Ana Sayfa
Alt Sayfa
MÜSLÜMAN NASIL OLUR
LİNKLER
İletişim
ANA BABA HAKKI
ANA BABA HAKKI-BALLI
ESB EVLAT HAKKI
FAYDALI SİTELER
KÜTÜPHANE
KUTSAL EMANETLER
NEDEN MÜSLÜMAN OLDULAR
DİİNİMİZİSLAM.COM RADYO
ESHABIN HEPSİ MÜÇDEHİDDİR
VAHDETİ VUCUD VE ARABİ
vahdeti vucud
MÜZİK AFETİ
MÜZİKSİZ İLAHİLER
DUALARLA AÇILAN MECLİS
HAK DİN İSLAM
FETRET EHLİ
TEMKİN VAKTİ
TÜRK-İSLAM ÜLKÜSÜ
S.AHMET ARVASİ
DİNDE ŞAHSİ GÖRÜŞ OLMAZ
SESLİ DİNLE
HAKİKAT KİTAPEVİ KİTAPLARI
TAM İLMİHAL
MEKTUBAT
FAİDELİ BİLGİLER
HAK SÖZÜN VESİKALARI
İSLAM AHLAKI
HERKESE LAZIM OLAN İMAN
ESHABI KİRAM*
KIYAMET AHİRET
KIYMETSİZ YAZILAR
CEVAP VEREMEDİ
İNG.CASUS İTİRAF
NAMAZ KİTABI
ŞEVAHİDİ NÜBÜVVE
MENAKIBI ÇİHARI GÜZİN
EVLİYALAR ANS.TEK
PADİŞAH ANNELERİ
ÖRENBAY
KAR HADDİ
C AHMET AKIŞIK
===SOHBETLER===
SOHBETİN ÖNEMİ
M.A.D SOHBET 2001
M.A.D SOHBET 2002
M.A.D SOHBET 2003
M.A.D SOHBET 2004
M.A.D SOHBET 2005
M.A.D.SOHBET 2006
M.A.D.SOHBET 2007
M.A.D.SOHBET 2008
M.A.D.SOHBET 2009
M.A.D.SOHBET 2010
M.A.D.SOHBET 2011
M.A.D.SOHBET 2012
M.A.D.SOHBET 2013
M.A.D.SOHBET 2014
SOHBET 2015
ünlü sohbet 2004-06
ünlü sohbet 2007-09
ünlü sohbet 2010-11
ünlü sohbet 2012-13
ünlü sohbet 2014-15
ÜNLÜ SOHBET 2015
ÜNLÜ SOHBET 2016
ÜNLÜ SOHBET 2017*
ÜNLÜ SOHBET 2018
ÜNLÜ SOHBET 2019
ÜNLÜ SOHBET 2020
ÜNLÜ SOHBET 2021
ÜNLÜ SOHBET 2022
ÜNLÜ SOHBET 2023
ÜNLÜ SOHBET 2024
O ÜNLÜ ÖZEL
6..--
6--
55
20**
2005
2006
2008
2009
2011
305
HİKMET EHLİ ZATLAR
YOLUMUZU AYDINLATANLAR VİDEO
YOLUMUZU AYDINLATANLAR 2001
YOLUMUZU AYDINLATANLAR 2002*
YOLUMUZU AYDINLATANLAR 2003*
YOLUMUZU AYDINLATANLAR 2004
YOLUMUZU AYDINLATANLAR 2005
YOLUMUZU AYDINLATANLAR 2006
YOLUMUZU AYDINLATANLAR 2007
YOLUMUZU AYDINLATANLAR 2008
YOLUMUZU AYDINLATANLAR 2009
YOLUMUZU AYDINLATANLAR 2010
YOLUMUZU AYDINLATANLAR 11
YOLUMUZU AYDINLATANLAR 2012
YOLUMUZU AYDINLATANLAR 2013
YOLUMUZU AYDINLATANLAR 2014
YOLUMUZ AYDIN 2015
YOLUMUZ AYDIN 2016
YOLUMUZU AYDINLATANLAR 17
YOLUMUZ AYDINL 2018
YOLUMUZ AYDIN 2019
YOLUMUZU AYDINLATANLAR 2020
YOLUMUZU AYDIN 2021
YOLUMUZU AYDIN 2022
YOLUMUZU AYDIN 2023
YOLUMUZ AYDIN 2024
video-sş barkçın
9.
VEHBİ TÜLEK GENEL
VEHBİ TÜLEK 2005
VEHBİ TÜLEK 2006
VEHBİ TÜLEK 2007
VEHBİ TÜLEK 2008
VEHBİ TÜLEK 2009
VEHBİ TÜLEK 2010
VEHBİ TÜLEK 2011
VEHBİ TÜLEK 2012
VEHBİ TÜLEK 2013
VEHBİ TÜLEK 2014
VEHBİ TÜLEK 2015
VEHBİ TÜLEK 2016
VEHBİ TÜLEK 2017
VEHBİ TÜLEK 2018
VEHBİ TÜLEK 2019
VEHBİ TÜLEK 2020
VEHBİ TÜLEK 2021
VEHBİ TÜLEK 2022
VEHBİ TÜLEK 2023
VEHBİ TÜLEK 2024
VT-OSMANLI
ET
M.ORUÇ 1994
M.ORUÇ 1995
M.ORUÇ 1996
M.ORUÇ 1997
M.ORUÇ 1998
M ORUÇ GB-1999
M ORUÇ GB 2000
M ORUÇ GB 2001
M ORUÇ GB 2002
M ORUÇ GB 2003
M ORUÇ GB 2004-05
G.BAHÇESİ 2006-07
G.BAHÇESİ 2008-10
M ORUÇ H SÖZLER
M ORUÇ HİKMETLER
M ORUÇ İMAN-EVLİLİK
M ORUÇ-İ AHLAKI
M ORUÇ-MEKTUBAT
D.DİYALOĞ M ORUÇ
N-
SALİM KÖKLÜ g
SALİM KÖKLÜ 1
SALİM KÖKLÜ 23
ÖZ
M.SAİD ARVAS 1
M.SAİD.ARVAS 2
.M.SAİD ARVAS 3
336
R AYVALLI GENEL
R.AYVALLI 11-12.
R AYVALLI 13-15
R.AYVALLI 15-16
R AYVALLI 17-18
R AYVALLI 19-20
R AYVALLI 21-24.
AA*
C AHMET AKIŞIK G
C AHMET AKIŞIK*
1**
HY-ESHABI KİRAM
HY-İMAN
HY-BESMELESİZ GENÇLİK
HY-EHLİSÜNNETYOLU
HY İNG.İSLAM DÜŞM
HY GENEL
HY-OSMANLI
HASAN YAVAŞ 15-16
HASAN YAVAŞ 17-21
HASAN YAVAŞ 22-24
306
AHMET DEMİRB 11-13
AHMET DEMİRB 14-15
AHMET DMİRBŞ 16-17
A DEMİRBAŞ 18-19
A DEMİRBAŞ 20-21
A DEMİRBAŞ 22-24
M-
5 A
H 1.ASIR ALİMLERİ-
H 2 ASIR ALİMLER *
H 3.ASIR ALİMLER*
H 4 ASIR ALİMLER-
H 5 ASIR ALİMLER**
H 6 ASIR ALİMLER
H 7 ASIR ALİMLER
H 8. ASIR ALİMLER
H 9. ASIR ALİMLERİ
H 10.ASIR ALİMLER
H 11.ASIR ALİMLERİ
H 12.ASIR ALİMLER
H 13 ASIR ALİMLERİ
ALİMLER ÖZEL 1
EVLİYALAR 1
EVLİYALAR 2
EVLİYALAR 3
H 5
===1.BÖLÜM===
EMRİ MAĞRUF
E-MAĞRUF-SÜNNETULLAH
FİTNE
CİHAD
CİHAD*F
CİHAD-R.MUHTAR
CİHAD-ENFALDE
CİHAD YKS
CİHAD-FECR
CİHAD-FİRASET
22-*
İSLAMİYET NEDİR
İSLAM NAKİL DİNİDİR
DİNİMİZİ DOĞRU BİLMEK
DİİNİMİZİN ÖZELLİKLERİ
AKLIN DİNDEKİ YERİ
AKLIN DİNDEKİ YERİ 2
AKIL-FECRNET
FELSEFE NEDİR
İLK İNSAN VAHŞİ DEĞİLDİ
HZ.İBRAHİMİN BABASI
HZ ADEM İLK PEYGAMBER
HIRSTIYANLIK 1
HIRISTIYANLIK 2
YAHUDİLİK
SEBATAYİZM
KEŞF
VEHBİ İLİM-İLHAM-
EHLİ KİTAP
EHLİ SÜNNET ...
EHLİ SÜNNET İ.HAKKI
*GIPTA EDİLENLER
222*
==2.BÖLÜM===
İLMİN ÖNEMİ 1
İLMİN ÖNEMİ 2
İLİM-R.AYVALLI
İLİM-İLİMSAATİ
İLİM-İHVANLAR
ALİMİN ÖNEMİ
ALİMİN KÖTÜSÜ
İSLAM İLERLEMEYİ EMREDER
DİNİMİZ VE FEN
İSLAM VE BİLİM
OSMANLIDA BİLİM
MÜSLÜM. GERİ KALIŞI
MATBAA GEÇ GELMEDİ
MÜSLÜMAN İLİM ÖNCÜLERİ
HER KİTAP OKUNMAZ
İSLAM MEDENİYETİ
VAKIF KÜLTÜRÜ
B.OSM.TARİHİ
B.OSM TARİHİ 2
ANSİKLÖPEDİLER
EVLİYALAR ANSİKLÖPEDİSİ
REHBER ANSİKLÖPEDİSİ
İSLAM TARİİHİ ANSİKLÖPEDİSİ
OSMANLI TARİHİ ANS.
33
===3.BÖLÜM===
İMAN NEDİR 1
iman nedir 2
HİDAYET
İTİKAT-M ORUÇ
İTİKAT CÜBBELİ
İMAN-FİRASETNET
TEVHİD-KELAM-FİRASET
KOCAKARI İMANI
MİRAC-AKLIN BİTTİĞİ YER
KELİMEİ TEVHİD
TEVHİD-HAZNEVİ
ESMA ÜL HÜSNA
-ALLAHA İMAN
ALLAHIN SIFATLARI
ALLAHI TANI-İLİM SAATİ
ALLAHIN YARATMASI
ALLAHA GÜVEN VE ISPAT
ALLAH SEVGİSİ
ALLAH SEVGİSİ-ŞİİR
ALLAH KORKUSU
ALLAH VE ADALET
ALLAHA ULAŞMAYI DİLEMEK
ALLAH GAYBI BİLİR BİLDİİRİR
A*.
HUBBU FİLLAH
-MELEKLERE İMAN
ŞEYTAN
KİTAPLARA İMAN
AHİRETE İMAN
AHİRETE İMAN*
AHİRET-İLMEDAVET
AHİRET-FİRASETNET
KABİR AZABI -ÖLÜM
KABİR ZİYARETİ
KABİR-İSLAMKALESİ
CENNET ŞU AN VAR
CENNET-CEHENNEM
CENNET-CEHENNEM 2
CENNET-FİRASET
CENNET-İLİMSAATİ
CENNET-FECR
CEHENNEM-FECR
CENNET-CEH-BİRİZBİZ
A.
KIYAMET ALAMETLERİ
KIYAMET ALAMETLERİ 2
K.ALEMETLERİ-ERRAHMAN
KIYAMET GÜNÜ
KIYAMET-FİRASET
KIYAMET-DERVİŞAN
KIYAMET ALAMETLERİ*
A...
HZ.İSA GELECEK 1A
HZ İSA GELECEK 1B
HZ İSA GELECEK 2
HZ İSA GELECEK 3
HZ MEHDİ GELECEK
HZ MEHDİ GELECEK 2
HZ.MEHDİ-TEBYANNET
MEHDİLİK KONUSU
MEHDİ TASLAKLARINA
DECCAL GELECEK
KAZA KADERE İMAN
KAZAYA RIZA
KADER-YÜMİT
KADER SAPIKLARI
KÜFR HALLERİ
ŞİRK VE KÜFR SÖZLER
ŞİRK-KÜFR SÖZLER 2
ŞEHİD OLMAK
GÜNAHKARIN DURUMU*
KELAM TARİHİ
CİNLER
RUH
MÜÇDEHİD OLMA ŞARTI
İTİKAT-NESEFİ
AKAİD-TAHAVİ
İTİKAT-SADAKAT
AKAİD-ENFALDE
AKAİD-HAKŞAİRİ.C
AKİDE-HALİS ECE
AKAİD-İSMAİLAĞA
AKAİD İHVAN
AKAİD-İHVAN-1*
AKAİD-İHVAN 2
AKAİD-BİRİZ BİZ
AKAİD-İLME DAVET
AKAİD-SÜNNETULLAH
AKAİD-guraba*
AKAİD-A KALKAN
AkAİD-İSLAMHAYAT
AKAİD-FİRASET
AKAİD-İNCE.M
NEZİH İTİKAT-İNCE M
İTİKAT-ES KALESİ
AKAİD-HAZNEVİ
TAFTAZANİ KELAM
AKAİD.İLİMİRFAN-
AMENTÜ-MEDİNE
ALLAHIN GÖRÜLMESİ
site-iman
4444
===4.BÖLÜM===
PEYGAMBERLERE İMAN
PEYGAMBERLERİN HAYATI
PEYGAMBERİMİZ
PEYGAMBRİMİZ 2
KAİNATIN EFENDİSİ 1
KAİNATIN EFENDİSİ 2
KAİNATIN EFENDİSİ 3
KAİNATIN EFENDİSİ 4
SEVGİLİ PEYGAMBERİM
PEYGAMBER HASLETLERİ
peygamberim 2
peygamberim 3
PEYG.TARİHİ-BALLI
RESULULLAHIN ÇOK EVLENMESİ
PEYGAMBERİN MUCİZELERİ
PEYGAMBERİMİZ HZ. MEHDİYİ ANLATIYOR
PEYGAMBERİMİİZİN HAYATI 1
PEYG.HAYATI SESLİ
peygamberimiz SES 2
PEYGAMBERİMİZE İFTİRA
hz.muhammed ont 1
hz.muhammad ont 2
rahmet peygamberi o.n.t
nebiler o.n.t.2
nebiler o.n.t.
HADİSİ ŞERİFLER
İSLAMIN DOĞUŞU
MEVLİD
M.MUSTAFA.C
KAİNATIN EFENDİSİ demek
HİCRET
KUTLU DOĞUM ALDATMACASI
NEBİİHAYAT-İHVANLAR
NEBİHAYAT-İİMREHBERİ
ZÜLKARNEYN ALEYH.
SİYERİ NEBİ-SADAKAT
NEBİ HAYAT-HALVETİ
NEBİMİZ-TAHAVİ
NEBİ-R AYVALLI
K.E.salih SURUÇ 1
K.E.salih SURUÇ 2
peygamber ahlakı -hakşairi
peygamberimiz-m.paksu
siyer
SİYER-MEDİNE
NEBİ-YÜMİT
HZ.AYŞE ANNEMİZİN YAŞI
PEYG TARİHİ- İLİMSAATİ*
ŞİİRLER
PEYGAMBERLER TARİHİ
555
===5.BÖLÜM===
KURAN OKU ÖĞREN
KURAN MUCİZESİ
kuran mucizeleri 2*
kuran mucizeleri-hakşaiiri
kuran mucizeleri 3
K.MUCİZE-DAMLALAR
KURAN -İLMEDAVET
ATEİST DİYORKİ 1
ATEİST diyorki 2
ATEİZM ELEŞTİRİSİ
ATEİSTLERE
SURELERİN FAZİLETİ
TA KENDİSİ - AYETİ
YALNIZ KURAN DİYENLER
K. RESULULLAH AÇIKLADI
MEAL-TEFSİR OKUMAK
KURANIN ÖZELLİKLERİ
kuranın özellikleri 2
KURAN bilgileri
KURAN BİLİM-ballı
KURANI HERKES ANLAYABİLİRMİ?
İLK MEAL BASIMI
MEAL OKUMAK-T
MEAL OKUMAK -G
M.Ş.EYGİ-MEAL
KURAN KİME İNDİ
KURAN VE TERCÜME
KURANDA MECAZLAR
kuranda tarih
KURAN-SORULAR
MEALCİLERE REDDİYE 1
MEAL SAVUNMALARI
KURAN İSLAMI SAFSATASI
KURAN -şenocak*
K.FAZİLETİ-SEVDEDE
K.BİLİM-SEVDEDE
K.BİLİM-DAMLALAR
K.BİLİM-İLME DAVET
KURAN-ENFALDE
YASİNİ ŞERİF
HAŞR-KURAN
YÜMİT-KURAN
MODERNİZM
İSL.DÜŞÜNCESİ DEMEK
KURAN-MEDİNEVEB
TEFSİR USULÜ
KURANA ABDETSİZ DOKUNULMAZ
***---
===6.BÖLÜM===
EHLİ SÜNNET İTİKADI 1
EHLİ SÜNNET 2
EHLİ SÜNNET İTİKADI 3
EHLİ SÜNNET-MEDİNEVEB
E-SÜNNET-SÜNNETULLAH
E.SÜNNET-FİRASET
E-SÜNNET-SEVDEDE
SÜNNET NEDİR
SÜNNETDE DELİLDİR
sünnetde delildir 2
sünnetde delildir 3
SÜNNET DELİLDİR-İSL.KALESİ
SÜNNET-sadabat
EHLİ SÜNNET-ihvan
7---
777*
==7.BÖLÜM==
BİDAT NEDİR
BİDAT-GURABA
KUT DOĞUM BİDATİ
DİNDE REFORM 1
DİNDE REFORM M.O 2
DİYANET RFORM 3
DİYANET REFORM 2
REFORMCULARA ALDANMA
TASAVVUF SİFİL
DİYALOĞ TUZAĞI
D.DİYALOĞ 1
D.DİYALOĞ 2
EYGİ-DİYALOĞ
DOĞRUYU BULMAK
DİN ADAMI BÖLÜCÜ OLMAZ
HOPARLÖR BİDATI
ATASÖZLERİNİ DOĞRU ANLA
19 CULUK
DİNİ TABİRLERİ BOZMAK
DİYALOĞ-ihvanlar-
M FELSEFE
S---
888
===8.BÖLÜM===-
EHLİ BEYT
ESHAB
ESHABI KİRAM
ESHABI KİRAM *
ESHABIN HAYATLARI
ESHAB-İHVANLAR
ESHAB-BİRİZ BİZ
HZ.EBUBEKİİR-FEDEK
HZ.MUAVİYE
HZ ALİ İNCE SÖZLERİ
MÜSLÜMANLARIN İKİ GÖZBEBEĞİ
EBU HUREYRE R.A.
İSLAMDA İLK FİTNE
HANIM SAHABİLER
NEVRUZ YALANI
HARİCİLER
HARİCİ-HAZNEVİ
ÖMER BİN ABDÜLAZİZ
GADİRİ HUM OLAYI
EBU ZER HZ.
999-
===9*.BÖLÜM===
VEHHABİYE REDDİYE ALİM
YOBAZ VE GENÇLİK
VEHHABİYE REDDİYE
VEHHABİLİK
VEHHABİLER HIRISTIYAN GİBİ İNANIYOR
VEHHABİLİĞE EHLİ SÜNNETİN CEVABI
VEHHABİLİĞİN BAŞLANGICI
VEHH- CEVAP-SADAKAT
VEHHABİ-İHVANLAR
vehhabi red-ihvan
VEHHABİ-İSL.KALESİ
TEVESSÜL-İSL-KALESİ
İBNİ SEBECİLİK
SELEFİLİK
GÜNAH İŞLEYEN KAFİR OLMAZ
RUH ÖLMEZ ÖLÜ İŞİTİR
ŞEFAAT VARDIR 1
şefat vardır 2
şefaat var 3
RESULULLAHI ÖĞMEK
KABİR ZİYERETİ
TÜRBE CAİZ
İNG.CASUSUNUN İTİRAFI
KANDİLLER UYDURMA DEĞİLDİR
MUCİZE KERAMET
MUCİZE KERAMET 2
mucize keramet 3
SEBEBPLERE YAPIŞMAK EMİRDİR
İNTİHAR ETMEK
HACILARA VERİLEN KİTAPLAR
TEVESSÜL-VESİLE
VESİLE-NAKŞNET
VESİLE-A.KALKAN
TEVESSÜL-İHVANLAR
KANDİL-İLİM SAATİ
RE ENKARNASYON YOK
BOZUK DİNLER
RECM VARDIR
DİNDE ZORLAMA YOK
MEZHEBE UYAN KAFİR DEĞİL
SAPITANLAR TR GG
ŞİRK NEDİR
BÖLÜCÜYE ALDANMA
EVLİYADAN YARDIM
KABİR-ÖLÜ-İSL.KALESİ
ŞEFAAT-İSL.KALESİ
İSTİĞASE-İSL.KALEİ
ŞİAYA CEVAP
ŞİAYA CEVAP-TAHAVİ
ŞİA-HAZNEVİ
ÖLÜLER İŞİTİR
ALİ ŞERİATİ
abduh
GASPIRALI İSMAİL
istiğase-darusselam
460
459
==10.BÖLÜM==
==REDDİYELER==
REDDİYELER
mezhepsizlere cevap
REDDİYELER-ihvan
SAPIKLARA REDDİYE
SABATAYCILIK
İBNİ TEYMİYYE-İHVAN
ŞİA-İHVANLAR
S.N.1
ZAMANİ
SN REDDİYE
SN3
İSLAMA SUKASTLER
MEZHEPSİLİK DİNSİZLİKTİR
SULTANA İSYAN
MEZHEPSİZLERİ TANI
İKBAL-ABDUH
İBNİ TÜFEYL
S.ULUDAĞ
N. YILDIZ
İBNİ TEYMİYYE
KANDEHLEVİ-KARDAVİ
İBNİ KAYYIM
SEYİD KUTUP
F.GÜLEN
BAYRAKLI-S.ATEŞ
HAMİDULAH
MEVDUDİ- CARULAH
SAPIKLIKLAR-İHVANLAR
MUSTAFA ÖZTÜRK
H.KARAMAN
***İKİ AKİF
M.İSYANOĞLU
SAPIKLAR-İHVANLAR.
A.HULİSİ ve sapıklar
REŞİT RIZA
SAPIKLAR-İNCE.M
BAYINDIR-ŞERİATİ
sapıtanlar
M.ESED
YAŞAR NURi
İSMAİL GASPIRALI
hadis inkarına cevap
tarihselcilere cevap
mealcilere cevap
İSLAM ANS.EFGANI
İ TEYMİYYE-ESK
VEHHABİYE RED-ESK
DİYALOĞ-ESK
M OKUYAN
290
999
DOST KAZANMA KİTABI
===11*.BÖLÜM===
TASAVVUF NEDİR
TASAVVUF NEDİR 2
TASAVVUFUN ÇIKIŞI
T-İLİMİRFAN
TASAVVUF-KONDERN
TASAVVUF-MEDİNE
TASAVVUF-HAZNEVİ
TASAVVUF DÜNYASI*
TASAVVUF-İNFO
TASAVVUF TAHAVİ
TASAVVUF SADABAT
TASAVUFLAMELİF-PDF
TASAVVUF-F.ATLASI
TASAVVUF-GİKEV
tasavvufi AHLAK
SOHBET-HİKAYELER
TASAVVUF-NAKŞ
TASAVVUF-DERVİŞAN*
TASAVVUF TERİMLERİ
TASAVVUF-SÜNNETULLAH
TASAVVUF BAHÇESİ
TASAVVUF-HALVETİ-
TASAVVUF-İHVANLAR
TASAVVUF-ihvan*
TASAVVUF REYHANGÜL
TASAVVUF-CANDAMLA
TASAVVUF-ŞENOCAK
TASAVVUF-HACETN.COM
TASAVVUF-SADAKAT
TASAVVUF-İSLAMHAYAT*
TASAVVUF-HALİSECE
TASAVVUF-İLİMSAATİ
TASAVVUF İHVAN
TASAVVUF-İNCE.M.
TASAVVUF-İNCE.M 2
TASAVVUF-İNCE.M.3
TASAVVUF* FİRASET
TASAVVUF-İSL.KALESİ
TASAVVUF-halveti
TASAVVUF BAHÇESİ
TASAVVUF.İHSAN
KALPLERİN KEŞFİ
TABAKATI KUBRA HŞ
yusuf hakiki-tasavvuf risalesi
YUNUS TASAVVUF
VESVESE-İ DAVET
KİBİR
TASAVVUF sorular mc
TASAVVUF BAHÇ-NFK
tasavvuf risalesi*
osmanlıda tasavvuf
somuncu baba
NAZARİYAT
121212-
1313-
==12*.BÖLÜM====
TARİKAT
TARİKATLAR VE OSMANLI
TARİKAT MELHEMLU
RABITA
RABITA-NAKŞ
RABITA-İHVANLAR
TEVEKKÜL
İNSANI KAMİL 1
İNSANI KAMİL 2
İNSANLIK ŞEREFİ
ZENGİNLİK-FAKİRLİK
FAZİLET MEDENİYETİ*
ŞEYTAN HİLELERİ 1
ŞEYTAN HİLELERİ 2
ŞEYTAN-ÖSELMİŞ
SIKINTILARIN SEBEBİ
NEFS
NEFS-REYHANG
REŞEHAT
İHLAS -NİMET
SABIR*
MESNEVİ
TAKVA*
SEVGİYE DAİR
TÖVBE*
TÖVBE-SÜNNETULLAH
TÖVBE fecir
AF-FECR
AF-İSRAF
TEFEKKÜR
GIYBET
EDEP HAYA
DÜNYA NEDİR*
ŞÜKÜR
HASET
KÖTÜ HUYLAR
GÜZEL AHLAK
AHLAK-ENFALDE
*İSLAM AHLAKI
AHLAK BİLGİLERİ
AHLAK BİLGİLERİ 2
AHLAK-İLİMREHBERİ
DİNİN RUHA ETKİSİ
kimyayı saadet-site
VESVESE
TASAVVUF-ES KALESİ
EVLİYAYI TANIMAK
ALİM VE EVLİYALAR
17-
131313-
==13* BÖLÜM==
ZİKİR
ZİKİR-NAKŞ
ZİKİR- İHVANLAR
GÜLDEN BÜLBÜLE
GÜLDEN BÜLBÜLE 2
GÜLDEN BÜLBÜLE 3
GÜLDEN BÜLBÜLE 4
TEVECCUH SOHBETİ
R.AYVALLI 2013-14
AŞK MAHFİYET
DEDE PAŞA -REYHANİ
ÖLÜM-KABİR AZABI
ÖLÜM-KABİR-BİRİZBİZ
ÖLÜM İHVANLAR
EFGANİ-ALBANİ
RUH-BİRİZBİZ
MARİFETNAME
GÜNAH-FECR
KISSADAN HİSSE
Ö.NASUHİ BİLMEZ
RİSALE-İNCE.M
TEFEKKÜR-İSLAMİHSAN
MÜSLÜMAN-ÖSELMİŞ
NEFS-İLİMİRFAN
İKTİSAT
KISSA-HİSSSE
SU
15-
141414
====14*.BÖLÜM===
İSLAM ALİMLERİ
İMAMI AZAM COM
SİLSİLEİ ALİYE
İMAMI AZAM İKİ YILI
İMAMI AZAM-İ.ŞENOCAK
İMAMI AZAMIN BÜYÜKLÜĞÜ
İMAMI AZAM-FIKIH
İMAMI AZAM HADİS
İMAMI AZAM PDF
İMAMI AZAM PDF 2
İMAMI MATURUDİ
İMAMI EŞARİ
MATURUDİ-EŞARİ
MEZHEP İMAMLARI
HADİS ALİMLERİ
HASAN HARAKANİ
BÜYÜK ALİMLER
H.HİLMİ IŞIK
ABDULKADİRİ GEYLANİ
EBU YUSUF
İBNİ MACE
BİYOĞRAFİLER
MEVLANA HZ
MEVLANA-SEMAZEN
FAHREDDİNİ RAZİ
S.ABDULHAKİM ARVASİ
MUSTAFA SABRİ HOCA
İSKİLİPLİ ATIF HOCA
ZAHİD EL KEVSERİ
DİĞER ALİMLERİMİZ
ŞAHI.B.NAKŞİBENDİ HZ
PİRİ REŞAHATI-ADAB
MİNAHI HALİDİYE
İMAMI RABBANİ HZ.
M.HALİDİ BAĞDADİ
HARİSİ MUHASİBİ
EMİR SULTAN-ŞİİR
İBNİKEMAL-BAKILANİ
M.İBNİ ARABİ
EBUSUUD-HADİMİ
AK ŞEMSEDDİN HZ
ÇANKIRI EVLİYALARI
ISLAH DE*
1515-
151515-
===15*.BÖLÜM=====
UYDURMA HADİS OLURMU
HADİS TARİHİ
HADİS ANS
HADİS USULÜ
1041 HADİS
RAMÜZ -99-70
HADİS-PDF
HADİS ARAMA
HADİS KİTAPLARI
İTTİFAK HADİSLERİ
kaynak hadisler ih
7 İMAM İTİFAK HADİSLER
uydurma sanılan hadisler
HADİS-ENFALDE
HADİS-İSLAMHAYAT
LULU MERCAN-İSLAMHAYAT
HADİS-HAKSANCAĞI
HADİS-DAMLALAR
HADİS-BALLICOM
RİYAZUS SALİHİN
S-HADİSLER-İHVANLAR
SAHHİ BUHARİ
İHYAİULUM
İMAMI GAZALİ
797
1616-
SI
===16*:BÖLÜM===
TÜRKLER VE MEZHEBİ
MEZHEPLER TARİHİ
MEZHEP. M.ORUÇ
MEZHEP DİĞER 1
MEZHEP DİĞER 2
MEZHEP-İLME DAVET
MEZHEP GENEL
MEZHEP 1
MEZHEP 2-DELİL
MEZHEP 3 LÜZUM
MEZHEP 4 MEZHEP
MEZHEP 5 NAKİL
MEZHEP 6
MEZHEP 7 TAKLİD
MEZHEP 8
MEZHEP 9 KİTAP
MEZHEP 10-TARİHSEL
MEZHEP 11 SİZLER
MEZHEP 12
MEZHEP 13
MEZHEP TAKLİDİ
MEZHEP MUHALİF
MEZHEP-DAMLALAR
MEZHEP-İLMEDAVET
MEZHEP-SEVDEDE
MEZHEP-İSL.KALESİ
1717-
80-
171717-
===17*.BÖLÜM===
BESMELE
VATAN SEVGİSİ İMANDAN
FIKIHIN ÖNEMİ
FIKIH USULÜ
FIKIH USULÜ 2
FIKIH USUL TARİHİ
EDİLEİ ŞERRİYE
İÇDİHAD
MÜÇDEHİD
müçdehid 1
İCMA-KIYAS
içdihad-KIRKINCI
SAKAL BİR TUTAMDIR
GAYRİMÜSLÜME BENZEMEK
NİYET-ARKADAŞ
EFALİ MÜKELLEFİN
FIKIH-ENFALDE
FIKIH-yusuf semmak
FIKIH-BALLI CIM
FIKIH-FİRASET
FIKIH-GURABA*
FIKIH-İHVANLAR
FIKIH USULÜ-
FIKIH-İLİMİRFAN
FIKIH-H.ECE
EMANET VE EHLİYET
EMANET VE EHLİYET *
MİRİ-MÜLK ARAZİ
MECELLE
SELAM VERMEK
fıkıh soruları
FERAİZ-İSKAT PROĞRAMI
RECM
CİN HAKKINDA
islammerkezi.com...
181818
19
1818--
===18 BÖLÜM===
KUTUBU SİTTE*
KUTUBU SİTTE İHAYAT
KUTUBU SİTTE BALLI
FETAVAİ HİNDİYYE
EBUSUUD FETVA
DURER
RUHUS-SALAT
MUCİZE-KERAMET
HAK-UKUBAT
MAKALELER-TAHAVİ
MAKALE DERYASI
310
1919**
191919**
===19 BÖLÜM===
İBADETLERİMİZ
SÜNNET YERİNE KAZA
SÜNNET YERİNE KAZA 2
ABDEST
ABDESTİN EDEPLERİ-K SİTTE-HŞ
ESB-ABDEST
ESB ADAK
ESB HOPARLÖR
ABDEST-İHVANLAR
ABDEST-BİRİZBİZ
ABDEST-SÜNNETULLAH
HAYZ-NİFAS
GÜSL-DİŞ DOLGUSU
DOLGUYA MUHALİFLER
İSTİKBALİ KIBLE
NAMAZIN ÖNEMİ
NAMAZIN KILINMASI
YOLCULUKDA NAMAZ
CUMA CEMAAT-ZUHR
SABAH NAMAZINA KALK
NAFİLE NAMAZLAR
TERAVİH-İTİKAF
NAMAZ-TAHAVİ
HASTALIKDA NAMAZ
HOPARLÖRLE NAMAZ
NAMAZDA VAKİT NİYET
NAMAZDA TADİLİ ERKAN
NAMAZ-İLİMSAATİ
NAMAZ-İHVANLAR*
NAMAZ-H.ECE
NAMAZ-ENFALDE
NAMAZ-FİRASTE
TEHARET
TEHARET-TAHAVİ
TAHARET-İHYA
TAHARET-ENFAL
TEHARET-FİRASET
SANDALYEDE NAMAZ
<
2020-
202020-
****20.BÖLÜM***
KAĞIT PARA İLE ZEKAT
ZEKAT
ZAKAT-TAHAVİ
ZEKAT-H.ECE
ZEKAT-İHVANLAR
ZEKAT-ENFALDE
ZEKAT-FİRASET
SB ZEKAT
O
ORUÇ
ORUÇ-TAHAVİ
ORUÇ-SÜNNETULLAH
ORUÇ-İHVANLAR
ORUÇ-GURABABL
ORUÇ-H.ECE
ORUÇ-FİRASET
ORUÇ-ERRAHMAN
ORUÇ-ENFALDE
RAMAZAN-FİRASET
K-
KURBAN
KURBAN-FİRASET
KURBAN-TAHAVİ
KURBAN-CANDAMLALARI
KURBAN-İHVANLAR
KURBAN-H.ECE*
ADAK
HAC-UMRE
ALIŞVERİŞ BİLGİLERİ
ALIMSATIM-HAZNEVİ
SİGARA HARAMMI
HAC-FİRASET
SARF
FAİZ-SİGORTA
FERAİZ-MİRAS
NELER YENİR
NELER KULLANILIR
TAKKE SARIK ÇARŞAF
NAZAR VARDIR
FAL-BÜYÜ
HARAC ZARURET
RESİM YAPMAK
LİAN KİTABI
212121-
21
2121
==21.BÖLÜM==
===DUA===
DUA ŞARTLARI
DUADA EL -KOMUT
365 GÜN DUA
DUA-İNCİMERCAN
DUA-İHVANLAR
DUA-REYHANG
DUA-İLİMSAATİ
DUA --SADAKAT
DUA-FECR
DUA-FİRASET
DUA-HAZNEVİ
DUA-İSLAMVEİHSAN
BAYRAM VE RAMAZAN
69
2222---
2222222
===22 BÖLÜM==
==AİLE BÖLÜMÜ==
EVLİLİK REHBERİ
KİMLERLE EVLENİLİR
EVLLİK VE AİLE NİKAH
NİKAH-İHVANLAR
TESETTÜR FARZDIR
EVLİLİK-SEVDEDE
HUZUR KAYN AİLE
AİLE-BALLICOM
KADIN-BİRİZBİZ
KADIN-SADABAT
AHVALÜ NİSA-İNCE.M
BABANIN KIZINA MEKTUBU
AİLE-FİRASET
KADIN AİLE-FİRASET
AİLE GENEL-FİRASET
YÜKSEK İSLAM AHLAKI
KADIN HAK VE HAYZ-FİRASET
AİLE-R AYVALLI
aile saadeti-ballı
AİLE-medine veb
kadının değeri
KADIN ŞAHİTLİK-MİRAS
s maraşlı genel
maraşlı hb genel
SEMA MARAŞLI DT
SEMA MARASLI 7
FATMA BARBAROS GENEL
EVLİLİK-İS HAYAT
LEKE TEMİZİĞİ
S MARAŞLI -F ATLASI
FU
nis*
202020
==23.BÖLÜM==
ÇOCUK EĞİTİMİ
ÇOCUK-FİRASET
ÇOCUK VE DİN-EVLATLIK
ÇOCUK-SADAKAT
ÇOCUK-BALLICOM
COCUK GELİŞİM
İZDİVAÇ VE MAHREMİYET
GÖRGÜ KURALLARI
İDERECİLİK BİLGİLERİ
TESETTÜR-TAHAVİ
80--
14-2
8--
===24-BÖLÜM====
EDEBİYAT KÖŞESİ
K.S.ÖREN
EDEBYAT-ENFALDE
SALİH BABA DİVANI
EDEBİYAT-H.ECE
NİYAZİ MISRİ
TÜRKÇENİN ÖNEMİ
TAM İLMİHAL ŞİİRLERİ
NECİP FAZIL ŞİİRLERİ
HÜDAİ DİVANI
DARÜL HARPTE BANKA
YT DİZİ
YT HATIRALAR
YK MTT
YK MTT 2
gö*
M***

****TARİH VE ÖNEMİ****
TARİH TANI
BATILILAŞMA İHANETİ
BİR DEVRİMİN ANATOMİSİ
TARİH OSMAN İHVAN
TARİHİ HAKİKATLER *
TARİHİ HAKİKATLER 1
TARİHİ HAKİKATLER 2
TÜRKLERİN İSLAMI KABULÜ
M*-
İS--
İSMAİL YAĞCİ*
İSMAİL YAĞCI 2001-02
İSMAİL YAĞCI 2003-04
İSMAİL YAĞCI 2005-06
İSMAİL YAĞCI 2007-09
İSMAİL YAĞCI 2010-12
601Ü
M 3
METİN ÖZER 1
METİN ÖZER 2
METİN ÖZER 3
İBRAHİM PAZAN 23
N*
M--*
A ŞİMŞİRGİL GENEL TÜM
AHMET ŞİMŞİRGİL
ŞİMŞİRGİL ESERLERİ
ŞİMŞİRGİL-İLMİ--PDF
ŞİMŞİRGİL-TARİH
PAZAR DİVANI-AŞ
CUMA DİVANI-AŞ
CUMA DİVANI 2017-18
CUMA DİVANI 2019
CUMA DİVANI 2020
CUMA DİVANI 2021-A
CUMA DİVANI 2021 B
CUMA DİVANI 2022*
CUMA DİVANI 2023
CUMA DİVANI 2024
ASR İHANETİ-ŞİMŞİRG
HZ MUHAMMED- A SİMŞİRGİL

Ş*
ZEY
==F.BOL===
F BOL PAZAR Y
FUAT BOL-CHP 1
FBOL M CHP 19-18
AKINCI CHP
CHP Yİ KONUŞ
FUAT BOL CHP 2023*
FUAT BOL-TARİH
F BOL M 19-18
F BOL 2022
F BOL 2022-2
F BOL 2022 D
FUAT BOL 2023*
fuat bol 2023 ekim
F 1
FU--
NE--
814
İH
ABDULHAMİD HAN
ABDULHAMİD DÜŞMANLIĞI
A.HAMİD-LOZAN-MUSUL
ABDULHAMİD OSM CNK
ABDULHAMİD HAN *
İSLAM TARİHİ-AŞ
İSLAM TARİH-MEDENİYET
TARİH-GENEL
TARİH SİTESİ.ORG*
TARİH VE MEDENİYET
TARİH- NUR DERGİSİ
İSLAM TARİHİ-ENFALDE
İSLAM TARİHİ- FİKİR ATLASI
TARİH-B-İSLAMCOM
TARİH İSLAM ANAHTARI
TARİH-TAHAVİ
MİMAR SİNAN
A.HAMİD NEDEN SESSİZ KALDI
TARİH -FİRASETNET
TARİH-HALİS ECE
TARİH-EMPOZE.HÜRREM
TARİH-BALLICOM
TÜRK DÜNYASI DERGİSİ
TARİH-SANALÜLKE
TARİH-İHVANLAR
TARİH-SADAKAT
TARİH-NAKŞ
TARİH-DAMLALAR
TARİHEYOLCULUK.ORG
TARİH YAZILARI
TARİH YAZILARI 2
TARİH YAZILARI 3
GEZİ NOTLARI
BİLİM TARİHİ
AB
===OSMANLI===
BİYOĞRAFİ NET
**RAMAZAN AK TARİH
R.AYVALLI-OSMANLI
OSMANLI NASIL YIKILDI
OSMANLI PADİŞAHLARI*
OSMANLIYI TANIMAK
OSMANLICANIN ÖNEMİ*
OSMANLI MEDRESELERİ
OSMANLIYA İFTİRA
OSMANLI 1*
OSMANLICA
OSMANLI 2**
OSMANLI KÜLÜBÜ*
OSMANLI-YÜMİT
OSMANLILAR.GEN.TR
BÜYÜK OSMANLI TARİHİ
OSMANLI HİKAYELERİ
OSMANLI HANEDANI
OSMANLI-ENFALDE
OSMANLI-HAKSANCAĞI
HZ OSMANIN ŞEHİD EDİLMESİ
OSMANLIDA İMAMLIK
OSMANLI İLİM-ENFAL
OSMANLI MEDENİYETİ-ENFAL
OSMANLICA SÖZLÜK
OSMANLI-enfal
SAKLI OSMANLI
İ.ANS BATILILAŞMA
BATININ İSLAMA BAKIŞI 1
ENDÜLÜSÜN FETHİ
SELÇUKLU TARİH
TARİH ENSTİTÜSÜ DER
TİMUR HAN
ARAP İHANETİ YALANI*
İSTANBUL VE FETİH
94 YILLIK TARTIŞMA
ARAPCA-İHVAN
DURSUN GÜRLEK GENEL
çanakkale-taha uğurlu
FAHREDDİN PAŞA
BATININ OYUNLARI
ALİ KEMAL TORUNU
GÜN TARİHİ
TÜRKTARİHİM.C

Hİ-
HİLMİ DEMİR GENEL
HİLMİ DEMİR 1
HİLMİ DEMİR 21-18
HALİL ÖNÜR
Y.BÜLENT BAKİLER
o.k
KEMAL KAYRA 21-23
KEMAL KAYRA 24
E.
E B EKİNCİ ŞAHS
EB EKİNCİ GEN
EB EKİNCİ GENEL YENİ
E.B.EKİNCİ 2008-
E.B.EKİNCİ 2009
E.B.EKİNCİ 2010
E.B.EKİNCİ 2011
E.B.EKİNCİ 2012
E.B.EKİNCİ 2013
E.B.EKİNCİ 2014
E.B.EKİNCİ 2015
E.B.EKİNCİ 2016
E.B.EKİNCİ 2017
E.B.EKİNCİ 2018
E.B.EKİNCİ 2019
E.B.EKİNCİ 2021
E.B.EKİNCİ 2022
E.B.EKİNCİ 2023
E B EKİNCİ 2024
KU--
TG-M.FATİH ORUÇ
M.N. ÖZFATURA GENEL TÜM
MN.ÖZFATURA-CHP
M.N.ÖZFATURA 2001
MNÖFATURA-OSMANLI
MNÖFATURA-TÜRKLER
MNÖ.FATURA-DİYALOĞ
MNÖ FATURA-TEFEKKÜR
MN ÖFATURA-SU
MN ÖFATURA-MADEN
MN.ÖFATURA-ERMENİ
M.M.ÖZF-2016
MN ÖZFATURA -GENÇLER
İ.ÖZFATURA 2014
İRFAN ÖZFATURA 2
İRFAN ÖZFATURA 3
İRFAN ÖZFATURA GENEL
S--
299
AKINCI 1
AKINCI 2
ÖMER N YILMAZ 1
İBRAHİM YAVUZ
ALTINBAŞ A
UFUK COSKUN 1
UFUK COŞKUN 2
KENAN ALPAY
sabri gültekin
misafir yazar
Y*
M YÜKSEL-GENEL
M.YÜKSEL 2013
M.YÜKSEL 2014
M.YÜKSEL 2015-
M.YÜKSEL 2016
KÜ-
KEMAL SUNAL FİLMLERİ ZARARLARI
TG-*KAZIM K.YÜCEL
TG-HASAN ULU
TG-HAKKI ASLAN
NASIL BATTI RILDI
NİMETULLAH
VAHDET YAZAR
AH**
Y-
FE
YUSUF KAPLAN-TIME
Y KAPLAN 2007-8
Y KAPLAN 2009-10
Y KAPLAN 2011-12
Y KAPLAN 2013-14
Y KAPLAN 15-16
Y KAPLAN 2017
YUSUF KAPLAN 2018
YUSUF KAPLAN 2019
YUSUF KAPLAN 2020
YUSUF KAPLAN 2021
YUSUF KAPLAN 2022
YUSUF KAPLAN 2023
YUSUF KAPLAN 2024
Y**
Y.BAHADIROĞLU 2012
YAVUZ BAHADIR 2013
YAVUZ BAHADIR 2014
YAVUZ BAHADIR 2015
YAVUZ BAHADIR-2016 A
YAVUZ BAHADIR-2017 A
YAVUZ BAHADIROĞLU 2017 A
Y.B.TIME TÜRK VE 2016 B
CE
22*
BELGELERGERÇEK TARİH GENEL
B.GERÇEKTARİH.C-1
B.GERÇEKTARİH.C 2
B.GERÇEKTARİH.C 3
BGERÇEKTARİH C 4
B.GERÇEKTARİH.C 5
B GERÇELTARİH C.6
B GERÇEKTARİH C.7
BG KONUŞUYOR
B G TARİH 1
B G TARİH 2
B G TARİH-DİYANET
BG T-HAFIZ
BGT VAHDETİN
BGT ŞALCI B
BGT CHP EKO
BGT KADIN
İNG DERVİŞ
ALİ ŞÜKRÜ CİNAYETİ
607
604
M.Ş.EYGİ 2005
M.Ş--EYGİ 16
M.Ş.EYGİ 19
M.Ş.EYGİ YD GENEL
4-2
M ***
M.ARMAĞAN 1997
M ARMAĞAN 2010
M ARMAĞAN 2011
M.ARMAĞAN 2012
M ARMAĞAN 2013
M.ARMAĞAN 2014
M.ARMAĞAN 2015
M ARMA 15-16 KİŞİ
M.ARMAĞAN Y-16
M.ARMAĞAN YŞ-17
M ARMA 2016 DT
M ARMA 2017-18 K
M ARMA 2021 MÜZEK
M ARMAĞAN-2022 AK
M ARMAĞAN 23- AKİT
M ARMAĞ İTTİFAK
EC
M *A
RAHİM ER GENEL
RAHİM ER 2014
RAHİM ER 2015
RAHİM ER 2016
RAHİM ER 2017
RAHİM ER 2018
RAHİM ER 2019
RAHİM ER 2020
RAHİM ER 21-22
RAHİM ER 2023
RAHİM ER 2024
RAHİ
324
EA
E.AFYONCU 2010
E. AFYONCU 2016
E AFYONCU 2017
E23 GENEL
NERDE KALDIK E A
HİSAR 23
HİSAR 22-20
HİSAR 20-19
293
FU-
TURGAY GÜLER SESLİ
FUAT UĞUR
KADİR MISIROĞLU
NUREDDİN TAŞKESEN
KÜBRA DEĞİRMEN
MEHMET CAN
MEHMET KUMAŞ
MESİH-Ş SİMAVİ
A.DOĞAN İLBAY
B ACUN
MUSTAFA UZUN*
AF ARI-ALİ ERYIL
Ö SAPSAĞLAM*
ALTAN ÇETİN*
F SARRAFOĞLU
R AKBAY
ISLAHDE-PDF
322
333
MEKTEBİDERVİŞ
MD-KUDÜS
MD-ZALİMLER 1
MD-ZALİMLER 2
MD-A GEYLANİ
MD-FUTUHULGAYB
MD ŞEFAAT HAKTIR
MD İMAMLARIMIZ
MD H İMAMLARI
MD REDDİYE
MD AŞEREİ MÜBEŞER
MD NEFS VE ŞEYTAN
MD TAS VE TAR
MD MÜRŞİD
MD A SİLSİLE
MD İZ BIRAKANLAR
MD İZ BIRAKANLAR 2
MD İZ BIRAKANLAR 3
MD İZ BIRAKALAR 4
MD KÜTÜBÜ SİTTE 1
MD KÜTÜBÜ SİTTE 2
MD KÜTÜBÜ SİTTE 3
MD KÜTÜBÜ SİTTE 4
MD KÜTÜBÜ SİTTE 5
MD KÜTÜBÜ SİTTE 6
MD KÜTÜBÜ SİTTE 7
MD KÜTÜBÜ SİTTE 8
MD KÜTÜBÜ SİTTE 9
MD KÜTÜBÜ SİTTE 10
MD KÜTÜBÜ SİTTE 11
MD KÜTÜBÜ SİTTE 12
MD KÜTÜBÜ SİTTE 13
MD KÜTÜBÜ SİTTE 14
MD KÜTÜBÜ SİTTE 15
MD KÜTÜBÜ SİTTE 16
MD KÜTÜBÜ SİTTE 17
MD KÜTÜBÜ SİTTE 18
317
292
252
329
ANAYASA
KÜLLİYAT-COŞAN
İNTERNET HUKUKU
arapçanın önemi
SSK KANUN
MEB KANUN
MEMURLAR KANUNU
DARULHARP
SADAKAT.NET
SAHİHİ BUHARİ NAMAZ
SAHİHİ BUHARİ
İ.ŞENOCAK-GENEL*
NECATİ AKSU NET
SABRİTANDAOĞAN
İSLAM KÜLTÜR.COM
YAZAROKU ESK
KIRKINCI.COM
ERRAHMAN DE
-ENFAL kavram
enfal 1
kavramlar
ARAPÇA ÖĞREN
YEZİDİLİK
BİLGELİK ÖYKÜLERİ
LÜGAT-BALLI
320
297
298
296
SAĞLIK ÖĞÜTLERİ
SAĞLIK 1
SAĞLIK 2
SAĞLIK 3 KAZA
SAĞLIK 4
BASARI SIRLARI
BESLENME
BİTKİ TEDAVİ-FİRASET
CEMAL ABİ İLE DEMİR GİBİ
ŞİFALI BİTKİLER
prostata çözüm
BİYOLOJİ SÖZLÜĞÜ
erdal yeşilada-SAĞLIK
294
316
304
DİYANET-İHVANLAR
MENKİBELER-İHVAN
MUHARREF D.-İHVANLAR
TESBİTLER-İHVAN
MENKİBE-İHVANLAR
KAVRAM-İHVANLAR
TV DEŞİFRE-İHVANLAR
GÜNDEM-İHVANLAR
MENKİBELER-NAKŞ
NASİHATLER-yusuf semmak
GENEL-NASİHAT.ORG
NASİHATLER 2 Y semmak
zikr nakş
nefs nakş
rabıta nakş
İBRAHİM KİRAS GENEL
İBRAHİM KİRAZ-
HAYDAR ORUÇ DİR-POS
İSMAİL YAŞA DİR POS
AHMET TAŞGETİREN
287
286
288
291
CEMİL KOÇAK 2011
CEMİL KOÇAK 2012
CEMİL KOÇAK 2013
CEMİL KOÇAK 2014
CEMİL KOÇAK 2015
CEMİL KOÇAK 2016
285
284
M.ŞÜKRÜ HANİ 2010
M ŞÜKRÜ HANİ 2011
M ŞÜKRÜ HANİ 2012
M ŞÜKRÜ HANİ 2013
M ŞÜKRÜ HANİ 2014
M ŞÜKRÜ HANİ 2015
M ŞÜKRÜ HANİ 2016
M ŞÜKRÜ HANİ 17-18
282
AYŞE HÜR TARAF 2008
AYŞE HÜR TARAF 2009
AYŞE HÜR TARAF 2010
AYŞE HÜR TARAF 2011
AYŞE HÜR TARAF 2012
AYŞE HÜR RAD 2013
AYŞE HÜR RAD 2014
AYŞE HÜR RAD 2015
AYŞE HÜR RAD 2016
281
=İHYAORG.KİTAPLIK=
4 İNCİL FARKLI
HADİS TARİHİ
ATEİZM ELEŞTİRİSİ*
280
277
TAMER KORKMAZ GENEL
İBRAHİM KARAGÜL GEN
YÜCEL KOÇ GENEL
İSMAİL KAPAN GEN
K**
NUH ALBAYRAK GEN
NUH ALBAY TÜRKİYE 9-14
NUH ALBAY ST 15-16
NUH ALBAY ST 17-18
NUH ALBAY ST 19-20
NUH ALBAY ST 21-22
NUH ALBAYRAK 2023
KA***
241
246
METİN HÜLAGU-G
M HÜLAGU 22-23
M HÜLAGU 21
M HÜLAGU 19-20
M HÜLAGÜ 18
mn
263
243
234
238
MURAT ÇETİN GENEL
MURAT ÇETİN DP
260
ÜZEYİR İLBAK DP
YUNUS EMRE ALTIN
ENES BAYRAK
HAZAR TÜRK
SESLİ MAKALE
TÜRK YÜZYILI RG
FİLİSTİNLİLER TOPRAK SATTIMI
İSMAİL ÖZ *
HAKAN ERDEM 2016
238-
240
F-BAKA-A İMR-NİSA
MAİD-ENAM-ARAF-ENFAL
TEVB-YNS-HUD-RAD-İB
HİC-NAHL-İSRA-KEHF-MRYM
TAHA-ENB-HAC-MÜMİNUN-NUR
FURK-ŞUARA-NEML-KAS-ANK
RUM-LKM-SEC-AHKF-MHMD
FTH-HUC-KHF-TUR-NECM-KMR
RHMN-VAKIA-HDD-MCDL-HŞR
MHTN-SAF-CUMA-MNFK-TEĞA-TLK
THRM-MÜLK-KLM-HKA-MARC-NUH
CİN-MÜZ-MÜD-KYM-İNS-MRS-NB
NZAT-ABS-TKVR-
232*
232
231
230
229
228
227
226
225
224
223
222
221
220
219
218
217
216
215
214
213
212
211
210
209
208
207
206
205
204
203
24-
2
5
4
3
7
1
202
ü7
13-
10
8
17--
14-
16--
6
ME
21-
12-
İRAN -GÜLDAĞI
VAHD VUCUD MUD
DOĞ-GÜN İS TARH 1-7
SELÇUK ŞİA
KADIZADELİLER
nesefi t
mesnevi anevi
ahmet kavas
pdf moğol-zengi
yazıcı-mesut
Z KEVSERİ
KAL-ÇAKIRGİL 24
PDF HADİS
pdf açık öğr-hadis
PDF İRAN
PDF MESNEVİ
pdf moğol istila
PDF DİNİ TERİM SÖZL
PDF Ö NESEFİ TEFSİR
PDF KİTAP 1
TASAVVUF E S
PDF EMİR SULTAN
PDF SUFİ-SİYASET
PDF İSLAM HUKUKU
PDF KONEVİ-FATİHA
PDF İBNİ ARABİ
PDF N TOPÇU
PDF HZ AYŞE
PDF ABD.İBN MESUD
PDF KURTUBİ
PDF SUFFE ASHABI
PDF HZ ÖMER S
PDF SUYUTİ-MEHDİ
PDF İLİMLER
PDF FAHREDDİN RAZİ
PDF HZ OSMAN
PDF HARİCİLİK
PDF VEHHABİ
PDF ESİ
PDF CENNET CEH
PDF ZAHİD KEVSERİ
PDF ŞABANI VELİ
PDF MİRAS HUKUKU
PDF MATURUDİ
PDF İBNİ HALDUN
PDF MSP
PDF İHV MÜSLİM
PDF HANEFİ M
PDF SELEFİ
PDF ABDULHAMİDİ SANİ
PDF M HALİDİ BAĞDADİ
PDF İ VE TERAKKİ
PDF E.B.EKİNCİ
PDF NECİP FAZIL
PDF AVRASYA ETÜD
PDF İMAM MATURUDİ
PDF KADIZADEL,LER
PDF EMRİ MAĞRUF
PDF CİHAD
PDF KAVRAMLAR 2
PDF KAVRAMLAR
PDF HZ FATIMA
pdf PEYGAMBERİMİZ
PDF AHMET YESEVİ
pdf istiklal m.
pdf anadoluluculuk
PDF-YSSELİM ROMANI
PDF HACI BAYRAM VELİ
PDF MEVLANA
PDF AHİLİK
PDF GAZALİ
pdf gazali 2
pdf batıniler
PDF NİYAZİ MISRİ
pdf bedreddin ayni
pdf pezdevi
pdf ibni hümam
pdf yunus emre
pdf 31 mart vakası
PDF KAYI 10
PDF ABDULHAMİD HAN
PDF BUHARİHANLIK
OSMANLI KÜLTÜRÜ PDF
pdf osmanlı kültürü
PDF OSM.EDENİETİ
pdf osmanlıda adalet
pdf milliyetçilik 1
pdf osm milliyetçilik 2
islamcılık zyt brn bl2
pdf islamcılık 1
-İSLAMCILIK ARŞİVİ
osmanlıda batıcılık pdf
PDF OSM BATICILIK
ÖZAK İRŞAD 1-2
ÖZAK İRŞAD 3
ÖZAK Z KULUP
PDF COŞAN 1-2
PDF TÜRKÇÜLÜK
OSMANLIDA TASAVVUF 1
PDF TASAVVUF 1
H K YILMAZ
PDF A SELÇUKLU
PDF SELÇUKLU
PD.YABANCI OKULLAR
PDF EMRE AYDI
A İSKENDERİ
CÜNEYDİ BAĞDAD PDF
EBU HANİFE ÖZEL SAYISI
EBU HANİFE PDF 1
İ H A DERGİ
PDF KATILIM
PDF MODERN
==DERGİLER==
YASİN OKUMAK
YORUM -dergileri
DÜZCE HABER
MİSAK DERGİSİ
elmalı tefsir enfal 1-9
elmalı tefsir enf 10-28
elmalı tefsir enf 30-38
elmalı tefsir enf 39-58
elmalı tefsir enf 59-86
elmalı tefsir enf 87-114
İMAN-is hayat
mesnevi-i hayat
ehli sünnet- i hayat
kıssa-is hayat
g isla.-is hayat
A-
ruhus salat-ince
nezih itikat-ince
evlilik-ince
hayzı nisa-ince
tas-zikr-rabt-ince
hakayık-ince
risale-ince
risale-ince 2(seytan-nefs)
nimeti islam-ince
sohbetler-ince 1
sohbetler-ince 2
hikayeler-ince
riyazüs salihin-sadakat
fıkıh-sadakat
fetevai hindiyye-sadakat
b islam ilmihali-sadakat
bir bilene soralım-sad
vehhabilere cev.-sadakat
fıkıh ans-sadakat
nurul izah-sadakat
kutubu sitte-sadakat
sahihi buhari-sadakat
evliyalar ans.-sadakat
R---
TEBLİĞ YÖNTEMLERİ
İBRAHİM KİRAZ
M.BARDAKÇI 1
ALPER TAN
TÜRKİYE -A.AKGÜL
ULUS İLİŞKİL M ORTAK
AHMET VAROL-DIŞ POL
DIŞ İŞL 2
DIŞ İŞL 3
DIŞ İŞL 4
DIŞ IŞL 5
dış 5 yeni
B.PAKMAN WORDPTRES.COM
SN-TEKHAFIZ
f-İTİRAFLAR
AGET 1-4
İİİ..GÖLGESİ
IŞIK-UFUK
SUKUT ÇIĞLIĞI
BAHARI SOLUK
Z.ALTIN DİLİ
ÖRNEK HRK.
BUH.AN.İNS
YİT.CEN.DOĞ
BABANIN BABASI
ozan arifin refe şiiri
KİTAP-SÜNNET-KADER
ABDULHAMİD HAN

