Tasavvuf Bahçesi

TASAVVUFUN TARİFİ

      Tasavvuf,kalbin ve nefsin iyi ve kötü hallerini bilip ,kötü hallerden temizlenmeyi ve iyi hallerle bezenip Allah-ü teala’ya yakın olmayı  öğretir.

       Tasavvufun mevzuu, ma’rifetullahtır . Yani, Allahü tealayı bilmektir. Tasavvufun kurucusu (vazıı) Hazreti Allah celle celalühüdür.

       Tasavvuf,dinin ruhudur.

  TASAVVUFUN LÜZUMU

       Tasavvufun lüzumuna dair,  iki büyük zatın iki kıymetli sözünü buraya almakla iktifa ediyoruz:

        ‘’- (Tasavvufa intisabım olan son)iki sene olmasaydı, Numan helak olmuştu’’

        Seyyid Şerif Cürcani Hazretleri buyuruyor:

        ‘’Hace Alaeddin  Attar’ın hizmetine yüz vurmayınca , Allah Teala’yı  bilemedim’’

  İNSAN

        Tasavvufun hedefi insan olunca ,tasavvufun insana nasıl baktığını bilmek  lazımdır:

         İnsanın iki cephesi vardır.

         1-Maddi vücut  2- Manevi vücut

          Maddi vücut herkes tarafından bilinen ve görülen vücuttur. Manevi vücut ise gözle görülmez.

           Kur’anı kerimde ve hadis-i şeriflerde isimleri geçen, Kalb, Ruh, Akıl, Nefs gibi unsurlar hep manevi vücudun azalarıdır.Bu unsurlar hayvanlarda yoktur.

           İnsan maddi vücudunun yaşaması için yemeye , içmeye, teneffüs etmeye ihtiyacı olduğu gibi, manevi vücudun da gıdaya ihtiyacı vardır.

           Manevi vücudun gıdası ise nurdur. Nur Allahü Teala Hazretlerinden gelir. Mürşid-i kamil denilen büyük velilerin kalbi vasıtasıyla dağıtılır.Manevi vücut ancak, bu nuru aldığı takdirde sıhhatli yaşayabilir. Nuru alamayan manevi vücut önce hastalanır, sonra da ölür. Bu manevi ölümdür. Bu durundaki bir insan, yaşayan ölü gibidir.’’Onların kalbleri vardır; anlamaz, gözleri vardır görmez, kulakları vardır, işitmez. Dikkat edin onlar hayvanlar gibidir; belki de dalalet hususunda onlar daha aşağıdadırlar.’’ayet-i kerimesi bu kimseleri tarif eder. A’raf-7/179

         Cenab-ı Hak, Kur’an-ı Kerimin; 191 yerinde ‘’manevi kalb’’den, 49 yerinde ‘’nur’’dan, 59 yerinde ‘’akıl’’dan, 9 yerinde ’’ruh’’tan bahsediyor.Tasavvuf işte bu;kalb,ruh, akıl ve nefs gibi manevi unsurlarla alakalanır.

         Tasavvufu hedefi, insanın vücudunu, manevi ölüm ve manevi hastalıklardan korumak, dünya ve ahirette insanı manen, huzurlu ve sıhhatli yaşatmaktır.

          Tasavvuf imine göre insanın manevi vücudunda iki zıt varlık vardır. Bunardan biri ruh, diğeri de nefstir. (Cenab-ı Hak Kur’an-ı Keriminde her ikisinden de bahsetmektedir.)Bu iki zıt varlık insanın vücuduna hakim maki in mücadele ederler. Vücut ülkesinde her ikisi de sultan olup idareyi ele almak isterler. İnsanın vücudu, bu iki varlığın mücadele ve savaş alanıdır.

          Nefsin gıdası günahlar, yardımcısı da şeytandır. İnsanın içinden her türlü kötü düşünce , fiil ve ahlaksızlığın sebebi nefstir.

          ‘’Nefs (insana) mübalağa ile kötülüğü emreder’’  Yusuf suresi a.52

          ‘’İnsanın en büyük düşmanı iki kaşının arasındaki nefstir’’(hadis-i şerif)

               ‘’nefs kötülüklerin deposudur’’(mektubat i. Rabbani)

           İşte din ve tasavvuf, insanın indeki bu habis ve kötü varlığın terbiyesi ve temizlenmesi ile alakalanır. Başta peygamberler, daha sonra da peygamberlerin hakiki varisi olan alimler ve evliyaullah=Mürşid-i kamiller (aleyhimüsselam) hep insandaki bu kötü varlığın temizlenmesi, nefsin mağlup olup ruhun galip gelmesi için çalışırlar.

EN KESTİME YOL

              Nefsin temizlenmesi ve kalbin nuru ilahi ile dolmasının en kestirme yolu, Şah Nakşbend (k.s.) Hazretlerinin tarif ettiği yoldur. Bu yola girme hususunda, Muhammed Bahauddin-i Şah Nakşibendi (k.s.) Hazretleri şöyle buyurdular:

               ‘’Yolumuz, ender bulunan yollardandır. Sağlam halkadır. Rasülullah (s.a.v.) Efendimiz Hazret-i Mustafa’nın sünnetlerine tutunmaktan başka bir şey değildir.Ashab- kiramın takip ettiği yolu izlemekten başka bir gaye yoktur.

Abdülkadir Dedeoğlu (Osmanlı yayınevi)


. İLK ADIM

Hakiki bir mürşide gelip bu ilmi öğrenmek isteyen bir mümin,nefsinin terbiyesi için ilk atmış olur.Artık o mürşide kendini teslim etmiş  ve biat etmiş demektir.

Bu maksatla bir mürşide gelip bağlanan kişiye mürid(yani Allaha ulaşmayı arzu eden kişi) denir.

Mürid geçmiş günahlarına tövbe etmi, farzları yapmaya ve haramlardan  kaçınmaya kati derecede söz vermiştir.Artık bu kişnin nefsi sıkı bir takip ve kontrol altına girmiş demektir.Sonra mürid kalbine ve ruhuna Allahü Tealadan gelen bu nuru almakta vasıta;peygamberler ve peygamberlerin varis ve vekili olan mürşidi kamillerdir.Mürşid nuru almakta bir sebeptir ve çeşme vazifesi görür.

NURUN ALINIŞI

Mürid tenha ve temiz bir yerde kıbleye dönerek oturur.Gözlerini yumar.Mürşidin tarif ettiği sure ve duaları okuduktan sonra da dilini damağına yapıştırır.Sonra aklından ve kalbinden masivayı (mahlukatı düşünmeyi) çıkarır.Bütün dikkatini nurun çıkış merkezine toplar.Ve orada manevi kalbine Allahdan gelen nurun geldiğini düşünür.Bir müddet sonra da  dilini oynatmadan sırf kalbinden Allah ismi şerifini zikreder.Bu Allaha yakın olmanın ilk adımıdır.Nur geldikçe ruh kuvvetlenir.Nesfte böyle birruha galip gelemez ve vücut mücadelesini ele geçiremez.

Abdülkadir Dedeoğlu(Osmanlı Yayınevi)


.SEVGİ VE İSTİKAMET ŞARTTIR

Allahtan gelen nurları alabilmek için, Allah’ı Resülüllah’ı ve Rasülüllah’ın varisi olan velileri sevmek şarttır.Bir kimsenin bu üçünden birini sevmemesi nurdan mahrum olmasına sebeptir.Çünkü Allah nurun sahibi, diğerleri de nuru insanlara getiren oluklardır.

Sevgi hakkında Sünen-i Ebi Davud’da zikredilen bir hadis-i şerif şöyledir.:
Hazreti Ömer r.a.rivayet ediyor:

-“Allah rasulu (s.a.v.) buyurdu:Allahın kullarından  bir takım insanlar vardı ki ne peygamberdirler  ve ne de şehittirler.Lakin Allah katındaki mevkilerinden dolayı onlara hem peygamberler hem de kıyamet günü gıpta edeceklerdir.Dediler ki:

-Ey Allah’ın rasülü kimdir onlar bize bildirir misin ?Buyurdular ki:

- Akrabaları olmadıkları halde ve mali yönden hiçbir çıkarı da bulunmadığı halde birbirlerini sırf Allah için seven kimselerdir.Vallahi onların  yüzü nurdur.Şüphesiz onlar nur üzere olacaklardır.Onlar, insanlar korkturkları zaman onlar korkmayacaklardır, üzüldükleri zaman onlar üzülmeyeceklerdir.Sonrada şu  ayeti okudu(surei yunus ayet 62): Haberiniz olsun Allahın velileri var ya;onlar için ne korku vardır ne de mahzun olacaklardır.”

Yine sevginin insanı nerelere götürdüğüne dair bir hadis-i şerif:

            Bir adam Peygamber Efendimize:

-Kıyamet ne zaman kopacak? Diye sordu

Efendimiz:

-“Soruyorsun ama ona ne hazırladın?” buyurdu.

-“Bir hazırlığım yok; sadece Allah ve resülünü seviyorum” deyince o şöyle buyurdu:
-Elmer’ü mea men ehabbe= Kişi sevdiğiyle beraberdir.”

Bu hadisi şerifin ravisi Enes Rdiyellahü anh buyuruyor ki:

-İslamdan sonra artık Peygamber Sallellahu Aleyhi vesellem’in “O halde sen sevdiklerinle berabersin” sözünden daha çok hiçbir şeye sevinmemek.İşte ben de Peygamber Sallellahü Aleyhi ve selemi, Ebu Bekr’i ve Ömeri seviyorum.Onlar gibi amelim yoksa da onları sevdiğim içininşallah onlarla beraber olurum”.

Görülüyor ki; Allahın veli kullarını sevmek mümini bir yere götürebiliyor.Bir şartla ki,Kuranı Kerimdeki  (fettebiuni)  emri icabı  Peygamberimizin sünnetine tam sarılmakla.

Abdülkadir Dedeoğlu (Osmanlı Yayınevi)


.ÜVEYSİ İRŞAD

Bir mürşid-i kamil vefat ettikten sonra da istediği bir kimseyi irşad edebilir. Kendi ruhaniyetinden medet dileyen birine yardımlarda bulunur ve onu manen terbiye eder. Silsile-i Sadat-ı Nakşibendiyye içinde büyüklerin kabirlerine giderek irşad olmuş, nice manevi derece ve makamlar elde etmiş zatlar mevcuttur. Bunların en meşhuru Ebulhasen Harkani Hazretleridir ki, tam 12 sene Ebu Tayfurul Bestami Hazretlerinin kabri sadetlerine devam ederek onun ruhaniyetinden velilik hırkasını giymiş ve pek çok manevi bereketlerin sahibi olmuştur.

Bu hadise tasavvuf kitaplarında aynen şöyle anlatılır:

Bayezid-i Bestami Hazretleri, her sene bir defa, Dıhistan’da şehitlerin kabirlerinin bulunduğu Kumtepeyi ziyarete giderdi. Harkan’dan geçerken durur ve havayı koklardı. Talebeleri kendisine;

-“Efendim, sizin bu şekilde havayı koklamanızdaki hikmet nedir? Biz herhangi bir şeyin kokusunu duymuyoruz.” diye sorduklarında, buyurdu ki;

- “Evet öyledir. Fakat bu kasabadan öyle birinin kokusu geliyor ki, onun adı Ali, künyesi Ebul Hasen’dir. O, zamanın kutbu olacaktır.”

Ebul Hasen Harkani (k.s.) Hazretleri Cenab-ı Bayezid’i manada gördüğünü ve irşada mahzar olduğunu söylemiştir.

