dünyada herkes âhiret yolcusudur

 
A -
A +

Müslümân, iyi insan, aklı başında kimse demektir. Müslümân, Allahü teâlânın emirlerine itâat eder, kul ve hayvan haklarına riâyet eder. Herkese iyilik eder, kötülük yapanlara da nasîhat verir. Ölümü unutmaz, âhiret için hazırlık yapar. Böyle olan Müslümânı, Allahü teâlâ da, kulları da sever. Rahat ve huzûr içinde yaşar. Atâ-i Horasânî hazretleri, sevdiklerine şöyle nasîhat ederdi: "Hep iyilik yapın. Zîrâ yapılan iyilikler, işlenen kötülükleri yok eder. Sonunda dünyâdan ayrılacağınız için, kendinizi ondan ayrılmış kabûl ediniz. Bir gün mutlaka tadacağınız için ölümü tatmış gibi olunuz. Zira âhiret âlemine göçüp, oraya yerleşeceksiniz. O halde şimdi kendinizi oraya gidip yerleşmiş kabul edin. Zâten bütün insanların varacağı son durak burasıdır. Her insan yolculuğa çıkacağı zaman mutlaka hazırlık yapar. Yolculukta lüzumlu eşyâlarını yanına alır. Sıcağa karşı korunmak için gölgeliğini, yemek içmek için azığını, soğuğa karşı elbiselerini temin eder, öyle yola çıkar. HAZIRLIKSIZ YOLA ÇIKAN!.. Sefere, hazırlıklarını yaparak çıkan kimseye gıpta edilir. Hazırlıksız yola çıkan pişman olur. Çünkü, yola çıkıp, güneş altında kalınca, gölgelenecek bir şey bulamaz. Güneşin sıcağı altında nice sıkıntılarla karşılaşır. Susadığı zaman, susuzluğunu gidereceği bir su bulamaz. Soğukla karşılaştığında üzerine alacak bir şeyi yoktur. İşte böyle kimsenin, o sıkıntılı halde iken, hazırlıksız yola çıktığına ne kadar çok pişman olacağını siz düşünün. Bu sıkıntı dünyâdadır. Dünyânın sıkıntısı geçicidir. İnsan bir gün sıkıntı ile karşılaşır, öbür gün, o sıkıntıdan kurtulabilir. Fakat ya âhiretin devamlı olan dayanılmaz acı ve ızdıraplarına yakalanırsak, hâlimiz nice olur? Bu bakımdan insanların en akıllısı, sonsuzluk âlemi, gerçek vatan olan, âhiret için iyi hazırlanandır. Dehşeti tüyler ürperten kıyâmet gününde, Allahü teâlâ kimi Arş'ının gölgesi altında gölgelendirirse o kimseyi, o gün güneşin sıcaklığı aslâ rahatsız etmez. Oradaki sıkıntılardan kurtulur." Bilâl bin Sa'd hazretleri bir kimseye; -Ölmek ister misin? diye sorar. O kimse de; -Hayır efendim. Ben biraz daha yaşayıp iyi amel yapmak, ondan sonra ölmek istiyorum der. Bilâl bin Sa'd hazretleri; -Hem ölmek istemiyorsun hem de iyi amel yapmıyorsun. O halde senin hâlin dünyâya bağlanmış olmayı gösteriyor, cevabını verir ve oradakilere hitaben; -Ey ebedî yolun yolcuları! Sizler, yok olmak için yaratılmadınız. Sizler, sâdece bir evden, bir eve göç edersiniz. Nitekim siz, sulblerden rahimlere, buradan dünyâya, dünyâdan kabirlere, kabirlerden mevkif denilen mahşer meydanına, oradan da ebedî Cennete veya Cehenneme gidersiniz, buyurur. Bekir Sıdkı Visâli hazretleri de, sevdiklerine hitaben buyurur ki: "GAFLET UYKUSUNDAN UYANIN!" "Ey gaflet uykusuna dalmışlar! Artık uykudan uyanınız. Şimdi uyuyacak zaman değildir. Ey Allahü teâlâdan yüz çevirenler! Siz Ondan yüz çevirip haddi aşıyorsunuz. Allahü teâlânın sayısız nîmetleri içindesiniz. Dünyânın parasına, malına, mülküne kalbinizi bağlamayın. Bir gün gelip, her şey yok olup, elinizden çıkacak. Ancak Allahü teâlâ ve Onun sevdiği, beğendiği ameller kalacaktır. Ovalara ve çöllere sığmayan orduları olan nerede o azgın, taşkın Firavunlar? Nerede o gelmiş geçmiş krallar, hükümdarlar? Nerede onların medhedicileri? Nerede onların siyah bayrakları ve sancakları? Nerede o dünyânın doğusuna ve batısına sâhib olan İskender? Nerede ilim irfân sâhipleri? Nerede vefâlı dostlar, kardeşler, yakınlar? Onların yaşadıkları yerleri gez gör ve onlardan haber sor. Hepsinin de öldüklerinin haberini alırsın. Ümmetlerden nicesi toprak altında olup, kalbleri de hasret ile doludur. Onlar himâye, koruma altında idi. Onlar ve yaşadıkları vakitler de ölüp gitti. Zaman, esef ederek onlar için ağlamakta ve yaşlar dökmektedir. Dün onların hepsi evlerinde yaşamakta idi. Bugün ise, toprak altında kemik ve toz yığını hâlindedirler." Netice olarak, bu dünyâda herkes yolcudur, hem de âhiret yolcusudur. Bu sebeple herkese iyilik etmeli, eli ile, dili ile kimseyi incitmemeli, kimseye zarar vermemeli, hiyânet etmemeli, herkese faydalı olmalı, herkesin hakkını ödemeli ve âhirete hazırlıklı olmalıdır...


.

"Gülerek günah işleyen..."

 
A -
A +

Amel yani yapılan işler; Allahü teâlânın beğenmediği, günah olanlar, Allahü teâlânın beğendiği tâ'atlar, bir de mubâh yani yapanın niyetine göre, tâ'at veyâ günah olanlar olmak üzere üçe ayrılır. Günahlar, niyetsiz veya iyi niyet ederek işlenirse, günah olmaktan çıkmaz. Zulüm, günah, iyi niyetle işlenirse, yine günah olur. Böyle işleri yapmamak sevaptır. Günah işleyince, hemen kalb ile tövbe ve dil ile istiğfâr etmelidir. Gizli yapılan günahın tövbesi gizli, âşikâr yapılanın tövbesi de âşikâr olmalıdır. Tövbeyi geciktirmemelidir. Tövbeyi geciktirmek, daha büyük günahtır. Ölünceye kadar, tövbe kabûl olur. Mevlânâ Ebû Eyyûb hazretleri anlatır: "NEFSİNDEN SAKIN!" "Daygam bin Mâlik hazretleri bir gün bana; -Ey Ebâ Eyyûb! Nefsinin düşmanlığından sakın. Ben insanların dünyâda üzüntülerinin bitmediğini gördüm. Allahü teâlâya yemin ederim ki, âhirette mümin sürûr, sevinç görmezse iki şeyle karşılaşır. Ya dünyâda iken yaptıklarına pişman olur, bunları niye yaptım der. Veya diğeri âhirette hor ve hakir olur dedi. Bunun üzerine kendisine; -Efendim, mümine âhirette sevinç neden olmasın, zîrâ o dünyâda iken, Allahü teâlâ için yorulup didiniyordu dedim. Bana; -Ey Ebâ Eyyûb! Nasıl sevinsin, nasıl selâmete ersin? Zîrâ nice kimseler, îmânının, amelinin, ibâdet ve ihlâsının doğru olduğunu zanneder ve artık kurtuldum, der. Halbuki bunların yaptıkları ameller, Allahü teâlânın rızâsına uygun olmadığı için, dünyada yaptıkları o ameller, ibâdetler, âhirette bunların yüzlerine çarpılır, vurulur buyurdu." Vaktiyle adamın birisi namaz kılmaz, diğer ibâdetleri yapmaz ama her gece yatarken; "Yâ Rabbî! Bana Cennetini ver!" diye duâ edermiş. Bir gece yine aynı şekilde yatar. Gecenin geç vaktinde, evin damından bir tıkırtı geldiğini hissederek uyanır. Hemen evin damına çıkıp; -Kimsin, orada ne arıyorsun? der. Damda bulunan Behlül Dânâ hazretleridir ve o kimseye; -Devem kayboldu da onu arıyorum der. Ev sâhibi; -Kaybolan devenin damda olması mümkün mü? Bu akılsızlık değil midir? deyince, Behlül-i Dânâ hazretleri; -Senin, hiç ibâdet etmeden Allahü teâlâdan Cenneti istemen daha akılsızlık değil midir? buyurur. Ev sâhibi, bu cevabı duyunca, Behlül-i Dânâ hazretlerinin kendisine nasihat vermek için böyle yaptığını anlar. Hatâsını anlayıp, tövbe eder ve ibâdetlerini aksatmadan yapmaya başlar. Atâ Süleymî hazretleri, sevdiklerine zaman zaman; "Ölüm peşimde, kabir önümde, gideceğim yer mahşer, geçeceğim yol Cehennem üzerindeki sırât köprüsüdür. Bilemiyorum ki, Rabbim bana ne muâmele yapar?" buyururdu. Avn bin Abdullah hazretleri de, oğluna şöyle nasîhatte bulunur: "Ey oğul! Takvâya, Allah korkusu ile haramlardan kaçma ipine iyi sarıl. Eğer, bugünün dünden, yarının da bugünden daha hayırlı olmasını temin edebilirsen, bunu yap. Namaz kılarken, vedâ edip, ayrılacak olan kimsenin namaz kılışı gibi kıl. Çok ihtiyaç peşinde koşmaktan, özür beyân etmek zorunda kalacağın işi yapmaktan sakın." "BENİ, BU SEVGİME BAĞIŞLA" Kayseride medfun bulunan Seyyid Burhâneddîn hazretleri, bir gün gusül abdesti alır ve hizmetçisine; -Ecel şerbeti bir bardağa konulmuş bana verilmek üzeredir. Beni yıkamaları için sıcak su hazırla. Ayrıca dışarıya çık ve; "Seyyid Burhâneddîn vefât etti!" diye seslen ki, cenâzemde hazır bulunsunlar buyurur. Sonra içeri girip iki rekat namaz kılar ve Allahü teâlâya niyâzda bulunarak; "Ey her zaman hâzır ve nâzır olan Allahım! Bana bir emânet verdin. Nihâyet o emâneti benden geri alacaksın" der ve Sâffât sûresinin 102.; (İnşâallah beni sabredenlerden bulacaksın) meâlindeki âyet-i kerîmesini okur. Bundan sonra; "Yâ Rabbî! Seni ve Resûlünü çok seviyorum, sana kavuşmak arzum son haddine ulaştı. Beni bu sevgime ve arzuma bağışla. Lâ ilâhe illallah Muhammedün Resûlullah" diyerek rûhunu teslim eder. Netice olarak, her günaha hemen tövbe etmek farzdır. Hemen tövbe etmeyen de, ölmeden önce tövbe etmelidir. Günah işlemek, insanı helâk etmez. Günaha devâm etmek, tövbeyi terk etmek, helâk eder. Îmânı olan, büyük günaha düşmemek için, küçük günahtan da kaçar. Bekr bin Abdullah el-Müzenî hazretlerinin buyurduğu gibi: "Kim gülerek günah işlerse, ağlayarak Cehenneme girer."

Benim sünnetime sarılınız!"

 
A -
A +

Eshâb-ı kirâm ve tâbiîn zamânından sonra, Resûlullah efendimizin izni olmadan, dinde yapılan eklemelere ve noksanlıklara yani ibâdet olarak yapılan, sevâp olduğu düşünülen değişikliklere, bid'at denir. Dinde reform yapmak da, bid'attir. Âdetlerde yapılan değişiklikler, bu bid'atin dışında kalmaktadır. Hadîs-i şerîflerde kötü olduğu bildirilen, dindeki bid'atler, dinde yapılan reformlardır. Bunlar, ibâdetlere yardımcı değil, ibâdetleri değiştirmekte, bozmaktadırlar. İ'TİKÂTTA VE İBÂDETTE BİD'AT Bid'at; i'tikâtta ve ibâdetlerde olmak üzere ikiye ayrılır. İ'tikâtta olanlar, ya ictihâd ile yapılır. Yani âyet-i kerîmelerden ve hadîs-i şerîflerden çıkarılır. Yâhut, akıl ile, düşünce ile beğenilerek yapılır. İctihâd yapabilmek için derin âlim yani müctehid olmak lâzımdır. Müctehid, i'tikât, îmân bilgilerinde ictihâd yaparken yanılırsa, affolmaz, suçlu olur. Yanlış anladığı inanılacak şey, dinde açıkça bildirilmiş ve câhillerin bile işitip bildiği, yayılmış bilgilerden ise, bu ve buna inananlar kâfir olur. Açık bildirilmiş, fakat herkesin işitmemiş olduğu bilgilerden veyâ açık bildirilmemiş bilgilerden ise, kâfir olmazlar. Bid'at sâhibi, dalâlet ehli yani sapık olurlar. Bu yanlış inanışları, adam öldürmek ve zinâ gibi büyük günâhlardan da dahâ büyük günâhtır. Resûlullah efendimizin ibâdet olarak yaptığı ve ara sıra bıraktığı şeylere Sünnet-i hüdâ veyâ Müekked sünnet denir. Bunları ara sıra yapmayanlara azâb bildirilmedi. Hiç terk etmediği ve terk edenlere azâb yapılacağını bildirdiklerine Vâcib denir. Ara sıra yaptığı ibâdetlere Müekked olmayan sünnet veyâ Müstehab denir. Âdet olarak yaptıklarına Sünnet-i zevâid veyâ Edeb denir. İyi şeylere sağdan, fenâ şeylere soldan başlamak ve buralarda yerine göre sağ, sol elleri kullanmak edebdir. Âdetlerde değişiklik yapmak, bid'at değildir. Vera sâhiplerinin yapmaması iyi olur. Zira Peygamber efendimiz; (Benim sünnetime ve benden sonra, hulefâ-i râşidînin sünnetlerine sarılınız!) buyurmuşlardır. Sünnet sözü, yalnız olarak söylenildiği zamân, İslâmiyetin bildirdiği her şey demektir. Dînin sâhibi olan Resûlullah efendimiz, âdetlerde bir şey bildirmedi. Çünkü Resûlullah efendimiz, insanlara dinlerini bildirmek için geldi. Dünyâda muhtâç oldukları şeylerin yapılmasını öğretmek için gelmedi. Hadîs-i şerîfte; (Dünyâ işlerinizi yapmasını siz daha iyi bilirsiniz!) buyuruldu. Dünyânıza faydalı olan şeyleri bulup yapmanız için benim bildirmeme lüzûm yoktur demektir. Dînî vazîfelerinizi, ibâdetlerinizi bilemezsiniz. Onları benden öğreniniz demektir. Bunun için âdetler, İslâmiyetin dışında kalmaktadır. İslâmiyyetin dışında olan şeylerde yapılan değişiklikler bid'at olmaz. Minâre, mektep, kitâp gibi sonradan yapılmış olan şeyler bid'at yani dinde reform değildir. Bunlar dîne yardımcı şeylerdir. İslâmiyet bunlara izin vermiş, hattâ emretmiştir. Böyle şeylere Sünnet-i hasene denir. İslâmiyetin yasak ettiği şeyleri meydâna çıkarmaya Sünnet-i seyyie denir. Bid'atlerin yani dinde reformların hepsi, sünnet-i seyyiedir. Sünnet-i hasene yani dîne yardımcı şeylerin Eshâb-ı kirâmın ve tâbiînin zamânlarında yapılmaması, onların bu faydalı şeylere ihtiyâçları olmadığı içindi. Onlar, İslâmiyeti yaymak için cihâd ediyor, İslâmiyeti dünyâya yayıyorlardı. Onların zamânlarında bid'at sâhipleri çıkmamış veyâ çoğalmamıştı. Kıyâmete kadar sünnet-i hasene meydâna çıkarmak câizdir ve sevâptır. BİD'AT İŞLEMEK HARAMDIR Netice olarak, ibâdette bir bid'ati yapmak, bir sünneti terk etmekten daha fenâdır. Bid'at işlemek harâmdır. Sünneti özürsüz terk etmek mekrûhtur. Bir kimse, herhangi bir sünneti özürsüz terk etmeyi sevap sanarak, o sünneti terk ederse, bid'at olur. Bir inanışın, bir işin veyâ bir sözün sünnet veyâ bid'at olduğu bilinemediği zaman, bunu yapmamak lâzım olur. Çünkü, bid'ati terk etmek lâzımdır. Sünneti yapmak lâzım değildir. Lâzım olmayan şey yapılmazsa kazâ olunamaz. Bunun için beş vakit namâzın kılınmamış sünnetleri kazâ olunmaz. Allahü teâlânın harâm ettiği şeylerden bir zerresini yapmamak, insanların ve cinnin bütün ibâdetlerinden daha sevaptır. Bunun için, güçlük olan yerde vâcib de terk edilir, fakat harâm işlenemez.


.

"Benim için birbirini sevenlere..."

 
A -
A +

Muhabbet; sevgi, aşırı düşkünlük anlamlarına gelmektedir. İnsan, yaratılışı icâbı, çeşitli şeylere karşı muhabbet, sevgi besler. Dünyâyı ve içindekileri sevebilir, bunlara bağlanabilir. Dünyâ ve içindekilere olan bu sevgi ve bağlılık, insanı Allahü teâlâdan uzaklaştırır. Çünkü muhabbet, sevgi, Allahü teâlâ ve Onun rızâsı için olmalıdır. Peygamber efendimiz; (Benim muhabbetim; benim yolumda birbirine muhabbet edenler, hâlis sevgi gösterenler ve benim sevgim uğrunda harcayanlar için hak oldu.) (Benim muhabbetim bir kulun kalbine girerse, azîz ve celîl olan Allahü teâlâ, onun cesedini ateşe haram kılar) buyurmuşlardır. Muhabbet, sevgilinin dostlarını sevmeyi, dost olmayanları da sevmemeyi îcâb ettirir. Bu sevmek ve sevmemek, sevenin elinde ve irâdesinde değildir. Çalışmaksızın, zahmet çekmeksizin kendiliğinden hâsıl olur. Dostun dostları güzel görünür ve dost olmayanları da çirkin ve fenâ görünür. Seviyorum diyen bir kimse, sevgilisinin sevmeyenlerinden kesilmedikçe sözünün eri sayılmaz. Buna münâfık yani yalancı denir. Allahü teâlâyı ve Onun sevdiklerini sevmeyenleri sevmek, insanı Allahü teâlâdan uzaklaştırır. Teberrî etmedikçe, tevellî olmaz. Yani uzaklaşmadıkça, dostluk olmaz. İNSAN, SEVDİĞİNİ UNUTMAZ!.. İnsan kimi çok severse hep ondan bahseder. Çünkü insan, sevdiğini hiç unutmaz. Hadis-i şerifte; (İnsan, sevdiğini çok zikreder) buyuruluyor. Allahü tealanın veli kullarından mübarek bir zât, hep hocasından bahseder ve ondan nakiller yaparmış. Bir gün birisi; -Efendim siz hocanızı bu kadar çok seviyorsunuz, siz ondan ne öğrendiniz deyince, O mübarek zât; -Bir tek şey öğrendim. O da, kim sevilir, kim sevilmez. Bu da bana yetti buyurmuştur. Vaktiyle bir kimse, bir gül bahçesinden geçiyormuş. Bakmış ki, güllerin arasında dikenler, ayrık otları, yabancı otlar var. Düşünmüş ki, bu güllerin arasında bu otların, dikenlerin ne işi var! Bunlar olmasaydı daha iyi olurdu derken, otlardan birisi dile gelmiş; -Efendi efendi, biz hâlimizden memnunuz, sen bize karışma, bizim ne otu olduğumuz önemli değil, nerede ve nelerin arasında olduğumuz önemli, bizim kıymetimiz bu güllerin yanında olmakladır, hiç kimseye sen kimsin demezler, sen kiminle idin derler der. Âhirette de nerede ve kimlerle beraber olmak istiyorsak, buna dünyâda karar verip tercihimizi yapmalıyız. Çünkü burada kimlerle berabersek, kimleri seviyorsak, âhirette de onlarla beraber olacağımız kesindir. Bu bir tercih meselesidir. Vaktiyle birisi, bir çeşmede yüzünü yıkarken, çeşmeden su ile birlikte biraz çamur gelmiş. O kimse bakmış ki bu çamur çok güzel kokuyor. Çamura sormuş; -Sendeki bu koku nedir diye. Çamur da demiş ki: -Ben bir gül ağacının yanında kaldım, gülün yaprakları benim üzerime düştükçe, o yapraklarla bir müddet hemhâl oldum, onların kokusu bana da bulaştı demiş. Demek ki nerede ve kimlerle beraber isek muhakkak onlardan etkileniriz, onlardan bize bir koku geçer. Bu sebeple kim olduğumuz değil kiminle olduğumuz önemlidir. Hâris el-Muhâsibî hazretleri buyuruyor ki: "Şu üç muhabbet çok mühimdir: Birincisi, Allahü teâlâyı sevmektir. Bunun alâmeti, ibâdeti günaha tercih etmektir. İkincisi, kuvvetli bir îmân ile Resûlullah efendimizi sevmektir. Bunun alâmeti, Resûlullah efendimizin sünnetine yapışmaktır. Üçüncüsü ise Allah için mü'minleri sevmektir. Bunun alâmeti, mü'minlere eziyet etmemek ve onlara faydalı olmaktır." ="MUHABBETİM VACİPTİR!.." Amr bin Osman Mekkî hazretleri; "Muhabbet rızâya yani Allahü teâlâdan gelen her şeyi beğenmeye, rızâ da muhabbete dâhildir. Rızâsız muhabbet, muhabbetsiz rızâ olmaz. Çünkü insan, ancak sevdiğine râzı olur ve râzı olduğunu sever" buyurmuştur. Netice olarak muhabbet, sevmek, hep berâber olmayı istemek, berâber olmaktan zevk, lezzet duymak demektir. Kalb, muhabbet, sevgi yeridir. Muhabbet bulunmayan kalb ölmüş demektir. Kalbde, yâ dünyâ sevgisi, yâhut Allahü teâlânın sevgisi bulunur. Kim, neyi, kimi severse, onunla beraber olur. Allahü teâlânın bir hadîs-i kudsîde buyurduğu gibi: (Benim için birbirini sevenlere, benim için bir araya gelip oturanlara, benim için birbirini ziyâret edenlere, benim için birbirine verenlere muhabbetim vaciptir.)


.

Mübarek günler, kamerî aylara göredir

 
A -
A +

Mübârek geceler ve günler, İslâm dîninin kıymet verdiği gece ve günlerdir. Allahü teâlâ, kullarına çok acıdığı için, bazı gecelere, günlere kıymet vermiş ve bu zamanlarda yapılacak olan duâları, tövbeleri kabûl edeceğini bildirmiştir. Kullarının çok ibâdet yapması, duâ ve tövbe etmeleri için böyle zamanları sebep kılmıştır. Kıymetli geceye, kendinden sonra gelen günün ismi verilir. Önceki günü öğle namâzı vaktinden, o gecenin fecrine kadar olan zamândır. Yalnız, Arefe ve üç kurban günlerinin geceleri böyle değildir. Bu dört gece, bu günleri takip eden gecelerdir. Mübârek gecelerin birkaçı Kur'ân-ı kerîmde açıkça bildirilmiştir. Hepsini Peygamber efendimiz Eshâbına öğretmiştir. Din imâmlarımız da, Eshâb-ı kirâmdan öğrenerek kitâplarına yazmışlardır. İslâmiyyette, güneş yılının ayları içinde sayılı bir mübârek gün yoktur. Doğum günü ve mübârek geceler, hicrî sene ile kutlanır. Tövbe sûresinin 37. âyetinde meâlen; (Allahü teâlâ, gökleri ve yeri yarattıktan beri, ayların adedi onikidir. Bunlardan dördü, harâm olan aylardır. Bu dört ayın harâm olduğu kuvvetli dindir, [yani İbrâhîm ve İsmâîl aleyhimesselâmdan beri bilinmektedir.] Bu dört ayda, kendinize zulüm etmeyin!) buyuruldu. HARÂM OLAN AYLAR... Harâm olan dört ay, Receb, Zilka'de, Zilhicce ve Muharrem ayları olduğunu Peygamber efendimiz bildirmiştir. İslâmiyyetten önce Arablar, meselâ Muharremde harbetmek isteyince, o yıl Muharrem ayının ismini, sonraki aya korlar, sonraki ayın ismini, Muharrem ayına takarlardı. Böylece, harâm ay, Muharremden bir sonraki ay olurdu. Âyet-i kerîme ile, ayların yerlerinin değiştirilmesi yasak edildi. Kur'ân-ı kerîmde bildirilen ve dinde kullanılan Arabî ayların bir yılı, bir güneş yılından on gün kısadır. Hicrî kamerî yılbaşı, hicrî şemsî ve mîlâdî yıl başılarından on gün önce gelmektedir. Bundan dolayı Müslümânların mübârek günleri veyâ geceleri, şemsî senelere nazaran her yıl on gün önce gelmektedir. Müslümânların mübârek günleri, güneş aylarına göre değil, hicrî kamerî aylara göre yapılır. Dînimiz böyle emretmektedir. Yılın mübârek günü demek, Arabî ayın belli günü demektir. Haftanın belli günü demek değildir. Meselâ Aşûre günü demek, Muharrem ayının onuncu günü demektir. Bu, her sene haftanın aynı günü olmaz. Başka günler olur. Evet haftanın günleri içinde de mübârek olanları vardır. Meselâ pazartesi günü, hep hayırlı vak'aların bu günde olması bakımından kıymetli bir gündür. Zil-hicce ve Muharrem aylarının ilk on geceleri, her Cum'a ve Pazartesi geceleri de mübârek gecelerdendir. Hadis-i şeriflerde buyuruldu ki: (Rahmet kapıları dört gece açılır. O gecelerde yapılan duâ, tövbe, ret olmaz. Fıtır Bayramının ve Kurban Bayramının birinci geceleri, Şa'bânın onbeşinci, Berât gecesi ve Arefe gecesi.) (Allahü teâlâ, ibâdetler içinde, Zil-hiccenin ilk on gününde yapılanları dahâ çok sever. Bu günlerde tutulan bir gün oruca, bir senelik nâfile oruç sevâbı verilir. Gecelerinde kılınan namâz, Kadir gecesinde kılınan namâz gibidir. Bu günlerde çok tesbîh, tehlîl ve tekbîr ediniz!) (Bir Müslümân, Terviye günü oruç tutarsa ve günâh söylemezse, Allahü teâlâ, onu elbette Cennete sokar.) (Arefe gününe hürmet ediniz! Çünkü Arefe, Allahü teâlânın kıymet verdiği bir gündür.) (Arefe gecesi ibâdet edenler, Cehennemden âzâd olur.) (Arefe günü oruç tutanların, iki senelik günâhları affolur. Biri, geçmiş senenin, diğeri, gelecek senenin günâhıdır.) (Arefe günü bin İhlâs okuyanın bütün günâhları affolur ve her duâsı kabûl olur. Hepsini Besmele ile okumalıdır.) BİR SAAT KADAR... Netice olarak, mübârek günleri ve geceleri ihyâ etmeli, yani kazâ namâzları kılmalı, Kur'ân-ı kerîm okumalı, duâ, tövbe etmeli, sadaka vermeli, Müslümânları sevindirmeli, bunların sevâplarını ölülere de göndermelidir. Bu gecelere ve günlere saygı göstermelidir. Saygı göstermek, günâh işlememekle olur. İmâm-ı Nevevî hazretleri; "Gecenin oniki kısmından bir kısmını ki bir sâat kadar, ihyâ etmek, bütün geceyi ihyâ etmek olur. Yaz ve kış geceleri için hep böyledir" buyurmuştur. Hakâyık-ı manzûme kitabında da; "Fıkıh kitâplarında sâat demek, bir miktar zaman demektir" denmektedir.


.

"Ben iki kurbanlığın oğluyum"

 
A -
A +

Ehl-i sünnet âlimlerinin kitaplarını ve bu kitaplardaki nakilleri hüccet, delil almayıp, Yahûdi kaynaklarını delil alan bazı kimseler; "Hazret-i İbrâhîm'in oğlunu kurban etmek istediği gün belli değildir ve kurban edilecek olan, İsmâîl aleyhisselâm değil, İshak aleyhisselâm idi" diyorlar. Halbuki Peygamber efendimiz; (Ben iki kurbanlığın oğluyum) buyurmuştur. Bu hadîs-i şerîf, kurbanlığın, hazret-i İsmâîl olduğunu gösteriyor. Çünkü Peygamber efendimiz, hazret-i İsmâîl'in soyundandır. Abdullah ibni Abbâs ve Hasan-ı Basrî hazretleri; "Kurban edilecek olan, İsmâîl aleyhisselâm idi" buyurmuşlardır. KURÂN-I KERÎM BİLDİRİYOR Ehl-i sünnet âlimlerinin kitaplarını okumayan bazı kimseler, kurban edilenin hazret-i İshak olduğunu, Yahûdîlerin ellerinde bulunan uydurma Tevrât ile isbât etmeye kalkışıyorlar. Hâlbuki, eldeki Tevrâtların bozuk, uydurma olduğunu Kur'ân-ı kerîm haber vermektedir. Kur'ân-ı kerîm, kurbanlığın İsmâîl aleyhisselâm olduğunu bildirmektedir. Sâffât sûresinin 100. ve sonraki âyetlerinde meâlen; (Yâ Rabbî! Bana iyilerden bir oğul ver. Biz de, Ona halîm [çok uysal] bir oğlan müjdeledik. Çocuk, İbrâhîm aleyhisselâm ile yürüyecek çağa gelince, İbrâhîm, "Ey oğulcuğum! Rüyâda, seni boğazladığımı görüyorum. Bir bak, ne dersin?" dedi. Babacığım, sana emredilen ne ise, onu yap! İnşâallah beni sabredicilerden bulursun, dedi. İkisi de, Allahın emrine teslîm olunca, İbrâhîm, oğlunu alın üzeri yere yatırdı. [Bıçak çocuğu kesmedi.] Ey İbrâhîm! Rüyâya sâdık oldun. İyi hareket edenleri biz böyle mükâfatlandırırız, dedik. Bu iş, açık bir imtihân idi. Oğlunun yerine [kesilmek üzere] büyük bir koç verdik. Bundan sonra, Ona iyilerden İshak'ı Peygamber olarak müjdeledik. Ona ve İshak'a bereket verdik. Onların soylarından iyi olanlar da, nefsine zulmedenler de vardır) buyuruldu. Bu âyet-i kerîmeler, kurban edilenin İsmâîl aleyhisselâm olduğunu açıkça göstermektedir. Çünkü İbrâhîm aleyhisselâm; "Rabbimin bana emrettiği yere giderim" diyerek hicret edince, önce İsmâîl aleyhisselâm daha sonra da İshak aleyhisselâm ihsân edildi. Bu gerçek niçin gizlenmektedir, anlamak gerçekten çok zor. Mir'ât-i Mekke kitâbında deniyor ki: "Halife Ömer bin Abdül'azîz hazretleri zamânında Yahûdî hahamlarından biri Müslümân oldu. Halîfe Ömer bin Abdül'azîz hazretleri buna; -Kurban olunacak, İsmâîl aleyhisselâm mı, yoksa İshak aleyhisselâm mı idi? dedi. -Yâ halîfe! Yahûdîler, hazret-i İsmâîl'in kurban olunduğunu bilirler. Fakat İsmâîl aleyhisselâm, Muhammed aleyhisselâmın ceddi olduğu için, kendi cedleri olan İshak aleyhisselâmın kurban olduğunu söylüyorlar, dedi." Müslüman görünüp, İshak aleyhisselâmın kurban edilmek istendiğini söyleyenler de, acaba Yahûdîlerin ve Hristiyânların yolunda gittikleri için mi, İsmâîl aleyhisselâmın kurban olunmasını inkâr ediyorlar. İSMÂİL İLE OTURURKEN... El-Kâmil fit-Târîh kitabında diyor ki: "Bir gün İbrahim aleyhisselâm ibâdet ettiği mihrâbda uyudu. Rüyâsında oğlu İsmâil ile otururken bir melek gelip; -Ben, Allahü teâlânın elçisiyim. Allahü teâlâ bu oğlunu kurban etmeni istiyor dedi. Hazreti İbrahim korku ile uyandı. Rüyâ Rahmânî midir, yoksa şeytanî midir? diye tereddüt etti. O gün hep bu rüyâyı düşündü. İkinci gece aynı rüyâyı gördü. Rahmânî olduğunu anladı. Bu güne 'Arefe' denildi. Üçüncü gece yine aynı rüyâyı gördü. Artık Hak teâlânın emri olduğuna şüphesi kalmadı." Netice olarak, İbrâhîm aleyhisselâmın hangi oğlunu kurban etmek istediği, dinde inanılması lâzım olan bilgilerden değildir. Fakat Ehl-i sünnet âlimlerine saldırmak, onları karalamak, küçük düşürmek ve çok önemli bir şeymiş gibi, bazı kimseler, kurban edilmek istenenin İshak aleyhisselâm olduğunu ileri sürmektedirler. Böyle düşünenlere, ehl-i sünnet âlimleri gerekli cevapları her zaman vermişlerdir. İbni Âbidîn'de buyuruluyor ki:; "Müslümânların lüzûmu olmayan din bilgilerini konuşmaları uygun değildir. İsmâîl aleyhisselâm mı yoksa İshak aleyhisselâm mı daha üstündür? Kurban edilen hangisidir? Hazret-i Âişe mi dahâ üstündür, yoksa hazret-i Fâtıma mı, sormamalıdır. Bunları öğrenmek lâzım değildir. Allahü teâlâ bu gibi şeyleri öğrenmeyi emretmedi."


.

"O emretti ise, gönülden râzıyım"

 
A -
A +

İsmâîl aleyhisselâm, İbrâhîm aleyhisselâmın büyük oğludur. Annesi ise, hazret-i Hâcer'dir. İsmâîl aleyhisselâm konuşmaya başlayınca, bunu kurban etmesi için İbrâhîm aleyhisselâma emir verildi. Bu hâdise El-Kâmil fit-Târîh kitabında şöyle anlatılmaktadır: Bir gün İbrahim aleyhisselâm ibâdet ettiği mihrâbda uyur. Rüyâsında oğlu hazret-i İsmâil ile otururken bir melek gelip; "Ben, Allahü teâlânın elçisiyim. Allahü teâlâ bu oğlunu kurban etmeni istiyor" der. Hazreti İbrahim korku ile uyanır. Rüyâ Rahmânî midir, yoksa şeytanî midir? diye tereddüt eder. O gün hep bu rüyâyı düşünür. İkinci gece aynı rüyâyı görür. Rahmânî olduğunu anlar. Bu güne Arefe denilmektedir. Üçüncü gece yine aynı rüyâyı görür. Artık Hak teâlânın emri olduğunda şüphesi kalmaz. Hanımı hazret-i Hâcer'in yanına gelir ve ona; -İsmâil'i yıka, temiz elbiseler giydir. Gözlerine sürme çek ve güzel koku sür. Çünkü bir dostumuzun yanına gideceğiz, der. Hazret-i İsmâil'e de; -Yanına bıçak ile ip al, deyince, hazret-i İsmâil; -Bunları ne yapacağız? diye sorar. Hazreti İbrahim; -Allah rızâsı için kurban keseriz, buyurur... Yola koyulduklarında, İsmâil aleyhisselâm babasına; -Nereye gidiyoruz? diye sorar. Babası; -Dostuma, deyince, O; -Evi nerededir? diye sorar. Hazret-i İbrahim; -O, evden ve mekândan münezzehtir. Yer ve gök Onun mülküdür, der. İsmâil aleyhisselâm; -Ey Babam! Bizimle oturup yemek yer mi? diye sorunca, Hazret-i İbrahim; -O, yemekten ve içmekten de münezzehtir, buyurur. O sırada şeytan, bir fırsatını bulup, yaşlı bir adam kıyâfetinde Hazret-i Hâcer'in yanına gelir ve; -İbrahim aleyhisselâm oğlunu nereye götürdü? diye sorar. O da; -Bir dostunu ziyârete, diye cevap verince, şeytan; -Hayır, onu kurban etmeye götürdü der. Hazret-i Hâcer; -Baba oğlunu boğazlamaz. Şefkat buna mânidir, der. Şeytan; -Öyle zannederim ki, Allah emretmiştir, deyince, hazret-i Hâcer; -Allahü teâlânın emrine uymak elbette lâzımdır. Onun emri ise, cân-ı gönülden kabûl ederiz, der. Şeytan yüz bulamayınca, yine aynı kıyâfetle İsmâil aleyhisselâmın yanına gelir ve Ona; -Baban seni nereye götürüyor biliyor musun? diye sorar. O da; -Dostunun ziyâretine, deyince, şeytan; -Vallahi seni kurban etmeye götürüyor der. İsmâil aleyhisselâm; -Hiç babanın oğlunu öldürdüğünü gördün mü? der. Şeytanın; -Öyle zannederim ki, Allah emretmiştir demesi üzerine, İsmâil alehisselâm; -O emretti ise, cân-ı gönülden râzıyım, der. Şeytan Ondan da yüz bulamayınca, Hazret-i İbrahim'in yanına yaklaşır ve; -Ey İbrahim, sen yanlış hareket ediyorsun. Şeytan sana vesvese verdi. Sakın oğlunu boğazlama, sonra pişman olursun. Ama sonra fayda etmez, der. İbrahim aleyhisselâm onun şeytan olduğunu anlar ve; -Vallahi bu Hak teâlânın emridir ve sen şeytansın, İbrahim'e ve akrabasına zarar yapamazsın, buyurur. Bunun üzerine şeytan rezîl olup döner. İbrahim aleyhisselâm ile oğlu hazret-i İsmâil, nihâyet Büseyr Dağı'na gelirler. Hazret-i İbrahim oğluna dönüp; -Ey oğlum! Rüyâmda seni kurban etmem emredildi. Buna ne dersin? diye sorar. Oğlu İsmâil aleyhisselâm; -Babacağım, ne türlü emir almış isen onu yap. Allahü teâlânın izni ile benim sabredenlerden olduğumu göreceksin. Ey babam! Senin rızândan başka muradım yoktur. Senin gibi babanın hakkını ödemek, saâdetimin sermâyesidir. Kaldı ki, bu işte Allahü teâlânın rızâsı ve emri vardır cevabını verir... Netice olarak, İsmâil aleyhisselâmda olduğu gibi, Allahü teâlânın takdirine rızâ göstermek ve emrine teslim olmak, çok yüksek bir derecedir. Bu hâl, Peygamberlerde ve bir de Peygamberlerin vârisi olan âlim ve evliyâda bulunur. Çünkü rızâ, Allahü teâlâdan gelen her şeye râzı olmak demektir. Allahü teâlâdan bir felâket gelse, ona da rızâ gösterir, kimseye şikâyet etmez. Rızâ makâmında olan, sevgilinin yaptığı elemi çirkin görmez. İhlâs da, rızâ makâmında hâsıl olmaktadır. Bu hâl, her insanın yapabileceği bir iş değildir. Fakat, bunu yapabilen, büyük bir insandır. Böyle insanlarda, Peygamberlere mahsûs sabır ve tahammül var demektir. Allahü teâlânın büyüklüğüne inandığı derecede insan, bu tahammülü ve bu rızâyı gösterebilir. Gıpta edilecek bir meziyettir.
 

"Yâ Rabbî, bana sabır ver!"

 
A -
A +

İbrâhim aleyhisselâm, Allahü teâlânın emri ile oğlu İsmâil aleyhisselâmı kurban etmek istediğinde, baba-oğul arasında geçen konuşmalar El-Kâmil fit-Târîh kitabında şöyle anlatılmaktadır: İbrâhim aleyhisselâm, oğuluna, Allahü teâlânın emri ile kendisini kurban edeceğini bildirince, İsmâil aleyhisselâm buna rızâ gösterir ve babasına; -Eğer izin verirsen, birkaç vasıyyetim vardır. Onu size söyleyeyim der. İbrahim aleyhisselâm; -Söyle, ey saâdetli oğlum, buyurunca İsmâil aleyhisselâm der ki: -Birincisi; bu ip ile elimi ve ayağımı kuvvetlice bağla ki, can acısı ile bir kusur işlemeyeyim. İkincisi; mubârek eteğini kaldır ki, kanımdan sıçramasın. Üçüncüsü; bıçağı iyi bile ki, can vermek kolay olsun ve senin işin iyi görülsün. Dördüncüsü; bıçağı vururken yüzüme bakma ki, babalık şefkatiyle emri geciktirmiyesin. Beşincisi; gömleğimi çıkarıp boğazla ki, kan bulaşmasın. Sonra o gömleği anneme götür. Benden selâm söyle. Benim kokumu bu gömlekten alsın, ağlamasın, teselli olsun. Benim için çok elem çekmesin. Ona de ki, oğlun sana şefaatçi olarak Allahü teâlâya gitti. Kıyâmet gününde cenâb-ı Haktan seni diler. Başka bir şey istemez. Ümîd edilir ki, Hak teâlâ reddeylemez. Altıncı vasıyyetim; her nerede benim yaşımda bir çocuk görürsen beni hatırla... Hazreti İbrahim, oğlunun yürek parçalayan bu sözlerini dinler ve mubârek gözlerinden yaşlar boşalır, çok ağlar ve; "Yâ Rabbî! Bana bu hâlimden dolayı rahmet et, acı. Eğer günahım sebebiyle bana acımıyorsan, bu temiz mâsûma acı" diye niyâzda bulunur. Sonra İsmâil aleyhisselâm günahsız ellerini kaldırıp; "Yâ Rabbî! Bu belâ için bana sabır ver" diye niyâzda bulunduktan sonra, babasına dönüp; -Ey babam! Görüyor musun? Gök kapıları açılmış, bazı melekler bize bakıp hayretlerinden cenâb-ı Hakka secde etmişler. Bazıları da Hak teâlâya münâcaat edip; "Yâ Rabbi! Bir peygamber bir peygambere bıçak çekmiş, başı ucunda duruyor. Senin rızânı gözetmek için onu boğazlamak istiyor. Sen onlara merhamet eyle diyorlar" der. Daha sonra İbrahim aleyhisselâm oğlunu güzelce bağlar. Yüzükoyun yatırıp, boğazını tutar ve; "Yâ Rabbî! Bu benim oğlum, gözümün nûru, gönlümün sürûrudur. Kurban etmemi emrettin. Şu anda emrini yapmak için hâlis niyetle geldim. Kurban etmeye hazırım. Sana hamd ve sena ederim. Yâ Rabbî! Bu kıymetli yavrumu kurban etmekte bana sabır ver" deyip, bıçağı oğlunun boynuna yaklaştırır ve; -Ey yavrum! Kıyâmete kadar sana vedâ olsun. Tekrar görüşmek kıyâmet günü olur, der. Bu arada İsmâil aleyhisselâm; -Ey babacığım! Acele et. Rabbimizin emrini çabuk yerine getir. Emîr yapmakta geciktiğimiz için Rabbimizin bizi azarlamasından korkuyorum. Ey babam! Elimi ayağımı çöz, melekler, kendi isteğimle kurban olduğumu görsünler ve Halîlinin oğlu, Allahü teâlânın işinden râzıdır desinler der. İbrahim aleyhisselâm, oğlunun sevgisini kalbinden çıkarır. Hak teâlânın ismini zikrederek bütün gücüyle bıçağı oğlunun boynuna sürer. O anda Hak teâlâ, Cebrâil aleyhisselâ emrederek; (Yetiş bıçağı çevir!) buyurur. O da Sidret-ül-Müntehâ'dan bir anda gelip, bıçağı ters çevirir. Bıçak kesmez. Bir daha sürer, yine kesmez. Ne kadar uğraştı ise kâr etmez, İsmâil aleyhisselâm; -Ey babam! Ne kadar şefkatlisin ki, bıçağı kuvvetli vuramıyorsun. Yüzüme bakma ki, hizmette kusur etmeyesin der. Hazret-i İbrahim bıçağı tekrar biler ve oğlunun boğazına kuvvetlice sürer, yine kesmez. O anda Allahü teâlâdan şu nidâ gelir: (Yâ İbrahim! Elbette sen rüyânı tasdîk ettin. Sana düşen vazîfeyi tam olarak yaptın. Şimdi bana münâsib olan lütuf ve keremimi gör. Başını kaldırıp dağa bak!) Hazreti İbrahim dağa bakınca bir koç görür. Cenâb-ı Hak; (Bu, senin oğluna fedâdır) buyurur. Hazreti İbrahim koçu yakalayıp kurban ederken; "La ilahe illallahü vallahü ekber" der. İsmâil aleyhisselâm gözlerini açıp; "Allahü ekber ve lillâhil hamd" der. İbrahim aleyhisselâmın koçu kurban ettiği yerin, Minâ olduğu rivâyet edilir... Netice olarak, kulun vazifesi, İbrâhim aleyhisselâmda olduğu gibi emredileni yapmak ve İsmâil aleyhisselâmda görüldüğü gibi teslim olmaktır. Allahü teâlânın takdirine râzı olmalı, sabretmeli ve dayanmalıdır.


.

Allah için fedâ etmek

 
A -
A +

İmân ile küfür birbirlerine zıt olduğu gibi, âhiret de, dünyânın zıddıdır. Dünyâ ve âhiret bir araya getirilemez. Âhireti kazanmak için, dünyâyı yani harâmları terk etmek lâzımdır. Dünyâyı terk etmek, iki türlü olur: Birisi, bütün harâm olan şeylerle berâber, mubâhları da yani günâh olmayan lezzetlerin çoğunu da bırakıp, yaşamak için zarûrî olan miktârını kullanmaktır. Yani tembel ve işsiz olarak oturup da, dünyânın zevk, keyif ve eğlencelerine dalmak yolunu bırakarak, her türlü zevk ve lezzetinden vazgeçip, bütün zamânını, ibâdet ile, Müslümânların rahatları, İslâm dînini bilmeyenlerin doğru yola kavuşmaları için lâzım olan ilmî ve teknik üsûlleri, vâsıtaları, en ileri, en üstün şekilde yapmakla ve kullanmakla geçirmek, durmadan çalışmaktır. Dünyâ zevkini böyle çalışmakta aramak ve bulmaktır. Eshâb-ı kirâmın hepsi ve büyüklerimizin çoğu, böyle idi. Dünyâyı, bu şekilde terk etmek, çok faydalıdır. Bundan maksat, İslâmiyetin emrettiği şeyleri yapmak için, bütün râhatı ve zevkleri fedâ etmektir. Dünyâyı terk etmenin ikincisi, dünyâda harâm ve şüpheli şeylerden kaçıp mubâhları kullanmaktır. Bu kısım da, âhir zamânda, çok kıymetlidir. HANIMLAR DA SEVABA ORTAK İmâm-ı a'zam Ebû Hanife hazretleri, kırk sene, yatsı namâzının abdesti ile sabâh namâzı kıldığı, yatsı namazından sonra uyumadığı, Mevdû'ât-ül-ulûm, Dürr-ül-muhtâr ve başka kitaplarda senetleri ile birlikte yazılıdır. Bu büyüklerin hanımları da, kendileri gibi, Allahü teâlâya ibâdet etmeyi, Onun dînine hizmet etmeyi zevk edinmişler, kendi haklarını ve zevklerini, Allah yolunda fedâ etmişlerdi. Eshâb-ı kirâmın hepsi de, hanımlarının arzû ve izinleri ile, Allahü teâlânın dînini yaymak için uzak yerlere cihâda gitmişler, çoğu şehîd olup geri dönmemişlerdir. Hanımları da, bu sevaplara ortak oldukları için sevinmişlerdir... Eshâb-ı kiramın, İslâmiyeti kuvvetlendirmek, insanların en iyisine yardım etmek, İslâmiyyeti yükseltmek için, bütün mallarını fedâ ettikleri ve Resûlullah efendimize olan aşırı sevgileri uğrunda aşîretlerini, kabîlelerini, evlâtlarını, hanımlarını, vatanlarını, evlerini, sularını, tarlalarını, ağaçlarını terk ve fedâ ettikleri, Resûlullah efendimizi kendi cânlarından çok sevdikleri kitaplarda yazılıdır. Tavus bin Keysân hazretleri, hacca gittiklerinde karşılaştıkları bir hâdiseyi şöyle anlatır: "Hacca gitmiştim. Yanımda bir de çocuk vardı. Binecek bir hayvanı ve yiyecek bir şeyi yoktu. Kendisine; -Ey çocuk, senin yiyeceğin var mı? diye sordum. Çocuk cevaben; -En iyi yiyecek takvâdır. Kerîmlerin evine giderken yiyecek götürmek uygun değildir dedi. Daha sonra ihramlarımızı kuşanıp ve kafile ile beraber Lebbeyk dediğimiz halde, çocuk söylemiyordu. Yine kendisine; -Niçin lebbeyk söylemiyorsun dedim. Cevabında; -Ret cevâbını duymamak için dedi. Bu söz üzerine çok ağladım ve kendi kendime dedim ki: 'Bu çocuk ret olunmaktan korkarsa, biz ret olunur, kabûl edilmezsek hâlimiz nice olur?' Minaya kurban kesmek için gittik. Kafile olarak kurbanlarımızı kestik, fakat çocuk kesmedi ve; -Ey benim Allahım! Herkes kurbanlarını kesiyor. Benim kurban kesecek hiçbir malım yok. Ancak, bu küçük vücûdumu senin rızân için kurban etmek istiyorum, lütfen kabûl buyurur musun Allahım! diyerek ağlıyordu. Nitekim bir şiirde şöy deniyordu: Canım kurbân ederek, sana kavuşmak isterim. Bir can için söz etmeye senden hayâ ederim. Bir değil yüz canımı sana fedâ ederim. Allahım rızân için, canımı terk ederim. Çocuk, Kelime-i şehâdet getirerek canını, cânâna teslim etti. Annesi hâdiseyi öğrenince, çok üzülüp ağladı. O anda bir ses duyuldu: 'Ey Hâtun! Senin çocuğun, benim rızâma kavuşmak için canını fedâ etmek istedi. Kabûl ettim. Eğer istersen seninkini de kabûl ederim' diyordu..." Netice olarak bir mü'min, dünyâyı değil âhireti tercih eder, yüzünü âhirete çevirirse, yaptığı her şeyi, Allahü teâlâ ve Onun rızâsı için yapar, nefsi için, bir şey yapmaz. Çünkü bu hâle kavuşan mü'minler, nefislerini ve nefislerinin isteklerini, Allahü teâlâ için fedâ etmişlerdir. Zira eshâb-ı kirâm, Peygamber efendimizin uğruna mallarını, cânlarını fedâ etmiş, mevkilerini, şöhret ve itibârlarını, Onun için terk etmişlerdi...


.

Mekânlar, içindekilerle değer kazanır

 
A -
A +

İnsan, sadece görünen et ve kemikten meydana gelen beden değildir. Bu bedenin insan olarak kıymet, değer kazanması, bedende mevcut olan rûh sebebi iledir. İnsan ile hayvanlar arasındaki en büyük fark, insanın rûhudur. İnsanlarda rûh vardır. İnsanlık şerefi hep bu rûhdan gelmektedir. Bu rûh, ilk olarak, Âdem aleyhisselâma verildi. Hayvanlarda bu rûh yoktur. İmâm-ı Rabbânî hazretleri; "İnsanın aslı, rûhudur. Rûhun beden ile birleşmesi, Allahü teâlâ ile olmasına biraz mâni olmuştur. Bedenden ayrılıp, bu karanlık yerden kurtulunca, Rabbi ile berâber, Ona yakın olur. Bunun için, (Ölüm, sevgiliyi sevgiliye kavuşturan bir köprüdür) buyuruldu" buyuruyor. İnsan kalbi ve rûhu, yalnız insanlarda bulunur. Bu rûhun da iki kuvveti vardır. İnsan, bu iki kuvvet ile, hayvanlardan ayrılmaktadır. Bu iki kuvvetten birisi, idrâk edici, bilici kuvvettir. İkincisi, yapıcı kuvvettir. Bilici kuvvete akıl denir. KÖTÜLÜKLERİN DEPOSU!.. İnsanda, kalb ve rûh kuvvetinin dışında, nefis denilen bir kuvvet daha vardır. Nefis, kötülükler deposu olarak yaratılmıştır, Allahü teâlâya düşmandır. Nefsin gıdası, inkâr, isyân, haramlar ve bütün günahlardır. Rûh ise, Allahü teâlâya, Onun emirlerine, sevdiklerine âşıktır, iyilikler, güzellikler kaynağıdır. İnsan bedeninin kıymet kazanması, değerli olması, kalbinin, rûhunun sesine kulak vermesine, bunları kuvvetlendirmesine bağlıdır. Allahü teâla, insan bedeninde kalbi ve rûhu kıymetli yaratmıştır. Bunlar sebebi ile insan ve insan bedeni kıymetli olmaktadır. Kıymetsiz, değeri olmayan bir şey, kıymetli bir kimsenin vermesi ile değerli olur. Kadir gecesi bütün geceler gibi bir gece olmasına rağmen; Allahü teâlâ kıymet verdiği için; bin aydan dahâ kıymetli olmuştur. Ümmetlerin iyisi bu ümmettir ki, onların bir ibâdetleri yediyüz olur. Resûlullah efendimiz; (Aşağı, değersiz sanılan çok kimseler vardır ki, onlar, Allahü teâlânın sevgili kullarıdır. Bir şeyi yapmak dileseler, Allahü teâlâ o şeyi, elbet yaratır) buyurmuştur. Yahyâ bin Muâz Râzî hazretleri, ilim, amel ve ahlâkta, nefsiyle mücâdele etmekte, şaşılacak hâl ve üstünlüklere sahip âlim ve veli bir zât idi. İbrâhîm ve İsmail adında iki kardeşi olup, onlar da yüksek hâl sahibi idiler. Kardeşlerinden birisi, Mekke'ye gidip oraya yerleşir ve Yahyâ bin Muâz Râzî hazretlerine bir mektûb yazar ve; "Efendim, benim üç arzum vardı. Bunlar, ömrümün sonunu en kıymetli yerde geçirmek, bir hizmetçimin olması ve ölmeden önce sizi bir defa daha görmek. Bunlardan ikisine kavuştum. Şu anda Harem-i şerîfte bulunuyorum ve bir hizmetçim de var. Duâ edin de Allahü teâlâ üçüncü arzuma da kavuşmayı nasîb etsin" der. Yahyâ bin Muâz Râzî hazretleri de, cevap olarak yazdığı mektupta; "Sen insanların en iyisi ol da istediğin yerde yaşa. Yerler, mekânlar, insanlarla değer kazanır, insanlar yerlerle değil. İki cihanın efendisi o taraflarda bulunduğu için, oralar çok kıymetli olmuştur. Hizmetçin bulunması arzusu, keşke bulunmasaydı. Efendilik Allahü teâlânın, hizmetçilik ise kulun sıfatıdır. Birini kendine hizmetçi edip de, o kimsenin Hakka kulluk etmesine mâni olmak mürüvvete yakışmaz, uygun değildir. Beni görmek arzu ettiğini söylüyorsun. Eğer hep Allahü teâlâyı hatırlar, her an Onunla meşgûl olursan, beni hatırına getirmezsin. Şu anda bulunduğun yer, İbrahim aleyhisselâmın evlâdını kurban etmek istediği yerdir. Her şeyin sahibi olan Allahü teâlâyı bulmuş isen, ben senin işine yaramam. Eğer Onu bulamadınsa, benden sana ne fayda gelir" buyurur. AĞLA Kİ GÜLESİN!.. Yahyâ bin Muâz Râzî hazretleri, sevdiklerinden birine yazdığı mektûpta da; "Dünyâ, uyku; âhiret ise uyanıklık yeridir. Rüyâda ağlayan uyanıklıkta güler, sevinir. Sen dünyâ hayatında ağla ki, âhiret uyanıklığında gülesin ve neşeli olasın" buyurmuştur. Netice olarak insan, beden demek değildir. İnsan rûh demektir. Beden, rûhun konak yeridir. Kıymetli olan, ev değil, evde oturanlardır. İnsan ölünce, kalb ve rûh ölmez. Hattâ rûh, beden kafesinden kurtulduğu için, dahâ da kuvvetli olur. Bu sebeple insan bedeninin kıymetli olması, beden, mekân ile değil, o mekânda, o bedende bulunan kalb ve rûh sebebi iledir


.

En kıymetli amel...

 
A -
A +

Allahü teâlâ, insanların iyi olmalarını, herkesin rahat yaşamalarını istiyor. Buna kavuşmak için, insanlarda kalb, akıl ve nefis yaratmıştır. İnsanın bedeni, bütün uzuvları kalbin emrindedir. Bu sebeple her şeyden önce kalbin temizlenmesi lâzımdır. Çünkü kalb, bütün bedenin reîsidir. Peygamber efendimiz; (İnsanın bedeninde bir et parçası vardır. Bu iyi olursa, bütün uzuvlar iyi olur. Bu kötü olursa, bütün organlar bozuk olur. Bu, kalbdir) buyurmuştur. Yani bu, yürek denilen et parçasındaki gönüldür. Bunun iyi olması, kötü ahlâktan temizlenmesi ve iyi ahlâk ile tezyîn edilmesidir. İmâm-ı Rabbânî hazretleri buyuruyor ki: "İslâmiyetin emirlerini yapmak, tarîkatin ve hakîkatin hâllerine kavuşmak, hep nefsin tezkiyesi yani küfürden temizlenmesi ve kalbin tasfiyesi yani günâhlardan temizlenmesi içindir. Nefis temizlenmedikçe ve kalb selâmet bulmadıkça, hakîkî îmân hâsıl olmaz. Felâketlerden, azâblardan kurtulmak için, hakîkî îmâna kavuşmak lâzımdır. Kalbin selâmeti için, Allahü teâlâdan başka hiçbir şeyin kalbe gelmemesi lâzımdır. Bin sene yaşamış olsa, kalbe hiçbir şey gelmemelidir." KALBİN TEMİZLENMESİ İÇİN... Kalbin arzûlarına niyet etmek denir. Nefis, bedenin muhtâç olduğu şeyleri kalbe yaptırmak ister. Nefsin isteklerinin hepsi, kendine de, başkalarına da, zararlıdır. Akıl, faydalı ve zararlı şeyleri birbirlerinden ayırmakta, faydalı olanlarının yapmasını kalbden istemektedir. Allahü teâlâ, iyi işleri kötülerinden ayırmak için, dinleri gönderdi. Sağlam olan akıl, kalbin İslâmiyete uymasını emreder. Her kalb, İslâmiyyete uygun hareket ederse, temiz olur, dünyâda hiç sıkıntı olmaz. Kalbin temizlenmesi ve kuvvetlenmesi için, Allahü teâlânın emirlerine uymak lâzımdır. Allahü teâlâ, dinleri insanlara sıkıntı vermek için değil, kalbleri temizlemek için gönderdi. Kalb, nefse uymaz, aklı dinleyip İslâmiyete uyarsa, bütün dünyâ râhata, huzûra kavuşur. Aklın vazîfesi, İslâmiyyeti öğrenmek ve bunun her yere yayılması için çalışmaktır. Kalb, hep nefse tatlı gelen şeyleri yaparsa, nefse tapmış olur. Allahü teâlâyı unutur. İslâmiyete uymak, kalbi ve bedeni kuvvetlendirir, nefsi zayıflatır. Kalb ile yapılması, sakınılması lâzım olan şeyleri ve kalbin, rûhun temizlenme yollarını öğreten ilme, tasavvuf veya ahlâk ilmi denir. İnsan güzel bir şeyi görünce, güzel bir ses duyunca, tatlı bir şey alınca, kalb bunlara bağlanır. Bu sevgi insanın elinde olmaz. İnsan güzel bir şey okuyunca, kalb, bunların mânâlarına, yazarına bağlanır. Güzel, tatlı demek, kalbe güzel, tatlı gelen şey demektir. İnsan, çok defa hakîkî güzelliği anlayamaz. Nefse güzel gelen ile, kalbe güzel geleni birbiri ile karıştırır. Kalb kuvvetli ise, hakîkî güzelliği anlayıp, onu sever, bağlanır. Âyet-i kerîmeler, hadîs-i şerîfler, evliyânın sözleri, duâ, tesbîh gibi kıymetli şeyler, aslında güzeldir, çok tatlıdır. Kalbin nefse bağlılığı azalınca ve nefsin elinden kurtulunca, bunları okuduğu, duyduğu zamân, bunların güzelliğini anlar ve bağlanır da, insanın haberi olmaz. Kur'ân-ı kerîm okuyunca veyâ dinleyince, ibâdetleri yapınca, Allahü teâlâyı sever. KİMSEYİ İNCİTME!.. Kalbi, nefsin elinden, baskısından kurtarmak için, nefsi ezmek, kalbi uyandırıp kuvvetlendirmek lâzımdır. Bu da, Resûlullah efendimize uymakla olur. Muhammed aleyhisselâma uyarak, kalbini nefsinin pençesinden kurtaran bir kimse, bir velîyi incelerse, onun Resûlullah efendimizin vârisi, Allahın sevgili kulu olduğunu anlar. Allahü teâlâyı çok sevdiği için, Allahın sevdiğini de çok sever. Fakat, sevebilmek kolay bir şey değildir. Nefsin sevdiklerini, kalbin sevdiği hakîkî güzellikler sanarak aldananlar çok olmuş, felâkete sürüklenmişlerdir. Netice olarak iyi bir insan, kendine ve başkalarına zararı olmayan kimse demektir. İyi bir insan olabilmek için, önce doğru bir îmân sahibi olmalı sonra da İslâmiyetin emirlerini yapıp, yasak ettiklerinden sakınmalıdır. Böylece kalb temizlenir, nefis de kontrol altına alınmış olur. Bu hâlde olan bir kimse, hem kendine, hem de başkalarına faydalı olur, hiç kimseye zarar yapmaz. Hadis-i şerifte buyurulduğu gibi: (En kıymetli amel, elinden ve dilinden kimsenin incinmemesidir.)


.

İman etmekte tereddüt etmedi..."

 
A -
A +

Hazret-i Ebû Bekir'in Müslüman oluşu ile ilgili çeşitli rivâyetler mevcuttur. Bir rivâyete göre hazret-i Ebû Bekir, ticâret maksadıyla Yemen'e gider. Orada Ezd kabilesinden, çok kitap okumuş ve yaşlı bir ihtiyâra rastlar. Bu ihtiyâr hazret-i Ebû Bekir'e bakıp; -Zannederim ki sen Mekke halkındansın, der. Hazret-i Ebû Bekir; -Evet, öyledir, der ve aralarında şu konuşma geçer. İhtiyâr der ki: -Sen Kureyş'ten misin? -Evet! -Benî Temim'den misin? -Evet! -Bir alâmet daha kaldı. -Nedir? -Karnını aç, göreyim. -Bundan maksadın nedir? -Kitaplarda okudum ki, Mekke'de bir Peygamber gelir. Ona, iki kimse yardımcı olur. Biri genç, diğeri ihtiyârdır. Genç olanı, nice zorlukları kolaylığa çevirir. O ihtiyâr kişi ise, beyaz benizli, ince belli olup, karnı üzerinde bir siyah ben vardır. Zannederim ki, o kimse sensin. Karnını aç, göreyim der. Hazret-i Ebû Bekir karnını açar. İhtiyar, onun göbeği üzerindeki siyah beni görünce; -Vallahi o kimse sensin deyip, hazrete-i Ebû Bekir'e birçok vasiyetlerde bulunur. Hazret-i Ebû Bekir, işini bitirince, vedalaşmak için ihtiyârın huzûruna varır, Peygamber efendimiz hakkında birkaç beyit söylemesini ondan ister. İhtiyâr da, oniki beyit okur, hazret-i Ebû Bekir de bunları ezberler... Hazret-i Ebû Bekir Mekke-i mükerremeye dönünce, Kureyş'in ileri gelenleri, Onu ziyârete gelir. Onlara; -Ben yokken aranızda hiçbir hâdise oldu mu? diye sorar. Onlar da; -Bundan daha garip bir hâdise olur mu? Ebû Tâlib'in yetimi, peygamberlik dâvâsı ediyor ve sizler, baba ve dedeleriniz, bâtıl dindensiniz diyor. Eğer hatırın olmasaydı, Onu bu zamana kadar sağ bırakmazdık. Sen Onun iyi dostusun, bu işi sen hallet, derler. Hazret-i Ebû Bekir oradan ayrılır ve Peygamber efendimizin evine gider, kapıyı çalar. Peygamber efendimiz kapıya çıkınca; -Senin hakkında bazı şeyler söyleniyor. Bunların aslı nedir? diye sorar. Peygamber efendimiz; -Ben Hak teâlânın peygamberiyim. Sana ve bütün Âdemoğullarına gönderildim, îmân getir ki, Hak teâlânın rızâsına vâsıl olasın ve canını Cehennemden koruyasın, buyurur. Hazret-i Ebû Bekir; -Buna delîl nedir? deyince, Peygamber efendimiz; -O, Yemen'de gördüğün ihtiyârın hikâyesi delîldir, buyururlar. Hazret-i Ebû Bekir; -Ben Yemen'de pek çok ihtiyâr ve genç gördüm, deyince Peygamber efendimiz; -O ihtiyâr ki, sana oniki beyit emânet verdi ve bana gönderdi, diyerek o beyitlerin hepsini okur. Hazret-i Ebû Bekir; -Bunu sana kim haber verdi, deyince; -Benden evvelki peygamberlere gelen melek haber verdi, buyururlar. Bunu üzerine hazret-i Ebû Bekir; "Eşhedü en lâ ilahe illallah ve Eşhedü enne Muhammeden Resûlullah" diyerek Müslüman olur. Hazreti Ebû Bekir, Müslüman olunca, hemen çok sevdiği arkadaşlarına gider. Onları da, Müslüman olmaları için ikna eder. Eshâb-ı kiramın ileri gelenlerinden ve Cennetle müjdelenenlerden olan Osman bin Affân, Talha bin Ubeydullah, Zübeyr bin Avvâm, Abdurrahmân bin Avf, Sa'd İbni Ebî Vakkâs, Ebû Ubeyde bin Cerrah hazretleri gibi yüksek şahsiyetler onun vesilesi ile Müslüman olurlar. HİÇBİR HİZMETTEN GERİ KALMADI Netice olarak hazret-i Ebû Bekir, Resûlullah efendimizin en yakın dostu olup, Ondan hiç ayrılmazdı. Onların bu beraberliği, Mekke'den Medine'ye hicrette de devam etti. Peygamber efendimize mağara arkadaşı oldu. Mağarada üç gün kaldıktan sonra, ikisi bir deveye binerek yolculuk ettiler. Medine'ye varıncaya kadar Resûlullah efendimizin bütün hizmetini O gördü. Medine'deki mescid yapılırken Peygamber efendimizle beraber çalıştı. Hiçbir hizmetten, fedâkârlıktan geri kalmadı. Hazret-i Ebû Bekir, Resûlullah efendimizle birlikte bütün harplerde bulunmuş, bir kısmında ordu kumandanlığı vazîfesi kendisine verilmiştir. Çok şiddetli muharebelerde, Peygamber efendimizin muhafızlığını yapmış, Resûlullah efendimizi korumak için bedenini siper etmiştir. Bedir'de, Uhud'da, Hendek'te müşriklere karşı büyük kahramanlıklar göstermiştir. Tebük Harbinde, sancaktarlık görevini yürütmüştür. İmân ederken de hiç tereddüt etmemiştir. Peygamber efendimizin buyurulduğu gibi: (Her kime imânı arz ettiysem, yüzünü buruşturur, tereddütle bakardı. Ancak Ebû Bekr-i Sıddîk îmânı kabûl etmekte hiç tereddüt ve duraklama etmedi

 

Her evliyâ, rehber olamaz!..

 
A -
A +

Bir kimse, hiç kitâp okumadan ârif, velî olabilir. Hatta âyet-i kerîmeleri bile tefsir edebilir. Fakat böyle bir kimse, insanlara rehber olamaz, yol gösteremez ve buna da tâbi olunmaz. Çünkü rehberin, din ilimlerinde ictihâd derecesine yükselmiş olması ve ma'rifette yani Allahü teâlâyı tanımanın, vilâyet-i hâssa-i Muhammediyye denilen mertebesinde bulunması lâzımdır. Rehberin emirlerini yapmak, İslâmiyete uymak demektir. Çünkü rehberin her sözü ve her işi, İslâmiyeti bildirmektedir. Hayâtta hakîkî ilim sunucusu Mürşid-i kâmiller yani kemâle ermiş ve olgunlaştıran hakiki rehberlerdir. Din düşmanlarının ve itikadı bozuk kimselerin, Müslümânlar için; "Allahı bırakıp kulu seviyorlar. İslâmiyeti bırakıp insana tapınıyorlar" sözleri, câhilce bir söz ve Müslümanlara iftiradır. ESHÂB-I KİRÂMA UYMAK... Eshâb-ı kirâmın hepsi, Peygamber efendimizin sohbetinde kemâle gelmişler, din ilimlerinde ictihâd derecesine, evliyâlıkta da vilâyet-i hâssa-i Muhammediyye denilen en yüksek mertebeye ulaşmışlardır. Hepsi de, birer rehber ve yol gösterici idiler. Hadis-i şerifte; (Eshâbım gökteki yıldızlar gibidir, hangisine uyarsanız hidâyet bulursunuz!) buyurulmuştur. Bu sebeple eshâb-ı kirâma uymak vâciptir. Eshâb-ı kirâmın bildirdiği bir şey üzerinde kıyâs yapmak da câiz değildir. Fakat ictihâd derecesine yükselmemiş kimselerin, Eshâb-ı kirâmın sözlerine uymaları câiz değildir. Eshâb-ı kirâmın sözleri ve hareketleri, nassları ve kendi ictihâdlarını gösterir. Bunları da, ancak ictihâd derecesine yükselmiş olan derin âlimler anlayabilir. Mezheb imâmlarımız, bunları anlamışlar ve anlayabileceğimiz kadar bizlere bildirmişlerdir. Eshâb-ı kirâma uymak isteyenlerin, Ehl-i sünnet âlimlerine uymaları lâzım gelmektedir. Allahü teâlâ, Mâide sûresinin 35. âyetinde meâlen buyuruyor ki: (Bana yaklaşmak için, vesîle arayınız!) Meâlen demek, "İslâm âlimlerinin anladıklarına göre" demektir. Bozuk itikatlı kimseler; "Vesîle, sebep, ibâdetlerdir. Allahü teâlânın rızâsına, sevgisine kavuşmak için farz ve nâfile ibâdetleri yapmak lâzımdır. Âlim ve evliyaya gitmek, ölülere, dirilere yalvarmak, insanı Allaha yaklaştırmaz. Bilakis uzaklaştırır" diyorlar. Ehl-i sünnet âlimleri ise buyuruyor ki: "Evet! Vesîle, sebep, ibâdetleri yapmaktır. Fakat, sahîh, doğru, hâlis olan ibâdetler, vesîle olur. İbâdetlerinin sahîh olması için, doğru îmân, temiz ahlâk sâhibi olmak ve şartlarına uygun yapmak lâzımdır. Meselâ, namâzın sahîh olması için, abdest almak, kullanılan suyun temiz olması, namâzı vaktinde kılmak ve kıbleye karşı kılmak, namâzdaki âyetleri, tesbîhleri ve duâları doğru okumak ve dahâ nice şartları, vesîleleri bilmek ve yapmak lâzımdır. Her ibâdetin de böyle şartları, vesîleleri vardır. Bunlar, senelerce çalışarak öğrenilir. Bunlar düşünmekle, rüyâ ile öğrenilemez. Bunlara inanan, bilen ve yapan âlimlerden işiterek veyâ kitâplarını okuyarak öğrenilir. Fen bilgileri de, profesörlerden uzun zamânda öğrenilmektedir. Böyle îmânlı, kalbi temiz, doğru din âlimlerine müderris, muâllim ve mürşid denir. Mürşid demek, su üstünde yürüyen, havâda uçan, kaybolan şeyleri bilen, okuyup, üfleyerek hastalara şifâ veren kimse demek değildir. Ahkâm-ı islâmiyyeyi yani kalb, rûh ve beden ile yapılan ibâdetleri bilen ve yapan ve başkalarına da öğreten Ehl-i sünnet âlimi demektir. Her Müslümânın, Mâide sûresindeki emre uymak için, böyle bir mürşidi veyâ kitâplarını araması, farz ve nâfile, bütün ibâdetleri Ondan öğrenmesi lâzımdır." ALLAH İÇİN SEVMEK... Netice olarak, her evliyâ, insanlara rehber olamaz. Zira rehberin yanî mürşidin, her hareketi, her duruşu ve her sözü, İslâmiyete uygun olmalı, her şeyde Resûlullah efendimize uymalıdır. Bu dereceye ulaşmış olan bir zâtı, Allahü teâlâ çok sever. Müslümânlar da, Allahü teâlâyı çok sevdikleri için, cenâb-ı Hakkın çok sevdiğini, onlar da çok severler. Rehberi, yol göstereni sevmek, Allahü teâlâyı ve Resûlullahı sevmekten ileri gelmektedir. Bu sevgiye Hubb-i fillah yani Allah için sevmek denir. İbâdetlerin en kıymetlisi, hubb-i fillah, Allah için sevmektir. Hadîs-i şerîfte; (Allahü teâlânın en çok sevdiği amel, hubb-i fillah ve buğd-ı fillahtır) buyuruldu.

.

Beni bilen bilir, bilmeyen bilsin ki..."

 
A -
A +

İslâmiyetten önceki Mekke toplumunda doğup büyüyen hazret-i Ömer, çok heybetli, cesur ve kuvvetli idi. Hitâbetinin üstünlüğü ve ata binmekteki mahareti ile meşhûr olmuştur. Müslüman oluşu şöyle anlatılır: Hazret-i Hamza'nın îmâna gelişi, Müslümanları sevindirmiş, müşrikleri ise üzmüştü. Müşriklerin ileri gelenleri; -Muhammed'in adamları çoğalıyor. Bunu önlemeye çare bulalım, derler. Ebû Cehil; -Muhammed'i öldürmekten başka çâre yoktur, der ve ortaya ödül koyar. Ömer bin Hâttâb, bunu kendisinin yapacağını söyleyerek yola çıkar. Yolda onu gören Nu'aym bin Abdullah; -Bu hiddetle nereye yâ Ömer? der. O da; -Millet arasına ikilik sokan Muhammed'i öldürmeye gidiyorum, der. -Ya Ömer! Ona yaklaşmak zordur. Onu öldürsen bile Abdulmuttalib oğullarından yakanı kurtaramazsın, der. Bu sözlere çok kızar ve; -Yoksa, sende mi onlardansın, diyerek, kılıcına sarılır. -Yâ Ömer, kız kardeşin ve kocası da Müslüman oldu, deyince hemen kız kardeşinin evine gider. Evden, yeni nâzil olan Tâhâ sûresinin okunduğunu işitir. Kapıyı sertçe çalar. Onu, kılıç belinde, kızgın görünce, Kur'an öğreten hazret-i Habbâb'ı gizlerler, kapıyı açarlar. Onlara; -Ne okuyordunuz? diye sorar. -Bir şey yok, denilince, öfkesi artar; -İşittiğim doğru imiş, diyerek eniştesine saldırır. Araya giren kız kardeşini de dövmeye başlar. Fakat kız kardeşi, îmânının kuvveti ile, Allahü teâlâya sığınarak; -Yâ Ömer, niçin âyetler ve mu'cizelerle gönderdiği Peygamberine inanmazsın? Ben ve zevcim, Müslüman olmakla şereflendik. Başımızı kessen, bundan dönmeyiz, der ve Kelime-i şehâdeti söyleyiverir. Hazret-i Ömer sarsılır ve yumuşak bir sesle; -Şu okuduğunuzu bir çıkarın, der. Kız kardeşi; -Sen temizlenmedikçe onu sana vermeyiz, der. Hazret-i Ömer istenileni yapar ve kendisine, Tâhâ sûresinin yazılı nüshası verilir ve okumaya başlar. Kur'ân-ı kerîmin fesahati, belagatı, mânâları ve üstünlükleri kalbini yumuşatır. (Göklerde ve yeryüzünde ve bunların arasında ve toprağın altındaki şeyler hep O'nundur) âyetini okuyunca, derin derin düşünceye dalar. -Yâ Fâtıma, bütün bunlar, hep sizin inandığınız Allahın mıdır? diye sorar. Kardeşi; -Evet, öyle, şüphen mi var? der. -Yâ Fâtıma! Bizim binbeşyüz kadar putumuz var. Hiçbirinin, bir şeyi yok, diyerek, şaşkınlığı artar. Biraz daha okur. (O'ndan başkasına, tapılmaz, bel bağlanmaz. Her şey, ancak O'ndan beklenir. En güzel isimler O'nundur) âyetini düşünür. -Hakîkaten, ne kadar doğru, der. Hazret-i Habbâb bu sözü işitince, gizlendiği yerden çıkar ve; -Müjde yâ Ömer! Resûlullah efendimiz Allahü teâlâya duâ ederek; "Yâ Rabbi! Bu dini, Ebû Cehil yâhut Ömer ile kuvvetlendir" buyurmuştu. İşte bu saâdet sana nasip oldu, der. Bütün bunlar, hazret-i Ömer'in kalbindeki düşmanlığı siler ve; -Resûlullah efendimiz nerede? diye sorar. Zira kalbi, Resûlullah efendimizin sevgisi ile yanmaya başlamıştır. Resûlulluh efendimiz ise, hazret-i Erkam'ın evindedir. Kendisini oraya götürürler. Onun kılıçla geldiğini gören Müslümanlar telaşlanırlar ise de, Resûlullah efendimiz; (Yol verin, içeri gelsin!) buyurur. Zira Cebrâil aleyhisselâm hazret-i Ömer'in îmân ettiğini, yolda olduğunu haber vermiştir. Resûlullah efendimiz, hazret-i Ömer'i tebessümle karşılar ve; (Îmân etme zamanı gelmedi mi yâ Ömer!) buyurur. O da Kelime-i şehâdeti söyleyerek Müslüman olur. Eshâb-ı kirâm, çok sevinir, tekbir getirirler... "HATTAB OĞLU ÖMER'İM!.." Netice olarak hazret-i Hamza'dan üç gün sonra hazret-i Ömer'in Müslüman olması, Müslümanları kuvvetlendirir. Hazret-i Ömer; Müslümanların sayısının kendisi ile kırk kişi olduğunu öğrenince, beraberce Kâbe'ye gitmeyi teklif eder. Resûlullah efendimiz kabûl buyurunce, önde hazret-i Ömer olmak üzere Harem-i şerîfe gidilir. Kureyş'in ileri gelenleri, onları görünce sevinirler ise de, Ebû Cehil, bu gelişi beğenmez ve; -Yâ Ömer! Bu ne hâl? diye sorar. Hazret-i Ömer hiç aldırış etmeden Kelime-i şehâdeti yüksek sesle söyler ve; -Beni bilen bilir. Bilmeyen bilsin ki, Hattâb oğlu Ömer'im. Karısını dul, çocuklarını yetim bırakmak isteyen, yerinden kıpırdasın! diyerek meydan okur. Müşrikler geriye çekilip dağılırlar. Müslümanlar da, Kâbe'de, yüksek sesle tekbir alır ve ilk olarak açıkça ibâdet ederler...


.

İnsanın ölüm ânındaki hâli

 
A -
A +

İmâm-ı Gazâlî hazretleri, insanın ölüm ânındaki hâlini, rûhun bedenden ayrılışını şöyle anlatmaktadır: "Allahü teâlâ, insanı hayâtı boyunca, dünyâda durdurur. Belli olan eceli gelinceye, rızkı tükeninceye ve ezelde takdîr edilmiş olan amelleri bitinceye kadar, dünyâda durur. Dünyâdaki ölümü yaklaştığı vakit, dört melek gelir. Bunların biri, rûhunu sağ, diğeri sol ayağından ve biri sağ diğeri sol elinden çekerler. Çok defa, rûhu gargara hâline gelmezden evvel melekler âlemini görmeye başlar. Melekleri, yaptıkları işlerin hakîkatini, âlemlerinde durdukları hâl üzere görür. Çok defa da, gördüğü şeyleri, şeytânın bir işi zanneder. Lisânı tutuluncaya kadar hareketsiz kalır. Bu hâlde, yine melekler rûhunu parmak uçlarından çekerler. Soluğu ise, sanki saka kırbasından su boşalır gibi, gırıl gırıl öter. Fâcirin rûhu da yaş keçeye takılmış olan diken çekilir gibi çıkarılır ki, bunu Peygamber efendimiz haber vermiştir. Bu hâlde ölü karnını diken ile dolu zanneder. Rûhunu da, sanki bir iğne deliğinden çıkıyor, gök yere bitişiyor ve kendisi arasında kalıyor zanneder. Hazret-i Kâ'bdan, ölüm nasıl oluyor diye suâl olununca, cevabında; 'Bir diken dalını bir kişinin içerisine koymuşlar. Ve kuvvetli bir kimse onu çekiyor. Kestiğini kesiyor, kalan kalıyor gibi buldum' buyurmuştur. Peygamber efendimiz de buyurdu ki: (Elbette ölüm acılarından birinin şiddeti, üçyüz kere kılınç vurmaktan daha şiddetlidir.) BEDENİ TERLER, DİLİ TUTULUR! İşte bu zamânda insanın bedeni terler. Gözleri süratle iki tarafa gider. Burnunun iki tarafı çekilir. Göğüs kemikleri kalkar, soluğu kabarır, benzi sararır. Rûhu kalbe gelince dili tutulur. Hiç kimse rûhu göğsüne gelmişken konuşamaz. Bunun iki sebebi vardır: Biri, iş gâyet büyük olduğundan, göğüs nefeslerle sıkışıp, daralmıştır. İkinci sebebi de, ses akciğerlerinden dışarı çıkan havanın hareketinden hâsıl oluyordu. Bu soluk ise kalmadı. Nefes alıp veremediği için, bedenin harâreti kalmaz, soğur. Rûh çekilip, son bağı kopacağı zamân, kendisine birçok fitneler ârız olur. Bu fitne, iblisin, yardımcılarını o kimseye musallat etmesidir. Ölmekte olan kimseye gelirler ve onun anası, babası, kardeşi, sevdiği kimselerden vefât etmiş olanlar sûretinde görünürler ve ona derler ki: 'Ey filân! Sen ölüyorsun. Biz, bu hâlde seni geçtik. Sen Yahûdi dîninde olarak, yahut sen Hıristiyan olarak öl!' derler. Böylece, her milletin dinlerini ona söylerler. O zamânda, cenâb-ı Hakkın şaşırmasını dilediği kimse şaşırır. İşte bu; (Ey bizim Rabbimiz! Dünyâda iken bize îmân verdiğin gibi, ölürken de kalblerimizi şaşırtma) meâlindeki Âl-i İmrân sûresinin 8. âyet-i kerîmesinin haber verdiği hâldir. Cenâb-ı Hak bir kuluna hidâyet ve îmânda sebâtını dilerse, o kimseye rahmet-i ilâhiyye gelir. Rahmet-i ilâhiyye, şeytânı uzaklaştırıp, hastanın yüzünden o yorgunluğu giderir. O zamân insan ferahlar, güler. Bâzı kimseler, ayakta namâz kılarken, bâzısı uykuda, bâzısı, bir şeyle meşgûl iken, bâzısı da, oyunlara dalmış iken, ansızın vefât eder. Ölünün his duygularından en son kaybedeceği şey işitmesidir. Zîrâ rûh kalbden ayrıldığı vakit yalnız görmesi bozulur. Fakat işitmek, rûh kabzoluncaya kadar kaybolmaz. Bunun için Peygamber efendimiz; (Ölüm hastalığında olanlara şehâdeteyn-i kelimeteyn ki, "Lâ ilâhe illallah Muhammedün Resûlullahtır. Bu kelimeyi telkin ediniz!) buyurmuştur. Eğer ölünün ağzından tükrüğü akmış, dudağı sarkmış, yüzü kararmış, gözü dönmüş ise, bilmiş ol ki, o şakîdir. Âhiretteki şekâvetini görmüştür. Eğer görür isen ki, ağzı açık, sanki gülüyor, yüzü gülümsiyor, gözü dahî kırpık gibidir. Bilmiş ol ki, o kimse âhirette kavuşacağı sürûr ile müjdelenmiştir." BİR GÜN ELBET ÖLECEKSİN!.. Netice olarak insan, her canlı gibi, doğar, büyür ve ölür. Ölmek yok olmak değildir, bir evden diğerine geçmek gibidir. İmâm-ı Gazâlî hazretlerinin buyurduğu gibi: "Keyfine göre yaşa! Fakat bu yaşaman uzun sürmeyecek, bir gün elbette öleceksin. Gece gündüz düşündüğün, sımsıkı sarıldığın lezzetlerden elbette ayrılacaksın. Dünyânın nesini seversen sev, hepsine vedâ edeceksin! Elinden geleni yap! Fakat unutma ki, her yaptığının hesâbını vereceksin!"

..

"Sana bir hâtun nasip olacak ki..."

 
A -
A +

Hazret-i Osmân, Müslüman olmadan önce ticâretle uğraşırdı. Zengin bir tüccar olup, mükemmel ve zarif bir cemiyet insanı idi. Kabîlesi arasında geniş bir çevresi ve büyük îtibârı vardı. İslâmiyet gelmeden önce, hazret-i Ebû Bekir ile yakın arkadaş ve dost idi. Ona karşı içten bir sevgi besler, iş husûsunda da görüşüp konuşurlardı. O da hazret-i Ebû Bekir gibi Câhiliyye Devrinin her türlü kötülüklerinden uzak durmuştur. Hazret-i Ebû Bekir'in teşvikiyle Müslüman olmuştur. Müslüman oluşunu kendisi şöyle anlatır: "Benim, kâhin olan bir teyzem vardı. Bir gün onu ziyârete gitmiştim. Bana hitaben; -Sana bir hâtun nasip olacak ki, ne sen ondan önce bir hâtun görmüş olursun, ne de o, senden önce bir erkek görmüş olur. Güzel yüzlü ve zâhide bir hâtun olup, bir büyük Peygamber kızı olsa gerektir dedi. Ben, teyzemin bu sözüne çok hayret etmişken, sözlerine şöyle devam etti: "BİR PEYGAMBER GELDİ" -Bir Peygamber geldi. Ona gökten vahiy nâzil oldu. Bunun üzerine kendisine; -Ey teyzem, böyle bir sır, şehirde hiç duyulmadı. O hâlde bu sözü açık söyle dedim. O zaman bana dedi ki: -Abdullah'ın oğlu Muhammed'e peygamberlik geldi. Halkı dîne dâvet eder. Çok zaman geçmez ki, Onun dîniyle âlem nûrlanır. Ona karşı gelen kaybeder, helâk olur. Teyzemin bu sözleri, bana çok tesir etmişti. Bu sebeple endişeye kapılmıştım. Ebû Bekir ile aramızda büyük bir dostluk vardı. Birbirimizden hiç ayrılmazdık. Bu meseleyi görüşmek üzere, iki gün sonra, hemen Ebû Bekir'in yanına gittim. Teyzemin söylediklerini Ona söyledim. Ebû Bekir bana; -Yâ Osman! Sen akıllı bir kimsesin. Hiç görmez, işitmez, bir şeye fayda ve zarar vermez olan birkaç taş, tanrılığa nasıl lâyık olur dedi. Ben de; -Doğru söylüyorsun, teyzemin sözü gerçektir dedim." Hazret-i Ebû Bekir, hazret-i Osman'a İslâmiyeti anlattıktan sonra Onu Resûlullah efendimizin huzûruna götürür. Peygamber efendimiz hazret-i Osman'a buyurur ki: (Yâ Osman! Hak teâlâ seni Cennete misâfirliğe dâvet ediyor. Sen de icâbet eyle, kabul et. Ben bütün insanlara hidâyet rehberi olarak gönderildim.) Hazret-i Osman, Resûlullah efendimizin yüksek hâlleri ve güler yüzle söylediği sözler karşısında kendinden geçip, büyük bir şevk ve teslimiyetle; "Eşhedü en lâ ilâhe illallâh ve eşhedü enne Muhammeden abduhû ve resûlüh" deyip Müslüman olur. Hazret-i Osman, kelime-i şehâdeti getirdikten sonra, Peygamber efendimize, daha önce Şam'a gittiği sırada gördüğü bir rüyâyı şöyle anlatır: "Ya Resûlallah! Biz Muân ile Zerkâ denilen yer arasındaydık, bir ara orada uyumuştuk. O sırada; 'Ey uyuyanlar! Uyanın! Ahmed Mekke'de zuhûr etti' diye nidâ eden bir ses işittik. Mekke'ye gelince de sizin Peygamber olarak gönderildiğinizi öğrendik." Hazret-i Osman Müslüman olduktan sonra, diğer Müslümanlar gibi o da çeşitli işkencelere uğradı. Bilhassa amcası tarafından çok işkence yapıldı. Müslüman olduğu için amcası, onu iple belinden ağaca bağlayıp, yoruluncaya kadar kırbaçla döverdi. O bütün bu işkencelere sabreder hep kelime-i şehâdet okurdu. Müslüman olduktan sonra, Peygamber efendimizin kızı hazret-i Rukayye ile evlendi... ÜÇ DEFA HİCRET ETTİ!.. Hazret-i Osman Müslüman olunca, müşrikler tarafından yapılan işkencelere uzun zaman tahammül edip, Habeşistan'a hicret etmeye izin verilince hanımı hazret-i Rukayye ile Habeşistan'a hicret etti. Böylece Habeşistan'a ilk hicret eden Müslümanlardan oldu. Bir müddet sonra Mekke'ye dönüp, ikinci olarak tekrar Habeşistan'a hicret etti. Tekrar Mekke'ye dönüp, son olarak Medîne'ye hicret etti. Böylece dini uğruna üç kere hicret etti. Netice olarak, hazret-i Osman, Eshâb-ı kirâm arasında en zengin olanlardandı. Hicretin ilk günlerinde su sıkıntısı çekilmişti. Bir Yahûdî tarafından suyu parayla satılan Rûme kuyusunu, kırk bin dinara satın alıp, Müslümanların su ihtiyacını karşılamak için vakfetti. Bedir Savaşı hâriç bütün savaşlarda bulundu. Hudeybiye antlaşmasında Mekke'ye elçi olarak gönderildi. Tebük Seferinde on bin kişilik İslâm ordusunun, bütün ihtiyaçlarını karşılayıp donattı. Ayrıca bin altın da para yardımında bulundu. Bütün malını İslâmiyetin yayılması, insanların kurtulması, saâdete kavuşması için Allah yolunda harcadı.


.

İbâdetlerin de sureti ve aslı vardır

 
A -
A +

İslâmiyetin sûreti ve hakîkati vardır. Bu ikisine birlikte din denir. Sûret denilen dînin bilinen emirleri ve yasaklarıdır. Hakîkat de, İslâmiyetin içyüzüdür. Kabukla özün her biri, İslâmiyetin parçasıdır. Zâhir bilgileri edinen âlimler, İslâmiyetin yalnız kabuğunu öğrenmişlerdir. Ulemâ-i râsihîn ise, İslâmiyetin kabuğunu ve özünü birlikte elde etmişler, sûret ile hakîkati bir araya getirmişlerdir. Zâhir âlimler, İslâmiyetin sûretine tutulmuşlar, özüne kavuşamamışlar. Ulemâ-i râsihîn denilen âlimler ise, işin içyüzünü bildirmiş, İslâmiyetin edeblerini gözettikleri için, İslâmiyetin hakîkatine kavuşmuşlardır. İmâm-ı Rabbânî hazretleri buyuruyor ki: "NEFİS İMAN ETMEZ!" "İslâmiyetin bir sureti yani dış görünüşü, bir de hakîkati yani aslı, özü vardır. İslâmiyetin sureti, Allahü teâlâya, Onun Resûlüne ve bu Resûlün Ondan getirdiği bilgilere inanmak, İslâmiyetin ahkâmına uymaktır. İslâmiyet, hükümler, emirler ve yasaklar demektir. Ahkâma uymak, emredilenleri yapmak, yasak edilenlerden kaçınmak demektir. İnsanın nefsi îmân etmez ve İslâmiyetin suretine uymak istemez. Onun yaratılışı böyledir. Bundan dolayı İslâmiyetin sûretine uyanların îmânı, îmânın suretidir yani görünüşte îmândır. Namâzları, oruçları ve bütün ibâdetleri, ibâdetlerin suretidir yani hep görünüşte ibâdettirler. Çünkü insan deyince, insanın nefsi anlaşılır. Herkes, Ben deyince nefsini bildirmektedir. İnsan ibâdet yaparken, nefsi küfür hâlindedir. Yaptıklarının yerinde bir iş olduğunu inkâr etmektedir. Böyle bir insanın îmânı ve ibâdetleri, hakîkî ve doğru olabilir mi? Allahü teâlâ, çok merhametli olduğu için îmânın ve ibâdetlerin suretlerini, görünüşlerini, hakîkî olarak, doğru olarak kabûl buyuruyor. Böyle kullarını Cennete koyacağını söz veriyor, müjdeliyor. Cenneti ve Cennette olan kullarını Allahü teâlâ sever. Onlardan râzıdır. Allahü teâlâ, sonsuz ihsân sâhibi olduğu için, yalnız kalbin tasdîk etmesini, inanmasını îmân olarak kabûl buyurmuştur. Nefsin izân etmesini, inanmasını istememiştir. Böyle olmakla berâber Cennetin de hem sûreti, hem de hakîkati vardır. Dünyâda İslâmiyetin yalnız suretine kavuşanlar, Cennetin de yalnız suretine kavuşacaklar, yalnız onun zevkini, tadını alacaklardır. Dünyâda İslâmiyetin hakîkatine kavuşanlar, Cennetin de hakîkatine kavuşacaklardır. Cennetin suretine ve hakîkatine kavuşanlar, aynı ni'metlerden meselâ aynı meyveden yedikleri hâlde, başka başka lezzet duyacaklardır. Resûlullahın zevceleri, mü'minlerin anneleri olup, Cennette Resûlullahın yanında bulunacaklar, aynı meyveyi yiyecekler ise de, başka başka tat alacaklardır. İslâmiyetin sûretine uyanlar, âhirette azâbdan kurtulacak, sonsuz saâdete kavuşacaklardır." Muhammed Ma'sûm hazretleri de buyuruyor ki: "İslâmiyete tam yapışabilmek, ibâdetleri kolay yapabilmek ve yasak olunanlardan sakınabilmek için, nefsin fânî yani teslîm olması lâzımdır. Nefis, azgın, âsî ve kendini beğenici olarak yaratılmıştır. Bu kötülüklerden kurtulmadıkça, İslâmiyetin hakîkati hâsıl olamaz. Teslîm olmadan önce, İslâmiyetin sureti, görünüşü vardır. Nefsin teslimiyetinden sonra, İslâmiyetin hakîkati hâsıl olur. Suret ile hakîkat arasındaki fark, yerle gök arasındaki fark gibidir. Suret ehli, İslâmiyetin sûretine, hakîkat ehli de, İslâmiyetin hakîkatine kavuşur. Avâmın yani câhillerin îmânına İmân-ı mecâzî denir. Bu îmân, bozulabilir ve yok olabilir. Havâsın yani hakîkat ehlinin îmânları ise, zevalden, yok olmaktan mahfuzdur, korunmuştur. Nisâ sûresinin 135. âyetinde, (Ey îmân edenler! Allaha ve Onun Peygamberine îmân ediniz!) meâlindeki emir, bu hakîkî îmânı göstermektedir." ÖLMEDEN ÖNCE ÖLMEK!.. Netice olarak, Tasavvuf Büyüklerinin "fenâ" dedikleri, ölmeden önce ölmek hâsıl olmadıkça, İslâmiyetin hakîkatine kavuşulamaz. İslâmiyetin ve ibâdetlerin hakîkatine kavuşmak için, İslâmiyetin suretine uymak şarttır. İslâmiyetin sureti ile İslâmiyetin hakîkati, nefisten dolayı birbirinden ayrılmaktadır. İslâmiyetin suretine kavuşanın nefsi taşkınlık yapmakta ve inanmamaktadır. İslâmiyetin hakîkatine kavuşunca, nefis Müslümân olmakla şereflenmekte, taşkınlıktan vazgeçmektedir

.

"Bana bir harf öğretenin kölesi olurum"

 
A -
A +

Hazret-i Ali, Peygamber efendimizin amcası Ebu Talib'in oğlu, Hulefa-i raşidinin ve Cennetle müjdelenen on kişinin dördüncüsüdür. Resûlullah efendimizin damadı, Ehl-i beytin birincisidir. Künyesi Ebü'l-Hasen ve Ebu Türabdır. Puta tapmadığı için Kerremallahü Vecheh; kahraman ve cesur olmasından, dönüp dönüp düşmana saldırmasından dolayı Kerrar; Allahü tealanın arslanı manasına Esedullah-il-Galib ve Haydar; Allahü tealanın takdirine razı olduğu için Mürteda veya Mürteza lakablarıyla anıldı. Annesi, Peygamber efendimize kendi çocuğu gibi bakan Fatıma binti Esed'dir. Beş yaşından itibaren Peygamber efendimizin yanında yaşayan hazret-i Ali, on yaşındayken Müslüman olmakla şereflendi. Bu konuda farklı rivâyetler varsa da, Müslüman olması şöyle anlatılır: "BU SIRRI KİMSEYE SÖYLEME" Hazret-i Ali, bir gün Resûlullah efendimizle hazret-i Hatice'nin beraber namaz kıldığını görür ve namazdan sonra; -Bu yaptığınız nedir? diye sorar. Resûlullah efendimiz; -Bu Allahü tealanın dinidir. Seni bu dine dâvet ederim. Allahü teala birdir, ortağı yoktur. Lat ve Uzza isimli putları terk etmeni emrederim diye cevap verirler. Hazret-i Ali; -Önce babama bir danışayım der. Resûlullah efendimiz ona; -İslâma gelmezsen, bu sırrı kimseye söyleme buyurur. Hazret-i Ali ertesi sabah, Resûlullah efendimizin huzûruna gelerek; -Ya Resûlallah! Bana İslâmı anlat diyerek Müslüman olur. Müslüman olanların üçüncüsü, çocuklardan ise birincisidir. Hazret-i Ali, İslamiyeti kabul ettikten sonra, bütün Mekke devri süresince yani onüç sene Peygamber efendimizin yanında, Onun huzûrunda ve hizmetlerinde bulundu. Peygamber efendimizin sevgi ve iltifatlarına kavuştu. Mekkeli müşriklerin bütün ezâ ve cefâlarına katlanarak Peygamber efendimizin en yakın yardımcılarından oldu. Resûlullah efendimize hicret için müsaade edilince, her tehlikeyi göze alarak, Onun yatağına yatıp, hiç kimseden çekinmedi. Ertesi gün kendisine emânet edilenleri sahiplerine verip, Mekke-i mükerremeden yola çıktı ve Peygamber efendimize Kuba'da yetişti. Mescid-i Nebevi'nin inşâsında çok gayret gösterdi. Bedir, Uhud, Hendek ve diğer bütün gazâlarda bulundu. Pekçok gazâda Resûlallah efendimiz, sancağı hazret-i Ali'ye teslim etmiştir. Bir gün Peygamber efendimiz hazret-i Aliye hitaben; -Ya Ali! Altı yüz bin koyun mu istersin, yahut altı yüz bin altın mı veya altı yüz bin nasihat mı istersin? buyurunca hazret-i Ali; -Altı yüz bin nasihat isterim ya Resûlullah cevabını verir. Bunun üzerine Peygamber efendimiz buyururlar ki: -Şu altı nasihate uyarsan, altı yüz bin nasihate uymuş olursun. 1-Herkes nâfilelerle meşgûl olurken, sen farzları ifâ et. Yani farzlardaki rükünleri, vacipleri, sünnetleri, müstehâbları ifâ et. 2-Herkes dünya ile meşgûl olurken, sen Allahü teâlâyı hatırla. Yani din ile meşgûl ol, dine uygun yaşa, dine uygun kazan, dine uygun harca. 3-Herkes birbirinin ayıbını araştırırken, sen kendi ayıplarını ara. Kendi ayıplarınla meşgûl ol. 4-Herkes, dünyâyı imâr ederken, sen dinini imâr et, zinetlendir. 5-Herkes halka yaklaşmak için vasıta ararken, halkın rızâsını gözetirken, sen Hakkın rızâsını gözet. Hakka yaklaştırıcı sebep ve vasıtaları ara. 6-Herkes çok amel işlerken, sen amelinin çok olmasına değil, ihlâslı olmasına dikkat et! HERKESİN MÜRACAAT KAPISIYDI Hazret-i Ali, Eshâb-ı kirâmın en büyük fıkıh âlimlerindendi. Halledilemeyen mevzûlar ona havâle edilirdi. Ehl-i beytten olması sebebiyle, Peygamber efendimizin sünnetine herkesten daha fazla vakıftı. Bu hususta herkesin müracaat kapısıydı. Hikmetli sözleri birçok kitaplarda toplanmıştır. Buyurdu ki: "Câhil, bilmediğini sormaktan utanmasın. Âlim, içinden çıkamayacağı bir meselede en iyisini Allahü teâlâ bilir demekten sakınmasın." Netice olarak, buğday benizli, orta boylu, güler yüzlü olan hazret-i Ali, ilim ve amel bakımından en yüksek derecede idi. Âyet-i kerîme ve pek çok hadîs-i şerifle methedilmiştir. Allah korkusundan devamlı ağlardı. Namaza durunca, bütün âlem altüst olsa, haberi olmazdı. Bir harpte ayağına saplanan oku, namazda çıkardıkları hâlde haberi olmamıştır. İlme ve öğrenmeye çok kıymet verir ve buyururdu ki: "Bana bir harf öğretenin kölesi olurum."


.

İslâmiyette îmân etmek esâstır

 
A -
A +

İslâmiyette esas olan, inanmak, îmân etmektir. Îmân ise, kalbin inanması demektir. İnanılacak ve yapılacak şeylerin neler olduğunu bilmek için, önce ilim lâzımdır. Bunları öğrenip îmân ettikten sonra, ameldeki kusûrlar affolabilir. Zira dînimiz, amel edilmese bile, îmân etmenin insana faydalı olduğunu, âhırette Cehennem azâbından kurtaracağını bildirmektedir. Fakat îmân etmeden yapılan amellerin, iyiliklerin, âhirette hiçbir faydası olmamaktadır. Nitekim kâfirlerin dünyâda yaptıkları iyiliklerin, âhirette onlara bir fayda gitirmeyeceği âyet-i kerîmelerde bildirilmektedir. Sûre-i İbrâhîmin 18. âyet-i kerîmesinde meâlen; (Allaha îmân etmeyenlerin yaptıkları faydalı işler, fırtınalı bir günde rüzgârın savurduğu küller gibidir. Âhirette o işlerin hiçbir faydasını bulamazlar) buyurulmaktadır. Âyet-i kerîmeler ve hadîs-i şerîfler îmânın kalbde olduğunu yani îmânın kalb ile tasdîk demek olduğunu göstermektedir. (Îmân edenler ve sâlih, iyi amel işleyenler) meâlindeki âyet-i kerîme ve; (Mü'min olarak sâlih amel işleyenler) meâlindeki âyet-i kerîme, îmân ile amelin başka başka olduklarını göstermektedir. Eğer amel, îmânın parçası olsa idi, âyet-i kerîmede ayrıca bildirilmezdi. İMAN, KALB İLE İNANMAKTIR Ehl-i sünnet âlimlerine göre îmân, yalnız kalb ile inanmaktır. Kişi dil ile söyleyemezse, affolur. Mutezile ve hele hâricî denilen fırkalar, amelsiz îmân olmaz, büyük günâh işleyen îmândan çıkar, dediler. İslâmiyette îmânın esâs olması, amellerin, ibâdetlerin ehemmiyetini, önemini azaltmaz. Çünkü amellerin yapılmasına sebep, îmândır. Sebebin kuvvetli olması, netîceyi emniyet altına alır. İmânı kuvvetli olan bir Müslümân, amellere dahâ çok ehemmiyet, önem verir. Müslümânların her amele, her vazîfeye de ayrı ayrı îmân etmesi lâzım olduğu için, günâh işleyenler, îmânlarının sarsılacağını, hattâ gideceğini düşünerek titrerler. Hattâ bir günâhı işlemeyen kimse bile, o günâha ehemmiyet vermese, ne olurmuş dese, kâfir olur, îmânı gider. Bâzı işleri îmâna katmak isteyenler, amellerin ehemmiyetini, önemini acabâ bu kadar anlayabilmişler midir? Yalnız kalb ile inanmakla Müslümânlık olmayacağını, amellere, işlere bakmak lâzım olduğunu söyleyenler, bu amellerin Allah için ve âhireti kazanmak için değil de, dünyâ için ve dünyâ saâdeti için olmasını düşünmektedirler. Dînin emirlerini, yasaklarını kabûl et, îmân eyle de, bunları ister yap, ister yapma, artık bundan râhat bir şey olamaz demek de yanlıştır. Çünkü bu emir ve yasaklara ehemmiyet vermeyenin, îmânı gider, kâfir olur. İslâmiyetin emrettiği vazîfeleri yerine getirmek lâzım olduğu gibi, her birinin vazîfe olduğuna inanmak da ayrıca lâzımdır. Böyle inanan bir Müslümân, bu vazîfeleri elbette seve seve yapacaktır. Ehl-i sünnet itikadına göre, büyük günâh işleyenin îmânı gitmez, kâfir olmaz. Günâh işleyen Müslümâna fâsık denir. İ'tikâdı yani îmânı sağlam olan fâsıklar, âhirette Cehennem azâbını yâ görür veyâ görmez. Görür ise, sonra mağfirete kavuşarak, Cehennemden çıkar. Müslümânlığın temeli, Allahü teâlânın birliğine ve Onun peygamberi olan Muhammed aleyhisselâmın bildirdiği emir ve yasakların hepsini Allah tarafından getirmiş olduğuna inanmaktır. Emirleri yapmak ve yasak edilenleri yapmamak îmânın şartı değil ise de, yapmak ve yapmamak lâzım olduğuna inanmak îmânın şartıdır. Böyle îmânı olmayan kimseye kâfir denir. Kâfirler, ne kadar iyi iş ve insanlara faydalı buluşlar yapsa da, âhirette azâbdan kurtulamaz. AMELLERİN EN ÜSTÜNÜ... Netice olarak, ibâdetler ve bütün iyi işler kıymetli ise de, bunları yapmak, îmânın yanında ikinci derecede kalır. İmân temeldir, iyi işleri yapmak, ikinci derecededir. İmânın ve îmân ile birlikte olan işlerin dünyâda da, âhirette de, faydaları vardır. İnsanı saâdete ulaştırırlar. İmânsız olan iyi işler, insanı dünyâda saâdete, rahata kavuşturabilir ise de, âhirette faydası olmaz. Çünkü kalb ile inanmak, îmân etmek, Müslümânlığın temeli olduğu gibi, amellerin de en üstünü budur. Resûlullah efendimize, işlerin en üstünü hangisidir diye sorulduğu zaman; (Allaha ve Resûlüne inanmaktır) buyurduktan sonra, âmentü duâsını okumuşlardı

.

