Siyonist İsrail güçlerinin Kudüs’te ama hassaten Mescid-i Aksa’da işlediği gasp ve cinayetlerdeki yükselen trend hiç şüphesiz elverişli uluslararası konjonktürle doğrudan ilişkili. Üstelik bu ilişki sadece klasik Amerikan siyasetinin koşulsuz-sınırsız İsrail’in işgal politikalarına destek sunma geleneğini katlayarak sürdüren Trump’la da kayıtlı değil. Nispeten pasifize olmuş Avrupa Birliği’nin aksine Rusya’dan tüm zamanların en güçlü desteğini devşirebilecek durumda İsrail. 

“1967 sınırlarına dayalı iki devletli çözüm” tartışmalarını dahi anlamsız hale sokan küresel manzaranın diğer cephesinde ise bölgedeki despotik rejimler gerçeği dikiliyor karşımıza. Mısır’ı Hüsnü Mübarek karanlığından daha derin ve kanlı bir bataklığa sürükleyen General Sisi cuntası bölgesel açıdan İsrail’in işgali hızla derinleştirmesine hizmet eden birinci faktör olarak beliriyor şüphesiz. General Sisi’yi yanlarına alarak Katar’a karşı abluka kararı ilan eden Suudi Arabistan’ın başını çektiği Körfez ülkeleri Amerika kadar İsrail’in de elini daha bir rahatlatan pozisyonu deklare ettiklerinde hangi beldelerde acıların büyüyeceği besbelliydi. Öncelikle Suriye ve Filistin’den başlayarak İslam dünyasının diğer tüm bölgelerinde dökülecek gözyaşı ve kanlar, işgal edilip talana açılacak topraklar için planlar revize ediliyor, yeni tuzaklar kuruluyor besbelli.

İsrail’i Cesaretlendiren Unsurlar

Bugün İslam coğrafyası işgalci İsrail güçlerinin Kudüs ve Mescid-i Aksa’ya yönelik artan saldırılarını bırakın durdurmaya neredeyse kınamaya mecal kalmamış bir manzara arz ediyor. İsrail’i güçlü ve pervasız kılanın evvel emirde Müslüman toplumlar içinde yer edinmiş işbirlikçi ruh olduğunu kim inkar edebilir?  

Ramazan’ın ilk haftası Suudi Arabistan, Birleşik Arap Emirlikleri, Bahreyn ve Mısır’ın üstelik Kudüs’ün işgalinin 50. yılında Katar’a yönelik giriştikleri kuşatma zikredilen işbirlikçi misyonun ne düzeyde bir beşinci kol faaliyetine dönüştüğünü belgeliyordu adeta. Bununla da yetinmeyip Katar’a iletilen 13 maddelik yaptırım listesiyle Hamas’tan İhvan-ı Müslimin’e değin tüm İslami hareketleri çökertmek üzere Katar da aynı ortak paydada birleşmeye mecbur tutuluyordu. Üstelik her biri topraklarında devasa büyüklükte Amerikan askeri varlığı bulunduran ülkelerin Katar’dan Türkiye ile yaptığı askeri işbirliği anlaşmasını iptal etmesini ve TSK’nın sınırdışı edilmesini talep etmeleri mide bulandırıcı unsurların yoğunluğuna delalet ediyordu.

Irak’taki gelişmeler IŞİD’le mücadele adı altında neredeyse istisnasız tüm Sünni şehirlerin harabeye çevrilmesine ve kan denizine dönüşmesine kestirmeden imkân sağladı. Musul’u Halep’ten beter edenler kimdi? Halep’i Musul’dan daha beter harabeye çevirenler kimlerdi? Ne Musul ne de Halep için ortaya doğru düzgün bir tepki, caydırıcı değilse bile tarihe iz bırakacak bir itiraz geçilemedi ne yazık ki. Halep’i Esed rejimi ve Rusya ile birlikte İran yakıp yıktı. Musul’u Maliki güçleri ve Amerikan ordusuyla beraber İran mezarlığa çevirdi. Bütün bunları Suudi Arabistan, Mısır ve Birleşik Arap Emirlikleri zevkle izledi. Kudüs ve Mescid-i Aksa için bütün hepsinin hayırlı hiçbir şey yapmamak üzere anlaştıkları rahatça görülüyor. 

Türkiye ise Mısır, Libya, Yemen, kısmen Tunus ve özellikle Suriye’de kana boğulan halk hareketleri dolayısıyla epeyce yalnızlaştırılmış durumda. Askeri ve iktisadi açıdan eskiye oranla epeyce ilerlemiş olsa bile Fırat Kalkanı Harekatı dışında bölgeye doğrudan nüfuz edebilecek askeri-diplomatik bir plan icra edemedi. Başika Kampı meselesi veya PKK-PYD’nin ağır silahlarla donatılmasına mani olamaması gibi konular dolayısıyla zorlukla yaşıyor. Nihayet Mavi Marmara Davası’nı sonuçlandırmak üzere İsrail’le vardığı mutabakat propaganda edilenin aksine Türkiye’yi güçlendirmek bir tarafa tamamen eli kolu bağlı bir pozisyon çıkardı ortaya.

İç Kanama Yaşıyoruz

İran ve Suudi Arabistan devletlerinin İsrail’e yönelik söyleyebileceği bir şey yok. Suudi Arabistan açıkça Hamas’a karşı İsrail’le işbirliği geliştirmenin tüm yollarını zorluyor. İran’ın tüm çabası psikolojik savaş ve algı inşasından ibaret. Suriye ve Irak’ta yüz binlerce Müslümanı katletmek üzere Sünni olmalarını meşru bir gerekçe sayan İran’ın Kudüs ve Filistin’in kurtuluşu söylemleri yalandan öteye bir manaya tekabül etmiyor. Bu dönemde Kudüs ve Mescid-i Aksa duyarlılığı yüksek tüm parti, dernek, cemaat veya bireylere İran’ın Suriye ve Irak’ta giriştiği işgal ve katliamlar hakkında ne düşündüğünü, ne söylediğini ve nasıl bir tavır aldığını sormalıyız. Musul ve Halep başta olmak üzere Müslüman şehirleri ceset tarlasına dönüştüren İran, Hizbullah, Haşdi Şaabi gibi cinayet şebekeleriyle şu veya bu gerekçeyle yan yana duranlarla Kudüs veya Mescid-i Aksa için bile olsa yan yana durulmaz, olunmaz.

Filistin’deki Siyonist işgale ve katliamlara karşı olduğumuz kadar Suriye ve Irak’ta derinleşen Şiilikle harmanlanmış İran işgal ve katliamlarına da karşı olmak mecburiyetindeyiz. Filistin’de Müslüman kanı döken, İslam topraklarına tecavüz eden İsrail gibi Suriye ve Irak’ta Müslüman kanı döken, Sünni oldukları için topraklarına tecavüzü meşru gören İran da kanserli bir hücredir. Birleşik Arap Emirlikleri ve Suudi Arabistan’ın Mısır’daki darbeyi desteklemeleri ve Katar’a dönük ablukayı örgütlemeleri de aynı kapıya çıkmaktadır. Suudi Arabistan ve İran’ın Yemen’de Şiilik ve Vahhabilik yarıştırarak kan dökmeleri de böyledir. Bu fısk fücur üzerine kurulu siyasal ve toplumsal hareketler fitneyle işgal ve katliamların önünü açmaktalar maalesef.

İmaj her şeyi değilse de hayata dair pek çok şeyi anlatır bize. Öyle ki sadece ülkemizde değil, dünyanın dört bir köşesinde imajın gerçeği gölgede bıraktığı hatta ters yüz ettiği zamanlara birebir şahit olmaktayız. Bu sebeple defalarca mağdur olmuş, hakkımızı koruyamaz ve neredeyse kendimizi ifade edemez olmuşuz. 

İmaj meselesinde daha ileri düzeyde, olabildiğince kuşatıcı ve zamanın eskitemeyeceği çalışmalar yapmaya mecbur olduğumuz tartışılmaz bir hakikat. Haklı olmak, şerefle kazanmak, düşman ve işbirlikçilerinin tuzaklarını bozguna uğratmak kadar elde edilen kazanımların üzerine hassasiyetle titremeye de mecburuz. Bu salim bir akıl, maslahatı gözeten bir mantıkla paralel işleyen ahlak ve hukukun öngördüğü usul ve esaslardan taviz vermeyecek bir özgüven demektir. 

Hareket tarzı ve zamanı hakkında başkalarının ama özellikle de muhalif-muarız unsurların denge bozan, imaj zedeleyen ve reaksiyonerliğe şartlandıran taktik manevralarını boşa çıkaramayan siyasi hareket ne denli güçlü olursa olsun hızla aşınır. Siyasal ve diplomatik mücadele de nihayetinde savaş gibidir ve çelik gibi sabır, toprak gibi metanet, gün gün bilenen azim ister sahibinden. Hislerin ama özellikle de acıyla, kayıpla, beka kaygısıyla yoğrulan hislerin bütün bir toplumu kuşattığı dönemlerde siyasal liderlik ve ilmi-entelektüel muhitler ahlak ve hukukun çizdiği çerçeveyi daha bir perçinleyecek rolleriyle öne çıkmak durumundadırlar. 

Mücadelenin Kodları ve Sınırları

15 Temmuz kanlı darbesini püskürtmüş olmakla bu ülke ve toplum tarihin şeref ve haysiyetle hatırlayacağı büyük bir direnişi icra etmiştir. Üstelik rezil ve zelil bir biçimde çökertilen mel’un teamül mistik-batıni kodlarla örülmüş Fethullahçı Cunta’dan çok daha fazlasıdır. 15 Temmuz Türkiye’nin öteden bu yana NATOdestekli askeri darbelerle karartılan ve ipotek altına alınan iradesinin özgürleştirildiği onurlu bir zaman dilimidir. Tarihin akışını emperyalist devletler adına beşinci kol faaliyet yürüten örgütlerin gayrı meşru faaliyetleri değil bu kez Müslüman halkın direnişi değiştirmiştir.

Batı hesabına iş gören bürokratik oligarşinin bekası için sürekli seferberlik durumunda tutulan askeri cuntalar silsilesinin son halkasını tarihe gömmek başlı başına muazzam bir kazanımdır. Ancak zaman durmuyor, hayat akıyor ve her yeni gelişme karşısında baştan beri sergilenen titizliği koruyarak meşruiyeti dört başı mamur bir biçimde derinleştirmek, yaygınlaştırmak ve tahkim etmek icap ediyor.

Fethullahçı Cunta’nın yargılanma sürecine ilişkin yaşanan tartışmalar asli mecrasından sapma emareleri gösteriyor. Kimi lüzumsuz teferruatlar, çoğu magazin dünyasına hitap eden şifrelerle sembollerle merak duygularını gıdıklayan ekstrem haberler veya komplo teorilerini dahi zorlayarak vesveseleri toplumsallaştıran uydurma malumatlar yığınıyla boğuşuyoruz bir süredir. Ölçüsüz, mantıksız ve daha önemlisi faydasız haber ve yorum bataklığı oluşturuluyor adeta. Fethullahçı Cunta’yla mücadele adına bir taraftan örgüt tanınamaz-tanımlanamaz hale sokuluyor diğer taraftan da Fethullahçı Cunta’dan ibaret bir şeytani sitem resmediliyor. Fayda getirmesi imkânsız ama zarar vermesi kaçınılmaz bir model üzerinde inat ediliyor adeta.

Kendimize Kötülük Etmeyelim

15 Temmuz direnişinin birinci yılı dolayısıyla İstanbul başta olmak üzere Türkiye’nin hemen her şehrinde emsali görülmemiş bir coşku ve kararlılıkla meydanlardan dolup taşan halkın neyi beyan ettiği ve nelere rest çektiği üzerine etraflıca düşünmek gerekir. En başta hiçbir surette yeni bir askeri darbeye veya vesayetin başka bir türüne asla geçit verilmeyeceği deklare edildi. Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın temsil ettiği siyasal liderliğin meşruiyeti ve rakipsizliği de güçlü bir şekilde teyid edildi bu kitlesel deklarasyonla. Bu iki temel hususu görünür gelecekte tersine çevirmek pek de mümkün gözükmüyor.

Peki, sıkıntı yok mu, risk olamaz mı, yanlış giden şeyler yok mu? İşte tam burada 15 Temmuz direnişiyle perçinlenen kazanımlara gölge düşürecek kimi söylem ve pratiklere odaklanmak durumundayız. Yüzümüzü ağartan bu kazanımları FETÖ’nün, CHP veya HDP’nin, AB veya ABD’nin aşındırması hiç kolay olmaz. Ancak 15 Temmuz direnişini sergileyenlere tarafından yanlışlar yapılmazsa. 

Guantanamo Yolu Çıkmaz Sokaktır!

Bir süredir 15 Temmuz askeri darbe girişimi davasından yargılanan sanıkların duruşmalara tek tip kıyafetlerle getirilmesi yönünde görüşler beyan ediliyordu. Sanıkların gösterişli takım elbiseler giydiği, düzgün saç ve sakal kıyafetleriyle örgütlü bir algı operasyonu başlattıkları vurguları artmaya başladı. Bu sanıklara normal mahkûm muamelesi yapılamayacağı aksine Amerika’daki mahkûmlar gibi turuncu tulumlarla hâkim karşısına çıkarılması örnek resimler eşliğinde haber ve manşetlere taşındı. 

Nihayet Cumhurbaşkanı Erdoğan 15 Temmuz etkinlikleri bağlamında konuşmasını yaparken bu konuya şu cümlesiyle istikamet verdi: “Geçenlerde Sayın Başbakanımızla da konuştum. Artık bunlar mahkemeye çıkarken Guantanamo’da olduğu gibi bunları da tek tip elbiseyle çıkaralım.” Ertesi gün Milliyet’ten Türker Karapınar’ın haberinden öğrendiğimize göre Adalet Bakanlığı tek tip kıyafet için teknik hazırlıklara başlamıştı bile. Zaten aynı saatlerde Şişli Adliyesi önünde toplanan bir grup AK Partili protestocu ellerine aldıkları ‘turuncu tulum’la taleplerini somutlaştırmıştı bile.

Fethullahçı Cunta yargılamalarının üzerine neden turuncu tulum özellikle de emperyalizmin en vahşi temsilcisi Amerika’nın Guantanamo’da icra ettiği zulümlerin sembolü tek tip kıyafetlerin gölgesini düşürelim ki? Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın Guantanamo modelini önermesi, askeri darbelerle hesaplaşmak üzere çıktığımız yolu Guantanamo gibi çirkin ve barbarca bir modele düşürme teklifi tamamıyla yanlıştır. ‘Turuncu tulum’la sınırlı olsa dahi Guantanamo modelini teklif etmek sadece Cumhurbaşkanı Erdoğan’ı değil onun temsil ettiği siyasal-ahlaki çizgiyi tüm dünyada itibarsızlaştırmaya kapı aralayacaktır.

Sanıkların giydiği kılık kıyafetle adaletin tecellisi arasında hiçbir bağ yoktur. Hukuk hissi hareketten bağımsız olmalıdır, usulden değil. Bugünkü duygusal atmosferle alınacak yanlış kararların uzun yıllar unutulmayacak kimi yanlış ve utandıracak pratiklere sebep olabileceğini şimdi tartışmak gerekiyor. O resim ortaya çıktıktan sonra tartışmak kesinlikle kimseye fayda vermeyecektir. 15 Temmuz Ruhu ve Direnişini gözümüz gibi koruyalım.

Hiçbir değerin ama özellikle de toplumsal tarih açısından büyük bedeller ödenerek elde edilen, kıymeti ölçülemez kazanımlara ulaşarak yüzümüzü ağartan direniş ruhunun harcanmasına müsaade edilemez. 15 Temmuz’da ülkenin tüm sathında sergilenen direniş ruhunun kaşarlanmış darbeciler tarafından temellük edilmesine, Kemalist oligarşi hesabına topluma karşı konumlanan iktidar sınıfları tarafından tahfif edilmesine hiçbir surette fırsat tanınamaz.

Yakın tarihi askeri darbeler ve askeri vesayetin türlü araçlarıyla karartılmış, iğdiş edilmiş ve ufku karartılmış bir ülkesi olarak Türkiye’de 15 Temmuz direnişiyle elde edilen imkânlarını henüz muhasebe edebilmiş değiliz. Daha da can sıkıcı olanıysa 15 Temmuz direniş ruhunu tahrif ve tahfif eden, köklerini tahrip ve gayesini muğlâklaştıran gayretkeşliklere seyirci kalınıyor oluşudur. 

Üzerinden henüz bir yıl geçen destansı bir toplumsal mücadelenin lüzumsuz tartışma ve pratiklere, klişe söylem ve sembolleştirmelere geçit vererek tipik resmi törenlere dönüşmesi en sık rastlanan ölümcül tuzaklardan birisidir. Modalaşan, prim yaptığı için yağcılık ve yaltaklanmaya vesile kılınan her şey gibi direniş ruhu da risk altındadır.

Halk Düşmanlığı İdeolojisi

15 Temmuz darbesinin lokomotifi ve koordinatörü elbette ki Fethullahçı Cunta’dır. Ancak ne 27 Mayıs, 9-12 Mart, 12 Eylül, 28 Şubat, 27 Nisan gibi askeri darbe süreçleri Kemalist ideoloji ve kadrolardan bağımsızdır ne de 15 Temmuz darbe süreci. Darbe ve darbecilik ideolojisinin bizzat kendisi İttihat Terakki ve Kemalizm’den neşet ederek Türkiye’de devleti topluma karşı mütehakkim bir pozisyonda tahkim etmiştir. Bu sebeple ordu, yargı, akademi, emniyet, mülkiye, hariciye vd. gibi tüm birimler hep ele geçirilmiş ve birilerine karşı korunan alanlar olarak seferberlik haliyle yönetilmiştir. Bu yüzden bürokrasiye normalleşme, hukuka uygunluk, hakları eşitleme gibi bir özlem ve davranış modeli hiç uğramamıştır.

15 Temmuz’a bakıp da Fethullahçı Cunta’dan ötesini göremeyen, Fethullahçı Cunta’dan başka düşman tanımayan bir iklimin hâkim olması ciddi bir açmazdır. Her şey FETÖ ile başlamadığı gibi hiçbir şey de FETÖ ile bitmeyecektir. Bu ülkedeki bürokratik oligarşinin ideolojik ve sınıfsal teamüllerini görmezden gelen bir mücadele tarzı henüz başlama aşamasında sapmaya ve mağlubiyete mahkûm olur. Ülke ve toplumun olağan üstü bir tehdit konseptinin ortasına düşürüldüğü bir vasatta Kemalist tecrübelere yaslanma yönünde gösterilen eğilimler çıkmaz sokakta inat etmektir.

Avrupa ve Amerika hangi askeri darbenin karşısına dikilip halkın yanında yer aldı ki 15 Temmuz darbesi için böyle bir pozisyon alsaydılar?! Israrla vurgulanması gereken 15 Temmuz darbesinin önceki askeri darbelerden farklı olduğu değil aynı hatta özdeş olduğuydu. 

Türkiye’deki diğer darbe-ihtilal örneklerinden nesi farklı 15 Temmuz’un. Fethullah Gülen’in heretik-mistik mesaj ve sembolleri dışında 15 Temmuz süreci de dört dörtlük bir NATO darbesiydi. Bu sebeple hem Amerika hem de Avrupa tarafından siyasal ve toplumsal direniş değil halkın üzerine tankları süren darbeciler sahiplenildi. Bu fasık ve münafık kadroların üç beş mistik sembol ve birkaç dini sıfat haricinde Kemalist darbecilerle aynı karakter, aynı hat ve aynı hedef doğrultusunda konuşlandıkları tartışma dışıdır.

Üniformanın Asaleti Üzerine Tiratlar

Üzerinden bir yıl geçen büyük musibet bizim tanımadığımız, bilmediğimiz veya daha önce maruz kalmadığımız bir zulüm değil. Devletten tasfiye edilmesi, toplumdan tecrit edilmesi aciliyet kesp eden kara bela Fethullahçılıktan daha fazlasıdır. Bakın aylardır 15 Temmuz darbesini Kemalist subayların başarısız kılıp çökerttiği yalanı propaganda ediliyor. 

Maalesef Doğu Perinçek gibi tescilli bir cuntacı ve provokatöre tanınan imkânlar bu yalanın etki alanını giderek genişletiyor. Güya TSK’nın itibarını, askerin onurunu kurtarma hassasiyetiyle alenen bir darbe ideolojisi olan Kemalizm ve Kemalist kadroların günahları temizlenerek pazarlanmaya kalkışılıyor. Son olarak Cumhurbaşkanlığı tarafından düzenlenen anma etkinlikleri için hazırlanan afişler üzerinden alevlendirilen tartışma da bu projenin devamıdır. 

Hürriyet Gazetesi’nde Ertuğrul Özkök’ün “kahraman ordunun kahraman subaylarını pespaye gösteren afişleri hiç sevmedim” tarzı çıkışlarla üniformalar üzerinden muazzam birlik ruhuna ulaşmak olduğu besbelli. Oysa üniformalara, üniforma giyenlere, üniforma giyenlerin inşa ettiği ilke ve inkılâplara sadakatin ne manaya geldiğini gayet iyi tecrübe ettik. Ancak unutanlar olur, bilmeyenler olur, aldananlar olur diye ordu-asker güzellemeleri yapmakta ısrar ediliyor. Bu benzetmelerin tutarsız ve temelsiz olsa da CHP tarafından sistematik olarak işlenen mottosu ‘kontrollü darbe’ söylemidir.

Artık “Orduya Sadakat Şerefimizdir” söylemiyle siyaset ve toplumu hizaya çekme kudretinden çok uzak oldukları aşikâr. “Darbeyi Atatürkçü subaylar engelledi, ordunun ancak % 10’u darbeye katıldı, kontrollü darbeydi” filan gibi söylemler hiç tartışmasız psikolojik harp dâhilinde üretilip propaganda edilmektedir. Askeri darbelerle hayat bulan ideolojik ve sınıfsal aidiyetleri gereği bir taraftan 15 Temmuz direniş ruhunu temellük etmek istiyorlar diğer taraftan da tahfif ederek direnişi itibarsızlaştırmak istiyorlar. Lakin bu kirli teşebbüse müsaade edilmesi mümkün değil.

15 Temmuz’da rezil edilip mağlup edilen, zillet içerisinde teslim alınan Fethullahçı cuntadan çok daha fazlası yani emperyalizm hesabına yürürlüğe sokulan askeri darbe ve vesayet mantığıdır. Şerefle ilan ettiğimiz şudur: Darbenin ideolojisi ve kadroları teşebbüs edilen hukuksuzluğu ve ahlaksızlığı maskelemeye asla yetmez. 15 Temmuz direnişine ruh veren, cesaret aşılayan, irade ve ufuk kazandıran Türkçü-Atatürkçü, laik-seküler, Batıcı-liberal değerler değil İslami ve ahlaki aidiyetlerdir. Satılık veya kiralık bir değer arayanlar başka kapıya lütfen!

AB ile ilişkilerin çoktandır can sıkıcı bir hal aldığı aşikâr. Bu sebeple ajanslara son dakika gelişmesi olarak düşen haber hiç de şaşırtmadı. G-20 Zirvesi’nin hemen arifesinde Avrupa Parlamentosu, Türkiye ile üyelik müzakerelerinin derhal ve resmen askıya alınması yönündeki raporu küçük bir itiraz fakat büyük bir destekle kabul etti. AP Genel Kurulu’nun Strazburg’ta aldığı karar sembolik ve bağlayıcı olmayan bir mahiyete sahipse de ileri düzeyde can sıkıcı bir işaret olduğu muhakkak. 

16 Nisan’da halk oylamasına sunulan anayasa değişikliği paketinin hem kuvvetler ayrılığı ilkesine aykırı hem de Kopenhag Kriterleri’yle uyumsuz olması AP’nin temel gerekçesini oluşturuyor. AP ilaveten Akkuyu Nükleer Enerji Santralıprojesinden de vaz geçilmesini talep ediyor söz konusu raporunda. Üyelik müzakerelerini askıya alma çağrılarına rağmen rapor kimi stratejik alanlarda da ‘kuvvetli işbirliği’ çağrısı yapmakta AB ülkelerine. Mesela ticaret, enerji, ekonomi, göç ve terörle mücadele gibi alanlar Türkiye-AB ilişkilerinde samimi ve açık bir ilişki öngörülen ortak çıkar alanları olarak imleniyor. Üyeliğe uygun görmedikleri Türkiye’yi açık pazar ve ileri güvenlik bölgesi olarak değerlendiren rasyonalite AB’nin hepten ideolojik bir tutum sergilemediğini de teyid etmiş oluyor böylece!

Gerilimli Ama Kopmaz

Türkiye açısından AP tarafından kabul edilen taslak rapor esasen AB ile ilişkilerin mevcut olumsuz hatta yıkıcı gelişmeler silsilesinin şimdilik son halkası mesabesindedir. Bu bağlamda AB Bakanı ve Başmüzakereci Ömer Çelik’in ilk elde verdiği beyanatları kaba bir rest çekme, ilişkileri koparmaya heveskâr bir tutum olarak okuyamayız. Doğal olarak Bakan Çelik’in her ne kadar “AP Raporu yok hükmündedir ve aynen iade edilecektir” cümleleri öne çıkarılıyor olsa da Türkiye’nin yol haritasını ilan eden beyanatı bunlardan ibaret değildir. Raporun öncekiler gibi objektif ve dengeli olmaktan uzak, gerçekleri saptıran ve önyargılar üzerine temellendirildiği için de kriter olmaktan çok uzak oluşunun vurgulanması basit bir tepkisellik değildir. 

Türkiye, AB’nin öteden beri sergilediği fakat son dönemlerde iyice baskın karakter kazanan tutarsız, ayrımcı ve hasmane tutumu gayet net görmekte ve bunun değişik boyutlarda sıkıntısını çekmektedir elbette. Fakat gerek bölgesel gerekse küresel düzeyde yaşanan gerilim, ayrışma ve çatışmalar Türkiye’yi AB’yle ilişkileri belirli bir düzeyde sürdürmeye mecbur kılıyor. Yapıcı ve kazandırıcı yönünü çoktan yitirmiş olsa da yıkıcı ve kaybettirici yönlerinden korunmak üzere AB’yle ilişkileri kopartmaktan imtina eden bir siyasal strateji yürütülüyor bu sebeple. 

Bakan Çelik’in haklı olarak AB’ye yönelik dile getirdiği ağır eleştirilerin arkasına 25 Temmuz’da Brüksel’de gerçekleştirilecek zirveye Dışişleri Bakanı Mevlüt Çavuşoğlu’yla birlikte katılacağını hatırlatıp “AB kurumları ile diyaloğu güçlendiren bir anlayış içinde olacağız” demesi sebepsiz değil. Vize serbestisi, gümrük birliği, terörle mücadele gibi meseleleri anarak katılım müzakerelerini Türkiye-AB ilişkilerinin esası olarak ısrarcı olmak çaresiz veya alternatifsiz kalmayla alakalı olmasa gerektir. Mevcut şartlar göz önünde tutulunca “Karar bizde moral bozukluğu yaratmayacak” çıkışı reel olmaktan uzak olsa da bir kararlılık beyanı olarak vacip sayılır.  

Nihayet Başbakan Binali Yıldırım da AP’nin kararını hükümsüz ilan ettikten sonra AB’yi kafa karışıklığından vazgeçmeye davet etti. Vurgu yine Türkiye’nin her zaman farklı seçenekleri olduğu yönündeydi ancak bu alternatifleri iktisadi, siyasi, stratejik veya diplomatik değil de güvenlik öncelikli değerlendirme zaafını belirginleştirerek takdim ediyordu : “AB üyeliği, Türkiye’ye bir menfaat sağlarsa, AB’ye iki menfaat sağlar. Unutulmamalıdır ki AB’nin güvenliği Türkiye’den başlar.”

Linç Mantığını Seferber Edenler

Suriye’deki gelişmelerin PKK ve Esed rejimi, Amerika ve Rusya, Katar ve Suudi Arabistan ikilemlerine sürüklediği bir vasatı yaşıyor Türkiye. İlaveten Irak, Mısır, Libya ve Filistin’e yönelik Suudi Arabistan’ın başını çektiği Körfez ablukasıyla hareket alanı giderek daraltılmaktadır. Cenevre’de süren Kıbrıs’a ilişkin görüşmelerin Türkiye’nin aleyhine bir iklimde gerçekleştiği de ortada. 

Donald Trump Başkanlığındaki Amerika’nın Suriye’de gerilla örgütlenmesinden modern silahlarla donanımlı küçük bir orduya dönüştürmek üzere seferber olduğu PKK’nın Türkiye’de sivillere dönük katliamlarını tekrar hızlandırdığı bir vasattayız. Kan dökerek siyasal ve toplumsal iradeyi çökertmeyi hedefleyen 15 Temmuz askeri darbe girişiminin üzerinden bir yıl geçmek üzere. Fetullahçı Cunta’nın istihbarat ve operasyon kadrolarından önemli bir bölümüyse halen firarda. Türkçü ve Kürtçü ulusalcıların en ahlaksız ve adice provokasyonlarla özellikle Suriyeli muhacirlere dönük sistematik linç organizasyonları tertiplemek üzere ha bire paslaşıp duruyorlar.  

AB’nin Amerika ve Rusya’dan, Amerika veya Rusya’nın da AB’den daha güvenilir bir müttefik olmadığı tecrübeyle sabit. Türkiye’nin temsil ettiği insani, siyasi, ahlaki, askeri ve stratejik potansiyel dolayısıyla sözde müttefiklerinin ve onlarla iltisaklı örgütlerin hedefi olmaktan kaçabilmesi oldukça zor gözüküyor. Güçlü olmak zorunda ancak bu güç iktisadi, siyasi ve askeri olduğu kadar ahlaki, hukuki ve toplumsal adaleti de eşzamanlı olarak içermeye mecburdur. Bunu temin etmek içinde kamuoyunda hamaseti öne çıkaran, makul ve sağduyulu hareketi lüzumsuz gören, tepkisel ve konjonktürel olanı merkeze alan siyasal akıl ve iklimden imtina etmek gerekir. 

Normal şartlar altında anlamakta ve anlamlandırmakta oldukça zorluk çekilecek bir söylem ve ilişki biçimi üretiliyor. Daha da tuhaf olansa bu söylem ve ilişki biçimi toplumsal alanda değil ama medyada ilgi görüp bir çıkış yolu gibi sahipleniliyor. Hikâye özetle CHP’nin sergilediği siyaset ve toplum düşmanlığını olabildiğince Kemalist ve oligarşik köklerinden ayrıştırıp bir FETÖ projesine indirgemekten ibaret olarak temayüz ediyor. 

Sanki CHP’nin siyaset ve topluma hasım kesilmesi, 15 Temmuz darbe sürecine destek olması ve kanlı ihtilalin muazzam bir dirençle püskürtülmesine yönelik itibarsızlaştırıcı politikalar yürütmesi için Fetullahçı cuntanın akıl hocalığına veya kışkırtmasına ihtiyacı var. Adeta “ah şu CHP’yi FETÖ’nün etkisinden bir kurtarabilsek hem harika ve faydalı hem de yerli ve milli bir muhalefetimiz olur” gibi ultra ütopik hayaller piyasaya sürülüyor. Bu fikirleri imal edip piyasaya sürenler kendi söylediklerine inanmıyorlar elbette. Fakat pragmatik gerekçelerle toplumdan durum böyleymiş gibi hareket etmesini bekliyorlar. 

Kemalizmi FETÖ’yle Temizleme Hamlesi

Şöyle bir atmosfer oluşturulmasına ihtiyaç hissediliyor nedense: CHP Kılıçdaroğlu liderliğinde asli çizgisinden saptı, yerli ve milli olma iddiasını kaybetti, FETÖ’nün siyasi ayağına hatta politik karargâhına dönüştü vd. gibi. Kılıçdaroğlu’nun yürüyüşünü ‘protest bir hak değil de Batı’yı ayartmaya endekslenmiş bir kalkışma projesi’ olarak nitelemekteki ısrarlar ne makuldür ne de faydalı. Kılıçdaroğlu ve CHP’nin adalet yürüyüşüne yönelik zayıf, temelsiz ve tutarsız her eleştiri, ajitatif söylem veya sabote etmeye yönelik çağrılar ters tepmeye mahkûm olur. Ama esasen siyasal davranışları ahlaki temeller ve çerçeveden bağımsızlaştırdıkça önü alınamaz bir çürüme tüm toplumu kuşatır.

Bazı mesajlara gösterilen ilgi veya tam aksine kayıtsız kalıp ilgi göstermemek tahminlerin çok ötesinde gelişmelerin habercisi olabilir. Mesela geçtiğimiz günlerde 28 Şubat sürecinin medyadaki aktörlerinden Tuncay Özkan ve Uğur Dündar güya önemli itiraflarda bulundular. Meğer 28 Şubat’ta merhum Erbakan liderliğindeki Refahyol Hükümetinin devrilmesine giden yolda bazı görüntülerin FETÖ’cü emniyet müdürleri tarafından medyaya servis edilmiş. Mümkün müdür? Evet mümkündür. Ancak bu sözde itiraf Kemalist oligarşinin geçmişte işlediği tüm günahları örtme ve aklama yönünde atılmış çirkin bir yem olduğu halde beklenenden fazla müşteri bulabildi. FETÖ’den daha büyük, daha köklü, daha öncelikli düşman ve kötülük örgütlenmesi olamaz mantalitesi şimdilerde en çok ihtiyaç duyulan şey çünkü. Halbuki bu mantalite hem ahlaki hem de hukuki açıdan yanlıştır. Tarihi ve objektif olguları inkâr anlamına gelir üstelik.

Mistik ve heretik hareketlerin rüyalar üzerine kurduğu stratejiyle ne büyük ifsatlara sebep olduğu bilinmiyormuş gibi aynı saçmalıkların farklı versiyonlarıyla karşımıza dikilmesi de ayrı bir bela. Bu kez rüyada Hz. Muhammed (a.s.), sahabe-i kiram veya evliyadan bir zat değil de tavsiye ve yol göstermesiyle Atatürk sahne alıyordu. Hayır, Fetullah Gülen’in veya CHP’li kimliğiyle bilinen bir siyasetçinin rüyasından değil bir hukuk adamı ve Ak Parti’nin önemli isimlerinden Prof. Dr. Burhan Kuzu’nun rüyasından bahsediyoruz. 

Rüyalarda Atatürk’le Buluşanlar!

Maalesef şakaya da benzemeyen mesajları şöyleydi Kuzu’nun: “Dün gece Atatürk’ü rüyamda gördüm; inanın Kemal Bey’den şikâyetçiyim dedi. “Kurduğum partiyi ne hallere düşürdü” diye de ekledi. Hayırdır inş. CHP yürüyor ve bir marş söyleniyor; bir de kulak kabarttım ki, DHKP-C’nin marşı. Atatürk’ün kemikleri sızlıyor. Vah vah... CHP yürüyüşünde provokatörler cirit atıyor. Gerçek CHP’lere sesleniyorum: Atatürk’ün kurduğu partinize sahip çıkın; partiniz elden gidiyor. Vah. CHP’nin haline gerçekten acıyorum. Atatürk’ün partisi bu hale mi düşmeliydi? Partiyi bölücüler işgal etmiş; yollara düşürmüş. Marş marş demiş!!!”

Böylesi bir mesajın ciddiye alınabilir bir tarafı yok diyerek işin içinden sıyrılmak olmaz. Basit bir ironi görüntüsünün aksine ileri düzeyde bir kompleks siyasal aklı ipotek altında tutuyor hâlâ. CHP ve Kılıçdaroğlu’nu Kemalizme sadakat noktasında sınamak da neyin nesi oluyor. CHP ve KIlıçdaroğlu’nun bütün yanlışlarını Kemalizmden uzaklaşıp FETÖ’ye yakınlaşmaya hamletmek en iyi ihtimalle kronik bir akıl tutulmasıdır. 15 Temmuz darbesinde FETÖ’yle iş tutuyorlardı da 27 Nisan, 28 Şubat, 9-12 Mart, 27 Mayıs ve Tek Partidöneminde de mi FETÖ hesabına hareket ediyordu CHP? Bu türden algıları inşa ederek mutlaka birtakım taktik kazanımlar elde edilebilir. Lakin kaybedilenlerin stratejik, ahlaki ve hukuki değerini hiç hesaba katmazsanız kırıntı mesabesindeki kazanımlarla zafer naraları atmakta bir beis görmezsiniz.

Bugün siyasal ve entelektüel gayretlerin odaklanması gereken noktayı “Atatürk’ün CHP’sini Kılıçdaroğlu ve FETÖ’den kurtarmak” şeklinde formüle eden bakış açısı hastalıklı ve yıkıcıdır. “Kılıçdaroğlu büyük önder Mustafa Kemal’in yerli ve milli CHP’sini FETÖ’ye teslim etti” türünden ağlaşmalar saçmadır, komiktir ve toplum nezdinde kesinlikle itibar göremez. Unutmayalım ki siyasal ve entelektüel mücadele ideolojik ve tarihi açıdan köklü bir hesaplaşmayı da içermek mecburiyetindedir. Konjonktürel dalgalanmalara göre oluşturulan siyasal söylem ve mücadele konsepti tüm değer ve ümitleri aşındırır. İhtilalcilik, halkın üzerine tank sürmek, Batı hesabına ülke ve toplumu bürokratik oligarşinin imkânlarıyla hizaya çekmek gibi suçlarda Kemalizmi FETÖ’den, FETÖ’yü Kemalizmden ayrıştırmak ölümcül bir yanılgıdır. Toplum bu yanılgının paydaşı olmaz.

Bütün bir toplumdan “Yüce Türk adaleti önünde boynumuz kıldan incedir” repliğine uygun düşen bir rol oynamasını bekleyen hatta bunu dayatan kimi amigo ve besleme aydınların kılavuzluğu nasıl bir sonuç doğurur? Sorunları, sıkıntıları, çelişkileri ve ortaya çıkardığı çarpık fakat acı tabloları konuşulmaz kılarak yargı kurumu ve kadrolarının toplum nezdinde muteber kılınacağını zannedenler sadece mevcut uçurumu büyütmekteler. 