ABDÜLHAMİD HAN Osmanlı padişahlarının 34'üncüsü olan Sultan II. Abdülhamid Han aklı, zekası ve ilmi fevkalade üstün olan bir zattı. Batılıların ve iç düşmanların asırlar boyunca devleti yok etmek için hazırladığı yıkıcı, sinsi planlarını sezip, önlerine aşılmaz bir set olarak dikildi. Hazırlayanları ve maşa olarak kullandıkları yerli işbirlikçilerini, sahte kahramanları işbaşından uzaklaştırdı. İşte bu büyük zatın 10 şubat, 96. yıldönümü idi. Yıldönümü vesilesi ile Yıldız Üniversitesi ve İstanbul Medeniyet Üniversitesi işbirliği ile iki açık oturumdan oluşan etkinlik düzenlendi. İlk panel Abdülhamid'in sağlık politikasıyla ilgiliydi. Oturum başkanlığını yaptığım bu panelde konuşmacılar özet olarak şunları anlattılar: Prof. Dr. Hüsrev Hatemi; Abdülhamid'in çok iyi niyetli, sağlam karakterli ve vefalı bir insan olduğunu söyledi. Kendisinden çok devleti düşünürdü. 33 sene zalimlik yapmadan devleti ustalıkla idare etmişti. Ona atılan iftiralardan biri de pinti olduğuna dairdi. Bu çok çirkin bir suçlama olduğunu ifade etti. Aristokrat havada, halktan uzak yaşamamıştı. Atatürk'ün Abdülhamid'i küçümseyici veya kötüleyici bir sözünün olmadığını da ekledi. Prof. Dr. Nil Sarı ise Abdülhamid'in sağlık alanındaki eserlerinden söz etti ve bazılarının fotoğraflarını gösterdi. Abdülhamid 90 adet gureba hastanesi, 19 adet belediye hastanesi, 89 adet askeri hastane ayrıca eğitim hastaneleri, kadın hastaneleri, akıl hastaneleri açmıştı. Bu hastaneler ülkemizden Lübnan'a, Yemen'den İsrail'e, Makedonya'dan Suriye'ye, Yunanistan'dan Libya'ya, Suudi Arabistan'dan Irak'a pek çok yerleşim bölgesine yayılmıştı. Ayrıca eczaneler, hapishane, sağlık merkezleri, fakirler, acizler ve hacılar için misafirhane de pek çoktur. Müthiş bir sağlık hizmetidir bu. Maalesef tahttan düştükten sonra bu eserlerin isimleri değiştirilmiş, bazıları yıkılmış ve bir kısmı da başka alanlarda kullanılmaya başlanmıştır. Kısacası bu büyük insan unutturulmak istenmiştir. Kasımpaşa, Haydarpaşa, Gülhane ve Mektebi Tıbbiye-i Şahane adlı eğitim ve üniversite hastanelerini açan da Abdülhamid olmuştur. Doç. Dr. Adem Ölmez ise Abdülhamid Han'ın özellikle eğitim, sağlık, ulaşım ve asayişe önem verdiğini anlattı. Zamanında yeni bulunan aşıları ülkeye getirmiş, aşı ve kuduz hastalığı üzerine merkezler kurmuş, Bimarhaneleri yani akıl hastanelerini ıslah etmiştir. Akıl hastalarına zincir kullanımını yasaklayarak bugün bile saldırgan hastalarda kullanılan gömleği yerine koymuştur. Dr. Şerif Esendemir konuşmasına Necip Fazıl'ın, "Abdülhamid'i anlamak her şeyi anlamak olacaktır." sözleriyle başladı. Abdülhamid'in tren yolları, bakteriyolojihane, cami ve mektepler yaptırdığını, çağına uygun yaşlılık politikası izlediğini, habitat yani biyosferi merkezi alan ekolojik politikaya önem verdiğini anlattı. Bunları dinlerken aklıma hep başbakanımız Recep Tayyip Erdoğan çağrışım yaptı. O da ülkeye duble yollar, hızlı trenler, Marmaray, üçüncü boğaz köprüsü, çok sayıda havaalanı gibi sayılamayacak eserler hediye etti. Sağlık alanında yeni hastaneleri hizmete açtı. Sağlık hizmetlerini halka yaydı. Eğitim alanını pek çok üniversite, sayısız derslik ve binlerce yeni öğretmenle destekledi güçlendirdi. Kısacası Abdülhamid'in çağdaş bir takipçisiyle karşı karşıyayız. Abdülhamid Han'ı nasıl ki bir takım vicdansız, merhametsiz ve acımasız kişiler, iç ve dış düşmanların oyununa gelerek, maşası olarak bir saray darbesi ile düşürdülerse aynı komplo şu an başbakanımıza karşı düzenlenmektedirler. Bu ülkeye hizmet etmek bazılarının gözüne batmakta ve ellerinden geleni yapmaktadırlar. Rabbim Başbakanımızı korusunu2026

PDF dosyayı göremiyormusunuz ? O zaman buraya tıklayın !



Tasavvuf Nedir? Kamil Mürşid Nedir? | Manevi Hayat

 
 
10 Şub 2016 - Tasav



.
Tasavvuf -Tarikat nedir? Mürşid ziyareti adabı Tasavvuf Yolu Nedir İslamda tasavvuf nedir Soru Tasavvuf nedir, insana ne kazandırır?

Kaynak Linki : 
http://www.manevihayat.com/forum/konu/tasavvuf-nedir-kamil-mursid-nedir.19558/



.Tasavvuf -Tarikat nedir? Konusu 'Dini bilgiler' forumundadır ve Adile tarafından 11 Ekim 2013 başlatılmıştır. Adile Adile Uçar Admin Katılım:5 Temmuz 2012 Mesajlar:5.101 Tasavvuf -Tarikat nedir? tasavvuf,un önemi Elcevap: Tarikatin gaye-i maksadı, marifet ve inkişaf-ı hakaik-i imaniye olarak, Mirac-ı Ahmedînin (a.s.m.) gölgesinde ve sâyesi altında kalp ayağıyla bir seyr ü sülûk-i ruhanî neticesinde, zevkî, hÂlî ve bir derece şuhudî hakaik-i imaniye ve Kur'âniyeye mazhariyet; 'tarikat,' 'tasavvuf' namıyla ulvî bir sırr-ı insanî ve bir kemÂl-i beşerîdir. Evet, şu kâinatta insan bir fihriste-i câmia olduğundan, insanın kalbi binler Âlemin harita-i mâneviyesi hükmündedir. Evet, insanın kafasındaki dimağı, hadsiz telsiz telgraf ve telefonların santral denilen merkezi misilli, kâinatın bir nevi merkez-i mânevîsi olduğunu gösteren hadsiz fünun ve ulûm-u beşeriye olduğu gibi, insanmahiyetindeki kalbi dahi, hadsiz hakaik-i kâinatın mazharı, medarı, çekirdeği olduğunu, had ve hesaba gelmeyen ehl-i velâyetin yazdıkları milyonlarla nuranî kitaplar gösteriyorlar. İşte, madem kalp ve dimağ-ı insanî bu merkezdedir; çekirdek hÂletinde bir şecere-i azîmenin cihazatını tazammun eder ve ebedî, uhrevî, haşmetli bir makinenin Âletleri ve çarkları içinde derc edilmiştir. Elbette ve herhÂlde, o kalbin Fâtırı, o kalbi işlettirmesini ve bilkuvve tavırdan bilfiil vaziyetine çıkarmasını ve inkişafını ve hareketini irade etmiş ki, öyle yapmış. Madem irade etmiş; elbette o kalp dahi akıl gibi işleyecek. Ve kalbi işlettirmek için en büyük vasıta, velâyet merâtibinde zikr-i İlâhî ile tarikat yolunda hakaik-i imaniyeye teveccüh etmektir. İkinci Telvih Bu seyr ü sülûk-i kalbînin ve hareket-i ruhaniyenin miftahları ve vesileleri, zikr-i İlâhî ve tefekkürdür. Bu zikir ve fikrin mehâsini tâdâd ile bitmez. Hadsiz fevâid-i uhreviyeden ve kemÂlât-ı insaniyeden kat-ı nazar, yalnız şu dağdağalı hayat-ı dünyeviyeye ait cüz'î bir faydası şudur ki: Her insan, hayatın dağdağasından ve ağır tekÂlifinden bir derece kurtulmak ve teneffüs etmek için, herhÂlde bir teselli ister, bir zevki arar ve vahşeti izale edecek bir ünsiyeti taharri eder. Medeniyet-i insaniye neticesindeki içtimâât-ı ünsiyetkârâne, on insanda bir ikisine muvakkat olarak, belki gafletkârâne ve sarhoşçasına bir ünsiyet ve bir ülfet ve bir teselli verir. Fakat yüzde sekseni ya dağlarda, derelerde münferit yaşıyor, ya derd-i maişet onu ücrâ köşelere sevk ediyor, ya musibetler ve ihtiyarlık gibi âhireti düşündüren vasıtalar cihetiyle insanların cemaatlerinden gelen ünsiyetten mahrumdurlar. O hÂl onlara ünsiyet verip teselli etmez. İşte böylelerin hakikî tesellisi ve ciddî ünsiyeti ve tatlı zevki, zikir ve fikir vasıtasıyla kalbi işletmek, o ücrâ köşelerde, o vahşetli dağ ve sıkıntılı derelerde kalbine müteveccih olup Allah diyerek kalbiyle ünsiyet edip, o ünsiyetle, etrafında vahşetle ona bakan eşyayı ünsiyetkârâne tebessüm vaziyetinde düşünüp, 'Zikrettiğim HÂlıkımın hadsiz ibâdı her tarafta bulunduğu gibi, bu vahşetgâhımda da çokturlar. Ben yalnız değilim; tevahhuş mânâsızdır' diyerek, imanlı bir hayattan ünsiyetli bir zevk alır. Saadet-i hayatiye mânâsını anlar, Allah'a şükreder. Üçüncü Telvih Velâyet bir hüccet-i risalettir; tarikat bir bürhan-ı şeriattır. Çünkü risaletin tebliğ ettiği hakaik-i imaniyeyi, velâyet bir nevi şuhud-u kalbî ve zevk-i ruhanî ile aynelyakin derecesinde görür, tasdik eder. Onun tasdiki, risaletin hakkaniyetine katî bir hüccettir. Şeriat ders verdiği ahkâmın hakaikini, tarikat zevkiyle, keşfiyle ve ondan istifadesiyle ve istifazasıyla o ahkâm-ı şeriatın hak olduğuna ve haktan geldiğine bir bürhan-ı bâhirdir. Evet, nasıl ki velâyet ve tarikat, risalet ve şeriatın hücceti ve delilidir; öyle de, İslâmiyetin bir sırr-ı kemÂli ve medar-ı envârı ve insaniyetin, İslâmiyet sırrıyla bir maden-i terakkiyâtı ve bir menba-ı tefeyyüzâtıdır. Mektubat, 428[/B]

Kaynak Linki : 
http://www.manevihayat.com/forum/konu/tasavvuf-tarikat-nedir.2550/



.Mürşid-kamili Ziyaret etmenin Adabı Bir mürid intisap ettiği şeyhini ziyarete giderken dikkat edeceği hususlar Allah Dostlarını ziyaret etmenin Adabı Gavs-ı Sani Hz.lerinin ziyaretinde bulunurken uyulması halinde hoş olacak kuralları hatırlatalım istedik. 1-Allah rızası için niyetini tazelemek. Bu takdirde yapıIacak oIan ziyaret AIIah indinde makbuI oIacağı gibi ediIecek tövbenin de kabuIüne sebeptir. 2-yolculuğa çıkmadan önce güzelce abdest veya gusül abdesti almak. Birinci maddedeki niyet yapıIdıktan ve gusüI aIındıktan sonra ziyarete gitmek hoş oIur. İçinde buIunduğumuz yaz mevsiminin de verdiği ter ve vücut kokuIarından temizIenerek gidiIirse hem çevreye rahatsızIık veriImemiş hem de adaba uygun oIur. 3-sakal vücut tıraşı ErkekIer için tam temizIiğin kuraIIarından bir tanesi de traş oImaktır. SakaI bırakmış oIanIarın sakaIIarını düzeItmeIeri sakaI bırakmayanIarın ise traş oIarak yüzünü temiz haIe getirmesi Iazımdır. Vücudun traşa ihtiyaç duyuIan diğer yerIerinin de traş ediImesi adab gereğidir. Ayrıca tırnakIarı kesmek vücut temizIiğinin vazgeçiImez bir kısmıdır. 4-Temiz giyinmek: İnsan bir AIIah dostunu ziyarete giderken en temiz ve yeni eIbiseIerini giymeIidir.Ziyarete gitmeden önce erkekIer için çorap değiştirmek gerekIidir. Buraya kadar temizIik adabını yazmaya çaIıştık. Bundan sonrasında ziyaret sırasında oIması gerekenIeri anIatmaya çaIışacağız. Unutmamak Iazımdır ki Gavs Hz.Ieri de bir insandır. Ona sıkıntı verecek davranışIardan kaçınmak gerekir. İstanbuI’a geIişinde kendisini karşıIamaya gitmek ona rahatsızIık vermektedir. İstanbuI’a önceki geIişinde şöyIe buyurmuştur; -"KarşıIamaya geImeyenden AIIah razı oIsun" Diğer rahatsızIık veren konuIarın başında, eIini öperken sıkarak öpmek oIdukça rahatsız edicidir. EI öpmenin adabı; onun eIini avcunuzun içine aIarak sadece çok küçük bir dudak teması iIe bitirmek şekIindedir. EIi öptükten sonra başa koymak her ne kadar topIumumuzun anane ve örfIerinden oIsa da Sadat-ı Nakşibendi için başa koymak uygun değiIdir. Bir diğer rahatsızIık veren konu; tevbe esnasında bağırarak tevbenin tekrar ediImesidir. Tevbe ederken kendi duyacağı kadar bir sesIe söyIemek adabın gereğidir. Burada anIattıkIarımız uyguIandığı takdirde kazanç getirir.

Kaynak Linki : 
http://www.manevihayat.com/forum/konu/mursid-ziyareti-adabi.7610/



.Tasavvuf nedir ? Rahmet Denizi Dr. Dilaver Selvi hocamızın kaleminden Tasavvuf yolu Allah’a en yakındır. Çünkü bu yolda kırık kalble gidilir, her adımında, bütün menzil ve duraklarında Cenab-ı Hakk zikredilir. Böylece Allah Teala’nın: "Beni zikredin ki ben de sizi [özel olarak] hatırlayayım." [Bakara/152] ayetindeki müjdeye ve "Ben, beni zikredenle beraberim” [Buhari, Müslim] kudsi hadisindeki rahmete erilir. Bu yolda edeb ve tevazû hakimdir. Nafile ibadetlere ihtimam gösterilir. Hep yakınlık vesilesi olacak şeyler tercih edilir. Özellikle ilahi huzura girmeye mani olan kibir ve ucub gibi huylar kalbten defedilir. "Dr Dilaver Selvi" Tasavvuf en istikametli yoldur. Çünkü bu yolun imam ve cemaatinin tek derdi ve biricik hedefi, iç ve dışlarıyla, gizli ve açıklarıyla, ruh ve maddeleriyle, zevk ve vecdleriyle, his ve hevesleriyle bütün hallerinde Kur’an ve sünnete uyarak ilahi rızaya ulaşmaktır. Kamil mürşidler, Rasûlullah Efendimizin [s.a.v.] normal bir oturuş-kalkış şeklinde bile, kendisine uymaya çok ehemmiyet verirler. Sünnetleri farz hassasiyeti ile yerine getirirler, sadık talebelerinden de bunu isterler."

Kaynak Linki : 
http://www.manevihayat.com/forum/konu/tasavvuf-yolu-nedir.7693/



.İslamda Tasavvuf Tasavvuf bir ilimdir ve de başlıbaşına bir ilim. Tasavvuf, kalbin ve nefsin iyi ve kötü hallerini bilip, kötü hallerden temizlenmeyi ve iyi hallere bezenip Allahü Telâyı yakın olmayı öğretir. Tasavvufun hedefi insandır ve insanı islahtır. Bu sebeple, tasavvufun insana nasıl baktığını bilmek lazımdır: İnsanın iki cephesi vardır. 1. Maddi vücut 2. Manevi vücut. Maddi vücut herkes tarafından bilinen ve görülen vücuttrur. Manevi vücut ise gözle görülmez. Kur'an-ı kerimde ve hadis-i şeriflerde isimleri geçen, Kalb, ruh, Akıl, Nefs gibi unsurlar hep manevi vücudun azalarıdır. İnsanın maddi vücudunun yaşaması için yemeye, içmeye, teneffüs etmeye ihtiyacı olduğu gibi, manevi vücudun da gıdaya ihtiyacı vardır. Manevi vücudun gıdası ise nurdur. Nur, Allahü Teâla Hazretlerinden gelir. Peygamber ve onun varisi Mürşid-i kamil denilen büyük velilerin manevi kalblerinden dağıtılır. Manevi vücut ancak, bu nuru aldığı takdirde sıhhatli yaşayabilir. Nur alamayan manevi vücut önce hastalanır, sonra da ölür. Bu manevi ölümdür. Bu duurmdaki insan, yaşayan ölü gibidir. "Celalim hakkı için cin ve insandan bir çoğunu Cehennem için yarattık. Onların öyle Kalbleri vardır: anlamaz, öyle gözleri vardır ki, görmez, öyle kulakları vardır ki, işitmez. Dikkat edin onlar, hayvanlar gibidir. hatta ondan daha şaşkındırlar. İşte bunlar hep o gafiller..." [Araf -7/179] ayeti kerimesi gibi bu gibi manen ölü kimseleri tarif eder. Cenâbı Hak, Kur'an-ı Kerimin; 191 yerinde "manevi kalb"den, 49 yerinde "nur"dan, 59 yerinde "akıl"dan, 9 yerinde de "ruh"tan ve pek çok yerinde de "nefs"ten bahseder. Tasavvuf, işte bu: kalb, ruh, akıl ve nefs gibi manevi unsurlarla alakalıdır. Tasavvufun hedefi, insanın manevi vücudunu, manevi ölüm ve manevi hastalıklardan korumak, dünya ve ahirette insanı manen, huzurlu ve sihhatli yaşatmaktır. Tasavvuf ilmine göre insnın manevi vücudunda iki zıt varlık vardır. Bunlardan biri Ruh, diğeri de Nefstir. Bu iki zıt varlık insanın vücuduna hakim olmak için mücadele eder. Nefsin gıdası günahlar, yardıcısı da Şeytan'dır. İnsanın içinden gelen her türlü kötü düşünce, fiil ve ahlaksızlığın sebei nefstir. Nitekim Yusüf aleyhisselam: Ben nefsimi temize çıkarmam Muhakkak nefs, mübalağa ile kötülüğü emredicidir. ancak rabbimin rahmet ettikleri müstesna. sureti katiyyede benim rabbim gafurdur, rahimdir. [Yusuf - 12/53] İnsanın en büyük düşmanı 2 kaşının arasındaki nefsidir Hadis-i Şerif Nefs kötülüklerin deposodur [Mektubat-ı Rabbani] İşte din ve tasavvuf, insanın içindeki bu habis ve kötü varlığın terbiyesi ve temizlenmesi ile alakalıdır. Başta peygamberler, sonra da peygamberleri n varisi olan alimler ve evliyâullah Mürrşid-i Kâmiller hep insandaki bu kötü varlığın temizlenmesi, nefsin mağlup olup ruhun galip gelmesi için çalışırlar. En Kestirme Yol Nefsin temizlenmesi ve kalbin nur ile dolmasının en kestirme yolu,Muhammed Bahâüddin Şah Nakşıbend [k.s.] şöyle buyuruyorlar: Yolumuz ender bulunan yollardandır. Sağlam halkadır. Resulullah Efendimiz [s.a.v] Hz.Muhammed Mustafa'[s.a]'nın sünnetlerine tutunmaktan başka bir şey değildir. ashab-ı Kiramın takib ettiği yolu izlemekten başka bir gaye yoktur. İlk Adım Hakiki bir mürşid-i kâmile gelip bu ilmi öğrenmek isteyen bir mümin, nefsinin terbiyesi için ilk adını atmış olur. artık o mürşide kendini teslim etmiş ve manen biat etmiş olur. Bu maksatla bir mürşide gelip bağlanan kişiye mürüs [Allah'ı isteyen kişi] denir. Mürid, geçmiş günahlarına tövbe etmiş, farzlarını yapmaya ve haramlardan sakınmaya kesin olarak söz vermiştir. Artık bu kişinin nefsi sıkı bir takip ve kontrol altına girmiş demektir. Sonra mürüd kalbine ve ruhuna Allahü Teâla Hazretlerinden gelen nuru almayı öğrenir. Allah^dan gelen bu nuru almakta vasıta, başta peygamberler sonra da onun varis ve vekili olan mürşid-i kâmillerdir. Nurun Alınışı Mürid tenha ve temiz bir yerde kıbleye dönerek oturur. Gözlerini yumar. Mürşidinin tarif ettiği sûre ve duaları okuduktan sonra dilini damağına yapıştırır. sonra aklından ve kalbinden masivayı mahlukatı düşünmeyi çıkarır. Bütün dikkatini nurun çıkış ve dağıtım merkezine toplar. Ve oradan manevi kalbine Allah'dan gelen nurun geldiğini düşünür. bir müddet sonra da dilini hiç oynatmadan sırf lalbinden "Allah" ismi şerifini zikreder. Bu, Allah'a yakın olmanın ilk adımıdır. Artık insana nur geldikçe ruh kuvvetlenir. Nefs de böyle bir ruha galip gelemez ve vücut idaresini eline geçirmez. Kutub ve Kutublar Veliliin en üst derecesindeki zatlara kutub denir. Kutublar, her devirde bir veye 2, en fazla üç kişi olur. Bunlara; üçler denir; Kutbü'l aktab, Gavsü'l âzam, Kutbü'l ûlâ diye isimlendirilirler. Üçlerin en yüksek decede olanı Kutbü'l-aktab'tır.Kutbü'l-aktab, kutubların kutbu demektir. Bu zât, Peygamber Efendimizin tam varisidir. Velayet derecelerinin en yüksek makamına çıkmış bu zatlara, Mürşid-i kamil, insan-ı kâmil, Şeyh veya vâris-i Resül ismi verilir. Bu zatlar, Resülüllahın manevi vücudundan aldıkları Allah'ın nurlarını kendi mânevi vücutları vasıtasıyla, isteyen insanların mânevi vücutlarına dağıtırlar. Yaşadıkları devrin insanlarını irşad ederler. Silsile-i Sâdât Bu büyük veliler, Kur'ân-ı Kerimde Neml sûresinde anlatılan, Yemen'den Kudüs'e, göz açıp kapayıncaya kadar kısa bir zamanda Belkıs'ın sarayını getiren Süleyman aleyhisselamın veziri Asaf bin Berhaya gibi büyük salâhiyet ve tasarruflara sahiptirler. Sahabe-i Kiram bu hususta en öndedir. Bu yüksek hallerin sahibi allah dostları Sahâbe-i Kiram'dan sonra da devam etmiştir. Hatta, birbirlerine bağlı zincir halkaları gibi bir silsile halinde, biri diğerine vazifesini devrederek günümüze kadar gelmişlerdir. Tasavvufta iki silsile mevcuttur. Biri, Zikr-i Hafi = Gizli Zikir Silsilesi, diğeri Zikr-i Cehri = Açık Zikir Silsilesi. Gizli zikir silsilesi Hazreti Ebubekir Efendimize dayanır. Açık zikir silsilesi de Hazreti Ali Efendimize dayanır. Tasavvuf erbabı her fert, mutlaka bu iki silsileden birine bağlanır.Bütün tarikatlar=yollar, bu iki ana koldan gelmişlerdir. Daha sonraları bu iki kol, 1. Nakşi Silsilesi 2.Kaadiri Silsilesi diye anılmıştır. Bu silsilere Silsil-i Zeheb [Altun Silsile], Silsile-i Kibrîti Ahmer isimleride verilmiştir. Altun Silsil'yi teşkil eden zevat-ı kiram'ın adedi 33'dür. bu sırlardan bir sırdır. Mürşid-i Kâmilin Vasıfları Her şeyin hakikisi ve sahtesi bulunduğu gibi mürşidi kamilinde hakikisi ve sahtesi mevcuttur. Sahtesinin şerrinden kotrunmak ve hakikisine kavuşmak için Cenâb-ı Hakka çok iltica etmek lazımdır. Çünkü her devirde sahteleri, hakikilerinden çok fazla olmuştur. Sahtesinde bulunan en açık vasıflar şunlardır: 1. Sahte mürşid, en başta dinin emirlerine ve Resülüllah Efendimizin sünnetine uymaz. 2. Her devirde görülen en açık misali kadın erkek münasebetlerindedir.Kadın cemaatle bir arada bulunur. Kadınlara elini öptürür. 3. Sahte mürşidin, sohbetlerinde ve toplantılarında rüyaya çok geniş yer verilir. 4. Hadis-i şeriflere ve ayeti kerimelere ulemanın verdiği manaların dışında manalar verilir. Sünnetler yanlış yorumlanır. 5. Dinin yayılması için değil, kendi tarikatının yayılması için çalışılır. 6. İnsanların hidayete ermeleri için çalışmaktan ziyade istikameti düzgün insanlarla uğraşır ve onlarla meşgul olur. 7. Mekruhlara ehemmiyet vermez. 8. Nafile ibadetleri insanların gözü önünde yapar. 9. Zamanlı zamansız, yerli yersiz insanların gözü önünde ağlar. 10. Çoğu Vahdet-i vücud'a inanır. 11. Namazını hep Mekkede kılıyor diye ve buna benzer nice şeyleri şakşakçılarına yaydırır.İlk zamanlar buna tabi olanlar büyük bir zevk duyar, huzur alır, ibadete bağlılığı artar. Şeytan o kimseyi sahte mürşide bağlamak için ondan vesveseyi kaldırır, o kimsenin kolayca ve zevkle ibadet etmesini sağlar. Fakat daha sonra onu daha büyük ve delalete sokar. 13. Erkek ve kadın mürüdlerine bol keseden halifelikler vererek onları dünya menfaatiyle kendilerine bağlar. Gerçek Mürşid Ağaç nasıl ki, gövdesinden değil de, meyvesinden iyi anlaşılırsa, mürşid-i kâmil olan kişilerde, gösterişli zahir hallerinden değil, meyve ve mensuplarından yani yetiştirdikleri kimselerin güzel hallerinden anlaşılır. Ve bu süretle kendilerine tabi olmak, manevi feyzinden her hususuta istifade etmek caiz ve sahih olur. şöhreti arşa çıksa, hakiki mürşidin misali, meyvesidir. [2] Üveysi İrşad Bir mürşid-i kamil vefat ettikten sonra da istediği bir kimseyi irşad edebilir. Kendi ruhaniyetinden yardım isteyen birine yardımlarda bulunur ve onu manene terbiye eder. İşte bu şekilde cismen değil de manen terbiye olma haline tasavvufta Üveysi olarak irşed olma ha denir. bu hal ilk defa Veysel Karani Hazretlerine vaki olmuştur. Resülüllah Efendimizi bizzat görmemiş ancak, ruhaniyetinden istifade ederek irşad olmuştur. 1- Altun Silsile, Abdülkadir Dedeoğlu, Osmanlı Yayınevi, 2- Süleyman Hilmi Tunahan 3- Mektubat-ı Rabbani 4- Yusuf, 53 5- Araf, 179 

Kaynak Linki : http://www.manevihayat.com/forum/konu/islamda-tasavvuf-nedir.8128/






TASAVVUF NEDİR - Suluovam.biz

suluovam.biz/yazaruyeyazi/TASAVVUF-NEDIR/67
27 May 2013 - Tasavvuf da çok konuşulup az bilinen konulardan biri. Kimileri aşklı meşkli söylemler etra



.SEYFULLAH UZUN

TASAVVUF NEDİR
27 Mayıs 2013

Tasavvuf da çok konuşulup az bilinen konulardan biri. Kimileri aşklı meşkli söylemler etrafında daha da bilinmez hale getiriyor, kimileri de tasavvuf gibi nice evliyaya mektep, nice günahkara ümid kapısı olmuş bir eğitimi İslâm dışı kaynaklarla irtibatlandırarak cahilliğini gösteriyor. Tasavvuf’un ne olduğuna dair bilgilerimizi tazelemek, bilmediğimizi  öğrenmek için ehline müracaat etmemiz gerekiyor. Zira her işi ancak ehli bilir. Bu yazıda ehli olan tasavvuf büyükleri tasavvuf için neler söylemişler, onları inceleyerek doğru çiçekten bal almaya çalışacağız.
 
Kelime olarak “yünlü giymek” anlamındaki Tasavvuf kelimesinin kavramsal anlamına dair pek çok tarif yapılmıştır. Her sufi, içinde bulunduğu hale ve döneme göre kendisine daha önemli gelen veya durumun icap ettirdiği noktalara ağırlık vererek Tasavvuf’u tarif etmiştir.
Hatta bu sebepten ötürü, aynı kişinin Tasavvuf’u birden fazla şekilde tarif ettiğini de görebilmekteyiz.
Ancak burada esas konuya geçmeden önce önemli bir hususun altını çizmek gerekir. Tasavvuf, alıştığımız manada bir “müsbet bilim” veya İslâmî anlamda bir “zahirî ilim” değil, bir “hal ilmi”, bir “batınî-ruhî tecrübe” olduğu için, onu tanımanın en sağlam ve gerçekçi yolu, onu tanımlarda aramaktan ziyade fiilen yaşamaktan geçer.
Bu söylediğimiz, Tasavvuf hakkında yapılan tanımların onu hiç yansıtmadığı anlamına elbette gelmemektedir. Fakat işin özünün bu olduğunu da hatırdan çıkarmamak durumundayız.
Ayet ve hadislerdeki tarifler
Tasavvuf hakkında yapılan tariflerin ortak bir özelliği vardır. O da, hemen hepsinin, Kur’an-ı Kerim’den bir (yahut birkaç) ayete veya Rasul-i Ekrem s.a.v. Efendimiz’in hadis-i şeriflerinden birisine (yahut birkaçına) dayanıyor olmasıdır. Örnek olarak burada bunlardan birkaçını zikredecek olursak;
İlk dönem sufilerinden Cüneyd-i Bağdâdî k.s.’ye göre Tasavvuf, “Bütün varlık ile alakayı kesip, Allah ile beraber olmaktır.” Onun bu tarifi, Kur’an-ı Kerim’deki şu ayetlerden ve benzerlerinden alınmış gibidir:
“Onlar, ne ticaret ne de alış verişin kendilerini Allah’ı zikretmekten, namaz kılmaktan ve zekât vermekten alıkoymadığı insanlardır. Onlar, kalplerin ve gözlerin allak bullak olduğu bir günden korkarlar.” (Nur, 37)
“Rabbinin ismini zikret ve bütün varlığınla O’na yönel.” (Müzzemmil, 
Yine ilk dönemin meşhur sufilerinden Ma’ruf-u Kerhî k.s.’ye göre Tasavvuf, “Hakikatleri esas almak, insanların sahip olduğu şeylerden ümit kesmektir. Fakr halini nefsinde tahakkuk ettirememiş olan kimse, Tasavvuf’un hakikatine ulaşamaz.”
Tasavvuf büyüklerinden Şiblî k.s., buradaki “Fakr”ı şöyle izah etmiştir: “Varlıklardan istiğna etme (onlara bağlanmama) halini, sadece Hakk’ı gaye edinmek sure­tiyle gerçekleştirmek.”
Bu tarif de aşağıdaki ayet-i kerime ve hadis-i şeriflerden alınmış gibidir:
“Gerçek şu ki, insan kendini kendine yeterli görerek azar.”(Alak, 6-7)
“(Yapacağınız hayırlar) kendilerini Allah yoluna adamış, bu sebeple yeryüzünde kazanç için dolaşmayan fakirler için olsun...” (Bakara, 273)
Abdullah b. Mugaffel r.a.’tan rivayet edildiğine göre bir adam Allah Rasulü s.a.v.’e; “Ya Rasulallah, vallahi ben seni seviyorum.” dedi. Rasul-i Ekrem ona, “Söylediğin söze dikkat et!” buyurdu. Adam “Vallahi ben seni seviyorum!” diye mukabele etti ve bunu üç kere tekrarladı. Bunun üzerine Allah Rasulü s.a.v. şöyle buyurdu:
“Eğer beni seviyorsan, fakra karşı bir zırh hazırla. Çünkü fakrın beni sevene doğru akması, selin durak yerine doğru akmasından daha sür’atlidir.” (Tirmizî, Birr, 24)
Zünnûn-u Mısrî k.s. Ehl-i Tasavvuf’u şöyle tarif etmiştir: “Onlar öyle kimselerdir ki, Allah’ı her şeye tercih etmişlerdir; Allah da onları her şeye tercih etmiştir.”
Bu tarif, “O, sizi seçti.” (Hacc, 78) ayetinden alınmış gibidir. Zira Cafer-i Sâdık rh.a. şöyle demiştir: “Sıdk, mücahede demektir. Aynı zamanda Allah’ın, senin üzerine başkasını tercih etmediği gibi, senin de Allah üzerine başkasını tercih etmemendir. Zira Cenab-ı Hak, ‘O, sizi seçti.’ buyurmuştur.” (Gazalî, İhyâu Ulûmi’d-Dîn)
Rüveym k.s., Tasavvuf’u, “Nefsi, Allah Tealâ’nın muradına teslim etmektir.” şeklinde tarif etmiştir. Bu tarif, “Allah onlardan razı oldu, onlar da Allah’tan razı oldular.” (Maide, 119) ayetinden ve benzeri ayetlerden alınmıştır.
Cüneyd-i Bağdâdî k.s.’ye “Rıza nedir?” diye sorulduğunda, “İradeyi kaldırmaktır.” diye cevap vermiştir. Kannâd k.s., “Rıza, acılığına rağmen kalbin, kaza-i ilahî ile sükûnet bulmasıdır.” demiştir. İbn Atâ k.s. da şöyle der: “Rıza, kalbin Allah Tealâ’nın kul için olan kadim iradesine nazar etmesidir. Çünkü kul, Allah’ın kendisi için en efdal olanı seçtiğini bilir ve buna razı olarak kızmayı bırakır.” (Ebu Nasr es-Serrâc, el-Luma)
 
 
İhlâs, takva ve zühdü edinmek
Şüphesiz burada örnek olması kabilinden zikrettiğimiz tariflerden her biri, Tasavvuf’un bir veçhesini yansıtmaktadır. Belki Tasavvuf’u kâmil manada tarif edebilmek için Ehl-i Tasavvuf tarafından yapılmış bu tariflerin her birini aynı anda ve bir bütün olarak doğru kabul etmek gerekir.
Şu halde Tasavvuf’u, “Kulun, Cenab-ı Hakk’ın rızasını tek gaye edinerek iç dünyasını ve hayatını Kur’an ve Sünnet’in bildirdiği doğrultuda yönlendirmesi” olarak tarif etmek mümkündür.
Hayatın böyle bir çizgide yaşanabilmesi için elbette Cenab-ı Hakk’ın ve Rasul-i Ekrem s.a.v. Efendimiz’in önce bizden ne istediğini, sonra da bu isteğin nasıl yerine getirilebileceğini bilmemiz gerekir. Kur’an ve Sünnet neyi nasıl anlamlandırıyor ve neye ne kadar önem ve değer veriyorsa, imanında hassasiyet sahibi müminler bunları çok iyi bilmeli ve bunların her birini birer vazgeçilmez ilke olarak hayatına titizlikle intikal ettirmelidir.
Kulun, Kur’an ve Sünnet rehberliğinde tevbe ile başlayan iç arınma (nefs tezkiyesi) mücahedesi, İhlâs, Takva ve Zühd esaslarına riayetle bir “hayat tarzı” haline gelecek ve bu yola girmiş olan kimse (sâlik), Cenab-ı Hakk’ın rızasına ulaşabilmek için hayatının her anında nefsini kontrol altında tutabilmenin gayreti içinde olacaktır.
Cenab-ı Hak şöyle buyurur:
“Muhakkak Allah indinde en değerliniz, en çok takva sahibi olanlarınızdır.” (Hucurat, 13)
Yine şöyle buyurur:
“Nefsanî arzulara, (özellikle) kadınlara, oğullara, yığın yığın biriktirilmiş altın ve gümüşe, salma atlara, sağmal hayvanlara ve ekinlere karşı düşkünlük insanlara çekici kılındı. Bunlar dünya hayatının geçici menfaatleridir. Halbuki varılacak güzel yer Allah’ın katındadır. (Rasulüm!) de ki: Size bunlardan daha iyisini bildireyim mi? Takva sahipleri için Rableri yanında, içinden ırmaklar akan, ebediyyen kalacakları cennetler, tertemiz eşler ve (hepsinin) üstünde Allah’ın rızası vardır. Allah, kulları hakkıyla görendir.” (Âl-i İmran, 14-15)
Yine şöyle buyurur:
“(İblis) dedi ki: Rabbim! Beni azdırmana karşılık ben de yeryüzünde onlara (günahları) süsleyeceğim ve onların hepsini mutlaka azdıracağım. Ancak onlardan ihlâslı kulların müstesna.” (Hicr, 39-40)
Yukarıda zikrettiğimiz üç ayet-i kerime, Takva, Zühd ve İhlâs kavramlarının niçin önemli olduğunu vurgulayan ilahî fermanlardır ve Kur’an-ı Kerim’de bu üç hususun ne kadar önemli olduğunu belirten ayetler elbette bunlardan ibaret değildir. Bunları sadece birer örnek olarak zikrettik.
Bu demektir ki, mümin bir kulun günlük yaşantısında, ibadetlerinde ve kendisi dışındaki varlıklarla ilişkilerinde bu üç noktaya titizlikle riayet etmesi hayatî öneme sahiptir ve işte bunu sağlamak Tasavvuf’un en temel gayesidir.



.

Tasavvuf Nedir | EN GÜZEL HAZİNE DUALAR VE SURELER

www.dualarhazinesi.com › MANEVİYAT › TASAVVUF 
Tasavvuf Nedir. Zehra



.
 
 
 
Bedenimize bakıyoruz. Spor yapıyoruz, beslenmemize dikkat ediyoruz, check up yaptırıyoruz…
Peki ruhumuza gerekli bakımı, yenilemeyi yapıyor muyuz? Ruhumuzun da yenilenmeye, bakıma ihtiyacı var. Dünyevi dertlerle, yaşam şartlarıyla,  bazen uğradığımız hayal kırıklıkları, bazen karşılaştığımız kötülüklerle ruhumuz yıpranabilir. Ruhumuzu önemseyelim. Yenileyelim, güncelleyelim, geliştirelim…
Tasavvuf kalbi saf yapmak, kötü huylardan temizlemek ve iyi huylarla doldurmak demektir.
Tasavvuf ilmi, kalb ile yapılması ve sakınılması gereken şeyleri ve kalbin ruhun temizlenmesi yollarını öğretir.
Tasavvuf dini emirlere uyup, yasaklarından kaçarak kalbi kötü huylardan temizleyip, iyi huylarla doldurmak demektir.
Tasavvuf, fani olan her şeyden yüz çevirip, baki olana bağlanmaktır.
Tasavvuf, İslam ahlakı ile süslenmektir.
Tasavvuf, ölmeden önce ölmektir.
Tasavvuf, kadere rızadır.
Tasavvuf,emeli bırakıp amele devam etmektir.
Tasavvuf, namaz oruç vb değildir. Bunları yapmak her insanın kulluk vazifesidir. Tasavvuf insanları incitmemektir.
Tasavvuf, kendi nefsinin ayıplarını kusurlarını anlamaktır.
Tasavvuf, Allah’ı görüyor gibi ibadet etmektir.
Tasavvuf yolunda ilerlemek için;
Allah için olmayan her şeyin sevgisini kalpten çıkarmak gerekir.Kötü sıfatlardan uzaklaşmak gerekir.Bu yolda ilerlemek Peygamberlerin ahlakındandır.
Kötü sıfatlar; cahillik, öfke, riya, kin, haset, kibir, cimrilik, mal ve makam sevgisi, övülmeyi sevmek, ayıplanmaktan korkmak, övünmek..
Güzel Huylar; ilim, tefekkür, rıza, haya, tevazu, merhamet, cömertlik..
Huzura Kavuşmak İçin;birinci olarak doğru bir iman sahibi olmak gerekir. Doğru imana kavuşmak için ehli sünnet itikadını öğrenmek gerekir. İkincisi dinin yasaklarını ve emirlerini öğrenip bunlara uymak. Üçüncüsü nefsi terbiye etmek.
Allahü Teala buyurdu ki ‘Kalplere imanın yerleşmesi ancak ve yalnız Zikirler ile olur’(Rad 28)
Tasavvuf yolunda ilerlemek Allah’ın isimlerini ALLAH'ın İSİMLERİ çok zikretmekle olur.


.

2- Tasavvuf nedir? - İnce Meseleler

www.incemeseleler.com/tasavvuf-ve.../1709-2-tasavvuf-nedir.html
TASAVVUF NEDİR? İslam dini her çağın özellikle şu hasta asrın şifası; tüm maddi ve manevi, ferdi ve içtimai 


.
TASAVVUF NEDİR?

  İslam dini her çağın özellikle şu hasta asrın şifası; tüm maddi ve manevi, ferdi ve içtimai dertlerin devası; akılların gıdası, gönüllerin şifası; karanlık gecelerin nurlu sabahı, ölümlü dünyanın ab-ı hayatıdır. Fakat, birde adına TASAVVUF denilen çok sevimli ve çok önemli bir şer-i ilim vardır ki, o olmadan imanın tadını duyarak yaşamak İSLAM'ın özünü iç yapısını, ruhunu, mahiyetini, inceliklerini, esrarını kavramak, bu günün ve belki her devrin insanı için çok zordur. Çünkü Tasavvuf KUR'AN ahlakıdır; ALLAH'ü teala yüce kitabında bir ayeti kerimede mealen " Habibim muhakkak sen büyük bir ahlak üzerindesin. " 1 buyurmakta ve peygamber efendimizin ahlakını meth etmektedir. Tasavvuf ise Rasulullahın deruni ahval ve halatı, şeriatin ince adabıdır. Tasavvuf bencillik değil diğer binliktir, merhamettir, muhabbettir, hizmettir yani kısaca ALLAH için sevmek, ALLAH için buğz etmektir, laf ebeliği ve söz kalabalığı değil samimiyet, ihlas ve hikmettir. O halde sende bu önemli yola gir ve bu tatlı ilimle uğraşarak selameti bul. Çünkibu yol Rasulullahın yoludur, bu yoldan ayrı yaşamak yani KUR'AN veSÜNNET'in dışına çıkmak insanı hüsrana götürür, hani bizlerin hergün namazlarının her rekatinde okuduğumuz Fatiha suresi var, biz orada Rabbimize " Sen bizi doğru yola ilettiklerinden eyle dalalete ve sapıklığa düşenlerin yoluna değil. " 2 diye dua ediyoruz ve Rabbimiz olan ALLAH dualarımıza " Habibim sen dosdoğru bir yol üzeresin " 3 buyurarak icabet etmekte ve adeta ey ALLAH'a iman edenler rasulümü örnek alın diye ferman aylemektedir, ZatenAHZAB suresinde bu meale gelen ayeti kerimede mevcuttur, işte şimdi soruyoruz ki hangi akıl sahibi beşer bu ilahi fermana karşı çıkabilir ki? İşte Tasavvuf yolunu baltalamak isteyen ehli küfür bazı müminleri de bu oyunlarına alet ederek alem-i İslam'dafitne rüzgarı estirmeye çalışmaktadırlar, peki bu insanlar Tasavvuf dediğimiz bu şer-i ilimden niçin bu kadar korkuyorlar? Çün ki muhterem kardeşim bu yol Rasulullahın yoludur amaç gaye ALLAHtealanın zati rızasını kazanmaktır, yani ALLAH’ın sevdiği şeyleri yapmak, ALLAH’ın sevmediği şeyleri terketmektir. ALLAH teala hazretleri kafirlerin hallerinden hoşnut olabilirmi, olurmu? İşte her işinde ALLAH rızasını gözeten kişide hoşnut olabilirmi? Olamaz. Bunu da bir kaç misalle özetlemek mümkün, mesela Kübreviyyetarikatının kurucusu Necmettin Kübra KS zalim moğollarla cihadederken şehit düşmüştür, yine İstanbulun fethi esnasındaAkşemsettin KS bu büyük fethin manevi kumandanlığını yapmıştır yine ondokuzuncu asra gelindiğinde Nakşibendi Tarikatının Halidiye Kolu halifelerinden İmam Mansur ve Şeyh Şamilkafkasyayı tam elli altmış sene ruslara mezar etmiştir yine aynı yıllarda Cezayirde Emir Abdul Kadir Libyada Ömer Muhtar Cihad Sancağını son nefeslerine kadar dalgalandırmışlardır yine aynı yıllarda Nakşibendi Şeyhlerinden Ahmed Ziyaüddin GümüşhaneviKS Osmanlı rus harplerine talebeleriyle birlikte iştirak etmiş ve bir çok talebesinin şehadet şerbetini içtiğini gözleriyle görmüştür, yine şimdi o beldelerde o mücahitlerin başlattığı cihad hareketi ise halen devam etmektedir, işte bu ve benzeri misalleri çoğaltmak mümkündür yani her asırda kafirlerle cihad ederken, aynı zamanda da topluma faydalı, yararlı, şuurlu, dinine bağlı, ahlaki değerlere önem verip, her ne şekilde olursa olsun İslama, milletine ve yaratılmışa hizmet eden insanlar yetiştiren bu düşünce yapısı ki kaynağı KUR'AN ve SÜNNET'tir elbette kafirlerin taarruzunauğrayacaktır. Ama ALLAH'ü teala hazretleri bir ayeti kerimede mealen " Onlar ALLAH'ın nurunu ağızlarıyla üfleyip söndürmek istiyorlar, ama ALLAH kafirler hoşlanmasada nurunu tamamlayacaktır. " 4 buyurmaktadır yüce Rabbimiz bizleri bu nurlu yoldan ayırmasın amin.