Îmân etmek kolay, korumak zor

 
A -
A +

Müslüman olmayan herhangi bir kimsenin îmân etmesi, zor değildir, hatta çok kolaydır. Mahlûklardaki hesaplı nizâma, düzene bakmak ve bunlardaki incelikleri düşünmek, zaten herkese vâcibdir. Atomdan güneşe kadar bütün varlıklardaki düzen, birbirlerine bağlılıkları, bunların kendiliklerinden tesâdüfen var olmadıklarını, bilgili, hikmetli ve sonsuz kuvvetli bir varlık tarafından yaratıldıklarını açıkça göstermektedir. Aklı başında olan bir kimse, liselerde ve üniversitede, astronomi, fen, biyoloji ve tıp bilgilerini öğrenince, bu varlıkların bir yaratıcısı olduğunu ve her türlü ayıptan uzak, Muhammed aleyhisselâmın Onun Peygamberi, bildirdiklerinin hepsinin Ondan gelmiş olduğunu hemen anlar. Bu yaratana hemen inanır, îmân eder. İnkâr edenlerin ve bu şekilde ölenlerin sonsuz olarak Cehennemde kalacaklarını, îmân edenlerin de sonsuz olarak Cennet ni'metleri içinde yaşayacaklarını öğrenen bir kimse, eğer insaf sahibi ise, hemen, hem de seve seve Müslümân olur. Ayrıca Müslüman olmak için, belli şartları yerine getirmek gerekir diye de bir şey olmadığı gibi, Müslüman olmak için, insanın önünde herhangi bir engel de yoktur. EN BÜYÜK NİMET!.. Îmân etmek, nimetlerin en büyüğüdür. Çünkü sonsuz kurtuluş, saâdet, îmân etmeye ve bu îmân ile âhirete gitmeye bağlıdır. Îmân, çok kıymetli bir mücevher gibidir. Kıymetli şeylerin düşmanı da çok olur. Îmân etmek çok kolay ise de, bu îmânı korumak çok zordur. Nefis, şeytan ve nefsinin, şeytanın esiri olmuş insanlar, bu nimetin düşmanıdır. Îmânı koruyabilmek için, nelerin îmânı giderdiğini bilmek lâzımdır. Bununla alâkalı olarak Muhammed bin Kutbüddîn-i İznîkî hazretleri buyuruyor ki: "Akıllı, bilgili, edebiyatçı olduğunu göstermek veyâ yanındakileri hayrete düşürmek, güldürmek, sevindirmek yahut alay etmek için söylenen sözlerde küfr-i hükmîden korkulur. Gadab, kızgınlık ve hırs ile söylenen sözler de böyledir. Bunun için insan, sözünün ve işlerinin neye varacağını düşünmelidir. Her şeyde dînini kayırmalıdır. Hiçbir günâhı küçük görmemelidir. Bir kimse, küçük günâh işlese, buna tövbe et denildiğinde, tövbe edecek bir şey yapmadım ki dese, yâhut niçin tövbe edeyim dese, küfür olur. Bir mü'mini öldüren veyâ öldürülmesini emreden kimseye, iyi yaptın diyen kâfir olur. Katli vâcib olmayan kimse için, öldürülmesi lâzımdır demek küfür olur. Bir kimseyi haksız olarak döven veyâ öldüren zâlime, iyi yaptın, bunu hak etmişti demek küfür olur. Yalan olarak, Allah biliyor ki, seni çocuğumdan çok seviyorum demek küfür olur. Vazîfe olduğuna inanmayarak, ehemmiyet vermeyerek, hafîf görerek namâz kılmamak, oruç tutmamak, zekât vermemek, küfür olur. Allahın rahmetinden ümmîdini kesmek küfürdür. Katî olarak bilinen harâmlardan birine helâl demek, küfür olur. Ezân, câmi, fıkıh kitâpları gibi İslâmiyetin kıymet verdiği şeyleri aşağılamak, küfür olur. Abdestsiz olduğunu veyâ namâz vaktinin gelmediğini bildiği hâlde, namâz kılmak, bildiği hâlde kıbleden başka tarafa dönerek kılmak küfür olur. Bir Müslümânı kötülemek için, kâfir demek küfür olmaz. Kâfir olmasını isteyerek söylemek küfür olur." Allahü teâlânın emirlerine Farz, yasak ettiği şeylere de Harâm denir. Farzlara ve harâmlara İslâmiyet ve Ahkâmı islâmiyye denir. İslâmiyete uymayan şeyi yapmaya Günâh işlemek denir. Günâh işlemek küfür değildir yani günâh işlemek, îmânı gidermez. Günâh olduğuna ehemmiyet verilmezse, küfür olur, îmân gider. İbâdet yapmanın ve günâhtan sakınmanın lâzım olduğuna inanmamak, küfür olur. KÜFRE DÜŞMEKTEN KORKMALI Netice olarak bir Müslümân, îmânın yok olmasına sebep olacağı söz birliği ile bildirilmiş olan şeyleri istekle söyler veyâ yaparsa, kâfir olur. Buna mürted denir. Mürtedin, mürted olmadan önceki ibâdetleri ve sevâpları yok olur. İmânının gitmesine sebeb olan şeyden tövbe etmedikçe, yalnız Kelime-i şehâdet söylemekle veyâ namâz kılmakla, Müslümân olmaz. Mürted olacak şeyi yaptığını inkâr etmesi de tövbe olur. Tövbe etmeden ölürse, Cehennem ateşinde ebedî olarak azâb görür. Bunun için, küfürden çok korkmalı, az konuşmalıdır. Hadîs-i şerîfte buyurulduğu gibi: (Hep hayırlı, faydalı konuşunuz. Yâhut susunuz!)


.

"Ben dînimden vazgeçmem"

 
A -
A +

Sa'd bin Ebî Vakkas hazretleri, dünyada iken Cennetle müjdelenen on sahabîden biridir. İlk Müslüman olanların yedincisidir. Onyedi yaşında iken hazret-i Ebû Bekir'in vasıtasıyla Müslüman olur. İman etme hâdisesi şöyle rivâyet edilir: Müslüman olmadan önce bir rüyâ görür. Rüyâsında kendisi zifiri bir karanlığın içinde iken, birdenbire her tarafı aydınlatan parlak bir ay doğar. Ayın aydınlattığı yolu takip ederken aynı yolda ve önünde Zeyd bin Haris hazretlerinin, hazret-i Ali'nin ve hazret-i Ebû Bekir'in ilerlediğini görür. Kendilerine; -Siz buraya ne zaman geldiniz? diye sorar. Onlar da; -Şimdi, diye cevap verirler. Gördüğü bu rüyâdan üç gün sonra hazret-i Ebû Bekir'in kendisine İslâmiyeti anlatması üzerine, kalbinde İslâmiyete karşı bir sevgi hasıl olur. Bunun üzerine hazret-i Ebû Bekir onu Peygamber efendimize götürür ve Peygamber efendimizin huzûrunda îmân edip, Müslüman olur. ÎMÂN KUVVETİ!.. Annesi oğlunun Müslüman olduğunu duyunca çok sinirlenip, Onu İslâm dininden döndürebilmek için çeşitli yollara müracaat eder. Oğlunun kendisine karşı saygısını ve bağlılığını bildiğinden, İslâm dîninden döndürebilmek için; -Allahın, sana hısım ve akraba ile ilgilenmeyi, anne babaya dâima iyilik etmeyi emrettiğini söyleyen sen değil misin? der. Hazret-i Sa'd da; -Evet der. Bunun üzerine annesi asıl maksadını bildirmek için şöyle söyler: -Yâ Sa'd! Vallahi, sen Muhammed'in getirdiklerini inkâr etmedikçe, ben açlık ve susuzluktan helâk oluncaya kadar ağzıma bir şey almayacağım. Sen de bu yüzden anne kâtili olarak insanlarca ayıplanacaksın. Hazret-i Sa'd, o güne kadar annesinin her isteğine boyun eğmiş, bir dediğini iki etmemiştir. Allahü teâlâ ve Onun Resûlüne bütün kalbiyle inanmış ve bağlanmış olduğundan bu îmân kuvveti üstün gelir ve annesinin isteğini kabûl etmez. Annesinin yiyip içmediğini ve bunda inat ettiğini görünce de, şöyle söyler: -Ey anne, senin yüz canın olsa ve her birini İslâmiyeti bırakmam için versen, ben yine dînimden vazgeçmem. Artık ister ye, ister yeme!.. Annesi hazret-i Sa'd'ın dinine bağlılığını, imânındaki sebâtını görünce şaşırır, çaresiz kalır ve yemeye, içmeye tekrar başlar. Sa'd bin Ebî Vakkas hazretleri ile annesi arasında geçen bu hâdiseden sonra Allahü teâlâ, evladın anne ve babaya hangi hâllerde tâbi olacağını, hangi hâllerde tâbi olmayacağını bildiren Ankebût sûresinin 8. âyet-i kerîmesini göndererek meâlen; (Biz insana, ana ve babasına iyilikte bulunmasını tavsiye ettik. Bununla beraber, hakkında bilgi sahibi olmadığın, ilâh tanımadığın bir şeyi bana ortak koşmak için sana emrederlerse, artık onlara, bu husûsta itaât etme! Dönüşünüz ancak banadır. Ben de yaptığınızı amellerinizin karşılığını size vereceğim) buyurur. İslâmiyetin, ilk yıllarında Müslümanlar müşriklerden çok ezâ ve cefâ görüyorlardı. Hazret-i Sa'd da çok eziyet çekmişti. Eshâb-ı kiram ibâdetlerini serbestçe yapamıyorlardı. Hazret-i Sa'd ilk Müslüman olan Sahâbîlerden birkaçı ile beraber, Mekke'de Ebû Düb denilen bir vadide namaz kılmakta idiler. Müşriklerden bazıları onların yanlarına gelerek namazlarıyla alay etmeye ve kötülemeye başlarlar. Bunun üzerine hazret-i Sa'd, eline geçirdiği bir deve kemiğiyle bir müşriğin başını yarar ve bunu gören diğer müşrikler korkuya kapılıp kaçarlar. Böylece hazret-i Sa'd, Allah yolunda, ilk cihâd eden Sahâbî olur. OKÇULARIN REÎSİ... Netice olarak hazret-i Sa'd, bütün gazâlarda bulunmuş ve çok kahramanlıklar göstermiştir. Uhud harbinde de, Müslümanların sıkışık durumlarında büyük bir metanetle çarpışmış, Peygamber efendimizin yanından hiç ayrılmamıştır. Hazret-i Sa'd, ok atmakta çok maharetliydi. Her attığı ok isâbet ederdi. İslâmiyette, Allah yolunda ilk ok atan Sahâbî olup, okçuların reîsiydi. Uhud harbinde, 1000'den fazla ok atmış, Peygamber efendimizin büyük iltifâtlarına ve duâlarına mazhar olmuştur. Peygamber efendimiz, ok atarken Ona; (At yâ Sa'd! Anam, babam sana feda olsun!) diye duâ etmişlerdir. Peygamber efendimizin, hayatında "Anam, babam sana feda olsun" diye sadece hazret-i Sa'd için duâ ettiğini, bunun dışında hiçbir kimseye böyle duâ etmediğini hazret-i Ali bildirmiştir.


.

Amel, îmânın şartı değildir

 
A -
A +

İmân, Müslümânlık esâslarını kabûl etmek ve bütün hükümlerine uymakta kusûr etse bile, saygı göstermek olduğundan, Müslümânlığın temelidir. Amellerden farzların farz olduğuna, harâmların da harâm olduğuna inanmak da îmândandır ve temeldir. İbâdetleri yapmamak ve harâmlardan sakınmamak, îmândan değildir. Şayet amel yani ibâdetleri yapmak, haramlardan sakınmak, îmândan bir parça olsaydı, günâh işleyen herkes, kâfir olurdu ve dünyâda Müslümân kalmazdı. İşdeki, ameldeki bozukluk, insanı dinden çıkarmaz. Günâh işlemek, kalbdeki îmânı bozarsa, meselâ günâh olduğuna inanmayarak yaparsa, o zamân küfür olur... GÜNAH İŞLEYEN FÂSIKTIR!.. Ehl-i sünnet itikâdına göre, büyük günâh işleyenin îmânı gitmez yani kâfir olmaz. Günâh işleyen Müslümâna fâsık denir. İtikâdı yani îmânı sağlam olan fâsıklar, âhirette Cehennem azâbını yâ görür veyâ görmez. Görür ise, sonra mağfirete kavuşarak, Cehennemden çıkar. Müslümânlığın temeli, Allahü teâlânın birliğine ve Muhammed aleyhisselâmın bildirdiği emirlerin ve yasakların hepsini Allah tarafından getirmiş olduğuna inanmaktır. Emirleri yapmak ve yasak edilenleri yapmamak îmânın şartı değil ise de, yapmak ve yapmamak lâzım olduğuna inanmak, îmânın şartıdır. Böyle îmânı olmayan yani Müslümân olmayan kimseye kâfir denir. Kâfirler, ne kadar iyi iş ve insanlara faydalı buluşlar yapsa da, âhirette azâbdan kurtulamaz. İbâdetler ve bütün iyi işler kıymetli ise de, bunları yapmak, îmânın yanında ikinci derecede kalır. İmân temeldir, iyi işleri yapmak, ikinci derecededir. Îmânın ve îmân ile birlikte olan işlerin dünyâda da, âhirette de, faydaları vardır. İnsanı saâdete ulaştırırlar. İmânsız olan iyi işler, insanı dünyâda saâdete kavuşturabilir ise de, âhirette faydası olamaz. Dinde reformcular, âhirete inanmadıkları için, yalnız iyi işleri yapmayı düşünüyorlar. Yalnız dünyâ huzûrunu düşündükleri için, ameli, yani iyi işleri yapmayı itikâdın üstünde görüyorlar. Amelin, îmânın şart olmasını isteyenlere dikkat edilirse, aralarında namâz kılanı, oruç tutanı, içki içmeyeni, domuz eti yemeyeni yok gibidir. Kendi düşüncelerine göre, kendilerine Müslümân denilebilmesi için, bu kötülükleri yapmamaları lâzımdır. Bu hâlleri, tekliflerinin samîmî olmadığını ve iyi işler yapmak değil, îmânı yıkmak istediklerini göstermektedir. İyi işleri îmâna şart koşarsak, Peygamberlerden başka, bütün kötülük yapanların Müslümân olmamaları lâzım gelir. Yeryüzünde kimseye Müslümân denemez olur. Bu reformcular seçtikleri birkaç güzel huyun îmâna şart olmasını istiyorlar. Çünkü bunlara göre, dîni insanlar yapmaktadır. Onun içindir ki, istedikleri işleri, iyi olarak seçmektedirler. Dikkat edilirse, bunlar zinâ etmek, içki içmek, zekât vermemek, namâz kılmamak gibi kötülükleri kötülük kabûl etmiyorlar ki, bunları yapmamayı, îmânın şartı bilsinler. İslâmiyet, birçok kötülüklere dünyâda da cezâ vermekte ve iyiliklere teşvîk etmektedir. Zâten, âlimlerin zâlimlere ve her Müslümânın birbirine, mümkün olduğu kadar, emr-i ma'rûf ve nehy-i münker yapması yani nasîhat etmesi farzdır. İslâmiyet iyi işlerin yapılmasını ve kötü şeylerden sakınılmasını böyle sağlamış iken bunu kâfî görmeyerek, dahâ doğrusu, bunların hiçbirini yapmayarak, diledikleri bâzı işleri îmânın şartı saymaktan ve böylelikle birçok Müslümâna kâfir demeye kalkışmaktan gâye ne olabilir? İMANIN KEMALİ İÇİN!.. Netice olarak, Allahü teâlâya inanarak ve Onun emri olduğu için değil de, başka sebeple yapılan iyi işler, yani îmânsız olan ameller, kıymetsizdir. Amelsiz olan îmân ise, kıymetli ve faydalıdır. Müslümânlar, âhirette azâb çekmek ihtimâlinden kurtulmak için, İslâmiyetin hükümlerini yerine getirirler. Hele, dünyâda saâdete kavuşmaları, bu hükümleri yapmakla olur. Amel, îmânın şartı değilse de, îmânın kemâlinin şartıdır. İmân bir bakımdan, ilimdir. Dünyâda her terakkî, ilerleme ve saâdet, ilimden bekleniyor da, âhirette kuvvetli ilme dayanan îmân sebebi ile insanın saâdete kavuşmasına niçin şaşılıyor? Bu kadar kıymetli olan îmânı ehemmiyetsiz zannetmemelidir. Bunu, kazandıracağı ebedî mükâfâtın büyüklüğüne karşı küçümseyenler, ele geçirmekle şereflenmemiş olan zavallılardır...


.

"Göktekiler ve yerdekiler katında eminsin"

 
A -
A +

Abdurrahmân bin Avf hazretleri Eshâb-ı kirâmın büyüklerindendir. Cennetle müjdelenen on kişiden ve ilk Müslüman olan sekiz kişiden birisidir. Hazret-i Ebû Bekr'in teşvikiyle Müslüman olan Abdurrahman bin Avf hazretleri, Müslüman olmadan önce ticaretle meşgul olurdu. Müslüman olduktan sonra müşriklerin çeşitli zulüm ve işkencelerine maruz kaldı. İlk defa Habeşistan'a, sonra da Medine-i münevvereye hicret etti. Peygamber efendimizin bütün gazalarında bulundu. Uhud Muharebesinde 20 yerinden yaralandı. Bu yaralarından birisi sebebiyle ayağı topal kaldı. Ayrıca 12 dişi kırıldı. Medine'nin Kaynuka Çarşısında ticaret yaparak kısa zamanda çok zengin oldu ve; "Taşa uzansam, o taşın altında ya altına veya gümüşe rastladığımı görürüm" buyururdu. MÜJDEYİ YEMEN'DE ALDI!.. Abdurrahmân bin Avf hazretleri, Müslüman olmasına sebep olan hâdiseyi şöyle anlatır: "Hazret-i Muhammed'in Peygamberliğinin bildirilmesinden önce ticâret için Yemen'e gitmiştim. Askalan bin Ebî Avâlim'in evinde misâfir olmuştum. O çok yaşlı, zayıf, âdetâ kuş yavrusu gibi kalmış bir ihtiyârdı. Her ne zamân Yemen'e gitsem, onun evinde kalırdım. Her gidişimde bana; -Sizin aranızdan, şeref ve şöhret sâhibi, dîninize muhâlefet eden bir kimse çıktı mı diye sorardı. Ben de; -Hâyır, diye cevâp verirdim. Bir defasında yine gitmiştim. O son derece zayıflamış ve kulakları da işitmez olmuştu. Oğulları ve torunları etrâfında toplanmışlardı. Bana nesebini söyle, dedi. Ben de söyledim. -Sana öyle güzel bir müjde vereceğim ki, ticâretten çok iyidir. Hak Sübhânehü ve teâlâ senin kavminden geçen ay bir Peygamber gönderdi. Onu bütün mahlûkâttan üstün kıldı ve Ona bir kitâp gönderdi. Putlara tapmaktan meneder, İslâma dâvet eder. Hakka çağırır, bâtıldan sakındırır. -O hangi kabîledendir, dedim. -Hâşimoğulları kabîlesindendir ve siz Onun dayılarısınız. Ey Abdurrahmân! Hemen git, Ona tâbi ol, doğru söylediğine inan ve yardımcı ol ve benim şu beytimi Ona götür, dedi. Şehâdet ederim, Mûsânın Rabbine, Seni Resûl olarak gönderdiğine. İşlerimi çabuk bitirip, Mekke'ye döndüm. Hazret-i Ebû Bekir ile karşılaşıp, Humeyrî'nin söylediklerini anlattım. -Evet, Allahü teâlâ Muhammed bin Abdullah'ı Peygamber olarak gönderdi. Huzûruna git, dedi. O sırada Resûl-i Ekrem efendimiz hazret-i Hatîce'nin evinde idi. Oraya gidip girmek için izin istedim. İzin verildi, içeri girdim. Beni görünce tebessüm edip; -İki hayrlı şeyden birini getirdin, buyurdu. -Nedir deyince; -Yâ hediyye getirdin veyâ bir kimseden mektûp getirdin, buyurdu. Orada bulunanlara da; -Biliniz ki, Humeyrî mü'minlerin üstünlerindendir, buyurdu. Sonra ben kelime-i şehâdet söyleyerek Müslümân oldum. Humeyrî'nin şiirini okudum ve söylediklerini anlattım. Bunun üzerine Resûlullah efendimiz buyurdu ki: -Beni tasdîk eden ve îmân eden, zamânımda bulunan ve bana gelen nice insanlar vardır ki, işte onlar gerçekten benim kardeşlerim ve dostlarımdır." Resûlullah efendimiz Abdurrahmân bin Avf hazretleri hakkında; (Göktekiler ve yerdekiler katında sen eminsin) buyurdu. Resûlullah efendimiz hanımlarına hitaben; (Benden sonra size yardım eden doğru sözlü ve iyi işli birisi olacaktır) buyurdu. Sonra; (Yâ Rabbî, Abdurrahmân bin Avf'ı Cennet ırmaklarından kandır) diye duâ etmişlerdir. Resûlullah efendimizin vefâtından sonra, Abdurrahmân bin Avf hazretleri, mâlının bir kısmını kırkbin dinâra satarak Peygamber efendimizin hanımlarına taksîm etmiştir. ONU İMÂMETE GEÇİRDİLER Netice olarak Abdurrahman bin Avf hazretleri, Resûlullah efendimizin sağlığında Allah yolunda çok mal harcadı. Uhud Savaşı esirlerinden 31 tanesinin fidyelerini ödeyerek azad ettirdi. Muhtaçlara 40 bin dirhem altın ve Tebük Seferi için 500 at ve 500 yüklü deve verdi. Tebük Gazasından dönüşte Resûlullah efendimiz bir yere gitmişlerdi. O sırada Eshâb-ı kirâm sabah namazı geçiyor diye Abdurrahman bin Avf hazretlerini imâmete geçirdiler. Peygamber efendimiz gittikleri yerden dönerek ikinci rekatte ona uydular ve namazdan sonra; (Bir peygamber sâlih bir kimsenin arkasında namaz kılmadıkça rûhu kabz olunmaz) buyurarak, Abdurrahman bin Avf hazretlerinin kıymetini ifâde etmişlerdir

"Serveti çoğaltanlar helâk oldu"

 
A -
A +

Bir Müslümanın zarûrî ihtiyâçlarını karşılamak ve fakîrlere yardım etmek için, çalışıp, helâl kazanması iyidir, sevaptır. Peygamberlerden Süleymân aleyhisselâm ve Eshâb-ı kirâmdan, hazret-i Osmân ve Abdurrahmân bin Avf hazretleri, mâl ve mülk sâhibi idiler. Bu servetleri, sahâbîlik derecelerinin azalmasına sebep olmadı. Resûlullah efendimiz fakîrliğin sıkıntısına katlanabildiği için, fakîrliği tercih etti. Fakîrlik, ibâdet yapmayı güçleştirirse, ibâdete kuvvet veren zenginlik efdal olur. Böyle, şükreden zenginlere dil uzatmak, Hadîd sûresinin 25. âyetinden gâfil olmayı gösterir. Bu âyet-i kerîmede meâlen; (Allahü teâlâ, bu üstünlüğü dilediğine ihsân eder) buyurulmaktadır. Bu âyet-i kerîme ve hadîs-i şerîfler, kâfirlere, fâsıklara muhtâç olmamak, Müslümânlara hizmet etmek, İslâm ilimlerini yaymak ve bunları yapanlara yardım etmek için lâzım olan parayı, mâlı kazanmanın çok sevâp olduğunu göstermektedir. MAL, MÜMİNİN YARDIMCISIDIR Mal müminin yardımcısıdır. Bu sebeple çalışmalı, helâl yoldan kazanmalıdır. Başkalarına muhtâç olan, dînini kaybedebilir. Dîni verip de yememek için, alın teri ile yemelidir. Bir Müslümân, her aldığını, helâl mi, harâm mı düşünmeli, harâm ise almamalıdır. Aldığı şeyde hakkı olanlara vermeyi, muhtaçlara yardım etmeyi düşünmelidir. İnsanların iyisi, insanlara iyilik edendir. İnsanların kötüsü, insanlara kötülük edendir. İnsan, kazandığına kanâat etmeli, Allahü teâlânın taksîmine râzı olmalıdır. (Kanâat eden doyar) buyuruldu. Kanâat, çalışmayıp tesâdüfen önüne çıkanı kullanmak, başka bir şey aramamak demek değildir. Kanâat, alın teri karşılığı kazanılana râzı olmak, başkasının kazancına göz dikmemek demektir. Başkasının dahâ çok kazandığını görünce, onu kıskanmamak, onun gibi çok çalışmak demektir. Kanâat, ihtiyâcından fazla kalan kazancını bir yere yığmayıp, İslâmiyetin emrettiği hayırlı yerlere vermek, fakîrlere, kimsesizlere, hastalara, yardım etmek demektir. İslâm dîni çalışmayı, ilerlemeyi emretmekte, kazanıp fakîrlere yardım edenlere Cenneti müjdelemektedir. Kanâat, bir hırkaya râzı olup tembel oturmak değildir. Çünkü İslâmiyet, iktisâdî refâhı sağlayan yolları göstermektedir. Buna kavuşmak için, çalışmayı istemektedir. Hadis-i şeriflerde buyuruldu ki: (İnsanların hayırlısı, en üstünü, insanlara dahâ faydalı olanlarıdır.) (En hayırlınız, insanları çok doyuranınızdır.) (Sizin en hayırlınız, başkasından beklemeyip, çalışan, kazananınızdır.) Allahü teâlâ, beş şeyi, beş şey içine koymuştur. Bu beş şeyi alan, içindekine kavuşur: İzzeti, şerefi, ibâdete; zilleti, sefâleti, günâha; ilmi, hikmeti, çok yememeye; heybeti, itibârı, gece namâz kılmaya; zenginliği, kimseye muhtâç olmamayı da, kanâate tâbi kılmıştır. Hadîs-i şerîfte; (İnsanın yediklerinin en hayırlısı, iyisi, bileği ile kazanıp yediğidir. Allahü teâlânın Peygamberi Dâvud aleyhisselâm elinin emeği ile kazanıp yerdi) buyuruluyor... ÇÖPLÜKTE BİR KIZCAĞIZ!.. Abdullah bin Mübârek hazretleri, hacca giderken bir çöplüğün yanından geçerler. Orada yerde ölmüş bir kuşu alan bir kızcağız görürler. Kızcağıza, ölmüş olan o kuşu almasının sebebini sorarlar. O da; -Efendim, evde benden başka bir kardeşim daha var. Yoksuluz, bir şeyimiz yok. Üç gündür açız. Biz zengindik, babamızın malı vardı. Zulüm ve haksızlıkla malını alıp öldürdüler. Gördüğünüz gibi muhtaç hâle düştük der. Bu hale gözleri yaşaran Abdullah bin Mübârek hazretleri, yanındaki bin altından kırkını memlekete dönmek için ayırır ve kalanının o kızcağızın âilesine verilmesini emrederek; -Geri dönüyoruz, bu seneki haccımız bu olsun buyururlar. Netice olarak, Kur'ân-ı kerîmde, fakîrlere, muhtaçlara yardım etmekten çeşitli âyet-i kerîmelerde tekrar tekrar bahsedilmiştir. Bunun için helâlden kazanarak, insanlara yardım etmek, Müslümânlar arasında âdet olmuş, mühîm bir vazîfe hâline gelmiştir. İslâmiyet, fakîrlere, kimsesizlere, misâfirlere ve hangi dinden olursa olsun, yabancılara yardım etmeyi emreden tek dindir. Hadis-i şerifte buyurulduğu gibi: (Serveti çoğaltanlar helâk oldu. Ancak Allahü teâlânın fakir kullarına verip, bu servet ile hayırlı amel işleyenler müstesna. Ne yazık ki bu gibiler de azdır.)


.

"Sabırlı değil, tahammüllü denir"

 
A -
A +

Allahü teâlâ, insanlara, dâimâ merhametle, şefkat ve af ile muâmele etmeyi, kendilerine fenâlık yapanları affetmeyi, dâimâ güler yüzlü ve tatlı sözlü olmayı, sabırlı hareket etmeyi, işlerinde dâimâ dostlukla anlaşmayı emretmektedir. Peygamber efendimizin dâimâ sulhu tavsiye ettiğini, kendisine karşı çıkanlara bile şefkat elini uzattığını, bütün dünyâ târîhleri yazmaktadır. İlmi, aklı, ihlâsı ve sabrı olmayan din adamları, târih boyunca, hep fitne ve felâketlere sebep olmuşlardır. İslâm bilgilerini sessizce yayan bilgili, akıllı ve sabırlı din âlimleri ise, hep başarı sağlamışlardır. Kâdî zâde Ahmed Efendi, Birgivî Vasiyetnâmesi şerhinde buyuruyor ki: "El ile, güç kullanarak emr-i ma'rûf ve nehyi münker yapmak, yani günâh işleyene mâni olmak; devlet adamlarının vazîfesidir. Söz ile, yazı ile cihâd etmek, âlimlerin vazîfesidir. Kalb ile, duâ etmekle mâni olmak ise, her mü'minin vazîfesidir. Tesirli, başarılı olacağı zan olunursa, bu vazîfeleri yapmak vâcib olur. Fitneye sebep olacağı zan olunursa, terk etmek vâcib olur. Fitne bulunan mahalle zarûretsiz varmak câiz değildir. Eğer dînini korumak için hicret ederse, güzel olur, Cennete girmeye lâyık olur, şefâate mazhar olur. Emr-i ma'rûf ve nehy-i münker yaparken, niyetin hâlis olması ve işi anlayıp, Allahü teâlânın buradaki emrini iyi bilmesi, sabırlı olup münâkaşa, kavga etmemesi, yumuşak, tatlı dil ve yazı ile yapması lâzımdır." "BİR GÜN GELİR!.." Abdülazîz Bekkine hazretleri, bütün hayatı boyunca İslâmiyeti öğrenmek ve öğretmekle meşgûl olmuş, pek çok talebe yetiştirmiştir. Sohbetleri tatlı bir hava içinde geçer, konuşmaları ise, kısa, mânâlı ve özlü idi. Bir gece, sohbetinde talebelerine hitaben; -Bir gün gelir danışacak hocalarınız da bulunmaz. Öyle bir günde seçeceğiniz insanda arayacağınız vasıflar nedir? diye sorarlar. Talebeleri de, kendisine danışılacak kimsede bulunması gereken özellikleri, vasıfları, kendi bilgilerine göre arz ederler. Fakat bu cevapları yeterli bulmayan Abdülazîz Bekkine hazretleri şöyle buyurur: -O kimsenin sabrını kontrol edersiniz. İnsanlarda riyânın karışamayacağı, anlaşılabilir tek vasıf sabırdır. Sabır musîbet geldiği an yani ilk ânda hiç şikâyet edilmeden sîneye çekebilme hâlidir. Şâyet o kimse ilk ânda feverân eder de sonra sîneye çekerse, ona sabırlı değil tahammüllü insan denir. Abdülazîz Bekkine hazretleri, bir sohbetinde de, mü'minin dünyâ ve âhirete bakış açısını tarif ederken buyurur ki: "Müminin dünyâya bakışı öyledir ki, dünyâdaki zevk ve sefâya bakar, arkasında Cehennemi görür. Meşakkate, hizmete bakar, arkasında Cenneti görür. Yâni müminin nazarı, dünyâya takılmaz." Muhammed Ma'sûm Fârûkî hazretleri bir talebesine hitaben buyuruyor ki: "Allahü teâlâ, size insanların ihtiyâçlarını karşılayacak, onları adâlete ve râhata kavuşturacak bir makâm, bir vazîfe ihsân etmiştir. Bu büyük ni'mete çok şükrediniz! Buna şükretmek, Allahü teâlânın kullarının ihtiyâçlarını karşılamakla olur. Kullara hizmet etmeniz dünyâ ve âhiret derecelerine kavuşmanıza sebep olacaktır. Bunun için, Allahü teâlânın kullarına iyilik etmeye, güler yüz, tatlı dil ve güzel huy ile onlara kolaylık göstermeye çalışınız! Bu çalışmanız, Allahü teâlânın rızâsını kazanmanıza ve âhirette yüksek derecelere kavuşmanıza sebep olacaktır. Hadîs-i şerîfte, (İnsanlar Allahü teâlânın ıyâlidir, kullarıdır. Kullarına iyilik edenleri çok sever) buyuruldu." O, HERKESE İYİLİK EDER Müslüman, İslâmın güzel ahlâkı ile süslenir ve herkese iyilik eder. Kendisine kötülük yapanlara iyilikle karşılık verir. İyilik yapamazsa, hiç olmazsa sabreder. Netice olarak Müslümân, Allahü teâlânın yasak ettiği, zararlı şeyleri almaz, kullanmaz, dinlemez, okumaz ve bakmaz. Kimseye kötülük yapmaz. Kendine zarar verene karşılık yapmaz, sabreder. Ona tatlı dil, güler yüz ile nasîhat verir. Müslümân, Allahü teâlânın emrettiği iyi şeyleri öğrenmek, öğretmek ve yapmak için uğraşır. Bunları yaparken, gelecek sıkıntılara sabreder. Sabır, sıkıntının ilk geldiği ânda, feryât etmemek, Allahü teâlânın takdirine boyun eğmektir. İlk ânda feryat edip sonra sabretmeye, sabırlı olmak değil, tahammüllü olmak denir.


.

"Yalnız başına vefât edecek olan..."

 
A -
A +

İlk Müslüman olanlardan olan Ebû Zer Gıfârî hazretleri, Benî Gıfâr kabilesindendir. Kavmi arasında atılganlığı ve cesâreti ile meşhûr olmuştur. İnsanların elleriyle yonttuğu putlara ilâh diyerek tapmasına şaşar, putlardan nefret ederdi. Bu sebeple insanlardan uzak yaşamaya ve kendisine yol gösterecek bir rehber aramaya başlar... Ebû Zer Gıfârî hazretleri rehber ararken, Muhammed aleyhisselâma da Allahü teâlâ tarafından Peygamber olduğu bildirilmiştir. Bu haber Benî Gıfâr kabilesine de ulaşır. Mekke'den gelen biri, Ebû Zer Gıfârî hazretlernin "Lâ ilahe illallah" dediğini işitince; -Mekke'de bir zât var, senin söylediğin gibi "Lâ ilahe illallah" diyor ve Peygamber olduğunu bildiriyor, der. RESÛLULLAHA HAYRAN KALDI!.. Ebû Zer Gıfârî hazretleri bu haberi işitir işitmez kardeşi Üneys'i Mekke'ye gönderip bir haber getirmesini ister. Üneys, Mekke'ye gidip, Peygamber efendimizi görür, hayran kalır ve geri döner. Ebû Zer hazretleri; -Ne haber getirdin, deyince; -Efendim, vallahi öyle yüce bir zâtı gördüm ki, hep hayrı, iyiliği emredip, kötülüklerden sakındırıyor, der. Ebû Zer Gıfârî hazretleri; -Peki insanlar onun hakkında ne diyorlar, deyince, zamanın meşhûr şairlerinden olan kardeşi Üneys şöyle cevap verir: -Şair, kâhin, sihirbaz diyorlar. Fakat onun söyledikleri ne kâhinlerin sözüne ne de sihirbazların sözüne benzemiyor. Onun söylediklerini şairlerin her çeşit şiirleriyle karşılaştırdım. Onlara hiç benzemiyor, hiç kimsenin sözüyle ölçülemez. Vallahi o zât, hakkı bildiriyor, doğruyu söylüyor der. Ebû Zer Gıfârî hazretleri kardeşinin getirdiği haber üzerine hemen Mekke'ye gider. Üç gün boyunca Kâbe'nin yanında Peygamber efendimizi görmek için fırsat kollar. Hazret-i Ali, Onun bu hâlini görüp evine götürür ve niçin geldiğini sorar. Kimseye söylemeyeceğine dair söz aldıktan sonra, Peygamber efendimizi görmeye geldiğini söyler. Ertesi günü hazreti Ali, Onu Peygamber efendimizin huzûruna götürür. Peygamber efendimizin mübârek yüzünü görmekle şereflenir ve "Esselâmü aleyküm" diyerek selâm verir. Bu selâm, İslâmda verilen ilk selâmdır. Peygamber efendimiz kim olduklarını, ne kadar zamandır burada bulunduklarını, ne yiyip içtiklerini sorarlar. Ebû Zer Gıfârî hazretleri de, gerekli cevapları verdikten sonra Müslüman olmak istediğini arz eder. Resûlullah efendimiz, Kelime-i şehâdeti okur ve ona da söyletirler. Böylece ilk Müslüman olanların beşincisi olur. Ebû Zer Gıfârî hazretleri Müslüman olduktan sonra Kâbe yanına gidip, yüksek sesle, Kelime-i şehâdet getirir. Müşrikler hemen üzerine hücum edip döverler, kanlar içinde kalır. Hazret-i Abbas'ın yardımı ile kurtulur. Peygamber efendimiz, Ebû Zer Gıfârî hazretlerine kendi memleketine dönmesini ve orada İslâmiyeti yaymasını emir buyurur. Bu emir üzerine kendi kabilesi arasına dönüp onlara İslâmiyeti anlatmaya başlar ve hicrete kadar bu hizmete devam eder. HUSÛSÎ İLTİFAT BUYURDU!.. Ebû Zer Gıfârî hazretleri, Hendek Savaşından sonra Medine'ye yerleşir ve Peygamber efendimizin yanından hiç ayrılmaz. Resûlullah efendimizin hizmetini gördükten sonra mescide gider başka bir işle meşgûl olmazdı. Peygamber efendimizin evinden bir fert gibi olur. Her hareketinde ve her işinde Resûlullah efendimize tâbi olurdu. Bütün zamanını dîni öğrenmeye ayırırdı. Her şeyi Peygamber efendimize sorardı. Îmân, ihsân, emir ve nehiy husûsunda, Kadir gecesi ve daha birçok husûsların esrârını, sırlarının izâhını, namaza dair ince husûsları ve nice şeyleri Resûlullah efendimize bizzat sorarak öğrenmiştir. Resûl-i Ekrem efendimiz de hazret-i Ebû Zer'i çok sever ona husûsî iltifât buyururdu. Peygamber efendimizin mahremi, sır dostu idi. Onunla mahrem meseleleri konuşurdu. Netice olarak Ebû Zer Gıfârî hazretleri, harâmlardan son derece sakınır, bir günlük nafakasından fazlasını hep fakirlere dağıtırdı. Dünyâya hiç değer vermez, son derece kanâatkâr, fakîr ve yalnız yaşardı. Bir sefer dönüşü, yalnız başına tenha bir yerde otururken, Peygamber efendimiz Onu görürler ve; (Allahü teâlâ, yalnız başına yürüyen, yalnız başına vefât edecek olan ve yalnız başına haşr olunacak olan Ebû Zer'e rahmet eylesin) buyurmuşlardır.


.

"Allahü teâlânın ihsânı ile kurtulurum"

 
A -
A +

Allahü teâlâ, her şeyin sâhibi, yaratanı, mutlak ni'met vericisidir. Bütün mahlûkların var olması, Onun ihsânı, hayatta kalmak da Onun lütfudur. Kâmil, olgun sıfâtlar, Onun her şeye şâmil olan rahmetindendir. Çeşitli ni'metler ve bitmeyen, tükenmeyen çeşitli keremler Onun feyziyledir. Zorluğu ve şiddeti kaldırmak, duâyı kabûl ve belâyı defetmek Ondandır. Bir rızık vericidir ki, yüce merhameti ile kullarını rızıklandırır. Günâhları sebebi ile kullarının rızıklarını kesmez. Onları hesâba çekmekte ve cezâlarını vermekte acele etmez. İyiliklerini dost ve düşmandan uzak eylemez. Bu ni'metlerin en büyüğü ve en üstünü ise, İslâma dâvet buyurmasıdır ki, ebedî hayat, saâdet ona bağlıdır. İnsan, Allahü teâlânın lütfu, ihsânı ile Cennete girecektir. Fakat itâat ve ibâdet yaparak rahmete kavuşmaya hazırlanmaz ve lâyık olmazsa Allahü teâlânın lütfu ve rahmeti ona gelmez. Nitekim bir âyet-i kerîmede meâlen; (Rahmetim, muhsinler için, yani emirlerimi kabûl edip yapanlar içindir) buyuruldu. "KİMSEYE ZULMETMEYİN!" Ebû Zer Gıfârî hazretlerinin rivâyet ettiği hadîs-i kudsîde, Allahü teâlâ buyuruyor ki: (Ey kullarım! Şüphesiz zulmü kendime harâm kıldım. Yani zulümden münezzehim. Bunu size de harâm kıldım. Sakın kimseye zulmetmeyin. Ey kullarım! Hepiniz, dalâlet, sapıklık üzere yaratıldınız. Yani din bilgilerini bilmiyordunuz. Ancak sizden hak yoluna hidâyet ve îmân etmeye muvaffak eylediğim kimseler hidâyete kavuştu, dalâletten kurtuldu. Benden hidâyet isteyiniz, sizi hidâyete kavuşturayım. Ey benim kullarım, hepiniz açtınız. Fadl ve keremimle sizleri yedirip içirip doyurdum. Benden yiyecek içecek talep ediniz ki, size bunun sebeplerini ve yolunu kolaylaştırayım. Ey benim kullarım, hepiniz çıplaktınız, hepinizi ben giydirdim. Benden giyecek talep ediniz ki sizi giydireyim. Ey benim kullarım! Siz gece, gündüz kast ile hata edersiniz. Ben ise şirkten başka bütün günahları affediciyim. Bana istiğfar ediniz ki sizi mağfiret edeyim. Ey benim kullarım! Şüphesiz siz bana hiçbir zarar veremezsiniz ve bana hiçbir fayda sağlayamazsınız. Ben bunlardan münezzeh ve müberrâyım. Ben ganiyy-i mutlakım siz de fakîr-i mutlaksınız. Ey benim kullarım! Eğer sizin öncekileriniz ve sonrakileriniz, insanlarınız, cinleriniz, takvânın en yüksek derecesinde olsa, benim mülkümde zerrece artış olmaz. Zühd ve takvânızın faydası yine sizedir. Ey benim kullarım! Sizin öncekileriniz ve sonrakileriniz insan ve cinleriniz, yani hepiniz en âsî bir kimse gibi hep isyankâr ve günahkâr olsanız, benim mülkümden zerre eksilmez. Bunların zararı, ziyanı size ulaşır. Ey kullarım! Öncekileriniz ve sonrakileriniz, insanlarınız ve cinleriniz, yeryüzünde bir yerde el kaldırıp benden isterseniz, ben de dilersem, her istediğinizi veririm. Böylece benim mülkümden bir şey eksilmiş olmaz, iğne denize daldırıldığı zaman denizden bir şey eksiltir mi? Ucunda kıymetsiz bir yaşlık kalır. Ey kullarım! Sizin amel ve ibâdetlerinizi, her işinizi, ilmi ezelîm ve hafaza meleklerim ile zapt ve hıfzederim. Sonra işlerinizin karşılığını âhirette noksansız veririm. İşte bu şekilde her kim bir hayır işlerse, bana hamdü senâ eylesin. Bu da benim ihsânımdır. Bundan başka iş işleyenler de beni değil, kendi nefislerini kötülesinler. Zira kötülük işleyenler, irâdeleri ile kendi nefslerine uyarak günah işliyorlar.) AMEL, CENNETE GÖTÜRMEZ!.. Netice olarak, Allahü teâlâ kerîmdir, rahîmdir. Yani lütfu, ihsânı boldur ve merhameti çoktur. İhsân sâhibi, yalnız Allahü teâlâdır, dilediğine verir. Allahü teâlânın rahmeti yetişmezse, kimse Cennete giremez. Allahü teâlâ, dilediği mü'minlerin büyük ve küçük bütün günâhlarını, fadlı, ihsânı ile affedecektir. Küfürden başka, her günâhı, dilerse affedecek, dilerse, adâleti ile küçük günâhlar için de azâb edecektir. Kâfir olarak öleni, hiç affetmeyeceğini bildirmektedir. Amel, insanı Cennete götürmez. Cennete gitmeye sebep olur. Bir gün Peygamber efendimiz; -Hiç kimse iyilikleri ile, ibâdetleri ile Cennete girmez, buyurunca; -Sizin için de böyle midir yâ Resûlallah, dediklerinde; -Benim için de böyledir. Ancak Allahü teâlânın merhameti ile, ihsânı ile kurtulurum buyurmuştur.

.

"Ahlâkı en güzel olanıdır..."

 
A -
A +

Her Müslümânın, kendini iyi yetiştirmesi, sıhhatli, edebli, iyi huylu olması, ibâdetlerini vaktinde yapması, ilim ve güzel ahlâkı öğrenmesi, öğrendikleri ile amel etmesi, helâl lokma kazanmak için çalışması lâzımdır. Îmân, itkat bilgilerini, helâli, harâmı, farzları, güzel ahlâkın neler olduğunu, lüzûmu kadar öğrenmek, kadın, erkek her Müslümana farzdır. Öğrenmeyip câhil kalan, farzı terk etmiş olur. Öğrenmeye lüzûm görmeyenin, ehemmiyet vermeyenin ise, îmânı gider kâfir olur. Ahlâkı güzel olanın, îmânı da kâmil, olgun olur. Nitekim Resûlullah efendimiz; (Îmânı kâmil olanınız, ahlâkı güzel olanınızdır!) buyurmuştur. Görülüyor ki, îmân bile, ahlâk ile, insanlara faydalı olmakla ölçülmektedir. Bir kimse, doğru îmâna kavuşur, ahlâkı güzel ve işleri iyi olursa, yüksek rûhlara, yani Peygamberlere, evliyâya ve meleklere benzer, onlara yaklaşır. Ebû Zer Gıfârî hazretleri, Peygamber efendimizle bir görüşmesini şöyle anlatır: "Bir gün mescide girdim. Resûlullah efendimiz yalnız olarak oturuyordu. Ben de gittim yanına oturdum. Bana hitaben buyurdu ki: -Yâ Ebâ Zer, mescide girince iki rekât namaz yani tahıyyet-ül-mescid kılmak gerekir. Kalk kıl. Ben de kalktım iki rekât tahıyyet-ül-mescid namazını kıldım sonra yine Resûlullah efendimizin yanına varıp oturdum ve; -Yâ Resûlallah, bana namaz kılmayı emir buyurdunuz. Bu namaz nedir diye arz ettim. -Azı ve çoğu Allahü teâlânın koyduğu bir ibâdettir buyurdu. Daha sonra Resûlullah efendimize çeşitli suâller arz ettim ve aramızdaki konuşma şöyle devam etti. -Yâ Resûlallah hangi amel daha efdaldir. -Allahü teâlâya îmân etmek ve onun yolunda cihad yapmak. -Yâ Resûlallah îmân bakımından en kâmil, olgun mü'min hangisidir? -Ahlâkı en güzel olanıdır. -Yâ Resûlallah mü'minlerin en emîni kimdir? -İnsanlara elinden ve dilinden zarar gelmeyen kimsedir. -Yâ Resûlallah en efdâl hicret hangisidir? -Günahlardan uzaklaşmaktır. -Yâ Resûlallah en efdal namaz hangsidir? -Duâsı fazla olan namazdır. -Yâ Resûlallah, oruç nedir? -Ecrini, mükâfatını bizzat Allahü teâlânın kat kat vereceği bir farzdır, ibâdettir. -Yâ Resûlallah hangi cihad daha efdaldir? -Mal ve canı ile yapılan cihattır. -Yâ Resûlallah sadakanın en efdali hangisidir? -Az da olsa fakîrin gönlünü almak için verilendir. -Yâ Resûlallah, Allahü teâlânın indirdiği âyetler içinde en faziletlisi hangisidir? -Âyet-el-kürsî'dir. Ebû Zer Gıfârî hazretleri, Peygamberler ve onlara gönderilen kitaplar hakkında da suâller sorup cevaplarını aldıktan sonra, Peygamber efendimize; -Yâ Resûlallah bana nasîhat eder misiniz diye arz eder. Resûlullah efendimiz de Ona hitaben buyururlar ki: -Sana Allahtan korkmayı tavsiye ederim, işin başı budur. Sana Kur'ân-ı kerîmi okumayı tavsiye ederim. O senin için yeryüzünde nûr, gökte meleklerin övgüsüdür. Çok gülmeyi terk et, çok gülmek kalbi öldürür, yüzün nûrunu giderir. Susmayı tercih et sadece hayır söyle, bu şeytanı senden uzaklaştırır dîne uymakta sana yardımcı olur. Cihad et, çünkü cihad ümmetimin zühdüdür. Miskinleri, fakîrleri sev, onlarla bulun. Kendinden aşağı olanlara bak, senden üstün olanlara bakma, çünkü içinde bulunduğun hâl senin için ni'mettir. Akrabanı ziyâret et, onlar seni ziyâret etmeseler de. Allahü teâlâya itâat et, kınayanların kınamasına aldırma. Acı da olsa Hakkı, doğruyu söyle. Tedbir almak gibi akıllılık yoktur. Harâmlardan el çekmek gibi verâ yoktur. Güzel ahlâk gibi de soyluluk yoktur." "ANCAK O KURTULUR!" Netice olarak İslâmiyet, insanların amel ve ibâdetlerine yol gösterdiği gibi, onların kalblerinin ve rûhlarının temizlenmesi yani güzel ahlâk sâhibi olmalarının yolunu da göstermiştir. Şu'arâ sûresinin 88. ve 89. âyetlerinde meâlen; (Kıyâmet gününde, ne mal, ne evlât fayda vermez. Ancak kötülüklerden temizlenmiş kalb-i selîm ile Allahü teâlâya gelen müstesnadır. Ancak o kurtulur) buyurulmuştur. Bu âyet-i kerîme ve kalb temizliğini, iyilik yapmayı ve güzel ahlâkı öven ve teşvîk eden, yüzlerce hadîs-i şerîf ve Muhammed aleyhisselâmın düşmanlarına bile yaptığı iyilikler meydândadır. Hadis-i şerifde buyurulduğu gibi: (Müslümân demek, Müslümânlara eli ile, dili ile zarâr vermeyen kimse demektir.)

.

Öyle bir yolculuğa çıkacaksınız ki..."

 
A -
A +

İmân ile küfür birbirlerine zıt olduğu gibi, âhiret de, dünyânın zıddıdır. Dünyâ ve âhiret bir araya getirilemez. Âhireti kazanmak için, dünyâyı yani harâmları terk etmek lâzımdır. Ölümden önce olan her şeye dünyâ denir. Bunlardan, ölümden sonra faydası olanlar, dünyâdan sayılmaz, âhiretten sayılırlar. Çünkü dünyâ, âhiret için tarladır. Âhirete yaramayan dünyâlıklar, zararlıdır. Harâmlar, günâhlar ve mubâhların fazlası böyledir. Dünyâda olanlar İslâmiyete uygun kullanılırsa, âhirete faydalı olurlar. Hem dünyâ lezzetine, hem de âhiret ni'metlerine kavuşulur. Dünyâ sevgisi âhirete hâzırlanmaya mâni olur. Çünkü kalb, onu düşünmekle, Allahı unutur. Beden, onu elde etmeye uğraşarak ibâdet yapamaz olur. Dünyâ ile âhiret, doğu ile batı gibidir ki, birine yaklaşan, ötekinden uzak olur. Bir kimse, ibâdetini yapmaz ve geçiminde, kazancında Allahü teâlânın emrlerini ve yasaklarını gözetmezse, dünyâya düşkün olmuş olur. Allahü teâlâ herkesin kalbini bundan soğutur. Bunu kimse sevmez. Dünyânın geçici, âhiretin ise sonsuz olduğuna inanan bir kimse, kendisine verilen ömrü yani vakitleri, Allahü teâlânın zikri ile mâmûr eder. Cenâb-ı Hakkın râzı olduğu, beğendiği şeyleri yapmak için çok çalışr, karanlık geceleri ağlamakla ve istiğfâr etmekle aydınlatır. Âhiret azığını, bu kısa zamânda hazırlar. Hadis-i şerifte; (Âhıretin sonsuz olduğuna inanan kimsenin, bu dünyâya sarılması, çok şaşılacak şeydir) buyurulmuştur. Hazret-i Ebû Bekir de; "Bir kimsenin azıksız kabre girmesi, gemisiz denize girmesi gibidir" buyurmuştur. ALTIN NASÎHATLER!.. Süfyân-ı Sevrî hazretleri şöyle nakleder: "Ebû Zer Gıfârî hazretleri bir gün Kâbe'de ayağa kalkıp; -Ey kardeşlerim geliniz toplanınız, bu kardeşinizin nasihâtlerini dinleyiniz, diye selenir. Bunun üzerine insanlar yanına gelip, etrâfına halka olurlar ve Onu dinlemeye başlarler. Ebû Zer Gıfârî hazretleri onlara hitaben; -Sizden biriniz bir yolculuğa çıkarken hazırlık yapıp azığını yanına alır değil mi? Gideceği yere sağ sâlim varmak için tedbirler alır değil mi? diye suâl eder. Onlar da; -Evet cevabını verince Ebû Zer Gıfârî hazretleri şöyle devam eder: -Siz öyle bir yolculuğa çıkacaksınız ki, bu yolculuk çok zor ve çok uzundur. Bu yolculuk âhiret yolculuğudur. Bu çetin yolculukta size lâzım olacak ve sizi kurtaracak olan azığı hazırlayınız! Dinleyenler; -O azık nedir? diye suâl edince, şöyle cevap verirler: -Kabrin azâbından ve dehşetinden kurtulmak için gecenin karanlığında namaz kılınız. Mahşer günü güneşin şiddetli sıcağından kurtulmak için oruç tutunuz. Kıyâmet gününün çetin zorluklarından kurtulmak için mallarınızdan zekât, sadaka veriniz. Haccı yapınız. Hayır söyleyip, kötü sözlerden sakınınız. Kıyâmette her sözünüzden hesaba çekilirsiniz. Dünyayı, âhireti kazanacak bir yer olarak değerlendiriniz. Helâl olan şeyleri arayınız. Mallarınızı üçe ayırıp, bir kısmı ile çoluk çocuğunuza helâl yiyecek temin ediniz, bir kısmını sadaka olarak veriniz, diğer kısmını da size faydalı olan şeylere harcayınız. Bunları söyledikten sonra da; -Ey insanlar peşinden yetişilmeyen bir hırs sizi mahvediyor buyurur." BİRBİRİNİN ZIDDI!.. Dünyânın ömrü, âhiretin uzunluğu yanında, deniz yanında bir damla kadar bile değildir. Âhiret, sonsuz kalmak için ve sonsuz kalacak şekilde yaratıldı. Sonsuz kalacak şey ile çabuk yok olacak şey arasında ne kadar fark varsa, dünyâ ile âhiret yapısı ve işleri arasında da o kadar fark vardır. Dünyâ ile âhıret, birbirinin zıddı, tersidir. Birini sevindirmek, ötekinin gücenmesine sebep olur. Netice olarak kötülenen dünyâ, Allahü teâlânın râzı olmadığı, âhireti yıkıcı yerlerde kullanılan şeyler demektir. Kendini ve Rabbini unutup, lezzetlerine, şehvetlerine düşkün olanlar, yolda hayvanının süsü ile, palanı ile, otu ile uğraşıp, arkadaşlarından geri kalan yolcuya benzer. Çölde yalnız kalıp, helâk olur. İnsan da, ne için yaratılmış olduğunu unutup, dünyâ zînetlerine aldanır, âhiret hâzırlığı yapmazsa, ebedî felâkete sürüklenir. Hadis-i şerifte buyurulduğu gibi: (Dünyâ sizin için yaratıldı. Siz de âhiret için yaratıldınız! Âhirette ise, Cennetten ve Cehennem ateşinden başka yer yoktur.)

.

Allahü teâlânın rızâsına kavuşmak

 
A -
A +

Allahü teâlânın sevgisine, rızâsına kavuşmak için, öncelikle doğru bir îmâna sâhip olmalıdır. Îmân ettikten sonra, harâmları öğrenip bunlardan sakınmalı, sonra farzları öğrenip bunları yapmalıdır. Takvâ sâhibi olmalıdır. Takvâ, yalnız nâfile ibâdet yapmakla elde edilmez. Takvâ, farzları, vâcibleri yapmak ve harâmlardan sakınmak demektir. İhlâs ile yapılmayan farzların, vâciblerin hiç kıymeti yoktur. Zümer sûresinin 2. âyetinde meâlen; (Allaha ihlâs ile ibâdet et! İbâdet, ancak Ona yapılır) buyuruldu. Harâmlardan tam olarak kaçınmak da, nefsin îmân etmesi ile mümkün olur. Ancak Allahü teâlâ, insanlara güçlerinin yeteceği kadar şeyleri emretmiştir. Zira Tegâbün sûresinin 16. âyetinde meâlen; (Allahın yasak ettiği şeylerden, gücünüz yettiği kadar perhiz ediniz!) buyurulmaktadır. Bu sebeple her insanın, Allahü teâlânın sevgisine, rızâsına kavuşmak için, kendisine ihsân edilen güç, kuvvet miktarınca, elinden geldiği kadar çalışması lâzımdır. İLİM, AMEL VE İHLÂS İslâmiyet, üç şeyden meydâna gelmiştir. Bunlar; ilim, amel ve ihlâstır. Tasavvuf, bu üçüncüsünü elde etmek içindir. Allahü teâlâya yaklaşmak, Ona kavuşmak, Onu görmek, ancak âhırette olacaktır. Bunun için her Müslümanın, bütün gücüyle Muhammed aleyhisselâmın yoluna sarılması, emr-i ma'rûf ve nehy-i münker yapmayı huy edinmesi, unutulmuş sünnetleri ortaya çıkarmaya çalışması lâzımdır. Sünnetleri ortaya çıkarırken, fitne ve fesât uyandırmamalıdır. Çünkü fitne çıkarmak harâmdır. Sünnet işleyeceğim derken, harâm işlememeli, kaş yaparken, göz çıkarmamalıdır. Tasavvuf yolunda ilerlemek, kendini yok bilmek, Allahü teâlâya tâm kul olmak içindir. Allahü teâlâdan başka her şeyi unutmak ve yalnız Allahü teâlâyı var bilmektir. Tasavvuf yolunda olmak, Allaha kul olmaktan kurtulmak, kendini başkalarından üstün yapmak, rûhları, melekleri, cin ve nûrları görmek için değildir. Herkesin gözle gördüğü, düzgün, güzel, tatlı şeyler yetişmiyormuş gibi, başka şeyler aramanın ne kıymeti olur? Onlar da, bunlar da, hep Allahü teâlânın yarattığı varlıklardır. Hepsi yok idi, sonradan yaratılmış şeylerdir. Allahü teâlâya kavuşmak, Onun cemâlini görmek, ancak âhırette, Cennette olacaktır, dünyâda olamaz. Böyle olduğunu, Ehl-i sünnet âlimleri ve tasavvuf yolunun büyükleri, sözbirliği ile bildirdiler. Allahü teâlânın sevgisine, rızâsına kavuşmakta en büyük engel, insanın nefsidir. Çünkü insanın nefsi, Allahü teâlâya, Onun emir ve yasaklarına düşmandır. Bu sebeple nefis, insanı Rabbine kavuşturacak olan ölümü, ölmeyi de istemez ve sevmez. Eshâb-ı kirâmdan Enes bin Mâlik hazetleri şöyle nakleder: "Bir gün Resûlullah efendimiz bizlere hitaben; -Kim Allahü teâlâya kavuşmak isterse, Allahü teâlâ da ona kavuşmak ister. Kim onu istemezse, Allahü teâlâ da istemez buyurunca, biz kendilerine; -Yâ Resûlallah, bizim hiçbirimiz ölümü istemeyiz, diye arz ettik. Bunun üzerine Resûlullah efendimiz; -Bu hâl, ölümü istememek değildir. Mü'min dünyâdan ayrılacağı zaman, akıbetinin, sonunun iyi olacağına dair müjdeler kendisine verilir. Böylece Allahü teâlâya kavuşmak ister. Bu kavuşma, onun en çok istediği şeydir. Fakat kâfir ve fâcir son nefesinde, sonunun iyi olmadığını görür ve cenâb-ı Hakka kavuşmayı istemez. Allahü teâlâ da ona kavuşmayı istemez cevabını verdiler." KALBLERİN EN İYİ İLACI... Tefsîr-i azîzîde, Dehr sûresinin tefsirinden buyuruluyor ki: "Zikretmek, Allahü teâlâdan başka şeylerin sevgisini, onlara düşkün olmayı kalbden çıkarmak içindir. Kalbin mahlûklara bağlılığını yok etmek için en iyi ilâcın, zikir olduğu tecrübelerle anlaşılmıştır. Ra'd sûresindeki âyet-i kerîmede meâlen; (Biliniz ki kalbler, ancak Allahı zikretmekle itmînâna kavuşur) buyuruldu." Netice olarak, Allahü teâlânın sevgisine, rızâsına kavuşmak için, kalbin mahlûklara olan bağını, bağlantılarını kesmek, onu dünyâ zevklerine düşkün olmaktan kurtarmak lâzımdır. Kalbi kurtarmak için de, Allahü teâlâya îmân etmekten, emirlerini yapmaktan, yasak ettiklerinden sakınmaktan ve Onu her zaman zikretmekten, hatırlamaktan dahâ faydalı bir ilâç yoktur. Hadîs-i şerîfde buyurulduğu gibi: (Zikrederek, kalblerinin yükünü hafîfletenlerin yolunda olunuz!)


.

"Amelsiz ilim, insanı kurtarmaz"

 
A -
A +

Mahşer günü, îmânı olup, ameli ve ahlâkı güzel olanlara mükâfât, kötü huylu, bozuk amelli olanlara da ağır cezâlar verilecektir. Hadîs-i şerîfte; (İnsanların en iyisi ömrü uzun ve ameli güzel olan kimsedir) buyuruldu. İmâm-ı Gazâlî hazretleri, bir talebesine hitaben buyuruyor ki: "Amelsiz ilim, insanı kurtarır zannediyorsun ve ilim sâhibi olunca, amel etmeden kurtuluruz sanıyorsun. Bu hâlinize çok şaşılır. Çünkü ilmi olan kimsenin, amelsiz kuru ilmin kıyâmette kendine zarar vereceğini, bilmiyordum diye özür ve bahâne yapamayacağını bilmesi lâzımdır. Peygamber efendimiz; (Kıyâmet günü azâbların en şiddetlisi, elbette, ilminin faydasını görmeyen âlime olacaktır) buyurmuştur. İyi bil ki, amelsiz ilim, insanı kurtaramaz. Bunu sana bir misâl ile anlatayım: BİLDİKLERİNİ YAPMADIKÇA!.. Bir kimse, dağda bir arslana rastlasa, yanında tüfeği ve kılıcı bulunsa ve bunları kullanmasını iyi bilse ve ne kadar cesûr olursa olsun, bu âletleri kullanmadıkça, arslandan kurtulabilir mi? Sen de bilirsin ki, kurtulamaz. İşte bunun gibi, bir kimse ne kadar ilim sâhibi olursa olsun, bildiğine göre hareket etmezse, ilminin faydası olmaz... Diğer bir misâl, bir tabîb, doktor, hastalansa, hastalığını teşhis edip ilâcını da bilse ve bu ilâç hakîkaten o hastalığa çok iyi gelse, ilâcı kullanmadıkça, yalnız bilgisinin onu iyi edemeyeceğini pekâlâ bilirsin. Bir insan ne kadar ilim edinse, ne kadar kitâp okusa, bildiklerini yapmadıkça faydası olmaz. Allahü teâlânın emrettiği, beğendiği iyi şeyleri yaparak onun merhametini kazanmaz isen, rahmetine kavuşamazsın. Bir âyet-i kerîmede meâlen; (İnsan yalnız çalışmakla ve ibâdet yapmakla saâdete kavuşur) Başka bir âyet-i kerîmede meâlen; (Îmân edip, ibâdet yapanlar ve harâmlardan kaçanlar, elbette Cennetlere girecek, ni'metlere kavuşacaklardır) buyuruldu. İnsan, Allahın lütfu, ihsânı ile Cennete girecektir. Fakat itâat ve ibâdet yaparak rahmete kavuşmaya hâzırlanmaz ve lâyık olmazsa Allahın lütfu ve rahmeti ona gelmez. Nitekim bir âyet-i kerîmede meâlen; (Rahmetim, muhsinler için, yani emirlerimi kabûl edip yapanlar içindir) buyuruldu. İnanmakla ve söylemekle îmân hâsıl oluyor, ibâdet etmekle kemâle gelip cilâlanıyor. Amelin lâzım olduğunu gösteren daha sayabildiğin kadar vesîkalar vardır. Ameli, ibâdeti elden bırakma! Kalbe âit hâlleri ve bilgileri unutma! Yani hareketlerin ilme, hâllerin de, tasavvufa uygun olsun!" İmâm-ı Rabbânî hazretleri buyuruyor ki: "Dünyâ ve âhıret saâdetlerine kavuşmak için, dünyâ ve âhıretin efendisine uymak lâzımdır. Ona uymak için, Ehl-i sünnet âlimlerinin bildirdiklerine uygun olarak, önce i'tikâdı düzeltmek lâzımdır. Bundan sonra, o büyüklerin Kur'ân-ı kerîmden ve hadîs-i şerîflerden anlayıp bildirdikleri helâl, harâm, farz, vâcib, sünnet, mendûb, mubâh bilgilerini öğrenmek ve bütün işlerini bunlara uygun olarak yapmak lâzımdır. Bu iki i'tikât ve amel kanatları elde edildikten sonra, eğer ezelde mes'ûd olmuş ise, mukaddes âleme uçmak nasîb olur. Bu iki kanat olmadan yükselmek olamaz. Bu alçak dünyâ, arkasından koşmaya değmez. Bunun, malının, mevkisinin değeri yoktur ki özenilsin. Değerli, kıymetli şeyleri aramalıdır. Allahü teâlâ, her şeyi bir sebeple yarattığı, gönderdiği için, kendisine kavuşturan sebebi, o vesîleyi Ondan istemelidir." KENDİLERİNİ UNUTANLAR!.. Netice olarak, Allahü teâlâya inanarak ve Onun emri olduğu için değil de, başka sebeple yapılan iyi işler yani îmânsız olan ameller, kıymetsizdir. Amelsiz olan îmân ise, kıymetli ve faydalıdır. Müslümânlar, âhirette azâb çekmek ihtimâlinden kurtulmak için, İslâmiyetin hükümlerini yerine getirirler. Dünyâda saâdete kavuşmaları, bu hükümleri yapmakla olur. Amel, îmânın şartı değilse de, îmânın kemâlinin şartıdır. Tek başına amelsiz ilim, işe yaramayan bilgiler, insanı kurtarmaz. Enes bin Mâlik hazretlerinin naklettiği hadis-i şerifte buyurulduğu gibi: (Mi'râca çıktığım gece, dudakları makasla kırpılan bazı kimseler gördüm. Cebrâile, bunların, kimler olduğunu sordum. Cebrâil aleyhisselâm, 'Bunlar, ümmetinden, herkese, iyiliği emredip, kendilerini unutan ve Kur'ân-ı kerîmi okuyup da ona uymayan, onunla amel etmeyenlerdir' cevabını verdi.)

.

"Yalnız vefât eder ve haşrolunur..."

 
A -
A +

Eshâb-ı kirâmın büyüklerinden ve meşhûrlarından olan Ebû Zer Gıfârî hazretleri, Resûlullah efendimizin vefâtından sonra bir köşeye çekilip, son derece mahzûn ve yalnız yaşardı. Hazret-i Ebû Bekir'in halifeliği devrinde de böyle yaşayıp, Onun vefâtından sonra Şama gidip oraya yerleşir. Hazret-i Osman'ın halifeliğine kadar orada kalır. Şam halkına din bilgilerini öğretmekle meşgûl olurdu. Şüphelilerden ve harâmlardan son derece sakınırdı. Evinde bir günlük nafakasından fazlasını bulundurmaz, hep fakîrlere dağıtırdı. Hatta Şam'da bulundukları sırada bir gün Şam vâlisi tecrübe etmek için onbin dirhem altın göndermişti. Ebû Zer Gıfârî hazretleri altınları hemen fakîrlere dağıtır, yanında tek altın bile bırakmaz. Ertesi gün vâlinin hizmetçisi gelip; -Efendim, dün size getirdiğim altınlar meğerse başkasına gidecekmiş, yanlışlıkla size getirmişim, deyince, Ebû Zer Gıfârî hazretleri; -Evlâdım, onları fakîrlere dağıttım. Sen vâliden iki, üç gün mühlet iste, ben bu parayı hazırlar, iâde ederim der. Vâlinin hizmetçisi durumu vâliye anlatır ve Vâli, Ebû Zer Gıfârî hazretlerinin doğru sözlü olduğunu anlar. "BENİM VAZİFEM..." Ebû Zer Gıfârî hazretlerinin bu durumunu, Şam'daki bâzı kimseler beğenmezler. Şam'dan ayrılması için hazret-i Osman'a mektûp yazarlar. Böylece Ebû Zer Gıfârî hazretleri Medine'ye dâvet edilir. Hazret-i Osman, Şam halkının kendisinden şikâyet etmesinin sebebini sorunca, hazret-i Ebû Zer, hâdiseyi olduğu gibi anlatır. Bunun üzerine hazret-i Osman; -Yâ Ebâ Zer, halkı zühd yoluna zorla sokmak imkânsızdır. Benim vazîfem, onlar arasında Allahü teâlânın emriyle hükmetmek ve onları çalışma, iktisat tarafına teşvik eylemektir buyurur. Bunun üzerine Ebû Zer Gıfârî hazretleri de; -Zaten Resûlullah efendimiz bana, (Binâlar Seldağına ulaştığı zaman, sen Medine'den ayrıl!) diye emretmişlerdi, izin verirseniz, ben Medine'den gideyim der. Hazret-i Osman, isteğini yerine getirir, yetecek miktârda yiyecek ve hediyelerle Medine yakınlarındaki Rebeze adındaki köye gitmesini söyler. Ebû Zer Gıfârî hazretleri, emredilen yere gider ve orada bir mescit yaptırır. Vefât edinceye kadar, gelenlere İslâm dinini öğretir, hadîs-i şerîfler rivâyet eyler. Kalan ömrünü burada geçirir ve orada da vefât eder. Vefâtı pek garip olur. Hanımı ona bir elbise aradığında; -Bana elbise değil kefen lâzımdır deyip, Resûlullah efendimizin kendisine nasıl vefât edeceğini söylediğini bildirir ve; -İyi bir haber var, yakında Resûlullah efendimize kavuşacağım. Ey ölüm çabuk gel rûhum Rabbime kavuşmak sevgisiyle çırpınıyor der. Hasta olduğu bir gün kızı veya hanımına dönüp, dışarıdan gelen olup olmadığını sorar. Onlar dışarı çıkıp baktıklarında bir şey görünmediklerini bildirirler. Bunun üzerine; -Vefât zamanım henüz gelmedi. Şimdi siz bir koyun kesip hazırlayın. Cenâzemde sâlih bir topluluk bulunacak. Onlara ikrâm edersiniz. Yemeden gitmemelerini benim tenbîh ettiğimi söylersiniz buyurur. KIBLEYE DÖNER... Arzûsu yerine getirilir. Tekrar kızına veya hanımına dışarı çıkıp gelenlerin olup, olmadığına bakmalarını isteyince, dışarı çıkarlar, uzaktan bir topluluğun gelmekte olduğunu görünce içeri girip haberi verirler. Bunun üzerine kendisinin kıbleye karşı çevrilmesini ister. Kıbleye döndükten sonra; "Bismillahi ve billahi ve alâ milleti Resûlullah" diyerek rûhunu teslim eder. Gelen misâfirlere Ebû Zer Gıfârî hazretlerinin vefât ettiği bildirilince; -Böyle mübârek bir zâtın cenâzesinde bulunmak, Allahü teâlânın bize husûsi bir kerem ve lütfudur diyerek, Ebû Zer Gıfârî hazrelerini gasleder, yıkarlar, teçhiz, tekfîn edip namazını kılarlar ve defnederler. Misâfirler tam gitmek üzereyken; -Ebû Zer Gıfârî hazretleri size selâm etti. Yemek yemeden gitmemenizi tenbîh eyledi diye bildirilince, hepsi oturup yemek yerler. Sonra durumu gidip halifeye bildirirler. Ebû Zer Gıfârî hazretleri vefât ettiğinde bir evi, üç koyunu ve birkaç keçisinden başka malı yoktu. Netice olarak, dünyâya hiç değer vermeyen Ebû Zer Gıfârî hazretlerinin vefâtını işiten Abdullah İbn-i Mesûd hazretleri; -Resûlullah efendimiz; (Ebû Zer, yalnız vefât eder ve yalnız haşrolunur) buyurmuştu, diyerek ağlarlar...

.

Noel, putperestlikten gelmektedir

 
A -
A +

Eski çağdaki putperestlerde veyâ çeşitli milletlerde, tanrıların, yarı tanrıların ve kahramanların efsânevî hikâyelerine mitoloji denir. Bunlarda genelde önce âyîn vardır, sonra bu âyîni îzâh için mitolojik hikâyeler uydurulmuştur. Hayâlî tanrıların ölmesi veyâ dirilmesi ile kendilerinin kurtulacağı zan olunurdu. Kurtarıcı tanrıya inanan kavimlerin âyînlerinin en mühimi, kişinin tanrı ile birleştiğine, bütünleştiğine inandıkları, sembolik et yeme ve içki içme âyînleridir. Kurtarıcı tanrı inancı, bir müddet sonra güneş tanrısı inancı ile birleştirilmiştir. Her bir kurtarıcı tanrının, kış başlangıcında doğduğuna inanıldı. Kış başlangıcı ise, Julian Takvîmine göre 25 Aralık'tır. Hıristiyanlar da, Îsâ aleyhisselâmı kurtarıcı bir tanrı yaparak, bu târîhte doğduğunu kabûl ettiler ve bu geceyi, mîlâd ve Noel olarak her sene kutlamaya başladılar. ÇEŞİTLİ HİKÂYELER!.. Edward Carpenter; çeşitli kurtarıcı tanrı hikâyelerinin, Hıristiyanların Îsâ aleyhisselâmın hayât hikâyesi diye inandıkları şeyler arasındaki benzerliklere dikkat çekmekte ve şöyle demektedir: "Bu tanrılarn hepsi, Noel yani 25 Aralık veyâ buna yakın bir günde, bâkire annelerden, bir mağara veyâ yeraltında bir mahzende doğmuştur. Bu tanrıların hepsi, insanlar için meşakkatlere katlanmışlar, hepsi nûrlandırıcı, iyileştirici, kurtarıcı ve şefâat edici gibi isimler almışlar, karanlık güçler tarafından mağlûp edilmişler, Cehenneme yâhut arz küresinin diğer tarafına inmişler, hepsi de, yeniden dirilmiş ve insanların Cennete girmelerine öncülük etmişlerdir." Newyork Üniversitesinde târîh profesörü olan, Waelance Ferguson diyor ki: "Hıristiyanların yortuları, putperest yortuları ile aynı târihlere rastlar. Meselâ Noel târihi, Îrân ve Roma'da güneş tanrısı Mithrasın doğum târihi idi. Ayrıca bu târih çok eskiden beri putperest dünyâsında önemli bir yortu günü idi." Mitoloji kahramanları üzerinde çalışmalarını The Heros, Kahramanlar isimli kitâbında toplayan Lord Raglan, hikâyelerde gördüğü hâdiseleri 22 madde hâlinde sıralamış ve hangi mitoloji kahramanının hayât hikâyesinde bunlardan kaç tanesinin geçtiğini tesbit etmiştir. Bu maddelerden onbeş tânesinin, Îsâ aleyhisselâmı anlatan, bugünkü Hıristiyanlıkta bulunduğunu da, maddeler hâlinde bildirmiştir. Bütün bunlar da, Hıristiyanlığın kaynağının putperestlik olduğunu bize açıkça göstermektedir. Eflâtun'un Îsâ aleyhisselâm zamânında yaşadığı Burhân-ı kâtî kitâbında yazılıdır. Avrupa kitâplarında, Eflâtun'un, mîlâddan, yani Îsâ aleyhisselâmın dünyâyı teşrîfinden 347 sene önce öldüğü yazılıdır. Platon ismi de verilen bu Yunan filozofunun dersleri meşhûr olduğundan, ölüm zamânına inanılırsa da, Îsâ aleyhisselâm, gizli dünyâya gelip ve dünyâda az kalıp, göğe çıkarıldığından ve kendisini ancak oniki havârî bilip, Îsevîler az ve asırlarca gizli yaşadıklarından, mîlâd, yani Noel gecesi doğru anlaşılamamıştır. Mîlâdın, aralık 25 veyâ ocak 6 yâhut başka gün olduğu sanıldığı için, bugünkü mîlâdî senenin tam bilinemediği çeşitli dillerdeki kitâplarda yazılıdır. BÜYÜK KOSTANTİN'İN DÎNİ Büyük Kostantin, putperest iken, milâdi 313 senesinde Hıristiyanlığı kabûl etmişti. Milâdi 325 senesinde, İznik'te, 318 papazı toplayıp, bütün İncîllerin birleştirilerek, bir İncîl yazılmasını emretmiş ise de, papazlar, dört İncîl bırakmıştı. Bunlara eski putperestlikten de birçok şey sokulmuştu. Eflâtun'un ortaya attığı teslis, Trinite fikri, ilk yazılan bu dört bozuk İncîl'de yer almıştır. Kostantin, bu teslîs fikrini de yeni İncîl'e koydurmuştur. Ayrıca Noel gecesinin yılbaşı olmasını da kabûl etmiş, Hıristiyanlık resmî bir din olmuştu. Müslümanın, gayr-i müslimlerin, dinî günlerine, gecelerine, paskalyalarına, Noel gecelerine hürmet etmesi, onların âdetlerini, onlar gibi yapması, îmânını tehlikeye sokar. Bezzâziyyede; "Mecûsîlerin bayramlarında, o gün, bayram yapan Müslümânın îmânı gider de haberi olmaz" denmektedir. Netice olarak, İsâ aleyhisselâmın doğum günü olarak kabul edilen milâd, tam bilinmemekte ve şimdi kutlanan Noel de, Hıristiyanlığa, putperestlikten alınarak monte edilmiştir. İsâ aleyhisselâm ve hakiki İsevîlikle bir alâkası yoktur.


.

İslâmiyet, zevkleri yasak etmemiştir

 
A -
A +

Allahü teâlâ, insanları başıboş bırakmamış, her istediklerini yapmaya izin vermemiştir. Nefislerinin arzûlarına ve tabîî, hayvânî zevklerine, taşkın ve şaşkın olarak tâbi olmamalarını, böylece felâketlere sürüklenmemelerini dilemiştir. Rahat ve huzûr içinde yaşamaları, sonsuz saâdete kavuşmaları için arzularını, zevklerini kullanma yollarını göstermiştir. Bu sebeple dünyâ ve âhiret saadetine sebep olan faydalı şeyleri yapmalarını emretmiş, zararlı şeyleri yapmalarını da yasak etmiştir. Bu emirlere ve yasaklara Ahkâm-ı islâmiyye yani İslâmiyyetin hükümleri denir. Dünyâda rahat yaşamak, saâdete kavuşmak isteyen, İslâmiyete uymaya mecbûrdur. Nefsinin ve tabîatının, İslâmiyete uymayan arzûlarını terk etmesi lâzımdır. İslâmiyete uymazsa, sâhibinin, yaratanının gadabına, azâbına düçâr olur. İslâmiyete uyan kul, Müslümân da, kâfir de olsa, dünyâda mesûd, rahat olur, sâhibi ona yardım eder. AKLI BAŞINDA OLAN... Dünyâ zirâat yeridir. Tarlayı ekmeyip, tohumları yiyerek zevk ve safâ süren, mahsul almaktan mahrûm kalacağı gibi, dünyâ hayâtını, geçici zevkleri, nefsin arzûlarını taşkın ve şaşkın olarak yapmakla geçiren de, ebedî ni'metlerden, sonsuz zevklerden mahrûm olur. Bu hâl, aklı başında olanın kabûl edeceği bir şey değildir. Sonsuz lezzetleri kaçırmaya sebep olan geçici lezzetleri, zararlı şekilde yapmayı tercîh edemez. Allahü teâlâ, dünyâ zevklerinden, geçici lezzetlerinden, nefse tatlı gelen şeylerden hiçbirini, menetmedi, yasak etmedi. Bunları, İslâmiyete uygun, zararsız olarak kullanmaya izin verdi. İmâm-ı Rabbânî hazretleri buyuruyor ki: "Allahü teâlâ kullarına çok merhamet ve ikrâm ederek, mubâh olan şeylerle zevklenmeye izin vermiş, pekçok şeyleri mubâh etmiştir. Helâl olan bu sayısız zevkleri, lezzetleri bırakıp da, harâm edilen birkaç zevke sapmak, Allahü teâlâya karşı, ne kadar edebsizlik olur. Hem de, harâm ettiği lezzetleri, dahâ fazlası ile mubâhlarda da yaratmıştır. Helâl olan çeşit çeşit ni'metlerin zevkleri bir yana, insanın işinden, Rabbinin râzı olmasından dahâ büyük zevk olur mu? Bir kimsenin işini, efendisinin beğenmemesinden dahâ büyük cefâ, sıkıntı olur mu? Cennette Allahü teâlânın râzı olması, Cennet ni'metlerinin hepsinden dahâ tatlıdır. Cehennemdekilerden Allahü teâlânın râzı olmaması, Cehennem azâblarından dahâ acıdır." Nefis Allahü teâlânın düşmanıdır. Zevklerine kavuşmak için her kötülüğü yapmaktan çekinmez. İnsan haklarını, kanûnları çiğner. Onun zevklerinin sonu yoktur. Bütün kanûnlar, nefislerin taşkınlıklarını önlemek içindir. Nefsin taşkın zevkleri, insanı sefâlete, hastalıklara, âile fâciâlarına, felâketlere sürüklemektedir. Allahü teâlâ, bu fâciâlara mâni olmak için, zararlı zevkleri yasak etmiştir. Nefislerinin esîri olanlar, bu yasakları beğenmiyorlar. İslâmiyet, dünyâ lezzetlerini, zevklerini menetmiyor. Bunların hayvanlar gibi, azgın, zararlı kullanılmasını menediyor. İslâmiyete uymak, kalbi hastalıktan kurtarır, nefsi ise hasta yapar. İslâmiyete uymak, nefsin zevklerini, arzûlarını, kalbe tesîr kuvvetini azaltır. Dünyâ hayâtı çok kısadır. Her günü geçip hayâl olmaktadır. Her insanın sonu ölümdür. Bundan sonrası da, yâ dâimî azâb veyâ ebedî ni'metlerdir. İmâm-ı Gazâlî hazretleri, bir talebesine hitaben buyuruyor ki: "BİR GÜN ÖLECEKSİN!.." "Keyfine göre yaşa! Fakat bu yaşaman uzun sürmeyecek, bir gün elbette öleceksin. Gece gündüz düşündüğün, sımsıkı sarıldığın lezzetlerden elbette ayrılacaksın. Dünyânın nesini seversen sev, hepsine vedâ edeceksin! Elinden geleni yap! Fakat unutma ki, her yaptığının hesâbını vereceksin!" Netice olarak İslâmiyet, insanın dünyâda aldığı zevkleri yasak etmemiştir. Sadece bu zevklerin zararlı olanlarını yasaklamıştır. O hâlde, aklı olan bir kimse, zevklerini Allahü teâlânın gösterdiği yoldan temîn eder. İslâmın güzel ahlâkı ile süslenir. Herkese iyilik eder. Kendisine kötülük yapanlara iyilikle karşılık verir. İyilik yapamazsa, hiç olmazsa sabreder. Allahü teâlânın her işi güzeldir ve ahlâkı güzel olanları sever. Resûlullah efendimizin buyurduğu gibi: (Allahü teâlâ, dünyâlığı, dostlarına da düşmanlarına da vermiştir. Güzel ahlâkı ise, yalnız sevdiklerine vermiştir.)


.

Ömrü, lüzumlu yerde kullanmalıdır

 
A -
A +

Önceki ümmetlere verilen ömre göre, Muhammed aleyhisselâmın ümmetine verilen ömür, çok azdır. Bu sebeple bu ümmet için, önceki ümmetlere göre dünyâ hayâtı, pek kısadır. Bu kısa ömrü de, en lüzumlu yerde, en lüzumlu şeyde kullanmak gerekir. Bu en lüzûmlu şey de, kalbini toparlamış olanların yani devamlı Allahü teâlâyı hatırlayanların yanında bulunmaktır. Hiçbir şey Allahü teâlâdan, Onun sevdiklerinden ve dininden bahsedilen sohbet gibi faydalı değildir. Resûlullah efendimizin eshâbı, sohbet ile, başkalarından dahâ üstün oldular. Peygamberlerden başka herkesten, hattâ Veysel Karânî ve Ömer bin Abdül'azîz hazretlerinden dahâ üstün oldular. Hâlbuki Veysel Karânî ile Ömer bin Abdül'azîz hazretleri evliyâlıkta son dereceye yükselmiş ve sohbetten başka kemâlâtın hepsine varmışlardı. Bunun için, Peygamber efendimizin eshâbından birinin yanılması, Resûlullah efendimizin sohbeti bereketi ile, o ikisinin doğru işlerinden dahâ hayırlı oldu. Çünkü eshâb-ı kirâm, Resûlullah efendimizi görmekle, melekle birlikte bulunmakla, vahyi ve mu'cizeleri görmekle, îmânları görerek inanmak oldu. Bu üstünlükler, bütün başka üstünlüklerin temelidir, kaynağıdır. Eshâb-ı kirâmdan başkası bunlara kavuşamamıştır. SOHBETİN ÜSTÜNLÜĞÜ... Veysel Karânî hazretleri, sohbetin bu üstünlüklerini bilseydi, hiçbir şey onu Peygamber efendimizin sohbetinden alıkoyamaz, bu üstünlüğe kavuşmak için her şeyi bırakırdı. Bunun için İbrâhîm bin Edhem hazretlerinin talebesi olan Huzeyfe-i Mer'aşî hazretleri, dünyâ ehlinin sohbetinden kaçınır ve sevdiklerine sık sık; (Sohbet az da olsa, tesir eder) hadîs-i şerîfini okurlardı. Din câhilleri ile, dünyâya düşkün olanlarla ve mezhebsizlerle görüşmemeli, sohbet etmemelidir. Bunlarla görüşmek, insanın bâtınını, kalbini, rûhunu harâb eder. Evliyânın, sâlihlerin sohbetinde bulunmak ise, zikirden ve diğer nâfile ibâdetlerden dahâ faydalıdır. Ahmed bin Ebü'l-Havârî hazretleri sevdiklerine; "Kalbinde bir katılaşma gördüğünde, sâlihlerle sohbet et, onlarla bulun, yemeği azalt, nefsinin isteklerini yapma ve onu sıkıntılara alıştır" buyururdu. Sâlihlerin sohbetini aramalı, onlarla beraber olmaya çalışmalıdır. Ancak sohbet, dünyâ için olup, âhiret düşünülmezse, dünyâ ve âhıret için hüsrân olur. İmâm-ı Rabbânî hazretleri; "Ehl-i sünnet îtikâdından hardal tânesi kadar ayrılanla sohbet etmek, arkadaşlık kurmak, öldürücü zehirdir" buyurmuştur. Ahmet Siyâhî hazretleri, oğluna nasihat ederek buyuruyor ki: "Ey oğul! Dünyâya sarılmış, ona gönül vermiş olanlarla bulunma. Onlarla sohbet ve berâberlik, gam, keder ve üzüntü getirir. Bu tecrübe ile sâbittir. Onlar senden faydalanırlar ise de, sen onlardan faydalanamazsın." Sohbet lâzımdır ve başka çâresi de yoktur. Bunun için sâlihlerin sohbetine ve ahkâm-ı islâmiyyeye uygun olan şeylere rağbet etmeli, İslâmiyete muhâlif, aykırı iş görenlerden ve böyle yerlerden uzak durmalıdır. Ehlullahın yani Allah adamlarının sohbeti, kemâlin, olgunlaşmanın ele geçmesi için mutlaka lâzımdır. Evliyânın sohbeti faydalıdır. Zira onların sohbetinin bir sâati, kırk günlük mücâhedelerden dahâ üstündür. Muhammed Ma'sûm hazretleri buyuruyor ki: "Evliyâ ile dünyâ menfati için sohbet eden, bereketlerine kavuşamaz. Sohbet, insanı nefîs ve şeytân şerrinden korur. Sohbetten istifâde etmek için, inanmak, muhabbet ve teslîm olmak lâzımdır." HAKÎKÎ ÂLİM BULUNMAZSA! Netice olarak, hakîkî âlim, evliyâ bulunmadığı zamânlarda, mürşid geçinen câhillere aldanmayıp, vefât etmiş âlim ve evliyânın rûhlarından feyiz almaya çalışmalıdır. Buna kavuşmak için, Ehl-i sünnet itikâdında olmak, ahkâm-ı islâmiyyeye uymak, hakîkî âlimlerin kitâplarını okumak ve okuyan ile sohbet etmek şarttır. Küçük çocuk, en çok anasını sever ve ona sığınır. Aklı başına gelince, babasına dahâ çok güvenir, buna sığınır ve bundan faydalanır. Mektebe veyâ sanata başlayınca, hocasına, ustasına sarılır. Bunlardan faydalanır. Allahü teâlânın âdeti böyledir. Rûhun kazançları da, bunun gibi, önce ana, baba ve âlim, sonra Resûlullah efendimiz vâsıtası ile alınıyor. Şu beyitte ifâde edildiği gibi: Erenlerin sohbeti, ele giresi değil. Sohbete kavuşanlar, mahrûm kalası değil

.

Allahü teâlânın sevgisine kavuşmak

 
A -
A +

Allahü teâlânın rızâsına, sevgisine kavuşmak ve sevâp kazanmak niyeti ile, farzları, sünnetleri yapmaya, harâmlardan, mekrûhlardan kaçınmaya, ibâdet etmek denir. Allahü teâlânın sevgisine kavuşmak için çalışana sâlih denir. Bu sevgiye kavuşmuş olana ârif veyâ velî denir. Başkalarının da kavuşmalarına vâsıta olana vesîle ve mürşid, bunların üçüne de sâdık denir. Allahü teâlâ, Âl-i îmrân sûresinin 31. âyetinde meâlen; (Onlara söyle! Eğer Allahı seviyorsanız, bana tâbi olunuz! Allah, bana tâbi olanları sever) buyuruyor. Allahü teâlâyı sevmenin alâmeti, Onun Resûlüne tâbi olmaktır. Tâbi olmak, emirlerine ve yasaklarına uymak demektir. Onun emirlerine ve yasaklarına İslâmiyyet denir. Allahü teâlâyı seviyorum diyenin, İslâmiyete uyması lâzımdır. İslâmiyete uyan kimseye Müslümân denir. Allahü teâlâ, Müslümânların, birbirlerini sevmelerini emretti. Kâfirleri, münâfıkları ve mürtedleri sevmemeyi emretti. Bunun için, Hubb-i fillah yani Allahı sevenleri sevmek ve Buğd-i fillah yani Allahü teâlânın düşmanlarını sevmemek, îmânın şartı oldu. KÂFİR, MÜRTED VE MÜNÂFIK... Müslümân olmayana kâfir, Müslümânlıktan ayrılıp kâfir olana mürted, Müslümân olmayan fakat, Müslümân görünen kâfire de münâfık denir. Bunların üçünü de sevmemek, îmânın şartıdır. Tövbe sûresinin 121. âyetinde meâlen; (Ey mü'minler! Dâimâ, her zamân, sâdıklar ile birlikte bulunun!) buyuruldu. Bu âyet-i kerîme, Resûlullah efendimiz ve Onun yolunda olan âlim ve evliyâ ile berâber olmayı emretmektedir. Bunlardan ve benzerlerinden anlaşılıyor ki, dînimiz, âlim ve evliyâ ile berâber bulunmayı, Resûlullah efendimizin yolunu bunlardan öğrenmeyi istemektedir. Eshâb-ı kirâm ile Tâbi'îne Selef-i sâlihîn denir. Bunlardan sonra, hicretin dörtyüz senesi sonuna kadar gelen Ehl-i sünnet âlimlerine, Halef-i sâdıkîn denir. Halef-i sâdıkîn, îmân ve amel bilgilerinde ve kalb ma'rifetlerinde, hep Selef-i sâlihîne tâbi olmuşlar, bunların yolundan hiç ayrılmamışlardır. Dörtyüz senesinden sonra, mutlak müctehid kalmadığı gibi, bindörtyüz senesinden sonra da, insân-ı kâmil görülemez olmuştur. İnsân-ı kâmil olmayan, evliyâ ve müctehid olmayan müceddidler, kıyâmete kadar, yeryüzünde bulunacaktır. Bu mücedditler, müctehitlerin kitâplarını her tarafa yayacaklar, unutulmuş olan hak yolunu, Ehl-i sünnet bilgilerini insanlara bildireceklerdir. Dünyâya yayılmış olan, bid'at sâhiplerinin, sahte tarikatçıların, zındıkların, fen ve din yobazlarının, yalanlarına, iftirâlarına cevâplar vereceklerdir. Bunların yazdıkları doğru kitâpları bulup okuyanlar, dünyâda ve âhırette saâdete kavuşacaklardır. Merec-ül-bahreyn kitabında buyuruluyor ki: "Tasavvuf büyüklerinin hepsi, Ehl-i sünnet idi. Bid'at sâhiplerinden hiçbiri, Allahü teâlânın mârifetine yaklaşamamıştır. Vilâyet nûrları, bunların kalblerine girmemiştir. Amelde ve i'tikâtta olan bid'atin zulmeti, vilâyet nûrunun kalbe girmesine mâni olur. Kalb, bid'at pisliklerinden temizlenmedikçe ve Ehl-i sünnet i'tikâdı ile süslenmedikçe, hakîkat güneşinin ışıkları oraya giremez. O kalb, yakîn nûru ile aydınlanamaz." Allahü teâlânın sevgisine kavuşmak için, ehl-i sünnet i'tikâdını ve İslâmiyetin hükümlerini, fıkıh bilgilerini, doğru yazılmış kitâplardan öğrenmek, öğrendiklerine uymak ve evliyâyı sevmek, saygılı olmak lâzımdır. NAMAZIN TADINI DUYMAK!.. Netice olarak, ehl-i sünnet âlimlerin kitaplarını veya bu kitaplardan hazırlanmış olanları okuyarak anlayan bahtiyâr bir kimse, hem din bilgilerini öğrenir, hem de îmâm-ı Rabbânî hazretleri gibi din büyüklerini tanıyarak, kalbi onlara meyleder, bağlanır. Onların bütün dünyâya saçtığı nûrları alıp, olgunlaşmaya başlar da haberi bile olmaz. Ham bir karpuz, güneşin ışıkları karşısında zamânla olgunlaştığı, tatlılaştığı gibi yetişerek kâmil bir insan olur. Nefsi gafletten kurtulup, namâzın tadını duymaya, ibâdetlerden zevk almaya başlar. Günâhlardan, harâm olan şeylerden, kötü huylardan nefret duyar. İyi huylar onun âdeti olur. Herkese iyilik eder. Cemiyete, millete faydalı olur. Allahü teâlânın sevgisine, saâdet-i ebediyyeye kavuşur ve başkalarını da kavuşturur.


.

"En garip ve en muhtaç olduğunuz gün!.."

 
A -
A +

Eshâb-ı kiramın meşhûrlarından ve büyüklerinden olan Ebû Zer Gıfârî hazretleri, dünyâya hiç değer vermez, son derece kanâatkâr, fakîr ve yalnız yaşardı. Peygamber efendimiz bu sebeple ona "Mesîh-ül-islâm" lakabını vermiş ve; (Benim ümmetimde Ebû Zer, Meryem oğlu Îsâ'nın zühdüne sahiptir. Bu fıtrat üzere yaratılmıştır) buyurmuştur. Resûlullah efendimize tam bağlı idi. Onun sevdiğini sever, beğendiğini beğenir, sevmediğini sevmez ve beğenmediğini de beğenmezdi. İslâmiyetle şereflendikten sonra, kendi kabilesi olan Gıfâr kabilesine İslâmiyeti anlatmakla vazifelendirilmişti. Bir gün kabilesine Allahü teâlânın bir, Muhammed aleyhisselâmın Onun Resûlü ve bildirdiklerinin hak olduğunu anlatır. Sonra da, kabilesine, tapmakta oldukları putların bâtıl, boş ve mânâsız olduğunu söyler. Kendisini dinleyen kalabalıktan bir kısmı; -Olamaz diye bağrışmaya başlar. Fakat bu sırada kabilenin reîsi Haffaf, bağıranları susturur ve; -Durun dinleyelim bakalım ne anlatacak der. Bunun üzerine Ebû Zer Gıfârî hazretleri şöyle devam eder: -Ben Müslüman olmadan önce bir gün Nûhem putunun yanına gidip, önüne süt koymuştum. Bir de baktım ki, bir köpek yaklaşıp, sütü içiverdi. Sonra da putun üzerine pisledi. Görüyorsunuz ki put, köpeğin üzerini kirletmesine mani olacak güçte bile olmayan bir taş parçası. Taptığınız şeye bakın! Köpeğin bile hakaret ettiği puta tapmak hoşunuza gidiyorsa buna çok şaşılır. İşte sizin taptığınız mâbudun hâli budur!.. ONLARA İSLAMİYETİ ANLATIR Bu sözleri dinleyen herkes, başlarını önlerine eğerek düşüncelere dalar. Nihayet içlerinden birisi; -Peki senin bahsettiğin Peygamber neyi bildiriyor. Onun doğru söylediğini nasıl anladın, diye sorar. Bunun üzerine Ebû Zer Gıfârî hazretleri yüksek sesle kalabalığa hitaben buyurur ki: -O Peygamber, Allahü teâlânın bir olduğunu, Ondan başka ilâh olmadığını, her şeyi yaratanın ve her şeyin mâlikinin, sahibinin O olduğunu bildiriyor. İnsanları Allahü teâlâya îmân etmeye çağırıyor. İyiliğe, güzel ahlâka ve yardımlaşmaya dâvet ediyor. Kız çocuklarını diri diri gömmenin ve yaptığınız diğer her türlü kötülüğün, haksızlığın, zulmün çirkinliğini ve bunlardan sakınmayı bildiriyor. Bu sözlerin ardından Ebû Zer Gıfârî hazretleri, İslâmiyeti uzun uzun açıklar. Kabilesinin içinde bulunduğu sapıklığı bir bir sayıp, bunların zararlarını ve çirkinliğini gayet açık bir şekilde anlatır. Onu dinleyenler arasında bulunan başta kabile reîsi Haffaf, kendi kardeşi Üneys olmak üzere çok kimse Müslüman olur. Diğerleri ise daha sonra Peygamber efendimizi görerek Müslümanlığı kabûl ederler. Ebû Zer Gıfârî hazretleri, Resûlullah efendimizin zamanında dinde fetvâ verenlerden birisi idi. İlmin kapısı olarak vasıflandırılan hazreti Ali; "Ebû Zer ilimde bir deryâdır, insanların anlamaktan âciz olduğu çok ilmi biliyordu" buyurmuştur. Ebû Zer Gıfârî hazretleri buyuruyor ki: "Günün deven gibidir. Başını tutarsan, yahut bağlarsan, bedeni sana tâbi olur. Yani sabahleyin tâat, ibâdet ve bir hayır işlersen, günün sonu da öyle gelir. Şüphesiz malının iki ortağı vardır. Biri semâvî âfetler, diğeri de vârislerdir. Şu hâlde eğer malından nasîbi en az olan kimse olmak istemiyorsan ve buna gücün yetiyorsa, Allahü teâlânın yolunda sarf et. Bir günlük nafakaya râzı ol. Hayırlı işleri kaçırmaktan kork ve sakın. Dünyân oruç, iftarın ölüm olsun. Fakr yani ihtiyâç hâli, benim için zenginlikten ve hastalık da sıhhatli olmaktan daha sevgilidir. İnsan ne kadar dünyâ malı toplarsa, o kadar dünyâya düşkün olur. Yalnızlık, kötü arkadaşla bulunmaktan iyidir, iyi arkadaşla beraber olmak da yalnızlıkdan iyidir." "KABRE KONDUĞUNUZ GÜN!.." Netice olarak, Peygamber efendimizin mübârek elini öpmek saâdetine de kavuşan Ebû Zer Gıfârî hazretleri, Resûlullah efendimize bi'at ederken; "Hak teâlânın yolunda hiçbir kötüleyicinin kötülemesine aldanmayacağına, ne kadar acı olursa olsun dâima doğru sözlü olacağına" söz vermiş ve ömrünün sonuna kadar hep böyle kalmıştır. Bu husûsta Resûlullah efendimizin; (Dünyaya Ebû Zer'den daha sâdık kimse gelmedi) iltifatına mazhar olmuştur. İnsanlara nasihat olarak da sık sık; "En garip ve en çok muhtaç olduğunuz gün, kabre konduğunuz gündür" buyururdu.
 

İnsan, başına gelecekleri düşünmeli

 
A -
A +

Dünya hayatı çok kısadır ve her günü de geçip hayâl olmaktadır. Her insanın sonu ölümdür. Bundan sonrası da, yâ dâimî azâb veyâ ebedî ni'metlerdir. Bunların vakitleri, herkese süratle yaklaşmaktadır. Bunun için insân, kendine merhamet etmeli, gaflet uykusundan uyanmalıdır. Bâtılın bâtıl olduğunu görerek, ondan kurtulmaya çalışmalı, Hakkın da hak olduğunu görerek, ona tâbi olmalı, sarılmalıdır. İnsânın vereceği karâr, çok mühimdir ve vakit ise, çok azdır. Her insân, muhakkak ölecektir ve insân öldüğü vakti düşünmeli, başına geleceklere hazırlanmalıdır. Hiç kimse, Hakka tâbi olmadıkça, ebedî azâbdan kurtulamaz. Ölüm ânındaki son pişmânlık, insana fayda vermez ve son nefeste Hakkı tasdîk etmek, kabûl olmaz. Sadece Müslümânın günâhlarına tövbe etmesi, kabûl olur. O gün, Allahü teâlâ, insana; "Kulum! Sana akıl nûrunu vermiştim. Bununla, beni anlamanı, bana ve Peygamberim Muhammed aleyhisselâma, Onun getirdiği İslâm dînine îmân etmeni emretmiştim. Bu Peygamberin geleceğini, Tevrât'ta ve İncil'de haber vermiştim. İsmini ve dînini her memlekete yaydım. İşitmedim diyemezsin. Gece gündüz, dünyâ kazancı için, dünyâ zevkleri için çalıştın. Âhirette başına gelecekleri hiç düşünmedin. Gaflet içinde iken, mevtin, ölümün pençesine düştün" derse, acaba o insan buna nasıl cevap verecektir? ÂHİRETİ KAZANMAK İÇİN... Âhıreti kazanmak için, dünyayı yani harâmları, mekrûhları terk etmek lâzımdır. Dünyâyı terk etmek, iki türlüdür: Birisi, bütün harâm olan şeylerle berâber, mubâhları da yani günâh olmayan lezzetlerin çoğunu da bırakıp, yaşamak için zarûrî olan miktârını kullanmaktır. Tembel ve işsiz olarak oturup da, dünyânın zevk, keyif ve eğlencelerine dalmak yolunu bırakarak, her türlü zevk ve lezzetinden vazgeçip, bütün zamanını, ibâdetle, Müslümânların rahatları ve İslâm dînini bilmeyenlerin, doğru yola kavuşmaları için lâzım olan ilmî ve teknik üsûlleri, vâsıtaları, en ileri, en üstün şekilde yapmak ve kullanmakla geçirmek, durmadan çalışmaktır. Dünyâ zevkini böyle çalışmakta aramak ve bulmaktır. Eshâb-ı kirâmın hepsi ve din büyüklerinin çoğu, böyle idi. Dünyayı, bu şekilde terk etmek, çok faydalıdır. Bundan maksat, İslâmiyetin emrettiği şeyleri yapmak için, bütün rahatı ve zevkleri fedâ etmektir. İkincisi, dünyâda harâm ve şübheli şeylerden kaçıp mubâhları kullanmaktır. Bu kısım da, âhir zamânda, çok kıymetlidir. Bu sebeple, İslâmiyetin harâm ettiği şeylerden kaçınmak, her Müslümân için lâzımdır. Hadîs-i şerifte; (Yalnız dünyâ için çalışana, yalnız kaderinde olan kadar gelir. İşleri karışık, üzüntüsü çok olur) buyuruldu. İmâm-ı Rabbânî hazretleri buyuruyor ki: "Din ile dünyâyı birlikte kazanmak imkânsızdır. Âhıreti kazanmak isteyenin, dünyâdan vazgeçmesi lâzımdır. Bu zamanda, dünyayı tamamen terk etmek, kolay değildir. Hiç olmazsa, hükmen terk etmek, yani terk etmiş sayılmak lâzımdır. Bu da, her işte İslâmiyete uymak demektir. Yiyecekte, içecekte, giyecekte ve ev kurmakta İslâmiyete uymak lâzımdır. İslâmiyetin emirlerini aşmamak lâzımdır. Altın ve gümüşün, ticâret eşyasının, kırda, çayırda otlayan dört ayaklı hayvanların zekâtını vermek farzdır. Bunların zekâtını elbette vermelidir. İslâmiyete uymakla zînetlenen bir kimse, dünyânın zararından kurtulmuş olur ve âhıreti kazanır. Dünyâyı yani nefsin arzûlarını, böyle hükmen de terk edemeyen kimse, münâfık demektir. Îmânlı olduğunu söylemesi, âhırette kendisini kurtaramaz." ÖMÜR TÜKENMEDEN!.. Netice olarak insan, başına gelecekleri düşünmeli, ömrünü tüketmeden, aklını başına toplamalıdır. İnsânın etrâfında gördüğü, konuştuğu, sevdiği, korktuğu kimselerin hepsi, birer birer ölmektedir. Her biri birer hayâl gibi, gelip gitmektedirler. İnsân iyi düşünmeli, tercihini ona göre yapmalıdır. Ebedî olarak ateşte yanmak, çok büyük azaptır! Sonsuz ni'metler içinde yaşamak ise, çok büyük ni'mettir. Bunlardan birini seçmek, hayâtta iken, insanın elindedir. Herkesin sonu, bu ikisinden biri olacaktır. Bundan kurtulmak imkânsızdır. Bunu düşünmemek ve tedbîr almamak, büyük câhillik ve cinnettir. Hadîs-i şerîfte buyurulduğu gibi: (Arzûsu âhıret olup, âhıret için çalışana, Allahü teâlâ dünyâyı hizmetçi yapar.)


