Ana Sayfa
Alt Sayfa
MÜSLÜMAN NASIL OLUR
LİNKLER
İletişim
ANA BABA HAKKI
ANA BABA HAKKI-BALLI
ESB EVLAT HAKKI
FAYDALI SİTELER
KÜTÜPHANE
KUTSAL EMANETLER
NEDEN MÜSLÜMAN OLDULAR
DİİNİMİZİSLAM.COM RADYO
ESHABIN HEPSİ MÜÇDEHİDDİR
VAHDETİ VUCUD VE ARABİ
vahdeti vucud
MÜZİK AFETİ
MÜZİKSİZ İLAHİLER
DUALARLA AÇILAN MECLİS
HAK DİN İSLAM
FETRET EHLİ
TEMKİN VAKTİ
TÜRK-İSLAM ÜLKÜSÜ
S.AHMET ARVASİ
DİNDE ŞAHSİ GÖRÜŞ OLMAZ
SESLİ DİNLE
HAKİKAT KİTAPEVİ KİTAPLARI
TAM İLMİHAL
MEKTUBAT
FAİDELİ BİLGİLER
HAK SÖZÜN VESİKALARI
İSLAM AHLAKI
HERKESE LAZIM OLAN İMAN
ESHABI KİRAM*
KIYAMET AHİRET
KIYMETSİZ YAZILAR
CEVAP VEREMEDİ
İNG.CASUS İTİRAF
NAMAZ KİTABI
ŞEVAHİDİ NÜBÜVVE
MENAKIBI ÇİHARI GÜZİN
EVLİYALAR ANS.TEK
PADİŞAH ANNELERİ
ÖRENBAY
KAR HADDİ
C AHMET AKIŞIK
===SOHBETLER===
SOHBETİN ÖNEMİ
M.A.D SOHBET 2001
M.A.D SOHBET 2002
M.A.D SOHBET 2003
M.A.D SOHBET 2004
M.A.D SOHBET 2005
M.A.D.SOHBET 2006
M.A.D.SOHBET 2007
M.A.D.SOHBET 2008
M.A.D.SOHBET 2009
M.A.D.SOHBET 2010
M.A.D.SOHBET 2011
M.A.D.SOHBET 2012
M.A.D.SOHBET 2013
M.A.D.SOHBET 2014
SOHBET 2015
ünlü sohbet 2004-06
ünlü sohbet 2007-09
ünlü sohbet 2010-11
ünlü sohbet 2012-13
ünlü sohbet 2014-15
ÜNLÜ SOHBET 2015
ÜNLÜ SOHBET 2016
ÜNLÜ SOHBET 2017*
ÜNLÜ SOHBET 2018
ÜNLÜ SOHBET 2019
ÜNLÜ SOHBET 2020
ÜNLÜ SOHBET 2021
ÜNLÜ SOHBET 2022
ÜNLÜ SOHBET 2023
ÜNLÜ SOHBET 2024
O ÜNLÜ ÖZEL
6..--
6--
55
20**
2005
2006
2008
2009
2011
305
HİKMET EHLİ ZATLAR
YOLUMUZU AYDINLATANLAR VİDEO
YOLUMUZU AYDINLATANLAR 2001
YOLUMUZU AYDINLATANLAR 2002*
YOLUMUZU AYDINLATANLAR 2003*
YOLUMUZU AYDINLATANLAR 2004
YOLUMUZU AYDINLATANLAR 2005
YOLUMUZU AYDINLATANLAR 2006
YOLUMUZU AYDINLATANLAR 2007
YOLUMUZU AYDINLATANLAR 2008
YOLUMUZU AYDINLATANLAR 2009
YOLUMUZU AYDINLATANLAR 2010
YOLUMUZU AYDINLATANLAR 11
YOLUMUZU AYDINLATANLAR 2012
YOLUMUZU AYDINLATANLAR 2013
YOLUMUZU AYDINLATANLAR 2014
YOLUMUZ AYDIN 2015
YOLUMUZ AYDIN 2016
YOLUMUZU AYDINLATANLAR 17
YOLUMUZ AYDINL 2018
YOLUMUZ AYDIN 2019
YOLUMUZU AYDINLATANLAR 2020
YOLUMUZU AYDIN 2021
YOLUMUZU AYDIN 2022
YOLUMUZU AYDIN 2023
YOLUMUZ AYDIN 2024
video-sş barkçın
9.
VEHBİ TÜLEK GENEL
VEHBİ TÜLEK 2005
VEHBİ TÜLEK 2006
VEHBİ TÜLEK 2007
VEHBİ TÜLEK 2008
VEHBİ TÜLEK 2009
VEHBİ TÜLEK 2010
VEHBİ TÜLEK 2011
VEHBİ TÜLEK 2012
VEHBİ TÜLEK 2013
VEHBİ TÜLEK 2014
VEHBİ TÜLEK 2015
VEHBİ TÜLEK 2016
VEHBİ TÜLEK 2017
VEHBİ TÜLEK 2018
VEHBİ TÜLEK 2019
VEHBİ TÜLEK 2020
VEHBİ TÜLEK 2021
VEHBİ TÜLEK 2022
VEHBİ TÜLEK 2023
VEHBİ TÜLEK 2024
VT-OSMANLI
ET
M.ORUÇ 1994
M.ORUÇ 1995
M.ORUÇ 1996
M.ORUÇ 1997
M.ORUÇ 1998
M ORUÇ GB-1999
M ORUÇ GB 2000
M ORUÇ GB 2001
M ORUÇ GB 2002
M ORUÇ GB 2003
M ORUÇ GB 2004-05
G.BAHÇESİ 2006-07
G.BAHÇESİ 2008-10
M ORUÇ H SÖZLER
M ORUÇ HİKMETLER
M ORUÇ İMAN-EVLİLİK
M ORUÇ-İ AHLAKI
M ORUÇ-MEKTUBAT
D.DİYALOĞ M ORUÇ
N-
SALİM KÖKLÜ g
SALİM KÖKLÜ 1
SALİM KÖKLÜ 23
ÖZ
M.SAİD ARVAS 1
M.SAİD.ARVAS 2
.M.SAİD ARVAS 3
336
R AYVALLI GENEL
R.AYVALLI 11-12.
R AYVALLI 13-15
R.AYVALLI 15-16
R AYVALLI 17-18
R AYVALLI 19-20
R AYVALLI 21-24.
AA*
C AHMET AKIŞIK G
C AHMET AKIŞIK*
1**
HY-ESHABI KİRAM
HY-İMAN
HY-BESMELESİZ GENÇLİK
HY-EHLİSÜNNETYOLU
HY İNG.İSLAM DÜŞM
HY GENEL
HY-OSMANLI
HASAN YAVAŞ 15-16
HASAN YAVAŞ 17-21
HASAN YAVAŞ 22-24
306
AHMET DEMİRB 11-13
AHMET DEMİRB 14-15
AHMET DMİRBŞ 16-17
A DEMİRBAŞ 18-19
A DEMİRBAŞ 20-21
A DEMİRBAŞ 22-24
M-
5 A
H 1.ASIR ALİMLERİ-
H 2 ASIR ALİMLER *
H 3.ASIR ALİMLER*
H 4 ASIR ALİMLER-
H 5 ASIR ALİMLER**
H 6 ASIR ALİMLER
H 7 ASIR ALİMLER
H 8. ASIR ALİMLER
H 9. ASIR ALİMLERİ
H 10.ASIR ALİMLER
H 11.ASIR ALİMLERİ
H 12.ASIR ALİMLER
H 13 ASIR ALİMLERİ
ALİMLER ÖZEL 1
EVLİYALAR 1
EVLİYALAR 2
EVLİYALAR 3
H 5
===1.BÖLÜM===
EMRİ MAĞRUF
E-MAĞRUF-SÜNNETULLAH
FİTNE
CİHAD
CİHAD*F
CİHAD-R.MUHTAR
CİHAD-ENFALDE
CİHAD YKS
CİHAD-FECR
CİHAD-FİRASET
22-*
İSLAMİYET NEDİR
İSLAM NAKİL DİNİDİR
DİNİMİZİ DOĞRU BİLMEK
DİİNİMİZİN ÖZELLİKLERİ
AKLIN DİNDEKİ YERİ
AKLIN DİNDEKİ YERİ 2
AKIL-FECRNET
FELSEFE NEDİR
İLK İNSAN VAHŞİ DEĞİLDİ
HZ.İBRAHİMİN BABASI
HZ ADEM İLK PEYGAMBER
HIRSTIYANLIK 1
HIRISTIYANLIK 2
YAHUDİLİK
SEBATAYİZM
KEŞF
VEHBİ İLİM-İLHAM-
EHLİ KİTAP
EHLİ SÜNNET ...
EHLİ SÜNNET İ.HAKKI
*GIPTA EDİLENLER
222*
==2.BÖLÜM===
İLMİN ÖNEMİ 1
İLMİN ÖNEMİ 2
İLİM-R.AYVALLI
İLİM-İLİMSAATİ
İLİM-İHVANLAR
ALİMİN ÖNEMİ
ALİMİN KÖTÜSÜ
İSLAM İLERLEMEYİ EMREDER
DİNİMİZ VE FEN
İSLAM VE BİLİM
OSMANLIDA BİLİM
MÜSLÜM. GERİ KALIŞI
MATBAA GEÇ GELMEDİ
MÜSLÜMAN İLİM ÖNCÜLERİ
HER KİTAP OKUNMAZ
İSLAM MEDENİYETİ
VAKIF KÜLTÜRÜ
B.OSM.TARİHİ
B.OSM TARİHİ 2
ANSİKLÖPEDİLER
EVLİYALAR ANSİKLÖPEDİSİ
REHBER ANSİKLÖPEDİSİ
İSLAM TARİİHİ ANSİKLÖPEDİSİ
OSMANLI TARİHİ ANS.
33
===3.BÖLÜM===
İMAN NEDİR 1
iman nedir 2
HİDAYET
İTİKAT-M ORUÇ
İTİKAT CÜBBELİ
İMAN-FİRASETNET
TEVHİD-KELAM-FİRASET
KOCAKARI İMANI
MİRAC-AKLIN BİTTİĞİ YER
KELİMEİ TEVHİD
TEVHİD-HAZNEVİ
ESMA ÜL HÜSNA
-ALLAHA İMAN
ALLAHIN SIFATLARI
ALLAHI TANI-İLİM SAATİ
ALLAHIN YARATMASI
ALLAHA GÜVEN VE ISPAT
ALLAH SEVGİSİ
ALLAH SEVGİSİ-ŞİİR
ALLAH KORKUSU
ALLAH VE ADALET
ALLAHA ULAŞMAYI DİLEMEK
ALLAH GAYBI BİLİR BİLDİİRİR
A*.
HUBBU FİLLAH
-MELEKLERE İMAN
ŞEYTAN
KİTAPLARA İMAN
AHİRETE İMAN
AHİRETE İMAN*
AHİRET-İLMEDAVET
AHİRET-FİRASETNET
KABİR AZABI -ÖLÜM
KABİR ZİYARETİ
KABİR-İSLAMKALESİ
CENNET ŞU AN VAR
CENNET-CEHENNEM
CENNET-CEHENNEM 2
CENNET-FİRASET
CENNET-İLİMSAATİ
CENNET-FECR
CEHENNEM-FECR
CENNET-CEH-BİRİZBİZ
A.
KIYAMET ALAMETLERİ
KIYAMET ALAMETLERİ 2
K.ALEMETLERİ-ERRAHMAN
KIYAMET GÜNÜ
KIYAMET-FİRASET
KIYAMET-DERVİŞAN
KIYAMET ALAMETLERİ*
A...
HZ.İSA GELECEK 1A
HZ İSA GELECEK 1B
HZ İSA GELECEK 2
HZ İSA GELECEK 3
HZ MEHDİ GELECEK
HZ MEHDİ GELECEK 2
HZ.MEHDİ-TEBYANNET
MEHDİLİK KONUSU
MEHDİ TASLAKLARINA
DECCAL GELECEK
KAZA KADERE İMAN
KAZAYA RIZA
KADER-YÜMİT
KADER SAPIKLARI
KÜFR HALLERİ
ŞİRK VE KÜFR SÖZLER
ŞİRK-KÜFR SÖZLER 2
ŞEHİD OLMAK
GÜNAHKARIN DURUMU*
KELAM TARİHİ
CİNLER
RUH
MÜÇDEHİD OLMA ŞARTI
İTİKAT-NESEFİ
AKAİD-TAHAVİ
İTİKAT-SADAKAT
AKAİD-ENFALDE
AKAİD-HAKŞAİRİ.C
AKİDE-HALİS ECE
AKAİD-İSMAİLAĞA
AKAİD İHVAN
AKAİD-İHVAN-1*
AKAİD-İHVAN 2
AKAİD-BİRİZ BİZ
AKAİD-İLME DAVET
AKAİD-SÜNNETULLAH
AKAİD-guraba*
AKAİD-A KALKAN
AkAİD-İSLAMHAYAT
AKAİD-FİRASET
AKAİD-İNCE.M
NEZİH İTİKAT-İNCE M
İTİKAT-ES KALESİ
AKAİD-HAZNEVİ
TAFTAZANİ KELAM
AKAİD.İLİMİRFAN-
AMENTÜ-MEDİNE
ALLAHIN GÖRÜLMESİ
site-iman
4444
===4.BÖLÜM===
PEYGAMBERLERE İMAN
PEYGAMBERLERİN HAYATI
PEYGAMBERİMİZ
PEYGAMBRİMİZ 2
KAİNATIN EFENDİSİ 1
KAİNATIN EFENDİSİ 2
KAİNATIN EFENDİSİ 3
KAİNATIN EFENDİSİ 4
SEVGİLİ PEYGAMBERİM
PEYGAMBER HASLETLERİ
peygamberim 2
peygamberim 3
PEYG.TARİHİ-BALLI
RESULULLAHIN ÇOK EVLENMESİ
PEYGAMBERİN MUCİZELERİ
PEYGAMBERİMİZ HZ. MEHDİYİ ANLATIYOR
PEYGAMBERİMİİZİN HAYATI 1
PEYG.HAYATI SESLİ
peygamberimiz SES 2
PEYGAMBERİMİZE İFTİRA
hz.muhammed ont 1
hz.muhammad ont 2
rahmet peygamberi o.n.t
nebiler o.n.t.2
nebiler o.n.t.
HADİSİ ŞERİFLER
İSLAMIN DOĞUŞU
MEVLİD
M.MUSTAFA.C
KAİNATIN EFENDİSİ demek
HİCRET
KUTLU DOĞUM ALDATMACASI
NEBİİHAYAT-İHVANLAR
NEBİHAYAT-İİMREHBERİ
ZÜLKARNEYN ALEYH.
SİYERİ NEBİ-SADAKAT
NEBİ HAYAT-HALVETİ
NEBİMİZ-TAHAVİ
NEBİ-R AYVALLI
K.E.salih SURUÇ 1
K.E.salih SURUÇ 2
peygamber ahlakı -hakşairi
peygamberimiz-m.paksu
siyer
SİYER-MEDİNE
NEBİ-YÜMİT
HZ.AYŞE ANNEMİZİN YAŞI
PEYG TARİHİ- İLİMSAATİ*
ŞİİRLER
PEYGAMBERLER TARİHİ
555
===5.BÖLÜM===
KURAN OKU ÖĞREN
KURAN MUCİZESİ
kuran mucizeleri 2*
kuran mucizeleri-hakşaiiri
kuran mucizeleri 3
K.MUCİZE-DAMLALAR
KURAN -İLMEDAVET
ATEİST DİYORKİ 1
ATEİST diyorki 2
ATEİZM ELEŞTİRİSİ
ATEİSTLERE
SURELERİN FAZİLETİ
TA KENDİSİ - AYETİ
YALNIZ KURAN DİYENLER
K. RESULULLAH AÇIKLADI
MEAL-TEFSİR OKUMAK
KURANIN ÖZELLİKLERİ
kuranın özellikleri 2
KURAN bilgileri
KURAN BİLİM-ballı
KURANI HERKES ANLAYABİLİRMİ?
İLK MEAL BASIMI
MEAL OKUMAK-T
MEAL OKUMAK -G
M.Ş.EYGİ-MEAL
KURAN KİME İNDİ
KURAN VE TERCÜME
KURANDA MECAZLAR
kuranda tarih
KURAN-SORULAR
MEALCİLERE REDDİYE 1
MEAL SAVUNMALARI
KURAN İSLAMI SAFSATASI
KURAN -şenocak*
K.FAZİLETİ-SEVDEDE
K.BİLİM-SEVDEDE
K.BİLİM-DAMLALAR
K.BİLİM-İLME DAVET
KURAN-ENFALDE
YASİNİ ŞERİF
HAŞR-KURAN
YÜMİT-KURAN
MODERNİZM
İSL.DÜŞÜNCESİ DEMEK
KURAN-MEDİNEVEB
TEFSİR USULÜ
KURANA ABDETSİZ DOKUNULMAZ
***---
===6.BÖLÜM===
EHLİ SÜNNET İTİKADI 1
EHLİ SÜNNET 2
EHLİ SÜNNET İTİKADI 3
EHLİ SÜNNET-MEDİNEVEB
E-SÜNNET-SÜNNETULLAH
E.SÜNNET-FİRASET
E-SÜNNET-SEVDEDE
SÜNNET NEDİR
SÜNNETDE DELİLDİR
sünnetde delildir 2
sünnetde delildir 3
SÜNNET DELİLDİR-İSL.KALESİ
SÜNNET-sadabat
EHLİ SÜNNET-ihvan
7---
777*
==7.BÖLÜM==
BİDAT NEDİR
BİDAT-GURABA
KUT DOĞUM BİDATİ
DİNDE REFORM 1
DİNDE REFORM M.O 2
DİYANET RFORM 3
DİYANET REFORM 2
REFORMCULARA ALDANMA
TASAVVUF SİFİL
DİYALOĞ TUZAĞI
D.DİYALOĞ 1
D.DİYALOĞ 2
EYGİ-DİYALOĞ
DOĞRUYU BULMAK
DİN ADAMI BÖLÜCÜ OLMAZ
HOPARLÖR BİDATI
ATASÖZLERİNİ DOĞRU ANLA
19 CULUK
DİNİ TABİRLERİ BOZMAK
DİYALOĞ-ihvanlar-
M FELSEFE
S---
888
===8.BÖLÜM===-
EHLİ BEYT
ESHAB
ESHABI KİRAM
ESHABI KİRAM *
ESHABIN HAYATLARI
ESHAB-İHVANLAR
ESHAB-BİRİZ BİZ
HZ.EBUBEKİİR-FEDEK
HZ.MUAVİYE
HZ ALİ İNCE SÖZLERİ
MÜSLÜMANLARIN İKİ GÖZBEBEĞİ
EBU HUREYRE R.A.
İSLAMDA İLK FİTNE
HANIM SAHABİLER
NEVRUZ YALANI
HARİCİLER
HARİCİ-HAZNEVİ
ÖMER BİN ABDÜLAZİZ
GADİRİ HUM OLAYI
EBU ZER HZ.
999-
===9*.BÖLÜM===
VEHHABİYE REDDİYE ALİM
YOBAZ VE GENÇLİK
VEHHABİYE REDDİYE
VEHHABİLİK
VEHHABİLER HIRISTIYAN GİBİ İNANIYOR
VEHHABİLİĞE EHLİ SÜNNETİN CEVABI
VEHHABİLİĞİN BAŞLANGICI
VEHH- CEVAP-SADAKAT
VEHHABİ-İHVANLAR
vehhabi red-ihvan
VEHHABİ-İSL.KALESİ
TEVESSÜL-İSL-KALESİ
İBNİ SEBECİLİK
SELEFİLİK
GÜNAH İŞLEYEN KAFİR OLMAZ
RUH ÖLMEZ ÖLÜ İŞİTİR
ŞEFAAT VARDIR 1
şefat vardır 2
şefaat var 3
RESULULLAHI ÖĞMEK
KABİR ZİYERETİ
TÜRBE CAİZ
İNG.CASUSUNUN İTİRAFI
KANDİLLER UYDURMA DEĞİLDİR
MUCİZE KERAMET
MUCİZE KERAMET 2
mucize keramet 3
SEBEBPLERE YAPIŞMAK EMİRDİR
İNTİHAR ETMEK
HACILARA VERİLEN KİTAPLAR
TEVESSÜL-VESİLE
VESİLE-NAKŞNET
VESİLE-A.KALKAN
TEVESSÜL-İHVANLAR
KANDİL-İLİM SAATİ
RE ENKARNASYON YOK
BOZUK DİNLER
RECM VARDIR
DİNDE ZORLAMA YOK
MEZHEBE UYAN KAFİR DEĞİL
SAPITANLAR TR GG
ŞİRK NEDİR
BÖLÜCÜYE ALDANMA
EVLİYADAN YARDIM
KABİR-ÖLÜ-İSL.KALESİ
ŞEFAAT-İSL.KALESİ
İSTİĞASE-İSL.KALEİ
ŞİAYA CEVAP
ŞİAYA CEVAP-TAHAVİ
ŞİA-HAZNEVİ
ÖLÜLER İŞİTİR
ALİ ŞERİATİ
abduh
GASPIRALI İSMAİL
istiğase-darusselam
460
459
==10.BÖLÜM==
==REDDİYELER==
REDDİYELER
mezhepsizlere cevap
REDDİYELER-ihvan
SAPIKLARA REDDİYE
SABATAYCILIK
İBNİ TEYMİYYE-İHVAN
ŞİA-İHVANLAR
S.N.1
ZAMANİ
SN REDDİYE
SN3
İSLAMA SUKASTLER
MEZHEPSİLİK DİNSİZLİKTİR
SULTANA İSYAN
MEZHEPSİZLERİ TANI
İKBAL-ABDUH
İBNİ TÜFEYL
S.ULUDAĞ
N. YILDIZ
İBNİ TEYMİYYE
KANDEHLEVİ-KARDAVİ
İBNİ KAYYIM
SEYİD KUTUP
F.GÜLEN
BAYRAKLI-S.ATEŞ
HAMİDULAH
MEVDUDİ- CARULAH
SAPIKLIKLAR-İHVANLAR
MUSTAFA ÖZTÜRK
H.KARAMAN
***İKİ AKİF
M.İSYANOĞLU
SAPIKLAR-İHVANLAR.
A.HULİSİ ve sapıklar
REŞİT RIZA
SAPIKLAR-İNCE.M
BAYINDIR-ŞERİATİ
sapıtanlar
M.ESED
YAŞAR NURi
İSMAİL GASPIRALI
hadis inkarına cevap
tarihselcilere cevap
mealcilere cevap
İSLAM ANS.EFGANI
İ TEYMİYYE-ESK
VEHHABİYE RED-ESK
DİYALOĞ-ESK
M OKUYAN
290
999
DOST KAZANMA KİTABI
===11*.BÖLÜM===
TASAVVUF NEDİR
TASAVVUF NEDİR 2
TASAVVUFUN ÇIKIŞI
T-İLİMİRFAN
TASAVVUF-KONDERN
TASAVVUF-MEDİNE
TASAVVUF-HAZNEVİ
TASAVVUF DÜNYASI*
TASAVVUF-İNFO
TASAVVUF TAHAVİ
TASAVVUF SADABAT
TASAVUFLAMELİF-PDF
TASAVVUF-F.ATLASI
TASAVVUF-GİKEV
tasavvufi AHLAK
SOHBET-HİKAYELER
TASAVVUF-NAKŞ
TASAVVUF-DERVİŞAN*
TASAVVUF TERİMLERİ
TASAVVUF-SÜNNETULLAH
TASAVVUF BAHÇESİ
TASAVVUF-HALVETİ-
TASAVVUF-İHVANLAR
TASAVVUF-ihvan*
TASAVVUF REYHANGÜL
TASAVVUF-CANDAMLA
TASAVVUF-ŞENOCAK
TASAVVUF-HACETN.COM
TASAVVUF-SADAKAT
TASAVVUF-İSLAMHAYAT*
TASAVVUF-HALİSECE
TASAVVUF-İLİMSAATİ
TASAVVUF İHVAN
TASAVVUF-İNCE.M.
TASAVVUF-İNCE.M 2
TASAVVUF-İNCE.M.3
TASAVVUF* FİRASET
TASAVVUF-İSL.KALESİ
TASAVVUF-halveti
TASAVVUF BAHÇESİ
TASAVVUF.İHSAN
KALPLERİN KEŞFİ
TABAKATI KUBRA HŞ
yusuf hakiki-tasavvuf risalesi
YUNUS TASAVVUF
VESVESE-İ DAVET
KİBİR
TASAVVUF sorular mc
TASAVVUF BAHÇ-NFK
tasavvuf risalesi*
osmanlıda tasavvuf
somuncu baba
NAZARİYAT
121212-
1313-
==12*.BÖLÜM====
TARİKAT
TARİKATLAR VE OSMANLI
TARİKAT MELHEMLU
RABITA
RABITA-NAKŞ
RABITA-İHVANLAR
TEVEKKÜL
İNSANI KAMİL 1
İNSANI KAMİL 2
İNSANLIK ŞEREFİ
ZENGİNLİK-FAKİRLİK
FAZİLET MEDENİYETİ*
ŞEYTAN HİLELERİ 1
ŞEYTAN HİLELERİ 2
ŞEYTAN-ÖSELMİŞ
SIKINTILARIN SEBEBİ
NEFS
NEFS-REYHANG
REŞEHAT
İHLAS -NİMET
SABIR*
MESNEVİ
TAKVA*
SEVGİYE DAİR
TÖVBE*
TÖVBE-SÜNNETULLAH
TÖVBE fecir
AF-FECR
AF-İSRAF
TEFEKKÜR
GIYBET
EDEP HAYA
DÜNYA NEDİR*
ŞÜKÜR
HASET
KÖTÜ HUYLAR
GÜZEL AHLAK
AHLAK-ENFALDE
*İSLAM AHLAKI
AHLAK BİLGİLERİ
AHLAK BİLGİLERİ 2
AHLAK-İLİMREHBERİ
DİNİN RUHA ETKİSİ
kimyayı saadet-site
VESVESE
TASAVVUF-ES KALESİ
EVLİYAYI TANIMAK
ALİM VE EVLİYALAR
17-
131313-
==13* BÖLÜM==
ZİKİR
ZİKİR-NAKŞ
ZİKİR- İHVANLAR
GÜLDEN BÜLBÜLE
GÜLDEN BÜLBÜLE 2
GÜLDEN BÜLBÜLE 3
GÜLDEN BÜLBÜLE 4
TEVECCUH SOHBETİ
R.AYVALLI 2013-14
AŞK MAHFİYET
DEDE PAŞA -REYHANİ
ÖLÜM-KABİR AZABI
ÖLÜM-KABİR-BİRİZBİZ
ÖLÜM İHVANLAR
EFGANİ-ALBANİ
RUH-BİRİZBİZ
MARİFETNAME
GÜNAH-FECR
KISSADAN HİSSE
Ö.NASUHİ BİLMEZ
RİSALE-İNCE.M
TEFEKKÜR-İSLAMİHSAN
MÜSLÜMAN-ÖSELMİŞ
NEFS-İLİMİRFAN
İKTİSAT
KISSA-HİSSSE
SU
15-
141414
====14*.BÖLÜM===
İSLAM ALİMLERİ
İMAMI AZAM COM
SİLSİLEİ ALİYE
İMAMI AZAM İKİ YILI
İMAMI AZAM-İ.ŞENOCAK
İMAMI AZAMIN BÜYÜKLÜĞÜ
İMAMI AZAM-FIKIH
İMAMI AZAM HADİS
İMAMI AZAM PDF
İMAMI AZAM PDF 2
İMAMI MATURUDİ
İMAMI EŞARİ
MATURUDİ-EŞARİ
MEZHEP İMAMLARI
HADİS ALİMLERİ
HASAN HARAKANİ
BÜYÜK ALİMLER
H.HİLMİ IŞIK
ABDULKADİRİ GEYLANİ
EBU YUSUF
İBNİ MACE
BİYOĞRAFİLER
MEVLANA HZ
MEVLANA-SEMAZEN
FAHREDDİNİ RAZİ
S.ABDULHAKİM ARVASİ
MUSTAFA SABRİ HOCA
İSKİLİPLİ ATIF HOCA
ZAHİD EL KEVSERİ
DİĞER ALİMLERİMİZ
ŞAHI.B.NAKŞİBENDİ HZ
PİRİ REŞAHATI-ADAB
MİNAHI HALİDİYE
İMAMI RABBANİ HZ.
M.HALİDİ BAĞDADİ
HARİSİ MUHASİBİ
EMİR SULTAN-ŞİİR
İBNİKEMAL-BAKILANİ
M.İBNİ ARABİ
EBUSUUD-HADİMİ
AK ŞEMSEDDİN HZ
ÇANKIRI EVLİYALARI
ISLAH DE*
1515-
151515-
===15*.BÖLÜM=====
UYDURMA HADİS OLURMU
HADİS TARİHİ
HADİS ANS
HADİS USULÜ
1041 HADİS
RAMÜZ -99-70
HADİS-PDF
HADİS ARAMA
HADİS KİTAPLARI
İTTİFAK HADİSLERİ
kaynak hadisler ih
7 İMAM İTİFAK HADİSLER
uydurma sanılan hadisler
HADİS-ENFALDE
HADİS-İSLAMHAYAT
LULU MERCAN-İSLAMHAYAT
HADİS-HAKSANCAĞI
HADİS-DAMLALAR
HADİS-BALLICOM
RİYAZUS SALİHİN
S-HADİSLER-İHVANLAR
SAHHİ BUHARİ
İHYAİULUM
İMAMI GAZALİ
797
1616-
SI
===16*:BÖLÜM===
TÜRKLER VE MEZHEBİ
MEZHEPLER TARİHİ
MEZHEP. M.ORUÇ
MEZHEP DİĞER 1
MEZHEP DİĞER 2
MEZHEP-İLME DAVET
MEZHEP GENEL
MEZHEP 1
MEZHEP 2-DELİL
MEZHEP 3 LÜZUM
MEZHEP 4 MEZHEP
MEZHEP 5 NAKİL
MEZHEP 6
MEZHEP 7 TAKLİD
MEZHEP 8
MEZHEP 9 KİTAP
MEZHEP 10-TARİHSEL
MEZHEP 11 SİZLER
MEZHEP 12
MEZHEP 13
MEZHEP TAKLİDİ
MEZHEP MUHALİF
MEZHEP-DAMLALAR
MEZHEP-İLMEDAVET
MEZHEP-SEVDEDE
MEZHEP-İSL.KALESİ
1717-
80-
171717-
===17*.BÖLÜM===
BESMELE
VATAN SEVGİSİ İMANDAN
FIKIHIN ÖNEMİ
FIKIH USULÜ
FIKIH USULÜ 2
FIKIH USUL TARİHİ
EDİLEİ ŞERRİYE
İÇDİHAD
MÜÇDEHİD
müçdehid 1
İCMA-KIYAS
içdihad-KIRKINCI
SAKAL BİR TUTAMDIR
GAYRİMÜSLÜME BENZEMEK
NİYET-ARKADAŞ
EFALİ MÜKELLEFİN
FIKIH-ENFALDE
FIKIH-yusuf semmak
FIKIH-BALLI CIM
FIKIH-FİRASET
FIKIH-GURABA*
FIKIH-İHVANLAR
FIKIH USULÜ-
FIKIH-İLİMİRFAN
FIKIH-H.ECE
EMANET VE EHLİYET
EMANET VE EHLİYET *
MİRİ-MÜLK ARAZİ
MECELLE
SELAM VERMEK
fıkıh soruları
FERAİZ-İSKAT PROĞRAMI
RECM
CİN HAKKINDA
islammerkezi.com...
181818
19
1818--
===18 BÖLÜM===
KUTUBU SİTTE*
KUTUBU SİTTE İHAYAT
KUTUBU SİTTE BALLI
FETAVAİ HİNDİYYE
EBUSUUD FETVA
DURER
RUHUS-SALAT
MUCİZE-KERAMET
HAK-UKUBAT
MAKALELER-TAHAVİ
MAKALE DERYASI
310
1919**
191919**
===19 BÖLÜM===
İBADETLERİMİZ
SÜNNET YERİNE KAZA
SÜNNET YERİNE KAZA 2
ABDEST
ABDESTİN EDEPLERİ-K SİTTE-HŞ
ESB-ABDEST
ESB ADAK
ESB HOPARLÖR
ABDEST-İHVANLAR
ABDEST-BİRİZBİZ
ABDEST-SÜNNETULLAH
HAYZ-NİFAS
GÜSL-DİŞ DOLGUSU
DOLGUYA MUHALİFLER
İSTİKBALİ KIBLE
NAMAZIN ÖNEMİ
NAMAZIN KILINMASI
YOLCULUKDA NAMAZ
CUMA CEMAAT-ZUHR
SABAH NAMAZINA KALK
NAFİLE NAMAZLAR
TERAVİH-İTİKAF
NAMAZ-TAHAVİ
HASTALIKDA NAMAZ
HOPARLÖRLE NAMAZ
NAMAZDA VAKİT NİYET
NAMAZDA TADİLİ ERKAN
NAMAZ-İLİMSAATİ
NAMAZ-İHVANLAR*
NAMAZ-H.ECE
NAMAZ-ENFALDE
NAMAZ-FİRASTE
TEHARET
TEHARET-TAHAVİ
TAHARET-İHYA
TAHARET-ENFAL
TEHARET-FİRASET
SANDALYEDE NAMAZ
<
2020-
202020-
****20.BÖLÜM***
KAĞIT PARA İLE ZEKAT
ZEKAT
ZAKAT-TAHAVİ
ZEKAT-H.ECE
ZEKAT-İHVANLAR
ZEKAT-ENFALDE
ZEKAT-FİRASET
SB ZEKAT
O
ORUÇ
ORUÇ-TAHAVİ
ORUÇ-SÜNNETULLAH
ORUÇ-İHVANLAR
ORUÇ-GURABABL
ORUÇ-H.ECE
ORUÇ-FİRASET
ORUÇ-ERRAHMAN
ORUÇ-ENFALDE
RAMAZAN-FİRASET
K-
KURBAN
KURBAN-FİRASET
KURBAN-TAHAVİ
KURBAN-CANDAMLALARI
KURBAN-İHVANLAR
KURBAN-H.ECE*
ADAK
HAC-UMRE
ALIŞVERİŞ BİLGİLERİ
ALIMSATIM-HAZNEVİ
SİGARA HARAMMI
HAC-FİRASET
SARF
FAİZ-SİGORTA
FERAİZ-MİRAS
NELER YENİR
NELER KULLANILIR
TAKKE SARIK ÇARŞAF
NAZAR VARDIR
FAL-BÜYÜ
HARAC ZARURET
RESİM YAPMAK
LİAN KİTABI
212121-
21
2121
==21.BÖLÜM==
===DUA===
DUA ŞARTLARI
DUADA EL -KOMUT
365 GÜN DUA
DUA-İNCİMERCAN
DUA-İHVANLAR
DUA-REYHANG
DUA-İLİMSAATİ
DUA --SADAKAT
DUA-FECR
DUA-FİRASET
DUA-HAZNEVİ
DUA-İSLAMVEİHSAN
BAYRAM VE RAMAZAN
69
2222---
2222222
===22 BÖLÜM==
==AİLE BÖLÜMÜ==
EVLİLİK REHBERİ
KİMLERLE EVLENİLİR
EVLLİK VE AİLE NİKAH
NİKAH-İHVANLAR
TESETTÜR FARZDIR
EVLİLİK-SEVDEDE
HUZUR KAYN AİLE
AİLE-BALLICOM
KADIN-BİRİZBİZ
KADIN-SADABAT
AHVALÜ NİSA-İNCE.M
BABANIN KIZINA MEKTUBU
AİLE-FİRASET
KADIN AİLE-FİRASET
AİLE GENEL-FİRASET
YÜKSEK İSLAM AHLAKI
KADIN HAK VE HAYZ-FİRASET
AİLE-R AYVALLI
aile saadeti-ballı
AİLE-medine veb
kadının değeri
KADIN ŞAHİTLİK-MİRAS
s maraşlı genel
maraşlı hb genel
SEMA MARAŞLI DT
SEMA MARASLI 7
FATMA BARBAROS GENEL
EVLİLİK-İS HAYAT
LEKE TEMİZİĞİ
S MARAŞLI -F ATLASI
FU
nis*
202020
==23.BÖLÜM==
ÇOCUK EĞİTİMİ
ÇOCUK-FİRASET
ÇOCUK VE DİN-EVLATLIK
ÇOCUK-SADAKAT
ÇOCUK-BALLICOM
COCUK GELİŞİM
İZDİVAÇ VE MAHREMİYET
GÖRGÜ KURALLARI
İDERECİLİK BİLGİLERİ
TESETTÜR-TAHAVİ
80--
14-2
8--
===24-BÖLÜM====
EDEBİYAT KÖŞESİ
K.S.ÖREN
EDEBYAT-ENFALDE
SALİH BABA DİVANI
EDEBİYAT-H.ECE
NİYAZİ MISRİ
TÜRKÇENİN ÖNEMİ
TAM İLMİHAL ŞİİRLERİ
NECİP FAZIL ŞİİRLERİ
HÜDAİ DİVANI
DARÜL HARPTE BANKA
YT DİZİ
YT HATIRALAR
YK MTT
YK MTT 2
gö*
M***

****TARİH VE ÖNEMİ****
TARİH TANI
BATILILAŞMA İHANETİ
BİR DEVRİMİN ANATOMİSİ
TARİH OSMAN İHVAN
TARİHİ HAKİKATLER *
TARİHİ HAKİKATLER 1
TARİHİ HAKİKATLER 2
TÜRKLERİN İSLAMI KABULÜ
M*-
İS--
İSMAİL YAĞCİ*
İSMAİL YAĞCI 2001-02
İSMAİL YAĞCI 2003-04
İSMAİL YAĞCI 2005-06
İSMAİL YAĞCI 2007-09
İSMAİL YAĞCI 2010-12
601Ü
M 3
METİN ÖZER 1
METİN ÖZER 2
METİN ÖZER 3
İBRAHİM PAZAN 23
N*
M--*
A ŞİMŞİRGİL GENEL TÜM
AHMET ŞİMŞİRGİL
ŞİMŞİRGİL ESERLERİ
ŞİMŞİRGİL-İLMİ--PDF
ŞİMŞİRGİL-TARİH
PAZAR DİVANI-AŞ
CUMA DİVANI-AŞ
CUMA DİVANI 2017-18
CUMA DİVANI 2019
CUMA DİVANI 2020
CUMA DİVANI 2021-A
CUMA DİVANI 2021 B
CUMA DİVANI 2022*
CUMA DİVANI 2023
CUMA DİVANI 2024
ASR İHANETİ-ŞİMŞİRG
HZ MUHAMMED- A SİMŞİRGİL

Ş*
ZEY
==F.BOL===
F BOL PAZAR Y
FUAT BOL-CHP 1
FBOL M CHP 19-18
AKINCI CHP
CHP Yİ KONUŞ
FUAT BOL CHP 2023*
FUAT BOL-TARİH
F BOL M 19-18
F BOL 2022
F BOL 2022-2
F BOL 2022 D
FUAT BOL 2023*
fuat bol 2023 ekim
F 1
FU--
NE--
814
İH
ABDULHAMİD HAN
ABDULHAMİD DÜŞMANLIĞI
A.HAMİD-LOZAN-MUSUL
ABDULHAMİD OSM CNK
ABDULHAMİD HAN *
İSLAM TARİHİ-AŞ
İSLAM TARİH-MEDENİYET
TARİH-GENEL
TARİH SİTESİ.ORG*
TARİH VE MEDENİYET
TARİH- NUR DERGİSİ
İSLAM TARİHİ-ENFALDE
İSLAM TARİHİ- FİKİR ATLASI
TARİH-B-İSLAMCOM
TARİH İSLAM ANAHTARI
TARİH-TAHAVİ
MİMAR SİNAN
A.HAMİD NEDEN SESSİZ KALDI
TARİH -FİRASETNET
TARİH-HALİS ECE
TARİH-EMPOZE.HÜRREM
TARİH-BALLICOM
TÜRK DÜNYASI DERGİSİ
TARİH-SANALÜLKE
TARİH-İHVANLAR
TARİH-SADAKAT
TARİH-NAKŞ
TARİH-DAMLALAR
TARİHEYOLCULUK.ORG
TARİH YAZILARI
TARİH YAZILARI 2
TARİH YAZILARI 3
GEZİ NOTLARI
BİLİM TARİHİ
AB
===OSMANLI===
BİYOĞRAFİ NET
**RAMAZAN AK TARİH
R.AYVALLI-OSMANLI
OSMANLI NASIL YIKILDI
OSMANLI PADİŞAHLARI*
OSMANLIYI TANIMAK
OSMANLICANIN ÖNEMİ*
OSMANLI MEDRESELERİ
OSMANLIYA İFTİRA
OSMANLI 1*
OSMANLICA
OSMANLI 2**
OSMANLI KÜLÜBÜ*
OSMANLI-YÜMİT
OSMANLILAR.GEN.TR
BÜYÜK OSMANLI TARİHİ
OSMANLI HİKAYELERİ
OSMANLI HANEDANI
OSMANLI-ENFALDE
OSMANLI-HAKSANCAĞI
HZ OSMANIN ŞEHİD EDİLMESİ
OSMANLIDA İMAMLIK
OSMANLI İLİM-ENFAL
OSMANLI MEDENİYETİ-ENFAL
OSMANLICA SÖZLÜK
OSMANLI-enfal
SAKLI OSMANLI
İ.ANS BATILILAŞMA
BATININ İSLAMA BAKIŞI 1
ENDÜLÜSÜN FETHİ
SELÇUKLU TARİH
TARİH ENSTİTÜSÜ DER
TİMUR HAN
ARAP İHANETİ YALANI*
İSTANBUL VE FETİH
94 YILLIK TARTIŞMA
ARAPCA-İHVAN
DURSUN GÜRLEK GENEL
çanakkale-taha uğurlu
FAHREDDİN PAŞA
BATININ OYUNLARI
ALİ KEMAL TORUNU
GÜN TARİHİ
TÜRKTARİHİM.C

Hİ-
HİLMİ DEMİR GENEL
HİLMİ DEMİR 1
HİLMİ DEMİR 21-18
HALİL ÖNÜR
Y.BÜLENT BAKİLER
o.k
KEMAL KAYRA 21-23
KEMAL KAYRA 24
E.
E B EKİNCİ ŞAHS
EB EKİNCİ GEN
EB EKİNCİ GENEL YENİ
E.B.EKİNCİ 2008-
E.B.EKİNCİ 2009
E.B.EKİNCİ 2010
E.B.EKİNCİ 2011
E.B.EKİNCİ 2012
E.B.EKİNCİ 2013
E.B.EKİNCİ 2014
E.B.EKİNCİ 2015
E.B.EKİNCİ 2016
E.B.EKİNCİ 2017
E.B.EKİNCİ 2018
E.B.EKİNCİ 2019
E.B.EKİNCİ 2021
E.B.EKİNCİ 2022
E.B.EKİNCİ 2023
E B EKİNCİ 2024
KU--
TG-M.FATİH ORUÇ
M.N. ÖZFATURA GENEL TÜM
MN.ÖZFATURA-CHP
M.N.ÖZFATURA 2001
MNÖFATURA-OSMANLI
MNÖFATURA-TÜRKLER
MNÖ.FATURA-DİYALOĞ
MNÖ FATURA-TEFEKKÜR
MN ÖFATURA-SU
MN ÖFATURA-MADEN
MN.ÖFATURA-ERMENİ
M.M.ÖZF-2016
MN ÖZFATURA -GENÇLER
İ.ÖZFATURA 2014
İRFAN ÖZFATURA 2
İRFAN ÖZFATURA 3
İRFAN ÖZFATURA GENEL
S--
299
AKINCI 1
AKINCI 2
ÖMER N YILMAZ 1
İBRAHİM YAVUZ
ALTINBAŞ A
UFUK COSKUN 1
UFUK COŞKUN 2
KENAN ALPAY
sabri gültekin
misafir yazar
Y*
M YÜKSEL-GENEL
M.YÜKSEL 2013
M.YÜKSEL 2014
M.YÜKSEL 2015-
M.YÜKSEL 2016
KÜ-
KEMAL SUNAL FİLMLERİ ZARARLARI
TG-*KAZIM K.YÜCEL
TG-HASAN ULU
TG-HAKKI ASLAN
NASIL BATTI RILDI
NİMETULLAH
VAHDET YAZAR
AH**
Y-
FE
YUSUF KAPLAN-TIME
Y KAPLAN 2007-8
Y KAPLAN 2009-10
Y KAPLAN 2011-12
Y KAPLAN 2013-14
Y KAPLAN 15-16
Y KAPLAN 2017
YUSUF KAPLAN 2018
YUSUF KAPLAN 2019
YUSUF KAPLAN 2020
YUSUF KAPLAN 2021
YUSUF KAPLAN 2022
YUSUF KAPLAN 2023
YUSUF KAPLAN 2024
Y**
Y.BAHADIROĞLU 2012
YAVUZ BAHADIR 2013
YAVUZ BAHADIR 2014
YAVUZ BAHADIR 2015
YAVUZ BAHADIR-2016 A
YAVUZ BAHADIR-2017 A
YAVUZ BAHADIROĞLU 2017 A
Y.B.TIME TÜRK VE 2016 B
CE
22*
BELGELERGERÇEK TARİH GENEL
B.GERÇEKTARİH.C-1
B.GERÇEKTARİH.C 2
B.GERÇEKTARİH.C 3
BGERÇEKTARİH C 4
B.GERÇEKTARİH.C 5
B GERÇELTARİH C.6
B GERÇEKTARİH C.7
BG KONUŞUYOR
B G TARİH 1
B G TARİH 2
B G TARİH-DİYANET
BG T-HAFIZ
BGT VAHDETİN
BGT ŞALCI B
BGT CHP EKO
BGT KADIN
İNG DERVİŞ
ALİ ŞÜKRÜ CİNAYETİ
607
604
M.Ş.EYGİ 2005
M.Ş--EYGİ 16
M.Ş.EYGİ 19
M.Ş.EYGİ YD GENEL
4-2
M ***
M.ARMAĞAN 1997
M ARMAĞAN 2010
M ARMAĞAN 2011
M.ARMAĞAN 2012
M ARMAĞAN 2013
M.ARMAĞAN 2014
M.ARMAĞAN 2015
M ARMA 15-16 KİŞİ
M.ARMAĞAN Y-16
M.ARMAĞAN YŞ-17
M ARMA 2016 DT
M ARMA 2017-18 K
M ARMA 2021 MÜZEK
M ARMAĞAN-2022 AK
M ARMAĞAN 23- AKİT
M ARMAĞ İTTİFAK
EC
M *A
RAHİM ER GENEL
RAHİM ER 2014
RAHİM ER 2015
RAHİM ER 2016
RAHİM ER 2017
RAHİM ER 2018
RAHİM ER 2019
RAHİM ER 2020
RAHİM ER 21-22
RAHİM ER 2023
RAHİM ER 2024
RAHİ
324
EA
E.AFYONCU 2010
E. AFYONCU 2016
E AFYONCU 2017
E23 GENEL
NERDE KALDIK E A
HİSAR 23
HİSAR 22-20
HİSAR 20-19
293
FU-
TURGAY GÜLER SESLİ
FUAT UĞUR
KADİR MISIROĞLU
NUREDDİN TAŞKESEN
KÜBRA DEĞİRMEN
MEHMET CAN
MEHMET KUMAŞ
MESİH-Ş SİMAVİ
A.DOĞAN İLBAY
B ACUN
MUSTAFA UZUN*
AF ARI-ALİ ERYIL
Ö SAPSAĞLAM*
ALTAN ÇETİN*
F SARRAFOĞLU
R AKBAY
ISLAHDE-PDF
322
333
MEKTEBİDERVİŞ
MD-KUDÜS
MD-ZALİMLER 1
MD-ZALİMLER 2
MD-A GEYLANİ
MD-FUTUHULGAYB
MD ŞEFAAT HAKTIR
MD İMAMLARIMIZ
MD H İMAMLARI
MD REDDİYE
MD AŞEREİ MÜBEŞER
MD NEFS VE ŞEYTAN
MD TAS VE TAR
MD MÜRŞİD
MD A SİLSİLE
MD İZ BIRAKANLAR
MD İZ BIRAKANLAR 2
MD İZ BIRAKANLAR 3
MD İZ BIRAKALAR 4
MD KÜTÜBÜ SİTTE 1
MD KÜTÜBÜ SİTTE 2
MD KÜTÜBÜ SİTTE 3
MD KÜTÜBÜ SİTTE 4
MD KÜTÜBÜ SİTTE 5
MD KÜTÜBÜ SİTTE 6
MD KÜTÜBÜ SİTTE 7
MD KÜTÜBÜ SİTTE 8
MD KÜTÜBÜ SİTTE 9
MD KÜTÜBÜ SİTTE 10
MD KÜTÜBÜ SİTTE 11
MD KÜTÜBÜ SİTTE 12
MD KÜTÜBÜ SİTTE 13
MD KÜTÜBÜ SİTTE 14
MD KÜTÜBÜ SİTTE 15
MD KÜTÜBÜ SİTTE 16
MD KÜTÜBÜ SİTTE 17
MD KÜTÜBÜ SİTTE 18
317
292
252
329
ANAYASA
KÜLLİYAT-COŞAN
İNTERNET HUKUKU
arapçanın önemi
SSK KANUN
MEB KANUN
MEMURLAR KANUNU
DARULHARP
SADAKAT.NET
SAHİHİ BUHARİ NAMAZ
SAHİHİ BUHARİ
İ.ŞENOCAK-GENEL*
NECATİ AKSU NET
SABRİTANDAOĞAN
İSLAM KÜLTÜR.COM
YAZAROKU ESK
KIRKINCI.COM
ERRAHMAN DE
-ENFAL kavram
enfal 1
kavramlar
ARAPÇA ÖĞREN
YEZİDİLİK
BİLGELİK ÖYKÜLERİ
LÜGAT-BALLI
320
297
298
296
SAĞLIK ÖĞÜTLERİ
SAĞLIK 1
SAĞLIK 2
SAĞLIK 3 KAZA
SAĞLIK 4
BASARI SIRLARI
BESLENME
BİTKİ TEDAVİ-FİRASET
CEMAL ABİ İLE DEMİR GİBİ
ŞİFALI BİTKİLER
prostata çözüm
BİYOLOJİ SÖZLÜĞÜ
erdal yeşilada-SAĞLIK
294
316
304
DİYANET-İHVANLAR
MENKİBELER-İHVAN
MUHARREF D.-İHVANLAR
TESBİTLER-İHVAN
MENKİBE-İHVANLAR
KAVRAM-İHVANLAR
TV DEŞİFRE-İHVANLAR
GÜNDEM-İHVANLAR
MENKİBELER-NAKŞ
NASİHATLER-yusuf semmak
GENEL-NASİHAT.ORG
NASİHATLER 2 Y semmak
zikr nakş
nefs nakş
rabıta nakş
İBRAHİM KİRAS GENEL
İBRAHİM KİRAZ-
HAYDAR ORUÇ DİR-POS
İSMAİL YAŞA DİR POS
AHMET TAŞGETİREN
287
286
288
291
CEMİL KOÇAK 2011
CEMİL KOÇAK 2012
CEMİL KOÇAK 2013
CEMİL KOÇAK 2014
CEMİL KOÇAK 2015
CEMİL KOÇAK 2016
285
284
M.ŞÜKRÜ HANİ 2010
M ŞÜKRÜ HANİ 2011
M ŞÜKRÜ HANİ 2012
M ŞÜKRÜ HANİ 2013
M ŞÜKRÜ HANİ 2014
M ŞÜKRÜ HANİ 2015
M ŞÜKRÜ HANİ 2016
M ŞÜKRÜ HANİ 17-18
282
AYŞE HÜR TARAF 2008
AYŞE HÜR TARAF 2009
AYŞE HÜR TARAF 2010
AYŞE HÜR TARAF 2011
AYŞE HÜR TARAF 2012
AYŞE HÜR RAD 2013
AYŞE HÜR RAD 2014
AYŞE HÜR RAD 2015
AYŞE HÜR RAD 2016
281
=İHYAORG.KİTAPLIK=
4 İNCİL FARKLI
HADİS TARİHİ
ATEİZM ELEŞTİRİSİ*
280
277
TAMER KORKMAZ GENEL
İBRAHİM KARAGÜL GEN
YÜCEL KOÇ GENEL
İSMAİL KAPAN GEN
K**
NUH ALBAYRAK GEN
NUH ALBAY TÜRKİYE 9-14
NUH ALBAY ST 15-16
NUH ALBAY ST 17-18
NUH ALBAY ST 19-20
NUH ALBAY ST 21-22
NUH ALBAYRAK 2023
KA***
241
246
METİN HÜLAGU-G
M HÜLAGU 22-23
M HÜLAGU 21
M HÜLAGU 19-20
M HÜLAGÜ 18
mn
263
243
234
238
MURAT ÇETİN GENEL
MURAT ÇETİN DP
260
ÜZEYİR İLBAK DP
YUNUS EMRE ALTIN
ENES BAYRAK
HAZAR TÜRK
SESLİ MAKALE
TÜRK YÜZYILI RG
FİLİSTİNLİLER TOPRAK SATTIMI
İSMAİL ÖZ *
HAKAN ERDEM 2016
238-
240
F-BAKA-A İMR-NİSA
MAİD-ENAM-ARAF-ENFAL
TEVB-YNS-HUD-RAD-İB
HİC-NAHL-İSRA-KEHF-MRYM
TAHA-ENB-HAC-MÜMİNUN-NUR
FURK-ŞUARA-NEML-KAS-ANK
RUM-LKM-SEC-AHKF-MHMD
FTH-HUC-KHF-TUR-NECM-KMR
RHMN-VAKIA-HDD-MCDL-HŞR
MHTN-SAF-CUMA-MNFK-TEĞA-TLK
THRM-MÜLK-KLM-HKA-MARC-NUH
CİN-MÜZ-MÜD-KYM-İNS-MRS-NB
NZAT-ABS-TKVR-
232*
232
231
230
229
228
227
226
225
224
223
222
221
220
219
218
217
216
215
214
213
212
211
210
209
208
207
206
205
204
203
24-
2
5
4
3
7
1
202
ü7
13-
10
8
17--
14-
16--
6
ME
21-
12-
İRAN -GÜLDAĞI
VAHD VUCUD MUD
DOĞ-GÜN İS TARH 1-7
SELÇUK ŞİA
KADIZADELİLER
nesefi t
mesnevi anevi
ahmet kavas
pdf moğol-zengi
yazıcı-mesut
Z KEVSERİ
KAL-ÇAKIRGİL 24
PDF HADİS
pdf açık öğr-hadis
PDF İRAN
PDF MESNEVİ
pdf moğol istila
PDF DİNİ TERİM SÖZL
PDF Ö NESEFİ TEFSİR
PDF KİTAP 1
TASAVVUF E S
PDF EMİR SULTAN
PDF SUFİ-SİYASET
PDF İSLAM HUKUKU
PDF KONEVİ-FATİHA
PDF İBNİ ARABİ
PDF N TOPÇU
PDF HZ AYŞE
PDF ABD.İBN MESUD
PDF KURTUBİ
PDF SUFFE ASHABI
PDF HZ ÖMER S
PDF SUYUTİ-MEHDİ
PDF İLİMLER
PDF FAHREDDİN RAZİ
PDF HZ OSMAN
PDF HARİCİLİK
PDF VEHHABİ
PDF ESİ
PDF CENNET CEH
PDF ZAHİD KEVSERİ
PDF ŞABANI VELİ
PDF MİRAS HUKUKU
PDF MATURUDİ
PDF İBNİ HALDUN
PDF MSP
PDF İHV MÜSLİM
PDF HANEFİ M
PDF SELEFİ
PDF ABDULHAMİDİ SANİ
PDF M HALİDİ BAĞDADİ
PDF İ VE TERAKKİ
PDF E.B.EKİNCİ
PDF NECİP FAZIL
PDF AVRASYA ETÜD
PDF İMAM MATURUDİ
PDF KADIZADEL,LER
PDF EMRİ MAĞRUF
PDF CİHAD
PDF KAVRAMLAR 2
PDF KAVRAMLAR
PDF HZ FATIMA
pdf PEYGAMBERİMİZ
PDF AHMET YESEVİ
pdf istiklal m.
pdf anadoluluculuk
PDF-YSSELİM ROMANI
PDF HACI BAYRAM VELİ
PDF MEVLANA
PDF AHİLİK
PDF GAZALİ
pdf gazali 2
pdf batıniler
PDF NİYAZİ MISRİ
pdf bedreddin ayni
pdf pezdevi
pdf ibni hümam
pdf yunus emre
pdf 31 mart vakası
PDF KAYI 10
PDF ABDULHAMİD HAN
PDF BUHARİHANLIK
OSMANLI KÜLTÜRÜ PDF
pdf osmanlı kültürü
PDF OSM.EDENİETİ
pdf osmanlıda adalet
pdf milliyetçilik 1
pdf osm milliyetçilik 2
islamcılık zyt brn bl2
pdf islamcılık 1
-İSLAMCILIK ARŞİVİ
osmanlıda batıcılık pdf
PDF OSM BATICILIK
ÖZAK İRŞAD 1-2
ÖZAK İRŞAD 3
ÖZAK Z KULUP
PDF COŞAN 1-2
PDF TÜRKÇÜLÜK
OSMANLIDA TASAVVUF 1
PDF TASAVVUF 1
H K YILMAZ
PDF A SELÇUKLU
PDF SELÇUKLU
PD.YABANCI OKULLAR
PDF EMRE AYDI
A İSKENDERİ
CÜNEYDİ BAĞDAD PDF
EBU HANİFE ÖZEL SAYISI
EBU HANİFE PDF 1
İ H A DERGİ
PDF KATILIM
PDF MODERN
==DERGİLER==
YASİN OKUMAK
YORUM -dergileri
DÜZCE HABER
MİSAK DERGİSİ
elmalı tefsir enfal 1-9
elmalı tefsir enf 10-28
elmalı tefsir enf 30-38
elmalı tefsir enf 39-58
elmalı tefsir enf 59-86
elmalı tefsir enf 87-114
İMAN-is hayat
mesnevi-i hayat
ehli sünnet- i hayat
kıssa-is hayat
g isla.-is hayat
A-
ruhus salat-ince
nezih itikat-ince
evlilik-ince
hayzı nisa-ince
tas-zikr-rabt-ince
hakayık-ince
risale-ince
risale-ince 2(seytan-nefs)
nimeti islam-ince
sohbetler-ince 1
sohbetler-ince 2
hikayeler-ince
riyazüs salihin-sadakat
fıkıh-sadakat
fetevai hindiyye-sadakat
b islam ilmihali-sadakat
bir bilene soralım-sad
vehhabilere cev.-sadakat
fıkıh ans-sadakat
nurul izah-sadakat
kutubu sitte-sadakat
sahihi buhari-sadakat
evliyalar ans.-sadakat
R---
TEBLİĞ YÖNTEMLERİ
İBRAHİM KİRAZ
M.BARDAKÇI 1
ALPER TAN
TÜRKİYE -A.AKGÜL
ULUS İLİŞKİL M ORTAK
AHMET VAROL-DIŞ POL
DIŞ İŞL 2
DIŞ İŞL 3
DIŞ İŞL 4
DIŞ IŞL 5
dış 5 yeni
B.PAKMAN WORDPTRES.COM
SN-TEKHAFIZ
f-İTİRAFLAR
AGET 1-4
İİİ..GÖLGESİ
IŞIK-UFUK
SUKUT ÇIĞLIĞI
BAHARI SOLUK
Z.ALTIN DİLİ
ÖRNEK HRK.
BUH.AN.İNS
YİT.CEN.DOĞ
BABANIN BABASI
ozan arifin refe şiiri
KİTAP-SÜNNET-KADER
ABDULHAMİD HAN

ABDÜLHAMİD HAN Osmanlı padişahlarının 34'üncüsü olan Sultan II. Abdülhamid Han aklı, zekası ve ilmi fevkalade üstün olan bir zattı. Batılıların ve iç düşmanların asırlar boyunca devleti yok etmek için hazırladığı yıkıcı, sinsi planlarını sezip, önlerine aşılmaz bir set olarak dikildi. Hazırlayanları ve maşa olarak kullandıkları yerli işbirlikçilerini, sahte kahramanları işbaşından uzaklaştırdı. İşte bu büyük zatın 10 şubat, 96. yıldönümü idi. Yıldönümü vesilesi ile Yıldız Üniversitesi ve İstanbul Medeniyet Üniversitesi işbirliği ile iki açık oturumdan oluşan etkinlik düzenlendi. İlk panel Abdülhamid'in sağlık politikasıyla ilgiliydi. Oturum başkanlığını yaptığım bu panelde konuşmacılar özet olarak şunları anlattılar: Prof. Dr. Hüsrev Hatemi; Abdülhamid'in çok iyi niyetli, sağlam karakterli ve vefalı bir insan olduğunu söyledi. Kendisinden çok devleti düşünürdü. 33 sene zalimlik yapmadan devleti ustalıkla idare etmişti. Ona atılan iftiralardan biri de pinti olduğuna dairdi. Bu çok çirkin bir suçlama olduğunu ifade etti. Aristokrat havada, halktan uzak yaşamamıştı. Atatürk'ün Abdülhamid'i küçümseyici veya kötüleyici bir sözünün olmadığını da ekledi. Prof. Dr. Nil Sarı ise Abdülhamid'in sağlık alanındaki eserlerinden söz etti ve bazılarının fotoğraflarını gösterdi. Abdülhamid 90 adet gureba hastanesi, 19 adet belediye hastanesi, 89 adet askeri hastane ayrıca eğitim hastaneleri, kadın hastaneleri, akıl hastaneleri açmıştı. Bu hastaneler ülkemizden Lübnan'a, Yemen'den İsrail'e, Makedonya'dan Suriye'ye, Yunanistan'dan Libya'ya, Suudi Arabistan'dan Irak'a pek çok yerleşim bölgesine yayılmıştı. Ayrıca eczaneler, hapishane, sağlık merkezleri, fakirler, acizler ve hacılar için misafirhane de pek çoktur. Müthiş bir sağlık hizmetidir bu. Maalesef tahttan düştükten sonra bu eserlerin isimleri değiştirilmiş, bazıları yıkılmış ve bir kısmı da başka alanlarda kullanılmaya başlanmıştır. Kısacası bu büyük insan unutturulmak istenmiştir. Kasımpaşa, Haydarpaşa, Gülhane ve Mektebi Tıbbiye-i Şahane adlı eğitim ve üniversite hastanelerini açan da Abdülhamid olmuştur. Doç. Dr. Adem Ölmez ise Abdülhamid Han'ın özellikle eğitim, sağlık, ulaşım ve asayişe önem verdiğini anlattı. Zamanında yeni bulunan aşıları ülkeye getirmiş, aşı ve kuduz hastalığı üzerine merkezler kurmuş, Bimarhaneleri yani akıl hastanelerini ıslah etmiştir. Akıl hastalarına zincir kullanımını yasaklayarak bugün bile saldırgan hastalarda kullanılan gömleği yerine koymuştur. Dr. Şerif Esendemir konuşmasına Necip Fazıl'ın, "Abdülhamid'i anlamak her şeyi anlamak olacaktır." sözleriyle başladı. Abdülhamid'in tren yolları, bakteriyolojihane, cami ve mektepler yaptırdığını, çağına uygun yaşlılık politikası izlediğini, habitat yani biyosferi merkezi alan ekolojik politikaya önem verdiğini anlattı. Bunları dinlerken aklıma hep başbakanımız Recep Tayyip Erdoğan çağrışım yaptı. O da ülkeye duble yollar, hızlı trenler, Marmaray, üçüncü boğaz köprüsü, çok sayıda havaalanı gibi sayılamayacak eserler hediye etti. Sağlık alanında yeni hastaneleri hizmete açtı. Sağlık hizmetlerini halka yaydı. Eğitim alanını pek çok üniversite, sayısız derslik ve binlerce yeni öğretmenle destekledi güçlendirdi. Kısacası Abdülhamid'in çağdaş bir takipçisiyle karşı karşıyayız. Abdülhamid Han'ı nasıl ki bir takım vicdansız, merhametsiz ve acımasız kişiler, iç ve dış düşmanların oyununa gelerek, maşası olarak bir saray darbesi ile düşürdülerse aynı komplo şu an başbakanımıza karşı düzenlenmektedirler. Bu ülkeye hizmet etmek bazılarının gözüne batmakta ve ellerinden geleni yapmaktadırlar. Rabbim Başbakanımızı korusunu2026

Anadolu’nun Mayası Ahmet Yesevi ve Hacı Bektaş Veli

Bugün, kendi tarihimize dair ciddi bilgi kirliliği yaşıyoruz. Yazdığınız eserlerde –mesela Türk sufiliğine bakışlar- incelediğimizde geçmişe referanslar gönderilen pek çok konu öz olarak anlatılıyor. Tarihi gerçeklik üzerinden gittiğimizde bugün uzantıları olan bazı meşreplere ait o zamanki öz, bugün çok farklı mecralarda…Oysa bugün dahi bir Yesevi kültürü’nde herkesin hoşuna giden, içimizi titreten, hepimizi duygulandıran taraflar var. Bu değerleri bugüne taşırken sizin düşünceleriniz nedir, nasıl algılanmalı?

Bu sual çok önemli bir sual, iki yönden bizim sıkıntımız var. Bazı belli meselelerin yanlış anlaşılması, yanlış aktarılması, yanlış bilinmesi, yanlış yorumlanması ve bunların üzerinden uzun yıllar geçince doğrusunu ortaya koyabilmek, çıkartabilmek zorlaşıyor. Söylediğiniz husus çok önemli bir husus ama buna çözüm üretmek de bir o kadar zor. Bunu önce bilmek ve belirlemek lazım. İslam Dünyasının yüzyıllar içerisindeki birtakım bölünmüşlükleri var, bir de ortak kültür değerlerimiz var. Ahmet Yesevi gerçekten Anadolu halkının, İslam Dünyasının üzerinde birleşmiş olduğu ve Türk Dünyasını en çok etkileyen insanlardan bir tanesi. Tabii Ahmet Yesevi’nin Anadolu’ya gönderdiği çok halifeleri var… Dolayısıyla bu halifeler vasıtasıyla Ehl-i Sünnet anlayışı bütün Türk milletine büyük oranda yerleşmiş durumda. Devlet olarak da biz Anadolu Beyliklerine, Osmanlı Beyliği de dâhil tümüne baksak hepsi Ehl-i Sünnet anlayışında, Ehl-i Sünnet dışı bir beylik görmek mümkün değil. Aynı şey Selçuklu, Gazneli, Karahanlı’da, büyük Türk devletlerine baktığımız zaman aynı hususiyet yine devam ediyor. Özellikle Anadolu Beyliklerini bu noktada iyi değerlendirmek lazım. Seyyah İbni Batuta Anadolu’yu gezdiği zaman bu hususu özellikle vurguluyor, “Cenab-ı Hakk’ın bu millete bir ihsanı” diyor. Çünkü o dönemde Arabistan’da Ehl-i Sünnet dışı yetmiş tane fırka var. Münteziler, murciye, şia, şianın çeşitli kolları, nice fırkalar var. Anadolu’da hiç yok; gezdiği yerlerde diyor ki; “Bu millete Cenab-ı Hakk’ın bir ihsanı ki hepsi bir, hepsi Ehl-i Sünnet…” Bunu anlatır seyyah, 1330’lu yıllarda.

Fırka savaşları da olmuyor dolayısıyla?

Beylikler arasında bir kardeşlik, muhabbet var. Biz Anadolu Beyliklerinde hâkimiyet meselesi yüzünden savaş görürüz, ancak değişik inanç sebebiyle savaş göremeyiz. Anadolu’dan giden Türklere, Türkmenlere dayanarak devletini kuruyor. Oradaki Türkmenlerin itikadi bakımdan etkilenmesi ve Anadolu ile olan irtibatları, Anadolu’yu da çok etkilemiştir. Yani Osmanlıdaki birtakım huzursuzluklar ve içten içe Bektaşiliğin bozulması da, Bektaşilik içine sızan başka görüşteki insanların bunu değiştirmeleri sebebiyle olmuştur. Yoksa Hacı Bektaş-ı Veli Hazretlerinden kaynaklanan bir fikir ve inanç ayrılığı asla sözkonusu değildir. Nitekim bugün dahi Hacı Bektaş-ı Veli’ye hiçbir Sünni Müslüman karşı değildir ve Hacı Bektaş-ı Veli’yi bütün Sünni insanlar aynen bir mutasavvıf, bir din büyüğü gibi sever, kucaklar.

Osmanlıda da başat rolü vardı zaten…

Osmanlıda şöyle rolü var; Osmanlıda en önemli rolü Osmanlının Mehter ve Yeniçeri Ocağı’nın kuruluşunda dua etmesidir. Yeniçeri Ocağı’nın kuruluşu ve Hacı Bektaş-ı Veli’nin duası aslında tarihlemeye pek uymuyor. Yani I. Murat zamanında Yeniçeri Ocağı kurulurken hayatta olmadığını biz biliyoruz, fakat bu nerden gelebilir… Muhtemelen Hacı Bektaş-ı Veli’den el almış ve onun halifesi durumunda bir kişi Hacı Bektaş-ı Veli adına orada bir dua yaptı. Zaten Hacı Bektaş-ı Veli o tarihte yaşıyorsa ve orada dua ettiyse bir mesele yok, ama bunu böyle söyleyenlerin söylediği doğruysa -ki tarihleme bazen uymayabilir- o zaman da muhtemelen onun adına bir halifesi dua etmiştir. Bizde halifeler genelde hocalarının adına iş yaparlar, kendilerini aradan çıkartırlar, gelenek böyledir. Dolayısıyla Yeniçeri Ocağı’nın duacısı, Yeniçeri Ocağı’nın bağlandığı şahsiyeti, tasavvuftaki yolu, bir kenara itemezsiniz. Bu Osmanlının resmi askeri gücü. Siz gidip bir akıncı birliğinin içinde yanlış itikada sahip insanlar bulabilirsiniz. Bir tımarlı sipahilerin içinde farklı görüşlerde insanlar bulunabilir ama Yeniçeri Ocağı bizzat resmi statüde yetiştirilen asker demektir. Alımı zaten gayri Müslimlerden olur, Müslüman Ehl-i Sünnet anlayışında yetiştirilir ve ona uygun olarak hareket ettirilir, devlet resmi inancını ona tam manasıyla verir.

Yeniçeri Ocağı için dua eden Pirimiz, Üstadımız Hacı Bektaş-ı Veli diyen bir insanın bidat ehli olmasının imkân ve ihtimali yoktur. Bunun olabilmesi mümkün değil, dolayısıyla bizim burada acaba diyeceğimiz bir husus mümkün değil. Burada ne var; bilahare o yolun saliklerinde yolcularında ona uymayan bir takım fikirlerin ortaya çıkması var. Bunu da bugün anlamamız çok kolay bizim. Bugün ne bileyim bazı tarikatlara baktığınızda, o yoldayız diyen insanların o yola uymayan yüzlerce meselesi var, o yola hiç uymayan işler yapılıyor.

Hangi tarikatı alırsanız alın onun yolundayız diyen insanların onun yolunda olmadığı yüzlerce meseleyi bulabilirsiniz… Bu o insanın öyle olduğunu göstermez, sizin daha sonra görüş değiştirdiğinizi gösterir. Dolayısıyla bizim onları doğru bir şekilde anlatabilmemiz, doğru bir şekilde değerlendirebilmemiz çok önemli. Birileri yanlış aktarıyorsa o yanlış devam edecektir, birilerinin de buna karşı doğru bir şekilde ancak doğruları göstermek vazifesi olacaktır.

Birleştirici genel çerçeveyi bugün nerede görüyorsunuz, sonuçta tarih bir referans alanı ve bilgiler var, günümüzde de değişik kültürlerden etkilenmiş topluluklar var. Bu toplumun ortak bir kültürü var ve normalde bu kültür, yapı itibari ile çok birleştirici bir kültür. Fakat günümüze gelindiğinde değerler açısından atomize olmuş topluluklar görüyoruz, bu konuda neler söyleyeceksiniz?

Aslında bizi birleştirecek unsurlarımız çok fazla; fakat ben açıkçası toplumumuzda bir cehalet görüyorum. Toplumun önce zihniyet inkılabını yaşaması lazım, bizim toplumumuzda maalesef ciddi manada, hemen her bakımdan zihin bozukluğu var. Bunda da en önemli şey ilim noksanlığı; bu durum insanları ideolojik bakış sahibi, objektif olmayan, çok yanlı, çok katı tutum sahibi insanlar haline getiriyor. Tahammülsüzlük var, tartışma fiili öldü. Sonuçta insanlar farklı düşüncelerde olacaklar, farklı fikirlere kapılacaklar, bunlara herhangi bir şey söyleyebilmek mümkün değil. Ama tartışma prensiplerini çok iyi bilirseniz doğru bir yerde buluşabilirsiniz. Neticede münakaşa bir ilimdir yani “barika-i hakikat müsademe-i efkârdan doğar” demişler, hakikat kıvılcımları müsademe-i efkârdan, fikirlerin çarpışmasından doğar. ”Kulağımın ardı keçe / Birinden girip birinden geçe” demişler. “Sen ne dersen de, ben bildiğimi okurum” benzer anlamına karşılık gelen sözler… Nasihat ne yazık ki insanlara çoğu kez ağır geliyor. İnsanlar dinlemekten sıkılıyor. Belki de bu sebeple zamanımızda herkes konuşmak istiyor, dinlemek isteyen yok. Televizyonlara bakarsanız, hiçbir tartışma programında hiçbirinin karşıdakini dinlemeye tahammülü yok. “Ben seni dinledim şimdi sus sen beni dinle!…” Aslında birbirlerini hiç dinlemiyorlar, kafalarında söyleyecekleri fikirler var, sadece o fikirleri televizyonda insanlara empoze etmeyi düşünüyor… Yani orada muhatabımı dinleyeyim, onun fikrine bir fikir sunayım, onun fikrini çürüteyim değil, sadece kafasındaki fikirleri pazara çıkartmak gibi bir şey var. Tartışmayı dahi bilmeyenler hiç nasihat dinler mi? Bu durum “Ben her şeyi bilirim./ Sadece benim dediklerim doğru./ Karşıdaki hiçbir şey bilmiyor” gibi kökünde kibir ve bağnazlık bulunan duygulardan ortaya çıkmaktadır. Hâlbuki bizim kültürümüzün en önemli parçası bildiklerini başkalarına anlatmak ve nasihatlerde bulunmak idi. Tecrübelerinden başkalarının da yararlanmasını istemekti. Bu itibarla yaşlı başlı güngörmüş geçirmiş insanlar oğullarına veya kendisini dinleyenlere: Tecrübe bana gösterdi ki diye söze başlarlardı. İnanın dinleyenler de, onların, yılların birikimi olan bu nasihatlerini kapmak için adeta yarışırlardı. Nasihatlerin hukuk anlayışındaki payına gelince, eskiler konuşmalarını kaynağı hadis-i şeriflere dayanan özlü güzel sözlerle, atasözleri ve hoş deyimlerle süslerlerdi. Dinleyenler de bu nasihatlerden büyük zevk alıp hayatının her safhasında bunları yapmağa ve uygulamağa can atardı. Bunlar yazılı olmayan fakat toplumun her kademesinde etkisini hissettiren hukuk kuralları gibi idi. Misal olarak kanaati ifade eden ve israftan sakındıran çok güzel bir beyit vardır:

    Yorganına göre uzat ayağın
    Söz işit sağır değilse kulağın.

Günümüzde kredi mağdurları deniyor. Hâlbuki senin olmayan bir parayı alacak, harcayacak ve gününde ödemeyeceksin. Sonra karşına çıkan faturaya (ki bu bilinmeyen bir şey de değildir) isyan edeceksin. Hâlbuki bir beyitle ifade edilen şu düsturu insanlar bilip uygulayabilse bunların hiç biri yaşanır olmayacak ve nice ocaklar dağılmayacaktı.

Zihniyet inkılabı deyince objektif, ilmî bakabildiğimiz zaman birleşebiliriz. Mesela Ahmet Yesevi, gerçekten İslam Dünyası olarak her bakımdan üzerinde birleşebileceğimiz bir şahsiyet… Şimdi Ahmet Yesevi’yi sen anlattığın zaman yüzde ellisi hayır diyecektir. Eğer karşıysa fikirlere; onu silecektir, dinlemeyecektir. Bu böyle mi, bu fikirler doğru mu değil mi diye asla bakmayacaktır.

Mesela Fetih filmi çıktı, eleştirileri okuyorum… Fetih filminde mehter marşı yoktu diyor, hemen altına öbürü yazıyor, o zaman da mehter marşı mı vardı, diyor, mehter marşı zaten yoktu diyor. Var mıydı yok muydu, biri vardı biri yoktu diye böyle gidiyor. Aslında mehter marşı var. Mehter marşı yoktu diyelim, Osmanlı müziği dediğiniz zaman akla ne gelir, mehter gelir değil mi? “Fatih Sultan Mehmet zamanında var mıydı yok muydu”yu bırakalım ama Osmanlı müziği nedir deseniz, mehterdir. Yani kişinin mehtere nesi var, alerjisi var, mehter olmasın istiyor. Mehter var mıydı derken sanki filmde çalınan müzik vardı!.. Senin çaldığın müzik Osmanlı’da hiç çalınmadı!.. Ama mehter çalındı. Mehter Osman Gazi’den itibaren var… Bu bir cehaleti gösteriyor, Mehter Selçuklu’da var, “növbet çalmak” denir, bunun en mükemmel haline gelmesi Fatih ile başlar Kanunî’de nihai halini alır, o ayrı ama bir şeyin aslı bir yerde vardır, devam edip geliyor, o zaman takımı azdır, çalınan enstrümanlar azdır, farklıdır sadece davul çalar, zilçalar, hücum marşı çalar…Günün belli saatlerinde növbet çalar. Gelişmiş değildir de sen onu gelişmiş yapmışsındır, tarihçiler bunu tenkit edebilir. Ama mehter müziği hakkında insanlara “mehter var mıydı yok muydu” polemiği oluştu şu an kafalarda. İnsanlar Osmanlı dedin mi kökten karşı!..

Mesela Yavuz Sultan Selim dediğin zaman bir kısım insan, ama bunu herkes söylüyor “Yavuz şu insanları kesti!..” Yok ki böyle bir şey, ama buna inandırıyor, karşı tarafın birtakım insanlarının aleyhte söylediği sözlerin aslında hiçbirisi doğru değil.

Fetihle ilgili genellikle bilinen şeylerin dışında bizlere nelerden bahsedebilirsiniz? Ya da sizi en çok etkileyen, düşündüren olay / olaylar nelerdir? Bizimle paylaşabilir misiniz?

Fethin hemen akabinde Fâtih Sultan Mehmed’in söylediği bir söz bana göre çok mühimdir. Sekiz asırdır İstanbul‘u fethedip Peygamber Efendimiz‘in müjdesine nail olabilmek için yanıp yakılan İslam hükümdarları içinde, bu şeref Osmanlı padişahı Sultan Mehmed’e nasip olur. Yirmi bir yaşındaki Genç, Topkapı’dan içeriye girdiğinde çok büyük bir sevinç içerisindedir. Yanındaki vezirler ve âlimler;

“Seleflerine nasip olmayan büyük bir başarıya kavuştu. Bir ulu müjdeye nail oldu. Normal.” diye düşünürler. Onların bu düşüncelerini sezen zeki Padişah şöyle seslenir:

“Bendeki bu sevinci İstanbul‘un fethine zannetmeyin. Zamanımda Akşemseddin Hazretleri gibi bir âlimin bulunuşuna seviniyorum.”.

İlme ve âlimlere verilen kıymeti gösteren bu ifadeler aynı zamanda İstanbul‘un fethini getiren manevi değerlere de şüphesiz işaret etmektedir. Hadis-i şerifte Rütbetü’l-ilmi ale’r-rüteb ilim rütbesi rütbelerin en üstünüdür, buyrulduğu gibi Osmanlı Devleti de en büyük değeri ilme vermiş ve en mümtaz mevkilerde ilim adamlarını bulundurmuştur.

Osman Gazi, devletinin Anayasası gibi duran vasiyetlerinde ilk olarak ilim üzerinde durmuştur.

    Her nerede işidesin ehl-i ilim
    Göster ona rağbet ü ikbal ü hilm

Nerede bir ilim ehli duyarsan ona rağbet et, ikbal ve mevki ver ve ona yumuşaklık göster sözünü bütün ahfadı candan kabul etmiş ve sonuna kadar riayet göstermişlerdir. Bu konuda özel bir sohbet yapılabilir ve inanın yüzlerle misal göstermek mümkündür. Padişahların bu davranışları ilmin ve edebiyatın gelişmesinde büyük katkı sağlamıştır. II . Murad Han şairlere maaş bağlatmıştır. Eser yazanlar, şiir yazanlar büyük taltifler görmüştür. Âlimi âlim olan anlar demişler. Padişahların bizzat kendileri de bu şairler ve âlimler grubunun içerisindedirler. Fatih‘ten itibaren neredeyse her biri bir divan sahibidir. Bunun yanı sıra huzur dersleri padişahların vazgeçilmez ilmi sohbetleri arasındadır.

.

Kayı-V Kudret ve Azamet YıllarıPosted on 

ÖNSÖZ

Elinizdeki KAYI serisinin beşinci kitabı Kanunî Sultan Süleyman devrinin kapanması ile başlamakta ve Sultan I. Ahmed devri sonuna kadar gelmektedir. Osmanlı tarihinin altmış bir yıllık devresidir.

Klasik Cumhuriyet devri zihniyetine göre Osmanlı Devleti’nin, Kanunî’den sonra duraklama dönemine girdiği kabul edilir.

Aslında Osmanlı tarihinin bölümlere ayrılması, imparatorlukla ilgili önyargıların bir ürünü olarak ortaya çıkmıştır. Osmanlı’dan ayrılan diğer ülkelerde olduğu gibi bizim ülkemizde de Osmanlı tarihinin bu şekilde yazılması yönünde fazlasıyla baskı kurulmuştur.

Şurası muhakkak ki bir devlet tarihini ya da herhangi bir siyasi, sosyal ya da kültürel yapıyı yükseliş, duraklama ve gerileme dönem­leri gibi keskin çizgilerle tarif etmek yanıltıcı olmaktadır. Hâlbuki her devri kendi şartları içerisinde iç ve dış dinamiklerin durumu ile çözümlemek ve belirlemek ilmî kriterlere daha uygundur.