 Yakın zamanlar da bazı kardeşlerimiz “İslamda Tasavvuf peygamber efendimizin zamanında yoktu onun için bu yol bidattir” demektedirler, bizde onlara cevaben deriz ki yukarıda tasavvufun tarifini yaparken KUR'AN ve SÜNNET yoludur demiştik bunun haricinde bir şey söylemek iman dairesinin dışına çıkmak demektir. Muhterem kardeşim yukarıda da zikretmeştik ki bu yol laf ebeliği değil hal yoludur bu ifade gereğince Tasavvuf, bir hal ilmidir böyle de olunca o devirde adı olsun veya olmasın, o hal ta Hz Peygamber zamanında peygamber efendimiz ve onun ashabının üzerinde mevcuttur. Bütün Tarikatların silsilelerine bakıldığı zaman hemen birinci sırada peygamber efendimiz ve akabinde sahabeleri yer almaktadır. Çünki Hz peygamber mutasavvıflarında sultanı idi ve hayatı boyunca tevazuu ile, ibadetlere düşkünlüğü ile hadiseler karşısında davranışlarıyla bu hayat tarzının en güzel bir örneğiydi, mesela ashabına hizmet edişi, yattığı yerin çok küçük ve hüzün verici oluşu ve sahabilerine öğretmenlik yapışı, karnına taş bağlayışı geceleri kalkıp sabahlara dek ibadet edişi örnek olarak yetmezmi?ALLAH Rasulü hiçbir zaman saltanatı arzu etmedi dünyevi hiçbir şeye kıymet vermedi, evinde ve elinde para ve eşya biriktirmedi bu haller aynen ashabında da vardı, ALLAH Rasulüne gelen ilk ayet-i kerimelerin birtanesin de Müzemmil suresinde gece ibadeti emredilmekte ve bu emre binaen Hz peygamberin kendisi ve ashabı, fiilen geceleri kalkıp ALLAH'a tazarru ve niyazla geceyi ihya etmişlerdir. Bu hususlarda Rasulullah ashabına en güzel numuneydi, ashab-ı kiramdan sonra Tabiinin de fiilleri aynen böyle idi. Tasavvuf ve sofi kelimesiyle o zaman tabir edilmeyen özellik,"HAL" olarak mevcuttu, yani Tasavvuf belki isim olarak Hz peygamberin zamanında yoktu ama hal olarak var idi. Eğer Hz peygamber zamanında bu isimler var olsa belki de o zaman İslamın haricinde bir din olarak algılanabilirdi, oysaki Tasavvuf din değil bir ilimdir. Nasıl bir ilimdir? İslama çelik zincirlerle bağlı şer-i bir hal ilmidir, eğer kişi KUR'AN ve SÜNNET üzere yaşıyorsa oda sofidir ve bu yolun yolcusudur. Şimdi o kardeşlerimize hitaben deriz ki, Hz peygamberin zamanında isim olarak hadis, kelam, tefsir, fıkıh (ve kendi dallarına ait kullanılan bir takım özel ifadeleri deyim ve terimleri) vs gibi islami ilimler yoktu şimdi sizler bu şer-i ilimlerin olmadığını ve bunlarında bidat olduğunu söyleyebilirmisiniz? Hatta KUR'AN-I KERİM dahi Hz peygamberin ahirete irtihalinden sonra bugün ki haline getirilmiştir, şimdi kim diyebilir ki bu Hz peygambere gelen vahiy değildir ve vahyi bu şekilde kitaplaştırmak bidattir? İşte bunları söylemek ne kadar doğru değilse Tasavvufun olmadığını söylemekte o derece yanlıştır. İşte adına Tasavvuf denilen bu şer-i ilim semere olarak insanı HAK Teala’nın rızasına kavuşturup kişiyi muhabbeti Resulullah'a, hatta müşahede-i Resulullaha ulaştırır, bu yoldaki büyük mutasavvıflar " Resulullah ile bir anlık irtibatım ve müşahadem kaybolsa kendimi müslüman saymazidim " demektedirler. Bilinir ki iblis aleyhillane Hz peygamberin suretine girememektedir buda demek oluyor ki o takva ehli insanların bu hali güzel ve sahih olup eğer bu insanlarKUR'AN ve SÜNNET üzere yaşamasalar idi ALLAH Teala hazretleri onlara böyle güzel bir hali ihsan edermiydi? Elbetteki etmezdi, şimdi sıra kendi nefsimizi ıslah ederek ve kalbimizi dünyevi kirlerden arındırarak ihlas ve samimiyet ile " İlahi ente maksudi ve rıdake matlubi " düsturuyla gerçek birer mümini kamil olmamız gerekir vesselam.

 


.

TASAVVUF, Diyanet Islam Ansiklopedisi, TASAVVUF Nedir ...

www.fizan.net/tasavvuf.html
Tasavvufa dair yazılan ilk eserlerde sûfî kelimesinin bir unvan biçiminde ortaya çıkışı ve kökeni üzerinde duruldu

.

TASAVVUF

(التصرّف)

İslâm’ın zâhir ve bâtın hükümleri çerçevesinde yaşanan mânevî ve derunî hayat tarzı.

Tasavvufa dair yazılan ilk eserlerde sûfî kelimesinin bir unvan biçiminde ortaya çıkışı ve kökeni üzerinde durulduğu halde (bk. SÛFÎ) tasavvuf kelimesinin nasıl türetildiği hususuna bir iki müellif dışında temas edilmemiştir. Bu konuyu ele alan sûfî müelliflerden Ebû Nuaym el-İsfahânî (ö. 430/1038) tasavvufun safâ ve vefâ kelimelerinin birleşiminden geldiğini, bunun yanında zâhidlerin yedikleri çöl bitkisi olan sufâneden, kendisini Kâbe hizmetine adayan kabilenin adı Sûfe’den, Hakk’a boyun eğenlerin uzattıkları sûfetü’l-kafâ (ense saçı) terkibindeki sûfeden yahut ucuz bir giyecek sayıldığı için gurura yol açmayan sûftan (yün elbise) türetilmiş olabileceğini belirtir (Ĥilye, I, 17-28). Abdülkerîm el-Kuşeyrî ise tasavvufun Arapça bir kökten geldiğini gösteren bir delile rastlanmadığını, câmid bir lakap olmasının daha uygun görülebileceğini söyler (er-Risâle, II, 550). Ona göre Hz. Peygamber’in sohbetinde bulunanlara sahâbe, sahâbenin sohbetinde bulunanlara tâbiîn, onların sohbetinde bulunanlara tebeu’t-tâbiîn gibi unvanlar verilmiş, daha sonra dinin hükümlerine büyük bir dikkatle riayet edenlere “âbid” ve “zâhid”, zamanla ortaya çıkan bid‘atlara karşı Ehl-i sünnet seçkinlerinin her an Allah’la birlikte olma ve gafletten sakınma gayretlerine II. (VIII.) yüzyıldan itibaren tasavvuf denilmiştir (a.g.e., I, 52-53). Öte yandan bir tevazu sembolü olan yün elbise giymeleri sebebiyle âbid ve zâhidlerin sûfî diye anılmaya başlandığı ve onların bu hayat tarzını ifade için sûf kelimesinden “tasavvefe” (yün giydi) fiilinin türetildiği, tasavvuf tabirinin bu fiilin masdarı olarak kullanıldığı ileri sürülmüş, bu görüş hem anlam hem dil bilgisi açısından uygun bulunduğu için genel kabul görmüştür. Tasavvuf yolunu benimseyenlere sûfî, ehl-i tasavvuf veya mutasavvıf adı verilmiştir.

Batı’da tasavvuf “kâinatın sırlarını, kanunlarını ve bunların üzerinde tasarruf etme yollarını öğreten akım” anlamında “theosophy” veya herhangi bir dinin derunî, ruhanî yönünü belirten “mistisizm” (mystisisme) şeklinde algılanarak İslâm mistisizmi diye ifade edilmiş, ancak tasavvufla mistisizm arasında belirgin farklar bulunduğunun anlaşılması üzerine “sufizm” kelimesi kullanılmaya başlanmıştır. René Guénon tasavvufun aktif biçimde icra edilen bir usulünün oluşu, bir rehber (şeyh, mürşid) önderliğinde yaşanması, rehberlerin Hz. Peygamber’e kadar varan silsileleri, kişinin zevk, anlayış ve kavrayış seviyesine uygun bularak girdiği bir tasavvufî yolun (tarikat) kendine mahsus âdâb, erkân ve ezkârının olması gibi özelliklerinden dolayı mistisizmden tamamen ayrı bir hayat tarzı sayıldığını ortaya koymuştur (Tahralı, KAM, X/4 [1981], s. 28-35). Batı literatüründe artık tasavvuf kavramının da kullanıldığı görülmektedir.

Tasavvufla ilgili çok çeşitli tarifler yapılmıştır. Tasavvufun mânevî bir hayat tarzı olarak özelliklerini, Kitap ve Sünnet’le irtibatını, kulun Allah’la ve mâsivâ ile ilişkilerini, kalp temizliği, nefis terbiyesi, güzel ahlâk gibi işlevlerini, sûfînin niteliklerini ve görevlerini belirten bu tariflerin 1000’e kadar çıktığı söylenmektedir. Tanımların çeşitliliği önemli ölçüde tanımı yapan sûfînin o anki mânevî hali ve mertebesiyle ilgilidir. Bu sebeple tariflerin sayısının sûfîlerin sayısı kadar çok olduğu belirtilir. Dede Ömer Rûşenî ve Olanlar Şeyhi İbrâhim Efendi, kaynaklarda dağınık biçimde yer alan tariflerin bir kısmını manzum şekilde bir araya getirmişlerdir. İngiliz şarkiyatçısı Reynold A. Nicholson, Kuşeyrî’nin er-Risâle’si, Ferîdüddin Attâr’ın Teźkiretü’l-evliyâǿsı ve Abdurrahman-ı Câmî’nin Nefeĥâtü’l-üns’ünde geçen yetmiş sekiz tanıma kronolojik sırayla yer vermiştir. Tasavvufu ilk tarif edenlerden olan Muhammed b. Vâsi‘a (ö. 123/741) göre tasavvuf huşû, nefsi hor görme, kanaatkârlık ve alçak gönüllülüktür. Cüneyd-i Bağdâdî tasavvufun dünya ile ilgili şeylerde azla yetinme, kalbiyle Allah’a dayanma, taat ve ibadete yönelme, dünyevî arzulara karşı sabretme, eline geçebilecek şeylerin yararlısını seçme, mâsivâdan uzaklaşıp Allah’a dönme, Allah’ı içten zikretme, vesveseye karşı ihlâsı gerçekleştirme, şüpheye karşı yakīn elde etme, uzaklaşma ve yabancılaşmadan kurtulup Allah ile huzur bulma gibi konuları içerdiğini (Ebû Nuaym, I, 22) ve Hz. İbrâhim’in cömertliği, İshak’ın rızası, Eyyûb’un sabrı, Zekeriyyâ’nın işareti, Yahyâ’nın garipliği, Mûsâ’nın yün giymesi, Îsâ’nın seyahati ve Hz. Muhammed’in fakrı gibi hasletler üzerine kurulduğunu belirtmiştir (Hücvîrî, s. 120). Bazı sûfîler tasavvufun mahiyetini değişik mertebelere göre açıklamıştır. Buna göre ilim mertebesinde tasavvuf kalbin bulanıklıktan arındırılması, yaratıklara karşı güzel muamelede bulunmak ve şer‘î meselelerde Resûlullah’a uymaktır; hakikat mertebesinde tasavvuf mülkün yokluğu, sıfatlara kölelikten kurtuluş ve yaratıcı ile yetinmektir. Hak diliyle ifade edilecek olursa tasavvuf Allah’ın insanları sıfatlarından arındırması, böylece onlara sûfî niteliğini kazandırmasıdır (Serrâc, s. 48). Cüneyd-i Bağdâdî tasavvufu “kulun içinde ikamet ettiği bir sıfat ve vasıf” şeklinde tanımlamış, kendisine, “Bu, kulun mu yoksa Hakk’ın mı sıfatıdır?” diye sorulduğunda, “Hakikatte Hakk’ın, görünüşte kulun vasfıdır” cevabını vermiştir (Hücvîrî, s. 116). “Tasavvuf zâhirde ve bâtında şeriatın edeplerini yerine getirmektir” tarifinde şeriatın edepleri “ilâhî ahlâk” olarak tanımlandığından (Kâşânî, s. 135) tasavvuf ilâhî ahlâkla ahlâklanmak şeklinde kabul edilmiştir.

Kur’ân-ı Kerîm’de (el-Bakara 2/200; Âl-i İmrân 3/145; en-Nisâ 4/77; Hûd 11/15-16; el-Ankebût 29/64; eş-Şûrâ 42/20) ve hadislerde (Buhârî, “Riķāķ”, 3; Tirmizî, “Zühd”, 25; İbn Mâce, “Zühd”, 1, 6) müminlerin dünya hayatına ve maddî zevklere dalmamaları, âhirete ve mânevî değerlere öncelik vermeleri hususundaki kuvvetli vurgu sûfîlerin âhiret hayatına dünya hayatından daha fazla önem vermelerine yol açmış, Allah’ı görüyormuş gibi ibadet eden takvâ sahibi bir mümin olabilmek (Buhârî, “Îmân”, 37; Müslim, “Îmân”, 1) tasavvufun gayesi haline gelmiştir. Öte yandan kalplerin ancak Allah’ı zikretmekle tatmin bulacağı (er-Ra‘d 13/28), müminlerin Allah’ı çokça zikretmesi gerektiği (el-Ahzâb 33/41), Allah’ın huzuruna kalb-i selimle çıkmanın uhrevî kurtuluş için gerekli olduğu (eş-Şuarâ 26/89), iyi ve temiz kalplilerin diğer organlarının da iyi ve temiz hale geleceği (Buhârî, “Îmân”, 39; Müslim, “Müsâķāt”, 107) gibi hususlara dikkat çekilmesi, tasavvufî hayatın temeline Allah’ı çokça


 

Tasavvufun Kaynağı Kur'an ve Sünnettir | menzil.net

www.menzil.net › Tasavvuf
28 Şub 2012 - Bu farklı yollar da neyin nesi!? İslâm tarihinde mezhepler ve tasavvufhakkında bu tür so

.

Tasavvufun Kaynağı Kur’an ve Sünnettir

Tasavvufun Kaynağı Kur’an ve Sünnettir

Hedefi Allah rızası olan bir hareketin, ilahi ölçülere uyması şarttır. İlahi ölçüler, Kur’an ve Sünnet ile belirlenmiştir. Kur’an ve sünnetin ortaya koyduğu ölçülerin tamamına İslâm denir.

Allah Teâlâ İslâm’dan başka bir din, yol ve hareketi kabul etmeyeceğini açıkça bildirmiştir.[1] Peygamber olarak gönderilen resulü Muhammed Mustafa (s.a.v) ise, dini hayatımızda kendisinin konumunu şöyle belirlemiştir:

“Kim, hakkında bizim (açık veya işaret yollu) emrimiz (ve müsaademiz) olmayan bir iş yaparsa o, (kişi ve işi Allah katında) reddedilir.”[2]

Bu delilleri okuyan veya işiten bir kimse, tabii olarak şu soruları sorabilir:

İslâm’dan başka hiçbir şey Allah katında kabul görmüyorsa, farklı isimlerle hayatımıza giren fıkhî mezheplerin ve terbiye yollarının (meşrep) yani tarikatların durumu nedir?

Bunların İslâm ile alakası nedir?

Eğer İslâm’ın bir parçası iseler, niçin farklı isimlerle anılıyor ve anlatılıyor? Bu değişik isimler ve ekoller dinî birliği bozmuyor mu?

Din bir değil mi?

Bu farklı yollar da neyin nesi!?

İslâm tarihinde mezhepler ve tasavvuf hakkında bu tür sorular hep sorula gelmiştir. Bu sorulara kısaca şu cevabı verebiliriz:

Bütün hak mezhepler ve meşrepler, asla bir din değildir. Ancak dinin tefsirinden ve yaşanmasından ibarettir. Hiçbirisi dini tahrif ve tahrip etmez. Aksine dine hizmet eder.

Her iki ekol de İslâm’ın sukut ettiği ve içtihat yapılmasına imkan verdiği konularda, din adına sözcülük yapmış, mühim vazifeler görmüştür. Konumuz tasavvuf olduğu için biz, mezhepleri değil meşrepleri yani tasavvufi yolun ne olduğunu ele alacağız.

Her şeyden önce tasavvufun doğru anlaşılması gerekir. Tasavvufu bir tabu gibi göstermek yanlıştır.

Tasavvuf akılla anlaşılamaz, dille anlatılamaz, yanına yanaşılamaz bir şey değildir.

Tasavvufun kelime olarak tarifi kolaydır fakat yaşantı olarak tatbiki zordur.

Tasavvuf tenkide açıktır. Doğru ve yerinde tenkitler tasavvufu batıl inançlardan temizler. Yanlış ve usulsüz tenkitler ise fitne olur, düşmanlık ateşini alevler. Tasavvufa hem adım atan hem de taş atan onu iyi tanımalıdır. Yoksa birisi cehalet, diğeri de gaflet ile kul hakkı yemiş, insana haksızlık etmiş olur. Bu ise aynı dünyayı paylaştığı bir insana değer vermemek, onu hiç saymaktır.

Öncelikle şunu kabul etmek gerekir:

Tasavvuf yeni bir din değildir, dini yeni bir anlayışla (samimiyetle) takdim şeklidir. Bu takdim her devre göre az-çok değişse bile, değişmeyen şey onun temel usulü ve hedefidir.

Tasavvuf terbiyesi, Allah ve Rasulünün (s.a.v) öğrettiği edep üzere kurulmuş mânevî bir ahlak eğitim sistemidir. Bu sistemin hedefi, takva ve edeple Allah Teâlâ’nın rızasına ulaşmış olgun insan yetiştirmektir.

Tasavvuf terbiyesinin merkezinde olgun bir mümin (mürşidi kâmil) bulunur. Bu kişiye mürşid denir. Mürşid insanları terbiye yetkisini halktan değil, Cenab-ı Hak’tan alır. İnsanları terbiye etme işi, ilim ve irfan ister. Gerçek anlamda terbiye görmeyen kişi, bir başkasını terbiye edemez.

Tasavvuf Bütünüyle Edepten İbarettir

Bu anlamda büyük mürşid, Ebû Hafs Haddad (k.s) tasavvufun ne olduğunu kısaca şöyle tarif etmiştir:

“Tasavvuf bütünüyle edepten ibarettir. İnsanın yaşadığı her anın, her halin ve her makamın kendine göre bir edebi vardır. Bu edebe her zaman riayet eden kimse, Allah dostu olur.

Edebi korumayan kimse, her ne kadar kendisini güzel bir halde zannetse bile, esasen onun Allah katında yeri ve bir değeri yoktur. Bu kimse kendisinin ilahî huzurda kabul gördüğünü düşünse de, aslında oradan çok uzaktadır.”[3]

İnsanın terbiye edilip eğitildiği bu okula, samimiyetle girilir. Sabredip bu eğitime devam edenler Allah’ın izniyle hedefe ulaşır, ilahi dostluk diplomasını alır. Nihayet bu okuldan edeple mezun olur.

Burada terbiyeden gaye, insana ulaşmak ve onu ilahi terbiye ile buluşturmaktır. İslâm’ın her daveti insan içindir. Dolayısıyla her insanın yaratılışı (fıtrat) farklı farklıdır. Her insanın Allah ile muhabbeti ve münasebeti taşıdığı yaratılışına göre farklılık arz eder.

Bunu mürşid olan Allah dostları, “Allah’a giden yollar mahlukatın sayısıncadır” sözleriyle anlatırlar.

İşte tasavvuf büyükleri, dinin asıllarından hiçbir taviz vermeden değişik usuller kullanarak, insana ulaşmaya ve onu keşfetmeye, kabiliyetlerini ise ortaya çıkarmaya çalışmışlardır.

Mürşidlerin, bir müridin Allah vergisi yeteneklerinin ne olduğunu ortaya çıkaracak bu eğitim sürecine “seyri sülûk” denir.

Tasavvuf büyükleri terbiye metotlarını Kur’an ve sünnetten almışlardır. Bununla beraber insanlığın ortak değerlerini ve tecrübelerini kullanmışlardır. Bu yaklaşımlarında ise“Hikmet müminin yitik malıdır, nerede bulursa onu almaya en fazla hak sahibi odur”[4]hadisini esas almışlardır.

Yine dinimizin tasvip ettiği örf, adet ve maslahat gibi prensiplerden de istifade etmişlerdir. Bizden önceki dinlerin İslâm dinince değiştirilmeyen ölçülerini ve ahlaki değerlerini gerekli oldukça değerlendirmişlerdir. Bütün bunları yaparken şu temel kuralı devamlı göz önünde bulundurmuşlardır:

“Ana ilkelerde taklit yasaktır. Fakat, ilkelerin gerçekleşmesine yardımcı olacak taktik ve metotlarda taklit etmek serbesttir.”[5]

 “Tasavvuf, Hrıstiyan mistisizminden alınmamıştır. Yeni Eflatunculuk adlı felsefi anlayıştan ise asla kaynaklanmamıştır. Hint bilgeliğinden de doğmamıştır. Tasavvufun kaynağı Kur’an’dır.”

Şu halde, ‘Tasavvuf nedir?’ sorusunu, İslâm’a girmeyen, Kur’an ve Sünnet ilmini gereği gibi bilmeyenlere sormak yanlış olur.

Bu soruyu İslâm’ı, temel esaslarından öğrenip tasavvuf yolunu imar eden mimarlara sormak gerekir. Çünkü tasavvuf ayrı bir din değil, İslâm’ın içinde bir anlayıştır. Bu yüzden tasavvufun mimarları onu binlerce değişik açıdan tanıtmışlar ve tarif etmişlerdir.

Bu tarifler, İmam Sühreverdî’nin (632/1234) tespitine göre bini geçmekte, sufi âlim Zerruk’un (899/1493) ifadesiyle de iki bine ulaşmaktadır. Bütün bunlarla anlatılmak istenen şudur:

Tasavvuf güzel ahlaktan ibarettir. Güzel ahlak, Allah Teâlâ’nın edebi ile edeplenmektir. Bu, içi ve dışıyla Allah adamı olmak demektir. Bu güzelliği elde etmenin yolu, samimiyetle Allah’ın Sevgilisi Hz. Muhammed’e (s.a.v) uymaktır.

Ona uyan yüce Allah’a dost olur. Allah’a dost olan kimse, dünya ve âhiretin şerefini bulur, ebediyyen kurtulur. Bu sonuç, her insan için en büyük hedeftir. (Kaynak: Kaynaklarıyla Tasavvuf, Semerkand Yayınları)

 


[1] bk. Âl-i İmran, 85.

[2] Buhârî, İ’tisam, 20; Müslim, Ekdıyye, 17; Ebû Davud, Sünnet, 5; İbn Mâce Mukaddime, 2.

[3] Hucviri, Keşfu’l-Mahcub, 51; Sühreverdi, Avârif, 54.

[4] Tirmizî, İlim, 19; İbn Mâce, Zühd, 10.

[5] Geniş bilgi için bk. Abdulbari en-Nedvi, Beyne’t-Tasavvufi ve’l-Hayat, 50-54.


.

Tasavvuf Hakkında Bilgi | atahun.com

atahun.com/tasavvuf-hakkinda-bilgi/
24 Eyl 2015 - tasavvuf-nedir. VAV: Velâyet hali olarak anlatılır. Bu hal, iç âlemin sâfiyeti üzerine düz

.

TASAVVUF HAKKINDA BILGI

Tasavvuf Hakkında Bilgi, Abdülkadir Geylani Hazretleri, Sirrül Esrar adlı eserinden tasavvuf meselesini en güzel bir şekilde açıklamıştır. Hz. Geylani’nin TASAVVUF hakkındaki görüşleri. <Allah Bizleri Onlara Layık Olmaya Nail Eylesin> amin…

Onların; TASAVVUF EHLÎ olarak ad almalarına yegâne sebep; iç âlemlerini TEVHÎD ve marifet nuru ile aydın kıldıkları içindir. İkinci bir sebep de, ashab-ı suffe’ye intisapları ilk zamanlarında koyun postu giydikleri için de olabilir. Orta halde olanlar koyun postundan elbise giyer.

Tasavvufun son devresine gelenler de eski, yamalı libasa bürünür..
Dış halleri böyle olduğu gibi, iç âlemleri de aynıdır.. Yemek, içmek işlerinde de mertebe takib ederler.
MECMA tefsiri sahibi der ki:

– Zühd ehline; gerek yemek, gerekse giymek işlerinde kaba saba şeyler giymek yaraşır.

Mârifet ehli yumuşak ve nârin olmalı.. Çünkü onlar, insanların uğrak ve durak yerleridir. Sünneti takip etmek onlara gerekir. Onlar birinci, ilk safta gözükür, îlk bakanların yoldan şaşmaması için, ilk saftakiler; iyi giyinmeli, kibar olmalı.. Sonra onlar EHADÎYET makamındadır.
Tasavvuf kelimesi. dört harften ibarettir;

TASADVAVFA..

TA: Tövbeyi ifade eder. Bu da ikiye ayrılır:
Zahiri tevbe, batıni tevbe..
Zahiri tevbe odur ki: Sözde, işte, bütün dış duygular, günahtan ve kötü işlerden beri alınıp taate sevk edile.. Baş kaldırma bırakılıp, uyarlık hali alınmalı..
Batınî tevbeye gelince.. Ona da:

– Kalbin tasfiyesi ve zahirî tevbeden bir başka olan, tam muvafakate geçmek.. Denilebilir..

Kötü halin, iyiye geçmesi ile TA makamı tamam olur.

SAD: Safa halini ifade eder. Bu da, TA harfi gibi iki yönden mütalaa edilir. Biri, kalbin safiyeti, öbürü de sırrın..
Kalbin sâfası odur ki: Beşeri kederlerden beri ola.. Mesela; çok yemek, çok içmek, çok uyumak ve çok konuşmak kalbi dünyaya çeker. Dünyalık işleri düşünmek onu yorar..
Kalbi yoran, dünyaya salan şeyler arasında:
Çok kazanmak, cinsî ifrat, ehlini ve evladını haddinden fazla sevmek gösterilebilir. Bu anlatılan şeyler bir kalbde olursa, saflık ve temizlik çağına eremez.
Kalbin sâfiyeti zikrullah ile olur. Bu zikir ilk zamanda cehren yapılmalı. Sonra, hafi zikre geçilir.

Allah-ü Teâla bir Ayet-i Kerimede şöyle buyurur:

– «Müminler, onlara denir ki: Allah anıldığı zaman; kalpleri titrer.» (Enfal, 2)

Buradaki titremenin bir mânası da haşyet olur. Haşyet, kalbin ayık hali bulması ile başlar. O, gaflet uykusundan uyanır; temizlenir, parlarsa; gayb âleminden hayır ve şerre dair işlerin sureti kalbine nakşedilir. Peygamber S.A. efendimiz bir Hadis-i Şerifinde şöyle buyurdu:

– «Alim, teftiş eder, arif ise, kalbini parlatır aya bakar.»

Sırrın temizliğine gelince, o da Allah’ın zatından gayri işlerden beri durmaktır. Ve onun sevgisini kalbe yerleştirmektir. Sır dili ile, TEVHÎD esmâsına devamdır; bu içten yapılır. Bu hal de tamam olursa, SAD makamı da tamam olur.

tasavvuf-nedir

 

VAV: Velâyet hali olarak anlatılır. Bu hal, iç âlemin sâfiyeti üzerine düzenlidir.

Allah-ü Teâla velâyet halini bulanlar için şöyle buyurur :

– «Ayık olunuz, Allahın velî kullarına; korku yoktur. Onlar mahzun da olmazlar.» (Yunus, 62)

Yine buyurur:

– «Onlara dünya ve ahirette müjdeler olsun.» (Yunus, 64)

Velâyet halinin neticesi ilahî huylarla bezenmiş olmaktır. Peygamber S.A. efendimiz bu mânada şöyle buyurdu:

– «İlahî huyları, huy edinin..»

Bu halde; beşeri sıfattan soyunup, ilahî sıfata bürünmek vardır. Bunu Allah-ü Teâla şu kudsi hadisle bize bildirir:

– «Bir kulu seversem, gözü, kulağı, dili, eli ve ayağı olurum. Benimle işitir. Benimle görür. Benimle konuşur. Benimle tutar ve benimle yürür.»

Allah-ü Teâla’nın zatından gayri şeylerden temiz olunuz. Şu Ayet-i Kerime bu makamı daha iyi anlatır:

– «Hak geldi; batıl eridi. Batıl mutlaka eriyip gitmeye mahkumdur.» (İsra, 81)

Îşte bundan sonra, VAV makamı hâsıl olur.

FA: Fena – yokluk – makamıdır, ilahi sıfatlar arasında eriyip gitmektir. Beşeri sıfatlar gidince, yerini EHADÎYET sıfatı alır.

Haddi zatında, Hak Teâla ne fena bulur, ne de zeval.. Bu olanlar arasında kul, baki yaratanla beka bulur. Onun rızasına varır.. Fani kalb, bâki sırla varlığa kavuşur.

– «Onun vechinden gayrı her şey helâk olur.» (Kasas, 88)

Ayet-i Kerimesi, bu iddiamızın şahididir. İhtimal ki, onun varlığına rıza ile gidilir. Onun varlığı için iyi işler görülür, rızâsı gözetilir ve zâtına varılır. Bu arada; bir râzı olan, bir de râzı olunan kalır.. Îyi amel, manalar çocuğu -TIFL-I MAANÎ – olarak adlandırılan hakikî insanlığın hayatını doğurur.

Allah-ü Teâla şöyle buyurur:

– «Güzel kelâm, ona varır; iyi işler ona yükselir.» (Fatır, 10)

Hangi iş olursa olsun; Allah için yapılmıyorsa, şirktir. Sahibini helâk eder. Fenâ hali hâsıl olunca, beka tamam olur. Bu beka yakınlık âlemindedir. O âlemi Allah-ü Teâla şöyle anlatır:

– «Doğruluk otağında. güçlü padişahın katında…» (Kamer, 55)

Orası lâhut âleminde olup, nebilerin, velilerin makâmı olmuştur. Sonra; Allah doğrularla beraberdir.
Sonradan olan bir varlık, ezeli var’la birleşince ona vücud düşünülemez.

Fenâ hali tamam olunca, Hak’la ebedî sâfiyet kalır. Bu hali bulanların sonsuz lezzetini Allah-ü Teâla şöyle anlatır:

– «Cennete gidenler, orada ebedî kalırlar.» (Araf, 42)

Yine buyurur:

– «Allah sabredenlerle biledir.» (Enfal, 66)

Kaynak: Sirrül Esrar, Abdülkadir Geylani Hazretleri

.

.

Tasavvuf Nedir? - Altınoluk Dergisi

dergi.altinoluk.com › ... › 2001 › Nisan - Tasavvuf Olmazsa Olur mu?
Makale Tavsiye Et Makale Yazdır. Tasavvuf Nedir? Sâdık Dânâ 2001 - Nisan, Sayı: 182, Sayfa: 027. T
.
Tasavvuf Nedir?
Sâdık Dânâ
2001 - Nisan, Sayı: 182, Sayfa: 027

Tasavvuf, nihâyeti olmayan bir ummandır.Bütün kâinatı içine alan ilm-i ilâhîdir. Bu, tarif edilemez, ancak herkes nasibine, anlayışına, derecesine göre söz eder.

Fahr-i Kâinat Efendimiz Hazretleri bile:

"Ya Rab! Ben Sen'i nasıl senâ ederim.Sen kendini nasıl senâ etdi isen öylesin," buyurmuşlardır.

Fahr-i Kâinat Efendimizin ilmi Cenâb-ı Hakk'ın ilmi yanında deryadan bir katre, diğer peygamberân-ı ızâm hazerâtının ilmi, Sallallahu aleyhi ve sellem ‘in ilmi yanında deryadan bir katre, evliyaullah'ın ilmi de peygamberân-ı ızâm hazerâtının ilmi yanında bir katre olduğuna göre Tasavvuf sonu, hududu, sınırı olmayan bir ilm-i ilâhidir. Bu nihayetsizlik âleminde, herkes nasibine göre bilgiler elde eder. Ve bu elde ettiği bilgi deryadan bir katre mesâbesinde bile olmadığına göre, tasavvuf âleminde, Allah Teâlâ ve tekaddes hazretlerini, kulları, Cenâb-ı Hakk'ın kendisine bahşettiği ilim miktarında görebilir, anlayabilir. İşte mutasavvıflar kendilerine tahsis edilen ilim mikdarınca konuşabilirler. Kimisine Cenâb-ı Hakk'ın manevî hazinesi az açık olmasına rağmen, bazı hâs velilerine ikramı daha geniştir, daha derindir.

Bazı kullar, bu geniş marifetullah sahasında aczini anlar. Hakkın ihtişamı karşısında gözyaşı döker, kimisi bu âlemin yaratıcısına hayran olur, kimisinin bu azamet-i ilâhi karşısında dili tutulur, konuşamaz olur, kimisinin dili açılır, devamlı Cenâb-ı Hakk'ın nimetlerini, lûtfunu, keremini görür, devamlı konuşur. Kimisine dağlar, tepeler, ovalar dar gelir.

Kimisi ufak barakaya girer orada hayat geçirir.

Kimisinin, aşk her tarafını sarar, mal, mülk, evlâd, dünya kâşâneleri istemez, yalnız tek olan Allah'ı ister.

Büyük velilerin dahi nasîbleri ayrı ayrıdır. Birisine verilen diğerine verilmez, birinin bildiğini diğeri bilmeyebilir.

Yalnız bu marifetullah ilmi ile şereflenenler, nihâyette, hepsi Cenâb-ı Hakk'ı bilirler, anlarlar ve bulurlar. İşte bundan sonra ne için yaratıldıklarını Cenâb-ı Hakk'ın azametinin karşısında, kendilerine düşen kulluk vazifelerini, büyük şevk ve aşkla bilerek noksansız îfâ ederler.

Marifetullah ilminde terakki de, kalb, gönül âleminin parlaklığına temizliğine bağlıdır. Hak yolu yolcusunda dört haslet olursa sünûhât-ı Rabbanî gönül âlemine bütün bereketi ve rahmeti ile nüzûl eder. Onlar da şunlardır:

- Kuvvetli ihlâs sahibi olmak.

- Samimi istikamet ehli olmak.

- Gayretli, sebatkâr olmak.

- Tam teslim olmak.

Tasavvuf ehli, güzel ahlâk, sehâvet, merhamet, nezâket, tevâzû gibi güzel sıfatlarla muttasıfdırlar. Herkesle geçimli olub, basîret ve teenni ile ileriyi görürler, her hatt-ı hareketleri Kur'an-ı Kerim ahkâmına ve Sallallahu aleyhi ve sellem Efendimizin ahlâk, âdâb ve ef'aline uygundur.

Bunlar Allah Teâlâ ve tekaddes hazretlerini ve Habib-i edibini canlarından, mal, mülk ve evlâdlarından daha fazla severler.

Eğer bunlara sevgi, sevgi kâsesinden içirilmemiş olsa idi bu yüce bilgi ve makama ulaşamazlardı.

Tasavvuf Hakkında Gönül Sultanlarının

Bazılarının Sözleri

Mahmûd Sâmî -kuddise sirruh- buyurur:

-Tasavvuf, menşe-i 1 âdâb-ı erkân-ı 2 şeriattir.

-Tasavvuf, Allah'a fart-ı muhabbet 3 ve terk-i dâvâdır.4

-Tasavvuf, kimyâ-yı feyz-i iksîr-i hakikattir.

-Tasavvuf, zikri dâimî, hurûc-ı mâsivallah'dır. 5

- Tasavvuf, Şems-i tabân, 6 Bedr-i Kamer 7, Nur-i hikmet cezbe-i ismet, makam-ı hayret, kemal-i rü'yettir. Hülâsa, Tasavvuf, terki terkdir, hâsılı terk-i niyettir ve teslimiyettir.

Ebû Süleyman Dârânî -kuddise sirruh- buyurur:

-Tasavvuf, sûfinin üzerinde Allah Teâlâ'dan başka, kimsenin bilmediği bir takım fiilerin câri olması, ve Allah'dan başka kimsenin bilmediği şekilde Allah'la olmasıdır.

Ebû Bekir Kettânî -kuddise sirruh- buyurur:

-Tasavvuf,tamamiyle ahlâkdan ibâret olup, ahlâkça ziyâde olan tasavvufça da ziyâdedir.

Tasavvuf, safvet ve müşahededir.

Cüneyd Bağdadî -kuddise sirruh- buyurur:

Peygamber Efendimizin izini takib müstesna, hiç bir yol insanı Allah'a götürmez.

Şeyh Ebû Said Ebu'l-Hayr -kuddise sirruh-

-Şimdiye kadar evliyâdan yedi yüz zât tasavvufun tarifi hususunda çeşitli sözler söylemişlerdir. Bütün bu sözlerin özü şu noktada toplanır: Tasavvuf, vakti en değerli olan şeye sarf etmekdir.

İnsanın kıymeti, idrâkinin, zekâsının bu yolun büyüklerinin hakikatlarını anladığı kadardır.

Tasavvuf bilginlerinden maksad, kendini zorlamadan, uğraşmadan her an Allah Teâlâ'ya teveccüh ve ikbaldir. Yani her an Allah Teâlâyı hatırlamakdır.

 

Dipnotlar: 1. Kök. 2. Esas, temel. 3. Fazla muhabbet. 4. İddiayı terketmek. 5. Allah'dan başka her şeyden kaçmak. 6. Parlak güneş. 7. Ayın ondördü.


.

Felsefe: TASAVVUF NEDİR? - felsefe ve tasavvuf - AyMavisi

www.aymavisi.org/felsefe/tasavvuf%20nedir.html
Tasavvuf Nedir? Tasavvuf sözcüğünün "yün" anlamına gelen "suf" tan geldiği, beyaz yünden bir cüppe ile yün g

.

TASAVVUF NEDİR - Ali Kara

www.alikarahoca.net › Ali Kara
2 Şub 2015 - TASAVVUF NEDİR. TASAVVUF HAKKINDA ALİMLERİN SÖZLERİ: Abdul Kadir Geylani k.

.

Röportaj: Tasavvuf Yolu - Faruk Dilaver

www.farukdilaver.com/rop_tasavvufyolu.html
Bir zata sormuşlar: 'Hocam şeriat nedir, tarikat nedir, hakikat nedir, marifet nedir?' diye. Biliyorsun

.
Faruk Dilaver - Tasavvuf Yolu (Röportaj)
Geçtiğimiz hafta sizlere bir gönül dostu olan Faruk Dilaver ile onun doğduğu yer olan Vezirköprü'ye konferans vermek üzere gittiğimizi ve kendisinin Seven Dede macerasını anlatmıştım. Bu hafta Vezirköprü'de bir akşam yaptığımız Tasavuf Yolu sohbetini sizlerle paylaşmak istiyorum. Zira biz büyük bir mutluluk ve huzur içinde dinledik bu sohbeti. (Yelda Cumalıoğlu)

 

ŞERİAT NEDİR?
Bir zata sormuşlar: 'Hocam şeriat nedir, tarikat nedir, hakikat nedir, marifet nedir?' diye. Biliyorsunuz tasavvufi anlamda, şeriat, tarikat, hakikat, marifet diye dört basamaktan bahsedilir. Şeriat kelimesi maalesef biraz yıpratıldı. Ve bunda daha çok bazı ülkelerdeki dini ve siyasi gelişmelerin rolü oldu. Şeriat deyince akla, yanlış imaj geliyor. İnsanları ürküten bir kelime haline geldi. Hâlbuki şeriat sadece Allah'ın emirleri, Peygamberin sünnetidir. Yani dini hükümlerin tümüne birden şeriat denir. Bizim dinimiz, ibadetlerimizin hepsi şeriattır. Biz olaya bu temelde bakıyoruz. Olayın siyasi boyutuna, görüntüsüne girmeyeceğiz.

Allah'ın emirleri, sakınmamız gereken yasaklarının tümü şeriattır. Bu anlamda daha çok zahiri, fiziki yani görüntüye dayalı oluyor. Bunlar da ibadetler, namaz kılmak, oruç tutmak, zekât vermek, hacca gitmek, kelime-i şahadeti sözlü olarak ifade etmektir.

TASAVVUF NEDİR?
Tasavvuf boyutuna geçince olay değişiyor. Tasavvufta bir nefis terbiyesi giriyor işin içine. Nefis terbiyesi ağır basar.

Tasavvufta nefis terbiyesi ve ruhun tekâmülü diye bir olay var. Ruhun tekâmülü… Önce nefsimizi terbiye edeceğiz. Terbiye ederek olgunlaşma var. Veya ruhu tekâmül ettirerek olgunlaşma var. Nefsin terbiye edilmesi kısmında tasavvuf ehli nefsi kademelere ayırmıştır.

NEFSİN KADEMELERİ
Bunlar nefsi emmare, levvame, mülhime, mutmaine, radiyye, merdiyye, safiyedir. Emmare nefis, işin başlangıcı. Tamamen kendini düşünen, sadece kendi çıkarları açısından olaylara bakan, hep kendini haklı bilen, menfaatçi, çıkarcı, bencil bir nefis bu. Ondan başkası doğru değil, ondan başkası haklı değil. Hep o haklı. Her yönden her açıdan her şeyi o bilir. Böyle bir nefis! Bu nefis bir anlamda mahlûktur. İnsani boyuta geçmemiş, insani boyuta hiç adım atmamış. Dikkat ederseniz hayvanlar, sadece kendini düşünür, başkalarını düşünmez. Birisinin önünde yiyecek varsa, kapıp onun elinden almaya çalışır. Başkası onun yiyeceğini almaya çalışırsa parçalar. Gücü yetmiyorsa kaçar. Emmare nefis kimseyi düşünmez. Sadece kendi çıkarını düşünür. Her yaptığı doğrudur. Yaptığından pişman olmaz.

Bir de iftihar eder! Birine bir kötülük yapar. 'Hak etti de yaptım!' der. Dedikoducudur. Dedikoduyu, fitneyi sever. İyi huylardan pek yoktur onda. İyi huylardan pek nasibini alamamıştır. Aklınıza ne kadar olumsuzluklar geliyorsa emare nefiste mevcuttur. Kendimizi bir kontrol edelim. Dedikoduculuk var mı, iki yüzlülük yapıyor muyuz? Haset, fesat var mı? Kıskançlık var mı? Adamın evine girip ekmeğini yiyip, kapıdan çıktığında arkadan konuşuyor muyuz? Bunlar varsa biz emare nefisteyiz.

LEVVAME NEFİS
Arada bir yaptığımıza pişman oluyor muyuz? Bir de yanlış yaptığımız zaman üzülme var mı? Pişman olup Allah'tan af dileme var mı? Pişmanlık, nedamet varsa, yanlış yaptığına üzülüyorsa, levvameye nefise geçilmiş demektir. Levm eden, kendini eleştiren nefis... Yani kendimizi zaman zaman eleştiriyorsak, mutlu olalım, sevinelim. İnsanlığa ilk ardımı atmışız. Artık bizim önümüz açık. İşte levvame dediğimiz bu boyutta insan emirlere uyup yasaklardan biraz sakınırsa cennete gidebiliyor. Levvamiye adım atmak şart. Emmarede bir adamın cennete gitmesi mümkün değil. Ama pişman olacağız, nedamet olacak içimizi pişmanlığın ateşi yakacak. İşte o zaman levvameye geçmiş oluruz ve o zaman cennetin kapısı açılır.

Pişman olduğunuz an, hissediyorsunuz değil mi? Göğsünüzün ortasında bir yanma oluyor. Oradaki yanma, sizi ahretteki yanmadan kurtarıyor. Onun için burada yanlışlarınızdan ötürü yanalım biraz... Yanalım ki diğer tarafta yanmayalım!

Korkmayın, kendinizi olabildiği kadar eleştirin! Başkasını eleştirmede ölçülü davranın ama kendinizi eleştirmede merhamet etmeyin. Eleştirin kendinizi, korkmayın! Ne kadar eleştirirseniz o kadar faydalı. Gözünün yaşına bakmayın bu nefsin. Onun bencilliğini yıkın. Ne kadar çok eleştirir, ne kadar çok pişman olursanız, o kadar çabuk olgunlaşırsınız. Olayın tasavvufi boyutu bu…

İLHAM İKİ YOLDAN GELİR
Ondan sonra bir de bakarsınız ki gönlünüz yumuşamış, bir hafifleme olmuş. Göğsünüzde, kalbinizde bir muhabbet, açılma, hoşluk başlamış. Derken ara sıra kalbinize ilhamlar gelmeye başlıyor. Oturup kendinize, gönlünüze bir ilham geliyor, sonra o iş oluyor. 'Allah Allah!' diyorsunuz. Halk arasında ne diyorlar: Bana malum oldu! İşte malum olma bu. Kendiliğinden değil bu. Hiç kimse kendiliğinden bir şeyi bilemez. Ancak ilham gelir. Yüce Yaradan bildirirse bilir.

Bu ilham da iki kanaldan gelir: Birisi rahmani, birisi Şeytani. Şeytan'ı tanıyorsunuz değil mi? Emmare nefisin dostu o. Emmare nefis ondan ilham alır. Biz buna vesvese deriz. Ondan ilham alır ve onun önerdiklerini yapmaya çalışır. Rahmani ilhamlar haktan gelir.

ŞEYTANİ VE RAHMANİ İLHAM NASIL AYRILIR?
Efendim nasıl ayırt edeceğiz, hangi frekansta olduğumuzu, nasıl bileceğiz? Tasavvuf büyüklerinden Abdülkadir Geylani diyor ki: 'Tereddüt ettiğin zaman, şunu oku: Bismillahirrahmanirrahim. La havle vela kuvvete illa billahil aliyyil azim…' Çünkü Sen ayıramazsın. Sen ancak Allah'a sığınabilirsin. İlhama karşı Allah'a sığın. O zaman Şeytani ilham kesilir. Senin yapacağın bir şey yok. Yapacağın tek şey Allah'a sığınmak…

Bir de kıyas yapacaksın. Allah'ın emirlerine ters düşüyor mu diye. Kitabın hükmüne ters düşüyor mu? Peygamberimizin hükmüne ters düşüyor mu? Onlara uygun olması lazım. Bir gün Abdülkadir Geylani hazretleri yolda giderken, gökyüzünü kaplamış dehşet görüntüde bir varlık, 'Ey Abdülkadir kulum!' diyor, 'Senin rabbin benim. Beni dinle. Seni namazdan, oruçtan muaf tuttum. Bırak artık oruç tutma, namaz kılma!' diyor Geylani hazretleri şöyle bir an duraklıyor. Sonra diyor ki: 'Defol lanet Şeytan!' Şeytan hemen insan suretinde geliyor karşısına. Diyor ki: 'Allah aşkına nasıl anladın? Bari onu söyle!' Geylani hazretleri cevap veriyor: 'Önce ilmimle anladım. Allah'ın nidası bütün istikametlerden gelir. Aynı anda her yerden gelir. Seninki tek istikametten geliyordu. İkincisi, Allah fahri kâinata, âlemlerin övüncü olan Muhammed'imize böyle bir serbestliği vermedi, bana niye ersin? Kıyas ettim. Allah ona böyle bir serbestliği vermiyorsa, bana niye versin diye düşündüm ve bunun olamayacağını anladım Son nefesine kadar Peygamberimiz ibadetlerini yaptı. Niye beni muaf etsin? İşte bunun için senin Şeytan olduğuna hükmettim!'

Rivayete göre Şeytan Abdülkadir Geylani'ye 'Sen çok büyük insansın, bana dua et de şu görevden kurtulayım!' diyor. 'Ben Allah'ın işine karışmam!' diyor Geylani.
Bu ilhamlara dikkat etmek lazım. Yani kulun hayrına mı geliyor, şerrine mi geliyor? Bu nokta çok tehlikeli. Birçok insan, tasavvuf erbabı, hakikatle uğraşan insan, gerek ferdi, gerek eğitimle bunun peşinde olan birçok insan kendini evliya zannediyor. 'Tamam! Gönlüme gelenler çıkıyor. Aman Allah'ım! Ben oldum, ben uçuyorum…' der. Varlığa girer. Varlığa girdiği an tepe takla gider. En dibe vurur. 'Ben neymişim!' dediği zaman devrilir.
Sonra aklı başına gelir, 'Eyvah!' der ve kalbimin güzelliklerini yitirip hoşlukları kaybettiğini anlayınca yeniden çabalamaya başlar. Tekrar kendini eleştirir: 'Sen ne biçim adamsın ey filanca?' diye kendine verir, veriştirir, ağlar ama çabuk toplanır. Daha önce olayı bildiği için, kendini çabuk yener.

Peygamberimiz ne demiş savaştan dönerken? Düşman saldırısına karşı mücadele ediyor, düşmanı püskürtüyor. Sonra diyor ki: 'Küçük savaştan büyük savaşa geldik!' İşte o büyük savaş nefsinle savaş. Onu yenebilmek. Esas mücadele o. Kendini yenebildiğin zaman asıl pehlivan olursun. Hiç kimse ile uğraşma, kendini yen!
Kendinden korkan adam sürekli kaçar. Ona cesaret vermek lazım. Önce cesur ol! Önce kendine karşı mücadele et. Kendini topla. Ondan sonra da doğru neyse, doğrudan ayrılma. Doğruyu yanlışı ayır. Faruk ol. Faruk nedir, doğruyu yanlışı ayırt eden, fark eden. Doğru ile yanlışı fark edeceksin. Ondan sonra doğrunun tarafını tutacaksın.
Hep doğrunun yanında ol! Devamlı bir konuya baktığın zaman objektif bak, gerçekçi bak, taraf olma! Doğrunun yanında ol. İki kişi münakaşa ediyor, onları ayrı ayrı dinle. Onların söyleyiş biçimden etkilenip taraflı olma. Kim olursa olsun haklının yanında ol. Sen doğrunun yanında olmaya başladın mı ilham almalar artar, tekâmül devam eder. Gönlün iyice açılır. Sende bir memnuniyet olur. Yaradan'ından memnun olmaya başlarsın. Rıza halindedir. Dersin ki, 'Ben hayatımı seviyorum. Ben razıyım!' En son nereye gelirsin biliyor musun? 'Kaderimi seviyorum!' dersin. 'Kaderimi seviyorum…' Bu sözleri söylemeye başlarsın. 'Ben senden razıyım Yarabbi. Dünyaya yüz defa gelsem, aynı kaderi yaşarım!' demeye başlarsın.

MUTMAİN NEFİS
Önce tatmin oldun, sonra ilhamlar geldikçe kalbin yükseldi; ilhamlar geldikçe iman yükseldi. O kadar yükseldi ki kalbin tatmin oldu. Neredeyse 'Gördüm, duydum!' diyeceksin. Görmeden 'Gördüm!' diyecek hale geldin yüce Yaratan'ı. 'Duymadan duydum!' diyeceksin neredeyse. O noktaya gelince duymadan duymuş gibi olunca, Rabbin sana o anda hitap eder: 'Ey tatmin olan kulum!' der, 'Ya mutmaine!' der. 'Benimle tatmin olan, varlığım hakkında hiç tereddüdü olmayan kulum!' der. Şimdi 'Sen benden razı olan, ben de senden razı oldum. Bana gel!'
İşte bu noktada Yarada bize ispat ediyor kendini. İşte bu nokta artık hakiki evliyalıktır. Mülhimeden mutmaine geçiyor. Tatmin olmuş kul… Ondan sonra düşme olmaz. Niye düşme olmaz? İspat verdi. Ve kul kalbine döner, kendi kalbine. Kendi kalbindeki gözüyle hakkı kalbinde müşahede etmeye başlar. Hiç duymadığı bir şekilde, tahmin edemeyeceği şekilde seyretmeye başlar. Kalbindeki gözüyle, kalbindeki Yaradan'ını seyretmeye başlar. Orada seyreder çünkü kâinatta onu göremez. Çünkü o kâinata sığmaz, fiziki âleme sığmaz. Cenabı Hak, 'Ben kâinata sığmam, beni seven mümin kulumun kalbine sığarım. Kulum beni kalbinde arasın. Ne gökte arasın, ne yerde arasın, kalbinde arasın…' diyor. İşte müşahede başlayınca iman biter artık. İman nedir? Gaybı kabul etmiş. Gözüyle görmediği, kulağıyla duymadığı yüce varlığı kabul etmedir. Bu imandır. Diliyle ikrar, kalben tasdik etme. Ama onu görünce, duyunca iman kalır mı? İman devri kapanır, ispat devri başlar. Artık o kul geri dönemez. O kul Şeytan'a dönemez, Şeytan'a uymaz. Dümdüz olur. Artık onun nefsi mahlûk olmaktan çıkmıştır. Onun nefsi olgun insan olmuştur. O mutlu kuldur artık. Onu dünyada hiç bir şey üzemez. Ne yokluk ne dert, sıkıntı, nereden geldiği bilir hepsinin, boynunu büker geçer. Allah, o kulunu yormaz. Denemeler bitmiştir. O kul, Allah verirse de razı vermezse de razıdır. Rıza ağır basar. Diyor ki, "Artık seni seviyorum, seni seviyorum. Yazdığın kaderi de seviyorum. Çünkü onu sevgilim yazdı. Sevgilinin yazdığı kaderi nasıl sevmem? Onu da seviyorum...
NEFSİ RAZİYE
İşte mutmainden sonra nefsi raziye geliyor. Rıza. Kul razı, Rab razı. Mükemmel mutluluk var. Ondan sonra daha tekâmül ediyor kul. Bütün sıfatları Allah'tan biliyor. Konuşma Allah'tan, duyma Allah'tan. 'Ben onun baser sıfatıyla görüyorum, semi sıfatıyla duyuyorum, kelam sıfatıyla konuşuyorum. Yahu ben Allah'la yaşıyorum! Tüm sıfatlarıyla yaşıyorum. O zaman hakikatte yaşayan kim? Bende yaşayan kim?'