Türkiye’nin yakın siyasi tarihinde utanç verici kararlara imza atmış bir yargı zihniyeti, kurumu ve teamülünü yok sayarak kendinizi aldatmanızda bizim için hiçbir mahzur yok. Ancak işi toplumu aldatmaya kadar vardırırsanız bu tuzağa kimse geçit vermez. Türkiye’de mahkemelerin adalet dağıttığına dair propagandif söylencelerin masaldan daha değerli olmadığını hemen herkes tecrübe ederek öğrenmiştir. Aldığı kararlar ve işleyişiyle yargı bugün de tartışmalıdır, ileri düzeyde kuşkuludur daha önemlisi toplum nezdinde hiç de muteber değildir. Yakıcı ve yıkıcı olansa bu durumun suni ya da geçici olmamasıdır.

Yargıya Neden Güven Duyulsun?

Eğri oturalım, doğru konuşalım: Yargı hangi dönemde ciddi bir itibar sahibi oldu ki şimdilerde birileri çıkıp da yargının itibarsızlaştırılmaya çalışıldığından şikayet ediyor? Neyi savunacaksınız; uzun yıllar boyunca askeri vesayetin tetikçiliğini yapmış, bürokratik oligarşinin mütemmim cüz’ü olmuş, iktidar sınıfları ve devlet destekli sermayenin muhafızlığını yapmış ‘yüce Türk adaleti’nin teamüllerini mi? Laiklik ve Türk ulus kimliği namına İslami değer, sembol ve pratiklere ahlaksızca savaş ilan etmiş Kemalizm iltisaklı hakimler ve savcılar oligarşisini mi? Bin bir türlü haksızlığa selam durmuş bir zihniyet ve geleneği eleştiriden masun kılmak, saçma sapan benzetmelerle ona itibar kazandırmak olmayacak duaya amin demektir.

Son dönemde alınan yargı kararları kimleri sevindiriyor ve kimleri üzüyor? “Şeriatın kestiği parmak acımaz” elbette ama o parmağı hakikaten de şeriat kesmişse. Şeriat adaletin tesisinde hassas bir kuyumcu terazisi gibi işler ve kişiye göre hüküm kurmaz. Lakin şahit olduğumuz tablo bundan çok ama çok uzaktadır. Şeytan Ayetleri’nin Türkiye temsilcisi, askeri ihtilallere giden süreçlerin provokatörü, katil Esed rejiminin Türkiye mümessili ve daha pek çok kirli-karanlık ilişki ağının göbeğindeki Doğu Perinçek ve başında bulunduğu örgüt yargı kararlarına avuçlarını patlatırcasına alkış tutuyorsa hiç de hayra alamet işler olmuyor demektir.

15 Temmuz darbesinin hesabını en ince detaylarına kadar görmek ve Fetullahçı cuntanın tüm bileşenlerinden hesap sormak tartışmasız bir hak olduğu kadar hayati bir sorumluluktur da. Yalnız tartışılan mevzu Fetullahçı cuntayla hesaplaşmak etrafında şekillenmiyor. Aksine Fetullahçı cuntanın önemli istihbarat ve operasyon kadrolarını elden kaçırmanın verdiği telaşla teşvik edilen jurnalciliğin kurbanlarından intikam almakla, toplu tasfiyeye soyunmakla, verilen kararlardan asla taviz vermemekle toplum ve devletin bekasını teminat altına aldığı zehabını perçinleyen bir iklimden müştekiyiz. 

Devlet kadrolarından temizlenen, siyaset ve sermaye sınıflarından tasfiye edilen, eğitim kurumlarından arındırılan ne kadarıyla Fetullahçılıktır acaba? Şahsi hesaplara kurban gidenler, siyasi veya grupsal rekabetler sonucu elimine edilenler için rıza gösterilmesini bekleyenler ya da hiç değilse sessizlik isteyenler adalete karşı düzenlenen suikastın bir parçasıdırlar. Hiçbir idari ve adli soruşturma olmaksızın KHK ile işinden gücünden olanlar için neden sessiz kalalım? 

Falsolara Odaklanma Saplantısı

Neden nerede ve ne şekilde hazırlandığını bilemediğimiz istihbarat bilgi notlarına itimat edip on binlerce ailenin acısına umarsız kalalım? Devletin geniş toplum kesimlerini hangi usul ve pratiklerle kronik düşmana çevirdiğine dair yeterince görgü ve tecrübe sahibiyiz. Kürt toplumu ve Alevi kesimler için uygulanan düşmanlaştırıcı siyasetle elde edilen sonucun şimdilerde Fetullahçılıkla mücadele adı altında tekerrür etmesini mi arzuluyor acaba birileri?

‘Adalet’ talep eden uzun erimli bir eylemi CHP ve Kılıçdaroğlu’nun iradesine itekleyen şartları konuşmaktan daha ne kadar uzak durulabilir? Kılıçdaroğlu’nun zaafları, falsoları, gafları ve günah galerisi hakkında yeterince malumat sahibiyiz elbette. Ancak CHP’nin ideolojik arka planıyla hesaplaşmayıp yer yer Atatürk ve Kemalizme de öykünmeci referanslar da vererek oluşturulan “FETÖ’nün kuklası Kılıçdaroğlu!” imajıyla alınacak güzel bir yol gözükmüyor. Bıkıp usanmayan alaycı yaklaşımların, muhatabı sadece karikatürize eden pek derin analizlerin, yeni bir darbe sürecini ima eden sistematik vesvese kampanyalarının sonuna eklenerek yollara serilen bir kamyon gübrenin işaret ettiği ruh hali çok manidardır. Siyasetin ahlaki temellerini muhafaza ve müdafaa etmesi gereken Müslüman ve muhafazakar kesimler şimdi tam zıddıyla kaim olacaklarını sanıyorlar galiba.  

Fetullah Gülen Cuntası’yla mücadelede toplum siyaset ve yargıya sınırsız bir destek vermiştir. Ancak bu demek değildir ki FETÖ’yle mücadele adına sergilenen yanlışlara veya yolsuzluk ve hukuksuzluk iddialarını FETÖ’yle mücadele örtüsüyle gizlenmesine razı olunur. Siyaset ve medya sahasında daha düne kadar Fetullahçı cuntayla al takke ver külah her türlü ilişkiye girmiş tiplerin mevcut haksızlıklara yönelik itirazları bastırmak üzere olağanüstü bir efor sarf etmesi boşuna değildir. 

Toplumu amigoların ve kadrolu aydınların şapşalca propagandadan ileri geçemeyen klişe söylemleriyle ikna etmek, siyasete katmak ve coşkuyla harekete geçirmek mümkün değildir. Yağcılık ve yaltaklanmayla, gündem saptırma ve haysiyet cellatlığıyla maruf bu tipler sadece yargının yanlışlarını perçinlemeye hizmet ederler. Siyaseti kötürüm kılıp çürütmeye ve halkı da siyasetten nefret ettirmeye azmedenler bu mantık ve kadrolarla yola bir süre daha devam edebilirler.

Bayramımız mübarek olsun. Ramazan’ımız mübarek olsun. Cumamız mübarek olsun. Her ne güzelliğe kavuşmuşsak, her ne iyiliği murad ediyorsak hepsi mübarek olsun. Tereddütsüz ve gönülden âmin diyelim ve hemen arkasına ekleyelim; ecmain!

Hayatımızın belirli gün ve geceleri değil tamamı mübarek olsun elbette. Ancak bu hayatı mübarek kılacak tefekkür, ihlas ve salih amellerin etrafında nasıl kenetleneceğimiz üzerinde ciddi ve azimkâr muhasebelere girişmemiz gerekiyor. Salt kelimelerle veya sembollerle sınırlı gayretler doğal olarak mübarek bir hayatın ikamesi için kifayet etmiyor. Mübarek bir iklim ancak kelimeler ve sembollerin sabır ve sebatla, muhlis ve müşfik niyetlerin tezahürü olan salih amellerle anlamlı bir bütünlük sağlamasıyla ortaya çıkacaktır.

Müslüman Mahallede Seküler İklim

Nostalji yapmak veya nostalji yapar gibi peşine düştüğümüz arzuların nihayetinde bireysel ve toplumsal manada yalnızlığa ve yoksunluğa sürükleyen hayaller olduğunu itiraf eden yazıları çokça okuduğumuz bir zaman dilimindeyiz. Eski Ramazanlar, eski bayramlar, eski kandiller diye sürüp giden iç çekişlerin hızla arttığı adeta kronik bir karakter kazandığı şu seküler iklim üzerine sonuç alıcı bir muhasebeye yanaşmaktan yine de imtina etmekteyiz. 

Allah-u Teâla ne kadar çok ihsan etse, bereket indirse, türlü nimetlere gark etse de gereğince şükretmeyi, yeterince hamd etmeyi beceremeyen bir toplum olarak tabii ki huzursuzlukla, kavga gürültüyle, küskünlük ve kıskançlıkla cebelleşmekten kurtulamıyoruz. Yalnız toplumu kan ter içerisinde bırakan cebelleşme kâmil manadaki seküler kesimlerle sınırlı değil. Gözlemlerime göre kendisini seküler addetmeyen hatta seküler nitelemesini hakaret sayan, iftira sayan geniş Müslüman toplum için de iyiden iyiye kendini göstermeye başlamış durumda. 

Oruç tutmayan, namaz kılmayan, birçok haramı alışkanlık edinenleri ayrı değerlendirmek icap eder. Biz daha yakın sıkıntı alanına bakalım. Bayramı tatil olarak görmeye başlayanların, akraba ve komşu ziyaretlerini yük olarak görenlerin az bir zaman sonrasını hele hele çocuklarını bekleyen akıbet nasıl olur acaba? İletişim teknolojisi gelişip hızlandıkça akrabalık, komşuluk, arkadaşlık, dostluk ilişkilerini daha çok yalnızlık hatta terk edilmişlik, vefasızlık, umarsızlık belirliyor malum. Ancak suçu iletişim teknolojisine, modern zamanlara ve imkânlara bağlamanın da şeytani bir aldatmaca olduğu saklanamaz.

Her birimiz şu soruyu daha sık ve daha kuvvetli bir biçimde sormak mecburiyetindeyiz: Şahsi ve toplumsal hayatımızı mübarek kılmak için neler yapıyoruz? Evet, ‘mübarek olsun’ çok güzel bir temennidir. Peki, hayatımızı tüm alanlarıyla birlikte mübarek kılmak üzere ne kadar donanımlı ve sabırlıyız? Hayatın kelimeler ve sembollerle elde edilen değişiminin aldatıcı ve bir süre sonra da çürütücü ve yıkıcı sonuçlar üreteceğinden habersiz olamayız. İslam tutarlı ve kapsamlı bir hayat biçimiyse (ki öyledir) pratikler, ilişki biçimleri, somut göstergeler gayba imanın öngördüğü tüm şartlara uyumlu ve uygun olmak durumundadır.

Kimi amatör kimi profesyonel düzeyde hazırlanmış bayram mesajlarıyla otomatik olarak geniş kitlelere çok kolayca ulaşılabiliyor şimdilerde. Lakin birebir ilişkilerin de neden bir o kadar kolayca soğuduğunu, uzaklaştığını anlamak zorundayız. Artık ilgili ayetlerin meallerini, sahih hadisleri ve İslami hareketlerin öncü isimlerine ait veciz ifadeleri daha yoğun bir biçimde dolaşıma sokabiliyoruz. Dolaşıma sokmak da hayati bir kazanımdır elbette ancak hayata hâkim kılmak bağlamında tutarlı, istikrarlı ve toplu bir şahitliği de olmazsa olmak bilmek kaydıyla.

Önce Ebrar Ol, Sonra Mübarek!

Adalet ve merhamet, infak ve şefkat, aile ve komşuluk ilişkilerini ihya etmek hususunda şahitliğimiz ne aşamada? Bir çekim ve imrenme mi var bize doğru yoksa bizim de durumumuz rüzgârın önüne kattığı yaprağa mı benziyor? Toplumsal ve siyasal hayatın sığ ve tutarsız dindarlıkla mücehhez kılınması maalesef pek bir hoşnut kılıyor kimilerini ki daha fazlası epeyce lüks sayıldığı için talep edenler düşman belleniyorlar. Bütün müminlerin hayatının merkezinde olan emri bil maruf ve nehyi anil münkere keyfi tahditler ve ambargolar koymayı alışkanlık edinen amigolar bu sebeple olsa gerek iktidar sınıfları nezdinde epeyce itibar görüyorlar.

Namazın ve diğer tüm ibadetlerin, hayatın ve ölümün Âlemlerin Rabbi Allah için olmakla doğrudan üstelik de kopmak bilmeyen bir bağlantısı vardır. Kelime ve kavramlarımızla, niyet ve sembollerimizle bir bütün olarak eyleme geçip hareket etmezsek değil hayatımız Cuma gibi, bayram gibi günlerde olsun hayatımızın bir kısmı bile mübarek olmaz. Mübarek bir hayat, yalan ve kibre karışmış sözlerin sığıntısı, günah ve kötülükle örülmüş davranışların yol arkadaşı olabilir mi? 

Hırsızlık, rüşvet, iltimas gibi kul hakkını gaspa endekslenmiş ilişki biçimlerinin ortasından veya kenarından talep edilen mübarek hayat ütopyadan daha fazla bir anlam taşır mı? Hayatı Allah rızası için ‘imar/mamur’ etmeye azmetmemiş umrelerin turistik bir seyahate evrileceği, kötülükten alıkoymayan namazların sadece yorgunluk bırakacağı, nasuh bir tevbeye kapı aralamayan oruçların açlıktan ibaret kalacağı şifreli bir hakikat değil. 

Hayatımızın mübarek olması için ittiba edeceğimiz Rabbani yol haritası şöyledir: “İyilik (el birre, ebrar kılacak davranış) yüzlerinizi doğu ve batı tarafına çevirmeniz değildir. Asıl iyilik, o kimsenin yaptığıdır ki, Allah’a, ahiret gününe, meleklere, kitaplara, peygamberlere inanır. (Allah’ın rızasını gözeterek) yakınlara, yetimlere, yoksullara, yolda kalmışlara, dilenenlere ve kölelere sevdiği maldan harcar, namaz kılar, zekât verir. Antlaşma yaptığı zaman sözlerini yerine getirir. Sıkıntı, hastalık ve savaş zamanlarında sabreder. İşte doğru olanlar, bu vasıfları taşıyanlardır. Müttakîler ancak onlardır!” (Bakara Suresi-177)

Geniş kitleleri efsunlamak veya sapkın kimi ideolojilerin kurşun askeri kılmak üzere lüzumsuz hatta zararlı konuşmaların profesyonel düzeyde örgütlenerek dayatıldığı bir çağda yaşıyoruz. Modern insan magazin ve tüketim kültürü tarafından ölümcül bir kuşatmayla karşı karşıya duruyor. Hayatın amacına dair sahih bilgi ve eylemleri hafife alan, değersizleştiren daha da ötesinde onlara hasım kılan bir aktüaliteyle ömürlerimiz kuşatılıyor. 

Bilindiği üzere Kur’an-ı Kerim müminlerin boş söz ve davranışlardan uzak durmasını tavsiye eder. Ancak bu tavsiye farklı veya karşıt sözler arasında bir mukayese yapılmasına engel olmak anlamına da gelmez. Şu ayet-i kerime mü’min perspektif ve davranış modelinin koordinatlarını vermektedir bizlere: “Onlar ki sözü dinlerler ve sözün en güzeline uyarlar. İşte Allah’ın doğru yola ilettiği kimseler onlardır. Gerçek akıl sahipleri de onlardır.” (Zümer Suresi-18) 

Hangi İklimi Özlüyoruz?

Susturmak, çarpıtmak, tecrit etmek, boğmak vs. türünden bir çağrı yapılmaz. Aksine en güzeli, en faydalısı, en iyisi, en hayırlısı hakkında kıyas yapılabilsin diye önü açılır sözün. Fikirler, görüşler, eleştiriler, tavsiyeler, itirazlar, sentezler için uygun bir zemin inşa etmenin akla ve kalbe, birey ve topluma neler getireceğine dair geniş bir ufuk açılır. Tevhid ve adaletin serbest tartışma ortamlarında, özgür muhasebe iklimlerinde daha kolay ve köklü bir biçimde hâkimiyetini tesis edeceğine dair tecrübeyle kazanılmış bir özgüven vardır çünkü.

Şimdi meselenin günümüzdeki karşılığına dair sorular eşliğinde bir örnek üzerinden kısaca tartışalım. TRT’de ilk defa Kur’an-ı Kerim’i Güzel Okuma Yarışması programı yayınlandı. Bu türden programlar pek çok farklı ülkede öteden beri icra ediliyor zaten. Epeyce ilgi gördüğü ve toplumun geniş bir kesimi nezdinde sevinçle karşılandığı biliniyor. Kur’an-ı Kerim’i güzel okumayı teşvik, kıraat ilminin kaidelerine dair usulün tartışılması, jüri üyelerinin yaptığı değerlendirmelerle yaygın eğitim mantığını hayata geçirdiği gibi yapıcı gelişmeler, kazanımlar olduğu söylenebilir. Diğer taraftan popüler kültürü formunu içselleştirmek, musiki yeteneğine odaklanma ve makamların yarıştırılması bağlamında anlam ve amelin gündem dışında tutulması türünden zaaflar ve riskler de tartışmaya açıldı doğal olarak. 

Kazanımlar ve kayıplar, avantajlar ve riskler üzerine değerlendirmelerin makul ve yapıcı bir tartışma zemininde ilerlemesi hepimiz adına hayırlı bir gelişme oluyor elbette. Kur’an-ı Kerim’le ilgili bütün gelişme, aktivite ve söylemler üzerinde istisnasız tüm mü’minlerin taraf olduğu açıktır. İlim ve hikmetle, iman ve salih amelle donanmış alim ve önderler içinse bu sorumluluk daha büyük ve önceliklidir elbette. Bu bağlamda Diyanet İşleri Başkanı Mehmet Görmez’in değerlendirmesinin önemi, ertelenemez ve devredilemez bir sorumluluğun ifasıdır.

Mehmet Görmez’in kısa ancak son derece çarpıcı değerlendirmesi şöyleydi: “Kur’an ses yarışmalarının güftesi olarak kullanılacak bir kitap değildir. Kur’an bir hayat kitabıdır. Hem de en müstakim yola, en sağlam yola sizi götürmek için nazil olmuş bir kitaptır.” Kur’an-ı Kerim’in inzal amacı ve hedefi hakkında söylenmesi gerekenden ne bir eksik ne de bir fazla değerlendirme yapıyor Başkan Görmez. Hayat ve hidayet kitabı oluşu, sıratı müstakim’i merkeze alması, mübiyn ve mecid, kerim ve hâkim, münir ve furkan sıfatlarıyla Kur’an-ı Kerim’in sıfatlarını ve bunlara bağlı olarak da hayatımızın merkezinde nasıl bir yer tutması gerektiğini hatırlatıyordu.

Tavsiyenin Mahiyet ve Maksadı

Bu görüşü kritik etmek, eksiklerini tamamlamak, maslahata uygunluğunu analiz etmek herkesin hakkı ve görevidir. Ancak bunları yaparken Kur’an ve Sünnet’ten yola çıkmak, İslam ve Müslümanların maslahatını merkeze almak öncelikli şarttır. Gelişmeler maalesef aksi yönde tecelli etti ve başka hesaplar devreye sokularak Görmez’e yönelik bir zamandır sürüp giden yıpratma, itibarsızlaştırma kampanyasının bir parçası kılındı bu çıkışı. Bunlar çok da önemli değildi. Çünkü toplumda nerdeyse hiçbir karşılık bulmuyordu.

Yarışmanın Kadir Gecesi düzenlenen finaline katılan Cumhurbaşkanı R. Tayyip Erdoğan’ın yaptığı konuşma ise tartışmalar için bir mecra değişimini işaretliyordu neredeyse. Cumhurbaşkanı Erdoğan yarışmanın değerlendirilmesine şu sözlerle katıldı: “Birileri kendilerine göre bazı eleştiriler getirmiş olabilir. Bunlara hiç kulak asmaya gerek yok. Biz ne yaptığımıza bakacağız, nasıl yaptığımıza bakacağız ve bu yarışmanın içeriğinde neler var buna bakacağız. Hele hele bu Kur’an-ı Kerim olduktan sonra Kur’an-ı Kerim’in okunması olduktan sonra akan sular durur.”

Yapılan tartışmanın mahiyetine dair hemen hiçbir kritik yapmadan serdedilen ‘kulak asmama’ tavsiyesi yerinde bir tavsiye midir? Eleştiriler neden değersizleştiriliyor, önemsizleştiriliyor? Değerlendiren kişi ve değerlendirme tarzının varsa yanlışları, eksikleri ve çelişkileriyle birlikte kritik edilirse toplumsal alanda istişare-müşavere manasında bir bereket getirir. Tartışma özellikle de ilmi-imani bir tartışma idari hiyerarşi bağlamına hapsedilemez. “Hiç kulak asmayın” çağrısı yerine “bu meseleyi geniş bir ilmi zeminde enine boyuna istişare ederek yol almalıyız” çağrısı, tavsiyesi tabi olduğumuz sünneti seniyyeye uygun düşerdi. 

CHP Milletvekili Enis Berberoğlu’nun tutuklanması pek çok açıdan tartışılıyor ve tartışmaların bitmesi pek mümkün görünmüyor. Dokunulmazlıklar, basın özgürlüğünün kapsamı, devlete karşı işlenen suçlar, suç-ceza arasındaki denge bu tartışmaların en yoğun geçtiği alanlar. Fakat tartışmanın en az bir alanda daha fazla yoğunlaşması gerekiyor: Tutarlılık ve çelişki.

MİT TIR’ları üzerinden Fetullahçı Cunta’nın tertiplediği operasyon birden çok amacı elde etmeye matuf ölümcül bir saldırıydı esasen. Bu açıdan sonuçları iyi hesaplanmış, ülke içi ve uluslararası kamuoyunu şiddetle sarsması için çeşitli yıkıcı unsurlarla beslenmiş, en zıt hatta düşman kutuptaki kişi ve örgütleri dahi usulca kullanıma hazır hale getirmişti. Etkisi yıllarca sürecek stratejik bir müdahaleydi şahit olduğumuz. İstihbarat eğitimi verilen kurumlarda örnek olay olarak öğretilecek bir ders olacaktır belki de.

‘Yakışır Haspaya’ Denilemeyeceğine Göre

Cumhuriyet Gazetesi’nin hemen her konuda olduğu gibi Suriye meselesinde de AK Parti Hükümetine muhalefet etme adı altında kimi çarpıtma kimi alenen yalanlarla örülü ajitasyon ve provokasyon üretecek yayın politikası izliyor. Açıkça Baas/Esed çizgisinde yayınlar yapıyor, işkence ve katliamları meşrulaştırıyor, İslami kimliğinden ötürü Suriye’nin meşru direnişini kirletmek üzere pozisyon alıyor. Suriye üzerine yapılan haber ve yorumlar Şebbiha Ruhu’ndan neşet ediyor adeta. Kemalist Cumhuriyet bir yönüyle Rojava Devrimi’ni selamlayan diğer yönüyle Esed rejimin bekası için seferber olan ama her hâlükârda İslam ve Müslüman düşmanlığını hiç ama hiç elden bırakmayan bir kadroyla hayatını sürdürüyor.

Cumhuriyet’in kısaca özetlediğimiz Suriye politikası daha şiddetli ve çirkef haliyle Aydınlık’ta da devam ediyor. Sol-Kemalizm’in ihtilalci ve provokatif çizgisinde İlhan Selçuk-Doğu Perinçek arasında tatlı bir rekabet kadar tatlı bir dayanışma ve görev paylaşımı hiç eksik olmamıştır. Aynı hedefe vurma, aynı cepheyi savunma ruhuyla mücadele verirler kim ihtilaflı alanların dışında. 

Enis Berberoğlu’nun tutuklanmasına Doğu Perinçek başkanı olduğu Vatan Partisi’nin Başkanlık Kurulu’nu olağanüstü toplantıda toplayarak tepki gösterdi. Perinçek yaptığı değerlendirmede, Berberoğlu’nun tutuklanmasını Anayasa ve kanunlara açıkça aykırı olarak nitelemekten başka tutuklama kararının kaldırılması çağrısında bulundu. Kararın FETÖ tezgahı olduğunu iddia ederek bu uygulamanın Türkiye’yi iç çatışmaya sürükleyeceği kaygısını da paylaştı. 

Ancak bir konudan nedense hiç bahsetmedi Perinçek? Berberoğlu’nun tutuklanması sebep olan, Berberoğlu’nun tutuklanmasının gerekçesi olan “siyasal ve askeri casusluk yapmak üzere MİT TIR’larına ait bilgi ve belgeleri temin etme” suçuna dair bir cümle olsun temas etmedi. Unutmuş muydu, yoksa bu konuyu önemsiz bir teferruat mı saymıştı? Yoksa işin içinde başka bir iş mi vardı?

‘Bu Ne Yaman Çelişki’ Dedirtmemeli 

Hikaye malum ama bugün bunlar unutulmuş veya pek de önemsenmez bir geçmiş zaman hikayesi gibi değerlendiriliyor. Önce Can Dündar ve Erdem Gül’ün tutuklanmasına sonrasındaysa Can Dündar’ın ifade ve yazılarından yola çıkarak Enis Berberoğlu’nun siyasal ve askeri casusluktan yargılanıp tutuklanmasına sebep olan bilgi ve belgeleri Doğu Perinçek’in Aydınlık Gazetesi yayınlamıştı. Hem de tam dört ay önce. 

21 Ocak 2014’te Aydınlık “İşte TIR’daki Cephane” manşetiyle ‘özel’ bir haber geçiyordu. Savcılık tarafından Aydınlık’a üç ayrı soruşturma açılmıştı ancak akıbeti hakkında bir malumatımız yok. Zaten Cumhuriyet’in yayınladığı resim ve haberler üzerine gösterilen ilk refleksler bu yöndeydi. Mesela Sabah Gazetesihaklı olarak, “Paralel örgüt 5 ay önce Aydınlık’a sızdırmış! Hem Yalan Hem de Bayat Çıktı!” başlığıyla duyurmuştu Cumhuriyet’in provokasyonunu.

Gelelim yeniden tutarlılık ve çelişki mevzusuna. Enis Berberoğlu’nun tutuklanması kanunen gerekliyse Aydınlık Gazetesi sorumluları ve Doğu Perinçek neden serbest? Ya da tersi; Aydınlık Gazetesi sorumluları ve Doğu Perinçek serbest ise Enis Berberoğlu neden tutuklu? Bu soru Aydınlık Gazetesi Genel Yayın Yönetmeni Deniz Yıldırım’a sorulduğunda cevabı şöyle olmuştu: “Evet, MİT TIR’ları haberini Cumhuriyet’ten önce yaptık. Gelsinler, tutuklasınlar. İktidarın karanlık Suriye politikasının Türkiye’yi nereye getirdiği ortada.” Aydınlık’ın Genel Yayın Koordinatörü Mustafa İlker Yücel de “Yaptığımız haber kamu yararını gözetiyorsa bedelini gerekirse cezaevinde yatarak ödemeye hazırız” diyordu MİT TIR’ları haberine dair.

Zaman geçince Aydınlık çizgisinde meseleyi gündemde tutma, yüksek sesle sahiplenme tutumu zayıflamış anlaşılan. Onun yerine ılımlı ve endişeli bir kınama, Berberoğlu’nu serbest bırakın çağrısı hakim olmuş Perinçek’e. Sebebi tartışmaya açık ama esas olan mahkemelerin tutumunun tartışmaya açık olmamasıdır. Damatlar meselesi üzerinden yaşanan çelişkiler siyasal irade ve yargı sürecini az yıpratmadı. Çelişkilerle örülü bu yargı manzarası yönetilebilir ve sürdürülebilir bir siyaset değildir. Adalette tutarlılık, tutarlılıkta adalet denge siyasal ve toplumsal alanda kurucudur. Temel kaideler ihmale gelmez.

Giderek yoğunlaşan çok yönlü saldırıların hedefi olan bir ülkede yaşamak hiç de kolay değil. Sürekli yenilenen tehdit, şantaj, sabotaj, kumpas ve kuşatma girişimlerinin hayatın olağan akışını bozması sürpriz sayılmaz. Ancak buna rağmen esas olan toplumsal ve siyasal aklın dengesini muhafaza ederek ilerlemesi ve kendini olgunlaştırmasıdır. Çünkü saldırıların öncelikli hedefi makul söylem ve yapıcı hareket tarzını hızla çökertmektir.

Türkiye son dönemde hangi sorunların çözümüne öncelikle odaklanacağına dair ciddi bir stres yaşıyor. Zorluk katsayısı her geçen gün geometrik olarak büyüyen ağır ve ölümcül darbeleri savuştururken bazı ilkelerin göz ardı edilmesi veya çiğnenmesi çözümü kolaylaştırıcı bir yol olarak görülmemeli. Aksine Türkiye AK Parti’nin Hükümet olduğu dönemden itibaren özellikle temel hak ve özgürlükler alanında ciddi, köklü ve kuşatıcı adımlar atarak en ağır sorunların çözülmesi yönünde kazanımlar elde etti. 

İşkenceye Tolerans Tanınamaz

AK Parti Hükümetlerinin itibar, meşruiyet ve desteği devletin ceberut perspektifini değiştiren, güvenlik kuvvetlerinin toplumla ilişkilerini hukuk merkezli olarak tanzim eden siyasal pratiklerine dayanmaktadır çok büyük oranda. İşkenceye sıfır tolerans, gözaltı sürelerin kısaltılması, mahkemelerde savunmanın güçlendirilmesi, ayrımcılık ve dayatmalar içeren kanunların değiştirilmesi, yasaların birey ve toplum lehine esnetilmesi, etnik ve dini kimliğe yönelik baskı ve yasakların kaldırılması gibi alanlarda çok güçlü kazanımlar elde edildi. Bunlar zaten bilinen daha doğrusu bütün bir toplum tarafından yaşayarak tecrübe edilen şeyler. Değişim, dönüşüm, kazanım gibi hususların altını çizmekte fayda olur. Özellikle muhasebe etme ve daha iyi bir pratik oluşturma alanında.

Neden bu kadar uzattık girizgâhı? Belli ki sıkıntılı bir konuyu, can sıkıcı bir takım gelişmeleri gündem etmek için. Öyle ki kimi yanlışları dile getirmek, işleyiş ve usulde çiğnenen ilke ve prensipleri hatırlatmak teferruatlarla zaman kaybetmek, büyük işlerin önüne setler koymak gibi algılanır oldu. Oysa hassaten şu dönemler temel hak ve özgürlüklere dair hiçbir şey teferruat kabilinden görülemez. Velev ki söz konusu vatan, devlet veya başka bir şey namına hareket edilmiş olsun.

Örnek olay şu: Van Gevaş’ta bir hafta önce iftar vaktine birkaç dakika kala İlçe Emniyet Amirliğine roketatarlı bir saldırı düzenlendi. O esnada belediye ve valilik tarafından düzenlenen iftar programı için meydanda toplanan kalabalığın üzerinden geçen roketler büyük bir paniğe de sebep oldu. Saldırı tabii ki PKK’nın işiydi. Güvenlik kuvvetleri saldırıya hızla karşılık verip süratle takip başlattılar. Birkaç saat sonra Van Valiliği saldırıyı gerçekleştiren 3 teröristin sağ ele geçirildiği bilgisini kamuoyuyla paylaştı.

Van Valiliği tarafından yapılan açıklamanın tam metni şöyleydi: “Bugün saat 19.32 sıralarında Van ili Gevaş İlçesi Bahçelievler Mahallesi Cumhuriyet Caddesi üzerinde bulunan Gevaş Polis Merkezi Amirliği’ne roketli saldırı düzenlenmiştir. Polis merkezi ile aynı bölgedeki toplu iftar programı sırasında gerçekleşen saldırıda, herhangi bir can kaybı ve yaralanma meydana gelmemiştir. Saldırının ardından kaçan 3 terörist, güvenlik güçlerinin takibi sonucunda yakalanmış olup, saldırıyı gerçekleştirdiklerini itiraf etmişlerdir.” 

O İşler Tarihe Gömülmemiş miydi?

Buraya kadar her şey normal görülüyordu. Lakin ilerleyen zaman ağzı burnu kan içerisinde, yüzü gözü morarmış üç kişiye ait fotoğrafların medyaya servis edilmesiyle bir anda işin rengi değişmişti. “Eylemi gerçekleştiren kişilerin itirafları” denilerek kamuoyuna eski Türkiye’den gayet iyi bildiğimiz işkence fotoğrafları boca ediliyordu. Şöyle böyle değildi fotoğraflara yansıyanlar. Zaten fotoğrafları yayınlayan gazeteler, haber portalları, sosyal medya hesapları “gözaltı sırasında bu adamlara ne yapıldı, neden bu muamele?” tarzında şeyler sormayı abes saymış olmalılar. Ne de olsa bunlar katildiler, teröristtiler ve her tülü fazlasıyla muameleyi hak etmişlerdi!

Cemal, Halil ve Abdüsselam Aslan isimli üç kişi bir hafta sonra mahkeme tarafından serbest bırakıldılar çünkü mahkeme heyeti onların mantar toplamaktan geldiklerine, roketli saldırıyla alakaları olmadığına kanaat getirmişti. Geriye ağzı burnu kan içindeyken servis edilmiş fotoğrafları, kamuoyuna ilan edilen katil ve terörist sıfatları, aile boyu yaşadıkları büyük dramdan daha fazlası kaldı elbette: Hukuk, hukukun ilke ve prensipleri, kamuoyu vicdanının yerle bir edilmesi. İdareye ve emniyete duyulan öfkeyi de ekleyelim buraya. Kaldı ki bu üç kişi yakalandıkları anda zanlı olmaktan öteye bir şey ifade etmezler. Bu yöntemler 1990’lı yıllara değin devletin birey ve toplumu eze eze, söve söve, döve döve itirafa zorladığı yöntemleri hatırlattıkça yazının başında onurla zikrettiğimiz kazanımları berhava edecektir.

Emniyet sorgusu böyle mi yapılıyor, valilik bu sorgu yöntemleriyle elde edilen ‘itirafları’ mı kamuoyuna bilgi-belge diye takdim ediyor? Bu çirkin ve barbarca işleyişin hem adli hem de idari olarak hesabının sorulması icap ediyor. Burada ülke ve toplum adına en sevindirici ve ümit verici gelişmenin kahramanını da anmak gerekir. Meclis İnsan Hakları Komisyonu Başkanı Mustafa Yeneroğlu,fotoğrafların basına yansımasının akabinde suç duyurusunda bulunarak işkenceye geçit verilemeyeceğine deklare etmiştir.

Bize 1990’lara kadar süren ceberut devlet mantığı, asker ve polis eziyeti, mülki idarenin resmi yalanları, Susurluk ve JİTEM çetelerinin oluşturduğu karanlık hiç ama hiç lazım değil. Siyaset ve toplum olarak bunları ve bu işleri yapan bürokratik oligarşinin kadrolarını tarihin derinliklerine gömme kararı vermiştik, kararımızda bir değişiklik yok!

Birkaç gün önce Adalet Bakanı Bekir Bozdağ, Hukukçular Derneği’nin iftarında 15 Temmuz Darbe yargılamaları, FETÖ soruşturmaları ve OHAL uygulamalarına dair bazı değerlendirmelerde bulundu. Bozdağ’ın hukukçu muhataplarına son derece kesin bir dille “kimseye ayrıcalık gösterilmiyor, kimseye bir imtiyaz yapılmamaktadır” gibi cümlelerle hitap ettiği dönem kimi tutuklama ve tahliyeler dolayısıyla yargı süreçleri ve üzerine düştüğü iddia olunan siyasal gölgeler kamuoyu nezdinde ciddi bir tartışma ve eleştirinin konusu oluyordu.

Türkiye halkının bir bütün olarak en çok arzu ettiği hatta ağır bedeller ödemeyi dahi göze aldığı meselelerden birisi de darbelerle ve darbecilerle hesaplaşmaktır hiç şüphesiz. Darbeyi mümkün kılan ideoloji, kadrolar, kanunlar, iç ve dış desteklerle kökü kazınıncaya kadar hesaplaşmak ve bu hesaplaşmada gerek yargı kurumlarına gerekse siyasal iradeye açık çek verildiği, sınırsız destek sunulduğu aşikârdır. Hukuku, siyasal ve toplumsal iradeyi tahkim etmek üzere darbenin ve darbeci kadroların ideolojisine, söylemlerine hiç ama hiç itibar edilmeksizin muazzam bir direncin sergilendiği 15 Temmuz süreci bunun hem ispatı hem de teminatıdır.

Merhamet Değil Tutarsızlık Krizi

Ancak son birkaç aydır başka birtakım sorunları konuşmaya başladık. Daha doğrusu kimi sorunları doğru telaffuz etmek, trol ve tetikçiler tarafından estirilen yalan, iftira ve linç atmosferinden sıyrılıp gidişatı esir alan önemli yanlışlara dikkat çekmek ne ölçüde mümkünse. Esas sıkıntı darbe ve darbecilerle iltisaklı veya irtibatlı kişi ve kurumlarla, işbirlikçi ve yatakçılarıyla hesaplaşmaktan uzaklaşan bir seyirden kaynaklanıyor. Darbe kalkışmasında suçüstü yapılan silahlı veya silahsız, üniformalı veya sivil kadroların yargı sürecinde sergiledikleri inkârdan saptırmacaya değin türlü hinlikleri tartışmıyoruz. Konu açıkça çok geniş ve fakat FETÖ’nün askeri darbeye kadar vardırdığı bin bir türlü melanetleri örgütlemesinde hemen hiçbir katkısı ve etkisi olmamış kesimlerin maruz kaldığı ağır iddianameli yargı süreçleridir.  

