Ana Sayfa
Alt Sayfa
MÜSLÜMAN NASIL OLUR
LİNKLER
İletişim
ANA BABA HAKKI
ANA BABA HAKKI-BALLI
ESB EVLAT HAKKI
FAYDALI SİTELER
KÜTÜPHANE
KUTSAL EMANETLER
NEDEN MÜSLÜMAN OLDULAR
DİİNİMİZİSLAM.COM RADYO
ESHABIN HEPSİ MÜÇDEHİDDİR
VAHDETİ VUCUD VE ARABİ
vahdeti vucud
MÜZİK AFETİ
MÜZİKSİZ İLAHİLER
DUALARLA AÇILAN MECLİS
HAK DİN İSLAM
FETRET EHLİ
TEMKİN VAKTİ
TÜRK-İSLAM ÜLKÜSÜ
S.AHMET ARVASİ
DİNDE ŞAHSİ GÖRÜŞ OLMAZ
SESLİ DİNLE
HAKİKAT KİTAPEVİ KİTAPLARI
TAM İLMİHAL
MEKTUBAT
FAİDELİ BİLGİLER
HAK SÖZÜN VESİKALARI
İSLAM AHLAKI
HERKESE LAZIM OLAN İMAN
ESHABI KİRAM*
KIYAMET AHİRET
KIYMETSİZ YAZILAR
CEVAP VEREMEDİ
İNG.CASUS İTİRAF
NAMAZ KİTABI
ŞEVAHİDİ NÜBÜVVE
MENAKIBI ÇİHARI GÜZİN
EVLİYALAR ANS.TEK
PADİŞAH ANNELERİ
ÖRENBAY
KAR HADDİ
C AHMET AKIŞIK
===SOHBETLER===
SOHBETİN ÖNEMİ
M.A.D SOHBET 2001
M.A.D SOHBET 2002
M.A.D SOHBET 2003
M.A.D SOHBET 2004
M.A.D SOHBET 2005
M.A.D.SOHBET 2006
M.A.D.SOHBET 2007
M.A.D.SOHBET 2008
M.A.D.SOHBET 2009
M.A.D.SOHBET 2010
M.A.D.SOHBET 2011
M.A.D.SOHBET 2012
M.A.D.SOHBET 2013
M.A.D.SOHBET 2014
SOHBET 2015
ünlü sohbet 2004-06
ünlü sohbet 2007-09
ünlü sohbet 2010-11
ünlü sohbet 2012-13
ünlü sohbet 2014-15
ÜNLÜ SOHBET 2015
ÜNLÜ SOHBET 2016
ÜNLÜ SOHBET 2017*
ÜNLÜ SOHBET 2018
ÜNLÜ SOHBET 2019
ÜNLÜ SOHBET 2020
ÜNLÜ SOHBET 2021
ÜNLÜ SOHBET 2022
ÜNLÜ SOHBET 2023
ÜNLÜ SOHBET 2024
O ÜNLÜ ÖZEL
6..--
6--
55
20**
2005
2006
2008
2009
2011
305
HİKMET EHLİ ZATLAR
YOLUMUZU AYDINLATANLAR VİDEO
YOLUMUZU AYDINLATANLAR 2001
YOLUMUZU AYDINLATANLAR 2002*
YOLUMUZU AYDINLATANLAR 2003*
YOLUMUZU AYDINLATANLAR 2004
YOLUMUZU AYDINLATANLAR 2005
YOLUMUZU AYDINLATANLAR 2006
YOLUMUZU AYDINLATANLAR 2007
YOLUMUZU AYDINLATANLAR 2008
YOLUMUZU AYDINLATANLAR 2009
YOLUMUZU AYDINLATANLAR 2010
YOLUMUZU AYDINLATANLAR 11
YOLUMUZU AYDINLATANLAR 2012
YOLUMUZU AYDINLATANLAR 2013
YOLUMUZU AYDINLATANLAR 2014
YOLUMUZ AYDIN 2015
YOLUMUZ AYDIN 2016
YOLUMUZU AYDINLATANLAR 17
YOLUMUZ AYDINL 2018
YOLUMUZ AYDIN 2019
YOLUMUZU AYDINLATANLAR 2020
YOLUMUZU AYDIN 2021
YOLUMUZU AYDIN 2022
YOLUMUZU AYDIN 2023
YOLUMUZ AYDIN 2024
video-sş barkçın
9.
VEHBİ TÜLEK GENEL
VEHBİ TÜLEK 2005
VEHBİ TÜLEK 2006
VEHBİ TÜLEK 2007
VEHBİ TÜLEK 2008
VEHBİ TÜLEK 2009
VEHBİ TÜLEK 2010
VEHBİ TÜLEK 2011
VEHBİ TÜLEK 2012
VEHBİ TÜLEK 2013
VEHBİ TÜLEK 2014
VEHBİ TÜLEK 2015
VEHBİ TÜLEK 2016
VEHBİ TÜLEK 2017
VEHBİ TÜLEK 2018
VEHBİ TÜLEK 2019
VEHBİ TÜLEK 2020
VEHBİ TÜLEK 2021
VEHBİ TÜLEK 2022
VEHBİ TÜLEK 2023
VEHBİ TÜLEK 2024
VT-OSMANLI
ET
M.ORUÇ 1994
M.ORUÇ 1995
M.ORUÇ 1996
M.ORUÇ 1997
M.ORUÇ 1998
M ORUÇ GB-1999
M ORUÇ GB 2000
M ORUÇ GB 2001
M ORUÇ GB 2002
M ORUÇ GB 2003
M ORUÇ GB 2004-05
G.BAHÇESİ 2006-07
G.BAHÇESİ 2008-10
M ORUÇ H SÖZLER
M ORUÇ HİKMETLER
M ORUÇ İMAN-EVLİLİK
M ORUÇ-İ AHLAKI
M ORUÇ-MEKTUBAT
D.DİYALOĞ M ORUÇ
N-
SALİM KÖKLÜ g
SALİM KÖKLÜ 1
SALİM KÖKLÜ 23
ÖZ
M.SAİD ARVAS 1
M.SAİD.ARVAS 2
.M.SAİD ARVAS 3
336
R AYVALLI GENEL
R.AYVALLI 11-12.
R AYVALLI 13-15
R.AYVALLI 15-16
R AYVALLI 17-18
R AYVALLI 19-20
R AYVALLI 21-24.
AA*
C AHMET AKIŞIK G
C AHMET AKIŞIK*
1**
HY-ESHABI KİRAM
HY-İMAN
HY-BESMELESİZ GENÇLİK
HY-EHLİSÜNNETYOLU
HY İNG.İSLAM DÜŞM
HY GENEL
HY-OSMANLI
HASAN YAVAŞ 15-16
HASAN YAVAŞ 17-21
HASAN YAVAŞ 22-24
306
AHMET DEMİRB 11-13
AHMET DEMİRB 14-15
AHMET DMİRBŞ 16-17
A DEMİRBAŞ 18-19
A DEMİRBAŞ 20-21
A DEMİRBAŞ 22-24
M-
5 A
H 1.ASIR ALİMLERİ-
H 2 ASIR ALİMLER *
H 3.ASIR ALİMLER*
H 4 ASIR ALİMLER-
H 5 ASIR ALİMLER**
H 6 ASIR ALİMLER
H 7 ASIR ALİMLER
H 8. ASIR ALİMLER
H 9. ASIR ALİMLERİ
H 10.ASIR ALİMLER
H 11.ASIR ALİMLERİ
H 12.ASIR ALİMLER
H 13 ASIR ALİMLERİ
ALİMLER ÖZEL 1
EVLİYALAR 1
EVLİYALAR 2
EVLİYALAR 3
H 5
===1.BÖLÜM===
EMRİ MAĞRUF
E-MAĞRUF-SÜNNETULLAH
FİTNE
CİHAD
CİHAD*F
CİHAD-R.MUHTAR
CİHAD-ENFALDE
CİHAD YKS
CİHAD-FECR
CİHAD-FİRASET
22-*
İSLAMİYET NEDİR
İSLAM NAKİL DİNİDİR
DİNİMİZİ DOĞRU BİLMEK
DİİNİMİZİN ÖZELLİKLERİ
AKLIN DİNDEKİ YERİ
AKLIN DİNDEKİ YERİ 2
AKIL-FECRNET
FELSEFE NEDİR
İLK İNSAN VAHŞİ DEĞİLDİ
HZ.İBRAHİMİN BABASI
HZ ADEM İLK PEYGAMBER
HIRSTIYANLIK 1
HIRISTIYANLIK 2
YAHUDİLİK
SEBATAYİZM
KEŞF
VEHBİ İLİM-İLHAM-
EHLİ KİTAP
EHLİ SÜNNET ...
EHLİ SÜNNET İ.HAKKI
*GIPTA EDİLENLER
222*
==2.BÖLÜM===
İLMİN ÖNEMİ 1
İLMİN ÖNEMİ 2
İLİM-R.AYVALLI
İLİM-İLİMSAATİ
İLİM-İHVANLAR
ALİMİN ÖNEMİ
ALİMİN KÖTÜSÜ
İSLAM İLERLEMEYİ EMREDER
DİNİMİZ VE FEN
İSLAM VE BİLİM
OSMANLIDA BİLİM
MÜSLÜM. GERİ KALIŞI
MATBAA GEÇ GELMEDİ
MÜSLÜMAN İLİM ÖNCÜLERİ
HER KİTAP OKUNMAZ
İSLAM MEDENİYETİ
VAKIF KÜLTÜRÜ
B.OSM.TARİHİ
B.OSM TARİHİ 2
ANSİKLÖPEDİLER
EVLİYALAR ANSİKLÖPEDİSİ
REHBER ANSİKLÖPEDİSİ
İSLAM TARİİHİ ANSİKLÖPEDİSİ
OSMANLI TARİHİ ANS.
33
===3.BÖLÜM===
İMAN NEDİR 1
iman nedir 2
HİDAYET
İTİKAT-M ORUÇ
İTİKAT CÜBBELİ
İMAN-FİRASETNET
TEVHİD-KELAM-FİRASET
KOCAKARI İMANI
MİRAC-AKLIN BİTTİĞİ YER
KELİMEİ TEVHİD
TEVHİD-HAZNEVİ
ESMA ÜL HÜSNA
-ALLAHA İMAN
ALLAHIN SIFATLARI
ALLAHI TANI-İLİM SAATİ
ALLAHIN YARATMASI
ALLAHA GÜVEN VE ISPAT
ALLAH SEVGİSİ
ALLAH SEVGİSİ-ŞİİR
ALLAH KORKUSU
ALLAH VE ADALET
ALLAHA ULAŞMAYI DİLEMEK
ALLAH GAYBI BİLİR BİLDİİRİR
A*.
HUBBU FİLLAH
-MELEKLERE İMAN
ŞEYTAN
KİTAPLARA İMAN
AHİRETE İMAN
AHİRETE İMAN*
AHİRET-İLMEDAVET
AHİRET-FİRASETNET
KABİR AZABI -ÖLÜM
KABİR ZİYARETİ
KABİR-İSLAMKALESİ
CENNET ŞU AN VAR
CENNET-CEHENNEM
CENNET-CEHENNEM 2
CENNET-FİRASET
CENNET-İLİMSAATİ
CENNET-FECR
CEHENNEM-FECR
CENNET-CEH-BİRİZBİZ
A.
KIYAMET ALAMETLERİ
KIYAMET ALAMETLERİ 2
K.ALEMETLERİ-ERRAHMAN
KIYAMET GÜNÜ
KIYAMET-FİRASET
KIYAMET-DERVİŞAN
KIYAMET ALAMETLERİ*
A...
HZ.İSA GELECEK 1A
HZ İSA GELECEK 1B
HZ İSA GELECEK 2
HZ İSA GELECEK 3
HZ MEHDİ GELECEK
HZ MEHDİ GELECEK 2
HZ.MEHDİ-TEBYANNET
MEHDİLİK KONUSU
MEHDİ TASLAKLARINA
DECCAL GELECEK
KAZA KADERE İMAN
KAZAYA RIZA
KADER-YÜMİT
KADER SAPIKLARI
KÜFR HALLERİ
ŞİRK VE KÜFR SÖZLER
ŞİRK-KÜFR SÖZLER 2
ŞEHİD OLMAK
GÜNAHKARIN DURUMU*
KELAM TARİHİ
CİNLER
RUH
MÜÇDEHİD OLMA ŞARTI
İTİKAT-NESEFİ
AKAİD-TAHAVİ
İTİKAT-SADAKAT
AKAİD-ENFALDE
AKAİD-HAKŞAİRİ.C
AKİDE-HALİS ECE
AKAİD-İSMAİLAĞA
AKAİD İHVAN
AKAİD-İHVAN-1*
AKAİD-İHVAN 2
AKAİD-BİRİZ BİZ
AKAİD-İLME DAVET
AKAİD-SÜNNETULLAH
AKAİD-guraba*
AKAİD-A KALKAN
AkAİD-İSLAMHAYAT
AKAİD-FİRASET
AKAİD-İNCE.M
NEZİH İTİKAT-İNCE M
İTİKAT-ES KALESİ
AKAİD-HAZNEVİ
TAFTAZANİ KELAM
AKAİD.İLİMİRFAN-
AMENTÜ-MEDİNE
ALLAHIN GÖRÜLMESİ
site-iman
4444
===4.BÖLÜM===
PEYGAMBERLERE İMAN
PEYGAMBERLERİN HAYATI
PEYGAMBERİMİZ
PEYGAMBRİMİZ 2
KAİNATIN EFENDİSİ 1
KAİNATIN EFENDİSİ 2
KAİNATIN EFENDİSİ 3
KAİNATIN EFENDİSİ 4
SEVGİLİ PEYGAMBERİM
PEYGAMBER HASLETLERİ
peygamberim 2
peygamberim 3
PEYG.TARİHİ-BALLI
RESULULLAHIN ÇOK EVLENMESİ
PEYGAMBERİN MUCİZELERİ
PEYGAMBERİMİZ HZ. MEHDİYİ ANLATIYOR
PEYGAMBERİMİİZİN HAYATI 1
PEYG.HAYATI SESLİ
peygamberimiz SES 2
PEYGAMBERİMİZE İFTİRA
hz.muhammed ont 1
hz.muhammad ont 2
rahmet peygamberi o.n.t
nebiler o.n.t.2
nebiler o.n.t.
HADİSİ ŞERİFLER
İSLAMIN DOĞUŞU
MEVLİD
M.MUSTAFA.C
KAİNATIN EFENDİSİ demek
HİCRET
KUTLU DOĞUM ALDATMACASI
NEBİİHAYAT-İHVANLAR
NEBİHAYAT-İİMREHBERİ
ZÜLKARNEYN ALEYH.
SİYERİ NEBİ-SADAKAT
NEBİ HAYAT-HALVETİ
NEBİMİZ-TAHAVİ
NEBİ-R AYVALLI
K.E.salih SURUÇ 1
K.E.salih SURUÇ 2
peygamber ahlakı -hakşairi
peygamberimiz-m.paksu
siyer
SİYER-MEDİNE
NEBİ-YÜMİT
HZ.AYŞE ANNEMİZİN YAŞI
PEYG TARİHİ- İLİMSAATİ*
ŞİİRLER
PEYGAMBERLER TARİHİ
555
===5.BÖLÜM===
KURAN OKU ÖĞREN
KURAN MUCİZESİ
kuran mucizeleri 2*
kuran mucizeleri-hakşaiiri
kuran mucizeleri 3
K.MUCİZE-DAMLALAR
KURAN -İLMEDAVET
ATEİST DİYORKİ 1
ATEİST diyorki 2
ATEİZM ELEŞTİRİSİ
ATEİSTLERE
SURELERİN FAZİLETİ
TA KENDİSİ - AYETİ
YALNIZ KURAN DİYENLER
K. RESULULLAH AÇIKLADI
MEAL-TEFSİR OKUMAK
KURANIN ÖZELLİKLERİ
kuranın özellikleri 2
KURAN bilgileri
KURAN BİLİM-ballı
KURANI HERKES ANLAYABİLİRMİ?
İLK MEAL BASIMI
MEAL OKUMAK-T
MEAL OKUMAK -G
M.Ş.EYGİ-MEAL
KURAN KİME İNDİ
KURAN VE TERCÜME
KURANDA MECAZLAR
kuranda tarih
KURAN-SORULAR
MEALCİLERE REDDİYE 1
MEAL SAVUNMALARI
KURAN İSLAMI SAFSATASI
KURAN -şenocak*
K.FAZİLETİ-SEVDEDE
K.BİLİM-SEVDEDE
K.BİLİM-DAMLALAR
K.BİLİM-İLME DAVET
KURAN-ENFALDE
YASİNİ ŞERİF
HAŞR-KURAN
YÜMİT-KURAN
MODERNİZM
İSL.DÜŞÜNCESİ DEMEK
KURAN-MEDİNEVEB
TEFSİR USULÜ
KURANA ABDETSİZ DOKUNULMAZ
***---
===6.BÖLÜM===
EHLİ SÜNNET İTİKADI 1
EHLİ SÜNNET 2
EHLİ SÜNNET İTİKADI 3
EHLİ SÜNNET-MEDİNEVEB
E-SÜNNET-SÜNNETULLAH
E.SÜNNET-FİRASET
E-SÜNNET-SEVDEDE
SÜNNET NEDİR
SÜNNETDE DELİLDİR
sünnetde delildir 2
sünnetde delildir 3
SÜNNET DELİLDİR-İSL.KALESİ
SÜNNET-sadabat
EHLİ SÜNNET-ihvan
7---
777*
==7.BÖLÜM==
BİDAT NEDİR
BİDAT-GURABA
KUT DOĞUM BİDATİ
DİNDE REFORM 1
DİNDE REFORM M.O 2
DİYANET RFORM 3
DİYANET REFORM 2
REFORMCULARA ALDANMA
TASAVVUF SİFİL
DİYALOĞ TUZAĞI
D.DİYALOĞ 1
D.DİYALOĞ 2
EYGİ-DİYALOĞ
DOĞRUYU BULMAK
DİN ADAMI BÖLÜCÜ OLMAZ
HOPARLÖR BİDATI
ATASÖZLERİNİ DOĞRU ANLA
19 CULUK
DİNİ TABİRLERİ BOZMAK
DİYALOĞ-ihvanlar-
M FELSEFE
S---
888
===8.BÖLÜM===-
EHLİ BEYT
ESHAB
ESHABI KİRAM
ESHABI KİRAM *
ESHABIN HAYATLARI
ESHAB-İHVANLAR
ESHAB-BİRİZ BİZ
HZ.EBUBEKİİR-FEDEK
HZ.MUAVİYE
HZ ALİ İNCE SÖZLERİ
MÜSLÜMANLARIN İKİ GÖZBEBEĞİ
EBU HUREYRE R.A.
İSLAMDA İLK FİTNE
HANIM SAHABİLER
NEVRUZ YALANI
HARİCİLER
HARİCİ-HAZNEVİ
ÖMER BİN ABDÜLAZİZ
GADİRİ HUM OLAYI
EBU ZER HZ.
999-
===9*.BÖLÜM===
VEHHABİYE REDDİYE ALİM
YOBAZ VE GENÇLİK
VEHHABİYE REDDİYE
VEHHABİLİK
VEHHABİLER HIRISTIYAN GİBİ İNANIYOR
VEHHABİLİĞE EHLİ SÜNNETİN CEVABI
VEHHABİLİĞİN BAŞLANGICI
VEHH- CEVAP-SADAKAT
VEHHABİ-İHVANLAR
vehhabi red-ihvan
VEHHABİ-İSL.KALESİ
TEVESSÜL-İSL-KALESİ
İBNİ SEBECİLİK
SELEFİLİK
GÜNAH İŞLEYEN KAFİR OLMAZ
RUH ÖLMEZ ÖLÜ İŞİTİR
ŞEFAAT VARDIR 1
şefat vardır 2
şefaat var 3
RESULULLAHI ÖĞMEK
KABİR ZİYERETİ
TÜRBE CAİZ
İNG.CASUSUNUN İTİRAFI
KANDİLLER UYDURMA DEĞİLDİR
MUCİZE KERAMET
MUCİZE KERAMET 2
mucize keramet 3
SEBEBPLERE YAPIŞMAK EMİRDİR
İNTİHAR ETMEK
HACILARA VERİLEN KİTAPLAR
TEVESSÜL-VESİLE
VESİLE-NAKŞNET
VESİLE-A.KALKAN
TEVESSÜL-İHVANLAR
KANDİL-İLİM SAATİ
RE ENKARNASYON YOK
BOZUK DİNLER
RECM VARDIR
DİNDE ZORLAMA YOK
MEZHEBE UYAN KAFİR DEĞİL
SAPITANLAR TR GG
ŞİRK NEDİR
BÖLÜCÜYE ALDANMA
EVLİYADAN YARDIM
KABİR-ÖLÜ-İSL.KALESİ
ŞEFAAT-İSL.KALESİ
İSTİĞASE-İSL.KALEİ
ŞİAYA CEVAP
ŞİAYA CEVAP-TAHAVİ
ŞİA-HAZNEVİ
ÖLÜLER İŞİTİR
ALİ ŞERİATİ
abduh
GASPIRALI İSMAİL
istiğase-darusselam
460
459
==10.BÖLÜM==
==REDDİYELER==
REDDİYELER
mezhepsizlere cevap
REDDİYELER-ihvan
SAPIKLARA REDDİYE
SABATAYCILIK
İBNİ TEYMİYYE-İHVAN
ŞİA-İHVANLAR
S.N.1
ZAMANİ
SN REDDİYE
SN3
İSLAMA SUKASTLER
MEZHEPSİLİK DİNSİZLİKTİR
SULTANA İSYAN
MEZHEPSİZLERİ TANI
İKBAL-ABDUH
İBNİ TÜFEYL
S.ULUDAĞ
N. YILDIZ
İBNİ TEYMİYYE
KANDEHLEVİ-KARDAVİ
İBNİ KAYYIM
SEYİD KUTUP
F.GÜLEN
BAYRAKLI-S.ATEŞ
HAMİDULAH
MEVDUDİ- CARULAH
SAPIKLIKLAR-İHVANLAR
MUSTAFA ÖZTÜRK
H.KARAMAN
***İKİ AKİF
M.İSYANOĞLU
SAPIKLAR-İHVANLAR.
A.HULİSİ ve sapıklar
REŞİT RIZA
SAPIKLAR-İNCE.M
BAYINDIR-ŞERİATİ
sapıtanlar
M.ESED
YAŞAR NURi
İSMAİL GASPIRALI
hadis inkarına cevap
tarihselcilere cevap
mealcilere cevap
İSLAM ANS.EFGANI
İ TEYMİYYE-ESK
VEHHABİYE RED-ESK
DİYALOĞ-ESK
M OKUYAN
290
999
DOST KAZANMA KİTABI
===11*.BÖLÜM===
TASAVVUF NEDİR
TASAVVUF NEDİR 2
TASAVVUFUN ÇIKIŞI
T-İLİMİRFAN
TASAVVUF-KONDERN
TASAVVUF-MEDİNE
TASAVVUF-HAZNEVİ
TASAVVUF DÜNYASI*
TASAVVUF-İNFO
TASAVVUF TAHAVİ
TASAVVUF SADABAT
TASAVUFLAMELİF-PDF
TASAVVUF-F.ATLASI
TASAVVUF-GİKEV
tasavvufi AHLAK
SOHBET-HİKAYELER
TASAVVUF-NAKŞ
TASAVVUF-DERVİŞAN*
TASAVVUF TERİMLERİ
TASAVVUF-SÜNNETULLAH
TASAVVUF BAHÇESİ
TASAVVUF-HALVETİ-
TASAVVUF-İHVANLAR
TASAVVUF-ihvan*
TASAVVUF REYHANGÜL
TASAVVUF-CANDAMLA
TASAVVUF-ŞENOCAK
TASAVVUF-HACETN.COM
TASAVVUF-SADAKAT
TASAVVUF-İSLAMHAYAT*
TASAVVUF-HALİSECE
TASAVVUF-İLİMSAATİ
TASAVVUF İHVAN
TASAVVUF-İNCE.M.
TASAVVUF-İNCE.M 2
TASAVVUF-İNCE.M.3
TASAVVUF* FİRASET
TASAVVUF-İSL.KALESİ
TASAVVUF-halveti
TASAVVUF BAHÇESİ
TASAVVUF.İHSAN
KALPLERİN KEŞFİ
TABAKATI KUBRA HŞ
yusuf hakiki-tasavvuf risalesi
YUNUS TASAVVUF
VESVESE-İ DAVET
KİBİR
TASAVVUF sorular mc
TASAVVUF BAHÇ-NFK
tasavvuf risalesi*
osmanlıda tasavvuf
somuncu baba
NAZARİYAT
121212-
1313-
==12*.BÖLÜM====
TARİKAT
TARİKATLAR VE OSMANLI
TARİKAT MELHEMLU
RABITA
RABITA-NAKŞ
RABITA-İHVANLAR
TEVEKKÜL
İNSANI KAMİL 1
İNSANI KAMİL 2
İNSANLIK ŞEREFİ
ZENGİNLİK-FAKİRLİK
FAZİLET MEDENİYETİ*
ŞEYTAN HİLELERİ 1
ŞEYTAN HİLELERİ 2
ŞEYTAN-ÖSELMİŞ
SIKINTILARIN SEBEBİ
NEFS
NEFS-REYHANG
REŞEHAT
İHLAS -NİMET
SABIR*
MESNEVİ
TAKVA*
SEVGİYE DAİR
TÖVBE*
TÖVBE-SÜNNETULLAH
TÖVBE fecir
AF-FECR
AF-İSRAF
TEFEKKÜR
GIYBET
EDEP HAYA
DÜNYA NEDİR*
ŞÜKÜR
HASET
KÖTÜ HUYLAR
GÜZEL AHLAK
AHLAK-ENFALDE
*İSLAM AHLAKI
AHLAK BİLGİLERİ
AHLAK BİLGİLERİ 2
AHLAK-İLİMREHBERİ
DİNİN RUHA ETKİSİ
kimyayı saadet-site
VESVESE
TASAVVUF-ES KALESİ
EVLİYAYI TANIMAK
ALİM VE EVLİYALAR
17-
131313-
==13* BÖLÜM==
ZİKİR
ZİKİR-NAKŞ
ZİKİR- İHVANLAR
GÜLDEN BÜLBÜLE
GÜLDEN BÜLBÜLE 2
GÜLDEN BÜLBÜLE 3
GÜLDEN BÜLBÜLE 4
TEVECCUH SOHBETİ
R.AYVALLI 2013-14
AŞK MAHFİYET
DEDE PAŞA -REYHANİ
ÖLÜM-KABİR AZABI
ÖLÜM-KABİR-BİRİZBİZ
ÖLÜM İHVANLAR
EFGANİ-ALBANİ
RUH-BİRİZBİZ
MARİFETNAME
GÜNAH-FECR
KISSADAN HİSSE
Ö.NASUHİ BİLMEZ
RİSALE-İNCE.M
TEFEKKÜR-İSLAMİHSAN
MÜSLÜMAN-ÖSELMİŞ
NEFS-İLİMİRFAN
İKTİSAT
KISSA-HİSSSE
SU
15-
141414
====14*.BÖLÜM===
İSLAM ALİMLERİ
İMAMI AZAM COM
SİLSİLEİ ALİYE
İMAMI AZAM İKİ YILI
İMAMI AZAM-İ.ŞENOCAK
İMAMI AZAMIN BÜYÜKLÜĞÜ
İMAMI AZAM-FIKIH
İMAMI AZAM HADİS
İMAMI AZAM PDF
İMAMI AZAM PDF 2
İMAMI MATURUDİ
İMAMI EŞARİ
MATURUDİ-EŞARİ
MEZHEP İMAMLARI
HADİS ALİMLERİ
HASAN HARAKANİ
BÜYÜK ALİMLER
H.HİLMİ IŞIK
ABDULKADİRİ GEYLANİ
EBU YUSUF
İBNİ MACE
BİYOĞRAFİLER
MEVLANA HZ
MEVLANA-SEMAZEN
FAHREDDİNİ RAZİ
S.ABDULHAKİM ARVASİ
MUSTAFA SABRİ HOCA
İSKİLİPLİ ATIF HOCA
ZAHİD EL KEVSERİ
DİĞER ALİMLERİMİZ
ŞAHI.B.NAKŞİBENDİ HZ
PİRİ REŞAHATI-ADAB
MİNAHI HALİDİYE
İMAMI RABBANİ HZ.
M.HALİDİ BAĞDADİ
HARİSİ MUHASİBİ
EMİR SULTAN-ŞİİR
İBNİKEMAL-BAKILANİ
M.İBNİ ARABİ
EBUSUUD-HADİMİ
AK ŞEMSEDDİN HZ
ÇANKIRI EVLİYALARI
ISLAH DE*
1515-
151515-
===15*.BÖLÜM=====
UYDURMA HADİS OLURMU
HADİS TARİHİ
HADİS ANS
HADİS USULÜ
1041 HADİS
RAMÜZ -99-70
HADİS-PDF
HADİS ARAMA
HADİS KİTAPLARI
İTTİFAK HADİSLERİ
kaynak hadisler ih
7 İMAM İTİFAK HADİSLER
uydurma sanılan hadisler
HADİS-ENFALDE
HADİS-İSLAMHAYAT
LULU MERCAN-İSLAMHAYAT
HADİS-HAKSANCAĞI
HADİS-DAMLALAR
HADİS-BALLICOM
RİYAZUS SALİHİN
S-HADİSLER-İHVANLAR
SAHHİ BUHARİ
İHYAİULUM
İMAMI GAZALİ
797
1616-
SI
===16*:BÖLÜM===
TÜRKLER VE MEZHEBİ
MEZHEPLER TARİHİ
MEZHEP. M.ORUÇ
MEZHEP DİĞER 1
MEZHEP DİĞER 2
MEZHEP-İLME DAVET
MEZHEP GENEL
MEZHEP 1
MEZHEP 2-DELİL
MEZHEP 3 LÜZUM
MEZHEP 4 MEZHEP
MEZHEP 5 NAKİL
MEZHEP 6
MEZHEP 7 TAKLİD
MEZHEP 8
MEZHEP 9 KİTAP
MEZHEP 10-TARİHSEL
MEZHEP 11 SİZLER
MEZHEP 12
MEZHEP 13
MEZHEP TAKLİDİ
MEZHEP MUHALİF
MEZHEP-DAMLALAR
MEZHEP-İLMEDAVET
MEZHEP-SEVDEDE
MEZHEP-İSL.KALESİ
1717-
80-
171717-
===17*.BÖLÜM===
BESMELE
VATAN SEVGİSİ İMANDAN
FIKIHIN ÖNEMİ
FIKIH USULÜ
FIKIH USULÜ 2
FIKIH USUL TARİHİ
EDİLEİ ŞERRİYE
İÇDİHAD
MÜÇDEHİD
müçdehid 1
İCMA-KIYAS
içdihad-KIRKINCI
SAKAL BİR TUTAMDIR
GAYRİMÜSLÜME BENZEMEK
NİYET-ARKADAŞ
EFALİ MÜKELLEFİN
FIKIH-ENFALDE
FIKIH-yusuf semmak
FIKIH-BALLI CIM
FIKIH-FİRASET
FIKIH-GURABA*
FIKIH-İHVANLAR
FIKIH USULÜ-
FIKIH-İLİMİRFAN
FIKIH-H.ECE
EMANET VE EHLİYET
EMANET VE EHLİYET *
MİRİ-MÜLK ARAZİ
MECELLE
SELAM VERMEK
fıkıh soruları
FERAİZ-İSKAT PROĞRAMI
RECM
CİN HAKKINDA
islammerkezi.com...
181818
19
1818--
===18 BÖLÜM===
KUTUBU SİTTE*
KUTUBU SİTTE İHAYAT
KUTUBU SİTTE BALLI
FETAVAİ HİNDİYYE
EBUSUUD FETVA
DURER
RUHUS-SALAT
MUCİZE-KERAMET
HAK-UKUBAT
MAKALELER-TAHAVİ
MAKALE DERYASI
310
1919**
191919**
===19 BÖLÜM===
İBADETLERİMİZ
SÜNNET YERİNE KAZA
SÜNNET YERİNE KAZA 2
ABDEST
ABDESTİN EDEPLERİ-K SİTTE-HŞ
ESB-ABDEST
ESB ADAK
ESB HOPARLÖR
ABDEST-İHVANLAR
ABDEST-BİRİZBİZ
ABDEST-SÜNNETULLAH
HAYZ-NİFAS
GÜSL-DİŞ DOLGUSU
DOLGUYA MUHALİFLER
İSTİKBALİ KIBLE
NAMAZIN ÖNEMİ
NAMAZIN KILINMASI
YOLCULUKDA NAMAZ
CUMA CEMAAT-ZUHR
SABAH NAMAZINA KALK
NAFİLE NAMAZLAR
TERAVİH-İTİKAF
NAMAZ-TAHAVİ
HASTALIKDA NAMAZ
HOPARLÖRLE NAMAZ
NAMAZDA VAKİT NİYET
NAMAZDA TADİLİ ERKAN
NAMAZ-İLİMSAATİ
NAMAZ-İHVANLAR*
NAMAZ-H.ECE
NAMAZ-ENFALDE
NAMAZ-FİRASTE
TEHARET
TEHARET-TAHAVİ
TAHARET-İHYA
TAHARET-ENFAL
TEHARET-FİRASET
SANDALYEDE NAMAZ
<
2020-
202020-
****20.BÖLÜM***
KAĞIT PARA İLE ZEKAT
ZEKAT
ZAKAT-TAHAVİ
ZEKAT-H.ECE
ZEKAT-İHVANLAR
ZEKAT-ENFALDE
ZEKAT-FİRASET
SB ZEKAT
O
ORUÇ
ORUÇ-TAHAVİ
ORUÇ-SÜNNETULLAH
ORUÇ-İHVANLAR
ORUÇ-GURABABL
ORUÇ-H.ECE
ORUÇ-FİRASET
ORUÇ-ERRAHMAN
ORUÇ-ENFALDE
RAMAZAN-FİRASET
K-
KURBAN
KURBAN-FİRASET
KURBAN-TAHAVİ
KURBAN-CANDAMLALARI
KURBAN-İHVANLAR
KURBAN-H.ECE*
ADAK
HAC-UMRE
ALIŞVERİŞ BİLGİLERİ
ALIMSATIM-HAZNEVİ
SİGARA HARAMMI
HAC-FİRASET
SARF
FAİZ-SİGORTA
FERAİZ-MİRAS
NELER YENİR
NELER KULLANILIR
TAKKE SARIK ÇARŞAF
NAZAR VARDIR
FAL-BÜYÜ
HARAC ZARURET
RESİM YAPMAK
LİAN KİTABI
212121-
21
2121
==21.BÖLÜM==
===DUA===
DUA ŞARTLARI
DUADA EL -KOMUT
365 GÜN DUA
DUA-İNCİMERCAN
DUA-İHVANLAR
DUA-REYHANG
DUA-İLİMSAATİ
DUA --SADAKAT
DUA-FECR
DUA-FİRASET
DUA-HAZNEVİ
DUA-İSLAMVEİHSAN
BAYRAM VE RAMAZAN
69
2222---
2222222
===22 BÖLÜM==
==AİLE BÖLÜMÜ==
EVLİLİK REHBERİ
KİMLERLE EVLENİLİR
EVLLİK VE AİLE NİKAH
NİKAH-İHVANLAR
TESETTÜR FARZDIR
EVLİLİK-SEVDEDE
HUZUR KAYN AİLE
AİLE-BALLICOM
KADIN-BİRİZBİZ
KADIN-SADABAT
AHVALÜ NİSA-İNCE.M
BABANIN KIZINA MEKTUBU
AİLE-FİRASET
KADIN AİLE-FİRASET
AİLE GENEL-FİRASET
YÜKSEK İSLAM AHLAKI
KADIN HAK VE HAYZ-FİRASET
AİLE-R AYVALLI
aile saadeti-ballı
AİLE-medine veb
kadının değeri
KADIN ŞAHİTLİK-MİRAS
s maraşlı genel
maraşlı hb genel
SEMA MARAŞLI DT
SEMA MARASLI 7
FATMA BARBAROS GENEL
EVLİLİK-İS HAYAT
LEKE TEMİZİĞİ
S MARAŞLI -F ATLASI
FU
nis*
202020
==23.BÖLÜM==
ÇOCUK EĞİTİMİ
ÇOCUK-FİRASET
ÇOCUK VE DİN-EVLATLIK
ÇOCUK-SADAKAT
ÇOCUK-BALLICOM
COCUK GELİŞİM
İZDİVAÇ VE MAHREMİYET
GÖRGÜ KURALLARI
İDERECİLİK BİLGİLERİ
TESETTÜR-TAHAVİ
80--
14-2
8--
===24-BÖLÜM====
EDEBİYAT KÖŞESİ
K.S.ÖREN
EDEBYAT-ENFALDE
SALİH BABA DİVANI
EDEBİYAT-H.ECE
NİYAZİ MISRİ
TÜRKÇENİN ÖNEMİ
TAM İLMİHAL ŞİİRLERİ
NECİP FAZIL ŞİİRLERİ
HÜDAİ DİVANI
DARÜL HARPTE BANKA
YT DİZİ
YT HATIRALAR
YK MTT
YK MTT 2
gö*
M***

****TARİH VE ÖNEMİ****
TARİH TANI
BATILILAŞMA İHANETİ
BİR DEVRİMİN ANATOMİSİ
TARİH OSMAN İHVAN
TARİHİ HAKİKATLER *
TARİHİ HAKİKATLER 1
TARİHİ HAKİKATLER 2
TÜRKLERİN İSLAMI KABULÜ
M*-
İS--
İSMAİL YAĞCİ*
İSMAİL YAĞCI 2001-02
İSMAİL YAĞCI 2003-04
İSMAİL YAĞCI 2005-06
İSMAİL YAĞCI 2007-09
İSMAİL YAĞCI 2010-12
601Ü
M 3
METİN ÖZER 1
METİN ÖZER 2
METİN ÖZER 3
İBRAHİM PAZAN 23
N*
M--*
A ŞİMŞİRGİL GENEL TÜM
AHMET ŞİMŞİRGİL
ŞİMŞİRGİL ESERLERİ
ŞİMŞİRGİL-İLMİ--PDF
ŞİMŞİRGİL-TARİH
PAZAR DİVANI-AŞ
CUMA DİVANI-AŞ
CUMA DİVANI 2017-18
CUMA DİVANI 2019
CUMA DİVANI 2020
CUMA DİVANI 2021-A
CUMA DİVANI 2021 B
CUMA DİVANI 2022*
CUMA DİVANI 2023
CUMA DİVANI 2024
ASR İHANETİ-ŞİMŞİRG
HZ MUHAMMED- A SİMŞİRGİL

Ş*
ZEY
==F.BOL===
F BOL PAZAR Y
FUAT BOL-CHP 1
FBOL M CHP 19-18
AKINCI CHP
CHP Yİ KONUŞ
FUAT BOL CHP 2023*
FUAT BOL-TARİH
F BOL M 19-18
F BOL 2022
F BOL 2022-2
F BOL 2022 D
FUAT BOL 2023*
fuat bol 2023 ekim
F 1
FU--
NE--
814
İH
ABDULHAMİD HAN
ABDULHAMİD DÜŞMANLIĞI
A.HAMİD-LOZAN-MUSUL
ABDULHAMİD OSM CNK
ABDULHAMİD HAN *
İSLAM TARİHİ-AŞ
İSLAM TARİH-MEDENİYET
TARİH-GENEL
TARİH SİTESİ.ORG*
TARİH VE MEDENİYET
TARİH- NUR DERGİSİ
İSLAM TARİHİ-ENFALDE
İSLAM TARİHİ- FİKİR ATLASI
TARİH-B-İSLAMCOM
TARİH İSLAM ANAHTARI
TARİH-TAHAVİ
MİMAR SİNAN
A.HAMİD NEDEN SESSİZ KALDI
TARİH -FİRASETNET
TARİH-HALİS ECE
TARİH-EMPOZE.HÜRREM
TARİH-BALLICOM
TÜRK DÜNYASI DERGİSİ
TARİH-SANALÜLKE
TARİH-İHVANLAR
TARİH-SADAKAT
TARİH-NAKŞ
TARİH-DAMLALAR
TARİHEYOLCULUK.ORG
TARİH YAZILARI
TARİH YAZILARI 2
TARİH YAZILARI 3
GEZİ NOTLARI
BİLİM TARİHİ
AB
===OSMANLI===
BİYOĞRAFİ NET
**RAMAZAN AK TARİH
R.AYVALLI-OSMANLI
OSMANLI NASIL YIKILDI
OSMANLI PADİŞAHLARI*
OSMANLIYI TANIMAK
OSMANLICANIN ÖNEMİ*
OSMANLI MEDRESELERİ
OSMANLIYA İFTİRA
OSMANLI 1*
OSMANLICA
OSMANLI 2**
OSMANLI KÜLÜBÜ*
OSMANLI-YÜMİT
OSMANLILAR.GEN.TR
BÜYÜK OSMANLI TARİHİ
OSMANLI HİKAYELERİ
OSMANLI HANEDANI
OSMANLI-ENFALDE
OSMANLI-HAKSANCAĞI
HZ OSMANIN ŞEHİD EDİLMESİ
OSMANLIDA İMAMLIK
OSMANLI İLİM-ENFAL
OSMANLI MEDENİYETİ-ENFAL
OSMANLICA SÖZLÜK
OSMANLI-enfal
SAKLI OSMANLI
İ.ANS BATILILAŞMA
BATININ İSLAMA BAKIŞI 1
ENDÜLÜSÜN FETHİ
SELÇUKLU TARİH
TARİH ENSTİTÜSÜ DER
TİMUR HAN
ARAP İHANETİ YALANI*
İSTANBUL VE FETİH
94 YILLIK TARTIŞMA
ARAPCA-İHVAN
DURSUN GÜRLEK GENEL
çanakkale-taha uğurlu
FAHREDDİN PAŞA
BATININ OYUNLARI
ALİ KEMAL TORUNU
GÜN TARİHİ
TÜRKTARİHİM.C

Hİ-
HİLMİ DEMİR GENEL
HİLMİ DEMİR 1
HİLMİ DEMİR 21-18
HALİL ÖNÜR
Y.BÜLENT BAKİLER
o.k
KEMAL KAYRA 21-23
KEMAL KAYRA 24
E.
E B EKİNCİ ŞAHS
EB EKİNCİ GEN
EB EKİNCİ GENEL YENİ
E.B.EKİNCİ 2008-
E.B.EKİNCİ 2009
E.B.EKİNCİ 2010
E.B.EKİNCİ 2011
E.B.EKİNCİ 2012
E.B.EKİNCİ 2013
E.B.EKİNCİ 2014
E.B.EKİNCİ 2015
E.B.EKİNCİ 2016
E.B.EKİNCİ 2017
E.B.EKİNCİ 2018
E.B.EKİNCİ 2019
E.B.EKİNCİ 2021
E.B.EKİNCİ 2022
E.B.EKİNCİ 2023
E B EKİNCİ 2024
KU--
TG-M.FATİH ORUÇ
M.N. ÖZFATURA GENEL TÜM
MN.ÖZFATURA-CHP
M.N.ÖZFATURA 2001
MNÖFATURA-OSMANLI
MNÖFATURA-TÜRKLER
MNÖ.FATURA-DİYALOĞ
MNÖ FATURA-TEFEKKÜR
MN ÖFATURA-SU
MN ÖFATURA-MADEN
MN.ÖFATURA-ERMENİ
M.M.ÖZF-2016
MN ÖZFATURA -GENÇLER
İ.ÖZFATURA 2014
İRFAN ÖZFATURA 2
İRFAN ÖZFATURA 3
İRFAN ÖZFATURA GENEL
S--
299
AKINCI 1
AKINCI 2
ÖMER N YILMAZ 1
İBRAHİM YAVUZ
ALTINBAŞ A
UFUK COSKUN 1
UFUK COŞKUN 2
KENAN ALPAY
sabri gültekin
misafir yazar
Y*
M YÜKSEL-GENEL
M.YÜKSEL 2013
M.YÜKSEL 2014
M.YÜKSEL 2015-
M.YÜKSEL 2016
KÜ-
KEMAL SUNAL FİLMLERİ ZARARLARI
TG-*KAZIM K.YÜCEL
TG-HASAN ULU
TG-HAKKI ASLAN
NASIL BATTI RILDI
NİMETULLAH
VAHDET YAZAR
AH**
Y-
FE
YUSUF KAPLAN-TIME
Y KAPLAN 2007-8
Y KAPLAN 2009-10
Y KAPLAN 2011-12
Y KAPLAN 2013-14
Y KAPLAN 15-16
Y KAPLAN 2017
YUSUF KAPLAN 2018
YUSUF KAPLAN 2019
YUSUF KAPLAN 2020
YUSUF KAPLAN 2021
YUSUF KAPLAN 2022
YUSUF KAPLAN 2023
YUSUF KAPLAN 2024
Y**
Y.BAHADIROĞLU 2012
YAVUZ BAHADIR 2013
YAVUZ BAHADIR 2014
YAVUZ BAHADIR 2015
YAVUZ BAHADIR-2016 A
YAVUZ BAHADIR-2017 A
YAVUZ BAHADIROĞLU 2017 A
Y.B.TIME TÜRK VE 2016 B
CE
22*
BELGELERGERÇEK TARİH GENEL
B.GERÇEKTARİH.C-1
B.GERÇEKTARİH.C 2
B.GERÇEKTARİH.C 3
BGERÇEKTARİH C 4
B.GERÇEKTARİH.C 5
B GERÇELTARİH C.6
B GERÇEKTARİH C.7
BG KONUŞUYOR
B G TARİH 1
B G TARİH 2
B G TARİH-DİYANET
BG T-HAFIZ
BGT VAHDETİN
BGT ŞALCI B
BGT CHP EKO
BGT KADIN
İNG DERVİŞ
ALİ ŞÜKRÜ CİNAYETİ
607
604
M.Ş.EYGİ 2005
M.Ş--EYGİ 16
M.Ş.EYGİ 19
M.Ş.EYGİ YD GENEL
4-2
M ***
M.ARMAĞAN 1997
M ARMAĞAN 2010
M ARMAĞAN 2011
M.ARMAĞAN 2012
M ARMAĞAN 2013
M.ARMAĞAN 2014
M.ARMAĞAN 2015
M ARMA 15-16 KİŞİ
M.ARMAĞAN Y-16
M.ARMAĞAN YŞ-17
M ARMA 2016 DT
M ARMA 2017-18 K
M ARMA 2021 MÜZEK
M ARMAĞAN-2022 AK
M ARMAĞAN 23- AKİT
M ARMAĞ İTTİFAK
EC
M *A
RAHİM ER GENEL
RAHİM ER 2014
RAHİM ER 2015
RAHİM ER 2016
RAHİM ER 2017
RAHİM ER 2018
RAHİM ER 2019
RAHİM ER 2020
RAHİM ER 21-22
RAHİM ER 2023
RAHİM ER 2024
RAHİ
324
EA
E.AFYONCU 2010
E. AFYONCU 2016
E AFYONCU 2017
E23 GENEL
NERDE KALDIK E A
HİSAR 23
HİSAR 22-20
HİSAR 20-19
293
FU-
TURGAY GÜLER SESLİ
FUAT UĞUR
KADİR MISIROĞLU
NUREDDİN TAŞKESEN
KÜBRA DEĞİRMEN
MEHMET CAN
MEHMET KUMAŞ
MESİH-Ş SİMAVİ
A.DOĞAN İLBAY
B ACUN
MUSTAFA UZUN*
AF ARI-ALİ ERYIL
Ö SAPSAĞLAM*
ALTAN ÇETİN*
F SARRAFOĞLU
R AKBAY
ISLAHDE-PDF
322
333
MEKTEBİDERVİŞ
MD-KUDÜS
MD-ZALİMLER 1
MD-ZALİMLER 2
MD-A GEYLANİ
MD-FUTUHULGAYB
MD ŞEFAAT HAKTIR
MD İMAMLARIMIZ
MD H İMAMLARI
MD REDDİYE
MD AŞEREİ MÜBEŞER
MD NEFS VE ŞEYTAN
MD TAS VE TAR
MD MÜRŞİD
MD A SİLSİLE
MD İZ BIRAKANLAR
MD İZ BIRAKANLAR 2
MD İZ BIRAKANLAR 3
MD İZ BIRAKALAR 4
MD KÜTÜBÜ SİTTE 1
MD KÜTÜBÜ SİTTE 2
MD KÜTÜBÜ SİTTE 3
MD KÜTÜBÜ SİTTE 4
MD KÜTÜBÜ SİTTE 5
MD KÜTÜBÜ SİTTE 6
MD KÜTÜBÜ SİTTE 7
MD KÜTÜBÜ SİTTE 8
MD KÜTÜBÜ SİTTE 9
MD KÜTÜBÜ SİTTE 10
MD KÜTÜBÜ SİTTE 11
MD KÜTÜBÜ SİTTE 12
MD KÜTÜBÜ SİTTE 13
MD KÜTÜBÜ SİTTE 14
MD KÜTÜBÜ SİTTE 15
MD KÜTÜBÜ SİTTE 16
MD KÜTÜBÜ SİTTE 17
MD KÜTÜBÜ SİTTE 18
317
292
252
329
ANAYASA
KÜLLİYAT-COŞAN
İNTERNET HUKUKU
arapçanın önemi
SSK KANUN
MEB KANUN
MEMURLAR KANUNU
DARULHARP
SADAKAT.NET
SAHİHİ BUHARİ NAMAZ
SAHİHİ BUHARİ
İ.ŞENOCAK-GENEL*
NECATİ AKSU NET
SABRİTANDAOĞAN
İSLAM KÜLTÜR.COM
YAZAROKU ESK
KIRKINCI.COM
ERRAHMAN DE
-ENFAL kavram
enfal 1
kavramlar
ARAPÇA ÖĞREN
YEZİDİLİK
BİLGELİK ÖYKÜLERİ
LÜGAT-BALLI
320
297
298
296
SAĞLIK ÖĞÜTLERİ
SAĞLIK 1
SAĞLIK 2
SAĞLIK 3 KAZA
SAĞLIK 4
BASARI SIRLARI
BESLENME
BİTKİ TEDAVİ-FİRASET
CEMAL ABİ İLE DEMİR GİBİ
ŞİFALI BİTKİLER
prostata çözüm
BİYOLOJİ SÖZLÜĞÜ
erdal yeşilada-SAĞLIK
294
316
304
DİYANET-İHVANLAR
MENKİBELER-İHVAN
MUHARREF D.-İHVANLAR
TESBİTLER-İHVAN
MENKİBE-İHVANLAR
KAVRAM-İHVANLAR
TV DEŞİFRE-İHVANLAR
GÜNDEM-İHVANLAR
MENKİBELER-NAKŞ
NASİHATLER-yusuf semmak
GENEL-NASİHAT.ORG
NASİHATLER 2 Y semmak
zikr nakş
nefs nakş
rabıta nakş
İBRAHİM KİRAS GENEL
İBRAHİM KİRAZ-
HAYDAR ORUÇ DİR-POS
İSMAİL YAŞA DİR POS
AHMET TAŞGETİREN
287
286
288
291
CEMİL KOÇAK 2011
CEMİL KOÇAK 2012
CEMİL KOÇAK 2013
CEMİL KOÇAK 2014
CEMİL KOÇAK 2015
CEMİL KOÇAK 2016
285
284
M.ŞÜKRÜ HANİ 2010
M ŞÜKRÜ HANİ 2011
M ŞÜKRÜ HANİ 2012
M ŞÜKRÜ HANİ 2013
M ŞÜKRÜ HANİ 2014
M ŞÜKRÜ HANİ 2015
M ŞÜKRÜ HANİ 2016
M ŞÜKRÜ HANİ 17-18
282
AYŞE HÜR TARAF 2008
AYŞE HÜR TARAF 2009
AYŞE HÜR TARAF 2010
AYŞE HÜR TARAF 2011
AYŞE HÜR TARAF 2012
AYŞE HÜR RAD 2013
AYŞE HÜR RAD 2014
AYŞE HÜR RAD 2015
AYŞE HÜR RAD 2016
281
=İHYAORG.KİTAPLIK=
4 İNCİL FARKLI
HADİS TARİHİ
ATEİZM ELEŞTİRİSİ*
280
277
TAMER KORKMAZ GENEL
İBRAHİM KARAGÜL GEN
YÜCEL KOÇ GENEL
İSMAİL KAPAN GEN
K**
NUH ALBAYRAK GEN
NUH ALBAY TÜRKİYE 9-14
NUH ALBAY ST 15-16
NUH ALBAY ST 17-18
NUH ALBAY ST 19-20
NUH ALBAY ST 21-22
NUH ALBAYRAK 2023
KA***
241
246
METİN HÜLAGU-G
M HÜLAGU 22-23
M HÜLAGU 21
M HÜLAGU 19-20
M HÜLAGÜ 18
mn
263
243
234
238
MURAT ÇETİN GENEL
MURAT ÇETİN DP
260
ÜZEYİR İLBAK DP
YUNUS EMRE ALTIN
ENES BAYRAK
HAZAR TÜRK
SESLİ MAKALE
TÜRK YÜZYILI RG
FİLİSTİNLİLER TOPRAK SATTIMI
İSMAİL ÖZ *
HAKAN ERDEM 2016
238-
240
F-BAKA-A İMR-NİSA
MAİD-ENAM-ARAF-ENFAL
TEVB-YNS-HUD-RAD-İB
HİC-NAHL-İSRA-KEHF-MRYM
TAHA-ENB-HAC-MÜMİNUN-NUR
FURK-ŞUARA-NEML-KAS-ANK
RUM-LKM-SEC-AHKF-MHMD
FTH-HUC-KHF-TUR-NECM-KMR
RHMN-VAKIA-HDD-MCDL-HŞR
MHTN-SAF-CUMA-MNFK-TEĞA-TLK
THRM-MÜLK-KLM-HKA-MARC-NUH
CİN-MÜZ-MÜD-KYM-İNS-MRS-NB
NZAT-ABS-TKVR-
232*
232
231
230
229
228
227
226
225
224
223
222
221
220
219
218
217
216
215
214
213
212
211
210
209
208
207
206
205
204
203
24-
2
5
4
3
7
1
202
ü7
13-
10
8
17--
14-
16--
6
ME
21-
12-
İRAN -GÜLDAĞI
VAHD VUCUD MUD
DOĞ-GÜN İS TARH 1-7
SELÇUK ŞİA
KADIZADELİLER
nesefi t
mesnevi anevi
ahmet kavas
pdf moğol-zengi
yazıcı-mesut
Z KEVSERİ
KAL-ÇAKIRGİL 24
PDF HADİS
pdf açık öğr-hadis
PDF İRAN
PDF MESNEVİ
pdf moğol istila
PDF DİNİ TERİM SÖZL
PDF Ö NESEFİ TEFSİR
PDF KİTAP 1
TASAVVUF E S
PDF EMİR SULTAN
PDF SUFİ-SİYASET
PDF İSLAM HUKUKU
PDF KONEVİ-FATİHA
PDF İBNİ ARABİ
PDF N TOPÇU
PDF HZ AYŞE
PDF ABD.İBN MESUD
PDF KURTUBİ
PDF SUFFE ASHABI
PDF HZ ÖMER S
PDF SUYUTİ-MEHDİ
PDF İLİMLER
PDF FAHREDDİN RAZİ
PDF HZ OSMAN
PDF HARİCİLİK
PDF VEHHABİ
PDF ESİ
PDF CENNET CEH
PDF ZAHİD KEVSERİ
PDF ŞABANI VELİ
PDF MİRAS HUKUKU
PDF MATURUDİ
PDF İBNİ HALDUN
PDF MSP
PDF İHV MÜSLİM
PDF HANEFİ M
PDF SELEFİ
PDF ABDULHAMİDİ SANİ
PDF M HALİDİ BAĞDADİ
PDF İ VE TERAKKİ
PDF E.B.EKİNCİ
PDF NECİP FAZIL
PDF AVRASYA ETÜD
PDF İMAM MATURUDİ
PDF KADIZADEL,LER
PDF EMRİ MAĞRUF
PDF CİHAD
PDF KAVRAMLAR 2
PDF KAVRAMLAR
PDF HZ FATIMA
pdf PEYGAMBERİMİZ
PDF AHMET YESEVİ
pdf istiklal m.
pdf anadoluluculuk
PDF-YSSELİM ROMANI
PDF HACI BAYRAM VELİ
PDF MEVLANA
PDF AHİLİK
PDF GAZALİ
pdf gazali 2
pdf batıniler
PDF NİYAZİ MISRİ
pdf bedreddin ayni
pdf pezdevi
pdf ibni hümam
pdf yunus emre
pdf 31 mart vakası
PDF KAYI 10
PDF ABDULHAMİD HAN
PDF BUHARİHANLIK
OSMANLI KÜLTÜRÜ PDF
pdf osmanlı kültürü
PDF OSM.EDENİETİ
pdf osmanlıda adalet
pdf milliyetçilik 1
pdf osm milliyetçilik 2
islamcılık zyt brn bl2
pdf islamcılık 1
-İSLAMCILIK ARŞİVİ
osmanlıda batıcılık pdf
PDF OSM BATICILIK
ÖZAK İRŞAD 1-2
ÖZAK İRŞAD 3
ÖZAK Z KULUP
PDF COŞAN 1-2
PDF TÜRKÇÜLÜK
OSMANLIDA TASAVVUF 1
PDF TASAVVUF 1
H K YILMAZ
PDF A SELÇUKLU
PDF SELÇUKLU
PD.YABANCI OKULLAR
PDF EMRE AYDI
A İSKENDERİ
CÜNEYDİ BAĞDAD PDF
EBU HANİFE ÖZEL SAYISI
EBU HANİFE PDF 1
İ H A DERGİ
PDF KATILIM
PDF MODERN
==DERGİLER==
YASİN OKUMAK
YORUM -dergileri
DÜZCE HABER
MİSAK DERGİSİ
elmalı tefsir enfal 1-9
elmalı tefsir enf 10-28
elmalı tefsir enf 30-38
elmalı tefsir enf 39-58
elmalı tefsir enf 59-86
elmalı tefsir enf 87-114
İMAN-is hayat
mesnevi-i hayat
ehli sünnet- i hayat
kıssa-is hayat
g isla.-is hayat
A-
ruhus salat-ince
nezih itikat-ince
evlilik-ince
hayzı nisa-ince
tas-zikr-rabt-ince
hakayık-ince
risale-ince
risale-ince 2(seytan-nefs)
nimeti islam-ince
sohbetler-ince 1
sohbetler-ince 2
hikayeler-ince
riyazüs salihin-sadakat
fıkıh-sadakat
fetevai hindiyye-sadakat
b islam ilmihali-sadakat
bir bilene soralım-sad
vehhabilere cev.-sadakat
fıkıh ans-sadakat
nurul izah-sadakat
kutubu sitte-sadakat
sahihi buhari-sadakat
evliyalar ans.-sadakat
R---
TEBLİĞ YÖNTEMLERİ
İBRAHİM KİRAZ
M.BARDAKÇI 1
ALPER TAN
TÜRKİYE -A.AKGÜL
ULUS İLİŞKİL M ORTAK
AHMET VAROL-DIŞ POL
DIŞ İŞL 2
DIŞ İŞL 3
DIŞ İŞL 4
DIŞ IŞL 5
dış 5 yeni
B.PAKMAN WORDPTRES.COM
SN-TEKHAFIZ
f-İTİRAFLAR
AGET 1-4
İİİ..GÖLGESİ
IŞIK-UFUK
SUKUT ÇIĞLIĞI
BAHARI SOLUK
Z.ALTIN DİLİ
ÖRNEK HRK.
BUH.AN.İNS
YİT.CEN.DOĞ
BABANIN BABASI
ozan arifin refe şiiri
KİTAP-SÜNNET-KADER
ABDULHAMİD HAN

ABDÜLHAMİD HAN Osmanlı padişahlarının 34'üncüsü olan Sultan II. Abdülhamid Han aklı, zekası ve ilmi fevkalade üstün olan bir zattı. Batılıların ve iç düşmanların asırlar boyunca devleti yok etmek için hazırladığı yıkıcı, sinsi planlarını sezip, önlerine aşılmaz bir set olarak dikildi. Hazırlayanları ve maşa olarak kullandıkları yerli işbirlikçilerini, sahte kahramanları işbaşından uzaklaştırdı. İşte bu büyük zatın 10 şubat, 96. yıldönümü idi. Yıldönümü vesilesi ile Yıldız Üniversitesi ve İstanbul Medeniyet Üniversitesi işbirliği ile iki açık oturumdan oluşan etkinlik düzenlendi. İlk panel Abdülhamid'in sağlık politikasıyla ilgiliydi. Oturum başkanlığını yaptığım bu panelde konuşmacılar özet olarak şunları anlattılar: Prof. Dr. Hüsrev Hatemi; Abdülhamid'in çok iyi niyetli, sağlam karakterli ve vefalı bir insan olduğunu söyledi. Kendisinden çok devleti düşünürdü. 33 sene zalimlik yapmadan devleti ustalıkla idare etmişti. Ona atılan iftiralardan biri de pinti olduğuna dairdi. Bu çok çirkin bir suçlama olduğunu ifade etti. Aristokrat havada, halktan uzak yaşamamıştı. Atatürk'ün Abdülhamid'i küçümseyici veya kötüleyici bir sözünün olmadığını da ekledi. Prof. Dr. Nil Sarı ise Abdülhamid'in sağlık alanındaki eserlerinden söz etti ve bazılarının fotoğraflarını gösterdi. Abdülhamid 90 adet gureba hastanesi, 19 adet belediye hastanesi, 89 adet askeri hastane ayrıca eğitim hastaneleri, kadın hastaneleri, akıl hastaneleri açmıştı. Bu hastaneler ülkemizden Lübnan'a, Yemen'den İsrail'e, Makedonya'dan Suriye'ye, Yunanistan'dan Libya'ya, Suudi Arabistan'dan Irak'a pek çok yerleşim bölgesine yayılmıştı. Ayrıca eczaneler, hapishane, sağlık merkezleri, fakirler, acizler ve hacılar için misafirhane de pek çoktur. Müthiş bir sağlık hizmetidir bu. Maalesef tahttan düştükten sonra bu eserlerin isimleri değiştirilmiş, bazıları yıkılmış ve bir kısmı da başka alanlarda kullanılmaya başlanmıştır. Kısacası bu büyük insan unutturulmak istenmiştir. Kasımpaşa, Haydarpaşa, Gülhane ve Mektebi Tıbbiye-i Şahane adlı eğitim ve üniversite hastanelerini açan da Abdülhamid olmuştur. Doç. Dr. Adem Ölmez ise Abdülhamid Han'ın özellikle eğitim, sağlık, ulaşım ve asayişe önem verdiğini anlattı. Zamanında yeni bulunan aşıları ülkeye getirmiş, aşı ve kuduz hastalığı üzerine merkezler kurmuş, Bimarhaneleri yani akıl hastanelerini ıslah etmiştir. Akıl hastalarına zincir kullanımını yasaklayarak bugün bile saldırgan hastalarda kullanılan gömleği yerine koymuştur. Dr. Şerif Esendemir konuşmasına Necip Fazıl'ın, "Abdülhamid'i anlamak her şeyi anlamak olacaktır." sözleriyle başladı. Abdülhamid'in tren yolları, bakteriyolojihane, cami ve mektepler yaptırdığını, çağına uygun yaşlılık politikası izlediğini, habitat yani biyosferi merkezi alan ekolojik politikaya önem verdiğini anlattı. Bunları dinlerken aklıma hep başbakanımız Recep Tayyip Erdoğan çağrışım yaptı. O da ülkeye duble yollar, hızlı trenler, Marmaray, üçüncü boğaz köprüsü, çok sayıda havaalanı gibi sayılamayacak eserler hediye etti. Sağlık alanında yeni hastaneleri hizmete açtı. Sağlık hizmetlerini halka yaydı. Eğitim alanını pek çok üniversite, sayısız derslik ve binlerce yeni öğretmenle destekledi güçlendirdi. Kısacası Abdülhamid'in çağdaş bir takipçisiyle karşı karşıyayız. Abdülhamid Han'ı nasıl ki bir takım vicdansız, merhametsiz ve acımasız kişiler, iç ve dış düşmanların oyununa gelerek, maşası olarak bir saray darbesi ile düşürdülerse aynı komplo şu an başbakanımıza karşı düzenlenmektedirler. Bu ülkeye hizmet etmek bazılarının gözüne batmakta ve ellerinden geleni yapmaktadırlar. Rabbim Başbakanımızı korusunu2026
Başlık
1. Risale: Kur'an-ı Kerim'in Fazileti
2. Risale: Besmele'nin Fazileti
3. Risale: Peygamberimiz Hazreti Muhammed (S.A.V.)
4. Risale: Zikir
5. Risale: İslam ve Namaz
6. Risale: Namaz ve Esrarı
7. Risale: Ramazan-ı Şerif ve Oruç
8. Risale: Hac Rehberi
9. Risale: Zekat
10. Risale: İnfak
11. Risale: Kurban
12. Risale: Cihad
13. Risale: Düstûr-ül Mücahidin (Mücâhidler Rehberi)
14. Risale: Emirname
15. Risale: Nasihatler-1
16. Risale: Nasihatler-2
17. Risale: Gençlere Öğütler
18. Risale: Mühim Bilgiler
19. Risale: Zübde-i Gülistan
20. Risale: Ana-Baba ve Evlat Hakları
21. Risale: Kadınlar ve Kız Çocukları
22. Risale: İslamda Nikah ve Evlilik
23. Risale: Makamat
24. Risale: Huzur Yolu
25. Risale: Cemiyet ve Ahlak
26. Risale: Güzel Ahlak
27. Risale: İnsan ve Dünya
30.Risale: Şeytan
28. Risale: Nefis
29. Risale: Dünya
31. Risale: Yemekte Edep (Sünnete Uymak)
32. Risale: Uzlet
33. Risale: Ölüm Hastalığı ve Ötesi


.

 

 

Kur’an-ı Kerim Hakkında Ayet-i Celîleler:

(Ey Rasûlüm!) İşte (sana indirilmekte olan) (Elif, Lâm, Mîm; senin kalbine koyacağımızı va’d ettiğimiz o ağır ve muazzam kelâm; önceki kitaplarda göndereceğimizi bildirdiğimiz, yaş ve kuru her şeyden haber veren o Kur’an), Kâmil bir Kitap’tır. Bunda aslâ şüphe yoktur. (Bu Kitap) Müttikîlere (büyük ve küçük günahlardan sakınanlara delil ve) yol göstericidir. (S. Bakara 2)

Bu (Kur’an’ın âyetleri, kalbinize) Rabb’i-nizden açılan gözlerdir. İman eden millet için hidâyet ve rahmettir. (S.Âraf 203)

Bu Kur’an boş söz değil, ancak kendinden evvel inen kitapların tasdiki, (dine âit) her şeyin açıklaması, İman eden millete yol gösterici ve rahmettir. (S. Yusuf 111)

Muhakkak o, çok şerefli bir Kur'an’dır. (S. Vâkıa 77)

Hakikat Kur'an hiç şüphesiz bir nasihattir. Dileyen Kur'an okuyarak öğüt alır. (S. Müddessir 54,55)

Muhakkak Allah’ın kitabını okumaya devam edenler. Namazı doğru kılanlar, kendilerine rızık olarak verdiğimizden gizli ve âşikâr infak edenler, asla son bulmayan bir kazanç beklesinler. (S. Fâtır 29)

Kur'an, dileyenin öğüt alacağı bir öğüttür. O, Allah indinde kadri yüce, temiz sahifelerdir ve takvâ sâhibi katiplerin elleriyle yazılmıştır. (S. Abese 11 – 17)

(Kâfirlerin yalanladıkları) (kitap) şerefli bir Kur'an, Korunmuş bir levhadadır (S. Bürûc 21,22) 

(O, her türlü değişmeden berîdir. 1400 küsur seneden beri bir harfi dahî değiştirilememiştir.)

* * *

Kur’an-ı Kerim’in Fazîleti Hakkında Hadis-i Şerifler:

H.Ş.: Kur'an’ı mushafsız (ezbere) okumak, bin derece, mushaftan (yüzünden) okumak, iki bin dereceden fazla (sevap)tır. (Ramuz 334/6)

H.Ş.: Kur'an-ı Kerim’i yüzünden okumak ile ezbere okumak arasındaki fark, nâfile ile farz arasındaki fark gibidir. (Ramuz 323/6)

Kur'an-ı Kerim’in her harfi için, namazda okuyana bin hasene, abdestli okuyana yüz hasene, abdestsiz okuyana on hasene verilir. (Mev’ıza-i Hasene S. 56)

Bir kimse Mushaf’a bakarak Kur'an-ı Kerim okusa, Allahü Teâlâ kâfir de olsa ana babasından azabı hafifletir. (.....................)

H.Ş.: Bir kimse her gün yüzünden ikiyüz âyet okusa, kabri etrâfından yedi kabirdekilere şefâatçi olur; müşrik bile olsalar, Allah, ana babasından azabı hafifletir. (Ramuz 438/3)

H.Ş.: Kur'an’ı hâmil olan (mânâsını anlayıp hükmüyle amel eden) kişinin duâsı makbuldür. (Râmuz 3403)

Evvel ve âhir ilmine mâlik olmak isteyen Kur'an okusun.

Kur'an’ı tecvidle okuyan kişi için şehit sevabı vardır.

Allah ve Resûlünün muhabbeti kimi sevindirirse, Kur'an okusun.

Bulunduğunuz mahalleri namaz kılarak ve Kur'an okuyarak nurlandırınız.

Kitabullah’a bakmak ibâdettir.

Ey Kur'an’ı hâmil olanlar! Kur'an’la ikram edin. Çünkü o şifâ verir.

Kur'an’ı Kerim Allahü Teâlâ’ya semâvât ve arzdan (bütün mevcûdâttan) sevimlidir. (Künüzüd-dekâik)

Kur'an’dan daha büyük şifa yoktur. (Künüzüd-dekâik)

Şifanın hayırlısı Kur'an’dır. (Künüzüd-dekâik)

Kim Kur'an’dan şifa dilemezse, Allah ona şifa vermesin. (Künüzüd-dekâik)

Allahü Teâlâ Kur'an’la amel eden kavimleri yükseltir. Ona arka çevirenleri alçaltır. (Künüzüd-dekâik)

Kur'an okuyun. Zira Kur'an kıyâmet günü (kendisini) okuyanlara şefâat eder. (Künüzüd-dekâik)

Kalbinde âyet bulunmayan kimse, harap hâne gibidir. (....)

H.Ş.: Allah kelâmı (Kur'an)’ın diğer kelâmlara üstünlüğü, Allahü Teâlâ’nın yarattıkları üzerine üstünlüğü gibidir. (Ramuz 516/5)

Fitneler zuhur edecek; kurtuluş Allah’ın kitabıyladır. Onda sizden öncekilerle sonrakilerin haberleri, ve aranızdaki meseleler hakkında hükümler vardır. O, hidâyetle sapıklığı ayıran hikmettir. Şakası yok; tam ciddiyettir. Azgınlığı sebebiyle onu bırakanı Allah helâk eder. Ondan gayriden hayır bekleyeni Allah saptırır. O, Allah’ın kopmayan ipi, hikmetli zikri, doğru yoludur. Ona uyan Hakk’tan ayrılmaz. Ona bâtıl karışmaz. Onun akıllara hayret veren sırlarına nihâyet yoktur. Cinler onu işitince: “Muhakkak biz hidâyet eden bir Kur'an işittik” dediler.

Kim onunla amel ederse, karşılık görür, mükâfât bulur. Kim onunla hükmederse, adâlet etmiştir. Kim ona çağırırsa doğru yola çağırmıştır. (..?..)

Kur'an kendisine şefaat etme izni verilen şefâatçidir. O doğruyu bildirir, tasdik olunmuştur. Rehber edineni Cennet’e götürür, terk edeni Cehenneme sürükler. (Kenzul- Ummal C. 2 S. 292)

Ümmetimden en çok sevdiklerim, benden sonra gelip beni görmedikleri halde Allah'’n kitabındaki hükümlerle amel edenlerdir. (......)

Kur’an hoşlanmayana güçtür. Ona uyanlara da pek kolaydır. (Ramuz 1733)

Kur’an öyle zenginlik ki, ondan sonra fakirlik ve onun ötesinde zenginlik yoktur. (Ramuz 2794)

Kur’an bir milyon yirmi bin harftir. Onu kim ecrini Allah’tan umarak okursa, her harfi karşılığında hurilerden bir zevce alır. (Ramuz 2795)

Kur'an rûhî hastalıklara, kötü îtikat ve ahlâka karşı tam şifâdır. (Râmuz 2796)

Kur'an Allahü Teâlâ’nın kelâmıdır. Kur'an’a gönül veren, Rabb’inin haram kıldığı şeylerden sakınsın ve bu hususta Allah’tan korksun. (Râmuz 1798)

Kur'an’a kendinizi iyice alıştırın. Allah’a yemin ederim ki, o, devenin yularından boşanmasından daha çabuk insanların kalbinden gider. (Râmuz 3117)

Seslerinizi Kur'an okumakla süsleyin. (Râmuz 3660)

Allahü Teâlâ gazap etmez; bir de gazap etti mi, melekler O’nun gazabından dolayı (korkarak) tesbih getirmeye başlar. Ancak yeryüzünde çocuklar Kur'an okudukları zaman gazabı durur ve rızâsı yer yüzünü doldurur. (Râmuz 1261)

* * *

KUR'AN OKUMANIN KERÂMETİ

 

Hadis-İ Şerifler:

Kur'an okuyan kendisinin ulaştığı şeyden daha üstün bir şeye kavuşacağını sanırsa (yanılır, Çünkü) Allah indinde Kur'an’dan üstün şefâatçı yoktur; ne peygamber, ne melek, ne de başkaları...

Ümmetimin en efdal ibâdeti, Kur'an okumaktır.

Hayırlınız Kur'an’ı öğrenip, öğretendir.

Kıyâmet günü hesap, kitap ve mahşer korkusu olmayan; yalnız Allah rızası için Kur'an okuyan ve cemâati kendinden memnun olan imamdır...

Kur'an’a sahip olanlar, Allah’ın has kullarıdır.

Demir paslandığı gibi kalpler de paslanır. Onun cilası, Kur'an okumak ve ölümü anmaktır.

İki kimse gıbta edilmeğe değer: Biri Kur'an öğrenip hükmüyle amel eden, diğeri de servetinden Hak yolunda harcayandır. 

Bir kimse temiz olarak Allah’ın kitabından bir harf dinlese, kendisine on sevap yazılır, on günâhı silinir, on derece terfi ettirilir.

Bir kimse namazda oturarak Allah’ın kitabından bir harf okursa, ona yüz sevap yazılır, ondan yüz günâh silinir ve yüz derece yükseltilir.

Bir kimse Kur'an okur hatmederse, ona Allah yanında makbul olan bir duâ verilir, bu ister dünya ister âhiretlik olsun. (Râmuz 403/9)

Kur'an’dan bir harf okuyana bir hasene verilir. Bir hasene de on misli sevap vardır. Her sevap Uhud dağı gibidir.

Kur'an oku da yüksel! Okuduğun nisbette Cennet basamaklarından çık!

Kur'an okuyanlar cennet ehlinin ârifleridir. (Râmuz 227/14)

Allahü Teâlâ buyurur: Kimi, Kur'an’la beni zikretmesi ve benden bir şey istemesi meşgul ettiyse, ben o kimseye, isteyenlere verdiğimin en âlâsını veririm. (Râmuz 516/14)

Hâmil-i Kur'an vefat ettiği zaman Allahü Teâlâ yere, “onun etini yeme” diye emreder. Yer de: “İlâhî, senin kelâmını kalbinde taşıyan kişinin etini ben nasıl yerim” der. (Râmuz 869)

Bir cemâat Allah’ın evlerinden birinde toplanıp Allah’ın kitabını okuyarak aralarında müzâkere ederlerse, onlara mutlaka huzur iner, baştan başa rahmet sarar. Melekler onları ziyâret eder ve Allahü Teâlâ onları, katındaki meleklere karşı över. (Râmuz 4557)

Bir kimse evlâdına Kur'an öğretirse, mutlaka kıyâmette anne-babasına hükümdar tacı gibi bir taç ile, insanların hiç görmedikleri iki elbise giydirilir. (Râmuz 4730)

Bir kimse Kur'an’ı ezberleyip, helâlini helâl, haramını haram bilirse, Allah onu cennete koyar. Ev halkından cehennemi hak etmiş olan on kişiye de onu şefâatçı kılar. (Râmuz 5457)

Cennet ehli cennete girdiği zaman ona: “Oku da yüksel” denilecek. Okuyacak ve her âyette bir derece yükselecek. Hafızasında bulunanların hepsini okuyuncaya kadar devam edecek. (Râmuz 6347)

Allah Kur'an okuyanı dinler.

Ey Kur'an hâmilleri (hâfızlar)! Bütün semâda bulunanlar Allahü Teâlâ’ya sizin iyiliğinizi anıyorlar. Allah’ın kitabına vakarlı davranarak kendinizi Allah’a sevdirmeğe çalışınız ki, Allahü Teâlâ da sizi sevsin ve sizi kullarına sevdirsin.

Ey Kur'an Hâmilleri! Sizler Allahü Teâlâ’nın husûsî rahmetini kazanan, Allah’ın kitabını öğreten ve Allah’a en yakın olan kişiler(den)siniz. Kim sizleri sever ve dost edinirse Allahü Teâlâ da onların dostu olur. Kim sizlere düşman olursa, Allahü Teâlâ da onlara düşman olur.

Kur'an öğrenmek, onu çok okumak ve ondaki ince sırlara ermekle meşgul olun. Çünkü onunla cennette derecelere ulaşırsınız. (Râmuz 319/1)

İçinde Kur'an okunan ev, gök ehline, yerden yıldızların göründüğü gibi görünür. (Râmuz 196/6)

Kur'an okuyanların dünya belâları, Kur'an dinleyenlerden âhiret belâları def edilir. (Kenzü’l-Ummal2/291)

Cennet derecelerinin adedi, Kur'an âyetleri sayısıncadır. Kur'an okuyan bir kimse cennete girdiğinde ondan üstün hiç bir kimse olmayacaktır. (Feyzülkadir 2/458)

Kur'an taşıyan, İslâm bayrağını taşıyan gibidir. Kim ona ikram ederse, Allah’a ikram etmiş olur. Kim de ona ihânet ederse Aziz ve Celîl olan Allah’ın lâneti üzerine olsun. (Râmuz 272/10)

         Hâmil-i Kur'an için, onu her hatmettiğinde kabul olunmuş bir duâ ve cennette bir ağaç vardır. (Râmuz 272/9)

Kul Kur'an’ı hatmettiğinde altmış bin melek onun için istiğfar eder.

Size tuttuğunuzda aslâ dalâlete düşmeyeceğiniz iki şey bıraktım; Allah’ın kitabı Kur'an ve ehl-i Beyt’im. (Râmuz 250/8)

Kur'an’ı âşikâre okuyan, açıktan sadaka veren gibidir. (Râmuz 199/13)

Bir evde Kur'an okunduğunda melekler hazır olur, şeytanlar çekilir, ev halkına genişlik gelir ve hayır çoğalır, şer azalır. Kur'an okunmayan evde ise şeytanlar hazır olur, melekler bulunmaz, ev halkına darlık gelir ve hayır azalıp şer çoğalır. (Râmuz 196/2)

* * *

Büyüklerin Sözleri

Kur'an-ı Kerîm’i hıfzederken âyetlerin tekrarlanması tilâvete dâhildir.

Kur'an Hak Teâlâ’nın hakîki sıfatıdır; insana nasıl lezzet vermez? Gayıp âleminden zuhur eder. Kavuşmanın müjdesini verir.

“Rabb’iyle konuşmak isteyen Kur'an-ı Kerîm okusun. Ve Kim Rabb’ine âşık ise Kelâmullah’ı dinlesin” hadis-i şerifleri müjdedir. Sıfattan sıfatın sâhibine, Kur'an-ı Kerîm’den Allahü Teâlâ’ya ulaştırır. Kelâmdan o kelâmın sâhibine bağlar. (M.İ.M. C.2 M.67)

Mâlum olsun ki, Kur'an-ı Mecid sâyesinde görülen terakki diğer şeylerde çok azdır. Husûsiyle uzun okuyarak kılınan namazda terakki daha çoktur.

Kur'an, Cenâb-ı Kibriyâ’nın kendisinden hiç ayrılmayan hakîkî sıfatıdır. Bu îtibarla kâmil sûrette Hakk’a yaklaşmağa sebeptir.

“Kur'an ehli, ehlullahtır. Hadis-i şerifindeki Ehlullah’tan murat, fenâ ve bekâ derecelerine mazhar olanlar olsa gerektir...

Allah için Kur'an okuyanın alnından melek öper. (Süfyan-ı Sevrî Hz.)

Üç şey zekâyı artırır ve balgamı söker: Misvak kullanmak, oruç tutmak ve Kur'an okumak. (Hz. Ali R.A.)

Sabah namazından sonra yüzünden yüz âyet okuyana yer yüzündeki insanların sevabı kadar sevap yazılır. (Amr ibni Meymun Hz.)

Bir âbid: “Burada yalnız ne yapıyorsun?” diyen kimseye Kur'an’ı gösterip:

-Bundan üstün arkadaş olur mu?” demiştir.

* * *

KUR’AN OKUMA USÜLÜ

Hadis-İ Şerifler:

   Kur'an’ı Arap usûlü ve sesleriyle okuyun. Kitap ehlinin ve fasıkların şîveleriyle okumayın! Benden sonra bir takım insanlar gelecek; Kur'an’ı şarkıyla ve ruhbanların ilâhilerine benzer ve ölülerin başında yakınıp ağlayanların nağmelerini andıran bir şekilde okuyacaklar. Okudukları Kur'an hançerelerinden kalplerine inmeyecek, fitne onların ve onları sevenlerin kalplerini sarmış bulunacak. (Râmuz 1086)

Kur'an okuyun ve ağlayın! Ağlayamazsanız da ağlamaklı olun. Kur'an’ı usûlüne uygun olarak okumayan bizden değildir. (Râmuz 78/16)

Kur'an okuyun ve onunla amel edin. Onu okumaktan uzaklaşmayın. Onda da aşırı gitmeyin. Onu geçim vâsıtası yapmayın. Onunla mal ve servet çokluğu istemeyin! (Râmuz 1088)

Ümmetimin camiden süpürüp çıkardığı tozlara varıncaya kadar bütün günah ve sevapları bana sunuldu. Kur'an’dan bir sûre veya bir âyet ezberleyip de sonra onu unutmasından daha büyük bir günâha rastlamadım. (Râmuz 3909)

Kur'an’ı hüzünle okuyun. Nâzil olurken de böyle oldu. (Râmuz 78/13)

Kur'an’ı otuz, yirmi beş, on beş on yedi, günde hatmet! Üç günden aşağı okuyan anlamaz, (Râmuz 78/11)

Kalplerinizi toplayabildiğiniz kadar Kur'an okuyun; dağıldı mı bırakın. (Râmuz 78/14)

Kur'an’ı öğrenin. O (güzel) Kur'an’ı iyi okuyun, takdim edin; ona sahip olun. (Râmuz 253/11)

Büyüklerden:

Asıl garip, zâlimin ezberinde bulunan Kur'an’dır. (Meysere Hz.)

Zebânîler, putperestlerden evvel, Allah’a isyan eden hafızlara azap eder. (Ebû Süleyman Dârânî Hz.)

Bazı büyükler “Kur'an okurken söz karıştıran kişiye Mevlâ darılır «Benim kelâmıma neden lüzumsuz şeyleri karıştırırsın?» buyurur.

Tevrat’tan: Ey kulum! :Benden utanmıyor musun? Dostundan mektup alsan hemen okur, maksadı nedir diye dikkat edersin. Ben sana kitap gönderdim, emirler verdim. Sen ise gaflet eder, aldırmazsın. Benim kitabıma arkadaşının mektubu kadar ehemmiyet vermezsin. Arkadaşının sözüne dikkat edersin; benim kelâmıma dikkat etmezsin. Bu küstahlık değil mi?...

* * *

KURAN’I KERİM OKURKEN DİKKAT EDİLECEK HUSUSLAR

1. Abdestli olmak,

2. Kıbleye karşı diz çöküp oturmak,

3. Okumaya Eûzü-Besmele ile başlamak,

4. Tecvid kâidelerine uymak,

5. Hüzünlü bir sesle okumak,

6. Ezberlemek,

7. Ağlamak. (Mümkün olmuyorsa, ağlar gibi okumak).

8. (Okurken) mânâsını düşünüp ağlamaya çalışmak.

* * *

KURAN’IN MÂNÂSINI ANLAMAYA MÂNÎ DÖRT PERDE

1. Bütün gayretini mehâric-i hurufa sarf etmek (sırf bu işle vazifeli hâfızlara musallat bir şeytan vardır.

2. Bir mezhebe bağlanmadan, duyduğu ile kanâat etmek.

3. Günâha devam etmek ve kibirli olmak.

4. Zâhirî tefsir kitaplarını okuyup İbn-i Mes’ud ve Mücâhid gibi büyüklerin eserlerinden gaflet edip habersiz kalmak.

İbn-i Mes’ud R.A. “Kur'an-ı Kerîm hükmüyle amel edilmek için nâzil olmuşken, onlar yalnız okumayı amel olarak kabul etmişler” buyurdu...


  

SÛRELERİN FAZİLETi

Hadis-İ Şerifler:

* Levh-i Mahfuz’a ilk yazılan, Bismil-lahirrahmânirrahim’dir.

Fatiha Sûresi, Kur'an’ın üçte birine bedel ve Kur'an’ın anasıdır.

Fatiha, her derde devâ, zehire şifâdır. (Râmuz 321/11)

Allahü Teâlâ bir millete azap göndermeyi hükmetti. Onların çocuklarından biri Fâtihâ-i Şerife’yi öğrenip okuyunca, üzerlerinden azabı kırk yıl kaldırdı. (Beyzâvî 1 / 4)

Allah’a yemin ederim ki, ne Zebur’da, ne İncil’de ne Tevrat’ta ve ne de Kur'an’da Fâtiha sûresinin bir misli nâzil olmamıştır. (Tergib 3/183)

Bakara sûresi, Kur'an’ın evi ve perdesidir. Onu öğreniniz. Çünkü onu öğrenmek bereket, terk etmekse hasrettir. Bu sûreye sihirbazlar güç yetiremezler. (Beyzavî 2/274)

Kur'an okumayı terk edip de evlerinizi kabirlere benzetmeyin. Bakara sûresinin okunduğu evden şeytan mutlaka kaçar. (Tergib 195)

Her şeyin bir senâmı (âlâsı – zirvesi) var: Kur'an’ın senâmı da Bakara sûresidir. Kim gece evinde bu sûreyi okursa şeytan oraya üç gece uğramaz. Kim gündüz okursa, o eve şeytan üç gün yaklaşamaz. (Râmuz 128/8)

Kur'an-ı Kerîm’de en azîm âyet, Âyet’ül- Kürsî’dir.

Bakara sûresinde bir âyet var ki, Kur'an âyetlerinin efendisidir. O âyet bir yerde okunursa oradan şeytan mutlaka kaçar. Bu, Âyet’ül-Kürsî’dir.

Kim, Âyet’ül-Kürsî’yi okursa, ona Kürsü büyüklüğünde ecir verilir ve melekler o kimse için istiğfar ederler. 

Yatarken Âyet’ül-Kürsî okuyan kişinin, kendisini ve etrâfında bulunan bütün komşularını Allahü Teâlâ emniyet altına alır.  (Beyzavî 2/259)

Kim gece Bakara sûresinin sonundaki iki âyeti, Amenerrâsûlü’yü okursa o, ona yeter. (Beyzavî 2/274)

Hazreti Ömer R.A. “Akşam Amenerrâsû-lü’yü okumadan yatan kişiyi biz akıllı saymazdık, demiştir (Hak Dîni Kur'an Dili)

Âli İmran sûresini Cuma günü okuyana Allahü Teâlâ rahmet eder, melekler de güneş batıncaya kadar salât ü selâm ederler. (Beyzâvî 2/63)

Kim, Nisâ sûresini okursa, sanki bütün mü’min kadın ve erkeklere sadaka dağıtmış ve köle âzat etmiş gibi ecir alır ve Allahü Teâlâ’nın günâhlarından vazgeçtiği kullarından olur. (Beyzavî 132)

Kim, Kur'an’ın yedi uzun sûresini ki, -Nisâ sûresi de onlardandır- öğrenip okursa, o kişi âlim sayılır. (Ahmed bin Hambel)

Kim, Mâide sûresini okursa, Cenâb-ı Hak dünyada yaşayan Yahûdî ve Hıristiyanların adedince hasene yazılır. (Beyzavî 2/178)

Kim, En’am sûresini okursa, bu sûrenin harfleri adedince o kimse için yetmiş bin melek istiğfar eder. (Beyzavî 2/217)

Kim sabah namazını cemâatle kılar ve namaz kıldığı yerde En’am sûresinin başından üç âyet okursa, Allah bu sâyede ona yetmiş bin melek görevlendirir. Bunlar kıyâmete kadar Allah’ı tesbih ve okuyan kişi için istiğfar ederler. (Deylemî)

Kim, Â’raf sûresini okursa, onun için Cenâb-ı Hak kıyâmet gününde şeytanlara karşı bir perde halk eder (onu korur) ve Âdem A.S.’ı ona şefâatçi kılar. (Beyzavî 3/40)

Kim, Enfal ve Berâe sûrelerini okursa ona ben kıyâmette şefâatçi olacağım. (Beyzavî 3/40) 

Kim, Yunus ve Hûd sûrelerini okursa sayısız dereceler ihsan olunur. (Beyzavî)

Nuh A.S.: “Bismillâhi mecrâhâ ve mürsâhâ inne rabbî legafûrurrahîm” (Hud sûresi 41.) âyetini gemiye binerken okumuş ve kendisine tâbi olanlara okumasını emretmişti. Okudular, selâmet buldular. Bizler de vâsıtaya binerken okursak mânevî kemerlerimizi bağlamış oluruz.

Kim, Yusuf sûresini okur ve âile efradına öğretirse, Cenâb-ı Hak ona ölüm hastalığını kolay kılar ve Müslümanlara haset etmek hastalığından kurtarır. (Beyzavî 3/144)

Kim, Ra’d sûresini okursa, Allahü Teâlâ bütün şimşekler adedince ecir ihsan eder ve onu ahdini îfâ etmiş (kulluk vazîfelerini yapmış) kişi olarak diriltir. (Beyzavî 3/154)

Kim, Nahl sûresini okur da o gün ölürse, Allahü Teâlâ onu dünyada ihsan ettiği nimetlerden dolayı hesâba çekmez. (Beyzavî 3/195)

Kim, Kehf sûresinin evvelinden on âyet ezberlerse, deccalin fitnesinden emin olur. (Tergîb 3/192)88

Kim, Enbiyâ sûresini okursa, Cenâb-ı Hak hesabını kolay kılar ve peygamberler onunla musâfaha ederler. (Beyzâvi 4/48)

Hac sûresini okuyan, hac ve umre yapanların sevapları gibi sevap alır. (Beyzâvî 4/62)

Bakara – Âl-i İmran – Tâhâ sûreleriyle yalvarılıp duâ edildiğinde, Cenâb-ı Hakk’ın kabul buyuracağı İsm-i Âzam’dır. (Dârimî)

Tâhâ ve Yâsin sûrelerini Allahü Teâlâ, Âdem A.S’ı yaratmadan bin yıl evvel okumuştur. Melekler işitince “Bunların indirileceği ümmete, bunları okuyacak dillere, bunları ezber edecek gönüllere ne mutlu!” demişlerdir. (Dârimî)

Mü’minûn sûresinin evveli ve âhiri cennet hazînelerindendir. Evvelindeki üç âyetle amel eden ve âhirindeki dört âyetin nasîhatini dinleyen kurtulur. (Beyzavî 4/73)

Kim, Fürkan sûresini okursa, Allahü Teâlâ’ya mü’min olarak kavuşur. (Beyzavî 4/100)

Kim, Neml sûresini okursa, haşr olunduğunda kabrinden «Lâ ilâhe illallah» diyerek kalkar. (Beyzavî 4/122)

Kim, Ahzab sûresini okuyup ehline öğretirse, kabir azabından emin olur. (Beyzavî 4/169)

Kim, Mülk ve Secde sûrelerini yatsıdan sonra okursa, Kadir gecesini ihya etmiş gibi olur. (Fethü’l Kadir)

Mülk ve Secde sûrelerini okuyun. Zira bu iki sûrenin her âyeti diğer sûrelerin yetmiş âyetine bedeldir. (Tirmizî)

Yasin sûresini ölülerinize okuyun. (Tirmizî)

Her şeyin bir kalbi var. Kur'an’ın kalbi de Yâsin’dir. Kim Yâsin’i okursa Cenâb-ı Hak ona on defa Kur'an okumuş kadar sevap ihsan eder. (Tirmizî)

Kim gece Yasîn’i okursa, affedilmiş olarak sabaha çıkar. (Tirmizî)

Yasîn’i her gece okuyun. Onda on bereket vardır:

1. Aç okursa doyar,

2. Çıplak okursa, giyinir,

3. Bekâr okursa, evlenir,

4. Korkan okursa, emin olur,

5. Mahzun okursa, ferahlar,

6. Misâfir okursa, seferde yardım görür,

7. Kayıp (için okunursa) bulunur,

8. Hasta okursa (veya hastaya okunursa) şifâ bulur,

9. Ölü üzerine okunursa, azabı hafifler,

10. Susayan okursa, suya kavuşur. (Râmuz 79/4)

Kim ana babasının veya bunlardan birinin kabrini Cuma günü ziyâret eder ve yanlarında Yâsîn okursa, her harfinin sayısınca affolunur. (Hak Dini Kur'an Dili)

Kim, gece Yâsin-i Şerif’i okursa, yedi hatim sevabına nâil olur.

Kim, gece Yâsin-i Şerif’i okursa, 20 hac sevabı verilir. Künûzü’d Dekâik)

Kim, gece Vâkıa sûresini okursa, hiç fakirlik görmez. (Beyzâvî 5/116)

Kim, Zuhruf sûresini okursa kıyâmet günü “Ey kulum! Bu gün sana korku ve üzüntü yok” denilir. (Beyzâvî 5/65)

Kim, Duhan sûresini okuyup yatarsa, mağfiret olunmuş olarak kalkar. (Beyzâvî 5/68)

Kim, Duhan sûresini gecenin evvelinde okursa, o kimse için yetmiş bin melek sabaha kadar istiğfar ederler. (Tirmizî)

Kim, Duhan sûresini Cuma günü veya gecesi okursa onun için, Allahü Teâlâ cennette bir köşk ihsan eder. (F. Kadir)

Kim, Câsiye sûresini okursa, Allahü Teâlâ ayıplarını örter ve hesap korkusunu giderir. (Beyzâvî)2

Bu gece bana bir sûre indirildi ki, o bana üzerine güneş doğan her şeyden sevgilidir. O sûre İnnâ fetehnâ leke sûresidir.

Kim, Haşr sûresini okursa geçmiş ve gelecek günâhları(ndan bâzıları) affolunur.

Bir kimse sabahleyin üç kere “Eûzü billahissemiil alîmi mineşşeytânirracîm” der de haşr sûresinin sonundan üç âyet okursa, Allahü Teâlâ ona yetmiş bin melek vekil eder ki, onlar akşama kadar kendisine duâ ederler. O gün ölürse şehid olur. Akşam okursa yine öyledir. (Râmuz 434/12)

Allah’ın âyetleri içinde İsm-i Âzam sûre-i Haşr’in sonundadır. (Hüvallahüllezî... )

Kim gündüz veya gece Haşr sûresinin sonunu okur da, o gün veya o gece ölürse Allah ona cenneti vâcip kılar. (Beyhakî)

Kim, Münâfikûn sûresini okursa, nifaktan uzak olur.

Kim, Tegâbün sûresini okursa, Allahü Teâlâ ânî ölüm vermez. (Beyzâvî 5/236)

Kim, Talak sûresini okursa, Rasûlül-lah’ın sünneti üzere ölür. (Beyzavî 5/136)

Kim, Tahrim sûresini okursa, Allahü Teâlâ tevbe-i nasuh nasip eder. (Beyzâvî 5/140)

Kim, Mülk sûresini okursa, Kadir Gecesini ihyâ etmiş gibi olur. (Beyzâvî 5/142)

Tebâreke (Mülk sûresi) kabir azabına mânîdir. (Tirmizî)

Kim, her gece Kıyâme sûresini okursa, kıyâmet günü yüzü ayın on dördü gibi parlayarak Allah’a kavuşur. (Râmuz 438/6)

Kim, İnşikak sûresini okursa, Allahü Teâlâ kitabını solundan ve arkasından vermez. (Beyzâvî 5/179)

Kim, İzâzülzile sûresini dört defa okursa, Kur'an’ın tamamını okumuş gibi olur. (Beyzâvî 5/192)

Kim, Tekâsür sûresini okursa, ânî ölüme uğramaz.

Sizden biri her gün bin âyet okuyamazsa Elhâkümüttekâsür’ü okuyamaz mı?... (Râmuz 82/8)

Size bir sûre okuyacağım ki, (o sırada) kim ağlarsa cennettedir. Ağlayamazsa hüzünlü bulunsun. Bu, Elhâkümüttekâsür sûresidir. (Râmuz 147/6)

Kim, Kâfirun sûresini okursa Kur'an’ın dörtte birini okumuş gibi olur. (Beyzâvî 5/192)

Ey Cübeyr! Sefere çıktığında arkadaşların içinde en iyi hal ve en fazla azim sâhibi olmaktan hoşlanırsan, şu beş sûreyi oku: 1- Kul yâ eyyühelkâfirûn 2- İzâ câe nasrullah... 3- Kul hüvallahü Ehad... 4-  Kul eûzü birabbil felak... 5- Kul eûzü birabbinnas... Her sûreye besmele ile başla ve besmeleyle bitir. (Râmuz 11/18)

Yatağına geldiğinde “Kulyâ eyyühel-kâfirûn sûresini oku, sonra uyu. Bu, şirkten berî olmaktır. (Râmuz 37/5)

Kim, İhlas sûresini okursa, ona cennet vaciptir. (Beyzavî 5/200)

İhlas ve Muavvezeteyn sûrelerini akşam-sabah üçer kere okumak sana her şey için yeter. (Râmuz 335/9)

Kul hüvallahü ehad Kur'an’ın üçte birine bedeldir. (Râmuz 335/7)

Kim, İhlas sûresini elli defa okursa, elli senelik, iki yüz defa okursa iki yüz senelik günâhı affolunur. Bir defa okursa, Allahü Teâlâ’dan kendini satın almış olur. (Râmuz 438/ 8 – 9 – 11)

Bir kimse farz namazlardan sonra on defa İhlas okursa, Allahü Teâlâ rızasını ve mağfiretini kendisine lâzım kılar. (Râmuz 438/12)

SÛRELERİN HAVÂSSI

On sûre, on şeye mânîdir:

1. Fatiha sûresi: Allahü Teâlâ’nın gazabını giderir.

2. Yasin sûresi: Kıyâmet günü susuzluğu önler.

3. Duhan sûresi: kıyâmette korku ve dehşete mânidir.

4. Vâkıa sûresi: Fakirliği, yoksulluğu önler.

5. Mülk sûresi: Kabir azabını önler.

6. Kevser sûresi: Düşmanlardan husûmeti önler.

7. Kâfirûn sûresi: îmansız gitmeyi önler.

8. İhlas sûresi: Nifakı önler.

9. Felak sûresi: Hasetçilerin hasedini önler.

10. Nâs sûresi: Vesveseleri önler.

* * *

SECDE ÂYETLERİ

Geldi on dört yerde bil ki secde-i Kur'an tamam;

Yedisi farz, üçü vâcip, dördü sünnet ey hümam!

Farz-ı  Âraf, Nahl ü İsrâ, Raad, Meryem, Hacc ü Sâd,

Vâcib-i Fürkan, Eliflâmmîm, Hamim vesselâm.

Sünnet oldu Neml, Necm, İkra’ hem İnşikak,

Sâmî ve kâri olana (dinleyen ve okuyana) emreder Rabbül enâm.

* * *

 

KUR'AN-I KERÎM

Bilmek istersen eğer aded-i âyâtı,

Cümlesi altı bin altı yüz altmış altı,

Binidir vaad beyanında anın, binidir vaîd,

Binidir emr-i ibâdet, binidir nehyü tehdit.

Bini emsal-ü iberdir, bini ahbar-u kasas,

Beşyüz âyeti helâl ile harama muhtas.

Buldu yüz âyâtı tesbîhu duâ çû rüsuh

Altmış altısı dahî âyât-ı nâsih ve mensuh.

Hakkında: “Biz Mü’minler için Kur'an’-dan şifa ve rahmet indirdik” (S. İsrâ 82) buyurulan Kitab-ı Kerim’in her sûresi ve her harfi nice bilinmeyen sırlara sâhip ve sayılara sığmayan maddî ve mânevî dertlere devâdır.

* * *

YIPRANMIŞ KUR'AN VE DİNİ KİTAPLAR

 

Eskimiş ve yazıları silinmeye yüz tutmuş Kur'an-ı Kerîm, temiz bir beze sarılıp temiz bir yere gömülür. Gömerken yarma değil, lahit yapılır. Zira şak yapıldığında üzerine toprak atılacağından, ilâhi kelâma saygısızlık olur. Ancak üzerine tavan yapılırsa topraklar üzerine gelmeyeceğinden câizdir.

Gömüldüğü yer, temiz olmayan şeylerin atıldığı ve ayak değen bir yer olmamalı

Nihâye Şerhi’nde zikredildiği gibi, üzerinde Allahü Teâlâ’nın ismi  veya peygamberlerin, meleklerin isimleri yazılı kağıtları, ya akar suya bırakmalı veya ayak basılmayan temiz toprağa gömmeli, ateşte yakmamalıdır.  (Şiratü’l İslâm Tercemesi S. 84)

* * *

Üzerinde âyet yazılı olan bir şeyi taşıyan ile, yüzüğünde ve kolyesinde âyet yazılı olan kimse onunla helâya giremez. (Halil Genç Fetvalar C. 1 S. 200)

* * *

Bu risâlede Kur'an’dan, ancak Güneşten zerre, deryadan damla mesâbesinde bir nebze beyan edilmiştir. Derya bardağa sığmadığı gibi, Kur'an’ın mûcize ve bereketleri de kitaplara sığmaz.

Allahü Azimüşşan cümlemizi yüce kitâbımızın feyzinde ve nûrunda dâim eylesin! Âmin...  

.

 

 

(Bismillâhirrahmânirrahîm) kalplere nûr, maksûda vusûl, onunla duâlar makbul... dertleri de’ ve nimetleri celp eder. O, Kelâmullah’ın anahtarı, perdeleri açan, mânîleri aşan, gönüllere şifâ saçan, ayıpları örten, ince sırlara sâhip ilâhî lütuf ve nurdur. 

İmam Câfer R.A. Resûlüllah S.A.V.’den rivâyet etti:

–“Kalem-i Âlâ’nın Levh-ı Mahfuz’a ilk yazdığı, Bismillâhirrahmânirrahîm’dir.  Bir kitap yazdığınızda evveline Besmele-i Şerîfe yazınız. Zirâ, o, bütün semâvî kitapların anahtarıdır.”

Bazı meşâyih: Bir kitap yazdığınızda evveline Besmeleyi yazınız yerine Besmele okuyunuz, demişler.

Bazı kitaplar, kaleler kalesinin anahtarı, Bismillâhirrahmânirrahîm’dir, diye zikrettiler.

Ebu Hüreyre R.A. Resûlüllah S.A.V. rivâyeten:

–“Allah ismi zikredilmeden ve bana salât getirilmeden başlanan her kelâm bereketten mahrumdur.” Ve:

–“Her sûre evvelinde, Bismillâhirrahmânir-rahîm’in yer alması âdetullah olduğundan bizde bununla emir olunduk” buyurdu.

İbni Ömer R.A. Resûlüllah S.A.V.’den rivâyeten:

–“Cebrâil A.S. bana ilk vahiy getirdiğinde, Bismillâhirrahmânirrahîm ile başladı.”

Hz. Osman R.A. Rasûlüllah S.A.V.’den rivâyeten:

–“ Bismillâhirrahmânirrahîm esmâ-i ilâhîden bir isimdir ki, Allah ismiyle aralarındaki fark, gözün beyazı ile siyahı arasındaki kadardır” buyurdu.

Buhâri’den: “Allah lâfzı, İsm-i Â’zamdır. Zirâ; görülüyor ki, Kur'an-ı Kerîm bütün esmâ-i ilâhîden evvel o isimle başlıyor. Allah ism-i celîlinin “Elif”i alınsa, “Lillâh” kalır; “Lâm”ın birisi alınsa, “Lehû”; ikisi alınırsa, “Hû” kalır ki, cümlesi zât-i ilâhîye delâlet eder.”

H.Ş.: “Bismillâhirrahmânirrahîm nâzil olunca, melâike-i kiram ferahladı; Arş-ı Âzâm sallandı ve onunla bin melek nâzil oldu; melâike-i kiramın imanı arttı (coştu), mahlûkatta yakîn hâsıl oldu, cin tâifesi bayılıp yüz üstü düştü, felekler harekete geldi, O’nun azametinden melikler zelil oldu.”

Âdem A.S. yaratılmadan beş yüz sene evvel alnında, Bismillâhirrahmânirrahîm, yazılmıştı. Âdem A.S.’a ilk nâzil olan Besmele-i Şerîfe’dir. İbrahim A.S.’a imdada geldiğinde Cebrâil A.S.’ın kanadında, Bismillâhirrahmânirrahîm, yazılıydı. Ve:

“Ey ateş! İbrahim’e serin ve selâmet ol” (Enbiyâ, 69) diye okudu, İbrahim A.S. da bunu okudu.

Mûsa A.S.’ın asası üzerinde İbrânî’ce, Bismillâhirrahmânirrahîm yazılı idi. Eğer o olmasa, deniz yarılmaz, yol vermezdi.

Îsâ A.S.’ın dili üzerinde, Bismillâhirrahmâ-nirrahîm, yazılıydı. Sabî olduğu halde beşikte onun kerâmetiyle konuştu, ölüleri onun kerâmetiyle diriltti, dilsizlerin dilini onunla çözdü, bars vs. illetlere onun kerâmetiyle deva kıldı...

Süleyman A.S.’ın mührü üzerinde, Bismillâhirrahmânirrahîm, yazılı idi. İns ü cinne  onun esrârı ve kerâmetiyle hükmetti. Besmele-i Şerîfe’nin nüzûlü ile melekler, “Mülk tamam oldu” diye birbirlerini tebrik ettiler.

Hz. Âişe R.A. Vâlidemiz, Resûlüllah S.A.V.’den rivâyet etti:

–“Bismillâhirrahmânirrahîm nâzil olduğu vakit dağlar Allahü Teâlâ’yı tespih ettiler. Öyle ki, Mekkeliler bu tespihi işitti ve müşrikler, “Muhammed dağlara sihir yaptı” dediler.

Resûlüllah S.A.V. buyurdu:

–“Her kim kalp ve lisanla şevk ile, Bismil-lâhirrahmânirrahîm, dese, dağlar onunla beraber tespih eder. Lâkin o kişi işitmez.”

Hz. Ali R.A. Resûlüllah S.A.V.’in:

–Yâ Ali! Bir felâket vukûunda, Bismillâhir-rahmânirrahîm, de, Allahü Teâlâ belâlardan, gam, elem ve kederden yetmiş kapıyı kapatır, buyurduğunu rivâyet etmiştir.

H.Ş.: “Bir kul, Bismillâhirrahmânirrahîm deyince, Cennet-i Âlâ:

–Lebbeyk Allahümme ve sa’deyk! “İlâhî! Filân kulun, Bismillâhirrahmânirrahîm dedi. Onu cehennemden âzât et, cennetine dahil eyle” der.

Kur'an-ı Kerîm’de her sûre başında Besmele-i Şerîfe’nin gelmesi ve Resûlüllah S.A.V.’e ilk vahyin “Rabb’inin ism-i şerîfiyle oku!” âyetinin olması, onun şeref, kudret ve kutsiyetine kâfi delildir.

H.Ş.: “Meşrû bir işe Besmele çekilmeden başlanırsa, o iş başarılamaz; (o işten hayır ve bereket hâsıl olmaz; ve o iş netîceye ulaşmaz.)”

Eğer Besmele’nin hakikati harf ve kelimelerden tecrit edilip nihâyetsiz esrarı zahir olsa, ulvî ve süflî cümle varlık, ârifler, kâmiller, hükemâ, ukalâ hayretlere gark olup dehşete düşerdi...

Bir kimse evine girerken Besmele çekse, kendini tâkip eden şeytan “Burada bana yer yok” diye üzülerek döner.

Besmele-i Şerîfe on dokuz harftir. Cehennem üzerinde vazifeli Zebânî isimli meleklerin büyükleri de  on dokuz adettir. Besmele onların azabından halâs bulmaya sebeptir.

Resûlüllah S.A.V. ile Sahâbe-i Güzîn’den bir kaç kişi hurma yerken, yanlarından geçen ve henüz Müslüman olmamış bir ârâbî delikanlıyı da çağırdılar. Ârâbî oturup yemeye başladığında hurmalar uçmaya başladı. Zirâ, şeytan, besmelesiz başlayan o delikanlı ile yemeğe iştirak etmişti. Fahr-i Âlem S.A.V. İblis’in iki elini elleriyle tutup, “Şu, İblis’in eli... Şu, İblis’in eli...” diye yanındakilere gösterdi. Ve, “Kardeşim Süleyman’ın duâsı olmasa, bunu ağaca bağlar, çocuklara taşlatırdım” buyurdular.

Elbise çıkarırken besmele çeken kimseye cin musallat olmaz. Zirâ; Besmele, cinlerle o kimse arasına perde olur.

Hz. Ali R.A. Resûlüllah S.A.V.’den rivâyeten:

–“ Dört kitabın ilimleri Kur'an-ı Kerîm’de; onun bütün ilimleri, Fâtiha-i Şerîfe’de; onun cümle ilimleri, Besmele-i Şerîfe’de; ondaki bütün ilimler de, “Be”de buyurdu. bütün ilimlerden murat, kulu Rabb’ine ulaştırmaktır. “Be”de ise “İlsak” yani “Ulaştırma” mânâsı vardır.

Fahr-i Âlem S.A.V.:

–“Kim Bismillâhirrahmânirrahîm okusa, her harfi için ona dört bin hasene yazılır, dört bin günah affolunur ve makamı dört bin derece yükseltilir.

İbni Abbas R.A. rivayet etmiştir:

–Muallim, bir çocuğa Bismillâhirrahmânir-rahîm öğretse, Allahü Teâlâ, amellere kaydetmekle vazifeli meleklere “Ey meleklerim, üç adet kurtuluş beratı yazın. Biri o çocuk için, ikincisi onun ana ve babası için,üçüncüsü o çocuğun muallimi için olsun. Hepsini cehennem ateşinden âzât kıldım, rahmetimle onlara lütuf ve inâyet eyledim” buyurur.

Eskiden âile ocağında anaların ilk terbiyesi Besmele öğretmekle başlardı.

Yerken, içerken, yatarken, kalkarken hâsılı her işe başlarken besmele okumak telkin edilir; unutanlar tekdir edilirdi. Yaramaz çocuklara “Besmelesiz” denilmesi de mâlûm...

Adamın biri yaramaz çocuğunun ıslahı için çare ararken, kendisine kırk besmele ile kırk değnek vurması tavsiye edilir. Çocuğu yatırıp besmeleyle değnek vururken biri görür; sebebini sorar ve öğrenir. Bunun üzerine: “Vaktinde gaflet etmeyip de bir besmele çekeydin kâfî gelirdi ve daha kârlı olurdu” der. Ârif olan anlar...

İşlere ism-i ilâhî ile başlamak âdet değil, umûmî menfaat için Resûlüllah S.A.V.’in emridir. Topyekün kâinâtın sahibi olan Allahü Teâlâ’nın mülkünde, bir işe O’nun ismiyle, O’nun izniyle başlayan kişi yardım ve kolaylık görür; rahmet ve berekete nâil olur.

Bir haneye habersiz, bir bahçeye izinsiz girmek nasıl mümkün ve münasip değilse, Mevlâ’nın mülkünde O’nun izni alınmadan yapılan işler de öyle abestir.

Bir tabip hastasını muâyene ederken besmele çekse; o vücûdun Hâlik’ı onun üzerindeki mânevî perdeleri açar ve tabip, isâbetli teşhiste bulunur. Değilse tutuncaya kadar, gözü kapalı ateş eden nişancı gibidir. Kaç reçete değiştirir, Allah bilir... 

Mişkâtül Envar’dan, Firdevs’il Ahbar sahibinden rivayet ettiği hadîs-i şerifte: “Bir kimse Besmele-i Şerîfe yazılı kâğıdı hulûs-ı kalple, hürmet ve tâzimle yerden kaldırsa, Allah indinde sıddıklardan yazılır ve onun ana babasından bu amel sebebiyle azap hafifler, velev ki, müşrik dahî olsalar” buyurulmuştur.

İmam Zendüstî Hz.: “Besmele-i Şerîfe, fazîletine nihâyet olmayan acâip bir deryadır” demiş....

Mev’iza kitaplarında meşhurdur: Bişr-i Hafî Hz. bidâyet hâlinde, meyhane müdâvimlerindendi. Bir gün sarhoş halde sallanıp giderken yolda, Bismillâhirrahmânirrahîm yazılı bir kâğıt gördü. onu yerden kaldırıp yüzüne, gözüne sürdü, temizledi ve büyük bir tâzimle onu yuttu. Meyhane köşesinde uykuya vardı. Cenâb-ı Hak onun bu muâmelesini hoş görüp makbul kıldı. Tâbiî’nden evliyâ-i ârifînden Hasan-ı Basrî Hz.’ne ilham olundu: “Filan meyhanede bizim Bişr nâmında bir dostumuz var. selâmımızı ona eriştir.”  

Hasan-ı Basrî uyandı, meyhane kapısına vardı. “Burada Bişr isminde bir kimse var, benden selâm edin, kapıya gelsin. Ona müjde var, tebşir edeyim” dedi. Harâbâtî gelip “Ey Bişr! Hasan Basrî kapıda, seni istiyor. Ona büyük bir müjdem var, agelsin  söyleyeyim diyor” dedi. Bişr bu sözden şaşkın ve hayran,”Hasan Basrî’nin benimle ne münâsebeti var ki, meyhane kapısına gelsin de beni istesin?” diyerek kapıya geldi. Hasan Basrî Hz. ona hürmetkâr bir tavırla: “Yâ Bişr! Sana müjdeler olsun. Allahü Azîmüşşân sana selâm etti. Bişr kulumun zulmet ve dalâletini nûr-i hidâyete tebdil ve hak yola vasıl eyledim...” buyurdu.

Bişr, bu sözleri işitince kalbinde değişen hallerle coştu, feryâd ü figan ile “İlâhî, bu âsi ve mücrim kulun ne sebeple saâdet ve lütf-i ilâhîne müstahak oldu?” dedi.

Hâtıftan bir sedâ işitti:

–Sen bizim ismimize ta’zim ettin ve onu tatyip ettin. Biz de seni yüceler katına yükselttik!..”

bir sarhoş, Allah ismine hürmet etmekle bu mertebe izzet ve kerâmete nâil olursa, bir mümin onu kalbine, ruhuna yerleştirir ve hayatı boyunca onunla ünsiyet ederse, hangi mertebelere erişmez!...

“Kütâbullah’ın diğer harflerinden biriyle değil de “Be” ile başlamasının hikmeti nedir?” on nükte getirildi. Bunlardan biri de şudur:

Elestüb birabbiküm= Bensizin Rabb’iniz değil miyim? Hitâb-ı izzeti’ne insanoğlundan sâdır olan ilk sözün BELÂ, ilk harfin “BE” olmasıdır.

***

Şerh-ı Meşârık’ta olduğu gibi bazı büyük âlimler: “ALLAH” ism-i celîli, İsm-i Â’zam’dır” dediler.

–İsm-i Âzam’ın şartı odur ki, onunla duâ olunursa, kabul makamına ulaşır, bir şey talep edilirse verilir. Halbuki biz duâ ediyoruz, kabul olunmuyor, diye, sual edilirse, cevabımız şu olur:

–Duâda riâyet edilmesi lâzım gelen usuller vardır. Namazın kabul edilmesinin şartları olduğu gibi... Her şeyden önce insan helâl lokma yemeli, nefsini ıslah etmeli... 

A.C.: “Dinde ihlâslı olarak Allah’a ibâdet edin.” (Mü’min, 14) 

Kalp huzuru olmadan lisanla yapılan duâ,boş sayha ve kapı önünde gürültüden ibârettir.

***

H.Ş.: “Evvelinde Besmele-i Şerîfe okunan duâ ret olunmaz.”

***

“ERRAHMÂN”: Lügatte “Rikkat-i Kalb” mânâsınadır. Âfetleri defeden, mümin ve kâfir bütün mahlûkatın rızkını ihsan eden... demektir.

“ERRAHÎM”: Merhametli, istenilirse ihsan eder. İstenmezse gazap eder... Âdemoğlu ise istenilirse gazap eder. Malum olsun ki, “Rahmet”, Zât’ın sıfatlarındandır. Bu da hayır ihsan edip şerri def etmektir. Allahü Teâlâ bu sıfatla sıfatlanmasa idi, mevcudatı yaratmazdı.

Hadîs-i şerifte: “Allahü Teâlâ’nın yüz rahmeti vardır. Birisini dünya ehlinin tamamına verdi. Doksan dokuzunu kullarına âhirette rahmet etmek için (âhirete) tehir etti” buyurulmuştur.

Rahmet umûmî ve husûsî, olmak üzere iki kısımdır. Ve her ikisi de, Besmele-i Şerîfe’de vâkî olmuştur.

Allahü Teâlâ’nın üç bin ism-i şerîfi vardır. Yalnız bin adedini Melâike-i Kiram bilir... Binini peygamberler bilir... üç yüzü Tevrat’ta, üç yüzü İncil’de, üç yüzü Zebûr’da ve doksan dokuzu ise Kur'an-ı Kerîm’de olup, Bârî Teâlâ birini gizledi. Sonra üç bin esmâ-i ilâhiyenin mânâsını üç isimde topladı. Her kim mânâsını anlayarak ve hulûs-i kalple Besmele-i Şerîfe’yi okursa, cümle esmâ-i ilâhî ile Allahü Teâlâ’yı zikretmiş olur.

H.Ş.: “Mi’rac gecesi bana cennetler gösterildi. Orada dört nehir gördüm. Biri su; ikincisi süt; üçüncüsü cennet şarabı; dördüncüsü bal nehri idi. Cebrâil A.S.’dan sordum:

–Bu nehirler nereden akar, nereye dökülür?..

Cebrâil A.S.:

–Havz-ı Kevser’e dökülür, lâkin nereden geldiğini bilmiyorum yâ Rasûlallah! Allahü Teâlâ’dan niyaz eyle, sana bildirir ya da gösterir...

Rasûlüllah S.A.V.: Niyaz ettim. Bir melek gelip selâm verdi ve “Yâ Muhammed gözlerini kapa” dedi. Gözlerimi kapadım. Sonra “Aç” dedi. Açtım, kendimi bir ağacın altında buldum. Orada kapısı kırmızı altın, kendisi beyaz inciden büyük bir kubbe gördüm ki, insan ve cinlerin cümlesi o kubbenin altında toplansa, bir dağ üzerine oturmuş kuş gibi kalır.

O dört nehir o kubbenin altından akıyordu. Dönmek istedim, melek bana “Neden o kubbeye girmiyorsunuz?” dedi. “Nasıl gireyim, kapı kilitli ve bende anahtarı yok” dedim. Melek bana “Onun anahtarı, Bismillâhirrahmânirrahîm’dir” dedi. Kilidi tutup Bismillâhirrahmânirrahîm dedim, kapı açıldı. Kubbeye girdim. O dört nehir, dört rükünden akıyordu. Dört rükün üzerinde de Bismillâhir-rahmânirrahîm yazılı idi. Gördüm ki:

Su nehri Besmele’nin Mim’inden, süt nehri Allah (lâfza-ı celâl)’in “He”sından, cennet şarabı “Errahmân” ism-i celilinin Mim’inden, ve bal nehri “Errahîm” ism-i şerifinin Mim’inden çıkıyordu. Anladım ki, dört nehrin aslı Besmele-i Şerîfe’dendir. Ve Allah azze ve celle buyurdu: “Yâ Muhammed! ümmetinden her kim beni kalbi riyâdan hâli olduğu halde şu isimlerle zikreder, yani Bismillâ-hirrahmânirrahîm derse, o kimseyi o nehirlerden sularım.”

* * *

 

Hikâye:

Mûsa A.S. bir gün şiddetli karın ağrısına tutuldu. Devâ için Cenâb-ı Hakk’a münâcatta bulundu. Allahü Teâlâ bir nebâttan ilâç yapmasını bildirdi. O ottan yedi, şifâ buldu.

Sonra o ağrı yine geldi. Tekrar o ilâcı içti, bu defa ağrı arttı. Tekrar münâcât etti. “İlâhî, bu yediğim ebât yine evvelki idi, bu defa bana şifâ değil, şiddet verdi” dedi. Cenâb-ı Hak: “Önce benim ism-i pâkimle ve ilâhî irâdemle şifâ buldun. Bu defa, benden yardım talep etmeyi unuttu kendi muradın üzere teşebbüs ettiğinden hastalığın şiddet buldu. Bilesin ki, dünya öldüren zehirdi. Onun ilâcı ism-i pâkimdir.

Besmele’nin mânâsı: “Ebtedeü Bismil-lah”tır. Tahfifen “Ebtedeü” kaldırıldı. Bu da, Besmeleyle başlayan kimsenin işinde kolaylık, hafiflik ve mazhariyet olduğuna delildir. AllahÜ Azîmüşşân o ism-i şerifi, ihsanına delil ve vesile kılmıştır.

Hikâye: 

Firavun ulûhiyet iddiâ etmezden önce, kâşânesinin kapısı üzerine Bismillâhirrahmânir-rahîm yazmıştı. Sonra ulûhiyet iddiâ ettiğinde, Musa A.S. tebliğ ve irşadının ona tesirini göremeyince, Cenâb-ı Hakk’a münâcâtında: “Yâ Rabb’î, Firavunda hayırdan eser ve iman etmesine alâmet göremiyorum” diye ümit kesip cezalandırılmasını talep etmişti.

Allahü Zülcelâl Hz.: “Yâ Mûsa, sen onun küfrüne bakıyor, helâkini istiyorsun. Ben Azîmüşşân ise, kapısı üzerine yazdığı ism-i pâkime nazar ediyorum” buyurdu.

Demek oluyor ki, o güzel kelime-i kudsiyeyi kapısı üzerine yazan kâfir de olsa kârını görüyor. Ya, evvel ömürden âhir nefese kadar kalbine nakşedip onunla ünsiyet eden neler görmez!...

Allahü Teâlâ, Zât-ı Pâkine, Rahmân ve Rahîm isimlerini verişken kullarından rahmetini esirgemez.

Rivâyet olundu ki: Bir sâil, yüksek bir kapı gördü. sahibi de kapısı gibi şânı yüce, ihsanı boldur, diye yaklaşıp “Allah için bir şey verir” dedi. Sâilin umduğundan az bir şey verildi.

Sâil ertesi günü bir kazma ile gelip, kapıyı tahribe başladı. “Bu cüretkârlığa sebep nedir?” dediler. “Ya kapıyı küçültün, ya ihsanı büyütün” dedi.

“Allah” ism-i şerifi kahr ü kudrete, ulüvvü şâna işârettir. Lafzatullah’ın akabinde Rahmân ve Rahîm ism-i şeriflerinin zikredilmesi, rahmetinin kahrına ve gazabına galip olduğuna delildir.

Allahü Teâlâ kullarına şöyle murat eder ve buyurur:

–“Ey kulum, senin tâatine düşman olan şeytan isimli biri var. her amele başlarken ism-i celîlim olan Bismillâhirrahmânirrahîm ile onu muhafaza altına al ve nefsini Allah’ı zikirle meşgul et ki, iki cihanda mesut olasın.”

Rivâyet edilmiş: Resûlüllah S.A.V. kullanmış olduğu yüzüğü Hz. Sıddîk R.A.’e verip üzerine “Lâilâheillallah” yazılmasını emretti. Sıddîk –ı Ekber R.A. mühürcüye:

“Muhammedün Resûlüllah” yazılmasını da emretti. Yazıldıktan sonra, Yüzüğü huzur-i saâdete takdim eylediğinde “Lâilâheillallah Muhammedün Resûlüllah – Ebû Bekir Sıddîk” ibâresi görüldü. Fahr-i Âlem S.A.V.:

“Bu fazlalar nedir yâ Ebâ Bekir?” buyurdular. Hz. Sıddîk R.A. sıkılarak: “Yâ Resûlallah, mübârek isminizi, İsmüllah’tan ayırmaya gönlüm razı olmadı. Bâkisini ise ben emretmedim” dedi. O esnâda Cebrâil A.S. nüzûl etti. “Yâ Resûlallah, Ebu Bekir’in ismini ben yazdırdım. Zirâ o ism-i şerîfinizi, ism-i ilâhîden ayırmaya razı olmadığı gibi, Hak Teâlâ da, Ebu Bekir ismini, ism-i şerifinizden ayırmaya razı olmadı” dedi.

Hz. Ebu Bekir Sıddîk büyük bir ihlâsla işlediği şu ameliyle böyle büyük devlete ve kerâmete nâil olunca, dâim zikrullah ile kalbini ve lisanın süsleyen ve nûr-i ilâhî ve esmâ-i ilâhiye ile ünsiyet eden bir insanın, nice kerâmet ve inâyetlere mazhar olacağı beyana muhtaç değildir.

Nuh A.S. gemiye bindiğinde: “Bismillâhi mecrâhâ ve mürsâhâ inne Rabbî legafûrur-rahîm” (Hûd,41) okudu,tûfandan kurtuldu, selâmete erdi. Bu, Besmele-i Şerîfe’nin yarısıdır. Ömrünün sonuna kadar, Besmele-i Şerîfe’nin  tamamıyla ünsiyet eden ise, her felâketten selâmet bulur.

Süleyman A.S. “İnnehû min Süleymâne ve innehû Bismillâhirrahmânırrahîm” (Neml, 30) kavl-i kerîmiyle dünya ve âhiret mülküne sâhip oldu. Umulur ki, Besmele-i Şerîfe ile kalp ve lisanını ubûdiyet nurlarıyla süsleyen mümin de dünya ve âhiret mülküne nâil olur. Enbiyâ-i mürselîn üzerinde vâkî ve Kur'an-ı Kerîm’le beyan edilen cümle hâdisât, insanların ibret almaları için zikredilmiştir.

“Bismillah”daki “Be”, “Muhsin” mânâsınadır. “Birr” ism-i şerifinden alınmıştır.

Mâlumdur ki, Cenâb-ı Ekremül Ekremîn, dünya âleminde mümin kullarına çeşitli nîmet ve kerâmetler ihsan edici olduğu gibi, Âhiret âleminde de cemâli “Bâ” kemâliyle ikram kılıcıdır.

Besmele-i Şerîfe’nin “Sin”i “Semî” ism-i şerîfinden alınmış olup “ Hak Teâlâ Arş-ı Â’lâ’dan tahtesserâ (yerin altına) kadar kullarının duâ ve nidâlarını işitir” demektir.

Rivâyet edildi ki; Eshâb-ı Kiram’dan Zeyd b. Hâris R.A., bir münâfıkla beraber Tâif’e müteveccihen yola çıktılar. Yol üzerinde bulunan bir mağarada biraz istirahatla uykuya dalan Zeyd R.A.’ı o münâfık öldürmek kastiyle, fırsattan istifâde bağladı. Hz. Zeyd uyandı: “Beni niçin öldürmek istiyorsun?” dedi. Münâfık: “Sen Muhammed’i seversin. Ben ise buğz ederim” dedi.

Herifin münâfık olduğunu, yalvarmanın fayda vermeyeceğini anlayan Zeyd R.A. me’yüs bir tavırla ve kemâl-i hüzünle, Kalbini Server-i Kâinât, Rahmeten-lil-Âlemîn’in kalbine bağlayıp Mevlâ-i Müteâl’den imdat dileyerek “Yâ Rahmân, eğısnî= Bana imdât et ey Rahmân” niyazında bulundu. O anda hâtıftan:

-“Yazıklar olsun, onu öldürme” diye dehşet verici bir sedâ işitildi. Münâfık dışarı fırlayıp etrafı araştırdı, kimseyi göremedi, tekrar öldürmeye teşebbüs etti. Bu defa daha yakından “Yazıklar olsun sana, öldürme onu” sedâsı duyuldu. Münâfık tekrar dışarı fırladı ve eli kılıçlı bir süvari ile karşılaştı ve o süvari tarafından öldürüldü. Sonra süvari Cenâb-ı Zeyd’i çözüp “Beni tanır mısın? Rabbül izzet ve tekaddes hazretlerinin emirlerini îfaya memur bulunan melek Cibrîl’im. Cenâb-ı Erhamür-râhimîn’den yardım dilediğin zaman yedinci kat semâda idim. Allah tarafından “Kulumu kurtar” fermânı sâdır oldu. İkinci sedâyı işittiğinde dünya semasındaydım. Üçüncüde münâfığın işini bitirdim” buyurdu.

Bismillâh denildiğinde: “Ey İnsanlar, biliniz ki, ben hayatım devam ettiği müddetçe “Allah” derim. Öldüğümde “Allah” derim. Kabir suâlinde “Allah” derim. Kıyâmet günü mahşerde “Allah” derim. Amel defterim verildiğinde “Allah” derim. Amellerim tartıldığında “Allah” derim. Sıratı geçtiğimde “Allah” derim. Cennete girdiğimde “Allah” derim. Ve Cemâl-i İlâhî ile müşerref olduğumda “Allah” derim” mânâsı anlaşılır.

Ebu Hüreyre R.A. rivâyet ediyor: Resûlüllah S.A.V. buyurdu:

–“Yâ Ebâ Hüreyre! Abdest aldığında Bismil-lâhirrahmânirrahîm, de. İsm-i Pâk-i ilâhî ile başla. Amelleri kayda memur olan abdestten ayrılıncaya kadar amel defterine hasenât yazarlar.

Ehline yakın olacağında, Bismillâhirrahmâ-nirrahîm de. Gusül edinceye kadar amel defterine hasenât yazılır. Şâyet o sebepten çocuk vücûda gelirse, onun nefesleri adedince ve çocuğun nesli kesilinceye kadar cümlesinin nefesleri adedince hasenât yazılır. Hayvana binerken, Bismillâhirrah-mânirrahîm, de adımları adedince hasenât yazılır.

Gemiye binerken, Bismillâhi mecrâhâ ve mürsâhâ inne rabbî legafûrurrahîm, oku. selâmete sebep ve hasenâta vesîle olur.”

Kezâ bir hadîs-i şerifte: “İnsanoğlu elbise çıkarırken Bismillâhirrahmânirrahîm derse, bu, kendisi ile cin tâifesi arasında perde olur,” buyurulmuştur.

Besmele-i Şerîfe cin tâifesi ile senin aranda şerlere mâni bir perde olunca, Âlem-i Âhirette de zebanîlerle senin aranda mânî ve perde olur.

* * *

Hikâye:

Rum kayseri Hz. Ömer’e mektup yazıp “Sükûn bulmaz bir ağrıya müptelâ oldum. Bana şifâ verir bir ilâç gönder” diye ricâ eder Hz. Fârûk R.A. bir külah gönderir. Kayser, başına koyar sükûn bulur; çıkarır, ağrı geri gelir. Merakla “Bu külahta ne var?” diye araştırır. İçinde Bismillâhir-rahmânirrahîm yazılı bir kâğıt bulur.

H.Ş.: “Abdestte besmele çekmeyenin yalnız yıkadığı yerler temizlenir. Besmele ile başlayanın bütün bedeni temizlenir.”

Hikâye:

Bir kısım müşrikler Hz. Hâlid’e geldiler. “İslâm dâvâsı edersin! Bir âyet, bir kerâmet göster de İslâm olalım” dediler. Hz. Hâlid R.A. bir miktar öldürücü zehir getirtti, Bismillâhirrahmânirrahîm dedi, tamamını içti, sıhhatine hiçbir zarar gelmedi. Bu hâli gören müşrikler “Hak Din budur” diyerek Müslüman oldular.

Hikâye:

Îsâ A.S. bir kabristandan geçerken bir mevtaya azap olunduğunu, nübüvvet nûruyla gördü, üzüldü. Dönüşünde aynı meyyite melekler tarafından ikram olunduğunu müşâhede etti. kısa zaman içinde vâkî bu değişikliğe hayretle Cenâb-ı Hak’tan azâb-ı ilâhînin nîmet-i sübhânîye tebdil ediş sebebini niyaz etti.

