Ana Sayfa
Alt Sayfa
MÜSLÜMAN NASIL OLUR
LİNKLER
İletişim
ANA BABA HAKKI
ANA BABA HAKKI-BALLI
ESB EVLAT HAKKI
FAYDALI SİTELER
KÜTÜPHANE
KUTSAL EMANETLER
NEDEN MÜSLÜMAN OLDULAR
DİİNİMİZİSLAM.COM RADYO
ESHABIN HEPSİ MÜÇDEHİDDİR
VAHDETİ VUCUD VE ARABİ
vahdeti vucud
MÜZİK AFETİ
MÜZİKSİZ İLAHİLER
DUALARLA AÇILAN MECLİS
HAK DİN İSLAM
FETRET EHLİ
TEMKİN VAKTİ
TÜRK-İSLAM ÜLKÜSÜ
S.AHMET ARVASİ
DİNDE ŞAHSİ GÖRÜŞ OLMAZ
SESLİ DİNLE
HAKİKAT KİTAPEVİ KİTAPLARI
TAM İLMİHAL
MEKTUBAT
FAİDELİ BİLGİLER
HAK SÖZÜN VESİKALARI
İSLAM AHLAKI
HERKESE LAZIM OLAN İMAN
ESHABI KİRAM*
KIYAMET AHİRET
KIYMETSİZ YAZILAR
CEVAP VEREMEDİ
İNG.CASUS İTİRAF
NAMAZ KİTABI
ŞEVAHİDİ NÜBÜVVE
MENAKIBI ÇİHARI GÜZİN
EVLİYALAR ANS.TEK
PADİŞAH ANNELERİ
ÖRENBAY
KAR HADDİ
C AHMET AKIŞIK
===SOHBETLER===
SOHBETİN ÖNEMİ
M.A.D SOHBET 2001
M.A.D SOHBET 2002
M.A.D SOHBET 2003
M.A.D SOHBET 2004
M.A.D SOHBET 2005
M.A.D.SOHBET 2006
M.A.D.SOHBET 2007
M.A.D.SOHBET 2008
M.A.D.SOHBET 2009
M.A.D.SOHBET 2010
M.A.D.SOHBET 2011
M.A.D.SOHBET 2012
M.A.D.SOHBET 2013
M.A.D.SOHBET 2014
SOHBET 2015
ünlü sohbet 2004-06
ünlü sohbet 2007-09
ünlü sohbet 2010-11
ünlü sohbet 2012-13
ünlü sohbet 2014-15
ÜNLÜ SOHBET 2015
ÜNLÜ SOHBET 2016
ÜNLÜ SOHBET 2017*
ÜNLÜ SOHBET 2018
ÜNLÜ SOHBET 2019
ÜNLÜ SOHBET 2020
ÜNLÜ SOHBET 2021
ÜNLÜ SOHBET 2022
ÜNLÜ SOHBET 2023
ÜNLÜ SOHBET 2024
O ÜNLÜ ÖZEL
6..--
6--
55
20**
2005
2006
2008
2009
2011
305
HİKMET EHLİ ZATLAR
YOLUMUZU AYDINLATANLAR VİDEO
YOLUMUZU AYDINLATANLAR 2001
YOLUMUZU AYDINLATANLAR 2002*
YOLUMUZU AYDINLATANLAR 2003*
YOLUMUZU AYDINLATANLAR 2004
YOLUMUZU AYDINLATANLAR 2005
YOLUMUZU AYDINLATANLAR 2006
YOLUMUZU AYDINLATANLAR 2007
YOLUMUZU AYDINLATANLAR 2008
YOLUMUZU AYDINLATANLAR 2009
YOLUMUZU AYDINLATANLAR 2010
YOLUMUZU AYDINLATANLAR 11
YOLUMUZU AYDINLATANLAR 2012
YOLUMUZU AYDINLATANLAR 2013
YOLUMUZU AYDINLATANLAR 2014
YOLUMUZ AYDIN 2015
YOLUMUZ AYDIN 2016
YOLUMUZU AYDINLATANLAR 17
YOLUMUZ AYDINL 2018
YOLUMUZ AYDIN 2019
YOLUMUZU AYDINLATANLAR 2020
YOLUMUZU AYDIN 2021
YOLUMUZU AYDIN 2022
YOLUMUZU AYDIN 2023
YOLUMUZ AYDIN 2024
video-sş barkçın
9.
VEHBİ TÜLEK GENEL
VEHBİ TÜLEK 2005
VEHBİ TÜLEK 2006
VEHBİ TÜLEK 2007
VEHBİ TÜLEK 2008
VEHBİ TÜLEK 2009
VEHBİ TÜLEK 2010
VEHBİ TÜLEK 2011
VEHBİ TÜLEK 2012
VEHBİ TÜLEK 2013
VEHBİ TÜLEK 2014
VEHBİ TÜLEK 2015
VEHBİ TÜLEK 2016
VEHBİ TÜLEK 2017
VEHBİ TÜLEK 2018
VEHBİ TÜLEK 2019
VEHBİ TÜLEK 2020
VEHBİ TÜLEK 2021
VEHBİ TÜLEK 2022
VEHBİ TÜLEK 2023
VEHBİ TÜLEK 2024
VT-OSMANLI
ET
M.ORUÇ 1994
M.ORUÇ 1995
M.ORUÇ 1996
M.ORUÇ 1997
M.ORUÇ 1998
M ORUÇ GB-1999
M ORUÇ GB 2000
M ORUÇ GB 2001
M ORUÇ GB 2002
M ORUÇ GB 2003
M ORUÇ GB 2004-05
G.BAHÇESİ 2006-07
G.BAHÇESİ 2008-10
M ORUÇ H SÖZLER
M ORUÇ HİKMETLER
M ORUÇ İMAN-EVLİLİK
M ORUÇ-İ AHLAKI
M ORUÇ-MEKTUBAT
D.DİYALOĞ M ORUÇ
N-
SALİM KÖKLÜ g
SALİM KÖKLÜ 1
SALİM KÖKLÜ 23
ÖZ
M.SAİD ARVAS 1
M.SAİD.ARVAS 2
.M.SAİD ARVAS 3
336
R AYVALLI GENEL
R.AYVALLI 11-12.
R AYVALLI 13-15
R.AYVALLI 15-16
R AYVALLI 17-18
R AYVALLI 19-20
R AYVALLI 21-24.
AA*
C AHMET AKIŞIK G
C AHMET AKIŞIK*
1**
HY-ESHABI KİRAM
HY-İMAN
HY-BESMELESİZ GENÇLİK
HY-EHLİSÜNNETYOLU
HY İNG.İSLAM DÜŞM
HY GENEL
HY-OSMANLI
HASAN YAVAŞ 15-16
HASAN YAVAŞ 17-21
HASAN YAVAŞ 22-24
306
AHMET DEMİRB 11-13
AHMET DEMİRB 14-15
AHMET DMİRBŞ 16-17
A DEMİRBAŞ 18-19
A DEMİRBAŞ 20-21
A DEMİRBAŞ 22-24
M-
5 A
H 1.ASIR ALİMLERİ-
H 2 ASIR ALİMLER *
H 3.ASIR ALİMLER*
H 4 ASIR ALİMLER-
H 5 ASIR ALİMLER**
H 6 ASIR ALİMLER
H 7 ASIR ALİMLER
H 8. ASIR ALİMLER
H 9. ASIR ALİMLERİ
H 10.ASIR ALİMLER
H 11.ASIR ALİMLERİ
H 12.ASIR ALİMLER
H 13 ASIR ALİMLERİ
ALİMLER ÖZEL 1
EVLİYALAR 1
EVLİYALAR 2
EVLİYALAR 3
H 5
===1.BÖLÜM===
EMRİ MAĞRUF
E-MAĞRUF-SÜNNETULLAH
FİTNE
CİHAD
CİHAD*F
CİHAD-R.MUHTAR
CİHAD-ENFALDE
CİHAD YKS
CİHAD-FECR
CİHAD-FİRASET
22-*
İSLAMİYET NEDİR
İSLAM NAKİL DİNİDİR
DİNİMİZİ DOĞRU BİLMEK
DİİNİMİZİN ÖZELLİKLERİ
AKLIN DİNDEKİ YERİ
AKLIN DİNDEKİ YERİ 2
AKIL-FECRNET
FELSEFE NEDİR
İLK İNSAN VAHŞİ DEĞİLDİ
HZ.İBRAHİMİN BABASI
HZ ADEM İLK PEYGAMBER
HIRSTIYANLIK 1
HIRISTIYANLIK 2
YAHUDİLİK
SEBATAYİZM
KEŞF
VEHBİ İLİM-İLHAM-
EHLİ KİTAP
EHLİ SÜNNET ...
EHLİ SÜNNET İ.HAKKI
*GIPTA EDİLENLER
222*
==2.BÖLÜM===
İLMİN ÖNEMİ 1
İLMİN ÖNEMİ 2
İLİM-R.AYVALLI
İLİM-İLİMSAATİ
İLİM-İHVANLAR
ALİMİN ÖNEMİ
ALİMİN KÖTÜSÜ
İSLAM İLERLEMEYİ EMREDER
DİNİMİZ VE FEN
İSLAM VE BİLİM
OSMANLIDA BİLİM
MÜSLÜM. GERİ KALIŞI
MATBAA GEÇ GELMEDİ
MÜSLÜMAN İLİM ÖNCÜLERİ
HER KİTAP OKUNMAZ
İSLAM MEDENİYETİ
VAKIF KÜLTÜRÜ
B.OSM.TARİHİ
B.OSM TARİHİ 2
ANSİKLÖPEDİLER
EVLİYALAR ANSİKLÖPEDİSİ
REHBER ANSİKLÖPEDİSİ
İSLAM TARİİHİ ANSİKLÖPEDİSİ
OSMANLI TARİHİ ANS.
33
===3.BÖLÜM===
İMAN NEDİR 1
iman nedir 2
HİDAYET
İTİKAT-M ORUÇ
İTİKAT CÜBBELİ
İMAN-FİRASETNET
TEVHİD-KELAM-FİRASET
KOCAKARI İMANI
MİRAC-AKLIN BİTTİĞİ YER
KELİMEİ TEVHİD
TEVHİD-HAZNEVİ
ESMA ÜL HÜSNA
-ALLAHA İMAN
ALLAHIN SIFATLARI
ALLAHI TANI-İLİM SAATİ
ALLAHIN YARATMASI
ALLAHA GÜVEN VE ISPAT
ALLAH SEVGİSİ
ALLAH SEVGİSİ-ŞİİR
ALLAH KORKUSU
ALLAH VE ADALET
ALLAHA ULAŞMAYI DİLEMEK
ALLAH GAYBI BİLİR BİLDİİRİR
A*.
HUBBU FİLLAH
-MELEKLERE İMAN
ŞEYTAN
KİTAPLARA İMAN
AHİRETE İMAN
AHİRETE İMAN*
AHİRET-İLMEDAVET
AHİRET-FİRASETNET
KABİR AZABI -ÖLÜM
KABİR ZİYARETİ
KABİR-İSLAMKALESİ
CENNET ŞU AN VAR
CENNET-CEHENNEM
CENNET-CEHENNEM 2
CENNET-FİRASET
CENNET-İLİMSAATİ
CENNET-FECR
CEHENNEM-FECR
CENNET-CEH-BİRİZBİZ
A.
KIYAMET ALAMETLERİ
KIYAMET ALAMETLERİ 2
K.ALEMETLERİ-ERRAHMAN
KIYAMET GÜNÜ
KIYAMET-FİRASET
KIYAMET-DERVİŞAN
KIYAMET ALAMETLERİ*
A...
HZ.İSA GELECEK 1A
HZ İSA GELECEK 1B
HZ İSA GELECEK 2
HZ İSA GELECEK 3
HZ MEHDİ GELECEK
HZ MEHDİ GELECEK 2
HZ.MEHDİ-TEBYANNET
MEHDİLİK KONUSU
MEHDİ TASLAKLARINA
DECCAL GELECEK
KAZA KADERE İMAN
KAZAYA RIZA
KADER-YÜMİT
KADER SAPIKLARI
KÜFR HALLERİ
ŞİRK VE KÜFR SÖZLER
ŞİRK-KÜFR SÖZLER 2
ŞEHİD OLMAK
GÜNAHKARIN DURUMU*
KELAM TARİHİ
CİNLER
RUH
MÜÇDEHİD OLMA ŞARTI
İTİKAT-NESEFİ
AKAİD-TAHAVİ
İTİKAT-SADAKAT
AKAİD-ENFALDE
AKAİD-HAKŞAİRİ.C
AKİDE-HALİS ECE
AKAİD-İSMAİLAĞA
AKAİD İHVAN
AKAİD-İHVAN-1*
AKAİD-İHVAN 2
AKAİD-BİRİZ BİZ
AKAİD-İLME DAVET
AKAİD-SÜNNETULLAH
AKAİD-guraba*
AKAİD-A KALKAN
AkAİD-İSLAMHAYAT
AKAİD-FİRASET
AKAİD-İNCE.M
NEZİH İTİKAT-İNCE M
İTİKAT-ES KALESİ
AKAİD-HAZNEVİ
TAFTAZANİ KELAM
AKAİD.İLİMİRFAN-
AMENTÜ-MEDİNE
ALLAHIN GÖRÜLMESİ
site-iman
4444
===4.BÖLÜM===
PEYGAMBERLERE İMAN
PEYGAMBERLERİN HAYATI
PEYGAMBERİMİZ
PEYGAMBRİMİZ 2
KAİNATIN EFENDİSİ 1
KAİNATIN EFENDİSİ 2
KAİNATIN EFENDİSİ 3
KAİNATIN EFENDİSİ 4
SEVGİLİ PEYGAMBERİM
PEYGAMBER HASLETLERİ
peygamberim 2
peygamberim 3
PEYG.TARİHİ-BALLI
RESULULLAHIN ÇOK EVLENMESİ
PEYGAMBERİN MUCİZELERİ
PEYGAMBERİMİZ HZ. MEHDİYİ ANLATIYOR
PEYGAMBERİMİİZİN HAYATI 1
PEYG.HAYATI SESLİ
peygamberimiz SES 2
PEYGAMBERİMİZE İFTİRA
hz.muhammed ont 1
hz.muhammad ont 2
rahmet peygamberi o.n.t
nebiler o.n.t.2
nebiler o.n.t.
HADİSİ ŞERİFLER
İSLAMIN DOĞUŞU
MEVLİD
M.MUSTAFA.C
KAİNATIN EFENDİSİ demek
HİCRET
KUTLU DOĞUM ALDATMACASI
NEBİİHAYAT-İHVANLAR
NEBİHAYAT-İİMREHBERİ
ZÜLKARNEYN ALEYH.
SİYERİ NEBİ-SADAKAT
NEBİ HAYAT-HALVETİ
NEBİMİZ-TAHAVİ
NEBİ-R AYVALLI
K.E.salih SURUÇ 1
K.E.salih SURUÇ 2
peygamber ahlakı -hakşairi
peygamberimiz-m.paksu
siyer
SİYER-MEDİNE
NEBİ-YÜMİT
HZ.AYŞE ANNEMİZİN YAŞI
PEYG TARİHİ- İLİMSAATİ*
ŞİİRLER
PEYGAMBERLER TARİHİ
555
===5.BÖLÜM===
KURAN OKU ÖĞREN
KURAN MUCİZESİ
kuran mucizeleri 2*
kuran mucizeleri-hakşaiiri
kuran mucizeleri 3
K.MUCİZE-DAMLALAR
KURAN -İLMEDAVET
ATEİST DİYORKİ 1
ATEİST diyorki 2
ATEİZM ELEŞTİRİSİ
ATEİSTLERE
SURELERİN FAZİLETİ
TA KENDİSİ - AYETİ
YALNIZ KURAN DİYENLER
K. RESULULLAH AÇIKLADI
MEAL-TEFSİR OKUMAK
KURANIN ÖZELLİKLERİ
kuranın özellikleri 2
KURAN bilgileri
KURAN BİLİM-ballı
KURANI HERKES ANLAYABİLİRMİ?
İLK MEAL BASIMI
MEAL OKUMAK-T
MEAL OKUMAK -G
M.Ş.EYGİ-MEAL
KURAN KİME İNDİ
KURAN VE TERCÜME
KURANDA MECAZLAR
kuranda tarih
KURAN-SORULAR
MEALCİLERE REDDİYE 1
MEAL SAVUNMALARI
KURAN İSLAMI SAFSATASI
KURAN -şenocak*
K.FAZİLETİ-SEVDEDE
K.BİLİM-SEVDEDE
K.BİLİM-DAMLALAR
K.BİLİM-İLME DAVET
KURAN-ENFALDE
YASİNİ ŞERİF
HAŞR-KURAN
YÜMİT-KURAN
MODERNİZM
İSL.DÜŞÜNCESİ DEMEK
KURAN-MEDİNEVEB
TEFSİR USULÜ
KURANA ABDETSİZ DOKUNULMAZ
***---
===6.BÖLÜM===
EHLİ SÜNNET İTİKADI 1
EHLİ SÜNNET 2
EHLİ SÜNNET İTİKADI 3
EHLİ SÜNNET-MEDİNEVEB
E-SÜNNET-SÜNNETULLAH
E.SÜNNET-FİRASET
E-SÜNNET-SEVDEDE
SÜNNET NEDİR
SÜNNETDE DELİLDİR
sünnetde delildir 2
sünnetde delildir 3
SÜNNET DELİLDİR-İSL.KALESİ
SÜNNET-sadabat
EHLİ SÜNNET-ihvan
7---
777*
==7.BÖLÜM==
BİDAT NEDİR
BİDAT-GURABA
KUT DOĞUM BİDATİ
DİNDE REFORM 1
DİNDE REFORM M.O 2
DİYANET RFORM 3
DİYANET REFORM 2
REFORMCULARA ALDANMA
TASAVVUF SİFİL
DİYALOĞ TUZAĞI
D.DİYALOĞ 1
D.DİYALOĞ 2
EYGİ-DİYALOĞ
DOĞRUYU BULMAK
DİN ADAMI BÖLÜCÜ OLMAZ
HOPARLÖR BİDATI
ATASÖZLERİNİ DOĞRU ANLA
19 CULUK
DİNİ TABİRLERİ BOZMAK
DİYALOĞ-ihvanlar-
M FELSEFE
S---
888
===8.BÖLÜM===-
EHLİ BEYT
ESHAB
ESHABI KİRAM
ESHABI KİRAM *
ESHABIN HAYATLARI
ESHAB-İHVANLAR
ESHAB-BİRİZ BİZ
HZ.EBUBEKİİR-FEDEK
HZ.MUAVİYE
HZ ALİ İNCE SÖZLERİ
MÜSLÜMANLARIN İKİ GÖZBEBEĞİ
EBU HUREYRE R.A.
İSLAMDA İLK FİTNE
HANIM SAHABİLER
NEVRUZ YALANI
HARİCİLER
HARİCİ-HAZNEVİ
ÖMER BİN ABDÜLAZİZ
GADİRİ HUM OLAYI
EBU ZER HZ.
999-
===9*.BÖLÜM===
VEHHABİYE REDDİYE ALİM
YOBAZ VE GENÇLİK
VEHHABİYE REDDİYE
VEHHABİLİK
VEHHABİLER HIRISTIYAN GİBİ İNANIYOR
VEHHABİLİĞE EHLİ SÜNNETİN CEVABI
VEHHABİLİĞİN BAŞLANGICI
VEHH- CEVAP-SADAKAT
VEHHABİ-İHVANLAR
vehhabi red-ihvan
VEHHABİ-İSL.KALESİ
TEVESSÜL-İSL-KALESİ
İBNİ SEBECİLİK
SELEFİLİK
GÜNAH İŞLEYEN KAFİR OLMAZ
RUH ÖLMEZ ÖLÜ İŞİTİR
ŞEFAAT VARDIR 1
şefat vardır 2
şefaat var 3
RESULULLAHI ÖĞMEK
KABİR ZİYERETİ
TÜRBE CAİZ
İNG.CASUSUNUN İTİRAFI
KANDİLLER UYDURMA DEĞİLDİR
MUCİZE KERAMET
MUCİZE KERAMET 2
mucize keramet 3
SEBEBPLERE YAPIŞMAK EMİRDİR
İNTİHAR ETMEK
HACILARA VERİLEN KİTAPLAR
TEVESSÜL-VESİLE
VESİLE-NAKŞNET
VESİLE-A.KALKAN
TEVESSÜL-İHVANLAR
KANDİL-İLİM SAATİ
RE ENKARNASYON YOK
BOZUK DİNLER
RECM VARDIR
DİNDE ZORLAMA YOK
MEZHEBE UYAN KAFİR DEĞİL
SAPITANLAR TR GG
ŞİRK NEDİR
BÖLÜCÜYE ALDANMA
EVLİYADAN YARDIM
KABİR-ÖLÜ-İSL.KALESİ
ŞEFAAT-İSL.KALESİ
İSTİĞASE-İSL.KALEİ
ŞİAYA CEVAP
ŞİAYA CEVAP-TAHAVİ
ŞİA-HAZNEVİ
ÖLÜLER İŞİTİR
ALİ ŞERİATİ
abduh
GASPIRALI İSMAİL
istiğase-darusselam
460
459
==10.BÖLÜM==
==REDDİYELER==
REDDİYELER
mezhepsizlere cevap
REDDİYELER-ihvan
SAPIKLARA REDDİYE
SABATAYCILIK
İBNİ TEYMİYYE-İHVAN
ŞİA-İHVANLAR
S.N.1
ZAMANİ
SN REDDİYE
SN3
İSLAMA SUKASTLER
MEZHEPSİLİK DİNSİZLİKTİR
SULTANA İSYAN
MEZHEPSİZLERİ TANI
İKBAL-ABDUH
İBNİ TÜFEYL
S.ULUDAĞ
N. YILDIZ
İBNİ TEYMİYYE
KANDEHLEVİ-KARDAVİ
İBNİ KAYYIM
SEYİD KUTUP
F.GÜLEN
BAYRAKLI-S.ATEŞ
HAMİDULAH
MEVDUDİ- CARULAH
SAPIKLIKLAR-İHVANLAR
MUSTAFA ÖZTÜRK
H.KARAMAN
***İKİ AKİF
M.İSYANOĞLU
SAPIKLAR-İHVANLAR.
A.HULİSİ ve sapıklar
REŞİT RIZA
SAPIKLAR-İNCE.M
BAYINDIR-ŞERİATİ
sapıtanlar
M.ESED
YAŞAR NURi
İSMAİL GASPIRALI
hadis inkarına cevap
tarihselcilere cevap
mealcilere cevap
İSLAM ANS.EFGANI
İ TEYMİYYE-ESK
VEHHABİYE RED-ESK
DİYALOĞ-ESK
M OKUYAN
290
999
DOST KAZANMA KİTABI
===11*.BÖLÜM===
TASAVVUF NEDİR
TASAVVUF NEDİR 2
TASAVVUFUN ÇIKIŞI
T-İLİMİRFAN
TASAVVUF-KONDERN
TASAVVUF-MEDİNE
TASAVVUF-HAZNEVİ
TASAVVUF DÜNYASI*
TASAVVUF-İNFO
TASAVVUF TAHAVİ
TASAVVUF SADABAT
TASAVUFLAMELİF-PDF
TASAVVUF-F.ATLASI
TASAVVUF-GİKEV
tasavvufi AHLAK
SOHBET-HİKAYELER
TASAVVUF-NAKŞ
TASAVVUF-DERVİŞAN*
TASAVVUF TERİMLERİ
TASAVVUF-SÜNNETULLAH
TASAVVUF BAHÇESİ
TASAVVUF-HALVETİ-
TASAVVUF-İHVANLAR
TASAVVUF-ihvan*
TASAVVUF REYHANGÜL
TASAVVUF-CANDAMLA
TASAVVUF-ŞENOCAK
TASAVVUF-HACETN.COM
TASAVVUF-SADAKAT
TASAVVUF-İSLAMHAYAT*
TASAVVUF-HALİSECE
TASAVVUF-İLİMSAATİ
TASAVVUF İHVAN
TASAVVUF-İNCE.M.
TASAVVUF-İNCE.M 2
TASAVVUF-İNCE.M.3
TASAVVUF* FİRASET
TASAVVUF-İSL.KALESİ
TASAVVUF-halveti
TASAVVUF BAHÇESİ
TASAVVUF.İHSAN
KALPLERİN KEŞFİ
TABAKATI KUBRA HŞ
yusuf hakiki-tasavvuf risalesi
YUNUS TASAVVUF
VESVESE-İ DAVET
KİBİR
TASAVVUF sorular mc
TASAVVUF BAHÇ-NFK
tasavvuf risalesi*
osmanlıda tasavvuf
somuncu baba
NAZARİYAT
121212-
1313-
==12*.BÖLÜM====
TARİKAT
TARİKATLAR VE OSMANLI
TARİKAT MELHEMLU
RABITA
RABITA-NAKŞ
RABITA-İHVANLAR
TEVEKKÜL
İNSANI KAMİL 1
İNSANI KAMİL 2
İNSANLIK ŞEREFİ
ZENGİNLİK-FAKİRLİK
FAZİLET MEDENİYETİ*
ŞEYTAN HİLELERİ 1
ŞEYTAN HİLELERİ 2
ŞEYTAN-ÖSELMİŞ
SIKINTILARIN SEBEBİ
NEFS
NEFS-REYHANG
REŞEHAT
İHLAS -NİMET
SABIR*
MESNEVİ
TAKVA*
SEVGİYE DAİR
TÖVBE*
TÖVBE-SÜNNETULLAH
TÖVBE fecir
AF-FECR
AF-İSRAF
TEFEKKÜR
GIYBET
EDEP HAYA
DÜNYA NEDİR*
ŞÜKÜR
HASET
KÖTÜ HUYLAR
GÜZEL AHLAK
AHLAK-ENFALDE
*İSLAM AHLAKI
AHLAK BİLGİLERİ
AHLAK BİLGİLERİ 2
AHLAK-İLİMREHBERİ
DİNİN RUHA ETKİSİ
kimyayı saadet-site
VESVESE
TASAVVUF-ES KALESİ
EVLİYAYI TANIMAK
ALİM VE EVLİYALAR
17-
131313-
==13* BÖLÜM==
ZİKİR
ZİKİR-NAKŞ
ZİKİR- İHVANLAR
GÜLDEN BÜLBÜLE
GÜLDEN BÜLBÜLE 2
GÜLDEN BÜLBÜLE 3
GÜLDEN BÜLBÜLE 4
TEVECCUH SOHBETİ
R.AYVALLI 2013-14
AŞK MAHFİYET
DEDE PAŞA -REYHANİ
ÖLÜM-KABİR AZABI
ÖLÜM-KABİR-BİRİZBİZ
ÖLÜM İHVANLAR
EFGANİ-ALBANİ
RUH-BİRİZBİZ
MARİFETNAME
GÜNAH-FECR
KISSADAN HİSSE
Ö.NASUHİ BİLMEZ
RİSALE-İNCE.M
TEFEKKÜR-İSLAMİHSAN
MÜSLÜMAN-ÖSELMİŞ
NEFS-İLİMİRFAN
İKTİSAT
KISSA-HİSSSE
SU
15-
141414
====14*.BÖLÜM===
İSLAM ALİMLERİ
İMAMI AZAM COM
SİLSİLEİ ALİYE
İMAMI AZAM İKİ YILI
İMAMI AZAM-İ.ŞENOCAK
İMAMI AZAMIN BÜYÜKLÜĞÜ
İMAMI AZAM-FIKIH
İMAMI AZAM HADİS
İMAMI AZAM PDF
İMAMI AZAM PDF 2
İMAMI MATURUDİ
İMAMI EŞARİ
MATURUDİ-EŞARİ
MEZHEP İMAMLARI
HADİS ALİMLERİ
HASAN HARAKANİ
BÜYÜK ALİMLER
H.HİLMİ IŞIK
ABDULKADİRİ GEYLANİ
EBU YUSUF
İBNİ MACE
BİYOĞRAFİLER
MEVLANA HZ
MEVLANA-SEMAZEN
FAHREDDİNİ RAZİ
S.ABDULHAKİM ARVASİ
MUSTAFA SABRİ HOCA
İSKİLİPLİ ATIF HOCA
ZAHİD EL KEVSERİ
DİĞER ALİMLERİMİZ
ŞAHI.B.NAKŞİBENDİ HZ
PİRİ REŞAHATI-ADAB
MİNAHI HALİDİYE
İMAMI RABBANİ HZ.
M.HALİDİ BAĞDADİ
HARİSİ MUHASİBİ
EMİR SULTAN-ŞİİR
İBNİKEMAL-BAKILANİ
M.İBNİ ARABİ
EBUSUUD-HADİMİ
AK ŞEMSEDDİN HZ
ÇANKIRI EVLİYALARI
ISLAH DE*
1515-
151515-
===15*.BÖLÜM=====
UYDURMA HADİS OLURMU
HADİS TARİHİ
HADİS ANS
HADİS USULÜ
1041 HADİS
RAMÜZ -99-70
HADİS-PDF
HADİS ARAMA
HADİS KİTAPLARI
İTTİFAK HADİSLERİ
kaynak hadisler ih
7 İMAM İTİFAK HADİSLER
uydurma sanılan hadisler
HADİS-ENFALDE
HADİS-İSLAMHAYAT
LULU MERCAN-İSLAMHAYAT
HADİS-HAKSANCAĞI
HADİS-DAMLALAR
HADİS-BALLICOM
RİYAZUS SALİHİN
S-HADİSLER-İHVANLAR
SAHHİ BUHARİ
İHYAİULUM
İMAMI GAZALİ
797
1616-
SI
===16*:BÖLÜM===
TÜRKLER VE MEZHEBİ
MEZHEPLER TARİHİ
MEZHEP. M.ORUÇ
MEZHEP DİĞER 1
MEZHEP DİĞER 2
MEZHEP-İLME DAVET
MEZHEP GENEL
MEZHEP 1
MEZHEP 2-DELİL
MEZHEP 3 LÜZUM
MEZHEP 4 MEZHEP
MEZHEP 5 NAKİL
MEZHEP 6
MEZHEP 7 TAKLİD
MEZHEP 8
MEZHEP 9 KİTAP
MEZHEP 10-TARİHSEL
MEZHEP 11 SİZLER
MEZHEP 12
MEZHEP 13
MEZHEP TAKLİDİ
MEZHEP MUHALİF
MEZHEP-DAMLALAR
MEZHEP-İLMEDAVET
MEZHEP-SEVDEDE
MEZHEP-İSL.KALESİ
1717-
80-
171717-
===17*.BÖLÜM===
BESMELE
VATAN SEVGİSİ İMANDAN
FIKIHIN ÖNEMİ
FIKIH USULÜ
FIKIH USULÜ 2
FIKIH USUL TARİHİ
EDİLEİ ŞERRİYE
İÇDİHAD
MÜÇDEHİD
müçdehid 1
İCMA-KIYAS
içdihad-KIRKINCI
SAKAL BİR TUTAMDIR
GAYRİMÜSLÜME BENZEMEK
NİYET-ARKADAŞ
EFALİ MÜKELLEFİN
FIKIH-ENFALDE
FIKIH-yusuf semmak
FIKIH-BALLI CIM
FIKIH-FİRASET
FIKIH-GURABA*
FIKIH-İHVANLAR
FIKIH USULÜ-
FIKIH-İLİMİRFAN
FIKIH-H.ECE
EMANET VE EHLİYET
EMANET VE EHLİYET *
MİRİ-MÜLK ARAZİ
MECELLE
SELAM VERMEK
fıkıh soruları
FERAİZ-İSKAT PROĞRAMI
RECM
CİN HAKKINDA
islammerkezi.com...
181818
19
1818--
===18 BÖLÜM===
KUTUBU SİTTE*
KUTUBU SİTTE İHAYAT
KUTUBU SİTTE BALLI
FETAVAİ HİNDİYYE
EBUSUUD FETVA
DURER
RUHUS-SALAT
MUCİZE-KERAMET
HAK-UKUBAT
MAKALELER-TAHAVİ
MAKALE DERYASI
310
1919**
191919**
===19 BÖLÜM===
İBADETLERİMİZ
SÜNNET YERİNE KAZA
SÜNNET YERİNE KAZA 2
ABDEST
ABDESTİN EDEPLERİ-K SİTTE-HŞ
ESB-ABDEST
ESB ADAK
ESB HOPARLÖR
ABDEST-İHVANLAR
ABDEST-BİRİZBİZ
ABDEST-SÜNNETULLAH
HAYZ-NİFAS
GÜSL-DİŞ DOLGUSU
DOLGUYA MUHALİFLER
İSTİKBALİ KIBLE
NAMAZIN ÖNEMİ
NAMAZIN KILINMASI
YOLCULUKDA NAMAZ
CUMA CEMAAT-ZUHR
SABAH NAMAZINA KALK
NAFİLE NAMAZLAR
TERAVİH-İTİKAF
NAMAZ-TAHAVİ
HASTALIKDA NAMAZ
HOPARLÖRLE NAMAZ
NAMAZDA VAKİT NİYET
NAMAZDA TADİLİ ERKAN
NAMAZ-İLİMSAATİ
NAMAZ-İHVANLAR*
NAMAZ-H.ECE
NAMAZ-ENFALDE
NAMAZ-FİRASTE
TEHARET
TEHARET-TAHAVİ
TAHARET-İHYA
TAHARET-ENFAL
TEHARET-FİRASET
SANDALYEDE NAMAZ
<
2020-
202020-
****20.BÖLÜM***
KAĞIT PARA İLE ZEKAT
ZEKAT
ZAKAT-TAHAVİ
ZEKAT-H.ECE
ZEKAT-İHVANLAR
ZEKAT-ENFALDE
ZEKAT-FİRASET
SB ZEKAT
O
ORUÇ
ORUÇ-TAHAVİ
ORUÇ-SÜNNETULLAH
ORUÇ-İHVANLAR
ORUÇ-GURABABL
ORUÇ-H.ECE
ORUÇ-FİRASET
ORUÇ-ERRAHMAN
ORUÇ-ENFALDE
RAMAZAN-FİRASET
K-
KURBAN
KURBAN-FİRASET
KURBAN-TAHAVİ
KURBAN-CANDAMLALARI
KURBAN-İHVANLAR
KURBAN-H.ECE*
ADAK
HAC-UMRE
ALIŞVERİŞ BİLGİLERİ
ALIMSATIM-HAZNEVİ
SİGARA HARAMMI
HAC-FİRASET
SARF
FAİZ-SİGORTA
FERAİZ-MİRAS
NELER YENİR
NELER KULLANILIR
TAKKE SARIK ÇARŞAF
NAZAR VARDIR
FAL-BÜYÜ
HARAC ZARURET
RESİM YAPMAK
LİAN KİTABI
212121-
21
2121
==21.BÖLÜM==
===DUA===
DUA ŞARTLARI
DUADA EL -KOMUT
365 GÜN DUA
DUA-İNCİMERCAN
DUA-İHVANLAR
DUA-REYHANG
DUA-İLİMSAATİ
DUA --SADAKAT
DUA-FECR
DUA-FİRASET
DUA-HAZNEVİ
DUA-İSLAMVEİHSAN
BAYRAM VE RAMAZAN
69
2222---
2222222
===22 BÖLÜM==
==AİLE BÖLÜMÜ==
EVLİLİK REHBERİ
KİMLERLE EVLENİLİR
EVLLİK VE AİLE NİKAH
NİKAH-İHVANLAR
TESETTÜR FARZDIR
EVLİLİK-SEVDEDE
HUZUR KAYN AİLE
AİLE-BALLICOM
KADIN-BİRİZBİZ
KADIN-SADABAT
AHVALÜ NİSA-İNCE.M
BABANIN KIZINA MEKTUBU
AİLE-FİRASET
KADIN AİLE-FİRASET
AİLE GENEL-FİRASET
YÜKSEK İSLAM AHLAKI
KADIN HAK VE HAYZ-FİRASET
AİLE-R AYVALLI
aile saadeti-ballı
AİLE-medine veb
kadının değeri
KADIN ŞAHİTLİK-MİRAS
s maraşlı genel
maraşlı hb genel
SEMA MARAŞLI DT
SEMA MARASLI 7
FATMA BARBAROS GENEL
EVLİLİK-İS HAYAT
LEKE TEMİZİĞİ
S MARAŞLI -F ATLASI
FU
nis*
202020
==23.BÖLÜM==
ÇOCUK EĞİTİMİ
ÇOCUK-FİRASET
ÇOCUK VE DİN-EVLATLIK
ÇOCUK-SADAKAT
ÇOCUK-BALLICOM
COCUK GELİŞİM
İZDİVAÇ VE MAHREMİYET
GÖRGÜ KURALLARI
İDERECİLİK BİLGİLERİ
TESETTÜR-TAHAVİ
80--
14-2
8--
===24-BÖLÜM====
EDEBİYAT KÖŞESİ
K.S.ÖREN
EDEBYAT-ENFALDE
SALİH BABA DİVANI
EDEBİYAT-H.ECE
NİYAZİ MISRİ
TÜRKÇENİN ÖNEMİ
TAM İLMİHAL ŞİİRLERİ
NECİP FAZIL ŞİİRLERİ
HÜDAİ DİVANI
DARÜL HARPTE BANKA
YT DİZİ
YT HATIRALAR
YK MTT
YK MTT 2
gö*
M***

****TARİH VE ÖNEMİ****
TARİH TANI
BATILILAŞMA İHANETİ
BİR DEVRİMİN ANATOMİSİ
TARİH OSMAN İHVAN
TARİHİ HAKİKATLER *
TARİHİ HAKİKATLER 1
TARİHİ HAKİKATLER 2
TÜRKLERİN İSLAMI KABULÜ
M*-
İS--
İSMAİL YAĞCİ*
İSMAİL YAĞCI 2001-02
İSMAİL YAĞCI 2003-04
İSMAİL YAĞCI 2005-06
İSMAİL YAĞCI 2007-09
İSMAİL YAĞCI 2010-12
601Ü
M 3
METİN ÖZER 1
METİN ÖZER 2
METİN ÖZER 3
İBRAHİM PAZAN 23
N*
M--*
A ŞİMŞİRGİL GENEL TÜM
AHMET ŞİMŞİRGİL
ŞİMŞİRGİL ESERLERİ
ŞİMŞİRGİL-İLMİ--PDF
ŞİMŞİRGİL-TARİH
PAZAR DİVANI-AŞ
CUMA DİVANI-AŞ
CUMA DİVANI 2017-18
CUMA DİVANI 2019
CUMA DİVANI 2020
CUMA DİVANI 2021-A
CUMA DİVANI 2021 B
CUMA DİVANI 2022*
CUMA DİVANI 2023
CUMA DİVANI 2024
ASR İHANETİ-ŞİMŞİRG
HZ MUHAMMED- A SİMŞİRGİL

Ş*
ZEY
==F.BOL===
F BOL PAZAR Y
FUAT BOL-CHP 1
FBOL M CHP 19-18
AKINCI CHP
CHP Yİ KONUŞ
FUAT BOL CHP 2023*
FUAT BOL-TARİH
F BOL M 19-18
F BOL 2022
F BOL 2022-2
F BOL 2022 D
FUAT BOL 2023*
fuat bol 2023 ekim
F 1
FU--
NE--
814
İH
ABDULHAMİD HAN
ABDULHAMİD DÜŞMANLIĞI
A.HAMİD-LOZAN-MUSUL
ABDULHAMİD OSM CNK
ABDULHAMİD HAN *
İSLAM TARİHİ-AŞ
İSLAM TARİH-MEDENİYET
TARİH-GENEL
TARİH SİTESİ.ORG*
TARİH VE MEDENİYET
TARİH- NUR DERGİSİ
İSLAM TARİHİ-ENFALDE
İSLAM TARİHİ- FİKİR ATLASI
TARİH-B-İSLAMCOM
TARİH İSLAM ANAHTARI
TARİH-TAHAVİ
MİMAR SİNAN
A.HAMİD NEDEN SESSİZ KALDI
TARİH -FİRASETNET
TARİH-HALİS ECE
TARİH-EMPOZE.HÜRREM
TARİH-BALLICOM
TÜRK DÜNYASI DERGİSİ
TARİH-SANALÜLKE
TARİH-İHVANLAR
TARİH-SADAKAT
TARİH-NAKŞ
TARİH-DAMLALAR
TARİHEYOLCULUK.ORG
TARİH YAZILARI
TARİH YAZILARI 2
TARİH YAZILARI 3
GEZİ NOTLARI
BİLİM TARİHİ
AB
===OSMANLI===
BİYOĞRAFİ NET
**RAMAZAN AK TARİH
R.AYVALLI-OSMANLI
OSMANLI NASIL YIKILDI
OSMANLI PADİŞAHLARI*
OSMANLIYI TANIMAK
OSMANLICANIN ÖNEMİ*
OSMANLI MEDRESELERİ
OSMANLIYA İFTİRA
OSMANLI 1*
OSMANLICA
OSMANLI 2**
OSMANLI KÜLÜBÜ*
OSMANLI-YÜMİT
OSMANLILAR.GEN.TR
BÜYÜK OSMANLI TARİHİ
OSMANLI HİKAYELERİ
OSMANLI HANEDANI
OSMANLI-ENFALDE
OSMANLI-HAKSANCAĞI
HZ OSMANIN ŞEHİD EDİLMESİ
OSMANLIDA İMAMLIK
OSMANLI İLİM-ENFAL
OSMANLI MEDENİYETİ-ENFAL
OSMANLICA SÖZLÜK
OSMANLI-enfal
SAKLI OSMANLI
İ.ANS BATILILAŞMA
BATININ İSLAMA BAKIŞI 1
ENDÜLÜSÜN FETHİ
SELÇUKLU TARİH
TARİH ENSTİTÜSÜ DER
TİMUR HAN
ARAP İHANETİ YALANI*
İSTANBUL VE FETİH
94 YILLIK TARTIŞMA
ARAPCA-İHVAN
DURSUN GÜRLEK GENEL
çanakkale-taha uğurlu
FAHREDDİN PAŞA
BATININ OYUNLARI
ALİ KEMAL TORUNU
GÜN TARİHİ
TÜRKTARİHİM.C

