TÜRK – İSLAM ÜLKÜSÜ Mütefekkiri: Seyyid Ahmed ARVASİ

TÜRK – İSLAM ÜLKÜSÜ MÜTEFEKKİRİ SEYYİD AHMET ARVASİ

Mustafa KUVANCI
Eğitimci & Yazar
Balıkesir Yazarlar ve Şairler Derneği (BAYŞAD) Başkanı

SEYYİD AHMET ARVASİ : Hayatı ve Eserleri

15 Şubat 1932 tarihinde Ağrı Doğubayezit’te dünyaya geldi. Ailece Van’ın bugünkü adı Bahçesaray olan Müküs ilçesine bağlı Arvas köyündendir. Babası gümrük memurluğundan emekli Abdülhakim Efendi’dir. (N. Fazıl’ın üstadı Abdülhakim Arvasi ile karıştırılmamalıdır.)

İlkokula Van’da başlamış, Doğubayezit’de devam etmiştir. Karaköse’de başladığı ortaokulu da Erzurum’da bitirmiş, ardından Erzurum Öğretmen Okuluna girerek 1952 yılında mezun olmuş ve aynı yıl Konya’nın Doğanbeyli nahiyesine ilkokul öğretmeni olarak göreve başlamıştır. Ardından Ağrı’nın Molla Şemdin köyüne tayin edilen Arvasi üç yıllık ilkokul öğretmenliğinin ardından askere gitmiş, askerliğini yedek subay olarak tamamladıktan sonra Gazi Eğitim Enstitüsü Pedegoji bölümüne kaydolmuş ve 1958’de burayı bitirdikten sonra Van Erciş Alparslan İlköğretmen Okulu’na pedegoji öğretmeni olarak tayin olmuştur.

18 Kasım 1959’da Savaştepe ilköğretmen Okulu’na pedegoji dersleri öğretmeni olarak gelen Arvasi 4 Kasım 1965’te Balıkesir Necati Eğitim Enstitüsü’ne nakil olmuş 22 Ocak 1972’ye kadar Balıkesir’de görev yapmıştır.

Balıkesir’den Bursa Eğitim Enstitüsü’ne tayin olan Arvasi, 1979 yılında İstanbul Atatürk Eğitim Enstitüsü’nden emekli olmuştur. 1979’da MHP genel idare kuruluna üye olarak seçilmiş, 12 Eylül darbesinden sonra da tutuklanarak Mamak zindanlarında yatmış, 4. Kolordu Komutanlığı Bir Numaralı Askeri Mahkemesi’nde yargılanmış ve beraat etmiştir.

İlk kez “Sır” adlı şiir kitabını 1955 yılında yayınlayan S. Ahmet Arvasi, bu kitaptan sonra düzyazıya geçmiş ve sırasıyla İleri Türk Milliyetçiliğinin İlkeleri (1965), Kendini Arayan İnsan (1968), İnsan ve İnsan Ötesi (1970), Eğitim Sosyolojisi (1976), Türk İslam Ülküsü (1979-1980), Diyalektiğimiz ve Estetiğimiz (1982), İlm-i Hal (1982), Doğu Anadolu Gerçeği (1986), Şiirlerim (1989), Size Sesleniyorum (1989), Hasbihal (1990)

Hasbihal adlı eser Burak Yayınevi tarafından konularına göre tasnif edilerek yeniden düzenlenmiş ve on iki kitap halinde yayınlanmıştır.

S. Ahmet Arvasi Üzerine Yapılan Çalışmalar

S. Ahmet Arvasi hakkında birçok yazı ve kitap yazılmıştır. Kitap alanında ilk çalışma şahsıma aittir. 1992 yılında Van 100. Yıl Üniversitesi’nde lisans tezi olarak hazırladığım çalışma 1997 yılında İstanbul’da Burak Yayınevi tarafından basılmıştır. (Seyyid Ahmet Arvasi Hayatı-Tefekkürü- Eserleri, Mustafa Kuvancı, Burak Yay. İst. 1997.) Arvasi üzerine hazırladığım ikinci kitabım “Bir Gönül Dostu Seyit Ahmet Arvasi” Ekim 2009’da Bilgeoğuz Yayınları tarafından basılmıştır.

S. Ahmet Arvasi üzerine yapılan çalışmaları şöyle sıralayabiliriz

A) Kitaplar

1. Mustafa Kuvancı, Seyyid Ahmet Arvasi Hayatı – Tefekkürü- Eserleri, Burak Yayınları, İst. 1997.

2. Hüdavendigar Onur, Asrın Yesevisi S. Ahmet Arvasi, Burak Yay. İst. 1999
3. Hakkı Öznur, S. Ahmet Arvasi, Alternatif Yay. Ank. 2002
4. Şuayip Özdemir, Seyyit Ahmet Arvasi Hayatı, Eserleri ve Eğitim Üzerine Görüşleri, Arı Sanat Yayınevi, İstanbul, 2006

5. Hüdavendigar Onur, Arvasi Hocayla Baş Başa, Biyogafi.net, İst. 2007

6. Mustafa Kuvancı, Bir Gönül Dostu Seyit Ahmet Arvasi, Bilgeoğuz, Yay. İst. 2009
7. Mehmet Ozan Semerci, Anıların Aydınlığında S. Ahmet Arvasi, Ocak 2012, İzmir

B) Yüksek Lisans Tezleri

1. Arvasi’de Din-Milliyetçilik-Eğitim-Felsefe-Kültür ve Siyaset Anlayışı, Faruk Bartan, 1993, İstanbul Üniversitesi, (176 s) Danışman: Prof. Dr. Amiran Kurtgan Bilgiseven

2. S. Ahmed Arvasi’nin Sosyolojik Görüşlerinde Dini ve Mali Unsurlar, Çetin Nar, 1996, Marmara Üniversitesi, (129 s.) Danışman: Doç. Dr. Yümni Sezen

3. Seyyid Ahmet Arvasi’nin İnsan Anlayışı, Salih Arslan, 1997, Süleyman Demirel Üniversitesi, (101 s.) Danışman: Prof. Dr. Ismail Yakıt

4. 1950’den Sonra Türkiye’de Felsefi Hareketlerden Bir Örnek Olarak Seyyid Ahmet Arvasi, Ender İskurt, 1998, Atatürk Üniversitesi, (120 s) Danışman: Doç. Dr. İbrahim Hakkı Aydın

5. Seyyid Ahmet Arvasi’de Estetik ve Sanat, Osman Mutluel, 1998, Süleyan Demirel Üniversitesi, (66 s.) Danışman: Prof. Dr. Ismail Yakıt

6. Seyyid Ahmet Arvasi’nin Eğitim ve Din Eğitimi İle İlgili Görüşleri, Cemalettin Perçemkaya, 1999, Atatürk Üniversitesi, (129 s.) Danışman: Yard. Doç. Dr. Abbas Çelik

7. Seyyid Ahmet Arvasi’nin Devlet ve Eğitim Anlayışı, Serdar Polat, 2009, Yüzüncü Yıl Üniversitesi, (99 s.), Danışman: Prof. Dr. Necmeddin Tozlu

Fikir adamı S. Ahmet Arvasi

Türk ilim ve fikir hayatına “Kendini Arayan İnsan” adlı eseriyle katılan ve dikkatleri üzerine çeken Arvasi, kısa bir sürede fikri ağırlığını kabul ettirmiş, özellikle dönemin gençliği tarafından aranılan, güvenilen ve yol gösteren bir mütefekkir olarak kabul edilmiştir.

1969’larda ilk defa açıktan ve yüksek sesle Türkiye radyolarından “Türk –İslam Sentezi” şeklinde Ahmet Er tarafından açıklanan milli ve İslami düşünce yapımızla ilgili olarak “sentez” kelimesinin kullanılmasını doğru bulmamış, bunun yerine Türk İslam Ülküsü ifadesini uygun görmüştür.

S. Ahmet Arvasi idealini şöyle açıklar: “Ben, İslam iman ve ahlakına göre yaşamayı en büyük saadet bilen, büyük Türk milletini iki cihanda aziz ve mesut görmek isteyen ve böylece İslamı gaye edinen Türk milliyetçiliği şuuruna sahibim.

İnanıyorum ki hem Türk hem Müslüman olmak hem de muasır dünyaya öncülük etmek mümkündür. Ecdadımız bütün tarihleri oyunca bunu denediler ve başarılı oldular. O halde bizler niye bu tarihi misyonumuzu yerine getirmeyelim?”

Arvasi’nin şu sözleri onun fikri yapısını açıkça ortaya koyar: “Türk-İslam kültürüne, Türk-İslam medeniyetine, Türk-İslam ülküsüne bağlı, Türklük şuur ve vakarına, İslam iman, aşk, ahlak ve aksiyonuna sahip, Türklüğü bedeni, İslamiyeti ruhu bilen, milletini teknolojik hamlelerle dünyanın bir numaralı devleti yapmak özlemi ile çırpınan, Dünya Türklüğünün, İslam dünyasının ve bütün mazlum milletlerin ümidi olmaya namzet bir gençlik yetiştirmekten başka çaremiz yoktur.”

Bu amaç doğrultusunda yıllarca çalıştığı öğretmen okullarında Anadolu’nun bağrından kopup gelen öğrencileri yetiştirmiş, onlara bu fikirleri vermiş; öğretmenlik dışında yazdığı yazılarla, verdiği konferanslarla bu ideale hizmet etmiştir.

Arvasi Hoca Seyyid’dir. Kendi el yazısıyla hazırladığı ve bir nüshasını M. Necati Özfatura’ya verdiği şeceresinde 48’inci göbekte Hz. Ali’ye dayanır. Arvasi Hocanın soyu 35. göbekte Seyyid Hacı Kasım Bağdadi’ye dayanır. Hacı Kasım Bağdadi, 15 ev akraba ve yakınlarıyla Bağdat’tan sefere çıkmış, üç yıl Musul’da konakladıktan sonra Mardin’e, oradan Diyarbakır’a gelmiştir. Uzun yıllar bu bölgede kurduğu dergahlarla gönüllere sultan olmuştur. Hacı Kasım Bağdadi Bursa’ya gelerek Orhan Gazi’yle görüşmüş, Orhan Gazi’nin de tasdikiyle bölgeye yerleşen Seyyidler, Doğu-Güneydoğu Anadolu’da İran ve Şii yayılmasına karşı bir yay oluşturarak Osmanlı’nın Doğu’da güvende olmasını sağlamıştır.

Seyyid, dolayısıyla Arap asıllı olan S. Ahmet Arvasi’nin neden Türk milliyetçisi olduğu hep merak konusu olmuştur. Bize göre bu ülküyü şekillendiren en önemli faktör, ailesinden gelen asalettir. Eski Van mebusu İbrahim Arvas, Tarihi Hakikatler (Ankara 1964) adlı eserinde bir olaydan bahseder:

Osmanlı’nın dağılma döneminde müridleriyle birlikte Suriye üzerinden Hacc’a giden Abdülhakim Arvasi’ye (N. Fazıl’ın üstadı) oranın ileri gelenleri kendisine medrese yaptırarak her türlü imkanı sağlayacaklarını taahhüt ederek Arabistan’da kalmasını istemişlerdi. “Osmanlı zaten öldü, Türk diye bir şey kalmamıştır.” denilince Abdülhakim Arvasi sinirlenip yerinden kalkmış “Dünyada iki Türk kalsa biri benim!” diyerek meclisi terk etmiştir.

S. Ahmet Arvasi kendisine bu yönde sorulan bir soruya cevaben şunu söyler: “Ben Afrika’nın ortasında doğmuş bir zenci olsaydım ve bu aklım da bende olsaydı yine Türk milliyetçisi olurdum. Çünkü ben Amentü’ye iman ettiğim gibi iman ediyorum ki, Türk milletinin de İslâm aleminin de mazlum milletlerin de kurtuluşu Türk milliyetçilerindedir, Türk – İslâm ülkücülerin-dedir.”

Arvasi Hoca Oğuz Han’ın Zülkarneyn olduğuna inanırdı ve Türk milletinden bahsederken “Oğuz’un Çocukları” derdi.”