.

"Ömrünü uzun, günâhlarını affeyle..."

 
A -
A +

Enes bin Mâlik hazretleri, Ensâr-ı kirâmın yani Medineli Müslümanların büyüklerindendir. Lakabı da, Hâdim-i Resûlullah yani Resûlullahın hizmetçisidir. Annesi Ümm-i Süleym hazretleridir. Babası vefât ettiği için annesi, ikinci Akabe'de Müslüman olan Ebû Talha hazretleri ile evlenmiştir. Enes bin Mâlik hazretleri, İslâmiyetle şereflenmiş böyle bir aile ocağında yetişmiştir. Resûlullah efendimiz, Medine-i Münevvereye teşrîflerinde hazret-i Enes, 9-10 yaşlarında idi. Annesi Ümm-i Süleym, onu Resûlullah efendimizin huzûruna götürür, hizmetlerine kabûl buyurmasını isteyerek; -Yâ Resûlallah! Ensâr yani Medineli Müslüman erkek ve kadınlarından size hediye vermeyen kalmadı. Benim de bu oğlumdan başka size hediye verecek bir şeyim yok. Bunu kabul ediniz, size hizmet etsin der. Hazret-i Ümm-i Süleym, bu isteği kabûl buyurulunca tekrar; -Yâ Resûlallah! Şu hizmetçiniz Enes'e duâ buyurunuz deyince, Resûlullah efendimiz; -Yâ Rabbi! Enes'in malını, evlâdını mübârek ve yümünlü eyle, ömrünü uzun eyle, günâhlarını affeyle diye duâ buyururlar. GÜLER YÜZLÜ BİR ZAT... Enes bin Mâlik hazretleri, Sabâbe-i kirâm arasında Peygamber efendimizin hâllerini, sözlerini ahlâkını, işlerini bildirme bakımından önde gelenlerinden idi. Dokuz yaşında Resûlullah efendimizin hizmetine başlamış ve vefâtlarına kadar yanlarından ayrılmamışlardır. Enes bin Mâlik hazretleri, Peygamber efendimizin uzun seneler hizmetinde bulunması sebebiyle Kur'ân-ı kerîmin tefsîrini çok iyi öğrenmiş ve âyetlerin tefsîrine dair bildirdiği rivâyetler, tefsîr kitaplarını süslemiştir. Peygamber efendimizden 2230 hadîs-i şerîf bildirmiş ve hadîs rivayetinde çok titiz davranmıştır. Bu durumu talebelerine de ısrarla tavsiye etmiş ve bu bakımdan hadîs ilmine de çok büyük hizmeti olmuştur. İlim öğrenmek gayesinde olanlar onun meclisine devam ederlerdi. O, "Kâle Resûlullah", "Resûlullah şöyle buyurdu" derken meclistekiler, derin bir huşû ve huzûr içinde dinlerlerdi. Zamanın halifesi bile onun derslerine gelmeyi gönülden arzu ederdi. Her yönden bereketli ve çok mübârek bir zât idi. Bu da, Resûlullah efendimizin duâlarının bereketiyle idi. Enes bin Mâlik hazretleri, yüksek bir ahlâka sahipti. Son derece nâzik, güzel sözlü ve güler yüzlü idi. Resûlullah efendimizi çok sever, sünnete uymaya çok dikkat ederdi. Sabah namazının vakti girmeden önce uyanır, Mescid-i Nebevî'ye gider ve Resûlullah efendimize hizmet için can atardı. Peygamber efendimizin sesini duymak, Ona hizmet etmek, onun için en büyük sürûr ve neşe kaynağı idi. Resûlullah efendimiz de onun hakkında iyilikle bahsedip, yaptığı hizmetlerden dolayı duâ buyururlardı. Enes bin Mâlik hazretleri, Resûlullah efendimizin âhirete teşrîflerinden sonra, verdiği derslerde Peygamber efendimizin devrini, tekrar o günleri yaşar gibi, neşe ve zevkle anlatır, talebeler üzerinde büyük tesir uyandırırdı. Bu yüzden talebelerinde Resûlullah efendimizin sevgisi apaçık görülürdü. Enes bin Mâlik hazretleri, emr-i bil-ma'rûfa, iyiliği emretmeye son derece ehemmiyet verirdi. Çünkü bu ümmeti, en hayırlı ümmet yapan sıfât, özellik budur. Yani, iyiliği emredip, kötülüğe mâni olmaktır. Resûlullah efendimiz, Enes bin Mâlik hazretlerine nasîhat olarak buyururlar ki: (Ey oğul! Sabahtan akşama ve akşamdan sabaha kadar, hiç kimse hakkında kötülük düşünmemeye çalış. Bunu basarırsan, hesâbın çok kolay olur.) FAKİRLERİ GÖZETİRDİ... Netice olarak Enes bin Mâlik hazretleri, yakışıklı, sevimli ve nûrânî bir zât idi. Servet sahibi olduğu hâlde, çok sâde bir hayât yaşardı. Dünya zînetine, süsüne, lezzetine, dünyalığa ehemmiyet vermezdi. Fakîrleri ve yoksulları gözetir, onlara gerekli yardımlarda bulunurdu. Talebelerinin ihtiyâçlarını kendisi temin ederdi. Resûlullah efendimize olan sevgisini her fırsatta dile getirirdi. Bir gün Peygamber efendimiz, Enes bin Mâlik hazretlerine hitaben buyururlar ki: (Yâ Enes; biliyor musun, mağfireti, bağışlanmayı gerektiren husûslardan biri de, Müslüman kardeşini sevindirmendir. Onun üzüntüsünü giderirsin, yâhut içini rahatlatırsın, yâhut ona bir mal verirsin veyâ borcunu ödersin, yâhut kendisi olmadığı zaman, çoluk çocuğuna göz kulak olursun.)

.

"Biz ona son verdik yâ Rabbî"

 
A -
A +

Allahü teâlâya âsî olmak yani harâm işlemek, insânı dünyâda ve âhırette felâkete götürür. Bu sebeple Allahü teâlâya âsî olmaktan kaçınmalıdır. Ehl-i sünnet i'tikâdını öğrenmeyen, îmânı bunlara uygun olmayan, harâmları, farzları bilmeyen ve bunlara uymayan kimse, Allahü teâlâya âsî olur, harâmlardan sakınmaz, günâh işler. Harâmların en büyüğü, ehl-i sünnet i'tikâdını bilmemek, ikincisi namâz kılmamak ve üçüncüsü de içki içmektir. Dinimizde sarhoş eden her içki harâmdır. Hadîs-i şerîflerde buyuruldu ki: (Şarâp içmek, büyük günâhların en büyüğü ve bütün fenâlıkların ve günâhların anasıdır.) (Bütün fenâlıklar bir yere toplanmıştır. Bu yerin kilidi zinâ, anahtarı şaraptır ve bütün iyilikler bir yerde toplanmıştır. Bu yerin kilidi namâz, anahtarı abdest almaktır.) (Allahü teâlâyı seven ve Kıyâmete inanan kimse, içki içilen yerde oturmasın.) (Şarâbı yapmak, üzümünü sıkmak, taşımak, dağıtmak, satmak ve içmek, günâhta berâberdir ve bunların namâzlarına, oruçlarına, haclarına, zekâtlarına ve sadakalarına sevâb verilmez. Meğer ki tövbe ederler.) (Baldan ve arpadan yapılan içkiler ve sarhoş eden her içki harâmdır.) KESİN EMİR GELDİ!.. İmâm-ı Muhammed Şeybânî hazretleri; "Çok içilince sarhoş eden içkinin azı da harâmdır" buyurmuştur ve Fetvâ da bunun üzerinedir. Başka ilâç varken, bunları ilâç olarak içmek de harâmdır. Hâriçten kullanmak câiz ise de, necisdirler, uçmakla temizlenemez, yıkamak lâzımdır. El-fıkhü alel mezâhibil-erbe'a kitâbında diyor ki: "Sarhoş eden sıvıların hepsi, dört mezhebde de şarâp gibi galîz, fenâ necâsettir. Hanefîde avuç içi yüzeyinden fazlası ile, diğer üç mezhebde görülebilen az miktârı ile kılınan namâz sahîh olmaz. Şâfiîde ve hanefînin bir rivâyetinde, ilâç ve kolonya yapmakta kullanılan miktârı, çok olsa da affedilmiş olup, namâzın sıhhatine mâni olmaz." Esrar, afyon, eroin gibi uyuşturucu şeyleri keyif için yemek, içmek harâm olup, tedâvî için câizdir. İçkinin haram olduğunu bildiren âyet-i kerîmeler nâzil olmadan önce Abbâd bin Sâmit bir ziyâfet verir. Müslümânlardan birkaç kişiyi de dâvet eder. Yemekleri yerler ve içki de içerler. Sonra kendi soylarını öven şiirler söylemeye başlarlar ve aralarında tartışma çıkar. Bu durumu Peygamber efendimize bildirirler. O ânda Resûlullah efendimizin yanında bulunan hazret-i Ömer; -Yâ Rabbî, bize içki hakkında kesin emrini bildir, diye niyâzda bulunur. Bunun üzerine Mâide sûresinin 90. ve 91. âyet-i kerîmeleri nâzil olur. Bu âyet-i kerîmelerde meâlen; (Ey îmân edenler! İçki, kumar, putlar, kumar okları, pistir, şeytân işidir. Bunlardan sakınınız ki, felâh bulasınız. Şeytân içki ve kumar ile aranızda düşmanlık, buğuz meydâna getirmek ister. Böylece Allaha ibâdetten ve bilhâssa namâzdan alıkoyar. O hâlde onlara artık son vermez misiniz!) buyurulur. Bu âyet-i kerimeleri dinleyen hazret-i Ömer; "Biz ona son verdik, yâ Rabbî" der. "BEN, SÖYLEYEMİYORUM!.." Abdülazîz Revvâd hazretleri başından geçen ibret verici bir hâdiseyi şöyle anlatmıştır: "Medîne-i münevverede idim. Bir gece Mescid-i Nebîye gidiyordum. Bir kadın telaşla bana yaklaşıp; -Ey efendi, eğer sevap kazanmak istiyorsan yardıma gel! Şurada bir hasta var, can çekişiyor, ölmek üzere. Yanındakiler hep kadın. Bir erkek yok ki, ona Kelime-i şehâdeti telkin etsin, söyletsin! dedi. O kadıncağızın bu sözleri üzerine ben de hemen oraya gittim. Ölmek üzere olan adama, Kelime-i şehâdeti söyletmek için ne kadar uğraştıysam da o, bir türlü söyleyemedi. Bir ara gözlerini açıp; -Kaç defâdır bunu söyle diyorsun. Fakat ben söyleyemiyorum. Ben bu Kelime-i şehâdetten ve İslâm dîninden yüzümü çevirmişim, dedi ve sonra öldü. Daha sonra bu adamın kim olduğunu ve hâlini araştırdım ve bana; -Bu adam devamlı içki içerdi dediler. Kendi kendime, Peygamber efendimizin; (Şarap içmeyi âdet eden, vesene, puta tapan gibidir) buyurması elbette doğrudur, dedim." Netice olarak Allahü teâlâ, yiyecek ve içeceklerden bâzılarını helâl, mubâh ettiği gibi, bâzılarını da, harâm, yasak etmiştir. Harâm edilen şeylerin yenilip, içildiği yerlere, Fıkıh kitaplarında, Fısk meclisi denmektedir. Dinimiz, harâm işlemekten ve harâm, günâh işlenen yerlerden uzak durmayı emretmektedir.
 

"Her şeyin hâlıkı, yaratanı ancak O'dur"

 
A -
A +

İnsanların her işini, istekli ve isteksiz, bütün hareketlerini yaratan, Allahü teâlâdır. Kulların, istekli hareketlerini, işlerini yaratması için, kullarında ihtiyâr yani seçme ve irâde yani dileme yaratmıştır. Bu seçme ve dilemelerini, işleri yaratmasına sebep kılmıştır. Bir kul, bir şey yapmayı isteyince, Allahü teâlâ da dilerse, o işi yaratır. Kul istemez ve dilemez, Allahü teâlâ da dilemezse, o şeyi yaratmaz. O şey, yalnız kulun dilemesi ile de yaratılmaz. O da dilerse yaratır. Kullarının istekli işlerini yaratması, bir şeye ateş değerse, o şeyde yakmayı yaratması, ateş değmezse, yakmayı yaratmaması gibidir. Bıçak değince, kesmeyi yaratmaktadır. Bıçağı, kesmek için sebep kılmıştır. Allahü teâlâ, kullarının istekli hareketlerini, onların hareketi tercîh etmeleri ve dilemeleri sebebi ile yaratmaktadır. Fakat tabiattaki hareketler, kulların dilemesine, tercihine bağlı değildir. Bunlar, yalnız Allahü teâlâ dileyince, başka sebeplerle yaratılmaktadır. Her şeyin, güneşlerin, zerrelerin, damlaların, hücrelerin, mikropların, atomların maddelerini, özelliklerini, hareketlerini yaratan yalnız Odur. Ondan başka yaratıcı yoktur. KULUN İSTEKLİ HAREKETİ... Cansız maddelerin hareketleri ile, insan ve hayvanların istekli hareketleri arasında şu ayrılık vardır ki, kullar bir şeyi yapmayı tercîh edince ve dileyince, O da dilerse, kulu harekete geçiriyor ve yaratıyor. Kulun hareket etmesi kulun elinde değildir. Hattâ nasıl hareket ettiğinden haberi bile yoktur. Cansızların hareketlerinde tercih etmek yoktur. Ateş değdiği zamân, yakmak yaratılması, ateşin yakmayı tercîh etmesi ve dilemesi ile değildir. Kulların istekli hareketleri, iki şeyden meydâna gelmektedir: Birincisi, kulun kalbinin seçmesi, dilemesi ve kudreti iledir. Bunun için, kulun hareketlerine Kesb etmek denir. Kesb, insanın sıfatıdır. İkincisi, Allahü teâlânın yaratması, var etmesi iledir. Allahü teâlânın emirler, yasaklar, sevâplar ve azâblar yapması, insanda kesb bulunduğu içindir. Saffât sûresinin 96. âyet-i kerîmesinde meâlen; (Allahü teâlâ, sizi yarattı ve işlerinizi yarattı) buyuruldu. Bu âyet-i kerîme, hem insanlarda kesb yani hareketlerinde kalbinin seçmesi, dilemesi bulunduğunu göstermekte, hem de, her şeyin kazâ ve kaderle yaratıldığını belli etmektedir. Kulun işinin yapılmasında, yaratılmasında, önce bu işi kulun kalbinin seçmesi ve irâde etmesi lâzımdır. Kul, kudreti dâhilinde olan şeyi irâde eder. Bu isteğe ve dilemeğe kesb denir. Kul her istediğini yapamaz, istemedikleri de var olabilir. Kulun, her istediğini yapması, her istemediğinin olmaması, kulluk değil, Ulûhiyyete, İlâh olmaya kalkışmaktır. Allahü teâlâ, lutf ederek, ihsân ederek, acıyarak, kullarına muhtâç oldukları, emirlere, yasaklara uyabilecek kadar kuvvet ve kudret vermiştir. Allahü teâlâ, insanların istekli işlerini, onların kalblerinin seçmelerinden ve irâde etmelerinden sonra yaratmayı, ezelde irâde etmiş, böyle olmasını dilemiştir. Ezelde böyle dilemeseydi, istekli hareketlerimizi de, biz istemeden, hep O zorla yaratırdı. İstekli işlerimizi biz istedikten sonra yaratması, ezelde, böyle istemiş olduğu içindir. HÂLIK VE MUHTÂR... Bir işi yapıp yapmamaya gücü yetmeye, kudret denir. Yapmayı veyâ yapmamayı tercîh etmeye, seçmeye, ihtiyâr, istemek denir. İhtiyâr olunanı yapmayı dilemeye, irâde, dilemek denir. Bir işi kabûl etmeye, karşı gelmemeye rızâ, beğenmek denir. İşin yapılmasına tesîr etmek şartı ile, irâde ile kudretin bir araya gelmesine halk, yaratmak denir. Tesîrli olmayarak bir araya gelmelerine kesb denir. Her ihtiyâr edenin, hâlık olması lâzım gelmez. Bunun gibi, her irâde edilen şeyden, râzı olmak lâzım gelmez. Allahü teâlâya Hâlık ve muhtâr denir. Kula, kâsib ve muhtâr denir. Netice olarak Allahü teâlâ, kullarına tercih, seçme ve irâde, dileme kuvveti ihsân etmiştir. Bunun için insan, kendi istekli işlerini, isterse yapar, istemezse, yapmaz. Tercih eden kuldur, yaratan ise Allahü teâlâdır. Çünkü her şey, Onun irâde ve yaratması ile var olmaktadır. En'âm sûresinin 102. âyet-i kerîmesinde meâlen buyurulduğu gibi: (Ondan başka ilâh yoktur. Her şeyin hâlıkı, yaratanı ancak O'dur.)
 

"Güceniklik bize, gönül almak sana..."

 
A -
A +

Dinimiz, insanlara merhametle muâmele etmeyi, her hususta adâletli olmayı emretmektedir. İnsanın önce kendisine, hareketlerine, bütün uzuvlarına karşı adâletli olması lâzımdır. İkinci olarak, çoluk çocuğuna, komşularına, arkadaşlarına adâlet yapması lâzımdır. Devlet adamlarının da, millete adâlet yapması lâzımdır. Demek ki, bir insanda adâlet huyunun bulunabilmesi için, önce kendi hareketlerinde, uzuvlarında adâlet bulunmalıdır. Her kuvvetini, her uzvunu, ne için yaratıldı ise, o yolda kullanmalıdır. Allahü teâlânın âdetini değiştirip, onları aklın ve İslâmiyetin beğenmediği yerlerde kullanmamalıdır. Çoluk çocuğu varsa, onlara karşı da, akla ve dîne uygun hareket etmeli, dînin gösterdiği güzel ahlâktan sapmamalı, güzel ahlâk ile huylanmalıdır. "ŞEYTANIN YOLDAŞI OLMA!" Âmir olan da; kendisi ibâdetlerini yaptığı gibi, emri altında olanların ibâdetlerini yapmalarını temin etmelidir. Böyle olan bir kimse, bu dünyâda, Allahü teâlânın halîfesi olur. Kıyâmette de âdiller için vâdedilen ni'metlere kavuşur. Böyle hayırlı bir kimsenin hayır ve bereketi, onun bulunduğu zamâna orada bulunan insanlara, hayvanlara, hattâ nebatlara ve rızıklara sirâyet eder, yayılır. Fakat bunlar, Allah korusun, şefkatli, iyi huylu, adâletli olmazsa, insan haklarına saldırırlar, zulüm, yağma, işkence yaparlarsa, bunlar adâlet erbâbı değil, şeytânın yoldaşları olur. Emri altında olanlara merhamet etmeyenler, kıyâmet günü Allahü teâlânın merhametinden uzak kalacaklardır. (Men, lâ yerham, lâ yurham! Acımayana acınmaz!) buyurulmuştur. Nefse en zor gelen şey, en ağır gelen yük, İslâmiyetin emirlerine uymak, yasak ettiklerinden sakınmaktır. Kul haklarından en mühimi ve azâbı en çok olanı da, akrabasına, emri altında olanlara emr-i ma'rûf yapmamak, Allahü teâlânın emir ve yasaklarını onlara öğretmemektir. Halbuki Peygamber efendimiz; (Hepiniz bir sürünün çobanı gibisiniz. Çoban sürüsünü koruduğu gibi, siz de evlerinizde ve emirleriniz altında olanları Cehennemden korumalısınız! Onlara Müslümânlığı öğretmelisiniz! Öğretmez iseniz mes'ûl olacaksınız) buyurmuştur. İnsânların başında bulunanlar, âmir, rehber olanlar, insanlara merhametle yaklaşmaktan ve adâletten ayrılmamalı, onların yükünü çekmekten usanmamalıdır. Şeyh Edebâli hazretlerinin, Osmanlı Devletinin kurucusu ve aynı zamanda damadı olan Osman Gâzi hazretlerine vasiyeti meşhurdur. Bu vasiyetinde Şeyh Edebâli hazretleri buyuruyor ki: "Ey oğul, artık Bey'sin! Bundan sonra öfke bize, uysallık sana. Güceniklik bize, gönül almak sana. Suçlamak bize, katlanmak sana. Acizlik bize, hoşgörmek sana. Anlaşmazlıklar bize, adâlet sana. Haksızlık bize, bağışlamak sana. Ey oğul, sabretmesini bil, vaktinden önce çiçek açmaz. Şunu da unutma; insanı yaşat ki, devlet yaşasın. Ey oğul, işin ağır, işin çetin, gücün kula bağlı. Allah yardımcın olsun. Güçlüsün, kuvvetlisin, akıllısın, kelâmlısın! Ama; bunları nerede, nasıl kullanacağını bilmezsen, sabah rüzgârında savrulur gidersin. Öfken ve nefsin bir olup, aklını yener. Daima sabırlı, sebatlı ve irâdene sahip olasın! Dünya, senin gözlerinin gördüğü gibi değildir. Bütün bilinmeyenler, fetih edilmeyenler, görünmeyenler, ancak sen faziletli ve ahlâklı olursan gün ışığına çıkacaktır. Ey oğul, ananı, atanı say! Bereket, büyüklerle beraberdir. İnancını kaybedersen, yeşilken çöllere dönersin. Açık sözlü ol! Her sözü üstüne alma! Gördüğünü görme! Bildiğini bilme! Sevildiğin yere sık gidip gelme! "ŞU ÜÇ KİŞİYE ACI!" Ey oğul, üç kişiye acı: Câhiller arasındaki âlime, zenginken fakir düşene ve hatırlı iken itibârını kaybedene. Ey oğul, unutma ki, yüksekte yer tutanlar, aşağıdakiler kadar emniyette değildir. Haklıysan mücâdeleden korkma!" Netice olarak, insanlara ihsân eden, iyilik eden kimse, insanlar tarafından sevilir ve hürmet görür. Hadîs-i şerîfte; (İhsân sâhibini sevmek, insânların yaratılışında vardır) buyurulmuştur. Peygamber efendimiz, âlemlere rahmet olarak gönderildiği ve her şey Onun hürmetine yaratıldığı hâlde, misafirlerine ve Eshâbına hizmet eder, hizmetçilerine yardım ederdi ve; (Bir kavmin efendisi, onlara hizmet edendir) buyururdu.

.

İslâm dininde zorlama yoktur

 
A -
A +

Müslümânlar hiçbir zamân, Hıristiyanların devamlı yaptıkları gibi, zorla veyâ maddî kazançlar vâdederek bir insanı Müslümân yapmaya teşebbüs etmemişlerdir. Kim isterse, seve seve Müslümân olmuştur. Tatlı, yumuşak, mantıkî, akla uygun sözlerle ve güzel ahlâk, iyi hareketlerle, gayr-i müslimlerin seve seve Müslümân olmalarına sebep olunmuştur. Zaten Bakara sûresinin 256. âyetinde meâlen; (Dinde zorlama yoktur) buyurulmaktadır. Bir gayr-i müslim, hiçbir zaman zorla Müslümân yapılmaz ve yapılmamıştır. Müslümân olmayanlar, İslâm devletinin himâyesi altında yaşamışlar ve Müslümânların bütün hak ve hürriyetlerine mâlik olmuşlardır. Kendi dinlerinin îcâblarını da serbestçe yapmışlardır. Bütün Müslümanlar, Peygamber efendimizin bütün Müslümânlara hitâben yazdırdığı şu mektupta bildirilenlere uymuşlardır. Mektûp şöyledir: HIRİSTİYANLARA VERİLEN SÖZ (Bu yazı, Abdullah oğlu Muhammed'in bütün Hıristiyanlara verdiği sözü belirtmek için yazılmıştır. Şöyle ki, Allahü teâlâ, kendisini rahmet ile müjdelemiş, insanlar üzerindeki emâneti muhâfaza edici kılmıştır. İşte bu Muhammed, bu yazıyı, Müslümân olmayan bütün kimselere verdiği ahdi tevsîk için kaleme aldırdı. Her kim ki, bu ahdin aksine hareket ederse, ister sultân, ister başkası olsun Allahü teâlâya karşı isyân ve dîn-i islâm ile istihzâ etmiş sayılır ve Allahü teâlânın lânetine lâyık olur. Eğer Hıristiyan bir râhib, papaz veyâ bir seyyâh, turist bir dağda, bir derede veyâ çöllük bir yerde veyâ bir yeşillikte veyâ alçak yerlerde veyâ kum içinde ibâdet için perhiz yapıyorsa, kendim, dostlarım, arkadaşlarım ve bütün milletimle berâber onlardan her türlü teklîfleri kaldırdım. Onlar benim himâyem, korumam altındadır. Ben onları, başka Hıristiyanlarla yaptığımız ahidler mucibince, ödemeye borçlu oldukları bütün vergilerden affettim. Harâç vermesinler veyâ kalbleri râzı olduğu kadar versinler. Onlara cebretmeyin, zor kullanmayın. Onların dînî reîslerini makâmlarından indirmeyin. Onları ibâdet ettikleri yerden çıkartmayın. Bunlardan seyâhat edenlere mâni olmayın. Bunların manastırlarının, kiliselerinin hiçbir tarafını yıkmayın. Bunların kiliselerinden mal alınıp Müslümân mescidleri için kullanılmasın. Her kim buna riâyet etmezse, Allahü teâlânın ve Resulünün kelâmını dinlememiş ve günâha girmiş olur. Ticâret yapmayan ve ancak ibâdet ile meşgûl olan kimselerden, her nerede olurlarsa olsunlar, cizye ve garâmet gibi vergileri almayın. Denizde ve karada, Şarkta ve Garbda, onların borçlarını ben öderim. Onlar benim himâyem altındadır. Ben onlara emân verdim. Dağlarda yaşayıp ibâdet ile meşgûl olanların ekinlerinden harâç, vergi almayın. Ekinlerinden Beyt-ül-mâl, Devlet hazînesi için hisse çıkartmayın. Çünkü, bunların zirâati, sırf nafakalarını temîn etmek için yapılmakta olup, kâr için değildir. Cihâd için adam lâzım olursa, onlara başvurmayın. Cizye, varlık vergisi almak gerekirse, ne kadar zengin olurlarsa olsunlar, ne kadar malları ve mülkleri bulunursa bulunsun, yılda oniki dirhemden dahâ fazla vergi almayın. Onlara zahmet, meşakkat teklîf olunmaz. Kendileriyle bir müzâkere yapmak îcâb ederse, ancak merhamet, iyilik ve şefkat ile hareket edilecektir. Onları, dâimâ merhamet ve şefkat kanatları altında himâye ediniz! Nerede olursa olsun, bir Müslümân erkekle evli olan Hıristiyan kadınlara, fenâ muâmele etmeyin. Onların kendi kiliselerine gidip, kendi dinlerine göre ibâdet etmelerine mâni olmayın. "İSYAN ETMİŞ SAYILACAKTIR" Her kim ki, Allahü teâlânın bu emrine itâat etmez ve bunun zıddına hareket ederse, Allahü teâlânın ve Peygamberinin emirlerine isyân etmiş sayılacaktır. Bunlara kilise tâmîrlerinde yardımcı olunacaktır. Bu ahidnâme, sözleşme, kıyâmet gününe kadar devâm edecek, dünyâ sonuna kadar değişmeden kalacak ve hiçbir kimse bunun aksine bir harekette bulunamayacaktır.) Netice olarak, Peygamber efendimizin, hicretin onuncu senesinde, Muharrem ayının üçüncü günü, Medîne'de Mescid-i nebide Alî bin Ebî Tâlib hazretlerine yazdırttıkları bu ahidnâmeye, sözleşmeye, bütün Müslümanlar, asırlar boyunca sâdık kalmışlar ve hiçbir zaman gayr-i müslimlere zor kullanmamışlar ve mahalle baskısı yapmamışlardır..
 

"Dünya ibret yeridir, tamir yeri değil"

 
A -
A +

Dünyâ ile âhıret birbirinin zıddıdır. Birini sevindiren, ötekini incitir. Dünyâya kıymet veren, âhıreti gücendirir. Dünyâyı beğenmeyen de, âhırete kıymet vermiş olur. Her ikisine birden kıymet vermek veyâ her ikisini aşağılamak olamaz. İki zıt şey bir araya getirilemez, ateş ile su bir arada bulundurulamaz. Resûlullah efendimiz; (Dünyâ ve âhıret, birbirinin zıddı, tersidir. Bu ikisinden birisini râzı edersen, öteki gücenir) buyurmuştur. Seyyid Emir Hamza hazretleri talebelerine vasiyetinde buyuruyor ki: "EY TALEBELERİM!.." "Ey talebelerim! Dâimâ namaz vakti ne zaman girecek de namaz kılacağım diye bekleyin. Abdesti, namaz vakti girmeden alınız. Namaz vaktinde hiçbir şeyle meşgûl olmayınız. Peygamber efendimiz; (Vakit geçmeden namaza, ölüm gelmeden tövbeye acele edin) buyurmuştur. Dâimâ tövbe ediniz. Resûlullah efendimiz; (Günâhına tövbe eden, günâhı olmayan gibidir) buyurdu. Gaflet uykusundan kendinizi uzak tutunuz. Mümkün mertebe lüzumsuz konuşmayın, boş söz söylemeyin. Hiçkimseye hakâret gözü ile bakmayın. Çünkü o, Allahü teâlânın katında sizden daha makbûl olabilir. Birbirinizi çok sevin. Sevdiğiniz kimse, Allahü teâlânın dostlarından biri olabilir. Hiç kimseye dünyâlık için eğilmeyin! Dîninizi dünyâya fedâ etmeyin. Birisi size düşmanlık ederse, onunla meşgûl olmayın. Çünkü düşmanlığın sonu gelmez. İnsanların sevgisine de aldanmayın! Zîrâ bu sevgileri devamlı değildir. İnsanların elindekine göz dikmeyin, Allahü teâlânın size verdiğine kanâat edin. Tamahkâr, dâimâ sıkıntılı, üzüntülü, kanâat eden ise, her zaman neşeli ve rahattır. Birinin size karşı kusûru olursa, şikâyet etmeyin. Kabahati kendinizde arayın. Dâimâ özür dileyici olun. Kimsenin ayıbını aramayın. Size bir acı haber gelir veya hasta olursanız, Allahü teâlâdan râzı olmaya dikkat edin ve hamdedin. Ne kadar hasta olsanız da, namazı kazâya bırakmayın. Hastalığınızı, günahlarınıza keffâret biliniz. Kula gelen belâlar, onlara sabır ve tövbe ile kalkar. Önünüze bakın, öteye beriye bakmayın. Her gördüğünüzle değil, îcâb edenlerle konuşun. Mecbur olmadıkça insanlardan bir şey istemeyin. İsterseniz, az isteyin. Hiç kimseye zulüm ve günahta yol göstermeyin. Evinizde iyi ahlâklı olun. Ağır söz söylerlerse, siz dilinizi koruyun. İtibarlı kimseler sizi çağırırsa, bununla mağrûr olmayın. Dünyâ ve dünyâyı sevenlerden kaçın. Elden geldiği kadar ilmiyle amel eden âlimlerin sohbetinde bulunun. İlim öğrenmekten geri durmayın. Zîrâ ilimsiz amel, şeytanın oyuncağı olur. İlminiz azsa, onunla amel edin, çoğalır. Her işte esas, ilim ve takvâdır. Îmândan güzel hiçbir nîmet yoktur. Allaha ibâdetten daha iyi amel, iş yoktur. Ölümden iyi ibret yoktur. Kişi kendini; kendini beğenmekten, riyâdan, kibirden, hasedden, gıybetten, cimrilikten, kin tutmaktan, düşmanlıktan ve nifaktan korumalıdır. Dâimâ kalb temizliği ile meşgûl olmalıdır. Kalb pisliklerden temizlenmedikçe, hakîkî maksada kavuşulamaz. Bütün iyiliklerin başı, dünyâyı terk etmektir. Bütün kötülüklerin başı da dünyâ sevgisidir. Bununla birlikte Peygamber efendimiz; (Dünyâ âhiretin tarlasıdır) buyurdu. O hâlde dünyâda âhiret işleri yap! Dünyâya ve dünyânın nîmetlerine bağlanma!" GİDEN GERİ?GELMİYOR! Bir defasında Resûlullah efendimizin huzûruna, lyâd kabîlesinden bir heyet gelir. Onlara Kus bin Saîde'yi sorar. Vefât ettiğini söylediklerinde Resûlullah efendimiz; -Sanki dün gibi hâtırlıyorum. Ukaz panayırında bir kızıl tüylü deve üzerine binip, hoş nasîhatler yapar, Hak teâlânın bir olduğunu ve Ona îmân etmeye çağırır, beyitler okurdu buyurur. Heyetten birisi; -Yâ Resûlallah, ben o beyitleri Kus bin Saîde'den işitmiştim. Müsâade ederseniz okuyabilirim, der. Resûlullah efendimiz izin verince o kimse, Kus bin Saîde'nin şu anlamdaki şiirlerini söyler: "Önce gelip geçenlerde bize ibret alacak şey çoktur... Ölüm ırmağının girecek yerleri var ama, çıkacak yeri yoktur... Büyük küçük hep göçüp gidiyor... Giden geri gelmiyor... Kesinlikle anladım ki, herkesin başına gelen benim de başıma gelecek, ben de öleceğim..." Netice olarak dünyâ, rahat yeri değil, ibret yeridir. Bunun için Resûlullah efendimiz; (Dünyâ ibret yeridir, tâmir etme yeri değildir) buyurmuşlardır.
 

"Şer eken, pişmanlık biçer!.."

 
A -
A +

İslâmiyetin yasak ettiği şeylerden sakınmak, hudûdu aşmamak ve emrettiklerini yapmak, gaflet uykusundan uyanmak lâzımdır. Ecel gelince, insan uyanacak, gözleri açılacaktır. Fakat o zamân pişmânlık işe yaramayacaktır. Rezîl olmaktan başka, ele bir şey geçmeyecektir. Her insan için ölüm yaklaşmaktadır. Âhıretin çeşit çeşit azâbları, insanları beklemektidir. İnsan öldüğü zamân, kıyâmeti kopmuş demektir. Ölüm uyandırmadan ve iş işten geçmeden önce uyanmalı, Allahü teâlânın emirlerini ve yasaklarını öğrenip, şu birkaç günlük ömrü, bunlara uygun geçirmeye çalışmalıdır. Kişi hem kendisini, hem de yakınlarını âhıretin çeşitli azâblarından kurtarmalıdır. Tahrîm sûresinin 6. âyetinde meâlen; (Ey îmân edenler, kendinizi ve çoluk çocuğunuzu öyle bir ateşten koruyun ki, onun tutuşturucusu insanlarla taşlardır) buyuruldu. İÇTEKİ VE DIŞTAKİ DÜŞMAN! Şeytân, insanın dışındaki düşmandır. İnsanın içindeki nefis ise, iç düşmandır. İçteki düşman yani nefis yardım etmedikçe, dışarıdaki düşman, insanı aldatamaz. Şeytâna ve nefsin arzularına uymak, insanın Allahü teâlâyı unutmasına sebep olur. Kişinin arkadaşı, dostu, yâ şeytândır yâhut Allah adamlarıdır. Bunun için insan, dost edindiklerine ve meşgûl olduklarına dikkat etmeledir. Bunun için sıhhat varken, henüz ömür bitmemişken, Allahü teâlâyı çok zikretmek, anmak, Kur'ân-ı kerimi okumak ve emirlerini öğrenmek için, zamân ayırmak lâzımdır. Nefsin arzuları ve dünyâ nimetleri, insanı aldatır, âhıreti, Cennet nimetlerini unutturur. Şeytân, insanı dünyâya teşvik eder, fakîrlik ve yoksullukla korkutur. Halbuki dünyâ nimetleri geçicidir, elde kalmaz ve acele gider. Âhıret ni'metleri ise, kalıcıdır, elden gitmez. Akllı kimse, dünyâ işleri için, âhiret işlerini geriye bırakmaz. Âhıret işlerinde tedbir, çalışmak ve kusûru, günâhı terk etmektir. Kıyâmet gününün şiddetini ve kabrin yalnızlığını unutmamaktır. Yüzü âhırete dönük olan kimse, ömrünü boş şeylerle, oyun ve eğlence ile geçirmez. Dünyânın aslı harâbdır, elde kalmaz. Kendini sevenlere, arkasına takılanlara, hiç acımayıp, en kötü şeyleri yapar. Ona tutulan akılsızdır, büyülenmiştir, âşıkları delidir, aldatılmıştır. Onun görünüşüne aldanan, sonsuz felâkete düşer. Tadına, güzelliğine bakan nihâyetsiz pişmânlık çeker. Peygamber efendimiz buyurdu ki: (Dünyâ ile âhıret birbirinin zıddıdır, birbirine uymaz. Birini râzı edersen, öteki gücenir.) Muhammed Ma'sûm Fârûkî hazretleri buyuruyor ki: "Yazıklar olsun, ömür geçti. Bir hayırlı iş yapmadım. Dünyânın vefâsız, yalancı olduğu, şimdi anlaşıldı. Hayâtı, hayâl oldu. Fitneleri, dertleri bitmedi. Ahbâb, arkadaşlar, öldüler, gittiler. Bu hâlleri görüp de, gafletten uyanmıyor, ibret almıyoruz, pişmân olmuyoruz, tövbe etmiyoruz. Gaflet devâm ediyor, günâhlarımız artıyor. Allahü teâlâ, Tövbe sûresinin 127. âyetinde meâlen; (Görmüyorlar mı ki, her sene, bir iki kerre, dertlere, belâlara yakalanıyorlar. Yine tövbe etmiyor, pişmân olmuyorlar) buyurdu. Bu nasıl îmândır, nasıl müslümânlıktır? Ne kitâptan, ne sünnetten nasîhat alınıyor. Ne de, başa gelen dertlerden, hâdiselerden ibret alınıyor. Uzun seneler, berâber yaşadıkları, birlikte gezip dolaştıkları, yiyip içtikleri, yatıp kalktıkları ahbâblarını, arkadaşlarını düşünsünler. Sevdiklerinin, birlikte eğlendiklerinin, yardımcılarının ne olduklarını görmüyorlar mı? Hiçbirinden bir şey kaldı mı? Onlardan haber verenler var mı? Ömürlerinin harmanını rüzgâr götürdü. "ÖLMEDEN ÖNCE ÖLELİM!" Biz garîbler, birkaç günlük ömrümüzü gaflet ile geçirmemeye gayret edelim. Tavşan uykusu ile yaşamayalım! Kalblerimizi geçici, yaldızlı, sahte lezzetlere kaptırmayalım! Bu zehirli tatlılıklara aldanmayalım! Allahü teâlânın emrettiği ibâdetleri, râzı olduğu iyi işleri yapalım! Nefis ve şeytânın, kötü kimselerin yalanlarına, fitnelerine inanmayalım! Kabir ve kıyâmet azâblarını düşünerek, kendimizi şimdiden koruyalım! Bu kısa hayât ve aslı olmayan görünüşü bırakıp, ölmeden önce ölmekle şereflenelim!.." Netice olarak kişi, kendisine verilen ömrü, âhırette kendisine faydası olmayacak şeylerle geçirmemelidir. "Hayır ekerse bir kimse, sürûr biçer; şer eken de, pişmânlık biçer" sözünü unutmamalıdır.
 

"Benim çektiğim acı gibi..."

 
A -
A +

Dünyâ, zevk, lezzet için yaratılmadı. Âhıret, bunun için yaratılmıştır. Dünyâ ile âhıret, birbirinin zıddı, tersidir. Birini sevindirmek, ötekinin gücenmesine sebep olur. Birinde zevk aramak, ötekinde elem çekmeye sebep olur. Dünyâda ni'metleri, lezzetleri çok olanlar, bunlara lâzım olan şükrü yapmazlarsa, âhırette çok korkacak, çok acı çekecektir. Bunun gibi, dünyâda, tehlikelerden sakındığı, çalıştığı hâlde, çok acı çeken mü'min, âhırette çok lezzete kavuşacaktır. Dünyânın ömrü, âhıretin uzunluğu yanında, deniz yanında bir damla kadar bile değildir. Sonu olan, sonsuz ile ölçülebilir mi? Bunun için Allahü teâlâ sevdiklerine merhamet ederek, sonsuz ni'metlere kavuşmaları için, dünyâda birkaç gün sıkıntı çektirmektedir. Hadîs-i şerîfte; (Belâlar, mihnetler, en çok Peygamberlere, sonra evliyâya, sonra bunlara benziyenlere gelir) buyuruldu. DOSTLARINI SAKLADI!.. Belâlar, sıkıntılar, câhiller için sıkıntı ise de, Din Büyüklerine, sevdiklerinden gelen her şey, tatlı olmaktadır. Bu büyükler, Allahü teâlânın gönderdiği ni'metlerden lezzet aldıkları gibi, belâlardan da lezzet duyarlar. Hattâ, belâ sâdece sevgilinin arzûsu olup, kendi istekleri karışmadığı için, dahâ tatlı gelir. Ni'metlerde bu lezzet bulunamaz. Çünkü ni'metlerde, nefislerinin istekleri de vardır. Belâ gelince, nefisleri ağlamakta, inlemektedir. Bu dünyâ, imtihân yeridir. Burada hak, bâtıl ile; haklı, haksız ile karışıktır. Burada, dostlarına sıkıntılar, belâlar vermeseydi, yalnız düşmanlarına verseydi, dost, düşmandan ayrılır, belli olurdu. İmtihânın faydası kalmazdı. Allahü teâlâ, dostlarını, sevdiklerini, mihnet ve belâ içinde göstererek, düşmanlarının gözünden sakladı. Dünyâ, imtihân yeri oldu. Dostları, görünüşte belâda, hakîkatte ise, zevk ve lezzettedir. Belâ, kemend-i mahbûbdur yani sevgilinin, âşıkını kendine çekmek için gönderdiği kemenddir. Âşıkları, sevgiliden başka şeylere bakmaktan koruyan bir kamçı gibidir. Âşıkları, sevgiliye döndürür. Belâlar, dostları, sevgiliden başka şeylere düşkün olmak günâhından korur. Başkaları, bu ni'mete lâyık değildir. Dostları, zorla sevgiliye çekerler. İstediklerini dert ve belâ ile çekerler ve onu mahbûbluk derecesine yükseltirler. İstemediklerini başıboş bırakırlar. Behâeddîn Buhârî hazretleri şöyle anlatır: "Çocukluktan bülûğ çağına kadar, büyük hocam Muhammed Bâbâ Semmâsî hazretlerinin sohbetinde bulundum. On sekiz yaşına girdiğim sırada, dedem beni evlendirmek istedi. Hocam Muhammed Bâbâ Semmâsî hazretlerini düğünüme dâvet etmek için beni Semmâs'a gönderdi. Semmâs'a varıp hocamı görmekle şereflendim ve elini öptüm. Sohbetinin bereketinden bende öyle bir hâl hâsıl oldu ki, devamlı hocamın sohbetine can atıyordum. O gece kalbimdeki bu arzu ve istek ile gece yarısından sonra kalkıp abdest aldım ve hocamın mescidine gidip, iki rekat namaz kıldım. Başımı secdeye koyup çok duâ ettim. Dilimden şu duâ çıktı: 'Allahım, bana belâ yükünü çekmeye kuvvet ver. Mihnet, sıkıntı ve muhabbetini, sevgini çekmeye tâkat, güç ver.' Sabah olunca hocamın huzûruna vardım. Bana bakıp, gece olup bitenleri söyledikten sonra; -Evlâdım, duâda; 'Yâ Rabbî, râzı olduğun şeyi bu zayıf ve güçsüz kuluna, fazlın ve kereminle ihsân et' demelidir. Çünkü Allahü teâlânın rızâsını kazanan kimseye belâ gelmez. Eğer Allahü teâlâ, sevdiği bir kuluna belâ gönderirse, kendi inâyeti, yardımı ile o kuluna kuvvet ve tahammül, dayanma gücü ihsân eder ve o belâya tutulmasının hikmetini bildirir. Zira belâ istemekte güçlük vardır, buyurdu." SEÇİLENLERE BELÂ ÇOK GELİR Netice olarak dert ve belâ, usta bir kılavuz gibidir ki, dostu dosta, kavuşturur. Sevgiliden başkasına bakmakla onu lekelemekten korur. Allahü teâlâya âşık olanlar, hazînelere, milyonlara mâlik olsa, hepsini verip, dert ve belâ satın alır. İlâhî aşktan haberi olmayanlar ise, dert ve belâdan kurtulmak için, milyonlar harcayarak o dertten kurtulmaya çalışırlar. Seçilenlere, belâ çok gelir. Çalışanlara, uğraşanlara o kadar çok gelmez. Bunun içindir ki, seçilmişlerin reîsi, beğenilmişlerin, sevilmişlerin baş tâcı olan Peygamber efendimiz; (Benim çektiğim acı gibi, hiçbir Peygamber acı çekmedi!) buyurmuştur.
 

Herkes, bir iş için yaratılmıştır

 
A -
A +

Allahü teâlâ, her şeyi bir sebeple yaratmaktadır. Peygamberler, melekler, insanlar ve yaratılmış olan bütün varlıklar, cenâb-ı Hakkın yaratması için birer sebep, birer vasıtadırlar. Allahü teâlânın âdet-i ilâhiyyesi böyledir, ezelde böyle dilemiştir. Bir insan, kötü işlere de, hayırlı işlere de vasıta olabilir. Hayırlı işlere vasıta olana müjdeler olsun. İnsanların din ve dünya saâdetlerine vasıta olanlar, insanlara yük olmaz, onların yükünü çekerler. Güzel ahlâkın bütün üstünlüklerini kendisinde toplamış olan Hâce Hasan Attâr hazretleri, herkese güzel muâmelede bulunur, hiç kimseyi gücendirmezdi. Talebelerinin mânevî terbiye ve yetişmeleri yükünü aldığı gibi, onların maddî ihtiyaçlarını da kendisi karşılardı. Başkalarının, hele talebe ve sevdiklerinin sıkıntıda olmaları, ona daha çok sıkıntı verirdi. Bu sebeple talebelerinden birisi rahatsızlanıp hasta olduğunda, onun sıhhate kavuşması, ondaki hastalığın kendisine geçmesi için duâ eder ve sıkıntıyı çekmeye râzı olurdu... Bir defâsında, hacca giderken Şîrâz'a uğrar. Şîrâz'ın ileri gelenlerinden birisi de Hâce Hasan Attâr hazretlerinin talebelerindendi ve o günlerde çok ağır hastaydı. Hemen bu talebesini ziyârete gider. Onun, hastalığın tesiri ve elemi ile hâlsiz olduğunu görüp, çok üzülür. Allahü teâlâya duâ edip, bu hastalığın talebesinden alınıp kendisine verilmesini ister. O ânda, hastada iyileşme ve sıhhat alâmetleri görülmeye başlar, sonra büsbütün iyileşir. Hastalığı üzerine aldığı için kendisi hastalanıp yataklara düşer... "KAVUŞMAK VAKTİ YAKLAŞTI" Ahmed Rıfâî hazretleri, vefâtına yakın ishale yakalanır. Hastalık bir ay kadar devâm eder. Hizmetçisi; -Efendim, hiçbir şey yemediğiniz hâlde, bu gelenler neredendir? diye sorunca; -Bu gelenler ettir, dışarı çıkıyor. Artık eridi kalmadı. Yalnız kemiklerimin içindeki ilik kaldı. O da bugün çıkar biter. Yarın da Allahü teâlâya kavuşma günüdür buyurur. İyice ağırlaştığı zaman hizmetçisi; -Efendim! Kavuşmak vakti yaklaştı herhalde deyince; -Evet öyle görünüyor. Hastalığımın şu son zamânında bâzı hâdiseler cereyân etti. İnsanlar üzerine büyük bir belâ gelmekteydi. Bu belâlara karşı kendi vücûdumuzu fedâ edip, bu belânın giderilmesi için, Allahü teâlâya yalvardık, duâmız kabul buyuruldu cevabını verir... Muhammed bin Anân hazretleri, bir gece rüyâsında, Mısır üzerine büyük bir belâ indiğini görür. Bir talebesini gönderip, rüyâsını Ali Havâs hazretlerine bildirir. O da, rüyâyı; "Müjde haberi yok. Fakat bereket olacağı umulur" diye tabir eder. Bir müddet sonra birisi gelir, Ali Havâs hazretlerini yakalar, ellerini, ayaklarını bağlayıp, çok hakâret eder ve Mısır sokaklarında, elleri bağlı olarak dolaştırır. O sırada Muhammed bin Anân hazretleri, Mısır üzerinde olan o belânın kalktığını görür ve yanındakilere; -Gidip bakınız! Ali Havâs hazretleri ne durumdadır der. Onlar da gidip Ali Havâs hazretlerinin bu hâlini görüp durumu haber verirler. Muhammed bin Anân hazretleri olanları öğrenince; -Allahü teâlâya hamdolsun ki, bu ümmet içerisinde, ümmetin belâ ve musîbetlerini yüklenecek olanları da yarattı buyurur ve şükür secdesine kapanır... HAZRET-İ ÖMER'İN KORKUSU! Abdürrahmân bin Avf hazretleri anlatır: "Hazret-i Ömer'i bir gece bir tulumu su ile doldurup, arkasına almış, Medîne-i Münevvere köylerine giderken gördüm. Yorulmuş, dinleniyordu. Kendisine; -Ey mü'minlerin emiri, yorulmuşsunuz! O su tulumunu bana veriniz, biraz da ben götüreyim dedim. Bana cevaben; -Eğer bugün sen benim su dolu tulumumun yükünü götürürsen, yarın benim günâhımın yükünü kim götürür dedi. Ben de; -Sizin ne yükünüz var ki, siz Resûlullah efendimizin dostu ve Onun yolu üzerine yürüyorsunuz dedim. O zaman bana; -Ben Resûlullah efendimizin dostu o zamân olurum ki, bu hilâfetten başa baş yani zararsız olarak kurtulur isem, Resûlullah efendimizin dostu olurum buyurdu." Netice olarak her insan, Allahü teâlâ tarafından ne iş için yaratıldı ise, o işe vasıta olmaktadır. O işin sebepleri, o kimsenin önüne getirilmektedir. Sebepsiz olarak, herhangi bir kimse, bir iş başına getirilmez. Bunun için hadis-i şerîfte; (Çalışınız, herkes, ne iş için yaratılmış ise, o iş, ona kolaylaştırılır!) buyuruldu.

 

"Din kardeşine yardım edenin..."

 
A -
A +

Müslümânların ihtiyâçlarını karşılamak, onları sevindirmek, iyilik etmek, yardımda bulunmak, çok sevaptır. Bir hadîs-i şerîfte; (Bir mü'min kardeşinin ihtiyâcını karşılamak için giden kimseye, her adımı için yetmiş sevâp verilir ve yetmiş günâhı affolunur. Onu sıkıntıdan kurtarınca, anadan doğmuş gibi günâhlarından kurtarılır. Bu yardımı yaparken ölürse, hesâpsız olarak Cennete girer) buyuruldu. Muhammed Ma'sûm Fârûkî hazretleri, bir talebesine hitaben buyuruyor ki: "Allahü teâlâ, size insanların ihtiyâçlarını karşılayacak, onları adâlete ve râhata kavuşturacak bir makâm, bir vazîfe ihsân etmiştir. Bu büyük ni'mete çok şükrediniz! Buna şükretmek, Allahü teâlânın kullarının ihtiyâçlarını karşılamakla olur. Kullara hizmet etmeniz dünyâ ve âhiret derecelerine kavuşmanıza sebep olacaktır. Hadîs-i şerîfte, (İnsanlar Allahü teâlânın ıyâlidir, kullarıdır. Kullarına iyilik edenleri çok sever) buyuruldu." "EY VEFÂLI DOST!.." Selçuklu döneminde devlet memurlarından biri, Mevlânâ Celâleddin-i Rûmî hazretlerini ziyâret eder ve vazîfesinden ayrılarak devamlı hizmetleriyle şereflenmek istediğini bildirir. Mevlânâ hazretleri de, vazîfesini bırakmamasını ister, ona nasîhatler ederdi. Bir gün ona şu menkıbeyi anlatır: "Abbâsî halîfesi Hârûn Reşîd hazretleri zamânında bir zâbıta âmiri vardı. Hızır aleyhisselâm ile her gün görüşüp sohbet ederlerdi. Zâbıta âmiri bir gün vazîfesinden istifâ etti. Zâhid olup insanlardan ayrı yaşamaya, kimseyle görüşmeyip tek başına ibâdet yapmaya başladı. Fakat istifâ ettikten sonra Hızır aleyhisselâm kendisine hiç uğramaz oldu. Bu duruma zâbıta âmiri çok üzüldü. Her gün sabahlara kadar cenâb-ı Hakka yalvarıp, gözyaşı döktü, tövbe istigfâr etti. Bir gece rüyâsında Hızır aleyhisselâmı görüp yalvardı. -Ey vefâlı dost! Ben seninle devamlı olarak sohbet etmek maksadıyla dünyâ makamlarından istifâ ettim. Uzlete çekilip, yalnız başıma ibâdet etmeye başladım. Böylece sana kavuşurum sandım. Hâlbuki tam tersine seninle artık hiç görüşemedim. Beni, mübârek cemâlinize hasret bıraktınız. Acabâ bunun hikmeti nedir? Yoksa bir kusûr mu işledim? Bu şekilde daha ne kadar hasretinizle yanacağım, gibi sözlerle yanıp yakılarak ağladı. Zâbıta âmirinin bu acınacak durumuna dayanamayan Hızır aleyhisselâm; -Ey azîz dostum! Benim sana görünüp sohbet etmem; yaptığın ibâdetler, hayır ve hasenât sebebiyle değildi. Senin o mühim vazîfeni yapıp Müslümanların işlerini hak ve adâlet ile idâre ettiğin için gelip seninle sohbet ediyordum. Hâlbuki, sen bu kıymetli vazîfeyi bırakıp, Müslümanlara hizmeti terk ettin. Hattâ onları adâleti olmayan biriyle baş başa bıraktın. Sâdece kendi menfâatin için bir köşeye çekildin. Kendi menfaatini Müslümanlara tercih ettin. Şimdi senin yerine geçen o şahıs, Müslümanlara elem vermektedir. Şu anda onlar sıkıntı ve üzüntü içindeler. Bunlara hep sen sebep oldun. Senin şahsî menfaatinin, Müslümanların umûmî menfaatleri yanında bir kıymeti yoktur. Çünkü uzlete çekilip abdest almayı, namaz kılmayı, oruç tutmayı, zikretmeyi herkes yapabilir. Fakat makâmı ile Müslümanlara hizmet etmeyi herkes yapamaz. Bunun için artık senin yanına gelmiyorum dedi. Zâbıta âmiri bunları dinledikçe gözyaşları sel oldu ve; -Çok doğru, çok doğru dedi. Uyanınca, istifâ etmekle ne büyük bir hatâ yaptığını anladı. Sabah olunca derhal hükümdârın huzûruna çıkıp, eski vazîfesini yeniden istedi. Hükümdâr anlayışla karşılayıp, onu tekrar eski vazîfesine tâyin etti... "VAZİFEN ÇOK ÖNEMLİ!.." İşte bu zâbıta âmirinin vazifesi, Müslümanlar için ne kadar kıymetli ise, senin vazîfen de o derece mühimdir. Bunun için, bizim hizmetimize gelmenden çok, vazîfene devâm etmen önemlidir. Çünkü senin vazîfen, pekçok Müslümanı ilgilendiriyor. Onların başında senin gibi adâletli ve emîn bir kimsenin bulunması lâzımdır. Böylece onlar da huzûr ve refah içinde yaşasınlar. Bizim rızâmız bundadır. İstifâ edip bize hizmette bulunmana aslâ rızâmız yoktur." Netice olarak, insanlara, Müslümanlara yardım edenin, onların sıkıntılarını giderenin yardımcısı, Allahü teâlâdır. Hadis-i şerîfte buyurulduğu gibi: (Din kardeşine yardım edenin yardımcısı, Allahü teâlâdır.)


.

Kötü huyu değiştirmek mümkündür

 
A -
A +

İnsanın sûretine, şekline beden veya halk denir. İnsanın kalbindeki kuvvete, huya ise, hulk denir. Ahlâk-ı zemîme yani kötü ahlâk, kalbin hastalıklarıdır. Bunların tedâvîleri güçtür. İlâçlarını iyi bilmek ve iyi kullanmak lâzımdır. Huy, kalbdeki meleke ve kalbdeki arzû, hâl demektir. İnsanın i'tikâdı, inanışı, sözleri, hareketleri, hep bu kuvvetten hâsıl olmaktadır. İnsanın istekli hareketleri, huyunun eserleridir. Ahlâkı değiştirmek, kötüsünü yok edip, yerine iyisini getirmek, yerleştirmek mümkündür. Hadîs-i şerîfte; (Ahlâkınızı iyileştiriniz!) buyuruldu. İslâmiyet mümkün olmayan şeyi emretmez. Yapılan tecrübeler de, böyle olduğunu göstermektedir. Kendinde kötü huy bulunan kimse, buna yakalanmanın sebebini araştırmalı, bu sebebi yok etmeye, bunun zıddını yapmaya çalışmalıdır. Kötü huydan kurtulmak, bunun zıddını yapmak için çok uğraşmak lâzımdır. Çünkü insanın alıştığı şeyden kurtulması zordur. Zira kötü şeyler, nefse tatlı gelir. "ÖLECEĞİNİ HİÇ UNUTMA!.." İnsanın, kötü şey yapınca, arkasından riyâzet çekmeyi, nefse güç gelen şey yapmayı âdet edinmesi, faydalı bir ilâçtır. Meselâ, bir kötülük yaparsam, şu kadar sadaka vereceğim veyâ oruç tutacağım, gece namâzları kılacağım diye yemîn etmelidir. Nefis, bu güç şeyleri yapmamak için, onlara sebep olan kötü âdetini yapmaz. Kötü ahlâkın zararlarını okumak, işitmek de, faydalı ilâçtır. Faydasız şeylerden, oyunlardan, zararlı şakalaşmaktan ve münâkaşa etmekten sakınmalıdır. İlim öğrenmeli ve faydalı işler yapmalıdır. Ahlâkı bozan, şehveti harekete getiren kitâpları, dergileri okumamalı, böyle yayınlardan sakınmalıdır. İyi huyların faydaları, harâmların zararları ve Cehennemdeki azâbları, hep hâtırlanmalıdır. Mâl, mevki arkasında koşanlardan hiçbiri murâdına kavuşamamıştır. Mâlı, mevkiyi hayır için arıyan ve hayır işlerde kullanan, râhata, huzûra kavuşmuştur. Mal, mevki gâye olmamalı, hayra vâsıta olmalıdır. Mal, mevki, bir deryâya benzer. Çok kimse, bu denizde boğulmuştur. Allahü teâlâdan korkmak, bu deryânın gemisidir. Hadîs-i şerîfte; (Dünyâda, kalıcı değil, yolcu gibi yaşamalı! Öleceğini hiç unutmamalı!) buyuruldu. İnsan, dünyâda bâkî, kalıcı değildir. Dünyâ zevklerine daldıkça, dertler, üzüntüler, güçlükler artar. Kötülük edene iyilik yapmak, iyi huyların en üstünüdür. Kâmil, olgun insan olmanın alâmetidir. Düşmanları dost yapar. İyi huylu kimse, kendisine darılana iyilik yapar, ihsânda bulunur. Malına, haysiyyetine, bedenine zarar vereni affeder. Hadis-i şerifte; (Kendinden uzaklaşanlara yaklaşmak, zulmedenleri affetmek, kendini mahrûm edenlere ihsân etmek, güzel huylu olmaktır) buyuruldu. Mevlânâ Celâleddîn-i Rûmî hazretlerine kötü huylu ve kötü tabiatlı kimselerden sorulunca, cevap olarak şu ibretli hâdiseyi anlatır: "Bir gün bir akrep bir ırmağın kenarında dolaşıyordu. Birdenbire bir kaplumbağa akrebin yanına gelip ona; -Burada ne yapıyorsun? dedi. Akrep; -Ben ırmağın öte yanına geçmek için bir çâre arıyorum. Çünkü benim bütün yavrularım ırmağın öte yanındadır diye söyledi. Kaplumbağa da şefkati ve yabancıya iyi davranması sebebiyle onu en yakın bir akrabâsıymış gibi sırtına alıp su üzerinde yüzmeye başladı. Irmağın ortasına gelince akrebin sokmak arzusu uyandı. Kaplumbağanın sırtında iğnesini dokundurdu. Kaplumbağa; -Ne yapıyorsun? diye sordu. Akrep; -Hünerimi gösteriyorum. Sen bana iyilik edip yarama merhem koydun. Ben de sana iğnemi sokuyorum. Benim göstereceğim şefkat de ancak budur dedi. Bunun üzerine kaplumbağa hemen suya daldı. Akrep de boğulup gitti... "ÇÜNKÜ O AKREPTİR!.." Câhil, yakınlık gösterse de sonunda câhilliğinden ötürü seni incitir. Ahmağın sevgisi, ayının sevgisine benzer. Onun kini sevgi, sevgisi kindir. Bunun için sizler de içinizdeki kötü nefsi öldürün. Bu hususta ihmâl göstermeyin. Onu diri bırakmayın. Çünkü o akreptir..." Netice olarak, iyi huylu olmak ve iyi ahlâkını muhâfaza edebilmek için, sâlih kimselerle, iyi huylularla arkadaşlık etmelidir. İnsanın ahlâkı, arkadaşının huyu gibi olur. Ahlâk, hastalık gibi sâridir, bulaşıcıdır. Kötü huylu ile arkadaşlık etmemelidir. Hadîs-i şerîfte; (İnsanın dîni, arkadaşının dîni gibi olur) buyuruldu

 

Dünyada herkes, imtihandadır

 
A -
A +

Allahü teâlâ, dünyâyı imtihân yeri olarak yaratmış ve insanları da burada çetin bir imtihâna tâbi tutmuştur. Bu imtihânı kazananlar, dünyâ ve âhıret saadetine kavuşmaktadır. Bu konuda Akşemseddîn hazretleri sohbet ve vâazlarında buyuruyor ki: "Îmân, taklîd ile, babadan ve dededen görerek, sırf îmân ettim demekle olmaz. Allahü teâlâ, Kur'ân-ı kerîmde Ankebût sûresinin 2. âyet-i kerimesinde meâlen; (İnsanların, îmân ettik demekle bırakılmayarak, din yolunda karşılaşacakları sıkıntılara katlanmalarına göre, îmân ettik sözlerinin doğru veya yalan olduğu anlaşılacağı) diye buyurmaktadır. Belâ ve musîbetler, Allahü teâlânın dostlarının muhabbet ve sevgisini artırır. Nitekim altın için ateş ne kadar kızgın olursa, altını o derece saf ve hâlis yapar. Bu sebeple kişi mânevî mertebesinin yüksekliğine göre büyük veya küçük belâ ve musîbetlere uğrar. Nitekim Resûlullah efendimiz; (Kişi, dînindeki sebâtına göre belâya, imtihâna müptelâ olur. Âfiyet, kıymetini bilmeyen kimse için dert gibidir. Belâ, kadrini bilen için devâ gibidir) buyurmuştur. SIKINTILARIN KADRİNİ BİLMEK! Belâ, insanın Rabbine dönmesini sağlar. Bu sıkıntıların kadrini bilenler, Allahü teâlâyı gerçekten sevenlerdendir. Taklid ile sevenler, bunun kadrini, kıymetini bilemezler. Taklid ile sevmek, belânın faydasını giderir. Sevilenin hareketi, gerçek muhabbeti bozmaz. Nitekim Mûsâ aleyhisselâm, Firavun'un sarayında hazret-i Âsiye tarafından büyütülürken, hazret-i Âsiye Onu gerçekten seviyordu. Firavun ise, hazret- Âsiye'yi taklid ederek seviyordu. Hazret-i Âsiye gerçekten sevdiği için, Mûsâ aleyhisselâmın hareketlerinden incinmiyordu. Mûsâ aleyhisselâm Firavun'un sakalını tutup çekince, Firavun'un sevgisi gerçek sevgi olmadığı için, hemen rahatsız oldu... Kişinin kadrinin ve kıymetinin varlığı, mihnetlere, belâ ve musîbetlere sıkıntılara sabretmesiyle ortaya çıkar. Bu mihnet, dünyâlığın olmaması veya eksilmesi, elden çıkması ile olur. Sabredenlerin, sabırdaki sebatları sebebiyle iyilikleri yâni sabır, tevekkül, kanâat ve hilm, yumuşaklık gibi güzel hasletleri artar. Böylece olgunlaşan insanın kalp aynasındaki kirler, cevherin hâlis hâle getirilmesi gibi temizlenir. Belâ günlerinde, belâ geldiğinde Eyyûb aleyhisselâmın kulluğu iyi bir kulluktur. Evliyâ, insanlardan gelen sıkıntılara katlanıp, tahammül eden kimsedir. Sıkıntıları göğüsler, belâlar yüzünden şikâyetçi olmaz ve düşmanlık tavrı takınmaz. O, toprak gibidir. Toprağa her türlü kötü şey atılır. Fakat topraktan hep güzel şeyler biter." İmâm-ı Rabbânî hazretleri buyuruyor ki: "İyi bilmeli ki, bu dünyâ, imtihân yeridir. Bunun için, burada dostlarla düşmanları karıştırmışlar, hepsine merhamet etmişlerdir. Nitekim A'râf sûresi, 155. âyetinde meâlen; (Merhametim her şeyi içine almıştır) buyuruldu. Hâlbuki kıyâmette, düşmanları, dostlardan ayıracaklardır. Nitekim, Yasîn sûresinde; (Ey kâfirler, bugün, dostlarımdan ayrılınız!) meâlindeki âyet-i kerîme, bunu haber vermektedir. O gün, yalnız dostlara merhamet olunacak, düşmanlara hiç acınmayacak, onlar muhakkak melûn olacaktır. Nitekim, A'râf sûresinde; (O gün, merhametim, yalnız benden korkarak kâfir olmaktan ve günâh işlemekten kaçınanlara, zekâtını verenlere, Kur'ân-ı kerîme ve Peygamberime inananlara mahsûstur) meâlindeki âyet-i kerîme, böyle olduğunu göstermektedir." HAKLI İLE HAKSIZ KARIŞIK!.. Netice olarak bu dünyâ, imtihân yeridir. Burada hakla, bâtıl ve haklı ile haksız karışıktır. Burada, Allahü teâlâya îmân edenlere sıkıntılar, belâlar verilmeseydi, yalnız düşmanlarına verilseydi, dost, düşmandan ayrılır, belli olur ve imtihânın faydası kalmazdı. Hâlbuki, gayba îmân etmek lâzımdır. Dünyânın ve âhıretin bütün saâdetleri, görmeden inanmaya bağlıdır. Allahü teâlâ, kendisine îmân edenleri mihnet ve belâ içinde göstererek, düşmanlarının gözünden sakladı ve böylece dünyâ, imtihân yeri oldu. Dostları, görünüşte belâda, hakîkatte ise, zevk ve lezzettedir. Allahü teâlâ her şeye kâdirdir. Îmân edenlere, hem dünyâda, hem de âhırette rahatlık verebilir ise de, âdeti böyle değildir. Zira dünyâ, imtihân yeridir. Bir kimse, dünyâyı râzı ederse, âhıret ondan gücenir yani âhırette, eline bir şey geçmez.
 

Her şey, Allahü teâlânın takdîri iledir

 
A -
A +

Dünyâda meydana gelen iyi ve fenâ her şey, Allahü teâlânın takdîri, dilemesi ile meydana gelmektedir. Fakat, iyi işlerden râzıdır, beğenir, fenâ işlerden ise, râzı değildir, beğenmez. İslâm dini ve bütün semâvî dinler, her şeyin, her işin, Allahü teâlânın takdîri, irâdesi, dilemesi ile hâsıl olduğunu bildirmektedir. İnsan bir işin ezelde nasıl takdîr edildiğini bilmediği için, Allahü teâlânın emrine uyarak çalışması lâzımdır. Kazâ ve kader, insanın çalışmasına mâni değildir. İnsanlar, kazâ ve kaderi, bir işi yapmadan önce değil, yaptıktan sonra düşünmelidir. Hadîd sûresinin 22. âyet-i kerîmesinde meâlen; (Dünyâda olacak her şey, dünyâ yaratılmadan evvel ezelde Levh-i mahfuza yazılmış, takdîr edilmiştir. Bunu size bildiriyoruz ki, hayâtta kaçırdığınız fırsatlar için üzülmeyesiniz ve kavuştuğunuz kazançlardan, Allahın gönderdiği ni'metlerden mağrur olmayasınız. Allahü teâlâ kibirlileri, egoistleri sevmez) buyuruldu. Bu âyet-i kerîme gösteriyor ki, kazâ ve kadere îmân eden bir kimse, hiçbir zamân ye'se, ümitsizliğe düşmez ve şımarmaz. Kazâ ve kadere inanmak, insanın çalışmasına mâni olmaz hatta çalışmasını kamçılar. KAZÂ VE KADERİN BAĞLILIĞI (Çalışınız! Herkes, kendisi için takdîr edilmiş olan şeylere sürüklenir) hadîs-i şerîfi de, insanın çalışmasının; kazâ ve kaderin nasıl olduğunu göstereceğini, çalışmak ile kazâ ve kader arasında sıkı bir bağlılık bulunduğunu bildirmektedir. Bir adamın iyilik için çalışması, bu adam için ezelde iyilik takdîr edilmiş olduğunu göstermektedir. Çünkü herkes, kendisi için ezelde takdîr edilmiş olan işleri yapmaya sürüklenir Kişinin hastalık yapan sebeplerden kaçınması, tevekküle, kadere mâni değildir. Hazret-i Ömer, Şâm'a girmek üzere iken, Şâm'da vebâ hastalığı olduğunu öğrenir. Yanında bulunanların bazısı; -Şâm'a girmeyelim der. Bir kısmı da; -Allahü teâlânın kaderinden kaçmayalım der. Hazret-i Ömer de; -Allahü teâlânın kaderinden, yine Onun kaderine kaçalım, şehre girmeyelim. Birinizin bir çayırı ile, bir çıplak kayalığı olsa, sürüsünü hangisine gönderirse, Allahü teâlânın takdîri ile göndermiş olur buyurur. Daha sonra Abdurrahmân bin Avf hazretlerini çağırıp; -Sen ne dersin? diye sorar. O da; -Resûlullah efendimizden işittim. (Vebâ olan yere girmeyiniz ve vebâ olan bir yerden, başka yerlere gitmeyiniz, oradan kaçmayınız!) buyurmuştu, der. Bunun üzerine Hazret-i Ömer; -Elhamdülillah, sözümüz, hadîs-i şerîfe uygun oldu buyurup Şâm'a girmezler. Ahmet Yekdest Cüryânî hazretleri, Hindistan'a giderken, yolda çoluk çocuğunun vebâ hastalığından vefât ettiklerini haber alır. Bu acı haberin etkisinde iken kervan eşkıyâ baskınına uğrar ve bütün mallarını alırlar. Ayrıca Ahmet Yekdest Cüryânî hazretlerinin sol elini bileğinden keserler. Kendisine bu sebeple Yekdest, tek elli denilir. Ahmet Yekdest Cüryânî hazretleri bütün bu olanlara sabreder, zikrine devam eder. Kervandakiler ondaki bu hâllere şaşıp; -Çocukların öldü, malın mülkün gitti, kolun kesildi. Buna rağmen sesin çıkmıyor dediklerinde, cevâben; -Ey kardeşlerim! Bize gelen bu belâ ve sıkıntıların Allahü teâlânın takdîri ile olduğunu bilelim. Allahü teâlâ Hadîd sûresi 22. âyetinde meâlen bunu bildirmekte ve; (Ne yerde ve ne de nefislerinizde bir musîbet başa gelmez ki, biz onu yaratmazdan önce, o bir kitapta, levh-il mahfûzda yazılmış olmasın. Şüphesiz bu, Allaha göre kolaydır) buyurmaktadır. KULLUK BÖYLE OLUR!.. Bu îtibârla dünyânın esâsı mihnet, sıkıntı üzerine kurulmuştur. Sıkıntının ise sabretmekten başka reçetesi, katlanmaktan başka kurtuluş yolu yoktur buyurur. Netice olarak her şeyin sâhibi, yaratanı, Allahü teâlâdır. Bütün varlıkların var olması ve varlıkta kalabilmesi, Allahü teâlânın kudreti, irâdesi, dilemesi ile olmaktadır. Her gün insanın karşılaştığı her şey, Allahü teâlânın dilemesi ve yaratması ile var olmaktadır. Bunun için karşılaştığımız her şeyi, aradığımız şeyler olarak görmeliyiz ve bunlara kavuştuğumuz için sevinmeliyiz! Kulluk böyle olur. Hadîs-i kudsîde buyurulduğu gibi: (Kazâ ve kaderime râzı olmayan, beğenmeyen ve gönderdiğim belâlara sabretmeyen, benden başka Rab arasın. Yeryüzünde kulum olarak bulunmasın!)
 

"Allahü teâlâya öyle ibâdet ederim ki..."

 
A -
A +

İbâdetlerin doğru olması için, nasıl yapılacaklarını öğrenmek ve öğrendiklerine uygun olarak yapmak lâzımdır. İhlâs, gerek beden, gerekse mal ile yapılan farz veyâ nâfile bütün ibâdetleri, meselâ hayrât ve hasenât yapmayı, Müslümânları sevindirmeyi, onları sıkıntıdan kurtarmayı, zikri, istiğfârı Allahü teâlânın rızâsı için yapmaktır. Mal, mevki, hürmet, şöhret kazanmak için yapılan ibâdette ihlâs olmaz, riyâ olur. Böyle ibâdete sevâp verilmez, günâh olur, azâb yapılır. Bid'at, harâm işleyenlerin ve böyle kimselerle arkadaşlık, komşuluk yapanların kalblerinde, ihlâs kalmaz, zulmet, kara lekeler hâsıl olur. İmâm-ı Rabbânî hazretleri buyuruyor ki: "Bütün mü'minler ibâdet yaparken, Allahü teâlâ emrettiği ve beğendiği için yapmaya niyet ediyorlar. Böylece ihlâs ile yapıyorlar. Fakat bütün işlerin, iyiliklerin hep ihlâs ile yapılması ve bu ihlâsın kalbe hemen gelmesi lâzımdır. Bazı kimselerde, ibâdetlere başlarken yapılan niyet, ihlâs, zahmet çekerek, kendini zorlayarak hâsıl oluyor ve kısa bir zamân devâm ediyor. Sonra kalbe nefsin arzûları geliyor. Devâmlı ihlâs sâhiplerine muhlas denir. Zahmet çekerek elde edilen, devâmsız ihlâsın sâhiplerine muhlis denir. Muhlas olana, ibâdet yapmak, tatlı ve kolay olur. Çünkü bunlarda, nefislerinin arzûsu ve şeytânın vesvesesi kalmamıştır. Böyle ihlâs, insanın kalbine ancak bir velînin kalbinden gelir." İbâdete başlarken nefis ve şeytân ile mücâdele ederek, devâmsız olan ihlâs elde edilebilince, böyle ihlâs ile yapılan ibâdetler de, zamânla nefsi zayıflatır, devâmlı ihlâs elde etmeye sebep olur. Fakat buna kavuşmak senelerce sürer. "SENİNLE AHIRETTE BULUŞACAĞIZ" Fudayl bin İyâd hazretleri, Abdülvâhid bin Zeyd hazretlerinin kendisine şöyle anlattığını nakleder: "Üç gece üst üste; 'Yâ Rabbi! Benim Cennetteki hanımım, arkadaşım kimdir, bana göster' diye duâ ettim. Üçüncü gece rüyâmda bana; -Yâ Abdülvâhid! Senin Cennet arkadaşın Meymûnetü Sevdâ'dır denildi. -O şimdi nerededir? dedim. -Kûfe'de ve falan kabîledendir, denildi. Hemen Kûfe'ye gittim, tarif edilen kabîlenin yerini sorup buldum ve; -Meymûnetü Sevdâ nerededir? diye sordum. -O delinin biridir, koyunlarımızı güder dediler. -Onu görmek istiyorum deyince de; -Falan yerde bir han var. O hanın yanında bulursun dediler. Târif edilen hanın yanına varınca onun, namaz kıldığını gördüm. Yanında bir asâ ve üzerinde yünden bir elbise vardı. Baktım ki koyunları otluyor ve hayvanların yanında da birkaç kurt dolaşıyordu. Beni fark ettiğinde namazını bitirmişti ve bana dönerek; -Ey İbn-ü Zeyd, sen buradan git, burası senin yerin değildir. Biz seninle burada değil âhırette buluşacağız dedi. Bunun üzerine; -Allahü teâlâ sana rahmet etsin. Sen benim İbn-ü Zeyd olduğumu nereden bilirsin? dedim. -Daha rûhlarımız dünyâya gelmeden ben senin İbn-ü Zeyd olduğunu bilirdim dedi. -Biraz nasîhat eder misin? deyince; -Bir kimse sana bir şey verdiği zaman ona nasıl teşekkür edersin değil mi! Halbuki Allahü teâlânın verdiği bu kadar nîmete karşılık neden şükredilmiyor. Sana iyilik edene, o iyiliği veren ve yaratan yine Allahü teâlâdır. Ona göre bütün hamd ve şükürleri Allahü teâlâya yapmak lâzımdır dedi. Sonra; -Koyunların arasında dolaşan kurtlar, nasıl olur da zarar vermeden gezerler? diye sordum. -Ben Allahü teâlâya öyle ibâdet ederim ki, benimle Onun arasında hiçbir perde kalmamıştır. Bunun için kurtlarla koyunların arasındaki düşmanlık kalkmış ve dostluk başlamıştır diye cevap verdi..." ÖNCE DOĞRU BİR İ'TİKÂD Allahü teâlâya yakın olmak yani Onun sevgisine kavuşmak için, ihlâs ile İslâmiyetin hükümlerine uymak lâzımdır. İslâmiyetin hükümlerine uymak ise, önce ehl-i sünnet âlimlerinin bildirdikleri gibi îmân etmek, sonra harâmlardan sakınmak ve farz olan ibâdetleri, ihlâs ile yapmakla mümkündür. Netice olarak, İslâmiyetin emir ve yasaklarını doğru olarak öğrenmek ve bunları, Allahü teâlânın rızâsı için, ihlâs ile yapmak lâzımdır. İhlâs sâhibi, ibâdet yaparken başkalarına göstermeyi hiç düşünmez. Bunun ibâdetlerini başkalarının görmesi ihlâsına zarar vermez. Hadîs-i şerîfte; (Allahü teâlâyı görür gibi ibâdet et! Sen görmüyor isen de, O, seni görmektedir) buyuruldu
 

"Bir gece hayırlı bir iş yaptım..."

 
A -
A +

İnsanlara önce lâzım olan, doğru olarak inanmak, îmân etmektir. Bundan sonra gelen birinci vazife ise, emirlere uymak ve yasaklardan kaçınmaktır. Haşr sûresinin 7. âyetinde meâlen; (Resûlümün getirdiklerini alınız ve yasak ettiklerinden kaçınız!) buyuruldu. Bu âyet-i kerîme, İslâmiyete uymanın lâzım olduğunu göstermektedir. Zümer sûresinin 3. âyetinde de meâlen; (Biliniz ki, Allahü teâlâ, hâlis olan din ister) buyurulmaktadır. Böylece, herkese, ihlâs kazanması emrolunmaktadır. Allahü teâlâya yaklaşmak, Onun rızâsına, sevmesine kavuşmak demektir. Farzlarla hâsıl olan kurb, yani Allahü teâlâya yaklaşmak, nâfilelerle hâsıl olandan, elbette dahâ çoktur. Fakat, ihlâs ile yapılan farzlar kurb hâsıl eder. İhlâs, ibâdetleri, Allahü teâlâ emrettiği için yapmaktır. Hadîs-i kudsîde; (Bir velî kuluma düşmanlık eden, benimle harb etmiş olur. Kulumu bana yaklaştıran şeyler arasında, en sevdiğim, ona farz ettiğim şeydir. Nâfile ibâdet de yaparak, bana yaklaşan kulumu çok severim. Çok sevdiğim kulumun işiten kulağı, gören gözü, tutan eli, yürüyen ayağı olurum. İstediğini elbette veririm. Bana sığındığı zamân, elbette korurum) buyuruldu. FEYİZLER VE NÛRLAR... Allahü teâlânın mü'minlerin kalblerine gönderdiği nûrlar, feyizler, ibâdetleri ve takvâsı çok olanlara, gelmektedir. Böyle olan mü'minlerin, feyiz alma kâbiliyetleri artar. Feyizler, nûrlar, Resûlullah efendimizin mubârek kalbinden yayılmaktadır. Gelen feyizleri almak için, Resûlullah efendimizi sevmek lâzımdır. Sevmek de, Onun ilmini, güzel ahlâkını, mu'cizelerini, kemâlâtını öğrenmekle hâsıl olur. Resûlullah efendimiz de, onu görüp severse, feyiz alması çoğalır. Bunun için, sohbetinde bulunup, güzel yüzünü görenler, tatlı sözlerini işitenler, dahâ çok feyiz aldılar. Eshâb-ı kirâm, bu sebeple, çok feyiz alıp, kalbleri dünyâ sevgisinden temizlenerek, ihlâs sâhibi oldular. Kavuştukları nûrlar, feyizler, evliyânın kalblerinden dolaşarak, zamânımıza kadar geldi. Bir kimse, kendi zamânında bulunan bir velîyi tanıyıp, çok sever ve sohbetinde bulunarak, kendini sevdirirse, Resûlullah efendimizin mübârek kalbinden o velînin kalbine gelmiş olan nûrlar, bunun kalbine de akarak kalbi temizlenir. Sohbetine kavuşamazsa, onu düşünmesi, yani velînin şeklini, yüzünü hâtırına getirmesi de, sohbetinde bulunmuş gibi olur. Mazhar-ı Cân-ı Cânân hazretleri; "Bütün feyizlere, bütün ni'metlere, üstâdlarıma olan sevgim sebebi ile kavuştum. Kusûrlu ibâdetlerimiz, bizi Allahü teâlâya yaklaştırmaya sebep olabilir mi?" buyurmuştur. Kalbine feyiz, nûr gelen kimsede, ihlâs hâsıl olur. İhlâs ile yapılan ibâdet de, insânı hakîkî îmâna kavuşturur. Hadîs-i şerîfte; (Her şeyin menbaı, kaynağı vardır. İhlâsın, takvânın menbaı, kaynağı ise, Âriflerin kalbleridir) buyuruldu. Bir gün Ahmed bin Hadraveyh hazretlerinin evine hırsız girer. Her tarafı aradığı hâlde götürecek bir şey bulamaz. Hırsız eli boş döneceği sırada, o anda evde bulunan Ahmed bin Hadraveyh hazretleri; -Ey genç! Şu kovayı al, içine su doldur. Bununla abdest al ve namaz kıl. Bu arada evime belki bir şey gelir, sana veririm. Böylece evimden boş dönmemiş olursun der. "YOLUMU KAYBETMİŞTİM!.." Eve giren genç hırsız, Ahmed bin Hadraveyh hazretlerinin bu emrini, inanarak ve samimiyetle yerine getirir. Sabah olunca zengin birisi Ahmed bin Hadraveyh hazretlerine yüz elli altın getirir ve o da bu parayı o gence verir ve; -Al bu gece kıldığın namazlar sebebiyle sana mükâfattır buyurur. Genç onun bu merhamet ve iltifâtı karşısında şaşırır, hâli değişir. Sonra da; -Yolumu kaybetmiş, bozuk işlere dalmıştım. Bir gece hayırlı bir iş yapıp Allahü teâlâya ibâdet ettim. Rabbim de bana böyle ihsânda bulundu diyerek tövbe edip Ahmed bin Hadraveyh hazretlerine talebe olur. Netice olarak, İslâmiyete yapışmak, yani emirleri yapmak ve harâmlardan sakınmak, insanı Allahü teâlânın rızâsına, sevgisine kavuşturur ise de, bunları ihlâs ile, Allahü teâlânın rızâsı için yapmak şarttır. Hem İslâmiyete uymalı, hem de, ihlâs elde etmelidir. Her izzet ve her ni'met, Allahü teâlâya, ihlâs ile itâat ve ibâdet etmekten, her kötülük ve sıkıntı da, günâh işlemekten hâsıl olur.
 

"Sabreyleyen, belâdan kurtulur..."

 
A -
A +

Ecel gelince, ileri ve geri gitmez, insanın ömrü değişmez. Çok olur ki, ölüme sebep olan herhangi bir şeyden sakınmak veya kaçmak, ölüme sebep olabilir. Sebeplere yapışmak, tehlikeli şeylerden uzaklaşmak emredildiği için, emri yerine getirmek için tedbire yapışılır. Fakat bütün tedbirlere rağmen, bir sıkıntı veya bir belâ gelmiş ise, bunlara sabredilir. Çünkü hadis-i şerifte; (Sabreyleyen, belâdan kurtulur) buyurulmuştur. Şecâatin, kahramanlığın temeli, Allahü teâlânın takdîrine râzı olmak, Ona tevekkül etmek, Ona güvenmektir. Allahın arslanı, şecâat nehirlerinin kaynağı olan hazret-i Alî; "Ölümden kaçmak, şu iki gün doğru olmaz. Ecel geldiği gün ve gelmediği gün. Ecel geldiyse kaçmak fayda vermez, gelmedi ise, tedbîr uygun olmaz!" buyurmuştur. Mâlını, mevkisini kaybettiği veyâ düşman eline esîr düştüğü için intihâr eden, kendini öldürenlerde şecâat değil, korkaklık vardır. Şecâat sâhibi olan, dertlere, belâlara göğüs gerer, dayanır, sabreder. Ölümü tercih edenler, ölmekle sıkıntıdan kurtulacaklarını sanırlar. Halbuki bunlar, ölünce dahâ çok sıkıntılara, acılara düşeceklerini bilmiyorlar. Abdülkâdir-i Geylânî hazretleri buyuruyor ki: DÂİMÂ ÜMİTLİ OLUN!.. "Halinizden şikâyette bulunmayın. Sabredin, feryâd etmeyin. Doğruluk üzere devâm edin. İsteyin, istemekte bıkkınlık göstermeyin. İçinde bulunduğunuz istenmeyen hâllerden dolayı ümitsizliğe düşmeyin. Dâimâ ümitli olun. Birbirinize düşman değil, kardeş olun. Birbirinize buğz etmeyin. Allahü teâlâya, rızâsı için yapılan sabırlar ve tahammüller, aslâ karşılıksız kalmaz. Onun için sabrediniz, mutlaka, senelerce bu sabrın mükâfâtını görürsünüz. Ömrü boyunca kahraman lakabıyla meşhûr olan, bu lakabı, bir ânlık cesâreti netîcesinde kazanmıştır. Allahü tealâ Kur'ân-ı kerimde Bekara sûresinin 153. âyetinde meâlen; (Şüphesiz ki, Allah sabredenlerle berâberdir) buyuruyor." Eceli gelen hastanın ölümüne mâni olunamaz. Ancak, ölüm hastasının istiğfâr okuması, hastalığın vereceği acıları, ağrıları gidereceği kitaplarda yazılıdır. Ahmed bin Abdurrahmân hazretleri vefatından önce hastalanır. Kendisine hâlinin nasıl olduğu sorulunca; "Dünyâya düşkün olanlar, dünyâ nîmetlerinden lezzet aldıkları gibi, sâlihler de, Allahü teâlâdan gelen belâ ve musîbetlerden öyle lezzet alırlar" buyurur. Bir kimse, Mevlânâ Celâleddîn-i Rûmî hazretlerine gelerek, geçim darlığından şikâyette bulunur. Bunun üzerine Mevlânâ hazretleri o kimseye; -Eğer sana, âzâlarından, organlarından birini kesip, yerine bin altın verelim deseler râzı olur musun? diye sorar. O da; -Hayır, râzı olmam diye cevap verir. Bunun üzerine Mevlânâ hazretleri; -Ey kardeşim! Mâdemki râzı olmazsın, niçin geçim sıkıntısından şikâyette bulunursun? Fakirim diyorsun, bu kadar altından daha kıymetli âzâların, organların var iken, vücûdun sıhhatte ve âfiyette iken, niçin bunları sana bedâvadan ihsân eden Allahü teâlâya şükretmiyorsun? Allahü teâlâ; İbrâhim sûresinin 7. âyetinde meâlen; (Nîmetlerimin kıymetini bilir, emrettiğim gibi kullanırsanız onları arttırırım) buyurmaktadır, buyurur. GAMLARIN EN BÜYÜĞÜ!.. Muhammed Ma'sûm Farûkî hazretleri, bir talebesine hitaben buyuruyor ki: "Allahü teâlâ, zâlimlerin şerrinden, zararlarından muhâfaza eylesin! Belâ, Allahü teâlâdan gelir ve kurtaran da, Odur. Her birinin belli vakti vardır. Vakitlerini değiştirmek mümkün değildir. Şikâyet, fayda vermez. Ona ilticâ, duâ edilirse, hiç gam kalmaz. Duâ etmemek, gamların en büyüğüdür. Duâ edenleri sever. Duâya, yani Onun sevmesine sebep olan dertleri, belâları, ni'met bilmelidir." Netice olarak, her musîbete ve belâya sabretmek, şikâyet etmemek lâzımdır. Zîrâ, sabrı bulunmayan insanların dinleri kolaylıkla helâk olur. Dert ve belâ çekenlere değil, sabredenlere, bunları Allahü teâlâdan bilip, Ona yalvaranlara sevâp vardır. Allahü teâlâ hadîs-i kudsîde buyuruyor ki: (Ey Âdemoğulları! Bir kimse benim kazâma râzı olmaz ve benim gönderdiğim belâlara sabretmez, verdiğim ni'metlerime şükretmez, ihsân ettiğim dünyâ ni'metlerine kanâat etmezse, başka bir Rab arasın. Ey Âdemoğlu! Bir kimse gönderdiğim belâya sabrederse, benden râzı olmuş, rubûbiyyetimi tasdîk etmiş olur.)

 

"Sevenin rahatlığı, rahatsızlıktadır!.."

 
A -
A +

Allahü teâlânın sevdiklerinin ve Allahü teâlâyı sevenlerin dirilerini ve ölülerini seven kimse, büyük saâdete, iyiliklere kavuşur. Onları sevmek, onların düşmanlarına karşı ve onları kötüleyen câhillere karşı, onları savunmak, övmek demektir. Dünyâya düşkün olanların en kötüleri, Allahü teâlânın sevdiklerini, evliyâyı kötüleyenlerdir. Dünyâya düşkün olmak, bütün kötülüklere yol açar. Hased, hırsızlık, rüşvet, kibir gibi harâmlara sebep olur. Câhil din adamlarının kibirli olmaları, hep dünyâya düşkün olmalarından ileri gelmektedir. Muhyiddîn-i Arabî hazretlerinin kalbinin açılması, bâtın ilimlerine kavuşması, tasavvuf büyüklerini sevdiği, onları savunduğu için olduğunu, kendisi bildirmektedir. Rûh-ul-kuds kitâbında diyor ki: "Elhamdülillah! Câhil din adamlarına karşı, evliyâyı hep savundum. Ölünceye kadar da savunacağım. Bunun için, kalb bilgilerine kavuşturuldum. Onlara saldıran, isimlerini söyleyerek kötüleyen, kendisinin câhil olduğunu ortaya koyar. Bunun sonu felâket olur." Hadîs-i şerîfte buyuruldu ki: (İnsanlar, kendilerine ihsân, iyilik edenleri sever. Bu sevgi, insanın yaratılışında vardır.) SEVGİDEN MAHRUM OLAN!.. Yapılan ihsân, ne kadar kıymetli ve ne kadar çok olursa, sevgi de o kadar fazla olur. Bunun için, herkes anasını, babasını, hocasını, ustasını, vatanını, din kardeşlerini çok sever. Bir Müslümânın hocası, kendisine, din ve dünyâ bilgilerini, îmânını, Allahını, Peygamberini, güzel ahlâkı öğrettiği için, onu herkesten çok sever. Bu sevgi, cibillîdir, insanın doğuşunda vardır. Bu sevgiden mahrûm olan kimse, hakîkî insan değildir, hayvân gibidir. Çok sevilen kimse, insanın kalbinden, hâtırından çıkmaz. Onun şekli, kalbine yerleşir. Bu hâle râbıta denir. Bir insanın kalbinde, bir velînin râbıtası hâsıl olursa, onun kalbine, kendi mürşidlerinden gelmiş olan feyizler, bunun kalbine de akar. Feyiz, kalbden kalbe gelen, insana Allahü teâlânın râzı olduğu şeyleri yaptıran bir nûrdur, bir kuvvettir. Feyizler, Resûlullah efendimizin mübârek kalbinden yayılmakta, evliyânın kalbleri vâsıtası ile, evliyâyı çok seven kalblere gelmektedir. Resûlullah efendimizin mübârek kalbinden yayılan feyizler, ma'rifet nûrları da, bu kalbe bağlı olan kalblere gelir. Kalbleri bağlayan bağ, muhabbettir. Eshâb-ı kirâm, Resûlullah efendimizi çok sevdikleri için, bu nûrlara kavuştular. Sevgi ne kadar çok olursa, gelen feyiz de çok olur. Sevmek, inanıp, işleri ve ahlâkı, Resûlullah efendimizinki gibi olması için çalışmak demektir. Eshâb-ı kirâmın kalblerine gelen feyizler, sonraki asırdaki gençlerin kalblerine de geldi. Bunların da İslâmiyete uymaları kolay ve tatlı oldu. İslâmiyet ve fen bilgileri, düşünmek, hesâp yapmak, akıl ile olur. Akıl dimâğda, beyinde bulunur. İmân, muhabbet ve ma'rifet ve bir şeyi hâtırlamak yeri ise kalbdir. Feyze, nûra kavuşan bir insanın kalbi, ilimler, ma'rifetler, kerâmetler hazînesi olur. Bu insana velî ve mürşid denir. Bu saâdete kavuşmak için, Ehl-i sünnet i'tikâdında olmak, İslâmiyete tâbi olmak ve mürşidi sevmek, sıkıntılara katlanmak şarttır. ŞARTLARINA UYARAK ÇALIŞAN... İmâm-ı Rabbânî hazretleri buyuruyor ki: "Kalbinde sevgi taşıyanların sıkıntı ve üzüntü çekmeleri lâzımdır. Dervîşliği seçenlerin dertlere, sıkıntılara alışması lâzımdır. Sevgili, sevenin çok üzülmesini ister. Böylece, kendinden başkasından büsbütün soğumasını, kesilmesini bekler. Sevenin rahatlığı, rahatsızlıktadır. Âşığa en tatlı gelen şey, sevgili için yanmaktır. Sükûnet bulması çırpınmaktadır. Rahatı, yaralı olmaktadır. Bu yolda istirâhat aramak, kendini sıkıntıya atmaktır. Bütün varlığını sevgiliye vermek, ondan gelen her şeyi seve seve kapmak, acısını, ekşisini, kaşları çatmadan almak lâzımdır. Aşk içinde yaşamak böyle olur. Elinizden geldiği kadar böyle olunuz! Yoksa, gevşeklik hâsıl olur. Sizi bu dağınıklığa sürükleyen şeylerin, toparlanmanıza da sebep olacaklarını biliniz!" Netice olarak, bedeni besleyen rızıklar ve kalbi temizleyen feyizler, nûrlar, ezelde takdîr ve taksîm edilmiştir. Fakat, bunlara kavuşmak için, âdet-i ilâhiyyeye uymak, sebeplerini aramak, bulmak için çalışmak lâzımdır. Şartlarına uyarak çalışana, elbet verilir.
 

İyi bir insan, herkese iyilik eder

 
A -
A +

Dünyada iyi, faydalı, kötü, zararlı şeylerle karışıktır. Saâdete, rahat ve huzûra kavuşmak için, hep iyi, faydalı şeyleri yapmak lâzımdır. Allahü teâlâ çok merhametli olduğu için, iyi şeyleri kötülerden ayıran bir kuvvet yarattı. Bu kuvvete akıl denir. Temiz ve sağlam olan akıl, bu işini, çok iyi yapar, hiç yanılmaz. Günâh işlemek, nefse uymak, aklı ve kalbi hasta yapar. İyiyi kötüden ayıramaz. Allahü teâlâ, merhamet ederek, bu işi kendi yapmakta, iyi işleri Peygamberler vâsıtası ile bildirmekte ve bunları yapmayı emretmektedir. Zararlı şeyleri de bildirip, bunları yapmayı yasak etmektedir. Bu emir ve yasaklara din denir. BOZULMAMIŞ TEK DİN... Muhammed aleyhisselâmın bildirdiği dîne İslâmiyet denir. Bugün, yeryüzünde, değiştirilmemiş, bozulmamış tek din vardır, o da İslâmiyettir. Rahata kavuşmak için, İslâmiyete uymak, yani Müslümân olmak lâzımdır. Müslümân olmak için de, hiçbir formaliteye, imâma, müftîye gitmeye lüzûm yoktur. Önce kalb ile îmân etmeli, sonra da, İslâmiyetin emir ve yasaklarını öğrenmeli ve yapmalıdır. Allahü teâlânın kullarına birinci emri, îmân etmektir. Birinci yasak etdiği şey de küfür yani inkârdır. İmân demek, Muhammed aleyhisselâmın, Allahü teâlânın son Peygamberi olduğuna inanmaktır. Kur'ân-ı kerîm ve hadîs-i şerîflerde bildirilenlerin hepsine İslâmiyet ve bunlara kalb ile inanan insana da, mü'min ve Müslümân denir. Bildirilenlerin birini bile beğenmemeye, inanmamaya ise, îmânsızlık, yani küfür denir. Müslümân olmak için, yalnız kalbin îmân etmesi, inanması lâzımdır. Fakat, her Müslümânın kalbine, nefsinden, şeytânlardan ve kötü arkadaşlardan hastalık gelmektedir. Nefis, yaratılışta İslâmiyete düşmandır. Kalbin hasta olması, nefse uyması, İslâmiyete uymak istememesi, İslâmiyetin emirlerinin tadını duymaması, yasak ettiklerinden zevk alması demektir. Bu yasaklara dünyâ denilmiştir. Dünyâya düşkün olmak, kalbdeki îmânı zayıflatmaktadır. Bir kimse, nefislerinin esîri olan gâfil insanların sohbetlerinden, sözlerinden, yazılarından, kitaplarından uzaklaşırsa ve nefsi inkâr hastalığından kurtulursa, içerideki ve dışarıdaki düşmanlardan kalbe hastalık gelmez. Mevcût hastalık da, İslâmiyete uyarak ve istiğfâr okuyarak tasfiye edilince, kalb hakîkî îmâna kavuşur. Nefsin inkâr hastalığından ve kalbin dışarıdan gelen hastalıktan kurtulması, mürşid-i kâmilin sohbetinde bulunmakla yahut kitaplarını okumakla ve İslâmiyete uymakla nasîb olur. Mürşid-i kâmil, bütün sözleri, bütün işleri, İslâmiyete uygun olan, Ehl-i sünnet âlimi demektir. İslâmiyyeti iyi bilmesi, derin âlim olması lâzımdır. Allahü teâlânın emirlerine ve yasaklarına ahkâmı islâmiyye yani İslâmiyetin hükümleri denir. Emredilenlere farz, yasak edilenlere de, harâm denir. İslâm bilgilerine îmân edip de, elinden geldiği kadar yapan mü'mine, sâlih Müslümân, iyi insan denir. Allahü teâlânın rızâsını, sevgisini kazanmak için, İslâmiyete uyan ve bir âlimi, mürşidi seven Müslümâna sâlih, iyi insan denir. Allahü teâlânın rızâsını, sevgisini kazanmış olana, ârif veyâ velî denir. Başkalarının da, bu sevgiyi kazanmalarına vâsıta olan velîye, mürşid denir. TATLI DİL VE GÜLER YÜZ... Netice olarak, güzel ahlâk sâhibi olmak, insanlara iyilik etmek farzdır. Bu sebeple günâh işleyen birini görünce, kendi günâhlarımızı hâtırlamalıyız! Kusûrlarımız, günâhlarımız affedilmezse, başımıza gelecek azâbları düşünmeliyiz. Başkalarını ayıplamak, kötülemek, gıybet etmek harâmdır. Onların günâhlarından dahâ büyük günâh işlemiş oluruz. Allahü teâlâ sabredenleri ve iyilik edenleri sever. İnsanlara hizmet edenleri, nasîhat verenleri, tatlı dilli, güler yüzlü olanları, iyi iş yapanlara yardım edenleri sever. Kendini beğenenleri sevmez. Allahü teâlânın sevdiği güzel işleri yapmalı ve güzel huylu olmalıyız. Müslümân dili ile, eli ile kimseyi incitmez. Başkasını incitmek günâhtır ve fitne çıkmasına sebep olur. Fitne çıkmasına sebep olmak ise, ayrıca dahâ büyük günâh olur. Müslümân, iyi bir insandır, günâh da, suç da işlemez. Herkesin sevgisini, saygısını kazanan şerefli bir insandır. İyi bir insan, herkese iyilik eder. Kimsenin malına, canına, ırzına, nâmûsuna saldırmaz.
 

Ölüyü değil ölü kalbleri diriltmek!..

 
A -
A +

Dinimizde esas olan, üstün olan, ölüleri diriltmek değil, ölü kalbleri diriltmektir. Bunun için Ehl-i sünnet âlimleri, evliyânın büyükleri, hep ölü kalbleri diriltmeye, hasta rûhları tedâvî etmeye ehemmiyet, önem vermişlerdir. Bu konuda Muhammed Pârisâ hazretleri buyuruyor ki: "İnsanların çoğu ölüleri dirilteni büyük bildiğinden, Allahü teâlâya yakın olanlar, bunu yapmak istemeyip, ölü rûhları diriltmişler, talebenin ölü kalblerini diriltmeye çalışmışlardır. Doğrusu da, kalbleri, rûhları diriltmek yanında, ölüleri diriltmenin hiç kıymeti yoktur. Hattâ abes, yani faydasız şeyle vakit kaybetmek olur. Çünkü ölüyü diriltmek ona birkaç günlük ömür kazandırır. Kalblerin diriltilmesi ise, sonsuz hayâta kavuşturur. Zâten, Allahü teâlâya yakın olanların vücutları kerâmettir. İnsanları Allahü teâlâya dâvet etmeleri, Hak teâlânın rahmetlerinden bir rahmettir. Ölü kalbleri diriltmesi, hârikaların en büyüğüdür. İnsanların selâmeti, onların varlığı iledir. Mahlûkların en kıymetlisi onlardır. Allahü teâlâ, onlar ile rahmet yağdırıyor. Onlar sebebi ile rızık gönderiyor. Onların sözleri devâdır, acıyarak bir bakışları şifâdır. Allahü teâlânın lütufları, ihsânları, onların bulunduğu yerden eksik olmaz. Yanlarında bulunanlar kötü olmaz. Onları tanıyanlar mahrûm kalmaz." "HAK SÖZ GARİP OLDU!.." Ahmed bin Âsım Antâkî hazretleri, sohbetlerinde buyurur ki: "Ben öyle bir zamâna yetiştim ki, o vakit İslâm, başlangıcındaki gibi garip oldu. Hak söz de garip oldu. Bir âlim özlenip yanına gidildiği zaman, o, hürmeti seven, başkan olma arzusu ile dolup taşan, gönlünü dünyâya kaptırmış olarak görülür oldu. Âbid, çok ibâdet eden birisine gidildiği zaman da, ibâdet bilgilerini bilmeyen, şeytanın esiri olmuş olarak bulunur oldu. Diğer insanların durumu zâten mâlûmdur. Evet, insanlar dünyâlarına mağlûb olmuşlar, arzu ve isteklerine uymuşlar, kendilerini beğenir duruma düşmüşler, dünyâlıkları için cimri, dinleri için çok tâvizkâr ve müsamahakâr olmuşlar, Allahü teâlânın emirlerini yerine getirmekte gevşeklik göstermişlerdir. Başlarına gelen musîbetlerden dolayı, kazâ ve kaderi kötülemeye kalkışmışlar, şehvetlerine dalarak, dünyâda huzûrsuz olmuşlar, kalbleri taş gibi katılaşmış. Niçin yaratıldıklarını unutmuşlardır. Halbuki bu dünyaya, Allahü teâlâya kulluk için geldiler. Bu dünyâ bir imtihân yeridir. İnsanlar, Allahü teâlâya tevekkülü, Ona güvenip dayanmayı da bırakmışlar. Altın ve gümüş peşine düşmüşler. Onlar meclislerde toplantılarda, süslü sözlerle konuşmaya çalışırlar. Gadap, hiddet zamânı kibirli bir edâ ile bağırıp, çağırırlar. Şimdi, kendi zamânınızdaki insanların hâline bakın ve bu hâlden ibret alın! Allahü teâlâdan gelen nîmetleri çok görünüz. Nefsinize fırsat vermeyiniz. Affa kavuşmak için, yaptığınız ibâdet ve tâatı az görünüz. İhlâslı amel yapabilmek için gafletten çok sakınıp, uyanık olunuz. Kalbin mânevî hastalıklardan muhâfazası için şunlara dikkat etmek lazımdır: 1-Ahlâkı güzel olanlarla oturmak. 2-Kur'ân-ı kerîm okumaya devâm etmek. 3-Fazla yemek yememek. 4-Gece namazlarına devâm etmek. 5-Seher vaktinde Allahü teâlâya yalvarmak, istiğfâr etmek, Allahü teâlâdan af ve mağfiretini istemek..." SEVGİNİZİN DERECESİNDE!.. Abdullah bin Hubeyk hazretleri de; "İyi insanların güzel âdetlerinden birisi, Allahü teâlâyı gece gündüz anmalarıdır. Onu anmak, zikretmek, kalb ve dille olur. Ancak kalbin zikri daha üstündür. Kalblerinizi, Allahü teâlâyı anmakla diriltiniz. Onun korkusuyla doldurunuz. Onun sevgisiyle nûrlandırınız. Ona kavuşma arzusuyla sevinçlendiriniz ve biliniz ki; Ona olan sevginiz derecesinde yükselir, niyetlerinizin doğruluğu ile, nefsinizi kahreder, şehvetlerinizi yenip amellerinizi temiz kılabilirsiniz" buyurmaktadır. Netice olarak kalb, muhabbet, sevgi yeridir. Muhabbet, sevgi bulunmayan kalb ölmüş demektir. Kalbde, yâ dünyâ sevgisi, yâhut Allah sevgisi bulunur. Dünyâ demek, harâm olan şeyler demektir. Zikir, ibâdet yaparak, kalbden dünyâ sevgisi çıkarılınca, kalb temiz olur. Bu temiz kalbe, Allah sevgisi, kendiliğinden dolar. Günâh işleyince, kalb kararır, hasta olur. Dünyâ muhabbeti yerleşerek, Allah sevgisi gider.
 