Bunlar açılıyor. Bu nokta şöyle bir nokta: Karanlıkta ışık yok. Işık görünmüyor. Işık olsa karanlıkta görünecek. Ama gündüz olunca ışıkta ışık hiç görünmüyor. Karanlıkta ışığı fark edersin. Gündüz oldu ışıkta ışığı göremezsin. Çünkü her yer ışıktır. Ne görünür? Renkler görünür. Kırmızı, yeşil, sarı mavi… İlkbahar geldi, renkler ortaya çıktı. Renkleri görüyoruz. Kırmızı çiçek, mavi gökyüzü, sarı çiçek diyoruz. Ondan sonra devamlı renklerden bahsediyoruz. Gördüğün renkler eşyaya ait değil ama sen diyorsun ki 'kırmızı çiçek'. Kırmızı, çiçeğe ait değil. Yeşil, çimene ait değil. Onlar ışığın sıfatları. Yani kırmızıyı gördüğün zaman 'ışığı gördüm' diyeceksin. 'Sarı çiçek' demeyeceksin, 'ışığın sarı rengini gösteren çiçek' diyeceksin.

Buradan hakkın sıfatlarına geçelim. O zaman cömert insan yok, yardımsever insan yok. Bağışlayıcı insan yok, hoşgörülü yok. Yaradan'ın cömertliğini gösteren insan var. Yaradan'ın bağışlayıcılığını, hoşgörüsünü gösteren insan var. Onun konuşmasını gösteren insan var. Kelam sıfatını gösteriyor. Yani sıfatlar Hakk'a ait. Nasıl renkler ışığa aitse sıfatlar da Rabbe ait.

NEFSİ MERDİYE, NEFSİ SAFİYE
Buradan nefsi merdiye geçiyor insan. Ondan sonra nefsin bir makamı kalıyor: Nefsi safiye. Bu makam Hazreti Muhammed'inizin olduğu makam. Sada makamı. Pür sada...

Ancak Mustafa olanlar bu makama ulaşabilir. O makamda melekler 'Ya Mustafa!' diye hitap eder. Oraya gelmek çok zor ama Allah dilerse getirir. Allah dostlarından bazıları o makama gelmiş. Belli olmaz. Biz ümitli olacağız. Ferhat'a demişler ki, "Sen deli misi, bu kazmayla dağ delinir mi?' O da demiş ki, 'Ben de biliyorum ama ne yapayım? Kazmayı bırakayım mı? Hiç olmazsa sevdiğim der ki benim için koca dağı delmeye çalıştı. Hiç olmazsa onun gözünde yücelirim. Onun gözünde hain olmaktan daha iyidir.' İşte tasavvufun özü bu.

İKİNCİ YOL
Bunun yanında ruhun tekâmülü olan başka bir tasavvufi yol var. Onda nefisle uğraşmıyor, doğrudan ruhu teşvik ediyor. Ruhun yücelmesine çalışıyor. Onda da çeşitli makamlar var. Tasavvuf kitaplarında bu okunabilir.br> Özellikle bu konuların tamamı, en ince detayına kadar bizim hakikat kitabımızda mevcut. Önce Hazreti Âdem'in yaratılışı, dinimiz, ibadetlerimiz. Sonra tasavvuf, sonra hakikat. Bunları anlamak için Allah dostu diyor ki: 'Şu dört kişinin başına vurun, gelin!'
Vurup geliyorlar. Hangisinin ne tepki verdiğini soruyor. 'Birinci dönüp tokat attı, ikinci tam karşılık verecekti ki başını sağa sola çevirdi, sonra vazgeçti. Üçünü başına vurulunca dönüp baktı, sonra kafasını geri çevirdi. Dördüncü hiç geri dönüp bakmadı'.
Bunun üzerine şöyle diyor:
'İşte birinciye vurdun ya, dönüp o da sana vurdu; bu şeriat eli. Kısasa kısas yaptı. İkincisi tasavvuf ehli. Ona vurdun, döndü, tam sana vuracaktı, nefsine hâkim oldu. Mücadele etti nefsiyle vazgeçti.
Üçüncüye vurdun. Döndü baktı kim vurdu diye. Haktan bildi.
Dördüncü her şeyi haktan bildi. Dönüp bakmaz bile. İşte o marifet ehli.'
Hakikat, haktan gayri her şey masivadır. Ne kadar dünyalık varsa Hak'tan gayri hepsi masivadır.
Masivadan gayrısına da hakikat denir. Haktan yana olan her şey hakikat.
Marifet de Allah'ı bilme kabiliyeti, Allah'ı bilme yeteneği. Allah o yeteneğimizi açsın...
ÂŞIKLARIN 3 MESLEĞİ
Tellak hamamda biliyorsunuz insanları yıkar. Âşıklar da insanları temizlemeye çalışır. Manevi tellaklık yapıp, aydınlatmaya çalışır. Hakikat hamamında onları yıkarlar.

Âşıklar hamaldır, Hakk'ı taşır. Yükleri çok kıymetlidir. Gönüllerinde Hak taşırlar. Allah'ı gönüllerinde taşırlar. O noktada Yunus Emre ne diyor, Mevlana ne diyor? 'Sanma ki beyhude döner, vecde gelen âşıklar. Hakkı kucağına alıp öyle sema ederler. Sanma ki angaryadan döner, boşuna döner, vecde gelen âşıklar.' Hakkı kucağına alıp öyle sema ederler. Öyle kendi etrafında dönerler. Kendi etrafında niye dönüyor bu? Artistlik olsun diye mi?

Turistler geliyor, iki tane adam kiralayıp 'hadi dön ağabey' diyoruz. Sema öyle dönülmez. Turisti çağırsın, gerçek mahiyetini anlatırsın, gerçekten döner adam. Böylece turistin gönlünde de bir şey canlanır. Ama parayla bu iş olmaz. Çünkü sema, kalbinde Allah'ı bulan insanın tavaf etmesidir. O kalbin etrafında dönmesidir. Sema tavaftır. Hakiki tavaftır. Ne diyor Allah dostu? Kâbe'yi insanoğlu İbrahim'e yaptırdın ama benim kalbimi bizzat kudret elinle yaptın! Asıl Kâbe benim kalbim! Ben tavafımı kendi etrafımda yaparım, seni etrafında dönerim. Kâbe'de senin nurun var, benim kalbimde senin zatın var. Ben senin zatının etrafında dönerim.'

Gerçeği öğreneceğiz. Daha detaylar var. Bu hakikati tamamladık Allah'ın izniyle. Sonra akıbeti yazdık. Akıbette baştan sona esmalar. Üç kaynak var: Esmalar, Kuran ve hadisler. Üç kaynaktan bir kitap yazdık. Onda yorum yok. Esmalar kimi anlatıyor? Allah'ı. Allah sıfatlarıyla bilinir. Esmalarla Allah'la tanışıyorsun akıbette. Sonra ne oluyor? Allah'ın kitabına uyuyorsun. Sonra Allah'ın elçisini tanıyorsun. Allah'ın elçisi içimizden seçtiği bir insan… Nasıl birisi olduğunu tanıyorsun.


.

Tasavvuf Nedir, Tasavvuf Ehli Kimdir ? - Guraba Mecmuası

www.gurabamecmuasi.com/.../76-tasavvuf-nedir-tasavvuf-ehli-kimdir.ht...
Tasavvuf Nedir, Tasavvuf Ehli Kimdir ? ... Tasavvuf Nedir, Tasavvuf Ehli Kimdir ? PDF dosyayı göremiyormusun

.Tasavvuf Nedir, Tasavvuf Ehli Kimdir?1 Besmeleden, hamdden, salât ve selamdan sonra… Tarih, yol ararken yoldan sapanlara defalarca şahit olmuştur. Yoldan sapmamak, yolda saplanıp kalmamak, asıl hedefe varmak için halis tasavvufa dün olduğu kadar bu gün de ihtiyaç vardır. Tasavvufi yola koyulan mümin elbette bu yolun kılavuzu, önderi Nebî sallellâhu aleyhi ve sellem’i nümune almalıdır. Allah’a yürünen bu yolda, o yüce Peygamberin düstürlarını dikkate almadan ilerlemek mümkün olmayacaktır. Çünkü Allah celle celâlühû’ya ulaştıran yol, O’nun yoludur. O’nu tanımadan, bilmeden benimsemeden onun gibi olmadan, onda olmadan, onunla olgunlaşmadan, onda kaybolmadan yolda kaybolmak, yola düşerken yolda düşmek çok kolaydır. Başta kendi nefislerim olmak üzere bu yolda gidenlere yolu şaşırmamak için gerekli bazı hatırlatmalar yapmayı borç biliriz. İmân Süyûtî rahmetüllahi aleyh, “Şu’letü Nâr” isimli risalesinde şöyle diyor: [İnsanlardan birçoğu, tasavvuf kitapları ile meşgul 1 Bu başlık mütercim tarafından ilave edilmiştir olan, onlardan bir parça okuyan, (o mevzuda) yazan ve (tasavvuf kitablarına) dipnot düşen herkesin sûfî olduğunu zannederler. Hâlbuki öyle değildir; o, deve iğne deliğinden geçmedikçe bu isme aslâ layık olamayacaktır. Tasavvuf, ancak hal ilmidir, söz ilmi değildir. O, Sünnet-i Nebeviyye’nin ortaya koyduğu güzel ahlakı kazanmaktır. Bunun için tasavvuf büyükleri, “Tasavvuf her türlü üstün ahlakı bezenmek, kötü ve düşük ahlakı da terk etmektir” demişlerdir. [Hafız Ebû Nuaym, Hilyetü’l-Evliyâ’da2 bunu Cüneyd-i Bağdâdîn’nin bir sözü olarak zikretmiştir: O, ben Ebû’l-Fadl Nasr İbnu Ebî Nasr et-Tûsî’yi şöyle derken işittim, dedi. O, Ebû Bekr İbnu Mesâkıf’ı şöyle derken işittim (dedi.) (Ebû Bekr), Cüneyd’e tasavvuf’un ne olduğunu sorunca, “(Tasavvuf) her türlü kötü ve düşük ahlaktan çıkmak ve her türlü üstün ahlaka girmektir” dedi.]3 Bazı imamlar şöyle demişlerdir: “Tasavvuf hadis ve akaid ilimlerinden oluşan bir 2 Hafız Ebû Nuaym, Hilyetü’l-Evliyâ (1:22) 3 Bu parağraf Süyûtî’nin risâlesine düştüğü kendi dipnotudur; biz onu metine koymayı münâsib gördük. 38 39 ilimdir. Kim hadiste derinleşir ve bu hadis ilimleriyle amel eder, Ehl-i Sünnet vel-Cemâat mezhebine uygun sahih bir itikat sahibi olursa sûfî olur. Kim, akaid ilminde değil de hadis ilminde derinleşirse muhaddis olur. Kim de hadis ilminde değil de akaid ilminde derinleşir ise usulcü veya kelâmcı olur. Bunların hiçbirisine sûfî denmez. Kim bu iki ilme sahip olur, hadis ve kelam ilminde derinleşir, hadislerle amel eder ve sahih bir itikada sahip olursa, işte bu kişi sûfî olur.” Bu yüzden bir kısım önceki ulemâ, “Hadisleri ezberlemek işini (başka şeylerden) öne almadıkça ve inanç noktasında Ehl-i Sünnet’e uyacak bir şekilde lüzûmlu şeyleri öğrenmedikçe bu tasavvuf yolu kişiye tamamlanmaz” demişlerdir Bu gün mutasavvıf olduğunu iddia edenlerin birçoğuna, Resûlüllâh sallellâhu aleyhi ve sellem’in ibadetlerindeki, adetlerindeki, yemesindeki, iç- mesindeki, giyimindeki, hareket etmesindeki, hareketsizliğindeki, uyanıklıklığındaki, uykusundaki, oturmasındaki, kalkmasındaki, yürümesindeki, ailesiyle muaşeretindeki ve başka şeylerdeki sünnetlerin tamamını bilmesi bir yana büyük ve küçük hâcetinden sonraki temizlenmesi hakkında soru sorulsa, bilmezler. Baksana, Cüneyd-i Bağdadi Peygamber efendimiz sallellâhu aleyhi ve sellem’in karpuzu nasıl yediğini bilmediği için -O’nun yemesinin aslı belli olmasına rağmen- karpuz yemekten nasıl da geri durdu? Cüneyd, Resûlüllâh sallellâhu aleyhi ve sellem’in karpuzu nasıl yediği hakkında döneminin hadis hafızlarına sormuş ve onlar bu hususta herhangi bir rivayetin bulunmadığını söylemişlerdir. Bana birisi geldi ve bir şey hakkında sordu? Ona“Sen önce sünnetleri ikmal eyle” dedim. O da“Ben sünnetleri ikmal ettim” dedi. Ona,“Nebî sallellâhu aleyhi ve sellem nasıl oturuyordu?” diye sordum. Bunu bilemedi. Böylece ona yanlışını gösterdim. Hâlis Sûfîlerin hallerinden birisi de, Sünnet’in -ister hikmetini bilsinler isterse bilmesinler- her çeşidinden hiçbir şeyi kaybetmemeleri ve onları terk etmekle gevşeklik göstermemeleridir. Çünkü bu davranış, kişinin ilminin artmasına sebep olur. İnsan ne zaman bir sünneti işlerse, Allahu teala onu daha önce bilmediği başka bir sünnete sevk eder. Nitekim derler ki, haseneden (sevab getiren güzel bir işden) sonra gelen hasene, o ilk hasenenin sevabıdır. Seyyieden (günah kazandıran kötü bir işden) sonra gelen seyyie de ilk seyyienin cezasıdır. Nebî sallellâhu aleyhi ve sellem efendimiz’in hurmayı yiyip çekirdeğini (aynı) tabağa koymayı yasaklamasındaki hikmeti bilmeden senelerce durdum (ve bu yasağa uydum.) İşte bu Sünnet’e uymanın bereketi ile Allah celle celâlühû benim bazı hadis âlimlerinin kelâmında nakledilen hikmete4 ulaşmamı nasip etti. Sonra, ey insanlar!.. Bilin ki, Sûfîler iki çeşittir. Birincisi: Sünnet Sûfîleri. Cüneyd-i Bağdadi ve ona tabi olanlar gibi. İşte bunlar halis insanlardır ki, Allah’ın yarattıklarının özü bunlardır. Hayatlarını Nebî sallellâhu aleyhi ve sellem’in eserlerini (hadîslerini) arayıp bulmak ve onlarla amel etmekle geçirmişlerdir. Böylece de özün özü olmuşlardır. İkincisi: Felsefecilerin Sûfîleri: Bunların aslı yunan kâfirleridir. Çünkü onlar hikmet ve akıl sâhibi idiler; zahidlık ve riyâzat yapmaya başladılar. Sonra Allahu Teala onların zamanlarında Musa aleyhisselâm’ı göndermiş, O da onları kendi şeriatına davet etmişti. Karşı gelmişler, büyüklenmişler ve Mûsâ aleyhisselâm’a, “Biz senin getirmiş olduğuna muhtaç değiliz. Biz zaten senin söylediğini söylüyoruz, senin getirdiğinden daha fazlasına sahibiz. Biz hayvanlara acıdığımız için hayvan kesmeyiz; sen ise kesiyorsun” demişler ve böylece ona uymaktan geri durmuşlardı. Bu sebeple Allah celle celâlühû onları şaşırttı ve iblisin sırtına bindirdi. İblis de onları riyâzâtlarında5 ruhun ve alemin kadim oluşuna6 , hayulaya7 ve mutlak birliğe8 inanmaları gibi bozuk itikatlara sürükledi. İslam gelip de (her türlü İslâm dışılıktan) hâlis (arınmış) olan tasavvufçular fırkası doğunca, insanlardan bir grup kendilerini felsefecilere benzetmek istedi. Hadisleri ve (Sahâbe rivâyetleri demek olan) eserleri arayıp bulmak onlara zor geldi; sünnetleri sürekli yapmak ve korumak zahmeti ve meşakkati onlara ağır geldi. İşte bu sebeple felsefecilerin tasavvufçularının yoluna yöneldiler. Çünkü o yolun ameli daha az, yükü de daha hafiftir. Bu tâifenin reîsi İbni Salah’ın “Fetâvâ”sında “o bir âlim değil, insan şeytanlarından bir şeytandı” dediği filozof İbni Sinadır. İbni Sina felsefecilerin yolunu düzenledi, açıkladı ve insanları felsefeye çağırdı. Kendi döneminde ve sonraki dönemlerde O’na uyanlar oldu. Bundan dolayı İslam âlimleri derhal 4 O hurmayı yiyip çekirdeği aynı hurma tabağına koyan kimsenin kendisiyle beraber yiyenlere hürmet etmesi icabı. Nitekim bazıları üzerinde tükrük ıslaklığı bulunan çekirdeklerin diğer hurmaların yanında bulunmasından tiksinebilir. (Hakîm et-Tirmizî, Nevâdiru’l-Usûl:1/644’dan hulâsa ve ana fikir olarak.) 5 Açlık, susuzluk, uykusuzluk ve başka bir takım meşakkat ve zorlukların altına girerek bedeni ve nefsi terbiye etmek. 6 Evvellerinin olmadığına, sonradan yaratılmış olmadıklarına. 7 Sûret-i Cismiyye’nin yeri olan ilk cevher… Varlığın asıl maddesi, mayası… 8 Panteizm’e yani Batı vahdet-i vücudçuluğu’na. 40 (O’na) cevâb verdiler; hâlis sünnet sûfîleri ile sapık felsefe tasavvufçularının arasındaki farkları ortaya koydukları birçok kitaplar yazdılar.. İki gruptan her bir grubun hâlini apaçık ifadelerle îzâh ettiler. Evvelkileri (Sünnet tasavvufçularını) övdüler ve onlara uymayı teşvik ettiler. Diğerlerini de (Felsefe tasavvufçularını da) yerdiler ve sapıklıklarına aldanmaktan (insanları) sakındırdılar. Önceki ve sonraki İslam âlimleri hep buna tenbîh ede gelmişlerdir. Şimdi ise sûfî olduğunu iddia edenlerden birçokları gerekli şartlardan bir tanesini (bile) taşımamaktadırlar. Nebî sallellâhu aleyhi ve sellem efendimiz’in sünnetini yapmak bir kenara o sünnetleri bilmemektedirler. Şunun bunun yazdığı kitaplara itibar etmekte, o kitaplardan istediklerini seçmektedirler. Bundan dolayı onlardan birisinin üzerinde kat kat karanlıklar olduğunu görürsün. Çünkü sünnetin nurları onu aydınlatmamıştır. Onun iç dünyası temiz değildir ki dış dünyası aydınlık olsun. Onlardan cahil birisinin panteizm (batı vahdet-i vücûd’u) ve ruhun kıdemi gibi mevzularda gürültü çıkardığını, söylenip durduğunu görürsün. Onları üç grup insan dinler: (Birincisi): Salih kimselere hüsnü zanda bulunan avamdan olan cahil kişidir. Bu kişi bir söz işitse, onu hayır zanneder, boş bir kalp ile onu değerlendirir ve o söz onun kalbine yerleşip kökleşir. Bu yerleşen fikir uğruna kılıçla savaşacak hale gelir. Bir mürşit onu bu fikrinden döndürmeye çalışsa, “Bu, salih kişilerin işidir” der. (İkincisi): Felsefecilerin görüşlerinin Şerîat’a ters düşdüğünü bilen fıkıh âlimidir. Şu kadarı var ki, bu kişi kapasitesi geniş biri değildir. Elinden, ancak, dünyayı çığlıkla doldurana kadar anlamadığı sözlerle bağırmak gelir. Bütün sûfîleri kâfirlikle suçlar, bütün sâlih kişilere su-i zan eder. Onlara kılıçla saldırmak imkânı olsa, bunu da yapar. O, bu hususta mazur görülür. Çünkü fakih, Şerîat’a uymayan şeyi -onun yüksek bir rutbe olduğunu kabul etmesi şöyle dursun- işitmeye bile dayanamaz. Şu da vardır ki, bütün ehl-i tasavvufa su-i zan etmesi noktasında mazur görülemez. Zira insanların tamâmı bir değildir. Üçüncü kişi: Bütün ilim(çeşit)leri ile dolu, çaplı, kapasiteli, işleri, (işlerin) temel esaslarını ve şu temel esaslarından kaynaklanan mevzuları, insanların farklı yollarını ve karışık nefsânî istek ve arzuları bilen ve her bir sözün ve inancın nereden geldiğini (kaynağını) bilen kişidir. Bu kişi her işini aceleye getirmeden ona yapışarak yapar. Her insana hak ettiği şekilde hüküm verir. Ona sûfî olduğunu iddia eden biri geldiğinde, ilk olarak onun huyuna, davranışlarına, açıklamalarına, hareketine (yaptığına), hareketsizliğine (yapmadığına), konuşmasına ve susmasına bakar. Eğer onu, ahlakında ve gidişatında sünnet yolu üzere yürüyen, hareket edilecek yerde hareket eden, durulacak yerde duran, konuşulacak yerde konuşan, susulacak yerde de susan, işleri yerlerine koyan, her şeyi yerine yerleştiren bir kimse olarak görürse, onunla ilgilenir ve onun özelliklerini inceler. Eğer O’nu üstünlük sıfatları ile görürse ona ikram ve saygıda bulunur. Onu yerine ulaştırır. (Ona hak ettiği gibi davranır.) Yok, eğer Sünnet’i terk eden bir kişi olarak görürse, sünneti terk etmesinin sebebinin onu (sünneti) bilmemekten mi yoksa bilerek mi olduğunu anlamak için ona Sünnet’ten (bir şeyler) sorar. Bunu (Sünnet’i) bilmediğinden dolayı yaptığını anlarsa, onu Sünnet’i öğrenmeye sevk eder. Yok, bildiği halde sünneti terk ettiğini anlarsa, o kişiyi azarlar, kınar, nasihati kabûl edip etmediğine veya nasihatin kendisine zor gelip gelmediğini bakar. Sonra itikadını yoklar. Eğer onu felsefecilerin tasavvufçularına meyleder halde görürse, ona nasihat edip doğrusunu gösterir, üzerinde bulunduğu itikadının batıl olduğunu ve sapıklığını izah eder. Bu nasihati kabul ederse, ne güzel. Eğer onu, sünneti, Resûlüllah sallellâhu aleyhi ve sellem’in hadislerini, Sahâbe’nin eserlerini ve Şer’î ahkâmı bilmeyen, kendine verilmeyen (faziletler) ile tokmuş gibi görünen, 9 maksadı da Mûsâ’nın ateşini yakmak,10 karanlık (ne olduğu bilinmeyen) sözü ortaya atmak, yalancı şöhret, batıl dava, sefaletten sonra insanlar arasında adı sanı duyulması, bilinmezlikten sonra şöhret (kazanmak) olan bir kişi olduğunu anlarsa, onu, işe yaramaz, düşük ve değersiz insanlar arasına yerleştirir, maymunların ve aşırı kıvırcık saçlıların (?) arasına sokar. Kişi için hiçbir hayatta hiçbir hayır yoktur, Düşük ve değersiz maldan sayıldığı zaman. ] 11 (Süyûtî’den Nakıl Bitti.) Şüphe yoktur ki günümüz samimi ve hatta art niyetli olmayan tasavvuf ve tarikat yolcularının İmam Süyûtî’nin yukarıdaki sözlerinden alacakları büyük dersler vardır. Bütün hamd ve senalar âlemlerin Rabbine âid ve layıktır. 9 Burada “Kendisine verilmeyen bir şeyle tokmuş (o kendinde varmış) gibi görünen (kendisinde olmayan bir şeyi onda varmış gibi gösteren) iki yalan elbisesini giyen gibidir (tastamam yalancıdır.)” hadîsine telmîh/işaret vardır. [Ahmed (6/345), Buhârî (5219), Müslim (2130), Ebû Dâvûd (4997), İbnu Hibbân (5738,5739)] 10 Mûsâ’nın ateşini yakmak ile ne denilmek istendiğini anlayamadık. 11 İmam Süyûtî, Şu’letü Nâr:99-105 (Selâsü Resâil, Dâru’lMedîneti’l-Münevvere,1421)

.

 

Copyright © 2010 - 2012 Guraba Mecmuası Dergisi | Bütün Hakları Saklıdır.Basılı ve internet yayımlarımızın içeriği 5846 Sayı Fikir ve Sanat Eserleri Kanununun ilgili hükümlerince korunmakta olup izinsiz kullanılamaz.

Ana Sayfa | Künye | İletişim | Kullanım Şartları | Gizlilik İlkeleri - Sitemiz En iyi Google Chrome - Opera - Safari -Mozilla Firefox ile Görüntülenir...



xxxxxxxxxxxxxxxxxxxxx

RİSALE-İ NURDA TASAVVUFİ ANLAYIŞ - Cemal Doğan

www.yeniumit.com.tr/konular/detay/risale-i-nurda-tasavvufi-anlayis
Bu istifhamların başında da "Risale-i Nur tasavvuf ve tarikata karşıdır" iddiası gelmektedir. TASAVVUF VE 

RİSALE-İ NURDA TASAVVUFİ ANLAYIŞ

Cemal Doğan


"Kur'ân'ın hakikatlerini özellikle 20. asır insanlarının hidayetine daha çok muhtaç oldukları âyetleri izah eden Risale-i Nur Külliyatı, her insan için en mühim mesele olan "Ben neyim? Nereden geliyorum? Nereye gideceğim? Vazifem nedir? Bu mevcudat nereden gelip nereye gidiyorlar? Mahiyet ve hakikatleri nedir?" gibi suallerin cevabını Kur'ân'a dayanarak açık ve kati bir şekilde, çekici bir üslup ve güzel bir ifade ile beyan edip ruh ve akılları tenvir ve tatmin eder. 20. asrın Kur'ân düşüncesi olan bu eserler bir taraftan teknik, fen ve sanat olarak maddiyatı, diğer taraftan imân ve ahlâk olarak maneviyatı camî ve havî olacak İslâm medeniyetinin, sadece maddiyata dayanan sair medeniyetleri geride bırakacağını isbat ve îlân eder.

GİRİŞ
İnsan için en büyük merak konusu olan şeylerin başında kendi yaradılışı, kainatla münasebeti ve ikisi arasındaki hakikat bağlarını yakalamak gelir. Bu yolda ona yol gösterici olarak Allah (cc) tarafından Nebiler (as) gönderilmiş, daha sonra da onların yollarının izah ve şerhlerini yapan âlimler, âbidler, muhakkikler, tasavvuf erbabı vb. insanlar gelmiştir. Bunların bütünü bu hakikatin bir parçasını göstermeye çalışmış ve vazifelerini hakkıyla yaparak hakiki âleme gitmişlerdir. Bunlardan bir bölümü olan tarikat ve tasavvuf erbabı da vazifelerini bihakkın ifa etmiş ve insanlığa hakikate giden nurdan bir iz bırakmışlardır. Biz bu yazımızda tasavvufun genel bir tarifini yaptıktan sonra 14. (20) asırdaki İslâmî hizmette çok önemli bir yeri olan Risale-i Nurun tasavvuf ve tarikat anlayışını izah etmeye çalışacağız. Böyle bir çalışmadan maksat ise, kafalardaki bazı istifhamları kaldırmaktır. Bu istifhamların başında da "Risale-i Nur tasavvuf ve tarikata karşıdır" iddiası gelmektedir.

TASAVVUF VE TARİKAT NEDİR?
Tasavvuf en veciz tarifini Gazalî'de bulur: "Kalbi Hakka bağlayıp mâsiva (O'ndan gayri herşey) ile ilgiyi kesmektir"(1). O'nun gayesi ise, "Hakkın rızasını kazanmak için nefisleri temizlemek, güzel ahlâk sahibi olmaya çalışmak veya kısaca Allah (cc) ve Resûlünün (sau) ahlakıyla ahlâklanmak" (2) olarak bilinmektedir. Ayrıca tasavvuf, "Hz. Peygamber (sav)'in manevi otoritesinin terbiye, irşâd, davet ve tebliğ adıyla devam eden müesseseleşmiş şeklidir" (3) diye de izah edilmektedir. "Hz. Peygamber devrinde bilinmeyen ve pek meşhur olmayan bir kelime olan Tasavvufun ortaya çıkışı ve türetilişi tartışmalı bir konu olsa da" genel anlamıyla "Sûf (yün) kökünden geldiği kabul edilir" (4) ve kısaca "İlâhi emirlere tam teslimiyet, Allah ve Resûlünün ahlâkıyla ahlâklanmak ve mâsivadan kalbî alâkayı kesmek" (5) manâlarında kullanılır. Tasavvuf iyice incelendiğinde görülecektir ki; "O İslâm'ın insana gösterdiği gaye olan insan-ı kâmil olmanın bir yolu ve yöntemi, iki diyarın anahtarı, gönül gözünün açılmasında mükemmel vasıta ve ilâhi bir aşk" (6), "Allah (cc)'tan gayriye (makam, mevki, mal, mülk, para, kadın, hırs vs.) kul olmama, O'ndan başkasından hiç birşey ummama, ihtirası bırakıp Hakk'in verdiğine şükür etme, şikayeti bırakıp sıkıntıya alışma, kibri bırakıp tevazuyu huy edinme, uykuyu ve gafleti bırakıp ibadete devam etme" (7)'dir. Bu tariflerin yeterliliğine güvenerek Risale-i Nurun tasavvuf ve tarikat anlayışına geçelim. Fakat bu mevzuya geçmeden önce kısaca Risale-i Nur'un manâ ve mahiyetinden bahsetmekde de fayda mülahaza ediyoruz.

RİSALE-İ NUR NEDİR VE NASIL BİR TEFSİRDİR?
"Kur'ân'ın hakikatlerini özellikle 20. asır insanlarının hidayetine daha çok muhtaç oldukları âyetleri izah eden Risale-i Nur Külliyatı, her insan için en mühim mesele olan "Ben neyim? Nereden geliyorum? Nereye gideceğim? Vazifem nedir? Bu mevcudat nereden gelip nereye gidiyorlar? Mahiyet ve hakikatleri nedir?" gibi suallerin cevabını Kur'ân'a dayanarak açık ve kati bir şekilde, çekici bir üslup ve güzel bir ifade ile beyan edip ruh ve akıllan tenvir ve tatmin eder, 20. asrın Kur'ân düşüncesi olan bu eserler bir taraftan teknik, fen ve sanat olarak maddiyatı, diğer taraftan imân ve ahlâk olarak maneviyatı camî ve havî olacak İslâm medeniyetinin, sadece maddiyata dayanan sair medeniyetleri geride bırakacağını ispat ve ilan eder." Risale-i Nur'un nasıl bir tefsir olduğu hakkındaki açıklamalarda ise; Tefsir iki kısımdır. Birisi; malum tefsirlerdir ki, Kur'ân'ın kelime, ibare ve cümlelerinin manâlarını beyan, izah ve ispat ederler. İkinci kısım tefsir ise; "Kur'ân'ın imanı olan hakikatlarını kuvvetli delillerle beyan, ispat ve izah etmektir. Bu kısmın çok ehemmiyeti var. Meşhur malum tefsirler, bu kısmı bazan mücmel bir tarzda dercediyorlar, fakat Risale-i Nur doğrudan doğruya bu ikinci kısmı esas tutmuş, emsalsiz bir tarzda muannid feylesofları do susturan bir manevi tefsir olmuştur" (8) denmektedir. Ayrıca Risale-i Nur akla gelen bütün istifhamları çözüme kavuşturmuş, fenden ve felsefeden gelen küfrün önünde bir sedd-i Kur'ân oluşturmuş, vahdaniyet-i ilahiyyeyi ve nübüvvetin hakikatini aklî ve ilmî delillerle ispat etmiş, akla gelen bütün imanî meseleleri en kat'i ve sağlam delillerle aklen, mantıken, ilmen izaha çalışmış ve bunda yüzde yüze varan bir başarı elde etmiş nurlu bir tefsir ekolüdür.

RİSALE-İ NURDA TASAVVUFÎ ANLAYIŞ
20. asrın fen ve felsefesinden gelen saldırılara Kur'ânî cevaplarla karşı koyan Bediüzzaman, tasavvuf ve tarikata saldıranlara da karşı çıkmış ve tasavvufun gayesini "Tasavvuf ve tarikatın gayesi, marifet ve iman hakikatlerinin inkişafı olarak, Peygamber Efendimiz'in Mir'acının gölgesi ve himayesi altında kalb ayağıyla, ruhânî bir yol kat etme neticesinde, zevkî, halî ve bir derece iman-Kur'ân hakikatlerini görerek onlara mazhar olma namıyla ulvî bir insan sırrı ve beşerin kemâl noktasına ulaşmasıdır" (8) diye açıklayarak en güzel şekilde müdafaa etmiştir. Getirdiği izahlarla tarikat ve tasavvufun bir haritasını çizen Bediüzzaman "Şeriat kabuk, tasavvuf içtir" diyenlerin de ifrata gittiklerini belirterek bu yolda gidilecek düsturları da ortaya koymuştur. Tasavvufun lüzumuna değinirken "İnsan şu kainatın bir fihristi olduğundan, kalbi de binler âlemin manevî haritası hükmündedir. O zaviyeden kalbin yoktan var edicisi o kalbi işlettirmesini inkişafını ve hareketini irade etmiş ki, öyle yapmış, madem irade etmiş elbette o kalbi işlettirmek için en büyük vasıtası, velayet mertebelerinde ilahi zikir ile tarikat yolunda iman hakikatlerine teveccüh etmektir" diyerek insan için kaçınılmaz bir yol olduğunu da belirtmiştir. Bu kalbî yol alma ve ruhani hareketin anahtarı ve vesilesinin ise ancak "İlahi zikir ve tefekkür" olacağını ve bunların güzelliklerinin anlatmakla bitmeyen şeyler olduğunu ve insana uhrevî faydalarla mükemmeliyet kazandıran bu vasıtadan uzak olmanın insana büyük zararlar açabileceğini de belirtir. Onu inkar edenlerin mühim bir yanılgı içinde olduklarını beyan ederken "Tarikat ve tasavvuf şeriatın bir delilidir. Çünkü onların içindeki bütün velayet ehli hakikatleri gözle gördüklerinden şeriatın bütün hükümlerini tasdik ederler. Bu hakikati anlayamayan veya onların aldıkları feyzden mahrum olanlar ulaşamadıkları o nurları inkara sapmışlardır. Sebebi ise, tarikatın mensuplarının bazılarında gördükleri suistimalleri ve hataları umuma teşmil etmeleridir. Bunları bahane ederek bir nevi âb-ı hayat dağıtan o kevser menbaını kurutmak için çalışıyorlar. Halbuki bu hatalar ehil olmayanların işidir ve hatasız meslek ve meşrepler hemen hemen yok gibidir. Cenâb-ı Hakk ahirette sevap-günah dengesine bakar. Sevap kefesi ağır basan kulu makbul sayıp Cennete koyar. Hasenat ve günahın muvazenesi ise kemmiyete değil keyfiyete göredir. Bazan olur bir sevap binlerce günahı affettirir. Madem Cenâb-ı Hakk böyle adalet eder, o halde inkar manâsızdır" izahlarını getirerek tarikat ve tasavvuf erbabının ordan aldıkları zevkle ve evliyaya duydukları muhabbetle imanlarını muhafaza edeceklerini de ortaya koyar. Bu husustaki inkarcılara karşı da "İşte ey hamiyetfuruşlar ve sahtekar milliyetperverler.. Tarikatın toplum hayatımızdaki bu güzel yönlerini çürütecek olan hangi günahlardır söyleyiniz" diyerek onları susturur. (Bu sözlerin tarikate karşı resmi çevrelerde takibatın başlayıp tekke ve zaviyelerin kapatılmaya başladığı bir anda yayınlandığını unutmayalım.)
Bediüzzaman velayet mesleğinde (tarikat ve tasavvuf yolunda) ilerlemenin çok kolay, kısa, kıymetli ve geniş olduğunu, ancak bu kolaylık içerisinde özü yakalayamayan insanların çok müşkilatlara, uzun ve dar bir yola düşeceklerini de belirterek bu yolda ilerleyenlerin iki şekilde yürüyebileceklerini anlatır. Bu yollardan birincisinin "Seyr-i enfüsi, diğerinin ise seyr-i afaki" olduğunu belirtir. Getirdiği orijinal cevaplarla enfüsî ve afakî meşrepleri anlatırken "Enfüsi meşrebi nefisten başlar, hariçten gözünü çeker, kalbe bakar, enaniyeti deler geçer, kalbinden yol açar, hakikati bulur. Sonra afâka girer, onu nurani görür. Çabucak o seyri bitirir, Enfüsi dairesinde gördüğü hakikati büyük bir ölçüde onda da görür. Bu yolda gitmenin en mühim esası enaniyeti kırmak, hevayı terketmek ve nefsi öldürmektir. Seyr-i afâki ise afâktan başlar, o büyük dairenin görünen yerlerinde esmanın ve sıfatın cilvelerini seyredip, sonra enfüsi daireye girer. Küçük bir ölçüde kalb dairesinde o nurları müşahede edip, onda en yakın yolu açar. Kalbin ayine-i Samed olduğunu görür, aradığı maksada vasıl olur. İşte birinci meşrepte yol alan insanlar nefsi emmareyi öldürmeye muvaffak olamazlarsa, hevayı terkedip enaniyeti kıramazlarsa şükür makamından fahr makamına düşer.. fahirden de gurura sukut eder. Eğer muhabbetten gelen bir cezbe ve cezbeden gelen bir nev'i sekir beraber bulunsa 'ŞATAHAT' namıyla haddinden çok fazla dâvalar ondan sudur eder. Hem kendi zarar eder, hem başkalarının zararına sebeb olur (9) diyerek gelebilecek tehlikelere de dikkat çeker. Bu hale düşenlere ise tavsiye ettiği reçete "Şeriatın ölçülerini elinde tutmak ve usûl-ud-din ulemasının düsturlarını kendisine rehber kabul etmek ve İmam-ı Gazali, İmam-ı Rabbani (ra) gibi muhakkik evliyaların talimatlarını tutmak" şeklindedir. Ayrıca 'İnsanın nefsini daima ittiham etmesi gerektiğini ve ona verilecek şeyin yalnızca acz, fakr ve kusur" olduğunu da beyan eder. Velayet yollan içinde en sağlam yolun Sünnete tabi olma, yani "amel ve hareketlerinde sünnete bağlılığını düşünüp onu taklit etmekten ibaret müstakim bir yol" olduğunu izah eden Bediüzzaman "İşte bu büyük cadde en büyük velilik yolu ve Nübüvvetin mirasçısı olan sahabîlerin (ra) ve selef-i salihinin caddesidir" (10) diyerek bunun en büyük esasının ise 'İHLAS' olduğunun izahını yapar. Bunun esas kaidelerinin "Bu dünyayı hikmet ve hizmet diyarı bilmek, ücret ve mükafat istememek, uhrevi hayata ait neticelere talip olmamak, verilse bile memnunane değil, mahzunane kabul etmek ve her hale şükretmek" (11) olduğunu da ayrıca belirtir.

ŞERİAT-TARİKAT KARŞILAŞTIRMASI
Bediüzzaman şeriat ve tarikatın bir karşılaştırmasını yapar, herbirine genel kaideler vaz'eder. Bunu izah ederken "Şeriat doğrudan doğruya gölgesiz, perdesiz Ehadiyat sırrı ile Mutlak Rububiyet noktasında ilahi hitabın neticesidir" (12) diyerek "Tarikatın en yüksek mertebelerinin ancak şeriatın cüz'leri hükmüne geçebileceğini" yani onların ancak bir vesile, başlangıç ve hadim olabileceklerini (13) anlatır. Bu noktada 'Şeriat kabuk, tarikat-tasavvuf özdür" diyenlere de gereken cevabı verirken "yoksa bazı tasavvuf mensuplarının zannettikleri gibi şeriatı zâhiri bir kabuk, hakikati onun içi ve neticesi ve gayesi tasavvur etmek doğru değildir. Şeriatın insanların tabakalarına göre inkişafı ayrı ayrıdır. Avam insanlara göre şeriatın zâhirini şeriatın hakikati zannedip havassa açılmış olan şeriat mertebelerine HAKİKAT ve TARİKAT namı vermek yanlıştır. Şeriatın umum tabakalara bakan yanı vardır" (14), izahını getirir ve neticede de "Tarikatın en mühim esasının sünnete uymak" olduğunu söyler.

TARİKAT EHLİNİN VARTALARI
Sünnetin ölçülerini elinde tutmada yani onları pratik hayata tatbik etmeden tarikat ve tasavvufun içine dalan insanların birçok vartaya düşeceklerini ve bunların da insanı büyük yanılmalara götüreceğinin izah ve ispatını yapan Bediüzzaman bunların başlıcalarının; "Velayeti, Nübüvvete tercih etme, evliyayı Sahabeden üstün görme, birkısım tarikat evradı ve adaplarını sünnete tercih ederek muhalefet etme, ilhamı vahiyle karıştırma, keramet, zevk ve nurani tecellileri hoş görüp onlara aşık olma ve onları ibadete tercih etme, fahri, nazı şatahatı, insanların teveccühünü, şükrün, niyazın, tazarruatın ve insanlardan istiğnanın önüne geçirmek (15) ten ibaret olduğunu anlatır. Bu vartalardan kurtulmanın tek yolunun ise Kitap ve Sünnetin ölçüleri ile hareket etmekten geçtiğini ve onlar bilinmeden tarikat dairesine girilmemesi lazım geldiğini de ayrıca beyan eden Bediüzzaman "Şeriatsız cennete giden yoktur ama tarikatsız cennete giden çoktur" (16) diyerek meselenin önemine dikkat çekmiştir.

ZAMAN TARİKAT ZAMANI DEĞİLDİR SÖZÜNÜN HAKİKATI
Şimdi burada daima sözü edilen ve edildiği meclislerde çoğu zaman yanlış anlaşılmalara sebeb olan bir sözün izahını da yapmak gerekecektir. Bu "Zaman tarikat zamanı değildir" sözüdür. Şunun bilinmesi zaruri bir hakikattir ki, 'bir sözün hüsnünün, metanet ve kuvvetinin anlaşılması için dört şeyin iyi bilinmesi gerekir. Bunlar da, kim söylemiş, kime söylemiş, hangi makamda söylemiş ve hangi maksatla söylemiş' cümleleridir. Bunlar bilinmeden bir sözün gerçek değerinin anlaşılması zordur. Şimdi Bediüzzaman bu sözü ne zaman söylemiştir, bu çok önem arzetmektedir. Bu söz, Tekkelerin kapatılmaya başlandığı ve tarikat toplantılarının sıkı bir takibata maruz kaldığı bir anda söylenmiştir. Zaten tekkelerin bir kısmı, yeni şartların ihtiyaçlarına cevap vermekten uzak, üstelik kötü uygulamalar sebebiyle âdeta kendi kendilerini kapatmışlardır. Öyle anlaşılıyor ki Bediüzzaman, bir taraftan, bu tahribatın müslümanlar arasında doğuracağı ümitsizliği giderip teselli etmek, diğer taraftan, Kur'ân hizmetinin tarikatlarla kaim olmadığını belirtmek istiyordu.
Cemiyet hayatının bozulmaya yüz tutmasıyla, Osmanlı eski ihtişamını kaybetmiştir. Ahlâki çöküntü, ister istemez bütün müesseselere sıçramış ve İslâm bu dönemde toplum hayatında görünmez olmuştu. Bu sıçrayışta bu müesseselerin kurtulması ise zaten mümkün değildi. Artık zaman fitne ve fesadın kol gezdiği bir devirdir ve bu devirde herkes kendi şahsi kemâlatıyla meşgul olmaktadır. İman ve Kur'ân hakikatlerinin ayaklar altına alındığı bir dönemde insanın şahsi kemâlatıyla uğraşması, direkleri çürümüş bir binanın içinin süsüyle uğraşmaya benzediğinden birinci ve en birinci vazife olan iman kurtarma yoluna girmenin lüzumuna dikkat çekmek için söylenen bir sözü umum zamanlara teşmil edip 'Bediüzzaman tarikata karşıdır' deme en azından insafsızlıktır. Bediüzzaman Hazretleri bu hususu izah ederken İmam-ı Rabbani'den getirdiği misâllerle meseleyi derinlemesine tahlile tabi tutmuş ve neticede şu hükme varmıştır; "İmam-ı Rabbani (ra) Mektubatı'nda demiş ki, iman hakikatlerinden bir meselenin inkişafını binlerce zevkler, zevk halleri ve kerametlere tercih ederim', 'Hem demiş ki, bütün tariklerin son noktası iman hakikatlerinin vuzuh ve inkişafıdır', madem hakikat böyledir; ben tahmin ediyorum ki, eğer Şeyh Abdulkadir-i Geylani (ra), Şah-i Nakşibend (ra) ve İmam-ı Rabbani (ra) gibi zatlar bu zamanda olsaydılar (yani iman ve Kur'ân hakikatlerinin cemiyet hayatından silinmeye çalışıldığı dönem) bütün gayret ve çalışmalarını iman hakikatlerinin takviyesine sarfedeceklerdi. Çünkü, ebedî saadetin medârı onlardır. Onlarda kusur edilse ebedî şekavete sebebiyet verir. İmansız cennete gidemez, fakat tasavvufsuz cennete giden çoktur. Ekmeksiz insan yaşayamaz, fakat meyvesiz yaşayabilir. Tasavvuf meyvedir, iman hakikatleri gıdadır" (17). Bu hususta varid olan bir suale verdiği cevapda da, insanın şeriat yolunda kalbi çalıştırırken takip etmesi gereken hareketin ne olduğunu anlatır. Sualde iddia edilen mesele şudur; "Tarikatlar hakikatlerin yollarıdır. Tarikatların içerisinde en meşhur, yüksek ve büyük cadde iddia olunan Nakşibendi hakkında, o tarikatın kahramanlarından ve imamlarından bazıları esasını böyle tarif etmişler. Demişler ki: Nakşî tarikatında dört şeyi bırakmak lazım; 'Hem dünyayı, hem nefis hesabına ahireti dahi hakiki gaye yapmamak, hem vücudunu unutmak, hem ucbe, fahre girmemek için bu terkleri düşünmemektir. Demek hakiki Marifetullah ve insanın kemâlâta gitmesi mâsivânın terki ile olur?" denmektedir. Bediüzzaman bu suâle verdiği cevapta; 'Eğer insan yalnız bir kalbten ibaret olsaydı, bütün mâsivâyı terk, hatta esmâ ve sıfatı dahi bırakmak, yalnız Cenâb-ı Hakk'ın zâtına kalbi bağlamak lazım gelirdi. Fakat insanın akıl, ruh, sır, nefis gibi pek çok vazifeli latifeleri ve hassaları vardır. Esas kamil insan odur ki, bütün o latifeleri kendilerine mahsus ayrı ayrı ibadet yolunda hakikat yönüne sevketmekle sahabe gibi geniş bir dairede, zengin bir surette, kalb bir kumandan gibi, latife askerleriyle kahramanane maksada yürüsün. Yoksa kalb yalnız kendini kurtarmak için askerini bırakıp tek başıyla gitmek, iftihar sebebi değil belki ıztırar neticesidir" (18) diyerek insanın bazı latifelerini bazıları yolunda fedâ etmemek gerektiğini beyan eder.

TASAVVUFUN FAYDALARI
Bediüzzaman, tarikat ve tasavvuf hakkındaki bu açıklamaları yaptıktan sonra onun faydalarına da değinmiş ve onları dokuz maddede toplamıştır. Bunlar; "İstikametli tarikat sayesinde iman hakikatlerinin inkişafı, kalbi tarikat vasıtasıyla işlettirip insanî latifeleri yaradılış neticelerine sevketmek, tarikat silsilelerinden birisine dehalet ederek dalâlet ve şüpheleri defetmek, imandaki Allah'ı tanımak (marifetullah) ve o bilgideki Allah sevgisi (Muhabbetullah) zevkini safi tarikat vasıtasıyla anlamak, şer'i tekliflerdeki hakiki latifeyi tarikattan ve ilahi zikirden gelen bir uyanık kalb vasıtasıyla hissetmek, tevekkül makamı, hakiki zevke medâr olan teslim rütbesi ve rıza derecesini kazanmak, tarikat yolunun en mühim esası ve neticesi olan ihlas vasıtasıyla gizli şirk, tasannu ve rezâilden kurtulmak, kalbi zikir ve aklı tefekkür ile kazandığı huzur ve kuvvetli niyetler vasıtası ile âdetlerini ibadete çevirmek, kalbinin derinliklerine yaptığı seyahat ve verdiği ruhi mücadele ile kazandığı manevî terakki ile kamil insan olmak için çalışmak" (19) gibi daha sayılamayacak birçok faydalardır. Bediüzzaman ayrıca "Bütün hak tariklerin kaynağının Kur'ân olduğunu belirtirken kendisinin de Kur'ân'da dört esasa dayalı bir yol keşfettiğini ve bunların 'acz, fakr, şefkat ve tefekkür' tariki olduğunu ve bu yolun virdlerinin ise 'sünnete bağlanmak, farzları işlemek, büyük günahları terk etmek ve bilhassa namazı tadil-i erkan ile kılmak ve namazın arkasındaki tesbihatı muazzam yapmak' (20)'tan teşekkül ettiğini anlatır.

NETİCE
Şunu belirtmekte fayda mülahaza ediyoruz: "Hz. Ebubekir ve Hz. Ali (ra) ile Efendimizden alınarak başladığı söylenen tasavvuf ve tarikat yolunun böyle olduğunu 'Kitap, sünnet ve icma' esaslarına göre hareket eden bir insanın "böyledir" diye kanaat getirmesi zor görünse de yolun saliklerince bu mevzudaki inanç tamdır" (21) ve bu inanç dev halkalar şeklinde günümüze kadar gelmiştir. “Tatmayan bilmez7” sırrınca ona giremeyenlere düşen asla tenkit etmemek ve sırrına vakıf olamadıkları şey hakkında hüküm kesmemektir. Tasavvuf ve tarikata mensup kişiler ise; şeriatı kabuk sayma fikrinden vazgeçmeleri ve tasavvuf ve tarikata asla vasıtalıktan başka bir paye vermemeleri gerekir. Biz bu yazımızda Risale-i Nur'da daha geniş ve derinlemesine tahlillerle işlenen tasavvuf ve tarikatın fayda ve zararlarının kısa bir değerlendirmesini yapmaya gayret ettik. Gayemiz herşeyi yerli yerine oturtmak ve insanların birbirlerini kötülemelerinden vazgeçirmektir. Sözü tasavvuf yolunun en büyüklerinden İmam-ı Rabbani (ra)'nin şu sözüyle bitirelim; "Bütün tarikatîerin son noktası iman hakikatlerinin vuzuh ve inkişafıdır ve iman hakikatlerinden bir meselenin inkişafını binlerce zevk, zevk halleri ve keramete tercih ederim. Çünkü bu yol tarikat ve tasavvuf berzahına uğramadan doğrudan doğruya iman hakikatlerine yol açan Sahabenin (r. anhüm) cadde-i kübrasıdır" (22).


NOTLAR
1. Bu tarif ve diğer tarifler için bkz. Mustafa Kara, Tasavvuf ve Tarikatler Tarihi. S.34. 1990 İst. a.g.e. S.31-43 arası 40 kadar mutasavvıfın tasavvuf tarihini toplamışdır.
2. Mâhir İz, Tasavvuf, S. 31
3. Hasan K.Yılmaz, Kur'an ve Sünette Tasavvf, S.25
4. İrfan Gündüz, Tasavvuf ve İnsan. S.41
5. Yılmaz, a.g.e
6. Halil Necâtioğlu, M.Zâhid Kotku'nun Tercee-i Hâli. S.22
7. İz, a.g.e. S.39
8. Bediuzzaman'ın Tarihçe-i Hayatı. S.682
9. Bediuzzaman, Mektubât, S.415 (29. Mek. 9. Kısım)
10. 29. Mek. 9. Kısım. 4. Telvih
11. A.g.e... 6. Telvih
12. A.g.e. 6. Telvih, 3. nokta
13. A.g.e. 7. Telvih, 1. nükte
14. A.g.e. 7. Telvih, 7. nükte
15. A.g.e. T. Telvih, 1. nükte
16. A.g.e. 8. Telvih
17. A.g.e. S.21
18. A.g.e. S.20-21
19- Bediuzzaman, Sözler, S.464, 22. Sözün Zeyli
20. Mektubât, S.428. 29.Mek.
21. M.A.Şahin, Asrın Getirdiği Tereddütler, S.220
22. İmam-ı Rabbani, Mektûbatı Rabbani. 

.

Tasavvuf Nedir, Ne Demektir, Tasavvufun Özellikleri ...

nedirler.com/nedir.../tasavvuf-nedir-ne-demektir-tasavvufun-ozellikleri-...
Tasavvuf. Sûfilerin v

.

Tasavvuf Nedir | EN GÜZEL HAZİNE DUALAR VE SURELER

www.dualarhazinesi.com › MANEVİYAT › TASAVVUF
Tasavvuf Nedir. Zehra Karaaslan 2 years ago 0 No comments. Bedenimize bakıyoruz. Spor yapıyoruz, beslenmemiz

.
 