–Bu kişi isyanı yüzünden azap görüyordu. Vefâtından sonra, hâmile olan hanımı bir çocuk doğurdu. Onu büyüttü, mektebe gönderdi. Bu gün muallim o çocuğa Bismillâhirrahmânirrahîm’i öğretti. Yeryüzünde evlâdı ism-i pâkimi okuyup zikrederken, yerin altında onun atasına azap etmeyi şân-ı ulûhiyetime lâyık görmeyip atasını bağışladım” nidâsı geldi.

Büyük âlimlerden Ömer’ül Fergânî Hz.’den sordular:

–Cünüp ile hayızlı kadın Kur’an okumaktan men edilir de, bunların besmele okumasına neden müsâade edilir?.. dediler.

 “Besmele ilâhî sevgi ile sevdiğini zikretmektir. Seven kimse sevdiğini zikretmekten men edilmez” diye cevap verdi.

***

Âriflerden biri bir kâğıda Besmele-i Şerîfe’yi yazıp kefenine koymayı vasiyet etti.

“Faydası nedir?” dediler.

–“İlâhî! Bize bir kitap gönderdin. O kitâb-ı kudsînin unvanını Bismillâhirrahmânirrahîm kıldın. İşte ben bu âleme onunla geldim. Onun kutsiyet ve şânı hakkı için âciz kuluna onun unvanına göre muamele buyur, derim” cevabını verdi. Yânî rahmet ve mağfiret dileği...

***

Nitekim Sure-i Tevbe kıtal ile alâkalı olduğundan evvelinde Besmele-i Şerîfe getirilmedi.

***

Hayvan keserken de Rahmân ve Rahîm ism-i şerifleri zikredilmez, sadece “Bismillâhi Allahü ekber” denir. Sünnet olan da budur. Zirâ o anda Rahman ve rahîm ism-i şeriflerini zikretmek münâsip değildir.

***

Kalem-i Âlâ’nın Levh-i Mahfuz’a yazdığı bu âyet-i celâle, okumaya devam edenler için emandır.

Hadîs-i Kudsî’de Cenâb-ı Hak şöyle buyuruyor: “Kur'an-ı Kerîm tilâvetinde ve namaz kılarken besmele çeken için ölüm acısı hafifler, kabir darlığı yok olur. kabirde sual melekleri onu korkutmaz, ona ağır muâmele olunmaz, rahmetim onun üzerine olur. Kabri, görebildiği kadar geniş ve nurlu olur. Kabrinden kalkarken cismi beyaz ve parlak olarak kalkar. Hesabını kolay görürüm. Mizanda iyi amellerini iyi getiririm. Cennete girinceye kadar sırat üzerinde tam nur veririm. Arasât meydanında onun hakkında saâdet ve mağfiretimi bir münâdî ile ilân ederim...”Resûlüllah S.A.V.: “Ümmetim bu âyet-i celileyi okumaya devam ettiği müddetçe Allahü Teâlâ, bu âyet-i celîleyi her hastalığa şifâ, her derde devâ, fakirlik ve zarûretten kurtulmaya, azaptan uzaklaşmaya, kusurlardan korunmaya vesîle kılar” buyurmuştur.

***

“Be” harfi, Allahü Teâlâ’nın Behâ ü hüsn-i cemâline, güzellik ve izzetine; “Sin” harfi, şânının yüceliğine; “Mim”, mülk ve saltanata, kuvvet, kudret tasarruf,kahır ve galebesine işârettir.

Besmele-i Şerîfe cennet bahçelerinden bir bahçedir.

“Be”, Bârî ism-i şerifine delâlet eder... her şeyin hâlikı...

“Sin, “Mim” de öyle...

“Bismillâh” deyen Allahü Teâlâ’nın af ve mağfiretine mazhar olur.

Besmele; okuyanların, zikredenlerin zenginliğidir. Kuvvetliler için yükseliş,zayıflar için sığınak, sevenler için nur, âşıklar için sürur...

Besmele, ruhların huzuru...

Besmele bedenlerin kurtuluşu, kalplerin nuru,işlerin nizamıdır. Sağlamların tâcı, kavuşanların ışığı, âşıkların zikridir...

Besmele, kullarını liyâkatlerine göre şerefli ve aşağı kılan Mevlâ’nın ismidir. Ateşi, düşmanlarına; Ru’yet-i cemâlini, dostlarına va’deden Zât-i Sübhânî’nin ismidir.

Besmele, varlığı adetle olmayan BİR’in ismidir.

Besmele, sonu olmayan BÂKÎ’nin ismidir.

Besmele, zâtı ile kaim olanın ismidir.

Besmele, her sûrenin başı ve anahtarıdır... Ve yalnızları kendisi ile şereflendirenin ismidir.

Besmele, rahmeti tam ve kâmil olanın ism-i şerifidir.

Besmele, zanları güzel kılanın ism-i şerifidir.

Besmele, “Ol” emriyle her şeyi bir anda yaratanın ism-i şerifidir.

Sen, harf harf Besmele’yi söyle, biner biner sevap kazan. Günahlarını azalt. Bir kimse diliyle, “Bismillâhirrahmânirrahîm” dese, dünyayı;  kalbiyle dese, âhireti; sırrı ile dese, Mevlâ’yı müşâhede eder.

Besmele-i Şerîfe öyle bir kelimedir ki, onu söyleyen ağız temizlenir.

Besmele-i Şerîfe öyle bir kelimedir  ki, onunla gam devam etmez, gider.

Besmele-i Şerîfe öyle bir kelimedir  ki, onunla nîmet tamam olur.

Besmele-i Şerîfe öyle bir kelimedir  ki, onunla sitem, eziyet ve azap kalkar.

Besmele-i Şerîfe öyle bir kelimedir  ki, onunla ümmet diğerlerinden seçilmiştir.

Besmele-i Şerîfe öyle bir kelimedir ki, Celâl ve Cemâl arasını birleştirmiştir.

Bismillâh, Celâl içinde Celâl; “Errahmâ-nirrahîm” Cemâl içinde Cemâldir.

Sen “Bismillâh” de. Çünkü Allahü Teâlâ’ya kavuşan ancak bununla kavuşur, sonra tâat nuruyla müşâhedeye erer. Sevgiyle kavuşan, elemden ve gamdan kurtulur. Allah’a kavuşan, şakîlikten emin olur.

Dünyadan nefret ve âhirete rağbet edene Allahü Teâlâ rahmet etsin.

Hadîs-i şerifte: “Besmele-i şerîfe nazil olduğunda, bulutların doğuya doğru çekildiği, rüzgârın dindiği, denizlerin coştuğu, yabâni ve diğer hayvanların kulak verip dinlediği, şeytanların gökyüzünden kovulduğu ve Allahü Teâlâ’nın bu şerefli ismi bir hastaya okunduğunda şifâ bulacağı, bir şeye dokunduğunda bereketli olduğu ve izzet ile celâline yemin ettiği,bir kimse besmeleyi okusa, cennete gireceği “ beyan buyuruldu.

Ey kâinâtı yaratan Rabb’im! Kitâb-ı Kerîm’in evvelinde rahmet sıfatını bildirdiğin gibi, zayıf ve âciz kullarını, zât-ı ulûhiyetine lâyık bir sûrette rahmetinden müstefît eyle!

(İmam-ı Birgivî Hz.’nin “Besmele” risâlesi ile, Sırrı Paşanın “Esrar-ı Fâtiha” isimli eserlerinden alınmıştır.)

.

 

 

PEYGAMBERİMİZ S.A.V.’İN YÜCE ŞÂNINA ŞAHÂDET EDEN ÂYET-İ KERÎMELERDEN

“Biz seni ancak âlemlere rahmet olarak gönderdik.” (Enbiyâ, 107)

“Ey Muhammed! Biz seni bütün insanlara ancak müjdeci ve uyarıcı olarak gönderdik. Fakat insanların çoğu bilmez.” (Sebe’, 28)

“De ki: Ey insanlar! Doğrusu ben, göklerin ve yerin sâhibi, kendisinden başka ilâh bulunmayan, dirilten ve öldüren Allah’ın hepinize gönderdiği peygamberim.” (A’raf, 158)

“Muhammed (S.A.V.) sizden hiç birinizin babası değil, ancak Allah’ın Resûlü ve  bütün peygamberlerin sonuncusudur.” (Ahzab, 40) 

“Ey iman edenler! Muhakkak ki içinizden, sizin sıkıntıya uğramanız kendisine ağır gelen, size düşkün, müminlere şefkatli ve merhametli bir peygamber gelmiştir.” (Tevbe, 128) 

“De ki: Eğer Allah’ı seviyorsanız, bana uyun ki, Allahü Teâlâ da sizi sevsin ve günahlarınızı bağışlasın.” (Âl-i İmran, 31)

“O Peygamber size neyi getirmişse alın, neyi yasaklamışsa sakının.” (Haşr, 7) 

* * *

PEYGAMBERİMİZİN YÜCE ŞANINA ŞÂHİT HADÎS-İ ŞERİFLER

 (Kenzü’l- Ummal, C. 11)

“Kıyâmet günü tebaası en çok olan peygamber benim. Cennetin kapısını ilk açacak olan benim.” (Müslim)

“Kabirden ilk kaldırılacak olan benim. İnsanlar toplanmaya başladıkları zaman onlara ilk hitap edecek olan benim. Onlar ümitsizliğe düştükleri zaman onlara ilk müjdeyi ben vereceğim. O gün Livâü’l- Hamd benim elimdedir. ben Allah indinde âdemoğlunun en şereflisiyim, fakat övünmem.” (Tirmizi)

“Kabirden ilk kaldırılacak olan benim. Cennet elbiselerinden giyip Arş’ın önünde dururum. O makama benden başka kimse erişemez.”

“Kıyâmet günü âdemoğlunun efendisi benim, öğünmem. Livâü’l- Hamd benim elimdedir. O gün bütün peygamberler benim sancağım altında toplanacak. O gün ilk şefaat edecek olan benim, ancak öğünmem.” (Tirmizi)

“Ben peygamberlerin efendisiyim, öğünmem. Peygamberlerin sonuncusuyum, öğünmem.” (Dârimî) 

“Ben, benden evvel gelen ve sonradan gelecek olan bütün insanların peygamberiyim.” (İbn-i Sa’d)

“Cennetin kapısını ilk açacak olan benim. O kapıdan gelecek olan sesten daha güzel bir sesi hiçbir kulak işitmemiştir.” (İbni Neccar)

“Cennetin kapısına gelip çalarım. Cennetin bekçisi «senden evvel hiç kimseyi cennete koymamakla emir olundum» der.” (Müslim) 

“Cenâb-ı Hak tarafından bir melek gelip, ümmetimin yarısının cennete girmesi ile, şefaatten birini seçmem hususunda beni serbest bıraktı. Ben şefaati tercih ettim. Şefaatim, Allah’a şirk koşmayanlaradır.” (Tirmizi)

“Allahü Teâlâ İbrahim A.S.’ı dost, Musa A.S.’ı sırdaş, beni de Habîb olarak kabul buyurdu. Allahü Teâlâ, «İzzetim ve Celâl’im hakkı için, ben Habîbim’i dostum ve sırdaşım üzerine tercih ettim» buyurdu.” (Beyhakî)  

“Beni Rabb’im terbiye ettiği için güzel terbiye etti.” (İbni Süm’anî)

“Kıyâmet günü ben bütün peygamberlerin imamı, hatibi ve hepsinin şefaatçisi olacağım, ancak öğünmem.” (Tirmizî)

“Ben cevâmiu’l-kelim ile gönderildim. Düşmanlarımın kalbine korku vermekle yardım olundum. Ben uyku ile uyanıklık arasında iken bütün yeryüzü hazinelerinin anahtarları getirilip elime konuldu.” (Buhari)

“Âdem oğlunun en hayırlısı beş kimsedir: Nuh, İbrahim, Musa ve Muhammed (Aliyhimüs-selâm). Bunların da en hayırlısı, Muhammed S.A.V.’dir.” (İbni Asâkir)

“Annem benim doğumumda, Busra’nın saraylarını aydınlatan bir nur görmüştür.” (İbni Sa’d)

“Cebrail A.S. bana, «Yeryüzünde Hz. Muhammed S.A.V.’den daha faziletli birini görmedim» buyurdu” (İbni Asâkir)

“Benim nesebim ve sebebimden başka bütün nesep ve sebepler tükenecektir.” (Taberânî)

“Yaratılanların en evveli, peygamber olarak da en son gönderilen benim.” (İbni Sa’d)

“Ben, Âdem ruh ile ceset arasında iken peygamberdim.” (Taberânî)

“İki hasletle Âdem A.S. üzerine faziletli kılındım: Âdem A.S.’ın şeytanı kâfirdi, benim şeytanım Allah’ın yardımıyla Müslüman olmuştur. Onun hanımı hatasına yardım etmişti, benim hanımlarım bana hayırda yardımcı oldular.” (Beyhakî)

“Allahü Teâlâ beni, güzel ahlâkı, güzel amelleri tamamlamak için gönderdi.” (Taberânî)

“Sizin namazınızdaki rükû ve huşûunuz bana gizli değildir. Ben sizi arka tarafımdan da görüyorum.” (Beyhakî)

“Allahü Teâlâ Âdem oğlundan İsmail’i, İsmail’den Benî Kinâne kabilesini, Benî Kinâne’den Kureyş kabilesini, Kureyş’ten Hâşim oğullarını, onlardan da beni seçip peygamber olarak gönderdi.” (Tirmizi)

“Allahü Teâlâ beni, insanlara şiddetli davranmak, onları zelil etmek için değil, dâima kolaylaştırıcı ve öğretici olarak gönderdi.” (Müslim)

“Yâ Âişe! (Kibrinden dolayı) Benim yüzüme bakmaktan mahrum olanlara çok yazıklar olsun. Mümin ve kâfir herkes benim yüzüme bakmayı arzu eder.” (İbni Asâkir)

“Allahü Teâlâ’yı kıyâmet gününde ilk görecek göz, benim gözlerimdir.” (Deylemî)

“İnsanların ve cinlerin kâfirlerinden başka her şey benim peygamber olduğumu tasdik eder.” (Taberânî)

“Yâ Âişe! Vallahi ben hem yeryüzünde, hem gökyüzünde “Emin” kimseyim.” (Taberânî)

“Vallahi benden sonra size âdil davranacak kimse bulamazsınız.” (Taberânî)

 

PEYGAMBERİMİZE SALÂT Ü SELÂM GETİRMENİN FAZİLETİ HAKKINDA HADÎS-İ ŞERİFLER   

(Kenzü’l-Ummal C. 1)[1]

“Allahü Teâlâ tarafından gelen bir melek bana, enin ümmetinden kim sana salât ü selâm getirirse, buna karşılık Allahü Teâlâ ona on hasene yazar, on günahını af eder, derecesini on misli yükseltir ve onun selâmının on misliyle mukabelede bulunur» dedi.” (Sa’d Bin Mensur)

“Günün ve gecenin her saatinde bana salât ü selâm getiriniz. Çünkü sizin salât ü selâmınız bana hemen arz olunur.” (Beyhakî)

“Bana salât ü selâm getirmek sırat üzerinde nurdur.” (Dârekutnî)

“Kıyâmet günü bana en yakın dost olan kişi, en çok salât ü selâm getirendir.” (Tirmizî)

Allahümme salli alâ Muhammedin ve alâ âli Muhammedin kemâ salleyte alâ İbrahîme fil-âlemîn inneke hamîdün mecîd, diye salât ü selâm getiriniz.” (Neseî)

“Bana salât ü selâm getiriniz ki, Allahü Teâlâ da size rahmet etsin.” (Buharî - Müslim)

“Benim üzerime salât ü selâm getirmeniz sizin için zekâttır.” (İbni Ebî Şeybe)

“Bana salât ü selâm getirmeyi çoğaltınız. Zira Cenâb-ı Hak bana bir melek vekil etmiştir. O melek, ümmetimden biri bana salât ü selâm getirdiği zaman «Yâ Resûlallah, filan oğlu filan sana salât ü selâm getirmiştir» der.” (Deylemî)

“Sizler isim ve şeklinizle bana arz ediliyorsunuz. Benim üzerime salât ü selâmı güzel getiriniz.” (Abdurrazzak)

“Benim kabrimi bayram yeri,kendi evlerinizi de kabirlere benzetmeyin. Nerede olursanız olun,bana salât ü selâmı ihmal etmeyin.” (Hakim – Tirmizi)

“Ey insanlar! Kıyâmetin korku ve dehşetinden kurtulan, bana salât ü selâm getirendir. Zira Allahü Teâlâ’nın rahmeti ve meleklerin salât ü selâm getirmesi bana kâfidir. Ancak Allahü Teâlâ sevap vermek için müminlere salât ü selâmı emretmiştir.” (Deylemî)

“Ümmetimden biri kalp ile tasdik ederek bana bir salât ü selâm getirirse, Allahü Teâlâ ona on selâm eder, on sevap yazar,on günahını af eder.” (Ebû Naim)

“Kim bana salât ü selâm getirirse buna devam ettiği müddetçe melekler ona salât ü selâm getirir. İsteyen az, isteyen çok getirsin.” (İbni Mâce)

“Kim bana bir selâm gönderirse Allahü Teâlâ benim ruhumu iâde eder ve ben de o kişiye aynı şekilde selâm gönderirim.” (Ebû Dâvud)

“Kim benim kabrimin yanında salât ü selâm getirirse onu işitirim. Kim de gaipte getirirse bana tebliğ olunur.” (Beyhakî)

“Yarın Allahü Teâlâ’yı râzı ederek Ona kavuşmayı dileyen, bana salât ü selâmı çok getirsin.” (Deylemî)

 “Benim üzerime salât ü selâm getirdiğiniz gibi diğer peygamberler üzerine de selâm getiriniz. Zira onlar da benim gibi peygamber olarak gönderildiler.” (Ebu’l-Hüseyin)

“Kim bana bir günde yüz salât ü selâm getirirse Allahü Teâlâ onun yüz ihtiyacını giderir. Bunun yetmişi âhrette, otuzu ise dünyadadır.” (İbni Neccar)

“Kim bana bir günde bin salât ü selâm getirirse cennetle müjdelenmedikçe ölmez.” (Ebu’ş-Şeyh)

“Kim bir kitaba benim için salât ü selam yazarsa, orada ismim devam ettiği müddetçe melekler o kişi için istiğfara devam eder.” (Taberânî)

“Diğer peygamberlere selâm getirdiğiniz zaman bana da selâm getirmeyi unutmayınız.” (Deylemî)

“Kim sabah on, akşam on defa bana salât ü selâm getirirse kıyâmet günü ona şefaatim yetişir.” (Taberânî)

“Bana çok salât ü selâm getirin. Zira bu sizin zekâtınızdır.” (İbni Merdıye)

“Bana salât ü selâm getirdiğiniz zaman güzel getirin. Zira bunun bana nasıl arz olunacağını bilemezsiniz.” (Deylemî)

***

PERŞEMBE VE CUMA GÜNLERİ SALÂT Ü SELÂM GETİRMENİN FAZİLETİ HAKKINDA HADÎS-İ ŞERİFLER

                        (Kenz’ül-Ummal C.1)

“Allahü Teâlâ, Perşembe günü ellerinde gümüş sayfalar ve altın kalemler bulunan melekleri gönderir de onlar o gün bana salât ü selâmı çok getireni yazarlar.” (İbni Asâkîr)

“Cuma günü ve gecesinde bana salât ü selâm getirmeyi çoğaltınız. Zira o gün bana bir salât ü selâm getirene kat kat ecir verilir.” (Beyhakî)

“Cuma günü bana yüz salât ü selâm getirene kıyâmet günü öyle bir nur verilir ki, o nur bütün mahlûkata taksim edilse yine de fazla gelir.” (Ebu Nuaym)

“Cuma günü bana yüz salât ü selâm getirenin yüz yıllık günahını Allahü Teâlâ affeder.” (Deylemî)

“Kim Cuma günü bana seksen salât ü selâm getirirse, seksen yıllık günahı affolunur.” (Dârekutnî)

“Cuma günü bana çok salât ü selâm getiriniz. Çünkü Cuma günü meleklerin şâhit olduğu bir gündür. Kim bana salât ü selâm getirirse, daha bitirmeden bana ulaşır.” (İbni Mâce)

* * *

PEYGAMBERİMİZE SALÂT Ü SELÂMI TERK ETMENİN NETİCESİ HAKKINDA

HADÎS-İ ŞERİFLER

(Kenzü’l-Ummal  C. 1)

“İnsanların en cimrisi, ismim anıldığında salât ü selâm getirmeyendir.” (Avf bin Mâlik)

“İsmim anıldığında bana salât ü selâm getirmeyenin burnu yere sürtülsün.” (Tirmizî)

“İsmim yanında anıldığında salât ü selâm getirmemek bana cefadır.” (Abdurrazzak)

“Yanında anıldığım halde salât ü selâm getirmeyen kişi, şakî insandır.” (İbni Sinnîn)

“Benim adım anıldığında salât ü selâm getirmekte hata eden kişi, cennetin yolunu şaşırır.” (Taberânî)

“Arş’ın ötesinde Cebrail bana, «Yâ Muhammed Allahü Teâlâ buyurur ki, senin ismin birinin yanında anılıp da salât ü selâm getirmezse cehenneme girer,» dedi.” (Deylemî)

“Bütün duâlar, bana salât ü selâm getirilinceye kadar muallakta kalır.” (Beyhakî)

* * *

PEYGAMBERİMİZİN ÜSTÜNLÜĞÜ HAKKINDA

(Kenzü’l-Ummal C. 12) 

“Ümmetim merhamet olunmuş bir ümmettir. Onlara âhiret azabı yoktur. Onların azabı dünyada zelzeleler, kargaşalar ölümler ve belâlar şeklinde olacaktır.” (Ebû Dâvud)

“Cehennemin harareti, ümmetim için ancak hamam sıcaklığı kadar olacaktır.” (Taberânî)

“(Ey Ashab ü ümmetim!) Allahü Teâlâ sizi üç güzel halle mükâfatlandırır:

1) Sizin hep beraber helâk olmanız için peygamberiniz duâ etmeyecek. 

2) Batıl ehli hiçbir zaman hak ehli üzerine gâlip gelmeyecek.

3) Siz hiçbir zaman dalâlet üzerine toplanmayacaksınız.” (Ebû Dâvud)

“Allahü Teâlâ kıyâmet günü bütün yaratılmışları bir araya topladığında, Ümmet-i Muhammed’in secde etmesine izin verilir. Onlar secdeyi o kadar uzatırlar ki, nihâyet kendilerine: «Secdeden başınızı kaldırın, Allahü Teâlâ sizin her biriniz için bir kâfiri fidye kılmıştır» buyurulur. (Taberânî)

“Ümmetim işlemedikçe veya söylemedikçe kalbinden geçen vesveseden sorulmayacak.” (Ebû Nuaym)

“Ümmetimin bazısı bir bölüğe, bazısı bir kabileye, bazısı bir sülâleye, bazısı da bir kişiye şefaat ederek cennete götürecektir.” (Tirmizî)

“Biz ümmetlerin sonuncusuyuz. Ancak en önce biz hesaba çekiliriz. “Ümmî Peygamber ve onun ümmeti nerede? Denir. Evvelâ biz çağrılırız.” (Beyhakî)

“Allah’a yemin ederim ki, sizler cennet ehlinin yarısı olacaksınız. Cennete ancak Müslüman olan kişi girecektir. Sizler şirk ehli içerisinde siyah öküzün sırtındaki beyaz tüy kadar azsınız.” (Beyhakî)

“Bütün ümmetlerin bazısı cennette, bazısı cehennemdedir. Ancak ümmetimin tamamı cennete girecektir.” (Hatip) 

“Ümmetim yağmur taneleri gibidir. Evveli mi hayırlı, âhiri mi hayırlı bilinmez.” (Tirmizî)

“Ümmetimden beni en çok seven, benden sonra gelip de beni görmek için malını ve ehlini fedâ etmeye râzı olandır.” (Ahmed bin Hanbel)

“Ümmetimden bir tâife dâima Allah’ın emrini ayakta tutmaya gayret eder ve onlara muhalif olanlar onlara zarar veremez.” (İbni Mâce)

“Ümmetimden bir tâife hakkı müdâfaa eder, düşmanlarına gâlip gelirler. Hatta onların sonu Deccal ile harp eder.” (Ebû Nuaym)

“Allah’a yemin ederim ki, sizden bir kısmınız karanlık gecenin yeryüzünü kapladığı gibi yeryüzünü kaplayarak cennete gireceksiniz. Melekler: «Muhammed (A.S.) ile cennete girenler, diğer peygamberlerle girenlerden çoktur,» derler.” (Taberânî)

“Cennet ehli yüz yirmi saftır. Siz seksen saf olursunuz, kalanı da diğer milletlerdir. Siz yetmiş ümmetten daha vefalı, onlardan daha hayırlı ve Allah indinde onlardan daha sevimlisiniz.” (Taberânî)

“Ümmetimden yetmiş bin veya  yedi yüz bin kişi el ele tutuşarak cennete girecektir. Öyle ki, sonuncusu girmeden evvelkisi girmez. O gün onların yüzü, mehtaplı gecedeki ay gibi parlak olur.” (Müslim)

“Ümmetimden dağlar kadar günahı olanlar gelir. Allahü Teâlâ onların günahını Yahûdi ve Hıristiyanlar üzerine yükler.” (Hâkim)

“Allahü Teâlâ Musa A.S.’a: «Ümmet-i Muhammed içinde bir millet her derecede ve her yüksek yerde Kelime-i Şahâdetle kaim olacaktır. Onların ecri, peygamberlerin ecri gibi verilir» buyurdu.” (Deylemî)

Seyyidü’l-Âlem Efendimiz: “Keşke kardeş-lerimi Havuzumun kenarında karşılayıp onlara elimle su içirsem! Temennîsinde bulundu. «Yâ Resûlallah, biz kardeşlerin değil miyiz?» suâline de: «Siz Ashâbımsınız. Ben, benden sonra gelip beni görmediği halde  görmüş gibi iman edenlerin hasretini çekiyorum. Rabb’imden sizinle ve sonradan gelip beni görmediği halde, görmüş gibi iman edenlerle gözlerimin aydınlanmasını istiyorum»” buyurdu.  (Ebû Nuaym)

“Ümmetimden yetmiş bin kişi hesapsız olarak cennete girecektir. Rabb’imden bunu artırmasını diledim.  Her bin için yetmiş bin kişi ziyade etti. (Ahmed bin Hanbel)

“Ben girinceye kadar diğer peygamberlere, Ümmetim girinceye kadar da diğer ümmetlere cennete girmek haramdır.” (İbni Neccar)

“Benden evvelki peygamberlere verilmeyen beş şey bana verildi:

1- Düşmanlarımın kalbine uzaktan korku verilmekle yardım olundum.

2-Bana bütün yeryüzünün anahtarları verildi.

3-“Ahmed” ismiyle isimlendirildim.

4-Yeryüzü benim için temiz kılındı.

5-Ümmetim, bütün ümmetlerin hayırlısı oldu.”

* * *

“Peygamberimizin (S.A.V.) yüce şanından dolayı cümle zaman ve mekân onu tanımış, tasdik etmiş, onunla şereflenmiştir.

Mübârek vücûtlarının Medîne’de konulduğu mübârek mekân, bütün mekânlardan, hatta Arş-ı Âlâ’dan da yüce ve şereflidir.” (M. Cevâhir)

Safiye binti Abdülmuttalib R.A. buyurdu:

“Peygamberimizin doğduğu gece ben yanında idim. Doğum anında bir nur zuhur etti ve o gece altı alâmet gördüm:

1. Doğduğu saatte secde etti.

2. Secdeden mübârek başını kaldırınca fasih lisanla «Lâ ilâhe illallah ve innî resûlullah» buyurdu.

3. Büyük bir nur görüldü.

4. Ben onu yıkamak isteyince, «Yâ Safiye, zahmet etme! Biz onu yıkadık» nidâsı işitildi.

5. Sünnet olmuş ve göbeği kesilmişti.

6. Onu sarmak istediğimde omzunda , «Lâ ilâhe İllallah, Muhammedür resûlullah» yazılı nübüvvet mührünü gördüm.

Sözlerine kulağımı verdim, «Ümmetî, Ümmetî» diyordu. (Mecmuatü’l-Cevâhir)

Peygamberimizin babası Abdullah R.A. buyurdu:

“Nereye otursam oturduğum yer, «Sana selâm olsun, Muhammed’in (S.A.V.) nuru sende emânettir» diye nidâ ederdi. Kuru ağaç altına otursam, o ağaç hemen yeşerip bana gölge olurdu. Ben ayrılınca yine kururdu. (Mecmuatü’l-Cevâhir.)

“Allahü Teâlâ kâinâtı yaratmadan yedi bin yıl önce Peygamberimizin nurunu yarattı. Dünyada gelmiş geçmiş enbiyâ, evliyâ, insan, cin... ne varsa  hepsinin ibâdât ü tâati toplansa, Peygamberimizin ibâdât ü tâati yanında az bir şey görünür.” (Mecmuatü’l-Cevâhir)

“Semâyı ve yeryüzünü aydınlatan ancak Peygamberimizin nurudur. Bu nurdan başka yerleri ve gökleri aydınlatan bir nur mevcut değildir. Nûr-i Muhammedî nice yıllar sonra Cesed-i Pâk-i Rasûlüllah ile birleşmiş, yeryüzünü nurlandır-mıştır. Bundan dolayı semâvât, Nûr-i Muhammedî’yi istedi, ilticâ etti. Bu kabul olunca da Peygamberimiz Mî’râ’ca dâvet olundu. Bu suretle semâvât Nûr-i Cesed-i Pâk-i Nebî ile müşerref oldu. (Mecmuatü’l-Cevâhir.)

Peygamberimiz Mî’rac gecesi Burak’a bineceği zaman, Burak, Efendimizi tanımadığından biraz serkeşlik etmiş; ancak Cibrîl A.S. “Vallahi ey Burak,senin üzerine Hz. Muhammed’den daha fazîletli biri binmedi” diye yemin edince, Burak utancından terlemiştir. (Şifâ-i Şerîf C. 1/30)

Peygamberimizin (S.A.V.) bütün Arap kabîleleriyle yakınlığı ve akrabalığı vardı. (Şifâ-i Şerîf C. 1/30)

Resûlüllah S.A.V. Efendimizin âlemlere rahmet olarak gönderilişinde bütün âlemlerin nasibi vardır. Hatta Cibrîl A.S. “Yâ Resûlellah, ben artık senin rahmet oluşun sayesinde kötü âkıbetten korkmuyorum” demiştir. (Şifâ-e Şerîf C. 1/14.)    

* * *

SULTANÜ’L ENBİYA SAV EFENDİMİZİN İNS Ü CİNNE ÖRNEK OLAN EŞSİZ VE GÜZEL AHLÂKI:

Rasûl'ü Ekrem S.A.V. İnsanların en yumuşak huylusu, en şecâatlisi, en âdil ve en çok iffetlisiydi. Kendisine helâl olmayan bir kadına eli değmedi

O, cömertlerin cömerdiydi; yanında altın-gümüş gibi hiç bir şey akşamlamaz, elindi bulunursa onu dağıtmadan hâne-i saâdetlerine gitmezdi. Bâzı hanımlarının yanında nafaka bulunursa da, bunlar arpa ve hurmadan ibâretti. Eline geçen serveti Allah rızâsı için infak eder, kendisinden istenilen bir şey elinde bulunursa mutlak verirdi.

Kendi nâmına kimseye darılmaz, zât-ỳ şeriflerine veya sahâbelerine zararlı da olsa hakkı yerine getirirdi.

Sıkıntı zamanlarında müşriklerden yardım teklifi geldiği halde “Ben müşriklerden yardım kabul etmem” buyururdu.

Hazır olanlardan yer, bulunanı hakir görmez, Açlıktan karnına taş bağladığı olurdu.

Helâl yer, hurma bulup ekmek bulamazsa, yalnız hurma ile kanâat ederdi. Helva veya bal bulunduğunda yer, ekmeksiz bir miktar süte kanâat eder, kavun, karpuz, tâze sebze ve meyve yerdi.

Hayatı boyunca birbiri arkasına üç gün mîdesini buğday ekmeğiyle doyurduğu olmadı. Bu cimrilik veya fakirlikten değil “Açlık Allah’a yaklaştırır tokluk da uzaklaştırır” buyurduğu hikmetine binâendi.

Cemiyet ve dâvetlere gider, hastaları ziyâret eder, cenâzelerde bulunur ve düşmanları anasında tek başına dolaşırdı.

Ashâbına hitâben: “Biz halka gibiyiz; halkanın her tarafı müsâvî olduğu gibi, biz de müsâvîyiz” der. Ve tevâzudaki kemâlini izhar ederdi.

Zerre kadar kibirlenmez, sözü uzatmaz, insanların anlayacağı şekilde konuşurdu.

 Güler yüzlüydü. Dünya için hiç bir sûrette heyecan ve gazap göstermezdi.

Bulduğu mubah olan elbiseyi (bâzen eski, bâzen Yemen Bürdesi, bâzen hırka...) giyerdi. 

Bazen sağ, bazen de sol eline gümüş yüzük takardı.

Deve, at ve merkepten hangisi bulunursa biner, hizmetçisini de terkisine alırdı. Bâzen de başı açık yalın ayak ve cübbesiz  yürürlerdi.

Şehrin uzak mahalleleri de olsa ziyârete giderdi.

Güzel kokuyu sever, çirkin kokudan nefret ederdi.

Fakirlerle sohbet eder, yoksullarla berâber yer içer ve şerefli kimselere iyilikte bulunup yakınlık kurardı.

Akrabâlarıyla alâkalanır, fazilet ehli olanları tercih ederdi.

Şaka yaptığı olur, fakat şakasında bile doğruyu söylerdi.

Kahkaha ile değil, tebessümle gülerdi.

Harple alâkalı mubah oyunları seyreder, onları reddetmezdi.

Yanında yükselen sesleri sabırla karşılardı.

Mülkiyetinde koyun bulundurur, sütünden âilece istifâde ederlerdi.

Köle ve câriyeleri olur, yiyecek ve giyeceklerini anlardan ayırmazlardı.

Ayakkabılarını kendisi tâmir eder, elbiselerini diker, ev işlerinde hanımlarına yardım eder ve kadınlarla et doğradığı olurdu.

Üstün hayâ sâhibiydi. Gözlerini kimsenin yüzüne dikmez, köle efendi... kim dâvet etse kabul ederdi.

Bir yudum süt veya bir oğlak parçası da olsa hediyeyi reddetmez, karşılıkta bulunur fakat sadaka kabul etmezdi.

Gücendiğinde Allah için gücenirdi.

Boş vakti bulunmaz, yâ ibâdet yâ lüzumlu bir işle meşgul olurdu.

Ashabı’nın bağ, bahçe ve bostanlarına gittikleri olur, fakirleri hakir görmez, zenginlere farklı muamelede bulunmaz, herkesi müsâvi şartlarla AIIah'a dâvet ederdi.

Bütün güzel huy ve vasıfları ve mükemmel sevk-i idâreyi Allahü Teâlâ onun yüce şahsında toplamıştı. En üstün sıfatlara sahipti. Geçmiş ve geleceğin haberlerini bildirir, saâdet yollarını gösterir, boş şeyleri terk edip vâcipleri yap­manın lüzûmunu anlatırdı.

Rasûlüllah S.A. MüsIüman’Iardan kimseyi kırmamış hiç bir hizmetçisini tahkir etmemiştir.

Küffara lânet etmesi istenildiğinde, “Ben lanet için değil, rahmet için gönderildim”, buyurur; bedduâ etmesi istenilse, o hidâyet dilerdi. AIIah'ın rızâsı dışında eliyle kimseye vurmamış ve şahsı adına intikam almamıştır.

Serbest bırakıldığı yerde ehveni tercih buyurur; köle câriye, zengin, fakir .. her kim müracaat etse işini görürdü.

Âzatlı kölesi Enes RA. yeminle beyan ediyor: 'HoşIanmadığı bir işi yapsam "Burnu niçin yaptın?", demezdi, Bir defa dahi böyle bir şey söylemediler. Zevceleri benim aleyhimde söz etseler, mânî olur “Onun yaptığı kitap ve kader îcabıdır” buyururdu.

Hiç bir zaman yatıp istirahat edeceği yeri hakir görmez, beğenmezlik etmez, bir şey serilirse üzerine yatar, sermezlerse yer üzerine yatarlardı.

Yumuşak davranır, sertliği sevmez, sokaklarda dolaşmaz, kötülüğe afv ve iyilikle mukabele eder, rast geldiğine selâm verir, ihtiyacı için geleni bırakıp gitmezdi.

Elini tutan kişi bırakmadıkça elini çekmez, Ashabı Güzîn’den birisiyle karşılaşınca elini iyice sıkarak müsafahalaşırdı.

Besmeleyle oturur, besmeleyle kalkardı.

Namazdayken birisi gelse, namazı uzatmaz ve selâm verdiğinde gelenin hâcetini sorar, sonra namaza başlardı...

Karşılaştığı kimselere öyle samimi davranırlardı ki, herkes o kişiyi çok sevdiğini sanırdı.

Daimâ hayâ, huzur ve tevâzu içinde bulunurdu.

Zât-ı  Şerifleri hakkında Allahü Teâlâ:

-"Allah'ın rahmet eseri olarak onlara yumuşak davrandın. Eğer haşin ve katı yürekli olaydın etrafından dağılırlardı." buyurmuştur. (Âl-i İmran 159)

Gazablanmaz ve çabuk memnun olurlardı.

Meclislerinde aslâ ses yükselmez, yüksek sesle konuşulmazdı. Meclisten kalktığı zaman,

-"Allah'ım sana hamd eder ve seni noksan sıfatlardan tenzih ederim. İbâdete lâyık olan ancak sensin. Sana tevbe eder ve senden mağfiret dilerim." der ve;

Va'z u nasihatlerinde son derece ciddi bulunurlardı.

Sıkıntıyla karşılaştığı zaman:

 (Lâ havle velâ kuvvete illâ billâhil aliyyil azîm) der, işini Allahü Teâlâ'ya havâle eder, O'ndan kurtuluş diler, sonra şöyle duâ buyururlardı:

- "Allah'ım! Bana hakkı hak olarak göster, ben ona tâbî olayım. Kötüyü (bâtılı) da kötü olarak göster ve ondan uzak kalayım. Hidâyetin hilâfına, nefsimin arzûsuna uyacak karışık işlerden beni koru! Arzularımı senin tâatına tâbî kıl. Rızânı bana nasip et. Beni hakka hidâyet buyur. Sen dilediğini doğru yola ulaştırırsın!" niyazında bulunurdu.

Kendilerini çağıran herkese istisnasız "Lebbeyk" (Buyurun) diye cevap verirlerdi.

Toplu bulunan çocuklara selâm verirdi.

Allah'ın Rasûlü S.A.V. gecenin evvelinde uyur, sonunu (ibâdetle) ihyâ ederdi.

Allah'ın Rasûlü S.A.V. kaynamanın buharı gidinceye kadar, (sıcak) yemeğin yenilmesinden hoşlanmazdı.

Nebiyyi Ekrem Efendimiz: “Yemeğin başı (mesâbesindeki orta kısımı)ndan alınmasını hoş bulmaz, bereket yemeğin ortasındadır.” buyururlardı.

Rasûlüllah Efendimiz yolculuğu sırasında, sabah namazı(nın farzı)'nda Muâvezeteyn sûrelerini okurdu.

Kâinâtın Efendisi S.A.V. Ramazan ve Kurban Bayramı günleriyle Arefe günlerinde boy abdesti alırdı.

Hâtemü’l-Enbiyâ S.A.V., (şifâ ve) korunma maksadıyla okuduğunda (avucuna) üfler, onunla vücudunu sıvazlardı.

Vakitlerin hepsinde Allah'ı zikrederdi.  (1001 Hadis 67)

Kesilen saç ve tırnakların gömülmesini emrederdi. (1001 Hadis 66)

(.....Veleddâllin) cümlesini okuduğu zaman «Amin» der ve (bunu söylerken) sesini yükseltirdi. (1001 Hadis 65)

Bir meclisten (ayrılmak üzere) ayağa kalksa, yirmi defa Allah'tan mağfiret dileğinde bulunurdu. (1001 Hadis 63)

Ramazan'dan bir şeyi geçirecek olsa, Zilhicce'nin (İlk) on günü içinde onu kaza ederdi. (1001 Hadis 62)

Duâ ettiği zaman, kendi şahsına (duâ ile yalvarmağa) başlardı. (1001 Hadis 61)

Sevindirici bir şey geldiği zaman Allah'a şükür için secdeye kapanırdı. (1001 Hadis 58)

Yeni elbiselerini (ilk olarak) Cuma günü giyerdi. (Râmuz 525/1)

Abdest aldığı vakit suyun artanını ayakta (olduğu halde) içerdi. (1001 Hadis 56

Yatağın(da uyku vaziyet)i aldığı zaman, sağ elini, sağ yanağının altına koyardı. (1001 Hadis 52)

Hak yoluna kendini vermişti. Mübârek hayatı geceleri ibâdet, gündüzleri halka nasihatla geçti.

Hz. Aişe Vâlidemizden: “Efendimiz S.A.V.'in endamı güzel, cismi yumuşak, bütün âzâları mütenasipti. Ne uzun ne de kısa... orta boylu olduğu halde halk arasında bulundukları vakit, O'ndan uzun boylu görünen bulunmazdı. Uzun boylu iki kimse yanına gelse, ancak omuzları hizasında kalırlardı. «İyiliğin hepsi ortada, (orta boyluda)dır.» buyururlardı. Mübarek renkleri nurlu, ne çok beyaz ne de çok koyu, buğday rengiydi.” (1001 Hadis 36)

Mübarek yüzünden inci taneleri gibi dökülen terler, miskten güzel kokardı.

İnsanoğlunun en güzeli ve ilâhî nurların menbaı idi. Neş'e ve üzüntüsü yüzlerinden belli olurdu. Ayın ondördü gibi karanlığı aydınlatan nurdu.

H.Ş.: Ben Akib'im, benden sonra peygamber yoktur. Ben Hâşir'im, Allahü Teâlâ kullarını beni müteâkip haşr edecektir. Ben Melâhim Rasûlü'yüm. Ben Mukaffa'yım; herkes bana uyar. Ben olgun ve bütün iyilikleri câmi bir kimseyim." buyurmuşlardır.

Rasûlüllah S.A.V'in ilâhî kuvvet ve semâvî kudretin eseri olan eşsiz dürüstlüğü ve emsalsiz mucizeleri vasfetmekle bitmez.

Doğduğundan beri devam eden eşsiz dürüstlüğü zât-ı şeriflerine "Emin Muhammed" denilmesine sebep olmuştur. Yanmış dağlar arasında yaşayan Arap kavmi içindeki mütevazı hayatı, beşeriyete ebedî rehber olmuştur.

Bin dört yüz seneden beri Rasûlüllah'ın cism-i şerifi rûhî yüceliği, güzel ahlâkı hakkında nice sözler söylenmiş, eserler yazılmış, yüceliği kasîdeler ve senâlarla dile getirilmiş, nihâyet âciz kalınıp "Mevlâ methetti insanın methinden ne çıkar." denilmiştir.

Vücûdu mübâreklerinin Medine'de konulduğu mübârek mekân, bütün mekânlardan, hattâ Arş-ı A'lâ'dan efdal ve eşreftir. (Mecmuâtü-l Cevâhir)

H.Ş.: Kim kabrimi ziyaret ederse ona şefâatim vâcip olur.

Semâ ve arzı nurlandıran, ancak Peygamberimizin nûrudur. Bu nurdan başka yer ve gökleri aydınlatan bir nur mevcut değildir. Nûr-u Muhammedî nice yıllar sonra Cesed-i Pâk-i Rasûlüllah ile birleşmiş, yeryüzünü nurlandırmıştı. Bundan dolayı semâvât, Nur-u Muhammedî'yi istedi, ilticâ etti. Bu kabul olunca da Peygamberimiz Mirac’a dâvet olundu ve bu suretle semâvât  Nûr-u Ceset-i Pâk-i Nebî ile müşerref  oldu(Mecmuâtü-l Cevâhir)

* * *

PEYGAMBERİMİZ’İN TEVRAT’TA  BİLDİRİLEN HALLERİNDEN

Ey Peygamber! Biz seni şâhit, cennetle müjdeleyici, cehennemle korkutucu olarak gönderdik. Sen bütün Arab’ı koruyucusun. Sen benim kulum ve Resûlümsün. Seni, «Yumuşak Kalpli, Selîm Tabiatlı ve Merhametli» olarak isimlendirdim. Yolunu şaşıranlar, senin sebebinle doğruyu buluncaya kadar rûhun kabzolunmaz. (Şifâ-i Şerif, 1/67)

* * *

RASÛLULLAH S.A.V. EFENDİMİZ'İN MÛCİZELERİ

* Mekke müşriklerinin mûcize istemeleri üzerine bir işaretiyle ay ikiye bölünüp bir parçası dağın üzerinde, öbür parçası aşağısında olduğu halde Kelime-i şahadet getirmişler, ikinci işaretiyle de parçalar birleşip tekrar yerine dönmüşlerdir.

* Hendek harbinde elde  bulunan az bir yemekle İslâm ordusunu doyurdukları gibi, dört parça arpa ekmeği ve bir  oğlak ile sekiz yüz kişiyi doyurdukları da mucizeleri arasındadır.

* Tebük Gazvesi'nde bir matara su ile, bütün orduyu hayvanlarıyla beraber suya kandırdı.

* Bedir cenginde bir avuç toprak atıp, düşman ordusunu bozdu ve "Attığını sen atmadın, fakat Allah attı(Enfal 17) âyet-i kerimesi bu sebeple nâzil oldu.

* Yeryüzü Zât-i Şeriflerine dürüldü. Çok uzak yerleri gördü. Ümmetinin böyle genişleyeceğini haber verdi. Hepsi buyurdukları gibi cereyan etti. Ümmetleri Çin'e, Endülüs ve Afrika’ya kadar ilerledi.

* Kerime-i Afifeleri Hz. Fatımatü’z-Zehra R.A. Validemiz hakkında "Ehl-i Beytimden en evvel o vefat eder." buyurmaları da aynen vâki oldu.

* Hayber günü Hz. Ali R.A.'ın ağrıyan gözlerine mübârek tükürüklerinden bir miktar sürmekle şifa buldu.

* Eshab-i Kiram, Efendimizin önündeki yemeğin tesbihini işitirlerdi.

* Tâif'te halkı Hakk'a dâvet ettiklerinde âlemlere rahmet olan o yüce Vücud-u Habib-i Rabb-il Âlemin'i taşa tuttular. Mübârek ayaklarından kanlar aktığı halde; "Ya Rabb’i! Kavmim beni bilmiyor, sen onları hidâyet et" diye niyazda bulundu.

* Cebrâil A:S. "Yâ Rasûlallah! Emredersen bu beldeyi alt üst edeyim" dediğinde; "Yâ Cebrail! Ben âlemlere rahmet olarak gönderildim, gazap için değil..." buyurdu. Hz. Cibril: Allahü Teâlâ'nın kitabında buyurduğu gibi “Yâ Rasûlallah sen âlemlere rahmetsin” diye tasdik ve tebrik ettiler.

* Mekke-i Mükerreme'nin fethinden sonra kendisine senelerce ezâ ve cefâda bulunan müşrik reisleri:

"Teslim olursak bize ne muâmele edersin?" dediklerinde onlara;

"Yusuf A.S. kardeşlerine ne muâmele ettiyse öyle..." buyurdu.

* Zira, derya bardağa sığmadığı gibi Efendimizin mûcizeleri de kitaplara sığmaz.

Hatemü’l-Enbiyâ S.A.V. Efendimizin mûcizeleri saymakla bitmez. Hiç bir peygambere nasip olmayan, bin dört yüz seneden beri gönüllerden gönüllere akan nur ırmağı Kur'an-ı Kerim'de, kıyâmete kadar şan-ı şeriflerine şahâdet eden en büyük mûcizeleridir.

Rabbi tarafından verilen eşsiz ahlâkı, kıyâmete kadar mü'minlerin rehberi, gönüllerin nûru olan Fahr-i Kâinat S.A.V.'in şefâat ve şahadetleri, Mahşer'de, Arasat'ta, cehennemden kurtulmakta, cennete girmekte ve cennette derecelerin terfiinde dahi devam edecektir. Ahdini bozmadıkça herkese rahmet-i ilâhî ebedidir. Ahdi bozmak; küfür, inkâr, haramı helâl saymak ve mukaddes şeylerle alay etmektir. (Keşşaf ve Müğni Tefsirleri)

"Allahümme Salli ve sellim ve bârik alâ Seyyidinâ Muhammedi-nil fâtihi limâ uğlika vel hâtimi limâ sebeka nâsiril hakkı bilhakkı velhâdi ilâ sırâtike-l müstekiym ve alâ âlihî hakka kadrihî ve mikdârihil azîm."

 

PEYGAMBERİMİZİN DİĞER PEYGAMBERLERİN MÛCİZELERİ MUKABİLİNDE

BAZI MÛCİZELERİ

Ehl-i tefsir buyurdular ki:

–Allahü Teâlâ bütün peygamberlerine ihsan ettiği fazîlet ve kerâmetin tamamını Hz. Muhammed S.A.V. Efendimize fazlasıyla ihsan buyurmuştur. (Şifâ-i Şerif 1/130)

Zira, bütün peygamberler tarafından getirilen mûcizeler, Peygamberimiz S.A.V.’in nûruna bağlı olarak onun himmetiyle gösterilmiştir. Peygamberimiz S.A.V. bütün âlemleri aydınlatan güneş, diğer peygamberler o güneşten nur alıp eşyayı aydınlatan yıldızlar gibidir. (Kasîde-i Bürde Şerhi, Harputî 98)

* İdris A.S.’ın emriyle bulutlar istediği yere gelip gittiği gibi, Peygamberimiz S.A.V.’de  Tâife giderlerken emri üzerine etraftaki bulutlar gelerek gölge oldular. (S. 18)

* Nuh A.S.’ın kavmi, beldelerinde bulunan taşların toprak olasını istemiş, taşlar toprak olmuştu.

Peygamberimiz S.A.V. huzuruna gelip köylerinin darlığından şikâyet eden Akik ahâlisini isteği üzerine, o beldeye gidip işâret buyurdular. Bunun üzerine taşların tamamı toprak oldu, arazileri genişledi bereket hâsıl oldu. (S. 19) 

* Salih A.S.’ın kavmi, taştan,yavrusuyla birlikte bir deve çıkmasını istemişlerdi, Salih A.S. duâ etmiş, taş yarılmış, içinden bir dişi deve ile yavrusu çıkmıştı. Ancak, o kavim yine iman etmemiş, deve ile yavrusunu öldürdüklerinden hepsi helâk olmuşlardı.

Peygamberimiz S.A.V. de, seferde iken Zeyd bin Eslem’in devesi kaybolmuştu, duâ buyurdular. Dağda bulunan bir taş yarıldı, içinden Zeyd’in devesine benzer bir deve çıktı Zeyd’e teslim edildi. (S. 29)

* İbrahim A.S.’ın duâsı bereketiyle Allahü Teâlâ ölü kuşları diriltmişti.

 Benî Temim kabilesi, Peygamberimiz S.A.V.’e gelip ellerindeki ölü bir kuşu gösterip: “Bu kuşu diriltirsen iman ederiz” dediler. Efendimiz kuşu mübârek ellerine alıp “Bismillâhirrahma-nirrahîm” diyerek uçurdu. Benî Temim kabilesi de iman ettiler. (S. 31)

* İsmail A.S.’ın duâsıyla dikenli ağaçlar meyve vermişti.

 Efendimize, Half bin Esed’le üç kişi “Mekke haricinde dikenli bir ağaç gösterip meyve vermesi hâlinde iman edeceğiz” dediler. Peygamberimiz duâ buyurdu. O dikenli ağaçtan türlü meyveler zuhur etti. hepsi Müslüman oldular. (S. 39)

* Lût A.S. kavmini dine dâvet ettiğinde iman etmeyip bilâkis Lût A.S.’ın koyunlarını otlaklarından men ederek çorak bir araziye sürdüler. O çorak toprak, Lût A.S.’ın duâsıyla yeşerdi. Kâfirlerin koyunları ondan yerse ölürdü. Lût A.S.’ın bu mûcizesinden sonra kavminden kırk kişi Müslüman oldu.

Cidde halkı, dağların otsuzluğundan şikâyet ettiler. Efendimiz duâ buyurdu, dağlar otla doldu. (S. 42)

* İshak A.S.’ın kavmi, getirdikleri tilki, keçi ve ceylanı gösterip, “Bunlar iman etmedikçe biz iman etmeyiz” demişlerdi. İshak A.S. işâret etmiş,hayvanlar lisana gelip “Biz şahâdet ederiz ki, Allah birdir ve sen O’nun Peygamberisin” demişler, kavminden bazıları Müslüman olmuştu.  

Benî Temim kabilesinin büyükleri, Huzur-u Saâdete gelip “Hayvanlar iman etmedikçe biz iman etmeyiz” dediler. Peygamberimiz Efendimiz onların arzuları üzerine getirilen koyun, geyik ve güvercine hitâben: “Ben kimim, biliyor musunuz?” buyurdu. O hayvanlar Kelime-i Şahâdet getirdiler. Bu mûcizeyi görenlerin bir çoğu iman etti. (S. 44)

* Yakup A.S. Kenan halkını imana dâvet ettiğinde, onlar, yerlerinin darlığından şikâyetle arazilerinde bulunan dağların kaldırılmasını, onların düzlük arazi olmasını mûcize olarak istemişlerdi. Yakup A.S. duâ etmiş, dağlar bir anda eriyip düz ova olmuş ve kavminden çokları iman etmişti.

Tâif halkı, dağlardaki küçük tepe ve taşlıkların düz arazi olmasını istediklerinde Efendimiz S.A.V. duâ buyurdu, o yerler düz arazi oluverdi. (S. 49)

* İhtiyar olan Züleyhâ, Yusuf A.S.’ın duâsıyla genç kız hâline gelmişti.

Benî Hüzeyme kabîlesinin reisi, “Ey Muhammed, Ben ihtiyarım, âilem de yüz yaşında... Eğer bizi gençleştirirsen, kabilemle birlikte iman ederiz” demişti. Rasûlüllah Efendimiz duâ buyurdu. O ihtiyarlar bir anda gençleştiler ve kabîle halkının tamamı Müslüman oldu. (S. 50)

* Yunus A.S. odun olmadığı halde su üstünde ateş yakma mûcizesi göstermişti.

Benî Haris kabilesi de, yaş toprak üzerinde, odunsuz ateş yakılmasını istediler. Efendimiz S.A.V. duâ buyurdu, hemen ateş yanıverdi. (S. 54) 

* Eyüp A.S.’ın mübârek vücûdu yaralardan iyi olup yıkanırken, üzerine çekirgeler gibi altınlar yağarak zengin olmuştu.

Hz. Ali R.A. borcundan bahisle yardım istedi. Efendimiz S.A.V. duâ buyurdu. O anda Hz. Ali üzerine çekirge şeklinde otuz adet altın yağdı. (S. 55)

* Şuayb A.S. bir arazide dolaşırken oradaki taşlar bakır hâline gelmiş, bundan bir çokları zengin olmuştu.

Peygamber Efendimizin de Hicaz’da kayalara ellerini sürmesiyle hepsi bakır olup çok kişi bundan istifade etmiştir. (S. 58)

* Musa A.S.’ın mübârek asâsı ejderha olup, Firavunun sihirbazları tarafından gösterilen  yılanların hepsini yutmuş, sihir yapanlar da iman etmişti.

Kelde isimli kâfir, kılıcı ile hücum edince Peygamberimiz A.S. elindeki Kadip isimli asâsını onun üzerine attı. Asâ ejderha olup o kâfire saldırdı. Efendimiz tekrar eline aldığında eski hâline döndü. Bu mübârek asâda bir çok kerametler olmakla beraber Uhud harbinde Zülfikâr isimli kılıca döndüğü de rivâyet edilmiştir. (S. 60)

* Davud A.S. Câlût isimli kâfirle muharebe ederken civarındaki taşlar lisana gelip, “Ey Davud, bizi al ona at” diye seslenmişler, Davud A.S. da üç taş alarak birini Câlût’a atıp onu öldürmüştü.

Hıra dağında, bir taş lisana gelip, Resûl-i Ekrem Efendimize “Yâ Rasûlallah! Beni yanınıza lanı; ileride size mûcize olacağım” demiş; efendimiz de yanına almıştı. Dört yıl sonra Tebük harbinde bir kâfirin hücumunda o taş lisana gelip “Beni buna at” demiş, Peygamberimiz de atmış, kâfiri öldürmüştür. (S. 72)

* Süleyman A.S. geçmek istediğinde denizin suyu çekilir, yol olurdu.

Efendimiz de Habeşistan’a gönderdiği Câfer R.A. ve yanındakilere duâ buyurdu. Denize vardıklarında orasını yol olarak gördüler ve geçip gittiler. (S. 76)

* Zekeriya A.S. yetmiş Ashabıyla birlikte Tevrat’ı yazarken kâfirler, “Sen Peygamber olaydın yanındakiler gibi elinle yazmazdın” dediler. Kalem kendi kendine on iki sure yazmıştı.

Peygamberimiz S.A.V. bazı memleketlere mektup yazarken kaleme emretmiş, kalem o belde halkının lisanıyla kendi kendine mektubu yazdı, bazı müşrikler de iman ettiler. (S. 79)

* Yahya A.S., Yahudilerin hücumundan gizlenmek için bir kaya çağırdı. Oda saklanmıştı, Yahudiler oraya yaklaşınca ise, taştan oklar atılıp Yahudilerin yanaşmasına müsâade edilmemişti.

Peygamberimiz S.A.V. hicret ederken Sevr mağarasında gizlenince ve; Uhud dağındaki mağlûbiyet esnasında dağlardan, taşlardan “Yâ Rasûlallah,geliniz sizi gizleyelim” diye sesler duyulmuş ve bu sesi herkes işitmiştir. (S. 82)

* İsa A.S. mûcize olarak ölüyü diriltirdi.

Hendek muharebesinden sonra, Câbir R.A. Ashaba ziyafet vermek için bir oğlak kesmişti. Hz. Câbir’in iki oğlundan biri diğerine nasıl kesildiğini göstermek için kardeşini kesmiş, sonra da kokusundan intihar etmişti.

Son derece gizlemelerine rağmen hâdiseyi haber alan Kâinâtın Efendisi S.A.V. o iki çocuğun dirilmesine duâ buyurmuş, ikisi de uykudan uyanır gibi hayata kavuşmuştur. (S. 58)

* * *

GARP MÜTEFEKKİRLERİNDEN PEYGAMBERİMİZ HAKKINDAKİ

BEYANLARI

A.D.LAMARTINE 

(Abdurrahman Öncel’in “Dünya Matbuâtın-dan Hz. Muhammed” isimli eserinden.)

*Peygamberdi, hâkimdi, hatipti, muhâripti, fikirler fâtihiydi. Dürüst itikatları ihyâ ediciydi ve nihayet din kurucusuydu.

Yirmi imparatorluk kurmuş, bir tek rûhani millet yaşatmıştı. Muhammed A.S. buydu!

*Hangi ölçüyle ölçülürse ölçülsün acaba ondan daha büyük bir insan bulunur mu? 

GOETHE 

*Hiç kimse Hz. Muhammed A.S.’ın prensip-lerinden daha ileri bir adım atamaz. Avrupa’ya nasip olan bütün başarılara rağmen kanunlarımız İslâm kültürüne nispetle eksiktir.

Biz Avrupa milletleri medeni imkânlarımıza rağmen Hz. Muhammed A.S.’ın son basamağına varmış olduğu merdivenin daha ilk basama-ğındayız. Şüphe yok ki, bu yarışta hiç kimse ona yetişemeyecektir. 

H. M. HAITMAN

 *Hz. Muhammed A.S.’ın, şahsına ve aldığı ilâhî itimadı o derece kuvvetli idi ki, felâkete mağlûbiyete uğradığı zaman aslâ sarsılmıyor, bilâkis zafer kökleştiği zamanlardakinden daha fazla kuvvetli bağlanıyordu.)

SIR BELYEM MOYER

*Muhammed A.S. akıllara durgunluk veren işler yapmıştır. Allah; Muhammed A.S.’ın yaptığı gibi kısa zamanda ruhları uyandıran, ahlâkı ihyâ eden ve insanlığın şânını yücelten bir ıslâhâtçı göndermemiştir.

MR. KARYLE

*Hz. Muhammed A.S. ehemmiyetsiz kara bir kum denizi gibi görünen bir dünya üzerine düşmüş bir kıvılcım değil midir? Fakat bu kum denizi birden bire onun sâyesinde bir barut yığını hâlene gelmiş, Delhi’den Granata’ya kadar bir alev hâlinde parlayıp gökyüzüne yükselmiştir.

Daha önce de söyledim; O büyük zât göklerde çakan şimşekler gibidir. Başka insanlar onu yanacak madde yığınları gibi beklemişler, şimşek çakınca da hep birden tutuşmuşlardır.

RAYMOND LEROUGE

*İslâm’ın müessisi Muhammed A.S. diğer bir cihetten de zamanımızın meseleleriyle alâka ve irtibat hâlindedir. Çünkü O, tarihin kaydettiği ilk içtimâî ve beynelmilel inkılâbın sâhibidir.  

THEOPLULE LAVALLEE

*Muhammed A.S. Arabistan’ı medenîleştir-miştir. Çünkü; din, ahlâk, kanun ve cemiyet gibi esasların istisnâsız hepsi, hukukun kaynağı ve her türlü vazifenin menşei olan Kur’an’ın sûrelerinde tam olarak mevcuttur. İslâm cemiyetlerinin hepsi işte ondan zuhur etmiştir.

KARAMIRSKI

*Kendisine bir çok mûcizeler isnat edilmiş olmakla beraber Muhammed A.S. hiçbir zaman kendisinin bir kerâmet sahibi olduğunu iddiâ etmemiştir. Bilâkis kendisinin de bütün insanlar gibi bir insan olduğunu ve bir tek mûcizeden başka bir şey yapmadığını dâima söylemiştir. O da hakikatte en büyük mûcize olan Kur’an’ın vahiyleridir.

SHEBOL

*Muhammed A.S. insan olduğu için bütün beşeriyet muhakkak onunla iftihar eder. Çünkü O zat ümmî olmakla beraber on üç asır evvel öyle bir şeriat getirmiştir ki, biz Avrupalılar iki bin sene sonra onun kıymetini ve hakîkatini anlasak mesut olur, saâdet buluruz.

PRENS BISMARK

*Ben şunu iddiâ ediyorum ki, Muhammed A.S. mümtaz bir kuvvettir. İlâhî kudretin böyle ikinci bir vücûdu bu âleme getirmesi ihtimalden uzaktır.

*Ey Muhammed S.A.V.! senin asrında bulu-namadığımdan dolayı müteessirim. Öğretip neşrettiğin bu Kitap senin değil, ilâhîdir. Bunu inkâr etmek, mevcut ilimlerin butlanını ileri sürmek kadar gülünçtür. Beşeriyet senin gibi mümtaz bir kudreti bir defa görmüş, bundan sonra görmeyecektir.

Ben huzûr-u mehâbetinde kemâl-i hürmetle eğilirim.

LEON KAETANI

*Muhammed A.S. kendi zamanında kargaşa hâlinde bulunan cemiyet hayatına bir milli vahdet hissi verdi. Araplara, onların o güne kadar bilmedikleri, birbirlerine karşı hak ve vazife hissini aşıladı.

BERNARD SHAW

*Ben inanıyorum ki, Muhammed A.S.’ın benzeri, yani O’nun suretinde bir zat, bugün âleme reis olsa ve hükmetse, bu âlemin müşkülâtını halledip, bu karmakarışık âlemde umûmî selâmet ve saâdetin husulüne sebep olur.

LORD HEDLEY

 *Bütün peygamberler A.S. insanlara teblî-gâtta bulunmak üzere gelmişler. Fakat bütün bu peygamberler içinde Hz. Muhammed Mustafâ’nın A.S. fevkine çıkacak biri yoktur.

İki cihan güneşi burcu saâdette iken,

Nice Mevlâ vermeye vâlideynine şerefi

Çeşm-i insaf ile bir bak kavvasa,

Alıcak dürrünü yabana atar mı sadefi

* * *



[1] Kenzül-Ummal: Ali Müttekî El-Hindî'nin eşsiz eseridir. Kütübü Sitte'nin tamamını, Beyhakî, Deylemî, Dârekutnî ve Sa'd bin Mansur Rh. A. sünenlerini Ebu Ya'lâ, Taberânî, Ahmed bin Hanbel, İbni Hibban v.s. müsnedlerini ve daha bir çok hadis kitapları toplamıştır 18 cilt Beyrut baskısı Arapça bir eserdir. 46624 hadis-i şerif bildirmiştir.

.

 

 

Her Müslüman bâliğ olduktan sonra, diğer vecibelerle birlikte beş vakit namazı vaktinde kılmak mecburiyetindedir.

Cenab-ı Hak, her Müslüman’ı, Kur'an-ı Kerim'in ellibeş yerinde yalnız namazla, otuzüç yerinde de zekâtla birlikte namazla emretmiştir.

Namaz hakkında emrin bu kadar çok tekrar edilmesi, onun faziletine ve sevabının fazlalığına işâret olduğu gibi, namazı terk edene cezânın da ağır olduğuna delâlet eder.

Fahr-i Kâinât Efendimiz S.A.V.:

"Kıyâmet gününde kulun en evvel sorguya çekileceği şey namazdır", buyur-muş, namaz hesabını tam verenlerin, diğerlerini de kolay vereceğini, namaz hesabında zorlananların diğer hesapları da zor olacağını bildirmiştir.

Bütün fıkıh kitaplarında, namazı vaktinde kılıp kazaya bırakmaktan sakınmaya dair sayfalar dolusu yazılar vardır. Öyle ki insan bir vakit namazı yerine milyonlarca lira sadaka verse veya birinin bir rekât namazı yerine bir başkası bin rekât namaz kılsa, namaz borçlusu olan şahıs bunlarla mes'ûliyetten kurtulmaz.

Bu itibarla, "Mustafa Reşid Râşid Tâzifî Hz.'nin yazıp, Muhammed Bedreddin Galâyinî'nin yeniden bastırdığı "TÂRİK-İ SALÂT OLMAKTAN MÜSLÜMANLARI SAKINDIRMA VE NAMAZI TERK ETMENİN HARAM OLDUĞU"na dâir risâlesi, Müslümanların istifâde etmesi için tercüme dilmiştir.

Muvaffak kılan ve doğru yola hidâyet buyuran ancak Allahü Teâlâ'dır.

 

 YAYINEVİ

 

TENBİH

 

Ey mü'min erkek ve imanlı kadınlar! Allahü Teâlâ bizi boş yere akıp giden bir su gibi faydasız kalasınız diye yaratmamış, başıboş da bırakmamıştır; bunu kat'î olarak bilesiniz. 

Mevlâ'mız kullarına öğüt vermek üzere: "Ben cinleri ve insanları ancak bana kulluk etsinler diye yarattım. Ben onlardan rızk ve yemek istemiyorum. Şüphesiz rızkı veren ve çetin kuvvet sahibi olan Allahü Teâlâ'dır", (S. Zâriyât 56-58) buyurdu.

Yani: "Siz benim emrettiğim ve sevgili Resûlüm Muhammed Mustafa'nın diliyle sizi mükellef tuttuğum işleri yapınız; rızkınıza ben kefilim, onu içinize sindirerek yiyiniz..."

Ey vâcip olan ibâdetleri edâda unutkanlık gösteren gafil! Gafletinden uyan, sarhoşluktan ayıl; ölümün yakın olduğunu ve hesaba çekilmek üzere Mevlâ'nın huzûrunda duracağını iyi bil!

Allahü Teâlâ buyurdu:

Onları hapsedin. Çünkü onlar sorumludur. (S. Sâffât 24)

Kimin de tartıları (sevabı) hafif gelirse, onun anası (varacağı yer) HÂVİYE'dir. O (Hâviye)nin durumunu sana kim bildi-rebilir? O, şiddetle kızdırılmış, yakıcı ateştir. (S. Kaaria 8-11)

 Baş aşağı ateşe atılacak olan kimdir? Ve mizanda (ameller) nasıl ağır gelir?... Düşünmek lâzımdır...

 Kul, içerisinde şüphe, şirk ve zulüm bulunmayan tevhid inancını sağlamlaştırdıktan sonra, sâlih amelinden daha değerli bir şey bulamaz. Sâlih amellerin de faziletçe en üstünü, farzları edâ etmek ve Allahü Teâlâ'nın haram kıldığı şeylerden sakınmaktır.

 Allahü Teâlâ bazı ilim erbâbına yazmak ve Ümmet-i Muhammed'den nâsibi olanlara sunmakla ikram etmiştir. Zira bu, kullara, Rab'lerine dönmeyi hatırlatır ve kaçırdıkları fırsatları kazandırır. Muhakkak zaman kısa. Allahü Teâlâ da amellerimizi görmektedir. 

 Ey mü'min erkek ve kadınlar! Ben bu risâleyi sizler için seçtim. Allah, bunun basılmasında cömertçe hareket eden, (büyük gayret gösteren) oğluna, âlim ve ilmiyle âmil (bu risâlenin müellifi) babasına, mükâfâtın hayırlısını ihsan etsin. Ayrıca, risâlenin basılması için para harcayan kimseyi de mükâfâtlandırıp, sarf ettiğinin karşılığını kat kat ziyâdesiyle ihsan buyursun!

 (Ey okuyucu!) Sen de düşün ve etraflıca incele; oku; nefsini hesaba çek. Namazını vakitleri içinde kıl ve geçmiş namazlarını da kaza et! Sonra, bu katibi oğluna, kızına, komşularına, dostlarına ver ve onlara (okumalarını) öğütle. Çünkü, "Nasihat mü'minlere menfa-atlidir"...  (S. Zâriyât 55) buyuruluyor.

Muhammed Bedreddin El-Galâyinî

 

MÜELLİFİN ÖNSÖZÜ

 

İtâat ve ibâdet ehline inâyetini ihsan eden, onları rahmetiyle sevk ve idâreyle bir araya getiren, emrine uymayanları ve mü'minlerden hevâsına tâbî olup da sapanları azabıyla korkutan yüce Allah'a hamd olsun.

Dünyâ halkının efendisi ve âhiret ehlinin rehberi bulunan, "Onlarla bizim aramızdaki fark namazdır. Kim namazı terk ederse inkâra saplanır",[1] buyuran Muhammed A.S.'a, O'nun Eshâb'ına, yardımcılarına ve temiz âile efrâdına kıyâmete kadar salât ü selâm olsun.

Bu hadis-i şerif, namazı hor görüp de terk edenin küfre gireceğini beyan eder.

Aczini kabul eden bu fakir kul; Mustafa Reşid Râşid Tâzifî[2] Halebî (Besmele, Hamd ve Salât ü Selâm'dan sonra) şöyle der:

1375 senesinde "Namazı terk etmenin haram olduğu", bahsini okuturken, din gayreti bulunan kardeşlerimden biri bana kendisini ve Allahü Teâlâ'nın hayra eriştirmeyi murat ettiği kimseler tarafından bastırılmak üzere, bu mevzûda bir risâle yazmamı istedi. Ben de, her ne kadar bu sâhanın eri değilsem de, Allah'ın yardımına güvenip kabûl ettim ve hacimde küçük, faydası büyük olacağını ümit ettiğim bir risâle hazırladım. 

Risâlemiz, namazı terk etmenin haramlığına dâir, Allahü Teâlâ'nın kelâmından, Rasû-lüllah’ın hadislerinden, Sahâbenin kelâmlarından ve dînî hükümlerde beyanlarına güvenilen âlimlerin sözlerinden meydana getirilmiştir. 

Muvaffakiyet ancak Allah'ın yardımıyladır. O, bana kâfîdir.

 Mustafa Reşid Râşid Tâzifî

 

İSLÂM VE NAMAZ

Bismillâhirrahmânirrahîm 

Elhamdü lillâhi Rabb’il-âlemîn.  Vessalâtü vesselâmü alâ rasûlinâ Muhammedin ve alâ âlihî ve eshâbihî ecmeîn.

 

Ey Müslüman! Sana ne kadar mihnet indi ve başına ibretli nice hâdiseler geldi. Buna rağmen sen, hâlâ Allah'tan gayri ile meşgul olmakta ve gafil bulunmaktasın.

 

Şunu bil ki, namazı terk etmekle Mevlâ'ya ibâdet ve itâati terk etmiş oluyorsun. İslâm bir yolda sen başka bir yolda sabahladın. Ne zamâna kadar namazı (bu kutsî vazîfeyi) ihmâl edeceksin?..

 

Namaz, dinin direği, İslâm'ın temeli, zaferin sırrı, kurtuluşun esâsı, Müslümanlar üzerine Allah'ın emânetidir. Halbuki sen, ona dikkat göstermeyip zâyî ediyorsun veyâ onu vaktinin dışına çıkarıyorsun. Bu davranışın dîni küçümsemek mi, yoksa terk ve te'hirindeki azâbı bildiren ilâhî hükümlere inanmadığından mı?

 

Eğer böyleyse; namazın dindeki ehemmi-yetini Allah ve Resûlünün beyanlarından, imamlarımızın sözlerinden dinle de, namazı terk edenin Allah'ın ve Resûlünün himâye-sinden uzaklaştığını öğren!

 

Namazı terk etmeğe; ancak isyanı ilerlemiş, pişmanlığı uzamış ticâreti zarar etmiş kimseler cesâret ederler...

 

Noksan sıfatlardan münezzeh olan Allahü Teâlâ Kitâb-ı Kerîm'inde buyuruyor:

 

Namaz mü'minler üzerine vakitleri belli bir farzdır. (S. Nisâ Å. 103)

 

Namazlara ve orta namaza vaktinde devam edin. Allah'ın divanına huşu ve tâatle durun. (S. Bakara Å. 238)

 

Veyl, namaz kılanlar içindir ki, onlar namazlarından gafillerdir. (S. Mâûn Â. 4-5)

 

Atâ bin Yâser: "VEYL", cehennem içinde öyle bir deredir ki, onun içine dağlar bırakılsa harâretinden elbette erir", demiştir.

 

 Hasan-ı Basrî Hz.'ne: Veyl o namaz kılan (münâfık)ların hâline ki, onlar namazlarından gafildirler", meâlindeki âyet-i celîleden sorulduğunda O:

"Vakti çıkıncaya kadar namazdan gaflet edendir", dedi.

 

Veheb Bin Münebbih K.S. buyurdu: "Hayret edilecek şey, insan cesedi ölen kişiler için ağlar da, kalbi ölen şahıs için ağlamazlar. Halbuki kalbin gaflet sebebiyle ölmesi, cesedin ölümünden şiddetlidir..."

 

  İnsanlar namaz işinde bâzı tabakalara ayrılmışlardır:

Bir kısmı, namazı kabûl etmeyenler. Onların varacağı yer, SAKAR adlı cehen-nemdir. Çünkü Allahü Teâlâ âyet-i kerîmede:

 

"Sizi Sakar adlı cehenneme sokan nedir? diye sorulduğunda, günahkârlar; «Biz namaz kılanlardan değildir...» derler" buyuruluyor  (S. Müddessir âyet 42-43)

 

Başka bir tabaka: Namaz Allah'ın emri olduğunu kabûl eder, fakat kılmaz. Bunların cezâları hüsran ve ümitsizliktir.

 

Bir başka tabaka: Namazı bazen vaktinde kılan, bazen (dünyâya düşkün olanlar gibi) vaktinden sonraya tehir eden ve ona tam alâka göstermeyenlerdir. Onlar, vakit çıkar da namazı akıllarına getirmezler. Bu hal defâlarca tekerrür eder, onlar da hiç pişmanlık duymadan bu hâli devam ettirirler. Hiç uyumamış gibi, uykuya dalar, sabah namazlarını ya uykuda geçirir kılmazlar, ya da gün doğunca kılarlar.

 

Ubâde Bin Sâmit R.A.’den: Resûlullah S.A.V. bana yedi tavsiyede bulundu. Bunlardan biri: "Parça parça doğranılsanız da, ateşte yakılsanız da, (îdam edilip) asılsanız da sakın Allah'a eş koşmayınız. Kasten ve bilerek namazı terk etmeyiniz. Kim bilerek namazı terk ederse, muhakkak İslâm milletinden dışarı çıkmıştır".[3] 

Allahü Teâlâ âyet-i kerîmesinde şöyle buyuruyor:

 

"Ey iman edenler! Ne mallarınız ne de evlâtlarınız sizi Allah'ı zikretmekten alıkoymasın. Kim bunu yaparsa, işte onlar zarara uğrayanlardır". (S. Münâfikûn Âyet:9)

 

Bazı müfessirler "Âyet-i kerîmedeki Zikir'-den murat namazdır" ve "Kim, mal, alışveriş, san'at veyâ çocuğu ile meşgul olur da, namazdan gaflet ederse ziyan eder, felâkete düşenlerden olur" demişler.

 

İmam-ı Şâfiî Hz:

- "Namazı ilk vakti içinde edâ etmek, onu koruma gayretinden doğar. Zira kişi, namazı geciktirdiğinde kendisine unutkanlık gelir" demiştir.

 

Ey namazı terk eden kimse! Sana yazıklar olsun, dünyâ işini genişletmek için zahmet çekersin ve kendin gibi bir insanın rızâsı için koşarsın da, yüce Allah'ın emrettiği ve ateşten kurtuluş vesilesi olan namazı terk edersin! Hadis-i şerifte: "Kim ikindi namazını geciktirirse bütün ehl-i iyâlini ve malını kaybetmiş gibidir" buyurdu. (Buhârî Müslim)

 

H.Ş.:   "Namaz, dinin direğidir; kim onu doğru kılarsa, dîni ayakta tutmuştur. Kim terk ederse dîni yıkmış(çasına günah işlememiş)tir". (Ebû Naîm)

İlimde imam olan zatlar, namazın dînin direği olduğu husûsunda birleştiler.

 

Peygamberimiz S.A.V. hadis-i şeriflerinde:

"Kim özrü bulunmadığı halde iki namazı bir vakte toplarsa, muhakkak büyük günahların kapısına yanaşmıştır", buyuru-yorlar.[4] 

Diğer hadis-i şerifler:

"Kim kasten namazı terk ederse, cehennem kapısı üzerinde "Buraya girecek olanlardan birisi de budur" diye ismi yazılır". (Ebû Naîm)

 

"Kim namazı kasten terk ederse muhakkak ameli yok olur", buyuruluyor. (Buhâri, Neseî, İbni Mâce)

 

Âyet-i kerime:

"Sonra arkalarından öyle kötü bir nesil gelir ki, namazı bırakırlar, şehvetlerine uyarlar. İşte bunlar da azgınlıklarının cezâsını çekeceklerdir"[5] buyuruluyor.

 

Mî'rac'da Peygamber S.A.V. Cehennemde bir kısım insanların başlarına (yüksekten) büyük kaya parçaları atıldığını gördü. Her atılışta parçalanan başları eski hâline geliyor ve yarık izi kalmıyordu:

–Yâ Cebrâil! Bunlar kimler?, dedim.

–Bunlar farz olan namazı kılmakta ağır davranan kimselerdir, dedi.

 

Mus'ab bin Sa'd pederine:

- "Baba! «Onlar namazlarından gâfil-lerdir» âyet-i celîlesi ne mânâyadır?" diye sordu. Babası:

-"Gaflet'ten murad, vaktin kaybedilmesidir", dedi.

 

NAMAZIN FAYDALARI

Hadis-i şerif:

"Kim namazına devam ederse Allah ona beş haslet ikrâm eder:

1- Ondan geçim sıkıntısını kaldırır.

2- Kabir azâbı görmez.

3- Amel defteri sağ tarafından verilir.

4- Sıratı şimşek gibi geçer.

5- Hesap sorulmadan cennete girer.

 

NAMAZI TERK EDENİN CEZASI

H.Ş.: Kim namazı hafife alırsa, Allahü Teâlâ o kimseyi on beş cezâ ile cezâlandırır: Altısı dünyâda, üçü ölüm ânında, üçü kabirde, üçü de kabirden kalktığında...

 

Dünyâda göreceği cezâlar:

1- Allahü Teâlâ onun ömründen bereketi kaldırır.

2- Yüzünden sâlihler simâsını siler, donuk ve sevimsiz olur.

3- İşlediği amellerin hiç birine ecir vermez.

4- Duâsını kabûl etmez.

5- Kuraklığa sebep olduğu için dünyâdaki mahlûkat ona buğz ederler.

6- Sâlihlerin duâsından nasip alamaz. (Allah dostlarının makbul duaları Hak dostlarına ulaşır da hasımlarına hisse verilmez...)

 

 

 

 

Ölüm anında göreceği cezâlar:

1- Zelil olarak ölür. (Meleklerden ve rûhânîlerden imdat gelmez.)

2- Aç olarak can verir. (Şiddetli açlık çeker...)

3- Susuz olarak vefat eder. (Fırat nehri başından aşsa da susuzluğu gitmez.)

 

Kabirdeki cezâlar:

1- Allahü Teâlâ ona kemikleri birbirine geçinceye kadar kabri daraltır.

2- Kabri ateşle doldurulur. (Gece gündüz, ateş üzerinde durur.)

3- Kabrinde ŞUCÂ-ÜL-AKR denilen büyük bir ejderha ona musallat edilir. Bu ejderhanın sesi, şiddetli gök gürültüsü gibidir. Bu kimseye:

 

"Sabah namazını geçirdiğin için, tan yeri ağarmasından güneş batıncaya kadar; öğle namazını zâyi ettiğin için, öğleden ikindiye kadar; ikindi namazını terk ettiğin için, ikindiden akşama kadar; akşam namazını zâyî ettiğin için, akşamdan yatsıya kadar; yatsı namazını geçirdiğin için, yatsıdan tan yeri ağarıncaya kadar seni dövmemi Rabb’im bana emretti" der...

Ona her darbe indirişinde, yerin yetmiş arşın içine girer. Sonra ejder, tırnaklarını yerin altına sokarak onu çıkarır, tekrar vurur. Böylece tâ kıyâmete kadar azap görür.

 

Kıyâmet günü isâbet edecek cezâlar:

1- Allah o kimseye bir vazîfeli musallat eder de onu yüzüstü sürükleyerek cehenneme atar.

2- Hesap vaktinde Allah ona gazaplı olarak nazar eder.

3- Allah Teâlâ onu şiddetli bir şekilde hesâba çeker ve onu cehenneme götürmelerini emreder.[6] 

 

Diğer rivâyet:

Kıyâmet günü, namazı terk eden kişi, yüzüne üç satır yazı yazılmış olara getirilir.

Birinci satırda: Ey Allah'ın hakkını zâyî eden,

İkinci satırda: Ey Allah'ın gazabına uğrayan,

Üçüncü satırda: Dünyâda Allah'ın hakkını zâyî ettiğin gibi, Allah da seni zâyî edecek! Bugün sen Allah'ın rahmetinden mahrumsun, diye yazılmıştır. (İbni Hacer-Zevâcir)

 

H.Ş. Kıyâmet günü yüzü ilk defâ karara-cak olanlar namazı terk edenlerdir. Cehennemde LEMLEM isimli bir vâdî var. orada her biri deve boynu kalınlığında yılanlar bulunur. Uzunluğu bir aylık mesâfe olan bu yılanlar, namazı terk eden kimseleri sokarlar. Öyle ki onun zehri vücudunun içinde yetmiş sene kaynar, sonra etini pişirir.[7] 

 

İmam-ı Şârânî K.S. Uhûd-u Muhamme-diyye adlı eserinde bildirmiş:

Resûlullah S.A.V. namazı terk eden köylülere ve diğer câhillere, beş vakit namazın fazîleti hakkında gelen âyet ve hadisleri ve namaza devam edenlerin üstünlüğünü anlatmamız için bizden ahit aldı. Halbuki, âlimler ve ilim talep eden talebeler bu hususta gaflet ederler. Sen onlardan birini, namazı terk eden oğlu, karısı, hizmetçisi ve başka birisiyle berâber görürsün. Güler ve eğlenir, yanında çalıştırır; fakat kendilerine namazı terk etmenin günahı ve vaktinde edâ etmenin sevâbı hakkında bir söylemezler! Bu hâl dîni yıkan şeylerdendir.

 

Ey kardeşim! Muhkem din emirlerini herkese açıkla! Aksi halde sen, kendileriyle cehennem tutuşturulanlardan ikincisi olursun ve orada beraber bulunursun.

 

Aziz kardeşim! Şunu iyi bil ki, âilece namaz kılanlar için her mekândan belâlar kaldırılır, halkı namazı terk eden beldelere de belâlar yağar...

 

İkaz:

Namazı özürsüz olarak terk etmek, helâk edici büyük cürümdür.

 

İbni Hazm: "Ben şerîat kitaplarında Allah'a şirk cürümünden sonra, namazı terk etmenin, bir de haksız yere bir mü'mini öldürmenin günahından büyük günah görmedim" demiş.

 

El-Kâbânî "Takrir" adlı eserinde İbni Abdüsse-lâm'dan "Namazı kasten geçirmenin cehennem ateşinden başka kefareti yoktur”diye nakletmiş.

Tevbe eden bir Müslüman, kazâya kalan namazları  vakit  geçirmeden kılması  vaciptir.

 

Ömer İbni Abdülaziz Rh.A. memur-larına  yazdığı  emirnâmesinde:

 

"Benim yanımda işlerin en ehemmiyetlisi namazdır. Kim onu muhâfaza ederse diğer ibâdetlerini daha iyi korur. Kim de zâyî ederse, diğer ibadetlerini daha çok ihmâl eder” dediler.

 

Bâzı ilim adamaları "Namazı terk etmek Hicrî üçüncü asırda başlamıştır", demişler...

 

İkaz:

Özürsüz olarak geçirdiği namazların  kazasını acele etmek vâciptir. Bu kimsenin yemek, uyku gibi zarûrî şeyler dışında kalan vaktini kazâya sarf etmesi lâzımdır.

 

Kim kendisinde namaz sâkıt oldu diye bir hal iddiâ ederse, küfre girer...

 

Hanefî mezhebine göre: Hasta ayakta duramazsa, namazını oturarak kılar. Buna gücü yetmezse, başıyla îmâ eder -secdesini rükûdan fazlaca eğerek- namazını edâ eder.

Oturmaya gücü yetmezse sırtı üzerine yatar; ayaklarını kıbleye karşı uzatır (dizlerini diker ve altına yastık koyarak başını, kaldırır) ve rükû ile secde için îmâ eder.

 

Şâyet sağ ve sol yanı üzerine uzanarak ve yüzü kıbleye dönük halde îmâ ile kılarsa, bu da câizdir. Eğer buna da gücü yetmezse, gözü, kaşı ve kalbi ile îmâ etmeyip (iyileşince) kazâ eder.

 

Namazı kasten terk eden kimsenin cehennem halkından olduğunu haber veren âyet-i kerîmesinde Cenâb-ı Hak buyuruyor:

- "Sizi cehenneme sokan nedir?" Günahkârlar derler ki "Biz namaz kılanlardan değildik". (S. Müsdessir 42-43)

"Sizi cehenneme sokan nedir?" tarzındaki suâl, tahkir içindir.

 

H.Ş.: Kişi ile küfür ve şirk arasında namazı terk vardır. (Ahmed Bin Hanbel Cabir R.A.'den rivayet etmiştir).

 

H.Ş.: Emânete riâyeti bulunmayanın îmanı, temizliği olmayanın namazı, namazı olmayanın dîni yoktur. Namazın dindeki yeri, başın cesetteki yeri gibi (mühim)dir. [8]

* Kim namazı kasten terk ederse açıkca küfre girmiş olur.[9] 

* Bulutlu günde namazı kılmakta acele edin. Zirâ kim namazı terk ederse küfre girmiş olur.[10] 

  * Kim namazı terk ederse küfre girmiş olur.[11] 

İbni Abbas R.A.’e, gözü rahatsızlandığında doktor: "Tedâvi için bir kaç gün abdest almayacak, namaz kılmayacaksın" demişti. O, "Hayır bunu yapamam. Zirâ Resûlullah S.A.V.   "Kim namazı terk ederse kendisine gazap etmiş olur" buyurmuştur" dedi. (Deylemî)

 

H.Ş.:  "İslâm'ın tutamağı ve üzerine dinin kurulacak kaideler üçtür. Kim bunlardan birini terk ederse, o İslâm’ı inkâr etmiş ve kanı dökülmesini helâl kılmış olur:

1- Allah'tan başka ilâh bulunmadığına şahâdet etmek.

2- Farz olan beş vakit namazı edâ etmek.

3- Ramazan orucunu tutmaktır". (Ebû Ya'lâ, Deylemî)

 

Diğer rivâyet:

"Kim bunlardan birin terk ederse o şahıs Allah'ı inkâr etmiş sayılır, kendisinden ne farz kabul olunur ne de nâfile... Kanı ve malı da helâl olur."

 

H.Ş.: "Kasten namazı terk etme! Bir kimse namazı kasten terk ederse, muhakkak Allah ve Resûlü’nün hıfz ü himâyesi o kimseden kalmış olur.[12]

 

H.Ş.: "Kim namaza devam ederse, kıyâmet günü o namaz onun için nur olup, îmanına delil ve kurtuluşuna sebep olur. Kim de onu muhafaza etmez (beş vaktini kılmaz)sa kendisi için ne bir nur, ne bir delil, ne de bir kurtuluş vesîlesi yoktur. Kıyâmet günü o kimse Firavunla, Hâmân'la ve münâfıkların reisi Ubey bin Halef'le haşrolunur".[13] 

 

Bâzı ilim adamlarından:

"Namaza devam etmeyen kişi neden âsilerle berâber haşrolunur?

- Namazı ihmâl eden kimse eğer malıyla meşgul olduğundan dolayı kılmadıysa, Karun'a benzer ve onunla birlikte haşrolunur.

- Mülkü ile uğraşır da bu yüzden namazı ihmâl ederse, Firavun'a benzer ve onunla haşrolunur.

- Vezâret (reislik) ile uğraşırken namazı terk ederse Hâmân'la birlikte haşrolunur.

- Ticâretle uğraşırken namazı geciktirir veyâ terk ederse, câhiliyet devrinde Mekke tâciri olan münâfık Übey bin Halef'le birlikte haşrolunur".

 

Ey gaflete dalmış kişi! Dünyâ ateşine dayanamazken, yakıtı insanlar ile taş olan bir ateşte Kaarun, Firavn, Hâmân ve Ubey bin Halef'le birlikte azap olunmanın acısına nasıl dayanacaksın?

 

Resûlüllah’ın "Kaarun, Firavn, Hâmân ve Ubey bin Half ile birlikte..." buyurması, îman-dan soyulma ihtimâline işârettir. Bu tehlikeli durumdan Allah'a sığınırız...

 

Hangi vücut dünyâ ateşinden 69 misli fazla (yakıcı) olan bir ateşe dayanabilir! Orada iri gövdeli, sert tabîatlı ve ellerinde ateşten demir sopalar bulunan melekler var. Şâyet onlarla dünya dağlarına vurulsa, dağlar parçalanır...

 

Namazı terk edenlerin başlarına kaynak  su gibi bir şey dökülür ki, eğer onun damlası dünyâ dağları üzerine düşeydi, dağlar elbette erir ve dağılırdı...

 

Ey âsî kişi! Sen kendi nefsinin düşmanı mısın? Yoksa bu azâbı seviyor musun? Namazı terk etmeye nasıl cür'et ediyorsun? Kendine şefkatle bak, acı!.. Huzûr-u İlâhî'de nedâmet fayda vermez...

 

H.Ş.: "Allahü Teâlâ tevhid ve îmandan sonra namazdan daha sevimli bir şeyi halka farz kılmamıştır. Şâyet Allahü Teâlâ'ya namazdan daha sevimli bir iş olsaydı melekler elbette onunla ibâdette bulunurlardı. Meleklerden bir kısmı rükûda, bir kısmı secdede, bir kısmı da kıyamda ve oturur hâlde ibâdet etmekteler. Çünkü namaz yüce Allah yanında ibadetlerin en sevimlisidir". (İhyâ)

 

İbni Abbas R.A.'den, Resûlullah S.A.V.'in şöyle duâ buyurduğu rivâyet edilmiştir:

"Allah’ım! İçimizde şakî ve mahrum bir sınıf yaratma!". Sonra, "Biliyor musunuz, şakî ve mahrum kimlerdir?" diye sordu. Eshâ.-ı Kiram "Yâ Resûlellah, onları bize bildiriniz" dediler. Resûlü Ekrem S.A.V. "Namazı terk edenlerdir" buyurdu.

 

Hz. Ömer ve Ebû Hüreyre R.A.'dan Resûlullah S.A.V.'in şöyle buyurduğu rivâyet olunmuştur:

 

- Bana Cebrâil A.S. geldi ve "Oku"  dedi. Ben "Neyi okuyayım?" dedim. O,  "Sonra arkalarından öyle kötü bir nesil geldi ki namazı bıraktılar, şehvetlerine uydular. İşte bunlar yakında cehenneme atılacaklar" meâlindeki âyet-i celileyi oku" dedi. Ben:

- Ey Cebrâil! Benim ümmetimden de namazı zâyî edenler olur mu? dedim. O:

- Evet, âhir zamanda ümmetinden öyle insanlar gelecek ki, namazı ihmâl, vakitleri de te'hir edecekler, şehvetlerine tâbî olacaklar. Onların paraları kendilerine namazdan değerli olacak..." dedi.[14]

 

Bildirilmiş ki: "Melekler, sabah namazını terk edene "Ey Gafil" derler. Öğle namazını geçirene "Ey Fâsık" derler. İkindi namazını terk edene "Ey Åsî", Akşam namazını terk edene,   "Ey Münkir"; Yatsı namazını terk edene   "Ey Zâyî Eden" diye hitap ederler". (M. Cürcânî- Fethül-Allâm)

 

Peygamberimiz S.A.V. Ebû Hüreyre R.A.'e:

- "Yâ Ebâ Hüreyre! Ehl-i beytine namazı emret; Allahü Teâlâ hiç ummadığın yerden sana rızkını gönderir" buyurdu.

"Ehline ve ümmetine namazı emret. kendin de ona sebatla devam et. senden rızık istemiyoruz, seni biz rızklandıracağız. (güzel) âkibet takvâ (erbâbı)nındır" âyet-i celîlesi delildir.  (S. Tâhâ Å. 132)

 

H.Ş.: "Cebrâil A.S. Peygamberimiz S.A.V.'e şöyle dedi:

- "Yâ Muhammed! Allahü Teâlâ namazı terk edenin orucunu, zekâtını, haccını, (nâfile) sadakasını ve sair işlerini kabûl etmez.

 

Yâ Muhammed A.S.! Namazı terk eden Tevrat'ta, İncil'de, Zebur'da ve Kur'an'da lânetlenmiştir. Onun üzerine her gece ve gündüzde bin lânet, bin de gazap iner. Melekler ve yedi kat gökler de ona lânet ederler.

 

Yâ Muhammed A.S.! Namazı terk edenin senin havzından ve şefâatinden nasibi yoktur. O, senin kâmil bir ümmetin değildir.

 

Yâ Muhammed! A.S.! Namazı terk eden, hastalandığında ziyâret olunmaz, cenâzesi peşinden gidilmez, onunla yiyip içilmez, oturup kalkınmaz. Onun dinine bağlılığı, emânete riâyeti yoktur. O rahmet-i ilâhîden nasipsizdir. Ve cehennemin aşağı tabakasında münâfıklarla berâber azap görecektir".

 

Namazı terk eden kimse lokmayı ağzına alırken, o lokma ona: "Ey Allah'ın düşmanı! Allah sana lânet etsin! Sen Allah'ın verdiği rızkı yiyorsun da onun farz kıldığı namazı neden edâ etmezsin?" der.

 

Namazı terk eden evinden çıktığında evi ona: "Allah yolculuğunda sana sâhip olmasın. Ehlin için de sana hayırlı halef vermesin. Sağ sâlim ehline dönmek sana nasip olmasın" der.

 

Namazı terk eden kişi öyle mel'undur ki, vücûdundaki elbise de ondan uzaklaşmak ister ve "Eğer Rabb’im beni mutî kılmasaydı elbette senden kaçardım ve seni çıplak bırakırdım" der.

 

Namazla alâkayı kesen kimse, Yahûdî gibi ölür, Hıristiyan gibi dirilir.[15] 

Ey Âdemoğlu! Bu korkunç hallerin hepsi namazı terk edenlerin başına gelir.

 

Abdullah bin Şakîk R.A.: Resûlullah S.A.V.'in Eshab'ı, namazdan başka hiç bir amelin terkini küfür olarak görmezlerdi, demiştir. (Tirmizî)

 

Hz. Ali R.A.: Kim namazı kılmazsa kâfir (gibi hareket etmiş)tir, diyor. (Buhâri, İbni Ebî Şeybe Rh.A.)

 

İbni Abbas R.A. "Namazı terk eden kişi inkârcılık yapmıştır". (İbni Abdil-berr)

 

İbni Mes'ud R.A.: "Namazı terk edenin dînine saygısı yoktur". (Taberânî)

 

Câbir R.A.: Namazı olmayanın (kâmil bir) îmanı yoktur. Abdesti olmayanın namazı (olmadığı gibi...) (İbni abdil-berr)

 

"Tergîb ve Terhîb" adlı eserinde Hafız Abdülazîm Münzirî bildirmiş:

 

- "Sahâbe-i Kiram'dan bir topluluk ve ondan sonra (tabiînden bir cemâat) namazı vakti tamamen çıkıncaya kadar ve kasten terk eden kimsenin küfrüne zâhip olmuşlardır".

 

Zevâcir adlı kitabında İbni Hacer-i Haysemî şöyle demiş:

"Sahâbe ve ondan sonra gelen âlimler, namazı terk eden kimsenin küfre gitmesinde ihtilâf ettiler.

 

Yukarıda geçen hadis-i şeriflerde, namazı terk edenin küfrüne, şirkine, İslâm milletinden çıktığına, Allah ve Resûl'ünün hıfz ü himâyesinden uzak olduğuna, ameli bâtıl, dîni ve îmanı yok gibidir, demişler.

"Kim namazı vakti çıkıncaya kadar kasten terk ederse, kanı heder olmuş kâfir gibidir", demişler. Ömer bin Hattab, Abdurrahman İbni Avf, Muaz İbni Cebel, Ebû Hüreyre, İbni Mes'ud, Câbir bin abdullah, Ebüd-derdâ R. Anhüm gibi büyükler bunlardandır.

 

Eshâb'dan gayri Ahmed bin Hanbel, İshak bin Rahaveyh, Abdullah ibni Mübârek, Hakem bin Uteybe, Eyyub Sahtiyânî, İbrâhim Nebaî, Ebû Davûd-e Tayâlisî, Ebû Bekir bin Ebî Şeybe, Zühery bin Harb ve diğer imamların hepsi Rahmetullâhi Aleyhim "Namazı kasten terk edenin küfrüne ve kanı helâl olduğuna", hükmetmişlerdir.

 

İmam-ı Şâfiî Rh.A. ve başkaları: "Namazı terketmeyi helâl kabûl etmezse kâfir olmaz; lâkin, bir vakit namazı terk eden öldürülür" demişler... Şöyle ki: O kimseye vakti içinde namazı kılması emrolonur. Vakti çıkıncaya kadar kılmazsa tekrar hatırlatılır. Kılmamakta israr ederse kılıçla boynu vurulur".

 

 * * *

 

DÖRT MEZHEBE GÖRE NAMAZI TERKETMENİN HÜKMÜ

 

Mezhep sâhibimiz İmam-ı Å'zam Ebu Hanîfe Rh.A.:

"Namazı terk eden, vücudundan kan çıkıncaya kadar dövülür; yine kılmazsa, namazını kılıncaya kadar hapis olunur", demiştir.

 

İmam-ı Mâlik Rh.A.:

Kim namazı tembellikten dolayı terk ederse, inkâr etmiş olduğu için değil, haddi gerektiren bir suç işlediği için kılıçla katlolunur. Sonra Müslümanların cenâzeleri gibi gasledilir, namazı kılınır, Müslüman kabristanına defnedilir ve mirâsı taksim olunur.

 

İmam-ı -Şâfiî Rh.A.:

Kim namazı -farziyetini inkâr ettiği için değil- tembellikten dolayı terk ederse, -küfre gittiği için değil, o suç haddi lâzım geldiğinden-  kılıçla katlolunur.

 

Edâsı zarûrî olan bir tek namazı vakti dışına çıkarana bu cezâ uygulanır.

 

"Cuma namazını, Cuma için toplanma zamanı gelmiş ve halkı üzerine Cuma vâcip olmuş bir şehirde "Öğle namazı olarak kılacağım" diyerek, terk eden kimse için de hüküm böyledir. Katledildikten sonra yıkanır, kefenlenir, üzerine namaz kılınır, Müslüman mezarlığına defnedilir ve mirâsı taksim edilir" demiştir.

 

İmam-ı Hambelî Rh.A.:

Bir vakit namazı edâsı zarûrî olan vaktin dışına çıkaran kimse, küfre gittiğinden dolayı öldürülür ve üzerine mürtetlerin hükmü icrâ olunur. Yânî;

- Namazı kılınmaz. (Çünkü, mürtet üzerine namaz kılmak haramdır.)

- Malına vâris olunmaz. (Çünkü onun malı ganîmettir.)

- Yıkanması ve kefenlenmesi vâcip değildir.

- Müslüman mezarlığına defnedilmez. Leşi köpeklere ikram olunur.

- Kerih kokusu geçenlere ezâ verse de onu ibret için seyretmek lâzımdır, buyurmuş...

 

 Şâfiî Rh.A., namazı terk edeni öldürmek câiz olması için hükümdar veyâ vekilinin namazın vakti daraldığı zaman, kılmasını istemesi ve ölümle tehdit etmesini şart görmüştür.

 

Hükümdar veyâ vekili, namazın vakti iyice daraldığı zaman ona: "Namazını kıl! Eğer bu ibâdeti edâ edersen seni bırakırım, şâyet kılmazsan seni öldürürüm" demesine rağmen namazını vakit dışına çıkarır ve kılmazsa katledilir.

 

Öldürülecek kimseye önce tevbe etmesini teklif etmek mendüptür. Vâcip de denilmiş...

 

Bâzıları: Üç gün mühlet verilir. Eğer tevbe ederse (namazını kılarsa) serbest bırakılır, aksi halde boynu vurulur dediler. Şayet öldürüleceği sırada, "Namazı evde kılmıştım" derse veyâ böyle bir özür beyan ederse öldürülmez, denilmiş.

 

Şâfiî âlimlerinden, Nevevî Rh.A.

- Namazı terk eden kimse "Unutmuşum" veyâ "Su bulamadım", veyâ Üzerimde pislik bulunduğu için kılamadım", gibi özür beyan etse öldürülmez, diyor.

 

İbni İmad TEVFİK’IL-AHKÂM adlı kitabında bildirmiş:

"Müslüman bir erkek gayrimüslim (kitâbî) bir kadını kendi şeriatine uygun olarak nikâhlayabilir. Tembellikten dolayı namazı terk eden Müslüman bir kadını nikâhlayamaz. Hıristiyan veyâ Yahudi bir gayri-müslimin nikâhı daha elverişlidir. Çünkü o Müslüman kadın, namaz kılmamakta ısrar ederse, Ahmed bin Hambel'in mezhebine göre mürtettir, nikâhı mahzurlu; zimmî kadının nikâhı cevâzında ise ittifak vardır.

 

 

İkaz:

Bir kimse İslâm alâmetlerinden ve erkânından olduğuna inandığı halde tembellik sebebiyle namazını terk ederse, yukarıdaki açıklamalara göre küfre nispet edilmesinde ihtilâf var. Lâkin ibâdeti hor gördüğü için terk ederse, âlimlerden hiç biri, küfründe ve kanı mubah olmasında tereddüt etmemişlerdir. Bu kişi, her ne kadar Müslümanlığını açığa koysa ve İslâmî bir hüviyet taşısa, İslâm dîni ve Müslümanlar adına müdâfaalarda bulunsa, onların mallarını ve vatanlarını korumuş olsa da, hüküm budur...

 

Zîra, Rasûlüllah S.A.V.: "Allahü Teâlâ İslâm’ı îman ehli olmayan adamla da teyit eder", buyurmuştur. (Taberânî, İbni Ömer R.A.'dan rivayet etmiştir.)

 

   Kezâ: "Allahü Teâlâ'nın dâvetçisi bulunan müezzinin dâvetini işiten ve felâha çağırdığı halde dâvete icâbet etmeyen kimse, felâhtan uzaklaşmış, küfre ve nifâka saplanmıştır" hükmü bildirilmiş. [16]

 

Ebû Hüreyre R.A. buyuruyor:

- "Âdemoğlunun kulağına erimiş kurşun dökülmesi, namaza dâvet için okunan ezânı duyup da gitmemekten daha ehvendir".

 

Resûlullah Efendimiz  "Cemâatle namaza devam eden birini gördüğünüzde onun îmânına şâhitlik ediniz", buyurmuştur. (İ. Ahmed, Dârimî, Tirmizî)

 

Âyet-i kerimede: "Allah'ın mescitlerini ancak Allah'a ve âhiret gününe iman eden, namazı doğru kılan, zekâtı veren ve Allah'tan başkasından korkmayan kimseler imar ederler, buyuruluyor. (Tevbe, 18)

 

Aziz Müslüman!

Allah muvaffakiyetler versin ve doğru yola hidâyet buyursun! Kadınlarınıza namazı emretmeniz ve ona devam etmelerini tembih etmeniz, üzerimize vâciptir. Bunu kat'î olarak biliniz. Zîrâ onlar sizin yanınızda emânettir.

 

Allahü Teâlâ buyuruyor: “Ey iman edenler! Allah'a ve peygamberine ihanet etmeyin, siz kendiniz bilerek kendi emanetlerinize ihanet eder misiniz?.. (S. Enfâl 27)

 

Kim hanımına namaz kılmasını söylemez (veya öğretmezse) Allah ve Rasûlü'ne isyan etmiş ve Allah'tan gelecek cezâyı hak etmiştir. Çünkü bu şahıs Allahü Teâlâ'nın "Ehline (ve ümmetine) namazı emret, kendin de ona devam et. Biz senden rızk istemiyoruz, seni biz rızıklandırırız. (güzel) âkibet takvâ sahiplerinedir.. (S. Tâhâ 132) fermân-ı izzetini unutmuştur.

 

Dînine uymayan kadında ne hayır umulur? Karısına, kızına, kız kardeşine namazı emretmeyen erkekten ne beklenir? Çünkü bunlar lânetlenmiş ve rahmet-i ilâhiden kovulmuştur.

 

Kadın kocasına itâat etmezse, ondan ayrılsın. Çünkü o Allah ve Resûlü'ne isyan etmiştir.

 

Kadının velisi de onun kocasını bu hususta uyarmazsa Allah'ın gazabına uğrar ve ateşi hak eder.

 

Abdullah Haddad K.S. Nesâyih-üd-dîniyye adlı kitabında bildirilmiş:

- "Namaza devam etmek üzerine vâciptir. onu geciktirmek sana haramdır. Bir de; ehline, evlâdına ve velisi bulunduğun her şahsa namazı doğru kılmaları için şiddet göster, bu hususta mâzeret tanıma. İtâat etmeyeni tehdit et. Ona malını helâk etmesinden daha şiddetli bir öfke göster. Eğer böyle yapmazsan Allah'ın hakkı olan namaza ihânet etmiş olursun.

Eğer kabul etmezse, onu kendinden uzaklaştır. Çünkü onda hayır yoktur.

 

Bir kimseye, ehlini namazdan uzak tutup, yalnız kendisinin namaz kılması kâfî gelmez. Karısına, çocuklarına, anne ve babasına, idâresi altında olanlara, vakitleri içinde namazlarını kılmaları, yumuşak sözle, nasîhat yoluyla söylenmesi vâciptir. Yapmazlarsa, şiddet gösterir. Çünkü Allahü Teâlâ'nın "Ehline namazı emret" âyet-i celîlesiyle (Sûre-i Tâhâ 132) "Ey iman edenler! Kendinizi ve âilelerinizi ateşten koruyunuz", (Sûre-i Tahrim 6) hükmünü edâ etmek vâciptir.

 

Ey Müslüman! Yukarıda beyan edilen-lerden sonra orucu ve haccı zâyî etmen, zekâtı vermemen ive anamazı terk etmekle Müslüman olduğunu iddiâ etmen doğru olur mu?

 

Senin için sâlih amellerden geriye bir şey kalmadığına göre, İslâmiyet’ten nasip olarak sana ne kalır?..

 

Ey Müslüman! Gafletten uyan! Kıymetli ömrünü zâyî ettiğine tasalan! Mevlâ'ya dönüş yapan kimsenin yoluna uy. Allah beni ve seni affetsin! İşlerini O'na havâle et...

 

Büyükler haber vermişler:

- "Biriniz namazı terk edip de (zayıf) ve güçsüz haşereler yanından geçse o haşereler Allah'ın kendilerine kuvvet vermesini diler ve bu kuvvetle onu yakalayıp, yere vurmak isterler.

 

Kuşlar ve vahşî hayvanlar yanından geçerken namaz kılmayan kimseyi görmekten Allah'a sığınırlar.

 

Bir suya uğradığında su namazı terk eden kişi kendinden içmesini istemez.

 

Açık havada dolaştığı vakit, varlıklar namaz kılmayan kimsenin kendi taraflarına uğramasını istemezler".

 

Namazı terk eden veyâ geciktiren kişinin nedâmetle tevbe etmesi, vâciptir. Zîrâ Allahü Teâlâ tevbeleri kabûl eder.

 

Âyet-i celîlede: “O Allah, kullarının tevbesini kabul eden, kötü hareketlerini bağışlayan ve ne istediklerini bilendir.” (S. Şûrâ 25) buyuruluyor.

Namazı veyâ namazın şartlarından birini terk etmekten son derece sakınmalı... Eğer namazı terk suçunu işlersen helâk olanlarla birlikte mahvolur, dünyâ ve âhirette zarara uğrarsın.

Allahü Teâlâ cümlemizi hakkıyla namaz kılan kullarından eylesin.

Bihürmet-i Seyyid-il-Mürselîn Sallallâhü Teâlâ Aleyhi Vesellem.

 

*  *  *



[1] (İmam-ı Ahmed bin Hambel, Dâvûd, Tirmizî)

[2] (Tâzif, Haleb'e dört fersah mesafede bir köydür.)

[3] (Taberânî Muhammed bin Nasr rivâyet etmişler; Münzir, «Hadis hasendir» demiştir.)

[4] (Tirmizî, Hâkim, Dâre Kutnî, İbni Abbas R.A.'dan; Beyhâkî ve Abdürrezzak, Ömer R.A.'den rivâyet etmiştir.)

[5] (S. Meryem 59) 

[6] (Hadisi Ebul-Leys Semerkandî, Kurretül Uyûn adlı eserinde, İbni Mâce de Zevâcir'de zikretmiştir.

[7] (Ebulleys, Kurretül-Uyûn'da; İbni Hacer, Zevâcir'de zikretmişlerdir.)

[8] (Taberânî, İbni Ömer R.A.'den rivayet etmiştir).

[9]  (Taberânî ve Ebu Nuaym, Enes R.A.'den rivayet etmişlerdir).

 

[10] (İbni Ebî Şeybe zayıf senetle Enes R.A.'den rivayet etmiştir.)

[11] (Bezzar, İbni Abbas R.A.'den rivayet etmiştir.)

[12]  (Ümmü Eymen R.A.'den İmam Ahmed ve Beyhâkî)

[13] (Dârimî, taberânî, Ahmed, İbni Hibban, Amr İbni As'dan rivayet etmişlerdir.)

[14] Ahmed Dehlân’ın, "Terkissalâh" kitabından.)

[15] (A. Dehlân, Terkissalâh isimli eserinde zikretti.) 

[16] (İmam Ahmed, Taberânî ve Deylemî, Muaz İbni Enes R.A.'dan rivâyet etmişlerdir.)
.

 

 

BİSMİLLÂHİRRAHMANIRRAHÎM

Âlemlerin Rabb’i Allah’a hamdolsun. Resûlü’ne, Âline ve Ashâbına salât ü selâm olsun.

Ramazan-ı Şerif Zâtü’l- Buht ve Sırr-ı Ehadiyet’le alâkalıdır; Zât-ı İlâhînin tecelliyâtına mazhardır.

Farz oluşu: “Ey iman edenler! Sizden evvelkilere oruç farz kılındığı gibi, sizin üzerinize de farz kılındı. Umulur ki sakınırsınız.” (Bakara, 182) âyet-i celîlesiyle bildirilmiştir.

Farz oluşu:

Cenâb-ı Hak aklı yarattı ve ona:

 Ben kimim? buyurdu. Akıl:

 Beni yaratansın, ben ise âciz bir kulum, dedi.

Cenâb-ı Hak :

–Senden aziz şey yaratmadım, buyurdu.

Nefsi yarattı ve ona:

­– Ben kimim? buyurdu.

Nefis:

Ben benim, sen de sensin, deyip âsi oldu.

Allahü Teâlâ onu, yüz sene ateşte yaktı, yine sordu, nefis yine aynı şeyi söyledi. Yüz sene açlık ateşinde bıraktı. Nefis ıslah olup Cenâb-ı Hakk’ın varlığını ve birliğini kabul etti. Allahü Teâlâ  da onu ıslah için orucu farz kıldı.

Orucun farz olmasına bir sebep de, nefsi terbiye edip takvâya ulaşmak ve melekiyet sıfatı kazanmaktır.

Nükte:

Âdem A.S. cennette men edilen meyveden yediğinde, onun eseri midesinde bir ay kaldı. Bu sebeple evlâtları, bir ay açlık ve susuzlukla (oruçla) emir buyuruldu ki, mideleri zararlı şeylerden temizlensin...

Geçmiş ümmetlere de farz kılındı,” buyurulmasında nükteler var.

Ramazan-ı Şerifin ilk günü, akşamla yatsı arasında “Yâ Rabb’î! Ramazan-ı Şerifle müşerref kıldığın için teşekküren” diye niyet edip iki rekât sevinç namazı kılınır.

Birinci rekâtta, bir Fatiha, bir İnnâ a’taynâ; ikinci rekâtta, bir Fatiha, bir İhlâs-ı Şerif okunur.

Namazdan sonra:

70 Salavât-ı Şerîfe,

70 İstiğfar okunur ve duâ edilir.

Terâvih namazı sünnet-i müekkededir. Her namazda olduğu gibi bunda da, zamm-ı sûre olarak en az 42 harf (Kevser Sûresi kadar) okumak vaciptir. Kasten aşağı okunduğunda namazın iâdesi lâzım gelir.

Tâdil-i erkâna riâyetle Elemtere’den aşağısıyla kılana, hatim sevabı verilir. Bu sûrelerde noksanı olanlar da öğrenmiş olurlar.

Bu mübarek ayda her gün:

100 İstiğfar,

100 Salavât-ı Şerîfe,

100 İhlâs-ı Şerif,

100 Tevhid-i Şerif okumakta büyük sevap var.

Evveli rahmet, ortası mağfiret, sonu kurtuluşa sebep olan bu mübarek ayın her gecesinde tesbih ve teheccüt namazı kılıp Hatm-i Enbiyâ okunmalı. Son on günde de her gün Hatm-i İstiğfar edip yetmiş salâvât-ı şerîfe okumanın sevabı da sayılara sığmaz. Cenâb-ı Hak muvaffakiyetler ihsan eylesin!

* * *

ORUCUN FAZÎLETİ

Oruç gizli ibâdet olup dikkatle edâ edildiğinde, şeytana yardımcı olan nefsin isteklerini kırar  ve insanı nice hayırlara ulaştırır.

Bir maymunla 5, 10, 15 yaşlarındaki çocuklara birer elma verip; “Kim elmasını akşama kadar yemezse, yirmişer elma ve başka hediyeler vereceğim” dense, maymun hemen yer; aklı eren, inancı tam olan yemez, karşılığını görür. Sabredemeyen de maymun gibi zayıf irâdesinin mahrumiyeti içinde kalır, dünya ve âhrette hüsrana uğrar.

H.Ş.: “Oruç zihni tasfiye eden ibâdetlerin kapısı, kötülüklere mâni olan kalkan, bütün iyiliklere ulaştıran nurdur.”

H.Ş.: “Oruçlunun uykusu ibâdet, sükûtu tesbih, amelleri kat kat kıymetli ve duâsı makbuldür.”

H.Ş.: “Oruç sabırdır. Sabredenlerin mükâfatı hesapsızdır. Oruç diğer ameller gibi değil, o iç sırrıdır.”

Hadîs-i Kudsî’de “Oruç benim içindir. Onun mükâfatını ben ihsan ederim” buyurulmuştur.

H.Ş.: “Oruçlu için iki ferahlık var:

1- İftar vaktinde ferahlar

2- Rabb’isine kavuşunca ferahlar.”

 Her gece “Farz olan Ramazan-ı Şerif orucuna” diye niyet etmek lâzımdır. Bu niyetle sahura kalkmak kâfi ise de, niyet etmek evlâdır.

İftardan yarım saat evvel, yalvarmaya başlayıp “Yâ Rabb’î, sen affedicisin, affı seversin, beni affet” diye istiğfar ve niyazda bulunmalı.

Zira; her ibâdetin sonunda duâlar kabul olduğu gibi, orucun son saatinde de duâlar ret olunmaz.

Ramazan-ı Şerif, şânı yüce bir aydır. Bu ayda namaz, zikir, oruç, sadaka gibi yapılan her nâfile ibâdete, diğer aylarda yapılan farzların mükâfatı gibi ecir verilir. Farz ibâdetlere de yetmiş kat fazlası ihsan olunur.

İmam-ı Rabbânî Hz., “Farza nispetle nâfile ve sünnet, deryadan bir damla kadardır,” buyurmuştur.

H.Ş.: “Bu ayda bir oruçluya iftar ettirmek günahların affına sebep olur, akrabâ ve taalukâtı cehennemden çıkarılır ve oruçlunun sevabı, aynen o kişiye de verilir.”

Ramazan- Şerif dâvetleri bu sebebe dayanmış olsa gerektir.

H.Ş.: “Bu ayda hizmetçisinin işini hafifleteni Allahü Teâlâ affeder, cehennemden âzat eder.”

Bu ayda iyi amellere muvaffak olan kişiye Allahü Teâlâ o senenin tamamında muvaffakiyet ihsan eder. Eğer gaflet, tefrika ve perişanlıkla geçerse, o sene onun için perişanlık olur.

Kulluk makamına münasip olan, sahuru tehir, iftarda acele etmektir. Bu, aczini ve ihtiyacını ortaya koymaktır.

H.Ş.: “Oruçlunun ağız kokusu,Allahü Teâlâ yanında miskten sevimlidir.”

H.Ş.: “Ramazan-ı Şerif geldi diye sevinen kişinin cesedini Allahü Teâlâ cehenneme haram kılar.”

H.Ş.: “Allahü Teâlâ Ramazan-ı Şerifin ilk gecesinde hitap eder: «Bize muhabbet edene biz de muhabbet ederiz. İstiğfar edip af dileyeni Ramazan hürmetine mağfiret ederim.» Ve Allahü Teâlâ amelleri yazan meleklere «Müminlerin hayır işlerini, sevaplarını yazın, günahlarını yazmayın» diye emir buyurur ve geçmiş günahlarını da affeder.”

Hâsılı; Ramazan-ı Şerif orucunu özenerek edâ eden kimsede haller değişir, ahlâk-ı İlâhî ile sıfatlanır ve her hususta huzur hâsıl olur. orucun kerâmeti, fazîleti ve üstünlükleri saymakla bitmez.

Allahü Teâlâ Musa A.S.’a buyurdu:

“Ümmet-i Muhammed’i iki zulmetten korumak için iki nur verdim: Kabir ve kıyâmet zulmetinden kurtarmak için Ramazan-ı Şerîfin nuru ile Kur'an-ı Kerîm’in nurunu ihsan eyledim.”

Yani bunlar, hakları ödendiği taktirde kabir suâlinden, kıyâmet hesabından; iki büyük felâketten selâmet vesilesi olurlar.

İsâ A.S. seneyi oruçla geçirdiğinden, bütün vücûdu nur olmuştu. Civarındaki melekleri ve rûhânîleri görürdü. Allahü Teâlâ’ya:

– Yâ Rabb’i! Benden fazla devlete mazhar kıldığın kulun var mı? niyazında bulundu.       

Allahü Teâlâ:

–Âhir zaman Nebîsi Muhammed Mustafa’nın ümmetleri, senede bir ay Ramazan orucu tutacaklar. Onların bu ameli senin orucundan efdal olacak, buyurdu. İsâ A.S.:

– Yâ Rabb’î, onlar ayda bir defa mı iftar edecekler?

 Hayır.

 On beş günde bir mi?

 Hayır.

 Yâ Rabb’î, üç günde bir mi iftar edecekler?

 Hayır. Sahurda yemek suretiyle günde bir iftar edecekler, buyurunca başını secdeye koyup Cenâb-ı Hakk’a günlerce niyazda bulundu. Ve:

 Yâ Rabb’î beni o peygambere ümmet eyle, diye yalvardı.

Kezâ, İsâ A.S., Kur'an-ı Kerîm’in ruhu olan Fâtiha-i Şerîfe’nin, Kur'an-ı Kerîm’in kalbi olan Yâsîn-i Şerîf’in ve Tahâ Sure-i Celîlesinin Arş-ı Âlâ’daki esrarını, makamlarını ve nurlarını görüp:

–Bunları bana ihsan buyur, diye duâ ettiğinde, Allahü Teâlâ:

 Onlar Habîbim’e mahsustur, buyurdu.

İsâ A.S. bu ümmetten olma arzusundaki ısrarından dolayı âhir zamanda, Hz. Mehdî devrinde nüzûl edip müştereken decâcilenin habâsetine son verecekleri eserlerde gelmiştir. İsâ A.S. gibi büyük bir peygamber Muhammet ümmetinden olmuştur.

 

Kezâ, Mûsa A.S. Tur-i Sînâ’da:

Yâ Rabb’î, bana Kelîm’im, buyurdun, kelâmını işittirdin. Benden üstün devlete mazhar kıldığın bir kulun var mı? niyazında bulundu. Allahü Teâlâ:

– Yâ Mûsa! Seninle kelâm ederken aramızda yetmiş bin perde var. Âhir zaman Nebîsi Habîbim Muhammed Mustafa’nın ümmetleri Ramazan orucu tutacaklar, bu sebeple vücûtları zayıflayıp renkleri sararacak, iftar vakti duâ ve niyazda bulunacaklar. Onlardan 70 bin perdeyi kaldırıp duâlarını kabul edeceğim buyurdu.

Hâsılı, Ramazan-ı Şerifin kerâmetiyle orucun faziletinden; Tesbih ve teheccüt namazlarıyla, istiğfarla istifadeye çalışmanın zarûretini anlamak lâzım... Çünkü gönüllere ilâhî rahmetin nüfûzu ve füyüzât-ı ilâhînin gelmesi için, günâh paslarını silmek icap eder.

Nasıl ki, mühürlü şişenin mantarı, kapalı kutunun ağzı açılmadan içine bir şey girmezse, kirli gönüllere de ağır misafir gelmez. Âzâları temizlemeden ilâhî nurlar tecellî etmez.

İmam-ı Rabbânî K.S. Ramazan-ı Şerîf’in üstünlüğünü şöyle beyan etmiş:

“Kişi sevdiği ile beraberdir” hadîs-i şerifi hükmünce Mümin kul, Allahü Teâlâ ile beraberdir; Ramazan-ı Şerif ve orucun kerâmetiyle mânevî beraberliğe mazhariyet vardır...”  

Lâkin bildirilen bunca inâyet ve kerâmetlerden istifadeye çalışıp zevk almaz da, Ramazan-ı Şeriften ve oruçtan şikâyet eder; günler uzun, oruç ağır, oruçtan usandım, bu ibâdet azaptır gibi sözler ederse, küfre girer, dikkat lâzım. Her mükâfat meşakkati nispetindedir.

H.Ş.: “İnsanların hayırlısı, ömrü uzun ameli hayırlı olan; insanların şerlisi de ömrü uzun, ameli fenâ olandır.”

Hayır da, şer de bu âlemde kazanılır. Mümin  bu günlerde uyanık, temkinli ve dikkatli olmalı. Bununla kalmayıp etrafına da sahip çıkmalıdır.

H.Ş.: “Ramazan-ı Şerifte ilim meclisinde bulunan kimsenin her adımına bir senelik ibâdet sevabı yazılır, Arş’ın altında benimle beraber olur. Kim Ramazanda cemaate devam ederse, Allahü Teâlâ kıyâmet günü her rekâtına nimetlerle dolu bir şehir verir.”

H.Ş.: “Kim Ramazanda ana babasını memnun ederse, Allahü Teâlâ o kimseye rahmetiyle nazar eder. Ben de, cennet için o kimseye kefil olurum.”

Haberde gelmiştir: “Ramazan kıyâmet günü güzel sûrette huzur-u ilâhîde secdeye varır, hakkını edâ edenlere şefaat eder, kurtulmalarına sebep olur.”

Haberde gelmiş: “Ramazan hilâli görülünce Arş, Kürsî, melekler, «Ümmet-i Muhammed’e müjdeler olsun» derler.”

H.Ş.: “Ramazan-ı Şerifin ilk gecesinden itibaren semâvat ve cennet kapıları açılır, son gecesine kadar kapanmaz.”

H.Ş.: “Ramazan-ı Şerifte kılınan namazın her secdesine Allahü Teâlâ 70 bin sevap ihsan eder.”

H.Ş.: “Arş-ı Âzam’da Hazırat-ı Kudüs isimli nurdan bir makam var. Orada toplanan melekler sırf oruç tutup teravih kılanlar için tesbih eder, duâda bulunur, teravih vakti müminlerle beraber namaz kılar ve onlar için hacet dilerler.”

H.Ş.: “Tam imanla sevabını umarak, Ramazan orucunu tutan kimsenin geçmiş günahları affolunur.”

Hadis-i şerifin şerhinde: “Bu müjde, orucu severek, sevinerek, uzun günleri ganimet ve güçlüğü nimet bilerek edâ edenler içindir,” demişler. (Mektûbât-ı Şerif, İhyâ-i Ulûm, Mecâlis-i Abdüllatif S. 44’den 50’ye kadar.)

Seyyid Abdülkadir Ceylânî Hazretleri’nden:

Cenâb-ı Hak, hudutsuz rahmetiyle, nâfile namaz ve oruçları, farz borçlara mahsup edeceğini beyan etmiştir. Şu halde: Tesbih, Teheccüt, Duhâ ve Evvâbîn gibi Nâfileleri ihmal etmek, ahmak lık olur.

* * *

KADİR GECESİ

Kur’an-ı Azîmüşşân Kadir Gecesinde toplu olarak Levh-i Mahfuz’dan yedinci kat semada meleklerin kıblesi olan Beytü’l- İzze’ye (Beytü’l- Mâmur’a) indirilmiş, sonra yirmi üç senede Resûlüllah S.A.V.’e lüzûmuna göre kısımlar hâlinde indirilmiştir.

Diğer büyük kitaplar da, Ramazan-ı Şerifte nâzil olmuştur.

Haberde gelmiş ki: “Cennet dört kimseye âşıktır: Kur’an okuyan, dilini tutan, açları doyuran, Ramazanda oruç tutan...”

H.Ş.: “Allahü Teâlâ, ümmetime, diğer ümmetlere vermediği beş şeyi ihsan buyurdu:

­1- Ramazanda birinci gecesi, Allahü Teâlâ iman sâhiplerine rahmetle nazar eder ve bu kullarına hiç azap etmez.

2- İftar vakti oruçlunun ağız kokusu, Allahü Teâlâ yanında her kokudan sevimlidir.

3- Melekler Ramazanın her gece ve gündüzünde oruç tutanların affı için duâ ve niyaz ederler.

4- Allahü Teâlâ, oruç tutanlara Ramazan-ı Şerif içinde cennetten yer tâyin eder ve cennete: «Yakında dünya sıkıntılarından kurtarıp ikram edeceğim kullar için süslen, hazır ol!» buyurur.

5- Ramazan-ı Şerifin son gününde, o ayda oruç tutanların tamamını affeder ve iş yapanlara işi bitirince ücretleri verilir.” (Riyâzü'’- Sâlihîn)

Ramazan-ı Şerifin ve o ayda oruç tutanların üstünlükleri saymakla bitmez.

Cenâb-ı Hak cümlemize bu ayın feyzinden hakkıyla istifade etmek müyesser eylesin. Bihürmeti esrâri seyyidilmür-selîn. Âmin.

* * *

BÂZI HUSUSLAR

Yemek içmekte, “Vücûda sıhhat, İbâdete kuvvet, dîne hizmet olsun” diye niyet edip, ibâdette, sünnete uymak lâzım. Sabahtan akşam hazırlığına  koyulup nefsin isteklerine hizmet etmek,  şehveti artırır, orucun ruhu ölür. (Kimyâ-yı Saâdet)

H.Ş.: “Namaz burhandır (delil); zekât, temizlik; oruç, bedene sıhhattir.” (Şir’a) 

Muhammed bin Yemânî K.S. buyurdu:

“Araştırdım:

1- Doktorlar; en şifalı yemek, açlık ve az yemektir, dediler.

2- Hakîmler; hikmete erişmek ve faydalı ilim öğrenmek için en faydalı hal, açlık ve az yemektir, dediler.

3- Âbitler; Allahü Teâlâ’ya ibâdet etmekte en faydalı şey, açlık ve az yemektir, dediler.

4- Zâhitler; dünya derdinden kurtulmak, zühde ermek için en faydalı şey, açlık ve az yemektir, dediler.

5- Âlimler; hâfıza kuvveti için en faydalı şey, açlık ve az yemektir, dediler.

6- Hükümdarlar; en güzel gıda açlık ve az yemektir, dediler.

Ben de oruca devam etmeyi seçtim.”

H.Ş.: “Ramazan-ı Şerife erdiği halde oruç tutmayan âsi bir gencin, azap melekleri tarafından demir değnekle dövülerek yüzüstü cehenneme sürüklendiği, tevbe ve istiğfar etmeden rahmet ayını geçirdiğinden affına bir sebep bulunmadığı” beyan buyurulmuştur. (Nüzhetü’l- Ebsar)

Ramazan-ı Şerifte:

– Sahuru geciktirip, iftarda acele etmek.

– İftar vaktine yarım saat kala istiğfar ve duâ ile meşgul olmak.

– İftar duâsını okuyup “Yarınki Ramazan-ı Şerif orucuna” diye niyet etmek.

– Hafif yemek, mideyi fazla yemek ve su ile yormamak.

         – Bu ayda bol sadaka vermek, yemek yedirmek.

         – Çok Kur'an-ı Kerîm okumak.

         – Faydasız ve çirkin sözden, yalan ve gıybetten sakınmak.

 Lâf taşımamak.

 Kimseye cefa ve düşmanlık etmemek.

 Riyâlı sözden sakınmak.

– Münakaşa etmemek, “Ben oruçluyum” deyip kesmek, sükût edip zikirle meşgul olmak.

 Son on günde îtikâf etmek mühim noktadır.

Bütün büyükler Resûlüllah S.A.V.’e uyarak Ramazan-ı Şerifin son on gününde yatakları dürmüş, ibâdete koyulmuştur. (Kimyâ-yı Saâdet)

         Gıybetle yalan, orucu ifsat eder denilmiş. Orucu ifsat etmese de zararın büyüklüğü bildirilmiştir.

Resûlüllah S.A.V., açlık ve susuzluktan son derece bunalan iki kadına, kusmalarını emretti. Çıkardıkları kanlı et parçalarını gösterip:

“İşte bunlar, helâl yemekle oruç tuttular; fakat haramla bozdular” buyurup, kadınların gıybet ettiklerini bildirmiştir.

H.Ş.: “Bir kimse yalan söylemeyi, sahte işlerle uğraşmayı terk etmeden, onun yeme ve içmeyi terk etmesine Allahü Teâlâ’nın ihtiyacı yoktur.”.

H.Ş.: “Nice oruçluların kârı, sadece açlık çekmek; nice namaz kılanların kârı da, yorgunluk ve uykusuz kalmaktan ibarettir.”

Bu mübarek ve ziyâfet ayında, az amele çok sevap verildiği bilinip, gafleti atarak ibâdete gayret etmeli... orucunu gönül hoşluğu ile severek, sevinerek tutup onu dünyada ve âhrette saâdete sebep bilmeli.

Münâcât:

Büyüklerden biri:

Bir derviş gördüm. Kâbe eşiğine başını koymuş, dertli dertli ağlıyor ve şöyle niyaz ediyordu:

“Yâ Gafûr, Yâ Gaffâr! Sen bilirsin ki, pek zalim, pek câhil olan insan, kulluk vazifesini sana lâyık bir sûrette yerine getiremez. Sana ibâdette kusur ettiğim için özür dilemeye geldim.

İbâdetime güvenmiyorum. Âsiler günahtan tevbe ederler, ârifler ibâdetten istiğfar ederler, âbitler ibâdetin mükâfatını, tâcirler malın bahasını isterler...

İlâhî! Ben kulun ümit getirdim. Dilenmeye geldim, ticârete gelmedim. Bana; sana yakışanı yap, bana yakışanla muâmele etme. Beni affet, günahlarımı bağışla...