Osmanlı tarihinde meydana gelen büyük değişimler bir anda gerçekleşmiş olaylar olmadığından bunları anlamaya çalışırken bö­lümlere ayırmayı değil, devamlılıklara dikkat edilmesi, hadiselerin seyrinin gözlemlenmesi daha yerinde olacaktır.

İşte KAYI V’i okurken bu duruma daha iyi şahit olacaksınız. Aslında bir takım değişimlerin nerelerde yaşandığını ve belki de mutlaka yaşanması gerektiğinin altını çizeceksiniz.

Nitekim KAYI V’te anlatılan devirde Osmanlı askerî ve siyasi sistemindeki değişimleri ve bunun yansımalarını da ortaya çıkar­maktadır.

Gerçekten de üç kıtaya hükmeden ve buralardaki problemlere çözüm üretmesi gereken on dört milyon kilometrekarelik bir cihan devletinin padişahı Kanunî Sultan Süleyman, son seferinde üç ay yol gitmiş ve iki ay boyunca Sigetvar Kalesi’nin zaptıyla meşgul olmak durumunda kılmıştı. Oysa aynı devrede Uzakdoğu’da Endonezya’dan gelen Açeliler payitahtta padişahla görüşebilmek için aylardır bek­lemekteydiler. Onların beklentilerine ise Kanunî’nin seferde vefat etmesi ve yerine geçen II. Selim Han’ın ilk dönemlerinde ortaya çıkan meselelerle ilgilenmesi nedeniyle ancak bir yıl geçtikten sonra çözüm üretilebilecekti.

Görülüyor ki artık kuruluştan beri süregelen siyasetin değişmesi elzemdi.

Kanunî döneminde Enderun’da yetişen, devletin bütün kade­melerinde çalışarak sadarete kadar yükselen ve son iki yılında bu görevde bulunan büyük devlet adamı Sokollu Mehmed Paşa, yeni siyasi değişimin en büyük mimarı olacaktır. Artık seferlerde padi­şahlar değil güçlü serdarlar görülmeye başlayacaktır. Hudutlar ise etkili ve vurucu güçlerle takviye edilerek daha güvenli bir hâle geti­rilecektir. Böylece herhangi bir saldırı karşısında anında müdahale imkânı gelişecek ve düşman saldırılarına karşı caydırıcı olarak vazife görecektir. Bu değişimin hudutlardaki savaşları daha uzun bir hâle getireceği de gerçektir. Ancak savaşların uzun sürmesini Osmanlı Devleti’nin duraklamasına bağlamak, sadece sistemi okuyamamakla ilgili bir durum olsa gerektir.

Nitekim 1579’da başlayan İran harplerinin fasılalarla on iki yıl 1592’de başlayan Avusturya harplerinin ise on üç yıl devam etmesi bunun bir göstergesidir. Bu durum Osmanlı askerî sistemini her an canlı tutması yanında yirmi beş yıl devam eden harpler sonunda devlet, iki büyük dünya gücü karşısında hiçbir toprak kaybına uğ­ramadan ve hatta yeni kazançlarla çıkmayı başarabilmiştir.

Diğer taraftan yirmi beş yıl fasılasız devam eden savaşlar, bütün dünyada görülmeye başlayan ekonomik zorluklar, paranın değerinin düşmesi, timar sistemindeki aksamalar vs. büyük Celâlî fetretini beraberinde getirecektir.

Öyle ki bu isyanlar birkaç yıl içinde Anadolu’yu büyük bir parça­lanmanın eşiğine getirdiği gibi neredeyse devletin yok olup gitme­sine yol açabilecek siyasi ve iktisadi çöküşe sebep olabilecekti. İşte bu noktada yüzyıllarca mükemmel bir makine gibi işleyen Osmanlı devlet mekanizmasının ve idarecilerinin, Celâlî fetreti karşısında sağduyulu ve bilinçli çabalar ile problemi çözme uğraşıları görü­lecektir. Bunlar tarihin daha sonra gelecek nice hadiselerine ders olacak değerde çözüm arayışlarıdır.

Yine böylesine bir kargaşa çağında asli unsurun fetretine karşılık Osmanlı devşirme sistemi içerisinde yetişen devlet adamlarının padişaha ölümüne bağlılığı test edilmiş olacaktır. Günümüzde ideo­lojik sebeplerle acımasızca eleştirilen Enderun Mektebi ve devşirme devlet adamlarının devlete faydalarının belki de en fazla görüldüğü dönemin bu devreler olması dikkat çekicidir.

Nihayet dış desteklerle daha da güçlenerek Anadolu’da devlet­çikler hâline gelen büyük Celâlî gruplarının üç yıllık ciddi bir faa­liyetin sonunda ortadan kaldırılması Osmanlıların devlet refleksini göstermesi yanında, Anadolu halkının da bu isyanlara asla itibar etmediğine işaret olacaktır.

Bütün bunların yanında Osmanlı devlet adamlarının çağını aşan projelerle ilgilenmeleri, sosyal ve kültürel hamleleri, kudret ve azamet çağının devamını gösteren diğer çarpıcı gerçekleridir.

İşte KAYI V: Kudret ve Azamet Yılları isimli eserde, artık devleti merkezden idare etmeye başlayan dört padişahın tutum ve davranışları yanında şahsiyetlerini; güçlü devlet adamlarının idari ve siyasi kabiliyetlerini; dönemin sosyal, iktisadi ve kültürel yönleriyle birlikte bulacaksınız.

KAYI V’in hazırlanmasında her türlü yardımlarını gördüğüm Hamza Umut Albayrak, Zuhal Turan ve Bilge Türkmen’e teşekkür ederim. Kitabın basımının en iyi şekilde yapılmasını temin eden Timaş Yayınları Tarih Bölümü Proje Editörü Adem Koçal’a, editör­lüğünü yapan Zeynep Berktaş ve diğer yetkililere de müteşekkirim.

Tarih ziyafeti, KAYI V ile devam ediyor.

Kayı-VI İmparatorluğun Zirvesi ve Dönüş

17. asrın son yirmi yılına girildiğinde Osmanlı Devleti gücünün ve kudretinin zirvesinde, dünya siyasetinde etkin bir şekilde hükmünü icra ediyordu. Dünyada yenemeyecekleri bir devlet yoktu. Bu yüzyılda İran ve Avusturya ordularına karşı serdarlar seviyesinde mücadele veriyorlardı. Bazen devlet adamları arasındaki çekişmelerden kaynaklı bozgunlar yaşansa da birlik olduklarında zafer kolayca kazanılıyordu.

Nitekim IV. Murad Han İran üzerine çıktığı iki seferinden birincisinde Revan’ı ikincisinde ise Bağdad’ı fethederken aynı Kanunî Sultan Süleyman döneminde olduğu gibi Safevî güçleri karşısına çıkmaya dahi cesaret edememişti.

Diğer taraftan yine Köprülüler Devri, iç çatışmaları bir tarafa bırakarak birliğini oluşturmuş bir Osmanlı Devleti’nin nasıl bir dünya gücü olduğunu ispatlıyordu.

On beş yılda devlete üç büyük eyalet daha kazandırıldı: Uyvar, Girit ve Kamaniçe…

Girit Savaşı yirmi yılı aşkın süredir devam ediyordu. Kandiye dünyanın en muhkem kalesi haline getirilmişti. Fazıl Ahmed Paşa iki senede kaleyi düşürdü. Bütün Hıristiyan âleminin desteklediği Venedik boyun eğdi.

Ve tarihin dönüm noktası: Viyana…

Viyana’da başarısızlık rakibin gücünden ziyade Osmanlı’nın hatasından meydana geldi. Merzifonlu Kara Mustafa Paşa, divan üyelerini tartışmayla ikna etme yolunu seçmişti. Oysa bu metot mutluluk getirmedi. Zira Divan’daki devlet adamları, bir kez kırılmıştı. Nitekim devlet için hayati bir zamanda kendisini yalnız bırakıverdiler. Viyana bozgunu ile gelecek darbenin bir daha asla telafi edilemeyeceğini elbette bilmiyorlardı.

    Son pişmanlık fayda vermez imiş
    Tasası ölünceye kadar gitmez imiş

Hatalar hataları kovaladı…

Viyana bozgunu sonunda Osmanlı ordusu, grogi durumuna düşmüş boksör gibiydi. On üç sene sürecek kanlı bir boğuşmanın içinde kaldı. Düşmemek için çırpındı. Ancak rakipleri ona bu fırsatı vermek istemediler. Avusturya-Lehistan ittifakına Venedik ve Rusya da katıldı. Diğer Hıristiyan devletleri de desteklerini esirgemiyordu.

Artık Osmanlı Devleti için bir daha kapanmamak üzere farklı bir dönemin kapıları açılmıştı.

Bu dönem, üstünlüğün kaybedilmemesi için verilecek büyük mücadele yıllarıdır. Bunun ilk beş senesi IV. Mehmed Han zamanındadır ve bu eserin de konusudur. Sonrası ise daha üç padişah zamanında da devam edecektir.

KAYI VI: İmparatorluğun Zirvesi ve Dönüş kitabıyla Osmanlı Devleti’nin serüveni devam ediyor.

O dönemde yaşanan hadiseler günümüze daha fazla ibretlik anekdotlar sunuyor, dersler veriyor, birlik ve beraberliğin olmazsa olmazlarını gösteriyor.

Okuyucularımı KAYI VI ile baş başa bırakırken seriyi tamamlamak hususunda dualarını bekliyorum.

KAYI serisini bir marka haline getiren Timaş Yayınları yetkililerine ve Tarih Bölümü Proje Editörü Adem Koçal Bey’e teşekkürlerimi sunuyorum.

Ayrıca eseri yayına hazırlayan Zeynep Berktaş ile kütüphane çalışmaları konusunda desteklerini gördüğüm Hamza Umut Albayrak, Zuhal Turan, Bilge Türkmen, Ebubekir Al ve B. Can Fidan’a şükranlarımı sunuyorum.

    Ehl-i irfan ile eylen gül ü mül sohbetini
    Arif olan durup oturmaya nâdânlar ile

Kayı-VII Kutsal İttifaka Karşı

Ünlü tarihçi Prof. Dr. Mehmet Altay Köymen tarihin, gerek bireyler, gerekse milletler üzerindeki tesirinden bahsederken şöyle demektedir:

“Tarih gür bir kaynaktır. Bu kaynaktan içme bahtiyarlığına erişenler geçmişi, içinde bulunduğumuz zamanı ve geleceği aydınlık görürler. Bu kaynaktan içme bahtiyarlığına erişemeyenler ise karanlıkta yol bulmaya çalışanlar gibi tökezlemekten hatta düşmekten kurtulamazlar.”

KAYI ana başlıklı Osmanlı tarihinin serüveni, yedinci eseriyle okuyucusuyla buluşmuş bulunuyor. II. Süleyman Han, II. Ahmed Han, II. Mustafa Han, III. Ahmed Han ve I. Mahmud Han devirlerini akıcı bir üslupla bu eserde okuyacaksınız.

Bu dönem ne yazık ki insanımızın sanki başka ülkenin tarihi gibi uzak bulunduğu bir devir olarak karşımıza çıkmaktadır. Bilinen malumat ise ne acıdır ki Osmanlı’ya olan husumet ve taassubun tesiriyle zihinlere yanlış aşılanmıştır.

Oysa karışık dönemler, asırlar geçtikten sonra daha fazla ders çıkarılacak, daha çok ibretler alınacak ve millet olarak daha fazla kenetlenmeye yol açacak devirlerdir.

Bu itibarla Kayı VII, Kutsal İttifaka Karşı’yı okurken tarihin bir ibretler manzumesi olduğunu bir kez daha tefekkür edeceğiz.

Muazzam devletimizin asıl ve yıkıcı darbeleri dıştan değil, hep içeriden yediğini bir kez daha anlayacağız.

İnsanlar gibi devletler de dostunu ve düşmanını zor zamanda anlayabiliyor.

    Yar odur ki bun deminde yar ola
    Şadlıkta her kim ola yar ola

Birlik ve beraberliğin önemi zor ve karışık zamanlarda ortaya çıkıyor. Başa bağlılığın önemini ve devletin ne manaya geldiğini insan kaybedince anlıyor.

Bu itibarla iyi niyetin değil, istişarenin, devlet anlayışındaki temel prensiplerin ve aklın önemi burada ortaya çıkıyor.

Kayı VII, Kutsal İttifaka Karşı bu bakımdan muazzam örneklerle doludur. Viyana’da beklemediği bir vurgun yiyen Osmanlı Devleti’ne karşı Avusturya, Venedik, Lehistan ve Rusya, kutsal bir ittifakın içerisine girerek dört cepheden saldırıya geçecektir. Devlet bu kutsal ittifaka karşı on altı sene sürecek amansız bir mücadelenin içerisine girdiğinde, onlardan daha fazla içerideki yıkıcıların ihanetleri ile de boğuşmak zorunda kalacaktır. Sulh, toparlanma ve atılım süreçlerini ise darbelerin yıkıcı tesirlerinin mahvettiği görülecektir. Neticede darbelerin devletimize verdiği zararlar kadar, ittihadın getirdiği faydalar da gün gibi aşikâr olarak defalarca tekrar ediyor.

Düşmanı bitmeyecek olan İslam âleminin, tarih projektörü ile gözünün açılması ve her zaman açık kalması dileğiyle…

Kayı-VIII Islahat, Darbe ve Devlet

    Yâr odur ki bun deminde yâr ola
    Şâdlıkta her kim ola yâr ola

İnsanların tıyneti, değeri büyük ölçüde zor zamanlarda belli oluyor. Dostluğu ve arkadaşlığı sıkıntılı zamanlarda anlaşılıyor. Onun için atalarımız dostları “iyi gün” ve “kara gün” dostları olarak ayırmıştır. Devletlerin de böyle devirleri vardır. Yaşamakta oldu­ğumuz günler de bunun en çarpıcı örneği olarak tarihe geçecektir.

Diğer taraftan Ortadoğu yıllardır bir ateş çemberi içinde bulun­maktadır. Irak, Suriye ve dünyanın diğer bölgelerinde Müslüman­lar perişan bir vaziyettedir. Gerek ülkesinden kaçanlar ve gerekse bölgelerinde zor şartlarda bulunanlar için neredeyse tek şefkatli el Türkiye olmuştur.

İslâm dünyasını mahveden güçler bu eli de kırmak için, Kayı VIII: Islahat, Darbe ve Devlet’in tamamlanması için çalışıldığı gün­lerde, büyük ve sinsi bir isyan girişiminde (15 Temmuz Darbesi) bulundular.

Küresel dış güçlerin desteğiyle gerçekleşen bu isyanın amacı Türkiye’yi çok büyük bir kaosa sürüklemek, üçe beşe bölmek ve asırlardır dünyaya nizâm ve intizâm vermiş Türk milletini Orta Anadolu’da küçük bir kantona çevirmekti.

Bu, kırk yıldır planlanan bir projeydi. Hem açık hem de sin­si bir şekilde çalıştılar. Daha önce Osmanlı Devleti’ni yıkarken yaptıkları gibi kahramanlar ürettiler. Dışardan uzanan eller, bu sahte kahramanları hem Türkiye’ye hem de dünyaya pazarladılar. Müslümanların eliyle, parasıyla ve her türlü desteğiyle büyüterek bir dünya devi yaptılar. Sonra da o devi Türk-İslâm âlemini parça parça etmek üzere harekete geçirdiler. Türkiye, tarihinde nice kez vurulduğu gibi yine içeriden vuruluyor, yabancılar yine bir maşa olarak kullanıyorlar. Yarın ülkeyi büyük bir iştahla parçalarken ve Müslümanların kanı bir kez daha oluk oluk akarken onlar, boğazına kılçık saplanan kedi yavrusu gibi miyavlamaya sahte gözyaşları dökmeye de hazırdılar.

Evet, her şeyi planlamışlardı. Elbette ki Yaratanın da bir hesabı vardı. Cenab-ı Hak, asırlardır dar zamanlarda Müslüman kardeş­lerini kucaklayanları, sahip çıkanları, yardıma koşanları darda bı­rakmadı. Onlara nusret verdi. İslâm’a oyun kuran İslâm’ı bozmaya çalışanların tuzaklarını bozdu. Dünyaya demokrasi ve insanlık dersi verdiklerini iddia edenlerin çirkin yüzlerini meydana çıkardı.

Elbette bütün bunlardan ders çıkartacak, ibret alacak olanlar Müslümanlardır. Kırk yıldır bu fesat yuvalarının oyunlarını göre­meyen ve onları destekleyenlerdir.

Ölüm mukadder ve kaçınılmaz olarak herkesi yakalıyor. Kimin yanındaydın ve kimin destekçisiydin? Sorularına muhatap olunacak o günler kimse için uzak değil.

Peygamber Efendimiz’in “El mer’ü mea men ehabbe” (Bu dünya­da kimi seversen, ahirette onunla beraber olursun) Hadis-i Şerifi’nin anlamının kalbimizden çıkarılmaması gerektiği bir devirdeyiz. Zira Türkiye, tarihin en acı bir kalkışmasını, kaos projesini, İslâm dünyasını köleleştirme, Müslümanları Hristiyanlaştırma girişimini milletin; devletinin ve liderinin etrafında bir hale gibi toplanması sayesinde bertaraf etmiştir. Bu gerçekler hiçbir zaman hatırdan çıkarılmamalı, ders kitaplarına konulmalıdır.

Kayı VIII’i okurken eminim bugünlerde yaşananları daha da iyi değerlendireceğiz. Darbelerin ülkeye verdiği zararlar yanında sıkıntıların temel kaynağının hep içeriden kaynaklandığını görece­ğiz. Biz birlik ve beraberlik içinde iken gücümüzü, ayrılık ve nifaka düştüğümüzde acınası hallerimizi daha iyi anlayacağız. Koskoca Kırım ülkesinin kaybında ihanetin korkunç izlerini tahlil edeceğiz. Ülke bir kez elden çıktıktan sonra geri getirmenin zorluğunu hatta imkansızlığını idrak edecek ve elimizdeki nimetlerin kıymetini bilmeyi öğreneceğiz.

III. Mustafa Han‘ın bir kıtasına nazire yazan Kilisli Mehmed Hâkî Efendi‘nin (v.1758) şu mısraları da sanki bugünün devlet büyüklerine seslenir gibi değil midir?

    Bende ol sıdk u muhabbetle Hakîm-i ezele
    Olamaz mazhar-ı tevfik-i ‘inâyet hazele
    Sakınup devlete basdırma ayak mübtezele
    Sözümü tut anun üstine kapuyı rezele

“Ezel sultanı Allah’a muhabbet ve sadakatle kul ol. Çünkü alçak kimseler Allah’ın yardımına mazhar olamaz. Bu yüzden onların devlet kapısına ayak basmalarına izin verme, sözümü tut ve kapıyı üzerlerine kilitle.”

Evet, hem millet hem devlet büyükleri için Kayı VIII: Islahat, Darbe ve Devlet kitabından çıkarılacak çok büyük dersler ve tec­rübeler var!

Kayı-IX Sonun Başlangıcı

II. Mahmud Han büyük ve kanlı bir ihtilalin sonunda tahta çıkarılmıştı. Yılların çalışmalarının bir anda yerle yeksan olduğuna şahit olmuştu. İsyanlar, muharebeler ve devletinin taksim edilmesi teşebbüsleri ile karşı karşıya kaldı. Fakat o, ümit ve cesaretini asla yitirmeyecektir. Her türlü ağır şartlara karşı, ecdadına yakışır azim ve idare ile mücadelesini devam ettirecekti. Zamanı kollayacak ve vakti geldiğinde atılması gereken adımlarda zerre tereddüt göstermeden fikirlerini ve ideallerini gerçekleştirmek için cesaretle yola çıkacaktır. Nitekim planlanan gelişmelerin karşısındaki en büyük engel olan Yeniçeri Ocağı’nı ortadan kaldırmak suretiyle, arzu ettiği ıslahatları yapabilmek için adımlarını sıklaştıracaktır.

Tam yeni orduyu kurarken Rusya’nın fırsat vermemek adına derhal harp ilan etmesi ve donanmanın mahvedilişi bu yüce himmet sahibi padişahı yolundan çeviremeyecektir. Türkiye’yi yeni nizama eriştirecek bütün müesseselerin temelini atmak için seferber olacaktır. Tıbbiye ve Harbiye mekteplerini açacak, Asâkir-i Mansûre-i Muhammediye adıyla yeni ve modern bir ordu geliştirmeye çalışacak, ülkeye yabancı subaylar getirerek bilgilerinden istifade edilmesini sağlayacak, Avrupa kabine usulünü getirerek idarî ıslahatları hızlandıracaktır. Askerî, idarî ve adlî yüksek şuralar teşkil ettirerek memurların vazife ve salahiyetlerini modern bir nizama bağlamaya çalışacaktır.

Sultan Mahmud bir yandan devlete nizam verirken bir yandan da iç ve dış buhranlarla dağılma sürecine giren imparatorluğu ayakta tutmaya çalışıyordu. Bunlar içerisinde en kötüsü, yine dâhilî bir dost bildiğinden gelecekti. Mısır Valisi Mehmed Ali Paşa’nın çıkardığı isyandan en fazla bu ülkenin düşmanları istifade ettiler. Konuyu milletlerarası bir mesele haline getirdiler. Bu buhran içinde imzalanan Baltalimanı Antlaşması ticarî direncimizi kıracaktı. Nice buhranlar karşısında iradesi, sabrı ve cesareti kırılmayan Sultan, Mısır ordularının Kütahya’ya yaklaştığı sırada büyük elem ve üzüntü içerisinde can verecekti.

Bu tarihten sonra, evvelce büyük hizmetleri görülmüş Mısır Valisi Mehmed Ali Paşa İngilizlerin kıskacı altına nasıl girdiğini esefle görecekti. Mısır’dan sonra Suriye’nin de başı olacağım derken, İslam âleminin en büyük devletini İngilizlerin kıskacına attığını fark edecek miydi?

II. Mahmud Han’ın yerine on yedi yaşında tahta çıkan Abdülmecid Han’a, tecrübesizliği ve içinde bulunduğu şartlar, devlet için en büyük hatayı işletecekti. Belki Padişah’ın tek düşünemediği şey, bir Osmanlı paşasının devletini yabancılara peşkeş çekmek, menfaatleri uğruna devletine ihanet etmek ve yabancıların devletine müdahale etmesini istemek gibi akla hayale gelmeyecek işleri yapabileceği idi.

Tanzimat denilen ve gerek döneminde gerekse Cumhuriyet devri resmî tarihçilerince göklere çıkarılan bir kısım kararlar Osmanlı tarihi için korkunç bir dönüm noktası olacaktı. Tanzimat, bir anlamda bu koca İslam devletinde bir yok olma devrinin başlamasına yol açmıştı.

1834 senesinde Paris’te ve sonra Londra’da Osmanlı sefiri olarak bulunan Mustafa Reşid Paşa, aldatılmış, mason yapılmıştı. Kendisiyle irtibatlı gruplar, Osmanlı Devleti’nin zor zamanlarında kullanacakları ıslahatları hazırlamışlardı. II. Mahmud Han onun bu ihanetini haber alarak idam edilmesini emretmiş ise de vefatı üzerine kurtulmayı bilmişti.

Akabinde, genç padişaha Tanzimat’ı ilan ettirerek ülkesini daimî olarak yabancı müdahalelerine açık hale getirmişti. İngilizler bu uşak vaziyetindeki sinsi adamı devamlı surette desteklediler. 1846 yılında sadrazam olunca, Hariciye Nazırı iken Canning ile el ele verip hazırlamış olduğu, Tanzimat Fermanı’na istinat ederek, büyük vilayetlerde mason locaları açtı. Casusluk ve hıyanet ocakları çalışmaya başlamıştı. Gençler, din cahili olarak yetiştirildi. Londra’dan alınan planlarla idarî, ziraî, askerî değişiklikler yaptılar. Bunlarla gözleri boyadılar.

Sultan Abdülmecid Han devlet işlerinde tecrübe kazandıkça Reşid Paşa’nın ihanetlerine vakıf olmuş ise de şartlar oldukça değişmiş olduğundan elinden fazla bir şey gelmez olmuştu. Reşid Paşa’yı birkaç kere sadrazamlıktan uzaklaştırdı ise de kendisine (koca), (büyük) gibi isimler takan bu kurnaz adam, rakiplerini devirip, tekrar iş başına gelmeyi becerdi. Öte yandan, yerine gelenler de bir anlamda onun yetiştirmeleri ve mason idiler. Böylece devlette kaht-ı rical devri açılmıştı. Osmanlılara “Hasta Adam” denilmesinin asıl sebebi bu olsa gerektir.

Devleti dış güçlerin boyunduruğu altına sokan girişimlerden biri de hiç kuşkusuz Tanzimatçı nazırların yaptığı hatalar yüzünden Osmanlı maliyesinin çok zor durumda kalmasıydı. 1850 senesinde Reşid Paşa, Avrupa devletlerinden borç alınması cihetine giderek, Londra Bankası ile anlaşmış ve 260 milyon kuruşluk bir borçlanma mukavelesi imzalamıştı. Gerçi Sultan Abdülmecid bunu reddetmişti ama 1853’te başlayan Kırım Harbi, malî vaziyeti önü alınamayacak biçimde kötüleştirdi. Bu borçlara karşı devletin önemli gelir kaynakları ipotek edilecekti.

Ve sonrasında Abdülaziz Han’ın çırpınışları… Bir kez daha millîliği sağlayabilme çabaları! Neticede devlet adamlarının ele geçirilmiş olması Tanzimat’ın ikinci padişahına acı bir darbe daha yaşatacak ve II. Osman Han’dan sonra tekrar bir padişah darbeciler tarafından katledilecektir.

II. Osman Han’ı katledenler asırlarca lanetlendi. Ya Abdülaziz Han’ı öldürtenler? Midhat Paşa fotoğrafları yıllarca okulları süsledi. Tarihin bu devrelerini ve tamamen kuşatılan bir imparatorluğu Kayı IX’da okuyacağız.

.

Kayı-X II. Abdülhamid HanPosted on 

Tarihçilerin umumiyetle ittifak ettikleri bir husus, en çok tahrif edilmiş, yanlış yorumlanmış, iftira ve karalamalara uğramış devletin Osmanlılar olduğudur. Bu tahrif içerisinde şüphesiz aslan payını da II. Abdülhamid Han almıştır.

Araştırdıkça değeri anlaşılan ve her geçen gün biraz daha hayranlık duyulan II. Abdülhamid Han, vefatının üzerinden tam bir asır geçtiği halde nesillerimize neden anlatılamadı? Belki de insanların zihnini en fazla kurcalayan suallerden biridir bu!

Son yıllarda sıkça duyduğumuz, dillerimize pelesenk olmuş bir söz var! Necip Fazıl Kısakürek Bey’in bir teşhisidir:

“II. Abdülhamid Han’ı anlamak her şeyi anlamak olacaktır”.

El-hak doğru ve tam yerinde söylenmiş bir sözdür. Fakat acı olan tarafı günümüzde bu sözle makalesine giriş yapanlar da, konferansına başlayanlar da maalesef II. Abdülhamid Han’ı doğru anlamaktan uzak kalmaktadır. Mevlana hazretlerinin:

    Sözlerim fehmin kadardır kıl nigah
    Hasretim fehm-i sahiha ah ah

beyti sanki bu durum için söylenmiştir.  

II. Abdülhamid Han fevkalade problemli bir zamanda tahta çıktı. Saltanatının ilk yılında devlet, yönetimi elinde tutan bürokratlar tarafından 93 Harbi’ne sürüklendi. En acı felaketler yaşandı.

Dağılmak ve yok olmak tehlikesiyle karşı karşıya kalan ülkenin idare dizginlerini eline aldı. Basiretli idaresiyle 30 sene içerisinde devlete kaybolan prestijini tekrar kazandırdı.

Ülke de şu anda mevcut ne kurum varsa hepsi Abdülhamid Han döneminden kalmıştır.

Abdülhamid Han, Osmanlı ruhunu temsil eden son padişahtır.

Peki, bu büyük hakan, neden hakkıyla bilinemedi ve anlaşılamadı?

Abdülhamid Han’ın tahtan indirilmesi dünya, Müslüman ve Türk tarihi için çok mühim bir hadisedir. Adeta bir dönüm noktasıdır. O, son derece derin irtibatları olan bir tertiple tahtından alaşağı edildi. Onun saltanattan uzaklaştırılmasıyla birlikte, kendisini döneminde anlayamayanlar, düşmanı olanlar ve hatta tahtından alaşağı edenler sonraki yıllarda hep baş tacı edildi. Onun yanında duranlar, onu sevenler ve ona sahip çıkanlar ise devamlı kötülendi. Böylece Türkiye’de her kesimin kendince bir kahramanı oldu. Fakat bu kahramanlar, nedense Abdülhamid Han ile zıt ve hasım kişilerdi. Düşmanlarının izinden gidenlerin, onu doğru bir şekilde anlaması nasıl mümkün olacaktı? İşte insanlar bu ikilemi aşmakta her zaman zorlandı.

Dolayısıyla padişahı, saltanatı döneminde anlayamayan ve azılı düşmanlık edenlerin, neden bu hataya düştükleri suali günümüzde de hiç sorgulanmadı! “Hatadır canım”. “Padişah, peygamber değil ya, elbette onun da hataları vardı”, deyip geçiştirildi. İşte bu sığ ve kısır analiz, padişah ve İslam’ın düşmanlarını hep gölgede bıraktı. O görünmez gölge içerisindekiler de aynı oyun ve kurgularını hep devam ettirdiler.

Bakınız günümüzde çok çarpıcı bir gerçek ortaya çıktı. Son dönemlerde devletimizi işgal teşebbüsünde bulunanların tertipleri ile II. Abdülhamid Han döneminde oynanan oyunlar, tıpatıp birbirlerine benzemekteydi.

Aslında bu çarpıcı gerçeğin üzerinde de ciddi analizler yapılmalıdır. Zira bu gerçek Abdülhamid Han’ın anlaşılamamasından ve asıl oyun kurucuların hep karanlıkta kalmasından kaynaklanmıştır. Artık hadiselerin, bir takım komplekslerden sıyrılarak değerlendirilmesinde zaruret vardır.

Osmanlı Devleti’ni yok etmek isteyenler onu tahtından indirmeden emellerine nail olamayacaklarını anlamışlardı. Siyaseten yıkamadılar. Suikastlar tertip ettiler, başaramadılar. Bir tek yol kalıyordu: Onu kendi milletinin gözünden ve gönlünden düşürmek. Bunun için de iftira furyasına giriştiler. Aleyhinde kitaplar, makaleler yazdılar, iğrenç karikatürler çizdiler. Kızıl Sultan, zalim, hunhar, müstebit diyerek yaftaladılar. Mason cemiyetleri ile milletin içine sızdılar. Mevki ve paralarla kandırdıkları gençleri, padişahına düşman ettiler.

Neticede II. Abdülhamid Han’ın kurduğu mekteplerde yetişen gençler yabancıların iftiraları ile zehirlendiler. Ardından yabancıların içerideki dili oldular. Padişah ve halifelerine, müstebit, baykuş, hayvan, domuz gibi en ağır ve çirkin ithamlarla saldırdılar. Başta Ermeni ve Siyonistler olmak üzere din ve devlet düşmanı bütün gayr-ı milli çetelerle ittifak ettiler. Öyle ki Meşrutiyet fikri, sanki amentüleri olmuştu. Ne pahasına olursa olsun Meşrutiyet idaresi gelsin, isterse din ve devlet gitsin umurlarında dahi değildi!

II. Abdülhamid Han içerden ve dışarıdan başlatılan bu korkunç linç girişiminin sonunda saltanattan indirildi. Fakat bütün bu yazılanlar, karalamalar, iftiralar sonraki tarihçilere miras kaldı. Onlar da düşmanlıkla yazılan bu ifadeleri ana kaynak gibi kullandılar.

İstihbarat örgütünü kurdu: “Vesveseci” dediler.

Jurnallerle devlet düşmanlarının faaliyetlerinden haberdar oldu: “Korkak ve vehimli” dediler.

Müslümanları bir arada tutmak maksadıyla ittihad-ı İslam davası uğrunda gece gündüz çalıştı: “Politika yapıyor” dediler.

Bir kısmı elinde renkli su (şerbet) görse içki içiyor derken, bir kısmı da:

    “Herifin sofrada şampanyası hala ayran
    Bari yirminci asırdan utan artık hayvan”

diyerek içki içmediği için aşağıladı. 

Buhari-i Şerif kitabı başta olmak üzere Ehl-i Sünnet eserlerini bastırıp, bilâbedel dağıttırdı: “Dünyevi hedef ve maksatlarına varmakta dini, bir vasıta olarak kullandı” dediler.

Tıpkı Filozof Rıza Tevfik’in “Şeytan ne dediyse biz beli dedik” mısraına uygun hareket edildi.

Neticede bu kadar karalamanın ve iftiranın odağındaki padişahı anlamak mümkün olmadı.

Jön-Türkler’i kimler destekliyordu? İttihatçılar, Ermeni ve Yahudilerle neden işbirliği içerisinde idiler? Ünlü İngiliz casusu ve Pan-İslamizm kisvesi ardında İslam’ın ve padişahın yıkılmasında büyük rol oynayan ve kendisinden etkilenen herkesi padişaha düşman eden Afgani kimdi? Devletin asli unsurları, padişaha karşı nasıl hasım hale getirildi? Bir imparatorluğu toprağa gömenler yıllar boyu kahraman ilan edilirken Türk’ü son olarak üç kıtada ayakta tutan yüce hakanı ve Müslümanların halifesi neden “Kızıl Sultan” diye yaftalamaya devam edildi?

İşte bütün bu suallerin cevabı verildikçe Türk’ü ve İslam’ı yok etmeye azmetmiş olanların asıl kimlikleri görülecek ve onların içerideki iyi niyetli ve gayretli maşalarının nelere hizmet ettikleri daha açık bir biçimde ortaya çıkacaktır.

Bilerek veya bilmeyerek azılı Türk ve İslam düşmanlarının ekmeğine yağ sürmek ve onların samimi, iyi niyetli, gayretli, canını bile ortaya koyacak kadar feragat ehli bir maşası olmak istemeyenler, II. Abdülhamid Han devrini hakiki manada anlamaya mahkûmdur. Aksi halde bu feci akıbetten kurtulamazlar.

“Fesad olsa esasında binanın payidar olmaz”, demişlerdir. İhanet edenler de asla muradına eremezler.

Elinizdeki KAYI X, II. Abdülhamid Han kitabı, padişahın üç kıtaya yayılan Osmanlı Devleti’ni ayakta tutmak, Müslümanları rahat ettirmek, İslam’ı yüce kılmak, Ehl-i Sünnet itikadını bozulmaktan kurtarmak, ila-yı kelimetullah davasını sürdürmek yolundaki büyük mücadelesini, şahsiyetini, eğitim ve imar sahasındaki dev hamlelerini, Osmanlı’ya son vermek isteyen asıl düşmanları, onların oyununa gelen maşaları, nihayet günümüze ışık tutmak ve geleceğimizi yönlendirmek yolunda tarihi tecrübeleri bize sunmaktadır.

Tabi ki doğru anlamak isteyene…

Bir eser ortaya çıktığında nice araştırmaların katkısını da içinde barındırdığı unutulmamalıdır. İstifade ettiğimiz tüm araştırma sahiplerine teşekkür borçluyuz. Ancak ana kaynaklar bir tarafa bırakılırsa, son yıllarda II. Abdülhamid Han döneminin çeşitli safhalarını aydınlatmak üzere ciddi eserler ortaya koyan ve kendilerinden fazlaca istifade ettiğim Prof. Dr. M. Kemal Öke, Prof. Dr. İhsan Süreyya Sırma, Prof. Dr. Vahdettin Engin, Prof. Dr. Taha Niyazi Karaca, Prof. Dr. Bayram Kodaman, Prof. Dr. Kemal Karpat, Yılmaz Öztuna, İsmail Hami Danişmend, Prof. Dr. Necmettin Alkan, Orhan Koloğlu, Doç. Dr. Yılmaz Karadeniz ve Ahmet Uçar beylerin yeri farklı olmuştur. Vefat edenlere rahmet, hayatta bulunanlara hayırlı uzun ömür ve çalışmalarının devamını dilerim.

Türk ve dünya tarihinin mümtaz siması II. Abdülhamid Han’ın vefatının yüzüncü yılında, böyle bir eseri ilim âlemine kazandırmamı nasip eden rabbime hamd ediyorum. Eseri yakın bir tarihte kaybettiğim oğlum İsmail’in ruhuna (v. 2016) rahmet olması dileğiyle ithaf ediyorum.

Eserin basımını gerçekleştiren Timaş Yayınları’na ve tarih editörleri Zeynep Berktaş ile Neval Akbıyık’a şükranlarımı sunuyorum.

Nihayet eserin hazırlanmasında büyük emeği geçen Hamza Umut Albayrak, Ahmet Mercan, Fehim Harmanşa ve Hakan Gürsel beylere müteşekkirim.

“Maksadı anlatmayan söze yazıklar olsun!” 

.

Kayı-XI ElvedaPosted on 

Sultan II. Abdülhamid Han tahttan indirilmiş ve on yıldan fazla bir zamandır iktidar arzusuyla yanıp tutuşan İttihatçılar devleti ele geçirmişlerdi.

Kendilerine iktidara geldiklerinde neler yapacakları sorulduğu zaman hele bir Padişah’ı devirelim onu da geldiğimizde düşünürüz demişlerdi.

Halbuki düşünme melekelerini çoktan yitirdiklerinin ve kadim düşmanlarının fikir cenderesi altında kaldıklarının farkında değillerdi. Zira tek düşündükleri II. Abdülhamid Han düşmanlığı ve onun güya istibdadından kurtulmaktı.

Oysa, “Ayinesi iştir kişinin lafa bakılmaz” vecizesi üzere teşkilatlarının kuruluşunda fikri yapısı Batı menşeli idi. Padişah hangi kararı alırsa alsın onlar için yanlıştı. Kurtuluş reçetesi ise, Batılı fikirler ile beslenip Batının idarî, siyasî ve sosyal yönlerinin aynen iktibas edilmesinde görülüyordu.

Öyle ki bu durum kendilerini Osmanlı Devleti’nin sadece idari yapısına değil zihniyetine ve mensup olduğu dine dahi düşman hale getirmişti. artık aydınları dinin de reforma muhtaç olduğunu belirterek değiştirilmesi yönünde fikirler serdetmekte idiler.

İşte bu eserde öncelikle, padişahını devirmekten başka bir düşüncesi olmayanların iktidara geldiklerinde neler yaptıklarına şahit olacaksınız! Çünkü ülkenin dokuz senelik kaderinde artık padişah sembolik olarak bulunurken bütün icraatlardan sorumlu İttihatçı bir fırka vardır.

Onların idaresinde, 150 senede bin bir emekle kazanılan ve 400-500 senedir elimizde olan toprakların inanılmaz bir gafletle elden çıkarılışlarına şahit olup kahrolacaksınız!

Belki tarihte ilk kez iktidarda bulunanların birer zavallı maşa olduğunu görüp ipi elinde tutanı arayacaksınız!

II. Abdülhamid Han’ın gidişi ile birlikte memleket artık sanki Osmanlı ülkesi değildi! Sadece adı henüz değişmemişti.

Peki İttihatçılar bağımsız mı idiler bunu da söylemek mümkün değildi. İstanbul’u neredeyse Alman Büyükelçisi Wangenheim idare ediyordu.

Cenab-ı Hak kendi ana babasına saygılı olmayanları, başka ana babaların kölesi eylediği gibi, kendi devletine ve hükümdarına bağlı olmayanları da başka devletlerin kölesi haline getiriyordu.

6 milyon kilometrekareden fazla toprak, 9 senede bir milyona nasıl düşürüldü?

Kalan bir milyon da düşman işgali altına bırakılırken, ülkeyi padişahtan kurtarıcılar, sonunda neyi kurtarmanın derdine düştüğünü görünce şaşıracaksınız!

Eserin ikinci bölümünde ise bitmiş bir ülkenin başına geçen Vahideddin Han’ın korkularını, ümitlerini, çırpınışlarını ve artık saltanata hiçbir şekilde sadık olmayan devlet adamları arasında ülkeyi selamete ulaştırmanın mücadelesini göreceksiniz.

Zira o, Mehmed Reşad Han gibi kukla vaziyette kalmak istemiyordu.

Çaresiz de olsa ümitsiz değildi. Ülkeyi kurtarabilmek için her yolu deneyecekti. Ancak öyle bir girdabın içerisinde bocalıyordu ki kurtulabilmesi kolay değildi. Zira maşaların işi çoktan bitmiş ve ipler bilfiil oyun kurucuların eline geçmişti.

Avrupa’nın ortasına kadar ilerlemiş Osmanlı Türkleri karşısında, dört asır korku ile titremiş bulunan kapitalist Batılı ülkeler ve İslam dünyasını son bir asırdır esir almaya başlamış bulunan İngiltere, Vahideddin Han’a toparlanma fırsatını tanıyacak mıydı?

Türk’ü tekrar hakim görmeleri mümkün müydü? İşte bu çok zordu!

Padişah son bir hamle ile Mustafa Kemal Paşa’yı olağanüstü yetkilerle Anadolu’ya gönderecektir.

Bu defa da İngiliz oyunu farklı şekilde tezahür edecek ve Vahideddin Han’ı ihanetle suçlatacak oluşumların temellerini atmaya ve onun şahsında yedi asırlık muazzam imparatorluğu mahkum ettirecek bir projeyi vizyona sokmayı başaracaktır.

Nitekim bugün hala Osmanlıya duyulan kin ve düşmanlığın üzerinde düşünmek gerekmektedir.

“Vahideddin Han ülkeyi kurtarabilme adına nasıl bir mücadele verdi? Hain miydi? Vatanı satmış mıydı? Neden yurt dışına çıkmak zorunda kaldı ve bu bir kaçış mıydı? İngiliz gemisiyle yolculuk yapmayı niçin seçmişti? Mustafa Kemal’le araları neden açılmıştı?” suallerinin cevabı içerisinde son büyük Türk İmparatorluğuna elveda deyişin hazin hikayesi…

“Kayı 11, Elveda”yı yayına hazırlayan ve basımını gerçekleştiren Timaş Yayınları’na ve Tarih editörü Zeynep Berktaş’a şükranlarımı sunuyorum.

Eserin hazırlanmasında büyük emekleri bulunan Hamza Umut Albayrak, Ahmet Mercan, Fehim Harmanşa ve Hakan Gürsel beylere müteşekkirim.

“Hakikattir hemân lâzım olan âlemde âdeme”

.

Taksim CamiiPosted on 

Bazı köşe yazarları ve internette bazı basın yayın kuruluşları ve bazı siyasetçiler Sultan Vahideddin Han’ı “cami satan devlet adamı” diye gece gündüz karalamayı ve kötülemeyi marifet olarak görürler. İnterneti gezdiğinizde bu konuda onlarca habere rastlarsınız. Padişaha hakaretlerle dile getirilen “bu cami meselesi acaba hangisi?” dediğinizde karşınıza Taksim’deki Kışla Camii çıkar.

Kışla Camii’nin gerçekten de çok hazin bir geçmişi vardır. Biz onun hikâyesini inşallah haftaya bırakalım. Bu hafta onun yıkılması ile birlikte yerine Taksim’de yapılması düşünülen ve nihayet neticelenen, geçtiğimiz hafta açılışı yapılan caminin amansız mücadelesini yazalım…

Öncelikle bir yaman çelişkiyi belirtelim. Vahideddin Han’a cami sattı diye höykürenleri sanırsınız ki cami peşindeler. Sanırsınız ki orada bir cami görmek isteyenlerdir. Sanırsınız ki Taksim’e bir cami yapılması için gayret sarf edenlerdir.

Hayır, tam tersine!  Bu zihniyet orada bir cami görmemek için bakınız nasıl bir mücadele verdi.

Evet, Cumhuriyet tarihimizin en tartışmalı konularından biri olan Taksim’e cami yapılması nihayet neticelendi.

Aradan bir yüz sene geçtikten sonra Taksim Camii meselesi üzerine araştırma yapacak olanlar ne diyeceklerdir acaba?

Yüzde 99’u Müslüman olan bir ülkede, Müslümanlar namazlarını eda edebilmek için neredeyse ibadet mekânının bulunmadığı bir alanda bu ihtiyaçlarını yerine getirebilmek için cami yapılması için istekte bulunuyorlar. Çok partili hayata geçtikten sonra seçtikleri bütün hükûmetlerden buna çözüm bulmalarını istiyorlar.

Nitekim istisnasız Menderes, Demirel, Erbakan, Türkeş, Özal ve nihayet Recep Tayyip Erdoğan milletin arzusuna uyarak bu caminin yapılabilmesi için harekete geçtiler. Fakat bir türlü muvaffak olamadılar. Milletin oyu ile gelenler milletin arzusunu yerine getiremediler.

Hâliyle bu ve bunun gibi meseleler yüzünden, “iktidar olursunuz ama muktedir olamazsınız” sözü zihinlere tam manasıyla kazındı.

 

Amansız muhalefet! 

Taksim Camii’ne muhalefet eden bir yapı, bir teşekkül, bir parti zihniyeti vardı: CHP idi bu… Bu zihniyet 1940 yılında mevcut olan kışlayı sanatseverlerin bütün ısrarlarına ve karşı çıkmalarına rağmen dümdüz ettirip, İnönü, gezi parkı hâline getirmişti.

Neticede o günkü hükûmetin tasarrufu bu yönde olmuştu diyelim ve nokta koyalım.

Peki, sonraki dönemlerde seçilen hükûmetler bir tasarrufta bulunmak istediklerinde nelerle karşılaştılar.

Başbakan Adnan Menderes 1952 yılında Ayasofya’ya yeniden cami statüsü kazandırmak istediğini belirtmişti. 1955 yılında da Taksim Meydanı’nda bir araziyi cami yapımı için belediyeye tahsis etti. Bunun üzerine Taksim Camii’ni Yaptırma Derneği kuruldu.

Ancak 1960 darbesi, “Ayasofya’nın cami olmasını ve Taksim’e cami yapılmasını unutun!” diyecekti.

Darbeden bir müddet sonra iktidara gelen Süleyman Demirel ise Taksim’e camiyi unutmayacaktı. Bu yolu açmak için caminin planlandığı bölge arazisini Vakıflar Müdürlüğüne satma kararını aldı. CHP ise teyakkuzdaydı. Konuyu derhal mahkemeye taşıdı. Arsa tahsisi ve satımı derhal durduruldu.

Böylece rafa kalkan proje halkın yoğun talepleri karşısında 1977’de bir kez daha gündeme geldi.

Demirel, Erbakan ve Türkeş liderliğindeki Milliyetçi Cephe Hükûmeti bu defa tam kararlıydı.

İmar planı değiştirildi. Otopark olarak görülen arazi camiye tahsis ediliyordu. Bu defa Anıtlar Yüksek Kurulu da onay vermişti. Ancak İstanbul Belediyesi CHP’de idi. Bu değişime müsaade etmeyerek süreci uzattı.

Çözüm arayışları ise devam ediyordu… Demirel, 1980 yılında camiye tayin edilecek arazisinin tahsisi için Bakanlar Kurulundan karar aldı.

Bu defa da 12 Eylül Darbesi vuku buldu. Darbe döneminin İstanbul Belediyesi cami için tahsis edilen alanı iptal ederek yeniden otopark hâline getirdi.

Turgut Özal’ın devreye girmesi sonucu değiştirmeyecekti. 7 Şubat 1983’te Danıştay 6. Dairesi Taksim Camii Projesini, “şehircilik ilkeleri ve kamu yararına uygun düşmediği…” teziyle durdurma kararı aldı.

Caminin kamu yararına nasıl uygun düşmeyeceği akıllarda hep soru işareti olarak kalacaktı. Bölgede yapımına izin verilen yabancılara ait otel ve moteller ise nedense şehircilik planına çok uygun düşüyordu!

 

Millet kazandı! 

1994 yılında ise Taksim Camii bu defa İstanbul Belediyesi Başkanı olan Recep Tayyip Erdoğan Bey’in hedefindeydi. Gazetecilere yerini dahi işaret etmişti. Milletin on yıllardır özlemini çektiği caminin yapılmasını omuzunda ulvi bir vazife gibi görüyordu. O gün büyük bir iştiyakla “İnşallah buranın temelini atmak bize nasip olur” demişti.

Fakat yıllardır bölgede cami görmek istemeyen güçler de devredeydi. 1995’te ilk olarak Koruma Kurulu harekete geçti. Belediye planlarında otopark olarak görülen bu alanda tarihî su yapılarına ait kalıntılar olduğunu belirtti ve bölgeyi SİT alanı olarak ilan etti.

Ancak dönemin başbakanı Erbakan ve Recep Tayyip Erdoğan Bey kararlıydı. 29 Mayıs 1997 günü caminin temellerinin atılacağı basına düşmeye başlamıştı.

Ancak Refah-Yol Hükûmeti bu tarihi göremeyecek ve Taksim Camii de üçüncü kez darbe engeline maruz kalacaktı. Bu defa da 28 Şubat 1997 Postmodern Darbesi, Taksim Camii’ni bir kez daha rafa kaldırmıştı.

Dönemin darbe şakşakçısı gazeteleri ise, Taksim Camii’ni bir sevda hâline getiren Recep Tayyip Erdoğan Bey’in ise artık muhtar bile olamayacağını gururla sürmanşet haber olarak veriyorlardı.

Fakat millet onlar gibi düşünmüyordu. İstanbul Belediye Başkanlığı döneminde bu ülkeye bir hizmet eri olarak gördükleri ve şahit oldukları Recep Tayyip Erdoğan Bey’i önce başbakanlığa daha sonra da Cumhurbaşkanlığına seçtiler.

Sayın Erdoğan da milletine 23 sene önce verdiği sözü unutmadı. 17 Şubat 2017 yılında Taksim Camii’nin temelini attı. Nihayet 28 Mayıs 2021 tarihinde de 27 sene sonra da açılışını yaptı…

İstanbul’un Fatih Sultan Mehmed tarafından fethinin 568. yıl dönümünde İstanbul’a muazzam bir eser kazandırılmış oldu.

Nitekim Sayın Cumhurbaşkanımız Recep Tayyip Erdoğan Bey de açılışta bu hususa değinerek şöyle konuştu:

Taksim Camii’ni; bir süre önce yeniden ibadete açtığımız Ayasofya Camii’ne verilen bir selam, yarın ulaşacağımız İstanbul’un fethinin 568’inci yıl dönümüne bir hediye olarak görüyorum… Bu vesileyle Şehr-i İstanbul’u medeniyet mirasımıza katan Fatih Sultan Mehmed Han’ı da hürmetle yâd ediyorum. Asırlardır davalarına hayat vermek için kendi canlarını seve seve feda eden aziz şehitlerimizin her birine Cenab-ı Allah’tan rahmet diliyorum…”

2.482 metrekare arsa üzerine yaklaşık 16 bin 500 metrekare inşaat alanına sahip cami, top-down inşaat yöntemiyle yapıldı. Yani klasik uygulamaların tersine sıfır katından aşağı ve yukarıya doğru inşa edildi.

Bu yöntem sayesinde yapım esnasında derin kuyu kazısı yapılmadan, çevre bina ve yollara, meydana hiçbir zarar vermeden inşa edilmesine imkân tanındı.

Bulunduğu alanla uyumu, estetiği, kubbesi, muazzam hat yazıları, zarif minareleri alt katlarında kültürel alanları ile Taksim Camii, Cumhuriyet döneminde Çamlıca ve Mimar Sinan camilerinden sonra İstanbul’a kazandırılan üçüncü büyük sembol dini eser oldu.

Neredeyse bir asırlık hayali gerçekleştiren Sayın Cumhurbaşkanımızı ve emeği geçenleri gönülden tebrik ediyorum. Taksim Camii sevdasını bugüne kadar diri tutanları şükran ve minnetle yâd ediyorum.

Milletimize hayırlı ve mübarek olsun. 

TEFEKKÜR
Herkesin gayreti memdûh olur idrâki kadar
Bir midir himmet-i âkil ile sa’y-i bâhil
                                           Bursalı Eşref Paşa

(Herkesin gayreti, anlayışı kadar övgüye değer!
Akıllının emeği ile başıboşun çalışması bir midir?)






.

Filistin’i Araplar mı sattı?Posted on 

Geçen hafta II. Abdülhamid Han’ın, siyonistlerin Filistin’de bir yurt kurma girişimlerine karşı ölümüne bir mücadele verdiğini belirtmiştik.

II. Abdülhamid Han nezdinde yaptıkları onlarca teşebbüsten bir netice elde edemeyen siyonistler, hedeflerine ulaşabilmek için bundan sonra Osmanlı Devleti’nin yıkılması gereğine vurgu yapacaklardır… Nitekim Thedor Herzl, son yıllarında bu düşüncesini şöyle açıklayacaktır:

“Bir tek plan aklıma geliyor. Sultan’a karşı bir kampanya açmalı, bu iş için de sürgün edilmiş prensler ve Jön Türklerle temas kurmalıyız.

Evet siyonistler yeni hedeflerini çizmişlerdi. Padişah mutlaka tahtından alaşağı edilmeliydi. Bunun için de Padişahın bütün muarızları desteklenecekti.

Zira siyonistler, Filistin’de mutlaka bir devlet kurmak ve Kudüs’e hâkim olmak kararında idiler. Dünya dolusu paraları vardı. Bütün büyük güçleri yanlarına almışlardı. Ancak bir kişiyi ikna etmek mümkün olmuyordu. O, Sultan II. Abdülhamid Han idi…

Her tür teşebbüsleri akamete uğruyordu. “Ben canlı beden üzerinde ameliyat yaptırtmam” ve “Aldığımız paha dışında bir karış toprak parçası vermem” diyerek tüm yolları tıkamıştı.

Bu itibarla da siyonistler için maksatlarına ulaşmakta tek bir yol kalmıştı: Sultan II. Abdülhamid Han’ı devirmek ve Osmanlı Devletini parçalamak…

Padişahı ortadan kaldırabilmek için nice suikastlar tertiplenmiş fakat başarılı olunamamıştı.

Aslında Türk’ün hiç unutmaması gereken hadise, siyonistlerin 29 Ağustos 1897’de Basel’de aldığı kararlardır. Bu, millî eğitimimizin, “Ey Türkoğlu uyuma” diye gençlerimizin genlerine işlemesi ve hatırlarından hiç çıkarmaması gereken bir karardır. Zira Yahudi devletinin kurulacağının ilk sinyalleri, Theodor Herzl’in başkanlığında toplanan o kongrede verilmişti. Kurulması planlanan devletin sınırları ise şu şekilde çizilmişti:

“Kuzey sınırlarımız Kapadokya’daki (Orta Anadolu) dağlarına, Güney sınırlarımız ise Süveyş Kanalı’na dayanacaktır.”

Evet siyonizmin hedefi Kudüs ve Filistin ile sınırlı değildir. Yarınlarda ülkemizi bekleyen tehlikenin adımları yıllardır atılmaya devam etmektedir.  

Basel’deki bu toplantı siyonistler için çok önemli idi. Nitekim Herzl, 1901’de Londra’da düzenlenen kongreden sonra yaptığı açıklamada gelecekteki devletlerinin temelini o günkü kongreye bağlayacaktı:

“Basel’de ben Yahudi devletini kurdum. Eğer bunu yüksek sesle söylersem bütün dünya bana güler. Fakat beş sene içinde veya elli sene sonra herkes bunu böyle bilecektir…” Nitekim elli sene sonra bunun hayal olmadığı anlaşılacaktı.

Peki bunu nasıl başarmışlardı? Bugün hâlâ konuyu “Arap ihaneti” diyerek geçiştirip uyuyacak mıyız? Bunu anlamak için tarihi doğru okumak gerekmektedir.

Siyonistler artık devletimizi içten parçalamanın yolunu tutmuşlardı. Bir taraftan İttihatçıların toplantılarına fiilen iştirak ederken bir taraftan da kendilerine ait yerleri İttihat ve Terakki üyelerine toplanma ve çalışma mekânı olarak tahsis ediyorlardı. Birçok Yahudi hem yurt içinde hem de yurt dışında Jön Türk faaliyetlerinin destekçisi olmuşlardı.

Selanik’te eczacılık yapan Rafael Benuziyar adındaki bir Yahudi’nin dükkânı Jön Türklerin en başta gelen buluşma merkezlerinden biri idi. Selanik manifatura tüccarlarından Tiamo, servetini Selanik’teki Jön Türk grubuna sınır tanımadan tahsis ediyordu. 

Fransa’da Yahudi Leon Gatezno, Jön Türkler lehine önemli faaliyetlerde bulunuyordu. Yine Aşer ve Avram Salem kardeşler, Fransa’ya kaçarak Jön Türk hareketine destek vermeye başlamışlardı… 

 

Dikkat: Yanımda kim var? 

Öte yandan Theodor Herzl’in 1904 yılında ölümünden sonra da gösterdiği hedef ve uygulanacak proje şaşmadan devam ettirilecektir. Onun ölümüyle Yahudi devleti kurma hususundaki çalışmaların başına bir İtalyan Yahudisi olan Emanuel Karasso getirildi… Karasso, 1898’de II. Abdülhamid Han’ı ziyaret ederek Kudüs sancağında kendileri için toprak satılmasını teklif eden siyonist heyetin içinde yer almış ve kovulmuştu. Padişaha karşı kini zirve noktasındaydı. Artık o ve ekibinin tek hedefi Sultan II. Abdülhamid Han idi…

Emanuel Karasso, siyonist hareketin başına geçtikten sonra Selanik’e yerleşti. Zira Selanik, Padişaha karşı olanların da merkezi gibi idi. Bundan azami derecede istifade edeceklerdi. O sıralarda Selanik’te önemli ölçüde Yahudi ve dönme nüfus da bulunuyordu. Bu durum faaliyetlerini kolaylaştırıyordu.

Emanuel Karosso, Nesim Russo ve Nesim Nazliyah ile Selanik’te “Macedonia Risorta” isimli Mason Locası’nı kurdular. Karasso bu locanın büyük üstadıydı. Ayrıca kısa bir süre içerisinde Makedonya’daki tüm mason localarını ele geçiren Emanuel Karasso, faaliyetlerini süratle genişletti…

Bu sırada pek çok Jön Türk subay ile sivilin mason yapılmasında etkili oldu… Dönemin İngiliz Sefiri Sir Gerard Lowther, Hariciye Nazırı Sir Edward Grey’e yazdığı bir raporda Karasso hakkında bilgi verirken, onu “İttihat ve Terakkî Cemiyeti’nin beyni” diye nitelemişti.

İttihat ve Terakki Cemiyeti’nin kalemşoru olan Hüseyin Cahit (Yalçın) Karasso’nun cemiyet için ne kadar önemli olduğunu vurgularken, kendisinin “Meşrutiyet ideali” için çalışmış bir “mücahit” olduğunu söylemiştir…

Karasso, Meşrutiyet için mi çalışıyordu yoksa siyonist bir devletin ortaya çıkarılması için mi? İttihatçılar o kadar gafildi ki! Muhtemelen siyonizmin paraları gözlerini kör veya şaşı kılmıştı. Nitekim Emanuel Karasso, İttihatçıların II. Abdülhamid Han’a karşı kazandıkları mücadelenin finalini oynama şerefini de kimseye bırakmadı. Türk’ün hakanına ve Müslümanların halifesine hal’ kararını tebliğe giden heyetin başkanlığını üzerine aldı. Bir millete bundan daha utanç verici bir hâl yaşatılabilir miydi? İttihatçılar ne uğruna bu kadar alçalmışlardı?..

İşte bütün bu hadiseleri değerlendiren Avrupalı yazarların çoğu, Jön Türk hareketini ve İttihat ve Terakki Cemiyeti üyelerini, Yahudilerin ve dönmelerin elinde birer oyuncak olarak değerlendirmişlerdir. Padişahın da bir Yahudi-mason komplosuyla tahtını kaybettiğine vurgu yapmışlardır.

Yine II. Meşrutiyet‘in ilan edilmesiyle sonuçlanan 1908 hareketini, Filistin emperyalizminin peşinde koşan siyonizmin bir ürünü olarak nitelendirmişlerdir. İrlandalı yazar Fitzmaurice, Osmanlı ülkesinde Abdülhamid Han’a karşı yapılanların ve sonrasında yaşananların arkasında masonların olduğunu ifade etmektedir. Gerçekten de II. Meşrutiyetin ilanı ve Abdülhamid Han’ın tahttan alaşağı edilmesinde Türk vatanını batırmak isteyen masonlar, dönmeler ve kozmopolitler büyük rol oynamıştır. Yıllarca “iyi niyetli zabitler” diye anılan İttihatçı liderler, siyonistlerin elinde devletini parçalamaya sürükleyen mankurtlardan farklı değildi. Maalesef bu büyük trajedinin gerisinde Yahudi zekâsı ve parası bulunuyordu. Nitekim Abdülhamid Han’a karşı kazandığı zaferini, huzuruna çıkarak “azledildin” demek suretiyle taçlandıran Emanuel Karasso, 1908, 1912 ve 1914 olmak üzere üç kez mebus seçilerek Meclis’te yerini alacaktı…

Karasso artık Talat Paşa’nın da bankeri olarak İttihat ve Terakki hükûmetlerinin beyin takımını her zaman etkisi altında tutacaktır. Filistin’de Yahudi yerleşiminin yolunun açılmasında en etkili rolü oynayacaktır. Nitekim II. Meşrutiyet’in ilanından sonra II. Abdülhamid Han döneminde Yahudilerin Filistin’e yerleşmesini önleyici siyaset tamamen terk edilecektir.

Meclis-i Mebusan’ın Musevi mebusu Nesim Russo, ilk iş olarak Sadrazam Hüseyin Hilmi Paşa’yı ziyaret ederek, Filistin meselesi üzerinde fikir alışverişinde bulunup desteğini talep etmiştir. Hüseyin Hilmi Paşa da, Yahudilerin Filistin’de yerleşim merkezi kurmalarında bir sakınca olmadığını belirtmiştir. Böylece daha önce Filistin’deki Yahudi faaliyetlerine dair konan yasaklar tamamen kaldırılmıştır. Abdülhamid Han’ın şahsi mülkü hâline koyduğu topraklar da devletleştirilerek rahatlıkla siyonistlere peşkeş çekilmiştir!..

Ayrıca Abdülhamid Han’ın koyduğu, Musevilerin Filistin’e girişte verilen “kırmızı tezkere usulü” de kaldırılmıştır. Neticede Filistin’e Yahudiler rahat bir şekilde göç etme ve başta devlet arazileri olmak üzere toprak satın alma imkânını bulmuşlardır.

Emanuel Karasso, defalarca ve iftiharla, “Sultan Hamid’e beş milyon altına yaptıramadığımız işi İttihatçılara dört yüz bin altına yaptırdık” diye ifade edecektir…

Ve iki sonuç!

Birincisi; hâlâ “Filistin’i Araplar sattı” teranesiyle yatıp kalkanlar, bunları idrak edemezse, yarınlarda başka ihanet odaklarını da anlamaktan aciz kalacaklardır!

İkincisi; dün bütün dış düşmanlar II. Abdülhamid Han gitsin diye içerideki muarızlarını ölümüne destekliyordu. Bugün de Joe Biden’ın milletin seçtiğini yok edebilmek için, “muarızlarını her ne pahasına olursa olsun destekleyeceğiz” sözünü unutmayalım. Son olayları buna göre de değerlendirelim… 

TEFEKKÜR
Yıldız arayıp gökte nice turfa müneccim
Gaflet ile görmez kuyuyu reh-güzerinde

.

Filistin dramına giden yolPosted on 

İsrail, Filistin’de yaklaşık yüzyıldır Müslümanlar üzerinde sistemli bir tarzda baskı, yıldırma ve katliam hareketlerini devam ettiriyor.

Filistinlileri göçe zorluyor. Filistinlilerin sadece ülkesini işgal etmekle kalmıyor sakinlerinin evlerini ellerinden alıp arazilerini gasbediyor.

Belirli aralıklarla bu faaliyetini acımasızca devreye sokuyor.

Dünyanın her yerindeki Müslüman kamuoyu, İsrail’in bu kanlı diktatörlüğüne sert tepkiler verirken İslam İşbirliği Teşkilatı başta olmak üzere İslam devletleri denilen ülke liderlerinden, Türkiye başta olmak üzere iki üç tanesi hariç cılız bir kınamanın ötesinde bir yaptırım ortaya çıkmıyor.

Bu arada ülkemizde tepkileri kırmak adına sinsi bir tavır da bilhassa devreye sokulmaktadır. Bir kısım insanlar İsrail’i kınar gibi gözükürken hem Sultan II. Abdülhamid Han’ı karalamaya hem de “Filistinliler de Türkleri arkadan vurmuşlardı” suçlamasına girişiyorlar.

Böylece zımnen Filistinlilere “yaptığınızı çekin” manasına, sanki “oh olsun” demeye getiriyorlar.

Bu tavır ne kadar doğrudur? Filistin’de siyonizm hareketine kim yol açtı? II. Abdülhamid Han’ın tavrı ne oldu? Filistinliler Türkleri arkadan vurmuş muydu?

Bu suallerin net bir şekilde cevabını vermek gerekmektedir…

Öncelikle şunu belirtelim ki, Türklerin Yahudilerle birlikte yaşama tecrübesi yeni değildi. Asırlardır Hıristiyan gruplar da dâhil Osmanlı idaresinde huzur içinde yaşıyorlardı. Ancak Osmanlı devletinin zayıflaması ve Balkan ülkelerinin birer birer kopması yeni problemleri beraberinde getiriyordu.

Nitekim 19. asrın yarısı geçilirken bunlara iki milletin bağımsızlık girişimleri de eklenecekti. Bunlar Yahudiler ile Ermenilerdi… İkisinin de önceden alınmış bir ülkesi yoktu. Hepsi Osmanlı Devleti içinde hayat sürmüşler, zenginleşmişler, refah ve huzur içinde olmuşlardı. Dolayısıyla Osmanlı ülkesindeki Ermeni ve Yahudi halkı devlete önemli ölçüde sadık bulunuyordu.

Ancak Osmanlı Devleti’ni bölmek, parçalamak ve yok etmek isteyen büyük güçler, onu zaafa sokacak her yolu açıyorlardı. Daha çok ülke dışında kurdurdukları yeraltı örgütleri ile propagandalar yaptırıyor ve içerideki ayrılıkçı düşünce sahiplerini kışkırtıyorlardı.

Nitekim bu faaliyetler neticesinde Ermeniler açık ve gizli örgütlerle büyük bir mücadelenin içerisine girerken, Yahudiler daha sistemli ve daha gizli bir planı uygulamaya koyacaklardı…

18. ve 19. yüzyıllarda Yahudiler maddî ve siyasi güçlerinin doruk noktasına ulaşmışlardı. Bilhassa 19. yüzyılda, bütün dünyada Yahudi finans imparatorlukları kurulmuş bulunuyordu. Rothschild, Goldsmith, Warburg, Lehmonve SpeyerAvrupa ekonomisini büyük çapta ele geçirmişlerdi. Siyon hareketinde bu zengin Yahudi aileleri büyük rol oynayacaktır.

İngilizler bu büyük para kaynağını Osmanlıyı mahvetmenin aracı yapacaklardı. Bunun için siyon teşkilatının kurulmasını teşvik ettiler.

Evet Osmanlı idaresinde sakin yaşayan Yahudileri, Siyonist hareketin temsilcilerinden ayırmak gerekmektedir. Siyonist teşkilat, 19. asır sonlarına doğru bir grup ırkçı Yahudi’nin Filistin’de bir devlet kurmak üzere başlattığı hareketin adı idi.

1876’da siyonistlerin liderliğini George Elliot yürütüyordu. Onun başkanlığında Filistin’e Yahudi göçlerinin sağlanması amacıyla “Siyon Âşıkları” adıyla bir dernek kurulmuştu.

İlk İngiliz siyonist teşkilatı olan bu derneğin politikası, zengin Yahudileri ve İngiliz politikacıları organize ederek siyon idealinin gerçekleşmesini sağlamaktı.

 

Büyük mücadele

Siyon liderleri 1875 yılına girildiğinde arzuladıkları vaktin geldiğine inanıyorlardı. Zira başta Mustafa Reşit Paşa olmak üzere Tanzimatçı devlet adamları eliyle Osmanlı Devleti’ni 1854’te borç bataklığına sürüklemeyi başarmışlardı.

Öyle ki yirmi yıl sonunda 1876 alınan Ramazan Kararnamesi ile devlet iflasını bildirmiş bulunuyordu.

Buna rağmen Sultan II. Abdülaziz Han’dan Filistin konusunda bir taviz koparmaları imkânsızdı. Dolayısıyla tahtından düşürülmesi gerekliydi.

Nitekim 1876’da Abdülaziz Han’ın tahttan indirilmesi ve şehit edilmesi hadisesinin gerisinde, masonik yapıların bulunduğu bugün artık ortaya konmuş bulunmaktadır.

Yıllarca askerî öğrenciler ve medrese talebelerinin nümayişleri denilerek yalan bir tarih tezi yutturulmaya çalışılmıştır.

Mithat Paşa’nın Abdülaziz Han’ın yerine tahta çıkardığı V. Murad Han’ın akli melekeleri zayıftı. Mithat Paşa ve ekibi kendisini ikna etmek suretiyle Fransız Mason locasına kaydetmişlerdi. Muhtemelen siyonistler, Mithat Paşa’nın padişahı ikna etmesiyle arzularına çok rahat erişebileceklerdi.

Ancak V. Murad Han’ın amcasına yapılan muameleler dolayısıyla akıl sağlığını tamamen yitirmesi karşısında Mithat Paşa’nın projeleri tutmayacaktı. 31 Ağustos 1876’da Osmanlı saltanatına mecburen II. Abdülhamid Han’ı geçirmek durumunda kaldılar…

Bu durum Siyonist Yahudiler arasında büyük memnuniyetsizlik meydana getirdi. Zira Padişah’ın ilk iki yılı hedeflerine kolay ulaşamayacaklarının sinyalini vermişti. Nitekim Sultan II. Abdülhamid Han, saltanatının bu ilk yıllarında iki kez mason darbesine maruz kalacak ve bunları atlatacaktır.

Ardından da başta Mithat Paşa olmak üzere mason devlet adamlarını iktidardan uzaklaştırarak devlet dizginlerini tamamen eline geçirecektir.

Osmanlı Devleti’nin siyon hareketi ile büyük mücadelesi bundan sonra başlayacaktır. Artık siyonistler her ne pahasına olursa olsun Filistin’e yerleşmek üzere girişimlerine başlayacaklardı…

1884’te Dr. Pinsker’in yoğun teşebbüsü ile dünyanın dört bir yanındaki Siyon Âşıkları gönüllüleri Silezya’nın Kattowitz şehrinde toplandılar. Burada yapılan konferansta güç birliği yaparak ortak hedeflerini pekiştirdiler.

Bu dönemde Filistin bölgesinde yaşayan Yahudi sayısı 10.000 kadardı ve toprakları da neredeyse hiç yoktu. Filistin’e Yahudi göçlerini organize etmek ve bölgeye gidecek Yahudileri desteklemek üzere bir şirket kurdular.

İlk olarak Osmanlı Devleti’nin içinde bulunduğu borç bataklığından istifade etmeyi düşündüler. Faaliyetin önderlerinden Theodor Herlz, siyon idealini gerçekleştirebilmek için 1896 ile 1902 tarihleri arasında İstanbul’a beş kez geldi. Sonunda Macar Yahudisi Arminius Vambery vasıtasıyla Yıldız Sarayı’nda Abdülhamid Han ile görüşmeye muvaffak oldu. Vambery, hem Osmanlı Devleti hem de İngiltere adına çalışan bir ajandı. Theodor Herzl, Padişahtan Osmanlı borçları karşılığında Filistin’de bir yer alacağından çok emindi. Fakat hüsrana uğradı.

Öte yandan Avrupa’da, Rusya’da ve Balkanlarda yaşayan Yahudiler genelde ticaret erbabı olduklarından durumları gayet iyi idi. Filistin’e gönüllü gidecek Yahudi bulabilmeleri kolay değildi.

Bu defa çeşitli örgütler eliyle Yahudilere büyük baskı yapıldı. Hatta bazı devlet adamları Yahudi liderleri ile anlaşarak ülkelerindeki Yahudi vatandaşlarını bilerek göçe mecbur ettiler…

Bu faaliyetlerin neticesinde Rusya ve Avrupa’nın muhtelif devletlerinden çok sayıda Yahudi siyasi baskılar neticesinde Anadolu’ya zorunlu göçe başladı. Fakat bu Yahudiler Osmanlı Devleti’nin iskan siyasetine uymayıp, Filistin topraklarına yerleşme gayreti içinde idiler.

Bu durum Yahudi göçünün planlı ve organize olduğunu ortaya koymaktaydı. Siyonizm siyasi düşüncesi, Yahudileri Filistin’de buluşturmanın hedeflerini tam manasıyla yürütüyordu. Ancak aşamadıkları bir nokta vardı. Sultan II. Abdülhamid Han siyonist hareketin emellerini çok iyi bilmekte ve ajanları vasıtasıyla onların Filistin’de yurt edinme faaliyetlerini aldığı yerinde tedbirlerle akamete uğratmaktaydı…

Yahudilerin toprak alımını kesinlikle yasaklamıştı. Buna karşılık Yahudiler bir kısım kamu görevlilerine rüşvet vermek suretiyle devlet arazilerine konmaya başlamıştı. II. Abdülhamid Han ise teftiş ettirip bu devlet yetkililerine işten el çektirmişti.

Filistin’de bir Yahudi devleti kurulmasını destekleyen Almanya ve Rusya’yı ikna ederek vazgeçirmişti. Ajanları vasıtasıyla ABD’de bulunan Yahudileri ters propaganda ile etkilemeye ve siyonist hareketten ayrılmaya yönlendiriyordu. Nihayet Filistin’de satılan toprakları bizzat kendisi aldırmak suretiyle hazine-i hassasına dâhil etmeye başlamıştı… İşte Yahudileri en fazla korkutan durum bu olmuştu. Zira toprağa bağlı olan Filistin halkı arazilerini kolay kolay elden çıkarmıyordu. Ancak devlet görevlilerini paraya boğarak güçlükle toprak edinebiliyorlardı. Şimdi bütün bu yollar da tıkanmıştı.

II. Abdülhamid Han nezdinde yaptıkları onlarca girişimlerden bir netice elde edemeyen siyonistler, hedeflerine ulaşabilmek için bundan sonra Osmanlı devletinin yıkılması gereğine vurgu yapacaklardır.

Nitekim Theodor Herzl, son yıllarında bu düşüncesini şöyle açıklayacaktır:

“Siyonizmin hedefine ulaşabilmesi için Osmanlı’nın dağılmasını sağlamalı ve II. Abdülhamid Han’ın bütün muarızlarını desteklemeliyiz.”

Peki bunu kimin eliyle başaracaklardı?..

TEFEKKÜR
Gönlümü yıkmak benim şâhım revâ gördün mü hiç
Kendi iklîmin yıkar bir pâdişâh gördün mü hiç

Ahh şeref ve haysiyet!

Ramazan-ı şerif bayramımız mübarek olsun. On bir ay hasretini çektiğimiz ramazan ayı sessizce geldi ve geçen yıl olduğu gibi bu sene de sessizce aramızda bulunup gitti…

Heyecanla gerçekleştirdiğimiz çadır iftarları, sokak iftarları, teravihler, neşeli sohbet toplantıları Ramazan dünyamızda bu sene de görülmedi. Bayram kutlamaları da aynı mahzunluk içerisinde devam ediyor.

Ancak İslam dünyasında bu mahzunluğu da unutturacak gelişmeler yaşanıyor.

Artık adı terör devleti ile özdeşleşen İsrail, yeni bir kurgu ile Filistinli kardeşlerimize ve duyarlı bütün müminlere Ramazan-ı şerifi ve bayramı zehir etti.

Hadiselerin temeli tamamen İsrail provokasyonuna dayanıyordu. İsrail’in Doğu Kudüs’ü işgal ettiği 1967 yılındaki “Altı Gün Savaşı”nın yıl dönümünü Kudüs Günü olarak kutlanıyordu.

Bu defa ramazan ayına denk gelen (9-10 Mayıs) Kudüs Günü’nde yüzlerce Yahudi ellerinde bayraklarla Müslümanları taciz ediyor ve mukaddes makamlarına girmek için yürüyüş yapıyorlardı.

Filistinli Müslümanlar ise Mescid-i Aksa çevresinde barikatlar oluşturarak onların bu faaliyetlerini önlemeye çalışıyordu.

Filistinli Müslümanların bu yerinde müdahalesi İsraillileri çıldırtmaya yetmişti.

Önce sosyal medyada Filistinlilerin Yahudilere saldırdığını gösteren yalan haberler yaydılar. Böylece karışıklıkların patlak vermesine yol açtılar.

Nihayet pazartesi günü Filistinlilerin kendilerine taş atmaları bahanesiyle Mescid-i Aksa’ya hoyratça girerek camideki Müslümanlara akıl almaz insanlık dışı muamelelerde bulundu.

Böylece bir kez daha Filistinli Müslümanlar, İsraillilerin kan ve gözyaşı felaketine maruz kaldılar. 

Mescid-i Aksa Vakfı Müdürü Şeyh Ömer El-Kisvani, Mescid-i şerifi basıp ses bombaları atan, namaz kılan Müslümanları tekme tokat döven Yahudilerin saldırısı altında, canhıraş bir şekilde İslâm dünyasından yardım istiyor ve şöyle sesleniyordu: 

“Nerede şeref ve haysiyetiniz?!. Aahh ah, şeref ve haysiyet… Bu sorunun gerçek cevabı, ancak geçen yüz küsur sene içinde cereyan eden hadiselere bakılarak bulunabilir. Zira başka türlü, Siyonist Yahudileri bu derece küstahlaştıran tarihî-siyasi gelişmeler, asla tam ve doğru biçimde anlaşılamaz. İnkâr edilemez gerçek şudur: Filistin ve Kudüs’te bugün yaşanan bütün facialar, 1890’lardan bu yana; kurulan sinsi tezgâhta ince ince işlenen, plan ve projelerin müşahhas neticesidir. Yakıcı gerçeklerin özeti tek cümledir; Müslümanların cenahında gaflet, dalalet ve ihanet zincirinin halkaları çoğaldıkça, Siyonistlerin işi büsbütün kolaylaşıyor ve istedikleri her şeyi elde ediyorlar… Bütün dünyanın gözü önünde bu kadar zulüm, baskı ve haksızlık fütursuzca ika edilirken, doğru dürüst bir tepkinin bile yükselmemesi bazılarına şaşırtıcı gelebilir, ama şaşıracak bir şey yok! Çünkü oyunun kuralları sağlam şekilde konulmuş… Başından beri her şeyi hesaplı kitaplı yapıyorlar. Gelgelelim, bu sinsiliğin farkına varması gerekenler, bir türlü gaflet uykusundan uyanamıyor. Gaflet ve ihanet derinleştikçe, Siyonistler de o derece rahatlıkla at oynatıyorlar…”

 

Perişanlığın sırrı

Ömer el-Kisvani’nin feryadına çok iyi kulak vermek lazım. Zira tarihî bir hakikati bütün çıplaklığı ile haykırıyor! Fakat duyamıyoruz. Göremiyoruz. Bu kadar çarpıcı anlatılan bir mevzuyu idrak edemiyoruz.

Neden? İşte konuşmasındaki can alıcı iki hükümden birincisi. Kisvani, dokuz milyon İsrailli karşısında bir buçuk milyarlık İslam âleminin düştüğü perişanlığın sırrını şöyle gösteriyor:

“Bu sorunun geçek cevabı: Geçen yüz küsur sene içinde cereyan eden hadiseleri doğru okumakla bulunabilir.”

Evet, yanlış yoldan gitmekle hedefe varılmıyor. Hadiseleri doğru okuyabilmek için tarihi doğru okumak gerekiyor. Sahte kahramanları tanımak gerekiyor. İngilizlerin içimize soktuğu din simsarlarını bilmek gerekiyor.

Osmanlıyı yıkmakta İngilizlerle iş birliği yapan, dinde reform bahanesiyle dinimizi bozan Efgani, Abduh ve bunların yardakçılarının peşinden gittikçe İslam’da hakiki birliği sağlamanız mümkün değildir. Bakınız bizim ülkemiz de dâhil bütün İslam ülkesi denilen yerlerde bunların fikirleri parlak nutuklarla yaldızlı övgülerle gençlere anlatılmaktadır.

Peki yüzyıldır verilen bu dinî eğitime rağmen neden bir birlik sağlanamamakta ve hatta husumetler derinleşmektedir? Nasıl oluyor bu düşündünüz mü?

İlahiyatlardaki hocalarımız düşünce adamlarımız önce bu sorunun cevabını bulmalıdır.

Efgani, Abduh ve bunları öven adamlarla İslam birliğini kurmak ham hayaldir. Zira 622 yıllık yüce çınar Osmanlı devletini, İngilizler bunlar eliyle paramparça etti. (Bu konuda Mızraklı Hakikat kitabımın mutlaka okunmasını tavsiye ederim.)

İngilizler 1840 yılında Kudüs’te bir elçilik kurduğunda azılı İslam düşmanı İngiltere Hariciye Nazırı Lord Palmerston, “Britanya İmparatorluğunun yüksek çıkarlarını korumak üzere” burada bir Avrupalı Yahudi yerleşim kolonisi kurma fikrini ortaya atmıştı.

Adım adım bu planlarını tatbik ettiler. Evet “Arz-ı mevud” bir İsrail hedefidir. Fakat onun bu yoldaki en büyük destekçisi de İngilizlerdir.

2016 yılı 15 Temmuz’undaki işgal girişimi başarılı olsa İsrail orduları şu anda Fırat’a ulaşmış bulunacaklardı.

Türk milleti belki bilerek belki farkına varmadan bunu önledi.

Sonrasında kuzey Suriye’den bir koridor açmanın planlarını yaptılar. Türk ordusu Barış Pınarı, Zeytin Dalı ve Fırat Kalkanı harekâtları ile bu teşebbüsü de akamete uğrattı…

 

Bu ihanet tövbe ile yıkanmaz!

Şimdi ise Gazze’den başlayacak yeni bir hat devreye sokuluyor. Bu yolun mayınları on yıldır temizleniyor. Golan, Suveyda, Tenef, Deyr-i zor yoluyla Haseke’ye çıkmak. Bu hattaki Ehl-i sünnet Araplar mecburi göçe hem de imha edilerek zorlanıyor.