Kibirli insan, faydalı olamaz

 
A -
A +

Kibir, kendini başkalarından büyük bilmek, üstün görmektir. Allahü teâlâ, kullarına gönderdiği kitâpların hepsinde, kibri ve gururlanmayı kötülemiş ve yasak etmiştir. Kur'ân-ı kerîmde, Nahl sûresinin 23. âyetinde meâlen; (Allahü teâlâ, kibirli olanları elbette sevmez!) buyurulmaktadır. Kibirlenmek, Allahü teâlânın sıfatına, hakkına tecâvüz etmek olur. Kullara kibirlenmek yakışmaz, en büyük günâhtır. Hadîs-i kudsîde; (Azamet ve kibriyâ bana mahsûstur. Bu iki sıfatta, bana ortak olmak isteyenlere, çok acı azâb ederim) buyuruldu. Bunun içindir ki, din âlimleri, tasavvuf büyükleri, her zamân, Müslümânlara tevâzu sahibi olmayı tavsiye etmişlerdir. Bu sebeple Müslümân, kendini beğenmez, kendisini başkasından üstün görmez, egoist, bencil olmaz. Kibirli, kendini beğenenen kimse, başkalarına faydalı olamaz, başkaları tarafından sevilmez. Egoist olanları, kendini beğenenleri, Allahü teâlâ da sevmez. Kendini beğenen, herkesten üstün görenlerle alâkalı olarak şöyle bir hikâye anlatılır: DELİKLİ KOVANIN HİZMETİ!.. Vaktiyle bir delikanlı işsiz kalmış ve iş aramaya gitmiş. Bu delikanlıya; -Falan ağanın yanına git, bahçesini sulamak için adam arıyor demişler. Genç de, denilen yere gitmiş durumunu arz etmiş. Ağa da, bahçeyi sulamak için kendisine iş vermiş. Su taşıması için de, eline bir ip, iki kova ve bir de kovaları omuzunda taşıması için sopa vermişler. Böylece genç, işe başlamış. Şans bu ya, kovanın biri sağlam diğeri ise delikmiş. Sağlam kova hiç su akıtmıyor, delikli kovanın ise, yarısı yolda boşalıyor, yarım kova su kalıyormuş. Bu hâl, iki sene sürmüş. Hikâye bu ya, sağlam kova, delikli kovaya meydan okumaya, hakaret etmeye başlamış ve; -Sen zaten ne işe yararsın, yine bende iş var, bir damla suyu zayi etmeden getiriyorum. Senin getirdiğinin yarısı boşa gidiyor, sen hep yarım adamsın, yarım olarak getiriyorsun diyormuş. Artık delikli kovanın canına tak etmiş ve kovaları taşıyan gence; -Yetti artık, bu kadarı da fazla. Bu sağlam kovadan işittiğim hakaretler artık canıma tak etti. Her gün tafra, sitem, hakaret ediyor. Ben buna dayanamıyorum. Ya kır beni, ya da tamir et, yama, ne yaparsan yap, yeter ki sağlam olayım demiş. Bunları dinleyen genç; -Öyle mi diyorsun. O zaman bugün su taşımayalım. Beraberce bir gezelim diye cevap vermiş. Genç her iki kovayı da almış, derenin yanına gitmişler ve; -Buradan bahçeye kadar gidelim demiş. Bahçeden dereye giden yol da, dar imiş. Genç, dereden bahçeye, o dar yoldan giderken delikli kovaya demiş ki: -Sen, benim hep omzumun sağ tarafındaydın. Öteki sağlam kova ise sol tarafımda idi. Şimdi sen şu dar yolun iki tarafına bir bak. Senden akan sulardan ne güzel güller, yeşillikler, bitkiler büyüdü ama öteki taraf kupkuru kaldı. Bir taraf kuru, bir taraf ise yemyeşil, hayat dolu. İşte kibirli insanlar dolu kovaya benzer, fakat etrafa bir damla faydaları olmaz. Senin gibi delikli kovanın, hem kendisine, hem bana, hem de toprağa faydası var. Senin geçtiğin tarafta güller, otlar, bitkiler yetişti. Sen şimdi hangisi olmak istersin? Sağlam olup geçtiğin yerlerin kuru olmasını mı, yoksa bu hâlde olup geçtiğin yerlerin yeşermesini, faydalı olmayı mı istersin? O zaman kova; -Beni biraz daha hırpalayıp delik deşik etsen daha iyi olur galiba demiş... KENDİNE KIYMET VEREN!.. Bu sebeple, kibirli, kendini beğenen insanların, kendilerine faydası olmadığı gibi, etraflarına da hiç faydaları olmaz, olamaz da. Bir insanın kibirli olup olmadığı, kendisine ve çevresindekilere faydalı olup olmaması ile belli olur. Eğer bir kimse, elindeki imkânları insanlara faydalı olmak için kullanmıyorsa, topladıklarını dağıtmıyorsa, vermiyorsa, o dolu kova gibi etrafa faydası olmayanlardır, işe yaramaz. Eğer eli, gönlü açıksa, insanlara faydalı oluyorsa yani kovasının delikleri varsa, bunun işi tamamdır. Böyle olan, kendisine de, herkese de, faydalı olur, etrafında çiçekler yetişir. Netice olarak, Kibriyâ, büyüklük sıfatı, Allahü teâlâya mahsûstur. İnsan, nefsini ne kadar aşağılarsa, Allahü teâlâ indinde kıymeti o kadar yükselir. Böylece hem kendine, hem de etrafına faydalı olur. Zaten kendine kıymet verenin, Allahü teâlâ katında kıymeti olmaz.
 

Dünyadakiler değersiz ve geçicidir

 
A -
A +

 Ahıretteki sayısız ve sonsuz saâdetler ve çok acı, nihâyetsiz felâketler karşısında dünyânın gelip geçici zevk ve acılarının hiçbir değeri yoktur. Bunu çok iyi anlayan sâlih kimseler, günlerini boş yere geçirmemişler, oyun ve eğlenceye sarf etmemişlerdir. Zira zevk ve safâ yeri,  Cennettir. Burada, Allahü teâlânın râzı olduğu, beğendiği şeyleri yapmak, sâlihlerle berâber bulunmak için gayret etmelidir. 

Dünyâ ehline, âhireti düşünmeyenlere ve dünyânın süslerine göz ucu ile dahî bakmamalı, imrenmemelidir.  Dünyâ sevgisini ve onu sevenleri, hakir, değersiz ve öldürücü zehir kabul etmelidir. Emri altındakilere, çoluk, çocuğa dinini doğru olarak öğretmeli, onlara iyi şekilde muâmele etmeli, hoş tutmalıdır. İmâm-ı Rabbânî hazretleri, bir talebesine hitaben buyuruyor ki:
 
ÖNCE İ'TİKÂDI DÜZELTMELİ..
"Dünyâ ve âhıret saâdetlerine kavuşmak için, dünyâ ve âhıretin efendisine uymak lâzımdır. Ona uymak için, ehl-i sünnet âlimlerinin bildirdiklerine uygun olarak, önce i'tikâdı düzeltmek lâzımdır. Bundan sonra, o büyüklerin Kur'ân-ı kerîmden ve hadîs-i şerîflerden anlayıp bildirdikleri helâl, harâm, farz, vâcib, sünnet, mendûb, mubâh bilgilerini öğrenmek ve bütün işlerini bunlara uygun olarak yapmak lâzımdır. Bu iki i'tikâd ve amel kanatları elde edildikten sonra, eğer ezelde mes'ûd olmuş ise, mukaddes âleme uçmak nasîb olur. Bu iki kanat olmadan yükselmek olamaz. Bu alçak dünyâ, arkasından koşmaya değmez. Bunun, malının, mevkisinin değeri yoktur ki özenilsin. Değerli, kıymetli şeyleri aramalıdır."
Vaktiyle bir çocuk, Zünnûn-i Mısrî hazretlerinin yanına gelip;
-Bana büyük miktârda para mîrâs kaldı. Bunu sizin hizmetinizde sarf etmek istiyorum der. Zünnûn-i Mısrî hazretleri; 
-Bülûğ ve reşîd, erginlik çağın geldi mi? diye sorunca, çocuk;
-Hayır cevabını verir. Bunun üzerine Zünnûn-i Mısrî hazretleri;
-Senin paranı harcamak uygun olmaz, rüşd oluncaya kadar sabret buyurur. 
Çocuk reşîd, delikanlı olunca hazret-i Zünnûn'un hizmetinde bulunmaya başlar ve bütün parasını fakirlere dağıtır... Bir gün bu genç, Zünnûn-i Mısrî hazretlerini sevdiğini, talabesi olduğunu söyleyenlerin yiyecek gibi önemli bir ihtiyâçlarını karşılamak için borç para almak mecburiyetinde kalınca, kendi kendine;
"Keşke daha fazla param olsaydı da, bu yolda harcasaydım" diye söylenir. Zünnûn-i Mısrî hazretleri, bu gencin o söylediklerini işitince, gencin daha olgunlaşmadığını anlar ve genci yanına çağırarak; 
-Falan attara git, falan ottan üç dirhem versin der. Genç gidip söylenileni alıp getirir. Zünnûn-i Mısrî hazretleri; 
-Bunları havanda ez, yağda hamur hâline getir, ondan üç boncuk yap ve hepsini iğne ile delerek bana getir buyurur. 
Genç söylenilenleri aynen yapıp getirir. Zünnûn-i Mısrî hazretleri üç boncuğu eline alır, biraz oğuşturur ve duâ eder. O üç boncuğun her biri hiç kimsenin görmediği birer mücevher olur ve gence dönerek; 
-Bunları al pazara götür ve değerini öğren gel buyurur. 
Genç pazara gider, bunların her birine yüz bin dirhem altın verildiğini öğrenir. Durumu da, olduğu gibi gelip bildirir. Bunun üzerine Zünnûn-i Mısrî hazretleri, gence hitaben;
-Bunları havana koy, ez, ufala ve suya at gitsin. Şunu bil ki, bizi sevme iddiasında olanlar ve bize talebe olmak isteyenler, ekmek bulamadıkları için aç değildir, dünyâyı istedikleri için açtırlar buyurur.
Bunun üzerine genç, tövbe eder ve kalbinden, gönlünden dünyâ sevgisini çıkarır ve gözünde dünyânın hiçbir değeri kalmaz...
 
SERMAYEYİ KAPTIRMAMAK İÇİN
Netice olarak, bir kimsenin dünyâ ticâreti, âhıret ticâretine mâni olursa, bu kimse bedbahtır, zavallıdır. Bir çömlek almak için, altın kupa verene ne denir? Dünyâ, saksı parçası gibidir. Hem kıymetsizdir, hem de çabuk kırılır. Âhıret ise, altından kupa gibidir ki, hem çok kıymetlidir, hem de dayanıklıdır, kırılmaz, hattâ hiç tükenmez. Dünyâ ticâretinin âhırete yaraması için ve Cehenneme sürüklememesi için, çok uğraşmak lâzımdır. İnsanın sermâyesi, dîni ve âhıretidir. Bu sermâyeyi kaptırmamak için, çok uyanık olmak lâzımdır. Peygamber efendimizin buyurduğu gibi:
(Dünyâ sizin için yaratıldı. Siz de âhıret için yaratıldınız! Âhırette ise, Cennetten ve Cehennem ateşinden başka yer yoktur.)

 

"Senden isteyip de verdiğin..."

 
A -
A +

 Allahü teâlânın sevdiklerini araya koyarak, onların hâtırı ve hürmeti ile duâ etmenin câiz olduğu, hadîs-i şerîflerde bildirildiği hâlde, bazı itikâdı bozuk kimseler;

"Peygamberlerin ve Evliyânın rûhlarından şefâ'at isteyen, bunların mezârını ziyâret edip, bunları vesîle ederek duâ eden kâfir olur" diyorlar.
Halbuki Peygamber efendimizin, Medîne'deki Bakî Kabristânı'nı ve Uhud şehîtlerini ziyâret etmeye gittiği, kabirdekilere selâm verdiği ve onlarla konuştuğu, kitâplarda  yazılıdır. Peygamber efendimiz duâ ederken;
(Allahümme innî es-elüke bi-hakkıssâilîne aleyke) yani;
(Yâ Rabbî! Senden isteyip de verdiğin kimselerin hâtırı için Senden istiyorum!) der ve böyle duâ ediniz buyururdu. 
Hazret-i Alî'nin annesi Fâtıma binti Esed vefât ettiğinde, Resûlullah efendimiz  kendi mübârek elleri ile, mezâra koyunca;
(Yâ Rabbî! Annem Fâtıma binti Esed'i mağfiret eyle, günâhlarını affeyle! İçinde bulunduğu yeri genişlet! Peygamberinin hakkı için ve benden önce gelmiş, Peygamberlerin hepsinin hakkı için bu duâmı kabûl et! Sen, merhametlilerin en merhametlisisin) diye duâ etmişlerdir. 

"ÖLDÜKTEN SONRA DA!.."
Câmi'ul-ezher ulemâsından şeyh Alî Mahfûz, El-ibdâ kitâbında;
"Evliyâyı kirâm öldükten sonra, dünyâ işlerinde tasarruf ederler demek, meselâ hastaları iyi eder, boğulacakları kurtarır, düşman karşısında olana yardım eder ve kaybolan şeylere kavuşturur demek, doğru değildir. Fakat Allahü teâlâ, evliyâsı arasından dilediklerine, sağ iken ve öldükden sonra, ikrâm ederek, onların kerâmeti ile hastayı iyi eder, boğulmak üzere olanı kurtarır, düşman karşısında olana yardım eder, kaybolan şeyi buldurur. Böyle olmasını akıl kabûl eder. Kur'ân-ı kerîm de bunları haber veriyor" demektedir.
Hadîkat-ün-nediyye kitâbında diyor ki:
"Mü'minler, uykuda olduğu gibi, öldükten sonra da mü'mindir. Peygamberler de, uykuda olduğu gibi, öldükten sonra da Peygamberdirler. Çünkü mü'min olan ve Peygamber olan, rûhdur. İnsan ölünce, rûhu değişmez. Böyle olduğu imâm-ı Abdullah Nesefî'nin Umdet-ül akâid kitâbında yazılıdır. Bunun gibi, evliyânın da, uykuda iken olduğu gibi, öldükten sonra da evliyâlıkları gitmez. Buna inanmayan câhildir, inâtçıdır. Evliyânın öldükten sonra da kerâmet sâhibi olduklarını, ayrı bir kitâbımda isbât ettim."
Muhammed Hâdimî hazretleri Berîka kitâbında diyor ki:
"Evliyânın kerâmet göstermesi, haktır, doğrudur. Velî, Allahü teâlâya ve sıfatlarına, mümkün olduğu kadar ârif olan Müslümân demektir. Tâ'atleri, ibâdetleri çok yapar. Günâhlardan ve nefsine, şehvetlerine uymaktan çok sakınır. Allahü teâlânın, âdetinin ve fen kanûnlarının dışında olarak yarattığı şeylere Hârik-ul'âde şeyler denir. Hârik-ul'âde şeyler, sekizdir ve bunlardan birisi de kerâmettir. Kerâmet, müttekî, ârif-i billah olan bir mü'minin elinde hâsıl olan hârik-ul'âde şey demektir. Bu kimse velîdir. Peygamber değildir. Mu'tezile fırkasında olanlar kerâmetlerin hepsini inkâr ettiler ve mu'cize ile karışır, Peygambere inanmak güç olur dediler. Hâlbuki, bir velîden, kerâmet görülünce, kendisinin Peygamber olduğunu söylemez. Kerâmetini göstermek istemez. Peygamberler ve velîler öldükten sonra da, bunlar vâsıtası ile Allahü teâlâya yalvarmak câizdir. Böyle duâ etmeye, tevessül ve istigâse etmek denir. Çünkü bunlar ölünce, mu'cizeleri ve kerâmetleri devâm eder."
Mâlikî mezhebinin büyüklerinden Alî Echûrî hazretleri;
"Velî, dünyâda iken, kınındaki kılıç gibidir. Ölünce, kınından çıkan kılıç gibi olup, tasarrufu, tesîri kuvvetlenir" buyurmaktadır.

"BUNLARIN HÜRMETİNE..."
Netice olarak, Resûlullah efendimizi hayâtta iken de, vefâtından sonra da, vesîle ederek duâ etmek sahîhdir ve câizdir. Bunun gibi, evliyâyı ve sâlihleri vesîle ederek duâ etmenin câiz olduğunu hadîs-i şerîfler göstermektedir. İmâm-ı Gazâlî hazretleri;
"Diri iken tevessül olunan, vesile edilen, feyiz alınan kimseye, öldükten sonra da tevessül olunarak feyiz alınır" buyuruyor.
Peygamberler ve velîler öldükten sonra da, bunlar vâsıtası ile, bunların hatırı ve hürmetine diyerek Allahü teâlâya yalvarmak câizdir. Böyle duâ etmeye, Tevessül, vesile ve istigâse etmek denir. Çünkü bunlar ölünce, mu'cizeleri ve kerâmetleri devâm eder.


.

Kalbe nûrun gelebilmesi için...

 
A -
A +

Evliyâ ölünce, feyiz vermesi bitmez, hattâ artar. Fakat, nâkıs, henüz yetişmemiş olanların, kendilerini kemâle erdirecek, olgunlaştıracak kadar, meyitten feyiz almaları pek az olur. Velîden, öldükten sonra alınan feyiz, diri iken alınan kadar olsaydı, Medîne'de yaşayan Müslümânların, bu zamâna gelinceye kadar, hepsinin Resûlullah efendimizin kalbinden feyiz, nûr alarak, Eshâb-ı kirâm derecesinde olmaları lâzım gelirdi. Kimsenin rehber aramasına lüzûm kalmazdı. Çünkü rehberden feyiz alabilmek için, feyiz alan ile feyiz veren arasında bağlılık lâzımdır. Rehber ölünce, bu bağlılık kalmaz. Fenâ ve bekâ makamlarına kavuştuktan sonra, bâtınları arasında bağlılık hâsıl olup, kabirden de, çok feyiz alınabilir ise de, bu feyiz de, diri iken alınan feyiz kadar olamaz. İrşâd-üt-tâlibîn kitabında buyuruluyor ki:

 
ÂLİM VEFÂT EDİNCE...
"Büyük bir âlim vefât edince, feyiz vermesi kesilmez, hattâ  artar. Fakat kalb hastalıklarına şifâ olan bakışları ve sözleri devâm etmediği için, bir insanın meyyit ile olan bağlılığı, diri ile olan gibi olamaz. Meyyitin rûhâniyyetinden feyiz almak az olur. Fenâ ve Bekâ makamlarına yükselen dirilerin, meyyit ile irtibâtları, diri iken olduğu kadar değilse de, çok olur ve bunlar meyitten çok feyiz alırlar. Fakat, diri iken dahâ fazla alırlar. Çünkü diriler, yanındakilerin İslâmiyetin hükümlerine yapışmalarını sağlar. Bütün hâlleri ve sözleri ile kalblerine tesîr ederek, muhabbetin, sevginin artmasına, böylece dahâ çok feyiz almalarına sebep olurlar." 
Görülüyor ki, bir mürşid, bir rehber aramak lâzımdır. Temiz bir Müslümân, evliyâ diri iken ve kabirde iken de, rûhlarından feyiz alır ise de, diri olan evliyâ, bunun yapması lâzım olan vazîfeleri söyler, hatâlarını düzeltir, feyiz alması kolaylaşır ve çok olur. Ölüler ise bir şey söyleyemez, yol gösteremez, kusûrlarını bildiremez. Bu sebeple feyiz alması azalır veyâ tamamen durur. 
İlhâm ve rüyâ ile meyitten ders almak da olamaz. Çünkü ilhâmlara ve rüyâlara, vehim, hayâl ve şeytân karışabilir. Karışmamış olanları da, tevîlli, tâbîrli olabilir. Bunların tâbirini, yorumunu da, herkes yapamaz. Doğrular, eğrilerinden ayırt edilemez. Kazanç kıymetli ise de, zarar da, o derece tehlikelidir. Böyle olmakla berâber, hakîkî âlim bulunmadığı zamânlarda, mürşit, rehber geçinen câhillere aldanmayıp, vefât etmiş olan evliyânın rûhlarından feyiz almaya çalışmalıdır. Buna kavuşmak için de, Ehl-i sünnet i'tikâdında olmak, İslâmiyetin hükümlerine uymak, hakîkî âlimlerin kitâplarını okumak ve bu kitapları okuyanlarla sohbet etmek şarttır. 
Küçük çocuk, en çok anasını sever ve ona sığınır. Aklı başına gelince, babasına dahâ çok güvenir, buna sığınır ve bundan faydalanır. Mektebe, okula veyâ sanata başlayınca, hocasına, ustasına sarılır, bunlardan faydalanır. Allahü teâlânın âdeti böyledir. Rûhun kazançları da, bunun gibi, önce ana, baba ve âlim, sonra da Resûlullah efendimiz vâsıtası ile alınmaktadır. İmâm-ı Rabbânî hazretleri buyuruyor ki:
"Resûlullah efendimiz vefât edince, Eshâb-ı kirâm,  sıra ile dört halîfeyi seçtiler. Halîfe seçmek, yalnız dünyâ işlerini düzene koymak için değildi. Bâtınlarını kemâle getirmek için de seçmişlerdi."
 
KAVUŞUR VE KAVUŞTURUR!..
Netice olarak, ehl-i sünnet âlimlerinin, evliyanın, îmâm-ı Rabbânî  hazretleri gibi zâtların kitaplarını, hayatlarını okuyarak anlayan bir kimse, hem din bilgilerini öğrenir, hem de bu zâtları tanıyarak, kalbi onlara meyleder, bağlanır. Onların bütün dünyâya saçtığı nûrları alıp, olgunlaşmaya başlar. Ham bir karpuz, güneşin ışıkları karşısında zamânla olgunlaştığı, tatlılaştığı gibi yetişerek kâmil, olgun bir insan olur. Bu dünyâ ve hayât görüşünde değişiklikler olduğunu hisseder. Hâller, zevkler, tatlı rüyâlar görür. Din büyüklerini rüyâda ve uyanık iken de görmeye, bunlarla konuşmaya başlar. Nefsi de gafletten kurtulup, namâzın tadını duymaya, ibâdetlerden zevk almaya başlar. Günâhlardan, harâm olan şeylerden, kötü huylardan nefret duyar. İyi huylar onun âdeti olur. Herkese iyilik eder, milletine, insanlara faydalı olur. Saâdet-i ebediyyeye kavuşur ve başkalarını da kavuşturur.

Kibriyâ, Allahü teâlâya mahsustur

 
A -
A +

 Allahü teâlâ, kullarına gönderdiği kitâpların hepsinde, kibri, gururlanmayı kötülemiş ve yasak etmiştir. Kur'ân-ı kerîmde, Nahl sûresinin 23. âyetinde meâlen;

(Allahü teâlâ, kibirli olanları elbette sevmez!) buyurulmaktadır.
Müslüman, kibirli değil, tevâzu sahibi, alçak gönüllü olur, kimseye tepeden bakmaz.
Vaktiyle Manisa'da yetişen Ahmed Şemseddîn hazretlerinin kerâmetleri, Mısır'a kadar ulaşır. Arab Molla isminde, ilmiyle mağrur bir zât, Ahmed Şemseddîn hazretlerini imtihân etmek maksadıyla Mısır'dan Manisa'ya gelir. Ahmed Şemseddîn hazretlerini çekemeyenler, Arab Molla'ya, o zâtın aleyhinde pek çok sözler söylerler. Bu hâl, Arab Molla'nın nefsini, gururunu okşar ve onlara;
 
"ONU BANA BIRAKIN!.."
-Siz onu bana bırakın. Onun hakkından ben gelirim ve evliyâlık, şeyhlik ne imiş ona gösteririm der. 
Kendini beğenen, benlik dâvâsıyla mağrur olan Arab Molla, ertesi gün Ahmed Şemseddîn hazretlerinin dergâhına gider. Kapıda iki talebe kendisini karşılar ve; 
-Ey Molla! Ahmed Şemseddîn hazretleri sizi bekliyor derler. Arap Molla geleceğinden hiç kimseye bahsetmemiş ve bu talebelerle de daha önce hiç karşılaşmamıştır. Bu hâle şaşırır ve dayanamayıp;
-Siz kimi karşılarsınız. Ben ziyâret edeceğimi bildirmemiştim der. Onu karşılayan talebeler;
-Siz Mısır'dan gelen Arab Molla değil misiniz? diye sorarlar. O da şaşkınlıkla; 
-Evet diyebilir ve talebelerin îkazıyla dergâhtan içeri girer, kendisini bekleyen Şeyh Ahmed Şemseddîn hazretlerinin huzûruna varır.
O sırada Ahmed Şemseddîn hazretleri birkaç talebesiyle sohbet etmekte, onlara İslâmiyetin güzel ahlâkından bahsetmektedir. Molla Arab'ın oturması ile sözüne devam ederek;
-Ey dostlarım, kibirden sakınınız. Peygamber efendimiz;
(Kalbinde zerre kadar kibir olan Cennete giremez) buyurdu. Kibir, Allahü teâlânın kullarına hakâret, aşağılık gözü ile bakmaktır. Kendini herkesten üstün görmektir. Ebû Hâşim Sûfi hazretleri; 
"Dağı iğne ile kazıp yerinden yok etmek, kalpden kibri söküp atmaktan daha kolaydır" demektedir buyurur.
Bu nasîhatlere rağmen Arab Molla'nın nefsi, Ahmed Şemseddîn hazretleri ile yarışmak ister ve; 
-Ey Şeyh, sizin erbaîninizi, kırk gün çile çekmenizi, nefsinizi yola getirmekteki gayretinizi çok medhettiler. Birlikte erbaîne, kırk gün çile çekmeye girsek ne dersiniz? diye sorar. Ahmed Şemseddîn hazretleri;
-Hay hay, biz misafirimizi kırmayız buyurur. Arab Molla;
-Ancak benim bir şartım var. Yemek içmek serbest, fakat dışarıya, helâya çıkmak yasak olacaktır der. Ahmed Şemseddîn hazretleri;
-Kabul, her şartınızı kabul ediyorum deyince, birlikte bir hücreye girerler. 
Ahmed Şemseddîn hazretleri, kendisine kuzu dolması getirilmesini ve misafirine de ne isterse verilmesini söyler. Arab Molla sadece birkaç zeytin ile yetinir. Ahmed Şemseddîn hazretlerinin kuzu dolmasını yemesini seyreder ve biraz sonra dayanamaz dışarı çıkar, diyerek de, için için güler. Ancak zamânın su gibi geçmesine, Ahmed Şemseddîn hazretlerinin leziz yiyecekleri birbiri ardı sıra bitirmesine rağmen, Molla Arab'ın beklediği ân bir türlü gelmez. Bir, iki, üç ve nihayet dördüncü gün o nefis yiyecekleri yiyen sanki Ahmed Şemseddîn hazretleri değil de kendisiymiş  gibi, kendisini dışarıya zor atar. İhtiyâcını gördükten sonra dışarıda kendisini bekleyen talebelere;
-Yahu! Ben iki üç zeytin tanesiyle dayanamadım. Bu zât bunca yemeği nasıl yiyor ve nasıl duruyor? diye söylenir. Talebeler; 
-Bu hâl, kuru ilim sahibi ile, öğrendiği ilimle, ihlâsla amel edenlerin, evliyânın arasındaki farktır cevabını verirler.

Allahü teâlâyı nasıl bilirsin?"

 
A -
A +

 Allahü teâlânın var ve kuvvet, kudret sâhibi olduğunu bilmek için, onun büyüklüğünü ve sıfatlarını öğrenmek lâzımdır. Her şeyden, her mahlûktan Allahü teâlâya giden bir yol vardır. Çünkü her mahlûkun kendisi ve sıfâtları Onun kudretinin eseridir. Bu eserlerin sâhibini bulan uyanık bir kimse, o gizli yolu ve o mânevî bağı görür, anlar, böylece Ona îmân etmekle şereflenir.

Vaktiyle Abdullah bin Mübârek hazretleri, bir yere giderken, geçtiği yol üzerinde, koyunlarını otlatan bir çoban çocuk görür. İlim öğrenecek yaşta koyunların peşinde koşan bu çocuğun hâline acır ve; 
"Zavallı, çocuklukta çobanlık yaparsa, büyüdüğünde Allahü teâlâya nasıl ibâdet yapar ve Onun mârifetine nasıl erişir?" der ve kendi kendine; 
"Gideyim, ona Allahü teâlâyı tanımakta bir mesele öğreteyim" diyerek, çocuğun yanına gelir. Ona; 
-Evlâdım, Allahü teâlâyı bilir misin? buyurur. Çocuk da; 
-Kul, sâhibini nasıl bilmez? der. 
-Allahü teâlâyı ne ile biliyorsun? 
-Bu koyunlarımla.
-Bu koyunlarla, Onu nasıl bilirsin?
-Bu birkaç koyun çobansız işe yaramaz. Bunlara su ve ot verecek, kurttan ve diğer tehlikelerden koruyacak birisi lâzımdır. Bundan anladım ki, kâinat, insanlar, cinler, hayvanlar ve canavarlar ve bu kanatlı kuşlar bir koruyucuya muhtaçtır. Bu binlerce çeşit mahlûkatı korumaya kâdir olan, ancak Allahü teâlâdan başkası değildir. İşte bu koyunlarla Allahü teâlâyı, böylece bildim.
-Allahü teâlâyı nasıl bilirsin?
-Hiçbir şeye benzetmeden bilirim.
-Böyle olduğunu nasıl anladın?
-Yine bu koyunlardan. 
-Nasıl?
-Ben çobanım. Onların koruyucusuyum. Onlar benim korumam ve tasarrufumdadırlar. Onlara dikkatle bakıyorum. Ne onlar bana benzerler, ne de ben onlara benzerim. Buradan, bir çoban koyunlarına benzemezse, sâhibimiz, yaratıcımız, koruyucumuz olan Allahü teâlânın da elbette kullarına benzemeyeceğini anladım.
Çocuğun bu cevabı üzerine Abdullah bin Mübârek hazretleri; 
-İyi söyledin. İlimden bir şey öğrendin mi? buyurur. Çocuk; 
-Ben bu sahrâlarda, nasıl ilim tahsîl edebilirim, der. 
-Peki başka ne öğrendin? 
-Üç ilim öğrendim. Gönül ilmi, dil ilmi ve beden ilmi. 
-Bunlar nelerdir, ben bunları bilmiyorum. 
-Gönül ilmi şudur ki, bana kalb verdi ve mârifet ve muhabbet yeri eyledi ki, bu kalb ile Onu bileyim, seveyim. Onun sevdiklerine gönülde yer vereyim, sevmediklerine yer vermeyeyim ve böylelerinden uzak olayım... Dil ilmi şudur ki, bana dil verdi ve dili zikretmek, Onun ismini söyleme yeri eyledi. Bununla Onu hatırlatanları dile getirmeyi, Ondan bahsetmeyen sözden onu korumayı, böyle sözden uzak olmayı îmâ etti... Beden ilmi şudur ki, bana beden vermiştir ve onu kendine hizmet yeri eylemiştir. Böylece Ona hizmet olan her şeyi yaparım, hizmet olmayan şeyi ise bedenimden uzaklaştırırım... 
Bunun üzerine Abdullah bin Mübârek hazretleri; 
-Ey çocuğum! Evvelki ve sonraki ilimler, senin bana bu öğrettiklerindir! dedikten sonra;
-Ey oğul, bana nasîhat et, buyurur. 
-Ey efendi! Âlim olduğun yüzünden belli oluyor. Eğer ilmi Allah rızâsı için öğrendiysen, insanlardan istemeyi, beklemeyi bırak. Yok, dünyâ için öğrenmişsen, Cennete kavuşamazsın, der...
 
İMAN ŞÖYLE OLMALIDIR Kİ!..
Allahü teâlânın varlığına kuvvetli îmân şöyle olmalıdır ki, ateşin yaktığına, yılanın zehirleyip öldürdüğüne yakîn üzere inanıp kaçtığı gibi, gönlünden tâm olarak, Allahü teâlâyı ve sıfatlarını büyük bilerek inanmak, Onun rızâsına, cemâline koşmak, gadâbından, azâbından kaçmak ve îmânı, mermer üzerine yazılan yazı gibi sağlam olarak gönlüne yerleştirmektir.
Netice olarak, insanları var eden ve varlıkta kalabilmeleri için lâzım olan her nimeti gönderen, Allahü teâlâdır. İnsan, nefes almadan, bir ân yaşayamaz. Bunun için Allahü teâlâ, havayı her ân ciğerimize kadar gönderiyor. Su da her yerde vardır. Gıdâ maddelerini insanlar hazırlıyor. Bebekleri ve hayvan yavrularını her ân, muntazam hava alarak yaşatan bir sonsuz kuvvet sâhibinin var olduğunu, Peygamberler haber veriyor. Bu kuvvet sâhibi, her insanda sayısız uzuvlar, organlar yaratmakta ve bunları muntazam çalıştırmaktadır. Bu sebeple Allahü teâlânın varlığı, sonsuz ilmi, kudreti ve merhameti güneş gibi meydândadır.

"Ana-babasına âsî olan mel'ûndur!..

 
A -
A +

 Allahü teâlânın rızâsı, dînine bağlı olan ana-babanın rızâsında ve gadâbı da, dînine bağlı olan ana-babanın gadâbındadır. Peygamber efendimiz;

(Cennet anaların ayağı altındadır) buyurmuştur. Bu hadis-i şerifi, ehl-i sünnet âlimleri;
"Cennet, kişiye dînini, îmânını öğreten ananın, babanın rızâsındadır" diye açıklamışlardır. 
Allahü teâlâ Mûsâ aleyhisselâma vahyederek;
(Yâ Mûsâ! Ana-babasını râzı eden, beni râzı etmiş olur. Ana-babasını râzı edip bana âsi olan kimseyi dahî iyilerden sayarım. Ana-babasına âsi olan, bana mutî olsa bile, onu fenâlar tarafına ilhâk ederim) buyurmuştur.
 
CENNETTE İKİ KAPI AÇILIR
Îmânı olanlardan Cehennemden en son çıkacak olanlar, Allahü teâlânın yolunda olan anasının, babasının İslâmiyete uygun olan emirlerine âsî olanlardır.
Ana-babasını râzı eden kimse için, Cennette iki kapı açılır. Ana-babası râzı olmayan kimse için de Cehennemde iki kapı açılır. Bir kimsenin ana-babası zâlim dahî olsalar, onlara karşı gelmek, onlarla sert konuşmak câiz değildir. Allahü teâlâ Mûsâ aleyhisselâma; 
(Yâ Mûsâ! Bir kimse, ana-babasına karşı gelirse, onun dilini kes ve herhangi bir azâsıyla ana-babasını gücendirirse, o azâsını kes!) buyurmuştur. 
Ana-baba, evlâdını çağırdığı zamân herhangi bir işle uğraşsa bile, hemen onu terk edip, derhal ana, babanın emrine koşmalıdır. Allahü teâlâ Mûsâ aleyhisselâma hitaben;
(Yâ Mûsâ! Günâhlar içinde bir günâh vardır ki benim indimde çok ağır ve büyüktür. O da, ana-baba, evlâdını çağırdığı zamân, emrine muvâfakat etmemesidir) buyurmuştur.
Ana-baba, evlâdına kızıp bağırsa bile, onlara yine de bir şey söylememelidir. Ananın, babanın duâsını almak için, emrettikleri veya istedikleri işleri çabuk ve güzel yapmalıdır. Yapılan işi, beğenmeyip gücenmelerinden ve bedduâ etmelerinden korkmalıdır. Ana-baba, darılsalar bile, yine de onlara karşı sert söylememelidir. Hatta hemen ellerini öperek öfkelerini teskin etmelidir.  Ananın, babanın kalblerine geleni gözetmelidir. Zîrâ evlâdın saâdeti ve felâketi, onların kalblerinden doğan sözdedir. 
Ana-baba hasta, ihtiyâr ise, onlara yardım etmelidir. Evlât, saâdetini, onlardan alınacak hayır duâda bilmelidir. Eğer onları incitip, bedduâları alınırsa, kişinin dünyâ ve âhıreti harâb olur. Atılan ok tekrâr geri yaya gelmez. Bu sebeple onlar hayâtta iken, kıymetini bilmelidir. Peygamber efendimiz;
(Ana-babaya iyilik etmek, nâfile namâz, oruç, hac ve ömreye gitmek fazîletlerinden dahâ fazîletlidir. Ana-babasına hizmet edenlerin ömrü bereketli ve uzun olur. Ana, babasına karşı gelip, onlara âsî olanların ömürleri bereketsiz ve kısa olur. Anasına, babasına âsî olan mel'ûndur) buyurmuştur.
Gaflet ve şaşkınlığa kapılarak ana, babasının kalbini kıran kimse, derhâl onların rızâsını almaya çalışmalı, yalvarmalı, minnet eylemeli ve her ne pahasına olursa olsun onların gönlünü almalıdır. Zira ana-babanın evlât üzerinde hakları çok büyüktür. Bunu dâimâ göz önünde tutarak, ona göre hareket etmelidir.
 
"ONLAR İÇİN NE YAPAYIM?"
Peygamber efendimize bir kişi gelerek;
-Yâ Resûlallah, benim anam, babam ölmüştür. Onlar için ne yapmam lâzımdır, diye arz edince, bu kimseye cevaben;
-Onlara dâimâ duâ eyle! Onlar için Kur'ân-ı kerîm oku ve istigfâr et, buyururlar. Peygamber efendimize tekrar;
-Yâ Resûlallah, bundan fazla yapılacak bir şey var mı? diye arz edilince;
-Onlar için sadaka verin ve hac eyleyin! buyurdular. Orada bulunanlardan birisi;
-Anam, babam çok şefkatsizdir, onlara nasıl itâat edeyim, deyince,  Resûlullah efendimiz, o kimseye cevaben; 
-Anan seni dokuz ay karnında gezdirdi. İki sene emzirdi. Seni büyütünceye kadar koynunda besledi ve sakladı, kucağında gezdirdi. Baban da seni büyütünceye kadar birçok zahmetlere katlanarak seni besledi. İdâre ve mâişetini temîn eyledi. Sana dînini, îmânını öğrettiler. Seni İslâm terbiyesi ile büyüttüler. Şimdi nasıl olur da, şefkatsiz olurlar? Bundan dahâ büyük ve kıymetli şefkat olur mu? buyurdular.
Netice olarak, ana-babaya itâat etmeli, rızâ ve duâlarını almaya çalışmalıdır. Ana-babanın, itâat lâzım olmayan emirleri için de, özür dilemeli, bahâne ileri sürmeli, hafîf ve yumuşak söylemeli, kalblerini kırmamalıdır...

"Haram olan emirlerine itâat etmeyiniz!"

 
A -
A +

Ananın, babanın, kadın kocasının ve hiç kimsenin, İslâmiyete uymayan emri dinlenilmez, yapılmaz. Fakat, böyle durumlarda da, anaya, babaya ve herkese, yine tatlı dille söylemeli, hiç kimseyi incitmemeli, kalbini kırmamalıdır. Ana-baba kâfir ise bile, evlâdın, onları kiliseden, meyhâneden, sırtında taşıyarak bile, geri getirmesi lâzımdır. Fakat böyle yerlere götürmesi lâzım değildir.

Anaya, babaya itâat ve ihsân etmelidir. Mubâh olan ve günâh olmayan şeylerdeki emirlerini yapmalıdır. Kadının da, kocasının günâh olmayan emirlerini yapması, günâh olanları ise yapmaması lâzımdır. Her memûr ve ast için de durum böyledir.
Hiç kimseye, günâh işlemeyi emrettiği için, karşı gelinmez, isyân edilmez. Mubâh olan işler için verdikleri emirleri yapmak, vâcib değil ise de, câizdir. Tâat olan işlerdeki emirlerini yapmak vâcibdir. Yapması câiz olmayan emirlerine karşı isyân etmemeli, yumuşak, tatlı dil ile özür dilemelidir. Ana-baba ve âmir, müdür, en kötü günâhı, hattâ küfrü bile emretse veyâ kendileri kâfir ise, onlara karşı gelmek, yine câiz olmaz. 
 
İSYAN ETMEK CAİZ DEĞİLDİR
Ana-baba âciz ve fakîr iseler ve gayr-i müslim bile olsalar, nafakaları, çocuğa vâcibdir. Dedeler, nineler de, ana-baba gibidir. Ana-baba, gayr-i müslim olsalar da, hizmet etmek, ihsânda bulunmak vâcibdir. Küfre teşvîk edenlerine gidilmez.
Anaya, babaya, ilim öğreten üstada, ustaya ve içinde yaşadığı ülkenin hükûmetine isyân etmek, karşı gelmek câiz değildir. İslâmiyetin yasak ettiği bir şeyi emrederlerse, isyân etmemeli, suç ve günâh işlememelidir. Siyer-i Kebîr şerhinde buyuruluyor ki:
"Ana-babaya iyilik etmek, onları zarardan ve sıkıntıdan korumak farz-ı ayndır. Cihâda gitmek ise, farz-ı kifâye olduğundan, ana-babadan izin olmadıkça harbe gitmek helâl olmaz. Ana-baba kâfir de olsalar, onlara iyilik etmek, hizmet etmek farzdır. Ticâret, hac ve ömre için ana-babadan izinsiz sefere gitmek câizdir. İlim öğrenmek için gitmek de öyledir. Zîrâ bunlarda, harb gibi, ölüm tehlikesi olmadığından, ayrılık hüzünleri, kavuşmak ümîdi ile zâil olur.
Ana-babanın ve üstâdın, ustanın günâha sokacak olan emirlerine itâat lâzım değildir. Meselâ, hırsızlık, birini öldürmek, yol kesicilik için veyâ zinâ için bir kadını bir yere gönderirlerken, orada buna mâni olabilecek bir adam bulunsa, fakat bu adamın mâni olmasına anası, babası izin vermese, bunları dinlemeyip mâni olması lâzımdır. Zîrâ, günâha mâni olmak, farz-ı ayndır. Ana-babaya itâat ise, günâh olmayan emirleri için, farzdır. Ana-babanın farzı terk ettirmesi günâh olduğundan bu emirleri yapılmaz. Nisâ sûresi 59. âyetinde meâlen; (Ey mü'minler! Peygamberime ve sizden olan, âmirlerinize itâat ediniz!) buyuruldu. Günâh olmayan emirlere itâat lâzımdır. Peygamber efendimiz bir yere ufak bir askerî birlik göndermişti. Başlarına da bir kumandan tayîn etmişti. Âmirleri, bunlara kızıp, büyük bir ateş yaktırdı ve;
-Bu ateşe giriniz, bana itâat farzdır dedi. Askerlerin bazısı;
-Girelim, dedi. Bir kısmı da;
-Biz ateşten kurtulmak için Müslümân olduk, girmeyelim, dedi ve girmediler. Peygamber efendimiz  bunu haber alınca; 
(Eğer itâat edip girselerdi, Cehennemde ebedî kalırlardı) buyurdu. Bir hadîs-i şerîfte; (Üzerinize âmir tayin edilen Müslümân, her kim olursa olsun, harâm ile emretmedikçe, ona itâat ediniz! Harâm olan emirlerine itâat etmeyiniz!) buyuruldu. İtâat etmemek başkadır. İsyân etmek, karşı gelmek başkadır. Bu iki şeyi birbirine karıştırmamalıdır."
 
SERT SÖYLEMEK UYGUN OLMAZ
Gayr-i müslim olan âmirlerin, din düşmanlarının İslâmiyete uygun olan emirleri, İslâmiyete uymak niyeti ile yapılır. 
Netice olarak, ananın, babanın, üstâdın, ustanın ve içinde yaşadığı ülkenin hükûmetinin harâm olan şeyleri emretmeleri hâlinde, bunlara isyân edilmez, karşı gelinmez. Bu emirleri, dinde günâh olmayacak ve kanûnunda suç olmayacak şekilde yapılır. Meselâ bir adama anası evlenme derse veyâ falanca kızı almayacaksın yâhut âileni bırakacaksın derse veyâ falanca âlime gidip dînini öğrenmeyeceksin derse, bu sözleri İslâmiyetin îcâb ettirdiği bir sebep ile değil ise, itâat îcâb etmez. Fakat, yine de sert söylemek, karşılık vermek câiz değildir...

"Halkın işi gücü, fitne, fesat olunca..."

 
A -
A +

 İnsanları sıkıntıya sokmak, belâlara, musibetlere düşürmek, huzurlarını bozmak, fitne çıkarmaktır. Fitne, fesat çıkarmak ise, harâmdır. Haksız yere adam öldürmekten dahâ büyük günâhtır.  Hadîs-i şerîfte;

(Fitne, uykudadır. Bunu uyandırana Allah lanet etsin!) buyuruldu. 
Fitne çıkarmak, ortalığı karıştırmak, felâkete sebep olmaktır ki, harâmdır, büyük günâhtır. İnsanların rahatını, huzûrunu bozmak da, fitne çıkarmaktır ki, harâmdır. Bekara sûresinin 217.  âyetinde meâlen;
(Fitne çıkarmak, öldürmekten daha kötüdür) buyurulmuştur. Hadîs-i şerîfte;
(Fitne çıkarmayınız! Söz ile çıkarılan fitne, kılıç ile olan fitne gibidir. Zâlimlere, fâcirlere milleti çekiştirmekten, yalan ve iftirâ söylemekten hâsıl olan fitne, kılıç ile yapılan fitneden dahâ zararlıdır) buyuruldu.
 
"FİTNECİLERLE DOST OLMA!.."
Tâc-ül-Ârifîn Seyyid Ebü'l-Vefâ hazretleri;
"Dünyâya aşırı düşkün, mağrur ve fitneci kimselerle dostluk kurup onların bulunduğu yerlerde dolaşmayın. Bunlarla birlikte olanın gideceği yer Cehennemdir" buyurmuştur.
İmânı olan, ibâdetlerini yapıp günâhlardan kaçınan bir kimsenin, yalan, dedikodu, iftirâ, alay gibi hareketlerle Müslümânları incitenlerle konuşmaması, böylelerini sevmemesi lâzımdır. Ahmed Siyâhî hazretleri, oğluna -aslında hepimize- nasihat olarak buyuruyor ki:
"Ey oğlum! Selâmeti, kurtuluşu istikâmet ve doğruluktan başka bir şeyde, Allahü teâlânın rızâsına kavuşmayı Resûlullah efendimize tâbi olmak, ona uymaktan başka bir yolda arama. Kendini hiç kimseden faziletli, üstün zannetme. Birisi senin hakkında nemmâmlık, koğuculuk ve hasetçilik yaparsa, ona mâni olmak için kendini zahmete sokma, onun işini Allahü teâlâya bırak. Çünkü bu yolda öyle Allah adamları vardır ki, Allahü teâlânın izni ile fitne fesat sebebini göz açıp kapayıncaya kadar söküp atarlar. Sen kıymetli ömrünü Resûlullah efendimizin sünnet-i seniyyesine uymakla geçir. Allahü teâlânın emirlerini yerine getirmekte kınayanın kınamasından korkma. İbâdet ve tâatin güçlüklerine karşılık ecir ve sevâba kavuşacağını düşünerek sabır ve tahammül et, nefsini dâimâ hesâba çek. Vakitlerini dînin emirlerine uymakla kıymetlendir. Çok önemli olan vakit sermayeni kıymetlendirmeye gayret eyle. Çünkü geçen zaman bir daha geri gelmez. Yarına çıkıp çıkmayacağın ise belli olmadığından yarını beklemek, yarın yaparım demek, üzüntü ve pişmanlığa yol açar. O halde sakın, sakın elinde bulunan vaktini mâlâyâni, dünya ve âhirete faydası olmayan Allahü teâlânın râzı olmadığı, beğenmediği şeyler ile zâyi etme. İçinde bulunduğun anda Allahü teâlânın râzı olduğu beğendiği şeylere sarıl. Tevâzu ve alçak gönüllülükte toprak gibi, başkasına fayda vermekde meyveli ağaç gibi, cömertlikte akan nehir gibi, ihsân ve iyilik yapmakta deniz gibi, mâlâyâni, faydasız şeyleri konuşmamakta, sükût ve susmakta cansız varlıklar gibi, ayıpları örtmekte karanlık gece gibi olmaya çalış. Kalbin görmemesi, kalb katılığından hasıl olacağından, dâimâ günahların için ağlayıp sızla, âh et. Nazargâh-ı ilâhî olan kalbi, haramlara ve Allahü teâlânın yasak ettiği şeylere yöneltmekten sakın. Akrabâyı ziyâret ve onlara iyilik etmeyi ihmâl etme. Âhiret kardeşlerini, iyi arkadaşlarını arttırmaya çalış. Her zaman onlarla sohbet lâzımdır. Evliyânın büyükleri; 
'Allahü teâlâ ile beraber olunuz. Buna gücünüz yetmezse, Allahü teâlâ ile beraber olanlarla olunuz ki, sizi Allahü teâlâya kavuştursunlar' buyurmuşlardır."
 
"SALİHLERLE SOHBET ET"
Mimşâd ed-Dîneverî hazretleri;
"Sâlihlerle sohbet etmek, onlarla berâber bulunmak kalpte iyilik meydana getirir. Bozuk kimselerle sohbet etmek ve onlarla berâber bulunmak kalpte fesat ve kötülük meydana getirir" buyurmuştur.
Netice olarak, fitne, fesat çıkarmak, dedikodu yapmak, gıybet etmek, laf taşımak,  insanların huzûrunu bozmak, harâmdır, günahtır. Fitneye sebep olmak veya mâni olmamak, dedikoduya, gıybete devam etmek, Allahü teâlânın ihsân ettiği nimetlerin elden çıkmasına ve gadâbının harekete geçmesine sebep olur. A'meş lakabı ile meşhûr olan Süleymân bin Mihrân hazretlerinin buyurduğu gibi:
"Halkın işi gücü, fitne, fesat olunca, şerliler, kötüler, onların başlarına geçer."

Nefis üstünlük hülyâsından kurtulmadıkça...

 
A -
A +

 İnsanın birçok istekleri, bedeninden ve tabîat kanunlarından ileri gelmektedir. İnsan hayatta oldukça, bu isteklerden kurtulamaz. Sıcak olunca, beden serinlemek ister. Soğukta da, ısınmak duygusu hâsıl olur. Bedenin, yaşayabilmek için lâzım olan ihtiyâçları istemesi, kulluğa ters düşmez. Bu istekler, nefsin istekleri değildir, nefisle ilgileri yoktur. Tabiat kanunlarından hâsıl olan istekleri, yasak edilmemiştir. Bunları istemek, nefse uymak olmaz. Bu istekleri yapmak mubâhtır. Çünkü nefis, ya mubâhların fazlasını ister yâhut, şüpheli ve harâm şeyleri ister. Yaşamak için Zarûrî lâzım olan şeylerin de nefisle ilgileri yoktur. Halbuki nefsin her isteği, Allahü teâlânın yasak ettiği şeylerdir. Her işi, sâhibi olan ve bütün iyiliklerin sâhibi bulunan Allahü teâlâya karşı gelmektir. Hep, kendi can düşmanı olan şeytâna uymaktadır. İmâm-ı Rabbânî hazretleri, bir talebesine hitaben yazdıkları mektupta buyuruyorlar ki:

 
ORTAKLIĞA DA RAZI OLMAZ!
"Memûrlarınız arasında, fitne koparmak, fesât çıkarmak isteyen, bozuk rûhlu kimseler bulunduğundan şikâyet ediyorsunuz. Kıymetli yavrum! İnsanların nefs-i emmâresi mevki almak, başa geçmek sevdâsındadır. Onun bütün arzûsu, şef olmak, herkesin, kendisine boyun bükmesidir. Kendinin kimseye muhtâç olmasını, başkasının emri altına girmesini istemez. Nefsin bu arzûları, ilah olmak, mâbûd olmak, herkesin kendine tapınmasını istemek demektir. Allahü teâlâya şerîk, ortak olmayı istemektir. Hattâ nefis, o kadar alçaktır ki, ortaklığa râzı olmayıp, âmir, hâkim, yalnız kendi olsun, her şey, yalnız onun emri ile olsun ister. Hadîs-i kudsîde, Allahü teâlâ buyuruyor ki:
(Nefsine düşmanlık et! Çünkü nefsin, benim düşmanımdır.)
Demek oluyor ki, nefsi kuvvetlendirmek, onun, mal, mevki, rütbe, herkesin üstünde olmak, herkesi aşağı görmek gibi isteklerini yapmak, Allahü teâlânın bu düşmanına yardım ve onu kuvvetlendirmek olur ki, bunun ne kadar fecî, korkunç bir suç olduğunu anlamalıdır. Allahü teâlâ, hadîs-i kudsîde buyuruyor ki:
(Büyüklük, üstünlük, bana mahsûstur. Bu ikisinde, bana ortak olmak isteyen, büyük düşmanımdır. Hiç acımadan, onu Cehennem ateşine atarım.)
Görülüyor ki, mal, mevki, rütbe, şeflik gibi dünyâ zînetlerini, nefse uyarak değil, Allahü teâlânın emirlerini yapmak, yaptırmak ve millete, Müslümânlara hizmet etmek için istemelidir. Bu niyet ile istemek ve bunları yapmak ibâdet olur.
Allahü teâlânın dünyâya düşman olması, dünyânın bu kadar alçak olması, nefsi, isteklerine kavuşturduğu, nefsi kuvvetlendirdiği içindir. Allahü teâlânın düşmanı olan nefse yardım eden de, elbette Allahın düşmanı olur.
Peygamber efendimiz, fakîrlikle öğünmüştür. Çünkü fakîrlik, nefsin isteklerini yaptırmaz, onu dinlemez, burnunu kırar. Peygamberlerin gönderilmesi ve İslâmiyetin emirleri, yasakları, hep, nefsi kırmak, ezmek içindir. Onun taşkınca isteklerini önlemek içindir. İslâmiyete uyuldukça, nefsin istekleri azalır. Bunun içindir ki, İslâmiyetin bir emrini yapmak, nefsin isteklerini yok etmekte, kendi düşüncesi ile yapılan binlerle senelik riyâzet ve mücâhededen dahâ kuvvetli tesir etmektedir. Riyâzet, nefsin isteklerini yapmamak, mücâhede, nefisle uğraşmaktır, nefsin istemediği şeyleri yapmaktır. 
Nefis, yoldan çıkıp, inâda başlarsa, kelime-i tevhidi söyleyerek îmânı tâzelemelidir. Peygamber efendimiz;
(Lâ ilâhe illallah diyerek îmânınızı yenileyiniz!) buyurdu. Bunu her zamân söylemek lâzımdır."
 
ÖLÜM GELMEDEN!..
Netice olarak nefis, şehveti ve gadabı aşırı çalıştırdığı için, buna uymak insana tatlı gelir. İslâmiyete uymak ise, bu arzûları frenlediği, sınırlandırdığı için, insana acı, zor gelmektedir. Bunun için insan, İslâmiyete uymak istemez. Nefse uymak ister. Saâdete kavuşmak istemez, felâkete sürüklenmek ister. Bu sebeple nefis temizlenmedikçe ve şeflik, üstünlük hülyâsından kurtulmadıkça, felâketten kurtulmak imkânsızdır. Herkesin sonsuz ölüme gitmeden önce, nefsini bu hastalıklardan kurtarmayı düşünmesi lâzımdır. Din Büyükleri, kelime-i tevhidin; insanın içindeki ve dışındaki, bütün yalancı mâbûdları koğduğu için, nefsi temizlemekte, en faydalı, en tesirli ilâç olduğunu bildirmişlerdir.

.

Dünya hayatı, hayâldir

 
A -
A +

Dinler, Allahü teâlânın kullarına rahmetidir, ihsânıdır. İlâhî dinlerin sonuncusu ve bozulmamış olanı olan İslâmiyete inanan ve uyan bir kimse, Allahü teâlânın ihsânına kavuşur, mesûd olur. İnanmayan ise, bu saâdetten mahrûm kalır.

Üzerinde yaşadığımız bu dünyâya, milyarlarca insan gelmiş ve bir müddet yaşadıktan sonra, hepsi de ölüp gitmişlerdir. Bunların bâzıları zengin, bâzıları fakîr, kimisi güzel, kimisi çirkin ve kimi zâlim, kimisi de mazlum imiş. Bu insânların o hâllerinin hepsi de, geçmiş ve unutulmuştur. Bunlardan bir kısmı inanmış, îmân etmiş, geri kalanları ise, inanmamış, inkârı, küfrü tercih etmiştir. İnanan ve inkâr edenlerin hepsi, yâ sonsuz yok olacak yâhut kıyâmet kopup, tekrâr dirilip inanmayanlar sonsuz azâb çekecek, inananlar ise sonsuz nimetlere kavuşacaktır. Her iki hâlde de, inanmış olanlara hiç azâb, hiç sıkıntı yoktur. İnanmayan, inkâr ederler ise, sonsuz azâb çekeceklerdir. İnanmış olarak, îmân ile ölenler, şimdi râhat ve huzûr içindedirler. İnkâr edip îmânsız olarak ölenler ise, sonsuz olarak ateşte yanmak ihtimâli, korkusu içindedirler. 
 
OYUN VE EĞLENCE!..
Şu ânda hayatta olan her insân da, birkaç sene sonra, bunlardan birisinde yani yâ îmân ile veya îmânsız olarak ölenlerden olacaktır. Geçmiş seneler nasıl bir hayâl oldu ise, her insânın da, bütün ömrü, bütün hayâtı, çalışmaları, didinmeleri hep bir hayâl, bir rüyâ gibi olacaktır. O zamân insân, acaba bu iki kısmın hangisinden olmak ister? Hiçbirinden olmak istemem deme hakkı yoktur çünkü buna imkân yoktur. Çâresiz olarak, bunlardan birisi ile olacaktır. Sonsuz olarak ateşte yanmayı, ihtimâl bile olsa, hangi insân ister? 
Dünyâya düşkün olmak, hayâl peşinde koşmaktır. Çünkü dünyâ lezzetlerinin zararları, faydalarından dahâ çoktur, elde kalmaz, çabuk giderler. Bunlara kavuşmak ise, çok güçtür. Faydası hiç olmayanlara la'b yani oyun ve lehv yani eğlence denir. Hadîs-i şerîfte;
(Dünyâlık olan şeyler, mel'ûndur. Allah için olan şeyler, Allahü teâlânın râzı olduğu şeyler, mel'ûn değildir) buyuruldu. 
Dünyâlık olan şeylerin, Allahü teâlâ indinde hiç kıymeti yoktur. İslâmiyete uyarak kazanılan ve kullanılan rızık, dünyâlık olmaz, dünyâ ni'meti olur. Hadîs-i şerîfte;
(Dünyâlık olan şeylerin Allah indinde sivrisinek kanadı kadar kıymeti olsaydı, kâfire bir yudum su vermezdi) buyuruldu. 
Dünyâ peşinde koşan kimse, şüpheli şeylere, sonra mekrûhlara, sonra harâmlara, hattâ küfre dalar. Geçmiş ümmetlerin, Peygamberlerine inanmamalarına sebep, dünyâya düşkün olmaları idi. Dünyâ muhabbeti, sevgisi, şarâba benzer. Bundan içen, ancak ölüm zamânında ayılır. Mûsâ aleyhisselâm, Tûr dağına giderken, birinin çok ağladığını görünce, Allahü teâlâya; 
-Yâ Rabbî! Kulun, senin korkundan ağlıyor diye arz eder. Cenâb-ı Hak; 
-Kan ağlasa dahi, onu affetmem. Çünkü o, dünyâya düşkündür, buyurur.
Dünyâ hayâtı çok kısadır ve her günü geçip hayâl olmaktadır. Her insanın sonu ölümdür. Bundan sonrası da, yâ dâimî azâb veyâ ebedî ni'metlerdir. Bunların vakitleri ise, herkese süratle yaklaşmaktadır.
Bunun için her insânın, kendine merhamet etmesi, aklından gaflet perdesini kaldırması, bâtılın bâtıl olduğunu görerek, ondan kurtulmaya çalışması lâzımdır. Hakkın hak olduğunu görerek, ona tâbi olmalı, sarılmalıdır. İnsânın vereceğin karâr, çok büyük ve çok mühimdir. Vakit ise, çok azdır. Her insân, muhakkak ölecektir. Öldüğü vakti düşünmeli, başına geleceklere hazırlanmalıdır. 
 
AKLINI BAŞINA TOPLA!..
Her insânın, başına gelecekleri düşünmesi, ömrü tükenmeden, aklını başına toplaması gerekir. Çünkü etrâfında gördüğü, konuştuğu, sevdiği, korktuğu kimselerin hepsi, birer birer ölüdüler. Birer hayâl gibi, gelip gittiler. Bunları iyi düşünmeli ve ona göre hazırlanmalıdır. 
Netice olarak dünyâ hayâtı, geçip gitmekte, hayâl olmakta ve insân, sevdiklerinden ayrılmaktadır. Azîz Mahmûd Hüdâyî hazretlerinin buyurduğu gibi:
"Ey oğul! Dünyâ ve dünyâ nîmeti hayâldir. Gök kubbesi altında hiçbir şey aynı hâl üzere kalmaz, hep değişir. Onun için dünyâ malına, makâmına ve dünyâ hayâtına güvenme. Biz bu dünyâda misâfiriz, yolcuyuz. Sonunda ayrılıp gideceğiz. Sıkıntın varsa üzülme. Biraz sonra ne olacağımız belli değildir.

"İhlâsın, en aşağı mertebesi..."

 
A -
A +

İslâmiyetin temeli üçtür. Bunlar; ilim, amel ve ihlâstır. İlim, ehl-i sünnet âlimlerinin kitâplarından öğrenilir. Öğrenilen bu ilimle amel edilir. İlim ve amel de, ihlâs elde etmek içindir. İhlâs, ilmin ve amelin Allah rızâsı, Allah sevgisi ile olması, mal, mevki, şöhret için olmamasıdır. Bu üçüne sâhip olan Müslümâna, İslâm âlimi, bunların yükseklerine müctehid denir. Biri noksan olup da, kendini din adamı tanıtana bid'at sâhibi veyâ zındık denir. Kur'ân-ı kerîmden ve hadîs-i şerîflerden yanlış mânâ çıkarana, bid'at sâhibi, kendi düşüncelerine Kur'ân, hadîs diyene de, zındık denir.

Hakîkî Müslümân olmak için, ehl-i sünnet âlimlerinin bildirdikleri gibi îmân etmek, ibâdetlerini doğru ve ihlâs ile yapmak lâzımdır.
 
"NİÇİN GELMEDİN?"
İhlâs sâhibi, kibirlenmez, kendini büyük bilmez. Fahreddîn-i Râzî hazretleri, Herata gittiği zaman, orada bulunan âlimler, sâlihler ve devletin ileri gelenleri, onun ziyâretine gelirler, kendisine pekçok hürmette bulunurlar. Bir gün Fahreddîn-i Râzî hazretleri, yanındakilere;
-Acabâ görüşmediğimiz kimse kaldı mı? diye sorar. Hizmetinde bulunanlar;
-Evet sâlih bir zât var, o gelmedi, derler. 
-Ben âlim ve Müslümanların imâmı olayım, herkesin bana hürmeti vâcib olsun da, o kimse beni niçin ziyâret etmesin, diye söylenir.
Bu durumu, o sâlih zâta ulaştırırlar. Fakat o zât hiç cevap vermez. Şehrin ileri gelenlerinden birisi, Fahreddîn-i Râzî hazretleri ile o sâlih zâtı bir yemeğe dâvet eder. Her ikisi de bu dâveti kabûl ederler. Ziyâfet bir bahçede verilir. Orada Fahreddîn-i Râzî hazretleri, o sâlih zâta;
-Niçin ziyâretime gelmediniz diye sorar. Sâlih zât;
-Ben fakîr bir kimseyim. Bu sebeple, ziyâretinize gelip gelmemem, sizin şerefinizi ne arttırır, ne de ondan bir şey eksiltir cevabını verir. Bunun üzerine Fahreddîn-i Râzî hazretleri;
-Bu söz, edeb sâhiplerinin yâni ehl-i tasavvufun sözüdür. İşin içyüzünü bana anlatınız da merâkım gitsin der. O sâlih zât; 
-Seni ziyâret hangi bakımdan vâcibtir diye suâl edince;
-Ben âlim olduğum için Müslümanların hürmet etmeleri lâzım olan birisiyim der. Bunun üzerine o sâlih zât; 
-Mademki, ilminle iftihâr ediyorsun, övünüyorsun ilmin neticesi, mârifetullahdır yani Allahü teâlâyı tanımaktır. Sen Allahü teâlâyı nasıl tanıdın ve matlûbuna nasıl yol buldun? diye sorar. Fahreddîn-i Râzî hazretleri;
-Yüz bürhân, delîl ile ilim ve yakîn elde ettim der. Sâlih zât;
-Bürhân, delil, şüpheyi gidermek içindir. Allahü teâlâ benim kalbime öyle bir nûr verdi ki, onun olduğu yerde şüphe bulunmaz. Nerede kaldı ki, bürhân ve hüccete, delile ihtiyaç duyulsun, buyurur.
Bu söz, Fahreddîn-i Râzî hazretlerine çok tesir eder ve hemen o sâlih zâtın elini öpüp tövbe eder, o zâta tâbi olur ve çok yüksek mertebelere ulaşır. Ondan sonra meşhur Tefsîr-i Kebîr adlı eserini yazar. Bu sâlih zât, Necmüddîn-i Kübrâ hazretleridir. Fahreddîn-i Râzî hazretleri, bu hâdiseden sonra Necmüddîn-i Kübrâ hazretlerinin sohbetlerinde bulunur ve ondan çok istifâde eder.
Aliy-yül-havâs hazretleri buyuruyor ki: 
"İhlâsın, en aşağı mertebesi, kişinin kendi amellerinde, tıpkı fazla yük yükletilen ve o yükün ağırlığından yorgun düşen, başını önüne eğmiş, düşünceli düşünceli yürüyen, sırtındaki yükün kime ait olduğunu ve nereye kadar taşıyacağını bilmeyen bir yük hayvanı gibi olmasıdır. İşte bu yolda yürüyen kişiler, bu ihlâs ve vefâ yükünü taşır, karşılığında bir ücret beklemez ve kendisinde de, diğer yük hayvanlarından bir üstünlük hissetmez ve düşünmez."
 
HER SÖZLERİ ALLAH İÇİN
Netice olarak, Müslümanın bütün hareketleri, işleri, sözleri, okuması, dinlemesi, hep Allah rızâsı için olmalıdır. Onun dînine uygun olmasına çalışmalıdır. Böyle olunca, insanın her âzâsı, organı ve kalbi Allahü teâlâyı zikreder, hâtırlar. Yahyâ bin Mu'âz hazretleri ilâç içmişti. Hanımı;
-Odada biraz dolaş deyince;
-Gezmeye, dolaşmayı bir sebep göremiyorum. Otuz senedir hesâp ediyorum. Allah rızâsı için olmayan bir harekette bulunmadım buyurur. Böyle olan zâtlar, din için niyet etmedikçe hareket etmezler. Yemeleri, ibâdete lâzım olan aklı ve kuvveti bulmaları niyeti iledir. Her sözleri, Allah içindir, başka niyetleri harâm bilirler.

İmânı çaldırmamak için, uyanık olmalıdır!..

 
A -
A +

 Tarih boyunca, Allahü teâlâyı, gönderdiği Peygamberleri ve dinleri kabul etmeyen, inkâr edenler, ilâhi dinleri ortadan kaldırmak için uğraşmışlardır. Zamanımızda da bu hâl, aynı şekilde devam etmektedir. Bunlar, bütün gayretlerine rağmen, gençlerin, Müslümânlığı merâk edip araştırmaya başlamasına bile tehammül edememektedirler. Bunun için, çıkardıkları dergilerde, gazetelerde ve televizyonlarda, İslâmiyetin mukaddes olarak bildirdikleri şeylerle alay etmekten geri kalmıyorlar.

Halbuki Müslümânlar, birbirlerine olduğu gibi herkese hürmet eder ve herkesin yardımına koşarlar. Din yolunda ve dünyâ işlerinde sıkıntıda görünce kurtarırlar. Ramazân-ı şerîfe, oruç tutanlara, câmilere, ezâna, namâz kılanlara, Allah yolunda yürüyenlere sevgi ve saygı gösterirler. Kur'ân-ı kerîm okunurken, sessizce ve saygı ile dinlerler. Kur'ân-ı kerîmi her kitâbın üstünde bulundurup, üstüne bir şey koymazlar. Çalgı ve içki âlemlerinde, oyun arasında, eğlence yerlerinde okumazlar. Uygunsuz okunurken, susturamazlar ise, dinlemeyip uzaklaşırlar. Kur'ân-ı kerimi, yapraklarını, satırlarını, kelimelerini ve bütün muhterem, mübârek isimleri, yazıları, hakîr ve aşağı yerlerde görünce, kalbleri sızlayıp hemen kaldırırlar. Kul ve hayvan haklarını gözetirler. Gayr-i müslimlerin de mallarına, canlarına ve ırzlarına saldırmazlar. İslâmın güzel ahlâkı ile yaşıyarak herkesin sevgi ve saygısını toplarlar.
 
YA DİN DÜŞMANLARI!..
Din düşmanı olanlar ise, Kur'ân-ı kerîmi ve bütün mübârek ismleri, yazıları, hürmetten, kıymetten düşürmeye çalışır. Bunları, Allahü teâlânın yasak ettiği yerlerde ve şekillerde okurlar, okuturlar. Müslümânlığın aşağı gördüğü, pis dediği şeyler arasına yazarlar. Paketlerde, eğlence masalarında, örtü olarak kullanılmaları ve horlanılmaları, yerlerde sürüklenmeleri için, dergilere, kâğıt parçalarına, gazetelere basarlar. Temsillerde, mizâhlarda, komedilerde, karikatürlerde, filmlerde, televizyonlarda, radyolarda, Müslümânlarla, din büyükleri ve Allahü teâlânın emirleri ile alay ederler. Bütün buralarda Müslümân olarak pis, gülünç bir serseriyi gösterirler. Müslümânları ve Müslümânlığı tahkîr ederek, onu sevimsiz ve nefrete şâyân olarak tanıtırlar. Müslümân büyüklerine ve Müslümânlığın büyük tanıdığı şeylere çirkin isimler takarlar. 
Müslümânlar, bu gibi gösterileri, sözleri, yazıları, gazeteleri görmeye, dinlemeye gitmemeli,  almamalı ve okumamalıdır. İmânlarını çaldırmamak için, çok uyanık olmalıdır. Bir din âlimini beğenmeyen veyâ bir din kitâbını kusûrlu, hatâlı bulan bir kimse, eğer namâz kılıyor, oruç tutuyor, harâmlardan sakınıyor ise, bu kimsenin sözü veyâ yazısı incelenmeye, o âlim veyâ kitâp üzerinde durulmaya değer. Din kitâbına, din adamına, dil uzatan kimse, ibâdet yapmıyor ve harâmdan sakınmıyor ise, onun sözünün bir iftirâ, bir din düşmanlığı olduğunu anlamalı ve inanmamalıdır. 
Din adamlarını, din kitâplarını lekelemek, bugün din düşmanlarının âdeti ve silâhı olmuştur. Âlimin kıymetini ancak âlim anlar. Gülün kıymetini bülbül, altının ayârını kuyumcu, incinin hâlisini de ancak kimyâger anlar.
Müslümân, Allahü teâlânın yasak ettiği, zararlı şeyleri almaz, kullanmaz, dinlemez, okumaz ve bakmaz. Kimseye kötülük yapmaz. Kendine zarar verene karşılık yapmaz, sabreder. Ona tatlı dil, güler yüz ile nasîhat verir. 
 
İSLAM GÜNEŞİ BATMAZ!..
Müslümân, Allahü teâlânın emrettiği iyi şeyleri öğrenmek, öğretmek ve yapmak için uğraşır. Fen bilgilerini gayr-i müslimlerde de olsa araştırır. Târih boyunca, insanlığın üstün bir varlık olduğunu düşünemeyenler, İslâm dînine düşmanlık etmiş, gençleri aldatmaya uğraşmış ve hiç ummadıkları bir zamânda yıkılıp, o, sımsıkı sarıldıkları dünyâ zevklerini bırakıp gitmişlerdir. Çoğunun ismi unutulmuş, nâm ve nişanları kalmamış, fakat İslâm güneşi nûrunu dünyâya yaymaya devâm etmiştir...
Netice olarak, inkâr edenler, dünyânın dışı tatlı, içi acı, dışı yaldızlı, içi zehirli ve başlangıcı hoş, sonu boş olan rahatlığına, güzelliğine sarılıyorlar. İnanan, îmân edenler ise, Kur'ân-ı kerîmin emirlerine yani Peygamberi efendimizin  yoluna sarılmalı ve bu ışıklı yolda ilerlemeye durmadan çalışmalıdır.


Doğru yolda gidenleri sevmek

 
A -
A +

Doğru yolda gidenleri sevmek, onlarla tanışmak, görüşmek, onlar gibi olmaya özenmek, din büyüklerinin sözlerini işitmek, kitâplarını okumak, Allahü teâlânın ni'metlerinin en büyüklerindendir ve Onun ihsânlarının en kıymetlilerindendir. Peygamber efendimiz;

(El-mer'ü me'a men ehabbe) buyurmuştur ki anlamı;
(Kişi, dünyâda ve âhırette sevdiği ile berâber olur) demektir. 
Bunun için din büyüklerini sevenler, onların bildirdikleri şekilde inanıp, amel edenler, dünyâda olduğu gibi, âhırette de onlarla berâber olur.
 
ESKİ BÜYÜKLERİN SÖZLERİ...
Allahü teâlâ, insanları doğru yola, bu din büyüklerinin sözleri, yazıları ile çağırıyor. Kullarını, kendisine yaklaşmak saâdetine, onların aracılığı ile ulaştırıyor. Allahü teâlânın beğendiği şeyleri öğrenmek, onlar vâsıtası ile kolaylaşıyor. Bu sebeple, o din büyüklerinin, ehl-i sünnet âlimlerinin gönderilmesi, elbette rahmettir, iyiliktir. O büyüklerin riyâzetleri, ibâdetleri, bütün sözleri ve ictihâdları, Kur'ân-ı kerîme ve hadîs-i şerîflere uygun idi. Hamdûn-ı Kassâr hazretlerine;
-Eski büyüklerin sözleri, bizim sözlerimizden daha tesirliydi. Bunun hikmeti nedir? diye suâl edilince, cevâbında;
-Onlar, Allahü teâlânın rızâsı, İslâmiyetin izzeti, yükselmesi ve nefislerinden kurtulmaları için konuşurlardı. Biz ise nefsimiz için, dünyâlık ele geçirmek ve insanlar tarafından kabûl görmek için konuşuyoruz. Böyle olunca, elbette sözlerimiz kimseye tesir etmez buyurmuştur.
Din büyüklerinin sözleri, kalb hastalıklarına ilâçtır. Onların, acıyarak bakışları, mânevî hastalıklara şifâdır. Talebelerini bir bakışla, dünyâ ve âhırete düşkün olmaktan kurtarırlar. Çok kıymetli, yüksek himmetleri, yardımları; kendilerini sevenleri, kötülüklerden, mânevî çukurlardan çıkararak, ilâhî ni'metlere kavuşturur. İmâm-ı Rabbânî hazretleri buyuruyor ki:
"Allah adamları, kalb hastalıklarının tabipleri, doktorlarıdır. Bâtın, kalb hastalıklarının giderilmesi, bu büyüklerin tedâvîsi ile olur. Bunların sözleri ilâçtır, bakışları şifâdır. Onlarla berâber bulunanlar kötü olmaz. Onlar Allah adamlarıdır. Onlarla yağmur yağdırılır. Onlarla rızık gönderilir. Bâtın, kalb hastalıklarının en kötüsü ve kalb bozukluklarının başı, kalbin Hak teâlâdan başka şeylere bağlanmasıdır. Bu bağlılıktan, büsbütün kurtulmadıkça kalb selâmet bulamaz. Çünkü Allahü teâlâ,  hiçbir yerde ortak istemez. Zümer sûresi 3. âyetinde meâlen;
(Biliniz ki, Allahü teâlâ için olan din, yalnız Onun için olan hâlis dindir) buyuruldu. Hele, şerîki, ortağı daha üstün tutmak, hayâsızlığın, alçaklığın sonu olur. Allahü teâlâdan başka şeyleri, Ondan dahâ çok sevmek, Onun sevgisi hiç gibi kalmak, ne büyük hayâsızlıktır! Hadîs-i şerîfte;
(Hayâ, îmânın bir parçasıdır) buyuruldu ki, bu hayâ bildirilmektedir.
Kalbin hastalıktan kurtulmasının, yani Hak teâlâdan başka şeylere bağlılığı kalmamasının alâmeti, işâreti, kalbin mâsivâyı büsbütün unutmasıdır. Hiçbir şeyi hâtırlayamamasıdır. Bir şeyi düşünmek için zorlansa, hiç düşünemez. Böyle bir kalbin herhangi bir şeye bağlılığı olamaz. Allah adamları yani velîler, kalbin bu hâline fenâ demiştir. Bu yolda birinci adım budur. Sonsuz olan nûrların görünmesi ve mârifetlerin, hikmetlerin gelmesi, bu zamân başlar. Fenâya kavuşmadıkça, hiçbir şey ele geçemez."
 
DİN HIRSIZLARINA ALDANMA!
Netice olarak, dünyâda rahata, âhırette de sonsuz saâdete kavuşmak için, ehl-i sünnet âlimlerini sevmek ve onların bildirdiği doğru yolda bulunmak lâzımdır. Ehl-i sünnet âlimlerinin bildirdikleri i'tikâttan, îmândan kıl kadar ayrılanların, kıyâmette azâbdan kurtulmaları imkânsızdır. Böyle olduğu, Kur'ân-ı kerîm ve hadîs-i şerîfler ile, din büyüklerinin basîretleri  yani kalb gözleri ile görmeleri ile anlaşılmaktadır. Yanlışlık ihtimâli yoktur. Bu din büyüklerinin kitâplarında bildirdikleri doğru yoldan kıl kadar ayrılanların sözleri ve yazıları, zehirdir. Hele dünyâlık toplamak için, dîni âlet ederek kitap yazanların hepsi, din hırsızıdırlar ve bunları okuyanların îmânlarını çalarlar. Bunlara aldananlar, kendilerini Müslümân sanıp namâz kılarlar ise de, îmânları çalınmış, gitmiş olduğundan namâzları ve hiçbir ibâdetleri, iyilikleri kabûl olmaz, âhırette de işe yaramaz.






Dünyalık için âhiretini vermek!..

 
A -
A +

İster ehl-i sünnet olsun, ister bid'at sâhibi olsun, dînini dünyâ çıkarlarına âlet eden, yani dünyâlığa kavuşmak için dîninden veren câhillere yobaz denir. Hiçbir dîne inanmadığı hâlde, Müslümânları aldatarak îmânlarını yok etmek, islâmiyeti içerden yıkmak için, Müslümân görünenlere zındık denir. Bid'at sâhiplerine, Müslüman görünerek din düşmanlığı yapanlara ve bunların yolunda olanlara mezhepsiz, dinde reformcu denir. Böyle kimseler, dünyâlık ele geçirmek için, dinlerini, âhıretlerini satmışlardır. Dinlerini dünyâya satanlar hakkında, Bekara sûresinin 16. âyet-i kerîmesinde meâlen;

(Câhiller, ahmaklar, dünyâdaki zevk ve lezzetlere kavuşmak için, dinlerini, îmânlarını verdi. Âhiretlerini satıp, dünyâyı, şehvetlerinin istediklerini aldılar. Kurtuluş yolunu bırakıp, helâke koştular. Bu alışverişlerinde birşey kazanmadılar. Bunlar, ticâret ve kazanç yolunu bilmedi. Çok ziyân etti) buyurulmaktadır.
İslâm ile küfür birbirinin zıddı oldukları, bir arada bulunamayacakları gibi, âhiret de, dünyânın zıddıdır. Dünyâ ile âhiret, bir arada bulunamaz. Âhireti kazanmak için, dünyâyı terk etmek yani dünyâya düşkün olmamak lâzımdır. Dünyâ, Allahü teâlânın beğenmediği, yasak ettiği şeyler demektir. Resûlullah efendimiz;
(Dünyâya düşkün olmak, günâhların başıdır) buyurmuştur.
 
BİD'AT SAHİBİNDEN UZAK DUR
Muhammed Ma'sûm Fârûkî hazretleri, bir talebesine hitaben buyuruyor ki: 
"Î'tikâdı ve ameli bozuk olan kimse ile görüşmemeli, bid'at sâhibi ile sohbet, arkadaşlık yapmamalıdır. Yahyâ bin Mu'âz Râzî hazretleri buyuruyor ki: 'Üç sınıf kimse ile sohbet etme: Gâfil olan âlimler ile ve hep dünyâ kazancını düşünen hâfızlar ile ve din câhili olan şeyhler ile...' Şeyh olarak tanınan bir kimsenin sözleri, işleri, hareketleri, ahkâm-ı islâmiyeye uygun olmaz ise, sakın, sakın, ona yaklaşma! Hattâ, onun bulunduğu şehirden, köyden kaç! O, gizli, sinsi bir hırsızdır. İnsanın dînini, îmânını çalar. İnsanı şeytânın tuzağına düşürür. Hârikalar, kerâmetler gösterse, dünyâya bağlı olmadığı görünse de, arslandan kaçar gibi, ondan uzaklaş! Tasavvuf yolunun mütehassıslarından Cüneyd-i Bağdâdî hazretleri buyuruyor ki: 'Tasavvuf ehli olduğunu söyleyenler çoktur. Bunlar içerisinde, yalnız Resûlullaha tâbi olanlar doğrudur. Kur'ân-ı kerîme ve hadîs-i şerîflere tâbi olmayan kimseyi, Allah adamı sanmayınız! İnsanı, Allahın rızâsına, sevgisine kavuşturan yol, kitâba ve sünnete bağlı olanların gittikleri yoldur.' Sözleri, işleri ve ahlâkı, Resûlullahın yoluna uygun olmayan kimseyi velî, Allah adamı zannetmeyiniz! Yahûdîler, papazlar ve Berehmen denilen Hind din adamları da, çok tatlı konuşur, kötülüklerden uzak görünürler. Bunların sözlerine, görünüşlerine aldanmamalıdır. Dünyâya düşkün olmadığına ve hârikalar göstermesine aldanmayınız! Ebû Ömer Sülemî hazretleri diyor ki: Ahkâm-ı islâmiyyeye uymayan her söz, her hâl, zararlıdır. Tasavvuf, ahkâm-ı islâmiyyeye uymaya çalışmaktır. Doğru ile yalancıyı ayıran tek nişan, Resûlullaha uymaktır. Ona uygun olmayan zühd, tevekkül, tatlı sözlerin hiç kıymeti yoktur. İslâmiyete uygun olmayan zikirlerin, fikrlerin, zevklerin ve kerâmetlerin hiç faydası olmaz..."
Ümm-i Habîbe vâlidemiz, daha önce Ubeydullah bin Cahş ile evli idi. Beraberce Habeşistân'a hicret ettiler. Kocası orada papazlara aldanarak, dünyâ malına kavuşmak için dininden döndü. Ümm-i Habîbe vâlidemizi de dinden çıkararak zengin olmaya zorladı ise de O;
"Muhammed aleyhisselâmın dînini ve sevgisini, bütün dünyâya değişmem" diyerek bu teklifi reddetmiştir. Kocası, Onun aç kalıp sürünerek ölmesini beklerken kendisi ölmüştü. 
 
İNSANOĞLU ÂCİZDİR!..
Netice olarak, hem dîne sarılmak, hem de dünyâya düşkün olmak, bir insanda birlikte bulunamaz. Dünyâlık ele geçirmek için dînini vermek, aklı olanın yapacağı bir şey değildir. Zira dünyâ ni'metleri geçicidir ve ömürleri de pek kısadır. Bunları ele geçirmek için dînini vermek ahmaklıktır. İnsanların hepsi âcizdir. Allahü teâlâ dilemedikçe, kimse kimseye fayda ve zarar yapamaz. İnsana Allahü teâlâ kâfîdir. Hadîs-i şerîfte buyurulduğu gibi:
(Dünyâda harâm edilmiş olan şeyler mel'ûndur. Ancak Allah için yapılan şeyler kıymetlidir.)

Dünya işi, âhireti kazanmaya mâni olmamalı

 
A -
A +

Bir kimsenin dünyâ işleri, yani mal, mülk, makam, şöhret, evlât ve nafakasını temin için çalıştığı işler, âhiret için çalışmasına mâni olmamalıdır. Münâfıkûn sûresinin 9. âyet-i kerîmesinde meâlen;

(Mallarınız ve çocuklarınız, Allahü teâlâyı, hâtırlamanıza mâni olmasın!) buyuruldu. 
Bir gün halîfe hazret-i Ömer, ticâretle meşgûl olanlara hitaben;
"Ey tüccârlar! Önce âhiret rızkını kazanın! Sonra dünyâ rızkına çalışın!" buyurmuştur.
Din işlerinde, ibâdetlerde, harâmlarda, dînini seven ve kayıranlara uymalı, dînini dünyâya değişen, ibâdete harâm, bid'at karıştıran, Müslümânlıktan haberi olmayanların yanına, sesine, sözüne yanaşmamalıdır. İmâm-ı Gazâlî hazretleri buyuruyor ki:
 
SAKSI VE ALTIN KUPA
Bir kimsenin dünyâ ticâreti, âhiret ticâretine mâni olursa, bu kimse zavallıdır. Bir çömlek almak için, altın kupa verene ne denir? Dünyâ, saksı parçası gibidir, hem kıymetsiz, hem de çabuk kırılır. Âhiret ise, altından kupa gibidir, hem çok kıymetli, hem de dayanıklıdır, kırılmaz. Hattâ hiç tükenmez. Dünyâ ticâretinin âhirete yaraması için ve Cehenneme sürüklememesi için, çok uğraşmak lâzımdır.
Çarşıda, işte Allahü teâlâyı zikir, tesbîh etmeli, her ân Onu hâtırlamalıdır. Dili ve kalbi boş kalmamalıdır. İyi bilmelidir ki, o ânda kaçırdığını, bütün dünyâyı verse, bir dahâ eline geçiremez. Gâfiller arasındaki hâtırlamanın sevâbı çok olur. Resûlullah efendimiz buyurdu ki:
(Gâfiller arasında Allahü teâlâyı zikreden kimse, kurumuş ağaçlar arasında bulunan yeşil fidân gibidir ve ölüler arasındaki cânlı gibidir ve harbde kaçanlar arasında, arslan gibi döğüşenler gibidir.) 
Peygamber efendimiz bir kerre de buyurdu ki:
(Çarşıya giderken, lâ ilâhe illallah, vahde hü lâ şerîke leh, le hül mülkü ve le hül hamdü, yuhyî ve yümît, ve hüve hayyün lâ yemût, bi yedihil-hayr, ve hüve alâ külli şey'in kadîr diyen kimseye, çok sevâb yazılır.)
Cüneyd-i Bağdâdî hazretleri buyurdu ki:
"Pazarda çok kimse vardır ki, sofîler halkasında oturanlardan daha kıymetlidir. Öyle kimseler tanıyorum ki, pazarda her gün üçyüz rekat namâz kılmakta ve otuz bin tesbîh okumaktadır." 
Dînine, ibâdetine yardım niyyeti ile dünyâya çalışanlara, hep böyle sevâb vardır. Yalnız para kazanıp, dünyâ malı toplamak için çalışanlar, sevâptan mahrûm kalır. Hattâ bunlar, câmide, namâzda iken de, kalbleri dükkânın hesabındadır, fikirleri, düşünceleri dağınıktır.
Dünyâ işlerine çok düşkün olmamalıdır. Meselâ, çarşıya herkesten önce gidip, herkesten sonra çıkmamalı. Tehlikeli ve uzun yollara gitmemelidir. Mu'âz bin Cebel hazretleri buyuruyor ki:
"Şeytân, pazarda, yalan, hîle, hıyânet ve yemîn ettirerek Müslümânları günâha sokmaya çalışır. Önce gidip, geç çıkanlara dahâ çok asılır." 
Peygamber efendimiz de bir hadîs-i şerîflerinde;
(Tüccârın, esnâfın en kötüsü, erken gidip, geç dönenlerdir) buyurmuştur. 
Sabâh namâzını kılmadan ve kitâp okuyup birkaç şey öğrenmeden işe gitmemeyi âdet edinmelidir. İhtiyâcı kadar dünyâlık kazanınca, âhireti kazanmakla meşgûl olmalıdır. Çünkü âhiret hayâtı sonsuzdur, ona ihtiyâç dahâ çoktur ve âhiret ticâretinde iflâs etmek üzeredir. İmâm-ı a'zam Ebû Hanîfe hazretlerinin hocası ticâret yapardı. Her gün, iki habbe kazanınca eşyâyı toplar pazardan çıkardı. Din büyüklerinin hepsi, ihtiyâcı kadar kazanınca, ibâdetle, ilim öğrenmekle meşgul olurdu.
 
ŞEYTAN'IN HÎLESİ!..
Şeytân, insânı kandırmak, ibâdet yaptırmamak için, hîle olarak;
"Şimdi dünyâyı kazanmak için çalış da, rahata kavuş, ileride rahat rahat, huzûr içinde ibâdet edersin" diyerek ibâdet yapmaya mâni olmaya çalışır. Buna cevâp olarak;
"Ecel benim elimde değildir. Herkesin ömrünü Allahü teâlâ ezelde takdîr etmiştir. Belki yakında ölürüm. İbâdet vazîfelerini vaktinde yapmalıyım" demelidir. Zira hadîs-i şerîfte;
(Helekel-müsevvifün) buyuruldu ki, bugünkü vazîfelerini yarına bırakanlar zarar ettiler, demektir.
Netice olarak ibâdetler, Allahü teâlâ emrettiği için yapılmaktadır. Evet, Allahü teâlâ, kullarının ibâdetlerine muhtâç değildir. Fakat kullar, ibâdet yapmaya muhtâçtırlar. Bu sebeple insânın dünyâda kaldığı müddetçe meşgul olduğu işler, ibâdetleri yapmaya, âhireti kazanmaya mâni olmamalıdır.

Nefsine değil, aklına uyan kurtulur

 
A -
A +

 Allahü teâlâ, insanların ve hayvanların, yaşayabilmeleri ve üremeleri için, onlarda iki kuvvet yaratmıştır. Bunlardan biri, muhtâç oldukları, lezzet aldıkları şeyleri istemek, onlara kavuşmak kuvvetidir ki bu kuvvete, şehvet denir. İkincisi ise, yaşamalarına zarârlı olan, canlarını yakan şeylerden kaçmak, bunlara karşı savunmak kuvvetidir ki bu kuvvete de, gadab denir.

Allahü teâlâ, insanlarda şehvet ve gadab kuvvetlerini yaratmış, insanların muhtâç oldukları şeylere kavuşmaları, bulduklarını kullanabilmeleri ve korktuklarına karşı savunabilmeleri için, bu iki kuvveti ihsân etmiştir. En lüzûmlu olan havayı her yerde yaratmış, ciğerlerine kadar kolayca girmesini ihsân etmiş, ikinci derecede lüzûmlu olan suyu, her yerde bulmalarını ve kolayca içmelerini de ihsân etmiştir. İhtiyâç maddelerini elde etmeleri ve elde ettiklerini kullanabilecekleri hâle çevirmeleri için, insanları çalışmaya mecbûr kılmıştır. İnsanlar çalışmazlarsa, muhtâç oldukları, gıdâ, elbise, mesken, silâh, ilâç gibi şeylere kavuşamazlar. Yaşamaları, üremeleri çok güç olur. Bir insan, muhtâç olduğu bu çeşitli maddeleri yalnız başına yapamayacağı için, birlikte yaşamaya, iş bölümü yapmaya mecbûr olmuşlardır.

NEFİS SINIR TANIMAZ!..
Allahü teâlâ, insanlara merhamet ederek, seve seve çalışabilmeleri, çalışmaktan usanmamaları için, insanlarda üçüncü bir kuvvet dahâ yaratmıştır ki bu kuvvete, nefs-i emmâre denir. Bu kuvvet, şehvetlere kavuşmak ve gadab edilenlerle dövüşmek için insanı zorlar. Fakat insanın nefsi, bu işinde bir sınır tanımaz. Yaptığı işler, hep aşırı, hep zarârlı olur. Meselâ hayvan susayınca, temiz suyu kolayca bulur, içer, doyunca, artık içmez. İnsanın nefsi, doyduktan sonra da içirir. Sığır aç olunca, çayırda otlar, doyunca, yatar, uyur. İnsan aç olunca, çayırda otlayamaz. Bulduğu otlar arasında seçim yapması, seçtiğini soyup, temizleyip, pişirmesi lâzımdır. Nefis, bu yorucu, usandırıcı işleri seve seve yaptırır. Fakat, hoşuna gideni, doyduktan sonra da yedirir. 
Allahü teâlânın merhameti sonsuz olduğundan, nefsin insanı felâkete sürüklemesine mâni olmak için, hem nefsin arzûlarına uymayı sınırlayan, hem de nefsi temizleyip aşırı, taşkın olmaktan kurtaran emirler ve yasaklar göndermiştir. Peygamberleri ile gönderdiği bu emir ve yasakların toplamına, İlâhî dinler veyâ İslâmiyet denir. 
Bir insan, işlerini yaparken, İslâm dînine uyarsa, nefsi, emmârelikten kurtulup, mutmainne olur. Bu zamân, şehveti ve gadabı faydalı olarak çalıştırır. Nefs-i emmâre, şehveti ve gadabı aşırı çalıştırdığı için, buna uymak insana tatlı gelir. İslâmiyete uymak ise, bu arzûları firenlediği, sınırlandırdığı için, insana acı, zor gelmektedir. Bunun için insan, İslâmiyete uymak istemez, nefse uymak ister. Saâdete kavuşmak istemez, felâkete sürüklenmek ister. 
Allahü teâlânın merhameti sonsuz olduğundan, insanlarda, saâdeti felâketten, doğruyu eğriden ve faydalıyı zarârlıdan ayırabilen bir kuvvet de yaratmıştır. Bu çok kıymetli kuvvet, 'akıl'dır. Şaşmayan, yanılmıyan akla, akl-ı selîm denir. Akl-ı selîm sâhibi olan kimse, nefsine uymaz, İslâm dînine uyar. Aklı dinlemeyen kimse ise, nefsine uyar. İslâm dînine uymak istemez. İslâm dînine uyana, Müslümân denir. 

GAFLETTEN UYANANLAR...
Netice olarak Allahü teâlâ, bütün insanlara, îmân etmelerini emretti. İnsanlar arasından dilediklerine merhamet edip, bunların akla uyarak îmân etmelerini nasîb eyledi. Bu kullarının kalblerini îmân ile doldurdu. Akıllarına uymayıp, nefislerine uyarak, Allahü teâlânın dâvetini kabûl etmeyenlerden, dilediklerini kendi taşkın, azgın hâllerinde bırakmakta, dilediklerini de, yine ihsân ederek, dilediği zamânda hidâyete kavuşturmakta, kalblerini îmân ile doldurmaktadır. Doğru yolu aramayıp, nefslerine uyarak îmân etmeyenlere, azıp can yakanlara ise, Cehennemde sonsuz olarak azâb edeceğini haber verdi. Kendi hâllerinde bıraktıklarından, gafletten uyanarak doğru yolu arayanları da, merhamet ederek hidâyete kavuşturacağını vâdetmektedir. Ankebût sûresinin son âyetinde meâlen;
(Nefislerine uyanlardan, doğru yolu arayanları, saâdete ulaştıran yollara kavuştururuz) buyuruldu.

Peygamberlik, çalışmakla ele geçmez

 
A -
A +

Peygamberler, insanları, Allahü teâlânın beğendiği yola kavuşturmak, doğru yolu göstermek için gönderilmişlerdir. Zaten Peygamberlere inanmak, îmânın şartlarındandır. Resûl, lügat, sözlük olarak, gönderilmiş zât ve haberci demektir. İslâmiyette resûl demek, yaratılışı, huyu, ilmi, aklı, zamânında bulunan bütün insanlardan üstün, kıymetli, muhterem bir zât demektir. 

Peygamberlerin hiçbir kötü huyu, beğenilmeyecek hâli yoktur. Çünkü Peygamberlerde İsmet sıfatı vardır. Peygamber olduğu bildirilmeden önce ve bildirildikten sonra, küçük ve büyük hiçbir günâh işlemezler.
 
RESÛLLER VE NEBÎLER
İslâmiyeti içeriden yıkmak isteyenler, Muhammed aleyhisselâm Peygamber olmadan önce, heykellerin önünde kurban keserdi diyerek iftirâ etmektedirler. Peygamberlerde, Peygamber olduğu bildirildikten sonra ve Peygamber olduğu yayılıncaya, anlaşılıncaya kadar, körlük, sağırlık ve benzerleri ayıp ve kusûrlar da olmaz. Her Peygamberde yedi sıfatın bulunduğuna inanmak lâzımdır. Bunlar; emânet, sıdk, teblîğ, adâlet, ismet, fetânet ve emnül-azldır. Peygamberler,  Peygamberlikten azledilmezler. Fetânet, çok akıllı, çok anlayışlı demektir.
Yeni bir din getiren Peygambere resûl denir. Yeni din getirmeyip, insanları, önceki dîne dâvet eden Peygambere nebî denir. Emirleri teblîğ etmekte ve insanları, Allahü teâlânın dînine çağırmakta, resûl ile nebî arasında bir ayrılık yoktur. 
Peygamberlere îmân etmek, aralarında hiçbir fark görmeyerek, hepsinin sâdık, doğru sözlü olduğuna inanmak demektir. Onlardan birine inanmayan kimse, hiçbirine inanmamış olur.
Peygamberlerin mübârek gözleri uyurken, kalb gözleri uyumaz. Peygamberlik vazîfelerini görmekte, Peygamberlik üstünlüklerini taşımakta, bütün Peygamberler müsâvîdir, eşittir. Peygamberlerde bulunması gereken sıfatlar, hepsinde vardır. Peygamberler, Peygamberlikten azledilmez, atılmaz. Velîlerden ise, evliyâlık alınabilir. 
Peygamberler insandan olur, cinden, melekten insanlara Peygamber olmaz. Cin ve melek, Peygamberlerin derecelerine yükselemez. 
Peygamberlerin, birbirleri üzerinde, şerefleri, üstünlükleri vardır. Meselâ ümmetlerinin çok olması, gönderildikleri memleketlerin büyük olması, ilim ve mârifetlerinin çok yerlere yayılması, mûcizelerinin dahâ çok ve devâmlı olması ve kendileri için ayrı kıymetler ve ihsânlar bulunması gibi üstünlükler bakımından, âhir zamân Peygamberi Muhammed aleyhisselâm, bütün Peygamberlerden dahâ üstündür. Ülül'azm olan Peygamberler, böyle olmayanlardan ve Resûller, resûl olmayan nebîlerden dahâ üstündürler.
Peygamberlerin sayısı belli değildir. 124 binden çok oldukları meşhûrdur. Bunlardan 313 veyâ 315 adedi Resûldür. Bunların içinden de, altısı dahâ yüksektir. Bunlara Ülül'azm Peygamberler denir. Ülül'azm Peygamberler, Âdem, Nûh, İbrâhîm, Mûsâ, Îsâ ve Muhammed Mustafâ'dır (aleyhimüsselâm.)
İbrâhîm aleyhisselâm, "Halîlullah"tır. Çünkü bunun kalbinde, Allahü teâlânın sevgisinden başka, hiçbir mahlûkun sevgisi yoktu. Mûsâ aleyhisselâm, "Kelîmullah"tır. Çünkü Allahü teâlâ ile konuştu. İsâ aleyhisselâm, "Kelimetullah"tır. Çünkü babası yoktu. Yalnız "OL" kelime-i ilâhiyyesi ile anasından dünyâya geldi. Bundan başka, Allahü teâlânın hikmet dolu kelimelerini, vaaz vererek, insanların kulaklarına ulaştırırdı.
 
ÂDEMOĞULLARININ EN ÜSTÜNÜ
Âdemoğullarının en üstünü, en şereflisi, en kıymetlisi ve mahlûkların yaratılmasına sebep olan Muhammed aleyhisselâm, "Habîbullah"tır. Onun Habîbullah olduğunu, büyüklüğünü, üstünlüğünü gösteren şeyler pek çoktur. Kıyâmette, herkesten önce kabirden O kalkacak, mahşer yerine önce gidecek ve Cennete herkesten önce girecektir.
Netice olarak Peygamberlik; çalışmakla, açlık, sıkıntı çekmekle ve çok ibâdet yapmakla ele geçmez. Allahü teâlânın ihsânı, seçmesi ile olur. Allahü teâlâ, insanların dünyâdaki ve âhiretteki işlerinin düzgün, faydalı olması ve zararlı işlerden koruyup, selâmete, hidâyete, rahata kavuşmaları için, Peygamberler vâsıtası ile dinler göndermiştir. Peygamberler, düşmanları çok olduğu ve alay ettikleri, üzdükleri hâlde, Allahü teâlânın, inanmak ve yapmak için olan emirlerini insanlara teblîğ etmekte, bildirmekte, düşmanlardan korkmamış, göz kırpmamışlardır...

Kıyâmet gününe inanmak lâzımdır

 
A -
A +

 Her insanın hayâtı; dünyâ, kabir ve âhıret hayâtı olmak üzere üç safhadır. Âhıret hayâtı da, Cennet ve Cehennem olarak iki kısımdır. Cennet, ni'metlerin, Cehennem ise azâbların olduğu yerdir ve her ikisi de sonsuzdur. Dünyâ hayâtı geçici olduğu gibi, kabir hayâtı da geçicidir. Kıyâmetin kopması ile, sonradan yaratılan her şey son bulacak, sonsuz olan âhıret hayâtı başlayacaktır. 

Kıyâmet günü vardır. O gün, elbette gelecektir. Kıyâmet kopacağı zamân, yıldızlar yerlerinden ayrılıp dağılacak, gökler parçalanacak, yeryüzü ve dağlar da parça parça olacak, hepsi yok olacaklardır. Bu yok oluş, Sûrun ilk işâreti ile olacaktır. Sûrun ikinci nefhasında, her şey tekrâr yaratılıp, insanlar, mezârdan kalkacak, mahşer yerinde toplanacaktır. Böyle olacaklarını Kur'ân-ı kerîm açıkça bildirmektedir. Müslümânların bütün fırkaları, bunu söz birliği ile haber vermiştir. 
 