İşte yüzümü eşiğine koydum. Kul bir şey teklif edemez. Ne buyurursan razıyım.” der de, dertli dertli ağlardı...

Ağla azizim, ağlayan güler...

***

 Kâbe kapısında diğer birini gördüm. ağlayarak, şöyle diyordu:

“İlâhî! Tâatimi kabul et, demiyorum. Günahıma af kalemi çekmeni diliyorum:”

Abdülkadir Ceylânî’yi (K.S.) gördüm, Kâbe’nin çakıl taşları üzerine yüzünü koymuş, naz ve niyaz ederdi:

“İlâhî! Beni affet. Eğer mutlaka azaba dûçâr etmek mukadder ise, kıyâmet gününde beni gözsüz haşret ki, iyiler karşısında mahcup olmayayım. Her seher vakti rüzgâr estikçe aczimi bilerek yüzümü topraklara sürüyor ve şöyle diyorum:

Rabbi’im! Seni hiç unutmayan bu kulunu affet...”

Hâlinde irfan nûru görülen bir genç, Kâbe örtüsüne yapışmış:

“İlâhî; Ulûhiyetinde şerîkin yok ki, hâlimi ona arz edeyim. Saltanatında vezirin yok ki, onu rahmetine vasıta edeyim...

Eğer sana itâat etmişsem, senin fazl u kereminledir. Bu ihsan sana lâyıktır.

Eğer günah işlemişsem, o da senin adl ü taktirinle meydana geldiğinden, benim üzerime hüccet izhar etmek yine sana mahsustur.

Üzerime ilâhî hüccetin sübûtu ve sana karşı benim delilimin sükûtu hakkı için beni affet”, diye nâz ü niyaz eder, derin ve dertli dertli yalvarırken cânib-i İlâhîden:

“Benim dergâh-ı ehadiyetime hâcetini arz eden şu sâdık kul, cehennem azabından kurtulmuştur” nidâsı işitildi.

İbrahim bin Edhem K.S.:

İlâhî! âsî kulun geldi sana,

Günahını söyleyerek, duâ ederek...

Eğer affedersen ki, sen ehilsin buna.

Reddedersen, senden başka kim acır âciz kuluna! 

.

 

 

İslâm’ın beş şartından biri olan hac, üç kısımdır. Fazilet sırasına göre şöyle:

1-Hacc-ı Kırân,

2-Hacc-ı Temettû,

3-Hacc-ı İfrad,

 

Hacc-ı İfrad, ihrama girip -umre yapmaksızın- yalnız haccetmektir.

 

Hacc-ı Kırân ve Hacc-ı Temettû, aynı hac mevsiminde hem umre yapmak, hem de haccetmektir.

 

Hacc-ı Kırân’a niyet eden, umreden sonra ihramdan çıkmaz.

 

Hacc-ı Temettû yapan, umreden sonra ihramdan çıkar ve hac için tekrar ihrama girer.

 

HACC-I İFRAD

 

Hacc-ı ifrad yapan:

1-İhrama girer,

2-Kudûm tavafı yapar,

3-Sa’y yapar,

4-Zilhicce’nin 8.inci (Terviye) günü Minâ’ da öğle namazı kılar.

5-Arefe günü Arafat’ta vakfe yapar,

6-Akşam Müzdelife’ye gider,

7-Bayram günü Minâ’da şeytan taşlar ve,

8-İhramdan çıkar.

9-Mekke-i Mükerreme’ye varıp ziyâret tavafı yapar.

10-Minâ’ya döner. Orada üç gün kalır ve şeytan taşlar.

11-Mekke-i Mükerreme’ye varıp Vedâ Tavafı yapar.

* * *

İHRAMA GİRMEK

 

İhrama Hazırlık:

-Tırnaklarını keser.

-Koltuk temizliği gibi işleri yapar.

-Boy abdesti veya abdest alır.

-Güzel koku sürer.

* * *

 

İhrama girince:

-Mîkat mahallinde veya oraya varmadan önce niyet edip ihrama girer. (İhramın üst parçasına “Ridâ”, alt parcasına “İzar” denir.)

 

(Mîkat: Mekke-i Mükerreme’ye girmeden, hacıların ihrama girmesi lâzım gelen yerlerdir. O mahallerin dışında, uçakta, hava meydanında hattâ kişi evinde ihrama girebilir.)

İki rekât namaz kılar, şöyle duâ ve niyet eder ve telbiye getirir:

اَللَّهُمَّ اِنّىِ اُرِيدُالْحَجَّ فَيَسِّرْهُ لِى وَتَقَبَّلْهُ مِنِّى نَوَيْتُ الْحَجَّ وّاَحْرَمْتُ بِهِ لِلَّهِ تَعاَلَى لَبَّيْكَ اَللَّهُمَّ لَبَّيْكَ لَبَّيْكَ لاَشَريكَ لَكَ لَبَّيْكَ اِنَّ الْحَمْدَ وَالنِّعْمَةَ لَكَ وَالْمُلْكَ لاَشَرِيكَ لَكَ

ALLAHÜMME İNNΠÜRÎDÜ’L-HACCE FEYES-SİRHÜ LΠVE TEKABBELHÜ MİNNÎ. NEVEYTÜ’L HACCE VE EHRAMTÜ BİHÎ LİLLÂHİ TEÂLÂ. LEBBEYK ALLAHÜMME LEBBEYK LEBBEYKE L ŞERÎKE LEKE LEBBEYK. İNNEL HAMDE VENNİ’METE LEKE VEL MÜLKE L ŞERİKE LEK.

 

Mânâsı: “Allahım rıza-i şerifin için haccetmek istiyorum. Bana bunu kolay kıl ve bu haccı benden kabul buyur. Hacca niyet ettim, Allah için hac niyetiyle ihram giydim; buyur Allah’ım, emir senindir. Senin şerîkin yoktur.

Emrine boyun eğdim. Muhakkak ki hamd sanadır, nimet senin, mülk de senindir. Senin şerîkin yoktur”.

 

İhramlıya Haram olanlar:

-Hanımıyla cem olmak, şehvet uyandıran nefsânî şeyler konuşmak,

-Kötü söz söylemek,

-Kötü hallerde bulunmak,

-Kavga etmek,

-Avlanmak, av hayvanına zarar vermek,

-Avcıya yardım etmek,

-Dikişli veya yapıştırılmış elbise giymek (Para çantası hâriç),

-Sarık sarmak,

-Başı ve yüzü örtmek (Kadınlar hâriç),

-Üstü veya topuğu kapalı ayakkabı veya mest giymek,

-Tıraş olmak, vücûdundan kıl koparmak veya kesmek,

-Tırnak kesmek,

-Koku sürünmek,

 

İhramlının Vazifeleri

Namaz kıldıkça. Yolda, yokuşta-inişte, yolculara rastladıkça ve seher vakitlerinde çokça telbiye etmek.

Mekke-i Mükerreme’nin evleri görülünce dualar okumak oraya varınca boy abdesti almak müstehaptır. Bu mümkün olmazsa yalnız abdest alır.

Tavaf dışında her yerde telbiyeye devam eder.

 

Telbiye:

لَبَّيْكَ اَللَّهُمَّ لَبَّيْكَ لَبَّيْكَ لاَشَريكَ لَكَ لَبَّيْكَ اِنَّ الْحَمْدَ وَالنِّعْمَةَ لَكَ وَالْمُلْكَ لاَشَرِيكَ لَكَ

 

2-KUDÛM TAVAFI

 

Bâbüsselâm’dan Harem-i Şerif’e heybet makâmını mülâhaza ve huşû ile, telbiye, tekbir, tehlil ve salevât-ı şerife okuyarak, sıkışanlara da lütufkâr davranarak girer ve telbiyeyi keser. Beyt-i Şerif’e bakarak dilediği duâyı eder. Tavaf esnâsında telbiye getirmez.

Harem-i Şerif’te tahiyyetül mescid namazı kılmaz, hemen Kudûm Tavafı’na başlar. Tehlil ve salevât-ı şerife ile Hacer-i Esved’i istilâm eder. (Öper veya eliyle uzaktan selâmlar.)

Hacer-i Esved’in hizasındân devamla, Kâbe-i Muazzama’yı tavaf ederek gene oraya gelir. Bu bir şavttır. Böyle yedi şavt tavaf yapar. Sonra müsâitse (kerâhat vakti dışında) Makam-ı İbrâhim’de iki rekât namaz kılmak vâcibdir. Orası müsâit değilse, müsâit bir yerde kılar...

Her tavafta lâzım değilse de Kudûm Tavafı’nın ilk üç şavtında Remel yapmak (Kısa adımla omuz silkerek çalımlı çalımlı yürümek) sünnet olduğundan, tavaftan evvel ridânın bir ucunu sünnet üzere sağ koltuk altından sol omuza almış olarak remelde bulunur. Sıkışık hallerde durur, fırsat buldukça yürümeye devam eder. Çünkü Remel zarûrîdir.

***

 

3-SA’Y

(Tavaf ve iki rekât namazdan sonra) Safâ’ya gider. Kâbe görülünceye kadar yükselir. Beyt-i Muazzama’ya döner. Tekbir ve tehlil eder ve salavât-ı şerife getirir. Ellerini kaldırıp dua eder.

Sonra Merve tarafına yavaş yavaş yürür. İki yeşil direk arasında “Hervele” eder (Sür’atli yürür) ve yine yavaş yavaş Merve’ye varır. Kâbe görününceye kadar çıkar. Kâbe’ye dönerek, tekbir, tehlil ve telbiye ile ellerini kaldırıp dua eder. Bu şekilde, Safâ tarafından dört gidiş, Merve tarafından üç geliş ile yedi şavt olur ki hepsi bir “Sa’y”dır.

Gidiş ve gelişte, telbiye ve hervele ederken şu duâyı okur:

اَللَّهُمَّ اسْتَعْمِلْنِى فِىسُنَّةِ نَبِيِّكَ مُحَمَّدٍ عَلَيْهِ السَّلاَمِ وَتَوَفَّنِىعَلَى مِلَّتِهِ وَاَعِذْنِى مِنْ مُضِلاَّتِ الْفِتَنِ بِرَحْمَتِكَ ياَ اَرْحَمَ الرَّاحِمِينَ

ALLAHÜMME’STÂ’MİLNİ FΠSÜNNETİ NEBİYYİ-KE MUHAMMEDİN ALEYHİS-SELÂMÜ VE TEVEFFENΠAL MİLLETİHΠVE EİZNΠMİN MUDİLLÂTİ’L FİTENİ BİRAHME-TİKE Y ERHAMERRÂHİMİN.

 

Mânâsı:

 

“Allahım, beni Nebî’n Muhammed A.S.’ın sünnetinde istîmâl et. O’nun milleti üzere rûhumu al. Rahmet edenlerin en merhametlisi Sen’sin. Rahmetinle beni fitnelerin dalâlete düşürmesinden koru...”

* * *

 

 

Sa’y’dan Sonra:

Mekke-i Mükerreme’de ihramlı bulunur. İstediği zaman Beyt-i Şerif’i tavaf eder. Bu tavaflarda Remel ve Sa’y yapmaz.

* * *

4-MİNÂ’DA

 

Zilhicce’nin 8. (Tevriye) günü güneş doğduktan sonra gidip, öğle namazını Minâ’da kılmak müstehabdır.

Arefe günü sabah namazını Minâ’da alaca karanlıkta kılar.

* * *

5-ARAFAT’TA

 

Güneş doğunca Arafat’a gidip, zevâle kadar kalarak öğle namazını Nemre Mescidi’nde okunan hutbeden sonra, ikindi ile beraber kılar ve vukuf mahalline (Vakfe’ye)gider.

Cemâate yetişemeyen, öğle ve ikindiyi ayrı ayrı vakitlerinde kılıp Vakfe’ye gider.

Arafat’ın her yeri Mevkıf (Vakfe Mahalli)’dir.

Arafat’ta vakfe için mümkün olursa zevâlden sonra boy abdesti alır. Cebel-i Rahme civârında kıbleye veya Cebel-i Rahme’ye karşı durup, tekbir, tehlil ve telbiye eder. Yemek ister gibi el uzatıp, kendisine, ana babasına ve din kardeşlerine candan duâ ederken ağlamağa çalışır. Çünkü ağlamak kabul alâmetidir.

Kat’î kabûlünü umarak, ısrarla yalvarmalıdır. (Burada affedilmekten ümitsiz olmak büyük günâhtır.)

O gün uzaktan gelenler için bulunmaz fırsat ve ganîmettir. Öyle kıymetli günü çadırlarda çay sohbetleriyle zâyi etmek lâyık değildir...

Vakfe’yi binek üzerinde yapmak efdal; ayakta yapmak da oturarak yapmaktan evlâdır.

* * *

6-MÜZDELİFE’DE

 

Güneş batınca yavaş yavaş kimseye ezâ etmeden Müzdelife’ye iner. Fırsat buldukça sür’-atlenir. Şiddet, izdiham ve halka ezâ etmek haramdır.

Müzdelife’de Meş’ar-ı Haram civârına konar. Orada akşamı yatsı ile beraber kılar. (Yolda akşamı kılmak câiz değildir.)

Müzdelife’de gecelemek sünnettir. Fecr’in tulûundan sonra, imam sabah namazını erkenden kıldırır ve berâber Vakfe eder. Cezbe ve ısrar ile duâya gayret ve devam edilir.

Hacılar Minâ’da şeytan taşlamak için atacakları cemreleri (küçük taşları) burada toplarlar.

*  * *

7-MİNÂ’DA (Bayram Günü)

 

Ortalık aydınlanınca, gün doğmadan Minâ’ya gelir. Müzdelife’de veya yolda topladığı taşları yıkayarak temizler. Çünkü onlarla ibâdet edecektir. Temizlenmemiş taşı atmak mekruhtur. Taş kırılıp ufaklanmaz, cemredekiler de alınıp atılmaz.

Minâ’ya gelince, Akabe Cemresi’ni atar. İlk atışta telbiyeyi keser. (Yokuş yer olduğundan “Akabe” denilmiştir.)

Şehâdet parmağıyla başparmak arasına alarak yedi taş atar. Bir kulaçtan uzağa düşen veya adam üstünde kalanlar, iâde edilir.

Her atışta “Allahü Ekber” der.

 

8-İHRAMDAN ÇIKIŞ

Hacc-ı İfrad’a niyet eden Akabe Cemresi’nden sonra dilerse nâfile olarak kurban keser. Sonra tıraş olur veya taksir eder (saçlarını uçlarından kısaltır) ve ihramdan çıkar. Artık ihramlıya haram olan şeyler kendisine helâl olur. (Âilesiyle cem olmak hâriç...)

* * *

 

9-ZİYÂRET TAVAFI

Bundan sonra üç gün içinde Mekke-i Mükerreme’ye iner, Ziyâret Tavafı yapar ve hanımı ile muâşeret de helâl olur.

Bu tavaf için Minâ’dan ilk gün inmek efdaldir. Üç günden sonraya bırakmak, vâcibi tehir olup bir koyun kurban etmek lâzım gelir.

 

10-MİNÂ’DA ŞEYTAN TAŞLAMA

Ziyâret tavafından sonra tekrar Minâ’ya gider, şeytan taşlamak için orada üç gün kalır. Şeytan taşlama günlerinde Minâ’dan başka yerde kalmak mekruhtur.

Kurban Bayramı’nın ikinci günü zevâl vakti gelince Mescid-i Hayf civârındaki “Birinci Cemre”den başlar ve üç şeytanı da taşlar.

Cemreler; Cemre-i Ûlâ, Cemre-i Vustâ, Cemre-i Akabe olarak üçtür. Ûlâ, ilk; Vustâ, ortadır.

Cemrelerde yaya olarak tekbirle yedişer taş atar ve kendisi, ana-babası ve din kardeşleri için ayrı ayrı duâ ve istiğfar eder.

Sonra Cemre-i Akabe’ye gelir. Binit üstünde atar ve orada duâ etmeden gider.

Bayramın Üçüncü günü zevâlden sonra, evvelki gibi üç cemreyi atar ve isterse gurubdan (gün batmadan)evvel Mekke-i Mükerreme ye iner. Guruba kadar kalmak mekruh olup, cezâsı yoktur. Eğer Minâ’da dördüncü günün fecri doğarsa, o gün de şeytan taşlamak lâzımdır. Bu zevâlden önce olur. Gün doğmadan taşlamak mekruhtur.

 

11-VEDÂ TAVAFI

 

Minâ’dan Mekke-i Mükerreme’ye giderken mümkün olursa “Tahsib” denilen düzlükte dinlenir. Sonra; Mekke-i Mükerreme’ye varıp Vedâ Tavafı’nı yapar. İki rekât namaz kılar. Sonra Zemzem kuyusuna gidip, mümkünse suyu kendisi çeker, Beyt-i Şerif’e karşı, ayakta kana kana içer. Arasında nefes alır. Gözünü Beyt-i Şerif’ten ayırmaz. Bedenine, başına ve yüzüne Zemzem’i Şerif’den döker. Kıyâmet gününün susuzluğunu gidersin diye niyet eder ve:

اَللَّهُمَّ اِنِّى اَسْئَلُكَ عِلْماً نَافِعاً وَرِزْقاً واَسِعاً

 وَشِفاَءً مِنْ كُلِّ داَءٍ وَسَقَمٍ

 

“ALLAHÜMME İNNΠES’ELÜKE RIZKAN VÂSİAN VE İLMEN NÂFİAN VE ŞİFÂEN MİN KÜLLİ DÂİN VE SAKAMİN”

 

Mânâsı:“Allah’ım! Senden faydalı ilim, geniş rızık, her türlü hastalık ve dertten şifâ dilerim” diye duâ eder.

Beyt-i Şerif’in eşiğini öpmek müstehabdır. Mümkün olursa Kâbe’nin içine girer, iki rekât namazdan sonra, yüzünü duvara koyup, Cenâb-ı Hakk’a hamd ve istiğfar eder. Sonra tam edeple Beyt-i Şerif’in köşelerinde hamd, tehlil, tesbih ve tekbir ederek Hak Teâlâ’dan dilediğini ister.

Sonra çıkıp Mültezem’e gelir, yüzünü, göğsünü koyar, Kâ’be örtüsüne yapışır. Cenâb-ı Hakk’a hâcetlerini arz ederken şöyle yalvarır:

اَللَّهُمَّ هَذاَ بَيْتُكَ الَّذِى جَعَلْتَهُ مُباَرَكاً وَهُدًىلِلْعاَلَمِينَ فِيهِ اياَتٌ بَيِّناَتٌ مَقاَمُ اِبْراَهِيمَ وَمَنْ دَخَلَهُ كاَنَ اَمِناً الْحَمْدُ لِلّهِ الَّذِي هَدَانَا لِهَـذَا وَمَا كُنَّا لِنَهْتَدِىَ لَوْلا أَنْ هَدَانَا اللّه ُ اَللَّهُمَّ كَماَ هَدَيْتَناَ كَذاَلِكَ فَتَقَبَّلْهُ مِناَّ وَلاَ تَجْعَلْهُ آخِرَ الْعَهْدِ مِنْ بَيْتِكَ الْحَراَمِ وَارْزُقْنِىالْعَوْدَ اِلَيْهِ حَتَّى تَرْضَى عَنِّى بِرَحْمَتِكَ ياَ اَرْحَمَ الرَّحِمِينَ

ALLAHÜMME HÂZA BEYTÜKE’LLEZΠCEALTEHÜ MÜBÂREKEN VE HÜDEN LİL’Â-LEMÎN FÎHΠÂYÂTÜN BEYYENÂTÜN MAKÂMÜ İBRÂHÎM. VEMEN DAHALEHÛ KÂNE ÂMİNÂ* ELHAMDÜ LİLLÂHİ’LLEZΠHEDÂN LİHÂZ VEM KÜNN LİNEHTEDİYE LEVL EN HEDÂNA’LLAH. ALLAHÜMME KEM HEDEY-TEN KEZÂLİKE FETEKABBELHÜ MİNN VEL TEC’ALHÜ ÂHİRAL-AHDİ MİN BEYTİ-KE’LHARÂM VERZUKNİ’L-AVDE İLEYHİ HAT-T TERZ ANNΠBİRAHMETİKE Y ERHA-MERRÂHİMİN.

 

Mânâsı: “Allah’ım, burası mübârek ve âlemlere rahmet kıldığın Beyt-i Şerif’indir. Burada apaçık deliller vardır. Burası İbrahim A.S.’ın makâmıdır. Kim oraya girerse emniyettedir. O Allah’a hamd olsun ki bizi hidâyet etmemiş olsa, başka hidâyet edecek yoktur.

Allah’ım, bizi hidâyet buyurduğun gibi, bunu bizden kabul et ve bu ahdimizi Beyt’inde son ahdimiz yapmayıp, rahmetinle bizden râzı oluncaya kadar tekrar gelmek nasip eyle. Çünkü sen, merhametlilerin en merhametlisisin”.

Mekk-i Mükerreme’de kalmayacak olanlar, Vedâ Tavafı’nı ve namazını müteakip bildirildiği gibi Zemzem v.s. işlerden sonra yüzünü Beyt-i Şeriften ayırmadan, hasretle ağlayarak geri geri Harem-i Şeriften çıkar.

 

 

* * *

 

 

 

HACC-I KIRÂN

 

Hacc-ı Kırân’a niyet eden kimse bir ihramda umre ve hac yapar.

İhram giyip, iki rekât namaz kılar, sonra:

اَللَّهُمَّ اِنّىِ اُرِيدُالْعُمْرَةَوَالْحَجَّ فَيَسِّرْهمُاَ لِى وَتَقَبَّلْهُماَ مِنِّى

نَوَيْتُ الْعُمْرَةَ وَالْحَجَّ وَاَحْرَمْتُ بِهِماَ لِلَّهِ تَعاَلَى

لَبَّيْكَ بِعُمْرَةٍ وَ حَجٍّ

ALLÂHÜMME İNNΠÜRÎDÜ’L UMRETE VE’L HACCE FEYESSİR HÜM LÎ VE TEKABBEL HÜM MİNNΠNEVEYTÜ’L-UMRETE VE’L-HACCE VE EHRAMTÜ BİHİM LİLLÂHİ TEÂLÂ. LEBBEYKE BİUMRETİN VE HACCETİN.

 

Manası:

 “Allahım! Senin rızan için umre ve haccetmek istiyorum. Bunları bana kolay kıl ve benden kabul buyur. Allah rızası için umreye ve hacca niyet ettim ve ikisi için ihram giydim. Allah’ım! Emrine boyun eğdim, umre ve hac dâvetine icâbet ettim” diye niyetlenir, duâ ve telbiye eyler.

 

Mekke-i Mükerreme’ye girince umre tavafından başlayıp, İzdibâ ve Remel eder.

Tavaf namazından sonra Safâ’ya çıkıp, Sa’y ve Hervele eyler; bununla umre tamam olur.

Bundan sonraki vazifeler tamamen Hacc-ı İfrad’ın aynıdır. Şu var ki Hacc-ı Kırân’a niyet edenin kurban kesmesi vâciptir. Bu kurban, umre ve haccın edâsına nâil kıldığı için Cenâb-ı Hakk’a teşekküren kesilir. Bildiğimiz kurban değil, dem-i kırândır.

Koyun, Keçi gibi bir kurban keser veya deve ve sığıra yedide bir hissedâr olur. (Deve ve sığır olması efdaldir)

Kurban bulamayan (üç günü bayramdan evvel, yedisi teşrik günlerinden sonra olmak üzere (Mekke dışında olsa da.) on gün oruç tutar.

Eğer bayramdan evvel üç gün tutamazsa, kurban kesmek lâzımdır. Artık oruç veya sadaka kâfi gelmez.

* * * 

 

HACC-I TEMETTÛ

Hacc-ı Temettû’ya niyet eden kimse, hac ile umreyi iki ayrı ihramda edâ eder.

İhram giyince:

اَللَّهُمَّ اِنّىِ اُرِيدُالْعُمْرَةَ فَيَسِّرْهاَ لِى وَتَقَبَّلْهاَ مِنِّى

نَوَيْتُ الْعُمْرَةَ وَاَحْرَمْتُ بِهاَ لِلَّهِ تَعاَلَى

لَبَّيْكَ اَللَّهُمَّ لَبَّيْكَ لَبَّيْكَ لاَشَريكَ لَكَ لَبَّيْكَ اِنَّ الْحَمْدَ وَالنِّعْمَةَ لَكَ وَالْمُلْكَ لاَشَرِيكَ لَكَ

ALLAHÜMME İNNΠÜRÎDÜ’L-UMRETE FEYES-SİRH LΠVE TEKABBELH MİNNÎ, NEVEYTÜ’L UMRETE VE EHRAMTÜ BİH LİLLÂHİ TEÂLÂ. LEBBEYK ALLAHÜMME LEBBEYK L ŞERİKE LEKE LEBBEYK İNNELHAMDE VE’NNİ’METE LEKE VE’LMÜLK. L ŞERİKE LEK.

Mânâsı:

“Allahım! Ben umre yapmak istiyorum, onu bana kolay kıl ve benden kabul buyur. Umreye niyet ettim. Bu niyetle Allah için ihram giydim. Allah’ım Emrine inkıyâd ettim; emir senindir, şerîkin yoktur. Emrine boyun eğdim. Buyur Allah’ım Hamd sanadır. Nimet ve mülk senindir, şerîkin yoktur”.

Mekke-i Mükerreme’ye girince yukarıda bildirildiği gibi umre için tavaf ve sa’y eder.

Tıraş veya taksir ile ihramdan çıkar. Mekk-i Mükerreme’de ihramsız, münâsip bir elbise ile dilediği kadar tavaflar eder. Hacc-ı Temettû’da Kudüm tavafı yoktur. Hanımıyla beraberlik dâhil hepsi helâl olur.

 

Zilhicce’nin 8. (Terviye) günü, Minâ’ya çıkarken hacca niyetlenir yeniden ihrama girer ve Hacc-ı İfrrad’da bildirilen vazifeleri ifâ eder.

Hacc-ı Temettû yapanın kurban kesmesi vacibdir.

 

UMRE

 

Umre; İhram, Tavaf, Sa’y ile hasıl olur; Tıraş veya Taksir ile son bulur.

Umre, Hacc-ı Asgar’dır. (Küçük hac)

Hariçten gelen, umre için ihramı Mikât’ta giyer. Mekke-i Mükerreme’de bulunan ihram için en yakın Mîkat olan Mescid-i Ten’im’e gider.

İhramlı tavafın 4 şavtı farz, 3’ü vâcibdir. İhramsız umre olmadığı gibi, rükün (farz) terkedilirse, bedeli olmaz; vâcib terkedilirse ona kurban bedel olur.

Bildirilen bu dört kısımdan gayrisi sünnet ve âdâbdır.

Haccın sünnet ve edebleri umrenin de sünnet ve âdâbıdır. Onları terk eden, günâh kazanır; başka şey lâzım gelmez.

Umre, müekked sünnet olup, senenin cümle vakitlerinde câizdir; Ramazan-ı Şerif’de mendûb-dür.

Umre eden tavaf ve sa’y ederken, hacceden gibidir.

Arefe günü, kurban kesme günleri ve teşrik günleri (Cem’an beş gün) umre yapmak mekruhtur.

Tavafın 4 şavtından önce hanımıyla cem olanın umresi fâsit olur.

* * *

 

 

 

MEKKE-İ MÜKERREME’DEKİ YASAKLAR

Mekke civarının otları koparılmaz; hayvanları avlanmaz; haramdır. Bu yasak daimîdir hacca veya umreye mahsus değildir...

 

 

KADINLARIN HACCI

Kadınlar hac işinde erkekler gibidir. Sadece ihramda âdeti üzere giyinmiş olur, telbiyede ses çıkarmaz; tavaf’da remel, sa’y’de hervele etmezler. İhramdan çıkmak için taksir ederler (Saçlarının ucundan biraz keserler). Hacer-i Şerif’i istîlâm için erkeklerin arasına sıkışmazlar.

Hayızlı olan kadın, Ziyâret Tavafı’ndan başka haccın bütün rükünlarını yapar. Tavafı sonraya bırakır. Bu gecikmeden dolayı kendisine kurban veya başka bir cezâ lâzım gelmez.

Ziyâret Tavafından sonra hayız görenden Vedâ Tavafı sâkıt olur. (Yerlilerde olduğu gibi...)

Kurban kesme günlerinde tavaf yapacak kadar temiz halde bulunup da tavaf etmediyse vacibi terkinden dolayı dem (kurban) lâzım gelir.

Hayızlı iken tavaf etse dem lâzım gelir. (Deve yahut sığır kurban eder.)

* * *

 

HACCIN FAZİLETİ

Hadis-i Şerif Mealleri:

*Hac veya umre niyetiyle evinden çıkıp da yolda ölen kimsenin defterine kıyâmete kadar her sene hac ve umre sevâbı yazılır.

*Mekke-i Mükerreme ve Medine-i Münevvere’de ölenler hesaba çekilmezler; onlara, “Buyur Cennet’e!” denilir.

*Makbul hac, bütün varlığıyla dünyadan hayırlıdır. Makbul haccın mükâfâtı ancak Cennet’tir.

*Hac ve umre edenler, Allahü Teâlâ’nın cemââtı ve ziyâretçileridir; Allahü Teâlâ, onların istediklerini verir, istiğfar ederlerse affeder, dua ederlerse kabul eder. Şefâat ederlerse şefâatları makbul olur.

* Arafat vakfesinde bulunup da Allahü Teâlâ’nın kendisini mağfiret etmediğini zannetmek, en büyük günâhıtır.

*Şu Beyt’e (Kâbe’ye) her gün 120 rahmet iner. 60’ı tavaf edenlere, 40’ı namaz kılanlara, 20’si Beyt’e bakanlara verilir.

*Kâbe’yi çok tavaf edin! Zira bu (tavaf), kıyâmet günü amel sahifelerinin en kıymetlisi ve en bereketlisidir.

*Bu Beyt’i yedi kere başı açık, yalın ayak tavaf eden, bir köle âzad etmiş gibidir. Yağmur altında yedi kere tavaf etmek, geçmiş günâhların mağfiretine sebeptir.

*Allah’ım, hacıları ve hacıların affını dilediği kimseleri affeyle!

*Ali bin Muvaffak Hz. Rasûlüllah için haccetmişti. Sonra Fahr-i Âlem’i rüyâda gördü; kendisine şefâatle kıyâmet günü cennete götüreceğini müjdeledi.

*Ramazanda yapılan bir umre, benimle beraber yapılan hac gibidir.

*Haşr günü kabirden ilk kalkan benim! Sonra Bakî Kabristanı’na giderim; oradakiler benimle haşr olurlar. Sonra Mekke halkına giderim ve Mekke ile Medine arasında haşr olunurum.

*Bir kimse hac, umre, gazâ veya cihad niyetiyle yola çıksa, bu ibâdetleri edâ edemeden vefat etse, Allahü Teâlâ ona hac ve umre sevabı verir. Mücahid için de gazâ sevabı ihsan olunur.

*Mekke yolunda giderken veya gelirken vefat eden kimsenin geçmiş günâhlarını Allahü Teâlâ affeder. O kimsenin amel defteri açılmaz. Onun için mizân kurulmaz, hesab ve azab görmeden cennete girer. (Şir’a)

*Kim ki, sıcak yaz gününde Beyt’i Şerif’i yedi kere tavaf eder, Hacer-i Esved’i istilâm eder ve dünya kelâmı ile değil de Allah’ı zikirle meşgul olursa, o kimsenin her adımı için yetmişbin günâhı affedilir. Mânevî mertebesi yetmişbin derece yükseltilir. (Muhtasar Hac Rehberi)

*İslâm olmak geçmişi af ve mağfirete sebep olduğu gibi, hicret ve hac da öyledir.

*Kadınlar için cihadın efdali, kabul olunmuş hacdır.

*Hacceden kişi cimâ ve büyük günah işlemedikçe, anadan doğmuş gibi günâhsız döner.

*Haccedin, muhtaç olmazsınız. Sefer edin sıhhat bulursunuz.

*Hac zenginlikle, zinâ da fakirlikle anlaştı.

 

Büyüklerin Sözleri:

*Ramazan-ı Şerif’in, muharebenin ve haccın sonunda ölenler şehittir. (Hasan-ı Basrî Hz.leri)

*Hacılar mağfiret edildiği gibi, Zilhicce, Muharrem, Safer ve Rabiülevvel’in yirmisine kadar, kimler için mağfiret dileseler, onlar da affedilirler. (Hz. Ömer R.A.)

*Kâbe’de bir gün oruç, hariçte yüz bin gün oruca; orada bir dirhem sadaka, hariçte yüz bin dirheme bedeldir. Her ibâdet ve iyilik de böyledir. (Hasan-ı Basrî Hz.)

 

RAVZA-İ MUTAHHARA’DA DUÂ:

 

Rasûlülah’ın Ravza’sı başında duâ eden bir ârâbî:

 “Yâ Rabbî! Sen sevgililerinin kabri başında kölelerin âzâd edileceğini ferman buyurdun. İşte ben Habîbi’nin kabri başındayım, beni âzâd et”! diye yalvardı. Bir nidâ geldi:

-Yalnız seni mi âzâd edeyim! Habibimin mânevî huzûrunda bütün mahlûkâtın kurtulmasını dilesen kabul olunurdu... Ayrıl artık oradan! Seni Cehennem’den âzâd ettim.” (Ravza kitabından)

* * *

 

HACCIN FARZ OLMASININ ŞARTLARI:

1-  Müslüman,

2-  Akıllı,

3-  Hür,

4-  Mükellef,

5-  Mâlî durumu müsâit olmak,

6-  Vakit... Kendisinde bu şartlar bulunan, hac farîzasını edâ edecek vakte erişmiş olmak.

 

HACCIN EDÂSININ ŞARTLARI:

1-  Sıhhat (Göz ve beden selâmeti),

2-  Yol emniyeti,

3-  Kadınlar, mahremiyle beraber olmak ve

4-  İddetleri tamam olmak,

5-  Hapis gibi mânîleri olmamak.

 

HACCIN FARZLARI:

 

1-  Arafat’ta vakfe,

2-  Ziyâret tavafı.

 

HACCIN VÂCİBLERİ:

 

1-  İhrama Mîkat’ta girmek,

2-  Arafat’ta güneş batasıya kadar kalmak,

3-  Bayram günü imsak bitiminden gün doğumuna kadar Müzdelife’de vakfe etmek (durmak),

4-  Şeytan taşlamak,

5-  Hacc-ı Kırân ve Hacc-ı Temettû yapanlar, kurban kesmek,

6-  Halk veya taksir (Tıraş veya kısaltma) yapmak,

7-  Tıraşı Harem dahilinde ve Bayram günü olmak,

8-  Şeytan taşlamayı tıraştan evvel yapmak,

9-  Kurbanı şeytan taşlamayla tıraş arasında kesmek,

10- Ziyâret Tavafı’nı Bayram günleri (vakfeden sonra) yapmak,

11- Sâ’yi hac ayları olan Şevval ve Zi’lkâde ile Zi’lhicce’nin ilk on gününde yapmak,

12- Sa’yi mûteber bir tavaftan sonra yapmak, (Muteber tavaf, dörtten az olmayandır. Zira şavt’ın 4’ü farz, 3’ü vaciptir.)

13- Ziyâret tavafının son üç şavtını tamamlamak,

14- Özürsüzler, sa’yi yürüyerek yapmak,

15- Sa’ye Safâ’dan başlamak,

16- Âfâkî (Uzaktan gelen)ler Vedâ Tavafı etmek,

17- Tavafa Hacer-i Esved’den başlamak,

18- Kâbe’yi sola alarak tavaf etmek,

19- Özrü olmayanlar, tavafı yürüyerek yapmak,

20- Tavaf’ta abdestli olmak,

21- Tavaf’ta avret mahalli görünmemek,

22- Tavaf’ı Hatîm’in dışından yapmak,

23- Tavaf tamam olunca iki rekât namaz kılmak,

24- İhramlıya yasak olan şeyleri yapmamak,

Bunlardan birini terk edene -hemen kesmek üzere- cinâyet kurbanı lâzım gelir. (Nimet-i İslâm)

 

 

 

 

HACC’IN SÜNNETLERİ:

1-  İhram giyerken boy abdesti veya abdest almak,

2-  İki rekât namaz kılmak,

3-  Beyaz İzâr ile Ridâ tutunmak,

4-  Koku sürünmek,

5-  İhram giyince orta sesle çokça telbiye etmek,

6-  Telbiyeleri üçer defa yapmak,

7-  Salavât-ı şerife getirmek,

8-  Cenâb-ı Hakk’a dua ve niyazla yalvarmak,

9-  Mekke-i Mükerreme’ye girmek için boy abdesti almak,

10- Mekke-i Mükerreme’ye gündüz ve yüksek cihetten girmek,

11- Beyt’i Şerif’i görünce duâ etmek,

12- Beyt’i Şerif’in civârında tekbir ve tehlil etmek,

13- Âfâkî (Dışardan gelen)ler hac ayları olmasa da Kudûm Tavafı yapmak,

14- Tavaf’ta erkekler İzdibâ etmek (İhramda omuz açmak),

15- Tavafın ilk üç şavtında erkekler, Remel yapmak (Sür’atlenmek),

16- Sa’yde erkekler iki yeşil direk arasında Hervele etmek (Koşmak),

17- Sa’yin Hervele mahallinden başka yerde yavaş yürümek,

18- Çokça tavaf etmek,

19- Zilhicce’nin 7. günü öğle namazından sonra imam, Mekke-i Mükerreme’de hutbe okumak,

20- Zilhicce’nin 8. günü gün doğduktan sonra Mekke-i Mükerreme’de Minâ’ya çıkmak,

21- O gece Minâ’da kalmak,

22- Zilhicce’nin 9. günü gün doğunca Minâ’dan Arafat’a çıkmak,

23- Arefe günü Arafat’ta öğlenin ardından ikindinin farzını bir ezan iki kaametle kılıp, huşû ile ağlayarak kendisine, ana-babasına bütün din kardeşlerine, dünya ve âhiret işleri için duâ etmek,

24- Güneş batınca ağır ağır Arafat’tan Müzdelife’ye inmek,

25- Müzdelife’ye inince kimseye mânî olmamak ve ezâ vermemek için vâdînin yüksekçe bir yerine konmak,

26- Müzdelife’de akşam namazını, sonra da yatsıyı peş peşe bir ezan iki kaametle kılmak, huşû ile duâ etmek,

27- Bayram sabahı Müzdelife’de kalmak,

28- Bayram sabahı Minâ’ya inerek kurban günlerinde eşyâlarıyla beraber orada kalmak,

29- Cemre-i Akabe’de taş atarken binitli, Cemre-i Ûlâ ve Cemre-i Vusta’da yaya olmak,

30- Cemre-i Akabe’de taş atarken aşağı kısımda bulunup taşları aşağıdan yukarı atmak (Aksi mekruhtur.),

31- Şeytan taşlarken Minâ’yı sağa, Mekke-i Mükerreme’yi sola almak,

32- Şeytan taşlamayı, ilk gün, gün doğumu ile zeval arası, diğer günler zeval ile gün batımı arası yapmak,

33- Kurban kesimi gününde imam, hutbe okuyup, haccın kalan kısmını izah etmek,

34- Minâ’dan Mekke’ye gitmeye acele eden kimse, Zilhicce’nin 12. günü, yani Bayram’ın 3. günü güneş batmadan gitmek,

35- Minâ’dan Mekke’ye gelirken “Mahsab” denilen düzlükte bir müddet beklemek,

36- Mekke-i Mükerreme’ye gelip de tavafı ve tavaf namazını edâdan sonra çokça Zemzem içmek,

37- Zemzemi Beyt’i Şerif’e bakarak ayakta içmek,

38- Zemzemi hem içmek, hem başına ve bedenine dökmek,

39- Mültezem’e (Hacerü-l-Esved ile Kâbe kapısı arasına) göğsünü ve yüzünü sürmek,

40- Kâbe örtüsüne yapışıp dilediği duâyı okumak,

41- Beyt’i Şerif’in içine, kimseyi incitmeden girmek, mümkün olursa tâzimle girip iki rekât namaz kılmaktır.

 

HACCIN EDEBLERİ:

 

1-  Hac edecek insan, borçlarını öder,

2-  Günâhlarına tevbe eder,

3-  Kusur ettiği ibâdetleri kazâ eder,

4-  Vasiyetnâmesini yazar,

5-  Helâl mal ile gider,

6-  Helâl maldan, (yol ihtiyacını ve fakirleri gözetlemek için) fazlaca alır,

7-  Yola çıkmadan önce, selâmete sebep olsun niyetiyle sadaka verir,

8-  İyi arkadaşlar bulur,

9-  Sevdiklerine vedâ eder, onlardan hayır duâ ister, “Emânetimi ve işlerin sonunu Allahü Teâlâ’ya ısmarlıyorum” der. Onlar: “Allah seni korusun, takvanı artırsın, korktuklarından emin etsin, haccını mübârek eylesin” derler,

10- Evden çıkarken iki rekât namaz kılar; 1.’de (Kâfirûn) 2.’de (İhlâs) sûrelerini okur. Duâda “Ya Rabbi, Sana tevekkül ettim. Beni ve ehl-i iyâlimi belâlardan himâye buyur. Beni hayırlı amellere muvaffak kıl.” der.

11- Kapıdan çıkarken “Bismillâhi tevekkültü alellâhi Lâ havle velâ kuvvete illâ billahi’l aliyyil’azîm.” der. Ayrıca “Yâ Rabbî yüzümü sana döndüm. Beni takvâ ile rızıklandır” niyâzında bulunur,

12- Yola Perşembe veya Pazartesi günü çıkar, (Hac için Perşembe efdal” denilmiştir.)

13- “Günâhımı affet” diye duâya devam eder,

14- Vasıtaya binince “Bismillâhi mecrâhâ ve mürsâhâ...” âyetini okur ve Hak Teâlâ’ya hamd eder.

15- Yolda zikir ve Kur’an okumakla meşgul olur, kimseyle nizâ etmez,

16- Yükseklerden geçerken hamd, tesbih, ve tehlîlde bulunur,

17- Korkulu hallerde Âyetü’l-Kürsî’yi, Âme-ne’rrasûlü’yü, Felâk ve Nâs sûrelerini okur.

 

HACCIN İBRETLERİ

 

Hac seferi, âhiret yolculuğuna benzer; bunda murad, Kâbe’dir. Âhiret yolculuğundan maksat da, Kâbe’nin sâhibidir. Şu halde haccın hazırlık halleri âhiretin hazırlık hallerini hatırlatmalı; çoluk-çocuğa, hâne halkına, ahbâb-ü yârâna vedâ ederken, son nefesteki ayrılığı düşünmeli, bütün dünya düşüncelerinden kesilip yola çıktığı gibi, ölüm hâli de böyledir demeli...

Yol hazırlığı tedârik ederken, yolda, sahrada çekilecek eziyetleri göze aldığı gibi, daha uzun ve tehlikeli olan kıyâmet sahrasını da düşünüp, o zamanki büyük ihtiyâca göre hazırlanmalı...

Çabuk bozulan azıklar işe yaramadığı gibi, riyâ karışan amellerin de âhirette işe yaramadığını bilmeli...

Vasıtaya bindiğinde, tabutu hatırlamalı... Çünkü ölüm yolculuğunda tabuta binilir. “Belki de vasıtadan inmeden tabuta binme zamanı gelir” demeli... Bu yolculuğu, o yolculuğa azık yapmalı...

İhram giydiğinde âhiret yolcusunun elbisesi olan kefeni hatırlamalı...

Yolda uğradığı meşakkatlerde Münker-Nekir ve kabirdeki yılan ve akrepleri düşünmeli... Çünkü ölümden sonra, haşir gününe kadar, büyük geçit, uzun sahra oradadır.

Kılavuzsuz yolculuk kolay olmayıp, yolda belâlara uğradığı gibi, “İbadetin kılavuzluğu da insanı kabirde belâlardan kurtarır” demeli...

Yolda, sahrada iyâlinden ayrılıp, yalnız kaldığı gibi, “Kabirde de böyle olacak” demeli...

“Lebbeyk” derken kıyâmet günü hitab-ı izzetin azametini ve vereceği cevabı hatırlamalı... Hac yolunda harcadığı mal şüpheli iken LEBBEYK diyene “Elindekileri sâhibine vermeden Lebbeyk demen kabul edilmez” denildiğini bilmeli...

Tavaf ve Sa’y edenler, kendilerini padişahtan lütuf bekleyen zavallılar gibi sarayın etrafını dolaşan, ihtiyaçlarını arz etmeğe fırsat kollayan, sarayın önündeki meydanda gidip-gelip kendilerine şefaatçı arayan veya padişahın gözüne takılıp da ihsan uman kimselere ve Safâ-Merve arasını bu meydana benzetmeli...

Dünyanın dört bucağından gelen insanların Arafat’ta toplanıp, çeşitli dillerde dilek ve duâda bulunmalarını, kıyâmet gününü Arasat meydanında insanların toplanmasına benzetmeli...

“Kıyâmet günü insanlar bir meydanda toplanır, herkes kendi nefsi ile meşgul olur, kabul veya reddedileceği hususunda büyük endişe duyar” demeli...

Şeytan taşlamak, kulluk vazifesini ifa ve İbrahim Halîlullah’a benzemektir. “O, burada şeytanı taşlamıştı” demeli, bozuk bir düşünce gelirse onu şeytandan bilmeli, taş atıp belini kırmalı ve buna içten inanmalı.

Bu misâller insanın idrâki nisbetinde anlaşılır; ibâdeti, sûretten kurtulur ve hayat bulur (Kimya-İ Saadet)

* * *

 

HAC HAKKINDA BİR KAÇ MESELE

 

H.Ş: “CUMA’ya rastlayan Arefe’nin sevabı, Cuma’ya rastlamayan yetmiş Hac’dan efdaldir.”

Tevbe Sûresi’nin 3. Âyetinde geçen (Büyük hac günü) kavl-i kerimini bu hadis-i şerif izah eder.

* * *

H.Ş.’de: “Haccettiğiniz vakit, umre; umre ettiğiniz vakit de haccederek birbirini tâkip ediniz. İkisi arasındaki bu beraberlik, demirci ocağı demirin kirini giderdiği gibi günâhları ve fakirliği giderir.

*  *  *

Bir kimse Ana-babası adına onların emirleri olmadan hac edebilir. Çünkü bu velâyet ve niyâbet değil, yapılan ibâdetin sevâbını onlara bağışlamaktır.

 

*  *  *

Adam ölür de vârisi veya oğlu, sonra vârislere mürâcaat etmek üzere, kendi malından babası için haccederse; meyyit vasiyet etmişse câizdir.

Eğer terekeye mürâcaat etmemek üzere kendi malından babası için haccederse, meyyitin emri olsa da câiz olmaz.

* * *

Meyyitin malından sülüsü (üçte biri) kifâyet ederse memleketinden vekil gider. Değilse müsâit olduğu yerden hac olunur (vekil tutulur).

* * *

Hac ile mükellef olan kimse, mükellef olduğu sene haccetmek için çıkıp, yolda ölse; niyetinin ecrini alır, hac için vasiyet etmesi lâzım gelmez...

* * *

Bir kimse vârislerinden birine “Terekemden şu kadar masrafla nâmıma bedel olarak haccet” diye vasiyet etse, vefatından sonra o vâris diğer vârislerin izni olmadıkça haccedemez. Vasiyet edilen mal, mirasa dahil olur.

* * *

Hac için bedel gönderilecek kişinin daha önce kendi nâmına haccetmiş olması Şafiî’ye göre şart, Hanefî indinde şart değildir. Bu ihtilâfa binâen kendi adına haccetmiş, hac işlerini iyi bilen birinin gönderilmesi evlâdır.


.

 

 

Kur'an-ı Kerim'de 80 küsûr yerde; NAMAZ KILIN, ZEKÅT VERİN emr-i celîli ile, zekât namazla beraber beyan buyurularak, zekâtın ehemmiyetine işaret olunmuştur.

Resûlullah S.A.V. Allahü Teâlâ'nın hakkı ile, kulların hakkını beraber beyan buyurarak, zekât ve öşür hakkında vâkî olan ilâhî hükmü cihana duyurmuş, gönüller arasında bağlantı kurmak suretiyle, karşılıklı alâka, mürüvvet ve sevgi hisleriyle kaynaşma sağlamış ve saymakla bitmeyen nice menfaatlere sebep olmuştur.

Zekât ve öşür borçlusu olan Müslüman, mal ve serveti içinde, fukaranın hakkı olduğunu unutmadan, onu ayırıp ehline vermelidir. Aksi halde haram yemekten kurtulamaz.

Haram yemek, yalnız yol kesmek, hırsızlık etmekle olmaz; zekât ve öşür borçlarını vermeyip, fukara hakkını yemek de haramdır.

Helâl gıda ile beslenmesi icap eden vücuda haram yedirmek, benzinli arabaya mazot koymak gibi, maddî ve mânevî nice mihnet ve belâlara yol açar...

Şu halde uyanık müslüman kitap, sünnet ve icmâ ile sâbit olan zekât ve öşürü hiç bir şüpheye kapılmadan, gönül şevkiyle muhtaç olan kullara ulaştırmalıdır.

 ZEKÂT

A.C.: (Habibim) Onların mallarından sadaka (zekât) al ki, bununla kendilerini (günahlardan) temizlemiş, hasenâtlarını bereketlendirmiş olasın... (S. Teğabün 103)

H.Ş.: Malının zekâtını veren, şerrini defeder (heder olmasına mânî olur); bereketi celb eder, (her iyiliğe ulaşır). (Râmuz 2674-5)

Zekât, malla alâkalı bir ibâdettir. Senede bir defa, kitabımızda bildirilen yerlere verilir.

Zekât maddî ve mânevî temizliğe sebeptir. Zekâtı verilmeyen malın tamâmı haramdır. Haram ise ibâdet zevkine mânî olur. Haramla beslenen insan, kendisine gayri meşrû yol arar.

Kur'an-ı Kerim'de bildirildiği üzere, bir kimse zekâtını ve öşrünü vermese, namazı kabul olunmaz; Peygamber'e itâat etmese, Allah'a itâatı kabul olunmaz; ana babasına hizmet etmese, Allah'a şürkü kabul olunmaz.

 ZEKÂTIN NİSÂBI

Havâic-i asliyesinden (zarurî ihtiyaçlarından) ve borcundan fazla 96 gr. (bazı kavilde 80 gr.) altını veya bu kıymette parası veya malı veya tahsili kaabil alacağı olan Müslüman’ın, bu fazla olan mala bir sene sahib olması halinde, bu maldan nâmî olanların (çoğalabilenlerin) kırkta birini zekât olarak vermesi farzdır.

Binaenaleyh borçlu kimse borcu kadarını çıkardıktan sonra kalan mal nisaba ulaşırsa zekâtını verir.

* Sene başında zekât nisâbına sahip olan kimse, malının sene sonundaki kıymeti üzerinden zekât verir. Sene boyunca malın artıp eksilmesi zekât hesabına tesir etmez. Ancak, yıl içinde zekât nisâbının altına düşerse zekât lâzım gelmez. (Dürer S. 182 – İbn-i Âbidîn C.2 s. 302)

* Sabî nisâba malik bile olsa, zekât vermesi lâzım gelmez. Sabînin vasîsi onun malından zekât niyetiyle verse, tazmin ettirilir. (Nimet-i İslâm, Zekât Bahsi S.8)

* * *

HAVÂİC-İ ASLİYE (ZARÜRİ İHTİYAÇLAR)

1- Oturacak bir ev veya daire ile onun döşenmesiyle alâkalı kâfî miktarda eşya,

2- Binek hayvanı veya bisiklet, motosiklet, otomobil vs.,

3- Bir adet silâh,

4- İş elbisesi, günlük elbise ve bayramlık olmak üzere üç kat giyecek,

5- Kendisinin ve bakımı üzerine vâcip olan kimselerin bir senelik nafakaları,

6- Çift sürmede kullanılan bir çift öküz, veya bir traktör ile zırâî aletler,

7- Sanatkârın âletleri,

8- Her eserden birer takımı aşmamak üzere kitaplar. (Okumasını bilmeyenlerinki hariç...)

ZEKÂT LÂZIM GELEN VE GELMEYEN

MALLAR

Ticaret maksadıyla elde bulunan ev, arsa, dâire, tarla ve ziynet eşyalarından zekât verilir. Ticâret niyetiyle alınmamışlarsa, bunlar zekâttan muaftır.

Yemek ihtiyâcına ayrılan zahîre, oturulan dâire, işletilen dükkân, yazlık ve kışlık elbiseler, kullanılan iş âletleri, makine ve arabalar, ev eşyaları ve kitaplar zekâta tâbî değildir. Çünkü bunlar aslî ve zarurî ihtiyaç sınıfındandır.

Ev almak için biriktirdiği paranın üzerinden bir sene geçerse zekât vermek lâzım gelir; evi olmasa dahî...

Tamamı haram olan maldan zekât lazım gelmez. Çünkü mal hak sâhipleri varsa onlara, yoksa, vârislerine, onlar da yoksa fakirlere verilir. (Büyük İslâm ilmihali S 340 Madde 30)

Helâl ve haram karışık ayrılması mümkün olmayan malın tamamından zekât verilir. (Büyük İslâm ilmihali S 340 Madde 30)

TAŞINMAZ MALLARIN ZEKÂTI

Bir kimsenin elindeki han, hamam, dükkân, dâire veya arsa, satmak kastıyla bulunuyorsa zekât lâzım gelir. Satma kastı yoksa, gelirinden zekât lâzımdır. (Dürer C.1 S. 173 – İbn-i Âbidin C. 2 S. 265)

 ALACAKLAR

Tahsili mümkün olan her türlü alacak (kadınlar için mihr-i müeccel dahil), mal sayılır ve zekât hesabına dahil edilir.

Tahsil edilmesinden ümit kesilmiş alacaklar ise zekât nisâbına dâhil edilmez. (Dürer C.1 S. 173)

SÜS EŞYASINDAN ZEKÂT

Ticâret malı olsun, olmasın her türlü altın ve gümüştün ve bunlardan yapılmış süs eşyasından zekât verilir.

Bunlar hâricinde kalan süs eşyaları, ne kadar kıymetli olsa ticâret malı değilse lâzım gelmez. (İbn-i Âbidîn C.2 S. 173)

TİCARET MALININ ZEKÂTI

Ticâret eşyâsının zekâtı, zekât verilecek günkü alış bedelinden hesaplanarak verilir. (Büyük İslam İlmihali S. 146 Madde 42)

Tüccarlar, satmak için bulundurdukları malı senede bir defa sayıp, değerini hesap ederler. Borçlarını düşer, alacaklarını ilâve ederler ve kalan miktarın kırkta birini zekât olarak verirler.

                   HAYVANLARIN ZEKÂTI

Ticâret için bulundurulan hayvanların tamamı zekâta tâbîdir.

Çift sürmek, arabaya koşmak, yük taşımak için olanlardan ve senenin yarısında paralı yemle beslenen hayvanlardan zekât verilmez.

Senenin çoğunu mer'ada geçiren koyun ve keçilerden kırkta bir koyun veya keçi, sığırda otuzda bir dana, devede ise beş devede bir koyun zekât olarak verilir.

Zekât verilecek hayvanın bedeli verilmek isteniyorsa, zekât verilen günkü alış fiyatı üzerinden verilir. (İbn-i Âbidîn C. 2 s. 286) 

İNŞAATÇILARIN ZEKÂTI

Ticâret için olan taşınmaz mallar da zekâta tâbidir. Bu maksatla elde bulunan veya satmak için inşâ edilen dâirelerin kırkta biri, ya da günün râyici üzerinden maliyet bedeli, zekât olarak verilir. (İbn-i Âbidîn C. 2 s. 285)

ZEKÂTIN VERİLECEĞİ YERLER

 Zekât, bir günlük yiyeceği olmayan "miskinlere"; bir senelik veya bir aylık zarurî ihtiyaçlarını karşılayamayacak veya ancak karşılayabilecek durumda olan "fakirlere"; elinde borcunu ödeyecek kadar malı bulunmayan hakikî "müflis müslümanlara"; İslâma ve müslümanlara kalbi ısınması istenen yahut İslâma zararları dokunma ihtimali olan müşrik ve kâfirlere, yani "Müellefe-i kulûb"a; "Allah için ve Allah'ın dininin yücelmesi için çalışan" her ferde, cemiyete veya kurumlara; "yolculara"; "mükâtep kölelere"; ülül-emr tarafından zekât toplamakla vazifelendirilen "âmillere"; Kur'an kurslarına, İslâm ahlâkının ve akîdesinin korunması ve devamı için çalışan ilim sahiplerine verilir.

* Bir fakiri dilenmekten kurtarmak maksadıyla zekâtın hepsini ona vermek, fukaraya dağıtmaktan evlâdır. (İbn-i Âbidîn C. 2 s. 353)

* İyiye-kötüye akıl erdiren küçük fakir çocuğa zekât verilir.

Usül ve fürûundan olmayan, akrabâlık yönünden nafakası üzerine düşen yetimi zekâtına mahsûben yedirip giydirmek câizder. Diğer fukaraya ikram edilen yemek –zekatta temlik şart olduğundan- zekâta mahsup edilmez. (Büyük İslâm ilmihali S. 360 Madde 91-92)

* Düğünlerde, bayramlarda âdet haline gelen hediyeleri zekât niyetiyle vermek câizdir. (Büyük İslâm ilmihali S. 363 Madde 105)

* Zengin bir kimsenin fakir olan hanımına ve yetişkin çocuklarına zekât niyetiyle vermek câizdir. Çünkü, yetişkin oğul babasının, kadın kocasının zengin olmasıyla zengin sayılmaz. (Dürer C.1 S. 191 Büyük İslâm ilmihali S. 362 Madde 101)

* Kezâ zengin bir kadının fakir olan çocuğuna (anasının yanında kalsa veya evli olsa dahî) zekât verilir. Çünkü anaların zenginliği ile bunlar zengin sayılmazlar.

* Fakir zannıyla zekât verilen kimsenin zengin olduğu sonradan anlaşılırsa, -daha önce araştırma yapılıp verilmişse- verilen zekâtın geri alınması lâzım gelmez. Araştırma yapılmadan verilmişse yeniden vermek lâzım gelir. (Büyük İslâm ilmihali S. 363 Madde 107-108)

TALEBE-İ ULÛMA ZEKÂT

Dinî tedrisatla meşgul olan talebe-i ulûma zekât vermek câizdir. Çünkü o, nefsini kendisi istifade edip başkalarını da istifade ettirmek için vakfetmiştir. Bu itibarla çalışıp kazanmaktan âcizdir. Hâcetler de onu buna zorlamaktadır (Nimet-i İslâm 35,  İbn-i Âbidîn C.2 S. 343 Tahtavî... İhya C.1 S. 614)

İlim tahsil edene ve âlime zekât verilir. Çünkü bunlar çalışmalarını ilme hasrettikleri için zengin de olsalar, kazançtan mahrumdur. Hem âlimdeki paradan fakir de istifade eder. (Nimet-i İslâm S. 524 - Mültekaa şerhi Damad C.1 S. 180)

Talebeye zekât ve sadaka vermekle ilim tahsiline yardım edilmiş ve ilim sevabına ortak olunmuş olur. (İhyâ İmam-ı Gazâlî Hz.)

 ZEKÂT VERİLMEYECEK KİMSELER

Kişi babasına, anasına, oğullarına, kızlarına, torunlarına, karısına ve kadın ise, kocasına zekât veremez. (Dürer C.1 S. 184)

Gayrimüslime ve zengin kimselere zekât verilmez. (Dürer C.1 S. 190)

İşçisine az ücret verip de onu zekât ile göstermek de câiz değildir. Çünkü yalnız Allah rızâsı için verilen zekâtı menfaat karşılığı vermiş olur. (Dürer C.1 S. 171)

* Devlete verilen verginin zekâta sayılmaz  Cünkü devlet aldığı vergilerle zenginlere hatta müslüman olmayanlara da hizmet götürür. Zekat ise ancak müslüman fakirlere verilir. (Büyük İslâm ilmihali S. 362 Madde 102)

* Fazladan olan evinde fakirleri iskân ederek alacağı kirayı zekâta saymak câiz olmaz.

* Bir fakire vermek üzere emânet aldığı zekâtı şahsı için sarfeden, fakir de olsa tazmin eder. (İbn-i Âbidin C. 2 S. 269)

* Başkalarından alacağı olup bu alacak ile fakirlik ölçüsünün üstünde olan kimseye, başka malı olmasa da zekât verilmez.(Nimet-i İslâm S. 528)

* Zekât verilmezse işi bırakır korkusuyla hizmetçiye zekât vermek câiz olmaz. (Dürer C.1 S. 171)

* Zengin bir kimsenin bâliğ olmayan evlâtlarına zekât vermek câiz değildir. Çocuklar ister babalarının yanında kalsın, ister kalmasın... Çünkü babaları zengin olmakla onlar da zengin sayılırlar. (Dürer C.1 S. 191)

* Ölünün kefen ve defin masrafları veya ölünün borçları için zekât vermek de câiz değildir. (Dürer C.1 S. 189)

AKRABADAN ZEKÂT

VERİLEBİLECEKLER

* Kardeşlere, onların çocuklarına ve torunlarına, amcalara ve onların çocuklarına, dayılara, hala ve teyzelere ve onların çocuklarına zekât verilebilir. Hatta akraba olduklarından bunlara vermek efdaldir. (Dürer Hâşiyesi C.1 S. 192)

* Oğlunun fakir olan hanımına (gelinine) zekât vermek de caizdir. (Nimet-i İslâm S. 528 Madde 16)

* Karısının önceki kocasından olma (üvey) çocuklarına zekât verilebilir. (Nimet-i İslâm S. 528 Madde 2)

 ZEKÂTIN TESLİMİ

Zekât, mal olarak, para olarak veya altın olarak verilir.

Zengin zekâtı bizzat kendisi verebileceği gibi birini vekil tayin ederek de verebilir.

Keza muhtaç kimsenin bizzat kendisine verilebileceği gibi, vekiline ve o kimse adına zekât toplayan bir başkasına da teslim edilebilir. (İbn-i Âbidin C. 2 S. 269)

 Zekât verilecek kimse sabi ise veya aklî durumu iyi değilse, zekat velisine veya hâmisine (kendisini koruyan kimseye) verilir. (Büyük İslâm ilmihali S. 363)

Paranın kadrini bilen ve aldanmayacak yaşta olan çocuğun kendisinin alması da kâfidir. (Nimet-i İslâm S. 528 Madde 5)

Zekât, îtimatlı bir kişi vâsıtasıyla toplanıp hakîkî ihtiyaç sâhipleri tesbit edilerek, bir merkezden de dağıtılabilir.

SENET VE ÇEKLE ZEKÂT

Zekât için çek veya vâdeli senet verilecekse alışverişlerde hesap ettiği vâde farkı düşülmelidir. Aksi halde zekât noksan verilmiş olur. "Bin altın sadaka, bir altın zekât borcunu ödemez" denilmiştir. Bu nokta dikkate alınmalıdır.

 NİYET

Zekât verilirken kalben "Malımın zekâtı" diyerek niyetlenmek şarttır ve kâfîdir. Dilden "Hediyedir" diyebilir.

Bayram ve sâir günlerde muhtaç olan hizmetçilere, çocuklara veya sevinçli bir haber getiren fakirlere verilen bahşişin zekât niyetiyle verilmesi caizdir. (Büyük İslâm İlmihali S: 474)

ZEKÂT BORCU İLE ÖLEN KİMSE

Zekât borçlusu olarak ölen kimse vasiyet eder, vârisleri de razı olursa, malının tamamı üzerinden zekâtı verilir. Vârisler razı olmazlarsa, malının üçte birinden yettiği kadar zekât ödenir. (Şerh-i Ferâid-i Sirâciye S. 4)

Ölen kimsenin zekât borcunun teberruan ödenmesinde fayda ümit edilir.

FİTRE

Şer'i ölçülere göre zengin sayılan (aslî ihtiyaçlarından fazla mala sahip olan) müslümanın, Ramazan ayı içinde, mâlî durumuna göre, o sene tesbit edilen miktarı, fakirlere vermesi vaciptir. Buna "Fitre" denilir ve zekât vermek caiz olan yerlere verilir.

Bir fitreyi parçalayıp bir kaç fakire vermek câiz olmaz. (İbni Nüceym Fet. - Dürer C.1 S. 196)

Fitreyi Ramazan ayı içinde vermek efdaldir. Fitre Ramazan bayramı günü sabah namazı vaktinin girmesiyle vacip olur. (Dürer C.1 S. 195) 

* * *

 

BİR ESNAFIN ZEKÅT

HESABINA MİSÅL

 

Dükkânındaki malın değeri    350.000.000 TL.

Tahsil edebileceği alacaklar   50.000.000 TL.

Mevcut parası                          100.000.000 TL.

Elindeki altın ve gümüşler       +  10.000.000 TL

YEKÜN MAL MEVCUDU            510.000.000 TL

Borcu                                        -  30.000.000 TL.

ZEKÂT TAHAKKUK EDEN MİKTAR 480.000.000 TL

Verilecek zekât.. (Kırkta bir)   12.000.000 TL.

 

İNŞAAT YAPIP SATANLARIN

ZEKÂT HESABINA MİSÂL

 

Biten dairelerin değeri                       4.000.000.000 TL

Bitmeyen daireler                   1.000.000.000 TL

Elinde bulunan malzeme        400.000.000 TL

Elindeki ticârî arsalar                         600.000.000 TL

Elindemi çek ve senetler

(O günkü değeri)                      600.000.000 TL

Evindeki altın ve gümüşler     400.000.000 TL

Mevcut parası                           +1.100.000.000 TL

YEKÜN MAL MEVCUDU            8.100.000.000 TL

Borcu                                        -  500.000.000 TL

ZEKÅT TAHAKKUK  EDEN MİKTAR 7.600.000.000 TL

Verilecek zekât.. (Kırkta bir)   190.000.000 TL

 

 

İMALATÇI TÜCCARIN ZEKÅTIN

HESABINA MİSÅL

 

İmal edilmiş malların değeri 400.000.000 TL

Elindeki hammadde                200.000.000 TL

Alacakları                                 200.000.000 TL

Mevcut parası                           +  100.000.000 TL

YEKÜN MAL MEVCUDU            900.000.000 TL

Borcu     -                                  100.000.000 TL

ZEKÅT TAHAKKUK  EDEN MİKTAR 800.000.000 TL

Verilecek zekât... (Kırkta bir) 20.000.000 TL

 

* * *

ÖŞÜR

A.C.: Ey İman edenler, kazandıklarınızın en güzelinden ve yerden çıkardıklarınızdan infak edin. (S. Bakara 267)

A.C.: ...her biri mahsül verdiği zaman onlardan yiyin. Hasat günü (mahsülün toplandığı gün) de hakkına (öşrünü) verin  (S. Enam 141)

H.Ş.: Arzın meydana getirdiği her şeyden öşür veya yarım öşür vardır. (Ramuz 325/9)

H.Ş.: Yağmur suyu, nehir ve çeşme gibi akar suların suladığı araziden çıkan mahsule tam (%/10) dolabı, koşulan hayvanlarla sulanan yerden elde edilen şeylerden yarım (%/20) öşür vardır. (Râmuz 326/5)

Öşür "ONDA BİR" demektir. Mahsûllerde on kiloda bir kilo, on ölçekte bir ölçek öşür verilir.

Öşrün verileceği yerler zekât verilen yerlerdir.

* Öşür verilen muhsûlde, işçi ücreti, ilâç, gübre, su yolu açmak gibi hiç bir masraf düşülmez. (Büyük İslâm ilmihali S. 355 Madde 67)

Tohum çıkarılmadan mahsûlün tamamından verilir. (İbn-i Âbidin C. 2 S. 328)

  ÖŞÜR VERİLECEK MAHSULLER

* Topraktan elde edilen her türlü mahsûlden, baldan ve kudret helvasından öşür verilir. (Büyük İslâm ilmihali S. 355 Madde 66)

* Arazî, ekilmediği halde, kendiliğinden mahsûl verse, o mahsûlden de öşür verilir.

* Keza umuma ait dağlardan toplanan her çeşit meyveden de öşür vermek lâzım gelir. (Dürer C.1 S. 186)

ÖŞÜR VERİLMESİ İCAB ETMEYEN MAHSULLER

* Samandan ve balıktan öşür verilmez. ((İbn-i Âbidin C. 2 S. 327)

* Zeytinden öşür verilmişse yağından öşür verilmez.

* Kezâ üzümden ve susamdan öşür veren pekmezden ve susam yağından öşür vermez... (Büyük İslâm ilmihali S. 355 Madde 70)

 ÖŞÜR VERMESİ İCAB EDENLER

* Öşürde zengin olmak veya malın üzerinden sene geçmesi şart değildir. Bir araziden senede bir kaç mahsûl alınsa, sahibi her mahsûlün öşrünü vermek mecburiyetindedir. (İbn-i Âbidin C. 2 S. 326)

* Öşürde "Araziye" itibar olunmuştur, "Sahibine" değil... Bir kimse fakir ve borçlu olsa da kaldırdığı mahsûl kendi ihtiyacına yetmese de elde ettiği mahsûlden öşür verecektir. (İbn-i Âbidin C. 2 S. 326)

* Arâzî sahibi çocuk, mecnun veya yetim olsa, vlei ve vâsîlerinin elde edilen mahsûlün öşrünü vermeleri lâzımdır. Vakıf arazisi dahî öşre tâbîdir. (Mebsût C-2  (İbn-i Âbidin C. 2 S. 326)

* Arazi mahsûlünün öşrü verilmeden, sahibi ondan yiyemez. Yemişse, hesap edip, onun da öşrünü verir. (İbni Abidin C-2 S.332 - (Büyük İslâm ilmihali S. 355)

* Vefat eden Müslüman’ın öşür borcu varsa, malından çıkarılır, mirasçılar ondan sonra taksim ederler. (İbn-i Âbidin C. 2 S. 332)

* Kira ile tutulan tarlanın mahsûlünün öşrünü İmam-ı Azama göre mülk sahibi (kiraya veren), İmâmeyn'e göre kiralayan verir. Bu mevzûda İmâmeyn'in ictihadı tercih edilmiştir. (İbn-i Âbidin C. 2 S. 334)

* Ortak ekilen araziden kalkan mahsûl taksim edildikten sonra herkes kendi hissesine düşen kısmın öşrünü verir. (Hukuk-u İslâmiye Kâmusu C. 2 S. 79)

* İmam-ı Azam Hz.'ne göre: Mahsûlün azından da, çoğundan hasılat alınınca, hemen öşür verilir. (Büyük İslâm ilmihali S. 355 Madde 66)

* Yetişmiş mahsûlün hasadından önce ölen mal sahibinin öşrünü vârislerinin vermesi icap eder. (Büyük İslâm ilmihali S. 355 Madde 73)

 TÜRKİYE ARAZİSİ

Türkiye arazisi, "Öşür arazisi mi değil mi?" diye şüpheye aslâ mahal yoktur. Zira baba ve dedelerimiz öşür vermişlerdir.

Aynı zamanda Diyânet İşleri Başkanlığı Müşâvere Kurulu tarafından, Başkanlığın emriyle:

a) 26.8.1954 tarih ve 1519 sayılı

b) 19.4.1960 tarih ve 182 sayılı

c) 1.12.1976 tarih ve 185 sayılı ve

d) 21.9.1979 tarihli fetvalarda "Türkiye Cumhuriyeti hudutları içinde, tapulu ve tapusuz araziden elde edilen mahsulden öşür vermek lazımdır", denilmektedir.

CİHAD

Müslüman kimsenin zekâttan başka da borcu vardır. Ticârî olmayan bir çok mala mâlik olanların, zekât vermeleri icap etsin etmesin, din hizmeti ve dinin ihyâsı için en az zekât borcu kadar tasadduk etmeleri icap eder denilmiştir.

 

 

İnfak: Nafaka verip geçindirme, besleme, doyurma mânâlarındadır.

İnfak hakkında âyet-i celîleler:

A.C.: “Mallarını Allah yolunda harcayanların misâli, her başakta yüz tane olmak üzere yedi başak veren tâne gibidir. (Bire yedi yüz verir.) Allah dilediğine bundan kat kat fazlasını ihsan eder.” (Bakara, 261) 

A.C.: “Allah’ın rızasını kazanmak ve kalplerini sağlamlaştırmak için mallarını harcayanların misâli; yüksek tepede bulunan, bol yağmur aldığından iki kat veren, bol yağmur almasa da çisentisi düşen bahçenin misâli gibidir. Allah işledikleriniz görür.” (Bakara, 265)  

A.C.: “Gücünüz yettiği kadar Allah’tan korkun. (Emirlerini) dinleyin ve itâat edin. Kendi iyiliğiniz için mallarınızı harcayın. Nefsinin tamâhkârlığından korunanlar, saadete ermişlerdir.” (Tegâbûn, 16) 

A.C.: “Eğer Allahü Teâlâ’ya karz-ı hasen takdiminde bulunursanız, onu sizin için kat kat artırır ve sizi mağfiret buyurur.” (Tegâbûn, 17) 

A.C.: “Ey İman edenler! Size verdiğimiz rızklardan, alış verişin, dostluğun ve şefaatin fayda vermeyeceği gün gelmeden evvel infak edin.” (Bakara, 254) 

Hadîs-i şerifler:

*Malından gizli ve açıktan infakta bulunan hiçbir Müslüman yok ki, onu cennet “Gel, gel” diye çağırmasın. (Râmuz, 285/9) 

*Para var, nefsine infak etmişsindir. Para var, ana babana harcamışsın. Para var, oğlun için, zevcen için sarf etmişsin. Para var, Allah yolunda infak edilmiştir. İşte bu sonuncusu sevap bakımından en güzelidir. (Râmuz, 285/2) 

*Cennette yüksek bir mertebe vardır ki, âilesinin nafakasını temin için her güçlüğe göğüs gerenlerindir.

*Âilene, çocuğuna, hizmetçine yedirdiğin, hatta kendi yediğin senin için sadakadır. (Râmuz, 371/4)

*Bir kadın kocasının izniyle evinden makul bir ölçüde infak ederse, o kadına infak ettiği şeyin ecri verilir. Kocası için de, o malı kazanmış olduğundan ecir vardır. Veren hizmetçi ise, ona da benzeri ecir vardır. Birine verilen ecir sebebiyle diğerlerinin ecrinden noksanlık olmaz. (Râmuz, 36/13)

 

* * *

 

ZEKÂT

Zekât; mal ve paranın temizliğini sağlamak  üzere, her sene kırkta birini sadaka olarak vermektir.

A.C.: “Onların mallarından sadaka (zekât) al ki, bununla kendilerini (günahlardan) temizlesinler ve onların hasenâtını bereketlendirmiş olasın. Onlara duâ et! Çünkü senin duân onlar için sükûnettir. Allah hakkıyla işiten, hakkıyla bilendir.” (Tevbe, 103)

A.C.: “Onların mallarında  sâilin ve yoksulların da hakları vardır.” (Zâriyât, 19)

H.Ş.: (Zengin olup da) zekât vermeyenlerin namazı yoktur. (Yani kabul olunmaz). (Rûûhu’l-Beyan, C. 2, S.134)

H.Ş.: Mallarınızın zekâtını vererek onları kale içine alın (muhafaza edin). Hastalarınızı sadaka vererek tedâvi edin. Belâları duâ ile karşılayın. (Rûhu’l- Beyan, C. 2, S. 136)

H.Ş.: Kim farz olan zekâtı verir, misafirlerine ikram eder, musîbet ve güçlük zamanlarında verirse, Şuh’tan beri olur. şüphesiz ki Şuh cimriliğin en çirkinidir.

Hikâye:

Mûsa A.S. bir kimseyi huşû ile namaz kılarken gördü: “Yâ Rabb’î, bu kulun ne güzel namaz kılıyor,” dedi. Allahü Teâlâ:

– “Ey Mûsa! O kimse her gün bin rekât namaz kılsa, bin defa hac etse, bin defa harbe girse, malının zekâtını verinceye kadar, yaptıklarının ona bir faydası olmaz” buyurdu. (Rûhu’l-Beyan, C. 2, S. 134)

Hikâye:

Abdullah ibni Mes’ud R.A.’den:

Resûlüllah Efendimize S.A.V. kısa boylu, uzun sakallı biri geldi.

Efendimiz ona sual etti:

– İsmin nedir?

– Hacveb.

– Kaç yaşındasın?

– Üç yüz otuz.

– Bir şey okuyor musun?

– Bir deve yükü kitap okudum.

– Allah için ne amelin var?

– Allah rızası için üç yüz mesele hallettim.

Resûlüllah S.A.V.:

– Senin gibisi cennetliktir, buyurdu.

Cebrail A.S. gelip:

– Yâ Resûlallah! bu kimse cehenneme gidecek. Üç gün ömrü kaldı; yarım dirhem zekât borcu var, dedi.

Resûlüllah S.A.V. durumu kendisine bildirdi.

Adam:

–“Unutmuşum yâ Resûlallah! şu yarım dirhem, zekât borcum, şu yüz dirhemi de sadaka olarak fukarâya dağıtınız, diye takdim etti.

Adam üç gün sonra vefat etti. Ebû Bekir R.A., yıkadı, kefenledi. 

Cenazeyi götürürlerken Resûlüllah S.A.V. ayakkabılarını çıkarıp cenazenin önünde yürüdü. Sonra  başını açtı. Kabre konulduğunda, tebessüm edip omuzlarından ridasını aldı.

Sahâbe-i Kiram sordular:

– Yâ Resûlallah! Niye yalın ayak yürüdünüz?

– Kırk bin melek gönderildi. Onların kandına basmayayım diye.

– Niçin baş açık durdunuz?

– Yetmiş bin melek yağmur yağar gibi rahmet yağdırdı, istifade etmek için başımı açtım.

– Niçin ridânızı çıkarıp tebessüm buyurdunuz.?

– Cennetten hûriler gelmiş, hepsi de evlenmek murat ediyorlar. Her birine Hacveb’i gösterip “Sen onun içinsin” dedim. Onlar da kabul ettiler, tebessüm ettim, buyurdu. (Mev’iza-i Hasene S. 126)

* * *

KARZ-I HASEN

Karz- Hasen; Allah rızası için karşılıksız borç para vermektir.

Bazıları: “Farz olan zekâttır”; bazıları, “Mendüp olan infaktır”; bazıları da “Bunların hepsi içine alan umûmi bir tâbirdir,” demişler. Muvâfık olan da budur. (Hak Dîni Kur’an Dili C. 6, S. 5039)

A.C.: “Allahü Teâlâ’ya, karşılığını kat kat artıracak bir karz-ı hasende kim bulunabilir? Allah dilediğine çok, dilediğine az verir.” (Bakara, 245)

A.C.: “Allah’a kim karz-ı hasen takdim ederse, O da karşılığını ona kat kat verir. Ona cömertçe mükâfat vardır.” (Hadîd, 11)

* * *

*Ashâb-ı Kiramdan Ebû Dahdak R.A.:

– “Yâ Resûlallah! Rabb’ime ödünç versem, cennete kefil olur musunuz?” dedi.

Efendimiz:

– “Evet; hayır ehlinin yeri cennettir,” buyurdu.

Ebû Dahdak:

– “Hanımım Ümmü Dahdak’la, oğlum Dahdak da benimle olur mu?” dedi. 

Resûlüllah S.A.V.:

– “Evet,” buyurdu. Ebû Dahdak:

– “İki hurma bahçemden başka bir şeyim yok. İkisini de Rabb’ime verdim,” dedi.

Resûlüllah S.A.V.:

– “Biri âilene kalsın,” deyip birini kabul buyurdu. (Riyâzu’n- Nâsıhîîn, S. 307) 

 

 

KARZ-I HASEN VERMENİN SEVÂBI

H.Ş.: “Mîrac gecesi cennetin kapısında « Sadakanın sevabı on misli, ödünç vermenin sevabı on sekiz misli» diye yazılmış gördüm.” (Şir’atül İslâm S.186)

H.Ş.: “Bir Müslüman diğer Müslüman’a ödünç verince iki misli sadaka sevabı alır.

Allahü Teâlâ, âyet-i celîlede, sadaka sevabının on misli olduğunu bildirdiği halde, ödünç vermenin sevabının kat kat olduğunu beyan buyurdu. (Bakara, 245)

Resûlüllah S.A.V.:

“Cebrail’e «Karz-ı hasenin sevabı neden fazla» dedim. «Borcu muhtaç olmayan istemez, sadaka ise çok zaman ehil olmayana verilir» diye cevap verdi.”

* * *

SADAKA

Sadaka: sıdk ve ihlâsla Allah rızası için fakire hibe edilen para vb. şeylerdir. Kişinin sevaba olan rağbet ve arzularını doğruladığı için “Sadaka” denilmiştir. Çünkü, maddî bir karşılık beklemeden mal sarfetmek, onun sevabına rağbet edenlerin işidir. (Kâmus-u Osmanî)

A.C.: “Sevdiğiniz şeylerden (Allah rızası için) vermedikçe, iyiliğe ulaşamazsınız.” (Âl-i İmrân, 92)

Bu âyet-i celîlenin inmesi üzerine:

Ebû Talha R.A. Mescid-i Nebevîye yakın, içinde güzel suyu bulunan hurmalığını bağışladı. Hanımı Sümeyye Hatun ve çocuklarına:

– “Bahçeden çıkın! Ben burayı Allah için Resûlüllah’a bağışladım,” dedi.

Hanımı:

– “Ortak mıyız, sevabı müşterek mi?” dedi.

Ebû Talha Hz.:

– “Evet.”

Sümeyye Hâtun:

– “Çoktan beri benim arzum da buydu. Hayrın mübârek olsun, Allah senden razı olsun,” demiştir.

Abdurrahman bin Avf R.A. elinde bulunan sekiz bin dirhemin dört binini tasadduk etmiş ve:

– “Yâ Resûlallah! servetimin yarısını Allah rızası için sadaka verdim, yarısını da âileme bıraktım,” demişti.

Resûlüllah S.A.V.:

– “Bu sebeple Allahü Teâlâ malına bereket ihsan etsin,” diye duâ etmiş, Abdurrahman bin Avf’ın malında büyük bereket  ve artış olmuştur.    

*Sıddîk-ı Ekber R.A.’in her şeyini Allah yolunda verdiği ve namaz kılarken hasıra sarıldığı kitaplarda geçmektedir.

* Hz. Osman R.A. yüz deve yükü buğdayına yüksek fiyat verildiği halde,

– “Daha fazla veren var,” deyip hepsini Allah rızası için tasadduk ettiler.

* Âsım bin Adiyy R.A. sadaka olarak yüz vasak hurma getirmiştir.

* Ebû Akil Ensârî R.A., bir sa’ buğday götürüp, “Bir sa’ da âileme bıraktım” demiştir.

* Ebû Mes’ud-ü Ensârî R.A.:

– “Bu hususta âyeti nâzil olup Resûlüllah bize sadaka ile emrettiği zaman, sadaka vermeye kudreti olmayan herhangi birimiz, çarşıya gider, arkasında yük taşıyarak iki avuç hurma kazanır  ve bundan sadaka verirdi” demiştir.

Hâsılı Eshâb-ı Kirâm birbirleriyle yarışır-casına bölük bölük gelip az veya çok bu malî vazifeyi yerine getirdiler.

* * *

SADAKADAN SAYILANLAR

H.Ş.: “Her mâ’ruf (Şeriate uygun, aklın güzel gördüğü şey) sadakadır.

H.Ş.: “Kimin malı varsa, malından; kimin ilmi varsa, ilminden; kimin kuvveti varsa, kuvvetinden (bedenen çalışmak suretiyle) sadaka versin.” (Dürretü’l Vâizîn S. 119)

H.Ş.: “Kendiniz ve ölüleriniz için bir yudum su da olsa sadaka veriniz. Buna gücünüz yetmiyorsa, Allah’ın Kitabı’ndan bir âyet okuyarak (tasadduk edin). Kur’an okumayı da bilmiyorsanız, Allah’ın rahmet ve mağfiretini isteyiniz. Çünkü Allahü Teâlâ duâlarınızı kabul edeceğini va’d etmiştir.” (Dürretü’l Vâizîn S. 118)

 

*Ebû Mûsa’l-Eş’arî R.A.’den:

Resûlüllah S.A.V.: “Her Müslüman üzerine sadaka vermek vâciptir,” buyurmuştu.

–“Sadaka edecek bir şey bulamazlarsa...?” denildi.

Resûlüllah S.A.V.

–“Çalışsın, elinin emeği ile kazandığından hem kendisi harcasın, hem de sadaka versin.

–“Çalışmaya gücü yetmezse?”

–“Yardıma muhtaç olan mazluma yardım ve onu himaye etsin.

–“Böyle bir yardıma da gücü yetmezse?”

–“Hayır ve iyilikle emretsin ve müslümanlara hayırlı olsun.

–“Bunu da yapmaya gücü yetmezse?”

–“Şer ve musîbetten kendini korusun. Bu da onun için sadakadır.

 

*Ebu Zer R.A., Resûlüllah S.A.V.’e:

–“Yâ Resûlallah! Ecir ve sevap itibariyle hangi sadaka daha büyüktür? dedi.

Resûlüllah S.A.V.:

–“Sevabı çok olan sadaka, senin son derece bahil olduğun, fukaralıktan korkar bulunduğun halde verdiğin sadakadır,” buyurdu.

* * *

H.Ş.: “Can boğaza gelip «Bu malım falan, şu filan içindir» diyene veya üçte birinden fazlası vereselerin olana kadar sadakanı tehir etme!” (Buhârî. C. 5, S.160)

H.Ş.: “Ashâbı! Yarım hurma da olsa sadaka vererek cehennem ateşinden korunun.” (Buhâri, C. 5, S. 158)

H.Ş.: “Bir ağaçtan insanlara, hayvanlar, kuşlar istifade ederse, bu, ağacı diken kimse için sadakadır.

H.Ş.: “Küçük günahlardan sakının! Çünkü onlar kıyâmet gününde dağlar gibi büyüyerek gelir. Kefâreti ise sadakadır.

H.Ş.: “İyilik etmek ve akrabayı ziyaret ömrü uzatır; beldeleri imar eder ve malı artırır.

H.Ş.: “Üç şeye yemin ederim:

1-Sadaka vermekle mal eksilmez.

2-Zulmedeni affeden affolunur.

3-Kimseden bir şey istemeyen muhtaç olmaz. (İhyâ)

H.Ş.: “Sadaka, sahibinin kabir hararetini söndürür; mümin de kıyâmette sadakasının gölgesinde gölgelenir.” (Ramuz, 103/9)

H.Ş.: “Kişinin sağ iken bir dirhem sadaka vermesi, ölüm anında yüz dirhem sadaka vermesinden hayırlıdır.” (Şir’atü’l-İslâm, S.186)

H.Ş.: “Sadaka, Rabb’in gazabını söndürür ve son nefeste fenâ ölümden korur.” (Ramuz, 105/5)

H.Ş.: “Sadaka ve duâ belâyı def eder, ömrü uzatır.

H.Ş.: “Sadaka verin, hastalarınızı sadaka ile tedâvi edin. Sadaka her türlü hastalığı ve belâyı def eder ve hasenâtı artırır.” (Ramuz, 232/4)

H.Ş.: “Sadaka kötülüklerden yetmiş kapıyı kapatır.” (Ramuz, 217/13)

H.Ş.: “Sadakayı önce verin. Zira belâ, sadakayı çiğneyip geçmez.” (Ramuz, 243/5)

H.Ş.: “İnsan acele ameli kesilir. Ancak sadaka-i câriye, faydalanılan ilim, kendisine duâ eden sâlih evlât sahiplerinin amel defteri kapanmaz.

Sadaka-i Câriye: Vakıf yapılan mal...

Faydalı İlim: Yetiştirdiği talebe ve yazdığı kitaplar...

Duâ Eden Sâlih Evlât: Böyle buyurul-ması, evlâtları ana babaya duâya teşvik içindir. Yoksa, duâ etmesi şart değildir. Çünkü iyi evlâdın işlediği iyi amellerden ana ve babası istifade eder.

Ağacın meyvesinden istifade edildikçe, o ağacı diken kimsenin amel defterine sevap yazıldığı gibi. İstifade eden duâ etsin etmesin müsavidir.

H.Ş.: “Ancak iki kişiye gıpta edilir: Biri; Allahü Teâlâ kendisine mal vermiş ve o kimseyi, bu malı hak yoluna sarf etmeye sevk etmiş. Diğeri; Allah kendisine ilim vermiş, o da bununla amel etmiş ve başkalarına öğretmiş.” (İbni Mâce)

H.Ş.: “Sadaka ile Allahü Teâlâ’nın rızası, hediyeleşerek de Resûlüllah S.A.V.’in hoşnutluğu ve hâcetin görülmesi istenir.” (Taberânî)

H.Ş.: “İki şey gıpta edilmeye değer: Biri, Allah’ın kendisine vermiş olduğu Kur'an-ı Kerîm’i gece gündüz okumak, diğeri de, Allah’ın kendisine verdiği malı gece gündüz sadaka olarak dağıtmaktır.” (Ramuz)

Hikâye: 

Bir kadın Hz. Âişe R.A.’ye geldi. Elini devamlı yeniyle örtüyordu. Hz. Âişe R.A.:

–Elini yeninden neden çıkarmıyorsun? dedi. Kadın:

–Ey Müminlerin annesi! Benim babam sadaka vermeyi sever, anam ise sevmezdi. Onun sadaka verdiğini hiç görmedim. Ancak bir parça iç yağı ile, bir eski elbise vermişti.

Öldüklerinde her ikisini de rüyada gördüm: kıyâmet kopmuştu. Anam, halkın içinde avret yerini eski bir elbise ile örtüyordu, elinde de bir parça iç yağı vardı, onu yalıyor ve “Su veren yok mu?” diye bağırıyordu.

Babam ise, bir su kenarına oturmuş, herkese su dağıtıyordu. Çünkü babamın en sevdiği sadaka su dağıtmaktı.

Oradan bir bardak su alıp anama verdim, içti. O anda bir ses işittim: “Kim bu kadına su verirse çolak olsun” diyordu.

Uyandığımda elimi çolak olmuş gördüm. Bu sebepten yenimden çıkaramıyorum, dedi. (Rûhü’l-Beyân C. 9, S. 436)

* * *

CÖMERTLİK – CİMRİLİK – ÎSÂR

Cimri: Hasis, eli sıkı demektir.

Cömert: Eli açık, sahâvet sahibidir.

Îsâr: Cömertliğin bir üst derecesidir. kişinin kendi ihtiyaç duyduğu şeyi, muhtaç olanlara vermesi, onu kendi nefsine tercih etmesi, başkasını kendinden daha çok düşünmesidir.

* * *

 

Hadîs-i şerifler:

H.Ş.: “Mümin kişinin içinde, Allah yolunda (cihat ederken) kalkan tozla, cehennem dumanı birleşmez.” Keza: “Mümin kişinin kalbinde imanla cimrilik ebediyen birleşmez.” (Rûhu’l-Beyan, C. 9, S. 436)

H.Ş.: “Zulümden sakının. Çünkü zulüm kıyâmette karanlıktır. Cimrilikten de sakının. Zira bu, sizden evvelkileri helâk etti ve kanlarını dökmek için atlara bindirdi.” (Şir’a, S. 186)

 H.Ş.: “Cömert, Allah’a hüsn-ü zannı olduğu için cömerttir. Hasis de Allah’a sû-i zan ettiğinden hasistir.” (Râmuz, 213/6)

H.Ş.: “Cömertlik, dalları dünyaya sarkmış cennet ağaçlarından bir ağaçtır. Kim bu dallardan birine tutunursa, onu cennete götürür.

Hasislik de cehennem ağacıdır. Onun da dalları dünyaya sarkmıştır. Kim bu dallara sarılırsa, onu cehenneme çeker.” (Râmuz, 213/3)

H.Ş.: “Cömertlik Allahü Teâlâ’nın sıfatıdır.”

H.Ş.: “İçinde cömertlerin bulunduğu eve rızkın gelişi, devenin hörgücüne bıçağın gelişinden daha çabuk olur.” (Râmuz, 210/6)

H.Ş.: “Allahü Teâlâ bu dîni kendisi için hâlis kıldı. Dîninize cömertlik ve güzel ahlâk lâyıktır. Dîninizi bunlarla süsleyin.” (Râmuz, 86/1)

H.Ş.: “Komşusu aç iken tok duran, mümin değildir.” (Tahtâvî)

 

*Yahya A.S. İblis’e:

–Senin için insanların en sevimlisi ve en sevimsizi kimlerdir, diye sordu.

–İblis:

–Bana insanların en sevimlisi cimri Müslüman, en sevimsizi de cömert günahkârdır, dedi.

Yahya A.S.

–Bu nasıldır? diye sordu.

İblis:

–Cimrinin cimriliği benim için kâfidir. Başka kötülüğe hâcet yok. Cömert günahkâra gelince, korkarım ki, Allahü Teâlâ cömertliği sebebiyle onu günahı ile kabul eder, dedi ve:

–Ey Yahyâ! Sen olmasaydın bunu söylemezdim, diye ilâve etti. (Rûhu’l- Beyan, C. 5, S. 154)

 

*Veysel Karânî Hz., akşam sabah evinde yiyecek ne varsa hepsini infak ederdi ve:

– Allah’ım! Açlık ve çıplaklıktan ölen varsa, bunlardan dolayı beni muâheze etme! diye yalvarırdı. (Rûhu’l- Beyan, C. 5, S. 154)

 

A.C.: “Daha önce Medine’yi yurt edin-miş ve kalplerine iman yerleşmiş olan kimseler  (Ensar-ı Kiram) hicret edip Medine’ye gelenleri severler. Onlara verilenler karşısında içlerinde bir çekememezlik hissetmezler. Kendileri zaruret ve ihtiyaç içinde bulunsalar da, onları (Muhâcirleri) kendilerine tercih ederler. Nefsinin tamâhkârlığından korunmuş kimseler saâdete ermişlerdir.” (Haşir, 9)

*Resûlüllah S.A.V. Ensar-ı Kiram’a:

– “Nadıroğullarının ganimetini isterseniz yalnız size taksim edeyim, muhâcirler yine sizin yanınızda kalsınlar veya onlara taksim edeyim ev ve ihtiyaçlarına sarf edip kendi işleriyle meşgul olsunlar” buyurdu. Yüce Ensar cemaati hep birlikte:

–“Yâ Resûlallah! gönlümüz öyle ister ki, ganimeti tamamen Muhâcir kardeşlerimize taksim ediniz. Yine de bizim evlerimizde otursunlar. Zira sırf berekettirler.” dediler. Efendimiz kendilerine duâ etti ve yukarıdaki âyet-i celîle nâzil oldu. (Rûhu’l- Beyan, C. 9, S. 433)

         *Resûlüllah S.A.V. Efendimiz, Abdurrah-man İbni Avf ile Sa’d ibni Rebî R.A.’yı kardeş kıldığında, Hz. Sa’d:

– Gel kardeşim, malımı taksim edelim hattâ hanımın birini boşayayım, sen nikâhla, demiş; Abdurrahman Hz. İse:

– Malını ve âileni Allahü Teâlâ sana mübarek kılsın. Sen bana çarşı ve pazarın yolunu göster, demişti.

         – Bunu işiten Fahr-iÂlem Efendimiz  çok memnun olup haklarında hayır duâ etmişdir. (Hayatü’s- Sahâbe, S. 57)

         *Ebû Hüreyre R.A.’den:

Huzur-u Risâlete gelen biri, açlıktan tâkati kesildiğini söyleyerek, yiyecek bir şey istedi. Resûlüllah S.A.V., Hâne-i Saâdetlerinde, misâfire ikram edecek bir şey bulamadığı için, Ensâr-ı Kirâm’a:

– “Bu kimseyi bugün kim misafir edecek?” diye sordu.

Ensar’dan Ebû Talha R.A.:

– “Yâ Resûlallah, ben misafir ederim” dedi. Adamı evine götürdü. Durumu hanımına anlatı. Evde yiyecek bir şey bulunup bulunmadığını sordu.

Hanım:

– “Evde bu akşam yalnız çocuklara yetecek kadar yiyecek var,” dedi.

Ebû Talha R.A.:

– “Öyle ise çocukları bir şeylerle avut, uyutmaya çalış. Yemek yerken de ışığı söndürüp kendimiz de yiyormuş gibi yapalım; misafiri doyuralım” dedi.

Öyle yaptılar.

Sabah, Ebû Talha R.A. Peygamberimizin yanına gitti. Efendimiz ona:

– “Bu gece misafirinize yaptığınız muameleden Allahü Teâlâ razı oldu,” buyurdu.              

H.Ş.: “Hakka giden yollar Kâinâttaki zerreler kadar çoktur. En kısası, bir kimseye yardım etmektir. Bu, bütün insanların ve cinlerin ibadetine bedeldir.”

H.Ş.: “Müslüman kardeşinin ihtiyacını gören kimseye hac ve umre sevabı yazılır.”

*Esmâ binti Ebû Bekir R.A.’den:

 Resûlüllah S.A.V. buyurdu:

– Ey Esmâ! Kesenin ağzını boğma! Boğarsan, Allah da sana nasibini az verir.

Diğer rivayet:

– Ey Esmâ! Malını sayıp zaptetme! Öyle yaparsan, Allah da sana nimetlerini sayıp az verir.

Diğer rivâyet:

– Ey Esmâ! Paranı çömlekte (kasada, bankada) saklama! Allah da senden saklar.

–Ey Esmâ! Gücün yettiği kadar sadaka ver! (Buhârî, C. 5, S. 186)

*Ebû Hüreyre R.A.’den:

Hiçbir gün yok ki, iki melek dünya semasına inip biri:

– Yâ Rabb’î, malını infak edene bedelini ver! Diye duâ eder. Diğeri:

– Yâ Rabb’î, imsak edenin malını telef et! diye bedduâ eder. (Buhârî, C. 5. S. 190)

  *Hayır işlersen onu elinle yap. Malından fakirlere hisse ayır. Kendi elinle vereceğin bir akça, senden sonra verilecek yüz akçadan üstündür. Elinle verdiğin bir taze hurma, senden sonra verilecek yüz miskal altından daha makbuldür. (Alâaddin Attar K.S. –Pendnâme, S. 58)

*Allah’ın kahrından emin olmak istersen, gizli sadaka ver. Şüphesiz ki, hayır yapmayı âdet edinenlerin ömürleri artar. Halka iyilik yapanları, insanların en şereflisi bil. Halk arasında insanlara zararlı olanlardan daha kötüsü yoktur. Pendnâme, 66)   

*Ensâr-ı Kiram her şeyde Muhâcirîni kendilerine tercih ederlerdi.

Haberde gelmiştir: Dünyada hiçbir zaman hiçbir kavim gelmemiştir ki, içinde cömert ve cimriler bulunmasın. Ancak Ensar-ı Kiramın hepsi cömertti. İçlerinde hiç cimri yoktu. (Rûhu’l- Beyan, C. 9, S. 433)

Haberde gelmiştir: Kıyâmet gününde bir kul huzura getirilir ve kitabı sağından verilir. O kimse kitabını açıp bakar, kitabında hac, umre, zekât, cihad ve sadaka yazılmış. Kendi kendine “Ben bunlardan hiç birini yapmadım; bu kitap benim olmasa gerek,” der. O anda, Allahü Teâlâ tarafından: “Bu senin! «Param olsa da bu hayırları yapsam» diye niyet ederdin. Niyetinde hâlis ve sâdık olduğunu bildiğim için sana o amellerin sevabın ihsan ettim,” hitâb-ı izzeti gelir.

H.Ş.: “Size bir söz söyleyeceğim, hatırda tutunuz! Dünya dört kimse içindir:

1- Bir kimse ki, Allahü Teâlâ ona mal vermiş, o da Allah korkusuyla hareket edip akrabasını gözetmiş, Allah’ın hakkını tanımış. İşte bu kimse en yüksek mertebededir.

2- Allahü Teâlâ ona ilim vermiş, mal vermemiş. Fakat o kimse samimi olarak “Eğer malım olaydı, filanca gibi ben de sadaka verirdim,” der. o da niyetiyle ecre kavuşur.

3- Bir kul ki, mal verilmiş ilim verilmemiş. O da bu malı israf etmiş, harcarken Allah’ı düşünmemiş, akrabasına yardımda bulunmamış, Allah hakkını unutmuş. İşte bu en fena adamdır.

4- Bir kul ki, Allahü Teâlâ ona ilim de mal da vermemiş. O da: “Malım olsaydı, üçüncü şahıs gibi yapardım,” derse, niyeti sebebiyle günaha girer. Her ikisin günahı müsâvidir. (Riyâzü’s- Sâlihîn, C. 1, S. 579)

* * *

Hikâye:

 Hocanın birine alacaklısı kötü davranır. Hâlini sezen Yahûdi komşusu:

– Üzülmene sebep nedir? der.

         Hoca anlatır.

Yahûdi.

         – Dinimiz ayrı, lâkin komşuyuz. Bende varken senin sıkılman doğru olmaz, deyip yirmi altın verir. O da borcunu öder.

         Alacaklı Müslüman:

         – İmkânım yok, demiştin nereden buldun? der.

         Hoca durumu anlatır. Müslüman uyanır ve:

         – Sana borcunu helâl ettim. Allah yolunda bir Yahûdi’den aşağı değilim, der.

         Alacaklı o gece rüyasında cennetle müjdelenir. (Riyâzü’n- Nâsihîn, S. 308)

* * *

 

Hikâye:

Bir hanım:

Eğer efendim irşat olur, hidâyet bulursa, bileziklerimi Allah yolunda hibe edeceğim, diye gönülden niyet eder.

Cenâb-ı Hak hâlis niyetini kabul buyurur, efendisi irşat olur. kadın sevinerek, bileziklerini sadaka verir. Sadâkat ve ihlâsla yapılan duânın kerâmeti ve bir vefa numûnesi... “Sevdiklerinizi infak etmedikçe iyiliğe ulaşamazsınız” ayet-i celilesinin sırrı tecellî etmiştir.

* * *

 

Hikâye:

Bir sohbet sırasında Kütahya’nın Dağardı nahiyesinden yeni bir gelin, bilezikleriyle küpelerini cezbe ile çıkarıp Allah yolunda hizmet için verir ve “Efendim, Almanya’da bunlardan başka bir şeyim yok. Olaydı verirdim” der.

* * *

Hikâye:

Karadenizin bir kazasında, hanım, beyine sorar:

-“Ne hayır işledin ki, Ashâb-ı Kiram Hazerâtı ziyaret ettiler, evimiz dolup taştı!” der.

-“Bugün Kur’an kursu için arsamın tapusunu verdim” demiştir

Şimdi orada güzel bir kurs binası var.

Hikâye:

Balıkesir kız Kur’an Kursuna komşu olan bir kadın, sabah namazına kalkınca, efendisini uyarıp, kurs üzerinde dikilen nuru gösterir. Muhâlif olan adam, bu hâdise üzerine ıslah olur ve namaza başlar. Elleri çözülür, yardımlar yapar.

Hikâye:

Yeni evlenen bir hoca efendinin hanımı, Kur’an Kursu borcu için, efendisini düşünceli gördü, sebebini öğrendi. Boynundan zincirini, kolundan bileziklerini çıkarıp beyine teslim etti:

“Bunları sat, borcunu ver! Bu din benim de dinimdir. Vebali boynumda taşımaktan, Hakk’a fedâ etmek daha iyidir,” der.

Ve “Hz. Fâtıma Vâlidemiz gibi mânevî ziynetle yaşamayı tercih ederim” demiştir. (Sene, 1989)

 

 

 

بسم الله الرَّحْمٰنِ الرَّحِيـمِ 

Âlemlerin Rabb’i Allah’a hamdolsun.  Resûlüne, Âl ve Ashâb’ına salât ü selâm olsun

KURBAN: Kulluk borcunu ödemek niyetiyle vakti içinde kurbanlık hayvanı kesmektir.

Müslüman, hür, mukîm ve dînen zengin sayılan erkek ve kadına her sene kurban kesmek vâciptir.

Kurbandan maksat, dünyada vâcip olan borcun ödenmesi, âhrette fazl-ı Îlâhî ile sevaba kavuşmaktır.

Kurbanı diri olarak hayra vermek veya kurban yerine parasını sadaka vermek câiz değildir. Borcu ödenmez.

* * *

SEFERÎ İÇİN KURBAN

Seferde olan kimseye kurban vâcip değildir. Seyâhate çıkıp da “Kurbanı falan yerde keserim,” diyenin kestiği kurban nâfile olur. münâsip olan, kurbanı oturduğu yerde kesmektir. Sonra dilediği yere gider.

Hacılar da seferîdir. Hacc-ı Kıran ve hacc-ı temettû yapanların kurbanları vâcip olarak orada teşekküren kesilir. Diğer hacıların orada kesmesi, nâfile ve müstahap olur.

KURBANDA NİSÂB

Borcundan ve aslî ihtiyaçlarından fazla 20 miskal (96 gram 22 ayar) altın veya 200 dirhem (640 gram) gümüş veya bunların kıymetinde parası, ticâret malı olan kimseye kurban kesmek vâciptir.

Kurban kesmek için bu servette nemâ (çoğalmak) ve üzerinden bir sene geçmek şart değildir. Bayramın üçüncü günü de nisâba mâlik olsa kurban kesmek vâcip olur.

* * *

ASLÎ İHTİYAÇLAR

Oturacak ev ve döşemesine yetecek eşya.

Binek, (hayvan, bisiklet, motosiklet, otomobil vb.)

Bir adet silâh.

İş elbisesi, günlük elbise ve bayramlık olmak üzere üç kat giyecek.

Kendisine ve bakımı üzerine vâcip olan kimselere bir sene yetecek nafaka.

Çift sürmede kullanılan bir çift hayvan (at. Katır, manda öküz vb. veya bir traktör) ile zirâat âletleri.

Sanatkârın âletleri.

Her eserden bir takım, kitaplar. (Okumasını bilmeyenlerin elinde bulunan kitaplar, bu hükmün dışında olup kurban nisâbına dahildir.)

* * *

KURBANLIK HAYVANLAR

Kurban dört cins hayvandan olur. Koyun, keçi, sığır ve deve. Manda sığır cinsine dahildir.

Şartları: ehlî, belirli bir yaşa ulaşmış ve ayıpsız olmak lâzımdır.

Vahşî sığır, ehlîleştirilmiş olsa da, kurban olmaz. Ehlî iken sonradan vahşîleşen kurban olur.

Devenin beş seneliği, sığır ve mandanın iki seneliği, koyun ve keçinin bir seneliği kurban olur. altı ayını dolduran kuzu, anası kadar gösterişli ise kurban olur. oğlak yaşını doldurmadıkça kurban olmaz.

Koyun ve keçi ne kadar büyük olsa da bir kişi için kurban olur. deve, sığır ve manda yedi kişiye kadar kurban edilebilir. Yedi kişiden biri kurban, ikinci adak, üçüncü akîka, dördüncü Peygamberimize veya üstazı, hocası, babası,  vâlidesi veya akrabasından biri için, beşinci Harem’de avlanma cezası için, altıncı hediye, yedinci nâfile kurbana niyet etseler Hanefî mezhebince câizdir. İçlerinden biri etlik veya ticâret için iştirak ederse veya hiç niyet etmezse, hepsinin kurbanı hederdir. (kabul olunmaz.)

Kurbanı alamadan önce iştirak etmek evlâ; sonradan iştirak mekruhtur.

Kurbana iştirak eden bütün ortakların “Kurban, ibâdet ve sevabına” niyet etmeleri ve ortakların hisselerinin eşit olması şarttır. (Mülteka)

* * *

EFDAL OLAN KURBAN

Eti çok ve pahası yüksek olandır.

Gözleri, karnı, ayakları ve göğsü siyah olan koyunu kurban etmek övülmüş ve ziyâdesiyle efdal görülmüştür.

Sığırın dişisi, koyun ve keçinin erkeği efdaldir.

* * *

KURBAN EDİLMESİ CÂİZ

OLAN HAYVANLAR

Kurbanın boynuzlu, boynuzsuz, boynuzu biraz kırık veya husyeleri buruk olması kurban edilmesine mânî değildir.

* * *

KURBAN EDİLMESİ CÂİZ

OLMAYAN HAYVANLAR

 Bir veya iki gözü kör,

 Görme hassasının çoğu gitmiş,

 Ayağı kırık,

 Kesileceği yere yürüyemeyecek kadar topal,

 Ölüm hastası,

 Dilinin veya kulağının veya burnunun veya kuyruğunun veya tenasül uzvunun çoğu kopmuş,

 Dilsiz doğmuş, kulaksız doğmuş,

 Dişlerinin çoğu dökülmüş,

 Meme uçlarının çoğu kopmuş,

(Koyun ve keçinin birer memesi, sığırın iki memesi kesilmişse)

 Zayıf ve uyuz,

 Kan işeyen.

Bu gibi özürler bulunan hayvan kurban olmaz.

Yavrulaması yakın olan hayvanı kesmek mekruhtur.

Eğer kurban alındıktan sonra, böyle bir özür hâsıl olursa, zengin olan başkasının kurban eder. Fakire kurban vâcip olmadığından alırken  dahî ayıplı olsa onu kesmesi kafidir.

* * *

Kurbanı kesmeden önce tüylerini kırpmak, sütünden istifâde etmek mekruhtur. Tüylerini kırpmışsa, tasadduk eder.

Hayvanı kesileceği yere sürüyerek götürmek mekruhtur.

Diri hayvanın bir uzvunu kesip yemek, haramdır.

* * *

 

 

KURBAN KESME VAKTİ

*Şehirlerde bayram namazından sonra; göçebeler, köydekiler, yani bayram namazı kılmak vâcip olmayan  yerde oturanlar şafak söktükten sonra keserler.

         *Kurbanı bayramın ilk günü kesmek efdaldir. Gece kesmek mekruhtur.

*Kurban başka bir yerde (vekâleten kesilecek)se, kurbanın kesildiği yerdeki vakte itibar edilir.

*Üst üste üç günün her birinde başka başka kurban kesilebilir.

KURBANI KİM KESER?

*Erkek - kadın, elinden gelen kendi kesmeli... elinden gelmemek erkek için ayıptır.

Kendisi kesemiyorsa, yanında bulunur, güzel niyet eder başkasına kestirir. Kitap ehli olan Hıristiyan’a veya Yahûdi’ye kestirmek mekruhtur.

Peygamberimiz S.A.V., Vedâ Haccı’nda yüz deve kurban ettiler. Kendi yaşları olan altmış üç adedini bizzat kesmişler, otuz yedisini Hz. Ali’ye kestirmiştir. 

*Müslüman kadın, erkek, genç, yaşlı (bunamış da olsa), hayızlı, cünüp, abraş (alaca hastalığı olan) kimselerin kestiği helâldir.

*Kitap ehli olan, dilsiz ve sünnetsiz olanların kestikleri mekruhtur.

*Dinsiz, Mecûsi, puta tapan, mürted, cebriye, İncil’i kasten değiştiren Hıristiyan, Besmeleyi kasten terk eden kimselerin kestiği helâl olmaz. 

* * *

İKİ KİMSE YANLIŞLIKLA BİRBİ    RİNİN KURBANINI KESSE

Kesilen hayvan kesenin kurbanı olmak üzere câizdir. tazmin icâp etmez. Eğer mevcut iseler her biri kestiği kurbanı alır, yenmesine mânî hal yoksa, helallaşırlar. Eğer aralarında ihtilâf olursa, her biri diğerine etin kıymetini öder. Para artarsa tasadduk edilir.

Bir kimse başkasına âit kurbanı izinsiz olarak kesse ve kendisi için niyet etse, kurban sâhibine âit olur.

* * *

KURBAN KESME USÛLÜ

Koyun, keçi, ve sığır eziyet vermeden sol tarafı üzerine kıbleye karşı yatırılır. Ayaklarından üçü bağlanır, üstte kalan sağ arka bacağı bağlanmaz. Sığırın dört ayağını da bağlamakta beis yoktur.

Deve ayakta iken kurban edilir. Sol ön ayağını bağlayarak yıkmak da câizdir.

A–Niyet:

Kurban kesen:

Yâ Rabb’î, niyet eyledim rızâ-i şerifin için kurban kesmeye...

 Şu vücûdum çok kabahat ve günahlar işledi. Bunu sana kurban etmem lâzım. Lâkin sen haram kıldın. Bu günahkâr vücûduma bedel olmak üzere bu kurbanı kesiyorum. Kabul buyur,” diye niyet eder.

Kurban vekâleten kesilecekse, vekil olan, “Sahibinin niyetine” diye niyetlenir.

Bir kimse kendisine bırakılan kurbanı sahibinin izni olmadan kesse, bunu ödemesi icap etmediği gibi, sahibinden de kurban borcu düşer. Çünkü buna delâlet yoluyla izin verilmiştir. (Büyük İslâm İlmihâli)

Kurban, üç tekbir getirip “Bismillâhi Allahü Ekber” diyerek kesilir.

B-Kurban Kesmek:

*Boğazın iki tarafındaki “vedec” denilen iki büyük damarla, nefes ve yemek içmek borusunu kesmektir.

Bu dördün üçü kesilse hayvan helâl olur. (Mülteka)

Kezâ, yemek ve nefes boruları kesilse ve şah damarlarının ekserîsi de kesilmiş olsa, helâldir.

* Bıçak bilemeyi ve boğazlamayı başka bir hayvana göstermek mekruhtur. (Dürrü Muhtar)

*Bıçak kesmezse, hayvan yaralı beklerken bilemek haramdır. (Vahdetî)

*Kör bıçakla kesmeye uğraşmak, hemen murdar iliği kesmek, ensesinden kesmek, hayvanı lüzumsuz incitmek, canı çıkmadan yüzmeye başlamak veya kelleyi gövdeden ayırmak, hayvanı kıbleye çevirmeden kesmek mekruhtur.

*Kesilmeden ölen hayvan murdar olduğu gibi, boğulan, başı koparılan, beynine tokmak vurarak öldürülen, veya kulak tozuna şiş saplanarak öldürülen hayvanlar da murdardır.

Bir yerden yuvarlanan veya bir hayvanla süsleşerek veya kurt parçalayarak ölen hayvan murdar olur. ölmeden yetişip kesilmedikçe yenmez.

Hasta hayvan kesildiğinde hareket eder yahut kan akarsa yenir. Bu iki alâmetten biri olmaz ve keserken canlı olduğu bilinmezse yenmez.

Kurban murdar olunca eti yenmez, kurban borcu da ödenmiş olmaz.

Alınan kurban, kesilmeden ölürse, zengin tekrar alıp keser. Fakirse lâzım gelmez.

* * *

 

KURBAN KAYBOLUR VEYA ÇALINIRSA?

Yerine başkası kesildikten sonra da bulunsa, fakir onu da keser. Çünkü nâfile kendisine vâcip olmuştur. Zenginse, kestiği kurban yeter.

* * *

KURBANDAN CANLI YAVRU ÇIKARSA?

O da kesilip yenir. Ölü çıkarsa yenmez.

* * *

KURBAN, GÜNÜNDE KESİLMEZSE?

Vâcip olan veya nezir edilen kurban, vakti içinde kesilmez de, elde kalır, günü geçerse, aynen ve tamamen tasadduk edilir. Ölmüşse, kıymeti tasadduk edilir, gelecek seneye bırakılmaz.

* * *

KURBAN KESİLDİKTEN SONRA

İki rekât teşekkür namazı kılınır. Fatihadan sonra, birinci rekâtta İnnâ A’taynâ, ikincide, İhlâs-ı Şerif okunur.

* * *

KURBAN KESEMEYENLERİN İBÂDETİ

Mâlî durumu kurban kesmeye müsâit olmayanlar, Bayramın birinci günü öğleden sonra iki rekâtta selâm vererek altı rekât namaz kılar.

Niyet:

Yâ Rabb’î, âciz kulun kurban kesemedi. Şu vücûdumu huzurunda yere sererek kurban ediyorum. Beni de kurban kesenlerden eyle!

Birinci rekâtta: 1 Fâtiha, 1 İhlâs-ı Şerif

İkinci de: 1 Fâtiha, 1 İnnâ A’taynâ

Üçüncü de: 1 Fâtiha, 1 Kul Yâ eyyühel kâfirûn

Dördüncü de: 1 Fâtiha, 1 İhlâs-ı Şerif

Beşinci de: 1 Fâtiha, 1 Felâk sûresi

Altıncı da: 1 Fâtiha, 1 Nâs Sûresi okunur.

* * *

KURBANIN ORTAKLAR

ARASINDA TAKSİMİ

Ortak kurbanın etini tahmînî olarak, göz kararı ile taksim etmek câiz değildir; taksim, mutlaka tartarak yapılmalı; helâlleşmek kâfi gelmez. (Zâhire)

Etle beraber derisi, ayakları, başı, ciğeri, yağları, hülâsa her çeşit uzvundan eşit seviyede paylaşılırsa, tahmînî olarak taksim câiz olur. (Kadıhan)

Ortaklar eti taksim etmeden pişirip yiyebilirler.

*  *  *

 

KURBANIN ETİ

Nezir dışında, kesilen kurban etinden sahibi zengin de olsa, yiyebileceği gibi, fakir olmayanlara da yedirip dağıtabilir. (Büyük İslâm İlmihâli, S. 419, Madde 27)

Kurbanın eti üçe taksim edilerek bir kısmını çoluk çocuğu ile yer, bir kısmı eşe dosta yedirilir veya dağıtılır, bir kısmı da fakirlere verilir.

Âilesi kalabalık olup fazla varlıklı olmayanların tasadduk etmeyip çoluk çocuğuna yedirmesi müstahaptır. (Hülâsa)

Bu hükümler, avama göredir. Havas, kestikleri kurbanın etinden sadece iftar eder, kalan kısmı sadaka olarak dağıtırlar.

Bir görüşe göre de fakir, kestiği kurbanın etinden yiyemez; tahrîmen mekruhtur. Bazı âlimler “Nezir gibidir” dediler. (Büyük İslâm İlmihali, S.419, Madde 27)

Bazı âlimler “Diliyle nezir etmedikçe yer” dediler. (Hülâsa)

Kurban ortaklarından biri kazaya, biri edâya niyet etse, yenmez tasadduk edilir. (İbni Âbidîn)

Kurban eti satılmaz.

 

* * *

KURBANIN YENMEYEN YERLERİ

1-Kesildiğinde akan kan,

2-Tenâsül uzuvları,

3-Yumurtaları,

4-İdrar kesesi,

5-Öd kesesi,

6-Bezeler.

* * *

KURBAN DERİSİ

Deri aynen hayra verildiği gibi, satılıp parası da verilebilir.

En üstünü Dinimizin gelişip yayılması için vermektir.

Seccâde, dağarcık veya evde kullanılan demirbaş eşya yapılabilir, veya bir şeyle değiştirilebilir, denilmiş.

Yenen içilen bir şeyle değiştirilemez.

Kurban eti ve derisi, kesen kimseye emeği karşılığı olarak verilmez.

Satılıp parası alınmaz.

Aksi halde bedeli tasadduk edilir.

* * *

AKÎKA KURBANI

Yeni doğan çocuk için Cenâb-ı Hakk’a teşekküren kesilendir.

Bu kurban, çocuğun doğumundan bulûğuna kadar kesilebilir. Doğumun yedinci gününde kesmek efdaldir. O gün çocuğun başı tıraş edilip saçları ağırlığınca altın veya gümüş sadaka edilir.

Akîka kurbanı etinden sâhibi de, başkaları da yiyebilir. (Büyük İslâm İlmihali, S. 421)

* * *

ÖLMÜŞLER İÇİN KESİLEN KURBAN

Bir kimse kendi malından sevabını ölmüşlerine bağışlamak üzere kurban kesebilir. Bunu, diğer kurbanlar gibi bayram günlerinde kesmek vâciptir.

Mevtâ için kesilen kurban etinden sâhibi yiyebilir, fakat, mîras bırakanın emriyle ona kesilen kurban eti tamamen tasadduk edilir. 

.

 

 

ÖNSÖZ

Cihat: Lügatta söz ve işle maddî mânevî gücünü sarf etmek mânâsınadır.

Şer-i İstilah’ta: İnsanları Din-i İslâm’â dâvet, Kelime-i Tevhid’’i yüceltmek ve beşeriyeti Tevhid nuruyla küfrün sıkıntıla-rından kurtarmaktır.

Veya: Mülk-i İslâm’a musallat olan belaları bütün gücüyle def’etmek, İslâm’ı kabul etmeyenleri vergiye bağlamak sûretiyle her hususta himâye altına alıp, huzûra kavuşturmaktır.

Âyet-i Celîle ve hadis-i şeriflerle Müslümanlara cihadın farz olduğu bildirilmiştir.

 (El cihâdü mâdin ilâ yevmil kıyâmeti) hadis-i nebevîsi ile beyan buyurulduğu üzere cihat maddi cihetten dış düşmanlarla, mânevî yönüyle nefs-i emmâre ile olmak üzere kıyâmete kadar devam edecektir.

İmâm-ı Rabbânî Hz.leri buyuruyor: “Cihad’dan maksat, İslâm’ı yüceltmek, din düşmanlarını zelil etmektir.” Ve “Leşker-i kaza (Harb eden asker) Leşker-i duâya muhtaçtır. Harp eden asker cesetse, duâ ile onlara imdat eden Müslümanlar ruh mesâbesindedir. Ruh olmadan ceset muzaffer olamaz.”

Bu îtibarla, maddî ve mânevî, zâhirî ve bâtinî güçler birleşmeden zafer beklemek hayaldir...

Zamanımızda mânevî cihet unutulmuş, sırf madde gücüne değer vermişler. Bu sebeple, bir hâdiseyi silah gücüyle durdurur ve söndürür, lâkin mısır patlar gibi yeryüzünde harplerin, hâdiselerin ardı kesilmez.

Cihad; cephe bozulmadan önce farz-ı kifâye, cephe bozulduğunda ise farz-ı ayn’dır; erkek, kadın, büyük, küçük eli silah tutan her Müslüman (kadın erkeğinden izin almağa muhtaç değil) hemen cepheye koşar... Bu gün cephe bozulmuş mu, bozulmamış mı, Onu ehlinden öğrenmeli.

Bu risâlede, cihad hakkında, sahabe-i Kirâm’dan, İslâm büyüklerinden Allah yolunda yapılan fedâkârlıklar ve ibretli hâdiseler arz olunacaktır.

Lütuf ve inâyet, tevfik ve hidâyet Cenâb-ı Hakk’a mahsustur.

YAYINEVİ

 

                          

CİHAD

Bismillâhirrahmânirrahîm

A.C.: Cihad Hakkında Âyet-İ Celile Mealleri

A.C.: Mü'minler, Allah yolunda muha-rebe eder, kâfirler de Tâgût”un (şeytanların) yolunda muhârebe ederler. (Ey Mü'minler!) Siz şeytanın (askerleri ve) dostları (olan kâfirler) ile harp edin. Şüphesiz şeytanın hilesi zayıftır. (Nisa 76)

A.C.: Dünyâ hayatını âhiret (nimet-lerin)e satanlar, (âhiret hayatını dünya hayat ve nimetlerinden üstün tutanlar,)  Allah yolunda düşmanla muhârebe etsinler. Kim Allah  yolunda muharebe edip öldürülür veyâ gâlip gelirse yakında biz ona büyük ecir veririz. (Nisa 74.)

A.C.: Şüphesiz Allahü Teâlâ mü'min-lerden mallarını ve canlarını, cennet karşılığında satın almıştır. (Onlar) Allah yolunda savaşırlar. Ölürler ve öldürürler, (gâzi ve şehid olurlar. Bu bedel,) Tevrat, İncil ve Kur'an'da (sâbit), Allahü Teâlâ üzerine hak (ve kat'î) bir va'ddir. Ahdini Allah'tan daha iyi yerine getiren kimdir? (Ey Mü'minler!) Yapmış olduğunuz alışverişinizle sevinin. Bu en büyük saâdettir. (Tevbe111)

A.C.: Muhakkak ki Allahü Teâlâ, kendi yolunda, (taşları içten ve dıştan ) birbirine kenetlenmiş binâlar gibi saf tutup cihad edenleri sever. (Saf 4)

A.C.: Ey Îman Edenler! Size bir ticâret (yolu) göstereyim mi ki, o sizi elem veren azaptan kurtarsın: Allah'a ve Rasûlüne îman eder, mallarınızla ve canlarınızla Allah yolunda cihad edersiniz. Eğer bilirseniz bu sizin için hayırlıdır. (Bu taktirde  O,) günâhlarınızı bağışlar; sizi altın­dan ırmaklar akan cennetlere ve Adn cennetlerinde temiz ve hoş meskenlere koyar. İşte bu büyük kurtuluştur. (Saf 10-12)

A.C.: Allah yolunda öldürülenlere "Ölüler" demeyin. Bilki onlar (bizim indimizde hakîkî hayat ile) diridir. Lâkin siz (onların diri olduğunu) bilemezsiniz. (Çünkü onu idrak aklın tâkatı dışındadır).(Bakara 154)

CİHAD HAKKINDA HADİS-İ ŞERİFLER

*Cihad, kıyâmete kadar devam edecektir.

*Müşriklere karşı mallarınız, canlarınız ve dillerinizle cihad ediniz. (Kırk mevzuda kırk hadis C.2 H.17) 

*İyi insan, atının veya devesinin sırtında veya ayakları üzerinde kendisine ölüm gelinceye kadar Allah yolunda dîni yüceltmek için çalışandır.

*Yalnız alışverişle (veya yalnız çiftçilikle) uğraşıp, cihadı terk ederseniz, Allahü Teâlâ üzerinize sizi ezecek kimseleri musallat kılar ve bu hal dininizin emirlerine dönünceye kadar devam eder. (Râmûz, 148/1)

* Allah yolunda cihad için yapılan bir sefer, elli nâfile hacdan hayırlıdır. (Râmûz 295/4)

*Kimin ayakları Allah yolunda tozlanırsa, Allahü Teâlâ onu ateşe haram kılar. (Râmûz. 407/3)

*Mü’minler ne zaman dünyaya meyledip din gayretinden uzaklaşırsa, düşmanları galip, kendileri mağlup olurlar.

* Din ve vatan uğrunda cihad etmeden (veya bunu arzu etmeden) ölen kişi, nîfaktan bir şu’be üzerine ölmüştür.

*Bir saat düşman karşısında durmak, Hacerü’l Esved yanında Kadir gecesini ihya etmekten üstündür.

* Allah yolunda olanlara yardım eden kimsenin her nefesine bir kırat sevap verilir. Bir kırat, Uhud Dağı kadardır.

* Sizden biriniz düşman karşısında az veya çok durması, âilesi ve çocukları içinde altmış sene namaz kılmasından hayırlıdır. (Râmûz, 393/11)

* Nefsim kudret elinde onan Allahü Teâlâ’ya yemin ederim ki, Allah yolunda öldürülmeyi, sonra dirilmeyi, sonra öldürülmeyi sonra dirilmeyi, sonra tekrar öldürülmeyi isterdim. Cihada koşunuz; Çünkü o benim ümmetimin ruhbâniyetidir.[1] (Râmûz, 128/3)

* Ebû Hureyre R.A.den varid olmuştur:

-“Amellerin hangisi daha faziletlidir”, diye Resûlullah S.A.V.’e soruldu:

-“Allah ve Resûlüne îmân etmektir” buyurdu.

-“Sonra hangisidir?”, dendi.

-“Allah olunda cihad etmektir”

“Sonra hangisidir?”,

 -“Makbul olan hacdır” buyurdu. (Muhtarü-l Ehâdîs, s.195) 

* Allah yolunda bir mücahidin misali, gündüz oruç tutup, gece namaz kılan kimseye benzer. Tâ ki dönünceye kadar... (Râmûz 391/10)

 * Mü’minin en efdal ameli Allah  için cihad etmektir. (Râmûz 116/2)

 * İslâm’ın zirvesinin zirvesi Allah yolunda cihaddır. Buna ancak Müslümanların efdal olanları mazhar olur. (Râmûz 286/2)

 *  Ben bana îman eden ve Allah yolunda cihad eden kimseye, cennet bahçesinde, Firdevs cennetinde ve And cennetinde köşk sahibi olmasına kefilim. (Râmûz...152/3)

 * Cennet kılıçların gölgesi altındadır. (Râmûz...200/14) 

 * Kılıçlar cennetin anahtarıdır. (Râmûz, 215/7)

* Allah yolunda bir mücâhidi doyurmam ve sabah-akşam ona yardım etmem, bana dünya ve içindekilerden sevimlidir. (Râmûz, 345/2)

* Bir kimse Allah yolundaki bir mücâhidi techiz etse, o da aynı ecri alır.

Bir kimse Allah yolundaki bir gâzinin âilesine hayırlı bir sûrette vekâlet eder ve infakta bulunursa, yine aynı ecri alır. (Râmûz, 416/10)

*Bir kimsenin Allah yolunda yüzü tozlanırsa, Allahü Teâlâ kıyâmet günü onun yüzünü emin kılar. Ayakları Allah yolunda tozlanan kişinin de ayaklarını cehennemden emin eyler. (Râmûz, 382/3) 

*Allah yolunda yutulan toz ile cehennemin dumanı bir kimsenin (içinde) ebediyen birleşmez. (Râmûz, 483/11)

BEDİR HARBİ

VE ESHÂB-I KİRAM

         Rasûlüllah S.A.V. Bedir günü üç yüz küsur İslâm mücâhidiyle, tam teşkilatlı bin kişilik Kureyş ordusu üzerine giderken sahâbelerine hitabı:

         - “Genişliği yerin ve göklerin genişliğine benzeyen cennete doğru yürüyün.  Muham-med’in ruhuna hâkim olan Allahü Teâlâ’ya yemin ederim ki, bugün hak din uğrunda savaşırken can verenlerin hepsini Cenâb-ı Hak cennete kabul edecektir.”

         Bunun üzerine Hz. Umeyr R.A., elindeki hurmaları atıp “Hey hey” diye bağırdı. Ve:

         - “Cennete gitmek için şu adamların elinde ölmek mi lazım,” diyerek cenk meydanına daldı ve şehit düşünceye kadar kahramanca harp etmeli. (Türk İslâm sentezi)

***

YİĞİTLER SERDARI

Hz. Ali R.A.  bir gün:

         - “Ey İnsanlar! Bana insanların en yiğidİ kim olduğunu söyleyebilir misiniz?” dedi.

         - “Sensin Ey Müminlerin Emîri” dediler. Hz. Ali R.A.:

         - “Ben sadece teke tek savaştığım kimselere gâlip geldim. O ben değilim. Ebû Bekir’dir. O, Bedir savaşı’nda Rasûlüllah S.A.V.’e müşriklerden zarar gelmesin diye bir gölgelik yapmıştık. “Kim Allah’ın Rasûlü’nü bekleyecek?” denildiğinde, yemin ederim ki, bu mühim vazifeye cesaret eden olmadı. Ancak Ebû Bekir R.A. yüklendi. Kılıcını çekti, Rasûlüllah S.A.V.’in yanında nöbet tuttu. Kimse ona saldıramıyor, saldıran olursa, Ebû Bekir R.A. saldıranı biçiyordu. İşte O, insanların en cesuru ve şecîsidir,” dedi.

         Bedir harbinde Müslümanların bineği az olduğundan üç kişiye bir deve düşüyordu. Rasûlüllah S.A.V. Efendimiz de Hz. Ali ve Hz. Mersed ile nöbetleşe bir deveye biniyorlardı. Sıra Hz. Ali veya Hz. Mersed’e geldiğinde onlar haklarından vazgeçip:

- “Yâ Rasûlallah siz binin, biz yürüyelim,” dediler. Lâkin âlemlere rahmet olan yüce Rasûl “Ne siz yürümekte benden kuvvetlisiniz, ne de ben ecir bakımından sizden fazlayım,” buyurdular.

*** 

EBÛCEHİL’İN KATLİ

         Bedir muharebesinde, Müslümanların büyük düşmanı Ebûcehil’i öldürmek herkes için büyük bir arzu idi.

         Kâfir; 70 yaşında olduğu halde gözü pek, korkunç suratlı, inatçı biri idi. “Anam beni bugün için doğurdu” der, askerine gayret verirdi.

         Harbin kızıştığı bir anda Neccar oğullarından Afrâ Hatunun, Muaz ve Muavvez ismindeki oğulları Abdurrahman ibni Avf’a “Amca sen Ebûcehil’i tanır mısın?” diye sordular. “Ne yapacaksınız” sualine: “Allah’a söz verdik, onu görür görmez üzerine atılıp öldüreceğiz yahut da bu uğurda öleceğiz,” dediler.

         Abdurrahman ibni Avf Hazretleri  böyle tehlikeli bir anda bu iki gencin cesaretine hayran olmuştu.

         Bu sırada Ebûcehil, Mahzum oğullarının gençleri arasında domuz topu gibi gelirken Abdurrahman Hz. Gençlere: “İşte aradığınız Ebûcehil budur,” der demez, ikisi birden şahin gibi süzülerek Ebûcehil’e hücum etmişler, yine o esnada Ebûcehil’i gözetlemekte olan Ensar’dan Muaz ibni Amr de bir kılıç darbesiyle Ebûcehil’in ayağını kesmiş, Muaz ve muavvez de Ebûcehil’in işini bitirmişlerdi.