Hİ-
HİLMİ DEMİR GENEL
HİLMİ DEMİR 1
HİLMİ DEMİR 21-18
HALİL ÖNÜR
Y.BÜLENT BAKİLER
o.k
KEMAL KAYRA 21-23
KEMAL KAYRA 24
E.
E B EKİNCİ ŞAHS
EB EKİNCİ GEN
EB EKİNCİ GENEL YENİ
E.B.EKİNCİ 2008-
E.B.EKİNCİ 2009
E.B.EKİNCİ 2010
E.B.EKİNCİ 2011
E.B.EKİNCİ 2012
E.B.EKİNCİ 2013
E.B.EKİNCİ 2014
E.B.EKİNCİ 2015
E.B.EKİNCİ 2016
E.B.EKİNCİ 2017
E.B.EKİNCİ 2018
E.B.EKİNCİ 2019
E.B.EKİNCİ 2021
E.B.EKİNCİ 2022
E.B.EKİNCİ 2023
E B EKİNCİ 2024
KU--
TG-M.FATİH ORUÇ
M.N. ÖZFATURA GENEL TÜM
MN.ÖZFATURA-CHP
M.N.ÖZFATURA 2001
MNÖFATURA-OSMANLI
MNÖFATURA-TÜRKLER
MNÖ.FATURA-DİYALOĞ
MNÖ FATURA-TEFEKKÜR
MN ÖFATURA-SU
MN ÖFATURA-MADEN
MN.ÖFATURA-ERMENİ
M.M.ÖZF-2016
MN ÖZFATURA -GENÇLER
İ.ÖZFATURA 2014
İRFAN ÖZFATURA 2
İRFAN ÖZFATURA 3
İRFAN ÖZFATURA GENEL
S--
299
AKINCI 1
AKINCI 2
ÖMER N YILMAZ 1
İBRAHİM YAVUZ
ALTINBAŞ A
UFUK COSKUN 1
UFUK COŞKUN 2
KENAN ALPAY
sabri gültekin
misafir yazar
Y*
M YÜKSEL-GENEL
M.YÜKSEL 2013
M.YÜKSEL 2014
M.YÜKSEL 2015-
M.YÜKSEL 2016
KÜ-
KEMAL SUNAL FİLMLERİ ZARARLARI
TG-*KAZIM K.YÜCEL
TG-HASAN ULU
TG-HAKKI ASLAN
NASIL BATTI RILDI
NİMETULLAH
VAHDET YAZAR
AH**
Y-
FE
YUSUF KAPLAN-TIME
Y KAPLAN 2007-8
Y KAPLAN 2009-10
Y KAPLAN 2011-12
Y KAPLAN 2013-14
Y KAPLAN 15-16
Y KAPLAN 2017
YUSUF KAPLAN 2018
YUSUF KAPLAN 2019
YUSUF KAPLAN 2020
YUSUF KAPLAN 2021
YUSUF KAPLAN 2022
YUSUF KAPLAN 2023
YUSUF KAPLAN 2024
Y**
Y.BAHADIROĞLU 2012
YAVUZ BAHADIR 2013
YAVUZ BAHADIR 2014
YAVUZ BAHADIR 2015
YAVUZ BAHADIR-2016 A
YAVUZ BAHADIR-2017 A
YAVUZ BAHADIROĞLU 2017 A
Y.B.TIME TÜRK VE 2016 B
CE
22*
BELGELERGERÇEK TARİH GENEL
B.GERÇEKTARİH.C-1
B.GERÇEKTARİH.C 2
B.GERÇEKTARİH.C 3
BGERÇEKTARİH C 4
B.GERÇEKTARİH.C 5
B GERÇELTARİH C.6
B GERÇEKTARİH C.7
BG KONUŞUYOR
B G TARİH 1
B G TARİH 2
B G TARİH-DİYANET
BG T-HAFIZ
BGT VAHDETİN
BGT ŞALCI B
BGT CHP EKO
BGT KADIN
İNG DERVİŞ
ALİ ŞÜKRÜ CİNAYETİ
607
604
M.Ş.EYGİ 2005
M.Ş--EYGİ 16
M.Ş.EYGİ 19
M.Ş.EYGİ YD GENEL
4-2
M ***
M.ARMAĞAN 1997
M ARMAĞAN 2010
M ARMAĞAN 2011
M.ARMAĞAN 2012
M ARMAĞAN 2013
M.ARMAĞAN 2014
M.ARMAĞAN 2015
M ARMA 15-16 KİŞİ
M.ARMAĞAN Y-16
M.ARMAĞAN YŞ-17
M ARMA 2016 DT
M ARMA 2017-18 K
M ARMA 2021 MÜZEK
M ARMAĞAN-2022 AK
M ARMAĞAN 23- AKİT
M ARMAĞ İTTİFAK
EC
M *A
RAHİM ER GENEL
RAHİM ER 2014
RAHİM ER 2015
RAHİM ER 2016
RAHİM ER 2017
RAHİM ER 2018
RAHİM ER 2019
RAHİM ER 2020
RAHİM ER 21-22
RAHİM ER 2023
RAHİM ER 2024
RAHİ
324
EA
E.AFYONCU 2010
E. AFYONCU 2016
E AFYONCU 2017
E23 GENEL
NERDE KALDIK E A
HİSAR 23
HİSAR 22-20
HİSAR 20-19
293
FU-
TURGAY GÜLER SESLİ
FUAT UĞUR
KADİR MISIROĞLU
NUREDDİN TAŞKESEN
KÜBRA DEĞİRMEN
MEHMET CAN
MEHMET KUMAŞ
MESİH-Ş SİMAVİ
A.DOĞAN İLBAY
B ACUN
MUSTAFA UZUN*
AF ARI-ALİ ERYIL
Ö SAPSAĞLAM*
ALTAN ÇETİN*
F SARRAFOĞLU
R AKBAY
ISLAHDE-PDF
322
333
MEKTEBİDERVİŞ
MD-KUDÜS
MD-ZALİMLER 1
MD-ZALİMLER 2
MD-A GEYLANİ
MD-FUTUHULGAYB
MD ŞEFAAT HAKTIR
MD İMAMLARIMIZ
MD H İMAMLARI
MD REDDİYE
MD AŞEREİ MÜBEŞER
MD NEFS VE ŞEYTAN
MD TAS VE TAR
MD MÜRŞİD
MD A SİLSİLE
MD İZ BIRAKANLAR
MD İZ BIRAKANLAR 2
MD İZ BIRAKANLAR 3
MD İZ BIRAKALAR 4
MD KÜTÜBÜ SİTTE 1
MD KÜTÜBÜ SİTTE 2
MD KÜTÜBÜ SİTTE 3
MD KÜTÜBÜ SİTTE 4
MD KÜTÜBÜ SİTTE 5
MD KÜTÜBÜ SİTTE 6
MD KÜTÜBÜ SİTTE 7
MD KÜTÜBÜ SİTTE 8
MD KÜTÜBÜ SİTTE 9
MD KÜTÜBÜ SİTTE 10
MD KÜTÜBÜ SİTTE 11
MD KÜTÜBÜ SİTTE 12
MD KÜTÜBÜ SİTTE 13
MD KÜTÜBÜ SİTTE 14
MD KÜTÜBÜ SİTTE 15
MD KÜTÜBÜ SİTTE 16
MD KÜTÜBÜ SİTTE 17
MD KÜTÜBÜ SİTTE 18
317
292
252
329
ANAYASA
KÜLLİYAT-COŞAN
İNTERNET HUKUKU
arapçanın önemi
SSK KANUN
MEB KANUN
MEMURLAR KANUNU
DARULHARP
SADAKAT.NET
SAHİHİ BUHARİ NAMAZ
SAHİHİ BUHARİ
İ.ŞENOCAK-GENEL*
NECATİ AKSU NET
SABRİTANDAOĞAN
İSLAM KÜLTÜR.COM
YAZAROKU ESK
KIRKINCI.COM
ERRAHMAN DE
-ENFAL kavram
enfal 1
kavramlar
ARAPÇA ÖĞREN
YEZİDİLİK
BİLGELİK ÖYKÜLERİ
LÜGAT-BALLI
320
297
298
296
SAĞLIK ÖĞÜTLERİ
SAĞLIK 1
SAĞLIK 2
SAĞLIK 3 KAZA
SAĞLIK 4
BASARI SIRLARI
BESLENME
BİTKİ TEDAVİ-FİRASET
CEMAL ABİ İLE DEMİR GİBİ
ŞİFALI BİTKİLER
prostata çözüm
BİYOLOJİ SÖZLÜĞÜ
erdal yeşilada-SAĞLIK
294
316
304
DİYANET-İHVANLAR
MENKİBELER-İHVAN
MUHARREF D.-İHVANLAR
TESBİTLER-İHVAN
MENKİBE-İHVANLAR
KAVRAM-İHVANLAR
TV DEŞİFRE-İHVANLAR
GÜNDEM-İHVANLAR
MENKİBELER-NAKŞ
NASİHATLER-yusuf semmak
GENEL-NASİHAT.ORG
NASİHATLER 2 Y semmak
zikr nakş
nefs nakş
rabıta nakş
İBRAHİM KİRAS GENEL
İBRAHİM KİRAZ-
HAYDAR ORUÇ DİR-POS
İSMAİL YAŞA DİR POS
AHMET TAŞGETİREN
287
286
288
291
CEMİL KOÇAK 2011
CEMİL KOÇAK 2012
CEMİL KOÇAK 2013
CEMİL KOÇAK 2014
CEMİL KOÇAK 2015
CEMİL KOÇAK 2016
285
284
M.ŞÜKRÜ HANİ 2010
M ŞÜKRÜ HANİ 2011
M ŞÜKRÜ HANİ 2012
M ŞÜKRÜ HANİ 2013
M ŞÜKRÜ HANİ 2014
M ŞÜKRÜ HANİ 2015
M ŞÜKRÜ HANİ 2016
M ŞÜKRÜ HANİ 17-18
282
AYŞE HÜR TARAF 2008
AYŞE HÜR TARAF 2009
AYŞE HÜR TARAF 2010
AYŞE HÜR TARAF 2011
AYŞE HÜR TARAF 2012
AYŞE HÜR RAD 2013
AYŞE HÜR RAD 2014
AYŞE HÜR RAD 2015
AYŞE HÜR RAD 2016
281
=İHYAORG.KİTAPLIK=
4 İNCİL FARKLI
HADİS TARİHİ
ATEİZM ELEŞTİRİSİ*
280
277
TAMER KORKMAZ GENEL
İBRAHİM KARAGÜL GEN
YÜCEL KOÇ GENEL
İSMAİL KAPAN GEN
K**
NUH ALBAYRAK GEN
NUH ALBAY TÜRKİYE 9-14
NUH ALBAY ST 15-16
NUH ALBAY ST 17-18
NUH ALBAY ST 19-20
NUH ALBAY ST 21-22
NUH ALBAYRAK 2023
KA***
241
246
METİN HÜLAGU-G
M HÜLAGU 22-23
M HÜLAGU 21
M HÜLAGU 19-20
M HÜLAGÜ 18
mn
263
243
234
238
MURAT ÇETİN GENEL
MURAT ÇETİN DP
260
ÜZEYİR İLBAK DP
YUNUS EMRE ALTIN
ENES BAYRAK
HAZAR TÜRK
SESLİ MAKALE
TÜRK YÜZYILI RG
FİLİSTİNLİLER TOPRAK SATTIMI
İSMAİL ÖZ *
HAKAN ERDEM 2016
238-
240
F-BAKA-A İMR-NİSA
MAİD-ENAM-ARAF-ENFAL
TEVB-YNS-HUD-RAD-İB
HİC-NAHL-İSRA-KEHF-MRYM
TAHA-ENB-HAC-MÜMİNUN-NUR
FURK-ŞUARA-NEML-KAS-ANK
RUM-LKM-SEC-AHKF-MHMD
FTH-HUC-KHF-TUR-NECM-KMR
RHMN-VAKIA-HDD-MCDL-HŞR
MHTN-SAF-CUMA-MNFK-TEĞA-TLK
THRM-MÜLK-KLM-HKA-MARC-NUH
CİN-MÜZ-MÜD-KYM-İNS-MRS-NB
NZAT-ABS-TKVR-
232*
232
231
230
229
228
227
226
225
224
223
222
221
220
219
218
217
216
215
214
213
212
211
210
209
208
207
206
205
204
203
24-
2
5
4
3
7
1
202
ü7
13-
10
8
17--
14-
16--
6
ME
21-
12-
İRAN -GÜLDAĞI
VAHD VUCUD MUD
DOĞ-GÜN İS TARH 1-7
SELÇUK ŞİA
KADIZADELİLER
nesefi t
mesnevi anevi
ahmet kavas
pdf moğol-zengi
yazıcı-mesut
Z KEVSERİ
KAL-ÇAKIRGİL 24
PDF HADİS
pdf açık öğr-hadis
PDF İRAN
PDF MESNEVİ
pdf moğol istila
PDF DİNİ TERİM SÖZL
PDF Ö NESEFİ TEFSİR
PDF KİTAP 1
TASAVVUF E S
PDF EMİR SULTAN
PDF SUFİ-SİYASET
PDF İSLAM HUKUKU
PDF KONEVİ-FATİHA
PDF İBNİ ARABİ
PDF N TOPÇU
PDF HZ AYŞE
PDF ABD.İBN MESUD
PDF KURTUBİ
PDF SUFFE ASHABI
PDF HZ ÖMER S
PDF SUYUTİ-MEHDİ
PDF İLİMLER
PDF FAHREDDİN RAZİ
PDF HZ OSMAN
PDF HARİCİLİK
PDF VEHHABİ
PDF ESİ
PDF CENNET CEH
PDF ZAHİD KEVSERİ
PDF ŞABANI VELİ
PDF MİRAS HUKUKU
PDF MATURUDİ
PDF İBNİ HALDUN
PDF MSP
PDF İHV MÜSLİM
PDF HANEFİ M
PDF SELEFİ
PDF ABDULHAMİDİ SANİ
PDF M HALİDİ BAĞDADİ
PDF İ VE TERAKKİ
PDF E.B.EKİNCİ
PDF NECİP FAZIL
PDF AVRASYA ETÜD
PDF İMAM MATURUDİ
PDF KADIZADEL,LER
PDF EMRİ MAĞRUF
PDF CİHAD
PDF KAVRAMLAR 2
PDF KAVRAMLAR
PDF HZ FATIMA
pdf PEYGAMBERİMİZ
PDF AHMET YESEVİ
pdf istiklal m.
pdf anadoluluculuk
PDF-YSSELİM ROMANI
PDF HACI BAYRAM VELİ
PDF MEVLANA
PDF AHİLİK
PDF GAZALİ
pdf gazali 2
pdf batıniler
PDF NİYAZİ MISRİ
pdf bedreddin ayni
pdf pezdevi
pdf ibni hümam
pdf yunus emre
pdf 31 mart vakası
PDF KAYI 10
PDF ABDULHAMİD HAN
PDF BUHARİHANLIK
OSMANLI KÜLTÜRÜ PDF
pdf osmanlı kültürü
PDF OSM.EDENİETİ
pdf osmanlıda adalet
pdf milliyetçilik 1
pdf osm milliyetçilik 2
islamcılık zyt brn bl2
pdf islamcılık 1
-İSLAMCILIK ARŞİVİ
osmanlıda batıcılık pdf
PDF OSM BATICILIK
ÖZAK İRŞAD 1-2
ÖZAK İRŞAD 3
ÖZAK Z KULUP
PDF COŞAN 1-2
PDF TÜRKÇÜLÜK
OSMANLIDA TASAVVUF 1
PDF TASAVVUF 1
H K YILMAZ
PDF A SELÇUKLU
PDF SELÇUKLU
PD.YABANCI OKULLAR
PDF EMRE AYDI
A İSKENDERİ
CÜNEYDİ BAĞDAD PDF
EBU HANİFE ÖZEL SAYISI
EBU HANİFE PDF 1
İ H A DERGİ
PDF KATILIM
PDF MODERN
==DERGİLER==
YASİN OKUMAK
YORUM -dergileri
DÜZCE HABER
MİSAK DERGİSİ
elmalı tefsir enfal 1-9
elmalı tefsir enf 10-28
elmalı tefsir enf 30-38
elmalı tefsir enf 39-58
elmalı tefsir enf 59-86
elmalı tefsir enf 87-114
İMAN-is hayat
mesnevi-i hayat
ehli sünnet- i hayat
kıssa-is hayat
g isla.-is hayat
A-
ruhus salat-ince
nezih itikat-ince
evlilik-ince
hayzı nisa-ince
tas-zikr-rabt-ince
hakayık-ince
risale-ince
risale-ince 2(seytan-nefs)
nimeti islam-ince
sohbetler-ince 1
sohbetler-ince 2
hikayeler-ince
riyazüs salihin-sadakat
fıkıh-sadakat
fetevai hindiyye-sadakat
b islam ilmihali-sadakat
bir bilene soralım-sad
vehhabilere cev.-sadakat
fıkıh ans-sadakat
nurul izah-sadakat
kutubu sitte-sadakat
sahihi buhari-sadakat
evliyalar ans.-sadakat
R---
TEBLİĞ YÖNTEMLERİ
İBRAHİM KİRAZ
M.BARDAKÇI 1
ALPER TAN
TÜRKİYE -A.AKGÜL
ULUS İLİŞKİL M ORTAK
AHMET VAROL-DIŞ POL
DIŞ İŞL 2
DIŞ İŞL 3
DIŞ İŞL 4
DIŞ IŞL 5
dış 5 yeni
B.PAKMAN WORDPTRES.COM
SN-TEKHAFIZ
f-İTİRAFLAR
AGET 1-4
İİİ..GÖLGESİ
IŞIK-UFUK
SUKUT ÇIĞLIĞI
BAHARI SOLUK
Z.ALTIN DİLİ
ÖRNEK HRK.
BUH.AN.İNS
YİT.CEN.DOĞ
BABANIN BABASI
ozan arifin refe şiiri
KİTAP-SÜNNET-KADER
ABDULHAMİD HAN

ABDÜLHAMİD HAN Osmanlı padişahlarının 34'üncüsü olan Sultan II. Abdülhamid Han aklı, zekası ve ilmi fevkalade üstün olan bir zattı. Batılıların ve iç düşmanların asırlar boyunca devleti yok etmek için hazırladığı yıkıcı, sinsi planlarını sezip, önlerine aşılmaz bir set olarak dikildi. Hazırlayanları ve maşa olarak kullandıkları yerli işbirlikçilerini, sahte kahramanları işbaşından uzaklaştırdı. İşte bu büyük zatın 10 şubat, 96. yıldönümü idi. Yıldönümü vesilesi ile Yıldız Üniversitesi ve İstanbul Medeniyet Üniversitesi işbirliği ile iki açık oturumdan oluşan etkinlik düzenlendi. İlk panel Abdülhamid'in sağlık politikasıyla ilgiliydi. Oturum başkanlığını yaptığım bu panelde konuşmacılar özet olarak şunları anlattılar: Prof. Dr. Hüsrev Hatemi; Abdülhamid'in çok iyi niyetli, sağlam karakterli ve vefalı bir insan olduğunu söyledi. Kendisinden çok devleti düşünürdü. 33 sene zalimlik yapmadan devleti ustalıkla idare etmişti. Ona atılan iftiralardan biri de pinti olduğuna dairdi. Bu çok çirkin bir suçlama olduğunu ifade etti. Aristokrat havada, halktan uzak yaşamamıştı. Atatürk'ün Abdülhamid'i küçümseyici veya kötüleyici bir sözünün olmadığını da ekledi. Prof. Dr. Nil Sarı ise Abdülhamid'in sağlık alanındaki eserlerinden söz etti ve bazılarının fotoğraflarını gösterdi. Abdülhamid 90 adet gureba hastanesi, 19 adet belediye hastanesi, 89 adet askeri hastane ayrıca eğitim hastaneleri, kadın hastaneleri, akıl hastaneleri açmıştı. Bu hastaneler ülkemizden Lübnan'a, Yemen'den İsrail'e, Makedonya'dan Suriye'ye, Yunanistan'dan Libya'ya, Suudi Arabistan'dan Irak'a pek çok yerleşim bölgesine yayılmıştı. Ayrıca eczaneler, hapishane, sağlık merkezleri, fakirler, acizler ve hacılar için misafirhane de pek çoktur. Müthiş bir sağlık hizmetidir bu. Maalesef tahttan düştükten sonra bu eserlerin isimleri değiştirilmiş, bazıları yıkılmış ve bir kısmı da başka alanlarda kullanılmaya başlanmıştır. Kısacası bu büyük insan unutturulmak istenmiştir. Kasımpaşa, Haydarpaşa, Gülhane ve Mektebi Tıbbiye-i Şahane adlı eğitim ve üniversite hastanelerini açan da Abdülhamid olmuştur. Doç. Dr. Adem Ölmez ise Abdülhamid Han'ın özellikle eğitim, sağlık, ulaşım ve asayişe önem verdiğini anlattı. Zamanında yeni bulunan aşıları ülkeye getirmiş, aşı ve kuduz hastalığı üzerine merkezler kurmuş, Bimarhaneleri yani akıl hastanelerini ıslah etmiştir. Akıl hastalarına zincir kullanımını yasaklayarak bugün bile saldırgan hastalarda kullanılan gömleği yerine koymuştur. Dr. Şerif Esendemir konuşmasına Necip Fazıl'ın, "Abdülhamid'i anlamak her şeyi anlamak olacaktır." sözleriyle başladı. Abdülhamid'in tren yolları, bakteriyolojihane, cami ve mektepler yaptırdığını, çağına uygun yaşlılık politikası izlediğini, habitat yani biyosferi merkezi alan ekolojik politikaya önem verdiğini anlattı. Bunları dinlerken aklıma hep başbakanımız Recep Tayyip Erdoğan çağrışım yaptı. O da ülkeye duble yollar, hızlı trenler, Marmaray, üçüncü boğaz köprüsü, çok sayıda havaalanı gibi sayılamayacak eserler hediye etti. Sağlık alanında yeni hastaneleri hizmete açtı. Sağlık hizmetlerini halka yaydı. Eğitim alanını pek çok üniversite, sayısız derslik ve binlerce yeni öğretmenle destekledi güçlendirdi. Kısacası Abdülhamid'in çağdaş bir takipçisiyle karşı karşıyayız. Abdülhamid Han'ı nasıl ki bir takım vicdansız, merhametsiz ve acımasız kişiler, iç ve dış düşmanların oyununa gelerek, maşası olarak bir saray darbesi ile düşürdülerse aynı komplo şu an başbakanımıza karşı düzenlenmektedirler. Bu ülkeye hizmet etmek bazılarının gözüne batmakta ve ellerinden geleni yapmaktadırlar. Rabbim Başbakanımızı korusunu2026

Tarih, M. Kemal Atatürk’ten Sultan Vahideddin’in intikamını alıyor

Tarih, M. Kemal Atatürk’ten Sultan Vahideddin’in intikamını alıyor

***

Bir Ermeni politikacısı, Dr. Zavrieff, Rus Dışişleri Bakanlığına Rusların hayli önem verdiği “Cemal Paşa ile anlaşma planı” getirir. Buna göre, Cemal Paşa, Sultan ve Istanbul Hükümeti’nin Almanların elinde tutsak olduğunu ilan ederek hükümeti devirecek, Müslümanların Halifesi Sultan’ı kovacak…[1]

Bu senaryo size tanıdık geldi mi? Devam ediyoruz…

Doğan Avcıoğlu, Ingilizlere de önerilen bu planı Ingilizlerin geçiştirdiklerini söyler.[2] Öyle anlaşılıyor ki, Ingilizler, M. Kemal Atatürk’ün başrolde oynadığı; “Padişah’ın Ingilizler’e esir olduğunu ve onu kurtarmak amacıyla mücadele ettiğini söyleyip, Padişah’ı devirerek yurtdışına çıkmaya mecbur bırakması” şeklindeki senaryoyu, daha cazip buldular.

Aslında bu senaryo birçok yerde uygulamaya konulmuştur, önemli olan bunu görmektir.

Örneğin;

Irak… Amerika ile işbirliği yapan Talabani; Saddam’ı devirmiştir.

Mısır… Dış güçler ile işbirliği yapan muhalifler; Mübarek’i devirmiştir.

Suriye… Aynı senaryoyu burada da görmekteyiz.

Ancak yukarıda saydığım bu olaylar ile Sultan Vahidüddin meselesi arasında büyük fark var. Sultan Vahidüddin halkı tarafından sevilen bir Padişah idi ve tahta iş işten geçtikten sonra oturmuş olmasından dolayı; Onu, Birinci Dünya harbindeki yenilginin sorumluları arasında görmüyorlardı. Halk, Ittihatçıları sorumlu tutuyordu.

Sultan’ın halk tarafından sevilmesi; doğrudan doğruya Ona isyan etmeyi mümkün kılmıyordu. Bu yüzden evvela Onun itibarını düşürmek gerekiyordu.

Buna bir kılıf lazımdı ve bulundu;

– Sultan’ı; düşmanın ve Ittihatçıların elinden “kurtarmak” parolasıyla hareket edildi.

– M. Kemal Atatürk’ü Kurtuluş Savaşı veriyor göstermek.

– Sultan Vahidüddin’e, yapılan baskılarla, bu mücadele aleyhinde söz söyleterek halk nezdinde mevcut itibarını zedelemek.

Şimdi ise ülkemizde yine aynı senaryo oynanıyor. Saddam, Mübarek ve Esad gibi halkına zulmeden ancak resmi ideoloji ile sevdirilen M. Kemal Atatürk’ü devirmek için harekete geçildi. Halka zorla sevdirildiği için, açıkça ve doğrudan doğruya M. Kemal Atatürk ve onun rejimini devireceğiz denilemiyor.

Bunun yerine;

– M. Kemal Atatürk’ü, kendisini istismar edenlerden “kurtarmak” parolasıyla hareket ediliyor.

– M. Kemal Atatürk adına tesis edilen “kemalizme” savaş açıldığı belirtiliyor.

Dolayısıyla M. Kemal’in, zaten hak etmediği itibarını sıfırlamak için;

– Evvela M. Kemal Atatürk’e dokunmadan, onun verdiği emirle yerle bir edilen Dersim’in hesabı soruluyor.

– M. Kemal’e dokunmadan, Iskilipli Atıf hoca ve nicelerini idam eden Istiklal Mahkemeleri topa tutuluyor.

– M. Kemal’e dokunmadan, “Gazi” M. Kemal gibi övücü sözler söylenerek, çaktırmadan; Milli Güvenlik dersleri, andımız vs. kaldırılıyor.

Halbuki kendileri de biliyorlar ki;

– Kemalizm prensipleri, M. Kemal’in de katılımıyla CHP’nin Mayıs 1935 tarihinde toplanan Dördüncü Büyük Kurultayı’nda CHP Programı ile kabul edildi.

– Dersim emrini M. Kemal verdi…

– Istiklal Mahkemelerini M. Kemal kurdu.

Insanların, basının da yardımıyla gerçekleri görüp, bu zulümleri M. Kemal Atatürk’ün yaptığını öğrenmeleri hedeflenmektedir… Böylece kalplere dikilen put yıkılacak, en azından gelecek neslin kalbine bu put dikilemeyecektir biiznillah.

Yani hedef:

M. Kemal Atatürk ve rejimine, tıpkı onun halka ve Sultan’a yaptığı gibi, darbe yapmaktır…

Inşaallah muvaffak olunacak.

***

 

 

KAYNAKLAR:

[1] Adamof, Anadolunun Taksimi, Çeviren: Yarbay H. Rahmi, İstanbul 1926, sayfa 159.

[2] Doğan Avcıoğlu, Milli Kurtuluş Tarihi (1838’den 1995’e), Tekin Yayınevi, cild 1, sayfa 95.

 

**********

 

ALINTI: Kadir Çandarlıoğlu, Belgelerle Gerçek Tarih, Ücretsiz Kitap, sayfa 572 – 574.

http://www.mediafire.com/?vgk9k8cozdpy7ez

 

**********

 

“Belgelerle Gerçek Tarih” isimli 792 sayfalık çalışmamızı ücretsiz indirebilirsiniz:

http://www.mediafire.com/?vgk9k8cozdpy7ez

*

Alıntılarda şu şekilde kaynak belirtiniz:

http://www.belgelerlegercektarih.wordpress.com


M. Kemal Atatürk’ün Milli Mücadele Dönemi Islamcılık Politikası

M. Kemal Atatürk’ün Milli Mücadele Dönemi Islamcılık Politikası

Görsel

Prof. Dr. M. Metin Hülagü, M. Kemal Atatürk’ün Milli Mücadele döneminde Islam’ı övücü söylemlerde bulunması hakkında şöyle demektedir :

“…Halkın Milli Mücadele’ye katılımlarını daha da artırmak maksadıyla son derece ‘dindar görünmek’, Hilafet ve Saltanat’a karşı sadakat ve bağlılık duyulduğunu açıkça dile getirmek gerekmiştir. Bu arada Anadolu’daki Milli Mücadele aleyhindeki dedikoduları ve söylentileri[*] geçersiz kılmak ve Istanbul’un çıkarmış olduğu Mustafa Kemal ve arkadaşları aleyhindeki fetvanın etkilerini izale etmek için böyle bir politikaya müracaat etmek de, kanaatimizce, elzem görülmüştür. Zaten Anadolu’nun işgalden temizlenmesi sonrasında yeni devir ve devletin idaresinde bulunan insanlar arasında Osmanlı Devlet yapısı ile taban tabana zıt yeni bir devlet anlayışının hâkim olması; Hilafet ve Saltanat gibi ‘dinî kurum ve değerlerin’ mevcudiyetine son verilerek… ve sair gelişmeler Milli Mücadele döneminde sürdürülen Pan-Islam yahut Islamcılık politikasının Milli Mücadele dönemine münhasır kaldığını ve bu kesit için geçerli olduğunu, zafere ulaşmak ve kendisinden faydalanmak maksadıyla böyle bir politikaya başvurulduğu gerçeğini kendiliğinden ortaya koymaktadır.”[1]

[*] Söz konusu dedikodu ve söylentilere göre M. Kemal Atatürk Hilafet ve Saltanat’ı kaldıracaktır. (Ki daha sonra aynen gerçekleşmiştir.)

Tarihçi Prof. Dr. M. Metin Hülagü şöyle devam etmektedir:

“Milli Mücadele sırasında Islami unsurların kullanıldığını ve bu suretle Pan-Islam yahut Islamcılık politikası güdülerek halkın heyecan ve galeyana getirilmesine çalışıldığını göstermesi bakımından Büyük Millet Meclisi adına Mustafa Kemal Paşa tarafından 1 Mayıs 1920 tarihinde yayımlanan beyanname önem arz eder. Bu beyannamede ‘Ingilizlere satılmış’ bazı ‘hainlerin Saltanat ve Hilafet’in kadırılacağı’ yolunda dedikodular yaydıkları belirtilmiş; bu tür dedikoduların sebebinin Hilafet ve Saltanat’ın itibarını ‘yeniden tesis etmek’ isteyen ve bu uğurda kanını feda etmekten kaçınmayan halk arasında fitne çıkarmak olduğu ifade edilmiş; ‘Hilafet ve Saltanat’a karşı’ herhangi bir kötü emellerinin ‘olmadığına dair Allah’a ve O’nun peygamberine yeminde’ bulunulmuş; ‘Ingiliz casusu’ bu tür insanların sözünün dinlenmemesi; dini kurtarmak için çalışanlara yardım olunması; Saltanat ve Hilafet’in itibarının yeniden sağlanması için cihada devam olunması belirtilmiştir. Beyanname, Allah’ın yardımının ve Peygamber’in ruhaniyetinin bu uğurda savaşanlarla beraber olması duası ile son bulmuştur.”[2]

O dönem M. Kemal’in Hilafet ve Saltanat’ı kaldıracağını söyleyenlerin “Hain” ve “Ingilizlere satılmış” gibi suçlamalara maruz kalmaları, son derece dikkat çekici ve düşündürücüdür. Bazılarının, M. Kemal’in “Hilafet ve Saltanat’ı kaldıracağını” fark ederek bunu dile getirmeleri, M. Kemal’in yayınladığı beyannameye göre “Hainlik” ve “Ingilizlere satılmışlık” ise; bu durumda, M. Kemal’in eline geçen ilk fırsatta bu söylenenleri aynen gerçekleştirmesi “Hainlik” ve “Ingilizlere satılmışlık” olmuyor mu? Ve bu, o hain damgası yiyenlerin aslında hain olmadıklarının delili değil midir?

Öte yandan, M. Kemal’in “Hilafet ve Saltanat’a karşı herhangi bir kötü emellerinin olmadığına dair Allah’a ve O’nun peygamberine yeminde bulunmasına” ne demeli?

***

NOT: M. Kemal Atatürk’ün o döneme ait Islam lehindeki sözlerine dayanarak onu ısrarla Müslüman göstermeye çabalayanların, tarih bilgilerini tekrar gözden geçirmelerini tavsiye ediyorum.

 

**********

 

KAYNAKLAR:

[1] (Kayseri) Erciyes Üniversitesi Fen-Edebiyat Fakültesi Tarih Bölümü Öğretim Üyesi Prof. Dr. M. Metin Hülagü’nün, “Milli Mücadele Dönemi Islamcılık Politikası (1919-1923)” isimli makalesinden.

[2] M. Kemal’in söz konusu beyannamesi için bakınız; yukarıda adı geçen makaleden naklen: Publik Record Office, Foreign Office: 406/43, Nr 261/2.

 

**********

 

`K. Çandarlıoğlu´

 

**********

 

“Belgelerle Gerçek Tarih” isimli 792 sayfalık çalışmamızı ücretsiz indirebilirsiniz:

http://www.mediafire.com/?vgk9k8cozdpy7ez

*

Alıntılarda şu şekilde kaynak belirtiniz:


M. Kemal Atatürk’le çok partili sisteme geçildi yalanı (7 bölüm)

M. Kemal Atatürk’le çok partili sisteme geçildi yalanı (7 bölüm)

***

M. Kemal Atatürk’le çok partili sisteme geçildi yalanı (Bölüm 1)

(Fotoğraf: San Fransisco Konferansı’nda Birleşmiş Milletler Anayasası’nın imzalandığını bir gün sonra [27 Haziran 1945] manşetten duyuran “New York Herald Tribune” gazetesi)

Kemalist ideolojinin dayatıldığı eğitim kurumlarından yalan – çakma tarihi “ezberleyip” mezun olanlar, çok partili siyasi hayata M. Kemal Atatürk sayesinde geçildiğini sanıyorlar, ancak aldanıyorlar. Hiç değilse Ittihat ve Terakki Cemiyeti’nin veya Hürriyet ve Itilaf Fırkası’nın “ne” olduklarını bilmeleri gerekirdi, zira bunların futbol kulübü değil; birer siyasi parti olduklarını ufak bir araştırma ile öğrenmek mümkündür.

M. Kemal’den önce çok partili sistem zaten mevcut idi… 1908’den 1922 tarihine kadar 14 yıl içinde tam 24 hükümet kurulmuştur.[1] Osmanlı Devleti’nde kurulan bazı siyasi partileri ilerleyen bölümlerde inceleyeceğiz.

Buna karşılık M. Kemal dönemi tek parti rejimidir. Bu noktada haklı olarak, “o halde neden Cumhuriyet kurdu?” diye soracaksınız. Bunu ben değil, M. Kemal Atatürk’ün yakın dostlarından Falih Rıfkı cevaplasın:

“M. Kemal de, Ismet de, nihayet, Enver gibi birer askerdirler. Ankara iktidarı, ister istemez kafasının dikine giden bir ‘askerî dikta rejimi’ olacaktır. Cumhuriyet, işin iç yüzünü ‘maskelemekten’ başka bir şey değildir.”[2]

Bu sözler hiçbir yoruma yer bırakmayacak kadar açıktır.

Türk siyasal hayatında, M. Kemal Atatürk’ün ölümünden 8 yıl sonra gerçekleşen 1946 seçimleri, iktidarın bütün baskı ve yolsuzluklarına rağmen[3] tek parti rejiminden çok partili parlamenter sisteme geçişin başlangıç tarihidir. “Beyaz ihtilal” olarak adlandırılan 1950 seçimleri ise 27 yıllık tek parti iktidarına son veren siyasi dönüşümün, bir anlamda demokrasiye geçişin miladı olarak kabul edilebilir.

Önemle ifade edelim ki, bu geçiş başımızdakilerin faziletinden dolayı değil, Batılı devletlerin zorlamasıyla mümkün olmuştur.

Yalta Konferansı’nda, II. Dünya Savaşı sonrası düzeninin temel öğesi olacak, milletlerarası barış ve güvenliği sağlayacak Birleşmiş Milletler Teşkilatı’nın Anayasası’nı hazırlamak üzere San Fransisco’da toplanacak konferansa çağrılacak devletler tespit edilirken Türkiye de tartışılmıştır. Stalin, Türkiye’yi kastederek, Birleşmiş Milletler’de Almanya’ya karşı bütün gücüyle savaşmış devletlerin, savaş sırasında sallantıda kalmış, “hilekârlık” yapmış olanlarla yan yana oturmasının savaşmış devletleri kızdıracağını savunmuştur. Stalin’in önerisi kabul edilerek, 1 Mart 1945 tarihi itibariyle Almanya ve Japonya’ya savaş ilan etmiş olan devletlerin San Fransisco Konferansı’na davet edilmesi kararlaştırılmıştır. Türkiye de 23 Şubat’ta bu iki devlete savaş ilan ederek, BM konferansına kurucu üye olarak katılabilmek için gerekli hukuki koşulu yerine getirmiştir.[4]

1 Mart 1945’e kadar Almanya’ya ve Japonya’ya savaş ilan etmiş olan devletlerden oluşan San Fransisco Konferansı, 25 Nisan 1945 günü toplanmış ve 26 Haziran’da “çok partili siyasi sisteme geçişi” öngören Birleşmiş Milletler Anayasası’nın imzalanması ile çalışmalarını sona erdirmiştir.[5] Türk heyeti San Fransisco Konferansı’nda her fırsatta çok partili siyasal rejime geçileceğini ifade etmiştir. Birleşmiş Milletler Anayasası’nın imzalanması, Türkiye’nin demokratikleşmesinde ve Batı dünyasına yaklaşmasında önemli bir adım olmuştur.[6]

Özetlersek, Ikinci dünya savaşının demokratik rejimler tarafından kazanılması ve diktatörlüklerin yıkılması, CHP’nin ülke için daha demokratik bir rejim kurması zorunluluğunu doğurmuştur. Bu zorunluluğa rağmen Ismet Inönü’nün uluslararası sisteme karşı direnişini Şükrü Karatepe şöyle ifade etmektedir;

“Diktatörlüklerin art arda devrildiği bu dönemde bile Ismet Paşa, fazla aceleci davranmıyor ve mümkün olan en az tavizle çok partili hayata geçişin yollarını arıyordu.”[7]

 

**********

 

KAYNAKLAR:

 

[1] Tarık Zafer Tunaya, Türkiye’de Siyasal Partiler (Ikinci Meşrutiyet Dönemi 1908-1918), 2. Baskı, Hürriyet Vakfı Yayınları, Istanbul 1988, cild 1, sayfa 6.

[2] Falih Rıfkı Atay, (1961) 2004, Çankaya: Atatürk’ün Doğumundan Ölümüne Kadar, Pozitif Yayınları, Istanbul, sayfa 416.

Bu konuda detaylı bilgi için şu çalışmamıza bakılabilir;

M. Kemal’in yönetimi; Diktatörlük:

[3] Ibrahim Arslanoğlu, Türkiye’de Demokrasinin Tarihsel Gelişimi, Uluslararası Türkiye Cumhuriyeti Sempozyumu, Isparta Ekim 2008, sayfa 2-16, 22-24.

Ayrıca şu kaynaklarada bakılabilir;

– Çağatay Benhür, 1945-1946 Yıllarında Türkiye’de Politik Gelişmelere Genel Bakış, Journal of Qafqaz University, 2008, sayı 24, sayfa 38.

– Korkut Boratav, Türkiye Iktisat Tarihi 1908-2007, 13. Baskı, Imge Kitapevi, Ankara 2009, sayfa 93.

– Burhan Felek, “Başarı Toplu Hareketle Mümkündür”, başlıklı yazı, Milliyet Gazetesi, 15 Ocak 1975, sayfa 1.

– Metin Toker, Demokrasimizin Ismet Paşalı Yılları 1944 – 1973 – Tek Partiden Çok Partiye 1944 – 1950, 4. Baskı, Bilgi Yayınevi, Ankara 1998, sayfa 127.

[4] Oral Sander, Türkiye’nin Dış Politikası, der. Melek Fırat, Imge Yay., Ankara 1998, sayfa 117.

Ayrıca bakınız; Nasuh Uslu, Türk- Amerikan Ilişkileri, 21. Yüzyıl Yay., Ankara 2000, sayfa 204.

[5] Nasuh Uslu, Türk- Amerikan Ilişkileri, 21. Yüzyıl Yay., Ankara 2000, sayfa 205.

[6] Ahmet N. Yücekök, Ilter Turan ve , Mehmet Ö. Alkan, Tanzimattan Günümüze Istanbul’da STK’lar, Tarih Vakfı Yayınları, Istanbul 1998, sayfa 162, 163.

Ayrıca bakınız;

– Mustafa Erdoğan, Liberal Toplum ve Liberal Siyaset – Türkiye’de Demokrasiye Geçişin Deneyimi (1945-1950), Siyasal Kitapevi, Ankara 1992, sayfa 275.

– Cemile Burcu Kartal (2003), Türk Siyasal Hayatında Beyaz Ihtilal: 1950 Seçimleri, Atatürk Dergisi, cild 3, sayı 4, sayfa 266.

*** Imzalanan Birleşmiş Milletler Anayasası’sı için bakınız;

http://www.unicankara.org.tr/doc_pdf/chart_turkce.pdf

[7] Şükrü Karatepe, Tek Parti Dönemi, 3. baskı, Iz Yayıncılık, Istanbul 2001, sayfa 94.

 

********************

********************

********************

 

M. Kemal Atatürk’le çok partili sisteme geçildi yalanı (Bölüm 2)

(Fotoğraf: Fedakâran-ı Millet Cemiyeti’nin Kamil Paşa Hükümetine yaptığı başvuru. Meclis-i Vükelâ [Vekiller/ Bakanlar Meclisi] Mazbatası’nın aslı. Başbakanlık Arşivi (BBA) – No. 123, Zilhicce 1326.)

***

NOT: Neden Ittihat ve Terakki; “Cemiyeti” de “Partisi” değil?

Çünkü o dönemin “mevzuatı” (tüzük, yasa, yönetmelik) siyasal parti ile dernek (cemiyet) arasında bir fark gözetmediği için, her Parti bir Cemiyet’ti.

***

Osmanlı Devleti’nde Siyasal Partiler…

1 – Osmanlı Ittihat ve Terakki Cemiyeti

Cemiyet ilk olarak “Ittihad-ı Osmani” adıyla (Osmanlı Birliği anlamına) 3 Haziran 1889 yılında Istanbul’da, Demirkapı’da (Sirkeci) Askeri Tıbbiye (Tıbbiye-i Şahane) mektebinde kurulmuştur. Aynı yıl Paris’teki Jön Türkler’in lideri Ahmet Rıza Bey’le ilişki kurulmuş ve cemiyet “Osmanlı Ittihat ve Terakki Cemiyeti” adını almıştır.[1]

Bu partiyle ilgili yığınla bilgi bulmak mümkündür. Bu yüzden burada üstünde durmayacağız.

***

2 – Fedakâran-ı Millet Cemiyeti

Ağustos 1908’de Istanbul, Gedikpaşa’da kurulmuştur.[2] Üstelik, cemiyetin “Hukuk-u Umumiye” isimli gazetesi bile vardı.[3] M. Kemal Atatürk döneminde gazetelerin başına gelenleri biliyoruz, hemen bildireyim ki, bu yazı dizimizin 3’üncü bölümünde gazeteler konusuna da temas edeceğiz.

Cemiyet kurucuları, 12 Ağustos 1908 tarihinde Sultanahmet Bahçesinde yaptıkları bir mitingten sonra aralarında bir cemiyet kurma yolunda sözleştiler.[4]

Fedakâran-ı Millet Cemiyeti, Sultan II. Abdülhamid’den maddi yardım talep etmiş ve kendilerine o dönemin parasıyla “1000 lira” verilmiştir.[5]

Daha sonra Sadr-ı âzam Kamil Paşa’dan da para istenmiştir.[6]

Gördüğünüz gibi, bir siyasi parti koskoca Padişahtan para alabiliyor.

Hatta Miting bile yapabiliyorlardı… Yani Osmanlı Devleti’nde miting yapılabiliyor ve mitingten sonra sağ kalıyorlar, yani darağacına falan gönderilmiyorlar, üstelik cemiyet kurabiliyorlar.

Hani Osmanlı’da bu tür şeyler mümkün değildi?

Halbuki bu tür faaliyetler M. Kemal Atatürk döneminde hayaldi. M. Kemal diktatoryasında insanlar derhal sudan bahanelerle Istiklal Mahkemesi’ne, oradanda doğru darağacına yollanıyordu.

Bitmedi !!

Bu silahşörlerden ve cellatlardan sonra asılan-kesilen insanları karalamak için görevi bu sefer kalemşörler devralıyordu. Zira vicdansızlar, çakma mahkemelerinde mahkum ettikleri mazlumları, milletin vicdanında da mahkum etmek istiyorlardı, ki hesabı sorulmasın.