 

 

 
Bedenimize bakıyoruz. Spor yapıyoruz, beslenmemize dikkat ediyoruz, check up yaptırıyoruz…
Peki ruhumuza gerekli bakımı, yenilemeyi yapıyor muyuz? Ruhumuzun da yenilenmeye, bakıma ihtiyacı var. Dünyevi dertlerle, yaşam şartlarıyla,  bazen uğradığımız hayal kırıklıkları, bazen karşılaştığımız kötülüklerle ruhumuz yıpranabilir. Ruhumuzu önemseyelim. Yenileyelim, güncelleyelim, geliştirelim…
Tasavvuf kalbi saf yapmak, kötü huylardan temizlemek ve iyi huylarla doldurmak demektir.
Tasavvuf ilmi, kalb ile yapılması ve sakınılması gereken şeyleri ve kalbin ruhun temizlenmesi yollarını öğretir.
Tasavvuf dini emirlere uyup, yasaklarından kaçarak kalbi kötü huylardan temizleyip, iyi huylarla doldurmak demektir.
Tasavvuf, fani olan her şeyden yüz çevirip, baki olana bağlanmaktır.
Tasavvuf, İslam ahlakı ile süslenmektir.
Tasavvuf, ölmeden önce ölmektir.
Tasavvuf, kadere rızadır.
Tasavvuf,emeli bırakıp amele devam etmektir.
Tasavvuf, namaz oruç vb değildir. Bunları yapmak her insanın kulluk vazifesidir. Tasavvuf insanları incitmemektir.
Tasavvuf, kendi nefsinin ayıplarını kusurlarını anlamaktır.
Tasavvuf, Allah’ı görüyor gibi ibadet etmektir.
Tasavvuf yolunda ilerlemek için;
Allah için olmayan her şeyin sevgisini kalpten çıkarmak gerekir.Kötü sıfatlardan uzaklaşmak gerekir.Bu yolda ilerlemek Peygamberlerin ahlakındandır.
Kötü sıfatlar; cahillik, öfke, riya, kin, haset, kibir, cimrilik, mal ve makam sevgisi, övülmeyi sevmek, ayıplanmaktan korkmak, övünmek..
Güzel Huylar; ilim, tefekkür, rıza, haya, tevazu, merhamet, cömertlik..
Huzura Kavuşmak İçin;birinci olarak doğru bir iman sahibi olmak gerekir. Doğru imana kavuşmak için ehli sünnet itikadını öğrenmek gerekir. İkincisi dinin yasaklarını ve emirlerini öğrenip bunlara uymak. Üçüncüsü nefsi terbiye etmek.
Allahü Teala buyurdu ki ‘Kalplere imanın yerleşmesi ancak ve yalnız Zikirler ile olur’(Rad 28)
Tasavvuf yolunda ilerlemek Allah’ın isimlerini ALLAH'ın İSİMLERİ çok zikretmekle olur.


.

Tasavvuf Nedir? Kamil Mürşid Nedir? | Manevi Hayat

www.manevihayat.com › ... › Dini Konular › Dini sohbetler
10 Şub 2016 - Tasavvuf ve Mürşid Allah Teala'nın emir ve yasaklarına uymaya yardımcı olan her şe

.

RİSALE-İ NURDA TASAVVUFİ ANLAYIŞ - Cemal Doğan

www.yeniumit.com.tr/konular/detay/risale-i-nurda-tasavvufi-anlayis
Bu istifhamların başında da "Risale-i Nur tasavvuf ve tarikata karşıdır" iddiası gelmektedir. TASAVVUF V

.

RİSALE-İ NURDA TASAVVUFİ ANLAYIŞ

Cemal Doğan


"Kur'ân'ın hakikatlerini özellikle 20. asır insanlarının hidayetine daha çok muhtaç oldukları âyetleri izah eden Risale-i Nur Külliyatı, her insan için en mühim mesele olan "Ben neyim? Nereden geliyorum? Nereye gideceğim? Vazifem nedir? Bu mevcudat nereden gelip nereye gidiyorlar? Mahiyet ve hakikatleri nedir?" gibi suallerin cevabını Kur'ân'a dayanarak açık ve kati bir şekilde, çekici bir üslup ve güzel bir ifade ile beyan edip ruh ve akılları tenvir ve tatmin eder. 20. asrın Kur'ân düşüncesi olan bu eserler bir taraftan teknik, fen ve sanat olarak maddiyatı, diğer taraftan imân ve ahlâk olarak maneviyatı camî ve havî olacak İslâm medeniyetinin, sadece maddiyata dayanan sair medeniyetleri geride bırakacağını isbat ve îlân eder.

GİRİŞ
İnsan için en büyük merak konusu olan şeylerin başında kendi yaradılışı, kainatla münasebeti ve ikisi arasındaki hakikat bağlarını yakalamak gelir. Bu yolda ona yol gösterici olarak Allah (cc) tarafından Nebiler (as) gönderilmiş, daha sonra da onların yollarının izah ve şerhlerini yapan âlimler, âbidler, muhakkikler, tasavvuf erbabı vb. insanlar gelmiştir. Bunların bütünü bu hakikatin bir parçasını göstermeye çalışmış ve vazifelerini hakkıyla yaparak hakiki âleme gitmişlerdir. Bunlardan bir bölümü olan tarikat ve tasavvuf erbabı da vazifelerini bihakkın ifa etmiş ve insanlığa hakikate giden nurdan bir iz bırakmışlardır. Biz bu yazımızda tasavvufun genel bir tarifini yaptıktan sonra 14. (20) asırdaki İslâmî hizmette çok önemli bir yeri olan Risale-i Nurun tasavvuf ve tarikat anlayışını izah etmeye çalışacağız. Böyle bir çalışmadan maksat ise, kafalardaki bazı istifhamları kaldırmaktır. Bu istifhamların başında da "Risale-i Nur tasavvuf ve tarikata karşıdır" iddiası gelmektedir.

TASAVVUF VE TARİKAT NEDİR?
Tasavvuf en veciz tarifini Gazalî'de bulur: "Kalbi Hakka bağlayıp mâsiva (O'ndan gayri herşey) ile ilgiyi kesmektir"(1). O'nun gayesi ise, "Hakkın rızasını kazanmak için nefisleri temizlemek, güzel ahlâk sahibi olmaya çalışmak veya kısaca Allah (cc) ve Resûlünün (sau) ahlakıyla ahlâklanmak" (2) olarak bilinmektedir. Ayrıca tasavvuf, "Hz. Peygamber (sav)'in manevi otoritesinin terbiye, irşâd, davet ve tebliğ adıyla devam eden müesseseleşmiş şeklidir" (3) diye de izah edilmektedir. "Hz. Peygamber devrinde bilinmeyen ve pek meşhur olmayan bir kelime olan Tasavvufun ortaya çıkışı ve türetilişi tartışmalı bir konu olsa da" genel anlamıyla "Sûf (yün) kökünden geldiği kabul edilir" (4) ve kısaca "İlâhi emirlere tam teslimiyet, Allah ve Resûlünün ahlâkıyla ahlâklanmak ve mâsivadan kalbî alâkayı kesmek" (5) manâlarında kullanılır. Tasavvuf iyice incelendiğinde görülecektir ki; "O İslâm'ın insana gösterdiği gaye olan insan-ı kâmil olmanın bir yolu ve yöntemi, iki diyarın anahtarı, gönül gözünün açılmasında mükemmel vasıta ve ilâhi bir aşk" (6), "Allah (cc)'tan gayriye (makam, mevki, mal, mülk, para, kadın, hırs vs.) kul olmama, O'ndan başkasından hiç birşey ummama, ihtirası bırakıp Hakk'in verdiğine şükür etme, şikayeti bırakıp sıkıntıya alışma, kibri bırakıp tevazuyu huy edinme, uykuyu ve gafleti bırakıp ibadete devam etme" (7)'dir. Bu tariflerin yeterliliğine güvenerek Risale-i Nurun tasavvuf ve tarikat anlayışına geçelim. Fakat bu mevzuya geçmeden önce kısaca Risale-i Nur'un manâ ve mahiyetinden bahsetmekde de fayda mülahaza ediyoruz.

RİSALE-İ NUR NEDİR VE NASIL BİR TEFSİRDİR?
"Kur'ân'ın hakikatlerini özellikle 20. asır insanlarının hidayetine daha çok muhtaç oldukları âyetleri izah eden Risale-i Nur Külliyatı, her insan için en mühim mesele olan "Ben neyim? Nereden geliyorum? Nereye gideceğim? Vazifem nedir? Bu mevcudat nereden gelip nereye gidiyorlar? Mahiyet ve hakikatleri nedir?" gibi suallerin cevabını Kur'ân'a dayanarak açık ve kati bir şekilde, çekici bir üslup ve güzel bir ifade ile beyan edip ruh ve akıllan tenvir ve tatmin eder, 20. asrın Kur'ân düşüncesi olan bu eserler bir taraftan teknik, fen ve sanat olarak maddiyatı, diğer taraftan imân ve ahlâk olarak maneviyatı camî ve havî olacak İslâm medeniyetinin, sadece maddiyata dayanan sair medeniyetleri geride bırakacağını ispat ve ilan eder." Risale-i Nur'un nasıl bir tefsir olduğu hakkındaki açıklamalarda ise; Tefsir iki kısımdır. Birisi; malum tefsirlerdir ki, Kur'ân'ın kelime, ibare ve cümlelerinin manâlarını beyan, izah ve ispat ederler. İkinci kısım tefsir ise; "Kur'ân'ın imanı olan hakikatlarını kuvvetli delillerle beyan, ispat ve izah etmektir. Bu kısmın çok ehemmiyeti var. Meşhur malum tefsirler, bu kısmı bazan mücmel bir tarzda dercediyorlar, fakat Risale-i Nur doğrudan doğruya bu ikinci kısmı esas tutmuş, emsalsiz bir tarzda muannid feylesofları do susturan bir manevi tefsir olmuştur" (8) denmektedir. Ayrıca Risale-i Nur akla gelen bütün istifhamları çözüme kavuşturmuş, fenden ve felsefeden gelen küfrün önünde bir sedd-i Kur'ân oluşturmuş, vahdaniyet-i ilahiyyeyi ve nübüvvetin hakikatini aklî ve ilmî delillerle ispat etmiş, akla gelen bütün imanî meseleleri en kat'i ve sağlam delillerle aklen, mantıken, ilmen izaha çalışmış ve bunda yüzde yüze varan bir başarı elde etmiş nurlu bir tefsir ekolüdür.

RİSALE-İ NURDA TASAVVUFÎ ANLAYIŞ
20. asrın fen ve felsefesinden gelen saldırılara Kur'ânî cevaplarla karşı koyan Bediüzzaman, tasavvuf ve tarikata saldıranlara da karşı çıkmış ve tasavvufun gayesini "Tasavvuf ve tarikatın gayesi, marifet ve iman hakikatlerinin inkişafı olarak, Peygamber Efendimiz'in Mir'acının gölgesi ve himayesi altında kalb ayağıyla, ruhânî bir yol kat etme neticesinde, zevkî, halî ve bir derece iman-Kur'ân hakikatlerini görerek onlara mazhar olma namıyla ulvî bir insan sırrı ve beşerin kemâl noktasına ulaşmasıdır" (8) diye açıklayarak en güzel şekilde müdafaa etmiştir. Getirdiği izahlarla tarikat ve tasavvufun bir haritasını çizen Bediüzzaman "Şeriat kabuk, tasavvuf içtir" diyenlerin de ifrata gittiklerini belirterek bu yolda gidilecek düsturları da ortaya koymuştur. Tasavvufun lüzumuna değinirken "İnsan şu kainatın bir fihristi olduğundan, kalbi de binler âlemin manevî haritası hükmündedir. O zaviyeden kalbin yoktan var edicisi o kalbi işlettirmesini inkişafını ve hareketini irade etmiş ki, öyle yapmış, madem irade etmiş elbette o kalbi işlettirmek için en büyük vasıtası, velayet mertebelerinde ilahi zikir ile tarikat yolunda iman hakikatlerine teveccüh etmektir" diyerek insan için kaçınılmaz bir yol olduğunu da belirtmiştir. Bu kalbî yol alma ve ruhani hareketin anahtarı ve vesilesinin ise ancak "İlahi zikir ve tefekkür" olacağını ve bunların güzelliklerinin anlatmakla bitmeyen şeyler olduğunu ve insana uhrevî faydalarla mükemmeliyet kazandıran bu vasıtadan uzak olmanın insana büyük zararlar açabileceğini de belirtir. Onu inkar edenlerin mühim bir yanılgı içinde olduklarını beyan ederken "Tarikat ve tasavvuf şeriatın bir delilidir. Çünkü onların içindeki bütün velayet ehli hakikatleri gözle gördüklerinden şeriatın bütün hükümlerini tasdik ederler. Bu hakikati anlayamayan veya onların aldıkları feyzden mahrum olanlar ulaşamadıkları o nurları inkara sapmışlardır. Sebebi ise, tarikatın mensuplarının bazılarında gördükleri suistimalleri ve hataları umuma teşmil etmeleridir. Bunları bahane ederek bir nevi âb-ı hayat dağıtan o kevser menbaını kurutmak için çalışıyorlar. Halbuki bu hatalar ehil olmayanların işidir ve hatasız meslek ve meşrepler hemen hemen yok gibidir. Cenâb-ı Hakk ahirette sevap-günah dengesine bakar. Sevap kefesi ağır basan kulu makbul sayıp Cennete koyar. Hasenat ve günahın muvazenesi ise kemmiyete değil keyfiyete göredir. Bazan olur bir sevap binlerce günahı affettirir. Madem Cenâb-ı Hakk böyle adalet eder, o halde inkar manâsızdır" izahlarını getirerek tarikat ve tasavvuf erbabının ordan aldıkları zevkle ve evliyaya duydukları muhabbetle imanlarını muhafaza edeceklerini de ortaya koyar. Bu husustaki inkarcılara karşı da "İşte ey hamiyetfuruşlar ve sahtekar milliyetperverler.. Tarikatın toplum hayatımızdaki bu güzel yönlerini çürütecek olan hangi günahlardır söyleyiniz" diyerek onları susturur. (Bu sözlerin tarikate karşı resmi çevrelerde takibatın başlayıp tekke ve zaviyelerin kapatılmaya başladığı bir anda yayınlandığını unutmayalım.)
Bediüzzaman velayet mesleğinde (tarikat ve tasavvuf yolunda) ilerlemenin çok kolay, kısa, kıymetli ve geniş olduğunu, ancak bu kolaylık içerisinde özü yakalayamayan insanların çok müşkilatlara, uzun ve dar bir yola düşeceklerini de belirterek bu yolda ilerleyenlerin iki şekilde yürüyebileceklerini anlatır. Bu yollardan birincisinin "Seyr-i enfüsi, diğerinin ise seyr-i afaki" olduğunu belirtir. Getirdiği orijinal cevaplarla enfüsî ve afakî meşrepleri anlatırken "Enfüsi meşrebi nefisten başlar, hariçten gözünü çeker, kalbe bakar, enaniyeti deler geçer, kalbinden yol açar, hakikati bulur. Sonra afâka girer, onu nurani görür. Çabucak o seyri bitirir, Enfüsi dairesinde gördüğü hakikati büyük bir ölçüde onda da görür. Bu yolda gitmenin en mühim esası enaniyeti kırmak, hevayı terketmek ve nefsi öldürmektir. Seyr-i afâki ise afâktan başlar, o büyük dairenin görünen yerlerinde esmanın ve sıfatın cilvelerini seyredip, sonra enfüsi daireye girer. Küçük bir ölçüde kalb dairesinde o nurları müşahede edip, onda en yakın yolu açar. Kalbin ayine-i Samed olduğunu görür, aradığı maksada vasıl olur. İşte birinci meşrepte yol alan insanlar nefsi emmareyi öldürmeye muvaffak olamazlarsa, hevayı terkedip enaniyeti kıramazlarsa şükür makamından fahr makamına düşer.. fahirden de gurura sukut eder. Eğer muhabbetten gelen bir cezbe ve cezbeden gelen bir nev'i sekir beraber bulunsa 'ŞATAHAT' namıyla haddinden çok fazla dâvalar ondan sudur eder. Hem kendi zarar eder, hem başkalarının zararına sebeb olur (9) diyerek gelebilecek tehlikelere de dikkat çeker. Bu hale düşenlere ise tavsiye ettiği reçete "Şeriatın ölçülerini elinde tutmak ve usûl-ud-din ulemasının düsturlarını kendisine rehber kabul etmek ve İmam-ı Gazali, İmam-ı Rabbani (ra) gibi muhakkik evliyaların talimatlarını tutmak" şeklindedir. Ayrıca 'İnsanın nefsini daima ittiham etmesi gerektiğini ve ona verilecek şeyin yalnızca acz, fakr ve kusur" olduğunu da beyan eder. Velayet yollan içinde en sağlam yolun Sünnete tabi olma, yani "amel ve hareketlerinde sünnete bağlılığını düşünüp onu taklit etmekten ibaret müstakim bir yol" olduğunu izah eden Bediüzzaman "İşte bu büyük cadde en büyük velilik yolu ve Nübüvvetin mirasçısı olan sahabîlerin (ra) ve selef-i salihinin caddesidir" (10) diyerek bunun en büyük esasının ise 'İHLAS' olduğunun izahını yapar. Bunun esas kaidelerinin "Bu dünyayı hikmet ve hizmet diyarı bilmek, ücret ve mükafat istememek, uhrevi hayata ait neticelere talip olmamak, verilse bile memnunane değil, mahzunane kabul etmek ve her hale şükretmek" (11) olduğunu da ayrıca belirtir.

ŞERİAT-TARİKAT KARŞILAŞTIRMASI
Bediüzzaman şeriat ve tarikatın bir karşılaştırmasını yapar, herbirine genel kaideler vaz'eder. Bunu izah ederken "Şeriat doğrudan doğruya gölgesiz, perdesiz Ehadiyat sırrı ile Mutlak Rububiyet noktasında ilahi hitabın neticesidir" (12) diyerek "Tarikatın en yüksek mertebelerinin ancak şeriatın cüz'leri hükmüne geçebileceğini" yani onların ancak bir vesile, başlangıç ve hadim olabileceklerini (13) anlatır. Bu noktada 'Şeriat kabuk, tarikat-tasavvuf özdür" diyenlere de gereken cevabı verirken "yoksa bazı tasavvuf mensuplarının zannettikleri gibi şeriatı zâhiri bir kabuk, hakikati onun içi ve neticesi ve gayesi tasavvur etmek doğru değildir. Şeriatın insanların tabakalarına göre inkişafı ayrı ayrıdır. Avam insanlara göre şeriatın zâhirini şeriatın hakikati zannedip havassa açılmış olan şeriat mertebelerine HAKİKAT ve TARİKAT namı vermek yanlıştır. Şeriatın umum tabakalara bakan yanı vardır" (14), izahını getirir ve neticede de "Tarikatın en mühim esasının sünnete uymak" olduğunu söyler.

TARİKAT EHLİNİN VARTALARI
Sünnetin ölçülerini elinde tutmada yani onları pratik hayata tatbik etmeden tarikat ve tasavvufun içine dalan insanların birçok vartaya düşeceklerini ve bunların da insanı büyük yanılmalara götüreceğinin izah ve ispatını yapan Bediüzzaman bunların başlıcalarının; "Velayeti, Nübüvvete tercih etme, evliyayı Sahabeden üstün görme, birkısım tarikat evradı ve adaplarını sünnete tercih ederek muhalefet etme, ilhamı vahiyle karıştırma, keramet, zevk ve nurani tecellileri hoş görüp onlara aşık olma ve onları ibadete tercih etme, fahri, nazı şatahatı, insanların teveccühünü, şükrün, niyazın, tazarruatın ve insanlardan istiğnanın önüne geçirmek (15) ten ibaret olduğunu anlatır. Bu vartalardan kurtulmanın tek yolunun ise Kitap ve Sünnetin ölçüleri ile hareket etmekten geçtiğini ve onlar bilinmeden tarikat dairesine girilmemesi lazım geldiğini de ayrıca beyan eden Bediüzzaman "Şeriatsız cennete giden yoktur ama tarikatsız cennete giden çoktur" (16) diyerek meselenin önemine dikkat çekmiştir.

ZAMAN TARİKAT ZAMANI DEĞİLDİR SÖZÜNÜN HAKİKATI
Şimdi burada daima sözü edilen ve edildiği meclislerde çoğu zaman yanlış anlaşılmalara sebeb olan bir sözün izahını da yapmak gerekecektir. Bu "Zaman tarikat zamanı değildir" sözüdür. Şunun bilinmesi zaruri bir hakikattir ki, 'bir sözün hüsnünün, metanet ve kuvvetinin anlaşılması için dört şeyin iyi bilinmesi gerekir. Bunlar da, kim söylemiş, kime söylemiş, hangi makamda söylemiş ve hangi maksatla söylemiş' cümleleridir. Bunlar bilinmeden bir sözün gerçek değerinin anlaşılması zordur. Şimdi Bediüzzaman bu sözü ne zaman söylemiştir, bu çok önem arzetmektedir. Bu söz, Tekkelerin kapatılmaya başlandığı ve tarikat toplantılarının sıkı bir takibata maruz kaldığı bir anda söylenmiştir. Zaten tekkelerin bir kısmı, yeni şartların ihtiyaçlarına cevap vermekten uzak, üstelik kötü uygulamalar sebebiyle âdeta kendi kendilerini kapatmışlardır. Öyle anlaşılıyor ki Bediüzzaman, bir taraftan, bu tahribatın müslümanlar arasında doğuracağı ümitsizliği giderip teselli etmek, diğer taraftan, Kur'ân hizmetinin tarikatlarla kaim olmadığını belirtmek istiyordu.
Cemiyet hayatının bozulmaya yüz tutmasıyla, Osmanlı eski ihtişamını kaybetmiştir. Ahlâki çöküntü, ister istemez bütün müesseselere sıçramış ve İslâm bu dönemde toplum hayatında görünmez olmuştu. Bu sıçrayışta bu müesseselerin kurtulması ise zaten mümkün değildi. Artık zaman fitne ve fesadın kol gezdiği bir devirdir ve bu devirde herkes kendi şahsi kemâlatıyla meşgul olmaktadır. İman ve Kur'ân hakikatlerinin ayaklar altına alındığı bir dönemde insanın şahsi kemâlatıyla uğraşması, direkleri çürümüş bir binanın içinin süsüyle uğraşmaya benzediğinden birinci ve en birinci vazife olan iman kurtarma yoluna girmenin lüzumuna dikkat çekmek için söylenen bir sözü umum zamanlara teşmil edip 'Bediüzzaman tarikata karşıdır' deme en azından insafsızlıktır. Bediüzzaman Hazretleri bu hususu izah ederken İmam-ı Rabbani'den getirdiği misâllerle meseleyi derinlemesine tahlile tabi tutmuş ve neticede şu hükme varmıştır; "İmam-ı Rabbani (ra) Mektubatı'nda demiş ki, iman hakikatlerinden bir meselenin inkişafını binlerce zevkler, zevk halleri ve kerametlere tercih ederim', 'Hem demiş ki, bütün tariklerin son noktası iman hakikatlerinin vuzuh ve inkişafıdır', madem hakikat böyledir; ben tahmin ediyorum ki, eğer Şeyh Abdulkadir-i Geylani (ra), Şah-i Nakşibend (ra) ve İmam-ı Rabbani (ra) gibi zatlar bu zamanda olsaydılar (yani iman ve Kur'ân hakikatlerinin cemiyet hayatından silinmeye çalışıldığı dönem) bütün gayret ve çalışmalarını iman hakikatlerinin takviyesine sarfedeceklerdi. Çünkü, ebedî saadetin medârı onlardır. Onlarda kusur edilse ebedî şekavete sebebiyet verir. İmansız cennete gidemez, fakat tasavvufsuz cennete giden çoktur. Ekmeksiz insan yaşayamaz, fakat meyvesiz yaşayabilir. Tasavvuf meyvedir, iman hakikatleri gıdadır" (17). Bu hususta varid olan bir suale verdiği cevapda da, insanın şeriat yolunda kalbi çalıştırırken takip etmesi gereken hareketin ne olduğunu anlatır. Sualde iddia edilen mesele şudur; "Tarikatlar hakikatlerin yollarıdır. Tarikatların içerisinde en meşhur, yüksek ve büyük cadde iddia olunan Nakşibendi hakkında, o tarikatın kahramanlarından ve imamlarından bazıları esasını böyle tarif etmişler. Demişler ki: Nakşî tarikatında dört şeyi bırakmak lazım; 'Hem dünyayı, hem nefis hesabına ahireti dahi hakiki gaye yapmamak, hem vücudunu unutmak, hem ucbe, fahre girmemek için bu terkleri düşünmemektir. Demek hakiki Marifetullah ve insanın kemâlâta gitmesi mâsivânın terki ile olur?" denmektedir. Bediüzzaman bu suâle verdiği cevapta; 'Eğer insan yalnız bir kalbten ibaret olsaydı, bütün mâsivâyı terk, hatta esmâ ve sıfatı dahi bırakmak, yalnız Cenâb-ı Hakk'ın zâtına kalbi bağlamak lazım gelirdi. Fakat insanın akıl, ruh, sır, nefis gibi pek çok vazifeli latifeleri ve hassaları vardır. Esas kamil insan odur ki, bütün o latifeleri kendilerine mahsus ayrı ayrı ibadet yolunda hakikat yönüne sevketmekle sahabe gibi geniş bir dairede, zengin bir surette, kalb bir kumandan gibi, latife askerleriyle kahramanane maksada yürüsün. Yoksa kalb yalnız kendini kurtarmak için askerini bırakıp tek başıyla gitmek, iftihar sebebi değil belki ıztırar neticesidir" (18) diyerek insanın bazı latifelerini bazıları yolunda fedâ etmemek gerektiğini beyan eder.

TASAVVUFUN FAYDALARI
Bediüzzaman, tarikat ve tasavvuf hakkındaki bu açıklamaları yaptıktan sonra onun faydalarına da değinmiş ve onları dokuz maddede toplamıştır. Bunlar; "İstikametli tarikat sayesinde iman hakikatlerinin inkişafı, kalbi tarikat vasıtasıyla işlettirip insanî latifeleri yaradılış neticelerine sevketmek, tarikat silsilelerinden birisine dehalet ederek dalâlet ve şüpheleri defetmek, imandaki Allah'ı tanımak (marifetullah) ve o bilgideki Allah sevgisi (Muhabbetullah) zevkini safi tarikat vasıtasıyla anlamak, şer'i tekliflerdeki hakiki latifeyi tarikattan ve ilahi zikirden gelen bir uyanık kalb vasıtasıyla hissetmek, tevekkül makamı, hakiki zevke medâr olan teslim rütbesi ve rıza derecesini kazanmak, tarikat yolunun en mühim esası ve neticesi olan ihlas vasıtasıyla gizli şirk, tasannu ve rezâilden kurtulmak, kalbi zikir ve aklı tefekkür ile kazandığı huzur ve kuvvetli niyetler vasıtası ile âdetlerini ibadete çevirmek, kalbinin derinliklerine yaptığı seyahat ve verdiği ruhi mücadele ile kazandığı manevî terakki ile kamil insan olmak için çalışmak" (19) gibi daha sayılamayacak birçok faydalardır. Bediüzzaman ayrıca "Bütün hak tariklerin kaynağının Kur'ân olduğunu belirtirken kendisinin de Kur'ân'da dört esasa dayalı bir yol keşfettiğini ve bunların 'acz, fakr, şefkat ve tefekkür' tariki olduğunu ve bu yolun virdlerinin ise 'sünnete bağlanmak, farzları işlemek, büyük günahları terk etmek ve bilhassa namazı tadil-i erkan ile kılmak ve namazın arkasındaki tesbihatı muazzam yapmak' (20)'tan teşekkül ettiğini anlatır.

NETİCE
Şunu belirtmekte fayda mülahaza ediyoruz: "Hz. Ebubekir ve Hz. Ali (ra) ile Efendimizden alınarak başladığı söylenen tasavvuf ve tarikat yolunun böyle olduğunu 'Kitap, sünnet ve icma' esaslarına göre hareket eden bir insanın "böyledir" diye kanaat getirmesi zor görünse de yolun saliklerince bu mevzudaki inanç tamdır" (21) ve bu inanç dev halkalar şeklinde günümüze kadar gelmiştir. “Tatmayan bilmez7” sırrınca ona giremeyenlere düşen asla tenkit etmemek ve sırrına vakıf olamadıkları şey hakkında hüküm kesmemektir. Tasavvuf ve tarikata mensup kişiler ise; şeriatı kabuk sayma fikrinden vazgeçmeleri ve tasavvuf ve tarikata asla vasıtalıktan başka bir paye vermemeleri gerekir. Biz bu yazımızda Risale-i Nur'da daha geniş ve derinlemesine tahlillerle işlenen tasavvuf ve tarikatın fayda ve zararlarının kısa bir değerlendirmesini yapmaya gayret ettik. Gayemiz herşeyi yerli yerine oturtmak ve insanların birbirlerini kötülemelerinden vazgeçirmektir. Sözü tasavvuf yolunun en büyüklerinden İmam-ı Rabbani (ra)'nin şu sözüyle bitirelim; "Bütün tarikatîerin son noktası iman hakikatlerinin vuzuh ve inkişafıdır ve iman hakikatlerinden bir meselenin inkişafını binlerce zevk, zevk halleri ve keramete tercih ederim. Çünkü bu yol tarikat ve tasavvuf berzahına uğramadan doğrudan doğruya iman hakikatlerine yol açan Sahabenin (r. anhüm) cadde-i kübrasıdır" (22).


NOTLAR
1. Bu tarif ve diğer tarifler için bkz. Mustafa Kara, Tasavvuf ve Tarikatler Tarihi. S.34. 1990 İst. a.g.e. S.31-43 arası 40 kadar mutasavvıfın tasavvuf tarihini toplamışdır.
2. Mâhir İz, Tasavvuf, S. 31
3. Hasan K.Yılmaz, Kur'an ve Sünette Tasavvf, S.25
4. İrfan Gündüz, Tasavvuf ve İnsan. S.41
5. Yılmaz, a.g.e
6. Halil Necâtioğlu, M.Zâhid Kotku'nun Tercee-i Hâli. S.22
7. İz, a.g.e. S.39
8. Bediuzzaman'ın Tarihçe-i Hayatı. S.682
9. Bediuzzaman, Mektubât, S.415 (29. Mek. 9. Kısım)
10. 29. Mek. 9. Kısım. 4. Telvih
11. A.g.e... 6. Telvih
12. A.g.e. 6. Telvih, 3. nokta
13. A.g.e. 7. Telvih, 1. nükte
14. A.g.e. 7. Telvih, 7. nükte
15. A.g.e. T. Telvih, 1. nükte
16. A.g.e. 8. Telvih
17. A.g.e. S.21
18. A.g.e. S.20-21
19- Bediuzzaman, Sözler, S.464, 22. Sözün Zeyli
20. Mektubât, S.428. 29.Mek.
21. M.A.Şahin, Asrın Getirdiği Tereddütler, S.220
22. İmam-ı Rabbani, Mektûbatı Rabbani. 

.

Tasavvuf Nedir | Tasavvuf’u İnkar Edenlere Cevaplar

 

SORU: Tasavvuf mutlaka gerekli midir?

CEVAP: Evet, gereklidir. Çünkü:

(Kad efleha men zekkâhâ. Ve kad hâbe men dessâhâ) buyruluyor ayet-i kerimede… “Nefsini terbiye eden felâh bulacak; terbiye etmeyen mahvolacak, perişan olacak!” O zaman terbiye etmek mutlaka gerekli!..

Terbiye nerde oluyor?.. Torna tezgâhına mı sokacağız, marangoz hızarına mı vereceğiz?.. Hayır!.. Tekkeye gelecek, kötü huyları atacak, iyi huyları alacak, iyi insan olacak!.. O halde tasavvuf gerekli…

SORU: Tasavvufu, “Nafile ibadetlerin organize edilmiş bir şeklidir.” diye tanımlayabilir miyiz?

CEVAP: Hayır! Tasavvuf, nafile ibadetlerin organize edilmiş bir şekli değildir. Bazan nafile ibadeti bile bırakır mutasavvıf… Bizim büyüklerimiz diyor ki: “İnsana hizmet bahis konusu olduğu zaman, nafile ibadeti terkederiz. Çünkü, nafile ibadet insanın ferdî kazancıdır. Ama, başkasına hizmet topluma kazançtır; bunun sevabı çoktur.”

İbrâhim (AS) Kâbe’yi binâ ettiği zaman, dört köşesinde biner rekât namaz kılmış. Demiş ki:

“–İbadet ettim. Bunu beğendin mi yâ Rabbi?.. Sana yapabileceğim bundan daha sevgili bir ibadet var mı?..”

“–Evet yâ İbrâhim! Bir fakirin kursağında bir lokma ekmek…” buyurmuş.

Demek ki, şahsen sen ibadet ediyorsun, faydası sana… Ama başkasına faydalı bir şey yaptığın zaman, onun kıymeti daha yüksek oluyor, nafile ibadetten önce geliyor.

Onun için, tasavvufta hizmet esas olduğundan, hürmet esas olduğundan, böyle bir nafile ibadetlerin organize edilmiş şekli diyemeyiz. Aksine, gece gündüz çok nafile ibadet eden insanlar vardır, onlara âbid diyor mutasavvıflar… Ama âbidlik, tasavvufun aşağı mertebesidir. En aşağı mertebesi âbidlik mertebesi… Ondan sonra, zâhidlik mertebesi geliyor, ondan sonra âriflik mertebesi geliyor, ondan sonra aşık-ı sâdıkların mertebesi geliyor. Allah’ı seven, Allah tarafından sevilenlerin mertebesi… Yüksek mertebe bu oluyor.

SORU: Tasavvufta tebliğe bakış açısı nedir; misallerle açıklar mısınız?

CEVAP: Tebliğ demek; İslâmiyet’i birisine anlatmak, onun müslüman olmasını sağlamak… Tasavvufun en mühim faaliyetlerinden birisi budur. İrşâd ve tebliğ… Zâten tasavvufun büyüğü olan şeyhe, mürşid derler. Yâni, irşâd eden kimse…

Misâl istiyorsanız Yesevî dervişleridir, Horasan erenleridir. Horasan’ı bırakmışlar, bu diyarları müslüman etmişler. İslâm’ı bu diyarlara yaymışlar. Savaşmak gerektiği zaman savaşmışlar, anlatmak gerektiği zaman anlatmışlar, öğretmek gerektiği zaman öğretmişler.

Bizimkilerin prensibi şudur: Gündüz çalışmak, kazanmak, hizmet vs. Gece ibadet… Bu tarzda gayret göstermişlerdir. Biliyorsunuz İmam-ı Gazâlî tasavvufun meşhurlarından birisidir. Bir medresesi vardı; orada profesörlük yapıyordu, talebe yetiştiriyordu. Medresesinin karşısında da tekke vardı; orda da tasavvufî eğitim yapıyordu. Böyle olmuştur.

Bizim tasavvuf büyüklerinin çoğu, aynı zamanda büyük müderristir, profesördür. Meselâ, Mevlânâ Mevlana Mahmud Ustaosmanoğlu İlim adamıydı ,Hafızdı, Hocaydı, Müderristi. Celâleddîn-i Rûmî müderristi.İmam-ı Gazâlî müderristi. Sonra, Ankara’lı Hacı Bayrâm-ı Velî müderristi; şimdi müze olarak kullanılan medresede müderrislik yapıyordu. Ondan sonra tasavvufa intisab etti. Hepsi aynı zamanda öğretmendir, profesördür, ilimle meşgul olan insandır. Kur’an tefsiri yazmıştır, hadis kitabı yazmıştır, fıkıh kitabı yazmıştır. Dinde bilgili insanlardır, üstad insanlardır. Gerçekten deryâ gibi bilgisi olan insanlardır.

Yusuf-u Hemedânî Hazretleri –rivâyet ediliyor ki– doksanbin mecûsîyi müslüman etmiş. Kapı kapı gidermiş, İslâm’ı anlatırmış; mecûsîyi, ateşperesti İslâm’a çekermiş. Fuat Köprülü’nün İlk Mutasavvıflar isimli eserinde vardır Yusuf-u Hemedânî… Ahmed-i Yesevî Hazretleri’nin hocası oluyor.

Ahmed-i Yesevî Hazretleri de tarikatı ondan aldıktan sonra bütün Türkistan ve Sibirya bozkırlarındaki göçebelere, Türkçe konuşan kavimlere İslâm’ı yaymıştır.

Sonra, Çeştî Tarikatı Hindistan’a yaymıştır İslâmiyeti… Hinduların müslüman olmasına sebep olmuştur. Sunûsî Tarikatı Afrika’da, Sudan’da yaymıştır. Bir çok gayrimüslimin İslâm’a gelmesinde en büyük emeği olan, en büyük katkıyı sağlayan mutasavvıflardır.

SORU: Bir kişinin imanına vesîle olmak, binlerce feyz ve zevke göre daha üstün müdür?

CEVAP: Bir kimse, bir insanın imana gelmesine sebep oldu mu, onun yaptığı sevapların misli kendi defterine yazılıyor. O bakımdan iyidir. Şahsen, ferdî olarak çalışmak yerine, başka insanların doğru yola gelmesine çalışmak, büyüklerimizin bize emridir. Hizmet diyoruz biz buna… Müslümanlara her yönden hizmet etmek; onların imana gelmesine, İslâm’ı öğrenmesine, maddî mânevî sıkıntılarının çözümlenmesine koşmak çok sevaptır. Bunu, tasavvuf olarak biz söylüyoruz.

Amma, bunu tasavvufa karşı bir tez olarak ortaya koymak çok yanlıştır, şeytânî bir şeydir. Yâni:

–Sen mutasavvıf olma!..

–E, ne olacak?..

–Başkasının imana gelmesine çalış!..

Yok öyle şey!.. Oldu mu şimdi?.. İnsan neden mutasavvıf oluyor?.. İyi müslüman olmak için… Niye tasavvuf yoluna giriyor?.. Takvâ sahibi olup, kalbini nurlandırıp iyi müslüman olmak için… İyi müslüman, müslümanlara daha faydalı işler yapıyor. Tarih boyunca böyle olmuş. Kendisi iyi olmadığı zaman başkasına da faydalı olmuyor, zararlı oluyor.

SORU: Tasavvufun modernizasyondan etkilenmesi ne derecededir? Sizin tasavvufu modern dünyaya adapte ettiğiniz söyleniyor; bu ne derecede doğrudur?

CEVAP: Tasavvufta modernizasyon diye bir şey sezmiyorum ben, tasavvufun içinde… Tasavvufun kendisi ter ü tâzedir, bayatlamamıştır, bozuk değildir ki, modernizasyonu olsun.

SORU: Tasavvufta Hakk’a yakınlaşma çizgisi ne olmalıdır? Hallâc-ı Mansur gibi “Enel hak” demek ölçüyü zorlamak mıdır?

CEVAP: Hallâc-ı Mansur’un ölçüyü zorladığı mutasavvıfların çoğu tarafından kabul edilir. Enel hak sözü üzerinde de çeşitli yorumlar yapılmıştır. Birisi şöyle cevap veriyor: “Enel hak demeseydi de, enel bâtıl mı deseydi? Yâni, ben hak değilim, ben bâtılım mı deseydi?..”

Tabii, Allah tarafından yaratılmış, müstesnâ, eşref-i mahlûkat olmak dolayısıyla insanda ilâhî bir yön vardır. Sonra insan zikirle kendi varlığından geçtiği zaman, kendi varlığı kalmıyor ortada… O bir vasıl hâli, Allah-u Teâlâ Hazretleri’ne vuslat hâli, fenâ fillâh hâli oluyor. O zaman, kendisini görmediği zaman böyle bir söz söylenmiş olabiliyor. Bunu yaşamayan insanlar anlayamıyorlar, onlara anlatmak da biraz zor oluyor.

Yâni, “Enellah” demiyor, “Ben Allah’ım, ben tanrıyım” demiyor, “Enel hak” diyor, “Ben hakkım” diyor. Bu söz yorum kaldıran bir sözdür. Ama söylediği söz dolayısıyla, biraz yanlış anlaşılmalara sebep olacak bir söz söylediği için, şer’î bakımdan cezâlandırılmıştır. Mutasavvıfların bazıları savunuyorlar, “O bu sözü şu maksatla söylemiştir.” diyorlar, yorumlama yapıyorlar.,

SORU: Tasavvufu reddenlerin durumu ve fıkhî hükmü nedir?

CEVAP: Tasavvufu reddeden Kur’an-ı Kerim’in ayetlerinin, dinin emirlerinin bazılarını reddetmiş olur. Çünkü, Allah’ı zikretmek ayetlerde geçiyor. Nefsi terbiye etmek, ayetlerde geçiyor. Ma’rifetullahı tahsil eylemek, irfanı elde etmek, tavsiye ediliyor.

Onun için tasavvufu reddedenin sözüne bakılır. Hangi tasavvufu reddiyor?.. Ne biliyor tasavvuf hakkında?.. Hani böyle batıl mezhebler görmüş de, batıl tarikatler görmüş de, haram işler işleyen kimseler görmüş de, ondan mı reddiyor; yoksa, işi kökünden mi reddediyor?..

Kökünden reddeden, ayetlerde olan şeyleri reddettiği için kâfir olur. Bir ayeti bile inkâr etse, kâfir olur. Kökünden reddetmeyip, “Aslı vardır ama, ehli azdır. Şu adamlar kötüdür, bu adamlar kötüdür…” diyorsa; eğer isabet etmişse, ne alâ, doğruyu söylemiş olur. İsabet etmemişse, iftira etmenin cezâsı olur.

İbn-i Teymiye gibi pek çok kimsenin, gerçek tasavvufun Kur’an’ın bir olgusu olduğunu, bir emri olduğunu, dinin bir esası olduğunu ifade ettiklerini biliyoruz. Suudluların, başka kimselerin, selefiyecilerin itibar ettikleri bir kimse olduğu halde, “Gerçek tasavvuf vardır.” diyorlar.

Dini bilip de, gerçek tasavvufu inkâr etmek mümkün değildir. Ya cahillikten inkâr ediyordur, ya da gördüğü misaller kötüdür. Meselâ, kadın erkek bir arada olan veya içki içip de, “Biz bunu şu maksatla içiyoruz.” diyenlerden dolayıdır.

SORU: Tasavvufa girmenin hükmü nedir, günümüzün müslümanlarına gerekli midir?

CEVAP: Tasavvuf, bütün müslümanların mecbûrî öğrenmesi gereken bir ilim dalıdır. Çünkü tasavvuf, nefsi terbiye konusunu işler. Nefs-i emmâre dediğimiz nefsi terbiye etmenin yollarını gösterir.
Kad efleha men zekkâhâ. Ve kad hâbe men dessâhâ.) “Nefsini terbiye terbiye eden kimse kurtulmuş, onu fenâlıklara gömen kimse de ziyana uğramıştır.” diye, ahlâkı güzelleştirmek Kur’an-ı Kerim’de emrediliyor; bunun için şart…

Ondan sonra, bir yolda giden insanların birisine bey’at etmesi, imam seçmesi lâzım gelir. Camide namaz kılan insanların, bir tanesini imam yapıp da arkasında ona uymaları gibi… O bakımdan şart…

Sonra:

(El’ulemâü veresetül enbiyâ’) “Alim-i muhakkikler, peygamberlerin varisleridir.” Onlar halkın irşâdıyla meşgul oluyorlar. Peygamber Efendimiz’e bey’at gerekli olduğu gibi, zamanındaki bey’at edilmesi gereken kimseyi de bulup, bey’at etmek herkese gerekiyor.

Daha başka şeyler de sayılabilir. O bakımdan bu ilmi mutlaka herkes öğrenmeli, herkes bu yola girip, nefsini terbiye edip, güzel huylu olup, insan-ı kâmil olup, salih bir kimse olup, Allah’ın rızasının yolunca yürümeli!..

SORU: Tarikate ve bir hak mezhebe uymamak günah mıdır?

CEVAP: Cahilliktir. Cahillik tehlikelidir, sonu vehâmetli bir şey olur. Bir hak mezhebe uymuyorsun, sen İmam-ı Azam mısın?.. Neden uymuyorsun? Sen kendi başına ayetleri hadisleri anlayacak kadar, mezheb kuracak kadar çok allame bir insan mısın?.. Değilsin. O zaman bilene uysana be adam!..

Uymamak cahilliktir, yanlıştır. Onlar bu meseleleri incelemişler, bu işin profesörlerinin profesörüdür onlar… Onlara uymak lâzım!..

Tarikate girmezse bir insan ne olur?.. Tarikate girmezse, nefsini terbiye etmez. Nefsini terbiye etmezse, sevaplı şeyleri kazanmazsa, günahlarda devam ederse, ahirette mahvolur. Ma’rifetullaha eremezse, gafil giderse zarara uğrar.

Onun için herkesin bu hayırlı, faydalı şeyleri yapmağa çalışması lâzım!..

SORU: İmam-ı Rabbânî (Rh. A) demiş ki: “Şeriatsiz tarikat, zındıklıktır.” İzah eder misiniz?

CEVAP: Evet, öyledir. Şeriat; yâni Allah’ın emirleri, yasakları, fıkıh, hadis, tefsir… Yâni, Allah’ın ahkâmı… Bunlara uymadan, insan “Tarikat güdüyorum, yürütüyorum.” derse; şeriata uygun olmayan, şeriat dışı olan bir şey zâten yanlış bir yoldur. Elbette zındıklıktır, sapıklıktır.

Şeriate uygun olacak!.. Zâten tarikat, şeriattan başka bir şey değildir. Şeriatin ince terazisidir, hassas terazisidir. İnce ölçen, kıymetli tarafıdır, dikkatli tarafıdır. Şeriat temeldir; şeriat olmadı mı, hiç bir şey olmaz!.. Hakikaten zındıklık olur, kâfirlik olur ve insan çok zararlara uğrar.

Tasavvuf öyle bir ilimdir ki batıl onun ne ardından gelebilir, ne de önüne geçebilir. O’nun ne önünde, ne de ardında hiç bir eğrilik yoktur. Çünkü tasavvuf, nübüvvet kandilinden alınmış bir nurdur. Nübüvvetin ötesinde ise bizim için alınacak bir nur yoktur.
.

İslâm'da Tasavvufun Yeri Nedir? - Hz.Ramazanoglu ...

www.ramazanoglumahmudsamiks.com/NewsDetails.aspx?nid=9
Ancak bir de şeriat adına tasavvufa karşı çıkanlar var ki. asıl sakat görüşler bu tür zümrelerden gelmektedi

.

İslâm'da Tasavvufun Yeri Nedir?

 

İslam'dan habersiz olarak müsteşrik kafasıyla ona yaklaşan ve çirkin yalanlan ve iftiralarıyla İslam tasavvufuna saldıranlara aslında pek diyeceğimiz yok. Ancak bir de şeriat adına tasavvufa karşı çıkanlar var ki. asıl sakat görüşler bu tür zümrelerden gelmektedir. Tasavvuf adına getirilmiş bid'atler yok mudur? Elbette vardır. Özellikle son zamanlarda İslam'a muhalif düşünce ve davranışlara sahip olanların uydurdukları bir takım sapık tarikatlar vardır. Ama bunlara bakarak tasavvufun hakikatini reddetmek, papaza kızıp oruç bozmaktan başka bir şey değildir. Şeriat adına tasavvufu inkar edenler bizzat şeriatın cahilidirler.

Tasavvuf ehli sünnete göre: Şer'i hudutları muhafaza ederek Allah-u Teala'yı zikirde müdavim olmak ve rıza makamına ulaşmak olarak kabul ve tavsiye edilir. Kulun her hareketinde Allah-u Teala'dan bir an bile gafil kalmayarak Allah-u Teala'yı devamlı olarak zikretmesidir. Nitekim büyük mutasavvıflardan Cüneyd-i Bağdadi (k.s.) tasavvufu tanımlarken: Tasavvuf, kalbin Hakk Teala'dan gayrisiyle alakasını kesmesidir ve gönül topluluğuyla zikrullah ve kendinden geçip hakkı dinlemek ve emri ilahiye ve sünneti seniyeye ittiba ve ameldir." buyururlar.

Tasavvuf insandan insanlıktan bahseder, İslam'ın özünü ve esâsını açıklar. Kişinin kendi nefsiyle olan ilişkisini ve lazım olan bilgileri, sosyal âdâbı, kul ile Rabbi arasındaki yakınlıkta ona fayda ve zarar veren şeyleri anlatır, ilahi hükümleri kalbe beyan ederken fıkıh ilmine, kalp hastalıklarını ve ruh bozukluğunu tedavi eden ilaçları sunmada da tıp ilmine benzer. Kötü ahlakı ve adi huyları İslam'ın ışığında fazilete dönüştürmede tasavvuf en iyi bir vesiledir. Gayesi: insan kalbinin ve ruhunun derinliklerine Allah'a yönelme duygusunu yerleştirmektir. Neticesi de Allah-u Teala'nın rızasına kavuşmaktır.

İslam tasavvufu İslam'ın malıdır ve mutasavvıf camiası da Ehli sünnetin halis ve temiz bir fırkasıdır. Şeriat dünyaya bağlanmamızı emretmiyorsa, tasavvuf da dünyayı hakir ve zelil görebilmemizin talimini, eğitimini yaptınr.

Büyük alim ve fakih Şeyh İzzeddin bin Abdusselam (r.a.) tasavvufa yabancı iken, mutasavvıflara laf atarak diyordu ki: "Kitap ve sünnetten başka yol mu var? Vakta ki, mutasavvıfların yolunu bulup onların aldıkları hazzı tadında çelik zincirler kağıttan olan sahifelerle kırıldı. Daha sonra tasavvufu ve mutasavvıfları övmeye başladı." Tasavvufa intisab etmiş bazı kötü niyetli kimseler de selef mutasavvıfları gibi Reslullah (s.a.v.) Efendimiz’e kadar uzanan altın zincirin bir halkası olduklarını iddia ederler, ancak şer'i şerifin şartlarına ve tasavvufun adabına da riayet etmezler. Halbuki şartlarına riayet edilmeyen hiçbir ibadet sahih ve geçerli olmaz. Sahtekar insanların kusur ve günahlarıyla gerçek mutasavvıfları suçlamak, hiçbir zaman haklı ve âdil olmaz.

 

(Ehl-i Sünnet ve Akaidi, Mehmet Çağlayan)..
 

Fethullah Gülen'in Düşünce Sisteminde Tasavvuf ve ...

tr.fgulen.com › Hayatı › Araştırma Yazıları
1 Tem 2005 - O zaman, eğer isimde değilse bile ruhta, Gülen Sufi olarak değerlendirilecekse,


.
Fethullah Gülen'in Düşünce Sisteminde Tasavvuf ve Modernite Yazdır E-posta
Değerlendirme: / 64 
Kötüİyi 
.
Thomas Michel, S. J.   
01.07.2005

Değerler Çatışması mı Yoksa Değerler Arası Diyalog mu?

Fethullah Gülen düşüncesinde 'Tasavvuf' ve 'Modernite' gibi iki aykırı kavramı bir araya getirmeye çalışmakla gerçekten zor bir görev üstlendiğimi anladım. Öncelikle, İslami mistik gelenek olarak kabul gören tasavvuf net olarak tanımlanmış bir dini akım değil, Kur'an'ın içerdiği mesajı daha derin ve inançlı anlama gayeli, birbirleriyle alakadar düşünce ve pratikler ağıdır. Sufilerin bizzat kendilerinin yanı sıra tasavvufun kesin tanımını yapma teşebbüsünde bulunan gayr-i müslim bilim adamları da, kaçınılmaz olarak, tarihin belirli dönemlerindeki birkaç sufiinin arasında hüküm sürmüş olan bazı unsurları ve yaşantıları nazara verirler, oysa ki muhtemelen kendi tanımlarıyla çelişen yahut aykırı düşen diğer özelliklerini ise ya göz ardı ederler ya da hiçe sayarlar.

Birçok ilk dönem sufisi için, yaşamın basitliği ve sofuluk İslam'a hakkıyla tâbi olmanın anahtarıydı. Diğer bir kısım sufi ise aşk'ı temel düşünce olarak almış ve Sufiliği Mahbub olan Tanrı ile aşkı birleştirmeye giden bir yol olarak algılamıştır. Başkaları için ise, tasavvuf mü'minin fazilet ve ahlaklı yaşama üzerinde yoğunlaşarak Tanrı ile bireyin nefsinin birleşmesine götüren, mistiğin kendi özgür iradesinin kalmadığı, ve sadece kendisini Tanrı'nın iradesine ram olmayı arzulayan bir hale girdiği gönüllü bir yoldur. Çoğu mistik, bu yolu, irfanın, ezeli Hakikatın, gerçek içe bakışın tek emin yolu olan kalbin ezeli hikmetinin farkına varma olarak görür. Bazıları yine de bütün varlığın birliğini vurgular ki böylece mistik yol, insanın, kainatta ve bireyin kendi kişiliğinde var olan ezeli Varlık'ın basit bir fani tecessümü olduğunun farkındalığına iten psikolojik bir ilerleme halini alır. Bazı Sufiler, cezbe, esrarlı sözler, görüş ve rüyalar olarak dışa vurulan olağanüstü mistik tecrübeyi vurgularken, başkaları için yol, tefekkür ile gönlün ıssız kuyularında bulunan Tanrı'ya bir yürüyüştür.

Tasavvufu tanımlamaya çalışmak, Mevlana Celaleddin Rumi'nin Mesnevi'sinde yer alan bir hikayede geçen karanlık odadaki fil kıssasına benzer.