Yargının kararları giderek daha fazla tartışmalı hale geliyor. Üstelik bu tasvir klasik ve kronik bir yıpratma taktiği olarak devrede tutulan bir kara propaganda operasyonu değil. Düşmanlık niyetiyle söylenenler veya bireysel aldanışlar, hesaplar, beklentilerden çok başka bir durum var ortada. İtham ederek, sesini kısarak, alay konusu yaparak ne sorunlar yok edilebilir ne de yargı süreçleri hukuk ve toplum nezdinde temize çıkarılabilir. İtiraz ve eleştirilere daha önemlisi türlü itham ve şaibelerle mağdur edilenlerin sesine, feryadına bir an önce kulak kesilmek icap ediyor.

Şimdi daha güçlü ve daha sık bir biçimde sormak icap ediyor: Ömer Faruk Kavurmacı ve Ekrem Yeter’in FETÖ’den tutuklanıp adli kontrol şartıyla tahliye edilmesi adalet ve siyasetin üzerine kara bir damat gölgesi düşürmüş müdür, düşürmemiş midir?  Kavurmacı FETÖ’nün sermaye örgütlenmesi olan TUSKON’un kurucu ve yöneticilerinden biri. Yeter ise FETÖ’nün tıpçı örgütlenmesi olan Uluslararası Sağlık Federasyonu’nun (USAF) başkanı. Eğer FETÖ ile mücadele sıklıkla vurgulandığı üzere devlet ve toplum için bir hayat memat meselesi ise bu tahliyeler neden yapıldı? Asker, polis, hâkim ve savcı dışında halen cezaevlerinde FETÖ suçlamasıyla bulunanlar içerisinde hangileri Kavurmacı veya Yeter kadar etkin ve belirleyici olmuştur ki onlar için şartlı tahliye kararı verilememektedir?

Adaleti Felç Eden Virüsler

Hayır, zenginlere, üst düzey yöneticilere veya belli ailelere yönelik kronik bir düşmanlığım yok. Zaten asli mesele “neden onlar tahliye edildiler?” sorusunda değil. Öncelik neden haklarında doğru düzgün bir suç delili olmayan, kimi ihbar ve zanlarla binlerce insan haklarından mahrum edilmektedirler? Adalet Bakanı Bozdağ’ın asla ve kat’a vurgularıyla güçlendirdiği ayrımcılık ve imtiyaz iddialarını reddi toplumda itibar görmüyor. Kamuoyu hukukun gölgelendiği, kişiye özel muamelelerin arttığı yönünde bir kaygıyı, itirazı giderek büyütmektedir.

Aylarca mahkemeye çıkarılmamış insanlar var. İddianamesinde ciddi hiçbir suç delili bulunmadığı halde tutuklu yargılanan binlerce insanın ailesi acı çekiyor. Tam da bu süreçte ‘damat’ kategorisinde bulunan iki kişi için yıldırım hızıyla tahliye kararı çıkarılıyor! Üstüne yapılan değerlendirmede Sayın Bozdağ şu cümleleri kuruyor: “Türkiye bir hukuk devletidir. Yargılamaları da hukuk devletinin ön gördüğü kurallar içerisinde olmalıdır, oluyor ve olmaya da devam edecektir.” Oysa darbeler ve darbecilerle mücadele süreci bizzat yargı mekanizması ve siyasal irade tarafından sergilenen çelişkili ve çifte standartlı tutumlarla zaafa uğratılmaktadır.

Darbeyle ve darbecilerle hesaplaşma mücadelesi sadece dışarıdan, düşman kamptan gelen etkilerle inkıtaa uğratılmıyor. İçeriden yani meselenin bizzat sahipleri tarafından sergilenen kimi çıkar ilişkisine kimi akraba ve dostluk ilişkisine yaslanan tutarsızlıklar, çifte standartlar, imtiyaz tanıma veya kol kanat germelerle de darbeyle mücadele süreci sabote ediliyor. Şantaj ve tehdit gibi unsurların ne oranda etkili olduğunu bilemem.

Kitlesel tutuklamalara hız veren yargı çok sayıda insanı mağdur ediyorken işin merkezinde bulunan insanları ise aklamaya, kurtarmaya endekslenirse büyük felaket kaçınılmaz demektir. Faturanın sadece savcı ve hakimlere çıkacağını, siyasi iradenin toplum nezdinde hep masun kalacağını zannedenler fena halde yanılıyorlar.

Katar’ı rahatsızlık oluşturan birkaç hususta hizaya mı çekmek istiyorlar yoksa gerilimi askeri bir müdahaleye dönüştürüp yeni bir Katar profili mi üretmek istiyorlar? Gerek Amerika cephesinden gerekse Suudi Arabistan, BAE ve Mısır cephesinden gelen haberlere bakılırsa Katar’ın misyon ve idaresini yeni baştan kurgulamaya dönük çok boyutlu bir çökertme harekatı için anlaşılmış gibi bir hava esiyor.

İhvan-ı Müslimin ve Hamas’a verilen destek, İran’a karşı sergilenen ucu açık diplomatik ilişki biçimi gibi Suriye ve Irak’ta Türkiye’yle daha fazla ortak paydalar üzerinde hareket ediyor oluşu Katar’ın şeytanlaştırılması için fazlasıyla yetti. Dikkat çekici olan İran’ın Suriye ve Irak’ta hatta Yemen’de adeta askeri seferberlik ilan ederek yayılmacı siyasetine şimdiye kadar Batı’dan (ABD, AB ve NATO) ciddi hiçbir tepkinin yükselmemiş olmasıdır. 

İran’la İlişkiler Suçmuş, Hayret!

Batı’nın son on beş yılda Irak’ta ve son altı yıldır Suriye’deki temel kaygısı İran değil Türkiye’ydi. İran’la bu alanda neredeyse ciddi hiçbir gerilim ve kriz yaşanmadığını söylesek abartmış olmayız. Ancak PKK-PYD’ye alan açılması için ağır silahlarla donatılması ve dengesiz bir diplomatik destek yığınağıyla Türkiye’nin yıpratılması ve bölgeden tecrit edilmesi için Amerika ve Avrupa’nın ne düzeyde seferber olduklarını hep birlikte gözlemleyebildik.

Elbette Obama yönetiminin Ortadoğu siyasetiyle taban taban zıt bir politika icra etmek Trump’ın vaadiydi. Ancak hali hazırda P5+1’le İran arasında imza edilen Nükleer Enerji Anlaşması yürürlükte. İlaveten görebildiğimiz kadarıyla İran’ın ne Suriye’deki askeri varlığı ve katliamlarına ilişkin ne de Irak’taki askeri varlığı ve icraatlarına dair uluslararası planda bir söz ve eylem zuhur etti. Bu durumda Katar’a yönelik İran’la oldukça zayıf ve etkisiz kimi ilişkiler üzerinden arttırılan baskıların anlam ve hedefi nedir? Katar’ın İran’la olan münasebeti bölgenin ne mevcut dengesini bozacak nitelikte ne de gelecek yakın bir zamanda yeni bir denge kurmaya aday niteliğinde. O halde bu İran bahsinde farklı veya şimdilik tespit edilemeyen başka hedefler tayin edilmiş olmalı.

Katar’a yönelik boğucu hamlenin muharrik gücü acaba çokça öne çıkarıldığı gibi Trump yönetimindeki Amerika mı yoksa kraliyet ailesi içindeki çekişme ve giderek baskın bir korkuya evrilen beka kaygısını bastırma telaşesindeki Suudi Arabistan mı? Elbette Trump’ın İslam ve Müslüman düşmanı ırkçı-yayılmacı çılgın karakterini de başında bulunduğu Amerikan devletinin kirli ve kanlı sicilini de unutmuyoruz. Üstüne bir de daha iki hafta önce Riyad ziyareti sırasında Suudi Arabistan yönetimiyle gerçekleştirdiği yüz milyarlarca dolarlık silah anlaşmasını da göz önünde tutuyoruz. Fakat bunların üzerine çıkan, çıkma ihtimali olan başka hesaplar da devrede sanki.

Amerika Körfez’de monarşilere muhtaç, Körfez’deki monarşiler de bekalarının teminatı için Amerika’ya muhtaçlar. Ancak her ikisi de özgün İslami hareketlerden kurtulmak, köklerini kazımak mümkün değilse bile onları etkisiz hale getirmek ortak paydasında buluşuyorlar. Katar hem stratejik değeri hem muazzam mevcut petrol ve doğalgaz kaynakları hem de bütün bir bölgeyi etkileyen haber, fikir ve eleştiri üretimiyle öncelikli tehdit konseptinde değerlendiriliyor. Haber, fikir ve eleştiri meselesi hafife alınmasın ilk iki husustan daha değerli ve etkili bir silahtır Katar için. Öyle olmasaydı Suudi Arabistan ve Mısır’la eşzamanlı olarak İsrail’in hedefinde de El Cezire olmazdı.

Verilen Sürenin Sonuna mı Gelindi?

Türkiye açısından ise Katar’a destek olmak ve fakat eşzamanlı olarak Suudi Arabistan’ın başını çektiği cepheyi makul ve sürdürülebilir bir çizgiye çekmek üzere devreye girmekten başka seçenek yok. Ne kadar etkili ve belirleyici olur bu destek ve arabuluculuk rolü? Abartmaya gerek yok ancak Türkiye’nin durduğu yer önce ahlaki ve hukuki açıdan sonra stratejik ve askeri açıdan değerlidir. Kaldı ki salınan korku ve panik havasına, ilan edilen yıkıcı hedeflere göre sonuç alınmasını engellemek için pozisyon almak ahlaki ve hukuki açıdan olduğu gibi stratejik ve askeri açıdan da hayati bir zarurettir. 

Katar’a yönelik boğma ya da çökertme harekâtı Körfez’deki monarşilerin iyiden iyiye kuralsızlaşması kadar İran’ın daha müfrit bir mezhepçi saldırganlığa yöneltecektir. Bu durum aynı zamanda Türkiye’nin de daha sıkı kuşatılmasını kolaylaştıran bir zaaf alanıdır. İran’ın panik hali saklanacak gibi değil. Katar bile bu kadar panik yapmış değil. Suriye, Irak ve Yemen’deki kiralık katil ve geçici işgal yönetimi rolünün sonuna dair işaretler güçlendi. Ağır askeri kayıplar, iktisadi alanda girilen krizler, eşikte bekleyen ambargonun sıkılaştırılması kararları İran’ı Türkiye’yle iyi komşuluk konusunda biraz olsun terbiye edeceğe benziyor.

Ancak Körfez’in bu duruma gelmesinde İran’ın son yıllarda giderek agresifleşen bölge politikaları belirleyici oldu. Askeri işgalini Mekke dışındaki diğer şehirleri füzelerle vurmaya kadar getiren İran, Amerika ve Avrupa’nın klasik müttefiki Suudi Arabistan’a tekrar sahip çıkma kararıyla apışıp kalmış bir görüntü arz ediyor. Yakın zamanda Suriye, Irak ve Yemen’de işlediği suçlara dair kimi bilgi, belge ve raporlar uluslararası kuruluşların, Savaş Suçları Mahkemesi’nin gündemine gelirse şaşırmayalım.

Katar kadar Türkiye de hedefte, Katar ve Türkiye’nin desteklediği İhvanı Müslimin, Hamas ve Suriye Direnişi de. Tuzak büyük, hile güçlü, düşman amansız. Ancak üzerimize farz olan Şeytan ve dostlarıyla savaşmakta kararlı olmaktır. Çünkü Şeytanın hilesi zayıftır.

Kimi belirtilerine rağmen Katar’a yönelik Körfez ülkelerinin abluka kararı neredeyse yıldırım hızıyla icra edildi. 23 Mayıs’ta Katar resmi haber ajansında Amerikan karşıtı ve İran’a destek mahiyetinde kimi beyanlar Emir El Sani’ye isnat edilerek yayınlandı. Tüm yalanlamalara rağmen Suudi Arabistan ve Birleşik Arap Emirlikleri’ne ait kanallar tarafından haber hızla yaygınlaştırıldı. Üzerine Katar’daki Mısır, Suudi Arabistan, Bahreyn, Kuveyt ve BAE büyükelçilerinin 24 saat içerisinde ülkeyi terk etmeleri yönünde bir çağrı da Katar Dışişleri Bakanı’na isnat edilerek dolaşıma sokuldu. Haberlerin uydurma olduğu ve Katar’a yönelik siber saldırı iddialarına rağmen gerilimin tırmandırılması bir türlü engellenemedi. Çünkü adı geçen ülkeler hem Katar’ın resmi sitelerine erişimi hem de El Cezire gibi kanallara erişimi bloke edip kapatmışlardı.

Aşikâr olan şu ki Katar’ı tecrit ve abluka altına alma operasyonu siyasi ve iktisadi olmaktan daha öteye stratejik bir rehin almayı hedefliyor. Henüz bu tartışmalar sürerken ABD Temsilciler Meclisi Dış İlişkiler Komitesi Başkanı Ed RoyceKatar’ın İhvanı Müslimin’i desteklediği ve bu siyasetini değiştirmezse Katar’daki Amerikan askeri üslerinin bir başka ülkeye nakledilmesi gerektiğini ifade ediyordu. Öteden beri BAE başta olmak üzere Körfez ülkelerinin ve Mısır’daki Sisi cuntasının Katar’dan rahatsız oldukları, Katar’ı Hamas ve İhvanı Müslimin’i desteklemekle suçladıkları zaten biliniyordu. Bir de bu rahatsızlık alanlarına El Cezire üzerinden yürütülen yayın faaliyetlerini eklemek gerekiyor. Netice itibariyle el birliğiyle Katar’a karşı tavır alan ülkelerin tamamı bir taraftan halktan yükselecek tepkilerden çekiniyorlar diğer taraftan Amerika’yla ilişkileri sıkı tutarak iktidarlarını koruma yolunu tercih ediyorlar.

Şeytan Büyük Fakat Körfez Küçük 

Obama yönetimi tarafından ihmal edilen, İran’ın tasallut ve saldırganlığına terk edilen Körfez ülkeleriyle Trump’ın nasıl bir ilişki ve işbirliği kuracağına dair verilen işaretler Katar operasyonuyla ete kemiğe bürünmeye başladı. Hatırlayalım; Trump Nisan ayının ilk günlerinde Mısır’daki askeri rejimin şefi General Sisi’yi Beyaz Saray’da olağanüstü bir ilgiyle misafir ederken ilginç pozlar verip çarpıcı beyanlarda bulunmuştu. Sisi’ye çok yakınlık duyduğunu ifade eden Trump, görüş birliğinde olduklarını teyid edip desteğini şöyle ilan edecekti: “Herhangi bir kuşku varsa herkesin bilmesini istiyorum ki El Sisi, çok zor koşullar altında harika işler yaptı. Biz Mısır’ın ve Mısır halkının arkasındayız.” Sonra da şunu ilave etti: “Mısır ile olan askeri işbirliğini de en üst düzeye çıkaracağız. (Sisi’ye dönerek) Burada artık büyük bir müttefikiniz var.”

Trump’ın altı hafta sonra gerçekleştirdiği Suudi Arabistan ziyaretinin ne kadar şaşaalı geçtiği malum. Trump’ın askeri, ticari ve siyasi kazanımlarını taçlandıran Suudi Arabistan ziyaretinde Kral Selman Bin Abdulaziz’le hemen her görüşmesinde yanında tuttuğu bir isim de elbette ki Mısır’daki askeri cuntanın şefi Sisi’ydi. Böylece Trump, Kral Selman ile birlikte gerilen ve kimi çatışma alanları yaşanan Suud-Mısır ilişkisini de tekrar normalleşme yoluna sokmak üzere seri arabulucu rolünü de ifa etmiş oldu. “İslamcılar ve her türlü İslami terör”le mücadele hususunda Trump’la Kral Selman ve General Sisi’nin ittifak kurduklarına dair beyanlar yüzlerce milyar dolarlık silah satışı anlaşmasıyla garanti altına alınmış oluyordu. 

Suudi Arabistan ve Amerika’nın yeni süreçte İran’ı bölgesel bir güç olmaktan çıkarmak üzere paralel seyreden bir siyaset tarzını icra edecekleri belliydi. Bu çerçevede son hamle kamuoyuna Katar-İran yakınlığı veya Katar’ın İran’a yeterince mesafeli durmaması gibi söylemlerle takdim edildi. Evet, Katar’ın İran siyaseti Suudi Arabistan kadar sert değil ama Birleşik Arap Emirlikleri ve Mısır kadar da yakın ve sıcak da değil. Meselenin bir ucunda İran bağlantısı bulunuyor tartışmasız. Fakat Katar’ı İran’a itekleme, İran ve Rusya bloğuyla yakınlaşmaya zorlama, Körfez’de bu bloğa daha güçlü alan açma tutumu daha bariz. 

Kimleri Rehin Almayı Hedefliyor?

Suudi Arabistan ve Mısır’ın tüm diplomatik ilişkileri kesme, diplomatları sınır dışı etme, Katar vatandaşlarını iki hafta içinde ülkelerini terke zorlama aculluğunun başka sebepleri var. Kara, deniz ve hava ulaşımlarını tümden kesmenin başka anlam ve hedefleri olmalı. Açıklamalarda mesela Suud yönetimi “terör örgütlerini barındırarak teröre destek verme ve basın yayın organlarında terör örgütlerinin propagandasını yapma” vurgusuyla kimi kast ediyor? Mesela Mısır’ın “El Kaide ve IŞİD fikrini yaymak, terör örgütlerini desteklemek, Mısır ve diğer Arap ülkelerinin iç işlerine karışmak”la suçlaması nereye işaret ediyor? Hiç şüphesiz İhvan-ı Müslimin ve Hamas’ı hedef alan, Filistin ve Suriye direnişinin tüm meşru aktör ve örgütlerini hedef alan bir stratejik hamleyle karşı karşıyayız.

Türkiye’yle de doğrudan ve esaslı bir ilişkisi var bu Körfez hamlesinin. Katar’ın ipotek altına alınması Türkiye’nin dört bir taraftan daraltılan hareket alanının daha sıkıntılı ve stresli bir iklime dönüşmesi anlamına gelecektir. Trump’ın Körfez’den beklentisi Sisi modeli ortak paydasında bağımlı bir ittifaka sadakat göstermeleridir. Türkiye’nin de Hamas ve İhvan-ı Müslimin’le, Suriye direnişiyle arasına uzun ve derin mesafeler koyması dayatılıyor. Despotik rejimlerle dostlukta, başkaldıran halklarla düşmanlıkta kararlı bir NATO müttefiki rolünden başka bir davranış modeli istemiyorlar Türkiye’den.

Gelecek dönemin ağır ve acılı olacağına dair gelişmeler bunlar. Hesaplar Müslüman halkların aleyhine kurulmuş ama bu türden çirkin tuzakların, kanlı hilelerin istenen hedefleri kolaylaştırmayacağı aksine zorlaştıracağı da tarihi tecrübelerle sabittir.

Cumhurbaşkanı Erdoğan tekrar Genel Başkan seçilmesinin ardından Meclis’te AK Parti Grubu’na hitap ettiği gün teşkilat ve kadroları silkeleyecek bir konuşma yaptı. İlk hedef olarak 2019 seçimleri olarak ifade edilse de ‘teşkilatların tamamını yenileme’ yönündeki irade beyanı daha uzun erimli hedefler için çalışılacak yol haritasını işaretliyordu. Hakikaten de Nisan 2017 referandumu sonuçları itibariyle verilen sözlerin yerine getirilebilmesinin önünde hiçbir bahane ve engel kalmamış durumda.

Çok yönlü olarak üzerinde durulmayı hak eden, ciddi mütalaalar yapmayı gerekli kılan ve kanaatimce konuşmanın en can alıcı cümlesi şuydu: “Teşkilatlarımızın tamamını güncelleyeceğiz. Çünkü ortada bir metal yorgunluğu var.” Teşkilatların tamamı üzerinde bir güncelleme ve gözden geçirme programı uygulanması öngörülüyor çünkü bir metal yorgunluğu (eskimesi) tespiti, teşhisi yapılmış. Nereden başlamalı, nasıl başlamalı ve mevcut sorunları aşmak üzere nasıl bir dinamizm üretmeli gibi hususlarda da birtakım tutamak noktaları beyan edilmiş zaten.

Biri Fiziki Diğeri Manevi Yorgunluk

Türkiye sorunlar yumağının tam ortasında bir ülke. Kemalist oligarşinin türlü yolsuzluklarla harmanlanmış bir asra yaklaşan askeri vesayeti, PKK ve FETÖ üzerinden tertiplenen kanlı tezgâhlar Türkiye’nin siyasal ve toplumsal istikrarını sabote etmek üzere kesintisiz bir biçimde devrede tutuluyor. İktisadi büyümeyi, teknolojik atılımı, toplumsal bütünlüğü, ahlaki değerleri değil geliştirmek muhafaza etmek dahi son derece güç. Ne var ki güçlükleri aşmak sadece mevcudu korumak veya bir kısmını önceleyip diğerlerini ertelemekle mümkün olamıyor.

Son dönemlerde siyaset ve toplumda ciddi bir heyecan ve coşku kaybı yaşandığı görülüyor. Bu seçim çalışmalarından meydanlara hatta oradan sandığa kadar net bir biçimde yansıyor. Medya üzerinden verilen kimi coşku efektleri, ‘ver mehteri!’ klişeleri veya troller üzerinden sosyal medyada kotarılan kimi operasyonel çıkışlarla örtülebilecek gibi değil. Ayrım yapılmaksızın ‘metal yorgunluğu’ eleştirisine tabi tutulan teşkilatlar başka bir partiye değil iktidardaki AK Parti’ye ait. Eleştiri değil kapsamlı bir özeleştiri çağrısı duruyor karşımızda.

Özeleştirinin yokluğu kibir ve umursamazlığı takip eden çürüme ve yozlaşmayı tetikliyor tüm siyasal hareketler için. Bu sebeple özeleştiriyi hakkını vererek icra eden hareketler kendini yeniliyor ve toplum nezdinde itibar ve desteğini sürekli kılıyor.

Yenilenmeden anlaşılan şey nedir? Mesela Cumhurbaşkanı Erdoğan konuşmasının bir bölümünde 15 yıl boyunca iktidarda kalmanın sırrını MKYK ve milletvekillerinin yaş ortalaması üzerinden izah ediyor. AK Parti’nin demokrat ve cumhuriyetçi, yerli ve milli, muhafazakâr ve kucaklayıcı hatta devrimci bir hareket olduğunun altını çiziyor. 

Peki, metal yorgunluğu partinin hangi alanlarında yaşanıyor? Metal yorgunluğunu aşacak irade kadro ve teşkilatlara nasıl kazandırılacak? Meselenin bir vitrin yenileme veya yeni bir performans sistemini yürürlüğe koymaktan öteye boyutları olduğu ortada. Meselenin fiziki bir yorgunluktan ziyade belki ondan daha önemlisi ahlaki ve siyasi değerler alanında yaşanan yorgunluktan kaynaklandığı aşikâr. Bu bağlamda “bize tevazu yakışır ve tevazudan asla taviz veremeyiz” ilkesini hayata geçirecek kadrolar hangi değerlerle mücehhez kılınmalı ki bu sözün pratikte sağlam bir karşılığı olsun?

İmaj ve Söylem Değişimi Yetmez

Metal yorgunluğu il ve ilçe teşkilatlarında, belediyelerde, bürokraside ve siyasi temsiliyette yaygın ve bulaşıcı bir hastalığa dönüşmüş durumda. Referandum çok net bir göstergeydi. AK Parti giderek Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın gayret, meşruiyet ve sürükleyici karizmasından ibaret bir harekete dönüşme tehlikesiyle karşı karşıyadır. Tembellik, kayırma, iltimas, rüşvet, kibir türünden her türlü günahı Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın karizmasıyla telafi edebileceği üzerine hesaplar yapan kadrolarla dolu etraf. Son zamanlarda en çok duyulan savunma biçimi, “Erdoğan’ı sevdiğim için bana saldırıyorlar, Reise saldıramadıkları için beni hedef alıyorlar, bizi yıpratarak Cumhurbaşkanımızın etrafını boşaltmak istiyorlar” gibi sahtekârlık ve tabasbus kokan söylemlerden oluşuyor. 

Metal yorgunluğu yerel yönetimler, bürokrasi, akademi daha önemlisi medyada neredeyse koma düzeyinde seyrediyor. Güncellenmesi gereken en acil alanlardan biri de medya düzenidir. Metal yorgunluğunu aşıp çürüme ve kokuşma seviyesinde seyreden alanlar kimse için sır değil. Tetikçilik ve amigoluk sarkacında siyasetten topluma, akademiden iş hayatına değin hemen her alanda hegemonya kurmak üzere yapılanan Pelikan Şebekesi de bu gözden geçirme ve yenileme programına dâhil edilmezse eksik kalır.

Kadro ve teşkilatların ahlaki, vicdani, hukuki manada sıkı bir elemeye tabi tutulması AK Parti’nin ve ülkenin geleceği açısından elzemdir. Şekil şemal, imaj ve vitrin yenilemekten ibaret bir program 2019 Mart ve Kasım seçimlerinde sağlıklı sonuçlar vermeye yetmeyecektir. Yenilenme fiziki sahadan önce ahlaki sahada tecessüm etmelidir. Onca devasa yatırıma, devrim niteliğindeki atılıma rağmen referandumda elde edilen fark esasında mezkûr alanlarda yaşanan sıkıntılara bir tepkinin de göstergesiydi.

Taziye Notu:

Kadir Demirel Abimizi mübarek bir ramazan günü iftar etmeye az bir zaman kala hunharca işlenen bir cinayetle kaybettik. Maalesef katil tanıdıktı ve son derece yakındaydı. Üzüntümüz ve acımız büyük elbette. Tesellimiz Kadir Demirel abimizin mü’min ve muvahhid olarak yaşayıp yine mü’min ve muvahhid olarak hayata veda etmesiydi. Rabbim kendisine rahmet ve mağfiretiyle muamele etsin, ailesine ve yakınlarına sabrı cemil ihsan etsin.

Darbeler pek çok bileşenin koordinasyonu sayesinde yürürlüğe sokulur ve hedeflerine ulaşır. Türkiye’de darbelerin merkezinde her zaman asker yani TSKyer almıştır. Bazen emir komuta zinciri içerisinde bazen de dışında ama ordu hemen her zaman darbelerin lokomotif olmuştur. Gerek darbeye zemin hazırlama gerekse belirlenen hedeflere ulaştırılmasında hangi aktör ve kurumların nasıl işbirliği sergiledikleri de üzerinde dikkatle durulmayı mecbur kılar bizlere.

Toplumsal ve siyasal iradeyi tankın namlusuyla esaret altında tutan askeri darbelerin başarılı olması için bürokratik oligarşinin demirbaş kurum ve aktörleri TSK’yla paralel bir biçimde hareket ederler. Mesela Anayasa Mahkemesi, Yargıtay ve Danıştay gibi yüksek yargı organları tam kadro sahaya inerler darbe dönemlerinde. Mesela TÜSİAD ve TİSK gibi sermaye sınıfının temsilcileri gibi Türk-İş ve DİSK gibi güya emekçi sınıfların temsilcileri de durumdan çıkardıkları vazifeyi ifaya soyunurlar. Medya ise haber, yorum ve manşetleriyle psikolojik harbin öncü kuvvetleri olarak kesintisiz bir seferberlik hali ilan eder hızlıca. Üniversite kampüslerinin kışla havasına, akademik kadrolarınsa emir eri ruhuna geçişleriyse hiç de zor olmaz.

Darbe Karşıtı Üniversiteler

Türkiye’de artık askeri darbelerin ameliyat masasına yatırdığı akademi ve üniversiteler dönemi geride kaldı. Bu süreçte akademi ve üniversiteler farklı boyutlarıyla askeri darbeleri ameliyat masasına yatırmak üzere programlar yapma sorumluluğunu üstleniyor. Üstelik bu sorumluluğu öğrenci kulüpleri üzerine veya kamuoyunda ciddi karşılık bulmayacak birkaç akademik makaleye havale etme kurnazlığı da yok. Akademinin namusunu kurtaracak çalışmalar var. 

Geçtiğimiz hafta iki üniversitede uluslararası düzeyde askeri darbeler üzerine sempozyum düzenlendi. Biri Muş Alparslan Üniversitesi’nde diğeri ise Aydın Adnan Menderes Üniversitesi’nde. Konuları ve konukları bakımından ikisi de gayet zengindi.  

Aydın Adnan Menderes Üniversitesi Rektörü Prof. Dr. Cavit Bircan ve Genel Sekreteri Doç. Dr. Mustafa Aslan’ın daveti üzerine birçok akademisyen ve gazeteciyle birlikte ben de bu sempozyuma katıldım. Aydın’a hâkim bir tepede, zeytin ağaçları ve muazzam peyzaj çalışmalarıyla güzelleştirilmiş temiz, düzenli ve ferah yüzlerce dönümlük bir kampüste gerçekleştirildi etkinlikler. Ulaşımdan etkinliklerin tertibine değin üniversite tüm birimleriyle çok ciddi bir biçimde koordine olmuştu. Rektör Cavit Bircan’dan tüm idari birimlere, hocalara ve öğrencilere değin hemen herkes etkinliğin aksaksız eksiksiz gerçekleştirilebilmesi için misafirleriyle ilgileniyordu. 

Biri gazetemiz Yeni Akit’ten Doç. Dr. Merve Kavakçı hanımla diğeri de Star Gazetesi’nden Yakup Köse arkadaşımızla olmak üzere iki oturuma katıldım. Büyük salonda Merve Hanımla birlikte 28 Şubat Post-Modern Darbe Süreciüzerine değerlendirmeler yaptık. Yakup Köse ile yüksek lisans ve doktora öğrencilerinden müteşekkil yaklaşık elli öğrenciyle darbelerle medya arasındaki ilişkiyi değerlendiren bir atölye çalışmasına katıldık. Öğrencilerin ilgi ve alakası oldukça yüksekti. Konuya dair makaleler okunduğu, sürecin aktör ve kurumlarının yakın takibe alındığı geçmişten geleceğe dair projeksiyon tutan soru ve yorumlardan anlaşılıyordu. Yorucu ancak heyecan ve memnuniyet veren bir dizi etkinliğin parçası olduk Ramazan’ın ilk günü.

Çirkin Teamüllerin Gömülüşü

Üç günlük sempozyum boyunca 27 Mayıs’tan 15 Temmuz’a Türkiye’deki tüm darbeler didik didik edildi. Darbelerin hukuki, iktisadi, toplumsal, psikolojik, diplomatik, edebi, dini vs. boyutları üzerinde akademik literatürü zenginleştirecek tebliğler sunuldu, tartışmalar yapıldı. Uluslararası dengeler ve emperyalist devletlerin hegemonyalarını tahkim etme planları da tartışıldı, tarım ve enerji politikalarına etkileri de.

Adını bir darbe ile devrilen ve idam sehpasında katledilen Adnan Menderes’ten alan üniversitenin 27 Mayıs’ın 57. yılında gerçekleştirdiği sempozyum sadece akademik bir ilke imza atmıyordu. Üstüne bir de daha yakın geçmişte rektör ve dekanlar başta olmak üzere akademinin tüm kadrolarıyla birlikte Genelkurmay Karargâhı’nda brifing almaya koşarak gittiği ülkemizde ahlak ve hukuk dışı bir teamül yerle bir ediliyordu. İhtilalcilerin taleplerine uygun anayasalar veya akademik tartışmalar üretmeyi vazife edinmiş akademik çürümüşlük tarihin çöplüğüne atılıyordu resmen. Kamusal alanı ordunun talepleri doğrultusunda sekülarize edecek tezler veya İslami gelişmeleri engellemek üzere mahalle baskısı filan gibi korku senaryolarını sahaya süren operasyonel kadroların borusu ötmüyor artık.

Akademi ve siyasetin hatırı sayılır düzeyde ismiyle görüşüp istişare etme imkânı da bulduk bu arada. Mesela Prof. Dr. Yusuf Ziya Kavakçı, Türk Tarih Kurumu Başkanı Prof. Dr. Refik Turan, Marmara İletişim Dekanı Prof. Ergün Yıldırım, Doç. Dr. Can Bakkalcı hocalarımızla ve AK Parti Manisa milletvekili Selçuk Özdağ’la geçmişten bugünegüzel anekdotlar paylaştık. Nihayet akşam ezanı okunduğunda öğrenci kantininde hep birlikte oruç açıp dua ettik.Gösterişsiz, protokolsüz ve olabildiğince samimi bir iftarla üniversite kampüsünde kardeşlik hukukumuzu pekiştirdik elhamdülillah.  

Umarım Adnan Menderes Üniversitesi Rektörü Prof. Dr. Cavit Bircan ve Genel Sekreteri Doç. Dr. Mustafa Aslan başta olmak üzere emeği geçen tüm hocalarımızın gayretleri akademi dünyası için cesaret verici, çığır ve ufuk açıcı olur.

Geçen ay bir dizi etkinliğe katılmak üzere Ağrı’da bulunduğu sırada “Güven toplumu olursak güvenlik toplumuna ihtiyaç kalmaz” diyordu Diyanet İşleri Başkanı Mehmet Görmez. Biliyorsunuz her yıl Kutlu Doğum Haftası etkinlikleri için bir tema belirleniyor ve etkinlikler bu tema etrafında icra ediliyor. Geriye doğru hatırlatmak gerekirse 2016 için “Tevhid ve Vahdet: Gelin Birlik Olalım”, 2015 için “Hz. Peygamber, Birlikte Yaşama Ahlâkı ve Hukuku”, 2014 için “Hz. Peygamber ve İnsan Yetiştirme Düzenimiz”, 2013 için “Hz. Peygamber ve İnsan Onuru” vd. şeklinde son birkaç yılın teması akla gelecektir.

Bu yıl için belirlenip ilan ve icra edilen tema ise malum: “Hz. Peygamber ve Güven Toplumu”. Ankara’daki açılış programından sonra ilk büyük etkinlik için Başkan Görmez’in tercih ettiği il Ağrı’ydı. Ağrı’da bütün bir bölgemizin güven ve emniyet açısından büyük yorgunluklardan geçtiğini fakat arınma sürecinin başladığını hatırlatıyordu ilk söz olarak. Devamında hayati düzeydeki şu tespit ve tavsiyeleri sıralıyordu Başkan Görmez: “Her ferdi her ferde güvenen, her ailesi her aileye güvenen, işçinin işverene, işverenin işçiye, komşunun komşuya, dostun dosta kalbini, evini teslim edeceği ve edebileceği kadar güvendiği bir ortamın yeniden inşa edilmesini yüce Allah’tan niyaz ediyorum. Kutlu Doğum Haftası’nın zaman zaman sarsılan bu güvenimizin yeniden inşa edilmesine vesile olmasını diliyorum.”

Rahmet ve Güven, Sizlere Ömür!

Allah-u Teâla nasip ederse bu gece sahura kalkıp yarının orucuna niyetleneceğiz ve Ramazan ayının bereketine bütün bir ümmet ile beraber katılacağız inşallah. Ramazan ayı her birimize ve bütün bir toplumumuza takvayı kuşanmak üzere önemli imkân ve fırsatlar sunuyor. Kur’an-ı Kerim’in inzal olmaya başladığı Ramazan ayı oruç ve infakla, sahur ve iftarla, teheccüd ve teravihle, zikir ve itikâfla inşallah bizlerin Salihler zümresine ilhak olmamıza vesile olur inşallah. Yetime, yoksula, yolda kalmışa, hasta ve yaşlılara, akraba ve komşulara, muhacirlere, gücümüz yettiğince Suriye’den Filistin’e, Afrika’nın en mahrum bölgelerine değin bütün bir insanlığa ikram ederek, yeryüzünde bir rahmet iklimi inşa etmeye girişme sorumluluğu omuzlarımızdadır.

Ramazan-ı Şerif akıllarımızı ve kalplerimizi Kur’an-ı Kerim ve Sünneti Seniyye ile daha güçlü bir biçimde buluşturmak üzere en güzel vesilelerden biridir. İfsad ve israfın egemen kılınmak istendiği toplumumuza ıslah ve infakı egemen kılabilmemiz için hidayet kitabımız Kur’an-ı Kerim’e ve âlemlere rahmet olarak gönderilen Muhammed Mustafa (a.s)’ın sünnetine sımsıkı sarılma gayretimizi en üst düzeye çıkaracağız inşallah. Bu sorumluluk sadece âlimlerin, hocaların, akademisyenlerin değil yaşı, konumu, mesleği, cinsiyeti her ne olursa olsun tüm mü’min ve muvahhidlerin ertelenemez ve devredilemez bir vazifesidir. Kur’an-ı Kerim’de vasıfları tasvir edilen şahid ve salihler, muhlis ve muhsinler, muttaki ve mücahidler olabilmek üzere bütün bir hayatımızı Ramazan kılmak üzere ahdedeceğiz, azmedeceğiz inşallah.

Ancak mesele sadece iyiliği, güzelliği ve hayrı yaygınlaştırmaktan ibaret değil. Kötülüğü, çirkinliği ve şerri def etmek de bizim görevimiz. Zalimlerle, kâfirlerle, fasıklarla, münafıklarla, mücrimlerle kim mücadele edecek?  Zulmü, küfrü, fıskı, nifakı, cürümü karakter ve meslek edinmiş kişi, toplum ve örgütlere karşı sessiz kalmak, görmezden gelmek Ramazan’ın bize kazandırmak istediği davranış olabilir mi? Yalan ve iftiralar karşısında susmak oruca fazilet mi katar yoksa gölge mi düşürür?  

Susma Orucu mu Adandı?

Cinayet, gasp, yalan, içki, kumar, fal, faiz, fuhuş, dedikodu, israf vd. günahlar önü alınamaz bir biçimde yükselişe geçerken bütün bir ömrünü orucun-sahurun vakti üzerine vesvese oluşturan tartışmaları yaygınlaştıran hocaların İslam’ın ne anlaşılmasına ne de yaşanmasına zerre miktarı katkısı olur. Seküler-Kemalist medyanın hassaten ilgi gösterdiği bu türden gündemler tevhide, adalete, merhamete, sahih bir itikad ve salih bir amele değil vesvese, cedel ve ayrışmaya hizmet ediyor sadece. Gösterişli iftarları, israftan öteye geçmeyen davetleri, atalar dinine benzeşen seremonileri veya hurafelerle örülü geleneğin ihyası kampanyalarını elbette eleştireceğiz ve reddedeceğiz. Ancak hikmet ve güzel öğütle örneklenmiş salih amelleri öne çıkararak yapacağız. 