"HER ŞEY YOK OLACAKTIR"
El-hâkka sûresinde, bir âyet-i kerîmede meâlen;
(Sûra bir kerre üfürülünce, yeryüzü ve dağlar, yerlerinden kaldırılıp silkilecektir. O gün kıyâmet kopacak, gök yarılacak ve dağılacaktır) Tekvîr sûresindeki bir âyet-i kerîmede meâlen;
(Güneşin karardığı, yıldızların yerlerinden ayrılıp döküldükleri ve dağların dağılıp saçıldıkları zamâna...) İnfitâr sûresindeki bir âyet-i kerîmede meâlen;
(Göğün yarıldığı ve yıldızların dağılıp yok oldukları zamân...) Kasas sûresinin son âyetinde meâlen;
(Her şey yok olacaktır. Yalnız O kalacaktır) buyurulmuştur. Kur'ân-ı kerîmde, bunlar gibi, dahâ nice âyetler vardır.
Kıyâmette, bütün mahlûklar, yok olup, tekrâr yaratılacak, herkes mezârdan kalkacaktır. Allahü teâlâ çürümüş toz olmuş kemikleri yine diriltecektir. O gün, terâzi kurulacak, herkesin hesâp defterleri uçarak, iyilere sağ taraflarından, kötülere sol taraflarından gelecektir. Cehennem üzerindeki Sırât köprüsünden geçilecek, iyiler geçip Cennete gidecek, Cehennemlikler, Cehenneme düşecektir. Bunların böyle olacağını,  Peygamber efendimiz haber vermiştir. Kabûl etmek, inanmak lâzımdır. Hayâle kapılarak şübheye düşmemelidir. Allahü teâlâ, Haşr sûresi 7. âyetinde meâlen;
(Resûlümün getirdiklerini alınız!) yani her söylediğine inanınız buyuruyor. 
Peygamberlik makâmı, aklın üstündedir. Peygamberlerin doğru sözlerini, akla uydurmaya çalışmak, Peygamberliğe inanmamak, güvenmemek olur. Âhıret işlerinde, Peygamberlere, akla danışmadan tâbi olmak, uymak lâzımdır. Peygamberlik makâmı, aklın hudûdunun, çerçevesinin dışında, üstündedir.
Âhırette, dünyâdaki işlerden suâl ve hesâp vardır. Âhırete mahsûs olan bir terâzi ve Sırât köprüsü denilen bir geçit vardır. Bunları Peygamber efendimiz haber vermiştir.
Kıyâmet günü ölülerin kabirlerinden nasıl çıktıklarını bilmek, anlamak isteyen, bahâr mevsiminde tabiatın nasıl canlandığına baksın. Bitkiler, Allahü teâlânın emri ile, nice yerleri yarıp, topraktan dışarı çıkmakta, kurumuş ağaçlar yeşermekte, çiçek açmaktadır. Bunun gibi, kıyâmet günü ölüler de, kabirlerinden, başı üzerindeki toprağını silkerek kalkacaktır.
Kıyâmet günü Allahü teâlânın izni ile, iyiler, kötülere şefâat edecek, araya gireceklerdir. Peygamber efendimiz;
(Şefâatim, ümmetimden, günâhı büyük olanlaradır) buyuruyor. 
Cennet ve Cehennem vardır. Kıyâmet günü, hesâptan sonra, birçokları Cennete gönderilecek, birçoğu da, Cehenneme sokulacaktır. Cennetin sevâbı, ni'metleri ve Cehennemin azâbı ebedîdir, sonsuzdur. Bunlar, Kur'ân-ı kerîmde ve hadîs-i şerîflerde açıkça bildirilmektedir.
 
ZERRE KADAR ÎMÂNI OLAN...
Netice olarak, kıyâmet gününe, öldükten sonra tekrar dirilmeye ve âhıretin sonsuz olduğuna inanmak lâzımdır. Dünyâda iken inanmayan, inkâr eden ve bu hâl ile ölenler, mahşer günü hesâptan sonra, Cehenneme girecek, Cehennemde ve azâbda ebedî, sonsuz kalacaklardır. İnanan, îmân edip bu hâl ile ölen mü'minler de, Cennette ve Cennet ni'metlerinde sonsuz kalacaklardır. Günâhı, sevâbından çok olan mü'minlerin, Cehenneme girip, günâhlarına karşılık, bir müddet azâb görmeleri câiz ise de, bunlar, Cehennemde sonsuz kalmayacaklardır. Kalbinde zerre kadar îmân bulunan bir kimse, Cehennemde sonsuz kalmayacak, rahmet-i ilâhiyyeye kavuşarak Cennete girecektir.


Gerçek tevekkül sahipleri...

 
A -
A +

Tevekkül, meşrû sebeblere yapışarak, bütün işleri Allahü teâlâya ısmarlamak, Ona güvenmek, teslim olmak anlamındadır. Kalbin, her işte Allahü teâlâya îtimâd etmesi, güvenmesi demektir. Muhammed Bâkî-billah hazretleri buyuruyor ki: 

"Tevekkül, sebebe yapışmayıp, tembel oturmak değildir. Çünkü böyle olmak, Allahü teâlâya karşı edepsizlik olur. Müslümanın meşrû olan bir sebebe yapışması lâzımdır. Sebebe yapıştıktan ve çalışmaya başladıktan sonra tevekkül edilir. Allahü teâlâ sebebi, istenilen şeye kavuşmak için, bir kapı gibi yaratmıştır. Bir şeyin hâsıl olmasına sebeb olan işi yapmayıp da, sebepsiz olarak gelmesini beklemek, kapıyı kapayıp pencereden atılmasını istemeye benzer ki, edebsizlik olur. Allahü teâlâ ihtiyâçlarımıza kavuşmak için kapıyı yaratmış ve açık bırakmıştır. Bizim vazifemiz, kapıya gidip beklemektir. Sonrasını O bilir." 
 
KALBİN ALLAHA GÜVENMESİ...
Ebû Saîd-i Harrâz hazretleri, sebeplere yapıştıktan sonra her şeyi Allahü teâlâdan bekler ve; 
"Tevekkül, kalbin Allah'a güvenmesidir" buyururdu. 
***
İmâm-ı Gazâlî hazretleri, Mesrûk bin el-Ecdâ hazretlerinden alarak şöyle bir hâdise nakletmektedir: 
"Çölde yaşayan bir bedevînin bir merkebi, bir köpeği, bir de horozu vardı. Horoz kendilerini sabah namazı için uyandırır, köpek bekçilik yapar, merkeb de yüklerini taşırdı. Bu bedevi, tevekkül sahibi, her şeyi hayra yoran bir kimseydi. Bir gün tilki, horozu alıp götürür. Âile fertleri üzülse de; 'Belki hakkımızda hayırlısı budur' der. Bir müddet sonra kurt merkebi parçalar ve yine 'Belki hayırlısı budur' der. Bir müddet sonra köpek de ölür ve adam yine; 'Belki hakkımızda hayırlısı budur' der. Bir sabah kalktıklarında görürler ki, etraflarındaki komşular, eşkıyâlar tarafından esir alınıp götürülmüşler. Gece komşuların hayvanları gürültü yaparak yerlerini belli edince, eşkıyalar da onların yerlerini kolayca tesbit ederler. Bunların hayvanı olmadığı için, eşkıyalar karanlıkta bunları fark edemezler ve böylece de kurtulurlar. Adamın dediği gibi, bunların hakkında hayırlısı, hayvanların ölmesi imiş. Allahü teâlânın gizli lütuflarını ve ihsânlarını bilen ve O'na tevekkül eden; O'nun işinden râzı olur, şikâyetçi olmaz." 
***
Hamdûn-ı Kasâr hazretlerine; 
-Tevekkül nedir? diye sorulunca; 
-On bin dinar paran olsa, bir dinar da borcun olsa, bu borcun üzerinde kalmasından ölmeden önce emin olmamandır. Aynı şekilde on bin dinar borcun olsa, bunu ödeyecek hiçbir şey de bırakmasan, Allahü teâlânın o borcunu ödeyecek bir vesile vermesinden ümid kesmemendir, buyurmuştur. 
***
Ahmed bin Hanbel hazretlerinin yevmiye ile çalışan bir işçisi vardı. Akşam talebesine; 
-Bu işçiye ücretinden fazla ver, diye tenbih eder. Talebe, o işçiye, ücretinden fazla para verir fakat işçi almaz ve gider. Ahmed bin Hanbel hazretleri talebesine; 
-Arkasından yetiş ve ver, şimdi alır buyurur. Gerçekten de o işçi verilen fazla parayı alır. Talebesi, bunun sebebine Ahmed bin Hanbel hazretlerine suâl edince; 
-Ücretini almadan önce, böyle bir fazlalık hatırından geçiyordu. Şimdi ise bu düşüncesi kalmadı. Alması tevekkülünü bozmayacağı için aldı cevabını vermiş ve; 
"Tevekkül, bütün işlerinde Allahü teâlâya teslim olmak, başa gelen her şeyi O'ndan bilip katlanabilmektir" buyurmuştur. 
 
SEBEBE YAPIŞTIKTAN SONRA...
Bişr-i Hafî hazretleri buyuruyor ki: 
"Allahü teâlâya tevekkül ettim diyen kimsenin; cenâb-ı Hakk'ın, kendisi hakkındaki muâmelesine, yâni takdîr ettiği şeylere, başına gelen sıkıntı ve musîbetlere de râzı olması lâzımdır. Aksi takdirde, yalan söylemiş olur." 
Netice olarak tevekkül; sebeplere yapıştıktan sonra, Allahü teâlâdan başkasına güvenmemek ve O'ndan başkasından korkmamaktır. Ebû Yâkûb Nehrecûrî hazretlerinin buyurduğu gibi: 
"Gerçek tevekkül sâhibi, her şeyi Allahü teâlâdan bekler, başkasına eziyet ve sıkıntı vermez. Başına gelen belâ ve musîbetlerden dolayı kimseden şikâyetçi olmaz. Mahrum kaldığı şeyler sebebiyle de kimseyi kötülemez. Çünkü o, hayrın da, şerrin de, Allahü teâlâdan olduğuna îmân etmiştir.

 

İnsanları incitmek haramdır!..

 
A -
A +

Kalb, carullahtır yani Allahü teâlânın komşusudur. Allahü teâlâya kalb gibi yakın bir şey yoktur. Bu sebeple kalbin incitilmesinden kaçınmak lâzımdır. İmâm-ı Rabbânî hazretleri buyuruyor ki: 

"Kalb, Allahü teâlânın komşusudur. Allahü teâlâya kalbin yakın olduğu kadar hiçbir şey yakın değildir. Mü'min olsun, âsî olsun, hiçbir insanın kalbini incitmemelidir. Çünkü, âsî olan komşuyu da korumak lâzımdır. Sakınınız, sakınınız, kalb kırmaktan pek sakınınız! Allahü teâlâyı en ziyâde inciten küfürden sonra, kalb kırmak gibi büyük günâh yoktur. Çünkü, Allahü teâlâya ulaşan şeylerin en yakın olanı kalbdir. İnsanların hepsi, Allahü teâlânın köleleridir. Herhangi bir kimsenin kölesi döğülür, incitilirse, onun efendisi elbette gücenir. Her şeyin biricik mâliki, sâhibi olan efendinin şânını, büyüklüğünü düşünmelidir. Onun mahlûkları, ancak izin verdiği, emir eylediği kadar kullanılabilir. İzni ile kullanmak, onları incitmek olmaz. Hattâ, onun emrini yapmak olur." 
 
İMANIN GİTMESİNE SEBEP!..
Allahü teâlâyı, Peygamber efendimizi sevmemiz lâzım olduğu gibi, Eshâb-ı kirâmı yani ilk Müslümanları da sevmemiz, onlara düşmanlık etmememiz, incitmememiz emredilmiştir. Zira hadîs-i şerîfte; 
(Onlara düşmanlık bana düşmanlıktır. Onları incitmek, beni incitmektir. Beni incitmek de, Allahü teâlâya eziyyet etmektir) buyurulmuştur. 
İnsanları dara düşürmek, sıkıştırmak ve incitmek haramdır. Hattâ, mü'minin kalbini incitmek, Kâbe'yi birkaç kerre yıkmaktan daha büyük günâhtır. Anaya, babaya karşı gelmek, sert konuşmak, kalblerini incitmek harâmdır. Nizâmeddîn Evliyâ hazretleri; 
"Kalb kırmak, Allahü teâlânın lütfunu incitmektir. Hiç kimseye kötü söylememeli ve lânet etmemelidir. İnsanların kabahatlerini açıklamamalıdır" buyurmuştur. 
Hakîm-i Tirmizî hazretlerine; 
-Îmânın gitmesine en çok sebep olan günah nedir? diye sual edilince, cevabında buyurur ki: 
-Üç günah vardır: Birincisi; îmân nîmetine kavuştuğuna şükretmemek. İkincisi; îmânın gitmesinden korkmamak. Üçüncüsü; müminleri incitmek ve onlara eziyet etmek. Biliniz ki, Peygamber efendimiz; 
(Haksız yere bir Müslümanı incitmek, Kâbe'yi yetmiş defa yıkmaktan daha büyük günahtır) buyurdular. 
İnsanları incitmek, onların kalblerini kırmak değil, onlara yardım etmek, yardımcı olmak lâzımdır. Zira Allahü teâlâ; 
(Benim kullarıma yardım edene, ben fazlasiyle yardım ederim) buyuruyor. 
Elinden yardım geldiği hâlde, yardımı esirgeyen insan, Allahü teâlânın indinde sevgili bir kul olabilir mi? İnsanların kalbini kırmak ise, Allahü teâlânın gadabını üzerine çekmek demektir. Bundan çok kaçınmalıdır. İnsan kalbi, Allahü teâlânın sevgisinin tecelli ettiği bir yerdir. Oraya dokunmak, çok tehlikelidir. Hele o kalbde, Allahü teâlânın korkusu ve Allahü teâlânın sevgisi varsa, onu incitmekten, son derece kaçınmalıdır. 
Bir Müslümâna kötü gözle bakmak, onu çekiştirmek, ona iftirâ etmek, kalbini kırmak harâmdır. Bunların her biri ayrı ayrı büyük günâhtır. Müslümâna kin beslemek de günâhtır. Bunların her biri Kur'ân-ı kerîmde yasak edilmiştir. 
Kâfirin malını almak, kalbini kırmak, Müslümânın malını almaktan dahâ büyük günâhtır. Hayvan hakkı, insan hakkından, kâfirin hakkı da, hayvan hakkından dahâ büyük günâhtır. 
 
GAYR-İ MÜSLİM DE OLSA!.. 
Ölen bir kimsenin kemiklerini kırmak, açıkta bırakmak, yakmak, gayr-i müslim de olsa câiz değildir. Çünkü bunları, diri iken incitmek harâm olduğu gibi, ölülerini incitmek de câiz olmaz. 
Allahü teâlâyı en ziyâde inciten, küfürden sonra, kalb kırmak gibi büyük günâh yoktur. Bu sebeple kâfir bile olsa, hiç kimsenin kalbini kırmamalıdır. Zira kalb kırmak, Allahü teâlâyı incitmek demektir. 
Netice olarak, iyi olsun, kötü olsun hiçbir insanın kalbini incitmemeli, kırmamalıdır. Zira Allahü teâlâyı en çok inciten, küfürden, inkârdan sonra, kalb kırmak gibi büyük günah yoktur. Ahmed Yesevî hazretlerinin buyurduğu gibi: 
"Kâfir bile olsa, hiç kimsenin kalbini kırma! Zira kalb kırmak, Allahü teâlâyı incitmek demektir."


Hiç kimseye bedduâ etme!

 
A -
A +

Bedduâ, bir kimsenin kötülüğünü, Allahü teâlânın af ve merhametinden mahrum olmasını, ihânet edenlerin veya kötülüklerin gerektiği cezâya çarptırılmasını istemek demektir. 

Müslümân, hayırlı olur, herkese iyilik eder. Kendisine kötülük yapanlara iyilikle karşılık verir. Şayet iyilik yapamazsa, hiç olmazsa sabreder. İnsanlara eziyet, zulüm yapmaz, bedduâ etmez ve kimsenin de kendisine bedduâ yapmasına sebep olacak işlerde bulunmaz. Zira zulüm, günâh, iyi niyetle işlenirse, yine günâh olur. Böyle işleri yapmamak sevâptır. Hadis-i şerifte; 
(İnsanlara zulmeden, Kıyâmette bunun azâbını çekecektir) buyuruldu. 
Gayr-i müslimlere zulmeden de, yaptığı zulmün cezasını çekecektir. Dürr-ül-muhtârda; 
"Gayr-i müslime zulmetmek, Müslümâna zulmetmekten dahâ fenâdır. Hayvana zulüm, işkence etmek ise, gayr-i müslime zulmetmekten dahâ fenâdır" buyurulmaktadır. 
Başkasının hakkına tecâvüz edildiği zaman, karşı taraf güçlü ise karşılık verir. Eğer gücü yetmiyorsa, bedduâ eder. Zulme uğrayanın yaptığı bedduâ ise, muhakkak kabul olur. Zira hadis-i şerifte; 
(Ananın, babanın çocuğuna olan ve mazlûmun, zâlime olan bedduâları, reddolunmaz) buyurulmuştur.
 
"O BENİM OĞLUMDUR!.."
Atâ bin Yesâr hazretleri anlatır: 
"Yolculuk yapmakta olan bir kervân, bir yerde mola vermişti. Fakat bu sırada bir merkebin sesi onların uyumalarına mâni oldu. Bunun üzerine bu sesin geldiği tarafa doğru gittiler. Sesin geldiği yere varınca kıldan yapılmış çadır içerisinde, yaşlı bir kadınla karşılaştılar. O kadına; 
-Bu merkep sesi nereden geliyor. Onun sesinden bir türlü uyuyamadık? dediklerinde, kadın; 
-O merkep gibi ses çıkaran benim oğlumdur. Hayatta iken bana hep eşek diye hitâb ederdi. Allahü teâlâya onu eşek yapması için bedduâ ettim. Onun için böyle her gece sabaha kadar merkep gibi ses çıkarır dedi. Bunun üzerine kervan sâhipleri o kadına; 
-Bizi onun kabrine götür, onun kabirdeki hâline bir bakalım dediler. Kabre gidip, açıp baktıklarında, boynunun eşek boynu gibi olduğunu gördüler." 
Dilimizi bedduâya değil, hayır duâya alıştırmalıyız. Şems-i Tebrîzî hazretleri, Peygamber efendimizin güzel ahlâkını örnek alıp, bütün işlerini, âdetlerini, ahlâkını Ona uydurmaya gayret ederdi. Şâyet bir kimseden rahatsız olsa; 
"Yâ Rabbî! Bu kimsenin malını ve çocuklarını çok eyle" derdi. Çünkü, Peygamber efendimiz de böyle duâ ederdi. Resûlullah efendimizin bedduâ etmek âdetleri değildi. Şems-i Tebrîzî hazretleri; 
"Eğer bir kimse bana âhiretim ile ilgili bir defâ iyilik edip, dünyâ ile ilgili binlerce kötülük etse, ben onun bir defâ yaptığı iyiliğe nazar ederim. Çünkü iyi ahlâk bunu icâbettirir" buyururdu. 
Rebî bin Heysem hazretleri de, kimseye bedduâ etmezdi. O, her şeyi Rabbinden bilir, Ondan gelene sabreder, tevekkülünü bozmazdı. Bir gün namaz kılarken, yirmi bin dirhem değerindeki atının çalındığını görür. Fakat ne namazı bozar ve ne de üzülür. Yanında bulunanlar; 
-Nasıl oldu bu iş, yazık oldu atına! diye kendisini teselli etmek isteyince, onlara; 
-Atın yularını çözerken çalan adamı görmüştüm der. Onların; 
-O halde niçin mâni olmadınız? demeleri üzerine; 
-Atımdan daha sevimli olan bir şey ile, yâni namaz kılmakla meşguldüm. Onu kaçıramazdım der. 
Adamlar hırsıza bedduâ etmeye başlayınca, Rebî bin Heysem hazretleri; 
-Hayır, bedduâ etmeyin. Ben atımı ona hediye ettim. Sadakam olsun buyurur. 
 
KÂFİR DE OLSA!..
Zâlimden başkasına bedduâ etmek harâmdır. Zâlime, zulmü kadar bedduâ etmek câiz olur. Zâlime de bedduâ etmemek, sabretmek ve hattâ affetmek dahâ iyidir. 
Sadaka vermek, belâyı önler ve ömrü uzatır. Onun için sadaka vermek iyidir. Fakat kabûl olan duâ, kaza ve kaderi değiştirir. Ölümü mukadder ise gecikebilir. Eğer bir kimse de, bilhassa akrabalardan, anne-baba ve yakınlarından bedduâ alırsa, ömrü kısalır. 
Netice olarak, kâfir de olsa, fâsık da olsa hiç kimsenin bedduâsını almamalıdır. Çünkü hadis-i şerifte; 
(Kâfir olsa da, mazlûmun bedduâsı reddedilmez) buyurulmuştur.

"Kabir, arkamdan şöyle seslendi!.."

 
A -
A +

İnsanın, dünya, kabir ve âhıret olmak üzere üç hâli vardır. İnsan, Allahü teâlâya ibâdet ederse, dünyâda işlerini kolaylaştırır, kabirde ona acır ve âhırette de günâhlarını affeder.

Kabir, dünya ile âhıret arasında bir geçittir. Kabirde azâb vardır ve dünyâ azâbları gibi geçicidir, âhıret azâbları cinsindendir. Ömer bin Abdülazîz hazretleri, bir cenâzeyi defnettikten sonra oradan ayrılmaz. Yanındakiler, beklemesinin sebebini sorunca cevaben buyurur ki:
"-Kabir bana arkamdan, lisân-ı hâl ile şöyle seslendi: 
-Ey Ömer bin Abdülazîz! Dostlarını ne yaptığımı hiç sormuyorsun dedi. Ben de; 
-Söyle ne yaptın dedim. Bana; 
-Onların kefenlerini yırttım, vücutlarını parçaladım etlerini yedim dedi. Tekrar şöyle seslendi: 
-Ey Ömer bin Abdülazîz! Bana o dostlarının mafsallarını ne yaptığımı hiç sormuyorsun deyince;
-Ne yaptın? diye sordum. Bana;
-Onların ellerini kollarından ayırdım. Kollarını, pazularından, pazularını omuzlarından, kalçalarını uyluklarından, uyluklarını dizlerinden, dizlerini ökçelerinden, ökçelerini ayaklarından ayırdım dedi ve şöyle devam etti:
-Sen, kabirlere uğradığın zaman, dünyada iken zengin olanlara, 'zenginliğinizden ne kaldı', fakirlere de 'fakirliğinizden ne kaldı' diye sor. Yine onlara, dünyâda güzel güzel konuştukları dillerini sor. Ne oldu o konuşan dillere, niçin susuyorlar? Dünyânın güzelliklerini seyrettikleri gözlerine ne oldu, niçin şimdi bakmıyorlar, görmüyorlar? Hani nerede o nâzik bedenleri, nerede o güzel yüzleri. Bu çukurun kurtları onlara ne yaptı. Etlerine ne oldu. Niçin o yüzler toprak olmuş. Nerede o güzellikler. İşte onların uzuvları tamamen ortaya çıkmış, paramparça olmuş. Halbuki dünyada güzel bir hayatları vardı. Dünyaya dalıp, sâlih amel yapmadılar, âhireti unuttular. Fakat ölüm, kendilerini yakalayıverdi. Dostlarından ayrıldılar. Buraya, şu sessiz sedâsız yere geldiler. Vücutları çürüdü. Başları boyunlarından ayrıldı, âzâları parça parça oldu. Göz bebekleri yanaklarına akıp gitti. Ağızları kan ve irinle doldu. Kurtlar, böcekler, bedenleri üzerinde gezer oldu. Bir müddet sonra, kemikleri de çürüdü. Onlar, dünyadaki rahatlıklarını bırakıp, bu dar yere geldiler. Arkalarında bıraktıkları çocukları yetim kaldı... 
Öyleyse, ey yarın bu kabirlerin sâkini olacak insan! Seni şu fâni dünyada aldatan nedir? Sen dünyâda devamlı kalacağını mı sanıyorsun? Elinde bir senedin var mı? Görmüyor musun, ölüm her gün birisine geliyor! Yoksa susuzluktan, terlere boğan o korkudan sana rahatlık ve teselli veren bir şey mi var? Keşke sen, o sert toprak üzerindeki hâlini bilseydin!
Ey insan! Rüyâda çeşit çeşit lezzetlere ve zevklere kavuşan bir insan gibi, dünyânın şu geçici faydalarıyla seviniyor, küçük ve basit işlerle uğraşıyorsun. 
Ey gaflette olan insan! Gündüzün yanılma ve gaflet, gecen uyku içinde geçiyor. Sonunda pişman olacağın işleri yapıyorsun. Hayvanlar da dünyâda böyle yaşar!.."
Ömer bin Abdülazîz hazretleri, kabrin, lisân-ı hâl ile söylediği bu sözleri naklettikten sonra, ağlamaya başlar ve şöyle buyurur:
 
"HER CANLI ÖLÜYOR!.."
"Dünyâ ne kadar aldatıcıdır. Dünyâda üstün, kıymetli, makam ve mevki sâhibi olmak, hiç fayda vermiyor. Genç olan ihtiyarlıyor. Her canlı sonunda ölüyor. Birkaç günlük dünyâ hayatındaki geçici lezzetlere sarılıp, âhireti unutan, aldanmıştır. Hani, nerede bizden önce bu dünyâda yaşayanlar. Halbuki büyük şehirler kurmuşlar, derin kanallar kazmışlar ve barajlar yapmışlardı. Sıhhatlerine, güç ve kuvvetlerine aldandılar ve günahlar işlediler. Neticede toprak, onların bedenlerini yedi, vücutları kurtlara azık oldu..."
Ömer bin Abdülazîz hazretleri, bunları söyledikten sonra oradan ayrılır ve bir hafta sonra da vefât eder...
Netice olarak, her insân ölümü tadacaktır. Ölmek, dünyâ hayâtından ayrılmak demektir. Ölümden evvelki hayata dünya hayatı, ölümden sonraki hayata âhıret hayâtı denir. Âhıret hayâtı da; mezârdan kalkıncaya kadar kabir hayâtı, tekrâr dirildikten, Cennete veyâ Cehenneme gidinceye kadar kıyâmet hayâtı, sonuncusu da Cennet ve Cehennem hayâtı olmak üzere üçe ayrılmaktadır. Cennet ve Cehennem ise sonsuzdur, âhırette bu ikisinden başka bir yer de yoktur...

Bu dünyada herkes yolcudur

 
A -
A +

Bu dünyada herkes yolcudur hem de âhıret yolcusudur. Hiç kimse kalıcı değildir. Bunun için dünyâya her gelen, istese de, istemese de, gitmektedir. Zaten doğmak, dünyaya gelmek, gitmenin yani ölümün habercisidir. Sa'dî-i Şîrâzî hazretleri;

"Ey kardeş! Bu dünyâ kimseye kalmaz. Gönlünü, her şeyi yaratan Allahü teâlâya bağla. Sana bu kâfidir. Dünyâ mülküne güvenip bel bağlama. Çünkü bu dünyâda senin gibi birçokları yaşamış ve sonunda ölüp gitmiştir. Diyelim ki en sonunda ölüm vardır ve bu can ölüm yolunu tutacaktır. O hâlde ister taht üzerinde can vermişsin, ister toprak üzerinde ne fark eder?" buyurmuştur.
Dünyâ ile âhıret, doğu ile batı gibidir ki, birine yaklaşan, ötekinden uzak olur. Bir kimse, ibâdetini yapmaz ve geçiminde, kazancında Allahü teâlânın emirlerini ve yasaklarını gözetmezse, dünyâya düşkün olmuş olur. Allahü teâlâ herkesin kalbini bundan soğutur, bunu kimse sevmez.
 
DÜNYA, âHIRETİN TARLASI!
Ölümden önce olan her şeye dünyâ denir. Bunlardan, ölümden sonra faydası olanlar, dünyâdan sayılmaz, âhıretten sayılırlar. Çünkü dünyâ, âhıret için tarladır. Âhırete yaramayan dünyâlıklar, zararlıdır. Harâmlar, günâhlar ve mubâhların fazlası böyledir. Dünyâda olanlar  İslâmiyete uygun kullanılırsa, âhırete faydalı olurlar. Hem dünyâ lezzetine, hem de âhıret ni'metlerine kavuşulur. 
Mal iyi de değildir, kötü de değildir. İyilik, kötülük, onu kullanandadır. O hâlde, mel'ûn olan, kötü olan dünyâ, Allahü teâlânın râzı olmadığı, âhıreti yıkıcı yerlerde kullanılan şeyler demektir. Kendini ve Rabbini unutup, lezzetlerine, şehvetlerine düşkün olanlar, yolda hayvanının süsü ile, palanı ile, otu ile uğraşıp, arkadaşlarından geri kalan yolcuya benzer. Çölde yalnız kalıp, helâk olur. Rebî bin Haysem hazretleri anlatır:
"İnsan ölüm zamanından önce nasıl yaşarsa, rûhunu o hâl üzere teslim eder. Ben mala, paraya karşı çok ihtirâslı ve insanları çok çekiştiren bir adamı hastalandığında ziyâret etmiştim. Son anlarını yaşıyordu. Yanında otururken, onun duyup okuması için Lâ ilâhe illallah kelime-i tevhîdini okuyordum. O ise, her defasında para saymakla meşgul oluyordu."
İnsan, ne için yaratılmış olduğunu unutup, dünya zînetlerine aldanır, âhıret hazırlığı yapmazsa, ebedî felâkete sürüklenir. Çünkü dünya sevgisi âhırete hazırlanmaya mâni olur. Kalb, dünyâyı düşünmekle, Allahı unutur. Beden, onu elde etmeye uğraşarak ibâdet yapamaz olur. Abdullah-ı Dehlevî hazretleri buyuruyor ki:
"Ölüm başımızın ucunda, kıyâmet çok yakın. İşe yarar hangi ameli işledik. İyiler Cennete girip, Cennet nîmetlerine ve Hakkın dîdârına kavuşurlar. Bizim gibi gâfiller, elli bin senelik hesâb gününde, bizi hesâba çektirecek, bırakmayacak şeylerle meşgûlüz. Düşünmek lâzımdır ki, yarın elde hasret, ziyân kalmasın. Allah katında kıymetli kulların yaptıkları gibi, seher vaktinde kalkıp, gözlerden hasret gözyaşları akıtmayı, mücâhede ve can çıkarırcasına gayretle ibâdet ve kullukta bulunmayı Hak teâlâ nasîb eylesin."
Âmir bin Abdullah hazretleri vefâtına sebeb olan hastalığa tutulduğu zaman ağlıyormuş. Kendisine; 
-Niçin ağlıyorsun, ölümden mi korkuyorsun? dediklerinde, cevaben;
-Benden daha çok ağlamaya lâyık kim var? Dünyâ hırsıyla veya ölüm korkusuyla ağlamıyorum. Fakat yolun uzunluğundan ve azığın azlığından ağlıyorum. Gecelerimi hep Cennete kavuşma ümidiyle ve Cehenneme düşme korkusuyla geçirdim. Şimdi hangisine gideceğimi bilmiyorum. Sıcak günlerde oruç tutmaktan, uzun gecelerde namaz kılmaktan mahrum kalacağım için ağlıyorum. Çünkü dünyâ, kederler, üzüntüler yeridir. Âhiret ise, cezâ ve mükâfat yeridir buyurmuştur.
 
SONSUZ KURTULUŞ İÇİN!..
Netice olarak her insân, âhıret yolcusudur. Bu dünyanın kendisi de, dünya hayatı da, malları, mülkleri de, hep geçicidir ve insanı aldatıcıdır. İnsânın bugün sahip oldukları, yarın başkasının eline geçmektedir. Âhırette ele geçecekler ise sonsuzdur ve bunlar, dünyâda iken kazanılır. Dünyâdaki bu birkaç günlük hayât, eğer dünyâ ve âhıretin en kıymetli insanı olan Muhammed aleyhisselâma tâbi olarak geçirilirse, saâdet-i ebediyyeye kavuşulur, sonsuz kurtuluş umulur. Ona uymadıkça, her yapılan hayır, iyilik burada kalır, âhırette ele bir şey geçmez.

"İnsan, keyif sürmek için yaratılmadı"

 
A -
A +

 İnsânın yaratılması, sâhibini, yaratanını tanıması, Ona kulluk etmesi içindir. Vezzâriyât sûresinin 56. âyetinde meâlen;

(İnsanları ve cinni, yalnız bana ibâdet etmeleri için yarattım) buyuruldu. 
İbâdet de, kalbin ve rûhun kırıklığı, kendini aşağı bilmesidir. İnsanın yaratılması, kendini hakîr bilmesi, aşağı görmesi içindir. İmâm-ı Rabbânî hazretleri, bir talebesine hitaben buyuruyor ki:
"Bütün varlıkların hülâsası, özü olan insân, eğlence için, oyun için, yiyip içmek, gezmek, keyif sürmek için yaratılmadı. Kulluk vazîfelerini yapmak için, Rabbine itâat, tevâzû, kuvvetsizliğini, ihtiyâcını göstermek, Ona sığınmak ve yalvarmak için yaratıldı. Muhammed aleyhisselâmın bildirdiği ibâdetlerin hepsi, insanlara faydalı şeylerdir. İnsanlara yaradığı için emredilmiştir. Yoksa, hiçbir ibâdetin Allahü teâlâya faydası yoktur. Candan teşekkür ederek, minnet ile ibâdet yapmalı, tâm teslîm olarak, emirleri yapmaya ve yasaklardan kaçınmaya çalışmalıdır. Allahü teâlâ hiçbir şeye muhtâç olmadığı hâlde, kullarını emir ve yasaklar vermekle şereflendirdi. Her şeye muhtâç olan, biz kulların, bu büyük ihsâna, bol bol teşekkür etmemiz, bunun için de, emirleri yapmaya, cândan sarılmamız lâzımdır.

"YAZIKLAR OLSUN!.."
İyi biliyorsun ki, dünyâda biri, mevki, rütbe sâhibi olsa, emrinde bulunanlardan birine, mühim bir vazîfe verse, bu vazîfenin yapılmasında, emir verene de fayda olduğu hâlde, bu işçi, bu vazîfeye ne kadar çok ehemmiyet ve kıymet verir. Bu vazîfeyi, bana büyük bir zât verdi diye öğünür ve seve seve, zevk ile yapmaya çalışır değil mi? Yazıklar olsun! Allahü teâlânın büyüklüğü, yüksekliği, bu kimsenin büyüklüğü kadar değil midir de, İslâm dîninin istediklerini yapmaya, böyle çalışılmıyor. Allahü teâlânın emirleri vazîfe bilinmiyor ve vazîfe mukaddesdir, önce vazîfe, sonra namâz gibi şeyler deniyor. Hâlbuki, Allahü teâlânın emirleri birinci vazîfe olmak lâzımdır.
Utanmak ve gaflet uykusundan uyanmamız lâzımdır. Allahü teâlânın emirlerini yapmamak, iki sebepten ileri gelir:
1- Allahü teâlânın emirlerine, yasaklarına inanılmamışdır. Bu ibâdetler, çöldeki insanların sağlam olması içindir. Bugün spor, fizikoterapi, masaj, namâzın işini görmekte, duşlar, banyolar, plâjlar, abdestten dahâ modern temizlemektedir denilmesidir.
2- Allahü teâlânın emirlerine ehemmiyet vermemektir. Bu emirlerin büyüklüğünü, mevki sâhibi kimselerin büyüklüğünden aşağı görmektir. Her iki sebeple de, ibâdet etmemenin çirkinliğini düşünmemiz lâzımdır.
Yalancılığı çok defa görülmüş olan birisi, düşman bu gece, filan yerden baskın yapacak dese, idâreciler, akıllılar, karşı koyma güçlerini düşünmez mi? O kimsenin yalancı olduğunu bildikleri hâlde, tehlike bulunan işlerde, tedbîrli, uyanık bulunmak lâzımdır demezler mi?

"BU, NASIL BİR ÎMÂNDIR!"
Muhammed aleyhisselâm, tekrâr tekrâr, açıkça, âhıretin sonsuz azâblarını bildiriyor. Buna inanmıyorlar. İnanılsa da, tedbîr, kurtulma çâresi düşünmüyorlar. Hâlbuki Peygamber efendimiz, kurtuluş yolunu da göstermektedir. O hâlde, Muhammed alehisselâmın sözlerine, bir yalancının sözleri kadar kıymet vermemek, nasıl bir îmândır? Îmânım var demek, Müslümânım demek, insanı kurtarmaz. Kalbin inanması, yakîn hâsıl etmesi lâzımdır. Hâlbuki, yakîn nerede? Zan, vehim bile değil. Çünkü, tehlikeli zamânlarda vehmedilen şeye karşı da, tedbîr almak, akıl îcâbıdır. Hucürât sûresinin 18. âyetinde meâlen;
(Allahü teâlâ, yaptıklarınızı hep görmektedir) buyurulduğu hâlde, harâmları, yapıyorlar. Hâlbuki, herhangi bayağı bir kimse, bu çirkin işleri görecek olsa, belki görmek ihtimâli olsa, yapmaktan vazgeçerler. Bu hâlin iki sebebi olabilir: 
Yâ, Allahü teâlânın verdiği habere inanmıyorlar. Yâhut da, Allahü teâlânın görmesine ehemmiyet vermiyorlar. Harâmları, bu iki sebep ile işlemek, îmânı mı, kâfir olmayı mı gösterir?"
Netice olarak, insanları dünyâya, yalnız yiyip içmek ve giyinip süslenmek için göndermediler. İstediklerimizi toplamak, sevdiğimiz şeylerle keyiflenmek ve oynayıp zevklenmek için yaratılmadık. İnsanların yaratılması, Allahü teâlâya karşı aşağılığını, gücü yetmezliğini, muhtâç, zavallı olduğunu göstermeleri içindir. Kulluk da, bu demektir.

Hiç kimsenin ameli zâyi olmaz

 
A -
A +

Allahü teâlânın kullarına olan ihsânları ve teklifleri, herkese eşit değildir. Meselâ, bâzı mü'min kullarına zenginlik verir, ona hac yapmasını emreder. Bâzı mü'min kullarına fakîrlik verip, ona hac yapmasını emretmez. Kimine, güç, kuvvet ve sıhhat verip, oruç tutmasını emreder. Kuvveti ve sıhhati müsâit, uygun olmayanların da sonra tutmalarına izin verir. Kimi kullarına nisâp miktârı, zenginlik ölçüsüne ulaşacak kadar mal ihsân edip, zekât vermelerini ve fakîr olan akrabâlarının nafakalarına yardım etmelerini emreder. Kimi kullarına da fakîrlik verip, zekât alacak hâlde bırakır. Bütün bunlar Allahü teâlânın adâlet-i ilâhiyyesine tam muvafıktır, uygundur. 

 
CEZÂ VE MÜKÂFAT...
Allahü teâlâ, kimi kullarına çok ihsân eder. Onlar da ni'mete şükredip, şükredenler derecesine kavuşurlar. Kimi kullarına da, az ihsân eder. Onlar da sabrederler, sabredenler derecesine ulaşırlar. Allahü teâlâ, hiçbir kulunun amelini zâyi etmez, boşa çıkarmaz. Herkes yaptığının karşılığını alır. Allahü teâlâ, zerre kadar iyilik yapana, karşılığını verecektir. Kimsenin iyiliği karşılıksız kalmayacaktır. Zilzâl sûresinin 6, 7, ve 8. âyetlerinde meâlen;
(O gün, insanlar amellerinin karşılığını görmek için, fırka fırka hesâp yerine giderler. Kim zerre miktârı kadar hayır işlemiş ise, onun mükâfatını görür. Kim de zerre miktârı bir kötülük işlemiş ise, onun cezâsını görecektir) buyurulmuştur. 
Mü'min ve kâfir herkes kıyâmette, dünyâda yapmış olduklarını görür. Zerre kadar iyilik eden iyiliğinin karşılığını bulacaktır. Hadîs-i şerîfte;
(Allahü teâlâ, iyilik edenlere, karşılığını elbette verecektir) buyuruldu.
Bir gün seyyid Emîr Külâl hazretleri, sevenlerine hitaben buyurur ki: 
"Ey dostlarım, biz arzu ederiz ki, siz bizden âhireti, âhirette kurtulmayı taleb ediniz. Nefsinizin isteklerini terk ediniz ki, âhirette utanıp, mahcûp olmayasanız. Eğer şükrederseniz, Allahü teâlâ size her istediğinizi ihsân eder. Bu dünyâda ne yaparsak, âhirette onun karşılığını bulacağız." 
Vüheyb bin Verd hazretlerine;
-Ölümden bahseder misiniz? diye arz edilince, onlara; 
-Bir insan vefât edince, dünyâda amelini yazmakla vazifeli iki melek onunla berâber olur. O kimsenin amelleri iyi ise, o melekler kendisine derler ki: 
"Allahü teâlâ sana büyük hayırlar versin. Biz senin yanında bulunmakla çok rahatız. Dünyâda hayırlı ameller işledin. Şimdi de hayırlı şeylere kavuştun." 
Sonra melekler bunun rûhunu semâvât, gök ehli ile tanıştırırlar. Onlar da onu tebrik edip; 
"Allahü teâlâ, kavuşmuş olduğun bu nîmetleri mubârek etsin" derler.
Dünyâda hep kötülük işleyen kimse de vefât edince, dünyâda iken onun amellerini yazan iki melek yine onunla berâber olur. Fakat o, kötü amellerinin karşılığı olarak azâb görmekte olduğundan, onun yanında olmakla rahatsız olurlar ve derler ki: 
"Sen, burada dünyâda yaptığın kötülüklerin karşılığını görüyorsun." 
Sonra melekler onu kötü amelli kimse diye tanıtırlar. Diğerleri de bundan tiksinirler. Oraya hep kötülük işleyerek gelmiş olan kimse, bu karşılaştığı hâle çok üzülür, yaptığı kötülüklere çok pişman olur. Tekrar dünyâya gelip sâlih ameller işlemek ister. Lâkin, artık bu pişmanlık ona fayda vermez, buyurur...
 
ZERRE MİKTARI DA OLSA...
Muhammed bin Ka'b el-Kurezî hazretlerinden; (Kim zerre miktarı hayır yapmışsa, onu görür. Kim de zerre mikdarı şer işlemişse onu görür) meâlindeki Zilzâl sûresinin 7 ve 8. âyet-i kerîmelerinin tefsiri sorulunca  buyurur ki: 
"Kâfir olan bir kimse hayırdan zerre miktarı bir iş yapsa karşılığını dünyâdan ayrılmadan önce kendisinde veya ehlinde veya malında bulur. Karşılığını dünyâda görmesi kendisi için bir hayır değildir.
Mümin kişi de şerden, kötülükten zerre miktarı bir iş yapsa, âhirete gitmeden onun cezâsını kendisinde, ehlinde ve malında görür. Böyle olması kendisi için şer değildir."
Netice olarak Allahü teâlâ, herkese, ne yapmış ise, çalışmasının, tercihinin karşılığını elbette verir. Herkes istediğini yapar, yaptıklarının karşılığını da bulur. Erginlik çağına ulaşmış, aklı başında olan her erkek ve kadın, yaptıklarından, tercihlerinden, kendisi sorumludur, dünyâda da, âhırette de bunların karşılığını görür...





"Bid'atlerin hepsi yoldan çıkmaktır"

 
A -
A +

Bid'at demek, Peygamber efendimizin ve Onun dört halîfesinin zamânlarında bulunmayıp da, dinde, sonradan meydâna çıkarılan, uydurulan inanışlara, sözlere, işlere, şekillere ve âdetlere denir. Bunların hepsini din diye, ibâdet diye uydurmak veyâ dînin ehemmiyet verdiği şeyleri dinden ayrıdır, din buna karışmaz demek bid'attir. Bid'atlerin bâzıları küfürdür. Bâzıları da büyük günâhtır.

İslâm âlimlerinin çoğu, amelde bid'atleri ikiye ayırmıştır:
1- Sünnete muhâlif olmayanlara yani birinci asırda aslı bulunanlara, Bid'at-i hasene demişlerdir.
2- Aslı bulunmayanlara da bid'at-i seyyie demişlerdir...
 
"SÜNNET-İ HASENE"
İmâm-ı Rabbânî hazretleri ise, aslı bulunanlara, bid'at ismini bulaştırmamıştır. Bunlara Sünnet-i hasene demiştir. Mevlid okumak, minâre, türbe yapmak böyledir. Bid'at ismini, yalnız aslı bulunmayanlara vermiştir. Peygamber efendimiz buyurdu ki:
(Bir zaman gelecek ki, ümmetimde Müslümânlığın yalnız adı kalacak. Mü'min olanlar, yalnız birkaç İslâm âdetini yapacak. İmânları kalmayacak. Kur'ân-ı kerîm yalnız, okunacak. Emirlerinden, yasaklarından haberleri bile olmayacak. Düşünceleri yalnız yiyip içmek olacak. Allahü teâlâyı unutacaklar. Yalnız paraya tapınacaklar. Kadınlara köle olacaklar. Az kazanmak ile kanâat etmeyecekler. Çok kazanınca doymayacaklar.)
İmâm-ı Kurtubî hazretleri buyuruyor ki:
"İslâmın unutulması, Îsâ aleyhisselâm gökten inip, öldükten sonra olacaktır. Daha önce, Müslümânlar garîb olacak, Kur'ân-ı kerîme uyulmayacak ise de, büsbütün unutulmayacaktır."
Ma'rifetnâme kitabında ise;
"Kıyâmet alâmetleri çoktur. Câmiler çok, cemâat az olacak. Binâlar yüksek, elbiseler ince, kadınlar emîr olacak. Erkekler kadınlaşacak" denilmektedir.
İmâm-ı Rabbânî hazretleri Mektûbât kitabında buyuruyor ki:
"En mes'ûd, en kazançlı kimse, dinsizliğin çoğaldığı bir zamânda, unutulmuş sünnetlerden birini meydâna çıkarandır ve yayılmış bid'atlerden birini yok eden kimsedir. Peygamber efendimizin zamânından uzaklaştıkça, sünnetler örtülmekte, yalanlar çoğaldığı için, bid'at yayılmaktadır. Bid'ati yaymak, dîn-i islâmı yıkmaktır. Bid'at çıkarana ve işleyenlere hürmet etmek, onları büyük bilmek, İslâmiyetin yok olmasına sebep olur. Hadîs-i şerîfte;
(Bid'at işleyenlere büyük diyen, Müslümânlığı yıkmaya yardım etmiş olur) buyurulmuştur.
Bunun ne demek olduğunu iyi düşünmelidir. Bir sünneti meydâna çıkarmak ve bir bid'ati ortadan kaldırmak için, son gayretle çalışmak lâzımdır. Her zamân, hele Müslümânlığın çok zayıfladığı bu zamânda, İslâmiyeti kuvvetlendirmek için, sünnetleri yaymak ve bid'atleri yıkmak lâzımdır. Eskiden gelen İslâm âlimleri, bid'atte bir güzellik görmüş olacaklar ki, bunlardan bâzılarına, hasene yani güzel ismini vermişlerdir. Bid'atlerden hiçbirini güzel görmüyorum, hepsini karanlık ve bulanık görüyorum. Peygamber efendimiz;
(Bid'atlerin hepsi dalâlettir, yoldan çıkmaktır) buyurdu.
 
KARANLIK BİR GECE GİBİ!..
Müslümânlığın zayıfladığı bu zamânda, Cehennemden kurtulmak, sünnete yapışmakla; dîni yıkmak ise, nasıl olursa olsun, herhangi bir bid'ate kapılmakla olduğunu görüyorum. Bid'atlerin her birini, İslâm binâsını yıkan bir kazma gibi, sünnetleri ise, karanlık gecede yol gösteren, parlak yıldızlar gibi anlıyorum. Zamanımızda Müslümânlık zayıflamış, kâfirlerin âdetleri, hattâ kâfirlik alâmetleri, Müslümânlar arasına yerleşmiş, moda olmuş olduğundan, her bir bid'at, zararını göstermekte, kimsenin haberi olmadan, Müslümânlık sıyrılıp gitmektedir. Bid'atler dünyâyı kapladığından, karanlık bir gece gibi görünmektedir. Sünnetler çok azalmakta, nûrları da, bir karanlık gecede, tektük uçan ateş böcekleri gibi parlamaktadır. Bid'at işlenmesi çoğaldıkça, gecenin karanlığı artmakta, sünnetin nûru azalmaktadır. Sünnetin işlenmesi ise, karanlığı azaltmakta, bu nûru çoğaltmaktadır. İsteyen, bid'at karanlığını çoğaltsın, şeytân fırkasını kuvvetlendirsin! İsteyen de sünnetin nûrunu arttırsın. Şeytân fırkasının sonu ise, felâkettir, ziyândır."
Netice olarak, Müslümânlardan, doğru yoldan ayrılanlara, Bid'at sâhibi denir. Doğru yol, Muhammed aleyhisselâmın ve Onun dört halîfesinin yoludur ve bu yoldan ayrılmamak lâzımdır.

"İslâmiyet garîb olarak başladı"

 
A -
A +

Peygamber efendimize Peygamber olduğu bildirildiği zamân, insanlar, doğru yoldan ayrılmış, ilâh diye, kendi elleri ile yaptıkları putlara tapmakta idi. Bu sebeple Peygamber efendimizin bildirdiklerine inanmadılar, inkâr ettiler, inananlara da zulüm, işkence yaptılar. İşte İslâmiyetin başlangıcında, insanların çoğu, Müslümânlığı bilmedikleri, onu yadırgadıkları gibi, âhir zamânda da insanlar, dinden, İslâmiyetten uzaklaşırlar ve dîni bilenler azalır. Bunun için Peygamber efendimiz;

(İslâm dîni garîb olarak başladı. Son zamanlarda da garîb olacaktır. Bu garîb insanlara müjdeler olsun! Bunlar, insanların bozduğu sünnetimi düzeltirler) buyurmuştur.
Sünnet, Resûlullah efendimizin sözleri, bütün ibâdetleri, işleri, i'tikâtları, ahlâkı ve bir şey yapılırken görünce, mâni olmayıp susması demektir. Bir hadîs-i şerîfte;
(Ümmetim arasına fesât yayıldığı zaman, sünnetime yapışan için yüz şehît sevâbı vardır!) buyurulmuştur.
ALLAH DİYEN KALMAYACAK!
Nefse, bid'atlere ve kendi aklına uyarak İslâmiyetin bildirdiği hududun, sınırın dışına çıkıldığı zamân, Resûlullah efendimizin sünnetine, Onun getirdiği dine uyana, kıyâmet günü yüz şehît sevâbı verilecektir. Çünkü fitne, fesât zamânında İslâmiyete uymak, inkâr edenlerle harbetmek gibi güç olacaktır. İmâm-ı Rabbânî hazretleri, bir talebesine hitâben buyuruyor ki:
"Size ve diğer dostlara söyleyeceğim en birinci nasîhat, sünnet-i seniyyeye yapışmak ve bid'atlerden kaçınmaktır. İslâm dîni, garîb olmaya, zayıflamaya başladı. Müslümânlar, kimsesiz kaldı. Bundan sonra da, daha garîb olur gider. O dereceye gelir ki, yeryüzünde Allah diyen kimse kalmaz. Kıyâmet, dünyâdaki iyi insanlar kalmayıp, her yeri kötülük kapladığı zaman kopar, buyuruldu.
Bid'at karanlıklarının ortalığı kapladığı böyle bir zamanda, bid'atlerden bir bid'atin ortadan kalkmasına sebep olmak ve unutulmuş sünnetlerden bir sünneti meydâna çıkarmak, pek büyük bir ni'mettir. Peygamber efendimiz buyuruyor ki:
(Unutulmuş bir sünnetimi meydâna çıkarana yüz şehît sevâbı vardır!)
Bu işin büyüklüğünü, bu hadîs-i şerîften anlamalıdır. Fakat, bu işi yaparken, gözetilecek mühim bir incelik vardır. Bir sünneti meydâna çıkarayım derken, fitne uyanmasına sebep olmamalı, bir iyilik, çeşitli kötülüklere, zararlara yol açmamalıdır. Çünkü Müslümânlığın zayıf, garîb olduğu bir asırdayız.
Bu zamanda Müslümânlar kimsesiz kaldı. Din düşmanları her taraftan saldırıyor. Bugün, İslâma hizmet için bir lira vermek, başka zaman verilen binlerce liradan dahâ çok sevâptır. İslâma yapılacak en büyük hizmet, Ehl-i sünnet kitâplarını, îmân ve İslâm kitâplarını alıp, köylere, gençlere dağıtmakla olur. Hangi tâlihli kimseye bu hizmeti nasîb ederlerse, çok sevinsin, çok şükretsin. İslâma hizmet etmek her zaman sevâptır. Fakat, İslâmın zayıf olduğu bu zamanda, Ehl-i sünnet i'tikâdını yaymaya çalışmak, kat kat daha çok sevâptır. Resûlullah efendimiz, Eshâb-ı kirâmına karşı;
(Siz öyle bir zamanda geldiniz ki, Allahü teâlânın emirlerinden ve yasaklarından onda dokuzuna uyup, onda birine uymazsanız, helâk olursunuz. Azâb görürsünüz! Sizden sonra, öyle bir zaman gelecek ki, o zaman, emirlerin ve yasakların yalnız onda birine uyan kurtulacaktır) buyurmuştur."
BİR ZAMAN GELECEK Kİ!
İbni Mâcenin bildirdiği hadîs-i şerîfte;
(Bir zaman gelecek, elbisenin rengi, zîneti solduğu gibi, yeryüzünde İslâmiyet de solup kalkacak. Öyle olacak ki, namâz, oruç, hac, sadaka unutulacak. Kur'ân-ı kerîmden yeryüzünde bir âyet kalmayacak) buyuruldu. İmâm-ı Kurtubî hazretleri;
"İslâmın unutulması, Îsâ aleyhisselâm gökten inip, öldükten sonra olacaktır. Dahâ önce, Müslümânlar garîb olacak. Kur'ân-ı kerîme uyulmayacak ise de, büsbütün unutulmayacaktır" buyurmuştur.
Ma'rifetnâme kitabında ise;
"Kıyâmet alâmetleri çoktur. Câmiler çok, cemâat az olacak. Binâlar yüksek, elbiseler ince, kadınlar emîr olacak. Erkekler kadınlaşacak" denilmektedir.
Netice olarak, İslâmiyetin ve Müslümânların garîb olduğu bir zamandayız. Böyle zamanlarda, İslâmiyeti kuvvetlendirmek için yapılan az bir  yardıma, ufak bir harekete, o kadar sevâp verilir ki, başkaları, bütün ömrünü ibâdetlerle geçirse, bu  sevâbı alamazlar.





İmâm-ı a'zam da insandı ama...

 
A -
A +

Zamanımızda kendilerine din adamı süsü veren bâzı kimseler, din büyüklerini gözden düşürmek ve böylece, kendi câhilliklerini örtmek için, "onlar da bizim gibi insândı" diyerek bu din büyüklerini hafife almaya çalışmaktadırlar. Bu hafife almaya çalıştıkları din büyüklerinden birisi de, İmâm-ı a'zam hazretleridir. İşin içyüzünü bilmeyenler de, bunların sözlerine maalesef kanmaktadırlar. Mir'ât-ül-kâinât kitâbında, İmâm-ı a'zam hazretleri hakkında şu bilgiler verilmektedir:

"İmâm-ı a'zamın dedeleri, İran'ın Fâris denilen şehrindendir. Babası Sâbit, Kûfede hazret-i Alî ile  buluşup, İmâm, buna ve evlâdına hayırlı duâ buyurmuştu. İmâm-ı a'zam, Tâbi'înin büyüklerinden olup, Eshâb-ı kirâmdan Enes bin Mâlik hazretlerini ve dahâ üç veyâ yedisini gördü. Bunlardan hadîs-i şerîfler öğrendi. İmâm-ı Hârizmî'nin Ebû Hüreyre'den haber verdiği hadîs-i şerîfte;
(Ümmetimden Ebû Hanîfe adında biri gelecektir. Bu, kıyâmet günü, ümmetimin ışığı olacaktır) buyuruldu. Bir hadîs-i şerîfte;
(Nu'mân bin Sâbit adında ve Ebû Hanîfe denilen biri gelecek, Allahü teâlânın dînini ve benim sünnetimi canlandıracaktır) ve;
(Her asırda, ümmetimden yükselenler olacaktır. Ebû Hanîfe, zamanının en yükseğidir) buyuruldu.
Bu üç hadîs-i şerîf, Mevdû'ât-ül-ulûm kitâbında ve Dürr-ül-muhtârda da yazılıdır."
 
"O, ÜMMETİMİN IŞIĞIDIR"
Dürr-ül-muhtârın önsözünde diyor ki:
"Hadîs-i şerîfte; (Âdem aleyhisselâm benimle öğündüğü gibi, ben de ümmetimden, ismi Nu'mân ve künyesi Ebû Hanîfe olan biri ile öğünürüm. O, ümmetimin ışığıdır) buyuruldu."
İbni Hacer-i Mekkî hazretlerinin Hayrât-ül-hisân kitâbındaki  hadîs-i şerîfte;
(Dünyânın zîneti, yüzelli senesinde kaldırılır) buyuruluyor.
Büyük fıkıh âlimi Abdülgaffâr Kerderî hazretleri;
"Bu hadîs-i şerîfin, İmâm-ı a'zam Ebû Hanîfe'yi bildirdiği açıktır. Çünkü yüzelli senesinde vefât etmiştir" dedi.
Hanbelî âlimlerinden allâme Yûsuf, Tenvîr-üs-sahîfe kitâbında, Endülüs'te Lizbon kâdısı hâfız allâme Yûsüf ibni Abdülberr'den alarak diyor ki:
"Ebû Hanîfe'ye dil uzatmayınız ve ona dil uzatanlara inanmayınız! Allaha yemîn ederim ki, ondan dahâ üstün, ondan dahâ verâ sâhibi ve ondan dahâ bilgili kimse bilmiyorum. Hatîb-i Bağdâdî'nin sözlerine aldanmayınız! Onun, âlimlere karşı taassubu vardır. Ebû Hanîfe'ye, İmâm-ı Ahmed'e ve talebelerine dil uzatmıştır. İslâm âlimleri Hatîb'e cevâp yazmışlar, onu ayıplamışlardır."
İmâm-ı Gazâlî hazretleri, İhyâ kitâbında, İmâm-ı a'zamı âbid, zâhid, ârif-i billah diye övmektedir.
Hazret-i Alî  buyurdu ki:
"Size, bu Kûfe şehrinde bulunan Ebû Hanîfe adında birini haber vereyim. Onun kalbi, ilim, hikmet ile dolu olacaktır. Âhir zamânda, birçok kimse, onun kıymetini bilmeyerek helâk olacaktır."
İmâm-ı Muhammed Bâkır bin Zeynel-âbidîn Alî bin Hüseyn hazretleri, Ebû Hanîfe'ye bakıp;
-Ceddimin dînini bozanlar çoğaldığı zaman, sen onu canlandıracaksın. Sen korkanların kurtarıcısı, şaşıranların sığınağı olacaksın! Sapıkları doğru yola çevireceksin! Allahü teâlâ yardımcın olacak! buyurmuştur.
Hadîs âlimlerinden Abdülhak-ı Dehlevî hazretleri, Sırât-ı müstekîm kitâbında diyor ki:
"İmâm-ı Sâfi'înin delîl olarak aldığı bazı hadîs-i şerîfleri, İmâm-ı a'zam Ebû Hanîfe delîl olarak almamıştır. Bunu gören mezhebsizler, İmâm-ı a'zamı lekelemek için fırsat olarak kullanmışlar, Ebû Hanîfe hadîslere uymamıştır yaygarasını basmışlardır. Hâlbuki, İmâm-ı a'zam Ebû Hanîfe hazretleri, o mes'eleye delîl olarak dahâ sahîh ve dahâ kuvvetli başka hadîsler bulmuş ve bu hadîsleri almıştır."
 
"İYİ Kİ ONU TANIDIM!.."
Abdullah ibni Mübârek hazretleri diyor ki:
"Fıkıh ilminde Ebû Hanîfe gibi mütehassıs görmedim. Büyük âlim Mis'ar, Ebû Hanîfenin karşısında diz çökerek, bilmediklerini sorar öğrenirdi. Bin âlimden ders aldım, fakat, Ebû Hanîfe'yi görmeseydim, Yunan felsefesinin bataklığına kayacaktım."
İmâm-ı Ebû Yûsuf hazretleri buyuruyor ki:
"Hadîs ilminde Ebû Hanîfe gibi derin bilgi sâhibi olan kimseyi görmedim. Hadîs-i şerîfleri tefsîr etmekte onun gibi bir âlim yoktur."
Netice olarak, büyük âlim ve müctehid Süfyân-ı Sevrî hazretlerinin buyurduğu gibi:
"Bizler, Ebû Hanîfe'nin yanında, doğan kuşu yanındaki serçeler gibi idik. Ebû Hanîfe, âlimlerin önderidir.

"Kalbini hırs kutusu yapma!"

 
A -
A +

Hırs; bir şeye karşı aşırı düşkünlük, şiddetli istek anlamındadır. Rûhun kuvvetlerinden birisi de şehvettir ki, kendine tatlı gelen şeyleri ister. Bunun orta miktârına iffet, nâmûs denir ki, insan, tabiatının muhtâç olduğu şeyleri, İslâmiyete ve insanlığa uygun olarak yapar. Bunun lüzûmundan fazlasına şereh yani hırs ve fücûr denir ki, helâlden olsun, harâmdan olsun, her istediğini, başkalarının zararına da olsa elde etmeye çalışır. Hadis-i şeriflerde buyuruldu ki:

(İki aç kurt bir koyun sürüsüne girdiği zaman yaptıkları zarardan, mal ve şöhret hırsının insana yapacağı zarar daha çoktur.) 
(Âdemoğlu helâk olsa, ihtiyârlasa bile, onda hırs ve emel, istek yine kalır.)
 
HELAL-HARAM DEMEDEN!..
İmâm-ı Gazâlî hazretleri buyuruyor ki:
"Hırslı insan, helâl harâm demeden her istediğine kavuşmak, başkalarının zararına da olsa, beğendiği şeyleri toplamak, ister. Hırs veya tamah, kalb hastalıklarındandır. Hırs ve tamahkârlığın en kötüsü insanlardan bir şeyler beklemektir."
Abdullah İsfehânî hazretleri de;
"İbâdetlerden lezzet alamamanın sebeplerinden biri de harâm ve şüpheli yemeklerdir. Eğer yenilen lokma şüpheli ise, ondan, hırs, şehvet, haset, adâvet, düşmanlık ve riyâ doğar"  buyurmuştur.
İnsanın bedeni, birbirine zıt olan dört maddeden meydana gelmiştir. Bu maddelerin her biri, başka şeyler istemekte ve başka şeylerden kaçınmaktadır. İnsanın şehvânî istekleri, işte bu bedenindeki maddelerden doğmaktadır. Gadab etmesi, öfkelenmesi, herhangi bir şeyi istememesi de, hep bu bedenindeki maddelerden ileri gelmektedir. Bu konuda İmâm-ı Rabbânî hazretleri buyuruyor ki:
"Nefis itminana kavuşunca yani îmân edince, İslâmiyete karşı gelemez, baş kaldıramaz. Bütün varlığı ile, Rabbine dönmüştür, Ona tutulmuştur. Onun rızâsını kazanmaktan başka, hiçbir düşüncesi yoktur. Ona itâat ve ibâdet etmekten başka bir düşüncesi yoktur. Önce, mahlûkların en kötüsü olan nefis, şimdi itmînân kazanmış ve Allahü teâlâyı râzı ederek, Âlem-i emrin latîfelerinden üstün olmuştur. Arkadaşlarının şefi olmuştur. Zaten Peygamber efendimiz;
(Câhillikte en ileride olanınız, İslâm âlimi olunca, en ileriniz olur!) buyurmuştur.
Bundan sonra, insanda İslâmiyete uymamak, başkaldırmak gibi şeyler görülürse, bunlar cesedi meydâna getiren maddelerden hâsıl olur. Gadab, şehvet, hırs gibi aşağı düşünceler bu maddelerden ileri gelmektedir. Bir şeye düşkün olmak, cimrilik, bayağı işler hep onlardan doğmaktadır. Hayvanlarda nefis yoktur. Hâlbuki bu kötülükler, hayvanlarda daha çok vardır. Resûlullah efendimiz;
(Küçük cihâddan döndük, cihâd-ı ekbere geldik!) buyurması, çok kimselerin dediği gibi nefisle cihâdı değil, belki cesed ile cihâdı bildirmiştir. Çünkü nefisleri itmînâna kavuşmuş, Rablerinden râzı olmuş, Rableri de o mubârek nefislerden râzı olmuştur. Bu nefisler İslâmiyetten ayrılamaz, Rablerine karşı başkaldıramazlar. Cesedi meydâna getiren maddelerin İslâmiyete uymuyor görünen arzûları ve başkaldırmaları, dahâ iyisini yapmayı istememeleridir. İzin verilen şeyleri yapmalarıdır. Azîmeti yani en iyisini terk etmeleridir. Yoksa, harâm işlemeyi ve farzları, vâcibleri terk etmeyi istemezler."
 
"BENİM İKİ KÖLEM VAR!.."
Ebü'l-Abbâs-ı Mürsî hazretleri şöyle anlatır:
"Mevki ve makam sâhibi, varlıklı, zengin bir kimse, büyüklerden birisine;
-Sana iyilikte bulunabilirim. Arzu ve ihtiyaçlarını bana bildirebilirsin der. O zât da;
-Sen, bana böyle söylüyorsun ama, benim iki tâne kölem var. Ben onlara hâkimim ve onlar benim emrim altındadır. Sen ise, bu ikisinin hâkimiyeti altındasın. Onlar sana hükmediyorlar. Ben, o iki şeyi kahrettim. Seni ise, o ikisi kahretti. O iki şeyden birisi şehvet, diğeri ise hırstır. Şehvet; nefsin, aşırı ve zararlı istekleridir. Hırs; azgınlık, kızgınlık, sonu gelmeyen arzu demektir. Yâni sen, benim kölelerimin kölesisin. Kölelerimin kölesi olan birine ihtiyaçlarımı bildirip, ondan fayda ve menfaat beklemem doğru olur mu? buyurur."
Netice olarak hırs, dinimizin menettiği kötü huylardandır. Ebû Halîm Habîb bin Sâlim Râî hazretlerinin buyurduğu gibi:
"Kalbini hırs kutusu ve mideni harâm kabı yapma! İnsânoğlu bu ikisinden helâk olur. Bu ikisine dikkat eden kurtulur."

"Ümmetimin yolu çok uzundur..."

 
A -
A +

Müslümanlar, merhamette, tıpkı bir bedenin uzuvları gibi olmalıdır. Nasıl ki, bedenin herhangi bir uzvu rahatsızlandığında bütün uzuvlar perişan oluyorsa, hasta olan uzuv iyileşince rahatlıyorsa Müslümanlar da, içlerinden birisi rahatsız olduğu zaman, o kimse bu rahatsızlıktan kurtuluncaya kadar rahatsızlık duymalıdırlar. Peygamber efendimiz bir gün, bir yerde oturuyorlardı. Yanlarında da, hazret-i Ebû Bekr, hazret-i Ömer, hazret-i Osman ve hazret-i Ali vardı. Resûlullah efendimiz birden ağlamaya başladılar. Hazret-i Ebû Bekir, Resulullah efendimize ağlamalarının sebebini sual edince, cevaben;

-Nasıl ağlamayayım ki, ümmetimin yolu çok uzundur. Omuzlarında ise çok ağır günâhlar vardır. Onların günâhları yağmur ve kar tanelerinden, deniz köpüğünden ve ağaçların yapraklarından da fazladır, buyurdular. Hazret-i Ebu Bekir;
 
"KALBİNİZİ FERAH TUTUNUZ!"
-Ya Resûlallah! Kalbinizi ferah tutunuz! Müslümanların yüklerini hafifletmek için, onların günâhlarının yarısını ben üzerime alacağım! diye arz etti. Bu cevabı alan Resûlullah efendimiz hazret-i Ömer'e dönerek;
-Ebû Bekir'in dediklerini işittin! Peki sen ümmetimin günâhkârları hakkında ne diyorsun? buyurunca hazret-i Ömer;
-Ya Resûlallah! Ben Ebû Bekr'in yaptığı gibi yapamam! Yalnız Müslümanların günâhlarının üçte birini yüklenirim, diye arz etti. Peygamber efendimiz hazret-i Osman'a da aynı suali yöneltince, O da;
-Ya Resûlallah ben de Ömer'in yaptığı gibi yapamam. Fakat Müslümanların günâhlarının dörtte birini yüklenirim, diye arz ettiler. Peygamber efendimiz daha sonra hazret-i Ali'ye döndüler ve aynı suali Ona da sordular. O da;
-Ya Resûlallah, ben Sırat köprüsünün kenarında duracağım. Ümmetinin günâhkârlarının ateşe düşmelerine mâni olacağım. Eğer onların durumu çok sıkışırsa, kendimi onlar için fedâ edip ateşe atacağım, diye arz etti. Resûlullah efendimiz, hazret-i Ali'nin cevabından da memnun olup teşekkür ettiler ve oradan ayrılıp hazret-i Aişe vâlidemizin yanına gittiler. Ona da durumu anlattılar ve;
-Ya Âişe! Sen mü'minlerin annesisin, annenin çocuklarına şefkatli olması lâzımdır! Peki sen ümmetimin günâhkârları için ne yapacaksın? diye sual ettiler. O ânda hazret-i Fâtıma da orada idi. Bunun için hazret-i Âişe vâlidemiz;
-Ya Resûlallah!  Fâtıma'nın huzûrunda bir şey diyemem, diye arz ettiler. Hazret-i Fâtıma da;
-Ey Babacığım! Annenin huzûrunda kızın konuşması uygun olmaz, diye cevap verdi. Onun bu cevabı üzerine hazret-i Âişe vâlidemiz;
-Ya Fâtıma! Allaha yemin ederim ki, senden önce bu konuda bir şey söyleyemem, dedi. Bunun üzerine hazret-i Fâtıma Peygamber efendimize dönerek;
-Ey Babacığım! Mîzânın kurulacağı yere gelip, ümmetinin hesâbını takip etmek için orada duracağım. Ümmetinin günâhları sevaplarından ağır gelirse, oğlum Hasan'ın zehirle kirlenmiş gömleğini onların sevâp kefesine koyacağım. Şâyet sevap kefeleri yine de ağır gelmezse, bu sefer oğlum Hüseyin'in kanla kirlenmiş gömleğini ilâve edeceğim, diye arz etti. Resûlullah efendimiz, tekrar hazret-i Âişe vâlidemize dönerek;
-Ey mü'minlerin annesi! Sen ne diyorsun, sen ne yapacaksın? diye sual ettiler. Hazret-i Âişe vâlidemiz cevap vermeden odasına  girdi ve secdeye kapanıp ağlayarak;
"Ya Rabbî! Sen, beni mü'minlerin annesi yaptın, kalbime evlât şefkati koydun ve onların sevgisini gönlüme yerleştirdin. Sen bilirsin ki, bir ana, çocuğunun Cehenneme girmesine râzı olamaz. Bunun için onları benimle Cennete gönder! Yoksa beni de onlarla Cehenneme koy!" diye duâ etti.
 
"BU NE HÂLDİR?"
Hazret-i Aişe validemizin bu yalvarışının akabinde, Cebrâil aleyhisselâm gelerek Peygamber efendimize;
-Bu ne hâldir yâ Resûlallah! Allahü teâlâ;
(Âişe-i Sıddıka'ya de ki, O'nu, Cehenneme göndermem benim keremime yakışmaz. Çünkü O, Habîb'imin zevcesidir. Çocukları, annelerinden ayırmak da câiz değildir) buyurdu diye bildirdi.
Netice olarak, Resûlullah efendimizin ve Onun Eshâbının, mü'minlere karşı şefkati, merhameti işte böyle idi. Peygamber efendimizin ve Onun vârislerinin, bu söz ve nasihatlerini hiçbir zaman unutmamamız ve bu şefkate, bu merhamete lâyık olmaya çalışmamız lazımdır. Aksi hâlde, mahrûm kalır ve perişân oluruz.

"Onun hürmetine duâmı kabûl et!"

 
A -
A +

Allahü teâlâ, yaratmasında, belli şeyleri, belli şeyler için sebep kılmıştır. Bu sebeplere yapışan, o sebebin neticesindeki şeye kavuşur. Hastalıkların tedavisinde ilâcı, açlığın giderilmesinde bir şeyler yemeyi sebep kıldığı gibi, duâları kabûl etmekte de, sevgili kullarını vesile kılmıştır. Allahü teâlâ, Mü'min sûresinin 60. âyetinde meâlen;

(Duâ ediniz, kabûl ederim, isteyiniz, veririm) buyuruyor.
Duânın kabûl olması için şartlarına uymak lâzımdır. Allahü teâlâ, her şeyi bir sebeple yaratmaktadır. İnsan bu sebebi kullanıp, o şeye kavuşur. Allahü teâlâ, evliyâ kullarının hâtırı için, âdetini bozarak, bunlar duâ edince veyâ bunları vesîle edilerek duâ edilince, istenileni verir. Ebû Hüreyre hazretlerinin bildirdiği hadîs-i şerîfte;
(Saçı sakalı karışmış çok kimseler vardır ki, hangi kapıya gitseler kovulurlar. Allaha yemîn etseler, istedikleri şeyi ihsân eder) buyurulmuştur. Yanî sözlerine kulak asılmayan nice kimseler görürsünüz ki, bunlar, bir şey için yemîn etseler, Allahü teâlâ bu sevgili kullarının hâtırı için, o şeyi hemen yaratır. Bu hadîs-i şerîfe dayanarak, Berîka ve Hadîka kitâblarında, söylenilmesi yasak olan  sözler bahsinde;
 
"BİR ŞEY İSTERKEN..."
"Yâ Rabbî! Şu Peygamberin veyâ ölü yâhut diri sâlih, velî, âlim kulunun hürmeti, senin ona ihsân ettiğin kıymeti hürmetine senden istiyorum" demenin câiz yani helâl olduğu, Bezzâziyye fetvâsında yazılıdır. Münye ve başka kitaplarda da bildirildiği gibi, böyle duâ etmek müstehabdır. Ebül Abbâs Ahmed hazretleri talebelerine;
"Allahü teâlâdan bir şey isteyeceğiniz zamân, imâm-ı Muhammed Gazâlî hazretlerinin hürmeti için isteyiniz!" buyururdu.
Peygamber efendimiz, gazâlarında ve sıkıntılı zamânlarında, muhâcirlerin fakîrleri hürmetine Allahü teâlâdan yardım dilerdi. Askeri, ordusu olduğu hâlde, muhâcirlerin fakîrlerini vesîle ederek duâ ederdi.
Bir gün iki gözü de görmeyen bir kimse, Resûlullah efendimize gelerek:
-Yâ Resûlallah, duâ et, gözlerim açılsın dedi. Resûlullah efendimiz ona;
-Kusûrsuz bir abdest al! Sonra yâ Rabbî! Sana yalvarıyorum. Sevgili Peygamberin Muhammed aleyhisselâmı araya koyarak, senden istiyorum. Ey çok sevdiğim Peygamberim hazret-i Muhammed! Seni vesîle ederek, Rabbime yalvarıyorum. Senin hâtırın için kabûl etmesini istiyorum. Yâ Rabbî! Bu yüce Peygamberi bana şefâatçı eyle! Onun hürmetine duâmı kabûl et, duâsını okumasını söyledi. O zât abdest alıp gözlerinin açılması için böyle duâ etti ve hemen gözleri açıldı.
Ali bin Muvaffak hazretleri şöyle anlatır:
"Bir sene hacca gitmiştim. Arefe gecesi, Minâ'da uyudum. Rüyâmda; gökten üzerlerinde yeşil elbiseler bulunan iki meleğin indiğini gördüm. Birisi diğerine;
-Bu sene, Kâbe-i muazzamayı kaç kişinin ziyâret ettiğini biliyor musun? diye sordu. Diğeri;
-Bilmiyorum! dedi. Soran melek;
-Altı yüz bin kişi ziyârette bulundu dedi. Yine;
-Kaç kişinin haccı kabûl oldu, biliyor musun? diye sordu. Diğeri yine bilmediğini söyleyince, soruyu soran melek;
-Altı kişinin haccı kabûl oldu dedi. Sonra, her iki melek gökyüzüne doğru yükselip, kayboldular. Ben korku ile uyanıp çok üzüldüm. Altı kişinin haccı kabûl olunca, benim bu altı kişi arasında olmam pek zor, diye düşündüm. İnsanların çok olmasına rağmen, pek azının haccının kabûl olmasının üzerinde düşünmeye başladım. Bu düşünce ile uyuyakaldım. Önceki gördüğüm iki melek, yine aynı sûretleri üzere geldiler. Biri diğerine;
 
"ONLARIN HACCINI KABUL ETTİ"
-Bu gece, Allahü teâlânın ne ile hükmettiğini biliyor musun? dedi. Diğeri;
-Bilmiyorum! dedi. Bunun üzerine soruyu soran;
-Allahü teâlâ altı kişiden her birine, yüz bin kişi verdi. Onların haccını, bu altı kişinin yüzüsuyu hürmetine kabûl etti dedi. O sırada ben sevinçle uyandım."
Netice olarak kitaplarda; mazlûmların, sıkıntıda olanların, sâlihlerin, misâfirin, oruçlunun iftâr vaktindeki duâsı, anasına babasına itâat ve hizmet edenlerin, ana babasının, hocasının, Müslümânın arkasından yapılan duâ, sabreden hastanın duâsı, mübârek zamânlarda, mübârek yerlerde, namâzlardan sonra,  Peygamber efendimizin ve evliyânın kabirleri yanında, onları vesîle ederek, onların hatırı ve hürmetine yapılan duâlar çabuk kabûl olunur buyurulmaktadır.

Edeb ve sevgi, kalbleri birleştirir

 
A -
A +

Edeb; güzel hâllere, huylara sâhip olmak, utanılacak hareketlerden sakınmak, her hususta haddini bilip, sınırı gözetmek hâlidir. Peygamber efendimiz bir hadîs-i şerîflerinde;

(Rabbim beni en güzel edeble, edeblendirdi) buyurmuştur.
Kişinin sözleri, hareketleri, insanlarla olan muâmeleleri, oturması, kalkması kısacası bütün davranışları, ya kendi nefsine veya Allahü teâlânın bildirdiğine, emrettiğine göredir.
Kendi nefsine göre hareket edenler, kibirli, kaba, egoist olurlar, kendilerine de, çevresindekilere de zarar verirler. Bunlar kırıcı olurlar, herkesi incitir ve üzerler. Böyle kimseler sevilmez hatta nefret edilir. Kalblerinde merhamet olmadığı için canavardan, en korkunç hayvandan daha zararlı olurlar. Bunların insanlıktan, merhametten, iyilikten söylemesi, kendi menfaatlerine, hayvânî, şehvânî arzularına kavuşmak için birer tuzaktır. Şems-i Tebrîzî hazretleri;
"Âdemoğlunun edebden nasîbi yok ise insan değildir. Âdemoğlu ile hayvan arasındaki fark budur. Gözünü aç ve gör ki bütün Allahü teâlânın kelâmının mânâsı, âyet âyet edebden ibârettir" buyurmuştur.
 
CENAB-I HAKKIN RIZASI...
Allahü teâlâya îmân edip, Onun emirlerine göre hareket edenler ise, her hareketlerinde, cenâb-ı Hakkın rızâsını gözetirler. Büyüklerine hürmet ederler, küçüklerine şefkatle yaklaşırlar. Kalbleri, Hak teâlânın evi kabul ettikleri için, kimsenin kalbini kırmazlar, insanları incitecek hareketlerden, sözlerden sakınırlar. Yemelerine, içmelerine, oturmalarına, giyimlerine dikkat ederler. Başkalarını tiksindirecek, mahcup edecek söz ve hareketlerden sakınırlar. Çok bilmeyi değil, doğru bilgileri öğrenmeyi ve bunlarla amel etmeyi tercih ederler. Zira edeb ve sevgi, kalbleri ayırmaz, birleştirir. Yûnus Emre hazretlerinin;
"İlim meclislerinde aradım kıldım taleb, ilim geride kaldı, ille edeb, ille edeb" beytindeki ölçüyü kendilerine rehber edinirler.
Hazret-i Ali buyuruyor ki:
"Şerefül insan bil ilmi vel-edeb, lâ bil mâl-ı vel haseb. Yani insanın şerefi, kıymeti, ilmi ve edebi ile ölçülür. Malı ve baba ve dedeleri ile değil!"
Abdullah bin Menâzil hazretleri;
"İnsanlar edebe, ilimden çok daha fazla muhtaçtır" buyurmuştur.
Edeb, bendenin, vücûdun kendisini Hak teâlânın irâdesine tâbi etmektir. Hakkı kendi irâdesine tâbi etmemektir. Hak teâlânın fermânına muntazır, hazır olmaktır.
Bu din, edeb dînidir, tevâzu dînidir. Câhil olan, cesûr olur. Kendini âlim sanır. Hâlbuki, âlim olan tevâzu gösterir. Tevâzu göstereni Allahü teâlâ yükseltir. Seyyid Abdülhakîm-i Arvâsî hazretleri;
"En büyük edeb, ilâhî hududu muhâfaza etmek, gözetmek, Allahü teâlânın emirlerine uymak, yasaklarından sakınmaktır" buyurmuştur.
Ebû Hafs-ı Haddâd hazretleri Allahü teâlâya ve Onun kullarına karşı edeb hakkında buyuruyor ki:
"Allahü teâlâya karşı edeb, onun emirlerini ihlâs ile yerine getirmek, Ondan korkmak, çekinmek. Bir belâ ve sıkıntı sırasında insanlara güzel muâmele, genişlik zamânında yumuşaklık ile, nefsin yoksulluğa düşmekten çekindiği zamanlarda cömertlikle davranmak, gücü yettiği zaman affetmek, insanlara merhamet ve şefkat göstermek, fazîletli olmak, gelmeyene gitmek, kötülük yapana iyilik yapmak ve bütün Müslümanlara hürmet etmektir. Çünkü Müslümanlardan her biri, mutlaka Allahü teâlânın bir lütfuna mazhardır. O bir Müslümanın duâsı, insanı Allahü teâlânın rahmetine kavuşturur."
Muhammed Ma'sûm hazretleri, sevenlerine her zaman;
"Çocuklara dinlerini öğretmekte, edeb ve terbiye vermekte kusûr etmeyiniz!" diye tembihlerde bulunurdu.
 
İYİ BİR MÜMİN OLMAK
Süleymân bin Cezâ hazetleri de;
"Oğluna ve kızına edebi, Kur'ân-ı kerîm okumasını, onlara lâzım olan bilgileri öğret! Çocuklarını küçük iken okut! Her şeyden evvel, Allahü teâlânın râzı olduğu, emrettiği şeyleri öğret! İyi bir mü'min olmaları için gayret et! Büyüdükten sonra, edeb zor olur" buyurmuştur.
Netice olarak İslâm dîni, edeb ve güzel ahlâk dînidir. İslâm âlimleri, terbiyede ve güzel ahlâkta, bizzat öğrendikleri ile amel ederek, yaşayarak, İslâm dîninin mümessili, temsilcileri olmuşlardır. İslâmiyeti dünyâya böyle tanıtmışlardır. İmâm-ı Rabbânî hazretlerinin buyurduğu gibi:
"Din büyüklerinin yolu, baştan sona edebdir."

İnsânın sûreti değil, sıfâtı önemlidir

 
A -
A +

İnsânın sûretine, şekline Beden denir. İnsanın kalbindeki kuvvete, hâle, huya, Hulk denir. İnsânın kalbinde, iyi, güzel şeyler yerleşmiş ise, bu kimseden güzel sözler işitilir ve güzel hareketler görülür. Eğer kalbe, kötü düşünceler, bozuk şeyler yerleşmiş ise, o kimseden kötü şeyler meydana gelir ve böyle kimseye kötü ahlâklı denir. Kötü ahlâk, kalbin hastalıklarıdır. Bunların tedâvîleri güçtür. İlâçlarını iyi bilmek ve iyi kullanmak lâzımdır. Hulk, yani huy, kalbdeki meleke ve kalbdeki arzû, hâl demektir. İnsanın i'tikâdı, sözleri, hareketleri, hep bu kuvvetten hâsıl olmaktadır. İnsânın ihtiyârî, kendi irâdesi ile yaptığı hareketleri, huyunun eserleridir.

 
HUYU GÜZEL OLANA...
İnsân, beden, vücut yapısına yani sûretine göre değil, söylediği sözlere, yaptığı işlere yani onda meydana gelen iyi ve kötü sıfâtlara göre değerlendirilir. Bir insânın vücûdu ne kadar güzel, yakışıklı olursa olsun, huyu, davranışları yani sıfâtları kötü ise, buna kötü kimse denir. Huyu, ahlâkı güzel olana da, iyi, güzel kimse denir.
Rükneddîn Ebü'l-Feth hazretleri, Mecma'ul-Ahbâr adlı eserinde buyuruyor ki:
"Kesin olarak bilinmelidir ki insân, sûret ve sıfât olmak üzere iki şeyden ibârettir. Hüküm sıfata göredir, sûrete göre değildir. Hadîs-i şerîfte;
(Allahü teâlâ, sûretlerinize ve amellerinize bakmaz, kalblerinize bakar) buyruldu.
Sıfâtın hükmü, ancak âhirette görünür. Çünkü orada her şeyin hakîkatı zâhir olur, açığa çıkar. İnsânın dünyâdaki bu sûreti, geçicidir ve âhirette herkes kendi sıfâtına uygun şekilde haşrolunur. Nitekim Bel'am-ı Bâurâ, o kadar ibâdetiyle birlikte, köpek sûretinde haşrolunacaktır. Nitekim onun hakkında A'râf sûresinin 176. âyet-i kerîmesinde meâlen;
(Onun hâli köpeğe benzer) buyruldu.
Bunun gibi zulmeden, başkasının malına, canına tecâvüz eden, kendini kurt sûretinde; kibirli olan, kaplan sûretinde; bahîl, cimri ve harîs olan da, kendini domuz şeklinde bulacaktır. Kâf sûresinin 22. âyet-i kerîmesinde meâlen;
(Şimdi senin perdeni açtık! Artık bugün gözün keskindir) buyrulması, bunu göstermektedir.
İnsân, bu kötü sıfatlardan temizlenmedikçe, hayvanlar sırasında yer almaktadır. A'râf sûresinin 179. âyet-i kerîmesinde meâlen;
(İşte onlar, hayvanlar gibidir; doğrusu daha sapık ve aşağıdırlar) buyruldu.
 
NEFSİN TEMİZLENMESİ
Nefsin tezkiyesi, temizlenmesi ise, ancak Allahü teâlâya sığınmak ve Ondan yardım istemekle mümkündür. Yûsuf sûresinin 53. âyet-i kerîmesinde meâlen;
(Ben nefsimi temize çıkarmıyorum. Çünkü nefis, gerçekten kötülüğü şiddetle emreder. Ancak Rabbimin koruduğu nefis müstesnâdır. Çünkü Rabbim Gafûrdur, Rahîmdir) buyruldu.
Allahü teâlânın ihsânı ve yardımı olmadıkça, nefis tezkiye olmaz, temizlenemez. Nûr sûresinin 21. âyet-i kerîmeside meâlen;
(Eğer üzerinize Allahın ihsânı ve rahmeti olmasaydı, içinizden hiçbiri ebediyyen, günah kirinden temize çıkamazdı. Fakat Allah dilediğini temize çıkarır) buyruldu.
Bu ihsân ve rahmetin alâmeti, ayıplarının kendine gösterilmesidir. Bütün kâinâtın yanında yok hükmünde olduğu ilâhî azâmetin nûrundan bir şuâ, bir nûr onun kalbinde parlasa; bütün dünyâ büyüklükleri, onun nazârında toprak hükmünde olur. Kalbinde dünyâ ehlinin kıymeti kalmaz. Bu hâl kalbini kaplayınca; dünyâ ehlinin tutulduğu hayvânî sıfatlarından nefret eder ve onların yerine, melek ahlâkının sıfâtlarının görünmesini ister. Zulüm, gadap, kibir, bahillik, cimrilik ve hırs yerine; af, hilm, yumuşaklık, tevâzu, cömertlik ve îsâr yani kendi muhtaç olduğu şeyi başkasına vermek hâli hâsıl olur. Bütün bunlar, âhireti isteyenlerin hâlleridir.
Allahü teâlâyı, Onun sevgisini, rızâsını taleb edenlerin hâlleri ise, bunlardan daha yüksektir.
(Allahın ahlâkı ile ahlaklanınız) hadîs-i şerîfi, bunların hâline uygundur. Herkesin anlayışı bu hâle erişemez."
Netice olarak, insânın sûreti değil, kalbi ve kalbindeki düşüncelerin bedenine yansıyan davranışları, işleri, bunları ne niyyetle yaptığı yani sıfâtı önemlidir. Allahü teâlâ, insânın bedenine,  elbisesine, hayrât ve hasenâtına, malına, rütbesine bakarak sevâb vermez. Bunları ne düşünce ile, ne niyyetle yaptığına bakarak, sevâb verir veyâ azâb yapar.

"Benden gördüğünüz gibi yapınız!"

 
A -
A +

İbâdetlerde yapılan değişikliklere Bid'at denir. İbâdet yaparken bid'at işlemek harâmdır ve ibâdetin bozulmasına sebep olur. Resûlullah efendimizden ve Eshâb-ı kirâmdan rivâyet edilmeyen, nakledilmeyen din bilgilerine bid'at denir. Hadîs-i şerîfde;

(İbâdetleri benden ve eshâbımdan gördüğünüz gibi yapınız! İbâdetlerde değişiklik yapanlara bid'at ehli denir. Bid'at sâhipleri, muhakkak Cehenneme gidecektir. Bunların hiçbir ibâdetleri kabûl olmaz) buyuruldu.
Selef-i sâlihîn zamânında, ibâdetlerde bulunmayan şeyleri, sonradan ibâdetlere karıştırmak Bid'at işlemek olur. Bid'at işlemek büyük günâh olup, hiçbir ibâdetin kabûl olmamasına sebeptir ve adam öldürmekten dahâ büyük günâhtır. İmâm-ı Rabbânî hazretleri;
"Bugün, dünyâyı bid'at kaplamış, sünnetler kaybolmuştur. Bugün, sünnetleri bulup yapışmak ve bid'at deryâsından kurtulmak, imkân hâricinde kalmıştır. Bid'atler, âdet hâlini almıştır. Hâlbuki, âdetler ne kadar yerleşmiş ve yayılmış olsalar ve ne kadar güzel görünseler de, din ve ahkâm-ı islâmiyye olamaz. Küfre sebep olan ve harâm olan şeyler, âdet hâlini alsalar, helâl ve câiz olmazlar" buyurmaktadır.
İbâdetlere faydalı şeyler ilâve ediyoruz demek doğru değildir. Böyle sözler, din düşmanlarının yalanlarıdır. Bir değişikliğin faydalı olup olmayacağını yalnız İslâm âlimleri anlar. Bu derin âlimlere Müctehid denir. Müctehidler kendiliklerinden bir değişiklik yapmazlar.  Bir ilâvenin, değişikliğin bid'at olup olmayacağını anlarlar.
 
BİD'AT SAHİBİ İLE...
Muhammed Ma'sûm-ı Fârûkî hazretleri buyuruyor ki:
"Bid'atten çok sakınmalıdır. Bid'at sâhibi ile arkadaşlık etmemeli, onunla görüşmemelidir. Bid'at, emir olunmayan şeyi veyâ emri değiştirerek, ibâdet olarak yapmak demektir. Emri yapmamak, bid'at olmaz. Fısk, günâh olur. Fâsık, ibâdet yaptığına değil, suçlu olduğuna inanmaktadır. Bid'at işlemek, en kötü fısktır, adam öldürmekten de dahâ büyük günâhtır. Çalgı, ney ile Kur'ân, salevât, ezân ve ilâhî okumak ve böyle zikir yapmak da bid'attir. Ba'zı bid'atler, küfre sebep olurlar. Bid'at işleyen ve başkalarının işlemesine sebep olan kimseyi din adamı sanmamalı, ona birşey sormamalı, onun din kitâplarını okumamalıdır."
İnsanları Allahü teâlânın rızâsına, sevgisine kavuşturan yol insanın kalbidir. Kalb, yaratılışında temiz bir ayna gibidir. İbâdetler, kalbin temizliğini, cilâsını arttırır. Günâhlar kalbi karartır. Muhabbet yolu ile gelen feyizleri, nûrları alamaz olur. Sâlihler bu hâli anlar, üzülür. Günâh işlemek istemezler. İbâdetlerin çok olmasını isterler. Her gün beş kerre namâz kılınması yerine, dahâ çok kılmak isterler. Günâh işlemek nefse tatlı, faydalı gelir. Bütün bid'atler, günâhlar, Allahü teâlânın düşmanı olan nefsi besler, kuvvetlendirir. Birgivî vasıyetnâmesi şerhinde buyuruluyor ki:
"Ehl-i sünnet mezhebini ve bu âlimlerin bildirdiğii i'tikâdı öğrenip, i'tikâdını buna göre düzeltmek her müslümâna farzdır. Bunu herkes öğrenmelidir, câhil kalmamalıdır. Zîrâ, islâmiyete uymayan i'tikâdın büyük zararı vardır. Zamânımızda bid'atler her tarafa yayıldı. Ehl-i sünnet vel-cemâ'at i'tikâdını bilen az kaldı. Bu câhillik bütün dünyâyı kapladı. İlmi ile amel eden âlimlerin sözlerine güvenilir. Çok kimseler vardır ki, ilimden mahrûmdur. Fakat, âlim şekline girmiş, şöhret sâhibi olmuşlardır. Bunların şekillerine ve şöhretlerine aldanmamalıdır. Yarım din adamı, din yıkar, yarım dokdor, beden yıkar, sözü meşhûrdur. Zamânımızda, birçok câhil, şeyh ve mürşid adı ile ve büyük din âlimi adı ile, müslümânları aldatıyor. Allahü teâlâ, müslümânları bunlara aldanmaktan korusun! Bu sapıklardan çok sakınmalıdır. Din adamı geçinen herkesin sözüne ve kitâbına uymamalıdır. Fıkıh kitâbından alınmamış, modaya göre verilmiş olan fetvâlara, kararlara uymamalı, ehlini arayıp bulup, ondan sormalı, doğrusunu öğrenmelidir."
Netice olarak, islâm âlimlerinin bu nasihatlerine ve nakli esas alarak naklettikleri bilgilere, her müslümânın, kulak vermesi gerekir. İtikâdı ve ameli, nakli esas alan bu âlimlerin kitaplarından öğrenmeli, bid'at ehlinin yazdığı kitâpların yaldızlı reklâmlarına, şaşırtıcı propagandalarına aldanmamalıdır.

"Bizim için ne getirdin?"

 
A -
A +

Dünyâda olanlar, islâmiyyete uygun kullanılırsa, âhırete faydalı olurlar. Hem dünyâ lezzetine, hem de âhıret ni'metlerine kavuşulur. Hadis-i şerifde;

(Allahdan korkun da, istediğiniz şeylere kavuşmak için, iyi sebeplere yapışın. Kötü sebeplere yanaşmayın! Kudretinde ve irâdesinde bulunduğum Allahü teâlâya yemîn ederim ki, hiçbir kimse, ezelde ayrılmış olan rızkını tamâm almadıkça, dünyâdan âhırete gitmez) buyuruldu.
Dünyâyı anlıyan, ondan sakınır. Ondan sakınan, nefsini tanır ve nefsini tanıyan da, Rabbini bulur. İmâm-ı Gazâlî hazretleri buyuruyor ki:
"Bir kimsenin dünyâ ticâreti, âhıret ticâretine mâni olursa, bu kimse bedbahttır, zavallıdır. Bir çömlek almak için, altın kupa verene ne denir? Dünyâ, saksı parçası gibidir. Hem kıymetsizdir, hem de çabuk kırılır. Âhıret ise, altından kupa gibidir ki, hem çok kıymetlidir, hem de dayanıklıdır, kırılmaz. Hattâ hiç tükenmez. Dünyâ ticâretinin âhırete yaraması ve Cehenneme sürüklememesi için, çok uğraşmak lâzımdır. İnsanın sermâyesi, dîni ve âhıretidir. Bu sermâyeyi kaptırmamak için, çok uyanık olmak lâzımdır."
 
BİR MECZUP
Hakîm Senâî hazretleri, Sultan Mahmûd Gaznevi döneminde yaşamış ve şiirle meşgûl olurmuş. Sultan Mahmûd Gaznevi, Hindistan seferine giderken, Hakîm Senâî hazretleri de, Sultan için yazdığı bir kasîdeyi, Sultana götürüyormuş. Yolda bir meyhânenin önünden geçerken içerden bir takım konuşmalar işitmiş ve dikkatini çektiği için bekleyip dinlemiş. Bir meczup, meyhaneciye;
-Bir kadeh daha doldur. Sultan Mahmûd'un körlüğü için içeyim diyormuş. Meyhaneci;
-Bu sözü doğru söylemedin. Yiğit ve büyük bir Sultan için neden böyle söylüyorsun deyince, meczup;
-Çünkü o, Allahü teâlânın verdiklerine şükretmiyor. Bunca devlete sâhipken, bir memleket daha istiyor demiş. Meczup, meyhaneciye;
-Bir kadeh de Hakîm Senâînin körlüğü için doldur demiş. Meyhaneci;
-Hakîm Senâî iyi huylu, bilgili, fazîletleri ile tanınmış bir şâirdir. Neden böyle dersin? demiş. Bunun üzerine meczup kimse;
 
EĞER O, BİLGİLİ OLSAYDI
-Eğer o, bilgili, yiğit bir kişi olsaydı, dünyâda ve âhirette faydası olan bir işle uğraşırdı. O hergün bir şeyler alırım ümidiyle Sultanın yanına gidiyor. Saçma sapan sözlere, şiir adını vermiş. İşe yaramaz şeylerle ömrünü zâyi ediyor. Akıllı ve bilgili olan, ömrünü ziyân eder mi? Belki neden yaratıldığını düşünürdü. Eğer kıyâmet gününde ondan; "Ey Senâî! Bizim huzûrumuza ne getirdin?" diye sorsalar acaba ne mâzeret beyân edecek deyivermiş.
Bu konuşmaları işiten Hakîm Senâî hazretleri, kendinden geçmiş ve gönlü dünyâdan soğumuş. Sultanları övmek için yazdığı kasîdeleri toplayan Dîvânını da suya atmış. Daha sonra Hak yoluna girip, ibâdetle meşgûl olmaya başlamış, dünyâ ve dünyâlıkla ilgili şeylerden de tamamen uzaklaşmıştır.
Bâyezîd-i Bistâmî hazretleri vefât ettikten sonra, büyüklerden biri kendisini rüyâda görür ve;
-Allahü teâlâ sana ne muâmele eyledi diye sorar. O da cevaben;
-Beni toprağa koydukları zaman; "Ey Bâyezîd! Bizim için ne getirdin?" diye bir ses duydum. Ben de, "Yâ Rabbî! Sana lâyık hiçbir iyi amel yapamadım. Huzûruna lâyık hiçbir şey getiremedim, ama şirk de getirmedim" dedim buyurur.
Cüneyd-i Bağdâdî hazretlerini vefâtından sonra rüyâda gören bir kimse;
-Size orada ne yaptılar diye sorarar. O da;
-Âhiret işi, bizim dünyâda zannettiğimizden daha zormuş cevabını verir.
İmâm-ı Rabbânî hazretleri, bir talebesine hitaben;
"Dünyânın ve dünyâda olanların, ne kıymetleri vardır ki, insan bunları ele geçirmek için, kıymetli ömrünü tüketmiş olsun! Ölmeden önce, âhırete yarayan birşey yaparsan, ne güzel! Yoksa işin harâbtır!" buyurmuştur.
Yahyâ bin Muâz-ı Râzî hazretlerini öldükten sonra rüyâda gören bir kimse;
-Sana orada nasıl muâmele ettiler deyince;
-Bana, dünyâdan ne getirdin? diye sordular cevabını vermiştir.
Netice olarak, bir kimse öldüğü zaman, geride kalanlar, acaba ölen kimse ne bıraktı derler. Melekler ise, acaba ölen kimse, dünyâdan âhırete ne götürdü derler. Bunun için, dünyada ne bıraktığımız değil, âhırete ne götürdüğümüz önemlidir. Hadis-i şerifde buyurulduğu gibi:
(Dünyâya, burada kalacağınız kadar, âhırete de, orada kalacağınız kadar çalışınız!)

 

"Gözlerini fedâ ettiğin için…"

 
A -
A +

Fedâkârlık; verdiği sözü yerine getirebilmek için, canından, malından, makamından ve nefsinin sevdiği şeylerden vazgeçebilmektir. Vefâ; sözünde durmak, ahde vefâ ise; verdiği sözü yerine getirmek anlamındadır.

Îmân etmek, İslâmiyyeti kabul etmek, Allahü teâlâya söz vermek demektir. Bu sözde durabilmek için, nefsin isteklerini, arzularını terk etmek lâzımdır. Nefsin istekleri terk edilmedikçe, verilen sözde durulmuş olmaz. Fedâkârlık yoksa, orada vefâ da olmaz. Allahü teâlânın rızâsı için, nefsin istekleri, fedâ edilmelidir. Çünkü insanın nefsi, Allahü teâlânın emir ve yasaklarına uymak istemez.
Dinimizde bildirilen ibâdetleri yerine getirmek, yasaklardan sakınmak, Rabbimizin emridir. Bu emirler de, sırf Allahü teâlânın rızâsı için yapılır. Bu sebeple ibâdetlerde niyetin önemi büyüktür. İslâmiyyette niyyet o kadar mühimdir ki, İslâmiyyetin emrettiği bir şey, dünyâ menfaâti için yapılınca sahîh ve makbûl olmuyor. Dünyâ işi sayılıyor. Herhangi bir dünyâ işi de, âhıret menfaâti için yapılınca, ibâdet hâlini alıyor. Düşüncesini temizleyen ve niyyetini düzelten bir kimse, yimekte, içmekte ve her türlü dünyâ işlerinde âhıret faydasını gözeterek, sevâb kazanmak fırsatını elden kaçırmaz. İnsanlar bütün işlerinde, hattâ ibâdetlerinde, dünyâ menfaâti, maddî kazanç aramaya alıştırılırsa, menfaâtperestlik, egoistlik hâsıl olur. Hâlbuki İslâmiyyet, nefislerin böyle kötü isteklerini yatıştırmayı, maddîcilikten fedâkârlık etmeyi, menfaâti hakîr görmeyi, ahlâkın ve rûhun temizlenmesini, yükselmesini istemektedir. Peygamber efendimiz;
(Allahü teâlâ, âhıret için yapılan iyiliklere dünyâda da mükâfât verir. Fakat, yalnız dünyâ için yapılan işlere âhırette hiç mükâfât vermez) buyurmuştur.
"ESAS HASTA BENMİŞİM!.."
Bir zaman Cüneyd-i Bağdâdî hazretlerinin gözlerinde bir ağrı meydana gelir. Doktor çağrılır. Gelen doktor Hıristiyandır. Cüneyd-i Bağdâdî hazretlerinin gözlerini muâyene eder ve;
-Gözlerinize su değdirmeyeceksiniz der. Cüneyd-i Bağdâdî hazretleri;
-Su değdirmesem nasıl abdest alırım? deyince doktor;
-Gözleriniz size lâzımsa su değdirmeyeceksiniz cevabını verir.
Cüneyd-i Bağdâdî hazretleri, öğle namazı vakti girince, su ile abdest alır, namazını kılar ve namazdan sonra da bir miktâr uyur. Uyandığında gözlerinde hiç ağrı kalmadığını anlar ve;
"Ey Cüneyd! Sen Allahü teâlâ için gözlerini fedâ ettiğin için, Allahü teâlâ da senden o ağrıyı aldı" diye bir ses işitir. Doktor, bu hâli görünce;
-Esas ağrıyan göz benimki imiş. Hakikatleri göremeyen benmişim der ve Müslüman olur...
NASIL TÖVBE ETTİ!..
Ebû Osman Mağribî hazretleri, önceleri nefsinin istekleri peşinde koşan bir kimse imiş. Çok zengin olup, ava da meraklıymış. Sadık bir av köpeği varmış. Geceleri süt içmeden yatmazmış. Bir gece yine süt içmek istemiş. Sütü fazla ısıttığı için soğumaya bırakmış. Fakat beklerken uyuyakalmış. Sadık av köpeği de yanında imiş. Uyandığında sütü içmek için kaba uzanmış fakat köpek üzerine saldırıp sütü içmesine mâni olmuş. Buna bir mânâ veremeyip, süt kabına tekrar uzanmış. Köpek yine hırlayıp saldırmış. Bu hâl üç defâ tekrar edince, köpek hemen fırlayıp, süt kabının içine başını sokmuş ve bir miktar içip kenara çekilmiş. Ve biraz sonra da ölmüş. Meğer Ebû Osman Mağribî hazretleri uyurken, büyük bir yılan süt kabının içine başını sokup zehirini akıtmış. Köpek de sâhibinin sütü içmesine, bunun için mâni olmak istemiş, mâni olamayınca da efendisine sadâkatinden dolayı sütü kendisi içmiş ve efendisi için kendisini fedâ etmiş...
Ebû Osman Mağribî hazretleri, bu durumu anlayınca, köpeğin bu sadakatinden ve efendisi için kendisini fedâ etmesinden çok etkilenmiş. Bundan kendisine ders çıkartarak, hemen tövbe etmiş ve bütün malını cenâb-ı Hakkın rızâsı için muhtaçlara dağıtarak, Allahü teâlânın sevdiklerinden olmaya çalışmış ve olmuştur da...
Netice olarak vefâ yani verdiği sözde durmak, nefsin isteklerinden vazgeçmekle yani fedâkârlık yapmakla mümkündür. Vefâ, fedâkârlıkla vardır. Vefâ olmadan fedâkarlıktan ve fedâkârlık olmadan da vefâdan söz etmek mümkün değildir. Hakiki kul olabilmek için, nefsi ve isteklerini fedâ etmek, bunlardan vazgeçmek şarttır.

Varlıkların en üstünü insandır

 
A -
A +

 Kâinatta var olan varlıklar; cansızlar, nebâtât ve hayvânât olmak üzere üç cinse ayrılmaktadır. Hayvân cinsinin en kıymetlisi, en şereflisi insândır. Her cinsin çeşitleri arasında, yaratılışlarına göre üstünlük sıraları vardır. Fakat bunların birçok sıfatları ortaktır. Meselâ mercan, cansızlardan taşa benzer. Fakat, canlılar gibi ürer, büyür. Hurma ağacı ve sinek kapan otu, hayvân gibi his ve hareket etmektedir. Hurma ağaçlarından bir kısmı erkek, bir kısmı da dişidir. Erkek ağaç, dişi tarafına eğilmekte ve erkek ağaçtan, bir madde dişiye gelmeyince, dişide meyve meydana gelmemektedir. Hadîs-i şerîfte;

(Halanız olan hurma ağacına saygı gösteriniz! Çünkü, ilk hurma ağacı, Âdem aleyhisselâmın çamuru artıklarından yaratıldı) buyurulmuştur.
 