Oniki sene Harkan’dan Betam’a hocasının kabrini ziyaret için gitti. Bu ziyarete giderken, yolda Kur’an-ı Kerim’i hatm ederdi. Her gittiğinde ziyaretle ilgili vazifelerini yaptıktan sonra ;

-“Ya Rabbi! Batezid’e ihsan ettiğin, ilmi ledün’den (sana ait ilimlerden) büyüklüğünün hakkı için, Ebü’l-Hasen kuluna da ihsan eyle!” diye yalvarırdı. Geri dönerken hiçbir zaman Hazreti Bayezid’in türbesine arkasını dönmezdi.

Oniki sene sonra, Allahü Teala’nın lütfu ile Bayezid’in ruhaniyetinden istifade edip olgunlaştı. Allahü Teala’yı tanıtan kalb ilimlerinde ve diğer ilimlerde talebe yetiştirmeye başladı.

Şah Nakşibend Hazretleri de kendinden evvel geçen evliyanın büyüklerinin kabirlerini birer birer ziyaret ederek ne gibi üstün hallere kavuştuğunu ifade etmiştir.

İşte bu şekilde, cismen değil de manen terbiye olma haline tasavvufta “Üveysi” olarak irşad olma hali denir. Bu hal, ilk defa Veysel Karani Hazretlerine vaki olmuştur. Resülüllah Efendimizi bizzat görmemiş ancak, ruhaniyetinden istifade ederek irşad olmuştur.

Abdülkadir Dedeoğlu (Osmanlı yayınevi)


.BÜYÜKLERİ ANLAMAK VE KUTBU İRŞAT

Başta Rasülüllah (s.a.v) olmak üzere, manevi büyüklerin dereceleri hakkında söz söylemek, onların üstünlüklerini anlamak çok zordur.Çünkü onların manevi halleri söze ve yazıya sığmaz.Onları az da olsa anlayabilmek için, onlara tabii olma ve onların sohbetlerine iyi niyetiyle devam etmek şarttır.Onlar madde ve mekanla alakası olmayan bir alemin habercisidirler.Anlattıkları, söz kalıplarıyla tam ifade edilemediği gibi kendilerinden de kelime diziyle bir şeyler anlatmak kolay değildir.

Nitekim İmam-ı Rabbani (k.s.) Hazretleri bu büyük zatlardan asırlar içinde ancak bir tane gelen kutbu irşat hakkında buyuruyorlar ki:

“…Kutbu irşad çok az bulunur.Asırlardan çok zaman uzun sonra böyle bir cevher dünyaya gelir.Kararmış olan alem onun gelmesiyle aydınlanır.Onun irşadının ve hidayetinin nurları bütün dünyaya yayılır.Yer küresinin ortasından ta arşa kadar herkese; rüşd hidayet iman ve marifet onun yoluyla gelir.Herkes ondan feyz alır.Arada o olmadan, kimse bu nimete kavuşamaz.Onun hidayetinin nurları bir okyanus  gibi bütün dünyayı sarmıştır.O derya sanki buz tutmuştur.Hiç dalgalanmaz.(YANİ ŞÖHRETTEN UZAK OLUP, ONU HERKES TANIYAMAZ).O büyük zatı tanıyan ve seven bir kimse, onu düşünürse, yahut o, kimi sever ve onun yükselmesini isterse, o kimsenin kalbinde, sanki bir pencere açılır.Bu yoldan sevgisi ve ihlasına göre, o deryadan kalbi feyz alır.BİR KİMSE ALLAHÜ TEALAYI ZİKREDER VE BU ZATI HİÇ DÜŞÜNMEZ VE TANIMAZSA BİLE, YİNE ONDAN FEYZ ALIR

(Mektubat-ı Şerife 1/260)

Peygamberimiz a.s. ve onun varisleri Allahü Teala ve kulları arasında bir berzah mesabesindedirler.Allahü Tealanın kendilerine bahşetmiş olduğu ilahi nur ve feyz denizinde boğulmuş haldedirler.Nur denizinde yüzerler.Cismani yüzleriyle,Allahın kullarıyla meşgul olurken, manevi yüzleriyle de Allahü Tealaya bağlıdırlar.Zahirleri halk ,ile batinleri Hak iledir.Bu sebeple bu zatlara biat,Allahü Tealaya biat, onlara bağlanmak Allahü Tealaya bağlanmaktır.Onların yüzüne bakınca Allah-ü Teala hatırlanır.

Abdülkadir Dedeoğlu (Osmanlı yayınevi)


.MÜRŞİD-İ KAMİLİN TABİLERİ

Mürşidi kamilin tabileri üçtür:

1-      Müridleri

2-      Halifeleri

3-      Varisleri 

Mürşide tabi olan herkese mürid denir.Müridlerin içinde çok ibadeti ve dine çok hizmeti ile dikkat çeken, ayrıca çile ve erbeiyn çekerek(40 gün aç karına gece ve gündüz zikir ve ibadetle meşgul olan) kişiler olur.Şeyh, irşat vazifelerinde bu kişilerden istifade edebilir.İstifade ettikleri bu yetişkin müridlere “ Şeyhin Halifleri” denir.Bunlar ibadette ve dine hizmette çok ileri mertebededirler.

Şeyh, vefat etmeden önce Rasülüllah Efendimizin de bulunduğu bir manevi toplantıda yerine bırakacağı halifesinin kim olacağı işaretini alır ve vefat etmeden önce o halifesini yerine “varis” tayin eder.

Diğer halife ve müridler şeyhin  vefatından sonra varis-i rasüle gelerek biat ederler buan mecburdurlar.Eğer yeni varis-i rasüle gelince etmezlerse manevi nisbet ve irtibatları kopar.Ana şebekeden kopmuş ve muslukların susuz kaldığı gibi bunlarda feyizsiz kalırlar.

Tasavvuf tarihine baktığımızda ana şebekeden kopmuş pek çok batıl silsileler görülür. Bunlar günümüze kadar çoğu, babadan oğla geçen birer “silsile-i sulbiyye” olarak feyizsiz tarikat kollarını oluşturmuşladır.

Abdülkadir Dedeoğlu(Osmanlı yayınları)


.NAKŞİBENDİ TAİFESİNE MUHABBET

Allahü Teala keremiyle bu taifeye muhabbet etmeyi, hergün kalplerimizde ziyade eylesin.

“Kişi sevdiği ile beraberdir”hadisi şerifi icabı, onları sevenler, onların hükmündedir.Zira onlarla oturanlar, kötülükten, asi olmaktan korunmuşlardır.

H.Ş.”Cenabı Hakkın amelleri yazan meleklerinden gayri, yollarda dolaşarak zikredenleri arayan melekleri de var.Zikreden bir topluluk bulurlarsa birbrlerine “Geliniz….geliniz !” diye çağırırve zikir halindeki cemaatin etrafını çevirirler.Onların adetleri o kadar çok ki semayı doldururlar.

Kullarının haline vakıf olan Allahü Teala meleklerden sual eder;

-Benim kullarımı ne amelde buldunuz?Melekler:

-Hamd ve Sena ediyorlar.Zatı subhaniyeni zikrediyorlar ve Zatı Celilini cümle noksanlardan tenzih ediyorlar”….Hak Teala:

-Onlar beni gördüler mi? Melekler:

-Hayır görmediler.Hak Teala :

-Eğer görseler ne halde olurlardı? Melekler:

-Daha ziyade hamd, tekbir ve Tesbih ederlerdi.Hak Teala:

-Onların benden istedikleri nedir?Melekler:

-Cennet isterler.Allahü Teala:

-Onlar cenneti gördüler mi?Melekler

-Hayır Ya Rabbi görmediler.Allahü Teala:

-Görseler ne yaparlar dı?Melekler:

-Daha çok taleb ve arzu ederlerdi.

Melekler bundan sonra şöyle derler:

-Ya Rabbi, onlar cehennemden korkarve senden kendilerini cehennemden korumanı dilerler.

Allahü Teala buyurur:

-Onlar cehennemi gördüler mi?Melekler:

-Hayır görmediler.Allahü Teala:

-Görseler ne yaparlardı?Melekler:

-Ondan kurtarmanı daha fazla ister,amellerini artırırlardı.

Ve Allahü Teala meleklere:

-Ey meleklerim şahid olun.Zikir meclisinde olanların tümünü mağfiret eyledim, buyurur.Melekler:

-Ya Rabbi , meclise, filan kimse zikir için değil, dünyalık bir menfaati içi gelmişti derler.Allahü Teala:

Onlar benim meclisimdeler;onlarla oturan şaki olamz buyurur.

Anlaşıldı ki; bu taifeye muhabbet eden,onlarla beraberdir.Onlarla beraber olanların bahtıda kötü olmaz.Bu taifeye muhabbet etmek lazım ve zaruridir.

Vesselamü Aleyküm…….

Mektubat-ı Şerif(cilt 1, mektup 203)


.ŞEYTANIN TASALLUTUNA MİSALLER

Abdülkadir Geylani (k.s.) Hazretleri anlatıyor:Henüz tasavvufa yeni süluk etmiştim.Bir akarsu kenarında ibadetle meşguldüm.Gök yüzünden bir nida geldi.

- Ey Abdülkadir! Hazır ol sana tecelli edeceğim.”

 Bu ses gelir gelmez etrafımda ne kadar ağaç taş varsa hepsi secdeye vardır.Ben bu hal karşısında hayrette kaldım.Ve düşündüm ki,Hak Teala Hazretleri mekandan münezzehtir.Bu ses ise gök tarafından geliyor.O halde şeytanidir.Bu düşünce ile ondan yüz çevirdim ve def etmek istedim.

Tekrar:

-Ey Abdülkadir! Ben senin Yüce olan Rabbinim.”diye nida geldi.Her şey yine secdeye kapandı.Bunlara asla iltifat etmedim.Zikre devam ettim.”

Bunun üzerine gökten siyah bir şey parça parça olarak yanıma düşüverdi.Meğer Şeytan-ı Layn imiş.Etrafımda olup secdeye kapanan ağaçlar ve taşlar  onun avanesi, yardımcıları imiş.Ağaç ve taş şekline girerek beni sapıttırmaya gelmişlermiş.Hepsi dağılıp gittiler.Şeytan bana dedi ki:
- Yürü var git!İlmin bereketleri ile şerrimden kurtuldun, diyerek yanımdan firar etti.

Adamın biri evliyadan A’la Bin Ziyad’a gelir:
-Dün gece rüyamda seni gördüm.Cennette sarılarak yürüyordun der.Bunun üzerine A’la Bin Ziyad öyle öfkelenir ki:

-“İblis, benden başka dalga geçecek birini bulamamış mı?Gözünede senden daha alçak birini kestirememiş ki, elçi olarak seni görevlendiriyor dedi.

CÜNEYD-İ BAĞDADİ HAZRETLERİYLE 20 YIL

Şeytanı Aleyhillane hizmetçi bir derviş kıyafetinde Cüneydi Bağdad-i Hazretlerine geldi ve hizmetine girmeyi teklif etti.Tam 20 sene hizmet etti.20 sene sonra ayrılıp giderken:
-“Beni tanıyor musun?” diye sordu.Hazreti Vüneyd:
-“Tabi! Yanıma ilk girdiğin anda seni tanımıştım.Sen Ebu Mürre İblisin ta kendisisin.