Ermeni tehcirinden soykırım çıkarmak için tarihî gerçekleri paramparça edenler on yıldır bu bölgede sürdürülen soykırıma gözlerini kapatmış vaziyetteler. Avrupa, ABD ve Rusya bu noktada İsrail’e sınırsız desteklerini sunmaktalar.

Yakın bir gelecekte bu bölge korkunç bir ateşin içerisine düşebilir.

İsrail’in son yüzyıldır olağanüstü çalışmalar yaptığı bu projesinin en büyük mânisi Türkiye’dir.

İsrail’in başarısı ise Türkiye’nin mahvolması manasına gelmektedir.

Bu itibarla Türkiye 2016 yılından beri tarihî kodlarına dönerek gerçekleştirdiği hamlelerle İsrail’in büyük projesini baltalamaktadır.

Cumhurbaşkanımız Sayın Erdoğan işte bunun için tam hedeftedir.

Sultan II. Abdülhamid Han, Siyonistlerin Filistin’e yerleşmesinde birinci engeldi. Maalesef içeriden yıkarak işini bitirdiler ve ilk hedeflerine vardılar. Yüzyıl sonra bu defa Arz-ı mevud’un önünde Erdoğan var.

Dışarıda dev gibi adımlar atılarak başarılar elde edilirken içeride Sayın Erdoğan karşıtlığı alabildiğince hız kazandırılmaktadır.

Bu dönemde mevki, makam, para, şan, şöhret peşinde koşarak birliği bütünlüğü bozacak hareketlere girişenlerin alınlarına, tarih, yarınlarda ihanetin baş mimarları damgasını vuracaktır.

İşte bu noktada Ömer el-Kisvani’nin ikinci hükmüne kulak verelim. Şöyle ki: “Müslümanların cenahında gaflet, dalalet ve ihanet zincirinin halkaları çoğaldıkça, Siyonistlerin işi büsbütün kolaylaşıyor ve istedikleri her şeyi elde ediyorlar…”

Öyleyse attığımız adımların kimin işini kolaylaştırdığına ve kime hizmet ettiğimize dikkat edelim…

Bilelim ki bu gafletin bu dalaletin ve bu ihanetin pişmanlığı, dünyada asla tövbe ile geçmez!

    TEFEKKÜR
    Rağbet eder mi âşık olanlar bu haneye
    Sayd olma dâma ey gönül aldanma dâneye

Büyük oyunu görebilmek!

1990’lı yılların başında görüştüğüm gençler üzerinde bilhassa TGRT’nin evliya kasetleri ile filmlerinin büyük tesiri görülürdü. Gençlere edep ve ahlak aşılardı. Gerçekten yaşı kırkın üzerinde olanlara sorsanız bunu mutlaka anlatacaklardır…

28 Şubat dönemi bu gençliğin üzerinden silindir gibi geçti… Öyle bir korku havası meydana getirdiler ki akıl idrakten aciz kalır.

Sonrasında AK Parti iktidarı geldi.

Millet rahat bir nefes aldı.

Yeniden huzurlu bir ortama yelken açıldı. Fakat yol almak kolay değildi. Dönemin Cumhurbaşkanı ve birtakım zinde mahfiller, her hakkın ve hukukun önünde kale gibi dikiliyorlardı. İbadet ve kılık kıyafet hürriyeti noktasında atılan her adımı sanki kalelerinin zaptı gibi görüyorlardı.

AK Parti büyük güçlükler ve mücadele ile kanunlar çıkarıyordu.

Peki, onlara rağmen ve büyük emeklerle çıkarılan bu kanunlar arka planda kimin eseri gibi görülüyordu?

Ne hazindir ki bütün bu başarılar FETÖ ve avanelerinin hanesine yazılmaktaydı. Her türlü imkânlar onlara açılıyordu.

Bilhassa Millî Eğitim ve Kültür Bakanlıkları, daire başkanlıkları hep onların kontrolünde idi.

Onların “Altın nesil” diyerek sundukları gençler ise vatanını Haçlı güçlerine peşkeş çekecek kadar Batı’nın taşeronluğuna hazırlanıyordu. Kimse bu noktayı görmüyor veya görmek istemiyordu.

Ne yazık ki bu şekilde 3-4 nesil kaybedildi.

Fakat asıl ibret alınması ve asla unutulmaması gereken bir nokta vardı.

Bu nokta belki hadisenin bamteli idi!

Din geliyor, laiklik gidiyor feryatlarıyla yıllardır AK Parti’ye kan kusturanların, AK Parti FETÖ örgütü ile mücadeleye başladığında nasıl bir FETÖ yandaşı ve destekçisi olduğu akıllara zarar bir biçimde ortaya saçıldı.

İşte bu muammayı çözemeden ülkede hiçbir şeyi çözemezsiniz.

Sabah akşam dinin aleyhinde konuşanla en “radikal İslamcı”nın arkasındaki elin aynı olduğunu fark etmek için ne yapmamız lazımdır?

 

Sivil itaatsizlik çağrısı!

Geçen gün Furkan Vakfı’nın Müslümanları sivil itaatsizliğe çağıran tehlikeli bir girişimi ortaya çıktı.

Diyanet’in camiine gitmeyi uygun dahi görmeyen bu örgüt mensupları ramazan ayında birdenbire camide itikafa girmek için heveslendiler.

Evet normalde buna hiç kimse bir şey diyemez. Hatta takdir eder. Fakat tam kapanma kararının alınmış olduğu bir dönemde buram buram fitne kokan bir davranıştı bu!

Nitekim müdahale ile birlikte taraftarları sosyal medyada öylesine çabuk hareketlendiler ki yalanın bini bir para idi.

Polisin camiye ayakkabı ile daldığı, ibadete, itikâfa mâni olduğu, insanları biber gazı ile mahvettiği dramatize edilerek verildi. Münferit basit olaylarla, pek çok yerde aynı olaylar yaşanıyormuş gibi lanse edildi.

Neticenin öyle olmadığı anlaşıldı ise de vermek istedikleri mesaj fazlasıyla verilmişti.

Peki, bu olay sağduyu ile ve gerçekler belirtilerek anlatılmaya çalışılırken bu fitne girişiminin arkasında kim vardı dersiniz.

Son on beş gündür “içki yasağı var” diyerek hükûmete yüklenenler bu defa cami muhabbetine koyulmuştu. “Camiye dokunma” diye bağırdılar.

Hâlbuki aynı mihraklar virüs illeti ülkemize girdi gireli “camiler kapansın, Cumalar kılınmasın, teravih ve bayram namazları yasaklansın” diye canhıraşane bir şekilde gayret sarf etmektedir.

Evet, millet bu muammayı çözmelidir artık! Adı her ne olursa olsun Ehl-i sünnet çizgisinden sapmış radikal veya ılımlı İslamcı örgütler ile Türk solunu temsil eden CHP ve hatta artık vatan düşmanlığı üstü örtülemez bir şekilde ortaya saçılan HDP nasıl birleşebiliyorlar?

Bu muammayı çözdüğünüzde bütün bu güçlerin arkasındaki derin aklın aynı olduğunu net bir biçimde görebilirsiniz.

Sultan II. Abdülhamid Han’ın devrilmesinden önce ve yine 28 Şubat’ta bir araya gelmesi asla mümkün olmayanların buluşturulması ve ortak çalıştırılması nasıl olduysa bugün de aynı oyunlar devam ettirilmektedir.

Mesela Pervin Buldan, Canan Kaftancıoğlu Özgür Özel, Ekrem İmamoğlu, Kemal Kılıçdaroğlu ve Meral Akşener İstanbul Sözleşmesi’nin yılmaz savunucuları olarak meydanlarda gezerken AK Partili nice vekilin de bunlara katılması Sayın Cumhurbaşkanımızın bu sözleşmeyi iptalinden rahatsızlık duymalarını nasıl izah edebiliriz?

Hatta “kazanımları kaybetmeyeceğiz” diyerek onların ekmeğine yağ süren tarzda Ankara Sözleşmesi, 6284 ve daha neler diyerek aileyi mahveden yaptırımlara yeni yollar açmalarına, çalışmalarına ne diyeceğiz?

Görünüşte Meclis’te CHP ile mücadele ederken CHP’ye oh dedirtecek uygulamalar artık milletin gözünden kaçmamaktadır.

Tek parti hükûmeti yok ve böyle bir sistemde de yaşamıyoruz. Siyaset oynak bir zemindir. Altınızın kayıp gittiğini gördüğünüzde çok geç olabilir.

 

Köprüden önce son çıkış!

Uyanalım! Evet, uyanamazsak millet olarak daha sıkıntılı devrelerin başlangıcında olduğumuzu bilelim. Bizi, bin yıldır birlikte yaşadığımız güçlü yapımızı bölmek ve parçalamak isteyenler adım adım yol almaktadır.

Nasıl önlenecektir bu?

Evet, bunun tek bir yolu vardır.

Gerçek bir millî eğitim programını hayata geçirmek ve bizi bin yıldır birbirimize bağlayan ortak değerlerimizi gençlerimize kazandırmaktan geçer…

Zira eğitimdeki hataları telafi etmeniz çok zordur.

Silah sanayiinde atılan dev adımları eğitimde atmanız için uzun yıllar gerekebilir. Hatta her şeyinizi yitirme tehlikesi ile karşı karşıya kalabilirsiniz.

Sayın Cumhurbaşkanımızın son üç yıldır bu yöndeki uyarılarının dikkate alınmaması gerçekten üzücüdür.

Millî Eğitim’de millîliği hatırlatacak adımlar neredeyse hiç yoktur!

Ayrıca ahlak eğitimi ve kültür sadece okullarda kazandırılmıyor. TRT kurumu bu yönde başrolü oynamalıdır.

Fakat son dönemlerdeki TRT dizileri ve filmleri, TGRT’nin yıllar önce yaptıklarının topuğuna dahi erişemedi.

Yıkıcılığı ise bir başka konu. Nitekim ramazan ayında yayınlanmaya başlayan Ahmed Yesevi hazretlerinin hayatını konu edinen dizi, daha birinci bölümünde Müslüman milletimizin kalbinde derin yaralar açtı.

Yusuf-ı Hemedani hazretlerinin talebesi Abdülhalik Goncduvani hazretlerinin en yakını “Pir-i Türkistan” ve “Hace-i Türkistan” lakapları ile anılan Türk dünyasının bu emsalsiz siması büyük veli, kadın kız meclislerinde saz âlemleri ile mi gösterilmeliydi?

Kime yaranmaya çalışıyorsunuz?

FETÖ bir İstiklal Marşı ile milletimizin gözlerini boyuyordu. Yabancı ülkelerden getirttiği kızlı erkekli gruplara Türkçe ezberlettiği tek bir şarkıyı söyleterek işi bitiriyordu.

Geri planda ise gençlerimizi nasıl bir kültür erozyonuna uğrattığını, onları hem ailesinden hem de milletinin değerlerinden nasıl koparttığını kimse sorgulamıyordu.

Bülent Arınç’ın Moldavyalı kızları dinlerken akıttığı gözyaşları, bütün bu acı gerçekleri kapatıyordu.

“Devletimizin yapamadığını Hocaefendi(!) yapıyor” diyerek ayakta alkışlıyordu.

Nereden nereye gelindi görmediniz mi?

Bakınız İmam Hatiplerde ilahiyatlarda deizmin tartışıldığı günlere geldik.

Lütfen uyanın artık!

CHP’li üç beş belediyenin yanlışlarını konuşarak vakit harcamayın!..

Gençliğimize sahip çıkalım.

Bu gidiş köprüden önce son çıkışı gösteriyor.

    TEFEKKÜR
    Eğerçi hâne-i pür-nakştır sarây-ı cihân
    Velî kitâbeleri küllü men aleyhâ fân
                                    Kınalızâde Âli Çelebi

    (Gerçi dünya yurdu nakışlarla dolu bir evdir ama,
    Kitabesinde “Üzerindeki her şey yok olacaktır” yazılıdır.)

Dikkat: Zekât-namaz dengesi!

İslam’ın şartlarından biri de zekât vermektir. Cenâb-ı Hak zengin kullarına mallarından belli bir kısmını fakirlere zekât vermek için emretmiştir.

Ancak fakirlere zekât almayı emretmemiştir. İsterlerse alırlar. Şayet almasalar zenginler bir farzı yerine getirmekten mahrum kalırlardı. Bu itibarla zenginler zekâtını alan fakirlere ayrıca teşekkür etmelidirler.

Bu konuda Ferideddin Attâr hazretlerinin, “Tezkiretü’l-Evliyâ” kitâbında çok hoş bir anekdot anlatılmaktadır. Şöyle ki

“Cüneyd-i Bağdadî, yedi yaşında idi. Bir gün mektepten gelince, babasını ağlıyor gördü ve nedenini sordu. Babası;

-Bugün, zekât olarak, dayın Sırrı Sekati’ye birkaç gümüş göndermiştim, almamış. Kıymetli ömrümü, Allah adamlarının, beğenip almadığı gümüşler için geçirmiş olduğuma ağlıyorum, dedi. Cüneyd-i Bağdadî;

-Babacığım, o parayı ver, ben götüreyim deyip, dayısına gitti. Kapıyı çaldı. Dayısı kim o deyince;

-Ben Cüneyd’im. Dayıcığım kapıyı aç ve babamın zekâtı olan bu gümüşleri al! dedi. Dayısı, almam, deyince, Cüneyd-i Bağdadî;

-Adl edip, babama emreden ve ihsan edip, seni serbest bırakan Allahü teala için al! dedi. Sırrı Sekati hazretleri;

-Babana ne emretti ve bana ne ihsan etti? dedi. Cüneyd-i Bağdadî;

-Babamı zengin yapıp, zekât vermesini emretmekle adâlet eyledi. Seni de fakir yapıp, zekâtı kabul etmek ve etmemek arasında serbest bırakmakla ihsan eyledi, dedi.

Bu söz, Sırrî Sekati hazretlerinin çok hoşuna gitmişti. “Oğlum! Gümüşleri kabul etmeden önce, seni kabul ettim” dedi. Kapıyı açıp parayı aldı…”

Her bir ibadetin olduğu gibi zekâtın da şartları vardır. Kimlerin zekât vereceği, hangi mallardan ne ölçüde zekât verileceği ve kimlere verileceği bellidir. Zekâtın farzı birdir. Her Müslümanın tam mülkü olan nisap miktarındaki zekât malının belli zamanda belli miktarını zekât niyeti ile ayırıp emredilen Müslümanlara vermektir.

Cenâb-ı Hak Tev­be ­suresi, 34. âyet-i kerimesinde, “Malı, parayı biriktirip zekâtını, Müslüman fakirlere vermeyenlere çok acı azabı müjdele!” Buyurmaktadır.

Yine Haşr ­su­re­si, 9. ­­âyet-i ­kerimede,­ “Zekâtını veren, elbette kurtulacaktır” buyurarak zekât verenleri müjdelemiştir.­

Şanlı Peygamber Efendimiz bir ha­dîs-i ­şe­rif­te, “Zekât vererek, malınızı zarardan koruyunuz!” bu­yu­ru­yor.­

Zekât­ ver­mek,­ Kur’ân-ı­ kerimin ­otu­z i­ki ­ye­rin­de, ­namazla ­birlikte ­emredilmektedir.­

Büyük tefsir âlimi Abdurrahman Cevzi hazretleri şöyle buyurmaktadır:

“Kur’ân-ı­ kerimde­ üç ­şey,­ üç ­şeyle ­beraber ­bil­di­ril­di. ­Bun­lar­dan ­bi­ri ­ya­pıl­maz­sa,­ ikincisi ­kabul ­ol­maz.­ Pey­gam­be­re ­(sal­lal­la­hü ­aley­hi ­ve ­sel­lem) itaat­ edil­me­dik­çe,­ Allahü ­tealaya ­itaat ­edil­miş ­ol­maz.­ Ana­ya, ­ba­ba­ya ­şükr­edil­me­dikçe, ­Al­la­hü­ te­ala­ya­ şükredilmiş ­ol­maz. ­Ma­lın ­zekâtı ­ve­ril­me­dikçe, ­namaz­lar ­ka­bul ­ol­maz.” 

 

Unutulan zekâtlar! 

İslam düşmanları son iki asırdır Müslümanlar arasına din adamı kisvesi altında soktukları din simsarları ile güzel dinimizin şartları ile oynamaktadırlar. Gerek itikadî gerek amelî noktalarda Müslümanları ifsad edecek yollar açmaktadırlar. Bazıları bunu bilerek yaparken bazıları da bilmeden yanlışlara alet olmaktadırlar.

Nitekim namaz ve oruçta olduğu gibi zekât hususunda da Müslümanlar çeşitli vesilelerle yanlış yönlendirilmiştir.

Bundan kurtulmanın ve ibadeti doğru yapmanın yolu İslam âlimlerinin eserlerine uymaktan geçmektedir.

Zekât, altın, gümüş, kâğıt paralar ve ticaret eşyasından verildiği gibi toprak mahsulleri ile hayvanlardan da verilmektedir.

Milletimiz altın, gümüş ve ticaret eşyasının zekâtını vermeye dikkat ederken toprak mahsulleri zekâtı (öşür) neredeyse unutulmuştur.

Bunun iki önemli sebebi vardır:

Birincisi İnönü döneminde bir müddet “aşar” adıyla vergi toplanmış sonra bu vergi kaldırıldığında insanlar bunu öşür addederek toprak mahsulleri zekâtını vermez olmuşlardır.

İkincisi ise toprak mahsulleri zekâtının kalkmasında daha etkili olmuştur.

Ömer Nasuhi Bilmen Bey Büyük İslam İlmihali’nde topraklarla ilgili bilgiler verirken memleket arazisi (Miri Arazi) başlığı altında şunları kaydetmiştir:

“Vaktiyle Müslümanlar tarafından fethedilip bir kimsenin mülkiyetine geçirilmeksizin bütün Müslümanların yararına bırakılmış olan topraklardır. Bunlar bütün halk adına devlete ait olup kullanma hakkı halka tapu ile verilegelmiştir. Bunların yalnız kullanma hakları belli kimselere aittir. Bu haklara sahip olanlar icarcı (kiralayan) hükmündedir. Devlete verecekleri belli hisse veya vergiler de, icar bedeli hükmündedir. Bundan dolayı böyle bir arazinin ürününden öşür ve diğer bir nam altında zekât gerekmez. Çünkü öşür ile haraç veya öşür ile bu hükümde bulunan icar bedeli bir arazide toplanmaz. Türkiye’deki arazi başlıca bu kısımdandır.”

İşte Sayın Bilmen’in Türkiye topraklarını tamamen miri arazi addetmesi öşür zekâtını büyük ölçüde unutturmuştur.

Hâlbuki Osmanlı döneminde Anadolu’da miri topraklar olduğu gibi mülk, vakıf ve mevat topraklar da bulunuyor ve Müslümanlar öşürlerini veriyorlardı. Kaldı ki Cumhuriyetle birlikte bütün topraklar mülk olarak sahiplerine tapulanmış olup onlardan da zekât verilmesi şart olmuştu. Dolayısıyla “öşür düşmez” sözü toprak mahsulleri zekâtını unutturmuş ve Müslümanları çok büyük bir vebale sürüklemiştir. 

 

Ekip biçmek için mi, yatırım aracı mı? 

Diğer taraftan tarla ve arazi gibi toprak parçaları son yıllara kadar hiçbir zaman yatırım aracı olmamıştı. Hep ekip biçmek için yani bir fabrika gibi kullanılmış ve elde edilen üründen de öşür zekâtı fakire verilmişti.

Ancak son 40-50 yıldır büyükşehir ve merkezlerin etrafındaki araziler, zenginlerce yatırım amaçlı olarak toplanmakta ve satılmaktadır.

Fıkıhta zekât konusunda şu önemli bir kaidedir:

“Ticaret için olmayan, yani satılık olmayan evlerin, apartmanların, sanat âletlerinin, motor, tezgâh, kamyon ve gemilerin ve ne kadar çok olursa olsun evde kullanılan eşyanın zekâtı verilmez. Sanat sahipleri, sanayiciler, imalatçılar, ham ve işlenmiş, mamul eşyanın zekâtını verirler. Demirbaş eşyanın zekâtı verilmez.”

Ticaret için olduğunda ise bu durum değişmektedir. Bir fabrikayı çalıştırmakla o fabrikayı değerlendirip satmak için almak arasında fark vardır. Burada toprağı alanlar yatırım yaptığını, parselleyip veya değerlendirip satacağını açıkça beyan etmektedir. Bu durumda o arazi ticaret eşyası olmakta ve zekât düşmektedir.

Şanlı Peygamber Efendimiz, “Veren el alan elden daha hayırlıdır” buyurmuştur. Müslümanlar veren el olmak için gayret etmelidir.

Evet, kişinin benim dediği mal hakikatte elinde geçici bir emanettir. Zira ondan tek bir parçayı dahi ahiret yolculuğunda yanına alamayacaktır. Ancak zekâtı verilmemiş mal onun için dünyada zehir, ahirette de bir azap vesilesi olacaktır! Onun için Müslümanların zekât meselesine büyük ihtimam göstermeleri gerekmektedir.

Cenâb-ı Hak zengin-fakir dengesini öylesine gözetmiştir ki zenginler sadece zekâtlarını hakkıyla verdiklerinde yeryüzünde aç insan kalmaz.

Bu itibarla zekât verilmediği durumda zenginler fakirlere büyük bir zulüm yapmış oluyorlar.

Kişiyi zekât vermekten alıkoyan en büyük engel malının azalacağı korkusu ve vesvesesidir. Zekât verilmekle malın azalacağını sanmak ise ne büyük bedbahtlıktır.

Zira zekât malı temizler, bereketlendirir ve çoğaltır. Nitekim Şanlı Peygamber Efendimiz, “Zekât vermek maldan hiçbir şey eksiltmez” ve “Zekât, kişinin Müslümanlığının bir delilidir” buyurmaktadır.

Yetmez mi? 

    TEFEKKÜR
    Zekât-ı malı çıkar ki arturur zekât anı
    Budandugında agaç katı çog olur engûr
                                                      Ahmedî

    (Malının zekâtını ver ki zekât da malını arttırsın.
    Ağaç budandığında üzümün çoğalması gibi.)

.

Hedefteki ülkeler!Posted on 

ABD on yıldır Orta Doğu’yu dizayn etmeye çalışıyor, edemedi!

Neden?

Zira dizayn etmenin son ve öldürücü vuruşunu yapamadılar.

Bu vuruş Türkiye’ye olacaktı.

Her zaman ifade ettiğim gibi yeni bir dünya şekillenecekti.

FETÖ lideri “halife” olarak bu ülkenin ve hatta İslam âleminin başına getirilecekti.

15 Temmuz öncesi Türkiye’yi perişan etmenin birçok yolu denendi.

Bunların en mühimlerinden birisi de Rusya ile aramızın bozulması idi.

Bu noktada Rus uçağının düşürülmesi hadisesi hafızalarımızdan silinmedi.

Türkiye’nin Suriye sınırında 24 Kasım 2015 tarihinde hareketli dakikalar yaşanmıştı. Türk hava sahasını ihlal eden SU-24 tipi bir Rus savaş uçağı Türk F-16’ları tarafından düşürüldü. Evet, çeşitli sebeplerle uçak düşürülebilir. Ancak hiçbir başbakan Rus uçağının düşürülmesinden bir gün sonra, büyük bir gurur içerisinde “Uçağın vurulması emrini bizzat ben verdim” diyerek beyanat vermez.

Nitekim bu açıklama Putin’in büyük tepkisini çekmiş ve “Sırtımızdan bıçaklandık, sonuçları çok ciddi olacak” demişti.

Peki hatırlar mısınız bu hadiseye en çok kim sevinmişti?

Bu hadise 24 Kasım 2015 günü yaşanmıştı. Bundan sonra olaylar baş döndürücü bir hız kazanacaktı.

30 Kasım 2015’te, aralarında kararlaştırılmış bir toplantı yokken iklim meseleleri için bulundukları Paris’te bir araya geldiler. Samimi pozlar verdiler. Zahiren üzgün görünse de bu işten en fazla memnun olan Obama yönetimi olmuştu. Rusya ile Türkiye’nin arasının düzelmeyeceğinden o kadar emindi ki…

Ancak Sayın Erdoğan, Davutoğlu’nun neredeyse kendisini de baypas ederek ABD ile girişimlerini artırması karşısında bir kez daha devlet dizginlerini elini aldı.

22 Mayıs 2016’da Davutoğlu başbakanlıktan ayrılmak durumunda kalırken yerine Binali Yıldırım’ı getirdi. Bu arada ilk iş olarak süratle Rusya ile gerginleşen ilişkileri düzeltti. Gerçekten de bu düzelmenin üzerinden henüz 15-20 gün geçmeden Türkiye, Cumhuriyet döneminin en karanlık olaylarından biri ile yüz yüze kaldı.

15 Temmuz işgal girişimi 251 vatandaşımızın şehit olmasına yol açarken binlerce vatandaşımız yaralanmış ülke büyük bir kaos ve kargaşanın eşiğinden dönmüştü.

O günleri hatırlarsanız Türkiye’nin yanında olduğunu bildiren ilk ülke kimdi?

Evet o ülke Rusya olmuştu.

ABD ve Avrupalı devletler şaşkındı.

Onlar bekledikleri ve kırk yıldır arzuladıkları senaryonun tutmamasının üzüntüsü içerisinde idiler.

Aylar sonra bombalanmış Meclis’i gördüklerinde yüzleri de kızarmadı. İşgal hareketinin başındaki FETÖ’ye toz kondurmadılar. Zira planlayıcıları kendileri idi!

 

Çok endişeliler(!)

Peki, ABD’nin Türkiye üzerindeki planları değişti mi? Türkiye’yi bölme planından vazgeçti mi? Bu sorulara aklı başında ve ülkesinin menfaatini düşünen hiçbir kimse evet demeyecektir. Suriye ve Orta Doğu’da peşmergelere yapılan binlerce tır silahın adresi bellidir.

Nitekim ABD’deki başkanlık seçimleri sırasında şimdiki Başkan Joe Biden’in ifadeleri bu hususu bütün çıplaklığı ile ortaya koyuyordu.

Türkiye’nin bölgedeki faaliyetlerini nasıl izole edecekleriyle ilgilenmeleri gerektiğini söyleyen Biden, çok endişeli olduğunu belirterek şöyle demişti:

“Bence ona (Erdoğan’a) çok farklı bir yaklaşım uygulamalıyız. Muhalif liderleri desteklediğimizi açıkça göstermemiz lazım. Parlamento’ya katkı sunmak isteyen Kürt toplumunu entegre etmek için… Bu iş bir süre iyi gidiyordu.

Bizim bir yol haritamızın olduğunu açıkça göstermemiz lazım. Düşündüğümüz şeyle ilgili sesimizi yükseltmemiz lazım, bedel ödemeli. Nasıl çalışacaklarını anlamak için çevresinde F-15 savaş uçağı uçurdukları hava savunma sistemi olduğuna göre ona belli silahları satmaya devam edip etmeyeceğimiz konusunda bedel ödemeli.

Yani çok endişeliyim. Ama benim yaptığım gibi onlarla doğrudan temasa geçip Erdoğan’ı yenecek duruma gelmeleri için hâlâ var olan Türk liderliği unsurlarından daha fazla verim almalı ve onları güçlendirmeliyiz. Darbe ile değil, seçim süreci ile… Partisi, İstanbul’dan dışarı atıldı. Peki biz ne yapıyoruz? Burada oturup boyun eğiyoruz.

Yapacağım en son şey, ona Kürtler konusunda boyun eğmek olurdu. Kesinlikle en son şey. Ve onlara Kürtlerle ilgili olarak birkaç görüşmem oldu. O dönem henüz üzerlerine gitmiyorlardı.

Yani şunu göstermemiz lazım. Türkiye, Rusya’ya bağımlı olmayı istemek zorunda değil. Uzun bir zaman önce o elmadan bir ısırık aldılar. Ama şu ana kadar onlara davrandığımız şekilde davranmaya devam etmeyeceğimizi anlamak zorundalar. Bence bölgedeki müttefiklerimizle bir araya gelerek, onun bölgedeki faaliyetlerini nasıl izole edeceğimizle ilgilenmek bizim için son derece önemli iş olacak.

Özellikle Doğu Akdeniz’de petrolle ilgili faaliyetleri ve görüşülmesi uzun sürecek olan çok sayıda başka şey… Ama cevabım; evet, endişeliyim.”

 

Başımıza yeni bir çorap geçirmesinler!

Bu sözlerin sahibi Joe Biden şimdi iktidar. Mutlaka Erdoğan’ın ve Türkiye’nin başına çoraplar örmekle meşgul. Öyleyse dikkatli olmak lazım.

Batı’nın tarihte en fazla yaptığı işlerden biri Osmanlı’yı Ruslarla yıpratmak oldu. Gerçekten de Osmanlı’nın aslında Ruslarla fazla bir derdi olmamıştı. Osmanlı Avrupa içlerine doğru ilerliyordu.

Bilhassa Viyana bozgunundan sonra aradığı müttefiki bulmuştu. Bu devlet Rusya idi.

Fakat Batı, Ortodoks oluşları nedeniyle bu müttefikin güçlenmesinden yana değildi. Onunla sadece iki devleti ve milleti birbirine kırdırdılar. 1785, 1807 ve 1854 yıllarında Osmanlı-Rus savaşlarını araştıranlar Batı’nın ikiyüzlülüğünü göreceklerdir.

Osmanlı’yı onun vasıtası ile yıkmaya muvaffak oldular.

Onun için hiçbir zaman Rusya’yı dışlamadılar. Büyük güç olmaktan çıkarmadılar.

Güya bir dönem NATO ve Batı’nın en büyük düşmanı olduğu hâlde SSCB dağıldığı zaman ekonomik yardımlar yine onlardan geldi.

Kırım’ı ilhak ederken gıkları çıkmadı.

Şimdi Ukrayna meselesinde güya Ruslarla çarpışacakmış gibi manevralar yapıyorlar.

Bir taraftan ise Türkiye’yi Ukrayna’nın yanında savaşa itebilmek için el altından büyük oyunlar çevirmekteler!..

Sayın Cumhurbaşkanımızı devirmek için her planı uygulayan Joe Biden’in bugünlerde güzellemeler yapmasına asla aldanmamak gerekir.

Ukrayna’nın, Cumhurbaşkanı Sözcüsü Sayın İbrahim Kalın’a devlet madalyası vermesi yeni bir Davutoğlu bulma gayretlerinin ürünü olabilir!..

Nitekim kendisine devlet madalyasını takdim eden Ukrayna Büyükelçisi Andrii Sybiha’nin, aynı gün “Yaşasın Ukrayna! Yaşasın Türkiye! Birlikte daha güçlüyüz” tweetini atması manidardır. 

ABD muhtemelen Türkiye’yi bir oldubitti ile Ukrayna’nın yanında savaşa sokmak veya Türkiye ile Rusya’nın iyi giden ilişkilerini bazı karanlık tertiplerle bitirmek için tuzaklar geliştirebilir.

Böyle bir durumda ilk yapacakları iş Türkiye’nin gücünün kırılmasını beklemek ve ardından yeni müdahalelere -ki bu defa devreye kendileri girecektir- açık hâle getirmektir.

Öyleyse devlet adamlarımıza, istihbaratımıza ve Sayın Cumhurbaşkanımıza azami dikkat diyoruz.

Zira, olsun veya olmasın bu savaşın Türkiye’yi yakinen ilgilendiren bir yönü bulunmamaktadır. Rusya ile gereksiz yere aramızı açmamamız elzemdir. Zira ABD başta olmak üzere Batı âlemi böyle bir hadiseyi dört gözle beklemektedirler.

Osmanlı Devlet adamlarını 1853 Rus Savaşına para ile ikna etmişlerdi. Keza İttihat ve Terakki üyelerini Birinci Cihan Harbine sokarken de para ile avlamışlardı!

Sonuçta ne para ne ülke elde kalıyor!

    TEFEKKÜR
    Meşveretle hasıl olur her ümit
    Meşveretsiz işte bağlıdır kilit

Ramazan ve tefekkür!

    On bir aydır gideli biz de çekerdik hicran
    Merhaba etti bizimle yine şehr-i Ramazan

Evet, Sultan I. Ahmed Han’ın iştiyakla belirttiği gibi biz de on bir aydır hasretini çektiğimiz Ramazan-ı şerif ayına bir kez daha kavuştuk.

Fakat geçen yıl olduğu gibi bir kez daha hüzünlü bir kavuşma oldu bu.

Zira ramazan ayının getirdiği nice nimetler geçen sene olduğu gibi bu sene de elimize geçmedi.

Dostlarla eda ettiğimiz teravih namazları rüya gibi oldu.

“Merhabâ, merhabâ, merhabâ yâ şehr-i Ramazan.

Merhabâ, merhabâ, merhabâ yâ şehr-el bereketi vel-gufrân.

Merhabâ, merhabâ, merhabâ yâ şehr-et tesbîhi vet-tehlîli vez-zikri ve tilâvet-il Kur’ân” diyerek hep bir ağızdan gönülden iştiyakla dile getirdiğimiz o günlere duyduğumuz hasret kalbimizi dağladı.

İftar davetlerimiz, neşeli sohbetlerimiz kayboldu.

Rabbimiz, “Nimetlerime şükrederseniz arttırırım, şükretmezseniz elinizden alıp azap ederim” buyuruyor.

Demek ki bir yerlerde hata yaptık.

Bütün müminler bunu düşünmelidir.

Vekillerimiz, idarecilerimiz daha çok düşünmelidir.

Biz nereye gidiyoruz diye sorgulamalıdır.

Âlimler bu ayda dört şeyi çok yapmalıdır buyurdu. Bunlardan ilk ikisi Kelime-i şehadeti çok söylemek ve istiğfar etmektir.

Evet istiğfar günahlara kefarettir. Fakat bu durum sadece dille olmaz. Hatalarımızı tefekkür edip istiğfar etmek ve onu terk etmekle olur.

Gençlerimiz nereye gidiyor? Korkunç ahlaksızlık salgınlarına karşı bırakın iki kelam etmeyi, kalben dahi buğzedemeyecek insanlar çoğaldı.

Bunları ramazan ayında bir kez daha fikredelim…

Ayasofya’nın cami olmasına aylarca korkusundan destek olamayanları cami olduğunda sevinemeyenleri gördük.

Herkes Sayın Cumhurbaşkanımızı alkışladı. Elbette en büyük alkışı o hak etti.

Fakat o karara imza atan yiğit Danıştay üyelerinin cesareti, bu ülkenin nice idarecilerine örnek olmalıdır.

İstanbul Sözleşmesi’nin verdiği sıkıntılardan üç milyon aile dağıldı.

Son üç yıldır bir elin parmaklarını geçmeyen aydınlar bu korkunç yıkımı dile getirirken vekillerden hiçbir ses duymadık. Buna karşılık iktidardaki partilerden de savunanlar az değildi.

6284 no.lu kanunu süresiz nafaka ve daha nice aile yapımızı derinden sarsan uygulamalar ahları çoğaltmaktadır.

Evet bu ahlar çoğaldıkça nimetler kaybolmaya devam edecektir.

Öyleyse hatadan dönerek istiğfarlara devam edelim…

Ana baba kıymetini bilelim. Büyüklerimize saygı küçüklerimize şefkat gösterelim. Garip gurebanın yanında olalım. Öyle ki, ahların yerini dualar alsın.

Alsın ki rabbimiz bize bahşeylediği nimetleri yine artırsın.

Şanlı Peygamberimiz beş şey gelmeden önce beş şeyin kıymetini bilmemizi istedi:

    “Hasta olmadan önce sıhhatin,
    Meşguliyetten önce boş vaktin,
    Ölüm gelmeden önce hayatın,
    Fakir düşmeden önce zenginliğin,
    İhtiyarlıktan önce gençliğin…”

İşte bugün bizlerin de elimizden uçup giden nice nimetlerin kadr u kıymetini düşünerek yalvarmamız lazımdır.

Zira Resulullah Efendimizin buyurduğu üzere öyle bir aya kavuştuk ki bu ayda mağfiret olunmayan ne zaman olunur? Bu ayda kazanmayan ne zaman kazanır?

Öyleyse bu sene ramazan ayımızı hakiki tövbelerle geçirelim.

 

Ramazan ve sayısız nimetler

Bu ay müminler için sanki şarj olmak gibidir. Resulullah Efendimiz, “Kişinin ramazanı nasıl geçerse bütün ayları öyle geçer” buyurdu.

Dolayısıyla bu ayı büyük fırsat bilmelidir. Fırsatlar ganimettir. Elden kaçırmamalıdır. Öyle ki bu ayda gafletle geçirilen bir saniyeye dahi insan yanıp yakılsa yeri vardır.

Peygamber Efendimiz bu ayla ilgili nice müjdeler verdi.

Nitekim bu ayın gelişine sevinmek dahi ibadettir. Peygamber Efendimiz, “Ramazan ayının gelmesine sevineni Allahü teâlâ kıyamet gününün korkusundan muhafaza eder” buyurdu.

Bu ay müminlerin hasat vakti gibidir. Peygamber Efendimiz, “Bu ayda yapılan nafile ibadetlere başka aylardaki farzlar gibi sevap verilir, farzlara ise yetmiş farz sevabı verilir” buyurdu. Peygamber Efendimiz yine şu müjdeleri verdi:

“Bu ayda bir oruçluya iftar verenin günahları affolur. O oruçlunun sevabı kadar ayrıca buna da sevap verilir. O oruçlunun sevabı ise hiç azalmaz.”

“Bu ayda Cennet kapıları açılır. Cehennem kapıları kapanır.”

“Bu ay iyi geçinme ayıdır. Bu ayda müminlerin rızkı artar.”

“Bu ay sabır ayıdır. Sabredenin gideceği yer Cennet’tir.”

“Oruçlunun akşam iftar zamanındaki duası reddolmaz.”

“Ramazan ayında ailenizin nafakasını geniş tutunuz! Bu ayda yapılan harcama, Allah yolunda yapılan harcama gibi sevaptır.”

“Ramazanın başı rahmet, ortası mağfiret, sonu ise, Cehennemden kurtuluştur.”

Bütün bu nimetlerin yanı sıra Allahü teâlâ “Âdemoğlunun her ameli kendisi için yalnız orucu benim içindir” buyurmuştur. Bu, bizler için çok büyük bir devlettir.

Kıyamet günü olunca Allahü teâlâ kuluna hesap soracaktır. Öyle ki sonunda hiç sevabı kalmaz. Sadece orucu kalmıştır. Hâlbuki daha görülecek hesapları yığılıdır. Bunun üzerine Allahü teala kulun ihtiyacı olan sevap kadar kendi fazlından ihsan edip kulunu orucu sebebiyle Cennet’e sokar.

Herkesin sevabı aynı değildir. Cenâb-ı Hakk da orucu sebebiyle kuluna bol bol ihsanda bulunur.

Cenâb-ı Hakk’ın, “Orucun karşılığını ben veririm” buyurmasının hikmetlerinden biri de şudur:

Allahü teâlâ kula mahsus olan yemek ve içmek gibi şeylerden münezzehtir. Oruç tutmakla Cenâb-ı Hakk’ın ahlakından birine yapışılmış olur. Bununla çok sevaba nail olunur.

Hadis-i şerifte buyuruldu ki:

“Bir kimsede Allahü tealanın ahlakından bir ahlak bulunursa, o kimse Cennetliktir.” Yine başka bir hadis-i şerifte “Allahü teâlânın ahlakı ile ahlaklanınız” buyuruldu.

İşte bütün bu nimetler önümüze serilmiş duruyor. Kaybettiğimiz nice nimetin üzüntüsü ile yanarken bunları kaybetmemek adına daha fazla Rabbimize yalvarmalı, yakarmalıyız. Giden nimetlere tekrar kavuşabilmek için tövbe ve istiğfarları artırmalıyız.

Cenab-ı Hakk’ın milletimiz ve vatanımız için şer düşünceler içerisinde bulunanları kahr-u perişan etmesi için dua etmeliyiz.

Ramazan ayını en iyi şekilde anlamak ve bu mübarek ayı en güzel şekilde idrak etmek dileğiyle…  

    TEFEKKÜR
    Bilelim kadrini savmın gece kâim olalım
    Olmaya göz göre kadri gözümüzden pinhân

.

Uyuma ve unutma!Posted on 

Türk’üyle, Kürt’üyle, Laz’ıyla, Çerkez’iyle, Arap’ı, Boşnak’ı ve Arnavut’uyla… Ey Müslüman uyuma!

Bir zamanlar üç kıtaya sığmıyordun unutma!

Senin, dünyayı iki hükümdara çok gören liderlerin, başbuğların vardı! İlâ-yı kelimetullah gibi yüce azim ve hedeflerin vardı.

Şayet unutursan, şimdi tek kıtada bile hayat hakkı vermeyecekler bil!

Çevrendeki son kuşatma işte bu projenin dehşetli saldırılarıdır, farkında ol!

Tarihinden ibret al.

Milletler gaflete düşerse akıbeti çok feci olur.

II. Abdülhamid Han’ın kıymetini bilemeyenler koskoca bir imparatorluğu toprağa gömdüler. 6,5 milyon km2’yi bırakıp 780 bin km2’ye bayram ettiler.

Düşmanı Lozan, Montrö durdurmaz. Düşmanı senin birliğin, dirliğin, gücün, silahın ve kararlılığın korkutur. Şayet bir defa gaflete düşersen geri dönmesi imkânsızdır. Sana gözyaşından başka bir derman kalmaz. Torunlarına ise 150 bin km2’ye bayram ettirirler!

Neden böyle sesleniyoruz? Bugün ülkelerde içerisi, dışarıdan çok daha önemlidir. Zira artık devletleri içeriden bitiriyorlar. Daha etkili ve daha kolay ve daha kayıpsız oluyor. İçeriden vurmak sadece paralarına mal oluyor. Sonra işgal ettiği ülkelerin bütün mal varlıklarına konarak 50 katını kolaylıkla elde diyorlar.

Osmanlı’nın yıkımı da böyle gerçekleşti.

Ne hazindir ki Türkiye Cumhuriyeti Devleti bu darbe dönemlerinden hiç ders çıkaramadı.

Evet saltanat kaldırıldı. Millete müracaat edildi. Milletin seçtikleri işbaşına geldi ise de neden bu darbe illetinden kurtuluş olmadı?

Üzerinde derin analizlerin yapılması ayrı bir konudur.

Ancak o derin analizler meseleye hiçbir çözüm getirmiyor.

Asıl olan meseleye çözüm üretmektir. O hataya düşmemektir.

Geçtiğimiz pazar günü Türkiye bir kez daha sarsıldı.

103 amiralin bildirisi geceye bomba gibi düştü. Sonra 104 olduğu söylendi.

Bilhassa 103 rakamı derin okumalara konu oldu.

18 Temmuz 2016’da tutuklanan 103 amirale misilleme olduğu söylendi.

15 Temmuz’a tam 103 gün kala yapılması neyin işareti idi?

Bunları hepsi bir tesadüf müydü?

İYİ Parti Genel Başkanı bu hadiseyi son derece hafife alarak “zevzeklik” olarak niteledi.

103 amiral basit bir zevzeklik mi yapmıştı?

Sanki kahvehanede oyun oynarken, 1 Nisan şakası gibi zevzeklik mi edelim demişlerdi?

Aslında Akşener’in bu ifadesi 28 Şubat’ın acımasız darbesine maruz kalan biri olarak kendisine yakışmamıştır.

Tarihçi kimliğini de düşününce bu sözlerini masum olarak değerlendirebilmek hiç mümkün değildir.

Şunu çok iyi bilir ki, III. Selim Han darbesinde olduğu gibi nice ihtilaller başlangıçta hafife alındığı için büyüdü ve acımasız bir sona vardı.

Rahmetli Özal, PKK’nın başlangıcındaki olaylar için “üç-beş çapulcu” hareketi demişti. Türkiye’nin on yıllarına mâl oldu. FETÖ’yü hiç önemsemeyenler uyandıklarında karşılarında bambaşka tablolar bulmuşlardı.

Nitekim aynı Meral Akşener bildiride imzası olanlar tutuklanmaya başlayınca bu defa tepki koymaya başladı. Neden?

CHP’liler ise şaşırtmadı. İktidara gelmek için hep darbeden medet ummaları onları ne yazık ki iflah olmaz bir hastalığın içine attı. Bu hastalık ne acıdır ki dış mihraklara boyun eğmektir. Zira dışarıdan destek olmadıkça içeride darbe olmaz!.. İşte bu ilişki her zaman onları birilerinin piyonu olmaktan öte götürmüyor!

Hâlbuki böyle vaziyetlerde iktidarı ve muhalefeti ile tüm milletin birlik olması elzemdir.

 

Büyük mücadelenin farkında olmak!

Şimdi gelelim bildiriye… Bu bildiri birilerinin yorumuna uygun olarak vatansever bir kısım askerin basit bir beyanı mı idi?

Elbette ki her Türk vatandaşı gibi emekli generallerin de ülke meseleleri konusunda yorum ve analiz yapma hakları vardır. Buna kimse bir şey diyemez. Nitekim neredeyse her akşam emekli bir askerin de TV’lerde tartışma programlarına katıldığını ve görüşlerini dile getirdiğini görmekteyiz.

Durum böyle olunca; 103 kişi bir bildiriye imza atmak,

Gece yarısını seçmek,

Muhtıra verir gibi bir üslup kullanmak neyin nesiydi?

Normal miydi?

Sorgulama başlayınca bazısı, “dostlarımız gönderince imzamızı attık”, dediler.

Gerçekten düşündürücü bir ifade! Koskoca amiraller dostlarından gelen bir gece yarısı bildirisine hiç okumadan mı imza atarlar? Diyelim darbe imasını çağrıştırmayan bir bildiri bu. Bu durum bir darbe çağrısı da olsa hiç düşünmeden koşacaklarını göstermiyor mu?

Bu nokta es mi geçilmeli?

Toplum ise bu harekete büyük reaksiyon gösterdi. STK’lar, yerel gazeteler hadiseyi en şiddetli ses tonuyla kınadı. Cezasız kalmamalı dedi.

Zira evvelce darbelerin en acı faturasını toplum ödedi. 27 Mayıs darbesi, 12 Eylül ve 28 Şubat darbeleri milletin üzerinden silindir gibi geçti.

Daha şurada 15 Temmuz işgal girişiminin üzerinden ise beş yıl geçmemiş iken anılar, dertler ve üzüntüler taze iken böyle bir girişim ne oluyordu?

İslam ülkelerinin perişan hâli…

Bizim ise beş yıldır çevremizde verdiğimiz büyük mücadele dikkate alındığında böyle bir hareket neyin nesiydi?

Evet ülkemiz beş yıldır Suriye, Doğu Akdeniz, Irak ve Azerbaycan noktalarından çevrilmeye çalışılıyordu.

Devletimiz, ordumuz, polisimiz ve istihbaratımız ise bu meş’um kuşatmayı kırmak için gece gündüz bir mücadelenin içerisinde iken bu darbe iması kime yarayacaktı, kimin gücünü kıracaktı ve kimin moralini bozacaktı?

Nitekim halkımızın bakışı ile Avrupa’nın bakışı arasındaki mukayese meseleyi açıkça göstermektedir.

15 Temmuz’da başarılı olamayan ABD, Arap Baharı ile başlattığı projesini tamamlayamadığını görmektedir.

ABD’nin gayesi ne pahasına olursa olsun bu harekâtı tamamlamaktır.

Bu harekâtın nihai hedefi Türkiye’yi bölmek ve parçalamaktır.

Papa’nın Irak ziyareti ile yeniden ortaya saçılan haritalara bakınız.

Türkiye yıpratılmadan büyük İsrail projesine yol bulunmaz! Fırat’a koridor açılamaz. İslam âlemi üzerindeki nihai hedefler gerçekleştirilemez.

Onun için ABD hedeflerinden asla bir sapma göstermemektedir.

Türkiye’yi boyun eğdirebilmek için her yolu deneyecektir.

ABD Başkanı Biden’in her ne pahasına olursa olsun Erdoğan’ı indirme planlarının tahakkuku Türkiye’nin geleceği açısından büyük bir karanlığı işaret etmektedir.

Darbe zihniyetlilerine gösterilecek bir müsamaha bu noktada korkutucudur.

Sayın Bahçeli’nin bu noktadaki tavrı ve duruşu gerçekten yerindedir.

Müslüman milletimiz ise bugün tarihinde hiç olmayacağı kadar dikkat ve teyakkuz hâlinde olmalıdır…

    TEFEKKÜR
    Eyler şikeste bâl ü perin gayret-i Hudâ
    Nâbî cenâh-ı gayr ile pervâz edenlerin
                                                         Nâbî

    (Kırar İlahî adalet, kolun kanadın,
    Ey Nâbî, başkalarının kanatlarıyla uçanların.)

.

İbadet ve vakitPosted on 

Vakit (çoğulu evkât) kelimesi sözlükte “zamanın belirli bir parçası” anlamına gelir. Kur’ân-ı kerîmde vakit ve bu kökten gelen kelimeler (mîkat, mevâkıt, mevkut gibi) on üç âyette yer almaktadır. Aynı şekilde hadis-i şeriflerde de kullanılır.

Namaz, oruç, zekât ve hac gibi İslam’ın farz kıldığı temel ibadetler muayyen vakitlere bağlanarak emredilmiştir.

“Namaz, müminlere belirli vakitlere bağlı olarak farz kılınmıştır.” “Şafağın aydınlığı gecenin karanlığından ayırt edilinceye kadar yiyin, için. Sonra da akşama kadar orucu tam tutun.”, “Hac (ayları), bilinen aylardır.” vb. âyet-i kerimeler, mezkûr ibadetlerin belirli vakitlere bağlandığını genel olarak ifade etmiş̧ ancak bu vakitlerin ne zaman girdiği ne zaman çıktığı ya da namazda olduğu gibi efdal ya da mekruh olan vakitler ile alakalı teferruat Sevgili Peygamber Efendimizin beyanına ve uygulamasına bırakılmıştır…

Peygamber Efendimizin vefatının üzerinden henüz yarım asır geçmeden Müslümanlar Afrika içlerine, İspanya’ya, Konstantiniyye’ye ve Orta Asya’nın kuzeyine doğru ilerlemişlerdi. Ulaşılan yeni bölgelerin iklimi, coğrafi şartları, gündüz ve gece vakitleri, İslam’ın geldiği Hicaz bölgesinden oldukça farklı idi.

Bu durum Müslüman ülkelerde ibadetler için şer’i vakitlerin tayini meselesini en mühim husus hâline getirmiştir. Müslümanları, Güneş ve Ay’ın hareketlerine dair tetkikler yapmaya sevk etmiştir. Zira namaz vakitlerini hesaplamak, ilmî olmaktan öte, dinî bir meseledir. Bildirilmiş olan vakitleri hesap ile sağlama almak önemlidir. Ayrıca hesap ile bulunan bu vakitlerin din âlimleri tarafından tasdik edilmesi şarttır. Bu hususu büyük âlim Taşköprülüzade “Mevdû’at-ul-ulûm” adlı eserinde şöyle izah etmiştir:

“Namaz vakitlerini hesap etmek farz-ı kifâyedir. Müslümanların namaz vakitlerinin başını ve sonunu güneşin hareketinden veya âlimlerin tasdik ettiği takvimlerden almaları farzdır. İbadetlerin vakitlerini tayin etmek astronomiden yardım almayı icap ettirirken, tayin edilen vakitlerin tasdiki âyet-i kerime, hadis-i şerif ve müctehitlerin içtihatlarının dairesinde olur. Bu daire de fıkıh âlimleri tarafından çizilir.”

İşte, ibadetlerde vaktin önemine bağlı olarak İslâm tarihinde güneş, ay ve yıldızlar vasıtasıyla zamanın, özellikle imsak ve namaz vakitlerinin belirlenmesini konu alan ilm-i mîkat çok gelişmiştir.

Zira namaz ve oruç gibi ibadetlerin kabulü için vakitlerin doğru bir şekilde tayini elzemdir. Bu durum temkin müddetini ortaya çıkarmıştır.

Temkin müddeti, hakîkî ufka göre, astronomik formüllerle bulunan vakitleri, İslâm âlimlerinin eserlerinde namaz vakitleri için buyurdukları, sema küresindeki alâmetlerin olduğu, şer’î vakitlere getiren müddettir.

Dolayısıyla herhangi bir namazın, astronomik formüllerle, hakîkî ufka göre bulunan vaktinden (astronomik hesapla bulunan vaktinden), şer’î vaktini tespit etmek için “Temkin Müddeti” kullanılır.

Her namaz vakti için, ayrı ayrı temkinler yoktur. Her şehir için bütün namaz vakitlerinde kullanılan, vasatî bir “Temkin Müddeti” vardır. Güneşin doğuşu ve batışında kullanılması zaruri olduğu bildirilen temkin müddetinin, aynen imsak, yatsı ve diğer bütün namaz vakitlerinde de kullanılması zaruridir. Temkin miktarını bir ihtiyat zamanı zannederek, imsak vaktini 3-4 dakika geciktirenin orucu ve akşam vaktini 2-3 dakika öne alanın orucu ve akşam namazının fasit olacağı yani bozulacağı Dürr-i yektâ kitabında yazılıdır.  

 

Vakitleri kim bozdu? 

1982 senesine kadar, temkin zamanını ve güneşin namaz vakitlerine ait olan ufuktan yükseklik açılarını kimse değiştirmemiş, bütün âlimler, şeyhülislâmlar, müftüler ve bütün Müslümanlar, asırlar boyunca namazlarının hepsini, daima temkinli vakitlerinde kılmışlar ve oruçlarına temkinli vakitlerinde başlamışlardır. Şimdi de bütün Müslümanların, bu icma-i müsliminden ayrılmayarak, namazlarını şer’î vakitlerinde kılmaları ve oruçlarına bu şer’î vakitlerinde başlamaları lâzımdır.

Öte yandan 19. asrın son dönemlerinden itibaren İngilizlerin İslam ülkelerine attıkları fitne tohumları yeşermeye başlamıştı. İngiliz ajanı mason ve Vehhabi din adamlarının tesiri ile pek çok meselede olduğu gibi vakit konusunda son derece hatalı adımlar atılmaya başlanmıştır.

Nitekim bunlardan Musa Bigiyef, uzun günlerde, meşakkatli durumlarda oruç meselesini ele aldığı “Uzun Günlerde Oruç” adlı kitabında farklı bir görüş öne sürerek Güneş’in batmadığı bölgelerde ramazan orucunun farz olmadığını iddia etmişti. Hâlbuki İslam âlimleri bunlara cevaplarını vermişlerdi.

Nitekim Dürer’de, “gündüzleri 24 saatten daha uzun yerlerde, oruca saat ile başlanır ve saat ile bozulur. Gündüzü böyle uzun olmayan, vakitleri normal teşekkül eden, yani gündüzleri 24 saatten az olan bir şehirdeki Müslümanların zamanına uyularak oruç tutulur”, diye yazılıdır.

Musa Bigiyef gibi reformistler meseleye Müslümanları aldatacak bir isim de koymuşlardı. “Kolaylaştırma İlkesi!..” Böylece kendi nefislerine uygun olanı veya kolayına geleni yapmanın yolu hâline getirmişlerdi. Bir anlamda dini bozmanın ibadetlerini ifsat etmenin yolu olmuştu. Hâlbuki, “kolaylaştırınız zorlaştırmayınız” (Buhari, 3:72) hadis-i şerifi işine geleni değil, İslam âlimlerinin dinde bildirdikleri kolaylıkları yapmak manasına gelmektedir. Yoksa herkese göre bir kolaylık yolu olurdu.

Bu arada FETÖ projelerinde görüldüğü üzere reformist din adamlarına zaman zaman dinin temel meselelerinde Diyanet’i de kullanılarak farklı kararlar aldırılmıştır. Nitekim 1983 yılında zamanın darbeci iktidarının zihniyeti ve baskısıyla vakitler üzerinde ciddi bir oynama yapılmış ve Müslümanların ibadetleri sıkıntılı bir duruma düşürülmüştür. Asırlardır yapılagelen hesaplama ve uygulama bir kararla rafa kaldırılmış, imsak vakti yirmi dakika ileriye kaydırılmıştır. 

 

Diyanet’e düşen görev! 

Şurası muhakkak ki, 1983 senesinden önceki takvimlerde bildirilen imsak ve namaz vakitlerinin yanlış olmadığını herkes kabul etmektedir. Bu hususta hiçbir ihtilâf da yoktur. Nitekim, Diyanet İşleri Başkanlığı’nın 30 Mart 1988 tarih ve 234-497 sayılı bütün müftülüklere gönderdiği tamimde, “1983 öncesi takvim ile yeni uygulama arasında sadece temkin farkı bulunmaktadır. Buna göre 1983 öncesindeki uygulama yanlış değildir” şeklinde bildirilmiştir.

Buna karşılık günümüz uygulamasının yanlışlığı 1958 yılında yapılan tartışmalarda zamanın Diyanet’i tarafından net bir şekilde ortaya konulmuştu.

O sene dini bozmak için pek gayretli büyük bir gazetenin köşe yazarı Diyanet İşleri Başkanlığınca neşredilen namaz vakitlerinin yanlış olduğu iddiasını dile getirmişti.

Diyanet tarafından buna verilen cevap aslında meseleyi bugün için de tamamen açıklığa çıkarmaktaydı. Şöyle ki:

“Yazınızda, ‘gerek İngilizler, gerek Amerikalılar, gerek Fransızlar imsak vakti için güneşin -18 derece ufkun altında bulunduğu zaman olarak kabul etmişlerdir’ diyorsunuz. Acaba Hıristiyan olan bu üç milletin imsak vaktinde hangi ibadetleri var ki imsak vakti için böyle bir dereceyi esas olarak kabul etsinler. Böyle yapmış olsalar dahi, İslam astronomi mütehassısları tarafından imsak vakti İslami kaidelere göre takdir edilmişken, bu hususta yabancılara uymak mecburiyeti nereden çıkıyor? İmsak vakti doğu ufkunda beyazlığın bir nokta hâlinde görüldüğü zamandır. Bütün İslâm astronomi mütehassıslarımız bu ânın ufkun altında -19 dereceye tekabül ettiğini bildirmişlerdir. Demek ki Müslüman astronomların imsak vakti için kabul ettikleri derece -18 derece değil, -19’dur. Namaz vakitlerinin de bu dereceye göre hesaplanması lâzımdır ve takvimimizdeki hesaplar buna göredir…”

1958 yılında Diyanet heyetinin verdiği bu cevaba göre bütün mesele imsak vaktinde Güneş’in ufkun altındaki yükseklik derecesinden kaynaklanıyordu.

Dolayısıyla temkinsiz ve Güneş’in ufkun altındaki yükseklik açısı (-18) derece alınarak hesap edilen imsak vakitleri yanlış oluyordu.

Hâl böyle iken günümüzde Diyanet’in, 1983 yılında alınan dayatmalı karardan vazgeçerek Müslümanların oruç ve namazlarını tehlikeye düşüren uygulamalardan vazgeçmesi yerinde olur.

“Sonsuz dertten sakınmalı hatta olsa da bir güman” (şüphe) denildiği üzere orucu ve namazı birkaç dakika için ifsat etmeye gerek var mıdır?

Diyanet’in bu yanlış uygulamadan vazgeçeceği ümidini taşımaktayım.

Diğer taraftan, “gemisini kurtaran kaptan” fehvasınca da herkesin namaz ve imsak vakitleri hususunda titizlik göstermesi temennisiyle yaklaşmakta olan Ramazan-ı şerifin Müslümanlar ve İslam âlemi için hayırlara vesile olmasını diliyorum…  

    TEFEKKÜR
    Şehr-i mahsus oldu çün şehr-i sıyam
    Farzdır anda oruç tutmak tamam

Milletin bayramı!

Sayın Cumhurbaşkanımız, milletimizin büyük rahatsızlık duyduğu Avrupa Konseyi dayatması olan İstanbul Sözleşmesi’ni 20 Mart 2021 gecesi iptal etti. Bu sözleşmenin iptali belki bir yıldır bekleniyordu. Fakat bazı gelişmeler ve büyük direnç bunu geciktirdi.

Bilhassa LGBTİ dernekleri sosyal mecralarda derhâl toplanarak tepki koyuyorlardı.

Buna karşılık AK Parti’nin iktidarda olduğu yirmi yıldır milletin en fazla rahatsızlık duyduğu nokta bu idi. Açıkçası ben halk arasında son yıllarda İstanbul Sözleşmesinden daha fazla rahatsızlık veren bir proje duymadım.

Nitekim Cumhurbaşkanımızın iptal ettiği gece çok geç vakit olmasına rağmen millet sosyal medyada görülmemiş bir sevinç gösterisi içerisine girdi. Paylaşımlar yüz binleri aştı. Şükür secdesine varanlar, adak kesenler az değildi…

Üzülenlerin başında ise LGBTİ dernekleri ve üyeleri başı çekiyordu…

Sözleşme ile en fazla muhatap olanlar elbet savcı, hâkim ve avukatlardı. Kendileri ile konuştuğumda onların da sözleşmenin aile yapımıza büyük zarar verdiğini görüyorduk. Bilhassa polisler gına gelmiş durumdalardı. Zira sözleşmenin zararlarını, açıklarını, aileyi dinamitleyen yönlerini en somut bir şekilde onlar görüyorlardı.

Öte yandan İstanbul Sözleşmesi’ni savunanlar bir savunma kalesi oluşturmuşlardı. Bunlar sözleşmeye karşı çıkanları derhâl; kadına şiddet taraftarı mısın? Neden kadına şiddeti savunuyorsun? İnsan kadına şiddeti savunur mu? Kadınlar öldürülsün mü? gibi klişe ifadeler ile muhatabını derhâl tesir altına almakta idiler.

Yine aleyhte görüş beyan edenleri sözleşmeyi hiç okumamakla itham etmekte idiler. Tartışılacak bir iki küçük maddesi var diyerek de hafifletmekte idiler.

Neticede kitleleri ya sindirmekte veya konuşmaya karşı korkutmakta idiler.

 

Kimler destekliyordu?

Aslında sözleşmeyi destekleyenler farklı maksatlarla birkaç kısma ayrılıyordu. Bunların büyük bir kısmı sözleşmeden ya hiç haberi olmayan veya ne olduğunu anlamayan gariban bir kitledir. Olaya sadece şiddet mahfilinden bakmakta onu da kadını dövme veya öldürme gibi fiziki fiiller sanıyor ve devamında bir sakınca görmüyordu.

En şiddetli savunucuları LGBTİ derneklerine üye kimselerdi. Bu derneklere Soros ve AB fonlarından çok büyük meblağda paraların akıtıldığı konusunda ciddi iddialar ortada bulunmaktadır. Aslında istihbarat makamlarınca bunların ciddi olarak sorgulanması gerekmektedir.

Diğer bir önemli kitle de AK Parti ve MHP dışındaki siyasi partilerin mensuplarıdır. Bunlar sözleşmeden doğan sıkıntıların AK Parti hanesine yazıldığını iyi bildiklerinden devamlı olarak sözleşmenin devamından yana fikir serdetmişlerdir.

Nihayet AK Parti içinden de bilhassa kadın vekillerin başını çektiği bir grubun varlığı sözleşmenin kaldırılmasını güçleştirmiştir.

Oysa gelinen nokta artık feci bir manzarayı gösteriyordu.

İstanbul Sözleşmesi ve 6284 no.lu kanunla üç milyon ailenin dağıldığı bir ülke hâline gelmiştik. Maalesef aydınlar da genelde ya siyasi görüşleri veya başka saiklerle milletin feryadına kulak tıkamışlardır.

Son üç yıldır Cuma Divanı köşemde bu feci gidişatı defalarca dile getirdiğimi okurlarım bilmektedir. Bu noktada Yusuf Kaplan, Ebubekir Sofuoğlu, Sema Maraşlı, Abdurrahman Dilipak, İhsan Şenocak, Hilal Kaplan, Cübbeli Ahmet Hoca gibi sayısı iki elin parmaklarını geçmeyen din adamları ve yazarlar tepkilerini hakkıyla gösterdiler.

Bunlar ailelerin yaşadığı derin travmayı üst makamlara devamlı olarak yansıttılar ve sıcak tuttular. Canı yanan millet de sosyal mecrada onlara yoğun bir destek vererek sıkıntıyı zirveye taşıdı.

Sonunda Sayın Cumhurbaşkanımız 20 Mart gecesi, bir kısım mahfillerce dokunulmaz sanılan bu sözleşmeyi bir paçavra gibi attı.

Gerçekten tebrik ve takdir edilecek tarihî bir tavırdı bu.

 

Sözleşmenin perde arkası!

Aslında sözleşme millete sunulduğu gibi sadece kadına şiddeti içermiyordu! Perde arkasında çok büyük hedefler ve maksatlar vardı. Sözleşmenin denetimi Avrupa Konseyi tarafından belirlenen Grevio üyelerince yapılmaktaydı. Farklı ülkelerden meydana gelen bu üyeler bilhassa ülkemizde hadiselerin artması uğruna yoğun bir faaliyetin içerisinde bulunuyorlardı.

Nitekim ailede şiddetle hiçbir ilgisi olmayan “Toplumsal Cinsiyet Eşitliği” projesi sözleşmenin asıl hedeflerinden biri idi. Cenab-ı Hakk’ın insana verdiği fıtratı yok edip nesilleri cinsiyetsizleştirme faaliyetini yürütüyordu. Grevio üyeleri ve LGBTİ dernekleri bu konunun teşviki yönünde bütün kamu ve özel kurumlarını zorluyorlardı. Bu durum sözleşmenin de şartları arasındaydı. Nitekim 2019 yılından itibaren belediyeler “Toplumsal Cinsiyet Eşitliği” masaları kurmak üzere hareketlendirilmişti.

Dolayısıyla toplumumuz süratle bir uçuruma doğru sürükleniyordu. Bu itibarla geç de olsa uçurumun kenarından dönülmüştür.

6284 nolu kanuna göre kadın beyanı esas kabul edilmişti. Sözleşmeye göre ise 18 yaş altındaki kız çocukları da kadın hükmünde tutulmuştu.

Bu hâl 6-7 yaşında dahi olsa kız çocuklarının bir sözüyle babanın evden atılmasına kadar varıyordu. Kız çocukları istedikleri ile “flört etme hakkı”na kavuşmuştu! Babanın evde hiçbir yaptırımı ve hatta nasihat edecek konumu kalmamıştı.

Beş-altı yaşındaki kızlar flörte yönlendirilirken 17 yaşındaki bir kız çocuğu rızasıyla evlense kocası tecavüzden yıllarca hapis cezası alıyordu. O zaman kadın olmaktan çıkıyor çocuk muamelesi başlıyor. Bir taraftan sosyal medyada linç edilirken diğer taraftan hapislerde çürütülüyordu. Eşinin “ben kendi arzu ve isteğim ile evlendim” sözü hiç kaale alınmamaktadır. Bu noktada kadının beyanının hiçbir değeri yoktur. Çocukları varsa babasız büyüsün istenir, sefalete terk edilir. Asıl bu durum bir aileye topyekûn şiddet değil midir? Şimdi bu duruma kadına veya aile içi şiddeti önleme gözüyle bakabilir misiniz?

Bu durum maksadın kadını korumak olmadığını gösteriyordu. Hedefte İslam dini ve uygulamaları vardı. Nikâhlı birliktelikleri bitirmekti. Boşanmayı kolaylaştırmak aileleri dağıtmaktı.

Batı’nın kuklaları alınlarına “İstanbul Sözleşmesi Yaşatır” yazdırarak algı yapmaya çalışıyorlardı. Hâlbuki sözleşmeyi kabulünden beri takip ettiğinizde tam tersi neticeler ortaya çıkıyordu.

Nitekim sözleşmenin yürürlüğe girmesi ile birlikte boşanmalar gitgide artarken evlenmeler düşmeye başladı. Cinayetler neredeyse dört kat arttı. Üç milyonu aşkın aile dağıldı. Gençler süratle LGBTİ bataklığına doğru yuvarlanmaya başladı.

Bu durumun devamını isteyenler ölüm oranları yükseldikçe bunu sözleşmenin uygulanmamasına bağlamakta ve “daha şiddetli uygula” diye hükûmet üzerinde daha büyük bir baskı oluşturmak istemektedir.

Böylece hem sözleşmenin devamını sağlayarak hem de hükûmeti yıpratarak bir taşla iki kuş vuruyorlardı.

 

Mutlaka değişmesi gereken bir kanun: 6284

Elbette sözleşmenin bağlantılı bazı yan kanun ve uygulamaları da var. Millet bunların da neticelenmesini bekliyor. Süresiz nafaka ve 6284 no.lu kanun gibi.

Güçlendirilmiş 6284 ne demek? Kadının beyanının gücü daha mı artırılacak? Göz işareti ile kimi ima ederse erkekler içeri mi alınacak?

İki-Altı ay evinden uzaklaştırılırken bir yıla mı çıkarılacak?

Cezalar mı katlanacak? Nafakalar mı artırılacak?..

Bakınız bunların hiçbirisi cahil bir insanın şiddetini önlemeye yetmez. Burada esas olan zihniyetleri düzeltmek eğitimi ilerletmektir.

Önceki gün AK Parti 7. kongresi devam ederken yaşı ileri bir kız tweet atmıştı.

“Üç bidon benzin götürelim. Oradakileri yakalım. Türkiye’nin yüzde yetmişi kurtulur”, demişti.

Bakınız bu kız kadınların ve erkeklerin dolu olduğu bir spor salonunu tamamen yakmayı düşünebiliyor.

O kadar gariptir ki o salonda bulunan bazı vekiller ise bu kadına daha fazla yetki vermek için çırpınıyor! Binlerce insanı gözünü kırpmadan yakacak durumdaki biri ve onu beğenen kadınlar için bir yuvayı yıkmak çerez mesabesindedir…

Toplumda böyle binlerce insan nasıl oluştu? Bunun üzerinde çok ciddi durulması ve düşünülmesi gerekmektedir.

Önleyici cezaları, kanunları hukukçularımız değerlendirmelidir. Zira problemlerle doğrudan karşı karşıya kalanlar onlardır. Siyasilerimiz ise nesillerimize sahip çıkmayı millî bir eğitim vermeyi düşünmelidirler. Aksi hâlde bugünlerimizi de mumla arayacağımız dönemler yakındır!

TEFEKKÜR
Ahlaksızın, hayâsızın, şiddetin, zulmün dinde yok yeri,
Dinimizi yıkmak için Haçlılar, bu sebeple açtılar nice seferi!

Prof. Dr. Ahmet Şimşirgil
26.03.2021
Türkiye Gazetesi

.

Haçlı seferleri ve zihniyetiPosted on 

Osmanlılar da dâhil Türk devletlerinin siyasi hayatı incelenirken hep hakanlar, kağanlar, padişahlar ön plandadır. Savaş ve barış kararını hep onlar alırlar. Din âlimleri bu hareketlerin meşru dairede olmasını İslam hukukuna uygun gerçekleşmesini denetlerler.

Batıda ise böyle değildir. Roma’nın Katolikliğin merkez olması ile birlikte İslam dünyasına yönelik bütün saldırıların merkezinde Papalık vardır.

Savaşlar çoğu kez onların çığırtkanlığı ile meydana çıkmıştır.

Bu savaşlara buldukları meşruiyet çizgisi de ilginçtir.

Nitekim Papa VII. Gregorius, kilise ve Papalığı bağımsız bir kurum hâline getirirken tüm dünyaya Hıristiyanlığı yayma fikriyatını “Tanrı Barışı” ve “Haklı Savaş” kavramlarına dayandırmıştır. Bu düşünüş ilk bakışta barıştan yana bir din gibi görünen Hıristiyanlığı bambaşka bir yörüngeye oturtmuştur.

Böylece kilise, siyasi olarak bir gücünün olduğunu, gerektiğinde “Tanrı” adına siyasi hadiselere karışabileceğini hatta yön verebileceğini göstermiştir. Haçlı Seferleri ise kilisenin bu konumunu gösteren en önemli faaliyetleri olarak karşımıza çıkmaktadır.

Nitekim başlangıcından itibaren Haçlı seferlerinin maksadı İslamiyet’i yıkmak Müslümanları yok etmek üzerine kurulu olmuştur. Bu durum seferleri korkunç bir vahşet boyutuna taşımıştır.

Dolayısıyla Haçlı Seferleri sırasında bizzat Haçlı kaynaklarına geçmiş vahşetlerin sayısı ziyadesiyle fazladır. Daha ilk haçlı birlikleri yola çıktıklarında, henüz Avrupa topraklarında olmalarına rağmen, Hazreti İsa’nın çarmıha gerilmesinden dolayı suçlu gördükleri birçok Yahudi’yi kılıçtan geçirdiler. Dahası kendi dinlerine mensup insanlara bile akıl almaz işkenceler uygulamışlardır.

Bizzat seferlere katılan Hıristiyan din adamları tarafından teşvik edilen insan eti yeme çılgınlığı ise Haçlı kaynaklarında en ince de­tayına kadar yazılıdır. Bunun en çarpıcı misalleri Haçlıların Anadolu topraklarına girmesiyle başlamıştır.

Fransa Enstitüsü üyelerinden Funck Brentano, 1934’te yayınladığı Les Croisades (Haçlılar) isimli eserinde, Haçlı kaynaklarından öğrendiklerini şöyle anlatır:

“İlk Haçlı Seferi’nde Hıristiyan din adamı Pierre l’Ermite komutasındaki öncü birlikleri İznik civarında ele geçirdikleri çocukları pişirmek üzere parçalıyorlar veya kazığa geçirerek ateşte kızartı­yorlardı!”

Aynı eserde Fransız Millî Destanı Chanson d’Antioche‘dan şu iktibasları yapmaktadır:

“Antakya önlerinde açlıktan şikâyet eden Haçlılara Hıristiyan din adamı Pierre l’Ermite şu tavsiyede bulunur: Aç­lığınızın sebebi korkaklığımızdır. Türk cesetlerini toplayın. Tuzlayarak pişiri­lirse daha lezzetli olur… Haçlılar dediğini yaparlar. Sur üzerindeki Türkler, bu inanılmaz vahşet karşısında gözyaşı dökerler.”

Yine aynı eser Haçlıların bunu alışkanlık hâline getirdiğini yazar:

“Halep’in Ma’arra kasabasında ölmüş Türk askerlerini doğrayıp etlerini kızartarak yemiş­lerdir.”

Bununla da yetinmeyen Haçlıların tahammül hududunu aşarak neler yaptıklarını şu sa­tırlarla anlatılmaktadır:

“Açlık öylesine bir hâl almıştı ki, askerler kasaba ci­varındaki bataklıkta 15 gündür bekleyen Türk cesetlerini büyük bir iştahla ye­diler. Susuzluklarını giderebilmek için at ve eşeklerin damarlarını kesip kan­larını ve idrarlarını içtiler.”

 

Papa teyakkuzda Müslüman uyuma!

Görüldüğü üzere asırlardır Müslüman Afrikalıları yamyam diyerek dünyaya tanıtanların evvela dönüp kendi kaynaklarıyla yüzleşmeleri gerekmektedir. Zira Haçlı Seferleri sırasında Anadolu’da, Coğrafi Keşifler ile Amerika’da, Sanayi Devrimi sonrası Afrika’da ve Irak Savaşı sonrasında yapılan katliamlar yazılsa sayfaların yetmeyeceği aşikârdır.

Buna rağmen Papa Francis’in Irak’a gelerek barış ve kardeşlik nutukları çekmesi kimseyi kandırmamalıdır. Zira bu görünüşe aldananları sonunda korkunç bir hüsran beklemektedir.

Nitekim Osmanlı devlet adamları da Tanzimat’la birlikte Avrupa ailesi içerisinde yer alma düşüncesine saplandıktan sonra iflah olmadı. Hep Batı’ya özendi, hep Batı’ya şirin görünmeye çalıştı… Sonuçta koskoca bir imparatorluk elimizden kayıp gitti.

Cumhuriyet döneminde de bu hastalık nüksetti. Türkiye ile Avrupa Birliği’nin ilişkileri Türkiye’nin 31 Temmuz 1959’da Avrupa Ekonomik Topluluğu’na ortaklık başvurusunda bulunmasıyla başladı. AET Bakanlar Konseyi, Türkiye’nin yapmış olduğu başvuruyu kabul ederek üyelik şartları gerçekleşinceye kadar geçerli olacak bir ortaklık anlaşması imzalanmasını önermiştir. Söz konusu anlaşma 12 Eylül 1963 tarihinde imzalanmış ve 1 Aralık 1964 tarihinde yürürlüğe girmiştir.

O günden bugüne Türkiye AB kapısında öksüz ve yetim çocuk gibi bekletilmektedir… Neden? O üyelik şartları ne idi ki bugüne kadar beğenilmedi. Her ne söylerlerse baş üstüne diyen liderler az değildi. Üyelik şartlarını Türkiye kadar sağlamayan nice Balkan ülkesi birer ikişer alınırken Türkiye’nin alınmamasındaki sır neydi?

Türkiye’nin artık bunun adını koyması gerekiyor. Aksi hâlde Osmanlı gibi Türkiye Cumhuriyeti için de çanlar çalmaya başlayacaktır. Aslında 15 Temmuz işgal girişimi bunun en bariz göstergesi idi. Öyle anlaşılıyor ki doğru bir şekilde okunamadı.

Bugün aile, tarım ve daha nice konularda dayatılmak istenen hususlar devlet ve millet yapımızı derinden sarsmaktadır.

Bu durum büyük Haçlı savaşlarının Türkiye üzerinde acımasız devamını göstermektedir.

Papa Francis’in Irak’ta kırmızı halılar üzerinde verdiği poz gözleri açmalıdır! Ziyaretinde verdiği mesajlar okunursa gafletin bizi nerelere götüreceği anlaşılacaktır.

Birincisi, Papa, sağlık ve güvenlik zaaflarının had safhada olduğu bir dönemde bütün ikazlara rağmen bölgeye gitti.

Oradaki Hristiyan ahaliye kendisinin 85 yaşında bütün bu zorluklara tahammül gösterdiğini işaretle yerlerinden ayrılmamaları ve bölgeyi terk etmemeleri mesajını verdi.

Papa’nın gayreti bizim din adamlarımıza ve Müslümanlara örnek olmalıdır.

İkincisi, İbrahim aleyhisselamın doğduğu Ur kentine giderek İbrahimî dinlere vurgu yaptı. Bu nokta dinler arası diyalog tuzağı ile Müslümanların din ve imanlarına füzelerini fırlatmaya devam ettiklerini gösterdi.

Üçüncüsü, Erbil’de Irak Kürt yönetimi ile görüşerek Asuri ve Keldanilere daha fazla sahip çıktığını gösterdi.

Dördüncüsü, Necef’te Sistani ile çok samimi bir poz verdi. Afişlerde bu ikilinin resmi “Siz bizden biz de sizden bir parçayız” mesajları dünyaya duyuruldu.

Böylece bir anlamda “bölgede en büyük hasmımız Türkiye” vurgusu yapılmış oluyordu.

Bu noktada Irak Diyanet Başkanı Şeyh Ahmed Hasan et-Taha’nın tavrı dünya Müslümanlarına örnek olmalıdır.

Cumhurbaşkanı Berhan Salihi’nin bütün ısrarlarına rağmen tehlikelere işaret etti ve görüşmeyi reddetti.

Şeyh Ahmed Hasan’ın bu yüce, asil, cesur ve dinini kayıran tavrı eski Diyanet İşleri Başkanı Mehmet Görmez’i ve onun gibi düşünenleri utandırmış mıdır acaba?

    TEFEKKÜR
    Sahnede yeni oyunlar
    Kaval eski düdük eski
    Seyreder, dinler koyunlar
    Aldanmaz tefekkür ehli

.

Pandemi hayatı unutturmamalı!Posted on 

2021 yılına Covid-19’un belirsizliği içerisinde girdik. Yaklaşık bir yıldır şiddetini devam ettiren pandemi süreci, ekonomi ve eğitim başta olmak üzere nice tahrip edici etkilerini sürdürürken biz ise kısır çekişmeleri devam ettirmekten başka bir şey yapmıyoruz.

Açıkçası şu bir yılımızı maske, mesafe, hijyen, lokantalar, düğünler, plajlar, kalabalıklar, yasaklamalar ve bilim kurulunun disipline edilmeyen konuşmaları ve kararları ile geçirdik ve neredeyse havanda su döğdük.

Oysa bilim adamları, “bir nesil bu hengâme içerisinde nasıl bir eğitimden geçiyor, hadisenin sosyal ve psikolojik etkileri ne oldu” noktasında analizler yapmalı, fikirler üretmeli, teklifler sunmalı bir anlamda yapılması gerekenlere odaklanmalıydı!

Bilim kurulu, yasakların ve kısıtlamaların adresi olmamalıydı.

Öyle görülüyor ki bilim kurulu kendisine başka bir vazife seçmiş durumda.

Hastalığa yakalananların oranı üzerinden hareketle sadece kısıtlama ve yasaklamalara dikkat çekmekten başka bir işlevi yok gibi duruyor.

Hâlbuki bu tedbirleri bakanlar kurulu, her konunun uzmanlarını da dikkate alarak yürütmesi gerekmektedir.

Biz sadece bu tartışmalarla gündemimizi meşgul ederken bakınız UNESCO 2021 yılına bambaşka bir pencereden baktı.

Onlar Yunus Emre’yi unutmadılar.

2021 yılını vefatının 700. yıl dönümü olması hasebiyle Yunus Emre’ye adadılar.

Yine 2021 yılı, bizim tarihimiz ve kültürümüz açısından iki önemli yıl dönümünü daha barındırmaktadır.

Bu sene İstiklal Marşı’mızın kabul edilişinin 100’üncü, Hacı Bektaş-ı Veli hazretlerinin ebediyete irtihalinin 750’nci yıl dönümleridir.

Bu itibarla Sayın Cumhurbaşkanımız UNESCO’nun dünya için kabul ettiği bu önemli kararı bir adım ileri taşıdı. Bu amaçla 2021 yılını Resmî Gazete’de ilan edilen hâliyle “Yunus Emre ve Türkçe Yılı” olarak ilan etti. “Bizim Yunus ve Dünya dili Türkçe” temasıyla etkinliklerin gerçekleşeceğini duyurdu. İstiklal Marşı’mızı ve Hacı Bektaş-ı Veli’yi de bu etkinliklerin içerisine kattı.

Elbette bu kararların alınması çok çok önemli. Fakat görünüşte sadece birinci adım. Yani zarf. Şayet o zarfın içi doldurulmazsa sevgiliden gelen boş bir mektubun ötesine geçememektedir.