         Tam bu sırada Fahr-i Kâinat Efendimiz “Acaba Ebûcehil ne haldedir? Kim ondan bir haber getirir?” diye sordu. Abdullah ibni Mes’ut R.A. koşarak Ebûcehil’in yanına vardı. Can çekişmekte olduğunu gördü, sakalından tutup göğsüne bastı: Ey Ebu Cehil! Ne haldesin? demişti. Ebûcehil gözlerini açıp ona :

         - “Ey koyun çobanı! Pek sarp yere çıkmışsın. Bir büyük adamı kendi kabilesinin öldürmesi yeni bir iş değil. Lâkin galebe hangi tarafta?” dedi.

         İbni Mes’ud Hz..:

         - “Ey Allah’ın düşmanı! Hakk’ın inâyetiyle zafer Müslümanlara yüz gösterdi,” deyince, Ebûcehil büyük bir yeis içinde:

         - “Muhammed’e söyle; şimdiye kadar O’nun düşmanıydım, şimdi düşmanlığım daha da arttı,” diyerek küfrün şiddetiyle cehennemi boyladı.

         İbni Mes’ud Hz., Ebûcehil’in başını kesip Rasûlüllah S.A.V.’in huzuruna getirdi.

         İbni Mes’ud Hz. Zayıf cüssesiyle Ebûcehil’in kellesini Rasulüllah’ın huzuruna güçlükle getirmeye çalışması, doğrusu seyre değer bir hal idi.

         Bu manzarayı seyreden Fahr-i Cihan Efendimiz ilâhî nusrete şükrettikten sonra: “Bu ümmetin Firavunu işte bu idi,” buyurdular (Kısas-ı Enbiya C.1,S.,157-159) 

*** 

MİSİLSİZ MÜCAHİD VE KILIÇTAKİ BEYİTLER

         Sultan-ül Enbiyâ Efendimiz, Uhud harbinde, üzerinde “Korkaklıkta ar ve zillet, İleri atılmakta şeref ve izzet vardır. İnsan korkmakla kaderden kurtulamaz,” beyti yazılı kılıcı göstererek: “Hakkını vermek üzere bu kılıcı kim alır,” dedi. “Ben, ben” diyenler oldu ise de kimseye vermedi. Üçüncü tekliften sonra Ebû Dücâne Hz., “Yâ Rasûlallah! Bu kılıcın hakkı nedir?” diye sordu. Rasûlüllah Efendimiz: “Eğilip bükülünceye kadar düşmana vurmaktır,” buyurdu. O, “Bu şartla ben alırım” dedi ve Efendimiz kılıcı ona verdi.

         Ebû Dücâne Hz., kılcı aldı,  başına kırmızı bir bez sarıp “Ben o merdim ki, Rasûlüllah ile hurmalık beldenin dağında bulunduğumuz sırada, hiç bir vakit cephenin gerisinde kalmamak üzere ahit verdim. Allah’ın ve Rasûlü’nün kılıcı ile harp ederim, darp ederim,” beyitlerini okuyor, harp meydanında çalımlı çalımlı yürümüştü. Fahr-i Kâinat Efendimiz: “Bu öyle yürüyüş ki, Hak Teâlâ onu bu makamlardan başka yerde sevmez,” buyurdular.

         Ebû Dücâne Hz. o gün öyle yiğitlik göstermiş ki, düşman saflarını ve başlarını yara yara hatların en gerisinde müşrik askerlerini -tef çalıp nâme söyleyerek- kışkırtan ve aralarında Ebûcehil’in karısı Hind de bulunan Kureyş kadınlarının yanına kadar varmış, ancak “Rasûlüllah’ın kılıcını kadın kanıyla kirletmem” diyerek onlara dokunmamıştır.

         Ebû Dücâne Hz.’nde o gün görülen yiğitlik dosta gayret, düşmana hayret vermiştir. Düşmanlar ok ve taş atarak takım takım Rasûlüllah’a hücum ettikçe Ebû Dücâne Hz., kendisini Efendimize siper etmiş, pek çok yerinden yara almıştır. Ebû Dücâne Hz.’nin başına sardığı sarık alâmet-i fârikası olmuş ve onunla Zülmeşhere unvanını almış, onu giydiği muharebelerde sanki ateş kesilmiştir. Meşheresini giyip harp meydanına çıktığında saflar arasında salına salına yürür ve önüne gelenin işini bitirirdi. R.A. (El Hakayık) 

***          

EBÛ UBEYDE R.A.’IN MÜŞRİKLERE CEVABI

Uhud muharebesinin şiddetli bir anında müşrikler Ebû Ubeyde R.A.’ı çevirdiler ve ona şöyle dediler:

         - “Bak, senin elimize düştüğünden hiç kimsenin haberi yok. Bize tâbî olmazsan putlarımıza eğilmeyen o izzetli başını kum tanelerinden ufak parçalara ayıracağız...”

         Ebû Ubeyde Hz.’nin cevabı:

         - “Putlara tapacak kadar âdîleşmiş olan sizin gibilere itâat etmekten, ölmek benim için ehvendir. Çünkü, ölüm korkusuyla size tâbî olmak, Rasûlüllah S.A.V.’in medhettiği şehitlik rütbesinden kaçmak demektir.”

         Bu sözlerden sonra müşrikler hep birlikte Ebû Ubeyde Hz.’nin üzerine saldırdılar. Ebû Ubeyde’nin cesâretle ve ustaca müdâfaasıyla müşriklerden bir çoğu öldü, kalanlar da yaralanıp kaçtılar. Fakat Ebû Ubeyde R.A.’ın da kılıç darbesi görmeyen yeri kalmamış, hatta bir ayağı kesilmişti. Bu halde Rasûlüllah’ın huzûr-u saâdetlerine geldi ve:

         - “Yâ Rasûlallah! Ben bu yaralarla ölürsem, o bahsettiğiniz şehitlerden sayılır mıyım?” dedi. Rasûlüllah S.A.V. Efendimiz mübarek göz yaşlarını silerek:

         - “Evet yâ Eba Ubeyde, sen bu yara ile ölürsen şehit olacaksın. Hem de makamın Cennetü’l Firdevs olacaktır,” buyurdu.

         Ebû Ubeyde Hz. Daha sonra Medine’ye götürülürken şehâdet rütbesine kavuştu. (R.A.)  (Tarihin şeref levhaları S.18)

***

MAS’AB BİN UMEYR R.A.

         Mekke gençlerinin en yakışıklı Musab Hz.  güzel giyinir, güzel koku sürünürdü.

         İlk Müslümanlardan olup   Akabe bîati’nden sonra Rasûlüllah Efendimiz tarafından Medine-i Münevvere’ye Kur’an muallimi olarak gönderilmişti.

         Hz. Ali R.A. der ki: Rasûlüllah  ile oturuyorduk. Mus’ab bin Umeyr yamalı elbise içinde yanımıza geldi. Efendimiz onu bu halde görünce gözleri yaşardı. Çünkü bütün servetini Allah ve Rasûlü yolunda sarf etmiş ve bu hâle düşmüştü”

         Rasûlüllah Efendimiz onu Uhud’da şehitler arasında kısa bir hırkaya sarılmış olarak gördü ve şöyle buyurdu:

         - “Mekke’de senden iyi giyinen ve senden güzel bir yiğit yoktu. Şimdi; bütün fânî varlığa vedâ etmiş, ilâhî vuslat aşkıyle şehâdet şerbetine kanmış olarak kara toprak üzerinde bir hırka içinde saçı başı karışık yatıyorsun.. Ey Mus’ab! Ben senin Allah yanında diri olduğuna şâhidim!”     

         Daha sonra sahâbîlere hitâben:

         - “Bunları ziyâret edin ve selâmlayın. Yemin ederim ki, bunlar kıyâmete kadar selâm verenlere mukabele eder, selâmlarını alırlar.,” buyurdu.

         Rasûlüllah’ın iltifatına mazhar olan bu bahtiyar sahâbî’ye kefen bulunmadığından mübârek ayaklarını çayırla örtmüşlerdi... (R.A.)

***

MUHABBET MESULİYET

TESLİMİYET

         Uhud harbi sona ermiş, müşrikler Mekke yolunu tutmuştu. Rasûl-i Ekrem Efendimiz: “Acaba Sa’d bin Rebî ne haldedir? O’na,  12 kargılının hücum ettiğini görmüştüm,” buyurdu, Muhammed bin Mesle-me Hz.’ni gönderdi.

         Bin Mesleme R.A. şehitler arasında “Yâ  sa’d!” diye bir kaç defa seslendi. Ses çıkmadı, tekrar “Yâ sa’d! Rasûlüllah beni sana gönderdi,” dedi. O zaman, “Ben ölüler arasındayım” diye zayıf bir ses geldi.

         Bin Mesleme yanına vardı. Son demlerinde idi. “Benden bir isteğin var mı? dedi.  O, gözlerini açtı:

         - “Rasûlüllah’a selâm söyle! Şu anda bize müjdelediği cennetin kokusunu alıyorum. Kavmine de haber ver ki: Kirpikleri kıpırdadıkça cihat üzere bulunmazsanız, Resûlüllah’a karşı Allah indinde mâzur sayılmazsınız” dedi ve ruhunu teslim etti.

         İbni Mesleme Hz., Sa’d R.A.’ın selâmını ve söylediklerini Fahr-i Kâinat’a arz edince, Peygamber Efendimiz:

         - “Yâ Rabbî, Sen Sa’d bin Rebî’den razı ol!” diye duâ buyurdular. (Kısas-ı Enbiyâ C.1)

***

ŞEHİTLİK AŞKI

         Uhud muharebesine çıkılacağı sabah, Abdullah bin Cahş ile Sa’d bin Ebi Vakkas R.A. bir kenara çekilip duâ etmişler. Hz. Sa’d: “Yâ Rabbî, büyük bir düşmanla karşılaşıp cenk edeyim ve ona gâlip geleyim” demiş. Abdullah da bu duâya âmin dedikten sonra: “Ben de büyük bir düşmana rastlayayım, cenk edeyim. Sonunda şehit olayım. Burnum ve kulaklarım kesilsin. Mahşer günü Allahü Teâlâ bana “burnun kulakların ne oldu? buyurduğunda, “Yâ Rabbî, Sen’in ve Rasûlün’ün yolunda kesildi, diyeyim” diye duâ etmişti.

  Muharebeden sonra Sa’d bin Ebu Vakkas R.A. şehitler arasında dolaşırken Abdullah bin Cahş Hz.’ni burnu ve kulakları kesilmiş bir halde buldu. (Kısas-ı Enbiyâ C.1S.196)

***  

AMR BİN CEMMUH HZ. 

Eshab-ı Kiram’dan ayakları sakat Amr bin Cemmuh Hz. O haliyle harbe iştirak etmek istiyordu. Oğulları:

-“Babacığım! Biz senin yerine gideriz”, dediler. Rasûlallah S.A.V.’de:

-“Allah seni cihad’dan muaf tuttu”, buyurdu. Buna rağmen Hz. Amr:

-“Yemin ederim ki, şehid olup bu topal ayağımla cennete girmek istiyorum”, dedi ve Uhud savaşında şehid oldu.   

 

MÛTE MÜCÂHİTLERİ

Beyt-i Makdis’e iki konak mesafede bulunan Mût’e mevkiinde, Şürahbil tarafından Resûlüllah S.A.V.’in bir elçisi şehit edilmişti.

Bu hadiseden sonra  Efendimiz üç bin kişilik bir orduyu düşman üzerine sevk etti. Haber alan Şürahbil Rum kralından yardım istedi. Müslüman ordusu Şam’a altı konak mesafede bulunan Maan kalesine varınca, Rum Kralının yüz bin kişilik büyük bir kuvvet gönderdiği öğrenildi. Bunun üzerine Müslüman askerlerde bir durgunluk görüldü. Durumu müzakere için orada iki gece kaldılar: Düşmanın çokluğunu Rasûlüllah’a bildirip yardım isteyelim ve yardım gelinceye kadar bekleyelim, deyenler oldu. Abdullah ibni Ravâha R.A. ayağa kalktı ve şöyle dedi:

- “Ey Müslüman Cemaati! Şimdi benim nefsim, hoş görülmeyen şu halin aksini düşünüyor ve bana diyor ki:

- “İlâhî vuslat aşkıyla evinizi ve memleketimizi, evlâd-ü ayâlımızı terk ederek, şehitlik rütbesi kazanmak kastıyla bu tarafa gelmiştik. Kavuşmayı arzu ettiğimiz şehitlik rütbesi şimdi takdir aynasında yüz göstermişken, canımızı muhafaza kaygısıyla saâdete kavuşmaktan mahrum olmak, âşıklık şânına lâyık değildir. Husûsiyle bizim düşmanla muharebe etmekten maksadımız dünya malı elde etmek değil, yalnız dîn-i mübîni takviyedir.

Şu halde, bize lâzım olan; düşman üzerine hücum edip ya zafer şerefine mazhar olmak, ya da şehitlik rütbesine nâil olarak maksada kavuşmaktır,”diyerek İslâm askerini coşturdu. Cümlesi canlarını fedâ etmeye ahdettiler.

Bu harpte, sıra ile Zeyd bin Hârise, Câfer bin Ebî Tâlip şehit oldular. Abdullah bin Ravaha üç gündür aç olduğu halde elindeki hurmaları bırakıp:

- “Ey Nefis! Zeyd ve Câfer, din yolunda şehit oldular; sen hâlâ dünya nîmetleriyle meşgulsün” deyip kükremiş aslan gibi düşman saflarına daldı. Bir parmağı yaralanmış, sallanıyordu. Atından inip “seni Hakk’a fedâ ettim,” deyip onu kopardı.

         İbni Ravaha o sırada nefsinde biraz tereddüt hissetmişti; şöyle dedi:

- “Ey Nefis! Şu fânî âlemde neye îtibar ve muhabbet ettin de şehit olmakta tereddüt edersin! Eğer evdeki genç hanıma muhabbet ediyorsan, onu ben üç talâkla boşadım. Eğer câriye ve kölelerime muhabbet ediyorsan, cümlesini âzat ettim. Şâyet bağ ve bostanlarıma aldanmışsan, hepsini Hulâsa-i Mevcûdât S.A.V.’e hîbe ettim. Bundan sonra, bu fânî âlemde ne ile gün geçireceksin?” deyip sancağı aldı şehit oluncaya kadar mertçe harp ve darp etti. (R.A.) (Düstûrül Mücâhidîn S.191)   

***

 

HENÜZ BIYIKLARI BİTMEMİŞ

BİR GENCİN İMÂN GÜCÜ

Umeyr bin Ebî Vakkas R.A. mücâhidlerin safları arasına saklanmıştı. Ağabeyi Sa’d bin Ebî Vakkas “niçin gizlenirsin?” dedi. “Muharebeye girmek, cihad etmek istiyorum; belki bana şehidlik rütbesi nasip olur, küçüklüğünden dolayı Rasûlullah S.A.V. geri çevirir endişesiyle gizlendim”, dedi.

Biraz sonra Allah Rasûlü kendisini gördü ve “küçüksün”, diyerek geri çevirmek istedi. O zaman Umeyr R.A. ağladı. Rasûlullah S.A.V. Efendimiz de onu bu halinden memnun olup, harbe iştirakine izin verdi.

Ağabeyi Hz.Sa’d, boyundan büyük kılıcı ona kuşattı. Hz.Umeyr bu kılıçla şehid oluncaya kadar savaştı ve o zaman on beş yaşındaydı...

 

ÖRNEK KADIN

Ümmü Ebân R.A. son derece cesur ve iyi ok atardı. Henüz kız iken Hz. Ebû Bekir R.A.’ın Şam fethine sevk ettiği orduya katılmıştı.

Ecnâdin muharebesi esnasında evlenmiş ve Erhabil bin Hasene R.A.’ın maiyyetinde Şam’ın Toma kapısı cihetinde bulunan kocasının şehit olduğunu işitip hemen yanına gelerek tam sabır ve metânetle, “Şehitliğin mübarek olsun. Sen, bizi evvelâ kavuşturan, şimdi birbirimizden ayıran Allahü Teâlâ’nın rahmetine ulaştın. Ben de sana ulaşıncaya kadar var gücümle, Allah için, cihâd edeceğim; zeyâde muhabbetim sebebiyle bir an evvel sana  kavuşmaya azmettim,” demiş, kocasının techiz ve tekfini yapılıp, Hz. Hâlit tarafından namazı kılınarak defnedildikten sonra silahını alıp kocasının intikamını almak üzere ön saftaki mücâhitler arasında harbe girmiştir.

Bu sırada Rum Kayseri Herakliyüs’ün dâmadı ve Şam kale’sinin beyi Toma, elinde büyük bir putla ve etrafında hayli ruhban ile İncil okuyarak kale burcunda göründü.

Ümmü Ebân’a: “İşte kocanı şehit eden budur,” dediler. Ümmü Ebân bir ok attı. Ok, Toma’ya isâbet etmedi, ancak elinde ki puta çarpıp kale dışına fırlattı ve mücâhitlere ganimet oldu.

Toma, çok kıymetli mücevherlerle süslü olan bu putun Müslümanlara ganîmet olmasını kötüye yordu. Geri almak için, hemen, askerleriyle birlikte kale kapısından çıkıp İslâm ordusu üzerine hücum etti. O sırada, Ümmü Ebân Hz.’nin attığı ok, Toma’nın gözüne isâbet edince Toma dayanamayıp kaleye dönmek zorunda kaldı. Ümmü Ebân Hz. Bunları tâkip edip bir kaç düşmanı daha zillet toprağına serdi.

Bu harpde Ümmü Ebân’ın gösterdiği celâdet ve yiğitlik, Hz. Seyfullah ve diğer bahâdırlar tarafından takdir edilmiş ve övülmüştür. (Kısas-ı Enbiyâ, C.1, S. 368)

 

***  

ON HÂFIZ

 Adel ve kâre kabîlelerinin din mürşidi istemeleri üzerine Peygamber Efendimiz, cümlesi hâfız olan on kişi göndermişti. Recî suyu yanına vardıklarında, kabîle adamları oyun edip bazılarını katletmişler; Hz. Zeyd ile Hubeyb bin Adiyy’i de yalan ve oyunla esir almışlardı. Saffan bin Ümeyye (ki sonradan Müslüman olmuştur), babasını Bedir’de öldürdüğü için Hz. Zeyd’i satın alıp âzatlı kölesiyle Harem dışında katletmeye götürdüğünde, orada bulunan ve henüz Müslüman olmayan Ebû Süfyan:

- “Yâ Zeyd, sana yemin veriyorum; doğru söyle: Şimdi senin yerinde Muhammed olsa da, sen âilenin içinde yaşasan daha iyi olmaz mıydı?” deyince, Hz. Zeyd R.A.:

- “Vallahi ben, Peygamberimin şu anda bulunduğu yerde kendisine eza veren bir dikenin dokunmasına dahî razı olamam,” demiştir. Bu söz üzerine Ebû Süfyan:

- “Vallahi ben, sahabelerin Muhammad (A.S.)'ı sevdikleri gibi, birbirini seven kimse bilmem,” demiştir. (El-Hakâik C.2, S.96)

 

***          

ZÜBEYR BİN AVVAM R.A.

Cennetle müjdelenen on Sahabî’den biri olan Zübeyr bin Avvam R.A. gazâ niyetiyle Antakya’ya gitmek istiyordu. Hz. Ömer R.A. kendisine Mısır valiliğini teklif etmişse de O:            

-“Hayır, valilik istemem; Allah yolunda cihad ve Müslüman gazilere imdat etmek isterim” demiştir.(Türk İslâm Sentezi, s.170)

Hz. Osman R.A.’ın hilâfeti zamanında, Akdeniz muharebesi başladığında  Ebû Tâlha Hz.’leri yetmiş yaşındaydı. Kur’an-ı Kerim okurken 

“Ağır ve hafif silahlarla techizat-lanarak cihada çıkın mallarınız ve canlarınızla savaşın” (Tevbe 41) âyeti kerimesi gelince oğullarına:

-“Öyle zannediyorum ki, Rabb’im genç ve ihtiyar halimde bana muharebeye çıkmamı emrediyor. Beni teçhiz edin; harbe gideceğim” dedi.

Oğulları:

-“Siz zaman-ı saâdetdeki harplerin hepsine iştirak ettiniz, Hz. Ebû Bekir ve Hz. Ömer zamanlarında da bulundunuz. Şimdi ihtiyarsınız, size bedel biz gideriz” demişlerse de O, “Siz beni sefere hazırlayın”, dedi. Hazırladılar ve yolda, (gemide) irtihal buyurdu. (El-Hakayık)

* * *

ŞEHİDLİK ŞEVKİ

Pek mühim mevkie sahip olan Silistre şehrimiz 1854’de Ruslar tarafından muhasara edilmişti. Kale kumandanı Mûsâ Paşa büyük bir cesaretle, yüzbinlik Rus ordusuna onbeşbin kişilik kuvvetiyle Allah’a tevekkül ederek bir huruç harekâtı yapmış ve Rus kuvvetlerini perişan etmiş, bu zafer üzerine padişah kendisine müşirlik rütbesi vermişti. Fakat Mûsâ paşa:

-“Ben müşirlik rütbesi değil, şehidlik rütbesi isterim”,demiş ve şehid oluncaya kadar cihda devam etmiştir.

* * *

ENDÜLÜS’ÜN FETHİ

Endülüs (İspanya) Fâtihi Târık, yarımadaya gelip sahile çıkınca, ilk iş olarak İslâm ordusunun gemilerini yaktırdı. Kendi-sine “bizim iplerimizi kestin, memleketimize nasıl döneceğiz?” diyenlere acı bir tebessümle elini kılıcına atıp dedi ki:

“Gemileri ellerinde tutmak isteyenler, dönmeyi düşünenlerdir. Biz burada kalmağa karar verdik. Burası ya vatanımız yâ da mezarımız olacak...

Ey mücâhitler! Önünüz düşman, arkanız deniz!.. Ona göre hareket edin! Yemin ederim ki, sizin için sabır sadâkat ve cihaddan başka çıkar yol yoktur.”

Bu veciz konuşmadan sonra askerlerde cihad ruhu ve şehitlik aşkı azim ve sebat duygusu şahlandı ve işin sonu şanlı zaferle bitti.

* * *


 
 

GÂZİ DENİLMEYE LÂYIK OLMAK

Ortaçağ kapılarını kapayıp, yeniçağı insanlığa açan ve tarihin altın sayfalarında taht kurmuş büyük Türk hükümdarı Hz. Fatih en küçük fetihlerinde dâhi ordusunun başında harbe iştirak etmiş ve “Gâzi” unvanına Asla leke getirmemiştir.

Hz. Fatih, Trabzon’u fethe giderken Uzun Hasan, annesi Sâre Hâtun’u kayınpederi olan Trabzon tekfuruna şefaatte bulunmak üzere Hz. Fatih’e göndermişti. Hz. Fatih bu hatunu ana edinmiş, sefere beraberinde götürmüştü.

Padişah sarp ve yolsuz Zıgana dağlarını yaya yürüyerek geçmekteyken Sâra Hâtun:

-“Oğul! Bir Trabzon için bunca zahmet değer mi? Burasını gelinime bağışla”. demişti. Yüce Hakandan cevap:

-“Bu zahmet din yolunadır. Ahirette Allah’ın huzuruna varınca inâyeti (yardım)ola. Zira elimizde İslâm’ın kılıcı var. Eğer bu zahmeti ihtiyar etmezsem bize gâzi demek yalan olur.” demiştir. (Türk Cihan Hâkimiyeti Tarihi, s.390)

* * *


 
 

RODOS FÂTİHLERİ

(Güzel nasihat)

Yavuz Sultan Selim Hân yüz binleri aşan ordusuyla Rodos’u almak üzere Marmaris’in Armutluk mevkiine gelip otağ-ı hümâyunu kurduğunda, orada yaşlı bir kadına sordu:

-“Ana bize Rodos’u almak müyesser olur mu? Ne dersin?

Kadın:

-“Evlât! Her taraf armut ağacı ve mevsim, armut mevsimi... Askerlerin çantasını ara ! Eğer armut yoksa, yürü, zafer senindir! Ama bir armut bile bulursan hiç zahmet çekme; geri dön; zafer bulamazsın”, der.

Yüce padişah bütün çantaları arattırır. Türk mücâhitlerden birinde dahî tek armut bulunmaz...

Nâmusun kıymetini hayattan üstün görenler, ölümü yaşamağa tercih ederler. Namus, vatan, millet, şeref, izzet, ırz ve iffet demektir.

* * *


 
 

VİYANA   SEFERİ

              (Osmanlı Askerinde Asâlet)

Viyana seferine çıkan Osmanlı ordusu Belgrat yakınlarında bir su başında mola verir. Askerlerde abdest almaya koşar.

Uzaktan durumu gözleyen yaşlı bir papaz, kilisedeki genç rahibelerin (kadın ve kızların) ellerine kaplar verip pınara su almaya gönderir, kendisi de uzaktan takip eder.

Kızların su almaya geldiğini gören Osmanlı askerleri derhal pınarı terk eder suyun başından uzaklaşırlar. Bu hali gören papaz hemen devlet erkânına gördüklerini anlatır ve:

“Bu ordu yenilmez; boş yere kan dökmeyin! Haramdan uzak olan, Allah’a yakın olur. Allah’a yakın olan hasmına galip gelir” demiştir.

* * *

 

SADRÂZAM KARA MUSTAFA PAŞA’NIN SON SÖZÜ

         İkinci Viyana muhasarası ordumuzun mağlûbiyeti ile neticelenmiş, binlerce askerimiz şehit olup yüzlerce topumuz düşman eline geçmişti.

         Baş kumandan Sadrazam Merzifonlu Karamustafa Paşa Belgrat’a gelmiş, mağlû-biyete uğrayan her Osmanlı Paşası gibi, âkıbetin ne olacağını bekliyordu.

         Paşa öğle namazını kılmış, ellerini Rabb’ine kaldırmıştı.      Ferman-ı Hümâyün’ü getiren Bostancıbaşıyı huzuruna kabul etti. Kendisine takdim edilen Fermân-ı Hümâyün’ü öpüp başına koydu. Sonra açIP okudu. Azilden başka bir emir olup olmadığını sordu:

         - “Belî devletlüm!” cevabını alınca abdest tâzeleyip iki rek’at namaz kıldı. Artık idam olunmaya hazırdı. Zerre kadar telaş eseri göstermeden ayakta son derece metin duruyordu. Yerdeki halıları işâret ederek:

         - “Şunları kaldırın, devlet malıdır, kanımızla kirlenmesin,” dedi. Kıbleye döndü. Cellatlara:

         - “Bir hoşça vurun!” dedi.

* * *

TİRYAKİ HASAN PAŞA

         Avusturyalılar yüz bin kişilik müttefik haçlı ordusuyla Osmanlının Kanice Kale’sini kuşatmıştı. Kale kumandanı seksen yaşında ihtiyar vezir Tiryaki Hasan Paşa. Sekiz dokuz bin askeri var.

         Devam eden kuşatma esnasında düşmanın kuvveti dokuz yüz bin kişiye kadar çıkmıştı.

         Hasan Paşa, askerî gücünden ziyâde keskin zekisiyle düşmanı çeşitli taktiklerle kurban ediyordu, karlı bir havada yaptığı hücumla tamamen bozmuş ve perişan etmişti.

         Paşanın ânî baskını karşısında haçlı kumandanı Ferdinand, gecelik kıyafetiyle kaçıp canını güçlükle kurtarabilmiştir.

         Hasan Paşa, büyük zafer kazanmıştı. Padişah kendisini bir hatt-ı Hümâyunla taltif etti. Ferman okunurken Paşa hüngür hüngür ağlamıştı. Sebebi sorulunca:

         - “Hâle bakın, devlet nice olmuş!.. Eskiden kimseye böyle bir hatt-ı Hümayun verilmezdi. Vaktiyle haçlı donanmasını perişan eden Piyale Paşaya böyle bir hatt-ı Hümayun gönderilerek vezirlik verilmedi. Biz ne yaptık ki; böyle bir rübeye lâyık olalım!. Cihan padişahının hatt-ı Hümayunu artık küçük hizmetlere mükâfat olmaya başladı. Devlet bu hâle mi düşecekti!” dedi.   

***

YAVUZ SULTAN SELİM

         Yavuz Selim, bir gün Nedimi Hasan Canla sarayın bahçesinde gezerken omuzları arasında acı hissetti. Hasan Can’a:

         - Omuzlarım arasında acı duyuyorum, diken olabilir mi? demiş, Hasan can:

         - Olabilir, izin verirseniz bakayım. Omuzları arasında, etrafı kızarmış bir çıban gördü.

         Yavuz, sıkılmasını emretti. Hasan Can:

         - Henüz çıban hamdır, sıkılması tehlikeli... Bir cerraha müracaat etmek lazım. Yavuz:

         - Bir sivilce için Cerraha müracaat edecek kadar biz çelebi miyiz? demiş ve bir gün hamamda çıbanı tellâka sıktırmıştı. Halbuki sivilce zannedilen şey, Şir’i pençe, öldürücü çıbandı Birden iltihaplanmış Padişahı rahatsız etmeye başlamıştı.

         Yavuz, Hasan Can’a:

         - Sözünü tutmadık, kendimizi helâk ettik demişdi.

         Yavuz bu halde, ikinci İran seferine hazırlık yapmak üzere İstanbul’dan Edirne’ye hareket etmişti. Çorlu ile Uğraş köyü arasında takati kesilmiş. Dünyayı bir padişaha çok, iki padişaha az gören Yavuz, Nedimine:

         - Hasan Can bu ne haldir? demiş,   O da, Sultanın yüzünde ölüm alâmetleri sezip:

         -Sultanım, artık Allah’la olacak zamandır, demişti. Yavuz:

         - Ya sen bizi bunca zaman kiminle bilirdin? sözüyle Nedimine sitem etmiş ve Yâ-sîn sûresini okumayı emretmişti. Beraber okudular ve ikinci defada: “Onlara, bağışlayan Rab tarafından selâm gelir” meâlindeki 58’inci âyete gelince, ruhunu Cenab- Hakk’a teslim etti. (Rh A.)

         Yavuz Selim, dinini, milletini ve vatanını seven yüce bir sultandı. 

* * *

TURGUT REİS’İN ŞEHÂDETİ

         Kanûnî Sultan Süleyman Turgut Reis’e:  “Trablusgarb’ı feth edersen, oraya vali ol” demişti. Fetihten sonra Murat paşa vali tâyin edilmişti. Turgut Reis, Edirne’ye kadar gitmiş, ve bir gün Padişahın atının dizginlerinden tutup:

         -Padişahım! Sizinle nasıl sözleşmiştik? Dedi. Kanûnî vezirine dönerek:

         -Turgut’um doğru söyler; kendisini vali tâyin ettim, demiştir. Turgut Reis, Traplus-garp’ta on bir sene valilik yapmıştır. 1565 senesinde Malta adası kuşatması sırasında kaleden atılan gülleler kayalara vurup taş parçası başına isabet etti. Leventler görüp mâneviyatları bozulmasın diye Mustafa Paşa onu çadırına götürdü. Turgut reis yarı ölü çadırında yatarken bütün vücûdu göz kesilmiş sanki! Gözleri, bir haber bekliyor ve bu haberi duymadan kapanacağından korkuyordu. Nihayet haber geldi. Koşarak çadıra giren Mustafa paşa heyecanla:

         - Paşam, müjde kale alındı, dedi. Turgut Reis’in gözleri gülümsedi:

         -  Allah’ım, ne büyüksün! Bana bunu da gösterdin, deyip hamd ederek ruhunu Allah’a teslim etti. Rh.A..

***

         İnsanı insan yapan, iman nûrudur. insanlıktan çıkaran da, ondan mahrum olmaktır.

***

YÜCE PADİŞAH KÂNÛNÎNİN  VEFATI

Kanuni Sultan Süleyman Hân sefer esnasında hastalandığı zaman hafızlar ordu içinde Kur’an okumağa ve zikir yapmağa devam ediyordu.

Sokullu Mehmet Paşa, Kânûnînin ölümünü haber verdi. Bu haber üzerine askerler hıçkıra hıçkıra ağlamaya başlamış ve oldukları yerde çakılıp kalmışlardı.

Aralarına giren Sokullu Paşa, hem ağlıyor, hem söylüyordu:

-“Kardeşlerim, yoldaşlarım! Hem yürüyelim hem de Kur’an okuyarak yüce ruhuna hediye edelim. Bunca yıl hizmet eyleyip, küfür diyarlarını İslâm diyarı yaptı. Oğlu muhterem şehzâde Selim Hân şu anda Belgrat’ta bizi beklemektedir...”

Ordu ise subayıyla, askerleriyle:

-“Derdimize derman Kur’an dır. Din ve İmânımız Kur’an’dır...” diyerek hem yürüyor hem de ağlıyorlardı...

Gönülleri dirilten Kur’an birliğinin değişmez dirliği bu!.. Böyle güç yenilmez..

Bugün baba-evlat arasında dahî şu ahenk mümkün olmuyor. Yüce İslâm ne güzel nizam!..                                

* * *

TÜRKLER ASLA MAĞLUP EDİLEMEZ

         Akka Kalesini kuşatan Napolyon, Mısır’daki muvaffakiyetlerinden ümitlenerek burayı da kolayca ele geçireceğini sanıyor, Cezzar Ahmet Paşaya, “teslim ol, ihtiyarsın ibâdete bak” diye mektup yazdı. Paşa, kâğıdı buruşturup attı ve: “Elhamdü lillâh 80 yaşındayım. Lâkin hâlâ elim kılıç tutar...” diye cevap verdi.

         Gece şehre meşaleler ışığı altında saldıran düşman askerleri ihtiyar paşayı  yalın kılıç askerin başında buldular.

         Akka’da, elli dört gün kan gövdeyi götürmüş, fakat Napolyon şehre girememişti. Napolyon son bir defa daha saldırdı. Bu saldıra da, korkunç bir şekilde püskürtüldü.

         Akka’da Müslümanlar tarafından unutamadığı bir hezimete uğratılan Napolyon söylemiş:

         - “İnsanları yükselten iki büyük meziyet var: Erkeğin cesur, kadının iffetli olması... Bu iki meziyetin yanında kadınla erkeği şereflendiren bir fazilet daha var: Îcabında her şeyini tereddüt etmeden feda ve vatan sevgisi...  Bu meziyet ve faziletler en büyük kahramanlığı, hayatın elemine, kederine karşı fütursuz kalmağı ve ağır hadiselere göğüs germeği gerektirir. İşte Türkler bu çeşit kahramanlardır. Türkler, belki öldürülebilir; fakat asla mağlup edilemezler.”  

***

ASÂLET ÖRNEĞİ

         Malazgirt savaşında Bizans ordusu feci mağlubiyete uğramakla kalmadı: “Sulh müzekkeresini ancak Rey şehrinde yaparım” diye gururlanan İmparatorunu da kurtaramadı.

         Diogenes’i İstanbul’da gören Şâdi isimli bir köle, onu yaralı halde yakalayıp gece vakti Sultanın çadırına götürdü.

         Ertesi sabah, biri mağlup, biri muzaffer iki hükümdar bir arada.

Alpaslan sorar:

         - Eğer sen beni esir etmiş olsaydın ne yapardın?

         - Seni sopa ile döve döve öldürürdüm.

         - Peki, şimdi benim ne yapacağımı sanıyorsun?

         - Ne yapacaksın? Ya öldürürsün, ya da şehir şehir dolaştırır teşhir edersin. Veya, hiç ümit etmiyorum amma, fidye ile bırakırsın.

         Diogenes’in aklının ucundan bile geçmeyen bir şey... Alpaslan gülerek:

         -Serbestsin. İstediğin an İstanbul’a gitmek için yola çıkabilirsin. Yanına muhafızlar da verilecektir.

         Diogenes duyduklarına inanamadı. Bu mertlik karşısında hüngür hüngür ağlayarak yere kapandı.

         Gerçi hürriyetine kavuşmuştu amma, Alpaslan’ın elinden, ülkesine dönünce, gözleri oyularak bir manastıra kapatılmıştı. Orada üzüntüsünden öldü.

                                      ***

BİR YİĞİDİN SÖZÜ “MİLLET SAĞ OLSUN”

Seddülbahir’de korkunç bir savaş başlamıştı. Karadan, denizden ve havadan yağan mermiler, Türk siperlerini, askerlerini ebediyete kavuşturan bir toprak yığını haline getirmişti.

         Bu sırada birinci bölük komutanına bir er çıkageldi. Askerin her tarafı kan içinde... Gözleri iman nûruyla parlayan, her halinde azim ve metanet görülen Edincik’li Mehmetçikti. Kumral bıyıkları henüz yeni terlemişti. Top mermisinin vurduğu ve ancak bir et parçasıyla tutmakta olan sol kolun bileğini sağ eliyle yakalamış, acı bir sesle:

          - Beyim, kes şu kolumu!   

         Diye yalvarıyordu. Bölük komutanı erin ısrarına dayanamadı, cebinden çıkardığı çakısıyla kolu tutmakta olan et parçasını kesti ve:

         - Hemşehrim anlıyorum, çok acı çekiyorsun; geçmiş olsun, dedi.

         Bu yiğit korkunç savaşın devam ettiği meydanda kahramanca dövüşen arkadaşlarına hasret ve hayranlıkla bakarak:

         - Zararı yok, millet sağ olsun, diyordu.

* * *

ALMAN PROF.

NAUMARK’IN İTİRAFLARI

         İstanbul Üniversitesi öğretim üyesi Alman asıllı Prof. Naumark ile bir kısım talebesi Boğaziçi’nde geziye çıkarlar. Talebele-rinden biri Prof. Naumark’a sorar:

         - Avrupalı bizi neden sevmez? Prof. Naumark:

         - Çok samimi olarak itiraf edeyim ki, Avrupalı, Türkleri sevmez ve sevmesi de mümkün değil. Asırlardır kilisenin Türk ve İslâm düşmanlığı, Hıristiyanların hücrelerine sinmiştir. Sebebine gelince:

         1- Müslüman olduğunuz için sevmezler. Ama faraza laik şöyle dursun, Hıristiyan olsanız da size düşman olarak bakmaya devam ederler.

         2- Sizler farkında değilsiniz ama, onlar şu gerçeğin farkındalar: Tarihten Türk çıkarılırsa tarih kalmaz. Osmanlı arşivi tam olarak ortaya çıksa, bugünkü tarihlerin yeniden yazılması icap eder.

         3- Avrupa’nın pazarı idiniz, şimdi Avrupa’yı pazar yapmaya başladınız.

         4- En az 400 yıl Avrupa’da sırtımızda ve  ensemizde at koşturdunuz.

         5- Selçuklular Anadolu’yu, Osmanlılar ise Orta Avrupa ve Balkanları Haçlı ordusuna mezar ettiler. Silâh ile yenemeyenler, sizleri kendilerine benzeterek hâkimiyet sağladılar.

         6- Selçuklu ve bilhassa Osmanlı, İslâmiyet uğruna her şeyini feda etmeseydi, İslâmiyet bugün belki sadece Hicaz’da varlığını devam ettirirdi. Kaldı ki, Vehhabiliği kuranlar da İngiliz Dominyon Bakanlığı’nın adamlarıdır. Batı her yerde İslâmiyet’i, sapık inançlara kanalize etti. Ama Osmanlı, Asr-ı Saâdet’i devam ettirdi.

         7- Kilise size kin kusmakta. Sebepleri yukarıdadır.

         8- Ben Türkiye’ye geldiğimde iki üniversiteniz vardı, Şimdi 19 üniversite var. (O tarih öyle idi. Şimdi çok daha fazla.)

         9- Sizler gerçek hüviyetinize döndüğü-nüz an, Avrupa’nın refahı ve medeniyeti yıkılır.

         10- Yine sizler, Avrupa’nın tarihî düşmanısınız ve dâima düşman olarak kalacaksınız.

         Almasını bilene ders ve ibretle dolu bir itirafnâme... Bakalım Batıcılarımız, Batı’ya kendilerini sevdirme şaklabanlıklarına daha ne kadar devam edecekler! 

***

YABANCI GÖZÜYLE

İSLÂMİYET VE HIRİSTİYANLIK

         Bütün dinleri inceleyen İngiliz bilim adamı Lord Dovenport, (Hz. Muhammed ve Kur’an-ı Kerim) adlı kitabında yazıyor:

         “İslâmiyet’in ahlâk üzerinde son derece titiz olması, Müslümanlığın az zamanda süratle yayılmasına sebep olmuştur. Müslümanlar, muharebede kılınca boyun eğmiş  olan başka din adamlarını, dâima af ile karşılamıştır. Juryo diyor ki: Müslümanların Hıristiyanlara karşı davranışı ile, papalığın ve kralların kendi dindaşlarına reva gördüğü muamele, aslâ kıyas edilemez. Misâl: 1572 senesi Ağustosun yirmi dördüncü günü, yani Sen Bartelemi yortu günü, Dokuzuncu Şarl ve Kraliçe Katerina’nın emri ile Paris ve civarında altmış bin Protestan öldürüldü. Sent Bartelemi, on iki havâriden biri olup, milâdî (71) senesinde, Ağustos ayında Hıristiyanlığı neşrederken Erzurum’da öldürülmüştü. Böyle nice işkencelerde dökülen Hıristiyan kanları, Müslümanların harp meydanlarında döktükleri Hıristiyan kanlarından kat kat fazladır. Yanlış sözlerin hiçbir vesikası yoktur. Papalığın, vahşet ve yamyamlık derecesine varan işkenceleri yanında, Müslümanlar, gayri Müslimlere karşı, ağzı süt kokan bir sübyan kadar yumuşak olmuştur.”   

***

OSMAN GAZİ’NİN VASİYETİ

         Ertuğrul Gazi’nin oğlu Osman Gazi 1326 senesinde Söğüt’te vefat etti. Oğlu Orhan Beye gönderdiği  vasiyetnâmesi:

         “Allahü Teâlâ’nın buyruğundan gayri iş işlemeyesin!.. Bilmediğini âlimlerden sorup anlayasın. İyice bilmeden bir işe başlamayasın. Sana itaat edenleri hoş tutasın! Ve askerine hediye ve ikramı eksik etmeyesin! Zâlim olma! Âlemi adâletle şenlendir! Cihadı terk etmeyerek beni şâd et! Âlimlere hürmet et ki devlet işleri nizam bulsun! Nerede bir ilim ehli duyarsan, ona hürmet ve yumuşaklık göster! Askerine ve malına gurur getirip mü’min-lerden uzaklaşma! Bizim mesleğimiz Allah yolu ve maksadımız İslâm dinini yaymaktır. Yoksa kuru kavga ve cihangirlik dâvâsı değil. Sana bunlar yaraşır. Dâima herkese ihsanda bulun. Memleket işlerini noksansız gör!” 

***

NEFSİN ESİRİ REZİL HÜKÜMDAR

 

Tarihler, meydanlarda kahramanca din ve vatan müdâfaasını unutup, saltanat sevdasına kapılmış gafillerin, memleketlerine ne yaman felâketler hazırladıklarına dâir misallerle doludur.

Bunlardan biri de Endülüs (İspanya) Arap devletinin son hükümdarı Abdullahi’s-Sağir’dir.

Abdullah, devletini tehdit eden dış tehlikeye aldırış etmemiş, Avrupa’nın bu yarımadasında İslâm hâkimiyeti her gün sarsılmakta olduğunu görmezden gelmişti.

Nihayet tehlike Gırnata’nın kapılarına dayanınca, ne yapacağını şaşırmış ve hayvani zevklerinin neye mal olduğunu anlamıştı.

Bütün kötülüklerini yiğitçe bir çarpışmada kanıyla temizlemeye de cesâret edemedi ve alçakça kaçmayı seçti.

Bir akşam üstü, anası ve maiyetiyle Gırnata’dan uzaklaşırken, şehri ebediyen kaybettiren bir yol dönemecinde başını çevirip bakmak arzusunu da yenemedi. Gördüğü manzara şu idi:

Terk edilmiş koca mâmûre, ışıkla altın, servetle debdebe kucaklaşmış ufka serilmiş yatıyordu.

Abdullahi’s-Sağîr gözyaşlarını tutamayıp ağlarken, yıllarca oğlunun şirretliğine set çekememiş olan vâlidesinin sözleri:

 -“Nesl-i Necip-i Arab’a lâyık olmadığın halde, vasıtamla bu şerefe ulaşan alçak! Sana oğlum demeye utanıyorum. Senin gibi hayırsız, nâmert evlat yerine keşke taş doğursaydım. “Ağla rezil ağla! Erkekçe vatanını müdafaa etmeyenlere kadınlar gibi ağlamak düşer...”

Livâ-yı Muhammedî altına fedâ-i can için toplanan yiğitlere yardım için aralarında bulunamaz mıydın? Defalarca dedelerin azatlısı olan din düşmanlarına galip gelemesen de vatanını onların şerrinden kurtaramaz mıydın? Lâkin sen, dünya ziynetlerine, şehvet ve sarayları düşünür, gece gündüz cariyelerle bahçelerde eğlenir, ağaçların meyvelere akseden gölgelerini seyreder safa sürerdin. Nefsin arzuları uğrunda, şan ve şerefi ayaklar altına aldın, geleceği düşünmedin hamiyetsiz alçak! Yüce ecdadın, sana, “Bıraktığımız Seyf-i şeref-i Muhammedi’yi ne yaptı? Gırnata ve Elbeyzâ saraylarını kime teslim ettin? Cesaret ve heybetleriyle hasımlarını daima mahv-u perişan eden bahâdırları, hangi düşman aleyhinde kullandın? Küheylan atlar ne oldu? derlerse ne cevap vereceksin? Câmi-î âyât-ı nusret olan ve Dîn-i Celîl-i İslâm’ı dâima yücelten yüzlerine cezâ gününde nasıl bakacaksın?”  

“Bıraktığınız kılıcı, emrime itaat etmeyen esirleri ve arzuma uymayan câriyeleri kesmekte kullanır, Gırnata, Elhamrâ ve Elbeyzâ saraylarının bahçelerinde rahatlıkla eğlenir, vatan muhafazasına ehemmiyet vermezdim. Ordularınızı, kendi arzularım için düşmanların elinde kurban ettim. Sizin gazada kullandığınız Arap atlarını, etraftan câriye getirmekte kullandım, diye mi cevap vereceksin?”

“Şu geniş vâdilere, bereketli ovalara, büyükler makamı olan saraylara, maârif kaynağı olan kütüphanelere, Arap kanıyla karışık akan çaylara, yeşil ovalara dön de bir daha bak! Ahfâd-ı Muhammedi’nin karargâhı olan El-hamra ve Gırnata alevler içinde! Senin alçaklığın alâmeti olarak kül olacak! Arab’ın büyükleriyle şereflenen Gırnata şehri, senin yüzünden harâp olup din düşmanlarına merkez olduğu için kıyâmet günü sana lânet edecek.”

“Kaç korkak, kaç! Artık Arap padişahının, vatanında hükmü kalmadı. Bundan sonra Afrika çöllerinde hayvan gibi dolaşacaksın. Git, son günlerini zillet ve alçaklık içinde geçir. Unutma ki, sâde bu rezâletle de kurtulamazsın. Âlem-i sükût olan mezarında da, “Bir milletin helâkine sebep olan, çaresizleri zulmen öldüren, Endülüs İslâm Hükûmeti’ni küffârın imhâsına terk eden, Gırnata’yı eliyle düşmana teslim eden alçak Ebû Abdullahis- Sagîr bu topraklar altındadır”, diye söylenen sözleri çürüyüp de toprağı kirleten parçaların işitecektir.” (Tarih Sohbetleri Cemal Kutay, C.1, S.135; Meşâhir’ün-Nisâ ve Düstûrü’l-Mücâhidin)

* * *

A.C.: “Cihad zor geldiği halde üzerlerinize farz kılındı. Zor gördüğünüz şey bazen sizin için iyi olur. Sevdiğiniz şey bazen sizin için kötüdür. (İyiyi, kötüyü) Allah bilir, siz bilemezsiniz.”(Bakara, 216)

Bu âyet-i kerime Mü’minler üzerine düşmanlarıyla cihadın farz olduğunu bildirmektedir. Çünkü, din, memleket ve mukaddesat ancak cihatla korunur.

Nefsi ve malı telef etmeden cihadı terk etmek insana tatlı görünse de, neticesi acıdır. Vücûda giren hastalık tedavi edilmezse, bedene zarar verir, memleket de korunmazsa, işgal edilir, felâket olur.

* * *

Amr ibni Âs R.A. anlatıyor:

-Ordumuzla İskenderiye civarında konaklamıştım. Oranın vâlisi görüşmek istemiş. Kabul ettim ve bir tercümanla yanına gittim.

Vali:

-“Siz kimlersiniz?” dedi.

-“Araplarız, çöl ehli ve Beytullah sakinleriyiz . Arazimiz az, geçimimiz dardı. Bu yüzden birbirimize  saldırırdık. Çok sıkıntılı bir hayatımız vardı. Nihâyet Allahü Teâlâ içimizden bir peygamber gönderdi. O, bize hakikati anlattı. Fakat biz ona kızdık, kendisini yalanladık. Medineliler ona sahip çıktılar. O’da Medine’ye hicret etti. Kendisine savaş açtık, bizi hezimete uğrattı. Sonra komşu memleketlerle savaştı ve onları idâresi altına aldı.

Eğer; İslâm askeri sizin bu kadar servet ve saâdet içinde yaşadığınızı bilseler, buralara kadar gelir, size ortak olurlar.” Dedim.

Vâli güldü ve:

-“Çok doğru söyledin. Bize de peygam-berler hak dini getirmişlerdi. Onlara uymuştuk. Sonra hevâ ve heveslerine uyan krallar çıktı. Peygamber emirlerini terk edip bizi kendi keyiflerine göre idâre ettiler.

Eğer Peygamberinizin emirlerine itâat ederseniz, hiçbir düşman kuvveti sizi yenemez. Şayet bizler gibi Peygamberinizin emirlerini terk eder, hevâ-i nefsinize uyarsanız, Allah da yardımını üzerinizden kaldırır, sizinle bizi baş başa bırakır... Şu halde bizden daha kuvvetli olmadığınızı da takdir edersiniz.” Dedi. (Hayatü’s-Sahabe S.2107-2108)

* * *

Ebû İshak R.A. anlatıyor:

Rasûlullah’ın Eshâb-ı karşısında yenile-rek Antakya’ya dönen Rum askerine Herak-liyus şöyle dedi:

-“Yazıklar olsun size! Savaştığınız kişilerde sizin gibi insan değil mi?”

-“Evet” dediler. Bunun üzerine, O:

-“Siz mi çoktunuz, onlar mı?”

-“Bütün cephelerde biz onlardan çoktuk” dediler.

-“Öyle ise niçin yenildiniz”.

İleri gelenlerden yaşlı bir adam:

-“Onlar geceleri ibâdetle, gündüzleri oruçla geçiriyorlar, sözlerini yerine getiriyorlar, iyiliği emredip, kötülükten sakındırıyorlar.

Biz ise; şarap içiyor, zina ediyor, haram yiyoruz. Sözlerimize sâdık değiliz. Gasp ediyoruz, zulmediyoruz, kötülükleri emrediyoruz, Allah’ın rızâsını kazandıracak iyilikleri yasaklıyoruz yeryüzünde fesat çıkarıyoruz. Bu halde yenilmemek mümkün mü?”...  

Bunun üzerine Herakliyus:

-“Doğru söyledin”, demiştir...

 

İbn-i Rufeyl R.A. anlatıyor:

*Kadîsiye savaşında meşhur Acem kumandanı Rüstem, Necef’e gelince İslâm ordusu içine bir casus gönderdi. Casus döndüğünde Rüstem’e şunları anlattı:

-“Aralarında bir gece kaldım. Hiç kimsenin bir şey yediğini görmedim. Sâdece akşam olunca, yatarken ve erken kalkınca misvak kullanıyorlar...

* * *

Rüstem kaleyi geçip, atik denilen yere ulaştığında müezzinin sabah ezanı okuduğunu, sonra da Müslümanların namaz için kalktığını görmüştü:

-“Atlarınıza binin” diye bağırdı.

-“Niçin dediler.

Rüstem:

-“Görmüyor musunuz? Müslümanlara talimat verildi, harekete geçtiler,” dedi.

Casus:

-“Hayır onlar namaza hazırlanıyorlar” dediyse de Rüstem:

Şafak vakti gâibden gelen bir sesten Ömer’in Arablara talimat verdiğini duydum”, dedi.

Hz. Sa’d köprüyü gecen askerlerine imam olup namazı kıldırdığı sırada Rüstem:

-“Ömer beni mahvetti.” Diye sızlanıyordu. (Hayatü’s-Sahabe S.2110)

Zehrâ el-Kureyşî R.A. anlatıyor:

Kostantiniyye’ye sefere çıkmış Müslümanların elinde esir olan bir Rum da kaçarak Herakliyus’un yanına gelmişti. Herakliyus O’na:

-“Bana Müslümanlardan haber ver.” Dedi.

Adam:

-“Sana onları gözlerinle görüyor gibi anlatacağım” dedi ve söze başladı:

-“Onlar gündüzleri at üzerindedir, geceleri ib-“Onlar gündüzleri at üzerindedir, geceleri ibâdet ederler. Yollarda kimin bir şeyini yeseler parasını verirler. Hiç bir yere selâmsız girmezler. Düşmanlarını yeninceye kadar yerlerinden ayrılmazlar”.

Bunu duyan Herakliyus:

-“Eğer doğru söylüyorsan, yakın bir zamanda şu bastığım yerlere onlar sahip olacaklar” dedi.

* * *

ÇİN KRALINDAN TAVSİYE

*İran Şahı Yezdecerd, Çin Kıralı’na mektup yazıp Müslümanlara karşı kendisin-den yardım istemişti. Çin Kıralı gelen elçiye:    

-“Sizi memleketinizden çıkaran bu insanlardan bana bahset. Onların az, sizin çok olduğunuzu söylüyorsun. Böyle az bir kuvvetin sizin gibi büyük kuvveti yenmesi onlarda hayır sizde şer olduğuna delâlet eder.” dedi ve sordu:

-“Onlar sözlerinde duruyorlar mı?”

-“Evet.”

-“Savaşa başlamadan önce size ne teklif ediyorlar?”

-“Bizden üç şeyden birini istiyorlar:

-“Ya dinlerine gireceğiz ki, bize kendilerine yapılan muâmeleyi yapacaklar. Ya cizye vereceğiz ki, bizi düşmanlarımıza karşı koruyacaklar. Veya savaşacaklar.”

-“Kumandanlarına itâatleri nasıl?”

-“Bir milletin mürşidine en itâatlisi gibi...”

-“Neleri helâl, neleri haram sayıyorlar?”

Elçi bunları izah ettikten sonra:

-“Kendilerine helâl olanı haram, haram olanı helâl kılıyorlar mı?” dedi.

-“Hayır”, cevabı alınca, Çin kıralı:

-“Bir millet haramı helâl, helâli haram kılmadıkça, asla mağlup olmaz”, dedi ve kıyafetlerinden haber vermesini istedi. Bu mâlumatı da aldıktan sonra:

-“Binekleri nasıldır?” diye sordu.

Elçi:

-“Arapların atlarına biniyorlar”, deyince Kral:

-“Bu atlar ne güzel kalelerdir”, dedi.

-“Develeri ağır yüklerle uzun mesafeler kat ediyor”, deyince;

-“Bunlar boynu uzun hayvanların sıfatıdır” dedi ve Çin Kralı Yezdecürd’e şu mektubu yazdı:

“Sana bir ucu Çin’de bir ucu Merv’de olan bir ordu göndermeme hiçbir mâni yoktur. Bunu da yapmam gerekir. Fakat elçinizin bana anlattığı bu millet, dağları yerinden sökmek isterse söker. Onlar bu hal üzere yaşarlarsa emir verildiğinde beni dahi yerimden oynatırlar. O halde onları razı et, anlaş ve onlar sana dokunmadıkça sen de onlara asla dokunma!”. (Hayatü’s-Sahabe S. 2111-2112)



[1](Ruhbâniyet: Uzlete çekilip sırf ibâdetle uğraşmaktır.)

.

 

 

İnsanoğlu, dünyada hürriyet içinde yaşayabilmek için, cemiyet hâlinde olmak, devlet kurmak ve bir devlet reisi bulundurmak gibi hususlara muhtaçtır. Cemiyette birlik ve huzurun devamı için de, dış ve iç düşmanlardan korunmak için zamana uygun, tâlimli ordular teşkil etmek lâzımdır.

İnsan, yaratılış itibarıyla, birbirlerinden menfaat temin etmek veya diğerlerinin zararlarından kurtulmak  düşüncesinden hâlî değildir. Bilhassa bugün hakim olan durum budur.

Harplerde muvaffakiyetin sırrı; ordunun, Allah ve Resûlüne hakkıyla inanmış; din, devlet, vatan ve millet uğruna can fedâ edecek cesâret iman ve celâdet sâhibi askerden teşekkül etmiş olmasıdır.

İmam-ı Rabbânî K.S., muhâripleri; kazâ ve duâ askeri diye ikiye ayırmış; harp edene onun asker, duâ askerine, onun yalvarmasına bağlamış; “Kaza askeri cesetse, duâ askeri ruhtur. Ruhsuz ceset muzaffer olamaz” buyurmuştur.

İnancı olmayan askerin mücâdelesi, mal ve memleket kaygısındandır ki, dâima dünyadan ayrılma endişesi içindedir. İmanlı asker ise, vâ’d-i ilâhî olan cennet ve ebedî saâdet için şevkle mücâdele eder.

Günde beş vakit “İyyâke na’büdü ve iyyâke nesteîn: Ancak sana ibâdet ederiz ve yalnız senden yardım dileriz” (Fâtiha; 5) diye, âlemlerin Rabb’inden yardım dileyen ve “İsteyin, vereyim” buyuran Allah’ın inâyetine güvenen müminlerle, yalnız kuru dünya sebeplerine güvenenler bir olur mu?

Hakka hizmet yolunda olan mücâhitler, kalemleriyle, kelâmlarıyla ve diğer vasıtalarla kükremeden zafer elde edilmez.

Yiğit kılıcı din gayretiyle parlamadan, mücâdelenin neticesi isteğe uygun olmaz.

Hakk’a teslim olup tevekkül eden asker, hazarda ve seferde arzularına ulaşmak için tam bir azim ve gayret içindedir. O, harp meydanında şimşek gibi parlayan iman nûruyla düşman üzerine yürür; din ve devlet uğruna şehit veya gâzi olmak arzusuyla çarpışır ve o uğurda ölmeyi ganîmet bilir.

Zirâ, din ve diyânet, metânet ve izzete; onun aksi ise zillete götürür. Bu sebeple imanlı ordular az kuvvetle çok düşmana galip gelmişler.

Yermük harbinde, adetleri iki yüz kırk bine ulaşan Rum ordusunu, sayıları kırk altı bini geçmeyen bir ordu mağlûb etmiştir ve Hz. Fârûk’un hilâfeti zamanında vâkî olan Kadisiye harbinde, az bir asker yüz binlik İran ordusunu nasıl hezîmete uğrattığını beyandan sonra, asırlar boyu Türk târihini süsleyen ve sayılara sığmayan Türk ve Osmanlı zaferleri, kokusu henüz gönüllerden silinmeyen Mehmetçiğin şanlı Kunûri savaşı ve dünkü Kıbrıs hârikası... Hepsi bu hakîkatin şânına şâhittir.

Arap emirlerinden meşhur Utbe b. Nâfî kumandasındaki İslâm ordusu, batıda Tunus ve diğer bazı memleketleri fethedip Atlas Okyanusu’na vardığında okyanusa atını sürüp gönül âleminde kaynayan din gayretiyle:

         “İlâhî! Eğer şu deniz mânî olmasaydı, İsm-i Celâl’ini daha ileri götürürdüm” diye kükremiştir.

Kıyâmet gününü andıran Arâke muharebesinden sonra koca Endülüs kıtası iki sene içinde istîlâ edildi. İslâm ordusunun bu kat’i zaferinden sonra Hıristiyan âlemi papazların huzurunda yemin ederek, İslâmiyet’i yok etmek için yanardağlar gibi ateş püskürmelerine rağmen Sûriye civarında yeniden hezîmete uğramış, helâk olmuştur.

Hülâsa: Bir kaç asır zarfında Avrupa, Asya ve Afrika’da nice beldelerin zapt edilmesiyle  İslâm padişahının cihan hükümdarı hâline gelmesi, iman nûruyla eşi bulunmayan şanlı yiğitler yetiştirmesinden gayri ne olabilir?..

SİLÂHIN EHEMMİYETİ

 

Kur’an-ı Kerîm ve hadîs-i şeriflerde beyan buyurulduğu üzere zamana uygun silâh ve her çeşit harp levazımı ve onu kullanacak askerin yetiştirilmesi şarttır.

Mûcize olarak, en tesirli silâhın mutlak “Atmak” olduğu Resûlüllah S.A.V. tarafından beyan buyurulmuştur.

İmam-ı Rabbânî K.S. Mektûbât’ında: “Âhir zamanda en tesirli silâh; lisân, kalem ve kelâmdır.” Demiştir.

 

SİLÂH TÂLİMİ

H.Ş.: “Âdemoğluna Şu Üç Şeyden Gayri Bütün Oyunlar Haramdır:

1. Muharebe için tâlim etmek.

2. Hanımıyla lâtîfeleşmek.

3. Ok atmak, silâh atıcılık tâlimi yapmak.”

H.Ş.: “Ok atınız, ata bininiz. Lâkin ok atmanız, bana, ata binmenizden daha sevimlidir.

Her çeşit silâh ve vasıtayı kullanmak emredilmiştir.

SİLÂH TEDÂRİK VE MUHAFAZAS ETMEK

Tebük harbinden tam zaferle dönen İslâm askerleri çoğu “Artık bundan sonra savaş olmaz” diyerek silâhlarını elden çıkardılar veya imhâ ettiler. Bunu işiten Server-i Kâinât S.A.V. Efendimiz:

Îsâ zuhur edinceye kadar cihadı terk etmeyiniz” kezâ:

Deccal zuhur edinceye kadar ümmetimden, hak üzere cihada devam eden bir cemâat eksik olmayacaktır” buyurmuştur.

 

CİHADIN FARZ OLMASI

Müşriklerin, Müslümanlara yaptıkları akıl almaz zulüm ve işkenceler karşısında, hicretin ikinci senesi Resûlüllah S.A.V.’e cihad için izin verildi; Allahü Teâlâ’nın kitabında vâ’d buyurduğu yardım hükmü bildirildi.

Resûlüllah S.A.V. ile bazı sahâbelerin umre yapmalarına müşriklerin mâni olmaları üzerine, yapılan anlaşmada, Müslümanların gelecek sene hac etmesi için, müşriklerin Mekke-i Mükerreme’yi üç gün boşaltmaları hükme bağlanmıştı. Ancak onlar bu şarta uymadıklarından:

 “(Ey Muhammed ümmeti!) “Sizinle harp edenlerle, siz de Allah yolunda (Dîn-i Celîl-i İslâm uğrunda) harp edin. Sakın haddi aşmayın (onlar harbe başlamadan siz başlamayın). Zirâ Allah  haddi aşanları sevmez.” (Bakara, 190) âyet-i celîlesi

Diğer âyet-i celîlede “Sakın kâfirlere boyun eğme ve bununla (Kur'an-ı Kerîm ile) onlarla var gücünle cihad et!” (Furkan, 52) 

Yine âyet-i celîlelerde: “(Ey Resûlüm!) Allah yolunda savaş. Sen ancak kendinden sorumlusun. Müminleri de (savaşa) teşvik et. Umulur ki Allah kâfirlerin kuvvetini kırar (müminlere zarar vermesine mâni olur). Allah’ın kuvveti daha şiddetli ve azabı daha çetindir.” (Nisâ, 84) 

“(Ey müminler! Düşmanlarınız) size savaş açarlarsa, siz de onları katledin.” (Bakar, 191)  

Müşriklerle toplu olarak harp edin. Onların sizinle toplu olarak harp ettikleri gibi...” (Tevbe, 36)

“(Ey müminler!) Allah yolunda harp ediniz ve biliniz ki Allah (her şeyi) işiten ve bilendir. (Harbi kabul edenlerle, harbe muhalif olanların sözlerini işitir ve bilir.)” (Bakara, 244)   

Kâfirlerle mücâdele, Müslümanlara farz-ı kifâye; düşmana karşı çıkan askerlere farz-ı ayındır.

H.Ş.: “Müminler ne zaman dünyaya meyledip de din gayreti durursa, düşmanları galip, kendileri mağlûp olur.”

İman gayreti ve o günün imkânlarıyla küfre karşı mücâdele vermenin kerâmeti, kitaplara sığmaz. Bu işin idrâkinde olan, iki cihanda azizlerden olur...

 

CİHADIN ÜSTÜNLÜĞÜ

H.Ş.: “Cennet kılıçların gölgesi altındadır.”

H.Ş.: “Din ve vatan müdâfaası uğrunda cihad etmeden veya bunu arzu etmeden ölen,nifaktan bir şûbe üzerine ölmüştür.”

H.Ş.: En üztün amel, Allah yolunda cihattır.”

H.Ş.: “Cihad kıyâmete kadar devam eder.” Yâni, tecâvüz eden düşmana karşı koyup şerrini def etmek kıyamet saatine kadar devam edecektir.

İmam-ı Rabbânî K.S.: “İslâm’ın zaafa düştüğü zamanda dinden bir kelime anlatmak, hazineler harcayarak yemek yedirmeden kat kat üstündür. Bu büyük cihada ihlâsla devam ederken ölen şehit, hayattakiler de gâzidir.” buyurdu.

Hz. Ali R.A.’den nakledilen bir hadîs-i şerifte:

“Bir millet hak için harbe niyetlenince, Cenâb-ı Hak onların cehennemden kurtulmalarına berat verir. sefere hazırlandıklarında meleklerine “Kullarım benim yolumda harbe hazırlanıyorlar.” Diye onlardan razı olduğunun beyan buyurur. Çoluk çocuğuna vedâ ederken, evlerinin duvarları dahi onlara hayır duâ eder. Yılan, derisinden nasıl çıkarsa, cümlesi günahlarından öyle çıkar.harp sırasında melekler onlara zafer için duâ ederler ve onların muhafazası için vazife alırlar. Arş’ın altında bir melek “Cennet , kılıçların gölgesi altındadır” diye nidâ eder” buyurulmuştur.

 

ŞECÂAT- KAHRAMANLIK

Şecâat: fazîletin özü ve temelidir.

Şecâat: sabır ve nefs kuvvetidir.

Şecâat; namusun kıymetini hayattan üstün tutmaktır.

Şecâat Hakkında Hadîs-i şerifler:

–“Allah şecî olanları sever, velev ki bir yılanın öldürülmesinde gösterilmiş olsa dahî...”

–“Şecâat, insanlara mahsus bir sıfattır ki,güzel ahlaktan olup, korkaklıkla aşırı gazaplı olma hâlinin ortasında bir haldir.” Ve: “İşlerin hayırlısı, orta hallisidir” hadîs-i şerifine uygundur.

Büyükler buyurmuşlar:

“Ölüme hazır olun ki, hayatı umduğunuzdan âlâ bulasınız.”

Eshâb-ı Kiramdan Halid bin Velid Hz.’ne Resûlüllah, “Allah’ın kılıcı”, bazen de “Resûlüllah’ın kılıcı” buyurmuştur. Şecâati, dillere destan... Asrımızda dahî ismi tâzimle anılan bir zât-ı âlîşân!...

Yermük harbinde elinde yedi kılıç kırılmış, yalnız bir yemen palası kalmıştı. Şanlı hayatı, Allah düşmanlarıyla harp etmekle geçen, yiğitler kafilesinin serdarı... Vefatı sırasında: “Vücûdumda ok ve kılıç değmeyen bir karış yer kalmadı yine de yatağımda vefat ediyorum. Ölümden korkanların gözleri uyumasın” buyurmuştur.

Arap meliklerinden birine,. Devlet erkânı:

–“Eğer harpte hezîmet vâkî olursa, zât-ı devletinizi nerede arayalım?” diye sordukla-rında:

–“Eğer firar edersem, bana mânî olmayan Allah’ın rahmetinden mahrum olsun. Eğer düşman galip gelirse, beni düşman atlarının ayakları altında arayın”... demiştir.

Büyükler buyurmuş: “Şecâat, gönül kuvvetidir. Kol kuvveti ona bağlıdır...”

Kıtalar zapteden İskender-i Zülkarneyn, sefere çıkarken bir hakîmden sordu:

–“Bu yolda dost ve düşmanla nasıl bir muâmele münâsiptir?”

Cevap:

–“Muharebeye mecbur olunca, on şarta uymalısın:

1. Harpten maksadın hayra hizmet, Hakk’ın rızasını kazanmak, zulüm ve fesadı def etmek olsun.

2. Fetih ve yardımı Allahü Teâlâ’dan bekle. Hayır ve sadakalarınla Allah’ın kullarını memnun et. Züht ve salâh sahiplerinin (âbitlerin, iyi insanların) duâlarını al.

3. Haramdan uzak ol. Düşmanın durumunu iyi anlamaya çalış...

4. Askerin, diliyle kalbi bir olsun. Kumandanından şikâyeti olmasın. Bu; zaferin temelidir.

5. Ordu mensuplarına güzel vaatlerde bulun, gönüllerini hoşnut eyle.

6. Harbi çıkaran, ilk başlayan sen olma.

7. Cesur, bahadır ve harp hilelerini bilen kimseleri başa geçir, kumandan yap.

8. Muharebede başarı gösterenleri, görmezlikten gelme. Onlara münâsip şekilde mükâfat ver. Bu hal, diğerlerine gayret verir.

9. Düşmanı küçük görüp de gaflete düşme. Nice harplarda galibiyet görülmüşken, bu yüzden mağlûp ve münhezim olmuştur.

10. Düşman askeri mağlûp olup da firara yüz tutunca, durum zarûrî değilse, tâkip etme. zirâ düşman yeniden muharebeye girişirse, netice hiç belli olmaz. Her hâl ü kârda çeşitli tedbirlerle hasmı düşmanlığından vazgeçirmeye ve harp meydanından uzaklaştırmaya çalış. Eğer harp mecbûriyeti hâsıl olursa, bütün gayretini kullan. Mukavemet mümkün olmazsa, ihtiyatlı hareket et. Akıllı ve becerikli casuslar kullan. Sınırlarda setler inşa et. kalelerini tahkim et. istihkâmlarını kavî yap. Mal ve zahîreyi çoğalt. Askere ehemmiyet ver ve çeşitli hile yolları ara. Bütün gayretinle çalış. Düşman sulh isterse, aslâ inat etme. Çünkü sulhta salâh vardır.”

İskender, bu hikmetli sözleri ömür boyu kendisine rehber edip dünyanın dörtte birini fethetmiştir.

***

Kumandanın cesur olması şarttır.

Cesur olmayan kumandan fırsatları kaçırır, askere zaaf verir. aşırı cesaret sahibi olmak da makbul değildir. Vakti gelmeden askeri ateş sahasına sokar ve iyi netice alamaz.

Hz. Ömer R.A., aşırı derecede cesârete sahip olan Berâ b. Mâlik hakkında: “Onu bir birliğin başına getirmeyin, zira askeri büyük tehlikeye atması muhtemel,” demiştir.

***

Büyükler ittifakla: Kumandanda şu on güzel huylar bulunmalı demişler:

1. Horoz gibi cesur,

2. Tavuk gibi şefkatli,

3. Aslan gibi yürekli,

4. Kurt gibi saldırgan,

5. Domuz gibi hücum eden,

6. Yaralandığında köpek gibi sabırlı,

7. Turna gibi hassas, araştıran,

8. Tilki gibi hilekâr. Karga gibi tedbirli,

9. Porsuk gibi tahammüllü olmalıdır.

***

Acem âlimleri: “Bin aslana bir tilkiyi baş etmekten, bin tilkiye bir aslanı baş etmek evlâdır” demişler.

 

 

FEDÂKÂRLIK

Târihi şanlı sayfalarla süsleyen Müslüman yiğitlerin fedâkârlığı sayamakla bitmiz. Bunlardan bir nebze bahsedeli:

İslâm ordusu kanije kalesini kuşatmış, Atılan gülleler kalede bir gedik açmıştı. Kefere, gediği kapatmak için esir bir Müslüman neferi gönderdi. Lâkin gönlünü iman nuru bürüyen olan Mehmetçik, gediğe doğru giderken, her nasılsa kapısı açık kalan barut deposunu görmüş, eline geçirdiği bir fitille orayı havaya uçurmuş ve üçbinin üstünde düşman askerini helâk edip iştiyakla beklediği şehitlik mertebesine nâil olmuştur. Kahramanlık örneği...

Kefere, daha sonra bu kaleyi teslim edecek... Ancak kale teslim edilinceye kadar Peçevili koca Sinan Çavuşun rehin verilmesini isterler. İslâm kumandanı, düşmanın sözünden dönüp Sinan çavuşa ihânet etme ihtimalinden dolayı razı olmaz. Lâkin serhat gazilerinden Koca Sinan Çavuş bu hâli işitir; Serdar’ın huzuruna varıp eteğini çekerek:

–“Paşa, paşa!... Yarın huzûr-i ilâhîde seni şikâyet ederim. Sana bir kaleyi veriyorlar da, bir ayağı çukurda olan ihtiyarı mı esirgiyorsun? Allah’tan kork, Resûlünden haya et!” der.

Bu manzara, Serdar ve maiyetin-dekilerin gözyaşlarına sebep olur. Kumandan:

–“Hakkın var baba: Gerekirse ben de rehin giderim. Haydi git, Allah yardımcın olsun” der.

***

 Arap ediplerinden Câhız: Cimrilik ve korkaklık iki tabiattır ki, Allahü Teâlâ’ya sû-i zandan ileri gelir” demiştir.

***

 

İSTİŞÂRE – DANIŞMA

Kumandan, muharebeden evvel ve her zor durumda akıllı insanlarla istişâre edip, alınan karara da kibretmeden uymalıdır. Cenâb-ı Hak Kitab-ı Kerîminde :

–“(Ey Resûlüm! Hakkında vahiy nâzil olmayan) işlerde (ashâbınla) istişâre et” buyurmuştur.

H.Ş.: “İstişâre ile olan işler emniyetlidir”

H.Ş.: “Meşveret eden cemâat, zarar görüp helâk olmadı.”

İstişârede büyük, küçük farksızdır. Bazen küçüklerden öyle sözler gelir ki, büyüklerde az bulunur.

Muharebede istişâre edilen kişi, şu sıfatlara sâhip olmalı:

1. Umûmî ahvali ((dünyanın ve devletlerin gidişâtını) iyi bilmeli.

2. Harp usullerinden anlamak.

3. Görüşleri sağlam ve kararlı.

4. Mümkünse harp görmüşlerden

5. Cesur ve kahraman olmalı.

6. Kendini beğenen kibirlilerden olmamalı.

7. Harbin mihnet ve meşakkatlerinden ürkmeyen kişilerden olmalı...

***

Gâzî Beyzâvî, istişârenin faydalarını sıralamış:

1. İstişârede fazilet, bereket ve hayır vardır.

2. Müslümanların gönüllerini hoşnut eder.

3. Muharebede ancak birlik hâlinde muvaffak olur.

***

Âlimler: “Akıldan kıymetli mal, cehâletten beter fakirlik ve meşveretten iyi yardımcı olmaz” demişler.

***

Hz. Ali R.A.: “Meşveretsiz kimsenin zararı, denizde bulunanın tehlikesinden fazladır” buyurdu.

***

Büyüklerden:

Rey, kahramanların şecâatinden evvel;tedbir, vukûâttan evvel; müşâvere de, vuruşmadan evvel lâzımdır.

***

FİRAR (Kaçmak)

Kur'an-ı Kerîm’de: “Kim (düşmanla karşılaşınca,) onlara arka çeviri(p kaça)rsa, muhakkak ki o, Allah’ın gazabını hak etmiş olarak döner. Onun yeri de cehennemdir...” (Enfal, 16) buyuruluyor.

A.C.: “Ey müminler! (muharebe meydanında) bir toplulukla karşılaştığınızda sebât edin ve Allah’ı anın ki, kurtuluşa eresiniz.” (Enfal, 45) 

A.C.: “Allah ve Resûlüne itâat edin, birbirinizle çekişmeyin; sonra korkuya kapılırsınız da kuvvetiniz gider. Bir de sabredin. çünkü Allah sabredenlerle beraberdir.” (Enfal, 26) 

***

İKİ MİSLİ DÜŞMAN ASKERİNE KARŞI

Sayıca bir misli fazla olan düşmandan firar etmek, küfürdür, isyandır. İslâm’ın bidâyetinde Cenâb-ı Hak İslâm askerine, on misli düşmana karşı sabır ve sebâtla emir buyurmuştur.

A.C.: “(Ey İslâm mücahitleri!) Sizden sabır ve sebât sahibi yirmi kişi bulunursa, ikiyüz (kâfir)e galip gelir.” (Enfal, 65) 

İslâmiyet genişleyip Müslümanlar çoğalınca, Cenâb-ı Hak şu âyet-i kerîmeyi göndermiş, üzerlerindeki mes’üliyeti azaltmıştır.

A.C.:  Şimdi Allahü Teâlâ yükünüzü hafifletti; sizde zayıflık olduğunu bildi. Bu itibarla sizden sabırlı yüz kişi bulunursa, ikiyüz (düşman askerin)e galip gelir. Sizden bin kişi olursa, Allah’ın izniyle ikibin (düşman askerin)e galip gelir.” (Enfal, 66) 

Âyet-i kerimelerin tefsirinde: “Düşmana karşı koymak için İslâm ordusunun elinde her türlü silâh ve âlet bulunması şarttır. Silâhsız asker, silâhlı düşmana karşı koyamaz. O zaman firar zarûri olur. karşı koymak ancak, düşmanın sahip olduğu silâhlara sahip olmakla mümkündür.”

Hatta tâkat getirilemeyecek düşman karşısında geri çekilmek, peygamberlerin sünnetindendir.

Silâhsız asker, düşman karşısında o anın icabına göre hareket eder.

Hadîs-i şerifte gelmiştir:

Sahâbenin hayırlısı dört kişidir. (Cıhâr-ı Yâr-ı Güzîn) Askerî birliğin hayırlısı döryüzdür. Techîzâtı tam ve birlik hâlinde bulunan onikibin askerin  de mağlûbiyeti azlıklarından değildir.

 

Kumandan ehliyetli olması şarttır.

Meşhur bahâdır Fazıl Ahmet Paşa:

İslâm ordusu mağlûp olmaz. Lâkin başında kumandan ister, haydut başı istemez.” Demiştir.

Kanije kalesi İslâm ordusu... Burası döryüzbin düşman askeri tarafından sarılmış... İçerde dokuzbin asker var... Kumandan, Tiryaki Hasan Paşa... Düşman ordusu kurmayları toplanmış, nasıl hareket edilmesi lâzım geldiğini görüşüyor. Kumanda heyetinden Zerrinoğlu isimli kişinin sözleri:

–Türk ordusu üzerimize gelecek olursa, perişan oluruz. Çünkü Türkler, iş kılıca dayanmadan kavgadan yüz çevirmezler. İş kılıca gelince de bizim aciz duruma düşeceğimiz âşikâr... İslâm’da bir erin oniki kişiye bedel olduğu inancı var; on iki askerimi bir Müslüman elinden kurtarmaya imkân bulamam. En mühimi de kale kumandanı Tiryaki Hasan Paşadır. Sihirbaz tilki, yirmi beş seneden beri serhat halkına kan kusturdu. İyi hallerine güvendiğimiz ruhbanlarımıza cinler çağırttık, yine de hilesine karşı duracak bir tedbir bulamadık. Hasan Paşa adama kale teslim etmez...!

***

MÜCÂHİTLER

H.Ş.: “Müminler sağlam binalar gibi içten ve dıştan birbirine bağlı ve yardımcıdır. Her hal ve kârda tek vücût halinde hareket ederler.”

Şir’at’ül-İslâm’da: “Allah yolunda harp edenler namaz safı gibi saf tutar; imama uyan cemâat gibi âmirine bağlanır, her emrini yerine getirirler” denilmiş.

Askerlikte en mühim vazife, kumandan kim olursa olsun ona tam mânâsıyla uyup aslâ işine karışmamaktır. (Cevde Paşa) 

***

ŞEHİTLİK ŞEREFİ

Bedir Muharebesi’nde şehit olanlar için, hakîkatten habersiz kimseler ah vah edip “Dünya nîmetlerine doymadan gitti” gibi sözleri üzerine âyet-i kerîme nazil olmuştur:

Allah yolunda can verenler için “Ölüler” demeyin! Bel ki onlar (bizim huzûr-i izzetimizde) diridirler. Lâkin siz  anlamaz-sınız.” (Bakara, 154) 

H.Ş.: “Allah rızası için, din ve devlet uğrunda, hudut boylarında ölenler, şehit rütbesine nâil olurlar.”

H.Ş.: Allah yolunda şehit olanların ilk damlayan kanı mukabilinde, bütün günahları af olunur. İkinci ve üçüncü damlaların düşmesiyle cennet hurileriyle nikâhlanırlar.”

H.Ş.: Harp meydanlarında hakaret gören şehit, soğuk su içmiş gibidir. Yaralansa, kanı yere düşmeden evvel Allahü Teâlâ huriler gönderip cennet nîmetleriyle müjde verir. yere düştüğünde “Allahü Teâlâ “Ey Temiz rûh! Bedeninden çık” diye itibar buyurur ve cennet nîmetleriyle müjdeler.”

H.Ş.: “Allahü Teâlâ şehitlerin âile ve çocukları için: «Ben Halîfeyim. Kim onları razı ederse, beni razı eder. Kim onları incitirse, beni incitir» buyurur.”

Mücahitler, şehitler ve âileleri Allah yanında en yüce itibar sahibi. Bunu bilmek yeter.

H.Ş.: “Şehitler yerlerinden kalkıp mahşer yerine giderken, peygamberler dahî onlara itibar için ayağa kalkarlar.”

H.Ş.: “Şehitler süslü tahtlarda oturur ve her biri âile efradına ve akraba-i taallûkatından nice kimselere şefâat ederler.”

Hz. Ömer R.A., Kâ’b Hazretlerinden, “Adn cennetinde peygamberler, sıddîklar, şehitler ve âdil imamlar bulunacak” hadîs-i şerifini işitince:

“Yâ Kâ’b! Peygamberlik Resûlüllah’da son buldu. Onun her sözünü tasdik ettim. Lâkin âdil bir imam olduğumu bilmiyorum. Bu sebeple şahâdet şerefine ermeyi diliyorum” buyurmuştur.

H.Ş.: “ Kabir azabından kurtuluş olmadığı halde şehitler kabir azabı görmeyecekler.”

Dini ve devleti korumak için silâh altında bulunup da cephede ve cephe gerisinde ölenler, hatta kazâra kendi silâhıyla veya arkadaşının silâhıyla ölmüş olsalar dahî, şehitlik rütbesine nâil olurlar.

Hendek Muharebesin’de Resûlüllah Efendimiz Eshâb-ı Güzîn’den seçtiği iki müfrezeyi iki ayrı tarafa göndermişti. Dönüşlerinde kaderin cilvesi, karanlıkta birbirleriyle karşılaştılar ve düşman zannıyla vuruştular. Nice sonra seslerinden durumu anlayıp vuruşmayı bıraktılar. Hâdise, Huzûr-i Risâlete arz edilence: “Yaralarınız Allah yolunda açılan yaralardır ve ecir alırsınız. Ölüler de şehit oldular” buyurmuştur.

H.Ş.: “Nefsim kudret elinde olan Allahü Teâlâ’ya yemin ederim ki, din uğrunda harp edip öldürülmeyi, sonra dirilip yine Allah yolunda öldürülmeyi, sonra yine dirilip Allah yolunda öldürülmeyi arzu ederim.”

Peygamberlik rütbesi, bütün rütbelerin âlâsı olduğu halde Efendimiz’in temennisi, şehitliğin şanını beyan içindir.

İslâm ordusu Uhud harbinden dönerken, Şehitlerin Serdarı Hz. Hamza R.A.’in kızı Fâtıma R.A. biraz hurma ve sütle babasını karşılamaya çıkmıştı. Gelenler arasında yiğitler kafilesinin öncüsünü göremeyince, Sıddîk-ı Ekber R.A.’den suâl etti. O da,  arkadakiler sormasını söyledi. sonra Fahr-i Cihan Efendimiz’e sordu:

–Pederim ne tarafta yâ Resûlallah? Efendimiz:

–Yâ Fâtıma, bundan sonra baban benim, buyurdular. Fâtıma çok üzüldü. Boynu bükük gözyaşı dökerken Efendimiz ve Ashab’ı da gözyaşlarını tutamadılar. O esnada Hz. Hamza insan şeklinde görünerek gaybî bir sesle:

–Yâ Resûlallah! Yetim kızım Fâtım’yı iltifatınızdan mahrum etmeyin, diye niyazda bulundu. Bu harika hale üzerine Efendimiz S.A.V.:

–Ey benim sevgili amcam! Gam çekme, Fâtıma’yı ben himayem altına aldım, buyurdu. Gâipten bir ses işitildi:

–Yâ Muhammed! madem ki sen Hamza’nın kerimesini himayene almayı kabullendin, ben de senin ümmetini rahmet deryama gark eyledim, buyurdu.

 

EMÎRE İTÂAT

Allah’ın Resûlü Dîn-i Celîl-i İslâm’ın inkişâfı için etrafa asker gönderirken mutlaka başlarına bir emir tâyin ederdi ve: “Emîre itâat, bana itâat; emîre isyan, bana isyandır ve  itâatin sevabı harp meydanında alınan sevaba müsâvidir buyurmuştur.

Kumandanın zafer kazanması, idâresi altındaki efradın tam itâatlerine bağlıdır.

Her ferdin kendi üstüne itâati, birliği temin eder. Galibiyete sebeptir. İkilik çıkarmak da hezimete hizmet etmek, dünya ve âhirette helâke düşmektir.

Hayber günü Hâtem’ül Enbiyâ S.A.V. vaktin icabı, askerlere, harbi bırakmalarını ilân ettiler. Fakat, bir cephenin kumandanı harbı bırakmayıp hücûma devam ederken öldürüldü. Resûlüllah S.A.V.:

–Emir verildikten önce mi, sonra mı öldürüldü? diye sordu. Emirden sonra öldürüldüğü bildirilmesi üzerine:

–“Emîrin emrine itâat etmeyene cennet haramdır” buyurdu. Kumandanın hatası gün gibi açık olmadıkça, mutlak itâat lâzımdır.

***

Emîre itâatinterki yüzünden hadsiz  hudutsuz ziyanlar meydana gelmiş, nice canlar ve emekler telef olmuştur.

Hicrî 1025 senesinde meşhur Hâfız Paşa, Bağdat’ı Acemlerden kurtarmaya memur edilmişti. Paşa şehri kuşattı, Acemleri şiddetli bir şekilde sıkıştırdı, vazifesini güzel yaptı. Şah Abbas Bağdat’ı teslime razı olmuştu. Lâkin ordu içinde bazı sıkıntılar bahane edilerek asker isyan etti. bir kısım birliklerin Musul’a doğru akın akın gittiklerini gören Acemler teslim olmaktan vazgeçtiler ve harcanan bunca emek, dökülen kanlar ve verilen canlar hebâ ve heder oldu.

***

Askere emîr olan kişi, şüphesiz son derece uyanık olup, çevrisiyle istişâre etmeli; askerine itibar edip, kendini sevdirmelidir.

Hz. Fârûk R.A. Rumlarla savaşmak üzere Şam tarafına hareket etmişti. Bu haber Rumlara ulaşınca İslâm ordusunu tahkik için Rum tarafından gelen câsuslar, Halîfe-i Âlî şân’ı Tur-i Sînâ’da güneşin altında olduğu halde, İslâm ordusunun istirahatta olduğunu görüp, durumu ordugâhlarına haber vermiş ve: “Bu gibi kumandanın askeriyle muharebe etmek ve zafer kazanmak ihtimalden uzak olup, onlardan gelecek telifi kabulden başka çare yoktur” demiştir.

***

Kumandan, maiyetiyle görüşürken dâime cesûr bulunup, korkaklık alâmeti göstermez... Korkaklık, yiğitlerin cesaretini kırar, harpte firara yol açar.

Düşman ordusu dörtyüzbin askerle Kaneje kalesini sıkıştırdığı vakit, kale kumandanı Tiryaki Hasın Paşa bütün kumandanlarını istişâre meclisine çağırıp “Erzakımız var, barutumuz var, ihtiyaca yeter. Askerimiz az ise de elhamdülillâh az askerimizle bütün Avrupa’ya karşı koymaktan çekinmeyiz. Fakat vazifemizdir, bir kere de serdara haber verelim. Benim haber edecek adamım var, kanunumuz üzere yeniçerilerden de adam seçilsin. Benim fikrim budur, siz bilirsiniz” sözleriyle kumandanlara cesaret verdiği tarihte bildirilmiştir.

***

CİHAD ARZUSU

H.Ş.: “Allah yolunda cihad ederken ayakları tozlanan kişiye cennet vacip olur” (Hz. Ebu Bekir R.A.) 

H.Ş.: “Allah yolunda gaza veya buna benzeyen hayırlı bir hizmet esnasında ayakları tozlanan insana cehennem ateşi değmez.” (Hz. Hasan R.A.) 

 

NÖBET BEKLEMEK

H.Ş.: “İki göze cehennem ateşi dokunmaz: Biri, Allah kokusuyla ağlayan; diğeri düşman karşısında nöbet tutup bekleyen gözdür.” (Tirmizî) 

Nöbet tutan asker son derece uyanık ve dikkatli olmalı, kendisi hayatını başkasına teslim edip uyuduğu gibi, başkasının hayatını da öylece muhafaza etmeli...

H.Ş.: “Allah yolunda nöbet tutup düşman gözleyerek mücahitleri bekleyen kimseye, her nefesine karşılık bir kırat sevap verilir. (Bir kırat, Uhud dağı kadardır.)

Birisi:

–“Yâ Resûlallah! Bir dağda mağaranın içinde ömrünün sonuna kadar ibâdetle meşgul olmak istiyorum” dedi.

Resûlüllah S.A.V.:

–“ Sizden birinin düşman karşısında az veya çok bulunması, âilesi ve çocukları içinde altmış sene namaz kılmasından hayırlıdır” buyurdu.

H.Ş.: “Bir saat düşman karşısında durmak, Hacer-i Esved yanında Kadir Gecesini ihyâ etmekten üstündür.” (Ebu Hüreyre R.A.’den)  

***

ZAFERE VESÎLE OLAN SEBEPLER

Harp meydanında galip veya mağlûp olmak ilâhî takdire tâbi bir iş ise de, zafer kazanmak için zahirî sebeplere tam sarılmakla harbi kazanmak da çok görülmüştür. Harpte galibiyet, asker ve silâhın çokluğuna ve bunları kullanan asker ve kumandanların iyi yetişmesine ve çeşitli hilelerle harekâtı iyi idâre etmeye bağlıdır. Düşman arasına fitne sokarak parçalamak da zafere sebeptir. Bununla beraber, asker ve silâhın çokluğuna rağmen, hezimete uğrayıp, mağlup olmak da vardır.

Allâme İbni Haldün diyor ki:

–“Silâh ve askerin çokluğu zafer kazanmaya müessir sebeplerdendir; bazı şahısların harplerde kazanmış olduklarız ve insanlar arasında yaygın bulunan şöhretleri de halkın kendileriyle muharebe etmekten çekinmelerine sebeptir.

Hakikaten bazı kumandanların, harpte talihi iyi gitmesi ve zafer kazanmakla meşhur olmaları, harp için, her ne tarafa hareket etseler az bir hücumla harbi kazanmalarına sebep olmuştur.

Hz. Ömer, Hz. Ali, Hâlid bin Velid, Ebu Ubeyde bin Cerrah Târık bin Ziyâd, Ukbe bin Nâfî, Musâ bin Nusayr (R.A.) ve Endülüs emirlerinden pek çoğu ile Sultan Selim, Sultan Süleyman, Sultan Murat, Tiryakı Hasan Paşa, Cezâyir’li Hayreddin Paşa ve Tarihleri şanlı sayfalarla süsleyen diğer kahramanlar, bunlardandır.

Her halde galibiyet ilâhi irade ve takdirde gizli olduğu, Cenâb-ı Hakk’ın bunu istediğine ihsan edeceği, nusret ve galibiyetin emr-i semâvî ile hâsıl olduğu bilinmelidir. İlâhî iradeyle, Efendimiz’in heybet ve celâli bir aylık mesâfede bulunan düşmanların kalplerine tesir eder, onları tâkatsiz bırakır, hezimete uğratırdı.

Şu halde zafer ve galebe, yalnız zâhirî sebeplere bağlanmaz. Zafer, gizli ve semâvî olup Rabb’in irâdesiyledir.

***

 

 

DUÂ

Resûlüllah Efendimiz bir yere asker gönderirken:

–“Kavga ve mücadele esnasında Allah’ın ismini anarak kendinizi teminat altına alın ve Allahü Teâlâ’dan imdat dileyin” buyurmuştur. (Habib bin Büreyde) 

Server-i Âlem Efendimiz:

–“Yâ Rabbî! Bizler ve düşmanlarımız senin kullarınız. Bizlerin ve onların irade ve ihtiyarımız senin kudret elindedir. Bizler hak dini muhafaza için muharebe ediyoruz. Onlar batılı korumak için çalışıyorlar. İlâhî! Onları Hezimete uğrat, bizlere zafer nasîp eyle” diye duada bulundular.

Hadîs-i şeriften anlaşılılan, mücahitler gaza sırasında dua ve niyaza devamla emir olunmuşlardır.

Bedir Harbi’nde düşmanın şiddet ve taarruzuna karşı, Allah’ın Resûlü:

–“İlâhî! Şu bir avuç İslâm askeri yok olursa, yeryüzünde zat-ı ulûhiyetine ibâdet edecek kimse kalmaz. Yâ Rabbî, Müslümanları muzaffer eyle” diye niyaz etti ve müminler zafer buldu.

***

Allah’ın kılıcı Halid b. Velid R.A. Rum Herakli’nin muazzam bir ordu ile İslâm milleti üzerine yürüdüğünde 40 bin mücahitle Yermük’e varıp düşmana karşı tertip aldı. Kendisi de Enfal Sûresini okumakla meşguldü. Ertesi gün müthiş bir muharebe başladı. Sekiz gün süren bu muharebede sanki dünya ile âhiret arasında bir cadde açıldı. Müslümanların mağlup olma alâmetlerini gören Hz. Halid R.A., Resûlüllah’ın sohbetiyle şereflenen 1000 kadar Eshâb-ı Kiram’ı bir araya topladı. Bunların yüz kadarı Bedir gazasında bulunmuştu. Hz. Halid R.A. onlara:

–“Ey Resûlüllah’ın Ashâbı! Benim sizden isteğim, muharebe etmeniz değildir. Bedir’de muharebe etmek şerefine erenleriniz var. cümleniz Cenâb-ı Hakk’a nusret ve fetih için dua  ve niyaz ediniz. Bugün kâr ve zarar günüdür. Umulur ki feryadımızı işiten Mevlâ, imdadımıza yetişir” dedi.

Düşmanla karşılaşınca, onlar bir tarafa çekilip naz ve niyazla meşgul oldular. Çok geçmeden Müslümanlara zafer müyesser oldu.

***

Eğri muharebesinde Sultan 3. Ahmet, kendi kumandasındaki İslâm askerlerinde bozgun başlayınca, şeyhülislâm Saadettin. Efendinin tavsiyesi üzerine, yanında bulundurduğu Hırka-i Saâdet’i giyip secdeye varmış, dua ve niyazda bulunmuş ve hezimet durmuş, bozgun düzelmiş, düşman bozulmuş, zafer müyesser olmuştur.

***

Sultanlardan biri bir âlime sorar:

–Ehl-i imana Allah ‘ın yardımı neler sayesindedir?

Alim:

–Namaz ve tevekkül sayesindedir, der. sultan da bu iki güzel hali âdet edinir.

Bu padişah bir gün düşman kuvvetlerinin ülkesine saldırdığını haber alır. Zâhirî tedbirleri tamamladıktan sonra, muharebeden evvel bir gece sabaha kadar secde, dua ve niyazla meşgul olur. Kuman-danlardan biri:

–Yarın düşmanla muharebe var. biraz istirahat etseniz, der.

Padişah:

–Bu gece ben vazifemi yapayım. Yarın Allahü Teâlâ’nın murat ettiği olacak. Zafer verecek de O, mânî olacak da O’dur, der.

Ertesi gün cenk Padişahın zaferiyle biter.

***

İlâhî hikmet icabı bu âlemde hadiseler, sebepleri sebep yapan bağlanmakla hasıl olur. her ne kadar Allahü Teâlâ sebepsiz yaratmaya kadir ise de, hükm-ü ilâhî, sebeplere teşebbüsle hasıl olur. İlâhî takdirin meydana gelmesi, bir çok sebeplere bağlı olup bunlardan biri de duâdır.

Tokluk, yemekle; çocuk, ehline yakın olmakla; buğday, tohumu toprağa ekmekle olduğu gibi, bazı haller de dua ile ihsan olunur. Dua, sebeplerin en kuvvetlisidir. Duadan daha değerle ve faydalı bir şey yoktur. Bu sebeple dinde kemâl sahibi olan Ashâb-ı Güzîn, duaya ve edeplerine çok ehemmiyet vermişler.

Hz. Ömer R.A. muharebede duaya devam eder, Allahü Teâlâ’dan yardım dilerdi ve:

–“Siz zafer kazanmayı askerin çokluğuyla sanmayın. Zafer ancak elleri kaldırıp dergâh-ı ulûhiyete açarak, Allahü Teâlâ’ya yalvarıp yardım dilemekle hasıl olur. ben yardım edilip edilmeyeceğini düşünmeden duâ etmeye devam ederim. Eğer dua etmek arzusu gönlüme gelirse, onu ilâhî ilham bilirim ve kabulünde şüphe etmem” buyururdu.

Kur'an-ı Kerîm’de: “Bana duâ edin, duânızı kabul edeyim.” (Mümin, 60) ve “Kullarım beni sana sorarlarsa, ben onlara yakının, duâlarını kabul ederim (Bakara, 186) buyurulmuştur.

Kul, zelil ve hakir olarak yalvarıp yakarmazsa, Allahü Teâlâ ona gazap eder ve onu her musîbete uğratır.

A.C.: “(Resûlüm!) deki: Duânız olmasa, Rabbim size ne diye değer versin, itibar etsin?” (Furkan, 77)  

Duanın belâyı geri çevirmesi, kaza-i ilâhîdendir. Dua, rahmet-i ilâhîyi çeker. Kalkanın, kılıç ve oku geri çevirdiği gibi, dua da belâyı reddeder.

Cemel vakasında, Hz. Ali R.A.’in askerlerine tavsiyesi:

–“Gözlerinizi yumun. Azı dişlerinizi sıkın. Allahü Teâlâ’nın isminden başka bir şey söylemeyin. Çünkü cenk ve kıtal zamanı çok konuşmak, korku ve gönül zayıflığına delalet eder.”

***

 

GURUR

Hazarda ve seferde kuvvet ve kudretle gururlanmak son derece kötü neticeler verir.

 

Şiir:

     Çok da mağrur olma kim meyhane-i ikbâlde,

Biz hezârân mest-i mağrurun humarın görmüşüz.

Mânâ: (Tâlih ve devlet meyhanesinde pek de mağrur olma! Biz gururdan mest olan binlerce insanın sersem olduğunu görmüşüz.)

Diğer hallerde olduğu gibi, muharebede gururlanmak da fenâ neticeye sebep olur. “Hasmın karınca ise de merdâne bil” demişler. Aklı olan hasmına karşı gururlanmaz. Allahü Teâlâ’nın inâyetine güvenir, aczini bilir ve tevekkül eder.

Şiir:

Kim ki mağrur olur kuvvetine fil gibi,

İntikamın zuafâ eyler ebâbil gibi.

Mânâ: (Fil gibi kuvvetine mağrur olandan, ebâbil kuşu gibi zayıflar intikam alır!

***

Mekke’nin fethinden sonra asi olan yalnız iki kabile kalmıştı. Bunlar etraftan taraftar bulup Müslümanlarla harp için Huneyn’de toplandılar. Yapılan keşifte, düşmanın az ve zayıf olduğu anlaşıldı. Ashâb’ın bir kısmı “Bugün askerimiz azlık sebebiyle mağlûp olmaz” dediler. Bu söz, Resûlüllah S.A.V.’e ulaşınca, Efendimiz müteessir oldu. Allahü Teâlâ bu ucup ve gurura razı olmadı ve Huneyn’de İslâm ordusu zor duruma düştü, hezîmete uğradı.

Ayet-i Kerimede: “Yemin olsun ki Allahü Teâlâ, birçok yerde (harp meydanlarında) ve Huneyn gününde size yardım etmişti. O zaman sayıca çokluğunuz size kendinizi beğendirmiş, fakat bu sizi hezimete uğramaktan kurtaramamıştı da, yeryüzü bütün genişliğine rağmen size dar gelmişti. Sonunda geri dönmüştünüz” (Tevbe, 25) buyuruldu.

Bu harpte, düşman hücum için pusudan kalkmıştı. İslâm ordusu arasında kargaşa olmuş, bir kısmı firar etmişti. Resûlüllah S.A.V.:

–“Nereye gidiyorsunuz ey insanlar! Ben peygamberim. Ben Abdulmuttalib’in oğlu Abdullah’ın oğluyum” diye nidâ buyurdu, bizzat düşmana hücum ederek harp meydanında celâdet göstermiştir.

Resûlüllah S.A.V.’in emriyle Hz. Abbas ve diğerleri firar edenleri çağırdılar. Hz. Abbas’ın sesini duyanlar dönüp geldiler. Harp yeniden kızıştı; meleklerin de yardımıyla, Allah Resûlünün ordusu mağlup iken galip geldiler.

 Kur'an-ı Kerîm’de:

–“(O hezimetten) sonra Allahü Teâlâ Resûlü ile müminler üzerine sükûnet (sebebi olan rahmet)ini indirdi ve sizin görmediğiniz askerler gönderdi de, kâfirlere azap etti (hezîmete uğrattı). İşte bu, kâfirlerin (dünyadaki) cezasıdır” (Tevbe, 26) buyuruldu.

***

Endülüs hükümdarı Sultan Yakup’a Kral Alfons’un mağrurâne yazmış olduğu bir mektup, cihanda emsâli az görülen Erake muharebesine ve mağrur Kral’ın hezimetine sebep olmuştur.

Kral Alfons’un mektubu:

–“Sen, millet-i İslâmiyenin emîri olduğun gibi, ben de millet-i mesîhiyenin emîriyim. Sizin içiniz, işiniz bozulmuş!.. ben kahr ü galebe ile diyarınızı, evlâd ü iyâlinizi yağma ederim. Sizden bir fert bizden on kişiyi öldürmek için Hak Teâlâ emir eyledi, derdiniz... İşte şimdi bizden biri sizden on kişiyi katledecektir. İşittim, bizim tarafa geçmek isterken vazgeçmişsin. Eğer benden özür dilersen kabul ederim. Sana yakışan budur! Haracı da fazla veresin! Değilse bir hücum ile seni harap ederim. Senin mülkünde hükmederim...vs.”

Mektuptaki hezeyanları dinledikten sonra Sultan Yakup, mektubun bir parçasına:

–“Elbette biz sana şanlı askerlerle geliriz ve askerle askerini karşılarız. Ve o zelil olan sizleri yine tam bir zillete düşürüp Hak Teâlâ’nın inâyetiyle ülkemizden def ederiz” diye yazıp elçiye verdi. 591 senesi Cemâziyelevvelin üçüncü günü, İspanyolların Errekos dedikleri mahallin civarında, Alfons’un ittifakına aldığı iki krallık askeriyle İslâm ordusu harp meydanında buluştu. Kılıçlar söyleşti. Dünya ile âhiret arasında bir cadde açıldı. Neticede İslâm askeri galip geldi. Mağrur Alfons 600 bin maktül vermek suretiyle mağlup ve maskara oldu. Kaçarak Erake kalesine sığınan 20 bin şövalye de esir edildi. Sultan Yakup “Af, zaferin zekâtıdır” hükmünce bir çoğunu bedelsiz olarak serbest bıraktı.

Gurur ve kibrin sonu böyle hezimete sebep olmuştur.

* * *

ASKERÎ NUTUK – HARP HUTBESİ

Seferde ve diğer zamanlarda askerin gayreti için yapılan konuşmaya “Askerî Nutuk” denir. İslâm âdeti üzere yapılan bu konuşmalırın asker üzerinde büyük tesiri görülmüştür.

Düşmanla mücadele için her tedbire baş vururken, kumandanın, askerin şevkini artıracak hutbeler okuması da sünnet ve gayret icabıdır. Zirâ bu tedbir seferde ve diğer zamanda umûmi âhengi temin eder.

Resûlüllah S.A.V.’in vefatı üzerine Arap milleti arasında dinden dönme ve isyan hâdiseleri üzerine Hz. Ebu Bekir R.A.’in tesirli hutbesi ve yerinde tedbiri cümleyi dize getirmiştir.

Hazret-i Peygamber’in  vefatı üzerine Sıddîk-ı Ekber Hazretleri’nin irat ettiği nutuk da, bu cümledendir. Müslümanlar düştükleri keder ve şaşkınlıktan bu hutbe ile sıyrılmışlardır.

Sıddîk-i Ekber R.A.’in mürtetlerle muharebe için Şam’a ve Irak’a gönderdiği İslâm askerlerine ve kabilelerine irat buyurduğu nutuklar herkesi fedâkarlığa sevk etmiş, şanlı zaferlere sebep olmuş, İslâmiyet kuvvet kazanmıştır.

***

Hz. Fârûk’un ve Hz. Murtazâ’nın bu hususta nice hutbeleri vardır. Hz. Ali R.A.’in hutbeleri bir kitap dolduracak kadar çoktur. Bu hutbeler, “Nehc’ül Belâğa = Belâğat Yolu”  isimli eserde bir araya getirilmiştir.

Nutuk söylemek, tesirli söz etmek gönüllere nüfuz edip, insanları harekete geçirdiğinden, İslâm’da bu hususa ehemmiyet verilmiş, sünnete uymak suretiyle dört büyük halife ve diğer İslâm emirleri ve melikleri de lüzumuna göre hutbe okumuşlardır.

Öyle ki, Haccac,  maiyetinde yalnız yetmiş kişiyle Irak’a vali olarak vardığında irad ettiği müthiş hutbenin tesiriyle, asileri dağıtmış, isyanı bastırmış ve uzun zamandan beri Emevîleri taciz eden Iraklıları yola getirmiş; kırk senedir Müslümanları taciz eden haricîleri susturmuştur.

İbnül-Es’as denilen haricînin tutuşturduğu fesat ateşi, Haccac’ın (Deyril-cima cim) isimli mevkide söylemiş olduğu hutbelerle sönmüştür.

İslâm’ın bidayetinden Abbasi devletinin son bulmasına kadar halifeler, emirler, bayramlarda, merasimlerde ve lüzum gördükçe umumi hallerin ıslahı ve millete mahsus işleri beyan ve ehemmiyetini izah için hutbeler okurlardı.

Harp ilânından kavganın sonuna kadar, muharebeye girmeden evvel veya harbe girmeye bir gün kala veya harbe girileeceği gün düşman askerinin görülmesinden sonra söylenen hutbeler daha müessir olur. Zira ehil bir hatibin sürûr ve yerine göre keder göstererek gözyaşlarıyla söylediği nutuk, gönüllerde hamiyet ve gayret duygularını harekete geçirir, düşmana karşı fedâkârâne hamle etmeğe sebep olur.

Hasılı, askeri muharebeye teşvik için ne icap ediyorsa o istikamette  vâ’d ve hitapta bulunmak çok tesirlidir.

***

Sıddîk-ı Ekber Hazretleri’nin, askeri cihada teşvik için söylediği nutuk:

“Ey insanlar! Cenâb-ı Hak cihadı Müslümanlara farz kıldı. Bundan kazanılan ecir ve sevap Allah katında pek büyüktür. şu halde niyetlerinizi hâlis edin. Rabb’inizin farzını edâya, Peygamberinizin sünnetini ifaya gayret ediniz ki, ya şehitlik şerefi, ya da gazilik rütbesine mazhar olasınız. Kim bu uğurda nefsini fedâ ve terk-i hayat ederse, taraf-ı ilâhîden büyük mükâfata nâil olur.

***

 Va’dolunan ilâhî nusreti duyurup geçmiş zaferleri hatırlatarak söylenen nutuk (Ebu Ubeyde b. Cerrah R.A.’den):

“Ey İslâm Cemâati! Allahü Teâlâ vadini ihsan edip, bir çok memleketlerde size yardım etti. kadrinizi yücelttikten sonra imtihan için güzel bir belâ ile ibtilâ eyledi. Bana haber verdiler, sizin de haberiniz olsun ki, Herakli, kâfir beldelerden yardım istemiş. Şimdi toplanıp geldiler. Çok zahîre ve silâh getirdiler. Muratları, İslâm nurunu söndürmektir. Muhtelif milletlerden topladıkları askeri, karşınıza çıkardılar. Fakat Cenâb-ı Hakk’ın inâyet ve yardımı sizinle beraberdir. Hiçbir zaman batıl çok değildir, ilâhî nusrete mazhar olan ehl-i hak da az değildir.

***

Gayret ve şecâati artırmak için, dünyanın fâni, âhiretin dâim oluşu ve va’d-olunan nusreti beyan etmek:

Ey İnsanlar! Bugün Anadolu’ya zafer sancağının girdiği gündür. Beraber bulunamayan kardeşleriniz size gıpta ederler. Biliniz ki dünya geçici, âhiret dâimîdir. Peygamberimiz S.A.V. “Cennet kılıçların gölgesi altındadır” buyurdu. kendi azlığınıza ve düşmanın çokluğuna bakmayınız.”

***

Beyt-i Mukaddes’e iki konak mesafede bulunan Muta mevkiinde Şerahbil bin Amir Gani tarafından Rasûlüllah S.A.V.’in bir elçisi şehit edilmişti. Bunun üzerine Rasûlüllah S.A.V. düşman üzerine üçbin kadar sahâbe sevk etmişti. Şerahbil bin Amir Gani, bunu işitince Rum Herakli’nden imdat diledi. Şam’a altı konak mesafede Mean kalesine vardıklarında Rum Herakli’nin çok sayıda askerle İslâm ordusunu beklediği öğrenildi. Bu durumu müzakere için, orada iki gece kalındı, düşmanın çokluğunu Fahr-i Âlem Efendimiz’e bildirip yardım bekleme hususları konuşulurken Abdullah bin Revâha bu karara karşı konuştu:

“Ey Müslümanlar! Şimdi nefsim hoş görülmeyen şu hâlin aksini düşünerek bana diyor ki:

–Allah’a kavuşmak şevkiyle evlerimizi ve beldemizi, evlât ve ayâlimizi terk edip şehitlik kastiyle bu tarafa gelmiştik... Arzuladığımız şehitlik rütbesi taktir aynasında yüz göstermişken canımızı muhafaza etmek sevdasıyla saâdete kavuşmaktan mahrum olmak, âşıklık şânına lâyık değildir. Hususiyle bizim düşmanla muharebe ve mukatele etmekten kastımız, dünya malı elde etmek değil; yalnız Dîn-i Mübîn’i takviyedir.

Şu halde bize lâzım olan, düşman üzerine bir cepheden hücum ederek ya zafer şerefine mazhar olmak veya şehitlik rütbesine nâil olup maksada kavuşmaktır” dedi.

Bu nutuk oradaki Müslümanları heyecanlandırmış, cümlesi baş ve can fedâ etmeye ahdetmiş, düşman karşısına çıkıp lâyıkıyla muharebe eylemişlerdir.

***

Heyecanlı Bazı Nutuklar:

 

“Ey İnsanlar!

Allahü Teâlâ’dan korkun. Bilin ki, Allah’tan korkmak, size büyük yardımdır. Sizden evvel Şam’ı fetheden Müslümanların gösterdiği kahramanlık ve fedâkârlığı siz de gösteriniz. Her kim harpten dönerse, Allah’ın gazabına uğrar; varacağı yer de cehennemdir. Biliniz ki Allahü Teâlâ cihadı size farz kılmıştır.

Allah yanında iki damla, ziyâde sevimlidir: Biri, Allah yolunda dökülen kan; diğeri, Allah korkusuyla akan göz yaşı... Bugün öyle bir gün ki, sayılara sığmayan ecir ve sevap vardır.

Ey İnsanlar! Allahü Teâlâ’dan korkun ve bir çok memleketlerde olduğu gibi,burada da sebat ve metanet gösterin. Ve Nebiyy-i Zîşânınız’ın şerefli sünnetini icrâ ediniz. Allah sabredenlerle beraberdir, Hakk’a hizmet edenlerin ecrini ihsan eder...

İşte ben kardeşlerinizden bir cemâatle gidiyorum, elinde put bulunan şu kavmin üzerine yürüyorum ve onları hezimete uğratmadan dönecek değilim. Müminlere yardım etmek, üzerimize bir haktır. Siz de haçın yere düştüğünü görünce hemen hamle ve hücum edin.

Ey seçkin yiğitler! Haçın bulunduğu yeri gördünüz. Haydi hücum edin! hemen Allah’ın yardımı sizinledir!” (Halid b. Velid R.A., Fütûhuş-Şam Tercümesi) 

***

Ey İnsanlar! Sabır ve sebat iki askerdir ki, onlara galip gelinmez. Bugün mühim bir gündür. Resûlüllah’ın Ashâbını düşman eline bıraktıktan sonra şeref ve vakar yüzü görebilir misiniz? Öyle ise, onları korumaya kararlı olun ve Allahü Teâlâ’dan korkun. Gidişiniz orayadır. Şunu bilin ki, iyi işleri terk etmek, ancak habis nefislere lâyıktır. Mâlumdur ki, dünya fâni; âhiret dâimdir. Her türlü nimet oradadır. Bilirsiniz ki, nice ruhlar bu dünyadan âhiret evine göç ettiler. Elbette bir gün biz de göç edeceğiz. Dünyanın ömrü gayet kısadır. Şu halde, ruhlar âlemine ulaşmaya gayret edin. göç vakti yaklaştı. Seferiniz, meşakkat seferidir; hazırlığa ve birliğe muhtaçtır...

Her ne ise sabredin. Allah sabredenlerle beraberdir.” (Iyaz b. Ganem, Fütûhuş-Şam Tercümesi) 

***

Uyarmak için nutuk:

Endülüs’te bulunan Talapatla Kralı Rodrik, makamına güzel Tedmir’i bırakmıştı. Güzel Tedmir, meşhur İslâm kahramanlarından Tarık Bin Ziyad’ın on iki bin askerle İspanya kıtasına hücum ettiğini haber alınca, Kraldan yardım diledi. Hıristiyanlardan kırk bin kişilik büyük bir kuvvet hazırlanıp yola çıktı. Tarık bin Ziyad bunu haber aldı ve sahildeki gemileri ateşe verip şu nutku söyledi:

“Ey Mücahitler! Mâlumunuz olsun ki, buradan hiçbir suretle firar etmek düşünülemez. Zirâ, arkanızda deniz, önünüzde düşman var. Yerinizde sebat ve karar etmekten başka çare yoktur. Düşmanlarınızın silâhı mükemmel ve zahîreleri çoktur ve düşman dağlar gibi gelip çattı.sizler ise burada, ele bakan yetimler gibisiniz. Rızkınızı kılıçlarınızla düşman elinden almaktan gayri çareniz yok... Eğer az bir zaman meşakkate sabır ve tahammül ederseniz, uzun zaman sefaya nâil olur, maksada ulaşırsınız. Biliniz ki, ziynetlerle süslü Yunan kızları Melik saraylarında hesapsızdır. Emîrülmü’minîn Velid bin Abdül-Melik, İslâm yiğitlerinden sizin gibi mücahitleri seçip, harpte ve darpta sebatınıza tam itimatla bu yarımadanın fethine gönderdi. Yunan kızlarıyla sizin istifadenizi ihtiyar etti. Ve Emîrülmü’-minîn’in  bu fetihten tek maksadı, İslâm’ın yücelmesidir. Buranın ganîmetleri size bağışlandı. Şu da mâlumunuz olsun ki, sizi dâvet ettiğim bu işe önce atılacak olan benim! İnşâallahü Teâlâ Lizrak’la karşılaştığımda, canla başla onu vurmaya çalışacağım. Siz de benimle merdâne gayret ve hücum edin. Eğer Lizrak’ı helâk ve mağlup edersem ne âlâ!... Eğer bu yolda helâk olursam sizler daha çok gayret edip vuruşun ve onu öldürmeye çalışın! Zirâ bu cezire ahâlisinin çöküşü, onun öldürülmesine bağlıdır. Ondan sonra işler kolay olur” dedi. Ve muharebeye başladı. Güzel Tedmir’i kahreyledi.

***

Muharebe sırasında tesiri artıran nutuk:

Endülüs tarihinde bildirilmiştir: Bu mağlûbiyetten sonra, Arapların her an kuvvetlendiğini gören Kral, İspanya yarımadasından 90000 kadar asker toplayıp, o sene Ramazan-ı Şerifin ikinci günü, Tarık’ın üzerine yürüdü ve müthiş harp oldu. Sekiz gün süren bu muharebede dünya ile âhiret arasında bir cadde açıldı. İslâm’ın mağlûp olma emârelerini gören Tarık, atının dizginini çekip üzengiye yükselerek cezbeli halde:

–“Ey Mağrib Memleketlerinin Gazileri! Ve ey şecâat sahibi Müslümanlar! Nereye gidersiniz ve gaflet içinde nereye kaçmak istersiniz? Görmüyor musunuz, önünüz düşman, ardınız deniz!.. Size düşen, va’d olunan ilâhî yardıma güvenmek, yaratılıştaki şecâatinizi harekete geçirmek ve er meydanında dayanmaktır. Süvarilerinizi tâkip edin!” deyip atını düşman üzerine sürdü. Askeri de onu tâkip etti. Zafer müyesser oldu. Kral’ın kesilen başı Halîfe’ye gönderildi. (Endülüs Tarihinden)

***

Kumandan tarafından zâbitlere (subaylara) nutuk:

Sultan Orhan zamanında, Şehzâde Süleyman Paşa, Avrupa kıtasına sokulup Gelibolu ve diğer mevkileri zaptetmişti. Bizans İmparatoru; devletin Osmanlılar tarafından mahvolacağını anlayınca Türkleri Avrupa’dan sürmek için Hıristiyan devletleriyle birleşti. Macar, Sırp, Bulgar, Eflâk, Buğdan ve sâirlerden büyük bir ordu hazırladılar. Orhan Gazi, bu haberi alınca askerlerin reislerini toplayıp gayet canlı bir konuşma yaptı:

–“Ey Mücahitler! Öyle ecnebî memleketlerde bizim gibi adetçe az olan mücahitlerin kısa zamanda mazhar olduğumuz bunca fetih ve zafer şüphesiz, güzel niyetimizin mükâfatı ve ilâhî inâyetin neticesidir. Şimdi üzerimize gelen asker gerçi adetçe çok... Lâkin, bizi bu zamana kadar düşmanlarımıza galip getiren ilâhî yardımdan ümitsiz değiliz. Mâlum olduğu gibi, maksadımız İslâm’ı yüceltmek ve Allah yolunda şehit olup ebedî saâdete ulaşmaktır. Şâyet ben şehit olursam, sakın düşmandan yüz çevirmeyin. Zirâ sizin de bildiğiniz gibi düşmandan yüz çevirmek büyük günahtır.”

Hıristiyan ordusu gelip çatmıştı. Osmanlı Ordusu, kendilerinden kat kat fazla olan Hıristiyan ordusu karşısında hezimete yüz tutmuştu. Orhan Gazi’nin bu nutku kumandanlara fevkalâde gayret vermiş, Allah’ın lütfüyle Osmanlı Ordusu zafer bulmuştur.

Bu zafer, Osmanlıların Avrupa kıtasına geçmek için başlangıç olmuştur.

***

Suphî Tarihi’nde bildirilmiş:

150 senesinde Nemli tarafından muhasara edilen Benaluka Kalesi’nin imdadına giden Osmanlı ordusu kumandanı, kendilerinden on misli fazla olan düşman ordusuna bir buçuk saat mesafeye yaklaşıp, asker ve kumandanlara: “Ağalarım, babalarım, yiğitlerim” diye ayrı ayrı iltifat ettikten sonra:

–“Ey Gaziler! Bugün ben de sizinle beraber Cenâb-ı Hakk’ın âciz bir kuluyum. Bugün Dîn-i İlâhî yoluna kurban olacak, velî nimetimiz İslâm padişahı efendimiz uğruna canımızı, başımızı fedâ edeceğimiz gündür. Düşmana galebenin, harp meydanında sabır ve şiddete tahammülle olduğu malûmdur. Şu yiğitlik meydanında, Dîn-i Muhammedî yolunda nasıl bir hizmet, padişah uğruna nasıl bir şecâat göstermek lâzım geldiğini ispat ediniz” demiş ve bu nutkun tesiriyle İslâm askeri büyük şecâat göstermiş, zafer kazanmıştır.

***

 Kanije Kalesi muhasara edilmişti. Düşman askeri hücuma hazırlanırken Tiryakı Hasan Paşa, askeri toplayıp konuştu:

–“Ey Gaziler! Düşman hareketlerinde hücum alâmeti görünüyor. Matyus’un, ordusuyla buraya gelişine bakılırsa, serdarımız ya onların dediği gibi mağlûp olmuş veya benim zannettiğim gibi sefer mevsimi geçtiğinden bu kaleyi sizin emânetinize bırakarak geri dönmüştür. Hakikat hangisi ise, biz burada serdar için harp etmiyoruz. Elhamdülillâh Müslüman’ız. Karşımıza gelen düşmanla cihat vazifemizi yerine getirmek farzdır. Padişah askeriyiz. Velînimetimiz olan İslâm halifesinin bir kalesi değil, bir avuç toprağı için canımızı fedâ ederek yediğimiz ekmeği helâl ettirmek cümlemize vaciptir. Milletimiz, serhattın emniyetini bizden bekliyor. İki millet arasında açılan meydan muharebesine karar bizim gayretimize göre verilecektir.

Üç aydan beri aç kaldık, yastık yerine kılıca yaslandık. Bu kadar ihvânımız gözümüzün önünde şehit oldu. Gülleler içine yuvarlandık. Bu kadar himmet ve gayretin sonu bugün görülecek.

Elhamdülillâh hepimiz biliriz ki, düşman karşısında vefat edenlerimiz şehit olur; sağ kalanlarımız dünya ve âhirette necat ve selâmet bulur. Ben Alman düşmanının hücumunu bilirim. Bir defa yüz dönerse mağlûp olduğu gündür.yerlerinizde karar ve sebat ediniz. İlk hücumda yılmayın. Ondan sonra Allah’ın inâyetiyle zafer bizimdir” diye ağlayarak ak sakalları üzerine akan inci gibi gözyaşlarıyla gâzilerin selâmetine hayır duâlarla son verdi.

Ertesi gün düşman hücuma geçti. Dört defa siperlerden çıktılar ve her defasında def edildiler. Yedi saat şiddetli hücumdan sonra düşman bozuldu. İslâm askeri siperlerinden çıkıp az zaman içinde Hasan Paşa’nın huzuruna 18 000 bin kelle getirdiler. Yaralılar buna kıyas edilsin.

Bu güzel haller, ancak bu yüce millete mahsustur.

***

Başka misâl:

Müşir Derviş Paşa, Karadağ’da, ordusuyla düşmana karşı ilerlerken, birkaç saat evvel bir askerî bölüğün vermiş olduğu zâyiat üzerine şehit cesetleriyle dolmuş bir araziden geçmek lâzım gelmişti; şehitleri öyle serilmiş vaziyette gören askerlerde bir üzüntü ve keder meydana gelmişti. Müşir Derviş Paşa, derhal atından indi ve bir şehidin göğsü üstüne çıkıp askerlere:

–“Ey Gaziler! Şu üzerine çıktığım şehit bize ne diyor biliyor musunuz?:

–Biz dünyada şehitlik rütbesini, âhirette cennet nimetini kazandık. Şimdi de sizin gibi gazilerin düşmana ulaşması için, yattığımız şu bataklıkta vücudumuzu köprü yaptık ki, buralardan kolayca geçmenize hizmet edelim de bir ecre daha ulaşalım, diyor” diyerek askeri coşturdu ve o gün Karadağlılardan İslâm’ın intikamını aldılar.

***

HARPTE HİLE

Muharebeden murat, harbi kazanmaktır, galip gelmek için bütün sebeplere sarılmak lâzım gelir.

Hz. Ali R.A.’den rivayet edilen “Harp hiledir” hadîs-i şerifine göre, muharebede düşmana hile etmek hıyanet değil, harbin icabıdır.

Resûlüllah Efendimiz gazâ için asker sevk edeceğinde gidecekleri taraftan başka bir taraf imâ eder, hile (tedbir) muamelesinde bulunurdu.

Meşhur Timurlenk, hile hususunda acayip şeyler yapar, bir yere asker sevk edecekse bütün kumandanları toplar  gidilecek taraftan başka bir taraf söyler, askeri yola çıkarır, oğullarına etrafı tecessüs ettirir, asker biraz yol alıp da casusların dönme ihtimali kalmayınca, hususi kumandanlarına asıl sefer yapılacak yolda askerin sevkını emreder, ansızın düşmana saldırır ve mağlûp ederdi.

Arap’ta darb-ı meseldir: “Öyle harp hilesi var ki, bir milletin yardımından daha faydalıdır,” derler.

Hile, “güzel tedbir” demektir. Yoksa insanın aklına gelen tezvirât demek değil. Hile kapısını mecburiyet açar. Yani hileye insan mecbur olunca baş vurur.

A.C.: “Ey iman edenler! (Düşmanın hilesine karşı) tedbirinizi alınız.” (Nisâ, 71) 

Ayet-i kerimede gecen “Hızr” tabirinin, muharebede düşmanın hilesine karşı tedbir almak olduğunda âlimler ittifak etmişler.

Düşmanın hücum edeceği anlaşılınca:

–Hasmın sende akşam yemeği yemeden (erken davranıp) sen onda sabah kahvaltını et! kabilinden düşman bir hileye baş vurmadan mukabil hileye mürâcaat edilir.

***


 
 

Bir Misal:

Kureyş kâfirleri taraftarlarıyla birlikte Medine-i Münevvere’yi muhasaraya karar verdiklerinde, Medine yakınında bulunan Benî Kurayza Yahudileri, Resûlüllah S.A.V. ile sulh yapmış oldukları halde, ahitlerini bozup Kureyş’le birleşerek büyük belâ haline gelmişti. Bu sırada henüz Müslüman olmuş ve İslâm’ını gizleyen Arap dâhîlerinden Naim bin Mes’ud Eşceî R.A., Resûlüllah’ın izniyle Arap kabilelerinin birleşmelerini bozmak için bir hile yaptı. Evvelâ Kureyş’in büyüklerine varıp:

–“Ey Kureyşliler! Benim size olan yakınlığımı ve Muhammedîlere olan düşmanlığımı bilirsiniz. Size bir iyilik etmek isterim... Biliyorsunuz, Beni Kurayza, Muhammedîlerle sulh yapmıştır. Sizden bazı kimseleri rehin makamında alıp Muhammedîlere verecekler. Onlar da rehinlerinizi alıp öldürürler. Bu nasîhatimi iyi saklayın...” dedi. Kureyşliler bu nasihati memnuniyetle kabul ettiler.

Sonra Beni Kurayza’ya varıp sevgi tezahürü gösterdikten sonra:

–“Ey Kavmim! Siz Muhammedîlere yakınsınız. Halbuki onlar sizin için tehlikelidir. En iyisi Kureyş’ten rehin isteyin de, muharebe bitip Muhammedîler gittikten sonra Kureyş sizi yalnız bırakıp gitmesin” dedi.

Bu nasihat Beni Kurayza’nın hoşuna gitti ve kureyş’ten ittifak alâmeti olmak üzere rehin istediler. Kureyşliler kendi aralarında durumu görüşürken, Naîm-i Eşceî’nin dediklerine ve Beni Kurayza’nın Müslümanlarla ittifak etmiş olduğuna inandılar. ve rehin vermediler.  Beni Kurayza da Kureyş’in rehin vermemesi hususundaki ısrarlarını görünce, “Naim’in sözü doğruymuş” dediler. Böylece aralarına nifak girdi ve Müslümanlar tehlikeden kurtuldu.

 

Başka Misâl:

760 tarihinde, Müslümanları Avrupa’dan tamamen çıkarıp atmak için, Sırp, Macar ve sair milletlerden toplanan yüz binin üzerinde bir kuvvetin, sayıları onbin kadar olan İslam askeri üzerine geldiklerini haber alan Başkumandan Şahin Paşa, en kıdemli ve tecrübeli kumandan olan Hacı İl Bey’i az bir askerle keşif için ileri gönderdi. Düşman ordusu ise, adedi az olan mücahitleri küçümseyerek galip gelecekleri inanç ve gururu içinde silahlarını bırakıp Meriç nehri kenarına yayılmıştı. Gazi Hacı İl Bey, bunu fırsat bilip maiyetindeki askerleri dört kısma ayırdı, güzelce tertip etti. Gece yarısından sonra düşman üzerine dört koldan hep birlikte Allah Allah nidalarıyla saldırıp, düşman ordusunu serseme çevirmiş, sonra çekilmişti. Şaşkına dönen düşman, sabaha kadar birbirlerini kırıp, kılıçtan geçirdi.

O mahal, halen Sırpsındığı adıyla anılmaktadır.

***

Ebu Ubeyde bin Cerrah R.A., Bâyezid-i Bestâmî Hazretlerinin kabri bulunduğu Rastan mevkiindeki kaleyi fethe çıktığında, bir türlü fethedemez ve hileye baş vurmak icap eder. Ebu Ubeyde Hz., kale kumandanına, İslâm ordusunun başka yere sefer edeceğini,  ordunun ağırlıklarını taşımak istemediklerinden bunların kale içinde muhafazası kabul edildiği taktirde muhasarayı kaldıracaklarını söyler. Muhasaradan bezen kumandan teklifi memnuniyetle kabul eder.

Yirmi sandık içine seçkin mücahitlerden yirmi yiğit konup kaleye gönderilir. Kale dışındaki İslâm askerlerinden bir kısmı Halid bin Velid Hz.’nin komutasında pusuya yatar; diğer bütün askerler çekilip gider.

Kaledeki halk sevinçle kiliseye dolup âyin yaparlarken yirmi bahadır, sandıklardan çıkıp önlerine geleni tehdit ederek kumandanın evine gidip kale kapısını açtırdılar. Bu anı bekleyen Hz. Halid ve askerleri kaleye girip şehri teslim alırlar.

***

Başka misâl:

Mekke İslâm ordusu tarafından muhasa-ra edildiğinde, askerin, çok görünmesi için Rasûlüllah S.A.V. tarafından gece her askerin bir ateş yakması emredilmiş ve bu hile ile Mekke’nin fethi müyesser olmuştur.

***


 
 

Başka misâl:

Birinci Murat Han, Edirne’yi muhasara edip de netice alınamayınca bir hileye baş vurur:

Meşhur büyüklerden Hacı İl Bey, güyâ Sultandan  gördüğü haksız muamele üzerine kaçarak Rumlara ilticâ eder ve peşi sıra birer ikişer bu şekilde ilticâ edenleri de kabul ettirir. Nihayet kale içinde toplanan yiğitler birleşip, Rumların kendilerine olan itimatlarından istifade ile kale kapısını açıp, İslâm ordusunun zaferini temin ederler.

****

Başka misâl:

Hicretin dokuzuncu senesi, Serdar-ı Ekrem Halid bin Velid R.A., Herakliyüs’ün Şam’ı muhasara için gönderdiği elli bin askerle yaptığı muharebede, evvelâ askerin şecâatini tahrik için bir nutuk irat etmiş; bu nutukta, sebat edip şehit olanların âhirette görecekleri nimetlere, firar edenlerin de dünya ve âhirette helâke ve zillete düşecekleri hakkında tesirli sözler söylemişti. Bu nutuk İslâm kadınlarının da cihada iştiraklerine sebep oldu, hepsi harp meydanına gelip erkeklerin arkasında saf tutular, kaçan olursa, onları katletmeye karar verdiler. Bu suretle İslâm askeri firar etmek şöyle dursun, eşsiz şecâat göstermiş ve zafer kazanılmıştır.

***


 
 

ASKERÎ MÛSİKÎ

Geçmiş sultanların âdetindendir. Müca-hitler harp meydanında saf tuttuğunda veya daha evvel onlara güzel sesli şâirlerle heyecan verirlerdi.

Muteber kitaplarda bildirildiği üzere tegannî ve lahn mutlak haram olmayıp zaman, mekân, niyet, şahıslar, âletler ve mûsikî ile söylenmesinde değişik hükümleri olan bir meseledir.

Maksat; muharebeye mahsus mûsikîdir; muharebe sırasında ruhları canlandırmaktır.

***

SANCAK

Muharebede sancağın kalplere tesiri malumdur.

Hz. Fahr-i Âlem S.A.V. Efendimiz bu hususa ehemmiyet verirler, ne tarafa asker sevk etse sancak bulundurmayı emrederdi.