Dikkatinizi çekmiyor mu? Diyanet İşleri ve Başkan Mehmet Görmez’e kamuoyunun yakından bildiği haysiyet celladı tetikçi ve ahlaksız troller tarafından edepsizce iftiralar atılıyor, tuzaklar kuruluyor. Sadece birkaç köşe yazısı ve bir iki basın açıklaması yapıldı konuya dair. Diyanet İşleri Başkanlığı, Kutlu Doğum etkinlikleri ve Mehmet Görmez hakkındaki iddialar doğruysa biz de önce istifasını isteyelim sonra mahkeme yolunu gösterelim. Yok değilse bir mü’min kardeşimiz, değerimiz olarak Başkan Görmez’i bu durumda leş yiyici mahlûklar çetesine yedirmeyeceğimiz yüksek sesle ilan edelim.

Güven toplumu ve rahmet iklimi inşa edilsin diyorsak her biri Fetullahçı Cunta’nın talim ve terbiyesinden geçmiş takıyye ve kumpasta uzmanlaşmış tetikçilere geçit vermeyeceğiz. Ne uslandılar ne de geri çekildiler. Pelikan Şebekesi sadece zamanın ruhuna uygun bir biçimde ‘ihlas’ maskesi geçirdi yüzüne. Recep, Şaban, Ramazan hiç fark etmez ülke ve toplumda inşa etmek istediğimiz rahmet iklimine suikast ve sabotaj düzenliyorlar. Toplum nefret ediyor, tiksinti duyuyor. Fakat siyaset ve medya bu fasıklar ve münafıklar çetesiyle ‘hayırlı’ işler yapılabileceği rüyasını yaşıyor. 

Saldırı altında olan ahlaktır, rahmet ve merhamettir, doğruluk ve şeffaflıktır. Ramazan-ı Şerif sadece bireylerin değil toplum, siyaset ve devletin teamüllerini de şeytan ve şeytani teamüllerden arındırmayı hedefler. Güvenlik toplumu ve devleti değil güven toplumu ve devleti istiyorsak eğer Ramazan’ın idrak ve inşa edilecek birçok imkânı şimdi önümüzde duruyor işte, Elhamdulillah.

Bu dönemde bir kişi, bir kurum veya bir dizi etkinliği hızla itibarsızlaştırmanın hatta kriminalize etmenin en kestirme yolu onu Fetö ile ilişkilendirmekten geçiyor. Bu kişi Fetöcü, burası Fetönün üssü veya bu etkinliği Fetöcüler başlattı şeklinde medyadaki troller ve tetikçiler operasyon için seferberlik başlattı mı ortalığı mantıksız ve vicdansız bir hengâmedir kaplayıveriyor.

Yine böyle oluyor maalesef. Bir süredir Diyanet İşleri Başkanlığı ve Başkan Mehmet Görmez’i Fetö’yle iltisaklı göstermek üzere ahlaksızca bir imaj ve söylem inşa ediliyor. Tuhaf olmaktan çıkan bir teamül gece gündüz sahne almış durumda. Daha düne kadar istihbarat ve operasyonel birimlerine değin Fetullahçı cuntayla değişik irtibat ağları içerisinde faaliyet gösterenler dahi kimi tasfiye etmek üzere plan yapmışsa Fetö yaftasını yapıştırmak üzere adam kovalayıp kurum denetleme aşkına tutulmuş vaziyette. 

Takdir Yok Sabotaj Var

Fetullahçı cuntanın başımıza musallat olması gibi bir musibetle imtihan oluyoruz. Fetöyle mücadele adı altında çığırından çıkarılıp siyaset ve toplumun makul düşünme ve adaletle hareket etme melekelerini felç eden ölümcül bir virüsle karşı karşıyayız. Ne edebe ne de hukuka riayet ediliyor çoğu zaman. Fetö’yle mücadele adı altında Fetö’den devşirilen yöntem ve taktikler aynen sahaya sürülerek güç devşirme, kadrolaşma ve toplumsal siyaseti rehin alma yönünde hiçbir fırsat kazaya bırakılmıyor.

Diyanet İşleri Başkanlığı’na yönelik operasyonun startı ilk önce ‘Kutlu Doğum Haftası Etkinlikleri’ vesilesiyle verildi. İddiaya göre Kutlu Doğum Haftası Etkinlikleri bir Fetö projesiydi ve derhal sonlandırılmalıydı. Eğer bu etkinlikler iptal edilmezse Diyanet Fetö hesabına iş gördüğünü itiraf etmiş sayılacaktı. Kutlu Doğum etkinliklerinin mantığı ve işleyişi hakkında pek çok haklı eleştiri yapılabilirdi ama nerden çıkmıştı bu Fetö bağlantısı? Burası biraz muğlak hatta epeyce zorlamaydı ama bu iklimde bu bağlantının kurulmasına pek kimse itiraz edemez denilerek işe koyuldular.

İlk adım öteden beri kampanyayı örtülü operasyonlar şeklinde yürüten Pelikan Şebekesi’nden geldi elbette. Sosyal medyadan verilen startın şampiyonları Salih Tuna ve Ömer Turan’dı. Daha düne kadar “Fetullah Gülen Hocaefendi’yle birlikte ağlayıp gözyaşları döken” Salih Tuna, Kutlu Doğum Haftası etkinliklerini Fetö’nün icat ettiğini, bu vesileyle kitleleri efsunlayıp kelime-i tevhid’i dinamitlediğini ifşa etti. Ömer Turan’ın eleştirileri de benzer bir biçimde çok köklü ve köklüydü. Miladi-Kameri takvim ayrımı üzerinden “Bu uygulamanın dinimizde yeri yok. Bu yanlışa son verin” çağrısı yaptı. Bidatlerle mücadele, İsrailiyat’a karşı verilen kavga, hurafelerin yok edilmesi hususunda öteden beri sergiledikleri cesaret ve atılımı bir zaferle taçlandırma niyeti gayet belirgindi.

Sonra Kutlu Doğum’la mücadele bayrağını TGRT ve Türkiye Gazetesi burada da Ramazan Ayvallı ve hassaten Ahmet Şimşirgil alıp burçlara dikmek üzere üstlendi. Artık mücadele açıktan veriliyor ve güya ‘ilmi’ gerekçelerle büyütülüyordu. Diyanet’le alakası olmayan kimi, görüntü ve söylemler el çabukluğuyla Mehmet Görmez’e fatura ediliyor, kimi şaşkınlık kimi sapkınlık eseri olan işler Diyanet’teki Fetöcü yapılanmanın delili sayılıyordu. Bu hususta nihai darbeyi vurmak belge-bilgi uzmanı Ahmet Şimşirgil’e nasip oluyordu tabii ki. Şimşirgil, canlı yayında Mehmet Görmez’in 25 Nisan 2013 tarihinde bir kitabı hediye etme vesilesiyle yazıp imzaladığı bir notu ‘ifşa’ etti. Şimşirgil’e göre Başkan Görmez bu skandal mektup dolayısıyla derhal istifa etmeli ve Diyanet kesinlikle Kutlu Doğum etkinliklerini iptal etmeliydi.

Bukalemun mu, Kertenkele mi?

Diyanet İşleri Başkanlığı ve Mehmet Görmez’in defalarca vurguladığı gibi Kutlu Doğum Haftası bir ibadet değil Hz. Muhammed (a.s.)’ı anlamak, sevmek ve sünnetini yaygınlaştırmak üzere ilmi bir faaliyetti. İcat ve ihdas edilmiş bir ibadetten değil Hz. Muhammed (a.s.)’ın rahmet mesajını toplumun en geniş kesimlerine ulaştırmak üzere düzenlenen bir dizi etkinlikten bahsediyoruz aslında. Diğer taraftan bu etkinlikleri uzun yıllar boyunca Kemalist ve seküler kesimler 23 Nisan’ı gölgelemek üzere ‘gerici-dinci’ bir tertip olduğunu propaganda ettiler. Öyle ki 27 Nisan e-muhtırası’nın ana hedeflerinden birisi de Kutlu Doğum etkinliklerinde tesettüre bürünmüş kız çocukları ve Hz. Muhammed’in önderliğinin sahneye çıkan çocuklarca vurgulanmasıydı.

Tartışmaları ilmi zeminde sürdürmekten imtina edenlere söz anlatmak pek kolay değildi elbette. Öyle ki Hayrettin Karaman hoca da içinde bulunduğu sürecin ilmi, usuli, ahlaki ve toplumsal boyutlarını özetledikten sonra itham ve iftiralarla alakalı olarak “öküz altında buzağı aramaya kalkışanlara Allah insaf versin” demek durumunda kaldı. Hayrı teşvik ve takdir olmadığı gibi sabote eden, toplumu vesvese ve kaosa sürükleyen çirkin bir operasyon buna rağmen durulmadı. Genç kuşaklara siyer okutmaya, Hz. Muhammed’in ahlaki karakterini tanıtmaya yönelik imkânları bloke edecek provokasyonlar son sürat devam etti.

Ergenekon Cuntası ve Fetullahçı Cunta’nın uzun yıllar boyunca Diyanet İşleri Başkanlığını kontrol altına almak gibi gayretleri oldu. Şimdi başka türden cuntacılık, komitacılık hevesleri taşıyanlar bu gayretler için kolları sıvamış durumda. Diyanet’in konumu, kanunları ve kadroları dolayısıyla eleştirilecek pek çok yönü olduğu muhakkak. Ancak Diyanet’i bir operasyonel üsse çevirme, toplumu kontrol ve manipüle etme hatta iktisadi kaynak ve kadrolaşma merkezi gibi değerlendirme yönünde gören kliklerin varlığı biliniyor. 

Öne çıkarılan isim ve kurumların arkasında Fetö’de cuntacılık öğrenmiş dar ve çirkef bir klik duruyor. Bu operasyonu tertipleyenlerin karakterini bukalemuna mı yoksa kertenkeleye mi benzeteyim tam olarak bilemiyorum. Ona da artık siz karar verin. Ama zorlanmayasınız diye küçük bir ipucu vereyim: Kimi Fetullah Gülen ve Cuntasına âşık olmuş âşık, kimi vecde gelip şiirler yazmış, kimi hoca efendisiyle ağlaşmış, kimi şarap içerken maklube de yemiş pelikan cinsi şeylere benziyor. 

Türkiye’nin Amerika’dan talep ve beklentileri öteden beri son derece açık zaten. Sıkıntı Trump yönetimindeki Amerika’nın bu beklenti ve talepler karşısında Obama yönetiminin politikalarını değiştirip değiştirmeyeceğiyle alakalı alanda seyrediyor. Her ne kadar göstergeler Obama ve Trump’ın birbirlerine son derece ters politik misyonlar taşıdıklarını teyid ediyor olsa da Türkiye’ye karşı sürdürülen tavrın başkanların taktik hamlelerini aşan ve bir devlet olarak Amerikan stratejisini işaretliyor.

Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan’ın Washington’da ABD Başkanı DonaldTrump’la gerçekleştireceği zirve iki temel husus etrafında şekillenecek. Birincisi Fethullah Gülen’in iadesi ikincisiyse yeni bir müttefik olarak PKK-PYD’nin silahlandırılıp Irak ama hassaten Suriye’de Türkiye’yi kuşatacak bir güç olarak tahkim edilme siyasetinden vazgeçilmesi. Buraya üçüncü bir meseleyi daha ilave etmek gerekirse Rıza Sarraf’ın akabinde yine aynı gerekçeyle tutuklanan Halkbank Genel Müdür Yardımcısı Mehmet Hakan Atilla’nın serbest bırakılmasıdır. Türkiye önceki iki meseleye ilaveten bu bağlamda Halkbank merkezli olmak üzere uluslararası çapta adım adım mali bir kuşatmayla karşı karşıya kalabilir. Amerika’nın emperyal ve oportünist siyasetini az çok bilenler Türkiye’nin doğrudan güvenlik ve bekasını ilgilendiren meselelerde izleyeceği yolu da az çok tahmin edeceklerdir. 

Belirsizlik Stratejisi

Geçen hafta gerçekleşen bir dizi olaya rağmen Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın Amerika ziyaretini iptal etmemesi, Trump’ın aldığı kararlara rağmen zirveye kimi şerhler düşerek talep ve umutlarını koruyarak gidiyor oluşu önemlidir. Çünkü Cumhurbaşkanı’ndan önce Genelkurmay Başkanı Org. Hulusi Akar, MİT Müsteşarı Hakan Fidan ve Cumhurbaşkanlığı Sözcüsü İbrahim Kalın’dan oluşan üst düzey heyetin gerçekleştirdiği temaslar ABD yönetimi nezdinde olumlu sonuçlar vermemişti. Aksine tam da mezkûr temaslar sürerken Trump’ın Rakkaoperasyonu sürecinde PKK-PYD’nin ağır silahlarla teçhiz edilmesine ilişkin imzaladığı kararname dünyaya ilan ediliyordu. Zaten sahada fiilen hâkim olan Türkiye karşıtı gelişmeler artık bizzat Trump onayıyla resmiyet ve aleniyet kazanıyordu.

‘Kuşak ve Yol Forumu’ için bulunduğu Çin’in başkenti Pekin’de konuyu değerlendiren Cumhurbaşkanı Erdoğan önden giden heyetin Trump’ın altındaki kişilerle temas ettiğini, bir ön bilgilendirme ve belge sunumu yaptıklarını vurguladı. Bu vurgunun arkasına eklediği cümleler şöyleydi: “Nihai görüşmeyi biz yapacağız. Ondan sonra da nihai kararımızı vereceğiz. Eğer stratejik müttefiksek ittifak içinde karar almamız lazım. İttifaka gölge düşecekse başımızın çaresine bakmamız lazım.” Ancak bu konuyu izah ederken Türkiye karşıtı pratiklerin “Obama’nın alttaki ekipleri tarafından Trump’ın kucağına bırakıldığı” ifade edildi. İlaveten “bazı haddini bilmezlerin oyunuyla Türkiye’ye iftiralar atıldığı fakat bunlara karşı verilen cevaplara itibar edilmediği” de vurgulandı aynı konuşmada.

Gerçekten de sorun Obama yönetiminden kalan, mesela Pentagon’daki bürokratların veya medya kuruluşları marifetiyle piyasaya sürülen iftiraların Trump yönetimini etki altına alması olabilir mi? Yoksa gerek Fethullahçı cunta gerekse PKK-PYD üzerinden Türkiye’ye yönelik icra edilecek çok boyutlu operasyonlar için istisnasız tüm Amerikan yönetimlerinin fırsatı ganimete çevirme hususunda pek gayretkeş oldukları mıdır belirleyici olan? Esasen bu durum Amerika, Avrupa veya Rusya, İran için de geçerli ulus devletler mantığının tezahürüdür. 

Gülerek Dinle Ama Bildiğini Oku!

Mesele hiç de bilgilendirmede yaşanan eksiklikler, belge sunumunda yaşanan gecikmeler veya medya üzerinden geliştirilen imajların siyasi iradeyi ipotek altına alması gibi durmuyor. Bu perspektif eminim ki Türkiye açısından da böyledir. Ne var ki diplomatik teamüller ve güç dengeleri çoğu zaman taktik üstünlükler elde etmek üzere bu türden izahlarla zaman kazanmayı mecbur kılıyor. 

Suriye krizinde Türkiye Amerika’yla yaşadığı gerilim benzerini Rusya’yla da yaşıyorken bu mecburiyetler daha bir artıyor. Trump’la gerçekleşecek zirvenin hemen önünde Putin’in çıkışı hiç kimsenin PKK-PYD kartını elden bırakmaya niyetli olmadığını teyid ediyordu: “Biz diğer ülkelere kıyasla Kürt birliklerine silah göndereceğimizi ilan etmiyoruz, zaten onların bizim bunu yapmamıza ihtiyaçları yok. Onların bu silahları almak için kendi kaynakları var.” PYD lideri Salih Müslim’in süreci izah sadedinde kurduğu cümleler kendilerine yüklenen anlam ve misyonu çok iyi gördüklerini, bunu da sonuna kadar kullanacaklarını gösteriyordu: “Suriye’de bizim yokluğumuzda siyasi çözüm olmayacağını bilen ABD ve Rusya, Türkiye’yi devre dışı bırakmadan bizi de bu sürece dâhil etmek istiyor.”

Erdoğan-Trump zirvesinde Amerika’nın duruşunu netleştirmesi, Türkiye’ye yönelik tehdit unsurlarını kullanmaktan vazgeçmesi, Suriye ve Irak için adil bir çözüme ikna olması çok çok zayıf bir ihtimaldir. Taleplerde ısrarcı olmakta bir beis yok. Ancak taleplerin karşılık bulabilmesinin yolu sahada daha etkin ve ağırlıklı bir güç elde etmekle paralel ilerleyebilir. Diplomatik temaslarda vurgulanan dostluk, müttefiklik mesajlarını gülerek dinlerken sahanın etkin ve otantik direniş unsurlarıyla geliştirilen kuşatmayı etkisiz kılacak hızlı adımlar atmak icap ediyor. 

Ne Amerika ve Rusya’nın cevaz verdiği müttefikler aramanın ne de laik-modern direnişçiler ihdas etmenin manası var. Suriye ve Irak başta olmak üzere İslam coğrafyasının hakiki ve belirleyici direniş unsurlarını teçhiz ve koordine etmekten imtina eden Türkiye PKK-PYD tehdidinden çok daha fazlasıyla kuşatılacaktır. Amerika’nın duruşunu Washington’daki görüşmede netleştirmenin yolu Suriye ve Irak sahasında elde edilecek stratejik ve askeri çözümler üretmekten geçmektedir. Türkiye’nin kendisine ve bölgesine yönelik kuşatma ve çökertme pratiklerini başka türlü bloke etme imkânı görünmemektedir.

Türkiye ve Amerika arasındaki ilişkilerin hızla krize doğru sürüklendiği üzerinde neredeyse geniş bir ittifak var. Diplomatik münasebetler, üst üste bir araya gelen heyetler ve yapılan tafsilatlı beyanlar derinleşen krizin önünü almakta yetersiz kalıyor. Çünkü Irak ama hassaten Suriye politikasında Amerika’nın aldığı askeri ve siyasi pozisyon Türkiye ile taban tabana zıtken adeta PKK’yı dar-uzun bir bölgede kanton ve tampon bir karakol olarak tahkim etmeye endekslenmiş bir durumda.

Obama yönetiminin yürüttüğü Suriye politikasını Trump’ın Türkiye lehine ciddi bir şekilde değiştireceğine dair beklentilerin ne kadar temelsiz ve tutarsız olduğu son haftalarda iyiden iyiye netleşiyor. Her yönüyle ırkçı-ayrımcı ve de özellikle İslam-Müslüman düşmanı Trump’ın salt ‘işadamı’ kimliği ve yerleşik düzenle yaşadığı çelişkiler dolayısıyla Türkiye’nin bölge tezlerine destek vereceğine ilişkin söylemler büyük bir boşluğa tekabül ediyor ancak. Dahası sahipleri nezdinde ileri düzeyde bir hayal kırıklığı hitap ettikleri kesimlerin dünyasında ise mevcut öfke ve nefreti arttırıyor sadece. Öfke ve nefreti artıran sebeplerden belki de en önemlisi Amerika Devleti’nin bölgedeki yıkım ve katliamları bir nebze olsun hafifletmekten imtina edip, PKK-PYD üzerinden kaosu büyütmek üzere stratejileri yürürlüğe sokmasıdır.

Yüzüne Gül, Arkadan Hançerle

16 Mayıs’ta Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın Amerika’ya yapacağı ve Başkan Trumpile iki ülke arasındaki ilişkilerin geleceğine dair görüşmelerde bulunacağı gezi öncesinde Türkiye farklı bir adım attı. Genelkurmay Başkanı Org. Akar, MİT Müsteşarı Fidan ve Cumhurbaşkanlığı Sözcüsü Kalın’dan müteşekkil üst düzey bir heyet Washington’da Amerikan yönetimiyle temaslar kurdu. 

Temasların en önemli hedefi Amerika’nın PKK-PYD’yi silahlandırma politikalarına son vermeye, Suriye ve Irak’ta Türkiye aleyhine oluşturulan PKK-PYD koridoru stratejisinden vaz geçmeye ikna etmekti. Fakat beklenen olmadı. Aksine Türkiye heyetiyle teamüllerin dışına çıkıp kısa bir görüşme de yapan Trump tam da o saatlerde PKK-YPG’nin Rakka operasyonu için ağır silahlarla donatılması için gerekli olan kararı imza ediyordu. Trump’ın Ulusal Güvenlik Danışmanı McMaster PKK-PYD’nin nasıl teçhiz edileceğine dair kararı önce Türkiye heyetine ardından da tüm dünyaya ilan etti.

PKK-PYD’yi silahlandırmaya ilişkin Amerikan yönetiminin aldığı kararın arkası hızla geldi. Albay Dorrian silahların dağıtımına aşamalı olarak başladıklarını ilan etmekte gecikmedi. Fakat bu işler olurken bildik hikâyeler diplomatik dille yine piyasaya sokuluyordu. IŞİD’e karşı Türkiye’yle yakın işbirliği kadar Amerikan silahlarının asla Türkiye aleyhine kullanılamayacağına değin bir dizi teminat ilan edildi acilen. Türkiye’den yükselen tepkilerle eşzamanlı olarak Amerikan yönetimi adına konuşan sözcülerin yetki düzeyi artıyor ve bir o kadar da güven telkin ediliyordu. Mesela son açıklamalardan birini yapan Amerikan Savunma Bakanı Mattis “Türkiye’nin bütün endişelerini gidereceğiz. Türkiye’yle çok yakın çalışacağız” gibi vurgularla itiraz ve tepkileri önlemeye çalışıyordu.

Amerika’nın yürüttüğü PKK-PYD’yi olabildiğince geniş bir bölgede tahkim etme stratejisinin Suriye’nin kuzeyindeki Kürt bölgelerinden ibaret olmadığı aşikâr. Münbiç ve Rakka gibi neredeyse hiç Kürt nüfusunun bulunmadığı bölgelere PKK-PYD’yi hâkim kılma yönünde derinleşen askeri harekâtlar lafı edilen güvencelerin masallardan ibaret olduğunu güçlü bir biçimde teyid ediyor zaten. Kaldı ki Amerika piyadesi ve lejyon birliği gibi hareket eden PKK-PYD’nin kendi güçlerini kat kat aşan hedefler ilan edişi üzerinde dikkatlice durmak icap eder. 

Seferberliğin Ortak Paydaları

Bu bağlamda PKK-PYD’nin kurduğu bir dizi demokratik-federal meclislerden birinin Eş Başkanı olan Hediye Yusuf, The Observer’e yaptığı açıklamada hedeflerini şöyle izah ediyor: “Akdeniz’e ulaşmak bizim kuzey Suriye için hedefimiz ve yasal hakkımız.” Bu hedefin Akdeniz’e açılan ticaret rotası için Amerika hesabına ilan edildiği besbelli. Ancak Hediye Yusuf, Suriye’nin sanılandan epeyce geniş bir bölgesini “terörden ve teröristlerden temizlemek” üzere PKK-PYD’nin hazırda beklediğini ifade ediyor. Rakka’dan sonra İdlip hatta Deyr-uz Zor’u da ‘cihatçı isyancılar’dan temizlemek üzere Amerika’yla birlikte harekât planlamaları yapılmış.

Mevcut gelişmeler Türkiye ve Amerika arasında ciddi bir ayrışma, gerilim ve yakın gelecekte çok boyutlu bir krizi işaretliyor. Krizin mahiyeti PKK-PYD’ye verilen silahların ileride Türkiye’ye karşı kullanılma ihtimalinden daha derin, daha geniş ve daha yıkıcı sonuçlar doğuracak cinsten. Amerika ve Rusya’nın Suriye üzerinden Türkiye’ye karşı boğucu bir abluka uyguladığı ortada. Amerika da Rusya da hiçbir surette güvenilir değil. İsrail ve İran’ın pozisyonu da zerre kadar farklı değil. Peki, nasıl bir çıkış yolu bulunacak? 

Türkiye’nin tek başına askeri harekâtlar düzenlemesi yüksek riskler içeriyor muhakkak. Ancak askeri harekâtları devreye sokmaksızın bırakın düşmanlarını hiçbir müttefikini ‘ikna’ etmesi mümkün değil. İçeride PKK’ya karşı yürütülen operasyonların başarısı önemli bir kazanım. Ancak sınırın ötesinde yaşanan kronik açmazlar mevcut. Her ne kadar geçtiğimiz haftalarda Şengal ve Karaçokbölgelerine düzenlenen kapsamlı hava akınları Amerika ve Rusya’yla gerilime sebep olduysa da güçlendirilmiş ve uzun erimli bir seçenek olarak devreye sokulması gerekebilir. 

Fırat Kalkanı son buldu ama ilan edilen hedeflerin oldukça gerisinde kaldı. İlaveten Türkiye en saçma ve zararlı politikasından yani Rusya ve Amerika’nın terör örgütü saydığı direniş örgütlerinden uzak durmaktan hızla vazgeçmelidir. Ahrar-uş Şam’dan Tahrir-uş Şam’a değin tüm direniş örgütlerini güçlü bir biçimde destekleyip koordine etmeden Türkiye’nin bu boğucu ablukayı yarması mümkün gözükmüyor. Sadece PKK ve IŞİD’in değil Esed rejimi, İran, Rusya ve Amerika’nın da ölümcül tuzaklarını boşa çıkaracak ilk hamlelerden biri de İslami direniş örgütlerini ortak bir seferberliğin parçası kılabilmektir.

Son derece hayati bir tartışma olmasına rağmen kurgu ve kronolojide birtakım yanlışlıklar, çarpıtmalar veya en azından muğlaklıklar var. Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın Hindistan dönüşü yaptığı değerlendirmeler içinde İslamcılık meselesiyle ilgili dikkatle bakınca bir kopukluk veya bağlam kayması görülüyor. Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın konuşmasının ilgili bölümü şöyleydi: “İslamcı olanlar atılıyor, İslamcı olmayanlar getiriliyor” deniliyor. Bir siyasi partinin çalışmalarında, İslamcı olmak ya da olmamak şeklinde bir ayrım yapmak zaten yanlış. Biz tekkeye mürit aramıyoruz ki.”

Mesele ne zaman ve kimler marifetiyle kamuoyunda infial oluşturacak şekilde gündeme sokulmuştu, bir hatırlayalım? Cem Küçük ve Cemil Barlas bir TV programında Amerika ve İsrail’le ilişkilerin geliştirilmesi bağlamında Cumhurbaşkanı Erdoğan ve AK Parti’ye şöyle bir yol haritası öneriyorlardı: “Radikal-siyasal İslamcılarla yolları ayır. FETÖ ile ayrışıp kavgaya tutuştuğun gibi Batı düşmanı İslamcılarla da ilişkiyi bitir.” 

Değişmeyen Düşman mıdır İslamcılık?

İslamcı olarak bilinen veya nitelenenlerden değil de İslamcılığı öncelikli tehdit konsepti çerçevesinde değerlendirenlerin açtığı bir bahisti bu. İçeriden bir şikâyet, sitem değil de dışarıdan bir telkin hatta mecburi istikamet bildiriliyordu esasında. Acaba Sayın Cumhurbaşkanı bu konuşmaları ve takip eden hem akıl hem de edep dışı tehditkâr yayınları izleyebildi mi? Bu saldırgan, muhalif bile değil alenen içeriden düşman üretmeyi kışkırtan kampanyanın kamuoyu nezdinde ne düzeyde rahatsızlık oluşturduğunu takip etme imkânı bulabildi mi? Bu gibi sorular aynı oranda AK Parti’nin tüm yönetim birim ve kadroları için de geçerlidir. 

İslamcılık tartışmalarının önünde AK Parti’den süreç içerisinde değişik düzeylerde ayrışmış kadrolara karşı ağır sitemler hatta ibreyi farklı yöne çevirenler için suçlamalar yer alıyor. Hemen akabinde ise İhvan-ı Müslimin, Hamas ve Nahda hareketlerine yönelik uluslararası arenada terörist suçlamalarına karşı yaptığı savunmaları ifade ediliyor. İslamcılık ideolojisi, kadrosu ve mücadelesi tartışılabilir ama bu hareketlerin İslamcı çizgide oldukları her halde tartışılamaz. Bu durumda Cumhurbaşkanı Erdoğan Amerika’ya, İsrail’e, NATO’ya karşı Mısır’da, Filistin’de, Tunus’ta hatta dünyanın pek çok farklı noktasında İslamcılığı/İslamcıları savunuyor da iş Türkiye’ye gelince mi tasfiyeye soyunuyor? Burada en hafif tabirle bir tutarsızlık dahası onca risk üstlenerek sürdürülen ahlaki-hukuki standartları yüksek bir mücadele adeta inkâr ediliyor.

Bu durumda bir tarafta Amerika’ya, İsrail’e, Esed’e, Sisi’ye, NATO’ya karşı İslamcılık temelinde sürdürülen mücadeleleri Raşid El Gannuşi’den Halid Meşal’e değin örnekleyerek savunan siyasi bir lider olarak Tayyip Erdoğan var. Diğer taraftaysa Pelikan gibi dar bir menfaat şebekesinin ihtiraslarına İslamcılığı ve İslamcıları kurban eden siyasal bir lider olarak Tayyip Erdoğan var. Birbiriyle taban tabana zıt bu tutum ve tercihleri telif etmek pek kolay olmasa gerek. Genel manada ifade etmek gerekirse İslamcılık ideolojisi ve İslamcı kadrolara karşı savaş açması istenen ya da tasfiye harekâtı başlatması telkin edilen siyasal lider İslamcı ideoloji ve mücadeleden beslenen bir kişi. AK Parti’nin muhafazakâr demokrat kimliği referans aldığını ısrarla tekrar etmesi hatta siyasal mücadele içerisinde sergilenen kimi yanlışlar ve yalpalamalar dahi bu durumu değiştirecek bir karakter arz etmiyor denilebilir.

İlkelerin Mücadelesi 

“Tekkeye mürid aramıyoruz” sözünün de bu bağlamda kritik edilmesi icap eder. AK Parti’nin ilke ve öncelikleri kurucu ve kadrolarını bağlar tabii ki. Ancak İslamcılık eksik, yanlış veya çelişkili gördüğü her duruma faili kim olursa olsun muhalefet etmek ve doğrusunu önermekle mükellef bir harekettir. AK Parti’nin tekkeye mürid aramaması kadar İslamcıların da şu veya bu tekkeye mürid olmayacağı, “gassalın önündeki meyyid gibi” teslim olmak üzere mürşidler aramadı aşikârdır. Trenden inenler, pazara kadar arkadaşlık edenler ne kadar ve nasıl İslamcılardır ayrı bir tartışma konusudur. Lakin yol arkadaşlığını ve gönül dostluğunu sıratı müstakim üzerinde sapmadan ve istikrarla sürdürme mücadelesinde elbette ki Kur’an-ı Kerim’in ve Hz. Muhammed Mustafa’nın (a.s.) öğretileri her zaman rehber ve hakem olacaktır.

Siyasetin merkeze aldığı İslamcılık-İslamcılar tartışmasının ne düzeyde ahlaki bir boyut taşıdığını masaya yatırmak durumundayız. İslamcılık ve İslamcılar mevzusunda konuşurken Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın literatürü sizce seküler, ulusalcı veya oportünist hattan mı neşet ediyor yoksa İslami aidiyete mi yaslanıyor? Tam da bu literatürden ilerleyecek olursak Ulûhiyet ve Rububiyettaslamak kimsenin haddine değildir elbette. Fakat burada tekfircilik ve buna bağlı olarak üreyen şiddetten ziyade birilerinin tıpkı Amerika ve İsrail gibi 28 Şubatçı ve Fetullahçı cunta örneklerinde görüldüğü üzere Müslümanlara hayatiyet kazandıran “emri bil maruf nehyi anil münker” ilkesine karşı ahlaksız bir savaş açtığını gözden kaçırmayalım.

Kemalistlerin ‘Seküler İslam’ projesi gibi Fetullahçıların ‘Ilımlı İslam’ projesi de Batı’nın ancak askeri darbeler marifetiyle tahkim edebileceği tuzaklardı. Bu tuzaklar büyük bedeller ödenerek boşa çıkarıldı. Siyasal-radikal İslam suçlamalarını bugün tırmandıranların “Erdoğan aşığı, Reis tutkunu” maskesi takan Pelikanlar olması şaşırtıcı değil. Hindistan dönüşü uçakta verdiği beyanatlar üzerinden “Tayyip Erdoğan İslamcıları hızla tasfiye edecek, Türkiye’yi seküler temelde yerli ve milli bir kimlikle yeniden inşa edecek” naraları eşliğinde ilan edilen zaferin hakikat değerini hep birlikte test edeceğiz. 

Bilmeyenler veya unutanlar için hatırlatalım: İslamcılık, Resul-Nebi dahi olsa kişi veya iktidar merkezli bir mücadele değildir. 

“Söz konusu vatansa gerisi teferruattır” mottosu uzun bir dönem devletin bekası namına işlenen türlü hukuksuzlukları kolayca örten bir maske olarak kullanıldı. Muhataplarına göre bazen korku salmak bazen de narkoz etkisi oluşturmak için aralıksız olarak devrede tutuldu. Ulusalcı-Kemalist iktidar sınıfları gibi Fethullahçı cuntanın da bütün engelleri etkisiz kılan büyüleyici maskesi devreye girdi bir zaman sonra: “Söz konusu hizmetse gerisi teferruattır.”

Temel hak ve özgürlükleri füruattan/teferruattan addetme teamülünün özde iktidar saplantısından neşet ettiği açıktır. Füruat/teferruat söylem ve siyaseti amaca giden her türlü aracı meşru sayan bir oportünizmdir. Bu ülke ve topluma verdiği ağır zararlar gün gibi ortada. Malum sebeplerle ne zaman vatan, devlet, millet, bayrak gibi semboller üzerinden vurgulanan beka kaygısı eskiye benzer bir biçimde öne çıkarsa temel ilkelerin, hak ve özgürlüklerin teferruattan sayılır hale getirileceği endişesi yükselir bende. Çünkü olur olmadık yerde namluya sürülür gibi bu kavramlarla kimi eleştirel duruşlar ve sahipleri en kestirme yöntemlerle ihanet ve düşman kategorisine iteklenme alanında bir yarış başlamış demektir.

Çirkin Mantık Yine Sahnede

Söz konusu vatan, devlet, bayrak veya benzeri bir sembol olsa da hiçbir şeyi ama hassaten hukuku, ahlakı, merhameti teferruattan saymayacak derin bir idrak ve sağlam bir pratiğe muhtaç olduğumuz tartışma dışıdır. Hukuk, ahlak ve merhamet toplumsal ve siyasal hayatın merkezi değerlerini teşkil etmiyorsa korunacak vatan, devlet, bayrak veya benzeri semboller oligarşik bir iktidarın aldatma ve sömürme araçlarından başkaca bir değer taşımazlar. Bu sebeple sembollerin nasıl bir iktidarı müdafaa için seferber edildiği son derece kritik bir önemi haizdir. Geniş toplum kesimleri bu tarz soyutlamalardan anlamazlar filan sanılmasın. Akademik literatürü kullanarak ifade edemese de toplum sabırla basit ve fakat keskin pratik hükümler inşa etmekte pek mahirdir.

Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın Türkiye toplumu hatta daha ileri düzeyde başta Suriye, Irak, Filistin, Mısır ve daha birçok Müslüman toplum için taşıdığı önem ve değerin de bu bağlamda değerlendirmesi acil bir görevdir. Çünkü Pelikan Şebekesi namıyla şöhret bulmuş oligarşik bir zümre benzer bir tertibi Cumhurbaşkanı Erdoğan’ı merkeze alarak kurmak üzere epeyce bir mesafe kat ediyor. Ergenekon ve Fethullahçı cuntaların izinden yürüyen Pelikan Şebekesi aynı mantık ve örgütlenme biçimiyle kendi iktidarlarını kurmanın en kolay ve kestirme yolunu şu söylem etrafında örüyor: “Söz konusu Reisse gerisi teferruattır.” 

Bu tip slogan ve söylemlerle güya Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın meşruiyet, karizma ve otoritesini sağlama almaya girişiyorlar. Oysa bu söylem ve mantık Cumhurbaşkanı Erdoğan’a hiçbir şey kazandırmadığı gibi bu sloganın ardına saklanarak yapılan işler sebebiyle açıkça yıpranmakta ve zarar görmektedir. “Söz konusu Reisse, mevzubahis olan Cumhurbaşkanı Erdoğan’sa…” faslında açılan tartışmalarda karizmatik bir siyasal liderin meşruiyetini vurgulamaktan değil oportünist amaçlarla kurgulanan bir kültleştirme operasyonundan bahsedebiliriz ancak. 

Ergenekon ve Fethullahçı psikolojik harp tekniklerini kullanan mezkûr Pelikan kliğinin “gizli hayırcılar, fırıldak AKP’liler, Hocacılar, Gülcüler, Kraliçenin adamları” vs. klişeler üzerinden tertipledikleri hem şapşalca hem de ahlaksızca operasyon kime kazandırıyor, kime kaybettiriyor? Cumhurbaşkanı Erdoğan’a, AK Parti’ye ve genel olarak Türkiye toplumuna kazandırmadığı, toparlayıcı değil dağıtıcı karakter arz ettiği, güven değil huzursuzluk ve şüphe telkin ettiğine dair çok sayıda somut gelişme yaşanıyor. 

Ağır Çekim İntihar Olmasın

Tetikçi, trol, operasyonel medya vs. imajı giderek güçleniyor ve aynı oranda ‘iç düşman’, ‘en yakındaki tehdit’ ve buna bağlı olarak nereye varacağı belirsiz yeni yeni tasfiye planları hazırlanıp duruyor. Hiçbir itibarı olmayan kimi ayyaş, kimi serkeş, kimi takıyyeci, kimi kibir abidesi troller siyasete istikamet tayini için sahne alıyorlar hatta sahneden hiç inmiyorlar. Siyaseti ve siyasetçiyi işlevsiz dahası anlamsız hale düşüren rol kapmacaların önü daha ne kadar açık tutulur acaba?