Ömer Kaplan anlatıyor: Sohbetin bir yerinde “Hocam İslâmî-dini konularda dahi Türk milletini hep öne çıkarıyorsunuz. Sebebini anlatır mısınız demiştim.” Cevaben şunları söyledi:

“Bir kere Sahabe-i Kiram’dan sonra İslâm’a en büyük hizmeti yapan Türklerdir. Bu millet yüzyıllarca İslâm âlemini korumuş, kollamış ve bu uğurda hiç çekinmeden oluk gibi kanını akıtarak milyonlarca şehit vermiştir. Bunun yanı sıra İslâm kültür ve medeniyetinin gelişmesine de maddi manevi büyük katkıları olmuştur. Türk milleti İslâm’la bütünleşmiş ve iç içe girmiş bir millettir.

Batı’ya, Avrupa’ya gittiğinizde hangi millettensin diye sorarlar. Eğer Türk’üm dersen ikinci soruya muhatap almazsın. Çünkü bilirler ki sen Müslümansın. Türk demek, Müslüman demektir. Ama Arap’a Hıristiyan mısın, Müslüman mısın diye soruyorlar… Aradaki farkı şimdi anladın mı?.. Türkler millet olarak hep beraber İslâm’ı seçen bir millettir. İslâm’a büyük hizmetleri olmuştur ve hâlâ da olmaktadır.

Bulgar da olabilirsin, Makedon da olabilirsin; hatta Afrikalı zenci de olabilirsin. Ama ne olursan ol, eğer Müslüman’san Türk’e saygı göstermelisin. Bu milletin İslâm’a hizmetleri unutulmaz onun için de bu millet sevilir.”

Arvasi’nin şu sözlerine iyice kulak vermek gerek: : “Ben, İslam iman ve ahlakına göre yaşamayı en büyük saadet bilen, büyük Türk milletini iki cihanda aziz ve mesut görmek isteyen ve böylece İslamı gaye edinen Türk milliyetçiliği şuuruna sahibim. Benim milliyetçilik anlayışımda asla ırkçılığa, dar bölgeciliğe ve dar kavmiyet şuuruna yer yoktur. İster azınlıktan gelsin ister çoğunluktan gelsin her türlü ırkçılığa karşıyım. Bunun yanında şanlı Peygamberimizin “Kişi kavmini sevmekle suçlandırılamaz”, “Kavminin efendisi kavmine hizmet edendir.” ve “Vatan sevgisi imandandır.” tarzında ortaya koydukları yüce prensiplere bağlıyım.”

Arvasi Türk milliyetçiliğini de şöyle tanımlar: “Milliyetçilik, bir milletin kendini ekonomik, kültürel, sosyal, politik yönden güçlendirmesi ve başka millet ve gruplara sömürtmeme çabasıdır. Bu bakımdan milliyetçilik meşru bir hak ve şuurdur.”.

“Türk milliyetçiliği İslam iman ve şuuru içinde yücelmeyi gaye edinen ve Türk’ün mutluluğunu burada arayan bir harekettir.”

“Türk milliyetçiliği sadece bir aydın zümre hareketi değildir. Bütün nesil, dilim ve tabakaları ile Türk milletini kucaklayan bir fikir ve harekettir. Onun programı, çağdaş Türk – İslam ülküsünü, sosyal, kültürel, ekonomik ve politik yönleri ile gerçekleştirmektir. Büyük ve güçlü Türk devletini gerçekleştirme iradesini daima ayakta tutmaktır.”

Arvasi Hoca’nın fikirlerinin anlaşılabilmesi için onun kitaplarının okunması gerekmektedir. Buraya alabildiğimiz onun düşüncelerinden, çizdiği yol haritalarından sadece birkaçıdır. O, bütün ömrünü Türk gençliğini bilinçlendirmeye ve yetiştirmeye vakfetmiştir. Bugün bizler de onun eserlerinin gençler tarafından okunmasını sağlayarak bilinçli bir Türk gençliği yetiştirmek zorundayız.

Öğretmen S. Ahmet Arvasi

1952’de başlayan öğretmenlik hayatı 1979’da emekliye ayrılmasıyla resmi olarak son bulmuş, ancak Arvasi hoca fiili olarak öğretmenliğe devam etmiştir. 27 yıllık öğretmenlik hayatı boyunca sayısız öğrenci yetiştirmiş, Milli şuurla dolu nice öğretmen mezun ederek okullara göndermiştir. Arvasi Hoca’yı Yazar Beşir Ayvazoğlu şöyle anlatıyor:

“Onun talebesi olan herkes ondan etkilenmiştir. Her yeni ders, yeni ufuklar açan bir derstir. Sadece konuşmasıyla değil, çok güzel jestlerle, mimiklerle de etkilerdi. Aktör gibi anlatırdı. Acaba büyük bir aktör olabilir miydi diye sormuşumdur kendi kendime. Gözlerindeki derin ifade… Çok okuyan, düşünen, rahatsız insan gözleri, insana sonsuzluk ve derinlik hissini verirdi. Adeta hipnotize ederdi karşısındakileri.”

Emekli öğretmen, yazar Mehmet Ozan Semerci hocayla ilgili bir anısını şöyle anlatıyor: “1971 yılı kışında bir gece üç dört arkadaş, eğitim enstitüsünde okuduğumuz o günlerin sıkıntılı atmosferi içinde iyice sıkıldığımız, bunaldığımız bir günde ne yaptıysak bir türlü feraha çıkamamıştık. En nihayet ‘Haydi hocaya gidelim’ dedik. Saat gecenin 24’ü. Perdeden sızan ışıktan cesaret alarak kapısını çaldık. Tahmin ettiğim gibi hala yatmamış (fakat yatmak üzere) olduğundan bizi kapıda karşıladı. Her zamanki mütebessim çehresi ile şaka yollu bir ifadeyle: ‘Bre zalimler, saat kaç biliyor musunuz?’ deyince biz de ‘Evet hocam.’ karşılığını verdik. ‘Peki öyleyse girin içeri’ diyerek bizi kabul etti. O gece sabaha kadar son derece bereketli ve feyizli bir sohbet oldu. Moralimiz düzelmiş, ruhumuz aydınlanmış, gönlümüz ferahlamış olarak yanından ayrıldık.”

S. Ahmet Arvasi öğretmenliğinin ilk yıllarında başından geçen bir olayı anlatıyor bir yazısında: Ağrı`nın Doğubayezıt ilçesi Molla Şemdin Köyü`nde köy muhtarı kendisine “müellim bey” diye seslenir her zaman. O, muhtarın şivesidir, “muallim” sözünü telaffuz edemediği için böyle söylüyordur diye düşünür. Ancak birkaç ay sonra muhtar Hoca`ya gelir ve şöyle der: “Ahmet Bey, sen gerçekten muallimmişsin. Senden önce buraya gelenler hep “müellim” oldular ama sen “muallim”sin.” (müellim: elem veren, üzen, inciten; muallim: ilim öğreten).

O, hep muallim oldu. Sakin Öner “Türk İslam Ülküsü Mütefekkirinin Eğitimle İlgili Düşünceleri” başlıklı yazısında şunları anlatıyor: “Merhum S. Ahmet Arvasî, her şeyden önce bir eğitimciydi. Hem de, büyük bir eğitimciydi. O’nun bu yönünü, muarızları ve düşmanları bile ittifakla kabul etmişlerdi. Kader bize, meslek hayatının son yıllarında (1975-1978) üç yıl kadar birlikte çalışma fırsatı verdi. Arvasî Hoca, benim Müdür Başyardımcılığını yaptığım Atatürk Eğitim Enstitüsünde, Meslek dersleri öğretmeni olarak vazife yapıyordu. Branşında söz sahibiydi. Zaten bunu, okuttuğu Eğitim Sosyolojisi dersinin tek kitabını yazarak da, ispatlamıştı. O tarihlerde, terör ve anarşi doruk noktasındaydı.

Okullarda işgaller ve boykotlar bir türlü gündemden inmiyordu. Arvasî Hoca, buna rağmen her zaman olduğu gibi, derslerinde bir ilim adamının namus anlayışıyla, taviz vermeden ders konularını işliyor, fikirlerini savunuyordu. Doğu ve Batı’nın bütün psikolog, sosyolog ve filozoflarının fikirlerini çok iyi bildiğinden, onunla tartışma cesaretini gösterenler, sürekli kaybediyorlardı. Bu yüzden, aşırı sol militanlar, tesir altında kalmamak ve ideolojilerini zaafa uğratmamak için, sempatizanlarıyla birlikte, Hoca’nın derslerine girmemeye başladılar. Hatta, o günlerin bazı sol fraksiyon dergilerinde, Hoca’dan “Ülkücülerin ideoloğu” sıfatıyla söz ediliyor ve militanlara hedef gösteriliyordu. Fakat o, bunlardan yılmıyor ve ders dışındaki zamanlarında Türk gençlerine, Türk-İslam ülküsünü konferanslar ve seminerler halinde anlatıyordu. Evinde geçirdiği bir kaç saat içinde bile, İstanbul’dan ve yurdun çeşitli yerlerinden gelen sevenleri ile çeşitli memleket meseleleri hakkında hasbihal ediyordu. Okuma ve yazma alışkanlığı ise son nefesine kadar aralıksız devam etti. Sanıyorum, kendisine ve ailesine ayırdığı özel bir vakti yoktu. Okulda ders dışı zamanlarda, bizlerin yanına gelerek, Enstitünün genç idareci ve öğretmenlerinin sıkıntılarına ortak olur, müşküllerini çözmelerine yardım ederdi. Kısacası, o, sadece öğrencilerin değil, biz idareci ve öğretmenlerin de hocasıydı.”

Yakın dostu, akrabası, Van Belediye Başkan yardımcısı merhum M. Demiray Şaşıhüseyinoğlu Arvasi Hocayı şöyle anlatıyor: “Öğretmen okulun bitirirken, yalnız bir öğretmen değil, yetişmiş, vasıflı bir aydın olarak meslek hayatına atılmıştı. Yalnız öğrencilerine değil, arkadaşlarına ve muhitine de öğretiyordu.

Bu arada pek çoğunun takdir ve hayranlığını toplarken, aşağılık duygula-rına kapılan bazılarının husumetini de çekti. Ulaşamadıkları bu yüksek şahsiyete iftira ve çamur atmak isteyenler oldu. Zor şartlarda yüksek tahsil lüzumunu hissetti. Gazi Eğitimde okuduğu sürece bir öğrenci değil, mihrak adam, merkez adam oldu.

Rastladığım bir grup sınıf arkadaşı, aralarında konuşurken, “filan kitap şöyle diyor, yahut, filan hoca şöyle dedi” demek yerine: “Arvasî şöyle dedi, Arvasî böyle dedi” diye onun fikirlerinden bahsedi-yorlardı. Derslerde hocaları isteksiz dinleyen öğrenciler, ders dışında Ahmet Arvasî’nin etrafında kümeleniyor, onu büyük bir zevkle ve dikkatle dinliyorlardı.

O, okulda ayrı bir okul, ayrı bir kürsüydü. Diyebilirim ki o dönemin öğrencileri, okulun yanında, Arvasî’den de mezun olan üstün meziyetli bir kadro oluşturmuş-lardır.”

Anılarda Seyyid Ahmet Arvasi

Sigara Olayı, merhum İsmail Işıkman anlatıyor:

“Savaştepe İlköğretmen Okulunda okurken 1963 – 1964 yılında okul “Yeşilay Kolu”nunda başkanı olmuştum. Kol rehber öğretmenimizde S. Ahmet Arvasi Bey’di.

Yıl içinde çeşitli faaliyetlerde bulunduk. Mart 1964’deki “Yeşilay Haftası”na da çok iyi hazırlanmıştık. Esas konumuz sigara ve zararları hakkında bilgilendirme çalışması yapmak ve sonunda da öğrenci arkadaşlarımız arasında “Sigarayı bırakma kampanyası” başlatmaktı.

O zamanlar hocamız da hızlı sigara içenlerdendi. Zannediyorum “Birinci” sigarası içerdi ama konuşmacımızda Arvasi Bey’di.

Okul salonu hınca hınç doluydu. Hocamız sigaranın içerdiği zararlar hakkında çok güzel şeyler anlattı. Belliydi ki konuşmasına çok iyi hazırlanmıştı. Bu sebepledir ki sözleri arkadaşlarımızın üzerinde çok etkili oldu. Bunu onların yüz ifadelerinden gayet açık bir şekilde anlayabiliyordum.