2019 yılını Fuat Sezgin Yılı ilan etmiştik.

Bir anda hatırınıza gelen hangi etkinlikleri sayabilirsiniz?

Bunlar da öyle geçerse yazık demekten başka bir şey diyemeyeceğiz.

Zira “Yunus Emre ve Türkçe Yılı” ilan ettiğimiz şu günlerde senenin ilk üç ayı bitmek üzeredir.

Öyleyse yetkililer Covid-19 psikozundan çıkmak zorundalar.

Gece gündüz pandemiyi konuşmakla geçirecekleri yerde gerekli tedbirleri alarak hayatın normal akışını hızlandırmak zorundalar. 

Bu pazarda mallar ücretsizdir! 

İşte bu noktada başta Millî Eğitim ve Kültür Bakanlıkları olmak üzere Belediyelerimizin ve Valiliklerimizin kültür müdürlüklerine büyük vazifeler düşmektedir.

Ya bir yol bulacağız ya bir yol açacağız!

Gençlerimizi düşünmez ve eğitmezsek yarınlarda sadece yasını tutmak zorunda kalabiliriz.

İş yapmayan adama mazeret üretmek düşer. Covid-19 mazereti ile mezara gidersiniz!

Evet, talebe okula gelemiyorsa biz bir şekilde talebeye ulaşmayı mutlaka denemeliyiz.

Elinde tableti olan ile olmayanı, akıllı telefon kullanan ile kullanmayanı tespit etmek çok mu zor? İşte bunu tespit ettikten sonra gerisi kolay.

Millî Eğitim vasıtası ve iş birliğiyle kimine sosyal mecralardan kimine ise maske mesafe kuralları ile konferans salonlarında programlar yapılıp takip edilemez mi?

Yunus Emre, Hacı Bektaş-ı Veli ve güzel Türkçemizin değeri öğretilemez mi?

Millî Eğitim ve Kültür Bakanlarımıza soruyorum: Bunu da Sayın Cumhurbaşkanımız mı planlayacak?!.

Şayet şu gençliğimiz UNESCO’nun Yunus Emre’yi 700. yılında dünyaya duyurmak istiyorsa neden diye sorgulamaz mı? Dünya çapında bu büyük değerimiz layıkıyla tanınsa ve tanındığı kadar da hayatından ibret alınsa nice problemlerin çözüldüğü görülecektir.

Aile içi çekişmelerden tutun da birbirimize tahammülümüzün kalmadığı şu dönemde keşke Hazreti Yunus’un şu dizelerini idrak edebilseydik.

Benim bunda kararım yok,
Ben bunda gitmeğe geldim
Bezirgânem metaım çok,
Alana satmağa geldim

Ben gelmedim davi içün
Benim işim sevi içün
Dost’un evi gönüllerdir,
Gönüller yapmağa geldim

Yunus Emre bir taraftan bu dünyada dava sürmek değil sevgi için bulunduğunu ifade ederken Hakk’ın rızasının gönülden geçtiğini bu itibarla gönülleri mamur eylemek gerektiğini o kadar hoş vurgular ki…

İşte kendisini bu sevgi ve gönül kervanının bezirgânı olarak gören Yunus “alan yok mu?” diye seslenir. Üstelik bu pazardaki her mal ücretsizdir…

Kişi bile söz demini
Demeye sözün kemini
Şu cihan Cehennemini
Sekiz uçmağ ede bir söz.

Bırakın din kardeşini kırmayı, kötü bir söze asık bir surata dahi tahammülü olmaz Yunus’un. Ona göre güzel bir söz bu dünya cehennemini sekiz Cennete çevirir. 

Yunus Emre’ye kulak ver! 

Yunus Emre’ye göre kavgaların çoğu dünyanın malları, mülkleri mansıpları içindir. Onun için dünyaya değer vermemek, bağlanmamak onun en önemli nasihatleri arasında yer alır.

Şunlar ki çoktur malları,
Gör nice oldu hâlleri
Son ucu bir gömlek imiş,
Anın da yoktur yenleri.

İşte buyurun Yunus Emre’miz bu dizesinde dünyanın malı, mülkü, saltanatı ve sahip olunabilecek her şeyin dünyada kalacağını, ölümden sonra bedenler dışında kişi ile gidebilecek tek cismani şeyin kefen olduğunu ve “anın da yoktur yenleri” diyerek içine düşülen çaresizliği, boşluğu, bir ibret olması yönüyle vurgulamaktadır.

Ayrıca dünya varlığı elde edildiğine sevinilecek ona sonsuz güvenilecek bir meta’ da değildir, geçicidir. Geçici olan bir şey elde edilince sevinilmez. Çünkü bugün itibarıyla senin ise de yarın elinden çıkıp gidecektir. Bugün varlığına sevinmez isen, yarın elinden çıkıp gidince de üzülmezsin. Yunus Emre bu noktada dünya nimetlerinin Süleyman aleyhisselama bile kalmadığını ifade ederek şunları söyler:

Bu dünya kime kaldı, kimi berhudâr kıldı,
Süleyman’a olmadı, anın berhudarlığı.

Yunus Emre’nin bu sözleri boşuna değildir. Zira insanda bulunan nefis onu hep dünyaya bağlamaya ve dünya menfaatleri peşinde koşmaya sevk eder. İnsan bu tuzağa düşerse o mevki ve dünyalığı elde edebilmek için her türlü kötülüğü, uygunsuzluğu, haramı, günahı, mübah ve meşru görmeye başlar.

İşte insanı bu manevi hastalıktan kurtaracak olan da âlimler, veliler, hakikat yolcularıdır.

Öyleyse rehberini mürşidini dostunu iyi seç, der Yunus. Kendisi de erenlerin yolunda toprak olduğunu ve belki bu sayede “ölümsüzlük” menziline erdiğini ifade eder:

Erenlerin nazarı toprağı gevher eyler,
Erenler kademinde toprak olasım gelir.

Evet, Yunus Emre’yi hakkıyla tanırsak, tanıtırsak, sözlerinden, sohbetlerinden ibret alırsak nice maddi ve manevi hastalıklarımızın da çaresini bulmuş oluruz.

Bilene bir söz yeter sen de güher var ise! 

TEFEKKÜR
Erenler gelüp geçdiler, dünyâyı koyup göçdüler
Havâya ağup uçdılar, bunlar hümâdur kaz değil

Bilim düşmanı!

1960 yılı sonlarıydı. Türkiye’nin üzerine bir ihtilal kâbusunun çöktüğü günlerdi.

Büyük hedefler düşünen, genç beyinleri yetiştirebilmek için çırpınan, kafasında binbir ilmî projeler bulunan bir doçentimiz evinden çıktı. Fakültesine doğru gidiyordu.

Sokakta ise gazete satıcısı çocuklar canhıraş bir şekilde bağırıyorlardı.

Yazıyooooor, yazıyoooor!..

147 profesörün üniversiteden atıldığını yazıyooooor!

Evet, darbe olmuştu. Ortalık karışıktı. Kimse yarının ne olacağını bilemiyordu. Yüzlerde geleceğin ne göstereceğini bilememenin endişeli bakışları hâkimdi.

Genç bilim adamı meraklandı. Derhâl bir gazete aldı.

İlk olarak o haberi buldu ve okumaya başladı.

Acaba kimlerin üniversitelerle ilişiği kesilmişti?

Kendi ismine gelince durdu ve devam edemedi. Evet kendisinin de üniversite ile ilgisi kalmamıştı.

Bu bilim adamımız geleceğin dünya çapında büyük bilim tarihçisi Fuat Sezgin idi.

Yolu enstitüye doğru gidiyordu. Durdu. Ne yapacağını bilemedi. Neyle karşılaşacağını kestiremedi.

Bir bilim adamı için herhâlde bundan büyük bir şok olamazdı! Kafasındaki nice ilmî projeler ve faaliyetler o anda silinmiş olmalıydı.

Döndü ve yolunu Süleymaniye Kütüphanesine çevirdi.

İlim adamı ilimden başka ne düşünebilirdi?..

O gün talebeleri ve asistanları da aynı şokun içerisinde idiler. Büyük bir üzüntü içinde kalmışlardı. Çok şey öğrenecekleri parlak bir bilim adamı ellerinden bir kararla alınmıştı.

Susuz kalmış balık gibi idiler.

Soruyorum şimdi cezalandırılan kimdi? O hoca mı yoksa onlarca ilmî faaliyetler için tutuşan genç beyin mi?

Aslında herkes Fuat Sezgin Bey’i düşünür.

Evet, asıl cezalandırılanlar bence ondan çok şey öğrenecek genç kuşaklardı. O coşkun ırmaktan mahrum kaldılar. Güdük yetiştiler.

Sadece zayıf yetişmekle de kalmadılar. Korktular, sindiler ve artık ilmî faaliyetlerden ziyade üniversitede kalabilmek için birilerine yaltaklık etmenin hesaplarını yapmaya başladılar. Nitekim doçent oluncaya kadar bilim adamlarına sabit bir kadro vermemenin maksadı da buna dayanıyordu.

Vakarlı ve faziletli bilim adamı değil ezik aydın tipi hedefleniyordu.

147 bilim adamının neden atıldığını elbette tek tek araştırmadım. Belki yoğun ideolojik faaliyetleri sebebiyle atılanlar olmuş olabilir. Bilemem.

Fakat bir soru! Fuat Sezgin Bey hangi makalesi veya hangi faaliyeti için atılmıştı? Kim makul bir gerekçe ortaya koyabilir? Maalesef pek çok bilim adamı da onun gibiydi…

İşte milletin seçerek getirdiği Menderes’i asan zihniyet, ilmi ve bilimi de biçmişti!.. İlmî zihniyeti mahvetmişti, bilim adamlarının üzerinden de silindir gibi geçmişti.

Fuat Sezgin Bey ise dünyada üç üniversiteye başvurdu. Bunlar Alman Frankfurt, Amerikan Berkeley ve Yale üniversiteleri idi.

“Bugünden itibaren ben üniversitesinden atılmış bir insanım. Yanınızda çalışmak isterim. Benim için bir yer var mıdır?” diye yazdı.

Üçünden de gelen cevap olumluydu.

Darbecilerin ilim zihniyeti ile Avrupa ve ABD üniversitelerindeki ilim zihniyeti arasındaki fark ortaya çıkmıştı.

O zihniyet bize dünya çapında bir bilim adamı kazandırdı. Aynı Fuat Sezgin Bey, Türkiye’de olsa bu zihniyetle nereye varırdı düşünelim! 

 

28 Şubat’ın ilim zihniyeti! 

Her 28 Şubat geldiğinde yoğun değerlendirmeler yapılır. Milletin ve memleketin üzerinden bir silindir gibi geçtiği belirtilir. Açtığı yaralar körelttiği beyinler üzerinde durulur ve ardından yoğun gündem içerisinde unutulur gider.

Bedel ödeyenler ödemiştir.

Fakat yapanın yanında kâr kalmıştır. Hiçbir hesap sorulmamıştır.

Fakat genelde değerlendirmeler siyasi partilerin yaşadıkları, ekonomiye yaptığı etkiler ve başörtüsü zulmü etrafında şekillenir. Evet bunlar gerçekten de mühimdir ve yazılanlardan da derindir.

Bütün bunların yanında bizzat bilim dünyasına, ilim zihniyetine vurulan ağır darbeler göz ardı edilir. Bence ülke geleceğini karartan en önemli bir noktadır bu! Ekonomik ve siyasi zararları kısa sürede giderebilirsiniz. Başörtüsü meselesini bir kararla kaldırabilirsiniz. Peki ilim zihniyetine vurulan darbeleri nasıl gidereceksiniz? Hatta bunun farkına dahi varmadıysanız nasıl çözüm üreteceksiniz? Zira bu durum gençliğimizin mahvetmiştir!..

Şayet bilim dünyası üzerindeki tesirleri giderilmezse gelecekte acı bir akıbet bizi bekliyor olacaktır.

Bakınız 28 Şubat’ın ilim zihniyetine dair de bir misal vereyim.

1980 yılından üniversitelerimizde bilim tarihi ile ilgili çalışmalar artmaya başlamıştı. Bu konuda bilhassa Ekmeleddin İhsanoğlu Bey’in gayretleri çok mühimdir. Nitekim 1984 yılında İstanbul Üniversitesi Felsefe Bölümü içerisinde “Bilim Tarihi Anabilim Dalı” kuruldu. Burada açılan kadroya Prof. Dr. Ekmeleddin İhsanoğlu Bey tayin edildi.

Bu Anabilim dalı, kurulması ile birlikte eğitim, araştırma ve yayınların hız ve yaygınlık kazanmasında etkili olmaya başladı. Ayrıca yabancı ülkelerdeki bilim tarihçileriyle kurulan ilişkiler ve düzenlenen etkinlikler sayesinde Türkiye’deki çalışmaların yurt dışında tanınmasına katkıda bulundu. Ancak bütün bu faaliyetler bir anabilim dalı ile fazla yürümeyecekti. Büyümesi gerekliydi.

Dolayısıyla bilime getirdiği bu faydaları açıkça görülünce 1984-1989 yıllarında Felsefe Bölümü içinde faaliyet gösteren Bilim Tarihi Anabilim Dalı, 1989 yılında Bilim Tarihi Bölümü’ne dönüştürüldü. 1992-93 öğretim yılından itibaren ÖSYS ile öğrenci alarak Türkiye’de ilk defa, 4 yıllık “Bilim Tarihi Lisans Programı” başlatıldı.

Peki 28 Şubat Postmodern Darbesi ne yaptı dersiniz?

Aynen 1960 İhtilalinde olduğu gibi bilime ağır darbeler indirildi.

YÖK Başkanı ve emrinde emir eri gibi çalışan rektörler hiçbir gerekçe göstermeden bölümleri dahi kapatıyorlardı.

Nitekim 1999 yılında Bilim Tarihi Lisans Programı’na öğrenci alımı durduruldu. Ardından 2000 yılında Bilim Tarihi Bölümü hiçbir gerekçe beyan edilmeden kapatıldı…

Şimdi bir kez daha düşünelim kim cezalandırılmıştı?

İşte ülkemizde darbecilerin ilim zihniyetini anlamak bakımından bu hadiseler son derece önemlidir.

Böyle bir ilim zihniyeti içinde ancak milletine düşman mankurt nesiller yetiştirebilirsiniz. Millî Eğitim camiası bunlar için ne düşünmekte neler yapmaktadır bilmek isterim… 

 

Millî Eğitim uyumamalı! 

Bakınız 2019, Fuat Sezgin Bilim Yılı olarak ilan edildi. Peki, ne programlar yapıldı? Kaç kişi onu hakkıyla tanıdı ve ne dersler çıkardı bilemiyorum. Oysa onun vasıtasıyla gençlerimize ne değerlendirmeler yapılır ne mesajlar sunulabilirdi…

Normal derslerin dahi yapılamadığı, milyonlarca gence ulaşılamadığı bir yıl geçirdik.

Ben Millî Eğitim Bakanlığımızı üniversitelerden de destek alıp gençlere sosyal mecralardan ulaşarak programlar yapmasını beklerdim. Bu noktada koskoca bir sıfırdan öteye geçemediler.

Yine valilik ve belediye kültür müdürlerinin de aktif çalışmalar ile eksikliği gidermelerini arzu ederdim.

Rehavet, ahh rehavet… Kulağımızın üzerine yatmak çok iyi geliyor.

Fakat birileri sosyal medyada yıkım propagandasına hız kesmeden devam ediyorlar.

“Z Kuşağı” adını verdikleri yeni nesil gençlerimizi bambaşka mecralara sürüklemeyi başarıyorlar.

Bakıyorum son günlerde “Z Kuşağı” şimdi seçimleri bekliyormuş. Hükûmete gününü göstereceklermiş.

Elbette bu zihniyet bütün bir kuşağı kaplamaz. Fakat algının nelere yol açtığını da unutmamak gerek!

Galiba kuyularını kazdıklarını görmüyorlar.

Birilerinin gazına dolduruşuna gelip bindikleri dalı kestiklerinin, yumurtlayan tavuğu boğazlayacaklarının farkına varmıyorlar.

Herkes layık olduğu ile idare edilir. Sonuçta herkesin tercihidir. Kimseye bir şey diyecek değilim. Ancak birileri de Üstad Necip Fazıl’ın haykırdığı gibi;

Durun kalabalıklar bu cadde çıkmaz sokak,
Haykırsam kollarımı makas gibi açarak…

İfadesinin derin manasını unutmamalı uyarı ve ikaz görevlerini devam ettirmelidir.

Unutmayalım! Eğitimdeki hataların telafisi neredeyse imkânsızdır! 

TEFEKKÜR
Âb-ı rûyun dökme her nahl-i pelidin pâyına
Meyve-i matlab ya olmaz ya olur âlem bu yâ
                                                            Safvet

(Soysuz kişilere boş yere yüzsuyu dökme!
İşin ya olacaktır ya da olmayacak, dünya budur…)

.

Padişahım nereye gidiyorsun?Posted on 

Geçen hafta Cuma Divanı köşemde uzunca anlattığım üzere II. Mahmud Han’ın vefatı çok büyük şüpheleri barındırdığı hâlde ne gariptir ki tarihlerimizde hiç irdelenmeden hastalık denilerek geçiştirilmiştir. Hâlbuki hastalığının nüksetmesi ile birlikte bir taraftan doktorları bilinçli olarak yanından uzak tutulurken bir taraftan da yine doktorlarının koyduğu teşhis ve tedavi usullerine değer verilmemiştir. Doktorların sonradan şiddetle eleştirdikleri bu şüpheli kararların merkezinde hep Hekimbaşı Abdülhak Molla olmuştur!..

Hekimbaşı, aynı zamanda Padişah’a yapılan iftiraların da kaynağı durumundadır. O, bu konuda muhtemelen yalnız da değildi.

Osmanlı merkezinde, Londra’da bulunan Reşit Paşa’yı ve İngiliz hükûmetini günü gününe bilgilendiren bir cunta mı vardı? Bilhassa Baltalimanı Ticaret Anlaşması’yla başlayan devre böyle bir cuntanın varlığını gösteriyordu.

Neticede vefatından önceki son beş ayında yaşananlar padişahın büyük bir komploya kurban gittiğini ayan beyan ortaya koymaktadır.

Ancak talihsiz padişahı burada da bırakmadılar. Gözden ve gönülden düşürebilmek ve belki de yaptıkları komploları yok edebilmek için her marifeti sergilediler.

Bilhassa halkın kendisini güya “Gâvur Padişah” diye andığını, sabah akşam aklına gelen her türlü içkiyi içtiğini ve dine karşı lakayt olduğu tezlerini yaymaya çalıştılar.

Nitekim bu yönleri ve Yeniçeri Ocağını kaldırması hasebiyle vefatı sırasında güya büyük bir kargaşa bekleniyordu. Bazı yabancı kaynaklarda, padişahın yaptığı reformlar dolayısıyla rahatsız olan halkın ayaklanmasından çekinilerek iki gün gizlenip 1 Temmuz’da ilan edildiği yazılmıştı. Bazıları ise İstanbul’da Mısır Valisi Kavalalı Mehmed Ali Paşa lehine tertipli veya kendiliğinden meydana gelebilecek bazı faaliyetlerden korkulduğunu beyan etmişlerdi.

Bütün bu söylentiler de bir İngiliz tertibi mi idi? Zira Padişah’ın vefatıyla birlikte ülkede ciddi sıkıntıların ortaya çıkacağı haberler hep İngiliz menşelidir.

Nitekim İngilizlerin İstanbul Sefiri Ponsonby, 5 Haziran tarihli bir yazısında Padişah’ın ölümü durumunda ülkenin büyük zorluklar ve tehlikelerle karşı karşıya kalabileceğini işaret etmişti.

Hâlbuki gerçekler bambaşka çıkacaktı ve bu söylenenlerin aslı astarı olmayacaktı. Halkının, büyük ülkücü ve dindar padişahı ne kadar sevdiğini cenaze merasimi gösterecekti. Kaynaklarda şöyle nakledilmektedir:

“Hırka-ı saadet dairesi önünde yıkanıp kefenlenen padişahın naaşı Babüssaade önüne hazırlanan musalla taşına konuldu. Burada Padişah’ın birinci imamı Nuri Efendi’nin imametinde cenaze namazı kılındı. Sonra cenaze alayı saraydan çıkarak padişahın defnini vasiyet ettiği kız kardeşi Esma Sultan’ın Divanyolu’ndaki sarayı arsasına doğru hareket etti. Gerek Müslüman gerek Hıristiyan ve gerekse Yahudi, bütün İstanbul halkı merhum Padişah’a son görevlerini yerine getirmek üzere büyük bir üzüntüyle yol boyunca birikmişti…”

Vakanüvis Lütfi Efendi de, cenaze merasiminde halkın duygularını şöyle nakletmiştir:

“O gün Ayasofya tarafına gittik. Bâb-ı Hümâyûn’dan türbe-i şerif mevkiine kadar kadın ve erkek her sınıf ahali ile Sultanahmed ve Ayasofya sokakları hıncahınç dolmuştu. Üzüntü ve keder feryatları asumanı tutmuştu. Caddenin bir yanında kadın ve çocuklar, diğer yanında ise erkekler sıralanmıştı . Binlerce kişi tabutu birkaç adım taşıyabilmek için birbiriyle yarıştı. Halk elem ve keder içerisinde tekbir ve tehlillerle padişahın cenazesini uğurluyordu. Bu muazzam tablo tam kırk yedi yıldır gözümün önünden gitmemiştir. Binlerce halkın bir araya gelerek ‘Padişahım, bizi bırakıp nereye gidiyorsun’ deyü vaki olan feryatları göklere ağmıştı…”

Aslında şu ifadeler II. Mahmud Han’a karşı halkının büyük muhabbetini göstermesi yanında hakkında yürütülen iftiraların sinsi ve maksatlı bir projenin ürünü olduğunu yansıtmaktadır. Sonradan halkın güya “Gâvur Padişah” diye andığı hezeyanını atanlar, bu büyük Osmanlı Padişahını aslında milletinin “Keramet sahibi bir veli” olarak andığını bir türlü görmek istememişlerdir.

Bu proje faaliyetler darbe ile tahtından alaşağı edilen vatan ve millet sevdalısı diğer padişahlar üzerinde de aynı şekilde uygulanmaya devam edecektir.

 

II. Mahmud Han’ın dinî hassasiyeti…

Öte yandan düşmanları tarafından sabah akşam içki içirilmeye çalışılan padişahın dinî hassasiyetlerini de bilmek yerinde olacaktır…

Kaynaklardan ve icraatlarından anlaşıldığına göre II. Mahmud Han İslamiyet’e tam bağlıydı. Dinî hassasiyetleri yüksekti. Şeriatın emirlerinin mutlaka uygulanmasını isterdi. Çıkarttırdığı fermanlarda memleketinin her yerinde beş vakit namazda cemaate devam edilmesini emrederdi. Kendisi de namazlarını hiç aksatmazdı. Hatta ağır hasta iken, Çamlıca’da kız kardeşinin köşkünde fenalaştığında, “Beni bir camiye kaldırın da, orada vefat edeyim” demiştir.

Yeni teşkil ettirdiği “Asakir-i Mansure-i Muhammediye” ordusunda dinî vazifeler büyük bir hassasiyetle yerine getiriliyordu. Her birliğe cemaatle namaz için birer tabur imamı ve dinî meseleleri için alay müftüleri tayin etmişti.

İmam-ı Azam’ın büyük talebelerinden İmam Muhammed’in harb hukukuna dair Siyer-i Kebir kitabını Türkçeye tercüme ettirmiş; askerlere kışlalarda mutlaka okunmasını emretmiştir.

Padişah halkın da dinî meselelerde cahil kalmasını istemiyordu. Es’ad Efendi’nin yazdığı Dürr-i Yektâ isimli Türkçe ilmihali bütün şehir, kasaba ve köylere yollatmıştı. 

Diğer taraftan Padişah yeni süvari birliklerinin teşkili esasında, uzun bir müddet Râmi Kışlası’nda kalmıştı. Kaynaklara göre o, bu dönemde her geceyi başta kışla câmii olmak üzere, Eyüp, Davud Paşa, Topçular gibi camilerde zikir, dua ve ilim sohbetiyle geçirmiştir.

Padişahın tarikat ehline karşı büyük bir rağbeti vardı. Başlangıçta amcazâdesi Sultan III. Selim’in tesiriyle Mevlevî muhibbi idi. Daha sonra ise ağabeyi Sultan IV. Mustafa gibi, Nakşibendî tarikatına girerek, Yahya Efendi Tekkesi Şeyhi Mehmed Nuri Efendi’ye bağlanmıştır. 

II. Mahmud Han’ın Hazreti Mevlâna’ya büyük bir muhabbeti vardı. Mevlevihaneleri sık sık ziyaret ederdi. Padişahların bir Mevlevîhâneyi ziyaret haberi gelince, dergâh mensuplarının bütün mevcutları ile saf bağlayıp karşılamaları usuldendi. Yalnız Şeyh Efendi cümle kapısına kadar gelir ve teşrifatı içeriden takip ederdi. Padişahı da binanın içinde karşılardı.

II. Mahmud devrinde henüz genç olan Şeyh Osman Efendiise yeni posta oturduğu günlerden bir gün, bu hakanî ziyaretten çok mütehassis olmuş olmalı ki, gençliğinin tesiriyle olacak, manevî otoritesinin icabını unutarak cümle kapısından dışarı çıktı ve Padişah’ın arabasına doğru ilerledi. Fakat Padişah, hükümdarlık gururundan üstün tuttuğu manevî haysiyetin bu suretle ihlalinden hiç de memnun olmamıştı yanındakilere dönerek;

“Eskiden böyle bir usul yoktu. Şeyhler bizi cümle kapısının içinde karşılarlardı. Acaba biz mi çok büyüdük, onlar mı çok küçüldü?” demek suretiyle manevî makamı beşerî mevkie üstün tuttuğunu bir kere daha tarihe karşı ikrar etmiştir.

II. Mahmud Han’ın dinî yününe vatan ve devlet şuurunu yansıtan bir gazeli ise şu şekildedir: 

Yâ Resûlallâh bu abd-i âcizindir pür-kusûr
Afv ile cürmüm kerem kıl nusrete lutf-ı vüfûr

Eyle âciz ümmetine kıl şefâat serverâ
Kasdı hıdmetdir ider sâyende elbette zuhûr

Ümmet-i merhûmeyi adâya gâlib olmağa
Kıl şefâat dergeh-i Hak’dan ilâ yevmi’n-nüşûr

Âcizim ey pâdişâh-ı mürselîn ü enbiyâ
Merhamet kıl ‘Adlî’yi bu veçhile kıl pür-sürûr

Ey Habîb-i Kibriyâ ey pâdişâh-ı pür-vefâ
Düşmeni makhûr kıl bed-hâh-ı dîni eyle kûr

Bu yüce, kudretli, Türk devletini ve milletini hâkim kılabilmek için yoğun mesai harcayan, büyük ülkücü Türk hakanını içkici ve sarhoş yansıtabilmek için çırpınanlar, onun şu dinî hassasiyetlerine de biraz vâkıf olabilselerdi. Herhâlde utanırlardı… 

TEFEKKÜR
Fâriğ ol mihnet evidir çün hakikatde cihân,
Kime açıldı belâ dârında rahat kapısı…

.

Bir nazlı geline iki güvey olmazPosted on 

Kılıca kılıç, şiire şiir bir mücadelenin hazin ve ibretli atmosferinde iki kardeş; Bayezid ve Cem…

Yeni basılan bir kitap sebebiyle tekrardan gündeme gelen Bayezid-Cem mücadelesi, nedendir bilinmez (!) yine çarpık yaklaşımların hedefi olmuş… Osmanlı geçmişimize haksız hücum geleneğinin çokça istismarına konu olan bu mevzuyu tarihi objektivite ve beşer fıtratı dahilinde değerlendirmek gerekiyor. Bize düşen tarihten ibret alıp doğru dersler çıkarmak; tarihî, resmî ideolojilerin amaçlarına uygun hale getirmek değil…

1481 yılı Mayıs ayı. Osmanlı za­fer sancakları Gebze’ye yakın Hünkar çayırı mevkiinde dal­galanıyor. Seferin hangi devlet üzerine olacağı belli değil. Zira Fatih Sultan Mehmed“Seferimin kimin üzerine olacağını sakalımın kıllarından bir tanesi bilse, koparıp atardım” sözüyle ünlü. Gerçekten bu kez de seferin ne yöne olacağını kimse kestiremiyor. Zira acem ve Mısır hükümdarları, acaba Os­manlı bizim üzerimize mi geliyor diye­rek hazırlık yapıp tetikte duradursun Fatih bu defa ahirete sefer kılıyor:

“Bu dünya bir ibret evidir. Düşün ki, kişinin ne kadar dostu, oğlu ve ya­kını olursa olsun, ne zaman ki lâtif ruhu bedeninden ayrılır derhal alâka ve muhabbetlerini keserler. Bedeninden yüz çevirirler. Ak gül yaprağı gibi vücudunu kara toprak altına gizle­mek için acele ederler.”

 

Tahta kim geçe?

İşte cihan padişahının gönülleri ya­kan, kavuran bu acılı haberi ile, bekle­nen olaylar gelişmeye başladı. Gözler kendilerine yeni zaferler kazandıracak yeni bir padişah görmeye çevrildi. Acaba mükemmel bir tahsil ve terbiye ile yetişen Fatih’in iki oğlundan Bayezid’imi yoksa Cem’mi Osmanlı Devleti tah­tına oturacaktı?

Vezir-i âzam Karamani Mehmed Paşa diğer emir ve vezirlerin de rızası­nı almak suretiyle herhangi bir karışık­lığa meydan vermemek için Fatih’in vefatını askerden gizledi. Hiç vakit kay­betmeden de büyük Şehzade, Amasya Valisi Bayezid Çelebi ile Karaman Vali­si küçük Şehzade Cem Çelebi’ye haber­ler gönderdiFatih’in cenazesini ise gizlice arabaya koyup yanında tabipler ile devlet büyükleri olduğu halde İstan­bul’a geçirdi. İskelede bulunan nakil vasıtalarını da İstanbul tarafına aldırdı. Böylece yeniçeri ve içoğlanların İstan­bul tarafına geçmesine mani olmak iste­mişti.

 

Vekaleten Korkut…

Karamani Mehmed Paşa’nın bu faaliyetleri, olayı bilen devlet adamları arasında, onun evvelce taraftarı olduğu Şehzade Cem’i bir an önce İstanbul’a getirtip tahta çıkarmak emelinde oldu­ğu fikrini uyandırdı. Bunlar arasında özellikle ordunun başında bulunan, Bayezid’in iki damadı Rumeli Beylerbeyi Hersekzâde Ahmed Paşa ile Anadolu Beylerbeyi Sinan Paşa derhal harekete geçtiler. Öncelikle Cem’e gönderilen habercileri tevkif ettirdiler. Ardından padişahın vefat haberini yayıp yeniçeri­leri tahrike başladılar. Böylece Kara­mani Mehmed Paşa’nın plânı bozul­du. Galeyana gelen yeniçeriler iskelele­re inerek zorla İstanbul’a geçtiler ve so­kaklarda, Bayezid çok yaşasın diyerek nümayişe başladılar. Kendilerine mani olmak isteyen Karamani Mehmed Pa­şa ile Fatih’in hususî tabibi Yahudi Yakup Paşa’yı öldürdüler. Eski-Saray’da oturan, Şehzade Bayezid’in henüz onbir yaşındaki büyük oğlu Korkut Çelebi’yi babasına vekaleten tahta çıkarıp sokaklarda dolaştırmaya başladılar.

 

Acı ölüm haberi

İstanbul’da bu olaylar ola dursun Keklik Mustafa  Çavuş, 7 Mayıs 1481’de Amasya’da beylik süren Şehza­de Bayezid’in katına ulaştı. Otağına saygı ile yaklaşarak selamla­yıp etek öptükten sonra dua etti. Sonra da üzerindeki nâmeyi saltanat tahtının yeni varisine teslim eyledi. Padişah babasının göçtüğünü duyunca Bu dünya devleti gözünden düşüverdi Babasından ayrılmak öyle etti ki onu ta sabahlara kadar ağladı inledi. Gözlerinden inci gibi yaşlar akarken gönlü parçalandı kendinden geçti

Bayezid, başlangıçta haberi tered­düt ile karşıladı ise de İshak Paşa’nın gelen üst üste davet mektupları üzerine 4. gün, maiyyetinde dört bin kişi oldu­ğu halde Amasya’dan hareket edip do­kuz günde Üsküdar’a geldi. Ertesi gün oğlu Korkut’tan saltanatı resmen tes­lim alıp 22 Mayıs 1481’de Osmanlı tah­tına çıktı.

Müteakip gün Fatih Sultan Mehmed’in cenaze namazı, yol göstericile­rin rehberi Şeyh Muslihiddin Ebü’l-Vefa’nın imamlığında kılındı. Sultan Ba­yezid namazdan sonra sevgili babasının tabutunu öpüp kucakladıktan sonra omuzuna alıp vezirler ve beylerle bir­likte taşıyıp, Fatih Camii’nin mihrabı önündeki bahçeye defn ettiler. Baye­zid ziyade sadakalar dağıtarak ve tekrar tekrar hatim duaları okutarak babasının ruhunu şâd ederken oğulluk hakkını da yerine getirmiş oldu.

 

Dünya hırsı mı?..

Bayezid tahta çıkar çıkmaz, babası­nın sağlığında kendisinden daha mezi­yetli ve daha faal olması sebebiyle Ge­dik Ahmed Paşa ve Karamani Mehmed Paşa gibi devlet büyüklerinin des­teğini temin etmiş olan kardeşi Konya Valisi Gıyaseddin Cem Çelebi’nin mu­halefetiyle karşılaştı. Cem, veraset dola­yısıyla Osmanlı mülkünde hakkı oldu­ğunu iddia ediyordu. Zira Fatih kanun­nâmesinden veraset kısmında şehzade­lere yazılacak hükümlerin lakaplar bah­sinde Cem’in ismi zikredilmiş, Fatihde ona “Varis-i mülk-i Süleymanî oğlum Sultan Cem” diye hitap etmişti. Bazı müellifler, Cem’in Kanunnâme-i Al-i Osman’a dayanarak Bayezid’in nizam-ı alem için kendisini öldürmesinden korktuğu cihetle isyan ettiğini belirtir­ler. Oysa asıl sebebin verasetle kendisine intikal eden saltanatı elde etmek ol­duğu anlaşılmaktadır. Ayrıca her Os­manlı şehzadesinin küçük yaştan itiba­ren babasından sonra devletin başına geçip cihadla meşgul olması, adaletle hükmetmesi gibi ulvî gayeler ile yetişti­rildiği göz önüne alınırsa dünya hırsı, ölüm korkusu gibi düşünceleri onlara atfetmek fevkalade basit kalır.

 

Bursa’da kısa saltanat

Cem, kanunnâmede isminin geç­mesinin yanısıra babasının padişahlığı zamanında doğduğunu, Uzun Hasan seferi sırasında İstanbul’da kendisinin babasına vekâlet ettiğini belirtiyor ve saltanatın kendisine ait olduğunu iddia ediyordu. Bu düşünceler ışığı altında hareket eden Cem maiyyetindeki müşa­virlerin ve özellikle de Karamanoğlu Kasım Bey’in telkinleri sonunda hare­kete geçmeye karar verdi. Komutanla­rından Gedik Nasuh Bey’i maiyyetinde Karaman, Varsak ve Turgutlu boylarına mensup kuvvetler olduğu halde İnegöl üzerinden Bursa’ya gönderdi. Gedik Nasuh Bey,28 Mayıs’ta Kaplıca civa­rında Bayezid tarafından Ayas Paşa kumandasıyla üzerine gönderilen kuv­vetleri bozdu ve Bursa’ya hakim oldu. Üç gün sonra şehre gelen Cem Sultan adına para kestirip hutbe okuttu ve bu suretle hükümdarlığını ilan eyledi. Ci­vardaki şehir ve kasabalara da saltanatı­nı kabul ettiren Cem Sultan kendisini Anadolu’nun hakimi olarak görmeye başladı. Bu tehlikeli gelişme üzerine Sultan Bayezid, Cem’i destekleyen beylere gizlice mektuplar göndertmek suretiyle onları kendi tarafına çekmeye çalıştı. Bunların başında Cem’in yakın dostu Aştinoğlu Yakub Bey geliyordu. Yakub Bey’den Cem’i hile ile Karaman’a doğru çekmesi istenmekteydi. Ayrıca padişah kalabalık bir ordu ile Üs­küdar’a geçmiş Cem üzerine sefer ha­zırlıklarına başlamıştı. Öte yandan Bursa’da 18 gün saltanat süren Cem Sul­tan, büyük halaları, Çelebi Mehmed’in kızı ihtiyar Selçuk Hatun ile ulemadan Mevlana Ayas ve Şükrullahoğlu Ahmed Çelebi’den oluşan bir elçilik heye­tini ağabeyine gönderdi. Böylece Cem, ortaya çıkan fiîli durumun kabul edil­mesini ve Anadolu’nun kendisine bıra­kılmasını arzu ediyordu.

 

“Çekişme meyve vermez!”

Bayezid Han, huzuruna gelen bü­yük halası Selçuk Hatun’un elini öpüp fevkalade izzet ve ikram gösterdi, dua­sını aldı. Cem lehine hareket ettiği anla­şılan Selçuk Hatun, Bayezid’ten rica yol­lu olarak: “Padişahım; olmaz mı ki, can beraber olan kardeş kanını dök­meğe kalkışmayasın. İslâm arasında cenk ateşini yakıp tutuşturmayasın. Rumeli topraklarıyla yetinip Anado­lu ülkesini, illerini kardeşine bağışlayasın. Böyle yaparsan o da eğdiği boynunu bir daha boyunduruğun­dan çıkarmaz ve bundan sonra da ol­mayacak bir yola girmez. Çekişme, bir ağaç dahi olsa üzüntüden başka meyve vermez. İki şanlı padişah döğüşmeye niyet ederseler bundan rea­ya büyük zarar görür. Ülke kavgası yüzünden ortalığı harabeye çevirmek yüce gönüllü olmaya ve yiğitlik şanı­na uygun değildir.”

 

İki kardeş meydanda

Sultan II. Bayezid hissiyatla dile ge­tirilen duygu yüklü bu konuşmaya aldanmadı. “Lâ erheme beyne’l-mulük”=Hükümdarlar arasında merhamet olmaz” darb-ı meseliyle cevap vererek bu hususta kararlılığını ortaya koydu. Elçileri gereği gibi ağırladıktan sonra geri gönderdi ve derhal ordusunu hare­kete geçirdi. Cem ise Yenişehir ovasın­da akıbetini belirleyecek bir savaşa gi­rişmeye karar vermişti. Bu sırada Otran­to seferinden dönen Gedik Ahmed Paşa’da Yenişehir’de Padişahın ordusuna katılınca Bayezid daha da kuvvetlendi. Ahmed Paşa aslında Cem taraftarı bu­lunuyor idiyse de kayınpederi İshak Paşa’nın vezir-i azam olması onun Ba­yezid tarafına meyletmesine sebep ol­muştur. 20 Haziran 1481’de Osmanlı tahtının yeni sahibini belirleyecek sa­vaş şiddetle başladı. Fatih’in iki oğlu bu kez hasım mevkiindeydiler. İkisi de ola­ğanüstü bir çaba ve gayret sarfediyordu. Ancak yakın dostu Aştinoğlu Ya­kub Bey’in ihaneti Cem’e son darbe ol­du. Bayezid kuvvetlerinin gittikçe art­ması Cem tarafında yılgınlığa ve diren­me gücünün kaybolmasına yol açtı. Ar­tık herkes başının çaresine düşmüş bu­lunuyordu. Öncelikle Cem’i devamlı olarak kışkırtan Karamanlılar ve Varsak Türkmenleri meydanı terkettiler. Aske­rinin gittikçe eridiğini görerek çaresiz kalan Cem Sultan’da büyük bir elem ve üzüntü içerisinde önce Eskişehir’e ar­dından taht kenti Konya’ya doğru geri çekildi. Bütün eşyası ve hazineleri yağ­ma edilmişti.

 

Ve gurbet…

Konya’da da kendisini emniyette göremeyen Cem Sultan, validesi Çiçek Hatun ile ailesini ve yanında bulunan Murad adındaki oğlunu alıp 28 Hazi­randa Memluk ülkesine doğru yöneldi. Binbir sıkıntı içerisinde Torosları geçe­rek Tarsus’a ve oradan da Adana’ya ulaştı. Ramazanoğlu onu karşılayıp ağırladı ve ziyafetler verdi. Memluk Sul­tanı Kayıtbay’ın müsaadesini alması üzerine Antakya yoluyla Haleb’e vardı. Haleb emirül-ümerası da ağırlamada ku­sur etmedi. Uyuz Bey’in rehberliğinde Şam’a gelen Cem, akraba, has hademe­leri ve muhafızlarından oluşan 300 kişi­lik maiyetiyle yoluna devam edip, 25 Ağustos’ta Gazze yoluyla Mısır’a vardı ve hükümdarlara mahsus alayla Kahire’ye girdi. Ertesi gün saraya giderek Kayıtbay’ın huzuruna çıktı. Sultan Kayıtbay Şehzade ile karşılaşınca el sıkı­şıp kucaklaştılar. Kısa bir sohbet yaptı­lar. Sultan ona atalık tutumuyla güzel sözler söyleyip gönlünü aldı. Kendisini muazzam bir köşke yerleştirdi. Pek çok iltifatlar eyledi. Ramazan gecelerinde birkaç defa iftara çağırıp huzur ve gü­ven duymasını sağladı. Birçok günler beraberinde gezilere çıkartıp gönlünü aldı, hoş tutmaya çalıştı.

 

Şehzade hac yolunda

Kayıtbay’ın bütün gayretlerine rağ­men Cem Sultan’ın sıkıntısı bir türlü gitmek bilmiyordu. Daimî bir iç huzur­suzluğu yaşıyor gibiydi. Hatta bu sırada ağabeyisine gönderdiği bir mektupta halinden bahsederek yardımını istemiş­ti. Nitekim şu beyti onun ruhî bunalımı­nı çok güzel yansıtmaktadır.

    Sen bister-i gülde yatasın şevk ile handan
    Ben kül döşenem külhen-i mihnetde sebep ne?

    (Sen, gülün döşeğinde neşe ve keyif içerisinde yatarken
    Ben mihnet ve meşakkat hama­mında neden kül döşeneyim?)

Bayezid ise onun saltanat emelle­rinden vazgeçmesi şartıyla kendisine her sene 10 kere 100.000 akçe verece­ğini vaad etmiştir. Ancak bu mektuplaş­malardan bir netice çıkmamıştır. So­nunda Cem: “Bir şeyde sıkılırsanız o zaman hacca niyet ediniz” işareti üze­rine Kayıtbay’dan hacc müsaadesi iste­di. Kayıtbay’da, bu istek üzerine onu mükemmel bir alayla Hicaz’a gönderdi. 20 Aralık 1481’de Mısır’dan hareket eden Cem Sultan Mekke’ye girişinde Hicaz beyi tarafından karşılandı. Hacc vazifesini yerine getirdikten sonra Me­dine’ye gitti. Peygamber Efendimizin mübarek kabr-i şerifini ziyaret etti. Komşularına en üstün saygılar sunmak mutluluğu içerisinde 13 Mart 1482’de Kahire’ye döndü.

 

Çirkin kışkırtma

Cem Sultan mübarek makamları zi­yaret etmenin huzur ve sevinci içerisin­de Kahire’ye geldi ise de onu burada yeni tertipler bekliyordu. Osmanlı Devleti’nin içinde bulunduğu karışık du­rumdan istifade etmek isteyen Karamanoğlu Kasım Bey, Cem’i kullanmak suretiyle eski beyliğine yeniden kavuş­mayı arzu ediyordu.

Bu maksatla ona üst üste kışkırtıcı mektuplar göndermişti. Kasım Beybu maksatla Ankara Sancak Beyi, Trab­zon’lu Mehmed Bey ile anlaşmış, Da­rende’de (Karaman) bulunan Gedik Ahmed Paşa’nın ağzından yazılmış ba­zı mektuplar da uydurarak Şehzadeyi iknaya çalışmıştı. Bu arada timar ve zea­metleri ellerinden alınmış kimselerle mazul subaşılar da ikbal kaygısı ile Cem’e haber göndererek vaktin müsait olduğunu bildiriyorlardı.

Esasen Mısır’daki hareketsiz duru­mundan bunalan Cem Sultan’da, Ana­dolu’dan gelen bu haberler üzerine Memluk Sultanlığı’nın da desteği ile ha­rekete geçmeğe karar verdi. Bu maksat­la Kayıtbay’ın huzurunda düzenlenen mecliste sert müzakereler cereyan etti. Özellikle Memluk atabeglerinden Emir Özbek, Cem’in Osmanlı ülkesine bıra­kılması halinde iki devlet arasında doğ­ması muhtemel anlaşmazlıkları dile ge­tirerek onun bırakılmasına karşı çıktı. Buna rağmen Cem, sonradan Osmanlı­larla Memlukler arasında uzun süren savaşlara sebep olacak müsaadeyi Kayıtbay’dan almaya muvaffak oldu.

 

Yeniden Anadolu

27 Mart 1482’de Kahire’den hare­ketle yanında zaim ve subaşılardan mü­rekkep bir grup bulunduğu halde 6 Mayıs’da Haleb’e ulaştı. Kendisini burada Ankara Sancak Bey’i Trabzonlu Meh­med Bey bekliyordu. Ardından Adana’ya gelen Cem Sultan’ı burada da Karamanoğlu Kasım Bey karşıladı. Kasım Bey Cem’den, muvaffak olması halinde, yardımı karşılığında Karaman ülkesine sahip olma vaadini aldı. Böyle­ce Cem bir kez daha şansını denemek üzere Osmanlı ülkesine girdi.

Ereğli’ye gelen Cem, kapıcıbaşısı Si­nan Bey’ibir anlaşmaya varmak ümi­diyle Gedik Ahmed Paşa’ya gönderdi. Ancak bu teşebbüsünde muvaffak ola­madı. 6 Haziran’da yanında Kasım Bey’de bulunduğu halde Konya üzeri­ne yürüyerek kaleyi kuşattı. Bu arada Trabzon’lu Mehmed Bey’i de Ankara üzerine göndermişti. Cem Sultan Kon­ya kalesini şiddetle muhasara etti ise de Hadım Ali Paşa’nın cesaretle karşı koyması ile bir netice elde edemedi. Ankara üzerine yürüyen Mehmed Bey ise Rumeli Beylerbeyi’ne karşı yaptığı muharebeyi kaydederken hayatını da yitirdi. Mehmed Bey’in bozgun haberi­ni alan Cem Sultan Konya kuşatmasını kaldırıp Ankara üzerine bizzat yürüdü. Ancak bu teşebbüsünden de bir netice elde edemedi. Sultan Bayezid’in yak­laşmakta olduğu haberini alınca önce Akşehir’e sonra da Kasım Bey ile birlik­te Taşili’ne çekilmek zorunda kaldı.

 

“Boş yere yorgun düşme”

Cem Sultan, kendisini takiben Ereğli’ye gelen ağabeyi Bayezid’le bir kez daha müzakerelere girişti. Baye­zid’e elçi olarak giden Kapıcıbaşı Si­nan Bey Osmanlı ülkesinin bir kısmı­nın Cem’in idaresine bırakılmasını iste­di. Oysa ki bu teklif padişahın hatırın­dan dahi geçmiyordu. Bayezid, Cem’e gönderdiği mektubunda: “Aydınlık gönlünüze gizli değildir ki; Rum diya­rı baştan ayağa örtülü nazlı bir geli­ne benzer.

Öyle iki güveyin nişanını kaldıra­maz ve ortaklık kahrın götüremez. Bu sebeple kötülük tekliflerine kulağı­nızı tıkayasız. Boş yere atınızı gayret dizginleriyle yorgun düşürmeyisiz ve temiz eteklerinizi Müslümanların kanlarıyla haksız yere kirletmeyesiz. Şerefle ve mutlulukla Kudüs-i Şerif de konaklamayı seçseniz, ol kutsal top­raklarda yerleşseniz ne olur? Şimdiye kadar kendinize ait hazineniz gelirle­ri ne ise her yıl hepsi noksansız katı­nıza yollanacaktır. Bunu Hünkar and içmiştir.” diyordu.

 

Sebep ne?

Buna rağmen Cem, Defterdar Meh­med Bey ve Bahşayişoğlu İmam Ali reisliğinde yeni elçi heyetleri ile arzusu­nu ısrarla tekrarladı ise de her defasın­da geri çevrildi. Sonunda Sultan Baye­zid, onun daha önceki dizelerine şu beyitleriyle karşılık verdi:

    Çün rûz-ı ezel kısmet olunmuş bi­ze devlet
    Takdire rıza vermeyesün böyle se­bep ne?
    Hacet haremeynim deyûben dâ’va kılarsan
    Ya saltanatı dünyeviye bunca ta­lep ne?

Yürü var Bayezid

Cem Sultan, ağabeyinin bütün müsbet tekliflerine sırt çevirdi ve atasından kalan maldan mülkten hisse isteğinde diretti. Bunun üzerine Hersekzâde Ah­med Paşa, Anadolu askeri ile Cem Sultan’ın üzerine gönderildi. Cem ise Ka­ramanoğlu Kasım Bey’le yaptığı gö­rüşme sonucunda deniz yoluyla Rume­li yakasına geçmeye karar vermişti. As­lında Cem’in maksadı, Akkoyunlu hü­kümdarının yanına gitmekti. Ancak Ka­sım Bey Rumeli’ye geçişte özellikle ıs­rarlı davranmıştı. Zira o, Bayezid’in Rumeli’nde Cem’le uğraşmasını fırsat bile­rek Karaman ülkesinden bir kısım top­rakları koparabileceğinin hesabını yapı­yordu. Bu ikiyüzlünün kendi iyiliğim düşündüğünü sanan talihsiz Şehzade, 18 Temmuz 1482’de 30 kadar adamıyla Korkos limanından gemilere binerek Rodos’a doğru yola çıktı. Böylece, Şehzade’nin 13 yıl sürecek Avrupa esaret hayatı başlıyordu.

Şehzade’nin acı gurbet hayatının Avrupa safhası Tarih ve Medeniyet’in Mart 1995 sayısında genişçe yer aldı­ğından konunun bu kısmına girmiyor; mücadelenin artık bittiğini düşünen Cem Sultan’ın şu nefis beytiyle yazıyı noktalıyoruz:

    Yürü var Bayezid sen süregör dev­ranını
    Saltanat bâki kalur derlerse ol yalandır.

.

II. Mahmud Han’ın ölümü üzerinde sır perdeleri!Posted on 

II. Mahmud Han, Osmanlı Devleti’nin 19. Asırdaki en kudretli padişahlarından biri idi.

Belki en talihsizlerinden de biri olacaktı.

Kendisine, amcası III. Selim Han’ın şehadeti ve IV. Mustafa’nın tahttan indirilmesi ile neticelenecek bir darbe sonucunda, ölümden kıl payı kurtularak taht yolu açılacaktı.

Bir darbe neticesinde saltanata geçmek padişahta ne tür etkiler yapıyor bilinmez. Ancak devlet yönetiminde kime ne kadar güvenip güvenemeyeceğini bilememesi en zor bir hâl olmalıdır.

Bu darbe geleneği Türk milletinin ne yazık ki bir türlü aşamadığı kısır döngü olmuştur.

Hâlbuki Osmanlı Devleti’nde hiçbir darbeci berhudar olamamış, çoğunlukla darbe üzerinden çok da fazla geçmeden ya boynu vurulmuş ya da ipe çekilmiştir.

II. Mahmud Han, amcası III. Selim Han döneminden muhakkak ki büyük dersler çıkarmıştı.

Azimliydi. Devletini mutlaka kudretli bir hâle getirmenin yollarını araştırıyordu.

Yed-i vahid usulü ile İngilizlerin Osmanlı Devleti’ndeki büyük ticari menfaatlerini kısmıştı. İngilizler 1833 yılından beri ünlü hariciye nazırları Polmerston aracılığıyla bu engeli aşmak için uğraşmışlar fakat muvaffak olamamışlardı. Bunu, Mustafa Reşit Paşa ile sağlama imkânına kavuştular. Londra büyükelçisi iken Mason olan Reşit Paşa’yı Canning vasıtası ile elde etmişlerdi.

Reşit Paşa Mısır meselesinde İngilizlerin yardımını temin bahanesiyle Baltalimanı’ndaki yalısında dört gün süren ve çok gizli tutulan pazarlıklar sonucunda İngilizlere yıllardır aradıkları imkânı fazlasıyla sunmuştu (16 Ağustos 1838).

Nitekim Palmerston, Baltalimanı Antlaşmasını “Capo d’Opera” (şaheser) diyerek coşkuyla karşılamıştı. Zira anlaşmayla Osmanlı imalathaneleri Avrupa sanayi malları karşısında büyük yara alıyor ve Osmanlı iktisadi yapısı çöküşe geçiyordu.

Anlaşmayı duyan Avusturya başbakanı Metternich, “Osmanlı şimdi bitti” diyerek anlaşmanın Osmanlılar için ne manaya geldiğini belirtmişti.

Bu gelişmeler karşısında Fransızlar, Mısır Valisi Mehmed Ali Paşa’ya yardımlarını artırarak Osmanlılardan aynı hakları elde etmeyi başardılar. İngilizlerden ise beklenen yardım yoktu.

Reşit Paşa’nın, Dışişleri uhdesinde olmak üzere Londra’da oturması ve işleri takip etmesi ayrı bir garabetti.

Başta Hüsrev Mehmed Paşa olmak üzere devlet adamları onun, Baltalimanı Antlaşması’yla Osmanlı Devleti’ni nasıl bir felakete soktuğunu anlatarak padişahı ciddi manada ikaz ettiler. Bunun üzerine II. Mahmud Han, Mustafa Reşit Paşa’yı İstanbul’a çağırırken idamına da irade-i seniyye çıkarttırmıştı.

Reşit Paşa Londra’dan döneceği sırada İstanbul’daki dostlarından birinden bir mektup aldı. Mektupta kendisinin büyük bir tehlikeye maruz bulunduğuna dikkat çekilirken Padişahın ağır hasta olduğu da belirtiliyor ve gelişini mümkün olduğunca geciktirmesi tavsiyesinde bulunuluyordu.

Bu mektup üzerine Reşit Paşa hastalığını bahane ederek bir müddet daha Londra’da kaldı. Aradan bir müddet geçtikten sonra II. Mahmud Han’ın vefatı vuku buldu…

Reşit Paşa’ya bu mektubu gönderen kimdi? Padişahın vefatını bu kadar kesin olarak nasıl bilmekteydi?

Reşit Paşa daha sonra bu hadiseyi Dahiliye Nazırı Said Efendi’ye söylemiş fakat haber veren dostunun kim olduğunu meselenin önemine binaen açıklamamıştır…

Bunlar gerçekten düşündürücü hususlardır. Dolayısıyla II. Mahmud Han’ın vefatını çok iyi tahlil etmek gerekmektedir.

 

Padişahın doktorları 

Tarihler genelde II. Mahmud Han’ın veremden vefat ettiğini kabul etmektedir. Son dönemlerde bazı araştırmacılar ise içki müptelası olduğunu ifade ederek bunun padişahı ölüme götürdüğünü iddia etmişlerdir.

Fakat padişahı ölüme götüren hastalığın son seyri ve doktorların tavırları incelendiğinde durum pek de böyle kolay kestirip atılacak cinsten değildir.

Nitekim Padişahın ölümünün üzerinden bir yıl geçmeden doktorları arasında büyük bir suçlama yarışı başladı.

Hepsi birbirlerinin tedavi metotlarını şiddetle eleştiriyor tedavi yöntemlerinin ve teşhislerinin yanlışlığını ifade ediyordu. Bu konuda geniş bir makale kaleme alan Ali Akyıldız’ın belirttiğine göre tartışma, Fransız delege Cadalvene’in E. Barrault birlikte kaleme aldığı “Deux Annees de l’Histoire d’Orient 1839-1840” isimli eserde padişahın hastalığı ile ilgili olarak verdiği bilgiler üzerine başlamıştı.

Bu gelişme üzerine padişahın hekimlerinden J. W. MacCarthy ile Konstantin Kara Todori “Relation Officielle de la Maladie et de la Mort du Sultan Mahmud II, Paris 1841” (Sultan II. Mahmud’un Hastalığı ve Ölümü) isimli bir risale kaleme aldılar.

Onlar bu risalede padişahın hekimbaşısı Abdülhak Molla’yı ciddi biçimde eleştirmişlerdi. Bunun üzerine Abdülhak Molla da padişahın hastalığı ile ilgili Rûznâme isimli bir eser kaleme almış ve iddialara cevap vermeye çalışmıştır.

Padişahın bunlardan başka da doktorları vardır. Nitekim II. Mahmud Han’ın son döneminde hastalığı ile ilgilenen iki Avusturyalı doktor vardır. Bunlar Jakop Neuner ve Kari Ambros Bernard’dır.

Padişahın nisan ayından beri hekimbaşısı ise Abdülhak Molla Efendi’dir. Bunların dışında vefatının son haftasında tedaviye katılan Millingen, Stefanaki ve Mahmud Efendi isimli doktorların da adı geçmektedir.

 

1839 yılına gelindiğinde gayet sıhhatli idi! 

Avusturyalı hekimlerin gelişi ve padişahla görüşmeleri hakkında verdikleri bilgiler padişahın son dönemlerinde sıhhatinin gayet yerinde olduğunu ortaya koymaktadır.

Onların İstanbul’a daveti şöyle gelişmişti:

Sultan II. Mahmud, Osmanlı İmparatorluğu’nda sağlık teşkilatı ve tıp eğitimini modernleştirmek gayesiyle Paris Elçisi Ahmed Fethi Paşa Viyana’da iken onun vasıtasıyla Prens Metternich’ten Osmanlı Devleti nezdinde çalı­şacak Avusturyalı iki dirayetli hekimle bir eczacının araştırılıp bulunması­nı rica etmişti. Metternich’in özel hekimi Friedrich Jâger von Jaxtthal’in tavsiyesi üzerine Viyana’dan hekim Dr. Jakop Neuner ile Dr. Kari Ambros Bernard ve eczacı Hofmann bu­nun için seçilerek İstanbul’a gönderildiler.

Hekimler 3 Aralık 1838’de İstanbul’ geldiklerinde Avusturyalı hekim Dr. Minas ve onun tercümanı Wassiljevvich’le birlikte Padişah tarafından kabul edildiler. II. Mahmud Han, Avus­turya İmparatoru ile aralarında olan büyük dostluktan övgü ile bahsede­rek, bu Avusturyalı iki hekimle bir eczacının İstanbul’a getirilmesindeki yardımlarından dolayı Dr. Minas’a teşekkür etti. Dr. Neuner sarayda Padişahın şahsi hekimi olarak ve Osmanlı Devleti’nin sağlık teşkilatını reorganize etmekle vazifelendirildi.

Dr. Neuner saraydaki ilk günlerinde II. Mahmud Han’ın ağır hasta kızı Hatice Sultan’ı ve bir devlet büyüğünü başarı ile tedavi ederek kendisini ispatlayacaktı.

28 Ocak 1839’da ise eczacılık alanında bazı projelerini anlatmak üzere bizzat padişahın huzuruna çıkmış ve yaşadıklarını şöyle nakletmişti:

“İçeri girdiğimde Padişah hazretlerinin günlük kıyafeti içinde bir koltuk üzerinde oturduğunu gördüm. Sultan çok dostça bana yaklaşmamı işaret etti ve nabzına bakmam için elini uzattı ve ben de hemen o saniyede nabızlarını kontrol ettim.

Padişah: Zannedersem biraz üşütmüşüm dediler, ben de: Nabzınızda hasta olduğunuza dair bir emare yok diye cevap verdim…”

Memnun kalan padişah sonra benden, “Kaç yaşında olduğunu tahmin etmemi” istedi.

Ben de: “Majesteleri ancak 50 yaşında olsalar gerek” dedim.

Majesteleri (Padişah) başını açarak: “Ben 52 yaşındayım ama gördüğünüz gibi saçlarım hâlâ simsiyah. Başkalarından bu yaşta saçlar ya dökülür ya da kırlaşır” dedi.

Ben, bunun oldukça ender rastlanan bir durum olduğundan bahset­tikten sonra, kendileri gibi hayırsever ve çalışkan hükümdarların tesis et­tikleri sağlık müesseseleri ile yalnız kendi tebaasına değil, bütün insanlığa büyük hizmette bulunduklarını belirterek, inşallah bunu bundan sonraki kuşakların da böyle takdir edeceklerini ümit ettiğimi ifade ettim.

Majesteleri bu arada; “Uzun zamandan beri Fransızca öğrenmeye gay­ret ediyorum, ama devlet işlerinin çokluğundan ötürü bunu ilerletmem bir türlü mümkün olmuyor” diyerek devlet işlerinin yoğunluğundan şikâyet etmişti.

Konuşma bundan sonra hastane ve eczanelerin durumu ile ilgili olarak devam edecektir… Bu görüşme gösteriyor ki 1839 yılına girildiğinde padişah gayet sıhhatli bir durumdadır…

 

Doktorları neden engellendi? 

Yine doktorların raporlarından anlaşılacağı üzere padişahın 1839 yılına kadar da ciddi denilebilecek bir rahatsızlığı olmamıştır. 1839 yılı başlarında padişahın uykusuzluk ve sinir sistemindeki yıpranmalarından bahsedilir. İlk ciddi rahatsızlığı olarak 8 Mart tarihi verilir. Bu da bir öksürük nöbetidir ve doktoru nezle olduğunu belirtir.

Abdülhak Efendi’nin hekimbaşılığa geldiği Nisan ayından itibaren ise şikâyetler gittikçe artmaya başlar!.. Nedense Abdülhak Molla’nın söylediği tek şey vücudunun güya içkiye alışmış olduğunu belirtmekten öte değildir. Kendisinin bile padişaha içki verilmesini istemesi nasıl bir hekim olduğunu ispatlamaya yetmektedir.

Fakat bu tarihten itibaren doktorların birbirlerini suçlamalarında çok ciddi şüpheler vardır. En önemli suçlama ise Hekimbaşı Abdülhak Molla tarafından, doktorların ya devre dışı bırakılması veya Sultan’ın tedavisi hususunda görüşlerine değer verilmemesidir.

Nitekim Constant von Wurzbach’ın 1849’da Viyana’da yayınlanan “Biographische Lexikon” isimli biyografik eserinde Dr. Neuner’in İstanbul’a gelişin­den beş ay sonra Sultan II. Mahmud’un hastalığının ağırlaşmaya başla­ması ile birlikte, padişahla görüşmelerinin engellendiği belirtilmektedir. Bu gerçekten çarpıcı bir iddiadır. Zira bu tarih Abdülhak Molla’nın tekrar hekimbaşılığa geldiği döneme rastlamaktadır.

Keza Dr. Neuner’in yanındaki Dr. Bernard’ın açıklamaları da büyük kuşku uyandırmaktadır. O, Padişah’a 18 Haziran’dan önce yapılan konsültasyonda alınan kararların Hekimbaşı tarafından uygulanmadığını, Hekimbaşının yetkilerine dayanarak hastalığa hiç de iyi gelmeyen birtakım bitkilerle Padişah’ı tedavi etmeye çalıştığını ve bunun ise hastalığı daha da azdırdığını ifade etmiştir.

Bernard’ın iddiasına göre de, II. Mahmud Han’ın çevresindekiler, Dr. Neuner’i Padişah’tan mümkün mertebe uzak tutmaya çalışmıştır.

Diğer taraftan Dr. Kara Todori ve MacCarthy’nin suçlamaları da Dr. Bernard gibi bilhassa Abdülhak Molla üzerinde yoğunlaşmıştır. Kendileri, birkaç yıldan beri Padişah’ın hekimi olmalarına rağmen, bilhassa hastalığın nüksettiği son dönemlerinde hastalık konusundaki rollerinin seyircilikten öteye gitmediğini belirterek ikinci planda bırakıldıklarını ifade etmişlerdir. Onlara göre de şayet Hekimbaşına sundukları teklifler günü gününe yerine getirilmiş olsaydı, hastalığın ilerlemesi durdurulabilirdi.

Yabancı hekimlerin iddiada bulundukları ortak bir nokta da Abdülhak Molla’yı hekimlikte ehil bulmayıp sadece adıyla doktor diyerek tanımlamalarıdır. Gerçekten de Abdülhak Molla’nın 1836 yılında görevinden alınması da, onun güvenilir bir hekim olmadığına dayanıyordu.

Peki suçlanmaların odağındaki Hekimbaşı Abdülhak Molla kimdi ve padişahla ilişkileri nasıldı?

 

Hekimbaşı’nın ihaneti mi?

Abdülhak Molla, 22 Aralık 1786’da İstanbul’da doğmuş olup, babası Dîvân-ı Hümâyun mensuplarından Mehmed Emin Şükûhî Efendi idi. Süleymaniye Tıp Medresesi’ni bitirerek müderris oldu (1801). Ağabeyi Mustafa Behcet Efendi’nin ilk hekimbaşılığı sırasında saray hekimliğine getirildi. Çevresinin ısrarlarına rağmen, ağabeyi yaşının küçüklüğünü öne sürerek Sarây-ı Cedîd’e tayinini uygun görmediği için meslek hayatına Sarây-ı Atîk’te başladı. Bu vazifesine, II. Mahmud tarafından ağabeyi ile Keşan’a sürülünceye kadar devam etti (1821). 

Bir yıl devam eden sürgün hayatı küçük kardeşi tarihçi Hızır İlyas Efendi’nin aracılığı ile sona erdi ve Sarây-ı Cedîd’e hekim tayin edildi. 

Abdülhak Molla, hekimbaşı bulunan ağabeyi Mustafa Behcet Efendi’nin 1834 yılında ölmesi üzerine hekimbaşı oldu… 1836’da kendisine Anadolu Kazaskerliği payesi de verildi. Ancak aynı yıl payesi elinden alınarak hekimbaşılıktan çıkarıldı. Yerine tıp ilmini lâyıkı ile tahsil ettiği padişah tarafından bilinen cerrahhane müdürü Ahmed Necib Efendi getirildi.

Ancak Abdülhak Molla, üç yıl sonra Nisan 1839 tarihinde tekrar hekimbaşılık görevine kavuşacaktı. Fakat onun bu gelişi II. Mahmud Han’ın sonunu da getirecekti. Molla’nın kini hekimliğinin önüne mi geçmişti?!.

Zira doktorların raporlarından da anlaşılacağı üzere onun gelişi ile birlikte Padişahın şikâyetleri birdenbire artmıştı. Nitekim son üç ayında halsizlik, mide ağrısı, kanlı balgamlı öksürük, öksürüğe bağlı uykusuzluk, sinirsel yorgunluk, iştahsızlık, sindirim sisteminde bozukluk, kabızlık, dilin üzerinde koyu sarı bir pas tabakası, yüksek ateş, bulantı ve kusma gibi belirtiler dile getirilmiştir… Bunlar zehirlenmenin de bir belirtisi olamaz mıydı?

Padişahın hastalığı ve şikâyetleri artarken yine aynı tarihlerden itibaren yanındaki hekimlerin hep geri planda bırakılmaları ve tedavi usulü hakkında söylediklerinin askıya alınması bir tesadüf olabilir miydi?

Yoksa planlı programlı bir tarzda padişah ölüme doğru götürülmüş müydü?

Hekimler padişahı tedaviden uzak tutulurken İngiliz elçisine günü gününe haberler kim tarafından gönderiliyordu?

Londra’daki Reşit Paşa’ya öldürteceği bilgisinin yanı sıra, padişahın yakında öleceği bilgisi kim tarafından uçuruluyordu?

Ciddi hiçbir kaynakta geçmemesine rağmen padişahın sabah akşam deli gibi içki içtiğini iddia eden, ölümünü içkiye bağlayan ve güya diğer doktorların karşı çıkmasına rağmen hastalığında dahi içki vermek için çırpındığı ifade edilen bu hekimbaşıya ne kadar inanmak icap eder?

Bütün bu can alıcı noktalar birleştirildiğinde Abdülhak Molla liderliğinde Reşit Paşa taraftarı bir cuntanın Sultan Mahmud Han’ı ortadan kaldırmış olduğu ayan beyan belli olmaktadır!.. Zira görevden azli dolayısıyla padişaha muğber olan Abdülhak Molla neticede bu iş için biçilmiş kaftandı.

II. Mahmud Han’dan sonra Osmanlı Devleti’nin İngilizlere yarı bağımlı bir hâle gelmesi, Reşit Paşa’nın konumu ve devlet sisteminin tamamen değişmesi bunun açık bir göstergesi değil midir?

II. Mahmud Han gibi kudretli bir padişahla yürütemeyecekleri reform ve değişiklikleri henüz on altı yaşındaki Abdülmecid Han’a rahatlıkla yaptırabileceklerdi.

 

Tarih okumalarına dikkat!

Öte yandan bu durum tarih okumalarımızın ve tahlillerimizin ne kadar sıkıntılı olduğunu da bir kez daha gözler önüne sermektedir.

Zehirlendiğine dair hiçbir emare bulunmadığı hâlde, Alman Babinger’in uyduruk bir iddiası esas alınarak Fatih Sultan Mehmed zehirlenerek öldürüldü tezi bir anda kabul görmektedir.

Şehit edildiği bütün kaynaklarca ve araştırma raporları ile belli olan Sultan Abdülaziz’in intihar ettiği sadece darbecilerin tahlillerine dayanılarak canhıraşane savunulmaktadır.

Buna karşılık II. Mahmud Han’ın ortadan kaldırılışına bunca emare varken gündeme dahi getirilememesi düşündürücü olmaktan çok daha öte bir durumdur.

Milletimize “Büyük” ve “Koca” lakapları ile öğretilen İngiliz uşağı Mason Reşit Paşa ile ekibinin II. Mahmud Han’ı ortadan kaldırdıkları bu hainane teşebbüs, belki de tarihimizde üstü başarıyla örtülen en büyük komplo hareketi olmuştu.

Zira devlet idaresinde büyük değişimlere yol açan olayların öncesindeki vakalar mutlak irdelenmeye muhtaçtır. Bunların bazıları çok açık bir biçimde yürütülürken bazıları ise gayet başarılı bir tarzda üstü kapatılarak gerçekleştirilmiştir.

Misal olarak Fatih’in vefatında Osmanlı devlet idaresi aynı yörüngede hayatiyetini devam ettiriyordu. Zehirlenmiş olması veya olmaması çok da önemli değildi.

Peki aynı durumu II. Mahmud Han, Abdülaziz Han ve II. Abdülhamid Han için söylemek mümkün müdür?

Nitekim Cumhuriyet döneminde de 27 Mayıs 1960 darbesi büyük değişimi getirirken Menderes idam olunmuştu. 28 Şubat postmodern darbesinde ise Özal’ın ölümü hep şaibeli bulunmuştur. Zira ondan sonra devlet yönetim anlayışı büyük ölçüde değişime uğramıştı.

Tayyip Bey’i zehirleme girişimlerinin başarısız olunması üzerine 15 Temmuz işgal hareketi de, devlet gemimizin farklı bir yörüngeye oturtulması maksatlı değil miydi?

Bu arada zihniyetin değişmesi ile birlikte millî olan devlet büyüklerimizin büyük karalama kampanyalarına düçar olması ve gençlerimizin bunlara inandırılması da eğitim sistemimizin ayrı bir sorunudur.

Nitekim, sadece doktoru Abdülhak Molla’nın ifadesiyle -ki o da Sultan’ın vefatında büyük şaibe altındadır- sabah akşam içki içtiğine inanılan II. Mahmud Han’ın dinî yaşantısı ve şahsiyetini de inşallah haftaya “Cuma Divanı” köşemde anlatacağım.

TEFEKKÜR
Rûz u şeb dîdelerim derdin ile kan ağlar
Vâkıf olan benim esrârıma ol ân ağlar
Dâğ-ı sînem göricek hûn ile âlûde benim
Rahm edip hâlime ezhâr-ı gülistân ağlar
                                      II. Mahmud Han






.

Miraç GecesiPosted on 

MÎRÂC GECESİ

İslâm dîninin kıymet verdiği mübârek gecelerden. Peygamberimiz Muhammed aleyhisselâmın beden ve ruh ile berâber, uyanık iken göklere çıkarıldığı, bilinmeyen yerlere götürüldüğü, Allahü teâlânın emri ile Cennet ve Cehennem’in kendisine gösterildiği gece. Mîrâc, lügatte “merdiven” demektir. Yüksek bir yere çıkılan âlet, vâsıta veya yükseğe çıkmak mânâlarına gelir. Mîrâc hâdisesi, Resûlullah’ın (sallallahü aleyhi ve sellem), Peygamber oluşunun dokuzuncu yılına rastlayan Receb ayının 27’nci gecesinde vukû bulmuştur. Mîrâc, Peygamberimize verilen bir mûcizedir. 

Allahü teâlânın Muhammed aleyhisselâma olan ihsânlarının en şereflilerinden biri de O’nu Mîraca çıkarmasıdır. Bu mûcizeyi O’ndan başka hiçbir peygambere vermemiştir. Mîrâc gecesinde Resulullah’ın Mekke’den Mescid-i Aksâ’ya götürüldüğü Kur’ân-ı kerîm’de açıkça bildirilmektedir. Allahü teâlâ, İsrâ sûresinin başında meâlen; “Kulumu (Muhammed’i) gece Mescid-i Haram’dan (Mekke’den) Mescid-i Aksâ’ya (Kudüs’e), âyetlerimizi göstermek için götürdüm.” buyuruyor. Peygamberimiz de, “Beden ile gittim” buyurdu. Sâdece rüyâda ruh ile gittiği mîrâcları da olmuştur. Peygamberlerin rüyâları da vahiydir. Önceden ruh ile olan mîrâclar, cesetle olarak mîrâca hazırlamak için idi.

Resûlullah efendimiz peygamberliğini Mekkeli müşriklere açıkladığı zamandan beri, müşriklerin türlü sıkıntılarına mâruz kaldı. Allahü teâlânın dînini herkese duyurmak ve onları saâdete, kurtuluşa kavuşturmak için gece-gündüz uğraşıyordu. Dokuz senede çok az sayıda insan Müslüman olmuştu. Mekke halkı îmân etmiyor, Müslümanlara çok sıkıntı veriyordu. İşkenceye başlamış, işi azdırmışlardı. Resûlullah çok üzüldü. Hicretten bir yıl önce, elli iki yaşında idi. Zeyd bin Hârise’yi alarak Tâif’e gitti. Tâif halkına bir ay nasîhat etti. Hiç kimse îmân etmedi. Alay ettiler. İşkence yaptılar. Yuhaladılar. Çocuklar taşa tuttular. Ümitsiz, üzüntülü, yorgun geri dönerken mübârek bacakları yaralandı. Zeyd’in başı kan içinde kaldı. Çok sıcak bir saatte, yol kenarında, bitkin hâlde oturdular. Orada bulunan bağ sâhibi, Rebi’aoğulları zengin Utbe ve Şeybe adında iki kardeş, köleleri Addâs ile birer salkım üzüm gönderdi.

Resûlullah üzümü yerken besmele okudu. Addâs Hıristiyan idi. Bunu işitince şaşırdı: “Yıllarca buralardayım. Kimseden böyle söz duymadım. Bu nasıl sözdür?” dedi.

Resûlullah; “Sen neredensin?” buyurdu.

Addâs; “Nineveliyim.” dedi.

Resûlullah; “Yunûs aleyhisselâmın memleketinden imişsin.” buyurdu.

Addâs; “Sen Yûnus’u nereden tanıyorsun? Onu, buralarda kimse bilmez.” dedi.

Resûlullah; “O benim kardeşimdir. O da, benim gibi Peygamber idi.” buyurdu.

Addâs; “Bu güzel yüzün, bu tatlı sözlerin sâhibi yalancı olmaz. Ben inandım ki, Sen Allah’ın Resûlüsün.” dedi. Müslüman oldu. ”Yâ Resûlallah, yıllarca bu zâlimlere, bu yalancılara kulluk ediyorum. Herkesin hakkını yiyorlar. Herkesi aldatıyorlar. Hiç iyi tarafları yok. Dünyâlık toplamak, şehvetlerini yapmak için her alçaklığı göze alıyorlar. Onlardan nefret ediyorum. Sizinle birlikte gitmek, size hizmetle şereflenmek, câhillerin, ahmakların size yapacağı saygısızlıklara hedef olmak, mübârek vücûdunuzu korumak için fedâ olmak istiyorum.” dedi.

Resûlullah, tebessüm buyurdu; “Şimdi efendilerinin yanında kal! Az zaman sonra, adımı her yerde işitirsin. O zaman bana gel.” buyurdu. Bir müddet istirahat edip, yaralarını, kanlarını sildiler. Mekke’ye yürüdüler. Karanlıkta şehre girdiler. Birkaç ay Mekke’de çok sıkıntılı geçti. Her taraf düşman idi. Gidilecek bir yer yoktu. Doğruca amcası Ebû Tâlib’in kızı Ümm-i Hânî’nin Ebû Tâlib Mahallesinde bulunan evine geldi. Ümm-i Hânî, o zaman îmân etmemişti. Kapıyı çaldı. Ümm-i Hânî; “Kimdir o?” dedi.

Resûlullah; “Amcan oğlu Muhammed’im. Kabul edersen, misâfir geldim.” buyurdu.

Ümm-i Hânî; “Senin gibi doğru sözlü, emin, asil, şerefli misâfire can fedâ olsun. Yalnız, teşrif edeceğinizi önceden bildirseydiniz, bir şeyler hazırlardım. Şimdi yedirecek birşeyim yok.” dedi.

Resûlullah; “Yiyecek, içecek istemem. Hiçbiri gözümde yok. Rabbime ibâdet etmek, yalvarmak için bir yer bana yetişir.” buyurdu.

Ümm-i Hânî, Resûlullah’ı içeri alıp, bir hasır, leğen, ibrik verdi. Gelen misâfire ikrâm etmek, onu düşmandan korumak, Araplar için en şerefli vazîfe sayılırdı. Bir evdeki misâfire zarar gelmesi, ev sâhibi için büyük yüzkarası olurdu. Ümm-i Hânî düşündü. Bunun Mekke’de düşmanları çok. Hattâ öldürmek isteyenler var. Şerefimi korumak için, sabaha kadar onu gözeteyim, dedi. Babasının kılıcını alıp, evin etrâfında dolaşmağa başladı.

Resûlullah, o gün çok incinmişti. Abdest alıp, Rabbine yalvarmağa, af dilemeğe, kulların îmâna gelmesi, saâdete kavuşmaları için duâya başladı. Çok yorgun, aç, üzüntülü idi. Hasır üzerinde uyuyuverdi.

O anda, Allahü teâlâ, Cebrâil aleyhisselâma:

Sevgili Peygamberimi çok üzdüm. Mübârek bedenini, nâzik kalbini çok incittim. Bu halde, yine bana yalvarıyor. Benden başka, hiçbir şey düşünmüyor. Git! Habîbimi getir! Cennet’imi, Cehennem’imi göster. O’na ve O’nu sevenlere hazırladığım nîmetleri görsün. O’na inanmıyanlara, sözleri, yazıları ve hareketleriyle O’nu incitenlere hazırladığım azapları görsün. O’nu ben teselli edeceğim. O’nun nâzik kalbinin yaralarını ben gidereceğim, buyurdu. Cebrâil aleyhisselâm, bir anda Resûlullah’ın yanına geldi. Mışıl mışıl uyur gördü. Uyandırmaya kıyamadı. İnsan şeklinde idi. Mübârek ayağının altını öptü. Kalbi, kanı olmadığı için soğuk dudakları, Resûlullah’ı uyandırdı. Cebrâil’i (aleyhisselâm) hemen tanıdı ve; “Ey Cebrâil kardeşim. Böyle vakitsiz niçin geldin. Yoksa bir hatâ mı ettim. Rabbimi gücendirdim mi? Bana acı haber mi getirdin?” buyurdu ve Rabbinin darılacağından çok korktu.

Cebrâil aleyhisselâm; “Ey bütün yaratılmışların en üstünü! Ey Yaratanın sevgilisi! Ey peygamberlerin efendisi, iyilikler menbaı, üstünlükler kaynağı olan şerefli Peygamber! Rabbin sana selâm ediyor. Seni kendine dâvet ediyor. Lütfen kalk. Buyur, gidelim, dedi. Kâbe yanına geldiler. Orada, bir kimse geldi. Göğsünü yardı. Kalbini çıkardı. Zemzem suyu ile yıkadı. Yine yerine koydu. Sonra Cennet’ten gelen Burak adındaki beyaz hayvana binip, bir anda Kudüs’te, Mescid-i Aksâ’ya geldiler. Cebrâil aleyhisselâm kayayı parmağı ile deldi. Burak’ı oraya bağladı. Geçmiş peygamberlerden bâzısının ruhları insan şeklinde orada idi. Cemâatle namaz için Âdem, Nuh, İbrâhim peygamberlere, imâm olmalarını sıra ile söyledi. Hiçbiri kabul etmedi. Özür dilediler. Kusurlu olduklarını söylediler. Cebrâil aleyhisselâm Habîbullah’ı ileri sürdü. Sen varken, başkası imâm olamaz, dedi. Namazdan sonra, mescitten çıkıp bilinmeyen bir mîrâc ile, bir anda, yedi kat gökleri geçtiler. Her gökte bir büyük peygamberi gördü. Cebrâil aleyhisselâm Sidre’de kaldı ve kıl kadar ilerlersem, yanar, yok olurum, dedi. Sidretülmüntehâ, altıncı gökte bulunan büyük bir ağaçtır. Resûlullah sallallâhü aleyhi ve sellem Cennet’i, Cehennem’i, sayısız şeyleri görüp, Refref adındaki bir Cennet yaygısı üstünde Kürsi, Arş ve Ruh âlemlerini geçip, bilinmeyen, anlaşılmayan, anlatılamıyan şekilde, Allahü teâlânın dilediği yüksekliklere ulaştı. Mekânsız, zamansız, cihetsiz, sıfatsız olarak Rabbiyle konuştu. Hiçbir mahlûkun bilemeyeceği, anlayamayacağı nîmetlere kavuşup, bir anda, Kudüs’e ve oradan Mekke-i mükerremeye, Ümm-i Hânî’nin evine geldi. Yattığı yer henüz soğumamış, leğendeki abdest suyunun hareketi durmamıştı. Dışarda dolaşan Ümm-i Hânî uyuklamış, bir şeyden haberi olmamıştı. Kudüs’ten Mekke’ye gelirken Kureyş’in kervanına rastladı. Kervandaki bir deve ürktü, yıkıldı.