Tasfiye planları ve söylemleri salt olarak ‘İslamcı’ camianın problemi veya derdi olarak görülmemelidir. Pelikan Şebekesi veya benzerlerinin idrak edemediği temel husus şu: İslamcı siyaset ve hareket kendileri gibi sığıntı veya asalak bir mahiyette değil çünkü iktidar imkânlarına bağımlı olarak değil aksine haksızlığa, hukuksuzluğa ve çarpıklıklara muhalefet ederek varlığını geliştirmiştir. Bu İslamcı hareketleri ilgilendirir. Fakat Türkiye toplumunu kucaklama, kuşatma ve toplumun tamamının temel hak ve özgürlüklerini garanti altına almakla mükellef bir parti daha düne kadar Fethullahçı cuntanın içinde pozisyon almış yavru komitacılarla yola devam kararı verirse ağır çekimde bir intihar kararı almış demektir.

Siyasal ve toplumsal hayatta özellikle de kritik dönemeç ve süreçlerde hiçbir şey füruat/teferruat kabilinde değildir. Geçer gider, unutulur, kimse hatırlamaz, kırgınlıklar kolaylıkla telafi edilir vs. iyimserlikleri aldatıcı hatta yıkıcı sonuçlar doğurabilir. Asıl olan hukukun, ahlakın ve merhametin siyasal ve toplumsal ilişkilerin merkezine yerleştirilmesidir. Hukukun hasmı, ahlaktan nasipsiz ve de merhamet düşmanı leş yiyici karakter(siz)lerle varılacak menzilin iyi, güzel ve hayırlı olmayacağı malumdur. 

Uzun süren sessizlik, derin bir sükût hali eğer sindirme ve tasfiye için zaman kazanma beklentisinin tezahürü ise siyasetin bürokratik oligarşiden kurtulup troller oligarşisine teslim olduğunu ilan edebiliriz. 

Türkiye’nin sınır ötesi askeri operasyon yapmaktan başka çaresi kalmamıştı. Üstelik bu mecburiyet Amerika ve Rusya’nın her geçen gün artan blokajına rağmen giderek aciliyet kespediyordu. Amerika ve Rusya’dan onay almaksızın Türkiye’nin hiçbir askeri operasyona kalkışamayacağı yönünde uzmanlar ve yetkililer tarafından değerlendirmeler yapılırken bir ilk gerçekleşiyordu.

Türkiye’nin aynı anda Irak’ta Sincar ve Suriye’de Karaçok bölgelerine düzenlediği hava harekâtı bilinen sürecin farklılaştığına dair güçlü işaretler taşıyor. Şöyle ki Amerika ve Rusya tarafından yapılan beyanatlar “harekâttan sadece bir saat önce bilgi verildiği fakat onay alınmadığı” yönündeki rahatsızlıkları ihtiva ediyordu. Hatta PYD lideri Salih Müslim’in “Türkiye’nin 26 uçakla bu düzeyde bir saldırı yapacağını beklemiyorduk” açıklamasının hemen akabinde kurduğu şu cümle operasyonun nasıl bir kırılmanın işareti olduğunu gözler önüne seriyordu: “Amerika öncülüğündeki Koalisyon Güçlerinin onayı olmadan Türkiye’nin uçakları orada uçamaz. Koalisyon bir açıklama yapmalı. Saldırı ile ilgili bilgileri var mıydı yok muydu? Bunu nasıl görüyorlar?” 

Şaşırtıcı Fakat Gerçek

Salih Müslim’in açıklama yapılmalı talebi fazla bir zaman geçmeden karşılık buldu fakat pek de tatmin edici gözükmüyordu bu cevaplar. Mesela Amerika adına Albay John Dorrian’ın meseleye dair konuşması epeyce sitem doluydu. Dorrian saldırıdan sadece bir saat önce bilgilendirildiklerini ancak bu sürenin yetersiz olduğunu ifade ettikten sonra sonucu şöyle bağlıyordu: “Bu bir koordinasyon değil bir bilgilendirme idi sadece.” Hem müttefiklik ilişkisine dair sitayişler vardı açıklamada hem de esasen PKK’nın bir terör örgütü olduğu, Türkiye’nin terörle mücadelesinde yanında oldukları filan da. Lakin iş Amerikalı üst düzey askeri yetkililerin vurulan PKK kamplarına hiç vakit kaybetmeksizin düzenledikleri ziyaretlerin sebebinin sorulmasına gelince malum tekerleme pişkince devreye sokuluyordu: “Bahsettiğiniz fotoğrafları görmedim.” 

Tepkiler bu kadar örtük sitemlerden ibaret değil elbette. Mesela bizzat Sincar ve Karaçok bölgesine düzenlenen askeri operasyonlar bağlamında ABD Dış ilişkiler Konseyi Başkanı Richard Haass daha açık ve gergin bir teklifte bulunuyordu: “Türkiye asla ortağımız olamayacağını gösteriyor. Amerika’nın (Türkiye) politikasını stratejik olarak tekrar değerlendirmesinin zamanıdır.” Bu teklif icranın başındakiler tarafından nasıl değerlendirilir şimdilik bilemeyiz ancak ABD Dışişleri Bakanlığı Sözcüsü John Kirby’nin daha yumuşak ve uzun vadeli hesapları gözeten açıklaması ne tehditkâr ne de dışlayıcı bir frekanstaydı: “Tüm tarafları koordine edilmemiş eylemlerden kaçınmaya ve ortak düşman IŞİD’e odaklanmaya çağırdık .” 

Amerika’nın beklenti ve teklifi değişmiyor: “YPG’ye dokunmasanız, IŞİD’le mücadeleye odaklansanız ne harika olur.” Zaten bu maksatla PKK/YPG’ye Rakka operasyonu için tanklar ve ağır silahlar teslim edilmişti. Tank ve ağır silahlar Irak’tan tırlarla girdikten iki gün sonra Türkiye’nin ağır saldırısı geldi ve PYD-YPG bu saldırıdan çok olumsuz etkilendi. Öyle ki Rakka operasyonunda çekilme gibi tehditlerle Amerika’yı Türkiye üzerinde baskı kurmaya teşvik edici pozisyonlar almakta hiç gecikmediler.

İleri Karakol’un Müttefikleri

Suriye ve Irak’a yönelik icra edilen eş zamanlı operasyonların Rusya cephesinde de bir belirsizliğe yol açtığı aşikâr. Bu bağlamda Rusya Dışişleri Bakan Yardımcısı Gennadiy Gatilov’un kullandığı şu ifadeler dikkat çekici: “Türkiye’nin eylemleri konusunda bizi bilgilendirip bilgilendirmediğini bilmiyorum. Fakat bunun gibi (onaysız düzenlenen) her askeri operasyon bölgedeki genel duruma ve müzakere sürecine olumsuz etki ediyor.” Bu beyanat Amerika adına yapılan beyanatlardan daha fazla temkinli gibi durmuyor mu? Ortak koordinasyon yok ama haber de yokmuş gibi verilen beyanatları yalanlayan gelişmeyi şuraya kaydedelim. Cumhurbaşkanı Erdoğan verdiği bir röportajda Irak ve Suriye’ye yönelik düzenlenen hava operasyonları öncesinde Amerika ve Rusya’ya hatta Irak Bölgesel Kürt Yönetimine bilgi verildiğini aktarmıştı.

Türkiye’nin “İkinci Kandil’e izin vermeyiz” yönündeki beyanatlarını pek inandırıcı ve de imkân dâhilinde görmemiş olanlar açısından kapsamı daha öncekilerde bir hayli ağır olan bu harekâtın sürpriz olduğunu söyleyebiliriz. Hem Irak’ta hem de Suriye’de işlediği işgal ve katliam suçlarıyla Amerika ve Rusya’yla yarış halinde olan İran’ın benzer pozisyonu da hiç şaşırtıcı değil. 

HKK Org. Abidin Ünal’ın “Sincar’a yönelik planlarımız var” değerlendirmeleri yeni sürecin kapsamına dair güçlü bir ipucu niteliğinde. Ne kadar ilintili şimdilik bilemeyiz ama Türkiye’nin bu harekâtının hemen ardında İsrail de Şam’a yönelik bir saldırı yaptı. İsrail’in Hizbullah’a silah transferini önlemek üzere bir saldırı tertiplediğini beyan eden açıklamalarda şu konu da iliştirilmişti açıklamaya: “İran’ın Suriye’de askeri bir varlık oluşturmasını önlemek zorundayız.” Oysa İran ve Hizbullah altı yılı aşkındır Suriye’de işgali alabildiğine derinleştirecek politikalar yürüttü. Bu süreçte hemen hemen İsrail’le İran-Hizbullah birkaç küçük çatışma dışında hemen hiç karşı karşıya gelmedi. Türkiye’nin Irak-Suriye sınırında tahkim edilen ve PKK-PYD üzerinden hem Suriye’deki direnişe hem de kendisine karşı açık bir tehdit unsuru olarak beslenen ‘ileri karakol’a müdahalesi İsrail’i de hareketlendirmişe benziyor.

Önümüzdeki birkaç hafta Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın Amerika, Rusya, Çin ve Hindistan gibi ülkelere yapacağı ziyaretlerle gündemi dolduracak. Türkiye sürecin insani ve ahlaki temelde kurulması yönündeki talepleriyle Esed’siz, PKK/PYD’siz, Amerika ve Rusya’nın işgalinden azade bir bölge teklifiyle diplomasi yürütmek üzere rol üstlenecek. Zorlu fakat kaçınılması mümkün olmayan bir süreç.

Medyadaki tetikçiler ve troller krizi dinmek bir tarafa mide bulandırıcı bir biçimde hızla tırmanıyor. Sanki ortada üsluptan ibaret bir sıkıntı varmış gibi meselenin usulüne, esasına ve hedeflerine dair sıkıntı alanlarına girilmekten imtina edildikçe önü alınması da pek mümkün gözükmüyor. Her gece ekranlardan toplumun aklına, mantığına, ahlakına, hukukuna tecavüze kalkışan müptezel tetikçiler maksatlarını daha yumuşak bir üslupla telaffuz etseydiler çok da problem olmayacaktı sanki. İnfiale sebep olan ‘manyaklar’ veya ‘siyasal-radikal İslamcılar tasfiye edilmelidirler’ türünde kelime ve cümlelerle ifade etmeseydiler projelerini bu düzeyde bir tartışma da olmayacaktı kamuoyunda. 

Cem Küçük ve Cemil Barlas gibi kamuoyunda Pelikan Çetesi bağlamında tanınan ekipteki diğer kişilerin gazetecilik, habercilik, medya mensubu bağlamında tartışılmadığı aşikâr.  Eski Türkiye dediğimiz tecrübede azımsanamayacak kadar şahit olduğumuz devlet adına konuşan, istihbarat hesabına tehdit eden, uluslararası dengeler namına siyaset ve toplumu dizayna girişen kimi Kemalist kimi Fetullahçı şebekelerin tasfiye edilmesiyle başka bir şebeke sahne aldı. 

Pelikan Yalısı denildiğinde tereddütsüz hemen herkes adreslerini de en pespaye tetikçisinden politbürosuna kadar tam kadrosu olarak bilir. Onlarsa ne inkâr ne de itiraf edebilecek durumdalar. Burada en iyi olan gelişme herkesin bildiği sır artık fısıltı halinde konuşulma aşamasını geçti. Psikolojik eşik aşıldı, korku büyüsü bozuldu ve tartışma alenileşti.

Pelikanlar Hiç Bizim Mahallede Olmadı ki!

Ortada ne bir mahalle içi kavga ne de dostlar arası bir çekişme var. Siyasal ve toplumsal iradeyi ipotek altında tutmaya, ülke ve toplum üzerinde hegemonya kurmaya hevesli dar bir kliğin komitacılık girişimlerinin yol açtığı yıkıcı bir hastalıkla mücadele yaşanıyor şu durumda. Kemalistlerin devlet tecrübesine, Fetullahçıların yaygın kadrolaşmalarına ulaşabilmeleri hiç mümkün değil. Her iki cuntacılık faaliyetlerinden özellikle de Fetullahçı cuntayla beraber iş tuttukları dönemlerden edindikleri davranış modellerini kıra döke, yalapşap hayata geçiriyorlar. Siyasal ve radikal ilan ettikleri İslamcılık/İslamcılar meselesini tasfiye için yanıp tutuşuyorlar. 

Peki, ‘siyasal-radikal İslamcılık’ problemini kamusal alandan kim, nasıl ve hangi süreçler içinde tasfiye edecek? Görevi Cumhurbaşkanı Erdoğan’a, AK Partiyönetimine tevdi ediyorlar, bir nevi emri havale. Neden çünkü Amerika ve İsrail’le ilişkilerde İslamcılar ayak bağı oluyor, maraza çıkarıyor. Şunu çok iyi biliyoruz: İslamcılıkla mücadele ilk elde pozitivist ulusal kimlik üzerinde inşa edilen İttihat ve Terakki örgütlenmesinin hedefiydi. 

Sonra Kemalist ideoloji ve iktidar sınıfları bu hedefi yok etmek üzere bitimsiz bir seferberlik halinde ‘Topyekûn Savaş’ ilan etti. Fetullahçı Cunta’nın Hizmet Hareketi olarak cilalandığı, Ilımlı İslam Modeli’nin hem Batı’da hem de buradaki Batıcılar eliyle palazlandırılıp pazarlanmasının amacı da İslamcıların tasfiyesiydi. Pelikan Şebekesi yarım kalan, bir türlü tamama erdirilemeyen zorlu ihaleye talip olmuş.

İslamcılık veya İslamcıların tasfiye edilmesi yönündeki düşünceye fikir özgürlüğü bağlamında, siyasal tercihler açısından itirazım yok. Fakat İslamcılık/İslamcılar alanındaki tasfiyeyi tıpkı Kemalist, Fetullahçı hatta daha dar, çok marjinal ekiplerin sol-liberallerin ve Maocu Perinçek cuntasının yaptığı gibi ‘devlet/hükümet’ eliyle tasfiye ettirmeye kalkışıyorlar. Adil rekabetin, eşit bir tartışmanın, özgür bir mücadelenin zeminini ara ki bulasın. Bu hanım ve beyler, devlet ve kamusal alanın kendilerine İslamcılıktan temizlenmiş halde teslim edilmesi beklentisine yatırım yapıyorlar. 

Bu Bir İç Tartışma Değil

Risk yok, bedel yok, fedakârlık hiç yok, ahlak ve akıl zaten ne gezer. Cesaret ve mücadele azmi yerine öncekiler gibi Pelikan Mafyası da ancak adrese teslim ihaleye talip oluyor. Neden böyle? Çünkü Kemalistler veya Fetullahçılar kadar olsun bir ideoloji ve davadan, onları sergilediği fedakârlık ve toplumsal meşruiyetten dahi yoksunlar da ondan. Bedavadan bir iktidara, emirlerine amade bir topluma talipler. Bizce sorun değil. İstedikleri gibi hayal kurabilirler. Ama kurdukları tuzaklar başlarına geçince, oluşturdukları bataklıkta boğulma tehlikesi belirince ağlayıp zırlamak yok.

Bu vesileyle “Siyasal-radikal İslamcı manyakların tasfiyesi” yönündeki çağrılara hali hazırda siyaset cephesinden hemen hiçbir anlamlı tepkinin gelmemesi dikkatlerden kaçmamalı. Başbakan Yıldırım’ın Özel Kalem Müdürü Abdülkerim Taş’ın ilk anda beliren “hadsizlik ve kime hizmet ediyorsun?” itirazını biliyoruz.  Ortalık yıkıldıktan ancak birkaç gün sonra Cumhurbaşkanlığı Başdanışmanı Özlem Zengin’in “uçuk kaçık ve ekstrem cümleler” olarak niteleyip Pelikan tetikçisini “merhametli olma”ya davet etmesi ilginçti. Üstelik yaşananları “tartışma ve müzakere” olarak tanımlarken faydalı bulmamanın ötesinde bir yere taşınmamasına özen gösterdiği de görülüyordu. Ortada bir ‘müzakere’ filan olmadığı gibi kimsenin profesyonel haysiyet cellatlarından ‘merhamet’ filan da beklediği yok bildiğim kadarıyla. Bu ürkek diplomatik dilin sebebi nedir acaba?

AK Parti istediği kişi ve kesimleri elbette ki bünyesinden tasfiye edebilir. Bu gibi hususlara kurucu irade karar verir. Böyle bir şey hiç düşünülemez ama merak edilen şöyle bir konu var mesela; Cemil Barlas ve Cem Küçük veya Pelikan Şebekesinin malum trolleri konuşlandıkları ekranlarda “AK Parti Sünni toplumla sağlıklı bir diyalog kurabilmek için bünyesindeki Alevi-Bektaşi manyakları tasfiye etmelidir” türünden bir teklifte bulunabilir miydi? Bu cümle değişik varyantlarla kurmak üzere “Ermeni ve Rum Ortodoks toplumu dışlayın”, “muhafazakâr milliyetçi veya sol liberal kesimleri yanaştırmayın” biçimlerinde kurulabilir miydi? Buna benzer cümleler kurulmuş olsaydı tetikçi ve trollere siyaset katından bu derece umarsız, ilgisiz, tepkisiz kalınması mümkün müydü? 

Acaba söz konusu İslamcılık ve İslamcılar olunca tetikçi ve trollerin her türlü edepsizliği, saldırganlığı ve kirli operasyonu teferruattan mı sayılıyor?

Tetikçi ve trollerin hiç ama hiç birisi kendi başına bir değer olmadığı gibi toplumun marjinal dahi olsa bir kesimini temsil etmiyorlar. Siyaset, toplumu şekillendirmek üzere medyada bunlara yer açmakla, imkân tahsis etmekle iktidardan çok daha fazlasını hem de hızlıca kaybedebilir. Bu soğuk, mesafeli ve ‘tarafsız’ duruş hayra yorulacak gibi değil.

Referandum sonuçlarının mahiyeti, muhasebesi, geçmişe ve geleceğe dönük verdiği işaretleri üzerinde yeterince durup tartışamıyoruz bile. Sarf edilen bütün çabalara rağmen % 51,4 gibi beklentilerin çok çok altında kalan sonucu ortaya çıkaran aktör ve faktörlerin irdelenmesine müsaade etmemek üzere siyaset ve toplum adeta ölümcül bir ablukayla kuşatılmış durumda. 

Mantık ve vicdanın sormamızı mecbur kıldığı bütün sorular, dile getirmeye mahkûm olduğumuz bütün eleştiri ve beklentiler ‘ver mehteri!’ coşkusuyla bastırılıyor, boğazlanıyor. Topluma yüklenen mesuliyet zafer coşkusunu yaşayıp paylaşmaktan ibaret kalıyor. Oysa son derece önemli ve tarihsel açıdan bir kırılma mesabesindeki 16 Nisan referandum süreci sadece kazanımlar boyutuyla değil zaaflar, kayıplar ve giderek büyüyeceği anlaşılan riskler açısından da derinlemesine konuşulmayı gerekli kılıyor. Fakat ‘söyletmeyin, vurun!’ naralarıyla medyayı ve kamuoyunu terörize eden tetikçi ve troller çetesi tartışmaların önüne barikatlar kuruyor. 

İsrail’in Küçük Pelikanları

Pelikan Çetesi namıyla meşhur bir klik tıpkı Ergenekon ve Fethullahçı cuntaların davranış modelleriyle siyaset ve toplum üzerinde mühendislik yapmaya soyunmuş durumda. Çok örnek verebiliriz lakin son operasyonları üzerinde durabiliriz mesela. Cem Küçük ve Cemil Barlas referandum sonrası Cumhurbaşkanı Erdoğan ve AK Parti Hükümetine kimlerle savaşması, kimleri tasfiye etmesi için yeni bir yol haritası çizmek üzere yine ekranda konuşlanmışlar. Yeni bir tasfiye listesi ve ittifakı güçlendirme teklifiyle seyircilere şöyle hitap ediyorlar: “Bu FETÖ kavgası gibi. Bu ilişki bitti, artık dikiş tutmaz. AK Parti’nin de radikal-siyasal İslamcılarla, Mavi Marmara’daki manyak tiplerle de, kafadan İsrail düşmanı, kafadan Batı düşman. Her şeye düşman garip garip tiplerle de yolların ayrılması lazım. Bu saatten sonra Tayyip Bey bunları yapacaktır diye tahmin ediyorum. İngiltere’yle, Amerika ile yoluna sokup biraz daha bu işlere bakmamız gerekli diye düşünüyorum.” 

İşin aslı esası Cem Küçük ve Cemil Barlas’ın şahsi temennilerinden öteye Batı hesabına ulaştırdıkları diplomatik notalarla karşı karşıyayız. 15 Temmuz’da Yurtta Sulh Cuntası tarafından tanklar, savaş uçakları üzerimize bombalar yağdırmak üzere kışlalardan hareketlendikleri saatte Georges Soros’un yakın dostu ve uzun yıllar Türkiye’deki kurumlarının temsilciliğini yapmış Can Paker şöyle bir mesajı paylaşıyordu kamuoyuyla: Laikçiler, Paraleller ve PKK gibi Türkiye’nin İslamcılardan da temizlenmesi çağrısı yapıyordu. 

PKK, Ergenekon ve Fethullahçı cuntanın yanına bir suç örgütü gibi iliştirilen, eklemlenen İslamcılar’ın kim olduğu, neden ve nasıl tasfiye edileceği hemen hiç tartışılmadı. Aksine Soros’un yakın dostu, ekürisi Can Paker, Üsküdar’da Pelikan Şebekesi’ne tahsis edilen yalıda projeler yapmaktan öteye Hükümete yakın kanallarda hep akil insan gibi yer tuttu. Nerdeyse her akşam kız kardeşi Cananve yeğeni Cemil’le ekranlardan toplumu aydınlatmak üzere önü açıldı. Her ne kadar Can Paker değil de medya ve siyasetin dizaynında kaba saba, edepsizce paylaşımlar yapan, sığ ve oportünist karakteriyle mideleri kaldıran yeğeni Cemil vitrini oluşturduysa da oyun kurucunun kim olduğu hiç kimseye sır değildi. 

Tuhaf olan şu ki yine Pelikan Şebekesi’ne ait olan ‘duvardibi’ isimli fosseptik çukurunda İslami camianın isimleri için “Sosorpu Çocukları” türünden küfürler etrafa saçanlar Kuzguncuk’taki yalıda Soros’un en yakın ahbabıyla tavla atıp okeye dönüyorlardı. Soros’un dostlarıyla, kavramlarıyla, hedefleriyle, stratejisiyle hareket edip network’ün dışındakileri itibarsızlaştırmak için Sosorpu Çocukları frekansından yayınlardan hiç vazgeçmemek fena bir fikir sayılmaz. 

Böyle Dost Düşman Başına

Hemen hepsi çok ama çok yakın bir tarihe kadar Fethullahçı Cuntanın istihbarat ve operasyon ekipleriyle birlikte hareket etmiş bu tiplerin önüne gelene ‘fetöcü’ damgası vurmak üzere heyheylenmesi boşa değil. Hatta öyle ki Önder Aytaç ve Emre Uslu gibi strateji kurucu elemanlarla kimi “akşamın şu saatinde rakı mı yoksa tekila mı içileceğini” sosyal medyada tartışacak kadar dostlukları ileri düzeydeydi. Cemil Barlas’ın “porno bedeni demokratikleştirir” tezlerini “medeni ülkelerde olduğu gibi Türkiye’de de zina serbest olmalı” önermeleri izliyordu.

Hikâye Paker-Barlas meselesi olsa boş ver gitsin de denilebilir. Ama kendisini “babama hocam diye hitap ederdim, âlim çocuğuyum” diye pazarlayıp pornografi üzerine akademik çalışmalar yapmış; anasıyla babasıyla, eşiyle Fethullahçı cuntayla iş tutmuş, tıpkı Ergenekoncular ve Fethullahçılar gibi her fırsatta İslamcılara kin ve nefret kusmuş Süheyb Öğüt’ün (Hilal Kaplan’ın kocası olur kendisi) merkezinde olduğu örgütlenme boşver gitsin denilemeyecek durumda. Güya küresel strateji üreteceklermiş, yeni Türkiye için tezler geliştireceklermiş, bildik masal. Sosyal medyada psikolojik savaş yürütmekten, birilerini işinden attırmaktan, ucuza tetikçi temininden bir milim öteye yol aldıkları da yok.

Fena olan toplumda hiçbir karşılığı olmayan ve kötülüğe endeksli bu dar klikler değil. Fena olan siyasetin daha önce Fethullahçı örgütlenme modeliyle hareket eden bu mantığa, söyleme ve örgütlenme biçimine yol vermesidir. Kendi başlarına ne kadar değerleri var besbelli. Lakin bunlar gibi kifayetsiz muhterisler siyaset ve topluma hiçbir değer katamaz aksine çürütür, ayrıştırır ve çatıştırmaktan öteye bir rol oynayamazlar. % 48.6’ya ulaşan hayır tercihinde CHP’nin başarısından çok siyaset ve topluma musallat olmuş bu musibetlerin katkısını irdelemek elzemdir. 

Siyaset ve toplum mıntıka temizliğine açıkça ve cesaretle girişmelidir. İmalarla, işaretlerle, sürece bırakarak filan da değil.

Ne Cumhurbaşkanı Erdoğan ve AK Parti’nin başarısını küçümsemek ne de Kılıçdaroğlu liderliğindeki CHP ve hapisteki Eş Başkanlarından mahrum HDP’nin eriştiği toplumsal desteği görmezden gelmek mümkün. Mevcut tablonun hiçbir tarafında hafife alınabilir durum yok. YSK’nın ‘mühürsüz zarf’ kararı üzerinden CHP ve HDP’nin itirazını gerekçe göstererek AGİT desteğiyle de seçimin meşruiyetine gölge düşürme operasyonunun ciddi ve geçerli hiçbir karşılığı olmayacaktır. Sonuç gayet nettir ve sürecin bu türden politik raporlarla kesintiye uğratılabilmesi ihtimal dışıdır.

Evvelemirde Cumhurbaşkanı Erdoğan ve AK Parti’nin MHP’nin de desteğini alarak çıkılan sistem değişimi talebi beklentilerin epeyce altında kalsa da hayata geçirilme yolunda halkın desteğini temin etmiştir. Üstelik bu hedefe çok yönlü baskıları savuşturarak % 51.3’le ulaşılmıştır. Şimdiden itibaren gerek uluslararası sahadan gerekse CHP-HDP cephesinin mevcut başarıyı küçümseyen, gölgeleyen hatta meşruiyetini sorgulayan girişimlerini boşa çıkarmak üzere teyakkuzda olmak hatta gerekli düzeyde seferberlik ilan etmek elzemdir. Bununla birlikte bütün dikkat ve enerjinin bu sahaya hasredilmesi akla ve gerçeklere hiç de uygun düşmemektedir. Karşı tarafın yanlışlarına odaklanma ve eleştirilerine cevap yetiştirme telaşesi özeleştiri sorumluluğunu gölgelememeli, sabote etmemelidir ki selamete çıkan bir yol haritası oluşturulabilsin.

Aynaya Dikkatli Bakmalı

Eğri oturalım doğru konuşalım; Avrupa ve Amerika basınında çıkan aleyhte yayınlar hatta Avrupa Birliği ülkelerinin takındığı zorbaca tavırlar ‘hayır’ cephesi namına sarsıntı oluşturduysa da neticede ‘evet’ kararını tahkim etti. Cumhurbaşkanı Erdoğan’a yönelik saldırıların yıkıcı mahiyet kazanmaktan iyiden iyiye uzak düş(ürül)mesi toplumun geniş kesimlerinde Batıya ve Batının desteklediği hareketlere karşı derin bir özgüven ve mücadele azmi oluşturdu. Bu alandaki kazanım ne yazık ki MHP cenahından gelmesi ümit edilen desteğin akmak bir tarafa neredeyse damlamaktan dahi uzak oluşuyla bir zaafa dönüştü. Milliyetçi tabanda Devlet Bahçeli’den ziyade ya da en az onun kadar Meral Akşener’in söylemlerinin belirleyici olduğu görülmüş oldu. Üstelik bu durum Bahçeli’yi öne çıkarma, Akşener’i itibarsızlaştırma gayretlerinin zirve yaptığı bir vasatta zuhur etti.

AK Parti ve MHP’nin 1 Kasım seçimlerinde aldıkları oy oranı üzerinden yürütülen hesaplar büyük oranda boşa çıktı. AK Parti, Ağustos 2014’te Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın tek başına aldığı oyla iktifa etti ki bu husus Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın kendi kurduğu partisini dahi aşan meşruiyet ve desteğini bir kez daha teyid etmiştir. MHP hesabına çok söz söylemenin fazlaca bir manası yok. Asıl olarak referandum sürecinin sahibi AK Parti ve Hükümet’tir. Üstelik iktisadi, siyasi, kültür ve medya alanında tartışmasız bir hâkimiyeti söz konusuyken İstanbul ve Ankara’da ortaya çıkan sonuç ciddi bir kriz işaretidir. Aynı durum klasik CHP haritalarının daha da genişleyerek Antalya, Adana, Mersin, Balıkesir,Denizli, Uşak, Manisa gibi beldelere de sirayet etmesiyle daha bir sıkıntılı hal almıştır. 

İstanbul ve Ankara’da beliren gidişat ciddi bir muhasebeyi gerekli kılmaktadır. İstanbul’da neredeyse haftada bir müjdesi verilen yeni metro hatları, boğaz geçiş projeleri, kültür ve iletişim veya çevre ve kentsel dönüşüm gayretleri neden acaba yeterince destek oluşturamadı? Benzer bir durum Ankara için de geçerli; sosyal medya fenomeni gibi popüler olan başkanın zenginlik üretilen sahada bıraktığı eksikler gedikler, izahı zor işler mi var acaba? 

Düşman Saflarına İtekleme Yarışı

Bu gibi soruları kaybedilen kimi sembolik ilçeler nezdinde de sormak icap ediyor. Ama medya bu soruların sorulmasının önünü hemen alıyor. Neden kaybedildi sorusunun hazır ve yaygın cevabı öncelikle FETÖ’yle ilintilendirilerek veriliyor. FETÖ denince zaten akan sular duruyor. Acaba yerel yönetimlerde ters giden işler mi var, sorusuna hiç hacet duyulmuyor. Adeta FETÖcüler tarafından yoldan çıkarılmaya hazır bir toplum duruyor karşımızda. Şehirlerin hayati ihtiyaçları nasıl görülüyor? İhale komisyonları adaletle işliyor mu? Rüşvet ve iltimas ne durumda? Ehliyet ve liyakat mi belirleyici yoksa network ve hemşericilik mi belirleyici oluyor? Tembellik, organizasyon yetersizliği ve iş üretemezlik israf ve gösterişle mi telafi edilmeye çalışılıyor? Bunları tartışmaya hiç lüzum duyulmuyor sanki. Çünkü bu tartışma zemini gerilim ve ayrışma üretiyor. Bu halde Kemal Kılıçdaroğlu’nu karikatürize ederek, salt FETÖ’nün tuzaklarına odaklanarak tabloyu analiz etmek en kolay ve faydalı yol olarak tercih ediliyor. 

Ha unutmadan bir de Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın yalnızlığını sık sık vurgulamak, bir dönem birlikte çalıştığı fakat bir biçimde kenarda duran arkadaşlarına ağır faturalar çıkarmayı hiç ihmal etmemek gerekiyor. Mesela önceki gün yazılan şu yorumun mebzul miktarda kopyalarıyla karşılaşmaksızın neredeyse gazete okuyamıyoruz, program izleyemiyoruz: “Davutoğlu ve Gül gibi aktörlerin sahaya inmemeleri ve ağızlarından ‘evet’ dışında her şeyin çıktığı düşünülürse… Diğerleri cephesinin yukarıda saydığımız aktörlerden ibaret olmadığı da görülecektir.” Diğerleri cephesi ise sayın yazar tarafından şu şekilde sayılıyor: “CHP, HDP, AB, FETÖ ve PKK”… Meğerse iş ‘ürkek hayırcı’ boyutunu aşalı çok olmuş da Ahmet Davutoğlu ve Abdullah Gül gibi AK Parti’nin en önemli isimleri PKK ve FETÖ’yle ihanet cephesinde tuttukları safları sıklaştırmaya kadar vardırmışlar! Peki, yanlarında başka kimler var, diğer isimler daha sonra mı deşifre edilecekler acaba?

Oysa bu dil ve mantık, bu siyaset ve söylem itham yarışına girmiş tehlikeli bir hizipçiliğin, ölümcül bir tasfiyeciliğin tezahüründen başka bir şey değildir. Bu kafa yapısı Stalinist-İttihatçı önermelerden başka bir saplantı hali değildir. Gerçekleri çarpıtan, özeleştiriyi imkânsız kılan bu gibi kliklerin daha önce Kemalist ve Fetullahçı iktidar sınıflarının ürettiği çürüme ve çözülmeyi hızlandırmaktan başka bir hizmetleri de olmaz. 

Yol uzun, mücadele zorlu, toplumun adalet ve özgürlüklerin teminat alınması yönündeki talepleriyse çok güçlü. Siyaset ve toplum kimi Kemalist-Stalinistörgütler içerisinde kimi bütün bir ailesiyle Fetullahçı cunta içinde semirmiş Pelikan isimli bu ‘yeni sınıf’ın vereceği akla da göstereceği yola da muhtaç değildir. 

Endişeli değilim, korkuyla filan da hareket etmiyorum. Neticede bir toplum kendi geleceği hakkında karar verecek. Ortaya çıkacak sonuç bir aldatmaca veya dayatma sayılamayacağına göre mevcut kaideler dâhilinde meşrudur. Esasen önemli olan da bu meşruiyet durumu olmalıdır.

Ne çıkarsa çıksın fark etmez umursamazlığı değil vurgulamak istediğim. Aksine çıkan her sonuçtan siyaset kurumundan daha çok toplumun sorumlu olduğudur. Daha önce pek çok kez vurgulamıştım; bölünme-parçalanma, ihanet, ülkeyi işgale açık hale getirme veya nükleer saldırının hedefi haline sokma gibi söylemleri tespit değil üstü örtülü tehdit kategorisinde görüyorum. ‘Hayır’ çıkacak sonuç daha kötüye gidişatı değil olsa olsa mevcut sorunlarla yola devam etmenin zorluklarını teyid eder. Tabi üstüne derin bir moral bozukluğunu bindirir. ‘Evet’ sonucuysa ön açmaya, atak davranmaya, kudret ve güvenlik teminine, dostları sevindirirken düşmanları öfkelendirmeye sevk edecektir.

Boğulmamak ve Boğdurmamak İçin

Anayasa değişim paketini idari çerçeveyle sınırlı olması ve resmi ideolojiyle hesaplaşmaktan imtina etmesi yönüyle yetersiz gördüm ve eleştirdim. Milliyetçi söylemleri hatta yer yer erken dönem Kemalist aktör ve pratiklere yapılan referans vermeleri hem siyasal duruş hem de ahlaki temeller bakımından yanlış görüyorum. Çünkü AK Parti bu acı veren ve toplumu kendi içinde çatıştıran politik bariyerleri aşmanın en önemli adreslerinden biridir. Kimi büyük risk ve acil beklentilere rağmen böyle olmak durumundadır. Ciddi bir siyasal muhasebe yapılırsa AK Parti’yi cazibe merkezi kılan temel unsurlardan birinin söz konusu hesaplaşmaya dair sergilenen yumuşak fakat istikrarlı pratik karşımıza çıkacaktır yine. 

Amerika ve Avrupa’dan neşet eden kimi medya ve diplomasi kimi ekonomi ve istihbarat merkezli ‘evet’ karşıtı operasyonların hedefi ne olursa olsun Kemalist statükoyu ve aktörlerini korumaya endekslidir. Kemalist statükoyla Amerika ve Avrupa bütün sorunlarına rağmen yakın akrabadır ve Erdoğan’ın temsil ettiği değerlere karşı birbirilerini koruyup kollarlar. Bu ideolojik ve sınıfsal bloğun talepleri, ortak paydaları ‘hayır’da birleşiyorsa o ittifakın planına yönelik ‘evet’i desteklemek icap eder. Hiç değilse Suriye’den, Irak’tan, Mısır’dan ülkemize sığınan muhacir kardeşlerimizin selameti için böyledir durum.

Rusya ve İran’ın pozisyonu da bu haliyle hiç de diğerlerinden farklı bir yere oturmuyor. Lakin PKK ve FETÖ’nün veya ulusolcu-Kemalist cephenin durduğu yerin aksini işaret etme sorumluluğu, konu Rusya ve İran’ın temsil ettiği çizgi ve pratiklere gelince nedense derin bir sükût haliyle temayüz ediyor. Referandum konusunda Rusya ve İran’ın içeriye ne şekilde nüfuz etmek istediği müphem sayılmaz. Kaldı ki Suriye ve Irak meselesinde gerildikçe her iki devletin ürettiği düşmanlık katsayısı son derece hızlı bir biçimde yükselişe geçmiş durumda. 

Ancak bütün meselenin karşı tarafın istek ve arzularının hilafına kurulmasını öneriyor olmak da başlı başına bir sıkıntı kaynağı olur. Burada en önemli konulardan biride şudur: 15 yıllık olumlu icraatların daha ileriye nasıl taşınacağına dair samimi ve tutarlı bir yol haritası çizmek. Bir taraftan üretimin diğer taraftan da sosyal paylaşımda yaşanan problemlerin çözüm yolları tartışmaya açılmalı değil mi? Mesela temel hak ve özgürlüklerin teminat altına alınması yolunda atılacak adımlar, öncelenecek alanlar bir takvime bağlanarak ilan edilirse varlık sebepleri statükoya bağlılık olan çevrelerin samimiyetsiz çıkışları hepten geçersiz, müşterisiz kılınabilir elbette.