Hocamız konuşmasının sonunda: “Bu kadar çok zararı olan bir şeyi içmemek gerekir” dedi. Sonra da arkadaşlarımızın meraklı bakışları arasında cebindeki sigara paketini çıkararak herkesin gözü önünde parçaladı ve “Bundan böyle bende içmiyorum. Sigarayı bıraktım. Eğer ben de bırakıyorum bir daha sigara içmeyeceğim diyen varsa oda getirsin paketi buraya koysun…” dedi.

Nasıl oldu anlayamadım. Birçok kişi yerinden fırladı. Sigara içip de bırakmak isteyen öğrenci arkadaşlarımız upuzun bir kuyruk oluşturdular. Sigara içenler birer birer sahneye çıktı. “Sigarayı bıraktım bir daha içmeyeceğim. Söz veriyorum.” diyerek elindeki sigara paketini parçalayıp yere attı. İyi hazırlanılmış, güzel anlatılmış ve son derece samimi örnek bir davranışla bitirilmiş bir toplantı hedefine ulaşmıştı.

Savaştepe İlköğretim Okulu’nda geçen altı yıllık öğrencilik hayatımda bundan daha etkili bir olay ve bundan daha olumlu bir öğrenci hareketi hatırlamıyorum.

_______________________________

Arvasi ve Öğrencileri

Necati Özfatura’dan

“Öğrencileri geldi. Gece geç vakit. O gün de hasta idi. Buna rağmen öğrencileri kabul etti. Konuşmalar uzun sürdü. Uzayan vakit Arvasi Bey’in hasta halini daha da ağırlaştırdı. Halinden epeyi sıkıntıya girdiğini ve gittikçe daha çok yorulduğunu ve daha da rahatsızlığının arttığını hissetmekte fakat kendisine müdahalede bulunamamaktaydım. (İncitirim, yanlış bir şey yapar, bir şey söylerim diye çekinmekte idim) fakat kendisi bu durumunu belli etmemeye ve öğrencilerinin sorularını cevaplamaya gayret ediyordu. Bir ara bana sanki kalbi duracakmış gibi geldi… Öğrenciler gidince hemen odasına götürüp yatırdık. Dinlenince biraz kendine geldi. Ben kendisine “Epeyi sıkıntıya girdiniz. Keşke öğrencilerinizden müsaade isteyip, bu ziyareti kısa kesseydiniz, bakınız sağlığınızı tehlikeye attınız ve bizleri de kaygılandırdınız” dediğimde şu cevabı verdi: “Ben öğrencilerimin isteklerini geri çeviremem. Onları kıramam. Sonra huzur-u mahşerde onlara ne derim. Onların nasıl yüzlerine bakarım.”

___________________________________

Tepki

Ahmet Karabacak anlatıyor:

1980 yılı içerisinde ve 12 Eylül darbesinden çok öncesinde bir gün Arvasi Bey’in evindeyken misafir olarak bir Albay geldi. Mıymıntı tipli bir adam… Kuleli Askeri Lisesi’nde öğretmenmiş konuşması sırasında bir ara şöyle dedi:

“Okula bir yüzbaşı geldi. Açıktan dini milli konularda konuşmalar propagandalar yapıyordu. Sonra onu görevden aldılar. Ben hiçbir şeye karışmadım sesimi de çıkarmadım. Göze batmadım okulda kaldım ama namazımı da kıldım.”

Albayın bu konuşması canımı sıktı hemen lafa karıştım. “Sen orada pısırık pısırık oturmuş hiçbir işe yaramamışsın bir de bu halinle öğünüyorsun.” diye sitem ettim.

Arvasi ayağa kalktı öfkeli ve celalli bir şekilde: “Orada ben olsaydım elimle, dilimle sonuna kadar mücadele ederdim. Sizin yaptığınız yanlış bir şey” diye Albaya sert bir tepki gösterdi.

_________________________________

ŞANLI PEYGAMBERİM

M. Ozan Semerci: Sevgili hocam Peygamberimiz Hz. Muhammed (sav) Efendimizden bahsederken daha ziyade şu iki ifadeyi kullanırdı: “Resulullah Resulü” ve “Şanlı Peygamberim”…

Kendisinden dinlemiştim. Bir topluluk içerisinde iken “Şanlı Peygamberim” deyişine bir şahıs itiraz etmiş Peygamberimizden bu şekilde bahsetmesini doğru bulmadığını söylemiş ve ardından da “Neye dayanarak böyle sıfatlandırıyorsunuz?” diyerek sormuş.

Arvasi Hocam da: “Peygamber-i Zişan” denilmesine bir itirazın var mı? Çeşitli kaynaklarda bu ifade geçiyor?” Muhatabı bu soruyu sükût ederek karşılamış. Bunun üzerine hocam da “Zişan” Arapça’da “Şanlı” demektir. “Peygamber-i zişan’a itiraz etmeyip de “Şanlı Peygamberim” dememe niye itiraz ediyorsun. Böyle söylemek de güzel değil mi?..

Mevki – Makam hırsı yoktu

Efendi Barutçu anlatıyor:

Mart 1975’de Süleyman Demirel başkanlığında “1. Milliyetçi Cephe Hükümeti kurulmuştu. MHP de hükümet ortağı idi. Bir gün MHP genel merkezinden beni telefonla aradılar. Arvasi hocaya ulaşamadık. Kendisi ile görüş Milli Eğitim Bakanlığı’nda bürokraside üst dereceli bir yöneticilik kadrosu arzu eder mi öğrenip bize bildir, dediler. Okulda hocayı bulup kendisine Ankara’nın bu teklifini bildirdim. Hoca biraz hayret, biraz da kızgınlıkla bana dönerek:

“Kardeşim ne yapmak istiyorsunuz? Ben bu okullarda Türk gençliğine bir şeyler öğretmek çabasındayım, siz beni götürüp bir masaya bağlayacaksınız. Bunu asla kabul edemem” dedi.

Efendi Barutçu bu olayı şöyle yorumluyor:

“Hoca yine büyüklüğünü göstermişti. Tek maaşlı beş çocuklu bir aile reisi… Bursa’nın Muradiye semtinde, mütevazi bir evde oturuyordu. Mütevazı bir hayat sürüyor, çok sevdiği Türk gençlerinden, genç nesillerden kopmamak için, onlara bir şeyler verebilmek için, yüksek maaşlı, havalı, yetkili bürokratlık teklifini elinin tersi ile itiyordu.”

Göktürk Mehmet Uytun, yakın dostları olan S. Ahmet Arvasi ve Necip Fazıl Kısakürek için diyor ki: “Her iki şair, yazar ve büyük davamızın öncüleri maddi sıkıntılar içinde yaşıyorlardı, buna rağmen şikayetçi olduklarını hiç işitmedim…”

__________________________

Arvasi Hoca’ya Kürtçülük İftiraları

Arvasi Hoca Van Alparslan İlk Öğretmen Okulu’nda görev yaparken (1958) solcu öğretmenler tarafından şikayet edilir. Bakanlık müfettişi gelir, inceleme yapar, ifadelere başvurur. Tüm ifadeler Arvasi hocanın aleyhinedir. Ancak müfettiş güngörmüş biridir ve olayı çözer. Arvasi hocayı da ifade için çağırır, onu biraz konuşturduktan sonra şöyle der: “Söyle bakalım, bu okuldan kimin gitmesini istiyorsun? Arvasi hoca bu soru karşısında şaşırır; fakat müfettiş ısrar eder. Arvasi hoca da ısrar üzerine birkaç isim verir ve müfettiş de not alır, sonra Arvasi’ye dönerek sorar:

“Bunu neden yapıyorum biliyor musun? Sonra devam eder, “Evladım, ben seni anladım. Sana iftira atıyorlar. Bunu belgeleyeceğim ve seni bu badireden kurtaracağım, ismini verdiğin kişilerin de ne olduklarını biliyorum; sen sabret, onların tayinini çıkaracağım. Bunu neden yapıyorum merak ediyorsun değil mi?”

Arvasi hocanın “Evet efendim, merak ediyorum.” sözü üzerine müfettiş devam eder: Sen temiz, vatansever, milliyetçi bir gençsin. Bunu anladım ve sana sahip çıktım. Ahmet, biz bu memlekette kaç kişiyiz? Sana bu iyiliği yapıyorum ama senden bir isteğim var. Bundan sonra sen de böyle yapacaksın. Her zaman ve her yerde milliyetçi, vatansever gençlere sahip çıkacaksın. Bu konuda bana söz vereceksin!” der, Arvasi hocadan söz alır.

Zaman sonra o öğretmenlerin tayinleri çıkar, Arvasi hocanın tayini çıkmaz. Ancak okuldaki iftiracılar boş durmazlar ve bu sefer Van’a yeni tayin olan vali kendi görüşlerinden olduğu için onu devreye sokarlar ve O dönemin Van Valisi İbrahim Sadri Öztürk, Arvasi hoca için bakanlığa bir yazı gönderir. Yazı şöyledir: “Kürtçü, bölücü faaliyetlerde bulunmaktadır. Bölgemizde kalması tehlikelidir, uzak bir yere tayin edilmesi uygun olur.”

Bu yazı üzerine S. Ahmet Arvasi Van’dan uzaklaştırılarak Savaştepe’ye tayin edilir. Bu valinin ithamı ve yazısı ömrü boyunca hocanın peşini bırakmamıştır. Bu konuda Necdet Özkaya’nın da bir anısı vardır:

Ayvaz Gökdemir Milli Eğitim Bakanlığı öğretmen okulları genel müdürü iken ben de Orta Öğretim Genel Müdür Yardımcısı idim. Ahmet Arvasi Hoca’ma telefon edip İstanbul’a tayinini ister misin diye sordum. O da kabul etti. Bunun üzerine Ayvaz Gökdemir’e Ahmet Arvasi Bey’i Bursa’dan alıp İstanbul Atatürk Eğitim Enstitüsü’ne tayin edelim. Orada kendisinden daha çok yararlanırız, dedim. Ayvaz Bey’de kabul etti. Bir müddet sonra hâlâ bu tayinin yapılmadığını öğrenince Ayvaz Gökdemir’e sebebini sordum. O da ‘Yapacaktım ama özlük dosyasına girmiş ‘Kürtçüdür’ diye bir valilik yazısı var. Bu yüzden tereddüde düştüm. Hani kaş yapayım derken göz çıkarmayalım.” diye cevap verdi. Ben de bu sözlere şiddetle karşı çıktım dedim ki:

Bu sözler tamamen yalandan ve iftiradır. Seyyid Ahmet Arvasi benim hem Van Ernis İlköğretmen Okulu’ndan hocamdır. Hem de sonraki yıllarda meslektaşım ve yakın arkadaşımdır. Ben onu çok iyi tanırım. Bu sözler tamamen yalandır ve iftiradır. Ben her şeyine kefilim. Bana niye inanmıyorsun?”

Bu esnada yanımızda Ayvaz Gökdemir’in müdür yardımcılarından Hüseyin Sarı Bey’de vardı O da Necati Eğitim’de Ahmet Arvasi ile beraber çalıştık. Onu iyi tanırım. Yok öyle bir şey, Necdet Hocam doğru söylüyor.” deyince Ayvaz Bey’de “Peki yapalım öyleyse!” dedi. Ahmet Arvasi’nin Bursa’dan İstanbul’a tayini de böyle oldu. Ben de Arvasi Bey hakkındaki “Kürtçüdür” iftirasını ve bunun resmi kaynağını bu vesile ile öğrenmiş oldum. Ama bundan Arvasi Bey’e bahsetmedim. O durumu zaten biliyordu.

______________________________

Abdülkadir Sezgin anlatıyor:

Üstad Necip Fazıl Kısakürek’i ziyarete gitmiştim. Arvasi Bey de orada idi. O günlerde Ahmet Arvasi MHP ve Türkeş’i, desteklemekte; Necip Fazıl da MSP ve Erbakan’ı desteklemekteydi. Bir ara Necip Fazıl Arvasi’ye sordu: “Ahmet mensup olduğunuz soyunuzu dikkate aldığınızda, şimdi bulunduğunuz o yeri (MHP ve Türkeş’i desteklemeyi) beğeniyor musunuz? Kendinizi oraya yakıştırıyor musunuz?

Arvasi Hoca bu soruya şöyle cevap verdi: “Efendim öz be öz bir Türk olan Kısakürek ailesine mensup olduğunuzu ve her zaman Türk olmakla iftihar ettiğinizi dikkate aldığınızda, siz bulunduğunuz yeri (MSP ve Erbakan’ı desteklemeyi) beğeniyor musunuz? Türk’ten bahsetmeyen bu kimselerin arasında olmayı asaletinize yakıştırabiliyor musunuz?”