İblis hayret etti ve son atışını yapt:
-“Senin derecene çıkmış birini görmedim”

Deyince Cüneyd Hazretleri:
-“ Defol! Mel’un Yanımdan ayrılmadan beni böbürlendirip dinimi mahvetmek mi istiyorsun) dedi.

40 SENE NAFİLE ORUÇ

40 sene üç ayların  tamamında oruç tutan bir zat, bir gün bir alışveriş kuyruğunda bulunur.Dışardan gelen bir kişi, kuyruğa girmeden alış veriş yapmak ister ve bunda ısrar eder.O kadar ısrar eder ki, kuyrukta bulunanların sabrını taşırır.

-“Neden acele ediyorsun?” diye sorarlar.O da der ki:
-“ Bu gün nafile oruç tutmuştum.İftar yaklaştı.Onun için acele ediyorum” deyince kuyrukta bulunan ve 40 senedir nafile oruç tutup kimseye söylemeyen adam dayanamadı:
-“ Be adam, ben kırk senedir nafile oruç tutuyorum gene de senin bu yaptığını yapmıyorum” deyince adam:

Eğer denilirse,rabıtaya sabit delil var mıdır? Biz de deriz ki evet vardır.Kitap, sünnet ve kıyas-ı fuhaka ile delil sabittir

Kitap ile sübutu Hak Tealanın: Vebtağuu ileyhil-vesiileti kavli şeifidir.Manayı latifi:”Allahu Tealanın tarafına takarrub ve yaklaşma için vasıtayı arayınız”demektir.

         Eğer burada vesileden murad rabıta başka bir şey denilirse; biz derizki:mana da umumidir.Vesile aramakla emir sabit oldu ise ; rabıta vesilelerin en faziletlisidir.Çünkü vesile “Peygamberimiz” allalllahü teala aleyhi ve selemdir yahut vekilleridir.

Yine Hak Tealanın:

“Kul in küntüm tuhibbüü-nellahe fettebiuu-nii yuhbib-kümullahü ve yağfirü leküm  zünüü-beküm.vallahü ğafüü-rurrahiim”

kavli şerifi de rabıtaya işarettir.Rasülüllah Efendimiz Yahudileri azapla korkuttuğunda, Yahudiler:”Biz Allah-ü Tealayı severiz.O Allah ise kendini seveni azab etmez” deyince bu ayeti celile inzal(indirildi) buyuruldu.Manayı şerifi: “Ya Muhammed!.. Yahudi ve Nasaraya şöyle söyle:Eğer siz Allahü Tealayı severseniz bana tabi olun ki Allahü Teala da sizi sever ve günahlarınızı mağfiret eder.Allahü Azimüşşan rahmet ve mağfiret edici demektir”.”bu kavli şerif rabıtaya işarettir.” dedik.Çünkü tabilerin itba-ı metbuunun ru’yetini veyahut tayyülünü iktiza (gerektirir.) eder.Yani bir kimsenin bir kimseye tabi olması tabi olacağı kişiyi görmesi veya hayal etmesi ile olur.Eğer öyke olmazsa itba sayılmaz.Yani, bir kimseye tabi olabilmek için tabi olunan o kimse ya görülmeli ya da tayyül edimelidir ki,ancak o zaman tabi olmak sahih olur..peygamberimize tabi de öyledir.Cismani yüzü görülmüyorsa ruhani yüzü tahayyül edilmelidir ki tabi olunabilsin.Bu da rabıta demek olur.

 SÜNNET İLE ISBATI

İmam-ı Buhari Hazretlerinin zikrettiği vecihle Ebu Bekir’s-Sıddik ”R.a” bir gün Hazreti Rasülü Ekrem “sallahü Aleyhi ve selleme “Ya Rasüllullah!!.Ruhaniyetiniz hasebiyle hayalimden hiçbir zaman ayrılmıyorsunuz” buyurdu ki,ruhani yet hasebiyle hayalde olmaktan murad anlattığımız rabıtadan ibarettir.

Malümdür ki sünnet, ya kavli nebidir ya fiili nebidir yahud takriri nebidir.Kavl-i Nebi Resulu Ekrem Efendimizden sadır olan sözlerdir.Fiili Nebi Rasülullah Efendimiden sadır olan iştir.Takriri Nebi bir kimseden sadır olan işi Rasülü Muhterem “s.a.v” Efendimiz Hazretleri görüp o işi men etmemesidir.Bu makamda zahiri sünnetten murat takriri sünnet olmasıdır.Çünkü Rasülü Ekrem Efendimiz Hazreti Sıddıki bu tahayyülden men etmedi.

 RABITANIN KIYASLA İSBATI

Maksud –bizzat’a, vesile ile ve maksuda muayyen olan şeyleri(vesile olduğu haysiyetle) tahayyül etmekte beis yoktur.Ancak yasak olan, vesileyi, maksut bizzat kılmaktır.Fakat bu makamda hal böyle değildir.Münkirlerin ise bu iki şey arasını ayırmaya akılları etmiyor.

Bazı tarikatlarda beyan olunduğu gibi rabıta temessül yolu ile de olur.Bir kimsenin bir kimsenin suretine girmesine temessül denir.Eğer mürit mürşidinin suretinde kendisini tahayyül ederse buna temessül yolu ile rabıta denir.Bu şekil yapılan yapılan rabıta bazılarının irat ettiği şüpheden uzaktır.

Rabıta galip ve kuvvetli olduğu zamanlarda Mürid her neye baksa şeyhini görür.Yani her şeye nazar etse o baktığı şey müride şeyhinin suretinde görünür.

Bu fakire şeyhim rabıtayı temessül ile Hazreti Sıddiki Ekber Efendimize rabıtaya emir verdiler.Sıddiki Ekber Hazretlerinin sima-i alilerini şöyle tarif ettiler:Mübarek sakalları ak,mübarek alnı mihrab bir miktar çukurca ve mübarek vech-i saadetleri nürani ve berrak idi.

 Kaynak:Mekasidüttalibin


.VELİ EVLİYA

Velilik çok yüksek bir mertebedir.Bu sebeple herkese kolay kolay nasib olmaz.Veliliğin belli çileleri vardır.Gerçek velilerin hayatını okuduğumuzda bu çilelerin neler olduğunu kolayca anlamak mümkündür.

Evliya veli kelimesinin çoğuludur.Veli lugatte dost manasınadır.Din ve tasavvuf istilahında ise;Allahın kendilerini dost olarak seçtiği, keramet sahibi şeriat ehli mümin zatlardır.Velilerde derece derecedir.Veliliğin en küçük derecesine “velayeti suğra makamı denir.”Bunun işareti şudur:
Bu derecede olan bir veli, yüzlerce sene uğraşsa kalbine Allah fikrinden başka bir düşünce sokmak isteseyinede kalbine Allahtan başka bir düşünce sokamaz.Velayette bu makamın adına fenai kalb makamı denir.Manevi derecesi bu durumda olmayan birine veli veya evliya demek caiz değildir.Yine, bu durumda olmayan birinin velilik iddiasında bulunması dini açıdan son derece mahsurludur.

Veliliğin diğer üst derecesi şöyledir:Velayeti kübra, velayeti ulya, velayeti nübüvvet, velayeti risalet velayet-i ülül azmiyyet makamlarıdır.Tasavvufta velilere “Velayet-i ülya ” ve diğer üst makamların esrarında haber vermek yasaktır.Bunlara velilik sırlarıdır.Çünkü sıradan insanlar bu hakikati anlayamazlar.(Nitekim Ebu Hureyre Hazretleri de Rasülüllahın kendisine sır olarak bildirdiği fakat açıklamaya izin vermediği bilgilerden bahsetmektedir.

İMAM-I GAZALİ HAZRETLERİ BUYURUYOR

Velilik ve velayet sırları hakkında İmamı Gazali (r.a.)Hazretleri “el munkızu mineddalal” isimli eserinde şu izahatı yapmaktadır:
-“Zahiri ilimleri bırakıp, çalışma ve gayretimi tasavvuf üzerine verdim.Yakinen anladım ki, hak  yolunda olanlar ancak tasavvuf erbabı olan sofilerdir.Onların iç alemleri (kalpleri ), yolları ve ahlakları en güzel şekildedir.Eğer akıl, ilim ve hikmet sahipleri bir araya toplanıpda sofilerin tarikatini değiştirip ondan daha yüksek ve daha güzel bir YOL BULALIM DİYE BİRLEŞSELER, MÜMKÜN DEĞİL BULAMAZLAR.

Çünkü onların görünür ve görünmez hareket ve durumları, Hazret-i Rasülüllahın hallerinden örnek alınmıştır.Dünyada ve ahirette Peygamber nurundan daha yüksek nur yoktur ki onunla nurlanmak mümkün olsun.

Sofiler Peygamberlik nurundan o kadar istifade eder, Kuran ve sünnete bağlılıkla o kadar nurlanırlar ki bazen uyanık halde melekleri görürler.Peygamberlerin nurlarını müşahede ederler.Daha nice faydalara kavuşurlar.

Bundan başka, suret ve misal müşahadesinden (maddi alemden sıyrılıp öyle bir mertebeye varırlar ki, dil onu anlatmaktan acizdir.)”

KUTUP VE KUTUPLAR

Veliliğin en üst derecesindeki zatlara “kutup” denir.Kutuplar her devirde bir veya iki, en fazla üç kişi olur.Bunlara üçler denir:Kutbül Aktab, gavsül azam, kutbul üla diye isimlendirilir.Üçlerin en yüksek derecesinde olanı “Kutbü’l-aktab”tır.BU ZAT PEYGAMBER EFENDİMİZİN TAM VARİSİDİR.”El ülemaü verasetül enbiya” sırrının tam sahibi bunlardır.”Ulemai ümmeti enbiyai beni israil” hadisinin delalet ettiği zatlarda bunlardır.

Velayet derecelerinin en yüksek makamına çıkmış bu zatlara, mürşidi kamil, insanı kamil, Şeyh veya varis-i Rasül ismi verilir.Bu zatlar, Rasülüllahın manevi vücudundan aldıklarıAllahın nurlarını kendi manevi vücutlarına dağıtırlar.Yaşadıkları devrin insanlarını irşad ederler.


.NAKŞİBENDİ YOLUNUN BÜYÜKLÜĞÜ

Malum olsun ki:

Bu yüce yolun büyüklüğü ve Nakşibendiyye tabakasının üstünlüğü ancak Sünnet-i Seniyye'ye bağlılığı ve kötü bidatlardan kaçınması vasıtasıyladır.Bundan dolayı bu yolun büyükleri cehri zikirden kaçındılar ve kalbi zikri emrettiler.Aynı şekilde Rasülüllah (s.a.v)ve Hulefa-i Raşidin(r.a.) devrinde olmayan raks ve sema'dan, vecd ve tevacüd gibi şeylerden men ettiler.

İşte onların sünnete olan bu bağlılığı büyük neticelere(mükafatlara)sebep oldu.Bidatlardan kaçınmalarının da bir çok meyvesini gördüler.Bu sebeple başkalarının ulaştıkları en son nokta onların ilk başladıkları yer oldu.

Bunlara mensup olmak bütün nisbetlerin üstündedir.Bu zatların kelamı kalbi hastalıklara devadır.Onların bakışları manevi hastalıklara şifadır.Onların gösterdiği teveccüh talibleri iki cihanın alakasından kurtarır.Bu yolun büyüklerinin şanı yüce himmetleri,müridlerini mümkinat aleminin bataklığından kurtarıp vücubun zirvesine(Hz. Allaha ) yükseltir.