Şam’dan gelen Kureyş kavmini vurmak için gönderilen otuz nefere verilen ve bizzat Resûlüllah S.A.V. tarafından yapılmış olan beyaz sancak, İslâm’daki ilk sancaktır. Dört büyük halîfe zamanında da bu hususa riâyet edilmiştir.

Sancağa tâzim vacip olup, hazarda ve seferde muhafazası mühim işlerdendir. Çünkü sancağın namusu, askerin namusudur. Muharebe esnasında onun düşman eline geçmesi, ordunun şeref ve haysiyetini kırar. Bu durum, orduda maneviyatın perişanlığına delildir. Muharebede düşmana sancağı kaptırmaktansa, o uğurda can vermek kat kat şerefli. Sancak teslim edilmez.halin icabına göre ya yakılır, ya da yok edilir.

Sancak uğrunda o kadar büyük fedâkârlıklar yapılmış ki, tafsiline bu kitabın hacmi kâfi gelmez. Misâl:

Bağdat Kalesi, Vezir Murtazâ Paşa tarafından muhasara edilmişti. Bir içoğlanı, sancağı kapıp kale duvarına tırmanmış, bârû kenarına sancağı dikmiş ve orada şehit olmuştu. Sancağın muhafazasız kaldığını gören bir diğer asker, düşman eline düşmesin diye onu eline aldı. Fakat o da şehit oldu. Bir başkası da bu şekilde şehitlik şerbetini içti...

Vezir Murtaza Paşa, bizzat varıp hançerini duvara sapladı, ona basarak çıkıp kenar bârûya sancağı dikti; ancak göğsünden vurulup şehit oldu.

Tarih kitapları, sancak uğruna yapılan fedâkârlıklarla doludur.

***

KILIÇ VE KALEM

Devletlerin işi bu iki mühim kuvvetle yürür. Düşman taarruzundan ise, kalemden ziyade silâha ihtiyaç görülür. Bu itibarla silâhın ehemmiyeti, kalemden üstündür.

Batı’da, medeniyet örtüsü altında yürütülen tahakküm ve istîlâ   hareketleri, devletleri birbirlerine karşı silâhlanmağa mecbur etmiştir.

Devletler arası anlaşma ve şartlara rağmen, kuvvetçe üstün olan, çeşitli bahanelerle anlaşmayı bozup istediği gibi hareket etmektedir. Hattâ, kuvvetçe üstün olan, devletler arası mahkemenin hakimini etkileyip “Hüküm galibindir” kaidesince davasını kazanmaktadır.

Hadîs-i şerifte: “Hayır kılıçtadır” ve “Hayırlı maksat, silâh sebebiyle hasıl olur” buyurulmuştur.

Her ne kadar kalemin kuvveti inkâr olunamazsa da, Kâinâtın Efendisi, kat’i olarak maksada olaşmanın silâhla olduğunu beyan ve talim eylemiştir.

Birleşmiş milletler ve devletler arası hukukun dahî kuvvet karşısında tesiri görülmüyor. Diplomasî denilen şey, umumi hukukun muhafazasına kefil görülse de, “Hüküm gâlibindir” kâidesi cihana ferman okuyor.

 

Şiir:

Bu mesel ile bulur cümle devletler fevz ü felâh;

Hazır ol cenge eğer istersen sulh u salâh.

 

H.Ş: “Vatan sevgisi imandandır.

Aziz vatan; huzur ve istirahat mahallidir. Onun düşman eline düşmesi, millet için büyük belâ, zillet ve musîbettir. Çünkü düşman mukaddes vatana ayak bastı mı, azizleri zelil; halk tabakasını da yerle bir eder. Nice gün görmemiş nâzeninler, çeşitli hakaret ve zillete uğrayarak can verir. Her karış toprağı şehit kanıyla yoğrulmuş yüce vatanımız, asîl ecdadımızın yâdigârı, bütün nimetleriyle bize kucak açan, ana gibidir.

Vatanı koruyamayanlar, namuslarını heder, geleceklerini ziyan ederler. Vatanı muhafaza edemeyenler, kendilerini de evlat ve torunlarını da elleriyle düşman işkencesine teslim ederler.

Vatan müdâfaasını bilmeyenler, çekirge sürüsü gibi dağılmış, ocakları sönmüş, zillet içinde can vermişlerdir. Endülüs Devleti mühim misâl:

Araplar Endülüs’te 800 sene hüküm sürmüşlerdi. Sonra, birlik ve dirlikleri bozulup, işleri nifak ve ihtilâf belâsıyla karışınca, vatanlarını koruyamadılar, İslâm’ın haysiyetine uymayan bir anlaşma ile namus ve hürriyetlerini Hıristiyanlara teslim edip, mahvoldular. Meliklerden bazıları mülkünü muhafaza edemeyip düşmana terk ederek Fas’a iltica etti ve Fas Sultanı tarafından gözlerine mil çektirildi. Böylece, vatanı muhafaza uğrunda gösterdikleri ihmalin cezasını bu dünyada da görmüş oldular.

Endülüs Sultanı Abdullahi’z-Zâil, kaldırımlarda:

–Merhamet edin. Ben Endülüs Sultanı Abdullahi’z-Zâil’im. şimdi sadakaya muhtacım, diye dilenir hale düşmüştür.

Sultanın bu hakir hâli, halkın sefâlet ve perişanlığına delildir.

Kral Ferdinand,  Benî Ahmer Devletinin merkezi olan Gırnata şehrini muhasara ettiğinde Endülüs Sultan Abdullah-is Sağır bir meclis tertip etti. o mecliste Musa  bin Gazan’dan gayrisi boyun bükmüş oturuyorlar ve kendi selâmetlerini düşünüyorlardı. Musa bin El-Gazan:

–Ey Kraldan medet ummayı tedbir sanan gayretsizler! Selâmetinizi ve haram yollardan biriktirdiğiniz mallarınızı bu şekilde koruyacağınızı zannediyorsanız, Ümmet-i Muhammed’in helâkine razı oluyorsunuz. Ama Allah biliyor ki, bu yanlış kararınızın akıbeti,pek vahimdir. Başka delile ne hâcet! Bugüne kadar Kralın idaresinde kalan Müslümanların hali meydanda! Hıristiyanların bizler için besledikleri kin ve düşmanlık, Gırnatayı aldıktan sonra sönecek mi? bir kere birliğimizi bozup Gırnata’yı alsınlar, başımıza ne ateşler yağdırırlar, görürüz. Üç milyon nüfusumuz varken İslâm devletini yok edip Hıristiyanlara kendi elimizle kendimizi esir etmek şâyeste değildir. Bize vacip olan, son nefesimize kadar ve milletimiz uğrunda çalışmaktır. Cenâb-ı Hakk’ın mazluma yardımı ızdırap çekerken ulaşır. İşte ben bu yolda canımı fedâ etmeye hazırım. Namusla ölmek, düşmana esir düşmekten bin kat iyidir, deyip sustu.

Sonunda Kral’ın yalancı vaatleri karşısında şehri teslime karar verdiler ve anlaşmayı imzaladılar. Bu imza üzerine memleket Müslümanların feryad ü figanıyla inlemeye başlayınca, meclis yeniden toplandı. Mûsa El- Gazan meclise hitâben:

–Şimdi gözyaşı değil, kan dökme zamanıdır. Şimdi vatan ve devlet uğrunda terk-i hayat etmek, velinimetin son nefesinde başı ucunda bulunup ağlamaktan evlâdır. Eğer siz düşmanın, ahdinde sebat edeceğini sanıyorsanız, aldanıyorsunuz. Onların, bizim kanımıza nasıl susadıklarını bugüne kadar görmedik mi? İlerde karşılaşacağımız eza ve cefalar yanında korktuğumuz ölüm pek hafif kalacak. Bugün mal ve mülk derdiyle namus ve şereflerini terk eden korkaklar, yakında onların gözleri önünde yağmalandığını; güya muhafaza ve hürmet edileceği söz verilen mâbet ve mescitlere nasıl hakaret edildiğini; karıları, kızları, anaları sefil düşman askerlerine  şarap kadehleri sunduklarını görecekler!.. Afrika’daki İslâm memleketlerinden yardım isteyelim. Gücümüz yettiği kadar kendimizi müdafaaya gayret edelim. Ben bu zilletten kendimi kurtarmanın yolunu biliyorum. Ama Ümmet-i Muhammed’e acıyorum, dediğinde mecliste bulunanların hiç birinden müspet, menfi bir cevap çıkmadı.

Hulâsa; kendisine uyan kimse çıkmayınca büyük bir hüzünle evine gitti, atına binip şehrin civarından geçerken üzerine Hıristiyan askerleri hücum etti. büyük celâdet ve kahramanlıkla bunlardan bir haylisini telef ettiyse de  aldığı yaralar neticesinde şahâdet şerbetini içti.

Nihayet, şehrin tesliminde Hıristiyanlar hiçbir din ve mezhebe sığmayan fenalıklar yaptıktan başka anlaşmadaki bütün maddeler unutulup ne kadar cami varsa hepsi kiliseye çevrildi. Elhamra Sarayı’na put asıldı. Gün görmemiş yüzlerce kız, Avrupa krallarına hediye edildi. Âlimler sokaklarda hakaret gördü. İnsanlar zulüm ve taassup neticesi ateşde yakıldı. Evler ocaklar yerle bir edildi. Kıymetli kitaplar yakıldı ve Arab’ın ilmî varlığı olan hüner ve irfanı yok edildi.

Şehir Hıristiyan ordusuna teslim edildiği gün Abdullah’is- Sağîr, Gırnata’dan ayrılıp (Arabın Âh Ettiği yer) nâmıyla anılan tepeden Gırnata’ya baktığında sarayında haçı görüp de nedâmet gözyaşları dökerken, ona anasının sözleri:

–“Ağla rezil ağla! Erkek gibi dövüşmeyene karılar gibi ağlamak düşer.

Nefsâni arzular uğrunda bunca şan ve şöhreti ayaklar altına aldın. Bir kere de geleceği düşünmedin. Ecdadın:

–Sana teslim ettiğimiz İslâm kılıcını ne yaptın? Gırnata’yı, Elhamra Saray’ını kime teslim ettin? Savlet ve heybetleriyle düşmanlarını daima perişan eden bahadırları hangi düşmana karşı kullandın? Küheylan atlar ne oldu? diye sorarlarsa, ne cevap vereceksin! Rûz-i Cezâda onların yüzlerine nasıl bakacaksın!

Yoksa:

  

–Bıraktığınız kılıcı bana itâat etmeyen esirleri, arzuma uymayan cariyeleri kesmekte kullandım. Gırnata ve Elhamrâ’nın yalnız bahçelerini sever ve eğlenirdim. Vatan müdâfaasına hiç ehemmiyet vermezdim. Ordularınızı kendi nefsânî isteklerimi tatmin için düşmanların elinde kurban ettim. Sizin gazada binip hücum ettiğiniz atları cariye getirmekte kullandım, mı diyeceksin!..

Kaç korkak kaç! Artık Arap Padişahının, vatanında hükmü kalmadı. Bundan sonra Afrika çöllerinde haşarat gibi yaşayacaksın. Git, bundan sonra hayatını zillet ve alçaklık içinde geçir! Şunu da unutma ki, yalnız bu rezaletle kurtulamayacaksın. Öldükten sonra da toprağı kirleten parçaların:

–Endülüs İslâm Devleti’ni, Gırnata’yı eliyle düşmana teslim eden alçak Abdullah’is- Sağîr’in cesedi bu toprak altındadır, sözlerini işitecektir...”

***

 

MİLLETLER ARASI HAKLAR

Hak iddiâsıyla milletler arasında çıkan davaların halli silâha dayanır ve harp meydanı hakimi de kuvvettir.

Sulh zamanında geçerli hukuk kaideleri de var; burada harp hâlindeki bazı kaidelerden bahsedeceğiz.

İslâm askerine hiçbir surette zararlı olmayan kadın ve çocukları öldürmek veya ölümlerine sebep olan harekette bulunmak şer’an yasaktır.

Peygamberimiz S.A.V., bir muharebede, öldürülmüş kadın gördü:

–“Dikkat edin! Bu öldürülmez” buyurdu.

Kezâ; düşman ülkesinde oturan, fakat silâh kullanmayan kimselere de dokunmak yok; düşmanla birlik halinde olmayan din adamları, körler, kötürümler ve sakatlar hakkında güzel muamele lâzım gelir. Mal ve bedenle düşmanı destekleyenler hâriç... Hiçbir surette yardımcı olmayan ihtiyarlara da merhametle muamele icap eder. Müslümanlar, milletler hukukuna dâima uymuştur...

–Af, zaferin zekâtı, diyerek ele geçirdikleri binlerce esiri de âzât etmişlerdir.

Endülüs’ün son günlerinde İbrahim adında bir bahadır, düşmanı dağıttıktan sonra çayırlıkta oynayan Hıristiyan çocuklarına “Haydi çocuklar! Annelerinizin yanına gidin. Burada size bir zarar gelmesin” demişti; “Neden onları öldürmedin” sözüne:

–Sakal ve bıyıkları olmadığından, diye cevap vermiştir.

Ne garip ki; Hıristiyanlar Endülüs’ü teslim alınca, Kral Ferdinand, İbrahim’i sarayına çağırtıp küstahça öldürtmüş; bu hareketi kendi halkı tarafından da nefretle karşılanmıştır.

Hıristiyan âleminde, Müslüman katliâmına dâir nice misâller var:

Endülüs’te Muhammed En- Nâsır bin Yakup El- Mensur’un saltanatı zamanında, Kral Alfons, Hıristiyan ordusuna:

–Her kim bir Müslüman’ı esir alır da onu öldürmezse idam edilecek, talimatını verdi. Bunun üzerine Endülüs’e saldıran Hıristiyan askerleri çoluk çocuk, kadın, yaşlı, sakat demeden –Avrupa tarihçilerinin verdiği rakama göre– 300.000 Müslüman’ı katlettiler.

Çin Hıristiyanları da bundan sadece bir asır evvel 200.000 Müslüman’ı aynı şekilde katlettiler.

İslâm orduları ise şer’an câiz olmadığından tarih boyunca hiç bir zaman böyle bir vahşete bulaşmamış; mabetlere de dokunma-mıştır.

Misâl:

Kanûnî Sultan Süleyman, Viyana muhasarası sırasında Sen Stefan kilisesine top atılmasını men etmişti. Avusturyalılar da Osmanlı’ların milletler hukukuna gösterdikleri bu riâyete karşılık kilisenin kubbesine bir ay- yıldız işlemişlerdir.

M. 1870 senesinde Almanlarla  Fransız-lar arasında çıkan mezhep kavgasında Almanlar o kadar ileri gitmişti ki, her tarafı yakıp yıktılar, Avrupalı, o zaman Kanûnî’nin Viyana Muhasarasındaki  o âlicenaplığını hatırlamak ve uzun uzun bahsetmek zorunda kalmıştır.

***


 
 

MÜTÂREKE (ANLAŞMA)

Düşman tarafından mütareke için bir teklif gelirse, kumandan inat etmeden kabul etmeli... Çünkü mütâreke, sulhun başlangıcı demektir. Usûlünce sözleşme yapmak, fazla hırs göstermeden mütârekeyi kabul etmek lâzımdır. Aksine hareket doğru değildir.

Hatanın büyüğü, sulh isteyenle muharebe etmektir(Keyhüsrev) 

 

TEDBİR

İlim sâhipleri: İnsanlar için doğum, gelişme ve ölüm çağları olduğu gibi, devletler için de aynı usüller vardır, dediler.

Askerin rahat, süs ve sefâhat gibi şeylere kapılması, umûmî çöküntüye sebeptir. Bundan devlete zarar gelir. Ancak; hastaya uygun ilâç verildiği gibi, çöküntü görülen devlet de tedbirle kurtulur.

İnsan dört unsurdan (ateş, toprak, su, havadan) meydana geldiği gibi, İslâm’ın birliği de dört unsurla ayakta durur:

1– Alimler, hava,

2– Askerler, ateş,

3– Tüccar, su,

4– Halk da toprak gibidir.

 

AZİM VE GAYRET

Bir şey elde etmek için ciddî gayret sarf ederken meşakkat ve yorgunluğa tahammül etmekli... Böyle hareket edenler yüce hikmetlere mazhar olurlar. (Ahlak-ı Ahmediye) 

Hikmet:

Âl-i Tâhir’den sordular:

–Devletlerin çöküş sebebi nedir?

–İçkiye düşkünlük; azim ve gayreti terk etmektir, dediler.

***

 

ÜMMÜ İBRÂHÎM’İN ÎMÂN GÜCÜ

Düşman Bosna’ya hücum etmiş, şehri müdâfaa için gâziler toplanmıştı. Büyük şeyhlerden Abdülvahid namında bir zat da gazilere, cihad ve fazileti; mücahitlere ihsan olunan hurilerden birini medh ve târif ederken aralarında bulunan Ümmü İbrahim namındaki bir saliha hatun ayağa kalkıp:

–Yâ Şeyh, oğlum İbrahim’e şehrin eşrafından pek çoğu kızını vermek istediği, benim de hiç birini oğluma münasip görmediğim mâlûm olsun. Oğlumu sizinle birlikte muharebeye göndereceğim ve bu medhettiğin huriyi oğluma alacağım. Allah’tan oğlumun bu cenkte şehit olmasını ve o huriyi oğluma ihsan etmesini dilerim, dedi ve evine gidip olanları oğluna anlattı. Oğlu İbrahim de büyük bir memnuniyetle razı oldu. Kadın, oğlunun şahâdeti için duâlar ettikten sonra malından on bin altın getirip:

–Yâ Şeyh, bu paraları gazâ yolunda harcayınız ki, o hurinin mihri olsun, dedi. evine döndü, sefer hazırlığı yaptı ve:

–Oğul! Düşmanla karşılaştığında sakın gönlüne korku getirme. İnşallah seninle Hakk’ın divanında buluşuruz, diyerek çeşitli nasihatlerden sonra gözlerinden öpdü, uğurladı.

İbrahim, o muharebede kahramanca dövüştü ve şehit düştü. Asker muharebeden dönüşünde karşılayanlar arasında Ümmü İbrahim de vardı. Şeyhin önüne varıp:

–Yâ Şeyh! Allahü Teâlâ, oğlumu kabul etti mi? diye sordu. Şeyh:

–Yâ Ümmü İbrahim, Allahü Teâlâ duânı da oğlunu da kabul eyledi, deyince son derece memnun olup:

–Yâ Rabbî, senin inâyet ve ihsanına binlerce hamd ve şükürler olsun. Beni bâr-i gâh-ı ulûhiyetinden mahrum döndürmedin ve oğlumu kurbanlığa kabul buyurdun, diyerek şükür secdesi etti.

***

 

EBU UKAYL R.A.

Sahâbe-i Kiram ve geçmiş büyükler, yaralanmak ve şehit olmaktan aslâ çekinmez, hattâ temennî ederlerdi.

Yemâme Harbi’nde Ebu Ukayl Hz., daha muharebenin başında göğsüne ve bir koluna ok isâbetiyle ağır yaralanpı vücudu zayıf düşmüş, çadıra gelip yatmıştı. Bir ara muharebe şiddetlenmiş, askerlerde yılgınlık görülmüştü. Ashab’tan Muaz bin Adiyy R.A. gazilere hitâben:

–Yâ Ensar, gayret edin. Huneyn’deki gayreti gösterin, diye çağırdı.

Ebu Ukayl Hz., bu sesi duyunca kılıç alıp çadırdan çıktı. Kendisine:

–Heey sen yaralısın! Nereye gidersin, diyenlere:

–Muaz Ensar’ı çağırıyor. Ben de onlardanım. Gitmem lâzım, diye cevap verdi. Düşman üzerine vardı. Sağlam kolu da kesildi. Son deminde kendisine:

–Muharebe ne halde? dediler.

–Düşman bozuldu, dedi ve şahâdet getirip ruhunu teslim etti. (Desâis-i Harbiye) 

***

 

ABDULLAH BİN HANZALA HAZRETLERİ

 

Medine halkı Hz. Muâviye R.A.’ı hal edip (saltanattan alıp) Abdullah bin Zübeyr’e bîat ettiklerinde Muaviye tarafından Müslim bin Ukbe adındaki fâcir kumandasında bir ordu Medîne üzerine gönderilmiş, halk da bu orduya karşı koymuştu. Bir ara askerde yılgınlık görülmesi üzerine, Abdullah bin Hanzala Hz., askere şevk vermek için sekiz oğlunu da birbiri ardınca cepheye sürmüş ve hepsi şehit olmuşlardı. Onların arkasından kendisi de kılıcını çekip; bir daha koymamak için kınını kırmış “Bismillâhi Allahü Ekber” deyerek düşman üzerine hücum etmiş; bir çoğunu kırıp kendisi de şehit olmuştur.

***

 

 

ENDER İNSAN VE SÖZLERİ

Yıldırım Beyazıt’ın Niğbolu zaferi sırasında Esir aldığı ehl-i sâlip kumandanları arasında Fransız asili, Kralın akrabası kont; bir daha Osmanlı aleyhine kılıç çekmemeye yemin etmiş ve Fransa tarafından verilen fidye karşılığında serbest bırakılmıştı. Padişah-ı Âlişân, onu bırakırken askerlerin huzuruna çıkarmış ve:

–Verdiğin sözü sana iâde ediyorum. Erkeksen git, dünyada ne kadar Hıristiyan varsa, başına topla, öyle gel. Bu benim için güzel bir kahramanlık imtihanı olur. Hiçbir şeyle, beni bundan daha fazla memnun edemezsin, demiş ve iltifatlar ederek Kont’u serbest bırakmıştır... 

.

 

 

Vergisini toplamak, düşmanlarıyla cihad etmek, halkına sulh ve selâmet getirmek ve  memleketi îmar etmek üzere Mâlik Bin hâris El- Eşter’i Mısır’a vâli tâyin ettiğim zaman Allah’ın kulu Müminlerin Emîri Ali’nin kendisine emri şudur:

Kulun vazifesi; Allahü Teâlâ’dan korkmak, ibâdete gayret etmek ve Kitabında emrolunan farzlara ve sünnetlere ehemmiyet vermektir.

O farz ve sünnetler ki, onlara uymayan, saâdet yüzü görmez; uyanlar da felâkete düşmez.

Bir de eliyle, diliyle, kalbiyle Cenâb-ı Hakk’a yardımda bulunmayı emreder. Çünkü Allahü Teâlâ kendisine yardım edene yardım etmeyi, kendisini ağırlayana izzet vermeyi kefâlet etmiştir.

Sonra ona şehvetler saldırdıkça nefsini kırmayı, azgınlık ettikçe dizginlemeyi emreder. Zirâ nefis, insanı dâima fenâlığa çeker ve yeryüzündeki kötülüklerin kaynağı odur. meğer ki, Cenâb-ı Hak kulunu keremiyle himâye buyursun!

Şimdi bilmiş ol ey Mâlik! Ben seni öyle memleketlere gönderiyorum ki, nice hükümetler senden evvel oralarda adâlet sürdü veya zulmetti. Sen vaktiyle nasıl senden evvelki vâlilerin icrâatını gözden kaçırmadın, şimdi de halk senin yaptıklarını gözetecek. Kimlerin sâlih olduğu ancak Allahü Teâlâ’nın kulları lisânından söylettiği sözlerle anlaşılır. Bu itibarla; hazırlayacağın en hayırlı azık, sâlih amel olsun!

Heveslerine hâkim ve helâl olmayan şeylerde nefsine karşı bahil ol! Zirâ arzu ettiği şeylerde nefse karşı bahil olmak, onun hakkında âdâlet etmektir.

İdâresiyle vazifeli olduğun halka muhabbet et, lütuf ve merhamet besle, iyilikten geri kalma ve çaresizlerin başına kendilerini yutmayı ganîmet bilen yırtıcı canavar kesilme!.. Çünkü onlar, ya dinde kardeşin, ya yaratılışta bir eşindir. Kendilerden hata ve kusur vukû bulduğunda bilerek veya bilmeyerek işledikleri suçlar olsa da, ellerinden tutup doğru yola getirmen mümkündür. Kendin için Allahü Teâlâ’nın affını nasıl dilersen, onlara da af ve merhametle muâmele et.

Sen onların üzerinde bulunuyorsun, Allahü Teâlâ ise vâliliği sana verenin üzerinde bulunuyor ve sana bu vâliliği veren de senin üzerinde bulunuyor; kulların işlerini hakkıyla görmeni isteyip seni onlarla imtihan ediyor.

Sakın büyüklük sevdasına düşüp de, Allah’ın gazabına hedef olma! Zirâ O’nun intikamına dayanacak kudretin olmadığı gibi, af ve merhametinden de uzak değilsin. Affettiğinden dolayı aslâ pişman olma, cezalandırdığından dolayı da sevinme! Def etme imkânı oldukça belâlı işlere girme ve “Ben kudret sâhibiyim, emrederim, itâat ederler,” deme. Zirâ bu hal, kalbi fesada verir, dîni zaafa uğratır ve insanı felâkete yaklaştırır.

Eğer elindeki kuvvet sana büyüklük hissi verirse, göklerin büyüklüğüne bak da kendi nefsine karşı kudretsiz kaldığın şeylerde Allah’ın Kaadir ve Kahredici olduğunu düşün. İşte bu düşünce, senin yükseklerde uçan gözlerini yere indirir, şiddetini giderir, seni bırakan aklını başına getirir.

Sakın Allahü Teâlâ ile azamet yarışına kalkma! Büyüklük ve kudrette kendisine benzemeye özenme! Muhakkak Allahü Zülcelâl Her azamet göstereni zelîl, her büyüklük taslayanı hakîr eder.

Nefsine, sana husûsiyeti olanlara, insanlar arasında kendilerine meyil beslediğin kimselere, Allahü Zülcelâl’e ve kullarına karşı katiyen adâletten ayrılma! Böyle yapmazsan zulmetmiş olursun. Zirâ Allahü Teâlâ’nın kullarına zulmedenin, onlar tarafından dâvacısı Hazreti Allah’tır. Kaadir-i Zülcelâl, birinin hasmı oldu mu, o kimsenin tutabileceği bütün deliller bâtıldır. Ölünceye yahut tevbe edinceye kadar Allah’la harp içinde olur. dünyada zulüm kadar Allah’ın lütfünü değiştiren, kahrını çeken bir şey yoktur. Zirâ Cenâb-ı Hak zulüm altında inleyenlerin gönül kırıklığına sebep olan zâlimleri gözetlemektedir.

İşlerin içinden öylesini seçmelisin ki, hak hususunda en orta, adâlet cihetiyle en geniş ve halkın rızâsını en çok çeken olsun. Zirâ halkın hoşnutsuzluğu, şahısların rızasını hükümsüz kılar. Şahısların gazabı ise, umûmun rızâsı içinde kaynar gider.

Vâli için husûsiyeti olanlar kadar, iyi günlerde yükü ağır, kara günlerde yardımı az, adâletten hoşlanmaz, istemekten utanmaz, verilse şükretmez, verilmese kolay savulmaz, felâkete sabırsız olmayan tek bir adam yoktur. Halbuki İslâm’ın esası, Müslüman’ların birliğidir. Düşmana karşı koyacak bir silâh varsa, o da budur. Onun için samimiyet ve muhabbetin dâimâ bunlara müteveccih olsun.

İdâren altında bulunanlar arasında, yanına yaklaştırmayıp en çok nefret edeceğin insanlar, halkın ayıplarını en fazla araştıran kimseler olsun. Zirâ insanların öyle ayıpları var ki, örtülmesi herkesten ziyâde vâliye düşer. Bu ayıpların sana gizli kalanlarını eşmekten sakın. Senin vazifen, gördüklerini ıslah etmektir. Bilmediklerin hakkındaki hükmü Allahü Teâlâ verir. Sen halkın ayıbını mümkün olduğu kadar ört ki, Allahü Teâlâ da senin halktan gizlemek istediğin hallerini örtsün.

İnsanlar hakkında bütün kin düğümlerini çöz, intikama sevk edecek olan ipleri kes, açıklık kazanmayan şeylerin hepsi hakkında onları anlamış görün. Gammazın sözüne çabucak inanma! Çünkü lâf taşıyan ne kadar saf görünse de yine oyunbazdır.

Ne seni zarûret ihtimaliyle korkutarak kereminden çeviren cimriyi, ne büyük işlere karşı azmini gevşetecek korkağı, ne de zulme saparak sana ihtirası hoş gösterecek harîsi müşâvere meclisine sokma! Çünkü cimrilik, korkaklık ve hırs, ayrı ayrı tabiatlardır ki, bunları Allahü Teâlâ’ya karşı sû-i zan bir araya getirir.

Müşâvirlerin en kötüsü, senden evvel şerlilerle beraber olan ve onların cürümlerine iştirak eden kimselerdir. Böyleleri katiyen gizli sırlarını bilmesin! Çünkü onlar, cânîlerin yardımcısı, zâlimlerin dostudur.

Müşâvirlerin, hiçbir zâlime zulmünde, hiçbir günahkâra cürmünde yardımcı olmasın! Öylelerini bul ki, diğerlerinin tedbirine tamamen sâhip, fakat onların vebalinden uzak olsun!

İşte böyleleri yükü hafif, yardımı çok, sana şefkati herkesten fazla, senden başkasına muhabbeti o nispette az olur. bu gibileri, husûsî ve umûmî meclislerinde kendine yakın tut ve bunlar içinde sana acı hakîkatleri herkesten ziyâde söyleyenler bulunsun.

Şâyet Allahü Teâlâ’ya isyan edilmesini istemezsen, müşâvirlerin sana karşı, hoşuna gidip gitmeyeceğini düşünmeden, müdârayı terk edip mertçe hareket etsinler.

Bir de, ehil kimseleri kendine sırdaş edin! Seni alkışlamalarına, yapmadığın işleri yapmış gösterip sana keyif vermelerine müsaade etme! Zirâ alkışın çoğu insanı gaflete düşürüp azamete sevk eder, kibre ve gurura yaklaştırır.

Sakın adamın iyisiyle kötüsü, yanında bir olmasın. Zirâ bu eşitlik, iyileri iyiliğinden soğutur, kötülerin de fenâlığa meylini artırır.

Ey Mâlik! Bilmiş ol ki, vâlinin şahsına halkın hüsn-ü zannını dâvet eden şey, onlara iyilikte bulunması ve yüklerini hafifletmesidir. Hüsnü zan etmekle sen de uzun uzun meşgul olup yorulmaktan kurtulursun.

Hüsn-ü zanna en çok lâyık olan insan; senin o kimse hakkındaki tecrübelerin iyi çıkandır. Sû-i zanna lâyık olan da tecrübelerin fenâ çıkandır.

         Milletin büyükleri tarafından işlenip, halkın güzel tatbik ettiği bir sünneti katiyen kaldırma. Geçmiş sünnetlere uymayan yeni bir sünnet (âdet) icâdına da kalkışma! Çünkü onun ecri ve o sünneti ortaya koyanın, vebali de kaldıranındır.

Memleket işlerine uygun olanı tespit etmek ve senden önceki insanlara doğruluk temin eden tedbirleri bulup ortaya koymak husûsunda, sık sık âlimlerle müzâkere ve hükemâ ile bahislerde bulun.

Bilmiş ol ki, halk tabaka tabakadır. Her birinin selâmeti, diğerinin selâmetine bağlı ve biri diğerinden daha az muhtaç değildir. Bu tabakalardan bir kısmı Allah C.C yolundaki askerler, bir kısmı umûmî ve husûsî yazı işlerini gören kâtipler, bir kısmı adâletle hükmeden hâkimler, bir kısmı merhamet ve insafla vergileri toplayan tahsildarlar, bir kısmı cizye vergi ödeyen zimmîler (gayri müslim tebea) ile, zekât veren Müslümanlardır. Bunların bazısı ticâret ve sanat sahibi, bazısı fakr u zarûret içindedir.

Cenâb-ı Ekremü’l-Ekremîn bunların hissesini bildirmiş, her birine âit hudut ve farzları kitap ve sünnet ile gösterdikten sonra, mer’î ve mahfuz (riâyet ve muhafaza edilen) bir ahit olarak bize bildirilmiştir.

Askerler izn-i ilâhî ile memleketin kaleleri, vâlilerin şerefi, Dîn-i İslâm’ın izzeti, huzurun sebebidir. Millet bunlar sayesinde ayakta durur. Bununla beraber askerin intizamı,  Allah’ın kendilerine ayırdığı vergilerle ayakta durur. Düşmana karşı onunla cihad edilir, işlerin uygun gitmesinde ona güvenilir, bütün ihtiyaçların temini onunla olur. 

Bu iki sınıfın mevcûdiyeti hâkimlerin, vergi memurlarının ve kâtiplerin varlığı iledir. Zirâ bağlantıları ve sözleri îcâbına göre başaran ve menfaatleri toplayanlar, husûsî umûmî bütün işleri emniyete alan bunlardır.

Hepsinin devamı için ticâret ve sanat sâhiplerinin bulunması şarttır. Zirâ ticârî sebepleri, menfaatleri, başkalarının meydana getirmediği sanat eserini bunlar elde ederler.

Son olarak, fakirlerden ve ihtiyaç sâhiplerinden ihsan ve yardıma lâyık bu son tabakadan her bir ferdin Allahü Teâlâ’nın taksim ve bu ihsanların ihtiyacı kadar vâli üzerinde hakları vardır. Vallahi vâli: Allahü Teâlâ’nın verdiği bu vazife altından ancak kemâl-i gayretle, Allahü Teâlâ’dan yardım isteyerek ve ağır- hafif bütün işlerde nefsini hakka, sabır ve tahammüle alıştırmakla kalkar.

Kezâ, mürüvvet ve şerefiyle güzel ahlâk sâhibi, sevilen ve tanınmış âilelere, daha sonra cesur  ve olgunluk sâhiplerine iltifat et. Çünkü bunlar kerem halkı, lütuf ve ihsan cemaatidir.

Sonra askerlerin başına öylesini geçir ki, Allah’a, Resûlü’ne  ve imamına karşı hepsinden daha samîmi bulunup kalbi hepsinden temiz ve aklı başında olmak itibariyle hepsinden üstün olsun. Gazap anında ağır davransın; mâzeret beyan edenleri sükûnetle dinlesin; zayıflara merhamet edip kavîlerden uzak olsun; şiddetle kalkıp acizle oturan takımdan olmasın!..

Ana-baba, âile işlerini nasıl araştırırsa, sen de askerlerin işini öyle gözet.  Kendilerine kuvvet için verdiğin şeyi, çok da olsa gözünde büyütme! Haklarında söz verdiğin ikram az da olsa, gözüne hakir görünmesin! Zirâ bunlar sana karşı ihlâs ve hüsnü zan beslemelerine sebep olur.

O tâifeye âit işlerin büyüğünü görüp de, küçüğünü tâkipten geri durma! Zirâ küçük ihsanından faydalanacakları mahal olduğu gibi, büyük ihsanından uzak kalmayacakları yerler de vardır.

Kumandanların sana göre en makbulü; iyilikte bulunan, hem askerlerin şahıslarını, hem geride kalan âilelerini sıkıntıdan kurtaracak kadar kendi servetinden fedâkârlık eden olsun ki, bu sayede düşmana karşı geldikçe hepsinin düşüncesi bir noktada birleşsin.

Vâliler için,  memlekette adâletin devamı  ile halkın kendilerine muhabbet göstermesinden büyük kazanç olmaz. Zîrâ, yürekler rahat olmadan muhabbet gösteremez.

Kezâ, askerin sana karşı samimiyeti ancak âmirlerinden memnun olması ve onlardan usanıp def’ini istememesiyle mümkündür. Sen kendilerine ümit sahaları aç, övülmeye müstahak olanları medh et, büyük vakalar geçirenlerin mârifetlerini saymakta kusur etme!.. Zirâ bunları sık sık anmak, Allah’ın izniyle şecâat sâhiplerini galeyâna ve harp istemeyenleri gayrete getirir. Bunlardan her birinin fedâkârlığını iyice bil. Katiyen birinin hizmetini başkasınınki ile beraber anma; kimseye, gösterdiği şecâatle mütenâsip olmayan küçük bir pâye verme!..

Bir de, ne mevkiinin büyüklüğü, adamın küçük hizmetini büyük göstermeye, ne de mevkiinin küçüklüğü, bir kimsenin fedâkârlığını küçültmeye sebep olmasın!

Altından kalkamadığın işleri, kestirip atamadığın meseleyi Allah ve Resûlüne havâle et!

Cenâb-ı Hak, irşadını dilediği kavme: “Ey îman edenler! Allah’a, Peygambere ve sizden olan emir sâhiplerine itâat edin! Şâyet bir işde ihtilâfa düşerseniz, onu Allah’ın Kitab’ı ve Peygamber’in (S.A.V.) sünneti ile hallederek ayrılığa meydan bırakmayın!” (Nisa, 59) buyurmuştur.

İnsanlar arasında hüküm vermek için öyle hâkim seç ki, halkın en değerlisi olsun; işinde sıkılmayan, mürâfaada sinirlenip inada kalkışmayan, hatasında ısrar etmeyen, hakkı gördüğünde döneceği yerde dili tutulup kalmayan, hiçbir zaman tamâ’ ile menfaat endişesine düşmeyen, meselenin tamamını anlamadan acele hasıl ettiği kanâati kâfi görmeyen, şüpheler üzerinde ziyade duran, delillere sıkıca sarılan, hasmın mürâcaatından en az usanan, işlerin açıklığını fazlasıyla bekleyen, hükmün infazında kat’’î davranan, övülmekle şımarmayan, heyecanla eğilip bükülmeyen kabiliyet ve ahlâka sâhip olsun. Vâkıa böyleleri azdan azdır...

Bu kimselerin vereceği hükümleri de sık sık tahkik et, halktan ihtiyaçlarını kesecek kadar. İkramda bulun. Onlara, yanında öyle bir mevki ver ki, yakınlarından kimse göz dikmesin ve onlar başkalarının sana gelip de kendileri aleyhine ihânet edemeyeceğinden emin olsunlar.

Bu hususta gâyet dikkatli olmalısın. Çünkü bu din, kötü kimselerin elinde esir oldu. Din nâmına çok yanlışlar yapıldı ve onunla dünya menfaati elde etmeye çalışanlar çoğaldı.

Memurlarını da dikkatle inceledikten sonra iş başına getir. Taraf tutarak ve hissî davranarak kimseye vazife verme.

Çünkü bu iki sebep insanı zulme ve hıyânete götürür. Bu işler için asîl âilelerden yetişmiş, tecrübe ehli, hayâ sâhibi, İslâm’a hizmeti geçmiş kimseleri araştır. Zirâ ahlâkı dürüst, nâmus ve şerefi sağlam olan insan tama’ın câzibesine en az kapılır ve işlerin sonunu en doğru görür.

Bu kimselerin ihtiyaçlarını geniş bir şekilde temin et. çünkü bu, onların nefislerini salâha sevk etmekte bir kuvvet olacağı gibi, onlar elleri altındaki şeylere el uzatmaktan o sâyede vazgeçerler.

Şayet emrine karşı gelir, emâneti saklarsa, senin için haklarında kullanacak bir delil olur.

Bunların icraatını tâkip et, peşlerine saygı ve sadâkat sâhibi gözcüler gönder. Zirâ işleri nasıl gördüklerini gizlice öğrenmek, onların emâneti muhafaza ve halka merhametle muâmele etmelerine sebep olur.

Memurlarına karşı ihtiyatlı ol. İşlerinde hıyânete el uzatan olur da, gözcülerinin raporu bu hıyaneti tasdik ederse, ona lâyık olduğu cezayı tatbik edip topladığı paraları alır, kendini zelil eder, alnına hıyanet lekesi vurur, boynuna ar töhmeti geçirirsin.

Vergi işini de memurların salâhıyla birlikte tâkip et. Çünkü vergi işini islâhda, memurların salâhında, başkalarının selâmeti de vardır. Zâten halkın selâmeti bunların ehliyetine bağlıdır. Çünkü halkın hepsi vergiye ve vergi verene muhtaçtır. O halde memleket imârına sarf edeceğin vakit, vergi toplama gayretin de fazla olsun! Zirâ vergi imar için toplanır. Îmarsız vergi isteyen, beldeleri harabeye çevirir; halkı helâk eder ve kısa zamanda işi yürümez hâle gelir.

Şâyet yükün ağırlığından, âfet, yağmur ve suların kesilmesinden, toprakların su altında kalmasından, kuraklık istîlâsından şikâyet olursa, tesirini umduğun bütün vâsıtalara mürâcaatla dertlerini hafifletmeye çalış! Bu hususta sana hiçbir fedâkârlık ağır gelmesin. Zirâ o bir sermâyedir ki, beldelerini îmara ve vilâyetin güzelliğine sarf için sana yardım ederler, senâlarını da kazanmış olursun. Zâten bu sermâyeyi fazlasıyla vereceklerine, adâletli ve merhametli muâmelen sebebiyle senden emin bulunduklarına inanmıştın.

Bir gün yardımlarına muhtaç olduğun bi hâdise zuhur ederse, hatır hoşluğu ile ağırlığı üzerlerine alırlar ve ne yüklersen götürürler.

Memleketin harap olması, halkın sefâletinden doğar. Halkın sefaletine sebep ise, vâlilerin servet hırsları, uzun müddet mevkilerinde kalabilecekleri zannı, bir de, geçmiş hâdiselerden ibret almamalarındandır.  

Kâtiplerin hâline de dikkat et! iş başına en iyilerini getir. Husûsiyle teşkilât ve sırlarını teslim edeceğin mektuplarını, soyu temiz kimselere yazdır, ahlâkı güzel olsun, gördükleri itibar ile şımarıp başkalarının yanında sana karşı gelmeye cüret etmesinler!

Memurların sana yazılan mektupları getirip göstermekte ve senin yazdığın cevapları doğru yazıp göndermekte, senin hesabına alıp vereceği şeylerde gaflet edip kusur etmesinler; lehinde bulunan bağlantıları muhkem tutsunlar, aleyhinde olanları da çözmekte zaaf göstermesinler, memuriyetinin mevkiinden habersiz olmasınlar. Kendi kıymetini bilmeyen, başkasını bilemez.

Bunları seçmekte yalnız sîmalarını tetkik ve hüsnü zannın kâfi gelmesin. Çünkü öyle insanlar var ki, dâima hulûs ve güzel hizmet gösterip görünüşe göre hükmeden vâlilerin gözüne girebilirler. Halbuki, ihlâstan nasipleri yoktur.

Bu itibarla senden evvelki iyi hal sâhibi vâlilerin hizmetinde bulunanları araştır! İnsanlar arasında itibarlı olan, emâneti yerine getiren kimseleri seç. Bu hareket senin Allahü Teâlâ’ya ve kendisinden emir aldığın kimseye karşı ihlâsını gösterir. İşlerini tertipleyerek her birine bu kâtiplerden birini tâyin et ki, işin ağırlığı altında ezip de âciz kalmasın.

Şâyet kâtiplerin hatasını gördüğün halde aldırmazsan, onun nâmına kendin ceza görürsün.

Sonra ticâret ve sanat sahipleri: Bunların bir kısmı oturduğu yerde çalışır, bir kısmı beldelere mal götürür, bir kısmı el emeği ile geçinir. Hepsine iyi muâmele et ve başkaları tarafından da iyi muâmele edilmesini tavsiye et. Çünkü bunlar memleket için sâde hayır ve menfaate vesîledir.

Hayır ve faydası, senin toprağından, denizinden, ovalarından  ve dağlarından, başkaların cesaret edip gidemediği uzak yerlerden getirirler. Bunlar bir memlekete sulh ve selâmet getirenlerdir. Ne karışıklık çıkarmalarından korkulur, ne de fesatlarından endişe edilir. Bunların yanında olan ve diğer beldelerde bulunan işleri tâkip et!

Şurasını da unutma: bunların çoğunda kötü tamâ, çirkin bir hırsla beraber, menfaatte ihtikâr, alış-verişte hile olur. Bu ise halkın için zarar, vâli için ayıp ve ardır.

İhtikâra da yol verme! Fahr-i Âlem S.A.V. ihtikârı men etmiştir.

Alım-satım doğru tartılarla olup, alıp satanı ezmeyecek, mûtedil bir sûrette yapılmalı.

Koyduğun yasaktan sonra ihtikâra tevessül edenleri, ileri gitmemek şartıyla cezalandır.

Alt tabakada her imkândan mahrum fukara, çâresiz, felâketzede ve kötürümler hakkında Allahü Teâlâ’dan kork; hem de çok korkmalısın! Bunlar içinde hâlini söyleyenler olduğu gibi, anlatamayanlar da olur. Allahü Teâlâ’nın bunlara dâir sana tevdî ettiği hakkı koru! Fakir Müslümanlara mahsus olan mal ve paradan onlara hisse ver. Zirâ en uzaktakiler de en yakındakiler gibi hakka sâhiptir. Cümlesinin hukukunu gözetmek de sana düşer.

Sakın büyüklük hâli seni onlarla uğraşmaktan alıkoymasın. Ehemmiyetli işleri görüp ehemmiyetsizleri bırakman seni mazur göstermez. Bu sebepten kendilerini düşünmekten geri durma ve zavallılara ekşi çehreyle ve bozuk yüzle bakma!

Yine bunlardan aşağı görülerek âmirlerin hafife alması sebebiyle sana kadar gelemeyenleri araştır. Sırf bunlar için müttekî, mütavâzi ve emin bir kimse vazifelendir! arada işlerini sana bildirsin.

Hâsılı, öyle çalış ki, Huzur-u Bârî’de “Gücümü sarf ettim” diyebilesin. Halkın bu tabakası, adâlet ve infaka başkalarından ziyade muhtaçtır.

Hulâsa, herkesin hakkını vermeye son derece dikkat et! sonra, yetim, yaşlı ve çâresizleri üzerine al. Vâkıa bu işler vâliye ağır gelir. Zâten ne kadar hak varsa hepsi ağırdır. Bunu, Allahü Teâlâ, dünyadan çok âhireti düşünerek nefsini tahammüle alıştıran ve kendi hakkında ahd-i ilâhinin doğruluğuna inanılmış olan kimselere kolaylaştırır. Yani ilâhî hükümleri dâima gönlünde tutup onları yerine getirmeye gayret eden kimseye ilâhî yardım ulaşır.

İhtiyaç sâhipleriyle meşgul olacağın bir zaman ve yer ayır da, hepsiyle bir arada oturarak, seni yaratan Allah’ın rızasını kazanmak için onlara son derece tevâzu göster. Bir de askerleri, yardımcılarını, muhâfız ve zâbıta memurlarını yanında bulunma ki, görüşmek isteyenler sana dert dökebilsin.

Ben Resûlüllah S.A.V.’den kaç defa işittim: “İçinizdeki zayıfın hakkı kuvvetliden kolayca alınmayan ümmet, hiçbir zaman kuvvet bulamaz,” buyurdu.

Bunların münâsip olmayan sözlerini ve meramlarını anlatmadaki acizliklerini de hoş gör. Hırçınlık ederek azamet gösterme! Bu yüzden Cenâb-ı Erhamurrahimîn sana rahmet kapısını açar, tâatine mukabil mükâfat ihsan eder. Verdiğini güler yüzle ve gönül hoşluğuyla ver; vermediğini de kabul edilebilir özürde bulun.

İşlerin içinde öyleleri olur ki, bizzat görmen lâzım gelir. Meselâ, kâtiplerin acizlik gösterince, vergi memurlarına cevabı sen vereceksin. İnsanların hâcetleri, memurların tahammül edemeyeceği dereceyi buldu mu, îcabına sen bakacaksın.

Her günün işini o gün görmelisin. Zirâ o günün de kendine mahsus işleri vardır.

Ey Mâlik! Vâkıa hâlis niyetle ve halkın selâmetini temin kastıyla bu meşguliyetlerin hepsi, Allahü Teâlâ içinse de sen yine vakitlerin en hayırlısını Allahü Teâlâ ile arandaki haller için nefsine tahsis et. Hâlisâne (Allah için) edâ edeceğin ibâdet ve tâatin başlıcası ise, Zât-i İlâhîye mahsus olan farzları yerine getirmek olsun.

Gecende gündüzünde bedeninden Allahü Teâlâ’ya mahsus olan kulluk hissesini ayır. Seni Hakk’a yaklaştıran ibâdetleri muhakkak eksiksiz edâ et.

Halka imam olursan, bıktırıp bezdirecek gibi kıldırma. İnsanlar içinde öyleleri var ki, ya illet veya iş sâhibidir. Resûlüllah S.A.V. beni yemene gönderirken “Onlara namazı nasıl kıldırayım?” dedim, “En zayıflarının namazı gibi” buyurdu.

Müminlere merhametli ol. Halktan uzun müddet saklı durma! Vâlinin saklanması sıkıntı olduğu gibi, memleket işlerini de tam bilemez.

Vâlilerin perde arkasında oturmaları, perde dışında dönen işleri bilemez de gözünde işlerin büyüğü küçülür, küçüğü büyür, güzeli çirkin, çirkini güzel görür, iyilik kötülükle karışır. Zirâ vâli de nihâyet bir insandır. Halkın kendi gözünden gizli kalan işlerini nasıl bilsin! Üzerlerinde hakkın nişânı yok ki, doğru ve yanlışın her çeşidini ayırmak mümkün olsun.

Ey Mâlik! Şimdi sen halk arasında ya hak yolunda mal ve can fedâ eden gani gönüllü bir kimsesin. Bu hâle göre neden vâcip olan bir hakkı ödemekten yahut kerîmâne bir harekette bulunmaktan Çekinip sıkılasın?  Veya cimrilik illetine müptelâ bir adamsın! Bu ihtimâle göre de halk, ihsanından ümit kestikleri gibi, senden istemekten de çabuk vazgeçerler. Halbuki halk tarafından sana arz edilecek hâcetlerin çoğu ya birbirinden şikâyet veya bir muâmelede adâlet dileme gibi senin yardımını istemekten ibarettir.

Vâlinin maiyeti ve yakınları vardır. Bunların iltimasları, iş uzatmaları ve muâmelâtta insafsızlıkları görülür. Sen onların zararlarını yok et ve bu gibi hallerin sebeplerini ortadan kaldır.

Etrafındakilere ve sana husûsiyeti olan akrabandan birine katiyen toprak verme; bunlarla müşterek bir iş tutarak etrafındakilere zarar verecek ve zahmeti başkalarına yükleyecek şekilde menfaat elde etmeye katiyen tamâ etme! Çünkü bunun kârı değil, ârı dünya ve âhirette senindir.

Yakın uzak herkese hakkı kabule mecbur et. husûsiyet ve yakınlığı olanlar için mutlaka bu hususta dikkat ve sebat göster. Nefsine ağır gelecek olan bu işin sonunu bekle.

Şâyet halk senin zulmettiğini zannederse, kendilerine özür beyanıyla zanlarını değiştir. Bu hareketinle, hem nefsini kırmış, hem halka merhametle muâmele etmiş, hem de kendini mazur göstermiş olursun. Onların hak üzerinde olmaları isteğin de bu sâyede hâsıl olur.

Düşman tarafından sana teklif olunan sulh, rızâ-i ilâhîye muvâfıksa, aslâ reddetme! Zirâ sulhta, askere istirahat; sana, endişeden rahat; beldeler için selâmet vardır.

Sulhtan sonra ziyade dikkat ve ihtimamla düşmandan sakın. Belki gâfil avlamak için sana yaklaşmak istemiştir. Bu sebeple ihtiyata riâyet et ve hüsnü zandan bulunma!

Düşmanla bir mukavelen veya anlaşman varsa ona uy, ahdine sadık ol. Ahde vefa için îcâbında hayatını fedâ et. zirâ arzuları başka başka, düşünceleri değişik olmasına rağmen farzlar arasında ahde uymak kadar, insanların üzerinde birleştiği bir şey yoktur müşrikler dahî hıyanetin vahim neticelerini gördüklerinden Müslüman’lara olan ahitlerine vefâ ederler. Aslâ verdiğin sözden dönme, ihânet etme, düşmanını aldatma! Zirâ hüküm giymiş, heder olmuş akılsızlardan başka hiçbir fert Allahü Teâlâ’ya karşı cüret gösteremez. Allahü Zülcelâl, ezelî rahmeti îcâbı, ahdi kulları için şefkatinin gölgesi, barınacakları emniyet sahası ve saadet için civarında koşacakları huzur mahalli kılmıştır. Bunun için, onda fesat ve hıyanette bulunmak yahut aldatmak olmaz.

Tevîlâta müsâit olan akitlerde bulunma. Te’kit ve tevsık ettiğin (vesikaya bağladığın) akdi (sözleşmeyi) bozmak için kelimelerin gizli mânânalarından istifadeye kalkışma!

Allah’a söz verme îcabı girmiş olduğun işin ağırlığı, seni haksızlıkla onu genişletmeye sevk etmesin. Zirâ bu hareketle sonu iyi olacak sandığın darlığa tahammül etmek, senin için dünya ve âhirette kurtuluş imkânı olmadığı bilinen bir hıyânetten daha ehvendir.

Haksız yere kan dökmekten son derece sakın! Haksız yere kan dökmek gibi felâketi çeken, onun kadar mes’ûliyeti büyük, onun kadar nimetin yok olmasına, devletin yıkılmasına sebep olan bir şey yoktur. Allahü Teâlâ kıyâmet günü kulları arasında hükmünü yürütürken, döktükleri kandan başlayacaktır. Haram olan kanı dökerek, saltanatını yürütme sevdâsına kapılma! Zirâ bu hareket saltanatı zayıflatır, yok eder, başka ellere geçmesine sebep olur.

Hele kasten yapacağın bir  katil için, ne Allah’ın katında, ne de benim yanımda, (bedenen kısas icap ettiğinden) özrün makbul olmaz. Şâyet bir haksızlığa uğradığında cezâ verirken kırbacın, kılıcın, yahut elin ileri gider, haddi aşarsan (zirâ zaman olur ki, yumruk yahut fazlası ölüme sebep olur) o zaman sâhip olduğun nüfûza güvenerek ölenin velilerine haklarını vermemezlik etme!

Sakın kendini beğenip de nefsinin sana hoş gelen taraflarına güvenme. Yüzüne karşı medh olunmayı isteme! Zirâ iyilerin ne kadar iyiliği varsa, hepsini mahvetmek İçin iblisin elindeki fırsatların en sağlamı budur.

Bir de halka ettiğin ihsanı başlarına kakma, yaptığın işleri mübâlağalı gösterme. Halka olan vadinden dönme. Çünkü minnet ihsanı bitirir; mübâlâğa hakikati söndürür, halkın Hâlik’ın nefretini çeker.

Cenâb-ı Hak “Böyle, sizin yapmadığınızı söylemeniz Allah indinde nefret veren bir harekettir”, (Sâffât, 3) buyuruyor. 

Dikkat et! işlere vaktinden evvel atılma, vakti gelince de geciktirme.

Açıklık kazanmayan işlerde inat etme, açıklık kazanınca da gevşeme. İşlerin her birini yerli yerine koy, memurların her birini yerinde bulundur.

 Herkesin birleştiği noktalarda kendini kayırmaktan çekin. Hizmetindeki kimselerin görülmüş fenalıklarına karşı senden beklenen hareketi göster, habersiz gibi davranma. Sonra başkası hesabına sen ceza görürsün.

Yakın vakitte işlerin üzerindeki perdeler, gözünün önünde açılır ve mazlumun hakkı senden alınır. Hiddet ve gazabına, el ve diline hâkim ol! Bunların hepsinden sâlim kalabilmek için şiddetini te’hir et ki, öfken geçsin de ihtiyârına mâlik olasın.

Hâlik’a döneceğini düşünüp endişeye düşmedikçe, nefsine hâkim olma imkânını bulamazsın. Şimdi üzerine vâcip olan; senden evvelkilerin âdil hükmünü, ya doğru bir işini, ya Fahr-ül- Mürselîn’den gelen bir haberi, ya Allah’ın Kitâbında zikrolunan farzları hatırlamaktır. Tâ ki, böyle meselelerde bizden gördüğün hareketlere uyasın ve ilerde nefsin isteklerine kapılmanı mazur göstermek mümkün olmasın diye, bu Emirnâme’de bildirdiğim ve elimde sana karşı sağlam bir hüccet bildiğim ahkâmı tatbike çalışasın.

Allahü Teâlâ’nın vâsî rahmetinden ve bütün istekleri kuşatan azamet ve kudretinden dilerim ki, rızâ-i Bârî’sine uygun kullar arasında hoş hatır ve beldeler içinde hayırlı eserler bırakmak için gücümüz yettiği kadar çalışmaya seni de beni de muvaffak eylesin. Hakkımızda nîmetini tamam, keremini ziyâde ile sana da bana da saâdet ve şahâdetle can vermek müyesser eylesin. Bizim niyâzımız Allah’adır. Vesselâmü alâ Resûlullah.

***

Halîfe-i Müslimîn Hz. İmam-ı Ali Mısır vâlisi Malik Hz.’ne yazdığı bu Emirnâme’den, Müslümanlığın bütün idârî meseleleri ve siyâseti rûhu, açıkça anlaşılmaktadır. Ve bizim için rehber olduğu kadar İslâm’ın mâhiyetini anlamayan ve ithamda bulunanları da îkaz eden mühim bir vesîkadır.

.

 

 

KURTULUŞ

Hakk’a ulaştıran tek yol; İbâdet

 “İhlâsla edâ edilen ibâdetler belâlara mânîdir, sâhibini korur.” İbâdet ve itâat kurtuluş yoludur. (Erenlerden)

Hayâtın Gâyesi: Allah’a ibâdet, emirlerine itâat ve nîmetlerine şükür ile iki âlemde saâdet bulmaktır.

A.C.: “Ben, cinleri ve insanları ancak beni tanısınlar ve bana ibâdet etsinler diye yarattım.”  (S. Zâriyât:56) İnsan oğlunun ilk işi bu âleme geliş sebebini, yaratılış hikmetini bilmektir.

İbâdetsiz hayatın hayrı yok, hüznü çoktur. Uyuşturucu arayan batılılar ve benzerleri buna misâldir. Allah’ın ihsanı olan vücûdu, ruh, akıl ve âzâları ilâhî hudutlar içinde kullanmak, kurtuluş yolu ondan ötesi hayal mahsulüdür.

A.C.: “Zikrimizden yüz çevirenlere maîşet darlığı vardır.” (S. Tâhâ:124) Varlıkta darlık, gönül sıkıntısı, rûhî huzursuzluklar buna dâhil edilmiş. Hakka ibâdet, büyük saâdettir...

Şeriat Üç Kısımdır: İlim, amel, ihlas. Kurtuluşa sebep olan, îmandan sonra hâlis niyetle kılınan ve her gün bin şehid sevâbı verilen beş vakit namazdır. Vaktinde kılınan namazda, Cemâl-i Îlâhî, rızâ-ı ilâhî ve mağfiret-i ilâhî  vardır. Geç kılınan namazda yalnız mağfiret kalır. Hiç kılmayanlara musîbet ve ilâhî gazap hazırlanır...

H.Ş.: Abdest’te başa kaplama mesh yapılan vücûda Allahü Teâlâ Cehennemi haram kılar. Sünnetler: dünyada musîbet ve hastalıklara, âhirette cehenneme karşı kaledir...

H.Ş.: Misvaklı abdest’le kılınan namaz, misvaksız namazdan yetmiş defa efdaldir (İbni Âbidîn C:1S:150)

Niyet:

Namaza niyet kalple yapılır. Dille niyet bid’attır. (M.İ.R.C:1-M:186) 

Ahzâb Duâsı: 

Musîbet zamanında, sabah namazı sünnetinin ikinci rekâtında, zammı sûreden sonra, kunut yapıp “Ahzâb Duâsı” okumak, belânın def’ine sebeptir...

Gafleti def için: Sabah namazının sünneti ile farzı arasında şu duâ en az üç kerre okunur: “Yâ Hayyü yâ Kayyûm, yâ zel celâli vel ikrâm. Es’elüke en tuhyiye kalbî binûri mâ’rifetike ebeden yâ allah yâ Allah yâ  Allah yâ bedîassemavâti  vel erdı.” (Emâli Şerhi)

Şu tesbihi her gün yüz defa okuyan, sonsuz mükâfâta erer: “sübhânallâhi ve bi hamdihî sübhânellâhil azîm, ve bihamdihî estağfirul-lah.” (M.İ.R .C:1. M:307)

Sabah namazını, âile ferdleriyle de olsa cemâatle kılıp kerâhat vaktinden sonra, Allah rızâsı için iki rekât namaz kılan, ihram giymiş ve kurban kesmiş gibi, tam Hac ve Umre sevâbına nâil olur. (Nîmet-i İslâm S. 133)

Sarık:

Sarıkla farz ve nâfile namaz, sarıksız kılınan yetmiş rekat namazdan üstündür. (Râmûz: 291/11) Akıllı kımse bu sünneti işler, kat kat kazanır, ahmaklar mahrum kalır...

Sabah ve akşam namazlarından sonra onbir defa: “Lâ ilâhe illallahü vahdehû lâ şerîke leh, lehül mülkü velehül hamdü yuhyî ve yümît, ve hüve hayyün lâ yemût biyedihil hayri ve hüve alâ külli şey’in kadîr” tehlilini okuyanın maddî ve mânevî derecesi yükselir ve o gün günah işlemekten korunur. (Nîmet-i İslâm S: 133)

HÜVALLAHÜLLEZÎ:

H.Ş.: “Sabah ve akşam namazlarından sonra, Hüvallahüllezî... okuyan kişiye yetmiş bin melek istiğfar eder. O gün vefat etse şehid olarak gider.”  (Râmûz 438) 

Akıllı bu nimeti kaçırmaz.

ÂMENERRASÛLÜ:

H.Ş.: “Yatsı namazından sonra, Âmenerrasûlü... okuyanın malı, canı, her şeyi gelecek yatsıya kadar himâye altında olur ve o kişiye bütün gece ibâdet etmiş sevâbı verilir.” (Râmûz: 187/3) İnanmışlar istifâde eder, inanmayan eli boş gider...

 

Salât-i Münciye 

Vitir namazında kunut duâlarından sonra okuyanın namazları  Mevlâ’ya tereddütsüz arzedilir ve kabûle sebep olur. Namazın kabûlü, kazancın büyüğüdür.

İstiğfar: Farz namazlardan sonra yetmiş istiğfar okumak, gelen musîbeti kaldırır, geleceğe mânî olur ve rızık genişliğine sebeptir. (M.İ.R.C:2.M:80)

Âyetül kürsî, İhlas, Felak ve Nâs:

Tesbihlerden önce, bu sûreleri okuyanları Cenâb-ı Hak iç ve dış hastalıklardan ve belâlardan korur. (Nîmet-i İslâm S:246)

H.Ş.: “Duhâ Namazı’na devam eden kimsenin günâhı deniz köpüğü kadar olsa da affolunur.” (Râmûz: 416/13)

Duhâ namazı kılan, dünya sıkıntısı çekmez. Bu namazın yüzde yetmiş beş mükâfâtı dünyada verilir.

Evvâbîn Namazı kılanın elli yıllık günahı silinir ve ona bir sene nâfile namaz sevâbı verilir. (Nîmet-i İslâm. S:368) (Şir’a’da on iki yıl denilmiş.)

Teheccüd namazı 

H.Ş.: “Farz namazlardan sonra en fazîletli, Teheccüd namazıdır.” (Ebû Dâvûd. İhyâ C:1.S:1019) Bu namazı kılanların duâsı kabul, derecesi yüksek olur. Teheccüd vakti; gece, öğle namazına tekâbül eden vakitten imsak bitimine kadardır. Geç yatanlar, 12 den sonra kılıp yatarlar.

H.Ş.: Evden Çıkan kimse: Bismillahi tevekkel-tü alellahi lâ havle ve lâ kuvvete illâ billahil aliyyil azîm” der, üç, beş veya yedi Âyetül Kürsî okur, altı tarafa, “Hû” der, yedinciyi içe çekerse, ilâhî kaleye girer, belâlardan emin olur. (Râmûz: 420/2)

Eve girerken Besmele-i Şerîfe okumak, Şeytanı kovar. Selâm vermek de bereketlere sebep olur.

Namazdan Sonra,”LEKAD CÂEKÜM...” (S. Tevbe:128-129) okuyan, belâlardan korunur. Ona  o gün ölüm gelmez. Bir zât devam etmiş; “Okumayı bırak, bize gel” denilmiş.

A.C.: “Sabırla (oruçla) ve namazla (Allahü Te[Ms1]âlâ’dan) yardım dileyin.” (S.Bakara:45) İşte boş dönülmeyen hâcet kapısı... Kuru yalvarmadan önce yapılacak iş; oruç tut, tesbih namazı kıl, hâcetin hâsıl olur, Mevlâ’dan inâyet gelir.

Sabah Namazı

H.K.: Ey Âdemoğlu! Günün evvelinde bana kulluk et ki, günün sonuna kadar seni korktuklarından emin edip, umduklarına ulaştırayım.

Rızıkların taksimi ve berekâtın inme zamânı olan sabah namazı vaktini uykuda geçirenlerin rızkı noksanlaşır. Günün en şerefli zamanıdır. Vücûdun en zayıf vakti olduğundan, Verem hastalığı o zaman başlar. Sabah uykusu rızkı noksanlaştırır. Koyun, köpek, çoban, vezir hikâyeleri meşhurdur. Koyun o saatte uyanık; rızkı bol, nesli çok. Köpek uykuda; rızkı kıt, nesli azdır. Çoban da o saati boş geçirmeyip erenlerden olmuştur.

H.Ş.: Bir kısım melekler gece, bir kısmı da gündüz size gelirler. Sabah ve ikindi namazını sizinle kıldıktan sonra melekler semâya çekilir. Mevlâ meleklerine: “Kullarımı ne halde bıraktınız?” diye sorar. Onlar: “Yâ Rabbi. Onları namaz kılarken bulduk, namaz kılarken bıraktık” derler.  (Müslim C 1 S. 260 Hadis No: 210)

H.Ş.: Ayın on dördüydü. Resûlüllah S.A.V. aya baktı ve: “Şu ayı gördüğünüz gibi Rabb’inizi göreceksiniz. Güneşin doğması ve batmasından evvelki (Sabah ve ikindi) namazları(nı) edâ etmekte Mü'min kardeşlerinize elinizden geldiği kadar yardımcı olun ve bunu terk etmeyin” buyurdu. (Müslim C 1 S. 260 Hadis No: 216)

H.Ş.: Kim yatsı namazını cemâatle kılarsa, gecenin yarısını, sabah namazını da cemâatle kılarsa, gecenin tamamını namazla geçirmiş gibi mükâfâta mazhar olur. (Müslim C 1 S. 260 No: 287)

Sabah Namazını Cemâatle kılmayan kişinin nefsi  aslâ kemâl bulmaz. (M.İ.R.C.1 M 52)

Sabah namazını, cemâatle kılmak bir gece nâfile namaz kılmaktan birkaç mertebe üstündür. (Mektûbat)

H.Ş.: Kim sabah namazını kılarsa, Allah'ın zimmetinde (himâyesinde)dir. Allahü Teâlâ zimmetinde olmayanı yüz üstü cehenneme atar. (Müslim C 1 S. 260 Hadis No: 288)

Ebû Hüreyre R.A.: “Biz Peygamberimiz zamanında erkenden sabah namazına gelmeyi, Resûlüllah ile savaşta bulunmuş kadar şerefli sayardık” demiştir.

H.Ş.: İki rekat sabah namazı, dünyadan ve içindekilerden hayırlıdır.

H.Ş.: Yatsı ve sabah namazı münâfıklara ağır  gelir. İnsanlar bu namazlarda olan füyüzât-ı ilâhîyi bilseler, emekleyerek de olsa (gelip) kılarlardı. (Ruhulbeyan C. 5 S. 444)

H.Ş.: Güneş doğuncaya kadar yapılan zikir ve tesbih İsmâil oğullarından seksen köle âzat etmekten efdaldir. (Ruhulbeyan C. 5 S. 444)

“Güneşin doğuş ve batışından evvel  Rabb’ini hamd ile tesbih et (sabah ve ikindi namazlarını kıl.) (S. Taha 130)

Denilmiş ki: Kim beş vakit namazı devamlı cemâatle kılarsa, Allahü Teâlâ ona geçim darlığı ve kabir azabı vermez; kitabı sağından verilir, sıratı şimşek gibi geçer ve hesapsız olarak cennete girer.

Kim beş Vakit namazda ve cemâate gitmekte tembellik ederse, Allahü Teâlâ onun rızkından ve kazancından bereketi kaldırır, yüzünden sâlihler sîması silinir, sâir ibâdetleri de kabul olunmaz. İnsanlar ona kalben buğzeder; ruhu aç ve susuz olarak kabzolunur,  Münker ve Nekir şiddetle sual sorar; kabri dar ve karanlık olur, hesâbı zor verir ve Allahü Teâlâ ona cehennemde azap eder. (Ruhulbeyan C. 5 S. 444)

 

İRŞAD ve HAKKA DAVET

A.C.: Asr’a yemin olsun ki, insan (ömrünü dünya için sarf etmekle) dalâlette ve ziyandadır. Ancak iman edip iyi amel işleyenler ve sabırla (günahtan uzak kalıp) ibâdete gayret etmeyi tavsiye edenler kurtulmuştur. (S. Asr)

A.C.:  Kim iyiliğe önderlik ederse o iyiliğin sevabından hisse alır. Kim kötülüğe vâsıta olursa ona kötülükten hisse vardır. (S.Nisa 85)

H.Ş.: En cömert kimdir size haber vereyim mi? En cömert Allahü Teâlâ’dır, ben de Âdemoğullarının cömerdiyim. Benden sonra en cömerdiniz o kimse ki ilim öğrendi ve ilmini insanlara yaydı... (Mektûbât- c:1 S. 79)

H.Ş.: "İlimden bir mes'ele öğrendiğin zaman, o senin için kabul olunmuş bin rek'at nâfile namaz kılmandan hayırlıdır. Bunu, insanlara öğrettiğinde, amel edilsin veya edilmesin, yine senin için kabul olunmuş bin rek'at nâfile namaz kılmandan hayırlıdır." (Râmûz: 39/8)

H.Ş.: Sizden biri, kendisinde kardeşine verebileceği bir nasîhat bulursa, ona hemen söylesin. (Râmûz:65/8)

H.Ş.: Emr-i bil mâruf ve nehy-i anil münker'i bırakan kişi, Kur'an'a ve bana inanmış olmaz. (Râmûz:69/8)

Meşhur Yahûdi sözü “Her koyun kendi bacağından asılır.” “Beni sokmayan yılan bin yaşasın.” “İlim, iman ve ibâdet yolunu keser.” “İbâdet etme mi diyoruz, Camiye kilit mi vurduk” der.

Süleyman Paşa: Edirne’yi fethedince Hıristiyanlar kendisine müracaatla okul yapmak için izin istediler. Müsâade etmedi. Başka bir zaman “Kilise yapacağız” dediler, izin verdi. Muhteşem bir kilise yaptılar.

Halk gelip Paşaya: “Bu ne iştir? Sabi sıbyanı okutmak için mektep inşasına izin vermemişken, şehrin ortasında şu kara kubbeli kilisenin inşasına müsaade ettiniz?”

Süleyman Paşa’nın tarihlere geçen cevabı:

Bunda ne var, oraya toy giren toy çıkar; ya okul öyle mi?.. Orada erkan-ı harp yetiştirir sonra da başına belâ kesilir...” demiştir.

H.Ş.: Sadakanın faziletçe en üstünü Müslüman bir kimsenin ilim öğrenip onu Müslüman kardeşine öğretmesidir. (İbn-i Mâce C. 1 S. 98

H.Ş.: Kim halka öğretmek için ilimden bir kapı açarsa kendisine yetmiş sıddıkın sevabı verilir. (Tergıb C.1 S. 98)

H.Ş.: Hediye ve ihsanın en üstünü hikmetli bir sözü öğrenip onu başkasına öğretmektir ki bu bir sene nâfile ibâdetten hayırlıdır. (İhya c.1 s 101)

H.Ş. Kim iki hadis dahi öğrenip istifâde eder ve başkasına da öğretirse, bu kendisi için 60 yıllık (nâfile) ibâdetten hayırlıdır. (Ramuz 413/4)

H.Ş. Kim hayra dâvet ederse kendisine o hayrı işleyenlerin sevabı kadar sevap yazılır. (Muhtarul Ehadis s. 167)

H.Ş. Kim hidâyete dâvet ederse o hidâyete tâbî olanların ecirleri kadar kendisine sevap yazılır. Onların ecirlerinden de bir şey eksilmez (Muhtarul Ehadis 167)

H.Ş. Varlığım kudret elinde olan Allah’a yemin ederim ki. Ya iyiliği emredip kötülükten men edersiniz ya da Cenâb-ı Hakk üzerinize azabını gönderir de, o azabın kaldırılması için Allah’a duâ edersiniz, lâkin duâlarınız kabul olunmaz. (Muhtarul Ehadis S. 156)

H.Ş.: Mü’min mü’minin kardeşidir. Hiç bir halde ona nasihati terk etmez. (M.E. S. 150)

H.Ş.: Hak söz ne güzel hediyedir ki onu duyar sonra Müslüman kardeşine taşıyarak öğretirsin. (Muhtarul Ehadis S. 152)

H.Ş.: İlim öğrenmek husûsunda yarışınız. Doğru sözlü kişiden öğrenilen ilim dünyadan ve içindeki altın ve gümüşten hayırlıdır. (Muhtarul Ehadis s.84)

H.Ş.: İlim talep etmek her Müslüman’a farzdır. İlim öğrenen için her şey, hatta denizdeki balıklar da istiğfar ederler. (Muhtarul Ehadis s.93)

H.Ş.: İlim talebi Allah indinde nâfile namaz kılmaktan, oruç tutmaktan, haccetmekten ve Allah yolunda cihaddan efdaldir.

H.Ş.: İlim İslâm’ın hayatı ve imanın istinatgâhıdır. Kim ilim öğrenirse Allah onun ecir ve mükâfâtını tamamlar ve bilmediklerini öğretir. (Muhtarul Ehadis s. 100)

H.Ş.: Müslüman’ın din kardeşine hikmetli sözden üstün hediyesi olamaz. Çünkü bununla hâli değişir, hayra istîdât gelir, selâmet bulur. (Cami ussağır)

H.Ş.: Allahü Teâlâ’nın ziyâde rağbet ettiği kişi insanlara nasihat edendir.

H.Ş.: Nasihatle Allah’ı kullarına sevdiriniz ki, Allah’ta sizi sevsin.

H.Ş.: O insanı Allah sevsin ve nurlan-dırsın ki, sözlerimi işitti, ezberledi ve aynen başkalarına ulaştırdı. (İhya c. 3 s. 380)

H.Ş.: Yâ Râfî! Senin maddî ve mânevî sebebinle bir kimsenin hidâyet bulması, sana, üzerine güneş doğan bütün eşyadan hayırlıdır. (Tirmizî)

H.Ş.: Kim hakla batılı, hidâyetle delâleti ayırmak için ilimden bir mesele söylerse bir âbidin 40 yıllık ibâdeti gibi ecir alır. (Ramuz 418/5)

H.Ş.: Kıyâmet gününe şu beş şeyle gelen Cennetten men olunmaz. Bunlar: Allah ve Rasûlü için, din ve kitap için ve bütün Müslümanların menfaati için nasihat ve hakka dâvet etmektir. (Ramuz 415/6)

H.Ş.: İslâm’ı ihyâ için ilim öğrenirken kendisine ecel gelen kimseden, peygamberler ancak bir derece üstündür. (Ramuz 415/9)

H.Ş.: Kişinin ilim meclisinde bir saat oturması, bir köle âzât etmesinden hayırlıdır. (Ramuz 343/5)

H.Ş.: İyiliği emir ve tavsiye eden, onu işlemiş gibi ecir alır. (Ramuz 207/5)

İslâm’ın zaafa düştüğü zaman dinden bir kelime  öğretmek, hazineler harcayarak Allah için yemek yedirmekten kat kat üstündür. (Mektûbat)

İnsan irşat olunca gönlü genişler, gafletten kurtulur, doğruyu bulur iyiyi görür, kendisine teslimiyet gelir, birlik ruhuna bürünür, dirliği düzelir, isyandan sakınır, âleme şefkatle bakar, zulüm düşünmez, itâatkâr olur... Hulâsa: umûmî ahlâka hizmet eder.

Cemiyet güçlenir, her saâdete yol bulur. Milletçe istenen de budur.

İmam-ı Muhammed Rah. A. padişahla Rey şehrine geldi ve orada vefat etti. Son deminde “Rabb’im bana: “Buraya din hizmeti için mi, yoksa padişahla safa için mi geldin?” derse ne cevap veririm diye telaşlandı.

Dikkat etmeli! İnsanların çoğu sözü ilk işitince beğenmez de izah edilince memnun olur. Sakın işittiği sözü beğenmeyip, sahibini insanlar arasında kötüleyenlerden olma!

Zamanın değişmesinden, yârânın cefâsından şikâyet etme! Zira cümlesi işlemiş olduğun günahların karşılığıdır. Hatta merkebin aksilik etmesi, fârenin ziyan vermesi de günahlarındandır. Cemâatı kaçıran kişiyi, o ilâhî sofradan mahrum eden de günahlarıdır. (İhyâ - Hallürruyub)

* * *

 
Rasûlüllah S.A.V. Efendimizin Ruhlara Hayat Veren

BİR HUTBESİ

Ey İnsanlar! Ölüm sanki bize değil de başkalarına yazılmış, Hakk’a tâbi olmak bize değil de başkalarına farz kılınmış, uğurladığımız ölüler sanki bir müddet sonra  bize dönecekler; onlara mezar hazırlıyoruz; sanki biz onlardan sonra ebediyen yaşayacakmışız gibi öğüt veren her şeyi unutuyoruz; kendimizi belâlardan emniyette sanıyoruz... Ne mutlu başkalarının ayıbına bakmayıp kendi kusurlarıyla uğraşan kimseye! Ne mutlu günâha dalmadan kazandığı malı infak eden, fukaha ve ulemâ ile sohbet eden, fakirlerle düşüp kalkan kimselere!...

Ne mutlu o kimseye ki, huyunu güzelleştirip kalbini temizler, insanlara zarar vermez, malının fazlasını infak eder, çok konuşmaz, bid’atlara düşmeden sünnet-i seniyeyi hakkıyla îfâ eder. (Cevhere C.1 S. 158)

***

H.Ş.: Âileleriniz, evlâtlarınız, mallarınız ve amelleriniz üç kardeşi olan kimseye benzer. O kimse ölümü yaklaşınca birinci kardeşine:

- Başıma gelenleri görüyorsun. Bana ne yapabilirsin? der, O:

         -Doktor çağırırım, hizmet ederim, ölürsen lâzım gelenleri yaparım ve iyiliğini söylerim” der. İşte âilenizin durumu böyledir.

İkinciye, “Bana ne yapabilirsin? dediğinde, o:

-Hayattayken benden istifâde edersin; ölünce yollarımız ayrılır; sen öbür âleme hesap vermeye, ben de işimin başına dönerim” der Mallarınızın durumu budur.

Üçüncüsü:

-Ben senin mezârında eş, mîzanında terâzinin hayır tarafında ağırlık yaparım” der. İşte amellerinizin durumu da budur.

* * *

SAHABE-İ GÜZİN’DEN

İBN-İ RENDEKA’R.A.’IN HUTBESİ

Ey İnsan! Sözlerime kulak ver, aklını başına topla! Eğer ölümün ne zaman geleceğinden haberdar değilsen, iyi bil ki, sen de ebediyen yaşayacak değilsin...

* Vaktiyle yaşayanların ve bundan sonra yaşayacakların babası olan Âdem A.S. nerede?  

* Allahü Teâlâ’nın dostu İbrahim A.S. nerede?

* Hani geçen ümmetler?

* Vaktiyle yer yüzünde hüküm süren krallar nerede?

* Nerede taç giyen, kuvvet ve îtibar sahibi sultanlar?

* Nerede başlarında sancaklar dalgalananlar, ordulara kumanda edenler, sarayda, kâşânelerde yaşayanlar, harp meydanlarında zaferden zafere koşanlar, tehlike ve belâları hiçe sayanlar, doğu ile batıyı birbirine yaklaştıranlar nerede? Şimdi onlardan bir işâret var mı?

Allahü Teâlâ’ya yemin ederim ki, bütün kavimleri yok eden onları da yok etti. Çürümüş kemikleri dağıtan, onları da dağıttı. Onları geniş saraylardan çıkarıp dar kabirlere yerleştirdi. Taş yığınları altına soktu, meskenleri oralar oldu. Kurtlar vücutlarını kemirdi, bedenleri delik deşik oldu; gözleri aktı, ağızlarına böcekler doldu, âzâları düştü, derileri çürüdü. Biriktirdikleri ve kazandıkları dünyalıkları kendilerine fayda vermedi...

Orada dostların seni toprağa teslim edip sana vedâ edecekler. Kardeşlerin yanından ayrılacak, yakınların seni unutacaklar... 

İşte bunlardır insana lâzım olan,

Bu sözlerden ibret al sen de uyan!

* * *


 
 

Hz. ALİ R.A.’IN OĞLU HZ. HASAN EFENDİMİZ’E  CİHAN DURDUKÇA NUR SAÇAN HİKMET DOLU VASİYETLERİ.

Gözümün nuru oğlum; Hasan’ım! Sen benim hayırlı vekilim ve şerefli temsilcimsin. Şu vasiyetimi can kulağıyla dinle ve ona göre hareket eyle. Bu sana babandan hayırlı bir nasihattir.

Dünya bâzen seni arar gibi iltifat gösterir. Onun bu sahte görünüşüne aldanma! Bâzen de senden kaçar gibi yüz çevirir; döner dolaşır. Ona da ehemmiyet verme! Zira dünya bin erden arda kalan avrat gibidir; kimseye yar olmaz. Onun gelişi, aceleci ve korkak adamın hâli gibi şüpheli ve şikâyetlidir.

Hayrı az, dirliği kısa, alâka ve karşılaması hudutlu, arka çevirmesi felâket ve fecâattir. Elde edilen nimetleri geçici, günâh ve vebâli kalıcıdır...

Öyle ise ömür bitmeden, kudret elden gitmeden, can sağ iken; âhiret perdesi açılmadan, müsâit zamanı fırsat, eldeki imkânı ganîmet bil de, âhiretin için hayırlı ameller hazırla. Kişi dünyada âhireti için ne yaparsa, şüphesiz orada onu bulur. Dünya âhiretin zirâat mahallidir; ne ekilirse o biçilir.

Vefâsız dünyanın hîlesi çok, bir hal üzere kaldığı yoktur. Bir tarafı düzeltir, ıslâh ederse, diğer tarafı bozar, ifsat eder. Birini sevdirse, diğerini kalbinden yaralar. Öteden beri meşrebi (gidişi) budur.

Dünyaya meyledip bağlanmak, sonra aldanıp pişmanlık duymağa sebep olur. Bu fenâ âleminde dâimî kalmak yoktur. Öyle ise ona bel bağlamak aldanmaktır.

Oğlum!

İnsanların hatırına itibar et!; hal ve sözünden kimse incinmesin. Dünya işi için çekişip uğraşmaktan sakın, ihtiyaç olmadıkça bir şeyin arkasına düşme. Yumuşak huylu ol, insanlara kolaylık ve yakınlık göster!...

Oğlum!

Sen zamanın eşsiz hikmetlisi ve büyük efendisisin. Kıymet ve vakarını güzel muhâfaza et. Ömrünü eğlencede geçirme, malını günâha sarf etme ki, dünyadan amelsiz çıkıp da huzûr-u izzete eli boş varmış olmayasın!

Güzel sözünü, güzel amellerinle birleştir ki, iyi meziyetleri, lütuf ve ihsan meyvelerini zâtında toplamış olasın. Bir de yapmayacağın şeyden bahsetme; laftan ziyâde iş görmelisin.

Şurasını da gözden uzak tutma: Her fenâlığın başı zenginliğe muhabbet, hırs ve tamâdır. Bu iki kötü huy, sâlim olan kalbine yol bulmasın!...

Allahü Teâlâ’dan kork ki; tevâzu ehli olasın. Dünya gönlünden silinip uzak bulunsun ki, fazîlet bulup, felâha eresin.

Oğlum!

İyi düşün, ihtiyatlı bulun. Nefsânî arzûlar ve dünyanın görünüşü seni aldatmasın. Dünyada her şey geçicidir. Gizli, kapalı olan şey aranır. Her şey fânî ve yok olucudur; er geç biter, tükenir. Âdemoğlunda ise yalnız kazanmış olduğu iyilikler ve günâhı kalır.

Dünya kâbuslu bir rüyâ gibidir; kendine sarılanı rûhî azapla bezdirir, huzursuz eder. Zâhirde bal gibi tatlı görünür: fakat içi zehir doludur. Zevk ve sefâsı varsa da, gam ve kederle yoğrulmuştur.

Hâsılı dünya; Sonunda nimetleri yok eden, sıkıntıları toplayan, aldatıcı, gaddar adam misâli, verir fakat verdiğini geri alır; alâka gösterir lâkin o hâlinde de bin çeşit hîle gizlidir. Görünen süslerine aldanan harap ve helâk olur.

Oğlum!

Sen başkalarına benzemezsin. Sen Hânedân-ı Nübüvvet (Peygamber torunu) kalp meyvesi, ümmetin göz nûru ve Seyitlikte baş tâcı olduğun gibi, güzel hal ve huyla da mümtaz olmalısın.

Bunun için hükmü ile amel ettiğin takdirde, yüksek kıymetini bir kat daha yükseltecek olan şu vasiyetim  hafızanda bulunsun.

***

 

LOKMAN HEKİM HAZRETLERİNİN HİKMET DOLU VASİYETİ

Ey Oğlum!

Gökte, yerde veya bir kaya içinde gizlenip, hayırdan, şerden hardal tanesi kadar bir şey işlesen hesap günü karşına çıkarılır.

Namaz kıl, nefsin kemal bulsun, İnsanlara iyiliği tavsiye  ve onları kötülükten men et ve bu hususta gelecek sıkıntıya sabret. Bunlar Allahü Teâlâ’nın sevdiği ve vâcip olan işlerdir.

Kibirlenip insanlardan yüz çevirme. Yer yüzünde azametle yürüme; Allahü Teâlâ kibirle sallanıp yürüyenleri sevmez.

Yürürken acele ve hafiflik etme. Kibir edâsında ağırlık da etme. Mütevazı ve orta halli ol!

Yüksek sesle konuşma; seslerin en çirkini merkep sesidir.

Ey Oğul!

Dünya derin denizdir, çokları o denizde boğulmuştur. Gemin takvâ, yükün îman, hâlin tevekkül olsun, Umulur ki kurtulursun.

Oruç tut, şehvetini kırar. Lâkin, namazına engel olacak orucu tutma; zirâ Allah katında namaz oruçtan üstündür.

İnsanlara karşı övünme, akılsızlarla inatlaşma, meclislerde gösteriş yapmak için ilim öğrenme. Cahilliğe de râzı olma; kendini aldatıp ilmi terk etme.

Allah'ı zikreden insanlarla otur; âlim olsan da fayda görürsün; ehilsen sana öğretirler, ilmin artar. Allah’tan gâfil olanlarla oturma; âlimsen ilminden faydalanmazlar, câhilsen cahilliğin artar; Allah onlara cezâ verir, sen de zarar görürsün.

Seçilmiş kullara köle ol, kötülerle dost olma! Güvenilir kişi ol, zengin olursun.

Kalbin fâcir olduğu halde, insanlara Allah’tan korkar görünme.

Âlimlerle otur, onlarla münâkaşa etme, onlara lütufkâr sual sor.

Evlâdım! Yolculukta kılıcın, pabucun, sarığın, kilimin, senin ve yanındakilerin ihtiyâcını görecek kadar su kabın, iğnen, ipliğin, ve bizin yanında bulunsun.

Günâhkârlar hâriç, arkadaşlarına uy!

İnsanlara nasîhat ederken kendini unutma, Mum gibi olma; mum insanları aydınlatırken kendini yakar...

Küçük şeylere küçümseyerek bakma; yarın büyük olur.

Yalandan sakın; çünkü yalan, dîni bozar, insanların yanında mürüvvetini kalmaz, hayânı, değerini ve makamını kaybetmene sebep olur, sözün îtibar görmez, insanlar sana inanmaz. Öyle bir hayatta ise hayır olmaz.

Kötü huydan, gönül darlığından sakın, sabırsız olma, arkadaş bulamazsın.

İşini severek yap, acılara katlan. Bütün insanlara iyi davran; güler yüzlü, iyi huylu kimseler sevilir.

Hep üzüntülü olma, kalbini dertli kılma. İnsanların elinde olanlara tama etmekten sakın. Kazâya râzı ol. Allahü Teâlâ’nın verdiği rızka kanâat et.

Dünya zenginliğine kavuşmak istersen, insanların elinde  olandan ümidini kes; çünkü, Peygamberlerin, sıddıkların eriştikleri dereceler hep insanların elinden bir şey beklemediklerindendir.

Dünya azdır, senin ömrün de azın azıdır. Onun da çoğu geçmiş, azdan azı kalmıştır.

Ey Oğul!

Ehil kişiye iyilik et, ehil olmayana iyilik edersen, dünyada üzülür, âhirette sevaptan mahrum kalırsın.

İkramın orta halli olsun, sakın israf etmeyesin!...    Mevakip Tefsiri

* * *

Dünya yıkılmağa yüz tutmuş virânedir... Onda amelleri çoğalt, emelleri (arzûları) kısalt! (İmam-ı Şafiî Rh.A.)  

* * *

 

İMAM- ÂZAM HAZRETLERİ’NDEN

Talebesi Yusuf bin Semtî’ye Cihan

değerinde

VASİYET

Bilmiş ol ki, insanlarla hoş geçinmezsen sana düşman olurlar. Anan-baban bile olsa senden hoşlanmazlar. Güzel geçinirsen, akraban olmayan cemâat dahî sana ana-baba gibi olurlar.

Şimdi gözümün önünden şöyle geçiyor; Basra’ya gidiyorsun, onlara muhâlefete başlıyorsun, aralarına karışmıyorsun. Sen onları terk ediyorsun, onlar da seni terk ediyorlar, Sen onlara darılıyorsun, onlar da sana. Sen onlara sapıklık isnat ediyorsun, onlar da seni dalâlette sayıyorlar.

Böyle yaparsan; hem sana, hem bize leke olur. Onlardan kaçmak istersin... Bu akıl işi değildir. Zira geçinmek lâzımken, müdârâ yapmayan, akıllı sayılmaz...

Basra’ya girdiğin zaman, insanlar seni karşılar, ve ziyâret ederler; senin kadrini bilirler. Herkesin mertebesine göre îtibar et, şeref ehline ikramda bulun, ilim ehlini büyük tanı, üstazlara hürmet göster, avamla yakından görüş, gençlerle az olmak üzere lâtife yap!...

Sultana lâkaytlık gösterme,  hayırlı kimselerle arkadaşlık et, fâcirlere müdârâ göster, kimseyi hakir görme!...

Mürüvvette kusur etme, sırrını kimseye söyleme, denemedikçe kimsenin dostluğuna güvenme, alçak ve hasis kimselerle dost olma, sefihlerle düşüp kalkma, hoşa gitmeyen şeylere alışma!...

Herkesle hoş geçin, sabır ve tahammül göster. Güzel ahlâklı, geniş yürekli, deryâ gönüllü ol!...

Elbisen temiz ve yeni, binek atın iyi olsun, güzel kokular kullan!...

Seni ziyâret edenleri sen de ziyâret et!...

Halkın hallerinden haber veren adamların olsun. Bir fitne işitirsen ıslâhına gayret et. İşittiğin iyi şeylerin artmasına çalış!...

Yemek yedirmekte cömert ol, açları doyur; bahil kimseler başa geçip efendi olamaz.

Sana iyilik veya fenâlık yapan herkese iyilikte bulun, affet, bâzı şeylere göz yum!... Sana eziyet veren şeyi terk et, hakkı yerine getirmeye çalış!...

Arkadaşlarından hasta olanları ziyâret et; görünmeyenleri araştır, sana gelmeyenlerle sen alâkadar ol!...

Elinden geldiği kadar insanlara sevgi göster. Herkese selâm ver. Aşağı kimseler olsa da, onlarla berâber bulunduğun bir mecliste senin bildiğine muhâlif bir şey söylerlerse, onlara muhâlefet gösterme! Şâyet sana da sorarlarsa, onların bildiği gibi haber ver. Sonra “Bu hususta başka bir kavil de var, delili şudur” diyerek kendi bildiğini söyle. Seni de dinlerler ve ilimdeki dereceni anlarlar... “Bu kimin kavli?! Diye sorarlarsa “Bazı fukahânın kavli” de. Böyle yaparsan alışırlar, senin kadrini bilirler ve mevkiin yükselir...

Sana gelenlerin hepsine bir nevi ilim göster. Her biri senden bir şey öğrenmiş olsun. Onlara kıymetli bilgiler ver, ehemmiyetsiz şeyler söyleme. Samîmiyet göster. Az ve lâtif lâtife yap. Zira dostluk ilme devâmı sağlar...

Bâzen onlara yemek yedir ve hâcetlerini gör, kadirlerini bil, kusurlarına göz yum, yumuşak davran, hoş muâmele et. Hiçbir zaman bezginlik gösterme; kendini onlardan biri gibi tut!...

İnsanlara alışık olmadıkları bir şeyi teklif etme, beğendikleri şeyi sen de beğen. Onlara dâimâ iyi niyet göster.... Dürüst ve mütevâzi ol, kibri at!... Sana haksızlık etseler de sen etme. Sana hıyânet etseler de, sen emâneti yerine getir. Vefâdan ayrılma! Takvâya sarıl!... Her îman sâhibiyle, âdetlerine göre görüş!... (Ebû Hanife, Muhammed Ebû Zehra S. 217)

 

 

Ömer bin Abdülaziz Hazretlerinin Gönülleri eriten

GÜZEL HUTBE’si

Ey insanlar!

Muhakkak biliniz k, boş yere yaratılmadığınız gibi, sualsiz de kalacak değilsiniz. Hiç kimse unutulup ihmal olmaz...

Evveli ve sonu toplayan ve muhakkak gidilecek bir âlem vardır. Orada kurulacak adâlet makamının tek hâkimi Cenâb-ı Hak’tır.

Asıl hayat âhiret hayatıdır. Hesâbı ve azabı yamandır. Celâl-i ilâhînin zuhur ettiği o günün şiddetinden bütün Peygamberler ve melekler korku içindedir.  Celâl-i İlâhî’ye karşı kimde tâkat kalır ki?... Bununla berâber nihâyeti olmayan Rahmet-i İlâhî’den  ümit kesip de dalâlet ve helâke düşmeyiniz.

Ey İnsanlar!

Muhakkak biliniz ki,, mahşer gününde kurtuluş, Allah’tan korkan, küfürden ve günâhlardan sakınan, bâki olan âhireti fânî olan dünyadan üstün tutan kimseler içindir. Bunun aksini yapanlar aldanır, ömür sermâyesini bitirir, eli boş kalır.

Şimdi geçmişlerin yerine siz geldiniz. Sizlerin yerine de başkaları gelecek. Görüyorsunuz; gelenler gidiyor; gidenler geri dönmüyor. Bu arzû dışı gidiş, herkesin varacağı yer olan Cenâb-ı Hakk’adır.

Âhiret evine gidenleri her gün uğurlayıp duruyoruz. Onları ebedî istirahatgâhına götürüyor, kara toprak altına yataksız, yastıksız bırakıp dönüyoruz da ibret almıyoruz.

Ölüm evine giden o fânîlerin hâli ne kadar düşündürücüdür.  Bilmedikleri bir âleme sefer etmişler, sevdiklerinden ayrılmışlar, gafletten uyanmışlar ve işi anlamışlar; lâkin fırsat elden gitmiştir. (Nitekim kıyâmet başlayınca top yekün mahlûkât zikre başlar. Melekler de onlara: “Zikrin yeri dünya idi, o geçti” derler.)

Lezzetli nimetlerle beslenmişken, yatak ve yastıkları kuru toprak olmuş... Terk ettikleri fâni dünya mallarından uzak, gönderdikleri hayır amellere muhtaç, o dar ve korkunç yerde işledikleri amellerin karşılığını gördükleri halde, haşır günü olan kıyâmetin gelmesini beklerler.

Bu haller uyarıcı şeylerdir. İbret almaz mısınız?!...

Zannetmeyin ki, kendimde fazilet gördüğüm için size nasihat ediyorum. Belki hepinizden fazla istiğfara muhtaç olan benim. Kendim için de, sizin için de Allahü Teâlâ’dan af diliyorum.

Resûlüllah’ın sünneti hepimiz için tutulması lâzım gelen yolu pek güzel gösteriyor. Allah'ın tâatına devam etmek ve günâhlardan uzak kalmak her hareketin esâsıdır.

***

Halife hazretleri bu sözleri ağlayarak bitirip, akan göz yaşlarının kollarına silerek minberden inmiş ve bu son hutbesi olmuştur. (Rh.A.)

GÜZEL NASİHAT

H.Ş.: Sana vaaz olarak ölüm yeter.

H.Ş.: Allahü Teâlâ’nın hidâyet ettiği kimseye vaaz olarak ölüm yeter.

H.Ş.: Halkın akıllısı, ölümü çok hatırlayan ve ona hazırlanandır.

Ey Birâder! Ölüm denilen hakîkat, nice ruhları evinden etmiş, cesetleri toprak altına indirmiştir. Sâkin ve neşeli gözlerden yaşlar akıtmış, hâneler harap etmiştir.

Ey şu müreffeh hayata aldanıp hayra sırt çeviren insan! İstesen de, istemesen de ölüm gelecek, bu hayattan ayrılacaksın.

Belâlar insanı yurdundan, kuşları yuvasından ediyor.

Doğudan batıya hükmedip ferman yazan krallar nerede? Şehirler kuran, bahçeler, kâşâneler yapan, arzûlarına son olmayan, küheylanlara (ve lüks arabalara) binen dünya nimetlerine güvenen, mağrûrâne yürüyen yiğitler nerede?

Beklenmeyen bir ses onları evinden çıkardı, huzur ve eğlencelerini bozdu. Yıldırımlar ve şimşekler onları ürküttü, kocalık saçlarını ağarttı, Yanlarından ayrılmayan sevgililer onları yüz üstü bıraktı. Dostları ve ahbapları kendilerini terk etti. Her biri yaratılmışları bırakıp Yaratan'’n huzûruna göçtü; herkes gibi ölümü tattı; izzet ve ikramdan sonra zillete düştü; kaba minderleri, süslü koltukları toprakla değişti.

Kabirde haşereler kefenini deldi, etlerini yedi; sıkıntı dolu  bir hayata sürüklendi.

Sanki berâber bulunmamışlar gibi dostlarından uzak kaldı.

Yemin olsun ki, hiç biri ona faydalı olmadı, servet ve altınları işe yaramadı. Aksine azıksız kalıp, gelip-geçene ibret oldu. Yalınayak çöllere geçerek, kurtulup kurtulmayacağını bilmeden amelinin rehini, esiri oldu.

Bir zaman sonra sen de böyle olacaksın, yaşadığın şu hayat hayal olacak. Dünyan bir şeye yaramayacak. Şimdi işittiklerini yarın gözünle göreceksin. Ben de, sen de bu hâli yaşayacağız...

(Akıllılar başkasının ölümünden ibret alır da, hakîki hayat ve nimetlerin mahalli olan âhiret için hazırlanır.)

Dünyaya dalmış ve gönlü dolu olan insanlara, ölüm gelip de âhirete gideceğini, ev, akar, emlâk ve evlâd ü iyâli terk ederek, türlü kumaşlar giyen, lezzetli yemekler yiyen vücûdu dar kabre konup, yılanlara yem olacağını düşünmek tesirli derstir.

Zavallı insan bunları düşünmediğinden nefsine hoş gelen geçici şehvet ve lezzetlerle eğlenirken ansızın ölüm yakalar da, sonu gelmeyen hayatta büyük nedâmet başlar. Bu sözler uyarıcı şeylerdir, ders almaz mısınız?!.. (Hafız Zehebî – Kitabu’l Kebâir’den)

* * *

H.Ş.: İnsanlar uykudadır; ölünce uyanırlar. (İnsan olana ölümden büyük ders yoktur.)

Ölümü unutmak kalbin pasındandır. (Hz. Ali R.A.)

Dünya hüznü gönülde karanlık, âhiret hüznü ise kalpte nurdur. (Hz. Osman R.A.)

* * *

İlâhi hudutsuz rahmetinle bizlere inâyet, kereminle hidâyet eyle! Bihürmeti Seyyidi’l Mürselîn. (Âmin)

* * *


 
 

Dertlere Devâ. Ruhlara Safâ olan

EVLİYÂ SÖZLERİ

Feridüddîn-i Attâr Hazretleri’nden:

Kur’an-ı Kerim ve hadis-i şeriflerden sonra Evliyâullah K.S. Hazerâtının sözleri kalpten gelen İlm-i Ledünnî olup, okuma sûretiyle öğrenilmiş değil, inâyet-i rabbânî ile olduğundan onlara: “Verese-i Enbiyâ, Yakîn-i Dergâh-ı Hüdâ” denilmiştir.

Sözlerini dinleyenler, hidâyet ve hikmete erer, arzûsuna ulaşır, murâdına nâil olur...

Onların sözleri gönülleri aydınlatır, şeytânî vesveseyi defeder. Dünya hırsını, Allah’dan gayrinin sevgisini gönülden siler. Doğru ve yanlışı ayırır. Zira Evliyâullah’ın bâzısı Hz. Âdem A.S. sıfatlı, bâzıları Hz. İbrahim Hz. Musa ve Hz. İsa (Aleyhimüsselâm) sıfatlı ve niceleri de Hz. Fahr-i Âlem S.A.V. sıfatlıdır.

Bu îtibarla Evliyâullah’ın sözleri sâde hikmet olduğundan Hak Teâlâ’nın feyiz ve inâyetiyle şeytânî düşünceleri defeder ve gönüller nurlanır.

A.C.: Peygamberlerin haberlerinden, kalbine kuvvet vereceğimiz her şeyin haberini sana anlatıyoruz. Bu (sûre-i celîlede)  sana hak, mü'minlere öğüt (vaaz-u nesîhat) ve muhtıra (îkâz) geldi. (S. Hud 120)

H.Ş.: “Sâlihlerden söz edilen meclise rahmet iner, fazl-ı ilâhî ve mağfiret-i rabbânî yağar”

İnsan onlardan olmasa da, onlara benzemeğe çalışmalı... Zira bu zamanda erler kaybolmuş, gönül ehli azalmış ve yalancı dâvâ sâhipleri baş kaldırmıştır.

Cüneyd-i Bağdâdî K.S., Şiblî Hz. lerine vasiyetinde: “Bir kişiyi hak üzere bulursan eteğine sıkı sarıl!...” demiştir. (Hak yolcularını arayan bulur ve kurtulur.)

Erenlerin sohbetiyle, dünya ehli âhiret ehlini unutmaz ve onlara rağbet eder. Erenlerin sohbeti, insanların kalbini dünyadan soğutup, âhirete meyilli kılar ve gönülde Cenâb-ı Hakk’ın muhabbetini ve âhiret azığını çoğaltmağa sebep olur.

Kur’an-ı Kerim ve hadis-i şeriflerin şerhi olan hikmetli sözleri toplayıp  halkın istifâdesine sunmak vâcipler cümlesindendir.

Onlar; hâlis olanları er, erleri aslan eder...

“Allah dostları bir şahsı kabul etmesinden büyük saâdet olmaz. Onlar, öyle kimseler ki, onlarla berâber olan şakî (kötü kimse) olmaz.”  hadis-i şerifi Evliyâullah hakkında vârit olmuştur. (Mektûbat-ı İmam-ı Rabbânî C.1 M.87)

Fırsat azdır, onu en lâzım işlere sarf etmeli... Bu da kalp dirliği olanların sohbetiyle mümkündür. Hiçbir şey bu sohbetin yerini tutamaz. Eshab-ı Rasûlüllah buna misaldir. (Mektûbat-ı İmam-ı Rabbânî C.1 M.120)

Tarik-i Nakşıbendî büyüklerinin sözleri kalp hastalıklarına devâ, mübârek nazarları mânevî marazlara şifâdır. Bir teveccühleri kırk erbaîne bedeldir ki, tâlipleri yersiz işlerden korur. Yüce himmetleri dünya batağından alıp, mânen yükseltir. (Mektûbat-ı İmam-ı Rabbânî C.1 M.168)

* * *

 
EMİRE İTAAT

         Ey Mü'minler, Allahü Teâlâ'ya ve Resûlüne ve sizden olan  emir sahiplerine (halife, kadı, âlim ve diğer hak ve adâlet üzere hükmedenlere) itâat ediniz. Eğer (din işlerinden) bir şeyde ihtilâf ederseniz, -Allah'a ve âhiret gününe îman ediyorsanız- Allah'(ın kitâbın)a ve Resûlü'(nün  sünneti)ne mürâcaat ediniz. Bu (sizin için) daha hayırlı ve neticesi daha güzeldir. (S. Nisa 59)

H.Ş.: Neşede, kederde, zorlukta, kolaylıkta ve başkaları kendi arzûlarını senin haklı durumundan üstün gördüğünde, her hal ve kârda, emîre itâat etmek vâciptir. (Müslim 6/1856)

H.Ş.: Emire itâat, bana itâat; ona isyan bana isyandır. (Râmuz 405/5)

H.Ş.: Emîre itâatin mükâfâtı harp meydanında alınan sevaba müsâvîdir. (Birlik ruhunu korumak, muvaffakiyetin sırrıdır. İdâreci halkın itâatiyle muvaffak olur. Tefrika yıkılmaya yol açar.)

H.Ş.: Emîre isyan eden kimsenin ecri tamâmen yok olur. (Râmuz 431/2)

H.Ş.: Üzerinize, sizi Allah'ın kitabına göre sevk ve idâre edecek burnu kesik bir siyah köle tâyin edilmiş olsa da, itâat ediniz. (Müslim 6/1838)

H.Ş.: Kim emîrinin bir hareketini beğenmezse, sabretsin. (Ona karşı isyankâr tavır takınmasın). İsyankâr tavırla itâatten bir karış dışarı çıkan, muhakkak câhiliyet ölümüyle (küfür üzere) ölür. (Müslim 6/1849)

H.Ş.: Emîre itâat etmeyene cennet helâl olmaz. (Bu hadis-i şerif Hayber Günü, harbin kesilmesi îlan edildiği halde kıtâle devam edip de sonunda öldürülen kişi hakkında vâkî olmuştur.

H.Ş.: Âdil olan imama isyandan ve yer yüzünde fesat çıkarmaktan sakın! Emir, halife, vâli... hâsılı sultan, baba; sen evlâtsın Sultan hata etse de itâat şarttır. (İhya C.2 S.843)

H.Ş.: Ulül’emre itâatten elini çeken, kıyâmet günü Allah'ın huzûruna hiçbir hucceti bulunmadığı halde çıkar. Ulül’emre bîat etmeden (tâbi olmadan) ölen, cahiliyet (küfür) üzere ölür. (Riyazü’s-Sâlihîn C. 2 S.83)

(Onu bulamayan, ruhuna bir Fâtiha üç İhlas hediye edip medet dilesin, denilmiş.)

H.Ş.: Kafası kuru üzüm gibi küçük (siyah) bir Habeşî köle dahî üzerinize âmir olsa, onu dinleyin ve itâat edin. (Riyazü’s-Sâlihîn C. 2 S.83)

H.Ş.: Bir kimse imama (emire) bîat eder, (elini tutar) ve ona uyarsa, elinden geldiği kadar ona itâat etsin. Sonra birisi çıkıp ondan idâreyi almak isterse sonuncunun boynunu vurun. (Riyazü’s-Sâlihîn C. 2 S.85)

Birliği bozmanın maddî ve mânevî zararlarını izaha hâcet yoktur. Tevâzu ve teslimiyetin kerâmeti de cümleye mâlum...

Hak dostları isimlerini dahî ortaya koymamışlar. Misal: “İmam-ı Rabbânî Yolu – İmam-ı Rabbânî Evlâtları – İmam-ı Rabbânî Kerâmeti” diyerek kendilerini gizlemişler. Ancak ağaç meyveyi gövdesinden değil kolundan verir... Süleyman A.S.’ın veziri Asıf İbn-i Berhayâ Hz. Belkıs’ın tahtını bir anda getirmesi üzerine, “Bu Rabb’imin fazlındandır” diyerek hamd etti. Çünkü tahtı getiren vezirse de o, Süleyman A.S.’ın mûcizesidir.

Benzeri bulunmayan eserlerle hizmet eden Hak dostlarına iftira etmek, küfre yardım olur; Müslüman’a yakışmaz... Bunun şuuru içinde fitneden vazgeçmeli, bilmiyorsa araştırıp öğrenmelidir. Bilir bilmez konuşmak, dirlik ve düzeni bozmak, hadis-i şeriflerle sâbit olduğu üzere, Müslüman işi değil, nifak alâmetidir.

* * *


 
 

BELÂ VE MUSÎBETLER:

A.C.: “Helâk ettiğimiz bütün milletleri günahları sebebiyle yakaladık. Kimine taşlar savuran rüzgâr gönderdik; kimini korkunç bir ses yok etti; kimini yerin dibine geçirdik; kimini de suya gark ettik... Allah onlara zulmetmedi. Onlar günahları sebebiyle kendilerine zulmettiler.” (S.Ankebût 40)

Günâhlar belâları dâvet eder ve nimetin kesilmesine sebep olur. Ancak her ısyan sonunda mutlakâ cezâ verilmeyip tevbeye zaman bırakıldığı, bazılarının da merhameti ilâhî ile afv edildiği şu âyet-i kerîmelerle beyan buyuruluyor:

A.C.: “Allah insanları, işledikleri (günahları sebebi)yle hemen yakalasaydı, yeryüzünde canlı bırakmazdı. Ancak onlara mühlet vermiştir.” (S.Fâtır 45)

A.C.: “Başınıza gelen musîbetler (belâ ve sıkıntılar), ellerinizle işlediklerinizden dolayıdır. O, yine de çoğunu affeder.” (S. Şûrâ 30)

A.C.: “(Ey insan!) Sana gelen (sıhhat, servet saâdet gibi hayır ve bütün ni’metler) Allah’ın lütfü, sıkıntı ve musîbetler de nefsin(in amelin)den (işlediğin günâhlardan)dır.” (S. Nisâ 79)

Bu âyet-i kerîme için Ebulfârûk K.S.: “Maarifin kökü, islâm i’tikadının özü ve hulâsası burada...” buyurmuştur.

H.Ş.: “Ümmetim şu onbeş şeyi işlediklerinde onlara îlâhî cezâ isâbet eder:

  Ganîmet ve

  Kazanç (dünyalıklar) belirli kimseler arasında devrederse,

  Emânet yağma gibi kabul edilirse (Allah korkusu düşünmeden kendi malı gibi kullanırsa.)

  Zekât vermek haraç vermek gibi güç gelirse, (Zekâtın farz ve berekât-ı ilâhî’ye sebeb olduğuna inanmazsa...)

  Kişi hanımının emrine girerse. (Söz ohndan kesilirse...)

  Analara eziyet edilirse. (Geç ziyâret edilip, hal hatır sormaktan başlar da hoş olmayan en küçük hal ve sözlere kadar sayısız sebeplerle eziyet edilirse...)

  Arkadaşlara iyilik edilip babalara cefâ edilirse, (Ahbablara meşrû ve gayri meşrû iyilik ve ikram edilir de ana babaunutulursa cefanın en bayağısı buradan başlar...)

  Mescidlerde yüksek sesle dünya kelâmı konuşulursa. Bilhassa girip çıkarken köy odasıyla fark edilmez hal alırsa...)

  Rezil kimseler topluma baş olursa. (Din, iman, Allah, Peygamber tanımaz yalnız politika ve menfaat düşüncesine bağlı kalırsa...)

  Şerrinden korkulduğu için insanlara ikram edilirse. (Allah’tan korkan kimsenin şerrinden korkmaz ve ondan kimseye zarar gelmez. Allah’tan korkmayandan her zarar gelir. Çünkü o şeytanla nefsin emrindedir.)

  Şarap içilirse.

  İpek elbise giyilirse.

  Şarkıcı kadınlar yetiştirilirse.

  Oyun âletlerini kullanmak yaygınlaşırsa.

         15. Sonra gelenler evvel gelenlere söverlerse; (Bu kısımların izahı sâlim vicdan sâhipleri için açıktır. O zaman yere batma, şekil değişikliği ve kızıl rüzgârı (komünizmi) bekleyin!” (Nihâye 1/33, Tirmizî 4/77)

Bunlar bugün düşündüren şeylerdir. Hastalığı bilen, ilâç alır, tedâvî olur...

***

H.Ş.: “Ey Muhâcirler Topluluğu! Şu beş şeyle ibtilâ edilmekten Allah’a sığının:

1- Fuhuş açıktan işlenirse, toplumda, tâun ve daha önce görülmemiş hastalıklar zuhur eder. (Kanser, AİDS ve deli dana hastalıkları gibi...)

2- Ölçü ve tartıda noksanlık yapılırsa, Allahü Teâlâ bereketi kaldırır, o millete geçim sıkıntısı verir ve başlarına zâlim bir sultan musallat eder.

3- Zenginleri zekât vermeyen millete, Allahü Teâlâ yağmur vermez. (Hayvânât olmasa hiç vermez.)

4- Allah ve Rasûlü’ne verdikleri sözü bozan iman ve islâm hudutlarını tanımayan) millete başka milletlerden düşmanlar musallat eder, çeşitli sebeblerle mallarını telef ettirir. (Düşünen bu hakîkatı görür.)

5- Başkanları Allah’ın kitabı’yla hükmetmeyen millette kargaşa çıkar.” (Nihâye 1/33)

Hadîs-i Şeriften açıkça anlaşılan şu: Hakk’ın hüküm ve hudutlarından ayrılanlar, yâ hizâya gelirler, ya da başlarından belâ eksik olmaz... Bunlar açıkça görülmüyor mu? Belâ bulutları dünya semâsında eksik oluyor mu?

İmam-ı Rabbânî K.S. buyurdu: Dertlerin ve belâların gelmesine  sebep, günâh işlemektir. Belâ ve sıkıntılar da günâhların affına sebeptir.

“Günahlar karşılığında cehennemde görülecek azâbın, dünyadayken belâ ve musîbetler sebebiyle giderilmesi büyük nimet ve rahmettir! En doğrusu, hudûdu aşmadan kulluğa devam etmektir.”

Ömer İbni Abdülaziz Hz.’nin hutbesinden:

“Ey insanlar! Kim bir günah işlerse Allahü Teâlâ’dan af dilesin ve tevbe etsin. Eğer tekrar işlerse yine af dileyip tevbe etsin. Çünkü insan her zaman hata işleyebilir. Asıl helâk oluş, günâh işlemekte ısrar edenler içindir.”

* * *

BELÂLARIN SEBEBİ GÜNÂHLARDIR

Â. C.: Biz insana (mal ve sıhhatten) rahmetimizi tattırdığımızda, ona ferahlanır. Elleriyle işledikleri günâhlar sebebiyle bir musîbet gelse, verilen nimetlerin hepsini hafife alır. (S. Şûrâ 48)

Â. C.: (Şiddet, hastalık ve ölüm gibi) musîbetler, ancak Allahü Teâlâ’nın izni (hükmü ve irâdesi)yle gelir. Kim, (musîbetin) Allah Teâlâ’nın dilemesiyle olduğun)’a inanırsa, Allah  onun kalbine hidâyet (sabır ve sebat) ihsan eder. Allah her şeyi (sabredeni de şükredeni de) hakkıyla bilir. (S. Tegabün 11)

H. K.: Ey kullarım! Bütün yaptıklarınız (amelleriniz) yazılmıştır. Sonra karşılığını veririm. Bir kimse iyi amel işlemişse Allah’a hamd etsin. Kötülük vâkî olduysa kendisinden başkasını suçlamasın. (O kendi cezâsıdır.) (40 Kudsî Hadis H.No:15)

H.Ş.:  Âdemoğluna gelen devamlı kaşıntı (uyuz illeti) ayak kayması ve damar seyirmesi gibi musîbetler, günâhları sebebiyledir. Halbuki Allahü Teâlâ günâhların çoğunu da affeder(Tuhfetüttefâsir C.3 S.30)

H.Ş.: Kul kusur yapar, hüzün ve kedere uğratılır.

Belâ itâat hâlinde gelir de hâli değişmezse, rütbe ve derece; gaflette iken gelirse, îkaz ve affa sebep; isyan hâlinde gelir de o hâle devam ederse cezâ; o halden dönerse affa sebeptir. Devamlı isyan hâlinde olup da belâdan berî olan da Firavun gibi cehennemle terbiye edilir. Günâhta ısrar eden bir gün ayağı kayıp da kötülüğe alıştı mı hocaya, hacıya nûra düşman kesilir. (Ebülfaruk K.S.)

Mü'min kişiye belâ dünyada gelir de hayır ve affa sebeb olur. Kâfir ve asiye mühlet verilir cehennem de ebedî cezâ görür. (Hallürruyub) 

Musibetin mükâfâtı mihnetinden büyüktür. (Süfyan Sevri K.S.)

* * *

 


 
 

SABRIN KARŞILIĞI

H. K.: “Ben, kullarımdan birine; bedeninde, malında veya evlâdında bir musîbet verdiğimde «Rabb’im bununla günâhlarımı affeder, mânen temizler, ecir ve mükâfât ihsan eder der» de ona güzel sabrederse, kıyâmet günü o kişi için mîzan kurmaktan, hesap sormaktan hayâ ederim. (Onu rahmetimle cennete koyarım) (İhyâ C.4 S.136)

H.Ş.: Allahü Teâlâ bir kulunu sevdiğinde onu (çeşitli belâlara) müptelâ kılar. (Kul) sabrederse, onu korur. Razı olursa Allah onu seçilmiş kullardan kılar. (İhya C. 4 S. 520)

H.Ş.: Âni ölüm Mü'min için rahmettir. (Çünkü o her zaman ölüme hazırdır) günahkâr için üzüntüdür. (Çünkü onun hazırlığı yoktur.) (İhya C.4 S. 827)

Belâ ve musîbetlere sabretmek ibâdettir. (Kenzül-irfan S. 229 Hadis 549)

H.Ş.: Belâya sabır ve tahammül, ferah ve sürûrun anahtarıdır. (Kenzül-irfan S. 229 Hadis 550)

H.Ş.: Sabır, cennet hazînelerinden bir hazînedir. (Kenzül-irfan S. 229 Hadis 551)

H.Ş.: Sabr-ı cemil (güzel sabır) sâhibinin şikâyette bulunmadığı sabırdır. (Kenzül-irfan S. 229 Hadis 548)

H.Ş.: Şüphesiz Allahü Teâlâ sabrı belâ ve musîbet nispetinde ihsan eder. (Kenzül-irfan S. 229 Hadis 549)

(Musîbete uğrayan mü'min, feryat ve figanla  isyanda bulunmaz, sıkıntıya sabrederse selâmet ve saadet bulur.

Bir kadın:

“-Yâ Rasûlallah! Üç çocuğum vefat etti. Duâ et de cennete gireyim” dedi.

Efendimiz:

“-Sen zâten cennette yerini hazırlamışsın” buyurdu. (Evlât acısı yürekten gelir, mükâfâtı cennettir.)

H.Ş. Müslüman (ana-baba)nın buluğa ermeden üç çocuğu ölürse bu onlar için cehenneme karşı sağlam kaledir.

- Ya Rasûlallah, iki olursa?

- İki de olsa öyle...

- Ya bir olursa?

- Bir olsa da değişmez. Ancak ilk anda musibete rızâ gösterip şikâyette bulunmadıysa...” buyurdu. Hakk’ın rızâsı için sabretmek güç; lâkin bütün acıları tatlıya, belâ ve şerleri hayra., cehennemi cennete ve fenâlıkları iyiye çeviren eşsiz iksirdir. Atalar “Sabırla koruk helva olur” demişler...

KADER

 H.K. : Hayrı şerri halk eyledim. Saâdet hayır için halk edip hayra vesile kıldıklarıma; helâk da şer için halk edip şerre sebep kıldıklarımadır

         H.Ş.: “Eğer sana, İsrâfîl, Mîkâîl, Cebrâîl, ve Hamele-i Arş, (A.S.) duâ etse, aralarında ben de bulunsam, gene sen ancak senin için yazılan kadınla evlenirdin.” (Râmûz:357/9)

         Eshâb-ı Kiram’dan bir zât Peygamberimize, “Falan kadınla evlenmek istiyorum, duâ buyurun” demesi üzerine bu hadîs-i şerif vârit olmuştur.

         Rızâ-i İlâhî’yi kazanmak, Hakk’ın kazâsına râzı olmaktadır. (Şâh-i Nakşibend K.S.)

         Kaderin sırrına erenler rahat ederler. Zîrâ onlar her şeyi yokluktan ibâret bilir, her hâdisede Hakk’ın kudretini hâkim görürler. Bu rahatlık, denize dönen dalgaların hâline benzer. (Ubeydullahi Ahrâr K.S.)

         Hak Teâlâ’ya teslim olan, Onun irâde ettiğinden başka hâli istemez. (“Bu iş, Rabb’imin ezelî irâdesidir” der.) (Hz.Hüseyin R.A.)

         Bütün hâdiseler, İlâhî irâdeyle olur. Kendi murâdını, Hak Teâlâ’nın irâdesine tâbî kılıp olanlardan zevk almak lâzım. Kul olmak isteyen böyle bağlanır. Aksi halde, kulluk hudûdundan çıkıp Mevlâ ile muâraza etmek olur. Kazâya rızâ ve teslîmiyet şarttır.

         H.K.: “Kazâma râzı olmayan, verdiğim belâya sabretmeyen, semâmın altından çıkıp  Ben’den başka Rab arasın.” (M.İ.R.C:3.M:58)

         “İşlerin Allahü Teâlâ’nın takdiriyle olduğuna inandığı halde istekleri olmayınca üzülene hayret ederim.” (Hz. Osman R.A.)

         “Allahü Teâlâ’dan bir şey istediğinde, O’nun dilemesini bekle!” (İ.Mes’ud R.A.) (Zorla yürümez, sabret.)

         Şiddetli hastalık ve ölüm gibi musîbetler Allahü Teâlâ’nın takdiri ve dilemesiyle olduğuna îman edenin kalbi sabır ve sebatla hidâyette olur. İnanmak ve îtimat, kula kurtuluştur.

         Allahü Teâlâ’nın rızâsına tâlip olan, başkasına boyun eğmez. Hâlik’ın hakkı yanında mahlûkun hükmü yoktur!

         Allahü Teâlâ’nın hüküm verdiği bir iş için, “Keşke öyle  olmasaydı, böyle olsaydı” demekten, ateşi ağızda söndürmek daha ehvendir(İ. Mes’ud R.A.) (Îlâhî irâde ile vâkî olan işe söz karışmaz.)

         Hâdiseler karşısında, kula: “Hakkımda ezelî hüküm böyle...” demek yakışır. Sözü uzatmak lâzım değil!..

         Tevhid ehli, Hakk’ın emrine teslim olur. Başka yol yoktur. (A.Kâdir Geylânî K.S.)

         Vâlidelerimiz, Hz. Enes’ten şikâyet ettiklerinde, Efendimiz S.A.V.: “O, kitap ve kader  icabıdır” buyurdu.

İmanlı insan kaderin hayır ve şerrini kabul eder. Acısına tatlısına katlanır. Zira kişiye gelen şey, tedbir ve sakınmayı terkinden veya eksik yapmasından değil, kaderin hükmüdür. Bu îtibarla, tedbir ve tevekkülle berâber kadere rızâ lâzımdır... (Birgivî Vasiyetnâmesi)

 Musîbetler Hakk’a dâvet nûra hidâyet içindir. İbâdet ve itâat iki cihanda sebebi saâdettir. (Ebulfâruk K.S.)

* * *

 


 
 

Rasûlüllah S.A.V. Efendimizin Muaz İbn-İ Cebel Hazretlerine

TAZİYE MEKTUBU

Allahü Teâlâ sana selâmet versin. Ey Muaz! Muhakkak bilmeliyiz ki, kendi varlığımız, mallarımız, kadınlarımız ve çocuklarımız Allahü Teâlâ’nın sayısız nimetlerinden ve faydalı ihsanlarındandır.

Bu nimetleri bize, sonsuz olarak kalmak için değil, emânet olarak kullanmak ve vakti gelince almak üzere vermiştir. Bunlardan belli bir zaman faydalanırız; vakti gelince hepsini geri alacaktır.

Allahü Teâlâ bize nimetlerini ihsan edip sevindirdiğinde şükretmemizi, vakti gelip aldığı zaman da sabretmemizi emretmiştir.

Senin bu oğlun, Allahü Teâlâ’nın sana ihsan ettiği sevgili ve faydalı nimetlerdendir. Geri almak kaydıyla sana emânet verilmişti... Seni onunla faydalandırdı ve herkesi imrendirecek şekilde sevindirdi. Şimdi geri alırken de sana çok sevap, mükâfât ve iyilikler verecek ve merhametiyle doğru yolda yükselmeni ihsan edecektir.

Bu ihsana kavuşman için sabretmeli ve O’nun hükmünü hoş görmelisin. Gücenir, darılır, bağırır-çağırırsan, sevaptan mahrum ve pişman olursun.

İyi bil ki, sabretmeyip sızlanmak, belâyı geri çevirmez; üzüntüyü dağıtmaz. Kaderde olan başa gelecektir. Olan işe darılmayıp sabretmek lâzımdır. Allahü Teâlâ hepimize selâmet versin.

* * *

Resûlüllah S.A.V. Efendimiz vefat edince bir ses işitildi:

“Allahü Teâlâ her belâya gösterilen sabrın mükâfatını verir. Her helâk olanın yerini yenisini var ederek doldurur. Her kaybedene kaybettiğini öder; yalnız Allahü Teâlâ’ya güvenin ve O’ndan bekleyin.

Hakîkatte musîbete ve felâkete uğrayan, çocuğu, anası, babası, yakını ya da atı ölen değil, sabretmeyip de sevaptan mahrum kalandır, deniliyordu.

* * *

Bir Hikmet: 

Gidene pek üzülme; onu kabirde bulursun, belki sen de ona komşu olursun.

* * *

Görüşme arzûsu ve mânîlerin bulunması beyan olunmuş. Dostları da iştiyaklı biliniz. Mülâkât vakte bağlıdır.

Hoca Hazretlerinin vefat haberinden kederimiz büyüktür. Lâkin hüküm Cenâb-ı Hakk’ın takdiri ve irâdesiyledir. Sabır, rızâ ve teslimiyetten gayri çâre yoktur.

Her olan, Hak Teâlâ’nın dilemesi ve hükmüyledir. Başka bir şeyin tesiri yoktur. O da her ne ederse, muhabbet ve adâletindendir. Hak Teâlâ’ya zulüm isnat edilmez, bu çirkin bir iştir. (M.İ.M.C.3 Mektup 178)

* * *

Allahü Teâlâ’nın kuluna Azrâil A.S. gelip de: “Korkma! Asıl vatana ve merhametlilerin merhametlisine gidiyorsun, büyük bayrama ulaşıyorsun. Bu cihan bir konak ve Mü'min’in zindanıdır. Sana emânet verilen bu varlık bir bahânedir, bir gün gider, hakikat meydana çıkar. Kişi bâki olan Allahü Teâlâ’ya kavuşur” dediği zaman, dünyada ondan daha şerefli ve güzel bir gün olmaz. (Ebûbekir Sekkak K.S. – Nefehat)

* * *

A.C.: (Kuraklık, kıtlık, mahsullere ve hayvanlara gelen âfetler gibi) yeryüzünde vukû bulan ve (ölüm, hastalık, açlık, susuzluk gibi) nefsinize gelen musîbetler, onu yaratmamızdan önce bir kitapta (yazılmış)dır. Bu, Allah'a kolaydır. (S. Hadid 22)

* * *

 


 

A.C.: Şüphesiz Allahü Teâlâ insanlara hiç bir şeyle zulmetmez. (O zulümden münezzehtir.) Fakat insanlar (Allahü Teâlâ'nın gazabına sebep olan günahları işlemekle) kendi nefislerine zulmederler. (Yunus 44)

A.C.: Allahü Teâlâ sana bir zarar dokundurursa, onu, yine O'ndan başka kaldıracak yoktur. Eğer sana bir hayır dilerse, O'nun lütfunu geri çevirecek de yoktur. O, bu (lütfu)nu kullarından dilediğine verir. O, Gafûr’dür, Rahîm’dir. (Yunus 107)

          A.C.: Bunların kalplerinde (küfür ve zulüm gibi) hastalık mı var? Yoksa (Peygamber’den) şübhe mi ediyorlar? Yoksa Allah ve Rasulünün kendilerine haksızlık edeceğinden mi korkuyorlar? Hayır; asıl zâlim onlardır. (Nur 50)

Her akıllı insan bu âlemi yaratan, yoktan var eden Allahü Teâlâ’yı tanıdıktan sonra: O’nun meleklerini, kitaplarını, peygamberlerini, âhiret gününü, kaderi, hayır ve şerri yaratan Hâlık Teâlâ olduğunu kabul etmek ve ilâhî emirlere uymakla ispatlamak mecbûriyetindedir.  Böylece dünya ve âhiret saâdetine kavuşur.

        İman Ve İtâat:

A.C.: (Ey Rasûlüm,) o vakti hatırlat ki: Rabbin Teâlâ Âdemoğullarının  bellerinden zürriyetlerini (nesillerini) alıp onları kendilerine şâhit tuttu; "Ben sizin Rabbiniz değil miyim?" (buyurmuş). Onlar da "Evet (Rabb’imizsin,) şâhit olduk" demişlerdi. (İşte bu söz verme), kıyâmet günü "Biz bundan habersizdik" dememeniz içindir. (Araf 172)

A.C.: (Habibim) de ki: "Ey insanlar! Eğer dinimden şübhe ediyorsanız, (bilin ki) ben Allah'ı bırakıp da sizin taptıklarınıza tapmam. Ancak sizin rûhunuzu alacak olan Allah'a kulluk ederim. Ben iman edenlerden olmakla emrolundum." (Yunus 104)

          A.C.: Aralarında hükmetmesi için Allah ve Rasûlüne çağırıldıklarında mü'minlerin sözü sâdece: “İşittik ve itâat ettik” demekten ibârettir. İşte felâha erenler bunlardır.  (Nur  51)

          A.C.: Kim Allah'a ve Rasûlüne itâat eder (farz ve sünnetleri yerine getirir) ve (işlediği günahlar sebebiyle) Allah'tan korkar ve ona (sığınır) korunursa, işte kurtuluşa erenler onlardır. (Nur 52)

         A.C.: Ey İnsanlar! Size Rabb’inizden bir nasîhat, kalblerdeki (fâsid îtikat ve şüphe hastalık)larına şifâ, mü'minler için hidâyet ve rahmet (olan Kur’an) geldi. (Yunus 57)

         A.C.: Bir kitab ki, onu sana, insanları, Rablerinin izniyle karanlıklardan aydınlığa, Azîz ve Hamîd (olan Allah)’ın yoluna çıkarman için indirdik. (İbrahim 1)

         A.C.: O gün her ümmete kendilerinden, üzerlerine birer şâhit göndereceğiz. (Ey Habibim!) Seni de onların üzerine şâhit olarak getirdik. Sana, her şeyi açıklayıcı, hidâyet, rahmet ve Müslümanlara müjde olan kitab (Kur'an’)ı indirdik. (Nahl 89)

          A.C.: Namaz kılın, zekat verin ve peygambere itâat edin. Umulur ki rahmete erdirilir, (saâdete kavuşur)sunuz... (Nur 56)

          A.C.: (Habibim): "Allah'a itâat edin, peygambere itâat edin." de. Şâyet yüz çevirirseniz (itâat etmezseniz bilin ki) ona düşen, ancak üzerine yüklenen (tebliğ vazifesi)dir. Sizin üzerinize düşen (vazife) de yüklendiğiniz (itâat)tır. Eğer itâat ederseniz doğru yolu bulursunuz. Peygamberin vazîfesi ancak açık tebliğ (ve hükümleri bildirmek)tir. (Secde 54)

         A.C.: Biz her gönderdiğimiz peygamberi, ancak kavminin lisanıyla gönderdik ki, onlara, (emir ve yasaklarımızı açıkça) anlatsın. Allah dilediğini (amelleri sebebiyle) saptırır, dilediğini de doğru yola ulaştırır. O, her şeyden üstün, (yarattıklarıyla kıyaslanmaz bizâtihî yüce ve) yaptıklarında hikmet sâhibidir. (İbrahim 4)

Günahkârların Sonu

  A.C.: Kitab da (amel defteri önlerine) konulmuştur. (Açıp baktıklarında) günâhkârları içinde (yazılı) olanlardan korktuklarını görürsün: "Vah bize! Bu kitâba ne olmuş? Küçük büyük hiç bir şey bırakmamış, hepsini saymış." derler. Onlar bütün yaptıklarını (o kitapta) hazır buldular. Rabbin hiç kimseye haksız muâmele de bulunmaz. (Kehf 89)

          A.C.: (Yâ Muhammed!) Sakın (bizi)  kâfirlerin yeryüzünde âciz bırakacaklarını sanma. Onların varacakları yer ateştir. O ne kötü dönüş yeridir! (Nur 57)

A.C.: (Ey Rasûlüm!) Günahkârları, Rableri huzûrunda (utançlarından) başlarını eğip: "Rabb’imiz (işin hakîkatını ve vaad ettiğin azabı) gördük ve (inkar ettiğimiz peygamberlerin doğru söylediğini) işittik (anladık). Bizi (dünyaya) geri gönder de iyi işler yapalım. Muhakkak (şimdi) biz  (senden başka ibâdete lâyık varlık olmadığına ve yine senden başka Rab bulunmadığına) yakînen inandık" dediklerini bir görsen!.. (Secde 12)

A.C.: Ey Kâfirler! Bu gün özür dilemenin kârı yoktur. Çünkü siz ancak yaptıklarınızın karşılığını göreceksiniz. (Tahrim 7)

 A.C.: Şüphesiz Allah kâfirlere lânet etmiş ve onlar için (büyük cezâ) ebedî kalacakları çılgın ateş hazırlamıştır. Onlar için ne bir dost ne de bir yardımcı yoktur. (Ahzab 64-65)

A.C.: Yüzleri ateşte (bir taraftan diğer tarafa)  çevrildiği gün "Yazıklar olsun bize! Keşke Allah'a itâat etseydik, peygambere itâat etseydik" diyecekler. (Ahzab 66)

A.C.: (Onlara tâbî olanlar da o gün) "Ey Rabbimiz muhakkak biz başkanlarımıza ve büyüklerimize uyduk. Onlar da bizi (doğru) yoldan (dinden, imandan) saptırdılar(da kendimiz gibi insanlardan medet umar hâle getirdiler.) Rabbimiz! Onlara iki kat azap ver ve onları büyük la'netle la'netle..." diyecekler. (Ahzab 67-68) (Durup düşünmek, işin iç yüzünü anlamak lâzım; okuyup geçmekle olmaz)

Sonraoraya (ateşe) geldiklerinde, kulakları, gözleri ve derileri, yaptıkları şey hakkında aleyhlerinde şahitlik eder. (İnsanlar yaptığı âletlerle tesbit ederler de Mevlâ etmez mi?)