Üstad bu soruyu tebessümle karşıladı. Bu hatırayı nakledişimin bir sebebi var. Necip Fazıl başlangıçta Prof. Necmetin Erbakan’ı ve MSP’yi destekliyordu. Sonradan Türkeş’i ve MHP’yi desteklemeye başladı. Diyeceğim o ki üstadın Erbakan’dan Türkeş’e dönmesinde Ahmet Arvasi’nin önemli bir hissesi vardır.

Necip Fazıl’ın Türkeş’le buluşup her hususu açık açık konuşarak anlaşabilmelerini sağlayan da Ahmet Arvasi’dir. Hatta bu görüşmeden sonra MHP’nin bir mitinginde Necip Fazıl da konuşmuş ve “Bizde profesör derler kitap yüklü merkebe” diye başlayan bir şiirde okumuştur.

Efendi Barutçu anlatıyor:

1974 Kasımından sonra, Bursa Ülkü Ocakları Başkanlığını devraldım. İdeolojik mücadelenin alabildiğine çetinleştiği o günlerde, bir yandan aşırı solun şirretlik ve saldırılarından kendimizi korumaya çalışırken; öbür yandan da gençliğin ‘sağlam fikirlerle mücehhez’ olması için gayret ediyorduk. Bu maksatla da Bursa’da herkese açık konferanslar ve gençliğe eğitim seminerleri düzenliyorduk.

Fikri konularda en büyük destekçimiz ve yol gösteren büyüklerimizin başında rahmetli S. Ahmet Arvasi hocamız geliyordu.

Daha önceleri hep bizler onu ziyarete giderken, artık Arvasi Hoca’da hafta sonları Ülkü Ocakları’na geliyor, tespit ettiğimiz 25-30 kişilik özel eğitim grubuna seminerler vererek, fikri meselelerde ehliyetli bir çekirdek kadro yetiştirmeye çalışıyordu. Hatta iyi hatırlıyorum 1975 senesinin Nisan – Mayıs aylarında, Bursa’nın İznik ve Yenişehir ilçelerinde Ülkü Ocakları şubelerinin açılış törenlerine bizzat katılarak konferanslar vermişti.

Halbuki biz hocaya olan derin hürmetimizden dolayı daha önceleri Ocağı ve açılışlara davet etmeye biraz da sakınırdık. Sonradan bu olağanüstü gayretlerine de şahit olunca “Hocam keşke bu çalışmalara daha önceleri başlasaydık” dediğimizde; “Kardeşim davet etinizde gelmedim mi? Bana ne zaman ihtiyaç duyulursa ben hazırım!” diyerek bizi bir kere daha mahcup etmişti.

Yrd. Doç. Dr. Sakin ÖNER

Seyyid Ahmet Arvasi, gerçek bir Türk milliyetçisi idi. İslâmın meşru çerçevesi içinde Turancı denilecek kadar Türkçü ve milliyetçiydi. Türklüğü beden, İslâmiyeti ruh bilen bir milliyetçilik anlayışına sahipti. Hayatı, din ve milliyet gibi iki mukaddes varlığımızı karşı karşıya getiren dinimizin ve milliyetimizin düşmanlarına karşı mücadele ile geçmiştir. O, bu düşmanları durduracak tek reçete olarak da, felsefesini kendisinin oluşturduğu Türk-İslâm Ülküsü’nü görmüştür.

Arvasi Hoca, milliyetçilik anlayışını şöyle özetlemiştir: “Ben, İslâm iman ve ahlâkına göreyaşamayı en büyük saadet bilen, Türk milletini iki cihanda aziz ve mesut görmek isteyen ve böylece İslâmı gaye edinen Türk milliyetçiliği şuuruna sahibim. Benim milliyetçilik anlayışımda asla ırkçılığa, bölgeciliğe ve dar kavmiyetçilik şuuruna yer yoktur. İster azınlıklardan gelsin, ister çoğunluktan gelsin her türlü ırkçılığa karşıyım. Bunun yanında Şanlı Peygamberimizin “Kişi kavmini sevmekle suçlandırılamaz. Kavminin efendisi, kavmine hizmet edendir. Vatan sevgisi imandandır” tarzında ortaya koydukları yüce prensiplere de bağlıyım”.

Şanlı Peygamberimizin neslinden olan Arvasi Hocanın milliyetçiliği, ahfâdından kalan bir mirastır. Ailesinin muhterem büyüklerinden, büyük din âlimi ve gönül adamı, Necip Fazıl Kısakürek ve Hüseyin Hilmi Işık’ın mürşidi Seyyid Abdülhâkim Arvasi Hazretleri aile mensuplarına şu vasiyette bulunmuştur: “Türk milleti,sahabe-i kiramdan sonra İslâmiyete hizmet eden tek millettir. İslâmın bayraktarlığını yapan bu millet gelecekte de bu hizmetini sürdürecektir. Onun için hepiniz Türk milletinin hizmetinde olup onun yükselmesi ve yücelmesi için çalışacaksınız”. Arvasi ailesinin mensupları, bu nasihata sıkı sıkıya bağlı kalmış ve ömürlerini Türk milletinin hizmetine adamışlardır. Bu arada şu bilgiyi de aktarayım. Alparslan Türkeş’le Necip Fazıl’ı görüştüren ve aralarında bir gönül köprüsü kurduran da Arvasi Hocadır. Necip Fazıl, bu dostluk sonucu 1977 seçimlerinde MHP’nin İstanbul’daki mitingine katılarak konuşma yapmıştır.

NEDEN TÜRK-İSLÂM ÜLKÜSÜ ?

Arvasi Hoca, hâlâ Türklerin İslâmın bayraktarlığını yaptığına ve bu görevin hâlâ bu millette olduğuna inanıyordu. Bu yüzden bu iki mukaddes varlığın birbirinden ayrı, farklı ve karşı varlıklar gibi gösterilmesine tahammül edemiyordu. Bu yüzden, l965’te Sayın Ahmet Er’in radyoda yaptığı bir seçim konuşmasında dile getirdiği ve uzun yıllar milliyetçi câmiada çok tutulan ve sürekli kullanılan “Türk-İslâm Sentezi”ifadesinden hiç hoşlanmadı. Çünkü, ona göre sentez, homojen olmayan nesnelerin bir araya gelmesiyle oluşur. Sentez analiz edilebilerek ayrıştırılabilen bir oluşumdur. Halbuki Türklük ve Müslümanlık etle tırnak gibi birbirinden ayrılmaz bir bütündür. İşte bu sebeplerle Arvasi Hoca, l970’li yılların başından itibaren, Türkiye’yi yüceltecek ve gençliğimize benimsetilecek düşünce sisteminin adını “Türk-İslâm Ülküsü”olarak koymuştur. Hoca, aynı gerekçeyle, “kültür mozayiği” sözünden de çok rahatsızdı.

Arvasi, Türk milliyetçilerinin, Türk-İslâm ülkücülerinin dâvasının, Allah ve Resûlünün dâvası olduğunu, bunun da “îlâ-yı Kelimetullah” dâvası olduğunu ve kıyamete kadar süreceğini savunuyordu. Aksini iddia edenlerin, ya Türk milliyetçilerini tanımadığını, ya da bühtan ettiklerini söylüyordu ve “Türk milliyetçisi, her şeyden önce bir iman adamıdır” diyordu. Türk milletinin dünyaya “nizâm-ı âlem” vermek üzere gönderildiğine inanıyordu. “Kesin olarak iman etmişimdir ki, Müslüman Türk milleti ve onun devleti güçlüyse İslâm dünyası da güçlüdür” diyen Arvasi, İslâm dünyasını esir almak isteyen şer kuvvetlerin ilk hedefinin Türk devleti ve Türk milleti olduğunu belirtiyordu.

Arvasi Hoca, İslâmın ve Türklüğün âşığıydı. Tarih boyunca bütün milletlerin putları, yani müşahhas ve maddi tanrıları olduğunu, halbuki Tanrının mücerret olduğunu söylüyordu. Bu konuda sık sık “Tarihte yontulmuş tanrısı olmayan bir millet vardır, o da Türk milletidir” derdi. Hem Müslümanlığı, hem Türklüğü ile iftihar ederdi. Prof. Dr. Ümit Özdağ’ın bir yazısında dediği gibi, Arvasi Hoca, tıpkı 17. Yüzyılda yaşayan hemşehrisi müfessir Vanî Mehmet Efendi gibi düşünüyordu. Mehmet Efendi, yazdığı “Araisü’l-Kur’ân” isimli tefsir kitabında “Türkler, Kur’ân’da bahsi geçen Zülkarneyn’den maksat Oğuz Han olduğunu söylerler ki, bu konuda tereddüdü mucip olacak hiçbir nokta yoktur” der. Hoca sık sık “Oğuz’un çocukları” dediğinde gözleri ışıldar, sesi gürleşirdi.

Arvasi Hoca, Mustafa Kemal Atatürk’ü, son Türk devleti olan Türkiye Cumhuriyeti’nin kurucusu olarak saygı duyuyordu. Onun bu konudaki duygusunu, Savaştepe İlköğretmen Okulu’nda görev yaparken öğrencileriyle 23 Nisan 1962’de yaptığı Anıtkabir ziyareti sırasında Anıtkabir Özel Defterine yazdığı şu ifadede açıkça görmek mümkündür: “Cumhuriyetimizin kurucusu Aziz Atatürkümüzün manevi huzurlarında millî ruh ve Türk şuurunun bütün imanını yaşadık.” (M. Ozan Semerci, Hatıraların Aydınlığında Seyyid Ahmet ARVASİ, s. 196-197)

Arvasi Hoca’nın Türk milliyetçiliği ile ilgili düşüncelerini açıkladığı ilk eseri olan “İleri Türk Milliyetçiliğinin İlkeleri”, 1965 yılında İstanbul’da Mümin Çevik’in sahibi olduğu Doğan Güneş Yayınları arasında yayınlandı. Mavi kapaklı ince bir cep kitabı olarak basılmıştı. Bu kitap Ahmet B. Karabacak’ın sahibi olduğu Milli Hareket dergisinin Ekim 1967 tarihinde 15. sayısında da yayımlandı. Arvasi kitabının önsözünde özetle şunları söylüyor: “Bugün Türkiyemiz çeşitli fikir akımlarının birbiriyle karıştığı bir alan haline gelmiştir. Ziya Gökalp’ten önceki veya Ziya Gökalp’in fikir alanına doğuşunu hazırlayan şartlara benzer bir ortam içindeyiz. …….Bugün içinde bulunduğumuz kaosu böylece inceleyip değerlendirecek ve Türk milletine ışıklı bir yol açacak milliyetçi ve ileri insanlara muhtacız. Türk milliyetçiliğini her türlü istismar ve ithamdan kurtarıp, aydın Türk gençliğine yeni baştan teslim etmenin zamanı geçmek üzeredir. Bizi böyle bir sisteme ulaştıracak fikir ve bilim adamlarımızın doğuşunu beklemek yerine, bu adamları yaratmak yolunda bütün imkânları ve gayretlerimizi birleştirmeliyiz.” Hoca bu kitabında milliyetçiliği şöyle tarif ediyor: “Milliyetçilik, bir milletin kendini ekonomik, kültürel, sosyal, politik yönden güçlendirmesi ve başka millet vegruplara sömürtmeme çabasıdır. Bu bakımdan milliyetçili meşru bir hak ve şuurdur”.