HAYVANLARIN ÜSTÜNLERİ
Hayvân cinsinin en aşağı çeşidi süngerlerdir. Bunlar beyazdır ve denizlerde yaşarlar. İrâdeli, istekli hareketleri vardır. Sularda yaşayan binlerle basit hayvân vardır. Her çeşitten dahâ üstün başka çeşitler yaratılmıştır. Kitaplarda, bunların üstünlük sıraları bildirilmektedir. Yaratılan her canlıda, başka başka gıda elde edecek ve kendini savunacak organlar vardır. Kimisine ok, kimisine diş, kimisine pençe, kimisine boynuz, kimisine kanat, kimisine sürat, tilki gibi olanlara da hîle verilmiştir. Yaratılan her canlının korunması sağlanmıştır. Yaşamaları için, insan aklını şaşırtan şeyler ilhâm olunmuştur. Bal arısı mühendis gibi, altı köşe petek yapar. Silindir yapsaydı aralarında boşluk kalırdı. Altıgen prizmalar arasında yer kaybı olmuyor. Dörtgen olsaydı, hacimleri daha az olurdu. Bunu insanlar okumakla, öğrenmekle anlar, öğrenmeyen anlayamaz. Arının altı köşe petek yapmasını, Allahü teâlâ ilhâm etmektedir. İlhâma şimdi içgüdü denmektedir.
Hayvânların en üstünleri, insana en yakın olanları at, maymun, fil ve kuşlardan papağandır. Maymunun ve filin zekâsı, çok insandan aşağı değildir. Darwin, hayvânların üstünlük sırasını yazmış ve en üstününün maymun olduğunu bildirmiştir. Bunu okuyan bazı fen yobazları, Darwin'in;
"Hayvânların birbirine döndüğünü, yüksele yüksele, sonunda insan olduğunu" yazıyor demişlerdir. Böyle demekle, Âdem aleyhisselâmın topraktan yaratıldığını inkâr ederek, Müslümânları aldatmaya çalışmışlardır. Hâlbuki Darwin, kitâbında, hayvânlar birbirine döner demiyor.
"Yaratılışlarında bir tekâmül, bir üstünlük sırası vardır" demektedir. Aşağı derecedekilerin, üstündekilere gıdâ, yem olduklarını yazıyor. Bu hâli İslâm âlimleri daha önce görmüşler, anlamışlar ve yazmışlardır. Darwin 1882 senesinde ölmüştür. Halbuki hayvânların üstünlük sırasını ve en üstünlerini bildiren,  İslâm âlimlerinden 1570 senesinde vefat eden Alî bin Emrullah'tır. Darwin'in, bu yazılarını, İslâm âlimlerinin kitâplarından aldığı anlaşılmaktadır.
 
"SEN OLMASAYDIN!.."
Netice olarak insan, hayvanların üstünde yaratılmıştır ve kendi aralarında da üstünlük sıraları vardır. Ayrıca insanlar arasında, çalışarak maddede ve ahlâkta yükselmek farkları da vardır. Bazı insanlar, çalışarak birçok âletler yapmış, bazıları ise, bununla birlikte, aklî ilimlerde, fende, teknikte ilerlemişlerdir. İnsânların en üstünleri, teknikte, ilimde, fende yükselmekle birlikte, ahlâkta da ilerlemiş, evliyâlık ve Allahü teâlâya yakınlık denen, insanlığın en yüksek derecesine varmışlardır. Bunlar, aşağıdaki insanları irşâd, terbiye ederek yükseltirler. Bunların en yüksekleri Peygamberlerdir. Bunlar, Cebrâîl aleyhisselâm ismindeki bir melekle, Allahü teâlâdan emir ve haber almakla şereflenmişlerdir. Bu meleğin getirdiği emir ve haberlere vahiy denir. Peygamberler, kendilerine gelen vahiyleri insanlara bildirmişler, insanlara yükselme yolunu göstermişlerdir. Peygamberlerin gösterdiği bu yükselme ve ilerleme yoluna din denir. İnsanların yükselerek vardıkları dereceler, meleklerin derecesinden daha yukarıdır. Peygamberlik makâmı da, Nebîler, Resûller, Ülül'azm ve Hâtem-ül enbiyâ olmak üzere dört derecedir. Bu en yüksek derece, Muhammed aleyhisselâma mahsûstur.
(Sen olmasaydın, sen olmasaydın, hiçbir şeyi yaratmazdım!) iltifâtı ile, insanların, meleklerden daha üstün olduğuna vesîka olmuştur.

"Şükrederseniz, nimetleri artırırım"

 
A -
A +

Allahü teâlâya ve gönderdiği nimetlere şükretmek, insanlık îcâbıdır. Aklın lüzûm gösterdiği bir vazîfedir, bir borçtur. Çünkü her nimeti, her iyiliği yaratan, gönderen, hep Odur. Cenâb-ı Hak hâtırlatmazsa, kuvvet ve kolaylık vermezse, kimse kimseye iyilik ve kötülük yapamaz. Allahü teâlâya şükretmek, Onun dinini kabûl etmek, emrettiklerini yapmak, yasak ettiklerinden de sakınmak demektir. Nisâ sûresinin 147. âyetinde meâlen;

(Allahın nimetlerine şükreder ve îmân ederseniz, Allah size niçin azâb etsin?) buyurulmaktadır.
Nimetin kıymeti bilinmeyince, hakkı gözetilmeyince elden gider. Şükredilince ve hakkı gözetilince elde kalır ve artar. İbrâhîm sûresinin 7. âyetinde meâlen;
(Şükrederseniz, verdiğim nimetleri elbette artırırım) buyurulmaktadır.
Peygamberlerin bildirdikleri emir ve yasaklar, insanlar için birer rahmettir, iyiliktir. Bu emir ve yasaklar, inkâr edenlerin sandıkları ve söyledikleri gibi, külfet, eziyet, işkence olmadığı gibi, akla da aykırı değildir. İyilik edenlere, şükretmek yani, sevindiğini bildirmek, aklın istediği bir şeydir.
 
MEDENİYET OLMAZDI!..
Dinin bildirdiği hükümler, bütün nimetleri, iyilikleri yaratan, gönderen Allahü teâlâya karşı, şükrün nasıl yapılacağını göstermektedir. Ayrıca dünyânın, hayâtın düzeni, cenâb-ı Hakkın bu emirlerini yapmakla ve yasak ettiklerinden de sakınmakla mümkün olur. Eğer Allahü teâlâ, herkesi kendi başına bıraksaydı, kötülükten, karışıklıktan başka bir şey olmazdı. Allahü teâlânın harâm etmesi olmasaydı, nefisleri, keyifleri peşinde koşanlar, başkalarının mallarına, cânlarına, ırzlarına saldırır, fenâlıklar, karışıklıklar hâsıl olur, saldıran da, karşısındakiler de, zarar görür, helâk olurlardı. Memleketlerin imârı, insanların rahatı, yani medeniyet olmaz, insanlık, canavarlık şeklini alırdı.
Bütün insanların, Allahü teâlânın emir ve yasaklarından uzaklaştıkça, geçimsizlik, sefâlet, işkence, sıkıntı ile kıvrandıkları hep görülmüş ve görülmeye de devam etmektedir. Teknoloji, akıllara hayret verecek şekilde ilerlediği hâlde, dünyâdaki huzûrsuzluğun, insanlıktaki sıkıntının azalmadığı hatta arttığı görülmektedir. Allahü teâlâ, insanların saâdetlerine sebep olan şeyleri emretti. Felâketlerine sebeb olanları yasak etti. Dinli olsun, dinsiz olsun, bir kimse bilerek veyâ bilmeyerek, bu emir ve yasaklara uyduğu kadar, dünyâda râhat ve huzûr içinde yaşar. Bu hâl, faydalı ilâcı kullanan herkesin dertten kurtulması gibidir. Bunun için Kur'ân-ı kerîme uygun olarak çalışan, dinli dinsiz herkes muvaffak olur. Fakat âhırette, saâdete kavuşabilmek için Kur'ân-ı kerîmin bildirdiklerine îmân etmek ve bunlara uymak lâzımdır.
Ali Havâs Berlisî hazretlerine Müslümanın karşılaşabileceği tehlikeler sorulduğunda;
"Aklın âfeti, devamlı ve lüzumsuz çekişme yapmasıdır. Îmânın âfeti, inkârdır. Amelin âfeti, tembelliktir. İlmin âfeti, iddiâ sâhibi olmaktır. Sevginin âfeti, şehvet yolunu tutmasıdır. Tevâzûnun âfeti, tahkîr olunacak derecede kendini aşağı tutmaktır. Sabrın âfeti, Allahü teâlâdan başkasına şikâyette bulunmaktır. Zenginliğin âfeti, hırstır. Azizliğin, büyüklüğün âfeti, böbürlenmektir. Cömertliğin âfeti, isrâftır. Arkadaşlığın âfeti kavgadır. Anlayışın âfeti, münâkaşadır. Allahü teâlâya duâ etmenin âfeti, baş olmaya meyilli olmaktır. Zulmün âfeti, yayılmasıdır. Adâletin âfeti, intikâm hâlini almasıdır. Hürriyetin âfeti, sınırları aşmaktır" buyurmuştur.
 
KİM HÂLİNİ DÜZELTİRSE!..
Avn bin Abdullah hazretleri de;
"Allahü teâlâ âhiret için çalışanın dünyâ işlerine kâfi gelir, dünyâsı husûsunda ona yardımcı olur. Kim Allahü teâlâya karşı hâlini düzeltirse, Allahü teâlâ onunla insanlar arasını düzeltir, güzel yapar. İçini düzeltenin, Allahü teâlâ dışını da düzeltir, güzel yapar" buyurmuştur.
Netice olarak; bir kimse, Allahü teâlânın ihsan ettiği nimetlerin kıymetini bilir, buna göre yaşarsa yani kendinde bir değişme olmazsa, bu kimseye verilen nimetler, onda hep kalır hatta artar. Bu hâl, bir insan için olduğu gibi bir cemiyet ve bir millet için de aynıdır. Nitekim Ra'd sûresinin 11. âyetinde meâlen buyurulduğu gibi:
(Bir millet, kendini bozmadıkça, Allah onların hâllerini değiştirmez.)

Berât; temize çıkmak demektir

 
A -
A +

Berât veya berâet, sözlük anlamı itibariyle, temize çıkarmak, bir şahsın, hakkında iddia edilen suçtan uzak olduğunun veyâ işlediği söylenilen suçun gerçekte suç olmadığının anlaşılması anlamındadır. Ayrıca berât, kurtuluş vesîkası anlamına da gelmektedir. Peygamber efendimiz buyurdu ki:

(Âhirette pek çok kimse, hesâba çekilmeden Cennet'e girerler. Onlar için mîzân, terâzi kurulmaz. Onlara verilen sayfalar üzerine; "Lâ ilâhe illallah, Muhammedün resûlullah. Bu filânın oğlu filânın Cennet'e girmesinin ve Cehennem'den kurtulmasının berâetidir" yazılır.)
 
DÜNYADA VERİLEN BERÂT!..
Abdullah ibni Ömer hazretleri bir gün Resûlullah efendimizin huzûruna gelince;
(Kıyâmet günü herkesin berâtı, yani kurtuluş vesîkası, her işi ölçüldükten sonra verilir. Abdullah'ın berâtı ise, dünyâda verilmiştir) buyururlar. Sebebi sorulduğunda;
(Kendisi verâ ve takvâ sâhibi olduğu gibi, duâ ederken "Yâ Rabbî! Benim vücûdumu, kıyâmet günü o kadar büyük eyle ki, Cehennemi yalnız ben doldurayım. Cehennemi insanla dolduracağım diye verdiğin sözün böylece yerine gelmiş olsun da, Muhammed aleyhisselâmın ümmetinden hiç kimse Cehennemde yanmasın" diyerek din kardeşlerini kendi canından dahâ çok sevdiğini göstermişdir) buyurdu.
Bir hac zamânında, Ebû Amr ez-Zücâcî hazretlerinin yanına birisi gelerek;
-Haccımı yaptım. Berâtımı ver. Senin arkadaşların, berâtımı almam için beni sana gönderdiler deyince, Ebû Amr ez-Zücâcî hazretleri, o kimseye şaka yapıldığını anlar ve ona, Kâbe'yi işâret ederek;
-Git oraya ve yâ Rabbî! Bana berâtımı ver, de! buyurur. Bir süre sonra o kimse, elinde bir kâğıt ile geri döner. Kâğıdın üzerinde yeşil hat, yazı ile;
"Bismillâhirrahmânirrahîm. Bu falan oğlu falanın Cehennem'den berât kâğıdıdır" yazılıdır.
Her sene, Şa'bân ayının 15'inci Berât gecesinde o senede olacak şeyler, ameller, ömürler, ölüm sebepleri, yükselmeler, alçalmalar, yani her şey Levh-i mahfûzda yazılır. Kur'ân-ı kerîm, Levh-i mahfûza bu gece indi. Resûlullah efendimiz, bu gece, çok ibâdet, duâ eder ve;
(Berât gecesini ganîmet, fırsat biliniz! Çünki, belli bir gecedir. Şa'bânın on beşinci gecesidir. Kadir gecesi, çok büyük ise de, hangi gece olduğu belli değildir. Bu gece, çok ibâdet yapınız. Yoksa, kıyâmet günü pişmân olursunuz!) buyurmuştur.
İmâm-ı Rabbânî hazretleri vefât etmeden altı ay önce, Berât gecesini, kendi husûsî odasında ihyâ eyler. O gece yarısı, kıymetli hanımının bulunduğu odaya gelir. Hanımı;
-Efendim, bu gece ecellerin ve amellerin takdir edildiği gecedir. Kimbilir Allahü teâlâ kimin defterine ölecek ve kimin defterine yaşayacak! diye kaydetti deyince, İmâm-ı Rabbânî hazretleri;
-Niçin tereddüt ve şüphe ile söylüyorsun? Ya isminin, dünyâda yaşayacaklar sahifesinden silindiğini görenin hâli nice olur? buyurur ve İmâm-ı Rabbânî hazretleri, o sene vefât eder.
Atâ bin Yesâr hazretleri buyuruyor ki:
"Şâban ayının on beşinde, yâni Berât gecesinde o yıl içinde ölecek olanların listesi Azrâil aleyhisselâma verilir. Bu arada ev yapan, ağaç diken ve yeni evlenen nice kimseler vardır ve isimleri bu listededir. Fakat onlar bunu bilmezler."
 
ALLAHÜ TEALAYA SIĞINMALI
Yapılan duâların, şartlarına uygun yapıldığında kabul olacağı kitaplarda bildirilmekte ve duânın müstecâb olduğu zamanlar ise şöyle sıralanmaktadır:
"Receb ayının ilk Cumâ gecesi olan Regâib gecesi, Şâban ayının on beşinci yani Berât gecesi ve günü, mübârek geceler, Cumâ günü, hatîb minberde iki hutbe arasında oturduğu vakitten namaz kılıncaya kadar, her gecenin son üçte birinde yani seher vaktinde, Allah yolunda cihâd ederken, her namazdan sonra, Kur'ân-ı kerîmi okuduktan sonra, yağmur yağarken, Kâbe-i muazzamayı görünce, zemzem suyu içince yapılan duâ müstecâbdır. Musîbete uğrayanın o andaki duâsı da müstecabdır."
Netice olarak berât, temize çıkmak, kurtulmak anlamındadır. Berât gecesi gibi kıymetli gecelerde, duâ ederek, yalvararak, tövbe ederek, günahlardan kurtularak, berâtımızı almamızı nasib eylesin Rabbimiz. Muhammed Rebhâmî hazretlerinin buyurduğu gibi:
"Berât gecesinde çok duâ etmeli, kötü sondan, îmânsız ölmekten Allahü teâlâya sığınmalı, Cehennem ateşinden kurtuluş berâtı, bereket, rahmet, mağfiret ve âfiyet dilemelidir."

İnsan, mahlukların tam ortasındadır

 
A -
A +

İnsanların dereceleri, bütün mahlûkların tam ortasındadır. İslâmiyete uyanlar, yükselirler, meleklerden üstün olurlar. Nefislerine ve kötü arkadaşlara uyarak, İslâmiyetten uzaklaşanlar ise, alçalırlar.

İnsan, rûhu tarafından meleklere, bedenin yapısı bakımından hayvânlara benzemektedir. Rûh tarafını kuvvetlendiren kimse, meleklerden de üstün olur. Çünkü beden, insanı meleklikten uzaklaştırmakta, hayvânlara yaklaştırmakta iken, bu alçalmaya karşı koymuş ve yükselmiştir. Melekte, hayvânlaştırıcı bir beden yoktur. İyilikleri, meleklik ile birlikte yaratılmıştır.
 
AKIL IŞIĞI VERİLDİ
Bir kimse, bedeni kayırır, nefsi kuvvetlendirirse, hayvânlardan aşağı olur. Allahü teâlâ, A'râf sûresinin 178. ve Furkan sûresinin 44. âyetlerinde meâlen;
(Hattâ onlar, hayvânlardan dahâ aşağıdırlar) buyurarak, böyle kimselerin kötülüklerini bildirmektedir. Çünkü hayvânda akıl yoktur. Meleklere benzeyen rûhları da yoktur. Şehvetlerine uymaları suç olmaz. İnsanlara akıl ışığı verilmiş olduğundan, nefislerine uymaları, doğru yoldan sapmaları çok çirkin olur.
Hayvânların yaşayabilmeleri için, kendilerine lâzım olan teneffüs edecek hava, yiyecek, içecek, giyecek, barınacak, eş olacak şeylerin hepsi hâzır olarak yaratılmıştır. Bunlar arasında, yaşamaları için, en çok lâzım olanı havadır. Havasızlığa birkaç dakîkadan fazla dayanamazlar. Hemen ölürler. Hava, aramakla, bulmakla, zahmet çekmekle ele geçecek bir şey olsaydı, bunu arayacak kadar zamân bile yaşayamazlardı. Bu derece acele lâzım olan, bu çok lüzûmlu maddeyi, Allahü teâlâ, her yerde bulunacak ve mahlûklarının ciğerlerine kadar, kendiliğinden, kolayca girecek şekilde yaratmıştır. Yaşayabilmek için su, bu kadar acele lâzım değildir. İnsan ve hayvânlar, suyu arayıp bulacak zamân kadar yaşayabilirler. Bunun için, suyu bulmak îcâb etmektedir. Hayvânlarda akıl bulunmadığı ve birbirlerine yardımcı olmadıkları için, yiyeceklerini ve giyeceklerini hâzırlayamazlar. Bundan dolayı, yiyeceklerini pişirmeleri, hâzırlamaları lâzım değildir. Ot, leş yerler. Tüy, yün, kıl ile ısınırlar. Korunma âletleri, kendilerinde yaratılmıştır. Birbirlerine muhtâç değildirler.
İnsanlar ise, bütün bunları hâzırlamaya, düşünmeye mecbûrdur. Ekip biçmedikçe, ekmek yapmadıkça doyamazlar. İplik, dokuma ve dikicilik yapmadıkça giyinemezler. Korunmaları için de, akıllarını, zekâlarını işletmeleri, fen bilgisi öğrenmeleri, sanâyi kurmaları lâzımdır. Her hayvânda bulunan bir çeşit üstünlük, insanda bir araya getirilmiştir. İnsanın, kendisinde yaratılan bu üstünlükleri meydâna çıkarması için, aklını kullanması, fikrini yorması, çalışması lâzımdır. Saâdet ve felâket kapılarının anahtarı, insanın eline verilmiştir. Yükselmesi veyâ alçalması, kuvvetini sarf etmesine ve çalışmasına bırakılmıştır. Aklını, fikrini işleterek, saâdet yolunu görüp, bu yolda yürümeye çalışırsa, içinde yaratılmış olan yükseklikler, kıymetler eline geçer. Ufuktan ufka yükselerek, meleklere, Allahü âlânın rızâsına, sevgisine kavuşur. Yok eğer, nefsin zararlı arzûlarına uyarak, yaratıldığı gibi, hayvânlık derecesinde kalırsa, işi tersine dönerek, alçala alçala, esfel-üs-sâfilîne düşer. Felâketten felâkete, Cehenneme kadar sürüklenir.
 
AKIL, RÛH VE KALB
İnsan, yaratılışta iki taraflıdır. Ona hidâyet, üstünlük tarafını tanıtabilmek ve bunu kuvvetlendirmeye çalışmasını sağlamak için, bir rehber, bir üstâd lâzımdır. Bazı çocuklar, nasîhatle, yumuşak sözle ve mükâfât verilerek yola gelir. Bazısı ise, sert ve acı sözle ve cezâ vererek terbiye kabûl eder. Rehber, üstâd mâhir olup çocuğun yaratılışının nasıl olduğunu anlamalı, onu şefkatle, tatlı veyâ acı tesir ederek terbiye etmeli, yani yetiştirmelidir. Böyle mâhir ve müşfik bir rehber olmadıkça, çocuk ilim ve ahlâk edinemez, yükselemez. Rehber, yani ilm ve ahlâk sunan zât, çocuğu felâketten kurtarıp, saâdete kavuşuurur.
Netice olarak insan, birçok bakımdan başka hayvânlara, hattâ bazı sıfatları bitkilere ve cansız maddelere benzer ise de, insanı hayvândan ve diğer varlıklardan  ayıran, akıl, rûh, kalb gibi belli husûsî insanlık sıfatlarıdır. İnsandaki insanlık şerefi, kendisine ihsân edilen bu özelliklerinden gelmektedi


.

Kıyâmet günü vardır

 
A -
A +

Allahü teâlâyı tanımak ve Ona inanmak, yalnız lâfla olmaz. İmânın altı şartı olan Âmentünün manasına kalb ile inanmakla olur. Bu altı şarttan birisi de Kıyâmet gününe, yani öldükten sonra dirilmeye inanmaktır. Allahü teâlânın gönderdiği dinleri bilhassa İslâmiyeti inkâr edenlerlerden bazıları;

"Cennet ni'metlerinin, kuş etleri, meyveler, süt, saf bal, köşkler gibi, bedene tatlı gelen şeyler oldukları bildirilmiştir. Bunlar ise, şehveti, hayvânî arzûları yerine getirecek şeylerdir. Rûhun saâdeti, insanın yüksekliği, aklın beğendiği şeyler olduğuna göre, Cennette bunlar unutulacak, hayvânî zevkler, rûhun zevklerini örtecektir. Bu hâl, dünyâdaki yüksek insanların, Peygamberlerin, velîlerin, âlimlerin, Cennette, en aşağı insan, hattâ hayvân derecesine düşeceklerini göstermez mi? Bundan başka, bedenin zevk, lezzet alabilmesi için, önce elem, acı duyması lâzımdır. Beden sıkılmayınca, bir şey istemez. Meselâ, açlık acısı olmayınca, yemek, içmek lezzeti anlaşılmaz. Yorgunluk, uykusuzluk sıkıntısı olmadan, rahatlık ve uyku lezzeti anlaşılmaz. Cennette hiçbir sıkıntı olmayacağı için, bedenin bu lezzetleri duymasına da imkân yok demektir" demektedirler.
 
İBNİ SÎNÂ BİLE!..
İbni Sînâ bile, Şifâ ve Necât kitâplarında, Kıyâmet gününü anlatmış ise de, Muâd ismindeki kitâbında, inanmadığını açıklamaktadır. Nasîrüddîn-i Tûsî de, Tecrid kitâbının bazı yerlerinde tekrâr dirilmeyi anlatıyor ise de, başka yerlerde de, aksini bildirmektedir. Bunlar gibi Müslüman görünmelerine rağmen, âhıreti, yeniden dirilmeyi inkâr edenler olmuştur. Ehl-i sünnet âlimleri ise, bunlara cevap olarak, söz birliği ile bildiriyorlar ki:
"Kıyâmet günü, bu beden tekrâr var olacaktır. Fakat, Cennet ni'metlerini, lezzetlerini yalnız bedenin lezzeti zannetmek yanlıştır. Dünyâda yükselmeye başlayan bir rûh, bedenden ayrılınca, kıyâmete kadar, her ân, yükselmeye devâm eder. Cennette beden, sonsuz kalabilecek özellikte, dünyâdakinden bambaşka özellikte var olacaktır. Yükselmiş olan rûh, bu cesed ile birleşerek kıyâmet hayâtı başlayacaktır. Cennette, bedenin ve rûhun ayrı ayrı ni'metleri, lezzetleri olacaktır. Yüksek olanlar, Cennette de rûhun lezzetlerine ehemmiyet vereceklerdir. Rûhun lezzeti, bedenin lezzetlerinden farklı ve kat kat fazla olacaktır. Rûhun lezzetlerinin en tatlısı, en yükseği de, Allahü teâlâyı görmek olacaktır. Yüksek insanların, âriflerin, dünyâda iken, rûh Cennetine girmeleri, âhıretteki rûh lezzetlerinden bir kısmına kavuşmaları câizdir denildi. Bedenin Cennetine dünyâda kavuşulamaz. Cennet lezzetleri, dünyâ lezzetleri gibi değildir. Hattâ, dünyâ lezzetlerine hiç benzemezler. Allahü teâlâ, Cennetteki lezzetleri, dünyâda işiterek anlayabilmemiz için, dünyâda onlara benzeyen lezzetler yarattı. Böylece, o lezzetlere kavuşmak için çalışmamızı emretti.
Cennet lezzetlerinin tadını alabilmek için, önce acı, sıkıntı çekmek lâzım değildir. Çünkü Cennetteki bedenin yapısı, dünyâdaki gibi değildir. Dünyâdaki beden, yok olacak bir hâlde yaratıldı. Yaklaşık olarak yüz sene dayanacak kadar sağlamdır. Cennetteki beden ise, sonsuz kalacak, hiç yıpranmayacak sağlamlıktadır. Aralarındaki benzerlik, insan ile, aynadaki hayâli arasındaki benzerlik gibidir.
İnsan aklı, kıyâmetteki varlıkları anlayamaz. Akıl, his organları ile duyulanları ve bunlara benzeyenleri anlayabilir. Cennet ni'metlerini, lezzetlerini, dünyâdakilere benzetmek, onlar üzerinde mantık, fikir yürütmek insanı, çürük, yanlış netîcelere götürür. Bilinmeyen şeyleri, bilinen şeylere benzeterek, fikir yürütmek, bâtıldır."
 
O GÜN, GELECEKTİR!..
Netice olarak, Kıyâmet günü vardır. O gün, elbette gelecektir. O gün, gökler parçalanacak, yıldızlar dağılacak, yeryüzü ve dağlar, parça parça olacak ve yok olacaklardır. Kur'ân-ı kerîm, bunları haber veriyor ve Müslümânların bütün fırkaları da, buna inanıyor. Buna inanmayanın îmânı gider. Kıyâmette, bütün mahlûklar, yok olup, tekrâr yaratılacak, herkes mezârdan kalkacaktır. Allahü teâlâ çürümüş toz olmuş kemikleri yine diriltecektir. O gün, terâzî kurulacak, herkesin hesabı görülecektir. Bunları Peygamber efendimiz haber vermiştir. Kabûl etmek, inanmak lâzımdır.

"Seni benden uzaklaştıran nedir?"

 
A -
A +

Allahü teâlâ, kullarının günâhlarını affedicidir. Zümer sûresinin 53. âyetinde meâlen;

(Muhakkak ki, Allahü teâlâ Gafûrdur, yani çok mağfiret edicidir. Rahîmdir, yani çok merhametlidir) buyurulmuştur.
Mensûr bin Ammâr hazretleri, şöyle bir hâdise nakletmektedir:
"Ensârdan Sa'lebe bin Abdurrahmân adlı bir genç, bir günah işler, korku ve utancından Medine'yi terk eder. Dağda yaşamaya başlar. Resûlullah efendimiz  bu genci defalarca sorar fakat cevap alamaz. Nihâyet Cebrâil aleyhisselâm gelerek o gencin bulunduğu yeri bildirir. Peygamber efendimiz de, hazret-i Ömer ve Selmân-ı Fârisî hazretlerine;
-Gidin Sa'lebe bin Abdurrahmânı getirin buyurur.
 
"BİZ ONU ARIYORUZ!.."
Hazret-i Ömer'le Selmân-ı Fârisî hazretleri, o genci ararken Züfâfe adında bir çobanla karşılaşırlar ve;
-Buralarda dağda yaşayan bir genç biliyor musun? diye sorarlar. Çoban da;
-Gece yarısı olunca, şu taraftan elini başına koyup ağlayarak, feryat eden bir genç var deyince hazret-i Ömer;
-Biz onu arıyoruz der.
Çoban, bunları gencin olduğu yere götürür. Gece yarısına doğru, genç aynı şeyleri söyleyerek gelir. Hazret-i Ömer gence yaklaşınca;
-El-Emân, el-Emân, ateşten kurtuluş ne zaman der. Hazret-i Ömer;
-Ben Hattâb oğlu Ömer'im deyince genç;
-Resûlullah efendimiz benim günahımı biliyor mu? diye sorar. Hazret-i Ömer;
-Bilmiyorum. Ancak dün akşam seni bulmak üzere bizi gönderdi der. Genç;
-Yâ Ömer, beni Resûlullah efendimizin huzûruna, o namaz kılarken götürün diye ricâda bulunur.
Hazret-i Ömer, gencin arzûsunu kabul eder. Medine'ye gelirler ve Resûlullah efendimiz namaza durunca mescide girerler. Genç, Resûlullah efendimizin namazda okuduğu Kur'ân-ı kerîmi işitince, bayılarak düşer. Resûlullah efendimiz, namazı bitirdikten sonra hazret-i Ömere;
-Sa'lebe bin Abdurrahmân'ı ne yaptınız? buyurunca;
-Ey Allahın Resûlü! Sa'lebe buradadır cevabını verirler. Sa'lebe'yi ayıltarak huzûra getirirler. Resûlullah efendimiz ona;
-Yâ Sa'lebe seni benden uzaklaştıran nedir? diye sorduklarında, Sa'lebe;
-Günahımdır diye cevap verir. Peygamber efendimiz ona;
-Ben size, Allahü teâlâ hatâ ve günahları bağışlar diye öğretmedim mi? buyurunca, o da;
-Evet yâ Resûlallah! der. Resûlullah efendimiz ona;
-(Ey Rabbimiz, bize dünyâda iyi hâl ver, âhırette ihsânda bulun ve Cehennem azâbından koru) meâlindeki Bekâra sûresinin 201. âyet-i kerîmesini oku buyurur. Sa'lebe;
-Yâ Resûlallah! Günahım bundan büyüktür deyince, Resûlullah efendimiz;
-Bilakis Allahın kelâmı en büyüktür buyurur.
Bundan sonra Resûlullah efendimiz onu evine gönderir. Sa'lebe evine gider ve hastalanır. Üç gün hasta yatar. Selmân-ı Fârisî hazretleri Resûlullah efendimize gelerek;
-Yâ Resûlallah! Sa'lebe yapmış olduğu şeyden dolayı hastalandı der. Resûlullah efendimiz;
-Kalkınız Sa'lebe'ye gidelim buyurur ve giderler. Resûlullah efendimiz gencin başını kucağına alınca, genç, başını mübârek kucağından çeker. Resûlullah efendimiz;
-Niçin başını kucağımdan çektin? diye suâl edince;
-Yâ Resûlallah, başım günahla doludur, sizin mübârek kucağınıza lâyık değildir der. Resûlullah efendimiz;
-Ne arzu ediyorsun? diye buyurunca;
-Rabbimin mağfiretini der. Bunun üzerine Resûlullah efendimiz;
 
"RABBİN SELAM EDİYOR.."
-Cebrâil aleyhisselâm şimdi geldi ve (Ey kardeşim, Rabbin sana selâm ediyor ve "Şayet kulum yer dolusu günâh ile bana gelse, ben de onu yer dolusu mağfiret ile karşılarım" buyuruyor dedi) buyurur. Resûlullah efendimiz böyle buyurunca, o genç öyle bir ah çeker ki, hemen rûhunu teslim eder.
Resûlullah efendimiz, bu gencin, gaslini, techîz ve tekfinini yapar, cenâze namazını kılar ve sonra kabre götürüp defnederler. Kabir dönüşü, Peygamber efendimizi parmaklarının ucuna basarak yürüdüğünü gören Eshâb-ı kirâm;
-Yâ Resûlallah! Siz niçin ayak parmaklarınızın ucuna basarak yürüyorsunuz? diye sorduklarında Peygamber efendimiz;
-Sa'lebe'yi karşılayan melekler o kadar çoktu ki, onların kanadına basmayayım diye bu şekilde yürüyorum buyurur..."
Netice olarak, Allahü teâlânın kudreti büyük olduğu gibi affı da çoktur. Allahü teâlânın affı ve merhameti o kadar çoktur ki, cezâyı, azâbı hak edenlere azâb vermekte acele etmiyor ve tövbe edenleri de affediyor...

İnsanı üstün kılan özellik

 
A -
A +

Biyologlar, insan ile hayvan arasındaki farkı, yalnız madde bakımından inceliyor. Hâlbuki, insan ile hayvanlar arasında en büyük fark, insanın rûhudur. İnsanlarda rûh vardır. İnsanlık şerefi hep bu rûhdan gelmektedir. Bu rûh, ilk olarak, Âdem aleyhisselâma verildi. Hayvanlarda bu rûh yoktur. Maddîcilerin, felsefecilerin bu rûhdan haberleri olmadığı için, insanı maymuna yakın sanabilirler. İnsanın şekli, yapısı, maymuna benzese de, insan insandır. Çünkü rûhu vardır. Maymun ise hayvandır. Çünkü bu rûhdan ve rûhun hâsıl ettiği üstünlüklerden mahrûmdur. Görülüyor ki, insan ile hayvan, tamâmen ayrıdır.

Her maddede ağırlık ve hacim gibi ortak özellik olduğu gibi, o maddeye mahsûs olup, onu tanıtan özellikleri de vardır. Meselâ, her maddenin belli özgül ağırlığı vardır. Her sıvının kaynama ve donma sıcaklıkları, katı cisimlerin belli ergime sıcaklığı, ışınların belli dalga boyları vardır.
 
CANLILARIN HUSÛSÎ SIFATLARI
Bunun gibi, canlıların da, belli husûsî sıfatları, özellikleri vardır. Meselâ, yüksük otu, kalbe tesiri ile tanınır. Atın, binicisine itâati, koşma özelliği meşhûrdur. Atta bu özellik olmasa, ona eşek gibi yük vurulurdu.
İnsan, birçok bakımdan başka hayvânlara, hattâ bazı sıfatları bitkilere ve cansız maddelere benzer ise de, insanı hayvândan ayıran, belli husûsî insanlık sıfatları da vardır. Ona insanlık şerefi, bu özelliğinden gelmektedir. Bu özellik nutuk, yani rûhun idrâk, kavrama, düşünme kuvvetidir. Söz söylemeye de nutuk vermek denir ise de, burada, bu mânâda değildir. Dilsiz kimse, söylemez. Fakat yine insandır. Çünkü nutuk sâhibidir. Yani anlayışlıdır ve düşünür. Tûtî kuşu, yani papağan, söyler. Fakat, insan değildir. Çünkü nutku, anlayışı, aklı, fikri, düşünmesi yoktur.
İşte, iyi huyları kötülerinden, iyi işleri, fenâlarından ayıran, bu nutuktur. Allahü teâlâ, bu özelliği insana verdi ki, bununla yaratanını anlasın. Kalb ve rûh, bu kuvveti ile, yani nutuk, akıl ni'meti ile yerleri, gökleri  inceleyerek, Allahü teâlânın varlığını ve yüksek sıfatlarını anlar. Sonra, emirlerine ve yasaklarına, yani İslâmiyete uyarak dünyâ ve âhıret saâdetine kavuşur. Felâketlerden kurtulur. Zâriyât sûresinin 56. âyetinde meâlen;
(İnsanları ve cinni, bana ibâdet etmeleri için yarattım) buyuruldu.
Bu âyet-i kerîmedeki (ibâdet etmeleri için) ifâdesi, (beni tanımaları için) demektir. Yani, Allahü teâlâyı tanımak, inanmak için yaratıldık.
İnsanların hayvânlara benzeyen tarafları, hayvânî rûhdan ileri gelen şehvânî ve gadab kuvvetleridir. Bunun ikisi de, insan rûhu için kıymetli değildir. Bu kuvvetler, hayvânlarda da vardır. Hattâ hayvânlarda, insandan dahâ kuvvetlidir. Meselâ, öküz ve eşek insandan dahâ fazla yer ve içer. Domuz ve kuşlar, insandan dahâ fazla şehvetlidir. Arslan, manda ve fil, insandan dahâ kuvvetlidir. Kurt ve kaplan, insandan dahâ çok dövüşür, parçalar. Fâre, kedi, köpek, karanlıkta da görür. Uzaktan, çabuk koku alırlar...
 
KALB VE RUH KUVVETİ
Bütün bu kuvvetler, insan için şeref olamaz. Bunlar, şeref sayılsaydı, isimleri geçen hayvânlar, insandan dahâ şerefli, dahâ üstün olurlardı. İnsanın şerefi, rûhunun iki kuvvetinden gelmekdedir. Kalb ve rûh, ilim, nutuk kuvveti ile, fazîletleri, üstünlükleri anlayacak, amelî kuvveti ile, bunlara sarılacak, kötülüklerden sakınacaktır.
Gözün akla değil, aklın göze bağlı olmasını savunanlar olmuştur. Hâlbuki akıl, duygu organları üstünde bir kuvvettir ve hissedilen şeylerin doğrusunu, yanlışını ayıran bir hâkimdir. İnsanlar, göze tâbi olsaydı, insanlık şerefi, gözün kuvveti ile ölçülseydi, kedi, köpek ve fârenin insandan dahâ şerefli, dahâ kıymetli olması lâzım gelirdi. Çünkü bu hayvanlar, karanlıkta da görüyor, insan ise göremiyor. His organları, aklın âletleridir. Kumandan, hâkim ise, akıldır.
Netice olarak, insanın üstünlüğü, ona ihsân edilen rûhu ve bu rûhda bulunan anlama, idrâk etme, düşünme gibi özellikleri sebebi iledir. Rûhun bu özellikleri sebebi ile insan, diğer canlılardan üstün olduğu gibi, rûhunu kuvvetlendirir, onun gıdâsını verirse, meleklerden de üstün olabilir. Çünkü insanın şerefi, kıymeti, ilmi ve edebi ile ölçülür. Malı, makamı, nesebi ile değil!

.

"Herkes, yanında bulunandan verir"

 
A -
A +

Kötülük eden kötülük, iyilik eden de iyilik görür. Herkes, ne yapmış ise onun karşılığını bulur. Kötülük edene iyilik yapmak, iyi huyların en üstünüdür, olgun olmanın alâmetidir. A'râf sûresinin;

(Affet ve ma'rûfu emret) meâlindeki 198. âyet-i kerîmesi nazil olduğu zaman, Peygamber efendimiz, Cebrâîl aleyhisselâmdan bu âyet-i kerimenin açıklamasını istemiştir. Cebrâîl aleyhisselâm da;
"Rabbimden öğreneyim" diyerek gitmiş ve tekrâr geldiğinde;
"Allahü teâlâ; (Senden uzaklaşana yaklaş! Senden esirgeyene ihsân et! Sana zulmedenleri affet!) emrini verdi" buyurmuştur.
 
"İYİ HUYLU OL!.."
Bir gün Peygamber efendimiz, Ebû Hüreyre hazretlerine;
-İyi huylu ol! buyurur. Ebû Hüreyre hazretleri de;
-İyi huy nedir yâ Resûlallah? diye arz edince Resûlullah efendimiz;
-Senden uzaklaşana yaklaşıp nasîhat et ve sana zulmedeni affet ve malını, ilmini, yardımını senden esirgeyene bunları bol bol ver! buyurmuşlardır.
Kendisine iyilik etmeyene hediye vermek, ihsânın en üstün derecesidir. Kötülük edene ihsânda bulunmak ise, insanlığın en yüksek derecesidir. Bu sıfatlar, düşmanı dost yapar. Peygamber efendimiz;
(Kendinden uzaklaşanlara yaklaşmak, zulmedenleri affetmek, kendini mahrûm edenlere ihsân etmek, güzel huylu olmaktır) buyurmuştur.
Abdullah ibni Abbâs hazretlerine bir kimse sövüp hakaret etmişti. Buna karşılık olarak, o kimseye;
"Bir ihtiyâcın varsa, sana yardım edeyim" buyurur. Adamcağız başını öne eğerek ve utanarak özür diler.
Îsâ aleyhisselâm, Yahûdîlerin yanından geçerken, kendisine çok kötü şeyler söylediler. Onlara iyi ve tatlı cevaplar verdi. Yanında bulunanlar;
-Onlar, size kötülük yapıyor, siz onlara iyi söylüyorsunuz dediklerinde;
-Herkes, başkasına, yanında bulunandan verir cevabını vermişlerdir
Abdullah bin Hubeyk hazretleri, Allahü teâlânın sonsuz ihsânına rağmen günah işlemekte ısrar edenleri;
"Sana iyilik edene bile kötülük ediyorsun. Kötülük edene nasıl iyilik edebilirsin" diyerek, gafletten uyandırırdı.
Câfer-i Sâdık hazretleri, oğluna nasihat ederek buyurur ki:
"Ey oğlum, Allahü teâlânın kitâbını okuyucu, iyilikleri emredici, kötülüğü nehyedici, sana gelmeyene sen gidici, seninle konuşmayanla konuşucu ol! İsteyene ver. Gıybetten, koğuculuktan sakın. Çünkü söz taşımak, insanların kalbinde düşmanlığı arttırır. İnsanların ayıplarını görme, insanların ayıplarını gören, onların hedefi olur."
Ebû Hafs-ı Haddâd hazretleri, Allahü teâlâya ve O'nun kullarına karşı edeb hakkında şöyle buyururdu:
"Allahü teâlâya karşı edeb, onun emirlerini ihlâs ile yerine getirmek, Ondan korkmak, çekinmek. Bir belâ ve sıkıntı sırasında insanlara güzel muâmele, genişlik zamânında yumuşaklıkla, nefsin yoksulluğa düşmekten çekindiği zamanlarda cömertlik ve kerem ile davranmak, gücü yettiği zaman affetmek, insanlara merhamet ve şefkat göstermek, fazîletli olmak, gelmeyene gitmek, kötülük yapana iyilik yapmak ve bütün Müslümanlara hürmet etmektir."
Süfyân-ı Sevrî hazretleri bir nasihatinde buyurdu ki:
"Boş yere, sebepsiz konuşma. Senin olmayan şeyi alma. Kalan ömrün için, acaba dînime ve âhiretime bir zarar gelir mi diye kork, bunun hüzün ve endişesi içerisinde ol. Allahü teâlâya tâatta bulunan sâlih bir Müslümana buğzetme. Büyük, küçük herkese merhametli ol. Akrabân ile alâkayı kesme. Sana gelmeyene, sen git. Akrabân, seninle alâkayı kesse de, sen kesme. Sana zulmedeni affet. Peygamberler ve şehîdlerle berâber olursun."
 
"SANA ZULMEDENİ AFFET!.."
Ahmed-i Bedevî hazretleri, Abdül'âl ismindeki talebesine hitaben şu vasiyette bulunmuştur:
"Ey Abdül'âl! Allahü teâlânın kullarından birine bir musîbet gelse, bunun için sakın sevinme! Gıybet ve dedikodu yapma! İnsanlar arasında söz taşıma! Sana eziyet vereni, zulmedeni affet! Kötülük yapana iyilik et! Sana vermeyene ver."
Netice olarak herkese iyilik yapmalı, kötülük edenlere, kötülükle karşılık vermemelidir. Halîm, selîm kimse, dâimâ neşeli, rahat olur. Kendisini herkes medheder. Câfer-i Sâdık hazretlerinin buyurduğu gibi:
"Üç şey vardır ki, Müslümanları çok aziz, şerefli eder:
1- Kendisine zulmedeni affetmek.
2- Kendisine bir şey vermeyene iyilikte bulunmak.
3- Kendisini aramayanları, arayıp hâllerini sormak."

..

Her kemâlinbir zevâli vardır

 
A -
A +

 Kemâl; olgunluk, mükemmellik, eksiksiz olma anlamlarına gelir. Olgunlaşmış, kemâle ermiş olana da, kâmil denir. Zevâl ise; yok olma, sona erme anlamındadır.

Allahü teâlâ, Hâlıktır yani yaratandır ve bâkidir, sonsuzdur. Yaratılanların hepsi ise mahlûktur ve fânidir yani yok edilmek üzere yaratılmışlardır. Bu dünyâda, her mahlûk için bir kemâl, olgunluk ve bir de zevâl yok olma zamanı vardır. Cenâb-ı Hak, ezelde böyle dilemiş ve böyle yaratmıştır. Bunu hiç kimse değiştiremez, değiştirmeye gücü de yetmez.
Cennet ve Cehennem mahlûk olmasına rağmen, Allahü teâlâ bu ikisini sonsuz kalacak şekilde yaratmış ve her ikisini de doldurmayı vâdetmiştir. Dünyâdaki bedeni, ölüm denilen zevâl ile son bulan insân, yeniden diriltilip, bu iki yerden birinde sonsuz olarak kalacaktır. Bunun için, "Dünya fâni, âhıret bâki" denmiştir. Peygamber efendimiz de;
(Dünyâ sizin için yaratıldı. Siz de âhıret için yaratıldınız! Âhırette ise, Cennetten ve Cehennem ateşinden başka yer yoktur) buyurmuşlardır.
 
"ÖLÜM SİZE VÂDOLUNMUŞTUR"
İnsân, bedenen kemâle erdiği, yaşlanıp olgunlaştığı zaman, ölüm denen zevâl yani yok olma ile karşı karşıyadır. Hayvanlar, bitkiler ve bütün canlılarda da durum aynıdır. Cansız varlıklar yani bütün yıldızlar ve gezegenler için de, bu akıbet yani son, kaçınılmazdır. Bütün mahlûklar, kemâle erdiği, kendileri için verilen süre tamamlandığı ândan itibaren, zevâlden, yok olmaktan kurtulamazlar.
Muhammed bin Kutbüddîn-i İznîkî hazretleri, Miftâh-ul Cennet isimli kitabında buyuruyor ki:
"Ey biçâreler, siz ölümden kaçarsınız. Filân öldü, ben dahî onun yanında bulunacak olursam, bana dahî, bulaşır dersiniz. Ve bulaşıcı hastalık filân mahalleye geldi diyerek, başka yere kaçarsınız.
Ey biçâreler, nereye kaçarsınız! Ölüm size vâdolunmuştur. Ecel ileri gitmez! Hak teâlâ size, eceliniz geldiğinde, göz açıp yumuncaya kadar vakit vermez. Takdir olunandan ne fazla ve ne de eksik olur.
Hak teâlâ, emrini, her nerede hükmettiyse, o kişi, malını ve evlâdını cümleten bırakıp, o mahalle gider. Ve toprağı olan memlekete varmayınca, canını almaya emrolunmaz.
Herkes, eceli geldiğinde ölür. A'râf sûresi 33. âyetinde meâlen;
(Ecelleri geldiği zamân, onu az zamân ileri ve geri alamazlar) buyuruldu.
Hak teâlâ, sizin günde ne kadar nefes alıp verdiğinizi bilicidir. Ve levh'e yazmıştır. Melekler, gözetirler, vakti gelince, melek-ül-mevte, ölüm meleğine haber verirler."
Cenâb-ı Hak, dünyâyı ve dünyânın içindeki bütün güzellikleri zevâl yani yok edilmek üzere yaratmıştır. Akıllı bir kimse, geçici ve yok edilmek üzere yaratılan bu güzelliklere aldanmaz, bunlar için zamanını harcamaz. Peygamber efendimiz;
(Dünyâya, burada kalacağınız kadar, âhırete de, orada kalacağınız kadar çalışınız!) buyurmuştur.
İmâm-ı Rabbânî hazretleri, bir talebesine hitaben buyuruyor ki;
"Fırsatı ganimet, vakitleri ise çok kıymetli ni'met bilmelidir. Modaya, âdetlere uymakla ele bir şey geçmez. Yalan sözlerden, kaçamak davranışlardan ancak zarar ve ziyân ele geçer. Peygamber efendimiz;
(Helekel-müsevvifûn) buyurdu. Yani sonra yaparım diyenler helâk oldular. Bugünkü ömrü vehim ve hayâl için harcamak ve hayâl olan şeyleri ele geçirmek için, mevcût olanları elden kaçırmak çok çirkin bir iştir. Elde bulunan şeyi, en ehemmiyyetli, en kıymetli şey için kullanmak gerekir."
 
ÂHİRET BÂKÎ, DÜNYA FÂNİ
Akıllı kimse, zevâl üzere yaratılmış olanlara tutulup kalmaz, bunlara gönül bağlamaz. Zira Resûlullah efendimiz;
(Dünyâ, geçilecek bir köprü gibidir. Bu köprüyü tamîr etmekle uğraşmayın. Hemen geçip gidin!) buyurmuştur.
Fudayl bin İyâd hazretleri, sevdiklerine sık sık;
"Dünyânın tamâmı altından olsaydı, yine yok olurdu. Âhiret ise, çanak, çömlek gibi topraktan olsaydı, yine bâkî, sonsuz olurdu. Akıllı kimse, geçici olan dünyâyı, altın da olsa reddeder. Bâkî, sonsuz olan âhireti, çanak çömlek gibi topraktan da olsa kabûl eder. İşin aslı, âhiret bâkî, sonsuz ve altın gibi kıymetlidir. Dünyâ ise, fâni ve çanak, çömlek gibi kıymetsizdir" buyururdu.
Netice olarak, dünyâ ve içindekiler, kendileri için takdir olunan vakit tamam olunca, kemâle erince, "Her kemâlin bir zevâli vardır" hükmü gereğince, zevâl yani yok olmakla karşı karşıyadır...


.

"Bir kimse, dilini tutarsa..."

 
A -
A +

Dil, büyük bir nimettir. İyiliği de kötülüğü de büyüktür. Cennete de, Cehenneme de götürür. Cirmi küçük, cürmü ise büyüktür. Îmân ve küfür dildeki ifadeden anlaşılır. Dil ile, ya hak veya bâtıl konuşulur. İnsanda bulunan diğer uzuvların sahası, dil gibi geniş değildir. Bir kimse Peygamber efendimize;

-Ya Resûlallah! Cennet'e götürecek bir ameli bana öğret diye arz edince, Resûlullah efendimiz;
-Aç kimseleri doyur, susuz olana su ver, Allahü teâlânın emirlerini insanlara öğret, haram ve yasak olan kötü şeyleri de insanlardan menet. Bunlara gücün yetmezse, hayırlı, güzel olmayan sözlerden dilini sakındır buyurmuştur.
Diline sahib olan kimse dünyada düşmanlarından, âhirette ise, ateşten kurtulur. Hadîs-i şerîfte;
(Ya hayır söyle veya sus. Susan kurtulur) buyurulmuştur
 
DİL, ŞÜKRETMEK İÇİNDİR
Faydasız konuşmak, münâkaşa etmek, alay etmek, söz taşımak, yalan söylemek, lânet etmek ve gıybet etmek gibi fiiller, hep dil ile olmaktadır. Halbuki Şeyh Sa'dî-i Şîrâzî hazretleri;
"Dil; şükretmek içindir. Rabbini bilen, dilini gıybet için kullanmaz. Kulak; Kur'ân-ı kerîm ve nasîhat dinlemek içindir. Bâtıl ve boş sözler için değildir. İki göz; Allahü teâlânın kudret ve san'atını görmek içindir. Eşin dostun ayıbını görmek için değildir" buyurmaktadır.
Bir kimse,  Eyyûb-i Sahtiyânî hazretlerine;
-Bana nasîhatte bulununuz deyince, cevabında;
-Diline sâhib ol, az konuşmaya dikkat et buyurmuştur.
Zünnûn-i Mısrî hazretlerine;
-Kalbini en güzel koruyan kimdir? diye sorduklarında;
-Diline en çok hâkim olan cevâbını vermiştir.
Dil, yırtıcı bir hayvan gibidir, serbest bırakılırsa sahibini parçalar. Sükût eden, hataya düşmekten, yalandan, dedikodudan, söz taşımaktan, kendini övmekten, boş konuşmaktan ve daha birçok dil âfetlerinden kurtulur.
Çok konuşanın dili sürçer, kalbi kararır. Kalbi kararan da, hata üstüne hata yapar ve kalb kırar da farkında bile olmaz. Diline sahip olan, dinini korur.
Çok konuşan hata eder. Eshâb-ı kirâm hep hayır konuştukları halde, yanlış konuşmak için değil, belki boş bir söz söyleriz diye sükût ederlerdi. Bunun için hazret-i Ebu Bekir, ağzına taş koyar ve;
"Başa gelen bütün felâketler bundan gelir" buyururdu.
Bişr-i Hâfî hazretleri de buyurdu ki:
"Dünyâda azîz olmak, âhırette de selâmette olmak isteyen, diline sâhib olsun."
Diline sahip olmayanı, şeytân her sahada oynatır. Büyük bir uçurumun kenarına getirip, yüzüstü yuvarlar, felâkete sürükler. Dile ahlâk dizgini vurulursa, dünyâ ve âhiret saâdetine kavuşur. Başıboş bırakılırsa zarardan zarara girer. Uzuvlarımızdan en çok isyân edeni dildir. Kolaylıkla istediği tarafa gider. Hadis-i şerifte buyuruldu ki:
(Her sabah, bütün uzuvlar, yalvararak dile derler ki: Bizim hakkımızı gözetmekte, Allahdan kork, kötü söz söyleme, bizi ateşte yakma! Bizim dine uyup uymamamız senin sebebinledir. Sen doğru olursan biz de doğru oluruz. Sen eğri olursan biz de eğri oluruz.)
Eshâb-ı kirâmdan Ukbe bin Âmir hazretleri, Resûlullah efendimize;
-Dünyâ ve âhirette kurtuluş ne ile olur yâ Resûlallah? diye suâl edince, Peygamber efendimiz;
-Dilini muhâfaza eyle. Zarûret olmadıkça evinden çıkma. Günahlarını hatırlayıp, ağla. Kurtuluş bunlarla olur buyurmuştur.
 
CEHENNEME GÖTÜRÜR!..
Peygamber efendimize, Cehenneme girmeye sebep olan şeylerin başlıcası nelerdir diye suâl edildiği zaman cevaben;
(Diline ve şehvetine hâkim olmamaktır) buyurmuşlardır.
Ali el-Masîsî hazretleri, fazla konuşmayı sevmez, çok konuşanın hatâ yapacağını bilir, dilin âfetinin, çok konuşmakta olduğunu bildirir ve;
"Allahü teâlâ her şey için iki kapı, dil için ise dört kapı yapmıştır. Dudaklar iki kapı, dişler de iki kapıdır" buyururdu.
Netice olarak susmak, dilini korumak, açık bir hikmet ve güzel bir haslettir. Dilin susması kalbin susmasına, kalbin susması da kişinin Rabbini tanımasına sebep olur. İnsanın selâmeti, dilini korumasındadır. Peygamber efendimizin buyurduğu gibi:
(Bir kimse, dilini tutarsa, Allahü teâlâ onun utanacak şeylerini örter. Gadabını tutarsa, kıyâmet günü, Allahü teâlâ azâbını ondan çeker. Bir kimse Allahü teâlâya yalvarırsa, onun duâsını kabûl eder.)

Affedilmek için, affetmeli

 
A -
A +

Affetmek, büyüklüğün alâmetidir ve Allahü teâlânın sıfatlarındandır. Kişinin, kendisine karşı yapılan hata ve kusurları bağışlamasına, affetmek denir. Herhangi bir kimsenin, hakkını almaya gücü yettiği halde, o kimseyi affetmesi iyidir. Çünkü hakkını almaya gücü varken affetmek, nefse dahâ güç gelir. Hadîs-i şerîfte;

(Mûsâ aleyhisselâm: Yâ Rabbî! Kullarının en kıymetlisi kimdir? dedikte, gücü yettiği zamân affedendir, buyuruldu) buyurulmuştur.
Zulmedeni affetmek merhametin, kendisine iyilik etmeyene hediyye vermek ihsânın, kötülük edene ihsânda bulunmak da, insanlığın en yüksek derecesidir. Bu sıfatlar, düşmanı dost yapar. Îsâ aleyhisselâm;
(Diş kıranın dişi kırılır. Burnu, kulağı kesenin, burnu kulağı kesilir demiştim. Şimdi ise, kötülük yapana karşı, kötülük yapmayınız. Sağ yanağınıza vurana sol yanağınızı çeviriniz diyorum) buyurmuştur.
 
ADALETİN YÜKSEK DERECESİ
Muhyiddîn ibni Arabî hazretleri buyuruyor ki:
"Kötülük edene iyilik yapan kimse, nimetlerin şükrünü yapmış olur. İyilik edene kötülük yapan kimse, küfrân-ı ni'met etmiş olur."
Bir kimsenin, kendisine zulmedenden, hakkı kadar hakkını almak, intisâr olur. Affetmek, adâletin yüksek derecesi, intisâr ise, aşağı derecesidir.
Affetmek, bazan zâlimlere karşı aczi gösterebilir. Zulmün artmasına sebep olabilir. İntisâr, her zamân zulmün azalmasına, hattâ yok olmasına sebep olur. Böyle zamânlarda, intisâr etmek, affetmekten dahâ efdal, dahâ sevâb olur.
Zâlimden hakkı kadar geri almak, adâlet olur. Fakat gücü yettiği hâlde affetmek, güzel ahlâktır. Resûlullah efendimiz, bir kimsenin zâlime bedduâ ettiğini görünce;
(İntisâr eyledin! Affeyleseydin, dahâ iyi olurdu.) buyurmuştur.
Bir hadîs-i şerîfte de buyuruldu ki:
(Üç şey kendisinde bulunan kimse, Cennete dilediği kapıdan girecektir: Kul hakkını ödeyen, her namâzdan sonra onbir defa ihlâs sûresini okuyan, kâtilini affederek ölen.) 
Resûlullah efendimizin mübârek torunu hazret-i Hüseyin, bir gün misâfirleri ile sofrada oturmuşlar yemek yiyorlardı. O sırada kölesi bir kap sıcak yemekle gelirken ayağı yere takılıp, elindeki yemeği hazret-i Hüseyin'in mübârek başına döker. Hazret-i Hüseyin, terbiye maksadı ile kölesinin yüzüne sertçe bakınca, kölesi, Âl-i imrân sûresinin 134. âyet-i kerimesindeki;
(Gadab etmezler) meâlindeki kısmını okur. Hazret-i Hüseyin;
-Gadabımı terk ettim, buyurunca, kölesi, âyet-i kerimenin;
(İnsanlardan kusûrlu olanları affederler) meâlindeki kısmını okur. Hazret-i Hüseyin;
-Affettim cevabını verince kölesi, âyet-i kerimenin;
(Allahü teâlâ ihsân edenleri sever) meâlindeki kısmını okur. Bunun üzerine hazret-i Hüseyin;
-Allah için seni kölelikten azâd ettim, istediğin yere gidebilirsin, buyurur.
Resûlullah efendimiz buyuruyor ki:
(Kıyâmette bir kimseyi hesâba çekerler ki, çok günâh işlemiş, hiç iyilik yapmamış. Sen dünyâda hiç iyilik yapmadın mı? derler. Hayır, yalnız çırağıma derdim ki, "Fakîr olan borçluları sıkıştırma! Ne zamân ellerine geçerse, o zamân vermelerini söyle. İstediklerini yine ver. Boş çevirme!" Allahü teâlâ buyuracak ki:  "Ey kulum! Bugün sen fakîr, muhtâçsın! Sen dünyâda benim kullarıma acıdığın gibi, bugün biz de sana acırız." Onu affeder.) 
Ahnef bin Kays hazretleri buyurdu ki:
"Bir kimse bana düşmanlık etse, ona üç halden biriyle karşılık veririm. Bu kimse benden yaşlı ise ona saygı duyar, karşılık vermem. Benden küçük ise onun için kötü muâmele yapmaya tenezzül etmem. Akranım ise ona af ve iyilikle muâmele ederim."
 
"KIZDIĞIN ZAMAN!.."
Netice olarak Allahü teâlâ, kullarının günâhlarını affedicidir. Müslümânlar da, birbirlerinin kusûrlarını, kabâhatlerini affetmelidir. Müslüman, Allahü teâlâ katında kıymeti olan ve Onun sevdiği insan demektir. Bunun için Müslümanların hatalarını görmemek, onlara kin tutmamak ve kusurlarını affetmek lazımdır. Allahü teâlânın bizi affetmesini istiyorsak, biz de Onun kullarını affetmemiz lazımdır. Yani, affedilmek için affetmek lazımdır. Affetmek, Allahü teâlânın sıfatlarındandır. Ahmed Rıfâî hazretlerinin buyurduğu gibi:
"Kızdığın zaman affa sarıl. Çünkü affetmek sûretiyle yapacağın hatâ, cezâ vermek sûretiyle yapacağın hâtadan daha iyidir."

.

Bütün nimetler, külfet karşılığıdır

 
A -
A +

Allahü teâlânın, insanlara gönderdiği Peygamberler, Peygamber olmalarına rağmen, emredilen sebeplere yapıştılar, sıkıntılara katlandılar, zahmetler çektiler. Eyyûb aleyhisselâm, insanları Allahü teâlâya îmân ve ibâdet etmeye çağırdı. Bu uğurda pekçok zahmet çekti. Sonra malı, evlâdı ve bedeni ile imtihân edildi. Ama bu sıkıntılara göğüs gerdi. Sabrı, kullukta kusûr etmeyip şikâyette bulunmayışı, bütün  insanlara örnek oldu.

Hiçbir şey yapmadan, zahmet çekmeden, yan gelip ağzını havaya açarak kısmetini beklemek, İslâmiyyette yoktur. Allahü teâlâ Necm sûresinin 39. âyetinde meâlen;
(İnsana [âhirette] ancak dünyâda çalışarak [ihlâs ile] yaptığı işler fayda verir) buyurmuştur.
 
DÜNYA, SIKINTI YERİDİR
Allahü teâlâ, dünyayı, zahmet, sıkıntı yeri olarak yaratmıştır. Burada her şey, belli bir sebebe bağlı olarak verilmektedir. Bu sebeplere yapışmayan ve bu sebeplerin getirdiği sıkıntılara, zahmetlere katlanmayan, arzu ettiği nimete kavuşamaz. Âlim olmak isteyen, ilim öğrenmenin sebeplerine yapışmaz ve bu sebeplerin getirdiği sıkıntılara, zahmetlere katlanmazsa, cehaletten kurtulamaz. Dinimiz hem çalışmayı, sebebe yapışmayı, zahmet çekmeyi ve hem de duâ etmeyi bildirmektedir. Önce sebebe yapışmak, sonra duâ etmek lâzımdır. Zira Peygamber efendimiz;
(Çalışmadan duâ eden, silâhsız harbe giden gibidir) buyurmuşlardır.
Âhırette  sonsuz ni'metlere kavuşmak isteyenin, îmân sâhibi olması lâzımdır. Îmân ettikten sonra da, îmânın gereği olarak bu îmânın emrettiklerini yerine getirmesi, yasak ettiklerinden de sakınması lâzımdır. Seyyid Ebü'l-Vefâ hazretleri buyuruyor ki:
"Her kim mevlâsına kavuşmak isterse, yolunun üstünde kendisini bekleyen zahmet ve meşakkatlere sabredip, göğüs germelidir. Meselâ keten bitkisi, zahmet ve meşakkatlere sabredip göğüs gerer, sonunda da kâğıt olur, üzerine Allahü teâlânın ismi yazılır. Muazzez ve mükerrem olur. Allahü teâlânın isminin azîzliğini ve bereketini görmez misin ki; keten önce toprağın altına habsolunur. Sonra yeryüzüne çıkıp büyüdükten sonra koparılır, vatanından olur, gurbet acısı çeker. Sıcağa bırakılır, güneşin harâretinde kalır, dövülür ve posası ayrılır. Sonra daha temiz hâle gelmesi için tarağın dişlerinden geçirilir. Eğirilir, bükülür, en sonunda ibrişim gibi olup, insan eliyle kumaş yapılır.
Bütün bunlar oluncaya kadar, haddi ve hesâbı olmayan eziyet çeker, meşakkatlere katlanır. Burada da kibirli olduğu sürede, o kibir gidinceye kadar sıkılır. Bu elemden parça parça olup, lüzumsuz oluncaya kadar kurtuluş yoktur. Lüzumsuz olunca da çöplüğe atılır. Ayaklar altında sürünür. Kâğıt imâl edicisi onu o hâlde yerlerde sürünürken görür ve kâğıt yapmak için alır. Temizce yıkadıktan sonra, yepyeni, bembeyaz, pırıl pırıl kâğıt yapar. Kâğıdın üzerine Allahü teâlânın ismi, Kur'ân-ı kerîm, hadîs-i şerîf yazılır. Keten, öyle hadsiz ve hesapsız eziyet ve meşakkatler çeker ki, anlatmakla bitirilemez.
Bunun gibi, talebenin de  böyle sıkıntı çekmesi lazımdır. Keten o kadar zahmet ve meşakkat yüzü gördükten sonra kâğıt olup, üzerine yazı yazılarak nasıl değeri artıp ellerde dolaşıyorsa, talebe de zahmet ve meşakkatler çekerek, o yollardan geçtikten sonra azîz olup, derecesi yükselir."
 
"EY NEFSİM!.."
İmâm-ı Gazâlî hazretleri, kendi nefsine hitaben buyuruyor ki:
"Ey nefsim; belki inandığını fakat sıkıntıya gelemeyeceğini söyleyeceksin. Fazla sıkıntıya dayanamayanların, az bir zahmetle bu sıkıntıyı önlemeleri lâzım geldiğini, Cehennem azâbından kurtulmak için, dünyâda zahmete katlanmanın farz olduğunu, demek ki bilmiyorsun. Bugün dünyânın bir miktar zahmetine dayanamazsan, yarın Cehennem azâbına ve âhiretteki zillet ve alçaklığa ve kovulmaya nasıl dayanacaksın!"
Netice olarak, her nimet, bir külfet karşılığıdır. Zahmet çekilmeden, nimete kavuşulamaz. Bir işin zahmeti ne kadar çoksa, rahmeti de o kadar çok olur. İbâdet zahmetine katlananlar, sonunda sonsuz nimetlere kavuşacaktır. Hazret-i Alî'nin buyurduğu gibi:
"Uğraşmadan, çalışmadan Cennete kavuşacağını zanneden kimse, hayâle kapılıyor. Çalışarak kavuşacağım diyenin de kendini yorması, ibâdet meşakkatlerini yüklenmesi lâzımdır.

İnsanı neticeye, sabır ulaştırır

 
A -
A +

Sabır; yüzü ekşitmeden başa gelen dert ve musîbeti yudum yudum içine sindirebilmektir.

Sabır; emirleri yapmakta, yasaklardan sakınmakta, başa gelen belâ ve musîbetlerde tahammül etmek, katlanmaktır. Abdullah Mürteiş hazretleri;
"Bütün işlerin netîcesinin sıhhatli ve faydalı olabilmesi için iki şart vardır: Sabır ve ihlâs" buyurmuşlardır.
Sabır, dinin yarısı, namaz ise dinin direğidir. Bu ikisine yapışan, hedefine ulaşır, maksadına kavuşur. Peygamber efendimiz;
(Sabreden, zafere kavuşur) buyurmuşlardır.
Peygamber efendimiz,  Arabistân yarım adasında, sert, inâtçı insanlar arasında geldiği hâlde, çok güzel idâresi, cefalarına, eziyetlerine sabretmesi sebebi ile, onları yumuşaklığa ve itâate getirmiştir. Böylece çoğu dinlerini bırakıp Müslümân olmuş ve dîn-i islâm yolunda babalarına, oğullarına karşı harb etmişlerdir. Onun uğrunda mallarını, yurtlarını fedâ edip, kanlarını akıtmışlar. Hâlbuki, böyle şeylere alışık değillerdi.
 
KURTULUŞA ERENLER...
Ebû Ali Dekkâk hazretlerine; Sabır nedir? diye sual edilince cevaben buyurur ki:
"Sabır, ismi gibidir. Zira sabır, ilaç olarak kullanılan tadı acı bir ağacın adıdır. Sabırlılar dünyâ ve âhiret izzetine konarak kurtuluşa erdiler. Çünkü onlar Allahü teâlâdan O'nunla olma şerefine nâil olmuşlardır. Allahü teâlâ bunun için, Tûr sûresinin 4. Âyetinde meâlen;
(Şüphe yok ki Allah sabredenlerle berâberdir) buyurmuştur.
Sabrın târifi ve sınırı takdire îtirâz etmemektir. Şikâyet yollu olmaksızın başa gelen musîbetleri açıklamak sabırsızlık olmaz."
İsmâil Fakîrullah hazretleri;
"Tevekkül etmek, teslim olmak, sabretmek ve rızâ göstermek, Allahü teâlâya varan yolun esaslarıdır" buyurmuştur.
Yahyâ bin Muâz-ı Râzî hazretleri;
"Kıyâmet günü fakirlik ve zenginlik tartılmayacak, fakirliğe ne ölçüde sabredilmiş ve zenginliğe ne ölçüde şükredilmiş ise, o hesâb edilecek" buyurmaktadır.
Abdülkâdir Geylânî hazretleri buyurdu ki:
"Kulun Allahü teâlâyı sevmesinde samîmi olup olmadığı, başına belâ ve musîbet geldiği zaman ortaya çıkar. Bela ve musîbet geldiğinde sabır hâlini muhâfaza edebiliyorsa, o gerçekten Allahü teâlâyı seviyor demektir. Musîbet ve fakirlik zamânında sebat gösterebilmek bu sevgiye delil ve alâmet yapıldı. Birisi Peygamber efendimize;
-Ben seni seviyorum deyince;
-Fakirlik için bir elbise hazırla buyurdu. Bir başkası gelip Peygamber efendimize;
-Ben Allahü teâlâyı seviyorum deyince;
-Belâ için elbise hazırla buyurdu.
Halinizden şikâyette bulunmayın. Sabredin, feryad etmeyin. Allahü teâlâya, rızâsı için yapılan sabırlar ve tahammüller, aslâ karşılıksız kalmaz. Onun için bir ân olsun sabrediniz, mutlaka, senelerce bu sabrın mükâfâtını görürsünüz. Ömrü boyunca kahraman lakabıyla meşhûr olan, bu lakabı, bir ânlık cesâreti netîcesinde kazanmıştır."
Ahmed Yekdest Cüryânî hazretleri;
"Dünyânın esâsı mihnet, sıkıntı üzere kurulmuştur. Sıkıntının ise sabretmekten başka reçetesi, katlanmaktan başka kurtuluş yolu yoktur" buyurmaktadır.
Molla Abdurrahmân Câmî hazretleri de;
"İhtiyarlık, gençliğin sonu ve netîcesidir. Netice ise, başa bağlıdır. Gençliğini iyi geçirenin, ihtiyarlığının da iyi geçeceği umulur" buyuruyor.
 
"KULLUK BÖYLE OLUR!"
İmâm-ı Rabbânî hazretleri buyuruyor ki:
"Her gün insanın karşılaştığı her şey, Allahü teâlânın dilemesi ve yaratması ile var olmaktadır. Bunun için, irâdelerimizi Onun irâdesine uydurmalıyız! Karşılaştığımız her şeyi, aradığımız şeyler olarak görmeliyiz ve bunlara kavuştuğumuz için sevinmeliyiz! Kulluk böyle olur. Allahü teâlâ, Hadîs-i kudsîde buyuruyor ki:
(Kazâ ve kaderime râzı olmayan, beğenmeyen ve gönderdiğim belâlara sabretmeyen, benden başka Rab arasın. Yeryüzünde kulum olarak bulunmasın!)
Netice olarak, neticeye sabırla ulaşılır. Zira sabır; bütün hayırların, iyiliklerin anahtarıdır. Dünyaya geldiğimiz andan itibaren, her menzile sabırla ulaşılmaktadır. Çocuğun büyümesi ve eğitimi, sabretmeye bağlıdır. İyi bir insan, iyi bir Müslümün olmak, sabırla ele geçer. Din Büyüklerinin buyurduğu gibi:
"Sabır bütün hayırların, sıdk kurtuluşun ve şükür de bereketin anahtarıdır. Kimde bu hasletler bulunursa, o, en yüksek mânevî mertebelere kavuşur."


.

Îmânı olan, Cehennemde kalmaz

 
A -
A +

Mü'minlere mükâfât ve ni'met için hâzırlanmış olan Cennet ve kâfirlere azâb için hâzırlanmış olan Cehennem, şimdi vardır. Her ikisini de, Allahü teâlâ, yoktan var etmiştir. Kıyâmette her şey yok edilip, tekrâr yaratıldıktan sonra ebedî olarak varlıkta kalacaklar, hiç yok olmayacaklardır. Suâl ve hesaptan sonra, mü'minler Cennete girince, burada sonsuz kalacaklar, Cennetten hiç çıkmayacaklardır. Kâfirler de, Cehenneme girince, Cehennemde sonsuz kalacaklar, ebedî olarak azâb çekeceklerdir. Bunların azâblarının azaltılması câiz değildir.

(Onların azâbları hafîfletilmeyecek, onlara hiç yardım olunmayacaktır) meâlindeki âyet-i kerîme meşhûrdur.
TÖVBE EDENLER...
Günâhı çok olan bir mü'min, son nefesi boğazına gelmeden evvel, tövbe ederse, kurtulması çok umulur. Çünkü Allahü teâlâ, tövbeyi kabûl edeceğini vâdetmiştir. Eğer tövbe etmek şerefine kavuşamadı ise, onun işi, Allahü teâlânın irâdesine kalmıştır. İsterse günâhlarının hepsini affederek Cennete sokar, isterse Cehennem ateşi ile veyâ sıkıntılar ile günâhları kadar, azâb yapar. Fakat sonunda kurtularak, yine Cennete girer. Çünkü âhırette merhamete kavuşamayan, yalnız kâfirlerdir. Zerre kadar îmânı olan, rahmete kavuşacaktır. Eğer günâhlarından dolayı önceleri rahmete kavuşamazsa, sonunda Allahü teâlânın lütfu, inâyeti ile kavuşacaktır. İmâm-ı Rabbânî hazretleri buyuruyor ki:
"Bir kimse, dinde inanılması lâzım olan şeylerden, bir tânesine bile inanmamış veyâ şüphe etmiş ise veyâ beğenmemiş ise îmânı gider, kâfir olur, Cehennemde ebedî kalır. Bir kimse, Kelime-i tevhîd söyleyip, bunun manâsını kabûl eder, Muhammed aleyhisselâm, Allahü teâlânın Peygamberidir, her sözü doğrudur, güzeldir deyip, ona uygun olmayanlar yanlıştır, fenâdır diye inanırsa ve son nefesinde de öyle ölüp, âhırete, bu îmân ile giderse, bu kimse, kâfirlere mahsûs olan âdetlere ve bayramlara katılır, kâfirlerin mukaddes bildikleri günlerinde ve gecelerinde, onların yaptıklarını yaparsa Cehenneme girer. Amma, kalbinde zerre kadar îmânı olduğu yani bildirilenlere kısaca inandığı için Cehennemde sonsuz kalmaz. Kısaca inanmış olmak için, dinde inanılması lâzım olan şeylerden birini işitince, şüphe etmeden inanmak lâzımdır.  Demek ki, kalbinde îmân varken, zarûret olmadığı hâlde bile kâfirlerle düşüp kalkan, onların bayramlarına, paskalyalarına uyanların cenâze namâzlarını kılmalıdır. Bunların, îmânları sâyesinde Cehennemden çıkacaklarına inanmalıdır. Fakat, hiç îmânı olmayanlara, Muhammed aleyhisselâmın bir sözünü ve âdetini bile beğenmeyenlere, af ve mağfiret yoktur
Hülâsa, kâfirlerin âdet ve merâsimlerine katılanda, zerre kadar îmân varsa, yanî kalbinden Kelime-i tevhîdin manâsına, kısaca inanmış ise ve îmânı gideren bir iş ve sözde bulunmadı ise Cehennem azâbına girecek ise de, Cehennemde ebedî kalmayacaktır.
Îmânı olanlardan büyük günâh işleyen ve tövbe etmeden ölenlere gelince, Allahü teâlâ, bu günâhları isterse affeder, isterse günâhı temizleninceye kadar, Cehennemde azâb eder. Cehennem azâbı ister sonsuz olsun, ister bir zamân olsun, küfür için, küfür sıfatları ve bulaşıklıkları içindir. Küfürden, inkârdan kaçınan, îmân sâhiplerinin yaptıkları büyük günâhlar, ya îmânları hürmetine, cenâb-ı Hakkın merhameti ile veyâ tövbe etmeleri ile veyâ şefâate kavuşmaları ile af olunur. Böyle af olmayanlar, dünyâ sıkıntıları ve dertleri ile veyâ son nefeste cân verirken, çekecekleri zahmetler ile temizlenir. Bunlarla da temizlenmezse, bazıları kabir azâbı çekmekle affa kavuşur. Bazıları ise, kabir azâbı ve sıkıntıları ve kıyâmet gününün şiddetleri ile af olunup, günâhları biter ve Cehennem azâbı ile temizlenmeye lüzûm kalmaz...
KÂFİRLERİN YÜZLERİ!..
Kalbinde zerre kadar îmânı bulunanı, günâhlarının çokluğu sebebi ile Cehenneme soksalar da, günâhları kadar azâb edip, sonunda, Cehennemden çıkarılır ve onun yüzünü siyâh yapmazlar. Kâfirlerin yüzleri ise, siyâh yapılır..."
Netice olarak, kalbinde zerre kadar îmânı bulunanı, günâhlarının çokluğu sebebi ile Cehenneme soksalar da, günâhları kadar azâb edip, sonunda, Cehennemden çıkarırlar. Hadis-i şerifte buyurulduğu gibi:
(Kalbinde zerre kadar îmânı olan, Cehenneme girmez.)

.

İbâdetin devamlı olanı makbuldür

 
A -
A +

 Namâzın ve bütün ibâdetlerin nasıl yapılacağını, yaparken nelere uyulacağını Allahü teâlâ Peygamberine bildirmiştir. Peygamber efendimiz de, bunları, öğrendiği gibi Eshâbına bildirmiş ve kendi de yapmıştır. Farzları, vâcibleri ve harâmları, Peygamber efendimiz bile değiştirmemiştir ve değiştiremez. Din imâmlarımız bunların hepsini Eshâb-ı kirâmdan  görerek ve işiterek anlamışlar ve kitâplarına yazmışlardır.

Allahü teâlâya îmândan sonra, ibâdetlerin, üstünlüklerin en kıymetlisi, Ehl-i sünnet i'tikâdında olmaktır. Ehl-i sünnet demek, inanmakta,  ibâdetlerde ve insanlara karşı yapılan işlerde, Muhammed aleyhisselâmın sünnetine, yoluna, Eshâb-ı kirâma, Tâbi'înin ve dahâ sonra gelen İslâm âlimlerinin söz birliğine uymaktır. Bunların yolunu, fıkıh ve ilmihâl kitâplarından okuyup öğrenmek lâzımdır. Müslümânların çoğu nefislerine ve kısa akıllarına, kendi görüşlerine uyarak, bu yoldan ayrılmışlar, bid'at ehli olmuşlardır. Bezzâziyyede buyuruluyor ki:
FIKIH ÖĞRENMEK...
"Kur'ân-ı kerîmden bir miktâr ezberledikten sonra, fıkıh öğrenmek lâzımdır. Çünkü Kur'ân-ı kerîmin hepsini ezberlemek farz-ı kifâyedir. Lâzım olan fıkıh bilgilerini öğrenmek ise, farz-ı ayındır. Farzlardan sonra ibâdetlerin en kıymetlisi, ilim ve fıkıh öğrenmektir."
Muhammed Şeybânî hazretleri;
"Her Müslümânın harâmları, helâlleri bildiren iki yüzbin fıkıh bilgisini öğrenmesi lâzımdır" buyurmuştur.
Bir kimse Peygamber efendimize gelerek;
-Ya Resûlallah ben yalnız Ramazan orucunu tutar, farz olan beş vakit namazı kılarım. Bunlara da başka bir şey ilâve etmem. Zekat verecek ve hacca gidecek bir şeyim de yok. Aacaba bu hâl ile vefât ettiğim zaman benim yerim neresi olur? diye sorar. Peygamber efendimiz o kimseye tebessüm ederler ve;
-Bu hâlinle âhırette benimle beraber olursun buyururlar.
İmâm-ı Rabbânî hazretleri buyuruyor ki:
"Her şeyden önce, Ehl-i sünnet vel-cemâ'at âlimlerinin bildirdiği, kitâplarında yazdığı itikâdı öğrenmek ve îmânını buna göre düzeltmek lâzımdır. Ondan sonra, fıkıh ahkâmını öğrenmeli, farzları yapmaya sarılmalı, helâle, harâma dikkat etmelidir. Farzların yanında, nâfile ibâdetlerin, hiç kıymeti yoktur. Zamânımızın Müslümânları, farzları bırakıp, nâfile ibâdetlere sarılıyor, nâfile ibâdetleri yapmaya  ehemmiyet verip, farzları meselâ beş vakit namâz kılmayı, Ramazân-ı şerîf ayında, oruç tutmayı, zekât vermeyi, uşur vermeyi, helâli, harâmları öğrenmeyi  hafîf ve ehemmiyetsiz görüyorlar.
Zekât niyyeti ile fakîre bir altın vermek, yüzbin altın sadaka vermekten dahâ sevâptır. Çünkü zekât vermek, farzı yapmaktır. Zekât niyyeti olmadan verilenler ise, nâfile ibâdettir. Farz ibâdetin yanında nâfile ibâdetlerin hiç kıymeti yoktur. Deniz yanında, damla kadar bile değildir."
Nâfile ibâdetlerin sevâbına kavuşabilmek için, îmânda, farzlarda kusûr olmamak, günâhlara tövbe etmek ve ibâdet olarak yapmaya niyyet etmek şarttır. Rıyâd-un-nâsıhîn kitabında buyuruluyor ki:
"Bütün ibâdetlerin kabûl olması, helâl lokmaya bağlıdır. O hâlde, mü'minler helâl kazanmaya çalışmalıdır. Harâmdan ve şüphelilerden kaçınmalıdır."  Resûlullah efendimiz;
(Allahü teâlâ güzeldir. Yalnız güzel yapılan ibâdetleri kabûl eder. Allahü teâlâ, Peygamberlerine emrettiğini, mü'minlere de emretti ve buyurdu ki: Ey Peygamberlerim! Helâl yiyiniz ve sâlih, iyi işler yapınız! Mü'minlere de emretti ki: Ey îmân edenler! Sizlere verdiğim rızıklardan helâl olanları yiyiniz!)  buyurmaktadır.
HELÂL KAZANMAK...
Ahmed bin Abdullah İsfehânî hazretleri buyurdu ki:
"Büyüklerden çoğu buyurdu ki: İbâdetler on kısımdır. Dokuz kısmı helâl kazanmaktır. Bir kısmı da bildiğimiz bütün ibâdetlerdir."
Netice olarak Allahü teâlâ, yapılan amellerde, ibâdetlerde, kullarının kalblerindeki ihlâsa ve Allah korkusuna bakar. Allah rızâsı için yapılmayan hayrât, hasenât ve ibâdetler, kabûl edilmez. Amellerin, ibâdetlerin kabûl olması yani sevâb verilmesi için, hem şartlarına uygun olması, hem ihlâs ile niyet edilmesi ve hem de devamlı olması lâzımdır. Bir seferinde Peygamber efendimize, hangi amelin daha kıymetli olduğu sual edilince, cevaben;
(Devamlı olan ameldir) buyurmuşlardır.


.

Şükredince ni'metler artar

 
A -
A +

Şükür, bütün ni'metleri İslâmiyete uygun olarak kullanmak demektir. Ni'met, insana faydalı olan şey demektir. Allahü teâlâya şükretmek ise, Onun dinini kabûl etmek, emrettiklerini yapmak, yasak ettiklerinden de sakınmak demektir. Cehennemden kurtulmak için, itikâtta ve amelde, Muhammed aleyhisselâma uymaktan başka çâre yoktur. İyilik yapana teşekkür edileceğini, herkes bilir. Bu, insanlık îcâbıdır. İyilik edenlere hürmet edilir, nimet sâhipleri, büyük bilinir. Bunun için, her nimetin hakîkî sâhibi olan Allahü teâlâya şükretmek, insanlık îcâbıdır, bir vazîfe ve bir borçtur. Nisâ sûresinin 147. âyetinde meâlen;

(Allahın nimetlerine şükreder ve îmân ederseniz, Allah size niçin azâb etsin?) buyurulmaktadır.
İmâm-ı Rabbânî hazretleri buyuruyor ki:
 
KULLARINA "IYÂLİM" DEDİ!..
"Allahü teâlânın, bir kuluna, faydalı, güzel işler yapmayı, çok kimsenin ihtiyaçlarını sağlamasını nasib etmesi, çok kimsenin ona sığınması, bu kul için pek büyük bir nimettir! Allahü teâlâ, kullarına ıyâlim demiş, çok merhametli olduğu için, herkesin rızkını, nafakasını kendi üzerine almıştır. Allahü teâlâ, bu ıyâlinden birkaçının rızıkları, nafakaları için ve bunların yetişmeleri, râhat yaşamaları için bir kulunu görevlendirirse, bu kuluna büyük ihsân etmiş olur. Bu büyük nimete kavuşup da, bunun için şükretmesini bilen kimse, çok tâlihli, pek bahtiyârdır. Bunun kıymetini bilip, şükretmek, kendi sâhibinin, Rabbinin ıyâline hizmet etmeyi saâdet ve şeref bilmek ve Rabbinin kullarını yetiştirmekle övünmek, akıl icâbıdır."
İyilik edenlere, şükretmek yani, sevindiğini bildirmek, aklın istediği bir şeydir. Dinin bildirdiği hükümler, bütün nimetleri, iyilikleri yaratan, gönderen Allahü teâlâya karşı, şükrün nasıl yapılacağını göstermektedir. Ayrıca dünyânın, hayâtın düzeni, cenâb-ı Hakkın bu emirlerini yapmakla ve yasak ettiklerinden de sakınmakla mümkün olur. Eğer Allahü teâlâ, herkesi kendi başına bıraksaydı, kötülükten, karışıklıktan başka bir şey olmazdı. Allahü teâlânın harâm etmesi olmasaydı, nefisleri, keyifleri peşinde koşanlar, başkalarının mallarına, cânlarına, ırzlarına saldırır, fenâlıklar, karışıklıklar hâsıl olur, saldıran da, karşısındakiler de, zarar görür, helâk olurlardı.
Bütün insanların, Allahü teâlânın emir ve yasaklarından uzaklaştıkça, geçimsizlik, sefâlet, işkence, sıkıntı ile kıvrandıkları hep görülmüş ve görülmeye de devam etmektedir. Teknoloji, akıllara hayret verecek şekilde ilerlediği hâlde, dünyâdaki huzûrsuzluğun, insanlıktaki sıkıntının azalmadığı hatta arttığı görülmektedir.
Allahü teâlâ, insanların saâdetlerine sebep olan şeyleri emretmiş ve felâketlerine sebep olanları da yasak etmiştir. Dinli olsun, dinsiz olsun, bir kimse bilerek veyâ bilmeyerek, bu emir ve yasaklara uyduğu kadar, dünyâda râhat ve huzûr içinde yaşar. Bu hâl, faydalı ilâcı kullanan herkesin dertten kurtulması gibidir. Bunun için Kur'ân-ı kerîme uygun olarak çalışan, dinli dinsiz herkes muvaffak olur. Fakat âhırette, saâdete kavuşabilmek için Kur'ân-ı kerîmin bildirdiklerine îmân etmek ve bunlara uymak lâzımdır. Avn bin Abdullah hazretleri;
"Allahü teâlâ âhiret için çalışanın dünyâ işlerine kâfi gelir, dünyâsı husûsunda ona yardımcı olur. Kim Allahü teâlâya karşı hâlini düzeltirse, Allahü teâlâ onunla insanlar arasını düzeltir, güzel yapar. İçini düzeltenin, Allahü teâlâ dışını düzeltir, güzel yapar" buyurmuştur.
 
KIYMETİ BİLİNMEZSE!..
Bir kimse, Allahü teâlânın ihsan ettiği nimetlerin kıymetini bilir, buna göre yaşarsa yani kendinde bir değişme olmazsa, bu kimseye verilen nimetler, onda hep kalır hatta artar. Bu hâl, bir insan için olduğu gibi cemiyet ve milletler için de aynıdır. Nitekim Ra'd sûresinin 11. âyetinde meâlen;
(Bir millet, kendini bozmadıkça, Allah onların hâllerini değiştirmez) buyurulmuştur.
Netice olarak, nimetin kıymeti bilinmez, hakkı gözetilmezse elden gider. Şükredilir, hakkı gözetilirse elde kalır ve artar. Sûre-i İbrâhîmin 7. âyetinde meâlen buyurulduğu gibi:
(Ni'metlerimin kıymetini bilir, şükrederseniz, yani emrettiğim gibi kullanırsanız, onları arttırırım. Kıymetlerini bilmez, bunları beğenmezseniz, elinizden alır, şiddetli azâb ederim.)

.

Nazlanmak değil, naz çekmek gerekir

 
A -
A +

Dinimiz, almayı değil vermeyi emretmektedir. İnsanların sıkıntılarına katlanmak, kahırlarını çekmek, yardımlarına koşmak, müşkillerini halletmek, hep vermektir yani fedakarlıkta bulunmaktır. Zaten dinimizde esas olan, nazlanmak değil, naz çekmek yani yük çekmektir. İnsanların yükünü çeken, olgunlaşır, istifade etmeye başlar. Yükselen, olgunlaşan insanlar, hep vererek yükselmiş ve olgunlaşmışlardır. Bu sebeple insan, hayatta iken kendini vermeye alıştırmalıdır. Hadîs-i şerîfde;

(Şu üç şey için yemin ederim: Sadaka vermekle asla mal eksilmez. Öyle ise sadaka verin! Zulüm gördüğü şahsı, Allah rızası için affeden, dünya ve âhirette aziz olur. Öyle ise affedin! İsteme kapısını açana da, Allah fakirlik kapısını açar) buyurulmuştur.
RIZIKLARINI KESMEMİŞ
Herşeyi yaratan, veren, ihsân eden Allahü tealadır. İnsanlar, isyân ettiği, emirlerini dinlemediği halde rızıklarını kesmemiş yine vermiştir. İmâm-ı Rabbânî hazretleri buyuruyor ki:
"Bütün mahlûklara her nimeti, iyilikleri veren yalnız Allahü teâlâdır. Herşeyi vareden, varolmak nimetini veren Odur. Her ân, varlıkta durduran da Odur. İnsanları sıkıntıdan kurtaran, duâları kabûl eden, belâlardan kurtaran hep Odur. Öyle bir Rezzâktır ki, kullarının rızıklarını, günâhlarından dolayı kesmiyor. Affı ve merhameti o kadar boldur ki, günâh işleyenlerin yüz karalarını meydâna çıkarmıyor. Hilmi o kadar çoktur ki, kullarının cezâlarını vermekte acele etmiyor."
Peygamber efendimiz bir hadis-i şeriflerinde;
(Allahü teâlânın ahlâkı ile huylanınız!) buyurmuştur. Meselâ, Allahü teâlânın sıfatlarından biri Settâr'dır. Yanî günahları örtücüdür. Müslümânın da din kardeşinin ayıbını, kusûrunu örtmesi lâzımdır. Allahü teâlâ, kullarının günâhlarını affedicidir. Müslümânlar da, birbirlerinin kusûrlarını, kabâhatlerini affetmelidir. Allahü teâlâ kerîmdir, rahîmdir. Yanî lutfü, ihsânı boldur ve merhameti çoktur. Müslümânın da cömert ve merhametli olması lâzımdır. Abdullah-ı Ensârî hazretleri buyurdu ki:
İYİLİK EDENE
"Sana iyilik eden kimsenin esiri olursun. Ona karşı boynun bükük olur. Kendisine iyilik ettiğin kimseye karşı ise, tam tersi olur. Onun için, dâima herkese iyilik etmeli, faydalı olmaya çalışmalıdır. Nitekim bir hadîs-i şerîfte; (Veren el, alan elden üstündür) buyrulmuştur."
Ebü'l-Hüseyin Nûrî hazretlerini, kendi zamanında yaşıyan birkaç evliyâ ile beraber, hasetçinin biri, halifeye şikayet etmişti. İşin aslı araştırılmadan bunların idâm edilmesi emredildi. Onlardan birisi idâm edilmek üzere çağrılınca, Ebü'l-Hüseyin Nûrî hazretleri, hemen ileri atılıp;
-Önce beni idâm edin dedi. Cellâd;
-Kılınç, kendisine koşulacak bir şey değildir. Niçin acele ediyorsun? Sana henüz sıra gelmedi deyince, Ebü'l-Hüseyin Nûrî hazretleri;
-Bizim yolumuz îsâr yâni arkadaşını, kendine tercih etme, fedâkârlık yoludur. En kıymetli ve tatlı şey candır. Ben kendimi fedâ edip, bir kaç sâniye de olsa bu kardeşlerimin yaşamasını arzu ediyorum cevabını vermiştir. Bu hâli gören halife, onların durumunu tekrar tahkik ettirir ve bunların Allah adamı olduğunu anlayıp, özür diler ve serbest bırakır.
Bir kimse, kırıldığı kimselere iyilik edebiliyorsa, onlara hediye verebiliyorsa, rahat eder, huzûrlu olur. Din büyükleri;
"Kalbi en fazla nurlandıran şey; kızdığınız kimseye dua etmektir" buyurmuşlardır.
İmâm-ı Gazâlî hazretleri buyuruyor ki:
"İnsanlar, üç kısımdır: Bir kısmı, gıdâ gibidir. Herkese, her zamân lâzımdır. İkinci kısmı, ilâç gibidirler. İhtiyâç zamânında lâzım olurlar. Üçüncü kısmı, hastalık gibidir. Bunlara ihtiyâç olmaz. Fakat, kendileri insanlara müsallat olurlar, bulaşırlar. Bunlardan kurtulmak için, müdârâ etmek lâzımdır."
Netice olarak mümin, gıda gibi olmalı, her zaman ona ihtiyaç duyulmalıdır. Vermeye alışan, yük çeken kimse, gıda gibi olur. Yüzü dünyaya dönük olan yani almaya alışan kimse, herkesle kavgalı olur. Yüzü ahirete dönük olan ise, herkesin yükünü çeker yani hep verir ve herkesle de barışık olur. Zaten vermiyen, fedakârlıkta bulunamıyan, kısacası Cömert olmayan kimse, insanların sevgisini kazanamaz. Veren kimse, her zaman itibarlı ve aziz olur. Almaya, istemeye alışan kimse de, zillete düşer.

.

Nefsini seven, onun kulu olur

 
A -
A +

 Hep, kendi isteklerinin arkasında giden bir kimse, kendi keyfine, arzûsuna esîr demektir. Bu kimse, kendi nefsinin kölesidir ve hep, mel'ûn şeytânın emirlerini, isteklerini yapar.

Nefsinin kötü arzûlarına, zevklerine kavuşmak için çalışıp para kazanmak ve çalışırken helâli harâmdan ayırmamak, başkalarının haklarına saldırmak, onlara olan borçlarını ödememek, dünyâya düşkün olmayı gösterir. Dünyâya düşkün olmak ise, büyük günâhtır.
İnsânın, Allahü teâlânın ma'rifetine kavuşmasına mâni olan en kuvvetli düşman, nefsin arzûlarıdır. Bu arzûlar bitmez ve tükenmez. Hepsi de çok zararlıdır.
"Maksûdun, mâbûdundur" sözü meşhûrdur. Câsiye sûresinin 23. âyetinde meâlen;
(Nefsinin arzûlarını ilâh edinen kimseyi gördün mü?) buyurularak, bu hâl haber verilmektedir.
Bir insanın maksûdu, arzûsu, teveccüh ettiği, özendiği, sağ kaldıkça ele geçirmek istediği ve ele geçirmek için, her türlü zillete, alçalmaya katlandığı, hiç vaz geçmediği şey ise, bu maksûdu, o kimsenin mâbûdu olur ve bu hâli ibâdet olur. Çünki ibâdet, zilletin, alçalmanın son derecesidir.
MAKSADA KAVUŞMAK
Allahü teâlâdan başka mâbûd tanımamak için, Ondan başka maksûd olmamak, Ondan başka murâd olmamak lâzımdır. Bunun için de; "Lâ ilâhe illallah" derken, Ondan başka maksûd, mâbûd olmadığını bilmek lâzımdır.
Bir kimse, maksadına kavuşmak için, Allah göstermesin dinin dışına çıkarsa, farzlardan birini bırakır, bir harâm işlerse, meselâ namâzı, orucu bırakır veyâ içki içerse, bu maksûdu, onun mâbûdu, ilâhı olur. Maksûdu için dinin dışına çıkmazsa, onu ele geçirmek için, harâm işlemezse, din, o maksûdu reddetmez, menetmez ve onu maksûd bilmez. Onun maksûdu yalnız Allahü teâlâdır ve Onun dinini gözetmektir, der. O maksûda karşı, o kimsede, yaratılış îcâbı, bir arzû hâsıl olmuştur. Fakat, bu arzûsu, dine olan arzûsunun miktârına yetişememiştir.
Maksadı dünyâ olan bir kimse, herkese sıkıntı verir ve her şeyden şikâyet eder. Herkese sıkıntı veren kimse, kibirlidir. Zaten herkesi şikayet etmesi, kibirinden, kendisini beğenmesindendir. İnsanın kendini beğenmesi de, kibirdendir. Bir kimsenin kendini beğenmesi, kendini sevdiği içindir. Kendini seven ise, başkasını sevemez.
KENDİNİ BEĞENMEZ
Tevâzu sahibi olan bir kimse, kendini beğenmez, kibirlenmez, insanlara tepeden bakmaz. Bunun için, herkesi sever ve herkes de onu sever. Mütevâzi demek, ölmüş demektir. Ölü, kimseyi şikâyet etmez, ölüyü şikâyet eden de olmaz.
Kim toprak gibi mütevâzi olursa, her nimete kavuşur. Bir parça yükselse, kendinde birşeyler vehmetse, su o toprakta durmaz. Din Büyüklerinin, evliyânın feyizlerine, kalblerindeki nûrlara ve bereketine kavuşmak için toprak gibi mütevâzi olmak lâzımdır. Rahmete, berekete kavuşmak için, toprak veyâ toprak gibi olmak lâzımdır.
Bedendeki hastalıkları tedâvi etmek gerektiği gibi, kalbdeki, kibir, ucûb, riyâ gibi hastalıkları da tedâvi etmek lâzımdır. Zira;
(Kalblerinde hastalık vardır) meâlindeki âyet-i kerîmede bildirilen kalb hastalığına yakalanmış olanların, hiçbir ibâdeti ve tâ'ati fayda vermez, belki zarar verir buyurulmaktadır.
(Çok Kur'ân-ı kerîm okuyanlar vardır ki, Kur'ân-ı kerîm bunlara la'net eder) hadîs-i şerîfi meşhûrdur.
Kalb hastalıklarının mütehassısları olan tesavvuf büyükleri de, önce hastalığın giderilmesi için yapılacak şeyleri emir buyururlar. Kalbin hastalığı, Hak teâlâdan başkasına tutulması, bağlanmasıdır. Belki, kendisine bağlanmasıdır. Çünki herkes, herşeyi kendisi için ister. Çocuğunu sevmesi, kendini sevdiği içindir. Malı, mevkiyi, rütbeyi hep kendisi için ister. Onun mâbûdu, tapındığı şey, kendi nefsidir. Nefsinin istekleri arkasında koşmaktadır. Kalb, bu bağlılıklardan, bu hastalıklardan kurtulmadıkça, insanın kurtulması çok güç olur.
Netice olarak kulun dileği ve isteği, nefsinin istekleri değil, sâdece sâhibi ve sâhibinin yani Allahü teâlânın dileği, istekleri olmalıdır. Başka, hiçbir dileği, isteği bulunmamalıdır. Böyle olmazsa, kulluk bağını koparmış, kulluktan kaçmış olur. Nâzi'ât sûresinin 40. âyetinde meâlen;
(Kim Rabbinin azâmetinden korkup, kendini nefsinin arzûlarından menederse, varacağı yer şüphesiz Cennettir) buyurulmuştur.

.

Mazlûmun âhı yerde kalmaz

 
A -
A +

Dünyâya milyarlarca insan gelmiş ve bir müddet yaşadıktan sonra, hepsi de ölüp gitmişlerdir. Bunlardan bâzıları zengin, bâzıları fakîr, kimi güzel, kimi çirkin, kimi zâlim, kimi de mazlûm imiş. Ama o hâllerinin hepsi de, geçmiş ve unutulmuştur.

Mazlûm, zulüm görmüş, zulme uğramış, hâlim, selim, sakin, sessiz kimse demektir. Zâlim ise, zulmeden kimseye denmektedir.
Ezilmenin, zulme uğramanın verdiği mahcubiyet, boyun büküklüğü, kalbin kırıklığı, mazlûmun duâsının kabülüne, zâlimin de felâketine sebep olmaktadır. Hadîs-i şerîfde;
(İnsanlara zulmeden, Kıyâmette bunun azâbını çekecektir) buyuruldu.
Aklı olan bir kimse, zevklerini Allahü teâlânın gösterdiği yoldan temîn eder. İslâmın güzel ahlâkı ile süslenir. Herkese iyilik eder. Kendisine kötülük yapanlara iyilikle karşılık verir. İyilik yapamazsa, hiç olmazsa sabreder, bölücü olmaz, yapıcı olur. Böylece, kendisi de, hem zevklerine, hem de râhata, huzûra kavuşur. Hem de, âhıretin sonsuz azâblarından kurtulur.
İMAN ETMEK
Bütün râhatlıkların, saâdetlerin başı, îmân etmekte, müslümân olmaktatır. Îmân etmek de, çok kolaydır. Îmân etmek için, bir yere para vermek, mal vermek, zor bir iş yapmak, birisinden izin almak gibi, bir şey yapmak lâzım değildir. Hattâ, îmânlı olduğunu kimseye bildirmek, belli etmek bile lâzım değildir. Îmân, îmân edilecek şeyleri öğrenip, bunlara kalbinden inanmak demektir. Îmân eden, Allahü teâlânın emirlerine teslîm olur, kimseye zulmetmez.
Vaktiyle zâlimin biri, Din Büyüklerinden birine zulmedermiş. Bu zâta;
-Efendim, buna bedduâ etseniz dediklerinde;
-O, bana değil, kendine düşmanlık etmektedir. Kendine yaptığı bu zarar, ona yetişir. Ayrıca bir zarar ilâve edemem buyurmuştur. Hadîs-i şerîfde buyuruldu ki:
(İnsan, kendine zulmedene bedduâ eder. Böylece, hakkını, dünyâda almış olur. Belki, zâlimin hakkı da, kendine geçmiş olur.)
Hazret-i Ömer Irak memleketlerinden birine cihâd için ordu göndermişti. Bir gün Medîne'de otururken, birdenbire;
-Efendim buradayım, buradayım! diye seslenir.
Hiç kimse neden böyle seslendiğini anlayamaz. Nihâyet ordu zaferler kazanarak döner. Kumandan hazret-i Ömere kazandıkları zaferleri anlatmaya başlayınca hazret-i Ömer;
-Bunları bırak, kendisine zorla suya gir dediğin kimsenin hâli ne oldu, diye sorar. Kumandan;
-Yâ Emîr-el mü'minîn! Bu işte benim kötü bir niyyetim yoktu. Bir suya ulaştık. O sudan geçmek için derinliğini öğrenmek istedik. O kimseyi soyup, suya koyduk. Hava soğuktu. Yâ Ömer, yâ Ömer diye feryâd eyledi. Sonra şiddetli soğuk sebebiyle vefât etti, dedi.
Komutanın anlatdıklarını dinleyenler, dahâ önce hazret-i Ömerin Lebbeyk, Lebbeyk diye söylemesinin, "ey Ömer, nerdesin" diye seslenmesine cevâb olduğunu anladılar. Hazret-i Ömer, o kumandana;
-Eğer bundan sonra üsûl olarak kalmayacağını bilseydim, senin boynunu vururdum, der ve haydi şimdi git, o mazlûmun diyetini âilesine ver. Bir dahâ böyle bir şey yapma buyurur.
Peygamber efendimiz, bir hads-i şeriflerinde;
(Gayr-ı müslime zulmedenden, Kıyâmet günü, onun hakkını ben istiyeceğim) buyurmuştur.
NİÇİN YEMEDİN?
Bir zaman iftirâ sebebiyle Zünnûn-i Mısrî hazretlerini hapsettiler. Günlerce aç kaldı. Bir kadın iplik parası ile hazırladığı yemekten ona gönderdi. Zünnûn-i Mısrî hazretleri o yemekten yemedi. Kadın bunu işitince, üzüldü ve;
-Helâl para ile yaptığımı biliyorsun, niçin yemedin? dedi.
-Evet yemek helâldi. Fakat zâlimin tabağı içinde getirdiler buyurdu. Yemeği zindancıların tabağında getirmişlerdi.
İbn-i Vefâ hazretleri de buyurdu ki:
"Bir zâlime kalben meyleden kimseyi fitne ateşi sarar. Böyle kimse, ancak Allahü teâlânın yardımı ile kurtulur."
Netice olarak dünyâ hayâtında insân, ya zâlim veya mazlûm olmaktadır. Malına, mülküne, canına, namusuna tecavüz edilen mazlûmdur. Kalbi kırılan, mazlûmdur. Hakları gasbedilenler, mazlûmdur. Dövülen, hakaret edilenler, mazlûmdur. İtilen, kakılan, hor görülen, ezilen, kıymet verilmeyenler, hep mazlûmdur. Zâlim cezâsız kalmayacağı gibi, mazlûmun da âhı hiçbir zaman yerde kalmaz. Çünkü hadis-i şerifde;
(Üç kimsenin duâsı muhakkak kabûl olur: Mazlûmun, misâfirin ve ana babanın) buyurulmuştur

.

İnsanların iyisi de, kötüsü de…

 
A -
A +

Hakîkî ilim, insana aczini, kusûrunu ve Rabbinin büyüklüğünü, üstünlüğünü bildirir. Yaratanına karşı korkusunu ve mahlûklara karşı tevâzusunu arttırır. Kul haklarına ehemmiyet verir. Böyle ilmi öğretmek ve öğrenmek farzdır. Buna İlm-i nâfi yani faydalı ilim denir. Böyle ilim, kişinin ihlâs ile ibâdet etmesine sebep olur.