Ancak bu şerefli mensubiyet şu zamanlarda anka kuşu gibi oldu.Perdelerin arkasına geçip gizlendi.Öyle ki şu tabakadan bir topluluk bu yüce devleti bulamadıklarından ve bu nimeti kaybetmelerinden dolayı her yola girip çeşitli mesleklere süruk ettiler.

Güzel cevherler elde etmenin yerine çanak parçalarıyla sevindiler.Çocuklar gibi basit şeylere kalplerini tatmin ettiler.Hatta onlar o kadar sıkıntıya düştüler ve şaşırdılar ki; büyüklerin yolunu terk edip zaman zaman zaman teselliyi cehri zikirde arar oldular.Bazen itmi'nanı raks sema ve dönmede gördüler.

Bunlardan daha acaibi;bu kötü bidatları bu şerefli mensubiyeti tamamlayıcı ve kemale erdirici;bu tahribatı tamir sanmalarıdır.Allahü Teala onlara insaf versin.Onlara şu yolun büyüklerinin kemalatından ruhen koklamayı nasip eylesin....


.ŞEYTAN MÜRİD TOPLAR

Bu kişilerin en büyük yardımcısı şeytandır.Şeytan sahte mürşide devamlı mürid toplar.İnsanların rüyalarına girerek onları rüyalarında kandırır.Sık sık o kişinin suretine girerek onları rüyalarında kandırır.Sık sık o kişinin (sahte mürşidin) suretine girerek insanlara gözükür.Rüyalarda önceleri dine uygun halleri telkin eden şeytan, iyice itimat topladıktan sonra insanları sapıttıracak görüntülere başlar.Sahte mürşidin tabileri artık her gece Peygamberimizi rüyalarında görmeye başlar.Peygamber efendimiz ise o mürşide selamlar ve talimatlar gönderir.Ertesi gün sahte mürşidin yanında en iyi rüyayı anlatan en iyi müriddir.Artık bütün ameller bu rüya istikametinde yoğunlaşır.Şeytanın yardımı ile keramete benzer haller(istidraclar) görülmeye başlar.Bu halleri görenler o kişiye kolayca bağlanır.

İşin alı ise şöyledir:
O kimsenin peygamber Efendimiz diye gördüğü Şeytandır.”Şeytan benim suretime giremez” Hadisi Şeirifine ne dersiniz denirse;bu doğrudur.Burada Şeytan, Peygamber Efendimizin suretine değil başka bir surete girmiş ve rüyanın sahibine ben Peygamberim diye fısıldamış olur.O kişinin gördüğü,Peygamber Efendimiz değil;Şeytanın girdiği bir surettir.O suretin Peygamber Efendimizin sureti olup olmadığını anlamak için Peygamber Efendimizi (s.a.v) hayatta görmek ve bilmek lazımdır.Peygamber E fendimizin (s.a.v) yüzünü Sahabe-i Kiramdan başka kim bilebilir?
 Mana aleminde Peygamberimizin hakiki yüzünü görebilmek imkansız denecek kadar zordur.Onu mana aleminde görebilmek için normal bir insanın kolay kolay yerine getiremeyeceği şekilde ibadet etmesi şarttır.Kırk sene yatsı abdesti ile sabah namazı kılan, yani kırk sene sabahlara kadar hiç uyumadan ibadetle meşgul olan, Kabede iki rekat namazda Kuran-ı Kerimi hatmeden,İmam-ı Azam ve onun gibi zatlar ancak görebilir.

Hulasa; sahte rüyalar sahte mürşidlerin en büyük sermayeleridir.Halbuki başta Şah Nakşibend Muhammed Bahauddin (k.s.) Hazretleri olmak üzere bütün mürşidi kamillerin ortak bir sözü vardır.

-“Sadatımız, rüyaya ehemmiyeti mahsusa atfetmezler.”Yani bizim büyüklerimiz rüyaya fazla ehemmiyet vermezler.

Hakiki mürşid-i kamillerin rüyaya bakış açıları işte budur.

Abdülkadir Dedeoğlu (Osmanlı Yayınevi)


.İLİMLERİ:

İsteyen herkes peygamber olabilir mi veya olabilmiş midir ?Şüphesiz ki hayır.Peygamberler, hususi yaratılmış zatlardır ve yine bunların kendilerine mahsus hususi hal ve sıfatları vardır.Allahü Teala hazretleri, rasüllerini alalade kullarında değil hususi olarak yarattığı tam ve mükemmel kullarından gönderir.

Peygamberler söylediklerinden başka şeylerde bilir fakat, onları söylemeğe memur olmadıkları için söylemezler.

Peygamber Efendimiz (s.a.v.) den sonra İslam şeriatını ve İslam nurunu yazmakla vazifeli büyük velilerde böyledir.Onlarda hususi seçilerek gönderilirler.

İsteyen herkes Peygamber olamayacağı gibi, isteyen herkes ta varisi rasül olamaz.Bu sebeple Allahla kullar arasında bir vesile olduğunu kabul eden bir kimsenin, bu vesileyi kendisi gibi alalade bir insan kabul etmesi doğru değildir.Peygamberler günah işlemeyecek şekilde yaratılmıştır.Hakiki varis ve vekilleri de günahtan muhafaza edilirler.Hususi koruma altındadırlar.Fakat tekrar edeli ki hakiki olması şarttır.Eğer bu zatlar, hata ve günah erbabı kimseler olsalardı, yaymak istedikleri şeyler hep hatalı olurdu.

Allahın nurunu yaymakla vazifeli bu mübarek zatların adedi her asırda bir, iki veya üçü geçmez.(Zamanımızda her mahallede bulunuyor olması ayrı bir bahistir.)

Bu zatların vazife yapmadıkları bir zaman ve asır yoktur.İslamiyetin yok olduğunun zannedildiği bir yerde, aynen Rasülüllaha gelen şekliyle İslamiyeti “bi iznillah ” yeniden diriltirler.

Bu zatların ahlakları tamı tamına Kuran-ı Kerime uygundur.Sünneti Rasülüllahtan karınca başı kadar ayrılmazlar.Çalışma ve irşat şekilleri Peygamber Efendimiz (s.a.v.) sünneti üzeredir.Kuranı Kerimi ve Kuran ilimlerini tali, dini öğretmek ve fertleri irşat.

Bir kimsenin bu zatlara karşı içinde beliren bir sevgi, öbür alemde kurtuluşuna vesile olur.Çünkü Peygamber s.a.v. Efendimiz:

-“Kişi sevdiği ile beraberdir” buyurmuşlardır.Yaşadıkları devirde bu zatları bulmak ve intisab etmek çok zordur ve nasib işi değildir.Bu sebeple bunlara silsile- i Kibriti Ahmer (yeryüzünde çok az bulunan kırmızı kükürt taşı) de denmiştir.BUNLARI ANCA EZELDEN NASİP OLANLAR ANLAYABİLİRLER VE İNTİSAB EDEBİLİRLER.

Hayatlarında iken hemen hepsine ulema-i rusüm(maaşlı din alimleri) muhalefet etmişler, aleyhlerinde ileri geri söz sarfetmişlerdir.Bu Peygamber Efendimiz (s.a.v.) in de kitap ehli Yahudi ve Hristiyan alimleri tarafından reddedilmesine benzer.Bu kimseler kısa akıllarının almadığı her şeyi ya inkar ederler VEYA TA’VİLE KALKIŞIRLAR.

İyilerle beraber olmak ve hakiki mürşidi kamili bulup ona bağlanmak için Cenabı Hakka yalvarmak, çok dua etmek lazımdır.Abdülkadir Geylani (k.s.) Hazretleri bir sohbetinde dinleyenlerine şöyle diyor.:

-“Salih zatların peşine takıl.Kimin Salih kimin münafık olduğunu bilemediğin içingece kalk; iki rekat namaz kıl ve ardından şöyle dua et:
- Ya Rabbi! Bana Salih kullarını göster.Beni sana getirecek klavuzu göster.Gözümü sana yakınlık nuru ile nurlandırarak mükemmelleştir.Bana başkalarının gördüklerini anlatan değil, bizzat gördüklerini haber verecek bir klavuzu bildir.”

Ve yine Abdülkadir Geylani Hazretlerinin bir duası şöyledir:

-“Allahım! Senden bizi belalara uğratmadan kendine yaklaştırmanı istiyoruzBizleri kötülüklerin şerrinden facirlerin tuzağından koru…Senden bizleri iyi amellere ve amellerde de ihlasa muvaffak kılmanı istiyoruz.”

Ebul Hasan Harakani Hazretleride buyuruyor ki:

-          “Şu iki kişinin çıkardıkları fitneyi şeytan bile çıkaramaz.Dünya hırsına sahip alim ve ilimden yoksun sufi.”

SÜNNETE UYMAYANDAN MÜRŞİD OLMAZ

Bir gün;Beyazıdı Bestami Hazretlerine yakınları:

-“Efendim filan yerde büyük bir zat var.Fazilet ve keramet sahibi bir velidir.”ve daha başka sözlerle o zatı çok övdüler.Bunun üzerine Beyazıdı Bestami (k.s.) Hazretleri

-“Madem öyledir.O halde o büyük zatı ziyarete gitmemiz lazım oldu.” Buyurdular.Talebelerinden bazıları ile birlikte onun bulunduğu yere geldiler.Beyazıd-ı Bestami (ks.) Hazretleri, bildirilen zatın, mescide doğru gitmekte olduğunu e tükürdüğünü gördü.Görüşmekten vazgeçip derhal geri döndü.Sonra o kimse hakkında şöyle buyurdu.

-“Dinin hükümlerini yerine getirmekle sünnet-i seniyyeye uymakta ve edebe riayette zayıf birisine nasıl olur da keramet sahibi denilir.Böyle bir kimsenin, Allahü  Tealanın evliyasından  olması mümkün değildir.” Buyurdu.

EBUL FARUK HAZRETLERİNİN MÜRŞİD-İ KAMİLİ TARİFİ

 Ağaç nasıl ki, gövdesinden değil de meyvesinden iyi anlaşılırsa, mürşid-i kâmil olan kişiler de, gösterişli zâhir hallerinden değil, meyve ve mensuplarından yani yetiştirdikleri kimselerin güzel hallerinden anlaşılır. Ve bu sûretle kendilerine tâbi olmak, mânevî feyzinden her hususta istifâde etmek câiz ve sahih olur. Şöhreti arşa çıksa, hakîki mürşidin misâli, meyvesidir.“

TENVİRUL KULUB’ DA

Tenvirul kulub sahibinin izahına göre ise,hakiki mürşide bulunması gereken vasıflardan bazıları şunlardır:
1-Mürşidi kamil şeri ve dini ilimlere tam vakıf olacak(Cahil kimseden mürşid olmaz)

2-Kitaba ve sünnete tam uyacak.

3-Dini yayacak.İlim okutacak, ilim okutturacak.

 


.VESİLE VE MABUD

Yalnız, vesile ayrı, Mabud ayrıdır.Vesileyi mabud etmek küfürdür.Fakat vesileyi Mabud manasında düşünerek ondan uzaklaşmak da nasipsizliktir ve hesapsız güzelliklerden mahrumiyettir.Vesile ve vasıtayı uluorta inkar, en büyük vesile ve vasıta  Allahın Rasülünü (s.a.v.),Cebrail a.s. ve Kuranı Kerimi inkardır.Çünkü bunların her üçüde Allah ile kulları arasında bir vesiledir.BU HUSUSA AKLI ERMEYENLERİN HİÇ OLMAZSA SÜKUTU TERCİH EDİP SUSMALARI ONLAR İÇİN EN DOĞRU YOLDUR.Meşhur bir sözdür:

“Men lem yezuk ; vah bilmez yazık”

Tatmayan bilemez.Vah yazık!