Milletin hainleri affetmeyeceğini çok iyi bildiklerinden, en etkili gördükleri iftirada hazırdı; “Ingiliz ajanı, Vatan haini.”

M. Kemal’den gayri adeta herkesi Vatan hainliği ile suçladılar… Şeyh Said, Kazım Karabekir Paşa, Refet Bele Paşa, Ali Şükrü Bey, Kuşçubaşı Eşref vs. vs.

El insaf !!

Yunanlıları Kuvay-ı Seyyare’sindeki yiğitlerle darmadağın eden Çerkez Ethem’i de Vatan hainliği ile suçladılar. Şimdi bile, mahkeme tutanakları ortada olduğu halde, yazdığı risaleden dolayı asılan Iskilipli Atıf hocanın “Vatan hainliğinden” ötürü asıldığını iddia etmiyorlar mı?

Aynı senaryo… As-kes; Vatan haini damgası bas.

Oysa Ingilizler bir kurşun dahi atmadan Istanbul’u M. Kemal Atatürk’e teslim ettiler. Babalarının hayrına mı verdiler? Neyin karşılığında verdiler? Madem bir kurşun atmadan gideceklerdi, o halde niye geldiler? Hadi biz kovduk desek, bu Ingilizler yunanlılardan daha mı zayıftı ki, bir kurşun dahi atmadan kaçtılar? Hadi diyelim zayıftılar, bizden korktular ve kaçtılar, o halde Batı Trakya’yı neden alamadık? Musul’u neden alamadıkta Lozan’a kaldı? Öyle ya, Ingilizler “kaçtıysa”, oraları almamız icab etmez miydi?

Bu soruları çoğaltabiliriz, ancak arif olana bu kadarı kafidir.

 

**********

 

KAYNAKLAR:

 

[1] Tarık Zafer Tunaya, Türkiye’de Siyasal Partiler (Ikinci Meşrutiyet Dönemi 1908-1918), 2. Baskı, Hürriyet Vakfı Yayınları, Istanbul 1988, cild 1, sayfa 19.

[2] Tarık Zafer Tunaya, Türkiye’de Siyasal Partiler (Ikinci Meşrutiyet Dönemi 1908-1918), 2. Baskı, Hürriyet Vakfı Yayınları, Istanbul 1988, cild 1, sayfa 131.

[3] Tarık Zafer Tunaya, Türkiye’de Siyasal Partiler (Ikinci Meşrutiyet Dönemi 1908-1918), 2. Baskı, Hürriyet Vakfı Yayınları, Istanbul 1988, cild 1, sayfa 132.

[4] Sina Akşin, Fedakâran-ı Millet Cemiyeti, Ankara Üniversitesi Siyasal Bilgiler Fakültesi (AÜSBF) Dergisi, cild 29, sayı 1-2, sayfa 126.

[5] Hukuk-u Umumiye Gazetesi, 11, 12, 13 Eylül ve 9 Kanun-ı sâni 1324. Abdülkadir Kadri, Hükumet-i Meşrutaya Hitap (Hukuk-u Umumiye Gazetesi, 13 Eylül 1324.)

[6] Başbakanlık Arşivi (BBA) – Meclis-i Vükelâ Mazbatası (MVM) /No. 123. (Meclis-i Vükelâ Müzakeratına Mahsus Zabıt Varakası’nın Transkripsiyonu Dr. Şükrü Hanioğlu tarafından yapılmıştır.)

 

********************

********************

********************

 

M. Kemal Atatürk’le çok partili sisteme geçildi yalanı (Bölüm 3)

3 – Osmanlı Ahrar Fırkası (Fırka-i Ahrar)

(Fotoğraf: Osmanlı Ahrar Fırkası’nın Istanbul ikinci seçmenlerine Beyannamesi’nin aslı [27 Teşrin-i sâni 1324.] )

Osmanlı Ahrar Fırkası 1 Eylül 1324 (14 Eylül 1908) tarihinde Istanbul, Bab-ı âli Caddesi’nde (No:66) kurulmuştur. (Hilal Matbaasında özel bir daire). Ahrar, “hür”ün çoğuludur. Özgürler anlamındadır. Siyasal partiler yelpazesine göre Liberaller demektir.[1]

Ahrar’ın Osmanlı Devleti’nin 610’uncu yıldönümü dolayısıyla verdiği ziyafete (26 Ocak 1909) Sadr-ı âzam Kâmil Paşa’nın katılması, rakip parti Ittihat ve Terakki Cemiyeti’ni öfkelendirmiştir. Gördüğünüz gibi, Osmanlı Devleti’nde siyasal partiler faaliyettedir… Üstelik, koskoca Sadr-ı âzam’ı davet edilebilmekte ve Sadr-ı âzam Kâmil Paşa’da davete icabet etmektedir.

Diğer yandan Hüseyin Cahit, Ittihat ve Terakki Partisi ile özdeşleşen “Tanin” gazetesinde Sadr-ı âzam Kâmil Paşa’nın katıldığı söz konusu ziyafet hakkında iki büyük gazete sayfası uzunluğunda bir başmakale yazabilmiştir.[2]

Ancak aynı “Tanin” gazetesi Cumhuriyet, Özgürlük, Demokrasi getirdiği söylenen M. Kemal Atatürk’ün döneminde, yani 16 Nisan 1925’te süresiz kapatılmıştır.[3]

Yetmedi !!

Gazetenin sahibi ve başyazarı olan Hüseyin Cahit Yalçın, 20 Nisan 1925’te Cebeci Hapishanesi’ne tıkılmış ve 7 Mayıs’ta Çorum’da **ömür boyu sürgün** cezasına çarptırılmıştır.[4]

Suçu (!) neydi biliyor musunuz?

Gazetesi’nde, Terakkiperver Parti’nin Istanbul Merkez Şubesinin 12 Nisan’da aranmasını; “Dün Gece Terakkiperver Fırka basıldı” biçiminde duyurması.[5] Böyle diktatörlük nerede görülmüş??

Bitmedi !!

Farzedelim ki, Hüseyin Cahit suç işledi. Peki, 6 Mart 1925’te kapatılan[6] Tevhid-i Efkar, Istiklâl, Son Telgraf, Sebilürreşad gazeteleri de mi suç işledi? Hepsi mi suçluydu?

Bitmedi !!

1931 Matbuat Kanunu nedeniyle Vatan ve Vakit gazeteleri de kapatılmış, gazetelerin sahip ve yazarları Istiklâl Mahkemeleri’nde yargılanarak tutuklanmışlardır. Izmir’de Sada-i Hak, Trabzon’da Istikbâl ve Kahkaha, Istanbul’da Press de Suar isimli yayın organlarının hepsi kapatılmıştır.[7] Bunlarda mı suçluydu?

Bitmedi !!

14 Eylül 1930’da Yeni Asır gazetesi yazarlarından Behzat Arif, Yazı Işleri Müdürü Abdullah Abidin **üç buçuk yıl ağır hapis** cezasına çarptırılmışlardır.[8] Bunlarda mı suçluydu?

Osmanlı’ya ve dinimize haşa “Ortaçağ karanlığı” diyen kemalist rejim, memleketi; “Cahiliye karanlığı”na götürdü.

Bitmedi !!

SCF’nin kapatılmasından sonra Son Posta Gazetesi’nde gerek Ahmet Ağaoğlu gerekse Zekeriya Sertel’in CHF’ye (CHP) yönelik yaptığı sert eleştiriler sonucu, Sertel ve gazetenin Sorumlu Müdürü Selim Ragıp **üç yıl ağır hapis** cezasına çarptırılmışlardır.[9]

Eleştiri suç mudur? Evet, diktatörlükle yönetilen ülkelerde suçtur. Dolayısıyla M. Kemal Atatürk dönemi Diktatörlükten başka bir şey değildir.

Kimse kimseyi kandırmasın…

 

**********

 

KAYNAKLAR:

 

[1] Tarık Zafer Tunaya, Türkiye’de Siyasal Partiler (Ikinci Meşrutiyet Dönemi 1908-1918), 2. Baskı, Hürriyet Vakfı Yayınları, Istanbul 1988, cild 1, sayfa 142.

[2] Bakınız; 22 Mart 1325 tarihinde “Tanin” gazetesinde Hüseyin Cahit Yalçın’ın, “Kâmil Paşa’nın Izahnamesi” isimli yazısı.

[3] Prof. Nurşen Mazıcı, Atatürk Döneminde Muhalefet 1919-1926, Dilmen Kitabevi, Istanbul 1984, sayfa 153.

[4] Prof. Nurşen Mazıcı, Atatürk Döneminde Muhalefet 1919-1926, Dilmen Kitabevi, Istanbul. 1984, sayfa 153.

[5] Ahmet Turan Alkan, Istiklal Mahkemeleri, Ağaç Yay., Istanbul 1993, sayfa 69-85.

[6] Prof. Nurşen Mazıcı, Atatürk Döneminde Muhalefet 1919-1926, Dilmen Kitabevi, Istanbul. 1984, sayfa 153.

[7] Prof. Dr. Izzet Öztoprak, Kurtuluş Savaşı’nda Türk Basını, Tisa Mat., Istanbul 1981, sayfa 379-391.

[8] Çetin Yetkin, Türkiye’de Tek Parti Yönetimi 1931-1945, Altın Kitaplar, Istanbul 1983, sayfa 67.

[9] Zekeriya Sertel, Hatırladıklarım, Gözlem Yayınları, Istanbul 1977, sayfa 199-201.

 

********************

********************

********************

 

M. Kemal Atatürk’le çok partili sisteme geçildi yalanı (Bölüm 4)

(Fotoğraf: [Hürriyet ve Itilâf Fırkası] Denizli Şubesi kurucularının Delikliçınar mevkiinde de bir Şube açmak için gönderdikleri dilekçenin aslı. KAYNAK: Başbakanlık Arşivi [BBA – BEO], Dahiliye Gelen – Giden, 1327 )

***

4 – Hürriyet ve Itilâf Fırkası

Hürriyet ve Itilâf Fırkası, 8 Teşrin-i sâni 1327 (21 Kasım 1911)’de Istanbul’da kurulmuştur. (Şehzadebaşı Imaret Caddesi, 19.) [1]

Parti, Ittihat ve Terakki karşısındaki en büyük ve güçlü muhalefet partisi olmuştur.[2]

Hürriyet ve Itilâf Fırkası, kuruluşundan 20 gün sonra 11 Aralık 1911 Istanbul ara seçimine katılmıştır. Bu seçimde Ittihatçıların adayı Dahiliye Nazırı (Dışişleri Bakanı) Memduh Bey, Itilâfların adayı ise eski Sadr-ı âzâmlardan Tunuslu Hayrettin Paşa’nın oğlu Fırka’nın kurucularından Tahir Hayrettin Bey idi. Seçim sonucunda muhalefetin adayı 195’e karşı 196 oyla seçimi kazanmış ve büyük bir sürpriz yarattığı gibi iktidarda büyük bir tedirginlik ve kuşku oluşturmuştur.[3]

Fırka’nın yayın organları ise, “Teşkilât, Takdirat, Teminat, Merih, Hemrah, Islâhat, Şehrah, Ifham” gibi gazetelerdir.[4]

***

5 – Osmanlı Sosyalist Fırkası

Parti, Eylül 1326 (1910) yılında Istanbul’da kurulmuştur. (Nuru Osmaniye’deki Hürriyet Matbaası)[5]

Parti, kendi yayın organı olan Iştirak gazetesinde, “Ey Tramvaycılar, size ittihadınız, kıyamlarınız ne zarar veriyordu? Ey Anadolu Şimendiferi memurları, bir işaret-i teyakkuzunuz Hugnen’i derakap yumuşatmadı mı? Birleşiniz, el ele veriniz, artık kâfî… Artık çalışan fıkranın da gülmesi lazımdır…” diyerek işçileri grev yapmaya çağırıyordu.[6]

Osmanlı Devleti’nde işçileri grev yapmaya çağıran böyle bir parti mevcut idi… Oysa M. Kemal Atatürk döneminde bunlar “kıtır kıtır kesilmez miydi” ??

***

6 – Osmanlı Demokrat Fırkası (Fırka-i Ibad)

Kuruluş çalışmaları fiilen 1908 Temmz’unda başlamış, resmî izin ise 1909 Şubat’ında alınmştır.[7] 31 Mart Vak’ası patlak verdiği zaman fırkanın henüz program ve tüzüğü tamamlanmış değildi. Fakat fırkanın Dr. Ibrahim Temo’nun önderliğindeki genç kurucuları, 31 Mart Vak’ası aleyhindeki eylemlere katılmışlardır.[8]Fırka, bu olaylar sırasında kurulan “Hey’et-i Müttefika-i Osmaniye”nin bildirisine de katılmıştır.[9] Parti’nin seçim beyannamesi için bakınız; Hukuk-u Umumiye Gazetesi, 26 Eylül 1324.

Fırka, 5 Aralık 1911 (22 Teşrin-i sâni 1327) tarihli toplantıda Hürriyet ve Itilâf partisine katılma kararı aldığını Taşra kulüplerine tamim etmiştir. Bazı kulüpler örneğin, Şarköy ve Cerrahpaşa kulüpleri bu direktife uymuşlardır.[10] Alınan bu kararı kabul etmeyen yalnızca Bezmi Nusret Bey’dir.[11]

***

7 – Ittihad-ı Muhammedi Fırkası (Fırka-i Muhammediye)

23 Mart 1325 (5 Nisan 1909) tarihinde Istanbul “Volkan” gazetesi idarehanesinde kurulmuştur.[12]

Ittihad-ı Muhammedi (“Muhammed’çi birlik” anlamına) adlı siyasal parti, 31 Mart olaylarından 10 gün önce, parlamento dışında kurulmuştur. 21 Mart 1325 tarihinde Ayasofya camiinde okunan mevluttan sonra Derviş Vahdeti’nin bir nutku ile kuruluşu, ilân edilmiştir.[13] Fırka, “Fırka-i Muhammediye”, “Volkan’cılar Cemiyeti”, “Cemiyet-i Muhammediye” olarak da adlandırmıştır. Kurucular, üyelerine “Muhammedî’ler” adını vermişlerdir.[14]

Fırka’nın sahip olduğu yayın organı “Volkan” gazetesidir.[15]

Kendisiyle yapılan bir röportajda Vahdeti, Volkan’ın günde 25.000 kadar sattığını söylemiştir.[16]

***

8 – Mutedil Hürriyetperveran Fırkası (Mutedil Liberaller)

Teşrin-i sâni 1325 (Kasım 1909) tarihinde Istanbul, Bâb-ı âli, Tanzimat gazetesi idarehanesinde kurulmuştur.[17] Fırka üyeleri arasında Mebusan Meclisi Ikinci Reisliğine seçilenler olmuştur.[18]

***

9 – Islahat-ı Esasiye-i Osmaniye Fırkası (Cemiyet-i Hafiye ya da Yapıcılar Derneği Sorunu)

Parti, 1909 yılının sonunda Paris’te kurulmuştur. (2 Avenue des Camoens, 16e.) [19]

Fırka Fransızca ve Türkçe çeşitli yayın organlarına sahip olmuştur. Türkçe olarak Yeni Yol gazetesini yayınlamıştır. Asıl yayın organı ise önceleri “Islahat-ı Esasiye Fırkası’nın” daha sonra ise “Hürriyet ve Itilâf”ın yayın organı olarak çıkan Fransızca “Mécheroutiette” gazetesidir. Bazı sayıları Ingilizce de çıkan bu derginin yanısıra gene Fransızca olarak aylık “Le Constitutionnel” çıkarılmıştır. Ayrıca “Quelques Réflexions sur la Guerre” adlı bir broşürü de vardır.[20]

***

10 – Ahali Fırkası

Ahali Fırkası Şubat 1325 (Şubat 1910) yılında Istanbul’da kurulmuştur.[21]

Parti, müthiş siyonizm ve yahudi düşmanıdır. Parti Başkanı ve Gümülcine Milletvekili Ismail Bey, açıkça yahudi düşmanı olduğunu, bu milletin Osmanlılar ve Türkler için büyük bir tehlike olduğunu ileri sürmüştür.[22] Parti, bir yayın organına sahip olamamıştır. Fakat, kendisini destekleyen gazeteler de az değildir. Bunların başında Yeni Gazete bulunmaktadır[23]. Ayrıca Sada-yı Millet, Ikdam[24] ve Yeni Ikdam gazeteleriyle, Osmanlı Sosyalist Fırkası’nın gazetesi Iştirak[25], Fırka’yı desteklemişlerdir.

***

11 – Heyet-i Müttefika-i Osmaniye

Bu parti 4 Nisan 1325 (17 Nisan 1909) tarihinde Istanbul’da kurulmuştur.[26]

***

12 – Milli Meşrutiyet Fırkası

23 Ağustos 1328 (5 Temmuz 1912) tarihinde Istanbul’da kurulmuştur. Merkezi ise Ifham Gazetesi Idarehanesidir.[27]

***

Evet, bu liste uzar gider… Hepsini yazamadık, ancak öyle zannediyorum ki bu kadar malumat kâfîdir.

 

**********

 

KAYNAKLAR:

 

[1] Tesisat ve Yeni Ikdam gazeteleri, 9 Teşrin-i sâni 1327.

[2] Tarık Zafer Tunaya, Türkiye’de Siyasal Partiler (Ikinci Meşrutiyet Dönemi 1908-1918), 2. Baskı, Hürriyet Vakfı Yayınları, Istanbul 1988, cild 1, sayfa 264.

[3] Tahir Hayrettin Bey’in mazbatası Mebusan’ın 28. Umumi içtimaında (10 Kânun-ı evvel 1327) kabul edilmiştir. Mazbata metni ve ayrıntılı bilgiler için bakınız; Tanin ve Yeni Ikdam gazeteleri, 29 Teşrin-i sâni 1327.

[4] Hürriyet ve Itilâf partisinin yayın organları hakkında Meclis’teki bir tartışma için bakınız; Mebusan Meclisi Zabıt Ceridesi 1327 – 1911, C 6, D 1, Si 4, Içtima 32, sayfa 682. (Mebusan Meclisi tutanağı).

[5] Tarık Zafer Tunaya, Türkiye’de Siyasal Partiler (Ikinci Meşrutiyet Dönemi 1908-1918), 2. Baskı, Hürriyet Vakfı Yayınları, Istanbul 1988, cild 1, sayfa 247.

[6] Iştirak Gazetesi, No. 3, sayfa 36-41.

[7] Tonguç Gazetesi, 1 Nisan 1909 (19 Mart 1325) tarihli sayısında Fırkanın kuruluşu haberini vermektedir. Ayrıca bakınız; Mustafa Saffet, Azâd gazetesi, 1326, No. 1, sayfa 3, 4.

[8] Dr. Ibrahim Temo’nun kurucu rolü için bakınız; Ziya Şakir, Hürriyet ve Itilâf. (Tan gazetesindeki bir yazı dizisi).

[9] Osmanlı Gazetesi, 18 Nisan 1908.

[10] Teminat Gazetesi, 1327/No. 211, sayfa 4. Alemdar Gazetesi, 1327/No. 308/108. Tesisat Gazetesi, 11 Teşrin-i sâni 1327 tarihli sayısında yeni fırka hakkında şu kutlamayı yayınlamıştır: “Osmanlı Demokrat Fırkası’ndan: vatan ve milleti istikma-li saadetine çalışmak üzere teşekkül eden Hürriyet ve Itilâf fırka-i siyasiyesinin erkân-ı muhteremesine Fırka-i Ibad güldeste-i tebrikâtını arz ve o gaye-i kemâle vusulünü an-samim’ül-kalb temenni eyler.”

[11] Bezmi Nusret, Fırkalar ve Ben, Istanbul, 1328.

[12] Tarık Zafer Tunaya, Türkiye’de Siyasal Partiler (Ikinci Meşrutiyet Dönemi 1908-1918), 2. Baskı, Hürriyet Vakfı Yayınları, Istanbul 1988, cild 1, sayfa 182. Bununla beraber Derviş Vahdeti kuruluş tarihini “1324 senesi Kânun-ı sânisinin 24’üncü Cumartesi günü” bildirmektedir. Bakınız; Ittihad-ı Muhammedi Cemiyetinin Hakikati (Volkan Gazetesi, No. 70, sayfa 1.) (Fakat bu sembolik bir tarih olsa gerektir.)

[13] Volkan Gazetesi, 24 Mart 1325.

[14] Özellikle Volkan gazetesi böyle bir ifade kullanmaktadır. Bakınız; Tarık Zafer Tunaya, Volkan’ın Lavları, Cumhuriyet Gazetesi, 1 Nisan 1967.

[15] Bu gazetenin 49. sayısından itibaren (5 Şubat 1324 – 18 Şubat 1908) başlığı altında şu satır yazılıdır: Ittihad-ı Muhammedi Fırkasının Mürevve-i Efkârı.

[16] Ittihat Gazetesi, No. 8, 20 Mayıs 1325, sayfa 3.

[17] Parti’nin kuruluş haberleri için bakınız; Ikdam Gazetesi, 27 Teşrin-i evvel 1325. Sada-yı Millet gazetesi, “Mutedil Liberaller” adıyla bir fırka kurulacağından (12 Teşrin-i sâni 1325), Sabah’ta (9 Teşrin-i sâni 1325), “Mutedil Liberal” fırkasından bahsetmektedirler. Yeni Gazete’de de kuruluş haberine rastlanmaktadır (22 Teşrin-i sâni 1325).

[18] Mebusan’ın 1. Yasama Devresi Birinci Reis Vekilliğine 86 oyla Kudüs Mebusu (ve Müftüsü) Ruhi El Halidi Bey seçilmiştir. (Islahat Gazetesi, Haziran 1325.)

[19] Tarık Zafer Tunaya, Türkiye’de Siyasal Partiler (Ikinci Meşrutiyet Dönemi 1908-1918), 2. Baskı, Hürriyet Vakfı Yayınları, Istanbul 1988, cild 1, sayfa 219.

[20] Tarık Zafer Tunaya, Türkiye’de Siyasal Partiler (Ikinci Meşrutiyet Dönemi 1908-1918), 2. Baskı, Hürriyet Vakfı Yayınları, Istanbul 1988, cild 1, sayfa 224.

[21] Yeni Gazete, 8 Şubat 1325.

[22] Örneğin Meclis’te yaptığı bir konuşma için bakınız; Mebusan Meclisi Zabıt Ceridesi, D:1, Si: 4, Içtima: 34, sayfa 715. (Mebusan Meclisi tutanağı).

[23] Yeni Gazete’nin Müdürü ve Başyazarı Abdullah Zühdü, “Ahali Fırkası” başlıklı başmakalesinde şöyle demektedir: “Meclis-i Mebusanımız ve memleketimiz en ziyade böyle bir fırkaya muhtaçtır” (10 Şubat 1325).

[24] Ikdam Gazetesi’ne göre bu fırka “Avrupa’da radikal sosyalist denilen fırka aksamından biridir” (9 Şubat 1325).

[25] Iştirak mensuplarına göre Ahali Fırkası sosyal demokrat bir fırkadır ve vücud-ü memleket için faydalıdır. Bakınız; Hayat-ı Meşrutiyet – Ahali Fırkası (27 Mart 1326. No. 7, sayfa 106).

[26] Tarık Zafer Tunaya, Türkiye’de Siyasal Partiler (Ikinci Meşrutiyet Dönemi 1908-1918), 2. Baskı, Hürriyet Vakfı Yayınları, Istanbul 1988, cild 1, sayfa 207.

[27] Tarık Zafer Tunaya, Türkiye’de Siyasal Partiler (Ikinci Meşrutiyet Dönemi 1908-1918), 2. Baskı, Hürriyet Vakfı Yayınları, Istanbul 1988, cild 1, sayfa 351.

 

********************

********************

********************

 

M. Kemal Atatürk’le çok partili sisteme geçildi yalanı (Bölüm 5)

(Fotoğraf: Terakkiperver Cumhuriyet Fırkası’nın liderleri: [Soldan sağa] Kâzım Karabekir, Refet Bele, Dr. Adnan Adıvar, H. Rauf Orbay, Ali Fuat Cebesoy)

Birkaç bölümdür Osmanlı Devleti’nde kurulmuş olan partilere, yapılan seçimlere ve gazete haberlerine yer vermiştik. Kemalistlerin “Diktatörlük” dediği Osmanlı Devleti’nde bu tür faaliyetlere izin verilirken, ısmarlama tarihçilerin Cumhuriyet, Özgürlük, Hürriyet gibi süslü, cicili – bicili kelimelerle övdüğü M. Kemal Atatürk döneminde yeni açılan “bir” partiye dahi tahammül edilemiyor ve binbir entrikayla ve hukuk dışı bir şekilde kapatılıyor.

***

Türkiye Cumhuriyeti Devleti’nde Tek Parti Yönetimi kurulduktan sonra sistemli muhalefet çabaları olarak ortaya çıkmış iki partiden bahsedebilmek mümkündür. Bunlardan birincisi Terakkiperver Cumhuriyet Fırkası, diğeri ise ondan beş yıl sonra kurulan Serbest Cumhuriyet Fırkası’dır. Sistemli denilebilecek bu muhalefet çabaları çok uzun sürmeyecek ve geriye dönüş çok çabuk yaşanacaktır. Her ne kadar partilerin kapatılmasının ve muhalefetin susturulmasının iktidarı elinde tutanlar tarafından “geriye gidişin engellenmesi” ve “ülkeyi ileri götürmek” adına yapıldığı iddia edilmiş olsa da esas amacın muhalefeti susturarak tek parti yönetimini pekiştirmek amacıyla yapılmış olduğunu her iki partinin kapatılma sebeplerinden kolayca anlaşılmaktadır. Bu kısa dönemli çok partili sistem deneyimlerini, demokrasi yolunda atılmış adımlar olarak kabul etmek zorlama bir yorum olacaktır.

Evvela Terakkiperver Cumhuriyet Fırkası (TpCF) ile başlayalım… Ardından Serbest Cumhuriyet Fırkası’yla devam edeceğiz.

Terakkiperver Cumhuriyet Fırkası’nın (TpCF) oluşmasına yol açan siyasal olay, 20 Ekim 1924 günü, Menteşe (Muğla) mebusu (milletvekili) Esat Efendinin Mübadele, Imar ve Iskan Vekili Refet Beye yönelttiği bir soru önergesidir.[1] Bu önerge mübadil ve muhacirlerin yerleştirilmelerinde görülen beceriksizlik ve yolsuzlukları eleştiriyordu. Bir hafta sonraki toplantıda Bakanın verdiği yanıtı, Meclis doyurucu bulmamış, “sual” “istizah”a (gensoruya) çevrilmiştir.

O gün Kazım Karabekir askeri görevinden istifa ederek Meclise katılmıştır. Vatan gazetesi haberi şöyle duyurmaktaydı:

“Kazım Karabekir Paşa Askerlikten istifa etti. Meclis mühim hadiseler arifesinde. Birçok mebuslar, Refet Paşadan sonra Karabekir Paşanın da müfettişlikten istifasıyla Meclise iltihakını yeni bir teşkilatın tebellürüne [billurlaşmasına] atfetmektedir”[2]

Aynı gazetenin ertesi günkü yazısındaysa şunlar yazıyordu:

“Siyasi Teşkilatların Tebellürüne Doğru. Mecliste Ali Fuat Paşanın Ordu Müfettişliğinden istifası ve Meclise iltihakı bekleniyor. Cevat Paşanın da istifası tahmin edilmektedir.”[3]

Gerçekten, 30 Ekim’de Ali Fuat Paşa istifa etmiştir.

Sonunda, 8 Kasım 1924 Cumartesi günü, Hükumete “Çarşamba gününden beri devam eden istihzalar neticesi, 19 adem-i itimada (güvensizlik oyuna) karşı 148 rey ile itimad beyan edilmiştir.”[4] 41 milletvekili oylamaya katılmamış, biri de çekimser kalmıştır. Önerge sahibi Esat Efendi güvenoyu verenler arasındaydı. Ertesi gün Halk Fırkası’ndan (CHP) istifalar başlamıştır.[5]

Bunlardan bir örnek olarak, Rauf Beyin istifanamesi şöyleydi:

“Halk Fırkası Riyasetine,

Perşembe günü cereyan edilen müzakereye verilen şekil, şimdiye kadar velev haricen olsun, muhafazasına çalıştığım birlik imkanını artık selbetti. Cumhuriyet idaresinin teyit ve takviyesine serbestçe çalışmak üzere fırkadan ayrıldığımı arzederim.

Istanbul mebusu Rauf.”[6]

Artık ok yaydan çıkmıştı… Iktidarın kaynağının yavaş yavaş halk egemenliğinden uzaklaşarak bir “monarşiye” dönüşmesinden kaygı duyanlar ve ayrıca iktidarın toplumsal sorunlara cevap verecek niteliklere haiz olmadığını düşünen bu milletvekilleri 24 Kasım 1924’te Terakkiperver Cumhuriyet Fırkası adıyla yeni bir parti kurmuştur. Yeni kurulan parti meclisteki diğer milletvekilleri arasında da oldukça ilgi uyandırmıştır.[7] Karaosmanoğlu, Atatürk’ün Halk Fırkası’nın mecliste azınlıkta kalacağı yönündeki kaygılarını[8] aktardıktan sonra durumun düzeltilmesi adına M. Kemal’in bir dizi tedbir alma gereği hissettiğini aktarır.

Parti’nin kuruluşu ile ilgili Cumhuriyet’in ilanı sırasında Matbuat umum Müdürlüğü yapan Zekeriya Sertel Bey’in 1925 başlarında bir çeşit almanak olarak çıkan “Resimli Yıl”a yazdığı “Türkiye’nin Siyasi Tarihi” başlıklı makalenin bir bölümü şöyledir:

“Onların tek bir endişesi vardır ve bütün bu yeni cereyan bu endişeden doğmuştur: diktatörlüğün, istibdatın (despotluğun) önüne geçmek. (…) Bu zihniyetin manasız ve hailesiz (engelsiz) ilerlemesi memlekette bazı tehlikeler ihdas edebilirdi. Reis-i Cumhura fazla hak verilmesi bir gün bu makama gelecek eşhasın tahakküm ve istibdatını intac edebilirdi. Bunu ancak birinci fırkanın harekatını daimi bir kontrol altında bulundurabileceği yeni fırka yapabilirdi. Reis-i cumhurun istibdatına, eski fırkanın vazifesini suistimal etmesine ancak böyle bir emniyet sübabı mani olabilirdi. Işte TpCF’nı doğuran en büyük amil budur.”[9]

M. Kemal Atatürk’ün yakın dostlarından, M. Kemal’in ölümü üzerine, Ulus Gazetesi’nde; “En mesut Türkler, Atatürk yaşarken ölmüş olanlardır”[10] diyecek kadar yakın dostlarınan Falih Rıfkı Atay’ın yazdıkları, Zekeriya Sertel’i doğrulamaktadır:

“Yeni seçimlerde Birinci Millet Meclisi’nin ikinci grubu tasfiye edilmiştir. Fakat bir muhalefet partisinin bütün unsurları yeni Meclise gelmiştir. Aralarında siyasî şöhretler, yarı veya tam aydınlar şöyle böyle Türkçüler, fakat bilhassa Osmanlılar vardır. Devrimci değildirler. Gerici de değildirler. Bunlar ‘bilâ kayd-ü şart Hâkimiyet-i Milliye’ prensibini tutacaklar, M. Kemal’in diktatör olmaması için dostça, muhalifçe uğraşacaklardır. Biraz sonra ilk gerçek demokrasi savaşını bunlar verecekler, ‘Terakkiperver Cumhuriyet’ Fırkasını kuracaklardır. Kendileri ile M. Kemal arasında asıl ayırıcı çarpışma, Cumhuriyet ilân edildiği zaman başlıyacaktır.”[11]

Ancak M. Kemal bildiğini okumaktadır. Terakkiperver Cumhuriyet Fırkası’nın “gerici” olduğunu iddia etmekte ve başından beri Genç isyanıyla alakalı göstermektedir. Fakat bu partinin Ankara’nın ötesinde tek bir şubesi dahi yoktu diyen Tekin Erer[12], yeni kurulmuş olan bir partinin bu kadar sıra sürede ciddi bir teşkilatlanma yapamadığını vurgulamaktadır. Fırkanın Urfa haricinde hiçbir şark vilayetinde teşkilatı yoktu. Sadece Urfa, Trabzon, Sivas, Samsun ve Eskişehir’de teşkilatları bulunan partinin doğu vilayetinde meydana gelen bir isyanla ilişkilendirilmesi düşündürücüdür.

Aynı şekilde Lord Kinross “…Istanbul’da ve üç büyük taşra şehrinde örgütlenerek, ileride seçimlere de katılmaya hazırlanıyordu. Daha tutucu kimseleri üyeleri arasına katmak isteseydi, belki de bir ara çoğunluğu bile eline geçirebilirdi. Ancak, düşmanlarının gerici kuvvetlerle işbirliği ettiğini ve Meclisi parçalamaya çalıştığını ileri sürmelerine rağmen, bunu yapmadı” diyerek, Terakkiperver’in gerici olarak adlandırılan kimselere kucak açmadığını yazmaktadır.[13]

Fırkanın dini siyasete alet etmek gibi bir çabasının olmadığını, tam tersine dini siyasete karıştırmaya her zaman prensip olarak karşı çıkıldığını Kazım Karabekir’in meclisteki bir konuşması açıkça ortaya koymaktadır.

Kazım Karabekir Paşa, mecliste yaptığı konuşmasında:

Dini alet ederek milli mevcudiyeti tehlikeye sokanlar lanete şayandır. Bu hareket, vatana ihanettir. Bunların en şiddetli şekilde tedibi için hükümetin yapacağı her hareketi partimiz bütün kuvvetiyle destekleyecektir.”[14] derken partinin yayınlamış olduğu ilk maddede “Her nevi irticai hareketlere mukavemetten çekinmeyeceğiz”[15] denmiş ve parti kurucularından Ali Fuat (Cebesoy) Paşa da isyan üzerine “isyanlar, irticalar tenkil, asiler ve mürteciler te’dip olunmalıdır” demiştir.[16]

M. Kemal’in ruh hali hakkında bilgi edinebilmemiz için “The Times” muhabiri Maxwell Macartney ile 21 Kasım 1924 tarihinde yaptığı bir mülakata bakmamız yeterli olacaktır… Bu mülakat hakkında dönemin Ingiliz Büyükelçisi şunları söylemektedir:

“…Macartney’le konuşurken kullandığı dil ile sözlerinin tonu, açıkça, kıyasıya savaşacağına işaret ediyor. Betimlenen şu sahne: Gazi tam anlamıyla çılgına dönmüştü; (…) muhalefet üyelerinin isimlerini tek tek sayarken yüzü kıpkırmızı kesilmişti…Mr. Macartney Ankara’dan cidden çok yakın bir zaman içinde silahların patlayacağını düşünerek dönerken, Vasıf ve Necati de Galata Köprüsü’nü asılmış cesetlerle süsleyecek kadar iş bitirici bir kurum olan Istiklal Mahkemesi’nin başına geçmek üzere hükümetten ayrılarak Istanbul’a doğru yola çıkmışlardı.”[17]

Sonunda M. Kemal Atatürk muhalefeti susturabilmek için 4 Mart 1925’te 578 sayılı Takrir-i Sükun Kanunu’nu çıkardı.[18]

Bu yasayla iktidara olağan üstü yetkiler verilmiştir. Istiklal mahkemelerinin verdiği kararların meclisin onayına gerek olmadan sadece hükümet tarafından onayıyla yürürlüğe girecek olması da ne kadar sıkı bir istibdat yönetiminin kurulacağını doğrular niteliktedir.

Istiklal Mahkemeleri adından da anlaşılacağı üzere savaş döneminden kalma mahkemelerdir ve savaş döneminin gerekleri üzerine kurulmuştur. Mahkemelerin bir savaş varmışcasına tekrar canlandırılması ülke içerisinde bir savaş ortamı yaratma çabalarının bir ürünüdür.

M. Kemal Atatürk’ün eski sınıf arkadaşı Ali Fuat Cebesoy dahi Istiklal Mahkemeleri aracılığıyla muhalefetin susturulması konusunda şunları söylemekten kendini alamamıştır:

“Birinci Büyük Millet Meclisi’nde ne kadar tanınmış muhalif varsa, hepsi birer bahane bulunarak Istiklal Mahkemeleri’ne getirilmiş ve bunların ekserisi birer surette cezalandırılmışlardı. Istiklal Mahkemeleri’nin en mühim icraatı, muhalefeti ve matbuatı susturmak ve ortadan kaldırmak olmuştur.”[19]

Var olmayan bir savaşı kazanmaktan daha çok, Ali Fuat Cebesoy’un da söylediği gibi, mahkemelerin, ister basın olsun ister bir parti olsun muhalefet olanları susturmak görevini iktidar adına yerine getirdiği görüntüsü vermektedir. Ali Gevgilli’nin konuyla ilgili yaptığı bir çalışmada söyledikleri de yukarıdaki tezleri destekler niteliktedir.

Gevgilli çalışmasında: “Gelenekçi, liberal ya da ileri ayırımı yapmaksızın, resmi ideoloji’nin dışındaki tüm siyasal örgütlenişle birlikte direnen basını ve yığınsal iletişim kanallarını da kapatıyordu.”[20]

Prof. Dr. Osman Akandere’nin Takrir-i Sükun kanunuyla ilgili değerlendirmesi ise şöyledir:

Takrir-i Sükun kanunuyla 1920’li yıllar boyunca muhalefetsiz, sivil toplumsuz ve tepeden inmeciliğe karşı koymayan “uysal bir toplum” yaratma çabası başarıya ulaşmıştır.[21]

M. Kemal Atatürk hedefine ulaşmış ve Terakkiperver Cumhuriyet Fırkası 5 Haziran 1925’te kapatılmıştır.[22] Üstelik, partinin savunması alınmadan.

Partinin kapatılmasına sebep olarak gösterilen parti tüzüğünün 6’ıncı maddesi “Fırka efkar ve itikat-i dinîyeye hürmetkardır” ifadesidir. Bu sırada 1924 Anayasası’na göre devletin resmi dininin Islam olduğu düşünülürse bir fırkanın parti tüzüğüne inançlara ve dinlere saygıyla yaklaştığını belirtmesinde ne gibi bir sakınca görüldüğünü anlamak güçtür.

Nitekim bu konuda M. Kemal Atatürk’ten daha ılımlı olduğunu düşündüğümüz Ismet Inönü şöyle demektedir:

“Terakkiperver Cumhuriyet Partisinin programında bulunan ‘Milli ve dini geleneklere sadakat’ sözü büyük reformlar ve inkılâplar yoluna girmiş olan Atatürk idaresi ve Cumhuriyet Halk Partisi iktidarına karşı muhafazakâr bir zihniyetin ifadesi sayılmıştır. Aslında bu iddia her büyük reformun karşısında tabiî ve meşru olan muhafazakâr cereyanı temsil eder masum bir iddia görülebilirdi. Kaldı ki, Terakkiperver Cumhuriyet Partisi bir muhafazakâr cereyanı temsil ettiğini de hiç bir zaman söylememiştir. Kaydedilmeye lâyıktır ki, Terakkiperver Fırkanın başında bulunanların büyük kısmı mazileri ve zihniyetleri itibariyle ilen fikirli ve ıslahatçı insanlardı.”[23]

Terakkiperver Cumhuriyet Fırkası’nın kapatılmasını Lord Kinross şöyle yorumlar:

“Gazi, işi büyük ölçüde siyasi bir komplo gibi ele almayı daha uygun görmüştü. Bu, kaçırılmayacak bir fırsattı. Zira top yekun bir iktidar için sabırsızlanan ve kendisine karşı olan herkesten kuşkulanmaya başlayan Gazi’ye, onları suçlamak ve yolunun üzerinden uzaklaştırmak olanağı veriyordu.”[24]

Parti kapatılmakla kalmadı, Izmir Suikastı davası ve Istiklal Mahkemeleri ile Mecliste bulunan Terakkiperver Cumhuriyet Fırkası mebusları siyasi hayattan tecrit edilmişlerdir. Takrir-i Sükun Kanunu ile başlayan muhalefeti tasfiye hareketleri Izmir Suikastı ve Istiklal Mahkemeleri ile sonuçlandırılmıştır. Mahkeme sonucunda 4 kişi idama mahkum edilirken, 7 kişi 10 yıl sürgün cezası almıştır. Izmir Suikastı davasında 6 Terakkiperver mebusu idama mahkum olmuş, 13 mebus Ikinci Meclis’ten sonra politika hayatından silinmiş, yasaklı mebuslardan bir çoğu M. Kemal Atatürk’ün ölümünden sonra 1939 yılında tekrar siyasi arenaya dönebilmişlerdir.

 

**********

 

KAYNAKLAR:

 

[1] Mete Tunçay Türkiye Cumhuriyeti’nde Tek Parti Yönetiminin Kurulması (1923-1931) Yurt Yayınları, Ankara 1981, sayfa 100.

[2] Vatan Gazetesi, 28 Teşrini evvel 1340.

[3] Vatan Gazetesi, 29 Teşrini evvel 1340.

[4] Vakit Gazetesi, 9 Teşrini sâni 1340.

[5] Mete Tunçay Türkiye Cumhuriyeti’nde Tek Parti Yönetiminin Kurulması (1923-1931) Yurt Yayınları, Ankara 1981, sayfa 101.

[6] Ali Fuat Cebesoy, Siyasi Hatıralar, Istanbul, Vatan Neşriyat, 1957 cild 2, sayfa 109.

[7] Erik Jan Zürcher, Terakkiperver Cumhuriyet Fırkası, Iletişim Yayınları, Istanbul 2003, sayfa 85.

[8] Yakup Kadri Karaosmanoğlu, Politikada 45 Yıl, Iletişim Yayınları, Istanbul 2006, sayfa 67.

[9] Mete Tunçay, Türkiye Cumhuriyeti’nde Tek Parti Yönetimi’nin Kurulması, Tarih Vakfı Yurt Yayınları, Istanbul 2005, sayfa 132.

[10] Falih Rıfkı Atay, Ulus Gazetesi, 11 Kasım 1938.

[11] Falih Rıfkı Atay, [1961], Çankaya: Atatürk’ün Doğumundan Ölümüne Kadar, Pozitif Yayınları, Istanbul 2004, sayfa 393.

[12] Tekin Erer, Yasakçılar, Toker Matbaası, Istanbul 1965, sayfa 23.

[13] Lord Kinross, Atatürk Bir Milletin Yeniden Doğuşu, Sander Yayınları, Ankara 1966, sayfa 462).

[14] Tekin Erer, Yasakçılar, Toker Matbaası, Istanbul 1965, sayfa 18.

[15] Tekin Erer, Yasakçılar, Toker Matbaası, Istanbul 1965, sayfa 18.

[16] Tekin Erer, Türkiye’de Parti Kavgaları, Toker Matbaası, Istanbul 1966, sayfa 144.

[17] Erik Jan Zürcher, Terakkiperver Cumhuriyet Fırkası, Iletişim Yayınları, Istanbul 2003, sayfa 91-92.

[18] Alpay Abacalı, Türk Basınında Demokrasi, Ankara, Kültür Bakanlığı Yayını, 1994, sayfa 126-141.

Ayrıca bakınız; Hasan Türker, Türk Devrimi ve Basını 1922-1925, Izmir, Dokuz Eylül Yayınları, 2000, sayfa 187-230. Hıfzı Topuz, Türk Basın Tarihi, Istanbul, Remzi Kitabevi, 1973, sayfa 146-155. Orhan Koloğlu, Türk Basını, Ankara, Kültür Bakanlığı yayını, 1993, sayfa 53.

[19] Tekin Erer, Yasakçılar, Toker Matbaası, Istanbul 1965, sayfa 29.

[20] Ali Gevgilili, Türkiye’de Yenileşeme Düşüncesi, Sivil Toplum, Basın ve Atatürk, 2.basım, Bağlam Yayınları, Istanbul 1990, sayfa 125.