İlmin kıymetli, şerefli olması, sâlih, doğru niyete bağlıdır. Cehâletten ve nefsinin hevâsından kurtulmak için öğrenmek lâzımdır. İmâm olmak, müftü olmak, din adamı tanınmak için öğrenmemek lâzımdır.
İlmi, bununla amel etmek, başkalarına öğretmek ve bunları ihlâs ile yapmak lâzımdır. Amel ve ihlâs ile olmayan ilim zararlıdır. Hadîs-i şerîfde;
(Allah için olmayan ilmin sâhibi Cehennemde ateşler üzerine oturtulacaktır) buyuruldu.
Dünyâlık ele geçirmek için ilim öğrenmek, yani dîni dünyâya vesîle etmek, altın kaşıkla necâset yemeye benzer. Dîni dünyâ kazancına âlet edenler, din hırsızlarıdır. Hadîs-i şerîfde;
(Din bilgilerini dünyâlık ele geçirmek için edinenler, Cennetin kokusunu duymayacaklardır) buyuruldu.
 
FEN BİLİMLERİ
Fen bilgilerini dünyâ menfeati için öğrenmek câizdir, hattâ lâzımdır. Hadîs-i şerîfde;
(Bu ümmetin âlimleri iki türlü olacaktır: Birincileri, ilimleri ile insanlara faydalı olacaktır. Onlardan bir karşılık beklemiyeceklerdir. Böyle olan insana denizdeki balıklar ve yeryüzündeki hayvânlar ve havadaki kuşlar duâ edeceklerdir. İlmi başkalarına faydalı olmayan, ilmini dünyâlık ele geçirmek için kullananlara kıyâmette Cehennem ateşinden yular vurulacaktır) buyuruldu.
Yerde ve gökte bulunan mahlûkların hepsinin tesbîh ettiklerini Kur'ân-ı kerîm haber veriyor.
(Âlimler, Peygamberlerin vârisleridir) hadîs-i şerîfindeki âlim, Resûlullah efendimizin yolunda olan, Onun yoluna uyan din âlimi demektir. İslâmiyete uyan âlim, etrâfına ziyâ saçan ışık kaynağı gibidir. Hadis-i şerifde;
(Âlimler devlet adamlarına karışmadıkça ve dünyâlık toplamak peşinde olmadıkça, Peygamberlerin emînleridir. Dünyâlık toplamaya başlayınca ve hükûmet adamlarının arasına karışınca, bu emânete hıyânet etmiş olurlar) buyuruldu.
Emânetçinin kendisine bırakılan mâlları muhâfaza etmekte, korumakta emîn olması lâzım geldiği gibi, din âliminin de, islâm bilgilerini bozulmaktan muhâfaza etmekte, korumakta emîn olması lâzımdır. Resûlullah efendimiz, Kâ'beyi tavâf ederken kendisine;
-Hangi insan dahâ kötüdür? diye sorulur. Cevaben;
-Kötü olanı sorma! İyi olanları sor. Âlimlerin kötüsü, insanların en kötüsüdür buyurmuştur. Çünkü âlimler, bilerek günâh işlemektedir. İsâ aleyhisselâm;
(Kötü âlimler, su yolunu kapayan kaya gibidir. Su, kayadan sızıp geçemez. Akmasına da mâni olur) buyurmuştur.
 
KÖTÜ DİN ADAMI
Kötü din adamı, kanalizasyona benzer. Görünüşte, sağlam, san'at eseridir. İçi ise, pislik doludur. Hadîs-i şerîfde;
(Kıyâmet günü azâbların en şiddetlisi, ilmi kendisine faydası olmıyan din adamınadır) buyuruldu.
Ka'b-ül-Ahbâr hazretleri buyuruyor ki:
"Âhir zamanda öyle âlimler gelecek ki, herkesi zühde yani şüphelilere düşmek korkusuyla mübahların çoğunu terketmeye dâvet edecekler. Fakat kendileri zühdden uzak olacaklar. İnsanları korkutacaklar, fakat kendilerinde korkudan hiçbir iz bulunmayacak. İnsanların, makam mevki sâhiplerinden uzak kalmalarını isteyecekler, fakat kendileri onlardan ayrılmayacaklar. Sözleri ile dünyâyı kötüleyecekler, fakat zenginlere yaklaşacaklar. Yoksul ve fakirlerden uzak kalacaklar. İslâmiyetten bildiklerine, öğrendiklerine aykırı hareket edecekler. Yakınlarını başkalarının yanında görseler, darılacaklardır. Böyle âlimler, kötü ve Allahü teâlânın sevmediği âlimlerdir."
Netice olarak insanların iyisi, ilmi ile amel edip, insanlara faydalı olanlardır. İnsanların kötüsü de, ilmi ile amel etmeyip, dini dünyâ menfaatlerine âlet edenlerdir. İmâm-ı Rabbânî hazretlerinin buyurduğu gibi:
"Âlimlerin iyisi, insanların en iyisidir. Âlimlerin kötüsü, insanların en kötüsüdür. İnsanların saâdeti ve felâketi, âlimlere bağlıdır. Büyüklerden biri şeytânı boş oturuyor görüp, sebebini sormuş. Şeytân demiş ki: Bu zamânın sapık âlimleri, bizim işimizi yapıyor. İnsanları yoldan çıkarmak için, bize iş bırakmıyorlar."

.

Kişinin, amellerini beğenmesi

 
A -
A +

Bir kimsenin, ayıplarını görmeyip kendini beğenmesine ve yaptığı ibâdetleri, iyilikleri beğenerek, bunlarla övünmesine, Ucub denir ki, kötü huylardandır.

Ucub, insanı kibre sürükler, günâhlarını unutmaya sebep olur ve böylece de o kimsenin kalbi kararır.
Ucub sâhibi, Allahü teâlânın azâbını unutur. Başkalarından istifâde etmekten mahrûm kalır ve kimse ile meşveret edemez, danışamaz. Hadîs-i şerîfde;
(Üç şey, insanı felâkete sürükler: Buhl, hevâ ve ucb) buyuruldu.
Buhl yanî cimri kimse, Allahü teâlâya ve Onun kullarına karşı olan hakları, vazîfeleri ödemekten mahrûm olur. Hevâsına, nefsinin arzûlarına uyan ve ucub sâhibi olan yanî nefsini beğenen kimse, muhakkak helâka, felâkete düçâr olur. İmâm-ı Gazâlî hazretleri;
"Bütün kötülüklerin başı, kaynağı üçtür: Hased, riyâ, ucub. Kalbini bunlardan temizlemeğe çalış!" buyurmuştur.
Ucub sâhibi, kendini ve yaptıklarını beğenen kimse, hep ben, ben der. Toplantılarda baş tarafta bulunmak ve her sözünün de kabûl olunmasını ister. Hadîs-i şerîfde;
(Günâh işlemezseniz, dahâ büyük günâha yakalanmanızdan korkarım. O da, ucubdur) buyuruldu.
Günâh işliyenin boynu bükük olur ve tövbe edebilir. Ucub sâhibi ise, ilmi ve ameli ile mağrûr olur, egoist olur. Tövbe etmesi güç olur. Günâh işliyenlerin iniltileri, Allahü teâlâya, tesbîh çekenlerin övünmesinden iyi gelir. Ucbun en kötüsü, hatâlarını, nefsinin hevâsını beğenmektir. Hep nefsine uyar, nasîhat kabûl etmez. Başkalarını câhil sanır. Böyle ucbun ilâcı çok güçtür. Sultan Behâeddîn Veled anlatır:
"Babamla bir gün Hüsâmeddîn Çelebi'nin bağına gidiyorduk. Babam beni bir katıra bindirdi. Kendisi, diğer talebelerle yaya gidiyordu. Ben babamın tam arkasında idim. Bir ara babam Mevlânâ hazretlerinin mübârek vücûdunu, Allahü teâlânın izniyle büyük bir nûrun kapladığını gördüm. Etrâfa güneş gibi ışık saçıyordu. Hemen hatırıma, babamın büyüklüğünü inkâr edenler geldi ve;
-Böylelerine şaşıyorum, niçin kötü düşünüyorlar? diye düşünürken, babam geriye dönerek;
 
KENDİ NEFSİNİ
-Ey Behâeddîn! Sen babanı inkâr edenleri bırak da, kendi nefsini yola getir. Sakın ucub ve kibir hastalığına yakalanmıyasın. Herkes yaya yürürken, sen binek üzerindesin. Bu kadarcık gönül yüksekliği, insanı ucba, kendini beğenmeye götürür, nefsinin ve şeytanın eline düşürür. Onlara hizmet ettirir buyurdu."
Bir kimsenin, yaptığı ibâdetlerin, iyiliklerin kıymetini bilerek, bunların elden gitmesini düşünerek korkması, üzülmesi, ucub olmaz.  Bunların, Allahü teâlâdan gelen ni'metler olduğunu düşünerek, sevinmek de, ucub olmaz. Allahü teâlâdan gelen bu ni'metleri, kendisinin kazandığını sanarak sevinmek, kendini beğenmek, ucub olur.
Ucubdan kurtulmak için, her şeyin Allahü teâlânın dilemesi ve yaratması ile meydâna geldiğini, akıl, ilim, ibâdet etmek, mâl ve mevki gibi kıymetli ni'metlerin, Allahü teâlânın lutfu,  ihsânı olduklarını düşünmek lâzımdır.
Eshâb-ı kirâmdan ba'zıları, Huneyn gazâsında, askerin çokluğunu görerek;
"Artık biz hiç mağlûp olmayız" dediler. Bu sözler Resûlullah efendimizin mubârek kulağına gelince, üzüldüler. Bunun için, harbin başlangıcında nusret-i ilâhî yetişmeyip, mağlûbiyyet başladı. Sonra, Cenâb-ı Hak merhamet ederek, zafer nasîb eyledi.
 
YOK ETMEYİNİZ
Dâvud aleyhisselâm, duâ ederken;
"Yâ Rabbî! Evlâtlarımdan birkaçının namâz kılmadığı hiçbir gece yoktur ve oruç tutmadığı hiçbir gün geçmemiştir" demişti. Buna karşılık Allahü teâlâ;
(Ben dilemeseydim, kuvvet ve imkân vermeseydim, bunların hiçbiri yapılamazdı) buyurdu.
Dâvud aleyhisselâmın bu sözü, gayret-i ilâhiyyeye dokundu, târîh kitâplarında yazılı olan sıkıntıların başına gelmesine sebep oldu. Tâhâ-i Hakkârî hazretleri;
"Amellerinizi ucub ile yani kendinizi beğenerek, ibâdetleri kendinizden bilerek örtüp yok etmeyiniz" buyurmuştur.
Netice olarak ucub, kişinin kendini ve yaptığı ibâdetleri, iyilikleri beğenerek, bunlarla övünmesidir ki, kötü huylardandır. Ömer bin Abdülazîz hazretleri, hutbe okurken kalbine ucub yani kendini beğenme hâli gelirse hutbeyi yarıda keser, yazı yazarken bu hâl olursa o kâğıdı yırtar ve;
"Allahım nefsimin şerrinden sana sığınırım" buyururdu.

Öleceğini bildiği hâlde sevinen.."

 
A -
A +

Akil, bâliğ olup îmânı olan erkek, kadın her müslümana, Mükellef denir. Mükellef olanların ise, ölümü çok hâtırlaması sünnettir. Çünkü ölümü çok hâtırlamak, emirlere sarılmaya, günâhlardan sakınmaya sebep olur ve harâm işlemeye cesâreti azaltır. Zira Peygamber efendimiz;

(Lezzetleri yıkan, eğlencelere son veren ölümü, çok hâtırlayınız!) buyurmuştur.
İslâm âlimlerinden ve evliyâdan bazıları, ölümü, hergün bir kerre hâtırlamayı âdet edinmişlerdi. Bahaeddîn-i Buhârî hazretleri, hergün yirmi kerre, kendini ölmüş, mezâra konmuş düşünürdü. Bişr-i Hâfî hazretleri, sevenlerine hep;
"Ölümü hatırladığın zaman, dünyânın güzelliği ve şehvetleri senden gider" buyururdu.
 
YOK OLMAK...
Ölmek, yok olmak değildir. Varlığı bozmıyan bir iştir. Mevt, ölüm, rûhun bedene olan bağlılığının sona ermesi, bedenden ayrılmasıdır. Mevt, insanın bir hâlden başka bir hâle dönmesidir. Bir evden, bir eve göç etmektir.
İmâm-ı Gazâli hazretleri, bir talebesine hitaben buyuruyor ki:
"Keyfine göre yaşa! Fakat bu yaşaman uzun sürmiyecek, birgün elbette öleceksin. Gece gündüz düşündüğün, sımsıkı sarıldığın lezzetlerden elbette ayrılacaksın. Dünyânın nesini seversen sev, hepsine vedâ edeceksin! Elinden geleni yap! Fakat unutma ki, her yaptığının hesâbını vereceksin!
Allahü teâlâya yemîn ederim ki, Îsâ aleyhisselâmın İncîlinde okudum; bir kimseyi tabuta koyduktan mezâra bırakıncaya kadar; Allahü teâlâ ona kırk süâl soracaktır. Bunlardan birincisi;
(Ey kulum! Yaşadığın kadar hep dünyâ için süslendin, herkesin beğenmesi, hürmet etmesi için birçok şeyler öğrendin. Benim emrettiğim şeyleri de öğrendin mi, istediklerimi yapıp, harâm ettiklerimden kaçındın mı?) olacaktır.
Allahü teâlâ sana her gün soruyor:
(Başkaları için neye bu kadar uğraşıyorsun? Görmüyor musun ki, tepeden tırnağa kadar benim iyiliklerimle, ihsânlarımla  örtülüsün?)
Fakat sen bunu duymuyorsun. Çocuk oyuna dalıp etrafını görmediği gibi, dünyâ zevkleri, nefsin arzûları seni sağır ve kör eylemiş!"
Muhammed Ma'sum hazretleri buyuruyor ki:
"Yazıklar olsun, ömür geçti. Bir hayırlı iş yapmadım. Dünyânın vefâsız, yalancı olduğu, şimdi anlaşıldı. Hayâtı, hayâl oldu. Fitneleri, dertleri bitmedi. Ahbâb, arkadaşlar, öldüler, gittiler. Bu hâlleri görüp de, gafletten uyanmıyor, ibret almıyor, pişmânlık duymuyor ve tövbe etmiyoruz. Gaflet devâm ediyor, günâhlarımız artıyor. Allahü teâlâ, Tevbe sûresinin 127. âyetinde meâlen;
(Görmüyorlar mı ki, her sene, bir iki kerre, dertlere, belâlara yakalanıyorlar. Yine tövbe etmiyor, pişmân olmuyorlar) buyurdu.
Bu nasıl îmândır? Nasıl müslümânlıktır? Ne kitâptan, ne sünnetten nasîhat alınıyor. Ne de, başa gelen dertlerden, hâdiselerden ibret alınıyor. Uzun seneler, berâber yaşadıkları, birlikte gezip dolaştıkları, yiyip içtikleri, yatıp kalktıkları ahbâblarını, arkadaşlarını düşünsünler. Sevdiklerinin, birlikte eğlendiklerinin, yardımcılarının ne olduklarını görmüyorlar mı? Hiçbirinden birşey kaldı mı? Onlardan haber verenler var mı? Ömürlerinin harmanını rüzgâr götürdü."
Abdülazîz bin Ebû Revvâd hazretlerine;
-Nasıl sabahladın? diye sorulunca, ağlamaya başlar.
-Niçin ağlıyorsun? denilince de;
-Ölümü unutmuş, üstelik günahları da çok olan kimsenin hâli nasıl olur. Ecel, süratle geliyor, ömür her gün eksiliyor. Akibetin Cennet mi, Cehennem mi, ne olacağı bilinmiyor. Ya Cehennem olursa, hâlimiz ne olur? cevabını vermiştir.
Peygamber efendimiz de, uzun bir hadis-i şerifin başında;
(Bir insanın rûhu vucûdundan ayrılınca, bir nidâ gelir ki, ey insan oğlu, sen mi dünyâyı terkeyledin, yoksa dünyâ mı seni terkeyledi? Sen mi dünyâyı topladın, yoksa dünyâ mı seni topladı? Sen mi dünyâyı öldürdün, yoksa dünyâ mı seni öldürdü?) buyurmaktadır.
 
BİLDİĞİ HALDE...
Netice olarak, Allahü teâlânın bir hadîs-i kudsîde buyurduğu gibi:
(Ölümün geleceğini bildiği hâlde sevinen, hesâba çekileceğini bildiği hâlde mal biriktirme hırsı ile yanıp tutuşan, yalnız başına mezara gireceğini bildiği hâlde gülüp oynıyan, dünyanın yok olacağını bildiği hâlde dünyaya sımsıkı sarılan, âhıreti bildiği hâlde, dünya ile huzûr bulmaya çalışan kimselere şaşılır.)


.

İyiler, iyilikleri ile giderler

 
A -
A +

Ömer bin Abdülazîz hazretleri, iyi, güzel, sâlih insanlardan idi. Bu zât, hazret-i Ömer'in kız tarafından torunudur ve Emevi halifelerindendir. Dedesi gibi çok âdildi ve "İkinci Ömer" nâmı ile tanınmıştır. Âlim ve velî bir zât idi.

Bir gün Ömer bin Abdülazîz hazretlerinin hizmetçisi huzûruna gelir ve;
-Efendim, tuhaf bir rüyâ gördüm der. Halîfe;
-Ne gördün anlat deyince hizmetçi;
-Efendim, rüyâda Cehennemi gördüm. Cehennemlik olanların üzerine kükreyip duruyordu. Sonra Cehennem üzerinde Sırat köprüsü kuruldu. Sırayla önce Abdülmelik bin Mervân, sonra Velîd bin Abdülmelik daha sonra Süleyman bin Abdülmelik geldi ve Sırat köprüsünü geçemeyip Cehenneme düştüler der. Halîfe;
-Devam et deyince hizmetçi;
-Sonra da seni getirdiler der demez, Ömer bin Abdülazîz hazretleri bir ah çeker, düşüp bayılır. Hizmetçi, yüksek sesle;
-Vallahi efendim, senin selâmetle Sırat köprüsünü geçtiğini gördüm dediyse de halîfe, bayıldığı için hizmetçisinin sesini işitemez.
 
ONU ÇEKEMEDİLER!..
Ömer bin Abdülazîz hazretleri, âdil olmasına, sulh ve sükûnu temin etmesine rağmen, Onun idâresini çekemeyenler vardı. Bunlar, ehl-i bid'atten Hâricîler ve menfaati zedelenenlerdi. Halîfenin hayâtına kıymak için çâreler ararlar. Nihâyet hizmetçisini bin altınla kandırarak, bu mübârek zâtı zehirletirler. Ömer bin Abdülazîz hazretleri zehirlendiğini anlayınca hizmetçisini çağırır ve;
-Ben sana bir fenalık, kötülük yapmadığım hâlde bu ihâneti bana niçin yaptın. Doğru söyle ki, seni affedeyim der. Hizmetçi, yaptığı bu çirkin harekete çok pişman olup, üzülür. Ağlayarak, yavararır, yerlere kapanır ve;
-Yâ Emir-el-müminîn! Bana bin altın vermek sûretiyle bu ihâneti yaptırdılar der. Halîfe altınları getirterek, devlet hazînesine gönderir ve hizmetçiyi affeder.
Ömer bin Abdülazîz hazretlerinin hastalığı ağırlaşınca doktor çağırırlar. Doktor;
-Bu zehir içmiştir. Hayâtı hakkında teminât veremem deyince Halîfe;
-Sâde bana değil, zehir içmemiş olanların hayatı hakkında da teminat verme! buyurur. Doktor;
-Zehir içtiğinin farkında mısın? der. Halîfe;
-Evet, mîdeme inince anladım buyurur. Doktor;
-Tedâviye hemen başlayalım deyince Ömer bin Abdülazîz hazretleri;
-Hayır. İlâcı, kulağımın arkasında olsa uzanıp onu almam. Rabbime kavuşmam, benim için daha güzeldir buyurur.
Ölüm döşeğinde, bir ara ağlamaya başlar. Yanındakiler;
-Niçin ağlıyorsun. Allahü teâlânın yardımı ile nice sünnetleri ihyâ ettin. Adâletin ise çok yüksekti deyince, onlara cevâben buyurur ki:
-Ben, Allahü teâlânın huzûruna bütün milletin hesâbını vermek üzere çıkacak değil miyim? Herkese âdil olarak davranabildiğimden emin değilim. Yaptığım kusûrlar da ayrı. Tabiî ki ben bundan dolayı korkuyorum ve ağlıyorum. Bir ara;
-Beni oturtun buyurur. Oturunca;
-Allahım, ben o kimseyim ki, bana emirlik verdin. Ben kusûr ettim. Yanlış işleri yapmaktan beni nehyettin. Ben ise isyân ettim diye üç defa söyler ve sonra da;
"Lâ ilâhe illallah. İbâdete lâyık olan ancak Allahü teâlâdır" diyerek başını göklere çevirir, dikkatle bakar ve;
-Ben öyle kimseleri görüyorum ki onlar ne insan ne de cindir der ve biraz sonra da rûhunu teslim eder.
Vefâtından önce şöyle vasiyet eder:
 
NUR YÜZLÜ...
"Ey Meymûn bin Mihrân! Velid mezara konduğunda oradaydım. Yüzünü açıp baktım, yüzü simsiyahtı. Ben de mezara konduğum zaman yüzümü açıp bakınız!"
Vefât edince vasiyeti gereği yüzünü açıp bakarlar ve yüzü, parlak, nûrlu, aydınlıktır. Vefât etmeden önce yakınları;
-Beytülmâldan âilene bir şeyler vasiyet et, senden sonra onlar sıkıntıya düşmesinler deyince, onlara buyurur ki:
-Çocuklarım şu iki tip insanlardan birisi olacaktır: İyi, sâlih insan veya kötü şerîr insan. Sâlih insan olurlarsa, Kur'ân-ı kerîmin A'raf sûresi, 196. âyet-i kerîmesinde meâlen;
(Ey Resûlüm! Müşriklere de ki; size karşı benim yardımcım, Kur'ân-ı kerîmi indiren Allahtır ve O bütün sâlihlere de yardımcıdır) buyurulan âyeti yetişir. Kötü insan olurlarsa, o takdirde ben onları, günah işlemeleri için güçlendiremem.
Netice olarak iyiler, iyilikleri ile beraber giderler, geride iyiliklerinin izini bırakırlar. Kötüler de, kötülükleri ile giderler ve geride kötülüklerinin izini bırakırlar.


.

Hak ve vazifeler karşılıklıdır

 
A -
A +

Hak, kelimesinin birçok anlamı vardır. El-Hak, Allahü teâlânın isimlerindendir. "Hak şerleri hayr eyler" sözündeki Hak, bunu ifade etmektedir. Hak kelimesi, İslâmiyyet, doğru, gerçek anlamlarında kullanıldığı gibi, alacak, pay, hisse anlamlarına da gelmektedir. Kul hakları, hayvan hakları denince, bu anlamda kullanılmaktadır...

Bir kimsenin, başkası üzerinde hakkı var demek, o kimsede alacağı, hissesi, payı var demektir. Ele geçen her nimet, bir külfet karşılığında olduğu gibi, her hak da, bir vazife karşılığında hak olmaktadır. Bir öğretmenin, öğrencisine verdiği ödevleri istemesi hakkıdır. Ancak öğretmen, öğrencisine, o ödevleri yapacak bilgileri vermişse yani öğretmen vazifesini yerine getirmişse, o zaman öğrencisinden isteme hakkına sahip olur.
 
EDEPTEN NASİBİ YOKSA!
Ana-baba, evlâdına dinini öğretmiş, edeb, terbiye vermiş, çocuğunu güzel yetiştirmiş yani ana-babalık vazifesini yerine getirmiş ise, evlâdından saygı beklemesi hak olmaktadır. Zaten çocuğa edeb öğretilmemiş ise, o çocuktan değil edeb, insanlık sıfatlarının bile yerine getirilmesi beklenemez. Zira Şems-i Tebrîzî hazretleri;
"Âdemoğlunun edepten nasîbi yoksa, insan değildir. Âdemoğlu ile hayvan arasındaki fark budur" buyurmaktadır.
Karı-koca arasında da haklar vardır. Fakat bu haklar, erkeğin ve kadının kendi üzerlerine düşen vazifeleri yerine getirmesi şartına bağlıdır. Vazife yerine getirilmemiş ise, karşı taraftan hak talabinde bulunamaz. Mesela, kadın kocasından habersiz babasının evine gitse, uzun süre orada kalsa, kocasından nafaka hakkını taleb edemez. Erkek de, kendisine yüklenen vazifelerini yerine getirmeden, hanımından, kadınlık vazifelerini yerine getirme hakkını taleb edemez.
Herhangi bir yerde âmir olan kimse de, çalıştırdığı kimselerin çalışma şartlarını hazırlamadan, ne iş ve o işi nasıl yapacaklarını öğretmeden, göstermeden, onlardan üretim bekleme hakkını taleb edemez. Çalışan bir kimse de, işini yapmazsa, vaktinde gelmezse, o işle alâkalı ücreti isteme hakkını taleb edemez.
İnsanlara saygı, hürmet göstermeyen, onları hakir gören, iten, onlara zulmeden, o insanlardan, insanlık haklarını taleb edemez. İnsanca davranış beklemesi, kendinin hakkı olduğu gibi, diğerlerinin de hakkıdır. İnsan, kendi üzerine düşen vazifeyi yerine getirmemiş ise, karşısındakinin yerine getirmesini beklemesi ve bu benim hakkımdır demesi uygun olmaz, insanlığa sığmaz.
İnsan, sosyal bir varlıktır yani toplu olarak, cemiyet hâlinde yaşamak mecburiyetindedir. Bu sebepten, insanlar arasında, karşılıklı olarak haklar ve vazifeler vardır. Dinimiz bunlara kul hakları demektedir ve çok önemlidir. Ahmed bin Mesrûk hazretleri, insanların haklarına çok saygı gösterirdi. Sebebi sorulunca;
"Müminlerin hakkına saygı, Allahü teâlânın hakkına saygıdandır" buyururdu.
İnsanın, kendisine karşı da vazifeleri vardır. İnsana ihsân edilen, akıl, beden, göz, kulak, el, ayak gibi organların, insan üzerinde hakları vardır. İslâm âlimleri bunları uzun uzun yazmışlar ve açıklamışlardır. Ebû Hamza Bağdâdî hazretleri, kendisinden nasîhat isteyen birisine;
"Haklar iki türlüdür. Biri nefsinin hakkı, ikincisi insanların hakkıdır. Nefsini günahtan meneder ve âhiretteki selâmetini talep edersen, hakkını îfâ etmiş olursun. İnsanlar, senin kötülüğünden emin olur, sen de onlar için kötülük istemezsen, haklarını edâ etmiş olursun. Kötülüğünün sana da halka da zarar vermemesi için çalış. İşte bunun için Hakkın hakkını ödemek ile meşgûl ol!" buyurmuştur.
 
FIKIH İLMİNDE ZALİM!..
Fıkıh ilminde, başkasının hakkına saldıran kimselere zâlim denir. Bunun için evde, sokakta, iş yerinde ve insanların bulunduğu her yerde, karşılıklı haklar ve vazifeler vardır. Bu haklara tecavüz edenler, zâlimlerden olmaktadır. Hak sahipleri ile, bire bir görüşüp helallaşmadıkça da, bu günah, tövbe ile affolmuyor.
Netice olarak, bütün insanların ve hayvanların hakkını gözetmek, Müslümânların haklarına riâyet etmek şarttır. Hadîs-i şerîfte;
(Müslümânın Müslümân üzerinde beş hakkı vardır: Selâmına cevap vermek, hastasını yoklamak, cenâzesinde bulunmak, dâvetine gitmek ve aksırıp elhamdülillah diyene, yerhamükellah diyerek cevâp vermek) buyuruldu.

Dünya, zevk için yaratılmadı!..

 
A -
A +

Dünya, zevk için, lezzet için yaratılmadı. Âhiret, bunun için yaratılmıştır. Dünya ile âhiret, birbirinin zıddıdır, tersidir. Birini sevindirmek, ötekinin gücenmesine sebep olur. Yani birinde zevk aramak, ötekinde elem çekmeye sebep olur. Dünyada nimetleri, lezzetleri çok olanlar, bunlara lâzım olan şükrü yapmazlarsa âhirette çok acı çekeceklerdir. Dünyada tehlikelerden sakındığı, çalıştığı hâlde çok acı çeken müminler, âhirette çok lezzetlere kavuşacaktır. Bunun için Peygamberler ve Onların yolunda gidenler, hep dert ve belâ içinde yaşamışlardır. Hattâ;

(Belâlar, mihnetler, en çok Peygamberlere, sonra evliyâya, sonra bunlara benzeyenlere gelir) buyurulmuştur.
Îmân nimeti ile şereflenenler, dünyâda, birkaç gün dert, belâ çekmeselerdi, Cennetin lezzetlerinin kıymetini anlayamazlardı ve ebedî nimetlerin kıymetini bilemezlerdi. Açlık çekmeyen, yemeğin lezzetini anlayamaz. Acı çekmeyen de, rahatlığın kıymetini bilemez.
 
DERT VE BELÂ OLMASAYDI!
Dertler, belâlar, sıkıntılar, câhiller için sıkıntı ise de, Peygamberlere ve Onların yolunda olanlara, sıkıntı, eziyet değildir. Çünkü seven, sevdiğinin her şeyini sever. Din büyüklerine, sevdiklerinden gelen her şey, tatlı olmaktadır. Bunlar, nimetlerden lezzet aldıkları gibi, belâlardan da lezzet duyarlar. Dünyâda dert ve belâ olmasaydı, bunların gözünde, dünyânın hiç değeri olmazdı. Dünyânın acı hâdiseleri olmasaydı, onu boş, abes görürlerdi.
Abdullah-ı Dehlevî hazretlerinin birkaç tane hastalığı vardı. Bu hastalıklar sebebiyle namazlarını özürlü kılardı. Bunu bilen dostlarından biri dayanamayıp;
-Efendim! Herkes hastalıktan kurtulmak için sizden duâ istiyor. Cenâb-ı Hak da duâlarınızı reddetmiyor. Her gelen, şifâya kavuşarak huzûrunuzdan ayrılıyor. Hâlbuki sizdeki hastalıkları biliyoruz. Duâ buyurup da bu dertlerden kurtulsanız olmaz mı? diye sordu. O da;
-Onlar hastalıktan kurtulmak için duâ istiyorlar. Biz ise, Allahü teâlânın verdiği bu dert ve belâlardan, O gönderdiği için râzıyız. Dert ve belâlar, kemend-i mahbûb olduğundan Allahü teâlâ, bu dertleri sevdiği kullarından dilediklerine verir. Bu sebeple dertlerin bizden gitmesini değil, gönderilmesini isteriz buyurdu. Hammâd bin Müslim hazretleri de;
"Allahü teâlâdan başka her şeyin sevgisinin yok olmasını isteyen, Ondan gelen her şeye, dert ve belâlara râzı olmalıdır" buyurmuştur. Seyfeddîn-i Fârûkî hazretleri ise;
"Eğer Allahü teâlâ kullarına, hiç dert ve elem vermemiş olsa veya çok az vermiş olsaydı, insanlar Ona ibâdet etmekten ve Onu zikretmekten gâfil olurlardı. İnsanın, dünyâ ve âhiret saâdetine, Allahü teâlânın rahmetine kavuşabilmesi için, ibâdet ve tâatten ve zikirden geri kalmaması şarttır. Buna göre herkes Allahü teâlânın rahmetine muhtâçtır. İyi düşününce, dert ve sıkıntıların, aslında birer nîmet ve insanı Allahü teâlâya çeken birer kemend oldukları anlaşılır" buyurmaktadır.
Mûsâ aleyhisselâm, çok ızdırap çeken bir hastayı görünce;
"Yâ Rabbî! Bu kuluna merhametinle muamele eyle!" diye duâ eder. Allahü teâlâ da;
(Rahmetime kavuşması için, gönderdiğim sebepler içerisinde bulunan bir kuluma, nasıl rahmet edeyim. Çünkü, onun günâhlarını, bu hastalıkla affedeceğim. Cennetteki derecesini, bununla arttıracağım) buyurmuştur.
 
GAFLETTEN UYANMAK İÇİN
Allahü teâlâ, acıdığı kullarını dert ile, hastalık ile, gafletten uyandırır. Çünkü sıhhatin hep yerinde olması, Allahü teâlâyı unutmaya, Ona isyân etmeye, harâm işlemeye sebep olmaktadır. Bunun için hadîs-i şerîfde;
(Müminlerde, üç şeyden biri bulunur: Kıllet yani fakirlik, illet yani hastalık, zillet, yani itibârsızlık) buyurulmuştur.
Netice olarak bu dünya, imtihân yeridir. Burada hak, bâtıl ile; haklı, haksız ile karışıktır. Allahü teâlâ, dünyada, dostlarına sıkıntılar, belâlar vermeseydi, yalnız düşmanlarına verseydi, dost, düşmandan ayrılır, belli olurdu. İmtihânın faydası kalmazdı. Dünyayı imtihan yeri olarak yaratmıştır ve herkes bu imtihandan geçecektir. Hadis-i şerifte:
(Şüphe edilen altını, ateşle muâyene ettikleri gibi, Allahü teâlâ, insanları dert ile, belâ ile imtihân eder. Bazısı, belâ ateşinden hâlis olarak çıkar. Bazısı da, bozuk olarak çıkar)  buyurulmuştur.


Önemli olan, son nefestir

 
A -
A +

İnsanın, işine göre, ömrü ve rızkı değişir. İyiler kötü, kötüler iyi olarak değişebilir. Böylece herhangi bir kimse, ölümüne yakın, îmân edip iyi işler yaparak, son nefeste îmân ile gidebilir. Bir başkası da, inkâr edip, kötü amel işleyip, îmânsız  olarak gidebilir. Bunun için, Resûlullah efendimiz her zamân;

(Allahümme, yâ mukallibelkulûb, sebbit kalbî, alâ dînik) duâsını okurlardı ki anlamı;
(Ey büyük Allahım! Kalbleri iyiden kötüye, kötüden iyiye çeviren, ancak sensin. Kalbimi, dîninde sâbit kıl, yânî dîninden döndürme, ayırma!) demektir.
Eshâb-ı kirâm, Peygamber efendimizin böyle duâ ettiğini işitince;
-Yâ Resûlallah! Siz de, kalbinizin dönmesinden korkuyor musunuz diye arz ettiklerinde;
-Mekr-i ilâhîden, beni kim te'mîn eder? buyurmuşlardır. Çünkü hadîs-i kudsîde;
(İnsanların kalbi Rahmânın kudretindedir. Kalbleri, dilediği gibi çevirir) buyurulmuştur.
 
"SANA NE OLDU?"
Mansûr bin Ammâr hazretleri şöyle bir hâdise anlatır:
"Benim tanıdığım bir kimse vardı. Beni ziyârete arzu ile gelir, ibâdetini yapar, geceleri teheccüd namazı kılardı. Gözünden yaş eksik olmazdı. Epey bir zaman onu görememiştim. Araştırdığımda hasta olduğunu öğrendim. Evine gidip kapısını çaldım. İçeri girince, evin ortasında perişan bir halde yattığını gördüm. Yüzü siyahlaşmış, dudakları şişmiş, gözleri masmâvi olmuştu. Kendisine;
-Ey kardeşim, Lâ ilâhe illallah, de, bunu dilinden bırakma dedim. Gözlerini bana dikip kızgın kızgın baktı. Sonra gene kapattı. Tekrar aynı sözü söyledim ve;
-Eğer Lâ ilâhe illallah demezsen, senin cenâzeni yıkamam, namazını kılmam dedim. Tekrar gözlerini açıp;
-Ey kardeşim Mansûr, bu Kelime-i tevhîd ile benim arama bir engel kondu deyince, 'Lâ havle velâ kuvvete illâ billahil aliyyil azîm' dedim. Sonra ona;
-Ey arkadaş! Sen namaz kılıyordun, oruç tutuyordun, geceleri teheccüd kıldığını söylüyordun ne oldu bu ibâdetlerin? diye sorunca;
-Evet bunları yapıyordum. Fakat Allah için değil, insanlar görsün diye, gösteriş olarak yapıyordum. Kendi başıma evime çekilince, kapıyı kapatıp, perdeyi çeker şarap içerdim. Rabbime isyân edip, günâh işlerdim. Bir müddet bu hâl üzere devâm ettim. Ben bu kötü halde iken bir hastalığa yakalandım. Ölmek üzere iken çocuklarıma;
-Beni evin ortasına çıkarın ve elime Kur'ân-ı kerîmi verin, dedim. Kur'ân-ı kerîmi alıp, okuya okuya Yâsîn sûresine geldim ve;
-Yâ Rabbî! Bu Kur'ân-ı kerîm hürmetine bana şifâ ver, bu ağır hastalıktan kurtar. Bir daha günâh işlemeyeceğim diye duâ ettim. Duâm kabûl olunup hastalıktan kurtuldum. Fakat iyileşince, tekrar eski hâlime dönüp yine günâhla ve isyân ile vakit geçirmeye başladım. Şeytan beni yine saptırdı. Tövbemi bozdum ve günahlara daldım. Bir müddet sonra yine şiddetli bir hastalığa yakalandım. Neredeyse ölecektim. Yine evin ortasına çıkarmalarını ve Kur'ân-ı kerîmi elime vermelerini söyledim. Önceki gibi duâ ettim ve hastalıktan yine kurtuldum. Ama yine tövbemi bozdum ve günâhlara daldım. Şiddetli hastalığa bir daha yakalandım. Duâ etmek için beni evin ortasına çıkarmalarını söyledim. Bu amansız hastalıktan kurtulmak için duâ edince gaibden bir ses, defâlarca tövbemi bozduğumu ve artık kurtulamayacağımı söylüyordu...
Bunları anlatınca, ibret ve dehşet içinde yanından ayrıldım. Evinden biraz uzaklaşınca, öldü haberini aldım. Allahü teâlâdan sonumuzu hayır eylemesini dileriz. Nice kimseler çok namaz kılıp, oruç tuttuğu halde şeytana ve nefsine uyup sapıtmıştır!"
 
İMÂN SELAMETİ...
Mü'min ve kâfir, son nefeste belli olur. Birçok kimse, bütün ömrünce kâfir kalıp, sonunda îmâna kavuşabilir. Bütün ömrü îmân ile geçip, sonunda tersine dönen de olur. Kıyâmette, son nefesteki hâle bakılır. Bunun için İmâm-ı Rabbânî hazretleri talebelerine sık sık;
"Kendinizi, son nefeste îmân selâmetine kavuşmanızı düşününüz! İcâzetnâme, diploma ve mürîdler, talebeler o ânda işe yaramaz" buyururlarmış.
Netice olarak, insanın iyiliği, kötülüğü, Cennetlik veya Cehennemlik olacağı, son nefeste belli olur. Çünkü Peygamber efendimiz;
(Bir kimse, bütün ömrünce Cehennem ateşine götürecek günâhlar yapar. Bu kimse, ömrünün son günlerinde, Cennete götürecek iyilikler yaparak, Cennete gider) buyurmuştur.

"Topraktan yaratıldık, toprağa karışacağız"

 
A -
A +

İlk insan olan Âdem aleyhisselâm topraktan yaratılmıştır. Bütün insanların bedenleri de, toprak maddelerinden meydâna gelmektedir. Fakat insanlar, ettir, kemiktir, toprak değildir. Cin de, ateşten meydâna gelmiş ise de, ateş ve hava değildir. İnsan bedeninde bulunan maddeler, topraktan, sudan ve havadan gelmektedir. Canlıların ihtiyâç maddeleri, bu üç kaynaktan hâsıl olmaktadır. İnsan çürüyünce, hâsıl olan maddeler, yine bu üç yere dağılıyor. Kıyâmette tekrâr dirilmek, bu maddelerin veyâ benzerlerinin tekrâr bir araya gelmeleri ile olacaktır. Ahmet Cevdet Pâşa, Kısas-ı Enbiyâ kitabında diyor ki:

 
KIYÂMETE KADAR!..
"Bu âlem, yani her şey yok idi. Allahü teâlâ, bunları yoktan var etti. Bu âlemin, kıyâmete kadar insanlarla mâmûr olmasını istedi. Âdem aleyhisselâmı topraktan yaratıp, Onun çocukları ile âlemi süsledi. İnsanlara dünyâda ve âhırette rahat yaşamak, saâdete kavuşmak için lâzım olan şeyleri bildirmek için, içlerinden bâzılarını Peygamber yaparak şereflendirdi. Bunlara yüksek mertebe vererek, başka insanlardan ayırdı. Bu Peygamberlere, Cebrâîl aleyhisselâm ismindeki bir melek ile emirlerini ve yasaklarını bildirdi. Bunlar da, bu emirleri, Cebrâîl aleyhisselâmın getirdiği gibi ümmetlerine bildirdi. Peygamberlerin birincisi, Âdem aleyhisselâm, son geleni, Muhammed aleyhisselâmdır. Bu ikisinin arasında, çok Peygamber gelip geçmiştir. Bunların adedini, ancak Allahü teâlâ bilir."
Mâlik bin Dînâr hazretleri bir hâtırasını şöyle anlatır:
"Bir gün toprakla oynayıp bâzan gülen bâzan ağlayan bir çocuğa rastladım. Önce çocuğa selâm vermek istedim. Fakat nefsimin kibrinden selâm veremedim. Hemen nefsime;
'Ey nefis! Peygamber efendimiz büyüklere de küçüklere de selâm verirdi' diyerek çocuğa selâm verdim. Çocuk;
-Ve aleyküm selâm, ey Mâlik bin Dînâr! diye cevap verdi. Hayret içinde kalarak çocuğa;
-Sen beni hiç görmediğin hâlde nasıl tanıdın? diye sordum. Çocuk;
-Rûhlar âleminde benim rûhumla senin rûhun karşılaştı. Orada bizi Allahü teâlâ karşılaştırdı dedi. Çocuğa;
-Akıl ile nefis arasında ne fark var? diye sorunca, çocuk;
-Nefsin seni selâmdan menetti. Aklın ise seni selâm vermeye teşvik etti diye cevap verdi.
-Sen neden toprakla oynuyorsun? diye sordum. Çocuk;
-Topraktan yaratıldık, yine toprağa karışacağız dedi. Ben yine;
-Seni bâzan ağlarken, bâzan gülerken görüyorum. Sebebi nedir? diye sordum.
-Rabbimin azâb edeceğini hatırladığım zaman ağlıyorum. Rahmetini hatırladığım zamansa tebessüm edip, gülüyorum dedi.
-Ey oğul! Senin hangi günâhın var ki ağlıyorsun? diye sorunca, çocuk;
-Ey Mâlik bin Dînâr! Böyle söyleme. Zîrâ ben, annem ateş yakarken, küçük odun olmadan, büyüklerin tutuşmadığını gördüm, diye cevap verdi..."
İbn-i Şihâb-üz-Zührî hazretleri anlatır:
"Bir gün Ubeydullah bin Abdullah Utbe'nin yanına gittim. Sinirli bir hâli vardı. Kızmasının sebebini sordum, bana;
-Az önce bir yere uğradım. Selâm verdim, selâmımı almadılar. Doğrusu hayret ettim dedi. Bunun üzerine ona;
-Buna hiç hayret etme. Nedense bâzı kimseler, kötü bir huy olduğu halde, kibirden sakınmıyorlar. Halbuki, topraktan yaratıldı, yine ona dönecek dedim."
Abdullah bin Dînar hazretleri, bir talebesine hitaben;
"Ey oğlum! İnsanın üç şeyi vardır: Rûhunu Azrâil aleyhisselâm alır. Hayır veya şer ne ise; ameli kendisine kalır. Bedenini de kurtlar yer ve toprak çürütür" buyurur.
 
SULTAN, NASİHAT İSTEDİ!
Sultan Süleymân Han, İran seferi sırasında Pîr Ali hazretleri ile tanışır ve kendisinden nasihat talep eder. Bunun üzerine bu zât buyurur ki:
"Gittiğin, hükmettiğin yerlere adâlet tohumu ek, böylece her iki âlemde mahcûb olmazsın. Mazlûmların nefesi kılınç gibidir, mülkünü virân ederler, buna sebep olma. Şunu da hatırında iyi tut ki, şu anda toprağın altında, senin gibi binlerce hükümdâr yatmaktadır. Çünkü bu dünyâ, fânidir, geçicidir."
Netice olarak, ismine dünya denilen bu yer, bu mekân geçicidir. İster âmir, ister memur, ister sultan, ister fakir, isterse zengin olsun herkes buradan geçmektedir. Ölümsüz  olan Allahü teâlâdır ve Onun dilediği olur. Onun dilediği, takdir ettiği zaman gelince, her canlı, bir tohum tanesi gibi toprağa düşmekte ve toprağa karışmaktadır.

"Biz de, onun istediğini istiyoruz"

 
A -
A +

Allahü teâlâ, insanları yarattığı gibi, insanların işlerini de, O yaratıyor. İyi ve kötü şeylerin hepsi Onun takdîri, dilemesi iledir. Fakat, iyi işlerden râzıdır, beğenir, kötülerden ise râzı değildir, beğenmez.

Şecâatin, yiğitliğin, kahramanlığın temeli, Allahü teâlânın takdîrine râzı olmak, Ona tevekkül etmek, Ona güvenmek demektir. Muhammed Ma'sûm hazretleri;
"Belâlar, dertler, Allahü teâlânın irâdesi ve ezeldeki takdîri ile gelmektedir. Onun takdîrine râzı olmak ve teslîm olmak lâzımdır" buyurmuştur.
Mâlik bin Dinâr hazretleri şöyle bir hâdise anlatır:
 
"O, ÖYLE İSTİYOR!.."
"Bir gün Râbia-i Adviyye hazretlerinin yanına gitmiştim. Abdestini almış, kalan sudan birkaç yudum da içmişti. Dikkat ettim, testinin bir tarafı kırıktı ve çok eski bir hasırda oturuyordu. Kerpiçten bir de yastığı vardı. Bunları görünce çok üzüldüm, içim yandı ve;
-Ey Râbia! Zengin arkadaşlarım var. Kabûl edersen sana onlardan bir şeyler alayım dedim. Bana dönerek;
-Yâ Mâlik! Bana da, onlara da rızkı veren Allahü teâlâdır. O, fakirleri fakir olduğu için unutup, zenginleri de zengin olduğu için hatırlıyor ve yardım mı ediyor sanıyorsun? dedi. Ben de;
-Hayır, hiç öyle olur mu? dedim. Bunun üzerine bana;
-Mâdemki Rabbim benim hâlimi biliyor, benim hatırlatmama ne lüzum var. O, öyle istiyor, biz de Onun istediğini istiyoruz diye cevap verdi."
Ebû Süleymân Dârânî hazretleri şöyle nakleder:
"Başa gelen her şeye râzı olmak hâline kavuşanlar, irfan sâhipleri, âriflerdir. Allahü teâlâ önce gelen peygamberlerden birine vahyederek şöyle bildirdi:
Cebrâil aleyhisselâm yeryüzüne indiğinde ibâdet ile meşgûl olan bir kimseyi gördü ve hoşuna gittiği için;
-Yâ Rabbî! Bu kimse ne iyi dedi. Allahü teâlâ da;
-Ey Cibrîl! Levh-i mahfûza bak buyurdu. Cebrâil aleyhisselâm Levh-i mahfûzda o kimsenin Cehennemlikler arasında yazılı olduğunu gördü. Allahü teâlâya;
-Yâ Rabbî! Bu işin hikmeti nedir? diye sordu. Allahü teâlâ;
-Ben yaptığım işlerden kimseye karşı sorumlu değilim. Hiç kimse kullarım hakkındaki ilmime akıl erdiremez buyurdu. Cebrâil aleyhisselâm;
-Yâ Rabbî! İzin verirsen o kimseye gidip durumu bildireyim dedi. İzin verilince, o kimsenin yanına gitti ve;
-Senin yaptığın ibâdetleri Allahü teâlâ kabûl etmedi. Levh-i mahfûzda senin Cehennem ehli arasında olduğunu gördüm deyince, o kimse düşüp bayıldı. Cebrâil aleyhisselâm onun ayılmasını bekledi. Ayılınca şöyle mırıldanıyordu:
-Ey benim Allah'ım! Sana hamdederim. Bütün hamdeden kulların sana nasıl hamdediyorsa ben de öyle hamd ederim. Sonra Cebrâil aleyhisselâma dönerek;
-O bizim Rabbimizdir. Bütün ilmi, kudretinin kemâli, rahmeti ve şefkati ile benim hakkımda öyle uygun görmüş. Ona yine hamd ederim. O beni benden daha iyi bilir dedi ve secdeye kapandı. Secdede ce-
nâb-ı Hakkı tesbih etmeye başladı. Bu durumu Cebrâil aleyhisselâm Allahü teâlâya arz edip o şahıs hakkında üzüldüğünü bildirdi. Cebrâil aleyhisselâma, Allahü teâlâ tarafından tekrar Levh-i mahfûza bakması bildirildi. Bu defâ Levh-i mahfûzda o kimsenin Cennetlik olduğu yazılıydı. Cebrâil aleyhisselâm, cenâb-ı Hakktan hikmetini suâl ettiğinde;
-Kullarım işlerime akıl erdiremezler buyurdu. Cebrâil aleyhisselâm bu durumu yine bildirmek istedi ve izin verildi. O zâtın yanına gidip;
-Müjdeler olsun sana! Yerin Cennet oldu dedi. O kimse bu sözlere hiç şaşmadı ve eski hâlini hiç bozmadı. Eskisi gibi yine hamd ve cenâb-ı Hakk'ı tesbih etmeye devâm etti..."
 
SÂLİH İNSANLAR...
Ahmed-i Zerrûk hazretlerine, bir kimse;
-Yolunuzun esâsı nedir? diye sorunca, cevaben buyurur ki:
-Yolumuzun esâsı beştir.
1- Gizlide ve açıkta Allahü teâlâdan korkmak, harâmlardan, yasak ettiklerinden sakınmak.
2- Söz ve hareketlerde Sünnet-i seniyyeye uymak.
3- İnsanlardan bir şey beklememek.
4- Fakirlikte ve zenginlikte Allahü teâlânın takdirinden râzı ve hoşnud olmak.
5- Genişlikte ve darlıkta Allahü teâlâya yönelmek.
Netice olarak, kul için, sâhibinin, yaratanının işinden, yaptıklarından, kısaca takdirinden râzı olmaktan başka çâre yoktur. Nefsi îmân edip, küfürden, inkârdan kurtulanlar, Allahü teâlânın kazâ ve kaderinden râzı olurlar. Allahü teâlâ da, onlardan râzı olur. Bunlar, sâlih, evliyâ kullardır.

"Şiddet ve belâlara sabrederler"

 
A -
A +

Allahü teâlânın kullarına olan ihsânları ve teklîfleri herkese eşit değildir. Bâzı mü'min kullarına zenginlik verir, ona hac yapmasını emreder, bâzılarına da fakîrlik verip, onlara hac yapmasını emretmez. Kimine, güç, kuvvet ve sıhhat verip, oruç tutmasını emreder, kuvveti ve sıhhati müsâit olmıyanların da sonra tutmalarına izin verir. Kimi kullarına nisâp miktârı mal ihsân edip, zekât vermelerini ve fakîr olan akrabâlarının nafakalarına yardım etmelerini emreder. Kimi kullarına da fakîrlik verip, zekât almaya müstehak kılar. Bütün bunlar Allahü teâlânın adâlet-i ilâhiyyesine uygundur. Kimi kullarına çok ihsân eder, onlar da ni'mete şükredip, şükredenler derecesine kavuşurlar. Kimi kullarına da, az ihsân eder, onlar da sabrederler ve sabredenler derecesine ulaşırlar. Allahü teâlâ, hiç bir kulunun amelini zâyi etmez.

Eshâb-ı kirâmdan Ebû Sa'îd-il Hudrî hazretleri şöyle nakleder:
"Biz muhâcirlerin fakîrleri ile oturuyorduk. Bâzılarının elbiseleri üzerlerini örtemediği için, birbirlerini siper ederlerdi. Birisi de Kur'ân-ı kerîm okuyordu. O sırada Resûlullah efendimiz gelip, yanımızda durdu. Kur'ân-ı kerîm okuyan da sustu. Resûlullah efendimiz selâm verdi ve;
-Siz ne yapıyorsunuz diye süal etti. Biz de;
-Kur'ân-ı kerîm okunuyordu, onu dinliyorduk dedik. Bunun üzerine buyurdu ki:
-Allahü teâlâya hamd olsun ki, ümmetimden sâlihler, fakîrler ve kendine yakın kıldığı bir zümre yarattı. Onları kendine çok yakın kılması sebebiyle bana onlarla birlikte bulunmaya sabretmemi emir etti. Nitekim Kehf sûresinin 28. âyetinde meâlen;
(Sabâh akşam Rablerinin rızâsını dileyerek, Ona yalvaranlarla berâber sen de sabret. Dünyâ hayâtının güzelliklerini isteyerek, gözlerini o kimselerden ayırma. Bizi anmaktan gâfil kıldığımız ve işinde aşırı giderek hevesine uyan kimseye uyma) buyurdu."
 
İNSANI ÖLDÜRMEZ
Şecâ'atin, kahramanlığın temeli, Allahü teâlânın takdîrine râzı olmak, Ona tevekkül etmek, Ona güvenmektir. Harpten kaçmak, insanı ölümden kurtarmaz, ömrü uzatmaz. Düşman karşısında kalmak da, insanı öldürmez, yok etmez. Ecel, ileri ve geri gitmez. İnsanın ömrü değişmez. Çok olur ki, kaçmak ölüme sebeb olur. Düşmana karşı dayanmak da, zafere ve selâmete kavuşturur. Peygamber efendimiz;
(Sabreyliyen, belâdan kurtulur) buyurmuştur.
Mâlını, mevkisini kaybettiği için veyâ düşman eline esîr düştüğü için intihâr edenlerde, şecâ'at değil, korkaklık vardır. Şecâ'at sâhibi olan dertlere, belâlara göğüs gerer, dayanır, sabreder. Allahü teâlâ hadîs-i kudsîde;
(Ey Âdem oğulları! Bir kimse benim kazâma râzı olmaz ve benim tarafımdan gelen belâlara sabretmez, verdiğim ni'metlerime şükretmez, ihsân ettiğim dünyâ ni'metlerine kanâat etmezse, başka bir Rab arasın. Ey Âdem oğlu! Bir kimse benim belâma sabrederse, benden râzı olmuş olur, yanî rubûbiyyetimi tasdîk etmiş olur) buyurdu.
Ahmed Rıfâî hazretlerine, sâlih, iyi bir kul nasıl olur? diye sorulunca, cevaben buyurur ki:
"Sâlih müslümanlar, Allahü teâlânın hükmüne boyun eğerler, gelen şiddet ve belâlara sabrederler, aza kanâat ederler. Allahü teâlâdan başkasından korkmazlar ve kimseden bir şey beklemezler. Ancak Allahü teâlâdan isterler. İnsana, yüksek makamları veren, aşağı düşüren azîz ve zelîl edenin Allahü teâlâ olduğunu bilirler. Sâlih müslümanlar, Peygamber efendimizin sünnetine tam uyarlar. Onların korkusu, son nefes içindir. Onlar, az konuşurlar. Öfkelerini tutarlar, şehvetlerini yenerler. Nefislerinin arzûlarını yapmazlar. Allahü teâlâyı unutturacak bütün engelleri ortadan kaldırarak, hep Onunla berâber olmaya bakarlar. Böylece nefislerini alçaltıp, rûhlarını yükseltirler.
 
NEFSE ZOR GELEN
Nefse, Allahü teâlânın kazâ ve kaderine rızâ göstermek kadar zor gelen bir şey yoktur. Çünkü kadere râzı olmak, Allahü teâlânın hükmüne boyun eğmek, nefsin isteklerine zıttır. Nefis bunları istemez. Saâdete kavuşmak, nefsin rızâsını terk edip, Allahü teâlânın rızâsına koşmakla mümkündür. Saâdete kavuşanlara müjdeler olsun."
Netice olarak Ahmed bin Hanbel hazretlerinin buyurduğu gibi:
"Her şey için bir kerem, bir asâlet, bir cömertlik vardır. Kalbin keremi ise, Hâlıktan, Yaratandan râzı olmak, kadere rızâ göstermektir."


"Pişman olmadan önce, tedbirini al!"

 
A -
A +

İhtiyârlamadan önce gençliğin, hasta olmadan önce sıhhatin, sıkıntı çekmeden önce râhatlığın ve ölmeden önce hayâtın kıymetini bilmelidir. İmâm-ı Gazâlî hazretleri, nefsine nasihat olarak buyuruyor ki:

"Kışın muhtâç olacağın şeylerin hepsini, niçin yazdan hâzırlayıp hiç geciktirmiyorsun ve bunları elde etmek için, Allahü teâlânın merhametine, ihsânına güvenmiyorsun? Hâlbuki Cehennemin zemherîri, kışın soğuğundan az değildir ve ateşinin sıcaklığı, temmuz güneşinden aşağı değildir. Bunların hâzırlığında, hiç kusûr etmiyorsun da, âhıret işlerinde gevşek davranıyorsun. Bunun sebebi nedir? Yoksa âhıret ve kıyâmet gününe inanmıyor musun ve kalbindeki bu küfrü, kendinden de mi saklıyorsun? Bu ise, ebedî felâketine sebebtir.
 
İNKÂR ETME
Dünyânın ni'metlerine, lezzetlerine alışmışsın ve kendini onlara kaptırmışsın! Cennete ve Cehenneme inanmıyorsan, bâri ölümü inkâr etme! Bu ni'met ve lezzetlerin hepsini senden alacaklar ve bunların ayrılık ateşi ile yanacaksın! Bunları istediğin kadar sev, istediğin kadar sıkı sarıl ki, ayrılık ateşi, sevgin kadar çok olur.
Dünyâya niye sarılıyorsun? Bütün dünyâ senin olsa ve dünyâdaki insanların hepsi sana secde etse, az zamân sonra sen de, onlar da toprak olacaksınız! İsimleriniz unutulacak, hâtırlardan silinecek. Geçmiş pâdişâhları hâtırlayan var mı? Hâlbuki sana dünyâdan az birşey vermişler. O da bozulmakta, değişmektedir. Bunlar için, sonsuz Cennet ni'metlerini fedâ ediyorsun.
Bir kimse, kıymetli ve sonsuz dayanıklı bir mücevheri verip, bununla, kırık bir saksı satın alırsa, ona nasıl gülersin? İşte dünyâ, alınan saksı gibidir. Onu kırıldı bil ve ebedî cevheri, elinden çıktı bil ve sana pişmânlık ve azâb kaldı bil!"
İmâm-ı Rabbânî hazretleri, bir talebesine hitaben buyuruyor ki:
"Cehennemden kurtulmak istiyen, helâl ve harâmları iyi öğrenmeli, helâl kazanıp, harâmdan kaçınmalıdır. İslâmiyetin sâhibinin yasak ettiği şeylerden sakınmalıdır. İslâmiyetin hudûdunu aşmamalıdır. Gaflet uykusu ne zamâna kadar sürecek, kulaklardan pamuk ne vakit atılacak? Ecel gelince, insanı uyandıracaklar, gözleri kulakları açacaklar. Fakat, o zamân pişmânlık işe yaramıyacak. Rezîl olmaktan başka, ele birşey geçmiyecektir. Hepimize ölüm yaklaşıyor. Âhıretin çeşit çeşit azâbları, insanları bekliyor. İnsan öldüğü zamân, kıyâmeti kopmuş demektir. Ölüm uyandırmadan ve iş işten geçmeden önce uyanalım! Allahü teâlânın emirlerini ve yasaklarını öğrenip, şu birkaç günlük ömrümüzü, bunlara uygun geçirelim. Kendimizi âhıretin çeşitli azâblarından kurtaralım! Tahrîm sûresinin 6. âyetinde meâlen; (Ey îmân edenler, kendinizi ve çoluk çocuğunuzu öyle bir ateşten koruyun ki, onun tutuşturucusu insanlarla taşlardır) buyuruldu.
 
GENÇLİK ÇAĞI
Gençlik çağı, nefsin kaynadığı, şehvetlerin oynadığı, insan ve cin şeytânlarının saldırdığı bir zamândır. Böyle bir çağda yapılan az bir amele pekçok sevâb verilir. İhtiyârlıkta dünyâ zevkleri azalıp, güç kuvvet gidip, arzûlara kavuşmak imkânı ve ümîtleri kalmadığı zamânda, pişmânlıktan, âh etmekten başka birşey olmaz. Çok kimselere bu pişmânlık zamânı da, nasîb olmaz. Bu pişmânlık da, tövbe demektir ve yine büyük bir ni'mettir. Çokları bu günlere de kavuşamaz."
Netice olarak herkesin, fırsat elinde iken âhirete hazırlanması lâzımdır. Emevî halîfelerinden Süleymân bin Abdülmelik, Mescid-i harâmda iken, onun yanına, üzerinde yazı bulunan bir taş getirilir. Taşın üzerindeki yazıyı okumak için Vehb bin Münebbihi getirip, okuttururlar. O taşta şöyle yazmaktadır:
"Ey Âdemoğlu! Sen, eğer ecelinin devamlı yaklaşmakta olduğunu iyi bilseydin, uzun emel sâhibi olmaktan vazgeçer, sâlih amellerini artırıp, çoğaltmaya bakar, dünyâya düşkünlüğünü bırakırdın. Şüphesiz sana yarın nedâmet ve pişmanlık gelecektir. Çoluk çocuğun ve en yakın hizmetçilerin seni toprağa teslim edecekler. Sonra da ayrılıp gidecekler. Artık dünyâya dönüşün olmayacak. Amellerinle başbaşa kalacaksın. İyi amellerini artırma imkânı bulamayacaksın. İyi amel yapıp, kabre gelmişsen ne mutlu sana! Günahlarla yüklü gelmişsen, yazıklar olsun sana! Öyleyse kıyâmet günü için şimdiden hazırlık yap. Pişman olmadan önce, tedbirini al!"

Her insanın, başına gelecekleri düşünmesi lâzımdır...

 
A -
A +

Dünyâ hayâtı çok kısadır. Her günü geçip hayâl olmaktadır. Her insanın sonu ölümdür. Bundan sonrası da, yâ dâimî azâb veyâ ebedî ni'metlerdir. Bunların vakitleri de, herkese süratle yaklaşmaktadır.

Bu sebeple her insânın, kendine merhamet etmesi, aklından gaflet perdesini kaldırması, bâtılın bâtıl olduğunu görerek, ondan kurtulmaya çalışması ve Hakkın hak olduğunu da görerek, ona tâbi olması, sarılması lâzımdır. İnsânın kendisi için vereceği karâr, çok büyük, çok mühim ve vakit de, çok azdır. Dünyâya gelen her insân, muhakkak ölecektir. Bunun için insânın, öldüğü vakti düşünmesi, başına geleceklere hâzırlanması gerekir.
Şunu hiç kimse unutmamalıdır ki, Hakka tâbi olmadıkça, ebedî, sonsuz azâbtan kurtulmak mümkün değildir. İş işten geçtikten sonra pişmân olmanın faydası olmaz.  Son nefeste hakkı tasdîk etmenin, îmân etmenin bir faydası olmadığı gibi, bu zamandaki îmân da,  kabûl olmaz. Ancak Müslümân olanın, ölüm ânında, günâhlarına tövbe etmesi, kabûl olur. 
Her insânın, başına gelecekleri düşünmesi, ömrü tükenmeden, aklını başına toplaması lâzımdır. Zira etrâfında gördüğü, konuştuğu, sevdiği, korktuğu kimselerin hepsi, birer birer ölmekte ve birer hayâl gibi, gelip gitmektedirler.  Şems-i Tebrîzî hazretleri, bir gün dostlarına, sevenlerine şöyle nasîhatte bulunur:
"Âhireti terk edip, dünyâya tâlib olanlara, mal kazanıp zengin olmaktan başka çâre yoktur. Âhirete tâlib olanlara da, ibâdet yaparak,?İslâma hizmet ederek gayretle çalışmaktan başka çâre yoktur. Allahü teâlânın tâliblerine, Ona kavuşmak arzusu içinde olanlara, mihnet, meşakkat, dert ve belâlara katlanmaktan başka çâre yoktur.
İlmi taleb edenlere, yâni âlim olmak isteyenlere, herkesin gözünde hakîr olmak ve yalnız, kimsesiz, garip kalmaktan başka çâre yoktur. Çünkü, kim ilim öğrenmek arzusunda olursa, onun üzüntüsü çok olur. Onu rencide ederler. Huzûra kavuşması için her türlü derde, belâya sabretmesi lâzımdır.
Her kim kendini üstün görürse, onun sonu zillete düşmektir. Hesapsız, sonunu düşünmeden malını sarf edenler, fakir olurlar. Her kim fakirliğe sabreder, kanâatkâr olursa, sonunda zenginliğe ulaşır.
Herkesin, kendisinde bulunan iki şeyden birisini öldürüp, diğerini diri tutmaya çalışması lâzımdır. Öldürmesi, kontrol altında tutması gereken, nefsidir. Çünkü nefsi kontrol etmedikçe, rahata ermek düşünülemez. Diri tutması lâzım gelen şey de, gönüldür. Çünkü gönlü ölü olanların mesût ve bahtiyâr olması düşünülemez."
Ali bin Muhammed hazretleri, kendisinden nasihat isteyen bir gence hitaben buyurur ki:
"Ey oğul, körpe ve tâze olan şu gençliğinle gururlanma. Her şeye gücünün yetmesi, seni aldatmasın. Senden önce, gençlerin pekçoğu saçı sakalı ağarmadan bu dünyâyı terk etti. Genç ve tâze bir fidanken göçüp gittiler. Sen de, sonu harâb olacak olan bir evi yani dünyâyı tamir etmeye çalışma!"
Netice olarak her insânın, ebedî, sonsuz ateşte yanmanın, ne büyük bir azâb ve sonsuz ni'metler içinde yaşamanın da, ne büyük bir ni'met olduğunu iyi düşünmesi lâzımdır. 
Bunlardan birini seçmek, şimdi insânın?elindedir. Herkesin sonu, bu ikisinden biri olacaktır. Bundan kurtulmak imkânsızdır. Bunu düşünmemek ve tedbîr almamak ise, büyük câhillik ve cinnettir.


Dînimizde ve cemiyette selâmlaşmanın önemi

 
A -
A +

 Dinler, Allahü teâlânın kullarına rahmetidir, ihsânıdır. Bu dinlerin en sonuncusu İslâmiyettir. İslâmiyete inanan ve emirlerine uyan, yasaklarından sakınan, Allahü teâlânın ihsânına kavuşur, mes'ûd olur. İnanmayan, bu saâdetten mahrûm kalır.

İslâm, lügat, sözlük anlamı itibari ile boyun bükerek teslîm olmak ve kurtulmak demektir. İslâm Arapça bir kelimedir. Nefsini teslîm etmek, boyun eğmek, selâmete ulaşmak ve aynı zamanda sulh, barış anlamlarına da gelir. İmâm-ı a'zam hazretleri; "Allahü teâlânın emirlerine teslîm olmak ve boyun eğmek" diye târîf etmiştir. İslâmiyette, Îmân ve İslâm birdir. Muhammed aleyhisselâmın Allahü teâlâdan vahiy olunarak getirdiği haberlerin hepsine kalb ile inanmaya Îmân ve İslâm denir.
Îmân etmek, çok kolaydır. İmân etmek için, bir yere para vermek, zor bir iş yapmak, birisinden izin almak gibi, bir şey yapmak lâzım değildir. Hattâ, îmânlı olduğunu bildirmek, belli etmek bile lâzım değildir.
İmân, imânın altı şartını öğrenip, bunlara kalbinden, gizlice inanmak demektir. İmân eden, Allahü teâlânın emirlerine teslîm olur bunları seve seve yapar. Böylece, hakiki bir Müslümân olur. Kısacası, her mü'min Müslümândır, her Müslümân da, mü'mindir.
İslâmiyet, insanın rahîm, gafur yani merhametli, affedici olan ve doğru yolu gösteren Allahü teâlâya, kendini teslîm etmesidir. İslâmiyet, insanlar ile sulh, barış, saâdet içinde berâber bulunmak ve Allahü teâlânın emirlerine teslîm olmaktır. Bütün Müslümânlar, birbirinin kardeşleridir. İnsanlık, ancak İslâmiyet sâyesinde felâketlerden ve vahşetten kurtulabilir.
İbâdet, züll ve zillet demektir. Yani insânın Rabbine, mâbûduna, hakîr olduğunu, âciz, muhtâç olduğunu göstermesidir. Bu da, her aklın, nefsin, âdetlerin güzel ve çirkin dediklerine uymayıp, Rabbin güzel ve çirkin dediklerine teslîm olmak, Allahü teâlânın gönderdiği Kitâba ve Peygamberlere inanmak, bunlara tâbi olmak demektir. Bir insan, bir işi, Rabbinin izin verdiğini düşünmeden, kendi görüşü ile yaparsa, Rabbine kulluk yapmamış, Müslümânlığın îcâbını yerine getirmemiş olur.
Bir gün İbrâhim bin Edhem hazretleri deniz kenarında oturmuş, elbisesinin söküğünü dikmektedir. Memleketin vâlisi yanındakilerle birlikte oradan geçerken İbrâhim bin Edhem hazretlerini görür ve;
"Bak şu dünün hükümdârına! Böyle yapmakla acaba eline ne geçti?" diye düşünür. İbrâhim bin Edhem hazretleri, Allahü teâlânın izni ile onun kalbinden geçenleri anlar ve elindeki iğneyi denize atar. Sonra da;
-Balıklar iğnemi getirin deyince, bir balık, iğneyi getirir. İbrâhim bin Edhem hazretleri iğneyi balığın ağzından aldıktan sonra vâliye dönüp;
-Elime bu iğne geçti! buyurur. Yâni yüzümü Allahü teâlâya çevirince, sadece Belh'e değil, bütün varlıklara sultan oldum demek ister.
Netice olarak İslâmiyet, Allahü teâlânın emirlerini yaparak, yasaklarından sakınarak, cenâb-ı Hakka teslîm olmak demektir. Bir Müslümân, emirlere uyar, yasaklardan sakınır ve herkese de merhametle yaklaşırsa yani İslâmiyete teslîm olursa, bütün varlıklara sultan olur

Kalbe feyzin, nurun gelmesi için...

 
A -
A +

Feyz; Peygamber efendimizin mübârek kalbinden, evliyânın kalbleri vâsıtasıyle akıp gelen mânevî bilgilere, nûrlara verilen isimdir.

İnsânın bedenini besleyen gıdâlar olduğu gibi, rûhunu besleyen gıdâlar da vardır. Rûhun ve kalbin gıdâsı ise, Allahü teâlâya îmândır, itâattır ve Ona muhabbettir, sevgidir.
Allahü teâlâ, iyi insanı sever. Allahü teâlânın sevgisini kazanmak için çalışana, sâlih, iyi insan denir. Bu sevgiyi kazanmış olanlara evliyâ, başkalarının da iyi insan olması için çalışan velîye mürşid denir. İyi insan olmak için, Allahü teâlâya, Peygamber efendimize ve bütün insanlara karşı iyi olmak lâzımdır. Bir kimsede bu üç iyilikten biri bulunmazsa, buna iyi insan denilemez.
İyi, sâlih olabilmek için, böyle olanların yolunda, terbiyesi altında olmak lâzımdır. İnsânları Allahü teâlânın sevgisine, rızâsına kavuşturanlara mürşid, rehber denir. Rehber, insân-ı kâmil yani olgunlaşmış ve olgunlaştırmaya ehil, herkese, vatanına, milletine hayırlı, faydalı, olgun bir Müslümân demektir. Böyle zâtların sohbetlerinden, kitaplarından feyiz, nûr yayılır. Bunlardan feyiz, nûr gelmesi ve insânın bu nûrları alabilmesi için, İslâmiyeti bilmesi ve tatbîk etmesi, bildiklerine uyması şarttır. İslâmiyete uymak için de, önce doğru bir itikât, imân sâhibi olmak, harâmları öğrenip bunlardan sakınmak, farzları yapmak, yemesine, içmesine, kul ve hayvan haklarına dikkat etmek lâzımdır. Çünkü İslâmiyeti bilmeyen ve bildiklerine uymayan kimseye, feyiz, nûr gelmez.
Eğer bir mü'min, bir harâma müptelâ olmuş, tutulmuşsa, harâmla meşgûlse, içki içiyor, kumar oynuyor veya uygun olmayan harâm olan bir şey yapıyorsa, alışverişlerinde harâma, helâle dikkat etmiyorsa, bu kişinin vücûduna giren harâm, buhar olur, vücûdun her tarafına dağılır. 
Böylece rehber olan zâtların kitaplarından, sohbetlerinden aldığı feyiz, nûr, kalbinde bir miktar kalabilir ise de hemen gider. Din büyüklerinin kitaplarından veya sohbetlerinden gelen o feyzin, o kalbe girebilmesi için, o buharın, o bulutun olmaması lâzımdır. Âhir zamanda insanların harâmdan sakınması çok zor olduğu için, böyle zâtların sohbetlerini çok güzel dinleyebilirler, kitaplarını okuyabilirler fakat kapıdan çıkınca, o feyizlerden, nûrlardan hiçbir şey kalmaz, her şey biter. Rehber, mürşid olan büyük zâtların kalbindeki feyizlerinden istifâde edebilmek için, harâmdan uzak durmak şarttır. Feyzin, nûrun gelebilmesi için, öncelikle sevgi şart ise de, gelen feyizden istifade edebilmek için harâmdan sakınmak lâzımdır. Sevmek, bardağı musluğun altına koymak demektir. Fakat harâmlar sebebi ile, bardağın  ağzı kapanmıştır. Bardağın içine su dolması için kapağının açılması lâzımdır. Bardağın yani kalbin kapağını açmak ise, harâmlardan sakınmakla mümkün olur.
Netice olarak, bir kimsenin kalbine,  mürşidin, rehberin yani Din Büyüklerinin sohbetlerinden ve kitaplarından feyiz, nûr gelmesi, sevgi ile, muhabbet iledir. Kişinin gelen feyizlerden, nûrlardan istifade edebilmesi ise, harâmlardan sakınmakla mümkündür.


"Kolaylaştırınız güçleştirmeyiniz!"

 
A -
A +

İslâmiyette, zorluk güçlük yoktur. Allahü teâlâ, kullarına, yapılması ve sakınılması zor, imkânsız olan şeyler emretmemiştir. Çünkü insan, zayıf, nâzik yaratılmıştır. Zaten Peygamber efendimiz de;

(Kolaylaştırınız, güçleştirmeyiniz!) buyurmuştur.
Ancak bu hadîs-i şerîfi, ehl-i sünnet alimleri;
"Câiz olmasa da, kolayınıza gelen şeyleri yapınız demek değildir. Bir mesele üzerinde çeşitli ictihâtlar varsa veyâ mubâh olan bir şeyi yapmakta çeşitli yollar bildirilmiş ise, bunlar arasından kolayını seçiniz, İslâmiyetin izin verdiği kolaylıkları yapınız demekir" diye açıklamışlardır.
Zaten dinde güçlük göstermeyiniz demek, kolayınıza geleni yapınız demek değildir. İslâmiyetin izin verdiği, câiz olan kolaylığı yapabilirsiniz demektir. Meselâ, hasta olduğu veyâ çok soğuk olduğu için ayakları yıkamak güç olunca, mest üzerine mesh edilir. Çünkü, İslâmiyet buna izin vermiştir. Fakat kolaylık olsun diye ayakları yıkamadan mest giyilmez. Çünkü İslâmiyet bu kolaylığa izin vermemiştir. Hasta olan, başkasının yardımı ile ve soğuk ise, suyu ısıtıp da yıkar. Mestlerini bundan sonra giyer. İslâmiyet, bu kolaylığa da izin vermiştir. 
Din âlimlerinin sözlerine ehemmiyet vermeyip, fıkıh kitaplarının gösterdiği kolaylıkların dışına çıkmak, câiz değildir. İslâmiyeti, kendi aklına, kendi görüşüne göre çevirmek isteyenlere "dinde reformcu" denir. İmâm-ı Rabbânî hazretleri buyuruyor ki:
"Allahü teâlânın ni'metlerinin en kıymetlisi, bütün emirlerinde kolaylık göstermesidir. İslâmiyetin bütün isteklerinde tam kolaylık gözetilmiştir. Meselâ yirmidört sâat içinde, yalnız onyedi rekat namâz kılmayı emir buyurmuştur. Bunu kılarken de, en kolay olanı okumayı kabûl etmektedir. Ayakta kılamayanın, oturarak kılmasına izin vermiştir. Oturarak kılamayan, yatarak kılabilir. 
Rükü ve secdeleri yapamayan, îmâ ile, işâret ile kılabilir demiştir. Abdest almak için su kullanamayana, toprak ile teyemmüm etmesine izin vermiştir. Zekât için de, malın yalnız kırkta birini fakîrlere ayırmıştır. Ömründe bir kerre hac etmeyi farz etmiştir. Sayılamayacak kadar çok şeyleri helâl etmiş, izin vermiştir. Yiyecek, içecek ve kumaşlardan çoğunu mubâh etmiş, pek azını harâm kılmıştır. 
Zararlı olan içkiyi yasak etti ise de, buna karşılık çeşitli faydalı şerbetleri mubâh etmiştir. İpekli kumaşlardan bir kısmını erkeklere harâm etmiş ise de, buna karşılık süslü, renkli sayısız kumaşları helâl eylemiştir. 
İnsâfsız, taş yürekli bir kimse, bu kadar çok kolaylığı, güç ve ağır yük görürse, kalbinin bozuk olduğunu göstermiş olur. 
Birçok işler vardır ki, sağlam insanlar bunları kolay yaptığı hâlde, hasta kimselere güç gelir. Kalbin hasta, bozuk olması demek, Peygamberlerin getirdikleri bilgilere, tâm inanmaması demektir."
Netice olarak İslâmiyet, kolay olanları emrettiği gibi, herkesin hâline uygun kolaylıklar da bildirmiştir. Her emrin, bir azimet, zor olan ve bir de ruhsat kolay olan tarafı vardır. Herkes, kendi durumuna göre bunlardan birisini tercih eder. Ama kendi kolayına geldiği gibi yapamaz.


Kibir alçaltır tevâzû yükseltir

 
A -
A +

Tevâzû eden, Allahü teâlâ indinde büyük olur. Kibirlenen ise küçülür. Kibir kötü, tevâzû ise iyi, güzeldir. Bütün Peygamberler, her işlerinde, tevâzû göstermiştir. Peygamber efendimiz;

(Allah rızâsı için tevâzû edeni, yani kendini Müslümânlardan üstün görmeyeni, Allahü teâlâ yükseltir) buyurmuştur.
Ehl-i sünnet âlimleri buyuruyor ki:
"Allahü teâlâ ilim, kudret gibi bütün sıfatlarından kullarına biraz ihsân buyurmuştur. Yalnız üç sıfatı kendine mahsûstur. Bu üç sıfattan hiçbir mahlûkuna vermemiştir. Bu üç sıfatı, kibriyâ, ganî olmak ve yaratmak sıfatlarıdır. Kibriyâ, büyüklük, üstünlük demektir. Ganî olmak, başkalarına muhtaç olmamak, her şey Ona muhtaç olmak demektir."
Kibirlenmek, Allahü teâlânın sıfatına, hakkına tecâvüz etmek olur. Kullara kibirlenmek yakışmaz, en büyük günâhtır. Hadîs-i kudsîde;
(Azamet ve kibriyâ bana mahsûstur. Bu iki sıfatta, bana ortak olmak isteyenlere, çok acı azâb ederim) buyuruldu.
Ömer Halvetî hazretleri talebeliği yıllarında hocasının dergâhına odun taşırmış. Bir gün yine erkenden dağa gider ve ormanda yemyeşil çimenli bir yer bulup;
"Buradan daha güzel namaz kılacak bir yer yoktur" diyerek orada birkaç rekat namaz kılar. O sırada gönlüne;
"Elhamdülillah, nice kimseler vardır ki, şu ânda gaflet uykusundadır. Onlar ne ibâdet eder, ne Allahü teâlânın emirlerine uyar, ne de harâmlardan sakınırlar. Biz ise çok şükür gücümüz yettiği kadar ibâdet yapıyoruz" düşüncesi gelir.
Sonra kalkıp bir müddet gezinir. Birden kulağına Allahü teâlâyı zikreden sesler gelir. Bu sesler çok hoşuna gittiği için hemen sesin geldiği tarafa yönelir ve baş aşağı durmuş bir kimsenin Allahü teâlâyı zikrettiğini görür. Yanına yaklaşıp, selâm verir ve böyle durmaktaki maksadını sorar. O kimse;
-Devamlı ayakta Allahü teâlâyı zikrediyordum. Fakat vücûdum buna alıştı. Sonra rükû üzere daha sonra da secdede zikretmeye başladım. Vücûdum bunlara da alıştı ve zikirden lezzet alamaz oldum. Şimdi de, ibâdet edenler ve hamdedenler zümresine katılmak için, bu şekilde zikretmeyi, hamdetmeyi bedenime lâyık gördüm. Her gün yatsı namazını kıldıktan sonra buraya gelir, bu hâlimle Rabbimi zikrederim cevabını verir.
Ömer Halvetî hazretleri, bunları işitince, kendini beğenme hâlini hatırlayıp, tövbe eder ve;
"Allahü teâlânın zikreden nice sâlih kulları varmış" diyerek pişmanlık içinde hocasının dergâhına döner. Hâlini hocasına anlatmak ister fakat hocası o sırada talebelere sohbete başlar. Daha sonra olanları da şöyle anlatır:
"Hocam bir müddet sohbetle meşgûl oldu. Benim hâlimi anlamış olacak ki;
-Bâzı insanlar vardır ki, hemen kendisinin yetiştiğini ve çok ibâdet ettiğini söyler. Bir, iki rekat namaz kılmakla övünür, mânevî dereceler ümîd ederler. Halbuki öyle Hak âşıkları vardır ki, onlar akşamdan sabaha başları üzere durup Allahü teâlâyı zikrederler buyurdu."
Netice olarak, Müslümana kibirlenmek, büyüklenmek değil, alçak gönüllü, tevâzû sâhibi olmak yakışır. Hadîs-i şerifte buyurulduğu gibi:
(Allah için tevâzû edeni, Allahü teâlâ yükseltir.)


.

"Geçen gece ölüleri düşündüm"

 
A -
A +

Ölmek, yok olmak değildir. Varlığı bozmayan bir iştir. Ölmek, rûhun bedene olan bağlılığının sona ermesi, bedenden ayrılmasıdır. Ölmek, insanın bir hâlden başka bir hâle dönmesidir. Bir evden, bir eve göç etmektir. Ölmek, dünyâ hayâtından ayrılmak demektir. İmâm-ı Rabbânî hazretleri;

"İnsan, bu dünyâda kalmak için yaratılmadı. Dünyâda iş yapmak, çalışmak için yaratıldık. Çalışmalıyız! Çalışıp, kazanıp da ölen bir kimse için korkacak birşey yoktur. Hattâ, böyle ölmek, bir devlet ele geçirmektir. Ölüm bir köprü gibidir. Sevgiliyi sevgiliye kavuşturur. Ölmek, felâket değildir. Öldükten sonra başına gelecekleri bilmemek felâkettir" buyurmaktadır.
İnsân, daha önce yok idi. Önce bir bebek oldu. Şimdi de, hasta olmak, ölmek korkusundadır. Nihâyet ölecek, çürüyecek ve toprak olacaktır. Hayvânlara, böceklere gıdâ olacaktır. Meymûn bin Mihran hazretleri anlatır:
"Ömer bin Abdülazîz hazretleri ile berâber bir kabristana uğradık. O, kabirleri görünce ağlamaya başladı ve;
-Ey Meymûn! Şu gördüğün kabristanda yatanlar, babalarım, dedelerim, tanıdıklarımdır. Bunların hepsi gelip geçtiler. Lâkin şimdi sanki dünyâya hiç gelmemişler, dünyâ lezzetlerini hiç tatmamışlardır. Şu anda toprak altında yatıyorlar ve cesetlerini kurtlar yemektedir.
Hem böyle söylüyor, hem de ağlamaya devam ediyordu. Sonra buyurdu ki:
-Vallahi burada, kimin azâbda olduğunu, kimin Allahü teâlânın azâbından emin olduğunu bilemiyorum."
Âlimlerden birisi Ömer bin Abdülazîz hazretlerini ziyâret eder. Onun, çok ibâdet etmekten yüzünde ve rengindeki değişikliği görerek;
-Bu ne hâldir? der. Ömer bin Abdülazîz hazretleri;
-Sen beni ölümümden bir kaç gün sonra mezârımda ziyâret etsen, gözlerimin çıkıp, yanaklarımın üzerine aktığını, dudaklarımın dişlerimi kapayamadığını, ağzımın açık kalıp oradan irin ve cerahatin akmakta olduğunu, karnımın şişip göğsümün üzerine geldiğini, bağırsaklarımın döküldüğünü, burun deliklerinden irin ve kurtların çıktığını görmekle şimdi gördüğünden çok daha feci bir manzara ile karşılaşırdın der.
Başka bir zaman Ömer bin Abdülazîz hazretleri buyurur ki:
"Geçen gece ölüleri düşündüm. En samîmi bir dostun ölse, onu üç gün sonra mezarında görsen, oradan çıkarsan. Vücûdunda dolaşan kurt ve böcekleri, akan irinleri, pis kokular arasında kurtların kendisini nasıl parçaladığını, kefeninin bozulduğunu, vücûdunun pis hâle geldiğini görüp kendisinden nefret ederdin."
İnsân ölünce, rûhu bedenden ayrılır. İnsanın dünyâda yaptığı iyi işleri, îmânı ve güzel ahlâkı, nûrlar, ışıklar, bostanlar şeklini alırlar. Câhilliği, sapıklığı, kötü huyları da, ateşler, karanlıklar şeklinde görünürler. İmânlı ve iyi huylu rûh, ni'metleri Cennete kendi götürmektedir. Kâfir ve fâsık rûhlar da, ateşleri, azâbları, kendisi birlikte götürür.
Netice olarak ölmek, yok olmak değil, dünyâ evinden, âhıret  evine göç etmektir. Herkese ölüm yaklaşmakta ve âhıretin çeşitli azâbları, insânları beklemektedir. İnsan öldüğü zamân, kıyâmeti kopmuş demektir. Ölüm uyandırmadan, uyanmak lâzımdır.

"Günâhlarla dolu dünyâdan kurtuldum"

 
A -
A +
Dinimizin kötülediği, Kur'ân-ı kerîmde kötü denilen dünyâ, harâmlar ve mekruhlardır.Ölümden önce olan herşeye dünyâ denir. Bunlardan, ölümden sonra faydası olanlar, dünyâdan sayılmaz, âhıretten sayılırlar. Çünkü dünyâ, âhıret için tarladır. Âhırete yaramıyan dünyâlıklar, zararlıdır. Harâmlar, günâhlar ve mubâhların fazlası böyledir. Dünyâda olanlar,  islâmiyete uygun kullanılırsa, âhırete faydalı olurlar. Hem dünyâ lezzetine, hem de âhıret ni'metlerine kavuşulur.
Kötülenen dünyâ, Allahü teâlânın râzı olmadığı, âhıreti yıkıcı yerlerde kullanılan şeyler demektir. Kendini ve Rabbini unutup, lezzetlerine, şehvetlerine düşkün olanlar, yolda hayvanının süsü ile, palanı ile, otu ile uğraşıp, arkadaşlarından geri kalan yolcuya benzer. Çölde yalnız kalıp, helâk olur. İnsan da, ne için yaratılmış olduğunu unutup, dünyâ zînetlerine aldanır, âhıret hâzırlığı yapmazsa, ebedî felâkete sürüklenir.
Dünyâ sevgisi, âhırete hâzırlanmaya mâni olur. Çünkü kalb onu düşünmekle, Allahı unutur. Beden, onu elde etmeye uğraşarak ibâdet yapamaz olur.
Dünyâ ile âhıret, doğu ile batı gibidir ki, birine yaklaşan, ötekinden uzak olur. Bir kimse, ibâdetini yapmaz ve geçiminde, kazancında Allahü teâlânın emirlerini ve yasaklarını gözetmezse, dünyâya düşkün olmuş olur. Allahü teâlâ, herkesin kalbini bundan soğutur, bunu kimse sevmez.
Dünyâ kelimesinin din bilgisindeki mânâsı, en zararlı, kötü şey demektir. Küfre, inkâra sebep olan şeyler, harâmlar, mekrûhlar, dünyâ demektir. Mubâhlar, islâmiyete uymaya mâni olunca, dünyâ olurlar. Muhabbet, sevmek, berâber olmayı istemek, bundan zevk, lezzet duymak demektir. İnsan sevdiğini hiç unutmaz. Küfrü, inkârı, harâmları, mekrûhları sevmek, beğenmek küfür olur. Farzları, sünnetleri, beğenmemek de küfür olur, dünyâ olur.
Dünyâyı seven kalb, hastadır. Kalbin temiz olması, dünyâyı sevmekten kurtulması demektir. Kalb hastalığının ilâcı, islâmiyete uymak ve Allahü teâlâyı çok hâtırlamak, kalbe yerleştirmektir.
Ebü'l-Hüseyin Mâlik hazretleri şöyle anlatıyor:
"Hayr-ı Nessâc hazretlerinin vefâtı ânında yanında idim. Akşam namazı vaktiydi. Vefât edeceği zaman kapıya doğru işâret ederek;
-Allahü teâlâ sana, benim canımı almayı, bana da namaz kılmayı emretti. Şu anda namaz vaktidir. Ben, bana emrolunanı yapayım. Ondan sonra da sen, sana emrolunanı yaparsın buyurdu.
O zaman biz, Hayr-ı Nessâc hazretlerinin Azrâil aleyhisselâm ile konuştuğunu anladık. Sonra abdest alıp, namazını kıldı. Yatağına uzandı, gözlerini kapadı ve Kelime-i şehâdet getirip rûhunu teslim etti. Vefâtından sonra kendisini rüyâda görüp;
-Allahü teâlâ sana nasıl muâmele eyledi? diye sordular.
-Bana bundan sormayın, fakat ben, harâmlarla ve günâhlarla dolu alçak dünyâdan kurtulup rahata kavuştum buyurdu."
Netice olarak dünyâ, Hak teâlânın sevmediği, harâmlar, mekruhlar demektir. Allahü teâlânın sevmediği şeyleri sevmek, günâhların başıdır. Hadîs-i şerîfde buyurulduğu gibi:
(Dünyâ mel'ûndur ve dünyâda olan şeylerden Allah için yapılmıyanlar mel'ûndur.)


Zilhicce ayının fazileti

 
A -
A +
Receb, Şa'bân ve Ramazân ayları gibi Zilhicce ayının da fazîleti çok büyüktür. Rivâyet edildiğine göre, hazret-i Âdem'in tövbesi Muharrem veyâ Zilhicce ayında kabûl buyurulmuştur. İbni Abbâs hazretlerinin rivâyet ettiği bir hadîs-i şerîfe göre, Zilhicce ayının onuna kadar olan günler de, Ramazân-ı şerîfin günleri gibi ayrı ayrı fazîlet ve kıymettedirler. Ayrıca onuncu gün için de şöyle  buyurulmuştur:
(Zilhiccenin onuncu günü Kurban Bayramı günüdür. Her kim, o gün bayram namâzından gelip kurbanını boğazlayıncaya kadar bir şey yemeyip, kurbanının böbreklerini yerse ve iki rekat namâz kılarsa, o kimsenin kurbanının kanı yere düşmeden, kendi günâhı ve ana-babasının günâhları, ehlinin, evlât ve akrabâlarının günâhları sevâba çevrilir.)
Zilhicce ayının son günü ve Muharrem ayının birinci günü oruç tutan, o senenin tamâmını oruç tutmuş gibi fazîlete mazhar olur. Hadîs-i şerîfte;
(Allahü teâlânın ibâdet edilmesini en çok sevdiği günler, Zilhicce ayının ilk on günleridir. O günlerde tutulan bir günlük oruç, bir senelik oruca eşittir. Gecelerini ibâdetle geçirip ihyâ edenlerin ecir ve sevâbı, Kadir gecesini ihyâ etmek gibidir) buyuruldu.
Kim, Zilhicce ayının ilk on günü içinde fakirlere yardım etse, Peygamberlere hürmet etmiş olur. Bu on gün içinde, kim bir hasta ziyâret etse, Allahü teâlânın dostlarının hâtırını sormuş ve ziyâret etmiş gibi olur. Bu on gün içinde yapılan her ibâdet, diğer günlerde yapılan ibâdetlerden çok dahâ üstün ve pek fazla sevâba vesîle olur. Hadîs-i şerîfte buyuruldu ki:
(Allahü teâlâ ibâdetler içinde, Zilhiccenin ilk on gününde yapılanları daha çok sever. Bu günlerde tutulan bir gün oruca, bir senelik nâfile oruç  sevâbı verilir. Gecelerinde kılınan namaz, Kadir gecesinde kılınan namaz gibidir. Bu günlerde çok tesbih, tehlil ve tekbir ediniz!)
Zilhicce ayının ilk on günü içinde din ilmi meclisinde bulunan kimse, Peygamberler toplantısında bulunmuş gibi olur. Abdullah ibni Abbâs hazretlerinin haber verdiği hadîs-i şerîfte;
(Hiçbir ibâdetin kıymeti, Zilhicce ayının ilk on gününde yapılan ibâdetlerin kıymeti gibi olamaz) buyuruldu.
Her hafta saç, sakal ve bıyık tıraş etmek, tırnak kesmek, koltuk, kasık temizlemek sünnettir. İbni Âbidînde;
"Zilhicce ayının ilk on günü, bu sünnetleri geciktirmemelidir. Hadîs-i şerîfte; (Kurban kesecek kimse, Zilhicce ayı girince, saçını kesmesin ve tırnak kesmesin!) buyurulması, emir değildir. Bunları, kurban kesinceye kadar geciktirmek müstehabdır. Dahâ fazla geciktirmek ve hele kırk gün uzatmak günâh olur" denilmektedir.
Kurban keseceklerin, Zilhicce ayının birinci gününden, kurban kesinceye kadar, saçını, sakalını, bıyığını ve tırnağını kesmemesi müstehabdır. Fakat vâcib değildir. Bunları kesmesi günâh olmaz ve kurban sevâbı azalmaz.
Netice olarak Allahü teâlâ, kullarına çok acıdığı için, bâzı aylara, gece ve günlere kıymet vermiş, bu gece ve günlerdeki yapılan duâ ve tövbeleri kabûl edeceğini bildirmiştir. Kullarının çok ibâdet yapması, duâ ve tövbe etmeleri için bu zaman dilimlerini sebep kılmıştır...


.

İslâmiyetin emirlerinde zorluk yoktur

 
A -
A +

İslâm dîni, yeryüzünün her noktasında bulunan her milletin, hiçbir güçlük, hiçbir zorluk olmaksızın uyabilecekleri, dünyâ ve âhiret saâdetine kavuşturan bir dindir. İnsanlara ebedi saâdet yolunu gösteren İslâmiyetin esâsı, temeli, kolaylık, hafiflik ve kulları zahmetten, yorulmaktan kurtarmaktır. Çünkü insanlar, zayıf, nâzik yaratılmıştır.

Bedenin hastalığı, İslâmiyyetin emirlerinin yerine getirilmesini güçleştirdiği gibi, kalb hastalığı da, İslâmiyyete uymayı güçleştirmektedir. Zira Şûrâ sûresinin 13. âyetinde meâlen;
(Müslümân olmalarını istemekliğin, kâfirlere çok güç gelmektedir) buyurulmaktadır.
Görünen uzuvların kuvvetten düşmesi, ibâdeti güçleştirdiği gibi, kalbde îmânın zayıflaması da güçleştirmektedir. Yoksa, İslâmiyyetin her emrinde kolaylık vardır. Nisâ sûresinin 27'nci âyetinde meâlen;
(Allahü teâlâ, emirlerinin hafîf olmasını diledi. Çünkü, insanlar zayıf yaratıldı) buyuruldu.
Dinde harac, zorluk yoktur, demenin manâsı; Allahü teâlâ kolaylık emretmiştir, demektir. Yoksa, herkes, hoşuna giden şeyleri yapsın, nefsine zor gelen şeyleri yapmasın, ibâdetleri rahat, kolay ve keyfine göre değiştirsin demek değildir. Abdülganî Nablüsî hazretleri buyuruyor ki:
"İbâdetleri iktisâd üzere, yani ne az, ne de pek aşırı olmayarak, orta miktârda yapmak lâzımdır. Bekara sûresinin 185. âyetinde meâlen;
(Allahü teâlâ, sizin için kolaylık istiyor. Güç işleri yapmanızı istemiyor) buyuruldu. Bunun için, hastanın ve yolcunun oruç tutmamasına izin verdi. Bize ağır ve sıkıntılı işler yapmayı emretmedi. İnsan iki işten birini yapmak karşısında bulunursa, bunlardan hafîf ve kolay olanını yapması dahâ doğrudur. Peygamber efendimiz, birinin mescidde saatlerce namaz kıldığını işitti. Mescide gelip, bunu omuzlarından tutarak;
(Allahü teâlâ, bu ümmetten kolay işler yapmasını istiyor. Güç işleri beğenmiyor) buyurdu."
Allahü teâlâ, bu ümmete kolay şeyleri emretti. Hadîs-i şerîfte;
(Allahü teâlâ, emrettiği şeyleri yapmanızı sevdiği gibi, izin verdiği şeyleri yapmanızı da sever) buyuruldu.
Zarûret zamânında, dînin emirlerini yapmaya azîmet denir. Bazan, azîmet olanı yapmak dahâ iyidir. Meselâ, ölüm ile korkutulan kimsenin, îmânını gizlememesi böyledir. Öldürülürse, şehîd olur. Bazan ruhsat olanı yapmak, dahâ iyi olur. Yolcunun oruç tutmaması böyledir. Yolcu, orucu tutarak hastalanır, ölürse günâha girer.
Allahü teâlânın sevdiği ruhsat, kendi emirlerini yaparken zarûret hâline düşenler için, bildirmiş olduğu kolaylıkları yapmaktır. Yoksa, emirleri yapmaktan kurtulmak ve aklına göre kolaylık aramak câiz değildir.
Netice olarak, İslâm dîninin temeli, kolaylık, hafîflik ve insanları zahmetten kurtarmaktır. Allahü teâlânın ni'metlerinin en kıymetlisi, bütün emrilerinde kolaylık göstermesidir. İslâm dîninde, insanın yapamayacağı bir şey aslâ emredilmemiştir. Kendilerine hac farz olmayanlar, hacca gitmedikleri için, sorumlu olmazlar. Allahü teâlâ, kullarına yapabilecekleri şeyleri emretmiştir. İnsanları zayıf yarattığı için, her emrinde kolaylık göstermiştir.

Kıymetli zaman dilimleri fırsattır

 
A -
A +

Mubârek geceler, İslâm dîninin kıymet verdiği gecelerdir. Allahü teâlâ, kullarına çok acıdığı için, bâzı gecelere kıymet vermiş, bu gecelerdeki, duâ ve tövbeleri kabûl edeceğini bildirmiştir. Kullarının çok ibâdet yapması, duâ ve tövbe etmeleri için bu geceleri sebep kılmıştır. Kıymetli geceye, kendinden sonra gelen günün ismi verilir. Önceki günü öğle namâzı vaktinden, o gecenin fecrine kadar olan zamândır. Yalnız, Arefe ve üç kurban günlerinin geceleri böyle değildir. Bu dört gece, bu günleri takîp eden gecelerdir. Bu gecelerde, kazâ namâzları kılmalı, Kur'ân-ı kerîm okumalı, duâ, tövbe etmeli, sadaka vermeli, Müslümânları sevindirmeli, bunların sevâplarını ölülere de göndermelidir. Böyle gecelere saygı göstermek, günâh işlememekle olur.

Arefe gecesi, Zil-hicce ayının dokuzuncu ve onuncu günleri arasındaki gecedir. Arefe günü bin îhlâs okumak çok sevaptır. Hadis-i şerifte;
(Arefe günü bin İhlâs okuyanın bütün günâhları affolur ve her duâsı kabûl olur. Hepsini Besmele ile okumalıdır) buyuruluyor.
Arefe, Zil-hiccenin dokuzuncu günüdür. Başka günlere Arefe denmez.
Zilhicce ayının sekizinci gününe  Terviye günü denir. Hadis-i şerifte;
(Bir Müslümân, Terviye günü oruç tutarsa ve günâh söylemezse, Allahü teâlâ, onu elbette Cennete sokar) buyuruldu.
Terviye günü, İbrâhîm aleyhisselâmın, gördüğü rüyânın, Rahmânî mi, Şeytânî mi olduğunu tefekkür etmekle, düşünmekle geçirdiği gün olarak anlatılmaktadır.
İbrâhim aleyhisselâm, daha önce bir "oğlum olursa, Allah yoluna kurban edeceğim" diye adakta bulunmuştu. İbrâhim aleyhisselâm, hazret-i Hacer ve oğlu İsmâil aleyhisselâmı ziyâret için Mekke'ye geldiği sırada, üç gün üst üste gördüğü bir rüyâ üzerine İsmâil aleyhisselâmı kurban etmek istedi. Tam kurban etmek üzereyken, Allahü teâlâ İbrâhim aleyhisselâma rüyâsına sadâkat, bağlılık gösterdiğini bildirerek kurbanlık bir koç ihsân etti. Böylece İsmâil aleyhisselâm, kurban edilmekten kurtuldu...
***
Arefe günü sabâh namâzından, bayramın dördüncü günü ikindi namâzına kadar, yirmiüç vakitte hâcıların ve hacca gitmeyenlerin, erkek kadın herkesin, cemâatle kılsın, yalnız kılsın, farz namâzda veyâ bu bayramdaki farzlardan birini, yine bu bayram günlerinden birinde kazâ edince, selâm verir vermez, Allahümme entesselâm demeden önce bir kerre;
"Allahü ekber, Allahü ekber. Lâ ilâhe illallah. Vallahü ekber, Allahü ekber ve lillahil-hamd" diyerek teşrik tekbiri okuması vâciptir.
Teşrik tekbiri, Cuma namâzlarından sonra da okunur. Bayram namâzından sonra okumak müstehaptır. Cenâze namâzından sonra okunmaz. Câmiden çıktıktan veyâ konuştuktan sonra okumak lâzım değildir.
Netice olarak, Cuma, Arefe, Bayram, Kadir, Berât, Mi'râc, Aşûre, Mevlid ve Regâib gecelerinde ibâdet etmek çok sevâptır. Rıyâd-un-nâsıhîn kitâbında deniyor ki:
"Büyük İslâm âlimi, imâm-ı Nevevî hazretleri, gecenin oniki kısmından bir kısmını, bir sâat kadar ihyâ etmek, bütün geceyi ihyâ etmek olur diyor. Yaz ve kış geceleri için hep böyledir. Fıkıh kitâplarında, sâat demek, bir miktâr zamân demektir."


.

"Altı kişinin haccı kabûl oldu"

 
A -
A +

 Bütün ibâdetlerin kabûl olması için, o ibâdetlerin bildirilen şartlarına uymak ve Allahü teâlânın rızâsı için yapmak lâzımdır.

İnsanların beğendiği ibâdeti, Allahü teâlâ da beğenir zannetmek, yanlıştır. Böyle olsaydı, Peygamberlerin gönderilmesine lüzûm olmazdı. Herkes, hoşuna gittiği gibi ibâdet eder, Allahü teâlâ da, onu beğenirdi. Hâlbuki, ibâdetlerin kabûl olması için insanların hoşuna gitmesi, dinleyicilerin çok olması değil, insanların aklı ermese, faydalarını anlamasalar bile, İslâmiyete uygun olması lâzımdır.
Şeytân, ibâdet edenleri kandırmak için, hîle olarak;
"Senin ibâdetlerin hep kusûrludur, riyâ karışıktır. Böyle ibâdetlerle müttekî olamazsın. Allahü teâlâ, Mâide sûresinde; (Allah, yalnız müttekîlerin ibâdetlerini kabûl eder) buyuruyor. Senin ibâdetlerin kabûl olmaz. Boşuna uğraşıyorsun. Boş yere, sopa yiyen hayvân gibi, eziyet çekiyorsun" der. Buna karşılık o kişi;
"Ben, Allahü teâlânın azâbından kurtulmak ve emrine uymak için ibâdet ediyorum. Benim vazîfem, emri yerine getirmektir. Kabûl olup olmayacağı, Onun bileceği şeydir. Şartlarına uygun olan ve farzları yapılan ibâdetin sahîh olması muhakkaktır" demelidir.
Farzları terk etmek büyük günâhtır. Bu günâhlardan kurtulmak için ibâdetleri yapmak lâzımdır. İbâdet yapmadan Cennete girmek için duâ etmek günâhtır. Hadîs-i şerîfte;
(Aklı olan kimse, nefsine uymaz ve ibâdet yapar. Ahmak olan, nefsine uyar, sonra Allahın rahmetini bekler) buyuruldu.
Âhıret için lâzım olan şeyleri, geçici, fâni olan bu dünyâda hâzırlamak lâzımdır.
Ali bin Muvaffak hazretleri, başından geçen bir hâdiseyi şöyle anlatır:
"Bir sene hacca gitmiştim. Arefe gecesi olunca, Minâ'da Hîf Mescidinde uyudum. Rüyâmda; semâdan üzerlerinde yeşil elbiseler bulunan iki meleğin indiğini gördüm. Birisi diğerine;
-Bu sene, Kâbe-i muazzamayı kaç kişinin ziyâret ettiğini biliyor musun? diye sordu. Diğeri;
-Bilmiyorum! dedi. Soran melek;
-Altı yüz bin kişi ziyârette bulundu  dedi. Yine;
-Kaç kişinin haccı kabûl oldu, biliyor musun? diye sordu. Diğeri yine bilmediğini söyleyince, soruyu soran melek;
-Altı kişinin haccı kabûl oldu dedi. Sonra, her iki melek havaya doğru yükselip, kayboldular.
Ben korku ile uyanıp çok üzüldüm. Altı kişinin haccı kabûl olunca, benim bu altı kişi arasında olmam pek zor, diye düşündüm. Arafât'tan ayrılıp Meş'ar-i Haram'a geldim. Geceyi orada geçirdim. İnsanların çok olmasına rağmen, pek azının haccının kabûl olmasının üzerinde düşünmeye başladım. Bu düşünce ile uyuyakaldım. Önceki gördüğüm iki melek, yine aynı sûretleri üzere geldiler. Biri diğerine;
-Bu gece, Allahü teâlânın nasıl ve ne ile hükmettiğini biliyor musun? dedi. Diğeri;
-Bilmiyorum! dedi. Bunun üzerine soruyu soran;
-Allahü teâlâ altı kişiden her birine, yüz bin kişi verdi. Onların haccını, bu altı kişinin yüzüsuyu hürmetine kabûl etti dedi. O sırada ben sevinçle uyandım."
Netice olarak, amellerin, ibâdetlerin kabûl edilmesi yani o yapılan ibâdete sevâp verilmesi için, hem şartlarına uygun olması, hem de ihlâs ile niyet edilmesi lâzımdır.