GERÇEK MÜRŞİD

Risalemizi Şah Nakşibend Hazretlerinin her şeyin özünü bir arada toplamış şu sözü ile tamamlayalım:

Surei maide ayet 35

Surei Nur ayet 24/35

Surei Aliimran ayet 3/200

Surei tövbe ayet 9/119

Surei Maide ayet 5/35

Surei Kassas ayet 22/10

Surei Enfal ayet 8/179

Surei Kehf ayet 18/13-14

ZİKİRLE ALAKALI BAZI AYETİ CELİLELER

Surei Araf ayet 7/205

Surei Ahzab ayet 33/41

Surei Ali İmran ayet 3/191

Surei Cumua ayet 62/10

Surei Ra'd ayet 13/28



.

Vefattan sonra tasarruf devam eder mi?

 

Tasavvufa dışarıdan bakanların anlamakta güçlük çektikleri bir mesele de mürşide teslimiyettir. Özellikle tasavvuf ehlinin mürid-mürşid ilişkisine, ölü ve yıkayıcısı ilişkisini örnek göstermeleri itirazlara sebep olmaktadır... 
Tasavvuftaki mürşide teslimiyetin karakteri ve sınırları gerçekte nedir? Bu teslimiyetin insan iradesinin reddi anlamına geldiğini söyleyenler haklı olabilir mi?

Tasavvuf adabıyla ilgili biraz kitap karıştıranlar şu ifadeyi mutlaka okumuşlardır: “Bir mürid, mürşidine hiç itirazsız teslim olmalıdır. Öyle ki, bir ölü, yıkayıcısına nasıl hiç itiraz etmez, ne tarafa çevirse dönerse, mürid de mürşidine karşı böyle olmalıdır. Mürşidine ‘niçin?’ ‘neden?’ diye itiraz eden kimse maksadına eremez.”

Gerçekten de bütün tasavvuf kollarında mürşidler, müridlerinden bu manada bir teslimiyet isterler. Ancak böyle bir teslimiyet anlayışı eleştirilmekte ve şöyle itiraz gelmektedir:

“Mürşid de olsa, bir insana bu derecede teslim olmak doğru olabilir mi? Böyle bir teslimiyetin dinde yeri, terbiyede gereği var mıdır? Bu durum, insan hürriyetini yok etmek ve birilerinin esaretine girmek değil midir? Allah ve Rasulü’nden başka emirlerine itiraz edilmeyecek kimse var mıdır? Mürşid hiç yanılmaz mı? Yanılırsa, onu uyarmak ve yanlışını göstermek gerekmez mi? Böyle yapan bir kimse niçin manevi terbiyede yolda kalsın?”

Asıl teslim olunan Yüce Allah’tır

Aslında, Yüce Yaratıcı’dan başka hiç kimsenin insanları kendisine itaat etmeye davet yetkisi ve görevi yoktur. Her emrine uyulacak, her hükmünde teslim olunacak tek varlık, alemlerin sahibi Yüce Allah’tır. Hiç bir peygamber de kendi şahsından kaynaklanan bir sebep ve yetkiyle insanlara bir şeyi emretme veya yasaklama yetkisine sahip değildir. Fakat peygamberi Yüce Allah davetle görevlendirip halkın arasına gönderdiği zaman, konumu, yetkisi ve insanlar üzerindeki etkisi değişir.

Kur’an’da belirtildiği gibi, Allah’ın gönderdiği peygambere itaat eden kimse, bizzat Allah’a itaat etmiş olur. Ona isyan eden de Allah’a isyan etmiş olur (Nisa/80). Hz. Peygamberimiz A.S.’a uymadan hiç kimse Allah’ın rızasına ulaşamaz. Onu anne-babası dahil bütün insanlardan daha fazla sevmeyen kimse tam mümin de olamaz (Buharî, Müslim). Onun öğrettiği dine sadece kalbiyle değil, bütün his ve hevesiyle, içi ve dışıyla uymayan kimse gerçek mümin sıfatını alamaz (Begavî, İbnu Asım, İbnu Recep). Çünkü Hz. Peygamberimiz A.S. Allah’a giden yolun kılavuzu, bu yolda insanların terbiyecisi ve sahibidir. Her hükmü Cenab-ı Hakk’ın hükmü yerindedir. Onu insanlığın önüne koyan Yüce Allah’tır. “Bu peygamberime uyun ki, benim muhabbetime, rızama ve cennetime ulaşın!” diyen de bizzat Yüce Allah’tır.

Bunun için, insan Yüce Allah’a muhabbet ve teslimiyetini ancak O’nun peygamberine gösterdiği muhabbet ve teslimiyet ile ortaya koyabilir. Bu açıdan bakıldığında, günümüzdeki bir insanın Allah yoluna davet eden bir mürşide göstereceği samimiyet ve teslimiyet de Allah sevgisinin ispatından başka bir şey değildir. Bu teslimiyet görünürde insana, hakikate ise Allah’a bağlanmaktır.

İçi ve dışıyla Hakk’a teslim olan kimse, Allahu Tealâ’dan başka her şeyin köleliğinden kurtulur, hür olur, kalbi Allah ile huzur, ilâhi aşk ile hayat bulur. Hakk’a itiraz eden kimse ise, iradesini nefsinin eline vermiş olur. Bundan sonra o kimse kendisini hür irade ve hürriyet sahibi görse de, aslında bütün yaptıkları bir çeşit köleliktir. Çünkü bu kimse, devamlı nefsine köle, şehvetine esir, midesine hizmetçi, maddeye bekçi, insanların aferin ve alkışına bağımlı bir halde hayat sürmektedir. Böyle bir hayat şeref ve hürriyet değil, tam manası ile zillet ve köleliktir. Asıl hürriyet, Yüce Allah’tan başka hiç bir varlığa kulluk yapmamaktır.

Mürşidin yetkisi ve konumu

Kâmil mürşidin vazifesi, güzel ahlâkı temsil ve tatbiktir. Onun tek hedefi ilâhi hükümleri en güzel şekilde uygulamak, korumak ve yaşatmaktır. Buna dini ihya etmek denir.

Mürşid, Yüce Allah’ın dostudur. Bu sıfatıyla vazifesi, isteyenlere Allah’ın dostluğunu öğretmektir. O aynı zamanda ümmeti terbiye işinde Hz. Peygamberimiz A.S.’ın vekili ve vârisidir. Bu sıfatıyla vazifesi kalpleri Allah’a bağlamak, gönülleri kötü ahlâktan arındırmak, insanı Allah’ın edebiyle edeplendirmek, nefsin, şeytanın, eşyanın ve dünyanın esaretinden kurtarıp gerçek hürriyete kavuşturmaktır.

Kâmil mürşid, bu sıfat ve vazifeleriyle dünyada en önemli işi yürütmektedir. Hangi iş insanın Yaratıcı’sına yönelmesinden daha önemli olabilir? İşte bu büyük işi yürüten insana karşı vazifemizi şu ayet belirlemektedir:

“Ey iman edenler! Allah’a itaat edin. Peygamber’e ve içinizden (Allah’ın yapmanızı istediği) işlerinizi yürüten önder ve idarecilerinize de itaat edin.” (Nisa/59)

Ayrıca, Hz. Peygamberimiz A.S.’ın şu uyarıları da bizim için bağlayıcıdır:

“Başınızdaki kimse gözü kör, ayağı topal, rengi siyah bir köle de olsa, sizi Allah’ın Kitabı’na göre sevk ve idare ettiği sürece onun sözünü dinleyip emirlerine itaat edin.” (Buharî, Müslim, Nesaî)

“Bana itaat eden Allah’a itaat etmiş olur. Bana isyan eden de Allah’a isyan etmiş olur. Benim emirime (dini işlerinizi yürüten imamınıza) itaat eden bana itaat etmiş olur. Ona isyan eden de bana isyan etmiş olur.” (Buharî, Nesaî)

Şu halde, gerçekten peygamber vârisi, alim, arif, kâmil bir mürşide tabi olmak, aslında Allah ve Rasulü’ne tabi olmaktır.

Teslim olunacak kimseyi iyi tanımalıdır

Gafile uyanın kalbi uyanmaz. Cahile dert açanın derdi dinmez. İşinin ehli olmayan doktor insanı candan eder. Sahte mürşid de imandan eder. Birisi dünyayı, diğeri ahireti harap eder. O halde hak yolunda peşine düşülen kimseyi iyi tanımalı, manevi terbiye için ehli olmayan kimseye yanaşmamalıdır.

Kâmil mürşid, her şeyden önce kendisi terbiye olmuş kimsedir. Ayrıca insanları terbiye için izinli ve ehliyetlidir. Çünkü kendisi ehliyetli bir üstadın elinde terbiye görmüş, takva ve edeple süslenmiş, hak yolunda imamlık vasfını elde etmiştir. Allahu Tealâ onu kendi yolunda kılavuz, örnek ve şahit yapmıştır. Önüne Kur’an ve Sünnet’i koymuş, insanları onlardaki gerçeklere davet görevi vermiştir.

İşte bu noktada mürşid, Allah yolunda gitmek isteyenleri ciddi olarak ilgilendirmektedir. Öyle ki, İmam Rabbani K.S.’nin uyardığı gibi, bütün arzusu Allah rızası olan bir veliye itiraz, Allah’a itiraz gibi olmaktadır. Çünkü veli, herkese sadece Allahu Tealâ’nın kuldan istediklerini emretmekte, Hz. Peygamber A.S.’ın usulü üzere terbiye vermektedir. O kendisine değil, Hakk’a davet etmektedir.

Tasavvuf terbiyesinin asıl hedefi kâmil insan yetiştirmektir. Ariflerin tarifine göre kâmil insan, Allah’a aşık olmuş, kalbi gaflet ve manevi kirlerden zikir ile huzur bulmuş, gönlü boş arzu ve sahte sevgilerden arınmış, nefsi ilâhi emirlere itaat edecek bir kıvama gelmiş; kısaca içi ve dışıyla Yüce Allah’a teslim olmuş insandır. İşte bu kıvamı bulmak için önündeki rehbere samimi olarak inanmaya, gücü nisbetinde emir ve tavsiyelerine uymaya teslimiyet denir.

Tedavi için teslim olmak şarttır

Allah’ın dostu olmak isteyen kimse, bunun gereğini yapmalıdır. Bu yola giren kimseye tasavvufta mürid denir. İlk aşamada mürid, ölümcül bir hastalığa yakalanmış hasta gibi düşünülür. Böyle bir hastaya ne lazımsa, müride de o lazımdır.

Eğer ağır bir hasta şifa bulmak istiyorsa, aklını kullanıp kendisini ehil bir doktora teslim etmelidir. Hasta şunu bilmelidir ki, kendi aklı ve tecrübesiyle veya eline alıp okuyacağı tıp kitapları ile bu hastalığı tedavi etmesi mümkün değildir.

Bu durumda karşısında iki seçenek vardır: Ya bilgi, tecrübe ve ehliyeti ispat edilmiş bir doktora gidip teslim olacak ve her ne derse yerine getirecek. Ya da bu hastalığı çeke çeke ölecek. Şüphesiz akıl ve insaf doktora teslim olmayı seçer. Çünkü bu teslimiyette sıhhat, hayat ve huzur vardır. Kendi bildiğini yapmakta ise yıkım, acı ve sıkıntı vardır. Böyle bir teslimiyet, aklını bir kenara bırakmak değil, aklını iyi kullanmaktır.