[21] Osman Akandere, Milli Şef Dönemi, Çok Partili Hayata Geçişte Rol Oynayan Iç ve Dış Tesirler (1938-1945), Iz Yayıncılık, Istanbul 1998, sayfa 22.

[22] F. Hüsrev Tökin, Türk Tarihinde Siyasi Partiler ve Siyasi Düşüncenin Gelişmesi, Elif Yayınları, Istanbul 1965, sayfa 69-71.

Ayrıca bakınız; Ercan Haytoğlu (1997), Türkiye’de Demokratikleşme Süreci ve 1945’te Çok Partili Siyasi Hayata Geçişin Nedenleri (1908-1945), Pamukkale Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, Sayı: 3, sayfa 48).

[23] 9 Eylül 1963 günlü Ulus Gazetesi.

[24] Lord Kinross, Atatürk Bir Milletin Yeniden Doğuşu, Sander Yayınları, Ankara 1966, sayfa 497.

 

********************

********************

********************

 

M. Kemal Atatürk’le çok partili sisteme geçildi yalanı (Bölüm 6)

(Fotoğraf: Serbest Cumhuriyet Fırka reisi Ali Fethi Bey’i karşılamak için 4 Eylül 1930’da Izmir’de toplanan halktan bir görünüm)

12 Ağustos 1930’da kurulan Serbest Cumhuriyet Fırka’nın (SCF) kurulmasındaki asıl amaç, toplumsal muhalefeti denetleme, yani güdümlü ve kontrollü bir muhalefetti. Ancak Serbest Cumhuriyet Fırkası kurulduğu andan itibaren halk tarafından gerçek bir muhalefet partisi gibi algılanarak, büyük ilgi ve destek gördü. Geniş muhafazakar halk kitlelerinin partiye akın etmesi üzerine 17 Kasım 1930’da kapatıldı.[1]

SCF, kendinden önce kurulan Terakkiperver Cumhuriyet Fırkası’ndan (TpCF) hem kuruluş hem de kapanış özellikleri bakımından ayrılmaktadır. Her iki parti de CHP içinden çıkmış olmakla beraber; TpCF, CHP içindeki “doğal bir muhalefet hareketinin partiden ayrılması” ile kurulmuş; SCF ise, “tamamen bazı şartların zorlaması sonucunda M. Kemal tarafından kurdurulmuş, göstermelik bir muhalefet yaratma girişimi”nden ibarettir.[2]

Tevfik Çavdar’da, yıllardan beri biriken ve artan toplumsal muhalefet potansiyelini kontrol edebilir ve rejim karşıtı olmayan bir partiye (SCF’ye) yönlendirmek muhalif partinin kuruluş nedenlerinden biri olabileceğini yazmıştır.[3]

Kendiliğinden ve doğal bir muhalefet partisi olarak kurulmayan, “güdümlü bir muhalefet yaratma düşüncesinin ürünü” olan SCF’nin kuruluş ve örgütlenişi de “yapay” özellikler taşımaktadır[4]. Fethi Bey tarafından M. Kemal’in isteği ile 12 Ağustos 1930 tarihinde kurulan SCF, doğal bir gelişmenin ürünü olmamasına ve tüm “muvazaa” (danışıklı dövüş) görüntüsüne rağmen, hızlı bir şekilde gelişti ve halktan büyük ilgi gördü. Bu ilgi CHP’de tedirginlik yaratırken, SCF Genel Başkanı Fethi Bey’in daha ilk günlerde iktidara aday olduklarına yönelik açıklaması, yeni partiye karşı CHP’deki rahatsızlığı arttırdı. Çünkü, CHP ileri gelenleri, SCF’yi hiçbir zaman iktidara aday bir parti olarak düşünmemişlerdi. Onlar için SCF, “küçük ve tehlikesiz bir muhalif parti” olarak TBMM’de bulunacak ve pek de suya sabuna dokunmayan eleştirilerle yetinecekti.

Hatta, SCF’nin TBMM’de eleştirilerde bulunabilmesi, muhalefet yapabilmesi için yapılacak olan milletvekili seçimlerinde CHP tarafından SCF için milletvekili kontenjanı ayrılacaktı. M. Kemal, Fethi Bey ve Ismet Paşa arasında geçen görüşmelerde partiye kaç milletvekili ve ne kadar para verileceği pazarlıkla belirlendi. Üstelik CHP’den SCF’ye verilecek milletvekillerinin seçimini de M. Kemal yaptı. 1931 yılında yapılacak seçimler için Ismet Paşa 50 milletvekili önerirken, Fethi Bey 120 milletvekili istemişti ve sonunda 70 milletvekilinde anlaşmışlardı.[5]

Fethi Okyar’ın şu sözleri dikkatle okunmaya değerdir: “Kütahya mebusu (milletvekili) Nuri ve Erzurum mebusu Tahsin Bey’lere Gazi (M. Kemal Atatürk), benim fırkama (partime) geçmeleri için emir verdi. Onlar da ‘Emredersiniz Paşam’ diyerek kabul ettiler. Biraz sonra gelen Reşit Galip Bey’e aynı emir verildi. O da, ‘Baş üstüne Efendim’ diyerek kabul etti.”[6]

TBMM’de muhalefet yapabilecek ölçüde SCF’ye milletvekili kontenjanı lütfedilmesi, CHP’nin SCF’ye biçtiği rolü net biçimde göstermektedir.

SCF Genel Başkanı Fethi Bey’in iktidara aday olduklarını açıklaması ve halktan gördükleri ilgi, CHP’nin iktidarı kaybedebileceği olasılığını gündeme getirdi. Bu da CHP yöneticilerini SCF karşısında hırçınlaştırdı. SCF’nin arkasındaki halk desteğinin bir göstergesi de, partinin kuruluşundan sadece bir ay sonra yapılan Belediye seçimleridir. Bu seçimlerde yapılan tüm baskılara ve CHP yöneticilerinin çabalarına rağmen, 502 seçim bölgesinden 22’sinde SCF kazandı. SCF’nin kazandığı yerlerden biri de Samsun’du. Yeni kurulan SCF’nin hazırlıksız bir şekilde katıldığı yerel seçimlerde gösterdiği başarı önemli bir ölçüttü.

SCF basında da kendisine birçok destek buldu. Istanbul’daki Yarın ve Son Posta gazeteleriyle Izmir’deki Yeni Asır gazetesi SCF’yi destekliyorlardı.[7] Bu gazetelerden başka doğrudan SCF’yi desteklemek amacıyla Izmir’de bir gazete yayınlandı: “Serbes Cumhuriyet.”[8]

1924-25 yıllarındaki TpCF denemesinden sonra, 1930 yılında girişilen SCF denemesi ile görüldü ki, CHP iktidarı tehlikededir. Modernleşme sürecinin ve iktidarının tehlikede olduğunu, çoğulcu bir ortamda bunların tehlikeye düşeceğini gören CHP, “olası tüm muhalefet odaklarını” ya ortadan kaldırdı, ya da kendine bağladı.

Danışıklı dövüşe ne gerek var diye sorabilirsiniz… Açıklayalım…

Halk, 18 kuruşa devlet eliyle ithal edilen şekerin neden kendisine 60 kuruştan satıldığını biliyordu. “Halkçı” diktatörlük 18 kuruşa ithal ettiği şekeri altı komisyoncudan geçirerek halka ulaştırıyordu. Çoğu zaman da, şeker yoksul halka hiç ulaşmıyordu. Bir koyunun 50 kuruşa satıldığı bir ortamda bir emekçi ailesinin şeker satın alması zaten olanaksızdı.

Yoksul halk şekerden önce, ekmeği bile yeteri kadar yiyemiyordu. “Türk çiftçisi”nin istihsal ve geçinme vaziyeti anketinin amaçları değerlendirilirken, 1935-36 yıllarına ilişkin şunlar söyleniyor:

“Fakir gruptaki hububat istihlaki yetişkin erkek başına senede 416 kilo ekmeğe tekabül ettiği halde, hali vakti nispeten daha iyi olan 2’nci grupta bu istihlâkin (tüketimin) azalacak yerde 452 kiloya yükselmesi, köylünün 1935-36 senesinde ekmek ihtiyacını bile tamamiyle karşılayamaz olduğunu göstermektedir. 2’inci grupta kâhil (yetişkin) erkek başına senelik ekmek istihlaki 1’nci gruba nazaran 70 kilo buğday ekmeği daha fazla, yani cem’an (toplam) 34 kilo fazladır.”[9]

Komisyoncuları zengin etmeyi amaç edinen bir siyasal iktidar, elbette emekçi toplum kesimlerinin yararını bir yana itecekti. Zaten söz konusu olan “sınıfsız bir toplum”du. (…)

Istanbul’un büyük tüccarları, Milli Mücadele’de vatan kurtaran, şimdi karşılığını isteyen sivil-militer bürokratların soygun ve sömürü olanaklarını artırmak için, her seferinde yoksul halka daha fazla yükleniyordu.

“Gelir farkı gözetilmeksizin”, her yetişkin erkek “yurttaş”tan yılda 8 ila 15 lira arasında değişen yol vergisi alınıyordu. Yetişkin beş nüfusa sahip bir köylü ailesi için bu, yılda yaklaşık 60 TL. ödeme zorunluluğu demekti.

Bir ton buğdayın 40 liraya satıldığı koşullarda bu vergiyi ödemenin ne demeye geldiğini anlamak zor değildir. “Sınıfsız”, “imtiyatsız”, “kaynaşmış” toplumda hapishaneler vergilerini ödeyemeyen yoksul köylülerle dolup taşıyordu…

Devlet, tüketim malları üzerinde tekel kurarak, yeni vergiler koyarak, eski vergileri artırarak yoksul halk üzerindeki baskıyı daha da artırıyordu. Kötü ürün ve fiyatların aşırı düşüşü karşısında vergi yükü giderek artıyordu. 1927’yi baz alan endekse göre, vergi yükü 1934’te 153’e çıkmıştı. Nüfus başına gayri safi gelir ise, aynı yılları esas alan endekse göre, (1927=100), 1930’da 92.6’ya, 1934’de 60.5’a kadar gerilemişti.[10]

Gelirde aşırı düşüşler olurken , artan vergilerin yarattığı baskı dayanılmaz boyutlardaydı…

Yol vergisiyle ilgili olarak, Gülten Kazgan şunlan yazıyor:

“Amacı demiryolu yapımının finansmanı olan Yol Vergisi de bir “baş” vergisi idi, her ailedeki yetişkinlerden alınan (8-15 TL. oranındaki) bu vergi, gelirdeki azalıştan bağımsız bir yük getiriyordu. Ürün fiyatları (üçte bire) 1/3’e düşünce, bir de buna kötü ürün yılları eklenince, tutarı aynı kalan verginin (gelir üzerinden) yükü bununla ters orantılı olarak ağırlaşmış oluyordu. Nitekim 1930’larda (1932-1934), 1932’deki kötü ürün yılının da etkisiyle, bu vergiyi ödeyemeyip bedeni yükümlülüğü yerine getiren yol yapımında çalışanların sayısı 700 bin kişiyi buldu. Aynı durum hayvan sayım vergisi için de geçerliydi: Hayvan başına kuruş olarak tahsil edilen bu vergi, hayvanların fıyatları veya hayvansal ürünlerin fiyatlarından bağımsızdı. Vergi 1929’da tekrar artırılmıştı. Bu ürünlerin fiyatları yarı yarıya düşerken, verginin aynı kalması, gelir üzerinden ödenen verginin ağırlaşması demekti.”[11]

Öte yandan iç ticaret hadlerinin % 40 (1930) civarında tarımın aleyhine olarak bozulduğu bir ortamda , ‘ruhları çağıranlar’ın neden geri yollayamadıklarını anlamak kolaylaşıyor. “Güdümlü muhalefet”e hemen büyük bir kitle desteğinin ortaya çıkması, “yeni parti”nin kitleler yararına bir programa sahip olmasından değil, iktidar partisinden kaçışın bir göstergesiydi. Halk yığınları Fethi Bey’in lideri olduğu partinin ne programından ne de temel politikalarından haberdardı.

Ama sağduyuyla “halkçı ve inkılapçı iktidar”dan kaçıyordu…

Samet Ağaoğlu, “Serbest Fırka” kurucularının Izmir’e gelişinde halkın Serbest Cumhuriyet Fırkası’na gösterdiği büyük ilgiyi şöyle anlatıyor:

“(…) Halk Anadolu Gazetesi’nin matbaasına doğru yürümüş… Matbaanın iç tarafına saklanmış olan polis neferleri, halkı korkutmak için olacak, izdihamın üzerine tabanca boşaltmaya koyulmuş ve atılan kurşunlardan biri 14 yaşındaki mektepli bir çocuğa rastgelerek öldürmüştür.

Bu meyanda hiçbir şeyden haberi olmayan bizler otelde idik ve alt kattaki salonda bir çokları ile görüşüyorduk. Birden bire otele büyük bir kalabalık hücum etti. Herkes müteheyyiç ve mütehevvirdi (heyecanlı ve öfkeliydi). Kimi ağlıyor, kimi nefrin ediyor, kimi tehditler savuruyor. Kalabalığın ortasında ihtiyar bir adamcağız kucağında taşıdığı bir çocuğu birden bire Fethi Bey’in ayaklarına atarak[12]:

– ‘Işte size bir kurban. Başkalarını da veririz! Yalnız sen bizi kurtar, dedi ve ağlayarak Fethi Bey’in ellerine sarıldı. Manzara müthiş ve tüyler ürperticiydi. Kanlara bulanmış körpe mektepli bir çocuk Fethi Bey’in ayakları altında son nefesini veriyordu. Babası da Fethi Bey’in ellerine sarılarak yakıcı bir lisanla daha başka evladını da kurban vermeye hazır olduğunu söylüyordu. Yalnız bizi kurtar! Kurtar bu zalim mutemetlerin elinden diye yalvarıyor.”[13]

Işte, bütün bu zulümler milleti her an patlamaya hazır bir bomba haline getirdi. Yüksek vergilerle halkın sömürülmesinden doğan hoşnutsuzluğu ve M. Kemal’in gerçekleştirdiği bir dizi reformun toplumda uyandırdığı memnuniyetsizliği ölçmek ve bunların Serbest Fırka’ca denetlenmesini sağlamak, dolayısıyla yıllardan beri biriken ve artan toplumsal muhalefet potansiyelini kontrol edebilir ve rejim karşıtı olmayan bir partiye (SCF’ye) yönlendirmek ve böylece tabiri caizse halkın gazını almak amaçlanmıştır.

Nitekim Amerikan Büyükelçisi Grew şöyle demektedir, “yeni parti, ülkenin siyasi ateşini ölçmek için bir termometre olmuştu; ateşin yüksekliğinden kimsenin şüphesi olamazdı.”[14]

Bir muhalefet partisi, aslında gizli olarak var olan, fakat siyasal baskılar nedeniyle görünmeyen siyasal muhalefeti ve bu muhalefetin gücünü de ortaya koyabilirdi.[15] 1930 yılında, hoşnutsuzluğun (çapını büyük olasılıkla bilmemekle beraber) farkında olan M. Kemal, raporların ve ülkede sık sık yaptığı kendi inceleme gezilerinin sonucunda, toplumsal hoşnutsuzluğu belli bir yöne yönlendirmek[16] istemiştir. Ülkede pek çok şeyin yolunda olmadığı ve hoşnutsuzluğun arttığı açıktır. Bir muhalefet partisi, emniyet sübabı işlevi görebilirdi.[17]

Ancak başarı belirtileri SCF’nin hızla iktidara gelme isteğini kamçılamış, dolayısıyla anlaşmaya (danışıklı dövüşe) aykırı bir şekilde hareket etmiştir. Işte bu, partinin sonunu hazırlayan en önemli etken olmuştur. Ibrahim Hilmi Çığıraçan’da, 9 Temmuz 1946’da Yeşilköy Halkevinde okumak üzere hazırladığı “Türkiye’de Intihap Usulleri ve Parti Mücadeleleri” başlıklı konferansında “meclis içinde, mücadeleden ziyade münakaşa ve muvazene (danışıklı dövüş) partisi olarak kurulmuş” olan SCF’nin sona erdirilmesini, “biran evvel iktidar mevkiine geçmek” arzusuna bağlamaktadır.[18]

Ayrıca M. Kemal’in Fethi Bey’e: “Siz hemen birkaç ay içinde iktidara geçmek için uğraşıyorsunuz.”[19]demesi, oyunu açıkça ortaya koymaktadır. M. Kemal Atatürk’e; “Bir siyasi partinin iktidara gelmek istemesinden daha doğal ne olabilir” diye sormak lazımdı. Lakin o dönemde bunu sormak, kelleyi vermeyi göze almak demektir. Fethi Bey de bunu gayet iyi bildiğinden olsa gerek 17 Kasım 1930 günü Dahiliye Vekaletine (Iç Işleri Bakanlığına) pullu dilekçe göndererek SCF’yi kapattığını açıklamıştır. Bu açıklamasının dikkat çekici bölümünü buraya aynen alıntılıyoruz:

“… fırkamız (partimiz) âtiyen (gelecekte) Gazi Hazretleriyle siyasi sahada karşı karşıya gelmek vaziyetinde kalabileceği anlaşılmıştır. Bu vaziyette kalacak siyasi bir teşekkülün mevcudiyetini fırka müessisi sıfatiyle muhafaza ve idameyi muhal buluyorum. Bu sebeple SCF’nin feshine karar verdim. Bu karar fırka teşkilatına tebliğ edilmiştir. Keyfiyeti arzederim efendim. A. Fethi.”[20]

Fethi Okyar’ın anılarından, bu fesih beyannamesinin bile bir pazarlık konusu olduğunu öğreniyoruz. M. Kemal Atatürk döneminde, Fethi Bey’e kurduğu partinin fesih gerekçesini dahi olduğu gibi yazma hakkı verilmemiştir. Örneğin, mektubun M. Kemal Atatürk ve Ismet Paşa tarafından düzeltilmeden önceki bir cümlesi şöyleymiş:

“Fırkamız doğrudan doğruya Gazi Hazretlerinin teşvik, ısrar ve tasvipleriyle vücuda gelmiş ve büyük reisimizin her iki fırkaya (CHP ve SCF) karşı eşit yardım muamelesine mazhar olacağı teminatını almıştı.”[21]

Diplomatik dili, halk diline tercüme edecek olursak fesih nedeni şöyle olsa gerek; “M. Kemal verdiği sözde durmadı, onunla çatışmayı da göze alamıyorum ve bu yüzden partiyi kapatıyorum.”

Böylece Fethi Okyar, M. Kemal Atatürk’e “Bir siyasi partinin iktidara gelmek istemesinden daha doğal ne olabilir?” sualini yöneltmek yerine; partiyi kapatarak “kelleyi kurtarmıştır.”

Partinin kurucularından Ahmet Ağaoğlu’nun aktardıklarına bakılırsa, parti kurucusu Fethi Bey, parti kapatıldıktan sonra, “aldatıldığını” itiraf etmiş ve M. Kemal Atatürk’ün Fırka’yı “sırf memleketteki vaziyeti anlamak, halkın nabzını tutmak için” kurdurduğuna kanaat getirmiştir.[22]

Her başarısız çok partili hayat denemesi tek parti yönetiminin yerleşmesinin önündeki engelleri kaldırmaya yaramış ve Tek Parti Yönetimi’nin pekişmesini sağlamıştır. Serbest Cumhuriyet Fırkası’nın “kendini fesh etmesinden” sonra tek parti yönetimi yerleşmiş, 1946’ya kadar rakipsiz ve her şeye egemen olan görüntüsünü korumuştur. Bu kısa dönemli çok partili sistem deneyimlerini, demokrasi yolunda atılmış adımlar olarak kabul etmek zorlama bir yorum olacaktır.

 

**********

 

KAYNAKLAR:

 

[1] Çetin Yetkin, Serbest Cumhuriyet Fırkası Olayı, Karacan Yayınları, Istanbul 1982, sayfa 32.

Ayrıca bakınız; F. Hüsrev Tökin, Türk Tarihinde Siyasi Partiler ve Siyasi Düşüncenin Gelişmesi, Elif Yayınları, Istanbul 1965, sayfa 75.

[2] Esat Öz, Tek Parti Yönetimi ve Siyasal Katılım (1923-1950), Gündoğan Yayınları, Ankara, 1992, sayfa 101-102.

[3] Tevfik Çavdar, Serbest Fırka, Cumhuriyet Dönemi Türkiye Ansiklopedisi, cild 8, Iletişim Yayınları, sayfa 2052 – 2059.

[4] Ahmet Ağaoğlu, Serbest Fırka Hatıraları, Iletişim Yayınları, Istanbul, 1994, sayfa 141-148.

Ayrıca bakınız; Osman Okyar-Mehmet Seyitdanlıoğlu, Fethi Okyar’ın Anıları, Atatürk, Okyar ve Çok Partili Türkiye, Türkiye Iş Bankası Kültür Yayınları, Ankara, 1997.

[5] Fethi Okyar’ın Anıları, Atatürk, Okyar ve Çok Partili Türkiye, Türkiye Iş Bankası Kültür Yayınları, Ankara, 1997.

[6] Fethi Okyar, Ve Mehmet Seyitdanlıoğlu, Atatürk, Okyar ve Çok Partili Türkiye, Fethi Okyar’ın Anıları, 3.baskı, Türkiye Iş Bankası Kültür Yayınları, Istanbul 2006, sayfa 135, 136.

[7] Esat Öz, Tek Parti Yönetimi ve Siyasal Katılım (1923-1950), Gündoğan Yayınları, Ankara, 1992, sayfa 101, 102.

Ayrıca bakınız; Ahmet Ağaoğlu, Serbest Fırka Hatıraları, Iletişim Yayınları, Istanbul, 1994, sayfa 141-148.

– Osman Okyar-Mehmet Seyitdanlıoğlu, Fethi Okyar’ın Anıları, Atatürk, Okyar ve Çok Partili Türkiye, Türkiye Iş Bankası Kültür Yayınları, Ankara, 1997.

– Tevfik Çavdar, Serbest Fırka, Cumhuriyet Dönemi Türkiye Ansiklopedisi, cild 8, Iletişim Yayınları, sayfa 2052 – 2059.

– Tarık Z. Tunaya, Türkiyede Siyasi Partiler, 1859-1952, Istanbul, 1952.

– Çetin Yetkin, Atatürk’ün Başarısız Demokrasi Devrimi, Serbest Cumhuriyet Fırkası, Toplumsal Dönüşüm Yayınları, Istanbul, 1997.

– Cem Ermence, 99 Günlük Muhalefet: Serbest Cumhuriyet Fırkası, Iletişim Yayınları, Istanbul, 2006.

[8] Hakkı Uyar, “SCF’nin Yayın Organı: Serbes Cumhuriyet Gazetesi”, Modern Türkiye’de Siyasi Düşünce cilt 7, Liberalizm, Iletişim Yayınları, Istanbul, 2005.

[9] Türk çitfçisi’nin istihsal ve geçinme vaziyeti anketi, Ankara, 1938, sayfa 41-55.

[10] Atatürk Döneminin Ekonomik ve Toplumsal sorunları 1923-1938, Iktisadi ve Ticari Ilimler Akademisi Mezunları Derneği Yay. 1977, sayfa 252.

[11] Atatürk Döneminin Ekonomik ve Toplumsal sorunları 1923-1938, Iktisadi ve Ticari Ilimler Akademisi Mezunları Derneği Yay. 1977, sayfa 252-253.

[12] Doç. Dr. Fikret Başkaya, Paradigmanın Iflası, Doz Yay., Istanbul 1991, sayfa 165, 166, 167.

[13] Samet Ağaoğlu, Serbest Fırka Hatıraları, sayfa 57.

[14] Lord Kinross, Atatürk Bir Milletin Yeniden Doğuşu, Sander Yayınları, Ankara 1966, sayfa 521.

[15] C. Koçak, Türkiye Tarihi, cild 4, 8. baskı, Cem Yayınevi, Istanbul 2005, sayfa 148.

[16] Erik Jan Zürcher, Modernleşen Türkiye’nin Tarihi, 16. baskı, Iletişim Yayınları, Istanbul, 1999, sayfa 260.

[17] H. C. Armstraong, H. C., Bozkurt, Nokta Kitap Yayınları, Istanbul 2005, sayfa 203.

[18] Ibrahim Hilmi Çığıraçan, Istanbul: Hilmi K., 1946, sayfa 22, 23.

[19] Asım Us, Gördüklerim, Duyduklarım, Duygularım – Meşrutiyet ve Cumhuriyet Devirlerine Ait Hatıralar ve Tetkikler, Istanbul: Vakit M., 1964 sayfa 142.

Ayrıca bakınız; Mete Tunçay Türkiye Cumhuriyeti’nde Tek Parti Yönetiminin Kurulması (1923-1931) Yurt Yayınları, Ankara 1981, sayfa 270.

[20] Mete Tunçay Türkiye Cumhuriyeti’nde Tek Parti Yönetiminin Kurulması (1923-1931) Yurt Yayınları, Ankara 1981, sayfa 273.

[21] Fethi Okyar, (Haz. Cemal Kutay), Üç Devirde Bir Adam, Istanbul: Tercüman Tarih Yay., 1980, sayfa 528.

Ayrıca bakınız; Ahmet Ağaoglu, Serbest Fırka Hatıraları, Istanbul, 1969, 2. basım, sayfa 90, 91.

[22] Ahmet Ağaoğlu, Serbest Fırka Hatıraları, 3. baskı Iletişim Yayınları, Istanbul 1994, sayfa 102.

 

********************

********************

********************

 

M. Kemal Atatürk’le çok partili sisteme geçildi yalanı (Bölüm 7 ve SON)

Aslında bırakın Türkiye’de demokrasiyi, hürriyeti, cumhuriyeti; “Tek ‘Parti’ rejimi” bile yoktu. “Tek ‘adam’ rejimi” vardı… O da “M. Kemal Atatürk rejimi” idi.

Çünkü Mebus (Milletvekili) tayinleri M. Kemal Atatürk tarafından bizzat yapılıyordu. 1927’de yayınladığı bir tamimde M. Kemal şunları söylüyor:

“Aziz vatandaşlarım. Cumhuriyet Halk Fırkası, namına bütün memlekette Türkiye Büyük Millet Meclisi azalığı için tespit ettiğim zevatın heyeti umummiyesini ittılanıza (bilginize) arzediyorum. Her vatandaş için yeni devrede beraber çalışmayı münasip gördüğüm arkadaşların heyeti umumiyesinın birlikte görülmesini faideli addettim. Bunlardan, her daire-i ihtihabiye’ye (seçim bölgesine) tefrik edeceğim mebus namzetlerini ayrıca imzam tahtında arzedeceğim.”[1]

Yukarıdaki alıntıdan M. Kemal’in şahsi iradesinin ne kadar belirleyici olduğu anlaşılıyor. Mebus tayinini CHF’ye (CHP’ye) bile bırakmıyor. Kimlerin mebus olacağına ve kimlerin hangi illerin mebusu olacağına kendisi karar veriyor…

1 Nisan 1931 tarihli Cumhuriyet Gazetesi’nde;

“(…)Kaç mebus alınacak? Hakiki vaziyeti hiç kimse tahmin edemez. Kati vaziyet Gazi hazretleri umumi listeyi ilan edince anlaşılacak” deniliyordu.

Meclise girecek tüm üyelerin bir tek kişi tarafından seçildiği koşullarda, serbest seçimlerden ve hakimiyetin millete ait olduğundan söz etmek mümkün müdür? Herhalde, “Hakimiyet kayıtsız şartsız M. Kemal’in ve onun yakın çevresinindir” demek gerçeğe daha uygun düşüyor. (…)

Böylesi koşullarda mahkemelerin “bağımsızlığı” da içi boş bir slogan olmaktan öteye gidemez. Cumhurbaşkanı, CHF tüzüğüne göre daimi ve değişmez genel başkandır. Meclis üyelerini de kendisi belirlediğine göre, bu durum, onun hem partiye, hem de meclise hâkim olmasına imkân veriyordu. Parti içinde ve dışında kendi iradesi dışında hiçbir girişime izin vermiyordu.

Hitler; “…M. Kemal’in ilk talebesi Mussolini, ikinci talebesi benim”[2] derken, M. Kemal’in şahsi rejimine verdiği önemi ifade ediyordu.[3]

Seçimlere katılacak adaylar CHP genel sekreteri ve fiili genel başkan tarafından belirlenmiş ve halkın onayına sunulmuştur. Seçim yapmanın anlamını yitirdiği seçimler sadece şeklen var olmuştur.[4] Hıfzı Veldet Velidedeoğlu, ki kendisi Atatürkçü Düşünce Derneği’nin kurucular listesinin 1’inci sırasında yer alır[5], tek parti döneminde yapılan seçimlerle ilgili şu şekilde yorum yapmaktadır:

“Gerçi iki dereceli seçim yasasındaki yönteme göre bütün illerde milletvekili seçimleri yapılıyordu, ama bu seçim, işin formalite yönüydü. Halk Partisi tarafından gösterilen aday mutlaka seçiliyordu. O halde bu adaylar, ‘halkın seçimine sunuluyordu’ demektense, ‘halkın oylamasına sunuluyordu’ deyişini kullanmak belki daha yerinde olur.”[6]

M. Kemal’in 1927 seçimleri ile alakalı yayınladığı bildiri ve tamimleri (Atatürk’ün Tamim, Telgraf ve Beyannameleri, cild 4, sayfa 532-535) üzerinde bir değerlendirme yapan siyaset bilimci Prof. Dr. Taha Parla, M. Kemal’in tutumu ve seçimlerdeki etkisini şu şekilde belirlemektedir:

“…Atatürk, artık tam bir ‘tek-seçici’ olarak, katıksız biçimde birinci tekil şahıs ifadesiyle konuşmaktadır:

(Atatürk) : ‘…milletvekili adayı olarak saptadığım kişiler’, ‘birlikte çalışmağa uygun gördüğüm arkadaşlar, (b)unlardan her seçim çevresine ayıracağım milletvekili adayları…’

Açıktır ki adayları saptayan bir parti kurulu, organı yoktur; hepsini tek başına seçen ve bunları seçim çevrelerine dağıtan mutlak bir parti şefi vardır…*sonucu baştan belli olan bir seçim* için milletin göstermiş olduğu isabetli davranışı övüyor:

(Atatürk) : ‘…sunduğum adaylar memleketin her tarafında aziz vatandaşlarımın ittifakla genel onay ve seçimine mazhar oldu’, bu davranıştaki soylu anlam…’

Tek-partinin plebisiter şefi, istediği kişileri milletvekili olarak millete onaylatıyor; ulusal egemenliği kullanacak olan Millet Meclisi’nin tüm üyelerini kendi seçiyor/seçtiriyor.”[7]

Resmen Millet ile dalga geçiyor. M. Kemal döneminde kapatılan gazeteler, milleti kandırmadığı için kapatıldılar herhalde…. 1927 seçimlerinde, M. Kemal Atatürk’ün seçtiği adayların millet tarafından “mecburi” olarak onaylandığı halde, kemalist kalemşörlerin sanki seçim yapılıyormuş havasıyla attıkları ısmarlama manşetleri hep beraber okuyalım…

***

Evvela kelimelerin anlamları:

Namzet: Aday.

Intihabat: Seçimler.

Rey: Oy.

Müntehib-i sani: Ikinci derece seçmenleri.

Kamilen: hep birden.

***

“Bütün Türkiye tek bir vücut gibi Gazi’nin gösterdiği namzetlere rey veriyor.”[8]

“Gazi, Ismet ve Kazım Paşalar Hazeratı Beşiktaş ve Adalar’dan müntehib-i sani namzedirler – Müntehib-i sani intibanını ilk neticesi: kamilen fırka namzetleri kazandılar.”[9]

“Şehrimizde müntehib-i sani intihabatı başladı – Dün binlerce müntehib-i evvel reylerini attılar”[10]

“Intihabadın birinci safhası bitiyor: 15 Ağustosta müntehib-i sani intihabatı tamamıyla bitecek ve artık iş mebusların intihabına kalacak.”[11]

“Gazi Hazretleri namzetlerin daire-i intihabiyelerini tefrik buyurdular. (Bizzat imza buyurdukları Istanbul namzet listesi fotokopisi)[12]

“Dün Ankara ve Istanbul dahil olduğu halde 23 vilayette intihabat yapılmış ve fırka namzetleri müttefikan mebus intihab edilmişlerdir.” (Şehrimizde 1458 müntehib-i saninin ittifak-ı arasıyla)[13]

“Intihabatın kısm-ı küllisi (48 vilayet) ikmal edildi.”[14]

“Intihabat her yerde bitti ve kamilen fırka namzetleri mebus oldular.”[15]

 

**********

 

KAYNAKLAR:

 

[1] Hakimiyet-i Milliye Gazetesi, 31 Ağustos 1927. Atatürk’ün Tamim Telgraf ve Beyannameleri, cild 4, sayfa 534.

[2] Falih Rıfkı Alay, Çankaya, 1881 -1938 Atatürk’ün Doğumundan ölümüne Kadar, Istanbul, sayfa 319.

[3] Doç. Dr. Fikret Başkaya, Paradigmanın Iflası, Doz Yay., Istanbul 1991, sayfa 113.

[4] Erik Jan Zürcher, Modernleşen Türkiye’nin Tarihi, 16. baskı, Iletişim Yayınları, Istanbul, 1999, sayfa 259.

[5] Hıfzı Veldet Velidedeoğlu, Atatürkçü Düşünce Derneği (ADD)’nin kurucular listesinin 1’inci sırasında:

http://www.add.org.tr/index.php?option=com_content&view=article&id=87&Itemid=78

[6] Ahmet Demirel, Birinci Mecliste Muhalefet, 3. baskı, Iletişim Yayınları, Istanbul 2003, sayfa 574-575.

[7] Taha Parla, Türkiye’de Siyasal Kültürün Resmi Kaynakları, cild 1, Atatürk’ün Söylev ve Demeçleri, Iletişim Yayınları, Istanbul 1997, sayfa 54.

[8] Vakit Gazetesi, 3 Eylül 1927.

[9] Cumhuriyet Gazetesi, 2 Ağustos 1927.

[10] Cumhuriyet Gazetesi, 7 Ağustos 1927.

[11] Cumhuriyet Gazetesi, 14 Ağustos 1927.

[12] Cumhuriyet Gazetesi, 1 Eylül 1927.

[13] Cumhuriyet Gazetesi, 3 Eylül 1927.

[14] Cumhuriyet Gazetesi, 4 Eylül 1927.

[15] Cumhuriyet Gazetesi, 6 Eylül 1927.

 

**********

 

Kadir Çandarlıoğlu

 

**********

 

“Belgelerle Gerçek Tarih” isimli 792 sayfalık çalışmamızı ücretsiz indirebilirsiniz:

http://www.mediafire.com/?vgk9k8cozdpy7ez

*

Alıntılarda şu şekilde kaynak belirtiniz:



.

Çevik Bir: 28 Şubat Islam’a karşı ve Israil için yapılmıştır

Çevik Bir: 28 Şubat Islam’a karşı ve Israil için yapılmıştır

(Fotoğraf: Çevik Bir ve Martin Sherman imzasıyla yayınlanan makale ve söz konusu şok edici ifadelerin yer aldığı paragraf)

28 Şubat’ın mimarlarından dönemin Genelkurmay 2. Başkanı emekli Orgeneral Çevik Bir, Israilli stratejist Martin Sherman ile “Middle East Quarterly” isimli Amerikan (ABD) Dergisine yazdığı makalede, postmodern darbenin yalnızca “Islam”a karşı değil, aynı zamanda Israil ile dostluğun sürmesi için de yapıldığını itiraf ediyor.

Işte makalede geçen mezkur ifadelerin çevirisi:

“Ordu, Anayasa hükümlerine göre, Kemal Atatürk’ün miras bıraktığı laik (seküler) Cumhuriyet’i korumakla vazifelidir. Ordu, Türkiye’nin yönünün Islam’a döndürülmesine veya Israil – Türk askeri ilişkilerinin tehlikeye atılmasına seyirci kalmayacağını Erbakan’a açıkça bildirmiştir.”

***

Orjinali:

“It didn’t. Under the provisions of Turkey’s constitutional system, the military is charged with protecting the secular republican legacy of Kemal Atäturk, the founder of modern Turkey. The army made it clear to Erbakan that it would not sit idly by and watch Turkey turn toward Islam[*] or allow Israeli-Turkish military relations to be jeopardized.”

[*] Makalede “Islam” kelimesinin kullanılması, “Irtica” kelimesinin anlamının “Islam” olduğunun en yetkili ağızdan tasdikidir. Türkiye’de halk çakmasın diye “irtica”dan dolayı darbe yaptık diyenler, yurt dışında bunu gizleme ihtiyacı hissetmedikleri için açıkça “Islam” kelimesini kullanıyorlar.

 

**********

 

KAYNAK:

 

Çevik Bir ve Martin Sherman, “Formula for Stability: Turkey Plus Israel” (Istikrar için formül: Türkiye artı Israil), “Middle East Quarterly” isimli Amerikan (ABD) Dergisi, Güz Sayısı (Fall) : 2002, Cild (Volume) : 9, Numara (Number) : 4.

Makalenin tamamını görmek isteyenler için bağlantı:

http://www.meforum.org/511/formula-for-stability-turkey-plus-israel





.

Sultan Vahidüddin, M. Kemal Atatürk ve Kurtuluş Savaşı

Sultan Vahidüddin, M. Kemal Atatürk ve Kurtuluş Savaşı

*

Resimleri orjinal boyutunda görmek için üzerlerine tıklayınız

( 2 adet fotoğraf: Üstteki; M. Kemal’in şehzade Ömer Faruk Efendi’yi Inebolu’dan geri çeviren telgrafın sureti [dipnot: 5] ve alttaki; M. Kemal’in geri çağırılmasının “Ingiliz baskısından” ileri geldiğini bildiren “çekilmemiş” telgrafın sureti [dipnot: 11] )

***

Sultan Vahidüddin’in (rahmetullahi aleyh) vatanından ayrılmak zorunda kalışını “korkudan kaçmak” şeklinde yorumlayan kemalistler, sultana iftira atmaktadırlar. Oysa sultanın bu hareketi bize göre, tıpkı Peygamber Efendimizin (sallallahu aleyhi vesellem) Mekke’den Medine’ye hicret etmesi gibidir. Zaten M. Kemal dönemindeki Tarih kitabında haşa Peygamber Efendimizin (sallallahu aleyhi vesellem) hicreti dahi “kaçmak” olarak tavsif edilmiştir.[1] Meseleye bu açıdan bakacak olursak, padişahı kaçmak ile suçlamaları aslında sürpriz sayılmaz. Peygambere saygısı olmayan bir rejimden, padişaha saygılı olması beklenemez. Madem Sultan Vahidüddin gittiği için eleştiriliyor, o halde kundaktaki çocuklara varıncaya kadar bütün Hanedan üyelerini sürgün edip ölüme terk eden M. Kemal de eleştirilsin. Sanki M. Kemal ve avenesi Sultan Vahidüddin’nin hicret etmemesi halinde O’na dokunmayacaktı… Neyse.

Padişahın vatanından ayrılmak zorunda kalışının yanı sıra Anadolu’ya, Milli Mücadele’nin başına geçmemiş olmasını da kemalist kalemşörler işlerine geldiği için (haşa) “hainlik” veya “korkaklık” olarak değerlendirmişlerdir.

Oysa bu da iftiradan öteye gitmemektedir.

Şimdi size kısaca Sultan Vahidüddin’in cesaretine ilişkin iki vak’a zikredip, daha sonra M. Kemal Atatürk ve Ingilizlerin oynadıkları oyuna temas etmek istiyoruz.

Bilindiği gibi, Sultan Vahidüddin şehzadeliği döneminde Almanya’ya gitmişti. Cephede siperleri gezerken umulmadık bir tehlikeye karşı başını eğmesi ihtar edildiği zaman şu cevabı vermişti:

“Türk başı düşman karşısında eğilmez.”[2]

Diğer hadise…

Ittihat ve Terakki’nin despotluğunu ve zalim yönetimini tenkid ettiği için takibe alınan Mülâzım Şaban Efendi, o dönem şehzade olan Vahidüddin’in köşküne sığınmıştı. Polislerin, Mahmud Şevket Paşa’nın “yakalama” emriyle gelmelerine rağmen Sultan Vahidüddin şöyle rest çekmişti:

“Bana mensup olan, sarayıma iltica eden, masumiyeti de bence malum olan bir adamı garezkar düşmanlarına teslim edemem. Zorla içeri girmek isteyenleri vururum… Beni öldürmedikçe Şaban Efendi’yi alamazlar.”[3]

Bu iki misalden Sultan Vahidüddin’in cesur biri olduğu kolayca anlaşılmaktadır. Işgal yıllarındaki tutumu ise cesaretsizliğinden değil; fedakarlığındandır.

Bundan dolayıdır ki, Sultan Vahidüddin’in işgal ve Kurtuluş Savaşı sürecindeki tutumu ve Anadolu’ya geçmemesi hakkında insaflı bir tarihçi şöyle demektedir:

“6’ıncı Sultan Mehmed Vahidüddin için ‘ Vatan haini ‘ derler, ben küçük bir ilave yapacağım: ‘ vatanına ihanet ile idama mahkum olup, yaşının çok ilerlemiş olması, Fransa’ya eski hizmetlerinin hatırlanması ve Fransa’yı sevdiğinden şüphe edilmemesi dolayısiyle ölüm cezası, müebbet kalebentliğe çevrilen Mareşal Peten gibi ‘ diyeceğim.

Mazileri çok temiz olan ve memleketleri felaket girdabına düştükten sonra işbaşına geçen, ağır mes’uliyetler yüklenen, yeni milletlerini daha fazla çiğnetmemek için nefret edilen, galip düşmanlara dostane el uzatmak durumunda kalan, o kara bahtlı insanlar, milletlerin tarihlerinde sigorta lambalarına benzerler. Kendilerinin yanması büyük tesislerin kurtulmasını temin eder.

6’ıncı Sultan Mehmed Vahidüddin’in tuttuğu yol, başta Topkapı Sarayı hazinesi ile, müzelerimizde ve milli kütüphanelerimizdeki kıymetlerine baha biçilmez, en küçük bir parçası yerine konulmaz hazinelerimizin kahhar düşmanlar tarafından yağmasını önledi.”[4]

Dolayısıyla eğer Sultan Vahidüddin Istanbul’da oturmayarak Anadolu’daki milli hareketin başına geçseydi, şüphesiz işgalciler, Istanbul’a bir daha çıkmamak üzere tamamen yerleşirlerdi.

Hal böyleyken yine de yapması gerekeni yapmış ve şehzade Ömer Faruk Efendi’yi Anadolu’ya göndermişti. Ancak şehzade Ömer Faruk Efendi, 27 Nisan 1921’de M. Kemal Atatürk tarafından geri çevrilmiştir.[5]

Sahi, M. Kemal Ömer Faruk Efendi’yi neden geri çevirdi?

Sultan Vahidüddin’in Anadolu’ya geçmemesini (ki yukarıda sebebini yazdık) eleştiren kemalistler, bu soruya bir cevap verseler ya.

Ne var ki bu tür sorulara kafa yormak yerine -hiç düşünmeye gerek bile duymadan- Sultan Vahidüddin’in neden M. Kemal’i geri çağırdığını soruyorlar.

Bu suale cevap verebilmek için evvela meselenin geniş mikyasta ele alınması icab eder. O halde dilimiz döndüğünce özetlemeye çalışalım…

Yunanlı yazar Hristos Angelomati’nin, Yunan Generali Dimitri Vakka’nın “Savaş Önderi Venizelos” başlıklı Yunanca yapıtından aktarmış olduğuna göre, “M. Kemal Istanbul’dan Samsun’a hareket edeceği günlerde, Yunan istihbarat servisi bunu haber almış ve Istanbul’daki Yunan askeri kurulu şefi Albay Yeoryios Katethakis bu konuyu Ingiliz işgal gücü Başkomutanı General George Milne’nin dikkatine sunarak onun tutuklanmasını istemişti.