Sabah olunca, Kâbe yanına gidip mîrâcını anlattı. İşiten kâfirler alay etti. Muhammed aklını kaçırmış, iyice sapıtmış, dediler. Müslüman olmağa niyetli olanlar da vazgeçti. Birkaçı sevinerek Ebû Bekir’in (radıyallahü anh) evine geldi. Çünkü, bunun akıllı, tecrübeli, hesaplı bir tüccar olduğunu biliyorlardı. Kapıya çıkınca hemen sordular:

“Ey Ebû Bekr! Sen çok kerre Kudüs’e gittin, geldin. İyi bilirsin, Mekke’den Kudüs’e gidip gelmek, ne kadar zaman sürer?” dediler:

Hazret-i Ebû Bekr; “İyi biliyorum. Bir aydan fazla.” dedi.

Kafirler bu söze sevindi. Akıllı, tecrübeli adamın sözü böyle olur, dediler. Gülerek, alay ederek ve Ebû Bekr’in de kendi fikirlerinde olduğuna sevinerek:

“Senin efendin, Kudüs’e bir gecede gidip geldiğini söylüyor, artık iyice sapıttı” diyerek, Ebû Bekir’e sevgi, saygı ve güvence gösterdiler.

Hazret-i Ebû Bekr, Resûlullah’ın mübârek adını işitince; “Eğer O söylediyse inandım. Bir anda gidip gelmiştir.” deyip içeri girdi. Kâfirler neye uğradıklarını anlayamadı. Önlerine bakıp gidiyor ve; “Vay canına, Muhammed ne yaman büyücü imiş. Ebû Bekr’e sihir yapmış.” diyorlardı.

Hazret-i Ebû Bekr hemen giyinip, Resûlullah’ın yanına geldi. Büyük kalabalık arasında, yüksek sesle; “Yâ Resûlallah! Mîrâcınız mübarek olsun! Allahü teâlâya sonsuz şükürler ederim ki, bizleri, senin gibi büyük Peygambere, hizmetçi yapmakla şereflendirdi. Parlayan yüzünü görmekle, kalpleri alan, ruhları çeken tatlı sözlerini işitmekle nîmetlendirdi. Yâ Resûlallah! Senin her sözün doğrudur. İnandım. Canım sana fedâ olsun!” dedi. Ebû Bekr’in sözleri kâfirleri şaşırttı. Diyecek şey bulamayıp dağıldılar. Şüpheye düşen, îmânı zayıf birkaç kişinin de kalbine kuvvet verdi. Resûlullah o gün Ebû Bekr’e “Sıddîk” dedi. Bu adı almakla, bir kat daha yükseldi.

Kâfirler bu hâle çok kızdı. Müminlerin kuvvetli îmânına, Peygamberin her sözüne hemen inanmalarına, O’nun çevresinde pervâne gibi toplanmalarına dayanamadılar. Resûlullah’ı mahcup ve mağlûp etmek için, imtihan etmeye yeltendiler:

“Yâ Muhammed Kudüs’e gittim, diyorsun. Söyle bakalım. Mescidin kaç kapısı, kaç penceresi var?” gibi şeyler sordular. Hepsine cevap verirken, Hazret-i Ebû Bekr, öyledir yâ Resûlallah, derdi. Halbuki, Resûlullah edebinden, hayâsından karşısındakinin yüzüne bile bakmazdı. Buyurdu ki: “Mescid-i Aksâ’da etrafıma bakmamıştım. Sorduklarını görmemiştim. O anda Cebrâil (aleyhisselâm), Mescid-i Aksâ’yı gözümün önüne getirdi, (televizyon gibi) görüyor, sayıyordum. Sorularına, hemen cevap veriyordum.” Yolda, develi yolcular gördüğünü söyledi; “İnşaallah Çarşamba günü gelirler.” buyurdu. Çarşamba günü güneş batarken, kervan Mekke’ye geldi. Fırtına eser gibi olduğunu, bir devenin yıkıldığını söylediler. Bu hâl müminlerin îmânını kuvvetlendirdi. Kâfirlerin düşmanlığını arttırdı.

Kaynak: Yeni Rehber Ansiklopedisi cilt 14

.

Aydın geçinen zavallılar!Posted on 

Dün Sultan II. Abdülhamid Han’ın vefatının 103. Sene-i devriyesi idi. Kendisini rahmetle yâd ediyorum. Onu ve günümüzü anlamak açısından Tanzimat dönemini ve sonrası devlet adamlarını çok iyi tanımaya ihtiyacımız olduğunu düşünüyorum. Dolayısıyla bu konuyu işlemeye devam edeceğim…

Tanzimat fermanı ile birlikte, Osmanlı Devleti’nde ikiyüzlü bir politika işlemeye başlayacaktı. Bu politikanın esasını halka karşı hamasi nutuklar teşkil edecekti. Gerçekte ise devletin asıl sahipleri ve bu ülkede kimler muktedir anlaşılamayacaktı. Hatta bu durum cumhuriyet döneminde, “İktidar olursunuz ama muktedir olamazsınız” vecizesini siyaset tarihimize kazandıracaktı…

Muktedir olan kimdi? Ne zamandan beri ülkemizde muktedir olmuşlardı? İşte bu suallerin cevabı bizi Tanzimat’a kadar götürmektedir. Tanzimat dönemi padişahın bir kısım yetkilerini budamıştı. Peki muktedir olanlar Osmanlı devlet adamları mıydı? Buna “evet” cevabını vermek maalesef mümkün değildir.

Nitekim dönemin devlet adamlarının her birini tek tek incelediğimizde, İngiliz Fransız veya Rus taraftarı diye tanındığına şahit olacağız.

Osmanlı Devleti, muhteşem devirlerinde devşirdiği adamları Müslüman kılıyor ve ülkesinin hizmetinde mert bir şekilde kullanıyordu. Şimdi ise İngilizler modern ve sinsi devşirmeciliğin yolunu açmıştı. Devşirdikleri adamlar ülkesinden çıkmıyor, Müslüman kisvesini çıkarmıyor ve fakat yabancılara hizmet kuşağını bağlıyordu.

Sultan II. Abdülhamid Han 30 yıllık şahsi iktidarında devletini bu tasalluttan bir müddet için de olsa kurtaracaktı. Fakat döneminde yetiştirdiği öz evlatları, kendisine İngiliz, Fransız ve Rus’tan daha fazla hakaret edecek ve akılalmaz iftiralar yapıştıracaklardı.

Tahttan indirildikten sonra da neredeyse 80 sene, Fransız akademi üyesi Albert Vandal’ın onun için söylediği “Kızıl Sultan” ifadesi, ders kitaplarımızda okutulacaktı.

Türk’ün üç bin yıllık tarihinde hakanlarına, kağanlarına, hanlarına, şahlarına, padişahlarına, sultanlarına karşı duyulmuş bir söz değildi. En beceriksizi dahi olsa neticede sultanlarıydı, başlarıydı.

Eski Türklerdeki “kut” anlayışı İslamiyet döneminde yerini “Zıllullah” tabirine bırakmıştı.

Müslüman millet, Topkapı Sarayı girişinde yazılı olduğu gibi “es-Sultan zıllullahi fil erd” (Sultan yeryüzünde Allah’ın gölgesi, halifesidir) inancıyla sultanlarına karşı hürmetle hareket ediyor ona olan saygı ve bağlılıklarını her şeyin üzerinde görüyorlardı.

Biz bir din biliriz bir de padişah,
Bin yıl ömür versin yaradan Allah.

İnancı ve zihniyeti nasıl yok edilmişti, nasıl bir dönüşüm yaşamıştı. Bu düşmanlık ve kinin nedeni nasıl anlaşılabilirdi. Bunu salt menfaat anlayışı ile çözmek mümkün değildir.

Devlet Bahçeli Bey’in 01.12.2020 tarihinde Meclis Grubunda milletvekillerine hitaben yaptığı şu konuşma, bu meseleyi mükemmelen özetlemektedir.

“19. yüzyılda vezirlik, nazırlık, sadrazamlık görevlerini üstlenmiş Saffet Paşa, medeni bir ülke hâline gelmek için Avrupa’nın bütünüyle kopya edilmesini ısrarla tavsiye ve tembih etmişti.

Öze değil kabuğa bakmıştı, mazrufa değil zarfa kafa yormuştu.

Elbette akıl tutulmasına ve teslimiyetçilik anaforuna düşen yalnızca bu Paşa değildi.

Tanzimat ve Meşrutiyet süreçlerinin kategorik biçimde savurduğu devlet ricali maalesef çareyi kendi özünde, kendi değerlerinde, hemen yanı başında duran millî ve manevi hasletlerde görmedi, göremedi.

Ya görmesini bilemediler, ya da gördüklerini özümsemediler.

Ruh kökleri tarih ve milletle bir olan fikir ve siyaset adamları için haysiyet, abeste direniş değil hakikate gönüllü teslimiyettir.

Aydın geçinen zavallılar, Batılı dostları alınmasın diyerek tarihi boyunca birikmiş dev hazineleri, haşmet ve görkem aydınlığıyla parlayan muzaffer geçmişi utangaç çocuk edasıyla gizlemeye çalıştılar…” 

 

İngiltere’nin Doğu’daki sesi! 

İşte Osmanlının içine düştüğü bu büyük dönüşümün en büyük aktörü İngiliz Lord Stratford Canning idi. Evvelki hafta nispeten değindiğimiz Canning’i ve devlet adamlarımız üzerindeki tesirini çok iyi bilmek gerekmektedir.

Londra’nın merkezindeki West Minister Abbey Katedrali’nin içerisine yerleştirilen Stratford Canning heykelinin altında dönemin meşhur Kraliyet Şairi Alfred Tennyson’nun şu notu her şeyi özetlemekteydi:

“İngiltere’nin Doğu’daki sesi!” Bu sesin sahibi Osmanlıyı nasıl teslim almıştı. 

O, 1832 yılından itibaren Osmanlı içerisinde faaliyetlere başlamıştı. Etkileyeceği adamı da bulmuştu. Bu Mustafa Reşit Paşa idi. Ancak bu yıllarda gerek Reşit Paşa’nın aşağı rütbesi gerekse II. Mahmud Han’ın kudreti ona arzuladığı oyunu oynama fırsatını vermeyecekti. Fakat Canning çok iyi bir gözlemci ve takipçiydi.

II. Mahmud Han dönemi ıslahatları dış dünya için korkutucuydu. Zira II. Mahmud Han, imparatorluğu tekrar güçlü kılma hamlelerini bir bir atıyordu. Hatta Yunan meselesinde aldıkları yanlı taraf üzerine Canning de dâhil büyükelçileri ülkeden kovar gibi uzaklaştırmıştı.

İngiltere’nin bu oluşuma fırsat vermemesi gerekti. Nitekim Osmanlı donanması Navarin’de yakılmış ve onun yaraları sarılmadan yeniçeri ocağı da kaldırılmışken dizginler ellerine geçirilmeliydi!..

Bu dönemde Reşit Paşa’nın Londra’ya gelmesi büyük bir şans olacaktı. Canning, kendisiyle uzun uzun görüşme ve planlarını tertipleme imkânını bulacaktı. Mısır Valisi Mehmed Ali Paşa meselesi de kendilerine istedikleri fırsatı altın tepsi içinde sunmuş bulunuyordu.

Reşit Paşa, Mısır meselesinde Osmanlıların desteklenmesi karşılığında İngilizlerin beklentilerinin fazlasıyla karşılanacağını belirtmişti. Diplomasi başarısı olarak gösterilen bu hareket aslında teslimiyetten başka bir mana taşımıyordu.

Nitekim önce Mehmed Ali Paşa’nın İngilizlerin de teşviki ile Osmanlı Devleti üzerine yürüme planı başarı ile sahnelendi. Ardından II. Mahmud Han’ın vefatı tasarlanan projeleri hayata koyma imkânını sundu.

1839 yılında genç ve tecrübesiz padişaha siyasi destek vaadiyle Tanzimat Fermanı ilan ettirildi. Bir kısım Osmanlı devlet adamları Mısır meselesinin halli ile birlikte Tanzimat’ı askıya almayı düşünüyorlardı.

Ancak İngilizler aynı düşünmüyordu. Bu adımdan asla dönüş olmayacaktı. Dönüşüm yoluna girenler yobaz ve gerici olarak yaftalanacaktı!

Nitekim Mustafa Reşit Paşa ile birlikte Tanzimat’ın mimarı olan Stratford Canning, 30 Ekim 1841’de Britanya Kraliçesi Alexanderia Victoria tarafından “Fevkalade yetkili elçi” olarak İstanbul’a atandı. Fakat bu fevkalade elçi, yetkileri kimden alıyordu, kime veriyordu?

Canning’e Kraliçe tarafından verilen talimatnamede şu husus önemle vurgulanmıştı: 

“Doğu Akdeniz’de Türk gücünün desteklenmesi ve imparatorluğun iç karışıklık ya da yabancı saldırganlığı neticesinde dağılmasının önüne geçilmesi…” Osmanlı Devlet adamları görünüşte deva gibi olan bu öldürücü zehri kolayca yutacaklardı!

Şanlı geçmişlerini kolayca unutmuşlardı. Bugün dahi eserlerimizde hep İngilizlerin Osmanlı toprak bütünlüğünü sağladığı anlatılır. İngiliz’in neler kazandığı ve öldürücü darbeyi nasıl indirdiği ise hep göz ardı edilir.

Demek ki Osmanlı Devlet adamları yıkılmamanın formülünü kendilerine “büyük dost” sıfatı ile yaklaşan İngiltere’de bulmuşlardır.

Artık İngilizler güya dosttur! Bizim devlet adamları da artık bu dostun emir eri hükmündedirler!

Nitekim ABD’nin de yeni Türk devletinin kurumlarına sızması, komünizm tehlikesini göstermekle olmuştu.

Bu hâl aynı senaryonun yüzyıl sonraki versiyonu değil miydi?

Haftaya II. Mahmud Han’ın vefatına bir başka cepheden bakacağız!.. 

TEFEKKÜR
Bir dîdede kim nûr-i hakîkat ola eyler,
Âyine-i emr üzre ferdâyı temaşâ…
                                      Bursalı Tâlib

(Bir gözde hakikat nuru varsa,
Olaylar aynasında geleceği seyreder.)

.

Kâbe’nin sahibi vardır!Posted on 

Uzun bir müddettir Yemen’de hüküm süren Himyeri hükümdarlarının kuvvetlerine zayıflık gelmesiyle Habeşliler, Arabistan yakasına geçip, Yemen’i ele geçirmişlerdi.

Ordu kumandanlarından Ebrehe, zamanla halkın da desteğini sağlayarak Yemen’de idareyi ele geçirdi (537). Ebrehe, Yemen’e hâkim olduktan sonra Habeş Necâşîsi’ne bir mektup göndererek kendisine itaat arz ettiğini bildirdi. Necâşî de bir iç savaşa meydan vermemek için onun Yemen hâkimiyetini ve valiliğini onayladı. 

Ebrehe koyu bir Hristiyandı. Bu dini yaymak için yoğun bir faaliyete geçti. Bu maksatla San’a’da, kaynaklara Kalîs (Kulleys) adıyla geçen büyük bir kilise yaptırdı. Binayı süslemek için Bizans İmparatorluğu’ndan mermer ve mozaik ustaları getirtti.

Böylece bütün Arapları mukaddes saydıkları Kâbe yerine bu kiliseyi tavaf etmeye zorlamak, aynı zamanda Mekkelilerin giderek gelişen ticarî faaliyetlerine engel olmak ve San’a’yı hem dinî hem de ticarî bir merkez hâline getirmek istiyordu.

Onun çeşitli ülkelere propagandacılar gönderip halkı hac için San’a’ya çağırmasına öfkelenen Kinâne kabilesine mensup bir Arap, Ebrehe’nin kilisesine giderek oraya pisledi.

Bunu duyan Ebrehe, Kinâne kabilesi mensuplarının San’a’ya gelip kiliseyi tavaf etmelerini istedi. Ancak onların bu teklifi reddederek elçiyi öldürmeleri üzerine Kâbe’yi yıkmadıkça netice alamayacağını anladı ve “Mahmud” adlı filin de bulunduğu bir ordu ile Mekke üzerine yürüdü.

Taif şehrine gelince bir miktar askerle bir adamını Mekke’ye gönderdi. O da gelip Mekke halkının hayvanlarını sürdü. Bu sırada Abdülmuttalib’in de dört yüz devesini sürüp götürdü.

Abdülmuttalib, hemen Ebrehe’nin ordugâhına gitti. “Kureyşlilerin reisi geldi” diye haber verdiler. Onu yanına davet edip, “Niçin geldin?” diye sordu. Abdülmuttalib develerini istedi.

Ebrehe “Mekke’nin reisi olarak bana Kâbe’yi yıkma diye yalvarmaya geldiğini sanmıştım. Hâlbuki sen bunun değil, malının derdindeymişsin, bunu sana hiç yakıştıramadım” dedi. Abdülmuttalib de;

“Ben malımın sahibiyim, Kâbe’nin de sahibi vardır, O, onu koruyacaktır” şeklinde karşılık verdi.

Bu cevap üzerine Ebrehe’nin emriyle hayvanlarını geri verdiler.

Abdülmuttalib, hayvanlarını aldı Mekke’ye getirdi.

“Bu Kâbe’nin sahibi, onu korur korkmayınız” diye Kureyş’e güven verdi.

Çünkü son Peygamber Hazreti Muhammed aleyhisselamın doğumu pek yaklaşmıştı. Yakında dünyayı şereflendireceklerine dair nice alışılmışın dışında işaretler belirmiş; Abdülmuttalib rüyasını görmüştü. Bu bakımdan Ebrehe’nin “Allah’ın Evi”ni yıkamayacağını kendi vicdanında kestirmişti.

Öte yandan Ebrehe’nin büyük bir fili vardı. Daima onu askerinin önünde yürütür, onunla nereye gitse zafer kazanacağına inanırdı. Öyle tecrübe eylemiş öylece bellemişti. Bu sefer de Ebrehe, o fili ordusunun önüne kattı, hemen Mekke üzerine yürüttü.

Mekke’ye yaklaşıp da içeri girmeye hazırlanırken fil, yere çöktü. Kaldırıp yürütmeye çalıştılar, yürümedi. Başını başka tarafa çevirdikçe hemen koşup gider, fakat Mekke’ye doğru çevirdikçe gitmeyip yere yatardı.

Onlar fil ile uğraşırlarken tepelerinde birdenbire yüzlerce Ebabil kuşu belirdi. Her birinin ağzında birer ufak taş vardı. O taşları, Ebrehe askerinin üzerlerine bırakmaya başladılar. Hangisine değdiyse yaralanıp öldü. Birçoğu bu şekilde hayatını kaybederken bazıları yaralı olarak düşe kalka Yemen’e kaçmaya başladı.

Ebrehe de bu suretle yaralı olarak San’a’ya varabilmişse de çok geçmeden hayatını kaybetti. Ondan sonra iki oğlu sırasıyla kısa bir süre San’a’da hüküm sürmüşlerse de fazla devam etmemiş ve devletleri yıkılmıştır…

Bu arada, Kâbe üzerine yürümemenin bir mükâfatı olarak “Mahmud” adın­daki fil de sağ kurtuldu…

 

Ebrehe’nin fili kadar olamamak!

Boğaziçi Üniversitesinde rektör seçimini protesto için başlatılan öğrenci gösterilerinde çok farklı maksatların bulunduğunu aynı gün belirtmiştim.

Zira “Katil Polis” sloganları ile rektörlük seçiminin ne ilgisi olabilirdi? CHP’nin terör seviciliği ile ünlü İstanbul il başkanı da sol örgütlerin dikkatini oraya çekmeyi başarmış ve destek olacaklarının mesajını vermişti.

Nitekim ilk gün gözaltına alınanların talebelikle bir ilgisi olmadığı gibi terör örgütleri ile bağlantıları olduğu ortaya çıktı.

Fakat muhalefet kuyruklu basın ilk günden itibaren talebelerin haklı protestosu diye tavır almaya ve destek vermeye başladılar.

Yandaş diye aşağılanan bazı basın mensupları da belki talebelere şirin görünmek için “haklı davalarında biz de yanlarında oluruz” diyerek net bir tavır koyamadılar.

Hâlbuki talebelerin hiçbir haklı gerekçeleri yoktu. Rektörlük seçimi Üniversite mevzuatına uygun olarak yapılmıştı.

Talebelerin rektör seçimi ile ne ilgileri vardı?

Onları kışkırtanları iyi anlamak gerekiyordu.

Nitekim hiçbir öğretim üyesinin görev kabul etmemesi de bunun bir göstergesi değil miydi?

Zamanında Murphy Malin, Smith Ballatine, John Everton, James Simpson isimli rektörlere selam çakan akademisyenlerin bugün halkın oyuyla seçilmiş bir Cumhurbaşkanının kararına pervasızca karşı çıkması ve onun getirdiği rektörü kabullenememesi nasıl bir meydan okumadır?

Zamanında bölücülere destek çıkanlar, Putin’e güzelleme yapanlar da hep buradan çıkmıyor muydu?

Açıkça soruyorum: Boğaziçi Üniversitesi bu millete ait değil mi?

Zira talebeleri “Katil Polis” diye bağırıp LGBTİ’li bayraklar ve devrim marşları eşliğinde protestolarını gittikçe sinir uçlarına çevirdiler.

Son geldikleri nokta Müslüman milletin kıblesi oldu. Kâbe-i şerife yapılan alçakça saygısızlık nasıl bir provokasyondur?

Kâbe bu milletin kalbidir. Gözünün nurudur. Aşkıdır, sevdasıdır.

Şairin dediği gibi:

Hâra saymaz Ka’be-i kuyun mugaylânın gönül
Kim gül-i terdir ana ol yâsemendir yâsemen

Kâbe’nin örtüsü ve kokusu, sevgilinin örtüsü ve kokusu gibidir. Şairdeki bu özlem ve sevgi o denli büyüktür ki kefeninin bile Kâbe’nin örtüsünden olmasını temenni eder. Böylece ölünce bile uğruna canını verdiği Kâbe’den ve onun misk kokusundan, gül rayihasından ayrılmamış olacaktır.

Her şair onu anmış ona sevdalanmış onu bir kez görmenin zevki ile yanmıştır.

Hak müyesser etse varsam güzel Kâ’betullah sana
Bakuben hayranın olsam güzel Kâ’betullah sana

Diye yanıp tutuşan Yunus Emre, Kâbe’yi Muhammed aleyhisselamın nurunu temaşa edeceği yer olarak görmüştür.

Allah evi ziyarettir ben anda varmak isterim
Muhammed’in güzel nurun gözümle görmek isterim

Rahmetli Arif Nihat Asya Bey meşhur na’tında;

Ne adlar ezberledi, ey Nebî,
Adına alışkın dudaklarımız!
Artık, yolunu bilmiyor;
Artık, yolunu unuttu
Ayaklarımız!
Kâbe’ne siyahlar
Yakışmamıştır, yâ Muhammed
Bugünkü kadar!

Ya bugün Türkiye’nin en güzide öğrencileri var diye övündüğü şu üniversitenin hâline bakınız. Bir kısım gençlerinin elinde LGBT bayrakları, devrim marşları eşliğinde yere serilen Kâbe resimleri… Katılmayan öğrencileri ise fişleme gayretleri!

Bunlara ve destekçilerine yazıklar binlerce yazıklar olsun!

TEFEKKÜR
Sebeb-i rif’at olur ilm ü edeb,
Ahlaksızlık mahvına olur sebeb!

(Bilgi ve ahlak yükseltir insanı.
Kötü ahlak ise kişiyi mahveder…)

.

MürşidPosted on 

Resûlullah efendimizin “sallallahü aleyhi ve sellem” izinde giderek kemâle gelen ve bundan sonra insanları irşâd eden (doğru yolu gösteren) İslâm âlimi. İnsanlara doğru yolu gösteren rehber, kılavuz. Allahü teâlâyı seven ve insanları O’nun sevgisine kavuşturan sâlih, iyi bir kul. Mürşid, lügatte “İrşad eden, doğru yolu gösteren, gafletten uyandıran, olgun, üstün bir kimse” mânâlarına gelir. Allahü teâlânın tam, olgun ve insanlara her bakımdan faydalı olan tasavvufta yetişmiş ve yetiştirebilen evliyâ kullarına “Mürşid-i kâmil” denir.

Evliyânın çeşitli derecesi vardır. En yüksek derecede olanlara “Sıddîk” veya “Sâdık” denir. Mürşid-i kâmil demek, Sâdık olan, yüksek derecede velî demektir.

Mürşid-i kâmil kendinden önceki bir mürşid-i kâmilden feyiz alarak, onun gibi feyiz verebilecek bir kuvvete kavuşan İslâm âlimi demektir. Mürşidlerin birbirinden feyiz almaları, bir zincirin halkaları gibi eklenerek Resûlullah efendimizden “sallallahü aleyhi ve sellem” zamanımıza kadar gelmiştir. Yâni bir mürşid-i kâmil, Peygamber efendimizden “sallallahü aleyhi ve sellem” başlıyarak mürşidleri vâsıtasıyle kendi kalbine kadar akmakta olan feyizleri, halleri, bereketleri başkalarının kalplerine akıtmaktadır. Mürşid-i kâmil, Ehl-i sünnet îtikâdını, fıkıh ve tasavvuf ilmini iyi bilen ve bunlara tam uyan, Allahü teâlâyı mümkün olduğu kadar tanıyan hâlis Müslümandır. Her işinde ve her sözünde Peygamber efendimize tam uyar. Mürşidin alâmetlerinden birincisi, Ehl-i sünnet îtikâdında olması ve İslâmiyetin emir ve yasaklarına tam uymasıdır. Sözleri, hareketleri İslâmiyete uygun olmayan ve haramlardan, günahlardan sakınmayan, havada uçsa ve başka acâyip haller gösterse bile mürşid olamaz.

Mürşid-i kâmilin ikinci alâmetiyse, hadîs-i şerîfte bildirilmiştir ki, onunla konuşmak ve onu görmek, Allahü teâlâyı hatırlamaya sebep olur. Allah’tan başka her şey kalbe soğuk gelir.

Mürşidlerin bâzısı talebelerini (sevenlerini) tasavvuf yolunun yüksek derecelerine kavuşturur. Bunlara “Kâmil ve mükemmil mürşid” denir. Hem kendi olgundur, hem de başkalarını olgunlaştırır. Bunlar kalp meselelerinde tam ehliyet sâhibi olup talebelerini buna göre yetiştirirler.

Şimdi böyle bir mürşid yok gibidir. Bâzı yalancılar ve câhiller, dünyâ menfaatlerine kavuşmak için kendilerine mürşid süsü vermektedirler.

.

Bid’at ve Bid’at FırkalarıPosted on 

İslam dininde, Peygamber efendimiz ve O’nun dört halifesi zamanında bulunmayıp da, dinde sonradan meydana çıkarılan Sünnete, yani Muhammed aleyhisselamın bildirdiği din bilgilerine uymayan, itikat (inanış), amel (iş) ve sözler, hurafeler. Dinde yapılmak istenilen her değişiklik ve reform bid’attir. Sözlükte, önceleri olmayıp, sonradan ortaya çıkan şey manasına gelen bid’at, adette ve dinde olmak üzere ikiye ayrılır.

Adette bid’at: Adet olarak, her kavmin, her memleketin yaptıkları şeylerdir. Bunlardan dinen yasak olmayıp, insanlara faydalı olanları yapmak ve kulanmakta hiçbir mahzur yoktur. Pantolon, çeşitli ayakkabı, çatal, kaşık kullanmak, yemeği masada yemek, herkesin tabaklarına ayrı koymak, ekmeği bıçak ile dilimlere ayırmak, çeşitli eşyaları kullanmak, kadınların manto giymeleri hep adete bağlı şeylerdir. Bunları kullanmanın dinen mahzuru yoktur.

Dinde bid’at: Dinde yapılan her türlü değişiklik ve reformlardır. Bunlar ikiye ayrılır. Birincisi; inanılması mecburi olan bilgilerde, sözleri sened olan Ehl-i sünnet alimlerinin bildirdiği itakada uymayan inanışlardır. Böyle inanışlar sahibini Cehennem’e götürür. İkincisi; ibadet olarak yapılan yenilikler, reformlardır. Bunların hepsi dinde yasaktır. Peygamberimiz hayattayken, İslam dini her bakımdan tamam olmuştur. Hiçbir noksanlık kalmamıştır. Dolayısıyla itikat ve ibadette sonraki asırlarda ortaya çıkarılan şeyler, bir noksanı tamamlayıcı değil, tamam olandan bir parçayı kaybettirici ve unutturucudur. Bu bakımdan İslam dinini anlatan temel kitaplarda, bid’at çıkarmak ve yaymanın İslam dinini yıkmak olduğu ifade edilerek, her ortaya çıkan bid’atin bir sünneti yok ettiği bildirilmiştir. Bid’atler arttıkça, İslamiyet zayıflar ve din unutulur.

Peygamberimiz sallallahü aleyhi ve sellemin bid’at ile ilgili olarak buyurdukları hadis-i şeriflerin bazıları şunlardır:

Bid’atlerin hepsi dalalettir (sapıklıktır), yoldan çıkmaktır.

Bid’at sahiplerinin ibadetleri kabul olmaz (yani sevab verilmez).

Bir kimse, bir bid’at meydana çıkarsa veya bir bid’ati işlese, Allahü tealanın ve meleklerin ve bütün insanların laneti, onun üzerine olur. Onun farzları ve nafile ibadetleri kabul olmaz.

Bid’at sahibine hürmet eden kimse, İslamiyeti yıkmaya yardım etmiş olur.

 

BİD’AT FIRKALARI

Eshab-ı kiramın, Peygamber efendimizden (sallallahü aleyhi ve sellem) bildirdikleri doğru itikad olan Ehl-i sünnet yolundan ayrılanlar.

Bid’at fırkalarının aslı dokuzdur:

    1) Şia,
    2) Mutezile,
    3) Havaric (Hariciler),
    4) Cehmiyye,
    5) Mürcie,
    6) Neccariye,
    7) Dırariyye,
    Kilabiyye,
    9) Müşebbihe.

Bunlar kollarıyla birlikte yetmiş iki kısım oldular.

Asr-ı seadetde Peygamber efendimizin sohbetleri bereketiyle Müslümanların imanları tertemizdi. Eshab-ı kiram (Peygamber efendimizin arkadaşları), herhangi bir konuda müşkülleri (problemleri) olursa, Resulullah’a sorarlar, cevabını öğrenirlerdi. Akaid hususunda (inanılacak şeylerde) aralarında hiç ayrılık yoktu.

Peygamber efendimizin vefatlarından sonra, İslam düşmanları, Müslümanların arasındaki iman birliğini bozmak istedi. Abdullah ibni Sebe’ isminde Yemenli bir Yahudi, Müslümanlar arasında ilk fitneyi çıkardı. Hazret-i Osman’ın şehid edilmesine, Cemel ve Sıffin savaşlarının meydana gelmesine sebeb oldu. Resulullah’ın “sallallahü aleyhi ve sellem” Eshabını kötülemeye kalkıştı. Böylece bozuk bir çığır açtı. Nihayet, Peygamber efendimizden sonra, halifelik hazret-i Ali’nin hakkıydı, diğer üç halife onun hakkını gasb ettiler, diyerek Eshab-ı kirama dil uzatan kimselerin çıkmasına sebeb oldu. Böyle kimselere “Şia” dendi.

Bilahare, hazret-i Ali, hazret-i Osman’dan sonra halife olunca, Sıffin Muharebesi sonunda, tayin edilen hakemler halifeliği hazret-i Muaviye’ye bırakmıştı. Bir takım kimseler buna karşı çıkıp, hazret-i Ali’den ayrıldı. Onlara “Hariciler” dendi. Bunlar hazret-i Ali, hazret-i Muaviye ve diğer bazı sahabe hakkında uygun olmayan şeyler söylediler. Büyük günah işleyen kafir olur dediler. (Bkz. Hariciler)

Bu arada Emevilerin son zamanlarından itibaren başlayan tercüme faaliyetleri ile Yunan felsefesi de Arapçaya tercüme edilmişti. Bunun neticesinde bir takım kimseler felsefi fikirlerin tesirinde kalıp, inanılacak şeylerde aklı esas aldı. Bunlar, akılla izahı mümkün olmayan müteşabih (manası kapalı) ayet-i kerime ve hadis-i şerifleri kendi akıllarına göre açıkladılar. Ahiret ile ilgili hallerde bile akla öncelik verip, nakli yani ayet-i kerime ve hadis-i şerifleri tevil ettiler. Yorumladılar. Mutezile ile Cehmiyye bunların meşhurlarındandır. (Bkz. Mutezile)

Yine, felsefi düşüncelerin tesirinde kalarak, sonraki zamanlarda İslam filozofu diye meydana çıkan kimseler, bozuk fikirler ortaya attılar. Bunun üzerine başta İmam-ı Gazali “rahmetullahi aleyh” olmak üzere kelam alimleri onlara gerekli cevaplar verdiler. (Bkz. Kelam)

Bir kısım kimseler de, müteşabih ayet-i kerimelere yanlış manalar vererek Allahü tealayı yarattıklarına benzetmişlerdir. Müşebbihe veya mücessime denilen bu kimseler başkalarını sözlerine inandırabilmek için, Selef-i salihinin yolunda olduklarını söyleyerek kendilerine Selefiyye ismini vermişlerdir. Bu cereyanın yedinci asırda temsilcisi, İbn-i Teymiye ile talebesi İbn-i Kayyım’dır. Bu cereyan on ikinci hicri asırda, Muhammed bin Abdülvehhab’ın kurduğu Vehhabilik ile devam ettirildi. Daha sonra Cemaleddin Efgani, Muhammed Abduh, talebeleri ve hayranları da bu bozuk yolu devam ettirdiler. (Bkz. Müşebbihe)

Hulasa, bid’at fırkalarının hepsi, hicri 2. asırdan sonra yayılmaya başladı. Mutezile gibi bir kısmının kurucuları daha önce yaşamış ise de kitaplarının yazılıp, toplu olarak ortaya çıkarak yayılmaları Tabiin devrinden sonra olmuştur. Bid’at fırkalarının ortak hususiyeti, nakli (din bilgilerini, bilhassa inanılacak şeyleri) akıllarına hoş gelecek şekilde anlamaları, kısaca; nakli, akla tabi kılmalarıdır. Bu sebeple ayet-i kerime ve hadis-i şerifleri kendi akıllarına uyarak yanlış anlamışlardır.

Bid’at fırkaları, ehl-i kıbledirler, yani La ilahe illallah sözünü söyleyip, manasına inanırlar. İbadetlerini yaparlar. Fakat, itikatları bozuk olduğu için, ibadetleri kabul olmaz. Dinde adil sayılmazlar. Bu sebeple şahitlikleri kabul edilmez. Küfrü gerektiren bir şey söylemedikçe veya yapmadıkça, onlara kafir (imansız) denmez. Bozuk inanışları yüzünden Cehennem’e girecekler ancak sonsuz kalmayacaklardır.

Peygamber efendimiz, ümmetinin böyle fırkalara ayrılacağını haber vererek; “Beni İsrail (İsrailoğulları) yetmiş bir fırkaya ayrılmıştı. Bunların yetmişi Cehennem’e gidip, ancak bir fırka kurtulmuştur. Nasara (Hıristiyanlar) da, yetmiş iki fırkaya ayrılmıştı. Bir zaman sonra benim ümmetim de yetmiş üç fırkaya ayrılır. Bunlardan yetmiş ikisi Cehennem’e gidip, yalnız bir fırka kurtulur.” buyurdu. Eshab-ı kiram bu bir fırkanın kimler olduğunu  sorduklarında; “Cehennem’den kurtulan fırka benim ve Eshabımın gittiği yolda gidenlerdir.” buyurdu.

Peygamberimizin (sallallahü aleyhi ve sellem) Eshabının (arkadaşlarının) yolunda gidenlere, Ehl-i sünnet ve’l-cemaat veya kısaca Sünni denir. Bid’at fırkalarının çıktığı devirlerde başta dört hak mezheb imamları olmak üzere diğer büyük alimler Ehl-i sünnet itikadını hem yaymışlar, hem de bozuk kimselere karşı müdafaa etmişlerdir. Bunu yaparken nakli esas almışlar, aklı ona tabi kılmışlar. Daha sonra, İmam-ı A’zam Ebu Hanife‘nin talebe zincirinden gelen Ebu Mansur Maturidi ile İmam-ı Şafii‘nin talebe zincirinden gelen Ebü’l-Hasan Eş’ari, Ehl-i sünnet itikadını sistemleştirmiş, belli usul ve kaidelere bağlamışlardır. Bu iki zat, Ehl-i sünnetin itikatta imamlarıdır. Ehl-i sünnet Müslümanları günümüze kadar, itikatta bu iki imamdan birine bağlı olarak gelmişlerdir. (Bkz. Ehl-i Sünnet)

.

İbn-i HazmPosted on 

Endülüs’te yetişen filozof ve âlimlerden. İsmi; Ali bin Ahmed bin Sa’îd bin Hazm olup, künyesi Ebû Muhammed’dir. İbn-i Hazm diye meşhur olmuştur. Ceddi âzâdlı bir köleydi. 994 (H.384) te Endülüs’ün Kurtuba şehrinde doğdu. 1064 (H. 456) te vefât etti.

Babası vezir olan İbn-i Hazm, çocukluğunda iyi bir terbiye almıştı. Ayrıca sarayda mükemmel bir eğitim ve öğretim gördü. Abdurrahmân Ebû Yezîd el-Ezdî, Ahmed İbn’ül-Cesûr ve zamânının diğer âlimlerinden hadis, fıkıh, kelâm ve çeşitli ilimleri tahsil etti. Öğreniminin ilk yıllarında İmâm-ı Mâlik’in El-Muvatta’ını okudu. Bir ihtilâl sonucu babası vezirlikten alınınca, ağır muâmelelere mâruz kaldı. 1011’de babasının ölümünden sonra Kurtuba’dan ayrılarak, Almeria’ya, bir müddet sonra da Hısn’ül-Kasr’a gitti. Dördüncü Abdurrahmân’ın, Endülüs Emevî hükümdârı olduğunu haber alınca, Valensiye’ye gitti. Hükümdârın iltifât ve ihsânlarına kavuşup, vezirlik makâmına getirildi. Vezirliği sırasında Gırnata önlerinde yapılan bir savaşta esir düştü ise de, bir müddet sonra serbest bırakıldı ve Kurtuba’ya döndü.

Beşinci Abdurrahmân Endülüs hükümdârı olunca, onu tekrar vezirliğe getirdi. Kısa bir müddet sonra Beşinci Abdurrahmân katledilince, hapse atıldı. Hapisten çıktıktan sonra, 1027’de Jativa’ya gitti ve kendisini tamâmen ilme vererek, talebe yetiştirdi.

İlk zamanlar Şâfiî mezhebine tâbi olan İbn-i Hazm, kelâm, hadis ve fıkıh ilimlerine dâir kitaplar yazdı. El-Fasl adlı kitabında yer küresinin yuvarlak olduğunu ve döndüğünü âyet-i kerîme ve hadîs-i şerîflerle ispat etti. Daha sonra Zâhiriyye mezhebinin mensuplarından oldu ve bu mezhebin Endülüs’te kolay anlaşılıp yayılması için kitaplar yazdı. Sonraları felsefeye daldı ve bâzı sapık fikirler ileri sürerek, müctehid imâmların ve diğer İslâm âlimlerinin kıymetini anlayamayıp kıyâsa ve taklide karşı çıktı. Özürlü veya özürsüz olarak namazı terk eden kimsenin bu namazı kazâ etmesine gerek olmadığını, hayırlı işlerin namaz yerine geçeceğini ileri sürdü. Âyet-i kerîme ve hadîs-i şerîflere, kendi aklına göre mânâ vererek, sapıtıp Ehl-i sünnetten ayrıldı. Selef-i sâlihîni şiddetle tenkid ederek, tevili ve kıyâsı kabul etmediğini açıkladı. İmâm-ı A’zam Ebû Hanîfeİmâm-ı Eş’arî ve İmâm-ı Mâlik gibi büyük Ehl-i sünnet âlimlerini hafife aldı. Bu sapık fikirleri az sayıda kimse kabul ettiğinden, fazla taraftar bulamadı.

İbn-i Hazm’ın müctehid imâmlara, kıyâs ve taklide karşı olan bu sapık fikirleri, zamânındaki Ehl-i sünnet âlimlerince tenkid edildi. Fikirleri, ilk olarak Ebû Bekr bin el-Arabî, daha sonra da Süyûtî tarafından çürütülüp, Ehl-i sünnetten ayrıldığı açıkça ortaya kondu. Halkın zihnini bulandırdığı ve temiz îtikâdını bozduğu için, zamânın devlet adamları tarafından tâkibâta uğrayan İbn-i Hazm’ın kitapları, İşbiliye’de halkın gözleri önünde yakıldı. Daha sonra memleketinden sürüldü. Bir köşeye çekilip edebiyâta ve felsefeye dâir birçok eser yazdı. İrili ufaklı 400 eser yazmıştır.

Eserleri: İbn-i Hazm’ın çeşitli ilimlere dâir yazdığı eserlerinden bâzıları şunlardır:

1) Kitâb-ül-İmâmeti vel-Hilâfe fî Siyer-il-Hulefâ,

2) Tavk’ul-Hamâme fil-Ulfe vel-Ulaf,

3) Risâle fî Fazl’il-Endelüs,

4) Nüket’ül-Arûs fi Tavârîh’il-Hulefâ: Târihe dâirdir. Mağrib ve Endülüs’teki Arab ve Berberî kabîlelerinin şecereleri hakkında bilgi verir.

5) İbtâl’ül-Kıyâs ver-Re’y vel-İstihsân vet-Taklîd ve Ta’lîl: Bu kitabında kıyâsın, istihsânın ve taklidin câiz olmadığına, Kitap ve Sünnete uymadığına ve delil olmadığına dâir şahsî mütâlaalarını yazmıştır.

6) Kitâb-ül-Ahlâk ve’s-Siyer fî Müdâvât-in-Nüfûs: Ahlâk ilmine dâirdir.

7) Merâtib-ül-İcmâ,

8) El-Fasl,

9) El-Muhallâ.

Bunlardan başka kelâm, siyâset, kırâat, hadis, lisan ve edebiyâta dâir pekçok eseri vardır. İbn-i Hazm’ın eserlerinden bâzıları Avrupa dillerine tercüme edilmiş, bir kısmı kaybolmuş, bir kısmı ise günümüze kadar gelmiştir.

Kaynak: Yeni Rehber Ansiklopedisi Cilt 9

.

Hızır BeyPosted on 

Osmanlı âlimlerinin büyüklerinden. İsmi, Hızır Çelebi bin Celâleddîn olup Sivrihisarlıdır. Nasreddîn Hoca’nın torunlarındandır. Babası Celâleddîn Çelebi, Sivrihisar kadısı idi. Sivrihisar, bugünkü Eskişehir’in ilçesi olabileceği gibi, Akşehir yakınlarında o devirde büyükçe bir kasaba olan bugünkü Sivrihisar köyü de olabilir. 810 (m. 1407) senesi Rebî’ul-evvel ayının birinde doğdu. 863 (m. 1458) senesinde İstanbul’da vefat etti. Vefâ ile Zeyrek arasında, Unkapanı’na giden cadde kenarında defnedildi.

Küçük yaşta babasından ilim tahsîl etti. Daha sonra Molla Yegân’a talebe olup, aklî ve naklî ilimleri tamamladı ve kızıyla evlenip dâmâdı oldu. İbn-i Cezerî’den kırâat ilmini öğrendi.

Hızır Bey, zekâsının kuvveti ve çalışmasının çokluğu sebebiyle, birçok dînî ve fennî ilimlerde derin âlim oldu. Memleketi olan Sivrihisar’da kadılık ve müderrislik yaptı. Kimsenin bilemediği bilgileri bilmekte, Fenârî’den sonra eşi yoktu.

Fâtih Sultan Muhammed Hân’ın padişahlığının ilk senelerinde, Arabistan’dan bir zât gelip, çeşitli ilim ve fenlerden suâller sordu. Zamanının âlimleri tatmin edici cevaplar veremediklerinden, Fâtih’in canı sıkıldı. Bütün beyleri, paşaları ve vezirleri topladı ve: “Ülkemde bu adama cevap verecek bir ilim adamımız yok mudur? Çabuk olun, araştırın ve bana derhâl müsbet bir cevap getirin!” dedi. Vatan topraklarını iyi bilen vezirler, düşündüler ve Sivrihisar Medresesi’nde vazîfe yapan Hızır Bey hatırlarına geldi ve Fâtih’e; “Sultânım! Ülkemizde Hızır Bey adında değerli bir âlimimiz var, emir buyurursanız, haberci gönderip onu buraya çağıralım” dediler. Sultan hemen; “Durmayın, kim varsa derhâl davet edin, gelsin” dedi. Bunun üzerine, Hızır Bey’i çağırmak üzere Sivrihisar’a üç kişilik bir hey’et gönderdiler. Hızır Bey, bu hey’etle İstanbul’a geldi. Hızır Bey, o zaman daha otuz yaşlarında ve asker kıyâfetinde bulunduğundan, yaş ve kıyâfeti, meşhûr âlimlere meydan okuyan zâtın alay edercesine gülmesine sebep oldu. Ancak, onun sorduğu bütün sorulara cevap verdi. Bundan sonra Hızır Bey suâle başladı. O kimse cevap veremeyip, mağlup oldu ve şu i’tirâfı yaptı: “Hızır Bey, İslâm âleminde benzeri pek az bulunan ilim adamlarınızdan biridir. Kendisinde öylesine bir hafıza ve zekâ var ki, karşısında durmak mümkün değildir.” Bu durum Fâtih Sultan Mehmed Hân’ı fevkalâde memnun ettiğinden, ona; “Yüzümüzü ak eyledin, cenâb-ı Hak da iki cihanda senin yüzünü ak eyleyip, ilmini ve fadlını arttırsın” dedi. Fâtih’in, Hızır Bey hakkındaki muhabbet ve teveccühü günden güne arttı. Bursa’da bazı medreselerin müderrisliği kendisine verildi ve maaş bağlandı. Daha sonra Anadolu ve Rumeli’de bazı kadılıklarda bulundu.

Hızır Bey, İstanbul’un fethinde, ilk olarak İstanbul kadısı ve belediye başkanı olup, vefatına kadar, ya’nî altı sene bu makamda kaldı. Adâlet ve hakkaniyetle işleri yürütüp, meşhûr oldu. İstanbul’da Hacı Kadın mescidini yaptırdı.

Hızır Bey’in ders halkasına, birçok âlim devam etti. İlim ve irfanından çok kimseler istifâde etti. İçlerinde, Mevlana Muslihuddîn Kastalânî, Ali Arabî, Hoca-zâde ve Hayâlî gibi meşhûr âlimler yetişti.

Bursa müftîsi Ahmed Paşa, Sinân Paşa ve Bursa kadısı Ya’kûb Paşa, Hızır Bey’in oğullarıdır. Üçü de; zekâları, ilim ve irfanları ile temayüz etmiş üstün kimselerdir.

Hızır Bey’in güzel ahlâkı, zühd ve takvâsı da, ilmi gibi yüksekti. Arab, Fars ve Türk edebiyatında da geniş bilgi sahibi olup, şairliği de vardı. Her üç dilde de kıymetli şiirler yazdı. Akaide dâir meşhûr “Kasîde-i Nûniyye”yi nazmetti. “Kasîde-i Nûniyye”, talebesi Molla Hayâlî ve diğer âlimler tarafından şerh olundu. “İcâletü leyletin el-leyleteyn” adında Arabca bir Kasîde-i Nûniyyesi ve diğer bazı eserleri daha vardır. Arabca, Farsça ve Türkçe şiirleri de olup, şu beyt onundur:

    Vermiş sabâ benefşeye peygâm-ı zülf-i yâr,
    Ol lezzetin hevâsı dimâgındadır dahî.

İstanbul’un Anadolu yakasında, Molla Hızır Bey’in geniş arazisi bulunduğu için, buraya Kadı-köyü (Kadıköy) ismi verilmiştir.

Çok sevdiği mübârek bir zâta hitaben yazdığı bir beytinde; “Ey benim rûhumun dostu, senin cisminin (vücûdunun) gölgesi, vefatımdan sonra kabir toprağına bir düşse; kabirdeki kemiklerim, zerrelerim selâmına cevap verirdi” demektedir. Fârisî bir beytinde ise; “Aşk yetmişiki millet dışında kalan bir hâldir. Âşıklara kalabalık hâli tatlı olmayıp, onlar yalnızlığı isterler” demektedir.

Ebced hesabıyla ilk târih düşüren şâir ünvanına da sahip olan Hızır Bey, dünyâ çapında bir hâdise olan İstanbul’un fethi için şöyle târih düşürdü:

    “Feth-i İstanbul’a nusret bulmadılar evvelûn,
    Feth idüb Sultân Mehmed kıldı târih “Âhırûn”.

Hızır Bey (Hızır Çelebi), adâleti ile ilgili hikâyeleri ile tanınır. Zamanında ilminin üstünlüğü, dindeki sebâtı, ahlâkındaki güzelliği ile meşhûr olan Hızır Bey, boyunun kısa olması dolayısı ile “İlim dağarcığı” adıyla anılırdı. Resûl-i ekremin (sallallahu aleyhi ve sellem) mübârek hadîs-i şerîflerinde methedilen Fâtih Sultan Mehmed Hân, İstanbul’u alıp, halkını âdil idâresi ile şenlendirip şereflendirince, Hızır Bey’i şehre kadı tayin eyledi. Kadılar, bugünkü belediye reislerinin yaptıkları işleri de yaparlardı. Çünkü o zamanlar, nüfus ne kadar kalabalık olursa olsun, insanların mahkeme ile işleri pek az olurdu. Kimse kimseye kötülük düşünmez, komşu komşunun hakkına riâyet ederdi. Nitekim Fâtih’in, İstanbul’un fethinden önce tebdil-i kıyâfetle Edirne bedesteninde dolaşırken başından geçen hâdise meşhûrdur. Fâtih Sultan Mehmed Hân, bir sabah vakti, tebdîl-i kıyâfetle alışverişe çıktı. Yanında halk kıyâfetindeki vezirinden başka kimse yoktu. Girdiği dükkândan iki okka yağ istedi. Onu aldıktan sonra, beş okka da bal vermesini söyledi. Dükkân sahibi; “Efendim, ben siftahımı yaptım, balı da komşudan alın, o da siftah etsin” dedi. Öbür dükkâna gittiler. Oradan da ikinci birşey alamadılar. Böyle kaç dükkânı dolaştılar, hiçbirinden ikinci birşey alamadılar. Hızır Bey, komşunun değil hakkına, komşuya karşı ihsâna bu kadar riayetkar olan böyle bir milletin kadısı idi.

Hızır Bey, İstanbul kadısı ve belediye başkanı olarak vazîfeye başladıktan bir müddet sonra, bir hıristiyan mîmâr geldi. Hızır Bey’i buldu. Kadı efendiye hâlini arzedip, pâdişâh Fâtih Sultan Mehmed Hân’dan şikâyetçi olduğunu söyledi. O zamanlar, Avrupa ülkelerinde değil kralı mahkemeye vermek, aleyhinde konuşmak bile, bir insanın kendi hayatından olmasından başka bir manâya gelmezdi. O günlerde, İspanya’da hıristiyanlar, binlerce müslümanı; kadın, ihtiyar, çocuk demeden kılıçtan geçirmekteydi. Bir hıristiyan ise, bir müslüman devletinde, o devletin kadısına, devletin pâdişâhını şikâyet edebilme hakkını kendisinde bulabiliyordu. Hızır Bey, hıristiyan mîmârı dinledi. Fâtih Sultan Mehmed Hân, bugünkü Ayasofya Câmii’nden daha yüksek kubbeye ve daha üstün mîmârî husûsiyetlere sahip bir câmi yaptırmak istemiş ve o hıristiyan mîmar da bu işe tâlib olmuştu. Ama bir hıristiyan olarak, müslümanların, meşhûr Ayasofya kilisesinden daha üstün husûsiyetleri hâiz bir esere sahip olmalarına gönlü râzı olmamıştı. Bu gayesini gerçekleştirebilmek için de, böyle bir câmiyi kendisinin yapabileceğini söyleyerek işe tâlib oldu. Câminin inşâatı başladı. Mısır’dan binbir zahmetle getirilmiş olan sütunların yüksekliklerini kısa tutmuş, dolayısıyle kubbenin yüksekliği de Ayasofya’dan alçak olmuştu. İnşâatın bitmesine yakın ziyârete giden Fâtih Sultân Mehmed Hân, sütunların kasıtlı olarak küçültülüp, meşhûr Ayasofya’dan daha üstün bir binanın yapılmaması gayreti güdüldüğünü anladı. Bu hâle çok hiddetlendi. Hıristiyan mimarın cezâlandırılmasını emretti. Emir yerine getirildi. Eli kesildi. Yüzlerce kilometreden binbir emekle gelen mermer sütunlar, hıristiyan gayreti ile kısaltılmış, Sultân’ın emri ve iyi niyeti ayaklar altına alınmıştı. Üstelik devletin kânun ve nizâmına uymak karşılığında zımmîlik hakla bahşedilmiş olmasına rağmen, böyle bir yola tevessül etmişti. Bir mîmâr için el, herşeyden daha fazla lüzumluydu. Ama mâlesef, düşünmeden işlediği bir suça diyet olmuş, elsiz kalmıştı. İki çocuğu bir hanımı vardı. Müslümanların hâlini, Osmanlıların adâletini bilenler, “Bu işte bir acelelik var, müslümanlar bu işi yapanı suçlu bulurlar, hele onların âdil kadıları, pâdişâhın bile gözünün yaşına bakmaz cezâsını verirler” dediler. Hıristiyan mimar pek inanmadıysa da, ısrarlar karşısında dayanamayıp kadıya gitmeye karar verdi. İşte onun için, Hızır Bey’in huzûrunda bulunmaktaydı. Bütün bunları, âdil Osmanlı’nın âdil kadısına tek tek anlattı. Hızır Bey, tam bir sükûnetle hâdiseyi dinledi. Daha sonra soruşturup, mes’eleye vâkıf oldu. Şâhidlerle beraber, Fâtih Sultan Mehmed Hân’ı, İmparatorların, kralların, beylerin taht ve mülkleri, iki dudağı arasından çıkacak bir çift söze bağlı olan Osmanlı pâdişâhını mahkemeye davet etti. Bildirilen saatte mahkeme teşkil edildi. Fâtih Sultan Mehmed Hân da o sırada teşrîf etti. Eli kesilen hıristiyan mîmâr ayakta duruyor, ürkek ürkek etrâfını seyrediyordu. Böyle bir mahkemeyi ilk defâ görüyordu. Çünkü onların bildiği, güçlü olanın hâkim olmasıydı ve gücü yetene herşey mübahtı. Köhne Bizans, zayıf olan herkesin ezildiği, güçsüzün elinden ekmeğini kapanın kahraman olduğu, mahkemelerin değil suçluya cezâ vermek, zulüm gören ma’sûmu cezâlandırdığı bir yerdi. Böyle bir toplumdan bir kimse, Osmanlının âdil idâresini hayal bile edemezdi. İstanbul Fâtihi Sultan Mehmed Hân, mahkeme salonu olarak kullanılan yere girince, baş köşede bulunan yere oturmak arzusuyla o tarafa doğru yöneldi. Pâdişâhın bu hâlini gören kadı Hızır Bey, hiç çekinmeden; “Oturma begüm!.. Hasmınla yüzleşmek üzere, mahkeme huzûrunda ayakta dur!” dedi. Sultan, sözü ikiletmeden söylenilen yere geçti. Mahkemenin pâdişâhı Hızır Bey’di. Çünkü Hızır Bey’in şahsında, İslâmiyetin âdil hükümleri karşısında bulunmaktaydı. Hızır Bey; “Sen, Murâd oğlu Mehmed! Bu zımmînin elini kestirdin mi?” deyip söze başladı. Mahkeme neticesinde; “Sen, Murâd oğlu Mehmed! Mahkeme edilmeden bu zımmînin elini kestirdiğin için kısas olunacaksın! Senin elin de onunki gibi kesilecek! Eğer zımmîyi râzı edebilirsen, ölünceye kadar onun ve çoluk-çocuğunun maişetini temin etmek karşılığında elini kesilmekten kurtarabilirsin!” dedi. Herkesle birlikte Pâdişâh da tam bir sükûnet içerisinde kararı dinledi. Hıristiyan mîmâr, bu ulvî karar karşısında daha fazla dayanamadı. Ağlayarak Pâdişâh’ın ellerine kapandı, ölünceye kadar maişetini temin etmek karşılığında anlaştılar. Zâlimleri bile ağlatacak böyle bir adâletin, ancak hak bir dînin mensûpları tarafından icra edilebileceğini düşünen hıristiyan mîmâr, aile efradı ile birlikte müslüman olmakla şereflendi. O da yüce İslâm dininin yayılması için gayret eden kimseler arasına katıldı. Bu mahkemeden birkaç gün sonra, Fâtih Sultan Mehmed Hân, kadı Hızır Bey’i ziyâret etti. Mahkeme esnasında gösterdiği adâlete teşekkür edip; “Eğer bana, bir suçlu gibi değil de, bir pâdişâh gibi muâmele etseydin, seni şu kılıcımla parçalardım” dedi. Hızır Bey de, pâdişâha mahkeme esnasındaki hâl ve hareketleri için teşekkür ettikten sonra; “Eğer padişahlığına güvenip, dînin emri olan hükmüme karşı gelseydin, seni bu arslanlara parçalattırırdım” dedi ve paltosunun iki eteğini çekti. Bakanlar, Hızır Bey’in eteği altındaki iki arslanın sert bakışlarını gördüler. “Böyle sultana, böyle kadı” demekten kendilerini alamadılar.

Osmanlı’nın adâleti, etrâfa öyle bir yayıldı ki, bütün hıristiyan kavimler, Osmanlı’nın teb’ası olma şerefine kavuşabilmek için birbirleriyle yarış ettiler. Bunun en açık delillerinden biri de, Amerika’nın Utah bölgesinde yaşayan Normanlar’a âit kilise defterinde yazılı olan şu duadır: “Yâ Rabbî! Osmanlının gücünü kuvvetini arttır ki, gelip bizi de kurtarsın… Bize din hürriyeti versin… Can ve mal emniyetimizi sağlasın… Âmin…” Ukrayna’da yaşayan Normanlar, dindaşları olan Rusların baskılarına dayanamayıp böyle dua etmişler, bu dualarını da âdetleri üzere kilise defterine yazmışlar ve hicrî onüçüncü asırda (m. 1800’lü yıllarda) Amerika’ya göçerken, bu defteri de beraberlerinde götürmüşler. Bugün bu defter, adı geçen sayfası açılmış olarak, Amerika’nın Utah bölgesindeki bir Norman kilisesinde teşhir edilmektedir.

Hızır Beyin yazmış olduğu “Kâside-i Nûniyye”nin tercümesi şöyledir:

Vasıfları ve şânı yüce, hükmü her türlü adâletsizlikten münezzeh olan Allahü teâlâya hamd olsun. O’nun dînini bildiren Peygamberimiz Muhammed Mustafâ’nın üzerine ve bulutlar bol yağmurları ile çayırları suladığı müddetçe, Peygamberin Ehl-i beytine, Eshâbına selâm olsun.

Bu kaside, İslâm akaidi olup, büyük günahkâr olan birisine âittir. Ben bu kasideyi, ihsân ve adâlet sahibi olan Allahü teâlâdan, kıyâmet günü mükâfatını görmek üzere hazırladım.

Allahü teâlâ Vâcib-ül-vücûd’dür. Bütün varlıklar ve asıl elemanlar, bu dünyâyı yapan ve onu düzenleyen, ezelî olan Allahü teâlânın varlığına şehâdet ederler. Allahü teâlânın zâtının, varlıklarla ortak hiçbir yönü yoktur. Allahü teâlâ herşeyi kuşatmıştır. Fakat, Allahü teâlâ mekândan ve zamandan münezzehtir. Allahü teâlâ diridir. O, herşeyi işitir, herşeyi görür, herşeyi bilir. Allahü teâlâ, kelâm ve kudret sahibidir. Fakat bu kelâmı, telaffuz edilen bir ses değildir.

Hiçbir şey Allahü teâlânın irâdesi dışına çıkamaz. Mü’minler, Allahü teâlâyı Cennet’te göreceklerdir. İnsanın fiillerinin ve bu fiillerinden doğduğu zannedilen işlerin yaratıcısı Allahü teâlâdır. Gerçekte insanları iyi yola sevk eden ve onları dalâlete uğratan yine O’dur.

Allahü teâlâ, hidâyet ile bizlere peygamberler göndermiştir. Bu peygamberlerine mu’cizeler vermiştir. Hz. Muhammed (sallallahu aleyhi ve sellem) bütün peygamberlerden daha üstündür. O’nun mu’cizelerinden birisi, Osman bin Affân’ın (radıyallahü anh) şehîd edileceğini bildirmesidir. Ayın ikiye bölünmesi, mi’râca çıkması, Bedr savaşında düşmanın gözüne çakıl atılmış olması, Uhud savaşında İbn-i Nu’mân’ın gözünü yerine yerleştirmesi O’nun mu’cizelerindendir. En büyük mu’cizesi Kur’ân-ı kerîmdir. İnanmıyanlar, bütün zihnî güçlerini harcamalarına rağmen, Kur’ân-ı kerîmin en kısa bir sûresinin benzerini bile getirmekten âciz kalmışlardır. Resûl-i ekremin (sallallahu aleyhi ve sellem) mi’râcı tamamen uyanık olduğu hâlde, rûh ve beden beraber olarak vukû’ bulmuştur. Bu husûs, Kur’ân-ı kerîmde âyet-i kerîmeler ile ve Peygamberimizin (sallallahu aleyhi ve sellem) hadîs-i şerîfleri ile sabit olmuştur.

Peygamberimizin (sallallahü aleyhi ve sellem) getirdiği din, bütün dinleri nesheder. İcmâ’ ile sabittir ki, Peygamberler yalan ve ahlâka aykırı olarak belirtilen şeyleri yapmaktan berîdirler. Peygamberler meleklerden üstündür. Evliyânın gösterdiği kerâmetler haktır.

Peygamberlerden sonra insanların en üstünü hazret-i Ebû Bekr’dir “radıyallahü anh”. Çünkü o, Peygamberimizin (sallallahü aleyhi ve sellem) getirdiği herşeye inanmakta akranlarını geride bırakmıştı. Hz. Ebû Bekr’den sonra Hazreti Ömer-ül-Fâruk “radıyallahü anh” gelir. Zîrâ o, dînin yayılışında Peygamberimize (sallallahü aleyhi ve sellem) en çok yardım edenlerdendir. Hazreti Ömer-ül-Fâruk’tan sonra, âlimlerin icmâ’ı ile Hazreti Osman’ın “radıyallahü anh” üstünlüğü için en ufak bir şüphe yoktur. Hazreti Osman’dan sonra Hazreti Ali “radıyallahü anh” gelir ki, soy olarak Peygamberimize (sallallahü aleyhi ve sellem) en yakın olup, dâmâdları arasında özel bir yere sahipti. Allahü teâlânın Peygamberinin (sallallahü aleyhi ve sellem) bütün arkadaşları hakkında ancak güzel ve saygılı sözler sarfet ve kötüleyicinin onlara karşı yönelttiği kötülüklerden sakın! Peygamberin bütün arkadaşları, din uğruna cömertçe canlarını verdiler ve İslâm dîninin en iyi destekçileri oldular.

Ey Allah’ım! Beni onların sevgisinden asla mahrûm etme! “Âmin” diyen, îmânın her türlü nefyinden ma’sûm olsun! Yeryüzü Nisan yağmuru altında yeşillendikçe, beni hayırla anan, ebedî olarak sevincin pırıltısını muhafaza etsin!

    Kaynaklar
    1) Kâmûs-ül-a’lâm; cild-3, sh. 2047
    2) Şakâyık-ı Nu’mâniyye tercümesi (Mecdî, Efendi); sh. 111
    3) Osmanlı Müellifleri; cild-1, sh. 290
    4) Hadikât-ül-cevâmi’; cild-1, sh. 85
    5) Sicilli Osmanî; cild-2, sh. 277

.

Hoca-ZâdePosted on 

Osmanlı âlimlerinin büyüklerinden. İsmi, Mustafa bin Yûsuf bin Sâlih, künyesi Hoca-zâde’dir. Bursa’da doğdu. Doğum târihi bilinmemektedir. 893 (m. 1488) senesinde Bursa’da vefat etti. Bursa’da Emîr Buhârî Türbesi civarında medfûndur.

Babası, ticâretle meşgul olan büyük servet sahibi bir tüccâr idi. Ailesi ve çocukları son derece bolluk ve refah içindeydi. Hoca-zâde, babasının mesleğini terk edip ilim öğrenmeğe yöneldi. Babası bu isteğine râzı olmadı. Bu yüzden babasının gözünden düştü. Kardeşleri bolluk ve ni’metler içerisinde yaşadığı hâlde, Hoca-zâde sıkıntı ve yokluk içinde ilim tahsiline devam etti. Kitap almağa bile parası yoktu. Babası ona hiç yardım etmiyordu. Birgün Emîr Sultan hazretlerinin talebelerinden Şeyh Velî Şemsüddîn’nin sohbetinde, Hoca-zâde’nin babası Hoca Yûsuf diğer oğullarıyla birlikte bulunuyordu. Şeyh Velî Şemsüddîn hazretleri, diğer oğullarının güzel giyimli ve sevinçli, Mustafa adındaki oğlunun sefil giyimli ve üzüntülü olduğunu görüp, Hoca Yûsuf’a; “Bunlar kimdir?” diye sordu. Hoca Yûsuf; “Bunların hepsi benim oğullarımdır” dedi. Şeyh Şemsüddîn; “Bu oğulların sevinçli, bu oğlun neden üzüntülü?” diye sorunca, babası; “O benim istediğim ticâret yolunu terk edip, kendi isteğine gittiği için gözümden düştü” dedi. Şeyh Şemsüddîn, elbette bu çocuğun yaptığı doğrudur diye nasihat ettiyse de, Hoca Yûsuf kabul etmedi. Babası gittikten sonra, Şeyh Şemsüddîn Hoca-zâde’yi yanına çağırıp; “Bu perişan hâline bakıp ilim yolundan ayrılma, çünkü doğrusu senin yaptığındır. Babanın düşündüğü doğru değildir” diye teselli edip, nasihat etti. Hoca-zâde birçok sıkıntılar içerisinde ilim tahsiline devam etti. Hoca-zâde, Kâdı Ayasoluğ’dan usûl, me’ânî ve beyân ilimlerini okudu ve onun hizmetinde bulundu. Daha sonra Hızır Bey bin Celâl’in hizmetinde yetişip, ondan aklî ve naklî ilimleri öğrendi. Hızır Bey bin Celâl onu Sultan Murâd Hân’a gönderip, medresede ders verebileceğini bildirdiyse de, Sultan seferle meşgul olduğundan, gerektiği gibi onunla ilgilenemedi. Onu Kestelli kadılığına tayin etti. Daha sonra seferden dönünce, Bursa’da Esediyye Medresesi’ne müderris tayin etti. Bu medresede altı sene ilim öğretti. Burada Şerh-i Mevâkıf’ı ezberledi. Daha sonra Fâtih Sultan Mehmed Hân tahta geçince, Bursa’dan İstanbul’a geldi. Fâtih, onu kendisine hoca tayin etti. Ondan, sarfla ilgili “İzzi” adlı eseri okudu. Sultân’a son derece yakın olması, bazı kimselerin hased etmesine sebep oldu. Hattâ Fâtih Sultan Mehmed Hân Edirne’de bulunduğu sırada, Vezîr Mahmûd Paşa, Hoca-zâde’nin kadıasker olmak istediğini Sultân’a bildirdi. Sultan da; “Bizi sohbetinden mahrûm etmek mi istiyor?” diyerek üzüldü. Ancak, daha sonra onu Edirne’ye kadıasker olarak tayin etti.

Hoca-zâde’nin babasına, oğlunun kadıasker olduğu haberi ulaşınca önce inanmadı. Daha sonra haber yaygınlaşınca inandı. Diğer oğullarıyla birlikte oğlunu ziyâret etmek için, Bursa’dan Edirne’ye gitmek üzere yola çıktı. Babasının gelmekte olduğu haberini duyan Hoca-zâde, babasını âlimlerden ve Edirne eşrafından bir toplulukla karşıladı. Baba-oğul kucaklaştılar. Babası Hoca-zâde’den özür dileyip eski kusurlarının affını isteyince; “Olsun, siz öyle yapmasaydınız, biz böyle olmazdık” diyerek, babasına güzel muâmelede bulundu. Babası için çok güzel bir ziyâfet hazırladı. Ziyâfet sofrasının baş tarafına babasıyla beraber oturdu. Diğer ileri gelenler ve âlimler rütbelerine göre oturunca, kardeşlerine sofrada yer kalmayıp, fakirlik ve ihtiyâç hâlinde olmadıkları hâlde, hizmetçilerle birlikte ayakta kaldılar. Bu vesîleyle, ilim ehline verilen önem ortaya konulmuş oldu.

Daha sonra Fâtih Sultan Mehmed tarafından Bursa Sultaniye Medresesi’ne, daha sonra da İstanbul’daki Sahn-ı Semân Medresesi’ne müderris olarak tayin edildi. İstanbul’da Fâtih Sultan Mehmed’in emriyle “Tehâfüt-ül-felâsife” adlı eseri yazdı. Sonra Edirne kadılığı ve İstanbul müftîliği yaptı. İznik müftîliğine ve müderrisliğine tayin edildi. Fâtih Sultan Mehmed vefat edinceye kadar İznik’de kaldı. Sultan İkinci Bâyezîd tahta geçince, İstanbul’a geldi. Bursa Sultaniye Medresesi’ne müderris olarak tayin edildi. Orada iki ayağı ve sağ eli felç oldu. Sol eliyle yazı yazabiliyordu. Bu hâlde, Sultan İkinci Bâyezîd’in emriyle “Şerh-i Mevâkıf adlı esere bir hâşiye yazdı.

İlme rağbeti fevkalâde olup, ilim öğrenmek için, gençliğinde servet ni’metinden mahrûm olmağı göze aldığı gibi, sonraları da, bir makamda bulunmaktan daha çok müderrislikle iftihar ederdi. Belki ilim öğrenmek ve öğretmeğe engel olur düşüncesiyle, mevki ve makamı zorla kabul ederdi.

Molla Ali Tûsî, Acem diyarına gittiği zaman, Ali Kuşçu ile karşılaştı. Ali Tûsî, Ali Kuşcu’ya; “Nereye gidiyorsun?” dedi. O da; “Rum diyarına gidiyorum” dedi. Ali Tûsî ona; “Orada Hoca-zâde ile olan münâsebetine dikkat et” dedi. Ali Kuşçu İstanbul’a geldiği zaman, Hoca-zâde’nin de içinde bulunduğu âlimler onu karşıladılar. Ali Kuşçu sohbet sırasında, denizde görmüş olduğu med-cezîr hâdisesini anlattı. Hoca-zâde, med-cezîr hâdisesinin sebebini açıkladı. Sohbet devam etti. Konu, Timur Hân’ın huzûrunda Seyyîd Şerîf Cürcânî ile Sa’deddîn Teftâzânî’nin karşılıklı münâzarasına gelince, Ali Kuşçu, Teftâzânî tarafını tercih etti. Hoca-zâde ise; “Ben bu konuyu tahkîk ettim, Seyyîd Şerîf Cürcânî’nin haklı olduğu kanâatine vardım” dedi. Ali Kuşçu, Hoca-zâde’nin yazdığı husûsları mütâlâa etti.

Molla Abdurrahmân bin Müeyyed, Celâlüddîn ed-Devânî’nin hizmetine kavuşunca, Celâlüddîn ed-Devânî ona; “Hangi hediye ile geldin?” dedi. O da; “Hoca-zâde’nin Tehâfüt-ül-felâsife adlı kitabıyla geldim” dedi. Celâlüddîn ed-Devânî o kitabı mütâlâa etti ve dedi ki: “Bu konuda bir kitap yazmak benim fikrimde vardı. Eğer bu kitabı görmeden o kitabı yazsaydım, bu kitabın yanında sönük kalırdı.”

Hoca-zâde’nin, “Tehâfüt-ül-felâsife” adlı meşhûr eserinden başka, Hâşiye-i Şerh-i MevâkıfHâşiye-i Şerh-i Hidâyet-ül-hikme, Şerhu Tevâli-ül-envârŞerh-ül-İzzi fit-TasrîfHâşiyetü alet-Telvîh fil-usûl gibi birçok kıymetli eserleri de vardır.

    Kaynaklar
    1) Mu’cem-ül-müellifîn; cild-12, sh. 290
    2) Şakâyık-ı Nu’mâniyye tercümesi; sh. 145
    3) Şezerât-üz-zeheb; cild-7, sh. 354
    4) Fevâid-ül-behiyye; sh. 214
    5) Esmâ-ül-müellifîn; cild-2, sh. 433
    6) Keşf-üz-zünûn; cild-1, sh. 497, cild-2, sh. 1139, 1892
    7) Brockelmann; Sup-2, sh. 322

.

Huzur DersleriPosted on 

Osmanlı Devleti’nde, pâdişâhın huzurunda ilim adamlarınca yapılan dersler. Buna Huzûr-ı hümâyûn dersleri de denirdi. Osmanlı pâdişâhları zaman zaman âlimlerden ileri gelenleri saraya davet ederek, istişare ve onların ilmî mütâlâalarını dinleyip istifâde ederlerdi. Huzurda dînî konular yanında tecrübî ilimler ile edebî konular konuşulur, ilmî müzâkereler yapılırdı.

Pâdişâh huzurunda yapılan derslerin hangi târihte başladığı kesin olarak belli olmamasına rağmen, Osman Gâzi’ye kadar uzanmaktadır. Huzur derslerinin Ramazân-ı şerîf ayında yapılanları meşhurdur. Mevzûu dînî konular idi. Kâdı Beydâvî tefsirinin okunması âdet olup, dersler suâl, cevap ve münazara şeklinde cereyan ederdi. Osmanlı pâdişâhları huzur derslerine önem vermekle, ilmi teşvik ve âlimleri taltîf etmişlerdir.

Huzûr-ı hümâyûnda, Ramazan ayı dışında da ilmî müzâkereler yapılmıştır. Sultan dördüncü Mehmed Han, şeyhülislâm Minkârîzâde Yahyâ Efendi’yi huzuruna davet edip, akşam ile yatsı arasındaki derslerini tâkib etmiştir. Sultan üçüncü Mustafa Han, 1759 târihinde bir kânunla huzur dersi adı altında, Ramazân-ı şerîfin birinden onuncu gününe kadar devam eden bir ders ihdas etmiştir. Onuncu günü olan ders, saray kütüphâne hocası riyasetinde (başkanlığında) yapılırdı. Huzur dersi için seçilen âlimlerin en kıdemli ve liyakatli olanlarına mukarrir, diğerlerine muhâtab denmiştir. Mukarrir tarafından mevzuun tefsîri yapılır, muhâtabların suâl ve itirazlarına mukarrir cevap verir, bu suretle ders, ilmî bir şekilde cereyan ederdi.

Sultan İkinci Abdülhamîd Han zamanında huzûr dersleri, Ramazan’da Yıldız’daki Çit kasrında, ikindi namazından sonra haftada iki gün üzerinden ayda sekiz gün yapılırdı. Pâdişâh yüksekçe bir mindere diz çökmüş vaziyette oturur, karşısında, önlerinde rahleleriyle mukarrir ve muhâtablar yer alır, derse başlarlardı. Huzur derslerine mâbeyn erkânının büyükleri ile davet üzere bâzı devlet adamları da katılırlardı.

Huzur dersleri, Osmanlı Devleti ve hilâfetinin ilgâsına dâir 3 Mart 1924 (26 Receb 1342) tarihli kânunun neşriyle sona ermiştir. Son huzur dersi, halîfe Abdülmecîd Efendi zamanında ve 1923 (H. 1341) Ramazan’ında yapılmıştır.

    Kaynaklar
    1) Osmanlı Devletinin İlmiye Teşkilâtı; sh. 215
    2) Osmanlı Târih Deyimleri: cild-1, sh. 860
    3) Rehber Ansiklopedisi; cild-7. sh. 336

.

Elmalılı Hamdi YazırPosted on 

Osmanlıların son zamanlarında yetişen din adamlarından. 1878 yılında Antalya’nın Elmalı ilçesinde doğdu. Babası âlim bir kişi olan Nûmân Efendidir.

Hamdi Yazır okumaya kendi babasından başladı. İlk ve orta öğrenimini Elmalı’da tamamladı. Kur’ân-ı kerîmi ezberledi. Arapça ve fıkıh öğrendi. Medrese tahsiline İstanbul’da başladı. Bâyezîd Câmiinde Kayserili Mahmûd Hamdi Efendinin derslerine devâm ederek icâzet (diploma) aldı. Hocasıyla aynı adı taşıdıklarından isimlerini ayırmak için hocasına “Büyük Hamdi” kendisine de “Küçük Hamdi” ismi verilmiştir.

Elmalılı Hamdi Yazır 1904 senesinde rüûs (ilmiye rütbesi, ilim adamlığı pâyesi) imtihanına girerek kazandı. Böylece Bâyezîd Câmii (dersiâmı) hocası olarak ders vermeye başladı. Bir taraftan da Mekteb-i Nüvvâb (kâdı, hâkim yetiştiren okul)a devâm ederek burayı da bitirdi. Matematik, felsefe, edebiyât sâhalarında incelemelerde bulundu. Arapça ve Farsça yanında Fransızcayı da öğrendi. Diğer taraftan devrin hattatlarından Sâmi ve Âkif Efendilerden hüsn-i hat (güzel yazı) dersleri alarak hat öğrendi. Yazı çeşitlerinden sülüs, nesih ve ta’likte güzel yazı örnekleri verdi.

1906 yılında meşîhat (Diyânet İşleri Dâiresi) kaleminde görev aldı. 1909’da Sultan İkinci Abdülhamîd Hanın hal’i (tahttan indirilmesi) için yazılan fetvânın müsveddesini hazırladı. Meşrûtiyetin îlânı üzerine Antalya’dan mebus (milletvekili) seçilip meclise girdi. Bu arada ders vermeye de devâm etti. Mülkiye-i Şâhâne (Siyâsal Bilgiler Fakültesi) de usûl-i fıkıh, Mekteb-i Nüvvâbda Dürer ve Ahkam-ı Evkâf ve Süleymaniye Medresesinde mantık derslerini okuttu. Dârül Hikmet-il-İslâmiye âzâlığında bulundu. 1919’da teşkilâta başkan seçildi. 1922 yılında Ankara’da TBMM’nin açılmasıyla İstanbul’dan ayrıldı. Ankara’da faaliyete geçen Şer’iyye ve Evkâf Nâzırlığına (Başkanlığına) girdi. Bir müddet burada görev yaptı. Medreselerin kapatılmasıyla açıkta kaldı. Bundan sonra başka bir görev almadı.

Hayâtının sonuna kadar kendini ilmî çalışmalara verdi. Hasta olmasına rağmen, hayâtının son döneminde meşhur tefsiri Hak Dîni Kur’ân Dili adlı eserini yazdı. 27 Mayıs 1942’de vefât etti.

Eserleri:

1- Hak Dîni Kur’ân Dili: Dokuz ciltlik tefsir kitabıdır.

2- Metâlib ve Mezâhib: Felsefeye dâirdir. Fransızcadan tercümedir. Bu esere ilâve açıklamalar yapmıştır.

Beyânül Hak ve Sebîlürreşâd mecmualarında pekçok makâle yazmıştır.

.

Ahmed DavudoğluPosted on 

Son devirde yetişen din adamlarından. Fakir bir çiftçi ailesinin çocuğudur. Babası Hasan Efendidir. 1912 senesinde Bulgaristan’ın Şumnu vilayetine bağlı Kalaycı köyünde doğdu. 1983’te İstanbul’da vefat etti.

İlk tahsilini doğduğu yerde, rüşdiye yani orta tahsilini köyüne yakın Ekizce köyünde bitirdi. Babası dini ilimlere ve alimlere son derece bağlı olduğundan onu orta tahsilinden sonra Şumnu’daki Nüvvab Mektebine gönderdi. Nüvvab Mektebinin dört senelik orta, beş senelik lise, üç senelik yüksek kısmını bitirdi. 1936 senesinde iki arkadaşı ile birlikte ihtisas için Mısır’a gitti. Orada beş sene kadar kalıp Ezher Üniversitesinin Şeriat Fakültesini (İslam Hukuku) bitirdi.

1942 senesinde Bulgaristan’a dönüp, Nüvvab Mektebinin lise ve yüksek kısımlarına öğretim üyesi olarak tayin edildi. 1944 senesinde Bulgaristan Ruslar tarafından işgal edilip, hükumet idaresi komünistlerin eline geçmesinden sonra, mektep müdürü istifa etti. Yerine Ahmed Davudoğlu tayin edildi. İki sene müddetle grevci talebelerle uğraşarak vazifesini sürdüren Davudoğlu, Şumnu Milis (yani komünist) kumandanı tarafından gizlice Türkiye casusluğu ile suçlandırılarak tutuklandı. Casus şebekesi kurmak ve işletmekle itham edilen Davudoğlu, yargılanmak üzere Sofya’daki Divan-ı Harbe gönderildi. Ağır ve işkenceli şartlar altında on yedi gün sorguya çekildikten sonra Sofya idaresine teslim edildi. İşkence ve yeni soruşturmalardan sonra, diğer tutuklularla birlikte Rosista Vadisindeki toplama kampına gönderildi. Bu kampta 4-5 ay kadar köleler gibi çalıştırılan Davudoğlu, hastalığı sebebiyle tahliye edildi ve Şumnu’daki Nüvvab Mektebi Müdürlüğü vazifesine iade edildi. Bir vesile ile müdürlükten istifa ederek, bir kaç sene öğretmenlik yaptı. Şumnu idaresinin baskısı ve güç şartlar altında vazifesini sürdüren Davudoğlu, Türk konsolosluğuna müracaat ederek iltica isteğinde bulundu. Aylarca uğraşıp bekledikten sonra 1949 senesi sonunda dört kişilik aile fertleriyle birlikte Türkiye’ye göç etmesine izin verildi.