Hakiki bayrama kavuşabilmek

 
A -
A +
Îyd, bayram demektir. Her yıl, ramazân ayında ve Arefe gününde günâhlar affedildiği, Müslümânlar sevindikleri, sürurlarının, neşelerinin tekrâr geldiği için Îyd denilmiştir. Bayram, affa uğramaktır. Bayram, günahlardan kurtulma günüdür. Mü'minin bayramı, günahlarının affedildiği, îmânla öldüğü, Cennette Allahü teâlânın rûyetine kavuştuğu ve Peygamber efendimizi gördüğü gündür. Hakiki bayram, Rabbimizin huzûruna, yüz akıyla çıkabilmektir.
Bir bayram günü, insanların neşeyle eğlendiklerini gören hazret-i Ali;
"Günâh işlemediğimiz gün de, bizim bayramımızdır" buyurmuştur.
Sırrî-yi Sekâtî hazretleri anlatır:
"Bir bayram günü Ma'rûf-i Kerhî hazretlerini hurma toplarken gördüm ve;
-Bunları ne yapacaksın? diye sordum.
-Şu çocuğu ağlarken gördüm ve niçin ağladığını sordum. Bana yetim olup anne ve babasının olmadığını, arkadaşlarının yeni elbiseleri ve oyuncakları olup kendisinin olmadığını söyledi. Şimdi bunları toplayıp satacağım, ağlamayıp oynaması için ona oyuncak satın alacağım dedi. Bunun üzerine;
-Bu işi bana bırak deyip çocuğu alıp götürdüm. Yeni güzel elbiseler ve oynaması için bir oyuncak aldım. Çocuk o zaman memnûn oldu. Bundan sonra kalbime bir nûr geldi, kalbim parladı ve hâlim bambaşka oldu."
İmâm-ı Şâfiî hazretlerinin talebelerinden biri anlatır:
"Bir bayram günü İmâm-ı Şâfiî hazretleri ile berâber mescidden çıktık. Bir mesele hakkında sohbet ediyorlardı. Evlerinin kapısına gelince, bir hizmetçi kendisine bir kese altın getirip, efendisinin selâmı olduğunu ve bunu kabûl buyurmasını ricâ etti. İmâm-ı Şâfiî hazretleri keseyi kabûl etti. Biraz sonra biri gelip;
-Bu gece bir çocucuğum oldu ama ihtiyaçlarını giderecek hiç param yok. Sizden Allah rızâsı için biraz para istiyorum dedi. İmâm-ı Şafiî hazretleri keseyi hiç açmadan, olduğu gibi o şahsa verdi. Halbuki biliyordum ki, kendisinin de hiç parası yoktu."
Ana-babanın dualarını almak için vesilelerden biri de bayramlardır. Bayramlarda, ana-babaya çeşitli hediyeler alıp, bayramları tebrik edilerek, elleri öpülmeli, duâları alınmalı, haklarını helâl ettirmelidir. Ana-baba hayatta ise, rızâsını almak için uğraşmalıdır. Zira ana-babasını râzı eden kimse için, Cennette iki kapı açılır. Arada kırgınlıklar varsa bu vesile ile giderilmelidir. Allahü teâlâ Mûsâ aleyhisselâma buyurdu ki:
(Yâ Mûsâ, günahlar içinde bir günah vardır ki benim indimde çok ağır ve büyüktür. O da, ana-baba evlâdını çağırdığı zaman emrini dinlememesidir.)
Netice olarak Allahü teâlâ, Muhammed aleyhisselâmın ümmetine, nice mübârek günler, geceler ihsân etmiştir. Ramazan ve Kurban Bayramları da bu ihsânın içindedir. Bunları fırsat, ganimet bilerek, Rabbimizin rızâsına kavuşmayı talep etmeli ve bunun gayreti içinde olmalıdır. Mübârek günleri, bayramları vesile ederek, varsa dargınlıkları gidermeli, kul hakkı varsa helâlleşmelidir. Büyükler ziyâret edilmeli, gönülleri ve duâları alınmalıdır. Vefât etmiş olanları da unutmamalı, kabirlerini ziyâret ederek veyâ bulunduğu yerden duâ etmelidir. Bayramınız mübârek olsun...


"Anneme söz verdim"

 
A -
A +

Ahd, söz vermek; ahde vefâ ise, sözünde durmak, sözünü yerine getirmek demektir. Hadis-i şerifte;(Verdiği sözde durmayıp cayan kimse için, kıyâmet günü bir sancak dikilir ve; "Dikkat olunsun bu sancak falan oğlu falanın ahde vefâsızlık alâmetidir" denilerek teşhîr edilir, gösterilir) buyuruldu.

Bir gün Abdülkâdir Geylânî hazretlerine;
-Bu yola adım attığınızda, temeli ne üzerine kurdunuz? Hangi ameli esas aldınız da böyle yüksek dereceye ulaştınız? diye sorulunca, cevabında buyururlar ki:
-Temeli sıdk ve doğruluk üzerine attım. Aslâ yalan söylemedim. Yalanı kâğıda bile yazmadım ve hiç yalan düşünmedim. İçim ile dışımı bir yaptım. Bunun için işlerim hep rast gitti. Çocuk iken maksadım, niyetim, ilim öğrenmek, onunla amel etmek, öğrendiklerime göre yaşamaktı. Küçüklüğümde Arefe günü çift sürmek için tarlaya gittim. Bir öküzün kuyruğundan tutunup, arkasından gidiyordum. Hayvan dile geldi ve dönüp bana;
-Sen bunun için yaratılmadın ve bununla emrolunmadın dedi. Korktum, geri döndüm. Evimizin damına çıktım. Gözüme, hacılar gözüktü. Arafat'ta vakfeye durmuşlardı. Anneme gidip;
-Beni Allahü teâlânın yolunda bulundur. İzin ver, Bağdad'a gidip ilim öğreneyim. Sâlih zâtları ve evliyâyı bulup ziyâret edeyim dedim.
Annem sebebini sordu, gördüklerimi anlattım. Ağladı, kalkıp babamdan mîrâs kalan seksen altının yarısını kardeşime ayırdı. Kalanını bana verip, altınları elbisemin koltuğunun altına dikti. Gitmeme izin verip, her ne olursa olsun doğruluk üzere olmamı söyleyip, benden söz aldı.
-Haydi Allah selâmet versin oğlum. Allahü teâlâ için ayrıldım. Artık kıyâmete kadar bir daha yüzünü göremem dedi.
Küçük bir kâfile ile Bağdat'a gitmek üzere yola çıktım. Hemedan'ı geçince, altmış atlı eşkıyâ çıkageldi. Kâfilemizi bastılar, kervanı soydular. İçlerinden biri benim yanıma geldi;
-Ey derviş! Senin de bir şeyin var mı? diye sordu.
-Kırk altınım var dedim.
-Nerededir? dedi.
-Koltuğumun altında dikili dedim. Alay ediyorum zannetti. Bir başkası geldi, o da sordu ve gitti. İkisi birden reislerine gidip, bu durumu söylemişler. Reisleri beni çağırttı. Kâfileden aldıkları malları taksim ediyorlardı. Yanına gittim.
-Altının var mı? dedi.
-Kırk altınım var dedim.
Elbisemin koltuk altını sökmelerini söyledi. Söküp, altınları çıkardılar.
-Neden bunu söyledin? dedi.
-Annem, ne olursa olsun yalan söylemememi tembih etti. Doğruluktan ayrılmayacağıma söz verdim. Verdiğim sözde durmam lâzım dedim. Eşkıyâ reisi, ağlamaya başladı ve;
-Bu kadar senedir ben, beni yaratıp, yetiştiren Rabbime verdiğim sözü bozuyorum dedi. Bu pişmanlığından sonra tövbe edip, haydutluğu bıraktığını söyledi. Yanındakiler de;
-İnsanları soymakta, yol kesmede sen bizim reisimiz idin, şimdi tövbe etmekte de reisimiz ol dediler. Sonra, hepsi tövbe ettiler. Kâfileden aldıkları malları sâhiplerine geri verdiler...
Netice olarak, erkek olsun, kadın olsun, herkesin, her sözünde, her işinde, Allahü teâlânın emirlerine uyması ve yasak ettiklerinden sakınması, verdiği sözü tutması, yalan söylememesi, doğruluktan ayrılmaması lâzımdır.

İnsan, kıymet verdikleri ile ölçülür

 
A -
A +

Bir insanın kıymeti, değeri, kendisinin kıymet, değer verdiği şeylerle ölçülür. Bir kimse neye değer vermişse, onu elde etmek için çalışır. Bu kimsenin bütün gayreti, çalışması hep bu yönde olur. Sadece yeme ve içmeye kıymet verenin değeri de, o kadar olur. Kim neye kıymet veriyorsa, kendi kıymetini de ortaya çıkarmış oluyor. Kutbüddîn Kâki hazreleri buyuruyor ki:

"Çok yemek yiyen, nefsinin kölesi olur. Bedeni ayakta tutacak kadar ve ibâdette kuvvetli olacak kadar yemek ile yetinmelidir. Normal ve basit giyinmeli, süsten, gösterişten uzak olmalıdır. Süslü elbiseleri gösteriş için giyen, kendini aşağılamak yolunda silâhlı bir soyguncu gibi olur. Az uyumalıdır. Değersiz ve kıymetsiz dünyâ işlerine gönül vermek şöyle dursun, bunları konuşmaktan, böyle şeylerden bahsetmekten bile çok sakınmalıdır.
Dînin emirlerini yerine getirmekte çok gayretli olmalıdır. Zîrâ gayret olmayınca, ilerlemek de olmaz. Bu yolda ilerlediğini söyleyen fakat dînin emir ve yasaklarına uymakta gevşek davranan kimse, yalancıdır."
Allahü teâlâ, her şeyi bir sebeple yaratıp, göndermektedir. Yüksek, kıymetli şeylere kavuşmak isteyen kimse, bunlara kavuşturan sebeplere yapışır, gayretini bu yöne kullanır. Cenâb-ı Hakkın rızâsına talib olan bir kimse, kötü şeylere ve nefsine tâbi olmaktan kendini korur. Abdullah bin Hubeyk hazretleri buyuruyor ki:
"Sana zarar verecek şeylerden sakın. Âhiret saâdetini harâb eden şeyler için üzül. Yarın sana fayda vermeyecek şey için sevinme!"
İnsan ne ile meşgûl olursa, gönlü ona kayar. Bunun için Din Büyükleri;
"Dünyâ işleri ile çok uğraşmakta, dünyâ işlerine gönül bağlamak korkusu vardır" buyurmuşlardır.
Ebû Bekr-i Ebherî hazretleri buyuruyor ki:
"Her sınıf insanın, ulaşmak için gayret ettiği bir gâyesi, himmeti vardır. Sâlihlerin himmeti, Allahü teâlâya isyân etmeden, Onun râzı olduğu işleri yapmaktır. Âlimlerin himmeti, sevâbın artmasına gayret etmektir. Âriflerin himmeti, kalplerinde Allahü teâlânın büyüklüğünü bulundurmak, Allahü teâlâyı hatırlamaya mâni olan şeyleri terk etmektir."
İnsan, nefsini ne kadar aşağılarsa, Allahü teâlâ indinde kıymeti o kadar yükselir. Kendine kıymet verenin, Allahü teâlâ katında kıymeti olmaz. İnsanın kıymeti, îmân ile, ilim ve edeb iledir. Nitekim;
"Şerefül insan bil ilmi vel-edeb, lâ bil mâl-ı vel haseb" buyurulmuştur ki;
"İnsanın şerefi, kıymeti, ilmi ve edebi ile ölçülür. Malı ve baba ve dedeleri ile değil" demektir.
Netice olarak insanın kıymeti; sevdiği, değer verdiği, tercih ettiği şeylerle belli olur ve kıymeti, bu değer verdikleri ile ölçülür. Her mahlûkun, kendi yaratılışı ile alâkalı olarak istekleri ve bu istekleri elde etmek için bir gayreti olur. Nefsin de gayreti, yaratılanların en cahili olması sebebi ile, kendini mahvetmek üzerinedir. Bir kimse, nefsine tâbi olursa, kadir ve kıymeti de nefsi kadar yani nefsinin kıymet verdikleri kadar olur. Bunun için insan, nefsine ve nefsinin talep ettiklerine tâbi olmayıp, isteklerini, taleplerini çok yüksek, kıymetli şeylere çevirmelidir.


.

İnsan, kıymet verdikleri ile ölçülür

 
A -
A +

Bir insanın kıymeti, değeri, kendisinin kıymet, değer verdiği şeylerle ölçülür. Bir kimse neye değer vermişse, onu elde etmek için çalışır. Bu kimsenin bütün gayreti, çalışması hep bu yönde olur. Sadece yeme ve içmeye kıymet verenin değeri de, o kadar olur. Kim neye kıymet veriyorsa, kendi kıymetini de ortaya çıkarmış oluyor. Kutbüddîn Kâki hazreleri buyuruyor ki:

"Çok yemek yiyen, nefsinin kölesi olur. Bedeni ayakta tutacak kadar ve ibâdette kuvvetli olacak kadar yemek ile yetinmelidir. Normal ve basit giyinmeli, süsten, gösterişten uzak olmalıdır. Süslü elbiseleri gösteriş için giyen, kendini aşağılamak yolunda silâhlı bir soyguncu gibi olur. Az uyumalıdır. Değersiz ve kıymetsiz dünyâ işlerine gönül vermek şöyle dursun, bunları konuşmaktan, böyle şeylerden bahsetmekten bile çok sakınmalıdır.
Dînin emirlerini yerine getirmekte çok gayretli olmalıdır. Zîrâ gayret olmayınca, ilerlemek de olmaz. Bu yolda ilerlediğini söyleyen fakat dînin emir ve yasaklarına uymakta gevşek davranan kimse, yalancıdır."
Allahü teâlâ, her şeyi bir sebeple yaratıp, göndermektedir. Yüksek, kıymetli şeylere kavuşmak isteyen kimse, bunlara kavuşturan sebeplere yapışır, gayretini bu yöne kullanır. Cenâb-ı Hakkın rızâsına talib olan bir kimse, kötü şeylere ve nefsine tâbi olmaktan kendini korur. Abdullah bin Hubeyk hazretleri buyuruyor ki:
"Sana zarar verecek şeylerden sakın. Âhiret saâdetini harâb eden şeyler için üzül. Yarın sana fayda vermeyecek şey için sevinme!"
İnsan ne ile meşgûl olursa, gönlü ona kayar. Bunun için Din Büyükleri;
"Dünyâ işleri ile çok uğraşmakta, dünyâ işlerine gönül bağlamak korkusu vardır" buyurmuşlardır.
Ebû Bekr-i Ebherî hazretleri buyuruyor ki:
"Her sınıf insanın, ulaşmak için gayret ettiği bir gâyesi, himmeti vardır. Sâlihlerin himmeti, Allahü teâlâya isyân etmeden, Onun râzı olduğu işleri yapmaktır. Âlimlerin himmeti, sevâbın artmasına gayret etmektir. Âriflerin himmeti, kalplerinde Allahü teâlânın büyüklüğünü bulundurmak, Allahü teâlâyı hatırlamaya mâni olan şeyleri terk etmektir."
İnsan, nefsini ne kadar aşağılarsa, Allahü teâlâ indinde kıymeti o kadar yükselir. Kendine kıymet verenin, Allahü teâlâ katında kıymeti olmaz. İnsanın kıymeti, îmân ile, ilim ve edeb iledir. Nitekim;
"Şerefül insan bil ilmi vel-edeb, lâ bil mâl-ı vel haseb" buyurulmuştur ki;
"İnsanın şerefi, kıymeti, ilmi ve edebi ile ölçülür. Malı ve baba ve dedeleri ile değil" demektir.
Netice olarak insanın kıymeti; sevdiği, değer verdiği, tercih ettiği şeylerle belli olur ve kıymeti, bu değer verdikleri ile ölçülür. Her mahlûkun, kendi yaratılışı ile alâkalı olarak istekleri ve bu istekleri elde etmek için bir gayreti olur. Nefsin de gayreti, yaratılanların en cahili olması sebebi ile, kendini mahvetmek üzerinedir. Bir kimse, nefsine tâbi olursa, kadir ve kıymeti de nefsi kadar yani nefsinin kıymet verdikleri kadar olur. Bunun için insan, nefsine ve nefsinin talep ettiklerine tâbi olmayıp, isteklerini, taleplerini çok yüksek, kıymetli şeylere çevirmelidi


.

Allah için yapılanlar işe yarar

 
A -
A +
İslâmiyetin emrettiği ibâdetlerin, insana dünyâda da faydası varsa da, bu ibâdetler menfaâti için yapılmaz. Âyet-i kerîme ve hadîs-i şerîflerde bu husus açıkça bildirilmektedir. Şûrâ sûresinin 20. âyet-i kerîmesinde meâlen;
(Âhıreti kazanmak için çalışanların kazançlarını arttırırız. Dünyâ menfaati için çalışanlara da, ondan veririz. Fakat, âhırette bunların eline bir şey geçmeyecektir) buyuruldu.
Hadîs-i şerîfte de;
(Allahü teâlâ, âhiret için yapılan iyiliklere dünyâda da mükâfât verir. Fakat, yalnız dünyâ için yapılan işlere âhırette hiç mükâfât vermez) buyurulmuştur.
Allahü teâlânın kullarını râzı eden, cenâb-ı Hakkı râzı etmiş olur. Allahü teâlânın râzı olması için önce kulların râzı olması lâzımdır. Öncelikle anne, baba, hoca, arkadaş, patron gibi üzerimizde daha çok hakkı onların râzı olması lâzımdır.
Dünyâyı ele geçirmek için âhireti vermek ve insanlara yaranmak için Allahü teâlâyı bırakmak, ahmaklıktır. Namazda iken, göğsünü kıbleden çevirenin, namazı bozulduğu gibi, yüzünü Allahü teâlânın rızâsından çevirenin de, hem dünyâsı hem de âhireti bozulur.
İbadetlerin ve dünya işlerinin faydalı olması, yalnız Allah için yapmakla, Allah için kazanmakla ve yalnız Allah için vermekle, kısacası, ihlâs sâhibi olmakla olur. İhlâs, yalnız Allahü teâlâyı sevmek, yalnız Allah için sevmek ve Allah için vermektir. Çünkü bütün kötülükler, bütün hırlaşmalar, hep almak üzerinedir. İyiliklerin tamamı, vermek üzerinedir. Menfaâte, karşılığa dayanan iyilik, iğrençtir. Dünyayı ele geçirmek için âhireti vermek ve insanlara yaranmak için Allahü teâlâyı bırakmak, ahmaklıktır. Sonu olan bir şeyi elde etmek için, sonsuz olanı vermek akıl işi değildir.
Cömert olmayan, vermekten hoşlanmayan, insanların sevgisini kazanamaz. Allahü teâlânın rızâsını gözetmeyenin, yaptığı hizmetlerde, insanlardan takdir veya maddi bir karşılık bekleyenin ihlâsı zedelenir. Allahü teâlâ, ihlâssız kimseyi muvaffak kılmaz. Almayı, vermekten daha tatlı gören kimse, Allahü teâlânın sevgili kulu yani evliyâsı olamaz.
Şunu hiçbir zaman unutmamalıdır ki, herkes bu dünyâda istediğini yapmakta serbesttir. Fakat bu yaptıklarının karşılığını da, muhakkak bulur. İbni Ebiddünyâ hazretleri şöyle nakleder:
"Bir gün hazret-i Ömer kabristâna gelip, oradaki mevtalara selâm verince, bir kabirden;
-Yâ Ömer! Dünyâda yaptıklarımızın karşılığını bulduk sesi işitilir."
Netice olarak, Allahü teâlânın rızâsı için yapılan hizmette vermek vardır, almak değil. Hizmet yolunda yapılanların karşılığını, dünyâda almak yoktur. Zira bunun karşılığı, âhirette alınacaktır. Eğer bir kimse, âhirette çeşitli mükâfatlara kavuşmak istiyorsa, dünyâda fedakârlıkta bulunması, vermesi, hizmet etmesi ve bunların karşılığını da dünyâda beklememesi lâzımdır. Çünkü bunların karşılığını, dünyada almak olmaz. Bunların karşılığını almak, âhirette olacaktır. Zira zerre kadar iyilik eden, iyiliğinin karşılığını mutlaka bulacaktır. Çünkü hadîs-i şerîfte;
(Allahü teâlâ, iyilik edenlere, karşılığını elbette verecektir) buyuruldu.


.

"En çok ibâdet edenimiz sendin!"

 
A -
A +
İmâm-ı A'zam Ebû Hanîfe hazretleri, Tâbiînden olup İslâm âleminde Eshâb-ı kirâmdan sonra yetişen evliyânın ve âlimlerin en büyüklerindendir. Ehl-i sünnetin reisi ve Hanefî mezhebinin kurucusudur. İsmi, Nûmân bin Sâbit bin Zûtâ'dır. Ebû Hanîfe künyesiyle ve İmâm-ı A'zam lakabıyla meşhûr olmuştur. Kûfe'de doğmuş ve Bağdât'ta vefât etmiştir. Kabri Bağdât'ta olup, ziyâret yeridir.
Eshâb-ı kirâmdan Enes bin Mâlik, Abdullah bin Ebî Evfâ, Vâsıle bin Eskâ, Sehl bin Sâide ve Ebü't-Tufeyl Âmir bin Vâsile hazretlerini görerek onların sohbetlerinde bulunmuş ve bu zâtlardan hadîs-i şerîf dinlemiştir.
Enes bin Mâlik hazretlerinin sohbetinde bulunmasını kendisi şöyle anlatır:
"Küçük yaşlarda babamla berâber bir âlimin meclisinde bulundum. Meclisin orta yerinde oturan âlim zât şöyle diyordu:
-Resûlullah efendimizden işittim, buyurdu ki:
(Kardeşinin başına gelen bir musîbetten dolayı sevinme! Allahü teâlânın ona âfiyet verip, seni o musîbete mübtelâ kılması mümkündür.) Ben;
-Bu zât kimdir? diye sordum.
-Resûlullahın hizmetiyle şereflenen Enes bin Mâlik'tir diye cevap verdiler."
İmâm-ı A'zam Ebû Hanîfe hazretleri, Eshâb-ı kirâmdan İbn-i Abbâs'ın ilmini Mekke fakîhi Atâ bin Ebî Rebâh ve İkrime hazretlerinden, hazret-i Ömer ve onun oğlu hazret-i Abdullah'tan nakledilen ilimleri Abdullah bin Ömer'in âzâdlısı hazret-i Nâfî'den öğrendi. Böylece, Eshâb-ı kirâmdan İbn-i Mes'ûd ve hazret-i Ali hazretlerinden nakledilen ilimleri de buluşup görüştüğü Tâbiînden öğrendi. İlimde hiç kimseye nasîb olmayan yüksek bir dereceye ulaştı. Tasavvuf ilmini de Silsile-i aliyye denilen evliyânın büyüklerinden Câfer-i Sâdık hazretlerinden öğrendi ve tasavvufta yüksek derecelere ulaştı.
İmâm-ı A'zam Ebû Hanîfe hazretleri, ulûm-ı âliyye denilen yüksek din ilimlerinde en üstün derecede âlim idi. Kelâm ilminde ve îtikâd bilgilerinde Ehl-i sünnetin reisidir. Tefsîr ilminde müfessirlerin başı, üstâdı derecesindeydi. Hadîs ilminde ise büyük bir muhaddis ve derin ilim sâhibiydi. İmâm-ı Şâfiî hazretleri;
"Fıkıh ilminde mütehassıs olmak isteyen, Ebû Hanîfe'nin kitaplarını okusun" buyururdu.
Cenâzesini yıkayan Hasan bin Ammâre hazretleri;
"Allahü teâlâ sana rahmet eylesin! Otuz senedir gündüzleri oruç tuttun. Kırk sene gece sırtını yatağa koyup uyumadın. En fakihimiz, en çok ibâdet edenimiz sendin! En iyi sıfatları kendinde toplayan sendin!" buyurmuştur.
İslâm âlimleri, İmâm-ı A'zam hazretlerini bir ağacın gövdesine, diğer âlim ve velîleri de bu ağacın dallarına benzetmişler, onun her bakımdan büyük ve üstün olduğunu, diğerlerinin ise bir veya birkaç bakımdan büyük kemâlâta, olgunluklara, üstünlüklere erdiklerini belirtmişlerdir.
Netice olarak İmâm-ı A'zam hazretleri, Allahü teâlânın rızâsından başka bir düşüncesi olmayan büyük bir âlimdi. Dinden soranlara İslâmiyeti dosdoğru şekliyle bildirir, tâviz vermez, bu yolda hiçbir şeyden çekinmezdi. Onun kitaplarına, ders halkasına ve fetvâlarına herhangi bir siyâsi düşünce,  güç, nefsânî arzu, menfaat, şahsî dostluk ve düşmanlık gibi unsurlar aslâ girmemiştir.

Evliyâlıkta kerâmet şart değildir

 
A -
A +
Müslümân olmak için, dünyâya yani harâmlara kıymet vermemek lâzımdır. Dünyâyı hâtırlamayı kalbinden çıkaran Müslümâna sâlih, Allahü teâlâdan başka her şeyi hâtırlamayı kalbinden çıkaran Müslümâna da, velî, evliyâ denir.
Evliyâ, her şeyi öğrenir, bilir. İslâmiyetin hükümlerine uymakta, dünyâ işlerinde aklını kullanır. Hesâbını yapmakta, san'atında, ticâretinde hiç hatâ yapmaz. Fakat, aklındaki düşünceler, kalbine sirâyet etmez, bulaşmaz.
Bir velîden, çok kerâmet meydâna gelmesi, onun üstünlüğünü göstermez. Evliyânın birbirinden üstünlüğü, Allahü teâlâya dahâ yakın olmalarına bağlıdır. Dahâ yakın olan bir velî, pek az kerâmet sâhibi olabilir. Allahü teâlâdan dahâ uzak olan bir velî, dahâ çok kerâmet, hârika gösterebilir.
Bu ümmetin sonradan gelen evliyâsında, o kadar çok kerâmetleri olanlar görülmüştür ki, Eshâb-ı kirâmın  hiçbirinde, bunun yüzde biri bile, meydâna gelmemiştir. Hâlbuki, evliyânın en yükseği, en aşağı derecede olan bir sahâbînin derecesine yetişemez.
Görülüyor ki, evliyâyı ve onların üstünlüğünü anlayabilmek için, kerâmetlerine, hârikalarına bakmak, câhillik, kısa görüşlülük olur. O kimsede, o büyüklerin yollarına katılabilmek kâbiliyetinin az olduğunu gösterir. Peygamberlerin ve velîlerin feyiz ve bereketlerine, ancak onlara uymak kâbiliyetinde olanlar kavuşabilir. Kendi düşüncelerine, hayâllerine uyanlar, kavuşamaz. Hazret-i Ebû Bekir, uymak kâbiliyeti sebebi ile, Peygamber efendimize  bir şey sormadan inanıverdi. Ebû Cehil'de bu kuvvet bulunmadığından, o kadar alâmet ve mucizeler gördüğü hâlde, Peygamberliğe inanmak saâdeti ile şereflenemedi.
Allahü teâlânın mü'minlerin kalblerine gönderdiği nûrlar, feyizler, ibâdetleri ve takvâsı çok olanlara gelmektedir. Bunların feyiz almak kâbiliyetleri artar. Feyizler, Resûlullah efendimizin mübârek kalbinden yayılmaktadır. Gelen feyizleri almak için, Resûlullah efendimizi sevmek lâzımdır. Sevmek de, Onun ilmini, güzel ahlâkını, mu'cizelerini, kemâlâtını öğrenmekle hâsıl olur. Resûlullah efendimiz de, onu görüp severse, feyiz alması çoğalır. Bunun için, sohbetinde bulunup, güzel yüzünü görenler, tatlı sözlerini işitenler, dahâ çok feyiz aldılar. Eshâb-ı kirâm, bu sebeple, çok feyiz alıp, kalbleri dünyâ sevgisinden temizlenerek, ihlâs sâhibi oldular. Kavuştukları nûrlar, feyizler, evliyânın kalblerinden dolaşarak, zamânımıza kadar geldi.
Ebû Ali Sakafî hazretleri;
"Bir kimse âlimlerin sohbetinde bulunur, fakat onlara hürmet etmezse, onlardaki feyiz ve bereketlerden mahrûm kalır. Onlardaki nûrlar kendisinde aslâ zuhûr etmez, görünmez" buyuruyor.
Abdullah bin Menâzil hazretleri de;
"Kendisinden ilim öğrendiği zâtta ayıp ve kusûr arayan, onun ilminden, feyiz ve bereketinden faydalanamaz" buyurmuştur.
Netice olarak, velî, evliyâ olmak için, bir insandan hârikaların, kerâmetlerin meydâna gelmesi şart değildir. Peygamberlerin, peygamber olduklarını isbat etmeleri için mu'cize göstermeleri lâzımdır. Bununla berâber, evliyânın hemen hepsinde, kerâmet görülmüştür. Kerâmet göstermeyen velî pek azdır


İnsanın yaratılmasından maksat

 
A -
A +
İnsanın yaratılmasından maksat, kulluk vazîfelerini yerine getirmek içindir. Vezzâriyât sûresiniin 56. âyet-i kerîmesinde meâlen;
(İnsanları ve cinni, yalnız ibâdet etmeleri için yarattım) buyurulmuştur.
İbâdet, kalbin ve rûhun kırıklığı, kendini aşağı bilmesidir. İnsanın yaratılması, kulluk vazifelerini yaparak, kendini hakîr bilmesi, aşağı görmesi içindir.
Her mahlûkun bir yaratılış maksâdı olduğu gibi insan da, bu dünyâda bir gâye için yaratılmıştır. O da, Allahü teâlânın rızâsını kazanmaktır. Allahü teâlânın rızâsını kazanmak da, Onun kullarına iyilik etmekten, o kullara vermekten, fedakârlıkta bulunmaktan ve bu kulların duâsını almaktan geçer.
Din Büyüklerinden biri, kardeşini rüyâda görür. Kardeşi Cennette  olmasına rağmen üzüntülüdür. Sebebini sorduğunda;
-Kıyâmete kadar, böyle üzüleceğim. Çünkü Cennetteki yüksek derecemi gösterdiler. Böyle güzel derece yoktu. Oraya gitmek istedim.
"Bunu oraya bırakmayınız! Orası, Allah için bırakanlarındır" diye bir ses işittim.
-Allah için bırakmak nasıl olur dedim.
-Sen bir gün, bu malım Allah rızâsı için helâl olsun demiştin, sonra sözünde durmamıştın. Sen sözünde dursaydın, burası da senin olacaktı dediler, dedi.
İmâm-ı Rabbânî hazretleri buyuruyor ki:
"Bütün varlıkların hülâsası, özü olan insân, eğlence için, oyun için, yiyip içmek, gezmek, yatmak, keyif sürmek için yaratılmadı. Kulluk vazîfelerini yapmak, Ona sığınmak ve yalvarmak için yaratıldı.
Allahü teâlâ, kullarına ıyâlim demiş, çok merhametli olduğu için, herkesin rızkını, nafakasını kendi üzerine almıştır. Allahü teâlâ, bu ıyâlinden birkaçının rızıkları, nafakaları için ve bunların yetişmeleri, rahat yaşamaları için bir kulunu görevlendirirse, bu kuluna büyük ihsân etmiş olur. Bu büyük nimete kavuşup da, bunun için şükretmesini bilen kimse, çok tâlihli, pek bahtiyârdır. Bunun kıymetini bilip, şükretmek, kendi sâhibinin, Rabbinin ıyâline hizmet etmeyi saâdet ve şeref bilmek ve Rabbinin kullarını yetiştirmekle öğünmek, akıl îcâbıdır.
İnsanın yaratılmasından maksat, yağlı ve lezîz yiyecekler, güzel ve nefis elbiseler, mal ve mülk toplamak, oyun ve eğlence için değildir. Yaratılmasından maksat, Allahü teâlâya karşı gönlü kırık, boynu bükük olmak ve yalvarmak içindir."
Ubeydullah-ı Ahrâr hazretleri de;
"İnsanın yaratılmasından murâd, kulluk yapmasıdır. Kulluğun özü de, her hâlükârda Allahü teâlâyı unutmamaktır" buyurmuştur.
Netice olarak insân, dünyâda kalmak için değil, sâhibine, yaratanına kul olmak için yaratıldı. Allahü teâlânın rahmeti, şefkati dünyâda müminlere ve inkâr edenlere birlikte yetiştiği ve herkesin çalışmasına ve iyiliklerine dünyâda karşılığını verdiği hâlde, âhırette inkâr edenlere merhamet olunmayacaktır. Çünkü Kur'ân-ı kerîmin Hûd sûresinin, 16. âyetinde meâlen;
(Dünyâda yaşamayı ve eğlenmeyi isteyenlerin çalışmalarının karşılığını bol bol veririz. Bir şeyi esirgemeyiz. Bunlara âhırette yalnız Cehennem ateşi verilecektir. Emekleri âhırette boşa gider. Yalnız dünyâ için yaptıkları işlerine, âhırette bir karşılık hâsıl olmaz) buyurulmuştur.


Hicret, sene başlangıcı oldu

 
A -
A +
Hicret; sözlük anlamı itibariyle, bir yerden başka bir yere göç etmek anlamındadır. İslâm tarihinde, Resûlullah efendimizin Mekke-i mükerremeden Medîne-i münevvereye göç etmesine Hicret denmektedir.
Peygamber efendimiz 53 yaşında iken, Allahü teâlânın izni ile Mekke-i mükerremeden Medîne-i münevvereye hicret eyledi. Safer ayının 27. Perşembe günü sabah erken evinden çıkarak, öğleden sonra hazret-i Ebû Bekr'in evine geldi. Birlikte Sevr dağındaki mağaraya gittiler. Bu dağın yolu çok bozuk idi. Peygamber efendimizin mübârek ayakları kanadı. Mağarada üç gece kalıp, Pazartesi gecesi yola çıktılar. Bir hafta yolculuktan sonra Eylül ayının 20. ve Rebî-ul-evvel ayının 8. Pazartesi günü Medîne'de Kubâ köyüne geldiler. Rebî-ul-evvelin 12. Cumâ günü Medîne'yi şereflendirdiler.
Mekkeli müşrikler, Resûlullah  efendimize ve Eshâb-ı kirâma  karşı olan düşmanlıklarını günden güne artırarak Müslümânları muhâsara ettiler. Eshâb-ı kirâmın bâzısı, önce Habeşistâna, daha sonra da Medîne-i münevvereye hicret etti. Böylece, Mekke-i mükerremede, hazret-i Ebû Bekir ile hazret-i Alî'den başka kimse kalmamıştı. Hazret-i Ebû Bekir hicret için birkaç kere izin istemiş, fakat Peygamber efendimiz;
(Sen benimle berâber hicret edersin) buyurarak izin vermemiş ve Allahü teâlâdan, hicret için, izin bekliyordu.
Mekkeli müşrikler, Ebû Cehil'in teklifi üzerine Resûlullah efendimizi öldürmeye karar verirler. Kâtilin belli olmaması için de, her kabîleden on iki kadar kimse toplayarak çarşambayı perşembeye bağlayan gece, Resûlullah efendimizin evinin etrâfını kuşatırlar. O ânda Allahü teâlâ hicret etmesi için emir verir ve hazret-i Alî'yi kendi yatağına yatırıp, Yasîn sûresinin 8 âyet-i kerîmesini okuyarak, sabâh olmadan çıkıp, müşriklerin arasından geçip gider. Öğleye kadar, anlaşılamayan bir yerde kalıp, öğle vakti, hazret-i Ebû Bekr'in evine gelirler. O gece, hazret-i Ebû Bekir ile birlikte evden çıkarak, Sevr dağındaki mağaraya giderler. Mağarada üç gece kaldıkdan sonra, Rebî'ul evvel ayının ilk pazartesi günü çıkıp, denize yakın yoldan deve ile Medîne'ye doğru yolcu olurlar. Bir hafta yolculukla, Eylül ayının 21. ve Rebî'ul-evvel ayınan 8. pazartesi günü, Medînede Kubâ köyüne gelirler. Eylülün 23. gününü de burada geçirip, Rebî'ul-evvelin 12. Cuma günü Medîne'ye hareket ederler ve aynı gün vâsıl olurlar.
Hazret-i Ömer halîfe iken, o seneki Muharrem ayının birinci günü, yanî hicretten 70 gün evvel, Müslümânların Hicrî kamerî sene başlangıcı oldu. Müslümânlar arasında sene târihleri, hazret-i Ömer'in  emri ile başladı. Târih başlangıcının, hicret senesi Muharrem ayının birinci günü olması, Eshâb-ı kirâmın söz birliği ile de, kabûl edildi. Mîlâdın 622 senesinde, Allahü teâlânın emri ile, Mekke'den Medîne'ye yapılan bu yolculuğa Hicret denir.
Netice olarak, Muharrem ayı, Kur'ân-ı kerîmde kıymet verilen dört aydan biridir. Muharrem ayının birinci gecesi, Müslümânların kamerî yılbaşı gecesi ve birinci günü de, Müslümânların kamerî senesinin, birinci günüdür.
Hicrî yeni yılınız mübârek olsun..

"Allahü teâlâ bize yetişir"

 
A -
A +
Tevekkül, kalbde hâsıl olan bir hâldir. Allahü teâlânın lütuf ve ihsânının pekçok olduğuna îmân etmekle hâsıl olur. Bu hâl, kalbin vekîle güvenmesi, Ona inanması ve Onunla rahat etmesidir. Böyle bir insan, dünyâ malına gönül bağlamaz, dünyâ işlerinin bozulmasından üzülmez. Allahü teâlânın, rızkı göndereceğine güvenir. Âl-i îmrân sûresinin 173. âyet-i kerimesinde meâlen;
(Allahü teâlâ bize yetişir. O, çok iyi vekîldir) buyurulduğunu iyi anlayıp, her şeyi Allahü teâlâ yapar, Ondan başkası bir şey yapamaz, Onun rahmetinin, iyiliğinin sonsuz olduğuna inanan bir kimse, sebeplere değil, Allahü teâlâya güvenir. Rızık takdîr edilmiş, ayrılmıştır, vakti gelince bana yetişir der. Allahü teâlâ, bana, kendi büyüklüğüne, merhametine yakışacak işleri yapar der. Bâzı kimseler, buna inanır ammâ, içinde bir korku bulunur. Çok kimse, bir şeye inanırlarsa da, tabîatları, îmânlarına uymayıp, evhâm ve hayâllere uyar. Hattâ bu hayâllerin yanlış olduğunu bildiği hâlde, yine bunlara tâbi olur. Meselâ, tatlı yerken, başka biri tatlıyı pis bir şeye benzetirse yiyemez. Bu sözün yanlış olduğunu bildiği hâlde, yine yiyemez. Ölü bulunan bir odada, yalnız yatamaz. Ölünün taş gibi olup hareket edemeyeceğini bildiği hâlde, yatamaz.
Görülüyor ki, tevekkül için, hem kuvvetli îmân, hem de kuvvetli kalb lâzımdır. Böylece, kalbinde şüphe kalmaz.
Huzeyfe-i Mer'aşî hazretleri, İbrâhim bin Edhem hazretlerine hizmet ederdi. Bunun sebebini soranlara, yaşadığı şu hâdiseyi anlatmıştır:
"Mekke'ye giderken çok acıkmıştık. Kûfeye gelince, açlıktan yürüyemez oldum. İbrâhim bin Edhem hazretleri bana;
-Açlıktan kuvvetsiz mi kaldın? dedi. Ben de;
-Evet dedim. Hokka, kalem, kâğıt istedi. Bulup getirdim ve kâğıda;
'Bismillâhirrahmânirrahim. Her şeyde, her hâlde sana güvenilen Rabbim! Her şeyi veren sensin. Sana her ân hamd ve şükreder, Seni bir ân unutmam. Aç, susuz ve çıplak kaldım. İlk üçü, benim vazifemdir. Elbette yaparım. Son üçünü sen söz verdin. Senden bekliyorum' diye yazıp, bana verdi ve;
-Dışarı çık ve Allahü teâlâdan başka hiç kimseden bir şey umma ve ilk karşılaştığın kimseye bu kâğıdı ver dedi. Dışarı çıktım. İlk olarak, deve üstünde biri ile karşılaştım. Kâğıdı ona verdim. Okudu, ağlamaya başladı ve;
-Bunu kim yazdı? dedi.
-Câmide birisi dedim. Bana bir kese altın verdi. İçinde altmış dinar vardı. Bunun kim olduğunu etraftakilere sordum;
-Nasranî yâni Hıristiyandır dediler... İbrâhim bin Edhem hazretlerine bunları anlattım.
-Keseye elini sürme. Sâhibi şimdi gelir, buyurdu. Az zaman sonra Nasrânî, İbrâhim bin Edhem hazretlerinin huzûruna geldi ve;
-Bu yazıyı yazan siz misiniz? dedi. Ondan 'Evet' cevâbını alınca;
-Çok düşündüm, böyle bir yazıyı yazanın Allahü teâlâya olan tevekkülü, ancak hak olan bir dinde olur. Parayı verdiğim kimseyi tâkip ederek huzûrunuza geldim. Bana İslâmiyet'i anlatır mısınız? diyerek, kelime-i şehadeti söyledi ve Müslüman oldu."
Netice olarak, itimat, güven ve rahatlık tam olmadıkça, tevekkül tam olmaz. Çünkü tevekkül, kalbin, her işte, Allahü teâlâya i'timat etmesi, güvenmesi demektir.

.

"Sizi Allahü teâlâya ısmarladım"

 
A -
A +

 Resûlullah efendimiz, hicretin 11. yılı, Safer ayında hastalanırlar. Hastalığın artması üzerine  Medîneli Müslümânlar çok üzülür ve Mescid-i şerîfin etrâfında pervâne gibi dolaşmaya başlarlar. Bu hâl, Resûlullah efendimize haber verilir. Merhamet buyurarak, sıkıntıya katlanıp mescide teşrif ederler ve minbere çıkarak buyururlar ki:

(Ey Eshâbım! Benim ölümümü düşünüp telâş ediyormuşsunuz. Hiçbir Peygamber, ümmeti arasında sonsuz kaldı mı ki, ben de sizin aranızda sonsuz kalayım? Biliniz ki, ben Rabbime kavuşacağım. Size nasîhatim olsun ki, Muhâcirlerin büyüklerine saygı gösteriniz.
Ey Muhâcirler! Size de vasiyyetim şudur ki, Ensâra iyilik ediniz! Onlar size iyilik etti. Evlerinde barındırdı. Geçinmeleri sıkıntılı olduğu hâlde, sizi kendilerinden üstün tuttular. Mallarına sizi ortak ettiler. Her kim, Ensâr üzerine hâkim olur ise, onları gözetsin, kusûr edenleri olursa affetsin... 
Allahü teâlâ, bir kulunu dünyâda kalmak ile, Rabbine kavuşmak arasında serbest bıraktı. O kul, Rabbine kavuşmak istedi.)
Bu sözlerinden, Peygamber efendimizin yakında vefât edeceğini anlayan hazret-i Ebû Bekir;
-Canımız sana fedâ olsun yâ Resûlallah! diyerek ağlar. Resûlullah efendimiz, Ona, sabır ve katlanmak lâzım geldiğini emrederler. Daha sonra Resûlullah efendimiz buyururlar ki:
(Ey Muhâcirler ve ey Ensâr! Vakti belli olan bir şeye kavuşmak için acele etmenin faydası yoktur. Allahü teâlâ, hiçbir kulu için acele etmez. Bir kimse Allahü teâlânın kazâ ve kaderini değiştirmeye, irâdesinden üstün olmaya kalkışırsa, Onu kahır ve perîşan eder. Allahü teâlâya hîle etmek, Onu aldatmak isteyenin işleri bozulup, kendi aldanır.
Biliniz ki, ben sizlere karşı raûf ve rahîmim. Siz de bana kavuşacaksınız. Kavuşacağınız yer, Kevser havuzunun başıdır. Cennete girmek, bana kavuşmak isteyen, boş yere konuşmasın.
Ey Müslümânlar! Kâfir olmak, günâh işlemek, ni'metin değişmesine, rızkın azalmasına sebep olur.
İnsanlar, Allahü teâlânın emirlerine itâat ederse, hükûmet başkanları, âmirleri, vâlileri onlara merhamet ve şefkat eder. Fısk, fücûr, taşkınlık yapar, günâh işlerlerse, merhametli başkanlara kavuşamazlar.
Benim hayâtım, sizin için hayırlı olduğu gibi, ölümüm de hayırdır ve rahmettir. Eğer bir kimseyi haksız yere döğmüş veyâ fenâ bir söz söylemiş isem, bana aynı şeyi yaparak hakkını almasına, birinizden haksız bir şey almış isem, geri istemesine râzıyım ve helâlleşmeye hâzırım. Çünkü dünya cezâsı, âhıret cezâsından pek hafîftir. Buna katlanmak daha kolaydır.)
Peygamber efendimiz, namâz kılındıktan sonra tekrâr minbere çıkıp, vasiyet ve nasîhatten sonra;
(Sizi Allahü teâlâya ısmarladım) diyerek odasına çekilirler.
Netice olarak, Peygamber de olsa hiçbir insân, dünyâda bâkî değildir. İnsân, Allahü teâlâyı, Onun emir ve yasaklarını unutur, dünyâ zevklerine dalarsa, dertleri, üzüntüleri artar, çeşitli güçlüklerle karşılaşır. Eğer insân, Allahü teâlânın emirlerini yapar, yasaklarından sakınırsa, kısaca yüzünü âhırete çevirirse, dünyâda rahat, huzûrlu olur, âhırette de ebedî saâdete kavuşur.


"Biz âhiret için çalışıyorduk"

 
A -
A +

 Ölümden önce olan her şeye dünyâ denir. Bunlardan, ölümden sonra faydası olanlar, dünyâdan sayılmaz, âhıretten sayılırlar. Dünyâ, âhıret için tarladır. Âhırete yaramayan dünyâlıklar, zararlıdır. Harâmlar, günâhlar ve mubâhların fazlası böyledir. Dünyâda olanlar İslâmiyete uygun kullanılırsa, âhırete faydalı olurlar. Hem dünyâ lezzetine, hem de âhıret ni'metlerine kavuşulur.

Kötü olan dünyâ, Allahü teâlânın râzı olmadığı, âhıreti yıkıcı yerlerde kullanılan şeyler demektir. Kendini ve Rabbini unutup, lezzetlerine, şehvetlerine düşkün olanlar, arkadaşlarından geri kalan yolcuya benzer. İnsan da, ne için yaratılmış olduğunu unutup, âhıret hâzırlığı yapmazsa, ebedî felâkete sürüklenir.
Dünyâ sevgisi, âhırete hâzırlanmaya mâni olur. Çünkü kalb, onu düşünmekle, Allahı unutur. Beden, onu elde etmeye uğraşarak ibâdet yapamaz olur. İmân ile küfür birbirlerine zıt olduğu gibi, âhıret de, dünyânın zıddıdır, dünyâ ve âhıret bir araya getirilemez. Âhıreti kazanmak için, dünyâyı yani harâmları terk etmek lâzımdır. Dünyâyı terk etmek, iki türlüdür:
Birisi, bütün harâm olan şeylerle berâber, mubâhları da, yani günâh olmayan lezzetlerin çoğunu da bırakıp, yaşamak için zarûrî olan miktârını kullanmaktır.
İkincisi, dünyâda harâm ve şüpheli şeylerden kaçıp mubâhları kullanmaktır.
Hâmid-i Aksarâyî hazretleri, bir gün zirâatla uğraşan talebelerinden birine bir miktâr tohumluk buğday verir ve;
-Evlâdım bu tohumluk buğdayların yarısını, tarlanızın bir kısmına kendiniz için, diğer kısmına da, kalan tohumluk buğdayları bizim için ekiniz buyururlar.
Talebe, emredildiği şekilde tohumluk buğdayları eker... Ekinlerin yetiştiği mevsimde, hocası ile tarlaya giderler. Talebenin kendisi için ektiği taraftaki ekinler, çok güzeldir. Hocası için ektiği tarafta ise, hiçbir şey bitmemiştir. Hâmid-i Aksarâyî hazretleri, talebesine dönerek;
-Evlâdım, bu tarladaki ekinlerin hangisi bizim, hangisi sizindir, diye sorunca, talebe son derece utanır ve kendisi için ektiği tarafı göstererek;
-Bu taraftakiler sizindir efendim der. Bunun üzerine Hâmid-i Aksarâyî hazretleri, güzel yetişmekte olan ekinlere bakarak;
-Biz âhiret için çalışıyorduk. Acabâ hangi günahımızdan dolayı dünyâmız mâmûr olmaya başladı? deyip, üzüntüsünü dile getirir. Hocasının üzüldüğünü gören talebe, hakîkati söyleyerek üzüntüsünü giderir.
Âhıret işleri, dünyâ işlerine benzemez. Bu dünyâ, yok olmak için yaratıldı, yok olacaktır. Âhıret, sonsuz kalmak için ve sonsuz kalacak şekilde yaratıldı. Sonsuz kalacak şey ile çabuk yok olacak şey arasında ne kadar fark varsa, dünyâ ile âhıret yapısı ve işleri arasında da o kadar fark vardır.
Netice olarak dünya ile âhıret, doğu ile batı gibidir ki, birine yaklaşan, ötekinden uzak olur. Bir kimse, ibâdetini yapmaz ve geçiminde, kazancında Allahü teâlânın emirlerini ve yasaklarını gözetmezse, dünyâya düşkün olmuş olur. Allahü teâlâ herkesin kalbini bundan soğutur. Hadis-i şerifte buyurulduğu gibi:
(Yalnız dünyâ için çalışana, yalnız kaderinde olan kadar gelir. İşleri karışık, üzüntüsü çok olur.)


"Mü'minler birbirlerini severler"

 
A -
A +
İslâmiyeti kabul edip, emirlerini yapıp, yasaklarından sakınan kimseye, Müslümân denir. Allahü teâlâ, Müslümân olanların, birbirlerini sevmelerini emretti. Bunun için, Hubb-i fillah yani Allahü teâlâyı ve Onu sevenleri sevmek ve Buğd-ı fillah yani Allahü teâlâya ve Onun sevdiklerine düşman olanları sevmemek, îmânın şartı oldu. Tövbe sûresinin 72. âyet-i kerîmesinde meâlen;
(Mü'minlerin erkekleri ve kadınları birbirlerini severler) buyurulmuştur.
Allahü teâlâ, sevgili Peygamberini, insanların en güzeli, en iyisi, en sevimlisi olarak yarattı. Her iyiliği, her güzelliği, her üstünlüğü Onda topladı. Eshâb-ı kirâmın hepsi, Ona âşık idiler. Hepsinin kalbi, Onun sevgisi ile yanıyordu. Onun ay yüzünü, nûr saçan cemâlini görmeleri, lezzetlerin en tatlısı idi. Onun sevgisi uğruna canlarını, mallarını fedâ ettiler. Onu canlarından, mallarından, kısaca, her sevilenden dahâ çok sevdiler. Onu aşırı sevdikleri için, Onu sevenleri yani birbirlerini de çok sevdiler. Eshâb-ı kirâmın hepsinin birbirlerini çok sevdiklerini Kur'ân-ı kerîm haber vermektedir.
Allahü teâlâyı seviyorum diyenlerin, Eshâb-ı kirâm gibi olmaları lâzımdır. Seven bir kimse, sevdiğinin sevdiklerini de sever. Sevdiğinin düşmanlarına düşman olur. Bu sevmek ve düşmanlık, bu kimsenin elinde değildir, kendiliğinden hâsıl olur.
Eshâb-ı kirâm, dinimizin emrettiği gibi birbirlerini kardeş bilirler ve çok severlerdi. Abdullah ibni Ömer hazretleri bir gün Resûlullah efendimizin huzûruna geldiğinde, kendisine çok iltifât edip;
(Kıyâmet günü herkesin berâtı, yani kurtuluş vesîkası, her işi ölçüldükten sonra verilir. Abdullah'ın berâtı ise, dünyâda verilmiştir) buyurmuştur. Peygamber efendimize, bunun sebebi sorulduğunda;
(Kendisi vera ve takvâ sâhibi olduğu gibi, duâ ederken "Yâ Rabbî! Benim vücûdumu, kıyâmet günü o kadar büyük eyle ki, Cehennemi yalnız ben doldurayım. Cehennemi insanla dolduracağım diye verdiğin sözün böylece yerine gelmiş olsun da, Muhammed aleyhisselâmın ümmetinden hiç kimse Cehennemde yanmasın" diyerek din kardeşlerini kendi canından dahâ çok sevdiğini göstermiştir) buyurdu.
Hazret-i Ebû Bekr-i Sıddîkın da böyle duâ etdiği Menâkıb-i çihâr yâr-ı güzîn kitâbında yazılıdır.
Tebük gazâsında ağır yaralanan Eshâb-ı kirâmdan birkaçı çok susamıştı. Bir Müslümânın getirdiği bir bardak su, hangi yaralıya verildi ise;
"Önce, su istediğini işittiğim din kardeşime ver" diyerek birbirlerine gönderdikleri ve suyu içmeye sıra gelmeden herbirinin şehîd olduğu, İmâm-ı Gazâlî hazretlerinin Kimyâ-yı se'âdet kitâbında ve diğer kitâplarda yazılıdır. İşte, Resûlullah efendimizin Eshâbı, birbirini bu kadar çok seviyordu.
Netice olarak sevmek demek, sevdiğinin yolunda bulunmak demektir. Dünyâda birbirini sevenlerin rûhları, dünyâda birbirlerini cezbettiği gibi, kıyâmette de birbirlerini cezbederler. Hadîs-i şerîfte;
(Allahü teâlânın bazı kulları vardır. Bunlar, Peygamber değildir. Peygamberler ve şehîtler, kıyâmet günü bunlara imrenirler. Bunlar, birbirini tanımayan, uzak yerlerde yaşayan, Allah için birbirini seven mü'minlerdir) buyuruldu.


"Sakın büyüklenme!"

 
A -
A +
İnsânın dışında şeytân bulunduğu gibi, içinde de vardır. İnsanın içindeki şeytânı, onun kudretinin, enerjisinin taşkınlığıdır. Enerji artınca, insanda kibir ve yükseklik hâsıl olur. Kötü sıfatların en aşağısı da, bu kibir sıfatıdır. Kibir, kendini büyük bilmek, üstün görmektir.
Allahü teâlâ ilim, kudret gibi bütün sıfatlarından kullarına biraz ihsân buyurmuştur. Fakat, yalnız üç sıfatı kendine mahsûstur. Bu üç sıfatı, kibriyâ, ganî olmak ve yaratmak sıfatlarıdır.
Kibriyâ, büyüklük, üstünlük demektir. Ganî olmak, başkalarına muhtaç olmamak demektir. Bu sebeple kibirlenmek, Allahü teâlânın sıfatına, hakkına tecâvüz etmek olur. Kullara kibirlenmek yakışmaz, en büyük günâhtır. Hadîs-i kudsîde;
(Azamet ve kibriyâ bana mahsûstur. Bu iki sıfatta, bana ortak olmak istiyenlere, çok acı azâb ederim) buyuruldu.
Bunun içindir ki, din âlimleri, tasavvuf büyükleri, her zamân, Müslümânlara tevâzu, alçak gönüllü olmayı emir buyurmuştur. Zira kibirli olanı, Allahü teâlâ sevmez. Bütün Peygamberler, her işlerinde, tevâzu göstermiştir.
İmâm-ı Gazâlî hazretleri, Mişkât-ül-envâr kitâbında diyor ki:
"Kalb, meleklere mahsûs bir evdir. Gadab, şehvet, haset, kibir gibi kötü sıfatlar, uluyan köpek gibidirler. Köpeklerin bulunduğu yere melekler girmez. Hadîs-i şerîfte;
(Köpek ve resim bulunan eve melekler girmez) buyuruldu. Bu hadîs-i şerîfteki evin kalb olduğunu ve köpeğin de, kötü huylar demek olduğunu söylemiyorum. Açık mânâlarına inanmakla berâber, yukarıdaki mânâları da ilâve ediyorum."
Sa'dî-i Şîrâzî hazretleri şöyle anlatır:
"Bir âlim, yere yıkılmış bir sarhoşun yanından geçerken, kendi hâlini düşünerek böbürlenir. Sarhoşa göz ucuyla bile bakmaya tenezzül etmez. Âlimin bu hâlini fark eden sarhoş, başını kaldırarak bu âlim kimseye hitaben;
-Ey ilim sâhibi olan iyi zât! Kavuştuğun bu nîmete şükret! Sakın büyüklenme! Zîrâ kibirden mahrûmiyet hâsıl olur. Birini zincire vurulmuş görürsen gülme! Zira o hâl, senin de başına gelebilir. Mukadderâtın belli olmaz. Belki bir gün sen de sarhoş olup yerlerde sürünebilirsin der."
Hazret-i Ömer, Şâm'a gelince, Ebû Ubeyde bin Cerrâh hazretleri karşılar. Halîfe, su kenârından geçerken mestlerini çıkarır, ayaklarını suya sokar. Bunun üzerine Ebû Ubeyde hazretleri;
-Yâ halîfe! Böyle ne yapıyorsunuz? Bütün Şâmlılar Müslümânların halîfesini görmek için toplandılar, sana bakıyorlar. Bu yaptığını beğenmeyecekler deyince, hazret-i Ömer;
-Yâ Ebâ Ubeyde! Senin bu sözün, burada toplananlar için çok zararlıdır. İşitenler insanın şerefini, vâsıtaya binerek gitmekte ve süslü elbise giymekte sanacaklar. Şerefin, Müslümân olmakta ve ibâdet yapmakta olduğunu anlamayacaklar. Biz aşağı, bayağı insanlardık. Allahü teâlâ Müslümân yapmakla bizleri şereflendirdi. Allahü teâlânın verdiği bu izzetten, bu şereften başka şeref ararsak, Allahü teâlâ bizi yine zelil, her şeyden aşağı eder buyurdu.
Netice olarak kibir, kendini başkalarından üstün görmektir ki, kötü bir huydur, harâmdır. Allahü teâlâyı unutmanın alâmetidir. Hadîs-i şerîfte;
(Kalbinde zerre kadar kibir bulunan kimse Cennete giremez) buyurulmuştur.

Allahü teâlânın kullarına iyilik etmek

 
A -
A +
Allahü teâlânın en çok sevdiği amel ve ibâdet, kim olursa olsun, Onun kullarına hizmet, iyilik etmektir. Allahü teâlânın mahlûklarına karşı merhametli ve şefkatli olan, daima merhamet ve şefkatle karşılanır. Eden kendine eder. İyilik eden de kötülük eden de kendine eder. Bir insân, acaba ben Rabbimin indinde makbul müyüm, değil miyim, ben duâ alabiliyor muyum, diye kendisine sormalıdır.
Allahü teâlâ, çoluk, çocuk edinmekten münezzeh olduğu hâlde kullarına ıyâlim demiştir. Kullarına yardım edenleri çok sever. Evliyânın büyüklerinden olan Ubeydullâh-ı Ahrâr hazretleri, önceleri çok fakir imiş. Bu fakirlik dönemlerinde bir lokantanın önünden geçerken bir fakiri açlıktan ölecek hâlde görmüş. Parası da olmadığı için, lokanta sâhibine;
-Param yok ama başımda şu sarığım var. Bu sarığımı sana versem, sen de kesip bez yapıp lokantada kullansan, bunun karşılığında da, şu fakire bir çorba versen olur mu? demiş. Lokantanın sâhibi;
-Olur, niye olmasın demiş ve fakire çorbayı vermiş.
Bu hâdiseden sonra, Ubeydullâh-ı Ahrâr hazretlerine, Allahü teâla çok büyük servet vermiş. Fakat bu serveti, kendisi için değil, Allahü teâlânın kulları için kullanmış.
Ubeydullâh-ı Ahrâr hazretleri gençlik yıllarında medresede dört arkadaşı ile kalıyormuş ve evliyâlık hallerinden de hiç haberi yokmuş. Sadece ilim öğreniyormuş. Bir gün  arkadaşları çok hasta olmuş. Doktor gelmiş, Ubeydullâh-ı Ahrâr hazretlerine;
-Hemen bu odayı terk et, çünkü bunlar bulaşıcı bir hastalığa yakalanmış, sana da bulaşır ve sen de ölürsün demiş. O ise;
-Kader böyle ise ölürüm deyip, arkadaşlarını bırakmamış, gece gündüz onların hizmetlerini yapmış, katiyyen odayı terk etmemiş. Bir sabah uyandığında, bütün vücûdunun değiştiğini ve nûra gark olduğunu görmüş. Hemen ellerini açıp;
"Ya Rabbî, arkadaşlarıma şifâ ihsân eyle" diye duâ etmiş ve arkadaşları da iyi olmuş. Böylece Ubeydullâh-ı Ahrâr hazretlerinin, arkadaşlarına hizmetin karşılığı olarak kalb gözü açılmış ve evliyâ kullar arasına girmiştir.
Netice olarak, Allahü teâlânın varlığına inanan bir kimse, Onun emirlerini yapmaya, yasaklarından sakınmaya titizlikle çalışır. Hiç kimseye kötülük yapmaz. Kendisine kötülük yapanlara, sabırla karşılık verir, münakaşa etmez. Günâhlarına, yaptığı kusûrlara tövbe eder. Verdiği sözü tutar, sözünün eri olur. Her iyiliği Allahü teâlânın rızâsı için yapar. Kimsenin malına, canına, nâmûsuna göz dikmez. Çalışırken, alışveriş ederken, kimsenin hakkını yemez. Herkese iyilik eder. Şüpheli şeylerden kaçınır. Makâm sâhiplerine, zâlimlere yaltaklanmaz. İlim ve ahlâk sâhiplerine saygı gösterir. Arkadaşlarını sever ve onlara kendini sevdirir. Kötü kimselere nasîhat verir, onlara uymaz. Küçüklerine merhametli ve şefkatli olur. Misâfirlerine ikrâm eder. Kimseyi çekiştirmez, keyfi peşinde koşmaz, zararlı ve hattâ faydasız bir şey söylemez. Kimseye sert davranmaz. Cömert olur. Mâlı ve mevkiyi herkese iyilik etmek için ister. Riyâkârlık, ikiyüzlülük yapmaz. Kendini beğenmez. Allahü teâlânın her ân kendisini gördüğünü ve bildiğini düşünerek hiç kötülük yapmaz...


"Bağlı olanı aç, açık olanı kapa!"

 
A -
A +

 Huy, kalb ile rûhun melekesi, yanî alışkanlığı demektir. Bu alışkanlık ile insân, düşünmeye lüzûm kalmadan iş yapar. Yerleşmiş olan huya meleke,  geçici olan huya ise hâl denir. Meselâ gülmek, utanmak, birer hâldir. Cömertlik, cesâret, birer melekedir. Ahlâk, yanî huy deyince, meleke anlaşılır. Bâzan hayır işlemek huy değildir. Her zamân hayır işlerse, cömert huylu denir. Her zamân, fakat kendini zorlayarak yaparsa, yine cömert huylu olmaz. Kolaylıkla, seve seve yaparsa, huy denir.

Huy, iyi veyâ kötü iş yapmaya sebep olur. Yâhut da, iyi ve kötü olmayan şeye sebep olur.
Birincisine fazîlet veyâ iyi ahlâk denir. Cömertlik, şecâat yanî yiğitlik, yumuşaklık böyledir.
İkincisine rezâlet veyâ kötü ahlâk denir. Hasîslik, cimrilik ve erkekler için korkaklık böyledir.
Üçüncüsüne fazîlet de, rezâlet de denmez, sanat deniliyor. Terzilik, çiftçilik böyledir.
Resûlullah efendimize;
-Cennete girmeye sebep olan şeylerin başlıcası nelerdir? diye suâl edilince;
-Allahü teâlâdan korkmak ve iyi huylu olmaktır buyururlar.
-Cehenneme girmeye sebep olan şeylerin başlıcası nelerdir? denilince de;
-Diline ve şehvetine hâkim olmamaktır buyururlar.
Peygamber efendimiz bir hadîs-i şerîflerinde de;
(Bir kimse, dilini tutarsa, Allahü teâlâ onun utanacak şeylerini örter. Gazabını tutarsa, kıyâmet günü Allahü teâlâ azâbını ondan çeker. Bir kimse, Allahü teâlâya yalvarırsa, kabûl eder) buyurmuşlardır.
Bir kimse, İbrâhim bin Edhem hazretlerinden nasîhat isteyince;
-Bağlı olanı aç, açık olanı kapa! buyururlar. Nasihat isteyen kimse;
-Efendim, bu sözünüzü anlayamadım deyince;
-Kesenin ağzını aç, cömert ol, açık olan dilini de tut konuşma diyerek izah buyururlar.
Allahü teâlâ her şeyden önce aklı yaratmıştır  ve ona ilim, zekâ, doğruluk, cömertlik, tevekkül, korku, ümît hasletleri vermiştir. İşte, bu akılla şereflenenler, yaratılışlarındaki gâyeyi, yanî cenâb-ı Hakkın varlığını tasdîk ederek, Onun rızâsına kavuşurlar. Hadîs-i kudsîde;
(Bütün dinler içinde, bu dîni seçtim. Bu din, cömertlik ile ve güzel huy ile tamâm olur. Bu dîni, her gün, bu ikisi ile tamâmlayınız!) buyuruldu.
Hadîkada buyuruluyor ki:
"Zamânımızda verâ ve takvâ sâhibi olmak güçleşti. Şimdi, kalbini, dilini ve uzuvlarını harâmlardan koruyan, insanlara, hayvanlara zulmetmeyen, ücretsiz olarak bir iş yaptırmayan, herkesin elindekini onun helâl mülkü bilen kimse, takvâ sâhibi olur."
Hazret-i Alî buyuruyor ki:
"Huşû olmayan namâzda hayır yoktur. Lüzumsuz söz terk edilmedikçe, tutulan oruçta hayır yoktur. Cömertlik olmayan malda, zenginlikte hayır yoktur. Devâmlı olmayan ni'mette hayır yoktur. İhlâsla yapılmayan duâda hayır yoktur."
Netice olarak, insan yalnız iken, başkasını düşünmeden, işlerinin iyi veyâ kötü olduğunu anlatan ilme İlm-i ahlâk denir. İnsan yalnız olduğu zamân da, bu işleri, bildiği gibi yapar. Meselâ yumuşak huylu, cömert, hayâlı insan, yalnızken de, başkaları yanında da, hep öyledir. Allahü teâlâ kerîmdir, rahîmdir. Yanî lütfu, ihsânı boldur ve merhameti çoktur. Müslümânın da, cömert, merhametli olması ve dilini koruması lâzımdır.


"İslâmın ağır yükünü sen taşıdın"

 
A -
A +
Eshâb-ı kirâm yani ilk Müslümanlar, birbirlerini çok sever ve hürmet ederlerdi. Birbirlerini kardeş bilir, birbirlerine iyilik, yardım etmeyi mukaddes vazîfe kabûl ederlerdi. Fetih sûresinin son âyetinde meâlen;
(Resûlullah ve Onunla birlikte olanlar, birbirlerini her zamân çok severler ve her zamân kâfirlere düşman olurlar!) buyurulmuştur.
Hazret-i Ali, hazret-i Ebû Bekr'in vefâtında, Onun hakkında;
"Yâ Ebâ Bekr! Sen, Resûlullahın sevgilisi, arkadaşı, dert ortağı, sırdaşı ve müşâviri idin. Önce îmâna gelen sensin. Senin îmânın, hepimizin îmânından dahâ sâf oldu. Senin yakînin, dahâ kuvvetli, Allahtan korkun dahâ büyük oldu. Herkesten zengin, herkesten dahâ cömert idin. Resûlullaha en şefkatli, en yardımcı, sendin. Resûlullah ile sohbetin, hepimizin sohbetinden dahâ iyi idi. Hayır sâhiplerinin birincisi sensin! Senin iyiliklerin, hepimizinkinden çoktur. Her iyilikte ileridesin. Resûlullahın huzûrunda, senin derecen en yüksek oldu. Ona en yakın, sen oldun. İkrâmda, ihsânda, güzel huylarda, Ona en çok benzeyen, sen oldun. Resûlullaha herkes yalancı derken sen, doğru söylüyorsun, inandım dedin. Sen, Onun kulağı ve gözü gibi idin. Allahü teâlâ seni, Kur'ân-ı kerîmde Sıdk ile şereflendirdi. Resûlullaha, en sıkıntılı zamânlarında yardımcı oldun. Sulhda, Onun huzûrunda, harplerde, Onun yanında idin. Onun ümmetinin halîfesi, Onun dîninin koruyucusu idin. Câhiller dinden çıkarken, sen İslâma kuvvet verdin. Herkes şaşırdığı zamân, sen kükremiş arslan gibi ortaya çıktın. Herkes dağılırken, sen Muhammed Mustafâ'nın yolunu tuttun. Eshâbın az konuşanı ve en belîği, edîbi sen idin. Her sözün, her buluşun doğru, her işin temizdi. Gönlün herkesten kuvvetli, yakînin hepimizden sağlam idi. Her işin sonunu, önceden görür, geri kalmışları İslâma sokarak aydınlatırdın. Mü'minlere şefkatli, affedici baba idin. İslâmın ağır yükünü sen taşıdın. Sen, rüzgârların oynatamayacağı bir dağ gibi idin. İşin doğruluktu, ilimdi. Sözün mertçe, doğruyu bildirmek idi. Bozuk inançların kökünü kazıdın. Güçlükleri, Müslümânlara kolaylaştırdın. Küfür ve mürtetlik ateşini söndürdün. İslâma, îmâna sen kuvvet oldun. Göklerde, melekler arasında, senin derecen çok büyüktür. Muhâcirler ve Ensâr arasında, senden ayrılık yarası çok derindir" buyurur ve çok ağlarlar. Daha sonra;
"Allahü teâlânın kazâ ve kaderine râzı olduk. Yâ Ebâ Bekr! Resûlullahtan ayrılık acısından sonra, bize senin vefâtından dahâ acı bir musîbet gelmedi. Sen mü'minlere sığanak, dayanak ve gölge idin. Münâfıklara karşı çok sert idin. Allahü teâlâ, seni Muhammed aleyhisselâmın huzûruna kavuştursun! Bize, senden ayrılma acısı için sabırlar ve ecirler versin! Bizleri, senden sonra, azmaktan, sapıtmaktan korusun" buyurur. Eshâb-ı kirâmın hepsi, sessizce, hazret-i Alî'nin  sözlerini dinler ve ağlarlar.
Netice olarak, İslâm bilgilerinin kaynağı, Eshâb-ı kirâmın sözleridir. Eshâb-ı kirâmı kötülemek, İslâmiyeti kötülemek olur. Hâlbuki Eshâb-ı kirâmın hepsi, Peygamberlerden başka, gelmiş ve gelecek bütün insanların hepsinden, her bakımdan dahâ üstündürler.


.

"Kalb huzûru ile ibâdet yapamamaktadır"

 
A -
A +
Harâm işlemekten ve harâm yemekten çok sakınmak lâzımdır. Harâm lokma yemek, kalbi karartır, hasta eder ve yapılan duâ kabûl olmaz. Resûlullah efendimiz;
(Bir kimsenin üzerindeki elbisesinde harâmdan bir tel iplik olsa, o elbise ile kılınan namâz ve yapılan duâlar kabûl olmaz) buyurdu.
Bütün ibâdetlerin başı, helâl lokma kazanmak ve çoluk çocuğuna helâl lokma yedirmektir. Hads-i şerîfde;
(Harâm yiyenlerin ne farzları, ne de sünnetleri kabûl olmaz) buyuruldu.
Peygamber efendimiz, hazret-i Aliye hitaben;
(Ya Ali, harâm yimek îmânı zayıflatır, kalbi karartır) buyurmuşlardır.
İbrâhim bin Edhem hazretleri, başından geçen bir hâdiseyi şöyle anlatır:
"Bir gece Mescid-i Aksâ'da kalmak istedim. Câmi vazifelilerinin beni görmemeleri için içeride bulunan hasırların arasına gizlendim. Zira beni görürlerse içeride kalmama izin vermezlerdi. Gece, geç vakit olunca kapı açıldı ve içeriye tanımadığım bir zât girdi. Yanında derviş kıyâfetli kırk kişi daha vardı. O yaşlı zât mihrâba geçti, iki rekat namaz kıldıktan sonra öbürlerine döndü. İçlerinden biri;
-Bu gece, burada tanımadığımız, bizden olmayan biri var dedi. Mihrâbda bulunan, tebessüm etti ve;
 
BUNLARI DUYUNCA
 
-Evet İbrâhim bin Edhem var, kırk gündür kalb huzûru ile ibâdet yapamamaktadır dedi. Bunları duyunca, gizlendiğim yerden çıktım. Mihrâbda bulunana;
-Evet doğru söylüyorsunuz. Lütfen bunun sebebini de bildiriniz dedim. O zât, bana dönerek;
-Filân zaman Basra'da hurma satın almıştın. Bu sırada yere bir hurma tanesi düştü. Sen o hurmayı kendi hakkın zannederek aldığın hurmaların içine koydun. Onu yediğin için kırk gündür ibâdetlerinden tad alamıyorsun dedi.
Ertesi gün hurmayı satın aldığım zâtın yanına gittim. Olanları anlatıp kendisinden helâllık diledim. O da hakkını helâl etti ve;
-Mâdem ki bu iş bu kadar hassastır. O hâlde ben şimdiden sonra hurma satmayı bıraktım dedi. Sonra dükkânını kapattı. Vakitlerini ibâdetle geçirmeye başladı, nihâyet o da Allahü teâlânın sevgililerinden oldu."
Din Büyükleri harâmdan ve bilhassa harâm lokma yemekten çok sakınmışlardır. Veheb ibni Verd hazretleri, nereden geldiğini anlamadan birşey yemezdi. Birgün annesi, buna bir bardak süt vermişti. Sütü nereden aldığını ve parasını nereden verdiğini ve kimden aldığını sordu. Hepsini anlayınca;
 
SÜTÜ İÇMEDİ...
 
-Bu koyun nerede otlamış dedi. Müslümânların hakkı bulunan bir yerde otlamıştı. Sütü içmedi. Annesi;
-Oğlum! Allah sana rahmet etsin, iç! dedi.
-Ona günâh işlemekle rahmetine kavuşmak istemem, dedi sütü ve içmedi.
Bişr-i Hâfî hazretlerine;
-Ne yiyip, nereden geçiniyorsun? dediklerinde;
-Herkesin yediği yerden ammâ, yiyip de gülen ile, yiyip de ağlıyan arasında çok fark vardır buyurur. Din Büyükleri;
"Kırk gün şüpheli lokma yiyenin kalbi kararır ve lekelenir" buyurmuştur.
Netice olarak müslümân, yediğine içtiğine çok dikkat etmeli, harâm lokma yememelidir. Hadis-i şerifde buyurulduğu gibi:
(Bir kimse, hiç harâm karıştırmadan, kırk gün helâl yerse, Allahü teâlâ, onun kalbini nûr ile doldurur. Kalbine, nehirler gibi hikmet akıtır. Dünyâ muhabbetini, kalbinden giderir.)


.

"Haram yiyene, Cenneti haram etmiştir"

 
A -
A +
Her Müslümânın, kendini iyi yetiştirmesi, helâli, harâmı öğrenmesi, ibâdetlerini yapması, helâl kazanıp, helâl lokma yemesi lâzımdır.
Eshâb-ı kirâmdan Zeyd bin Erkam hazretleri şöyle nakletmektedir:
"Hazret-i  Ebû Bekr'in bir hizmetçisi vardı. Ömrünün sonlarında her akşam iftâr vaktinde yemek getirirdi. Hazret-i Ebû Bekir, hizmetçisinin getirdiği yiyecekleri, nereden, nasıl ve kimden satın aldığını, onun sanatının, mesleğinin ne olduğunu sormadan, o yemekten bir lokma ağzına koymazdı. Bu hizmetçi bir akşam yine yemek getirdi. Hazret-i Ebû Bekir, suâl etmeden, araştırmadan, elini uzatıp, bir lokma yemekten alır. Hizmetçisi;
-Efendim,  size ne oldu ki, bu akşam sormadan, araştırmadan yiyeceklere el uzattınız diye sorar. Gözleri yaş ile dolan hazret-i Ebû Bekir;
-Açlık bana sıkıntı verip, sabırsızlandırdı. Böylece bu hâl başıma geldi. Şimdi söyle, bu akşamki yiyecekleri nereden getirdin, kimden aldın diye sorar. Hizmetçisi de;
-Efendim, câhiliyye vaktinde, raks ve oyun oynardım. Bir gruba raksettim. Onların da hoşuna gitmişti. Bana, şimdi elimizde bir şey yoktur. Vaadimiz olsun ki, elimize para, yiyecek geçerse, sana bir şeyler veririz demişlerdi. Ben bugün onları gördüm. Halleri iyi, elleri de dolu idi. Ben de onlara önceki sözlerini, vaatlerini hâtırlattım. Onlar da ellerindeki yiyeceklerden bana verdiler ve ben de size getirdim, der.
Hazret-i Ebû Bekir bunları işitince çok üzülür, ağlar ve yiyecekleri önünden kaldırır. Parmağını boğazına sokarak yediği lokmayı çıkartır. O lokmayı çıkartmak için kendini o kadar zorlar ki, yüzü güverir ve kararır. Yüzünün şeklinin değişikliğini görenler, bir miktâr su içmesini ve bu üzüntüden kurtulacağını söylerler. Sıcak su getirtirler. İçer ve bir kerre dahâ kay eder. Yediği lokmadan midesinde bir şey kalmayıncaya kadar buna devam eder. Bu hâli görenler;
-Yâ Sıddîk, bu kadar kendinize sıkıntı vermeniz ve zahmete girmeniz, yediğiniz o bir lokmadan dolayı mıdır deyince;
-Evet o bir lokmadandır. Çünkü Resûlullah efendimizden işittim, buyurdular ki; (Allahü teâlâ, yediği harâm olan kimselere Cenneti harâm etmiştir.) Sonra ellerini kaldırıp; 'Yâ Rabbî, yediğim lokma için elimden geleni yaptım. Damarlarımda bir şey kaldı ise affet. Bu zayıf kulun, Cehennem azâbına dayanamaz' diye duâ eder..."
Hazret-i Ömer de, Beyt-ül mâla âit zekât develerinin sütünden, yanlışlıkla verilip içtiği zamân, böyle yapmıştır. Abdullah bin Ömer hazretleri;
"Kambur oluncaya kadar namâz kılsanız ve kıl gibi oluncaya kadar oruç tutsanız, harâmdan kaçınmadıkça, kabûl edilmez, faydası olmaz" buyurmuştur.
Ebül-leys-i Semerkandî hazretleri de;
"Üç kimsenin duâsı kabûl olmaz: Harâm yiyenin, gıybet edenin, hased edenin" buyurmuştur.
Netice olarak, Din Büyükleri harâmlardan kurtulmak için, mubâhların ve helâllerin çoğunu bile terk etmişlerdir. Sehl bin Abdullah Tüsterî hazretlerinin buyurduğu gibi:
"Harâm yiyenlerin yedi âzâsı, organı, istese de, istemese de günâh işler. Helâl yiyenlerin âzâsı, ibâdet eder, hayır işlemesi kolay ve tatlı gelir."


.

İstiğfârı, temiz kalble söylemelidir

 
A -
A +
Allahü teâlânın gadabı, günâhlar içinde saklıdır. Bu sebeple bir günâh işlenince hemen tövbe, istiğfâr etmelidir. Her günâhın tövbesi kabûl olur. İmâm-ı Gazâlî hazretleri;
"Şartlarına uygun yapılan tövbe, muhakkak kabûl olur. Tövbenin kabûl edileceğinde şüphe etmemelidir. Tövbenin şartlarına uygun olmasında şüphe etmelidir" buyurmaktadır.
Allahü teâlâ, nice kimselerden, bir günâh sebebi ile intikâm almıştır. Bunun için her mü'minin günâh işlemekten çok korkması lâzımdır. Ufak bir günâh işleyince, hemen tövbe, istiğfâr etmeli, yalvarmalıdır. Rıyâd-un-nâsıhîn kitabında;
"Tövbe, istiğfâr kalb, dil ve günâh işleyen organ ile birlikte olmalıdır. Kalb pişmân olmalı, dil, duâ etmeli, yalvarmalı. Organ da günâhdan çekilmelidir" buyuruluyor.
Nasr sûresinde meâlen;
(Bana istiğfâr edin. Duâlarınızı kabûl ederim, günâhlarınızı affederim) buyuruldu.
Görülüyor ki Allahü teâlâ, günâh işleyen kullarının çokça istiğfâr etmesini emrediyor. Muhammed Ma'sûm hazretleri;
"Bu emre uyarak, her namâzdan sonra yetmiş kerre istiğfâr ediyorum, yani Estağfirullah diyorum. Siz de bunu çok okuyunuz! Her birini söylerken mânâsını 'Beni affet Allahım' olarak düşünmelidir. Okuyanı ve yanındakileri, dertlerden, sıkıntılardan, hastalıklardan kurtarır. Çok kimse okudu, faydası hep görüldü" buyurmaktadır.
Erkek olsun, kadın olsun, her insanın, her sözünde, her işinde, Allahü teâlânın emirlerine, yani farzlara uyması ve yasak ettiklerinden, harâmlardan sakınması lâzımdır. Bir farzın yapılmasına, bir harâmdan sakınmaya ehemmiyet vermeyenin îmânı gider, kâfir olur. Kâfir olarak ölen kimse, kabirde azâb çeker, âhırette Cehenneme gider. Affedilmesine, Cehennemden çıkmasına imkân ve ihtimâl yoktur. Kâfir olmak çok kolaydır. Her sözde, her işte kâfir olmak ihtimâli çoktur. Küfürden kurtulmak da çok kolaydır. Küfrün sebebi bilinmese dahî, her gün bir kerre istiğfâr edilse yani Estağfirullah dense, muhakkak affolur. Bunun için;
"Yâ Rabbî! Bilerek veyâ bilmeyerek küfre sebep olan bir söz söyledim veyâ iş yaptım ise, nâdim oldum, pişmân oldum. Beni affet" diyerek tövbe edilse, Allahü teâlâya yalvarılsa, muhakkak affolur, Cehenneme gitmekten kurtulur. Cehennemde sonsuz yanmamak için, her gün muhakkak tövbe, istiğfâr etmelidir. Bu tövbeden dahâ mühim bir vazîfe yoktur. Kul hakkı bulunan günâhlara tövbe ederken, bu hakları ödemek ve vaktinde kılınmayan namâzlara tövbe ederken, bunları kazâ etmek lâzımdır.
Netice olarak herhangi bir kimse, istiğfârı ve bütün duâları, mânâlarını düşünmeden ve temiz bir kalb ile söylemeden, yalnız ağız ile söylerse, hiç faydası olmaz. Ağız ile üç kerre söyleyince, temiz olan kalb de söylemeye başlar. Günâh işlemekle kararmış olan kalbin söylemesi için, ağız ile, istiğfârı çokça söylemek lâzımdır. Namâz kılmayanın ve harâm lokma yiyenin kalbi, kararır, simsiyâh olur. Böyle olan kalblerin de söylemeye başlaması için, ağız ile en az yetmiş kerre istiğfâr söylemelidir. Hadîs-i şerîfte;
(Kıyâmette, amel defterinde çok istiğfâr bulunanlara, müjdeler olsun!) buyurulmuştur.


.

"Şeytan da sizden şikâyetçi"

 
A -
A +
İmân ile küfür birbirlerine zıt olduğu gibi, âhıret de, dünyânın zıddıdır. Dünyâ ve âhıret bir araya getirilemez. Âhıreti kazanmak için, dünyâyı yani harâmları, günâhları terk etmek lâzımdır. Resûlullah efendimiz;
(Lâ ilâhe illallah diyenler, dünyâyı dinden üstün tutmadıkça, Allahü teâlânın gadabından, azâbından kurtulurlar. Dîni bırakıp, dünyâya sarılırlarsa, bu kelime-i tevhîdi söyleyince, Allahü teâlâ, onlara, yalan söylüyorsun! buyurur) buyurmuştur. İmâm-ı Rabbânî hazretleri, buyuruyor ki: "Dünyâ, seni, Allahü teâlâdan uzaklaştıran şeyler demektir. Kadın, çocuk, mal, rütbe, mevki düşüncesi, Allahü teâlâyı unutturacak kadar aşırı olursa, dünyâ olur. Çalgılar, oyunlar, mâlâya'nî ile yani faydasız, boş şeylerle vakit geçirmek, hep bunun için dünyâ demektir. Peygamber efendimiz; (Dünyâ ile âhıret birbirinin zıddıdır, birbirine uymaz. Birini râzı edersen, öteki gücenir) buyurmuşlardır. Allahü teâlânın sevmediği bu dünyânın arkasında koşmamalıdır! Ne sattığını ve buna karşılık neyi aldığını düşünmelidir! Dünyâyı ele geçirmek için âhıreti vermek ve insanlara yaranmak için Allahü teâlâyı bırakmak alçaklık ve ahmaklıktır. Din ile dünyâyı birlikte kazanmak imkânsızdır. Âhıreti kazanmak isteyenin, dünyâdan vazgeçmesi lâzımdır. Bu zamânda, dünyâyı tamâmen terk etmek, kolay değildir. Hiç olmazsa, hükmen terk etmek, yani terk etmiş sayılmak lâzımdır. Bu da, her işte İslâmiyete uymak demektir. Dünyâyı yani nefsin arzûlarını, böyle hükmen de terk edemeyen kimse, münâfık demektir. Îmânlı olduğunu söylemesi, âhırette kendisini kurtaramaz." Bir gün Tâbiînin büyüklerinden olan Hasan-ı Basrî hazretlerine, talebeleri ve sevenleri gelerek, kendilerine vesvese veren şeytânı;
-Efendim; Şeytânla başımız dertte, biz ondan gâyet incindik. Hep bizi yaramaz işlere teşvik ediyor. 'Elinize geçen dünyâyı sıkı tutun, size lâzım olacak' diyor ve bizi hayır işler yapmaktan alıkoyuyor diye şikâyet ederler. Hasan-ı Basrî hazretleri, talebelerinin bu şikâyetleri karşısında tebessüm ederler. Talebeleri;
-Efendim, gülmenizin sebebi, hikmeti nedir dediklerinde, Hasan-ı Basrî hazretleri, cevaben;
-Şikâyetçi olduğunuz Şeytan da, biraz önce buradaydı. O da sizden şikâyetçi. Hatta bana;
"Şu talebelerine ve seni sevenlere nasîhat eyle de benim hakkıma tecâvüz etmesinler. Kendi haklarına râzı olsunlar. Ne zaman ki Hak teâlâ beni huzûrundan kovdu, dünyâyı ve Cehennemi bana mülk olarak verdi. Cenneti ve kanâati ise, kendisine înanan ve itâat edenlere  verdi. Şimdi bunlar, kendilerine verilenleri bırakarak benim mülküme, benim sahâma girmek istiyorlar. Ben de onların îmânlarını almayınca dünyâyı kendilerine vermiyorum" dedi, der ve;
Eğer sizler, şeytanın vesvesesinden kurtulmak ve bundan emîn olmak istiyorsanız, dünyâyı yani harâmları, günâhları terk edin ve dünyâ sevgisini gönlünüzden çıkarın, buyurur. Netice olarak, âhıretin büyüklüğünü anlayan, dünyâya kıymet vermez ve sevmez. Dünyâ ile âhıret birbirinin zıddıdır, birini sevindirirsen öteki incinir. Dünyâya kıymet veren, âhıreti gücendirir.


.

Dünyâyı seven kalb, hastadır

 
A -
A +
Küfre, inkâra, isyâna sebep olan şeyler, harâmlar, mekrûhlar, günâhlar, dünyâ demektir. Mubâhlar, islâmiyete uymaya mâni olunca, dünyâ olurlar.
Muhabbet, sevmek, hep berâber olmayı istemek, berâber olmaktan zevk, lezzet duymak demektir. İnsân sevdiğini hiç unutmaz. Muhabbetin yeri kalbdir. Kalb, yürek denilen et parçasında bulunan bir kuvvettir. Bu kuvvete gönül denmektedir. Küfrü, inkârı, harâmları, mekrûhları sevmek, beğenmek, farzları, sünnetleri de beğenmemek, küfür olur, dünyâ olur. Müslümân olmak için, dünyâ sevgisini kalbden çıkarmak lâzımdır. Dünyâyı hâtırlamayı kalbinden çıkarana Sâlih Müslümân denir.
Dünyâyı seven, hâtırlayan kalb, hastadır. Kalbin temiz olması, dünyâ denilen şeyleri sevmekten, hâtırlamaktan kurtulması demektir. Kalb hastalığının ilâcı, İslâmiyete uymak ve Allahü teâlâyı çok zikretmek, yani ismini ve sıfatlarını hâtırlamak, kalbe yerleştirmektir.
Dünyâyı anlayan, ondan sakınır. Ondan sakınan, nefsini tanır. Nefsini tanıyan, Rabbini bulur. Mevlâsına hizmet edene, dünyâ hizmetçi olur. Dünyâ insanın gölgesine benzer. Kovalarsan kaçar. Kaçarsan, seni kovalar. Dünyâ, âşıklarına mihnet yeridir. Lezzetlerine aldanmayanlara, ni'met yeridir. İbâdet edenlere kazanç yeridir. İbret alanlara hikmet yeridir. Onu tanıyanlara selâmet yeridir. Ana rahmine nisbetle, Cennet gibidir. Âhırete nisbetle çöplük gibidir. Hadîs-i şerîfte;
(Âhiretin sonsuz olduğuna inanan kimsenin, bu dünyâya gönül bağlaması, çok şaşılacak şeydir) buyuruldu.
Bu dünyâ, âhıretin tarlasıdır. Burada tohumlarını ekmeyip yiyenler, böylece bir tohumdan kat kat meyve kazanmaktan mahrûm kalanlar, ne kadar tâlihsiz ve ahmaktır. Kardeşin kardeşten kaçacağı, ananın evlâdını tanımayacağı o gün için, hâzırlanmıyorlar. Böyle kimseler, dünyâda da, âhırette de zarardadırlar ve sonunda pişmân olacaklardır.
Aklı başında olan, bu dünyâyı fırsat bilir. Bu kısa zamânda, yalnız dünyâ lezzetleri ile zevklenmek için değil, belki bu fırsatta, tohum ekmek ve bir hayırlı iş, yani Allahü teâlânın beğendiği işi yaparak, âyet-i kerîmede bildirilen kat kat fazla meyveleri toplamak istemelidir. Cenâb-ı Hak, bu kısa zamânda yapılacak, hayırlı işlere ve ibâdetlere sonsuz ni'metler ihsân edecektir. Peygamberine tâbi olmayan, İslâmiyeti beğenmeyenlere de, sonsuz azâb yapacaktır.
Dünyâlık toplamak için, dîni âlet edenler, din hırsızıdır. Dinlerini dünyâ menfeati için satanlar hakkında, Bekara sûresinin 16. âyet-i kerîmesinde meâlen;
(Câhiller, ahmaklar, dünyâdaki zevk ve lezzetlere kavuşmak için, dinlerini, îmânlarını verdi. Âhıretlerini satıp, dünyâyı, şehvetlerinin istediklerini aldılar. Kurtuluş yolunu bırakıp, helâke koştular. Bu alışverişlerinde bir şey kazanmadılar. Bunlar, ticâret ve kazanç yolunu bilmedi. Çok ziyân etti)  buyurulmaktadır.
Netice olarak, İslâmiyeti öğrenmeyen, emir ve yasaklarına uymayan ve bunları öğrenip yapmak için çalışmayan, nefsinin istekleri peşinde koşan, dünyâyı seven Müslümânın kalbi hastadır. Müslümân olmayan kimsenin kalbi ise, ölüdür ve hakikatleri göremediği için kalb gözü de kördür.


.

"Namazını güzel kılıyor musun?"

 
A -
A +

 İbâdetlerin en kıymetlisi ve İslâm dîninin temeli, her gün beş vakit namâz kılmaktır. Namâz kılmakla hâsıl olan kurb-ı ilâhî yani Allahü teâlânın sevmesi, başka ibâdetleri yapmakla nâdir nasîp olur. Her gün, beş vakit namâzı, dünyâ işlerini düşünmeden, cemâ'atle, ta'dîl-i erkân ile, abdesti dikkatli alarak ve müstehab olan vakitlerinde kılmalıdır.

Namâzın sahîh olması için, abdest almak, kullanılan suyun temiz olması, namâzı vaktinde, kıbleye karşı kılmak, namâzdaki âyetleri, tesbîhleri, duâları doğru okumak ve dahâ nice şartları, vesîleleri bilmek ve yapmak lâzımdır. Her ibâdetin de böyle şartları, vesîleleri vardır. Hadîs-i şerîfte;
(Allahü teâlâ, her gün beş vakit namâz kılmayı emretti. Güzel abdest alıp, bu beş namâzı vakitlerinde kılan, rükû ve secdelerini iyi yapanları, Allahü teâlâ, af ve mağfiret eder) buyuruldu.
İmâm-ı Gazâlî hazretleri buyuruyor ki:
"Nice abdest alanlar vardır ki, abdestlerini güzel almazlar. Nice namâz kılanlar vardır ki, namâzlarını huşû ile kılmazlar. Eğer kendilerini karınca ısırmış olsa, namâzı bırakıp o karınca ile meşgul olurlar. Hâlbuki, Allahü teâlânın azametini bilenlerin, namâzda ellerini ve ayaklarını kesmiş olsalar hiç direnmezler. Zîrâ onların ibâdetleri Allahü teâlâ içindir."
Rebâh bin el-Hirevî hazretleri şöyle anlatır:
"Îsâ bin Yûsuf hazretleri, bir mecliste sohbet etmekte olan Hâtim-i Esam hazretlerine uğrar ve;
-Ey Hâtim! Sen namâzını güzel kılıyor musun? diye sorar. Hâtim-i Esam hazretleri;
-Evet cevabını verince;
- Nasıl kılıyorsun? deyince, Hâtim-i Esam hazretleri;
-Rabbimin emrine uyarak, korku ile kalkıyorum, emredildiği şekilde niyet ederek namaza başlıyorum. Rabbimi büyük bilip tekbir alıyorum. Tecvid kaidelerine uyarak  ve tefekkürle yani okuduklarımın anlamlarını düşünerek okuyorum. Huşû ile rükû ve tevâzu ile secde ediyorum. Teşehhüdde şartlarına uyarak  oturuyorum. Peygamber efendimizin emrettiği gibi selâm veriyorum ve selâmı Allah için yapıyorum. Namazımın kabûl olunmayacağından korkarak, korkuyla nefsime dönüyorum. Ölene kadar bu hâli muhâfaza ediciyim, cevabını verir. Bunun üzerine Îsâ bin Yûsuf hazretleri;
-Sen namazını güzel kılıyorsun buyurur."
İmâm-ı Taberânî hazretlerinin Evsât kitabında şöyle bildirilmiştir:
"Bir mü'min namâzını güzel kılar, rükû ve secdelerini tamâm yaparsa, namâz sevinir ve nûrlu olur. Melekler, o namâzı göğe çıkarır. O namâz, namâzı kılmış olana, iyi duâ eder ve sen beni kusûrlu olmaktan koruduğun gibi, Allahü teâlâ da, seni muhâfaza etsin, der. Namâz güzel kılınmazsa, siyâh olur. Melekler o namâzdan iğrenir. Göğe götürmezler. O namâz, namâzı kılmış olana, fenâ, kötü duâ eder. Sen beni zâyi eylediğin, kötü hâle soktuğun gibi, Allahü teâlâ da, seni zâyi eylesin, der."
Netice olarak, namâz kılarken, Allahü teâlâ ile kul arasındaki perdeler kalkar. Beş vakit namâz kılan, her gün beş kerre yıkanıp temizlenen kimse gibi, günâhlardan temizlenir. Her gün beş vakit namâzı doğru olarak kılana yüz şehît sevâbı verilir. Bunun için namâzları, emredildiği şekilde ve şartlarına uyarak kılmalıdır.


.

Mevlânâ Celâleddîn-i Rûmî hazretleri

 
A -
A +
Mevlânâ Celâleddîn-i Rûmî hazretleri, tanınmış büyük evliyâdandır. Asıl adı Muhammed, lakabı Celâleddîn, ünvânı Mevlânâ'dır. Babası, Sultân-ül-Ulemâ, "Âlimlerin Sultânı" ismiyle meşhûr Muhammed Behâeddîn Veled hazretleridir. Soyu hazret-i Ebû Bekr'e ulaşır. Annesi sâlihâ ve evliyâ bir hanım olan Mü'mine Hâtun, İbrâhim Edhem hazretlerinin neslindendir. Milâdi 1207 ve hicrî 604 senesi Rebîulevvel ayının altıncı günü Horasan'ın Belh şehrinde doğdu. Milâdi 1273  hicrî 672 senesi Cemâziyelâhir ayının beşinci günü Konya'da vefât etmiştir. Kabri, Konya'nın en meşhur ziyâret yerlerindendir.
Mevlânâ Celâleddîn, küçük yaşta ilim tahsîline başladı. Âlim ve evliyâ bir zât olan babasının terbiye ve himâyesinde yetişti, mânevî olgunluklara kavuştu. Henüz beş yaşında iken kendisinde birtakım olağanüstü hâller görülmüştür.
Mevlânâ Celâleddîn-i Rûmî hazretleri, olgun, âlim ve velî bir Müslüman idi. Onun çeşitli din, mezheb, meşreb sâhibi kimseleri kendisine hayran bırakan merhameti, insan sevgisi, tevâzuu, gönül okşayıcılığı gibi üstün vasıfları, İslâm dîninin emrettiği güzel ahlâkından bâzı nümûnelerdir. Onda, bunlardan başka İslâm ahlâkının diğer hususları da kemâl derecede mevcuttu. Bunların hepsini saymak, İslâmiyeti tamam olarak anlamak ve anlatmakla mümkün olur. Hazret-i Mevlânâ'yı yalnız bir mütefekkir, şâir gibi düşünmek ve o şekilde anlamaya çalışmak, aslı bırakıp, herhangi bir özelliği içinde sıkışıp kalmaya benzer. Bu ise, en azından hazret-i Mevlânâ'yı çok eksik ve yarım anlamaya, hattâ hiç anlamamaya sebeb olabilir. Nitekim hazret-i Mevlânâyı, sözlerini, yolunu anlamanın anahtarını, kendisi bir rubâisinde şöyle dile getirmektedir:
Ben sağ olduğum müddetçe Kur'ân'ın kölesiyim.
Ben Muhammed Muhtâr'ın yolunun tozuyum.
Benim sözümden bundan başkasını kim naklederse,
Ben ondan da bîzârım, o sözlerden de bîzârım.
Talebelirinden Muhammed Hâdim şöyle anlatır:
"Hazret-i Mevlânânın yanında kırk yıl hizmet ettim. Husûsî odasında ne yatak, ne de yastık gördüm. Bir gece bile, yatıp uyumak ve istirâhat etmek için yanını yere koyup yattığını da bilmiyorum. Mevlânâ hazretleri ezân sesini duyduğu zaman, ya dizleri üzerine oturur veya ayağa kalkarak, ezân bitinceye kadar o vaziyetini hiç bozmazdı. Bütün ömründe hiç ayağını uzatmamış ve yatmamıştır."
Netice olarak Mevlânâ Celâleddîn-i Rûmî hazretleri, tasavvuf deryâsına dalmış bir Hak âşığıdır. İlmi, sözleri ve nasîhatleri bu deryâdan saçılan hikmet damlalarıdır. O, bir tarîkat kurucusu değildir. Yeni usûller ve ibâdet şekilleri ihdâs etmemiştir. Ney, tambur gibi çeşitli çalgı âletleri çalınarak yapılan törenler, ilk defâ 15. asırda ortaya çıkmıştır. İlk mevlevî bestelerinin bestelenmesi de aynı zamâna rastlar. Bu târih, Mevlânâ hazretlerinin yaşadığı devirden 3-4 asır sonradır. Onun Mesnevî'sinde geçen ney kelimesi, bâzı kimseler tarafından çalgı âleti olan ney şeklinde düşünülüp anlaşıldığı için, yanlış olarak, kendisinin ney çalıp dinlediği sanılmıştır. Halbuki Mevlânâ hazretleri, ney ve başka hiçbir çalgı çalmamış ve dinlememiştir.


.

Hazret-i Mevlânâ ve ney...

 
A -
A +
Allahü teâlânın aşkı ile dolmuş, evliyânın büyüklerinden olan Celâleddîn-i Rûmî hazretleri, ney ve başka hiçbir çalgı çalmamış, mûsikî dinlememiş ve raks yâni dans etmemiş, oynamamış, dönmemiştir. Mesnevî'de 24 bin, Dîvân'da 48 bin beyit bulunmaktadır. Celâleddîn-i Rûmî hazretleri, Mesnevî'sini nazım yani şiir şeklinde yazarak, düşmanların değiştirmesine imkân bırakmamıştır.
Mevlânâ hazretlerinin Mesnevî'sinden başka; Dîvân-ı Kebîr, Fîhi Mâfih, Mektûbât, Mecâlis-i Seb'a gibi kıymetli eserleri de vardır. Mesnevî'sine her memlekette, birçok dillerde şerhler, açıklamalar yapılmıştır. Bunlardan en kıymetlisi, Mevlânâ Câmî hazretlerinin kitabı olup, bunu da birçok kimse ayrıca şerh etmiş, açıklamıştır. Bunların içinde de, Süleymân Neş'et Efendinin şerhinden elli altı sayfası, yalnız dört beytin şerhi, açıklaması olup, 1847 tarihinde Sultan Abdülmecîd Han zamânında, Matba'a-i Âmire'de basılmıştır. Bu kitapta, Mevlânâ Câmî hazretleri buyuruyor ki:
"Mesnevî'nin birinci beytinde;
Dinle neyden, nasıl anlatıyor, ayrılıklardan şikâyet ediyor denilmektedir.
Ney, İslâm dîninde yetişen kâmil, olgun, yüksek insan demektir. Bunlar kendilerini ve her şeyi unutmuştur. Zihinleri her ân, Allahü teâlânın rızâsını aramaktadır.
Ney, Fârsçada, 'yok' demektir. Bu Büyükler de, kendi varlıklarından yok olmuştur.
Ney denilen çalgı, içi boş bir çubuk olup, bundan çıkan her ses, onu çalan kimseden hâsıl olmaktadır. O Büyükler de, kendi varlıklarından boşalıp, kendilerinden, Allahü teâlânın ahlâkı, sıfatları ve kemâlâtı zâhir olmaktadır.
Neyin üçüncü mânâsı, kamış kalem demektir ki, bundan da, insan-ı kâmil kasdedilmektedir. Kalemin hareketi ve yazması kendinden olmadığı gibi, kâmil insanın hareketleri ve sözleri de, hep Allahü teâlânın ilhâmı iledir..."
Ayrıca Sultan İkinci Abdülhamîd Han zamânında Ankara Vâlisi olan Âbidin Paşa, Mesnevî Şerhi'nde, ney'in insan-ı kâmil yani yetişmiş, olgun bir veli olduğunu, dokuz türlü ispat etmektedir.
Celâleddîn-i Rûmî hazretleri, ney ve herhangi bir çalgı çalmak, dinlemek, oynamak, zıplamak, dönmek şöyle dursun, yüksek sesle zikir bile yapmazdı. Nitekim Mesnevî'sinde;
Pes zi cân kün, vasl-ı cânânrâ taleb,
Bî leb-ü bî gâm mîgû, nâm-ı Rab! buyuruyor. Yâni;
"O hâlde, sevgiliye kavuşmayı, cân u gönülden iste. Dudağını ve damağını oynatmadan, Rabbin ismini, kalbinden söyle!" demektir.
Netice olarak, Mevlânâ hazretlerinin, insânlara İslâmiyeti anlatıp, sevdirdiği usûle, metoda, yola, Onun ismini çağrıştıran Mevlevîlik adı verilmiştir. Mevlevîlik, sonraları câhillerin eline düşdüğünden, ney'i çalgı sanarak, ney, dümbelek gibi şeyler çalmaya, dans etmeye, oynamaya, dönmeye başlamışlar, ibâdete harâm karıştırmışlardır. Dînimizin ve Celâleddîn-i Rûmî hazretlerinin beğenmediği bu oyun âletleri, tekkelerden toplanarak, o tasavvuf  üstâdının türbesine konunca, şimdi türbeyi ziyâret edenlerden bir kısmı, bunları, onun kullandığını zannederek aldanmakta ise de, Mesnevî şerhlerini okuyarak, o hakîkat güneşini yakından tanıyanlar, elbette aldanmamaktadı


.

Bugün 475 ziyaretçi (1192 klik) kişi burdaydı!


Bu web sitesi ücretsiz olarak Bedava-Sitem.com ile oluşturulmuştur. Siz de kendi web sitenizi kurmak ister misiniz?
Ücretsiz kaydol