Terbiye için mürşide teslim olmak da aynen böyledir. Çünkü müridin kalbi hasta, gönlü yaralı, vicdanı sıkıntı içindedir. Kalbi, geflet, günahlara meyil, şehvetine düşkünlük, kibir, kendini beğenme, haset, gösteriş, aşırı dünya sevgisi, gereksiz rızk endişesi, geçim kaygısı, ölüm korkusu, ibadetlere karşı tembellik gibi manevi hastalıklarla hastadır. Gönlü, Yüce Yaratıcısı’nı unutup eşyaya bağlandığı için yaralıdır. Vicdanı ise, içine düştüğü bu halden devamlı sıkıntı çekmektedir. Çünkü bu dertler karşısında aklı aciz kalmaktadır. Nefsi her gün derdine dert katmakta, devamlı hastalıkları artmaktadır. Kendi tedbir ve tecrübeleri tedavi için yetmemektedir. Günler geçmekte, fakat hastalıkları geçmemektedir. Bu durumda, aklı olan ne yapmalıdır?

Bu kimsenin de önünde iki seçenek vardır: Ya aklını kullanıp bu işin ehli bir mürşide gidip teslim olacak; onun tedbir ve tedavi tecrübesine uyup manevi dertlerinden kurtulacak. Ya da bu hastalıklar içinde ölüp mahcup ve perişan bir şekilde Yüce Allah’ın huzuruna çıkacak. Elbette akıl, vicdan ve tecrübe, böyle bir hastanın da bu işin ehline teslim olmasını ister. Zaten Kur’an ve Sünnet bunu emreder. Sayısız tercübe ve görülüp yaşanmış olaylar da bunun gerçek olduğunu ispat eder.

Mevcut hastalığını kabul etmeyen, mütehassıs doktoruna güvenmeyen, tarif edilen usulde ilaçlarını içmeyen, kendi keyfine göre hareket eden kimse, maddi-manevi hiç bir hastalığından kurtulamaz. Böyle bir hasta kalkıp da ‘aklım bana yeter, ben doktor filan tanımam, kimseye teslim olmam, istediğim gibi yaşarım!’ derse, ona akıllı değil, belki deli denir.

Teslimiyet akıl ister

Arifler der ki:

Kâmil mürşide tam teslimiyet bir anda olmaz. İnsan, kalbi nurlandıkça, nefsini ve şeytanı tanıdıkça, iyiyi kötüyü seçtikçe, yani akıllandıkça, Allah’a giden yolda Allah dostuna teslim olur. Mürid, zaman içinde mürşidini gerçek haliyle tanır. Bu tanıma bir ömür sürebilir. Bu yolda samimiyetle sabreden kimse sonuçta sevinir, Allah sevgisini bulur, kalbi bu sevgi ile huzur bulur. Dağınık hali toplanır, ibadetlere sarılır, günahlardan uzaklaşır, bütün manevi hastalıklardan kurtulur. İşte o zaman hakkıyla ve tadıyla Yüce Rabbine kulluk edebilir. Buna ihsan makamı denir. Bu hedefe ulaşmak için rehberine tam teslim olanlar çok az olduğu için, bu makama çıkanlar da çok azdır. Herkesin bu yolda nasibi, iman, sadakat, edep ve gayretine göredir. Ancak, Allahu Tealâ dilediği kullarına bol ihsan ve ikramlarda bulunur.

Allah dostları, “biz peygamber gibi masumuz, hiçbir kusur ve noksanımız yoktur, her sözümüz ayet ve hadis gibidir” demezler. Onlar, açık ve mertçe Hz. Ebu Bekir R.A. Efendimiz’in halife seçildiği gün, Ashab-ı Kiram’a söylediği şu sözü söylerler:

“Ben Allah ve Rasulü’ne itaat ettiğim ve size hakkı emrettiğim sürece bana itaat ediniz. Çünkü bu durumda bana itaati sizden Allahu Tealâ istiyor. Ben hak çizgiden ayrılırsam, artık kimsenin bana itaat etmesi gerekmez.”

(İbnu Kesir)


.ŞEYHİ  OLMAYANIN  ŞEYHİ  ŞEYTANDIR

Tasavvuf  ve  manevi  terbiyeden  kaçanlar,  meşhur  bir  sözle  uyarılırlar:  “Mürşidi  olmayanın  mürşidi  şeytandır.”  Büyük  veli  Beyazid-i  Bistamî  (K.S.)’ye  ait  bu  söz,  doğrusu  hassas  bir  konuya  işaret  ediyor.  Öyle  ya;  eğer  bu  ifade  dinî  bir  delile  dayanıyorsa,  gerçek  bir  mürşidin  talebesi  olmayan  herkesin  durumu  yeniden  gözden  geçirilmeye  muhtaç....  
                Eğer  bir  tecrübe  ve  gözleme  dayanıyorsa,  tecrübe  bir  ilimdir,  ve  bir  hakikat  payı  aranması  gerekir.  Bu  sık  kullanılan  ifade,  “bir  mürşidin  elinden  tutanlar  şeytanın  elinden  kurtulmuş  mu  oldular?  Biz  öyle  şeyhleri  gördük  ki,  şeytanı  hiç  aratmıyorlar!  Hem  iyi  de  olsa  şeyh  bir  peygamber  mi  ki,  ona  uymayanlar  iflâh  olmasın?  Biz  Kur’an  ve  Sünnet’ten  başkasına  uymayız”  itirazıyla  karşılanagelmiştir.  Bu  meselenin  iç  yüzünü  incelemek  için  şüphesiz  en  doğru  yol,  konuyu  yanılmaz  iki  şahidin,  yani  Kur’an  ve  Sünnet’in  ölçülerine  göre  ele  almak...  Önce  şunu  belirtelim  ki  tasavvuf  ehli,  mürşid  deyince  gerçekten  kendisine  uyulmaya  layık  bir  Allah  dostunu  kasdederler.  Gerçek  mürşid  alimdir,  ariftir,  takva  ve  edebte  zirvedir,  nur  ve  feyiz  sahibidir.  Ayrıca  insan  terbiyesinde  ehliyetli  ve  irşad  işinde  izinlidir.  Hz.  Peygamber  (A.S.)’in  vârisidir.  Çünkü  kendisi  terbiye  olmamış  bir  kimsenin  başkasını  terbiye  edemeyeceği  açıktır.  İkinci  olarak,  mürşid  deyince  tek  bir  insan  değil,  o  insanının  etrafında  toplanmış,  gönlünü  ve  yönünü  Allah’a  çevirmiş  bir  cemaat  akla  gelmelidir.  Çünkü  gerçek  mürşid,  takva  yolunda  bir  imamdır  ve  kendisine  uyanlar  için  emin  bir  rehberdir.  Böyle  bir  mürşidin  elinden  tutan  kimse,  aynı  zamanda  birçok  mümin  kardeşiyle  Allah  yolunda  el  ele  tutmuş  demektir.  Şeytana  karşı  bu  ne  büyük  bir  kuvvet  ve  ne  sağlam  bir  siperdir!  Kâmil  mürşidden  kaçmak,  böyle  bir  cematten  uzaklaşmak  ve  dini  yalnız  başına  yaşamaya  çalışmak  demektir.  Bu  ise  ne  kadar  zevksiz  bir  iş  ve  desteksiz  bir  gidiştir!  Tasavvuf,  topluca  tevbe  etmek,  birlikte  zikretmek,  şeytanlara  karşı  birleşmek,  hak  için  birbirini  desteklemek  ve  cemaat  halinde  Allah  yolunda  yürümektir.  Kur’an’ın  ve  Rasulullah’ın  uyarıları  “Mürşidi  olmayanın  mürşidi  şeytandır”  sözü,  Hz.  Kur’an’a  aykırı  değildir;  aksine  birçok  ayet  tarafından  desteklenmektedir.  Çünkü,  tek  başına  kalan  bir  kimesenin  insan  ve  cin  şeytanlarına  yem  olacağına  Kur’an’daki  pek  çok  ayet  işaret  etmektedir.  Allahu  Tealâ,  kendi  yolunda  topluca  hareket  etmemizi  emrediyor.  Parçalanmayı,  dağılmayı,  tek  başına  kalmayı  yasaklıyor  (Al-i  İmran/102-103).  Bunun,  düşmanlar  karşısında  zayıflık  ve  mağlubiyet  sebebi  olacağını  belirtiyor  (Enfal/46).  Cenab-ı  Hak  hepimizi  gerçek  takvaya  çağırıyor  ve  bunun  için  sadık  kullarla  beraber  olmamızı  istiyor  (Tevbe/119).  Allah’ın  zikrinden  kaçanların  şeytanın  kucağına  düştüğünü  de  Kur’an-ı  Kerim  şöyle  ifade  ediyor:  “Her  kim  Rahman  olan  Allah’ın  zikrinden  gafil  kalırsa,  biz  ona  bir  şeytan  musallat  ederiz;  o  şeytan  ondan  hiç  ayrılmaz.  Bu  şeytanlar  onları  doğru  yoldan  alıkoyarlar,  onlar  ise  kendilerinin  doğru  yolda  olduklarını  sanırlar.”  (Zuhruf/36-37)  “Rehberi  olmayanın,  tek  başına  kalanın  rehberi  şeytandır”  sözü,  bir  çok  hadis-i  şerifin  ortak  manasını  da  ifade  etmektedir.  Şöyle  ki,  Rasulullah  (A.S.)  Efendimiz,  şeytanın  insan  kurdu  olduğunu,  herkese  pusu  kurduğunu  ve  cemaattan  ayrılan,  tek  başına  kalan  kimseyi  kolayca  yuttuğunu  haber  veriyor.  İşte  Rahmet  Peygamberi’nin  uyarıları:  “Şeytan  insan  kurdudur;  sürüden  ayrılan,  tek  başına  kalan  koyunu  dağdaki  kurt  nasıl  kaparsa,  cemaatten  ayrılan  kimseyi  de  şeytan  öylece  kapar.”  (Ahmed,  Tabaranî)  “Sizin  cemaat  halinde  bulunmanız  gerekir.  Ayrılıktan,  tek  başına  kalmaktan  sakının.  Şüphesiz  şeytan  tek  başına  kalanla  beraberdir.  O,  (Allah  için  beraber  olan)  iki  kişiden  uzak  durur.”  (Tirmizî,  Ahmed,  Hakim)  “Şüphesiz  Allahu  Tealâ,  ümmetimi  sapık  fikir  ve  fitne  üzerinde  bir  araya  getirmez.  Allah’ın  eli  (rahmet  ve  desteği)  cemaatin  üzerindedir.  Kim  cemaattan  ayrılırsa  ateşe  düşer.”  (Tirmizî,  Tabaranî)  Bu  mealdeki  hadislerin  ortak  manası  ve  uyarısı  şudur:  Dini  tek  başına  yaşamaya  kalkmayın.  Allah  yolunda  birlik  olun,  alimlere  uyun,  takva  üzere  giden  cemaata  sımsıkı  yapışın.  Tek  başına  kalanın  kalbini  şeytan  sarar,  yolundan  alıkoyar  ve  kolayca  zarara  sokar.  Bu  düşmana  karşı  birlik  kalesine  girin,  Allah  sevgisini  siper  edinin  ve  ölene  kadar  böyle  gidin.  Emniyetiniz  budur.  Şu  halde  “başında  bir  rehberi  olmayanın  rehberi  şeytandır”  sözü  Kur’an  ve  Sünnet’e  aykırı  değildir.  Tecrübeler  de  onu  desteklemektedir.  Bir  üstada  gitmeden,  alim  bir  rehberi  bulunmadan,  peygamberlerden  başka  kâmil  olan  kimse  yoktur.  Maddi  sanat  ve  fenlerde  de  durum  aynıdır.  Başında  bir  usta  olmadan  hiçbir  çırak,  kolay  kolay  usta  olamaz.  Arifler  demişlerdir  ki:  “Kendi  başına  büyüyen  ağaç  yaprak  açar,  fakat  meyve  vermez.  Verse  de  meyvesi  yenmez.  Bir  edeb  ehlini  görmeyen  gerçek  edeb  nedir  bilmez.  Bildikleri  de  kendisine  yetmez.”  Kur’an  ve  Sünnet’i  rehberle  yaşamak  Bazıları,  “Biz  Kur’an  ve  sünnete  uyduktan  sonra  niye  sapıtalım  ki?  Bizim  emniyetimiz  mürşide  değil,  Kur’an  ve  Sünnet’e  uymaktır.  Mürşide  ve  müridlerine  lazım  olan  da  bu  değil  mi?”  diye  soruyorlar.  Evet,  hepimiz  içimiz  ve  dışımızla  ilahi  hükümlere  uymakla  mükellefiz.  Kâmil  mürşidlerin  bundan  başka  bir  hedefi  yoktur.  Bütün  mesele,  her  durumda  Kur’an  ve  Sünnet  çizgisinde  giden  Allah  adamı  olabilmektir.  Buna  ihsan  makamında  kulluk  denir.  Acaba  bunun  en  güzel  yolu  nedir?  Sadece  okumak  mı,  yoksa  yolu  bilene  uymak  mı?  Mesafesi  uzun,  engelleri  çok,  tehlikeleri  fazla,  her  yanı  gizli  düşmanlarla  çevrili  bir  yolu,  sadece  tarifle  mi  gitmek  emniyetlidir,  yoksa  yolu  bilen  bir  rehberle  mi?  Bu  yol,  insanın  benliğini  aşıp  hakikatına  ulaşma  yoludur.  Bu  yoldaki  en  büyük  engel  insanın  nefsidir.  Bu  yol,  Alemlerin  Rabbi’ne  gerçekten  kul  olma  yoludur.  Onun  etrafı  düşmanlarla  doludur.  Yalnız  gidilmez,  yol  çok  uzundur.  Şeytandan  yakayı  sıyırmak  mümkün  mü?  Kur’an-ı  Hakim  bildiriyor  ki,  şeytan,  ölene  kadar  hiç  kimseden  elini  çekmez,  ümidini  kesmez,  Bunun  için  yemini  vardır  (Sa’d/80-83).  O  peygamberlere  bile  hile  yapmak  ister,  ancak  Allah’ın  nuru  onu  engeller  (Hac/52).  Kâmil  mürşidler  şeytanın  baş  düşmanıdır;  onlara  yanaşmak  ister,  karşısında  yine  ilahi  nuru  bulur;  siner,  kaçar.  Çünkü,  onlar  Alemlerin  Rabbi’ne  teslim  olmuşlardır.  O  da  onları  özel  himayesine  almıştır  (Nahl/99,  İsra/65).  Şeytanın  şerrinden  peygamberler  ve  veliler  ancak  Allah’ın  yardımıyla  emin  oldular.  Yolu  bir  kere  Mekke’ye,  beş  defa  tekkeye  uğrayan  bir  müslüman  ondan  kurtulduğunu  nasıl  düşünebilir?  Mürid,  Allah’a  yönelen  kimse  demektir.  Şeytan  en  fazla  bu  kimselerle  uğraşır.  Bunun  için  her  yolu  dener.  En  iyi  yaptığı  iş  vesvese  vermektir.  Açıkça  günaha  sokamadığı  müridi,  yaptığı  hayırlı  amelleri  ile  azdırmaya  çalışır.  Ancak,  mürşidine  ve  cemaatine  bağlı  sadık  bir  müridin  bir  tane  şeytanı  varsa,  binlerce  dostu  ve  yardımcısı  mevcuttur.  Onların  bereketiyle  hastalığını  anlar,  ilacına  koşar.  Ancak,  kalbini  değil  cebini  düşünen,  din  değil  dünya  derdine  düşen,  niyeti  sakat  olduğu  halde  sadık  görünen  kimseler,  şeytanın  maskarası,  müslümanların  yüzkarasıdır.  Bunlar  mürşid  değil  şeytandır,  mürid  değil,  münafıktır.  Ve  onlar  bizim  konumuz  dışındadır.  Tek  başına  hakikatı  arayan  kimse  yorulur,  çoğu  zaman  şeytanın  oyuncağı  olur.  Şeytan  bu  insana  açıktan  günah  işletemez  ise,  yaptığı  hayırlara  yönelir.  Bu  yolla  mümini  zarara  sokmaya  çalışır,  bunu  da  genelde  başarır.  Şeytan  ilim  sahiplerine  daha  çok  gizli  günahları  işletir.  Onu  gösteriş,  kin,  kibir,  hased,  gaflet,  eşyaya  aşırı  muhabbet,  makam  hırsı,  kendini  beğenme,  ameli  ile  övünme,  insanları  küçük  görme  gibi  tesbiti  güç,  tedavisi  zor  günahlara  daldırır.  Başında  bir  mürşidi,  çevresinde  kendisini  uyaracak  kardeşleri  olmayan  kimse,  asıl  halini  anlamadan  ve  bir  çaresine  bakamadan  ölür  gider.  Sonuçta  insan  ağlar,  şeytan  güler.