Bir fil karanlık bir binada idi.
Hindistan'dan bazı insanlar onu gösteri için getirmişlerdi.
Birçok insan o karanlık odaya fili görmek için gitmekteydi.
Her biri ona karanlık odada elleriyle dokunuyordu,
Çünkü onu gözle görmek ihtimali yoktu.
Bir kişi, Onun hortumuna dokundu,
'Bu bir su borusuna benziyor' dedi
Filin kulaklarına dokunan bir başkası da onu yelpazeye benzetti.
Bacaklarına dokunan diğer kişi,
'Filin şeklini bir sütun olarak algılıyorum' dedi.
Hayvanın sırtına dokunan diğer bir kişi,
'Gerçekten de bu fil bir tahta benziyor' dedi.
Bunun gibi, filin herhangi bir parçasına dokunan kişiler
Algıladıkları yere göre bir anlayışa sahip oldular.
[1]

Moderniteyi tanımlamak da aynı derecede zordur. Bazıları için 'modernite' hayatta kalmak için teknolojik gelişmelerden faydalanan, ve bunu diğer 'yenilerle' bağdaştırmak, 'modernlik öncesi' ya da 'geleneksel'den uzak kalmakla açıklanan kültürel davranıştır.[2] Bruce Lawrance ise moderniteyi 'artan bürokrasi ve akılcılığın yanı sıra modernite öncesi akla gelmeyecek teknik yeterlilik ve küresel etkileşim tarafından şekillenen insan hayatının yeni bir göstergesidir'[3] şeklinde açıklar. Bazıları için modernite her zaman Batılılaşmayı ima eder ki bu sebeple Batılılaşma yüklü bir kelime haline gelmiştir. Şüphe yok ki 'medeniyetler çatışması' isimli makale ve kitabı olan Samuel Huntington gibi düşünürler için kelime Batılı siyaset adamlarının düşüncelerini yansıtır. Batı medeniyeti 'bireyselcilik, liberalizm, kurumsalcılık, insan hakları, eşitlik, özgürlük, hukukun üstünlüğü, demokrasi, serbest piyasa, kilise ve devletin ayrılığı'[4] prensipleri üzerinde yükselir. Bu prensipleri benimseyenler sıklıkla kendilerini gericilik, hurafeler ve cehalet içinde sıkışmış kalmışlara aydınlanmış bir hayat anlayışını bahşetmekle yükümlü olarak görürler.

18. ve 19. yüzyıl Avrupalı filozofların görüşlerinden kaynaklanan bu prensipler 'modernizm' adında bir ideolojiyi ya da inanç sistemini oluşturur. Modernizmin ileri sürdüğü yaşam tarzı dini otoriteyi ve dinlerden türeyen ahlaki ve inanca dair prensiplerin kamusal ifadelerini tehdit eder ve onların yerine, 'sürekliliğin değişimi üzerine vurgu yapan toplumsal kodlu değerler düzeni tarafından ortaya çıkan bireysel özerkliğe ulaşmayı önerir; nitelik yerine niceliği, etkili üretimi, güç'ü, kâr'ı geleneksel değerler ya da dinden kaynaklanan çağrıları hem kamusal hem de özel alanlarda tercih eder. Aşırıya giden bir ütopik bakışla, toplumsal huzursuzluğu ve fiziksel rahatsızlığı da alaşağı edecek teknolojik gelişmeleri gerçekleştirecek en emin yol saydığı müşteri merkezli kapitalizmi hükümferma kılar'.[5]

Bu sebeplerle, tasavvuf ve moderniteyi bir araya getirmek bir yandan esamesi okunmayan değerler bütünü ile zahitlik ve basit yaşam tarzı ile Allah sevgisi, Allah'ın iradesi için cedelleşme, bilimsel pozitivizm ile elde edilemeyecek marifeti aramakla ve İlahi olanın içteki varlığının keşfi, diğer taraftan kişisel hakları yücelten, bireysel tekamülü herkesin bir görevi sayan, yaşamın çoğu problemlerinin çözümleri için bilime olan inancın, dinin iddialarına şüpheci yaklaşmayı ve siyaset ve ekonominin özerk alanlarından dini inanışları ihraç etme çabası içinde bir hayat sunmaktadır.

Yukarıda bahsedilen inanç düzeni zıtlık içinde ya da uyuşmaz olarak algılandığında sonuç medeniyet değerlerinin çatışmasıdır. Lakin bu hayata dair bu yaklaşımlar uzlaştırılabilir olarak düşünülürse, medeni yaşamın üzerinde yükseleceği prensipler diyaloğu onu takip eder. Her iki durumda da yaşama manevi bir bakış olan tasavvuf tarafından temsil edilen içselleştirilmiş dini kimliğin ve seküler toplumda bireyin modern algılanışı, zamanımızın en büyük kavgalarından biridir. Bu, dindar düşünürün görüşleri tarafından kaçınılmaz olarak tanımlanır ve tasnif edilir hatta o düşünürün güvenilirliği ve söylemleri ile belirlenir.

Fethullah Gülen ve Tasavvuf

Eğer Fethullah Gülen'in eserleri ve davranışları bu bağlamda düşünülürse, sorulması gereken ilk soru takipçileri ve yakınları tarafından sevgi ve hürmetle adlandırıldığı gibi 'Hocaefendi' ya da 'Üstad'ın sufi olup olmadığıdır. Hayatında birçok defa Fethullah Gülen, hareketini kendisinin de şeyhi olduğu yeni bir Sufi oluşum kurduğu suçlamalarına karşı savunmak zorunda kalmıştır.[6] Günümüz Türkiyesinde gizli bir tarikat kurmanın sorumluluğu çift suçlama taşır ve resmi ve siyasi yaptırımları vardır. Seküler modernistler tasavvufu modernite öncesi geçmişin bir parçası, Osmanlı döneminin kalıntısı, ilerlemenin, gelişmenin ve refahın önünde bir engel olarak görmektedir. Öte yandan, Vahhabi kaynaklı bir İslam görüşüne sahip kimselerce de tasavvuf, İslam ümmetini Tanrı tarafından verilmiş bir görev olan Kur'an ve sünnetin söylemleriyle uyumlu bir toplum düzeni kurmaktan uzaklaştırmakla sorumlu tutar; Sufileri, garantisiz ve geleneksel olmayan yenilikleri ve pasif, sadece takvaya dayalı bir dindarlığı öğütlemekle suçlar. Aynı şekilde, Sufi grupların hâlâ Türkiye'de yasak olması sebebi ile, yeni bir tarikat kurmak yasadışı bir hareketle iştigal olarak görülmektedir.

Bu suçlamaya karşın Fethullah Gülen, kendisinin bir tarikat kurmadığını ve hiçbir zaman bir Sufi oluşuma bağlı olmadığını yineler. 'Dini oluşumlar, Peygamberimizden (s.a.s.) altı yüzyıl sonra tasavvufi temsil adıyla ortaya çıkan müesseselerdir. Kendi kuralları ve yapıları vardır. Ben Sufi bir düzene tâbi olmadığım gibi bir tanesi ile bile bir ilişkim olmamıştır'.[7] Kendisine Sufilerin geleneksel olarak efendileri için kullandıkları bir terim olan hoca şeklinde niye hitap edildiği sorusuna ise bu başlığın hiyerarşik ya da Osmanlı dirilişi gibi bir mana içermediğini, fakat sadece 'dini konulardaki bilgisinin tanındığı ve genel toplum tarafından kabul gören bir kişiyi saygılı bir şekilde hitap etme yolu'[8]şeklinde cevap verir.

Gülen'in hiçbir tarikatla alakası olmadığı halde onu Sufi olarak değerlendirmek yerinde midir? Gülen'in Sufi eğilimlerine dair önemli çalışmasında Zeki Sarıtoprak, Gülen'i 'kendi tarzında bir Sufi'[9] olarak isimlendirir. Sarıtoprak, birçok Sufinin de zaten herhangi bir Sufi oluşumuna mensup olmadığını belirtir. İslam'ın ilk altı yüzyılında bir sufi oluşum yoktu, lakin pek çok kayda değer Sufi vardı. Sufi oluşumların İslam ümmeti içindeki 13.-14. yüzyıllardaki ortaya çıkışlarından bu yana bile herhangi bir tarikata bağlı olmayan birçok bilinen Sufinin olduğu vakidir. Yıne de Sarıtoprak, tarikata intisap etmeyen ve ruhani bir önderi olmayan modern Sufinin çıkmazlarını da işaret etmektedir.

İlk Sufilerin ne düzeni ne de Sufi organizasyonları vardı. Ne Rabia, Cüneyd, Muhasibi, Bişr, Gazali, Feridüddin Attar, ne de Mevlana bir cemaat mensubu değildi. Ama Sufiydiler. Kurumsallaşmış tasavvufa göre onların Sufi oluşu bile sorunsallaştırılır, çünkü bu ilk Sufilerin efendileri yoktu. Zira, Sufi geleneğinde, şeyhi olmayanın şeyhi şeytandır.[10]

Ruhani bir liderin gerekliliğine gelince, geniş bir Sufi topluluğu bireyin bir şeyhi olmadan veya pirsiz olarak Sufi olmasını yadırgadıkları hatta yasak bile ettikleri doğrudur. Lakin, manevi liderin yaşayan biri olmasının gerekliliğine inanmayan küçük bir kesim hep varolmuştur. Örneğin Harakani, Ebu Yezid el-Bistami'nin ruhu tarafından Sufiliğe yönlendirilmiş, Attar da Hallac-ı Mansur'un ruhundan ilham almıştır.[11] Musa'nın Kur'an'daki Kehf suresinde bahsi geçen gizemli dostu Hızır'ın kendi liderleri olduğunu iddia eden Sufiler de vardır.

Bunların arasında Gülen'in durumu ise kendi ruhi gelişiminde rehberi Kur'an ve sünnet olmasıdır. Gülen'e göre Kur'an sadece en iyi rehber değil aynı zamanda bütün Sufi düşünce ve pratiğinin kaynağıdır. Kökü Kur'an ve sünnete dayanan ve Kur'an'ın öğretilerini kendi gayretleri (içtihad) ile uygulayan tarihteki diğer Sufilerin görüş ve tecrübeleri ile desteklenen tasavvuf, bazı Müslümanlar tarafından takip edilen ve Şeriatla ayrılık içinde veya çelişkide olan alternatif bir yol olduğu sanılmamalı, aksine İslam'ın temel bilimlerinden biri olarak görülmelidir.

Tasavvuf; bâtın ağırlıklı bir ibadet yolu olması ve şer'î hükümleri de rûhî yanları, kalb üzerindeki tesirleri ve vicdanda tebellür eden derinlikleri itibarıyla ele almasından ötürü, başka mesleklere göre biraz daha ledünnî, engin ve zor anlaşılır olsa da, çıkış noktası ve hedefi açısından, Kitap ve Sünnet kaynaklıdır ve İslâmî yolların hiçbirine münâfî de değildir. Münâfî olmak şöyle dursun, diğer bütün şer'î ilimler gibi o da Kitap, Sünnet ve selef-i sâlihînin sâfiyâne içtihadlarını esas alarak, hep ilim, mârifet, yakîn, ihlâs ve ihsan ruhu gibi hakikatler üzerinde durmuştur.[12]

Fethullah Gülen'e göre Tasavvuf ve Şeriat aynı gerçeğin iki yüzüdür, ya da aynı gerçeği açıklamanın iki değişik yoludur da denilebilir. İki ayrı yolla açıklama kişilikteki farklılıklardandır, çelişen mesajlardan dolayı değil. İkisi de Müslüman'ı bir İslami gerçeğe inanmaya ve ona amel etmeye götürür, ama her bir Müslüman kendi karakterine en uygun olanını bulmalıdır.

Ne var ki, bazı dönemler ve bazı şahıslar itibarıyla, aslında bir hakikatin iki ayrı yüzünden ibaret olan şeriat-ı garrânın ahkâmı ile, murâkabe, riyâzât, mücahede gibi rûh-u şeriat birbirinden ayrı zannedilerek, bunların birinin zâhirperestlik, diğerinin de bâtınîlik vehmiyle birbirine düşman gibi tavır aldıkları da bir gerçektir. Vâkıa bu ayrılık, biraz da, zâhir-i şeriatın, fakîhler, müftîler tarafından; diğerinin de mutasavvıflarca temsil edilmesiyle destekleniyor gibi görünse de, buna, herkesin mizâcına daha uygun olanı öne çıkarması şeklinde bakmak da mümkündür.[13]

Tasavvufta, Şeriatın zahiri uygulamalarının batıni yolda yürüyenler için gerekli olmadığını söyleyen bazı sapkın (bi-şeriat -daire-i şeraitten hariç, şeriatsız) Sufiler olagelmiştir ama Gülen'in yerinin Sufinin Şeriatı ihmal edemeyeceğini vurgulayan (ba-şeriat-şeriatlı, şeriata boyun eğen)'lerin arasında olduğu nettir. Gülen; Kadiri, Nakşibendi gelenekleri ve modern zamanda tasavvufu Kur'an ve Sünnet'teki mesajı tam olarak yaşamanın yollarını arayan samimi Müslümanın yaşamının bir yüzü olarak gören Said Nursi tarafından temsil edilen Şeriat merkezli Sufi silsilesinin bir devamı niteliğindedir.

Aslında Özdalga, Fethullah Gülen'in düşünce yapısını şekillendiren 'üç olumlu referans noktası' görür: 1) Geleneksel Sünni İslam'ı, 2) Nakşibendi Sufi geleneği, 3) Said Nursi'nin eserlerinden etkilenenler için kullanılan Nurculuk Hareketi.[14] Nakşibendiler her zaman Şeriat reçetesinin imtinayla uygulanması üzerinde ısrarcıdır, böylece ilk iki nokta ile herhangi bir çelişki söz konusu değildir. Gülen, Nakşibendi tarikatından Nakşibendilik disiplininin şeyh tarafından yakın takibe alınan açık bir manevi gelişim programı ile sunulması yönünde farklılaşır, oysa ki Gülen'in programı, manevi egzersizler ve adanmalar yerine, daha çok önü açık olan güzel ameller ya da insanlığa hizmet üzerinde vurgu yapar.[15]

Muhtemelen Gülen'in düşünce yapısı üzerindeki, tasavvufa yaklaşımı da dahil, en yapıcı etki Said Nursi'ninkidir.[16]Yine Nakşibendi geleneği içinde şekillenen ama kurulu bir tarikatın sınırları dışında çalışmak ve öğretmek isteyen Nursi gibi, Gülen de Sufi geleneğini İslami değerlerin içselleştirilmesinin başarılması için kurumsallaşmış bir ihtiyaçtan ziyade İslam evliyasının zihinsel birikimi olarak görür. Nursi'ye göre tasavvuf,

Şirin, nuranî, neşeli, ruhanî bir hakikat-i kudsiye vardır ki, o hakikat-i kudsiyeyi ilân eden, ders veren, tavsif eden binler cilt kitap, ehl-i zevk ve keşfin muhakkikleri yazmışlar, o hakikati ümmete ve bize söylemişler.[17]

Üstelik, Said Nursi gibi Gülen de tarihsel olarak tasavvuf adına olup biten her şeyin olumlu değerler olmadığının farkındadır. Sufi geleneğine eleştirel bir bakış da içeren, ama, bir cemiyet ve kardeşlik kurmanın bir vasıtası olarak gören hareketin dahili gücü yabana atılmamalıdır. Said Nursi'nin dediği gibi;

Daire-i takvâdan hariç, belki daire-i İslâmiyetten hariç bir suret almış bazı meşreplerin ve tarikat namını haksız olarak kendine takanların seyyiâtıyla tarikat mahkûm olmaz. Tarikatin dinî ve uhrevî ve ruhanî çok mühim ve ulvî neticelerinden sarf-ı nazar, yalnız Âlem-i İslâm içindeki kudsî bir rabıta olan uhuvvetin inkişafına ve inbisatına en birinci, tesirli ve hararetli vasıta tarikatlerdir.[18]

Gülen, tasavvufu Şeriat'in bir iç boyutu olarak algılar ve bu iki boyut asla ayrılmamalıdır der. Dış performans eğer özde bir değiştirici güce olan dikkatten yoksunsa kuru bir ritüelden ileri gidemez. İç disiplin üzerinde yoğunlaşma ve tevdi edilmiş ritüel ve davranışları reddetme kişinin şahsi tercihlerini ve eğilimlerini takip etmedeki manevi azmi azaltır. Ancak İslam'ın iki boyutunu da harekete geçirerek kişi tevazu ile yaşamını tamamıyla Tanrıya teslimiyette muktedir olabilir.

Bir salik ya da yolcu Şeriatın dış görünüşü ile iç boyutunu birbirinden ayıramaz, bu sebeple İslam'ın hem dış hem de iç boyutlarının bütün gerekliliklerini yerine getirir. Ancak bu tür bir dikkat ve ciddiyet neticesinde, kişi son derece mütevazı ve tam bir teslimiyetle hedefine doğru ilerler.[19] Tasavvufun Gazali'nin deyimi ile 'dini bilimlere hayat vermesi' gibi Şeriat da müminin İslami gelenekte kök salmasını sağlar.

Eğer salik kalbini manevi yolculuğun gereksinimlerine ve Şeriatın emirlerine göre ayarlayamamışsa, yani, eğer manevi olarak hisleri ile sınırsızca uçarken, peygamberliğin ışığında düşünüp anlayamıyorsa, yere çakılması kaçınılmazdır. Kafası karışacaktır, şaşıracaktır ve Şeriatın ruhuna aykırı konuşup davranmaya başlayacaktır.[20]

Sarıtoprak'a göre isimlendirme, yani kişinin bir Sufi olarak anılması meselesi bir tarikatın müntesibi olup olmamasından sonra gelir. Mevlana'yı, kişiyi Sufi yapanın dış sınırlamaların değil, kişinin özünün saflığıdır deyişi ile alıntılar:

Gülen kendisini hiçbir zaman bir Sufi olarak tanımlamamıştır. Zaten kişinin Sufiliği isimde kalmaz, ruhta ve kalptedir. Rumi'nin dediği gibi: 'Sufi kimdir? Kalp saflığı, yamalı bir hırka ve sapmış cinsel arzuları olan bu Sufiliğin ismini çalan ehli dünya değil. O (gerçek Sufi), tasaffi etmiş özü önemser.' Kısaca, Gülen bilir ki, kişi kendisini Hakikatin varlığının ışığında kendi acziyetini, fakirliğini ve hiçliğini bilmesi vasıtasıyla yok edebilir.[21]

O zaman, eğer isimde değilse bile ruhta, Gülen Sufi olarak değerlendirilecekse, ona göre tasavvuf nedir? Konu hakkındaki eserinde Gülen kendi tanımını şöyle sunar:

Tasavvuf, bir ölçüde beşerî sıfatlardan sıyrılıp, melekî vasıflar ve ilâhî ahlâka bürünerek, mârifet, muhabbet ve zevk-i rûhânî yörüngeli yaşamaktır.[22]

Gülen'in, tasavvufun, beşerî vasıfları aşma, ilahî havl, kuvvet ve rahmete erme ve Hakk'ın kullarında görmeyi arzuladığı fazilet ve davranışları elde etmekle iradeye öncelik verdiği görülür. Bu yolla yaşayan kişi marifette ya da ruhsal zekada ve Allah ve mahlukat için muhabbette yavaş yavaş gelişir. Bu yolun gerçek takipçisi için, ilahî irade mümini manevi hazla hem cesaretlendirir hem de tasdik eder. Bu anlayış, yüzyıllardır Sufilerin kendi gayretleri ile ilahi rahmete ulaşma yolundaki engellerin birer birer kaldırılması ve sonrasında bilgi, aşk ve zevkin manevi haller olarak Cenab-ı Hak katından hediye şeklinde bahşedilmesi ve sabırla beklemesi gereken farklı manevi makamlara ulaşabilmek için çaba sarf etmesi gerektiğini söyleyen Sufi öğretileri ile tutarlıdır.

Gülen tasavvuf ile niçin alakalıdır? Onun için Sufi geleneğinin cazibesi nedir? Bir yorum esnasında, yüzyıllardır İslam tarafından öğretilen özdeki değerler üzerinde en çok tefekkür eden ve bunları uygulayan ve bencil düşünceleri kontrol amacıyla manevi disiplin geliştiren Müslümanların Sufiler olduğunu belirtir. Tasavvufun İslam'ın özü olduğu veya kendisinin de dediği gibi ruhu olduğu söylenebilir.

Din olarak İslam, tabiatıyla manevi alana vurgu yapar. Temel prensip egonun eğitimidir. Dünyadan el ayak çekmek, takva, nezaket ve samimiyet bu eğitim için gereklidir. İslam tarihinde bu gibi konular üzerinde en fazla duran disiplin tasavvuftur. Bunu inkar etmek İslam'ın özünü inkar etmekle eş değerdir.[23]

Başka deyişle, tasavvufun aslı, Fethullah Gülen'e göre, Müslüman'ın davranışları etkilemesi ve onları şekillendirmesi için Kur'an ve sünnetin mesajının içselleştirilmesidir. Tasavvuf ile Müslüman, sonradan müminin yaşam biçiminin bir parçası olacak olan İslami öğretiyi takdir etme düzeyinde emirlere ve düzenlemelere itaatin ötesine geçmeyi öğrenir. Tasavvuf bir Müslüman'ın nasıl bencil eğilimleri aşabileceğini, kızgınlık ve karşı gelmelere nasıl cevap verebileceğini, sabır ve korunma ile cesaretsizliğin ve alışılmışlığın ötesine nasıl geçebileceğini gösterir. Tasavvuf Müslüman'ı ilahî irade ile tam bağdaşan bir hayatı yaşaması için lazım olan faziletli nitelikleri ve bireysel disiplinleri kazanmasını sağlar. Tasavvuf, insanın sürdürmeye zorunlu olduğu dini adanmışlığın uygulamasını yorucu ve nahoş bir yük olmaktan çıkarmak için hatta hayatın gönüllü ve neşeli kabulünü mümkün kılabileceğini göstererek insanı şevke, hazza götürür. Gülen'i en çok ilgilendiren tasavvufun İslami inancı ve pratiğini kişinin içselleştirebilmesini mümkün kılan uygulanabilir bir program sunabilmesindeki yetkinliğidir, bazı sufilerin söylediği ya da onlar hakkında söylenen haz veya olağanüstü esrarlı tecrübeler değil.

Gülen'in Sufi üstatların öğretimi hakkındaki takdiri onu farklı vesileler ile Sufi hayat tarzının uygulamaya konulma şeklini eleştirmekten alıkoymaz. İlk Sufilerin dinamizmi Sufi tarikatlarda şekillenen kurumsal formlarda sıklıkla göze görünmemektedir. Özellikle şu son zamanlarda birçok Sufi kendini gerçek yaşamdan soyutlar ve anlamsız metafizik söylentilerle meşgul olur. Gülen'e göre bunlar günümüz Türkiye'sindeki eğitim krizinden sorumlu olanlardır. Gerçekten de onun eğitime yönelik çabaları Türk öğrencilerine sunulan eğitim programlarındaki alternatif eksikliğine tepki mahiyetinde anlaşılabilir. Gülen ve yakınlarını yeni bir eğitim tarzına iten bilimsel bilgi ile manevi değerlerin arasındaki entegrasyon eksikliğidir.

Gülen ve arkadaşları tarafından üstlenilen eğitimin faaliyete geçmesine kadar, bilimsel eğitim ile beşeri ve manevi değerlerin birleştirilebilmesinde başarılı olunamamıştır.

Modern okulların ideolojik dogmalara yoğunlaştığı, dini eğitim kurumlarının (medreselerin) hayattan koptuğu, manevi eğitim kurumlarının (tekke) sadece metafizikle iştigal ettiği ve gücü temsil edenlerin kendini sadece kuvvetle sınırladığı bir dönemde bu koordinasyon (bilginin kordinasyonu) özellikle mümkün değildi.[24]

Seküler okul sistemleri, modernist ideolojinin önyargılarından ve geleneğinden kurtulabilmiş değildir, medrese ise bilimsel düşüncenin ve teknolojinin tehditleriyle yüzleşmeye ya güç yetirememiş ya da bununla hiç ilgilenmemiştir; geçmişten kopmak, değişimi gerçekleştirmek, ve günümüz öğrencilerinin ihtiyacı olan eğitim formasyonunu sunmak için lazım olan bakış ve esneklikten yoksundur. Sufi tekkeleri kendilerini manevi değerlerin gelişimi için zorladıkları halde günümüz toplumunun ihtiyaçlarını karşılamakta başarısız olmuştur, ve Gülen'in sözleriyle, 'Kendilerini önceki asırlarda yaşamış evliyanın fazilet ve kerametleri ile avutmaktadırlar.'[25]

Gülen ve Modernite

Gülen'in Türkiye'deki mevcut eğitim sistemlerini eleştirmesi bir taraftan modern değerleri tamamıyla göz ardı etmediğini, koyu bir gelenekselcilik ya da Osmanlı tarzını günümüze taşıma taraftarı olmadığını gösterir. Medrese ve tekkeleri eleştirmesi ise özellikle onların modern yaşamın ihtiyaçlarını karşılamaması gerçeği üzerinde temellenir. Onlar artık modern dünyada aktif ve olumlu katkıda bulunabilecek öğrenciler yetiştirmemektedirler, çünkü kendi pedagojik metotlarını okullarında öğretilen geleneksel disiplinlerle bilimdeki ve teknolojideki gelişmeleri bağdaştıramamışlardır. Öğrenciler iyi bir dini bilgi birikimi veya ahlaki prensiplerle yoğrulabilirler ama günümüz toplumunda, kendi bilgilerinin ve ahlaki kodlarının herhangi bir değişiklik getirebileceği etkili mevkilere yükselemezler.

Diğer taraftan, seküler devlet okullarını ve akademileri eleştirisinde Gülen, modern bilimsel bilginin ve teknik yeteneklerin birbirinden ayrılmakta olduğunu, ama okulların İslami gelenek tarafından korunan ve aktarılan 'manevi' ve ahlaki değerlerin sunulmasında başarılı olamadığını da belirtir. Böyle okullardan çıkan öğrenciler teknik veya profesyonel alanlarda belki iş bulabilirler lakin ne için çalıştıklarına dair herhangi bir malumattan, inşa edecekleri dünya adına bir görüşten ve güç, aç gözlülük ve bencilliğin karşı konulmaz cazibelerini yaratıcı bir şekilde reddetmelerini mümkün kılacak bir iç disiplininden yoksundurlar.

İki durumda da, yani medrese ve tekkelerin yanı sıra devlet okulları ve akademilerde temel problem aynıdır, entegrasyon eksikliği -yeni ve eskinin, modernite ve geleneğin, bilimsel ve dini bilginin, teknik beceri ve karakter oluşumunun entegrasyonu-. Bu entegrasyonun sonucu ise kriz içinde bir toplumdur. Nilüfer Göle, bu krizi netlikle ifade eder:

Türkiye'de son yirmi yılda yaşayan bizler, bir şok halindeyiz. Kendimizi bilmek ve yeni çağı yakalamak arasında gidip geliyor; hırs, kızgınlık, ve heyecan arasında dolanıyor; ve ruhumuz ve dünya arasında elimizle bir yol açmaya çalışıyoruz. Gayri resmi kimliğimiz ve muğlak düzenlemelerle savaşıyoruz. Türkiye geçmişi ile geleceğini, gelenek ve moderniteyi, ve kendisi ile dünyayı birleştirmediği sürece bu dengesizlik sürecektir. Şiddet ve anarşi bunun habercileridir.[26]

Göle, Fethullah Gülen'in düşüncesinde entegrasyonun anahtarını bulur. Ona göre, Gülen'in tasavvuf çalışmalarından ortaya çıkan 'kalp kültürü' Türk toplumuna, entegrasyon eksikliği, bölünmüşlük, değişik eğitim sistemlerinin peşin hükümlü doğası sebebiyle yitirdiği kendine güveni geri verir. Önceki sistemler ayrıştırıcı olmuş, ve bu, toplumda 'seküler' ve 'İslami,' 'modern' ve 'geleneksel,' 'bilimsel' ve 'dini,' kutuplaşmalara sebep olmuştur, oysa Gülen'in hayata entegre bakışı Türk halkının geçmişten kalanlardan en iyisini ve hâlâ geçerli olanları korumalarını ve bilimsel ve teknolojik ilerlemeleri kabul etme ve onlardan faydalanmalarını sağlar. Sonuçta Göle, gerçek manada modern ve hoşgörülü bir toplum ümit eder.

Gülen'in düşünce yapısı, kişisel tevazuu, toplumsal muhafazakarlığı, ve medeniyet inşasında İslam'ı öne sürer. Tanrı ile irtibatını kesmemiş mütevazı ve hoşgörülü insanların, geleneksel baskı ve modern aşırılık ile yıpranmış bireylerin örneklerini verir. 'Gönül kültüründe' iman ve bilgiyi birleştiren şefkat, bize kendine güvenin yeni bir kapısının açıldığının iyi haberini müjdeler. Türkiye'de ilk defa muhafazakar düşüncenin ve liberal hoşgörünün böyle derince bir karışımına şahit oluyoruz.[27]

Eğitimin karşılaştığı sorunlar bir bütün olarak toplumun karşılaştığı tehditlerin basit yankılarıdır. Eğitim sistemlerinin ayrık unsurları entegre bir bütüne dönüştürmedeki başarısızlığı geniş manada toplumun da genel olarak bunu başaramadığının bir göstergesidir. Gülen, günümüzün değer ve tavırlarının geçmişin dehasıyla yüzleşmemiş olduğu bir dönemde 'modern medeniyetin' başarıldığının iddia edilmesinin sığlığına işaret eder. Sonuç, görünüşte bir modernite, altında yatan ise dokunulmamış ve etkilenmemiş bir insan vahşetidir. Gülen'in dediği gibi:

Eğer cemiyetteki güruhlar inanç, sevgi, sorumluluk duygusu, gayret ve şevkten yoksun iseler, eğer gerçek kimliklerinden bihaber, ve içinde yaşadıkları çağın ve çevrenin farkında olmadıkları amaçsız bir yaşam sürüyorlarsa, o cemiyet bütün kurumlarıyla değişmiş olsa, hayat standartları kayda değer bir artış gösterse ve yaşam tarzı olarak bütün insanlar 'modernize' olmuş olsalar da o toplumda medeniyetten bahsedilemez. Medeniyet entelektüel ve manevi bir fenomendir, teknoloji, giyinme ve süslenme, mobilya ve lüks ile hiçbir alakası yoktur. Kan dökülmesi, değişik adlar altında sömürgeciliğin devamı, bitmeyen katliamlar ve karışıklıklar, değişmeyen insan davranışları, tarzların kabalığı, aydınlanmamış entelektüel yaşam, dünya görüşlerinde ve bilimde maddeciliğin baskınlığı, bütün bunlar, ve dünya çapında devam eden diğer vahşilik işaretleri, kararlı bir şekilde dünyanın 'gelişmiş' insanlarının gerçek bir medeniyet kurmadıklarının ve onların 'gelişmekte olan' taklitçilerinin de bunu beceremediğinin göstergesidir.[28]

Son hedefleri 'modernite' olan bu toplum ve siyaset belirleyicilerini eleştirir. Modernleşmeyi gerçekleştirmeye yönelik çabalarında, yaşam tarzlarını ve adetlerini üstünkörü taklit etmeye başlarlar ve bunu yaparken asıl zorluk olan zihniyetleri değiştirmeyi ihmal ederler. Gülen işte her ne pahasına olursa olsun böyle bir modern toplumu oluşturmaya olan bu adanmışlığı 'modernleşme' olarak tanımlar. Modernist toplum planlayıcıların aksine, Gülen, milletlerin asıl hedefinin medeniyet, ahlak ve zihniyet bazında bireylerin ve toplumun yenilenişi olması gerektiğine inanır. Yeni tüketim nesneleri ve tarz ve davranışların değişmesine dikkat kesilmekten hasıl zevkler sunmaya yoğunlaşmak, yanlış anlaşılmış soruna sahte bir çare bularak insanları hatalı yönlendirmesi bakımından 'kültürel bir suçtur.'

Medeniyet modernleşmeden farklıdır. İlki insanın görüşleri, düşünme biçimi ve insani bakımdan değişmesi ve yenilenmesi demek iken ikincisi onun hayat tarzının ve bedensel zevklerinin değişmesi ve yaşam kalitesinin gelişmesini içerir... Yanlış kavram kullanımından akılları karışmış olan yeni nesiller, önce düşünme yollarıyla yanlış yönlendirilmiş, ve sonra da inanç, dil, milli fikirler, ahlak ve kültürde bozulmuşlardır. Ayrıca, teknik imkanlardan herkesten fazla yararlanan Batılı halklar ve Doğu halklarından çıkan sahte 'entelektüeller' ve kendini medeni ve ötekileri barbar olarak görenler böyle bir yanlış etiketleme ile medeniyet ve kültür adına çok ciddi, affedilemez bir suç işlemektedirler.[29]

Bu yanlış eylemlerden sorumlu kişiler moderniteyi Batılılaşmak ile özdeşleştirerek, Batılı olan ne varsa bunların daha üstün, ilerlemeci ve gelişmiş olduğunu hiç de eleştirmeyerek alıkoyan ve başkalarını da bunu kabul etmeye zorlayanlar ve bunu yaparken de yerli ya da milli olan her şeyi aynı şekilde değersizleştirenlerdir. Gerçek medeniyet başkalarının başarılarının (ve eksikliklerinin) kör taklitleriyle elde edilemez, aksine, eleştirel düşünmede, uygun davranışta, insani değerlerde ve kişisel entegrasyondaki büyüme ile kazanılır. Manevi nitelikler için gayret olmadan sadece maddi refah üzerinde yoğunlaşmak maddeciliğin günümüzdeki yüzüdür.

Modern imkanlar hayatın dış görünüşünün 'modernleşmesinde' yardımcı olabilir, ama bu medeni olmayla aynı kefeye konulamaz. Medeniyet, insanın potansiyelinin gelişimi için elverişli bir atmosferdir. Medeni bir insan, kendisini bu atmosferde geliştirdiği ve rafine ettiği düşünce, his ve yetenekleriyle özelde içinde bulunduğu cemiyetin ve genel olarak bütün insanlığın hizmetinde istihdam etmiş kişidir. Öyleyse, medeniyet, zenginlikte, lükste ve genel manada rahat bir yaşamda, cömertçe döşenmiş evlerde ne de üretim ve tüketim teknikleri ve miktarında aranmamalıdır. Aksine, medeniyet, fikirlerdeki safiyet, duygu ve yöntemde temizlik ve görüş ve yargıların gücünde bulunabilir. Medeniyet, insanın manevi tekamülünde ve onun gerçek insanlık ve bireysel entegrasyona yönelik devamlı bir kendini yenilemenin altında yatar... Medeniyet, Batının kör taklitçileri tarafından anlaşıldığı gibi, bir mağazadan alınabilecek ve giyilecek bir elbise değil, zaman ve koşulların arasından geçerek ulaşılabilecek bir nihai karardır.[30]

Modernleşmenin Batılılaşmaya eşit olduğu önkabulü, ki bu Türkiye'de ve İslam dünyasındaki bazı entelektüelleri hedeflerini Avrupalı olan her şeyi taklit ederek başarmaya çalışmaya iter, Fethullah Gülen'e göre seçici tarih okumadan kaynaklanır. Modernleşmenin İslam topraklarında genellikle koloniciler tarafından tanıtılması ve pazarlanması ve Batının askeri teknolojideki üstünlüğü ile desteklenmesi sebebiyle, modernleşmeyi Müslüman düşünürlerin Batılılaşma ile bir tutmaları doğaldı. Ekonomide ve jeo-politikada rakipsiz Batı hakimiyeti ile karşılaşan Müslümanlar iki karşıt şekilde tepki gösterdiler:

1) 'Modernistler' Batı hakimiyetini onun toplumsal yapısının etkinliliğinin kaçınılmaz sonucu olarak gördüler. Eğer Müslüman milletler Batılı akranlarıyla eşitliğe ulaşmayı umuyor idiyseler, bu onların kendi düşünüşlerini ve davranışlarını Batı'nınkinin benzer hale getirmek suretiyle tekrar gözden geçirmeleri manasına gelmekteydi. Oysa ki onlar medeniyet anlayışlarını var olan gerçeklikle ve tarihin gidişatının her zaman aynı yönde olmadığını ve tarihin o şekilde ilerlemek zorunda da olmadığını unutarak temellendiriyorlardı. Batı'nın bilimsel üstünlüğü ne tarihin karşı konulmaz ilerleyişinin bir sonucudur ne de tarihin bütün zamanlarında hep böyle olmuştur.

Tarihin bu şekilde kısmen okunması birçok entelektüele İslam'ı, Batılı milletlere hakimiyeti mümkün kılan ilerlemenin önünde bir engel olarak göstermiş ve dünya görüşünde, toplumsal yapılarda ve siyasi sistemlerde Batıyı taklit etmenin kesinlikle Batılı milletlerin kazandığı refah ve gücü elde etmeye götüreceğini düşünmenin yolunu açmıştır. Gülen'in sözleriyle:

Yıllarca, Batının üstün bilim ve teknolojiye atfedilen hakimiyetiyle kendi topraklarında esir düşen bazı Müslüman entelektüeller İslam'ın kendisini Müslüman halkların gericiliğinin sebebi olmasıyla suçlamıştır. On bir ya da daha fazla yüzyıl zarfındaki İslami üstünlüğü unutarak, İslam tarihini sanki on sekizinci asırda başlamış gibi düşünmüş ve de öyle yazmışlardır... İslam'ı ve onun uzun tarihini yüzeysel dahi olsa incelemek zahmetinde bulunmamışlardır.[31]

2) Modernleşmenin Batılılaşmaya eşit olduğu tezinden yola çıkan diğer Müslüman entelektüeller, Batılılaşmanın problemleri, eksiklikleri ve Batı kültürünün kötü etkileri üzerine yoğunlaşmışlardır. Batılı modern toplumların ateist altyapılarını, ahlaki göreceliğini, sonlarını getirmek için iştigal ettikleri kitlesel imhanın tehlikelerini haykırdılar ve modernitenin yıkıcı olduğuna ve dini inanca aykırı olduğuna karar verdiler. Batıyı bir düşman olarak algıladılar ve kızgınlık hatta şiddetle tepki verdiler. Gülen, eleştirmeden alma ve sinirsel tepki şeklindeki bu iki reaksiyonun, yanlış konuşlandırılmış olduklarını ve İslami öğretide yeri olmadığını söyler.

Diğer çağdaş Müslüman entelektüeller atom bombası, toplu katliam, çevre kirliliği ve manevi ve ahlaki değerlerin kaybını gördükten sonra bu felaketleri teknoloji ve bilime mal ettiler. Hakikati aramada tam bilimsel yaklaşımın yanlışlarını ve eksikliklerini ve bilim ve teknolojinin mutluluğu getirmesindeki başarısızlığını ileri sürdüler. Batını akranlarının yolunu takip ederek bilim ve teknolojiyi direkt olarak suçladılar ve tamamen idealist bir tavır takındılar. Oysaki İslam orta yoldur. Modern bilimsel yaklaşımı reddetmediği ya da suçlu bulmadığı gibi ne de onu kutsallaştırır.[32]

Moderniteye Karşı Eleştirel Söylemler

Gülen'in söylediği bu İslami 'orta yol' modernite ile eleştirel bir ilişkidir. Ahmet Kuru, Gülen'in 'orta yol' derken neyi kastettiği üzerinde durur. Gülen İslam ve modernite arasında bir orta yol bulmaktan bahsetmez, çünkü o İslam'ın kendisini bir orta yol olarak kabul eder: 'İslam nihai dengenin 'orta yolu' olarak- maddecilik maneviyatçılık, akılcılık ve mistisizm, dünyacılık ve aşırı zühd, bu dünya ve ahiret arasındaki denge- ve önceki peygamberlerin yollarını birleştiricidir. Bu bakımdan, Gülen, İslam'ın modernite ve gelenekle uyum içinde ve aynı zamanda onlara karşı eleştirel olduğu bir yorumun peşindedir.[33]

Bu noktada Gülen'in tasavvuf çalışması onun için ayrıştırıcı ve idrak etmeye yönelik aletler hükmündedir. Eğer medeniyetlerin ilerlemesinde anahtar etken halkların zihniyetlerinin değiştirilmesi ise,[34] bu kişinin sınırlarını bilmesi, arzularını kontrol ihtiyacını tanıması, erdem ve bilgi için çabalamada motivasyon bulması ile gerçekleşebilir. Bu, Gülen'e göre, tamamıyla tasavvufun ilgi alanıdır.

Zühde, düzenli ibadete, büyük-küçük bütün günahlardan arınmaya, niyetlerin samimiyeti ve halisane olmasına, muhabbet ve münacat ile bireyin başlıca aczi ve fakrına dayalı İslami manevi yaşam tasavvufun faaliyet alanı haline gelmiştir'.[35]

İslami öğretimin batınî boyutunu önemseyen bir disiplin olarak Sufi eğitimi, Müslüman için modernitenin meydan okumasına karşı, eleştirel ama peşin hüküm veya tepkiselliğin tuzaklarına düşmeyen dozunda bir yüzleşmeyi mümkün kılar. Tüm modern insanların karşılaştığı soru insani niteliklerin, güzel davranışların, başkalarına sevginin, kişisel gelişim için arzuyu ve başkalarına aktif hizmet etme, dünyada bir değişiklik yapma arzusunu ve bu arzuyu kayıplar ve başarısızlıklara karşın nasıl geliştirilebileceğidir. Gülen'e göre, Müslümanlar için asırlardır bu tür soruları düşünenler ve bizzat cevap teşkil edenler Sufi düşünürlerdir.

Eğer modern Müslüman modernite ile eleştirel bir yolla ilgilenmek ve gerekli değişimi yapmak istiyorsa, önce herkes kendi nefsinden başlamalıdır. Tasavvuf, bireye, yüzyıllardır süregelen ortak zeka ile değişmiş bir mantalite, derin sevgi, olumlu karakter özellikleri, toplumun ilerlemesi için çalışma cesaretine doğru yürümeyi teklif eder.

Tasavvuf tarafından sunulan bu manevi program, modern bilimsel çalışmaları ahlaki eşitsizlikten, maddeci sınırlamalarından ayrıştırmak için sağlam bir temel inşa eder. Bu yolla, bilim ve sosyal bilimler, bilimsel ve insani değerler, yaşama bilimsel ve dinsel yaklaşım, 'Batının bilimleri, Doğunun inancı ve ahlâkı'[36] uzlaştırılabilir. Bu, günümüzde ilim adamları, eğitimciler ve iletişimcilerin zorlandığı noktalardır.

Eğer aydınlar, eğitim kurumları ve kitle iletişim araçları insanlık için iyiyi üstlenmek görevini üstlenmişlerse, o zaman, modern bilimsel çalışmaları fazlasıyla kirlenmiş maddeci arzular atmosferinden ve ideolojik bağnazlıktan kurtarmalı ve bilim adamlarını gerçek insani değerlere yönlendirmelidirler. Bilimsel çalışmaları yönlendirmenin ilk şartı zihinleri ideolojik bağnazlıktan ve fanatiklikten soyutlamak ve dünyevi kazançlara ve faydalara sarılmaktan kirlenen ruhları temizlemek gereklidir. Bu aynı zamanda gerçek düşünce özgürlüğünü korumak ve iyi bilim yapmanın ilk koşuludur.

Gülen'in Yaklaşımının Etkinliği

Kuşkucular sorabilir, 'Bu tavsiye gerçekten etkili midir? Bu sonuç verir mi? Aktif bir şekilde toplumu değiştirmeye ve dünyayı daha güzel bir yer kılmaya çalışanları iyi karakterli ve ahlaklı modern bireyler haline getirebilir mi?' Türk bilim adamları Bülent Aras ve Ömer Çaha'ya göre, Batı'nın ilmi ile geleneksel ve dini Türk değerlerini birleştirmek Gülen tarafından bulunmuş değil, aksine yüzyıldan fazla zamandır süren Türk entelektüel yaşamının bir parçası olagelmiştir. Onun hitap ettiği kitle Türkiye'deki seküler modernleşmenin resmi siyasetinde bir dengesizlik görenlerdir.

Gülen hareketi modern ve geleneksel değerleri uzlaştırarak modern dünya ile bir entegrasyon gözetmektedir. Bu fikirlerin terkibi teşebbüsü Osmanlı imparatorluğunun son milliyetçi düşünürlerin çabalarına benzer. Örneğin Ziya Gökalp Türk kültüründen alınan bazı unsurlar ile Batıdan alınan bilim ve teknolojiyi bir araya getirerek oluşturulacak bir sentezin gerekliliğine vurgu yapar. Gülen ve yandaşları bir adım daha ileri giderek Batı medeniyetini materyal bir hayat kurulması için uygun bir zemin olarak kabul ederken, İslam medeniyetinin ise manevi yaşam için uygun olduğunu düşünür. Hareketin muhafazakâr yapısı akılda tutularak bu hareketin Türk siyasi sisteminin sekülerizm ve modernleşme ile fazla iştigal ettiğini düşünenlere hitap ettiğini belirtmek gerekir.[37]

Aras ve Çaha'nın değerlendirmesine göre, Gülen'in hareketi önceleri ayrışık kalan unsurları uzlaştırması yönüyle başarılı olmaktadır.

Gülen hareketinin yegâne özelliği modernleşme çabalarının bir parçası olarak geleneksel değerlere de Türkiye devletinin resmi modernleşme programında gereken önemi vermektir. Bu zamana kadar, modernitenin talepleri ile yüzyılların geleneğini ve ülkenin tarihsel olarak farklılaşan topraklarını bir araya getirmede bir ölçüde başarılır ve bu kolay değildir. Kısaca, Gülen, Türk tarzı bir İslam'ı yaşanır kılmak, Osmanlı geçmişini hatırlamak, demokrasi ve hoşgörüye vurgu yapmak ve Türk Cumhuriyetleri ile arada bağ kurmaya teşvik etmek istemektedir.[38]

Gülen hareketi bilinçli bir çaba ve başkalarına hoşgörü olarak tanımlanabilir. Hasan Horkuç, Gülen'in tavsiyesini aşağıdaki gibi alıntılamıştır:

Öyle şümullü bir hoşgörü olmalı ki, başkalarının yanlışlarına sırtımızı dönebilmeli, farklı görüşlere saygı göstermeli, affedilebilecek her şeyi affetmeliyiz. Aslında, doğuştan gelen haklarımız bile gasp edildiğinde, insani değerlere saygılı olmalı ve eşitliği kurmak için uğraşmalıyız. En kaba fikirler ve nezaketsiz düşünceler karşısında bile peygamberane sabırla ve hiddetlenmeden, Kur'an'ın 'yumuşak sözler' şeklinde sunduğu bir itidal içinde karşılık vermeliyiz.[39]

Gülen'in kesin bir dille ifade ettiği fikirlerinin tamamı, Fethullah Gülen'in yandaşlarının dinler arası işbirliği ve diyalogu teşvik için kurduğu Gazeteciler ve Yazarlar Vakfı'nın amaç bildirgesinde bulunabilir. Bildiri:

Modern dünya, şefkat, hoşgörü, anlayış ve birleşmeyi temel alan evrensel değerleri hayata geçirecek; bütün düşmanlıkların, nefret ve kinin dostluk, hoşgörü ve uzlaşma ile üstesinden gelecek, insanlığın yararına bilgi ve kültür dağılma misyonunu vazife bilen, toplum ve birey arasında birini diğerine tercih söz konusu olmadan bir denge kuracak, ütopyaların kurduğu tuzaklara düşmeden, gerçekleri göz ardı etmeden geniş bir vizyona sahip, din, dil ırk gibi belirleyici unsurları zorlayıcı baskılardan soyutlayarak korumanın faziletine inanan sistem ve yaklaşımlar tarafından şekillenecektir.[40]

Gülen'in fikirlerinin sonuçlarını görmek için bakılabilecek mâlum yerler kendi ismi ile anılan hareket tarafından kurulmuş okullardır. Ben bu okulların muvaffakiyetlerini ve felsefesini başka yerlerde inceledim,[41] bunun için kendimi burada tekrar etmem gereksiz. Elizabeth Özdalga'nın önemli çalışması 'Gülen Okullarının' İslamlaştırmak yahut beyin yıkamakla ilgilenmediğini, aksine 'değerleri misaller ile öğrettiğini' gösterir. Özdalga;

Ana hedef [bu okullarda sunulan eğitimin] öğrencilere belirli bir ideolojik yönlendirme olmadan iyi eğitim vermektir. Gülen'in takipçilerinin temel düşüncesi ahlaki değerlerin ikna ve ders yoluyla açık bir şekilde kazandırılamayacağı, ama bizzat günlük etkileşimde iyi örnekler sunarak mümkün olduğudur.[42]

Ben, kişisel bir tanıklık ile bitireceğim. Ben 'Gülen hareketinin' bir mensubu değilim, Müslüman da değilim, ama birçok ülkede bu okulların çoğunu ziyaret etme, yönetici ve eğitimci kadrosuyla ve de Müslüman ve gayri Müslim öğrencileriyle, onların aileleri ve çevredeki gayri Müslim eğitimcilerle kapsamlı mülakat yapma şansım oldu. Gülen'in yazılarında ifade edilen fikirleri okuduğumda, bu fikirlerin harekette yer alan insanların yaşamlarında etkili bir şekilde uygulandığını gördüm. Bunlar şüphesiz pozitif bilimlerde kaliteli eğitim görmüş, ama manevi ve insani değerlere yakın ilgi duyan modern insanlardır. Bu değerleri kendi yaşayışları ile öğrencilere aktarmak istemektedirler. En son teknolojik gelişmeler ile karakter oluşumu ve ulvi idealleri bir araya getiren birinci kalite eğitim vermektedirler. Gülen okulları, fikrimce, Gülen'in modernite ile manevi değerleri uzlaştırma gayretlerinin geçerliliğinin en etkili kanıtıdır. Bu okullar, günümüz dünyasındaki en büyüleyici ve gelecek vaat eden eğitimsel çabalardan biridir.

[1] Celaleddin Rumi, The Mathnawi-ye Ma'nawi, III: 1259-1266
[2] Asghar Ali Engineer, 'Islamic World and Crisis of Modernism' Islam and the Modern Age, Ocak, 2002
[3] Bruce Lawrence, The Defenders of God (London: Tauris, 1990), 27
[4] Samuel Huntington, The Clash of Civilizations and the Remaking of World Order (New York: Simon and Schuster, 1997), 40
[5] Lawrence, 27
[6] Thomas Michel, 'Fethullah Gülen as Educator,' M. Hakan Yavuz and John L. Esposito (der.), Turkish Islam and the Secular State: The Gülen Movement, içinde (Syracuse: Syracuse University Press, 2003), 69
[7] Fethullah Gülen, L. E. Webb, Fethullah Gülen: Is There More to Him than Meets the Eye?, (Patterson, N.J.: Zinnur Boks, 1983), s. 103'ten alıntı
[8] A.g.e., 80
[9] İhsan Yılmaz da pek çok bilim adamının Fethullah Gülen hakkında yazdıklarından hareketle onun insanların manevi ihtiyaçlarına cevap vermeye, halkı eğitmeye ve karışık zamanlarda düzeni korumaya çalışan ve kökleri eskiye dayanan bir Sufi geleneği sürdürdüğünü iddia ederek bu görüşe katılır (bkz. İhsan Yılmaz, 'İjtihad andTajdid by conduct: The Gülen Movement', M. Hakan Yavuz ve John L. Esposito (der.) Turkish Islam and the Secular State: The Gülen Movement, (Syracuse University Pres, 2003), içinde s. 208-237
[10] Zeki Sarıtoprak, 'Fethullah Gülen: A Sufi in His Own Way', Georgetown Üniversitesi'nde 26-27 Nisan 2001 tarihlerinde düzenlenen 'Islamic Modernities: Fethullah Gülen and Contemporary Islam' seminerinde sunulan ve henüz yayınlanmamış tebliğ, s. 7. Sarıtoprak'ın tebliği, Gülen'in düşüncesinde Sufi unsurları inceleyen ilk eserdir
[11] Schimmel, 105
[12] Gülen, Key Concepts in the Practice of Islam, 9
[13] A.g.e., 7
[14] Elisabeth Özdalga, 'Worldly Asceticism in Islamic Casting: Fethullah Gülen's Inspired Piety and Activism,'Critique, 17 (Sonbahar 2000), 91
[15] A.g.e., 93
[16] Nursi'nin Mesnevi-i Nuriye isimli eserine yapmış olduğu yorumlarda Gülen, Said Nursi'den 'Üstad' olarak bahseder ve onun eserlerinin derinliğine, anlaşılmak üzere incelenip araştırılmasını ister
[17] Bediüzzaman Said Nursi, Mektubat, Yirmi Dokuzuncu Mektup, Dokuzuncu Kısım, Birinci Telvih, İstanbul: Sözler, 1997
[18] Said Nursi, Mektubat, Yirmi Dokuzuncu Mektup, Dokuzuncu Kısım, Üçüncü Telvih, İstanbul: Sözler, 1997
[19] Fethullah Gülen, 'Sufism and Its Origins,' The Fountain, Temmuz-Eylül, 1999
[20] Fethullah Gülen, 'Key Concepts in the Practice of Sufism,' s. 190
[21] Sarıtoprak, ss. 18-19
[22] Fethullah Gülen, Sufism, (İstanbul: Fountain, 1999), s. xiv
[23] Fethullah Gülen, Webb, ps 103
[24] Fethullah Gülen, Towards the Lost Paradise (Londra: Truestar, 1996), 11
[25] A.g.e.
[26] Nilüfer Göle, Ufuk Turu (İstanbul, 1996)
[27] A.g.e.
[28] Fethullah Gülen, Towards the Lost Paradise, 72-73
[29] A.g.e., s. 71
[30] A.g.e., s. 70
[31] Fethullah Gülen, Understanding and Belief: the Essentials of Islamic Faith (İzmir: Kaynak, 1997), 309
[32] Fethullah Gülen, 'The Relationship of Islam and Science and the Concept of Science, The Fountain, Ekim-Aralık, 1999
[33] Ahmet Kuru, 'Searching for a Middle Way between Modernity and Tradition: The Case of Fethullah Gülen,' M. Hakan Yavuz and John L. Esposito (der.), Turkish Islam and the Secular State: The Gülen Movement, içinde, Syracuse: Syracuse University Press, 2003, s. 117. Kuru'nun Gülen'den yapmış olduğu alıntı ise, Fethullah Gülen, Prophet Muhammad: The Infinite Light, Londra: Truestar, 1995, ss. 200-201
[34] Fethullah Gülen, Towards the Lost Paradise, 71
[35] Fethullah Gülen, 'Sufism and Its Origins,' The Fountain, Temmuz-Eylül, 1999
[36] Fethullah Gülen, Criteria or Lights of the Way I (İzmir: Kaynak, 1998), 50
[37] Bülent Aras ve Omer Caha, 'Fethullah Gülen and His Liberal 'Turkish Islam' Movement,' Middle East Review of International Affairs Journal, cilt. 4, no. 4 (Aralık 2000)
[38] A.g.e.
[39] Hasan Horkuc, 'New Muslim Discourses on Pluralism in the Postmodern Age: Nursi on Religious Pluralism and Tolerance.' American Journal of Islamic Social Sciences, Bahar 2002, 19 (2), dipnot 62
[40] Mucahit Bilici'nin Georgetown Üniversitesi'nde 26-27 Nisan 2001'de yapılan 'Islamic Modernities: Fethullah Gülen and Contemporary Islam,'seminerde sunduğu 'Context, Identity and Representational Politics of the Fethullah Gülen Movement in Turkey,' adlı tebliğden alıntı, basılmamış tebliğ, s. 1
[41] Thomas Michel, 'Fethullah Gülen as Educator,' ss. 1-6
[42] Elisabeth Özdalga, North American Middle East Studies Association, Washington, D. C., 19-22 Kasım 1999 tarihinde 'Entrepreneurs with a Mission: Turkish Islamists Building Schools along the Silk Road,' başlığıyla sunulan yayınlanmamış makale.