TURANCILIK VE TÜRKÇÜLÜK

Arvasi Hocanın milliyetçilik anlayışı, bütün Türklük dünyasını da kucaklıyordu ve bir anlamda Turancıydı. Henüz 17 yaşında bir delikanlı iken(1949) yazdığı “Özleyiş” isimli şiirinde, onu maziye ve ecdâda âşık ve Türklüğün muhteşem çağlarına özlem duyan bir yaklaşım içinde görüyoruz: “Tuna neden köpürmüş, Kırım neden inliyor?/ Nerde parlayan kılıç, nerde o akıncı ced?/ Şimdi Hazar uzaktan feryadımı dinliyor/ Ayrıldı mı Kafkaslar yurdumdan ilelebet?” “Kıbrısın ayrılışı derd oldu içimizde,/ Barbarosun sesini kaybettik Akdenizde,/Adalar yabancıda, dinmez dertleri bizde,/ Balkanımız vatandan ayrıldı mı nihayet?” Arvasi Hoca, ömrü boyunca Türk milliyetçilerinin sınırlarımızın dışında kalan soydaşlarımızla ilgilenmelerini ve onların kurtuluşu için mücadele etmelerini istemişti. Onun“Turan”a sevgisini, öğrencilerinden M. Ozan Semerci, Hoca ile ilgili kitabındaki (s. 106) şu anekdotta çok güzel anlatmaktadır. Yıl 1960, mevsim ilkbahar. Savaştepe İlköğretmen Okulu öğretmen ve öğrencileri okulun bahçesindeki “çınaraltı”nda halay çekiyorlar. Sırası gelen “Karadeniz üstünden horana bak horana” diyor ve buna kendi bulduğu kafiyeli bir cümleyi ekliyordu. Sıra Arvasi Hocaya gelince ek cümle olarak “Karadeniz üstünden Turan’a bak Turan’a” deyiveriyor. Kimse “Turan”ın anlamını bilmediği için şaşırıyorlar. Hafta boyunca girdiği bütün sınıflarda Hocaya “Turan”ın ne olduğu soruluyor. O da dersin ilk 15-20 dakikasında, Komünist Rusya’nın Orta Asyadaki Türklere yaptığı zulmü anlatıyor. Türklük dünyasının hürriyete kavuşması ve Turan ülküsünün gerçekleşebilmesi için çok güçlü bir devletimizin olmasını, bunun için gençlerin çok okuyup ve çok çalışıp ülke kalkınmasında görev almaları gerektiğini belirtiyor.

Arvasi Hoca, “biyolojik ırkçılık”ın parçalayıcı ve bölücü bir karakter taşıdığını, “ictimaî ırkçılık”ın ise birleştirici ve bütünleştirici bir özellik taşıdığını belirtirdi. Kültürel anlamda soy birliği şuurunu taşıyordu. Bu konuda Ziya Gökalp, Mümtaz Turhan ve Erol Güngör çizgisindeydi. Arvasi Hoca bir din âlimi kadar dinî bilgiye sahip olmakla birlikte din adamı değildi. Onun dinî ilimler alanındaki vukufiyetini, bir Müslümanın beşikten mezara hayatını ve 24 saatini, bir haftasını, bir yılını nasıl yaşaması gerektiğini anlattığı “İlm-i Hâl” isimli eserinde görmek mümkündür. Arvasi Hocayı yakından tanımayan bazı kişiler, dinî bilgilerinin derinliği ve dinî hassasiyetlerinin yoğunluğu sebebiyle, onu hep bir din mücahidi olarak göstermeyi tercih etmişlerdir. Fakat Hoca, iyi bir Müslüman olmakla birlikte, Türkçü denecek kadar ileri derecede bir milliyetçiydi. Atatürk Eğitim Enstitüsünde birlikte görev yaparken, dinî yönü zayıf olan bazı Türkçü gençlere kızdığımı ve sert biçimde eleştirdiğimi görünce beni bir kenara çekerek “Aman Sakin Bey,Hareket’in Türkçü karakterini kaybetmiyelim, kaybettirmeyelim” demiştir.

DOĞU ANADOLU GERÇEĞİ

Arvasi Hoca, Doğu Anadolu çocuğu olmasına rağmen, bölgeciliğe ve bölücülüğe kesin olarak karşıydı. Fakat, Hocanın insanlar üzerindeki büyük etkisini ve çevrenin genişliğini gören devletin istihbarat kurumları, Doğu Anadolulu olması nedeniyle onu yıllarca “Kürtçü” diye takip ettiler. Bu durumu Hoca da biliyordu, rahatsız oluyordu, fakat bu rahatsızlığını mümkün olduğu kadar çevresine hissettirmiyordu. Bu durum, Hocanın Türk milliyetçiliği inancını hiçbir zaman zedelemedi. Yalnız birçok görev için “mesela Talim ve Terbiye Kurulu üyeliği gibi” önüne engel olarak çıkartıldı. 12 Eylülden sonra MHP Genel İdare Kurulu üyesi suçlamasıyla tutuklanıp dört aya yakın askeri cezaevinde kaldıktan sonra suçsuz görülerek beraat ederek özgürlüğüne kavuştu. 1986 yılında bir gün Milli Güvenlik Kurulu, “Doğu Anadolu gerçeği”ni anlatması için Hocayı Ankara’ya davet etti. Hoca davete icabet ediyor ve konuşmak için kürsüye geldiğinde haziruna, “Beni yirmi beş yıldır takip ettiğiniz bir Kürtçünün, bir Kürt milliyetçisinin Doğu Anadolu hakkındaki görüşlerini dinlemek için mi, yoksa bir Türk milliyetçisinin görüşlerini dinlemek için mi çağırdınız. Önce karar verin, ondan sonra konuşacağım” diyor ve susuyor. Ortalık buz kesiliyor. Bir Orgeneral kalkıyor ve diyor ki: “Hoca doğru söylüyor. Biz kendisini yıllarca Kürtçü diye takip ettik, büyük hata yaptık. Devletim adına kendisinden özür diliyorum. Biz kendisini bir Türk milliyetçisinin Doğu Anadolu hakkındaki görüşlerini öğrenmek ve tavsiyelerini almak için davet ettik. Buyurun Hocam, sizi dinliyoruz”. Hoca bundan sonra bu konudaki görüşlerini açıklıyor ve konuşmasının sonunda: “Siz Doğu Anadolu insanına güvenmiyorsunuz. Ama bu bölgenin çocukları da en az diğer bölgelerdekiler kadar vatanseverdir. Vatanını, imanını, namusunu korur. Yeter ki, siz onlara güvenin, görev verin destek olun” diyor. Koruculuk sisteminin bu tavsiyeden sonra hayata geçirildiği söylenir. Milli Güvenlik Kurulu, çok beğenilen bu konferansın genişletilerek kitap haline getirilmesini Hocadan rica ediyor. Hoca da bu çalışmayı yaptı ve teslim etti. Bu çalışma, 1986 yılında devletle bağlantılı olan Türk Kültürünü Araştırma Enstitüsü tarafından “Doğu Anadolu Gerçeği” ismiyle kitap olarak bastırıldı. Genelkurmay bu kitabı ordu mensuplarına ve etkili çevrelere dağıttı. Kitabın ilaveli 2. Baskısı yine aynı Enstitü tarafından yapıldı. 1993’te Burak Yayınevi 3. Baskısını yaptı.

Arvasi Hocanın milliyetçiliğinin duygu ve iman ayağından başka bir de maddi ayağı vardı. Maddi ayağı, “muasırlaşmak”, yani çağdaşlaşmaktı. Hoca, Gökalp’in “Türkleşmek, İslâmlaşmak, Muasırlaşmak” çizgisindeydi. Hem Türk milliyetçisi, hem Müslüman, hem de çağdaş olunabileceğine, muasır dünyaya öncülük edilebileceğine inanıyordu. Ne pahasına olursa olsun, mutlaka ilmî ve teknolojik üstünlüğü ele geçirmemiz gerekiyordu. Hoca bu konuda şöyle diyordu: “Bu milletin en büyük özlemi nedir biliyor musunuz? Yabancılaşmadan çağdaşlaşmak. ”Türklük, Müslümanlık ve çağdaşlaşmak” birbirine zıt düşen özellikler değil, aksine çağdaş Türk-İslâm Medeniyetinin yeniden doğuşunu gerçekleştirecek şartlardır.” Hoca, Türk gençliğine, kendi kökünden kopmadan, kendi kültür ve medeniyetinin değerlerini kaybetmeden, Türkiye Cumhuriyeti’ni “dünyanın bir numaralı devleti” haline getirme ülküsüyle yetiştirilmesinin önemli olduğunu belirtmiştir. Arvasi, Türk gençliğinin, dünya Türklüğünün, İslâm dünyasının ve bütün mazlum milletlerin ümidi olmaya namzet bir gençlik olarak yetiştirilmesini istemiştir.

Sonuç olarak diyebiliriz ki, Seyyid Ahmet Arvasi, İslâm dinini çok iyi bilen, yorumlayan ve yaşayan samimi ve tavizsiz bir Müslümandı, din adamı değildi. İslâmın meşru çerçevesi içinde şuurlu ve idealist bir Türk milliyetçisiydi. Aynı zamanda aydın ve entelektüel bir insandı, ilimde ve teknolojide çağdaşlaşmayı, her alanda güçlü bir devlete ve zengin bir millete sahip olmayı, milliyetçiliğin bir gereği olarak görürdü. Ama onun milliyetçiliği sadece Türkiye Türklerine münhasır değildir. Bütün Türk ve İslâm dünyasını ve insanlık âlemini de kucaklayan birleştirici bir milliyetçilik anlayışına sahipti.

Türk-İslâm Ülküsünün Mütefekkiri: Seyyid Ahmet Arvasi – 2 (EĞİTİMCİLİĞİ)

Seyyid Ahmet Arvasi’nin en belirgin vasfı, eğitimciliğidir. 1952 yılında başlayan eğitimcilik hayatı, resmi olarak 11 Haziran 1979 tarihinde Ümraniye Lisesi Rehberlik Öğretmeni olarak emekli oluncaya kadar devam etti. Aslında onun eğitimcilik hayatı, cemiyet ve ev hayatı içinde, vefat tarihi olan 31 Aralık l988’e kadar devam etti. Toplumu ve özellikle gençliği, çağın ilmî ve teknolojik gelişmelerinden kopmadan, Türklük şuuru ve İslâm imanı ve ahlakiyle yetiştirmeyi meslek olarak benimsemişti.

Arvasi Hoca, İlkokul Öğretmeni olarak 1952-1953 öğretim yılında Konya’nın Beyşehir ilçesinin Doğanbeyli nahiyesinde çalıştıktan sonra 1953-1954 öğretim yılında Ağrı’nın Tutak ilçesinin Mollaşemdin köyü ilkokuluna tayin oldu. 1955-1956 yıllarında yedeksubay olarak askerlik görevini yaptı. 1956-1958 yılları arasında Ankara’da Gazi Eğitim Enstitüsü Pedagoji Bölümünü bitirdi. Bundan sonraki meslek hayatında hep Öğretmen Okulları ve Eğitim Enstitülerinde görev yaptı. Sırasıyla; 1958-1959 öğretim yılında Van’ın Erciş ilçesinin Alparslan İlköğretmen Okulunda, 1959-1965 yılları arasında Balıkesir’in Savaştepe ilçesinin İlköğretmen Okulunda, 1965-1972 yılları arasında Balıkesir’deki Necati Eğitim Enstitüsünde, 1972-1975 yılları arasında Bursa Eğitim Enstitüsünde ve 1975-1978 yılları arasında İstanbul Atatürk Eğitim Enstitüsünde Pedagoji Öğretmeni olarak çalıştı. Eğitim Psikolojisi ve Eğitim Sosyolojisi gibi meslek derslerine giriyordu. Eğitim Sosyolojisi dersinin ders kitabını da yazmıştı. Bu kitabı bütün Eğitim Enstitülerinde okutuldu. Arvasi Hoca, Öğretmen Okulu ve Eğitim Enstitülerindeki 20 yıllık kesintisiz öğretmenliği sonunda binlerce İlkokul, Ortaokul ve Lise Öğretmeni yetiştirdi. Bu sayede ünü ve düşünceleri bütün Türkiye’ye yayıldı.

1978 yılında Ecevit Hükümetinin bürokrasideki ülkücü kıyımından Arvasi Hoca da nasibini aldı, birçok arkadaşı gibi o da Atatürk Eğitim Enstitüsünden sürgün edildi. Sürgün edildiği okul, Kırşehir Lisesi idi. Okul, Kırşehir’de solcuların hâkim olduğu kurtarılmış bölgedeydi, çalışma imkânı yoktu. Ama Hoca, yiğitçe gitti, göreve başladı, fakat gerçekten çalışamıyacaktı. Duruma üzülen Vanlı hemşehrileri devreye girdi, daha önce başbakanlık yapmış olan hemşehrileri Ferit Melen’le görüşerek, Hocanın İstanbul’a ailesinin yanına tayinine yardımcı olmasını rica ettiler. Melen devreye girdi ve Hocayı İstanbul’a tayin ettiler. 27 Nisan 1978’de göreve başladığı Kırşehir Lisesinden Ümraniye Lisesine tayin oldu ve 23 Ağustos 1978’de bu okulda göreve başladı. O tarihlerde bu okulun bulunduğu bölge de solcuların hâkim olduğu “kurtarılmış bölge” diye isimlendirilen bölgelerdendi. Bu okulda Hocaya ders verilmeyerek okula sokulmadı. O da çoğu zaman rapor alarak 1978-1979 öğretim yılını tamamladı. 10 Haziran 1979’da yapılan MHP’nin 14. Büyük Kongresinde yakın dostlarının girişimiyle MHP Genel İdare Kurulu Üyesi seçildi. Kendisi İstanbul’daydı ve hiçbir şeyden haberi yoktu. 11 Haziran 1979 Pazartesi günü radyoda 13.00 haberlerini dinlerken bu göreve seçildiğini öğrendi. Ertesi günü Ümraniye Lisesine giderek emekli dilekçesini verdi.