!!! Ancak General Milne bu isteğe müspet (olumlu) cevap vermemiştir. !!! [6]

Yunan istihbaratı bile M. Kemal’in müfettişlik değil de, Kurtuluş Savaşı için gönderildiğini biliyordu, ki bunu anlamak için M. Kemal’in geniş yetkilerle donatılmış olduğunu gösteren Padişah fermanını okumak kâfi idi.

Yunan istihbaratı, Ingiliz istihbaratından daha mı üstündü?

Tabi ki hayır.

Peki, Ingilizler M. Kemal’in Kurtuluş Savaşı’nı başlatacağını bildikleri halde neden Samsun’a çıkabilmesi için vize verdiler?

Çünkü Ingilizler, M. Kemal’in Kurtuluş Savaşı adı altında kendileriyle işbirliği yaparak Osmanlı Devleti’ni tarihe gömeceğini pekâlâ biliyordu. Eğer M. Kemal gerçekten Kurtuluş Savaşı için gitmiş olsaydı, bunu Yunan istihbaratından daha ziyade dünyanın en iyi istihbarat teşkilatına sahip olan Ingiltere bilir ve gereğini yapardı.

Yunanistan’ın eski Büyükelçilerinden Konstantinos Sakellaropulu dahi bunun farkına varmış ve şunları yazmıştır:

“Osmanlı Imparatorluğu hükümeti, M. Kemal’i askeri müfettiş olarak Küçük Asya’ya göndermek kararını alınca, inanıldığı gibi, rahat oturmayan bir Generali Istanbul’dan uzaklaştırmak istememiştir. Bu hükümetin amacı, Kemal’in örgütleyici yeteneklerinden Anadolu’da yararlanarak; barış görüşmeleri sırasında Itilaf devletleri üzerinde baskı kullanmak ve Türklerin sert bulacağı barış koşullarına karşı davranmaya hazır olacak silahlı güçleri kurdurmaktı.”[7]

Yukarıda da belirttiğimiz gibi daha evvel Yunan makamlarınca uyarılmasına rağmen M. Kemal’in Anadolu’ya geçmesine izin veren General Milne; bu sefer Haziran’da, Osmanlı yönetiminden, M. Kemal ve yanındakilerin derhal Istanbul’a çağrılmalarını talep etmiştir.[8] Böylece Sultan Vahidüddin’in Kurtuluş Savaşı’na “karşı olduğu izlenimi” verilmek istenmiştir. Ancak Sultan Vahidüddin bütün baskılara rağmen Ingilizlerin bu talebine menfi (olumsuz) cevap vermiş ve kararında direnmiştir.

Bu gelişmeler kaydedilirken, 8 Haziran günü, sabaha karşı Yıldız Sarayı’nda, Padişahın kaldığı dairede yangın çıkmış ve daire büsbütün yanmıştı. Yangında Padişahın bütün eşyaları, para ve mücevherleri yanmış; kendisi zor kurtulmuştu. Istanbul’daki Ingiliz Yüksek Komiseri Sir Arthur Calthorpe, bu olayla ilgili yazısında, ortada “suikast” söylentileri dolaştığını bildirmişti.[9] Bu iddiayı, 8 Haziran’da Ingiliz Generali Deedes’le görüşen Sait Molla’nın, ona, yangının “dışarıdan çıkarılmış” olduğunu söylemiş olması teyit etmektedir. Ayrıca Deedes, başka bir kaynaktan da aynı şeyi işitmiş olduğunu belirtmiştir.[10] Öyle anlaşılıyor ki, direnmesinden ötürü Sultan Vahidüddin’e gözdağı verilmiştir.

Ingilizleri bir müddettir oyalamış bulunan Istanbul Hükümeti, artık yapılan baskılara daha fazla dayanamayarak M. Kemal’i geri çağırmak zorunda kalmıştır. M. Kemal’in geri çağırılmasının “Ingiliz baskısından” ileri geldiğini bildiren “çekilmemiş” telgraf suretini[11] yazıya eklediğimiz fotoğrafta görebilirsiniz. Söz konusu çekilmemiş ve müsvedde halinde kalmış telgraf, “Harp Tarihi Vesikaları Dergisi”nin 21 no’lu belgesi olarak yayınlanmıştır. Aynı derginin 22 no’lu belgesinde ise davetin “hükümet kararı” olduğu bildirilmektedir.

Nitekim Erkan-ı Harbiye-i Umumiye Reisi Cevad Paşa, 11 Haziran 1919 tarihinde M. Kemal’e gizlice geri çağrılışının gerçek sebebini şöyle açıkladı:

“Sizin gibi kıymetli bir generalin Anadolu illerinde dolaşması kamuoyunda iyi bir etki uyandıracağından bahisle Istanbul’a çağrılmanızı Ingilizler istedi.”[12]

General Milne 30 Haziran’da Harbiye Nezareti’ne yazdığı telgrafında; M. Kemal’in vazifesine son verilmesi için 8 Haziran’da Osmanlı hükumetine çağrı yaptıklarını fakat buna hükumetin pek itibar etmediğini hatırlatarak, konuya hassasiyet göstermelerini bir kez daha ikaz etti.[13]

Bu sırada Istanbul’daki Ingiliz Yüksek Komiseri Amiral Galthorpe da iki gün evvel General Milne’in hatırlatmalarına dikkat çekerek Osmanlı Hariciye Nezareti’ne verdiği 2 Temmuz 1919 tarihli notada, M. Kemal’i Istanbul’a geri çağırmak için yapılan teşebbüslerin sonuç vermediği ve 17 Haziran’da Osmanlı hükumetine verilen notaya cevap dahi alınmadığını belirtiyordu.[14]

Milne ve Galthorpe’un notalarına bakılırsa, Osmanlı hükumeti bunları o zaman için geçiştirdiği gibi , uygulamaya da koymamıştır.

M. Kemal’in Sultan Vahideddin tarafından geri çağrılması, 2-3 Temmuz 1919 gecesi idi ve bu sırada M. Kemal Tercan’a (Erzincan) varmıştı bile. Üstelik M. Kemal’in faaliyetleri Sultan Vahideddin tarafından“yurtseverce duyguların sonucu” olduğu kabul ediliyordu. Diğer yandan Padişah, M. Kemal’in Istanbul’a gelmesini -yabancıların kendine haysiyet kırıcı bir işlem yaptırırlar endişesi ile- doğru bulmadığı gibi, azledilmesini de uygun görmediğinden Harbiye Nezaretinden iki ay hava değişimi istenilerek, durum belli oluncaya kadar istediği kent ya da kasabada dinlenmesinin en uygun çözüm yolu olacağını ifade ediyordu.[15]

Ingilizler gerçekten M. Kemal’i tevkif etmek isteselerdi, kendi kontrollerinde bulunan Samsun’da bunu rahatlıkla yapabilirlerdi. Bu şekilde davranmalarının ve Osmanlı hükumetine baskı yapmalarının sebebi, Istanbul ile Anadolu arasında ikilik çıkarmaktır.

(Yazının sonunda M. Kemal’in Istanbul’a geri çağrılmasıyla ilgili uzunca bir NOT bulacaksınız, mutlaka okumanızı tavsiye ediyorum.)

Ingilizlerin böyle bir oyuna başvurmalarının sebebine gelecek olursak…

Ingiltere, Hilafeti elinde bulunduran Osmanlı Devleti’ni savaşla ortadan kaldırmaktan ve Hilafeti ilga etmekten çekinmiştir. 18 Mayıs’ta (1919) Ingiltere’nin Hindistan Naibi, Hindistan Bakanlığı’na gönderdiği acil ve gizli telgrafta şöyle diyordu:

“Türkiye’nin Hristiyan devletler tarafından tamamen parçalanmış olduğu görünümü, Müslümanları, Islam adına cihad başlatmada Emir’i (Halife’yi) desteklemeye sevkedebilir. Bir Islam ayaklanması olasılığı ihtimal dışı sayılmamalıdır.”[16]

Bu telgraftan birkaç gün sonra, yani 23 Mayıs’ta Paris’teki Ingiliz Büyükelçisi Lord Derby, Lord Curzon’a gönderdiği yazıda, Fransız yazar Pierre Loti’nin Barış Konferansı’nda Islam Halifesine karşı girişilecek hareketin Afrika’dan Hindistan’a kadar binlerce Müslüman arasında akislere yol açacağına ve Fransa’nın çıkarlarını büyük ölçüde etikleyeceğine dair bir uyarı yaptığını bildirmiştir.[17]

Bu iki büyük işgalci devletin müşterek kaygısı, neden böyle bir oyunun oynandığını açıkça göstermektedir.

Akademisyen tarihçi Prof. Dr. Baskın Oran, halifeliğin 3 Mart 1924 tarihinde kaldırılmasıyla ilgili şunları yazıyor:

“Doğrudan Musul sorunuyla bağlantılı olmasa da, Musul sorunu sırasında  da Türkiye’nin aleyhine olmuştu. Öncelikle bu karar dünyadaki Müslümanların tepkisini çekmişti. Hatta Ingiliz yönetimi de Türkiye’nin din etkenini kullanmasından ve özellikle Mısır ve Ortadoğu’nun diğer bölgeleri ile Hindistan’daki Müslümanların etkisinden çekiniyordu ve bu kararı memnuniyetle karşılamıştı. Hatta Ingiliz yetkilileri kendi aralarındaki yazışmada ‘Türklerin bindiği dalı kestiklerini’ belirtmişlerdi.”[18]

Ingiltere ve Fransa, ellerinin altındaki müslüman ülkeleri gelecekte de rahat bir şekilde sömürebilmek için Hilafetin kaldırılmasını bu yüzden çok istiyorlardı. Işte M. Kemal gibi Hilafet, dolayısıyla Islam düşmanının Kurtuluş Savaşı adı altında Osmanlı Devleti’ne yapacağı darbe, işgalcilerin bütün sorunlarını çözmekteydi.

Böylece Ingilizler, Osmanlı gibi çetin bir düşmandan kurtulmakla kalmayacak, aynı zamanda Osmanlı saltanatından bağımsız bir kurum olan Hilafet makamından ve Kur’an nizamından da kurtulacaklardı. Üstelik “görünürde” Osmanlı Devleti’ni kendileri yıkmadıkları için, gelecekte de kimse onlardan hesap sormayacaktı.

Ayrıca Ingilizler, yine “görünürde” Hilafeti kendileri kaldırmadıklarından dolayı; hakimiyetleri altındaki müslüman ülkelerin vatandaşları Ingiltere’yi sorumlu tutup huzursuzluk çıkarmayacak ve başlarında Halife olmayan bu başı boş ülkelerin başına M. Kemal gibi başka ajanlar yerleştirip sömürmeye devam edebileceklerdi.

Hakikaten M. Kemal ve avenesi, “kurtulduk” yani kaybedilmiş bir şey yok diyerek Ingilizlerden hesap sorulmasının önünü tıkamış ve “yurtta sulh, cihanda sulh” parolasıyla bize ait olan eski topraklarımızı talep etmeyen bir nesil yetiştirilmesinin alt yapısını oluşturmuştur. Bu propaganda, telkin ve bulandırmalar o raddeye gelmiştir ki, eski topraklarımızı talep eden bizler; “Hain”, topraklarımızı Lozan masasında peşkeş çekenler ise “Kahraman” ilan edildiler.

“Yurtta sulh, cihanda sulh” aslında “Yurtta katliam, cihanda sus pus”tur.

***

NOT:

M. Kemal’in Istanbul’a geri çağrılma meselesi…

M. Kemal’in Sultan Vahidüddin tarafından geri çağırılması, onun Ingilizlerin kontrolünde bulunan Samsun’dan ayrılmasından “sonradır”. Bunu iyi anlamak lazım. Yani Sultan Vahidüddin, bütün baskılara rağmen, M. Kemal’in Samsun’dan ayrılıp güvenli bir şehir olan Erzurum’a vasıl oluncaya kadar Ingilizleri oyalamıştır. Dikkatinizi çekerim, M. Kemal’in askerlikten istifa ettiği yer “Erzurum”dur, Samsun değil. Zaten artık buna ihtiyacı da kalmamıştı. M. Kemal’in Erzurum’a vardıktan sonra geri çağrılmasının hiçbir hükmü, anlamı ve dezavantajı yoktur. Kaldı ki, geri alınmış olan madalyaların ve nişanların tekrar M. Kemal’e iadesini istemiştir.[19]

Bu konu belgelerde olmasına rağmen[20], -muhtemelen resmi ideoloji gereği- diğer kaynaklarda bulunmamaktadır. Nitekim Nutuk’ta işlenmemiştir. M. Kemal’e yapılan bu jest, daha doğrusu Milli Mücadele’ye verilen bu destek, Ingilizlerden gizlenmek amacıyla basına da sızdırılmadığı gibi, Takvim-i Vekayi’de de (Osmanlı Devleti’nin Resmi Gazete’si) yayınlanmamıştır.[21] 

Unutulmaması gereken bir ayrıntı da şudur; Ingilizler, M. Kemal’den başka III. Kolordu komutanı Refet Paşa’yı da geri çağırmışlardı. M. Kemal’in geri çağrılması konusunda Ingilizleri oyalayan Osmanlı Devleti, Refet Paşa’yı ise derhal azletmişti.[22] Bu gelişmeden de M. Kemal’e özel bir önem verildiği açıkça görülmektedir. Söz gelmişken M. Kemal’e hususi bir ehemmiyet verildiğine dair bir vak’a daha zikretmek yerinde olur. II. Ordu veya Yıldırım Kıtaları Müfettişi Mersinli Cemal Paşa’nın yaveri Cevat Rıfat (Atilhan) Bey, M. Kemal’e verilen geniş yetkilerin Mersinli Cemal Paşa’ya verilmemesinden dolayı Cemal Paşa’nın bu duruma çok içerlediğini ve bu yüzden sadarete (Sadrazamlığa) bir şifre yazdığını belirtir. Bu şifreye, sadaretten verilen cevapta ise, geniş yetkilerin verilmesinde M. Kemal Paşanın Padişah Vahidettin ile olan dostluk ve samimiyetinin rolü olduğu ifade edilmiştir.[23]

Binaenaleyh, Sultan Vahidüddin üzerine düşen görevi fazlasıyla yapmıştır.

*

atatürk vahdettin kurtulus savasi milli mücadele vahdettin hain mi, kemal atatürkün madalyalari nisanlari geri verildi[19] no’lu dipnot ile ilgili… M. Kemal’e madalya ve nişanlarının geri verilmesi hakkında bir irade-i seniyye (Padişah buyruğu)

***

atatürkün madalya ve nisanlarinin iadesi m. kemal padisah, m. kemal vahideddin atatürk padisah atatürk idam fermani padisah, idam fermani vahdettin

Belgenin latinize edilmiş hali…

***

Öyle zannediyorum ki, M. Kemal ve Sultan Vahidüddin Saray’daki görüşmelerinde bütün bu konuları enine boyuna müzakere etmişlerdi.

Aksi takdirde, M. Kemal daha Samsun’da iken Kurtuluş Savaşı hakkında telgraflar çekip, beyanda bulunması üzerine derhal Padişah tarafından geri çağrılırdı. Öyle ya, bir müfettişin haddine mi düşmüş Kurtuluş Savaşı’na ilişkin beyanda bulunmak?

Kolay anlaşılmasını sağlamak amacıyla M. Kemal’in Samsun’a çıkışından başlayarak askerlikten istifa etmesine kadarki gelişmelerin bir kronolojik özetini çıkaralım:

M. Kemal Atatürk 19 Mayıs 1919’da Samsun’a çıkmıştır.

26 Mayıs 1919’da Havza (Samsun) ileri gelenlerine yaptığı konuşmadan yalnızca bir cümle:

“Hiçbir zaman ümitsiz olmayacağız, çalışacağız, memleketi kurtaracağız!”[24] Bir müfettişin böyle bir konuşma yapması nasıl düşünülebilir?

28 Mayıs 1919 tarihinde ise Havza’dan 3’üncü, 15’inci ve 20’inci Kolordu Komutanlıklarına içinde şu cümlenin geçtiği bir telgraf çekiyor:

“…Milletin esaretten Kurtuluşu, hâkim ve müstakil olarak topraklarımızda yaşayabilmesi…”[25]

6 Haziran günü General Milne, M. Kemal’in Istanbul’a çağrılması için Harbiye Nezareti’ne yazı gönderiyor.[26]

12 Haziran’da ise M. Kemal Amasya’ya geliyor ve aynı gün Hükumet Konağı’nda bir konuşma yapıyor. O konuşmadan da bir cümle alıntılayalım:

“Hep beraber aziz vatanımızı ve bağımsızlığımızı kurtarmak için bütün gücümüzle çalışacağız!”[27]

Iki hafta sonra yani 26 Haziran’da Amasya’dan Tokat’a hareket ediyor.[28]

Nihayet 28 Haziran günü Sivas’tan Erzurum’a doğru yola çıkıyor[29] ve 3 Temmuz’da Erzurum’a ulaşıyor.[30]

Harbiye Nazırı’nın M. Kemal’i Sultan Vahidüddin adına Istanbul’a çağırdığı telgraf ise “5 Temmuz” (1919) tarihlidir.[31]

M. Kemal’in Mayıs ayında Kurtuluş Savaşı ile ilgili telgraflar çekip beyanlarda bulunması ve Ingiliz Generali Milne’nin 6 Haziran’da M. Kemal’in geri çağrılmasını talep etmesi nerde; M. Kemal’in Erzurum’a vardıktan 2 gün sonra yani 5 Temmuz’da Sultan Vahidüddin tarafından geri çağrılması taa nerde.

Padişah bütün baskılara ve hatta kendisine yönelik suikast girişimine rağmen M. Kemal’e zaman kazandırmış ve nihayet Erzurum’a vardığını öğrenince “göstermelik” olarak geri çağırmıştır. Zira kendisi de çok iyi bilmektedir ki; “Atı alan Üsküdar’ı çoktaaan geçmiştir.”

M. Kemal, beklenen bu gelişme üzerine artık ihtiyacı kalmadığı askerlikten 8/9 Temmuz 1919 tarihinde istifa etmiştir.[32]

1918 sonuyla 1919 ortasına kadar Anadolu’ya tayinleri yapılan Cafer Tayyar, Mersinli Cemal ve Kazım Karabekir paşaların ardından M. Kemal’i de Anadolu’ya gönderen Sultan Vahidüddin, böylece Kurtuluş Savaşı’nın temellerini atmış ve üzerine düşen vazifeyi fazlasıyla yapmıştır.

Eğer Sultan Vahidüddin M. Kemal’in yakalanmasını isteseydi, Kazım Karabekir Paşa’ya tevkif ettirirdi. Bu noktada şayet birisi “Kazım Karabekir paşa M. Kemal’e sadık kalmıştır” derse, o halde biz de, “Padişah, emrini dinlemeyen Kazım Karabekir paşayı neden görevden almadı?” diye sorarız.

Kısaca ifade etmek gerekirse, Sultan Vahidüddin; “M. Kemal’i geri çağırmak için göndermemiştir!..” Ama M. Kemal, kendisine bu görevi veren Sultan Vahidüddin’e ihanet etmiştir.

.

**********

.

KAYNAKLAR:

.

[1] Tarih II, Ortazamanlar, Devlet Matbaası, Istanbul, 1931 yılının Lise Tarih kitabı, sayfa 90.

[2] Nihal Adsız, Türk Ülküsü, Istanbul 1956, sayfa 85.

[3] Ahmed Reşit Rey, Gördüklerim, Yaptıklarım, Istanbul 1945, sayfa 263.

[4] Reşad Ekrem Koçu, Osmanlı Padişahları, Istanbul, sayfa 439.

[5] Atatürk Araştırma Merkezi Başkanlığı, Atatürk’ün Tamim, Telgraf ve Beyannameleri, cild 4, Türk Tarih Kurumu Basımevi, Ankara 1991, sayfa 400. M. Kemal’in şehzade Ömer Faruk Efendi’yi Inebolu’dan geri çeviren telgrafın sureti için fotoğrafa (2 adet fotoğraftan üstteki), Türkçesi için yazının sonuna bakınız.

Ayrıca bakınız; Utkan Kocatürk, Atatürk ve Türk Devrimi Kronolojisi, Türk Inkılâp Tarihi Enstitüsü Yayınları, Ankara 1973, sayfa 176.

[6] Hristos Angelomati, Hronikon Meğalis Trağodias [Büyük Felâketin Kroniği], Atina, sayfa 85.

Ayrıca bakınız; Dimitri Vakka, O Venizelos, Polemikos İğetis (Savaş Önderi Venizelos), Atina, 1949, sayfa 29.

[7] Konstantinos Sakellaropulu, İ Skia Tis Diseos – İstoria Mias Katastrofis (Batı’nın Gölgesi – Bir Felaketin Tarihi), Atina, 1961, sayfa 56.

[8] Gotthard Jaeschke, Kurtuluş Savaşı ile ilgili Ingiliz Belgeleri, cild 2, tercüme eden: Cemal Köprülü, Cumhuriyet, Istanbul 2001, sayfa 54.

[9] İngiliz Devlet Arşivi (İDA), FO 371/4142/87757: Calthorpe’dan Ingiltere Dışişleri Bakanlığı’na yazı, İstanbul, 10.6.1919.

[10] İngiliz Devlet Arşivi (İDA), FO 371/4158/94940.

[11] Harb Tarihi Vesikaları Dergisi, Ankara 1952, sayı 1, vesika no: 21. Telgrafın sureti için fotoğrafa bakınız. (2 adet fotoğraftan alttaki)

[12] Atatürk’ün Tamim Telgraf ve Beyannameleri, cild 4, Ankara 1964, sayfa 29.

[13] Documents On British Foreing Policy 1919-1939, First Series, (Ed. E.L. Woodward and R. Butler) cild 4, nr: 460.

Ayrıca Bakınız; Bilal Şimşir, Ingiliz Belgelerinde Atatürk, cild 1, sayfa 35.

[14] Bilal Şimşir, Ingiliz Belgelerinde Atatürk, cild 1, sayfa 36.

Ayrıca Bakınız; Gotthard Jaeschke, Kurtuluş Savaşı ile Ilgili Ingiliz Belgeleri, (Tercüme eden: Cemal Köprülü), Ankara 1991, sayfa 134.

[15] M. Kemal Atatürk, Nutuk, cild 1, MEB Yayınları, Ankara 1987, sayfa 37.

Ayrıca Bakınız;

Atatürk’ün Söylev ve Demeçleri, cild 1, sayfa 21-22.

– Gotthard Jaeschke, Kurtuluş Savaşı ile Ilgili Ingiliz Belgeleri, (Tercüme eden: Cemal Köprülü), Ankara 1991, sayfa 135.

– Kinross, Atatürk: Bir Milletin Yeniden Doğuşu, (Tercüme eden: Necdet Sander), Istanbul 1981, sayfa 278.

Bu telgrafın metninin tamamı için ayrıca bakınız; Tahsin Ünal, “Milli Mücadele Başlarında M. Kemal”, Türk Kültürü, sayı 73, Ankara Kasım 1968, sayfa 47. Aktaran: Zekeriya Türkmen, Yeni Devletin Şafağında M. Kemal, Atatürk Araştırma Merkezi, Ankara 2002, sayfa 127-128.

[16] İngiliz Devlet Arşivi (İDA), FO 371/4231/98558.

[17] İngiliz Devlet Arşivi (İDA), FO 371/4179/79172: Derby’den Curzon’a yazı, Paris, 23.5.1919.

[18 Baskın Oran, Türk Dış Politikası – Kurtuluş Savaşından Bugüne Olgular, Belgeler, Yorumlar, cild 1: 1919-1980, Iletişim Yayınları, 15. Baskı, Istanbul 2009, sayfa 267.

[19] Atatürk’le Ilgili Arşiv Belgeleri, Ankara 1982, sayfa 79. 81 numaralı belge.

[20] Başbakanlık Osmanlı Arşivi, Babıali Evrak Odası, Dahiliye Gelen nr: 345542.

Ayrıca bakınız;

Başbakanlık Osmanlı Arşivi, Dosya Usulü Irade Tasnifi, nr: 68/20, 21.

[21] Zeki Sarıhan, Kurtuluş Savaşı Günlüğü, cild 2, sayfa 31-32.

[22] Takvim-i Vekayi, 17/7/1335, 3600.

Ayrıca Bakınız;

Sina Akşin, Istanbul Hükümetleri ve Milli Mücadele, cild 1, Cem Yayınevi, Istanbul 1976, sayfa 360.

[23] Cevat Rıfat Atilhan, Büyük Cihat Dergisi, sayi 21, 3 Ağustos 1951. Akt. Zekeriya Türkmen, a.g.e., sayfa 84.

[24] Havzalı Zübeyroğlu M. Fuat, Vatan Matbaası, 1925, sayfa 36.

Ayrıca bakınız; M.Tayyip Gökbilgin, Milli Mücadele Başlarken, Birinci Kitap, Türkiye Iş Bankası Yayını, Ankara, 1959, sayfa 141.

[25] Nurettin Peker, 1918-1923 Istiklal Savaşı’nın Vesika ve Resimleri (Inönü, Sakarya ve Dumlupınar Zaferlerini sağlayan Inebolu ve Kastamonu havalisi deniz ve kara harekatı ve hatıralar), Gür Basımevi, Istanbul, 1955, sayfa 26.

Ayrıca bakınız; Naşit Hakkı Uluğ, Atatürk Biyoğrafisinin Esasları ve Belgeleri, Atatürk Devrimleri Milletlerarası Sempozyumu Bildirileri (10-14 Aralık 1973), Istanbul Üniversitesi Atatürk Devrimleri Enstitüsü Yayını, 1975, sayfa 117.

 Kazım Karabekir, Istiklal Harbimiz, Türkiye Yayınevi, Istanbul, 1969, sayfa 35.

[26] Harp Tarihi Vesikaları Dergisi, Genel Kurmay Başkanlığı Harp Tarihi Dairesi Başkanlığı Yayını, Ankara, sayı 19 vesika 494.

Ayrıca bakınız; Afet Inan (Atatürk’ün manevi kızı), Kemal Atatürk’ü Anarken, Atatürk’ten Hatıralar cild 2, Ikinci Baskı, Ankara 1956, sayfa 83.

 Yusuf Hikmet Bayur, Atatürk’ün Hayatı ve Eseri, Güven Basımevi, Ankara, 1963, sayfa 305.

 Ali Fuat Cebesoy, Milli Mücadele Hatıraları, Vatan Neşriyatı Istanbul, 1953, sayfa 82.

 Hüsnü Himmetoğlu, Kurtuluş Savaşında Istanbul ve Yardımları, cild 2, Ülkü Matb., Istanbul 1975, sayfa 230.

[27] Ahmet Demiray, Resimli Amasya (Tarih, Coğrafya, Salname, Klavuz ve Kazalar), 1954, sayfa 135, 136.

Ayrıca bakınız; M.Tayyip Gökbilgin, Milli Mücadele Başlarken, Birinci Kitap, Türkiye Iş Bankası Yayını, Ankara, 1959, sayfa 142.

 Necip Güngör Kısaparmak, Milli Eğitim Cephesiyle Amasya, Kardeş Matb., Ankara 1966, sayfa 9.

 M. Kemal Atatürk, Nutuk, 1961, cild 1, sayfa 22.

 Mehmet Önder, Atatürk’ün Yurt Gezileri, Türkiye Iş Bankası yayını, Ankara, 1975, sayfa 41.

[28] M. Kemal Atatürk, Nutuk, 1961, cild 1, sayfa 40.

Ayrıca bakınız; Halis Asarkaya, Ulusal Savaşta Tokat, Tokat Basımevi, Tokat, 1936, sayfa 18.

[29] M. Kemal Atatürk, Nutuk, 1961, cild 1, sayfa 43.

Ayrıca bakınız; Türk Istiklal Harbi, cild 2 (Batı Cephesi), Kısım 1, T.C. Genelkurmay Başkanlığı Harp Tarihi Dairesi, 1963, sayfa 118 – 120.

[30] Naşit Hakkı Uluğ, Atatürk Biyoğrafisinin Esasları ve Belgeleri, Atatürk Devrimleri Milletlerarası Sempozyumu Bildirileri (10-14 Aralık 1973), Istanbul Üniversitesi Atatürk Devrimleri Enstitüsü Yayını, 1975, sayfa 120.

Ayrıca bakınız; Mahmut Goloğlu, Erzurum Kongresi, Nüve Matb., Ankara 1968, sayfa 63.

 M. Kemal Atatürk, Nutuk, 1961, cild 1, sayfa 43.

[31] Türk Istiklal Harbi, cild 2 (Batı Cephesi), Kısım 1, T.C. Genelkurmay Başkanlığı Harp Tarihi dairesi, 1963, sayfa 119.

Ayrıca bakınız; Harp Tarihi Vesikaları Dergisi, Genel Kurmay Başkanlığı Harp Tarihi Dairesi Başkanlığı Yayını, Ankara, sayı 2, vesika 29.

[32] M. Kemal Atatürk, Nutuk, 1961, cild 1, sayfa 47.

Ayrıca bakınız; TBMM Zabıt Ceridesi, Devre 1, cild 1, sayfa 15. (Meclis Tutanakları)

– Türk Istiklâl Harbi, cild 2 (Batı Cephesi), Kısım 1, T.C. Genelkurmay Başkanlığı Harp Tarihi dairesi, 1963, sayfa 119.

***

5’inci dipnota ek olarak, M. Kemal’in şehzade Ömer Faruk Efendi’yi Inebolu’dan geri çeviren telgrafın Türkçesi:

6/497 Makine başında

Inebolu’da şehzâde-i necâbetpenah Ömer Faruk Efendi Hazretlerine:

Anakara: Bilâ 27 Nisan 1337 16/15 Abdi.

“Telgrafnâme-i necâbetpenahilerini kemâli memnuniyetle aldık. Zatı fahimânelerinin Anadolu’yu teşrif buyurmaları, emsâli müessife-i tarihiyye delâleti ile sâbit olduğu üzre erkân-ı saltanat-ı seniyye arasında bazı sû-i telâkkiyata mahal verebileceğine ve vahdet-i milliyeyi yeniden teşevvüşe düşürmek suretiyle de fevkalâde dâi-i mahâzır olacağı muhakkak olduğundan vatan ve milletin bütün Hanedân-ı Saltanat-ı Seniyye erkânının hizmetlerinden istifade edecekleri zamanın hulûlüne intizaren şimdilik Istanbul’da temdid-i ikâmet buyurmaları meftûr oldukları muhabbet-i vataniyye iktizasından görüldüğü maalihtiram arzolunur efendim.”

Türkiye Büyük Millet Meclisi Reisi

M. Kemal

27 Nisan 1337 (1921)

.

**********

.

Kadir Çandarlıoğlu

.

**********

.

Benzer konular için “Belgelerle Gerçek Tarih” isimli 792 sayfalık kitabımızda yer alan şu konulara bakılabilir:

– Milli Mücadele’yi M. Kemal Atatürk başlattı yalanı – 1 (14 Bölüm) (sayfa 154)

– Vahdettin Atatürk’e kaç para verdi? – Mehmet Altan yazıyor (sayfa 184)

– Dürrizâde Fetvası Ingiliz baskısıyla verilmiştir (4 Bölüm) (sayfa 185)

– Tarihe ışık tutan Avni Paşa’nın hatıratı çıktı (sayfa 196)

– Sevr; “Proje”dir ve onaylanmamıştır, benimsenmemiştir (13 delil) (sayfa 199)

– Vahidüddin zaferi Ayasofya’da kutladı – Sultana Hain diyenler utansın (sayfa 203)

– M. Kemal Atatürk tarafından aldatılan din adamlarının Kurtuluş Savaşı’ndaki rolü (4 Bölüm) (sayfa 204)

– Milli Mücadele’de sadece Yunanlılara karşı savaştık (5 Bölüm) (sayfa 215)

– M. Kemal dost mu, yoksa düşman mı ? Cevabı kendisi versin (sayfa 324)

– M. Kemal’in Milleti ve Meclisi aldattığının delili (Nutuk’tan) (sayfa 353)

– Kim Ingiliz dostu? Vahdettin mi, yoksa M. Kemal mi? (sayfa 355)

– Ve M. Kemal dini kullandığını itiraf ediyor (Türk Tarih Kurumu kaynaklı) (sayfa 357)

– M. Kemal kendini ele veriyor (Bu kadar da olmaz) Cuma günü tatil günü meselesi (sayfa 377)

– Osmanlı’yı Atatürk yıkmadı yalanı (sayfa 419)

– Vahidüddin (rh.a.) : “M. Kemal bize ihanet etti” (sayfa 432)

– M. Kemal Atatürk Osmanlı Devleti’ne darbe yapmıştır (13 Bölüm) (Mutlaka okunmalıdır) (sayfa 433)

.

**********

.

Alıntılarda şu şekilde kaynak belirtiniz:



.

Şeyh-ül Islam Mustafa Sabri Efendi, M. Kemal ve Ingiliz oyununu deşifre ediyor

Şeyh-ül Islam Mustafa Sabri Efendi, M. Kemal ve Ingiliz oyununu deşifre ediyor

Şeyh-ül Islam Mustafa Sabri Efendi şöyle demektedir:

“Ingilizlerle M. Kemal muvazaasının asarını (danışıklı döğüşünün eserlerini), Lozan müzâkeratı zamanına kadar te’hir etmeyerek (ertelemeyerek) “Mudanya” Mütârekesinden Yunan inzihamından evvelki, yani Ingilizlerle Anadolu’da zuhur eden Kemâl’i kıyamını bastırmak üzere hem Istanbul’daki Halife hükümetine cebr-u tazyik icra ettikleri (baskı yaptıkları), hem de müşkülât ikaından hâli kalmadıkları zamanlarda bile bulmak mümkündür. Istanbul’un ve Halife’nin ecnebi işgâl-i askerisi altında serbest hareketten mahrum vaziyeti, Anadolu’yu Halife aleyhine ayaklandıran M. Kemal’i mücâdelede galip getirmeye sebep olduğu gibi meb’deinden (başından) itibaren üç sene süren M. Kemal harekâtının Yunanlılar’a karşı yüz ağarlamıyarak mağlubiyetle ve Anadolu dahilinde şehirden şehire çekilmekle geçen birinci, ikinci ve kısmen üçüncü senelerinde bile, müdafaa-i memleket nâmına yine bu hareketten hayır ve menfaat husûlî ihtimâlini hatırından çıkarmayan ve esasen M. Kemal’i Anadolu’ya husûsî bir sıfat ve mâhiyette gönderen Padişah’ın hiç bir zaman bu kıyamı tam bir ciddiyetle bastırmak meslekini iltizam etmeyerek Ingilizleri savsaklamakla vakit geçirdiği ve M. Kemal’le onlara oyun oynamaya çalıştığı esnada Ingilizler de aynı adamla (yani M. Kemal’le) Padişah’a Makam-ı Hilâfet’e oyun etmek fırsatını kaçırmamışlardır. Harb-i umûmî neticesinde Izmir’i velev muvakkaten (geçici) olsun, Istanbul’daki Hilâfet Hükûmeti’nin elinden alarak, Yunanlılar’a veren ve sonra bunu Ankara’nın lâik hükümetine iâde eden Ingilizler, kasden kabahatli vaziyete düşürdükleri Hilâfeti, bu alışveriş içinde Âlem-i Islâm’a sezdirmeden komisyon olarak aldılar.”

***

 

KAYNAK:

Yarın Gazetesi, 1 Teşr’nisânî 1929. (53 numaralı nüsha.)

 

**********

 

`K. Çandarlıoğlu´

 

**********

 

“Belgelerle Gerçek Tarih” isimli 792 sayfalık çalışmamızı ücretsiz indirebilirsiniz:

http://www.mediafire.com/?vgk9k8cozdpy7ez

*

Alıntılarda şu şekilde kaynak belirtiniz:

.

.

Işte Kemalist rejimin gerçek Kahramanlara verdiği değer: Kara Fatma Özişçi dileniyor

Işte Kemalist rejimin “gerçek” Kahramanlara verdiği değer: Kara Fatma Özişçi dileniyor

 

 

1914 – 1918 yılları arasında Adana’nın Mis, Kozan ve Kadirli cephelerinde Fransız ve Ermeniler’e karşı savaşan ve bir çatışmada 2 düşman askerini öldürüp 10 kadarını da yaralayan, ancak kendisi de bel ve bacağından süngü yaraları alan Kurtuluş Savaşı’nın Kadın Kahramanlarından Kara Fatma Özişçi’nin 16 Nisan 1988’de sokakta “dilenirken” Hürriyet Gazetesi çalışanı tarafından çekilen fotoğrafı.

***

NOT: Buradaki “Kara Fatma” o meşhur Erzurumlu “Kara Fatma” lakaplı “Fatma Seher” değildir.

 

**********

 

FOTOĞRAF KAYNAK:

16 Nisan 1988 tarihli Hürriyet Gazetesi’nden naklen; Aynur Mısıroğlu, Kuva-yı Milliye’nin Kadın Kahramanları, Sebil Yayınevi, Istanbul 1994, sayfa 117.

 

**********

 

`K. Çandarlıoğlu´

 

**********

 

“Belgelerle Gerçek Tarih” isimli 792 sayfalık çalışmamızı ücretsiz indirebilirsiniz:

http://www.mediafire.com/?vgk9k8cozdpy7ez

*

Alıntılarda şu şekilde kaynak belirtiniz:

.

Kemalistlerin içinde bulunduğumuz durumu anlayamamaları

Kemalistlerin içinde bulunduğumuz durumu anlayamamaları

Bir arkadaşınız ile televizyonda ilk kez yayınlanan bir film izliyorsunuz… Telefonunuz çaldı, bir tanıdığınız sizinle mühim bir konuyu görüşmek istediğini söylüyor. Bu yüzden filmi izlediğiniz oturma odasından çıkıyorsunuz ve mutfakta telefon görüşmenizi yapıyorsunuz. 10 dakikadır devam eden telefon görüşmesi esnasında, aniden, oturma odasında filmi izleyen arkadaşınızın “Eyvah” çığlığı ile irkiliyorsunuz… Çok kötü birşey olduğunu düşünüyor ve hemen oturma odasına koşuyorsunuz. Arkadaşınızı; Televizyona odaklanmış ve gözleri adeta yerinden fırlamış bir halde buluyorsunuz. Ekrana bakıyorsunuz, fakat sakin bir şekilde yemek yiyen iki kişi görüyorsunuz. Dolayısıyla arkadaşınızın çığlık atmasıyla filmdeki bu sakinliği bağdaştıramıyor ve bir anlam veremiyorsunuz. Zira filmdeki iki kişiden birinin, diğerinin yemeğine zehir koyduğu sahneyi görmediniz. Sizin için sıradan bir öğle yemeği… Ama geçmişte katilin zehiriyle, gelecekte ise yemeği yiyenin ölümüyle bağlantılı. Ve siz ne geçmiş ne de gelecekle ilişkilendiremediğiniz bu “anı” anlamıyorsunuz.

Işte kemalistler de böyledir. Eski yazının kaldırılmasıyla birlikte, tarihe ait ne varsa okuyamaz oldular ve bunun neticesinde geçmişleriyle bağları kopmuştur. Bu da yetmedi… Okullarda, yeni yazıyla, üstelik geçmişi inkar anlayışıyla yazılmış yalan tarih kitaplarına mahkum edildiler… Dolayısıyla herşey “Atatürk ile başladı” temeli üzerine inşa edilmiş, böylece kaçınılmaz olarak bu “anı” anlayamaz ve geleceği göremez oldular… Zira tarih tekerrürden ibarettir. Tarihini bilmeyen milletlerin geleceği karanlıktır ve asla geleceklerini kuramazlar.

Filmin bütünü yerine “anı” izleyen kemalistler, geçmişi okuyamadıkları ve anı anlayamadıkları gibi, gelecek tehlikeyi de göremiyorlar. Sanki görememeleri için kurulmuş bir düzendir bu. Düzenin kurucuları, geçmişi bilen, bu anı ve geleceği görenlerin, kemalistleri uyandırmasını önlemek maksadıyla kemalistlerin “anlık haz” almaları ve böylece düzenden kopmamalarını amaçlayan birtakım yöntemler geliştirmişlerdir.

Çünkü geçmişten ve gelecekten kopuk bir vaziyette “anı” yaşayan kemalistleri yalana bağlamanın tek yolu; nefse hoş gelen “anlık hazlardır.”

Bu yöntemlerden birisi “slogan”dır.

Kemalistlerin gerçekler karşısında cevap veremeyip slogan atmaları ve bu “anlık haz” ile düzenlerinin meşru olduğuna inanmaları bundan kaynaklanmaktadır.

Bu sloganlardan bazıları şöyledir;

“Atatürk olmasaydı…”

“Atam izindeyiz”

“Ya sev ya terk et”

“Türkün Türkten başka dostu yoktur”

“Atatürk’e dil uzatma sebepsiz. Sen anandan yine çıkardın ama, Baban kim olurdu bilemezdin şerefsiz”

“Kullandığın parada bile Atatürk’ün resmi var”

“Türkiye Laiktir, Laik kalacak”

“Türkiye Cumhuriyeti ilelebet payidar kalacaktır”

Gördüğünüz gibi bu sloganlar; ilmî değeri olmayan sözlerdir, ancak bu ve benzer sloganlar gerçeğin üstünü örtmek maksadıyla kullanılmaktadır.

Allahu Teala sonumuzu hayreylesin.

 

**********

 

ALINTI: Kadir Çandarlıoğlu, Belgelerle Gerçek Tarih, Ücretsiz Kitap, sayfa 568, 569.

http://www.mediafire.com/?vgk9k8cozdpy7ez

 

**********

 

“Belgelerle Gerçek Tarih” isimli 792 sayfalık çalışmamızı ücretsiz indirebilirsiniz:

http://www.mediafire.com/?vgk9k8cozdpy7ez

.

M. Kemal Atatürk’ün eli başörtüsüne uzanıyor

M. Kemal Atatürk’ün eli başörtüsüne uzanıyor

 

Atatürk coşkun alkışlarla karşılandığı bahçede kendisi için hazırlanan masaya oturmuştur. Atatürk’ü yakından görmek için kendilerini dans yerine atan çiftler neşe içinde dönerlerken başlarını alelâde bezlerle örtmüş olan bazı kadınlar Atatürk’ün dikkatini çekmiştir. Atatürk dans etmekte olan İhsan Bey isminde bir doktorun kızını çağırarak şöyle demiştir:

– Hanımefendi, bu başörtünüzü çıkardığınız takdirde daha güzel olacağınızı tahmin ediyorum, isterseniz bir deneyiniz.

Genç kız, Atatürk’ün bu hitabı üzerine başındaki örtüyü çıkararak dansa devam etmiştir. Bundan memnun olan Atatürk birkaç dakika sonra aynı genç kızla dans etmiştir.

Atatürk başörtüsü ile dans eden öteki hanımlara da aynı tavsiyede bulunmuş, örtüleri çıkardıkları takdirde daha iyi olacaklarını söylemiştir. Bunun üzerine balodaki bütün kadınlar başörtülerini çıkarmışlardır.

**********

KAYNAK: Niyazi Ahmet Banoğlu, Atatürk’ün İstanbul’daki Hayatı, cild 1, sayfa 218.

NOT:

Fransız askerleri bir kadının başörtüsüne el uzattığı için Maraşlılar savaş başlatmışlardı. Maraş’a “Kahraman” vasfı verilmesinin sebebi budur. Türk milleti, kadının başörtüsüne el uzatılmasını savaş sebebi saymışlardı. Memleket düşmandan kurtarılmıştı ki bu defa CHP o örtüye el uzattı.

Demek ki biz hala işgal altındayız.