Korku Değil Ümit Esastır

Türkiye’nin öteden beri maruz kaldığı korkuya dayalı, endişeyi teşvik ederek merkezi tahkim etme politikaları bir daha tedavüle sokulamayacak şekilde imha edilmelidir ki bunun için önemli bir fırsat yakalanmıştır. Siyaset ve toplum için endişe ve korku üzerine politik söylem geliştirme kolaycılığı dönülmemek üzere terk edilmelidir. Önceliği dayanışma ve ümit üzerine kurmak esas alınmalıdır. Çok boyutlu tehditlere maruz kaldığımızı izaha bile gerek yok. Ancak bu uzak-yakın tehditleri bertaraf etmek üzere toparlayıcı politik söylem ve pratikler üreterek aşma yolu tercihe daha şayan tutulmalıdır.

Zayıf halkaları güçlendirmek tuzakları boşa çıkarmanın, türlü operasyonlarla ötekileştirilmişleri kazanmak ayrışma ve çatışmaları engellemenin olmazsa olmazları sayılır. Çok kötü günler görmüş, büyük musibetler atlatmış, dehşetli belalar savuşturmuş bir toplumuz. Sadece kendimizden değil bize ümit bağlayanlardan da sorumluyuz. İrademiz basit bir mühür basımından ibaret değil aksine çıkacak sonuca bağlı olarak devasa sorumluluklar altına sokacaktır bizi. Allah hiçbir durumda mahcup etmesin bizi ve bize ümit bağlayanları.

Suriye’de sürüp giden katliamlar kimyasal, biyolojik veya konvansiyonel düzeyde birbiri ardına tekrar ediyor. Durum buyken dahi kimileri katilleri gizlemek ve aklamak için çırpınıyorken üstüne bir de maktulleri, mağdurları ve onlara sahip çıkmaya çalışanları karalamanın, alay konusu yapmanın ve itibarsızlaştırmanın peşinde. Suriye’de yaşanan acı ve kayıpların ağırlığını katlayan hususlardan biri de işgal ve katliamların haber-yorum modunda bile en barbarca yöntemlerle zihin ve duygularımıza da tecavüze yeltenmekten bir an olsun imtina etmemesidir.

İdlip’teki kimyasal saldırı sonrasında Trump’ın talimatıyla Amerika Akdeniz’de konuşlu savaş gemilerinden fırlattığı 59 Tomahawk füzesiyle Şayrat hava üssünü vurmasıyla Suriye’de neler, nasıl ve ne kadar zaman içerisinde değişecek? Bu konuya ilişkin öngörüler tartışmaya açık. Ancak Amerika 3 binden fazla hava saldırısı düzenlediği Suriye’de daha önce sadece bir kere, 17 Eylül 2016’da o da kaza sonucu Esed rejimine ait bir hedefi vurmuştu. Deyrez Zor’da IŞİD’e ait olduğu sanılan bir hedef (askeri üs) vurulmuş fakat hemen akabinde CENTCOM yanlışlık olduğunu açıklamıştı. Obama yönetimi, “kasıtsız bir biçimde öldürülen 62 askerin ölümlerinden üzüntü ve pişmanlık duyulduğunu” ifade etmişti.

Amerika da Aynı Saftadır

Peki, Amerika Suriye’de biri ‘kasıtsız’ bir hava saldırısı diğeri de kimyasal saldırıya tepki olarak sınırlı ve bir defalık Şayrat’a saldırmanın dışında Esed rejimiyle hiç karşı karşıya kalmış mıydı? Elbette ki hayır! Amerika’nın saldırılarının bir kısmı IŞİD’e karşı düzenlenmişse de daha önemli bir kısmı İslami direniş cephelerine karşı düzenlendi. Üstelik bu saldırıların temel gayesi PKK-PYD’ye alan açmaya yönelikti. Öyle ki Amerika’nın hava saldırılarıyla sahayı tanzim ederken sadece Rusya’yla değil hassaten İran-Hizbullah ve Esed rejimiyle koordineli bir harekât planı icra ettiği açıkça gözlemleniyor.

Şayrat Hava Üssüne yönelik Amerikan ordusunun saldırısıyla daha güçlü bir biçimde sökün eden anti-emperyalist maske takarak ahlaki tutarlılık taslayanlar için adeta gün doğdu. Ortada korkunç, dehşet, barbarlık gibi kavramlarla dahi izah edilemeyecek bir manzara var lakin utanmazlıkta, edepsizlikte ve kibirden şişinip hesap sormaya kadar yeltenebilecek gurur abideleri dolaşmaktalar. 

Şimdiye dek Esed rejimin koruyup kollama adına Rusya, İran ve Hizbullah’ın işgal ve katliamlarını geçtim bir kez olsun Amerikan ordusunun giriştiği katliamlara ses etmemiş, tepki göstermemiş bazı kişi ve örgütler anti-emperyalizm dersleri vermeye soyunmuşlar. Aydınlık-Perinçek çetesi gibi kimi sol-sosyalist parti ve sendikaların Şebbihalar gibi sokaklara inmesi kimseyi şaşırtmıyor elbette. İran’a iltisaklı olup Hamaney’i rehber, Tahran’ı kıble edinmiş, İran hesabına siyasal-istihbari faaliyetler yürüten fanatik tip ve çevrelerden de insani bir tepki beklemenin pek bir anlamı yok zaten.

CHP ve Kılıçdaroğlu ise referandum stratejisini Suriyeli muhacirlere düşmanlıkları körükleyerek destek kazanma hesabına iliştirmiş. Toplumdaki geçim kaygısını, hastane veya ev kirası sorununu ülkeye doldurulan Suriyelilere karşı nefret duygularını, düşmanlık hislerini kışkırtarak çözümlemeye soyunmak gibi çirkin bir politikaya sarılıyorlar. Yaşanan acılara, katliamın sorumlularına dair söyleyecek hiçbir sözleri olmadan Esed’le birlikte konuşarak Suriye’ye barış, huzur ve getireceklerini vaad edebiliyorlar hâlâ.

Aynaya Bakmaktan Korkanlar

Bir de Nuray Mert gibi istihza ve alaycılığı karakter edinmişlerin giderek artan nefretle harmanlanmış yalan ve iftiralarını dolaşıma sokmuş olmaları var karşımızda. Cumhuriyet’te eskisinden daha ileri düzeyde bir hesap sorucu olarak yazılar kaleme almasını teşvik eden bir ruh hali oluşturmuş anlaşılan. “İslamcıların Suriye ile imtihanı” makalesine şöyle girmiş Mert: “İşte, İslamcıların antiemperyalist kükremelerinin sonu; Trump Suriye’yi vurdu diye sesler kesildi, dahası pek memnun oldular.” Buradan başlayıp geçmişten kimi örnekler alarak oradan Karadavi’ye ulaşarak İslamcıların esasında hep Amerikancı, hep işbirlikçi hep tutarsız olduğuna deliller ortaya koymuş güya. 

Suriye’deki katliamlar nasıl bitecek, tehcir edilen Suriye halkı nasıl ülkesine geri döndürülecek, işgal ve katliam nasıl son bulacak, Rusya ve İran nasıl ülke dışına çıkarılacak gibi hiçbir hayati sorunun cevabı yok burada. Siyaset bilimi adına basit birtakım isim ve tarihler vererek tutarsızlık arayışından öteye barbar bir rejim ve onu ayakta tutmak üzere hareket eden Rusya ve İran’ın barbarca politikalarına karşı duyulan memnuniyeti gizleme çabası sırıtıyor esasında. Kronik bir hastalık düzeyindeki Erdoğan ve İslamcılar takıntısı açıkça Erdoğan ve İslamcılar düşmanlığına doğru evrilirken Rusya ve İran’ın emperyal siyasetlerini aklama çabasına dönüşüyor.

Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın, Hükümet’in ve sadece İslamcıların değil AK Parti tabanının kahir ekseriyeti Suriye’de, Irak’ta, Mısır’da ve daha birçok İslam beldesinde işlenen cinayetlerin, icra edilen askeri darbelerin, kışkırtılan etnik ve mezhebi çatışmaların faillerini gayet iyi biliyor ve mümkün olan en yüksek yüksek sesle bunlara itiraz ediyorlar. 

Ne Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın ne de ortalama düzeyde İslami bir hassasiyeti bulunan kişi ve çevrelerin Trump’a ya da Putin’e de güvenmeleri, Esed ile veya Sisi ile yoldaş olmaları mümkündür. Eğer itham ettikleriniz Trump’ın veya Putin’in dostu olsaydılar, Sisi veya Esed gibilerle yaşamaya razı olsaydılar durum çok farklı olur, bunca farklı cepheden saldırıya maruz kalmazlardı asla. Bu durumda ulusolcu cephe gibi PKK-PYD gibi, Fetullahçı Cunta gibi, İran gibi herkesin sevgilisi olmak pekâlâ mümkündü.

El birliğiyle katliamın her türlüsü, yakıp yıkmanın her biçimi, işkence ve tehcirin en iğrenç yöntemlerinin sistematik olarak sergilendiği bir coğrafyaya dönüştürdüler Suriye’yi. El birliğiyle işliyorlar bütün bu büyük cürümleri, telafisi imkânsız yıkımları. Hafız ve Rıfat Esed kardeşler Mahir ve Beşşar Esed kardeşlere Baas rejimi adında modern zamanların en büyük işkence ve katliam geleneğini miras bıraktılar. Ancak bu kanla cinayetle örülen mirası ayakta tutmak üzere İran’dan Rusya’ya hatta dolaylı olarak Amerika ve Avrupa’ya kadar emperyal güçlerin daima seferberlik durumunda kalması gerekiyordu.

İdlip’e yönelik kimyasal saldırıyla ortaya çıkan tablo sanki söz konusu ortak seferberlik tablosunun bozulabileceğine dair işaretler vermeye başladı. Daha birkaç gün önce Beyaz Saray sözcüsü Esed rejimini bir siyasal gerçeklik olarak anıyor harcanan fırsatlara hayıflanarak şunları söylüyordu: “Esed’in geleceğine Suriye halkı karar verecek. Amerika bölgede sadece IŞİD’i yenmeye odaklanacak. Suriye ve Irak’ta önceliğimiz IŞİD’in yenilgiye uğratılmasıdır.” Beşşar Esed’in sevincine gizlemesine imkân yoktu artık. Biraz bekleyelim, henüz bir şeyler söylemek için erken filan gibi kayıtlar koyduktan sonra varılan mutabakat şöyle ilan ediliyordu: “Trump’ın teröristlerle, bilhassa da IŞİD’le mücadeleye öncelik vereceğine yönelik yaptığı açıklamalar umut vaat edici. Altı yıldır bizim de istediğimiz buydu.” 

Tüm Seçeneklerin Manası

Esed kendisi için Obama yönetimi tarafından açılmış yüksek kredinin Trump döneminde de devam edeceğine ilişkin garantiyi almış olmanın gururuyla yeni bir kimyasal saldırının startını vermekte hiç gecikmedi. Rusya ve İran’ın verdiği şartsız ve sınırsız destekle işlediği hiçbir suçun hesabının sorulamayacağına dair güvencesini bir kez daha genişletmişti ne de olsa. Doğu Guta’da Ağustos 2013’te giriştiği kimyasal saldırının bir benzerini İdlip’te tekrara girişti. Han Şeyhun’da önemli bir kısmı çocuk ve kadınlar olmak üzere 100’e yakın insan kimyasal bombayla katledilmesiyle birlikte bu kez farklı birtakım tepkiler yükseldi. Her ne kadar Rusya ve İran en yüksek sesle ve kesin bir inançla Esed rejiminin masumiyetini hızlıca ilan edip muhalif İslamcı örgütleri kimyasal saldırıyla suçladıysa da en küçük bir ikna edici delil ortaya koyamadılar.

Amerika’dan neşet eden tepki ise gidişatın hesaplanandan az da olsa farklı olabileceğini işaretlemeye başladı. Her ne kadar şimdiye kadar Rusya ile mutabakat arayışında çok ısrarcı davranma yönünde beyanlar verse de bu kez Trump en azından kaşlarını çattı, ses tonunu sertleştirdi(!): “Suriye’deki kimyasal saldırıya karşı harekete geçme sorumluluğum var. Dün yapılanlar benim için kabul edilemez. Esed rejiminin iğrenç faaliyetlerine müsade edilemez.” Askeri seçenek filan mıydı kast ettiği yoksa ambargo veya uluslararası Savaş Suçları Mahkemesi’nde yargılama mı, belirsizdi tabii. Lakin yardımcısı Mike Pence “tüm seçenekler masada” gibi bir şeyler söyledi sadece, somut bir şeyler söylemeksizin. Eh bunlarda bir şeydi en azından.

Çünkü Türkiye’de Trump’tan daha beter, Putin ve Esed’i aratmayan tip ve çevreler Han Şeyhun’daki katliamı İslami direniş örgütlerine kesmek için çoktan operasyona girişmişlerdi bile. Aklınıza hemen Ceyda Karan gibi Hüsnü Mahalligibi tescilli şebbihalar, Baas rejimiyle iltisaklı barbarlar geliyordur muhtemelen. Bunlar zaten gerçekleştirilen katliamların elde var bir kabilinden gönüllü müdafileri. 

Kimyasal Müzakerenin Diplomasisi

Doğu Perinçek ve Aydınlık çetesi her zaman olduğu gibi Esed katliamlarının en büyük, en örgütlü ve en yaygın destekçisi konumunda olmaya devam ediyor. Aydınlık Cuntası’na göre İdlip’teki kimyasal saldırı Esed rejimiyle Türkiye arasındaki diplomatik yakınlaşmaya bir saldırı niteliği taşıyor. Cumhuriyet, Aydınlık ve Sputnik’in uzman ve tarafsız ‘gazeteciler’ Rusya ve Esed rejimini aklamak hem Türkiye’de Hükümet’in politikalarını hem de Suriye’deki muhalif örgütleri katliamların sorumlusu kılmak üzere bildik propagandalara sarılıyorlardı. Mesela Genelkurmay İstihbarat Dairesi eski Başkanı İsmail Hakkı Pekinyönetiminde olduğu Vatan Partisi’nin misyonuna uyumlu bir biçimde “Moskova veya Şam’ın kimyasal saldırı gerçekleştirmiş olmasına ihtimal bile vermem” diyordu. Benzer bir biçimde CHP Hatay Milletvekili Mevlüt Dudu ise kimyasal saldırıya ilişkin hiçbir netlik olmadığı frekansından yayın yapmaktaydı. Öyle ki; gözler önündeki katliam için yaşanan büyük acıları alay konusu yapan, katil bir rejime zaman kazandırmak üzere pozisyon alan şu türden cümleler kurabiliyordu: “Eğer gerçekten saldırı düzenlenmiş ise, her kim yaparsa yapsın bu saldırıyı kınıyorum.”

Doğal olarak kimyasal bombasıyla, varil bombasıyla veya diğer silahlarla işlenen cinayetler, katliamlar Türkiye’nin gündeminde yer bulabiliyor. Dışişleri Bakanı Mevlüt Çavuşoğlu “kimyasal katliamın arkasında duran herkes suça ortak olur” dedikten sonra bir başka önemli hususun daha altını çiziyordu: “Kimyasal silahların altında müzakere mi yapılır?” Astana ve Cenevre süreçleri insanlık dramını hafifletmek bir tarafa muhalefetin elini kolunu bağlayan bir sürece dönüşmüş durumda. Fakat esas hikaye Türkiye’nin Fırat Kalkanı Harekatı’nı sonlandırmak zorunda kalması ve Suriye muhalefetinin ihtiyaç duyduğu ağır silahların temininde yaşanan çekingenliktir. 

Amerika’ya da Rusya-İran bloğuna da güven olmaz, bağımlı olunamaz. Türkiye saldırıların acısını hafifletmek, yaralıların tedavisine koşmak, mültecilerin barındırılması için gayret sarf etmenin ötesinde daha önemli, daha yapıcı ve oyun kurucu bir rolü üstlenmekten artık kaçamaz. Birincisi Türkiye’nin Fırat Kalkanı Harekatı’ndan daha kapsamlı bir harekatı zorlanmaktan başka çaresi yoktur. İkincisi Suriye’deki direniş örgütlerinin ağır silahlarla teçhizi ve eğitimi için belirleyici bir politikayla icra edilmelidir.

Çok boyutlu bir mücadelenin içinde olduğumuz ve bu mücadelede hemen her türlü araç ve aktörün seferber edildiği de bir vaka. Şunlardan asla bir zarar gelmez, bunlardan tamamen emin olabiliriz, yok canım böyle bir aracı kullanmalarına hiç imkân yok gibi cümleler kuracak dönemde değiliz. Bu hususta kolayca anlaşabiliriz. Çünkü yaşanan acı tecrübeler en son ana kadar kahir ekseriyetle ‘içeriden ve dost görünümlü’ tuzak ve darbelerle örüldü. 

Siyaset ve toplum olarak bir başka temel hususta daha anlaşmaya ihtiyacımız var oysa. Mücadeleyi asgari düzeyde mantık ölçüleri içinde tutmak, akıl ve ruh sağlığını tehdit edecek vesveselerin önünü kapamak gibi mesela. Komplolara karşı bilinçli olmak ama seri üretime geçmiş komplo teorilerinin sıradan kurbanları olmamak mesela. Subliminal mesajlar üzerinden geçilen şantaj, tehdit veya operasyonlara karşı her daim uyanık olmak ancak vara yoğa subliminal mesaj uydurmaya endekslenmiş saplantılı bir karaktere dönüşmemek gibi.

Subliminal Fallar ve Mesajlar 

Kafaları karıştıran, duyguları karmaşıklaştıran hatta kimilerini tedirgin eden son hikâye Ülker’in ultra münasebetsiz bir kurguyla 1 Nisan şakası yapmaya kalkışmasıyla ortaya çıktı. “1 Nisan yaklaşıyor ve tuhaf şeyler oluyor, hesaplaşma zamanı, sana sürprizlerim olacak” temalı reklam filmi animasyonuyla, renk seçimiyle, korku efektleriyle olduğu kadar okunan metin ve seslendirmesiyle de çok kötüydü. Ülker berbat, saçma, münasebetsiz, itici vs. tarzında yapılacak her türlü negatif değerlendirmeyi fazlasıyla hak eden bir reklamla dikildi karşımıza. Bırakın çocuklar için cazip bir form oluşturmayı kocaman adamlar için dahi irrite edici, tüyleri diken diken eden yakın zamanda tecrübe edilen bir tehdidin hızla ve kaygıyla hatırlanmasına vesile oldu.

Tepkilerin sosyal medya üzerinden bir çığ gibi üzerlerine düşmesinin oluşturduğu panik havasıyla olsa gerek Murat Ülker’in ilk mesajı “Kumpası kuranlar hak etiklerini bulacaklar” şeklindeydi. Oysa ne kumpası, kim kime kumpas kuruyor gibi sorular boşlukta kalıyordu. Anlaşmalı reklam firması yeni bir konsept oluşturmuş ve bu konsept dahilinde ilgili, yetkili kurullardan onaylar alarak işi icraya soyunmuştu. Kaldı ki bu gibi işler zorlu süreçler ve maliyet açısından altından kolay kalkılamayacak harcamalar gerektirir. Yani ‘kumpas’tan ziyade bir kendi kendine etme, ayağına sıkma, artistik bir sıçrama yapayım derken kafası üstü çakılma diyebileceğimiz bir pratik var sanki karşımızda. Öteden beri profesyonelleşmeye isnat edilen bu ölçüsüz öykünme, marka değerini yükseltmek üzere zorlanan yaratıcılık saplantılarının Ülker gibi firmaların dahi başına ne gibi işler açabileceğine dair ibretlik bir tablodur şahit olduğumuz.

Güya muzipçe fakat akli ve ahlaki içerikten yoksun söz konusu kampanyanın sosyolojik açıdan da ciddi bir karşılığı yok aslında. Ancak işin felaket boyutu esas olarak tam da burada başlıyor. Çünkü bir reklam kampanyasından bir darbe iması hatta startı çıkaran sosyal medya uzmanları ve fenomenleri videoda geçen “abiler, ablalar, abilerimiz kahramanlarımız, bu kadar mutlu büyüdüysek ablalarımız sayesinde” gibi kelime ve cümleleri, animasyondaki kimi sembolleri FETÖ’nün yeni darbe girişimine bariz bir işaret saydılar. Daha da ileri gidildi ve videodaki mesajları subliminal mesaj uzmanları gayet net ifadelerle “zehirleme, suikast ve idam” olarak tespit ediverdiler.

Sırlı İş ve Mesajlara Tutulmak

Meğer “küçük kardeş olmak” etiketli reklam filmiyle şunca senedir çikolata ve bisküvi ürettiğini zannettiğimiz Ülker, Cumhurbaşkanı Erdoğan’a suikast ve bütün bir halka karşı darbe imasında bulunuyormuş, iyi mi? Ampule benzetilen baloncuklar, zehir olarak yorumlanan acı biberler, açıkağızdan çıkarılan mezarlar vs. sonu gelmeyen subliminal mesaj yorumlamaları. Ajans, reklam değil suikast tertiplemek, savaş ilan etmek, katliam çıkarmak üzere kara propaganda filmi çekmiş resmen, Ülker de bu kumpasa yığınla para dökmüş özetle.

Bir nöbet tutma furyasıyla tehlikenin ne kadar yakın ve açık olduğu da tescillenmiş oluyordu ilaveten. Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan’ın Kısıklı’daki konutunun önünde nöbet ve protesto için çağrılar yapıldı, bir kısım insan derhal mobilize oldu. Lakin ne İstanbul ve Ankara’da ne de başka bir şehirde sıra dışı hiçbir gelişme hatta yaprak kımıltısı bile yoktu. Çağrı yapanlardan biri olarak AK Parti İstanbul Milletvekili Metin Külünk reklama ve firmaya tepki gösterdikten sonra konuşmasının içerisinde şöyle bir ifade kullandı: “Bu milletin psikolojisi kimsenin oyuncağı değil. Sosyal medya üzerinden duyarlılığımızı eritmek istiyorlar.” Evet, son derece doğru bir ifadedir. Ama milletin psikolojisini oyuncak etme ve sosyal medya üzerinden duyarlılıkları eritme meselesine sağlam bir biçimde muhasebe etmek muaccel bir ihtiyaca dönüşmüş durumda. Bu gibi çağrılarla acaba toplumun psikolojisini bozan, dengesini sarsan, hassasiyetini duyarsızlaştıran daha açıkçası vesveseyi toplumsal bir bozukluğa dönüştüren tavırlar bilmeden ‘içeriden’ de sergileniyor olmasın sakın!

Bu konuda Başbakan Binali Yıldırım’ın meseleyi izah tarzını son derece makul ve yapıcı bulduğumu ifade edeyim. Başbakan Yıldırım reklamın oluşturduğu iklimin sakıncalarına dikkat çekerken kullandığı “darbe günlerini hatırlatan bir takım yersiz, anlamsız, talihsiz laflar” gibi ifadelerle nitelemesi vakaya son derece uygundu. Tedirginliğe dikkat çekerken, sorumluluğu hatırlatırken şu vurgularıyla da duyarlılık talep ediyordu: “Acaba bu gece bir şey mi olacak korkusuyla insanları tedirgin etmeye hakkımız yok. Pensilvanya’dan mesajlar geliyor deniyor, kahve falı gibi bir şey. Bunlarla milletin kafasını yormaya gerek yok. Bunların hepsi züğürt tesellisi. Biz nöbetteyiz, görevdeyiz. Ama buna rağmen çılgınlığın bir mevzuatı, tarifesi yok. Yapan olursa da karşılığını alır.”

Fetullahçı Cunta’nın “Sırlar Dünyası” galiba gerçek dünyamızı alt üst etmiş de farkında değiliz! 

Önceki gün toplanan Milli Güvenlik Kurulu’nun ardından yayınlanan bildiride açıkça geçmese Fırat Kalkanı Harekâtı’nın bu süreçte nihayete erdirileceğine dair ne bir bilgi ne de bir işaret vardı. MGK’daki ‘başarıyla sonuçlandı’ ifadelerinin ne anlama geldiğini Başbakan Binali Yıldırım aynı gece katıldığı bir canlı yayın programında izah etmeye çalıştı. Gerek MGK bildirisinde gerekse Başbakan Yıldırım’ın beyanlarında dikkat çekici olan hususlardan biri de terörle mücadele vurgusunda DEAŞ vurgusuna rağmen PKK/PYD’nin hiç zikredilmemesiydi. 

MGK bildirisinde konuya ilişkin şu uzun cümle kurulmuştu: “Ülkemizin sınır güvenliğini sağlamak, DEAŞ terör örgütünün ülkemize yönelik tehdit ve saldırılarını önlemek, yerinden edilmiş Suriyeli kardeşlerimizin ülkelerine dönüşlerine imkân vermek ve Fırat Kalkanı Harekâtı bölgesinde huzur ve güven içerisinde yaşamlarını sürdürmelerini sağlamak maksadıyla yürütülen harekâtın başarıyla sonuçlandığı ifade edilmiştir.” Başbakan Yıldırım’ın konuşması da benzer vurguları ihtiva ediyordu. İlaveten “güvenliğimizi tehdit edecek bir şey olursa, herhangi bir icraat yaparsak, bu yeni bir harekâttır. Fırat Kalkanı Harekâtı bitmiştir, bundan sonra ihtiyaç olması halinde artık yapılabilecek bir hareket artık başka bir isimle anılacak” diyerek bundan sonrasına dair atılacak adımların zamanlaması ve mahiyetine ilişkin ipucu vermedi. 

Bir Operasyon Noktalandı

Bu hızlı ve sürpriz gelişme ister istemez kimi soruların sorulmasını gerekli kılıyor. Son güne kadar Fırat’ın doğusunu tamamen temizlemek gayesiyle, gizli açık bütün tehditlere rağmen Münbiç operasyonunun muhakkak yapılacağını beyan eden Türkiye farklı bir strateji mi belirlemiştir? Amerika ve Rusya’nın PKK-PYD ortak paydasıyla sahada uyguladığı yoğun baskının Münbiç operasyonunu zaten imkânsız hale getirdiği değerlendirmesi yapılıp yeni bir planlama icra edilene kadar geri çekilmek en iyi seçenek mi sayılmıştır? Kaldı ki Rakka’ya yönelik adım adım örülen askeri harekât için Türkiye’nin hemen bütün tekliflerine rağmen PKK-PYD’siz bir seçeneğe ikna olmayan Amerika kadar Rusya’nın da PKK-PYD’yi lejyoner gibi kullanma arzusunun aşılacağına dair herhangi bir emare ufukta gözükmüyor.

Fırat Kalkanı’nın nihayete erdirildiği vasatta Tabka Barajı ve havaalanı bölgesinin PYD’ye teslim edildiği, PYD lideri Salih Müslim’in de “Rakka’yı Rojova federal bölgesinin bir parçası kılma” yönündeki açıklamaları gündemden düşmüyor. PKK-PYD açısından saldırılacak bölgeler, işgal altına alınan etnik temizliğe tabi tutulacak şehirler hususunda bizzat Amerika ve Rusya güvenceli katliam projelerine “Rakka’dan sonra İdlip’e gireceğiz” ilanları eşlik ederken ortaya çıkan tablonun izahı pek kolay olmasa gerek. Peki, İdlip’e nasıl girecek PKK-PYD güçleri? İşte en yetkili isimlerden birinin, Sipan Hemo’nun Rakka operasyonu için verdiği cevabı İdlip için de uyarlayabiliriz: “Amerika liderliğindeki koalisyon güçleri savaş uçaklarıyla ağır bombardımanlar yapacak, ağır topçu ateşleri, tanksavarlar ve Apaçi helikopterleriyle bize destek verecekler.”

Amerika liderliğindeki koalisyon ve Rusya’nın Suriye için yürürlüğe koyduğu çözümün bu şekilde her geçen gün daha somut bir şekle şemale kavuştuğu ortada. İşte MGK tarafından Fırat Kalkanı’nın bitirildiğine ilişkin açıklamanın hemen ertesinde Türkiye’ye gelen ABD Dışişleri Bakanı Rex Tillerson’un ortak basın açıklamalarında sarf ettiği cümlelerde ne görüyoruz? Uzun dönemli dostluğun güçlendirilmesinin önemi, barışçıl çözümlerdeki çabaların takdiri falan filan. Tillerson’un konuşmasında daha net bir şey yok muydu derseniz şunları da ekleyebiliriz: “Daha önce bahsettim, çok güzel bir konuşma gerçekleştirdik. Çok alternatif söz konusu. İki tarafın da görüşleri mevcut. Bunlar üzerinden devam edeceğiz.” Sadece evet sadece IŞİD’in yok edilmesi noktasında kararlılık belirtmek üzere kurulan birkaç cümle dışında esasen Tillerson’un neden geldiği, gelişinin ne işe yarayacağı pek kolay anlaşılacak gibi gözükmüyor.

Taktik Hamle, Stratejik Kararlılık

Daha bu hafta İstanbul’daki bir açık hava toplantısında konuşan Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan gidişatı işaretlercesine şu kaygı dolu cümleyi paylaşıyordu kamuoyuyla: “Dün Halep’e sessiz kalanlar yarın İdlip’te de böyle davranırlarsa bir gün feryatlarını duyan kimseyi bulamayacaklarını bilmiyorlar mı?” Hatırlatmakta fayda olur, bu cümlenin önünde ifade edilenler tablonun ne kadar ağırlaşmakta olduğunu bir kez daha nazara veriyordu: “Bugün Suriye’ye, Irak’a olanın yarın başka yerlerde olmayacağının garantisini kim verebilir? Musul’da, güya kurtarma operasyonu adı altında camilerin, okulların, evlerin bombalanarak masum insanların ellişer, yüzer katledilmesine göz yumanlar, bir gün kendilerinin de merhamete ihtiyaç duyacağını düşünmüyorlar mı?”

Velhasıl yaklaşık yedi ay süren Fırat Kalkanı Harekâtı tüm zaaflarına rağmen 2 bin kilometrekareden daha fazla bir alanın güvenliğe kavuşturulması noktasında ciddi bir kazanımdır. Yeniden yerleşime açılan beldelerde hayatın normalleştirilmesine yönelik atılan hızlı adımların kalıcılaştırılması en önemli mesele şu anda. Fakat bu süreçteki kazanımları koruma kaygısı Münbiç’ten Rakka’ya, Halep’ten İdlip’e hatta Şam’a, Humus’a, Lazkiye’ye kadar bütüncül bir Suriye politikası üretmenin önünde bir engel değil esasen arkasında bir dayanak hatta bir moral kaynağı olarak değerlendirilmelidir. 

Siyasi ve askeri mücadelede şartlar gereği taktik beklemeler, yön değiştirmeler hatta geri dönüşler de uygulanır. Ancak ahlaki ve hukuki temelleri sağlam ana stratejinin hayata geçirilmesini temin edecek şartları oluşturmak, aktörleri yetiştirip teçhiz etmek hedefini bir an olsun ihmal etmeksizin. Türkiye’nin yol haritası da bundan başka bir şey değildir.

Geçen gün yani 25 Mart’ta pek çok gazetede olduğu gibi bizim Yeni Akit Gazetesi de kritik hatta endişe verici bir gelişmenin detaylarını okurlarıyla paylaşıyordu: “ABD, Türkiye’ye Vermediği Silahları PYD/YPG’ye Verdi”. Benzer haberleri çok okuduk deyip pek de şaşırtıcı bulmaksızın yola devam etmeyi düşünen ve önerenler ne kadar ağır bir faturayla karşı karşıya kalınacağını hiç hesap edememiş olur. 

Referandum gündemi ister istemez CHP veya HDP’nin yapıp ettiklerinden bile kopmuş hemen neredeyse Avrupa Birliği’nin resmi veya gayri resmi söylem ve eylemleriyle siyaset ve toplumu üst düzey bir gerilimin tam ortasına düşürmüş durumda. Bir taraftan gerek AB’nin çeşitli düzeylerdeki temsilcilerinin diğer taraftan tek tek Avrupa ülkeleri liderlerinin Türkiye’nin üyelik sürecine yönelik tahkir, tehdit ve çifte standart içeren beyanatlarıyla muhatap olunca referandum sürecinin Avrupa açısından ne düzeyde bir rahatsızlık teşkil ettiği ayan beyan ortaya çıkıyor. Gün gün atılan kışkırtıcı manşetler ve güya sokaklarda sergilenen şiddet muhtevalı ‘sivil’ protestolarla Avrupa kamuoyunun Türkiye’ye nasıl baktığını, burada nasıl bir tablo görmek istediğini en apolitik insanın dahi gözünün içine sokarcasına sergiliyorlar.

Avrupa Komiklik Standartları

Son hikâye Bild’in manşetlerini süsleyen “Türkiye’de Referandum Atatürk olsaydı HAYIR derdi” Türkçe çağrısıydı. Beklendiği üzere sert tepki gördü bu manşet. Fakat ben bu gibi durumlarda (elbette resmi sıfat ve temsiliyetim de olmadığı için) biraz da meselenin ironik ve eğlenceli tarafından cevaplanmasına taraftarım. 

Mesela şöyle: “İsmet İnönü de olsaydı HAYIR derdi” gibi. 

Ya da “Recep Peker ve Mahmut Esat Bozkurt da olsaydı kesinlikle hayır” derdi. 

Hatta “Kel Ali, Kılıç Ali, Necip Ali gibi İstiklal Mahkemesi cellatları da HAYIR derdi” gibi bir mukabelenin Bild benzeri Avrupalı yayın organlarına verilecek güzel cevaplardan biri sayardım. Avrupa’nın dindirilemeyen sancısının sebebi sadık bir kapıkulu gibi gördüğü Kemalist ideoloji ve kadroların tasfiye sürecine girmesidir. Neredeyse eşzamanlı olarak PKK terörü gibi Fetullahçı cuntanın da kaos oluşturmaktan aciz duruma düşürülmesi ve takatsiz kalmasıdır onları ne dediklerini bilemez duruma düşüren. 

Bize yüklenmek istenen gerilimi düşürmek ve ilaveten ahmakça bir psikolojik harp politikası yürüten muhataplara mevcut gerilimlerini daha bir artıracak cevaplar daha güzel ve faydalı olmaz mı? Üstelik bu aralar pek yumuşak, gayet uyumlu ve şaşırtacak düzeyde demokrat söylemler kullanan CHP ve HDP’nin şu mevzular hakkında konuşmaları temin edilmiş olur bu vesileyle.

Şimdi burada tekrar bir durup daha geniş düşünmek ihtiyacı var. Evet, Avrupa’nın sergilediği çirkin ve saldırgan tutumlar sistematik olarak tırmanıyor. Bu yönden gelen saldırıları püskürtmek üzere sürdürülen seferberlik hali de anormal görülemez. Buna rağmen asıl ve yıkıcı tehdidin Avrupa’dan değil Amerika ve Rusya’dan geldiğini gösteren çok sayıda hem de askeri-stratejik düzeyde gelişme var, hem de son derece açık kaynaklardan elde ettiğimiz bilgilere göre. Bunun için Suriye’nin kuzey bölgesinde Amerika ve Rusya tarafından hem bölgedeki İslami direniş örgütlerine hem de Türkiye’ye karşı hızlı bir biçimde ağır silahlarla teçhiz edilen PKK-PYD’nin kat ettiği mesafelere bakmak yeter de artar bile.

Füzeler Türkiye’ye de Yönelecek

Amerika’nın NATO paktı içerisindeki müttefiki Türkiye’ye vermekten imtina ettiği fakat Türkiye’ye rağmen PKK-PYD’ye aktardığı silahlar mevzuu ileri düzeyde bir tehdit unsurunu işaretlemektedir. Amerika yüzlerce zırhlı araçla donattığı PKK-PYD güçlerine şimdi de Javelin adı verilen lazer güdümlü anti tank füzeleri veriyor. İlaveten yerden havaya atış yapabilen Stinger füzeleriyle de donatıyor PKK-PYD’yi. Üstelik bu işler Almanya’nın hassaten tanklar için ihtiyaç duyulan savunma sistemine ait sistemlerin Türkiye’ye satılamayacağına dair kararların alındığı bir vasatta icra ediliyor. 

Amerika tarafından tank ve uçaklara karşı lazer güdümlü en etkili silahlarla donatılan PKK-PYD militanlarının aynı günlerde Rakka yakınlarındaki Tabka Barajı’nın etrafına bu hafta içinde askeri helikopterlerle taşındığını da akıldan çıkarmayalım. Fırat Nehri üzerindeki Tabka Barajı, Suriye’nin ihtiyaç duyduğu elektriğin önemli bir kısmını üretiyor. Amerika öncülüğündeki Koalisyon Güçlerisözkonusu operasyonla ilgili derhal “PKK-PYD’nin Tabka Barajı’nın güvenliğini sağlamak üzere bölgeye konuşlandırıldığı” gibi klişe bir beyanat verdiler. Rusya’nın da benzeri operasyonlar için aynı klişe beyanatı kullandığını biliyoruz.

Javelin ve Stinger füzeleriyle, zırhlı araç ve obüs toplarıyla teçhiz edilen PKK-PYD bu silahları kime karşı kullanacak? Epeydir bahsi geçen 60-100 bin askerden müteşekkil PKK-PYD ordusu için sıkı, hızlı ve cazip bir altyapı çalışması mıdır bu kampanya? Bu silahlar PKK-PYD’nin önce alan hâkimiyetini sağlamak üzere sonra da bölgenin otantik nüfuz yapısını kitlesel bir tehcire tabi tutması ve İslami direnişi tasfiyesi için veriliyor. 

Hiç şüphesiz bu silahlar Türkiye için de ciddi bir tehdit unsurudur. Bunun için Fırat Kalkanı Harekâtı Amerika ve Rusya ittifakıyla Münbiç’te durduruldu. Amerika ve Rusya Halep başta olmak üzere Suriye’nin bütün şehirlerinde hâlâ seri katliamları tertipliyor. Bunlar üzerine mesela Bild veya Avrupa’nın diğer gazetelerinde atılan çirkef manşetlerden, verilen edepsizce beyanatlardan daha çok konuşmalı ve daha hızlı tedbirler almalıyız. 

Muhakkak birileri çıkıp alaycı bir edayla soracaklardır; “hangi kuşatmadan bahsediyorsun arkadaş?” Oysa son derece hızlı ve yıkıcı bir biçimde Suriyeüzerinden göstere göstere inşa edilen Suriye kuşatması Türkiye’nin en hayati meselelerinden biridir. Üstelik klasik bir biçimde işleyen Amerika ve Rusyaarasındaki yıkıcı rekabet bu kuşatmada hem Suriyeli İslami direniş örgütlerine hem de Türkiye’ye karşı uzunca bir zamandır sıkı bir ittifaka, sağlam bir dayanışmaya evrilmiş olduğunda zorluklar katlanarak artmaktadır.