Mürşid-i kâmilin diğer insanlardan farkı var mı? Bu fark nereden kaynaklanıyor? Bazı insanlar gerçekten “seçilmiş” olabilir mi? Allah dostu veya mürşid diye tarif edilen bir kimsenin söylendiği gibi olduğunu bilmek mümkün mü?

Manevi terbiye için bir mürşid arayanlara bu sorular sık sık sorulmakta.

Kur’an-ı Kerim’de, “o da bizim gibi bir insan” kıyaslamasına peygamberler de muhatap olmuştur. İnkârcıların “bizim gibi bir insana uymayız” bahanelerinin elbette bununla bir ilgisi yoktur. Kur’an bir anlamda peygamberlerin ilâhlaştırılmasının önüne geçerken, inkârcılar ise o mübarek insanların büyüklüklerinden habersiz oluşlarını bu tür yargılarıyla göstermişlerdir.

Önce şunu belirtelim ki, inkârcıların hepsi aynı seviyede olmadığı gibi, iman edenler de aynı seviyede değildir. Allahu Tealâ insanlar arasından bazılarını seçmiştir. Bunlardan birçoklarını peygamberlikle, bazı kullarını ilim, güzel anlayış, ince kavrayış ve isabetli hüküm verme nimetleri ile süslemiştir. Bazı kullarına mülk, bazı kullarına saltanat vermiştir. Bazı kullarını özel dostluğu için seçmiştir. Bütün bunlar hakikattır; tercih ve taksim Yüce Mevlâ'ya aittir.

Allahu Tealâ, peygamberlerine bile farklı dereceler verdiğini, bazısını diğerlerinden üstün kıldığını belirtiyor (İsra/55). İlâhi huzurda bütün insanlığın temsilcisi, peygamberlerin imamı, Makam-ı Mahmud'un sahibi Efendimiz A.S.’dır.

Bilindiği gibi, peygamber olmak için kulun hiçbir etkisi, tercihi ve tasarrufu yoktur. Ancak, velâyet ve irşad vazifesinde Allahu Tealâ'nın tercihi yanında, kulun gayret ve amelinin bir etkisi, değeri ve gereği vardır. Yani, Allahu Tealâ'ya dost olma yolu herkese açıktır. Belki herkes kâmil mürşid olamaz fakat Yüce Mevlâ'ya dostluktan bir nasibi olabilir.

ÜSTÜNLÜĞÜN GERÇEK ÖLÇÜSÜ

Velâyette ilk nokta imandır. Yüce Allah'a ve 0'nun gönderdiklerine iman eden herkes Allah'ın dostluğu için ilk adımı atmış olur. Bu adımda her mümin ortaktır. Yani her mümin velidir. Ancak bu, veliliğin ilk merhalesidir.

Ariflerin belirttiği gibi, iman dairesine girdikten sonra sonsuz velâyet dereceleri, farklı kulluk makamları, birbirinden güzel manevi haller, bitmez tükenmez ilâhi zevkler ve ilimler mevcuttur. Herkesin Allah katındaki derecesi, değeri ve fazileti değişiktir. Her mümin sahip olduğu ilim, amel, yakîn, teslimiyet, marifet, muhabbet, ibadet, hizmet, edeb ve takva ölçüsünde Allah katında sevilir, O’na yakınlık kazanır, ilâhi huzurda kabul görür. Maddi rızıklar gibi manevi rızıklar da farklıdır. Allahu Tealâ dilediği kullarına bol ikram ve ihsanlarda bulunur. Bir kuluna vermediğini, diğerine verir. Bu ilâhi tercihi şu ayetlerden anlıyoruz:

"Baksana, biz insanların bir kısmını diğerine nasıl üstün kılmışızdır! Elbette ki ahiret, derece ve üstünlük bakımından daha hayırlıdır." (İsra/20)

"Herkes için yapmış olduğu amellerden dolayı farklı dereceler vardır." (Ahkâf/19)

“Allah sanat iman edenleri yükseltir. Kendilerine ilim verilmiş olanları ise, dereceler ile yükseltir. Allah yaptıklarınızdan haberdardır." (Mücadele/1 I )

Büyük veli Seyyid Abdulkadir Geylanî K.S. de, "velâyet halktan değil, Cenab-ı Hak’tan gelir. Veliliği kullar değil Yüce Allah verir" diyerek, bu işte seçimin Yüce Mevlâ'ya ait olduğunu belirtiyor.

Görülüyor ki müminler içinde ilim, marifet ve takva sahipleri, diğer müminlerden ileridedir. Alim deyince malumat sahibi değil, marifet sahibi akla gelir. Marifet, Yüce Mevlâ'yı gereğince tanımaktır. Marifetin sonucu edep ve ilâhi aşktır. "Kulları içinde Allah'tan ancak alim olanlar korkar." (Fatır/28) ayeti, alimde bulunması gereken en önemli sıfatın edep olduğunu ortaya koymaktadır. "Hiç bilenlerle bilmeyenler bir olur mu?" (Zümer/9) ayetiyle diğer insanlardan farklı tutulan alimler, dünyaya değil, Yüce Mevlâ'ya gönül veren ilim ehlidir. Arifler, diğer müminlerle imanda ortaktırlar, fakat ilim, edep ve ilâhi aşkta apayrı bir hale ve dereceye sahiptirler. Gerçek alim, ariftir; işi Hakk’ı tarif etmektir. Kâmil mürşid yeryüzünde Allah'ın halifesidir. Gönlünü Allah'a veren alime Rabbanî alim denir. Kâmil mürşid Rabbanî alimdir. O, Allahu Tealâ tarafından seçilmiş ve sevilmiş bir kuldur.

VELİ OLDUĞU BİLİNENLER

Kimin veli olduğunu Allahu Tealâ bilir. Çünkü veliliğin diplomasını Allah verir. Ancak bazı veliler irşadla görevli olduklarından, onlar bellidir. Veli olduklarını, kendileri de bilir, halk da görür.