Onlar derilerine (azarlayarak, teaccüble): "Niçin aleyhimize şâhitlik edersiniz. (Halbuki biz sizi kurtarmak istiyoruz)" derler.  (Derileri de: "Bu  elimizde değil), bizi, her şeyi konuşturan Allah konuşturdu. Sizi ilk önce yaratan da O... Ve O'na döndürülüyorsunuz" derler. (Fussilet 21) (Suçlulara en küçük kurtuluş ümidi yoktur.)

A.C.: Siz (günah işlerken halka rezil olmak korkusuyla onu gizlerdiniz de) kulaklarınız, gözleriniz ve derileriniz (bir gün huzûr-u ilâhî'de) aleyhinize şâhitlik edeceğinden çekinmezdiniz. Ve Allahü Teâlâ yaptıklarınızın çoğunu bilmez sanırdınız. (Fussilet 22)

A.C.: İşte Rabbiniz hakkında (bu yanlış) zannınız (inkâr ve küfrünüz) sizi helâk etti de hüsrâna (felâkete) uğrayanlardan oldunuz. (Fussilet 23)

Devlet kanunlarına uymayan cezâsız kalmaz da, ilâhî hükümlere uymayan unutulur mu sanılır?

A.C.: Muhakkak biz onlara (âhiretteki) büyük azaptan önce, yakın (dünyadaki) azaptan da tattıracağız. Belki (küfür ve isyandan tevbe edip, îmana) dönerler. (Secde 21)

A.C.: Nuh kavmini de peygamberlerini yalanladıkları vakit suya gark ettik ve onları insanlara ibret kıldık. Biz zâlimlere elem veren azap hazırladık(Fürkan 37) İnanmak, ibret almak, utanmak, korkmak ve itâat etmek lâzımken, isyan ve tuğyanda ısrar etmek neye?!...

A.C.: Âd ve Semûd'u da... Res Ashâbı ve bunlar arasında geçen bir çok nesilleri de (isyanları sebebiyle helâk ettik.) (Fürkan 38)

A.C.: Kim (nefsinin arzûlarına uyar da) Rahmân'ın zikrinden gaflet edip yüz çevirirse, Biz ona bir şeytan musallat ederiz de o, ona arkadaş olur, (kendisinden hiç ayrılmaz; devamlı vesvese verir, saptırır. Bu zâlim ne kötü arkadaştır!) (Zuhruf 36)

A.C.: Ve o (şeytan)lar onları (doğru) yoldan çıkarır. Onlar ise kendilerini doğru yolda sanırlar, (Zuhruf 37) (küfür ve melanete devam eder, halkı da kendi yollarına dâvet ederler, kendi beğendiklerinden başkasını kabul etmezler.)

Şu halde şuurlu mümin düşünsün, yaşayış şeklini gözden geçirsin, hal ve ahvâlini uygun hâle getirsin ve dünyada, âhirette mesut eden yolu seçsin!..

.

 

 

RASÛLÜLLAH (S.A.V.) EFENDİMİZİN MÜBÂREK HUTBELERİNDEN

“Ey İnsanlar! Ölüm sanki bize değil de başkalarına yazılmış!Hakk’a tâbî olmak bize değil de sanki başkalarına farz kılınmış! Uğurladığımız ölüler sanki bir müddet sonra bize dönecekler; onlara mezar hazırlıyoruz da; sanki biz onlardan sonra ebediyen yaşayacakmış gibi...

Öğüt veren her şeyi unutuyoruz; kendimizi belâlardan emniyette sanıyoruz.

Ne mutlu başkalarının ayıbına bakmayıp, kendi kusurlarıyla uğraşan kimseye! Ne mutlu günaha dalmadan kazandığı malı infak eden, fukahâ ve ulemâ ile sohbet eden, fakirlerle düşüp kalkan kimseye...

Ne mutlu o kimseye ki, huyunu güzelleştirip kalbini temizler, insanlara zarar vermez, malının fazlasını infak eder, çok konuşmaz, bit’atlara düşmeden sünnet-i seniyyeyi ifâ eder” (Cevhere C:1, S:158)

***

H.Ş.: “Âile efradınız, mallarınız ve amelleriniz üç kardeşi olan bir kimseye benzer. O kimse ölümü yaklaşınca kardeşlerinden birine:

-“Başıma gelenleri görüyorsun. Bana ne yapabilirsin?” der.

O:

-“Doktor çağırırım, hizmet ederim, öldüğünde lazım gelenleri yaparım ve iyiliğini söylerim” der. İşte âilemizin durumu budur.

İkincisi:

-“Hayatta iken benden istifade edersin; ölünce yollarımız ayrılır. Sen öbür aleme hesap vermeye ben işimin başına dönerim” der: Mallarınızın durumu budur.

Üçüncü:

-“Ben sana arkadaş olurum; mîzanında terâzinin hayır tarafında ağırlık yaparım”der. İşte amellerimizin durumu budur”. (Hayâtü’s-Sahabe S:1871)

 

SAHÂBE-İ GÜZİN’DEN ÖĞÜTLER

Hz. Ebû Bekir Es-Sıddık R.A.:

 

*Ne söylediğini ve ne zaman söyleyeceğini iyi düşün.

*Kötü komşudan evini, kötü arkadaştan ziyaretini uzak tut.

*Faydalanmayanın yanında mal, kullanmayanın yanında silah, kabul etmeyenin yanında nasîhat zâyî olur.

*Biz, harama düşme korkusundan dolayı helâlden yetmiş kapıyı kapatırdık.

*Kitaplar akıllıların bahçeleri, faziletlilerin has gülü çiçekleridir.

*Mes’ud kişi ile arkadaşlık eden mes’ud olur.

*En hayırlı duâ, müttakî (temiz kalpli)lerin duâsıdır.

*Cimri; yedi şeyin birinden hâli olmaz:

1- Öldükten sonra vârisleri malını gayr-i meşrû yerlere sarf ederler.

2- Zâlim bir hükümdar malına musallat olur.

3- Şehvetine kapılarak malını israf eder.

4- Servetini lüzumsuz yere sarf eder.

5- Batma, yanma, çalınma v.s. gibi âfetlerle malı mahvolur.

6- Devamlı bir illete mübtelâ olur, malını o yolda harcar.

7- Malını bir yere gömer, bulamaz.

*   *   *

Üç şey, sâhibinin aleyhine son bulur: 

1- Zulüm,

2- Ahdi bozmak,

3- Hile etmek...

*   *   *

Allahü Teâlâ’ya en itaatli kimse, günahlardan en çok sakınandır. Öyle ise Allahü Teâlâ’ya itaat et, arkadaşlarına da itaat tavsiyesinde bulun.

*   *   *

Hz. Ömer (R.A.):

*Ey İnsanlar! İçinizi düzeltin ki, dışınız düzelsin. Âhiretiniz için çalışın ki,dünya işleriniz düzene girsin. Kim Cennete girmek isterse cemâatten ayrılmasın

*Mü’min kişi kavuştuğu nimeti üzerinde göstersin. (Lüks arabaya binsin Ebû Yusuf gibi üzengisi altından olsun. Lâkin bunları yaparken “ihtiyacı olan benden istesin” diye niyet etsin. Çalım satmak için değil...)

*Nimetin elden gitmesi de: nimetin şükrünü unutmaktandır. Nimetin artıp çoğalması için şükürden daha büyük sebep yoktur.

* * *

Hz. Osman (R.A.):

*Dünyayı terk etmeyeni dünya terk etmez.

*Ey Âdemoğlu! Gaflet eder de âhiret için hazırlanmazsan bil ki başkası senin için hazırlanmaz. Mutlaka huzûr-u ilâhiye çıkacaksın, unutma! Rasûlüllah S.A.V. kabirden bahsederken ağlardı. Biz de âhirette halimiz ne olur diye düşünmeliyiz. (Hayâtü’s-Sahâbe S:1827-1829)

* * *

 

Hz. Ali (R.A.):

*Görüyorsun ki, her şey ölüyor. Ölüm sizin de peşinizdedir. Yükünüzü hafifletin ve tamâ edip de dünyaya itibar etmeyin ki, âhiretinizi mâmur edesiniz.

Ey Allah’ın kulları! Vallahi ölümden kurtuluş yok. Önüne dursanız yakalar, kaçsanız yetişir.

*Kendinize kurtuluş yolu bulun ve acele edin: Önünüzde sizi acele isteyen kabir var. Onun sıkmasından, karanlığından ve yalnızlığından korunun.

Kabir her gün hal diliyle: “Ben karanlıklar eviyim! Ben yılan çıyan yuvasıyım! Ben yalnızlık diyarıyım!” diye seslenir.

*Ey Allah’ın kulları! İbret almak lâzım gereken şeylerden hisse kapın. Her hadiseden ibret alın. Korkunç haberlerden ders alın, öğütlerden istifade edin. Ölümün pençesine geçmek üzeresiniz ve toprak sizi bağrına basmak üzeredir.

*Ey İnsanlar! Dünya sırt çevirdi, vedâ etmek üzere... Âhiretse bize doğru yöneldi; bakıyor. Bugün hazırlık günüdür; yarın hesap var.

*Ey İnsanlar! Amel etmeden Cenneti umanlardan olmayın. Hayır işlere koşun, elinizdekilerin şükrünü ödeyin. Eldekilerin şükrünü ödemeden daha isteyenlerden olmayın.

*Ey ölüme hedef olanlar! Ey ölümün elinden kurtulamayacak olanlar! Ey tehlikelere uğrayanlar! Ey günlerin getirdiklerine hedef olanlar! Ey ölüm mahkûmları! Ey sorguya çekilip de dili tutulacak olanlar! Ey ibretli hâdiselerden habersiz yaşayanlar! Sizlere hakikati söylüyorum: Ancak uyanık olanlarınız kurtulmuştur!

Bugün mescitleriniz mâmur, lâkin kalpleriniz ve bedenleriniz hidayetten mahrum görünüyor. Elinde olandan faydalanmayana, elinde olmayan fayda vermez. Dünya, tasını tarağını toplamış gidiyor, âhiretse bize doğru geliyor. Bugün hayırlı amel günüdür.(Hayâtü’s-Sahâbe)

*Kim dünyayı isterse dünya onu bağlar. Dünyanın nimetlerine değer vermeyen ona bağlanmaz. Dünyaya temâ edenler, ona hükmedenlerin köleleridir.

*Dünyadan sana yetecek kadar olan kâfidir. Dünyanın hepsi senin olsa yine mesut olamazsın. Dünyada dünkü ile bugünkü hayatı aynen devam ettiren aldanmıştır. Dünü bugünden hayırlı olan da aldanmıştır. Dünyada kendi noksanını aramayan için ölüm daha hayırlıdır.

*Biliniz ki:

-Hilim, ziynet ve mertliktir.

-Acele etmek, akılsızlıktır.

-Yolculuk insanı zayıflatır.

-Kötülerle düşüp kalkmak ardır. (Utandırır.)

-Fâsıklarla beraber olmak, başkasının şüphesini çeker, îtibarı yok eder.

*İnsanlar dört kısım:

1- İyilik ve hayırdan nasibi vardır, fakat ahlâktan nasibi yoktur.

2- Ahlâkı hoş, fakat iyilik ve hayırdan nasibi yok.

3- Ne ahlâk ne iyilik ne de hayırdan nasipsiz olan. (Bunlar insanların en şerlilerinidir.)         

4- Hem ahlâkı iyi, hem iyilik ve hayırdan nasibi var. Bunlar da insanların en üstünleridir.(Hayâtü’s-Sahâbe S: 1831-1837-1904)

* * *

Hz Hüseyin (R.A.)’dan:

*Dünya değişti, bozuldu, iyiler ve iyilikler dönüp gittiler. Sadece kabın dibindeki tortu kaldı. (Hayâtü’s-Sahâbe S: 1860)

* * *

 

Utbe bin Gavza (R.A.):

*Ey İnsanlar! Dünya, sonunun geldiğini bildirdi.

*Kıyâmet saati yaklaşınca, ay ikiye bölünür. Dikkat edin ay ikiye bölünmüş,dünyanın ikiye ayrılacağını bildirmiştir. Bugün hazırlık günüdür.

*Haramla beslenen vücut Cennete giremez. (Hayâtü’s-Sahâbe S: 1850)

* * *

Muaz ibni Cebel (R.A.):

*İnsan iki iyilik arasında ölmelidir. Biri yaptığı, biri de yapmayı sonraya bıraktığıdır. (Hayâtü’s-Sahâbe S: 1880)

*Muaz Hz. bina yapanların yanından geçerken:

-*Allah dünyanın eskimesini isterken siz onu yeniliyorsunuz. Allah her istediğini yapar”, buyurur ve harâbelere hitâben:

-*“Ey harâbeler! Nerede sizin ilk sahipleriniz?” derdi.

* * *

Ebu’d-Derda (R.A.):

*Hırsla servet biriktirenlere yazıklar olsun. Kendi servetini görmez, gözü hep başkalarınkindedir.  

*İyilerinizi sevdiğiniz müddetçe hayırda devam edersiniz. Aranızda doğrular söylediği müddetçe hakkı tanımışsınızdır. Hakkı tanıyan, onunla amel eden gibidir.

*İnsanlara yapmayacakları şeylerle emretmeyin. Rab’lerinden önce onları hesâba çekmeyin.

*Ey Âdemoğlu! Sen kendini düzelt. Başka-larında gördüklerini tenkit eden kimselerin hüzün ve kederi artar ve kinleri bitmez. Böyleler huzur bulmaz.

*Allah’ı görüyormuş gibi O’na ibâdet ediniz. Kendinizi ölülerden sayınız.

*Size yetecek olan az, sizi azdıracak, doğru yoldan çıkaracak çoktan hayırlıdır.

*İyilik kaybolmaz, kötülük unutulmaz.

*Hayır: Mal ve evlat çokluğunda değil, halîm ve âlim olmanda, Aziz ve Celil olan Allahü Teâlâ’ya ibâdette diğer Müslümanlarla müsabaka etmende ve gayretli bulunmandadır.

*İyilik ettiğinde Allah’a Hamd et, günah işlediğinde (Aziz ve Celil olan) Allah’tan af dile.

*Farkında olmadan Mü’minlerin nefretini kazanmaktan sakın! Bu nasıl olur biliyor musun?

Kul Allahü Teâlâ’ya âsi olur, Allah da Mü’minlerin kalplerine ona karşı kin yerleştirir!..

*İmanın zirvesi: Allah’ın hükmüne sabır, takdir-i ilâhîye rızâ, Allah’a güvenme hususunda samîmiyet ve tam teslimiyettir.

*Ey Şamlılar! Yiyemeyeceklerinizi topluyor, içinde oturamayacağınız binalar yapıyor ve ulaşamayacağınız işler peşindesiniz. Sizden öncekiler de servet biriktirir, uzun emeller besler, sağlam yapılar yaparlardı. Şimdi onların servetleri, mahvolup gitti. Emelleri sadece boş bir hayâl ve evleri mezar oldu.

İşte Âd kavminin Aden’le Umman arasına doldurdukları mallar ve evlâtlar! Şimdi bu Âd kavminin terekesini (bıraktıklarını) benden iki dirheme kim alır?

Ey Zenginler! Sizler ve bizler müsâvi olmadan (Kabir hayatı başlamadan) ve dünyanın bir âfet olduğunu görmeden önce servet hırsını bırakın!..

*Ben sizin adınıza sizi gaflete düşüren gizli hevesten korkuyorum. O hevesle karnınız doyar, fakat ilim dağarcığınız boş kalır...

*En hayırlınız, arkadaşına, “Gel ölmeden önce orucumuzu tutalım”, diyendir. En hayırsızınız da “Gel ölmeden önce yiyelim, içelim, eğlenenlim”, diyendir...

*Allahü Teâlâ rızkınıza kefilken sizi neden böyle hırslı görüyorum. Asıl vazifenizi ihmal ediyorsunuz. Baytarın attan anladığı gibi, bende sizin kötülerinizi gayet iyi tanıyorum: Onlar namazı vaktinde kılmazlar, Kur’an’ı isteksiz dinlerler, kölelerini âzât etseler de yine kendi işlerinde çalıştırırlar.

*Her zaman hayrı arayın. Allah’ın Rahmetine ve lütfuna yaklaşmaya çalışın. İnsan rahmete kavuşmakla Allahü Teâlâ’ya yaklaşır. Allah, kullarından dilediklerine verir. Allah’tan ayıplarınızı örtmesini ve sizi korktuklarınızdan emin kılmasını isteyiniz.

*Şu tavsiyelerimle amel edenlerin derecelerini aziz ve Celil olan Allahü Teâlâ yükseltir:

-Sâdece helâl ye, helâlinden kazan, evine temiz ve helâl olanları götür.

-Allahü Teâlâ’dan her gün için geçinecek kadar rızık iste.

-Sabah kalktığında kendini ölülerden say ve o gün onlara katılacağını kabul et.

-Allahü Teâlâ için varlığından hibede bulun.

-Sana sövenleri ve sataşanları, Allahü Teâlâ’ya havale et.

-Kötülük işlediğin zaman Aziz ve Celil olan Allahü Teâlâ’dan af dile.

 

*Şu üç şeyi yapmazsanız değeriniz düşmez:

1- Başınıza gelen belâdan şikâyet etmek,

2- Ağrı ve sızılardan yakınmak,

3- Kendi kendinizi temize çıkarmak...

*Mazlumun ve yetimin bedduâsından sakınınız. Çünkü onların bedduâları gece insanlar uykuda iken Allah’a ulaşır.

*Kıyamet gününde, dünyada iken Allah’a itaat eden biri getirilir. Kendisi önden malları da arkasından yürütülmektedir. Sırattan geçerken, her sendeleyişinde malları ona “Geç! Sen bizim üzerimizde hak bırakmadın” derler.

- Allahü Teâlâ’ya itaat etmeyen biri de malları omuzlarına yükletilmiş olarak gelir. Malları onu tökezleterek “Yazıklar olsun sana! Allah’ın bizim üzerimizdeki hakkını niçin vermedin?” derler. Bu hal Veyl deresine varıncaya kadar böyle devam eder.

- Kul başkasını kendine hizmet ettirmediği müddetçe Allah’ın hesabından emin olur. Eğer hizmetçi kullanırsa, o zaman da hesaba çekilmesi vacip olur.

- Dünyada sahip olduğun her şey, senden önce başkalarına aitti, senden sonra yine başkalarının olacak. Sana sadece âhiret için yaptıklarında fayda kalacak.

- Servetini evlatların en iyisine bırak. Çünkü sen hiçbir mâzeret beyan edemeyeceğin huzura gidiyorsun.

- Sen iki kişiden biri için servet biriktiri-yorsun. Bunlar, ya meşakkatle biriktirdiğin mallarla Allah’a itaat eder, mes’ud olur. Veya toplayıp bıraktığın mallarla Allahü Teâlâ’ya isyan eder, âsi olurlar.

- Vallahi her ikisi de senin günahlarını hafifletmez. Onun için servet bıraktıklarını kendinden üstün tutma!.

- Kul Allah’a itaat ederse, Allah onu sever. Allahü Teâlâ sevdiği kimseyi yarattıklarına da sevdirir.

- Kul Allah’a âsî olursa, Allahü Teâlâ ona buğzeder. O, buğzettiği kimseye yarattıklarına da buğzettirir.

- İtaatsız Müslümanlık olmaz. Cemâatte hayır vardır. Allahü Teâlâ’ya, halifeye ve bütün Mü’minlere karşı samimiyet göstermek lâzımdır. (Hayâtü’s-Sahâbe S: 1888-1890-1891-1892-1893)

 

Ebû Zer (R.A.):

* Ey İnsanlar!

İnsan yolculuğa çıkarken kendisine yarayacak ve yetecek kadar azık alır. Kıyâmet yolculuğu ise sizin bu yolculuğunuzdan uzundur; kendinize yarayacak azık alınız.

 

Size yarayacak azık şunlar:

- Büyük felaketlerden korunmak için haccedin.

- Uzun süren mahşerin şiddetinden kurtulmak için oruç tutun.

- Zamanınızı ikiye ayırıp, birinde ahiret için, ikincide helâl rızk için çalışın. Üçüncü bir bölüm sizin için zararlıdır.

- Kazancınızı ikiye ayırın: Helâlinden kazandığınız birinci kısımdan evlâd-ü iyâlinizin geçimini sağlayın. İkinci kısımdan âhiretinizi kazanmaya çalışın. Üçüncü bir kısmın size zararı vardır.

- Kabrin yalnızlığına karşı geceleri iki rekat namaz kılın.

- Kıyâmet günü Arasat’ta beklemeyi düşünüp ya hayır konuşun ya susun.

- Kıyâmet güçlüğünden kurtulmak için, sadaka verin.

- Ölmek için doğuyorlar. Harap olacak şeyleri îmar ediyorlar. Geçici şeylere düşkün oluyorlar da ebedî olanı terk ediyorlar.

- İnsanların istemediği iki şey; ölüm ve fakirlik, ne güzeldir! (Hayâtü’s-Sahâbe S: 1894-1895)

Huzeyfe bin El Yemânî:

         *Kim bir kötülüğe eli, dili ve kalbi ile engel olursa, vazifesini yapmıştır.

 

Dört türlü kalp var:

1. Kilitli kalp: Bu kafirlerindir.

2. İki yüzlü kalp: Bu münafıklarındır.

3. İçinde etrafını aydınlatan nur bulunan: Bu Mü’minin kalbidir.

4. İçinde iman ve nifak bulunan kalp: İman temiz yerde biten ağaca, nifaksa irinli azgın yaraya benzer. Hangisi ağır basarsa kalp o tarafa döner.

- Fitne zuhur ettiği zaman evinize çekilip oturunuz; kılıçlarınızı kırınız; yaylarınızı, kirişlerinizi kesiniz.

- Fitne, içkiden daha fazla aklı baştan giderir.

- Öyle zaman gelecek ki, sadece, boğulmak üzere olan birinin yaptığı gibi (içten ve samimî) dua edenler kurtulacak.

- Sizin en hayırlınız, ne dünya için âhireti, ne de âhiret için dünyayı terk edendir. En hayırlınız, her ikisi için de orta halde çalışandır. (Hayâtü’s-Sahâbe S: 1896-1897)

* * *

Ubey bin Kaab (R.A.):

* Allah’ın Kitabı’nı Rehber edin. O’nun hüküm ve emirlerine razı ol. Çünkü Resûlullah (S.A.V.) kendisinden sonra insanlara onu bırakmıştır. Kıyâmette onun şefâati kabul edilir. O, hak ve doğru şahittir. O, sizden ve sizden öncekilerden bahseder. Aranızdaki dâvâları çözen hükümler ondadır. Onda sizin ve sizden öncekilerin hakkında haber vardır.

* Kul, Allahü Teâlâ’nın rızasını kazanmak için bir şeyi terk ederse, Allahü Teâlâ ona terk ettiğinden daha hayırlısını (ummadığı yerden) ihsan eder. Kul, o şeyi hafife alır da terk etmezse, Allahü Teâlâ ona (Hiç ummadığı yerden) terk etmediğinden daha beterini verir.

 

Mü’min Dört Güzel Şeye Sahiptir:

1. Belâya sabreder.

2. Ni’mete şükreder.

3. Konuştuğunda doğru söyler.

4. Beş nur arasında dolaşır:

- Konuşması nurdur.

- İlmi nurdur.

- Girdiği yer nurdur.

- Çıktığı yer nurdur.

- Kıyâmette varacağı yer nurdur.

 

Kâfir de beş karanlık içinde döner dolaşır:

- Konuşması karanlıktır.

- İlmi karanlıktır.

- Girdiği yer karanlıktır.

- Çıktığı yer karanlıktır.

- Kıyâmette varacağı yer karanlıktır.

- Dünya, insanın ölünceye kadar azık hazırladığı yerdir; âhiret âleminde mükâfat ve ceza göreceği amelleri burada kazanır.

- Seni alâkadar etmeyen şeyle uğraşma. Düşmandan uzak dur. Dostuna karşı da ihtiyat et! Ölünce istemeyeceğin yeri hayatta iken de isteme. Senin ihtiyacına ehemmiyet vermeyene hâlini söyleme. (Hayâtü’s-Sahâbe  S: 1898-1899) 

 

Zeyd bin Sâbit R.A.):

* Söylediğini yapmayan insanda şeref ve haysiyet yoktur.

* Başkasında ayıp araştırıp da kendi ayıbını hafife alan kişi, emredilmeyeni yapan gibidir. (Hayâtü’s-Sahâbe S: 1990)

* * *

Abdullah İbni Abbas R.A.:

* Kendi nefsine hitâben:

- Ey Günahkar! Sonun mutlaka fena olacağını düşün, derdi.

Günahı açıktan işlemek, günah işlemekten daha büyük günahtır.

Yaptığın günah ile rahatlaman, o günahtan daha büyük günahtır.

Allahü Teâlâ’nın sana ne yapacağını bilmediğin halde gülmen, yapmakta olduğun günahtan daha büyük günahtır.

* Farzlara dikkat et. Allahü Teâlâ farzları sana kendisinin hakkı olarak emretti. Bunları yaparken Allah’ın yardımını iste. Allahü Teâlâ; kulun sevaplara karşı olan hırsını bilince, onu korktuklarından emin kılar. (Hayat’s-Sahâbe S:1901)

* * *


 
 

İbni Ömer (R:A.):

* Kişi bâki olanı fâni olandan üstün tutmayı akıllı işi saymadıkça hakîkî îmana sahip olamaz... (Hayatü’s-Sahâbe S: 19029

* * *

Hz. Abdullah ibni Zübeyr (R.A.):

* Muttakîlerin (Allah’tan korkanların) alâmeti:

1. Kazaya rıza,

2. Ni’mete şükür,

3. Kur’an hükümlerine boyun eğmektir.

* Âmirler Pazar yeri gibidir. Eğer o haktan ayrılmayan biriyse ona hak ve hakikatler getirilir. (Sebze pazarına sebze, halı pazarına halı getirildiği gibi). Hakka uymuyorsa, ona da kötü işler ve kötü kimseler gelir. O da ona göre muamele eder. (Hayâtü’s-Sahâbe S: 1903)

* * *

Şeddat bin Evs (R.A.):

* Siz dünyada hayır ve şerrin kendisini değil, sebeplerini görüyorsunuz. Halbuki hayr her şeyi ile Cennette, şer de her şeyi ile Cehennemdedir.

* Dünya iyinin de kötünün de doyduğu bir sofradır. Ahiretse her şeye gücü yeten bir hükümdarın hükümleri bulunan bir hakikat, bir vaaddir. Her şeyin talipleri vardır. Siz dünyaya talip olup da ona hizmet etmeyin; âhirete tâlip olun. (Hayâtü’s-Sahâbe S: 1905)

* * *


 
 

Cündüb El Beccelî (R.A.):

* Başınıza bir sıkıntı gelince, canınızı değil malınızı feda edin. Can veya din feda etmek durumunda, can feda edin. İyi bilin ki, esas zararda olan, dininde zarar edendir.

* Cennete giren için fakirliğin, cehenneme giren için de zenginliğin hiç tesiri olmaz.

* Bilmiş olun ki, âdemoğlu öldükten sonra önce karnından çürümeye başlar. Karnınızı haramla doldurup da kokmasına meydan vermeyin. Mallarınızı harcarken Allahü Teâlâ’yı gücendirmekten sakının. (Hayâtü’s-Sahâbe S: 1906) 

* * *

 

Ebû Umâme (R:A.):

* Ey İnanlar! İyilikleri ve kötülükleri taksim ettiğiniz bir yerde ömrünüz geçiyor. Yakında buradan başka bir yere (mezara) göç edeceksiniz. Orası yalnızlık diyarıdır. Karanlık evdir. Orada, yılanlar ve çıyanlar barınır. Allah’ın genişlettiği kabirler başka, diğerleri dardır. Oradan mahşere nakledileceksiniz ve orada Allah’ın emri gelinceye kadar bekleyeceksiniz.

* Dünya ve âhirette kâfir ve münâfıklar, Mü’minlerin nurundan istifade edemezler. Sağlamların gözlerinden âmâların istifade edemedikleri gibi...

* Rasûlüllah (S:A.V.) kendisine emredileni insanlara tebliğ etti. Eshab ondan duyduklarını başkalarına bildirdi. Siz de duyduklarınızı başkalarına anlatınız.

* Ey İnsanlar! Sizler cahilliye devrinde bulunanlardan daha cahilsiniz. Çünkü Allahü Teâlâ kendisi için harcadığınız bir dirheme yedi yüz dirhem, bir dinara yedi yüz dinar vereceği(ni vaad ettiği) halde siz hâlâ cimrilik yapıyorsunuz.

* Şunu iyi bilin ki, fetihler altın ve gümüş saplı kılıçlarla değil, sağlam gönülle, kurşun ve demir saplı kılıçla yapılır. (Hayâtü’s-Sahâbe S: 1707-1708-1709)

* * *

 

BÜYÜKLERDEN ÖĞÜTLER

Yerine Vali Bırakacağı Vakit Ömer Bin

Abdülaziz’e Pederinin Vasiyeti

Ey Oğlum!

İşçileri iyi gözet. Eğer onların sende akşamdan kalma bir hakkı varsa sabaha, sabah verilmesi lâzım bir hakkı varsa akşama bırakma! Haklarını zamanında ver ki, sana itaat etsinler.

Sakın idaren altında bulunan halka yalan söyleme! Sonra doğru sözüne de inanmazlar.

Her işinde ehil olan arkadaşlarınla ve âlimlerle istişare et.

Öfkelendiğin kimseyi hemen cezalandırma. Öfken geçinceye kadar sabret!

Sana bunları tavsiye eder, Allah’a emânet ederim. (Ikdü’l Ferid S.17)

* * *


 
 

Abdülmelik Bin Mervan (Rh.A.):

* İnsanların en üstünü mevki sahibi iken mütevâzı, kudretli iken zâhid (dünyaya değer vermeyen), kuvvetli iken insaflı olanlardır. (Ikdü’l Ferid)

***

İbrahim Bin Ethem Hz.’inden Öğüt:

Sana beş şeyi tavsiye ederim:

1.İnsanlar dünyaya daldıkları zaman, sen âhiretle meşgul ol.

2. İnsanlar dışlarını süslemekle meşgulken, sen içini imar etmeğe çalış.

3.İnsanlar bina yapmakla meşgul olurken, sen kalbini imar et.

4. İnsanlar halkın hizmetiyle uğraşırken, sen Hakk’ın hizmetiyle meşgul ol.

5. İnsanlar başkasının ayıplarını araştırırken, sen kendi ayıplarını araştır.

* * *

Fakih Ebû’l-Leys (R.A)’ın Nasihatı:

* İnsan güler yüzlü, yumuşak sözlü olmalı; Lakin, dalkavukluk etmekten sakınmalı; ahlâkı bozuk olanlara konuşurken çok dikkat etmeli; Kötü yola sapmış hissi verecek sözlerden kaçınmalı; herkesle iyi geçinmeli ve kimseye kötülük etmemeli. Zira Allahü Teâlâ, Musâ ve Harun (A.S.)’a “Fıravun’a yumuşak söz ile konuşun” (S.Tâhâ 43) diye emir buyurdu. İnsanlarla ünsiyet etmekte usûl budur. Hanımla efendisi arasında ve dostlarla münâsebet-lerde usûl de, bu olmalıdır.

* Şüphesiz insan için en güzel iyilik, hoş geçinmek  ve iyi anlaşıp kaynaşmaktır. Zira Rasûlullah (S.A.V.) Efendimiz:

“Siz herkesi malınızla kendinizden hoş-nut edemezsiniz, güzel ahlakınızla memnun ediniz.” burmuştur.

* * *

Mevlânâ Sâdettin-i Kaşgârî (K.S.):

Hakk’a yakınlık, yüksekten, alçaktan, maldan, makamdan uzaklaşmak değil, kendi varlığından (benliğinden) geçmektir. Yâni nefsin isteklerinden uzaklaşmaktır.

* * *

Süleyman Bin Abdülmelik (Rh. A):

* Dünya gurur evi batıl yeridir. Güldürür ağlatarak, ağlatır güldürerek, korkutur güvenirken, güvendirir korkuturken, fakir eder zenginken,  zengin kılar fakirken...

* Sabahın aydınlığı gecenin karanlığını nasıl gideririse, şeytanın hile ve tuzaklarını da Kur’an’nın nuru yok eder.

* * *

Lokman (A.S.):

*Bin senede dört bin peygambere ulaştım. Onların sözlerinden sekiz kelime seçtim:

 

Dört şeyi koru:

1. Namazda kalbini koru. (Onda düşünceye yer verme).

2. İnsanlar arasında dilini koru. (Ya hayır söyle ya sukut et ve sırrına sahip ol.)

3. Başkasının evinde gözlerini koru. (Etrafa bakma).

4. Sofrada boğazına sahip ol. (Sünnet üzere ye, iç...)

 

İki şeyi unutma:

1. Allahü Teâlâ ve

2. Ölüm.

 

İki şeyi unut:

1. Başkalarına yaptığın iyilik ve

2. Başkalarının sana yaptığı kötülük...

* * *

 

İmam-ı Cafer-i Sadık Hazretleri’nden Tavsiyaler:

Size dokuz şeyi tavsiye ederim. Bunların üçü NEFİS TERBİYESİ, üçü HİLİM, üçü de İLİM hakkındadır.

Nefis terbiyesi hakkında üç tavsiye:

1. Nefsin istemediği yemekten sakın. (Çünkü bu ahmaklık ve unutkanlığa sebebdir.)

2. Ancak açıktığın zaman ye.

3. Yediğin helâlden olsun.

Rasûlullah (S.A.V.) buyurmuştur: “Âdemoğlu midesinden daha şerli bir kab doldurmamıştır. Midenin üçte biri yiyeceğe, üçte biri içeceğe, üçte biri de nefes almaya, zikretmeye ayrılma-lıdır.”

Hilim hakkında üç tavsiye: 

1. Sana “Bir söyle, on dinle” diyene “On söylersen bir dinle”,de!

2. Sana iftira edene “Eğer söylediğin doğru ise Allah’dan beni mağfiret etmesini dilerim. Söylediğin doğru değilse Allah’dan seni mağfiret etmesini dilerim” de.

3. Sana çirkin bir söz söyleyene nasihat ve duâ et.

İlim hakkında üç tavsiye:

1. Bilmediklerini âlimlerden sor ve bunu onlara sıkıntı vermek veya imtihan etmek için sorma.

2. Hiçbir şeyde kendi görüşünle amel etme, ehlinden sor, ilâhi ölçülere uy ve her işte ihtiyatlı ol.

3. Fetvâ vermekten, aslandan kaçar gibi kaç. Boynunu insanlar için Cehennem üzerinde köprü yapma!

İMAM-I AZAM HAZRETLERİ’NİN

TALEBESİ EBU YUSUF HAZRATLERİ’NE

VASİYETİ

 

Devlet Büyükleriyle Münasebet

-Devlet başkanına hürmet et, onun mevkiine saygılı ol. Huzurunda yalan söyleme. İlmî bir mesele için seni çağırmadıkça yanına gitme. Huzuruna çok girip çıkacak olursan itibarın kaybolur, mevkiin küçülür.

-Devlet adamlarına yakınlık isteme!

Onların seni kendilerini yakın tutmasını da arzu etme. Böyle bir durum olursa bunu halktan gizle. Aksi halde sana iş havale ederler. Takip etsen devlet büyüğü yanında küçülürsün, takip etmesen insanlar seni ayıplar.

-Devlet başkanının yakınlarında ev tutma!

-Kendilerine teklif edeceğin şeye uyacaklarını bilmeden, başkan ve âmirlerin yakınında bulunma! Olur ki senin yanında yanlış bir iş yaparlar da sen buna mani olamazsın. Sustuğunu görür, onların yaptık-larını doğru sanırlar.

-Âmirinde dine muhalif bir hal görürsen, ona itâat etmekle beraber ikaz et! Misâl: “Benim âmirimsin, emirlerine uyarım. Lâkin, dine uymayan şu halini sana söylemekten kendimi alamıyorum” de. Bunu bir kere yapman yeter. Tekrar eder veya ihtar etmekte aşırı gidersen seni azarlar ve ezer. Bu da dinin zayıflamasına yol açar. Bir iki ihtarın, senin dini meselelerdeki ciddiyetini ortaya koymaya kâfidir. Eğer âmirin, dine muhalif işleri bir kaç defa yaparsa, onun huzuruna yalnız olarak gir ve ona nasihatte bulun. Bit’atçı ve tevilci biriyse onunla ilmi münazara yap! Hak mezheplerden birine bağlıysa ve dindar bir insansa ona Kur'an’dan ve hadisten bildiklerini söyle. Kabul ederse  ne âlâ; etmezse Allah’a sığın ve yanından ayrıl.

 

Halkla münasebet

-Halk önünde  konuşma! Sadece sorduk-larına cevap ver. Aralarında dinî ve lüzumlu mevzular dışında konuşmaktan kaçın ki, seni mal düşkünü bilmesinler.

-Halk arasında ne gül, ne de gülümse... Çarşı pazara çok çıkma!...

-Buluğ çağına yaklaşmış olanlarla konuşma! Çünkü onlar birer fitnedir. Buna mukabil küçük çocuklarla konuşmanda ve onların başlarını okşamanda bir beis yoktur.

-İhtiyarla yolda yürüme! Arkalarından gitsen ilmine hakaret olur, önlerinden yürüsen senden hoşlanmazlar.

-Yol ağzında, köşe başlarında, dükkan-larda oturma! Çeşmelerden, musluklardan ve sokalardan su içme...!

-Çarşıda, sokakta ve mescidde bir şey yeme!

-Her hal ü kârda Allah’dan kork, kendini fenalardan koru. Emanete sâhip ol.

-Küçük büyük, avam havas herkese iyilik et ve nasihatta bulun.

-Kimseyi hakir görme. Herkese saygı göster.

-Halk ile içli dışlı olma! Ziyaretine gelen-leri iyi karşıla! Sorduklarına cevap ver. Eğer ehil ise ilimle meşgul olur, değilse sana muhabbet ederler.

-Avam ile ve emrindekilerle münakaşa etme! O gibilerle münakaşa itibarını zedeler.

-Karşındaki sultan da olsa doğruyu söylemekten çekinme!

-Halktan daima kendini koru.

-İçin nasılsa dışın öyle olsun.

Çok gülme! Kalbini öldürür.

-Ağırbaşlı ve vakarlı yürü. Arkandan seslenen olursa dönüp bakma! Arkasından çağrılan ancak hayvandır.

-Konuşurken bağırıp çağırma! Sâkin ol ve sükût et.

-Ne bir şey sat, ne de satın al! Bu hizmetleri yapacak bir hizmetkâr tut.

Dünyaya, malına servetine ve elindeki imkanlara güvenme! Çünkü Allah hepsinden hesap soracaktır.

İnsanlara hatâlı işlerinde uyma! Doğru işlerinde uy!

İnsanları kötülükleriyle değil İyilikleriyle an! ama kötü halleri din hususunda ise, o zaman onu insanlara şöyle ki ondan sakınsınlar Bu hususta maka­mından korkma! Çünkü Allah senin hakiki yardımcın­dır. Bunu bir kere yaptın mı, senden çekinirler ve bid’atçılığa cesaret edemezler.

Hz Peygamberi veya evliyaullahtan birini rüyada görmüş olduklarından sana bahseden olursa, hoş karşıla, sakın ret ve inkar etme!

Nefsin isteklerine uyanlarla berâber olma! Ancak dine dâvet yolunda böyleleri ile birlikte olmakta beis yoktur.

Oyundan, eğlenceden sövüp saymaktan uzak dur!

Komşunun hoş olmayan hallerini gizle. İnsanların gizli hallerini açma! Çünkü sır, emanettir.

Cimrilikten kaçın.Cimriden herkes nefret eder.

-İşlerinde mertliği insanlığı koru!

-Yumuşak huylu ol, incitme!

-Elbisen daima temiz olsun!

-Dünyaya meyli azalt, nefsini temizle!

-Fakirsen fakirliğini belli etme

-Gayret sâhibi ol. Gayreti zayıf olanın mevkii de zayıftır

-Yolda sağa sola bakma, daima önüne bak!

-Hamama gidersen ücretini fazlaca ver, insanlar arasında kadrin yükselir, sana hürmet ederler.

Bir şey satın alırken fiyatını düşürmeye çalışma; kendin tartıp ölçme, satıcının tartı ve ölçüsüne râzı ol.

-Alçak dünyayı din alimleri yanında alçak göster. Çünkü Allah yanında olanlar dünyadakilerden hayırlıdır.

_ İşini ehline yaptır. Bilgi ve ihtisasa alâkan kuvvetlenir ve imkanlarını korur ihtiyaçlarını daha iyi karşılarsın. Mesire yerlerine gitme!

-Halka hikayeler anlatma! Hikayeciler  mutlaka anlattıklarına yalan karıştırırlar.

 

Âile hayatı:

-Hanımına yakın olduğunda çok konuşma! Allah’ı anmadan ona yakın olma!

-İçgüveysi olmaktan sakın!

-Çocuklu kadınlarla evlenme; senin malından çalıp onlara harcar. Kadın için çocuk kocasından kıymetlidir.

-Sakın bir evde iki hanım bulundurma. İhtiyaçları karşılayacak durum olmadan evlenme! Önce ilim sonra servet. Tahsil zamanında ticaret yapma, yürütemezsin; tahsili tam yapamazsın. Gençken, gönlün ve kafan zindeyken ilim tahsil et, sonra dünya işine bak.

 

İlim ve Muhasebe

- Seni hoşlanmadığın bir işe verirlerse, o iş sana ilminden dolayı verilmişse kabul etme!

- Dînî esasları kelam ilmiyle ispata kalkma! Çünkü halk bu gibi mevzularla uğraşmaya kalkar ve hatâya düşer. Yalnız sorulanlara cevap ver. Uzun cevap zihin karıştırır.

- On sene yiyeceksiz, parasız, pulsuz kalsan da öğrenmekten ayrılma! Tahsilden vazgeçtiğinde yine geçim sıkıntısına düşersin.

- Fıkıhta derinleşmek üzere sana gelenleri memnûniyetle karşıla ki, ilme rağbetleri artsın.

- Seninle istişâreye geleni dinle ve Allah’a yaklaştıracak şekilde konuş.

- İlim adamları olan bir memlekete vardığında; halkı etrafına toplamaya kalkma! Sen de halktan biri ol! Senin bir mevki peşinde olmadığın anlaşılsın. Yoksa hepsi aleyhine döner, seninle uğraşırlar. Boş yere didiklenirsin. Senden bir şey sorarlarsa açık deliliyle cevap ver; lakin onlarla münâkaşaya girme! Halkın hocalarına dil uzatma, aksi halde onlar da seni çekiştirirler.

- İlmî meseleleri zahiri ve bâtinî mânâlarıyla îzah et. Münâzara âdâbını bilmeyen ve iddialarını delillerle ispat edemeyen âlimlerle münâkaşa etme!

- Mevki ve makam peşinde koşan, halk arasındaki meselelerle meşgul olup menfaat sağlamak isteyenlerin sözlerine ve aralarına karışma! Çünkü onlar seni haklı bulsalar da sözlerini kabul etmez, türlü laflarla seni usandırmak isterler.

- Büyükler meclisine girdiğinde onlar buyur etmedikçe üst taraflara oturma ki, seni üzecek bir hal olmasın. Keza bir cemâatte, onlar hürmetle seni öne dâvet etmeden kendiliğinden ileri safa geçme! Mihraba geçmen de o şekilde olsun.

- İlim meclisinde hiddet ve şiddet gösterme!

- Bir âlimle ilmî mesele görüşmeye gidersen, iyi hazırlanmadan gitme! Orada bildiklerini açıkça söyle; iyi bilmediğin şeylerden bahsetme ki, dinleyenler seninle iftihar ederken sükût-u hayâle uğramasın, karşındakini de senden bilgili sanmasın.

- Şayet orada sorulanlar fetvaya uygun ise cevap ver, değilse sebebini söyle ve sözü uzatma! Karşısında biri, senin yanında izahlarda bulunmasına ve oradakilere ders vermeye kalkmasına fırsat bırakma ve bir adamını bırakarak oradan ayrıl ki, muârızının söz ve görüşünü, ilmî seviyesini sana haber versin.

 

İBÂDET

- Ezandan sonra derhal cemâate hazırlan, avamdan arkaya kalma.

- Herkesten çok ibadet etmedikçe ve ihsanda bulunmadıkça için rahat etmesin. Çünkü halk sende kendilerinden fazla ibadet görmezse senin ibadete rağbet etmediğine, ilmin sana fayda vermediğine hükmeder de; cahilce yaptıkları amelleri ilminden üstün görürler.

- İnsanların yanında Allah’ ı çok zikret ki onlar da buna meyletsinler.

- Namazlardan sonra Kur’ an okumak, zikir, şükür gibi ibâdetin bulunsun.

- Her ay belli günlerde sünnete uygun oruç tut ki, halk da senden örnek alsın.

- Ölümü hatırından çıkarma!

- Hoca ve üstazların için Allah’ tan âfiyet dile.

- Kur’ an-ı Kerim okumaya devam et.

- Evliyâullahın kabirlerini ve mübârek yerleri sık ziyaret et.

- Uydurma ve karışık zikir meclislerine gitme, böyle meclis tertibine de sebep olma!

- Talebenin vaazını dinleme, sıkar, bocalar! Güvendiğin biri dinleyebilir. Ayrıca mahallendeki halkı teşvik et ki cemaati çoğalsın.

- Nikâh işlerini, cenaze ve bayram namazlarını mahallenin hatibine havâle et.

Beni de hayır duadan unutma!

Sana ve bütün Müslümanlar için yaptığım bu nasihati hafızanda tut!

 

CÂFER-İ SÂDIK HAZRETLERİ’NDEN OĞLU MUSA KÂZIM EFENDİYE NASİHAT

 

Ey Oğul!

Taksim edilen rızka razı olan, kimseye muhtaç olmaz. Gözü başkasının elinde olan, fakir olarak ölür. Allah’ ın taksim ettiği rızka razı olmayan, Mevlâ’ ya kötü zanda bulunmuştur.

Kendi kusurunu küçük gören, başkasınınkini büyütmüş olur. Başkasının hâta ve kusurunu küçük gören de kendi kusurunu büyütmüş olur.

Başkasının gizlisini açıklayanın evindeki gizli şeyler herkesçe bilinir.

Kardeşi için kuyu kazan, o kuyuya kendi düşer.

Sefihler {Akılsızlar} arasında bulunan, horlanır; alimlerle beraber olan, hürmet görür.

İnsanlara kızmaktan sakın; sana da kızarlar.

Boş işe ve boş söze karışma; aşağılanırsın, kıymetin düşer.

Lehinde olsun aleyhinde olsun, daima hakkı  (doğruyu) söyle!

Allahü Teâlâ’ nın kitabını oku. Mârufu emir, münkeri nehyet.

Senden kesilene git, seninle konuşmayanla konuş.

İsteyene ver.

Laf taşımaktan, kovuculuktan sakın. Çünkü söz taşımak, düşmanlık hasıl eder.

Kimsenin ayıbını görme! Ayıp gören, onlara hedef olur...

 

ABDÜLHÂLIK GUCDÜVÂNÎ (K.S)’DAN MÂNEVÎ OĞLU HÂCE EVLİYÂ-İ KEBİR’E VASİYET

 

Ey Oğlum!

Sana vasiyet ederim. İlim ve edep öğrenesin. Geçmiş âlimlerin ve evliyânın eserlerini dikkatle oku. Takvâ ile sıfatlan. Ehl-i Sünnet vel-Cemaat mezhebine uygun iman et. Beş vakit namazı cemaatle kıl! Fıkıh, Hadis ve Tefsir ilimlerini öğren, cahillerden uzak ol!...

Şöhrete sebep olan hallerde bulunma! Az konuş, az ye, az uyu!..

Sana uymayan erkeklerden sakın. Kadınlarla bir arada oturma ve arkadaşlık etme!...

Dünyayı arzu etme! Çok ağlayıp az gül! Gülerken de kahkahadan sakın!

Mümkün oldukça insanların hizmetinde bulun, onlara can u gönülden yardım et!

Allah dostlarını canından aziz bil. Onların hareketlerine itiraz etme, mahzun kalpli ol!..

Vücûdun orta halli, gözlerin Allah korkusundan ağlar, amelin hâlis, duan huşû ve tazarrû, elbisen orta halli olsun. Arkadaşın fakir, işin ibâdet, evin mescid; kalbin zikredici, dilin şükredici; yoldaşın zikir; dostun fikir olsun!.

 

İRAHİM BİN EDHEM K.S.

KENDİSİNDEN NASİHAT İSTEYEN BİRİNE

 

Şu altı şeyi kabul et! Sana hiçbir şey zarar vermez:

1. Günâh işleyeceğin zaman O’nun rızkından yeme! Verdiği rızkı yiyip O’na isyan etmek çirkindir.

2. O’na âsi olmak istersen O’nun mülkünden çık! O’nun mülkünde O’na isyan lâyık değildir.

3. Günâh işleyeceksen O’nun görmediği yerde işle!

4. Azrâil A.S. ruhunu almaya geldiğinde tevbe edinceye kadar izin iste! (Amma bilirsin ki, izin veremez! O halde kudretin varken ve Azrail A.S. gelmeden tevbe et Unutma! Melekü’l Mevt ânî gelir.

5. Mezarda sual melekleri seni imtihan etmesinler. (Bu mümkün değildir, şimdiden onlara cevap hazırla!...)

6. Kıyâmet günü Allahü Teâlâ “Günahkârlar cehenneme” deyince “Ben gitmem” de! Buyurdu.

Adam bu nasihati kabul ve tevbe etti...

* * *


 
 

DÖRT BÜYÜK KTAPTAN ÂLİMLERİN

SEÇTİĞİ DÖRT CÜMLE

 

TEVRAT’tan:

Kanâat edenin gönlü tok olur.

 

İNCİL’den:

Uzlet eden kurtulur.

 

ZEBUR’dan:

Sükût eden pişman olmaz.

 

KUR’AN-I AZİMÜŞŞÂN’dan:

Tevekkül edene Allah kâfîdir.

 

Âlimler şu dört şeyi tavsiye etmişler:

1. Çok yiyip mîdeni yorma!

2. Sana dünya ve âhirette menfaati olmayan şeyi yapma!

3. Kadına aldanma!

4. Çok da olsa dünya malına güvenme!

.

.

 

 

ÖNSÖZ

 

Ezelen ve ebeden yoktan var eden, Bir ve İhsan edici olan Allahü Teâlâ'ya hamd ü senâ; Efendimiz Muhammed Mustafa S.A.V.’e, âline ve eshâbına sâlât ve selâm olsun.

 

Görülen âlemde bulunanlardan ibret alan ve tekâmüle müsait olan tek yaratılmış insandır.

* * *

AHLÂK-I RASÛL S.A.V.

 

Peygamberimiz Hz. Muhammed S.A.V. edepli, vakarlı ve fasih söylerdi. Lüzûm etmeden konuşmaz, faydasız söz söylemez, söze nâzikâne başlar ve mülâyim (yumuşak) bitirir, az sözle çok şey bildirir, açık konuşur, işitenler kolay anlar, hıfzında zahmet çekmez (unutmaz)dı.

 

Gülmeleri, sâde tebessümden ibaretti. Dâima öne bakarak yürür, son derece mütevâzî; kimsenin sözünü kesmez, müsâfahada (toka ederken) elini birden çekmez, fakir de olsa davet edene giderdi.

 

Yemeğe Besmele ile başlar, sağ elin üç parmağı ile yer, yemekten sonra Cenab-ı Hakk'a şükretmeyi ihmâl etmezdi. Yemeğe nefret göstermez, istekleri olmazsa yemezdi.

 

Fenâ söze karşı  yumuşak davranır, hâcet isteyeni boş çevirmez, başkasının ihtiyacını kendi ihtiyacından üstün tutar.

 

İyiye yardım eder, kötüden uzak kalır, halka yumuşak muâmele eder, iltifat gösterir, şefkatle muâmele eder, kimseye karşı intikam hissi taşımaz.

 

Dedikodu, iftirâ, gıybet gibi kötü şeylerden uzak, yaşlılara hürmet eder, Allah’tan korkan müminlere ikrâmda bulunur.

 

Küçüklere şefkat eder, kimsenin sırrını açıklamaz, günâhkârları tahkir etmez, hizmetindekilere sert tavır almaz, onlarla beraber yemek yer.

 

Tatlı sözlü, güler yüzlü, dâimâ düşünceli ve mahzûn, kâmil hayâ sahibi, bulunduğu mecliste edebe son derece dikkat eder, çok vakti sükûtla geçirir, ekserî günleri oruçlu bulunur,  hak yoluna kendini vermiş, mübârek hayatı geceleri ibâdet, gündüzleri halka nasîhatle geçirir.

 

Hastaları ziyâret eder, ölenlerin borcunu öder, hânesi halkına ev işlerinde yardım ederdi. Sahâveti sonsuzdu. Cimrilik, kin, hırs, hîle, haset, ucb, kibir, riyâ ve süm'a gibi sıfatlardan tamamen berî idi. S.A.V...

 

 

GENÇLERE İBADET HAKKINDA

KISA BİLGİLER

 

Allahü Teâlâ ilâhî emirlerini peygamberler vasıtasıyla bildirmiştir. Hepsinin getirdiği hükümlerin aslı ve gâyesi bir olup şu beş noktada birleşir:

1- Dini muhafaza

2- Nefsi muhafaza

3- Aklı muhafaza

4- Nesli muhafaza

5- Malı muhafaza etmek...

 

Hadis-i Şerifler:

H.Ş.: - Ey Gençler! Sizden evlenmeye gücü yetenler evlensin. Çünkü bu; gözü (harama bakmaktan), iffeti (zinâ gibi şeylerden) daha iyi korur. (Muhtârül-ehâdis 1393)

 

H.Ş.: İnsan, genç yaşında evlenirse, şeytanı: "Bana yazıklar olsun! Bu genç dinini benden korudu" diye bağırır. (Râmûz 179/1).

 

H.Ş.: Bir genç dünya lezzetlerini ve lehviyâtı (boş şeyleri) terk eder, gençliğine rağmen Allahü Teâlâ'ya itâate devam ederse, Allah ona yetmiş iki sıddîkın ecrini ihsan eder ve kendisine "Ey gençliğini benim tâatime tahsis edip şehvetini terk eden genç! Sen bana bazı meleklerim gibisin!" buyurur. (Râmûz 383/2)

 

H.Ş.: Allahü Teâlâ'nın tevbe eden gençten ziyâde sevdiği, günaha devam eden ihtiyardan da ziyâde buğzettiği hiç bir şey yoktur. (Kenzül-İrfan 196)

 

H.Ş.: Allahü Teâlâ gençliğini tâatla geçirenleri sever... (Kenzül-İrfan 193)

 

H.Ş.: Küçükken ibadete başlayan gençlerin, ihtiyarladıktan sonra ibadete başlayanlar üzerine üstünlüğü, peygamberlerin sâir insanlar üzerine üstünlüğü gibidir. (Kenzül-İrfan 194)

 

H.Ş.: Muhakkak Allahü Teâlâ ibâdet eden genci gösterir de onunla meleklerine öğünür. (Kenzül-İrfan 295)

 

H.Ş.: Genç biri, yaşından dolayı bir ihtiyara hürmet etse, Cenab-ı Hak ihtiyarlığında ona hürmet eden kimseler halk eder. (M. Ehâdis S: 128 No: 1027)

 

H.Ş.: Ey Genç! Allah'ın hakkını koru ki, Allah da seni korusun. Allah'ın hak ve emirlerini muhâfaza et ki, onun mükâfatını karşında bulasın. Bir şey istediğin zaman Allahü Teâlâ'dan iste! Yardım talep ettiğin zaman da Aziz ve Celîl olan Allahü Teâlâ'dan dile!.. (M. Ehâdis S: 160 No: 1392)

 

H.Ş.: Gençlerinizin hayırlısı (olgunluk ve kemâlde) yaşlılarınıza benzeyen, yaşlılarınızın şerlileri de (azgınlık ve şımarıklıkta) gençlere benzeyenlerdir. (Râmûz 281/15)

 

H.Ş.: Cömert ve ahlâkı güzel bir genç, Allah yanında, cimri ve fena ahlâklı âbid bir ihtiyardan sevgilidir. (Muhtârül-ehâdis S: 88 No: 692)

 

H.Ş.: Hâl ve hareketlerinde Müslümanların ziynetini takınan (onlara benzeyen) bir genç görürseniz işte o sizin en faziletlinizdir. (Râmûz 47/16)

 

H.Ş.: Allah'ın rahmet gölgesinden başka gölge bulunmayan kıyâmet gününde yedi kişiyi Allah rahmet gölgesinde gölgelendirir:

1- Adâletten ayrılmayan âmir (idâreci).

2- Allah'a ibâdete devam eden genç,

3- Mescitten çıkınca tekrar oraya dönünceye kadar gönlü mescide bağlı kimse.

4- Allah'ın rızası için birbirini seven ve ölünceye kadar birbirinden ayrılmayanlar...

5- Tenhada dili ve kalbi ile Allahü Teâlâ'yı zikredip gözleri yaşaran...

6- Güzel ve zengin bir kadın kendisini dâvet ettiğinde "Ben Âlemlerin Rabb’i olan Allah'tan korkarım" deyip reddeden kimse,

7- Sağ eliyle verdiğini sol eli bilmeyen; gizli sadaka veren kimse... (Muhtârül-ehâdis S: 84 No: 663)

 

H.Ş.: Allah’ın Rasûlü, Kendilerini kadınlara benzetmeğe özenen erkeklere ve kendilerini erkeklere benzetmeğe özenen kadınlara lânet etti. (Riyâzussâlihin 1662)

 

H.Ş.: (Resûlüllah S.A.V.) zaruretsiz kadın elbisesi giyen erkeklere ve erkek kıyafeti giyen kadınlara lânet etti. (Riyâzussâlihin 1663)

 

(Rasûlü'nün lânetine uğrayan insan iki cihanda iflâh olmaz.)

  * * *

Bir insan iman ve tâat içinde saçını ağartmışsa ondan üstün ne olabilir?

 

H. Ş.: "Genç iken İslâm olarak ihtiyarlayan kişi mağfiret olunur".

 

Gençlikte korku, ihtiyarlıkta ümit tarafı ziyâde olmalıdır. (Mektûbat-ı İmam-ı Rabbânî C-1 M-88)

* * *

Vakitleri ibâdetle ihya edip, oyun ve oyuncaktan uzak olunuz. Dünyanın vefasız olduğu, kabir ve kıyamet halleri düşünülsün. Kurtuluş, sünnete tâbî olmak ve bidatlerden uzak kalmağa bağlıdır.

 

Dinden sapmış mülhitler ve bidat ehli ile sohbet etmeyiniz. Onlar Dîn-i Mübin'in düşmanlarıdır.

 

Şeriat hükümleri ve sünnet-i seniye ile süslenmeyen kimseyi meclisinize almayınız. (Her hususta) Allah'tan korkunuz.  (Mektubat-ı İmam-ı Mâsum C-2 M-89)

* * *

Ey Oğul! Bugünler bir fırsattır. Vaktin kıymetli ve güzel olan gençlik zamanını Mevlâ'ya ibadet ve tâatla geçiriniz.

 

Haram ve şüpheli şeylerden sakınıp, beş vakit namazı cemaatle edâ ediniz. Nisâba mâlik olunca da zekâtı hamd ve senâ ile vermelidir...

 

Mubahların sahası geniş kılınmıştır. Yirmidört saat gece ve gündüzün bir saatini Hak Teâlâ'ya ayırmak ve malından 40 hisseden bir hisseyi fukaraya vermek lâzımdır. Geniş mubah dairesinin dışına çıkıp haramlara ve şüpheli işlere dalmak zulmün son haddidir.

 

İnsan, nefs-i emmârenin saltanat zamanı olan gençlik mevsiminde Şeytan-ı Lain'e muhalefette bulunsa, az bir amelle büyük derece alır...

 

İhtiyarlık gelip de imkânlar elden gidince hiç bir nedâmet fayda vermez, ve çok olur ki, o zamana ulaşmak da nasip olmaz.

 

Pişmanlık ve nedâmet tevbeden sayılır. Bu müyesser olmazsa azap muhakkaktır. Peygamberimiz S.A.V. bunları haber verip isyan edenleri men etmiştir. Şeytan, rahmet-i ilâhînin büyüklüğünü beyan ederek insanları azdırmak ister. Şeytan ve nefsin sesine dikkat ediniz!..  (Mektubat-ı İmam-ı Rabbânî C-1 M-96)

 

İLİM

A. C.: Bilenlerle bilmeyenler (Ålimlerle cahiller) müsâvî olur mu! (S. Zümer 39)

 

H. Ş.: İlim talebi (İlmihâlini öğrenmek) her Müslüman’a farzdır.

 

H.Ş.:  İlim öğreten (muallim) ve öğrenen (talebe) hayırda ortaktır. Sâir insanlarda hayır yoktur. (Muhtâru'l-Ehâdis 781)

 

H.Ş.: Âlim, ilim ve amel... Üçü de cennettedir. (Muhtâru'l Ehâdis 783).

 

H.Ş.: İlim rütbesi, rütbelerin en yücesidir.

 

H.Ş.: İlmi, (Zâhirî ve bâtınî ilmin hakikatine sahip ve âmil olan) âlimlerden alınız....)

 

H.Ş.: Âlimin uykusu, câhilin ibâdetinden hayırlıdır. (İstirahatını tamamlar da ilme hizmet, ibadete devam eder. Câhilin bilgisiz ibâdetinden ne hasıl olur...)

 

H.Ş.: Bir kavmin efendisi, o kavme (İlimde, irfanda, sanatta, maddî manevî ve ahlâkî her hususta...) hizmet edendir.

 

Hz. Ali R.A. buyuruyor:

- Bana bir harf öğretenin kölesi olurum.  (Öğreten alimin yüce şânını bildiriyor...)

 

- İlim kalpte olandır, satırda (kitaplarda) olan değil...  (Kalpte olan lisana gelir, fayda verir; satırdaki yerinde durur...)

 

Büyükler buyurmuşlar:

- Küçükken öğrenmek, taşa yazmak gibidir. (Genç yaşta gayret et... Enerji bitince iş görülmez...)

 

TEMİZLİK

 

Temizlik üç çeşittir:

1- Kalp temizliği - İmanla, ibadetle...

2- Fikir temizliği - Faydalı ilimle...

3- Vücut temizliği - Su ile olur. Bunları usûlüne göre yapanlar sıhhat ve selâmetle iki cihanda mesut ve bahtiyardır...

* * *

NAMAZ

 

H.Ş.: Bilin ki en hayırlı ameleniz namazdır.

 

Ashaptan biri:

- Yâ Rasûlallah! Namazımı kılıp, haramı haram, helâlı helâl bilsem, başka bir amelim olmasa da cennete girer miyim?" dedi.

Rasûlüllah S.A.V.:

- Evet girersin" buyurdu. (Müsned-i Ebî Avâne 1/5)

* * *

Abdullah İbni Mes'ud R.A. "Rasûlüllah'tan S.A.V. «Amellerin en güzeli hangisidir?» diye sordum, «Vaktinde kılınan namazdır» buyurdular" dedi.

* * *

H.Ş.: Namaz dinin direği ve cennetin anahtarıdır.

 

Mümin Sûresi Âyet 1 ve 2'de:  «Müminler saadete erdi. Çünkü onlar namazda huşû içindeler»  buyurulmuştur.

 

"Askerlerin harp meydanında az gayretle büyük itibar elde ettikleri gibi, gençlik zamanında nefsin şehvet ve şiddetine karşı koyup isteklerini kıran da böyledir. Hadis-i Şerif'te  «İnsanların şiddetle fitneye sürüklendiği bir zamanda ibâdete devam etmek benim tarafıma hicret etmek gibidir»  buyurulmuştur". (M.İ.R. C-1 M-85).

* * *

SABAH EZANI

 

Allahü Ekber Allahü Ekber...

Bir  samt-ı ulvî, gûyâ tabiat

Hâmûş hâmûş eyler ibâdet

Allahü Ekber Allahü Ekber...

Bir samt-ı nâlân, rûh-u avâlim...

Etmekte zikir, Hâllâk'ı dâim[1]

 

ORUÇ

 

H. K. "Âdemoğlunun bütün amelleri kendi içindir. Oruç müstesnâ... O, benimdir. Ona, mükâfâtı ben veririm."

Oruç, bir rahmet sofrası ve sırr-ı ilâhîdir.

Oruçluya nurdan elbise ve melek sıfatı verilir.

 

Oruç, sabırdır. Sabredenlerin mükâfâtı hesapsızdır.

 

Oruç gizlidir, diğer ameller gibi görülmez. O, Cenab-ı Hakk'a mahsustur, kıymeti pek büyüktür. Oruçlu, Mevlâ'ya ulaşmakla müjdelenmiştir.

 

H.Ş.: "Oruçlunun iki sevinci var:

1- İftar vaktinde,

2- Mevlâ'ya kavuştuğu zaman..."

 

Oruç tutmayan mide kulları, sabır ve sebâtı bırakıp, nefsine esir olmuşlar. Halbûki, Allahü Teâlâ:

 

- Ancak sabredenlere mükâfâtları hesapsız verilecektir. (S. Zümer 10) ve

 

"Allah'ın yardımı sabredenlerle beraberdir", (S. Bakara 153) buyurdu.

 

Görülüyor ki, Allahü Teâlâ, yardım ve mükâfâtını sabırlılara va'd buyuruyor.

 

Nimetler sofralarda oruçluları beklerken, onlar, iştahları olduğu halde, bir lokma yemez, sabır ve metânetle nefsini zabtedip orucun fazilet ve kerâmetleriyle ahirette sonsuz nimetlere mazhar olurlar.

 

H.Ş.: "Oruç kalkandır. Oruçlu kötülük ve câhilâne iş yapmasın. Bir kimse (kavga ve sövmek gibi) kendisine kötülük kastederse, iki kere "Ben oruçluyum" deyip, hâlini hatırlasın. Nefsim yed-i kudretinde olan Allah hakkı için, ORUÇLUNUN AĞIZ KOKUSU, HAK TEÂLÂ YANINDA MİSKTEN DAHA GÜZELDİR"

 

H.K.: "Kulum yiyip içmeyi ve diğer nefsî duygularını, benim için terk ediyor (oruç tutuyor). Oruç benimdir. Ona mükâfâtı ben veririm."

 

Hayrın mükâfâtı ondur. Orucun ise mükâfâtına hudut yoktur.

 

Oruçlu açlığın elemini duyup, o elemi çok zaman çeken fukarâya merhamet eder ve Allah yanında îtibârı artar...

 

Ramazan orucu, Hicret'in ikinci senesinde farz olmuş ve Fahr-i Âlem S.A.V. 9 Ramazan oruç tutmuştur.

 

Oruç Allah'tan korkanların bağı, iyilerin bahçesi, bostanıdır.

 

Oruç üç derecedir:

1- Avamın Orucu:  Nefsi, yemek, içmek ve diğer arzulardan men etmek.

 

2- Havasın Orucu:  Orucu bozan şeylerle beraber, kulağı, gözü, dili, eli, ayağı ve bütün âzâları kötülüklerden men etmek.

 

3- Havas-sülhavasın Orucu:  Kalbini, dünya ve ahirete âit düşüncelerden temizlemek, yânî, Allah'tan gayriyi kalpten çıkarmaktır...

 

Üç şey peygamberlerin ahlâkındandır:

1- İftarı acele etmek,

2- Sahurda geç yemek,

3- Namazda sağ eli, sol el üzerine bağlamak.

Orucu, akşam namazından önce açmak müstehabdır...

NİYET

 

Yarınki Ramazan orucuna niyet ettim. Geçmiş ve gelecek günâhlarımı mağfiret eyle...

 

İFTAR DUASI

 

Allah'ım, senin için oruç tuttum. Sana îman ettim. Sana tevekkül ettim. Senin rızkınla orucumu açtım.

 

ZEKÅT

 

- "Hayırdan ne infak ederseniz, onu bulursunuz"  (S. Bakara 272)

Bu vaad-i ilâhîye göre zekât vermek malın artmasına (berekete) sebep ve temizliktir. Kulluğun kuvvetine delil  olduğundan, zekâta "Sadaka" da denir.

 

- "Sadakalar ancak fakirler içindir".  (S. Tevbe 60) ayet-i kerimesindeki "Sadaka"dan murat, zekâttır.

 

Kezâ:

- "Mallarından zekât al da, onunla kendilerini temize çıkarmış, mallarına bereket vermiş olasın"  (S. Tevbe 103) âyet-i celilesindeki "Sadaka"dan murad da Zekât'tır.

 

HAC

 

Kelime-i Tevhid'i ehl-i imana mânevî bir kale yapan Allahü Teâlâ Kâbe-i Muazzama'yı da Müslümanların tavaf edeceği emniyetli bir yer kılmıştır.

 

Kâbe'nin ziyaret ve tavaf edilmesi, kulu kötülüklerden muhafaza eden bir set, azapdan koruyan bir kalkandır...

 

Farz olan hac, İslâm’ın şartından olup ömürde bir defa yapmak borçtur.

 

Hadis-i şerifte: "(Kendisine hac farz olduğu halde) haccetmeden ölen kimse, ister Yahûdî ister Hıristiyan olarak ölsün"  buyurul-muştur.

 

Hac, şartları bulunan her Müslüman için mukaddes bir ibâdettir. Namaz, oruç, bedenî; zekât, mâlî bir ibâdet olduğu halde hac, hem bedenî hem mâlî ibâdet olmakla bedence olan sıhhat ve selâmetin yanında mal varlığına da şükredilmiş olur.

* * *

 

ÇALIŞIP KAZANMAYA DAİR

 

H.Ş.: Helâl kazanmak (Allah yolunda) cihad (gibi) dir.

 

H.Ş.: Kişinin en efdal kazancı, iyi yetiştirdiği evlâdı ve helâlinden elde ettiğidir. (Kenzül-İrfan 903)

 

H.Ş.: Bir kimse helâl kazancından hâsıl olan yorgunlukla yatsa, ona Cennet vacip olur ve o kimse Cenâb-ı Hak kendisinden razı olduğu halde yatağında yatar.

 

H.Ş.: Helâl kazanç istemek farz üstüne farzdır. (Râmûz 312/15)

 

H.Ş.: Yediklerinizin en güzeli, kendi kazancınız olandır. (Râmûz 115/1)

 


 
 

4 nevî kazanç var:

1- Kendine, âilesine, borçlarına ve nafakası üzerine vacip olanlara  yetecek kadar kazanmak, FARZ;

2- Fakirleri yedirip-giydirmek ve garipleri sevindirmek maksadıyla ihtiyacından fazla kazanmak, MÜSTEHAB; (Bu, nâfile olarak uzlet etmekten hayırlıdır.)

3- Daha çok hayır yapmak maksadıyla kazanmak, MÜBAH...

4- Helâlinden de olsa böbürlenmek için servet yapmak, MEKRUH'tur.

  * * *

 

Güzel Sözler:

- Ayaktaki köylü kadın, köşede oturan nazlı hanımdan üstündür. (Zira işi gücü olan kadın, akşam rahat ve huzurlu yer, içer, uyur; lâkin, vakti boş geçen kadını hiç bir şey hoşnut edemez.)

 

- İşleyen demir ışıldar.

 

- Pas nasıl demiri yerse, tembellik de insanı öyle yer.

 

- Ne ekersen onu biçersin. (Hayır yapan hayır, şer işleyen şer görür.)

 

- Malını güzel kullanan, bereket bulur.

 

- En büyük zengin, vaktini iyi kullanan; en fakir de vaktini boşa harcayandır.

 

- Elden gelen öğün olmaz, o da vaktinde bulunmaz...

* * *

ŞİİR

 

Sâde pirinç zerde olmaz, bal gerektir kazana ;

Baba malı tez tükenir, evlât gerek kazana.

 

- İki el bir baş içindir...

 

ŞİİR

 

Sen işlersen mal işler.

İnsan öyle genişler.

 

- Tembele iş buyur, sana akıl öğretsin.

 

- Tembele "Kapıyı ört" demişler. "Yel eser örter" demiş...

- Faydasız işi işleme, kaldıramayacağın yükün altına girme, çok da olsa dünya malına güvenme...

 

- Kanaat ehlinde gam olmaz; tamahkâr huzur bulmaz...

 

- Dersine çalışmayan talebe, parası olmadan bir şey almak isteyen müşteri gibidir.

 

- Hayırsız servet, altın kadehteki zehirli şerbet gibidir. (Ali Emîrî Efendi)

* * *

 

  SAN'AT, ZİRAAT VE TİCARET

 

H.Ş.: Muhakkak Allahü Teâlâ sanatkâr mü'min kulunu sever.

 

ŞİİR:

 

Elde altın bileziktir san'at,

Ki verir ehline feyz ü rif'at.

 

H.Ş.: Her sanat üzerinde ehlinden yardım isteyin. (Her işi ehline yaptırın).

 

H.Ş.: Rızkınızı yerin derinliklerinde arayınız.

 

H.Ş.: Ziraatla uğraşınız! Onda hayır ve bereket vardır..

 

Cebrâil A.S.'ın tâlimi ile yeryüzünde ilk defa çiftçilikle uğraşan Âdem A.S.'dır.

Onun evlâdından bir çok enbiyâ ve sülehâ, zirâatla uğraşmıştır...

 

Ziraat, insan neslinin devamı için lüzumludur ve insanlara hayat ve zenginlik verir...

 

Hz. Ömer R.A. Eshab-ı Kiram'dan Zeyd b. Seleme Hz.'ni meyvecilikle uğraşırken görüp buyurdu:

- "Yâ Zeyd! Hakikaten isabet eyledin! Bu gibi kazançlar sâyesinde gözün tok, dinini korumakta herkesten ileri ve kavminin yanında şerefli olursun!..."

 

H.Ş.: Size ticaret ve cesaret tavsiye ederim. Zira rızkın onda dokuzu ticaret ve cesarettedir.

 

H.Ş.: Doğru tüccar kıyâmet günü Arş'ın gölgesindedir.

 

H.Ş.: Doğru tacir, iyilerle haşrolur.

* * *

 

MUHTELİF MEVZULAR

 

H.Ş.: Küçüğümüze şefkat, büyüğümüze tâzim etmeyen, bizim yolumuzda değildir.

 

H.Ş.: Vücut sağlığı ile (İslamî istikâmet üzere) yaşayana ne mutlu!..

 

H.Ş.: Hayâ îmandandır. (Hayâsızda iman yoktur.)

 

H.Ş.: Hayânın hepsi hayırdır.

 

H.Ş.: Hayâ hayırdan başka bir şey vermez. Çünkü) hayâ, hayırdan ibârettir.

 

H.Ş.: Allah'ın ahlâkıyla ahlâklanın!..

 

H.Ş.: Allahü Teâlâ nazîfdir (Pâk-temizdir), nezâfeti sever.

 

H.Ş.: Tedbir gibi akıl olmaz.

* * *

ŞİİR:

Etme tedbirinde noksan, gerçi takdirindir iş,

Hüsn-i tedbir eyle emrinde, Hüdâ takdir eder.

 

ŞİİR:

Varsa aklın re'y ü tedbirinde noksan eyleme.

Çünkü noksan eyledin, takdire bühtân eyleme.

 

 

Hz. Ali R.A. buyurdu:

- Kişinin edebi, altınından hayırlıdır.

- Kalbin kuvveti cür'eti, îma sağlamlığındandır.

- Kalbin sıkıntısı, tokluktandır.

- Kişinin sözü, düşüncesinden haber verir.

- Lüzumsuz sözü terk etmek, hikmettir. Fakat işleyen azdır.

 

Hz. Ömer R.A.’in memurlara talimatı:

- İhtiyaç sahiplerine kolaylık gösterin.

- Hiç kimseye zerre kadar zulmetmeyin.

- Gariplere yardım edin.

- Daima istişare ile iş yapın.

- Temizliğe dikkat edin.

- (Sizi ölüme götürecek olsa da) doğruluktan ayrılmayın.

- Ahmak ve cahillerle dost olmayın.

-Cenab-ı Hakk'ı zikredin. Çünkü zikir şifadır.

- İnsanların ayıplarıyla meşgul olmayın. Çünkü bu bir hastalıktır.

- Allah'tan korkun. Zira Allah'dan korkmayanın hayâsı yoktur.

- Allah korkusuyla gözyaşı dökün. Çünkü Allah için dökülen bir damla gözyaşı bin altın sadaka vermekten hayırlı ve cehenneme kalkandır...

 

* * *

 

İSLÂM BÜYÜKLERİNDEN

 

- Hak dostları; iman, İslâm ve ahlâk-ı Muhammedî’ye hizmeti gâye edinmiştir.

 

- Müslümanlar, kefâletle birbirlerine bağlıdır; müşterek din ve ahlâkın devamına çalışır.

 

- İhlâsla edâ edilen ibadetler, belâlara mânîdir; sahibini korur.

 

- İlâhî hükümlere uymak lâzımdır ki insana hiç bir şeyden zarar gelmesin.

 

- Musîbetler; Hakk'a davet, nûra hidâyet içindir.

 

- İbadetle nefsini terbiye eden, iki cihanda izzet sahibi olur.

 

- Dinsiz dünya, ruhsuz ceset gibi kokar. Din, insanın dostudur. Her iyiliğe onunla ulaşılır.

 

- Bu dinin garip anlarında hizmet eden, kerâmetini görmeden ölmez.

 

- Kitaplar deniz fenerleri gibidir; insanlığa hak yolu gösterir.

 

- Bu dünya istirahat için değil, imtihan içindir.

 

- Mü'min için dünyada zarar yoktur. Çektiklerinin hepsi menfaatinedir.

 

- Allah dostlarının imdadıyla âlemde olmayan iş yoktur.

 

- Allah dostları kimseye dokunmazlar; lâkin, onlara dokunanlar zarar görür. Zira onlarının kılıcı kınında değildir...

 

- Allah dostlarının ölümü, gafillerin gözlerinden kaybolmaktan ibarettir.

 

- Evliyâullah'ın ölümünden sonra tasarrufu, kından çekilmiş kılıç gibi daha kuvvetlidir.

 

- İnsanları uyarmak, yaş odunları üfleyerek tutuşturmaya benzer.

  * * *

- Gençliğini boşa harcama, onu kıymetlendirmeğe bak.

 

- Herkesçe beğenilen güzellik ahlak güzelliğidir. Ahlâkı güzel insan her yaşta güzeldir.

 

- Ahlâkını güzelleştirmeye çalış. Çünkü güzel ahlâk en büyük sermâyedir.

 

- Dost ol ki, sana da dost olsunlar.

 

- Büyüklere hürmet et ki, büyüdüğünde sana da hürmet etsinler.

 

- Ana-baba âhı alma. Çünkü ana-baba âhı zehri içen kurtulmaz.

 

- Küçüklere şefkatli ol ki, büyüdüklerinde onlardan şefkat beklemeye hakkın olsun.

 

- Kusurlarınla meşgul ol ki, onları tâmir edesin.

 

- İyiliğe karşı iyilik adâlet, iyiliğe karşı kötülük cinâyet, kötülüğe karşı iyilik ihsan ve iyilik severlik ve insanlığın en yüksek mertebesidir.

 

-Alçak gönüllü ol. Mütevazı insan meyve ağacına benzer. Dalın eğilmesi meyve çokluğundandır.

 

- Dünyaya gelmekten maksat, Allah'a ve dinine hizmet etmektir.

 

- İnsanda mânevî terakkî, İslâm'a hizmeti nispetindedir.

 

- Bu dünyada hizmet için yaşanır. Hizmetsiz yaşamanın kıymeti yoktur.

 

- Mahviyet insana büyük devlet, kibir hasımdır.

 

- İnsanoğlu ölünceye kadar ikaz şırıngasına muhtaçtır.

 

- Yirmi dört saat Allah'ı anmayan, nefsi ile beraberdir.

 

- Nûru olan diridir. Nûru olmayan ölüdür. Çünkü ruh, nurdur.

 

- Hz. Allah kendi yolunda vefâkâr, cefâkâr, fedâkârâne, ivazsız, garazsız hizmet edenlerden razı olur.

 

- Kâinatta en büyük nimet, irşad olunmak, nûra kavuşmaktır.

 

- İnsan için kusurunu bilmemek, en büyük kusurdur.

 

- Nefs-i Emmâre kepâzeliğe, Rûh-u Melekî de füyûzata tecelliyata doymaz.

 

- Hiç kimsenin cennete girmeye garantisi yoktur. Vazife ve seccâde başında geçirdiğimiz vakitleri az buluyorum. Artırma yolunu aramalıyız.

- Sohbet, hem konuşana, hem dinleyene tesir eder.

- Kibir ve itaatsizlik, aftan uzaktır.

- Benlik insana her şeyi kaybettirir.

- Nisyan (unutkanlık), isyandandır.

- İbadeti âbid de fâsık da yapar. Günahtan sakınmak sıddıkların kârıdır.

  * * *

"- Ey Aziz!  Akıl ve ilim sahipleri:

1- İşini beceriksizlere ısmarlamaz.

2- Kötülüğe heves etmez. Göçeceği âleme eli boş gitmek istemez...

3- Yumuşak huylu ve mütevazı olur.

4- Tuz ekmek bile olsa dağıtmaktan geri kalmaz.

 

Ey Oğul! Adalet göstermek istiyorsan emrin altındakilere iyi davran.

Verdiği nasihati kendisi tutan, başkalarına tesir eder. Söyledikleriyle amel etmeyenin sözünde tesir olmaz, onu kimse dinlemez, ve sevmez...

 

Ey Akıl Sahipleri!

Şeriat kapısında çirkin görülen ne varsa ondan uzaklaşın!

 

İşiniz baştan sona dürüst gitsin istiyorsanız, isteklerinize değil, din büyüklerine uyun, onlarla istişare edin..." (Feridüddin-i Attar K.S.)

  * * *

Câfer-i Sâdık K.S. İmam-ı Âzam Rh. A.'e:

- Akıllı kimdir? diye sordu.

Ebu Hanife Hz.:

- Hayrı  şerri ayırabilendir, dedi.

Câfer-i Sâdık K.S.:

- Bunu atlar da anlar. Kendisine yem verenle dövüp vuranı bilir, dedi.

Ebû Hanife:

- Yâ Sâdık! Size göre akıllı kim? dedi.

Cafer-i Sâdık Hz.:

- İki hayır zuhur ettiğinde mühim olanı seçendir,  buyurdular...

  * * *

"- Ey İnsanlar!..

Ölü iseniz kabre,

Deli iseniz tımarhâneye,

Çocuk iseniz mektebe gidin,

Kul iseniz kulluk vazifenizi yerine getirin". (Şakîk-i Belhi K.S.)

  * * *

Genç Kardeşim!

- Münâfık ve inkârcılardan yüz çevir, onlara karışma! Dâima doğru ol, hakkı söyle!..

 

- Kâinâtın ömrüne nispetle bizim ömrümüz bir andan ibârettir. Bu kısa zaman, şerre âlet olmağa, kötü nam salmaya, değer mi?...

 

- Nefsini terbiye etmeye çalış, onun isteklerini yapma; helâk olursun. Zira nefsin istekleri rahmânî değil, hayvanî ve şeytânîdir.

 

- Nefse ve şeytana fırsat vermez, Allah'ın emirlerine uyar, O'nu seversek işlerimiz yolunda gider. Şu halde:

Allah'a bağlan,

Peygambere uy,

Kazaya rıza göster,

Selâmet yolu seç,

Hakkı kabul et... Bahtiyar olursun!

 

- İnsanın nefsini bilmesi irfanına işaret ve kurtuluşa sebeptir.

 

- Din-i Celil-i İslâm'a sebatla hizmet etmek azimli ve iyi niyetli olmanın delilidir...

 

- Her insan bu cihana bir vazifeyle gelir. Bu vazife bazılarında hayır, bazılarında şerle alâkalıdır. O ne bahtiyar insan ki, hayır için yaratılmış...

 

- İnsan için Hakk'ı sevmek, Hakk'a hizmet etmek ve nihayet, Hakk'ın cemâline ermekten büyük saadet yoktur.

Unutma! Güçlüğün ardından kolaylık, çalışmanın ardından muvaffakiyet, karanlığın ardından aydınlık, sabrın ardından zafer gelir...

- Sen Allahü Teâlâ'nın hakkını koru ki, Allah da seni korusun...

- İnsan; şekli, aklı ve hizmeti îtibarıyla en şerefli mahluktur. Mazhar-ı kül. Maddî ve mânevî ilâhî nîmetlere lâyık görülüp övülmüştür. Kadrini bil...

* * *


 
 

GENÇLERE ŞİİRLER

 

İNSANLARLA MÜNASEBET

Nâdânlar eder sohbet-i nâdânla telezzüz

Dîvânelerin hem demi divâne gerektir.[2]

* * *

Allah'a sığın şahs-ı halîmin gazabından

Zirâ yumuşak huylu atın çiftesi pektir.

* * *

En ummadığın keşfeder esrâr-ı derûnun

Sen herkesi kör, âlemi sersem mi sanırsın

* * *

Düştü derde münkir-i gaddâra burhan gösteren

Buldu râhat kendini nâdâna nâdân gösteren

* * *

Dersen ey yâr, "Cümleden ârif olan kimdir?",derim:

Setr-i irfân eylemekle halk'a irfân gösteren.

  * * *

Hak Teâlâ kimseyi bir ferde muhtaç etmesin...

Yoksa halkın ettiği ihsana değmez minneti.

 

Sen usandırmâ eli, el de usandırmaz seni.

Hilekârlık eyleme kimse dolandırmaz seni.

 

Dest-i âdâdan soğuk su içme kandırmaz seni.

Korkma düşmandan ki, âteş olsa yandırmaz seni.

Müstakîm ol Hazret-i Allah utandırmaz seni.

 

TEVÂZU

 

Mazhar-ı feyz olamaz düşmeyîcek hâke nebat,

Mütevazı olanı rahmet-i Rahman büyütür.

* * *

İrtifâ-ı kadr için lâzım tevâzû âdeme

Şemsi gör ki sâyesin salmış ayaklar altına.[3]

* * *

Ne câh iledir ne mal iledir;[4]

Beyim ululuk kemâl iledir.

 

ŞÜKÜR

Tende kudret nerden olsun nîmet-i cân şükrüne,

Bin dilim olsa yetişmez bir dilim nân şükrüne.[5]

* * *

ADALET-ZULÜM

Kâşâne-i gerdûn yıkılır âha dayanmaz,

Can yakanın sanma ki bir gün canı yanmaz.[6]

* * *

Zâlimin rişte-i ikbâlini bir âh keser,

Mânî-i rızk olanın rızkını Allar keser.

* * *

Hüdâ saklar hatâlardan adâlet eyleyen şâhı.

Ne gam dünyada, ukbâda olursa fî-emânillah.

* * *

Zâlim yine bir zulme giriftâr olur âhir.

Elbette olur ev yıkanın hânesi virân.

* * *

Zâlim bulur elbette bu dünyada belâsın,

Ettikleri kalmaz biliriz rûz-ı cezâya...

* * *

Her kim ki dünyada keskindir dişi,

Mutlak bir belâya çatar demişler.

* * *

SEBAT

Mânend-i şecer,[7] nâbit olur sâbit olanlar...[8]

Her hangi işin ehli isen anda devam et!

 

NEFİS

Nefsin seni râm etmeye, sen nefsini râm et!

* * *

Nefs-i emmâreye uymak ne hatâ!

Hep onundur bu emmârât-ı hevâ.

 

Bana hiç nefs-i emmârem gibi sû-i karîn olmaz.

Bu düzd-i hânegîn kimse şerrinden emin olmaz.[9]

 

Seyyiât insana nefs-i kemterîninden gelir.

* * *

Düşmen-i nefis ile dost olma sakın!

* * *

Haricî hasmı helâk etme değildir, erlik.

Vuragör nefs ü hevâ ejderini, Rüstem isen...

* * *

KULLUK

Bende[10] ol Hazret-i Mevlâ'ya ki âzât olasın.

* * *

ŞU YALAN DÜNYA

 

Kısmetindir gezdiren yer yer seni.

Gaafil olma âkibet yer, yer seni.

* * *

Mâlı çok yığma hazer eyle azâbından kim,

Renci artar ağır oldukça yükü hammâlın.[11]

* * *

Ey hâce tutuldu nefesin kabre de girdin.

Bu âleme sığmam der idin, şimdi ne dersin?

* * *

Mülk-ü dünya kimseye kalmaz, sonu berbâd olur.

Ey Muhibbî! Şöyle farz et kim, Süleyman olmuşuz.

* * *

Ne kadar şâyî olsa da şânın,

Âkıbet iki taştır nişânın...

* * *

Seyretti hevâ üzre denir taht-ı Süleyman.

Ol saltanatın yeller eser şimdi yerinde.

* * *

Fikr-i müstakbel ü mâzîyi bırak ârif isen.

Böyledir hâl-i zamân, bir var imiş bir yok imiş...

* * * 

SÖZ VE SUKUT

Söz altundur, gönül levhinde derc et,

Terâzîye vur, ondan sonra harc et.

 

Kelâmından olur zâhir, kişinin kendi mikdarı.

* * *

Elinle ettiğin hayrı, dilinle eyleme zâyî.

* * *

Az söz erin yüküdür.

Çok söz hayvan yüküdür.

Bilene bir söz yeter,

Sende güher var ise.[12]

* * *

Yâ söyle sözü güher nisâr et,

Yâ samt ü sükûtu ihtiyar et.[13]

* * *

İnsanoğlunu bahtiyar eden ve iki cihanda saadet ve sefâya sebep olan ilâç; İlâhî hükümlerde, Rasûl'ün yolunda, büyüklerin izindedir. Vesselâmü aleyküm...

 

SON  SÖZ

Söylemekten söz uzar, artar emek.

Söyleyenden dinleyen ârif gerek.



[1] Samt-ı ulvî: Ulvî sessizlik

Hâmûş hâmûş: Sessiz sessiz

Samt-ı nâlân: İnleyen sükûnet

Avâlim: Ålemler

 

[2] Nâdân: Kaba insan.

Telezzüz: Tat almak.

Hemdem: arkadaş.

[3] Şems: Güneş.

Sâye: Gölge.

[4] Câh: Makam, Mevkî.

[5] Nân: Ekmek.

[6] Kâşâne-i gerdûn: Dünya köşkü.

[7] (Mânend-i şecer: Ağaç misâli...)

[8] Mânend-i şecer: Ağaç misâli.

[9] (Düzd-i hânegî: Ev hırsızı...)

[10] Bende: Kul.

[11] (Renc: Mihnet)

[12] (Güher: Mücevher...)

[13] (Güher nisâr et: Mücevher saç...)

.

 

 

 FİKİR ZİRVESİ

A.C.: “Ben cin ve insanları beni tanısın (ve ibâdetle bunu ispatlasın, kulluk vazifesini yerine getirsin) diye yarattım.” (S. Zâriyât 56) 

 

H. K.: “Ben gizli hazine idim bilinmeyi murat ettim de mahlûkâtı yarattım” 

 

A.C.: Biz insanoğlunu (yaratılmışların) en güzeli (ve şereflisi) olarak yarattık. Sonra onu (imtihan ve iptilâ için dünya, nefis ve şeytan gibi) sefil (değersiz) şeylerin (tesiri) altına koyduk” (S. Tîn 4-5) (İbâdet ve itâat edenler imtihanı kazandı, isyan edenler de dünyada, âhirette cezâyı hak etti, mihnette kaldı...)

 

BELÂ VE SIKINTILARIN

SEBEPLERİ

 

    A.C.: "Yemin olsun ki, şükrederseniz ziyâde ile, küfrederseniz (azapla karşılık görürsünüz.) Şüphesiz ki azâbım çok şiddetlidir."  (S. İbrahim 7) 

 

A.C.: “Muhakkak Allahü Teâlâ bir kavm(e verdiği bolluk ve âfiyet gibi nimetlerin)i, onlar kendilerinde bulunan (güzel huy ve hareket-lerin)i bozmadıkça değiştirmez. (Nimetlerini devam ettirir. Onlar hallerini değiştirince, Allahü Teâlâ da nimetlerini çeker, bolluk ve âfiyet yerine mihnetli bir hayat başlar.) Allah bir kavme ceza vermek dilediğinde de, onu  çevirecek yoktur” (S. Rad 11)  

 

“Bir millet azıp sapmadıkça Allah onlar üzerindeki nimetlerini almaz, düşmanları gâlip gelmez, kıtlık olmaz, mahsullerini âfetlerle yok etmez, hastalık, yangın, zelzele, yel, sel gibi umûmî belâlar görülmez, suç işlemeden cezâ verilmez, yoldan çıkmayan çamura batmaz, günâhı olmayana kâfirler musallat olmaz. Akıllılar, Allah’ı inkâr ve isyanla Hâlık’ına karşı gelmez; cehennemi istemez” mânâlarında ilâhî ferman cihâna emir ve îlan buyurulmuştur.

 

Hâsılı: Belâlara sebep olan haller belli. Her Müslüman bunları bilir. Önce kendinden başla. Allah’ı gücendiren, gazabına sebep olan şeyleri ara. Sonra hanımda, oğullarda, kızlarda ilâhî ölçülere uymayan kâfir âdetlerini araştır, ona göre devâ düz!...

 

Vücût zayıflayınca mikroplar hücûm eder; hastalık artar. İnanç ve amel zayıflayınca da ahlâk bozulur, kötü huylar artar, insan her fenâlığı hoş görür, günâha dalar. İbâdet zor gelir ve hor görür, Müslümanları hafife alır, aşağılamak âdîliğinde bulunur. Ve “İdârecileriniz de sizin durumunuza göre olur” hükmü zuhur eder. Bu ilâhî ferman cemiyet, âile ve fertten cümleyi içine alır.

Ve bunlarla mücâdeleyi kazanmak için, ehil olan âlim, ârif  kişilerden istifâde edip hakîkati, işin iç yüzünü anlamak lâzım. Aksi halde görmeyen deve gibi Allah’ın dünyasında ömür tüketir, dünyası ve âhireti harap olmaktan kurtulmaz.

Bu belâlar sırf kendisinde kalmaz, idâresi altında olanları ve içinde bulunduğu topluluğu ve milleti de helâke sürükler. İnsanlar da bunları sâde sebeplerden bilir; şu, şundan oldu, bu bundan, şu şöyle yaptı, bu böyle yaptı diye vaktini heder eder; havanda su döver de farkında olmazlar. Garip insanoğlu irşada ne kadar muhtaç!... 

Şu halde durup düşünmek, selâmeti seçmek, Allah’ın cennetine gitmek yakışırken, uygun olmayan haller niye?!...  

Netice:

A.C.: (Ey İnsan!) Nimet ve iyilikten sana gelen her şey Allahü Teâlâ'(nın lütuf ve keremin)den; belâ ve zarardan  gelen de nefsin(in amelin)dendir. (S. Nisa 79)

 

Bu âyet-i celîle hakkında büyükler: "Maârifin kökü, İslâm îtikâdının özü ve hulâsası burada .." buyurmuşlar.

 

A.C.:: “Kim benim zikrimden (kitap ve Resûlümden) yüz çevirirse, onun için maişet darlığı (geçim sıkıntısı) vardır. (Dünyada ve kabirde, hayatı sıkıntılı geçer.) Onu kıyâmet günü de kör olarak haşr ederiz.” (S. Tâ-hâ 124)

Ruh sıkıntısı, ibâdet eksikliği veya günâh işlemekten başlar. Çâre aranmaz, tedâvî edilmezse ilerler; anlamadı, dönmedi diye büyük belâlarla îkaz edilir. Bu umûmî âfetler ferdin, milletin, topluluğun yaratana itâat ve isyânına göre Allah’ın hüküm ve irâdesiyle vuku bulur. Karıncanın hareketine kadar hiç bir hâdise kendiliğinden meydana gelmez.

* * *

 

KURTULUŞ VE UMÛMÎ İLAÇ::

 

A.C.: (Ey îman edenler! İbâdet ve itâatle, belâlardan kurtulmak için) sabır (oruç) ve namazla yardım isteyin. O (yardım istemek), Allah'tan korkanlardan başkasına zor gelir. (S. Bakara 45)

 

Bütün belâlar Allah’ı unutmaktan gelir. Ağlamak, üzülmek, bağırmak, çağırmakla bir şey elde edilmez. Önce seni dinden uzaklaştırıp isyâna sevk eden, Allah’ın gazabına sebep olan iç düşman 72 şeytan kuvvetinde olan nefsinle şeytanın oyunlarından kurtulmak, sonra dâhilde seni îman ve İslâm’dan uzaklaştırmak için uğraşıp ebedî hayatını mahvetmek isteyen hasımları tanıyıp ehil ve ıyâlinle berâber onların şerrinden sakınmak lâzımdır.

 

Terk edilen ibâdetleri tamamlamak, günâhlara tam tevbe edip Allahü Teâlâ’dan af ve âfiyet dilemek, Rasûlüllah’ın tavsiyesi olan Tesbih Namazıyla yarayı temizleyip merhem koymaktır. Nedâmet etmek, yalvarmak, af ve âfiyet dilemek lâzım. Selâmete ermek ilâhî affa bağlı ve kurtuluş yolu budur. Zira Allah’ın Resûlü, belâdan, sıkıntıdan kurtulmak, dertlere devâ bulmak, dünya işlerinde muvaffak olmak, hâcetlere ulaşmak için Tesbih namazını tavsiye buyurmuştur.

Yâni: “İslâm’a uymayan her çeşit hallerden sakın, emirleri edâ et, akıl ve âzâlarınla bütün yaratılmışların en üstünü olmak devletini ibâdet, ve şükürle ispatla; dünyada saâdetle yaşa! Âhirette nimetlerle dolu sonsuz safâ yeri olan cennete gir” buyurulmuştur.

 

Umûmî huzur: Evlâtlar mutî, nimetler dâim, şerîat hâkim, dirlik düzgün, birlik uygun, belâlardan berî olmak Allah’a ve Resûlüne itâatle elde edilir. Aksi halde her şey ters döner, kuraklık başlar, evlâtlar âsî olur, topraklar kurur, ticâret kısalır, dirlik, birlik bozulur.

 

Hâsılı felâketler sıra bekler; en şiddetlisi de vatan sînesinde düşman çizmesidir. Azizler zelil, büyükler hakîr, nâmuslar ayak altında kalır. Irz, iffet ve şeref çiğnenir; sayılara sığmayan belâlar gelir.

Ey birâder, bunca beyanlar sana kâfî değilse başka ne söylenir?!...

 

Anlaşıldı ki, iyiler iyilikle, kötüler kötülükle buluşur da herkes ektiğini biçer. Hepsini kendi irâdesiyle seçer; yâ hayır elde eder, yâ vazgeçer. Neticede insan Allah’ın ihsanı olan akıl sermâyesini iyi kullanır da dünyada ve âhirette mesut olur.

 

Bu âleme geliş sebebi, işin özü işte budur. Lütuf ve inâyet, kerem ve hidâyet Allahü Teâlâ’dandır. Anlayana sivri sinek söz, anlamayana ne söylesen az... demişler.

 

Ata sözü:

Bana benden olur, her ne olursa,

Başım selâmet bulur dilim durursa...

 

Ayağına taş dokunsa kalbini yokla! (Sende bir suç var demektir.)

Son söz: Nefsinden şikâyet ve Hakk’a itâat büyük saâdettir.

Şunu bunu suçlayıp da işi sebeplere bağlama!

 

Hulâsa: Musîbetler Hakk’a dâvet, nûra hidâyet içindir...

* * *

Eden bulur:

A.C.: “İyilik eden de kötülük eden de kendine eder” (S. İsrâ 7) hayrı da şerri de kendinde ara!.. “Biz iyi olursak her şey iyi olur” kelâmını unutma!

 

A.C.: Muhakkak iyilikler kötülükleri giderir. (S.Hûd 114) (İyiliğin en iyisi, ikaz ve irşat etmek ve büyük sadakadır.) 

 

H.Ş.:  İnsanların en hayırlısı insanlara faydalı olandır.

(Maddî mânevî, dünyevî uhrevî bir hizmet büyük nimet...)

Hizmet:

A.C.: Siz Allah’ın dinine hizmet ederseniz O’da size yardım eder.” (S. Muhammed 7)   (Dünyada, âhirette bahtiyar kılar.)

 

H.Ş.: Allahü Teâlâ sevdiği kulunu kullarına hizmet ettirir. (İhya C.3 S. 541) İlâhî hudutlar içinde yapılan hizmet, Mevlâ’nın muhabbetine delildir.

* * *

Allah Korkusu:

A.C.: Allah’tan korkanın rızkı beklemediği yerden ihsan olunur(S. Talak 2-3) (Korku ve muhabbet, itaate sebep ve rızk genişliğine vesîledir.)

 

Haramdan kaçınmak:

Viyana seferine çıkan Osmanlı ordusu Belgrat yakınlarında bir su başında mola verir. Askerler de abdest almaya koşar.

Uzaktan durumu gözleyen yaşlı bir papaz, kilisedeki genç râhibelerin (kadın ve kızların) ellerine kaplar verip pınara su almaya gönderir., kendisi de uzaktan tâkip eder.

Kızların su almaya geldiğini gören Osmanlı askerleri derhal pınarı terk eder suyun başından uzaklaşırlar. Bu hâli gören papaz hemen devlet erkânına gördüklerini anlatır ve:

“Bu ordu yenilmez;  boşuna kan dökmeyin! Haramdan uzak olan, Allah’a yakın olur; Allah’a yakın olan hasmına gâlip gelir” demiştir.

 

Bir millet haramı helâl, helâli haram saymadıkça, aslâ mağlup olmaz. (Çin Krallarından) 

 

Osman Gâzi dedemiz de, “Haram yiyen asker harp etmez,” demiştir.

* * *

Musîbet:

H. K.: Musîbete sabredenlere kıyâmet günü mîzan kurup hesap sormaktan hayâ ederim. (Âile reisiyle doktordan gayriye hastalığından bahsetmek şikâyet ve sabırsızlıktır. Allahü Teâlâ’dan daima af ve âfiyet dile. Lâkin musîbet gelince sabır lâzımdır.) 

 

Süfyan-ı Sevrî Hz.’ne biri belâya uğradım diye anlatmaya başladı.

Hz. Pîr: “Hemen buradan ayrıl! Allahü Teâlâ’yı şikâyet için benden aşağı birini bulamadın mı?” dedi.

 

H.Ş.: Kul amelde noksanlık yaptığında, Allahü Teâlâ onu tasa, üzüntü ve kuruntuya müptelâ eder. (Râmuz C.1, S.386) 

 

H.Ş.: Dünyada belâya uğrayan hiç bir kul yok ki, bu bir günâhı sebebiyle olmasın. Kerîm olan Allah kıyâmet gününde o günah sebebiyle tekrar ona sual sormaz.  (RâmuzS.386)

 

H.Ş.: “Lâ havle ve lâ kuvvete illâ billâhil aliyyil azîm” ile yardım dileyin. Zira bu, (70) çeşit çâresizliğe devâ. En aşağısı da tasadır. (Râmuz 975)

 

H.Ş.: “Lâ havle ve lâ kuvvete illâ billâhil aliyyil azîm”i çok söyleyin.(99) türlü derdi def eder. En aşağısı da tasadır. (Râmuz 976)

 

Tesbih namazı 70 türlü çâresizliğe devâdır.

(Büyüklerden)

* * *

 

İstiğfar:

H.Ş.: “Allahü Teâlâ istiğfar eden kimseye kolaylık verir, sıkıntıdan kurtarır ve beklemediği yerden rızık ihsan eder” (İmam-ı Ahmed)   (En büyük istiğfar, tesbih namazıdır. Bu, bütün  bedenle yapılır.)

 

H.Ş.: “Lâ ilâhe illallah” deyin ve çok istiğfar edin. Zira İblis “Ben insanları günâhla helâk ederim, onlar  da  beni bu iki kelime ile helâk ederler” demiştir.

 

H.Ş.: “Size derdinizi ve dermanını haber vereyim mi? Derdiniz günâhlarınız, dermanı da istiğfar etmektir.” (Deylemî)  (Tabipler tabibi Habîb-i Kibriya Efendimizin reçetesi...)

 

H.Ş.: Kim  namazların ardından yetmiş istiğfar ederse, işlediği bütün günâhları bağışlanır, kendisi için cennette olan hûrileri ve köşkleri görmeden ölmez. (Râmuz 402/15)

(Yedi dakikalık bir iş...)

* * *

 

Affetmek:

H. K.: Kullarım arasında bence en aziz ve kıymetli olan, gücü yeterken affedendir. (Zâlime bedduâ edenin hakkı ödenmiş olur.) (Kimya’yı Saâdet S. 482)

Kölemi günde kaç defa affedeyim? Suâline Efendimiz:

70 defa “affet” buyurmuştur ki “Hep affet!” demektir.

(Bunun aksini yapmak, mü’min kişiye münâsip olmaz.)

 

H. K.: “Kim, benim günâhları mağfiret etmeğe kaadir olduğumu bilir ve affedeceğime inanırsa, o kimsenin şirkten gayrı bütün günâhını mağfiret ederim.” (Taberâni ve Hâkim.)

(Allahü Azîmüşşan’a mahsus kerem-i ilâhi, hudutsuz rahmet...)

* * *

Dil:

H.Ş.: Dilin verdiği sadakadan üstün sadaka yoktur. Zira dil vâsıtasıyla bir Müslüman’a iyilik edilir, fayda verilir; diğer Müslüman’dan da zarar ve fenâlık giderilir.  (Keşfü’l-Hafâ) (Bu da din gayretiyle olur.)

 

H.Ş.:  Âdemoğlunun bütün sözleri lehine değil, aleyhinedir. Ancak İyiliği emir ve kötülükten nehyetmesi müstesnâ!... (Ruhulbeyan) (İyilik için yaşamak Allah’ın lütfudur.)

 

İnsanın belâsı, dilinin cezâsıdır. (Hz. Ali R.A.)

Aklı olan anladı...

* * *

İlim:

H.Ş.: Bir saat oturup ilmî mesele öğrenmek bana, bir geceyi sabaha kadar ibâdetle  geçirmekten sevimlidir. (Beyhakî)  (İlmin îtibarı ve rütbesi büyüktür.)

 

H.Ş.: Kim halka öğretmek için ilimden bir kapı açarsa, ona yetmiş Sıddık’ın sevâbı verilir.

(Sıddıklar şehitlerden üstün. Yapılan işin ecrini düşün...)

* * *

İbâdet:

H.Ş.: Allah’a âşık kulların bir nefesi, bütün ins ü cin’in ibâdetinden hayırlıdır. (Ruhul-beyan C.5 S.270)

(Aşk-ı ilâhîye mazhar olmak ne azim devlet.)

 

H.Ş.: Kalbi zâhid bir mü’minin kıldığı iki rekat namaz, bütün âbidlerin kıyâmete kadar yaptığı ibâdetlerden hayırlı ve Allah’a daha sevimlidir. (Ruhulbeyan C.5 S.270) (Kalbini dünya düşüncelerinden temizleyip ilâhî muhabbet nuruyla süsleyen bahtiyarın ibadetine îtibar bu...)

 

Sadaka:

H.Ş.: Sadaka vermekle mal eksilmez. (Ekenin malı artar.)

 

Fukaraya verilen sadaka bire on, talebeye verilen sadaka, bire milyondur. İki cihan saâdeti kabul olmuş sadakada saklıdır.

* * *

 

Akraba:

Akrabalar arasındaki dargınlık, ormana düşen ateşten farksızdır. (Hz. Ebûbekir R.A.) 

(Üç günden fazla olan dargınlık, düşmanlığa dönüşür de, nerede, nasıl biter bilinmez. Her mü’min barışa yardımla mükelleftir. Azdırmaksa münâfığın işi.)

* * *

Muhtelif:

İyilikler devam ettikçe geçmiş hatalar silinir. (Temizlik gayreti şarttır...)

 

Bu meydanda saâdet topunu kapan, halkın iyiliği için çalışandır. İnsanların işine yarayan şey de  biriktirip burada bıraktıkları değil; öbür âleme götürdükleridir. (Şeyh Sâdi K.S.)

 

İyiler âhiret, kötüler dünya için uğraşır!

 

Cefâ günâhlarından, safâ tâatindendir! (İslâm meşhurları)

Allah’ım, bu adamı bana sataştıran hangi günâhımsa, bağışla!.(Yahya bin Hüseyin)

 

Dünyada kiracı gibi ol, ev sâhibi gibi yerleşme; ayrılmak zor olur.

 

"Dinini parçalayıp da dünyasını yamayan-lardan olma. Dünyayı sevip  de âhireti   unutanın   ibâdetine îtibar edilmez"  (İbrahim Edhem K.S.)

 

Îtiraz; kendini ayıp ve noksandan berî ve bir meziyete sâhip bilen, câhil, dalâlet ehlinin işidir.

 

Ölüm ânında nice sultanlar gözleriyle etrafından dilendiler! (O ânı unutma.)

 

Gençliğini eğlenmekle tüketen, ihtiyarlığını ağlamakla geçirir. (Atasözü) (Görülmeyen şey değil...)

* * *

 

ANA BABAYA İYİLİK

 

H.Ş.: Kim ömrü uzun ve rızkı ziyâde olmasını isterse, ana babasına ihsanda bulunsun ve akrabasını yoklasın. (Ramuz 238)

 

H.Ş.: Size vasiyet ederim: Ana babaya iyilik ömrü uzatır. Canım yed-i kudretinde olan Allah’a yemin ederim ki, ömründen üç sene kalan bir kul, ana babasına ihsan ederse, üç seneyi Allahü Teâlâ otuz sene yapar. Eğer kötülük ederse, üç seneyi üç güne indirir. Ehline ve akrabâsına iyilik etmek ömrü uzatır, kötülük etmek ömrü kısaltır rızkı daraltır ve Allah’ı gazaplandırır. (Kenzü’l İrfan 431-432)

 

H.Ş.: Cennette makamımda iken kulağıma azap görenlerin feryatları gelir. Buna kalbim dayanamaz, Arş’ın altında secdeye varıp onlara şefaat için Rabb’imden izin isterim. Rabb’im “Yâ Muhammed! Başını secdeden kaldır, ana-babaları râzı olmadıkça, onları cehennemden çıkarmam” buyurur. Makamıma dönerim. Fakat feryatlar devam eder. Yine secde eder şefaat izni isterim. “Yâ Muhammed! Kaldır başını, başka isteğin varsa vereyim, bunlara şefâat dileme! Ana babaları râzı olmadıkça onları cehennemden çıkarmam” buyurur.

Tekrar makamıma dönüp bu hâli unutmaya çalışırım; fakat ardı arkası kesilmeyen feryatlar devam eder. Rabb’ime şöyle yalvarırım: Allah’ım! Cehennemin bekçisine emir buyur, azap görenlerin yerini bana göstersin, hallerini göreyim.” İzn-i ilâhî ile gösterilir. Ateşten çengellere takılmışlar, zebânîler ateşten sopalarla sırt ve ayaklarına vuruyorlar, yılan ve akrepler de saldırıyor. Ziyâde mahzun olurum. Üçüncü defa secdeye varıp kurtulmalarını dilerim. Ana-babalarının rızâsı olmadıkça kurtulmayacakları bildirilir. Ana-babalarının yerlerini sorarım. Bir kısmı cennette zevk u sefâda, bir kısmı Arasat’ta, bir kısmı Cennetü’l Me’vâ’da ve diğer yerlerdeler diye haber verilir.

Kendilerini görmek niyâzında bulunurum. İzin verilir. Yanlarına gidip, evlâtlarına verilen cezâları  ve üzüntümü anlatıp onları affetmelerini istediğimde, dünyada yaptıklarını hatırlayıp biri şöyle der: “Yâ Resûlallah! Onu bırakınız, lâyık olduğu azabı çeksin. Dünyadayken beni döver, söver, incitir, vaziyeti iyi olduğu halde, yiyecek ve giyecek gibi ihtiyaçlarımı görmezdi. Hanım ve çocuklarına, hanımın akrabalarına her yardımı yapar, ben istersem azarlar, kovardı. Bunların acısı içimdedir. Bırakınız cezâsını çeksin.”

Ben de onlara: “Onlar dünyada olan şeyler. Burası af ve merhamet yeridir. Onları affetmeniz için yanınıza kadar geldim”

Bu esnâda Hitabı-ı İzzet gelir:

“Habîbim Onlara acıma! İzzet ve Celâlim hakkı için ana ve babaları râzı olmadıkça, onları cehennemden çıkarmam.”

Fahr-i Âlem S.A.V. izn-i İlâhî ile ana ve babalarını cehennem kapısına getirip, evlâtların hallerini gösterir. Hepsi ağlaşırlar. Yemin ederek: “Biz bu hallerini bilmiyorduk” derler. Evlâtlarına seslenmeye başlarlar. Ana-babalarının seslerini duyan evlâtlar da feryatlarını artırır; “Anacığım, babacığım! Ateş ciğerlerimizi dağladı, azap bizi mahvetti. Yandık, kurtarın, imdat edin. Dünyada güneşte kalmamıza ve diken batmasına râzı olmazdınız. Bu hâlimize acıyın. Derilerimiz yandı, kemiklerimiz kaynadı, hâlimizi gördünüz. İmdat edin, bizi kurtarın... diye feryat ederler.

Ana-babalar da ağlayarak bana: “Yâ Resûlallah! Onlara imdat et kurtar” derler. Hak Teâlâ ise: “Siz şefâat etmedikçe, onlar kurtulmaz! Zirâ onlara sizin için azap ettim.” Buyurur. Ana-babalar bu defa:

“Ey Rabb’imiz” Onları azabından kurtar” diye yalvarırlar. Hak Teâlâ’dan nidâ gelir: “Siz râzı oldunuz, haklarınızı helâl ettiniz mi?”

Râzı olduklarını bildirirler. Bunun üzerine:

İsteyen evlâtlarını cehennemden çıkarsın. İstemeyenlerin ki kalsın ve hüküm yerini bulsun! buyurulur. Cehennemden çıkanları hayat nehrinde yıkarlar. Vücutları düzelir, cennete giderler” buyurdu.

 

H.Ş.: Amellerin Allahü Teâlâ yanında en sevimlisi, vaktinde kılınan namaz sonra ana babaya iyilik sonra da Allah yolunda cihattır. (Ramuz 16/12)

 

H.Ş.: Baba ve anasının rızasını kazanan kendisi için dünya ve âhiret iyiliğini bir araya getirmiştir.

 

H. Ş.: İki günâh var ki, kişi bunların cezâsını dünyada görmeden ölmez; zulüm ve ana babaya eziyet etmek.

 

H.Ş.: Ana babaya ihsan etmek; nâfile namaz kılmak, Haccetmek, sadaka vermek ve harbe gitmekten efdaldir.

 

H.Ş.: Kıyâmet günü en şiddetli azap üç sınıf kimseyedir:

1. Ana babasına eziyet edenler,

2. Zina edenler,

3. Allah’a şirk koşanlar.

 

H.Ş.: Üç dua ret olunmaz:

1. Ana babanın evlâda duâsı,

2. Oruçlunun duâsı,

3. Misâfirin duâsı.

 

H.Ş.: Üç şeye bakmak ibâdettir:

1. Ana babanın yüzüne bakmak,

2. Kur’an’a bakmak,

3. Deryaya bakmak.

 

H.Ş.: Bir kimse ana babasının yüzlerine merhamet ve sevgi ile baksa, her bakışında ona bir hac ve umre sevâbı ihsan olunur.

- Günde yüz defa baksa da böyle mi yâ Rasûlallah?” suâline:

-Yüz bin kere baksa da bu ecre nâil olur” buyurdular. 

Ana babaya iyilik, sâlih amellerin önde geleni ve en üstünüdür. (Hz. Ali R.A.)

 

* * *

ÖZET ÖĞÜT

 

H.Ş.: “Allahü Teâlâ’yı görür gibi ibâdet ediniz. Siz O’nu görmüyorsanız da O sizi görüyor.”

 

Meşgûliyetin ne olursa olsun; ezan-ı Muhammedî’yi işitince namaza kalk!

 

Fazla şaka düşmanlık getirir, kişiye ciddiyet yakışır.

 

Kur’an oku, dinle, Allah’ı zikret ve zamanın az bir cüzünü de boş geçirme. Yüksek sesle konuşmak, dinleyene eziyettir. Yanında bulunmayan kimse aleyhinde konuşmaktan, yanındakileri de yaralamaktan çekin.

 

Karşılaştığın kimse ile tanış. Çünkü İslâm sevgiyi tanışmayı emreder.

 

Çok gülme, kalbi karartır.

 

Şu yedi kelimeyi muhâfaza eden Allah ve melekler yanında sevilir:

1– Yemeğin evvelinde “Bismillah...

2– Yemekten sonra “Elhamdülillah...” de.

3– Gıybet vâki olursa “Allah’ım beni ve gıybet ettiğim kişiyi bağışla” diye duâ et.

     4– Yapmaya niyet ettiğin iş için “İnşâallah

5– İbâdet ve kusur hâlinde “Lâ havle velâ kuvvete illâ billahil aliyyil azîm...

6– sıkıntı olursa: “İnnâ lillahi ve innâ ileyhi râciûn...” de.

7– Mümkün oldukça kelimeyi Tevhidi kalp ve dilinden bırakma.

 

Uykudan uyandıkça: “Lâ ilâhe illallah Mu-hammedürresûlüllah” diyen kabirde sual meleklerine aynıyla cevap verir. Mahşer şiddetinden emin ve ilâhî rahmete mazhar olur. Kelime-i Tevhid her derde devâdır, ona devam et.

 

H.Ş.: Zaman süratle geçiyor, dünyanın sonu görünüyor. Testi dibindeki bir içim su kadar vakit kaldı. Sonsuz olan bir âleme yolculuk var. Faydalı amellerle göçmek gayretinde ol!... (Müslim)

.

 

 

(Dünya ve Âhiret işlerine kâfî 23 Hikmet)

Geçmiş hükümdarlar, mühim işleri akıllılarla istişâre etmeden, başlamazlardı. Hikmet sâhibi büyüklerin tavsiyelerine uydukları için de, isteklerine ulaştılar.

Nüşirevan padişah olmadan evvel, bâzen günlerce ve kilometrelerce yol giderek bir hakîmle müşâverede bulunurdu.

Nüşirevan padişah olunca adâleti dünyada duyuldu. O, halkın istifâdesi için, âlim kâmil, hikmet sâhibi olan zamanın akıllılarını topladı. İçlerinden 23'ünü seçti ve “Ben hayattayken bu asırda ve gelecek asırlarda, devletime, milletime ve diğer milletlere rehber olacak, hikmetten (dünya ve âhirete faydalı) birer kelâm söyleyiniz” dedi.

Nüşirevan’ın meclisinde dünya ve âhirette faydalı olacak 23 hikmetli söz yazıldı.

Takvâ sâhipleri ve nefsinin arzûlarına uyan herkes  bu hikmetlerden istifâde edebilir.

Nüşirevân, altınla yazdırdığı bu 23 hikmeti, altın zarf içinde altın sandığa koyup altın kilitle kilitledi. Onları hazînede muhâfaza ederdi, mühim işlerde kendisi ve adamları, bu hikmetleri okur, ona göre  hareket ederdi.

H.Ş.: Ey Ümmetim! İhtiyarlarla oturun, ve hikmet sâhipleriyle sohbet edin!

Nüşiravan’ın Adâletinden Bir Hâdise: 

Hz. Ömer R.A. hilâfetinde, Mâlik bin Eşter Hazretlerini Mısır’a vâli göndermişti. Vâli, îmar ve inşâ ile uğraşırken, cami arsasına bitişik bir arsayı, Yahûdî sahibi râzı olmadığı halde, bedelini verip istimlâk etti. Yahûdi, Medine-i Münevvere’ye gelip Hz. Halife’ye şikâyette bulundu. Müslümanların Halîfesi yamalı hırka içinde, son derece sâde bir makamda bulunduğundan, Yahûdi “Bu adamın hükmü kime geçer” diye düşünürken, Hz. Halîfe, deri parçasına bir şeyler yazıp Yahûdi’ye: "Bunu Vâliye ver” buyurdu.

Yahûdi ümitsiz halde, o deri parçasını Mâlik Hazretleri’ne verdi. Mâlik telaş ve endişe ile Yahûdi’ye iltifatta bulundu. Yahûdi hâdisenin hikmetini Vâliden sordu.

Mâlik Hazretleri:

- “Halîfe-i Müslimîn «Ben Nüşirevan’dan daha adâletliyim» buyuruyor” dedi ve anlattı:

-  Ticaretten dönerken, Hz. Ömer’in de bulunduğu kafilenin, Nüşirevan hudutları içinde, onun oğlu tarafından kervanları soyulmuş, malları gasp edilmişti.

Aralarından bir heyet hâdiseyi Nüşirevan’a şikâyet etmişlerse de, tercüman hâdiseyi gizlediğinden bir miktar yardım ile geri dönmüşlerdi.

İşin Nüşirevan’dan gizlendiği anlaşılınca tercüman değişti ikinci bir heyetle müracaat edildi. Bu defa hakîkat anlaşıldı kafilenin malları aynen iâde edildi ve geldikleri kapıdan değil, diğer bir kapıdan çıkmaları istenip özür dilediler.

Kafile kapıdan çıkarken, idam edilmiş iki kişi gördü. Birinin göğsünde “Nüşirevan hudutları içinde gasp suçundan îdam olunan  oğlu...”

Öbürü: “Vazîfesini kötüye kullanan ve padişaha ihânet suçuyla idam edilen tercüman” yazılmış olduğunu gördüler.

İşte Hz. Halîfe bana bunu hatırlatıyor, dedi.


  

YİRMİ ÜÇ HİKMET

1

Kendinizi bilin! Allahü Teâlâ: “Nefsinizin ıslâhı üzerinize lâzımdır” buyurdu.

Nefsin kötülüğünü, âdiliğini bilen, Rabb’ini yüce bilir.

Uzakta olsa da, ilim ve edep öğrenin.

Dünya malını aslâ ilimden üstün tutmayın.

Âhiret yolculuğu için amel ve azık tedârikinde  olun.

Âhiret işlerini dünyaya vâsıta etmeyin.

Gizlenmesi lâzım olan sözü söylemeyin. Lâzım olmayan şeyi araştırmayın!

2

Hikmet sâhibi (isâbetli ve hikmetli söz söyleyenlerin) nasihatlerine uyun.

İşlerinizde ne acele edin, ne de vaktini geçirin; orta hali muhafaza edin.

İşleri ehline verin! Ziyâna sebep olan işten uzak durun. İşlerin sonunu, evveli gibi hesaplayın ve akıllılarla istişâre edin.Tecrübe edilmişleri tecrübe etmeyin!

3

Adâleti âdet edip takvâ (İman, itaat ve feyiz) ile sıfatlanın ve kanaati zenginlik bilip, âfiyetin kıymetini unutmayın. Kimsenin gam ve kederine sevinmeyin!..

4

Belâya uğrayanlardan ibret alın. “Rabb’im beni imtihan etme” duâsıyla O’na sığının.

Vakitli zararı, vakitsiz faydadan üstün tutun.

İdâre = müdârâ lâzım gelen yerde gazap etmeyin, müdârâya îtibar edin. Dost ve düşmanla sulh içinde olup gücünüze göre harekette bulunun.

5

İşleri gücünüze göre ele alın.

Koymadığınız şeyi kaldırmayın. Hakkınız olmayanı istemeyin.

Herkese karşı ihsan edici olun.

Elinizi ve dilinizi muhafaza edin. Kötü işlerden ve yaramaz kişinin sohbetinden uzak  durun!..

 

6

Hırsız, zâlim, yol kesen ve din yıkanlara yardım etmeyin.

Fenâ komşudan sakının.

Arkadaşsız ve aslı bozuk kimseyle yola çıkmayın.

Başkasının arâzisine ağaç dikmeyin!..

7

Çorak yere ve kumsallara tohum ekmeyin. Câhil insanlarla dostluk etmeyin.

Sonradan görmüşten borç, asâletsiz âileden kız almayın.

Kıymetsiz kimselerle sohbet etmeyin.

Başkasının işçi ve hizmetkârlarıyla birleşmeyin. Allah’tan korkmayandan korkun!...

8

Malınızı, ilâhî hükümlere uygun, mahalline sarf edin. Ahmak, sarhoş ve delilere değil, söz kabul edenlere nasihat edin. Sözünüzü aziz tutun.

Yemeği gizli yemeyin. İdâreniz altındakileri merhametle koruyun!...

 

9

Açlarla beraber yemeyin.

Başkasını zemmetmeyin.

Çocuk ve kadınların istişâresiyle iş yapmayın.

Şerri şüphe edilen yabancı kadını eve koymayın ve kadınların hîlesinden emin olmayın. (İstisnâlar hâriç...)

Makam ve mevkî sâhibine kibretmeyin!...

10

Emânete sâhibinden ziyâde riâyet edin.

Başkasının evinde ukalâlık etmeyin.

Aslı bozukları evinize misâfir etmeyin.

Kadın ve erkek arasında (hâneler harap eden) söz taşıyıcılığı yapmayın!...

11

Kibirlilerden uzak durun.

Devlet sâhibine kin tutmayın.

Erkek, kadın, bütün yaratıklara zulümden sakının!...

12

Misâfire ikram edin.

Başkasının malına tamâ etmeyin (göz dikmeyin.)

Ana – baba haklarına dikkat edin.

Sıla-i rahmi (akraba ziyâretini) terk etmeyin.

Ahde vefa edin. (Verilen sözü yerine getirin.)

Dâvetsiz misâfirliğe gitmeyin.

Mümkün oldukça muhtaçların işlerini görün!...

13

Büyük ilim sâhiplerine ziyâde hürmet edin, İlim öğrenmeyi ar sayanları, insan saymayın.

Ennecâtü Fis-sıdkı kurtuluşu doğrulukta bilin ve münâsip olmayan sözü söylemeyin!...

14

Dilinizi fenâ söze alıştırmayın. Yaramaz kelâma kulak vermeyin, melikleri zemmet-meyin.

Söz dinlemeyenle dostluk etmeyin.

Sözünüz hâlinize uygun olsun!..

 

15

İyileri ziyâret edin.

Müttekî (Allah'tan korkan) ve sâlih kişilerle oturun.

Ölülerinizi iyilikle anın.

Dosttan gelen nasîhate mânî olmayın.

Vefat eden pederiniz (sâlihlerdense) âdetlerini devam ettirin.

İlim öğrenmeye gayretli olun.

İlmî ölçüler dışında iş ve sözde bulunmayın!...

16

Herkesin kelâmına îtibar etmeyin ve güzel sözü ehlinden dinleyin.

Dâimâ âhireti dünyadan üstün tutun.

Yerli, yersiz yemin etmeyin.

Yetim malını koruyun.

Gençlikte, ihtiyarlığı düşünüp ömrün sonu için hazırlık yapın!...

17

Yazın işini kışa, kışın işini yaza, bu günkü işi yarına bırakmayın.

İyi doktorun tavsiyesi olmadan ilaç kullanmayın ve tavsiyesiz kan aldırmayın.

18

Cömertliği âdet edinin.

Hastalıklardan sakının.

Herkesle dostluk etmeyin.

İhtiyacınızı cömertlerden isteyin.

Güzel işi kimseden esirgemeyin.

Borçluyu sıkıştırmayın.

Dostları kusurlarından haberdar edin!...

19

Evlâtlarınıza asrın hüner ve sanatlarını öğretin.

Hallerinizi dost ve düşmandan gizleyin.

Gizli söze kulak vermeyin!...

20

Büyükler yanında gözünüzü sakının: etrafa bakmayın.

Sözü seviyenize göre söyleyin!..


 
 

21

Vefâlı dostlara yakın olun. Devlet, nimet ve bolluk zamanlarında onları hatırlayın.

Düşman küçük de olsa büyük görün. Dost görünse de hîlesinden emin olmayın!..

22

Emniyet zamanda korkuyu, musîbet zamanında sabrı, fakirlik ve sıkıntı zamanında, genişliği bekleyin.

Allahü Teâlâ’ya güzel zan edip, hayır dileyin.

Zenginlikte fakirlikten emin olmayın.

Va’d ettiğinizi yerine getirin.

Ümit edenleri reddedip keder vermeyin.

Kişiye bir görüşte aldanmayın.

Başkasının ayıbını araştırmayın!.. 

23

Kendi sıkıntınızı başkasına yüklemeyin.

Maddî ve mânevî hayrı olmayan dosttan ayrılın.

Ahlâksızlarla dost olmayın.

Hak sözü yer ve gökten büyük tutun.

Cenâb-ı Hakk’a tevbe ve rucû edip, hayır amellerin iyilerine ehemmiyet verin.

.

 

 

Ana ve babaya ihsan etmek farzdır. Âyet-i Celîle’de: “Allah’a kulluk edin. O’na hiç bir şeyi ortak koşmayın. Ana-babaya da ihsanda bulunun...” (S. Nisa 36) buyurulmuştur.

 

Bâyezid-i Bestâmî K.S. çocukluğunda mektepte “Bana ve ana babana şükret...” (S. Lokman 14) âyet-i celîlesini okuduğunda mânâsını hocasından sordu. Hocası Cenâb-ı Hakk'ın evvelâ kendine sonra ana babasına şükür ve hizmetle emir buyurduğunu bildirdi. Bâyezid vâlidesine bu mânâyı beyanla:

-Ey Vâlidem! Hak Teâlâ hem kendine ve hem de ana babaya hizmetle emir buyurmuş. Bir şahsın iki hâneye hizmet etmesi müşküldür. Zira bir tarafı noksan yapar. Allahü Teâlâ'dan beni ricâ et, bütün hizmetlerimi sana yapayım. Yahut beni affet, hakkını helâl eyle, bütün hizmetimi Rabbi'me edeyim" dedi.

Vâlidesi, bu yaşta evlâdında böyle bir meziyet görünce gönülden gelen şefkatle, "Oğlum ben seni affettim. Hakkım helâl olsun, cümle hizmetini Hak Teâlâ'ya yap" dedi.

 

Hadis-i Şerifler:

Allahü Teâlâ'nın rızâsı, baba ve ananın rızâsındadır. Allahü Teâlâ'nın gazabı da ana babanın gazabındadır.

 

Baba ve ananın rızâsını kazanan dünya ve âhiret iyiliğini kendisi için bir araya getirmiştir.

 

*İki günâh var ki, kişi bunların cezâsını dünyada görmeden ölmez: Biri, zulüm; diğeri, baba ve anasına eziyet etmektir.

 

Başka günâhlar affedilebilir, yahut cezâsı âhirete tehir edilir. Lâkin bu iki günâhın cezâsı dünyadayken başlar. Dikkat etmeli...

* * *

İmam-ı Gazâlî Rh.A. evlâdın ana babaya karşı olan edeplerini sıralamış:

Sözlerini dinler,

Özürsüz önlerinden yürümez,

Günâh olmayan emirlerini yerine getirir,

Ayağa kalkarlarsa o da kalkar.

Yanlarında sesini yükseltmez.

Çağırdıklarında hemen hazır olur.

Kendilerini râzı etmeye gayret eder.

Hizmetlerinden dolayı öfke göstermez.

Çatık kaşla yüzlerine bakmaz.

Yanlarında ayaklarını uzatmadığı gibi bir tabaktan berâber meyve yeseler, ikramlı bulunup, dikkatli olur.