Türkiye’ye göç ettikten sonra, ilk seneler bir hayli maddi sıkıntı çekti. Bilahare İstanbul Yedikule’deki Küçükefendi Camiine imam ve hatib tayin edildi. Daha sonra Diyanet İşleri Başkanlığında gezici vaiz olarak vazife aldı. Bu vazifede sekiz ay kaldıktan sonra Bursa Orhangazi Müftülüğüne tayin edildi. Üç sene sonra kendi isteği üzerine İstanbul Fatih Camii Kütüphanesi memurluğuna, bir müddet sonra da kütüphane baş memurluğuna getirildi. Fatih Kütüphanesi Süleymaniye Kütüphanesine ilhak edilince, Davudoğlu oranın memuru oldu. Aynı zamanda İstanbul İmam-Hatib okulunda ders okuttu. 1959 senesinde İstanbul Yüksek İslam Enstitüsünün açılması üzerine bu okula öğretim üyesi ve müdür yardımcısı olarak tayin edildi. On sene müddetle Arap Dil ve Edebiyatı öğretmenliği yaptı. Bir kaç sene müdür başyardımcılığı ve  müdür olarak vazife yaptı, emekli oldu. 1967 senesinde Diyanet İşleri Başkanlığı tarafından Konya’da açılan İl Müftüleri Seminerinde laikliğe aykırı konuştu iddiası ile hakkında açılan dava neticesinde 1 yıl ağır hapis cezasına çarptırıldı. 1983’te İstanbul’da vefat etti.

Zamanımızın ilim adamlarından olan Ahmed Davudoğlu, Bulgarca ve Arapça bilirdi. İslamiyeti içeriden yıkmaya yönelik, dinde reformculuk ve mezhepsizlik fitnesine karşıydı. Bu fikirleri ortaya atan Cemaleddin-i Efgani, Muhammed Abduh ve onların yolunda giden günümüz mezhepsizlerine ilmi cevaplar vermiştir. Böyle kimselerin yeterli dini tahsil görmediklerini, etrafın propagandalarına aldandıklarını yazılarında belirtmiştir.

Eserleri:

1) Selamet Yolları,

2) Ölüm Daha Güzeldi,

3) Sahih-i Müslim Tercemesi ve Şerhi,

4) Dini Tamir Davasında Din Tahripçileri,

5) İbn-i Abidin Tercümesi (Yarım kalmış olup, Mehmed Savaş ve Mazhar Taşkesenlioğlu tarafından tamamlanmıştır).

.

MevdûdîPosted on 

Hindistanlı meşhur siyâset adamı, gazeteci, yazar. Ebü’l-Alâ el-Mevdûdî 1903 yılında Haydarâbâd’da doğdu. 1979’da Amerika’da öldü. Pakistan’a götürülerek orada defnedildi.

Mevdûdî liseyi bitirdikten sonra Dehli (Delhi) ye gidip gazeteci olarak hayâta atıldı. Cemiyyet Gazetesi’nde makâleler yazarak geçimini sağladı. Daha sonra Haydarâbâd’a dönüp, orada da gazete ve mecmualarda çeşitli yazılar yazdı. Esaslı bir din tahsili görmemiş olmasına rağmen, dînî konularda da yazılar yazmaya başlayan Mevdûdî, Niyaz Fetihpûrî adında birini kendine kâtip seçti. Bunun fikirlerinden çok etkilendi. Hint ulemâsı onun kâtip olarak seçtiği Niyaz Fetihpûrî’nin mukaddesatla alay ve bozuk fikirlerinde ısrar etmesinden dolayı dinden çıktığına dâir fetvâ verdiler. Mevdûdî bilhassa İbn-i Teymiyye ve Abduh gibi kimselerin fikirlerini savunup, onların yolunu tâkip etmiştir.

Bir gazeteci olarak yazarlığa başlayan Mevdûdî 1927 yılında ilk olarak İslâmda Cihad adlı kitabını yazdı. Bu kitabında ve daha sonra yazdığı bütün eserlerinde tâkip ettiği usul, İslâm dîninin esaslarına şahsî düşüncelerini de ilâve ederek anlatmağa kalkışmasıdır.

1933 yılında Tercüman-ül-Kur’ân adlı aylık bir gazete çıkarmaya başlamıştır. Bu neşriyatıyla siyâsî kimselere yaklaştı. Sonra Cem’ıyyetü Ulemâ-il-Hint’in idâresini ele aldı. Müftî Muhammed Kifâyetullah ve Şeyh Ahmed Saîdî Dehlevî’nin yardımlarıyla Müslim Mecmuası’nı çıkardı. 1933’te Tercüman-ül-Kur’ân Mecmuası’nı çıkardı. Sonra dört arkadaşı ile birlikte Dâr-ul-İslâm idâresini kurdular. Bu arkadaşları Muhammed Manzur Nugmanî, Ebü’l-Hasan Ali Nedvî Lüknevî, Emin Ahsen-ül-Islâhî ve Mes’ûd Âlim-ün-Nedvî idi. Nihâyet 1941’de El-Cemâ’at-ül-İslâmiyye Partisini kurdu. Akıcı kalemiyle yazılar neşretti. Şeyh Münâzır Ahsen-ül-Geylânî, Seyyid Süleymân-ün-Nedvî, Abdülmâcid Deryâbâdî gibi meşhur kimselerin övgüsüne kavuştu. Fakat kendi fikirlerini iyice açığa vurarak yaymaya başlayınca, ileriyi gören bu ilim adamlarında tereddüt hâsıl oldu. Kitaplarına karşı ilk reddiye yazan Şeyh Münâzır Ahsen-ül Geylânî idi. Abdülmâcid Deryâbâdî’nin çıkardığı Sıdk-ul-Cedid Mecmuası’nda (Yeni Bir Hâricî) başlığıyla ilk reddiyesini yazdı. Sonra Seyyid Süleymân-ün-Nedvî, Şeyh-ul-İslâm Esseyyid Hüseyin Ahmed-ül-Medenî, Mevdûdî’ye reddiyeler yazarak yanlış düşüncelerini ortaya çıkardılar.

Kitaplarının hepsini Urdu dili ile yazdı. Şeyh Mes’ûd Âlim-ün-Nedvî ve talebesi tarafından Arapçaya tercüme edildi. Urdu dilinde akıcı bir kalemi vardı. Fakat yazdığı bâzı kitaplarında, şahsî düşünceleri açıkça görülmektedir. Bilhassa Urdu dilinde neşredilen kitaplarında, Eshâb-ı kirâma dil uzatmaktadır. Hazret-i Osman’a iftirâ etmektedir. Selef-i sâlihini kötülemektedir. Pakistan’daki din adamlarından Muhammed Zekeriyyâ da, önce Mevdûdî’nin yazılarını beğeniyordu. Hatâlarını görünce, kendisine nasîhat mektubu yazdı. Sonra da fikirlerini reddeden bir kitap neşretti. Doktor Abdurrezzak Hezâravî Pakistânî, bu kitabı Urdu dilinden Arapçaya tercüme etti ve açıklayarak yayınladı.

Hindistan’da 1 Ağustos 1951 günü toplanan bir ülemâ heyeti, Mevdûdî’nin kurduğu El-Cemât-ül-İslâmiye’nin Müslümanları ayrı bir yola sürüklediğine karar verdiler. Bu kararı kitaplarda ve gazetelerde yayınladılar. Pakistan âlimleri de Mevdûdî’nin kitaplarını okuyanlara zararlı olduğuna karar verdiler. Bu kararı yayınladılar. Karar, Ravalpindi şehrinde Ahbar-ül Cemiyye’de 22 Şubat 1976 târihinde yeniden yayınlandı.

Pakistan’da Medreset-ül-İslâmiyye’nin kurucularından Yûsuf Benûrî, Üstad Mevdûdî kitabında Mevdûdî’nin bozuk görüşlerini ve fikirlerini göstererek gerekli cevapları verdi.

.

Seyyid Ahmet ArvasiPosted on 

Zamanımız mütefekkir, eğitimci ve yazarlarından. Peygamber efendimizin torunu hazret-i Hüseyin’in soyundan olup, seyyiddir. Babası Van gümrük müdürlüğünden emekli Abdülhakim Efendi, annesi Cevahir hanımdır. Dedeleri, Van’ın Müküs (Bahçesaray) kasabasına bağlı Arvas (Doğanyayla) köyündendir. 15 Şubat 1932 (H. 7 Şevval 1350)de Ağrı ilinin Doğubayezid kasabasında doğdu. 31 Aralık 1988 (H. 22 Cemaziyel evvel 1409) tarihinde İstanbul’da vefat etti.

Ahmet Arvasi yedi yaşına geldiği zaman, babası Van’a tayin edilince ilk tahsiline Van’da başladı, Doğubayezid’de bitirdi. Ortaokula Karaköse’de başladı, Erzurum’da bitirdi. İmkansızlıklar yüzünden liseye devam edemediği için, Erzurum Erkek Öğretmen Okulu’na (sonra Nene Hatun Kız Öğretmen Okulu oldu) kaydoldu ve 1952 senesinde bitirerek, öğretmen oldu. Önce Konya’da sonra Ağrı’nın Molla Şemdin köyüne tayin edildi. Ahmet Arvasi, yaratılışı icabı çok cömertti. Öğretmenlik yaptığı köyün halkı çok fakir olduğu için, çocukların çoğu, kalem-defter alamazdı. Aldığı maaşın çoğunu fakir çocuklara harcardı. Buradan askere gitti. Askerlik vazifesini bitirdikten sonra tekrar öğretmenliğe döndü. 1958 senesinde Ankara Gazi Eğitim Enstitüsü Pedagoji bölümünü bitirdi. Eğitim Enstitüsünde okurken, Anadolu’dan gelen saf temiz gençlerin Enstitüdeki menfi propagandalarla dinlerini, imanlarını kaybettiklerine çok üzüldüğünü söylerdi. Bunun için ilk kitabı olan Kendini Arayan İnsan’ı yazdı.

Pedagoji bölümünü bitirdikten sonra, Erciş Öğretmen Okulu, sonra da Balıkesir Savaştepe Öğretmen Okuluna tayin edildi. İnsan ve İnsan Ötesi, Diyalektiğimiz Estetiğimiz, Eğitim Sosyolojisi adlı eserlerini bu zamanda yazdı. Yorucu öğretmenlik hizmetleri yanında gençliğin kendi kültür ve medeniyetine sahip çıkmaları için devamlı eserler ortaya koydu. Konferanslar verdi, gazete ve dergilerde makaleler yazdı.

Balıkesir, Bursa, İstanbul Eğitim Enstitülerinde senelerce Türk Milli Eğitimine hizmet etti. Doğu Anadolu Gerçeği eserini yazdı ve 1979 yılında emekliye ayrıldı. Makaleleri; Türk İslam Ülküsü (üç cild) ve Size Sesleniyorum adlı kitabında toplandı.

Vefatından birkaç sene evvel kalp rahatsızlığına yakalandı. Çok yıpranmasına rağmen, konferans ve günlük yazılarına devam etti ve daima Türk-İslam Ülküsünü savundu.

Vaktinin çoğunu ibadet ve kitap okuyarak geçirirdi.

31 Aralık 1988 tarihinde, günlük makalesini yazarken, daktilosunun başında kalb krizinden vefat etti. 1 Ocak 1989 tarihinde, Fatih Camiinde kılınan cenaze namazından sonra, kendini sevenlerinin omuzunda kalabalık bir cemaat tarafından, İstanbul-Edirnekapı Kabristanlığına defnedildi.

Ahmet Arvasi, Türk Milli Eğitimine hizmet ederken vatan ve milletini seven çok değerli gençler yetiştirdi. Her şeyin faniliğini, dünyanın geçiciliğini, ebedi hayatın öldükten sonra başlayacağını, Allah ve Resulü’ne muhabbetin esas olduğunu gençlere ve tanıdıklarına hep söylerdi.

Kendisi görüşünü şöyle açıklar:

“Ben İslam, iman ve ahlakına göre yaşamayı en büyük saadet bilen, Türk milletini iki cihanda aziz ve mesud görmek isteyen ve böylece İslamı gaye edinen Türk milliyetçiliği şuuruna sahibim. Benim milliyetçilik anlayışımda ırkçılığa, bölgeciliğe ve dar kavmiyet şuuruna asla yer yoktur. İster azınlıklardan gelsin, isterse çoğunluktan gelsin her türlü ırkçılığa karşıyım. Bunun yanında şanlı Peygamberimizin (sallallahü aleyhi ve sellem); “Kişi kavmini sevmekle suçlandırılamaz.” “Kavminin efendisi, kavmine hizmet edendir.” “Vatan sevgisi imandandır.” hadis-i şeriflerine bağlıyım. Yine şanlı Peygamberimizin (sallallahü aleyhi ve sellem); “İlim mü’minin kaybettiği malıdır. Nerede bulursa alsın.” hadis-i şeriflerindeki mukaddes ölçüye bağlı olarak, hızla muasırlaşmak gereğine inanmaktayım. Bu, Türk-İslam kültür ve medeniyetinin yeniden doğuşu olacaktır.

Asla, unutmamak gerekir ki, yabancı ideolojiler, yabancı ve istilacı devletlerin fikir paravanaları olup, milletleri içten vuran sinsi tuzaklardır. Bunu bildiğim, buna inandığım içindir ki, Türk milletini parçalama oyunlarına ve tertiplerine karşı durmayı, büyük bir namus ve vicdan borcu bilmekteyim.

.

Necip Fazıl KısakürekPosted on 

Son dönem şâir, yazar ve fikir adamlarından. 1904’te İstanbul Çemberlitaş’ta, bir konakta dünyâya geldi. Babası hukukçu Fâzıl Bey, annesi Mediha Hanımdır. Âilesi, baba tarafından Kahramanmaraş’ın köklü âilelerinden Kısakürekzâdelere dayanır. Yazara verilen Ahmed Necib ismi, dedelerinden birinin adıdır.

1912’de Gedikpaşa’da bir Fransız Mektebine yazıldı. Sonra yine, aynı yerde bulunan Amerikan Kolejine, Büyükdere’de Emin Efendinin Mahalle Mektebine devam etti. Annesinin hastalığı dolayısıyla taşındıkları Heybeliada’da (1915) Nümûne Mektebini bitirerek oradaki Bahriye Mektebine girdi. İlk şiirlerini burada yazmağa başladı. Mektepte arkadaşları arasında lakabı “şâir”di. Bahriye Mektebini son sınıftayken terk ederek, 1917’de Dârülfünûnun Felsefe Bölümüne başladı. İlk şiirleri bu yıllarda dergilerde yayınlanmaya başladı. 1924’te Maarif Vekâleti tarafından Paris, Sorbon Üniversitesine tahsilini ilerletmek için gönderildi ise de, bir yıl sonra geri döndü.

Bir müddet Hollanda, Osmanlı ve İş Bankalarında müfettiş ve muhâsebe müdürü olarak çalıştı. Bankacılık mesleğinden 1938 yılında ayrılarak 1941 yılına kadar Fransız Mektebinde, Ankara Devlet Konservatuarında, İstanbul Devlet Güzel Sanatlar Akademisinde, Robert Kolejde, Ankara Dil Târih Coğrafya Fakültesinde hocalık yaptı. Bu târihten sonra, yazar ve şâirliğinin yanısıra gazeteci olarak da basın hayâtına girdi ve siyâsetle ilgilendi. Böylece fikir ve aksiyon adamı olarak hayâtının sonuna kadar sürecek olan bir mücâdelenin içine atıldı. Büyük Doğu hareketi ve 1943’te başlayıp 1972’ye kadar süren Anadolu’yu köşe bucak tarayan, Almanya’ya kadar taşan konferansları bu devrededir. Yine, bu devrede sekiz defâda toplam 3 yıl 6 ay 20 gün hapis yattı. Kesif ve yorucu, mücadeleci bir hayattan sonra, 1972’de evine çekilen yazar, eser yazmaya, dergi ve gazetelerde şiirlerini yayınlamaya devam etti. 1980 yılında “Sultan-üşşüara” (Şâirler Sultanı) îlân edildi. 25 Mayıs 1983 günü, çile ve mücâdelerle dolu hayâtı sona erdi.

1922 yılında Yakub Kadri aracılığıyla Yeni Mecmua’da ilk şiirini yayınlayan Necib Fâzıl, hayâtının sonuna kadar çeşitli dergi ve gazetelerde şiirlerini yayınlamaya devam etti. İlk şiir kitabı, Örümcek Ağı 1925’te, Kaldırımlar ise 1928’de yayınlandı. Kaldırımlar şiiri, onu, şöhretin zirvesine çıkardı ve sanat çevrelerine kendini, şâir olarak kabul ettirdi. Bu ilk şiirlerinde koyu ferdiyetçilik ve derbeder (bohem) bir yaşayışın izleri görülür.

1934’e kadar eserlerine ve sanatına hâkim olan bu durumu, büyük âlim Seyyid Abdülhakîm Arvâsî’yi tanıyıncaya kadar devam etti. Beyoğlu Ağa Câmiinde ilk defâ tanıdığı bu zâtı, 1943 yılında vefâtına kadar, Eyüp’teki dergâhında ziyâret ederek, sohbetlerinde bulundu. Bu olay, Necib Fâzıl’ın şahsiyetine, fikrine, dünyâ görüşüne büyük etki yaptı. Âdetâ her şeyiyle yeniden doğdu.

Bu devreden sonra yazar, kendi tâbiriyle fildişi kulesinden iner, memleketine, insanlarına karşı sorumluluk duyan “Müslüman bir sanatkâr ve münevver” hüviyeti kazanır. Kalemiyle, inandığı, doğru, güzel, iyi bildiği değerleri yaymak, savunmak, tanıtmak gayreti, hayâtının sonuna kadar devam etti. Bu maksatla, şâirliğinin yanısıra, edebiyatın hemen her dalında kalem oynatarak, yüzden fazla eser verir. 1934’e kadar sâdece şâir olarak tanınan ve üç şiir kitabının sâhibi olan Necib Fâzıl, bu olaydan sonra her türde, bilhassa bir fikir ve aksiyon adamı olarak nesir alanında velûd, çok eser veren bir yazar olur.

Gazetecilik ve basın hayâtına atılır. 1936’da, uzun ömürlü olmayan, Ağaç isimli dergiyi çıkarır. İkinci Dünyâ Harbinin başında, Son Telgraf Gazetesinde, “Çerçeve” başlığı altında fıkralar yazmaya başlar. Fıkra yazarlığını çeşitli gazetelerde uzun müddet sürdürdü. Bu fıkralardan seçtiklerini, daha sonra Çerçeve başlığı altında yayınlamıştır. 1 Eylül 1943’te Büyük Doğu dergisini çıkarır. Bu dergi 1978’e kadar fasılalarla yayınını sürdürür.

Necib Fâzıl 1935’e kadar daha ziyâde ferdî, beşerî duyguları, kendi iç sıkıntılarını, buhranlarını dile getirir, “sanat için sanat” görüşüne sıkı sıkıya bağlıdır. Yalnız şiirle meşgul olur. 1935 yılından sonra şâirliğinin yanısıra, daha çok nesir eserleri verir. Bunlar tezli eserlerdir. Ya, “mutlak hakikat” dediği tezini işler, yâhut bu uğurda çektiği acıları, zorlukları, anlatır. Yazar artık “sanat Allah içindir” görüşündedir. Konu ve temalardaki bu değişiklik, daha önce kendini şâir olarak göklere çıkaran sanat çevrelerinin ve üst kademenin Necib Fâzıl’dan uzaklaşmasına ve “sâbık şâir” ilân edilmesine sebep olur.

Şiirlerinde dinç ve oturmuş bir dil, mazbut ve sağlam bir teknik bulunan şâir; bütün şiirlerinde hece veznini kullanmış “şekle” ısrarla bağlı kalmıştır. Modern şiir ölçüleriyle, tekke şiiri tarzında yazmıştır. İnsanın kâinattaki yeri, iç âlemin gizli duygu ve ihtirasları, madde ve ruh problemleri, mânevî duyuşlar… şiirlerindeki başlıca temalardır. Şiiri, günümüz şiirini ve zamanındaki bâzı şâirleri etkilemiştir.

Nesir dilinde derinliğe yöneldiği kadar da nükteye, kelime oyunlarına bağlı kalan bir ifâdesi vardır. Öfkeli, polemikçi, tenkitçi bir zekânın fantazi yükleri ve şaşırtıcı nükte buluşları nesrinin başlıca özelliğidir.

Eserleri, telif ve sâdeleştirerek yayına hazırladıklarıyla yüzün üzerindedir. Edebî türlerin hemen hepsinde eser vermiştir. Toplam eseri (8 şiir, 14 piyes, 7 senaryo, 3 hikâye kitabı, 2 roman, 4 hatıra eseri, 17 dînî-tasavvufî eser, 47 siyâsî-târihî inceleme eseri, hitâbe ve konferanslarla, fıkralarının toplandığı kitaplarla berâber) 102’dir. Ayrı kitaplar hâlinde yayınlanan şiirlerini, Çile ismiyle tek bir kitapta toplayarak, bunun sonuna şiir sanatı üzerine görüşlerini Poetika ismiyle ilâve eder. Şiirleri daha sonrakilerle birlikte Bütün Şiirleri adlı bir kitapta toplanmıştır. Peygamberimizin “sallallahü aleyhi ve sellem” hayâtını levhalar hâlinde anlattığı 63 bölümlü Esselâm, ikinci şiir kitabıdır. “Mutlak hakîkati yaymak için en üstün dokunaklı bir alet” dediği tiyatro sâhasında on dört eser vermiştir. Piyeslerinin bir kısmı filme alınmış ve oynanmıştır. Bir Adam Yaratmak, Nam-ı Diğer Parmaksız Sâlih; Sabırtaşı piyesi birincilik kazanmıştır. Ulu Hakan Abdülhamîd Han, Yunus Emre, Reis Bey, tiyatro eserlerinden bâzılarıdır. O ve Ben, Tanrı Kulundan Dinlediklerim, Târih Boyunca Büyük Mazlumlar isimli eserlerinde, Seyyid Abdülhakîm Arvâsî hazretlerinden hâtıralar nakleder. Rabıta-i Şerif risâlesini ve Reşehat kitabını sâdeleştirerek yayına hazırlar. Nefehat’tan seçtiği velîler Halkadan Pırıltılar adı ile yayınlanmıştır. Ayrıca Başbuğ Velîler adlı bir eseri daha vardır. Çöle İnen Nur, İlim Beldesinin Kapısı Hazret-i Ali, Benim Gözümde Menderes biyografik eserlerindendir. Doğru Yolun Sapık Kolları’nda ise Ehl-i sünnetin dışındaki bozuk mezhepleri anlatır.

Necib Fâzıl bir İslâm âlimi, eserleri de ilmî eserler değildir. Böyle olmadığını, ilmin ve sanatın sahalarının ayrı olduğunu kendisi de eserlerinde ifâde etmektedir. O, “Efendim” diye bahsettiği büyük bir İslâm âliminin sohbetleriyle sanat hayâtımızda zirve noktalara çıkmış, son yüzyılımızda yetişmiş en büyük şâir ve yazarlarımızdan birisidir. Dînî, mukaddes konu ve temaları işleyerek, düşünen, tefekkür eden genç nesillere faydalı olmaya çalışmıştır.

    SAKARYA DESTANI
    İnsan bu, su misali, kıvrım kıvrım akar ya;
    Bir yanda akan benim, öbür yanda Sakarya,
    Su iner yokuşlardan, hep basamak basamak;
    Benimse alın yazım, yokuşlarda susamak.
    Her şey akar, su, târih, yıldız, insan ve fikir;
    Oluklar çift; birinden nur akar, birinden kir.
    Akışta demetlenmiş, büyük, küçük, kâinât;
    Şu çıkan buluta bak, bu inen suya inat!.
    Fakat Sakarya başka, yokuş mu çıkıyor ne,
    Kurşundan bir yük binmiş, köpükten gövdesine;
    Çatlıyor, yırtınıyor yokuşu sökmek için,
    Hey Sakarya, kim demiş suya vurulmaz perçin?
    Rabbîm isterse, sular büklüm büklüm burulur,
    Sırtına Sakarya’nın, Türk târihi vurulur.
    Eyvah, eyvah, Sakarya’m, sana mı düştü bu yük?
    Bu dâvâ hor, bu dâvâ öksüz, bu dâvâ büyük!..
    Ne ağır imtihandır, başındaki Sakarya!
    Binbir başlı kartalı nasıl taşır kanarya?
    İnsandır sanıyordum mukaddes yüke hamal:
    Hamallık ki, sonunda, ne rütbe var, ne de mal,
    Yalnız acı bir lokma, zehirle pişmiş aştan;
    Ve ayrılık, anneden, vatandan, arkadaştan,
    Şimdi dövün Sakarya, dövünmek vakti bu ân;
    Kehkeşanlara kaçmış eski güneşleri an!
    Hani Yûnus Emre ki, kıyında geziyordu;
    Hani ardında çil çil kubbeler serpen ordu?
    Nerede kardeşlerin, cömert Nil, yeşil Tuna;
    Giden şanlı akıncı, ne gün döner yurduna?
    Mermerlerin nabzında hâlâ çarpar mı tekbir?
    Bulur mu deli rüzgâr o sedayı: Allah bir!
    Bütün bunlar sendedir, bu girift bilmeceler;
    Sakarya, kandillere katran döktü geceler.
    Vicdan azâbına eş, kayna kayna Sakarya,
    Öz yurdunda garipsin, öz vatanında parya!
    İnsan üç beş damla kan, ırmak üç beş damla su;
    Bir hayâta çattık ki; hayâta kurmuş pusu.
    Geldi ölümlü yalan, gitti ölümsüz gerçek;
    Siz, hayat süren leşler, sizi kim diriltecek?
    Kafdağını assalar, belki çeker de bir kıl!
    Bu ifritten sualin, kılını çekmez akıl!
    Sakarya, sâf çocuğu, mâsum Anadolu’nun,
    Dîvânesi ikimiz kaldık Allah yolunun!
    Sen ve ben, göz yaşıyle ıslanmış hamurdanız;
    Rengimize baksınlar, kandan ve çamurdanız!
    Akrebin kıskacında yoğurmuş bizi kader;
    Aldırma, böyle gelmiş, bu dünyâ böyle gider!
    Bana kefendir yatak, sana tâbuttur havuz;
    Sen kıvrıl, ben gideyim. Son Peygamber Kılavuz!
    Yol onun, varlık onun, gerisi hep angarya;
    Yüzüstü çok süründün, ayağa kalk, Sakarya…
                                                              (1949)

.

Mustafa Reşid PaşaPosted on 

Şüphesiz Osmanlı Devleti’nin en önemli dönüm noktası, Tanzimat Fermanının ilanı ile başlayan devredir. Bazılarına göre bu büyük dönüşüm, reformun, Batılılaşmanın adıdır. Bazılarına göre ise Osmanlı Devleti için tükenişe yani yok oluşa açılan kapıdır. Bu kadar zıt bakış nereden doğmuştur?

Bir anlamda herkes hadiseye kendi zaviyesinden bakmaktadır. Oysa tarih kişilerin kendine göre çizdiği bir zaviye ile anlaşılmaz. Öyle olursa yazan ve yorumlayanlar, kendi düşündüklerini, inandıklarını aktarmış olurlar. Tarihe bir katkı sunamazlar.

Dolayısıyla bir konuyu yorumlarken hadisenin içinde bulunanların maksatlarını, hedeflerini ve nihayet olayın sonuçlarını bilerek neticeye varmalıdır.

Nitekim Tanzimat dönemi ve Tanzimat’ın mimarı olanlar sonraki yıllarda lise kitaplarına öyle şaşaalı ifadelerle yazıldı ki tartışılmaya bile açık kapı bırakılmadı. Oysa kendi döneminde en fazla tartışılan mevzulardan biri idi.

Övenlere göre nedense Tanzimat ve onun devamı olan gelişmeler hep ülkenin aydınlık geleceğine katkı sunuyordu. Gerçekte ise İmparatorluk hemen her bakımdan erimeye ve yok oluşa doğru belirgin bir şekilde serüvenini devam ettiriyordu.

Vaziyetin farkına varan Abdülaziz Han’ın ülkesini badireden çıkarma çabası ihtilalle sonuçlanacak ve padişah hayatını da kaybedecekti. II. Abdülhamid Han bilhassa otuz yıllık şahsi idaresi döneminde bu hatalı gidişi durduracak ise de onun da darbe ile devrilmesi Osmanlının acı akıbetini beraberinde getirecekti. 

Buna rağmen Tanzimat döneminden sonra, nedense bütün hatalar ve yanlışlar padişahların hanesine yazıldı. Devleti felakete sürükleyenler ise kahraman bilindi ve yüceleştirildi. Cumhuriyet döneminde yazılan eserlerde de bunlar yine kahraman olarak anılmaya devam ettiler.

Hatta öyle ki Osmanlıya en muhteşem devirleri yaşatmış olan hakanlar dahi, onların gölgesinde kalmışlardı.

Bu nasıl bir eğitim ve zihniyetti?

Dolayısıyla Tanzimat devri ve sonrasını anlayabilmek için bu dönemlere damga vurmuş devlet adamlarını tahlil etmek yerinde olacaktır. İnşallah Cenab-ı Hak ömür verirse onları ve sebep olduklarını bir müddet yorumlamaya devam edeceğiz…

Elbette bunların en başında Mustafa Reşid Paşa gelmektedir. Reşit Paşa, Tanzimat devrini açan adam olduğu gibi kendisinden sonra gelecek devlet adamlarını yetiştiren kişi olarak da ünlüdür. Bir anlamda Osmanlı Devleti’nin akıbetini en fazla etkileyen kişi olmuştur. Onu bilmek ve tanımak sonrasını aydınlatma yönünde de belirleyici olacaktır.

Osmanlı Devleti’nde bilhassa II. Osman devrinden itibaren meşum darbeler devri açılmıştı. Bu darbeler daha çok iç veya dış meselelere bağlı olarak memleketin içinden kaynaklı hareketlerin sonucunda gerçekleşiyordu. Bazılarında dış etkilerin de olduğu ifade edilse bile bunlar tali detaylar olarak kalıyordu. Tanzimat devrinden sonraki darbelerde ise dış mihrakların etkisi birinci sıraya gelecek iç aktörler figüran olarak kalacaktır.

 

Lord Stratford Canning

Bütün bu darbelerde başrolü hep İngiltere oynayacaktır. İngiltere’nin bu denli etkili olmasında rol alan iki aktör ise dışarıdan Stratford Canning içeride ise Mustafa Reşid Paşa’dır.

Tarihlerimizde “Koca” ve “Büyük” lakapları ile kahramanlaştırılan Reşit Paşa ve Lord Stratford Canning kimdir ve nasıl bir rol oynamışlardır?

1808’den 1858 yılına kadar süren yarım asır içinde çeşitli aralıklarla İngiltere hükûmetini Osmanlı Devleti nezdinde temsil etmiş olan ünlü diplomat Lord Stratford Canning Tanzimat devrinin dışarıdaki en büyük tertipçisi ve destekçisi idi. Onu tanımadan Reşid Paşa’yı ve Tanzimat’ı anlamak mümkün olmayacaktır.

Reşid Paşa’nın Canning ile dostluğu 1830’lu yıllarda atılmıştı. 1836 yılında Londra Büyükelçiliğine gelmiş olan Mustafa Reşid Paşa’yı yakından tanıyan Canning, Osmanlı Devleti ile ilgili tasavvurlarını yürürlüğe sokacak adamı yakalamış bulunuyordu. Artık ikilinin hem kendileri hem de Osmanlı Devleti’nin geleceğine damgasını vuran bağlılıkları başlayacaktır…

Mustafa Reşid Paşa, iyi bir tahsil görmediği, İslâm bilgilerinden ve millî meziyetlerden mahrum olduğu için kısa zamanda Avrupaî fikirlerin ve Canning’in tesirinde kalacaktır. Nitekim aynı yıl Lord Stratford Canning ile dostluğunun neticesi olarak, mason locasına da giriş yapacaktır.

Mustafa Reşid Paşa’nın bu tarihten sonraki çalışmaları Canning ile birlikte Tanzimat’ın tam manasıyla şekillenmesi yolunda olacaktır. İngilizler bunu o an için Osmanlı Devleti’nin ihtiyacı olan siyasî ve askerî destek karşılığında istenecek şartlar olarak tasarlamakta idiler.

Reşid Paşa, Londra’da kaldığı süre boyunca, ülkesinde yapılması zorunlu reformlar hususunda düşüncelerini olgunlaştırdı. Artık Paşa’ya göre Osmanlı meselelerinin çözüm yeri Londra’ydı.

Öte yandan İngiliz Hariciye Nazırı Palmerston ile Stratford Canning avuçlarına aldıkları Reşid Paşa’ya her tür destek konusunda söz verdiler. Tam olarak kendisinin güvenini temin ettiler. Böylece bütün bağlantılar kurulmuştu. Nitekim Reşid Paşa da ikinci elçiliği sırasında Palmerston’a istedikleri tarzda reform vadeden bir layiha sunacaktır.

Reşid Paşa’nın hayatında önemli ve görünür roller üstlenen ünlü diplomat Canning’in hayatı ve hatıraları ile ilgili kitabı, Hasan Ali Yücel tarafından “Lord Stratford’un Türkiye Hatıraları” adıyla Türkçeye çevrildi. Yücel, bu tercümeye yazdığı sunuşta şunları yazıyordu:

“Yeni usullerin konulması hususunda Reşid Paşa, Canning’le anlaşmış hâlde idi… Canning de bu işi yapmaya en istidatlı devlet adamı olarak Reşid Paşa’yı buluyordu.”

Bütün bu açıklamalar Canning’in devlete tesir derecesini gösterirken Reşid Paşa’nın da onun bir sözcüsü konumunda olduğunu açıkça göstermektedir.

Yine Canning’in hayat ve hatıratını kaleme alan Sir Stanley Poole ise ikili arasındaki kuvvetli dostluğa değinirken:

“Canning’in daha sonraki başarılarında Reşid Paşa’nın büyük yardımı olduğu şüphesizdir ve Canning, Reşid Paşa’ya karşı duyduğu şükranlığı her vesile ile belirtmekten geri durmamıştır” demekte ve Canning’in şu sözlerine yer vermektedir:

“Nazırlar arasında politikaca ve ruhça en iyi anlaştığımız devlet adamı Reşid Paşa idi Sultan’ın elçisi olarak Londra’ya geldi, orada tanışıklığımızı ilerlettik. Türkiye’de devrim hareketleri konusunda bana açıldığını iyi hatırlıyorum. Yeniçeri Ocağı’nın yıkılmasıyla açılan yeni politika vadisinde faal bir rol oynamak kararında olduğu belliydi.”

İlişkinin bundan sonrasını Reşat Kaynar’ın tercümesinden aktaralım: “Paşa, Tanzimat taraftarlarının nasıl ve ne zaman işe girişmelerinin doğru olacağını sordu. Başından, diye cevap verdim. ‘Başından’ ne demektir? dedi. Tabiatıyla ‘hayat ve mülk masuniyetinden’ diye cevap verdim.”

Hasan Ali Yücel, Reşat Kaynar ve başka bazı tarihçiler ile müellifler uzun süre İstanbul’da elçilik yapmış ve bu vazifesindeki başarısından ötürü İngiltere Kraliçesi tarafından “Lord” unvanıyla taltif edilmiş Stratford Canning’i neredeyse Osmanlı menfaatleri için çırpınan, bu uğurda İngiliz menfaatlerini ikinci planda bırakan bir şahsiyet olarak takdim etmek gayreti içine düşmektedirler.

Elbette bu gayretin gerçek sebebi Reşid Paşa gibi Tanzimat ricalini temize çıkarmaktır. Canning’in Türkiye’de bulunduğu uzun yıllar içinde başta İngiliz menfaatleri olmak üzere Ermeni, Rum gibi azınlıkların, yabancıların, misyonerlerin, azınlık tüccarlarının menfaatlerine hizmet ettiği muhakkaktır. Nitekim Sir Stanley Poolen, Canning’in İstanbul’dan ayrılışında yaşananları anlattığı satırları bu gerçeği bütün çıplaklığıyla göstermektedir. Şöyle ki:

“Son olacağı sanılan ayrılışının arifesinde, şerefine İngiliz yurttaşları tarafından verilen bir şölende bulundu ve başarısının, yanında çalışanlar tarafından nasıl coşkunlukla değerlendirildiğini görme fırsatını buldu. Ermeniler, Rumlar, Amerikan misyonerleri, İzmir, İstanbul tüccarları Canning’i nasıl öveceklerini bilemiyorlardı…”

II. Mahmud Han döneminde hiçbir ciddi başarısı bulunmayan Canning, milletinin ve dininin değerlerini ve inançlarını unutmuş bir kukla (Reşid Paşa) sayesinde bir devleti kıskaç içerisine alarak zamanın en ünlü diplomatları arasına girmeyi başarabiliyordu.

Bu ikilinin Tanzimat’la neleri hedef aldığını haftaya anlatmaya devam edeceğiz…

TEFEKKÜR
Olur mâlik-i rikâb âlem-i tahkîke elbette
Atanlar gerdeninden rıbka-i tezvîr ü taklîdi
                                             Koca Râgıb Paşa

(Araştırma meziyetine sahip olurlar elbette,
Boynundan yalan ve taklit bağlarını çıkaranlar.)

Prof. Dr. Ahmet Şimşirgil
29.01.2021
Türkiye Gazetesi

https://www.turkiyegazetesi.com.tr/yazarlar/prof-dr-ahmet-simsirgil/617344.aspx

Abdülkerim Satuk Buğra HanPosted on 

İlk Müslüman-Türk hükümdarı. Doğum tarihi kesin olarak bilinmemektedir. Babası Karahanlı hükümdar ailesinden Bezir Han idi. Babasının ölümü üzerine amcası ve üvey babası Oğulcak Kadır Hanın himayesinde büyüdü. Satuk Buğra on iki yaşlarında iken Maveraünnehr ve Horasan bölgesine hakim olan Müslüman Samanlı Devleti şehzadeleri arasında anlaşmazlık çıktı. Bunlardan Nasır bin Ahmed, Oğulcak KadırHanın ülkesine sığındı. Ona iyi muamele edip Artuç nahiyesinin idaresini verdi. Artuç Nasır bin Ahmed’in gayretleri ve gelip-giden Müslüman tüccarlar sayesinde bir ticaret merkezi oldu. Satuk Buğra da Artuç’un ziyaretçileri arasındaydı. Nasır bin Ahmed’le tanışıp ondan İslamiyeti öğrenerek Müslüman oldu. Abdülkerim adını aldı. Yirmi beş yaşına gelince Müslüman olduğunu açıklayıp, amcası ile mücadeleye başladı. Onunla Fergana Savaşını yaptı. İlk olarak Atbaşı kalesini zaptetti. Daha sonra üç bin kişilik bir orduyla Kaşgar üzerine yürüyüp fethetti. Amcası OğulcakKadırHanı öldürdü. Ülkede hakimiyeti sağlayıp birliği temin etti. Türk ülkelerinde İslamiyeti hızla yaydı. Ebü’l-Hasan Muhammed gibi İslam alimleri, Satuk BuğraHana yol gösterip teşvik ettiler.

Abdülkerim Satuk Buğra Han, daha sonra yaptığı savaşlarda; Yağma, Çiğil, Oğuz kabilelerinin yerleşmiş bulunduğu Türkistan şehirlerini birer birer ele geçirdi. Bu sırada Karahanlılar Devletinin doğu kısmına hakim olan Büyük Kağan Bazır Arslan Han Çinlilerden yardım alarak 924 yılında Abdülkerim Satuk Buğra Hana karşı savaş açtı. Satuk Buğra Han Müslümanların yardım ve desteğiyle, onunla Balasagun Savaşını yaptı ve galib geldi.

Bundan sonra 31 yıl hüküm süren Satuk Buğra Han, güzel ve adil idaresi ile binlerce kimsenin Müslüman olmasına vesile oldu. 955 (H.344) senesinde Kaşgar civarında bulunanArtuç kasabasında vefat edip oraya defnedildi.

Abdülkerim Satuk Buğra Handan sonra, oğulları devrinde de ülkesine pekçok İslam alimi gelip, İslamiyeti doğru olarak anlattılar ve yayılmasına çalıştılar. Kendisinden sonra Musa Tunga adında bir oğlu yerine geçti. Bundan sonra da bunun oğluBaytaşSüleyman Arslan hükümdarlık yaptı. Başka oğulları ve kızları olduğu da rivayet edilmiştir.

Kaynak: Yeni Rehber Ansiklopedisi 

.

Tuğrul BeyPosted on 

Selçuklu Devletinin kurucusu. Oğuzların Kınık boyundan Selçuk Beyin torunudur. Babasının adı Mikail’dir. Muhtemelen 993 yılında doğdu. Babası Mikail, gazâ akınında şehit düşünce, dedesi Selçuk’un yanında büyüdü. Çocukluğu Cend’de geçti. Büyük bir îtinâ ile yetiştirildi. Âilesinden dînî ve millî terbiye alıp, mükemmel silâh kullanmasını öğrendi.

Selçuk Beyin vefâtıyla amcası Arslan Yabgu’nun Selçuklu âilesinin reisliğini almasına, kardeşi Çağrı Bey ile itiraz etmedi. Ancak dedelerinin vefâtından sonra iki kardeş Cend şehrini terk ederek batıya göç ettiler. Burada Mâverâünnehr hükümdarı İlek Nasr’ın kendilerine karşı düşmanca siyâseti üzerine Çağrı Bey ile Karahanlı hükümdarı Buğra Hanın ülkesine gittiler. Tuğrul Bey, Karahanlılar ülkesinde haps edildiyse de, Çağrı Bey, Buğra Han ordusunu yenip pekçok esir aldı. Alınan esirler karşılığı Tuğrul Bey serbest bırakıldı. Tekrar Mâverâünnehr’e döndüler. Buhara hâkimi Karahanlı Ali Tegin’in aleyhlerine faaliyeti ve yeni durum üzerine Tuğrul Bey çöle çekildi. Çağrı Bey de yeni vatan keşfi için Rum Gazâsına çıktı. İki kardeş, Rum Gazâsından alınan ganîmetlerle çok zenginleştiler.

Arslan Yabgu, 1205’te Gaznelilerce esir alınıp, Hindistan’da haps edilince, iki kardeş ortak iktidar sistemiyle Selçuklu âilesinin lideri oldu. Liderliği Karahanlı Ali Tegin tarafından şüpheyle karşılanınca, ikili liderlik sistemi yerine amcaları Musa’yı Yabgu yapıp, üçlü iktidar sistemine geçtiler. 1034 sonbaharında, Gaznelilerin müttefiki Oğuzlardan Şah Melik, Selçuklulara âni bir baskın yapınca, zayıfladılarsa da, tekrar toplandılar. On bin kişilik kuvvet toplayarak Gaznelilere âit Horasan’a girdiler. Gazneli Mes’ûd’un ordusunu 20 Haziran 1035’te Mesâ’da yendiler. Gaznelilerle antlaşma yapıp; Nesâ, Ferâve ve Dihistan’ı aldılar. Ayrıca TuğrulBeye Gazneli Mes’ûd tarafından hâkimiyet alâmetlerinden olan hil’at, at, menşur ve sancak gönderildi. Tuğrul Bey antlaşmayla Nesâ’da Gaznelilere tâbi federal bir devlet kurmuş olmasına rağmen, resmî îlânı yoktur.

Tuğrul Bey ve diğer Selçuklu hânedan mensupları toprak sâhibi olunca, Oğuz boyları ve kabile reisleri yanlarına akın edip, toplandılar. Tuğrul Bey, çok güçlenip, bölgenin nüfûsu artınca; Gazneli Mes’ûd’a önceki üç şehrin dar geldiğini bildirip, 1037’de Merv, Serahs ve Bâverd’iyi de istedi. Bu şehirlere karşılık da Gaznelilerin maaşlı askeri olma ve Horasan’daki asâyişi temin etme taahhütünde bulundular. Teklifleri oyalamaya alınınca, Tuğrul Bey küçük gruplar hâlinde akın harekâtı yaptırdı. Çağrı Beyin idâre ettiği akınlarda Selçuklular Cüzcan, Tâlekan ve Faryâb’dan Rey’e kadar harekâtta bulundular. Selçuklu akınlarını durdurmak için Gazneli Mes’ûd’un gönderdiği ordu Serahs yakınında 1038 Haziranında yenildi. Zafer sonrasında toplanan kurultayda Tuğrul Bey, hükümdar îlân edildi. Bu kurultay kararı ve 1038 târihi Selçuklu Devletinin kuruluşu olarak kabul edilir. Tuğrul Bey Nişapur’da kalıp, Çağrı Bey Merv’de melikler meliki olarak, askerî harekâtları idâre ederek ordu kumandanlığı yaptı.

Tuğrul Beyin Nişapur’da istiklâlini îlân etmesi, Gazne’de hoş karşılanmadı. Çağrı Bey, 1039 yılında Gaznelilerle iki kere muhârebe yapıp, yenildi. Tuğrul Bey ve diğer Selçuklu hânedanları, Gazneli Mes’ûd’un düzenli ordusuna karşı gerilla harpleri yapıp, onları yıprattılar. Gazneli Mes’ûd, antlaşma istedi. Tuğrul Bey, Gaznelilerin türlü metodlarla Selçukluları Horasan’dan çıkarabileceklerini tahmin ederek, zaman kazanmak ve hazırlıkları tamamlamak için çöle çekildi. Sultan Gazneli Mes’ûd’un 1040 Baharındaki Tûs ve Serahs istikâmetindeki harekâtı üzerine Selçuklular, Tuğrul Beye başvurup, harekete geçmesini istediler. Tuğrul Bey, 1040 Mayısında çölden çıkıp, Serhas’ta Gazneli ordusuyla karşılaştı. Gazneliler ot ve yiyecek sıkıntısı çektiğinden Merv’e hareket edince, Tuğrul Beyin kumandasındaki Selçuklular, sağdan ve soldan taarruzla Gaznelileri tâciz ettiler. Dandanakan Kalesi önünde yapılan asıl muhârebede Gazneliler bozuldular. 23 Mayıs 1040 târihinde kazanılan Dandanakan Zaferiyle, Tuğrul Bey tekrar tahta oturdu. Tuğrul Bey zafer sonrasında ele geçen ganimetle zenginleşip, kumandanlara pekçok ihsanlarda bulundu. Kurultay toplandı. Kurultayda devletin temel stratejisi tespit edilip, plânlar yapıldı. Bağdat’taki Abbasî Halifeliğine bağlılık ve hürmet ifâde eden mektup gönderildi.

Çağrı Beyin 1060’ta vefâtına kadar ortak iktidar sistemine göre hareket edilmesine rağmen, devleti temsil yetkisi Tuğrul Beye âitti. Tuğrul Bey hükümdarlığını ve Selçukluları maddî güçlerle kuvvetlendirdiği gibi mânevî olarak da Halîfe, âlim ve tasavvuf ehlinden destek alıyordu. Tebaasının refah seviyesini yükseltip, orduyu askerî sisteme göre teşkilâtlandırıyordu. 1040 Dandanakan Zaferi ve 1043’te devlet merkezini Rey’e taşıması sebebiyle Bağdat’taki Abbâsi Halîfesi El-Kaim’e tekrar bağlılığını arz etti. Tuğrul Beyin Abbasî Halîfesiyle münâsebeti Sünnî İslâm dünyasında büyük îtibâr kazanmasına sebep oldu. Halîfe El-Kaim, Tuğrul Beyin yanına; büyük İslâm âlimlerinden olup, sosyal ve devlet idâresi hakkında Ahkâm-üs-Sultâniye isimli eserin sâhibi olan Maverdî’yi gönderdi. Tuğrul Bey, ülkesinde hutbeyi Abbasî Halîfesi adına okuttu; halîfenin zâlim Büveyhîler ve âsîlere karşı yardım talebini kabul etti. Halîfeye bildirdiği arz; samimiyetinin ve temiz itikadının ifâdesi olup, şunları ihtivâ ediyordu: Halîfeye hizmet etmek şerefine kavuşmak, Mekke’de Hac yapmak ve Hac yollarını Bedevîlerin taarruzundan korumak, Suriye ve Mısır’da Fâtimîlerle harp etmektir. 1055’te Bağdat’a gelip, hutbede adı okundu. Selçuklu Hânedanı ile Abbasîler arasında evlenmeler münâsebetiyle akrabalık kuruldu. Halîfe, Çağrı Beyin kızı Hatice Arslan Hatun ile 1056’da evlendi. Tuğrul Bey de Halîfe’nin kızı ile 1062’de muhteşem bir düğün merâsimiyle evlendi. Bağdat’tayken zâlim Büveyhîler ve sapık Fâtimîlere karşı mücâdele edip, Musul ve bölgede Selçuklu hâkimiyetini tesis etti. Büveyhli hükümdarını öldürerek, Bağdat ve sünnî âlemini katliam ve tahripten korudu. Selçukluların batısındaki Bizans ülkelerine fetih harekâtı ve akınlarında bulundu. Erzurum Hasankale’ye gelip, Malazgirt’i fethetmek istediyse de kışın yaklaşması üzerine, baharda gelmek üzere kuşatmayı kaldırdı. Tuğrul Bey, hâkimiyet ve tahrik sebebiyle kendine âsî olan üvey kardeşi İbrâhim Yınal’ın isyânını 1058’de bastırıp, onu cezâlandırdı.

Tuğrul Bey, devâmlı mücâdeleyle geçen uzun yıllar sonunda çok büyük işler başardı. Dünyânın en büyük devletlerinden birini kurup, Türk İslâm âlemine çok hizmeti geçti. Mâverâünnehr’den Anadolu’ya, Irak’tan Âzerbaycan ve Kafkasya’ya kadar olan ülkede huzur ve emniyet tesis etti. Yirmi sekiz ülkeye kendi hâkimiyetini kabul ettirdi. Zirâî, ticârî faaliyet neticesinde iktisâdî hayat gelişip, refah seviyesi yükseltildi. Bizans akınlarında çok ganimet alınıp, büyük gelir elde edildi. Devlet teşkilâtı muazzam şekilde tesis edilip, kuvvetli temeller üzerine oturtuldu. Selçuklu Devlet Teşkilâtı, devrinde ve sonra kurulan Türk ve İslâm devletlerine nümûne oldu. Tuğrul Bey, yirmi beş yıl adâlet, ihsan ve gazâlarla geçen hükümdârlıktan sonra, hastalandı. Yetmiş yaşlarında Rey yakınlarındaki yazlığında 5 Eylül 1063 târihinde vefât etti. Tuğrul Beyden sonra Selçuklu tahtına yeğeni Alparslan geçti. Tuğrul Bey âdil, vakur, cömert, samimi, iyi ve yumuşak huylu bir şahsiyetti. Halkı tarafından sevilen bir hükümdar ve ordusunca tam bağlanılan kuvvetli bir kumandandı. “Kendime bir saray yapıp da yanında bir câmi inşâ etmezsem, Allahü teâlâdan utanırım.” sözü Tuğrul Beyin dînî duygularını çok güzel ifâde etmektedir.

Kaynak: Yeni Rehber Ansiklopedisi 

.

Çağrı BeyPosted on 

Büyük Selçuklu Devletinin kurucularından. Selçukluların ilk hükümdârı Tuğrul Beyin kardeşidir. 990 yılında doğdu. Künyesi Ebû Süleymân olan Dâvûd Çağrı Bey, Horasan bölgesinin emîri idi. Târihçi Beyhekî ve Gerdizî onu dâimâ Dâvûd ismiyle zikretmişlerdir. Diğer kaynaklarda da öbür isimleri geçmektedir.

Seyhun ve Ceyhun nehirleri arasında yer alan meşhur ilim ve irfân bölgesi Mâverâünnehr’de Oğuz Türklerini etrâfında toplayan Selçuk Beyin vefâtından sonra, ülkenin idâresi oğulları arasında taksim edilmişti. Büyük bir kısmı oğlu Mikail Beye verilmişti. Yabgu ünvanını taşıyan Mikail Beyin vefâtından sonra ülkenin idâresi oğulları Dâvûd Çağrı Bey ile Mehmed Tuğrul Beye kaldı. İki kardeş, Karahanlı Hakanı İsrâil Arslan Yabgu’yu reis tanıyıp, Gaznelilerle olan mücâdelesine katıldılar.

Çağrı Bey, 1016’da Mâverâünnehr’den Bizans ülkeleri üzerine cihâda çıktı. Horasan bölgesine gelerek oradaki Türkmenleri etrâfına topladı. Buradan Irak-ı Acem bölgesine geçerek Bizans’a bağlı Ermeni Vaspurakan ve Ani krallıkları ile Âzerbaycan’da muhârebeler yaptı. 1016’dan 1022 senesine kadar altı yıl boyunca Bizans hududunda Ermeni ve Hıristiyan Gürcü krallıklarıyle savaştı. Birçok muvaffakiyetler ve ganîmet kazanan Çağrı Bey, tekrar Mâverâünnehr’e döndü. 1025’te Mâverâünnehr’e geçen Sultan Mahmud Gaznevî, Türkmenlerin ve Selçukluların reisi Arslan Yabgu’yu esir edip Hindistan’a gönderince, ülke halkının bir kısmı Gaznelilerin tâbiiyeti altına girdi. Bir kısmı ise Tuğrul ve Çağrı beylere katılarak ordularını güçlendirdiler. Böylece iki kardeş, amcaları Mûsâ Yabgu ile birlikte Türkmenlerin reisi oldular. Mâverâünnehr bölgesinde râhat ve huzur içinde devleti idâre eden Selçuklu liderleri, muhâfızları durumundaki Ali Tigin’in 1034’te vefâtı üzerine zor durumda kaldılar. Buhârâ ve Harezm emirleri tarafından baskı altına alındıklarından, Horasan’a geçmek zorunda kalan Çağrı ve Tuğrul beyler, Gazneli Sultanı Mes’ûd’un Horasan vâlisine mürâcat ederek sürüleri için Sultan’dan yaylak ve kışlak istediler. Fakat istekleri kabul edilmediği gibi o bölgeden uzaklaştırmak için üzerlerine büyük bir ordu gönderildi. Nisa yakınlarında yapılan harbi Selçuklu liderleri Tuğrul ve Çağrı beyler kazandılar (1035).

Bu muvaffakiyetleri üzerine Gazneli Sultan Mes’ûd, Selçuklu reisleriyle müzâkerelere girişti ve isteklerini fazlasıyla verdiği gibi, birçok imtiyazlar da tanıdı. Sultan Mes’ûd, Dihkan ve Dihistan bölgelerini vermesine karşılık, onların Oğuzlara karşı durmalarını şart koştu. Ancak Selçuklular, Oğuz boylarının akınlarına mâni olamadıklarından bir kere daha Sultan Mes’ûd ile karşı karşıya geldiler. Sultan’ın gönderdiği büyük bir orduyu da mağlûb ettiler. Hattâ Çağrı Bey, kendisine saldıran Cürcan vâlisini mağlûb ederek 1037’de Merv şehrini ele geçirdi. Burada “Melikü’l-mülûk” ünvânıyla hükümdârlığını îlân ederek adına hutbe okuttu. Bunu duyan Gazneli kumandanı Subaşı, taarruz için aldığı kesin emre uyarak Selçuklular üzerine yürüdü. Serahs civârındaki Talhâb denilen yerde iki gün süren şiddetli muhârebede Selçuklular bir zafer daha kazandılar (1038) ve Herat şehrini de ele geçirdiler. Aynı yıl Tuğrul Bey Nişabur’da Büyük Selçuklu Devletinin ilk hükümdârı olarak sultan îlân edildi. Durumun vehâmetini ve Selçukluların gittikçe kuvvetlendiğini gören Sultan Mes’ûd, büyük bir orduyla Selçuklular üzerine yürüyerek Cürcan’ı geri aldı. Belh şehrinden geçerek Karahanlılardan Böri Tigin’in tâbiliğini sağlamak için Mâverâünnehr ülkesine girdi. Ancak Çağrı Beyin üzerine geldiğini haber alınca, geri döndü ve 1039 yılı Nisanında, Çağrı Beyin kuvvetleriyle Aliâbâd Ovasında yaptığı muhârebede nisbî bir başarı sağladı. Ancak kesin bir netîceye varmak istediğinden yeniden Çağrı Beyin üzerine kuvvet sevk etti. Buna karşılık Çağrı Bey, vur-kaç taktiğiyle Gazneli kuvvetlerine ağır kayıplar verdirdi. Netîcede Selçukluların geleceğini tâyin edecek muhârebe 23 Mayıs 1040’ta Dandanakan Ovasında Gaznelilere karşı yapıldı. Başkumandanlığını Çağrı Beyin yaptığı harpte, Selçuklular, parlak bir zafer kazanarak, Gazneli ordusunu perişân ettiler (Bkz. Dandanakan Savaşı). Sultan Mes’ûd güçlükle canını kurtardı ise de karargâhı ve bütün hazînesi ele geçirildi. Bu başarı üzerine birçok Türkmen boyları Selçuklulara iltihâk etti.

Dandanakan Savaşından sonra yapılan kurultayda, eski Türk devlet an’anesi gereğince, ülkeyi kendi aralarında bölüştüler. Buna göre, Tuğrul Bey Irak-ı Acem bölgesi üzerine, Çağrı Bey ise Horasan’ın kuzey bölgesi ile Gaznelilerin elinde bulunan topraklar üzerinde fütûhât yapacaklardı. Mûsâ Yabgu ise, Herat ve Sistan bölgesi fütûhâtına memur edildi. Bu plâna göre hareket eden Çağrı Bey, 1040’ta Belh’e yürüdü ve Sultan Mes’ûd’un oğlu Mevdûd kumandasındaki yardımcı kuvvetleri bozarak şehri ele geçirdi. Şehrin kumandanı Altun-Tak da Çağrı Beyin emri altına girdi. Belh’ten sonra Cürcan, Badgis, Hutlan ve Tuharistan şehirlerini de hâkimiyeti altına alan Çağrı Bey, Merv şehrini hükümet merkezi yaptı. 1044’te Çağrı Beyin hastalanmasını fırsat bilen yeni Gazne Sultanı Mes’ûd’un oğlu Mevdûd, Belh ve Tuharistan’ı geri almak için ordular sevk etti ise de bu kuvvetler Çağrı Beyin oğlu Alparslan tarafından mağlûb edildiler. Bir müddet sonra sıhhatı düzelen Çağrı Bey, Tirmüz şehrini de ele geçirdi. Belh, Tuharistan ve diğer bâzı şehirleri oğlu Alparslan’a vererek Gaznelilerle mücâdeleye memur eden Çağrı Bey, diğer oğullarını da ayrı yerlerde vazîfelendirdi.

Büveyhoğulları hükümdarı Ebû Kalicar’ın 1048’de vefâtı üzerine Çağrı Bey, oğullarından Kavurt Beyi büyük bir ordu ile Büveyhoğulları üzerine sevk etti ve nihâyet 1055’te bütün Kirman bölgesi Selçukluların eline geçti. 1056’da Sistan bölgesi de Selçukluların hâkimiyetine girdi ve o bölge Mûsâ Yabgu’nun idâresine verildi.

Çağrı Bey, her zaman kardeşi Tuğrul Beye yardımcı oldu. Tuğrul Beye isyân edip saltanat dâvâsına kalkışan İbrâhim Yınal’a karşı, oğulları Alparslan ile Kavurt’u sevk edip isyânı bastırması son yardımı oldu. Bu hâdiseden sonra rahatsızlanan Çağrı Bey, 70 yaşında olduğu hâlde, nice İslâm âlim ve velîlerinin yetiştiği Serahs şehrinde vefât etti (1060). Orada defnedilen Çağrı Beyin, oğlu ve veliahtı Horasan Hâkimi Sultan Alparslan ile Kirman Hâkimi Ahmed Kavurt ve Âzerbaycan vâlisi Yakuti’den başka Osman, Behramşah ve Süleyman adında oğulları vardı. Onlar ülkenin muhtelif yerlerinde devlete ve İslâmiyete hizmet ettiler. Çağrı Beyin dört de kızı vardı.

Dâvûd Çağrı Bey, kardeşi Tuğrul Bey ile birlikte bütün İran ve yakındoğu ülkesini fethetmiş, Türkleri fâtih bir millet olarak bir araya toplamak ve Anadolu kapılarının tam anlamıyla İslâmiyete açılmasını sağlamak sûretiyle Türklüğe ve İslâmiyete pek büyük bir hizmet yapmıştır. Büyük Selçuklu Devleti ve medeniyetinin, daha sonra da Osmanlı Devletinin kurularak, İslâmiyetin ta Viyana kapılarına kadar ulaşmasına pek sağlam bir zemin hazırlamıştır.

Kaynaklar, Çağrı Beyin çok âdil, halîm, güzel huylu, fazîletli, fevkalâde dindar ve merhâmetli bir mücâhid olduğunu ittifakla kaydetmektedirler.

.

Sultan Muhammed AlparslanPosted on 

Selçuklu Devleti hükümdarı, Türk milletinin en büyük kahramanlarından. Selçuklu Devletinin kurulmasında önemli rolü olan Horasan valisi Çağrı Beyin oğludur. 20 Ocak 1029’da doğdu. İyi bir tahsil gördü, sayısız zafer kazanarak mertliği ve iyi kumandanlığı ile ün saldı. Babasının ölümünden sonra Horasan valisi oldu. Amcası Tuğrul Bey, 4 Eylül 1063’te öldüğü zaman vasiyeti üzerine Selçuklu tahtına Alparslan’ın ağabeyi Süleyman getirildi, fakat Türk beyleri buna itirazda bulundular ve Alparslan’ı hükümdar tanıdılar.

Alparslan 27 Nisan 1064’te büyük bir törenle tahta çıktı. Amcasının vezirliğini yapan ve Süleyman’ın tahta çıkmasını isteyen Amidülmülk Kündiri’yi azledip, büyük bir devlet adamı olarak tarihe adı geçen Nizamülmülk’ü vezir tayin etti. Başına buyruk beylerle mücadeleye girişen Alparslan, hepsini bir bayrak altına toplamayı başardı. Böylece Selçuklu Devleti kuvvetlendi.

1064 yılının sonuna doğru Alparslan, Bizans İmparatorluğu’nun üzerine yürüdü. Gürcistan’ı zaptetti. İsyan eden kardeşi Kavurd’u itaate zorladı. 1065’te Amuderya ırmağını geçti, o bölgedeki hükümdarla anlaştı. Alparslan’ın beyleri, Anadolu’da akınlar yapıp sayısız zafer kazandılar. Selçuklu Sultanının gittikçe kuvvetlenmesi Bizans İmparatorluğu’nu telaşlandırdı. İmparator Romanos Diyojenes ordusunu toplayıp sefere çıktı. Palu’ya geldiğinde Malatya’da bıraktığı ordusunun Türkler tarafından perişan edildiği haberini aldı. Geri dönmeye mecbur kaldı.

1070 yılında Alparslan, Horasan ve Irak ordularının başında Azerbaycan’a girdi, sınırdaki kaleleri fethetti. Van gölünün kuzeyinden geçerek Malazgirt önüne vardı, kale teslim oldu. Diyarbekir’den Elcezire’ye girdi, Urfa’yı kuşattı. Mısır’da birbirleriyle mücadele eden Fatımi komutanları, Alparslan’ı Mısır’ı almaya teşvik ediyorlardı. 1071 yılında Selçuklu ordusu Halep’te toplandı.

Alparslan’ın Mısır Seferine çıktığını öğrenen Bizans İmparatoru Diyojenes son bir hamle yapmayı düşündü. Azerbaycan’a kadar giderek Türk kalelerini zapta ve Türkleri Anadolu’dan atmaya karar verdi. Rumeli’de yaşayan Peçenek ve Oğuz Türklerini de ordusuna kattı. 13 Mart 1071’de 200.000 kişilik Bizans ordusu İstanbul’dan yola çıktı. İmparator, halkına büyük zaferle dönmeyi vad etmişti. Diyojenes ve ordusu yol boyunca katliam yaparak Erzurum yoluyla Malazgirt’e ulaştı. Haleb’i teslim aldığı sırada Bizans ordusunun gelmekte olduğunu öğrenen Alparslan, Mısır Seferinden vazgeçip kuzeye doğru yola çıktı. Bizans ordusunun harekatını günü gününe haber alarak, vaziyetini ona göre ayarladı. Musul, Rakka, Urfa yoluyla Diyarbekir ve Bitlis’e ulaştı. Ordusundan on bin kişilik bir kuvvet ayırıp Ahlat’a gönderdi. Bizans kuvvetleri ile ilk çarpışma Ahlat’ta oldu. Bizanslılar bozuldu. Buna iyice kızan imparator, Malazgirt Kalesine hücum edip, içerde yaşayan kadın-çocuk, ihtiyar ne varsa hepsini öldürdü. Malazgirt’e doğru devamlı yol alan Alparslan 24 Ağustos günü Malazgirt’in doğusundaki Rahva Ovasına ulaştı. Ahlat’a gönderilen kuvvetlerin gelmesi ile kısa bir zamanda karşısına çıkmasına şaşıran Bizans İmparatoru da, ordusunu Rahva Ovasının öbür tarafında düzene koydu. Anlaşma tekliflerinin reddetilmesi üzerine savaş hazırlıkları başladı.

26 Ağustos Cuma günü askerlerini toplayan Alparslan atından inerek secdeye vardı ve; “Ya Rabbi! Seni kendime vekil yapıyor; azametin karşısında yüzümü yere sürüyor ve senin uğrunda savaşıyorum. Ya Rabbi! Niyetim halistir; bana yardım et; sözlerimde hilaf varsa beni kahret!” diye dua etti. Sonra atına binerek askerlerine döndü ve; “Ey askerlerim! Eğer şehid olursam bu beyaz elbise kefenim olsun. O zaman ruhum göklere çıkacaktır. Benden sonra Melikşah’ı tahta çıkarınız ve ona bağlı kalınız. Zaferi kazanırsak istikbal bizimdir.”

Bu sözler orduyu coşturdu. Büyük şevkle ileri atıldılar. Alparslan son derece kurnazca bir harp taktiği planlamıştı. Hilal şeklinde yaydığı ordusuyla akşama kadar Malazgirt meydanında dövüştü. Şaşkına dönen Bizans ordusu, hilalin içine düştü. 200.000 kişilik koca ordu perişan oldu. İmparator esir edildi.

Sultan Alparslan savaştan sonra huzuruna getirilen imparatoru, hiç ümid etmediği şekilde affetti. Bizans imparatorunun harp tazminatı ödemesi, her yıl haraç ve ihtiyac halinde Selçuklu ordusuna asker göndermesi karşılığında barış andlaşması yapıldı. Fakat Diyojenes, İstanbul’a geri dönerken, Bizas tahtının el değiştirmesi, andlaşmayı geçersiz kıldı. Alparslan da, Selçuklu şehzadelerini Anadolu’yu fetihle görevlendirdi. Türkler, kısa zamanda Anadolu’ya hakim oldular.

Sultan Alparslan, Malazgirt zaferinden sonra 1072 senesinde çok sayıda atlı ile Maveraünnehr’e doğru sefere çıktı. Türkleri bir bayrak altında toplamak istiyordu. Ordunun başında Buhara’ya yaklaştı. Amuderya nehri üzerinde bulunan Hana kalesini muhasara etti. Kale komutanı, batıni sapık fırkasına mensup Yusuf el-Harezmi, kalenin fazla dayanamayacağını anladı ve teslim olacağını bildirdi. Hain Yusuf, Alparslan’ın huzuruna çıkarıldığı sırada Sultan’a hücum edip, hançer ile yaraladı. Yusuf’u derhal öldürdüler. Fakat Sultan Alparslan da aldığı yaralardan kurtulamadı. Dördüncü günü, 25 Ekim 1072 tarihinde; “Her ne zaman düşman üzerine azmetsem, Allahü tealaya sığınır, O’ndan yardım isterdim. Dün bir tepe üzerine çıktığımda, askerimin çokluğundan, ordumun büyüklüğünden bana, ayağımın altındaki dağ sallanıyor gibi geldi. “Ben, dünyanın hükümdarıyım. Bana kim galip gelebilir?” diye bir düşünce kalbime geldi. İşte bunun neticesi olarak, cenab-ı Hak, aciz bir kulu ile beni cezalandırdı. Kalbimden geçen bu düşünceden ve daha önce işlemiş olduğum hata ve kusurlarımdan dolayı Allahü tealadan af diliyor, tövbe ediyorum. La ilahe illallah Muhammedün resulullah!…” diyerek şehid oldu. Tahran yakınlarındaki Rey şehrine defnedildi. Yerine oğlu Melikşah geçti.

Sultan Alparslan saltanatı müddetince İslam dinine hizmet etti. İslamiyet’i içten yıkmaya çalışan gizli düşmanlara ve batıni, şii hareketlerine karşı çok hassastı. Hatta bir defasında; “Kaç defa söyledim. Biz, bu ülkeleri Allahü tealanın izniyle silah kuvveti ile aldık. Temiz müslümanlarız, bid’at nedir bilmeyiz. Bu sebepledir ki, Allahü teala, halis Türkleri aziz kıldı.” demişti.

Alparslan, büyük tarihi zaferlerinin yanısıra, medreseler kurmak, ilim adamlarına ve talebeye vakıf geliri ile maaşlar tahsis etmek, imar ve sulama te’sisleri vücuda getirmek suretiyle de hizmetler yaptı. İmam-ı a’zam’ın türbesini, Harezm Camii’ni ve Şadyah kalesi gibi pek çok eser inşa ettirdi. Zamanında; İmam-ı Gazali, İmam-ül-Haremeyn Cüveyni, Ebu İshak eş-Şirazi, Abdülkerim Kuşeyri, İmam-ı Serahsi gibi büyük alimler yetişmişti.

.

Molla GürânîPosted on 

Osmanlı Devletinin dördüncü şeyhülislâmı ve Fâtih Sultan Mehmed Hanın hocalarından. İsmi, Ahmed bin İsmâil bin Osman Gürânî olup, lakabı Şerefeddîn ve Şihâbeddîn’dir. 1410 (H.813) yılında Sûriye’nin Gürân kasabasına bağlı bir köyde doğdu. Doğduğu yere nisbetle Gürânî denildi. 1488 (H. 893) yılında İstanbul’da vefât etti. Kabr-i şerîfi Aksaray-Topkapı arasındaki kendi yaptırdığı câminin önündedir.

Molla Gürânî, daha küçük yaşta kendi memleketinde ilk tahsîlini yaptı. Bundan sonra Bağdat, Diyârbakır, Hıms ve Hayfa şehirlerine ve on yedi yaşında da Şam’a gidip, tanınmış âlimlerin derslerine devâm ederek ilmini arttırdı. Şam’dan Kâhire’ye gitti ve o devrin en meşhûr âlimi İbn-i Hacer Askalânî’den hadîs ve fıkıh ilmine dâir eserler okudu. Bu hocasından okuduğu eserler arasında Sahîh-i Buhârî ve fıkıh ilminde meşhûr eserler vardı. Molla Gürânî bu minval üzere tahsilini tamamladıktan sonra; tefsir, kırâat, hadis ve fıkıh ilimlerinde değerli bir âlim olarak yetişti. Yavaş yavaş tanınmaya ve Kâhire’deki medreselerde ders vermeye başladı. Memlûk Devleti hükümdâr ve devlet ileri gelenlerinin kurdukları ilim meclislerine katılıp, münâzaralara girdi. İlmi ve fesâhati, güzel konuşmasıyla dikkat çekip tanındı. Hattâ Kâhire’de herkese açık bir ders de verdi. Dersini dinleyen âlimler, onun ilimdeki üstünlüğünü taktir ettiler. Sahîh-i Buhârî’yi gâyet güzel bir mahâretle okuttuğunu bizzât görüp şâhit olan hocası İbn-i Hacer Askalânî ona icâzet verdi. Bundan sonra hayâtının bir bölümünü Kâhire ve Şam taraflarında geçirip Anadolu’ya geldi. Anadolu’ya gelişi, hayâtında başka bir safha olmuştur.

Molla Gürânî’nin Anadolu’ya gelişi şu şekildedir: O devrin meşhur Osmanlı âlimlerinden Molla Yegân, hacca gittiğinde, Kâhire’ye uğradı. Orada Molla Gürânî’yi tanıyıp, onun dîne bağlılığını ve ilimdeki yüksek derecesini görünce, Anadolu’ya getirmek istedi. Lütuf ve iltifât göstererek berâber gelmesini söyledi. O da bu teklifi kabûl ederek, Molla Yegân ile birlikte geldi. Meşhur âlim Molla Yegân, hacdan döndüğünde Sultan İkinci Murâd Hanın otağına gidip, bir sohbet yaptı. Sohbet sırasında Pâdişâh; “Gezip gördüğün yerlerden bize ne armağan getirdin.” diye sordu. Bunun üzerine Molla Yegân; “Tefsir, hadis ve fıkıh ilminde iyi yetişmiş bir âlim getirdim.” diyerek, hiçbir milletin kültür târihinde görülmeyen durumu bildirdi. Sultan; “Şimdi nerededir?” deyince, “Dışarıda beklemektedir” cevâbını verdi. Bunun üzerine Pâdişâh, onu içeri getirmelerini söyledi. Molla Gürânî içeri girip selâm verdi. Sohbet sırasında Molla Gürânî’nin konuşması ve hâli, Pâdişâh’ın hoşuna gitti. Onu hemen dedesi Murâd-ı Hüdâvendigâr Gâzinin eski kaplıcadaki medresesine müderris tâyin etti. Daha sonra Yıldırım Medresesine müderrislikle vazîfelendirildi. Bir müddet bu vazîfede kalan Molla Gürânî, Sultan İkinci Murâd Hanın oğlu Şehzâde Mehmed’in, yâni Fâtih’in yetiştirilmesiyle görevlendirildi.

Fâtih Sultan Mehmed Hanın yetişmesinde, Molla Gürânî’nin büyük emeği geçti. Bu bakımdan Fâtih, şehzâdeliğinden beri hocasını çok sever, saygı ve hürmette kusûr etmezdi.

Babası İkinci Murâd’dan sonra tahta geçen Fâtih Sultan Mehmed Han, Molla Gürânî’yi vezir yapmak istedi. Molla Gürânî bu teklifi kabul etmeyip; “Huzûrunuzda, size devlet işlerinde çok hizmet edenler vardır. Onların ciddî çalışmaları; vezirliğe, sadrâzamlığa kavuşmak ideallerine bağlıdır. Vezîriniz onlardan başkası olursa, kalbleri muğber olur ve sultânımıza zarar gelir.” dedi. Sultan bu sözü beğendi ve onu Kazasker yapmak istediğini bildirince, bunu kabul etti. Ayrıca müderrislik vazifesini de yürüttü. Daha sonra, evkâf idâresi ve kâdılık vazîfesi ile Bursa’ya gönderildi. Bursa’da bir müddet hizmet etti. Ancak bâzı sebeplerle Anadolu’dan ayrılıp, Mısır’a gitti.

Molla Gürânî Mısır’a vardığında, Mısır Sultânı Kayıtbay’dan tam bir kabûl ve pekçok ikrâm, hürmet gördü. Bir müddet sonra Fâtih Sultan Mehmed Han, Mısır Sultânı Kayıtbay’a, Molla Gürânî’yi göndermesini ricâ etti. Kayıtbay, Fâtih Sultan Mehmed Hanın bu ricâsını Molla Gürânî’ye bildirerek; “Gitme, ben sana onunkinden daha çok ikrâm ve ihtirâm ederim.” dedi. Molla Gürânî; “Evet inanıyorum, sizden çok fazla ikrâm gördüm. Ancak, benimle onun arasında baba ile oğul arasındaki gibi büyük bir sevgi vardır. Aramızdaki bu hâdise ise, bir başka şeydir. Bu sebepten tabiî olarak ona meyledeceğimi bilir. Eğer ona gitmezsem sizin tarafınızdan gönderilmediğimi zanneder ve aranıza düşmanlık girebilir.” cevâbını verdi. Bu cevâbı çok beğenen Sultan Kayıtbay kendisine çok para ve yolda lâzım olabilecek eşyâları verip, büyük hediyelerle Fâtih Sultan Mehmed Hana gönderdi.

Molla Gürânî İstanbul’a gelince, Sultan ona çok hürmet gösterip, ikinci defâ Bursa Kâdılığına, sonra yeniden Kazaskerliğe tâyin etti. Müderrislik ve eser yazmakla meşgûl olan Molla Gürânî, 1480 (H. 885) senesinde Şeyhülislâmlık makâmına getirildi. Fâtih Sultan Mehmed Han ona; maaş, hizmetçi ve diğer yardımları yanında pekçok hediye vererek, ikrâm ve hürmet gösterdi. Sekiz sene Şeyhülislâmlık yaptı ve hakka, adâlete uymakta titizlik göstererek, gâyet güzel bir şekilde vazîfesini yerine getirdi.

Fâtih Sultan Mehmed Hana çok nasîhat eder, işlerinde yardımcı olurdu. Ona karşı duyduğu samîmi sevgi ve alâka sebebiyle, yeri geldikçe tenkit etmekten, uyarmaktan çekinmezdi. Hattâ giydiği ve yediği şeylere dikkat etmesinde, dâimâ dînin emirlerine uygunluk isterdi. Nasîhatlerini sert sözlerle söylemekten çekinmezdi.

Molla Gürânî; heybetli, vakûr, sarsılmaz bir ilim, haysiyet ve ahlâka sâhipti. Uzun boylu, doğru ve açık sözlüydü. Vezirleri adlarıyla çağırır, Sultan’ın huzûruna girince, yüksek sesle selâm verip müsâfeha yapardı. Dâvet edilmedikçe ve bayram günlerinden başka zamanlarda saraya gitmezdi.

Müderrislikten resmen ayrıldıktan sonra da ilim öğretmeye devâm etti. Pekçok âlim yetiştirdi. Günlerini ders vermek, kitap yazmak ve ibâdetle geçirirdi. Çok hayır ve hasenâtta bulundu. Vakıf olarak; dört câmi, bir dârülhadîs medresesiyle bir hamam ve binâlar yaptırmıştır.

Molla Gürânî, vefât ettiği senenin bahar mevsiminde bir bahçe satın aldı. Kışa kadar o bahçede kaldı. Vezirler haftada bir bu bahçeye ziyâretine gelirlerdi. Kış geldiğinde iyice hâlsizleşti. İstanbul’daki konağına göçtü. O günlerde sabah namazını kıldıktan sonra, kendisine bir yatak hazırlanmasını istedi. Yatak hazırlandı. Kuşluk namazını kıldıktan sonra kıbleye dönerek, sağ yanı üzerine yattı. O gün, kendisinden Kur’ân-ı kerîm ve kırâat ilmini öğrenen hâfızların, yanında toplanmasını istedi. Bu arzusu yerine getirildi. Yanına toplanan talebelerine; “Üstünüzde olan hakkımı ödeme zamânı bu gündür. İkindi vaktine kadar benim üzerime Kur’ân-ı kerîm okumaya devâm ediniz, ikindiden fazla uzamaz.” dedi. Talebeleri, Kur’ân-ı kerîm okumaya başladılar. Durumu öğrenen vezirler de yanına geldi. Bunlar arasında bulunan Dâvûd Paşa, Molla Gürânî hazretlerini çok sevdiği için hâlini görünce dayanamayıp, ağlamaya başladı. Molla Gürânî bu hâli görünce; “Niye ağlar durursun ey Dâvûd!” dedi. Dâvûd Paşa; “Sizi böyle zayıf görünce kendimi tutamadım” cevâbını verdi. Bunun üzerine; “Ey Dâvûd! Kendi hâline ağla! Ben dünyâda râhat ve huzûr içinde yaşadım. Allahü teâlâdan ümîdim odur ki, ömrümün sonunda ve son nefesimde de selâmet üzere olurum.” dedi. Sonra vezire dönüp; “Benden Bâyezîd’e (İkinci Bâyezîd Han) selâm söyleyin, namazımı bizzât kendisi kıldırsın ve borçlarımı, defnimden önce ödesin.” dedi. Sonra; “Size vasiyetim olsun! Beni kabrin yanına koyunca, ayağımı tutun ve beni kabrin başına çekin, sonra kabre koyun.” buyurdu. Öğle namazını îmâ ile kıldı. Sonra; “İkindi ezânı ne zaman okunacak?” dedi. İkindi vakti gelince, müezzinin ezân okumasını bekledi. Müezzin, Allahü ekber, diye ezân okumaya başlayınca, Molla Gürânî hazretleri; “Lâilâhe illallah…” diyerek vefât etti.

Sultan İkinci Bâyezîd Han, namazında bulundu ve borçlarını ödedi. Cenâze namazı çok kalabalık olup, İstanbul ahâlisi bu büyük âlimin vefâtına ziyâdesiyle üzüldü. Cenâzesi kabrin başına getirilince vasiyetine rağmen kimse ayağından tutup çekmeye cesâret edemedi. Cenâzesini bir hasırla kabrin yanına çektiler ve kabre indirip defnettiler.

    Arapça kaynaklarda, Diyâr-ı Rum yâni Anadolu’nun âlimi olarak zikredilen Molla Gürânî, kıymetli eserler yazmış olup, eserleri şunlardır:
    1) Gâyet-ül-Emânî fî Tefsîr-i Seb’il-Mesânî,
    2) El-Kevser-ül-Cârî alâ Rıyâd-il-Buhârî: Hadîs-i şerîf kitaplarının en kıymetlisi olan Sahîh-i Buhârî’ye yazdığı şerhtir.

    3) Keşf-ül-Esrâr an Kırâat-il-Eimmet-il-Ahyâr,
    4) Şerh-i Cem’ul-Cevâmî’: Usûl-i fıkha dâirdir.

    5) Arûz ilmiyle ilgili bir kasîde.

.

Molla FenârîPosted on 

Osmanlı Devletinin ilk şeyhülislâmı. Adı Muhammed, lakabı Şemseddîn olup, babasının ismi Hamza’dır. 1350 (H. 751) senesi Safer ayında Fenâr köyünde dünyâya geldi. Bu köyde doğduğundan veya babasının fenercilik sanatıyla meşgûl olmasından fenârî nisbesiyle meşhûr oldu. Ömrünü dînine ve devletine hizmetle geçirip, 1431 (H.834) senesi Receb ayında Bursa’da vefât etti. Kabr-i şerîfi Bursa’da, Keşiş Dağı eteğindeki Maksem adı verilen semtte yaptırdığı mescidin yanındadır. Câminin yanında bir medresesi ve pekçok hayır eseri vardır.