.

TASAVVUF NEDİR?.. « Dua Dostlugu,forum, Salavat, Din

duadostlugu.com › Dua Dostlugu › GENEL 
Tasavvuf denilen güzel ahlâk yolunun, cennet yolunun, evliyalık yolunun çeşitli tariflerini ... aldığınızda mutlaka

.
  1. Tasavvuf denilen güzel ahlâk yolunun, cennet yolunun, evliyalık yolunun çeşitli
    tariflerini yapmış evliyaullah, büyük alimler, büyük mutasavvıflar. Bunları
    kitaplarının başında toplamışlar. Tasavvuf hakkında bilgi veren bir kitabı
    aldığınızda mutlaka bilin ki, başında birinci bölümü "Tasavvuf nedir? Tasavvufun
    tarifi..." gibi bir şeyle başlar. Tasavvufun çeşitli tarifleri var. Bu,
    Mevlâna'nın yolu... Bu, Yunus'un yolu... Bu, mübareklerin hali... Tarihteki
    herkesin kalbini kazanmış insanlar bu yolda gitmişler. Nedir bu tasavvuf yolu?..
    Bürden bir tanesi şöyle tarif etmiş:

    Tasavvuf yâr olup, bâr olmamaktır;
    Gül-i gülzâr olup, hâr olmamaktır.

    Bakın ne kadar güzel, hem şiir, hem de ne kadar fedakârlık ifade ediyor, ne
    kadar diğerbînlik ifade ediyor. Ne kadar aktif bir duygu... "Tasavvuf yâr olup,
    bâr olmamaktır;" Tasavvufta dostluk var, dost olmak var, sevmek var, arkadaş
    olmak var, komşu olmak var, yâr olmak var; ama bâr olmak yok!

    Bâr ne demek?.. Farsça'da yük demek. Meselâ bâr-ı girân diyoruz, eski şiirlerde
    geçer. Bâr-ı girân, ağır yük demek. Yâr olmak var, bâr olmak yok. Yâni bir insan
    mutasavvıfsa, dervişse, tasavvuf ahlâkını kazanmışsa, tasavvuf terbiyesini
    almışsa, yük olmayacak... Başkasının sırtından geçirmeye kalkışmayacak,
    başkasını sömürmeyecek. Başkasının menfaatini sömürmeye kalkmayacak. Parazit
    olmayacak, asalak olmayacak, yük olmayacak. Aksine başkasına fayda verecek.

    Nerden çıkmış tasavvuftaki bu anlayış?.. Bu tasavvuf da nerden çıkmış. Bazıları
    diyor ki:

    --Peygamber Efendimiz zamanında tasavvuf var mıydı?

    Vardı tabii!.. Bakın bu hadis-i şerif mutasavvıfların kaynağı. Mutasavvıflar
    onun için yâr olup, bâr olmamayı düşünmüşler. "Sizden biriniz, bir müslüman
    kardeşine faydalı olmağa güç yetirebiliyorsa faydalı olsun." İşte, faydalı
    olmayı tavsiye ediyor Peygamber Efendimiz. Demek ki hadis-i şerifte tasavvuf
    var, Kur'an-ı Kerim'de tasavvuf var, İslâm'da tasavvuf var ki, bu hadis-i
    şerifin uygulaması mutasavvıfta, "Yâr olup, bâr olmamak" diye tezâhür etmiş.

    Prof. Dr. Mahmud Esad Coşan Rh.A

    7 YIL ÖNCE GÖNDERILDI #
  2. Adı meçhul biri

    Kayıtlı değil

    Mesajlar 3,021

    offline

     

    Bidayette tasavvuf sofi bican olmaya derler
    Nihayette gönül tahtında sultan olmaya derler

    Tarikatte ibarettir tasavvuf mahv-ı suretten
    Hakikatte saray-ı sırda mihman olmaya derler

    Bu abu kil libasından tasavvuf ari olmaktır
    Tasavvuf cismi safi nur-ı Yezdan olmaya derler

    Tasavvuf lem’ayı envar-ı mutlaktan uyarmaktır
    Tasavvuf ateş-i aşk ile suzan olmaya derler

    Tasavvuf şerait name-i hestiyi dürmektir
    Tasavvuf ehli iman olmaya derler

    Tasavvuf arif olmaktır hakimen adetullaha
    Tasavvuf cümle ehli derde derman olmaya derler

    Tasavvuf ten tılsımın ism miftahıyla açmaktır
    Tasavvuf bu imaret külli viran olmaya derler

    Tasavvuf sofi kali tebdil eylemektir bil
    Tasavvuf her söz ki söyler ab-ı hayat olmaya derler

    Tasavvuf ilm-i tabirat-ü tevilatı bilmektir
    Tasavvuf can evinde sırrı sübhan olmaya derler

    Tasavvuf hayret-i kübrada mestü valih olmaktır
    Tasavvuf Hakkın esrarında hayran olmaya derler

    Tasavvuf kalb evinden masivallahı gidermektir
    Tasavvuf kalbi mümin arşı Rahman olmaya derler

    Tasavvuf her nefeste şarka vü Garba erişmektir
    Tasavvuf bu kamu halka nigehban omaya derler

    Tasavvuf cümle zerratı cihanda Hakk’ı görmektir
    Tasavvuf gün gibi kevne nümayan olmaya derler

    Tasavvuf anlamaktır yetmiş iki milletin dilin
    Tasavvuf alem-i akla Süleyman olmaya derler

    Tasavvuf uryet-i vüska yükün can ile çekmektir
    Tasavvuf mahzar-ı ayat-ı gufran olmaya derler

    Tasavvuf ismi azamla tasarruftur bütün kevne
    Tasavvuf camii ahkamı Kuran olmaya derler

    Tasavvuf her nazarda zatı Hakka nazır olmaktır
    Tasavvuf sofiye her müşkil asan olmaya derler

    Tasavvuf ilmi Hakka sinesini mahzen etmektir
    Tasavvuf sofi bir katreyken umman olmaya derler

    Tasavvuf küllü yakmaktır vücudun nar-ı la ile
    Tasavvuf nur-ı “illa” ile insan olmaya derler

    Tasavvuf on sekiz bin aleme dopdolu olmaktır
    Tasavvuf nuh felek emrine ferman olmaya derler

    Tasavvuf “kul kefa billah” ile davet dürür halkı
    Tasavvuf irci’i lafzıyla mestan olmaya derler

    Tasavvuf günde bin kere ölüp yine dirilmektir
    Tasavvuf cümle alem cismine can olmaya derler

    Tasavvuf zat-ı insan zat-ı Hakk’da fani olmaktır
    Tasavvuf “kurbu ev edna”da pinhan olmaya derler

    Tasavvuf canı canane verip azade olmaktır
    Tasavvuf can-ı canan can-ı canan olmaya derler

    Tasavvuf bende olmaktır hakikat Hak ey İbrahim
    Tasavvuf şer-i Ahmed dilde bürhan olmaya derler
    ----------------------------------------------------

    Acıya
    Şikayetsiz

    Tasavvuf Nedir kurucusu kimdir, Tasavvuf Tekke Edebiyatı ...

    www.samyeli.net/tasavvuf-nedir/ 
    2 Mar 2010 - Merhaba öğrenci arkadaşlar. Sizlere bu yazımda tasavvuf edebiyatı hakkında bilgi vereceğim




    .Tasavvuf Nedir kurucusu kimdir

    02 Mart 2010 Yazan    
    Kategori 
    Eğitim BiLimLeri

     

     

     

    Merhaba öğrenci arkadaşlar
    Sizlere bu yazımda tasavvuf edebiyatı hakkında bilgi vereceğim.
    Öncelikle tasavvuf nedir sizlere onu açıklayayım
    Dünya hayatının kötülüklerinden ve günahlarından uzak durarak Allah c.c tamamıyla bağlanma ve bu sebeble kendinden vazgeçip ,kalbi tamamıyla Allah c.c ilahi aşkla dolması esasına bağlanan islami düşünce akımına Tasavvuf denir.

    Tasavvuf edebiyatının kurucusu kimdir.
    Türkistanlı Hoca Ahmet Yesevi Türk tasavvufunun kurucularındandır. Anadolu’da tasavvufun, onun öğrencileri tarafından yayıldığı kabul edilir. Tasavvufçular (mutasavvıflar, sofiler) düşüncelerini halka yaymak için edebiyatı, özellikle şiiri araç kabul ederler. Bunun sonucu olarak Anadolu’da 13. yy’dan itibaren güçlü bir tasavvuf (tekke) edebiyatı olmuştur.

    Tasavvuf’u daha iyi anlamanız amacı ile sizlere bazı kelimelerin anlamlarını açıklayacağım.

    VAHDET-İ VÜCUT: (Varlığın birliği) Evrende sadece Allah’ın varlığı söz konusudur. Diğer varlık zannettiğimiz, bu “mutlak varlığın”, Allah’ın bir parçası ve görüntüsüdürler.

    Tekke: Tasavvuf ehli kişilerin, tarikat mensuplarının barındıkları, eğitim gördükleri yer, kuruluş.

    PİR: Tarikat kurucusu.

    ŞEYH:1) Tarikat kurucusu. 2) Tarikatta en yüksek dereceye ermiş kişi. 3) Tarikat kollarından birinin başında bulunan kimse.

    TARİKAT: Allah’a varma yolunda benzer biçimde düşünenlerin oluşturduğu topluluk.

    DERVİŞ: Bir tarikata girmiş, onun kurallarına uygun yaşayan kimse.

    ABDAL: Gezgin derviş.

    HALİFE: Tarikat kurucusunun ya da şeyhin kendisine vekil tayin ettiği, yetki verdiği kişi.

    Genel Özellikler

    a) Gerek dini-tasavvufi görüşler, gerek bunların işlenişi yönünden Arap-İran tasavvuf edebi-yatlarının etkisi söz konusudur. Ancak etki-lenme, Divan Edebiyatı’ndaki boyutlarla değildir.

    b) Tasavvufa ait kavramları anlatan terimler dolayısıyla yabancı sözcük ve tamlamalar Aşık Tarzı Edebiyattan daha fazladır.

    c) Eserlerin çoğu yazılı olarak oluşturulmuş ya da sonradan yazıya geçirilmiş.

    d) Manzum eserler düzyazıdan daha çoktur.

    e) Ağılıklı olarak hece ölçüsü kullanılmıştır. Aruzu kullananlar da çoktur.

    f) Dörtlüklerle kurulan, koşma biçim özellikleri taşıyan şiirler çoğunluktadır. Beyit birimiyle gazel, kaside, mesnevi biçimli şiirler de yazmıştır. Divan tarzı tevhit, münacaat, naat türü şiirlere rastlanır.

    g) Tekkelerde ve halkın karşısında şiirlerin okunuşu sırasında ya da ayinlerde müzik eşliği oldukça yaygındır.

    NOT

    Bu özelliklerin dışında kalan; eserlerini aruz ölçüsüyle ve Divan Edebiyatı diliyle, hatta tamamıyla Arapça-Farsça yazan tasavvufçular da vardır. Örneğin Mevlana Anadolu’da yetişen ilk ve en büyük Türk mutasavvıf olduğu halde eserlerini Farsça yazmıştır. Şeyh Galip, Divan tarzında eser verdiği için Tekke Edebiyatı çerçevesinde düşünülmez, Divan Edebiyatı mensubu sayılır.

    Tasavvuf edebiyatı
    Tasavvuf
    Tasavvuf, Tanrı’nın birliğini ve evrenin oluşunu varlık birliği (Vahdet-i Vücut) anlayışıyla açıklayan dinî ve felsefi akımdır.

    Tasavvuf, ayrıca Tanrı, evren ve insanı bir bütün içinde görme ve insanın Tanrı ile, insanın başka insanlarla, insanın kendisiyle olan ilişkilerini bu bütünde arama ve açıklama yolu olarak da tanımlanır.

    Tasavvuf, toplum hayatıyla geniş bir şekilde kaynaşmış, bir duyuş, düşünüş ve inanış sistemi olarak da bilinir.

    ‘Bu kurama “Vahdet-i Vücut” (tek varlık) adı da verilir.

    Vahdet, birlik, teklik demektir. “Vahdet-i Vücut”, tek vücut, tek varlık anlamına gelmektedir.

    Tasavvuf düşüncesi, İslâmiyet’ten sonra Araplar tarafından kurulan ilk Tekkeyle birlikte, İranlı ve Türk düşünürler tarafından geliştirilmiş, Eski Yunan düşüncesinden de yararlanarak bir kuram şeklini almıştır.

    Bu düşünce, dinî kitapların verdiği bilgilerle kalmayarak, yaratılışın ve evrenin sırlarını daha geniş bir düşünceyle çözmeye çalışan bir felsefe, araştırma ve duygu akımıdır. Tasavvuf felsefesine göre, evren tek varlıktır. Bu tek varlık da Tanrı’dır. Buna “Vücud-ı mutlak” (mutlak varlık) da denir. İslâm tasavvufu, “Tanrı’dan başka varlık yoktur” kuralını temel alır. Bu aynı zamanda “hüsn-i mutlak”tır (mutlak güzellik). Yaratılıştaki sırrı aramaktan doğan bu kurama göre bütün yaratılmışlar Tanrı’nın varlığını tanıtmak içindir. Gerçekte, bir varlık, bir “Vücut” vardır. O da Tanrı’dır. Bizim gördüklerimiz de Tanrı varlığının çeşitli görünüşleridir. Mutasavvıflar her şeyin Tanrı’nın bir tecellisi (görünmesi) bir belirtisi olduğunu anlatmak için çeşitli benzetmeler yapmışlardır. Bunlardan en yaygını ayna örneğidir. Bu benzetmeye göre Tanrı, karşılıklı konulmuş yokluk aynasından bakan bir varlık gibidir. Bu karşılıklı aynalar, ortadaki varlığın binlerce görüntüsünü verir. Ortadaki varlık aynaların önünden çekilirse, aynalar boş kalır. Vücud-i mutlak (mutlak varlık) kendi güzelliğini görmek için bir aynaya yansır gibi ademe (hiçlik ve yokluk), yansımıştır. Böylece, yokluğun içinde evren olarak tecellî etmiştir (görünmüştür). Bu felsefeye göre, âlemde görülen her şey, varlığın yokluk aynasındaki hayâlinden başka bir şey değildir. Bunun sonucu olarak insan da Tanrı’nın bir hayâlidir. Varlıklar içinde Tanrı’ya en yakın hayâl insandır.

    Bu anlayışa göre evren, Tanrı’nın bir görünüşüdür. Bu evren, kendi kendine var olan değil, Tanrı’nın varlığından dolayı tecellî eden (var görünen) bir oluşumdur. Tanrı’nın “ol” ( kün ) emriyle oluşmuştur. Onun için görünme öncesi “söz” (kelâm) vardır. “Ol” emri verilip tecellî (var görünme) olmadan önce bütün varlıklar gerçekte yok, ama Tanrı’ya göre vardı. Bunlar, Tanrı’nın sonsuz bilgisinde bilinmekte idiler.

    Tanrı, kendine duyduğu aşkla evreni meydana getirmiştir. Onun için aşk, Tanrı’ya has bir niteliktir. Aşk, Tanrı’nın, sırrıdır, görünen simgesidir. Onun için Tanrı’ya korku veya fayda umarak değil, sevgiyle, aşkla yaklaşılmalıdır. Tasavvuf düşüncesinin en güçlü, en etkili tarafı budur. Bu, özellikle sanat ve edebiyatta çok etkili olmuştur.

    Varlık, güzellik, iyilik; bunlar Tanrı’nın özellikleridir. Yokluk, çirkinlik ve kötülük ise Tanrı’nın özelliğinin bilinmesine yardımcı olan niteliklerdir. Çünkü yokluk olmazsa varlık, çirkinlik olmazsa güzellik kötülük olmazsa iyilik bilinmez. İnsanda bu niteliklerin hepsi vardır. İnsan, kendisindeki yokluğu, çirkinliği, kötülüğü yenmeli kaldırmalıdır. 0 zaman yalnız varlık, güzellik, iyilik kalacaktır. Bu Tanrı’nın özelliğine varmak, Tanrı’nın varlığına katılmaktır.

    Tasavvuf inancında mecazî ve gerçek olmak üzere iki tur aşk vardır. Biri geçici olana yani insanlara duyulan aşk; diğeri sonsuz ve gerçek olana, yani Tanrı’ya duyulan aşktır. İnsan, Tanrı aşkını mecazî aşkında dener ve geliştirir. Çünkü insan, Tanrı’ya en yakın, seçkin bir varlıktır. İnsan beden (ten) ve öz (ruh) denen iki unsurdan oluşmuştur. Beden ölümlü olan, toprak, hava, ateş, su gibi dört unsurdan meydana gelen ve yok olacak geçici varlıktır. Öz (ruh) ise ölümsüzdür ve Tanrı’nın bütün niteliklerini taşımaktadır. Tanrı’dan gelen insan yine Tanrı’ya dönecektir. Ancak bu dönüş bazı aşamalardan geçmekle olur. Bunun için gönül bilgisi edinmek, olgunlaşmak ve aydınlanmak gerekir.

    Bilgi, insanın gönlünde Tanrı’nın bir “nûr” (ışık) olarak belirmesidir. Olgunlaşma, insanın geçici varlıklardan kendini sıyırıp, kalıcı özlere yönelmeyi başarmasıdır. Buna, insanın Tanrı’ya varan yol üzerinde ilerlemesi de denir. Bu ilerleme bir yükseliştir. Az olgunluktan, olgunluğa, en olguna, bir başka deyişle Tanrı’ya ulaşma demektir. Yükseliş iki türlüdür. Biri kendini bütün geçici varlıklardan sıyırmakla, içine kapanarak, dünyadan el etek çekmekle, kendini derin düşüncelere vermekle olur. İkincisi, bilgi edinmekledir. İnsan için bilgi, doğru yola, Tanrı’ya, ölümsüz olana, aydınlanmaya (nûr’a) varmayı sağlayan bir yol göstericidir. İnsan Tanrı’ya yükselirken birçok manevî basamaklardan geçer. Bir yükseliş niteliği taşıyan bu “geçiş” evrenin değişik katlarını aşmak anlamına gelir. Son kat aydınlanmaya (nûr’a) varır. İnsan bu aydınlanmayı özünde yansıtır.

    Büyük İslâm düşünürü Hallâc-ı Mansur’ım söylediği “Enel-Hak” (Ben Tan¬n’yım) sözü, tasavvuf felsefesine göre, evrende Tanrı’dan başka gerçek varlık yoktur anlamındadır. Bu söz “Ben Tanrı’yım” demek değildir. Hallâc-ı Mansur, kendi geçici varlığının, Tanrı varlığında yok olduğunu duyduğu, yani “fenafillâh” katına ulaştığına inandığı için böyle söylemiştir. Bunun gibi, Azeri şairi Seyyid Nesimî de (XIV.-yy.) Halep’te diri diri derisi yüzülerek öldürülmüştür.
    Tasavvuf inancında, insanın nefsini yenerek yani benliğini öldürerek, mutlak varlığa “fenafillâh” katına ulaşmak denir. Bu, insanın kendini yokluk unsurundan kurtararak içindeki Tanrı’yı bulmasıdır. İçindeki Tanrı’yı bulan insan “Enel-Hak” (Ben Tanrı’yım) der. Bu aşamaya varan insanla¬ra tasavvuf düşüncesinde insan-ı kâmil ( olgun insan ), halk arasında “ermiş” denir. Kendini Tanrı’nın varlığına karışmış duyan “ermiş” insana göre evrende artık ikilik yoktur, her şey “bir” dir. Bu kata ulaşmak ancak öldükten sonra olabilir. Ne var ki, gerçek aşkın son derecesine varıp, nefsinde ve her şeyde yalnız Tanrı’yı görebilecek duruma gelenler, bu aşamaya yaşarken de yüksele¬bilirler.

    Tasavvuf felsefesi inancı içinde, büyük İslâm düşünürü Hallâc-ı Mansur “Enel-Hak” (Ben Tann’yım) dediği için Bağdat’ta (922) asılmıştır.
    Edebiyat
    Tasavvuf felsefesi, İslâm ülkelerinde, bilim, edebiyat, müzik ve dans üzerinde çok etkili olmuş, büyük ve önemli gelişmeler sağlamıştır.

    İslâm tasavvuf düşüncesi VII. yüzyıl sonlarında ve VIII. yüzyıl başlarında bazı İslâm düşünürleri tarafından yayılmıştır. IX. yüzyıl sonlarında Hallâc-ı Mansur, insanla Tanrı ayrılığını ortadan kaldıran, insanla Tanrı’yı bir özde gören düşüncelerini geliştirerek tasavvufun temel ilkelerini, ana görünüşünü açıklamıştır.

    XIII. yüzyılda Muhiddin Arabi, Baba Eftal, Mevlânâ Celâleddin-i Rûmi tasavvufa çok açık bir yorum kazandırarak, eski akımı yeni düşünce ve görüşlerle geliştirdiler.
    Bu düşünce X. yüzyılda daha açık bir anlam kazanarak, yeni bir yorumla, daha ileri götürülmüştür. İmam Gazali, felsefeye ve dine bağlanan, aklı bir yana iterek inancı temel ilke alan bir görüşle tasavvuf düşüncesine yardımcı olmuştur. Gerçeğin kaynağını inançta bulan Gazali’nin görüşü felsefeden çok tasavvufa katkıda bulunmuştur.

    XII. yüzyılda Senaî, Attar, daha önceki yüzyıllarda yaşayan Hallâc-ı Mansur ve Cüneydi Bağdâdî’nin izinden yürüyerek, eski inançlarla da beslenerek, Tanrı ile insan ayrımını kaldırdılar, ancak Tanrı insanla, insan Tanrı ile var¬dır, ikisi de birbirinin varlığını gerekli kılar-lar, görüşünü ileri sürdüler.

    Mevlâna Celâleddin-i Rûmî, tasavvuf görüşüyle tarikat anlayışını birleştir¬di. Düşünceyi eylemle bütünleştirerek Mevlevilik Tarikatı’nın temellerini attı.

    XII. yüzyıl ortalarına kadar süren ve yavaş gelişen tekkeler, onlara bağlı kuruluşlar, bu yüzyılın ortalarından sonra hızla gelişmeye başladılar. Anadolu’da Hacı Bektaşi Veli, Bektaşi Tarikatı’nın kurucusu oldu.

    lnız edebiyatla sağlamış değildir. Edebiyattan başka, müzik, dans gibi güzel sanatlardan da yararlanmıştır.

    Tasavvuf, edebiyatta kendine has bir dil oluşturmuştur. Birçok özel terimler, mecazlar, semboller kullanmıştır. “Pir” kelimesi, tasavvuf dilinde, tarikatı kuran, tarikata kendi adını veren insan demektir. “Şeyh”, yol gösterici anlamındadır. “Muğ” sözü, tarikata giren derviş, mürit demektir. “Pîr-i mugan” sözüyle tarikatın “şeyhi”, “pîri” anlatılır. Meyhane: Tekke, mey: gerçek aşk, anlamındadır. Tasavvuf dilindeki bu terimler, mecazlar, semboller, yalnız Tekke şairleri tarafından kullanılmış değildir. Divan edebiyatımızda din-dışı konular¬da şiirler yazmış şairler de bunlardan yararlanmışlardır.
    Tasavvuf, genellikle, Mevlevilik, Bektaşilik gibi ana tarikatlarla Anadolu’da hızla yayıldı. Dört yüz kadar tarikat meydana geldi. Böylece tasavvuf bir tekke öğretisi niteliğini kazandı

    Büyük tasavvuf düşünürleri, duygu, düşünce ve inançlarını tekkelerde da¬ha çok şiirle dile getirmişlerdir. Böylece, etkin ve yoğun bir Tasavvuf edebiyatı oluşmuştur (Tekkelerde toplanan İslâm mistiklerine sofi denirdi). Tasavvuf, düşüncesi, anlatımını ya
    Tasavvuf edebiyatımızda, bu düşünceye bağlanmış, duygu ve inançlarını yalın bir içtenlikle dile getirmiş en önemli, en büyük şair Yunus Emre’dir.

    Yunus Emre< yalnız Tasavvuf edebiyatımızın değil, Türk edebiyatının da en büyük şairlerinden biridir

    Tasavvuf edebiyatı, Halk edebiyatının “tasavvufi halk edebiyatı” türü 12’nci yüzyılda Ahmed Yesev ile başladı. Konusu Allah’a ulaşmanın yolları, ahlak ve nefsin terbiyesidir.

    Anadolu’nun bu alandaki ilk ve en büyük şair Yunus Emre’dir. Anadolu’da 19′uncu yüzyıla değin çeşitli tarikatlarla gelişen bu edebiyat geleneğinin sürmesinde en önemli rolü Alevi-Bektaşi ve Melami-Hamzavi şairler oynadı.

    Tasavvuf edebiyatı şairleri, yalın bir dille, hece ölçüsüyle ya da aruzun heceye yakın yalın kalıplarıyla şiirler yazdılar. Tasavvuf şiirinin genel adı, özel bestelerle okunan ve tarikatlara göre değişik isimlerle anılan ilahilerdi. Nazım birimi dörtlüktü. Ama gazel biçimde yazılmış ilahiler de vardır. Bu edebiyatın düzyazı biçimini ise evliya menkıbeleri,

    Eserler dörtlük birimiyle yazılmıştır. Genellikle yarım uyak kullanılır . En büyük şairleri Yunus Emre, Hacı Bektaşi Veli, Pir Sultan Abdal, Abdal Musa, Abdû Furkan gibi önemli şairleri vardır. Bu şairler tarihin ve günümüzün en önemli şairleridir. Tasavvuf felsefesine göre kainatın yaratılış sebebi tanrının kendi güzelliğini görmek ve bilinmek istemesidir. Tanrının “ol” emri ile kainat yaratılmıştır. Varlıklar tanrıdan kopma bir parçadır. Dolayısıyla Tanrı “vahded-i Vucut” yani tek varlıktır. Dolayısıyla evrendeki varlıklar asıl varlığa dönmek ister. Varlığın kendi varlığını tanrı varlığında yok etmesi tasavvufta en son aşamadır.

    İLERİ GELEN SOFİLERE GÖRE TASAVVUFUN TARİFİ
    ..:: 1 ::..

    Tasavvuf, ebedî saadete nâil olmak için nefsi tezkiye, ahlakı tasfiye, zâhir ve batını tamir hallerinden bahseden bir ilimdir. Tasavvufu kâlden ziyade bir hâl ilmi olarak da ifade edebiliriz. Her ilim gibi tasavvuf ilminin de tarifi yapılmıştır. Tasavvuf, diğer ilimlerden farklı olarak, mutasavvıflarca çeşitli şekillerde tarif edilmiştir. Bu tariflerin, her sofînin işgal ettiği makama göre yapıldığını gözden uzak tutmamak gerekir.

    MA’RÛF EL-KERHî:
    “Tasavvuf, gerçekleri almak, mahlûkatın elinde olan şeylere gönül bağlamamaktır.1
    Gerçekleri almak, hak ve hakikat olmayan, yani doğru olmayan her şeyi bırakıp, ancak ilahî hakikatleri edinmeye çalışmaktır.
    “Tasavvuf, eşyanın hakikatine bakıp, halkın bildiğini terketmektir.”
    Eşyanın hakikatine bakmak, mahiyetini tetkik etmek, sebeb-i hilkatini düşünmek, neye yaradığını araştırmak, nasıl istifade edileceğini öğrenmek demektir. Zira halk, yalnız görülen evsaftan bazılarını görür geçer; ârif tetkik ile mükelleftir.

    SERİYY-Î SAKATî:
    “Tasavvuf üç manayı içine alan bir isimdir: 1) Marifetin nûru vera’ın nûrunu söndürmez, 2) Kitab ve sünnetin zahirine muhalif olacak şekilde ilm-i bâtından bir söz ile konuşmaz, 3) Kerametleri kendisini, Allah’ın mahrem olan sırlarını açıklamaya sevk etmez.2
    Tarikatte ilim
    Bu üç maddeyi açıklayalım:
    1) İlim ve takvâ: Meşhur büyük mürşidlerin hemen hepsi, tarikat yolunda ilmi öne almışlardır. Çünkü ilimsiz yola çıkılmaz; çıkan yolu sapıtabilir. İlim, öncünün elindeki en kuvvetli ışıktır. İlimsiz amel hederdir. Ümmî urefânın bilgileri de ilimdir.
    “Allah, cahili asla velî edinmez” buyurulmuş. Ancak bu ilmin amel ile tezyini icab eder. Hatta mutlak amel değil, takvaya mukarin olan amel, amel-i salihdir. Cenab-ı Hak nazm-ı celîlin-de, mealen:
    “Kulları arasında ancak alim ve arif olanlar Allah’ı haşyetle ta’zim ederler”3buyurmuştur.
    Tarikatte irfan
    İrfan da ilmin bir koludur ki, tarik erbabı arasında derecesi ilmin fevkindedir. İlim yoluyla anlaşılamayan birtakım hakikatler, seziş, feraset, keşf ü keramet tarikiyle anlaşılabilir.
    Kıymetli profesörlerimizden merhum Necati Logal’in dediği gibi, şarkın ikinci Mevlana’sı olan, büyük mutasavvıf alim, “Rûhu’l Beyan” tefsirinin sahibi, Bursalı İsmail Hakkı hazretleri “Kenz-i Mahfî” adıyla te’lif etmiş olduğu eserinin başında, meşhur olan “Küntü kenzen mahfiyyen”4 vedzesi için.
    “…Hadis-i menkûl gerçi inde’l-huffâz sabit değildir. Nitekim İmam Süyûti “Dürer-i Münteşire” nam kitabında “la asle lehu” demiştir. Feemmâ inde’l-mükaşifîn hadîs sahihdir. Zira huffâz sened ile naklederler; mükaşifûn ise fem-i Nebevî’den bizzat ahzedip söylerler ve bir nesnenin sened-i mâlûmu olmamaktan fî nefsi’l-emr adem-i sübûtu lazım gelmez; belki keşf-i sahih ile olacak esah olur. Zira kaşifte vehim ve hayal olmaz, belki iyan-ı tam ve hakka’l-yakîn olur ve ilhamat ve varidat mu’tekidlere göre hüccet olmak kafidir. Gerekse ehl-i zahire göre burhan olmasın. Zira onlar huffâş gibidir ki afitâb-ı rûşeni göremez ve ayne’l-yakîn nedir bilmez. Pes bizim muhabbetimiz o makûle ile değildir ve bazı kütüb-i mu’teberede gelir ki:
    “Davud aleyhisselam şöyle söyledi:
    “Ya Rabbi! Mahlûkatı niçin yarattın?”
    “Ben gizli bir hazine idim, bilinmeyi murad ettim.”
    “Yani Hazret-i Davud aleyhisselam münacaatında sırr-ı halktan, yani icaddan sual edicek Cenab-ı Kibriya’dan kelam-ı mezkur varid oldu. Pes bu kelam fi’l-asl ehadis-i kudsiyye-i Davudiyye’den olmuş olur…”5 deyip, vecizeyi tefsir ve izah buyurarak küçük bir kitab haline getirmiştir.
    Kitab ve sünnetten ayrılmamak
    2) Kitab ve sünnetten ayrılmamak: Bir mutasavvıfın Kitab ve Sünnet dışı söz ve hareketi, kendisi hakkında şüphe uyandıracağı gibi, mensup olduğu tariki de zan altında bırakır. Her ne kadar kat’î naslar haricinde teferruat-ı mesâilde, muhtelif ehl-i sünnet ictihadlarıyla amel eden erbab-ı tasavvuf, zâhir ulemâsı gibi muhtardır. Sofî, bu bir ilim-i batındır diyerek Kitab ve sünnetin zahirine muhalif bir söz söylemez.
    3) Kendisine münkeşif olan hakâyıkı her zaman, herkese, her yerde açıklamaz; zamanını yerini ve adamını bilir.

    EBÛ HAFS EL-HADÂD:
    “Tasavvuf tamamen edebden ibarettir”.6
    Tasavvuf edeb-i Muhammedi’dir ki, sîret-i nebeviyye ile tahallük etmektir. Bu ef’ali de, ahvali de câmi’dir.
    “Edeb İlahî nurdan bir taçtır ki, onu başına geçirdikten sonra istediğin yere gidebilirsin”.
    Edebin gerek tarifi, gerek izahı babında pek çok söz söylenmiştir; ileride bunlara tesadüf edilecektir .
    Bu çok şümûllü vasf-ı umumînin en yüksek mertebesi şu iki beyitte tecelli eder:
    “Bir kısım evliya tanırım ki, onlar duadan dahi teeddüp ederek ancak zikir ile meşguldürler. O yüce şahsiyetler rızaya boyun kestiklerinden, kazayı def etmek için teşebbüse geçmeyi, kendilerine haram bilmişlerdir.”
    Bu babda Hafız Şirâzî’nin beyti çok ârifânedir:
    “İhtiyaç içindeyiz ve birşey istemiyoruz. Kerim-i Müteal huzurunda istemeye ne lüzum var”.
    Hind’in meşhur şairi Feyzi Hindî de:
    “Madem ki bizim ihtiyaçlarımızı kendisi biliyor, o halde duaya ne hacet var? Allah Allah!” diyerek hayretini izhar ediyor. Zira kullar evâmir ve hikmet-i rabbâniyeyi idrakten acizdirler.
    Fakat bununla beraber, acaba neden: “Rabbiniz buyurdu: Bana dua edin. Size icabet edeyim, duanızı kabul edeyim. Çünkü bana ibadetten büyüklük taslayıp uzaklaşanlar, hor ve hakir cehenneme gireceklerdir”7 buyurulmuştur.
    Biz de, şair Ziya Paşa ile hemzeban olalım:
    İdrâk-i meâli bu küçük akla gerekmez,
    Zira bu terazû o kadar sıkleti çekmez.
    Ölünceye kadar kulluk et
    Bazıları bu ve emsali beyitleri izahda “duaya ve ibadete hacet yoktur” diye manalandırırlar. Biz kimseyi dalalete delalet veya nisbet etmek istemeyiz. Ancak kendilerini vahdet-i vücüd felsefesini benimsemiş zanneden vahdet-i vücudçular, böyle beyitlere ve cümlelere yukarıdaki manayı vererek, teklifi ıskat etmiş olurlar ki bu, umumî manada hatimlerin: “Rabbini hamd ile tesbih et, secde edenlerden ol ve sana yakîn gelinceye (ölünceye) kadar Rabbine kulluk et”8 ayet-i kerimesindeki ölüm ile vukubulacak olan yakîni, hayatta idrake karîn olacak yakîn ile te’vil etmelerine benzer. Yani “Ölünceye kadar Rabbine ibadet et” manasını, “Hakk’a yakîn peyda edinceye, yani manen yükselip olgunlaşıncaya kadar ibadet et” yollu te’vil ederler ki, bu hüküm daha hayatta iken tekâliften kurtulmak için kaçamak yoludur.
    Bunlar: “O’nda, kitabın temeli olan kesin manalı ayetler vardır, diğerleri de çeşitli manalıdırlar (müteşabih ayetlerdir). Kalblerinde eğrilik olan kimseler, fitne çıkarmak, kendilerine göre yorumlamak için, onların müteşabih olanlarına uyarlar…”9 ayet-i kerimesindeki hükme müstehak olurlar.

    EBÛ’L-HÜSEYİN EN-NURİ:
    “Tasavvuf ne şekil, ne de ilimdir; o sadece güzel ahlaktan ibarettir. Eğer şekil olsaydı, mücahede ile hasıl olurdu, ilim olsaydı öğrenmekle meydana gelirdi. Bu sebebten şekil ve ilim maksadı hasıl etmez. Tasavvuf, Hakk’ın ahlakıyla mütehallî olmaktır.”10
    “Biz dahi alırdık, otuza kırka”
    Tasavvuf, şekil, kılık, kıyafet ve merasim değildir. Sadece ahlaktır ki: “Allah’ın ahlakı ve Resülüllah’ın ahlakı ile ahlaklanınız”11 hadis-i şerifi mantûkunca Allah’ın ve resûlünün sıfatları ile ittisâfâ çalışmaktır.
    Dervişlik olaydı tâc ile hırka
    Biz dahi alırdık otuza kırka.12
    “Tasavvuf, hürriyet, kerem, merâsimi terk ve cömertliktir.”13
    Tasavvuf, kerem ve cömertliktir, yoksa kuyûd ve merasim değildir. Sofî, elinde bulunan nimetten başkasının istifadesini düşünen adamdır. Şeyh Sa’di:
    “insanın şeref ve haysiyeti, lütuf ve keremi, ihsan ve atâsıyla, sehâsıyla ölçülür; insanlığı da Hakk’a şükretmesiyle, yani umumî manada ibadetiyle anlaşılır. Kendisinde bu iki haslet olmayan kimsenin yokluğu, varlığına müreccahdır”.
    “Tasavvuf, nefsin nasibini terk ile, Hak’tan nasibini istemektir”.
    Emeller ve elemler
    Tasavvuf, kendi isteklerini bırakıp, Hakk’ın takdirine razı olmaktır. Çünkü insanın emellerinin sonu yoktur, birini elde etse, gönlü diğerine takılır. Bu suretle de kalb Hak’tan cüdâ kalır. Bundan dolayı emele, elem bozuntusu demişlerdir.
    Her emel tahakkukuna kadar insana elem verir. Her emelin nihayeti, başka bir emelin bidâyetidir. Bu suretle emel silsilesi ölünceye kadar devam eder. Emeller terkedilince, Hakk’a bağlanılmış olur. Emelin terki dünyayı, işi gücü matıyye-i nefsi, yani vücudu, nefsini ihmal etmek demek değildir. Hayatın tabiî icaptan hiçbir zaman terk edilemez. Eldeki nimete şükrü bırakıp, daha fazlasını istemek, emel peşinden koşmaktır. Eğer eldekine hakkıyla şükür edilse Cenab-ı Hak nimetini artıracağını beyan buyuruyor:
    “Rabbiniz: Şükrederseniz and olsun ki, size karşılığını artıracağım; nankörlük ederseniz, bilin ki azabım pek çetindir, diye bildirmişti”.14
    Şükür nasıl yapılır?
    Şükrün ne olduğunu iyi bilmek lazımdır. Yemek yiyip, bittikten sonra “Ya Rabbi şükür el-hamdülillah” demekle şükür ifa edilmiş olmaz. “Şükür odur ki, her aza ne için yaratılmış ise, ona sarfetmektir”.15
    Her nimetin şükrü kendi cinsiyle eda edilir. Nasıl ki zekat vermek, sadaka vermek yani maddeten yardım yaparak iyilik etmek suretiyle servetin şükrü eda edilirse, bir sofrada kendini ve aile efradını doyuracak bir kap yemeğin yerine, mesela üç kap yemek yer ve bir kap yemeği bulamayan yakını, komşusu veya tanıdığını düşünmez, onları doyurmaya çalışmaz, gece sabahlara kadar ve iki yemek arasında ağzıyla binlerce defa “Ya Rabbi şükür” dese, hiçbir zaman şükrünü eda etmiş olmaz. Her öğün etini, sebzesini, tatlısını Hakk’ın lütfuyla te’min etmiş olan kimse, eğer takva yolunda yaşamak ve bir amel-i salih icra etmek ve cemiyete karşı sorumluluğundan kurtulmak istiyorsa, bir gün et, bir gün sebze, bir gün tatlı yiyerek, diğer iki nimeti münavebe ile ihtiyaç sahiblerine yedirecektir.
    Bunu, Hakk’ın rızası için yapmak en büyük sofuluktur. Böyle yapan: “Onlar, içleri çektiği halde, yiyeceği, yoksula, öksüze ve esire yedirirler”16 ayet-i kerimesinin sırrına mazhar olur ve: “Mallarını Allah yolunda sarfedip, sonra sarfettikleri şeyin arıdından başa kakmayan ve ezâ etmeyenlerin ecirleri Rablerinin katındadır. Onlara korku yoktur ve onlar üzülmeyeceklerdir”17 saffında bulunanlar arasına girer ki, işte evliyâullah bu zümreye dahil olanlardır.

    SEHL BİN ABDİLLAH ET-TÜSTERî:
    “Tasavvuf, az yemek, Cenab-ı Hakk’ın huzurunda rahata kavuşmak ve insanlardan kalben uzaklaşmaktır”.18
    Çünkü tokluk insanı gaflete ve şehvete sevkettiği gibi, verdiği rehavetten dolayı hakkıyla ibadet-i bedeniyyeye de mani olur. Onun için kanaatkarlık ve perhizkarlık yapan, yani eline geçenle yetinen ve fazlasını muhtaca veren, ancak Cenab-ı Hakk’ın huzurunda rahata kavuşabilir; bu hususta sorumluluğu kalmaz.
    Yani helalinden çok kazanmak için fazla çalışacak, yeteri kadarını kendisine ayırdıktan sonra, kalanını muhtaca verecektir. Bundan maksat, “fakir ilallah” dedikleri yalnız Hakk’a arz-ı ihtiyaç edip, halkın elindekilerden müstağni olmaktır. Müstağni olan sofînin nazarında,
    “Müstağni o kimsedir ki, ona göre bir başakla, bir harman arasında fark yoktur”. Elinde hangisi bulunursa fark etmez, başkalarının elindekini de öyle görür.
    “Tasavvufun aslı, Kitab ve sünnete yapışmak; hevâ, heves ve bid’atleri terk etmektir”.19
    Tasavvuf, ahkâm-ı dine ve sünnet-i Resûl’e sarılmaktan ibarettir.

    AMR BİN OSMAN EL-MEKKî:
    “Tasavvuf, zamanın en uygun vaktinde, kulun her an Hak ile meşgul olmasıdır”.20
    Uyku ve hacatın kazası gibi zamanlar haricinde, kalbin her an Hak ile meşgul olmasını da tasavvufun tarifi içine almıştır ki, bu da bir zikirdir.

    Dinî-Tasavvufî Türk edebiyatı İslâmiyet’in ve Tasavvufun etkisiyle ortaya çıkmıştır. İslâmiyet’in kökleşip yayılmasında büyük etkisi olan tasavvuf, zamanla edebî eserlerde de işlenmiş, din ve tasavvuf, edebiyat aracılığıyla yayılmaya çalışılmıştır. Dinî -Tasavvufî Türk edebiyatına Tekke edebiyatı da denir. Dinî -Tasavvufî Türk edebiyatında asıl olan sanat yapmak değil, dinî-tasavvufi düşünceyi yaymaktır. Tekke şairlerinin çoğu tarikatlarda yetişmiş şeyh ve dervişlerdir. Tekke şiiri, halk şiirinden de divan şiirinden de nazım şekilleri almıştır.

    En belirgin özellikleri şunlardır:
    Kurucusu 12. yüzyılda Doğu Türkistan’da yetişen Hoca Ahmet Yesevi’dir.
    Tekke Edebiyatı, Anadolu’da 13. y.y.’dan itibaren gelişmiştir.
    Bu edebiyat şairleri tarikat merkezi olan tekkelerde yetişmiştir.
    Nazım birimi genellikle dörtlüktür.
    Hem aruz hem hece vezni kullanılmıştır.
    Şiirlerin çoğu ezgilidir.
    Allah, insan, felsefe, doğruluk, ibadet gibi konular işlenmiştir.
    İlahi, nefes, nutuk, devriye, sathiye, deme gibi nazım şekilleri kullanılmıştır.
    Dili Âşık Edebiyatı’na göre ağır, Divan Edebiyatı’na göre sadedir.
    Âşık, maşuk, şarap, saki gibi mazmunlara yer verilmiştir.

    Yüzyıllara göre bu edebiyatın en önemli temsilcileri şunlardır:

     

     

     

    12.yy.: Hoca Ahmet Yesevi
    13.yy.:Yunus Emre, Hacı Bektaş-ı Veli
    14.yy.:Kaygusuz Abdal
    15.yy.: Hacı Bayram-ı Veli, Eşrefoğlu Rumi
    16.yy.: Pir Sultan Abdal
    17.yy.: Niyaz-ı Mısrî, Sinân-ı Ümmî, Hüdâi
    18.yy.: Sezai
    19.yy.: Kuddusi, Turâbi

    Bu özelliklerin dışında kalan; eserlerini aruz ölçüsüyle ve Divan Edebiyatı diliyle, hatta tamamıyla Arapça-Farsça yazan tasavvufçular da vardır. Örneğin Mevlana Anadolu’da yetişen ilk ve en büyük Türk mutasavvıf olduğu halde eserlerini Farsça yazmıştır. Şeyh Galip, Divan tarzında eser verdiği için Tekke Edebiyatı çerçevesinde düşünülmez, Di-van Edebiyatı mensubu sayılır.

    TASAVVUF DÜŞÜNCESİ

    Allah’ı bilmek nasıl olur? Kâinatın yaratılışı nasıldır? Biz neyiz? Niçin geldik dünyaya? Yaşamımızın anlamı, var olmanın aslı, gerçek, başlangıç ve son nelerdir? Bu ve bunun gibi fizik ötesi sorulara cevap vermeye çalışan düşünüş yoluna Tasavvuf düşüncesi denir. [Vahdet-i Vücut (Varlığın Birliği) Teorisi].

    Bu düşünüşe göre Allah tek varlıktır. (Vücud-i Mutlak). Aynı zamanda tek güzelliktir (Hüsn-i Mutlak).

    Tek varlık olan Allah kendisini görecek gözler, sevecek gönüller istemiş ve kâinatta bilinmek istemiştir.

    Bu tıpkı aynayla kaplı bir odada olmak gibidir. Ayna varlığın çeşitli görüntülerini yansıtır.

    O halde, evren ve tüm insanlar Allah’ın bir görüntüsüdür. Öyleyse insanlar arasında renk, inanç, dil, ırk gibi ayrımlar yapmak anlamsızdır.

    Bütün görüntülerde “varlık” ve “yokluk” öğeleri bir arada-dır. İnsan dünyaya bağlı tutku ve zevklerini yok ederek “varlık” öğesini geliştirir. Bunun yolu da tekkelerden (tarikatlar) geçer. Burada insan sıkı bir eğitimle dünya nimetlerinden vazgeçerse, sonunda özü olan Allah’a kavuşabilir. Bu da gerçek aşktır. İnsanların birbirlerine duyacakları aşk ise mecazdır. Bu, kişiyi Allah’tan uzaklaştırır. “Bir hırka, bir lokma” insana yetmelidir. Tekkelerde bu yolla Allah’a ulaşan insan sonunda “Enel Hak” (“Ben Allah’ım”) derecesine varır. Bu kişilere “İnsan-ı Kâmil” ya da “Ermiş” denir.

    Tasavvufla İlgili Bazı Terimler

    Vahdet-i Vücud (Varlığın Birliği): Evrende sadece Allah’ın varlığı söz konusudur. Diğer varlık zannettiğimiz, bu “mutlak varlığın”, Allah’ın bir parçası ve görüntüsüdürler.

    Tekke: Tasavvuf ehli kişilerin, tarikat mensuplarının barındıkları, eğitim gördükleri yer, kuruluş.

    Pir: Tarikat kurucusu

    Şeyh: 1.Tarikat kurucusu. 2. Tarikatta en yüksek dereceye ermiş kişi. 3. Tarikat kollarından birinin başında bulunan kimsedir.

    Tarikat: Allah’a varma yolunda benzer biçimde düşünenlerin oluşturduğu topluluk.

    Derviş: Bir tarikata girmiş, onun kurallarına uygun yaşayan kimse.

    Abdal: Gezgin derviş

    Halife: Tarikat kurucusunun ya da şeyhin kendisine vekil tayin ettiği, yetki verdiği kişidir.

    TASAVVUF EDEBİYATININ NAZIM TÜRLERİ

    Tekke şiirinde görülen ve dinsel içerikli konuları işleyen ilahi, nefes, deme, şathiye … gibi ürünler nazım biçimi değil, birer nazım türüdür. Çünkü bunlar da koşma tipi nazım biçimiyle ve hece ölçüsünün genellikle 7, 8 ve 11′li kalıplarıyla söylenir. Söz konusu türlerde dörtlük sayısı genellikle 3 – 7 dir. İlahi, nefes ve demeler, bestelenerek söylenir.

    İlahi

    Herhangi bir tarikatın izini taşımaksızın Allah’ı öven şiirlere denir.
    Daima özel bir ezgi ile söylenir.
    Divan şiirindeki tevhit ve münacaatın Halk Edebiyatındaki karşılığıdır.
    En ünlü şairi Yunus Emre’dir.
    Değişik tarikatlara göre “deme, nefes, ayin” gibi adlar alır.
    Şekil olarak koşma biçimindedir. Yani dörtlüklerden oluşur.
    Son dörtlükte şairin adı veya mahlası geçer.
    Genelde 7′li hece ölçüsü kullanılır. Bazı ilahilerde aruz vezni kullanılmıştır. Aruz vezninin kullanıldığı ilahiler gazel şeklindedir.

    İlahi Örneği:

    Aşkın aldı benden beni
    Bana seni gerek seni
    Ben yanarım dünü günü
    Bana seni gerek seni

    Ne varlığa sevinirim
    Ne yokluğa yerinirim
    Aşkın ile avunurum
    Bana seni gerek seni

    Aşkın âşıklar öldürür
    Aşk denizine daldırır
    Tecelli ile doldurur
    Bana seni gerek seni
    Yunus Emre

    Nefes

    Bektaşî şairlerinin yazdıkları tasavvufî şiirlerdir.
    Nefeslerde genellikle tasavvuftaki vahdet-i vücut (varlığı birliği) kavramı anlatılır. Bunun yanı sıra Hz. Muhammet ve Hz. Ali için övgüler de söylenir.
    Nefeslerde kalenderane ve alaycı bir üslûp göze çarpar.
    Edebiyatımızda Pir Sultan Abdal nefesleriyle ünlüdür.

    Nefes Örneği:

    Şu görünen yayla ne güzel yayla
    Bir dem süremedim giderim böyle
    Pîrim ben gidiyom sen himmet eyle
    Bu yıl bu yayladan Şâh’a gidelim

    Eğer ekilir de bostan olursam
    Şu halkın diline destan olursam
    Kara toprak senden üstün olursam
    Bu yıl bu yayladan Şâh’a gidelim

    Bir bölük turnaya sökün dediler
    Yürekteki derdi dökün dediler
    Yayladan öteki yakın dediler
    Bu yıl bu yayladan Şâh’a gidelim
    Pir Sultan Abdal

    Deme

    Alevi-Bektaşi tarikatından tasavvuf şiirlerinin tarikatlarını ve hareketleriyle ilgili temaları işleyen, sorunlarını konu edinen şiirlerine “deme” adı verilir.
    Genellikle 8′li hece ölçüsüyle yazılan demeler saz eşliğinde kendine özgü bir makamla söylenir.