Ağrı ve meşakkati olsa, müteessir olmasınlar diye mümkün mertebe onlara duyurmaz. Buna benzer bütün hallerde dikkatli bulunur.

* * *

Resûlüllah S.A.V.'e ana ve babaya dünyada iyiliğin en azı sorulduğunda:

"Onlara sâhip çıkıp iyi hizmet etmek için:

1. Açsa doyurmak,

2. İhtiyâcı varsa elbise almak,

3. Hizmete muhtaç iseler, cana minnet bilip her ihtiyaçlarını görmek;

4. Çağırdıklarında hemen huzurlarında hazır olmak, ihsan ve iyilikte bulunmak,

5. Günâh olmayan emirlerini yerine getirmek,

6. Kendileriyle tatlı ve yumuşak konuşmak,

7. İsimleriyle çağırmamak,

8. Önlerinden değil, arkalarından gitmek,

9. Sevip beğendiklerini onlar için de sevmek,

10.Duâ ederken onlara da duâ etmek,

11.Çağırdıklarında nâfile namaz kılıyorsa çıkıp cevap vermektir.

* * *

H. Ş.: Ümmetimden üç sınıf insana Cehennem ateşi dokunmaz:

1. Erine itâat edip onu memnun eden kadın,

2. Ana babasına iyilik eden evlât,

3. Allahü Teâlâ'nın kullarına merhametli olan insan.

* * *

 

H.Ş.:  Üveys-i Karânî Rh.A.’in ulaştığı bütün derecelere, anasına iyilik ve hizmet etmesi sebeptir. Eğer Allahü Teâlâ’ya yemin etmiş olsa, Hak Teâlâ, yemin ettiği şeyde onu doğru çıkarırdı. Yâ Ömer! Ona rastlarsan, Hak Teâlâ’nın mağfiret etmesi için sana duâ etsin! 

* * *

 

Biri huzûr-u Rasûlüllah’a gelip:

“Anam ihtiyarladı; ağzına yemek vermek, helâya götürmek ve abdest aldırmak gibi hizmetlerini ben yapıyorum. Hakkını ödemiş olur muyum yâ Rasûlallah?” dedi:

“-Hayır, hakkının yüzde birini de ödeyemezsin. Lâkin iyi bakarsan ona yaptığın küçük bir hizmete dahî sevap verilir”

* * *

Kezâ biri:

“- Yâ Rasûlallah, yaşlı vâlidem var, her türlü hizmetini gördüğüm halde benden para ister; ne yapayım?” dedi.

Hâtemü’l Enbiyâ Efendimiz:

“-Annen etinden her gün bir parça kesip alsa, yine hakkını ödeyemezsin. Git râzı et” buyurdu.

 

Hikâye:

Büyüklerden biri hacca giderken Bağdat’ta evliyâdan Ebû Hâzım-ı Mekkî Hazretlerini ziyâret etti. Uyuyordu, uyandı ve: “Şimdi Rasûlüllah S.A.V.’i rüyâda gördüm. Senin için «Anasının hakkını gözetip, hizmetini yapsın; nâfile hacdan hayırlıdır» buyurdu” dedi. Adam geri döndü, Yaşadığı müddetçe anasına hizmet edip rızâsını, duâsını aldı.

* * *

 

ANA-BABANIN EVLÂT ÜZERİNDEKİ HAKLARI

 

Bedenle Olan Hakları:

1. Evlât, ana-babasına hizmet eder... Zîra İsrâ Sûresi 24. Âyet-i kerimede “İkisine de acıyarak tevâzû kanatlarını ser...” buyuruluyor. Karşılarında avcı eline düşmüş, kurtulmak ümidi olmayan, yaralı kuş gibi merhamet ve tevâzû kanatlarını ser...

Allah dostlarından biri: “Kardeşim gece namaz kılıp ibâdetle meşgul olurdu. Ben de yaşlı vâlidemin ayağını ovar ve hizmetinde bulunurdum. Bu sebeple benim sevâbımın kazancı ondan üstündür, değişmek teklif etse kabul etmem” demiştir. 

2. Hürmette kusur etmekten sakınır. Böyle yapmazsa hizmetler heder olur; sevap kazanmaz.

3. Günâh olmayan emirlerini yerine getirir.

4. Hac, cihad ve ilim öğrenmek gibi nâfile ibâdetlere onların rızâsı olmadan gitmez.

 

Biri:  -Yâ Rasûlallah, gazâya gitmek istiyorum. dedi.  

 Efendimiz:

“-Anan-baban var mı?

-Var.

-Onların yanında ol, hizmetlerinde bulun, senin cihadın budur. Buyurdu.

5. Günâh olan emirlerini yapmaz.

6. Gördüğü vakit ayağa kalkıp yanlarına gider, onlardan izinsiz veya onlar oturmadan oturmaz.

7. Zarûret olmadıkça önlerinde yürümez.

8. Sert bakmaz. Güler yüz gösterir.

H.Ş. : Ana-babaya sert bakan onlara iyilik etmemiştir.

9. Çağırınca hemen huzurlarında hazır olur.

10.       Onları râzı etmeye gayret eder.

* * *

Dille Olan Hakları:

1. Evlât tevâzû ile tatlı ve yumuşak söyler. Allahü Teâlâ “İkisine de iyi ve yumuşak söz söyle!” buyurdu. (S. İsrâ 23) Öyle ki, zavallı ve zayıf kölenin, sert ve haşin efendisiyle konuşması gibi...

2. Yanlarında sesini edep dışı yükseltmez.

3. Çok konuşmaz, kaba ve dokunan söz söylemez.

4. Onları isimleriyle çağırmaz.

5. Sözlerini kesmez, söz arasına girmez.

6. Bir şey istediklerinde reddetmez.

7. Onlarla konuşurken emir şeklinde “Yap” “Yapma” gibi ifâdeler kullanmaz.

8. Sert sesle seslenmez.

9. Âyet-i Celîle’de buyurulduğu üzere: “Öf bile demez” (S.İsrâ 23)

Hasan-ı Basrî Hz.: “Âlim biri, kâfir ana-babasına hizmet için kuyudan su çekerken bezginlik gösterip de “Öff” dese, ondan hâsıl olan kötü kokudan bütün amelleri yok olur” demiştir.

Âyet-i Celîle ve Hadis-i şeriflerde bildirilen evlât üzerindeki ana-baba hakları kâfir olan ana-babanın Din-i İslâm’a uygun olan emirlerini yapmayı da emreder.

10.Hizmetlerinde son derece titiz davranır, aslâ kaba karşılamaz.

 

Kalple Olan Hakları:

1. “İkisine de acıyarak tevâzû kanadını indir” (S. İsrâ 24) âyet-i celîlesinde beyan buyurulduğu üzere, evlât ana-babasına karşı dâimâ merhametli olur.

2. Her zaman, her hususta yapmış oldukları ihsan ve iyilikleri unutmaz sevgilerini muhafaza eder. Bu hususta peygamberimiz S.A.V. “Kalpler kendilerine iyilik edeni sevmek üzere yaratılmıştır” buyurdu.

3. Sevinçlerine iştirak eder.

4. Üzüntülerine ortak olur, dertlerini paylaşır.

5. Her hususta konuşmalarına tahammül gösterir.

6. Cefâlı hareketleri ve sitemli davranışlarına katlanır.

7. Her haklarını gözetir ve incitmekten korkar.

8. Hiç bir zaman incitmeyi kalbinden geçirmez.

9. Kendilerinden sıkıntı görse dahi, çok yaşamalarını arzû edip onlar sâyesinde dünya ve âhirette şerefli şeylere ulaşmayı elde etmek ister.

10. Kendine duâ ederken onlara da duâ eder.

* * *

Vefatlarından Sonraki Hakları:

Sünnet üzere ehil kimse tarafından yıkanıp helâl parasından alınan kefende, sünnete dikkat etmek sûretiyle şer’î hüküm üzere defnetmekte erken davranır.

Borcu varsa, hemen öder.

Yüksek sesle, yaka paça yırtarak ağlayıp feryat etmez. Bu gibi hallerden başkalarını da men eder.

Velisi olmak hasebiyle cenâze namazını kendisinin kıldırması evlâdır.

İsrâ Sûresi 24’de: “Ey Rabb’im! Onlar beni küçükken terbiye edip yetiştirdikleri gibi, sen de onlara merhamet et” buyurulduğu üzere duâ eder.

Sünnet-i seniye üzere kabir kazıp lâhit yapmakta dikkatli olur. Kaabil olursa kabre kendisi koyar, Bir zarûret olursa vârislerini râzı eder. Hasım olanların yakınına defnetmez. Mümkün oldukça  iyi ve sâlih kimselerin arasına defnedip kötülerden uzak bulundurmaya çalışır. Zirâ kötü kişiye yakın olmak, sıkıntıya sebep olabilir.

Mezar kazan ve sâir hizmetlerinde çalışanların ücretlerini kısmaz, onları memnun eder. Kabrin üzerini balık sırtı gibi yüksekçe yapar. Pişmiş tuğla kullanmaz, güneşte kurumuş tuğla veya tahta kullanır. Ev ve civârına değil, kabristana defneder. Sünnet olan budur.

Kabri başında sadaka verir, duâ eder, borçlarını öder, vasiyetinin tamamını yerine getirir.

Nâfile namaz ve oruçlarında, sevâbını onlara hediye etmek üzere niyetlenir.

H.Ş. : Evlâdın ana-babaya yaptığı hayırların mükâfâtı hiç eksilmeden kendi defterine aynen yazılır.

H.Ş. : Ana-babaya iyilik, ihsandandır. Namazlarınla berâber, onlar için de namaz kılasın; oruçlarınla berâber onlar için de oruç tutasın; zekât ve sadakanın yanında onlar için de sadaka veresin.

 

Kabir ziyâreti:

H.Ş.: Ana-babasının kabirlerini ziyâret eden kimsenin kabrini melekler ziyâret ederler.

H.Ş.: Cuma günü ana-babasının kabrini ziyâret eden kimse mağfiret olunur, ismi iyilerin isimleri arasına yazılır. (Muhtaru’l Ehadis 1199)

Ziyâret esnâsında tekbir, salavât-ı şerife, duâ ve Kur’an-ı Kerim, bilhassa Yâsin-i Şerif okunur; feryat ve figan etmekten; lüzumsuz söz söylemekten sakınmalı. Zîra bunlar ruhların incinmesine sebeptir.

Eserde gelmiş: “Ana ve babasının kabirlerini ziyâret edip onlara duâ eden kimsenin bütün günâhlarını Allahü Teâlâ affeder. Ana ve babasına merhamet eden evlât, sâlih ve iyilerdense kendinden incinmiş olsalar da, ana-babası ondan râzı olurlar. Öğrettikleri iyi şeylerle amel ettikçe sevâbı onlara da ulaşır. Eğer kötü şey öğretmişlerse, o kötü işler işledikçe kendilerine azap olunur.”

Bu îtibarla ana-babası vâsıtasıyla öğrendiği kötü şeyleri terk edip kötü işleriyle onların azap görmelerine sebep olmaktan çekinmelidir.

H.Ş. : İnsan hayattayken kendisine eziyet veren şeyden, ölümünden sonra da ezâ duyar.

Kızgınlık ânında başkasının  ana-babasına küfretmez. Zîra bu kendi ana-babasına sövülmesine sebep olur.

 

Ana babanın yakınlarına, ahbâb u yârânına hürmet ve muhabbet etmeli.

Hadis-i Şerif de: Baba dostlarından kesilme! Zira onlardan kesilirsen, bu amelin senin nûrunu söndürmeye sebep olur. Onlarla dost geçinmen, babana sevgindendir. buyuruluyor.

 

Ramazan Bayramı’nda vefat etmiş ana-babası için sadaka-i fıtır verir, kurban bayramlarında kurban keser. Hazret-i Ali K.V. Rasûlüllah S.A.V.’in vefâtından sonra her bayram böyle yapmıştır.

Onların sevdiği yemeklerden fukaraya ikram etmek sûretiyle ruhlarını şâd eder.

 

Ana babanın vefatlarından sonra evlâtlar onların borçlarını öder, vasiyetlerini yerine getirir, nâfile namaz kıldığında sevâbını onların ruhlarına hediye ede. Sevâbını onlara hediye etmek üzere oruç tutmalı... (Riyâzünnasihîn)

 

Ashaptan biri sordu:

“-Ey Allah’ın Rasûlü, annem babam öldükten sonra onlara yapabileceğim bir iyilik kaldı mı?” Peygamberimiz:

-Evet şu dört iyilikte bulunursun:

1. Onlara hayır duâda bulunmak ve mağfiret dilemek,

2. Vasiyetlerini yerine getirmek.

3. Onların sadık arkadaşlarına ikram etmek,

4. Akrabaya iyilik etmek. Zirâ sana akrabalık onların yakınlığından gelir. (Müslim)

* * *

İmam-ı Âzam Rh.A. Efendimiz her Cuma günü ana-babasının ruhlarını şâd için onlar nâmına 20 altın sadaka verirdi...

* * *

 

ANA-BABAYI RÂZI ETMEKTEKİ SEVÂP

VE GÜCENDİRMENİN CEZÂSI

 

H.Ş.: Amellerin sevimlisi; vaktinde kılınan namaz, ana-babaya itâat ve Allah yolunda cihad etmektir.

H.Ş.: Babaya itâat, Allah’a itâat, ona isyan ise Allah’a isyandır.

 

Kâ’b-ı Ahbar Hz.: “Allah’a yemin ederim ki; ana babasına isyan eden evlâdın ömrü kısa olur. O kimseye azap çabuk yetişir. Ana-babasına itâatle hizmette bulunan evlâdın Hak Teâlâ ömrünü uzatır da ana-babasına fazla iyilik ve ihsanda bulunmaya imkân verir” demiştir.

* * *

 

 

Hadis-i Şerifler:

* Cennet’in padişahları var. Üveys el-Karânî, (anasına hürmet ve itibarı sebebiyle)  Cennet padişahlarındandır.

 * Ana-babaya ihsan etmek; nâfile namaz kılmak, haccetmek, sadaka vermek ve harbe gitmekten üstündür.

 

* Bir kimse ana ve babasının yüzlerine merhamet ve sevgi ile baksa, her bakışında ona bir hac ve umre sevâbı ihsan olunur”

Günde yüz defa baksa da böyle mi yâ Rasûlüllah? Suâline:

- Yüzbin kere baksa da bu ecre nâil olur” buyurdular.

 

* Bir kimse anasının ayağını öpse, cennetin eşiğini öpmüş gibidir.

 

* Cuma günü ana-babasını veya onlardan birini ziyâret eden kimsenin küçük günâhları affolunur.

 

* On misli karşılığı olan sadaka, sağlam fakire; 70 misli sadaka sakat fakire; 700 misli sadaka, din talebesine, 70.000 misli sadaka, din ilmi öğretene; sayılara sığmayan sadaka sevâbı ana-baba ve akrabadan ölenler için verilenedir. (Riyazünnâsihîn)

Mekke’nin fethinden sonra bir zât huzûru Rasûlüllah’a gelip:

“-Yâ Rasûlallah! Mekke’nin fethi zât-ı Risâletinize müyesser olursa, Kâbe’nin eşiğini öpüp yüz sürmeyi nezretmiştim. Şimdi fetih müyesser oldu, gidip öpeyim mi?” dedi.

Hâtemü’l Enbiyâ Efendimiz:

“- Git vâlidenin ayağını öp” buyurdular.

* * *

Hikâye:

Sahâbe-i Güzîn’den, âbid, zâhid ve cömert bir genç olan Alkame R.A. ağır hasta son demlerinde iken Hz. Ali, Hz. Bilâl ve Hz. Ammar R.A. ziyâretine geldiklerinde, onu dili tutulmuş, şahâdet getiremez halde gördüler ve hâdiseyi Fahr-i Âlem’e haber verdiler. Âlemlerin Efendisi Alkame’nin  pederi hayatta olmadığından, ihtiyar vâlidesine haber gönderip “Gelebilirse gelsin, gelemezse ben geleyim” buyurdu, ihtiyar kadın; “Huzur-u Risâlet’e benim kabul olunmam daha münâsiptir” diyerek hemen geldi.

Rahmeten lilâlemîn Efendimiz;

“-Ey Alkame’nin anası, hal müşküldür. Oğlunun hâlinden bize haber ver” buyurdu.

Kadın:

-Yâ Resûlallah, Gençliğinden beri ibâdete düşkün olması sebebiyle kendisine «Mescit Güvercini» denirdi. Sadakası da o kadar bol ki, miktarını bilmem”

Rasûlüllah Efendimiz:

“-Ben o ciheti sormuyorum, seninle arası nasıl” buyurdu.

Kadın:

“-Evleninceye kadar her hususta kendinden razıydım. Fakat evlendikten sonra hanımını benim üzerime tercih etti. Kendisine dargınım” deyince, Âlemlerin Efendisi S.A.V., hakkını helâl edip oğlundan râzı olmasını teklif buyurduysa da, kadın:

“-Yâ Resûlallah, çok kırgınım, helâl edemiyorum” dedi. Hz. Fahr-i Âlem :

Nefsim kudret elinde olan Rabb’ime yemin ederim ki, sen oğlundan râzı olmadıkça, namaz ve sadakası kendisine fayda vermez” buyurup oradakilere:

“-Odun toplayıp ateş yakın. Alkame’yi yakacağım “ emrini verdi. Kadın:

“Yâ Resûlallah, oğlumu gözümün önünde yakacak mısınız? Ben buna nasıl dayanırım? Hakkımı helâl ettim ve kendisinden râzı oldum” dedi.

Alkame Hz.’nin o anda dili çözüldü. Kelime-i Şahâdet getirmeye başladı. Sâhib-i Saâdet Efendimiz S.A.V. :

Ey Eshâbım! Bir kimse hanımını vâlidesi üzerine tercih ederse, Allah’ın lâneti onun üzerine olsun! Farz ve nâfile ibâdetlerinden bir şey kabul olunmaz” buyurdu.  

* * *

Tezkiretü’l Kurtubî isimli meşhur eserde bildirilmiş: “Hak Sübhânehû ve  Teâlâ İsrâ Sûresi 23 âyet-i Kerîmesinde, Evlâdın ana-babasına “Üf” demelerini bile yasaklamıştır. Kelâmda “Üf” kelimesinden daha az bir şey olsaydı, onu beyan buyururdu...”

* * *

H.Ş.: Ana-babası kendisinden râzı olmayan evlât, Allahü Teâlâ’yı kendisine gazaplı olarak bulacaktır. Ana ve babası kendinden râzı olmadığı halde ölen evlâtla şeytan arasında, cehennemde bir derece fark vardır.

 

H.Ş. Mirac’da bana gösterildi; bir takım insanlar cehennemde ateşten çengellere takılmış, azap olunuyordu. Kimler olduğunu Cibril’den sordum. “Ana babasına âsi olanlardır” dedi.

 

H.Ş. Kim ana-babasına kötü söylerse, cehennemde başına dünyada yere düşen yağmur tâneleri kadar azap iner. 

(Nârın azâbından, Cebbâr’ın gazabından, Cehenneme girmeye sebep olan amelden Allah’a sığınırız.)

 

H.Ş. Ana-babası ile dargın olan evlâtla, ana-babaların arasını bulmanın beni zorladığı kadar, hiç bir şey zorlamaz.

 

H.Ş.: Cennette makamımda iken kulağıma azap edilenlerin feryatlar gelir. Buna kalbim dayanamaz, Arş’ın altında secdeye varıp onlara şefaat için Rabb’imden  izin isterim. Rabb’im “Yâ Muhammed! Başını secdeden kaldır, ana-babaları râzı olmadıkça, onları cehennemden çıkarmam” buyurur. Makamıma dönerim. Fakat feryatlar devam eder. Yine secde eder şefaat izni isterim. “Yâ Muhammed! Kaldır başını, başka isteğin varsa vereyim, bunlara şefâat dileme! Ana babaları râzı olmadıkça onları cehennemden çıkarmam buyurur.

Tekrar makamıma dönüp bu hâli unutmaya çalışırım; fakat ardı arkası kesilmeyen feryatlar devam eder. Rabbi’me şöyle yalvarırım: Âllah’ım! Cehennemin bekçisine emir buyur, azap görenlerin yerini bana göstersin, hallerini göreyim.” İzn-i ilâhî ile gösterilir. Ateşten çengellere takılmış,  zebânîler ateşten sopalarla sırt ve ayaklarına vuruyor, yılan ve akrepler de saldırıyorlar. Ziyâde mahzun olurum. Üçüncü defa secdeye varıp kurtulmalarını dilerim. Ana-babalarının rızâsı olmadıkça kurtul-mayacakları bildirilir. Ana-babalarının yerlerini sorarım. Bir kısmı cennette zevk u sefâda, bir kısmı Arasat’ta, bir kısmı Cennetü’l Me’vâ’da ve diğer yerlerdeler diye haber verilir.

Kendilerini görmek niyâzında bulunurum. İzin verilir. Yanlarına gidip, evlâtlarına verilen cezâyı  ve üzüntümü anlatıp onları affetmelerini istediğimde, dünyada yaptıklarını hatırlayıp biri şöyle der: “Yâ Resûlallah! Onu bırakınız, lâyık olduğu azabı çeksin. Dünyadayken beni döver, söver, incitir, vaziyeti iyi olduğu halde, yiyecek ve elbise gibi ihtiyaçlarımı görmezdi. Hanım ve çocuklarına ve hanımın akrabalarına her yardımı yapar, ben istersem azarlar, kovardı. Bunların acısı içimdedir. Bırakınız cezâsını çeksin.”

Ben de onlara şöyle söylerim: “Onlar dünyada olan şeyler. Burası af ve merhamet yeridir. Onları affetmeniz için yanınıza kadar geldim”

Bu esnâda Hitabı-ı İzzet gelir:

“Habîbim Onlara acıma! İzzet ve Celâlim hakkı için ana ve babaları râzı olmadıkça, onları cehennemden çıkarmam.”

Fahr-i Âlem S.A.V. izn-i İlâhî ile ana ve babalarını cehennem kapısına getirip, evlâtlarının hallerini gösterir. Hepsi ağlaşırlar. Yemin ederek: “Biz onların bu hallerini bilmiyorduk” derler. Evlâtlarına seslenmeye başlarlar. Ana-babaların seslerini duyan evlâtlar da feryatlarını artırır; “Anacığım, babacığım! Ateş ciğerlerimizi dağladı, azap bizi mahvetti. Yandık, kurtarın, imdat edin. Dünyada güneşte kalmamıza ve diken batmasına râzı olmazdınız. Bu hâlimize acıyın. Derilerimiz yandı, kemiklerimiz kaynadı, hâlimizi gördünüz. İmdat edin, bizi kurtarın... diye feryat ederler.

Bu hali gören ana-babalar ağlayarak bana: “Yâ Resûlallah! Onlara imdat et kurtar” derler. Hak Teâlâ ise: “Siz şefâat etmedikçe, onlar kurtulmaz! Zirâ onlara sizin için azap ettim.” Buyurur. Ana-babalar bu defa:

“Ey Rabb’imiz” Onları azabından kurtar” diye yalvarırlar. Hak Teâlâ’dan nidâ gelir: “Siz râzı oldunuz, haklarınızı helâl ettiniz mi?”

Râzı olduklarını bildirirler. Bunun üzerine:

“İsteyen evlâtlarını cehennemden çıkarsın. İstemeyenlerin ki kalsın ve hüküm yerini buluncaya kadar yansın!” buyurulur. Cehennemden çıkanları hayat nehrinde yıkarlar. Vücutları düzelir, cennete giderler” buyurdu.

 

H.Ş. Size vasiyet ederim: ana-babaya iyilik ömrü uzatır. Canım yed-i kudretinde olan Allah’a yemin ederim ki, ömründen üç sene kalan bir kul, ana-babasına ihsan ederse, üç seneyi Allahü Teâlâ otuz sene yapar. Eğer kötülük ederse, üç seneyi üç güne indirir. Ehil ve akrabâsına iyilik etmek ömrü artırır. Kötülük etmek de ömrü kısaltır. Ve rızkı daraltır Allahü Teâlâ’yı gazaplandırır.” 

* * *

Hafız Medenî’nin Kitabüttergıb vet-Terhib’inde Abdürrahman ibni Semûre R.A.’den naklen bildirilen hadis-i şerif: “Dün gece rüyamda ümmetimden birinin ruhunu kabzetmek üzere Azrâil A.S. gelmişti. Babasına olan iyiliği parlak bir şekilde gelip ölüm meleğine mânî olduğunu gördüm” buyurmuştur

* * *

Sıla-i rahmi (akrabaya alâka ve ziyâreti) terk eden kimseyi Allahü Teâlâ dünyada cezâlandır-mazsa, öldükten sonra rûhunu “Bi’r-i Berhût” denen cehennem kuyusunda kıyâmete kadar azap içinde hapseder.

 

Hadis-i Şerifler:

 * Kim anasına babasına âsi olursa, Allah’a ve Rasûl’üne âsî olmuştur. Ana-babasına isyan eden kimse kabrine konunca kabir onu kaburga kemikleri birbirine geçinceye kadar sıkar.

 

* Kıyâmet günü en şiddetli azap, üç sınıf kimseyedir: Ana babasına eziyet edenler, zinâ edenler, Allah’a şirk koşanlar.

* * *

Hikâye: 

Ululardan biri gecenin geç saatinde kabristandan geçerken, bir zencînin, bağladığı merkebe ateşten zincirle başına vurarak azap ettiğini gördü, hayretle mezarcıya “Bu ne haldir?” diye sorar.

Mezarcı:

Bu merkep sağlığında zinâ eden, şarap içen ve anasına zulm eden bir insandı. Anası da ona “Âkıbetin hayır olmasın, merkepler gibi anırasın!” diye bedduâ ederdi.

O adam öldü, buraya gömdüler. O geceden beri bu zenci, merkep sûretine giren o adama böyle azap etmektedir... dedi.

Cehennem ateşinden, Allah’ın gazabından ve cehenneme sebep olan amelden Allahü Teâlâ’ya sığınırız.

* * *

İhyâ’dan H. Şerifler:

H.Ş.  “Ana-babasının rızâsını alarak sabah-layan kimseye cennette iki kapı açılır. Ana-babasından biri hayatta olur da onun gönlünü hoş ederse cennette bir kapı açılır. Ana-babasını gücendirmiş olduğu halde sabahlayan kimseye de cehennemden iki kapı açılır. Bunlardan biri hayatta olur da onu gücendirirse kendisine cehenneme giden bir kapı açılır.”

Yâ Resûlallah, ana-babası zulmederlerse de mi? dediler.

“Zulmederlerse de... Zulmederlerse de... Zulmederlerse de...” buyurdu.

 

H.Ş. Cennetin güzel kokusu beşyüz yıllık mesâfeden alınır. Fakat ana ve babasına isyan edenlerle, akrabalarından alâka kesenler bu kokuyu alamazlar.

 

Kimyâ-yı Saâdet’te bildirilen bir hadis-i şerifte buyuruluyor:

Yolculuk eden üç arkadaşın sığındığı mağaranın ağzı, yüksekten yuvarlanan büyük bir kaya ile kapanır. İçlerinden biri şöyle duâ eder:

“Yâ Rabbi! Senin rızan için ana-babama her hususta hürmet eder, onlardan önce hiç yemek yemez, hanım ve çocuklarıma da vermezdim. Eve bir gün işten geç geldim Anam ve babam uyumuşlardı. Getirdiğim süt şişesini elimde tutarak çocuklarım istediği halde onlara vermedim, ana babamın uyanmasını sabaha kadar bekledim. Halbuki ben de çocuklarım da açtık. Yâ Rabbi! Bu hareketim yalnız rızâ-i şerifin için olduğu sana mâlûm... Eğer bu hâlim ind-i İlâhinde makbulse bizleri buradan kurtar” niyâzında bulundu.

Duâ bitti ve taş yuvarlanıp mağaranın ağzı açılır.

* * *

Kur’an-ı Kerim’de üç âyet-i celîle, ikişer hüküm beyan buyurur:

1. “Namaz kılın, zekât verin” (S. Bakara 110) Bir kimse beş vakti kılsa, malının zekâtını vermezse namazı kâmil olmaz.

2. “Allah’a ve Rasûl’üne itâat ediniz” (S. Enfal 20 ve 46) Bir kimse Allahü Teâlâ’ya itâat edip de Rasûl’üne itâat etmese, Allahü Teâlâ’ya itâati makbul olmaz.

3. “Bana ve ana-babana şükret” (S. Lokman 14) Bir kimse Allahü Teâlâ’ya şükretse  de ana-babasına şükretmese, Allah’a şükretmemiştir.

 

Şükür:

a- Kalple, ihsan olunan nimeti bilmek.

b- Dille, ihsan edene hamd ü senâda bulunmak.

c- Âzalarla, -kudreti yettiği kadar- kullukta (hizmette bulunmak.

 

Hz. Âişe R.A. vâlidemiz Rasûlüllah’ın sabahlara kadar ibâdetle meşgul olup gözyaşları döktüğünü görür ve “Yâ Resûlallah, Hak Teâlâ, geçmiş ve gelecek kusurlarınızı bağışlamış olduğu halde Nefs-i azîzinize neden bu kadar ezâ edersiniz?” dediğinde: “Yâ Âişe, Rabbi’min sayısız nimetlerine karşı şükretmeyeyim mi?” buyurmuştur.

 

Âlimlerin şükrü, dille; âbitlerin şükrü, amelle; âriflerin şükrü, halledir.” denilmiş.

 

A.C.: (Ey insanlar,) siz hiçbir şey bilmezken Allah, sizi vâlidelerinizin karnından (yeryüzüne) çıkardı; şükretmeniz için size kulak, gözler ve kalpler ihsan etti. (Onlarla işitir, görür ve bilirsiniz.) (Nahl Sûresi 78) Cehâletten ilme, anlamazken anlamaya geçmenizi, şükredesiniz diye ihsan ettik.)

* * *

 

Kulağın şükrü: İşittiği aybı açığa vurmamak;

Hikâye:

Hâtem-i Esam K.S.’nun huzûruna mesele sormak için bir kadın geldi ve farkında olmadan yel kaçırdı. Hâtem-i Esam, kadın söze başlayınca, mahcup olmasın diye:

“Kulağım ağır işitir, hızlı söyle” der ve kadını rahatlatır. Rivâyete göre bu hâlini on beş sene -kadın vefat edinceye kadar- muhâfaza eder. Esam (sağır) denmesi bu sebeptendir.

 

Gözün şükrü, Müslümanlarda gördüğü kusurları görmezden gelmek;

Dilin şükrü, Cenâb-ı Hakk’a dâimâ zikirde bulunmak;

Kalbin şükrü, Allahü Teâlâ’nın ihsânı olan nîmetleri idrak etmektir.

* * *

Cenâb-ı Hak Kur'an-ı Kerîm’de: Ana-babaya karşı altı şeyle emretti:

1Ana-babaya ihsan, (ikram ve hizmet)te bulun!

2. Onlara sakın “Üf” deme!

3. Onları azarlama! (Hâlika isyan olmayan yerde gücün yettiği kadar emir ve arzûlarını yerine getir.)

4. Güzel söz söyle (onlara karşı güler yüzlü, yumuşak sözlü ol)!

5. Kendilerini esirgeyerek üzerlerine tevâzû kanatlarını ser (gururdan uzak ol)!

6. (Sâde dünya hizmetlerini kâfî görmeyip:) «Rabb’im! Küçüklüğümde onlar beni terbiye edip yetiştirdikleri gibi sen de onlara rahmet et» diyerek duâ et! (İsrâ, 23-24)

 

Bu gibi hizmetler, gözlerine girip iltifatlarına kavuşmak, mâlik oldukları servete konmak veya diğer vârislerden kendilerine mal kaçırmak için olmayıp ilâhî rızâyı kazanmak niyetiyle yapılırsa, makbuldür. Çünkü âyet-i celîlede: “Rabb’iniz kalplerinizdeki sırları bilir” buyuruluyor. (S. Âl-i İmran 29)

* * *

 

Bir zât:

“Yâ Resûlallah, insanlardan himâye ve hizmeti üzerime zarûrî olan kimdir.? dedi.

-Anandır.

-Sonra kimdir?

-Anandır.

-Sonra kimdir?

-Anandır.

-Sonra kimdir?

-Babandır. Daha sonra yakınlık sırasına göre akraba hakları diye beyan buyurdular.

 

Ebû Hüreyre R.A. anasına bakacak kimsesi olmadığından, evlenirsem belki incinmeye sebep olur endişesi ile hizmetini kendi görür, her sabah huzûruna varıp selâm verir ve:

-“Muhterem Anneciğim! Allahü Teâlâ sana rahmet ve bereketini ihsan buyursun! Rabb’im sana benim sebebimle hayır ve ihsanlar eylesin! Küçüklüğümde benden nice zahmet ve meşakkatler çekerek, terbiyeme gayret ettiğin gibi, Hak Teâlâ’da sana keremiyle muâmele buyursun” diye duâ eder, hürmet ve tâzimde bulunurdu.

Vâlidesi de ona: “Oğulcuğum, Hak Teâlâ senden râzı olsun, her hayra ulaştırsın. Bana ikram, ihsan ve hizmette bulunuyorsun” derdi. Bu hal her gün böyle devam ederdi. (Şiratü’l İslâm)

* * *

Ana ve baba genç, ihtiyar, haklı ve haksız veya bulunduğu mahal uzak ta olsa Bayram, Kandil ve Cuma günlerinde ziyâret ederek hallerini sorup, ihtiyaçlarını temin etmek, ellerini öpmek, rızâlarını almak farzdır. Zira bunlardan hiç birinde kişi fakirlik ve cehâlet gibi hallerden dolayı affa uğramaz.

Rasûlüllah S.A.V.’in süt babası Hz. Hâris, süt anası Hz. Halîme, sonra da süt kardeşi huzurlarına geldiği vakit, hepsine ayrı ayrı ikram ve iltifatta bulundu. Bu îtibarla süt ana ve baba hakları da helâl ve haram cihetinden ana-baba hakları gibidir.

 

Evlât, ana ve babanın hoşlanmadığı hallerden, kendileri men etmeseler dahî, vazgeçmelidir.

* * *

Hikâye:

Biri Huzûr-u Risâlete gelip:

“- Hicret etmek istiyorum, lâkin anam-babam müteessir olup ağlıyorlar, ne yapayım Yâ Resûlallah?” dedi. Server-i Enbiyâ Efendimiz:

--“-Ana-babanı ağlatma. Git ağlattığın gibi güldür. İzin almaya çalış, verirlerse hicret et, vermezlerse tehir et.” buyurdu.

* * *

Hikâye:

Tâbiînden Hasan-ı Basrî Hz.’nin peder ve vâlidesi kendisi sabî iken vefat ettiklerinden Cenâb-ı Hakk’a hamd ettiğini işittiler. Sebebi sorulunca, “Haklarını edâ edemezdim, onun için hamd ediyorum” demiştir.

* * *

Ana ve baba arasında soğukluk vukû bulursa evlât nesebe sebep olduğu için tâzim ve tâbî olmakta babayı, ikram husûsunda anayı tercih eder. Ana baba berâber evlât yanına gelirlerse, önce babaya sonra anaya karşı tâzim gösterir. Bir şey isterlerse, malından masrafta bulunduğu için babasından başlar.

* * *

Hikâye:

Sahâbe-i Kiram’dan bir zât Rasûlüllah’a babasından şikâyette bulundu ve malından harcamaktan vazgeçmesi için emir buyurmasını diledi. Fahr-i Âlem S.A.V. bu ihtiyarı çağırıp vaziyeti kendisinden sual etti, ihtiyar ağlayarak:

-Yâ Resûlallah! Bir zamanlar, oğlum zayıf ve âciz, ben kavî; o fakir, ben zengindim. Hiç bir şeyimi ondan esirgemez ve mahrum etmezdim. Bugün ben zayıf ve âcizim; o kavî... Ben fakirim; o zengin... Ve malını benden men eder” deyince Fahr-i Âlem S.A.V. müteessir olup mübârek gözlerinden yaş döküldü ve:

“-Şu ihtiyarın sözlerinden civardaki eşyâlar dahi hayretle ağladılar” buyurdu ve ihtiyarın oğluna:

-“Baban senin vücûduna sebep, sen de malının vücûduna sebepsin. Muhtaç olan baba, ihtiyacı kadar evlât malından kendi malı gibi almak hakkına sâhiptir. Sen de, senin malın da babanındır” buyurdu.

 

H.Ş.: Ana cennetin orta kapısıdır. Onu istersen koru, istersen yık ..”

Kezâ Rasûlüllah S.A.V.:

-“Burnu sürünsün, zelil olsun.” Cümlesini üç defa tekrar buyurdu.

-“Kimin Yâ Resûlallah? Suâline:

-“Yaşlı ana-babasının ikisine veya birine cefâ edip, isyanda bulunup da, cennete girmekten mahrum olan evlâdın!” buyurmak sûretiyle bedduâ ettikleri vâki olmuştur.

 

H.Ş. : “Kavmi, kabîlesi ve ehli ayâli arasında bulunan ihtiyar, ümmeti arasında bulunan peygamber gibi hürmet ve ikrâma lâyıktır.

* * *

Hikâye:

Zengin tüccardan biri aşçısına verdiği emirle, ihtiyar vâlidesine ayrı yemek verildi. Kadın derin bir teessürle:

-“Yââ, bizim yemeğimiz de ayrıldı demek! Yâ Rabbi! Ömrün rezîlinden sana sığınırım” diye ağlayarak niyazda bulundu.

***

Bir gün tüccarın çocuklarından biri, tahtalarla oynuyordu.

-“Ne yapıyorsun?” dediler.

-“Sofra yapıyorum. Babam ihtiyarlayınca bununla ona yemek vereceğim” dedi. Anlayan anlar!..

* * *

H. Ş.: Allahü Teâlâ’ya şirk koşmak, ana- babaya isyanda bulunmak, haksız yere adam öldürmek, yalan yere yemin etmek, büyük günâhlardandır.

 

H.Ş.: Geçmiş ümmetlerden Râhip Cüreyş, fakih ve âlim olaydı, ibâdet ettiği esnâda anasının çağırmasıyla huzûruna gider, ona riâyet etmenin Rabb’ine ibâdet etmekten evlâ olduğunu bilir ve ibâdeti keser de hizmetinde bulunurdu. (Müslim)

Açıklama: Cüreyş, geçmiş ümmetlerden âbid ve zâhid bir zâttır. Yaşlı anasından başka kimsesi yoktu. Bir gün ibâdete mahsus olan odasında namaz kılarken vâlidesi “Yâ Cüreyş diye üç defa seslendiği halde namazı bozup cevap vermediğinden, vâlidesi kasten cevap vermiyor zannıyla bedduâda bulundu. Kısa zaman sonra, Cüreyş bir kadınla zinâ etti diye iftirâya uğradı. Züht ve takvâsı ile meşhur olup herkes hüsn ü zan ettiği halde, halk bu iftira üzerine, Cüreyş’e bir çok ezâ ve cefâ ettiler; ibâdethânesini yıkıp kendisini mahkum ettiler.

Nihâyet Cüreyş bu felâketin annesinin bedduâsından ileri geldiğini anladı ve annesine yalvarmak sûretiyle, analık hakkını helâl ettirdi, hayır duâsını aldı ve iddiânın iftira olduğu, Cüreyş’in mâsum ve günâhsızlığına mahkemece halkın huzurunda karar verilip tahliye edildi. Halk ibâdethânesini yeniden yaptı. Kendisine karşı îtibar da arttı. Cüreyş de vâlidesinin hizmetiyle meşgul oldu.

Anlaşılıyor ki, onların dinlerinde ana-babaya, ibâdeti keserek cevap vermek vâcipti. Din-i İslâm’da bu hüküm sünnet ve nâfilede câizdir.

* * *

Rasûlüllah S.A.V. bir hadis-i şerifte buyurdular:

-“Hak Teâlâ dört şeyin mevcut olmasını, dört şeyle hükmetti:

     1. İlmin bereketi üstâza (hocaya) tâzimde,

     2. İmânın bekâsı, ilâhi emirlere uymakta,

     3. Hayatın dirlik ve lezzeti, ana-babaya itâat ve ihsanda,

     4. Cehennemden kurtuluş, halka ezâ etmemektedir. 

* * *

Hikâye:

Yusuf A.S. Mısır Meliki olunca ana, babasıyla akrabalarını getirmek için adamlar gönderdi. Pederi Yakup A.S. Mısır’a geldiğinde Yusuf A.S. onu, bir çok hazırlık ve merâsimle karşılamış, pederine, mâlik bulunduğu devleti gösterip onu hoşnut etmek maksadıyla atından inmediği için vahyi ilâhî ile “Ey Yusuf! Pederine tâzimi tam îfâ etmediğinden neslinden gelecek yetmiş kadar enbiyâyı (peygamberleri) kesip başkalarına taksim ettim” buyurulmuştur.

* * *

Hikâye

Âlimlerden Sâbit-i Bennân Hazretleri anlatıyor:

Bir delikanlı yaşlı birini dövüyor, dövülen de gülüyordu. Yanına varıp:

-“Dövülürken gülüyorsun, bu acâib hal nedir?” dedim. İhtiyar:

-“Bu genç benim oğlum... Para ister, kötü yere harcayacağından vermiyorum. Bu sebeple döver. Gülmeme gelince: Pederimi sağlığında bu ağacın altında dövmüştüm. Adâlet-i ilâhî burada başladı: «Kısas kıyâmete kalmaz» sözü ne kadar doğru! Taaccübümden gülerim.” dedi.

* * *

Hikâye:

Hâkîm-i Tirmizî Hz. ilim öğrenmek üzere üç arkadaşıyla sözleşmiş, iki arkadaşı ilim tahsili için gitmiş, anası izin vermediğinden kendisi gidememişti. Bu sebepten üzüntülü günler geçirirken Hızır A.S. ona, anasının rızâ ve duâsı sebebiyle hikmetler tâlim etmiştir.

* * *

Hikâye:

Mûsa A.S. cennette kendisine komşu olacak zâtın bildirilmesini Cenâb-ı Hak’tan niyaz etti. Sonra da bildirilen zâtın bulunduğu beldeye gitti. Kasaplık eden o zâta misâfir oldu. Adam, akşam eve gelince, bir kafes içinde muhâfaza ettiği ihtiyar ve zayıf vâlidesinin altını temizler, diğer hizmetlerini görür, sonra bir miktar çorba içirip yerine yatırır. Kadın: “Hak Teâlâ seni cennette Hz. Mûsa’ya komşu etsin” diye duâ eder ve işin esrârı anlaşılır. Bunu üzerine Hz. Mûsâ, kasaba kendisini tanıtır ve onu cennetle müjdeler.

Allah’ın Rasûlü: “Ana ile oğul arasını açan kimseye Allahü Teâlâ lânet etsin” diye bedduâ etmiştir.

Sahih eserlerde beyan olunduğu üzere Reîsü’l Evliyâ Veys el-Karânî Hazretlerinin yüce mertebeye ulaşmasına sebep, anasının duâsıdır...

* * *   

ANA BABA HAKLARINI ÖDEMEK

 

H.Ş.: “Bir kimse Perşembe akşamı (Cuma gecesi) akşamla yatsı arası; her rekatta Fatiha’dan sonra:

5 Ayet’ül Kürsî

5 İhlâs-ı Şerif

5 Felâk - Nâs Sûrelerini okuyarak 12 rekat namaz kılar, sonra 5 istiğfar okur ve sevabını ana-babasının ruhlarına hediye ederse, onlara karşı gelmiş olsa da, haklarını ödemiş olur. Allahü Teâlâ o kişiye sıddıklar ve şehitlere ihsan ettiğini verir” (Şir’a)

* * *

EVLÂDIN ANA-BABA ÜZERİNDEKİ

HAKLARI:

 

Ana ve babaların çocukları üzerinde hakları olduğu gibi, evlâtların da babaları üzerinde hakları var:

1. Anasını asîl bir âileden nikâhlar, yüz karası olacak soyu bozuklardan almaz.

 

2. İsmini güzel isimlerden verir. Hadis-i Şerifte “Bir kişinin üç oğlu olur da birine benim ismimi vermezse, bana cefâ etmiş olur” buyuruldu. (Ahmet, Mahmut, Mehmet, Abdullah, Abdürrahman) gibi isimler, tavsiye olunmuştur.

Hazret-i Ömer R.A. “Güzel bir isim hayatın meyvesidir” sözü ile ismin ehemmiyetine işâret etmiştir. Kıyâmet günü biri cehenneme sürülürken, meleklere Hitab-ı İzzet gelir: “Kulumu gözetin! Onun ismi Habibimin ismindendir. Ben Azîmüşşan, Habibimin ismini taşıyan kimseye azap etmek istemem!”.

 

3. Çocuğuna Kur’an-ı Kerim öğretmeli... İbn-i Mes’ud R.A.’a biri: “Çocuklarıma ilim-i Kur’an mı, hıfz-ı Kur’an mı öğreteyim? diye sual etti, “Hıfz-ı Kur’an’ı namaz kılacak kadar bilse kâfîdir. İlim öğret, o sâyede Kur’an okumaları da inkişaf eder” buyurdu.

Hadis-i Şeriflerde: “Evlâtlarınızı Nebinizin ve Ehl-i Beyti’nin muhabbeti ile ve Kur’an okutarak terbiye edin” buyuruluyor.

Kur’ân-ı Kerim’in ve onu okuyanların fazileti ve yüce dereceleri eserlerde uzunca izah edilmiştir.

 

4. Çocuğunu helâl kazançla elde edilmiş lokma ile besleyip büyütmeli... Zira haram lokmanın, zürriyet ve çocuk üzerinde kötü tesir edip, fenâ huylara sebep olduğu bilinmektedir. Gaz lambasına mazot koyarsan şişeyi karartır. Haram lokma da insan üzerinde sayısız fenâlıklara sebeptir.

 

Mâlik bin Dînar K.S. ağlıyordu. Sebebini sordular. “Bir kızım var. Onun sözleri beni ağlattı. «Babacığım bana haram yedirmektense aç durayım, benim kurtulup da senin cezâ görmeni istemem» demesi bana tesir etti” buyurdu.

 

Bu îtibarla, önce kendi yiyeceğini helâl kazançla temin etmeli ki; çocuğa sebep olacak madde temiz, çocuk da helalzâde olsun.

 

Hadis-i Şerifte: “Yedikleriniz helâl ve temiz olsun. Çünkü çocuklarınız yiyeceklerinizden hasıl olur” emri vâkî olmuştur. Çocuğa hamileyken ve süt emzirdiği müddet içinde anayı da şüpheli şeylerden korumalı. Zira çocuğun özüne tesir eder.

 

Hikâye:

Herat kadısı, beldesinin en muttakî şahsı olan, kölesi Mübârek’e kızını nikâhladığı vakit, Mübârek kırk gün, ona yakın olmayı tehir etti. Sebebi sorulunca “Şüpheli bir şey yemişse kanı temizlensin de, çocuğa kötü tesiri olmasın diye bu hâli iltizam ettim” demiştir. Abdullah İbn-i Mübârek ismindeki malûm, meşhur, âlim, âbid, zâhid ve diğer güzel sıfatlara sâhip Zât-ı Âlîşân, işte bu Mübârek’in mahdumu ve mahsûlüdür...

* * *

İnsanın altı hâle göre altı ismi var:

1. Ana rahminde “Cenin”,

2. Süt emdiği müddet içinde “Tıfıl”,

3. Buluğa erinceye kadar “Sabî”,

4. Buluğa erince, kırk yaşına kadar “Genç”,

5. Kırkından altmışa kadar “Kâhil”,

6. Altmıştan sonrasına da “Şeyh” veya “Pîr-i Fâni” denir.

Çocuk sâlih olması için, ana rahminde hattâ baba sulbünde iken de helâl gıdaya dikkat etmek lâzım...  Âdet hâlinde helâline yaklaşmanın zararı da bildirilmiştir.

 

H. Ş.: “Çocuğa yedi yaşında namazı emredin, on yaşında kılmadığı takdirde, hafifçe dövün!”.

 

Çocuğa ilim öğretip cehâletten ve sapıklıktan kurtarmak lâzım... İlim ışığı dünya ve âhiret selâmetine sebeptir. Bu kaabil olmazsa, sanat öğretmeli... Altın bilezik gibi her hususta makbul ve mûteberdir.

 

Ana-baba zengin de olsa, çocuğunu bir sanat veya iş sâhibi yapmalı.

 

Hakîmler buyurmuş: “Bir kimse çalışmayıp oturuyorsa onda üç şeyden biri vardır: Yâ zâhittir, dünyaya düşkün değil... Yâ tembeldir, çalışmaya üşenir... Yâ da kibirlidir; çalışmayı, çalışanları küçük görür. Halbuki, tembellikten çalışmayan, kısa zamanda dilenciliğe düşer; kibrinden çalışmayan, sonunda hırsızlığa müptelâ olur. Helâl kazançla meşgul olan da, bu fenâlıklardan kurtulur.”

 

Bir kimsenin üç çocuğu varsa, mümkünse üçünü de, ilme vermeli... Bu olmazsa birini muhakkak ilim sâhibi yapıp, diğer ikisini de dinin emirlerini, iman ve itikat bahislerini, farz ve vâcipleri, güzel ahlâk ve ilmihâlini öğrettikten sonra sanat, ticâret ve zirâat gibi işle meşgul etmeli... Böylece kötü kişilerle ve ahlâkı bozuk arkadaşlarla buluşmasına mânî olup fenâlıklardan korunmuş olurlar...

 

Evlâtları sâlihlerin, velilerin sohbetine götürmeli; Cenab-ı Hakk’a sevgili kulların gönüllerinden duâ, feyz, teveccüh almak için, ilim ve edep öğretmek sûretiyle her hususta alâkadar olup yardımda bulunmak lâzım. Bunlar yapılmazsa, istikbal sevdasına düşer,  netice ne olur bilinmez.

* * *

İmam-ı Gazâlî Hz.:

- “Çocuğun temiz kalbi; kıymetli bir cevher, her nakşı kabul eden mum gibidir ve üzerinde hiçbir nakış, yazı, çizgi, kazıntı ve silinti yoktur. Temiz toprak gibi... Hangi tohum atılırsa o biter ve büyür. İyi şeyler verilirse, din ve dünya saâdetine kavuşur; ana-baba ve hocası da sevâba ortak olur. Kötü tohum eken ve çocuğu başı boş bırakan, onu nefsânî isteklerine ve kötü arkadaşlara teslim eder de sonu perişan olur” demiştir.

* * *

 

 

 

Hikâye:

Mevlânâ Mecdüddin Hâfî K.S. anlatıyor:

Yezd şehrinde ana-baba hakkında vaaz ediyordum. Bir yaşlı adam, ağlayarak ayağa kalktı:

- Babasının sakalını çekip başına vuran çocuk için ne dersiniz? dedi.

- O çocuk babasından hangi işi öğrenmiş? dedim.

- Çift sürüp, merkebi kiraya vermeyi...

- Kabahat babasında! Onu küçükken mektebe verip, Din ve Kitabın edeplerini öğretseydi ve sâlihlerin, velilerin sohbetlerine götürseydi, çocuk bu saygısızlığı yapmaz, hürmette kusur etmezdi. Lâkin küçükken merkebin kuyruğuna yapışıp sopa kullanmayı âdet edinince elbette, babasının sakalı ile merkebin kuyruğunu farksız görür, dövmekten çekinmez” dedim... Ârif olan anladı!...

 

Saâdet, gençlik ve servetle değil, ilim ve edepledir...

* * *

Hikâye:

Birisi Hz. Ömer R.A.’a oğlundan şikâyet etti. Hz. Emîr çocuğa darıldı.

Genç;

- Yâ Emire’l Mü’minin! Evlâdın baba üzerinde hakkı yok mu? dedi.

Hz. Halife:

- “Var. Anasını asîl âileden alır, yüzkarası halden uzak bulunur, kendisine iyi isim verir, Kur’an-ı Kerim okumayı öğretir” dedi.

Çocuk:

- “Yâ Emire’l Mü’minin! Babam annemi dörtyüz dirhem gümüşe satın almış... Benim ismimi “CU’L” (Gübre Böceği) koydu. Kur’an-ı Kerim’den bir âyet dahî öğretmedi”, deyince Hz. Halife R.A.:

- “Ey İhtiyar! Hâlâ şikâyetin var mı?” buyurdu.

* * *

Ana-baba, evlâtları hakkında vazifesini yaparsa, evlatları da aşılı filiz gibi verimli meyve hâline gelir.

Evvelâ: Ana baba evlâtlara güzel hal ve hareketlerle örnek olmalı, kötü söz söylemekten sakınmalı, isyan edecek hâle sebep olmaktan çekinmeli, tahammül edemeyeceği işi değil götürebileceği kadarını emretmeli... Bir işi teklif edeceğinde yapamayacağını anlarsa, vazgeçmeli.

* * *

Büyüklerden biri: “Belki isyan eder de, benim sebebimle Allah’ın azâbına çarpılır diye evlâdıma senelerce hiç bir iş ve hâcet teklif etmedim...” demiştir.

* * *

H.Şerifte: “Evlâda muhabbet etmek, cehenneme perde, kişinin evlâdına ikram etmesi, sırattan geçmeye sebep; beraber yemek yimek ise, cehennemden berâattir” vârit olmuştur.

 

Kezâ: “Çocuklarınızı öpünüz, zira her öpme için size cennette bir derece ihsan olunur” ve :

 

Merhamet etmeyene merhamet olunmaz” buyurdu.

 

Ana-babanın sâlih olması ve evlâtlarını terbiyeye çalışmaları, onlara iyi yönde tesir eder; evlâtlarını başıboş bırakanların sonu da mâlum... “Ne ekersen o biter. Zakkum eken hurma beklemez. Rüzgar eken fırtına biçer” demişler...

* * *

Evlâda hayır duâda bulunmalı... 

Hadis-i Şerifte; “Ana-babanın evlâdı için duâsı, sürat ve kabulde, peygamberin ümmeti hakkında duâsı gibidir. Ananın, ziyâde şefkati sebebiyle, duâsının kabûlü süratlidir.” Buyurul-du.

* * *

Merhametlinin duâsı boşa gitmez. Hayırlı ana-baba, evlâtları için bedduâ etmez. Zirâ, “Belâ, söze bağlıdır...”

* * *

Başkasının evlâdına da beddua etme! Zira kendi evlâdına dönebilir.

* * *

Ana-babaya, büyük baba ve büyük anne de dâhil olduğu gibi; evlâda torunlar da dâhil olup selâmet veya felâketleri için edilen duâların kabûlüne mâni hiç bir hal yoktur. Dikkat etmeli...

 

* Hadis-i Şerifte; “Üç dua reddolunmaz. Ana-babanın evlâda duâsı, oruçlunun duâsı, misâfirin duâsı” buyuruluyor.

 

* H.Ş.: “Evlâtlarına yardımcı olan ana-babaya Allahü Teâlâ rahmet etsin.

* Yalnız ilim tahsiline, ana babadan izinsiz gitmek isyan değildir. Lâkin iknâ ve râzı etmek güzel ve muvaffakiyete sebeptir...                

.

 

 

H.Ş.: “İlâhî! Ben iki zayıfın, yetim ile kadının haklarına tecâvüzden men ve ediyorum. (Neseî, Riyâzü’s-Sâlihîn, C.!, S.313)

H.Ş.:  Siz ancak zayıflarınız(ın duâsı, ibâdetleri ve ihlâsı) ile yardım olunur ve rızıklanırsınız. (Riyâzü’s-Sâlihîn, C.!, S.314)

H.Ş.: Kadın bir kaburga kemiğidir. Eğer onu doğrultmak istersen kırarsın. Onu öyle kullan. Eğer idâre edersen onda noksanlıklarla beraber geçime yarayan kıymet vardır. (Riyâzü’s-Sâlihin, C.1, S.316)

 

KADINLARIN HAYIRLI AMELLERİ

H.Ş.: Evi için en hayırlı kadın, geçimi kolay (masrafı en az) olan kadındır. (Mutâru’l-Ehâdis)

H.Ş.: Kadının cihadı, kocasına iyi davranmasıdır. (Rûhu’l-Beyân, C.2, S.164)

H.Ş.: Kadının üzerinde en büyük hakkı olan, kocası; insanlar üzerinde en büyük hakkı olan anasıdır.

H.Ş.: Kadın beş vakit namazını kılar, yılda bir ay orucunu tutar, ırzını muhafaza eder ve kocasına itâat ederse, Cennet’in kapılarından dilediğinden girsin. (Mişkâtü’l-Mesâbih, C.2, S.202)

Hakîkat ehline göre sâliha hanımın alâmetleri:

*Güzelliği, Allah korkusu;

*Zenginliği, kanâat;

*Ziyneti, iffet; En mühim ibadeti (farzlardan sonra) kocasına hizmet;

Hizmeti, ölüme hazırlanmaktır. (Rûhul Beyân, C.2, S.164)

H.Ş.: Ümmetimden üç sınıf, dünyadaki ömürlerinin üç katı Cehennemde kalırlar:

1 – Şişman zayıflar,

2 – Giyinmiş çıplaklar,

3 – Câhil âlimler.

Bunlar kimlerdir Yâ Rasûlallah? Suâline:

- Şişman zayıflar: Vücutlarını yağlı gıdalarla besleyip, din işine zayıf kalan kadınlardır.

- Giyinik çıplaklar: Vücutlarını elbise ile kapatıp, hayâdan sıyrılan kadınlardır.

- Cahil âlimler: Dünya ehlidir. Ticaret yapar, çalışır, dünya hayatını iyi bilir, fakat âhiretten gafildirler. Mal toplar, haram, helal olduğuna ehemmiyet vermezler. (Rûhû’l Beyân, C.2, S. 165)

Rasûlüllah S.A.V. bir gün Ümmü Hânî R.A.’in evine uğramıştı. Efendimizden sordular:

 “-Yâ Rasûlallah! Ben yaşlandım. Bana oturduğum yerde yapabileceğim bir amel tavsiye ediniz” dedi. Rasûlü Ekrem S.A.V.:

“-Yüz defa Allah’ı tesbih et (Sübhâ-nallah de). Bu senin için Hz. İsmâil evlâdından yüz köle âzât etmene müsâvîdir.

- Yüz defa Allah’a hamd et (Elhamdülillah de) bu senin için eğerli ve yularlı yüz at yükü eşyayı Allah yolunda tasadduk etmene denktir.

- Yüz defa tekbir getir (Allâhü ekber de). Bu boynu gerdanlıklı yüz sığır tasadduk etmene müsâvidir.

- Yüz defa da tehlil (Kelime-i tevhid) oku...” buyurdular. 

ÇOCUK

A.C.:  Göklerin ve yerin  mülkü Allah’a aittir. (Bildiğiniz veya bilmediğiniz şeyleri) dilediği gibi halk edip, istediğine (Şuayb ve Lût A.S. gibi) kız, dilediğine (İbrâhim A.S. gibi) erkek evlâdı verir. Dilediğine (Rasûlüllah S.A:V. gibi) çifter çifter erkek ve kızlar verir. Dilediğini de (İsa ve Yahya A.S. gibi) akim (çocuksuz) kılar. Şüphesiz Allahü Teâlâ her şeyi bilir ve her şeye gücü yeter. (S.Şûrâ 49-50)

H.Ş.: Evlatlarınız size Allahü Teâlâ’nın armağanıdır. Dilediğine kız, dilediğine erkek evlat verir. Muhtaç olduğunuz zaman onların malları da sizindir.

H.Ş.: Evlât kokusu, Cennet kokusudur.

H.Ş.: Evlât dünyada nûr, âhirette sürûrdur.

KIZ ÇOCUKLARI

H.Ş.: İlk çocuğun kız olması kadının bereketindendir. Çünkü, Cenâb-ı Hak âyet-i celileye “Dilediğine kız verir ...” diye başlamıştır.

H.Ş.: Kimin kızları olur da onlara iyi bakar ve ev-bark sahibi yaparsa, o kimse için bu, Cehennemle arasına perde olur.

H.Ş.: Allahü Teâlâ’dan beni zahmetsiz rızıklandırmasını istedim. Beni kızlarla rızıklandırdı.

H.Ş.: Kızları kerih görmeyiniz. Çünkü ben de kızlar babasıyım. (Rûhu’u-Beyân, C., S. 342-343)

H.Ş.: Kişinin kız çocuğu olduğu zaman, Allahü Teâlâ bir grup melek gönderir. Onlar: “Esselâmü Aleyküm yâ ehle beyt” (Ey ev halkı size selam olsun) derler ve  kanatlarıyla giydirip, elleriyle başını meshederek “Şu zayıf kadından doğan zayıf kızdır. Bunu bakıp büyütene Allahü Teâlâ kıyâmete kadar yardımcı olsun” derler. (Kenzü’l-Ummal, 45378)

H.Ş.: Kim kız çocuğunu baliğ oluncaya kadar yetiştirirse, kıyâmet günü ben ve o kimse yan yana bulunuruz. (Mübarek parmaklarını biri birine bitiştirmişlerdir) (Riyâzü’s-Sâlihîn C.1, S.311)

H.Ş.: Sizden birinizin üç kızı veya üç kız kardeşi olur da onlara güzel bakar, giydirir ve evlendirirse, Cehennemle kendi arasında perde olur ve Allahü Teâlâ kendisine Cennet nasip eder. (Kenzü’l-Ummal, 45368-45369)

H.Ş.: İçinde kız çocuğu bulunan her eve gökten her gün 12 rahmet iner ve melekler o evi gece gündüz (aralıksız) ziyaret ederler. Ve ana babasına her gün bir senelik ibâdet sevâbı yazarlar. (Riyâzü’n-Nâsihin 328). 

H.Ş.: Kızını sevindireni Allahü Teâlâ Cennetle sevindirir, (O kimse) kurtulur. (Şir’a, 451) 

H.Ş.: Çarşıdan getirilen şeyi çocuklar arsında taksim ederken kızlardan başlamalı. Onlar kalben daha hassas, ruhen daha incedir. (Şir’a)

* * *

Ders okuyan talebe, nefsin istekleriyle evini arzulayıp üzülmek doğru olmaz. Bu dünya gurbet diyarıdır. Kim evinde dâim kalır. Muhakkak er geç ondan ayrılır.

Allahü Teâlâ, ayrılık olmayan ebedi âlemde, Cemâlinin Cennetinde buluşmak nasip etsin ve cümlemizi nûrunda, feyzinde dâim eylesin. (Bihürmeti Seyyidi’l-Mürselîn)

 

EVLENDİRME

H.Ş.: Biriniz zikreden kalp, şükreden dil, âhiret işlerine yardımcı mü’min bir eş edinmeye baksın.

H.Ş.: Allahü Teâlâ kime sâliha bir kadınla evlenmek murat etmişse, dininin yarısında ona yardım etmiştir. Diğer yarısı için Allah’tan korksun.

H.Ş.: Evli kişinin kıldığı iki rekât namaz, bekâr insanın kıldığı seksen rekât namazdan hayırlıdır. (Kenzü’l-Ummal, 44446)

Kasas S. 27. Âyet-i celilesinde, Şuayb A.S.’ın kızını vermek için Mûsa A.S.’a tâlib olduğu zikredilmektedir.

Şah-ı Nakşibend Hz. hanımına kızını gösterip: “Bu kız rüşte erince bana haber ver”, demiş. Rüşte erince de, Alâaddin Attar Hz.’nin anasına: “Kızıma dünür gelsin, oğluna vereceğim” diye haber göndermiştir.

 

 

BİR ANNENİN KIZINA ÖĞÜDÜ:

Kızım! Sen annenle babanın büyütüp, yürüttüğü yuvandan çıkıp, bilmediğin bir kimsenin evine gidiyorsun. Sana on şey tavsiye edeceğim; onları ezberle, gereğini yap. Böylece kocanla güzel geçinmeye muvaffak olursun.

1 – Sana yiyecek ve giyecekten her ne getirirse cân-ü gönülden kabul etmelisin.

2 – Emrettiği şeyleri yap, yapma dediklerini yapma.

3 – Evini temiz tutmağa gayret et, Görülen ve kokusu duyulan şeylerden çekin. Etrafı tertipli bulundur.

4 – Üstünü başını son derece temiz tut. Sık sık yıkayıp temizle. Bir kadının en büyük süsü temizliğidir. Kocan için ayrıca giyin ve kendine intizam ver.

5 – Kocanın uyku ve yemek vakitlerine dikkat et. Yatağı ve sofrayı vaktinde hazırla. Uykusuzluk ve açlık insanı öfkeli kılar.

6 – Kocanın namus, şeref ve îtibarını dikkatle koru.

7 – Kocanın akrabalarına karşı iyi davran; asil insanların edebi budur.

8 – Kocanın malını ve parasını koru; izni olmadan alıp harcama!

9 – Aranızda geçenleri kimseye söyleme.

10 – Ona uy! Neşeli ve kederli zamanlarında neşesine ve kederine ortak ol!

Bunları yaparsan, yuvan huzur bulur, dünya ve âhirette mesut olursun.

* * *

HZ. FÂTIMA VALİDEMİZ (R.A.)

Peygamberimiz S.A.V., kızı Hz. Fâtıma’yı Hz. Ali R.A. ile evlendirmişti. Hz. Ali’ye düğün öncesinde:

- Dünyalıktan neyin var? diye sordu. O:

- Bir devem, bir de zırhım var, dedi.

Efendimiz:

- Deven sana lazım; zırhını sat, getir, buyurdu.

Hz. Osman R.A. zırhı 480 dirhem gümüşe satın aldı ve yine Hz. Ali’ye hediye etti. Peygamberimiz bundan pek memnun oldu ve duâ buyurdu...

Bu para ile gelinin ihtiyaçları alındı ve düğün hazırlığı yapıldı.

Çeyiz:

3 Adet Minder

2 Adet Hurma lifinden yastık

2 Adet Alacalı elbise

1 Adet Havlu

1 Adet Saçaklı Halı

1 Adet Kullanılmış Kilim

2 Adet El Değirmeni

1 Adet Elek

1 Adet Toprak Testi

1 Adet Meşin Bardak

1 Adet Hurma Yaprağından yapılmış Sedir

1 Adet Koç Postu

1 Adet Kadife Yorgan.

Koç postunu döşek olarak kullanırlardı. Yorgan kısa olduğundan iki tarafları açıkta kalırdı.

O zaman Hz. Fatıma R.A.’ın düğün merasiminden daha parlağı olmamıştı. Verilen ziyâfet; arpa ekmeğiyle yağ, yoğurt ve hurmadan yapılan yemekti.

Hediye olarak da bir su tulumu ve birkaç ölçek darı gelmişti.

Hz. Fâtıma Vâlidemiz nikâhında mehir olarak Ümmet-i Muhammed’in dünya ve âhiret sıkıntılarından kurtulmasını istemiştir.

Ve: Peygamberimiz S.A.V. kızı ile dâmâdı arasında vazife taksimi yapmıştı. Ev süpürmek, el değirmeni ile arpa öğütmek ve ekmek pişirmek gibi ev içinde olan işleri Hz. Fâtıma’ya; deve sulamak, çarşıdan alışveriş yapmak gibi dışarı işlerini de Hz. Ali’ye verdi.

İyi geçinmeleri için onlara nasihat ederdi. Altı ay müddetle sabah namazı için onları ikaz etti. Daha sonra evlerinde ve çocuklarında gördüğü süslü ve pahalı şeylerden memnun olmadığını belli eder, ikazda bulunurdu.

* * *

Hz. Fatıma Vâlidemiz hastalandı. Efendimiz ziyârete gitti. Hz. Fatıma Vâlidemiz:

“Babacığım hastayım, açlığa da dayanamıyorum” dedi.

Efendimiz:

“- Kızım bende üç gündür yemedim. İstesem Rabb’im verir. Lâkin âhiret devleti için, dünyada bir gün aç, bir gün tok olmağa razıyım” buyurdu.

  Rasûlullah Efendimizi Sahâbeden biri davet etmişti. Efendimiz sofrada bir parça et kesip, “Fatıma aylardır böyle bir taam yemedi; bunu ona götürün” buyurdu...

* * *

ZEHRA VE BETÜL:

Zehrâ, temiz demek. Hiç âdet görmediğinden böyle denilmiştir. Beyaz yüzlü güzel” manasına de gelir.

Betül: Dünyadan ve erden kesilmiş, kendini Hakk’a, ibâdete vermiş, demektir.

Hz. Fatıma Vâlidemiz, vefâtı yaklaşınca, yıkanıp giyinmiş ve:

“- Ben yıkandım, arındım; vefâtımda beni böylece defnedin” demiştir.

* * *

Hz. Fatıma Vâlidemiz sırattan geçer-ken melek nida eder: “Herkes gözlerini kapasın: Habîbullahın kerimesi geçiyor!” der.

* * *

H.Ş.: Fatıma benden bir parçadır. Onu kızdıran beni öfkelendirmiş olur. (Feyzü’l-Kadir, C.4, S.421)

H.Ş.: Fatıma Cennet kadınlarının efendisidir. (Taç, C.3, S.313)

HAYÂ

İnsan; bilhassa kadın, hayâsı nispetinde değer sahibidir. Hayâsız da hayır yoktur...

Hz. Osman R.A., hâyası sebebiyle Efendimizin iltifatına mazhar olmuştur. Sâadet asrında 99 bâkirenin hayâsına sahipti ve gömleği ile banyo yapardı. Rasûlüllah S.A.V.’in hayâsının meyvesidir...

* * *

Kardeşini; fazla utanmasından dolayı Rasûlüllah’a şikâyet eden kişiye: “Hayâ imandandır, buyurdu. (Riyâzü’s-Sâlihîn, C.2, S.96)

H.Ş.: Hayânın hepsi hayırlıdır. (Riyâzü’s-Sâlihîn, C.2, S.97)

H.Ş.:  Rasûlüllah S.A.V. perde arkasında örtülü bir kızdan daha utangaçtı. Hoşlanmadığı bir şey gördüğünde hoşnutsuzluğu, yüzünden belli olurdu. (Riyâzü’s-Sâlihîn, C.2, S.56)

H.Ş.:  Allahü Teâlâ bir kulu helâk etmek istediğinde ondan hayâyı alır. Hayâ gidince onu herkesin nefret ettiği bir insan bulursun. Ondan emânet alınır. Ve onu hâin bulursun. Hâin olunca, kendisinden rahmet alınır. Rahmet alınınca lânetlenmiş bulursun. Onu lânetlenmiş bulunca da ondan İslâm bağı alınır, İslâm ile alâkası kesilir. (Muhtaru’l-Ehâdîs, S. 56)

 Tarihten Bir Not:

III. Murat Manisa’da şehzâdeyken halk, ibretli birayak divânı istemişti. Birkaç nesil evvel Yahûdi gençle gönül düşkünlüğü sebebiyle kaçan Müslüman kızın mahallesini halk lânetlemiş, o mahalle, şehrin ortasında halde kalmıştı. Divandan maksat: O mahalleden lânetlemeyi kaldırıp, tekrar imara açmaktı...

* * *

Bir vesika:

Merkezi Cenevre’de bulunan Milletler arası Sulh ve Hürriyet Cemiyetinden bir heyet 1930’larda Türkiye’ye geldiğinde, reisleri olan bayan müşir:

“Türkiye’ye gelmezden evvel Türk kadınlarının son zamanlarda çok terakkî ettiğini işitmiştim. Fakat bu kadar sür’atli adımlar attıklarını tahmin etmiyordum. O kadar ki, eski an’anenizi, âdetlerinizi sert bir hareketle (kökten) attınız asâletiniz bozuldu. Eski an’anelerinizi terk etmeyin. Seneler geçtikçe onları ararsınız; fakat elde edemezsiniz”. (Milliyet Gazetesi, 16.6.1932)

* * *

MENKIBELER

Hz. Sümeyrâ,  Uhud’da şehid olan babası, kardeşi ve oğlunu devesine yükledi. “Yükünde ne var?” diyenlere “Yüküm ne olursa olsun; Rasûlüllah sağ mı?” dedi.

Rasûlüllah S.A.V. Efendimiz bu sözü işitti, çok memnun oldu ve “Ölmeden şehidlerini bir daha görsün” diye duâ buyurdu.

* * *

Bir murâcaat: Esmâ binti Yezid El-Ensârî R.A. kadınlar tarafından Rasûlüllah S.A.V. Efendimize murahhas olarak gönderildi ve:

-“Anam babam sana feda olsun Yâ Rasûlallah! Biz sana ve senin Rabb’ine iman ettik. Lâkin biz kadınlar sizlerin evlerinizde kapanıp kalmış, Mahall-i iştihanız ve çocuklarınıza hamile olmuşuz. Sizlerse Cuma ve Bayram namazı kılmak, câmilere cemâate çıkmak, hasta ziyâret etmek, hal hatır sormak, cenâzede bulunmak, birden ziyade haccetmek gibi faziletle bizden üstün kılınmışsınız. Bunların hepsinden üstün olan da; Allah yolunda cihaddır.

Lâkin erkek kısmı cihad, hac, umre v.s. için evlerinden çıktığında mallarınızı biz koruruz. İp eğirip size elbise yapar ve çocuklarınızı besleriz. Şu halde bizler o faziletlerin hayır ve sevabında sizlere ortak olamaz mıyız?” dedi.

Rasûlüllah Efendimiz kadına iltifat etti ve:

-“Böyle fasih konuşan bir kadın gördünüz mü?” buyurdu.

-“Görmedik” dediler.

Efendimiz:

-“Ey kadın! Anla ve kadınlara da anlat: Kadın kısmının erkeğini râzı ve memnun etmesi o fazîletlerin hepsini yapmış gibidir”, buyurdu. (El-Hakâik, C.2, S.155)

* * *

Rivâyet edilmiştir ki, Peygamberi-miz’den hanımları, mevcut bulunandan ziyade yiyecek ve giyecek istediler. Bu sebeple, onlardan bir ay ayrı kalıp, uzlet etmek üzere yemin etmişti. 29. günden sonra Cebrâil A.S. âyet-i celile getirdi “Ey Nebî! Hanımlarına söyle! Eğer siz dünya hayatını ve ziynetlerini, süslü elbiseleri ve nimetlerini isterseniz sizin mehrinizi ve talâkınızı vereyim, serbest olun. Eğer siz Allahü Teâlâ’nın ve Rasûlü’nün rızâsını ve âhiret evini nimetlerini isterseniz, sizlerden güzel amel edip itaat edenlere Allahü Teâlâ büyük ecir ve nimetler hazırlamıştır” buyuruldu. (S.Ahzâb, 28-29)

Vâlidelerimizden başta; Hz. Aişe-i Sıddıka olmak üzere, hepsi, Allah’ın ve Rasûlü’nün rızasını isteyip, ona tâbi olmuşlardır. (Allah hepsinden râzı olsun) (Mevâkıp)

ÜMMÜ HASAN K.S.:

Büyük kadınlardan olan bu Allah dostu kadın zühd ve takva sahibi bir veliye idi. Allah ile sohbet hâli üzere yaşadığından evinde hasırdan başka hiçbir sergi yoktu.

Süfyan-ı Sevrî Hz. onu ziyâretinde:

-“Ey Ümmü Hassan! Amcazâdenize bir mektup yazıp ihtiyaçlarınızı bildirirseniz, eksiklerinizi tamamlayacağını umarım” demişti. Cevap:

-Ey Süfyân! Bunca zaman benim gözümde muhterem kimse idin. Ben, her şeyin yaratıcısı ve hakîkî mâliki Allahü Teâlâ’dan bile dünyaya âit bir şey istemek düşüncesinde değilim. Allah’tan istemediğim şeyi, benim gibi âciz ve muhtaç bir kuldan mı isteyeceğim?!.. Yemin ederim ki, Rabb’imden gayri şeylerle meşgul olacağım bir zamanın üzerimden geçmesini istemem.

Balı bulan, kovanı fedâ etmekten çekinir mi? Cenâb-ı Hakk’ın kalbe akseden nûru tecelliyâtıyla füyüzâta dalan kâmil insan, âdî nefsin arzûlarına meyleder mi? Kalbinde çöreklenen nefs-i emmâre ejderini aşk kılıcı ile imhâ eden, tasavvuf yolunu ihmal eder mi?

Çünkü en kâmil hürriyet, İslâm’a teslim olmak; en büyük saâdet de Allah’a kul olmaktır...

EVLİYÂDAN ABBÂSE K.S.:

Mezhep imamlarımızdan Ahmet bin Hambel’in hanımı olan Abbâse Hz.leri 30 sene evli kaldığı kocasını bir defa gücendirmemiş ve Ahmet bin Hambel Hz. Vefâtı esnâsında hanımından dâima saygı gördüğünü ve ondan kendisini gücendiren bir hareket sadır olmadığını söylemiştir.


 
 

EVLİYÂDAN MUÂZETÜ’L-ADEVİYYE K.S.:

Hz. Âişe Vâlidemize yetişmiş ve onun geniş ilminden istifâde etmiştir. Allah’tan o kadar korkardı ki, haşyetinden kırk sene başını semâya kaldırmadı. Devamlı murâkabede bulunur ve günde 600 rekât namaz kılardı.

Sabaha çıkınca “”Bugün benim öleceğim gündür” der, akşama kadar uyumaz, akşam da, “Bu gece benim ölüm gecem” diyerek sabaha kadar uyumazdı, uyku bastırınca evin içinde “Ey Nefis! Uyku, önünde bulunan ölümdendir” diyerek dolaşırdı.

Kocasının vefâtından sonra ruhunu teslim edesiye kadar aslâ yatağa yatmamış ve başını yastığa koymamıştır.

 

MEYMUNETÜ’S-SEVDÂ Hz.:

Dilini zikre, zihnini fikre, ömrünü zâhidâne bir hayat ile çobanlığa vermiş olan büyük İslâm kadını kurtla beraber oldukları halde koyunlara zarar vermezdi. Bir şahıs bu nasıl oluyor? diye sordu. Meymûne Hz.:

-Ne zaman ki Allah ile aramdaki kulluk alâkasını düzelttim, Allah da kurtlarla koyunların arasını düzeltti...

 

FÂTIMA BİNTİ ABDÜL-MELİK Hz.:

Abdülaziz bin Mervân’ın kızı ve Ömer bin Abdülaziz’in zevcesi... Babası ve kocası tarafından iki yönlü saltanat sahibi olduğu halde dünyaya itibar etmeyip hâlis bir hayat sürmüştür.

Kocası Ömer bin Abdülaziz tahta geçince hanımı Fâtıma’ya: “Benimle geçinmek istersen mücevherât ve ziynet eşyâlarını Beytülmâle teslim et! Onlar sende iken bir arada olmam mümkün değildir” demiş, Fâtıma Hâtun da hiç tereddüt etmeden ziynetlerini tamamen devlet hazinesine teslim etmiştir.

Ömer bin Abdülaziz vefât edince tahta gecen erkek kardeşi, Fâtıma’ya:

-Biliyorum Ömer sana haksızlık etti. Ziynetlerin Beytülmâlde duruyor; onları alabilirsin” dedi

Fâtıma’dan, asâlet örneği:

 -Hayatımda itâat edip de, ölümünden sonra isyan mı edeceğim? Vallahi istemem” demiştir.

* * *

Hâdiseler: Meşâhirünnisâ ve Cevdet Paşa Tarihi’nden alınmıştır.


.

 

 

Âyet-i Celîleler:

İçinizden bekâr olan (erkek ve kadın)ları evlendirin(S. Nûr 32).

Sizden hür ve mü'min kadınlarla evlenmeye güç yetiremeyenler, mü'min cariyelerden alsın. Onlarla, zinâdan kaçınmaları, iffetli olmaları ve gizli dost tutmamış olmaları halinde, velisinin izniyle evlenin ve umumî usûl üzere mehirlerini verin. (S. Nisâ 25).

Biz senden evvel resûller gönderdik ve onlara da hanımlar ve evlâtlar verdik. (S. Ra'd 38).

Onlar, "Rabb’imiz, eşlerimiz ve çocuklarımız husûsunda gözümüzü aydın kıl. Bize iyi bir eş ve hayırlı evlâtlar ver" derler. (S. Fürkaan 74).

(Evlenmek) isteyenler eğer güzelce anlaşmışlarsa evlenmelerine engel olmayın. (Bakara,228)

* * *

NİKÂHA TEŞVİK HAKKINDA HADİS-İ ŞERİFLER

H.Ş. "Ey Gençler! Sizden evlenmeye gücü yeten hemen evlensin. Çünkü evlenmek gözü ve âzâları haramdan korur. Evlenmeye gücü yetmeyen de oruç tutsun; zîrâ, oruç şehveti kırar. (Kenzûl Ummal 44408)".

H.Ş. "Nikâh sünnetimdir. Benim sünnetimi işlemeyen benden değildir. Evleniniz ve çoğalınız. Zirâ ben kıyâmet günü diğer ümmetlere sizin çokluğunuzla sevinirim. (K. Ummal 44407).

H.Ş.:"Dört şey peygamberlerin sünnetindendir:

Güzel koku sürmek, evlenmek, misvâk kullanmak, hayâ (utanmak)... (İhyâ-ı Ulûm 2/141).

H.Ş.: "Kul evlendiği zaman, dininin yarısı tamamlanmıştır. Diğer yarısı hakkında Allah'tan korksun". (K. Ummal 44403).

H.Ş.: "Nikâhlanın, zirâ kadınlar malları (rızıkları) ile gelirler" (K. Ummal 44467).

H.Ş.: Fakirlik korkusu ile evlenmeyi terk eden bizden değildir (K. Ummal 44460).

H.Ş. "Oğullarınızı ve kızlarınızı  evlendiriniz" (K. Ummal 44523).

H.Ş.: Kimin üç kızı olur da, bunlara sabrederse ve varlığından onlara giydirirse, ona, ateşten (koruyucu bir) perde olur (Ebûl Müfred).

H.Ş.: "Tevrat'ta yazılmıştır: Kimin kızı on iki yaşına geldikten sonra onu münasip biriyle evlendirmekten kaçınırsa, o kıza isâbet eden günâha ortaktır" (K. Ummal 45412).

H.Ş. "Evlinin kıldığı iki rek'at namaz, bekârın kıldığı seksen iki rek'at namazdan faziletlidir" (K. Ummal 44446).

H.Ş.: "İffetini korumak niyetiyle evlenen kişiye yardımda bulunmak, Allah üzerine bir haktır" (K. Ummal 44443).

H.Ş. "Bir kişi gençliğinde evlenirse şeytan "Eyvaah bu genç kendini benden korudu" diye üzülerek bağırır" (K. Ummal 44441).

H.Ş.: "Allah için evlenip, Allah için evlendiren, Allah'ın dostluğunu kazanır" (İhya 2/62).

H.Ş.: Kişinin ibadeti evlenmekle kemâl bulur (İhya 2/163).

H.Ş.: "Ömür boyu bekâr kalmaya kararlı olan bizden değildir" (K. Ummal 44414).

H.Ş..: "Sizin şerlileriniz, bekâr olanlarınızdır. Ölülerinizin rezîl olanları da bekâr olarak ölenlerdir" (K. Ummal 44455).

H.Ş. "Miskindir, miskindir, miskindir; evlenmeye gücü yettiği halde bekâr yaşayan kimse miskindir" (K. Ummal 44455).

H.Ş.: "Yâ Ebâ Hüreyre, evlen! Bekâr olarak ölme! Zirâ bekârların çoğu cehennemliktir (K. Ummal 45600).

* Efendimiz sual ettiler:

- Yâ İkâf, evli misin?

- Hayır yâ Resûlallah.

- Evlenmeye gücün yeter mi?

- Evet yâ Resûlallah.

- Öyleyse Hıristiyan râhibi olmak arzusunda isen evlenme. Eğer bizden olmayı istiyorsan, bizim evlendiğimiz gibi sen de evlen. Zira şeytan iyileri kandırmada kadından daha iyi silah bulamaz. Bu tuzaktan ancak evliler kurtulur (K. Ummal 45609).

* Eshâb-ı Kirâmdan bâzıları ibâdetle nefsini körletmek, Allah'a yaklaşmak için Resûlü Ekrem Efendimizden bekâr kalmak için izin istemişler, Efendimiz izin vermemiştir.

* Osman bin Maz'un R.A. "Eğer Rasû-lüllah, bize izin verseydi, hepimiz evlenmeyi engelleyen tedbirlere başvurmaktan kaçınmazdık" demiştir (Fethurrabbânî 16/142).

H.Ş.: (Evli için) en hayırlı kadın, geçimi en kolay (masrafı az olan)dır. (Muhtar)

* * *

 NİKAHIN EHEMMİYETİ

BÜYÜKLERİN SÖZLERİ

* İbni Mes'ud R.A.: "Allah huzuruna bekâr olarak varmaktan sakınıp ömrümden on gün kaldığını bilsem evlenmeyi tercih ederim" demiştir.  (İhya 2/63).

* Muâz bin Cebel R.A.'ın iki hanımı taun hastalığından vefat etmişti. Kendisi de hasta olduğu halde "Beni evlendirin. Zirâ bekâr olarak ölmeyi istemem" buyurmuştur (İhya 2/63).

* Hz. Ömer R.A. "Kadını olmayan genci gördüğümde, tüylerim ürperiyor. Dünyada yaşayacak üç günüm kalsa evlenmeyi tercih ederim." (K. Ummal 45591).

* Ahmed bin Hanbel Rh.A., hanımı ölünce iki gün sonra evlenmiş ve "Bekâr yaşamak hoş değil" buyurmuştur (İhya 2/63).

* Cüneyd-i Bağdâdî K.S.:

- "Yemeğe duyduğum ihtiyaç gibi, evlenmeye de ihtiyaç duyarım. Hakikatte kadınlar hem nafaka hem de kalp temizliğine vesiledir" demiştir. (İhya 2/78)

* Resûlüllah S.A.V.:

- "Allah'ım! Kulağım, gözüm ve kalbimin kötüye kaymasından ve şehvetimin heyecanından sana sığınırım" buyurmuş, evlenmenin lüzumunu duyurmuştur (İhya 2/77).

* * *


 
 

NİKÅHIN SEBEBİ, RÜKNÜ, ŞARTI VE HÜKMÜ

SEBEBİ: İnsanın ömür sürdüğü bu âlemde temiz bir neslin devâmına sebep olmaktır. Neslin düzgün olması, nikâhın düzgün olmasına bağlıdır.

RÜKNÜ: îcab ve kabûl: Erkek ve kadın arasında "Aldım-Vardım" demektir.

ŞARTI:

1- Kadın ve erkekte evlenmeye şer'î bir mânî bulunmamaktır.

Erkekte Evlenmeye Mânî Haller:

a. Nikahlı dört hanımı bulunmak,

b. Gayrimüslim, mürtet (dinden dönmüş) veya dinsiz olmak,

c. Erkeğin nikâhlı dört hanımından birisi ölümü veya boşanmak hâlinde, dördüncü hanımın yerine birini almak için iddet beklemesidir.

Kadında Evlenmeye Mânî Halleri:

a. Başkasına nikâhlı olmak,

b. İddet içinde olmak,

c. Müşrik, putperest veya ateşperest olmak.

2- Akd-i nikâh yapanların birbirlerinini sözleşmelerini işitmeleri,

3- İki erkek veya dört kadın şahidin bulunmasıdır.

HÜKMÜ:

1- Helâliyet: Aralarında nikâh bulunduğu müddetçe birbirlerine helâl olmaları,

2- Hürmet-i Müsâhere: Birinin usul ve fürûunun diğerine haram olması,

3- Biri vefat edince diğerin ona Feraiz'de belirtilen hissesi nispetinde vâris olmaktır.

* * *

NİKÂHIN SIFATI

1- Bekâr yaşarsa harama düşme korkusu olan kişi için evlenmek FARZ;

2- Her imkâna sâhip, bekârken harama düşme endişesi bulunmasa da evlenmek SÜNNET;

3- Kadın hakkını tanımayıp zulüm etmesinden korkan için evlenmek MEKRUH;

4- Kadın haklarını tanımayan, mâlen ve bedenen evlenmeye gücü yetmeyenlerin evlenmeleri HARAM'dır. (İbn-i Mâce Ter. 5/193 - Nimet-i İslâm, Münâkehât Bahsi S: 20).

* * *

EVLENMEYE MÂNÎ HALLER

Erkek ve kadınların şer'î bakımdan evlenmelerine mânî haller yukarıda geçti.

Evlenmeye mânî hal olmadığı halde kişi evlensin mi, yoksa evlenmeyip ömrünü ibâdetle mi geçirsin? Hangisi daha faziletli diye âlimler ihtilaf ettiler:

Şâfiî Âlimleri, harama düşmekten emin olan, evlenmeyip ömrünü ibadetle geçirmek efdâl deyip, "Yahya A.S., kavminin efendisi ve nefsine hakim(S. Ål-i İmrân 39) âyet-i celilesini ve "Kadın ve evlât şehveti insanlar için ziynetlendirildi(S. Ål-i İmrân 14) meâlindeki âyet-i kerimesini, evlenmeyip ömrü ibâdetle geçirmeyi  efdal sayıp delil gösterdiler.

Hanefî Âlimleri ise; Harama meyli olmasa da evlenip çocuk yetiştirmek, erkek ve kadınların iffetini korumak, fitne ve fesad yollarını kesmek âile ocağı kurmak ve bâzı hakların korunmasına sebep olduğundan evlenmek efdâl dediler ve Sahâbe-i Kirâm'ın söz ve hallerini delil kabul ettiler. (İbn-i Mâce Terc. 3/165).

* Resûlüllah S.A.V.’in  birden fazla evlenmesi de fazileti işlemekti; zirâ kadına olan ihtiyaç bir nikâhla temin edilir. Fazla evlenmesi ümmetine fazileti öğretmekti. Peygamberimizin halini delil kabul etmek, Yahya A.S.'ın halini delil kabul etmekten efdâldir (Elmebsût 4/194), dediler...

* Ebu Süleymân-ı Dârânî K.S.: "Bekarlığa dayanmak, âilenin çilesine dayanmaktan hayırlı, onların eziyetlerine katlanmak, cehennem ateşinde yanmaktan ehvendir."

- Ve: "Dostlarımız arasında, evlendikten sonra eski meziyetlerini koruyabilen kimseyi görmedim";

- Ve: "Bekârlıktaki ibâdetten alınan huzur ve zevk evlilikten alınamaz" buyurup bekâr kalmayı tercih etmiştir.

H.Ş.: "Bir zaman gelecek, kişinin helâki karısının, anne-babasının, çocuklarının elinde olacak. Bunlar onu fakirlikle ayıplar ve güc yetirmediği şeyleri isterler. Adam da; tehlikeli işlere girer, dîni gider, kendisi de helâk olur. (İhya 2/66).

Hülâsa: Kişi harama meyletmekten emin olmaz ve;

a) Ailenin nafakasını helâlden temin etmekte acze düşecekse,

b) Onların haklarını yerine getirememekten, kötü huy ve eziyetlerine katlanamamaktan ve,

c) Âile efrâdına topladığı mal ve evlât ile övünmekten korkarsa, bekâr kalması, aksi halde evlenmesi efdâl kabul edilmiştir. (İhya 2/67-91).


 
 

DÂMAT OLACAK KİŞİDE ARANACAK HALLER

H.Ş.: "Size ahlâkından ve dîninden hoşlandığınız biri gelip, kızınıza talip olursa onu evlendirin. Eğer böyle yapmazsanız, yeryüzünde fitne ve anarşinin yayılmasına sebep olursunuz. (K. Ummal 44695).

H.Ş.: "Kızını veya velisi bulunduğu birini, şarap içene nikâhlayan kişi, onu cehenneme sürüklemiştir. (Râmûz-ül Ehâdis 5261).

"Nikâh bir nevî câriyeliktir. Kişi kızını kime teslim ettiğine baksın" hadis-i şerifi ile Rasûlüllah S.A.V. dâmat kişi din ahlâkına sâhip olması lâzım gelir.

H.Ş.: "İslâm’a uymayan fasık kimseye kız veren, onunla ilgisini kesmiş (ve onu ateşe atmıştır." (İhya 2/108) 

* Bir adam Hasan-ı Basrî K.S.'ye "Kızımı isteyen çok. Hangisine vereyim" dediğinde: "Allah'tan korkana ver. (Kızını) severse iyi... Sevmezse Allah'tan korktuğu için ona zulmetmez" buyurdu (İhya 2/108).

NİKÂHLANACAK KADINDA ARANACAK HALLER

* Rasûlüllah S.A.V.: "Sizler şükreden kalbe, zikreden lisana ve âhiret hususunda sizlere yardımcı olacak sâliha, mü'min bir kadına sâhip olmaya çalışınız" tavsiyesiyle takvâ sâhibi gelin teşvik edilmiştir. (İbn-i Mâce, 5/214). Kolay geçim olması için kadında, dindârlık, güzellik, asâlet, bekâret, huy güzelliği, mehir azlığı, yakın akraba olmamak ve çocuk doğurmak gibi vasıflar aranır (İhya 2/99).

H.Ş.: "Kadın dört hasletten biri için nikâh edilir:  Malı, güzelliği, soyu için ve dîni için... Sen dinine bağlı olanı seç; bereket bulursun". (K. Ummal 44542).

H.Ş.: "Dünya, ancak bir maldır. Dünya mallarından sâliha kadından hayırlısı yoktur". (K. Ummal 44405).

H.Ş.: "Takvâ sâhibi olan kişi, sâliha hanımından daha hayırlı bir kimseden istifâde etmemiştir". (K. Ummal 44410).

H.Ş.: "Allahü Teâlâ kime sâliha bir hanım nasip etmişse, ona dînin de yarısına yardım etmiştir. Diğer yarısı hususunda Allah'tan korksun". (K. Ummal 44420).

H.Ş.: "Kadınlarınızın en hayırlısı, kendisiyle ülfet edilen, anlayışlı olan, çocuk doğuran ve takvâda kocasına yardımcı olandır". (K. Ummal 44569).

H.Ş.: "Kişi Müslüman olduktan sonra istifâde edeceği en hayırlı şey, baktığında onu sevindiren, emrettiğinde itâat eden, bulunmadığı zaman malını koruyan sâliha bir kadındır". (K. Ummal 44476).

H.Ş.: "Kadınları güzelliğine aldanarak nikâhlamayınız; güzellik onları helâk edebilir. Malları için de nikâhlamayınız; malları onları azdırabilir.

Dînine bağlı olanları isteyin. Şüphesiz dindar bağlı siyâhî bir kadın, dîni zayıf hür ve güzel kadından hayırlıdır." (K. Ummal 44537)

H.Ş.: "Makam ve mevkiinden dolayı bir kadını nikâhlayan kişiyi Allahü Teâlâ zelil kılar.

Malı için nikâhlayanı fakir kılar. Güzelliğine aldanıp nikâhlayanı ondan mahrum eder, alçaltır.

Ancak gözünü haramdan koruyacak, namusunu muhafaza edecek, akrabasını görüp gözetecek, edepli ve dindar bir kadın nikâhlarsa Allahü Teâlâ onu mübârek kılar." (K. Ummal 44589).

H.Ş.: "Yüzü güzel olan kadın, dîni güzelden üstün tutulamaz." (Dîni güzel olan, yüzü güzel olandan üstün tutulur.) (K. Ummal 44590).

H.Ş.: "Kötü âilede yetişen güzel kız, çöplükte yetişen çiçek gibidir. Ondan sakınmalı". (K.U. 44587)

*"Din duyguları zayıf olan güzel kız, iki kat belâdır. (İmam-ı Gazâlî Hz.)

H.Ş.: "Güzel de olsa çocuk doğurmayanı değil, siyahî de olsa çocuk doğuran kadınla evlenin." (K. Ummal 44546)

*İmam-ı Gazalî Rh. A.: “Nikâh edilecek kadın dindar, iffet ve şeref sâhibi aileden kızı olmalı. Zira çocuğu terbiye edecek odur” buyurmuş.

Edep ve terbiyeden nasipsiz asâletsiz kadın, çocuk terbiye edemez." (İhya 2/107)

MEHİR

A.C. "Onlardan faydalanmanıza karşılık, aranızda kararlaştırdığınız  mehirlerini verin". (S. Nisâ 24)

H.Ş.: "Malınızın en güzeli ile kadınlarınızı kendinize helâl ediniz." (K. Ummal 44712)

H.Ş.: "Nikâhın hayırlısı az mehirli olandır." (K. Ummal 44562)

H.Ş.: "Mehrin en hayırlısı, kolay ödenendir." (K. Ummal 44707).

Mehir: Zevcenin sahih akit ile hak ettiği maldır.

Mehir nikâhın şartı veya rüknü olmasa da mezhebimizce nikâhın vâciplerinden sayılmış, nikâh akdi ile birlikte ödenmesi vaciptir. Mehir anılmadan kıyılan nikâhlarda mehr-i misil vacip olur. (Bedâyiüs-sanâyî 2/74-88).

* * *

MEHRİN EN AZ MİKTARI

On dirhem olarak takdir edilmiştir. Şâfiî mezhebinde azı için bir miktar yoktur. (Bedâyiüs-Sanâyî 2/275).

"Demir (alyans) bir yüzükle de olsa evlen"[1] hadis-i şerifi ile, az bir mehirle evlenmeye de  işaret vardır.

Rasûlüllah S.A.V., mehir verecek on dirhemi bulunmayan bir sahabesine, "Kalk! Kuran’dan ezberinde olan sûreleri zevcene öğretmek üzere onu sana nikâhlayayım"[2] buyurmuştur.

* * *

MEHRİN EN ÇOK MİKTARI

Mezhebimizce mehrin üst sınırı için bir miktar takdir edilmemiş ve bu hususta Peygamberimiz S.A.V. Efendimizin:

“Kadın ve erkek râzî olduğu zaman az veya çok mehirle evlenmelerinde koca üzerine bir günâh yoktur”[3] hadis-i şerifi delil gösterilmiştir.

Hz. Ömer R.A., kendisine ikibin dirhem mehir ödenmesini isteyen bir kadına; Hz. Osman R.A. da dört bin dirhem mehir ödenmesini isteyen başka bir kadına ruhsat vermişler ise de,[4] bu, şahıslara veya nikâha âit bir fazilet değildir. Nitekim, Hz. Ömer R.A.'ın bir gün minberde:

- "Ey İnsanlar! Siz kadınlarınıza ne kadar çok mehir veriyorsunuz! Allah'ın Resûlü ve Ashâbı ile kadınları arasındaki mehir miktarı 400 dirhem veya daha azdı. Eğer fazla mehir ödemek takvâdan sayılsaydı, onlar sizden daha fazla verirdi"[5] buyurmuş ve fazla mehirden râzı olmamıştır.

Mehrini ödemeyenler için Efendimiz S.A.V.:

- "Mehrini ödememek niyetiyle evlenen kişi zinâ etmiş gibi Allah'a mülâkî olur"[6] buyurmuştur.

* * *

ÇEYİZ

Mehir ikidir:

1- Mehr-i Muaccel, (Acele Veriler),

2- Mehr-i Müeccel. (Sonra Veriler).

Mehr-i Muaccel,  âdetimize göre "Ağırlık" (Çeyiz) namıyla peşin verilendir.

Peygamberimiz S.A.V. Esmâ binti Umeys'e kerimeleri Hz. Fatıma'nın gelin gideceği evi hazırlamalarını emir buyurması, evlenirken bazı hazırlıklar yapılmasına işarettir...

Hz. Fatıma R.A. Validemiz'in çeyizi:

- Saçaklı bir halı,

- İçi hurma lifiyle dolu bir yüz yastığı,

- İki adet el değirmeni,

- Bir adet su tulumu ve testi,

- Bir elek,

- Bir havlu,

- Meşinden bir su bardağı,

- Bir adet kullanılmış Yemen kilimi,

- Tahtadan bir sedir,

- İki adet elbise,

- Bir adet yorgandan ibâretti...

Hz. Fatıma R.A. Validemiz, Peygamberimiz S.A.V.'e, "Babacığım benim ve amca oğlumun üzerinde yatacak bir koç postundan gayri bir şey yok" buyurmaları üzerine, Peygamberimiz S.A.V.:

- "Kızım, sabret.  Hz. Mûsâ da zevcesiyle yirmi yıl döşeksiz oturdu. Onların pamuktan yapılmış bir abadan başka döşekleri yoktu" buyurdu. (Nikâh Hutbesi - İslâm Tarihi)

Efendimizin vücudunda, üzerinde yattığı hasırın izlerini gören Hz. Ömer ağlayarak;

- "Yâ Rasûlallah, Kisrâ ve Kayser altın tahtlar ve ipek atlaslarda yatarken, zât-ı şerifiniz neden bu hâli ihtiyar edersiniz? Müsâade buyurun da bir yatak yapalım" teklifine Efendimiz S.A.V.:

- "Ben kendimi dünyada bir ağacın altında gölgelenip sonra bırakıp giden bir yolcu gibi görüyorum"[7] buyurdu. (Fahr-i Âlem S.A.V., dünyalıktan her şeyin azını tercih etmiştir.)

Bazı Sahâbe halı kullanmayı mekruh saymışsa da,  Efendimiz, Câbir R.A.'a evlenirken:

- "Halı da temin ettin mi?" buyurmuştu. Hz. Câbir,

- "Halıyı nereden bulalım yâ Rasûlallah?" deyince:

- "Yakında halılar da olacak" ifadesiyle halı kullanmanın cevâzını bildirmişlerdir.[8]

Peygamberimiz S.A.V.'in saâdet haneleri boydan boya son derece tertipli perdelerle örtülüydü. (Müslim 1/314).

Altına bazı eşyaların konulduğu bir sedir, içi hurma lifiyle dolu bir yatak ve bir yastık, hurma kütüğünden yapılmış bir leğen, bir adet kandilden başka eşya bulunmayışı Peygamberimizin zühdünü beyâna kâfîdir.

Rasûlüllah (S.A.V.), bir gün muhterem kerîmesi Hz. Fatıma'nın hânesine vardığında, kapıda asılı alacalı bir perde görmüş "Ben nerede, böyle dünyalık nerede!" buyurmuş, girmeyip geri dönmüştür. (E. Davud 3/344).

Kezâ, bir başka evin çeşitli renklerle süslenmiş olduğunu görünce, kapıda durup, renkleri saydıktan sonra "Keşke tek renk olsaydı" buyurup, girmeden geri dönmüştür. (A. Rezzak 11/32)

Bütün bunlar "Bana dünyayı hatırlatıyor" ifadesiyle evler sâdece yatıp kalkmak, uyunup istirahat edilen yerler olduğu işâret işâret olunmuştur. (Tirmizî, Kıyame 338)

Hadîs-i şerifte:  "Evlerinizi kabirlere çevirmeyiniz, Kur'an okuyunuz. Kur'an okunan eve şeytan girmez" (Müslim 1/539) ve "Kişinin namazı nurdur, evlerinizi namazla nurlandırınız" (İ. Mâce, İkâmet Bâbı) tavsiyeleri vârit olmuştur.

"Bir yatak kadın için, bir yatak erkek için, bir yatak misafir için... Dördüncü şeytan için..." hadis-i şerifleri de mâlûmdur. (Fethurabbânî C/16).

Mehr-i Müeccel, boşanma zamanında ödenmesi lâzım gelen miktardır. Erkek, dilerse daha evvel de verebilir.

Acele mehir ve tehirli mehir, tamamen kadının hakkıdır, erkek ödemek mecburiyetindedir. Buna mukabil erkeğin kadından bir şey istemeğe hakkı yoktur.

* * *

VELÎME (Düğün Ziyâfeti)

H.Ş.: "Bir koyunla da olsa düğün için yemek hazırlayınız". (K. Ummal 44618)

H.Ş.: "Sizden biriniz düğün yemeğine çağırıldığında kabul etsin". (K. Ummal 44617)

H.Ş.: "Düğünde bir gün yemek vermek sünnet, iki gün fazilet, üç gün ise gösteriş ve riyadır." (K. Ummal 44620)

H.Ş.: "Düğün yemeği haktır. Kim (meşrû surette hazırlanmış) bu yemeğe çağrılır da gitmezse, âsî olmuştur." (K. Ummal 44629)

"Düğün yemeğinde Cennet kokusu bulunur" hadis-i şerifi vârit olunca Hz. Ömer’den bunun hikmeti sorulmuştu: "Düğün yemeği üzerinde Hz. İbrahim A.S.'ın ve Hz. Fahr-i Âlem S.A.V. Efendimizin duâsı var" demiştir. (K. Ummal 45621)

H.Ş.: "Aç ve fakirlerin çağırılmayıp, tok ve zenginler çağırılan düğün yemeği şerli bir yemektir." (K. Ummal 44633)

* * *

NİKÂHIN İLÂNI

H.Ş.: "Nikâhı ilân edin ve onu mescitlerde kıyın. Tef çalmak suretiyle etrâfa duyurun." (Tef tegannîsiz çalınır, sadece tefin sesi duyulur) (Tirmizî 1095)

H.Ş.: "Evlenmenin helâlini haramından ayıran fark, düğünü ilân ve teşhir etmektir." (Tirmizî 1094)

"Düğünlerde sevinç kastıyla ve nefsi tahrik edici olmamak kaydıyla ilân için tef çalmak, şiir söylemek Asr-ı Saâdet'te görüldü ve Efendimiz S.A.V. buna mânî olmadı", denilmişse de Asr-ı Saâdet'te çalınan tef, nikâhı ilân içindi. Sevinç için söylenen şiirler de vezinli ve kafiyeli değildi. Bu şiirler savaş ve kahramanlıkla alâkalı ve şehitlerin methiyesi mâhiyetinde olduğu sahih eserlerde tesbit edilmiştir. Şiir okuyanlar ve şarkı söyleyenler de bunu kendisine meslek edinen şarkıcılar değil,  henüz ergenlik çağına varmış bulunan kızcağızlar olduğu, ve böyleyken dahî: Efendimiz S.A.V.in, başında bir örtü olduğu halde yatıp alâkasız kaldığı, dinlemek istemediği rivâyet edilmiştir (İbn-i Mâce Tercümesi, 5/321)

NİKÂHTA EDEPLER

1- Evlenmeye mânî hali bulunmayan bir kadını velisi vasıtasıyla istemek.

2- Erkek ve kadın birbirlerinin durumlarını bilmek.

3- Evlenmekle: Sünnet işlemeye, gözünü ve nefsini haramdan korumaya ve evlât yetiştirmeye niyet etmek.

4- Nikâhtan evvel Allah'a hamd ile başlayan bir hutbe söylemek.

5- Nikâhta "Aldım", "Vardım" gibi sözleri söylemek.

6- İyi kimselerden bir cemâatın huzurun yapmak.

7- Nikâh bir ibâdet olduğu için, mümkünse ibadethânelerde kıymak.

8- Peygamberimiz, Hz. Âişe Validemizle Şevval ayında nikâhlanıp, onu, o ayda evine aldığı için, mümkünse bu mübârek ayda nîkahlanmak. (İhya 2/96).

Nikâhtan sonra, Peygamberimiz S.A.V.'in "Allah sizler için bereket versin, O'nun bereketi üzerinizde olsun ve O, ikinizi hayır içinde bir araya getirsin" mübârek dualarıyla evlileri tebrik etmek. (İ. Mâce 5/335).

* * *


 
 

ERKEĞİN ÅİLESİNE KARŞI

MESULİYETLERİ

A.C.: "Allahü Teâlâ kimini kimine üstün kılıp erkekler, mallarından sarf  ettiğinden kadınlar üzerine hâkimdir. İyi kadın, kocasına itâat edip, Allah'ın korunmasını emrettiği iffet ve malını, kocası bulunmadığında dahî koruyandır.

Huysuzluk etmelerinden yıldığınız kadın-larınıza önce öğüt verin, (vazgeçmezlerse) yataklarını ayırın, onları yalnız bırakın, yine kâr etmezse dövün. Size itâat ediyorlarsa, aleyhlerine yol aramayın. Doğrusu Allah yücedir, azîmdir". (Nisâ Sûresi 34.).

H.Ş.: "Sizin en hayırlınız ailesine karşı hayırlı olandır. Ben, ehline karşı sizin en hayırlınızım. Kadınlara karşı ancak kerîm olanlar güzel davranırlar. Haşin davrananlar da iyi olmayanlardır". (K. Ummal 44943)

H.Ş.: "Kadınlarınıza hayırla tavsiyede bulunun. Zira kadın (eğri) eğe kemiğinden yaratılmıştır. Düzeltmeye kalkarsanız kırarsınız, o eğrilikle geçinmeye bakınız." (K. Ummal 44955)

H.Ş.: "Cehâlet ve mahremiyet, kadın hâs bir haldir. Cehâletini görmezlikten gelerek susunuz. Namuslarını da evlerinde muhafaza etmelerini temin ediniz." (K. Ummal 44968)

H.Ş.: "Kadınların hem zaafı, hem de kötü taraflarını idare etmek için bir taraftan siyâset ve sertlik, diğer taraftan merhamet ve yumuşaklık lâzımdır." (İ. Gazalî-İhya 2/119).

* * *

Erkeğin Kadına Karşı Sorumluluğu

1. Ailesine lâzım olan dîni bilgileri öğretmek:

H.Ş.: "Kişi, ehlinin cehâletinden daha büyük günâhla Allah'a kavuşmaz." (İhya 2/89)

H.Ş.: "Erkeklerinize Mâide Sûresi'ni, kadınlarınıza Nûr Sûresi'ni öğretiniz." (Zira Mâide Sûresi'nde erkekler için lüzumlu kıssalar, Nûr Sûresi'nde ise kadınlara ait örtünme ve iftira mevzûunda hükümler var). (Sirâcül-Münîr 2/404).

A.C.: Ey iman edenler, kendinizi ve ehlinizi cehennem ateşinden koruyunuz. (Allah'ın farz kıldıklarını öğretip haram kıldıklarından kaçınmalarını temin etmek Müslüman üzerine haktır.) (Sûre-i Tahrim/7) (Tefsir-i İbni Kesir 4/391).

H.Ş.: "Ehlinize zikri öğretiniz ki (onları) azaptan kurtarasınız." (İbni Kesir 4/391).

A.C.: "Ehline namaz kılmalarını emret; kendin de namaza devam et." (Tâhâ 132)

- Bütün bid'atleri söküp atarak, ehl-i sünnet îtikadını âilesine öğretmek ve Allah korkusunu kalbine yerleştirmek, hayız, nifas ve istihâza gibi muhtaç olduğu meseleleri belletmek, kocaya borçtur.

Şayet kocası başkasından öğrenerek de olsa ailesine öğretmezse, kadın öğrenmek için başkasına gidebilir. Kocası mânî olursa günâhkâr olur. Erkek bu gibi meseleleri ihmal etmekle kadın harice çıkmasından bir mes'uliyyet doğarsa cürümde müşterektir. (İ. Gazâlî - İhya 2/124-125).

2- Helâl rızık yedirmek:

H.Ş.: "Allah yolunda harcanan ve bir köle âzâdı için verilen paralardan, ehline ve iyâline harcadığın, ecir bakımından daha büyüktür." (Fethül-kebir 2/113)

H.Ş.: "Durumu iyi olup da, âile efradına cimri davranan bizden değildir." (K. Ummal 44950)

H.Ş.: "Kadının erkeği üzerindeki hakkı, ona helâl rızk yedirmektir". (K. Ummal 44940)

H.Ş.: "Ey insanlar, kadınlarınız size Allah'ın emâneti olarak verilmiştir. Allah'ın emriyle onları kendinize helal kıldınız. Onların sizde, sizin de onlarda bir takım haklarınız var. Eğer kadınlarınız size güzel işlerinizde âsî olmaz, size küsmezlerse onları en güzel şekilde yedirip giydirmek üzerine bir haktır. (K. Ummal C. 16).

H.Ş.: "Adam dağlar kadar hasenâtıyla kıyâmet günü mizan başında durdurulur. Âile haklarından, malını nereden kazanıp nereye sarf ettiğinden sorulur. Böylece hak sâhiplerine hakları ödenir ve kendisine bir şey kalmaz.

İşte şu adam ailesi efradı dünyada bütün sevaplarını yiyip bitiren ve bugün rehin olarak kalan kimsedir" (İhya 2/89).

3- Ehlini İslâmî usûle uygun giydirmek:

H.Ş.: "Kadının erkeği üzerindeki hakkı; helâl rızk yedirmek, kendi giyindiğinden giydirmek, yüzüne vurmamak, onu kötülememek, küs olduğu zaman dışarıya duyurmamaktır". (K. Ummal 44940)

H.Ş.: "Kadınlarınızdan (size itâat etmek için) uygun giyim ve az ziynet kullanmak sûretiyle yardım isteyiniz. Çünkü kadın elbisesi çok olur, ziyneti kendilerini güzel kılarsa, dışarı çıkmak arzûları artar." (Fethül-kebir 1/178)

* Döşemeden süpürgeye, mutfak eşyasından temizlik malzemesine kadar her şeyi temin etmek, îcâbında altı ayda bir bunları yenilemek, ailesi için bir yazlık ve bir kışlık olmak üzere elbise almak Hanefî mezhebinde koca üzerine vaciptir. (Nimet-i İslâm 1294)

* Giyimden maksat ziynet ve şöhret elbisesi değil, namusunu korumak ve iffetini muhafaza etmektir.

* Hz. Ömer R.A.: "Kadınlarınız sokaklarda gezmesin isterseniz, süslü elbiseler giydirmeyiniz. (Zîrâ onlar âdî elbise ile çıkmayı istemezler) (İhya 2/122).

* Hasan-ı Basrî K.S.: "Nasıl olur da âilelerinizin süslü elbiselerle sokaklarda gezmelerine, müşrik kadınlarla arkadaşlık kurmalarına müsâade edersiniz! Kıskançlığı olmayanı Allahü Teâlâ sevmez." (İhya 2/121).

* Eshab-ı Kirâm (R. Anhüm), kadınlar yabancı erkeklere bakmasın diye, pencere ve delikleri kapatırlardı. Delikten dışarı baktığı ve bir de ısırdığı elmayı kölesine verdiği için Muaz bin Cebel R.A., âilesini dövmüştür. (İhya 2/122).

4. Dövmemek:

H.Ş.: "Kadını dövmeyin. Sadece kamçıyı göz önüne asın. Zîrâ o, onlar için bir edeptir." (K. Ummal 44948)

H.Ş.: "Sizden biri kölesini döver gibi hanımını dövüp, sonra onunla akşam bir araya gelmekten utanmıyor mu? (K. Ummal 44983)

* * *

KADININ ERKEĞİNE KARŞI

SORUMLU DURUMU

H.Ş.: "Eğer yeryüzünde bir şeye secde caiz olsaydı, (erkeğin hakkından dolayı) kadının kocasına secde etmesini emrederdim." (F. Rabbânî 16/227)

H.Ş.: "Ey kadınlar, Allah'tan korkunuz ve kocanızın rızasını gözetiniz. Eğer kadın kocasının hakkını iyi bilmiş olsaydı, gece gündüz, önünde ayakta dururdu." (K. Ummal 44816)

H.Ş.: "Nefsim kudret elinde olan Allah'a yemin ederim ki, kocası başından ayağına kadar irin olsa da kadın bunu yalamış olsa, gene kocasının hakkını ödemiş olmaz. (Fethurrabbânî 16/227)

H.Ş.: "Kıyamet günü ilk suâle çekilecek olan kadınla kocasıdır. Vallâhi o kadının elleri konuşur, ayakları şahitlik yapar. Kocasına karşı yumuşak davranıp davranmadığından bile sorulur. (Nihâyetül-Bidâye 2/53)

H.Ş.: "Erkeğin kadındaki hakkı, yatağına küsmemek, izinsiz dışarı çıkmamak, emirlerine itâat etmek, kocasının sevmediği kişileri evine almamaktır." (K. Ummal 44787)

H.Ş.: "Kocasının emirlerine itâat edip hakkını edâ eden, iyiliklerini anıp ona ihânet etmeyen kadınla şehitler arasında cennette bir derece vardır. Eğer kocası iyi bir mü'min değilse, o kadını Allahü Teâlâ şehitlerle evlendirir." (K. Ummal 44804)

H.Ş.: "Kadın kocasının meşrû olan emirlerini dinlemeye mecburdur. Günâh olan emirlerini dinlemez." (Buhârî 7/33).

H.Ş.: "Öldüğü zaman kocası kendisinden râzı olan kadın, cennete girecektir." (İbni Mâce-Nikâh 4)

* * *

ÂİLE HAYATINDA EDEPLER

Şüphesiz ki âile huzuru için ilk şart, aralarında uygunluktur.

Rasûlüllah S.A.V., Hz. Aişe Validemizle sefer sırasında bir defa yarış yapmıştır. (İbni Mâce, 50)

Rasûlüllah S.A.V. Efendimiz, hanımları ile baş başa kalınca insanların en yumuşak huylu, gülme ve tebessümde en ileri olanı idi.[9] Hanımlarını ziyaret sırasında oruçlu da olsa onlarla şakalaşır[10] ve hane-i saadete girdiğinde uyuyanları uyandırmayacak ve uyanık olanların duyacağı bir sesle selâm verirdi.[11] 

Şu halde: Erkek, hanımının aslî ihtiyaçlarını görmekle beraber içtimâî, ruhî ve bedenî meseleleriyle de alâkadâr olacaktır.

Peygamberimiz bir seferde dizine bastırarak Safiye Validemizi deveye bindirmiştir.[12] 

Bir seferinde deve kaymıştı. Zât-ı şeriflerine yardıma gelen Ebû Talhâ'ya, terkisinde bulunan Hz. Safiye Validemizi murat edip "Kadına yardım et"[13] buyurdular. Devenin terkisinde uyuklayan Hz. Safiye Validemize

"Yâ Safiye, Yâ Huvey'in Kızı!" diye iltifat buyurmuştur.[14] Bunlar, bizlere misâldir.

H.Ş.: "Kişi zevcesinin yüzüne baktığı vakit zevcesi de onun yüzüne bakarsa, Allahü Teâlâ ikisine de rahmet nazarı ile nazar eder." Kezâ; "Erkek, hanımının ellerini avucuna alınca, o da kocasının ellerini tutarsa parmakları arasından günâhları dökülür". (Feyz’ül- Kadir, 2/333)

* * *

EVLÂT TERBİYESİ

* Evlât yetiştirmekte Allah'ın rızasına sebep olan dört iyi iş:

1- İnsan neslinin devamını sağlamak,

2- Ümmetin çoğalmasını sağlamak,

3- Öldükten sonra kendisi için hayır dua eden evlât bırakmak,

4- Kendisinden önce ölen küçük çocuğundan şefaat görmek... (İmam-ı Gazâlî, İhya 2/67)

* Baba evlâdına güzel isim koyar ve akika kurbanı keser. İsmi yedinci gün koyar.  kurban kesemeyen, birinci günü isim koyar. Bunlar, müstehabdır. (Fethül-Bârî 12/4).

* Sünnet olmak Müslüman ve kâfiri birbirinden ayıran alâmet[15] ve bütün peygamberlerin sünnetidir.[16] Peygamberimiz de bu sünnet doğuştan mevcuttur.[17]

Sünnet olmayı bazı ulemâ vacip, bazısı farz kabul etmiş; bazısı da "Sünnet olmayanların Müslümanlığı noksandır, kestiği yenmez, bunlar Kâ'be'yi tavaf edemez" demişlerdir.[18] Efendimiz S.A.V. de îman eden birine "Küfür tüyünü at ve sünnet ol" buyurmuştur. (Feyzül-kadîr 2/161).

Sünnet, yedinci günden itibaren büluğ çağına kadar yapılması müstehap, büluğ çağında vaciptir. Muteber olan yedinci günden itibaren yapmaktır. (Fethül-Barî 12/460).

Erkek çocuklar sünnet edilirken ilân etmek[19] ve bu merasimde kurban kesmek[20] halife-i müslimînin sünnet saydığı hususlardandır.

* Kız çocukların kulaklarını delmek; Hanefî âlimlerince caiz görülmüştür.[21]

TERBİYE

1- Doğumundan itibaren iki yaşına kadar cismânî terbiye zamanı.

2- İki yaşından on bir yaşına kadar his, idrak ve okuma devri.

3- Onbir-onbeş yaş arası tecrübe ve karar verme devresi.

4- Onbeş-onsekiz yaş arası akıl ve ahlâkında genişleme devresi.

5- Onsekizden sonra toplu yaşamaya alışmak. (Mübarekfûrî 6/623).

H.Ş.: "Evlâtlarınıza güzel davranınız ve güzel edeplendirin." (K. Ummal 45410)

H.Ş.: "Hiç bir anne-baba evlâdına güzel edepten daha üstün çeyiz hazırlayamaz." (K. Ummal. 45411)

H.Ş.: "Sizin, evlâdınızı güzel terbiye etmeniz, her gün bir sâ' sadaka dağıtmanızdan hayırlıdır." (K. Ummal 45437)

H.Ş.: "Evlâtlarınızı akşam karanlığında sokağa çıkarmayınız. Zirâ o saatte şeytanlar sokağa dağılırlar." (K. Ummal 45316)

H.Ş.: "Evlâtlarınızı üç güzel huyla terbiye ediniz:

- Peygamberinizi sevdirmek,

- Ehl-i beytini sevdirmek,

- Kur'an okumayı sevdirmek. Zirâ hakîkî Kur'an hâmilleri kıyamet günü gölge bulunmayan  günde enbiyâ ve asfiyâ ile Arş'ın gölgesinde olacaklar..." (K. Ummal 45409)

* * *

TALİM

H.Ş.: "Evlâtlarınız konuşma çağına gelince onlara kelime-i tevhidi, "LÂİLÂHE İLLALLAH"ı öğretiniz." (K. Ummal 45328)

H.Ş.: "Evlâtlarınıza yedi yaşında namazı öğretiniz. On yaşında kılmazsa hafifçe dövünüz. Bu yaşta çocuklarınızın yatağını ayırınız." (K. Ummal. 45424)

* Bir çocuk aklı almaya başladığında, ona önce imanı öğretmeli. Cündüb bin Abdullah R.A. "Ergenlik çağına gelmek üzere iken, Peygamberimiz S.A.V. bize Kur'an'dan önce imânı öğretti. Sonra Kur'an'ı öğrendik ve onun sayesinde imanımız arttı buyurmuştur. (İbni Mâce 1/93).

Kişi dînî vazifelerini ihlâsla yapıp Allah'ın kullarıyla geçim usullerini öğrenmeye ve uymaya mecburdur.

Erkek ve kadın her Müslüman, abdest, gusül, namaz ve oruçla alâkalı bilgileri öğrenmeli; nisâp miktarı malı olan, zekât ilmini; kendisine hac farz olan, hac ilmini; tüccar, alışveriş ilmini; her meslek sahibi, meslekle alâkalı ilmi öğrenmeli; hâsılı haram ve mekrûhları, amelleri yok eden fiilleri öğrenip sakınmalıdır.

Kişiye, küfre götüren kötülükleri bilmesi farz-ı ayndır. (İbni Abidîn 1/42).

* Deccal hakkında lüzumlu mâlûmatın okullarda çocuklara öğretilmesi lâzım. (İ. Mâce 10/335).

* * *

MESLEK SÂHİBİ YAPMAK

H.Ş.: "Evlâdın babadaki hakkı: Ona yazı yazmayı, yüzmeyi, ok atmayı öğretmek ve helâl kazançla beslemektir." (K. Ummal 45340)

* Farz-ı ayn olan ilimleri öğretip sonra çocuğunu bir meslek sahibi yapmak, her babanın vazifelerindendir. (Şir'at-ül İslâm 86)

H.Ş.: "Kızlarınıza yün eğirmeyi (örgüyü) öğretiniz. Kadın için evinde örgü örmek ne güzel sanattır!" (K. Ummal 45343)

* * *

EVLÂTLAR ARASINDA ADÂLET

H.Ş.: "Evlâtlarınız arasında adâletli davranın. Onları öpüp severken dahî dikkat edin." (K. Ummal 45350).

H.Ş.: "Evlatlarınıza bir şey taksim ederken adâletli davranın. Eğer ben birini tercih edecek olsaydım kadınları tercih eder (onlara fazla verir)dim". (K. Ummal 43360)

ŞER KADINLAR

H.Ş.: "Ümmetim üzerine kadın ve içkiden daha fazla zararından korktuğum bir şey yoktur." (K. Ummal 44502)

H.Ş.: "Benden sonra gelecek fitneler içinde erkekler için kadınlardan daha zararlı fitne bırakmadım." (K. Ummal 44503)

H.Ş.: "Eğer kadınlar olmasa erkekler cennete ilk girenlerle girerdi." (Feyzül-Kadîr 5/343)

(İstisnâlar hariç olmak üzere) şehvetin aslı ve anası kadındır. Allahü Teâlâ Âl-i İmrân Sûresi'nde şehvet sebebi olarak önce kadını zikretmiştir.

Süslenmeye, gösterişe, hevâ-ü hevesine düşkünlük kadının cibilliyetinden olduğu için çok zaman kocasını cennetten uzaklaştıran şeylere teşvik veya cennete koyacak sebeplere mânî olmaya müsâit bulunduğundan kadın "ŞER" olarak tarif edilmiştir...

* Zatın biri "Evime hiç şer girmedi" demesi üzerine hukemâdan biri ona "Öyleyse hanımın nereden girdi?" demiştir. (F. Kadir, Şerhde 5/343)

H.Ş.: "Hangi kadın kocasının izni olmadan dışarı çıkarsa dönünceye kadar Allah'ın gazabı onun üzerinedir. (K. Ummal 45006)

H.Ş.: "Hangi kadın kocasının evinden başka bir yerde elbisesini çıkarır ise Allahü Teâlâ onunla kendi arasındaki hayâ perdesini yırtar." (K. Ummal 45009)

H.Ş.: "Hangi kadın evinden çıkarken güzel koku sürünür de bu kokuyu yabancı erkeklere duyurursa o kadın da, ona şehvet nazarı ile bakanlar da zinâ etmiş gibi günâh işlemiştir." (K. Ummal. 45010)

H.Ş.: "Kadınlarınızın en şerlisi, süslenerek başkalarına görünenlerdir. Ve onlar münâfıklardır. Onlardan cennete girecek olanlar kargalar içinde ayağı ala olan karganın azlığı kadardır." (K. Ummal 44569)

H.Ş.: "Yüzlerine boya ve pudra gibi şeyler sürüp süslenen kadınlara ve bunları yapanlara Allah lânet etsin." (K. Ummal. 45019)

H.Ş.: "Kendisini erkeğe benzeten kadına ve kadına benzeten erkeğe Allah lânet etsin." (K. Ummal.  45020)

H.Ş.: "Dövme yapan ve yaptıran, yüz ve kaşlardaki tüyleri alan ve aldıran, güzellik için dişlerini değiştiren (Allah'ın yarattığını beğenmeyen) kadına Allah lânet etsin." (K. Ummal. 45023)

H.Ş.: "Kadın avrettir. Evden çıktığı zaman bir şeytan peşine düşer." (K. Ummal 45045)

H.Ş.: Kadınların cenaze teşyiinde nasibi yoktur. (K. Ummal. 45061)

H.Ş.: "Kadınlar selâm vermezler. Onlara da selâm verilmez." (Zirâ fitneye sebep olur) (45064)

H.Ş.: "Bollukta şükretmeyen, darlıkta sabretmeyen kadınlar fasıktır." (K. Ummal. 45072)

H.Ş.: "Ey kadınlar çok sadaka veriniz, zîrâ siz çok şikâyette bulunup, çok lânet edip, çok da nankör olduğunuz için çoğunuz cehenneme müstehaktır." (K. Ummal. 45080)

H.Ş.: "Mü'min kadının bir iyiliği yetmiş sıddîkın ameline, facir kadının bir kötülüğü de bin erkeğin kötülüğüne denktir. (K. Ummal. 45090)

H.Ş. "Kadınları helâk eden iki şey, altın ve zağferan (süs, boya ve koku)dur." (K. Ummal. 45093)

* * *

ÖVÜLEN KADINLAR

H.Ş.: "Kadın beş vakit namazını kılar, orucunu tutar, namusunu muhafaza eder, kocasına itaatte kusur etmezse cennete istediği kapıdan girer." (K. Ummal 45126)

H.Ş.: "Hangi kadın kocası kendisinden razı olduğu halde ölmüşse cennete girer." (K. Ummal 45144)

*Hz. Ali R.A. :

- Rasûlüllah S.A.V. bize "Kadın için en hayırlı şey nedir?" diye sordu. Biz sükût ettik. Ben Fatıma'dan sordum. O: "Bir kadın için en hayırlı şey, erkeği görmemek ve erkeğe görünmemektir" dedi. Bunu Rasûlüllah S.A.V.'e söyledim. Efendimiz "Fatıma benden bir parçadır. Doğru söylüyor" buyurdu. (K. Ummal. C. 16)

H.Ş.: "Saliha kadınlar bir ayağı beyaz olan karganın az olduğu gibi insanlar arasında azdır. (K. Ummal 45145).

* Eshâb-ı Kirâmdan biri:

"Bir kadınla evlenmek istiyorum, dua buyur" demişti. Rasûlüllah S.A.V.:

- "Sana İsrâfîl, Cebrâîl, Mîkâîl (A.S.) ve Hamele-i Arş dua etse, aralarında ben de olsam, sen ancak senin için yazılan kadınla evlenirdin" buyurdu. (Râmûz'ül Ehâdîs 357/9).

Kenzül-Ummal: Ali Müttekî El-Hindî'nin eşsiz eseridir. Kütübü Sitte'nin tamamını, Beyhakî, Deylemî, Dârekutnî ve Sa'd bin Mansur Rh. A. sünenlerini Ebu Ya'lâ, Taberânî, Ahmed bin Hanbel, İbni Hibban v.s. müsnedlerini ve daha bir çok hadis kitapları toplamıştır 18 cilt Beyrut baskısı Arapça bir eserdir. 46624 hadis-i şerif bildirmiştir.



[1] K. Ummal, 45815

[2] K. Ummal, 44708

[3] K. Ummal, 44710

[4] K. Ummal, 45792

[5] K. Ummal, 45792

[6] K. Ummal, 44727

[7] Fethulbârî, 11/199, Tirmizî, Zühd 44. Bab 2378. hadis

[8] Müslim, Libas 39. Bab, 2083. Hadis

[9] Feyz’ül- Kadir5/125

[10] Müslim, 2/776

[11] Müslim, 3/1625

[12] Feth’ül-Bârî, 6/427

[13] Feth’ül- Bârî, 6/533

[14] Metâlib’ül- Aliyye

[15] Feyz’ül- Kadir, 2/161

[16] Mütearrizî, 6213

[17] (İbni Mâce, 1/474

[18] Şerh-i Müslim, 3/148

[19] El-Medhal, 3/60

[20] Buhârî Edeb’ül Müfred

[21] Sübül’es Selâm, 4/47

 

 

 

Allahü Teâlâ'ya giden yollar, mahlûkatın nefesleri kadar çoktur. Hikmet sahipleri, bunlar-dan dört makamlı bir yol seçmişler:

1- Şerîat

2- Tarîkat

3- Mârifet

4- Hakîkat

Bu dört derecenin her biri ancak şerîatla  tamam olur. Şerîat tam yaşanmadan, Tarîkat, Mârifet ve Hakîkat hâsıl olmaz. Bütün bu mertebelerde kemâl bulan kimse, Şerîat'ten çıksa, hepsinden çıkmış olur.

H.Ş.: Şerîat, ağaç; Tarîkat, dalları; Mârifet, yaprakları; Hakîkat de meyvesidir, Ağaç olmazsa, dalı, yaprağı, meyvesi de olmaz.

Şerîat asıl, diğerleri ona bağlıdır. varlığı, aslın var olmasıyla mümkündür. Asıl yoksa ona bağlı olan da yoktur.

Şu halde mânevî terakkî, Şerîat'ı tam yaşamakla mümkündür. Şerîat'tan ayrıldığı halde kendisini doğru yolda bilen insan, hüsrandadır; mülhittir ve küfre meyletmiştir. Sapık ve saptırıcı olmaktan kurtulamaz, Hakk'ın rızâsını bulamaz. O ancak şeytana bağlıdır.

A.C. "Bu (sapıklık,) açık bir hüsrandır". (S. Hac 11)

Bu dört mertebe kırk makamdır. Kul ancak bu makamlara ulaşınca, Allah’ın rızâsına mazhar olur. Bu makamlardan 10'u Şerîat'ta, 10'u Tarîkat'ta, 10'u Mârifet'te, 10'u da Hakîkat'tadır.

* * *

  ŞERÎAT'TAKİ ON MAKAM

1- ÎMAN

H.Ş.; "Îman, Allahü Teâlâ'ya, meleklere, kitaplara, peygamberlere, âhiret gününe, kadere, hayrın ve şerrin Allahü Teâlâ'dan olduğuna inanmaktır. (Buhârî C:1 S.18)

–Îman, bedene mi, yoksa ruha mı lâzım? denirse,

–Akıl üzerine lâzımdır.

Ehl-i tahkik buyurdu: "Îman dil ile ikrar, kalple tasdiktir. Allahü Teâlâ'nın birliğini dil ile ikrar etmeyen, kâfir; ikrar edip kalben tasdik etmeyen, münâfıktır ve Cehennemin en aşağı tabakasına gidecektir. Kur'an-ı Kerim'in hükmü budur.

Îman akla neden lâzım?

a- Cesette akıl, sultan; îman, onun vekîlidir. Sultan giderse vekîl de gider.

b- Îman, hazîne; akıl, hazînedârdır. Hazînedâr giderse hırsız (İblis) hazînede olan (îman)ı çalar.

c- Îman, koyun; akıl, çobandır. Çoban (akıl) giderse kurt (şeytan) koyunu (îmanı) yer.