Molla Fenârî, aklî ve naklî ilimlerde zamânın bir tânesiydi. Alâeddîn-i Esved’den, Cemâleddin Aksarâyî’den ve Mısır’da Ekmeleddîn-i Bâbertî’den ilim tahsîl etti. Babasından ve Somuncu Baba diye meşhûr, büyük evliyâ Şeyh Hamîdeddîn-i Kayserî’den de tasavvuf mârifetlerini elde etti. Din ilimleri yanında, fizik, matematik, astronomi ve diğer fen ilimlerinde de üstün bir dereceye yükseldi. Tahsîlini tamamladıktan sonra Anadolu’ya dönerek, Bursa’ya yerleşti.

Sultan Yıldırım Bâyezîd ve Çelebi Sultan Mehmed Han zamânında Bursa’da çok talebe okutup binlerce âlim yetşitirdi. Adı ve şöhreti her tarafa yayıldı. Sultanlar, kumandanlar ve büyük âlimler kendisine hürmet ve îtibâr gösterdiler. İlim ve irfân talep edenler, her taraftan koşarak gelip, onun derslerine devâm ettiler. Molla Fenârî “rahmetullahi aleyh” ders okutma yanında fetvâ işlerini ve Bursa Kâdılığını da yürüttü.

Molla Fenârî bir ara Bursa’dan Konya’ya gitti. Karaman Beyi ona çok ihsân ve iltifâtlarda bulundu. Ders okutması için ricâda bulundu. Bir müddet orada ders verip, Yâkûb-i Asfâr ve Yâkûb-i Esved gibi, ilimde yüksek derecelere ulaşan talebeler yetiştirdi.

Molla Fenârî 1419 (H. 822) yılında bir defâ Hicaz’a gidip hac yaptı. Hacdan dönerken Mısır Sultânı Melik Müeyyed, memleketinde kalarak ders vermesini ricâ etti. Bir müddet kalıp birçok ulemâ ve evliyâ ile sohbet, ilmî müzâkere ve fikir alış verişinde bulundu. Bu yolculuğu esnâsında Kudüs-i şerîfi ziyâret etti; daha sonra Çelebi Sultan Mehmed Hanın dâveti üzerine Bursa’ya geldi. Bu haccında Medîne-i münevveredeyken orada vefât eden büyük velî Şâh-ı Nakşibend’in halîfesi Muhammed Pârisâ’nın cenâze namazında bulundu.

Sultan İkinci Murâd Hanın iltifat ve teveccühlerine kavuştu. Sultan onu, müftîlik ve kâdılık makâmının en yüksek derecesi olan Şeyhülislâmlık vazîfesine tâyin etti. Pâdişâh’ın her hususta en has müşâviri oldu. Herkesin hürmet ve takdirini kazandı.

Molla Fenârî hazretleri Bursa’da ilim öğretme yanında kazzâzlık (ipekçilik) yaparak nafakasını temin etmeye çalıştı ve kazancı ile çok hayrât ve hasenâtta bulundu. Kale’de, Manastır Mahallesinde ve Debbağlar semtindeki mescitler yanında, Pınarbaşı’ndaki Dârülhadîs onun yaptırdığı eserlerdendir. Kudüs’te bir medrese satın alıp masraflarını Anadolu’da yaptığı vakıfların gelirinden karşılamıştır.

Molla Fenârî, Bursa’da inşâ ettirilen Ulu Câminin açılışında bulundu. Câminin açılışında ilk Cumâ hutbesini okuyan hocası Hamîdüddîn-i Kayserî’nin duâ ve iltifâtına kavuştu.

Molla Fenârî, İskendernâme’yi nazm eden Mevlânâ Ahmedî ve tıp ilminde Şifâ kitabının sâhibi tabîb Hacı Paşa ile birlikte Mısır’da Ekmeleddîn-i Bâbertî’nin huzûrunda ders arkadaşıydılar. Birgün evliyâdan birini ziyârete gitmişlerdi. O zât onlara bakıp, Mevlânâ Ahmedî’ye; “Sen vaktini şiire harcarsın.” Hacı Paşaya; “Sen ömrünü tıpta harcarsın.” Molla Fenârî’ye de; “Sen de ömrünü din yolunda harcar ilim ve takvâyı birlikte bulundurursun.” buyurdu. Gerçekten buyurduğu gibi oldu.

Molla Fenârî, Karaman beyinin kızı Gül Hâtunla evlenmiş olup, iki oğlu iki kızı olmuştur. İki oğlu da kendisi gibi âlim olarak yetişmişler, onlar da Bursa’da kâdılık yapmışlardır. Onun soyundan gelen Ali bin Yûsuf İstanbul-Aksaray’da Vatan Caddesindeki kiliseyi câmi yapmıştır. Îsâ Efendi câmiye çok vakıf yaptığından,Fenârî Îsâ Mescidi denilmiştir. Bu zât Bursa’da kâdı iken 1497 yılında vefât etmiştir. Ahfâdından (torunlarından) Muhyiddîn bin Muhammed Fenârî, Osmanlı Devletinin on üçüncü şeyhülislâmı olmuştur. O da Beykoz’a bağlı Dereseki köyünde ve Rumeli Hisârında birer mescit yaptırmış, 1547 yılında vefât etmiştir. Kabri Eyyüpsultan’dadır.

Büyük âlim Şemseddîn-i Fenârî’nin gözlerine ömrünün sonuna doğru perde gelip görmez oldu. Bir gece Peygamber efendimizi rüyâsında gördüğünde, Resûlullah efendimiz; “Tâhâ sûresini tefsir eyle.” buyurunca; “Yüksek huzûrunuzda Kur’ân-ı kerîm’i tefsir etmeye gücüm olmadığı gibi, gözüm de görmüyor.” diye cevap verdi. Peygamber efendimiz bir parça kumaşı gözlerinin üzerine koymuş, uyanınca Fenârî’nin gözleri açılmış ve kumaş parçasını gözlerinin üzerinde bulmuştu. Bu hâlin şükrünü yapabilmek için ikinci defâ çok yaşlı olmasına rağmen hacca gitti. Dönüşünde 1431 yılında vefât etti. Vefâtında çok mal, para ve on bin ciltten fazla, kıymetli kitap bırakmıştı.

Molla Fenârî hazretlerinin eserleri pekçok olup bunlardan bâzıları şunlardır:

1) Ayn-ül-Âyân: Fâtihâ sûresinin tefsiridir.

2) Füsûl-ül Bedâyî’ fî Usûl-is-Şerâyî’: Fıkıh usûlüne dâir olup, otuz senede tamamlanmıştır.

3) Îsâgûcî Şerhi: Mantık ilmine dâir çok kıymetli şerhtir. Bu mantık kitâbını; birgün sabahleyin başlamış güneş batarken bir günde bitirmiştir. Eser Osmanlı medreselerinde uzun zaman ders kitabı olarak okutulmuştur.

4) Enmûzec-ül-Ulûm: Yüze yakın ilme âit meseleleri ihtivâ eden ansiklopedik bir eserdir. Bu eser oğlu Muhammed Şâh tarafından şerhedilmiştir.

5) Ferâiz-i Sirâciyye Şerhi.

6) Şerh-i Mevâkıf üzerine Ta’lîkât.

7) Esâs-üt-Tasrîf.

8) Risâletün fî Menâkıb-iş-Şeyh Behâüddîn-i Nakşibend.

9) Şerhu Fevâid-il-Gıyâsiyye.

10) Şerh-ul-Misbâh.

11) Hâşiyetün alâ Şerhây-is-Seyyid ves-Sa’d lil Miftâh.

12) Uveysât-ül-Efkâr fî İhtiyâri ülil-Ebsâr: Aklî ilimlere dâir olup, fen ilimlerinde zor problemlerin çözüm şekillerine karşı îtirâzları inceler.

13) Mukaddimet-üs-Salât.

    Kaynak: Yeni Rehber Ansiklopedisi

.

Molla HüsrevPosted on 

Osmanlı Devletinin üçüncü şeyhülislâmı ve Fâtih Sultan Mehmed Hanın hocası. İsmi, Muhammed bin Ferâmuz bin Ali Rûmî’dir. Sivas ile Tokat arasındaki Kargın köyünde doğdu. Doğum târihi bilinmemektedir. Babası bir Fransız subayı iken Müslüman olmuş, kızını Osmanlı emîrlerinden Hüsrev adında bir zâta vermiştir. Babasının vefâtı üzerine eniştesi Hüsrev Beyin yanında yetişti ve Hüsrev Kaynı diye çağırıldı. Daha sonra kayını kelimesi de kaldırılıp Molla Hüsrev adıyla meşhûr oldu. 1480 (H.885) yılında İstanbul’da vefât etti. Cenâze namazı, Fâtih Câmiinde kılındıktan sonra Bursa’ya götürülüp Emir Sultan’ın doğusunda kendi yaptırdığı medresenin bahçesine defnedildi. Mezar taşında; “Menbâ-ı ilm ü hüner, Vâris-i ulûm-i Hayr-ul-beşer, Fâzıl-ı hurşîd-i eser sâhib-üd-Dürer vel Gurer Mevlânâ Muhammed Hüsrev” yazılıdır.

Molla Hüsrev, Burhâneddîn Haydar Hirevî ve zamânın diğer âlimlerinden ilim tahsil ettiÊTahsilini tamamladıktan sonra, Edirne’de Şah Melik Medresesinde sonra da kardeşinin vefâtıyla boşalan Çelebi Medresesinde müderrislik yaptı. Sultan İkinci Murâd Han devrinde Varna Savaşından önce 1429 yılında Kazaskerliğe tâyin edildi. Molla Hüsrev, Fâtih Sultan Mehmed Han tahta geçince de bu vazîfeye devâm etti.

Sultan İkinci Murâd Han memleketi iç ve dış huzûra kavuşturduktan sona tahttan çekilmiş, yerine oğlu Fâtih Sultan Mehmed’i oturtmuştu. Ancak düşmanlar, sultanı çocuk yaşta görüp sefer hazırlıklarına başladılar. Bunun üzerine İkinciMurâd Han tekrar tahta geçti ve Fâtih Sultan Mehmed’i Manisa’ya gönderdi. İlim adamlarının çoğu birer bahâne ile Manisa’ya gitmek istemedi. Molla Hüsrev kazaskerlikten istifâ ederek şehzâde ile birlikte Manisa’ya gitmeye karar verdi. Fâtih onun bu karârını duyunca; “Vazîfenize devâm edin, zîrâ memleketin size ihtiyâcı var.” dediyse de Molla Hüsrev; “Tahttan ayrılıp Manisa’ya giderken, sizi yalnız bırakmam uygun olmaz. Müsâde buyurun geleyim.” diyerek samîmiyetini bildirdi ve birlikte Manisa’ya gitti. Fâtih Sultan Mehmed bu muhterem âlimden çok istifâde etti.

Daha sonra Fâtih, tahta geçince, Molla Hüsrev de Sultan’ın yanına geldi. İstanbul’un fethinden sonra Galata ve Üsküdar kâdılıklarına tâyin edildi; Ayasofya Müderrisliğini de yürüttü. Bir ara Bursa’ya gidip medrese kurdu ve ilim öğretmekle meşgûl oldu. Bu sırada Fâtih Sultan Mehmed Han tarafından İstanbul’a dâvet edilen Molla Hüsrev, İkinci Osmanlı Şeyhülislâmı Fahreddîn-i Acemî’nin vefâtı üzerine 1460 yılında Şeyhülislâmlığa tâyin edildi. Molla Hüsrev, devletin bu en üstün ve en şerefli fetvâ makamında yirmi sene adâlet ve hakkaniyetle vazîfe yaptı.

Fâtih, Molla Hüsrev’den söz ettiği zaman; “Zamânımızın Ebû Hanîfesi’dir.” diyerek takdir, teveccüh ve sevgisini belirtti. Bir düğün yemeğinde hocası Molla Gürânî’yi sağ yanına Molla Hüsrev’i sol yanına alarak, iltifâtta bulunmuştu.

Orta boylu, gür sakallı, kıymetli elbise giyen, heybetli, tevâzu sâhibi bir zât olan Molla Hüsrev; güzel ahlâk, vakûr, yüksek ilim ve İslâm dînine uymaktaki titizliğiyle halkın ve devlet adamlarının sevgisini kazandı. Bu büyük âlim yalnızlığı ve kendi işini kendisi görmeyi severdi. Konağında hizmetçileri olduğu hâlde hiç birini kendi hizmetinde kullanmaz odasını kendi süpürür, lambasını kendi yakardı.

Molla Hüsrev birçok talebe yetiştirdi. Fıkıh âlimi ve şâir olarak şöhret yaptı. Önceki âlimlerin kitaplarından hergün iki yaprak yazmayı âdet hâline getirmişti. Vefât ettiğinde kendi el yazılarıyla yazılmış pekçok nefis eserler görüldü.

Ömrünü ilim öğretmek ve yazmakla geçiren Molla Hüsrev’in kıymetli eserlerinden bâzıları şunlardır:

1) Ed-Dürer-ül-Hükkâm fî Şerhi Gurer-il-Ahkâm: Fıkıh ilmine dâir olan ve sık sık mürâcaat edilen bu en önemli eseri, asırlardır. Osmanlı medreselerinde şerhleriyle berâber ders kitabı olarak tâkip edilmiştir. Molla Hüsrev’in 1477 yılında Fâtih Sultan Mehmed Hana takdim ettiği bu eserin asıl nüshası İstanbul Köprülü Kütüphânesinde mevcuttur.

2) Şerh-ul-Miftâh,

3) Şerh-ut-Telvih,

4) Şerh-i Usûl-ül-Pezdevî,

5) Hâşiyetü Evâil-i Tefsîr-i Kâdı Beydâvî,

6) Hâşiyet-ü Mutavvel li-Teftâzânî,

7) Mir’ât-ül-Usûl fî Şerh-i Mirkât-il-Vüsûl,

8) Nakîd-ül-Efkâr fî Redd-il-Enzâr,

9) Şerh-u Telhis-i-Miftâh lil-Kazvînî.

 

.

Aziz Mahmud HüdaiPosted on 

Osmanlı Devleti, zamanında Anadolu’da yetişen evliyanın büyüklerinden. İsmi; Mahmud, babasının ismi Fadlullah‘tır. 1541 (H. 948) senesinde Şereflikoçhisar’da doğdu. 1628 (H. 1038) senesinde İstanbul’da vefat etti. Kabri Üsküdar’dadır.

Çok zeki olup, bir defa okuduğunu zihninde tutan, tekrar kitaba bakma ihtiyacı hissetmeyen Aziz Mahmud Hüdai ilk tahsiline Sivrihisar’da başladı. İlmini ilerletmek için İstanbul’a geldi. Genç yaşta tefsir, hadis, fıkıh ve zamanının fen ilimlerinde büyük alim oldu. Hocası Nazırzade Ramazan Efendi onu, yanına yardımcı aldı. Aziz Mahmud Hüdai bir taraftan hocasına yardım ederken, bir yandan da Halvetiyye yolu ileri gelenlerinden Muslihiddin Efendinin sohbetlerine devam ederek, tasavvuf yolunda ince bilgilerin sahibi oldu. Bu arada hocası Ramazan Efendi, Edirne Sultan Selim Medresesine tayin edilince, Aziz Mahmud Hüdai de hocasıyla birlikte Edirne’ye oradan da Mısır ve Şam’a gittiler. Aziz Mahmud Hüdai, Mısır’daki Halveti yolu büyüklerinden Kerimüddin hazretlerinden ders alarak tasavvuf yolunda ilerledi.

Otuz üç yaşındayken hocası ile birlikte Bursa’ya geldi. Üç sene Ferhadiye Medresesinde müderrislik yaptıktan sonra, hocasının vefatı üzerine Bursa kadısı oldu. Bu vazifedeyken bir gece gördüğü korkunç rüyanın verdiği dehşet ve üzüntü içinde olduğu günlerde bir hanım dava getirdi. Bu davadan sonra tamamen tasavvufa yöneldi ve Üftade hazretlerine gidip talebe olmak istedi. Üftade hazretleri onun makam, şöhret, mal ve mülk sahibi olduğunu ileri sürerek yokluk kapısında sabredemeyeceğini söyledi. Aziz Mahmud Hüdai, her şeyden vazgeçtiğini, ne emrederse yapacağını ağlayarak arz etti. Üftade hazretleri kadılığı bırakmasını ve sırmalı kaftanıyla Bursa sokaklarında ciğer satmasını istedi. Aziz Mahmud Hüdai kadılığı bırakıp, halkın kınamalarına aldırış etmeyerek Bursa sokaklarında ciğer sattı. Böylece Üftade hazretleri onu talebeliğe kabul etti.

Üftade hazretlerinin hizmet ve sohbetinde bulunan Aziz Mahmud Hüdai üç sene gibi kısa zamanda birçok talebenin senelerce ulaşamadığı yüksek tasavvufi derecelere ulaştı. Hocası ona icazet verdi ve çocukluğunu geçirdiği Sivrihisar’a İslamiyetin emir ve yasaklarını anlatmakla vazifeli olarak gönderdi. Ailesiyle birlikte Sivrihisar’a giden Aziz Mahmud Hüdai, orada altı ay kaldıktan sonra, tekrar Bursa’ya döndü ve hocasının hizmetine devam etti. O sene hocası Üftade hazretleri vefat etti.

Hocasının vefatından sonra manevi bir işaretle Trakya’ya gitti. Bir müddet sonra Şeyhülislam Hoca Sadeddin Efendi vasıtasıyla İstanbul’a geldi. Küçük Ayasofya Camii Dergahında hocalığa başladı. Bu arada Fatih Camiinde talebelere tefsir, hadis ve fıkıh dersi verdi. Burada; ilim ve devlet adamlarına kadar uzanan geniş bir muhiti oldu. Bu arada Üsküdar’da şimdiki türbesinin bulunduğu yeri satın alarak dergahını inşa ettirdi ve oraya yerleşti. İnsanlara Allahü tealanın emir ve yasaklarını anlatıp talebe yetiştirmekle meşgul oldu. İlim talipleri, hasta kalplerine şifa olan sohbetleriyle yüksek derecelere kavuştular. Dergah en fakirinden en üst kademedeki devlet adamlarına kadar her tabakadan insanlarla dolup taştı. Devrin padişahları ona çok hürmet ve iltifat gösterdiler. Sultan Üçüncü Murad Han, Birinci Ahmed Han, İkinci Osman Han ve Dördüncü Murad Han onun nasihatlerinden istifade ettiler. Dördüncü Murad Han a saltanat kılıcını o kuşattı. O sırada İranlılarla yapılan Tebriz Seferine Ferhad Paşa ile katıldı. Üsküdar İskelesindeki Mihrimah Sultan Camiinde ve Sultan Ahmed Camiinde belli günlerde vaz vererek insanlara İslam dininin emir ve yasaklarını anlattı.

Aziz Mahmud Hüdai bir gün Sultan Ahmed Han ile sohbetteyken, Padişah: “Efendim acaba zat-ı alinizin bizlere bir vadiniz ve müjdeniz yok mudur?” diye sorunca, Mahmud Hüdai hazretleri ellerini kaldırarak “Ya Rabbi! Kıyamete kadar bizim yolumuza katılan, bizi sevenler ve ömründe bir kere türbemize gelip ruhumuza Fatiha okuyanlar bizimdir. Bize talebe olanlar denizde boğulmasınlar. Ömrünün sonlarında fakirlik görmesinler. İmanlarını kurtararak gitsinler ve öleceklerini bilip haber versinler.” diye dua etti.

Sultan Ahmed Camiinin temeline ilk kazmayı Aziz Mahmud Hüdai vurdu. Sultan Ahmed Camiinin açılışını yaptı ve ilk Cuma hutbesini okudu. Aziz Mahmud Hüdai hazretleri devrinde şiirleri ile de tanınmış bu yönde de hizmet etmiş ve insanların yetişmesi için çalışmıştır. Devrinde tekke edebiyatının önde gelen temsilcisidir. Divan‘ında, tevhid, nat ve münacatların yanında ilahileri de mühim yer tutar. Aruz vezni ile şiirler yazan Hüdai’nin dili açık ve sanat kabiliyeti pek fazladır.

Altısı kız olmak üzere on bir çocuğu oldu. Neslinin kızlarından devam ettiği rivayet edilir.

İlim, fazilet ve güzel ahlak sahibi olan Aziz Mahmud Hüdai hazretlerinin pekçok kerametleri görüldü. Vefatından önce talebeleriyle ve tanıdıklarıyla helallaştı, vasiyetini yaptı. 1628 senesinde son nefesinde kelime-i şehadet getirerek ruhunu teslim etti. Üsküdar’daki dergahının ve caminin bitişiğindeki türbesine defnedildi. Aşıkları onu ziyaret etmekte, feyz ve bereketlerinden faydalanmaktadırlar.

Eserleri: Aziz Mahmud Hüdai’nin yazmış olduğu eserlerinden bazıları şunlardır:

1) Nefais-ül-Mecalis,

2) Tecelliyat,

3) Divan-ı İlahiyyat,

4) Vakıat,

5) Tezakir-i Hüdai,

6) Ahval-ün-Nebiyyil-Muhtar Aleyhi Salevatullah-il-Melik-il-Cebbar,

7) Haşiye-i Kuhistani fi Şerh-i Fıkh-ı Gidani,

8) Tarikat-ı Muhammediyye,

9) Mensur Mevlid-i Nebi.

Kaynak: Yeni Rehber Ansiklopedisi

.

Mevlânâ Hâlid-i BağdâdîPosted on 

Büyük İslâm âlimi. Silsile-i aliyye olarak bilinen âlimler ve velîler zincirinin yirmi dokuzuncusudur. Hazret-i Osman bin Affân’ın “radıyallahü anh” soyundandır. Yüzlerce büyük velî yetiştirdi. Asrının müceddidi idi. Bağdat’ın kuzeyinde Zûr şehrinde 1778 (H.1192) yılında doğdu.

Babası, Bağdâd’ın Şehrezûr kasabasından Ahmed bin Hüseyin’dir. Bâzı eserlerinde isminin Hüseyin olduğu da kayıtlıdır. Annesi ise, hazret-i Ali’nin soyundandır. Küçük yaşta aklî ve naklî ilimleri, yâni tefsir, hadîs, fıkıh, tasavvuf, akâid, nahiv, sarf, meânî, beyân, bedî, vad, âdâb, arûz, edeb, lügat, usûl, mantık, hikmet (fen), hey’et (astronomi) geometri, hesab ve diğer ilimleri öğrenmiş hattâ Firûzâbâdî’nin Kâmûs’unu ezberlemişti. Asrındaki bütün âlimlerden daha üstün bir ilme sâhip ve Kur’ân-ı kerîmin esrârına vâkıf idi.

Anlatılan ve anlatılamayan ilimlerde derin âlim Muhammed bin Âdem-i Kürdî’den, fazîletler sâhibi Sâlih-i Kürdî’den, üstünlükler sâhibi Abdurrahmân-ı Kürdî’den, fazîletli ilim deryâsı Abdurrahîm Berzencî’den, onun kardeşi Abdülkerîm Berzencî’den, Abdullah-ı Harpanî’den ve daha birçok âlimden ders görüp, ilim öğrenmiş ve onlardan icâzet (diploma) almıştır.

Süleymâniyye mütesarrıfı Abdurrahmân Paşa, bir medresede ders vermesini, her neye ihtiyâcı olursa ziyâdesiyle vereceğini teklif etti ise de, kabul etmedi. 1799 yılında üstâdı Seyyid Abdülkerîm Berzencî vebâdan vefât edince talebelerinin boş kalmaması için onlara ders verdi. Her taraftan âlimler dersine koştu. Şerh-i Muhtasar-ı Müntehî kitabını Bağdat’ta okutmaya başladı. Kâdı Beydâvî Tefsîrini, Şeyh ibni Hacer-i Mekkî’nin Tuhfetül-Muhtâc’ını, Şerh-i Mevâkıf’ı ve Şerh-i Mekâsıd’ı, Siyâlkûtî’in Haşiyeleri ile ve bunlara benzer en ince ve zor ilimleri okuttu. Bütün dünyâda “Ledünnî Hârika” adı ile anıldı. Böylece yirmi bir yaşındayken binlerce âlim ve talebeye üstâd olmuş, yedi sene ders okutmuştur.

Her müşkili çözer, her derde devâ olurdu. Dünyâya düşkün değildi. Dünyâ malına ve bununla ilgili şeylere ehemmiyet vermeyip, gece gündüz ibâdet ederdi. Dâima nefis muhâsebesi yapar, hep ağlardı. Çok düşünceliydi. 1805’te hacca gitti. Yolda Şam âlimlerinden çok saygı gördü. Verdiği cevâblarla âlimleri hayrette bıraktı. Alçakgönüllü olduğundan, orada Allâme Muhammed Küzberî’den hadis rivâyeti ve icâzeti, Mustafa Kürdî’den de hadis ve Kâdirî icâzeti aldı. Yollarda söylediği fârisî beyitler, nâzik ve ince rûhunun terennümleridir. Dîvânını gören hayrân olur. Medîne-i münevvereye kavuştuğu zaman, şu beyitle başlayan Kasîde-i Muhammediyye’yi Farsça olarak yazmıştır:

    Gül, rûy-i Muhammed’e gıbta eder (aleyhisselâm)
    Kokumu, onun terinden aldım, der.

Mevlânâ Hâlid hazretleri hacca gittiğinde, Medîne’de Yemenli bir âlimden nasihat istedi. O zât; “Mekke’de dîne uymayan birini görürsen, hemen reddetme!” dedi. Mekke’de, bir Cumâ günü Kâbe-i şerîfe karşı salevât kitabı olan Delâil-i Hayrât okuyordu. Düşkün kılıklı, siyah sakallı birinin Kâbe’ye arka çevirip kendine baktığını gördü. “Utanmadan, Kâbe’ye arkasını çevirmiş!” diye düşünürken, o zât; “Mümine hürmet, Kâbe’ye hürmetten daha öncedir. Bunun için yüzümü sana çevirdim. Niçin beni kötülüyorsun. Medîne’deki zâtın nasîhatını unuttun mu?” diye cevap verdi. Mevlânâ Hâlid bunun büyük velîlerden olduğunu anladı, af diledi. “Beni irşâd et!” diye yalvarınca; “Sen burada olgunlaşamazsın!” (Eli ile Hindistan’ı gösterip) Senin işin orada tamam olur.” dedi.

Mevlânâ Hâlid, hacdan, memleketine gelip ders vermeye başladı. Fakat gece gündüz Hindistan’ı düşünüyordu. Bir gün, Hindistan’ın o zamanki en büyük âlimi ve velîsi olan Abdullah-ı Dehlevî’nin talebelerinden biri geldi. İkisi bir yerde uzun zaman başbaşa kaldı. Talebelerine ders vermeye gelmez oldu. Talebeler Hindliye kızmaya başladı. Bir süre sonra, ikisi birlikte Hind yolculuğuna çıktılar. Herkes yoldan çevirmek için çok uğraştı, fakat fayda vermedi.

Önce Tahran’a uğradı, Sonra Bistam, Harkan, Semnân ve Nişâpur’dan geçti. Uğradığı yerdeki evliyâyı şiirleriyle metheyledi. Tûs şehrinde, İmâm-ı Ali Rızâ’nın türbesini ziyâret edip onu metheden güzel kasîdeler okudu. Câm ve Herat’tan geçti. Her şehirden ayrılırken âlimler ve halk ona âşık olup saatlerce yolda uğurluyorlardı. Kandehâr, Kâbil, Peşâver âlimlerinin suâllerine verdiği cevâplarla hepsini hayran bıraktı. Delhi’ye tam bir senede geldi. Orada, hocası Abdullah-ı Dehlevî’nin huzûrunda beş ay çalışıp büyük velîlerden olmak makamına erişti. Abdullah-ı Dehlevî’nin kalbindeki bütün esrâra kavuştu 1811. Kendi vatanı olan Süleymâniye’ye geldi. Oradan, Bağdat’taki Abdülkâdir-i Geylânî hânesine yerleşti. Burada yüzlerce talebe yetiştirdi. Dört bin talebesine ilimde ve tasavvufta icâzet verdi. Bunların içinde en kıymetlileri; büyük âlim ve velî Seyyid Abdullah-ı Geylânî Şemdînî, Seyyid Tâhâ-i Hakkârî, Şeyh Muhammed Hâfız, Urfalı Ahmed Agribozî, Feyzullah Erzurûmî, İbn-i Âbidîn, Abdülfettâh-ı Akrî, Yahyâ Mezurî, Muhammed Hânî idi.

Mevlânâ Hâlid’i Bağdâdî irşad tahtına oturduktan sonra Bağdat vâlisi, Saîd Paşa ziyâretlerine geldi. Mevlânâ hazretlerinin celâlini görünce, diz çöküp titremeye başladı. Hazret-i Mevlânâ’nın celâli değişince, Saîd Paşa sâkin oldu ve makbûl duâlarını istedi. Hazret-i Mevlânâ duâ buyurduktan sonra ona; “Kıyâmette herkes, kendi nefsinden suâl olunur. Sen ise nefsinden, yâni kendinden ve emrin altında olanların hepsinden suâl olunursun. Hak teâlâdan kork!Çünkü, senin önünde öyle bir gün vardır ki, o günün korku ve dehşetinden evlâdına süt veren analar, evlâdını unuturlar. Hâmile olanlar, korkudan vakitsiz doğururlar. İnsanları sarhoş görürsün, aslında onlar sarhoş değil, ancak Allahü teâlânın azâbı çok şiddetlidir.” deyip, nasîhat buyurunca; Saîd Paşa yine titremeye başladı ve yüksek sesle ağladı. Hazret-i Mevlânâ, elleri ile Saîd Paşanın boynuna sarılıp, odalarına girdi. Sonra onun îmânının sağlam olduğunu, çevresindekilere müjdeledi. Ellerini onun boynuna dolamalarının hikmeti şu idi ki, sonunda Saîd Paşayı boğarak şehid ettiler.

Mevlânâ Hâlid, İmâm-ı Mâtürîdî’nin bildirdiği Ehl-i sünnet itikâdında ve Şâfiî mezhebindeydi. Sayısız kerâmetleri görüldü. Meselâ, Sultan Mahmûd’un saray nâzırlarından Hâlet Efendi, Mevlânâ Hâlid’in şöhret ve îtibârını çekemeyerek halîfeye çekiştirdi ve; “On binlerce adamı vardır, devlet ve saltanat için tehlikelidir. Ortadan kaldırılması lâzımdır.” dedi. Sultan Mahmûd da; “Din adamlarından devlete zarar gelmez.” diyerek sözüne kıymet vermedi. Mevlânâ Hâlid hazretleri bunu işitince, halîfeye hayır ve selâmetle duâ eyledi ve; “Hâlet Efendinin işi, pîri Celâleddîn-i Rûmî hazretlerine havâle olundu. Onu huzûruna çekip, cezâsını verecektir.” buyurdu. Az zaman sonra Sultan Mahmûd Han, Mora İsyânına sebeb olduğu için, onu Konya’ya sürdü. Orada idâm olundu. (Bkz. Hâlet Efendi)

Mevlânâ Hâlid talebeleri ile birlikte Bağdat’tan Şam’a hicret ederken, yolda kâfileyi basmak ve yağmalamak isteyen yol kesicilerin başı Saffet şöyle anlatıyor: “Kalabalık adamlarımla, Mevlânâ Hâlîd’e saldırdık. Gördük ki, kâfilenin içinde beyaz elbiseli, heybetli bir süvâri var. Gözümüzün önünde o kadar büyüdü ki, bir büyük dağ kadar oldu. Kâfile ile aramıza girdi. Hepimiz korkudan titremeye başladık. Mızraklarımız ellerimizden düştü. Hayvanlarımızdan yere yıkıldık. Bu kâfilede büyük bir velî olduğunu anladık. Pişman olup, «El aman, el aman!» dedik. Kâfilede Mevlânâ Hâlid’i görünce, hepimiz kusurlarımızın affını ricâ ettik. Ayaklarına kapandık. Yaptıklarımıza tövbe edip talebelerinden olduk.”

1826 (H. 1242)da Şam’da ta’ûndan (vebâdan) vefât etti. Vefâtından sonra ayrılık ateşine, hasretine dayanamayanlardan dokuz kişi vefât edip, ona kavuştu. Cenâze namazını, talebesi olmakla şereflenen ve “Beş vakit namâzda tehiyyatla, esselâmü aleyke eyyühennebiyyü… okurken, Resûlullah efendimizi baş gözü ile görmezsem, o namazı kazâ ederim.” diyen büyük Osmanlı âlimi Seyyid İbn-i Âbidîn kıldırdı.

İbn-i Âbidîn, hocası Mevlânâ Hâlid’in vefâtından birkaç gün önce bir rüyâ gördü: Şam’da Câmi-i Emevî’de Eshâb-ı kirâmın ileri gelenleri toplanmış, bir cenâzenin önünde saf bağlamışlardı. Bu kalabalığın yanına gelen İbn-i Âbidîn, cenâzenin kim olduğunu sordu. Oradakiler; “Hazret-i Osman’dır ve cenâze namazını sen kıldıracaksın!” dediler. Uyanınca, bu rüyâyı Mevlânâ Hâlid’e anlattı. O da buyurdu ki: “O cenâze benim! Ben yakında vefât edeceğim. Sen de benim cenâze namazımı kıldıracaksın! Zîrâ ben hazret-i Osmân’ın neslindenim.” Aynen buyurdukları gibi oldu.

Mevlânâ Hâlid buyurdu ki: “Bu fakîrin dostlarına ve sevenlerine nasihatı şudur ki, herkes elinden geldiği kadar Rabbine dönsün. Dünyâ, para ve giyecekler değildir. Kul neye rağbet eder, neyi elde etmeye canla başla çalışırsa onun dünyâsı o olur. Sevdiklerimiz için Allahü teâlâdan istediğimiz, dâimâ Hakk’ın divânında yüzlerini ak edecek amellerle meşgul olmalarıdır. Yüzleri sarartan o dehşetli günden el aman! Sâlih amel işleyen kendine, kötü iş yapan da yine kendine etmiştir. Vesselâm.”

Yine buyurdu ki: “İhlâsı olan (yaptığını Allah rızâsı için yapan) kurtulur. İhlâs ne kadar çok olursa, evliyânın yardımı o kadar ziyâde olur.”

“İnsanoğlu, dünyâyı (dünyâlık) elde etmek uğruna nice sonsuz nîmetleri ve saâdetleri kaçırdı!”

Çeşitli ilimlerde kaleme aldığı eserleri vardır. Bunlardan bilhassa İrâde-i Cüz’iyye Risâlesi; Câliyet-ül-Ekdâr; Fârisî dille yazdığı, ince rûhunun terennümlerini bildiren Dîvân’ı; Arabî ve Fârisî mektuplarını ihtivâ eden Mektûbât’ı; İ’tikâdnâme adındaki Ehl-i sünnet vel-cemâ’at mezhebinin îmân bilgilerini ihtivâ eden, bugün Îmân ve İslâm ismi verilerek Türkçeye tercüme edilmiş eseri çok kıymetlidir. Bu bilgiler Herkese Lâzım Olan İmân kitabı içinde de mevcuttur. Bu eserin Türkçe, FransızcaAlmanca ve İngilizceArapça yanında birçok dilde tercümeleri İhlâs Vakfı tarafından bastırılmıştır.

    Dîvân’ından bir şiiri:

    YÂ RESÛLALLAH!

    Sen âlemlere tabib, ben kalbi gâyet hasta,
    Şifâ bulmak ümidi ile sana getirdim.
    Sırtımda günâh dağı ve yüzüm saman gibi
    Ümidliyim buraya zevâl için getirdim.
    Âlimlerin serveri, sana âşık hayranım;
    Senin ayrılığından gece gündüz ağlarım.
    Senin büyük rahmetin âb-ı hayât, ben susuz;
    Bir damlası olmazsa ölürüm, cân veririm.
    Akıl onu övmekte çok sıkıntıya düştü,
    Maazallah mümkün mü, o bu kadar anlıyor.
    O’nu hulkuyla övmek, boşuna uğraşmaktır.
    O’nu sözle anlatmak bundan da zor geliyor.
    Affedici ve kerim ve o kadar cömerttir.
    Sudan inci, taştan cevher, dikenden gül geliyor.
    Güneş nûr saçıyorsa, onun nûrlarındandır,
    Güldeki ter damlası gül yüzünden geliyor.
    Onu vasfetmek bundan daha yüksektir amma,
    Daha yüksek söylersem, ağyâr inkâr ediyor.
    Âlemi bir zerreye sığdırmak mümkün olur,
    O’nu sözle anlatmak bundan da zor geliyor.

    Kaynak: Yeni Rehber Ansiklopedisi

.

İbn-i ÂbidînPosted on 

Şam’da yetişen Osmanlı fıkıh âlimlerinin en meşhurlarından. İsmi, Seyyid Muhammed Emîn bin Ömer bin Abdülazîz’dir. 1784 (H.1198)te Şam’da doğdu. 1836 (H.1252) yılında elli dört yaşındayken, Şam’da vefât etti. Kabri Şam’da Bâbüssagîr semtindeki kabristandadır.

Küçük yaşta Kur’ân-ı kerîm’i ezberledi ve kırâat ilmini öğrendi. Şam’daki kırâat âlimlerinden Şeyh-ül-Kurrâ Saîd-ül-Hamevî’den tecvid ilmine dâir Meydâniyye, Cezeriyye ve Şâtıbiyye adlı eserleri okuyup ezberledi. Sonra sarf, nahiv ilmini ve Şâfiî mezhebi fıkıh bilgilerini öğrendi. Bu ilimlere dâir temel metinleri de ezberledi. Bundan sonra da meşhur âlimlerden olan Seyyid Muhammed Şâkir Sâlimî’den fen ve sosyal ilimler yanında; tefsir, hadis, fıkıh ilimlerini öğrendi. On yedi yaşındayken fıkıh kitapları üzerine hâşiye ve şerhler (açıklama ve îzahlar) yaptı, kıymetli eserler yazmaya başladı. Hadis ilminde meşhur muhaddis Kuzberî’den icâzet aldı. Zâhir ilimlerini öğrendikten sonra kelâm ve tasavvuf ilmini Mevlânâ Hâlid-i Bağdâdî hazretlerinden öğrenip, onun sohbetlerinde kemâle erdi. Kendisi de birçok talebe yetiştirdi. Onun yetiştirdiği talebelerinden bâzıları:

Kendi kardeşi Allâme Esseyyid Abdülganî, akrabâsından Emin-ül-fetvâ Ahmed Efendi, Sâlih ibni Seyyid Hasan Âbidîn, İstanbul’da ikinci derecede Mecidiye nişanı(İlim rütbesi) almış olan ve o zaman Medîne’de kâdılık yapan, ilimde parmakla gösterilen Câbizâde’dir. Bunlardan başka: Tasavvufta ve diğer ilimlerde meşhur olan Eşşeyh Yahyâ Serdest; Kudûrî ve Akidetü Tahavi’yi şerh eden Allame Abdülganî Güneymî el-Meydanî; Hanefî fıkhında icâzet alan Hasan el-Baytar; Dürer’i şerh eden İstanbullu Ahmed Efendi; Şam’da mîras hesapları ve taksimi (ferâiz) işlerine bakan Seyyid Hasan er-Resame; fen, sosyal ve dînî ilimlerde birçok kıymetli kitaplar yazan Yûsuf Bedreddîn el Mağribî; Allâme Muhammed Cukıllî; İzmir ulemâsından ilim pâyesi (rütbesi) sâhibi Muhammed Efendi; Elfiye ve Dürr-ül-Muhtâr kitaplarını geniş olarak açıklayıp yeni bir kitap yazan Abdülkâdir Hallâsî; Dımaşk müftülüğü yapmış olan Ali Murâdî Efendi; Şam kâdılığı yapmış olan Anadolu kazaskeri Abdülhalîm Efendi; Hasan bin Hâlid; Muhammed Tillo; Muhyiddin Yâfiî zamanında Şeyhülkurrâ olan Ahmed Nahlâvî Mısrî; Bağdat’ın meşhur âlimlerinden Molla Abdürrezzâk Bağdâdî, Mecelle’yi hazırlayan komisyonda bulunan oğlu Alâeddîn Muhammed gibi daha bir çokları İbni Âbidîn’in derslerine devâm ederek icâzet (diploma) almışlardır.

İbn-i Âbidîn hazretleri hocası Mevlânâ Hâlid–i Bağdâdî’nin cenâze namazını kıldırdı. 1836 (H. 1252) senesinde elli dört yaşındayken Şam’da vefât etti. Vefat haberini duyan Müslümanlar böyle büyük bir âlimi kaybetmelerinden dolayı çok üzülüp gözyaşı döktüler. Cenâzesine gelenler görülmemiş bir kalabalık teşkil etti. Cenâze namazı Sinan Paşa Câmiinde kılındıktan sonra, Şam’da Bâbussagîr denilen yerdeki kabristana götürüldü. Vefâtından yirmi gün önce, hocalarının ve büyük zâtların kabirlerinin yanında kendisi için kazdırmış olduğu kabre defnedildi.

İbn-i Âbidîn, fıkıh âlimlerinin yedinci tabakasındandır. Yâni önceki tabakalarda bulunan fıkıh âlimlerinden doğru nakil yapanlar derecesindedir.

İlimdeki üstün derecesini, ahlâkını ve hizmetlerini oğluAlâeddîn Muhammed şöyle anlattı: “Babam, uzun boylu, heybetli ve vakârlı idi. Yüzünde nûr parlardı. Vaktini, devamlı ilim öğretmek ve talebe yetiştirmekle, ibâdet ve tâatla geçirirdi. Geceleri az uyur ve durmadan kitap yazardı. Gündüzleri ders okutur ve sorulan sorulara cevap (fetvâ) verirdi. Ramazanda her gece hatim okur ve gözyaşı dökerdi. İnsanlara faydalı olmak husûsunda çok titiz davranır, abdestsiz durmaz ve vaktini boşa geçirmezdi.”

İbn-i Âbidîn hazretlerinin dîne uymaktaki hâlleri meşhur olup, kerâmetleri ve menkıbeleri çoktur. Fakirlere pekçok sadaka verir, akrabâsını ziyâret eder, annesine, babasına çok iyilik ve hürmet ederdi. Haram, mekruh ve şüphelilerden kesinlikle uzak durur, mübahları çok az kullanır, ibâdetlerinde sünnetlere, müstehaplara, edeplere uymakta son derece titiz davranırdı.

Beş vakit namazda, tahiyyâtı okurken, Resûlullah efendimizi (sallallahü aleyhi ve sellem) baş gözü ile görürdü. Göremediği zaman o namazı yeniden kılardı.

Onun meclisinde boş söz konuşulmazdı. Şam’da ve diğer şehirlerdeki şer’î mahkemelerde ihtilâflı bir hüküm verilse, derhâl ona mürâcaat olunarak düzeltilirdi. En mühim ve zor meseleler ona sorulurdu. İhtilâflı bir şey hakkında ona mürâcaat edilmeden hüküm verilmezdi. İlim kitapları üzerine kendi güzel yazısıyla açıklamalar koyardı. Böylece en zor meseleler kolaylıkla anlaşılırdı. Kendisine sorulan sorulara verdiği cevapları güzel bir üslûpla yazardı.

Eserleri:

En meşhur eseri Redd-ül Muhtâr’dır. İbn-i Âbidîn bilhassa bu eseriyle tanınmıştır. Bu kitabı, Dürr-ül-Muhtâr kitabına yaptığı beş ciltlik hâşiyesidir. Kitap, İbn-i Âbidîn ismiyle meşhur olmuştur. Eser, Hanefî mezhebindeki fıkıh kitaplarının en kıymetlisi ve en faydalısıdır. Her hükmünü müctehidlerden, onlar da İmâm-ı A’zam’dan, O büyük imâm da Kur’ân-ı kerîm ve sünnetten (hadîs-i şerîflerden) almıştır. Fukahâ tarafından üzerinde söz edilmiş her meselenin hülâsası bütün İslâm âlimlerinin kabul ve takdir ettiği bir şekilde bu kitapta toplanmıştır. Hanefî mezhebinde kendi zamânına kadar yazılmış olan fıkıh kitaplarının sanki bir özetidir. Bu kitaba kendi oğlu tarafından Kurret’ül Uyûn-il-Ahyâr adında bir tekmile yazılmıştır. Şam âlimlerinden Ahmed Mehdî Hıdır da İbn-i Âbidîn kitabının bir fihristini hazırladı ve 1962’de basıldı. Kitap Ahmed Davudoğlu, Mehmed Savaş ve MazharTaşkesenlioğlu tarafından Türkçeye tercüme edilip basılmıştır.

Bundan başka; Tefsîr-ül-Beydâvî Hâşiyesi, El-İbâne, El-Ukûd-üd-Dürriyye, İthâf-üz-Zekî, Buğyet-ül-Menâsik, Tahrîr-ül-İbâre, Tahrîr-ün-Nükûl, Şifâ-ül-Alîl, El-Ukûd-ül-Leâlî, İcâbet-ül-Gavs, Sell-ül-Hisâm-il-Hindî li Nusret-i Mevlânâ Hâlid en-Nakşibendî (Bu eserinde Mevlânâ Hâlid hazretlerine dil uzatanlara cevab vermekte, kerâmetin hak olduğunu isbât etmektedir.), El-İlm-uz-Zâhir, El-Fevâid-ül-Acîbe, Menhel-ül-Vâridîn (Bu kitap İhlâs A.Ş. tarafından ofset olarak yayınlanmıştır.), El-Ukûdü Resm-il-Müftî, Nesemât-ül-Eshâr gibi daha bir çok kıymetli eserleri vardır.

Kaynak: Yeni Rehber Ansiklopedisi

.

Zâhid-ül KevserîPosted on 

Osmanlı âlimlerinden. İsmi Muhammed Zâhid bin Hasan’dır. 1878 yılında Düzce’nin Hacı Hasan Efendi köyünde doğdu. Babası doğduğu köye Kafkasya’dan göçmüş ve bu köye, âlim bir zât olan babasının ismi verilmiştir. 1951 (H.1370)de Mısır’da vefât etti.

İlk tahsilini Düzce’de babasından yaptıktan sonra İstanbul’a gelip, Fâtih Câmiinde Eğinli İbrâhim Hakkı’nın derslerine devâm etti. Sonra da Alasonyalı Ali Zeynel-Âbidin Efendinin derslerine devam edip tahsilini tamamlayarak icâzet (diploma) aldı. Kastamonulu Şeyh Hüseyin Efendi de ders aldığı hocalarındandır.

1907 senesinde Birinci Dünya Savaşına kadar Fâtih Câmiinde müderrislik yaptı. Ürgüplü Mehmed Hayri Efendinin Şeyhülislâmlığı sırasında medreselerde belâgat, aruz, mantık dersleri okuttu. Bir müddet sonra da Kastamonu’da açılan yeni bir medreseyi faaliyete geçirmekle görevlendirildi. Üç yıl Kastamonu’da kaldıktan sonra İstanbul’a döndü. İstanbul’a gelince Dârüşşafaka’ya, bir ay sonra da Medreset-ül-Mütehassisine müderris olarak tâyin edildi. Şeyhülislâm Mustafa Sabri Efendinin ders vekilliğini yaptı.

1922 senesinde İstanbul’dan ayrılıp, Mısır’a gitti. Birkaç ay Kâhire’de kaldıktan sona Şam’a geçip bir yıl Şam’da kalıp, Kâhire’ye döndü. Bundan sonra âilesini de Kâhire’ye götürüp, orada yerleşti.

Zamânının tefsir, hadis, fıkıh âlimi olan Zahid-ül-Kevserî Türkiye’de ve Mısır’da bulunduğu sırada birçok eser yazmış ve yüzlerce talebe yetiştirmiştir. Talebelerinin çoğunu Mısır’a gitmeden önce Türkiye’de yetiştirip, her birine icâzet (diploma) vermiştir. Mısır’a göçtükten sonra ilmî incelemeler yapması ve vaktinin çoğunu kitap yazmaya ayırması sebebiyle Mısır’da yetiştirdiği talebe sayısı, Türkiye’de yetiştirdiği talebe sayısına göre oldukça azdır. Mısır’da yazdığı eserler ve verdiği derslerle dinde reform yapmak isteyen sapık kimseleri susturdu. Onun bulunduğu mecliste konuşamaz hâle getirdi.

    Eserleri:
    Nazm-ı Avâmil-il-İ’rab (Farsçadır).
    Esseyf-üs-Sakil.
    El-İşfâk alâ Ahkâm-it-Talak.
    Er-Ravdun-Nazır-ül Verdi fi Tercemet-il İmâm-ir-Rabbânî es-Serhendî (Türkçedir).
    Irgâm-ül Merid: Tasavvuf ve tasavvuf büyükleri hakkındadır. Bu eser Hakikat Kitabevi tarafından ofset olarak basılmıştır.
    Makâlât: Çeşitli mevzularda yüzden fazla makâlesinin toplandığı kıymetli bir eserdir.

    Kaynak: Yeni Rehber Ansiklopedisi

.

Mustafa Sabri EfendiPosted on 

Son devir Osmanlı âlimlerinden. Yüz yirmi yedinci Osmanlı şeyhülislâmı olan Mustafa Sabri Efendi, 1869 senesinde Tokat’ta doğdu. 1954’te Mısır’da vefât etti.

İlk tahsilini memleketinde yaptıktan sonra Kayseri’ye gidip, Kayseri Medresesinde Divrikli Hacı Emin Efendiden ilim öğrendi. Daha sonra İstanbul’a gelerek huzur dersleri mukarriri (pâdişâhın huzûrunda bir konuyu etraflıca anlatan) Ahmed Âsım Efendiden de ilim öğrenip icâzet (diploma) aldı.

1890 senesinde yapılan rüûs (dînî ilimlerde bir derece) imtihanını kazanarak, yirmi iki yaşında Fâtih Câmiinde ders vermeye başladı. Elliden fazla talebeye icâzet verdi. Beşiktaş Âsariye Câmii imâmlığı da yapan Mustafa Sabri Efendi, dördüncü rütbeden Osmânî ve Mecidî ilim nişanlarını aldı. 1900 yılında İkinci Abdülhamîd Hanın kitapçılığına getirildi, bir adet altın liyâkat madalyası ve dördüncü rütbeden Osmânî nişanı verildi. 1908’de Tokat mebusu seçildi. Bu aradaFâtih Câmii müderrisliği görevini de yürüttü.

İttihat ve Terakki Partisine karşı çıkıp, o zaman yayınlanan Beyân-ül Hak dergisinde baş yazar olarak yazılar yazdı. İttihat ve Terakki Partisine mensup olanların kendisini öldürme teşebbüsleri üzerine Romanya’ya giderek bir müddet orada kaldı. Daha sonra İstanbul’a dönüp Süleymâniye Medresesinde hadîs-i şerîf müderrisliği yaptı. 4 Mart 1919 târihinde şeyhülislâm oldu. Yedi ay süren bu vazîfesinden sonra görevden alındı. 1920 de yeniden şeyhülislâm olup iki ay daha bu vazîfede kaldı. 1922 yılında İstanbul’dan Kahire’ye giderek orada yerleşti ve Ezher Üniversitesinde müderrislik yaptı. Türkçe ve Arapça çeşitli eserler yazmıştır.

İlimde çok kuvvetli bir derecede olan Mustafa Sabri Efendi, Mısır’da Ezher Medresesinde bulunduğu sırada verdiği derslerde talebelere son derece faydalı oldu. Doğru yoldan ayrılarak kendi görüşüne göre sapık bir yol tutan Abduh ve ona aldananlarla yaptığı ilmi münâzaralarda, onların bozuk fikirlerini çürütürek sapıklıklarını ortaya koydu. Böylece birçok kimsenin bunlara aldanmasını önledi. Ehl-i sünnet îtikâdına saldıranların maskelerini indirdi. Mezhepsizlere karşı sağladığı başarıyı şöyle ifâde etmiştir: “Benim bu başarım hakkı müdâfaa etmiş olmamdandır.”

Mustafa Sabri Efendi Mevkıf-ul Akli vel İlmi adlı eserinde Abduh için şöyle demektedir: “Abduh’un tuttuğu bozuk yolun hülâsası şudur: Ehl-i sünnet îtikâdı üzere tedrisât yapmasıyla tanınmış olan Ezher Üniversitesini karıştırıp Ezherlilerin çoğunu adım adım dinsizlere yaklaştırmış, ama dinsizleri bir adım bile dîne, yaklaştırmamıştır. Hocası Cemâleddîn Efgânî vâsıtasıyla Ezher’e masonluğu sokan odur. Nitekim bir takım yanlış işlerin revaç bulması husûsunda Kasım Emînî’yi teşvik eden de odur…” (Bkz. Abduh)

Mes’eletü Tercemet-il-Kur’ân, Savm Risâlesi, El-Kavl-ül Fasl gibi birçok eseri vardır.

Kaynak: Yeni Rehber Ansiklopedisi

.

EziklikPosted on 

Geçtiğimiz hafta TV kanallarımızda uzun uzun Boğaziçi Üniversitesi’ndeki olaylar konuşuldu, tartışıldı. Belki daha da tartışılacaktır.

Bazılarında konuklar bilhassa temelde bu gösteriye karşı olduğu hâlde ne hikmetse söze genelde, “Boğaziçili öğrencilerin yanındayız, destekliyoruz” diye başlamaya bilhassa özen gösterdiler.

Bu durum neyin ezikliğidir bir türlü anlayamadım.

Ayrıca konuyu başörtüsü meselesine de getirerek zamanında orada da desteklediklerini belirttiler.

Bir defa başörtüsü ile bu mesele asla aynı değildir.

28 Şubat dönemi, başörtülü talebelerin fakültelere alınmadığı, derslerden çıkarıldığı yıllardı.

Talebelerin yıllarca gösterdiği azminin ve gayretinin sonucunda kazandığı bir fakültede ders görmesi engelleniyordu.

Kişisel dinî yaşantı tercihleri sorgulanıyor, bunun için cezalandırılıyorlardı.

Hepsi irticacı diye yaftalanıyordu. Sanki terör örgütü militanları gibi görülüyordu.

Hanımı başörtülü olan öğretim üyeleri tedavi maksatlı dahi olsa eşini üniversite kampüsüne alamıyordu.

Öğrenciler bırakın üniversite içinde eylem yapmalarını, derslere alınmıyorlar hatta kampüse sokulmuyorlardı.

Yani öğrencilerin hakları ve hukuku gasbediliyordu.

Dönemin Marmara Üniversitesi rektörümüz rahmetli Ömer Faruk Batırel Bey seçimle geldiği hâlde ve henüz görev süresi dolmamışken başörtüsü yasağını uygulamadığı için 1999 yılında görevinden ayrılmak zorunda bırakılmıştı.

YÖK Başkanı Gürüz ve dönemin rektörleri kimin emrindeydiler! Hepsi emir eri gibi hareket ediyor, öğrencilerin kazanılmış hak ve hukuklarını gasbediyorlardı.

Peki bugün hangi öğrencinin hangi hukuku gasbedilmiştir söyler misiniz?

Boğaziçi Üniversitesi’nde olan gösteri öğrencinin hangi hakkı içindir açıklar mısınız?

Öğrencinin rektör seçiminde ne dahli vardır. Öğrenciye sorulacak diye bir kayıt mı söz konusudur.

Bir öğrenci rektörle kaç defa karşı karşıya gelir ve ne ister?

Öğrencinin hiçbir hakkının olmadığı bir meselede, yanına gidip gösterilere katılacağını açıklamak ezikliktir!..

Evet burada gösteri tamamen organize bir hareketle başlatılmıştır.

Zaten orada ilk toplananların söylemleri bunun en açık göstergesidir.

Polise katil diye bağıracak ve saldıracaksın. Yakalananların bir bölümü terör örgütleri ile iltisaklı çıkacak. Buna rağmen “Efendim bunlar talebe değil ve en fazla yirmi otuz kişiler” diyerek geçiştiremezsin!

Bu takdirde onları polisin değil öğrencilerin dışarı çıkarması veya onlardan ayrılarak tepki koymaları gerekmez miydi?

Yine aynı öğrencilerin devrim marşları ve LGBTİ bayrakları neyin işareti olmaktadır?

Öğrenci kanunsuz ve hukuksuzluk yapınca mazur mu görülecektir?

Şunu da biliyorum ki binlerce Boğaziçi Üniversite öğrencisi bu hadisenin tarafı değildir.

Bunun yerine bu ezik yorumcular şöyle deseler yerinde olmaz mıydı?

“Öğrencinin hangi hakkı gasbedildi, gösteriniz. Bir öğrenci de olsa hakkını hep birlikte arayalım!”

Fakat kimse kusura bakmasın. Hukuksuz bir gösterinin yanında olmak haksızlıktır… 

 

Bir profesörün acziyeti! 

İddiaya bakınız: “Efendim bu rektör Boğaziçili değilmiş. Kayyummuş”

Tamamen sakil bir düşünce. Günümüzde kanuna uygun olarak rektörler, şartları haiz olarak müracaat eden profesör adayları arasından Sayın Cumhurbaşkanımız tarafından atanmaktadır.

Üniversitelere gerek aynı gerekse farklı üniversitelerden adaylar başvurabilmektedir. Bunda herhangi bir uygunsuzluk yoktur.

Cumhurbaşkanı da bu adaylardan uygun gördüğünü tayin etmektedir.

Peki Boğaziçi Üniversitesi’ne tayin ettiği kişinin, kanunda oraya gelmesi hususunda bir sakınca var mıdır? Hayır.

Öyleyse maksat farklıdır.

Nitekim salı günkü gazetemizde Sayın Fatih Selek Bey Avrupa ve ABD üniversitelerinden sayısız benzer örnekler verdi. Bu örnekler elbette bendenize değildi. Kayyum diyenlere okkalı bir şamardı!

Ağzını her açtığında; “Efendim Avrupa, İngiltere ABD’den uygulama örnekleri göstermeye alışmış ezik aydınlar içindi.”

Peki onlar bununla tatmin mi olacaklardır. Elbette hayır.

Zira onların gerçekte tek karşı çıkış noktaları, atamayı Sayın Cumhurbaşkanımızın yapmış olmasıdır.

Yine anlı şanlı bir TV kanalında aynı konuda bir programı takip ediyordum. Bir profesörümüz hadiseleri sağduyulu bir şekilde özetlerken sunucu sanki gerçekmiş gibi, “ama efendim intihal” diye devreye giriyor. Profesör uzun uzun etik kurulundan intihalden bahsetmeye çalışıyor fakat o kadar zaman yok. Sözü hemen kesiliyor mesele de ortada kalıyor.

Cevabı verilmemiş gibi oluyor.

O profesör buna karşılık, “Hanımefendi intihal nedir?”, “Tayin edilen rektörün hangi makaleleri ve eserlerini biliyorsun?”, “Hangisinde ve neresinde intihal gördünüz?”, “Bununla ilgili ne yapmayı planlıyorsunuz?” deseydi ne cevap verirdi merak ediyorum.

Sosyal medyada duyduğu her iftiraya, mal bulmuş mağribi gibi atlamak da son zamanlarda yazılı ve görsel medyanın marifeti oldu.

 

Sayın Bulu’nun çıkmazı! 

Öte yandan Boğaziçi Üniversitesi rektörlüğüne atanan Sayın Melih Bulu talebelerin içine girmek ve görüşmekle bazı faydalar sağladı. Zira bu söyleşiler sırasında öğrencilerin maksatlarının atama olmadığı net bir biçimde belli oldu.

Nitekim öğrencilerin, “Yüzde yüz başarılı olsan da seni istemiyoruz!.. Üniversitemizi dünya birincisi yapsan da sana karşıyız.” Hatta rektör konuşmaya ve anlaşamaya çalışırken, “Sus konuşma, dinlemeyin” haykırışları ve ifadeleri konunun ne olduğunu göstermeye kâfidir.

Buna karşılık rektörün öğrencilere şirin görünmek için kullandığı bazı ifadeler ise hiç de şık değildi.

Rektör Bulu kendini şu ifadelerle kabul ettirmeye çalıştı:

“Bir zamanlar ben de CHP’liydim…” “Metallica ve Guns N’Roses’ı severim…” “Rock ve metal dinlerim…” “Pandemi dönemi geçtiğinde üniversiteye hoparlörümü getirip heavy metal dinleyeceğim…”

Rektör muhtemelen oradaki öğrencilerin oyun ve eğlencelerine bakarak böyle söyledi ve kendini onlara ispatlama gayreti içerisine girdi ise bir şey yok denebilir. Onlarla birlikte saz çalıp oynayabilir. Fakat onların bu ifadeler üzerine gösterilerine son vereceklerini beklemek zor. Zira evvelce AK Parti’den aday olmuş olması ve kendisini tayin edenin Sayın Recep Tayyip Erdoğan Bey olduğu müddetçe onların bu tavrı değişmeyecektir.

Türkiye’deki bu hâl acımasız bir zihniyettir. En başarılı öğrencilerin girdiği üniversitenin gençleri olmak sonucu değiştirmemektedir. Ağzınızla kuş tutsanız dünyanın en büyük bilim adamı olsanız sonuç değişmez.

Tıpkı Özgür Özel’in, “18 senede yaptığınız tek doğru hareket İstanbul Sözleşmesini imzalamanızdır” demesi gibi. Zira tesirleri bakımından AK Parti’yi bitişe doğru götüren en büyük amil o sözleşmedir.

Rektör Bulu da şu hadiseyi bilmiş olsaydı, belki bu gereksiz kendini ispatlama savaşına girmezdi… 

Evliyadan birisi, hanımının eziyetlerinden fazlasıyla bunalmış ve “şuna bir keramet göstereyim de bana olan bakışı biraz değişsin” demiş. Evin içerisinde uçmaya başlamış. Bunun üzerine hanımı; “Uç bakalım uç demiş. Uçmakla elimden kurtulacağını mı sanıyorsun!”

Sizin rock, heavy metal, metallica sevmeniz, bir zamanlar CHP’li olmanız onları açmaz Sayın Rektör! Ellerinden kurtulamazsınız.

Bana kalırsa dersleri yüz yüze yapma kararı alsanız daha güzel olur. Şu anda korona, Covid-19, pandemi bunlara tesir etmiyor. Bari derslere girsinler ve daha iyi yetişsinler. Sınıflardaki mesafe bunların bahçedeki mesafelerinden daha uygundur. Hoş, derslerini de siz vermeyeceksiniz. Çok sevdikleri ve rektör görmek istedikleri hocaları verecekler. Onlardan derslerini alsınlar bakalım. Bu vesile ile ilme olan tavırlarını da görmüş oluruz! 

 

TEFEKKÜR
Bâtıl hemişe bâtıl ü bî-hûdedir velî
Müşkil budur ki sûret-i haktan zuhûr ede
                                                         Nef’î

(Yanlış her zaman yanlış ve yararsızdır ama,
Mesele, doğru kılığında ortaya çıkmasındadır.)

.

CâriyePosted on 

Harbde esir alınıp İslâm memleketine getirilen kadın köle. Gâziler arasında taksim edildikten sonra sahibinin mülkü olur. Ev işlerinde çalıştırılırlar. Bugün İslâmî mânâda câriye yoktur.

Köleliğin ve câriyeliğin târihi eski çağlara kadar uzanır. Târih boyunca köleler ve câriyeler bir yekûn teşkil eder. Harb esiri kölelerin yanı sıra, komşu kabîlelerden kaçırılan, babaları veya diğer yakınları tarafından köle olarak satılan çocuklar ve borçlarına karşılık köle yapılanlar da çoktur.

İslâmiyet geldiği sırada kölelik Arabistan’da en katı şekliyle devam ediyor, cemiyetin en köklü müesseselerinden birini meydana getiriyordu. Ayrıca her millet karşısındakini güçsüz duruma düşürüp kendisini güçlü hâle getirmek gayretinde idi. Bu bakımdan müslümanlar da, düşmana silâhı ile mukabele etmek zorunda idiler. Aksi takdirde kendi varlığını tehlikeye atmış olurdu. Bu sebeplerden, İslâmiyet harbde düşmandan esir almaya müsâade etti. Fakat köleliği eşine rastlanmayacak şekilde ıslâh etti, Sâdece İslâmiyet’i ortadan kaldırmak isteyenlerle ve müslümanlara hayat hakkı tanımayanlarla yapılan muhârebeden sonra ele geçirilen gayr-i müslimlerin erkeklerini köle, kadınlarını câriye yapmaya, hizmetçi olarak kullanmaya izin verdi. Harb esiri olmayan birini alıp satmaya izin vermedi. Hattâ bâzı günâhlara keffâret için köle âzâdını şart koştuğu gibi, Allah rızâsı için köle âzâd etmeyi tavsiye ederek köle ve câriyeler gin hürriyete kavuşma yollarını da getirdi.

Ayrıca, âyet-i kerîme ve hadîs-i şerîfterde köle ve câriyelere insanî bir şekilde muamele edilmesi emredildi. Kur’ân-ı kerîmde Nisa sûresi otuz altıncı âyet-i kerîmesinde meâlen; “Allah’a ibâdet edin, O’na hiç bir şeyi eş tutmayın. Anaya, babaya (söz ve iş ile), akrabaya (sıla-i rahim ile), yetimlere (gönüllerini almak ile), yoksullara (sadaka vermek ile), yakın (akraba) komşuya (şefkat ve merhamet ite), uzak (akraba olmayan) komşuya (onların iyiliğini istemek, zararı gidermek ile), yanınızdaki arkadaşlara (haklarına riâyet etmek ve sevgi ile), yolda kalmışa (doyurmak ve ikrâmda bulunmak ite), sağ ellerinizin mâlik olduğu kimselere (köle ve câriyelerinize, onları giydirmek ve yumuşak muamele ile) iyilik edin. Allah kendini beğenen ve dâima böbürlenen kimseyi sevmez” buyurmaktadır. Hadîs-i şeriflerde ise; “Sizden hiç biriniz, sakın memlûklüne (kölesine) kölem, câriyem diye seslenmesin. Yiğidim, oğlum, kızım desin. Onlar da size efendim, desin…” ve “Âdem”in (aleyhisselâm) nesli olarak köleler de sizin kardeşlerinizdir. Onları sizin hizmetinizde bulunduran Allahü teâlâdır. Unutmayınız ki, Allah sizi onların hizmetinde bulundurabilirdi. Öyleyse, onlara iyi davranın. Şunu unutmayınız ki, Allahü teâlânın sizin üzerinizde sâhib olduğu hak ve kudret, sizin köleler üzerine sâhib olduğunuzdan daha fazladır” buyrulmaktadır.

Efendinin, köle ve câriyesini terbiye edebilme yetkisi olduğu hâlde, Peygamber efendimiz sallallahü aleyhi ve sellem yetmiş defa da olsa kölenin kusurlarının affedilmesini tavsiye buyurmuşlardı. Mutlaka cezalandırılması icâbederse, aşırılığa gidilmesine izin verilmezdi. Bu sebeble İslâm devletlerinde kölelere yapılan muameleyi ve haklarına riâyet edilip, edilmediğini kontrol eden muhtesib adında me’murlar vardı. Kölenin nafakasını, efendisi te’min etmekle mükellefti.

Köle kadın olan câriye, hür müslüman kadınlara göre farklı statüye sâhibdi. Hür kadınlar yüzlerinden, ellerinden başka her yerlerini tamamen örttükleri hâlde; câriyelerin, başlarını, saç, boyun, kol ve bacaklarını örtmeleri lâzım değildi.

Câriyelerin evlilikleri de hür kadınlarınkinden farklı idi. Çünkü İslâm hukukunda evlilik iki yolla olmaktaydı. Birisi, hür müslüman kadınlarla nikahla ve diğeri câriyelerle teserrî (odalık edinme) yoluyla olup, ona mâlik olmaya bağlı idi. Nikâh hür kadından faydalanmayı mübâh kıldığı gibi, câriyeye mâlik olması da efendinin ondan faydalanmasını mübâh kılmaktadır. Ayrıca nikâh yapsa bile bu nikâh hükümsüzdür, yâni mehrin vâcib olması, talâkın vukuu, mîrâscı olmak gibi nikâhın netîcesi olan hususlar meydana gelmez. Fakat efendi, câriyesini âzâd ettikten (serbest bıraktıktan) sonra evlenirse, nikâh lâzımdır. Çünkü âzâd etmekle câriyesi üzerinde mülkiyeti kalmamıştır.

İslâm memleketlerine satılmak üzere yabancılar tarafından getirilen câriyelerin durumu kesin bilinmediğinden, aslen hür yâhud âzâdlı olmaları muhtemeldi. Bu sebeble fıkıh âlimleri hür olması muhtemel bir câriye ile zinaya düşmemek için ihtiyaten nikâh yapmasının evlâ olduğunu bildirmişlerdir. Buna, nikâh-ı tenezzühî (şüpheli durumdan arınma nikâhı) denir. Böyle bir nikâhla câriye âzâd edilmiş olmaz, efendinin vefâtından sonra câriye terekeden mîrâs alamazdı.

Efendisinden çocuğu olan câriyeye Ümm-i veled (çocuk anası) denirdi. Çocuk hür olup, efendi ile arasında normal bir neseb bağı kurulurdu. Böyle bir câriye de, diğer câriyelerdeki gibi artık tasarrufta bulunulamaz, satılamaz ve hîbe edilemezdi. Efendinin vefâtından sonra doğrudan hürre (hür) olurdu.

Efendi, câriyesini hür veya köle ile de evlendirebilirdi. Hür câriyeye satın alma yoluyla mâlik olmadığı, köle de mâlik olma hakkına sâhib olmadığı için, câriyenin bunlarla evliliği nikâhla olurdu. Câriyenin bunlardan doğan çocuğu kendisine tâbi olarak köle olur ve bu köleliğin ikinci kaynağını teşkîl ederdi. Efendisinden olan çocuğu burada istisna teşkil eder. Câriye, başkasiyle evlendiğinde, efendisi ondan faydalanamaz. Fakat yine efendisine hizmet ederdi.

Hizmet sahaları umumiyetle ev işleri olan câriyeler; zenginlerin, devlet ileri gelenlerinin saraylarında ve pâdişâhların haremlerinde fazlaca bulunurlardı. Bilhassa pâdişâhın evi demek olan harem, cihân sultânına lâyık bir şekilde teşkilâtlı olup, pek çok bölümleri vardı. Bu sebeble çok sayıda kadın hizmetçiye ihtiyâç oluyor, bu hizmetler, hareme alınan câriyeler tarafından görülüyordu. Dolayısıyla haremde yüzlerce câriye bulunuyordu.

Hareme ilk gelen câriyeler; ebeler ve vazifeli kadınlar tarafından muayene edilirler, hastalıklı olanlar alınmazdı. Kabul edilenler, haremin muaşeret usûllerini, kabiliyetlerine göre dikiş, nakış ve diğer ev işlerini öğrenmeleri için kalfa denen câriyenin emrine verilirlerdi. Bununla beraber onlara; İslâmiyet, terbiye, nezâket, büyüklere hürmet gibi umûmî ahlâk kaideleri öğretilir, bunlara uymalarına bilhassa dikkat edilirdi. Meselâ sultan Mehmed Reşâd, hareme hoca olarak tâyin edilen Safiye Ünüvar’a tebliğ ettirdiği; “Namaz kılmayanlara, oruç tutmayanlara verdiğim ekmek ve tuzu haram ediyorum. Bu irâdem hoca hanım tarafından talebelerine söylensin” şeklindeki irâde buna en güzel bir misâldir.

Harem, iyi bir eğitim ve öğretim yeri olduğundan, eski saraylılar, acemilere; “Sarayda terbiye olmayan, hiç bir yerde terbiye öğrenemez, burası terbiye mektebidir” derlerdi. Hareme âid doğru hâtıralar okunduğunda, câriyelerin edeb ve nezâket numunesi, Osmanlı kadınları olarak yetiştikleri görülür. Devşirilen hıristiyan erkek çocukları orduda ve Enderûn mektebinde yetiştirilerek, devletin askerî ve idarî üst kademelerinde yükselme imkânı elde ettikleri gibi, hareme alınan câriyeler de zekâ ve kabiliyetlerine göre yükselirlerdi. Kalfaların yanında acemilik devresini bitirenler, kabiliyetli iseler, daha sonra kalfalık ve ustalık derecelerine yükselirlerdi.

Pâdişâha zevce olabilecek vasıfları hâiz olanlar hazînedâr tarafından husûsî olarak yetiştirilirdi. Pâdişâhdan çocuğu olan, kadın efendi sınıfına dâhil olurdu. Umumiyetle sanıldığı gibi, pâdişâh haremde bulunan bütün câriyelerle ilişkide bulunmazdı. Bir çok yerli ve yabancı yazar bu durumu başka türlü anlatmışlar, pâdişâhları haremde bulunan yüzlerce câriye ile düşüp kalkmakla itham etmişler, bu hususta pek çok hayalî şeyler uydurmuşlardır. Böyle bir durum insan tabiatına, tıbba ve akla da uygun değildir. Bunların hiç birisinin doğru olmadığı arşiv vesikalarından anlaşılmaktadır.

Câriyelerin hemen tamama yakın kısmı, haremde pâdişâhın annesinin (valide sultanın), hanımlarının (kadın efendinin), kızlarının (sultanların), şehzâdelerin dâirelerinde, harem hastanesinde, kilerde, çamaşır ve temizlik işleri gibi umûmî ve husûsî hizmetlerde bulunurlardı. Bu sebeble bâzan haremdeki câriyelerin sayısının beş yüzü ve bini geçtiği olurdu.

Bu hizmetlerine karşılık câriyelerin yiyecek ve giyecekleri sağlandığı gibi, kendilerine kıdemliklerine ve yaptıkları işe göre muayyen bir ücret de verilir, bayram ve düğünlerde pek çok ikrâm yapılırdı.

Dokuz hizmet yılını dolduran câriyelere istedikleri takdirde, âzâdnâme, ıtıknâme denilen hürriyetine kavuşma kâğıdı verilirdi. Fakat bir çokları âzâdnâme istemezler, sarayda kalmayı tercih ederlerdi. Haremden ayrılan câriyelere elmas yüzüğü ve küpesi, altın saat ve gümüş kabları, bir çift kaşık, ev eşyası ve diğer ihtiyâçları verilirdi. Evlenecek olanlara daha fazla şeyler ikrâm edilirdi. Ayrıca sonradan düşkün hâle gelmemeleri için bâzı gelir getirici şeyler de onlara tahsis edilirdi. Pâdişâhlar, âzâd edilince de onları gözettiklerinden, muhtâc duruma düşürmezlerdi. Hattâ pâdişâhın bâzı câriyeleri kendi kızı gibi, devlet erkânı veya onların oğulları ile evlendirdiği de olurdu.

Câriyeler hakkındaki bu insanî muamele devlet ileri gelenlerin ve diğer müslüman zenginlerin evlerinde de mevcûd idi. Onlar da yanlarından ayrılan câriyeye, kızları gibi hattâ onlardan daha fazla yardımda bulunurlar, evlenenlerin kocalarına iş bulurlar, mes’ûd yaşamalarını te’min ederlerdi, ihtiyarladıklarında o evde söz sahibi de olurlar; fakat hadlerini bilirler, itibârlarına zarar verecek bir harekette bulunmazlar, aldıkları terbiye îcâbı, dâima edeblerini muhafaza ederlerdi.

Görüldüğü gibi Osmanlılarda köle ve câriyelerin durumu gayet iyi idi. Bu sebeble bâzı milletler Osmanlı kölesi olmak isterlerdi. Meselâ Rusların, bir Osmanlı konağında fevkalâde şartlarda yaşıyacaklarını bildiklerinden, Osmanlıların eline düşüp köle ve câriye olarak satılmak en büyük arzularıydı (İngiltere’nin İstanbul Büyükelçisi Harberneu’nun Walshingham Dukasına yazdığı 28.11.1584 tarihli mektup. A.N.Kurat, Türk-İngiliz münâsebetleri sh. 99).

Yine Kanunî devrinde İstanbul’u ziyaret eden seyyah (gezgin) Belon da; “Osmanlılarda esirlere iyi bakılmakta, efendileri tarafından çok sevilmekde, eşit muamele yapılmaktaydı. Lüzumunda esir, kâdıya gidip, hakkını arayabilir ve derhal gerekli işlemler yapılırdı” demektedir.

Köle ve câriyeler Osmanlı ülkesinde böyle müreffeh mes’ûd bir hayat yaşarlarken, hattâ pâdişâhın hanım efendisi, pâdişâh annesi bile olabilirlerken, Avrupa’da esirler, sertler (toprak ile birlikte alınıp satılan köleler), hizmetkârlar, hattâ asil aileden olmayanlar çok kötü şartlar altında yaşıyorlardı. Bunlara hakaret etmek, dayak atmak, asiller sınıfı için âdet ve normal bir hak idi. Asillerden başkasının yaşamasının bir ehemmiyeti yoktu. Elisabeth Bathory altı yüz elli genç kızı hizmetçi olarak kullanmış, sonra da hepsini işkencelerle öldürtmüştü. Bu cinayeti duyulunca Alman İmparatorluk adaleti onu yalnız dört yıl hapisle cezalandırmıştı.

On sekizinci asırda Osmanlı bahriye mektebinde (Mühendishâne-i bahr-i hümâyûn) senelerce muallimlik yapan Avrupalı Baron de Tott da; “İtiraf etmeliyiz ki, kölelerine (ve câriyelerine) kötü davrananlar Avrupalılardır. Osmanlılar ve diğer doğulular (müslümanlar) köle ve câriye almak için para biriktirirler, biz ise, para biriktirmek için onları satın alırız” demek suretiyle Avrupalıların esirlerini toprakta çalıştırmak, bâzan da fuhuş yaptırmak suretiyle para kazandıklarını îmâ eder. Osmanlılarda ise böyle bir durumla asla karşılaşılmaz.

Aynı asırda Rusya’da Kont Rumiantsof’un, topraklarında çalışan esirlere tatbik ettiği cezalardan birisi, efendisi uyurken odasına giren esirin (köle veya câriye) beş bin deynekle cezâlandırılmasıydı.

Köle ve câriyelerin Osmanlılarda ve diğer İslâm devletlerinde, hürriyetlerine kavuşuncaya kadar ne ölçüde ileri ve insanî bir hayat seviyesine sâhib olduklarinı anlamak için bilhassa daha yakın zamana kadar Amerikan cemiyetinde bulunan erkek ve kadın kölelerin yaşayışları ile karşılaştırmak kâfîdir.

Kadın ve erkek kölelere insanlığa yakışmayan muameleler sebebiyle zaman zaman dünyâ devletleri, köleliğin kaldırılması hususunda faaliyetlerde bulundu. Nihayet 1956 senesinde Birleşmiş Milletlere bağlı bir komisyonun teşebbüsüyle toplanan konferansta, köleliğin, köle ticâretinin ve köleliğe benzer tatbikatların kaldırılmasını şart koşan anlaşma kabul edildi.

    Kaynaklar
    1) Redd-ül-muhtâr; cild-3, sh. 2
    2) Târih-üt-temeddün-il-İslâmî; cild-5, sh. 39
    3) Tâm İlmihâl Seâdet-i Ebediyye; sh. 563
    4) Rehber Ansiklopedisi; cild-10, sh. 268
    5) İslâm Târihi Ansiklopedisi; cild-7, sh. 73
    6) Büyük Türkiye Târihi; cild-11, sh. 312
    7) Ni’met-ül-islâm; cild-2, sh. 11
    Türk İngiliz Münâsebetleri; sh. 99
    9) Osmanlı Devletinin Saray Teşkilâtı; sh. 114, 146
    10) Hurşit Paşanın Saray Hâtıraları (Hayat Târih Mecmuası, sene-1965, sayı-5, sh. 60

.

BayrakPosted on 

Devletleri temsil eden renk ve şekli özelleştirilmiş millî alâmet. Arapça râye ve liva kelimelerinin karşılığı olan bayrak ve sancak, umumiyetle dikdörtgen biçiminde ve kumaştan yapılır. Bayrak bir milletin varlığının ve bağımsızlığının sembolü, târihinin hâtırasıdır. Değeri; pamuk, atlas ve ipekten yapılmasına bağlı olmayıp, temsil ettiği milletin kıymeti ile ölçülür. Devletin hâkimiyetini, bağımsızlığını ve şerefini temsil ettiği için bayrağa saygı gösterilir. Çok eski zamanlarda kurulan devletler ve kavimler, bayrak veya bayrağa benzeyen semboller kullandılar. İslâm târihinde ise hicretin birinci yılından itibaren bayrak kullanılmaya başlandı. Peygamber efendimiz sallallahü aleyhi ve sellem hicretin birinci senesinde Şam’dan dönmekte olan Kureyş kervanına karşı gönderdiği hazret-i Hamza komutasındaki otuz kişilik kuvvete bayrak şeklindeki sembolü ilk defa kendi elleriyle bir mızrağın ucuna beyaz bir bez bağlayarak askerlerden Ebû Mersed’in eline verdi. Livâ-ül-Beydâ ismiyle anılan bu bayrak, Hayber gazâsına kadar kullanıldı. Hayber’den sonra Râye denilen siyah bir bayrak kullanıldı. Dört halîfe devri, Emevîler, Abbasîler, Endülüs Emevîleri zamanlarında da çeşitli renk ve şekilde bayraklar kullanıldı.

Türklerin ilk kullandıkları bayrağın rengi ve şekli hakkında kesin bir malûmat yoktur. Ancak Orta Asya târihi hakkındaki bilgilere dayanarak İslâmiyet’ten önceki Türklerde Tuğ adı verilen bayrak veya sembollerin kullanıldığı bir gerçektir. Siyahtan kırmızıya kadar; mavi, sarı, yeşil, beyaz gibi çeşitli renklerde semboller kullanmış olan eski Türkler, bir mızrağın ucuna bağladıkları, umumiyetle ipekten yapılmış bu alâmetlere batrak, badruk, bayrak gibi isimler verdiler. Dokuzuncu asırdan îtibâren kitleler hâlinde müslümanlığı kabul eden Türkler de çeşitli bayraklar kullandılar. Bu bayraktaki en büyük özellik, İslâmî motif ve unsurların ön plâna geçmesiyle birlikte, millî motif ve sembollere de yer verilmesi idi. İlk müslüman Türk devletlerinden olan Gaznelilerin bayraklarında, yeşil zemin üzerinde beyaz hilâl ve kuş resimleri vardı. Karahanlıların bayraklarında al renk üzerinde dokuz tuğ resmi bulunuyordu. Diğer müslüman-Türk devletleri de çeşitli renk ve şekilde bayraklar kutlandılar. Büyük Selçuklu Devleti’nin ilk yıllarında mavi zemin üstüne beyaz çift kartal sembolü ve siyah çizgili gerilmiş yay ve ok resimleri varken, daha sonra siyah renkli bayrak kullandılar. Bu bayrak Anadolu Selçukluları tarafından da benimsenmişti. Selçuklularda hânedân rengi olarak kabul edilen al renkli bayraklar da vardı. Haçlı seferlerine kahramanca göğüs geren Selâhaddîn-i Eyyûbî’nin bayrağı sarı renkli olup, üzerinde hilâl bulunuyordu. Bu şekil hem bu devletin bayrağı, hem de Avrupalılar tarafından İslâmiyetin sembolü olarak kabul edilmiştir.