 

Adolf Hitler’in Milliyet’te manşet olan M. Kemal Atatürk ile ilgili sözü

Hitler’in Milliyet’te manşet olan M. Kemal Atatürk ile ilgili sözü

*

Resimleri orjinal boyutunda görmek için üzerlerine tıklayınız

***

Yıl 1934… Hitler, Milliyet Gazetesi’ni kuran ve aynı zamanda 1920’den itibaren M. Kemal Atatürk’ün refakat subaylığını yapan Siirt milletvekili Mahmut Soydan’a, Milliyet’te manşet olan şu sözü söylemiştir:

“Türkiyede doğan ve parlıyan yıldız bize takip edilecek yolu gösterdi.”

Adam haksız sayılmaz… M. Kemal Atatürk yüzbinlerce insanı asıp kestirdi, işte Hitler de bu aynı yolu takip etti. Ama yahudi güdümlü medya M. Kemal’i “kahraman”, Hitler’i de “cani” olarak takdim ediyor. Çünkü M. Kemal Atatürk “müslümanların”, Hitler ise “yahudilerin” canına kıydı. Fark bundan ibaret.

 

**********

 

Kadir Çandarlıoğlu


.

M. Kemal Atatürk’ün son sözü Aleykumüsselam’dı” Yalanı

“M. Kemal Atatürk’ün son sözü Aleykumüsselam’dı” Yalanı

*

Resimleri orjinal boyutunda görmek için üzerlerine tıklayınız

***

Konuya girmeden evvel hemen belirteyim, sürekli Arapça ile mücadele eden M. Kemal Atatürk’ün son sözünün Arapça olduğunu iddia etmek, o adama yapılmış büyük bir hakarettir. M. Kemal Atatürk’ün bırakın ölürken “Aleykumüsselam” demesini,  yoklama ve teftişlerde,  askeri, “Selamun Aleykum Asker” yerine “Merhaba Asker” diye selamlayan ilk kişinin bizzat M. Kemal Atatürk olduğu Falih Rıfkı Atay’ın “Çankaya” isimli kitabında yazıyor. Dileyen buradan o konuya bağlanabilir:

http://belgelerlegercektarih.wordpress.com/2012/09/19/allahin-selamini-kaldiran-da-ataturk-selamun-aleykum-yerine-merhaba-asker/

***

Son zamanlarda çokça dile getirilen bir konu var. M. Kemal Atatürk’ün son sözü “Aleykumüsselam”mış. Artık M. Kemal Atatürk’ü müslüman bir profil olarak takdim etmek moda oldu. Bu modanın başlamasının yegane sebebi ise müslümanların şuurlanmasıdır. Gerek Internet gibi kitle iletişim araçlarının hayatımıza girmesi, gerekse kemalistlerin değişen dünyada eski baskıcı yöntemlerini uygulamaya fırsat bulamamaları ve bunun neticesi olarak dini kitapların basılabilmesi, dolayısıyla laikliğe uygun yapay bir din anlatmayı üstlenen Hıyanet (Diyanet) Işleri Başkanlığının dini anlatan tek kaynak olma özelliğini kaybetmesi; bu şuurlanmanın temel etkenlerindendir.

Bütün bu gelişmeleri yakından takip eden kemalistler, rejimin kurtuluşunu, M. Kemal Atatürk’ü “müslüman” olarak tanıtmakta gördüler. Zira şuurlanan bir müslüman; Hilafet’i, Kur’an’ı, Ezan’ı, Şeriat’ı vs. ülkemizde uygulamadan kaldıran bir adamı ve rejimini asla kabul etmez, edemez… Binaenaleyh, rejimin sürdürülebilirliği açısından bir tehlike oluşturur. Hedefleri ise bunu önlemektir.

Gelelim asıl konumuza…

M. Kemal’i cennete sokmak isteyen bazı devrimbazlara göre Azrail aleyhisselam, M. Kemal’in canını almaya geldiğinde güya “selamunaleykum” demiş, M. Kemal’de “aleykumüsselam” şeklinde mukabele ederek son nefesini vermiş. Ya hu, bunlar değil miydi “Allah Türkçe bilmiyor mu” diyerek ibadeti dahi Türkçeleştirmeye çalışanlar? Peki neden Azrail aleyhisselam, “Günaydın Kamal” diye onunla selamlaşmamış!? Haşa Azrail aleyhisselam Türkçe bilmiyor mu?

M. Kemal Atatürk’ün son sözünün “Aleykumüsselam” olduğunu, Kılıç Ali anılarında yazmış.

Kılıç Ali, hani şu şapka muhalifi diye birçok insanın idamına sebep olan adam!

Iskilipli Atıf Hoca’nın boynuna ip geçirilirken, başına bir şapka geçirip, “Giy domuz!” diyen ve küfürler savuran adam![1]

Böyle birinin yalan söyleme ihtimalini göz ardı edemeyiz. Zaten az sonra ölecek bir insana küfürler eden ve “Giy domuz” diye kafasına şapka geçiren birisinin doğru sözlü olduğunu kabul etmemiz mümkün değildir.

M. Kemal Atatürk’ün ölüm anını yakın dostu Falih Rıfkı Atay şöyle anlatıyor:

“Atatürk bir defa üç gün süren bir komaya girdi. Kendine geldiği vakit, uyumuş olduğunu söylediler. Pek inanmamış, fakat ne olduğunu da anlamamıştı. (…)

Fakat ikinci ve son komadan uyanamadı. Kıvranmalar, çırpınmalar içinde yanıyordu. Kendini kaybetmeden son sözü:

“Saat kaç?” olmuştu.

Belki de bir önceki komadan sonra uyumuş olduğunu söyliyenleri kontrol etmek istiyordu. 10 Kasım sabahı yüzü gittikçe renk değiştiriyor, hançere hırıltısı artıyordu. Saat dokuzu beş geçe sert bir asker bakışı ile başucundaki hekime doğru döndü, gözlerini açtı, son nefesi idi.”[2]

Cemal Kutay da M. Kemal Atatürk’ün ölümünü Falih Rıfkı Atay’dan farklı anlatmıyor:

“Anlamı olan SON sözü ‘saat kaç’ idi. Koma içinde manası anlaşılamayan ve devamlı olarak tekrarladığı sözü: ‘Aman dil… Aman dil…’di. Rahat konuşamadığını mı anlatmak istıyordu, yoksa şuur altı yerleşmiş ‘dil konusu’ mu bilinmez…”[3]

Öte yandan Ruşen Eşref Ünaydın’ın (M. Kemal Atatürk ölürken yanında bulunan) “Prof. Dr. Nihat Reşat Belger’le Mülakat” adlı eserinden öğrendiğimize göre, devrimlerin babası, ‘hayata gözlerini yumarken Saat kaç?’ dedikten sonra sık sık ‘Aman dil! Aman dil!’ sözlerini tekrarlamıştır.[4]

Son olarak Şevket Süreyya’nın o meşhur “Tek Adam” kitabına bakalım:

“9 Kasım’da ikinci komaya girmiştir ve artık uyanmayacaktır. Koma karındaki suyun ikinci defa alınışından 8 saat sonra başlamıştır. Tam 36 saat sürer. Doktorların ve arkadaşlarının, başının ucunda çırpınmaktan ve ağlamaktan başka yapabilecekleri bir şey yoktur. Son komaya girmezden biraz önce Atatürk’ün son suali: “- Saat kaç?” demek olur…”[5]

Görüldüğü gibi Falih Rıfkı, Ruşen Eşref, Cemal Kutay ve Şevket Süreyya, son söz olarak M. Kemal Atatürk’ün “Saat kaç?” dediğini yazıyorlar.

Kılıç Ali gibi eli kanlı katilin sözüne hem ilmen, hem de vicdanen itibar edilemez.

Vicdanen itibar edilemez, zira az sonra ölecek bir insana “Giy Domuz” diyen birisinde vicdan olduğu düşünülemez.

Ilmen kabul edilemez, çünkü diğerleri M. Kemal’in son sözünün “Saat kaç?” olduğunu yazmaktadırlar.

***

Bütün bunları bir yana bırakalım…

Kılıç Ali’nin bu tür ne idüğü belirsiz sözlerini esas alarak M. Kemal Atatürk’ün son söz olarak güya “Aleykumüsselam” dediğini ve dolayısıyla kendisinin “Cennetlik” olduğunu iddia edeceğinize, daha açık ve kesin deliller ile bu konuyu ele alalım…

***

M. Kemal Atatürk’ün hükmü:

CAMİ KAPATMAK İÇİN KANUN

15 Kasım 1935’te “Cami ve mescitlerin tasnifine ve tasnif harici kalacak cami ve mescit hademesine verilecek muhasasat (maaş, ödenek) hakkında” bir kanun çıkarıldı.

2845 numaralı kanunda “Tasnif harici tutulan cami ve mescitler usul ve mevzuata göre kendilerinden başkaca istifade edilmek üzere kapatılır” hükmü vardı. Bu tarihten sonra yüzlerce cami kapatıldı, depo yapıldı, satıldı, yıktırıldı, parti binası bile yapıldı…

***

M. Kemal Devletin başında iken Cami kapatmak için kanun çıkarılmış mı?

– Evet…

Bakalım Allah (celle celaluhu) Kur’an’da ne buyuruyor:

Bakara Suresi
114 – “Allah’ın mescitlerini, içlerinde Allah’ın isminin anılmasından meneden ve onların harap olmalarına çalışan kimselerden daha zâlim kim olabilir! İşte bunlar, oralara korka korka girmekten başka birşey yapmazlar. Bunlara dünyada perişanlık, ahirette de büyük bir azap vardır.”

Gayet açık değil mi?

***

Devam edelim…

“DEVLETİN DİNİ ISLAM´DIR” MADDESİ ANAYASA´DAN ÇIKARILDI

10 Nisan 1928 tarihinde yapılan değişiklikle Anayasa’nın 2’nci maddesinde yer alan “Türkiye Devleti’nin dini İslâm’dır” hükmü çıkarılmıştır.[6]

M. Kemal Islam hükümleri/kanunları ile yönetilmemizi engelledi mi?

– Evet…

Yani Allah’ın (azze ve celle) indirdikleri ile hükmedilmesini engelledi…

Üstelik; “…Gökten indiği sanılan kitapların dogmaları…”[7] diyen de kendisi.

Bakalım Allah (celle celaluhu) Kur’an’da ne buyuruyor:

Casiye Suresi
18 – “Sonra (Ey Rasulüm) seni din hususunda apaçık bir şeriat sahibi kıldık. Sen ona uy, bilmeyenlerin hevâ ve heveslerine uyma.”

Maide Suresi
44 – “(…) İnsanlardan korkmayın, benden korkun, âyetlerimi az bir paraya satmayın. Kim Allah’ın indirdiğiyle hükmetmezse, işte onlar kâfirlerin ta kendileridir.”

Burası da gayet açık… Değil mi?

O halde, bu kadar sağlam deliller varken daha ne diye ne idüğü belirsiz şeylerle kafa yoruyorsunuz? Kur’an ayetine haşa “safsata” diyen[8] adam mı cennete girecek?

 

**********

 

KAYNAKLAR:

[1] Dr. Rıza Nur, Hayat ve Hatıratım (Paris 1929), Altındağ Yayınları, Istanbul 1967, cild 4, sayfa 1317.

[2] Falih Rıfkı Atay, Çankaya, 1968, sayfa 204.

[3] Cemal Kutay, Atatürk’ün Son Günleri, 2005 İklim Yayıncılık, sayfa 29.

[4] Namık Kemal Şahbaz, Türkçeye Hizmet Eden En Büyük Türk: Atatürk, Eğitişim Dergisi, Sayı: 25 (Ocak 2010).

[5] Şevket Süreyya Aydemir, Tek Adam M. Kemal, Remzi Kitabevi, cild 3, 16. basım, sayfa 529, 530.

[6] Türkiye Büyük millet Meclisi Zabıt Ceridesi, Devre 3, İctima 1, Cild 3.

[7] M. Kemal Atatürk, Türkiye Büyük millet Meclisi Zabıt Ceridesi, Devre: 5, Ictima 3, Cild 20, Birinci inikad 1 – XI – 1937 Pazartesi, Büyük Millet Meclisi Kütüphanesi, 1-11-1937.

[8] Atilla Oral, Atatürk’ün Sansürlenen Mektubu, (80 Yıl sonra ilk kez, kendi el yazısıyla, sansürsüz!…), Demkar Yayınevi/Tarih Dizisi, Istanbul 2011, 1. Basım, sayfa 61. Orijinal el yazısı; sayfa 75.

Ayrıntılı bilgi için bakınız;

https://belgelerlegercektarih.wordpress.com/2012/05/04/m-kemal-ataturk-ikre-bismi-rabbi-safsatasi-hasa/

 

**********

 

Kadir Çandarlıoğlu

 

**********

 

Alıntılarda şu şekilde kaynak belirtiniz:

http://www.belgelerlegercektarih.com

*

*

48 comments on ““M. Kemal Atatürk’ün son sözü Aleykumüsselam’dı” Yalanı

  1. GERİ BİLDİRİM: Atatürk 89 yıl önce bugünü gördü, Atatürk’ün Ortadoğu halkları kehaneti yalanı, Atatürk’ün Amerikalı Gazeteci Marcosson’a verdiği röportajın tam metni « Belgelerle Gerçek Tarih

  2. GERİ BİLDİRİM: Allah’ın selamını kaldıran da Atatürk – Selâmün Aleyküm yerine Merhaba Asker « Belgelerle Gerçek Tarih

  3. Çok güzel yazmış gülerek okudum peki şunları neden yazmamış elmalı hamdiye kendi cebinden verdiği parayla kuranı Türkçeleştirip o sahte hacı hocalara kanmasınlar diye kuranı türkçeçeşlitirip herkesin anlamasını sağlamış neden diyanet işlerini kurmuş neden meclisi cuma hutbesiyle açtırmış bunları söylerlerse o poh pohçu yalancı hocalar dumur olucağı için tabiki o saat meseleside son sözüde doğrudur saati sorması ölmeden önceki akşamdır saat kaç diye 3 4 defa sormuştur ki arapçayı bırakıpta neden türkçeye dönmüşmüş bizim resmi dilimiz Türkçedir arapça değil ve sen çok biliyosun ya kuranı allahın en nefret ettiği şeylerden biride kuranı boş boş okuyupta hiç bişiy anlamadan okumak olması ki Atatürk selamlaşmalarında annesinin elini selamın aleyküm sabahın hayrolsun şeklinde öpmeden bi yere gitmediği bilirmisin kurtuluş savaşında harbe çıkmadan cepisindeki askerlerle namaz kıldığını bilirmisin ve yine Önce Allahın sonra Mustafa Kemal ve Silah arkadaşları sayesinde bügün rahatca cuma namazını kıldığının farkındamısın bu ülkede ezan sesini onun sayesinde duyduğunun farkındamısın ve hz alinin bi sözünü bilirmisin Herkesi affedin ama vatan hainlerini asla bu ülkekinin kurucusunu karalamak nedir bunu kendin düşün ve Müslüman birine asla kafir demeyin ayeti yada hadisi vardı sanırım ya Atatürk müslümansa ve sen bunun aksini yaymaya çalışıyosun öbür dünyadaki akıbetini düşünebiliyormusun. Ve son olarak Hz mevlanın bir sözü vardır Ya kırdığın gönlü Allah seviyorsa? Bilemezsin, bilseydin ödün kopardı. Dokunamazdın.Hesap günü geldiğinde bunu yazan ve senin bunu yaydığın için Mustafa kemalin gönlünü kırarsan ve kırdığın gönlüde Yaratan seviyosa sonun ne olur düşündünmü ?

      • o sizin kendi düşmanlığınız ve cehaletinizden. ya da işinize öyle geliyor. dünyada faydali bir iş yapabilecek olsanız onu yapardınız ölmiş bir adamla tüm dünyanın hayranlığını kazanacak kadar önemli bir insanla uğraşmak dünyadaki faaliyetiniz olmuş ne acı. onun okuduğu Kuran’ı gördünüz mü notlar alarak yazarak okurdu o . dine değil yobazlığa karşıydı. Allah’ın da sevdiği kullarından olmasa yaptığı her işte böyle muzaffer olabilir miydi ? sevmemekte haklısınız böyle abesle iştigal edenleri dini çarpıtıp söylem haline getirenleri ruhunda temiz duygular besleyemeyenleri pek tutmazdı yani o da yaşasaydı sevmezdi sizi büyük ihtimal. ve ben sizin dinle imanla bir işinizin olduğunu da düşünmüyorum. çarpık dünyanıza Kuran-ı Kerim gibi yüce bir kitaptan bir ayetlik bile delil bulamazsınız. okumamışsınız hissetmemişsiniz Allah sizi ıslah etsin.

         
      • @sude yener, yorumun icin sagol ama bizden biri dünyanin hayranligini kazandiysa orada bir düsünmek lazim. Dünya bu adamin neyini takdir etti de bu denli bir hayranlik besliyor kendisine? Hz. Peygamber sallallahu aleyhi ve sellem efendimize bile düsman olan bu insanlar neden M. Kemal’e hayranlik besliyor? Hic düsündün mü? M. Kemalin ölmüs olmasi bir sey ifade etmez, zira biz onun sahsina degil ideolojisine karsi mücadele ediyoruz. Onun okudugu Kur’an’i gördük evet ama “nicin” okumus bunu da bilmeniz gerekir. Sadece görmekle olmaz, sebebini bilmek gerekir. Napolyon da Kur’an okurdu, elin papazlari ve hahamlari da okuyor. Burada mühim olan okuma sebebidir. Eger M. Kemal Kur’an okumakla müslüman oluyorsa, dinsizlikle alakali okudugu kitaplardan dolayi da dinsiz olmasi icab etmez mi? M. Kemal’in Kur’an’i okumasi degil, Kur’an’i tatbik etmesi gerekirdi. Kur’an’da devletin uymasi gereken kanunlar var ve maalesef kemalist rejim bunlara uymuyor. Uymadiktan sonra Kur’an’in okunmasinda ne gibi bir fayda mülahaza ediyorsunuz?

        Kaldi ki M. Kemal’in Kur’an okumasi ibadetin Türkcelestirme calismalari esnasindadir. Hatta yanlis bir mealden okudugu bir ayete “hezeyan” diyebilmistir. Insanlarin Tebbet Suresinin manasini anladigi takdirde bu sureden “tiksinecegini” söylemistir. Sözlerinizden anlasildigi kadariyla siz din mevzuunda hassassinz. O halde böyle bir adami nasil müdafaa edebiliyorsunuz?

        Muzaffer olmak icin Allah’in sevdigi kul olmaya gerek yok. Allah Teala zalimlere mühlet verir, ki bu ayetle sabittir. NItekim Firavun’a da mühlet vermis, Firavun da muzaffer olmus, Hz. Hüseyin’e karsi Yezid de muzaffer olmus, Filistin cephesinde ingilizler de M. Kemal’e karsi muzaffer olmus. Uhud savasinda Mekkeli müsrikler, Hz. Peygamber sallallahu aleyhi ve sellem efendimizin ordusuna karsi muzaffer oldu. Ne yapacagiz simdi? Muzaffer olan Allah Teala’nin sevgili kulu, digerleri degil mi diyecegiz? Böyle bir anlayis olabilir mi? Ayrica davamiza Kur’an-i Kerim’den bir ayetlik delil bulamayacagimizi iddia ediyorsunuz, halbuki bu mevzuda bir degil onlarca ayet gösterebilirim.

         
  4. admin güzel paylaşım bu millete çok çektirdiler kuranları topladılar ,camileri ahır yaptılar ,dinimizi yaşayabileceğimiz bütün alanları yasakladılar, dini bütün insanları ötekileştirdiler , değerli hocaları asıp kendi adamlarını hoca die piyasaya çıkardılar bütün hocaların adını sahtekara çıkardılar ve şimdi bizden o adamı sevmemizi bekliyorlar ama çok beklerler bu millet uyandı (şimdi biri çıkar atatürk olmasa sen gavur babanın oğlu olurdun der atatürk müslümanlara en büyük kötülüğü halifeliği kaldırarak yaptı müslümanların birlik olmasını engelledi şu an dünyadaki müslümanların eziyet çekmesinin bir numaralı suçlusu atatürk kim ne derse desin !)

  5. Beğenerek takip ediyoruz paylaşımlarızı. Elinize sağlık. İlk okuduğumda bir şok geçirmiştim. Belgeleri gördüğümden sesimi de çıkartamadım. Yalan tarihle büyümüşüz

  6. Elinize emeğinize saglik kaynaklarla desteklenmis.Bu konu hakkinda hic bi bilgim yoktu sayenizde ogrendim.Calismalarinizda basarilar dilerim.

  7. Öncelikle şunu söylemek istiyorum. Yok İslam alfabesini(!) kaldırdı yok halifeliği kaldırdı. Bunlar artık ikna edici gelmiyor başka nedenler bulun. Allah Kuran’ı Kerim i, tevhid dinini, adaleti sadece Araplar’a göndermedi. İslam tüm dünyaya gönderildi sadece Araplar’a değil. Sizin şu yaZılarınız sizin ne kadar Arap milliyetçisi olduğunuzu çok da güzel ortaya koyuyor. Arap mısınız ermeni misiniz Kürt müsünüz bilmem ama Türk olmadığınız kesin. Neyse konumuza dönelim. Allah beni bu dünyaya Arap olarak göndermedi Arapça konuşan birisi olarak gönderdi bu benim seçimim değil Rabb’imin bana lutfettiği kaderdir. Amenna! Hiçbir şikayetim yok Allah’a da hamd etmekten hiç vazgeçmedim bu güne kadar. Ona hiçbir zaman beni neden İslam alfabesi(!) bilmeyen Türkçe konuşan biri olarak gönderdin demedim. Ama sizin bu dayatmalarınız o kadar çirkin ki Allah’ın dili (haşa!) araapçaymış gibi konuşuyorsunuz. Halifelik benim gözümde Hz Ali dne sonra (malesef) bitmiştir. Insanları din uğruna kandıran din tüccarlarından tarihte de çok çekti bu millet hala da çekiyor. Buyrun bu da benim belgem aksini ispatlayınca ya da bunlara da bi kılıf veya yalan bulunca bana haber verin.

    Son Hastalığı

    Atatürk’te son senelerde halsizlik, yorgunluk gibi şikâyetler başlamıştı. Zamanla halsizlik artar, renginde ve yüzündeki çizgilerde değişikliklerle beraber, altın gibi sarı saçlarına kır düşmeye başlar. Zaman zaman yüzü sararıp solar, elleri balmumu rengini alır.

    Atatürk, uykudan kalktıktan sonra kendini halsiz hissetmektedir ve bu halsizliğini analjezik sedal tabletler alarak gidermeye çalışmaktadır. Bazen de halsizliklerini alkolle gidermek için sofraya zamanından evvel oturduğu da vaki olurdu. Akşam yemek zamanlarına doğru “ah!… of!…” gibi mecalsizliğini gösterir ve neşesizliklerini artık gizleyemez olur. Soğuğa karşı direnci azalmış, rengi soluklaşmıştır. Tahammül ve toleransı azalmış, sinirli olmuştur.

    İştahı oldukça azalmış, renginde solgunluk artmıştır. 1937 yazında Florya’da iken bir gün idrarından kan gelir. Bu şikâyetlerine iki önemli şikâyet daha, kaşıntılar ve burun kanamaları ilave olur. Kaşıntıların karınca ısırmasından kaynaklandığı düşüncesi ile Dolmabahçe Sarayı ilaçlanır.

    1937 yılı içinde evvela uzun sürelerle, sonraları sık sık olarak burun kanamaları görülmeye başlar. Doktorlar tarafından tedavi edilse de bu kanamalar devam eder. 27 Şubat 1938 günü Balkan İttifakı’na dahil devletlerin Dışişleri Bakanları şerefine Çankaya’daki Hariciye Köşkü’nde bir yemek ve yemeği müteakip bir de suare verilir. Atatürk burnu kanadığı için geç gelir. Suarede bulunan dönemin Sağlık Bakanlığı Müsteşarı Dr. Asım Arar şunları söylemektedir: “Burun kanamaları, kaşıntılar, son zamanlarda kendisinde müşahede ettiğim yorgunluk ve halsizlik şikâyetlerine ilaveten kendisinde hudutsuz alkol iptilasını da bu hadiselere ilave edince Atatürk’ün aman vermez bir hastalığın pençesinde büyük bir felakete sürüklenmekte olduğunu düşünmeye başladım. Derhal kararımı verdim, endişelerimi hükümet erkânına haber vermek lazımdı.”

    Dr. Asım Arar, konuyu önce İşçileri Bakanı Şükrü Kaya’ya söyler, sonra da birlikte Başbakan Celal Bayar’a aktarırlar. Celal Bayar Atatürk’le görüşür ve Türk doktorların bir konsültasyon yapmasına karar verilir. 28 Şubat 1938 günü Çankaya’da Dr. Neşet Ömer İrdelp, Dr. Akil Muhtar Özden, Dr. Hüsamettin Kural, Dr. Asım Arar ve Dr. Ziya Naki Yaltırım’dan oluşan bir hekim grubu tarafından muayene edilir. Muayenesinde kaburga kavsini üç parmak geçen sert kıvamda karaciğer, iki parmak geçen dalak büyüklüğü ile gözlerinde hafif bir sarılık tespit edilir. Ödem ve asit tespit edilmemişti. Dr. Ziya Naki Yaltırım tarafından yapılan kulak burun boğaz muayenesinde de burunda iki sathi yara tespit edilir. Köşkün kütüphanesinde Başbakan Celal Bayar’ın da katılmasıyla yarım saat devam eden tartışma ve değerlendirme yapılır.

    Hastalığın karaciğer hastalığı, siroz başlangıcı olduğu ve bunun en önemli sebebinin alkol olduğu kabul edilir. Alkolün tamamen yasak edilmesi ve sıkı bir bedenî istirahat halinde bulunmasına karar verilir. Başbakan Celal Bayar, Atatürk’ün ruh halini göz önüne alarak içki yasağının devamlı olarak değil muayyen bir süre konulmasını, sonra tekrar uzatılmasını söyler. Raporu Dr. Asım Arar yazar ve bütün doktorlar imzalar. Heyet halinde tekrar Atatürk’ün yanına gidilir. Yanında İsmet İnönü vardır. Rapor Dr. Arar tarafından okunur.

    Bu ilk konsültasyondan sonra yurt dışından bazı doktorlar da çağrılmış Atatürk onlar tarafından da muayene edilmiştir. Muayeneler bazen sadece bu doktorlar tarafından bazen de Türk doktorlarla birlikte konsültasyon şeklinde yapılmıştır. Bunların isimleri, muayene tarihleri ve muayenenin yapıldığı yerler sırasıyla şu şekildedir: Ord. Prof. Dr. E. Frank (12 Mart 1938, Ankara, Çankaya), Dr. Fiessinger (ilk gelişi: 28 Mart 1938, Ankara, Çankaya), Dr. Fiessinger (ikinci gelişi: 8 Haziran 1938, İstanbul, Savarona Yatı), Prof. Dr. Eppinger (31 Temmuz 1938, İstanbul, Dolmabahçe), Prof. Dr. Berkman (1-2-3 Ağustos 1938, İstanbul, Dolmabahçe), Dr. Fiessinger (üçüncü gelişi: 6-7 Eylül 1938, İstanbul, Dolmabahçe).

    Mustafa Kemal Atatürk, 8 Ekim 1938’de girdiği karaciğer komasından vefatına kadar doktorları başındadır. Müşterek muayene ve konsültasyonların dışında Atatürk devamlı olarak özel hekimi Prof. Dr. Neşet Ömer İrdelp’in kontrol ve gözetimindedir.[1]

    Son Sözü: “Aleykümesselâm”

    7 Kasım 1938 Salı günü saat 12.20’de Dr. Mehmet Kamil Berk tarafından üçüncü karın ponksiyonu (sıvı alma işlemi) yapılır. Ponksiyon’dan sonra, ateşi biraz yükselmiş olmakla birlikte, epeyce rahatlamış, akşam saat 20.00’den, gece yarısına kadar sakin uyumuştu. Aynı gece yarısı uyanmış, saat 02.00’den sonra hafif bir unutkanlık hali başlamış ve bu dört saat kadar sürmüştür.

    Atatürk’ün doktorlarından olup, hastalık sürecinde yaşananlarla ilgili olarak anılarını (notlarını) yazan birkaç doktordan birisi olan Dr. Akil Muhtar Özden’in 8.XI.1938 tarihli günlük notlarına göre 7 Kasım saat 18.00’den sonraki gelişmeler şu şekildedir:

    “Gece fena geçti, derin confusion mentale (düşüncede, akli çalışmalarda karışıklık) var. Bu sabah daha açıktır. Saat 18.00’de iki defa kay etti. Akşama doğru yine dimağî teşevvüşler oldu ve geceye doğru fazlalaştı. Observation (müşahede, gözlem) kâğıdından aldığım satırlar:

    Saat 24’e kadar sakin. Saat 24’te etrafındakileri tanımıyor (ördek-idrar kabı olacak- meselesi!) sonra yine 2’ye kadar uyuyor, sakin. 2.10’da uyanıyor.

    Bay Rıdvan’ı çağırıyor, uyuyamadığından şikâyet ediyor:

    — Hayret Monşer! Diyor. Bir sigara istiyor, içiyor. Bu daha bitmeden ikinci bir sigara daha istiyor. Onun da yarısını içiyor. Evvelâ:

    — Beni gezdir, diyor, sonra:

    — Beni sağ tarafıma yatır, diyor. Ört, ört diye emrediyor. Bay Rıdvan çıkmak istiyor.

    — Nereye gidiyorsun? Of beni kaldır, belki bir şey olur, diyor. Yatırılıyor, uykuya dalıyor, 4.40’ta tekrar sesleniyor:

    — Bir şey yiyeyim, diyor. Lakin yiyecek getirilinceye kadar tekrar uykuya dalıyor. 6.00’da uyanıyor. Süt veriliyor.

    — Denizde bir motor sesi var. Bu nedir? Diye soruyor ve tekrar uyuyor.

    7.40’ta:

    — Rıdvan! Diye çağırıyor. Bir şey ister gibi bir jest yapıyor. Lakin istediğini ifade edemiyor.

    Nihayet çay istiyor. Ördek getiriliyor. İdrar ediyor. O esnada:

    — Beni kaldır diye ısrar ediyor.

    — Ördek var, deniyor.

    — Of! Of! (diyor). Bir şey söylemek istiyor. Lakin kelimeleri bulamıyor. Gözleri açık. Ama dalgın. Derece alınıyor. 36.5 deniyor. Bir şey söylemiyor. 8.20’de Bay Rıdvan giriyor.

    Sütlü çay getiriyor. İstemediğini anlatmak istiyor. Sözlerini bulamıyor. Başka bir şey istiyor. Adını bulamıyor. Birçok maddelerin ismi söyleniyor. Nihayet Poriç’te duruyor. Saat 10.00’da verileceği söyleniyor.”[2]

    Atatürk, 8 Kasım 1938 günü çok yorgun olmakla birlikte sakindi. Doktorlar sıra ile yanına geliyor, gerekli tedaviyi yapıyorlardı. O gün gıda olarak saat 6.00’da altı kaşık sütlü kahve, 8.30’da beş kaşık sütlü çay, 11.00’de bir miktar yulaf unundan puriç, 13.00’de altı kaşık süt, 15.00’i 10 geçe biraz çorba ve 17.15’de dört kaşık elma suyu almıştı.[3]

    8 Kasım 1938 günü saat 18.00’den sonraki gelişmeleri Cumhurbaşkanı Genel Sekreteri Hasan Rıza Soyak’tan aynen dinleyelim:

    “Saat 18.00’den sonra yanından ayrılıp, günlük işlerimle meşgul olmak üzere büroma inmiştim; çok geçmeden fenalaştığını telefonla bildirdiler (saat 18.55). Telaşla hususî daireye koştum; yatak odasının iç içe olan iki kapısı arasındaki boşlukta Ali Kılıç duruyordu. Odaya girdiğim zaman Atatürk’ü şu vaziyette gördüm: Yatağın ortasında, iki elini yanlarına dayamış, oturuyor ve mütemadiyen öğürerek: “Allah kahretsin” diye söyleniyordu; ara sıra da hizmetçilerin tuttukları tasa koyu kahverengi bir mayi (pıhtılaşmış kan) çıkarıyordu.

    Nöbetçi Doktor Abrevaya ile o sırada yetişen Prof. Dr. Neşet Ömer İrdelp kendisine yine bir taraftan bazı ilaçlar enjekte etmeye, bir taraftan da buz parçaları yutturmaya başladılar; bir aralık sağında bulunan tuvalet masası üzerindeki saate baktı; her halde iyi göremiyordu ki bana sordu:

    “Saat kaç?..”

    Cevap verdim:

    “7.00 Efendim.”

    Aynı suali bir iki defa daha tekrar etti, aynı cevabı verdim. Biraz sükûnet bulunca yatağa yatırdık; başucuna sokuldum:

    “Biraz rahat ettiniz değil mi efendim?..” diye sordum.

    “Evet!..” dedi. Arkamdan Neşet Ömer İrdelp yanaşıp rica etti:

    “Dilinizi çıkarır mısınız efendim?..”

    Dilini ancak yarısına kadar çıkardı; Dr. İrdelp tekrar seslendi:

    “Lütfen biraz daha uzatınız!..”

    Nafile!.. Artık söyleneni anlayamıyordu; dilini uzatacağı yerde tekrar tamamen çekti; başını biraz sağa çevirerek Dr. İrdelp’e dikkatle baktı ve “ALEYKÜMESSELÂM” dedi; son sözü bu oldu ve ikinci ponksiyondan tam 30 saat sonra komaya girdi.”[4]

    Aynı gelişmeler Dr. Akil Muhtar Özden’in 9.XI.1938 günlü notlarına şu şekilde yansıyor:

    “Gece, zavallı Atatürk tekrar komaya girdi. Adalî secousse (sekus)lar (sıçramalar) var. Akşama doğru traşe (nefes borusu) ralleri (dolgunluk sesleri) başladı. Serum şırıngaları. Agoni (can çekişme). İdrar 560 (cm küp).”[5]

    Son 38 Saat 5 Dakika: “Son Dünya Uykusu”nda Neler Oldu?

    Önce Tanıkları Dinleyelim

    Atatürk, son sözü olan “ALEYKÜMESSELÂM”dan sonra tekrar ağır bir komaya girmiştir. 8 Kasım Saat 19.00’dan beyin ölümünün gerçekleştiği 10 Kasım 09.05’e kadar 38 saat, 5 dakika geçmiştir. Bu süreçte neler yaşanmıştır? Komadaki Atatürk’ün vaziyeti nasıldır? Doktorlar neler yapmıştır? Bütün bu soruların cevabını önce hastanın yanında bulunanların anılarında arayalım. Son süreci Cumhurbaşkanlığı Genel SekreteriHasan Rıza Soyak şu şekilde anlatmaktadır:

    “Bu seferki koma devresi sakin geçiyor; Dev Adam, yatağında âdeta uyur gibi yatıyor; gerçi ara sıra küçük ihtilaçlarla hafif sıçrar gibi oluyorsa da bu asabî haller her defasında ancak birkaç saniye sürüyor ve tekrar sükûna kavuşuyordu.

    Saatler ilerledikçe hançeresinde yavaş yavaş kesik hırıltılar başlamıştı.

    Doktorlar bir an bile Saraydan ayrılmıyorlar ve her zaman olduğu gibi canla, başla vazifelerini yapıyor, ilmin emrettiği bütün tedbirleri alıyorlar; ara sıra (Ouabain), (Huile Camphre) enjeksiyonlarla beraber (Glycose) seromu yapıyorlar… Ne çare ki bunların hiç birisi müessir olamamakta, Büyük Kurtarıcı anbean ölüme yaklaşmaktadır.

    Koma devresinde yayınlanan raporlar:

    8 Kasım 1938 Salı saat: 23.00: Bugün saat 18.30’da hastalık birdenbire normal seyrinden çıkarak şiddetlenmiş ve sıhhî vaziyetleri yeniden ciddiyet kesbetmiştir; hararet derecesi 36.4, nabız muntazam 100, teneffüs 22’dir.

    9 Kasım 1938 saat: 10.00: Geceyi rahatsız geçirdiler; umumi hallerindeki vaziyet ciddiyetini muhafaza etmektedir. Hararet derecesi 36.8, nabız muntazam 128, teneffüs 28’dir.

    9 Kasım 1938 saat: 20.00: Bugünü yorgun ve dalgın geçirdiler. Umumî ahvaldeki ciddiyet biraz daha ilerlemiştir. Nabız muntazam dakikada 124, teneffüs 40, hararet derecesi 37.6’dır.

    9 Kasım 1938 saat: 24.00: Saat 20.00’den itibaren dalgınlık artmıştır. Umum ahval vehamete doğru seyretmektedir. Hararet derecesi 37.6, nabız 132, teneffüs 33’tür.

    1938 yılı Kasım ayının 10 uncu günü saat 9.00… Türk Vatanının Kurtarıcısı, Türkiye Cumhuriyetinin Kurucusu, Eşsiz İnkılâpçı ve beşerin Müstesna Evlâdı Büyük İnsanın fena âleminde ancak 5 dakikası kalmıştır; gözleri kapalıdır; göğsü mütemadiyen inip, çıkmaktadır.

    Odada ve bütün Sarayda derin ve ruhani bir sükût hüküm sürüyor.

    Sağ tarafta başı ucunda Operatör Mim Kemal duruyor; dr. Kâmil Berk başını onun omzuna dayamış, hıçkırıyor…

    Prof. Dr. Akil Muhtar Özden kendinden geçmiş, odanın içinde telâşlı adımlarla durmadan dolaşıyor; hem ağlıyor, hem de mütemadiyen: “Aman Yarabbi” diye mırıldanıyor…

    Ben yatağın sol tarafında ayakta duruyorum; yanımda Muhafız Komutanı İsmail Hakkı Tekçe var… Her tarafım uyuşmuş, bütün duygularım donmuş bir halde, o güzel, o nurlu çehreye dalmış, bakıyorum… Hazin sessizlik içinde kulağıma yalnız Dr. Mehmet Kâmil ve Prof. Akil Muhtar’ın hıçkırıkları çarpıyor.

    Saat tam 9’u beş geçiyor… Birdenbire gözleri açılıyor, dikkat ediyorum: Gök mavisi gözlerinde halâ bildiğimiz çelik parıltıları ışıldamaktadır.

    Bir an sert bir hareketle başını sağa çeviriyor… Bana öyle geliyor ki, bu hareketiyle etrafındakilerin şahıslarında ilahî bir aşk ile bağlandığı ve inandığı aziz milletini son defa askerce selamlamaktadır.

    Birkaç saniye sonra o Azametli Varlık, milletinin kalp ve idrakiyle beşer tarihindeki ölümsüz hayatına göçmüş bulunuyordu…

    Ben de artık hıçkırıklarımı zaptedemedim; yatağa dönüp diz çöktüm, sağ elini ellerlimin içine aldım, öptüm ve yüzüme gözüme sürdüm.

    Bu sırada Operatör Mim Kemal gözlerini kapatıyor, Mehmet Kâmil de çenesini bağlıyordu.

    Yerimden kalktım, yapılacak vazifelerim vardı; gözyaşlarımı sildim ve odadan çıktım.”[6]

    Son gelişmeler Dr. Âkil Muhtar Özden’in 10.XI.1938 günlü notlarında şu şekildeydi:

    “Ahval-i umumiye fenadır. Koma devam ediyor. Agoni ralleri var. Bir defa daha 500 cm küp Glikoz Serumu veride yapıldı. Saat 8.00’de kalbe faydası, nabzın biraz dolgun olmasıyla görünür gibi oldu. Lakin koma ve agoni devam etti. Saat 9.05’de vefat. Ben, Mehmet Kâmil Bey, Mim Kemal Bey orada idik. Herkes hazin hazin ağladı”[7]

    Atatürk’ün ölüm anında orada bulunan Dr. Mehmet Kâmil Berk vefat anını şöyle anlatmaktadır: “Yatağın ayak ucunda son saygı duruşlarını yapan Muhafız Kıtaları Komutanı İsmail Hakkı Tekçe ile Hasan Rıza ve Kılıç Ali Beyler de üzüntü içinde idi ve Hasan Rıza Bey’in üzüntülü sesi duyuldu:

    — Kılıç bak, koca bir tarih göçüyor!

    Ölümü anında bilahare rapora imza koyan hekimler, hepimiz orada idik, yalnız hükümet temsilcisi Dr. Asım Arar yoktu. Sonradan geldi.

    Dr. Akil Muhtar Bey oksijen balonunu bizzat dolduruyor ben de veriyordum. Son nefesini verdikten sonra, ona işaret ettim. Bilahare bir ipek mendille Gazi’nin çenesini, bir gazlı bezle de ayak baş parmaklarını bağladım. Ondan sonra da Hasan Rıza Bey’e (Soyak) haber verdik.”[8]

    27 Şubat 1938’de ilk olarak Atatürk’ün son hastalığının teşhisini koyan konsültasyon heyetinden itibaren bütün gelişmeleri yakından takip eden ve sürecin içinde bizzat yer alan Sağlık Bakanlığı MüsteşarıDr. Asım Arar son gelişmeleri (o sırada görevli olarak Ankara’da bulunmaktadır) şu şekilde anlatmaktadır:

    “(…) Günler bir yandan ilerliyor, aynı zamanda Atatürk’ün hali de gittikçe kötüleşmekte devam ediyordu. Nihayet Kasım ayı geldi. Her gün gelen haberler ve aldığımız malumatla üzgün bir halde idik. Kasım ayının sekizinci Salı günü akşamı Ankara’daki evimde oturup İstanbul’dan telefonla verilmesi mutad hükmüne girmiş olan haberlere intizar ederken birden telefon çaldı ve İstanbul’dan ve Dolmabahçe sarayından arandığımı santralden bildirdiler. Kısa bir zaman sonra Sıhhat Vekili (Sağlık Bakanı) Dr. Hulûsi Alataş karşımda konuşmağa başladı. Yalnız bu akşam, başka günlerden farklı olarak, bana vekilin sesinde çok derin bir hüzün ve ye’sin in’ikasını belirten bir ihtizaz var gibi geldi.

    Birkaç saniye sonra öğrendiğim şeyden bu hissimde yanılmamış olduğumu anlamış bulunuyordum. Dr. Hulûsi Alataş bana Atatürk’ün altı, yedi saatten beri, yani aşağı yukarı öğleyi müteakip başlamış olan derin bir koma içinde bulunduğunu bildiriyordu. Bu haberi alınca büyük bir ye’is ile sarsıldım. Takriben on aydan beri bir şifa ümidi bulmak için her çareye başvurulmasına rağmen bu büyük Türk’ün hayatını ve mevcudiyetini kemiren hastalığın mukadder ve şaşmaz olan feci akıbetine doğru gittiğinden artık şüphe edemezdik. Esasen bundan evvel zuhur ettiğinden bahsettiğim komadan sonra bu ikinci ve devamlı dalgınlığın görülmesi ile de hastalıktaki vahametin artmış olduğuna hükmetmek gayet tabii idi ve ben bu hali artık son devrenin bir başlangıcı olarak telakki etmekte bir an bile tereddüt etmedim.

    Aldığım bu mühim malûmat üzerine vakit kaybetmeden Büyük Millet Meclisi’ni açmak üzere o sırada Ankara’ya gelmiş olan Başbakan Sayın Celal Bayar’ın evini telefonla arayarak kendisiyle görüştüm ve vaziyeti arzettim. Benim ne düşündüğümü sordular. Yukarıda yazdığım endişelerimi kendilerine anlattım. Sözlerinden derin bir teessür içinde bulunduğunu hissettiğim Başbakan ile muhaveremiz burada nihayet buldu. Fakat beş, on dakika geçmemiş idi ki, tekrar telefonla Başbakan’ın evinden beni aradılar ve görüşmek üzere derakap oraya gelmemi emir ettiklerini söylediler.