Nükte:

Allahü Teâlâ'nın emirlerini tutup, yasaklarından sakınmak, birliğini tasdik etmek ve îman nuruna kavuşmaktır.

Kezâ: Allahü Teâlâ'nın her insana üç yüz melek müvekkel kıldığını tasdik de îmandandır. İnsanlardan utanır, kötülük yapmazsın da yalnızken melekleri hesaba katmaz, günâh işlersin. Şu halde, senin tasdikin nerede?!..

Allah'ın kitabını tasdik îmandandır. O'ndaki emir ve yasakları hak bildiğin halde emirlerine uymaz, nehiylerinden kaçmaz ve azâbından korkmazsın!..

Kalbin kibir, haset, tamâ, gazap, gıybet, kahkaha, nemîme ve türlü maskaralıklarla dolu! Halbuki bunlar Allah'ın kitabında yasaklanmıştır. Senin îman ve tasdikin nerede kaldı?!..

Allah dostlarının kerâmetleri haktır ve bu halleri Şerîat'e uygunsa îmandandır. Çünkü onlar nefsin isteğini, dünya sevgisini, yemek ve elbise gibi şeylerin zevkini, uyku ve istirahatı terk edip, Rabb'in rızâsını, fakrı, meşakkati, açlık ve meskeneti tercih etmiş, dünya güçlüğünü, âhiret için kolaylığa sebep bilmişler...

A.C.: "Muhakkak bir güçlüğe iki kolaylık vardır" (S. İnşirah 5) 

Hak dostları Allah'a yaklaştıkça korkuları artar. Padişaha yakın olanda korku çok olur.

 Eyliyâullah bir gün doyar, iki gün aç durur.

H.Ş.: "Ben bir gün yer, iki gün aç dururum(Tirmizî C:3 S:245)

Allahü Teâlâ herkesin günâhını görür de, yüzüne vurmaz. Her gün çeşitli günâhlar işliyorsun. Bunların hesabı sorulmayacak, kıyâmet gelmeyecek, kabirdekiler dirilmeyecek, iyi kötüden ayrılmayacak mı sanırsın!..

Haramdan çekinmez, ne bulursan yer, giyer, emir ve yasaklara uymazsın. Seni helâke götüren bu cürümleri işlerken Allahü Teâlâ'nın gazabından ve azabından korkmaz mısın?

H.K.: "Ben Kerim (İkram Eden), Gafûr (Af Eden), Mû'tî (Karşılıksız Veren), Muîyn (Muhtaç olanlara yardım eden), Müsteân (Benden isteyenlerin imdadına yetişen)im. Her gün kullarımdan işlenmiş binlerce günâh görürüm de, yüzlerine vurmam, tevbe etmelerini beklerim. Kim tevbe etmeden ölürse, onun işi benim irâdemdedir, dilersem Affederim. Affetmeyi murat etmezsem, onu cehenneme koyar, elem verici ateşle azap ederim.

Kim beni murat eder, beni sever, ömrünü bana hizmetle geçirir, bana kavuşmayı isterse, ben de onu sever ve güzel kılarım, uzaklıktan kurtarırım. Artık o bana ziyâde yaklaşanlardan olur. Vücûdu bende yok olup (Fenafillah mertebesine erer,) nereye baksa beni görür, başka bir şey göremez olur.

Kim de dünya isterse, onu dünya ve âhiretten mahrum ederim. O, günâha dalmış ve helâk olmuşlardandır.

A.C.: Kim dünya kazancı isterse veririz de âhiretten nasibi bulunmaz. (S. Şûrâ 20)

H.Ş.: Dünya âhiret adamına, âhiret de dünya adamına haramdır. Her ikisi de Allah ehline haramdır. (Deylemî)

2- İSLÂM

İslâm; Allahü Teâlâ'dan başka ilâh olmadığına ve Muhammed A.S. O'nun Resûlü olduğuna inanmak, beş vakit namaz kılmak, zekât vermek, Ramazanda oruç tutmak ve hac etmektir. Bunlar âkıl ve bâliğ olan her Müslüman’a farzdır.

3- İLİM

İlimsiz amel heder, amelsiz ilim vebaldir.

A.C.: Rabbâniyyîn (İlim öğrenip, ilmiyle amel edenler)den olunuz. (S. Ål-i İmrân 79)

H.Ş.: İlim talep etmek kadın-erkek her Müslüman üzerine farzdır.

4- İHSAN

İhsan, edeplere uymak, hudû, huşû ve ihlâsla Allah'a ibâdet etmektir.

H.Ş.: "İhsan, Allah'ı görür gibi ibâdet etmektir. Sen O'nu görmesen de O, seni görüyor." (Buhârî C:1 S:18)

5- EVLENMEK

  A.C.: "Hoşunuza giden, hayır umduğunuz ve güzel gördüğünüz kadınlarla evleniniz" (S.Nisâ 3)

Bu âyet-i celile hükmünce, evlenmek farz;

H.Ş.: "Nikâh sünnetimdir. Kim sünnetimden uzaklaşırsa, bizden değildir" hükmünce sünnettir.

6- HELÂLDEN YEMEK, HELÂLDEN GİYİNMEK

A.C.: "Verdiğimiz rızıkların iyi ve güzel olanlarından (helâlinden) yiyiniz". (S.Bakara 57)

A.C. "Elbiseni temizle, (yâni haramla kirlenmemiş elbise giy!...) (S.Müddessir 4).

7- HELAL KAZANMAK VE FAİZDEN KAÇINMAK

A.C.: "Allahü Teâlâ alış verişi helâl, faizi haram kıldı". (S.Bakara 275)

8- EHL-İ SÜNNET VEL CEMAAT'TAN OLMAK

Rasûlüllah S.A.V. ve Ashabı'nın yolunda olup, bid'atlardan sakınmak...

A.C. "Allah'ın gelmiş-geçmişlere tatbik ettiği hükmü budur. Allah'ın hükmünde değişme bulamazsın". (S. Fetih 23)

  9- ŞEFKAT VE MERHAMET

H.Ş.: "Yeryüzündekilere merhamet edin ki, göktekiler de size merhamet etsin". (Tirmizî C:5 S:192)

10- EMR-İ BİLMÂRUF NEHY-İ ANİL MÜNKER

A.C.: "İyiliği emret, kötülüklerden nehyet" (S.Lokman 17) hükmünce farzdır.

* * *

TARÎKATTAKİ ON MAKAM

1- TEVBE

A.C.: "Hepiniz toptan Allah'ın ipine yapışın (yoluna sülûk edin)" (S.Åli İmran 103)

A.C.: "Allah'a tevbe-i nasuh ile tevbe edin" (S.Tahrim 17)

Kul Allahü Teâlâ'ya yönelir, işlediği günâhlara nâdim olur, bir daha işlememek niyetiyle tevbe ederse, Allahü Teâlâ geçmiş günâhlarını mağfiret buyurur.

A.C.: "Şüphesiz O, tevbeleri kabul eden ve merhametli olandır". (S.Bakara 27)

H.Ş.: "Günâhlardan tevbe eden, hiç işlememiş gibidir". (İbni Mâce C:2 S:142)

Tevbe; günâhlardan pişman olup hâlis niyetle Allahü Teâlâ'dan özür dilemektir. Kul nedâmetle özür dilerse Allahü Teâlâ onun yetmiş yıllık günâhını affeder.  İhlâsla af dilemek ve gönülden teslim olmak, kıyâmet gününde kişinin yüzünü parlatır.

Allahü Teâlâ hadîs-i kudsîde:

Ey Kullarım! Günâhlarınızdan özür dilemek ve ihlâs ile tevekkül etmek sizden, kabul buyurmak benden... buyurmuştur.

A.C.: "Kim Allah'a tevekkül ederse, Allahü Teâlâ ona kâfîdir". (S. Talak 3)

A.C. "Eğer şükrederseniz, sizin için elbette ziyade ederim". (S. İbrahim 7)

- Sabretmek sizden, hesapsız olarak vermek benden.

A.C.: "Ancak sabredenlere hesapsız olarak ihsan edilir". (S. Zümer 10)

- Tâat ve ibâdet sizden, Cennette nimetler vermek benden...

A.C.: "İhsanın (iyiliğin) karşılığı, yine ancak iyilik değil midir? Rabbinizin hangi nimetini inkâr edebilirsiniz?". (S. Rahmân 60-61)

- Senelerce işlemiş olduğunuz günâhlara tevbe etmek sizden, kabul buyurmak benden...

A.C.: "Kullarının tevbesini kabul eden, günâhlarını affeden, yaptıklarını bilen O'dur". (S. Şûrâ 25)

Ey Kullarım! Babanız Âdem A.S. bana bir defa muhâlefet etti; tevbesini ancak iki yüz sene ağlamasıyla kabul ettim. Sizin ise yetmiş yıllık isyânınızı benden bir defa özür dilemeniz ve tevbe etmenizle affederim. Âsîlerin günâhını affetmesem rahmetim bilinmez. Mahlûkâtımdan noksan bir şey olsa, kudretimin kemâli bilinmez. Bana duâ edenlerin duâsını kabul etmesem saltanatım tamam olmaz.

2- MÜRİD OLMAK

(Kulun bir mürşid-i kâmile mürid olması, vücuttaki hastalıkların tedavisi gibi, kalp hastalıklarını da bir manevî tabîbe tedavi ettirmektir.)

A.C.: "Bilmediklerinizi zikir ehlinden sorun". (S.Nahl 43 - (S. Enbiya 7)

Mürid üç kısımdır:

MÜRİD-İ MUTLAK: Şeyhine "Neden Niçin?" diye sormaz. Ona tam teslim olur...

MÜRİD-İ MECAZ: Zâhirde şeyhinin, bâtında nefsinin emrindedir...

MÜRİD-İ MÜRÂÎ: Şeyhinde nefsinin kabul etmediği bir hal görse, onu terk eder.

3- DERVİŞÂNE KIYÂFET

Saçlarını kısaltır, dervişlik elbisesi giyer ve (mümkün oldukça) kendini onlara benzetir.

A.C.: "Saçlarınızı kısaltmış olarak, korkmadan Mescid-i Haram'a gireceksiniz". (S. Fetih 27)

H.Ş.: "Kendini bir kavme benzeten, onlardandır".

4- KORKU İLE ÜMİT ARASINDA OLMAK

A.C.: "Kalplerin ve gözlerin döneceği (kıyâmet) gün(ün)den korkarlar". (S.Nûr 37)

A.C.: "Allah'ın rahmetinden ümit kesmeyin". (S.Zümer 53)

H. Ş.: "Kalbi korku ile ümit arasında olan kişiye Allah rahmet eder".

5- HİZMET ETMEK

(Allah'ın verdiği imkânları nefsin isteklerine harcamayıp Allah rızâsı için maddî ve mânevî hizmetlerde bulunmak...)

H.Ş.: "Hizmet eden, hizmet olundu". 

6- NEFS-İ EMMÂREYİ KAHRETMEK

H.Ş.: "Nefislerinizle cihad ediniz".

(Nefsin terbiyesinde eser vermiş bir pir-i kâmilin tavsiyeleri tam tatbik etmek...)

7- MÂSİVÅYI TERK ETMEK

(Allah'tan gayriyi terk edip, tamamen O'na dönmek. Bu da 6. kısımdaki amele muhtaç...)

A.C.: "Allah'a koşun". (S: Zâriyât 50)

8- MAKAS, MİSVAK GİBİ TEMİZLİK VE İNTİZAM ÂLETİ İLE SÜNNET OLAN BÂZI EŞYAYA SÂHİP OLMAK VE ALLAH'IN YARATTIKLARINDAN İBRET ALIP HAKK'I BULMAK, HİDÂYETE ERMEK:

Bu devlet, her kula, Allahü Teâlâ tarafından kulluğu nispetinden verilir.

 A.C.: "Allah her şeye bir miktar tâyin etmiştir". (S. Talak 3)

9- NASİHAİNİ DİNLEYEN BİR CEMÂAT OLMAK VE ALLAH'IN KULLARINA MUHABBET ETMEK

 (Ve kullar arasında sözü geçer, îtibar ve îtimatlı, nasihati tutulur olmak...)

A.C.: "Allah'tan başkalarını, Allah'ı severcesine sevenler vardır. Müminlerin Allah'a muhabbeti ise çok büyüktür". (S. Bakara 165)

10- AŞK, ŞEVK, FAKR VE KANÂAT SÂHİBİ OLMAK

A.C.: "Yâ Rabbî! Rûhumu Müslüman olarak al ve beni sâlihlere katıver". (S. Yusuf 101)

H.Ş.: "Fakirlik (Allah'tan gayriye ihtiyaç duymayıp yalnız O'na muhtaç olmak) iftihar ettiğim şeydir. Kıyâmette de onunla iftihar ederim" (Mevzüat Aliyyül Kaarî 320)

  MÂRİFETTEKİ ON MAKAM

1- EDEP

Kim vâsıl olmuş (ermiş) ise ancak edebe uymakla ve tâzimle ulaşmıştır. Kim de mahrum kalmışsa edebi terk ettiğindendir.

H.Ş.: "Edep, aklın sûretidir".

Hz. Ali R.A.:  "Şeref; mal ve soyla değil, ilim ve edepledir" buyurmuş.

2- HAVF

Havf (Kâmil mânâda Allah korkusu), ancak âlim ve âriflerde bulunur.

A.C.: "Allah'tan ancak âlim kulları korkar". (S.Fâtır 28)

A.C.: "Rabbi'nin makamından korkanlara iki cennet vardır". (S. Rahmân 46)

3- RİYÂZÂT, AÇLIK, KANÂAT

H.Ş.: "Açlık, gök gürlemesi; kanaat, bulut gibidir.

Gök gürlemesi ve bulut yağmura sebep, açlık ve kanaat da hikmet ve mârifete sebeptir.

İmam-ı Rabbânî Hz.: "Riyâzât sünnete tâbî olmaktan ibaret ve mübârektir" buyurmuş...

4- İKRAR TASDİK

(Hakk'ı tasdik, bâtılı ret etmek...)

A.C.: "Kıyâmet günü doğrulara, sadâkatleri menfaat verir". (S. Mâide 119)

5- HAYÂ:

H.Ş.: "Hayâ îmandandır. Hayâsı olmayanın îmanı yoktur".

 

 

6- SEHÅ:

Sehâ, Allah rızâsı için hiç bir şeyini esirgememektedir.

(Bilhâssa din hizmetinde can ve mal fedâ eden bahtiyarlar bunlardandır).

7- İLİM

H.Ş.: "Dünyanın devamı dört şeyledir:

1- Âlimlerin ilmi

2- Âmirlerin adâleti

3- Zenginlerin cömertliği

4- Fakirlerin duâsı...".

(Şerîatta ilim, amel ve ihlâs, temel kabul edilmiştir).

8- MESKENET

(Hiçbir halde şöhret aramayan ve kimseye zarar vermeyen, mahviyet sâhibi...)

H.Ş.: "Allah'ım! Beni miskinlerden kıl ve miskinler zümresiyle haşr eyle". (Tirmizî)

9- KALBE VE KALB RÂZI ETMEYE DİKKAT:

H.Ş.: "Mü'minin kalbi Arşullah'dır". (Arş gibi kıymetli ve kudsîdir). (İbni Mâce)

(Rızâyı ilâhî iki şeyde aranır: İlâhî emirlere tâzim ve kalp kırmayıp gönül yapmak...)

 

 

10- NEFSİNİ BİLMEK:

(Muhakkak nefis mübâlağa ile kötülükleri emreder...) (S. Yûsuf 53)

H.Ş.: "Nefsini bilen, Rabbini bilir". (Nefsinin zilletini bilen, Rabbinin izzet ve azametini bilir.)

* * *

HAKÎKATTAKİ ON MAKAM
1 TEVÅZU:

(Mahlûkat arasında, toprak gibi mütevâzî olup, kimseye ezâ vermemek...)

Musîbet karşısında her şeyin Allah'tan olduğunu bilip râzı olmak, irâdesini Allahü Teâlâ'ya bağlayıp, bir şey murat etmemek, yani irâde ve meşiyetin Allah'a mahsus olduğunu bilmektir. Çünkü Allahü Teâlâ neyi dilerse hükmeder.

2- YARATILMIŞI HOŞ GÖRMEK:

Bütün yaratılmışları aynı gözle görüp "Filânın ameli hayır, falanınki şer" dememek, belki hayır ve şerri kendinde aramaktır. Çünkü, kimseye başkasının sevâbı ve azâbı verilmez.

Bu, emr-i mâruf ve nehy-i münker'i terk etmek değil, nefsini hakir bilip önce onun ıslâhına çalışmaktır.

A.C.: "Bizim amelimiz bize, sizin yaptıklarınız da size aittir". (S. Bakara 139)

 

3- CÖMERTLİK:

(Hırs ve tamâdan uzak olup) Allahü Teâlâ'nın verdiği nimetlerde cimrilik etmeyip Hakk'ın rızâsı için harcamak...

A.C.: "Mallarını Allah yolunda sarf edenlerin hâli, her birinde yüz tane bulunan yedi başak gibidir. Allah dilediğine kat kat ziyâde verir." (S. Bakara 261)

4- TESLİMİYET:

Tam tevekkül ve teslimiyetle bütün arzû ve irâdesini Allah'a bağlayıp kendisi bir şey murat etmemek...

A.C.: "Sizde olanlar tükenir; Allah indinde olanlar sonsuzdur, tükenmez. (S. Nahl 96)

5- RIFK:

Rıfk; yumuşak huylu olmak, yaratılmışlardan hiç birine zarar vermemek, ezâ etmemek, kendisi de onlardan ezâ duymamaktır.

H.Ş.: "Müslüman, elinden ve dilinden Müslümanların sâlim olduğu (ezâ duymadığı) kimsedir". (Buharî C:1 S:8)

(H.Ş.: Yumuşak huy, bulunduğu yeri güzelleştirir).

6- MÜRŞİD-İ KÅMİLE TESLİMİYET

Sohbette hakîkatı ifâde eden kelimelerle konuşmak ve mürşid-i kâmile tam mânâsıyla teslim olmak... (Hakîkî kâmiller, nebîler gibi, beşeriyete saâdet kapılarını açan Allah dostlarıdır...)

H.Ş.: "Kavmi (müridleri) arasında şeyh, ümmeti arasındaki nebî gibidir. (İbn-i Hıbban)

7- EBRÂRIN (İyilerin) YOLUNDA YÜRÜMEK

(Tuttuğu yol insanın mahiyetine şahâdet eder...)

A.C.: "Kur'an'ın hak olduğu anlaşılıncaya kadar varlığımızın delillerini onlara âfaktan ve enfüsten (dışlarından ve nefislerinden) göstereceğiz". (S.Fussilet 53)

8- KERÂMETİ GİZLEMEK

Kendinde kerâmet zuhûr ederse, onu açığa vurmamak...

A.C.: "İçinizde (kalbinizde) olanı gizleseniz de açıklasanız da Allah onu bilir". (S. Åli İmrân 29)

(Kerâmet göstermek âleme çalım satmak olup kerih görülmüştür)

9- SABIR - VUSLAT - TEVHİD - MÜNACAT

A.C.: "Ey îman edenler! Sabredin, birbirinize sabrı tavsiye edin, râbıta yapın ve Allah'tan korkun. Umulur ki, kurtulursunuz". (S. Âli İmrân 200)

(Bunlar büyüklerin tâbi olduğu esaslardır.)

* * *

 

 

 

10- BÅTIN GÖZÜYLE GÖRMEK VE LEDÜN İLMİNE VÂKIF OLMAK

A.C.: "Ona İlm-i Ledünn'ü öğrettik". (S. Kehf 65)

Bu kırk makamdan biri noksan olsa sülûk tamam olmaz (yani zikir yoluyla çalışmasını tamamlayamaz) ve Hakk'a vâsıl olunmaz. Çünkü şartlardan biri noksandır. Misâl: Vahdâniyet-i ilâhiyeyi diliyle ikrar edip kalbiyle tasdik etmese, îmanı tamam olmaz. Diğer şartlar da böyledir. Şartın yok olmasıyla, meşrût da yok olur.

Her şeyin hakikatini Allahü Teâlâ bilir.

.

 

 

KADERE RIZA

Din, insanın hayatı boyunca devama mecbur olduğu mekteptir. Diploması ölünce verilir .

 

H.K.:  Hayrı, şerri halk eyledim. Saadet: hayır için halk eyleyip hayra sebep kıldıklarıma; helâk: şer için halk eyleyip şerre sebep kıldıklarımadır.

 

* Kötülük için yaratılan kötülük yaptığında şaşana şaşarım. Asıl, o iyilik yaparsa şaşmalı. (A. Geylânî Hz.)

 

* Teaccüb ederim o kimseye ki,

- Kazâ ve kadere imanı olup da gam çeke.

- Rızkın Allahü Teâlâ'dan olduğunu bilirken zahmet çeke.

-Ölümü bilirken ferah ve sürûrda ola.

- Kıyametin hesabına iman etmişken vaktini gafletle geçire.

- Dünyanın değiştiğini bilirken ona gönül bağlaya. (Mevâkib Tefsiri C:2 S:18)

 

* Dört şey cehâlettendir:

1- İnsanları ayıplamak. (Kaderi görmemek-tendir.)

2- Müslüman’a haset etmek. (Rızkın ilâhî taksimle olduğunu bilmemektir)

3- Haram ve şüpheli mal toplamak. (Kıyametin hesabına inanmamaktandır.) ve:

4- Allahü Teâlâ'nın azabından korkmamaktır ki cümlesi cehâlet ve inkârdandır. (Şakîk-i Belhî K.S.)

 

* Kaderin sırrına erenler rahat ederler. Zira onlar her şeyi yokluktan ibaret bilir, her hadisede Hakk'ın kudretini hâkim görürler de bu rahatlık, denize dönen dalgaların haline benzer. (U. Ahrâr K.S.)

 

* Rızâ-i ilâhîyi kazanmak, Hakk'ın kazâsına razı olmakladır. (Şah-ı Nakşıbend K.S.)

 

* İmanlı insan, kaderin hayır ve şerrini kabul eder; acısına, tatlısına katlanır. Zira insana isabet eden şey, -tedbir ve sakınmayı terkinden veya eksik yapmasından değil- kaderin hükmüdür. Bu itibarla, tedbir ve tevekkülle beraber kadere rıza lazımdır.

 

* Geçmişte olanlar ve kıyamete kadar olacakların hepsi ilâhî kazâ ve takdirledir. Takdir ve irade Hak Teâlâ'nındır. İnsan için sabır ve rızadan gayri çare yoktur. Musibetler ve ayrılıklar Mevlâ'nın irade ve takdiriyledir. Razı ve teslim olmaktan gayrı çare ve ilaç yoktur. (M.İ.R)

 

* Allahü Teâlâ'dan bir şey istediğinde O'nun irade etmesini bekle! (İbn-i Mesud R.A.)

* Validelerimizin Enes Hz.'den şikâyetleri üzerine Resûlullah (S.A.V.), "O, Kitap ve kader icâbıdır"  buyurdu.

 

Rıza; Hakk'ın taksimine boyun eğmek ve O'nun vaadine inanmaktır.

 

* Şiddetli hastalık ve ölüm gibi musibetler Allahü Teâlâ'nın takdiri ve dilemesiyle olduğuna iman edenin kalbi sabır ve sebatla hidayette olur.

 

* Allah'ın rızasına talip olan, başkasının keyfine boyun eğmez.

 

H.K.:  Kaderi (ilâhî iradeyi) unutup da dünya işlerinden dolayı kederlenen sanki bana dargın gibidir.  (İhya)

 

* Haberde gelmiştir:

Nebîlerden biri, on sene açlık ve fakirlikten şikâyet etti. Cenâb-ı Hak ona vahiy buyurdu:

- "Yerleri, gökleri yaratmadan evvel ilâhî irademle Levh-i Mahfuz'da senin yaratılman hükmü vâkî oldu. Sen dünyayı muradın üzere yeniden yaratılmasını mı istiyorsun? Yoksa hakkında takdir ettiğim işlerin değişmesini mi? Şu halde senin isteklerin benim muradımdan üstün olmak icap eder! (İhya)

 

H.K:  Tekrar tekrar helâk, kazâ-i ilâhîme karşı gelip "Neden öyle oldu, neden böyle oldu"  diye dil uzatanadır.

 

* Ateşi ağzında söndürmek "Keşke böyle olmasaydı, şöyle olsaydı" demekten ehvendir(İbn-i Mes'ud R.A.)

 

* Sekiz kişiye şaşarım:

1- Ölümü bildiği halde gülen,

2- Dünyanın fânî olduğunu bildiği halde ona itibar eden,

3- İşlerin ilâhî takdirle olduğunu bildiği halde istediği olmayınca üzülen,

4- Kıyametin hesabını bildiği halde mal toplayan,

5- Cehenneme inandığı halde günah işleyen,

6- Cennete inandığı halde dünya ile rahatlayan,

7- Allahü Teâlâ'ya inanıp da başkasına kulluk eden,

8- Şeytanı düşman bildiği halde ona uyan... (Hz. Osman)

 

* Hak Teâlâ'ya teslim olan, O'nun irade ettiğinden başka bir hali istemez. (Hz. Hüseyin R.A.)

 

* Hakîkî kul olana hadiseler karşısında Hakkımda ezelî hüküm böyle.." demek yakışır.

 

* "Hadiseler ilâhî irade ile vâkî ve sabittir. Kendi muradını Hak Teâlâ'nın iradesine bağlayıp (hadiseleri kendi muradı gibi bilip) o hallerden lezzet almak lâzımdır. Kul olmak isteyen, böyle bağlanır...

Bunun aksi, kulluktan çıkıp Mevlâ'sıyla muâraza etmek olur.

Hadis-i Kudsî'de: “Benim kazama razı olmayan, verdiğim belâya sabretmeyen kendine başka rab arasın ve benim mülkümden çıksın,  buyuruluyor ".  (M.İ.R. C:3 M:58)

 

H.Ş.:  Muhakkak, Allah'ın (insanlara) verdiği de aldığı da kendisinindir. Allah'ın yanında her şeyin bilinen bir müddeti var.  (Bu müddet dolmadan verdiğini almaz, aldığını vermez). (Müslim)

 

* Her işte Allahü Teâlâ'ya sığınıp zillet ve minnetle,

LÂ HAVLE VE LÂ KUVVETE İLLÂ BİLLÂHİL ALİYYİL AZÎM demeli. Bu kelime Cennet hazinelerindendir.

 

Tevhid ehli, Hakk'ın emrine teslim olur. Başka yol yoktur.

 

Yakîn:  Hal ve hadiselerden Rabb'ını suçlamamandır.

 

* Tâbî ol, itât et, sabret, ayrılma, Rabb’inin hükmünden şikâyet etme: Helâk olursun! Hak'tan gafil olma da kurtul! (A. Geylânî K.S.)

 

* Dua, belâdan öncedir. Belâ gelince teslim ve razı olmak lâzım... (Ebu Muhammed Cerîrî Hz.)

 

DÜNYA

H.Ş.:  "Dünyalığınız bir yolcunun taşıdığı kadar olsun".

 

Kalp dünya arzularından birine bağlı kaldığı ve onun geçici lezzetlerine daldığı müddetçe âhireti sevmiş olamaz. Dünya ile rahatlamak Allah ile rahatlamayı kalpten götürür.

 

* Muhakkak Allahü Teâlâ Dünyaya fenâyı, âhirete bekâyı yazdı. Fenâ yazılanda bekâ, bekâ yazılanda fenâ olmaz. Gördüğünüz Dünya ve görmediğiniz Âhiret sizi böbürlendirmesin. Uzun emellerinizi kısa ecellerinize göre kısaltınız. (Haccâc'ın Hutbesi'nden)

 

* Dini, nefsinin dilekleri; gayreti, dünya olanda hayır yoktur.

 

 

İbn-i Mes'ud Hazretlerinden:

- Dünya gamdır, onda sürûr yele benzer.

- Dünyanın tadı kaçtı, sıkıntısı kaldı... Bugün ölüm her Müslüman’a armağandır.

 

* Fakirin bir tesbihden aldığı sevabı zengin ayrıca bir altın sadaka verse alamaz. (Said İ. Müseyyeb Hz.)

 

  * İbadetin düzgünü dört şeyle olur: Açlık, Fakirlik, Zillet, Kanaat... (Sehl b. Abdullah Tüsterî Hz.)

 

H.Ş.:  Belâ: erkek ve kadın müminin kendinde, çocuğunda ve malında, Allahü Teâlâ'ya günahsız kavuşasıya kadar eksik olmaz. (Müslim)

 

Hadis-i Şerifler:

- Fitne zamanında tahtadan kılıç yap.

- Fitne devrinde evinden çıkma.

- Hâlinize göre başınıza idâreci gelir.

- Âhiret için yapılan işler, dünyaya hiç zarar vermez.

 

H.Ş.:  İlâhî! Bana dünya malını geniş kıl ve beni zâhid eyle

  * * *

Kemdürür yoksulluktan, nicelerin varlığı,

Bunca varlık var iken gitmez gönül darlığı

Yunus Emre Hazretleri

  * * *

Mülk-ü dünya kimseye bâkî değil, âkibet berbad olur.

Ey Muhibbi, şöyle farz et kim Süleyman olmuşuz.

Kanûnî S. Süleyman

* * *

 

 

 

İNSANLARLA MÜNASEBET

 

H.Ş.:  Bütün ameller Allah yolunda yapılan cihad yanında denizden bir damla; cihad ve bütün ameller emr-i bil mâruf ve nehy-i anil münker (iyiliği emredip kötülükten men etme) yanında okyanustan bir damla gibidir.  (Şir'at-ül İslâm S: 493)

 

H.Ş.: Evlâdın ana-babası için yaptığı hayır, ayniyle kendisine de yazılır. (Şir'at-ül İslâm S:475)

 

  H.Ş.: Mağfiret icap eden hususlardan biri de mümin kardeşinin üzüntüsünü gidermek, ona ferahlık vermek veya borcunu ödeyivermek, gurbette ise âilesine yardım etmek gibi şeylerle onu sevindirmektir.

 

* Birine iyilik ettiğinde bil ki, kendine iyilik etmişsindir. (Feridüddin Attâr Hz.)

 

  * Mümin kardeşine iyilik eden, öbür âlemde daha iyisini bulur. (Hayrünnisâ Hz.)

 

H.Ş.: Müslüman kardeşinin ihtiyacını gören kimseye hac ve umre sevabı yazılır. (Muhtar 1231)

* Hakk'a giden yollar kâinattaki zerreler kadar çoktur. En kısası bir kimseye yardım etmektir ki ins-ü cinnin ibadetine bedeldir. (Ubeydulla Ahrar Hz.)

 

* Bütün ilimleri iki kelimede topladım:

1-  Hâlik'a itaat,  (İlâhî emirlere tâzim)

2- Mahlûka şefkat. (Yaratılmışlara şefkat) (Ahmed-i Gazâlî Hz. İhya C: 1/408).

 

H.Ş.:  İyilik eksilmez, günah unutulmaz. Dilediğini yap, ettiğini bulursun. 

 

H.Ş.:  Kim mümin kardeşinin bir derdini def ederse Allah da onun kıyamette bir büyük derdini def eder.  (Hallürrüyûb C:2/114)

 

H.Ş.:  İnsanların hayırlısı, insanlara faydalı olandır. (Tirmizî)

 

Hızır A.S.'ın Musa A.S.'a tavsiyesi:

- Ya İbn-i İmrân! Nazik ve güler yüzlü ol, gazap etme, asık suratlı olma, yaratılmışlara iyilik ve ihsanda bulun, sakın onlara zarar verme. İnat etme, hasım olma. Lüzum etmeyen yere gitme. Acaip şey görmeden gülme, kusur işleyenleri ayıplama, kendi kusurlarına ağla, (Zübde 3/34)

 

H.Ş.:  Hâne halkı içinde ihtiyar, kavmi içinde peygamber gibidir.

 

H.Ş.:  Yirmi yaşında olanlara şefaatim kabul edildi.

 

H.Ş.: Âmirleriniz âdil olur, zenginleriniz fukaraya acır, insanlar dinde devam ederler, işler istişareyle yürür ve emr-i bil mâruf nehy-i anil münker yapılırsa, hayır şerre galip gelir; o zamanda yaşama ölümden hayırlıdır. İşleriniz kadınlara verilip de dinin devamına ve hayrın edâsına imkân kalmadığında yerin altı, üstünde hayırlıdır.

 

* Kalp, Allah'a komşu gibidir. Allahü Teâlâ'ya kalpten daha yakın bir şey yoktur. (Kalp kırma!) Hakk'a ulaşmada gönül yapmak kadar faziletli bir şey yoktur; azaba uğramada da gönül yıkmaktan şiddetlisi yok... (M.İ.R. C:2 M.44)

 

* Nefsini bırakıp da halkın ayıplarını görmek sekiz kötülüğe sebeptir:

1- Hayır amelleri boşa gider.

2- Kalpleri bozar.

3- Kulu (bir belâya uğratıp) hızla helâke götürür.

4- Devamlı hüzün (gönül darlığı) verir.

5- Cezayı çabuk getirir.

6- Riyâyı hoş gösterir.

7- Baş olma sevdasına düşürür.

8- Ucuba (Amelini beğenmeye) sebeptir. (S. Sakatî K.S.)

 

*  Müslüman’ı incitmek, Kâbe'yi yetmiş defa yıkmaktan büyük günahtır. (Riyâzünnâsihîn S.40)

 

* Yiğitlik, insanların iyi taraflarını görüp kötü taraflarını görmemektir. (Ukayl-i Müncî K.S.)

 

* Töhmeti kendi ameline et ki kıymeti olsun, onu insanlardan kaldır ki çekişmekten kurtulasın. (Osman Mağribî K.S.)

 

* Halkın ayıplarını araştırıp sağa sola aktaran kişi, azap tuzağına düşmüştür.

 

* Kardeşin hakkında dürüst hüküm ver; zira, sonunda o hükmün mahkûmu olursun. Bu tecrübe edilmiştir. (Hz. İsa A.S.)

 

* Zalimi seven, Kâbe'de 70 sene ibadet etse de zâlimlerle haşrolunur. Zâlimleri ve yardımcılarını zâhiren tasvip etse de, kalben reddetmek şarttır(Said İ. Müseyyeb Hz.)

 

H.Ş.:  Cezası süratli olan iki şey: Zulüm ve ana-babaya isyan...

 

* Cafer-i Sadık K.S. buyurdu:

Beş kimseyle dostluktan sakın:

1-  Yalan sِöyleyen, (daima aldatır).

2-  Ahmak  (Aklı az olan), (İyilik yapayım derken kِötülük eder).

3-  Cimri,  (İhtiyacın olduğunda seni terk eder.)

4-  ِtü kalpli,  (İcabında seni harcar).

5-  Fâsık,  (Seni bir lokman ekmeğe değişir).

* Elli yıldır ne hatâmı söyleyen, ne de kusurumu örten bir kimse görmedim! Öfkelendiğimde beni emin bilen de olmadı! O halde insanlarla uğraşmak ahmaklıktan ibarettir. (İ. Azam Rh. A.)

 

UZLET - ŞÖHRET

 

* İmam-ı Malik Hz.: "Kötülük görür, mânî olamam da günahkâr olurum" diye evinden çıkmazdı.

 

* Uzlete rağbet edip tâate haris olunuz. Sünnet-i seniyyeye sarılıp bid'atten sakınınız. (M.İ.R. C:2 M: 126)

 

* Uzlet olmayınca, göz nerede, gönül oradadır.

 

* Şöhreti seven, sadık kul olamaz. Sadık kul, bilinmekten hoşlanmayandır. Nam ve şanını yok et!..

 

* Yüceliği sevmek, ibadette ihlâsı yok eder.

 

H.Ş.:  Şöhret elbisesi, rahmete mânîdir. 


  

 

İYİ VE KÖTÜ HUYLAR

 

* Hayırlı insan, hakkı başkasında görendir. Allah ile alâkası sadık olan, dünyaya kaymaktan korunur. (Ebu Bekir Tâmistanî Hz.)

 

* Nefsini kusurlu gِörmeden, istikamet ele geçmez. (S. Sevrî Hz.)

 

* Şehvetin ve gazabın tesirinden kurtulmak, meleklerdeki kâmil sıfatlara erişmektir. (H. Rüyûb)

 

* Mevlâ hayır murat ettiği kuluna hayır kapısını açar; söِz kapısını kapar. (M. Kerhî Hz.)

 

H.Ş.:  Aşırı ziynet şeytanı sevindirir.

 

* Tamâ boyuna ip, ayağa bukağıdır. Onu at da kurtul! (M.İ.M.)

 

* Doğru yolda olun, doğru söyleyin! Vicdan sahiplerinin azlığı sizi korkutmasın... (Abdullah b.Ömer R.A.)

 

* Âlimler üç meselede ihtilaf ettiler:

1- Hakk'a kavuşmak için ölümü istemek.

2- İbadete devam için ömür istemek.

3- Tercihte bulunmayıp teslim olmak. (Tercihsiz teslimiyette ittifak ettiler...)

 

* Riyâset şerbetinden içen, halis kulluktan çıkmıştır. (İhya C:4/685)

 

* Riyâlı amelin sevabı değil cezası var... (İhya S: 688)

 

* Camiler ve mushaflar nakışlanınca helâk olursunuz. (İhya C:3/868)

 

* Din işlerinde sadık olanın kendisi aziz, ismi sıddıktır. (H.Rüyûb)

 

* Mev'iza, Mevlâ'dan bir nimettir. (İhya C:2/847)

 

H.Ş.: Yarım hurmayla da olsa ateşten kurtulmaya çalışınız. Onu da bulamayan, tatlı sözle kendini kurtarsın! Zira, bunda 10 mislinden 700 misline kadar sevap vardır.

 

* Bir saat tefekkür, 70 sene nafile ibadetten hayırlıdır. (Ali Müzeyyen Hz.)

 

  * * *

Olgun insanı dost edinmek istersen tenkid et,

Basit insanı dost edinmek istersen medh et.

  * * *

* Zahit kırk gün ihlâs etse kerâmeti görülür.

 

* Güler yüz, hasta gönüllerin merhemi, bağlı kalplerin kilididir. (Bağ devam eder...) (Şeyh Sâdî-i Şirazî)

 

* Çehre, fikrin fihristi... (M. Arabî K.S.)

 

* İmama-ı Åzam Ebu Hanife, Seyyid Abdülkadir-i Ceylânî ve bâzıları güzel elbise giydiler. Ebû Hanîfe, memleketine dِînen talebelerine eski elbise yerine güzel elbise gitmelerini tavsiye ederdi.

Bazı büyükler,

- Tekebbür için olmadıkça, güzel elbise giymekte beis yoktur, dediler.

 

* Ucub, Allah'ın bir cezasıdır ki ebedî dargınlığa sebeptir.

 

* Kazancın helâli, Allah'ı unutmadan ele geçirilendir.

 

  YEMEK

* Yemekte doymak bütün âfetlerin başıdır.

* Ekmeği ele geçirince, yanına tuz istemek nefsânî bir istektir. (İ. Åzam Rh. A.)

 

TEVHİD

 

* Tevhid: her işinde, bir olan Allahü Teâlâ'ya dِönmendir.

 

* Varlığını hak yolda harcamak: tevhidden nişandır. (Ebu Medyen-i Mağribî Hz.)

 

  İBADET ve DUÂ

 

H.Ş.:  Musibete uğrayan bana salavâtı çoğaltsın. (Telefon etsin - Beni arasın)

 

H.Ş.:  Misafire cuma namazı ve kurban lazım gelmez.

 

H.Ş.:  Aşûre günü orucu, seksen seneye denktir.

 

Arafat'ta oruç yok... Arefe günü de kerâmetlidir...

* * *

  ZİKRULLAH

 

* Hz. Ali, R.A. Kûfe'de sabah namazını kılmıştı, nurlu yüzünde hüzün alâmeti görüldü. Yanında bulunanlara:

- Ben Rasûlüllah'ın ashâbını gördüm. Şimdi onlara benzeyen kimse göremiyorum. Onlar, gece sabahlara kadar namaz kılar, Kur'an okur, kâh ayakta durarak, kâh alınlarını yere koyarak ibadette bulunurlardı. Sabahları zikrederler, rüzgarın salladığı ağaçlar gibi titrerler, göِz yaşlarından elbiseleri ıslanırdı. Vallahi şimdi ben kendimi, gaflet uykusuna dalmış bir cemaat içinde görüyorum, diye sitem etti.

 

* Şeyh Sâdî-i Şirâzî K.S. buyurdu:

- Kervanla bütün gece yol yürümüş, seher vakti bir orman kenarında istirahate geçmiştik. Aramızdan biri bir sayha vurup bir nefes dinlenmeden sahranın yolunu tuttu. Sabah görüştüğümüzde, "Sana ne oldu ki gece uyumadın, istirahat etmedin" dedim.

- Ağaçlarda bülbüller, dağlarda keklikler, sularda kurbağalar, ormanda diğer hayvanlar Cenab-ı Hakk'ı zikir ve tesbih ile meşgul olurken, ben insan olduğum halde, uzanıp gaflet içinde yatmayı mürüvvete uygun bulmadım dedi. (Ö. Nasuhî, Kur'an-ı Kerim'den Dersler)

 

* Zikrullahı unutmaktan büyük günah yoktur.  (Said b. Müseyyeb Hz.)

 

* Bizim yolumuz sohbettir. Görüşmek kısmet oluncaya kadar Kelime-i Tevhid'e devam ediniz. Bu zikir, kalbi mutmaîn eder, mümkün olduğu kadar meşgul olunuz. Eğer halvette meşgul olursanız daha güzel!.. Bu mübârek kelimenin, kalbi temizlemede büyük tesiri vardır. Onun bir cüz'ü ile Hak Teâlâ'dan gayriyi yok bilin; diğer cüz'üyle Ma'bûdün bil Hakk'ı isbat ediniz ki seyr-i sülûk hasıl olur.

 

  * Füzûyat iki yoldandır:

1- Kurb-u Nübüvvet... Bunda, feyiz ve hidayet vasıtaya muhtaç değil... İsa A.S. gibi...

2- Kurb-u Velâyet... Vasıta iledir.

 

* Hayrı iyi kimse de işler, fâcir de... Lâkin, günahtan kaçınmak sıddıkların kârıdır. (M.İ.M. C:2, M: 126)

 

* İnsanda zekânın kıymeti, Nakşî Ricâlinin kıymetini anladığı kadardır. (U. Ahrâr Hz.)

* * *

  HİKMETLİ SÖZLER

*On şey zâyî olmuştur:

1- Sual sorulmayan âlim

2- Amel edilmeyen ilim,

3- Kabul edilmeyen doğru söz,

4- Kullanılmayan silah,

5- Namaz kılınmayan mescit,

6- Okunmayan mushaf,

7- İnfak edilmeyen mal,

8- Hak yolda binilmeyen vasıta,

9- Dünyayı isteyenin zühdü (din ilmi),

10- Âhiret azığına yaramayan ömür.

 (Hz. Osman R.A.)

Cihan hasım olsa da hak zelil olmaz!..

Kucağında ay doğsa da batıl pâyidâr olmaz!.. 

.

 

 

EÛZÜ...

Tefsir-i Kebirden:

Eûzü billâhi” demek, yaratılmışları terk edip Yaratan’a yönelmek “Cümle hayırları ihsan eden ve bütün âfetleri def eden Allahü Teâlâ’ya sığınırım” demektir. Zira “Allah’a sığının” kavl-i celîli kulu yaklaşmaya ve sığınmaya dâvettir.

Sığınmak, aczini kabul etmektir; acz ise bütün makamların sonuncusudur.

İmam-ı Gazâlî Hz.’ne:

–İlim, ahlâk ve edep yönünden yükselmek için ne yapalım? denildi:

–Önce kibri terk et, sonra kibri terk et, en son yine kibri terk et, buyurmuştur.

H.Ş.: “Kalbinde zerre kadar kibir bulunan kimse cennete giremez.

Eûzü okumak, aczini ve kusurunu kabul edip varlığından sıyrılmak, Yaratan’a sığınmaktır. Mevlâ kendisine sığınanı himâye eder, onu düşmana (şeytana) teslim etmez.

İnsan oğlu nereden, nasıl, hangi yolla ve niçin bu âleme getirildiğini, kimin getirdiğini, yaratılışındaki hikmeti bilmezse, şeytanın kovulmasına sebep olan kibir ve gurura düşer de içi boş buğday başakları gibi burnu yukarıda olur, bunlardan harman olmaz. gururlu kişilerden de fayda umulmaz. Çünkü öyleleri nefsin tesiri altında kendini beğenip hakkı görmez, kötülüğe meyleder, aslâ felâh bulmazlar.

H.Ş.: “Eûzü okuyarak günah kapılarını kapayın. Besmele okuyarak tâat kapılarını açın!

Fâtiha-i Şerîfe tefsirinde Molla Fenârî Hz.:

Şeytan, Allahü Teâlâ’nın rahmetinden uzak olmuş, demektir. Şeytandan murat, İblis ve ona bağlı olanlardır, demiş...

İmam-ı Câfer-i Sâdık K.S.: “Kur’an-ı Kerim okumak için eûzü çekmenin zarûreti ve hikmeti odur ki, insanın dili yalan, gıybet ve kovuculuk gibi şeylerden bazen kirlendiğinden Hak Sübhânehû ve Teâlâ, eûzü ile emir buyurdu ki, lisan temizlenip,  kudsî olan Kelâm-ı İlâhîyi okumaya hak kazansın,”  diyor.

Bâzı büyükler, “Eûzü çekmek: “Hakka manî olan muzır yaratıklardan; Rabbü’l- âlemîn’i görmeye, hakîkate ermeye mânî olan şeylerden ve; hayâl, gaflet ve şehvet gibi kalbi kaplayan musîbetlerden Allah’a sığınırım,” diye mânâ verdiler.


  

BESMELE

H.Ş.: “Hayırlı bir işe besmeleyle başlanmazsa, muvaffak olunmaz, neticeye erilmez, noksan ve kusurlu olur.” 

Âile ocağında vâlide ve ninelerin verdiği ilk dînî terbiye “Bismillâhirrahmanirrahîm” dir. Yemeye, içmeye, yatmaya, kalkmaya... Hâsılı Dîn-i Celîle uygun her harekete besmele ile başlamayı öğretirler, onu unuturlarsa ikaz ederlerdi.

Bir işe besmeleyle başlamak âdet değil, ibâdettir; zira, Resûlullah’ın emridir. Resûlullah’ın emri ise, emr-i İlâhîdir.

Meşrû olan her hal ve harekete Allah’ın ismi ile başlamak, ilâhî yardıma vesile olup iyi niyet ve ciddiyetle tâkip edilirse, netice güzel, faydası büyük olur. Bu îtibarla her Müslüman’a,  Besmele-i Şerîfe'yi ciddiyet ve ehemmiyetle tavsiye etmek Dîn-i Celîlin emridir.

Bismillah’da: Allah ism-i celîli; kahır, kudret ve yüce şâna işârettir. Bu ism-i şerîften sonra, Rahmân ve Rahîm ism-i şeriflerin zikri; Allah’ın rahmeti gazabını geçtiğine delildir. Bunun için, besmeleyle başlanan işte rahmet ve bereket hâsıl olur.

*Nuh A.S. tûfanda gemiye girdiği zaman:

Bismillâhi mecrâhâ ve mürsâhâ inne Rabbî le gafûrürrhîm = Onun yürümesi de, durması da Allah’ın ismiyledir. Muhakkak Rabb’in affedici ve çok merhametlidir,” (Hûd, 41) âyet-i celîlesini okudu, selâmet buldu. Bu ise Besmele-i Şerîfe’nin yarısıdır. Ömrünün sonuna kadar Besmele-i Şerîfenin tamamı ile ünsiyet eden kimse her felâketten selâmet bulur. 

*Hz. Hâlid R.A.’e birkaç Mecûsî:

–İslâm davası edersin; bir delil göster de iman edelim, dediler.

Hz. Hâlid, bir miktar zehir getirip besmele ile içti ve hiç zarar görmedi. Mecûsîlerin hepsi de Müslüman oldular.

İsa A.S. bir kabristandan geçerken azapta gördüğü kişiyi, dönüşte kurtulmuş görünce, hikmetini Cenâb-ı Hak’tan niyaz etti. Hak Teâlâ:

“Bu kişinin vefat ettiğinde âilesi hâmileydi. Çocuğu dünyaya geldi, büyüyüp mektebe gitti. Besmele-i Şerîfe’yi öğrendi. Evlâdı yerüstünde ism-i celîlimi okurken, yerin altında babasına azap etmeyi şân-ı ulûhiyetime lâyık görmeyip affettim,” buyurdu.

*Habeş kralı, Hz. Ömer’e R.A.:  

–Bir büyük derde tutuldum: devâ gönder, diye yazdı. Hz. Ömer bir külah içine Besmele-i Şerîfe yazıp gönderdi.

Kral bu külahı başına koyunca ağrı kesilir, çıkardığında tekrar gelirdi. Bunda ne var diye baktığında Besmele-i şerîfeyi gördü.

Besmelenin (B)’si, Rabb’imizin “Birr” ism-i şerîfinden alınmış olup, “İhsan edici” mânâsınadır. Cenâb-ı Hak, dünyada kullarına nice nîmetler ihsan ettiği gibi âhrette de cemâl-i ilâhîsini göstermekle ikram edecektir.

Besmelenin “Sîn”i “Semî” ism-i şerifinden alınmıştır; “Allahü Teâlâ Arş-ı Âlâ’dan yerin altına kadar kullarının duâlarını işitir” demektir.

Besmelenin kerâmeti saymakla bitmez.

 Hadîs-i şerifler:

*Abdest alırken besmele çeken kimsenin amel defterine, melekler, abdesti bitirinceye kadar sevap yazarlar.

*Besmelesiz abdest alan kişinin, sâde yıkanan yerleri temiz olur. Besmele ile alırsa bütün beden temizlenir ve kalbi gafletten, bidat ve dalâletten pâk olur.

*Gemiye binerken “Bismillâhi mecrâhâ ve mürsâhâ inne Rabbî legafûrürrahîm” de, selâmet bulursun ve senin için gemiden çıkıncaya kadar sevap yazılır.

*Besmele-i Şerîfe’yi öğrenen çocuğun anasına, babasına, hocasına ve kendisine cehennemden âzat beratı verilir.

*Ehline yakın olurken besmele oku! Gusül edinceye kadar amel defterine sevap yazılır. O sebepten çocuk olursa, nefesleri adedince ve onun zürriyetinden kimse kalmayıncaya kadar cümlesinin nefeslerince sevap yazılır.

*Hayvana binerken “Bismillâhi ve billâhi” de! Her adımınca sevap yazılır.

*İnsanoğlu soyunurken besmele çekse, cin taifesi ile kendisi arasında perde olur. Besmele âhrette de zebânilerle kul arasında perdedir.

 

NEFİS

A.C.: “Ben nefsimi tebriye etmem (temize çıkarmam, benim nefsim iyidir, demem). Muhakkak nefis şiddetle kötülüğü emreder.” (Yusuf, 53)

Nefis büyük dâhilî düşmandır. Allah’ın Resûlü bir harpten dönerken: “Küçük harpten büyük harbe dönüyoruz” buyurmuş ki, nefisle cihat murat edilmiştir.

İnsanoğlu nefsi terbiye edip de iman ve ahlâkı sağlam temellere oturtmadıkça, çeşitli beşerî arzular sebebiyle sık sık sarsıntılara mâruz kalmaktan kurtulamaz; zira nefis yetmiş iki şeytan kuvvetinde olup aklın yanında pusu kurmuş, her fırsatta, sesini yükselten ve isteklerinin tavanı bulunmayan bir mahlûktur. Onun arzularında ölçü ve nihâyet yoktur.

Mânevi bir tabip tarafından terbiye edilmedikçe kişinin, iyiyi, doğruyu ve güzeli görmesi mümkün değildir.

Aklın ve imanın önünde kara bir perde olan nefsi terbiye edip onu zararsız hâle getirmek, bütün kâmil mürşitlerin gâyesidir.

Yaratılmışların en şereflisi olan insan; ömür boyu nefisle mücâdele etmek, onun tazyikinden kurtulup doğruyu, iyiyi, güzeli bulmak mecburiyetindedir.

H.Ş.: “Nefsini tanıyan Rabb’ini tanır” buyuruldu. Yâni nefsinin fenalığını anlayan kişi, Rabb’ine ilticâ eder. Zira zorlu düşmandan kurtulmak, nurlu tâatle ve Rahmân’ın rahmetine ilticâ ile kaabildir.

Zinnûn-i Mısrî Hz.: “Cenâb-ı Hak, kuluna, nefsinin zilletini bilmekten büyük izzet vermedi; yine nefsinin zilletinden gâfil olmaktan büyük zillet vermedi” demiştir.

Nefisle mücâdele, Cihâd-ı Ekber, çok müşkül. Lâkın kazancı büyük, saadeti ebedîdir. Nefsin hilesinden kurtulmak, ancak peygamber vârisi olan bir zata bağlanmakla mümkündür.

Kibrit-i Ahmer gibi az bulunan bu büyükler, eserlerinden anlaşılır...

H. Ş.: “Kişinin eserleri aslına delâlet eder,”

Ağacın mâhiyeti gövdesinden değil, meyvesinden anlaşılır.

İçinde bulunduğumuz dünya, habis nefsin isteklerini kolayca genişletmeye vesile olan aldatıcı ses ve renklerle doludur. Kurtuluş, ilâhî nûra bağlanmakla mümkündür. İnsan ancak bu sûretle iyiliği nefsinde tatbik eden, başkasına numûne olan ve muhitinde aranan kişi hâline gelir ve ebedî saadet kapısını açan altın anahtarı elde eder.

Mânevî feyiz ile nefis terbiyesine muvaffak olan insan, arzularında ölçülü olur. gazap hâlinde iradesine hâkim ve affetmeyi bilir. Yumuşak huylu, mahviyet sâhibi, iyilik ve merhametin kaynağı olduğu gibi, şerefli bir mevkie sâhiptir.

Bu uzun mücadeleye aralıksız, uyanık ve basîretle devam etmeli. Nefsânî zevkleri câzip görüp de onları ruhun gıdası sanan insan, ne kadar aldandığını sonunda anlar.

Nefis, üstü yeşilliklerle kaplı bataklığa benzer. Câzip görünür; lâkin içine dalanı girdabında boğar, yok eder.

Nefse hizmet eden felâh bulmaz. Nefsin gayri meşrû isteklerine uyup da felâkete uğrayanlar, sonunda uyanır; lâkin alıştığı kötü ahlâkı terk etmez de, uyuşturucu tiryakisi olur. Bu belâ da ona yeter.

Dünya milletleri bugün bu belâdan kurtulmaktan âciz kalmıştır.

Nefse hizmet, imanı zaafa düşürür, ahlâkı öldürür. Onu, evliyâ nefesleriyle terbiye edip ahlâkı diriltmek yüce bir gâyedir. Nefsini yenen, ihtiraslarını dizginler, arzularında ölçülü ve itâatli olur, insanlık mertebesini kazanır.

İslâmiyet: kalp temizliği, ahlâk güzelliği, her işte doğruluk, namusa dikkat, güzel niyet, merhamet, şefkat, hastayı ziyaret, mazluma yardım, adâletle muâmele, haklara uymak, çalışmak, ilim ve irfan elde etmek, Allah’tan korkmak, hülâsa her hayır işe yardımcı olmak gibi güzel ibâdetlerle dünya ve âhrette huzur ve saadete sebep olan nice ilâhî hükümleri kendisinde toplayan,ahlâkî ve içtimâî bir dindir.

Kelime-i Tevhitten sonra teklif olunan ibâdetler, insanı kötülüklerden korur. İhlâsla edâ edilen ibâdet, belâlara mâni olur.

Kur’an-ı Kerimde: “Ey iman edenler! Nefis-lerinizin ıslahı üzerinize lâzımdır.” (Mâide, 105) buyuruluyor. Nefislerimizin ıslahına memur olduğumuzdan; selâmetin temini için, farz, vâcip, sünnet gibi işlemekle emrolunduğumuz ibâdetlere devam etmenin lüzum ve ehemmiyetini her Müslüman bilmelidir.

Ünlü Hıristiyan kral Bismark’ın sözleri:

“Ben bütün semâvî kitapları inceledim. Hiç birinde bir hikmete rastlamadım. Bu kitaplar bir kabilenin dahî saadetine vesile olacak sırra sahip değil... Fakat Muhammed A.S.’ın getirdiği Kur’an’ın her kelimesi hikmettir. Bu kitabı, Muhammed’in (A.S.) yazdığını söyleyenler, garaz ve iftirada bulunmuşlar. Zira en mükemmel dimağdan dahi böyle bir hârikanın meydana geldiğini iddiâ etmek; hakkı inkâr etmek, kin ve nefrete âlet olmaktır.

Şurasını katiyetle ifâde ederim ki, Muham-med A.S. mümtaz bir kuvvettir. Cenâb-ı Hak’ın böyle ikinci bir insanı vücûda getirmesi ihtimali yoktur.

Ey Muhammed! (A.S.) senin asrında bulunamadığımdan dolayı müteessirim. Getirdiğin bu kitap, senin değil, ilâhîdir. Bunun Allah tarafından gönderildiğini inkâr etmek, bütün ilimleri inkâr olur. beşeriyet senin gibi mümtaz bir kuvveti bir defa görmüş, bundan sonra görmeyecektir. Senin muhteşem huzurunda saygıyla eğilirim.”      

   Kitab ve peygamberini bir Hıristiyan kadar tanımayanlara ibret olsun.

***

Kezâ: İngiliz mütefekkirlerinden Bernard Shaw:

“Kur’an-ı Kerim hayat âleminin değişen şartlarına göre hitap kabiliyetine sâhip, ilâhî kitaptır. Onun beyan ettiği; insanoğlunun aslı Hz. Âdem ve Hz. Havva, hakikatini inkâr edenler, yerine koyacak başka bir şey bulamazlar.” İslâm’a hasım olanlara...

GÜZEL AHLÂK

A.C.: “Muhakkak ki, güzellikler, kötülükleri defeder.” (Hûd, 114)

         A.C.: “...İman edip sâlih amel işleyenleri müjdele!” (Bakara, 25)

Karşılıklı yardımlaşma da güzel ahlâktandır.

A.C.: “İyilik etmek ve fenalıktan sakınmakta birbirinizle yarışın!” (Mâide, 2)

Rûhu’l-Beyan bu âyet-i kerîmenin tefsirinde, Huzeyfetü’l-Adeviye R.A.’den şu kıssayı nakletmiştir:

“Yermük muharebesinde bir matara su ile şehitler arasında amcam oğlunu arıyordum. onu kızgın kumlar üstünde, hayatın son deminde buldum. “Ey amca oğlu! Benden bir isteğin var mı, sana su içireyim mi?” dedim. İştiyakla ağzını açtı. Maşrapayı tuttum. Daha bir yudum içmeden diğer bir yaralının ıztıraplı sesi duyuldu. “Suu” diyordu.

Amcam oğlu suyu içmedi, gözleriyle “Ona götür” diyordu. Koşarak gittim, gördüm ki, Hişam ibni As son demlerinde... “Ey Hişam! Benden bir isteğin var mı, sana su içireyim mi?” dedim. Yakıcı güneş, kızgın kum, hayatın son demi!.. İmandan sonra sudan makbul ne olabilir?! İştiyakla ağzını açtı. Maşrapayı tuttum. Henüz bir yudum içmişti, başka bir yaralının inlemesi duyuldu. O da suyu içmedi; gözleriyle ona götür diyordu.

Koşarak gittim. Baktım ki, ruhunu teslim etmiş. Döndüm Hişam’a içirmek istedim o da bu âlemden göç etmişti. Amcam oğluna geldim, onun da ruhunu teslim etmiş gördüm... hayranlık içinde feryat ettim.”

Hakiki iman sahibi Hak dostları son demlerinde dahî böyledir...

Kur’an-ı Azîmüşşân’a ve Resûl-i Kibriyâ Efendimize  tabi olmaktan üstün ahlâk olmaz. Zirâ, Kur’an-ı Kerîmde, Onun hakkında:

“Sen, elbette en büyük ahlâk üzeresin” (Kalem, 4) buyurulmuş: “Ben, güzel ahlâkı tamamlamak için gönderildim,” hadis- şerifi de bu hakikati bildirmiş ve ahlâk nizamını bir cümle ile hülâsa etmiştir.

H.Ş.: “Allah’ın ahlâkı ile ahlâklanınız!”

Bu hadîs-i şerif bütün ahlâk düsturlarını içine alır.

Bütün hukemâ ve ahlâk âlimleri tarafından konulan düsturlar, Resûlüllah’ın beyanı karşısında bir zerre dahî olamaz.

ADALET

Cenâb-ı Hakk’ın güzel isimlerinden biri, “El-Adl” olup Allahü Teâlâ Âdildir; kullarının adaletli olmasını ister

Hükümdarlar, vezirler, vekiller, hâkimler, askerî erkân, hasılı bütün emir sahipleri, büyük küçük, kuvvetli zayıf, zengin fakir, hepsine hakkaniyeti tatbik etmekle, ilâhî emirlere uymuş, Allah ahlâkıyla vasıflanmış olurlar.

Hadîs-i şerifte: “Bir saat adaletle iş görmek, yetmiş sene ibâdetten hayırlıdır” buyurulmaktadır.   

Allah Resûlünün adâlet nuruna vâris olan Hz. Ömer R.A.’in hayatı, tarih sayfalarını adalet örnekleriyle süslemiştir.

Hizmetinde bulunan kölesiyle nöbetleşe bindiği deve ile Kudüs’e girerken, kendisini ihtişamla karşılayan insanlar, köleyi devenin üstünde, Halîfeyi yürür görünce şaşırmışlardı. Hz. Ömer, köleyi indirip deveye kendisinin binmesi teklifini kabul etmemişti.

Kezâ, Küds-ü Şerif kalesini uzun zaman muhasara eden İslâm askerlerinde yorgunluk alâmeti görülmesiyle, kale kumandanından mütâreke talep edilince, gelen cevapta:

–“Halifeniz Hz. Ömer, Tevrat’ın târif ettiği kıyafetle gelsin, kale anahtarını kendisine teslim edelim,” denilmiştir.

Hz. Halife, yol azığı alarak devesine bir miktar hurma ve bir su tulumu alıp maiyeti ile yola çıktı.

Kudüs-ü Şerife yaklaşınca:

–“Ey Müminlerin emiri! Şu eski hırkayı çıkarıp yenisini giyseniz. Deveye değil de ata binseniz,” diye teklif edilmişti, hırkayı değiştirdi ve ata bindi. Lâkin bir kaç dakika sonra attan indi, hırkayı da çıkarıp:

–“Halifeniz kibir ve ucubundan helâk oluyordu. Vallahi ben Resûlüllah’tan işittim:

“Kalbinde zerre kadar kibir bulunan kimseye cennet haramdır.” buyurdu. Deyip yine eski hırkayı giydi ve deveye bindi... (İhya C.3, S.719)

Diğer rivayet:

Elbise değiştirip ata binme teklifine karşı:

–“Bunlar ne boş söz!... İslâm şeref ve izzeti bize kâfi değil mi ki, elbise ile süslenmek ihtiyacı hâsıl olsun. Cenâb-ı Hak İslâm tâcını başımıza, iki cihan saadetine sebep olan şer’i şerifi üzerimize giydirdi,” diye sitem etmiştir.

AFFETMEK

Allahü Teâlâ “Afüvv” affedicidir.

İnsan, şahsıyla alâkalı haklarına tecavüz eden kimseye gazap etmez, öfkesini yutar, nefsine hakim olur, o kişinin kusur ve kabahatini affederse, Cenâb-ı Hak’ın Afüvv sıfatı ile sıfatlanmış olur.

H.Ş.: “Üç şeye yemin ederim: Allah yolunda harcamakla mal eksilmez, istemeyen muhtaç olmaz, affeden affolunur.”

İmam Zeynel-Âbidin Hz., kölesinin döktüğü abdest suyu elini yakınca, ona gazapla baktı, köle de:

–“Vel kâzımînelgayza =Müminler öfkelerini yutarlar,” nazm-ı celîlini okur.

Hz. İmam:

–Öfkemi yuttum, dedi.

Köle:

–“Vel âfîne aninnâs= insanların hatalarını affederler,” âyet-i celîlesini okudu.

Hz. İmam:

–Affettim, dedi.

Köle sevinip:

–“Vallahü yühibbül muhsinîn= Allahü Teâlâ ihsan sahiplerini sever,” (Âl-i İmran, 134) âyet-i celîlesini okuyunca, Hz. İmam:

–Seni âzat ettim, hürsün, buyurdu...

* * *

YUMUŞAK HUYLU OLMAK

Cenâb-ı Hak “Halîm”dir; kullarına yumuşak huyla emreder.

Hılm, gazabın aksidir; ilâhi hükümlere, dîne, imana, ırza, namusa zarar vermeyen hallerde makbuldür. İman, iffet, ahlâk, namus ve mâneviyâta dokunan mevzularda ise, hılim yerine gayret ve hiddet icap eder. Bu hallerde yumuşak bulunmak zillettir. Zira Cenâb-ı Hak:

“İzzet ve şeref Allah’a, Resûlüne ve müminlere mahsustur. (Münâfıkûn, buyurdu.

Hz. Ali R.A. mahdûm-i âlîleri Hz. Hasan’a nasihatinde:

“Oğlum, gazap mihnete sebeptir.  Hılmin makbul olduğu yerde halîm ol!” buyurmuştur.

Seyyidü’l-Beşer S.A.V. böyle, bir kaç kelime ile dünya ve âhiret saadetine ulaştıran usullerle ahlâkî, içtimâî  ve diğer ihtiyaçlara ait en esaslı düsturları koymuştur.

 

HAYÂ

H.Ş.: “Hayâ imandandır.” (Riyâzussâlihîn, 2/95)

H.Ş.: “Hayâ baştan sona hayırdır.” (Riyâzus-sâlihîn, 2/96)

Hayâ duygusundan mahrum bırakılan neslin âilesine, milletine ve memleketine neler getirdiği açıktır!

Biri meyhaneciye “Keskin şarabın var mı?” der.

O da yerde yatanı gösterip:

–Na mostra (Numûne meydanda), demiştir.

Belâlar serî halde devam ederken, güzel ahlâkın yok olmaya yüz tuttuğu bu devirde nice milletleri ızdırâba boğan tek sebep, hayâ ve iman eksikliğinden başka bir şey değildidir.

Garp milletleri her çeşit refaha ulaştıkları halde saadete hasret olup her şeyi unutmak için esrar, eroin, kokain gibi uyuşturuculara müptelâ olmuştur...

İki cihan saadeti, uyuşturucu maddelerle, servetle değil, iman, iffet ve hayâ duygularıyla elde edilir.

TEVEKKÜL

Tevekkül ve tedbir de ahlâkî vazifelerdendir.

Huzur-u Risâlete bir ârâbî geldi. Resûlü Ekrem S.A.V., ne ile geldiğini sordu.

A’râbî:

–Deve ile, dedi.

Resûlümüz:

–Deveyi ne yaptın?

A’râbî:

–Çöle saldım yâ Resûlallah.

–Kaybolmaz mı, ziyan gelmez mi?

A’râbî:

–Tevekkül ettim, dedi.

Resûlüllah S.A.V.:

–Deveni bağla, sonra tevekkül et, buyurdu.

*Hz. Ömer R.A., hilâfeti sırasında teftiş için dolaşırken, duvar önünde sıralanmış bir kaç kişi gördü. selâm verip kim olduklarını sordu.

–Allah’a tevekkül edenleriz, dediler.

Hz. Halîfe:

–Tevekkül eden şu kimsedir ki, tarlayı sürer, tohumu eker ve Allah’ın lütuf ve ihsanına güvenerek bekler. Cenâb-ı Hak müsait hava, rahmet ve bereket verirse      faydalanır ve şükreder... Sizler, mütevekkil değil,  müteekkil  (hazır yiyici)lersiniz,” diyerek tekdir etmiş ve çalışmaya teşvik etmiştir.

*İmam-ı Şâbî Hz., uyuz illetine tutulmuş bir deve sürüsüne rastladı, müteessir olup sahibine:

–Bu hayvanlar niçin tedâvi edilmez, diye sordu. Adam:

–Hanedânımızda duâsı makbul bir kadın var, develerimiz onun duâsıyla sıhhat bulur. Başka bir tedbire lüzûm görmüyoruz, demişti. Hz. İmam acı bir tebessümle:

­–Kocakarının duâsına biraz da katran karıştırsanız fena olmaz. İslâm da tevekkül, sebeplere sarılmakla beraberdir, buyurur.

*Âlemler, Allah’ın irade ve tasarrufu altındadır. Sadece sebebe bağlanmak doru değil. Sebeplere itibar, sebepleri yaratan Allah’a teslimiyetle iyi olur. Bu şekilde sebeplere sarılmak, Allah’a bağlanmaya mâni değildir. Şu var ki, sebebe tevessül ederken tevekkülü unutmak doğru değildir.

*Musa A.S.’ın midesi ağrıdı. Cenâb-ı Hakk’a niyazda bulundu. İsmi bildirilen bir ottan ilaç yaptı ve ağrısı geçti.

Tekrar midesi ağrıdığında, o ottan ilaç yaptı. Lâkin, bu defa ağrısı arttı.

Münâcâtta bulunup hikmetini sorduğunda Cenâb-ı Hak:

–Öncekini benim iznim ve ismimle kullanmıştın, bu defa gaflet ettin, buyurdu.

İlâhî iradeyi unutmadan meşrû yoldan sebebe sarılmak icap eder.

* * *

HAYIR VE ŞER ALLAH’DANDIR

Bâyezid-i Bestâmî Hz., bir gece süt içmiş, midesi ağrımıştı. Soranlara “süt içtim, midem ağrıdı,” dedi.

Vefatından sonra Cenâb-ı Hak:

–Ya Şeyh! Ne getirdin sualine:

–Yâ Rabbî! Sana şirk koşmadım, şirkten gayrisini de mağfiret buyurursun, dedi.

Cenâb-ı Hak:

–Ya süt gecesi neydi! (Mide ağrısını benden değil de sütten bilmiştin,) buyurdu.

İKTİSAT - İSRAF – SADAKA

Seyyid’ül-Vücût Efendimiz:

“Size iktisadı (tasarrufu) tavsiye ederim. Zira iktisat eden; âli olur, huzur bulur.” (Râmuz 174/7) düsturu ile iktisat ilminin esasını asırlar önce koymuştur.

Kâinâtın Efendisi  S.A.V. kelâmı, kısa, mânâsı geniş hadîs-i şerifleriyle “İktisadın insanoğluna dost, israfın düşman olduğunu” beyan buyurdular.

Bugün âile yuvalarını sarsan en büyük âfet fantezi ve nefsânî arzu ve isteklere uyarak israf etmek olduğunu izaha ihtiyaç yoktur?

İsraftan ve serveti kötü kullanmaktan sakınıp güzel idare etmek, insanoğlunu fakirlikten korur. Cihanda bundan güzel bir düstur bulunmaz.

Fahr-i Âlem S.A.V. Efendimiz sadakanın dahî israf mertebesine varmasını caiz görmeyip güzel bir surette dağıtılmasını emretmiştir.

H.Ş.: “Sadaka vermeye, evlâd ü iyâlinden başla...” (Riyâzussâlihîn, C. 1. S. 332)

H.Ş.: “Sadaka ve duâlar, belâyı defeder, ömrü uzatır.”

H.Ş.: “Sadakanın efdali; sıhhatin yerinde, zenginlik yolunu düşünüp fakirlikten korktuğun zaman sahip olduğun maldan verdiğindir.” 

İhmal edip işi sona bırakma! Yoksa ölüm hastalığı gelip de, “Filâna şu kadar, falana bu kadar verilsin” dersin, lâkin söylediklerinin hiç biri senin maksadına uygun olmaz. Bıraktıkların da başkasına kalır.

Kûfe’nin bânîsi daha sonra valisi, Kadisiye muharebesinin başkumandanı, İran fâtihlerinin birincisi Sa’d bin Ebî Vakkas R.A., Vedâ Haccı esnâsında Mekke-i Mükerreme’de hastalanmıştı. Fahr-i Âlem Efendimiz ziyaretine vardıklarında Hz. Sa’d:

–Yâ Resûlallah! Gördüğünüz gibi rahatsızlığım ağır... ben zenginim, bir kızımdan başka mirasçım da yok. Malımın üçte ikisini sadaka olarak dağıtayım mı?

Resûlüllah S.A.V.:

–Hayır.

–Yarısını tasadduk edeyim mi?

–Hayır.

–Üçte birini tasadduk edeyim mi? deyince, Resûlüllah S.A.V.:

–Üçte biri dahî iyidir. Varislerini zengin bırakman, senin için muhtaç bırakıp halka avuç açtırmaktan hayırlıdır. Ve şüphesiz rızâ-i ilâhî için, bir nafaka vermekle  de ecir alırsın. Hatta zevcenin ağzına verdiğin lokmada senin için ecir vardır.  

ZARAR VERENE ZARAR VERİLMEZ

H.Ş.: “İslâm’da zarar verene zarar verilmek kaldırılmıştır.” (Râmuz, 381/6-7) 

Bu hadis-i şerif, fıkıh ve usul meselelerinin en büyüğü ve kanunların esasıdır.

Âlimlerin ve hukukçuların hakîmâne gayret-leri  sonunda vardıkları netice, asırlar önce beyan edilen bu hikmet yanında bir zerre dahî değildir

Biri, diğerine zarar verdiğinde mal sahibi o kimseyi ya affeder veya mahkemeye müracaatla tazminât ister. Karşılık olarak o kişinin bir eşyasına zarar vermek yasak edilmiştir.

DARGINLIK

H.Ş.: “İslâm’da üç günden fazla dargınlık yoktur.” (Râmuz,369/8) 

İnsan tabiatı kırılmak ve hasım olmaktan hâli olmadığından nefsin şiddetini gidermek için, Fahrü’l-Mürselîn Efendimiz, dargınlığı üç gün kadar uzatmayı caiz görmüştür. Daha fazla uzaması, fesadın büyümesine, şiddet, düşmanlık ve ayrılıklara sebep olabilir.

Hz. Ömer R.A.:

“Fazla küskünlük düşmanlık getirir. Âzâları kesmek, dostluğu kesmekten ehvendir. Nefsinde görmediğin ayıbı başkasında görmen, ayıp olarak sana yeter,” buyurmuştur.

Peygamberimiz:

“Müslüman kardeşiyle bir sene dargın durmak, onun kanını dökmek gibidir,”buyurmuş, bu işin fenalığını cihana duyurmuştur.

TEFRİKA-FİTNE

H.Ş.: “Ara bozanlar bizden değildir.”

Evlâdı ana babadan, akrabadan ve dostları birbirinden ayıran, kovuculuk ve münâfıklık eden, alçak tabiatlı, kötü huylu insanlar, makbul değildir.

Bu hadîs-i şerif, içtimâî ve ahlâkî düsturların temelini teşkil eder; birlik ve beraberlik içinde yaşamak İslâm usûlü ve cemiyet huzurunun bir târifidir.

Seyyidü’l-Beşer Efendimiz bir gün parmaklarını birbirine bağlayarak:

“Müminler metin binalar gibi içten ve dıştan birbirine bağlıdır.” (Râmuz, 230/10) hadîs-i şerifiyle ümmetine birlik içinde yaşamayı tavsiye buyurmuştur.

Ashâb-ı Güzîn arasında hiç nizâ vâkî olmamış. Varsa ihtilâf, ictihaddandır; bu husus Mektû-bât-ı İmam-ı Rabbânî’de pek güzel izah edilmiştir.

H.Ş.: “Allahü Teâlâ’nın inâyet ve bereketi, cemâat üzerindedir.”

Hadîs-i şerifle Peygamber Efendimiz, yalnızlık hedefe ulaşmada ve her hâl ü kârda isteklere ulaşmanın sırrı toplum içinde, gönül birliğine bağlı olduğunu beyan buyurmuştur. Tek başına çalışmakla, şirket faaliyeti arasındaki bulunan büyük farka açık misâldir.

Hadîs-i şerifte: “Birbirinizi ısırmayın!” buyurulmuştur.

Bugün bütün sıkıntılar, Allah korkusu gönüllerden silinip hak ve adalet duygusu yok olmasından ve ilâhî hükümlerin unutulmasındandır.

Allah korkusu gönüllerden silinip de insanoğlu mânevî nöbetçi nezaretinden kurtuldu- mu, canavar kesilir, her fenalığı mubah sayar. emiyete belâ olur.

H.Ş.: “Ahbap ve yârânı sık ziyaret ederek usandırmayın!”

Sünnet olan, ara ara ziyaret etmektir. Seyrek ziyaret, muhabbeti artırır.

BEKÂRLIK

H.Ş.: “Şerlileriniz bekârlarınızdır.”

İnsanın yaratılışındaki yüce hikmet ve maksattan biri de, neslin devamı ile bağlı olduğu milletin maddî ve mânevî varlığını muhafaza etmektir.

Bekârlar, âile saadetinden mahrum ve nefs-i emmârenin tesiri altında mahkum, her kötülüğe meyyal, mensup olduğu millete ve kendilerine maddi ve manevi zararlı olurlar; istisnalar hariç...

YASAKLARDAN SAKINIP

SÜNNETE UYMAK

Seyyidü’l-Beşer S.A.V. Efendimiz, Müslümanları kendi menfaatleri için bazı şeylerden men etmiştir.

Ölüler ardından medhiye okumak, bir evde yalnız yatmak, saç ve sakaldaki beyaz kılları koparmak, birikinti sulara idrar yapmak, kabre karşı namaz kılmak, iki kişi görüşürken yanlarına izinsiz varmak, zararlı ve sarhoş eden şeyleri yiyip içmek, her duyduğunu söylemek gibi...

H.Ş. de: “Bir kimseye, doğru yanlış her işittiğini söylemek, yalan yönünden kâfidir.” (Râmuz, 340/2) buyurulmuştur.

Kezâ boş sözlerden, yersiz şaka ve lâtifeden sakınmak lazımdır... Âlemlerin Efendisi S.A.V. hayatı boyunca sadece üç defa lâtife yapmıştır.

Hikmet hazinesi Seyyidü’l-vücût Efendimizden yüce mânâlı hükümler beşeriyete, ahlâkî içtimâî düsturlar vaz eden birer vesikadır.

Ve her Hadis-i şerif, ayrı hikmet hazinesidir. Aklı olan, teslim ve tâbi olur.

Seyyidü’l-beşer S.A.V. Efendimiz bütün insanlığın muhtaç olduğu şeylerin ruhuna vâkıf olup her derde deva olmakla, beşeriyete hayret ve akl-ı selim sahiplerine gayret vermiştir.

Hak Teâlâ, Resûl-i Ekrem’i kendi nurundan yaratmış ve Ona “HABÎBİM” buyurmuştur. Zât-ı Şerifine bağlanan, derdine devâ bulur, her mihnetten kurtulur.

TEVÂZÛ

Fahr-i Âlem S.A.V.: “Size din işlerinde bir şey emredersem, edâsına çalışın. Kendi reyimden bir şey emredersem, biliniz ki, ben de beşerim,” buyurmuştur.

KARANTİNA

Fahr-i Âlem S.A.V.’in yüce hayatı, insanlığa eşsiz örnek olmuştur.

Sıhhati korumak için, tıp âleminin ancak bir asır evvel anlayabildiği karantina nizamını, Resû-lullah Efendimiz asırlarca önce emretmiştir.

H.Ş.: “Bir yerde tâun illeti varsa, o beldeye girmeyiniz. Bulunduğunuz beldede zuhur ederse, oradan çıkmayınız.” (Riyâzüssâlihîn,  C. 3, S. 301)

H.Ş.: “Tâun illetinin bulunduğu beldeden kaçan, muharebeden kaçan gibidir. Orada kalıp tahammül eden de, Allah yolunda, muharebede sebat edip ecir alan gibidir.” (Râmuz, 226/4) 

 

TOPLULUK HİZMETLERİ

İslâm beldelerine imar, ışık, temizlik ve intizam vermek suretiyle milletin sıhhatini koruyan Belediye Teşkilâtının esasını da Seyyidü’l-Beşer S.A.V.  Efendimiz şu hadîs-i şerifleriyle kurmuştur:

Temizlik imandandır.”

Maddî ve mânevî temizlik, iman nurundandır.

H.Ş.: “Allahü Teâlâ güzeldir, güzeli sever; temizdir, temizliği sever; cömerttir, cömertliği sever. Evlerinizin etrafını temizleyin, Yahûdîlere benzemeyin. Şehirler içinde en kirli semtler Yahudi mahalleleridir.”

İslâm’da vücut ve ev temizliği dinin emirlerinden, hatta Allahü Teâlâ’nın haklarındandır.

  H.Ş.: “Müslümanlara eza ve sıkıntı veren şeyleri yollardan kaldırın.”

H.Ş.: “Kim yol üstüne Müslümanlara eziyet veren şeyleri koyarsa, o kimse üzerine Müslümanların lâneti vacip olur.”

İslâm dini lâneti hoş görmezken, yollarda engel bulunduran saygısız Müslümanlara lâneti lâyık görmüştür.

Âlemlerin efendisi insanlığın dünya ve âhiretle alâkalı işlerine göre emir ve tebliğlerde bulunmuş, hatta memurların, bulundukları mahalde, halkla ticaret ortaklığını yasaklamıştır.

Hz. Ömer R.A. zamanında mülkiye memurları ticaretten men edilmiştir.

Hâtemü’l- Enbiyâ Efendimiz, cemiyet hayatında, iktisat ve siyâsette, hasılı dünya ve âhiret işlerinde tutulacak yolu, Kur’an-ı Kerim ve hadîs-i şeriflerle göstermiştir.

Seyyidü’l-Beşer S.A.V. yüce din hükümlerini bildirmekle kalmadı. Dîn-i İslâm için düşündüklerini beyan ettikleri asırda, nice yüksek medeniyetler sönüyor, kendilerine bir kurtuluş yolu arıyorlardı. Zira onlar İslâm’ın nurundan haberdar değil. İlâhî duygulardan uzak sadece nefsâni ihtiyaç kapıları açık. Bu, her türlü kötülükleri doğurmuş, insanlar kendilerini ve geleceğini unutmuş ahlâksızlık girdabında boğulmuştu.

Halkın uğradığı felâketlerden kurtulması için, ilim ve tekniğe ehemmiyet vermek mecburiyeti vardır. Bu sebeple Müslüman milletlerin her an terakkilerini temin için Resûlüllah Efendimiz:

“İlim Çin’de de olsa alın.”

“İlim erkek ve kadın her Müslüman’a farzdır.” Ve:

“Hikmet müminin kaybolmuş malıdır; onu nerede bulursa alır,” fermanıyla sadece Garbın tekniğinden istifadeyi değil, bütün tekniklerin icâdıyla emretmiştir. Bu itibarla Garbın tekniğini överken, İslâm’ın ilim hazinelerini unutup, kendimizi küçültmeyelim!

A.C.: “Bir millet, (bid’at, küfür ve benzeri isyanlarla) hallerini değiştirmedikçe, Allahü Teâlâ onların hallerini kötü hâle değiştirmez.” (Raad, 13)  

Milletlerin maruz kaldığı esef veren haller, Allahü Teâlâ’ya isyan etmelerindendir.

Bâyezid-i Bestâmî Hz. Kendilerinden sadır olan sözler için,  “O bir sözdür ki, Allah aşkıyla söylenir. Şiir zevkiyle ve belâgat hevesiyle değil...” buyurmuş.

Volter ve Dr. Dûzîler gibi İslâm düşmanı hükümdar dalkavuklarının eserlerini, İslâm’ı iyice anladıktan sonra okumalı... Bununla beraber teknik ve sanat öğrenmekte ihmal ve kusura cevaz verilmiş değildir.

Buraya kadar İslâm ahlâkı ve cemiyet hayatına dâir âyet-i celîle ve hadîs-i nebevîlerden numûneler verdik. Bir nebze daha bahsedip mevzuu bağlamak için, ahlâk ve cemiyet hayatıyla her ikisini birleştiren SELÂM bahsini beyan edeceğiz.

SELÂMLAŞMAK

Her milletin, din ve mezhep bağlılarının hürmet ve selâmlaşma usul ve âdetleri vardır.

Kâinâtın Efendisi S.A.V. söze başlamadan selâm vermeyi emreder:

H.Ş: “Söze selâmla başlayan kimse, Allah’ın (ve Resûlünün) sevgilisidir.”  (Riyâzüssâlihîn, C. 3, S. 301)

Her Müslüman, yazdığı kitabın evvelini salât ve selâmla süsler.

Selâm vermek sünnet, almak farzdır.

Geçmiş şeriatların hepsinde selâm mevcuttu. “Esselâmü aleyke” ve “Esselâmü aleyküm”  şeklinde selâmlaşırlardı. Kur’an-ı Kerim, melâike-i kirâmın da bizler gibi selâmlaştıklarını beyan buyuruyor.

Fahr-i Âlem S.A.V. Efendimiz haset ve buğzu da, milletlerin hastalığı olarak bildirmiş ve :

“Haset eden benden ve ümmetimden değildir,” buyurmuştur. (Râmuz, 226/4)  

Haset hastalığı olan her fert, bu illetten kurtuluşun çarelerini arayıp bulmalı. Aksı halde âkıbeti hüsran ve helâk olur.

H.Ş.: “Haset, verem illeti gibidir; bulaştığı kimseyi iflâh etmez, bitirir.”

H.Ş.: “Hasede, beşer değil, taş bile dayanmaz.”

H.Ş.: “Haset, ancak haset edenin ölümüyle yok olan kötü bir illettir.”

Hasedin, feyz-i mânevîden daha müessir ilâcı yoktur, demişler.

Haset eden, “Efendi” olamaz. Zirâ efendilikte şeref, izzet ve fazîlet vardır.

H.Ş.: “Sizden önce gelen ümmetlere bula-şan haset ve düşmanlık illeti size de bulaştı. Bu dehşetli illet, o ümmetlerin usturasıydı. Bu ustura onların tüylerini değil, dinlerini kazıdı da helâk etti. Nefsim kudret elinde olan Allah’a yemin ederim ki, hiç biriniz cennete giremez, iman etmedikçe... Hiç biriniz kâmil mümin olamaz, birbirinizi sevmedikçe... Size bir şey haber vereyim! Onu yaparsanız, birbirinizi seversiniz. İşte o, aranızda selâmlaşmaktır.” 

İslâm’ın yücelmesi: yardımlaşma ve birleşmeye bağlıdır. Fertler birbirlerini sevip, dînî ve millî muhabbet meydana getirmenin çaresine bakmalı... Allah’ın mülkünde, Allah’ın dostlarıyla irtibat kurmalı...

Selâm hakkında Hadîs-i Şerifler:

*Söze selâmla başlayan, kardeşlik sevgisini kaybetmez.

*Selâm veriniz, âlî olunuz. (Selâm kelimesindeki kerâmet ve sır, sayısız iyiliklere sebeptir.)

*Selâmlaşın ki, birbirinizden emin olasınız.

*Selâm vermek, nâfile ibâdet; almak farzdır.

*Selâm veren Müslüman’ın selâmını almak sadakadır.

*Aldığınız mektuba cevap vermek, selâm almak gibi haktır.  

*Verilen selâmı alınız. Nâmahreme bakmayınız ve tatlı sözlü olunuz.

*Selâm veriniz. Yemek ikram ediniz. Allah’ın emrettiği gibi kardeş olunuz.

*Selâm vermeyen kişiye, yanınıza girmesi için izin vermeyiniz.

Hâsılı: selâmın kerâmeti, uzun izah istemez. Selâm verip alırken hasıl olan duygu bunu anlamaya yeter...

Fahrü’l-Mürselîn S.A.V. Efendimiz selâm verme ve almaya çok dikkat eder ve selâm verirken “Esselâmü aleyke” veya “Esselâmü aleyküm” şeklinde; selâm alırken de, “Ve aleykesselâm” veya “Ve aleykümüsselâm” buyururlardı.

Selâm bir kişiye “Esselâmü aleyke”, cevabında da “Ve aleykesselâm” şeklinde;

Birden çok olursa: “Esselâmü aleyküm”, diye selâm verip “Ve aleykümüsselâm” şeklinde alınır.

Selâm alırken “Ve aleykümüsselâm ve rahmetullahi ve berekâtühü” diye duâ ancak bu kadar uzatılabilir.

“Size filan şahıs selâm söyledi” diye bildirilince: “Aleyhi ve aleykesselâm, (Ona ve sana selâm olsun)” sûretiyle iâde olunur.

Resûlüllah S.A.V. bir meclise geldiklerinde selâm verdikleri gibi ayrılırken de selâm verirlerdi. Bu hususta:

“Meclisin evveli, selâma, âhirinden daha lâyık değildir,” buyurmuştur.   

Hâne-i Saadetlerine girerken selâm verdikleri gibi, “Siz de selâm veriniz, selâmın bereketi bütün hane halkına ulaşsın,” buyurmuştur.

Selâm vermek, sünnet-i kifâye; almak farz-ı kifâye olduğundan, birbiriyle karşılaşan cemaatlerden bir kişinin selâm verip bir kişinin alması, hepsi için selâmın sünnet ve farzını edâya kâfidir.


 
 

SELÂMLAŞMADE EDEPLER

Yürüyen, oturana; sonra gelen, önce gelene; az, çoğa; küçük, büyüğe selâm vermelidir. Resûlüllah S.A.V. Efendimiz, çocuklara da selâm vermişlerdir.

Seyyidü’l-Beşer S.A.V. bir gün, Hz. Âişe-i Sıddîka R. Anhâ ile otururlarken Yahûdi cemâatinden birkaç kişi geldi. “Essâmü aleyke= ölüm senin üzerine olsun” diye selâm verdiler. Hz. Âişe Validemiz:

–“Aleykümüssâm vellâ’neh= ölüm ve lânet sizin üzerinize olsun” diye iâde etti. Resûlüllah Efendimiz :

–Halîm ol yâ Âişe! Allahü Teâlâ rıfk ile muâmeleyi sever, buyurdular. Hz. Âişe R. Anhâ:

–Yâ Resûlallah, bunların ne dediğini işitmediniz mi? Hayır duâ etmiyorlar, dedi. Resûlüllah S.A.V.:

–İşittim. Ben de “Ve aleyküm” dedim, buyurdular. (Essalâtü vesselâmü aleyke yâ Resûlallah!)

Selâm verip almakta iki tarafın birbirini tanıması şart değildir.

H.Ş.‘de: “Tanıdıklarınıza da, tanımadıklarınıza da selâm verin,” buyurulmuştur. Gayri müslim biri selâm verirse, Ashâb-ı Güzîn Hazerâtı “Ve aleyküm” mukabelesiyle emir olunmuşlardı.

Selâmlaşmaya ehemmiyet verip ahlâkî ve içtimâî usullerle din kardeşliğini kuvvetlendirmeli. İslâm’ın içtimâiyâta dâir usulleri böyle bahislerle bir araya getirilmiş olsa, bütün cihana saadet ve selâmet veren bir kanun meydana gelir.

Cenâb-ı Hak, cümle Müslümanlara ahlâkî ve içtimâî güzelliklerle amel etmeyi nasip ve müyesser eylesin! Âmin... Bihurmeti Seyyidil Mürselîn... S.A.V. .

.

 

 


İçinde yaşadığı cemiyete faydalı bir insan olmanın temel şartı, güzel ahlâka sahip olmaktır.

İslâm alimleri, güzel ahlâkı, "Güler yüzlü, kalp kırmaz, kimseyle münâkaşa etmez, Müslümanlara kötü zanda bulunmaz, cömert, din hizmetinde bulunur" diye tarif ettiler.

Güzel ahlâka sahip kişi, kendisiyle hoş geçinilen ve başkalarıyla hoş geçinen insandır.

Güzel ahlâka: "Ahlâk-ı Hamîde", "Ahlâk-ı Muhammediye", "Ahlâk-ı Cemîle" ve "Mekârim-i Ahlâk"diye isimler verilmiş.

Cenâb-ı Hak güzel ahlâkı ahiret saadetine lâyık kimselere ihsan eder.

Resûl-ü Zişan Efendimiz, güzel ahlâkın sonsuz hazinesi ve ahlâk-ı ilâhînin muazzam nümûnesidir. Şânında "HABİBİM, SEN EN GÜZEL AHLÂK ÜZERE YARATILDIN (S. Kalem 4) buyuruldu.

H.Ş’de: "Ben ancak güzel ahlâkı tamamlamak üzere gönderildim" buyuruldu.

* * *

 

 

GÜZEL AHLÂK HAKKINDA

HADİS-İ ŞERİFLER

- Muhakkak mü'min kul güzel ahlâkı sebebiyle ahiretin yüksek derecelerine kavuşur, halbuki ibadeti zayıftır.

- Kul kötü huyu sebebiyle cehennemin alt tabakalarına iner. (Taberânî).

- Güzel ahlâk dünya ve ahiretin iyiliğini beraber götürür.

- İbadetlerin en kolay ve en faydalısı, az konuşmak ve iyi huylu olmaktır.

- İmanı kâmil olan, ahlâkı güzel olandır.

- Sizin en hayırlınız, ahlâkı en güzel olandır.

- Kişinin görünen şekil ve ahlâkı güzelse, o kimse cehennem ateşine girmez.

- Aslı kerim, doğuşu temiz olan kimse ile bulunmak güzel olur. (Çünkü baba ve dedeleri, anne ve büyükanneleri kötülüklerden uzak bulunan kimsenin sohbetinde samimiyet, ciddiyet, merhamet ve hamiyet vardır, lisanından hikmetli sözler dökülür. Meclisinde zem, gıybet, hakâret ve alay gibi şeyler olmaz... Cahillerse: halkın kusurlarını araştırır, zemden zevk alır, mâye-i aslîlerini isbat ederler).

Rasûlüllah Efendimize, bir Ârâbî, karşısından gelerek,

 - Din nedir yâ Rasûlüllah?" dedi.

Rasûlüllah:

-"Güzel ahlâktır" buyurdu.

Aynı kişi sağ taraftan geldi aynı suali sordu ve aynı cevap verildi. Ârâbî sol taraftan gelip aynı suali tekrar etti. Server-i Kâinât Efendimiz aynı cevap ile mukâbele buyurdu.

Ârâbî dördüncü defa Fahr-i Risâlet'in arka tarafından gelip "Din nedir, yâ Resûlallah?" deyince,

Rasûlüllah (S.A.V.):

- "Anlamadın mı? Din hiddetlenmemektir" buyurdular.

***

GÜZEL AHLÂKIN ASILLARI ONDUR

Bunlar, babada bulunur, evlâtta bulunmaz; evlâtta bulunur, ana-babada bulunmaz; kölede bulunur, efendisinde bulunmaz...

Cenab-ı Hak bunları dünya ve ahiret saadetine erdirmek istediği kimselere ihsan eder:

1- Doğru sözlü olmak: Doğru söylemek imandandır. Mü'minde yalan olmaz. Çünkü yalan imanın zıddıdır.

2- Harpte sebat: Düşman karşısında galip gelinceye kadar, ilâhî yardımı umarak sebat etmek...

3- İhsan ve infak etmek: Yetim, dul, miskin, muhacir ve fukara, hasılı ihtiyaç sahiplerine imkân nispetinde yardımcı olmak...

4- Mûcitlere yardım: Makbul sanatları icat edenleri takdir ve muvaffakiyetlerini temin ve teşvik niyetiyle yardım etmek...

5- Emaneti muhafaza: İnsanlar, ırz ve namusundan emin olmak... Bu rızk genişliğine, hıyânet de, fakirliğe sebeptir.

6- Sıla-i rahim: Nikâh düşmeyen akrabayı ziyaret... Ömrü uzar, rızkı genişler, birlik, beraberlik, rahat ve huzura sebeptir.

7- Zimmet-i câr: Komşuya zarar ve keder vermeyip, hakkına riayetle, her hususta yardımcı olmak...

8- Zimmet-i yârân: Dostlara rağbet; mal, can ve namuslarını muhafaza edip, sıkıntılarını gidermek...

9- Misafire ikram: Güler yüz ve tatlı sözle misafiri ağırlamak.

10- Hayâ: Cümle güzel ahlâkın başı hayâdır. Bütün iyiliklerin kaynağı olan hayâ, imanın kemâlinden ve nebîlerin hallerindendir. Hayâsızlık ise küfür alâmeti...

* Üç hal kâmil imana delildir:

a. Hâlık'tan hayâ,

b. Mahlûktan hayâ,

c. Nefsinden hayâ (Câmi-üs-Sağır)

KÖTÜ VE GÜZEL AHLÂK'I TAM ANLATAN Hadis-i Şerif:

I. Felâkete Götüren Huylar:

- Hak Teâlâ'nın ve halkın haklarını ödemeye mânî olan BUHL (cimrilik)

- Nefsin her istediğini yapmak.

- Kendi işini ve fikrini herkesten üstün görmek (UCB)

II. Sahibini Azaptan Kurtaran Güzel Huylar:

- Gazab ve rıza halinde adaletten ayrılmamak

- Fakirlik ve zenginlikte orta hâli tercih etmek,

- Gizlide, açıkta ve her halde Cenab-ı Hak'tan korkar halde bulunmak.

III. Günahları örten iyi Haller:

- Bir namazı kılınca, diğer vaktin edâsını gönülde tutmak,

- Namaza vaktin evvelinde hazırlanmak,

- Soğuk günlerde, abdest alıp, mescide gitmek.

IV. Mânevî Dereceyi artıran ve Mevlâ'nın Rızasına Sebep Olan Haller:

- Misafire ve muhtaç olanlara yemek yedirmek,

- Herkes uykuda iken, gece namaz ve niyaza devam etmek,

- Bildiği bilmediği bütün Müslümanlara selâm vermek.

* * *

GÜZEL AHLÂKIN TEMELLERİ

1- SABIR: Belâ, mihnet, hastalık ve musîbetlere katlanmak, şikâyette bulunmamak...

Sabır üç türlüdür:

a. İbâdet ve tâate devam etmekte sabır,

b. Günâhları terk hususunda kararlı ve sabırlı olmak,

c. Dünya musibetlerine katlanıp, insanlara şikâyetçi olmamak.

2- TEFVİZ: Bütün işlerini Allahü Teâlâ'ya ısmarlamak. Duâ ederken "Yâ Rabbî, şunu bana ver" demeyip, "Hayırlı ise nasib et" demeli.

3- ŞÜKÜR: Allahü Teâlâ'nın ihsan ettiği ilim, iman, salih amel, güzel ahlâk, sıhhat, âfiyet, mal, evlât ve diğer nimetleri bilip, karşılığında dille, bedenle ve mâlla kulluk vazifesini yapmaktır.

4- HAVF: Gizli, âşikâr ve her halde Allahü Teâlâ'dan korkmak.

5- KANAAT: Dünya sevgisinden uzak, kalbi Allah’a bağlayıp aza kanaat etmektir.

6- CÖMERTLİK: Sâhip olduğu servetten, orta halde infak etmek.

7- İHLÂS: Niyete nefsânî ve dünyevî istek karıştırmayıp, işi Allah için yapmaktır.

8- TEVEKKÜL: Kâinâtı yaratan ve te'sir eden, hakikatte Allahü Teâlâ olduğuna inanmak. Sebeplere değil Allahü Teâlâ'ya güvenmektir.

9- TEVAZU: Kendini herkesten aşağı görmek.

10- NASİHAT: (Hasedin zıddı): Başkasının iyiliğini istemek.

11- HÜSN-Ü ZAN: İnsanlar hakkında iyi fikir ve güzel düşünce beslemek.

12- TAKVÂ: Lügatte "Korunmak" demek.

Takvâ üç mertebedir:

a) İman ile küfürden,

b) İtâatle isyandan,

c) Nûr-u ilâhî, füzüyât-ı Muhammedî ile gafletten kurtulmaktır.  (Birgivî Vasiyetnâmesi)

H.K.: İSA Aleyhisselam’dan:

"Yâ İsa! Eğer mukarrep meleklerle Âlem-i Melekût'ta (Melekler Âlemi'nde) uçmak istersen:

- Yaratılmışlara şefkat ve merhamette GÜNEŞ gibi ol!

- Herkesin ayıbını örtmekte GECE gibi,

- Tevâzûda TOPRAK gibi,

- Hilim (Yumuşak huylulukta) ÖLÜ gibi,

- Cömertlikte AKAN SU gibi ol!.."

Müslüman kardeşinin hakkına riayet etmek de "Güzel Ahlâk"tandır

Bu husustaki hadis-i şerifler:

- Hakikî Müslüman, Müslümanlar elinden ve dilinden sâlim olandır.

- Biriniz kendi nefsi için arzu ettiğini kardeşi için de arzu etmedikçe, kendisi için kötü gördüğünü kardeşi için de kötü görmedikçe kâmil imana sahip olamaz.

- Müslümanların senin üzerinde dört hakkı var:

1- İyilere yardım etmek,

2- Günahkârlar için af dilemek,

3- Bahtı kötü olanlar için dua etmek,

4- Tevbe edenleri sevmek...

A.C.: Affa sarıl, iyiliği emret ve cahillerden yüz çevir (S. Ârâf 199)

Âyet-i Celîle’yi Rasûlüllah: "Sana dargın olup ziyâret etmeyen akrabanı ziyâret et, seni hediye ile yâd etmeyen akrabana sen hediye ver, sana zulmeden kimseyi affet" diye tefsir etmiş ve umûmî güzellikleri bir arada bildirmiştir.

H.Ş: Birbirinize karşı kin gütmeyin, haset etmeyin, dargın bulunmayın! Ey Allah'ın kulları! Kardeş olun. Bir Müslüman’a, din kardeşiyle üç günden fazla dargın durmak, helâl değildir. (Enes R.A.)

H.Ş: Dul ve fakir(in ihtiyaçların)a koşan, Allah yolunda mücâhede eden gibidir. (Buharî-Müslim)

Kulların iyi amellerine azim ecir ve ihsan-ı ilâhî!..

* * *

LOKMAN HAKİM HZ.’NE SORDULAR:

- Hangi haslet (güzel huy) daha iyidir?

- Halis din...

- Eğer iki haslet olursa?

- Din ve mal...

- Üç haslet olursa?

- Din, mal ve hayâ..

- Dört haslet olursa?

- Din, mal, hayâ ve güzel ahlâk...

- Beş haslet olursa?

- Din, mal, hayâ, güzel ahlâk ve cömertlik... Allahü Teâlâ kime bu beş güzel hasleti ihsan ederse, o kimse, mü'min, müttakî, velî ve sevgilidir. O kimse Şeytandan uzaktır...

- İnsanda en kötü huy, nedir? Suâline,

- Allahü Teâlâ'ya küfürdür.

- İki olursa?

- Küfür ve kibir...

- Üç olursa?

- Küfür, kibir, ve şükürsüzlük...

- Dört olursa?

- Küfür, kibir, şükür azlığı ve cimrilik...

- Beş olursa?

- Küfür, kibir, şükürsüzlük, bahillik ve kötü ahlâktır...

Bu beş kötü huy bulunan kimse münafıktır, âsîdir, Hak Teâlâ'dan uzak, şeytana yakındır.  (Riyâzün-Nâsihşn)

* * *

GÜZEL AHLAK ONDUR:

1- Dinen ve ahlâken güzel olan işte halka uyup muhalefet etmemek, onlarla uygun yaşamak,

2- İnsaf ve merhamet sahibi olmak,

3- Kimsenin ayıbını araştırmamak, kendini kusurlu görmek,

4- Kusur gördüğünde güzel te'vil edip iyiliğe yormak,

5- Özür dileyenin özrünü kabul etmek,

6- Muhtaçların hâcetini görmek,

7- Kendi kusurlarıyla meşgul olmak,

8- Halktan gördüğü eziyete sabır ve tahammül etmek,

9- İnsanlara karşı güler yüzlü olmak, asık çehreli olmamak,

10- Tatlı dilli olmak, kırıcı olmamak... (Rişte-i Cevâhir S. 28)

 

VERA ON ŞEYLE TAMAMLANIR:

1- Gıybetten,

2- Su-i zandan,

3- Alay etmekten,

4- Harama bakmaktan,

5- Yalan söylemekten,

6- Ucubdan (Amelini beğenmekten),

7- Haram yere mal harcamaktan ve

8- Kibirden uzak olmakla,

9- Namazı vaktinde kılmakla,

10-İtikadını ehl-i sünnet vel-cemaat müctehidlerinin görüşlerine göre düzeltmekle... (M.İ.R. C.2 M.66)

* * *

GÜZEL AHLÂKIN ESASI 17'DİR:

1- SIDK: Niyette, amelde, sözde ve halde doğruluk.

2- İşlediği kötü şeylere tevbe ve nedâmet,

3- Belâya sabır,

4- Kazaya rıza ve teslimiyet,

5- Nimete şükür,

6- Havf ve recâda (Korku ve ümit halinde) orta halli olmak,

 7- Neş'e ve keder halinde, kalben Mevlâ'ya bağlı bulunup tevekkül etmek,

8- Nikâh düşmeyen yakınlıkta akrabayı ziyâret ve alâkayı muhafaza etmek  (Sıla-i rahim),

9- Dînen hayâ lâzım gelen yerde, hayâ etmek,

10- Hürmet farz olan şeylere tazim; Kâbe ve mescitlere, âlim, ârif ve evliyâlara ve imanın altı şartında dâhil olanlara hürmet,

11- İnsanlarla hoş geçinmek (Adaletli, merhametli ve yumuşak huylu olmak),

12- Haramdan sakınmak, az da olsa helâle kanaat etmek,

13- Devamlı farz ve vacip olanlara devamlı, muvakkat farz ve vacip olanlara muvakkat devam etmek,

14- Allah için sevmek, Allah için buğzetmek, 

15- İcabında Allah için gazab etmek, nefsi için değil...

16- Her türlü günâhlardan sakınıp, verâ üzere olmak,

17- Allahü Teâlâ'yı sevmek ve O’ndan korkmak. 

Farz ve vacipten olan güzel ahlâkın cümlesi bu 17'nin içindedir. (Tahrir-ül-Ferâiz)

Bilhassa TAKVÂ, bütün makamları kendisinde toplamıştır.

- "İlim ve güzel ahlâkın sahibi, iki âlemde bahtiyardır. Zira: Allah'ın Resûlü "Yâ Rabbî, ahlâkımı güzelleştir, ilmimi ziyade eyle" diye niyazda bulundu...

Şu halde takvâ yoluyla kalb temizliği yapan, gönül mumunu ateşler, hakkı batılı seçer.

Şu beş güzel huy kimde bulunursa evliyâdandır:

1- Takvâ,

2- Dünya tamâından sakınmak,

3- Belâya sabır,

4- Kazâ-i ilâhîye rıza,

5- Mevlâ'y gönülden sevmek...[1]

RIZA

H.Ş: "Din işlerine uymak ve emânete riâyet azalıp da, meşrû işler bâtıl âdetlere karıştığında, bu hususta insanlar da birbirine uyduğu zaman, halktan uzaklaş, evinde otur. Dilini kendi ihtiyacın dışında kullanma, sükûta devam et.

Din işlerinde kendine lâzım olanı al. İnsanların Şeriate uymayan hallerine müda-hale etme. Hususiyle şahsınla alâkalı Şer'î amelleri güzel muhafazaya itina et!.." (Câmi-i Sağîr, İbni Ömer Hz.'den)

Rasûlüllah S.A.V.: "İlâhî emirlere teslim, kaza ve kadere rıza ve işleri Cenab-ı Hakk'a havâle ettikten sonra, bütün işlerin sebeplerine sarılıp, Hak Teâlâ'nın kudret ve lütfuna tevekkül ve itimat etmek ve belâ ilk geldiğinde sabretmek, ehl-i imanın güzel hallerindendir. Bunlardan biri noksan olan kişide iman kâmil değil." buyurmuştur. (Meşârık-ı Şerif)

UCUB

H.Ş.: "Yâ Ebâ Sâ'lebe! Herkesin kendi yaptığını beğenip hevâsı peşinde gittiğini ve zekât vermemek gibi buhle bağlı kaldıklarını gördüğün zaman, artık o kimselere veya kavme va'z u nasihat, (iyiliği emir ve kötülüklerden men) etmenin faydası kalmamıştır. Kendi nefsinin selâmetine bak!"

Helâkin bu üç rezil sıfattan (Ucub, hevâ ve buhl) ibaret bulunduğunu ve ümmetin son hali böyle helâk yolunda olacağını beyan buyurdular. Öyleyse ey iman edenler! Nefsinizin islâhı üzerinize lâzımdır. Ma'rufa uyup hidâyette oldukça, sapkınların dalâleti size zarar vermez.

 

HALL-ÜR-RÜYUB S. 32'den:

Cümle âlim ve âriflerin beyanına göre: İnsan için iki cihan selâmetine sebep olan şey, güzel ahlâka sahip olmak, nefsini kötülüklerden temizlemektir. Ve hakîkatte korkulacak olan şey, ölüm değil, kötü huylardan hasıl olan hallerdir.

Şu malûmattan habersiz olan, cahil sayılır ve insanoğlunu iki âlemde huzursuz eden de ahlâk-ı rezîlesi (kötü ahlâkı)dır.

Süleyman A.S.'a "Dünyada en alçak şey nedir ki, ondan daha zararlı ve aşağısı olmasın?", diye sual edildiğinde "Âdemoğlunun nefis ve istekleridir. Ondan alçak ve ondan zararlı şey yoktur" buyurdu. Zira cümle fenâlıkların kaynağı hevâ (nefsin arzularına uymak)dır.

KİM RABB'İNİN AZAMETİNDEN KORKUP DA, KENDİNİ NEFSİNİN ARZULARINDAN ALIKOYMUŞSA, VARACAĞI YER ŞÜPHESİZ CENNETTİR (S. Nâziât 40-41) âyet-i celilesi kendisinin hesaba çekileceğini bilip, Rabb'inden korkarak nefsini hevâ ve şehvetlerden men eden kimsenin yerinin cennet olduğu beyan buyurulduğu gibi:

AZIP DA DÜNYA HAYATINI TERCİH EDEN KİŞİNİN VARACAĞI YER CEHENNEMDİR (S. Nâziât 37-38-39) ayet-i kerimeleri, nefsinin isteklerine uyarak azıp sapıtanların ve dünya hayatını ahirete tercih edenlerin yerinin de cehennem olduğu beyan buyurmuştur.

RİYÂZÜS-SÂLİHÎN S. 369'dan:

Şu var ki, ümitsizliğe düşmemek lâzım... Çünkü güzel ahlâkın en güzellerinden biri de tevbe etmek, işlediği suçlardan uzaklaşmak, Allahü Teâlâ'dan affını dilemektir.

Buharî ve Müslim'de beyan buyurulan şu hadis-i şerif, tevbe etmenin kerâmetini ne güzel bildirir:

H.Ş: "Çöl yolculuğundan istirahat ederken yiyip içeceği ve bütün eşyası yüklü olan devesini kaybetmiş kimse, onu tâkatı bitinceye kadar arar, çaresiz kalır, ümit keser de bir gölgede ecelini beklemek üzere uykuya dalar. Bir müddet sonra gözünü açtığında devesini baş ucunda, yemek içmek için yüklediği bütün eşyasıyla birlikte görür. İşte bu kimse nasıl  sevinirse, yemin ederim ki, Allahü Teâlâ, mü'min kulunun tevbesinden, bundan ziyâde razı ve memnun olur."

H.Ş: "Her zaman Allahü Teâlâ indinde en çok sevilenler, tevbe eden gençlerdir".

H.Ş: "Tevbe eden gencin cenâzesi kabristana getirildiğinde, Allahü Teâlâ meleklerine (BU KABRİSTAN MEVTÂLARINDAN AZABI KALDIRINIZ) diye nidâ eder ve o mevtâlar 40 gün azaptan kurtulmuş olurlar.

H.Ş: "Ömrünü israf etmiş boşa geçirmiş, ihtiyarlayınca tevbe eden kişiye melekler "Utanmaz mısın! Kötülüğe gücün yetmez olunca tevbe ettin" derler. Allahü Teâlâ, meleklerine "O KULUM YÜZ SENE SONRA NEDÂMET ETMİŞ OLSA, CELÂLİM HAKKI İÇİN MAĞ-FİRET EDERDİM. SİZ ŞAHİT OLUN, O, KULUMU AFFETTİM, CENNET VE CEMÂ-LİMLE MÜŞERREF KILDIM" buyurur.

H.Ş: "Mü'min güzel ahlâkı ile, gündüzü oruçla, geceyi ibadetle geçiren kimsenin derecesine ulaşır".

Hz. ALİ R.A.'IN MEKÂRİM-İ AHLÂK İSİMLİ ESERİNDEN:

Eshab-ı Resûlülah'tan bazıları, Hz. İmam'a "Kur'an-ı Kerim'de medhedilen zatların sıfatlarından ve, KENDİNİZE AZIK EDİNİNİZ. ŞÜPHE YOK Kİ AZIĞIN EN HAYIRLISI TAKVÂDIR (S. Bakara 197) nazm-ı celîlinin sırrından, bize haber ver" dediler.

Diğer rivayete göre "Sizi seven şia'nızı bize beyan et" dediler.

Hz. Ali (R.A.) Cenab-ı Hakk'a hamd ve senâ, Resûlüne salât ve selâmdan sonra buyurdu:

"Cenab-ı Hak, mahlûkatı yoktan yarattı, ömürlerini takdir buyurdu. Onların ibadetine ihtiyacı olmadığı gibi, isyanları da Zât-ı İlâhî'ye zarar ve noksan vermez.

Allahü Teâlâ ezelde takdir edip, mahlûkatın rızklarını dünyada sebeplerle tevzî eyledi.

Mahlûkat arasında faziletler, takvâ nuru ile mümtaz olan kişilerdir ki, onların sözleri salavât, hayır dua ve teslîmiyettir.

Elbiseleri israftan uzak, yürüyüşleri vakarlı, mütevâzî ve temkinlidir. Harama göz kaparlar. Kulakları ilim dinlemeye mahsustur.

Nefisleri belâya sabırlıdır.

Eğer Allahü Teâlâ ezelde ecel müddetini yazmamış olsaydı, azap korkusu ve sevap şevkiyle göz kırpacak kadar ruhlarının, cesetlerinde kalmasını istemezlerdi.

Allahü Teâlâ'nın emirleri onların nazarında büyük, Hak'tan gayri hep şey pek küçüktür.

Onlar cenneti ve nimetlerini görür gibi mânevî lezzetlerden zevk alır, cehennemi ve şiddetini görür gibi azaptan korkar, günâhtan kaçarlar. Kalbleri hüzünlü, şerlerinden herkes emindir.

Cesetleri ince, zayıf, insanlara ihtiyacı hafif, nefisleri rezâletten berî, Din-i İslâm'a yardımları büyüktür.

Dünyada kaldıkları müddetçe sabreder, nice günler huzura, büyük ecre ulaşır, bu sebeble Mevlâ'ya mülâkî, cennet ve nimetlerine nâil olurlar.

Dünya onları arayıp tâ ki eder, onlar dünya sevgisini gönülden siler. Dünya kendisini süsler, onları ister, onlar dünyayı nefretle tahkir eder. Dünya onları satın almak ister, onlar dünyayı hemen salıverirler.

Geceleri namazla, ayakta Kur'an okur, nefislerinde huzur ve hüzün hasıl olur. Müjde âyetlerinde şevkleri artar, meyil ve muhabbet ederler. Korku ayetlerinde cehennemin dehşetini düşünür, başlarını eğer, zilletle Cenab-ı Hakk'a, yalvarırlar; dizleri üzerine yere düşüp, nefislerinin kurtulması için niyazda bulunurlar.

Gündüzleri takvâ ve yumuşaklıkla sâfîlerden olup, gurbet âleminde tek ve tenhâ kalırlar.

Onları gören, hasta sanır; halbuki onlar hakîkî hayat sahibidir.

Amellerin azına razı olmaz, çoğunu görmezler.

Nefislerini hakir görürler. Amellerindeki kusurlardan korkarlar.

Korku içinde «Ben nefsimi daha iyi bilirim. Rabb’im de beni benden iyi bilir» derler. Ve «Rabb’im! Hakkımda söylenenlerle beni suçlu sayma. Zannettiklerinden âlâsını bana ihsan buyur. Onların bilmediği günâhlarımı da affeyle» diye dua ederler.

Bu sıfatlara sahip olan takvâ sahiplerini şöyle görürsün:

Dinde kavî, Şen ve yumuşak huylu, iman ve tasdikte yakîn sahibi, halim sıfatlı, ilme haris, mevcuda kanâatkâr, ibadetinde korkulu, fakirliğe tahammüllü, belâya sabırlı, helâle talib, hidâyete gayretli, meşakkati çok olan iyi amellerle meşgul bulursun.

Nimetlere şükreder, haşyetle zikrederek sabahlar, gaflet ve zilletten korkar, gecelerde ilâhî rahmetle ferahlar, nefsi kötülük istese, kabul etmez. Kendisiyle kabre giren güzel işleri gönülden sever, bâtıl ve fânî şeylerden nefret eder, yumuşak huyu ile karıştırır, sözü amelle birleştirirler.

Onların emeli ve arzusu az, kalbi korkuludur. Aza kanâat eder, az yerler, işleri külfetsizdir. şehvetleri ölü, gazap ve hiddetleri kırılmış, birleşme, yeme, içme gibi cismânî lezzetleri, hayvânî arzuları azalmış, zikir ve fikri çok, sözü, işi dürüst, ameline hâkim, hallerinden hayır umulur.

Küfür korkusundan emin gafiller arasında bulunsalar da zikredenlerden yazılırlar. Zikredenler arasında gafillerden ayrılırlar.

Kendine zulmedeni affeder, vermeyene verir, uzaklaşana yaklaşırlar ve her halde onları kötülükten uzak, yumuşak sözlü bulursun.

Vakûr tavırlı, kötülüğe sabırlı, şiddet halinde şükreder, kendine zulmedene yumu-şak davranır, sevgi göstereni reddetmez, hakkı olmayanı istemez, üzerine borç olan hakkı inkâr etmez, şahit gösterilmeden ikrar eder, saklanması icap edeni ifşa etmezler.

Kimseye isim takıp sevmediği sözle seslenmezler. Komşularına zarar vermez, belâya uğrayanlara sevinmezler. Beş vakit namazı vaktinde, erkânıyla kılarlar. Emaneti, hıyânet etmeden yerine getirir, bâtıl söz ve halden hâli kalır, sükût ettiğinde sıkıntı duymaz, söylerse kısa konuşur, gülerse sesini yükseltmez, israf etmez, bulunduğu hâle razı olur, nefsin istekleri akıllarına, cimrilikleri cömertliklerine galip gelmez.

Menfaatli meseleler öğrenmek için insanlar arasına girer, soranları -sözü dürüst olsun diye- sükûtla dinlerler.

Muhtaç olmamak için sanat ve ticaret eder, hayır işlerini şöhret için yapmaz, yaptığı hayrı kimseye söylemezler.

Kendilerine zulmedenden Cenab-ı Hak intikam alıncaya kadar sabreder, intikâm almaya kalkmazlar.

İnsanların rahatını ister, ihvan ve ehl-i imanın huzuru için meşakkate katlanırlar.

Halktan uzak olmaları zühd içindir. İnsanlara yaklaşmaları mülâyemet ve iyilik olup, kibir ve azamet göstermek ve hîle etmek için değildir"...

Bu beliğ ve acâib nasihatı dinleyen zât, bir sayha edip bayıldı. Ve Hz. İmam R.A., "Rasûlüllah S.A.V. Efendimiz'in hal ve sözlerinden en son hülâsa ettiğim güzel faziletler bunlardan ibarettir" buyurdular.

Cenab-ı Hak, sözleriyle amel etmeyi ve şefaatlerine kavuşmayı müyesser eylesin!.. Amin...

* * *

AHLAKA DAİR ESERLERDEN

Kadı İyad'ın "Şifâ" Adlı Eserinden

Hz. Ali R.A. Rasûlüllah S.A.V. Efendimiz'e, hal ve hareketlerine hâkim olan esasları sordu.

Fahr-i Kâinât S.A.V. Efendimiz şöyle cevap verdiler:

İlim (bilgi), sermâyemdir; akıl, dinimin esasıdır; arzu, binek taşımdır. Allah'ı zikir, arkadaşım; mahremiyet, hazinem; havf (Allah korkusu), refikim; ilim, silâhım; sabır, libâsım (elbisem)dir. Kanaat, ganimetim (zenginliğim); tevâzû, iftihar vesilemdir. Zevkten uzaklaşmak, mesleğim; açık sözlü olmak, gıdamdır. Doğruluk, şefaatçım; itaat, büyüklüğüm; mücâdele, alışkanlığımdır ve kalbimin nuru, namazdır.  (İslâma Giriş, M. Hamidullah s. 89)

* * *

İmam-I Gazâlî Hz.Leri'nin "Ey Oğul" İsimli Eserinden:

Ahlâk üç kısımdır:

a. Ferdş Ahlâk

b. Aile Ahlâkı

c. İctimâî Ahlâk

Ferdî Ahlâk

Ferdş ahlakta uyulması zarûrş olan hususlar: Allah korkusu, hayrı Allah rızası için işlemek, nimete şükretmek, emânete hıyânet etmemek, sabır ve kanâat ehli olmak, vazifeyi tam olarak yapmak, günah işlemekten kaçınmak, başkalarıyla hoş geçinmek, yalan, hased, riyâ, fitne ve fesattan kaçınmak...

Ulu ve aziz olmanın üç şartı vardır:

1) Mahlûkattan hiç bir şey dilememek,

2) Bir kimsenin arkasından fenâ söz söylememek,

3) Kendi eliyle koymadığı şeyi almamak.

(Hakkı olmayan şeye sahip çıkmaktan sakınmak).

Aile Ahlâkı

Anaya babaya saygı ve itaat, hattâ onlar zâlim olsalar bile onlara karşı gelmemek...

Küçükken kız ve erkek evlâdın terbiyesine itinâ göstermek; altı yaşından itibaren Kur'an okumasını, namaz, oruç gibi dşnş vazifelerini öğretmek ve yaptırmak...

Eve girip çıkarken âdâba riâyet etmek, yakınlarına iyi davranmak, kızların evlenmesinde zengin ve ştibarlı insanlardan ziyâde iyi huylu ve nâmuslu kişileri seçmek...

İçtimâş Ahlâk (Cemiyet Ahlâkı)

Alışverişte doğruluk, üstazlara ve âlimlere saygı, komşunun hakkına riâyet, halk ile iyi geçinmek, dostları iyi ve kötü günlerinde ziyâret, hastaları ziyaret, çarşı pazarda edeb ve terbiyeye dikkat etmek...

* * *

ÇOCUK TERBİYESİ

Ahlâkın temeli nefis terbiyesiyle başlar. Filiz küçükken aşılanmazsa, büyüdükçe aşısı güç olur veya hiç mümkün olmaz.

 

Kuvvetli nefis terbiyesi olmadan ahlâk zayıf düşer, çocuk boşlukta kalır, kararsız halde, sonu olmayan arzuların te'siriyle sarsıntı içinde çalkanır durur, huzur bulumaz. Ayet-i Celîle'de: MUHAKKAK NEFİS ŞİDDETLE KÖTÜLÜĞÜ EMREDER (S. Yûnus 53) buyurulu-yor.

Yeryüzündeki bütün kötülüklerin kaynağı nefistir. Onun te'siri altında kalan, felâh bulmaz.

Doğuştan insanın içinde bulunan, büyüdükçe tazyikini artıran nefis, küçük yaşta yakın alâka ve ciddiyetle terbiye edilip itaat altına alınmazsa, sonunda kötü isteklerinin önüne geçilmez ve o insanın frensiz arabadan farkı kalmaz.

Hadis-i şerif'te: "YERYÜZÜNDEKİ MÜCA-DELELERİN EN BÜYÜĞÜ, NEFİSLE OLAN MÜCADELEDİR" buyurulmuş olup, akıl ve iz'ânın önünde kara bir perde gibi duran, fırsat buldukça şerrini artırıp sesini duyuran nefsin tavanı yoktur ve istekleri sonsuzdur.

Kuvvetli imanla terbiye edilip, kontrol altına alınmadıkça, çocuğu kötülüklerden korumak mümkün olmaz.

Nefsi ıslâh etmeden, Hakk'ı tanımak, iyi ve güzeli anlamak hayâldir, bu mümkün olmaz. Akıl ve imanın gözünde perde olan nefis terbiye edilmeden, insan iyi ve güzeli göremez.

İmam-ı Rabbânî Hz. nefsin, yetmiş Şeytan kuvvetinde olduğunu beyanla, onun şer ve fenalığını uzun ve pek güzel beyan buyurmuşlar. Arzu edenler "Nefis" risâlemize müracaat etsinler...

Bir büyük velî: "İnsanlar, doğuşunda içinde bir kara yılan gibi yerleşen nefsin fenâlığını bilseler, korkudan helâk olurlardı" demiştir.

Hadis-i Şerif'te "NEFSİNİ BİLEN, RABBİNİ BİLİR" buyuruluyor. Nefsinin şerrini bilen, kendisinin aczini idrak eder, Rabb'ine sığınır da kurtulur. Nefsini terbiye etmeden, insanın huzur bulması mümkün değildir...

Bütün kötülükler onun istekleri içindedir. Şekere damlayan su gibi vücudun her yerine yayılmış, onu kara diken gibi sarmış olan nefsin ıslâhına, ömür boyu aralıksız çalışmak mecburiyetinde olan insan, bu mühim vazifeyi, evlâdı üzerinde küçük yaşta yerine getirmezse, hem ona, hem kendisine ihânet etmiş, suç işlemiş olduğunu zamanla görür ve cürmünün cezasını çeker...

Dünya yaratıldığından beri nefis terbiyesi, bütün mürşitlerin gâyesi olmuştur. Yaratılmışların en şereflisi olan insan, son nefese kadar nefisle mücadele edip şerrinden kurtulmak mecburiyetindedir.

Onun tazyikinden kurtulmadıkça doğruyu, iyiyi görmek, hakikate ulaşmak mümkün olamaz. Bu büyük mücâdelede kazanan, ebedî saadet kapısını açmış, huzura ermiş olur. Çünkü böylesi nefsin sesini değil, Hakk'ın emirlerini dinler, temiz vicdanıyla saadet yolunu seçer.

Nefis terbiyesinde baş ilaç: İman ve İslâm esaslarını kabul etmek ve Allah dostlarının izinden gitmektir.

Her Müslüman yaratılışının gayesi olan İslâm'ın icaplarıyla, kuşlar gibi yavrusunu devamlı beslemedikçe, körpe dimağları zehirle doldururlar da ıslâhı mümkün olmaz. Eğer insan âileye ehemmiyet verip sahip çıkar, onları ahlâken güzel yetiştirirse, nesline büyük sermâye vermiş ve değerli mîras bırakmış olur da çocukları yaşlandıkça doğruyu ve iyiyi görür, hakkın hâmîsi olur, hakkı müdâfaa eder... Millet ve cemiyet de ondan zarar değil, hayır görür...

Yaşadığımız dünya nefsin arzularına uygun olduğundan, çocuğu onun çekici renklerinden ve aldatan seslerinden korumak; ruhunda iman aşkını ve İslâm nurunu parlatmak, ana ve babanın en büyük vazifesidir...

Bu zamanda çocuk terbiyesi ve iyi insan yetiştirmenin ehemmiyeti büyük ve lüzûmu kat'îdir. Zira, iyiliği anlatmak kolay, fakat güzel ahlâkı nefsinde yaşamayanın sözü ölüdür. Ruhsuz kelâmın faydası olmaz, taşa düşen yağmur gibi, heder olur.

Çocuk daha çok, görerek ve gördüğünden örnek alarak gelişir. Bu da her şeyden önce ona helâl lokma yedirmeye bağlıdır. Lâmbaya mazot konursa şişeyi kirletir, ziyâ vermez olur. İnsan önce kendisine düzen verip, sonra yavrusunun yetişmesine gayret edip vatan ve millete armağan etmeli...

Şu halde çocuğa gösterilecek ilk alâka, nefsi terbiye yoludur. Bu iş ömür boyu devam edecek ve Allah'ın muvaffak kılmasıyla sonsuz saadet nasip olacaktır. Halbuki dünyanın geçici zevklerine aldananlar, ebediyen huzur bulmazlar. Çünkü ruhun huzuru, vicdanın istirahatı, güzel ahlâka muhtaçtır.

Nefis terbiyesine muvaffak olan insan, hareket ve arzularında ölçülü, cemiyete faydalı, nefsine hâkim, affedici, mütevâzî, iyilikte örnek, merhamet sâhibi ve muhîtinde aranan olgun kişidir. Böylesi hem cemiyete hem kendisine hayırlı; varlığı aranan, dostluğu istenen, Allah'ın sevdiklerindendir...

Nefis, üstü yeşil sazlarla örtülü bataklık gibidir. Câzip görünür, lâkin içine dalan kurtulamaz. Nefse esir düşüp onun hizmetinde olanın kaybı büyüktür: Maddî, mânevî musibetlere uğrar, imanı zayıflar, ahlâkı çöker, haysiyeti itibarı kalmaz; hasılı insanlık vasıflarından uzaklaşır. İrfan sahibi büyüklerin baş gâyesi, nefsin ıslâhı ile insanlığın selâmeti olmuştur.

Nefse galip gelen insan, ihtiraslarını dizginler, isteklerinde ölçülü olur, sabretmeyi bilir, müsâmahakârdır; kâmil insan demeye lâyık sıfatlara sahiptir; insanlık şahadetnâmesine mâliktir.

Bu hususları yavrularına öğretenler, öz ailesine vatan ve milletine hizmet etmiş, istikbâlin büyükleri arasına namzet hazırlamıştır.

İnsana, insan demek kâfî değildir. Çok doğan olur amma, pek azı insan olur...

Meşrû gıda ile beslenmeyen ruh, kendisini tatmin için gayri meşrû yol arar...

"Her koyunu kendi bacağından asarlar" sözü bozuktur. Bunu kabul etmeyiniz. Sonra seni de baş aşağı asarlar.

Allahü Teâlâ Dâvud (A.S.)'a: "Yâ Dâvud! Kavminin şerlilerinden altmış bin, hayırlılarından kırk bin kişi helâk edeceğim" buyurdu. Dâvud (A.S.):

- "Yâ Rabbi, hayırlıların suçu nedir?" diye niyaz etti. Cenab-ı Hak,

"ONLAR KÖTÜLERİN KÖTÜLÜĞÜNÜ ÖNLEMEDİKLERİ GİBİ, HALLERİNDEN DE EZÂ DUYMADILAR, ONLARLA HAŞIR NEŞİR OLDULAR" buyurdu.

Komünizmle Mücadele Derneği Başkanlarından biri, ilk kuruluş senelerinde, soylu bir aileye mensup olduğu sözünden anlaşılan bir gence:

- Mehmet, hastaneden aldığın 290 lira ile nasıl geçineceksin? sualine,

- Geçinirim amma herkes anlayamaz, der.

Başkan:

- Anladığımı farz et de bir anlat, der.

Mehmet, ruhunda yerleşen derin duygu ve asâlet cevherlerini dökerek,

- Efendim! Ben vazifemi hakkıyla yaparım, hîle yolları düşünmem. Kazancım helâl olur da, bereketi bitmez..., der.

Peygamberimiz, fakirlikten şikâyet eden bir işçiye, ne kadar yevmiye aldığını sual edip, "Üç dirhem (lira)" cevabı üzerine, adama: "İki dirheme çalış. Sen ancak o kadarını hak ediyorsun, diğer kısmı haram olduğundan hepsini götürüyor" buyurdu. Çünkü herkesin dilinde olan mübârek "BEREKET" kelimesinin mânâsı, "Servet çokluğu" değil, "Huzur veren kazanç"tır.

Yine o senelerde Adana'da köftecilik yapan bir asilzâde, kendisine hitaben "Arkadaş, bize rey verirsen şu tarlaları size taksim edeceğiz" diyenlere, duvarda asılı aynayı alıp, tozunu sildikten sonra yüzlerine tuturak "Bir bakın, hiç birbirinize benzer misiniz?" diye hakîmâne söz ve sitem ettikten sonra, devamla: "Cihanı yaratan Allah, herkesin ömrünü, rızkını servetini de taksim etmiş. Ben hakkıma razıyım, kimsenin malında gözüm yok. Görmez misiniz? Beş parmak bile bir değil... Hem, mal emniyeti olmayan yerde ne din ne de can emniyeti olamaz" demiştir...

Küçük yaştan itibâren iyi yetişen insanda bulunan güzel ahlâkın vesîle olduğu saadet ve nimetler saymakla bitmez...

H.Ş.: "Her Müslüman’ın mükellef  olduğu vazifelerin en küçüğü, iman sahiplerine ezâ veren (rahatsız eden) şeyleri yollardan kaldırmaktır".

Cenâb-ı Hak cümlemize lütuf ve inâyet, yavrularımıza kâmil hidâyetler nasib ve müyesser eylesin. ÂMİN.



[1] Hakim-i Tirmizî Rh. A. "Hatm-i Velâyet" isimli eserinden

 


Bugün 64 ziyaretçi (84 klik) kişi burdaydı!


Bu web sitesi ücretsiz olarak Bedava-Sitem.com ile oluşturulmuştur. Siz de kendi web sitenizi kurmak ister misiniz?
Ücretsiz kaydol