Arvasi Hoca emekli olduktan sonra eğitimciliğini üç ayrı kulvarda devam ettirdi. Bir yandan basındaki günlük yazıları ve kitaplarıyla halkımızı, bir yandan sivil toplum kuruluşlarındaki konuşmalarıyla gençleri ve yetişkinleri, bir yandan da evindeki sohbetlerle dostlarını ve öğrencilerini eğitmeye devam etti. Çok geniş bir kültür ve ilim sahibi idi. Onun için her konuda konuşabiliyordu. Etkili ve ikna edici bir anlatımı, çok güzel bir sesi vardı. Zeka fışkıran kapkara gözleriyle insanın içini okurdu. Her soruya doğru ve inandırıcı cevaplar verirdi. Onunla münakaşa eden solcu öğretmenler “Arvasi ile münakaşa etmeye gelmiyor, insanı allak bullak ediyor” derlerdi. İstanbul Atatürk Eğitim Enstitüsünde birlikte çalıştık. Solcu öğrencilerin, kafaları karışarak değişecekleri korkusuyla Arvasi Hocanın derslerine girmediklerine çok şahit oldum. Bu okulda arkadaşlarımızın çoğu yönetici idi, fakat o sadece öğrencilerinin değil, bizim de öğretmenimizdi. Biz sıkıldığımız ve tıkandığımız anlarda ona danışırdık. O da mutlaka bize şartlara göre en uygun çözümü gösterirdi. Biz de rahatlar ve onun gösterdiği yolda yürürdük.

Arvasi Hoca’ya göre eğitim, insanın yaradılış özellikleri göz önünde bulundurularak düzenlenmelidir. Eğitim, insanda doğuştan var olan niteliklerin farklılaştırılması ile ilgilidir. Amacı, bireyin olumlu niteliklerini geliştirme, olumsuz niteliklerini azaltma veya yok etmeye yöneliktir. O, eğitimi, insanı yoğurma ve biçimlendirme süreci olarak kabul eder. Ona göre eğitimin hedefi, insanı gerekli bilgi ve beceriler, kazandırılacak olumlu niteliklerle yüceltmek, tabiatın ve tabiattaki yaratılmışların efendisi yapmaktır. Eğitimi, herkesin temel hakkı kabul eden Arvasi, bu konuda herkese fırsat ve imkân adaleti sağlanmasını, her yerde, sürekli ve dengeli olmasını, ferdi farklılıkların esas alınması gerektiğini belirtiyordu. Eğitim, demokratik, planlı ve programlı olmalı, teori ve pratiğe yer vermeliydi. Kurumlar teknolojik gelişmelere göre şekillendirilmeliydi. Ona göre, yüksek öğretime de büyük önem verilmeli, kademeleri esnek olmalı ve ara sınıflardan mezuniyete imkân verilmeliydi. O gün eğitimde yatay ve dikey geçişlere imkân verilmiyordu.

Arvasi Hoca, eğitimin “millî” olmasına büyük önem verirdi. Ona göre eğitim, yabancılaşmaya karşı millî şuuru uyanık tutmalı, kültür mirasını yeni nesillere aktarmalıdır. Eğitim, millî kültürü zenginleştirmek için, başka milletlerin kültürleri ve eserlerinden de faydalanabilir. O, yabancı medeniyet ve kültürleri tanımadan yanaydı, gençlerin dünya ile iletişim kurabilmeleri için yabancı dil öğrenmelerini teşvik ederdi. Fakat yabancılaşmaya karşıydı. Bu nedenle, yabancı dille eğitimi, kültür sömürgeciliği olarak görüyordu. Arvasi’ye göre eğitim, sosyal değişmeyi sağlayıcı, sosyal çözülmeyi önleyici olmalıdır. Eğitim, kültür fonksiyonu ile nesiller arasında kopukluk oluşturmadan ve başka kültürlerin etkisi ile kendi kültürüne yabancılaşmadan çağdaşlaşmayı gerçekleştirebilmelidir.

Arvasi’ye göre, eğitimin politik fonksiyonu ile milletin ulaşmak istediği nihaî hedeflere ve millî ülkülere uygun insanı yetiştirmesi gerekir. Millî ülkü ve hedefleri politik bir fonksiyon haline getirmemiş bir eğitim, milletine yabancılaşmış ve canavarlaşmış tiplerin çoğalmasına sebep olur. Hiçbir millet kendini ortadan kaldıracak, tarihten silecek veya başka milletlere köle edecek eğitime izin vermez, vermemelidir. Eğitimin ekonomik fonksiyonu, fert, toplum ve iktisadi alanın istek ve ihtiyaçlarına göre eğitimin teşkilatlandırılmasını, okulların açılmasını, personelin yetiştirilmesini ve fert ve grupların kabiliyetlerinin geliştirilmesini göz önünde bulundurur. Eğitim bu işleviyle millete güçlü üreticiler, akıllı ve bilgili tüketiciler, zeki ve namuslu müteşebbisler ve çağdaş ekonomik savaşlarda milletimizi ve devletimizi savunabilecek kadroları yetiştirebilmelidir.

Arvasi Hocaya göre kalkınma; maddi ve manevi kalkınma olmak üzere iki boyutludur. Maddi kalkınma, ekonomi ile ilgili olup, eğitilmiş insan gücü ile doğru orantılıdır. Kendi insanını eğitemeyen ve kendi teknolojisini üretemeyen ülkeler kalkınmış sayılmazlar. Kalkınmış ülkelerin gerçek güçleri, fabrikalarından, barajlarından ve yerealtı kaynaklarından çok, eğitilmiş kadrolarından gelir. Kalkınmanın manevi boyutu ise; bizzat insanın ilimle, sanatla, ahlakla, din ile yoğrularak, işlenerek yüceltilmesini, sosyal, kültürel, ekonomik ve politik hayatın en önemli ve temel unsuru durumuna getirilmesini hedefler. Eğer eğitim, maddi ve manevi kalkınmayı sağlayıcı kadroları yetiştirmeyi hedefleyip, ona göre bir muhtevaya sahip değilse ülkenin sömürülmesini önleyemez. “Bir ülkeyi geri bırakmanın ve sömürmenin en kestirme yolu, o ülkenin eğitimini baltalamak, o ülkeyi millî ve çağdaş ihtiyaçlara cevap verecek bir eğitimden mahrum bırakmak, yetişmiş elemanlarını israf etmek veya çalıp götürmektir.”

Arvasi’ye göre aydın, kendi millî kültürünü çağdaş seviyede temsil edebilen ve bir meslek alanında başarılı görevler yapabilen kimsedir. İnsanlık dünyası, millî kültür dairelerinden oluşur ve ortak bir insanlık kültürü yoktur. Bu yüzden aydın, kendi millî kültürünü çağdaş seviyede inceltip temsil edebilen kişidir. Kendi kültüründen kopan kişi, aydın değil, yabancılaşmış kimsedir. Ona göre okul, sosyal hayatın tabii bir parçası olarak cereyan etmekte olan eğitim faaliyetlerinin millî ve çağdaş ihtiyaçlara göre planlanması ve teşkilatlanması zaruretinden doğmuştur. Okul, millî ve mahallî hammaddeyi işleyerek, düzenleyerek, geliştirerek, çağdaşlaştırarak pedagojinin tavsiye ettiği yol ve biçimlerde genç nesillere aktarmaya çalışır.

S. Ahmet Arvasi’nin anlayışına göre, eğitim sisteminin temel amacı, bir bütün olarak fert ve cemiyetin mutluluğunu sağlamaktır. Bunu sağlayacak olanlar da, eğitimcilerdir. Ona göre eğitimciler, nitelikleri, bilgileri, yaşayışları ve uygulamalarıyla öğrencilerine örnek olmalıdırlar. Eğitimciler; mütevazı, şefkatli, sabırlı ve yumuşak huylu olmalı ve öğrencilere daima doğruyu öğretmeli ve göstermelidir. Branşlarında yeterli ve üstün olmalılar, sürekli kendilerini yenilemeye ve geliştirmeye çalışmalıdırlar. Vatan, millet ve devlet sevgileri yüksek olmalı, Allah sevgisi ve korkusu ile dolu olmalıdırlar. Eğitimciler, işlerini sevmeli ve idealist olmalıdırlar. Öğrencilerini en iyi şekilde yetiştirmeye çaba göstermelidirler.

Seyyid Ahmet Arvasi Hoca, hayatı boyunca anlayışına uygun iddialı ve örnek bir öğretmen olmaya özen gösterdi. Bu inançla binlerce öğrenci yetiştirdi. Yetiştirdiği öğrencilerin çoğu da mesleğinde başarılı olarak çeşitli yönetim kademelerinde görev aldılar. Hocaları Arvasi’nin öğretisini ve düşüncesini, görev yaptıkları yerlere ve öğrencilerine yaydılar.

Türk-İslâm Ülküsünün Mütefekkiri: Seyyid Ahmet Arvasi – 1 (Şahsiyeti)

Türk-İslâm Ülküsünün Mütefekkiri, “Asrın Yesevisi” Seyyid Ahmet Arvasi 24 yıl önce 31 Aralık 1988 tarihinde İstanbul’da vefat etti. Arvasi, çok yönlü bir şahsiyetti. Bir fikir ve dâva adamı olmasının ötesinde eğitimci, şair ve yazardı. Büyük bir idealist ve eylem adamıydı. Çok kültürlü gerçek bir entellektüeldi. Bir “Mektep adam”dı. Tavizsiz bir müslüman ve şuurlu bir Türk milliyetçisiydi.

Seyyid Ahmet Arvasi, bir misyon(amaç) ve vizyon(hedef) sahibiydi. Misyonu; Türk gençliğine ve milletimize “ilâ-yı kelimetullah” idealini ve Türk-İslâm ülküsünü benimsetmekti. Vizyonu ise, bu ideal ve ülkünün alperen ruhuyla yetiştirilecek gençler eliyle dünyaya yayılmasına vesile olmaktı. Bütün ömrünü bu amaç ve hedef uğrunda çalışma ile geçirdi. Onun şahsiyetinin ağır basan yönü eğitimciliğiydi. Gerek 27 yıllık öğretmenlik hayatında, gerekse emeklilik hayatında eğitimciliğine ara vermedi. Gerek sivil toplum kuruluşlarındaki konuşmalarında, gerek gazete ve dergilerdeki yazılarında, gerekse evinde misafirleriyle yaptığı hasbıhallerde hep eğitimciliğini sürdürdü.

Hiçbir konuda taassubu yoktu. Çünkü gerçek bir münevverdi. Doğu ve Batı düşünürlerinin hepsini okumuştu. Bütün fikir akımlarını ve ideolojileri, İslâm dinini, dinî ilimleri, dinler felsefesini, eğitim psikolojisini ve sosyolojisini iyi biliyordu. Bu bilgisini; Kendini Arayan İnsan, İnsan ve İnsan Ötesi, Diyalektiğimiz ve Estetiğimiz, İlm-i Hâl ve Eğitim Sosyolojisi isimli eserlerinde bu zengin kültürün yansımalarını açıkça görebiliriz. Hocanın bu kültürel birikiminden dolayı karşıt düşünceli kişiler ve öğrencileri onunla tartışamazlardı. Sonra Hocanın kuvvetli bir mantığı vardı ve tartışma âdabını iyi bilirdi. Muazzam bir analiz ve sentez kabiliyetine sahipti.