Suriye’nin hemen her bölgesini yakıp yıkmak, şehirleri köyleri kan denizine dönüştürmek hususunda Esed rejimiyle yarışan Amerika ve Rusya paralel yürüyen bir süreçte PKK-PYD marifetiyle bir kantonal bölgeyi ihya ve tahkim etmek için de yarışıyorlar. PKK/PYD’nin gerek en ağır silah sistemleriyle teçhiz edilmesi gerekse hava saldırılarıyla hâkimiyet sahasının genişletilmesi konusunda hemen her gün medyaya detaylı haberler yansıyor. Fakat bu gelişmeler Türkiye’nin haberler ağında kimi zaman basit milliyetçi refleksler halinde yer tutuyor ama istisnalar dışında ciddi tahlillerin konusu olamıyor. Devlet-Hükümet nezdinde ise Avrupa’yla ilişkilerden kaynaklanan gerilimli gündemlerin arasında oldukça yumuşatılmış ve maalesef bir türlü karşılık bulamayan taleplerin yinelenmesinden öteye geçilemiyor. 

Böyle ‘Dostlar’ Düşman Başına! 

ABD Kongresi’nin 2001 ve 2003 yıllarında Afganistan ve Irak’ta askeri güç kullanmak üzere verdiği yetkiyi Suriye’de kullanan Pentagon’a bu hafta 30 milyar dolarlık bir ek ödenek daha tahsis edilecek. Görüşmeler sırasında Genelkurmay Başkanı Orgeneral Joseph Dunford’un PKK/PYD’nin Rusya ile ilişkisine yönelik eleştirileri cevaplarken hiç sakınmadan şöyle bir cümle kurabiliyordu: “Elbette Rusya ile siyasi olarak angajman içerisinde. Moskova’da ofisleri var.” 

PKK’nın Rusya’yla askeri stratejik ortaklığı Amerika’yı, Amerika’yla askeri operasyonları da Rusya’yı gayet net olarak görüldüğü üzere kayda değer bir düzeyde rahatsız etmiyor. İşte size görüntüleri taze bir haber: Rakka’ya yönelik operasyonun ilk adımlarından biri olarak Amerikan ordusuna ait helikopterlerle PKK/PYD Tabka Barajı çevresine konuşlandırılması mesela. Mesela ‘Ateşkesi İzleme Merkezi’nin şubesini açma bahanesiyle Afrin’de PYD’yle safları sıklaştırdıktan sonra güle oynaya şu tabloyu servis ediyordu dünyaya: Tümgeneral Andrey Lovkov liderliğindeki Rus askerleri üniformalarını YPGarmalarıyla donatıp ellerinde salladıkları YPJ flamalarıyla Halep’te Nevruz için halay çekiyorlar.  

Bu gelişmelere ilaveten Afrin’den açılan bir ateş sonucu bir askerin katledilmesine yönelik Dışişleri Bakanlığı Sözcüsü Hüseyin Müftüoğlu misilleme yapılabileceği beyanına bir de Moskova’daki ofisin kapatılmasına yönelik adım atılması talebini ekliyordu ancak. Yine Amerika’nın bir gün arayla Musul’da 43 sivili, Tabka’da bir okula sığınan en az 40 sivili katlettiği haberlerini geçiyordu ajanslar. 

Ne yazık ki bütün bunlara rağmen sadece Batı’nın değil maalesef Türkiye’nin medyası da bitmek bilmeyen ‘son dakika’ anonslarıyla Londra’daki ‘bıçaklı terör saldırısı’na odaklanmıştı. Hem de henüz Amerika ve İngiltere’nin aralarında İstanbul’un da bulunduğu Müslüman coğrafyadan 10 şehrin havalimanlarından yapılacak transit uçuşlar için ilan ettiği akıl almaz yasaklarlar eşliğinde. Bu kararın bahanesi olarak ‘yeni terör taktiklerini boşa çıkarmak’ söylemi kullanılıyor. Ancak esas hedefin Türkiye gibi ülkelerin (THY üzerinden) sivil havacılık ve ekonomilerine vurulacak çok boyutlu düşmanca darbelerin ilk aşamasını icra etmek olduğu belli. Çünkü her ne kadar en büyük İngiliz hava yolu şirketleri bu kapsam dâhilindeyse de Amerikan hava yolu şirketleri için bu yasaklar geçerli sayılmayacak.

Mütekabiliyet Neden Unutuluyor?

Türkiye’nin sıkışmışlığı, müttefik saydığı ülkeler tarafından aldatılmaktan öteye açıkça çökertilmek üzere her türlü gizli-açık tehditle kuşatıldığı aşikâr. Lakin bu kuşatmaların başarılı olacağı, Türkiye açısından kötü sonucun yakın olduğu ve seçeneklerin tükendiği şeklinde yorumlanamaz. Şam ve Hama’da İslami direniş örgütlerinin bu hafta nasıl bir askeri başarılar elde ettiğine bir bakalım örneğin. Esed rejiminden daha çok İran, Hizbullah, Afganistan ve Pakistan’dan getirilen Şii milislerle çarpışa çarpışa Şam ve Hama’daki kuşatmalar kırıldı, sahada ciddi kazanım ve ilerlemeler kaydedildi. Eşzamanlı olarak IŞİD ve PKK-PYD’yle çatışıldı. Amerika ve Rusya’nın ağır ve hiçbir kural tanımayan bombardımanlarına rağmen İslami direniş stratejik noktalarda hâkimiyet sağladı, düşmana ciddi kayıplar verdirdi.

Türkiye’nin Amerika ve Rusya gibi müttefiklerine vereceği karşılığı Münbiç, Rakka, Tel Abyad veya Afrin gibi Suriye’nin kuzey bölgeleriyle sınırlı tutmakta ısrar etmesi ne akla ne de sahaya uygun düşer. Diplomaside, uluslararası ilişkilerde mütekabiliyet esastır. Amerika ve Rusya’nın Türkiye’nin aleyhine olarak PKK/PYD ve Esed rejimine verdiği desteğin sonuçsuz diplomatik taleplerle engellenmesi ihtimali sıfırın altındadır. Türkiye başından bu yana Amerika, Rusya ve Avrupa’nın ‘terör örgütü’ saydığı İslami direniş örgütlerinden uzak durarak, onlara karşı anlamsız ve faydasız yaptırımlar uygulayarak hem ahlaken hem de siyaseten yanlış yapmıştır. Bu yanlış hızla tutum terk edilmelidir.

Özgür Suriye Ordusu gibi başta Ahraru’ş Şam ve Heyet’uş Şam olmak üzere bütün İslami direniş örgütlerine ağır silahlar temin etmekten istihbarat paylaşımına değin her türlü askeri-stratejik desteği vermelidir. Fırat Kalkanı’nın önünü açmak için Suriye’deki gerçek dost-müttefik İslami direniş örgütleriyle birlikte hareket etmekten başka geçerli hiçbir seçenek görünmemektedir. Şam, Hama, İdlip, Humus ve elbette ki Halep’teki direnişi sahipsiz bırakmanın, yeterince sahiplenmemenin bedeli ilerleyen zamanda daha da ağır olabilir.

Türkiye’nin güven ve huzuru tecrübeyle sabit olduğu üzere Suriye’nin güven ve huzurundan geçmektedir. Amerika ve Rusya ise Türkiye’nin güvenliğini, huzurunu ve istikrarını Suriye’deki işgal ve katliamlarını derinleştirerek sabote etmekte hatta tecavüze açık hale getirmektedir.

Suriye’deki son katliam Amerikan ordusu tarafından icra edildi. Kısa bir süre sonra da her zamanki pişkinlikle bombalı saldırı kabul edildi. Halep’te Etarib’e bağlı Cina köyünde her hafta perşembeyi cumaya bağlayan gece yatsı namazından sonra sohbet yapmak üzere toplanan yaklaşık 300 kişilik cemaatin üzerine Amerikan savaş uçakları üç ayrı bomba attı. Çöken camiden kaçmaya çalışanların üzerine bir bomba daha fırlattı savaş uçakları. CENTCOM’un 70’den fazla Müslümanın secdedeyken vahşice hayatına son veren katliamı meşrulaştırma gerekçesi hazırdı: “Terörist El Kaide’yi vurduk.” Bu klişe gerekçeden sonra zaten başta uluslararası kuruluşlar olmak üzere kimsenin paramparça edilen onca insanın acılarına dönüp bakmasına hacet kalmıyor  

Camileri, okulları, hastaneleri, fırınları, mülteci kamplarını hatta taziye mekânlarına bombalar yağdırmak, çocuk, kadın, ihtiyar ayrımı yapmaksızın katliamlara girişmek hususunda Amerika ve Rusya arasında resmen bir yarış yaşanıyor. Suriye bu katliam yarışının en geniş sahası olarak yanı başımızda inim inim inliyor. Bu yarış Suriye’deki katliam haberlerini adeta sıradanlaştırıyor. 

Suriye’deki Faşizm Rüzgârları 

Eğer bugünlerde çok ciddi gerilim ve çatışma içerisinde olduğumuz Almanya, Hollanda, Fransa, Danimarka gibi ülkeler ve liderleri için kullanılan Nazizm, faşizm, ırkçılık, yabancı düşmanlığı, barbarlık gibi sıfatları yerli yerinde kullanmak icap ederse ilk adresler hiç şüphesiz Amerika ve Rusya olmak durumundadır. Angela Merkel’in, Mark Rutte’un, Marine Le Pen’in gestapo subayları üniforması eşliğinde Adolf Hitler’e benzeten fotoshoplu resimlerin Donald Trumpve Vladimir Putin için uygulanıp gazete manşetlerine çekilmesi, sosyal medyada trend topic olması daha münasiptir. Ama o taraklarda bezi olan aydın, sanatçı, akademisyen ve gazeteciye rastlamak pek de kolay olmuyor.

Peki, giderek yoğunlaşan hava saldırılarıyla Suriye’deki direnişi yok etmek, bu stratejiyle Suriye’de bir taraftan Esed rejimine diğer taraftan PKK/PYD’ye alan açıp hâkimiyet bahşetmek ne kadar mümkün olacak? Suriye halkına karşı yürütülen savaşın hemen hiçbir hukuku, hiçbir sınırı yok ve savaş suçlarını örtmek üzere geniş bir ittifak işliyor! Ülkenin hemen bütün beldelerine ölüm yağdırmak üzere Amerika’yla İran’ın, İran’la Rusya’nın, bunların hepsi birlikte PKK’yla son derece kıvrak ve hızlı askeri operasyonlar yapabiliyorlar. Fakat yine de direnişin başarılarını engellemekten aciz kalıyorlar. Sözde bir ateşkes hüküm sürüyor gerçekte ise tehcir ve toplu kıyımlar.

Amerika ve Rusya’nın, İran ve PKK’nın hemen her gün zafer ilan ettikleri Suriye’den gelen haberler çok şükür ki sadece acılar, yıkımlar ve tehcirlerden ibaret değil. İşte dünyanın en güvenli şehirlerinden biri ilan edilen Şam’ın hemen yanı başındaki Kabun bölgesindeki kuşatmayı on ayrı bölgeden başlattıkları saldırılarla kırarak Doğu Guta’yla birleştirdiler. Kuşatmanın kırılması esnasında Esed rejimi askerleri gibi İran askerleri ve Hizbullah milislerini de imha ettiler, Rusya’nın büyükelçiliğine hasar verdiler.

Ateşkes ne işgali sona erdirecek bir müzakere sürecine ne de yıkım ve katliamlara son verecek adımlara vesile oluyor. Türkiye ve Rusya ateşkesin garantörü ama saldırılar hız kesmeksizin sürüyor. Üstüne bir de Astana’daki müzakere sürecinde İran’ın da garantör ülke olarak katılması imza edildi. İyi ama Rusya ve İran’ın alenen ve resmen işgal ve katliamları tırmandırdığı bir vasatta müzakere süreci nasıl olur da işler? Yine benzer bir biçimde kafasına estiği gibi Suriye’nin istediği bölgesine hava saldırısı düzenleyen Amerika’nın bu ateşkesi kalbura çeviren pozisyonu nasıl durdurulacak? 

Hutbeler Gerekli Ama Yetmiyor

Türkiye açısından Suriye’de çok zorlu bir süreç yaşandığı besbelli. Lakin zorluğun sürekli ittifak-müttefik-dostluk ilişkileri vurgulanan Amerika ve Rusya’nın büyüttüğünü görelim ve gösterelim. Her iki müttefik ülke açısından da stratejik planın PKK/PYD’ye alan açmaktan çok öteye hedeflere kilitlendiğini aşikâr. Amerika ve Rusya’nın Suriye planlarının en azından Türkiye’ye karşı ayrışır veya çatışır durumda olmadığını görerek tedbirler almak mecburiyeti artık daha acil bir hal almıştır.

Türkiye’nin Fırat Kalkanı Harekatı’yla PKK kantonlarını birleştirmek marifetiyle tesis edilecek koridor kuşatmasını boşa çıkardığı ortadadır. Cerablus’a yönelik askeri operasyonu engellemek üzere Amerika ve Rusya’nın sahaya sürdükleri mizansenlerin nasıl boşa çıkarılacağı şimdinin en öncelikli problemidir. Risk ne kadar büyük olursa olsun önümüzde birkaç seçenek bulunuyor. 

İlkin ittifak, dostluk, ticaret vs. söylemlerini her ne olursa olsun bir kenara koyup, işgal ve katliam suçlarını en yüksek sesle ve ısrarla gündemde tutmaktır. Özellikle medyanın Hükümetten daha uzlaşmacı diplomatik dil kullanması, ittifakı gölgeleyecek konuları görmezden gelmesi, öldürmek üzere tertiplenen açık saldırıları dahi ‘dost ateşi’ kategorisine sokup hiçbir şey olmamış gibi yola devam etmeyi öneren duruşu acilen terk etmesi gerekiyor. Diğer bir konu Esed rejiminin meşruiyetinin olmayışı üzerinden sözde ülkeye davet edilen İran ve Rusya’nın askeri varlıklarını da kabul edilemezliğine yapılacak vurgulardır. Nihayet Türkiye adı geçen bütün ülkelerden daha önce ve daha acil bir biçimde güvenlik tehdidiyle karşı karşıyadır ve Suriye’deki dost unsurlara her türlü yardımı yapmaya hem hak sahibi hem de sorumludur. 

Amerika ve Rusya, İran ve Esed rejiminin giriştiği katliamlarla alakalı olarak elbette ki yine Cuma namazlarında hutbeler irad edilmeli, sürekli yardımlar toplanmalı. Ancak bu tepkiler Diyanet kadar Dışişleri Bakanlığı’ndan, Başbakanlık’tan, Cumhurbaşkanlığı’ndan yükselmelidir. Tehcir ve katliamların müsebbiplerini açıkça lanetlemek ağır bedeller ödemeyi gerektirebilir ama Türkiye bu bedellerin çok daha fazlasını ödüyor zaten.

Avrupa’yla yaşanan mevcut kavga aktüel bir gerilimden ötesini esasen varoluşsal bir çatışmanın saklanamaz, tevil edilemez biçimde tekrar aşikâr hale gelişini işaretlemektedir. Avusturya, Almanya, Hollanda veya Danimarka’daki seçimlerin olduğu gibi Türkiye’deki referandum sürecinin de bu gerilimde bir payı olduğu muhakkak. Lakin seçim süreçleri burada belirleyici değil en yalın haliyle Batı siyaset ve toplumunun damarlarında dolaşan mevcut nefret ve korkunun kontrolsüzce dışa vurulmasının zeminidir.

Sorunun merkezini ne ırkçı lider Geert Wilders’in vaadleri ne Hollanda’nın bu haftaki seçimleri teşkil ediyor. Sorunun merkezinde güç kaybeden, etkinlik sahası daralan, muhataplarıyla eşit seviyede ilişki kurmaya mecbur kalınca panik ve saldırganlık alametleri zirve Avrupa yer alıyor. Avrupa’nın ipotek altında tutmak isteyip de kontrol edemez duruma geldiği Türkiye’nin giderek güçlenen siyasal-stratejik ve İslami kimliği sorunun diğer önemli merkezi. Son durumda genel olarak İslam ve Müslüman kimlik, özel olaraksa Türkiye Avrupa açısından öncelikli tehdit konseptinin nerdeyse biricik öznesidir. Çünkü denge Avrupa’nın aleyhine, bütün risk ve imkânlarıyla Türkiye’nin lehine değişim göstermektedir.

‘Radikal-Ilımlı’ Ayrımı Sizlere Ömür

Hassaten Hollanda, Danimarka ve Fransa’da hızla yükselişe geçen aşırı-sağ hareketlerin Amerika’da Trump’ın başkan seçilmesiyle daha bir popülarite kazandı. Neredeyse bütün Avrupa’yı sarıp sarmalayan ırkçı-ayrımcı politikaların ölümcül hasmı doğrudan Müslüman toplumlarken Türkiye’ye karşı uygulanan hukuksuz muameleleri bunun dışında değerlendirmek yanlış olur. Burada Türkiye’nin eksik-yanlış politikaları veya referanduma yönelik kimi fırsatlar kolladığı gibi kritiklerin sürecin asli unsuru olmak bir tarafa kısmen olsun belirleyici bir etkisi olmadığı ortadadır.

Peki, gerilimin tarafı olarak Türkiye ırkçı partilerin tuzağına mı düştü? Avrupa’nın tüm siyasal yaklaşımlarına aşırı-sağ muamelesi yaparak yanlış bir hesap mı yapıldı? Türkiye gün geçtikçe daha kötü diplomatik tecrübelerle iyiden iyiye uluslararası sahada tecrit mi olmakta? Tuzağa düşüp düşmediğini belki orta vadede daha iyi anlarız. Ancak ırkçı-ayrımcı partilerin Avrupa siyasetini nasıl esir aldığını, bütün bir dünyaya dayattıkları kendi kriterlerini çiğneme hususunda Avrupa’nın ne kadar da acul olduğunu teşhir etme fırsatını Türkiye’nin tepmesi bir acziyet ilanı olurdu. Bu sert tutumla Türkiye yeni bir ilişki biçimi kurmak üzere Avrupa’nın dengesini bozmuştur. Bu denge bozumu bir süre Türkiye’ye yönelik öfke ve düşmanlığı kışkırtsa da belli bir zaman sonra siyasal iç hesaplaşmanın da şiddetini arttıracaktır.

İyice bakalım, gözlerden ne kadar kaçırılmak istenirse istensin artık tartışılan ‘İslami radikalizm’, ‘fundamentalist İslam’ filan değil düpedüz bir bütün olarak İslam’dır. Avrupa (Amerika ve Rusya açısından da durum farklı değil) İslam’ın ve Müslümanların terbiye edilebilir, kontrol altında tutulabilir olmasından ümidini tamamen kesmiştir. Aşama aşama tüm alanlardan İslam’ın ve Müslümanların bizzat varlığını arındırmanın projelerini hayata geçirecek imkânlarını oluşturmaya bakmaktadırlar. Almanya, Avusturya, Hollanda’dan sonra İsviçre’ye sirayet eden nihayet Danimarka’dan Başbakan Yıldırım’ın ziyaretini engellemeye yönelik beyanlara kadar seyreden süreç bir bütün olarak Avrupa Birliği kriterlerinin inkârı ve iflası olarak da okunabilir. Diplomatik temsilcilikleri abluka altında tutmak, bir Bakan’ı ve heyetini sınır dışı etmek, arkadan gelecekler için bir dizi gözdağı mesajı yayınlamak gibi en hafif tabirle skandal icraatlar en çıplak haliyle suskun, aciz ve müflis bir AB tablosu çıkarmıştır sahneye.

Ne Kadar Hırpalamalı?

Avrupa Birliği nefret ve korku siyasetiyle eşitsizliği bozan adalet arayışına boğmaya kalkışmıştır yine. Ancak bu kez fena bir bozgun havası esmektedir. Avrupa ülkelerinin parlamentolarında, diplomatik temsilciliklerinde ve sokaklarında. Gerilimi kontrol etme ve yönlendirme kabiliyeti Avrupa’nın elinden hızlıca çıkmakta ve kaosa boğarak bağımlı kılmak istediği Türkiye’ye geçmektedir. Buna rağmen; Türkiye’nin hedefi değil, Avrupa’yla tek tek Hollanda, Danimarka, Avusturya veya Almanya’yla olsun ilişkileri askıya almak olmamalıdır.

Gerek CHP lideri Kılıçdaroğlu, gerekse MHP lideri Bahçeli derhal Hollanda’yla ilişkilerin kesilmesi çağrısı yaparak ‘milli’ bir duruş sergilemek hususunda epeyce hızlı davrandılar. İyi ama belli bir tepki gösterilmesi zarureti ortada olmakla beraber ilk elden ilişkilerin kesilmesi midir doğru ve faydalı olan? Hollanda’nın ciddi bir zarar göreceği besbelli olmakla birlikte Hollanda’nın Türkiye karşısında Avrupa Birliği tarafından yalnız bırakılacağı, zayıf düşmesine göz yumulacağı basit bir hayal bile sayılmaz herhalde. Tartışmaların zirve yaptığı bir vasatta Rusya’nın arabuluculuk teklifini hiç de yabana atmamak icap eder. Rusya’nın Türkiye-Hollanda hatta Avrupa Birliği ilişkilerinde arabuluculuk rolüne soyunma hususundaki aşk ve şevkle sergilediği atılganlık pek hayra alamet görünmüyor.

Netice itibariyle Avrupa’yla ilişkilerdeki dengeyi olabildiğince eşitlemek ve lehimize değiştirmek için ille de AB’nin dağılması, çözülmesi, yıkılması gerekmiyor. AB’nin hegemonyasını yıpratma, zayıflatma yönünde politikalar geliştirirken Amerika ve Rusya’nın önünü hepten açacak bir boşluğun doğumuna ebelik etmek akıl karı sayılır mı? Gerilimi ve zayıflatma stratejisini kontrollü bir biçimde derinleştirmenin bölgemizdeki sıkıntıların çözümüne ne kadar katkısı, ne kadar zararı olacağı her hâlükârda iyi hesaplanmalıdır. 

Antalya’da Türkiye, Amerika ve Rusya genelkurmay başkanlarının gerçekleştirdikleri zirve Suriye ve Irak’ta sürmekte olan gerilim ve ihtilafların göstergelerinden biri muhakkak. Zirvenin Türkiye’nin ev sahipliğinde yapılması, Genelkurmay Başkanı Org. Akar’ın kurmay heyetiyle birlikte Rusya Genelkurmay Başkanı Org. Gerasimov ve ABD Genelkurmay Başkanı Org. Joseph Dunford’la gerçekleştirdiği ikili-üçlü görüşmeler mevcut Münbiçdüğümü ve olası Rakka operasyonu gündemi üzerineydi.

Amerika ve Rusya genelkurmay heyetlerini Antalya’da misafir etmek bir taraftan Türkiye’nin bölgedeki ağırlığını gösterirken diğer taraftan Amerika’nın PKK-PYD, Rusya’nınsa Esed rejimi kartından vazgeçmeyeceğinin bir göstergesi olarak okunmakta. Org. Akar’ın Org. Dunford ve Org. Gerasimov’la verdiği fotoğrafların sembolik olarak mutlaka yüksek bir değeri işaretlemekte. Ancak Suriye ve Irak sahasında pratikte yaşananlar bu sembolik değeri gölgelemekte hatta yer yer anlamsız kılmakta. Zorlu ve sürekli değişen taktik hamlelerle hem Türkiye’nin hem de Türkiye’nin beraber hareket ettiği Suriyeli muhalif örgütlerin PKK, IŞİD veya Esed rejimi tarafından değil esasen Amerika ve Rusya tarafından ağır bir biçimde yıpratıldığı ortada. 

Fotoğrafta Gülüyor, Sahada Vuruyor

Antalya’daki zirveye ilişkin kimi fotoğraflar paylaşıldıysa da TSK tarafından çok kısa bir bilgi notu geçildi kamuoyuna. “Suriye ve Irak başta olmak üzere bölgedeki güvenlikle ilgili ortak konular görüşülmektedir” cümlesi dışında kayda değer bir içerik resmi olarak ifade edilmedi. Fakat toplantının sürdüğü saatlerde dahi Amerikan ordusunun PKK’ya destek mahiyetinde Münbiç’e ilave komando birlikleri gönderme kararı yürürlüğe sokuluyordu. Benzer bir durum Rusya’nın güya PKK-PYD’nin bölgeyi boşaltmak ve Esed rejimine devretme senaryosunda tekrarlıyordu. Üstelik bu çirkin senaryo son altı ay içerisinde Cumhurbaşkanı Erdoğan ile Rusya Devlet Başkanı Putin’in gerçekleştireceği dördüncü zirveyle eşzamanlı olarak cereyan ediyordu.

IŞİD’le mücadele için Rakka operasyonuna ortak arayan Amerika ve Rusya Türkiye’yi bu sürece ancak PKK-PYD’yle eşgüdüm halinde olması şartıyla dâhil etmek üzere ittifak etmişler. Her ne kadar Rakka’ya giden yol Münbiç’ten geçiyorsa da Amerika ve Rusya ‘hava yoluyla intikal’ gibi bir seçenek üzerinde duruyor olmalı ki Münbiç’in de PKK eliyle etnik temizliğe tabi tutulmasına Türkiye’yi razı edebileceğini hesaplıyor. Amerika ve Rusya’nın verdiği kimi fotoğrafları abartmanın, bağlamından kopartmanın faydası yok ama zararı çok. Her iki ülke de Türkiye’yi ve beraber hareket ettiği muhalif örgütleri bölgede hareket edemeyecek kadar zayıflatma ve tecrit etme stratejisi yürütüyor. Dostluk, ittifak, IŞİD’le ortak mücadele gibi diplomatik komplimanlar sahada yaşanan hakiki düşmanlık ve tuzakları örtebilecek vasıfları haiz değiller.

Zirve’deki fotoğraf sadece Türkiye namına yaşanan zaaflardan müteşekkil değil elbette. İki küresel gücün kimlere yaslandığına bir bakalım. Amerika açısından PKK-PYD dışında Suriye’de tutunacak hiçbir dal yok mesela. PKK-PYD üzerinden etnik temizlik/tehcir, işgal, katliam ve kaos gibi temellere dayanan gayri meşru operasyonel bir yönetim kurulabilir belki ama daha ötesi yok bu seçeneğin. Amerika belki bir süre daha PKK sütresinin ardından Türkiye’yi hırpalayabilir ama bir süre daha, fazla değil. Rusya açısından da durum farklı değil. 600 yüz binden fazla insanı katletmiş fakat ancak İran ile el ele vererek ayakta tutabildiği vampirden beter bir rejimle bölgede varlık göstermekten başka hiçbir seçeneğe sahip değil.

İttifak Aldatmacası İhtilafları Gizleyemiyor

Mevcut uluslararası hukuk ve gerçekler açısından bu söylediklerimizi bir kalemde anlamsız ve ehemmiyetsiz saymak pekâlâ mümkündür. Lakin Türkiye’nin ortaya koyduğu siyaset ve hedefler Amerika’nın tahkim etmeye çalıştığı PKK kantonlarından da Rusya’nın hortlatıp ayakta tutmakta inat ettiği Esed rejiminden daha gerçekçi ve yakındır. Hamasetle, gerçek dışı ittifak senaryolarıyla veya Amerika ve Rusya’nın emperyalist politikalarına bir süreliğine sessiz kalıp mesafe kat etmek hiç kabil olamaz. Siyasi veya askeri zirvelerde tokalaşıp mütebessim fotoğraflar vermek sahada aldatılmaya, tuzağa düşürülmeye fırsat verileceği anlamına gelmez, gelemez. Bu ilişkilerin fırsat olma özellikleri kadar ölümcül tuzaklar gibi işletileceği hesap dışı görülemez. 

Dışişleri Bakanı Mevlüt Çavuşoğlu’nun da vurguladığı üzere Antalya zirvesi ‘sembolik ve anlamlı’ bir girişimdi. İlaveten bu süreçte Türkiye’nin Körfez ülkelerini de temsil misyonunu yüklenmiş olması önemlidir. Amerika’yı PKK angajmanından arındırıp Suriye krizinde Rusya’ya karşı bir denge unsuru olarak katma gayreti de bu sürecin bir parçası olarak devrede tutulduğu anlaşılmaktadır.

Bu sürecin en önemli risklerinden biri Rusya’yla işbirliğini ilerletmek adına mesela İdlip gibi bölgelerde Fethül Şam gibi direniş örgütlerine karşı askeri harekâtların parçası olma yanlışına düşülmesidir. Yine mesela Başbakan Binali Yıldırım’ın “Münbiç’te Esed rejiminin varlığını PKK’ya tercih edileceği”ni beyan etmesi de Türkiye’nin kendi ayağına sıkması anlamına gelir. Rusya’nın Esed’i, Amerika’nın PKK’yı dayattığı bununla birlikte Türkiye’ye IŞİD’le mücadele adı altında Suriye İslami direniş örgütlerine karşı lejyoner muamelesi çekmek istedikleri aşikâr. 

Amerikan ve Rusya, bayraklarını bölgede dalgalandırmak için yarışan işbirlikçi örgüt ve despotik rejimlere, Türkiye ise bölgenin asli sahiplerinin adalet ve özgürlük mücadelesine yaslanıyor. Süreç bu ikisi arasındaki mücadeleden ibarettir. 

Kamuoyu her ne kadar Almanya ve Hollanda’yla ilgili yaşanan sıkıntılara odaklanmış olsa bile Suriye üzerinden yaşanan gerilimin de hız kesmeksizin yükseliş trendinde olduğu ortada. Amerika ve Rusya’nın sahtekârca sürdürdüğü ‘dost-müttefik’ rolleri hemen her gün birbirini tekrar eden çirkin ayak oyunlarıyla sahneleniyor. MSB Fikri Işık “Amerika’nın PKK’nın Münbiç’ten çekileceği taahhüdünü en kısa sürede yerine getirmesini bekliyoruz” çağrısını bir kez daha tekrarladığı saatlerde Dışişleri Bakanı Mevlüt Çavuşoğlu da “PKK’yı Fırat’ın doğusuna çekme hususunda Washington’un daha önce verdiği sözü tutmasını bekliyoruz” diyordu.

Ancak gerek diplomatik kaynaklardan gelen açıklamalar gerekse haber ajanslarının geçtiği görüntü ve haberler Türkiye’yi bloke etmek üzere işleyen bir ittifakı işaretliyor. Amerika ve Rusya’nın PKK’yı koruma ve kollama stratejisi, bu stratejiyle birlikte hem Türkiye’yi terbiye etmeye hem de PKK’nın alan hâkimiyetini genişletmeye odaklandığı aşikâr. Ne Esed rejiminin ne de PKK’nın kendi başına, müstakil bir kuvvet olmadığı çok net ortada. Bölgesel planda PKK’nın elden ele dolaşan bir kart, kucaktan kucağa gezinen ucuz bir metres gibi ayrım gözetmeksizin hızla değişen konjonktürel ittifakların öncelikli taşeronu olmaktan öteye ciddi hiçbir değer taşımadığı günden güne netleşiyor. 

Planlı Belirsizlik Stratejisi

TSK-ÖSO ortak askeri harekâtının El Bab’ın ardından Münbiç’e yöneleceği aylardır bilinen bir durumdu elbette. Son bir hafta sanki Türkiye’nin Amerika ve Rusya’yla arasında hiçbir konuşma olmamışçasına Münbiç’in kimin elinde kalacağıyla alakalı planlı bir belirsizlik, anlaşmalı bir müphemiyet inşa ediliyor. İlkin TSK-ÖSO güçlerinin kuşattığı Münbiç’te ABD ordusuna ait zırhlı birliklerin devriye atarak hemen akabinde de Rusya’nın araya girmesiyle PKK’nın mevzilerini Esed rejimine devretmek üzere anlaşma yapıldığı haberleriyle bu müphemiyetle Fırat Kalkanı Harekâtı burada nihayetlendirilmek istendi. Ancak birkaç günlük süre PKK’nın Münbiç’ten çekilmediği gibi ne Esed rejiminin ne de Rusya’nın bölgeye ihtiyaç oranında askeri sevkıyat yapamadığını gösterdi. 

Türkiye, nüfusunun neredeyse tamamı Sünni Araplardan oluşan Münbiç’i PKK’nın elinden almadan kendisine yönelik kuşatmayı kıramaz. Amerika desteğiyle ikame edilen Suriye Demokratik Güçleri ve Münbiç Askeri Konseyigibi paravan oluşumlarla PKK’nın saha hâkimiyetini tahkimden öteye anlamlar taşımadığı besbelli. Türkiye hem Amerika hem de Rusya ile sözde müttefik ve güya teröre karşı ortak operasyonlar yapma yönünde kararlar almış durumda. Lakin sahanın gerçekleri “Rusya ve Amerika’yla ne güzel dostluğumuz var” tarzı söylem ve yayınları defalarca yalanlıyor. PKK’yı korumak ve TSK-ÖSO Harekâtına gözdağı vermek üzere üzerlerine Amerikan bayrakları çekilmiş zırhlı araçların gövde gösterileri yapması adi bir vaka haline dönüştü. Hassaten AFP’nin servis ettiği görüntüler Menbiç’in Yalanlı köyünde konuşlanan Amerikan zırhlı araçları kör gözüm parmağına tarzı aldatmayı tescilliyordu.

ABD’nin askeri sözcülerinden Albay John Dorrian’ın Münbiç’te zırhlı araçların devriye gezmelerindeki amacı “muhtemel çatışmaları engellemek” biçiminde izahı esas niyet ve hedefi saklamak bir tarafa aşikâr hale getiriyor. Söylenenin aksine Amerika ne Türkiye’ye güvence veriyor ne de Türkiye’ye yönelik saldırıları caydıracak bir pozisyon alıyor. IŞİD’le mücadeleye odaklanmak masalıyla PKK’yı sadece kalıcı değil eşzamanlı olarak yayılmacı güç kılmanın adımları atılıyor. Hem Amerikan askeri varlığının hem de Rusya askeri varlığının artmasındaki belirleyici saik bölgeyi asli unsurlarına karşı PKK gibi, Esed rejimi gibi taşeron seküler yapılarla kontrol altında tutmak olarak belirginleşiyor. 

Güç ve İmkânların İnkârı mı?

Türkiye’nin baştan beri ilan ettiği gibi Münbiç’teki PKK varlığını vuracağına dair sözünün arkasında durmasından başka bir seçenek gözükmüyor. Buna ilaveten Suriye’deki muhalif İslami örgütleri Rusya ve Amerika’nın talepleri doğrultusunda ‘terör’ listesine almaktan vazgeçmek Türkiye açısından hem ahlaki hem de askeri-stratejik bir zorunluluktur. Amerika ve Rusya’nın terörle mücadele adı altında bir taraftan Esed rejimine diğer taraftan PKK’ya alan açmak üzere giriştiği katliamlara sessiz kalması her hâlükârda Türkiye’nin aleyhine işlemektedir.

Kontrolsüz, alelacele askeri harekâtlar önermek durumunda olunamaz elbette. Bununla birlikte Amerika ve Rusya’nın elini kolunu teşkil eden işbirlikçi örgütlerin askeri yapısını püskürtüp çökertecek bir ilişki biçimini sahaya tatbik etmeden bu iki devletin tehdit, şantaj ve operasyonlarına maruz kalmaktan kaçınabilmek hiç mümkün olmayacaktır. Amerika ve Rusya’nın Türkiye’ye verdiği, vereceği güvencelerin gerçekleri altüst eden mahiyetini yüksek sesle ve etkin bir biçimde deşifre etmeksizin, eleştirmeksizin mesafe kat edilebileceği beklentisi ancak hayal âleminde olur. 

Zaten ilkesel düzeyde gündemin öncelikleri arasında yer alması gereken konuları yaşanan acı tecrübelere rağmen sessizce geçiştirmenin faydası değil zararı olmaktadır. Güç ve imkanları aşan iddialar başa bela olduğu gibi güç ve imkanlarının farkında olmayan siyaset tarzları da başka türlü musibetlere sebep olmaktadır.

En az Amerika ve Rusya kadar İran ve Esed rejimi de PKK-YPG üzerinden Türkiye’yi bölgede bloke hatta tecrit edip pasifize etmek üzere işletiyorlar askeri stratejilerini. Suriye’de adı geçen devletlerin konuşlanma biçimleri hiç tereddütsüz şu üç temel hedefi önceliyor: Esed rejiminin bekası, PKK’nın saha hâkimiyetinin genişletilmesi, Türkiye ve İslami direnişin alandan tamamen silinmesi. 

Bu hafta Cumhurbaşkanı Erdoğan, Fırat Kalkanı Harekâtı’nın El Bab’tan sonraki hedefinin Münbiç olduğunu yineledi ve “YPG orayı terk etsin, Münbiç Araplarındır” dedi. Rakka için de benzer cümleler kurdu. Zaten bu beyanlar verilirken Münbiç’e yönelik askeri harekât hazırlıkları giderek hızlanıyor ve TSK-ÖSO kuşatma için kritik mevzilere doğru ilerlemeler kaydediyordu. Amerika ve Rusya’nın eşzamanlı ve paralel bir biçimde devreye koydukları taktik hamleler ise her iki devletin de Türkiye açısından hiç ama hiç güvenilmez çirkin karakterlerini bir kez daha gözler önüne seriyordu.

Amerikan Bayrağı, Rusya Çöpçatanlığı

TSK-ÖSO’nun Menbiç’in kuzeyinden Münbiç’e doğru ilerleyişini PKK-PYD’nin engelleyebilmesi mümkün olmadığı için üzerine Amerikan bayrakları çekilmiş Amerikan ordusuna ait zırhlı araçlar bu bölgede devriye gezmeye başladılar. Anlaşılan bölgedeki üst düzey komutanlardan Korgeneral Stephen Townsen’in PYD’nin iyiliklerini ve Türkiye’yle ortak hareket etmek üzere çok istekli olduğuna dair anlattığı hikâyeler pek etkili olmamıştı. 