    Gittiğim zaman Hariciye Vekili (Dışişleri Bakanı) sayın Dr. Tevfik Rüştü Aras ile beraber oturuyorlardı. Tekrar Atatürk’ün içinde bulunduğu vaziyetle muhtemel neticeleri hakkında istenilen izahatı verdim. Her iki devlet adamının bu esnada duydukları ve saklayamadıkları büyük acı tezahürlerini hiçbir zaman unutamam. Hemen Vekiller Heyeti (Bakanlar Kurulu) azasının daveti için emir verildi. Bir müddet sonra Ankara’da bulunan bütün vekillerle beraber Sayın İsmet İnönü ve Merhum Mareşal Çakmak da geldiler. Toplanmış bulunan bu heyet huzurunda son gelen haberlerle öğrendiğimiz Atatürk’ün durumu ve bunun hakkındaki düşündüklerimi izah ettim.

    Büyük bir ihtimalle artık son devreye gelmiş olduğumuzu söyledim. Bütün hazır bulunanların derin bir sükût içinde ve bazılarının gözyaşlarını zapt edememelerine rağmen teessürlerini mümkün mertebe izhar etmemeğe çalıştıkları görülüyordu. Birçok mühim ve hayatî vazifelerin, memleketin ve milletin istikbaline taallûk eden işlerin kendilerini beklediği bu devlet adamlarının o anda itidal ile düşünmeğe ve sinirlerine hâkim olmağa çalıştıkları belli idi. Konuşulacak şeyler bittikten sonra Başbakan’ın derakap İstanbul’a hareket etmesi ve benim de kendisine refakat etmekliğim münasip görüldü. O günlerde Ankara istasyonunda her ihtimale karşı daima islim üstünde bir lokomotif ile iki vagondan mürekkep bir hususi katar bekletilmekte idi. Bu trene binerek yola çıkmak üzere istasyona doğru hareket ettik…

    Ertesi gün 9 Kasım öğleye doğru Haydarpaşa İstasyonu’nda Başbakanı karşılamaya gelenler arasında Sayın Dr. Hulûsi Alataş’ı gözlerimle arıyor ve onun bakışından ve yüzünün ifadesinden bir şeyler anlayabileceğimi düşünüyordum. Biraz sonra gerek Hulûsi Bey’in ve gerekse Baş Yaver Celal Beyin trene doğru yürüdüklerini gördüğüm zaman çehrelerindeki ciddi ve teessürlü ifadeden hastamızın halinde herhangi bir değişikliğin olmadığına hükmettim. Biraz sonra da bu düşüncemin doğru olduğunu öğrenmiş bulunuyordum.

    Dolmabahçe sarayına gelince hemen hastayı gördüm. Bir müddettir Ankara’da bulunduğum cihetle kendisini epeyce zamandır görememiştim. Benim bıraktığım hale nazaran çok ilerlemiş olan zafiyet hali göze çarpıyordu ve derin bir uyku içinde idi. Nefes alma ve kan deveranı faaliyetlerinin ise pek muntazam olduğunu öğrendim. Etrafında o anda rahmetli hocalarımızdan Âkil Muhtar ve Neşet Ömer’den başka Dr. Nihat Reşat ve M. Kemal ve Dr. Abravaya son tıbbî vazifelerini yapmak için feragat ve gayretle çalışıyorlar ve her çareye başvuruyorlardı. Bu doktorlar her iki saatte bir değişmek üzere ikişer ikişer nöbet bekliyorlar ve hastalığın seyrine ait müşahedeleri ve tatbik edilen tedbirleri ve ilaçları kayıt ederek vazifelerini kendilerinden sonra nöbete girecek olan arkadaşlarına terk ediyorlardı. Hastanın halini görünce artık her şeyin bitmiş olduğuna kani oldum. Yalnız bütün hayatı bitmez tükenmez mücadeleler ve Türk vatanını kurtarmak için icabında katlandığı mahrumiyetler ve heyecanlar içinde geçen ve bir seneye yakın bir zamandan beri en ağır bir hastalığın pençesinde ıstırap çeken bu büyük adamın kalbi o kadar sükûn ve intizam içinde çalışıyordu ki devam edip giden komaya rağmen artık önü alınması kabil olmayacak kötü akıbetin ne vakit gelip çatacağını tayin etmek mümkün olamıyordu.

    O günü ve geceyi gözümüzü kırpmadan geçirdik. Bütün gece devam eden aynı şekildeki durum esnasında Atatürk’ü hariçten görebilenler olsaydı kendisinin rahat ve derin bir uykuda olduğunu zannetmemelerine imkan yoktu. Yalnız şu farkla ki etrafındaki ufak tefek gürültü ve hareketler sık sık müdavi tabipler tarafından nabız ve teneffüs muayenesi ve diğer tıbbî tedbirler tatbiki gibi şeylerden tamamı ile habersiz bir halde idi.

    Sabaha kadar kalp ve deveran sistemindeki intizamlı faaliyet devam etti. Otuzaltı saatten fazla devam eden bu derin uyku esnasında bu sistemdeki hayatiyet kudreti hakikaten hayrete şayan idi. Fakat sabaha karşı bu cepheden de zaaf alâmetleri görülmeğe başladı.
    10 Kasım Perşembe günü şafak vakti güneş sonbaharın güzel İstanbul’a mahsus parlak günlerinden birini müjdelerken Türkiye Cumhuriyeti’nin ve inkılâbının kurucu ve koruyucusu Büyük Atatürk’ün halinde büyük bir hezal görülüyordu. Sabahın erken saatlerinde uykusuz ve heyecan içinde geçen uzun bir gecenin sinirlerim üzerinde bıraktığı ıstırabı biraz olsun gidermek ve serin bir hava teneffüs etmek üzere dışarı çıkmak ve dolaşmak lüzumunu hissettim.

    Avdet etmek üzere iken Dolmabahçe sarayının damında sallanan Cumhurbaşkanlığı bayrağının ağır ağır yarıya indirildiğini gördüğüm zaman artık her şeyin bittiğini ve sevgili Atatürk’ün çok uzun süren son dünya uykusundan hiç açılmadan ebedi uykusuna dalarak terki hayat ettiğini anladım… Bütün bu acı düşüncelerle göz yaşlarımı zaptedemedim ve ağlayarak saraya geldim.

    Atatürk 10 Kasım 1938 Perşembe günü sabah saat 9.05’de bu fâni hayata veda etmiş bulunuyordu. Vefatında resmi kayıtlara nazaran 58 yaşında idi…

    Saraya girdiğim zaman Atatürk’e yakın olan bayanların acı feryatları ve bütün etrafın derin teessürleri ile karşılaştım. Hissettiğim ye’is ve matem o kadar büyük ve umumî idi ki kimsenin kimseyi taziye edecek hali ve kudreti yoktu. Yukarı kattaki salonlardan birinde Sayın Celal Bayar ve Şükrü Kaya’nın millete hitaben neşredilecek beyannamenin tanzimi ile meşgul olduklarını gördüm. Biz hekimlere düşen vazifelerden biri de ölüm sebeplerini bildiren fen dili ile yazılmış bir raporun hazırlanması idi. Müdavi tabiplerle görüşerek yazılacak bu raporun müsveddesini hazırladım ve raporu bütün hekimlerle beraber imzaladık…”[9]

    Son anlarında Atatürk’ün yanında bulunanlardan birisi de Kütüphanecisi Nuri Ulusu’dur. Ulusu anılarında, son gelişmeleri pek çok bakımlardan önemli olan gözlemleri ve değerlendirmeleriyle anlatmaktadır:

    “Atatürk’ün son hastalıklı devrelerinde, yani komalara girip çıktığı günlerde, doktorların ve yakınlarının dışında, yanına girip çıkabilen ender kişilerden biriydim. Zaten bilindiği gibi, çok önemli bir cümlesi vardı: ‘Özel hemşire falan istemem, bana benim çocuklarım herkesten iyi bakar.’ Evet, işte o çocukları ben ve arkadaşlarımdı.[10] Ona öyle güzel ve titiz bakardık ki doktorları dahi şaşırırlardı.

    İşte böyle girdiği komaları esnasında zaman zaman ‘Aman Yarabbim, aman Yarabbim’ diye mütemadiyen Halikından, Allah’ından yardım dilediğini gözlerimle gördüm, kulaklarımla işittim.

    Aman Allahım, aman Allahım ne acımasız günlerdi o günler… O koca dev adam, Büyük Komutan, Ulu önder Atatürk. O tüm dünyadan korkmayan, hatta tüm dünyaya kafa tutan o insan. Büyük Allah’ına, Tanrısına olan inancı ve imanıyla ‘Aman Yarabbi, aman Yarabbi’ diyerek ondan yardım bekliyordu. Bu muydu dinsiz Atatürk, bu muydu? Allah’a kitaba inanmayan, Mason Atatürk… Bunları söyleyenin Allah cezasını versin; veriyor zaten, her zaman da verecektir. Bunu yaşayanlar hep göreceklerdir.

    O sıkıntılı günler Cumhuriyet Bayramı’ndan sonra iyice arttı, Atatürk gözlerimizin önünde her geçen gün biraz daha güçsüzleşiyor adeta eriyordu. 9 Kasım günü hemen hemen kendinde değildi. Ben ve arkadaşlarım hiçbir şey yapamamanın acizliği ile sıkıntıdan üzüntüden kendi kendimizi yiyor ve sadece köşe bucakta gözyaşı döküyorduk.

    10 Kasım 1938 saat dokuzu beş geçe Atatürk’üm son nefesini veriyor. Odada bulunan herkes komada, Büyük Komutan göz göre göre gidiyor, kimse bir şey yapamıyor ve son nefesini veriyor. Hiç unutmuyorum, Atatürk öldü der denmez, oda kapısının önünde nöbet tutan genç bir teğmen şöyle bir başını havaya kaldırdı ve küt diye koca vücuduyla kalıp gibi yere düştü, bayılmıştı. Bir tarih göç etmişti, biz ne yapacaktık. İlk telaş sonunda doktorları son muayeneleri yaptılar, çenesini Dr. Kamil Berk, Mim Kemal Öke Bey gözlerini yavaş yavaş kapatıp, bir mendille bağladılar.[11] Bilahare yüzünün maskının alınması gerektiği söylendi. O anda şaşırmış vaziyette odada bulunanlardan kimse cesaret edemzken, ben hemen atıldım ve ‘ben yapayım’ dedim. Gerekli onay bana verildikten sonra, hemen gerekli levazımatlar getirildi, başucuna iliştim, o güzel yüzünü sevip okşayarak, onu bu ölüm halinde dahi incitmekten korkarak, yüzünün mask’ını aldım, işimi bitirdim. Ne kötü kaderdi bu.[12]

    Bilahare o zamanlar Başvekil Celal Bayar olmak üzere Riyaset-i Cumhur yaver ve memurları ile müstahdemler, manevi huzurunda tazim duruşunda bulundukları bir sırada ve doktorların ölüm raporunu hazırlamaları bitiminde, Şef İbrahim’le ben hiç kimseye bir şey söylemeden ve de emir almadan, her gün Dolmabahçe Sarayı’nın üzerindeki bayrağı çekme ve indirme vazifesini yapan saray müstahdemi Hüseyin Efendi’nin rehberliğinde, muayede salonunun kubbesi üzerinde dalgalanan Riyaset-i Cumhur sancağının, yarıya indirmek için kurşun kaplı kubbenin tam zirvesine kadar çıktık ve bu ameliyeyi yaptık. O ara Salih Bozok’un, odadan çıkıp merdivenleri koşa koşa inip bir odaya girerek intihar gişimiyse bizi ikinci bir büyük üzüntüye soktuysa da, bilahare yapılan acil operasyonla kurtulması sevindirdi.

    Günlerdir Atatürk’lerinin sıhhi durumu hakkında endişe içinde bulunan binlerce vatandaş Gümüşsuyu sırtlarından ve meydanlardan bizim sancağı yarıya indirmemizi görünce, acı gerçeği öğrenmişler ve hıçkırıklar içinde, sarayın kapılarına doğru akın akın gelmeye başlamışlardı.

    Tüm İstanbul’a acı haber bir anda yayılmıştı. Binlerce insan, yaşlısı, genci, kadını, erkeği, herkes hıçkıra hıçkıra Atatürk’ün arkasından gözyaşı döküyordu…”[13]

    Atatürk’ün ölümünden önceki son 38 saat 5 dakikalık zamanı o süre içinde yanında bulunanlar, olayın tanıkları bu şekilde anlatmaktadır. Acaba bu süre ile ilgili resmi belgeler, kayıtlar ne demektedir? Anılar bu kayıtlarla doğrulanmakta mıdır? Çelişmekte midir? Şimdi de bu soruların cevabını verelim:

    Ekim ve Kasım Aylarında Hükümetçe Yayınlanan Resmi Raporlar Ne Diyor?

    Atatürk’ün 16 Ekim 1938 günü öğleden sonra birdenbire kısa (5-6 saat) süren bir komaya (dalgınlık) girmesi üzerine hastalığın artık iyice ciddiyet kazandığını düşünen Hükümet, “milleti büyük şefin hâlinden ve hastalığın mahiyetinden haberdar etmeği artık bir mecburiyet olarak telakki etmeğe başladı ve ilk defa olarak ayın 17nci günü ‘Riyaseti Cumhur Umumî Kâtipliğinden’ kaydı ile bir bülten neşredildi.”[14]

    17-23 Ekim 1938 tarihlerine ait olarak toplam 11 adet “bülten-rapor” yayınlanmıştır. Bunların 17 Ekim tarihli ilki üç madde ve üç fıkradan oluşmak üzere toplam altı maddelik bir açıklamadır. Hastalığın seyri ve geldiği aşama ile hastanın nabız, teneffüs, hararet derecesi (ateşi) gibi konuların yer aldığı bu ilk raporun son maddesinde “müteakip sıhhi vaziyet raporları neşredilecektir” denilmiştir. Bundan sonra yayınlanan 9 adet rapor standart olarak iki maddedir ve hastanın durumu genellikle 2. Maddede açıklanmıştır.

    Bir haftanın sonunda hastanın hali normal seyrine dönünce 23 Ekim 1938 günü bir rapor daha yayınlanarak 8 Kasım 1038 gününe kadar, Atatürk’ün sağlık durumunu kamuoyuna duyuran günlük rapor yayınlanmasına ara verilmiştir. Müdavi (Devamlı) Doktorlar: Prof. Dr. Neşet Ömer İrdelp, Prof. Dr. M. Kemal Öke, Dr. Nihat Reşat Belger; Müşavir (Danışman) Doktorlar: Prof. Dr. Âkil muhtar Özden, Prof. Dr. Hayrullah Diker, Prof. Dr. Süreyya Hidayet Serter, Dr. Mehmet Kâmil Berk ve Dr. Abrevaya Marmaralı tarafından imzalanan 23 Ekim Tarihli raporun ikinci maddesi şu şekildedir: “Bir hafta evvel zuhur eden ârazlar tamamile geçmiştir. Nabız muntazam, kuvvetli 80, teneffüs 19, hararet derecesi, 36.8 derecedir. Hastalık normal seyrine avdet etmiştir. Günlük tebliğ neşrine lüzum kalmamıştır.”[15]

    Yukarıda anılara dayalı olarak ortaya konulduğu gibi; Atatürk’ün hastalığı 7 Kasım 1938’den sonra yeniden ağırlaşmış ve 8 Kasım 1938 günü son koma hali başlamıştır. Bu gelişmeler üzerine Hükümet günlük raporları tekrar yayınlamaya başlamıştır. Bu son dönemde hastalığın seyri dört adet günlük bülten-raporla kamuoyuna açıklanmıştır. Yukarıda isimlerini verdiğimiz “Müdavi ve Müşavir Doktorlar”ın imzasını taşıyan bu raporlar konumuz açısından önemlidir. Bu nedenle aynen aşağıya alıyoruz:

    “İstanbul 8 (a. a.)- Riyaseticumhur Umumî Kâtipliği’nden:

    1. Bugün İkinciteşrin (Kasım) sekizinci Salı günü, saat 23’te Reisicumhur Atatürk’ün sıhhî vaziyetleri hakkında müdavî ve müşavir tabibler tarafından verilen rapor ikinci maddededir.

    2. Bugün saat 18.30’da hastalık birdenbire normal seyrinden çıkarak şiddetlenmiş ve sıhhî vaziyetleri yeniden ciddiyet kesbetmiştir. Hararet derecesi 36.4, nabız muntazam 100, teneffüs 22’dir.

    Dün saat 10’da neşrolunan tebliğ:
    İstanbul 9 (a. a.)- Riyaseticumhur Umumî Kâtipliği’nden:

    1. Reisicumhur Atatürk’ün sıhhî vaziyetleri hakkında müdavî ve müşavir tabibleri tarafından bu sabah saat 10’da verilen rapor ikinci maddededir.

    2. Geceyi rahatsız geçirdiler. Umumî hallerindeki vaziyet ciddiyetini muhafaza etmektedir. Hararet derecesi 36.8, nabız muntazam 128, teneffüs 28’dir.

    Dün saat 20’de neşrolunan tebliğ:
    İstanbul 9 (a. a.)- Riyaseticumhur Umumî Kâtipliği’nden:

    1. Reisicumhur Atatürk’ün sıhhî vaziyetleri hakkında müdavî ve müşavir tabibleri tarafından bu akşam saat 20’de verilen rapor ikinci maddededir.

    2. Bugünü yorgun ve dalgın geçirdiler. Umumî ahvaldeki ciddiyet biraz daha ilerlemiştir. Nabız muntazam, dakikada 124, teneffüs 40, hararet derecesi 37.6’dır.

    Dün saat 24’te neşrolunan tebliğ:
    İstanbul 9 (a. a.)- Riyaseticumhur Umumî Kâtipliği’nden:

    1. Reisicumhur Atatürk’ün sıhhî vaziyetleri hakkında müdavî ve müşavir tabibleri tarafından bu gece saat 24’te verilen rapor ikinci maddededir.

    2. Saat “20”den itibaren dalgınlık artmıştır. Umumî ahval vahamete doğru seyretmektedir. Hararet derecesi 37.6, nabız 132, teneffüs 33’tür.”[16]

    Görüldüğü gibi Hükümet tarafından kamuoyuna duyurulan günlük bülten-raporlardaki bilgiler anılarla birebir örtüşmektedir. Hastalığın seyri bu raporlara da tanıkların anlattıkları şekliyle yansımaktadır.

    Son Nöbet Defterlerindeki Kayıtlarda Ne Yazıyor?

    Bir Cumhurbaşkanı olarak Atatürk’ün her anı kayıt altındadır. Özellikle son hastalık süreci ve bu süreçte yaşananlar en küçük ayrıntısına kadar kayıt altına alınmıştır. Gerek resmi tebliğler, gerekse resmi makamların açıklamaları ile kamuoyu gerektiğinde bilgilendirilmiştir. Bir de bu süreci ayrıntılı bir şekilde kayıt altına alan ve günümüze ulaşan “Nöbet Defterleri” bulunmaktadır. Bu defterlerde her şey saat saat ve dakika dakika kayıtlanmıştır.

    Dönemin Sağlık Bakanlığı Müsteşarı Dr. Asım Arar anılarında bu defterler hakkında şunları söylüyor: “Ankara’ya avdetimden sonra (Eylül Ayı sonları) mutad işlerle meşgul olmakla beraber mütemadî bir dikkat ile de Atatürk’ün hastalığının seyrini takip etmekten hali kalmıyordum. Sayın Dr. Hulûsi Alataş (dönemin Sağlık Bakanı), kendisine has olan intizamperverlik ve itina ile bu hususta biz muntazaman tenvir ediyor ve her gün bana verilen tafsilattan ben de lazım gelen makamları haberdar ediyordum. Ayrıca hastanın yakın muhitiyle alâkadar olan hadiseler, ziyaretler, tertip ettiğimiz bir deftere intizam ile kayıt olunuyordu. Bu defterler bir müddet Sıhhat Vekâleti Müsteşarlık kasasında hıfz edildikten (saklandıktan) sonra, zannederim, Cumhurbaşkanlığı Umumî Kâtipliği’ne intikal etmiş idi. Herhalde şimdi orada bulunması lazım gelir. Bu defterlerde bütün olaylar, hastanın umumî durumu, hararet ve nabız, teneffüs derece ve adetleri gibi kayıtlar, tahliller neticeleri, yemek ve içmek vaziyeti, gelenler, vesaire, müşavir hekimlerin imzaları ile kaydedilmiş bulunuyordu. Ben de Ankara’da Dr. Hulûsi Alataş’ın telefonları ile bu deftere yazılan teferruat ve tafsilattan malumat alıyordum…”[17]

    Bugün için “Nöbet Defteri” olarak Atatürk’e ait iki kitap yayınlanmıştır. Özel Şahingiray tarafından 1955 yılında yayınlanan her iki kitapta da, Atatürk’ün günlük programı, ziyaretçileri, saat kaçta yattığı, kaçta kalktığı, hastalık ve tedavi çabaları ile ilgili gelişmeler ayrıntılı bir şekilde anlatılmaktadır. “Atatürk’ün Nöbet Defteri 1931-1938” adını taşıyan ve Türk İnkılap Tarihi Enstitüsü Yayını olan ilk kitap 1931 ile 1938 yılları arasındaki faaliyetleri kapsamaktadır. 3. Cumhurbaşkanı Celal Bayar’ın arşivinde bulunan bu defterler 1931-1938 yılları arasında nöbetçi yaverler tarafından, Başyaverliğe hitaben yazılmış günlük raporları ihtiva etmektedir. Bu yayın incelendiği zaman kayıtların günlük olarak tutulduğu görülmektedir. Atatürk’ün kalkış ve yatış saatleri, gün içinde gidip geldiği yerler ve zamanları ile görüştüğü (kabul ettiği) kimseler ayrıntılı bir biçimde kayıt altına alınmıştır.[18]

    İkici yayın “Son Nöbet Defteri” adını taşımakta ve iki defterden oluşmaktadır. Bu da Türkiye İş Bankası tarafından bastırılmıştır. Dr. Asım Arar’ın bahsettiği ve konumuz açısından önemli olan da bu defterlerdir. Bu defterler; Atatürk’ün, son bir ay içindeki hastalık seyrini tespit etmektedir. Günü gününe tutulmuş olan bu notlar, son bir ayın nasıl bir mücadele halinde geçmiş olduğunu göstermektedir. 3. Cumhurbaşkanı Celal Bayar’ın arşivinde bulunan bu iki defter, bir takım rakamlar ve kısa ibarelerden meydana gelmektedir.[19]

    “Bu iki defterden biri; 01. 10. 1938 Cumartesi’den, 08. 11. 1938 Salı gününe kadar devam edip, Atatürk’e verilen gıda maddelerinin cins ve miktarlarını tespit etmektedir.

    Diğer defter; 01. 10. 1938 Cumartesi’den başlayıp, 10. 11. 1938 Perşembe gününde, saat 9’u 5 geçe sona ermekte ve Atatürk’ün, 1. Nabız, 2. Derece (hararet), 3. Tansiyon, 4. İdrar, 5. Doktorların müdahalesi, 6. Ziyaretçileri tespit etmiş bulunmaktadır.

    Bu rakamlar ve kısa ifadeler, tıp ilminin, dev adımlarla ilerlemekte olduğu şu günlerde, o zaman için, tedavisi imkansız görülen bu hastalığın bertaraf edilmesi, Atatürk gibi bir dahinin kurtarılması için tıp bilginlerinin ne gibi bir tedavi usulü takip etmiş olduklarını dile getirmesi bakımından bir değer taşımaktadır.”[20] Şüphesiz Özel Şahingiray’ın bu son değerlendirmesi önemlidir. Fakat bu defterler sadece Atatürk’ün hastalığı ile ilgili olarak ne yapıldığını anlamamıza yardımcı olmakla kalmıyor, aynı zamanda bugün ortaya atılan bazı asılsız iddiaları (mesela ölüm günü ve saati ile ilgili) da çürütüyor.

    Birinci Defter’den 8, 9, 10 Kasım 1938 günlerine; İkinci Defterden de 8 Kasım 1938 gününe ait kayıtları aynen aldık. Öncelikle şunu belirtmek isteriz ki, bu kayıtlar anılarla birebir örtüşmektedir. Defterlerdeki kayıtlar her gün için yan yana iki sayfa olarak tutulmuştur. Aşağıdaki tablonun en solunda yer alan bilgiler aynı gün defterin sol sayfasındaki bilgilerdir.[21] İkinci Defter’deki yemek durumunu gösteren bilgiler 8 Kasım 1938 günü saat 18. 35’ten sonra bitmektedir. Yukarıda da belirtildiği ve aşağıdaki diğer kayıtlarda izlenebileceği gibi Atatürk yaklaşık olarak bu saatten sonra derin bir komaya girecektir. 18.35’te kanlı bir şekilde kusmaya başladığı için kendisine son olarak buz parçacıkları yutturulmuştur.

    İKİNCİ DEFTER, 8/XI/1938 SALI (YEMEK DURUMU)

    Vefat etmişlerdir.

    Dr. Akil Muhtar
    Dr. Neşet Ömer İrdelp
    N. Reşat Belger
    Dr. H. Diker
    Abrevaya
    Mim Kemal Öke

    “Aleykümesselâm” Sözünün Kur’an-ı Kerim’deki Karşılığı Ne?

    Yukarıda 8 Kasım 1938 günü Atatürk’ün son komaya girmeden önce başını sağına çevirip, biriyle konuşur gibi karşıya bakarak, “Aleykümesselâm” dediğini ve son sözlerinin bu ifadeler olduğunu belirtmiştik. Bu sözleri maalesef konuyla ilgilenenler dışında kamuoyumuz tarafından pek bilinmemektedir. Bu sözler adeta bazı çevreler tarafından “saklanmıştır” veya yok sayılmıştır. Gerçek ortaya koyduğumuz gibidir. Bu sözlerin dini inançlarımız bakımından, İslâmiyet açısından manası nedir? Kur’an-ı Kerim’de bu sözlerin bir karşılığı var mıdır? Evet vardır: Nahl Sûresi 32. Ayet.

    Kuran’ı Kerim’de Nahl Sûresi (Onaltıncı Sûre)[22] Allah’a “şirk (ortak) koşma” konusu ile başlamakta, 29. Ayet’te “O halde, içinde ebedî kalacağınız cehennemin kapılarından girin. Kibirlenenlerin yeri ne kötüdür!” buyrularak, “şirk koşanların” (inanmayanların) öldüklerinde cehenneme gideceklerini haber vermektedir. “Türkçe Açıklamalı Tercüme”yi hazırlayan bilim adamlarının açıklamaları ile; “Allah Teâlâ sûrenin başından buraya kadar, kendisinin varlığı ve birliğine, ibâdete lâyık ve müstehak olduğuna dair birçok âfâkî ve enfüsî delilleri sıraladıktan sonra, inanmayanların durumlarını ve neticede gidecekleri yerleri ve bu yerlerin kötülüğünü belirtti. Buna karşılık, bundan sonraki âyetlerde de iman edenlerin durumları ve varacakları yerin iyiliği ve güzelliği anlatılacaktır.”[23]

    Nahl Sûresi 30 ve 31. Âyetler şu şekildedir:

    “30. (Kötülüklerden) sakınanlar da, ‘Rabbiniz ne indirdi?’ denildiğinde ‘Hayır (indirdi)’ derler. Bu dünyada güzel davrananlara, güzel mükafaat vardır. Âhiret yurdu ise onlar için daha hayırlıdır. Takvâ sahiplerinin yurdu gerçekten güzeldir!

    31. (O yurt), onların girecekleri, zemininden ırmaklar akan Adn cennetleridir. Orada kendilerine diledikleri her şey verilir. İşte Allah, takvâ sahiplerini böyle mükafatlandırır.”[24]

    Atatürk’ün son komaya girmeden önceki son sözü olan “Aleykümesselâm” sözünün karşılığını 32. Âyet’te buluyoruz. Bu âyet, “melekler tarafından takvâ sahiplerinin canlarının nasıl alındığı” konusu ile ilgilidir:

    32. (Onlar, takvâ sahipleri), meleklerin, ‘Selâm sizin üzerinize olsun (selâmünaleyküm). Yapmış olduğunuz (iyi) işlere karşılık cennete girin’ diyerek iyilikle canlarını aldıkları kimselerdir.”[25]

    Türkçe çevirilerdeki farklılıkları düşünerek, 32. Ayet’in çevirisini iki değişik mealden daha alıyoruz:

    32. “Melekler, canlarını temiz insanlar olarak aldıklarına şöyle derler: “Selâm size (selâmünaleyküm); yapıp ettiklerinize karşılık olarak girin cennete!” [26]

    32. “Ki bunlar, meleklerin arınmış ve sükunet içinde iken canlarını alacakları kimselerdir: “Selâm (ve selâmet) size (selâmünaleyküm). İşlemekte olduğunuz (iyi hareketlerin, amellerin) karşılığı olmak üzere girin cennete” derler.”[27]

    Görüldüğü gibi, Atatürk’ün son komaya girmeden önce 32. Âyet’te bahsedilen ölüm anının gerçekleştiği; kendisine “selâmünaleyküm” diyen meleklere, “aleykümselâm” dediği anlaşılmaktadır. Biz burada Atatürk’ün “dindar olup olmadığı” veya “takvâ sahibi bir Müslüman olup olmadığı” konularıyla ilgili değiliz. Bunu takdir etme yetkimiz de yoktur. Ölüm yatağındaki bir insanın son sözleri bu sözlerdir, bu sözleri ve o anı Kur’an-ı Kerim Nahl Sûresi 32. Âyet bu şekilde anlatmaktadır. Takdir okuyucunun ve Atatürk’ü doğru, olduğu gibi anlamak isteyenlerindir.

    Bu araştırma aynı zamanda Atatürk’ün ölüm günü ve saati hakkında çeşitli iddialar ortaya atarak, insanların kafalarını bulandırmaya çalışanlara bir cevap niteliğindedir. Bütün resmi raporlar, nöbet defterlerindeki kayıtlar, devamlı ve danışman doktorların anıları ve nihayet olayın birebir tanıklarının ifadeleri ile Atatürk’ün son koma ve ölüm günü, saati bellidir. Atatürk, 8 Kasım 1938 Salı günü 18.30’dan sonra son komaya girmiş, bundan 38 saat 5 dakika sonra 10 Kasım 1938 Perşembe günü saat 9.05’te vefat etmiştir.
    [1] Atatürk’ün bu son hastalığı ile ilgili olarak derli toplu bir bilgi için şu eserlere bakınız: E. Akçiçek, Atatürk’ün Sağlığı, Hastalıkları ve Ölümü, s. 177 vd. Bedi Şehsuvaroğlu, Atatürk’ün Sağlık Hayatı, Hür Yayın A. Ş., İstanbul, 1981, 1-102 s. A. İhsan Özkaya, “Atatürk’ün Son Hastalığı ve Ölümü”, Milliyet, 10 Kasım 1976. Asım Arar, Son Günlerinde Atatürk, İstanbul, 1985.

    [2] “Dr. Akil Muhtar’ın Anılarıyla Atatürk’ün Son Hastalığı”, Prof. Dr. Bedi Şehsuvaroğlu, Atatürk’ün Sağlık Hayatı, Hür Yayın, İstanbul, 1981, s. 36-37.

    [3] H. R. Soyak, Atatürk’ten Hatıralar, C: II., Yapı ve Kredi Bankası A. Ş., Yayınları, İstanbul, 1973, s. 770.

    [4] H. R. Soyak, Atatürk’ten Hatıralar, C: II., Yapı ve Kredi Bankası A. Ş., Yayınları, İstanbul, 1973, s. 771.

    [5] “Dr. Akil Muhtar’ın Anılarıyla Atatürk’ün Son Hastalığı”, Prof. Dr. Bedi Şehsuvaroğlu, Atatürk’ün Sağlık Hayatı, s. 37.

    [6] H. R. Soyak, Atatürk’ten Hatıralar, C: II., s. 771-773. Metindeki imlalar aynen muhafaza edilmiştir (AG).

    [7] “Dr. Akil Muhtar’ın Anılarıyla Atatürk’ün Son Hastalığı”, Prof. Dr. Bedi Şehsuvaroğlu, Atatürk’ün Sağlık Hayatı, s. 37-38. Dr. Mehmet Kâmil Berk ve Dr. Nihat Reşat Belger tarafından, Atatürk’e ölümünden, yaklaşık olarak 3.5 saat önce damara yapılan son serum Filikoze’nin boş ampulü ile Huile Camphree ve Extr. Hepatique’in yapıldığı injecteur (şırınga) iğnesi ile birlikte Dr. Mehmet Kâmil Berk tarafından İstanbul Tıp Tarihi Enstitüsü’ne hediye edilmiştir ve halen müzenin bir vitrininde teşhir edilmektedir. Bakınız: Prof. Dr. Bedi Şehsuvaroğlu, Atatürk’ün Sağlık Hayatı, s. 94, dipnot: 48.

    [8] Prof. Dr. Bedi Şehsuvaroğlu, Atatürk’ün Sağlık Hayatı, s. 94, dipnot: 49.

    [9]Son Günlerinde Atatürk, Dr. Asım Arar’ın Hatıraları, Yayınlayan: İsmail Arar, Selek Yayınları, İstanbul, 1958, s. 58-63.

    [10] Nuri Ulusu’nun burada bahsettiği şahıslar uzun yıllardan beri Atatürk’ün hizmetinde olan Cumhurbaşkanlığı görevlileri idiler. Bunlar arasında, Berber Rıdvan, Berber Mehmet Mete, Sofracıbaşı İbrahim Ergüven, Cemal Granda, Rıza, Şoför Kazım gibi isimler sayılabilir.

    [11] “Bu mendili hatıra olarak ben almıştım, ağzından gelen en son salyasının lekesiyle bu mendil bende hatıra olarak saklıydı, ama onu ve en önemlisi üzerinden keserek çıkarttığımız külotu ve fanilasını da hatıra olarak almıştım, bendeydi. Hepsini daha evvelce bahsettiğim, o sözde basın mensubu bazı gazeteci arkadaşlar, iyi niyetimi suistimal ederek, bunları resim çekip tekrar geri getireceğiz diyerek aldılar, ama maalesef geri getirmediler. İnşallah hak ettikleri bir yerde saklıyor, duruyorlardır.” Atatürk’ün Yanı Başında Çankaya Köşkü Kütüphanecisi Nuri Ulusu’nun Hatıraları, Derleyen: M. K. Ulusu, Doğan Kitap, İstanbul, 2008, s. 236.

    [12] Nuri Ulusu’nun anlattığı bu mask alınma işini yapan Hıfzıssıhha Müdürü Dr. Nuri Hakkı Aktansel’dir. Nuri Ulusu ve Sofracıbaşı İbrahim Ergüven ona yardım etmişlerdir. Bu konuyu bir başka yazımızda ayrıntılı olarak ele alacağız.

    [13]Atatürk’ün Yanı Başında Çankaya Köşkü Kütüphanecisi Nuri Ulusu’nun Hatıraları, s. 235-237.

    [14]Son Günlerinde Atatürk, Dr. Asım Arar’ın Hatıraları, Yayınlayan: İsmail Arar, s. 56.

    [15] Bu raporların tamamı için bakınız: Cumhuriyet Gazetesi, 18-23 Birinciteşrin (Ekim), sayfa: 1, sütun: 1. Prof. Dr. Bedi Şehsuvaroğlu, Atatürk’ün Sağlık Hayatı, s. 52-55.

    [16] Bu raporların tamamı için bakınız: Cumhuriyet Gazetesi, 9-11 İkinciteşrin (Kasım), sayfa: 1, sütun: 1. Prof. Dr. Bedi Şehsuvaroğlu, Atatürk’ün Sağlık Hayatı, s. 55-56.

    [17]Son Günlerinde Atatürk, Dr. Asım Arar’ın Hatıraları, Yayınlayan: İsmail Arar, s. 54-55.

    [18]Atatürk’ün Nöbet Defteri 1931-1938, Yayınlayan: Özel Şahingiray, Türk İnkılap Tarihi Enstitüsü Yayını, Ankara, 1955.

    [19]Son Nöbet Defteri, Yayınlayan: Özel Şahingiray, Doğuş Ltd. O. Matbaası, Ankara, 1955, 1-183 s.

    [20]Son Nöbet Defteri, s. 12-13.

    [21]Son Nöbet Defteri, s. 198-107. 09. 11. 1038 Çarşamba günü kayıtları 1. Defter’de toplam 4 sayfadır. Biz 4 günlük bilgileri burada aynı tabloda birleştirilmiş olarak vereceğiz.

    [22] Nahl Suresi, 128 âyet olup, son üç ayeti Medine’de, diğerleri Mekke’de inmiştir. 68. âyette “bal arısı”ndan söz edildiği için, sûreye bu ad verilmiştir. Bakınız: Kur’ân-ı Kerim ve Türkçe Açıklamalı Tercümesi, Hazırlayanlar: Dr. Ali Özek Başkanlığında H. Karaman, A. Turgut, M. Çağrıcı, Dr. İ. K. Dönmez, S. Gümüş, Medine, 1987, s. 266.

    [23]Kur’ân-ı Kerim ve Türkçe Açıklamalı Tercümesi, Hazırlayanlar: Dr. Ali Özek Başkanlığında H. Karaman, A. Turgut, M. Çağrıcı, Dr. İ. K. Dönmez, S. Gümüş, s. 269.

    [24]Kur’ân-ı Kerim ve Türkçe Açıklamalı Tercümesi, Hazırlayanlar: Dr. Ali Özek Başkanlığında H. Karaman, A. Turgut, M. Çağrıcı, Dr. İ. K. Dönmez, S. Gümüş, s. 269.

    [25]Kur’ân-ı Kerim ve Türkçe Açıklamalı Tercümesi, Hazırlayanlar: Dr. Ali Özek Başkanlığında H. Karaman, A. Turgut, M. Çağrıcı, Dr. İ. K. Dönmez, S. Gümüş, s. 269.

    [26] Yaşar Nuri ÖZTÜRK, Surelerin İniş Sıralarına Göre Kur’an-ı Kerim Meali (Türkçe Çeviri), 74. Baskı, Yeni Boyut Yayınları, İstanbul, 2008, s. 308.

    [27] H. Basri ÇANTAY, Kur’ân Meâli, Kur’ân-ı Hakîm ve Meâli Kerîm, Yayına Hazırlayan: Prof. Dr. M. Ali Y. SARAÇ, Risale Yayınları, İstanbul, 2006, s. 270.

    Vahidüddin Enver paşanın itiraz mektubuna rağmen M. Kemal’i Anadolu’ya göndermiştir

    Sultan Vahidüddin Enver paşanın itiraz mektubuna rağmen M. Kemal’i Anadolu’ya göndermiştir

    (Fotoğraf: Enver paşanın Sultan Vahidüddin’e gönderdiği mektup. Bu mektup aynı zamanda, M. Kemal’in “Padişah” tarafından Kurtuluş Savaşı’na gönderildiğine dair bir delildir.)

    ***

    Sultan Vahidüddin, M. Kemal’in kendisini devireceğinden haberdar olduğu halde onu Anadolu’ya göndermiş ve bu hususta yapılan itirazları dahi dinlememiştir. Bu itirazlardan biri olan Enver paşanın mektubu[1]şöyledir:

    Harbiye Nezareti

    Velinimetimiz, sebeb-i hayatımız, babamız, padişahımız, efendimiz Hazretlerine,

    Yapmış olduğum tahkikat neticesi evvelce arzetmiş olduğum veçhile M. Kemal’in Anadolu’ya gönderilmesi badi-i felaketimiz olacaktır. Istanbul’da Kavaklı Sadık, Kadıköylü Kemal ve Karaağaç Fişek Fabrikası Müdürü Kürt Bilal vesaireden müteşekkil bir hey’et kurmuşlar. Fransız nakliye şirketlerinin ve bazı eşhasın maddi yardımları ile aleyhimize isyan hazırlamaktadırlar. Bendenizin hemen Rusya’ya hareketim farz olmuştur. M. Kemal’i vaki davete icabet ettiremedim. Enver benim için Yusuf Izzeddin’e yaptığını bana da yapacak demiş. Emirlerinize intizardayım efendim hazretleri.

    Tarih:

    Enver

    (Imza)

    Şifre

    21.1435

    ***

    Sultan Vahidüddin’i bu hususta telkin ve tesir altına almak ve bu suretle M. Kemal Paşa’nın Anadolu’ya gönderilmesini önlemeye çalışmak isteyen başka kimseler de vardır. Fakat O, bunların hiçbirini dinelememiş ve M. Kemal Paşa’yı her türlü imkanla teçhiz ederek Anadolu’ya göndermiştir.[2]

     

    **********

     

    KAYNAKLAR:

     

    [1] Kadir Mısıroğlu, Osmanoğulları’nın Dramı, Sebil Yayınevi, 6’ıncı basım (ilk basım 1974), Istanbul 1992, sayfa 84 – 86.

    [2] Şeyhulislam Mustafa Sabri, Islam’da Imamet-i Kübra, Yarın Gazetesi, 1 Teşrinisani 1929.

     

    CHP’nin kapattığı Camiler ile ilgili Başbakan R. Tayyip Erdoğan’ın açıkladığı o belgeler

    CHP’nin kapattığı Camiler ile ilgili Başbakan R. Tayyip Erdoğan’ın açıkladığı o belgeler

    Partisinin grup toplantısında konuşan Erdoğan, “1926-1950 arasında 513 cami satılıyor. 327 cami arsası ki bunların çoğu üzerinde cami var, bunlar da satılıyor. 1070 mescit satılıyor. Bunlarla birlikte, kilise, manastır, mezarlık gibi çok sayıda tarihi eserin satışı yapılıyor. Toplamda 3 bin 411 adet hayrat vakıf taşınmazının satışı gerçekleştiriliyor. Bunların tamamının belgesi elimizde” dedi. İşte Başbakan’ın açıkladığı o belgelerden biri…

     

    ***

    İşte Erdoğan’ın grup toplantısında yaptığı açıklamalar…

    – Bakın, bir zihniyeti bugün bu konuşmamda işleyeceğim. Ama zihniyet olarak işliyorum. Bunu bütün milletimin böyle anlamasını özellikle istiyorum. CHP, 27 Mayıs’ın öncesinde müdahaleye su taşımış, 27 Mayıs’ın hemen ertesinde de alkış tutmuş hatta silahlı güçlere emrinizdeyim diyerek, müdahale karşısında el pençe divan durmuştur. CHP bugün dahi 27 Mayıs darbesinin ilerici bir darbe olduğunu savunarak, gaflet ve delaletinden bir adım bile ileriye gidemediğini zaman zaman göstermektedir.

    – Bakın şu son dönemde, gerek 12 Eylül gerek 28 Şubat’la ilgili CHP birbiriyle çelişen açıklamalar yapıyor. Doğrudan darbeleri eleştiremeyen, müdahaleye karşı olduğunu söyleyemeyen CHP, adeta minderden kaçıyor. “Darbelere karşıyım ama” diye başlayan her ifade doğrudan doğruya darbeleri meşrulaştırmaktır. Hastalıklı ruh halinden başka bir şey değildir.

    – Çıkıyorlar, televizyonlarda gazetelerde, “ama o günkü hükümette çok hata yaptı” diyerek meseleyi meşrulaştırmaya çalışıyorlar. Siyasetçinin elbette yanlışı olabilir. Ama siyasetçinin hesap vereceği mercii TBMM’dir. Kendisini milletin yerine koyarak, kendisini TBMM’nin yerine koyarak hiç kimse gayri meşru hukuk dışı yöntemlerle siyasetçiyi hesaba çekemez, cezalandıramaz.