Medeni ve sosyal bir insandı. Her görüş ve yapıdaki insanı saatlerce sabırla dinler, görüşür, tartışırdı. Tartışmanın galibi her zaman Arvasi Hocaydı. Bu yüzden aşırı sol görüşlü öğrenciler onun dersine girmek istemezlerdi. Çünkü, dersin sonunda düşüncelerinin ve inandıklarının sarsıldığını görürlerdi. Bir gün derste Darwin’in evrim teorisi görüşülürken, bu teoriyi savunan bir öğrenci “Hocam, diyorlar ki, insan maymunun gelişmiş şekliymiş, doğru mu?” diye sorunca, Hoca “O zaman, o mantığa göre çınar ağacı da maydanozun gelişmiş şeklidir” diye cevap vermiş. Tabii Darwin’in teorisi, bu cevap karşılığında iflas etmiş.

Hoşgörüsü çoktu. Kızmazdı. Yalnız İslâma ve Türklüğe karşı bir haksızlık veya saldırı yapılırsa çok sinirlenir ve çok sert tepki gösterirdi. Çoğu zaman gülerek konuşur, ortamı yumuşatırdı. Sevdirir, müjdeler, korkutmazdı. Herkesi ilgi ve sevgisiyle kucaklamaya çalışırdı. Çünkü, kaybetmeyi sevmiyordu, herkesi kazanmayı düşünüyordu. Hatalar ve eksikler üzerinde fazla durmazdı. Çocuklara da büyük adam gibi değer verir, onları karşısına alır, dinler ve ciddi cevaplar verirdi. Özellikle gençlere çok değer verir, onları büyüklere karşı korurdu. Çünkü onları geleceğimizin mimarları olarak görüyordu. Onlara asr-ı saadet yıllarını, alperenleri, derviş gazileri anlatırdı. Onlara maddi ve manevi sıkıntılarında yardımcı olmaya çalışırdı.

Liderdi. Onun için bütün milliyetçi gençlerin de kendilerini lider olarak yetiştirmelerini isterdi. “Bir milliyetçi yaptığı işte en iyi olmalı” derdi. Bulunduğu toplulukta hemen bir çekim merkezi olurdu. Herkes onun etrafında toplanır, onu dinler ve onun tavsiyelerine göre hareket ederlerdi. Bu yüzden etrafındakiler düşünce tembeli olmuşlardı. Çünkü çözemedikleri meseleyi Hocaya getirirler, o da meseleyi basite indirger, herkesin anlayacağı şekilde analiz eder ve yorumlardı. Biz bunun böyle olduğunu vefatından sonra daha iyi anladık. Bu konuda büyük boşlukta kaldık. Artık bundan sonra bütün meseleleri kendimiz çözmek zorundaydık.

Bütün zamanını mesleği ve dâvası doldurduğu için ailesine pek zaman ayıramazdı. Sanıyorum ailesi onun misyonunun ve vizyonunun farkındaydı. O yüzden fazla sıkıştırmıyorlardı. Uyuduğu geceler azdı, zamanını gündüz işine, akşamları da dostları ve öğrencileriyle sohbete ayırırdı. İbadet saatleri dışında kalan gece saatlerinde de yazılarını ve kitaplarını yazardı. Çok misafirperverdi, misafirlerine bizzat kendi ikramda bulunurdu. Eliyle çay, kahve, çörek dağıtır, yemek saatiyse mutlaka yemeğe alırdı. Bu konuda müdahele edenlere “beni şanlı Peygamberimin sünnet-i seniyyesinden mahrum bırakmayın” diye çıkışırdı. Misafirlerinin tek tek hatırlarını sorar, gönüllerini alırdı.

Ailesinin ve sülâlesinin her ferdi İslâmı hayat tarzı olarak benimsemişlerdi. İslâmı hem yaşıyor, hem yaşatıyorlardı. Vefatından bir iki yıl önce Tekirdağ Ziraat Fakültesi’nde öğretim üyesi olan damadı Doç Dr. Reşat Yaman Karadeniz bir trafik kazası sonunda vefat etmiş, kızı da bu kazada ağır yaralanmıştı. Duyar duymaz arkadaşlarımızla evine gittik. Ev alıştığımız ölü evi gibi değildi. Sanki hiçbir şey olmamış, hayat normal devam ediyordu. Ne bir feryat, ne bir ağlama, ne inleme sesi, ne de üzgün ve asık bir yüz gördüm. Hocam beş on dakika içinde damadı ve kızının başına gelen kaza hakkında bilgi verdikten sonra bizi akşam yemeğine aldı. Yemekten sonra da eskisi gibi çaylar, kahveler içildi, meyveler yenildi. Türkiye ve dünya meseleleri görüşüldü. Sonra ayrıldık. Aynı durumla Hocanın vefat ettiği 31 Aralık l988 sabahında da karşılaştım. Allah’tan gelen bu tecelliyi bütün aile tevekkülle kabullenmiş, nefislerini Allah’a teslim etmişlerdi. Ben o zaman dedim ki, tam inanmış bir ailenin ölüm karşısındaki tavrı böyle olmalı.

Kısacası Seyyid Ahmet Arvasi, inandığını yaşayan samimi bir Müslüman, gerçek bir münevver ve entelektüel, alanında âlim, yiğit bir Türk milliyetçisi, örnek,bir dâva ve fikir adamıydı. İstanbul beyefendisiydi. Doğru, dürüst, düzgün bir adamdı. Dostuna munis ve müşfik, düşmanına korkusuz ve cesurdu. Sizin anlayacağınız dört dörtlük adam gibi adamdı.

Bundan sonraki yazılarımda Seyyid Ahmet Arvasi hocamızın “Eğitimciliği, Milliyetçiliği, Hâtıraları, Yazıları ve Şiirleri” hakkında görgü ve bilgilerimi sizlerle paylaşacağım.

.

Seyyid Ahmed Arvâsî Hoca hakkında

Seyyid Ahmed Arvâsî hakkında birkaç kelime daha

Üzerimizden silindir geçirildi!

S. Ahmet Arvasi

BÖLÜM - 1

BÖLÜM - 2

BÖLÜM - 3

Türk – İslam Ülküsü

Türk milletinin, iyilik ve güzelliklere diriliş; kötülük ve çirkinliklere karşı direniş ordusu olan ülkücülerin ana felsefesi Türk-İslam ülküsüdür. Bu ülkü??Türk milletini İslam?la, İslam dinini de Türk milleti ile güçlendirmek ve yüceltme ülküsüdür.?? [1][1] Her ülkücü bir Türk olarak ila-yı kelimetullah davasını (Allah?ın adını yayma) yürüten neferdir.

?Türk, dünyanın ve tarihin en eski kavimlerinden biridir. Çeşitli tarihî belgelerden öğreniyoruz ki, bu kavim, aynı zamanda tarihin kaydettiği en medenî ve dinamik içtimaî ırklardan biridir.?[1][2] İslamiyet?ten öncesine kadar uzanan köklü bir geçmişe sahip olan Türk milleti birçok imparatorluk, devlet ve beylik kurarak tarihe adını yazdırmıştır. Bu yüce milletin Müslüman olduktan sonra yaptıkları da öncesini aratmayacak niteliktedir.

İslamiyet 600?lü yıllarda peygamber efendimiz Hz. Muhammed (s.a.v) tarafından ilân edilmiş bir dindir. Pek çok millet gerek gönül rızası ile gerekse fetih politikaları dâhilinde Müslüman olmuştur. Türk milletinin Müslümanlığı da bir savaşa dayanır. Ancak bu savaş Müslümanlar ve Türkler arasında değil, tek kuvvet bir biçimde Çin?e karşıdır.[1][3] Çin generali Kao Sien-çe ve Taşkent Kralı arasında Taşkent Kralı?nın sınır bekçiliği görevini layıkıyla yerine getiremediğinden dolayı yaşanan gerginlik kral ve generalin arasını açmıştır ve generalin kralın üstüne düzenlediği akınlarla Tu-kiuler bertaraf edilmiştir. General Kao?nun elinden kaçmayı başaran kralın oğlunun yardım çağrısına, Doğu İran?ın efsaneye dönüşen Müslüman yöneticisi Ebu Müslim ve Karluklar karşılık vermiştir. Ziyad İbn Salih?in komutasındaki güneye gelen Araplar ve kuzeyden gelen Karluklar Atlaş?ta, Talas Nehri kıyısında Çin ordusuna karşı savaşmışlar ve Çin ordusu bertaraf edilmiştir. Böylelikle, sadece birkaç gün içinde, Orta Asya?nın kaderi belirlenmişti. Orta Asya bir Çin Orta Asyası olacakken İslamiyet?e kucak açmıştı. Karluklar topluluk halinde Müslüman olmaya başlamışlardı. Sonraları da Karahanlı Devleti, Satuk Buğra Han zamanında, resmen Müslüman olan ilk Türk devleti oldu.

Türkler özellikle Abbasî döneminde ve sonrasında Müslüman aleminin seyfullahı olma görevini fazlasıyla yerine getirmiştir.[1][4] 11. asırda Türklük, artık İslâm’ın hizmetinde ve “İlâ-yı Kelimetullah” için canla başla çalışacak, birçok İslâm büyüğünün de belirttiği üzere, Eshab-ı Kiram’dan sonra, İslâm’ı yücelten en büyük millet olacaktır. Selçuklu Hakanı Tuğrul Bey, “Sultan-ül Müslimîn” unvanını alacak, “tevhid bayrağını” yücelterek elden ele, nesilden nesîle devredecek, nihayet Osmanoğullarından Yavuz Sultan Selim Han ile “Şanlı Peygamberin Kutlu Vekili” olmakla zirveye ulaşılacak idi.

Türkler sadece askeri anlamda değil, İslam kültürünün yayılması ve bilime yapılan katkılar açısından da İslam Dünyası?na hizmet etmişlerdir. Türkler, Allah?ın adını yayma gayesi ile yaptıkları bu hizmetlerde, kendi özleri olan Türklüğün imzasını da dünya tarihine atmışlardır. Bir Türk şüphesiz ki bir Arap?tan daha farklı bir yöntemle İslamiyet için çalışmaktadır. Türklüğün ve Müslümanlığın bu ortaklığı Türk?İslam kültürünü oluşturmuştur. Bu kültürü koruma ve egemen kılma gayesi de Türk-İslam ülküsüdür. Türk-İslam ülküsü son birkaç yüzyıldır zorlu aşamalardan geçmekte ve emperyalizmin oyunları ile bertaraf edilmeye çalışılmaktadır.

Osmanlı Devleti?nin başarısızlıkla sonuçlanan Osmanlıcılık politikasından sonra ilgi gören ümmet anlayışı da Osmanlı Devleti?ne herhangi bir yarar sağlamamıştır. En son hamle olarak başvurulan Türkçülük; Türkiye Cumhuriyeti?ni kuran ideoloji olmaya hak kazanmıştır. Ancak dünden bugüne bu konuda meydana gelen kavram karmaşasına bir açıklık kazandırmak gerekir.1900?lerin başında Türkçülüğün alemdarlığını yapan isimlerin inandığı Türkçülük günümüz manasında Türk-İslam ülküsüne karşılık gelmektedir. ?Türkçülüğün Esasları? adlı eserin yazarı ve Mustafa Kemal Atatürk?ün ??fikirlerimin babası ??diyerek bahsettiği Ziya Gökalp, düşüncesinin esaslarını şu şekilde belirtmiştir: ?Türk milletindenim, İslam ümmetindenim, batı medeniyetindenim.?

Son yüzyılda Türk milletinin yetiştirdiği en büyük ilim adamlarından biri olan Ziya Gökalp ülkücü hareketin fikir babalarındandır. Ülkücü hareketin hareket noktasını ana hatlarıyla çizen Ziya Gökalp için, İslam dini milletin özü, Türklük ise millî varlığın adıdır.