Bazı müminler Yüce Allah'ı sever. Bunlara "muhib" denir. Bazı müminleri ise Yüce Allah sever, onlara da "mahbub" denir. Mahbub, Allah'ın sevgilisi demektir. Allah sevdiklerinin gönlünü kendisine çekmiş, onu özel olarak terbiye etmiş, nurları ile süslemiş, rahmetiyle desteklemiştir. Mahbub kulları bütün melekler tanır, sever ve desteklerler.

Allahu Tealâ, Kur'an'da müjdelediği gibi (Meryem/96), salih kullarının sevgisini gönüllere yerleştirir, onları insanlara sevdirir. Bu onların edep ve ilâhi aşkına karşılık verilmiş bir hediye ve açık bir   keramettir.

Mahbub olan zatların bir kısmı, insanları irşadla görevlendirilir, kendisine hak yolunda imamlık görevi verilir. İcra ettikleri vazife, onların Allah'ın dostu olduğunu gün gibi ortaya koyar. Onlar dilleriyle değil, halleriyle kâmil veli olduklarını ispat ederler.

Arifler derler ki: Allah dostu kâmil mürşidlerin diğer insanlardan en önemli farkı, meclisine giren, yüzünü gören, sözünü işiten kimselere Yüce Allah'ı hatırlatmaları ve kalplerini O'na bağlamalarıdır. Kâmil mürşidlerin bir diğer farkı, heybet ve cazibe sahibi olmalarıdır. Kendilerini gören kimse ister istemez hallerinden etkilenir ve kalbi onların tarafına çekilir.

MÜRŞİDLERİN SIFATLARI

Kamil mürşidler, "Ey iman edenler, Allah'tan korkun ve bu hali korumak için sadık kullarımla beraber olun." (Tevbe/119) ayetiyle tarif edilen sadıklardır. Onlar hak yolda rehberlik yaparlar. Kalpleri Allah'a bağlarlar, zayıflamış imanı tazeler, sönmüş sevgiyi canlandırırlar. Bir ömür boyu dini yaşayarak ihya ederler. Onlara müceddid denir. Gerçek müceddid, herşeyini Yüce Allah'a kurban etmiştir. O'nun boyası ile boyanmıştır. Sözü ve işleri ile Yüce Allah'ın şahididir. Kur'an'da böyle kimselere "mukarrabun" makamı tahsis edilmiştir. Mukarrabun’un takvada en önde olduğu belirtilmiştir (Vakıa/11-12). Bu makamdaki kimsenin diğer insanlardan en önemli farkı, içi ve dışıyla Allah adamı olması ve gönlü yanık sadıklara ilâhi aşkı tattırmasıdır.

Kur'an'da ilâhi aşkı ve ahlâkı ayakta tutan bu Rabbanî alimlerin "ulü'l-emr" olduğu bildirilmiştir. Diğer müminlerden de onlara itaat edilmesi istenmiştir. (Nisa/59) Ulü'l-emr, işi üstlenen ve yürüten kimse demektir. Yürütülecek ve görülecek iş Allah'ın işidir. Bu da bütünüyle dindir. Şu halde ulü'l-emr, Allah'ın işini gören, emrini yerine getiren, hizmetini yürüten, dini ihya eden, kulları hakka sevk eden kimsedir.

Kur'an'da Allah'a aşık olanlara "ricalullah" denir. Ricalullah, Allah adamı demektir. Allah adamının en önemli işi zikir, fikir, şükür, hizmet, haya ve ahde vefadır (Nur/37, Ahzab/23).

Kur'an, takvada önde gidenleri pek çok farklı sıfatlarla tanıtmıştır. Sadık, sıddîk, muhsin, muttaki, evliyaullah, ebrar gibi sıfatlar onların ismi gibi zikredilmektedir.

İşte bu sıfatlara sahip olan kimseye gerçek peygamber vârisi denir. Onlar, Efendimiz A.S.’la insanlığa sunulan ilâhi sevgiye, rahmete, ilme ve edebe vâristirler. Rasulullah A.S., bu vârislerin Allah katındaki kıymetini ve diğer insanlardan farkını şöyle belirtir:

"Alimin sırf ibadetle meşgul olan kimseye üstünlüğü, benim sanat en düşük seviyedeki kimseye üstünlüğüm gibidir."

Diğer bir hadiste de bu fazilet şu kıyasla ortaya konur:

"Alimin sırf ibadetle meşgul olan kimseye üstünlüğü, dolunayın diğer yıldızlara üstünlüğü gibidir." (Tirmizî)

Evet, gece gündüz ilâhi emaneti taşıyan ve Yüce Hakk'ın rızası için yaşayan kâmil mürşidler, taşıdıkları bu ağır yükün kıymeti kadar değerlidirler. Allahu Tealâ onlara yüklediği yük kadar manevi destek, kuvvet, feyiz, nur ve tasarruf yetkisi vermiştir.

Onlar, bütün benlikleri ile gerçek zikri çekmektedirler. Yeryüzünde Allah diyen salihler bulunduğu sürece kıyamet kopmayacağına göre, onlar ilâhi zikir ve edeple hem insanları, hem de yeryüzünü harap olmaktan kurtarmaktadırlar. Bunun için bütün alem onlara minnet borçludur.

Gafil insanlar, bu gerçeğe gözünü kapasa da, yerdeki ve gökteki diğer varlıklar bunun farkındadır. Çünkü Rasulullah A.S. Efendimiz’in belirttiği gibi, Allahu Tealâ sevdiği bir kulunu yerdeki ve gökteki varlıklara tanıtmaktadır. (Buharî, Müslim) Gökteki melekler, yerdeki varlıklar, sudaki balıklar, yuvasındaki karıncalar kendi dillerince onun için dua ve istiğfar etmektedirler. (Ebu Davud, Tirmizî) Bu, onların Allah dostlarına, karşı sevgisi ve teşekkürüdür. Acaba bizler, Yüce Allah'ın huzurunda bütün insanlığı temsil eden, gafiller adına ağlayan ve yalvaran bu yüksek şahsiyetlere neden teşekkür edemiyoruz?

Salih kullar, Rabbanî alimler, ahirette şefaat etme şerefine de sahiptirler. Onların farkı, dünyada olduğu gibi ahirette de görülecektir. Onları Allah için sevenlerin hediyesi Allah'ın dostluğu, rahmeti ve cennetidir. Yüce Rabbimiz mahşerde şöyle buyuracaktır: "Benim rızam için birbirini sevenler nerede? Hiçbir gölgenin bulunmadığı bu günde onlar kendi rahmet imde olacaklar." (Müslim)

MÜRŞİDİ TANIMANIN KOLAY YOLU

Allah aşkını hedefleyen tasavvufu tanımak için tatmak gerekir. Nasıl bir tatlıya uzaktan bakmakla veya sırf tarifini okumakla tadı anlaşılamazsa, manevi halleri tatmak da ona ulaşmakla olur. Ulaşmak, yaklaşmakla başlar. Yaklaşmayan yabancı kalır. Yabancı kalan, o şeyin cahili olur. Bir kimse, hem cahil hem de edebi eksik olursa, onun iyi diye yaptığı çoğu şey bile yıkım ve fesat olur. En kötü cahil ise bildiğini zanneden, fakat gerçekte bilmeyendir. Edepli cahil, edepsiz okumuştan daha kârlıdır. Çünkü edepli olan, susmasını bilir. Susmakta pek çok hayır vardır. Fakat içinde edep olmayan sözde ve işte hiçbir hayır yoktur. Aksine zarar çoktur.

Kâmil mürşidi tanımak için, onunla aynı yolu, edebi, zikri, fikri, hizmeti, ibadeti sevgiyi bir derece paylaşmak gerekir. Mürşide teslim olmayan tabi olmaz. Tabi olmayan, onu lâyıkıyla tanıyamaz. Tanımayan sevmez. Sevmeyen bilmez. Bilmeyen onun hakkında şahitlik edemez. Onlar hakkında bilmeden konuşanlar, övseler de yerseler de haksızlık etmiş olurlar. İkisi de mürşidin hakkını zayi eder. Veliyi tanımadan kötüleyen kimse inkâra, metheden kimse ifrata düşer. İnkâr zulüm, ifrat ziyandır. İkisi de haramdır.

MÜRŞİDİ ÖVMEDE ÖLÇÜ

Müridin işi, mürşidinin hangi makamda olduğunu bilmek değildir. Mürşide makamı mürid değil, Allah verir. Sevgi ve sözünde haddi aşanlar, yüceltmek istedikleri kimseye iltifat edeyim derken   ihanet ederler. Hiç kimseye velilerin derecelerini bilmek vazife değildir.

Veliyi sevmek, yolunca gitmek demektir. Sevgi iddia değil, ispat ister. Bir velinin büyük bir kutup olması, kendisine inanmayan veya uymayan kimseyi kurtarmaz. Mürşid kendisine methiyeler yazılmasını değil, Allah için uyulmasını ister. Hz Peygamber A.S.'ın şu ikazları herkesi uyarmak ve dengede tutmak için yeterlidir:

"Hıristiyanların Meryem oğlu İsa'yı batıl yere methettikleri ve ilâh derecesine yükselttikleri gibi, beni yüceltmeye kalkmayın. Ben ancak bir kulum. Bana Allah'ın kulu ve rasulü deyin." (Buharî, Darimî, Ahmed)

"Ey insanlar! Sözünüzü dikkatli söyleyin. Sakın şeytan sizi basit şeylere sevketmesin. Ben, Abdullahın oğlu Muhammed ve Allah'ın rasulüyüm. Vallahi sizin beni Allah'ın yücelttiğinden daha yükseğe çıkarmanızı sevmem." (Ahmed, Nesaî)

KENDİ DİLLERİNDEN ONLARIN HALİ

Büyük veli Hakim et-Tirmizî K.S, irşadla görevli Allah dostlarının çok özel hallerinden bazılarını şöyle anlatır:

"Ehlullahın bir kısmı, en yüksek velâyet derecesine sahip olur. Bu kimse, Allahu Tealâ'nın kendisini özel dostluğuna seçtiği ve bu yolda kullandığı bir kuldur. O devamlı Allah ile beraberdir, O’nun himayesinde hareket eder. Allah ile konuşur, Allah ile görür, Allah ile alır, Allah ile verir. Allahu Tealâ onunla kullarını terbiye eder. Onun nazarı ile ölü kalpleri diriltir, onu vesile ederek halkı kendi yoluna çevirir. Onunla ilâhi ahlâkı ve adaleti ayakta tutar. Bu kimse devamlı Yüce Rabbini sena ve yüceltmekle meşgul olur. Rasulullah A.S. onunla Allah'ın huzurunda övünür, sevinir. Allah onu nefsini görmekten ve kendisine güvenmekten korur. Bu haliyle onun sözü kalpleri Allah'a bağlar. Görülmesi nefislere şifa verir. Onun bir insana teveccühü ve yakınlığı kötü huyları temizler. O herkese fayda veren bir rahmet bulutudur. Hak ile batılın arasını ayırt eder. O sıddıktır, hak adamıdır. Allah'ın has dostudur, ariftir. İlhama mazhardır." (Nevadiru'I-Usul, I, 339)

Böyle bir insana kimin ihtiyacı yoktur?    

 (Dr. Dilaver Selvi)


..

Zamanın sahibi nasıl bulunur?

 

Asrımızda tarikatlar mı önemli imanı kurtarma mı?