    – Sayın Kılıçdaroğlu, Ömer Seyfettin’in Pembe İncili Kaftan hikayesinden bahsediyor. Okumuş mu okumamış mı bilmiyorum. Bu hikayeyi birinin ona özetleyip anlatmasına ihtiyacı var. Ak Parti’nin dış politikası Pembe İncili Kaftan’da bahsedilen hayaldir. Yani el pençe divan duran bir hükümet değil. Yani Şah İsmail’in önünde sağında solunda oturacak bir yeri olmadığını görünce, büyükelçinin kendisinin pembe incili kaftanını serip onun üzerine oturması ve çıkarken almadan çıkması ve askerler onu getirdiğinde “Osmanlı’nın elçileri bile tekrar omuzlarına almaz” diyecek kadar asaletli elçilerdir. İşte Ak Parti dış politikada hayali gerçeğe dönüştürmüştür.

    – Sayın Kılıçdaroğlu iktidara geldiklerinde Yunanistan ekonomisini de kurtaracağını söylemişti. Yunanistan’ın en büyük gazetesi de “Dayan Yorgo Kılıçdaroğlu geliyor” diye haber yapıp dalgasını geçmişti. Bir Amerikalı yazarın kuyruğuna takılıp İsrail’de düşünce özgürlüğünün olduğunu söyleyen Kılıçdaroğlu, İsrail’in Nobel ödüllü Günter Grass’a koyduğu ülkeye giriş yasağını izah etsin bakalım.

    – Suriye’deki BAAS rejimiyle benzer kafayı taşıyan biri bize dış politikada öneride bulunamaz. Sen BAAS’çısın. Çok açık net ortada. Gitsin kendisi önce “Diyet” adlı hikayesini bir okuyuversin. Orayı okursa sayın Kılıçdaroğlu bizzat kendisini görecektir. Geçmişiyle yüzleşmediği sürece geçmişin diyetini ödemediği sürece, Kemal Kılıçdaroğlu darbelere karşı çıkamaz.

    – Bu ülkede darbelerin kuvözünde sadece CHP üremiştir. CHP’den başka hiç kimse darbelerden nemalanmamıştır. Daha ilk günden 28 Şubat soruşturmasının başladığı anda intikam kelimesini telaffuz edenler, samimiyetlerine kimseyi ikna edemezler. Biz intikam duygusu içinde asla değiliz. Süreç hukuki bir süreçtir.

    – İki tane kitaptan yola çıkarak 1940’lardan binlerce kitabın yasaklanmasını meşru göstermeye çalışmak yüzsüzlüktür. Karanlık geçmişinizle gurur duyabilirsiniz, bir şey diyemeyiz. Ama zulüm ve baskıyla dolu geçmişinizi meşrulaştırmaya kalkarsanız biz de size belgelerle gerekli cevabı veririz.

    – Biz CHP döneminde camilerin satıldığını, ahıra çevrildiğini söylediğimizde Kılıçdaroğlu bizi şiddetle reddetti. Ben bu zatın kılavuzunun kim olduğunu bilmiyorum. Bununla kalmadı değerli bir bilim adamı olan Diyanet İşleri Başkanı’mıza son derece münasebetsiz bir üslupla dil uzattı.

    – Şimdi burayı Kılıçdaroğlu’nun özellikle dinlemesini, bilmeden konuştuğu tarihini öğrenmesini tavsiye ediyorum. Kılıçdaroğlu’nun bir yol arkadaşı var. Eski Başbakan, eski Cumhurbaşkanı… Bu zat şapkasını kaptırmaz, şapkasını alır gider ama, 12 Haziran seçimlerinde Kılıçdaroğlu ile al takke ver külah yapmaktan kaçınmadı. 28 Şubat’ın özenle dışında tutulmak istendiğini bu zat, 1966’da CHP’nin camileri kapattığını ifade ediyor. 12 Ekim 1966’da bakın çok enteresan, bugün Kemal Kılıçdaroğlu gibi İnönü aynen şunları söylüyor “Acaba cumhuriyetin hangi devrinde, camiler kapalı ve ibadet yasak olmuştur. Hiçbir zaman olmamıştır” diyor. Bugün Kılıçdaroğlu ne diyorsa o gün İsmet İnönü onu söylüyor. Dün dündür, bugün bugündür derse bilemem.

    – 19 Ekim 1966’da Yeni İstiklal Gazetesi, İnönü’nün yalanlarına karşı vatandaşı ispata çağırıyor. Bir Müslüman değil, bir Hristiyan Ermeni vatandaş aynen şu mektubu yazıyor:

    ”Muhterem Yeni İstanbul gazetesi, İnönü’nün yalanlarına karşı yaptığınız ispat çağrısına Diyarbakır’dan, uyruğu bulunduğum Türkiye’ye karşı vazife diye yazıyorum. Ben bu zat’ın faaliyetini arz edeyim. Müslümanların Kurşunlu Camii dedikleri ibadethane 1941-1942 yılında depo yapılıp kapatılmıştı. İçerisinde pek az miktarda, kütüklük, kama at eğeri gibi döküntü konmuştu. Avlusunda hurda at arabası takoza alınmış ve nöbetçi dikilmişti. Bizim Latin Kilisesi’ne de bir manga asker yerleştirilmiştir. Dini ibadethanemizi tuvalet olarak kullanıyorlardı”

    Evet bu satırları Diyarbakır’dan bir Ermeni vatandaş yazıyor. Sayın Kılıçdaroğlu bak bunları iyi öğren.

    Kahramanmaraş’tan Mehmet Karaca şunları yazıyor:

    “1945’te Ulu Camii kapatılmıştır. 1947 senesinde Şekerli ve Hatuniye Camii’si de kapatılmıştır. Biri ambar diğeri karakol olarak kullanılmıştır.”

    Balıkesir’den mektup:

    “Sayın muhalefet lideri İnönü, son konuşmalarında hiçbir camii ve mescit kapatılmamış diye milletin gözünün içine baka baka utanmadan bu yaştan sonra yalan söyleyerek milleti yanıltmak istemektedir. Balıkesir’de, bütün camiiler kapatılmış, içlerine ot saman askeri malzeme depo edilmiştir. Bu millet bir daha CHP’yi tekrar başa geçirip eski aç günlerinde dönmek niyetinde değildir. devir değişti paşam. Arayıp bulamadığın aptal köylü kalmadı. Bugünün kıymetini daha iyi anlıyor. Senin zamanında çarık alamayan köylü şimdi ayakkabı giyiyor. Senin zamanında yırtık pırtık gezen köylü, bugün ekstra kumaş giyiyor. Bizi artık rahat bırak paşam.”

    Belge 1: Camilerin satışını gösteren yasa. Sayın Kılıçdaroğlu belge konuşuyor bak. Tasnif harici camii ve mescitler kendilerinden başkaca ifade edilmek üzere kapatılır. Bu caminin çıkmasının ardından Türkiye’nin her vilayetinde camiler kapatılmaya başlandı.

    Belge 2: İşte cetvel. 1926-1950 arasında 513 camii satılıyor. 327 cami arsası ki, bunların çoğunun üzerinde camii var, bunlar da satılıyor. 1070 mescit satılıyor bu arada. Bunlarla birlikte, kilise mezarlık gibi çok sayıda tarihi eserin satışı yapılıyor. Bunların tamamının belgeleri de elimizde. Ben sayın Kılıçdaroğlu’na sadece bir kaçını gösteriyorum.
    Buyurun bakanlar kurulu kararı

    Belge 3: Kılavuzu değiştir kılavuzu. Ben CHP’ye gönül veren kardeşlerimize de sesleniyorum. İnanıyorum ki sizin mayanız sağlam, ama genel başkanınız sıkıntılı. Satılan camiler, müze olarak, toprak mahsulleri ofisi, hububat deposu olarka kullanılıyor. Eğlence merkezine dönüştürülen cami bulunuyor. Camilerin satışı denilirken, harap ve vakıf bina deniliyor.

    Belge 4: Vakıflar umum müdürlüğünden Tekirdağ Valiliği’ne, satılmasına bakanlar kurulunca karar verilip tebliğ edilmiş olan camilerin satış ilanlarının mevki olarak adı tahsis edilmek suretiyle, harap bina şeklinde neşrettirilmesi rica olunur. Bunlar millet uyanmasın diye yapılıyor.

    Belge 5: Vakıflar Genel Müdürlüğü önemli ve acele notuyla bir belge gönderiyor. Üsküdar’da, Atik Valide Camii ve müştemilatından Efkan Tekkesi, vakıflar müdürlüğüne haber verilmeksizin işgal edilmiş ve yalnız Efkan Tekkesi’nin havuzlu odalarının işgaline devam edilmekte bulunmuştur. Emsalsiz, ince ve kıymetli yadigarlardır.

    Belge 6: Bir vatandaş vakıflar genel müdürlüğüne dilekçe yazıyor, genel müdürlük bunu başbakanlığa gönderiyor. Behçet Öner tarafından gönderilen tel yazıda kazada mevcut camilerin tamamen işgal edildiğinden bahisle, ramazanda cemaatle namaz kılmak üzere, Ulu Camii’nin tahliyesi istirham edilmektedir. Karacabey’de namaz kılacak yer kalmıyor.

    Belge 7: Gaziantep’teki Selim Efendi Camii. Ne olmuş biliyor musunuz? Cumhuriyet Halk Partisi’ne satılmış. Çok manidar. Cumhuriyet Binası burası teşkilat binası olarak kullanıyor.

    Belge 8: Edremit’teki Yıldırım Camii. O da halk evi yapılmak üzere CHP’ye satılıyor. 300 lira bedelle satılıyor. Kılıçdaroğlu’nun bunlardan haberi yoktur.

    Belge 9: Osmangazi İlçesi Tophane Mahallesi’ndeki camii bando müdürlüğüne teslim ediliyor.

    20 Nisan 1936 Cumhuriyet Gazetesi. Bu ne insafsızlık. Seferhisar’da tarihi bir camii ahır yapılmış. Bu dosya içinde tek parti döneminde camilerin satışına, depo olarak kullanılmasına, ahır yapılmasına dair, onlarca yüzlerce haber küpürü bulunuyor.

    – Şimdi sayın Kılıçdaroğlu önce Diyanet İşleri Başkanımızdan, o makamdan özür dile. Seni sana değer vererek kutlu doğum haftalarına çağıran Diyanet İşleri Başkanı’na, ondan onurun varsa, bunları gel bize sor. Ben de şimdi özellikle grup başkanvekili arkadaşlarımı özellikle çağırıyorum. Bunları meclis gündeminde kayda girin. Bunun cevabını verecek makam biziz. Camilerden Diyanet İşleri Başkanlığı sorumlu değildir. Diyanet İşleri Başkanlığı camiilere sadece hizmet verir. İmamını, vaizini atar. Ama bu adamlar bunu bilmiyor ki, geliyor diyanet’ten bunun cevabını istiyor.

    – Yanlış adres seçtin. Diyanet İşleri Başkanı ve o makamdan özür dile. Ne dersen yerin belli, yurgun belli. Her şeyinle ortadasın. Ama bunu bana söylemek düşmez. Çünkü Ak Parti 75 milyonu kucaklayan bir parti.

    – Sayın Kılıçdaroğlu sen tarihinle gurur duymayı bırakta, oku. Git 12 Haziran’daki yol arkadaşın olan o zat’ın dizinin dibine otur o sana anlatacaktır. İstediğin kadar pişkinliğe vur, senin tarihin bu millette hiç silinmeyecek yanıklı iz bırakmıştır. Değişmeyen değişemeyen CHP’ye kendi tarihini yine biz öğreteceğiz. Onun için tabi nereye yanaştığını düşünmesi lazım.

     

    **********

     

    `K. Çandarlıoğlu´

     

    **********

     

    “Belgelerle Gerçek Tarih” isimli 792 sayfalık çalışmamızı ücretsiz indirebilirsiniz:

    http://www.mediafire.com/?vgk9k8cozdpy7ez

    .

    M. Kemal Atatürk’ün Fazlullah Moral Hoca’ya anlattığı Hakikat

    M. Kemal Atatürk’ün Sivas Merkez Sancağı Delegesi Fazlullah Moral Hoca’ya anlattığı Hakikat

    (Fotoğraf: Sivas Merkez Sancağı Delegesi Fazlullah Moral Hoca)

    M. Kemal’in Erzurum’a birlikte gitme teklifi üzerine; “Ne için gidileceği, Erzurum’da ne kadar süre kalınacağı, görülecek hizmet ve görevin nelerden ibaret bulunacağı, hepsi meçhul olduğundan belirli olmayan bir iş için, gidiş tarafı bilinmeyen bir yöne hareket akla uygun ve mantıklı olmadığını belirterek karşı çıktımsa da, yine ısrar ve ricalarından dolayı, Maraş’ta yaptığım özverilere, millî onur ve haysiyetime, vatan ve millet uğrunda bu fedakârlığı da katmağa söz verdim” diyerek Sivas’tan Erzurum Kongresi’ne M. Kemal ile birlikte giden Sivas vilayeti delegelerinden (Sivas Merkez Sancağı Delegesi) Fazlullah Moral Hoca, M. Kemal Atatürk’ün kendisine şunları dediğini aktarıyor:

    “…Cuma tatilinden bilistifade arkadaşım Ziya Bey’le Gazi Paşa’yı (M. Kemal’i) ziyarete gittik. Bize Istanbul’un Müttefik Devletler’in işgal-i askerisi altında bulunduğunu ve Padişah’ın adeta esir olduğunu ve onlar orada bulundukça; idaresi nafiz (geçerli) olmadığından, buna nihayet vermek üzere **kendisini gizlice davet ederek, bu hizmeti ifa etmek için Anadolu’ya gönderdiğini** ve iki ellerini açarak: ‘Aman oğlum! Milletimin yüksek sesini işitmeliyim…’ dediğini yana yakıla anlattı. Harbiye Nezareti’nden (Milli Savunma Bakanlığı’ndan) aldığı şifre ve telgrafları okuyarak bütün askeri kumandanlar kendisiyle hemefkar ve müttefik olduğundan yalnız Kuva-yı Milliye’nin birleştirilmesi mevzuundan ve saireden bahsetmişti.”

     

    **********

     

    KAYNAK: Vehbi Cem Aşkun, Sivas Kongresi, Sivas 1945, sayfa 80.

     

    **********

     

    `K. Çandarlıoğlu´

     

    **********

     

    “Belgelerle Gerçek Tarih” isimli 792 sayfalık çalışmamızı ücretsiz indirebilirsiniz:

    http://www.mediafire.com/?vgk9k8cozdpy7ez

    .

    M. Kemal Atatürk neyi kaldırmış? Türk Dil Kurumu cevaplasın

    M. Kemal Atatürk neyi kaldırmış? Türk Dil Kurumu cevaplasın

    *

    Resimleri orjinal boyutunda görmek için üzerlerine tıklayınız

    “Türk Dil Kurumu”nun resmi web sitesinden çektiğimiz fotoğraf

    ***

    Türk Dil Kurumu sözlüğünde Şeriat:

    “Kur’an’daki ayetlere, Hz. Muhammed’in sözlerine dayanan İslam kanunu, İslam hukuku”

    ***

    Allahu Teala’nın ayetlerini ve Peygamberimizin (sallallahu aleyhi vesellem) sözlerini uygulamadan kaldıran adamı; BABAM da olsa red ederim.

    ***

    Peygamberimizin ismini okuduğumuzda salavat getirelim: Allahümme Salli Ala Seyyidina Muhammed Ve Ala Ali Seyyidina Muhammed.

     

    **********

     

    KAYNAK: Türk Dil Kurumu (TDK).

    Bağlantı: http://www.tdk.gov.tr/index.php?option=com_gts&arama=gts&guid=TDK.GTS.5037ebe1cebeb1.90344815

    Bağlanın ve sorgu kutusuna “Şeriat” yazdıktan sonra “Ara” düğmesini tıklayın.

     

    **********

     

    Kadir Çandarlıoğlu

     

    **********

     

    “Belgelerle Gerçek Tarih” isimli 792 sayfalık çalışmamızı ücretsiz indirebilirsiniz:

    http://www.mediafire.com/?vgk9k8cozdpy7ez

    .

    İmam-ı Azam Ebu Hanife (rh.a) Şeriat hakkında ne dedi?

    İmam-ı Azam Ebu Hanife (rh.a) Şeriat hakkında ne dedi?

     

    İmam-ı Azam Ebu Hanife (rh.a) Şeriat hakkında şöyle der:

    Bir kimse: “Gel beraber gidip Şeriat’a danışalım” derse öte­ki kişi de “Gitmem,” derse kâfir olur. Çünkü Şeriat’ı reddetmiş oluyor.

    Yine bir kimse: “Şeriat ve ben­zeri müesseselerin bana bir faydası yoktur, bana şeriatın hükmü geç­mez,” derse kâfir olur.[1]

    “El-Muhît” adlı kitapta yazıldığına göre, bir kimsenin yanında Şeriat’tan bahsedilse ve bilerek bu söze karşı gelirse, yahut hakaret için çirkin bir ses çıkarsa, yahut bu Şeriat kötüdür, derse kâfir olur.”

     

    **********

    Ezan’ı aslından M. Kemal Atatürk uzaklaştırmadı yalanı

    Ezan’ı aslından M. Kemal Atatürk uzaklaştırmadı yalanı

    *

    Resimleri orjinal boyutunda görmek için üzerlerine tıklayınız

    M. Kemal Atatürk döneminde Kırşehir’de “Allahu Ekber” diye tekbir alan bir müezzin hakkında işlem yapılıp Adliyeye teslim edildiğine dair 10.1.1936 tarihli resmi belge:

    “10.1.1936 gün ve 3/14 sayılı yazıya:

    Kırşehir vilayetinin Kaman nahiyesinde arapça tekbir (yani: “Allahu Ekber”) alan müezzin Yusuf oğlu Hüseyin hakkında yapılan incelemede bilmeyerek tekbiri Arapça okuduğu anlaşılmış ve Adliyeye teslim edilmiş olduğu vilayetin bildirisinden anlaşılmıştır.

    Saygılarımla arz ederim.

    Başvekalete, Riyaseticumhur Umumi Katipliğine de sunulmuştur.

    Dahiliye Vekaleti Vekili

    (Imza)”[1]

    ***

    Maalesef kemalistlerin bir çoğu yakın tarihte yaşananları bilmedikleri halde M. Kemal Atatürk’ü savunmaya kalkışıyorlar. Bu savunmalardan birisi de Ezan’dan “Allah” isminin çıkarılmasıyla ilgilidir. Bazı kemalistler ezanın M. Kemal Atatürk tarafından değil, Ismet Inönü tarafından Türkçe’ye çevrildiğini iddia ederek M. Kemal Atatürk’ü aklamaya çalışıyorlar. “Allah” isminin ezandan çıkarıldığından ve 18 yıl boyunca böyle okunduğundan bazılarının haberi bile yok, ancak buna rağmen M. Kemal Atatürk’ü savunuyorlar. Ezan’ın M. Kemal Atatürk tarafından Türkçeleştirildiğine dair iki kaynak zikrettiğimiz bir konumuz vardı, lakin üzülerek görüyorum ki inanmakta zorlananlar var. Bu yüzden daha geniş kapsamlı bir çalışmayı istifadenize sunuyorum.

    İzmir Milli Kütüphanesi’nin kurucusu olan M. Celal Saygın bu konuda şöyle demektedir:

    “Ezanın Türkçe’ye çevrilmesini isteyen M. Kemal’dir.”[2]

    M. Kemal Atatürk’ün özel hesaplarını tutan ve harcamalarını yapan kişi olarak bilinen ve büyük bir güven duyulan Umumi Kâtibi (Genel Sekreteri) Hasan Rıza Soyak ise bu gerçeği şöyle ifade etmektedir:

    “(Atatürk) Bu yoldaki (ibadetin türkçeleştirilmesi) faaliyetine ilkin ezanı Türkçeleştirmek ve Kur’an’ı tercüme ettirerek bazı camilerde hafızlara mukabelelerini Kur’an’ı Türkçesinden okutmakla başlamıştı.[3]

    Ezan’ın Türkçe okunmasını M. Kemal’in istediğini Emekli Süvari Albayı Şerif Güralp, Dinler ve Devrimler isimli eserinde yazmıştır.[4]

    Cumhuriyet gazetesinin kurucusu Yunus Nadi’nin oğlu Nadir Nadi bile, ki babasının ölümü üzerine Cumhuriyet’in yönetimini ve başyazarlığını üstlenmişti, Cumhuriyet gazetesinde Türkçe Ezan’ın M. Kemal Atatürk’ün inkılabı olduğunu yazmıştır.[5]

    Mustafa Baydar, Menderes hükümetinin Arapça Ezan yasağını kaldırmak istemesine tepki gösterirken, ezanın M. Kemal Atatürk tarafından Türkçeleştirildiğini söylemektedir:

    “Ezan’ın Türkçe okunması Atatürk’ün sağlığında, Atatürk’ün isteği ile kanunlaşmış olmasaydı da hala ezan Arapça okunsaydı, bugün ezan meselesi diye bir meselemiz belki de olmayacaktı. Ama ileriye doğru olduğundan şüphe etmediğimiz bir karardan geriye dönülünce iş değişiyor. Salt bir ezan işi olmaktan çıkıyor iş. Daha bir sürü geriliğin başlangıcı, daha bir sürü geriliğe göz yummanın bir işareti oluyor.”[6]

    Şimdi ise Ezan’ın Türkçeleştirilmesinde görevlendirilen ekipte yer alan Ali Rıza Sağman’ı dinleyelim:

    “Atatürk bu reformasyon hareketine, ezanların ve Bayram namazlarında okunmakta olan tekbirlerin Türkçeleştirilmesiyle başladı. Kur’an-ı Kerim’in de Türkçe (ibadette) okunması, bu merhalenin ikinci kısmını teşkil ediyordu.. Bu işleri sistemli bir şekilde tatbik için Dolmabahçe’de topladığı elemanlar arasında ben de vardım.[7]

    Sağman şöyle devam ediyor:

    “… Bununla beraber sofrada, yine bu mesele üzerinde konuşmalar oldu. Atatürk yeni metnin (Tanrı uludur) aslından daha parlak (!) olduğunu ve yakıştığını söyledi. Hafız Kemal de şöyle garip bir mütalaada bulunmaktan çekinmedi:

    ‘Biz minarede ezan okurken Allah kelimesinde nağme yaparız da…’

    Atatürk birşey söylemedi. Ben işi üzerime alarak dedim ki:

    ‘Bu muazzam inkılab karşısında böyle bir nağme dinlenmez ya!'”[8]

    Dönemin Mlli Eğitim Bakanı Dr. Reşit Galip, M. Kemal Atatürk’ün kendisine Tekbir ile Ezan’ın Türkçeleştirilmesini emrettiğini söylemektedir.[9]

    Falih Rıfkı Atay, münakaşaya girdiği Hikmet Bayur’a cevaben Ulus gazetesinde (yazının son paragrafını alıntılıyoruz) şöyle yazmaktadır:

    “… ben Ezan’ın ve Tekbir’in Türkçe’ye çevrilmesinde Atatürk’ün bizzat çalıştığını ve bir hayli değişiklikler yapıldığını bilirim. Hatta Türkçe zevki bakımından bu değişikliklerin bazılarını sevmemiş ve itiraz etmiştik. Bay Hikmet Bayur’a haber vereyim ki Atatürk sağ kalsaydı, çoktan Kur’an da Türkçe (ibadette) okunacaktı. Bu işi, önceleri bir metin meselesi, sonra da dil çalışmalarının bitmemiş olması geciktirmiştir. Tarihi doğru öğrenmek isteyenler için hakikat budur!”[10]

    atatürk ezani yasakladi mi, ezan yasagi atatürk, inönü ezan, falih rifki atay ezan, Atatürk Türkce Ezan, Inönü Türkce Ezan, Inönü Ezan, Atatürk Allahu Ekber chp ezan

    [10] no’lu dipnot ile ilgili… 8 Şubat’ta Ulus gazetesinde yayınlanan yazıyı, Akşam gazetesi de okurlarıyla paylaşmıştı

    ***

    Türk Tarih Kurumu’nun kurucu üyelerinden olup 1935’de Yusuf Akçura’nın ölümü üzerine M. Kemal Atatürk tarafından Kurum Başkanlığına getirilen Bolu milletvekili Hasan Cemil Çambel de Ulus gazetesinde, Falih Rıfkı Atay’a destek vermiştir:

    “Dünkü Ulus’taki yazınızı okudum. Dediğiniz doğrudur. Çünkü canlı şahitleri hala bugün aramızda yaşamakta olan en yakın tarihimizin henüz unutulmamış bir sayfasının sadık ifadesidir. Evet! Ezan’ı ve Tekbir’i Türkçeleştiren, başka hiç kimse değil, Atatürk’ün kendisidir. (…) Dr Reşit Galip’i bu işe memur etmişti. Reşit Galip Istanbul’dan ayrıldıktan* sonra, aynı vazifeyi bana verdi.”[11]

    *Dr. Reşit Galip, 28 Ocak 1932 gecesi Atatürk’le tartıştıktan sonra, 29 Ocak 1932 sabahı erkenden Ankara’ya hareket edince, Hasan Cemil Çambel bu işe memur edilmiştir.

    atatürk ezani yasakladi mi, ezan yasagi atatürk, inönü ezan, chp ezan, Atatürk Türkce Ezan, Inönü Türkce Ezan, Inönü Ezan, Atatürk Allahu Ekber Hasan Cemil Cambel Ezan

    [11] no’lu dipnot ile ilgili… 9 Şubat’ta Ulus gazetesinde yayınlanan yazıyı, Akşam gazetesi de okurlarıyla paylaşmıştı

    ***

    Öte yandan Hafız Yaşar Okur, Ezan’ın, Kur’an’ın (ibadette) ve Hutbe’nin Türkçeleştirme çalışmalarını şöyle anlatmaktadır:

    “…Atatürk tekbir tercümesinin sadeleştirilmesi hususunda gösterilen arzu üzerine, ‘Peki arkadaşlar’ dedi; ‘Tekbir’in tercümesini okuyunuz bakalım!’

    Okundu: Tanrı uludur! Tanrı uludur! Tanrı’dan başka Tanrı yoktur! Tanrı uludur! Tanrı uludur! Hamd O’na mahsustur!

    Atatürk bu tercüme şeklini çok beğendi. (…) O gece geç vakte kadar hep Kur’an-ı Kerim’in Türkçe tercümesinin camilerde okunması mevzuunda konuşuldu.

    Atatürk Türkçe Ezan, Türkçe Kur’an, Türkçe Hutbe ve Türkçe Tekbir ile ‘dinde inkılab’ yapmak istiyordu.”[12]

    M. Kemal Atatürk’ün bizzat bu konuyla ilgilendiğine dair bir gazete haberi

    [13] no’lu dipnotta sözü edilen hadiseyi manşetten duyuran Gazete

    Haber şöyle;

    1 Şubat 1933: “Bursa’da bir grup gerici, ezan ve kametin Türkçe okunmasını bahane ederek, Ulucami’de namazdan çıkan halkı kışkırtarak valilik önünde gösteri yaptı. Güvenlik kuvvetleri, olaya ön ayak olanları tutukladı, ihmali görülen memurlara, işten el çektirildi.”

    Bu olayın patlak vermesiyle M. Kemal Atatürk bizzat Bursa’ya hareket ediyor…

    6 Şubat 1933 – M. Kemal Atatürk’ün Bursa’da gericilik olayı üzerine söyledikleri

    M. Kemal Atatürk’ün, Bursa’da bazı kişilerin ezan ve kametin Türkçe okunması nedeniyle 1 Şubat’ta çıkardıkları olay hakkında Anadolu Ajansı aracılığıyla resmî bildirisi:

    “…Olaya dikkatimizi bilhassa çevirmemizin sebebi, dini siyaset ve herhangi bir tahrike vesile etmeye asla müsamaha etmeyeceğimizin bir daha anlaşılmasıdır. Meselenin mahiyeti esasen din değil, dildir. Kesin olarak bilinmelidir ki, Türk milletinin milli dili ve milli benliği bütün hayatında hâkim ve esas kalacaktır!”[13]

    Bursa’da Ezan-ı Muhammedi’nin yasaklanmasını protesto eden 19 kişi hapis cezasına mahkum edildiler. Cumhuriyet Gazetesi bu haberi, “19 yobaz hapis cezasına mahkum edildiler” manşetiyle okuyucularına duyurmuştur.[14]

    [14] no’lu dipnot ile ilgili… Işte Cumhuriyet Gazetesinin söz konusu manşeti

    ***

    Kendilerini “Müslümanım ama Atatürkçüyüm” diye tanımlayanların, “Atatürk olmasaydı Ezan-ı Muhammedi olmayacaktı” yönündeki iddialarına bakacak olursak, bu kardeşlerimiz de bizim gibi Ezan-ı Muhammedi’nin yasaklanmasına karşıdırlar. Ancak Atatürk döneminde yasaklandığından haberleri bile yok. O dönemde yaşamış olsalardı, kendilerine de “yobaz” denilecekti… Hatırlatalım istedik. Inşaallah artık gerçekleri görürler.

    Son olarak yine M. Kemal Atatürk’ün yakın dostu Falih Rıfkı Atay’ın sözlerine yer vererek bu bahsi kapatıyoruz:

    “Atatürk ibadet devrimine ezan ve namazı Türkçeleştirmekle başlamıştı. Gerçekte verdiği ilk emir ezan ve namazın Türkçeleşmesi idi. Muhafazakârların sözcülüğünü yapan İnönü, Atatürk’e yalvarmış, önce ezanı Türkçeleştirelim, sonra namaza sıra gelir, demişti. Arkadan dil ve Kur’an metni meseleleri çıkıp namazın Türkçeleşmesi gecikti idi. Atatürk sağ kalsaydı ibadet reformu olacağında da şüphe yoktu.”[15]

    Şöyle bir sual sorulabilir; “Ne olmuş Allah ismini çıkarmışsa?”

    “Ne var canım bunda, ha Allah, ha Tanrı” diyenler, meseleyi ya kavrayamadıklarından ya da kasten bunu diyorlardır. Zira “Tanrı” asla “Allah” isminin karşılığı değildir. Haşa, karşılığı olsa dahi, adı “Süleyman” olan babanıza “Solomon”, veya adı “Hasan” olan oğlunuza “Hans” denmesine gönlünüz razı olur mu? Veya “Kalpakcı” olan soy isminize “Kalpakcıyan” denmesine? Babanız ve oğlunuz sizi yaratandan daha mı kutsal? Yahudiye Solomon denir, müslümana değil… Islam’da yaratıcımıza “Allah” denir, Tanrı değil !

    Bir sual soruyor ve bir ayet ile konumuzu noktalıyoruz;

    “Kim Allah ismini duymak istemez?”

    Bakara Suresi
    114 – Allah’ın mescitlerini, içlerinde Allah’ın isminin anılmasından meneden ve onların harap olmalarına çalışan kimselerden daha zâlim kim olabilir! İşte bunlar, oralara korka korka girmekten başka birşey yapmazlar. Bunlara dünyada perişanlık, ahirette de büyük bir azap vardır.

     

    **********

     

    KAYNAKLAR:

    [1] Başbakanlık Cumhuriyet Arşivi (BCA), 490 01/590 38 1.

    [2] M. Celal Saygın, Diyanet Cephesinden Atatürk Inkılapları, Ankara 1952, sayfa 30.

    [3] Hasan Rıza Soyak, Atatürk’ten Hatıralar, Istanbul 1973, cild 1, sayfa 259.

    [4] Emekli Süvari Albayı Şerif Güralp, Dinler ve Devrimler, Istanbul 1961, sayfa 80,81.

    [5] Cumhuriyet gazetesi 7 Haziran 1950.

    [6] Orhan Veli Kanık, Yaprak, 15 Haziran 1950. Mustafa Baydar, Atatürk ve Devrimlerimiz, Istanbul 1973, sayfa 289.

    [7] Konuşan Ali Rıza Sağman, Söyleşiyi yapan: M.Ş.Ö. [Mahmud Şevket], Atatürk ve Din, “Millet” (Bilinmeyen Atatürk’ten Hatıralar), cild 5, sn.3, sy. 109,110,111, sh. 4, 4-11-19 Mart 1948; krş. Ali Rıza Sağman, Hatıralar, Osman Ergin, “Türkiye Maarif Tarihi” içerisinde, Istanbul 1943, cild 5 sayfa 1621-1624.

    [8] Osman Ergin, “Türkiye Maarif Tarihi” içerisinde, Istanbul 1943, cild 5 sayfa 1621-1624.

    [9] Dr. Reşit Galip, Hatıralar, Nakleden: Eski Bir Atatürkçü, Atatürk ve Din, “Millet” (Bilinmeyen Atatürk’ten Hatıralar), cild 4, sene 2, sayı 101, sayfa 4, 8 Ocak 1948; krş. Münir Hayri Egeli, Atatürk’ün Bilinmeyen Hatıraları, Istanbul 1954, sayfa 64-66. 2. baskı 1959, sayfa 74-77.

    [1o] Falih Rıfkı Atay, Ulus gazetesi, 8 Şubat 1949.

    Ayrıca bakınız;

    Akşam gazetesi, 8 Şubat, 1949.

    [11] Hasan Cemil Çambel, Ulus gazetesi, 9 Şubat 1949, Türkçe Ezan ve Tekbir’e Dair, sayfa 2. Ayrıca yazdığı kitaba da almış; Hasan Cemil Çambel, Makaleler-Hatıralar, Ankara 1964, sayfa 36,37.

    Ayrıca bakınız;

    Akşam gazetesi, 10 Şubat, 1949.

    [12] Hafız Yaşar Okur, Atatürk’le Onbeş Yıl / Dini Hatıralar, Istanbul 1962, sayfa 12-15; Atatürk’ten Bilinmeyen Hatıralar 1: Kur’an-ı Kerim’in Tercümesi, Yerebatan Camisinde Tören, Türkçe Ezan, Mehmetciğin Mezarında Mevlut, “Bütün Hafta”, sayı: 1, sayfa 9-10, 22 Nisan 1949; Atatürk ve Bayram Tekbiri: Dinde Ilk Kemalizm Reformun Başlaması, “Dinde Reform: Kemalizm”, Mart 1960, sayı: 28, sayfa 7,8; Yaşanmış Olaylarla Atatürk ve Müzik: Riyaset-i Cumhur Ince Saz Hey’eti Şefi Binbaşı Hafız Yaşar Okur’un Anıları (1924-1938), Haz. Halill Erdoğan Cengiz, Ankara 1993, sayfa 109,110.

    [13] Hadiseyi manşetten duyuran Vakit Gazetesi.

    [14] Cumhuriyet Gazetesi, 5 Mayıs 1933.

    [15] Falih Rıfkı Atay, Çankaya, Istanbul 1984, sayfa 394.

     

    **********

    Haber: “Allahu Ekber demek, Atatürk inkılabına saygısızlıktır”

    Haber: “Allahu Ekber demek, Atatürk inkılabına saygısızlıktır”

     

    (Dininizi yaşayabiliyorsunuz diyenlere kapak olsun. Allah-u Teala’yı birlemek ve yüceltmek bile suç idi.)

    Fevzi Çakmak’ın cenazesinde “Allahu Ekber” diye Tekbir getirenler olmuştu. Bunun üzerine dönemin Vakit gazetesi şöyle manşet atmış :

    “Gençlik Takbih Ediyor (ayıplıyor)”

    “Törende bazı grupların Arapça tekbir (yani Allahu Ekber) getirmeleri Atatürk inkılabına saygısızlıktır”

    Gazetenin alt kısmında “Mevkufların sayısı” diye bir başlık var. Yani Allahu Ekber diyenler tutuklanmış.

    “Allahu Ekber” demenin suç sayıldığı bir memleketti burası.

    Başka söze ne hacet…

    Birde gazetenin “gençlik adına” başlık atıp propaganda yapması başka bir garabet.

    **********

    KAYNAK: Vakit gazetesi, 14 Nisan 1950.

    NOT: (O dönemdeki ile bugünkü Vakit gazetesini karıştırmamak lazım)

     

    .

    Kemalist rejim din kitaplarını bile yasaklamıştır

    Kemalist rejim din kitaplarını bile yasaklamıştır

    ***

    1938’de 3, 1939’da 1, 1944’te 2 ve 1945’de 3 olmak üzere dini propaganda (!) yapan 9 yayın ile 1938’de inkılap aleyhtarı 1 yayına yasak getirilmiştir. Bu bağlamda Istanbul’da basılan ve Ismail Nazım Ergenel tarafından yazılan En’amı Şerif adlı broşür toplattırılmıştır.[1] Yine aynı konuda Istanbul’da Mustafa Kocabaş tarafından yazılmış olan Din Klavuzu isimli eser,[2] Iman ve Amel isimli kitap,[3] Ayet, Hadis ve ahlaki öğütleri içeren Arapça levhalar,[4] Dua Mecmuası adlı broşür,[5] Çocuklarımıza Din Okuma Kitabı adlı eser[6] ve Tam ve Ilaveli Mevlüdü Nebi adlı kitabın satışı yasaklanmıştır.[7] Islam’da kadınların nasıl giyinmesi gerektiğini konu alan ve Halep’te basılan “Islamiyette Tesettürü Nisvan” (Islam’da Kadınların Örtünmesi) adlı bir kitap da 15.07.1936 tarihli ve M. Kemal imzalı bir kararnameyle toplattırılmış ve ülkeye girişi yasaklanmıştır.[8]

    inönü kuran okumak yasak chp dönemi din kitaplari kuran okumak yasak atatürk dönemi kuran okumak atatürk din kitaplari chp kuran

    [1] no’lu dipnotta bahsi geçen dini broşürün yasaklanmasını öngören kararname

    ***

    atatc3bcrk-carsaf-yasagi-atatc3bcrk-pece-yasagi-atatc3bcrk-tesettc3bcr-yasagi-atatc3bcrk-basc3b6rtc3bcsc3bc-islamiyette-tesettc3bcrc3bc-nisvan-kitap-atatc3bcrk-din-kitaplari-yasa

    [8] no’lu dipnot ile ilgili… “Islamiyette Tesettürü Nisvan” (Islam’da Kadınların Örtünmesi) adlı dini kitabıntoplattırılmasını ve ülkeye sokulmasının yasaklanmasını öngören M. Kemal imzalı kararname

    ***

    Ahmet Hamdi Akseki tarafından 1934 yılında “Peygamberimiz Hz. Muhammed” (sallallahu aleyhi ve sellem) adlı bir kitap, Sebilürreşad yayını olarak bastırılıp piyasaya çıkarıldıktan sonra sakıncalı (!) bulunarak toplattırılmıştır. Bunun üzerine kitabın yazarı, toplattırılma sebebini öğrenmek üzere müracatta bulunmuştur. Matbuat Umum Müdürü (Basın Genel Müdürü) CHP’li Vedat Nedim Tör imzasıyla gönderilen cevapta,

    “Bizler her ne surette olursa olsun, gençlik için dini bir zihniyet fideliği vücuda getirilmesine taraftar değiliz” denilmektedir.[9]

    Aynı şekilde Necip Fazıl Kısakürek tarafından yayınlanan Büyük Doğu Dergisi, Mayıs 1944 tarihli sayısında “Allah’a itaat etmeyene itaat edilmez” hadisini kapak yapınca, hükümet, halkın yöneticiler aleyhine kışkırtıldığı gerekçesiyle dergiyi kapatmıştır. Böylece Necip Fazıl Kısakürek, kemalistlere; “Allah’a itaat etmediklerini” itiraf ettirmiş oldu. Allahu Teala Necip Fazıl Kısakürek’e ve onun gibi kemalist rejimin din aleyhtarı icraatlerine karşı direnenlere rahmet eylesin.

    *

    Resimleri orjinal boyutunda görmek için üzerlerine tıklayınız

    atatürk döneminde yasaklanan dini kitaplar, inönü döneminde yasaklanan dini kitaplar, dini yayina taraftar degiliz, dini nesriyata taraftar degiliz, matbuat umum müdürü vedat nedim tör

    [9] no’lu dipnotta bahsi geçen Matbuat Umum Müdürlüğü’nün (Basın Yayın Genel Müdürlüğü) gönderdiği yazı…

    .

    **********

    .

    KAYNAKLAR:

    .

    [1] Başbakanlık Cumhuriyet Arşivi (BCA.), 030.18.01.85.97.15.

    [2] Başbakanlık Cumhuriyet Arşivi (BCA.), 030.18.01.85.97.17.

    [3] Başbakanlık Cumhuriyet Arşivi (BCA.), 030.18.01.86.14.16.

    [4] Başbakanlık Cumhuriyet Arşivi (BCA.), 030.18.01.105.28.20.

    [5] Başbakanlık Cumhuriyet Arşivi (BCA.), 030.18.01.107.80.3.

    [6] Başbakanlık Cumhuriyet Arşivi (BCA.), 030.18.01.107.103.13.

    [7] Başbakanlık Cumhuriyet Arşivi (BCA.), 030.18.01.108.43.9.

    [8] Başbakanlık Cumhuriyet Arşivi, (BCA), (BKK), Fon Kodu: 030.18, Yer no: 67. 61.2., 15.07.1936.

    [9] Sebilürreşad, cild 13, sayı 284, 1959, sayfa 144.

    Belgenin tarihlendirilmesi hakkında bakınız; Dücane Cündioğlu, Cumhuriyet Tarihi Vesikalara Istinaden Nasıl Yorumlanabilir, Yeni Şafak, 16 Temmuz 1998.

    Ayrıca bakınız; Ordinaryüs Profesör Doktor Ali Fuat Başgil, Din ve Laiklik, Yağmur Yayınları, 8. Baskı, Istanbul 2007, sayfa 13.

    ***

    BENZER KONULARIMIZ:

    Kemal Atatürk’ün eseri: Kuran ve Ezan’ın yasaklanması

    http://belgelerlegercektarih.wordpress.com/2012/04/29/kemal-ataturkun-eseri-kuran-ve-ezanin-yasaklanmasi/

    ***

    Kemalist rejimin hakim olduğu Türkiye’de Hacca gitmek yasaktı

    https://belgelerlegercektarih.wordpress.com/2012/06/15/kemalist-rejimin-hakim-oldugu-turkiyede-hacca-gitmek-yasakti/

    ***

    M. Kemal Atatürk Din derslerini ve Imam Hatipleri kaldırmadı yalanı

    http://belgelerlegercektarih.wordpress.com/2012/06/14/m-kemal-ataturk-din-derslerini-ve-imam-hatipleri-kaldirmadi-yalani/

    ***

    Tek parti döneminde satılan Camiler ile ilgili M. Kemal Atatürk imzalı birkaç belge

    http://belgelerlegercektarih.wordpress.com/2012/04/27/tek-parti-doneminde-satilan-camiler-ile-ilgili-m-kemal-ataturk-imzali-birkac-belge/

    ***

    M. Kemal Atatürk’ün Şapka Zulmü ve Istiklal Mahkemesi’nde asılan alimler, hocalar

    http://belgelerlegercektarih.wordpress.com/2012/04/30/m-kemal-ataturkun-sapka-zulmu-ve-istiklal-mahkemesinde-asilan-alimler-hocalar/

    ***

    Hasta Adam, Misak-ı Milli, Kurtuluş Savaşı, M. Kemal Atatürk ve Kemalizm afyonu

    http://belgelerlegercektarih.wordpress.com/2012/07/11/hasta-adam-misak-i-milli-kurtulus-savasi-m-kemal-ataturk-ve-kemalizm-afyonu/

    ***

    Atatürk Başörtüsüne Karşı Değil Miydi?

    http://belgelerlegercektarih.com/2013/07/01/ataturk-ortunmeye-karsi-degil-miydi/

    .


Bugün 533 ziyaretçi (1348 klik) kişi burdaydı!


Bu web sitesi ücretsiz olarak Bedava-Sitem.com ile oluşturulmuştur. Siz de kendi web sitenizi kurmak ister misiniz?
Ücretsiz kaydol