Ülkücü hareketin ülkedeki Marksist-Leninist hareketlere karşı mücadele verdiği yıllarda Türk İslam ülküsünü damarlarında yaşayan bir başka fikir adamımız da Seyit Ahmet Arvasi?ydi .Arvasi Hoca ülkücü harekete Türklük ve Müslümanlık şuurunu en kuvvetli biçimde aşılamayı başaran yegâne fikir adamımızdır. Seyitlik unvanına da sahip olan (Hz. Muhammed soyundan gelme) Arvasi Hoca , Türk İslam ülküsüne dair görüşlerini naklettiğim veciz yazısında fikir yapısını ifade ederken, ?Ben? kelimesiyle ?Biz??i tarif etmiştir aslında: ?Ben, İslam iman ve ahlakına göre yaşamayı en büyük saadet bilen, Türk milletini iki cihanda aziz ve mesut görmek isteyen ve böylece İslam?ı gaye edinen Türk milliyetçiliği şuuruna sahibim. Benim milliyetçilik anlayışımda asla ırkçılığa, bölgeciliğe ve dar kavmiyet şuuruna yer yoktur. İster azınlıklardan gelsin, isterse çoğunluktan gelsin her türlü ırkçılığa karşıyım. Bunun yanında şanlı peygamberimizin (s.a.v.), ?Kişi kavmini sevmekle suçlanamaz. Kavminin efendisi, kavmine hizmet edendir. Vatan sevgisi imandandır.? tarzında ortaya koydukları yüce prensiplere de bağlıyım. Öte yandan, İslam?ın yakından uzağa doğru bir fetih ile, bütün beşeriyeti tevhit bayrağı altında bütünleştirmeye çalışan ilahi sistem olduğuna unutmuyorum. Yine şanlı peygamberimizin(s.a.v.), ?İlim, müminin kaybolmuş malıdır. Nerede bulursa almalıdır? tarzında formülleştirdiği mukaddes ölçüye bağlı olarak hızla muasırlaşmak gerektiğine inanmaktayım. Bu Türk-İslam Kültür ve medeniyetinin yeniden doğuşu olacaktır.

İslam?dan zerre taviz vermeden, yepyeni kadrolar ve müesseseler ile zamanımızın bütün meseleleri, vahyin, peygamber tebliğlerinin ve sünnet yoluna bağlı büyük müçtehitlerin açıklamaların ışığında yeniden bir tahlile ve tertibe tabi tutulabilir.

İnanıyorum ki, hem Türk, hem Müslüman olmak, hem de muasır dünyaya öncülük etmek mümkündür. Ecdadımız bütün tarihleri boyunca bunu denediler ve başarılı oldular. O halde bizler niye bu tarihi misyonumuzu yerine getirmeyelim??[1][5]

Nakledilen sözlerinde Türk İslam ülküsünün kilit noktalarını dile getiren Arvasi Hoca yaşadığı dönem boyunca çevresine ve özellikle üniversitedeki görevi sırasında öğrencilerine bu ülküyü aşılamıştır. Onun elinden yetişen binlerce ülkücü İslam?a ve Türklüğe savaş açan hainlere karşı koymayı başarmış ve ölüme dahi giderken anne ve babalarına yazdıkları mektuplarda[1][6] ??Ben sizlerin bir evladınız olarak, bugüne kadar Cenab-ı Hakkın ve Onun Resulünün, Yüce Peygamberimizin yolundan ayrılmadım. Alın yazımız böyle yazılmış. Kader ne ise onu çekeceğiz. Eğer benim günahım varsa Cenab-ı Allah’ın huzurunda çekmeye hazırım. Şunu hiç bir zaman unutmasınlar ki, Mustafa’lar ölür, Allah davası ölmez, milliyetçilik yaşar.??[1][7] demeyi de bilmişlerdir.

Türk milleti asırlardır uğruna mücadele verdiği İslam bayrağını hep yükseklerde tutmaya çalışmıştır. Tüm Avrupa?da ve dünyanın bir çok yerinde Müslüman sözcüğünün Türk kelimesi yerine kullanılması alışkanlığı, sadece bu birlikteliğin açık bir kanıtı değil, aynı zamanda Türk İslam ülküsünün de bir başarı göstergesidir. Kaçınılmaz olan gerçek şudur ki [1][8]?Türk milleti ve onun devleti güçlü ise, İslam Dünyası da güçlüdür. Aksi bir durum varsa bütün Türk Dünyası ile birlikte İslam Dünyası da sömürülmektedir.? Bu görüşün kanıtlanması en basit örneklendirmelerle bile mümkündür. Bugün dünya üzerinde Osmanlının hâkimiyetinden çıkan tüm Müslüman topraklarda Müslümanlara uygulanan zulüm ve şiddet aşikârdır. Sadece Filistin ve Irak örnekleri bile Türk?ün gücü ve kuvveti ile İslam ışığının parlaklığı arasındaki orantılı ilişkiyi kanıtlamaktadır.

Peki ülkücü hareketin neferlerine; Türk ?İslam kültürünü korumak, Türk ?İslam ülküsünü yaşatmak, bu ülküyü başarıya ulaştırmak ve Müslüman Türk milletini her ortamda hâkim ve galip kılmak için ne gibi görevler düşmektedir?

Yüzlerce yıllık bir emaneti elinde tutan ülkücü harekete düşen görev ise Türk-İslam kültürüne, medeniyetine, ülküsüne bağlı olmak; Türklüğü bedeni, İslamiyet?i ruhu bilmek; milletini teknolojik hamlelerle dünyanın bir numaralı devleti yapma özlemi ile çırpınmak ve bu uğurda geceli gündüzlü çalışmaktır. Dünya Türklüğünün, İslam âleminin ve mazlum milletlerin ümidi olan bir gençlik haline gelerek içinde bulunduğumuz hazin durumdan Türk İslam âlemini kurtarmak her ülkücünün boynunun borcudur.

NEDEN TÜRK-İSLÂM ÜLKÜSÜ?

Neden, şu veya bu ad altında toplanmayı değil de «Türk-İslâm Ülküsü»ne bağlanmayı savunuyoruz?

Biz iddia ediyoruz ki, «Emperyalizm», Türk ve İslâm dünyasını yutmak için en az iki asırdan beri korkunç bir tertibin içindedir. Bir taraftan kültür emperyalizmi ile «vatan çocukları» din ve milliyetine yabancılaştırarak kendi emellerine hizmet edecek kadrolar hazırlamakta, diğer taraftan elin ve milliyet duygularını, her şeye rağmen terk etmeyen çocuklarımızı da birbirine düşürmeyi planlamaktadır.

Bugün yeryüzünde iki sömürgeci «blok» vardır. Bunlardan biri kara renkli «kapitalist emperyalizm»; diğeri ise bütün fraksiyonu ile «kızıl emperyalizm». Birincisi «çok uluslu şirketlerin» paravanasında, «az gelişmiş veya gelişmekte olan halklara yardım etmek, özgürlük ve uygarlık götürmek» maskesi altında, ikincisi de «ezilen, sömürülen halklara bağımsızlık, özgürlük ve adalet götürmek» maskesi altında, «sınıfsal savaş» sloganı ile «iç savaşlar» çıkarmakta ve «dünya proleterlerinin dayanışması» adı altında işgalini gerçekleştirmektedir.

Gerçekten de yeryüzünde ezilen ve sömürülen bir de «üçüncü dünya» vardır. Bu dünya, daha çok Asyalı, Afrikalı irili ufaklı devletlere ve devletçiklere, beyliklere, emirliklere, federasyonlara bölünmüş milletlerden ibarettir. Esef edelim ki, bu insanların sayısı bir buçuk milyardan daha fazladır. İşin ızdırap veren diğer bir yanı da, bu nüfusun çoğunluğunu Müslümanlar teşkil etmektedir. Bunun yanında çok acı bir gerçeği daha belirtelim ki, bu ezilen ve sömürülen Müslümanlar arasında Türk Milleti’nin çok önemli bir bölümü bulunmaktadır.

1970 yılında yapılan bir araştırmaya göre, yabancı boyunduruğunda tam bir sömürge hayatı yaşayan Türk nüfusunun sayısı, Türkiye’mizde bulunan genel nüfusumuzun tam iki katıdır.

Emperyalist güçler, fırsat buldukları zaman zorla, bulamadıkları zamanlar ise hile ile İslâm ve Türk dünyasını ele geçirmiş, zenginliklerini yağmalamış, din ve milliyet duygu ve değerlerini tahrip etmiş, direnenleri lekeleme ve imha yoluna, gitmiş, kendine uygun kadrolar yetiştirmiş, bu milletlerin uyanış, diriliş hamlelerini, milli eğitim ve kalkınma plânlarını baltalamış ye bu ülkeleri, «ebedi sömürge» statüsüne mahkûm etmek için elinden geleni esirgememiştir.

Emperyalist güçler, korkunç bir kültür emperyalizmi programı ile millet çocuklarını millî tarihlerine, millî ve mukaddes kültür değerlerine, millî ülkülerine, millî menfaatlerine, hattâ millî motif ve sembollerine düşman etmekle kalmazlar, kendi değerlerini «bir uygarlık ve ilerilik» unsuru biçimin de onların kafalarına ve vicdanlarda otun urlar. Böylece milli ve mukaddes değerlerle donanımlı milliyetçilerin karşısına, bu değerlere ters düşen «yabancılaşmış kadrolar» çıkarırlar. Bir ülkede, değerler «ikizleşince», kadroların da ikizleşmesi ve çatışması mukadder olur. İşte düşman, bu noktada aktivitesini arttırır. Ülkenin ve milletin «parsellenmesi» için beynelmilel güçleri harekete geçirir. Ülke artık birbirinin gırtlağına sarılmaya hazır kadrolara bölünmüşse, düşman rahatça at oynatabilecek ortamı bulmuş demektir.

Düşman, karşısındaki güçleri parçalayarak, onları birbirine düşürerek, kolay yutulur lokmalar durumuna sokmak ister. Meselâ, sanki bir insan, hem «dindar», hem «milliyetçi», hem «medeniyetçi» olamazmış gibi, bu değerleri birbirine zıt programlar durumuna sokarak, hiç yoktan «çatışan güçler» meydana getirir. Bu oyunlarını, o kadar ustaca plânlar ki, tertiplerini anlamak için bazen olayların üzerinden elli veya yüz sene geçmesi gerekir. Meselâ, Osmanlı-Türk Devleti’nin parçalanması ve Orta-Doğu’nun sömürgeleştirilmesi için, dinimizin ve milliyetimizin düşmanları, «din» ile «milliyetçilik» arasında zıddiyet ve düşmanlık duygulan doğurmayı plânlamış olduklarını şimdi itiraf ediyorlar.

Serge Hutin adlı bir Fransız masonunun yazdığı «Les Francs- Ma-çons» kitabının 127. sayfasında okuduğumuza göre, İslâm dünyasında masonların, Cemaleddin-i Afgani ve Muhammed Abduh gibi «din politikacılarını» localarına kaydederek onların eliyle «Dini, millî yapılara göre reforme ederek» âlemşümul İslâm dinini bozmak, öte yandan Müslüman Kardeşler (Freres Musulmans) hareketi ile de «islâm’da milliyetçilik yoktur,» propagandası ile milletleri çökertmek ve bu suretle çok kahpece bir plânla birbirine zıt «İslamcı» ve «milliyetçi» sun’i düşman kamplar doğurmak istemişlerdir.

Emperyalizm, bizim dünyamızda bu «paradoks»-tan çok istifade ettiğini ayrıca yazmaktadır. Dinimizin ve milliyetimizin düşmanları, din ve milliyet gibi iki mukaddes varlığımızı, birbirine düşman göstermek oyunundan kolay kolay vazgeçeceğe benzemiyor.

O halde, Türk milliyetçisine düşen görev, bütün varlığı ile bu oyunu, her şeyden önce kendi yurdunda bozmak olmalıdır. Bu ülkede, sun’i olarak birbirine düşman «güya Türkçü» ve «güya İslamcı» cepheler meydana getirmek isteyen hain ve kahpe oyunların karşısına, bir Müslüman-Türk olarak ve tarihine yaraşır bir biçimde çıkmalıdır.

Bunun için, Türk-İslam kültürüne, Türk-İslâm medeniyetine, Türk-İslâm ülküsüne bağlı, Türklük şuur ve vakarına, İslâm imân, aşk, ahlâk ve aksiyonuna sahip, Türklüğü bedeni, İslâmiyet’i ruhu bilen, milletini teknolojik hamlelerle dünyanın bir numaralı devleti yapmak özlemi ile çırpman, dünya Türklüğünün, İslâm dünyasının ve bütün mazlum milletlerin ümidi olmaya namzet bir gençlik yetiştirmekten başka çaremiz yoktur. Din ve milliyet, zıt değerler değildir. Bu sebepten, «sentez», tez ile anti-tez arasında söz konusu olacağına göre, yıllardan beri kullandığımız «Türk-İslâm sentezi» yerine, «Türk-İslâm Ülküsü» sözü daha uygun olur düşüncesi ile kitabımızın adını, «TÜRK-İSLÂM ÜLKÜSÜ» olarak seçtik. Bunu ısrarla kullanacağız.

.