Osmanlılar zamanında da çeşitli renk ve şekillerde bayraklar kullanıldı. Osmanlılarda bayrak; pâdişâhı, dolayısıyle devleti temsil ederdi. Zîrâ pâdişâh, devleti temsil etmekteydi. Pâdişâh bayrak ve sancaklarını, Emîr-i Âlem denilen paşa ile bunun maiyyetindeki saltanat sancaklarıyla mehterhâne takımını ihtiva eden bölükler taşırdı. Ayrıca her ocağın, her birliğin hattâ her ortanın (taburun) ayrı sancağı vardı. Sancaklar da çeşitli renklerde kullanılmıştır. Yeşil ve kırmızı renklerin hâkim olduğu bayrak ve sancaklarda, Osmanoğullarının hânedân rengi kırmızı daha doğrusu al idi. Al renk, doğrudan doğruya Osmanogullarını işaret ederdi. Sultanlar yâni pâdişâh kızları bile beyaz renkte değil al renkte gelinlik giyerlerdi. Pâdişâhın yorganı, çarşafı, yastığı al renkteydi. Al renk esâsında Selçuklularda da hânedân rengi olarak kabûl ediliyordu. Osmanoğulları, Selçukoğullarının meşru vârisleri olarak bu rengi devralmışlardır. Bu husus al renge tamamen bir millî karakter vermiştir ki, bugün de devam etmektedir. Selçuklular da bu rengi selefleri olan Karahanlılardan almışlardı. Kırmızıyı süsleyen ayın menşei ise destanlar dönemine kadar dayanır. Yıldız ise daha sonraki devirlerde konulmuştur. Osmanlıların ilk bayrağı, Anadolu Selçuklu hükümdarı Gıyâseddîn Mes’ûd tarafından Osman Bey’e gönderilen hediyeler arasındaki beyaz renkli bayrak idi. On dördüncü asırdan îtibâren çeşitli renk ve şekilde bayraklar kullanıldı. Kâmûs-ül-a’lâm’da bildirildiğine göre, Osmanlı sancağının rengini ve (bugünkü ayyıldızlı Türk bayrağının) şeklini tâyin eden, sultan birinci Murâd ve Yıldırım Bâyezîd Han devirlerinde yaşayan Timûrtaş Paşa’dır. Bu asırda Osmanlı donanmasında ve azap kıtalarında kırmızı; yeniçeri kıt’alarında beyaz bayraklar kullanıldığı, Fâtih Sultan Mehmed Hân’ın muasırı olan tarihçi Tursun Bey’in ifâdelerinden anlaşılmaktadır. On beşinci asırda Osmanlıların kırmızı bayraklar kullandıkları, Âşıkpaşazâde’nin Alaşehir’de dokunan bir nevî al kumaştan bayrak ve hil’at yapıldığı hakkındaki kaydında yer almaktadır. Muhtelif kaynakların incelenmesinden anlaşıldığına göre, Osmanlılar kuruluştan îtibâren diğer İslâm ve Türk devletlerinde olduğu gibi, çeşitli bayraklar kullandılar. On beşinci asırda pâdişâha âid sancaklardan başka çeşitli askerî birliklere ve büyük devlet adamlarına, beylerbeyi, sancakbeyi, donanma kumandanı ve reisleriyle azap ocaklarına ve ticâret gemilerine mahsus türlü renklerde bayrak ve sancaklar vardı. Bu bayrakların ve sancakların üzerinde muhtelif şekil ve yazılar bulunurdu. Yeniçeri ocağının muhtelif ortalarının (tabur) kendilerine mahsus nişanları vardı. Kışlaların kapılarına asılan ortaların bayraklarına bu alâmetler nakşedilirdi. Bu asırda yeniçerilere ak, sipahilere kırmızı, silâhdâr bölüğüne sarı, orta ve aşağı bölüklere alaca renkli olarak verilen bayraklar bu birliklere verilen sancak mâhiyetinde idi. Çünkü Osman Gâzi’den itibaren Kânûnî devri de dâhil olmak üzere pâdişâhlara mahsûs olan bayrak beyaz renkli idi. Yavuz Sultan Selim Han’ın Çaldıran ve Mısır seferlerinde, otağının önüne hâkimiyet alâmeti olan beyaz ve kırmızı renkli bayraklar dikilmişdi. Ayrıca Yavuz Sultan Selîm Han zamanında, bugün Topkapı Sarayı mukaddes emânetler dâiresinde bulunan, Peygamber efendimize sallallahü aleyhi ve sellem âid olan Sancak-ı şerif Osmanlılara geçti. Çok büyük hürmet ve ihtimâm gösterilerek asırlardır muhafaza edilen Sancak-ı şerif kılıf içinde bulundurulur, asla açılmazdı. Sefer-i hümâyûnlarda pâdişâhlar beraberlerinde götürürlerdi. Halîfelik alâmetlerinden biri olan Sancak-ı şerif, devleti son derece tehdîd eden hâllerde ve isyânlarda pâdişâhın emriyle çıkarılır, millet, âsilere karşı Sancak-ı şerifin altında toplanmaya çağrılırdı. Bu suretle millet birlik içinde hareket ederek isyânı bastırırdı.

Yavuz Sultan Selîm Han zamanında Çaldıran seferinde ilk defa olarak kullanılan yeşil renkli bayrak, bu devirden sonra da hemen her zaman sık sık kullanılmıştır. Osmanlıların, hilâfeti de hâiz olduklarını göstermek ve Peygamber efendimizin meşru halefleri olduklarını belli etmek için kullandıkları yeşil renkli sancak, Barbaros Hayreddîn Paşa ve Uluç Ali Reis’in donanmalarında da kullanıldı. Peygamber efendimizin sallallahü aleyhi ve sellem mensûb olduğu Hâşimîlere âid olan yeşil renkli sancak, sultan birinci Mahmûd Han devrinde donanmanın bayrağı kabul edildi.

Kânûnî Sultan Süleymân Han devrinde de beyaz, alaca, kırmızı ve sarı bayraklara siyah ve yeşil renkliler de ilâve edildi. Doğrudan doğruya pâdişâhın hassa kuvvetini teşkil eden kapıkulu ocaklarının taşıdıkları bayraklar, umumiyetle saltanat sancakları sayılırdı. Macaristan seferine çıkan ve orduya kumandan tâyin edilen sadrâzam İbrâhim Paşa’ya; beyaz, yeşil ve sarı renkte üç sancakla iki kırmızı, iki de alaca bayrak verilmesi bu hususu isbât etmektedir. Topraklı süvarinin yukarısı yeşil, aşağısı kırmızı renkte olmak üzere iki renkli bayrağı vardı.

Osmanlı ordusunda olduğu gibi, donanmasında da türlü renk ve şekillerde bayraklar kullanıldı. On beşinci asırda genellikle kırmızı renkli bayraklar kullanıldığı hâlde on altıncı asırda kumandana mahsûs bayrağın yeşil, derya beylerinin ise beyaz, kırmızı, sarı, sarı-kırmızı, ufkî çizgili alaca bayraklar kullandıkları görülmektedir. Bu asırda ticâret gemilerinin beyaz bayraklar taşıdıkları da bâzı kaynaklardan anlaşılmaktadır. Daha sonraki asırlarda da kapdan paşalara mahsûs olan bayrak yeşil idi. Gemi sancaklarında en ziyâde kırmızı (al) renk kullanılmakla beraber, yeşil bayraklar da çoktu. Bunların kimlere âid olduğu üzerlerindeki şekillerden anlaşılırdı. Sultan birinci Mahmûd Han devrinden sonra donanmada daha çok yeşil sancaklar kullanılmaya başlandı. Kalyonların kıç sancakları yeşil olduğu gibi, amirallere mahsus forslar da yeşil zemin üzerinde zülfikar ve hilâl şekillerini ihtiva ederdi. Sultan üçüncü Selîm Han zamanında ordu ve donanmada yapılan yeni düzenlemeler esnasında bayraklar üzerindeki hilâl şekline, sekiz köşeli yıldız ilâve edildi. Bayrak mes’elesinin muayyen esaslara bağlandığı bu devirde, büyük gemilerin muhtelif direklerine çekilecek bayraklar tesbit edildi. Pâdişâha mahsus gemiye (taht gemisi) çekilecek kırmızı sancağın üstünde sultan üçüncü Selîm Han’ın tuğrası vardı. Ticâret gemilerinin taşıdığı bayrakların renk ve şekillerinin tesbit edildiği bu dönemde, Cezâyir beylerbeyinin, üst köşesinde beyaz renkte sarıklı bir İnsan başı bulunan kırmızı bayrağı vardı. Bu dönemde kumandan forsları yeşil olup, beylerbeyliğe âid ticâret gemilerinin bayrağı; yeşil, beyaz, kırmızı üç ufkî parçadan meydana gelmişdi. Tunus ve Cezâyir ticâret gemileri ortası yeşil olmak üzere iki mavi, iki kırmızı, beş ufkî parçadan meydana gelen bayraklar taşıyordu. Trablus beylerbeyi ile İstanbul limanına mahsus sancak, üç hilalli olup yeşildi. Sultan üçüncü Selîm Han devrinde kurulan Nizâm-ı cedîd ordusu kıt’aları için ihdas edilen, ortasına sarı sırma ile bir hilâl, yahut ortadaki hilâlden başka dört köşesine de hilâller işlenmiş kırmızı veya fes rengi bayraklar kullanıldı.

Sultan İkinci Mahmûd Han zamanında da bayrak şekilleri hemen hemen ayniyle devam etti. Ancak bu devirde kalelere ve hükümet binalarına ayyıldızlı al sancak çekildiği görülmektedir. Yeniçeri ocağının kaldırılması üzerine bunlara âid husûsî bayrakların kullanılmasına son verildi. Yeniçeriler arasında çok yayılmış olan yeniçeriliği ve bektâşiliği hatırlatan bir takım kelimelerle birlikte bayrak kelimesinin kullanılması da yasak edildi. Bunun yerine sancak kelimesinin kullanılması için her tarafa emirler verildi.

Yeniçerilerin son zamanlarında daha ziyâde kırmızı renkte, üzerinde beyaz bir pençe, bir zülfikâr ve bir dâire şekli bulunan çataf uçlu bayraklar kullanıldı.

Sultan İkinci Mahmûd Han tarafından kurulan Asâkir-i Mansûre-i Muhammediyye’ye mahsûs olarak üzerinde kelime-i şehâdet veya fetih âyetleri bulunan siyah bayraklar yapıldı. Siyah rengin tercihi Peygamber efendimizin Ukâb adlı meşhur siyah sancağının rengini taklid etmek maksadıyladır.

İkinci meşrûtiyetin ilânına kadar orduda üzerinde âyetler yazılı ve hükümdarların ortası tuğralı armalarını taşıyan sırma saçaklı çeşitli alay sancakları kullanıldı ve ondan sonrada bu âdet devam etti. Bu sancakların rengi umumiyetle kırmızı idi.

Kırmızı zemin üzerine hilâl ve yıldız bulunan bayrak, Osmanlılarda ilk defa 1793’de devletin resmî bayrağı olarak kabul edildi. Ancak bu bayraktaki yıldız, sekiz köşeli idi. Bu bayrak Osmanlı Devleti’nin resmî ve umûmî sembolü olarak kullanıldı. Sultan birinci Abdülmecîd Han zamanında 1842’de yıldızın beş köşeli olması kararlaştırıldı ve Osmanlı bayrağının şekli kesinleşti. Bu devirde pâdişâha âid tuğralı sancaktan başka hükümdarın gemileri ziyaretinde kullanılan, ortasında güneş ve dört köşesinde de şualar bulunan bir sancak daha vardı. Kapdan paşaya mahsus sancakta; bir hilâl ile sekiz köşeli yıldız mevcuttu. Osmanlı hâkimiyetinde bulunan, Tunus, Eflâk, Boğdan beyleri ile Sırp prensliğinin özel bayraklarında, Osmanlı bayrağının kırmızı rengiyle birlikte mavi, beyaz, sarı gibi mahallî renkler de kullanılırdı. Tunus beyinin sancağının, ortasında kırmızı zemin üzerindeki bir beyaz dâire içinde kırmızı hilâl ve yıldız şekli mevcuddu. Sırp, Eflâk ve Boğdan beylerbeyleriyle Sisam adasına âid husûsî bayrakların üst köşelerinde, Osmanlı hâkimiyetinin sembolü olmak üzere, kırmızı zemin üzerinde beyaz üç yıldız bulunan sarı Eflâk bayrağı ile mavi Boğdan bayrağında, birincisinde çifte kartal, ikincisinde de bir öküz başı mevcuddu.

Sultan Abdülazîz Han zamanından başlayarak, pâdişâhlara mahsus kırmızı renkli bayrakların ortasındaki tuğraların beyaz renkte sekiz şualı bir güneş içinde alınması âdet oldu. Sonradan bu bayrağın rengi vişne çürüğü olarak değiştirildi ve saltanat sancağı kabul edilen bu bayrak, saltanatın kaldırılmasına kadar devam etti.

Sultan İkinci Abdülhamîd Han zamanında Cuma namazı münâsebetiyle yapılan selâmlık resminde hilâfete mahsûs bir bayrak kullanılırdı. Bu, kırmızı atlas zemin üzerine etrafı beyaz kılapdan ile işlenmiş dört köşe bir çerçeve içinde; bir tarafında Fetih sûresi, diğer tarafta ise güneş resmi bulunan sırma saçaklı ve ucu hilalli bir sancaktı.

1922’de Türkiye Büyük Millet Meclisi hükümeti tarafından saltanatın kaldırılarak, hilâfet makamı ihdas edilmesi üzerine halîfeye mahsus olarak, yeşil zemin ortasında sekiz şualı beyaz bir güneş içindeki kırmızı zeminde beyaz ay yıldızı ihtiva eden bir sancak kabul edildi ve saltanata mahsus bayrak kaldırıldı. Lâkin daha önceki millî bayrak muhafaza edildi. Cumhuriyet idâresinin kurulmasından ve halîfeliğin kaldırılmasından sonra 25 Teşrin-i Evvel 1925’de bir sancak talimatnamesi çıkarılarak, harb ve ticâret gemileri hakkında muayyen esaslar kabul olundu. Bu talimatname millî bayrağın şeklini tesbit etmekle beraber, daha ziyâde donanmanın ihtiyaçlarına göre yapıldığından, az çok husûsî bir mâhiyet arz ediyordu. Bunun üzerine 29 Mayıs 1936 târih ve 2994 sayılı kânunla Türk bayrağının şekli ve ölçüleri kesin bir şekilde tesbit edildi. 28 Temmuz 1937 târih ve 2/7175 sayılı kararnameye ilişik 45 maddelik bir tüzük (Türk bayrağı nizâmnâmesi) ile de Türk bayrağının kullanılışı nizam altına alındı.

Osmanlılar döneminde, devleti, hânedânı, milletin hükümranlığını temsil eden bayrak kesin olarak kutsal sayılırdı. Yere düşürmemek, düşmana bırakmamak, manevî haysiyetine dokunacak bir duruma sokmamak için ölüm dâhil her türlü fedâkârlık göze alınırdı. Bayrak ve sancağına hakaret ettirmek en büyük millî şerefsizlik olarak kabul edilirdi. Bayrağa hakaret, pâdişâha hakaret suçu ile aynı derecede tutulurdu. Bayrağın kutsallığı muhârebe meydanında en yüksek mertebesini bulur, bayrağı düşürmemek için nice vezirlerin en küçük bir tereddüd göstermeden şehîdliği göze aldıkları ve ard arda şehıd oldukları görülürdü. Zîrâ bayrağın düşmesi hezîmete uğrama ve mağlûb olma alâmeti idi.

    Kaynaklar
    1) Türk Bayrağı ve Ayyddız (Fevzi Kurtoğlu, Ankara-1987)
    2) Bizansın Osmanlı Müesseselerine Tesiri (Fuat Köprülü, Türk Hukuk ve iktisat Târihi Mecmuası, 1931)
    3) Osmanlı Devleti’nin Saray Teşkilâtı (İsmâil Hakkı Uzunçarşılı, Ankara-1984)
    4) Silâhdar Târihi (Silâhdar Mehmet Ağa, cild-I, II)
    5) Osmanlı Devleti Teşkilâtına Medhal (İsmâil Hakkı Uzunçarşılı, Ankara-1984)
    6) Lehce-i Osmânî, (Ahmed Vefik Paşa İstanbul-1306)
    7) Rehber Ansiklopedisi; cild-2, sh. 291

.

Ayak DivanıPosted on 

Osmanlı Devleti’nde âcil ve fevkalâde hâller karşısında, pâdişâhın da katıldığı dîvân, toplantı. Pâdişâh hâriç, dîvânda bulunanların hepsinin ayakta durarak karar almaları sebebiyle bu tür toplantılara ayak dîvânı denilmiştir.

Bu dîvânda üzerinde durulan iş derhâl bir karara bağlanırdı. Eğer bu dîvânın pâdişâhın bulunmadığı bir yerde, meselâ seferde toplanması gerekirse; o zaman sadrâzam ve serdâr-ı ekrem dîvâna başkanlık yapardı. Saraydaki ayak dîvânlarında pâdişâhın oturmasına mahsus taht, sarayın bâbüsseâde denilen kapısının önünde, mermer sütunlara dayalı revak veya eyvanın altında bulunurdu. Pâdişâhların yapmak mecburiyetinde kaldıkları ayak dîvânı; ya mühim gördükleri ve şüphe ettikleri bir yolsuzluğun halledilmesi münâsebetiyle veya askerin isyânı, yâhud da halkın bir şikâyeti üzerine yapılırdı. Sadrâzamların yaptıkları ayak dîvânı ise ekseriyetle savaş zamanında ordugâhda olurdu. Ordu erkânı ve ocak zabitlerinin katıldıkları dîvânda serbest müzâkere yapılarak mes’ele sür’atle karara bağlanırdı. Bunlardan başka, pâdişâhların herhangi bir işin tahkikine gittikleri yerlerde de ayak dîvânları kurdukları olurdu.

Ayak dîvânlarının kurulmasına sebeb teşkil eden pek çok târihî hâdiseler vuku bulmuştur. Meselâ Kânûnî Sultan Süleymân Han’ın İstanbul’daki nüfûs artışından dolayı su ihtiyâcının karşılanması hususunda bir rum mîmâr ile görüşmesi bunlardandır.

Bir başka misâl de şöyledir: Tüccarlar ve hacılarla dolu bir Osmanlı gemisine Malta şövalyeleri tarafından el konması sebebiyle derhâl bir ayak dîvânı toplanmıştır. Bu dîvânda Malta mes’elesi görüşülmüş, vezirler ile devlet erkânının hazır bulunduğu bu dîvânda sefere karâr verilmiştir.

Bu ayak dîvânları pâdişâhın arzusu ve acele karar alınması sebebiyle yapılan dîvânlardır. Bir de pâdişâhın yapmak mecburiyetinde kaldıkları ayak dîvânları vardır. Bu tip ayak dîvânları da vuku bulmuştur. Meselâ 1602 (H. 1011) senesinde, kapıkulu süvarileri Anadolu isyânları sebebiyle üçüncü Mehmed Han’ı ayak dîvânına davet etmişlerdi. Bunun üzerine Pâdişâh, Akağalar kapısı denilen harem-i hümâyûn kapısına çıkıp, istekleri dinlemişti.

Dördüncü Murâd Han zamanında kapıkulu askerlerinin isyânları sebebiyle iki defa ayak dîvânı kurulmuştur.

1651 (H. 1061) de, noksan kestirilen ayarı düşük bir para mes’elesi sebebiyle esnaf ayaklandı ve pâdişâh ayak dîvânına davet edildi. Bâbüsseâde’ye kadar gelen esnaf ve halk, kurulan ayak dîvânında dertlerini dördüncü Mehmed Han’a söylediler. Müftî Kara Çelebizâde de esnafın şikâyetinin mâhiyetini pâdişâha îzâh etti. Bunun üzerine Pâdişâh; “Böyle zulme rızâm yoktur” diyerek hatt-ı hümâyûn verip mes’elenin halli için söz verdi.

1658 (H. 1069) senesinde dördüncü Mehmed Han zamanında, Anadolu’daki vezirlerin Köprülü Mehmed Paşa’ya karşı muhalefetleri üzerine sadrâzam Erdel işleriyle meşgul iken, acele Pâdişâhın yanına Edirne’ye davet edildi. Otağ-ı hümâyûnda bizzat Pâdişâhın huzurunda vezirler, şeyhülislâm, kazaskerler, yeniçeri ağası, bölük ağaları ve diğer bütün ocak ağalarının davet edilmesiyle bir ayak dîvânı kuruldu. Bu, Osmanlı devletinde son ayak dîvânı oldu.

    Kaynaklar
    1) Târihi Nâimâ; cild-2, sh. 960, cild-6, sh. 339
    2) Osmanlı Târih Deyimleri; cild-1, sh. 117
    3) Büyük Türkiye Târihi; cild-5, sh. 215
    4) Osmanlı Târihi (Uzunçarşılı); cild-3, kısım-1, sh. 181

.

AkıncılarPosted on 

Osmanlı Devlet teşkilâtı içinde sınır bölgelerinde düşman memleketlerine ânî baskınlar tertipleyerek yıpratma harekâtında bulunan hafif süvari gruplarına verilen isim. Akıncılar, bâzılarının zannettikleri gibi yağma gayesiyle düşman içine giren ve talanla hayatlarını geçiren serseriler topluluğu değildi. Pekçoğu Avrupa ve balkan dillerini bilen akıncılar, akın yapmakla kalmayıp, aynı zamanda düşmanın durumunu, yolları ve kuvveti hakkında bilgi toplamak gibi istihbarat görevini de yerine getirirlerdi. Bu görevlerini esâsa bağlayan kânunları vardı.

Akıncılar, Türk ırkındandı. Devşirme, Arnavut ve Boşnak gibi müslüman kavimler alınmazdı. Akıncı olmak için Osmanlı Türkü olmak şarttı. İlk zamanlar, akıncı beylerinin çoğunluğu Osman Gâzi’nin yoldaşları olan kumandanların çocukları idi. Akıncı beyleri, istediklerini ocağa alır, istediklerini çıkarırlardı. Dîvân-ı hümâyûn bu işe hiç karışmazdı. Akıncı beyleri fevkalâde selâhiyetlere sâhib olup, doğrudan doğruya sultandan emir alırlardı. Rütbeleri sancak beyi derecesindeydi. Akıncı eri, canını yüzlerce defa çekinmeden ortaya koyduğu için, diğer bir çok ocağın subayından imtiyazlıydı. Onun için akıncılara “fedaî, dalkılıç, serdengeçti, deli” gibi isimler verilirdi. Akıncılığa kabul edilmek çok zordu. Doğrudan doğruya bey’in rızâsı gerekliydi. Zîrâ kötü bir akıncı, birliğin mahvına sebeb olabilirdi. Çok sür’at-i intikâl, seri hareket, harikulade süvarilik, fevkalâde silâhşorluk vasıfları olmayan, akıncılığa kabul edilmezdi. Şimdiki askerî teşkilâttaki komando birliklerine benzeyen akıncılık, ekseriya babadan oğula geçerdi. Akıncılar düşman arazisini dolaşıp, orduya yol açarlar ve kurulması muhtemel pusuları ânî, süratli hareketleri ile bozarlardı. Düşman topraklarına girecekleri zaman, arka arkaya kademe hâlinde bir kaç bölüme ayrılırlardı. İlk kuvvetin karşısına mukavemet eden bir düşman kuvveti çıkarsa, arkadaki kuvvet yetişerek ona yardım ederdi. Hücumları pek âni ve sert olduğundan hemen her zaman düşman kuvvetlerini sarsıp dağıtırdı. Ayrıca ordunun yolu üzerindeki hububatın muhafazası, yerli halktan aldıkları esirler vasıtasıyla düşman hakkında haber toplamak ve köprü, geçit gibi yerleri emniyet altında tutmak da esas vazifeleri arasında idi. Akıncılar genellikle ordudan 4-5 günlük mesafede önden giderler ve vazifelerini yerine getirirlerdi. Bindikleri atlar da, akıncıların bu hızlı hayatlarına uygun, dayanıklı ve sür’atli olanlardan seçilirdi. Sefere çıkarken yedekte 4-5 at götürürler ve yorulan atları konak yerlerinde bırakırlar, dönüşte bıraktıkları atlara ganimetlerini yüklerlerdi.

Akıncı birliklerinde on akıncıya onbaşı, yüz akıncıya subaşı, bin akıncıya da binbaşı kumanda ederdi. Bu kumanda zincirini, bütün kuvvetlerin başında olan akıncı beyi tamamlardı. Bir harekâtın akın ismini alabilmesi için o sefere akıncı beyinin katılması gerekirdi. Aksi takdirde bu harekâta akın denmezdi. Akıncılar, merkezî bir tarzda idare olunmayıp sınır boylarında ocaklar hâlinde teşkîlâtlanırlardı. Her mıntıkanın kumandanı ayrı olup, akıncılar mensub oldukları kumandanların sülâle ismiyle anılırlardı. Bunların en meşhurları Malkoçoğlu akıncıları, Turhanlı akıncıları, Mihalli akıncılarıydı. Bunlardan Malkoçoğlu Silistre’de, Turhanlı Mora’da, Mihalli ise Sofya ve Semendre bölgelerinde bulunurdu. Osmanlı Devleti’nde ilk akıncı beyi Evranos Bey’dir. Zikredilen akıncı aileleri ise sonraki akınlarda meşhur olmuşlardır.

Akıncıların en önemlileri dalkılıç ve serdengeçti adı ile anılırdı. Bunlar akıncıların fedaî kısmıydı. Bunların düşman içine dalmak ve mahsur bulunan bir kaleye girmek gibi çok zor görevleri vardı ve geri dönme ihtimâlleri çok azdı. Onları bu işi yapmaya sevk eden Allah yolunda cihâd yapma arzusu idi. Bir düşman ordusuna dalmak gerektiği zaman bu vazifeyi yapanlar ordudan ayrılır, düşmanı sağ, sol ve arka cihetinden vurmak üzere îcâb eden yere kadar giderler ve şiddetli şekilde düşman saflarına girince, düşman şaşkınlıktan bozguna uğrar, maneviyâtı bozulurdu. Napolyon bu konu hakkında şöyle demektedir: “Osmanlı askerini dalkılıç olmağa mecbur edecek kadar sıkıştırmak elvermez, bir kere dalkılıç olmayı göze almış bir kaç yüz adam meydana çıkarsa, mağlûb olmamak mümkün değildir.” Kalelere girmek gerektiği zaman bunlar gece vakti merdiven kurarak kaleye girerler ve bu sayede fethine muvaffak olunmayan bir kalenin ele geçirilmesini sağlarlardı.

Düşmanın iktisadî ve manevî yapısını alt üst ederek, savaşın kazanılmasında önemli rol oynayan akıncıların akın tekniği şöyle idi: Akıncı ordusu, belirli bölümlere ayrılır, onlar da gene belirli yerlerde daha küçük birliklere bölünerek yollarına devam ederlerdi. Her birliğin ele geçireceği şehir ve kasabalar önceden kararlaştırılırdı. Dönüşte birlikler gene belirli yerlerde fakat daha önce ayrıldıkları mevkilerde olmamak üzere birleşirler ve tekrar tek bir ordu hâline gelip Türk topraklarına dönerlerdi. Bu durum, düşman ülkesini korku içinde bırakırdı. Yıldırımlar ve kasırgalar gibi esip geçen akıncıların nerede ve ne zaman bulundukları ve bulunacakları hakkında yüzlerce söylenti çıkardı.

Devlet tarafından akıncıların isimleri, eşkâlleri ve içlerinde tımara sâhib olanların listelerine âit defterler tutulurdu. Defterler iki nüsha olarak tanzim edilir, biri merkezdeki Defterhâne’de, diğeri akıncıların bulundukları eyâlet veya sancak kâdılıklarında muhafaza edilir, böylece herhangi bir yolsuzluğa meydan verilmezdi. Her akın sonunda şehîd ve mâlül olanların yerine çevik, iyi süvari ve kuvvetli gençler akıncı kaydedilirdi.

Akıncılara tahsis edilen belirli bir maaş yoktu. Elde ettikleri ganimetin 1/5’ini pençlik resmi (humusunu) olarak verdikten sonra kalanla geçimlerini te’min ederlerdi (Bkz. Ganimet). Bâzılarının ise tımarları vardı. Sefere çıkarlarken düşman hududuna kadar yetecek yiyecek verilir, daha sonrasını kılıçlarıyla te’min ederlerdi. Akıncılar arasında kıdemli ve seferlerde yararlılık gösteren Tımar ve Tavcılar grubu bulunurdu. Tavcılar aynı zamanda kazalarda çerilerin başıydılar. Bunlara sefer emri gelince, emirleri altındakileri toplayıp akına katılırlardı.

Osmanlı Devleti’ndeki akıncıların sayısı kat’i olarak ortaya konulmamakla beraber, onbeşinci asır ortalarına kadar sayılarının 40.000 olduğunu târihî kaynaklar yazmaktadır. Birinci Kosova Savaşı’nda akıncı mevcudunun 20.000 olduğu kayıtlıdır.

Türk târihinin en büyük akınlarından biri olan 1479 Erdel akınına 43.000 akıncı katılmıştır. Bölgedeki altın ve gümüş mâdenlerinin ele geçirilmesini hedef alan bu akında, akıncıların başında tam on İki akıncı beyi bulunmuştu. Bu akında, 43,000 akıncıdan 20.000’i Macar ovasının zümrüt renkli topraklarında şehîd oldu. Macarlar burada, batı kaynaklarının bile nefretle bahs ettikleri bir vahşette bulundular. Şehîdlerin cesetlerini parçalayarak dans etmek gibi zulüm yaptılar.

1559 senesindeki bir yoklamaya göre Turhanlı akıncılarının sayısı 7000 civârında tesbit edilmiştir. Kânûnî Sultan Süleymân Han’ın Budin ve Avusturya seferlerinde Mihallı akıncılarının sayısı 50.000 olarak devrin târihî kaynaklarına geçmiştir.

Osmanlı ordusunun öncü kuvveti olan akıncılar, 1595 senesinde sadrâzam Sinân Paşa’nın Eflak seferindeki hatâsına kadar güçlerini korumuşlardı. Sinân Paşa devlete karşı isyân eden Romanya voyvodası Mihail üzerine 100.000 kişi ile sefere çıktı. Romanya’ya giren Osmanlı ordusu karşısına çıkmaktan çekinen Mihail geri çekildi. Sinân Paşa isyânı bastırdığını zan ederek geri dönmeye başladı. Bu sırada Mihail, Osmanlı ordusunun hareketlerini günü gününe haber alıyor, yirmi dört saatlik bir mesafeden tâkib ediyordu. 1595 senesi Ekim ayının on dokuzunda Targovişte’ye girip, şehri savunan üç bin beş yüz Türk’ten Ali Paşa, Koçu Bey ve diğer yüksek rütbeli subayları ateşte pişirdikten sonra yiyen Mihail ve maiyyeti, geri kalan Türkleri kazığa oturttular. Bu sırada Sinân Paşa Tuna’nın kuzey kıyısına varmıştı. Ordunun ve ağırlıkların karşıya geçmesi üç gün ve üç gece sürecekti. Ordunun ardını korumakla görevli akıncılar en son köprüyü geçecekler ve sonra köprüyü havaya uçuracaklardı. Bu geçişi uzak bir yerden seyreden Mihail, köprüden akıncılar geçerken, top ateşi açtırdı. Akıncıların can vermeden silâhlarını teslim etmemelerinin ocaklarının geleneği olduğunu bilen voyvoda Mihail, epey uzun olan köprü üzerinden akıncıları Tuna sularına dökmek istiyordu. Bir kaç top mermisi köprüye isabet edince tahta köprü çöktü ve binlerce akıncı, Tuna dalgalarına gömüldüler. Henüz karşıya geçemeyen bir kaç bin akıncı ise düşman kılıçları altında şehîd oldular. Böylece Türk akıncı ocağı, bir daha altından kalkamıyacağı bir darbe yedi. Bu seferde büyük zâyiât veren akıncıların sayısı 1625’deki kayıtlara göre üç bine inmiştir. Vaziyet bu duruma gelince, devlet yeni tedbirler almak mecburiyetinde kalmış ve kalelerdeki serhat kulu teşkilâtı takviye edilerek hudutların korunması bu teşkîlâta verilmiş, diğer taraftan da Kırım ordusundan akınlarda faydalanma yoluna gidilmiştir. Fakat Kırımlılar, Osmanlı akıncı ruhuna sâhib olamadıkları için, onlar kadar başarılı olamamışlardır.

Akıncı kânununa göre, eğer bir akıncı beyi bir şehri fethederse, buradaki gayrimenkuller pâdişâha (devlete) âid olurdu. Beylere de bu bölgenin köyleri tımar olarak dağıtılırdı. Umumiyetle akıncı beyleri de tımardan elde ettikleri gelirleri, hayır müesseseleri kurarak buralara vakfederlerdi.

Akıncıların kullandıkları silâhlar da sür’atle hareket etmelerine mâni olmayacak şekildeydi. En çok kullandıkları silâhlar, kılıç, kalkan, pala, mızrak ve bozdoğan denilen başı yuvarlak kısa saplı bir cins topuzdu. Bunların zırh kullananları oldukça azdır.

FİLEK KALESİNİN FETHİ!..

Macaristan’ın Osmanlı idaresinde kaldığı yüz elli sene içindeki Budin vâlilerinin en meşhuru, Sokullu Mehmed Paşa’nın amcası oğlu olan Mustafa Paşa’dır. Kale ve palangaların akıncı yiğitleri arasında Paşa Baba diye meşhur olmuştu. Kapısında bine yakın şehbaz yiğit beslerdi. Bir bora, bir kasırgaya benzeyen bu serdengeçtiler, bir çok kale ve palanga fethetmişlerdi. Bunların içinde Filek kalesinin fethi ise, eşsiz bir kahramanlık destanıdır.

Filek kalesi, yüksek ve kayalık bir tepenin üstünde kartal yuvası gibiydi. Bu kaleyi top ile yıkmak, taarruz ederek almak mümkün değildi. Mustafa Paşa’nın akıncılarının arasında Demirbaş Hasan isimli yirmi beş yaşlarında tığ gibi bir delikanlı vardı. Bir gün Demirbaş Hasan, yanına kırk seçme akıncı alarak Filek kalesini feth etmek için yola çıktı. Gece vakti kale önlerine varan kırk akıncı, kalenin karşısındaki bir kayanın tepesine tırmandılar. Üç-dört merdiveni kuşakları ve iplerle sıkıca bağlıyarak bulundukları yerden bir mazgal deliğine uzattılar. En önde Demirbaş Hasan vardı.

Mazgal deliği bir insan geçebilecek genişlikte idi. Fakat tunç bir topun namlusu bu mazgalı tıkamıştı. Topun ağırlığı sekiz yüz okka kadar idi. Demirbaş Hasan hiç tereddüd etmeden, Allahü teâlâya sığınarak, besmele çekti. Geniş pençeleri ile mazgal deliğinin iki kenarına yapıştı, çelik kaburgalı göğsünü topun namlusuna dayadı. Altı, yalçın kayalık ve uçurum idi. Ayaklarını merdivene basıp, kollarını gerince sekiz yüz okkalık topu geriye doğru ittirdi. Birinci hamlede, topun namlusunun ağzı kalenin dış duvarı hizasına kadar içeri girmişti. Demirbaş Hasan bu sefer, namluya başını dayayarak, ikinci hamlede koca topu mazgalın ağzından uzaklaştırdı. Açılan mazgal deliğinden başta Demirbaş Hasan olmak üzere kırk akıncı kaleye girdiler.

Türk akıncılarını birden karşısında gören kâfirler, uzun süre kendilerine gelemediler. Bu fırsattan yararlanan akıncılar, “Allah Allah!” nidaları ile kısa zamanda kaleyi fethettiler. Bu, cihân târihinde eşine rastlanmayan bir kahramanlık vak’asıdır.

    AKINCILAR 

    Bin atlı akınlarda çocuklar gibi şendik;
    Bin atlı o gün dev gibi bir orduyu yendik!

    Ak tolgalı beylerbeyi haykırdı: İlerle!
    Bir yaz günü geçtik Tuna’dan kafilelerle…

    Şimşek gibi bir semte atıldık yedi koldan;
    Şimşek gibi Türk atlarının geçtiği yoldan.

    Birgün dolu dizgin boşanan atlarımızla,
    Yerden yedi kat arşa kanatlandık o hızla.

    Cennet’te bugün gülleri açmış görürüz de,
    Hâlâ o kızıl hâtıra titrer gözümüzde.

    Bin atlı akınlarda çocuklar gibi şendik,
    Bin atlı o gün dev gibi bir orduyu yendik.

                                        Yahyâ Kemâl

    Kaynaklar
    1) Tevârîh-i Âli Osman (Âşıkpaşazâde); sh. 84
    2) Tabakât-ül-memâlik (Celâlzâde Mustafâ, Üniversite Kütüphânesi, T.Y.); sh. 180
    3) Devlet-i Osmâniyye Târihi (Hammer); cild-1, sh. 137
    4) Târih-i Askerî-i Osmânî, Kitâb-ı evvel (Cevat Paşa, İstanbul-1297); sh. 1
    5) Târih-i Neşrî; cild-2, sh. 477
    6) Risale (Koçi Bey); sh. 41
    7) Düstûrnâme (Enverî); sh. 24
    Türk Akıncıları (A. Refik, İstanbul-1933)
    9) Mihaloğlu Ali Bey’in Gazâvât-nâmesi (Ankara-1956)
    10) Akıncılar ve Mehmed-II, Bâyezîd-II Zamanlarında Akınlar (N. Tacan, İstanbul-1936)
    11) Osmanlı Târih Deyimleri; cild-1, sh. 36
    12) Rehber Ansiklopedisi; cild-1, sh. 151
    13) Kuruluşundan On beşinci Asrın İlk Yarısına Kadar Osmanlı Teşkilâtı, (Uzunçarşılı); sh. 86
    14) Osmanlı Târihi (Uzunçarşılı); cild-1, sh. 518
    15) Büyük Türkiye Târihi; cild-9, sh. 420
    16) Akıncılar (Yeni Târih Dergisi sayı-14, sene-1958, sh. 700)
    17) Fâtih’in Bosna Seferine Yol Açan Akıncılar. (Ragıb Ş. Yeşim, Hayat Târih Mecmuası, sene-1968, sayı-4, sh. 19)
    18) Îzahlı Osmanlı Târihî Kronolojisi; cild-1, sh. 343

.

Osmanlı Paşasına selam duran Fransızlar!Posted on 

Türk siyasi tarihinin renkli ve tartışmalı isimlerinden biri de Ahmed Vefik Paşa’dır. Onun kadar farklı görevlerde bulunmuş başka bir devlet adamı azdır. O, aynı zamanda büyük bir edipti. Türkiye’nin ilk Türkolog ve Türkçülerinden olup lügat âlimi ve tiyatro edebiyatının önde gelen kurucularındandı.

Ahmed Vefik Paşa’nın diplomatik anlamda devlet adamlarımıza misal gösterilecek uygulamaları vardır.

Paşa, 10 Aralık 1859’da Paris Büyükelçiliği’ne getirilmişti. O, bu görevde iken Sultan Abdülmecid Han vefat etmiş yerine Abdülaziz Han tahta çıkmıştı. (25 Haziran 1861)

İşte bu sıralarda Paris sefare­tinde eskiyen bir arabanın yerine Ahmed Vefik Paşa bembeyaz renkte uzun ve büyük bir araba yaptırdı.

Fakat bu araba sıradan bir araba değildi. Ahmed Vefik Paşa bu arabası ile Paris caddelerinden geçerken İmparatorun hassa askerleri çarpılmış gibi selam vaziyetine geçiyorlardı. Halk derhâl şapkasını çıkarıyor saygıyla selamlıyordu. Sokaklarda büyük bir telaş havası esiyor ve;

“Dikkat imparator geliyor, impa­rator geliyor”, avazeleri yükseliyordu.

Çünkü böyle beyaz, uzun bir araba yalnız İmparator III. Napolyon’da vardı.

Başka hiçbir kimse böyle bir ara­ba yaptırmaya ve kullanmaya cesaret edemediği için Ahmed Vefik Paşa’nın arabası Paris sokaklarında bu kadar büyük bir tesir meydana getiriyordu…

Bu durum Paris’te şok tesiri yapmıştı. İdareciler ve askerî personel arasında büyük bir hoşnutsuzluk meydana getirmişti. Halkın alay konusu oluyorlardı.

Fransız hükûmeti ne yapacağını şaşırmıştı. 

Zira Ahmed Vefik Paşa, Paris’teki­ diplomatların en sayılan simalarından biri idi. Esprili, dilinden korkulan yaman bir politikacıydı!..

Devlet adamları ne yapacaklarını şaşırmıştı. Hadise her gün farklı bir şekilde mutlaka gündeme geliyor ve gittikçe içinden çıkılmaz bir hâl alıyordu. Sonunda Paşa’yı Hariciye Nezareti’ne davet ederek bu faaliyetine son vermesini aksi hâlde bu görevinden alınması için Babıâli’ye baskı yapacaklarını bildirdiler.

Ahmed Vefik Paşa’nın bu talep karşısında verdiği cevap çok çarpıcı idi:

“Beyler! Benim Paris’te dolaştığım beyaz arabayı göreceğiniz yerde, kendi sefirinizin İstanbul’da bindiği kayığı görseydiniz daha iyi ederdiniz. İmparatorunuzun gururunu kırdırmamak sizin elinizdedir!”

Fransız Hariciye Nezareti, İstanbul’daki büyükelçisinin tavrını araştırdığında mesele anlaşılacaktı. Büyükelçi tıpkı Abdülaziz Han’ın kayığının benzeri bir kayık yaptırmıştı. Bununla Boğaziçi’nde rahatça dolaşmakta, kendisini görenler de padişah kayığı zannederek hürmetle yol vermekte ve saygı göstermekte imişler. İşte bu hadiseyi haber alan Ahmet Vefik Paşa hiç kimseden emir ve işaret almadan harekete geçmiş ve Paris’te aynı tarzda bir uygulamayı başlatmıştı. Aradaki tek fark İstanbul’daki saltanat kayığının benzeri burada imparatorluk arabası olmuştu.

Fransız hükûmeti hemen harekete geçerek İstanbul’daki büyükelçisinin altındaki kayığı aldırttığında Ahmed Vefik Paşa da beyaz arabasını siyaha bo­yatacaktır…

 

Şanlı tarihimiz size ibret vermez mi?

Devlet adamları doğru ve haklı olduklarını bildikleri zamanlarda inisiyatif almaktan çekinmemelidir. Aldıkları karar aleyhlerine tecelli edecek olsa dahi cesur ve mert olmalıdırlar…

Bugünlerde Boğaziçi Üniversitesinde “Gezi-vâri bir kalkışma”nın beklentisi içinde bulunanlar ellerini ovuşturmaktadır.

Cumhurbaşkanımızın atadığı yeni rektör bahane edilerek polise “katil” diye sloganlar atılmakta devlet acziyete düşürülmek istenmektedir.

Terör grupları ilk günden itibaren organize bir şekilde hadiseyi körüklemişlerdir.

CHP İstanbul İl Başkanı, polisimize katil diyenlerin önünde gösteri yapmıştır. Sorumsuz bazı politikacılar rektör atanmasını tenkit etmişlerdir.

Yabancı basının muhabirleri tıpkı Gezi olaylarında olduğu gibi derhâl “görev mahalli”ne geçmişlerdir!..

Alman uşağı Can Dündar ilk günden itibaren bölücülere mesajlar çakmaya başlamıştır.

Boğaziçi Üniversitesinin bir kısım akademisyenleri devir-teslim töreninde sırtlarını dönerek protesto yolunu tutmuşlardır. Aslında bu protesto, devlete sırtını dönmek bölücüye ve polisimize katil diye bağıranlara yüz vermektir.

Peki, bu tayinde uygunsuz bir taraf var mıdır? Bu suale verilecek cevap kesin bir şekilde hayırdır.

Öyle ise ilk günden itibaren milletinin ve polisinin yanında olan gerek siyaset ve gerekse akademik camiaya da büyük görev düşmektedir.

Bölücü siyasetçiler ve akademisyenler tavrını derhâl belli ederken onların susması acizliktir!..

Maalesef bu durum her meselede babasına bakan süt emen çocuk tavrından öteye geçmemektedir. Cumhurbaşkanı konuşmadan hiç mi fikir belirtemezsiniz? Anlı şanlı siyasetçiler, YÖK Başkanı, Rektörler, Akademisyenler neredesiniz?..

Şanlı tarihimiz size hiç mi ibret vermez?

Buyurun anlamayanlar için Ahmed Vefik Paşa’dan bir anekdot daha!

Ahmed Vefik Paşa’nın araba meselesine Fransız İmparatoru III. Napolyon son derece içerlemişti. Hatta Paşa’nın neticede haklı çıkması ve kendisine bir şey yapılamaması daha da canını sıkmıştı…

Nihayet bir baloda karşı karşıya geldiğinde Paşa’dan intikamını almak için vesile kolladı. Bir fırsatını bularak Ahmed Vefik Paşa’ya yaklaştı. Hâl hatır sorduktan sonra sözü o zaman bir vilayetimiz olan ve karışıklıklar içerisinde bulunan Beyrut’a getirerek;

“Paşa, Osmanlı İmparatorluğu çatırdamaktadır. Neler oluyor?” dedi.

Etrafındakiler istihza ile Vefik Paşa’yı süzüyorlardı.

Ahmed Vefik Paşa gayet sakindi. Bir krala gösterilmesi gereken ağırbaşlı ve saygılı tavrını hiç bozmadan şöyle konuştu:

“İmparator cenapları! Beyrut, Paris’e çok uzak durumdadır. Adamlarınız siz Majestelerini yanlış bilgilendirmiş olabilirler. Fakat ben Paris’te bulunduğum için Fransız İmparatorluğu’nun sonunu çok daha yakından ve bizatihi görebiliyorum. Çatırdayan Zat-ı devletlerinin imparatorluğudur…”

Bu sözler karşısında İmparator ve yanındakilerin istihzai bakışları bir anda yok olacaktı.

Evet, 15 Temmuz 2016’dan sonraki süreç ve atlatılan badireler asla unutulmamalıdır. ABD, Rusya, Fransa ve Almanya’nın ülkemiz üzerindeki emellerinin bitmediği her vesile ile görülmektedir. Buna karşılık devletimizin dik duruşu ve çelik iradesi bütün oyunları bozmuştur. Hâl böyle olunca içten karıştırma çabaları her zaman olduğu gibi yine vizyona sokulmak istenmektedir.

Aylardır “sarı yelekliler”in gösterilerine sahne olan Fransa, nereye doğru yol aldığı belli olmayan ABD ve korona karşısında perişan hâldeki Avrupa hâlâ  birilerini ve bilhassa aydınlarımızı eziklik duygusundan kurtarmayacak mı?

TEFEKKÜR
Âlem ol âyine-i ibret-nümâdır kim düşer
Günde yüz bin şekille bir vakt ü zamânın sureti
                                                       Tabîb Mustafa

(Dünya o ibretler gösteren aynadır ki
Zamanın görüntüsü günde yüz bin biçimde içine düşer…)


.

Hey kıtalara sığmayan Koca Türk!Posted on 

Geçtiğimiz hafta Meral Akşener’i, başında “İstanbul Sözleşmesini uygula” yazısıyla görünce eski günlere gitti aklım.

Marmara Üniversitesinde doktora yaptığı yıllara. O zaman yaptığı konuşmalara, davasına, gayesine, hedeflerine…

Nasıl ifade edeyim ki, rüyamda görsem inanmayacağım bir manzara idi!

İstanbul Sözleşmesi gibi; dini, örfü, namusu ayaklar altına alan bir derin projeyi uygulatmak için çırpınan nasıl bir Türk olabilir, diye düşündüm!..

Yine AK Parti içinde 28 Şubat zulmüne direnen bazı kişilerin bugün itibarıyla bu sözleşmenin yanında nasıl bir halet-i ruhiye ile olabileceğini acı acı düşünerek kahroldum.

Evet, Kaftancıoğlu, İmamoğlu, Özgür Özel, Pervin Buldan’ları anlayabiliyordum. Onlar maalesef her vesile ile bu duyguların bu ideallerin açıkça hasımları olduğunu belirtiyorlardı.

Peki, Türklüğü, İslâm’ı savunanlar nasıl bir savrulmuşluk yaşıyordu? Onların yanına nasıl varmışlardı?

Sonra tarihime daldım gittim. Biz ne idik nasıl bir mazimiz vardı? Bu belki de bir sığınma limanı arama durumuydu! Belki güç alma, ayakta durma, geleceğe ümitle bakma heyecanını yitirmeme çabasıydı!

Evet, tarihime sığındım.

Türk dünyayı yönetiyordu.

İmparatorluklar kuruyordu. Âleme medeniyet sunuyordu.

Edep ve ahlak timsali idi.

Resul’ün izinden yürüyordu.

Allaha kullukla övünüyordu.

Böyle olduğu zaman Cenâb-ı Hakk dünyayı ona bahşediyordu. Aziz kılıyordu!

Tarihe yedi asırlık damgasını vurmuş Osmanlı Devleti için son dönemlerimizin büyük mütefekkirleri şu değerlendirmelerde bulunuyordu.

Erol Güngör:

“Osmanlı Devleti, Bizim medeniyet eserlerimizin ve kültür kıymetlerimizin âdeta imbikten geçmiş numunelerini vermiş ve yapıcı gücümüzün en yüksek sembolü olmuştur…”

Cemil Meriç:

“Tarihin en büyük medeniyeti Osmanlı medeniyetidir. Bu, Avrupa’nın toprağa bağladığı vatan mefhumunu bayrağa ve imana bağlayan bir medeniyettir. Millî  kinlere yabancı, her inanca hürmetkâr insanı insana düşman yapan sınıflardan uzak, alan değil veren, istismar eden değil imar eden, fedakâr bir medeniyet. Her şey manadır, maddeyi eterize eden, buharlaştıran bir medeniyet…”

Nihat Sami Banarlı Bey de ‘Osmanlı kimdir?’ derken şu mükemmel özeti yapmaktadır:

“Bu vatanın miras kalan bir kısım topraklarında bir nur gibi parlayarak öteki beyliklerle kardeş kavgasına girmeden İstanbul’u ve Balkanları elde edip bu ülkelere Türk ahlak ve adaleti ile İslam nurunu götürmek için gazalara girişen bu uğurda Mehmetçiğinden hükümdarına kadar hevesle şehid olarak Anadolu ve Balkanlar Türkiye’sini bize ebedî vatan bırakan büyük inanmışlar, büyük ülkücüler ve büyük Türkler ordusu…”

İşte bu medeniyetlere ulaşmak için gerçek manada “Türk olmak” gerekir.

 

Nedir bu Türk olmak?

Türk olmak; Oğuz Han’dan Abdülkerim Satuk Buğra Han’a, Alparslan’dan Fatih’e tarihini destanıyla, gazalarıyla, zaferleriyle her anıyla yaşamaktır.

Türk olmak; Oğuz Han töreli bir nesil olmaktır. O töreyi bilmek uygulamaktır.

Türk olmak; Bilge Kağan’ın çağrısına kulak vermektir. Üstte gök, altta yağız yer çökse de töresine, iline sahip çıkmaktır.

Türk olmak; Peygamberinin aşkı ile Mevlid-i Şerif’i yazan Süleyman Çelebi olmaktır.

Türk olmak; İstanbul surlarında Ulubatlı Hasan olmaktır. Gaza aşkıyla yanmaktır.

Türk olmak; Uzun Hasan’ın annesinin, Trabzon üzerine yürüyen Fatih Sultan Mehmed’in dağları tırmandığı sıradaki perişan hâline bakarak “Oğul bir Trabzon kalesi için bu sıkıntıya değer mi burasını da gelinime bıraksan olmaz mı?” demesi üzerine;

“Hey ana sen bizi bu sıkıntıyı Trabzon kalesi için mi çeker zannedersin. Bu eza ve cefa din yolunadır, Allah yolunadır. Biz bu çile ve meşakkati çekmezsek bize gazi demek yalan olmaz mı” deyişidir.

Türk olmak; Yavuz Sultan Selim Han’ın Mısır Seferi öncesinde Hasan Can’a;

“Ya Hasan Can bizim ecdadımız, Cenâb-ı Hakk tarafından bir yere sefere memur edilmedikçe yola çıkmazlardı. Biz dahi öyleyizdir”, sırrına erişmektir.

Türk olmak; Barbaros Hayreddin Paşa’nın padişahlarına muhabbetini izhar ederken;

“Dünyada en büyük iksir dedikleri şey padişah duası ve teveccühüdür. İşte biz Osmanlının nazarına nail olduk. Allah katında ve halk yanında nam ü şân sahibi, payelerimiz yüce ve kılıcımız keskin olup Arş’a asıldı. Her kim Âl-i Osman’dan dua alırsa şüphesiz tuttuğu iş kolay gelir. Zira onlar bir ulu ocaktır. Kim onlara yan bakarsa onun başı aşağı olur”, deyişindeki birlik ve beraberlik mefkûresidir.

Türk olmak; Divriği Ulucami kapısında şiirleşmiş taş olmak, Hindistan’da Taç Mahal olmaktır.

Türk olmak; Selimiye, Süleymaniye ve Sultanahmed’in kalem gibi minarelerinden yükselen ezan seslerine âşık olmaktır.

Türk olmak; Dağıstan’da Şeyh Şamil, Otranto’da Ahmed Paşa, Kudüs önlerinde Selahaddin-i Eyyûbi olmaktır.

Türk olmak; Mekke’de Medine’de nazil olan Kur’ân-ı kerimi Amasya’da yazan Hattat Hamdullah olmaktır.

Türk olmak; Suriye’ye giderken “nereye?” diye sorulduğunda tank üzerinde büyük bir gurur ve mutlulukla “Kızılelma’ya, Kızılelma’ya” diyen Mehmetçik olmaktır.

Türk olmak; Sürgünleri, katliamları yaşayan, vatanını kaybeden soydaşlarının ve yine sürgünde Osmanoğullarının acısını yaşayan olmaktır.

Türk olmak; Mazlum milletlerin umudu, Hızır gibi bekleneni olmaktır.

Türk olmak; Mostar’da köprü, Kerkük’te kaledir.

Türk olmak; Evladının eline kına yakarak askere gönderen anne, şehit haberini aldığında içine akıttığı gözyaşları ile ciğerini yakarken “Vatan sağ olsun” diyen baba olmaktır.

Türk olmak; Her şeyden önce Rabbinin rızasını düşünen mümin olmaktır!

Türk’ü tanımaya ve tanıtmaya ne olduğunu ve ne olmadığını anlatmaya devam edeceğiz.

Ta ki inşallah kendimize gelebilelim…

TEFEKKÜR
Tarihin muazzam takı altından
Ağır ve şahane geçti Selim’ler,
Bellerde palalar altın kabzalı,
İri kavuklarda iri dilimler…


.



.

Türk olmak -2-Posted on 

Geçen hafta Türk olmak konulu yazıma tebrik mesajları yağdı. Her bir okuyucuma sonsuz şükranlarımı sunarım. “Hocam az yazmışsın” diyenler çok oldu. Ben de devam edeceğimin müjdesini vermiştim…

Gerçekten de Türk olmak büyük mesuliyettir. Görevdir, fedakârlıktır. ‘Ben Türk’üm diyenin, Türklük davası güdenin bunları bilmesi ve asla unutmaması gerekir.

Aksi takdirde Necip Fazıl Üstad‘ın:

“Mezarda kan terliyor, babamın iskeleti;
Ne yaptık ne yaptılar, mukaddes emaneti?”

Dediği gibi o ulvi davanın mirasyedisi oluruz ve maalesef olma yolunda da hızla ilerliyoruz.

Zira son iki asırdır nereye savrulduğunu ve neyi savunduğunu bilemez bir hâle sokuldu Türk.

Türklük adına çok konuşmalar duyuyoruz. Türklüğü hiç kimseye bırakmıyoruz. Övünüyoruz. Ama nedir Türklük, bilen yok!

Türk’ün, Türklüğünü yaşayabilmesi için önce tarihini bilmesi, o büyük medeniyetleri kuran ve yaşatan ecdadını tanıması lazımdır. Yetmez! Hakiki Türk olabilmesi için o hasletleri yerine getirmesi gerekir…

O hasletler kaybolursa içi boş bir çuvala döner Türk.

İşin gerçeği bu durumu bilmeyen biziz. Düşman bunun tam olarak farkındadır. İki asırdır planlarını, projelerini buna göre yapmakta ve başarılı da olmaktadır. Öyle sinsice çalışmaktadır ki Türk’ü kimliğinden, kişiliğinden koparabilmek için önce üçe beşe böldüler.

Bölerken her birine bir ideolojiyi verdiler.

“İslamcı”“Türkçü” vs. adlarla andılar. Hâlbuki içi boş slogan davasından öte gitmeyen söylemlerdi bunlar. Bazen öne Necip Fazıl Kısakürek; S. Ahmed Arvasi gibi önder isimler geçecek oldu.

Darbelerle bitirildiler. Projelerle yozlaştırıldılar. Parlatarak parti önüne koydukları nice isimlerle uyutuldular.

“İslamcı” geçinenler, Afgânî, Abduh, Reşid Rıza, Musa Bigiyef, Fazlurrahman gibi itikadı bozuk adamlarla seraplara doğru sürüklendiler. Bulduk diye bağırdılar. Bulduk dediklerinin hüsran olduğunu acı acı tattılar. Tayyip Erdoğan Bey ile yola çıkanların şimdilerde ne uğruna, nerede olduklarını görmek gözleri, gönülleri açmıyorsa rotamızı tamamen kaybettiğimizin resmidir.

Geri dönerken kendilerine yeni yolların açılmış olduğunu da anlamadılar. Zira Rahmetli Muhsin Yazıcıoğlu’nun söylediği gibi, tarlaları çok önceden sürülüyordu…

Türk bu zinciri kıramazsa, ecdadını tanıyamazsa, itikadını bilemezse işi daha da zorlaşacaktır.

Nesiller mahvolmaktadır.

Türk’e pusulasını kaybettirdiler.

Öyleyse Türk aslını bilmeli, onun şaşmaz prensiplerini anlamalı, idrak edilmeli, kendisine vurulan prangaları kırmalıdır.

Bu itibarla “Türk olmak” nedir açıklamasına geçen hafta kaldığımız yerden yine devam ediyoruz.

 

Kâşgarlı’dan Osman Gazi’ye…

Türk olmak; büyük mütefekkir Kâşgarlı Mahmud’un muhteşem tanımının içinde olduğunu bilmektir. Bu tanımı bilmeyenin, içine girmeyenin Türk olduğunun iddiası, kuru palavradan öteye gitmez.

İşte Türk’ün bahtını, dünyadaki tahtını ve Hak katında değerini gösteren muhteşem tespiti:

“Gördüm ki: Yüce Yaratıcı, Türk burçlarında doğdurdu devlet güneşini;

Onların ülkeleri etrafında döndürdü göklerin çemberini;

Ve onlara ad verdi Türk diye;

Ülkelerin idaresini onlara verdi mülk diye;

Zamanın hakanları yaptı onları;

Ellerine verildi günümüzdeki insanların idaresi;

Onları görevlendirdi halk üzre;

Güçlendirdi onları hak üzre;

Aziz kıldı onlara yanaşanları ve idareleri altında çalışanları;

Onlar, Türkler sayesinde muratlarına erdiler

Ayak takımının şerrinden esen oldular.

Aklı olan herkes onlara katılmalı ve onların oklarından korunmalı.

En iyi yol konuşmaktır onların dillerini;

Duyurabilmek için onlara ve meylettirebilmek için gönüllerini.

Bir düşman, kendi takımından ayrılıp Türklere sığındığı zaman

Güven bulur o anda korkularından;

Başkaları da sığınır onunla beraber,

Hep birlikte iki cihan saadetine ererler…”

Kâşgarlı Mahmud, Cenâb-ı Hakk’ın Türklere verdiği değeri sadece bu mısralarla anlatmıyordu! Onun şu ifadesi her Türk’ü titretmeli, ürpertmeli ve kendine getirtmelidir. Şöyle ki:

Türk adını onlara aziz olan Hakk teâlâ vermiştir, dedik.

Çünkü İbnü’d-Dünya demekle tanınan Şeyh Ebû Bekri’l-Müfidü’l-Cürcânî, ahir zaman üzerine yazmış olduğu kitabında bir hadis-i kutsi yazmıştır ki mealen şöyledir:

‘Yüce Allah buyurdu ki: Benim bir ordum vardır. Ona Türk adını verdim. Onları Doğuda yerleştirdim. Bir ulusa kızarsam Türkleri o ulus üzerine musallat kılarım.’ İşte bu hadis-i kutsi, Türkler için açık bir şereftir, mazhariyettir. Türkler şüphesiz güzellik, sevimlilik, tatlılık, edep, büyükleri ağırlamak, sözünü yerine getirmek, sadelik, övünmemek, yiğitlik, mertlik gibi övülmeye değer sayısız iyiliklerle bu mazhariyete erişmişlerdir…”

Türk tarihi okunduğunda ve bilindiğinde, Kâşgarlı Mahmud’un çağlar öncesinden kaydettiği bu çarpıcı ifadeler, kesin bir gerçekliğin ürünü olarak karşımıza çıkmaktadır! Zira tarihin hemen her sayfasında Türk’ün zafer mısraları ve muhteşem medeniyetleri kayıtlıdır.

Nitekim İslamî Türk edebiyatının ilk yazılı eserlerinden olan ve en önemlisi sayılan Kutadgu Bilig’de ünlü Türk âlimi Yûsuf Has Hâcib de aynı noktalara değinmektedir. 1070 yılında Karahanlı Hükümdarı Tabgaç Buğra Karahan’a sunduğu eserinde ona baht ve saltanatın nereden geldiğine işaret ederken şöyle seslenmektedir:

“Ulu Buğra Hakan hâkim dünyada
Ululasın Allah iki cihanda
Ey dinin yücesi, devlet yamağı
Ey milletin tâcı, iman yumağı
Zaman verdi sana il ile tahtı
Allah daim etsin taht ile bahtı
Allah sana verdi kutluluk ey Han
Şükret O’na bin kez, adını hep an…”

İşte Türk olmak; Yûsuf Has Hâcib’in işaret ettiği üzere, kendisine kutlu bahtın Rabbinden geldiğini bilmektir. O’na şükretmektir, O’na güvenmektir. O’nun dinini yüceltmektir. O’nun şanlı Resulünün izinden gitmektir…

Türk olmak; bin yıl önce Kâşgarlı Mahmud ve Yûsuf Has Hâcib’in yaktığı bu fikir meşalelerini azim ve gayretle taşımaktır. Onların ulvi fikirleri ile beslenmek ve yaşayarak devam ettirmektir…

Türk olmak; onlardan tam üç asır sonra aynı duygu ve düşünce içerisinde geleceğin en yüce devletinin temellerini atan Osman Gazi’nin, oğlu Orhan Gazi’ye yaptığı nasihati, kendi için yapıldı bilmektir. Şöyle diyordu Osman Gazi:

“Bizim mesleğimiz Allah yoludur ve maksadımız Allah’ın dinini yaymaktır. Kuru kavga ve cihangirlik davası değildir. Bu âlemde benim arzum ve gayem hep dinin zaferi oldu. Sana da bunlar yaraşır…”

Türk olmak nedir devam edeceğiz!..

TEFEKKÜR
Mihraplar, kemerler, kubbeler yapmış,
Sultanı, çerisi, pîri, veziri
Nesilden nesile götürsün diye
Kanatlar üstünde şanlı Tekbîri.

Türk olmak -3-

İki haftadır devam eden “Türk olmak” başlıklı yazım dolayısıyla maillerime sayısız takdir mesajları düşmektedir. Bu iyi dileklerini bildiren bütün okuyucularıma teşekkürü bir borç bilirim…

Bu arada bazı okuyucularım Türk yerine ümmet kelimesini kullanmamın daha uygun olacağı konusunda ikazlarda bulunmuştur. Onlara da bu yerinde ikazları nedeniyle şükranlarımı sunarım. Zaten benim de buradaki Türk ifadem aynı düşünce itibarı iledir. Bizim farklı ırki isimlerimizden hoşnut olmamız gerekir.

Zira ceddimizin bin yıldır Türk, Kürt, Çerkes, Arap derken böyle bir ırkçılık hatırına dahi gelmiyordu.

Bu durum adlarının Ahmet, Mehmet, Hasan, Hüseyin olması kadar farkı yoktu. Yine Tokatlı, Hakkârili, Edirneli, Trabzonlu olmak arasındaki fark ne ise belki o kadardı. Batı, bu hastalığı içimize sokuncaya kadar, bu kardeşlik zihniyeti hep devam edecektir. Üstünlüğü takvada gören bir ümmetin, ırki mensubiyeti dolayısıyla din kardeşine üstünlük taslaması en büyük münafıklık kabul edilirdi.

Bu itibarla benim “Türk olmak” başlığı yerine Kürt, Çerkes, Gürcü, Arap her birini yerleştirebilirsiniz. Maksat değişmez. Bunun değişmesi için kişinin maksadının, gayesinin, ideallerinin değişmiş olması gerekir. Zaten Türk olmak başlığı altında verdiğim isimlerin bir kısmını ırken düşünürseniz Türk de değildir.

Öte yandan Türklerin her kıtada uzun saltanatları ve İslam dinini yaymaları nedeniyle Türk ismi ırki anlayışın üzerine çıkmış ve sanki İslam demekle özdeşleşmiştir. Bu itibarla Avrupalılar İslamiyet’i seçen ırkdaşlarına “Müslüman oldu” demezler “Türk oldu” derlerdi.

Müslüman Türk, Kürt, Arnavut, Boşnak, Arap kardeşlerimiz hayırda yarışırlardı. Irki ayrılığı zenginlik görürlerdi. Birbirlerine Mostar Köprüsü’nün zamkı gibi gönülden bağlı idiler.

Bugün de aynı noktada birbirimize sarılmadığımız müddetçe düşmanlarımız bunu kaşımaya devam edeceklerdir.

Neticede ırki farklılıklar bizim elimizde olan bir husus değildir. Rabbimizin takdiridir. Değiştirmek mümkün değildir. Öyleyse onu zenginliğimiz olarak görmekten başka çaremiz yoktur. Atalarımız öyle gördükleri için birleşiyor, bir oldukları için galip geliyorlardı. İnşallah artık biz de uzun zamandır içimize sokmak istedikleri bu bulaşıcı virüsten de kurtuluruz.

İşte bu virüsün panzehri İslamiyet’i yaşamaktır. Tarihini, ecdadını tanımaktır. Zira orayı örnek aldığımızda Türk, Kürt, Arnavut, Arap, Boşnak kavimlerine mensup yüzlerce âlim, sultan, mutasavvıf ve şairin gönlümüzde olduğunu göreceğiz. Bu nedenle konuya devam ederken okuyucularımın bu hususu özellikle dikkate almaları en büyük arzumdur… 

 

Kalk gaflet uykusundan!

Nitekim göreceksiniz ki, Türk olmayı Nâbi, Fakı Teyran, Selahaddin Eyyubi üzerinden örneklemelerle verirken Ahmed Yesevi, Yunus Emre ve Sultan Alparslan’dan farkı olmayacaktır. Konuya devam edersek:

Türk olmak; Sultan Alparslan’ın “Biz, bu ülkeleri Hakk teâlânın izniyle silah kuvveti ile aldık. Biz temiz Müslümanlarız, bid’at nedir bilmeyiz. Bu sebepledir ki Hakk teâlâ, halis Türkleri aziz kıldı” sözündeki muhteşem tespiti unutmamaktır. Bid’at hareketlerine karşı uyanık durmak ve mezhepsizliğin, zillete düşürecek en tehlikeli yol olduğunu kavramaktır.

Türk olmak; Sultan Tuğrul Bey’in “Kendime bir saray yapıp da yanında bir cami inşa etmezsem, Allahü teâlâdan utanırım” sözü gereği oturduğumuz yer ile cami veya mescit arasını maddi ve manevi köprü kılmaktır.

Türk olmak; Antakya’yı fethettikten sonra Süveydiye’ye (Samandağ) kadar uzanan Sultan Melikşah’ın Akdeniz’i seyrederken duyduğu heyecan ile şevke gelip atını dalgaların arasına sürerek, mağlubiyet acısı tatmayan kılıcını üç defa suya daldırıp “Yüce Allah bana Okyanus’a kadar hüküm sürmeyi nasip etti. Şu deniz önüme çıkmasaydı Resûlullah Efendimizin yolunu, gidebileceğim yere kadar götürürdüm” sözünün şuurunda olmaktır.

Türk olmak; vefat ettiğinde, “Tabutunun Şam sokaklarında gezdirilmesini ve dün başınıza sultan iken askeri ve hazineleri ile büyük bir servete malik olan Selahaddin bugün müflisane bir şekilde Rabbine gitmektedir. Hâlimden ibret alınız” diyerek vasiyet eden Selahaddin Eyyubi olmaktır.

Türk olmak Yunus Emre’nin;

Bu dünyaya kalmayalum
Fanidür aldanmayalım
Bir iken ayrılmayalum
Gel dosta gidelim gönül

Dizesinde işaret ettiği üzere dünyanın gelip geçiciliğinden, dünya zevklerinin aldatıcılığından gafil olmayıp asıl rağbetin Cenâb-ı Allah’a olması gerektiğini unutmamaktır.

Türk olmak; aynen Yunus Emre gibi Fakı Teyran’ın da;

Ey gönül! Kalk gaflet uykusundan
Babalarımız analarımız gibi
Biz de gireceğiz toprağa
Gerçek hükümdar olan Rabbe gideceğiz

Mısralarındaki mananın şuuruna varmaktır. Zira dünya hayatı geçici, ölüm mukadder bir son ve dönüş Yüce Allah’adır.

Türk olmak; büyük mutasavvıf Ahmed Yesevi’nin;

Ne hoş tatlık Hakk yâdı seher vakti olanda;
Baldan tatlı Hû adı seher vakti olanda.
Seher vakti hoş saat, kalkana olur rahat,
Açılır devlet, saadet seher vakti olanda

Sözlerinin sırrı ile seherde Rabbi ile huzur bulmaktır.

Türk olmak; büyük âlim Ahmed İbn Kemal Paşa’nın;

Kuru yaş ile âdem baş olmaz,
Kişiden iş sorulur yaş sorulmaz

Sözü üzere her ne iş üzere ise onu lâyıkı ile yapmaktır.

Türk olmak; Kanuni Sultan Süleyman’ın muhafız subaylarından olup “Selimname” isimli eserinde Yavuz Sultan Selim Han’ın hayatını ve fetihlerini anlatan Şükri-i Bitlisi’nin;

Türk ilen Türk’ü Kürd ilen Kürdem
Evde koyunu yabanda bir kurdam

Deyişine uygun olan Türk-Kürt birlikteliğine sahip olmaktır.

Türk olmak; Ruhî’nin;

Sanma ey hâce ki senden zer ü sîm isterler,
Yevme lâ yenfeu da kalb-i selîm isterler.

Yani “Kıyamet gününde senden altın ve gümüş isteyeceklerini zannetme! Mal ve evladın fayda vermediği o günde senden ancak temiz ve halis bir kalp isteyeceklerdir” sözündeki manayı kalbine nakşetmek ve ona göre yaşamaktır.

Türk olmak; işte bu temiz, asil, vakur ecdadı unutmamak ve örnek almaktır…

TEFEKKÜR
Bakma nadan olana Hüsrev’i devran olsa
Kıl nazar ehl-i dile hak ile yeksan olsa

Türk olmak -4-

Türk olmak kolaydır. Zira Türk bir anne babadan doğmakla bu unvanı kolayca elde edebilirsiniz. Fakat Türk olma vasıflarını elde etmek kolay değildir! Dört haftadır bu vasıflara bir nebze de olsa değinmeye çalışıyorum. Bu vasıf aynı zamanda Müslüman olmanın gereğidir. Müslüman Türk olmanın tezahürüdür. Geçen hafta da belirttiğimiz üzere başına Çerkes, Kürt, Laz, Boşnak, Arnavut, Arap ne yazarsanız yazın değişmeyecek bir vasıfla hareket etmektir. Irkı farklı olsa da İslam kimliği hepsini Mostar Köprüsü’nün zamkı gibi bir arada tutmalıdır. Türk olmak; aynı zamanda bütün bu Müslüman unsurları bir arada tutabilme ustalığıdır.

Türk olmak; Padişahtan idam fermanı geldiğinde gücünü, kudretini düşünmeyip Merzifonlu Kara Mustafa Paşa gibi teslim olmaktır. Paşa, Viyana bozgunu sonrası Belgrad’a geri çekildiğinde emrinde yüz bin kişilik bir birliğe sahipti. Padişah tarafından gönderilen çavuş başına sordu:

-Bize siyaset (idam) var mı?

-“Evet” sözü üzerine, seccadesini serdirip öğle namazını kıldı. Dua ettikten sonra yanında bulunan görevlilere;

-“Siz artık çıkın, beni duadan unutmayın” diyerek adamlarını gönderdi. Yerdeki halıyı kaldırtıp kirlenmesin dedikten sonra boynunu kütüğe uzatırken; 

-“Bir güzelce kesiver evlâdım” demişti. Yanındaki büyük askerî gücü, canını kurtarmak kaygısı ile bir isyan vesilesi olarak kullanmayı hatırına dahi getirmemişti.

Türk olmak; Mimar Sinan gibi, “Padişahın kullarıyız! Nerede emrederlerse orada hizmet ederiz” diyebilmektir. Sadrazam Lütfi Paşa bir köprü başına kule inşa ettirmek istediğinde Mimar Sinan karşı çıkmıştı. Paşa da bu durumu onun korkusuna hamletmişti. İşte bu sitem üzerine Mimar Sinan:

Padişahın kadimi çakeriyiz
Kal’a hıfzetmenin dahi eriyiz
Eskiden kuluyuz, yeniçeriyiz
Yanan od’a girer semenderiyiz.

Diyerek tam bir bağlılık ve sadakat tavrını ortaya koymuştu.

Türk olmak; her türlü zorluklar karşısında, XVII. yüzyılda Tımışvarlı Gazi Âşık Hasan adlı asker ve derviş şairin türküsünde geçtiği gibi yılmadan var olma mücadelesini sürdürmektir.

Gaziler başına takıp çelengi
Kırardı Nemçe’yi, Macar Frengi
Neylesin kulların edemez cengi
Hâl ü hatırları sorulmayınca 

Türk olmak; bir hizmet mukabilinde mevki ve mansıba layık görüldüğünde Tiryaki Hasan Paşa gibi tavır ve asalete sahip olmaktır.

Bu değerli Osmanlı-Türk kumandanı muazzam Kanije savunması sebebiyle Sultan III. Mehmed’den şu mektubu almıştı:

“Berhudar olasın. Sana vezaret verdim ve seninle mahsur olan asker kullarım ki, manen oğullarımdır. Cümlenizi Hak teâlâ hazretlerine ısmarladım.”

Padişahın fermanını okuyan Hasan Paşa ağlamış, sebebini soranlara ise şöyle demişti:

“Kanije müdafaası gibi küçük hizmetlere de vezirlik verilmeye, padişah mektubu yazılmaya başlandı. Bizim gençliğimizde öyle küçük hizmetlere vezirlik verilmez, padişah mektubu yazılmazdı. Biz ne idik, neye kaldık diye ağlıyorum…”

 

Bire sorun Nemçelü’ye Lehlü’ye!

Türk olmak; 16 yaşındaki Padişah, Sultan I. Ahmed Han’ın huzurunda 90’lık Kuyucu Murad Paşa’nın kanuna bağlılığına ve asil tavrına uygun hareket etmektir.

Üç yıllık bir mücadele ile Celâli zorbalarını sindiren Kuyucu Murad Paşa’nın 400 Celali bayrağıyla İstanbul’a girişi büyük bir sevince yol açmıştı. Genç Padişah I. Ahmed Han huzuruna çıkan ihtiyar sadrazama “Baba Lala! Buyur otur” dediğinde; Paşa yer öpüp, “De’b (kanun) değildir Sultanım. Kul haddini ve vazifesini bilir” diyerek ayakta beklemişti. Padişah kendisini güçlükle oturttuktan sonra; “Lala! Senden bir ricam var” deyince Kuyucu “Estağfirullah! Padişahların kullarından ricaları olmaz, emriniz Sultanım” diyerek boyun bükmüştü.

Türk olmak; aynı zamanda bir Nakşibendî şeyhi olan İmam Şâmil’in vasıflarında ve şuurunda olmaktır.

Kendisine haber gönderen Rus Çarı, şayet Kafkasya’daki Müslümanları tek bayrak altında toplama sevdasından vazgeçerse, kendisine en büyük makamların, rütbelerin verileceğini, başına krallık tacı giydirileceğini, Çarlık hazinelerinin ayakları altına serileceğini bildirerek Şâmil’i sarayına davet etmişti. Bunun üzerine Şeyh Şâmil’den şu cevabı almıştı:

“Ben, Kafkas Müslümanlarının hürriyetlerine kavuşması için silaha sarılan gazilerin en aşağısı Şâmil, Allahü teâlânın himayesini, Çar’ın efendiliğine feda etmemeye yemin eden, özü sözü doğru bir Müslümanım. Çar’la görüşmek üzere, beni hâlâ Tiflis’e çağırıp duruyorsunuz. Davete icabet etmeyeceğimi bildiriyorum. Bu yüzden fâni vücudumun parça parça kıyılacağını ve hayatımı verdiğim şu vatan topraklarında taş üstünde taş bırakılmayacağını bilsem, kararımı asla değiştirmeyeceğim. Savaşacağım… Cevabım bundan ibarettir. Nikolaya ve kölelere malum ola…

Türk olmak; Gürcistan ve Dağıstan’da zor şartlar altında bunalan askerlerine teselli edici ve cesaret verici sözler sarf eden ünlü mücahit Özdemiroğlu Osman Paşa’ya hep bir ağızdan:

“Üç dört aya kadar senden ne ulûfe isteriz ne de bir damla zahire için laf ederiz. Padişah ve senin uğruna her ne olursa olsun katlanırız. Birer başımız var. Din-i Mübîn yolunda onu da fedâ ederiz” diyen serdengeçtiler gibi olmaktır.

Türk olmak; Makedonya’daki Kaçanik’te 15 bin kişilik seçme Avusturya askeri ile karşılaşan Selim Giray’ın yanında beş bin kişilik cüzi bir kuvvetiyle gösterdiği metanet ve cesarete haiz olmaktır… Nitekim yanındakiler böylesine tehlikeli bir vaziyet karşısında geri dönülmesini teklif ettiklerinde o;

“Boğdan, Eflak ve Niğbolu dağlarını aşıp geldik. Bu düşmanı bertaraf etmeden gidersek artık düşman karşısında nam ve şanımız kalmaz. Her ne olursa olsun akşama kadar ya düşmanı toprağa gömeriz veya cümlemiz kırılıp kıyamete dek bir nam koyup gideriz. Kalpten endişeyi terk edelim. Gönül birliği ile düşmanları ezelim. Cenâb-ı Hak muinimiz olsun” diyerek reddetmiş ve parlak bir zafere imza atmıştı.

Türk olmak; Banyaluka’yı kuşatan seksen bin kişilik Avusturya ordusuna kırk bin kişi ile baskın gerçekleştiren Hekimoğlu Ali Paşa’nın emrindeki birlikler gibi mazinin zaferleri ile coşmaktır. Bu birlikler düşmanın altmış bin kişisini imha ederken şu zafer mısralarını söylüyorlardı:

Küffâr sanır hüccet almış Eğri’ye
Hâli benzer nefes çekmiş bengiye
Ne de çabuk unuttular Mohaç’ı
Sigetvar’ı Temeşvar’ı Uyvar’ı
Bire sorun Nemçelü’ye Lehlü’ye

Türk olmak; İnebahtı’da Osmanlı donanmasının mahvolmasından sonra İstanbul’a gelen Venedik elçisinin divana, mağrur ve gururlu bir şekilde huzuruna çıkması karşısında Sokullu Mehmed Paşa’nın rakibinin kibrini ezici ve mahvedici tavrını göstermek, düşman karşısında zebun kalmamaktır. Nitekim Sokullu Mehmed Paşa elçinin mağrur tutumu karşısında kendisine söz hakkı dahi vermeden şöyle konuşmuş ve kapıyı göstermişti:

“Sen bizim son hadiseden sonra cesaretimizin ne olduğunu yoklamaya geliyorsun. Sizin kaybınızla bizimki arasında dağlar kadar fark var. Biz sizden Kıbrıs’ı alarak kolunuzu kestik. Siz donanmamızı mağlup etmekle sakalımızı tıraş ettiniz. Kesilen kol yerine gelmez fakat tıraş edilen sakal daha gür çıkar!..”

Türk olmak; Suzi Çelebi gibi, gücü ve kudreti çoklukta değil değerlerine sahip birlik  ve beraberlik içindeki topluluğa sahip olmakta görmektir. İşte onun tarihe geçen müthiş tespiti:

“Bu Türk azdur deyü etme bahane/Od’un bir şu’lesi besdür cihane…” (Sakın azlığız diye bahane etmeyin. Kalbinize korku ve endişe gelmesin. Ateşin bir kıvılcımı cihanı yakar!)

Bütün bu ifadeler, tavır ve duruşlar ve daha niceleri din ve devlette yok olmanın, kendini, adı ne olursa olsun Türk devleti ideallerine adamanın ve erişilmez bir şuura sahip bulunmanın en parlak numuneleri değil midir?

TEFEKKÜR
Hakk’ın yoluna âşinâdır Türk
Kulluğunu unutan Türk’ten ürk!


 


Bugün 836 ziyaretçi (2145 klik) kişi burdaydı!


Bu web sitesi ücretsiz olarak Bedava-Sitem.com ile oluşturulmuştur. Siz de kendi web sitenizi kurmak ister misiniz?
Ücretsiz kaydol