    Deme Örneği:

    Gel benim san tanburam
    Sen ne için inilersin?
    İçim oyuk, derdim büyük
    Ben anınçün inilerim

    Koluma taktılar perde
    Uğrattılar bin bir derde
    Kim konar kim göçer burda
    Ben anınçün inilerim

    Gel benim sarı tanburam
    Dizler üstüne yatıram
    Yine kırıldı hatıram
    Ben anınçün inilerim

    San tanburadır adım
    Göklere ağar feryadım
    Pir Sultan’ımdır üstadım
    Ben anınçün inilerim
    Pir Sultan Abdal

    Nutuk

    Tekke Edebiyatı’nda Pirlerin ve mürşitlerin, tarikata yeni giren müridleri bilgilendirmek tarikat derecelerini ve tarikat adabını öğretmek amacıyla söylenen didaktik şiirlerdir.

    Nutuk Örneği:

    Evvel tevhid sürer mürşid dilinden
    Erişir canına fazlı Huda’nın
    Kurtulursun emarenin elinden
    Erişir canına fazl-ı Huda’nın

    İkincide verir lafzatu’llâhı
    Anda keşf ederler sıfatu’llâhı
    Hasenat yeter der eder günahı
    Erişir canına fazl-ı Huda’nın

    Üçüncüde yâ Hû ismini oku
    Garib bülbül gibi durmayıp şakı
    Kendi vücudunda bulagör
    Hak’ı Erişir canına fazl-ı Huda’nın

    Devriye

    Evrendeki canlı cansız her şey Allah’tan gelmiştir, yine Allah’a dönecektir. Bu felsefeyi yansıtan şiirlere Tekke edebiyatında devriye denilmiştir.

    Devriye Örneği:

    Ak süt iken kızıl kana karışıp
    Emr-i Hak’la coşup cevlana geldim
    Mâ-i carî ile akıp yarışıp
    Katre-i na-çizden ummana geldim

    Dokuz ay on gün batn-ı maderde
    Kudretten gözüme çekildi perde
    Vaktim tamam olup ahiri yerde
    Çıkıp ten donundan cihana geldim

    Hakikat meyinden nûş edip kanıp
    Can gözlerim o gafletten uyanıp
    Kudretten her türlü renge boyanıp
    Bu âlem-i nakş u elvana geldim

    Bir zerreyim âfitâbımdan durum
    Aşk ile mesrurum kalbi pür-nûrum
    Ta ezelden zevk-ı seyre mecburum
    Seyr ü sülük edip seyrana geldim
    Hüsni

    Şathiye

    Dini ve tasavvufi halk şiirinde genel olarak mizahi manzumelere şathiye adı verilir.
    Tasavvufi konuları işleyenleri şathiyat-ı sûfiyâne adını alırlar, inançlardan alaylı bir dille söz eder gibi yazılan şiirlerdir. Görünüşte saçma sanılan bu sözlerin, yorumlandığında tasavvufla ilgili türlü kavramlara değindiği anlaşılır.
    Bu tür şiirlere genellikle Bektaşi şairlerinde rastlanır.
    Medrese hocalarına göre bu şathiyeler küfür sayılır.
    Bu türün en tanınmış şairi Kaygusuz Abdal’dır.

    Şathiyye Örneği:

    Yeri göğü ins ü cinni yarattın
    Sen ey mimarbaşı eyvancı mısın
    Ayı günü çarhı burcu var ettin
    Ey mekân sahibi rahşancı mısın

    Denizleri yarattın sen kapaksız
    Suları yürüttün elsiz ayaksız
    Yerleri temelsiz göğü dayaksız
    Durdurursun acep iskâncı mısın

    Kullanırsın kanatsızca rüzgârı
    Kürekle mi yaptın sen bu dağları
    Ne yapıp da öldürürsün sağları
    Can verip alırsın sen cancı mısın

    Sekiz cennet yaptın sen Âdem için
    Adın büyük bağışla onun suçun
    Âdemi cennetten çıkardın niçin
    Buğday nene lâzım harmancı mısın

    Azmî

    ..

    Tasavvuf Nedir? | | Cennetin Bahçesi

    www.cennetinbahcesi.com/2016/01/18/tasavvuf-nedir/ 
    18 Oca 2016 - Tasavvuf Nedir? Günümüzde en çok merak edilen meselelerin başında tasavvuf gelmektedir.

    .

    Tasavvuf Nedir?

    Tasavvuf Nedir?

    Günümüzde en çok merak edilen meselelerin başında tasavvuf gelmektedir. Peki, Tasavvuf nedir?Tasavvuf çok değişik ifadelerle tanımlanabilir bir kelime olsa da. Kısaca tanımlamak gerekirse, kalbi saflaştırıp, Allah (C.C.)’a yaklaşma uğraşıdır. Yani imanın en yüksek derecelerine ulaşıp Allah (C.C.)’ın Salih kullarına girmek için verilen bir uğraştır. Ortaya çıkışı ise Hz. Ali ve Hz. Ebubekir’in tasavvufi gerçekleri Efendimiz (S.A.V)’den alındığına ve nesilden nesile aktarıldığına inanılır.

    Tasavvuf Ehli

    Tasavvuf’a gönül vermiş ve Allah (C.C.) yolunda, Allah (C.C.)’ı unutturan her şeyi silmiş kişiye Tasavvuf Ehli denilmektedir. Tasavvuf’a gönül vermiş kişiler 3 gruba ayrılır. Bunların ilki Mükemmel’dir. Mükemmel Ehlide kendi arasında 3 gruba ayrılmaktadır. Bunlardan ilki Efendimiz (S.A.V)’in Sehm-i Nübüvvetine Vâris Olanlar olmaktadır. Yani Peygamberlik payına mirasçı olanlardır. Mürşid-i Kâmiller’dir. Mükemmel Ehlinden ikinci grup ise Sehm-i Velâyetine Vâris Olanlar olmaktadır. Yani Allah dostlarına mirasçı olanlar. Mükemmel Ehlinden son grup ise Sehm-i Nübüvvet ve Sehm-i Velâyetinden Nasip Alanlar olmaktadır. Bu grubun Türkçesi ise Allah Dostlarından ve Peygamberlik payından azda olsa alanlardır. Kemâl Ehli ise mürşidliğe yeltenmez ve çizgisini korur. Sonuncu Tasavvuf Ehli ise Mukallid olanlardır. Zan ile hareket eden ve Ahkam-ı İlahiye uymayan gruptur. Günümüzde çoğunluk bu kimselerdir. Görünüşleri Allah Dostu gibidir ancak öyle değillerdir. Hakikat ehli bu kimseleri tanır.

    Tasavvuf Ehli Nasıl Olunur?

    Tasavvuf Ehli nasıl olunur? Sorusunun cevabı derviş olmakla başlar. Derviş kendi hatalarını gören ve sadece kendi yanlışlarıyla ilgilenen, gönlü Allah (C.C.)’ta olan güzel huylu kimsedir. Derviş olmak sıkıntı çekmek demektir. Derviş zenginken huzursuz fakirken rahattır. Bu kimseler arasında olabilmek için kişi öncelikle Maşuku (Allah) aramalıdır. Sıkıntı çekerek Ehl-i sünneti tam uygulamalıdır. Derviş nezaketli kimselerdir bu zamanda gerçek tasavvuf ehli oldukça azdır.

tasavvuf Felsefesi Nedir - Eğitim Platformu

www.derszamani.net/tasavvuf-felsefesi-nedir.html
4 Kas 2013 - Tasavvuf Felsefesi Nedir Anlamı. Tasavvuf, insanın akıl yoluyla kavranması imkans

Tasavvuf Felsefesi Nedir

Pazartesi, 4 Kasım 2013, 10:09 | Öğrenciye Bilgiler | 1 Yorum
 
 
Sponsorlu bağlantılar

Tasavvuf Felsefesi Nedir Anlamı

Tasavvuf, insanın akıl yoluyla kavranması imkansız olan ahireti ve hakikatleri sezgiyle kavraması, Allah’a ulaşması demektir.

Tasavvuf felsefesi, kökü Antik Yunan dönemi filozoflarından Platon’a kadar dayanan, İslamiyet inancının önemli bilim alanlarından bir tanesidir. Tasavvufta tek varlık Allah’tır. Geçmişin, geleceğin ve sonsuzluğun sahibidir. Daha Dünya ve zaman olmadan önce o vardı ve ileride Dünya sona erdiğinde de o olmaya devam edecek. Allah, Dünya’da var olan her şeyin sahibidir. Bütün güzellikler ondan toplanmıştır. Doğal olarak güzellik görünmek ister. Allah da görünmek istemiş, bunu Dünya’yı insanları, doğayı ve bütün doğal güzellikleri yaratarak göstermiştir. O “Ol!” dediğinde her şey bir anda oluvermiştir. İnsan da Allah’ın yarattığı bir varlık olarak ondan bir parça taşımaktadır. Allah, bu güzelliği göstermekten vazgeçtiği gün her şey yok olacak, fakat o var olmaya devam edecektir.

Allah bütün iyi, güzel şeylerin sahibiyken bütün kötülükler nasıl türedi? diye sormuştur insanoğlu. Filozoflar, bu soruyu her şeyin, zıttı sayesinde varlığının anlaşılacağını söyler. Yani iyiliğin farkına varmak için kötülüğün olması gerekir. Zaten Dünya’da yaratılan bütün varlıklara baktığımızda hepsinin tersiyle var olduğunu görmekteyiz. Güzellik-çirkinlik, iyilik-kötülük, varlık-yokluk gibi. İnsanlar bu sayede iyi ve güzel şeylerin var olduğunu fark eder. Zıt özellikler, gerçeklerinin var olduğunu anlamamız için geçici olarak yaratılmıştır. Bir gün her şey yok olduğunda sadece iyi ve güzel şeyler kalacaktır.

İnsan bu geçici Dünya’da yaşarken kalıcı şeylere sıkı sıkıya sarılarak yaşarsa mutlu olabilir. Kalıcı şeyler Dünya hayatında insanı Allah’a yaklaştırır. Geçici şeyler insanı Allah’tan uzaklaştırır. Yani iyi şeyler kalıcıdır. Onlara bağlı olursak Allah’a yakın oluruz. Kötü şeyler geçici olarak yaratıldığı için bize fayda vermez. Bu yüzden her zaman iyiyi seçerek hareket etmeliyiz.

Sevgi, tasavvufun vazgeçilmezidir. Bütün güzellikler Allah’ın yansıması olduğu için Dünya’yı ve insanları sevmek, Allah’ı sevmektir. Ancak sevmek, sadece insanın insana duyduğu maddi bir aşk duygusu değildir. Tanrı’yı sevmek insanı sevmekten farklıdır. Maddi aşka takılanlar manevi aşka ulaşamazlar. Tanrısal aşka erenler her şeyde Tanrı’nın güzelliğinin farkına varır. Bu sayede Dünya’da yaşamaktan keyif alır.

2016 YGS Puan Hesaplama İçin Tıklayınız

2016 YGS Soruları Nasıl Olacak Yorumlar İçin Tıkla

İnsan tanrısal aşka ulaşmak için beş aşamadan geçer. Tarikata giren insan son aşamaya yani “İnsan-ı Kamil”e eriştikten sonra gerçek aşka ulaşmış olur. En zor seviye bu seviyedir. Çünkü Allah’a en yakın olan insanlar bu seviyede olmuştur. Peygamberler gibi.

Bu durum bazen insanların ölümüne de yol açmıştır. Mesela Hallac-ı Mansur, tasavvufta fazlaca ilerlemiş, Allah’ın varlığını kavradığını söylemiş ve “Ben Allah’ım!” demiştir. Bu yüzden idama mahkum edilmiştir.

Tasavvuf insana büyük değer verir. Tanrı, en çok insanda belirmiştir. Çünkü Allah insanı diğer canlılardan üstün yaratmıştır. İşte bu yüzden insanlar dil, din, ırk ayrımı olmaksızın eşittir. Aralarındaki tek üstünlük farkı Allah’a yakınlıktadır. Yani takvadadır.

İnsan neden Allah’a yaklaşmak için tarikata girmek zorundadır? diyenler vardır. Tasavvufçulara göre Allah’a ulaşmanın yolunun insanlar tek başına bulamaz. Mutlaka bir rehber insanın yanında bulunmalıdır. Allah’a ulaşmak zor bir süreçtir. Disiplin altına girmek gerekir. Bu disipline uymayanlar cezalandırılır ve tarikattan atılır. Bu disiplini sağlayan kurumlar tarikatlar olmuştur. Zaten tarikat “Tarik” kökünden gelir. Yol demektir. Fakat bazı tarikatlar şeriatı tam anlamıyla uygulamak için çok katı kurallar koymuştur. Mesela Bektaşi Tarikatı’na kabul edilmek için şeyhe bağlanmak, yalan söylememek, dedikodu yapmamak, iftira atmamak, dünya malına tamah etmemek, zengin-fakir bütün insanları sevmek gerekir. Bunları yapmayanlar tarikattan atılır. Fakat bunları daha yumuşak uygulayan Mevlevi tarikatı da bulunmaktadır. Hemen hemen aynı kurallar bu tarikat için de geçerlidir fakat küçük esneklikler olabiliyor.

Bazı tarikatlar görüş ayrılığına düşerek ayrılıklar yaşamıştır. Bu ayrılıkların önlenmesi için bütün tarikatların tasavvuf kültürüne tam bağlanması ve tekrar birleşmesi gerekir. Her tarikatın bir şeyhi vardır. Bu şeyh, insan-ı kamil mertebesindendir. Tarikatını kurup müritlerini toplar ve onları Allah yoluna ulaştırmayı kendine görev edinir.

Kısacası tasavvuf bir yaşam tarzıdır. Hayat boyu uygulanarak gerçek anlamda tasavvuf uygulanmış olur.

Tasavvuf Felsefesi Hakkında Sorularınızı ve Yorumlarınızı Aşağıdan Hemen Yazabilirsiniz.

.

TASAVVUF NEDİR? NE DEĞİLDİR? - Dr. Hüseyin Emin SERT

www.eminsert.org/hayat-sermayesi/115-tasavvuf-nedir-ne-degildir
24 Nis 2008 - O halde, nedirTasavvuf, en basit tarifiyle, İslam'ın manevi hayata ait güzelliklerinin fe

.

Medyada, dünya veya Türkiye gündeminde ön plana çıkan tasavvuf ve bununla çok defa benzer olarak kullanılan tarikat kavramı, aydınlatılmaya muhtaç durumdadır. Çünkü tasavvuf ve tarikat, kavram kargaşasının en çok yaşandığı sahalardan biridir.

Kesinlikle bilinmesi gereken bir şey vardır ki; tasavvuf, miskinlik ve tembellik değildir. İslam’ın temel prensipleri mutasavvıflar için birinci derecede geçerli ve önemlidir.  İslami temel prensiplere aykırı bir tasavvuf veya İslami tarikattan söz etmek mümkün değildir.

Kavram kargaşası 

Günümüzde birçok mesele, derin bir bakış olmaksızın anlaşılmayacak şekilde karmaşa içindedir. Hiçbir şey dışarıdan göründüğü gibi değildir.

 

Siz okuyucularımızın bile;  bir kendinizi tanımlama şekliniz vardır. Bir de dışarıdan, çevrenizden algılandığınız şekliniz ve kişiliğiniz vardır. Bu ikisinin ötesinde, bir de olmak istediğiniz, erişmek istediğiniz kişilik ve kendinize layık gördüğünüz boyutunuz vardır. Bu üçü ne kadar birbirine yaklaşırsa o kadar “verimli bir hayat” ortaya çıkar. Bu da gayret, ihlâs ve samimiyet ile erişilebilecek bir durumdur.

Kendimizle ilgili bu üç farklı durum söz konusu olduğu gibi, tasavvuf ile ilgili de farklı değerlendirmeler olabilir. Bunu açacak olursak, birincisi sizin bilgi, tecrübe ve duyduklarınız açısından tasavvufa bakışınız vardır; bir de belki bazı olumsuz görüntülerden, bilinçsizlikten veya düşmanlıktan ileri gelen olumsuz yaklaşım ve tutumlar söz konusudur. Bir başka boyutta tasavvufun, İslamî hayat ve dini değerler ile ilgili hakiki değerli bir pozisyonu vardır. Bu noktada ideale uygunluk asıl değeri ortaya koyar.

Medyada, dünya veya Türkiye gündeminde ön plana çıkan tasavvuf ve bununla çok defa benzer olarak kullanılan tarikat kavramı, aydınlatılmaya muhtaç durumdadır. Çünkü tasavvuf ve tarikat, kavram kargaşasının en çok yaşandığı sahalardan biridir.

Öyle ki, Avrupa ve Amerika’da hiçbir dine ait olmayan fikirleriyle etrafına ‘mürit’ toplayan ruhçu / spritüalistlerin oluşturduğu guruplara bile ‘tarikat’ (ing. order, sect) denilmekte, basın kuruluşlarımız da bu isimlendirmeyi aynen Türkçe’ye taşıyarak ‘tarikat’ demektedirler. Halbuki ‘tarikat’ denilince, kültürümüze yerleşen haliyle; “Aynı dinin içinde birtakım yorum ve uygulama farklılıklarına dayanan, bazı ilkelerde birbirinden ayrılan, Tanrı'ya ulaşma ve onu tanıma yollarından her biri” (TDK Sözlüğü) olarak tanımlanmaktadır. Bilinçli veya bilinçsizce yapılan bu tür tanımlamalar da insanımızın kafasını karıştırmakta, bir kavram kargaşası oluşturulmaktadır.

 O halde, nedir?

Tasavvuf, en basit tarifiyle, İslam’ın manevi hayata ait güzelliklerinin fert ve toplum hayatına yansımasını ifade eder.  İslamî tecrübedeki tarikat da ‘gidilen yol’ manasında, kişiyi Allah’a ve O’nun rızasına götürecek tutum ve davranışları içerir. Ama farklı yabancı kültürlerde bu kavramlar çok yozlaşmış ve bize de bu şekilde yansıtılmaya çalışılmıştır. Cahillik ve bilinçsizlikten kaynaklanan yanlış tutum ve uygulamalar da ayrı bir konudur.

Hakiki boyutuyla tasavvuf ve tarikatİslam'da maddenin ötesindeki, ruhi ve manevi boyutu öne çıkaran, dinî düşünce ve yaşayış biçimidir. Bu hayat ve düşünce biçimini benimseyen kişiye ‘mutasavvıf’ veya ‘sofi’ denir. Temel ilkelerini Kur'an'dan alan, Hz. Muhammed (s.a.s.) ile ashabının hayatında somut örneklerini bulan tasavvuf, tarih boyunca çeşitli evrelerden geçip, kısmen değişip gelişerek varlığını günümüze kadar sürdürmüştür.

Tasavvuf söz konusu olduğunda, ortaya çıkan sorunlardan biri, tanımlama güçlüğüdür. Bu güçlük, tasavvufun kişisel yaşantı ve deneyimlere bağlı öznel niteliğinden kaynaklanır. Bu nedenle her tanım, tarifi yapanın ruhi, manevi durumunu ve bakış açısını yansıtmaktan fazla bir anlam taşımayabilir. Bu noktada, “tasavvuf anlatılmaz yaşanır, tatmayan bilmez” denilmektedir.

 Gerçek tasavvuf ehli

Ancak kesinlikle bilinmesi gereken bir şey vardır ki; tasavvuf, miskinlik ve tembellik değildir. İslam’ın temel prensipleri mutasavvıflar için birinci derecede geçerli ve önemlidir. Din manasına gelen şeriat ve İslami temel prensiplere aykırı bir tasavvuf veya İslami tarikattan söz etmek mümkün değildir. Kötü tecrübe ve örnekler, örnek olamaz. Dinden uzak tasavvuf, insanı tehlikelere götürür. Tasavvufi hayatı değersiz gören yaklaşım, manevi ulviliklere ermekte zorlanır. 

 

Tasavvuf ile bir şekilde irtibatı olan kişiler toplum içinde yaşamakta “dışı halk (insanlar), içi Hakk (Allah) ile” olabilmektedir. Bu noktada “Bunları ne ticaret ve ne de alışveriş Allah’ı anmaktan, namaz kılmaktan, zekât vermekten alıkoyar” (Nûr, 24/37) ayet-i kerimesini hatırlıyoruz.

 

Onların günlük hayatlarını devam ettirmek için yerine getirmeleri gereken vazifeyi ihmalleri söz konusu olamaz. Ama her şeye bir mana ve anlam katma gayreti gösterdiklerinden, yaptıkları işi Allah’ın rızasına uygun olacak şekle getirmeye çalışırlar. Onların birinci hedefi, hayatlarını Allah’ın rızasına uygun şekilde devam ettirebilmektir.

 

Böyle bir güzellik arama düşüncesiyle, ister okulda öğrenci ya da hoca olarak görev yapsınlar, ister çarşıda esnaflık, isterse başka yerde çalışsınlar, Allah’ın rızasına uymayan şeylere tevessül etmedikleri müddetçe, tıpkı sokakta gezerken paçalara sıçrayan çamurun namaza engel olmadığı gibi değişik insanlar ile hemhal olmak, onlar için sorumluluk vesilesi olmaz. Çünkü zaruret anında mahzurlu şeyler, -zaruret miktarınca- mubahtır.

 

Kötü örnekler yanıltıyor

 

Cenâb-ı Hakk'ın rızasına erişmek gibi bir derdi olan Müslümanların, içtimaî münasebetlerinde olabildiğince dikkatli olmaları, İslam’ın güzel ahlâkını hayatlarına yansıtmaları gerekmektedir. Bir kısım Müslüman veya tasavvuf ile irtibatlı olduğunu ifade eden kişilerin, bu noktalarda yanlış davranmaları kesinlikle kabul edilemez. Zira “Müslüman elinden ve dilinden, diğer Müslümanların emniyette olduğu örnek insandır”. Belki tasavvufi sohbetler onlar için, hayatın keşmekeşinden kurtulup tahliye, tezkiye ve manevi terakki için bir sığınak gibidir.

 

Mutasavvıfların, her türlü hareket, davranış ve muamelesiyle Peygamber Efendimiz (s.a.v.), Sahabe-i kiram ve onlardan sonra gelen diğer İslam büyüklerinin hassasiyetlerini yaşamaya çalışmaları gerekir. Dinin yıkılmaya çalışılan kalesini tamire gayret eden insanlar olarak, hiçbir şekilde gayr-i meşru tavır içine girmeden istikamet üzere devam etme sorumlulukları da ayrı bir konudur.

 

Zikir merkezli huzur

 

Tasavvuf, zikir merkezli hayatın diğer adıdır. Zikir, “anmak, hatırlamak ve yâdetmek” manâlarına gelir. Zikri, sadece tasavvufî bağlamda ele alıp, belli bir disiplin çerçevesinde ve belli sayıda, ilâhî isimlerin tekrar edilmesine indirgemek, eksik bir anlama olabilir. Kur’an-ı Kerim, inananların her hâl ve durumda Allah’ı anmalarını istemektedir: “Onlar, ayakta dururken, otururken, yanları üzerine yatarken (her vakit) Allah'ı anarlar, göklerin ve yerin yaratılışı hakkında derin derin düşünürler (ve şöyle derler:) Rabbimiz! Sen bunu boşuna yaratmadın. Seni tesbih ederiz. Bizi cehennem azabından koru!” (Âl-i İmran, 3/191). Onlar için kainattaki muhteşem ahenk ve nizam, Allah’ı gösteren birer delil ve işarettir.

 

Bu manadaki zikir ve hatırlama her müslümanın hayatını şekillendirecek bir boyuta ulaşmalıdır. Allah’ın her şeyi gördüğü, bildiği ve her yapılanın hesabının sorulacak olması en büyük hatırlama ve hatırlatmadır.

 

Müslüman ve mutasavvıf için hayat bir imtihan yeridir. İnsana iyiyi ve kötüyü seçip yapabilme serbestisi verilmiştir. Ancak Kur’an-ı Kerim hidayet rehberliği misyonuna uygun olarak insana her daim Rabbini hatırda tutmasını tavsiye etmektedir. “Öyle ise siz beni (ibadetle) anın ki ben de sizi anayım. Bana şükredin; sakın bana nankörlük etmeyin!” (Bakara, 2/152).

 

Bir ilahi sözümüz de “Sen Allah’ı seversen Allah seni sevmez mi” şeklindedir. Seven sevdiğinin sözünden çıkmaz ve onu üzmemek için gayret gösterir. İşte tasavvufun insanı götürmek istediği takva da Allah’a karşı sorumluluk bilinci içinde çalışıp O’nun rızasına ulaşma gayretidir.

 

Tasavvufun da bir gereği olarak Allah’ı anmak olan zikir, kişiyi maddi-manevi huzur ve mutluluğa götürür. Fıtrattan, dinden ve Allah’ı hatırlamaktan uzak kalan kişi, hiçbir maddi unsur ile hakiki huzur ve mutluluğu tadamaz.

 

Nitekim Rabbimiz; “Kim de beni anmaktan yüz çevirirse şüphesiz onun sıkıntılı bir hayatı olacak ve biz onu, kıyamet günü kör olarak haşredeceğiz” (Tâhâ, 20/124) buyurmaktadır. Bu ayet-i kerime Allah’tan ve dinden uzaklaştığı için varlık içinde yokluk, sıkıntı ve stres içinde yaşayan gönümüz insanının durumunu çok güzel ortaya koymaktadır.

 

Stres ve sıkıntılardan kurtulmak için

 

Stres ve huzursuzluk günümüz insanın en ciddi sıkıntılarındandır. Bu hususta hayat rehberimiz, ey Allah’ın kulları; “Dikkat edin, kalbler ancak Allah’ı anmakla huzura kavuşur” (Râd, 13/28) ikazında bulunmaktadır. Çünkü manevi kalbin gıdası Allah’ı anmak, O’nun aşkı ile yanmak ve nur-u İlahî ile aydınlanmaktır.

 

Bu da ancak tasavvuf terbiyesi ve manevi terakki ile mümkün olabilir. Bu manevi gıdadan mahrum insanlar, hakiki huzuru tadamazlar. Onlar belki ancak eğlenebilirler. Daldıkları eğlence havasından kendine geldiklerinde karşılaşacakları ilk şey, yine huzursuzluk ve strestir. Allah ne yarattığını en iyi bildiği için, ona vakitlik, haftalık, aylık ve yıllık bakım seansları ihsan etmiştir. Ama zavallı insanlık ve Müslümanların çoğu bile bunun farkında değildirler.

 

Mü'minler; Resûl-i Ekrem (s.a.v.) ve Hülâfa-i Raşidîn’in sünnetlerine riayet etmek durumundadırlar. Zühd ve takva hayatında da durum aynıdır. Şer'i şerifin hudutlarına riayet olunmadığı sürece “tasavvufi” hayattan söz etmek mümkün değildir.

 

Gayr-i İslamî davranışlara bulaşan ve şeytanî vesveselerden kurtulamayan kimselerin; insanlara zühd ve takva'yı öğretebilmeleri zaten imkânsızdır. Tasavvufla ilgili olarak kaleme alınmış birçok eserde, haram, mekruh, bid'at ve hurafelerden uzak durulması tavsiye edilmektedir. Dikkatli olmak ve şer'i hudutları öğrenip tatbik etmek gerekir. Dini ölçülerden uzak birinin tasavvufa ve Allah’a yakın olması mümkün değildir.

 

Zühd ve takva hayatı, maddi ve daha önemlisi manevi gayret ve çalışma ile yakından alâkalıdır. Türkiye'de; otuz iki ve elli dört farzı bile bilmeyen nice zavallılar, meydanı kimseye bırakmamaktadırlar. Bilgisiz düşünce üretme hastalığı toplumun geniş katmanlarının baş belasıdır. Dini eğitimden uzak yetiştirilen bir neslin ahlaki değerlere uygun bir hayat sürebileceği zannetmek bir vehimden ibarettir.

 

Dini değerleri öğrenmek, yaşamak ve yaşatmak her müslümanın vazifesidir. Bir ömür boyu İslam’dan uzak yaşayanın, utanma belası musalla taşına konulması ve dua mahiyetindeki cenaze namazını kılınması, kişiye bir şey kazandırmayabilir. İbadetsiz, fikirsiz ve zikirsiz bir hayat, dünyada bile insana fazla bir şey kazandırmaz. Böylesi bir kimsenin ahiret hayatı da ciddi tehlike altındadır. Tasavvuf, İslami bir hayat yaşama modellerindendir.

 

Ne mutlu, Allah’a kul, Peygamber (s.a.v.)’e ümmet ve onların sevdikleriyle beraber olabilip Kur’ân ahlakı ile ahlâklananlara…


İslamda Tasavvuf ve Tarikatlar | diyanetdergisi.com

www.diyanetdergisi.com › 104. Sayı
Tasavvuf Nedir? Tasavvuf, köken itibariyle Arapça bir terimdir. Sözlükte "yün" manasına gelen

Tasavvuf Terapi nedir? | Hakan Mengüç, Bilinçaltı, Yaşam ...

hakanmenguc.org › Blog
7 Mar 2014 - Tasavvuf veya Sufi Terapi Tasavvuf bir terapi yöntemi değil, bir yoldur. Allah'a ulaşmayı 

.

Tasavvuf Terapi nedir?

Tasavvuf veya Sufi Terapi

tasavvufterapi3Tasavvuf bir terapi yöntemi değil, bir yoldur. Allah’a ulaşmayı ve onunla bütünleşmeyi amaçlayan bir yol.

Öyle bir yolculuk ki, daha yolun başında öfke, panik atak, kaygı bozukluğu ve kronik mutsuzluk gibi problemler yok oluyor. (Bu konuda daha ayrıntılı bilgi için bir çok psikiyatr ve psikoloğun makalelerinden oluşan, Psikiyatri Uzmanı Prof. Dr. Kemal Sayar’ın Sufi Psikolojisi adlı kitabını okuyabilirsiniz.)

Peki ‘Tassavvuf Terapi’ kavramı nasıl ortaya çıktı?

15. yüzyıldan itibaren Avrupa toplumunda kiliseye karşı oluşan antipati bir süre sonra Avrupalıların dinden ve maneviyattan bütünüyle soğumasıyla sonuçlandı. Bu olayların sonucunda ruhsallıktan uzaklaşan Avrupa toplumu akla sığındı. Floransa, Venedik gibi yerlerde Rönesans doğarken Almanya ve Avusturya’da Barok dönemle birlikte aydınlanma çağı başladı.

Aydınlama çağında sanat ve müzikte yaşanan büyük gelişmelerle birlikte, insan ‘ruh’ denen kavramdan arındırılıp bir makine gibi görülmeye başlandı. (Hala bazı tıp otoriteleri insanı bir makine gibi görmektedir.)

Fakat 1800’lerin sonuna doğru Sigmund Frued, makine olarak görülen insan zihninin bir arka kapısı olduğunu keşfetti ve buna da ‘bilinçdışı’ dedi. Fakat Freud bilinçdışını keşfederken bunu maneviyatla birleştirmedi. Kendisinden sonra gelen Carl Gustav Jung ise bilinçdışı ve rüyalarla ilgilenmeye başlayıp, insanın manevi yönü üzerine çalışmalar yaptı. Jung’dan sonra gelen psikoloji profesörü Abraham Maslow insanın nihai amacının kendini gerçekleştirmek olduğunu savundu ve insanın manevi yönü üzerine çalışmalar yaptı.

‘Transpersonel Psikoloji’nin Doğuşu

Amerika’lı Tıp Profesörü William James ile birlikte insanın manevi yönü, ‘Transpersonel Psikoloji‘ adıyla incelenmeye başladı.

İnsanın manevi yönünü incelemeye başlayan psikologlar önce Zen Budizmi, Hint felsefesi, Tao felsefesi gibi Doğu kültürü inançlarına yöneldiler. (D. T. Suzuki, Zen üzerine yazdığı kitaplarla ‘Transpersonel Psikoloji’ alanındaki fikirlerin doğuşunu etkilemiştir.)

Doğu kültürü inançlarından Anadolu’ya yönelen Transpersonel psikoloji araştırmacıları Mevlana’yı, Yunus Emre’yi yani ‘Tasavvuf’u keşfetmeye başladılar.

tasavvufterapi2

Tasavvufun Sistematik Yapısı ve Nefs Mertebeleri

Araştırmacılar tasavvufun sistematik yapısı, musiki, sema, zikir ve halvet gibi yöntemleri karşısında şaşırmaya ve böylece daha çok araştırmaya başladılar. Tasavvuf, insanın manevi yönünü öyle kapsamlı bir şekilde inceliyordu ki; 7 aşamalı nefs sisteminde (Nefs-i Emmare’den başlayıp, Nefs-i Kamile’ye giden süreç) insanın hangi mertebede ne hissedeceği, nasıl davranacağı, ne tür haller yaşayacağını anlatıyordu.

Sufi felsefesi ve sufi terapi üzerine yazılan kitapların %70’i yabancı psikolog ve araştırmacılar tarafından yazılmıştır. (Not: Psikiyatri Uzmanı Dr. Mustafa Merter’in Nefis Psikoloji adında bir kitabı var, epey kapsamlı bir kitap, bu alan üzerine çalışıyorsanız, mutlaka okumalısınız.)

tasavvuf4

Neden ‘Tasavvuf (Sufi) Terapi’ Deniyor?

Transpersonel psikoloji ile ilgilenen psikologlar, tasavvufu bir terapi yöntemi olarak görüyor. Tasavvuf günümüz insanını iki şekilde iyileştiriyor;

Birincisi psikiyatride ‘anomi’ olarak bilinen ‘anlamsızlık hastalığı’nı yok ediyor.

İkinci olarak da, yapılan sufi uygulamaları ile kişi stres durumundan (yani beta beyin dalgasından) aşamalı olarak, sakin, rahat bir konuma (yani alfa beyin dalgasına) geçiyor. Başlarda gün içinde kısa kısa hissedilen bu durum, daha sonraları günün tamamına yayılıyor. Tasavvufta bundan ‘hal’ ve ‘makam’ olarak söz edilir. (Aşağıda buna da değineceğim.)

Stres altındaki beden, beta beyin dalgasındayken dış dünyadan devamlı olarak tehlike sinyalleri alır ve adrenal hormonlar salgılanmaya başlar. Adrenal hormonların işi bizi tehlikelere karşı daha uyanık ve hazır durumda tutmaktır. Bu  durumda bağışıklık sistemimizi koruyan askerler, dışarıda savaş alarmı verildiği için, takviye güç olarak bağışıklık sistemi koruma bölgesinden ayrılırlar; bu da bağışıklık sistemimizin minumum korumada çalışmasını sağlar.

Fakat sakin, rahat olduğumuz alfa konumlarında ise (daha derinlerde ‘teta’ konumunda) bedenimiz ve bağışıklık sistemimiz ideal performasla çalışır. Güçlü bir şekilde bizi korumaya devam eder.

Günümüz insanının en büyük rahatsızlığı olan stres, yukarıda anlattığım nedenlerden dolayı bağışıklık sisteminin minimum korumada çalışmasını sağlar ve hastalıklardan daha kolay etkilenir hale geliririz. Ayrıca duygusal olarak da daha hassas olur, çabuk üzülür, öfkelenebilir ve ani duygusal iniş çıkışlar yaşabiliriz.

Tasavvuf yolcusu daha yolun başında, uyguladığı çeşitli egzersizlerle (nefes tekniği, sema, zikir, dua, musiki vb.) beyin dalgalarını alfaya düşürür ve bir süre sonra bu beygin dalgalarını, alfa dalgasında sabitlemeye başlar. Tasavvufta kalıcı olan ve devamlılığı sağlanmış ruh haline ‘makam’; geçici süreyle hissedilen, ara sıra girilip çıkılan ruh haline ise ‘hal’ denir.

Alfa beyin dalgası tasavvuf yolculuğunun başlangıcıdır. 7 aşamalı nefis yolculuğuna çıkan tasavvuf öğrencisi, zaman içinde aklını kullanmaktan öte gönlünü kullanmayı öğrenir.

Sonuç olarak, İslam dünyasında ‘manevi bir yolculuk’ olarak görülen (dikey yolculuk) bu süreç, Batılı psikiyatristlerce ‘tasavvuf terapi’ veya ‘sufi terapi’ terimiyle bilim dünyasına dahil edilmiştir.

Mevlana’ya göre de, hepimizin içinde yaşadığı ‘boşluk’ ve ‘anlamsızlık’ aslında ‘asl’ımızı arayış, yani Allah’ı arayıştır. O yüzden Mesnevi’nin başında şöyle der;

Dinle Ney?den duy neler söyler sana,tasavvufterapi

Sızlanır hep ayrılıklardan yana?

?.

Bir kez aslından koparılmışsa insan arar,

Aslına dönmek için hep uygun arar.

 

Bir başka yazıda buluşmak dileğiyle,

Hakan MENGÜÇ – 7 Mart 2014

Sitedeki yazı ve yayınların bir kısmı tarihsel felsefi görüşlerden alıntı, bir kısmı da benim kişisel ve şahsi fikirlerimden oluşmaktadır.

.

.

Tasavvuf Nedir Anlamı Tasavvûf

www.gonlumungulu.com/frmt1525/tasavvuf-nedir-anlami
12 Haz 2008 - Tas

.

İLİM Mİ, HAL Mİ: TASAVVUF NEDİR? | İlim ve İrfan Dergisi

www.ilimveirfan.com.tr/detay.asp?Id=323
İlim kelimesi, kapsamı son derece geniş olan ve çok farklı manalarda kullanılan birçok kavramı dile getirir. Tasavvuf

.
PROF. DR. SÜLEYMAN ULUDAĞ | Şubat | 2016 | 
 
İlim kelimesi, kapsamı son derece geniş olan ve çok farklı manalarda kullanılan birçok kavramı dile getirir. Tasavvufun bir ilim olup olmadığını anlamak için neye ilim dendiğini veya denmediğini bil¬mek lazımdır.
İlimle ilgili pek çok tarif yapılmış, ilimler çeşitli şekillerde sınıflandırılmıştır. Nazari-ameli ilimler, akli-nakli ilimler gibi. (Tarifat, 135-137) 
Her şeyden evvel ilim Allah Tealanın sıfatıdır, Hak Teala alîmdir, âlimdir, her şeyi tam olarak bilir, ilminin bir kısmını vahiy yoluyla ve peygamberler aracılığı ile kullarına iletmiştir. Şu halde kutsal kitaplar ve Kur’an ilimdir, peygamberlerin hadisleri ve sözleri de ilimdir. İlmin bir tarifi şöyledir: İlim olgu ile tam örtüşen kesin inançtır. (Tarifat, 135; Ragıp, el-Müfredat, 343) Kur’an’da ve sahih hadislerde verilen bilgiler olaylara, olgulara ve var olan şeylere mutabık olduğundan ilimdir. Bu bilgilere sahip olan mü’min kullar da alimdir, okur-yazar olmasalar da; sahabe örneğinde olduğu gibi.
Bir mü’minin İslami anlamda alim olması için hem itikat ve iman sahibi olması hem de bildiğiyle amel etmesi lazımdır. Bu anlamda, çok şey bilseler bile müşriklere, kafirlere ve münkirlere alim denmez. Çünkü Allah’ın kelamı olan Kur’an’ı ve O’nun (cc) Resulü Muhammed’i (sas) kabul etmiş ve tanımış değillerdir. Bundan dolayı Belam bin Bagura kötülenmiş ve kınanmıştır. (Bk. Araf, 175; Cuma, 5) Yine bundan dolayıdır ki, kabul edilen ve reddedilen olarak ilimler iki kısma ayrılmıştır: Mahmud/övülen ilimler, mezmum/yerilen ilimler. (Gazzali, İhya, cilt 1, sayfa 29-49) Yerilen ilimlere adete uyularak ve sözün gelişi ilim denilmiştir, aslında bunlar ilim değil cehaletten ibarettir. Bunları bilenler İslami anlamda alim değil, cahildirler. “Allah’tan ancak huşu sahibi ulema korkar.” (Fatır, 28) denirken sözü edilen nitelikteki alimler kastedilmiş ve övülmüştür. Bu anlamda bilenle bilmeyen eşit olmaz. 
İslam bilginlerine ve düşünürlerine göre Kur’an’da ve sahih hadislerde övülen alim, alimbillah’tır yani ilim Allah’ın, sıfatları, isimleri ve fiilleri hakkındaki doğru ve sağlıklı bilgidir. Bu nitelikteki bilginler de ulemabillah’tır. Bir mü’minin dünyada ve ahirette işine yarayacak ve onu bahtiyar edecek ilim, bu nitelikte olan ilimdir. Bu bilgiye marifetullah, bu marifet ve irfana sahip olana da arif-i billah da denir.

(Yazının tamamı İlim ve İrfan dergisinin Şubat (2016) sayısında.)

.

.

Tasavvuf Nedir – Tasavvuf Ehli

tasavvufehli.com › FETVALAR › TASAVVUF 
8 Eki 2015 - Tasavvufu, yine kendi terimleriyle şöyle tarif edebiliriz. Ebedî saadete ulaşmak amacıyla, z

Tasavvuf Nedir

 

Tasavvufu, yine kendi terimleriyle şöyle tarif edebiliriz. Ebedî saadete ulaşmak amacıyla, zâhirin ve batının tamir; ahlakın tasfi­ye ve nefsin tezkiye hallerini içine alan, mânevi bir ilimdir.

Tasavvufun genel tanımı ise şudur: İslam dininin getirdiği hü­kümlerin, müslüman kimseler tarafından, zahirî ve bâtmî yönle­riyle birlikte, ruhsatlardan faydalanmaksızın, azimet ve takva üze­re tatbik edilmesidir.

Tasavvuf rûhî bir hayat olduğu için hakikatte; bizzat yaşamak, hissetmek ve halleriyle hemhal olmak suretiyle anlaşılabilir ve anlatılabilir.

Tasavvuf kitaplarmda rastladığımız farklı anlatımlar ve izah tarzlarının asıl sebebi de budur. İslam âlimleri, kendi rûhî, manevî hayatlarına göre tasavvufu tarif ederken; bazıları bidayet (başlan­gıç) halleriyle, bazıları nihayet halleriyle, kimi zaman alametleriy­le, kimi zaman da asıl ve esaslarına göre tarif etmişlerdir.

Her ne kadar farklı izah tarzlarıyla karşılaşsak da ifade edil­mek istenen manada birleşmektedirler. Hakikatte tasavvuf; Allah-u Zülcelâl’in istediği mümin sıfatlarına bürünmek ve Allah-u Zülcelâl’in azim bir ahlak ile ahlaklandırdığı, Peygamber sallallâhu aleyhi vesellemin ahlakı ile ahlaklanmaya çalışmaktır.

“Tasavvuf öyle bir ilimdir ki batıl onun ne ardından gelebilir, ne de önüne geçebilir. Onun ne önünde, ne de ardında hiç bir eğri­lik yoktur. Çünkü tasavvuf, nübüvvet kandilinden alınmış bir nur­dur. Nübüvvetin ötesinde ise bizim için alınacak bir nur yoktur.”

.

Tasavvuf | Tasavvuf Nedir | Tasavvufi | Tasavvuf Musikisi ...

www.semazen.biz/cevheri/tasavvuf/tasavvuf/
Almanyada Tasavvuf Dernegi.Almanyanin Frankfurt sehrinde faaliyet sürdüren cevheri dernegi sitesi

.XXXXXXXX


.

Halveti Yolunda Zikir

www.halveti.net/Tasavvuf.asp?cid=6&sid=125 
Halveti Yolunda Zikir. Aziz Mehmet Dumlu Hazretleri zikirle ilgili sohbetlerinde şöyle buyurdular : "Hz

Tasavvufun Şiir Diliyle Açıklaması:


Olanlar Tekkesi Şeyhi İbrahim Efendi (k.s.) tasavvufun tanımını aşağıdaki dizelerde ifade etmiştir:

Bidayette tasavvuf sofi bican olmaya derler
Nihayette gönül tahtında sultan olmaya derler

Tarikatte ibarettir tasavvuf mahv-ı suretten
Hakikatte saray-ı sırda mihman olmaya derler

Bu abu kil libasından tasavvuf ari olmaktır
Tasavvuf cismi safi nur-ı Yezdan olmaya derler

Tasavvuf lem’ayı envar-ı mutlaktan uyarmaktır
Tasavvuf ateş-i aşk ile suzan olmaya derler

Tasavvuf şerait name-i hestiyi dürmektir
Tasavvuf ehli iman olmaya derler

Tasavvuf arif olmaktır hakimen adetullaha
Tasavvuf cümle ehli derde derman olmaya derler

Tasavvuf ten tılsımın ism miftahıyla açmaktır
Tasavvuf bu imaret külli viran olmaya derler

Tasavvuf sofi kali tebdil eylemektir bil
Tasavvuf her söz ki söyler ab-ı hayat olmaya derler

Tasavvuf ilm-i tabirat-ü tevilatı bilmektir
Tasavvuf can evinde sırrı sübhan olmaya derler

Tasavvuf hayret-i kübrada mestü valih olmaktır
Tasavvuf Hakkın esrarında hayran olmaya derler

Tasavvuf kalb evinden masivallahı gidermektir
Tasavvuf kalbi mümin arşı Rahman olmaya derler

Tasavvuf her nefeste şarka vü Garba erişmektir
Tasavvuf bu kamu halka nigehban omaya derler

Tasavvuf cümle zerratı cihanda Hakk’ı görmektir
Tasavvuf gün gibi kevne nümayan olmaya derler

Tasavvuf anlamaktır yetmiş iki milletin dilin
Tasavvuf alem-i akla Süleyman olmaya derler

Tasavvuf uryet-i vüska yükün can ile çekmektir
Tasavvuf mahzar-ı ayat-ı gufran olmaya derler

Tasavvuf ismi azamla tasarruftur bütün kevne
Tasavvuf camii ahkamı Kuran olmaya derler

Tasavvuf her nazarda zatı Hakka nazır olmaktır
Tasavvuf sofiye her müşkil asan olmaya derler

Tasavvuf ilmi Hakka sinesini mahzen etmektir
Tasavvuf sofi bir katreyken umman olmaya derler

Tasavvuf küllü yakmaktır vücudun nar-ı la ile
Tasavvuf nur-ı “illa” ile insan olmaya derler

Tasavvuf on sekiz bin aleme dopdolu olmaktır
Tasavvuf nuh felek emrine ferman olmaya derler

Tasavvuf “kul kefa billah” ile davet dürür halkı
Tasavvuf irci’i lafzıyla mestan olmaya derler

Tasavvuf günde bin kere ölüp yine dirilmektir
Tasavvuf cümle alem cismine can olmaya derler

Tasavvuf zat-ı insan zat-ı Hakk’da fani olmaktır
Tasavvuf “kurbu ev edna”da pinhan olmaya derler

Tasavvuf canı canane verip azade olmaktır
Tasavvuf can-ı canan can-ı canan olmaya derler

Tasavvuf bende olmaktır hakikat Hak ey İbrahim
Tasavvuf şer-i Ahmed dilde bürhan olmaya derler


Tasavvufun Tarifleri

Olanlar şeyhi İbrahim Efendi (k.s.)’nin halifelerinden olan Kütahya’lı Sunullah Gaybi Hazretleri tasavvufu : “Nefyi vücud ile ahlakı hamide ve evsafı cemile sahibi olmaktır.” şeklinde tanımlar.

Mevlana Celalettin Rumi hazretleri Mesnevi Şerifi’nde : Tasavvuf nedir diye bir uluya sordular: “Gam ve keder zamanında ferah bulmaktır.” ifadesini kullandı.

Şeyh Ebu Muhammed El Ceriri Hazretleri : “Her türlü iyi ahlak ile ahlaklanıp her nevi kötü ahlaktan uzaklaşmaktır.” demiştir.

 

Cüneyd Bağdadi Hazretleri tasavvufu,” Hakkın seni sende ifna edip kendisiyle ihya etmesidir.” ifadesiyle tarif etmiştir.

Diğer bazı ünlü sufilere ait tasavvuf tarifleri aşağıda verilmektedir .

( Bu tarifler Dr. Mustafa Kara’nın “ Tasavvuf ve Tarikatler Tarihi” adlı eserinden alınmıştır. )

Reveym b Ahmed Bağdadi : Kendini Allah’ın murad ettiği şey üzerine bırakıvermen, O’nun İradesine mutlak olarak teslim olmandır. Üç esas üzerine kurulmuştur. Fakr; Allah’a muhtac olma esasına yapışmak, bezl, isar ve cömertliği gerçekleştirerek bunu kendi vasfı haline getirmek, Allah’a teslim olarak itiraz ve ihtiyarı terk etmektir. Canını bağışlamaktır. Bunu yapamadınsa sufilerin hezeyanlarıyla hiç uğraşma.

Ebu Bekir Şibli : Karşılıklı dostluk ve sevgidir. Hiçbir kaygı duymadan Allah ile beraber olmaktır. Yakıcı bir ateştir. Duyu organlarını zaptetmek ve ruhun üfleyişlerine kulak vermektir. Tasavvuf şirkdir, ortaklıktır. Çünkü tasavvuf kalbi masivadan muhafaza etmektir. Halbuki masiva diye bir şey yoktur.

Amr b. Osman Mekki : Kulun her vakitte, o vakit içinde yapılması en uygun olan amel ve ibadetle meşgul olmasıdır.

Ebu Said Miheni : Vasıtasız olarak kalbin Hakk ile kaim olmasıdır.

Cafer Huldi : Şerefli bir ahlaka doğru yükselmek, kötü ahlaktan yüz çevirmektir.

Ebu Bekir Kettani : Ahlaktır. Seni ahlaken geliştiren tasavvuf, kalp safası yönünden de geliştirmiş olur.

Tasavvufun en önce kim tarafından söylendiği belirlenemeyen diğer tarifleri :


Cömertliktir, zariflik ve temizliktir.
Uyanık ve muteyakkız olmaktır.
Kirlerden temizlenmek, kinlerden kurtulmaktır.
Şehvet ve arzuyu terk etmektir.
Mütevazi olmak, yedirmek, içirmek, ikramda bulunmaktır.
Bilmektir. Sadakattir, cömertliktir, ahlaktır.
Hakk ile muvafakat, halk ile gülüşmektir.
Cömertlik ve vefadır.
Tasavvuf, incinmemek ve incitmemektir.
Tasavvuf gönül bilgisidir.
Tasavvuf hikmetleşmektir.
Tasavvuf sevmeyi ve sevilmeyi öğrenmektir. 
Tasavvuf zıtları birleştirmektir.

Bütün bu tanımlar, Muhammed Nuru’nun pınarından sulanan Hak dostlarının gönül bahçelerinin çiçekleridir. Farklı gibi görünseler de aslında bu tariflerin hepsi aynı manayı ifade eder. Fark yalnızca tasavvuf ehlinin mizac ve meşrebinden ileri gelir. Bütün bu tanımlar, rengini, ahengini O’ndan almıştır. O ki tasavvuf ehlinin piri Hazreti Muhammed (s.a.v.)’dir. Bu sözler batmayan güneşin ışık huzmeleridir. Sahibi Cenabı Hak’dır. Her velinin tasavvuf tanımı doğrudur. Çünkü bunlar, tasavvufu yaşayan ve hissedenlerin gönül alemlerinden harf kalıplarına bürünmüş, satırlara dökülmüş tariflerdir.

 

Bu tarifleri gördükten sonra, sonuç olarak tasavvuf hakkında şunları söylemek mümkündür :

 

İnsan; görünen, bilinen suretin dışında öz varlığı itibariyle bütün mahlukatın en şereflisidir. İnsanın kendinde gizli bir hakikat vardır. Bu hakikat onda daima bir tatminsizlik meydana getirir. Ne servet, ne saman, ne mevki, ne makam, ne şan ne de şöhret ona huzur vermez. Huzuru bulmak ve sükunete erişmek isteyen insan büyük bir arayışın içine girer. İşte tasavvuf eğitimi ihtiyacı bu noktada ortaya çıkar.

Tasavvuf yolunda olmak ve bu yola girmek isteyen kişiler başkalarının yazdığı kitapları okumakla sadece tasavvuf hakkında bilgi edinebilirler. Ancak tasavvuf eğitimi için bu tür bilgiler yeterli olmaz. Çünkü tasavvuf kulluk yoludur. Aczimizi itiraf etmemiz gerekir. Bu konuda kamil bir veli şöyle söylemektedir: “Tasavvuf öğrencisi eğitiminin başlangıcında şu iki ilmi öğrenmek zorundadır. Birincisi acz ilmi ikincisi sükut ilmi.” Kişi aslında varlığın Allah’a ait olduğunu Allah dışında bir varlık davasında bulunmanın vehim olduğunu kavramalıdır. Tasavvuf eğitiminde öğrenci bu kavrayış noktasına gelebilmek için sükut etmeli, susmalı ve dinlemelidir. Acz ilmi, sükut ilmi kavranmaya başladığında hakikat kapısı da aralanmaya başlar.

.

Bugün 26 ziyaretçi (78 klik) kişi burdaydı! 
=> Sen de ücretsiz bir internet sitesi kurmak ister misin? O zaman burayı tıkla! <=

Bugün 467 ziyaretçi (1164 klik) kişi burdaydı!


Bu web sitesi ücretsiz olarak Bedava-Sitem.com ile oluşturulmuştur. Siz de kendi web sitenizi kurmak ister misiniz?
Ücretsiz kaydol