Rusya’nın da PKK’yı koruyup kollama hususunda Amerika’dan hiç de geri kalır olmadığını görmek için birkaç saat beklemek yeterli oluyordu. Rusya hızlı bir diplomatik atakla PKK’nın ÖSO-TSK’yla çatışma yaşadığı bölgelerin/mevzilerin derhal Esed rejimine terkini sağlayacak bir arabuluculuk gerçekleştirdi ve bu husus karara bağlandı. Aynı işlem El Bab’ın güneyinde Esed rejimi üzerinden PKK kantonlarını bir köprüyle birbirine bağlarken de icra edilmişti.

Türkiye bir taraftan IŞİD ve PKK üzerinden kendisine yönelen kuşatmayı kırmak üzere diğer taraftan da Amerika ve Rusya’nın PKK ve Esed rejimi üzerinden geliştirebilecekleri askeri operasyonları engellemek üzere strateji geliştiriyor. IŞİD’le mücadele maskesini indirmek ve her iki devleti de PKK’dan uzak tutmak öncelikli amaç olarak gözetiliyor. Gerek Amerika’yla gerekse Rusya’yla sürdürülen temaslar Münbiç’in PKK’dan, Rakka’nın IŞİD’den kurtarılması üzerine odaklanıyor. Temasların anlık neticeleri bazen yumuşak ama daha sık bir biçimde sert beyanlarla kamuoyuyla paylaşılıyor.

Mesela Dışişleri Bakanı Çavuşoğlu Münbiç’in Arap karakterini vurgulamak ve PKK’dan arındırılması hususunda istikrarlı ve giderek kararlılığı sertleşen bir söylemi temsil ediyor. Münbiç operasyonu Amerika’nın yalanlar ve oyalamalar üzerine kurduğu diplomatik tarzıyla Türkiye açısından kaçınılmaz bir evreye girmiş durumda. Nihayet Çavuşoğlu, “YPG oradan çekilmezse vuracağımızı açıkladık” diyerek Amerika’yı öteden bu yana sergilediği tutumu terk etmeye davet etti. Aynı paragrafta kurulan ve PKK ile Amerika ittifakına vurgu yapan şu iki cümleye bir bakalım lütfen: “O şehirler, o şehirlerde yaşayanlarındır. Burası ABD’nin toprakları değil ki?”

Amerika ve Rusya’nın Suriye’deki konuşlanma biçimi ki buna İran’ı da dâhil edelim hiçbir surette hukuka, ahlaka ve minimum düzeyde olsun bir meşruiyete dayanmıyor. Amerika ve Rusya, Amerika ve İran her ne kadar çelişir, çatışır bir görüntü verseler de bölgede emperyal siyasetin icra edilmesi noktasında fazlasıyla ortak noktaya sahip devletlerdir. Asıl çatışma ve gerilim kaynağı inkâr edilemeyecek bir vaka olarak Amerika, Rusya ve İran’ın İslam coğrafyasını kronik ve giderek derinleşen kaoslara sürüklemek hususunda ortak hareket ettikleridir.

Bayrak Saplantısı ve Körlüğü

Hemen yanı başımızda Suriye ve Irak bir kan deryasına çevrilmişken, yangının giderek bölgeyi kavuracağına yönelik alametler artarken “Kürdistan bayrağı krizi”yle ülkeyi kilitlemek ne manaya geliyor? Ahmaklık ve ahlaksızlığın harmanlandığı bu Barzani ve Kürdistan Bölgesel Yönetimi düşmanlığı için PKK’dan İran’a, Amerika’dan Rusya’ya hemen bütün düşman unsurlar sevinirken Türkiye’nin de kardeş mazlum halkların da payına artan bir kaygıdan başka ne düşer ki? 

Hem Perinçek-Aydınlık cuntasıyla yan yana gelmeyeceğini beyan et hem de Sözcü-Aydınlık paralelinde siyasetler üreterek güvensizliği bölgesel düzeyde büyüt. Üstelik bütün bunlar olurken Kemalist cuntacıların Hürriyet üzerinden “Karargâh Rahatsız” manşetiyle yeni bir psikolojik harp süreci için zemin yokladığını göreme! Pes dedirtecek, yuh dedirtecek bu saplantılı işleriyse güya vatan sevgisi namıyla, sözde millet aşkı tutkusuyla perdelemeye çalışıyorlar. 

Suriye ve Irak’a yoğunlaşmak, Suriye ve Irak üzerinden Türkiye’nin de Amerika ve Rusya’nın hegemonyasına mahkûm edilmek istendiği giderek netleşmekte ve aşikâr hale gelmektedir. Amerika’nın, Rusya’nın, İran’ın ortak paydaları giderek artan askeri kuşatmalarını kıracak hamlelerin hızlanması, güçlenmesi ve etkinleşmesi için zaman giderek daralmaktadır. Kararlı adımlarsa Fırat Kalkanı operasyonunda olduğu gibi tehditleri de müzahir örgütleri de boşa çıkarmaktadır. Bakalım Amerika Münbiç’te PKK’yı ne kadar kollayabilecek, bakalım Rusya PKK ile Esed rejimi arasındaki arabuluculuk rolleriyle Türkiye’yi bölgeden ne kadar zaman daha tecrid etmeyi becerebilecek? 

Türkiye kendi aleyhine icra edilen askeri konuşlanmaları etkisiz kılmak için daha etkili bir tarzda askeri konuşlanmaların yollarını soğukkanlı, kararlı ve cesaretle inşa etmek mecburiyetindedir. Sahte müttefikleri de gerçek düşmanları da askeri konuşlanmaların hizaya çekeceğini hep birlikte yaşayıp göreceğiz.

Hürriyet’in Hande Fırat imzasıyla namluya sürdüğü “Karargâh Rahatsız” manşeti kanaatimce sarsıcı olmaktan öteye ufuk açıcı bir mahiyet arz etmektedir. Hayır, elbette ki ne Hande Fırat ne de Hürriyet ufuk açma niyetiyle değildi. 28 Şubat post-modern darbe sürecinde olduğu gibi şiddetli sarsma hatta korkutup sindirmeye dönük klasik bir psikolojik harekât planının bir aşaması tekrar devreye sokulmuş diyebiliriz. Siyaset ve toplumu yeniden ve daha güçlü bir biçimde tasallut altına alacak plan yürürlüğe koyulmuş durumda. “Bir haberle mi?” demeyin lütfen! Haberin mahiyeti, nerede ve hangi konjonktürde yayınlandığı kadar işleyen planlardan hangisinin bir parçası olduğunu da etraflıca çözümlemek gerekiyor.

Neredeyse Fetullahçı Cunta’yla mücadeleye teksif edilen siyasal-sosyal gündem Türkiye’nin kronik ve akut sorunu olan Kemalist cuntanın asırlık cürümlerini, ideolojik ve örgütsel olarak en ağır cürümleri işleme potansiyellerini adeta görünmez kıldı, önemsizleştirdi. Hatta öyle ki kimi sinsiliğinden kimi ahmaklığından Kemalist cuntacılar tarafından işlenen suçları, cinayetleri, provokasyonları FETÖ’ye ciro etme yönünde bir moda bile baş gösterdi medyada. Ne de olsa kimi kurnaz tilkiler açık öğretim misali ücretsiz Kemalizm dersleri veriyorlardı kamuoyuna; “efendim Atilla İlhan mezhebine uyan Kemalistlerin arkasında namaz kılınır, emirlerinde emperyalizme karşı cihad bile edilir amma bugün ortalıklarda dolaşan Kemalist taklidi yapanların şerrinden sakınınız” tarzında va’zı nasihatler veriyorlardı. 

Bütün Cunta(cı)larla Savaşmalıyız!

Fetullahçı Cunta’nın yol açtığı ağır musibet siyaset ve toplumun ufkunu adeta öylesine kapladı ve kuşattı ki onun dışındaki tüm sorunlar hafife alındı hatta yer yer sorun olmaktan çıktığı zannedildi. Evet Fetullahçı Cunta işlediği cinayetler, tertiplediği provokasyonlar, örgütlediği fitne ve kaos planlarıyla hem ülkeyi hem de bütün bir İslam dünyasını emperyalizmin emrine amade kılmak yolunda çok uğraşlar verdi. Evet Fetullahçı Cunta takıyye, yalan, iftira, sahtecilik, hırsızlık, ihtilalcilik gibi en çirkin silahlarıyla hakikate ülke ve topluma telafisi imkansız kayıplar verdirdiler. Amma ve lakin suçları ne kadar çeşitli olursa olsun, cürümleri ne kadar ağır olursa olsun diğer ve asli örgütlü suç merkezini unutturamazdı, unutturmamalıydı!

15 Temmuz askeri darbesi her ne kadar sonuçları itibariye son derece vahim bir fatura önümüze koyduysa da diğer darbe süreçlerinin bir devamıydı. Yanlış olan 15 Temmuz darbe sürecini 27 Nisan, 28 Şubat, 12 Eylül, 12 Mart, 27 Mayıs ve Tek Parti süreçlerinden ayırmak ve ayrıştırmaktı. Aradaki farklar nüans kabilinden farklardı ancak en önemli ve hayati ortak paydası halka karşı silah çekme ihtirasıydı. Hafızamızı şöyle bir yoklarsak göreceğimiz genel tablo şudur: Siyasal söylemler ve medya dilinde 15 Temmuz ve Fetullahçılık olgusu kendisinden önceki darbe süreçlerinden ve Kemalizmden ısrarla ayrıştırılmıştır. Hatta bu süreçte Fetullahçılıkla mücadele adı altında en azgın ihtilalcilerden mülakat almak, Kemalist darbecilerin röportajlarını dayanak yaparak Fetullahçılıkla mücadeleye hız vermek gibi yanlışlarda bir hayli inat edilmiştir. Kötü olan Albay Hasan Atilla Uğur gibi ömrü ajitasyon ve provokasyonla dolu Kemalist ihtilalciler “efsane komutan” olarak pazarlanmış, toplumu İttihatçı korkuların esiri kılacak tuzakların parçası olunmuştur.

Fetullahçılı Cunta’ya karşı yürütülen topyekûn savaşta ordu, yargı, emniyet, akademi, bürokrasi gibi alanlarda ölçünün kaçıp kaçmadığı, Fetullahçılıkla mücadele adı altında kimilerinin dindar-muhafazakâr kesimleri kamusal alandan arındırmaya soyunduğu görülememiştir. Neden? Bunun birçok sebebi vardır muhakkak, bir ikisine burada dikkat çekelim: Çünkü medyada Pelikan Şebekesi namıyla maruf ve hemen hepsi daha düne kadar Fetullahçı Cuntayla iş görmüş tiplerin yeni dönemde Perinçek-Aydınlık cuntasıyla ortak bir hareket tarzını benimsemiş olması bu perdelemelerden birisidir. 

Huylu Huyundan Vaz Geçmezse!

Pelikan Şebekesinin trolleri tünedikleri yalılarda “Fetö’ye karşı yürütülen topyekûn mücadelenin üssü” havasıyla en temelde (Fetullahçı eski dostlarından öğrendikleri) psikolojik harp taktikleriyle AK Parti’nin asıl ve çekirdek tabanı olan çevreleri yabancılaştırmak ve düşmanlaştırmak üzere bir strateji yürütmekteler. Daha düne kadar Türkiye’yi bir darbeden diğerine sürüklemek üzere siyaseti abluka altında tutmaya, topluma korku salmaya girişmiş Ergenekon ve Balyozsanıklarıyla ekranlarda, manşetlerde ahbap çavuş muhabbetlerinin getirisi de götürüsü de ayan beyan ortadadır. Komplo teorilerini bile aşıp meseleyi hepten tutarsız hatta edepsizce haberler üretmeye götüren bu sapkın ve şaşkın ruh hali esas tehdidi, öncelikli tehlikeyi de görünmez kılmıştır.

Hürriyet’in eskimez huyudur askeri cuntalara çanak tutmak. Hürriyet’in şevkle, arzuyla manşetlere çektiği “Karargâh’tan İkaz, Topyekûn Savaş, Gerekirse Silah Bile Kullanırız” psikolojik harp taktiklerinin hiç de yabancısı değiliz. Ama bir şeyi daha hatırlatmakta fayda var: Hürriyet bir askeri cuntaya yaslanarak hatta ona güvenerek yapıyor bu haberleri. Hande Fırat’ın haberi tepeden tırnağa Kemalist ideoloji ve kadroların kaygılarını manşete taşıyor. Hürriyet’in gazeteliği, Hande Fırat’ın gazeteciliğinden öteye ordudaki Kemalist oligarşinin köklerini mercek altına almak icap ediyor. 

Hürriyet de Kemalist cuntacılar da siyaseti ve toplumu korkutma, sindirme, bastırma huylarından vaz geçmiyor. İkisini birbirinden ayrıştırmak, Kemalist cuntacıları görmezden gelip Hürriyet’i asli fail saymak yanlıştır ve faydalı bir sonuç vermez. 

Başbakan Binali Yıldırım’ın önceki gün Çankaya’da gazetecilerle yaptığı geniş katılımlı toplantıda iki kez ‘tehlikesi henüz geçmemiş büyük travma’ya atıf yaparak KHK’lerle ortaya çıkan hatalara dikkat çekti. Birkaç hafta içinde uygulamaya sokulacak OHAL Denetleme Kurulunu’nun kurulma sebebini sade ve samimi olarak şöyle beyan ediyordu Başbakan: “Böyle yürümeyeceğini gördük.” Ancak çözüm olarak bulunan “kamuoyundaki etkilere göre önlem alıyoruz” yönteminin siyaset ve yargının güvenilirliğine ciddi bir gölge düşüreceği de unutulmamalı. Önlemleri kamuoyu oluşturma imkânlarına endeksleme mantığı acaba adaletin tecellisine nasıl hizmet eder? Etraflıca düşünmekte fayda var.

Referandum sürecine ilişkin Başbakan Yıldırım ısrarla “aslında söylemde değişiklik yok” dese de belirgin bir yumuşama hatta yükseliş trendindeki bir makul ve kuşatıcı söylem aşikâr durumda. Referandum sürecinin henüz başındayken değişime itiraz eden, ‘hayır’ tercihinde bulunanların PKK’yla, HDP’yle, FETÖ’yle aynı safa düştükleri yönündeki söylemler AK Parti’nin temsil ettiği ilkeler ve gelenek açısından hem yanlış ve tutarsız hem de zararlıydı. Daha da beter olanıysa anayasa değişimini destekleme adına medyada bu yanlışın teorisini yazmaya, ne kadar da isabetli ve faydalı olduğunu izaha soyunan birçok temsilcinin kalem oynatıyor oluşuydu. Popülist ama gerçek dışı, değil uzun vadede kısa vadede dahi çürütücü ve çözücü etkiler oluşturan bu söylemin AK Parti tabanında karşılık bulması neredeyse hiç mümkün değildi zaten.

Referandum sürecine dair kullanılan dilin kronolojisine bakınca Cumhurbaşkanı Erdoğan ve Başbakan Yıldırım açısından bariz farklar görülmektedir. Esasen kendisine karşı mücadele edilen bir mantık ve üslubun kısa süreliğine de olsa Cumhurbaşkanı Erdoğan ve Başbakan Yıldırım’a sirayet etmiş olması büyük bir şaşkınlık ve üzüntü vesilesi oldu. Ne var ki 15 Temmuz’da zirve yapan fakat hemen hiç kesinti olmaksızın devam eden çok boyutlu saldırıların siyasal aklı ve ahlakı ipotek altına almasına izin verilmedi. Çağrının AK Parti ve MHP’yi aşıp CHP ve HDP tabanlarına da teşmil edilmesi, siyasi ve iktisadi atılımlar için ortak hareket edilmesi, tüm farklılıklara rağmen safları sıklaştırmaya dönük çağrıların ısrarla tekrar edilmesi havayı epeyce değiştirdi.

Sanki AK Parti’nin siyasal söylem frekansına sızma yapılmış, korsan birtakım söylemler yayına dâhil edilmiş gibi bir atmosfer oluştu. Bu atmosfer ve söylem tarzı yabancı olmanın ötesinde temel ilke ve hedeflere yönelik zararlı etkileri de içerisinde barındırıyordu maalesef. İhanet, bölücülük, yıkıcılık vs. kavramlarını tamamen geride bırakarak Başbakan Yıldırım’ın kurduğu “evet de çıksa hayır da çıksa yolumuza devam edeceğiz” cümlesi her şeyden önce referandumun mantığını yerli yerine oturtan, siyasal ve toplumsal meşruiyeti teyid eden bir duruşun en güçlü tezahürüydü.  15 Temmuz direnişi Cumhurbaşkanı Erdoğan ve temsil ettiği siyasal hareketin meşruiyetini zirve noktasına taşımıştır. Yakın bir gelecekte değil bir alternatif üzerine gölge düşürecek bir siyasal aktör ufukta görünmemektedir.

Siyasal akıl ve ahlakın askeri darbelere, PKK veya FETÖ tarzı terör örgütlerine, sermaye ve borsa spekülasyonlarına, diplomatik kanallardan gelebilecek saldırılara karşı müteyakkız olması hayati derecede önemlidir. Asıl olan hukukun işleyişine, adaletin teminine, özgürlüklerin genişletilmesine yönelik oluşturulan mantık dışı korkuların, vesveseye dayanan kaygıların tasfiye edilmesidir. Siyaseti güçlü kılacak olan konjontürel dalgalanmalar karşısında popülist ve ulusalcı reflekslere savrulmadan toplumsal bütünlüğü koruyacak söylem ve eylem planını hayata geçirebilme iradesidir. Eski devlet refleksini, çürümüş siyaset oyunlarını, amigolardan müteşekkil sözde yandaşların saçma sapan tekliflerini tepen siyasal kadronun kaybetmesi söz konusu bile olmaz. AK Parti’nin son 15 yıla damgasını vuran çizgisi de bundan ibaret değil mi? 

İlki 1963 yılında düzenlenen ve bu yıl 53. buluşması organize edilen Münih Güvenlik Konferansı her ne kadar uluslararası çapta seçkin bir think-thank organizasyonu olarak tanımlanıyorsa da bu konumu fazlasıyla aşan bir misyona sahip. Hem Alman devleti hem de sponsorlar tarafından milyonlarca Euroluk maddi destekle sürdürülen bu organizasyon üst düzeyde siyasetçileri, diplomat ve bürokratların yanı sıra uluslararası kurum temsilcilerinin de katılımıyla bu hafta gerçekleştirildi. 

Amerika, Avrupa, Rusya ve diğer ülkelerden çok sayıda temsilcinin katıldığı Güvenlik Konferansı’na Türkiye Başbakan Binali Yıldırım, Dışişleri Bakanı Mevlüt Çavuşoğlu, Milli Savunma Bakanı Fikri Işık ve MİT Müsteşarı Hakan Fidantarafından temsil edildi. Başbakan Yıldırım’ın Amerikan Başkan Yardımcısı Mike Pence’yle ve Irak Kürt Bölgesel Yönetimi Başkanı Mesud Barzani’yle yaptığı görüşmeler hassaten Suriye ve Irak’a yönelik Türkiye’nin aldığı pozisyonu muhkemleştirmek üzere hızlanan mutabakat arayışlarını teyid ediyor. Trumpyönetiminin İslam coğrafyasına ve Müslüman halklara Obama yönetiminden daha büyük musibetler getirmemesi için bir oranda ikna bir oranda da diğer seçeneklerle dengelenmesine yönelik yeni bir işbirliği teklifiydi görüşmenin esas konusu. Ki Münih’teki Yıldırım-Pence zirvesi Türkiye ile Amerika arasında son hafta zirve yapan üst düzey görüşmeler trafiğinin şimdilik nihai halkasını teşkil ediyordu.

Daha dün Amerika’nın AB Büyükelçiliğine getirilmesine kesin gözüyle bakılan Ted Malloch artan ‘yapıcı görüşmelere’ atıf yaparak Obama yönetimin tam aksi istikamette Trump’lı Amerikan yönetiminin Türkiye için “sadece ticari değil askeri ve siyasi konularda da uygun politikalar üretilebileceği”ne dair vurgular içeren bir mülakat vermesi dikkate değer bir gelişmedir. Bu sempatik mesajlar, yumuşak ve yapıcı göndermeler ırkçı ve İslam düşmanlığı karakteriyle maruf Trump ve kadrosunun iyilik ve adalet arayışından kaynaklanmadığı elbette malum. Türkiye ve bölgemiz açısından yaşanan gelişmeleri Trump ve kadrolarından safça ve temelsiz bir beklentiyle hayra yormak anlamsız olmaktan öteye zararlıdır da. Ancak bütün olumsuz ve yıkıcı potansiyeliyle önümüzde bir vaka var ve bu durumun dengelenmesi için acilen yapılması gerekenleri göz önünde tutmak durumundayız.

Türkiye’nin olanca sorunlu ve çetrefilli mahiyetine rağmen Rusya ile farklı bir konseptte ilişkiler tanzim etmesi bu süreçte Avrupa’nın olduğu kadar Amerika’nın da yeni bir denge kurmasını zorladı. Yeni denge arayışının sebepleri üzerine Münih’teki zirvede Hürriyet’ten Murat Yetkin’e MSB Fikri Işık’ın verdiği beyanlara bakmakta fayda var. Fikri Işık hem 15-16 Şubat’taki NATO zirvesi hem de Münih’teki Güvenlik Konferansı’nda gelişmeleri özetlerken IŞİD’e karşı PKK/PYD ile işbirliği yapmanın yanlışlığı anlattıkları dönemde Amerikalı yetkililerin kendilerini ‘nezaket icabı dinliyor’ olduklarını vurguluyordu. Hatta uyarı, eleştiri ve itirazlara aldırış etmediklerini aksine bildiklerini okuyorlardı diyor Işık. 

Amerika’nın tavrını değiştiren, tutumunu farklılaştıran neydi peki? Gerisini mülakattan okuyalım: “Bu (değişim) Fırat Kalkanı sayesinde oldu. Cerablus o kadar değil belki ama, Dabık’ın alınması Amerikalıların bakışını değiştirmeye başladı. Sonra Rusya ile uçak düşürme sonrasındaki krizi aşabilmiş olmamız ve nihayet El-Bab operasyonu Amerikalıların bakışını değiştirdi.” Suriye’de savaşan, askeri varlığıyla güvenlik politikasını icra eden, PKK ve IŞİD gibi örgütlerin bölgenin doğal yapısını tahrip eden terör faaliyetlerini bastırmak üzere geçen her gün inisiyatif alan Türkiye’nin doğal olarak ağırlığı, muhatap alınma tarzı ve atacağı adımlar farklı bir mahiyet kazanıyordu. 

Önümüzdeki zaman dilimi El Bab kadar Rakka ve Münbiç ile ilgili alınacak kararlar ve atılacak stratejik kararlara göre şekillenecek. Bir taraftan Amerika ve Rusya arasında açılan makas diğer tarafta İran’a yönelik Trump yönetiminin tecrit ve ambargo gibi politikaları yeniden devreye sokma tehditleri Suriye ve Irak’a dönük Türkiye’nin stratejisini hassas bir dengede yürütmesini dayatıyor. 

Esas konu Amerika ve Rusya arasında ezilmemek, birinin tehditlerinden korunmak maksadıyla diğerine aşırı önem atfederek iltisaklı ve müzahir bir ülke görüntüsü vermemektir. Bu sebeple sadece ahmakça değil daha fazlasıyla Putin’e/Rusya’ya veya Trump’a/Amerika’ya hatta bazen de her ikisine birden ölçüsüz, temelsiz, karşılıksız iltifatlar ve anlamlar yükleyen “sözde reisçi, ısmarlama vatansever, dönemsel dindar” lakin her biri kısa vadeli menfaatlerine tapan hastalıklı tipleri medya ve kamusal alandan temizlemek de gerekiyor. Bu tiplerin hezeyanları salt kendilerinde kalsa hiç sorun değil. Çirkin ve çürütücü olan bunların güya Hükümet hesabına diplomasi yürütüyor havasıyla siyaseti ve toplumu hizaya çeker tarzda edepsizce ahkâm kesiyor oluşu. 

Türkiye’nin Körfez ülkeleriyle ilişkilerini geliştirmesinden pek çok ülke rahatsız oluyor ama İran’ın bu husustaki rahatsızlık kapasitesi hemen hepsinin fevkindedir. Bu tespit Amerika, Avrupa veya Rusya’nın Türkiye’nin önünü kesme konusunda sergilediği açık-örtülü faaliyetleri tartışma dışı tutmaz elbette. Bir farkla ki İran bilhassa Afganistan ve Irak’ın işgale açılıp yeniden yapılandırılma sürecinde oynadığı kritik rolden itibaren Batı hesabına alenen ‘beşinci kol faaliyeti’ yürüterek bölge adına öncelikli tehdit statüsüne yükseldi.

Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın Bahreyn, Katar ve Suudi Arabistan seferinde muhataplarıyla mutabakat sağlamak istediği hususları göz önünde tutarak İran’a yönelik mevcut perspektifi anlayabiliriz. Zaten Suriye ve Irak’ın parçalanmasında Fars milliyetçiliğinin oynadığı yıkıcı role dikkat çeken vurguları neden Körfez ülkelerinde askeri, stratejik, teknolojik ve ticari işbirliğine yönelik kapsamlı ve derinlikli arayışlar içerisinde olduğunu işaretliyor. Çok geçmeden İran tarafından yapılan beyanlar yaşanan telaşenin klişe suçlamalarla geçiştirilmeye girişildiğini ortaya koyuyordu. Neticede Cumhurbaşkanı Erdoğan Suriye ve Irak’ta hatta buna Yemen’i de eklemek gerekir Fars milliyetçiliği marifetiyle bölgeyi işgal ve katliamlara maruz bırakan asli faillerden birinin ismini, eşkalini, adresini telaffuz etmişti.

Türkiye ile Katar arasında 2014 yılında imzalanan Askeri Eğitim, Savunma Sanayi ve Katar Topraklarında TSK’nın Konuşlandırılması Konusunda İşbirliği Anlaşması’nı Körfez ülkelerine genişletme çağrısı bu meyanda son derece kritik ve stratejik bir hamledir. Bu türden bir anlaşmanın bölge ülkelerine teşmil edilmesine yönelik teklifin Suudi Arabistan ve Bahreyn’e doğrudan iletildiği anlaşılıyor. Bu seyahat esnasında meselenin sadece Cumhurbaşkanı Erdoğan’a birtakım jestler yapmaktan, kimi madalya takdimleri ve iltifatlardan öteye anlamlar taşıdığını izah etmek çok anlamlı olmaz. Fakat Suudi Arabistan Kralı Selman’ın bizzat havaalanına gelerek gerçekleştirmiş olduğu karşılama töreni Suud’un geleneklerini bilenler açısından Türkiye’ye yönelik beklentileri, yüklenen anlamları da ima etmektedir.

Amerika ve Rusya’nın bir taraftan İran ile diğer taraftan PKK benzeri örgütlerle bölgeyi hallaç pamuğu gibi savurmaya, kaosu büyütüp istikrarsızlığı yaygınlaştırmaya hız verdiği bir vasatta Türkiye ve Körfez ülkelerinin çok fazlaca bir alternatifi de bulunmuyor. Kaldı ki gerek Trump yönetimindeki Amerika gerekse Putin yönetimindeki Rusya hem İslam coğrafyasına yönelik işgal politikalarını sürdürme hem de İslam coğrafyasını İran, Sisi cuntası, Hafter cuntası, Esed rejimi gibi yıkıcı-parçalayıcı unsurlarla atomize etmekte paralel seyrediyorlar. Türkiye’nin Fırat Kalkanı Operasyonu’yla Suriye’ye yönelik yürütmüş olduğu siyaseti askeri hamlelerle beslemesi elbette kimi riskler içeriyor. Fakat askeri seçeneğin sahada olmaması bir gün Amerika’nın diğer gün Rusya’nın PKK üzerinden Türkiye’ye baskı uygulamasını, şantajla siyaseti ipotek altına almasını kolaylaştırmaktan başkaca bir işe yaramayacağı aşikardır. Tam da bu vasatta Erdoğan’ın gezisinin ana konusu Körfez ülkelerinin Türkiye’nin Suriye siyasetini sözlü ve duygusal olarak değil askeri, ekonomik, diplomatik ve stratejik olarak desteklemelerini temin etmekti. Suriye ve Irak’ın yaşadığı çöküş ve parçalanma sadece Türkiye açısından değil Suudi Arabistan, Katar ve Bahreyn açısından da felaketin hızla yaklaşması anlamına geliyor çünkü.

Peki Türkiye açısından Körfez ülkelerinin askeri kapasitesi ve imkanlarını seferber edebilme imkanı nedir? Bu imkan ve kapasiteler çok yüksek değil. Bölgede üslenen Amerikan ordusunu unutmayalım. Bir de Yemen’de Suudi Arabistan’ın yaşadığı sıkıntı ve belirsizliği göz önünde tutmak icap eder. Bahreyn açısından rejim sokak gösterileriyle sıkıştırılabilecek kadar zayıf ve sallantıda. Ama buna rağmen sadece askeri değil siyasal ve diplomatik zemini sağlamlaştıracak adımların atılması, toplumsal adalet ve özgürlüklerin genişletilmesi yönünde süreçlerin hayata geçirilmesi yönünde teşvik ve tavsiyeler iklimin
olumlu anlamda değişmesine yardımcı olacaktır.

Türkiye ve Körfez ülkelerinin münasebetlerinde Amerika ve Rusya’nın tasallut ve gölgesini kaldırma yönünde hızlı tedbirler almaya muhtaç olduğu besbelli. PKK, IŞİD, askeri cuntalar kadar İran ve müzahir unsurların bölgeyi terörize etmesine geniş bir ittifakın daha etkin bir biçimde mani olabileceği ortada. Jest ve iltifatlara değil gerçek ve pratik ittifaklara yaslananlar kazanacak aksine hareket edenler hep birlikte kaybedecekler.

Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın Bahreyn, Suudi Arabistan ve Katar’ı içine alan Körfez seferi, ‘ortak kader’ vurgusunu klişe bir söz olmaktan çıkarıp fiili ve istikrarlı bir stratejik işbirliğine dönüştürmeyi hedefliyor. Seferin ilk durağı Bahreyn’de Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın kritik bir tercih olarak gündeme getirdiği savunma sanayi, askeri işbirliği, ticaret, yatırımlar, sağlık ve bölgesel ortaklıklarla perçinlenmesi çağrısı kuvvetle muhtemeldir ki Suudi Arabistan ve Katar’da da tekrar edilecek.

Suriye, Irak, Libya ve Yemen’in maruz kaldığı yıkıcı ve yakıcı musibetler sadece Türkiye ve ziyaret etmekte olduğu Körfez ülkeleri için değil, bütün bir İslam coğrafyası için ciddi ve yakın bir risktir. Peki, İslam coğrafyası bu tehditlere karşı ne söylüyor ve nasıl bir hazırlık yapıyor? Ne söylem düzeyinde ne de eylem alanında kayda değer hemen hiçbir şey görülmüyor. Sadece umursamazlık ve dağınıklık değil daha fazlasıyla basiret ve cesaret yoksunluğu Amerika ve Rusya’nın İslam coğrafyasına ilişkin çirkin planlarını daha bir pervasız kılıyor bu sebeple. İşte ziyaretin ilk adımında verilen beyanatlar bu makûs kaderin ve kronik kederin değiştirilmesi teklifiyle teçhiz edilmiş bir ortaklık ve dayanışma teklifini ihtiva ediyor.

Kaza Süsü Verilen Tehditler

Körfez ziyaretinin hemen öncesinde Türkiye’nin Amerikan Başkanı seçilmesi hasebiyle Trump’la nasıl bir ilişki geliştireceğine ilişkin ziyaret ve beyanlar önemli bir yer tutuyordu. Eş zamanlı olarak bu ilişkiyi tümden negatife çevirmek üzere Rusya cephesinden sadır olan kimi beyanlar ve nihayet El Bab’da Türkiye’nin askeri varlığına yönelik kaza süsü verilmiş bir saldırı gündemdeydi. Rusya’nın saldırısı her ne kadar koordinat veya koordinasyon alanlarında yaşanan karmaşa izahlarıyla boğuntuya getirilmek istendiyse de amaç herkes için malumdu: “Türkiye’nin Amerika ile bir çözüm üretmesine asla müsaade etmeyiz.” Rusya’nın kaza süsü verilmiş bu saldırısıyla aynı günlerde Lazkiye’deki Hmeymim’de Esed rejimi ile PKK-PYD temsilcilerini bir araya getirip Fırat Kalkanı Harekâtı’nın Azez’in güneyini engellemeye yönelik bir işbirliğine zorlamasını da buraya eklemekte fayda var.

Esasen bu saldırının işaret fişeği PKK ve YPG’nin Rusya Federasyonu tarafından terör örgütü olarak görülmediği ve PKK-PYD ile Esed rejimi arasında arabuluculuk yapıldığı yönündeki çıkışlarla verilmişti. Erdoğan’ın Trump ile yaptığı görüşmenin akabinde CIA’nin başına getirilen Mike Pompeo’nun ilk yurtdışı ziyareti için Suriye gündemli olarak Ankara’da bulunduğu gün El Bab’da gerçekleşen ‘ölümlü kaza’ hiç de ‘dost ateşi’ olarak nitelenebilecek türden değildi. Ne var ki, Türkiye’nin hemen hiçbir meşru ve hayati talebinin karşılık görmediği bilakis sabote edildiği Suriye sahasında hareket imkânlarını daraltma hususunda işleyen ittifak bu gibi şantaj ve sabotajların kolay aşılamayacağını gösteriyor. Suriye’de IŞİD’le mücadelede partner seçmek ve ileri atılmak hem kolaylaştırılıyor hem de teşvik ediliyor. Fakat söz konusu olan PKK’yla mücadeleyse blokaj siyaseti uygulanıyor ve diğer taraf tehdidin şartlarını ağırlaştırıyor. 

Bahreyn’de Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın küresel dönüşüm sürecinin İslam coğrafyası için ateşten bir çembere dönüştüğünü ve ancak kader birliği yaparak harekete geçenlerin refah ve istikrara kavuşabileceği yönündeki vurguları ne kadar karşılık bulacak bilemiyoruz. Vaka şu ki Suriye ve Irak’ta seyirci kalmakta ısrar edenlerin de akıbeti bir süre sonra benzer olacak. Güvenli bölge oluşturulması için El Bab’tan sonra Münbiç ve Rakka’ya yönelik askeri operasyonlarda müttefik arayışını hızlandıran Türkiye her ne kadar Avrupa ve Amerika’ya yönelik eleştirilerini sürdürse de Suudi Arabistan, Katar ve Bahreyn gibi ülkelerin pasifizmini kırıp aktif rol almaya yönelik teşviklerde bulunuyor.

Fars Milliyetçiliğinin İşgalci Misyonu

Bu teşvikler kapsamında Irak ve Suriye’de İran’ın oynadığı yıkıcı rolün bir sonraki adımda Körfez ülkelerine yönelik olacağını açıkça vurgularken Cumhurbaşkanı Erdoğan işgal ve katliam politikalarını kolaylaştıran ‘yerli ve içeriden’ aktöre de dikkat çekiyor. Bahreyn ve Suudi Arabistan’da İran’a bağlı unsurların yürüttüğü ‘beşinci kol faaliyetleri’nin geldiği aşama gözler önündedir. 

Son olarak Yemen’de İran ordusuyla birlikte savaş yürüten Husilerin Cidde dâhil pek çok Suudi Arabistan şehrine yönelik tertiplediği füze saldırılarını yoğunlaştırıp ağırlaştırması üzerinde hassasiyetle durmak icap ediyor. Tam da bu bağlamda Cumhurbaşkanı Erdoğan, Irak ve Suriye’nin parçalanması sürecinde kilit rol oynayan Fars milliyetçiliğinin önüne geçmek gerektiğine şöyle dikkat çekiyor: “Bu zulme seyirci kalamayız, kalmayız.” Üstelik bu konuşmanın yapıldığı saatlerde Rusya Dışişleri Bakanı Lavrov “Suriye barış sürecinde İran’ın oynadığı kritik rol”den övgüyle bahsediyordu.

Suriye ve Irak için bir barış sürecinden bahsedilecekse IŞİD ve PKK ile mücadele kadar İran hesabına bölgede işgal ve katliam faaliyetleri yürüten Hizbullah, Kudüs Tugayları, Haşdi Şaabi gibi örgütlerin de bu kapsama alınması için daha aktif bir siyaset üstlenmek gerekiyor. Çünkü Suriye ve Irak’ı PKK ve IŞİD’den daha fazlasıyla İran ve müzahir unsurların yıkıma sürüklediği tartışma dışıdır. İran ve müzahir örgütlerinin yol açtığı yıkımın kamuoyunda ciddi bir tartışma konusu olması ancak siyasi ve stratejik düzeyde kapsamlı bir planlamayla mümkün olabilir. 

Referandum da bir nevi seçimdir ve seçime sunulan tercihlerin meşru olduğunu teyid eder. Zaten tercihlerden birini yanlış, eksik, yetersiz, kusurlu vs. değil de gayrı meşru anlamına gelecek bir şekilde (mesela ihanet, bölücülük ..) tanımlamak hem teorik hem de pratik olarak seçim (ihtiyar) şeklinde tezahür edecek rekabeti anlamsız ve zararlı ilan etmekle sonuçlanır. Ancak görülen o ki en azından bir süre daha bu tercihleri tanımlamada çelişkili söylemler zuhur etmeye devam edecek.

Toplumun hemen tamamı Kemalizm, CHP, TSK, TÜSİAD veya resmi ideolojinin aydın ve sanatçıları tarafından kendi iradesini değersizleştiren bir siyasi tarihin birebir şahididir. Bu çerçevede devlet sınıflarını temsil eden yüzlerce değil binlerce acı, utanç verici örnek üzerine uzun uzadıya konuşmak hiç de zor değil. Sıkıntı veren mesele bu iktidar merkezli mantığın kimi emarelerinin mağdur ve muhalif kesimlere de sirayet etmesidir. Kemalist devlet mantığı gibi Kemalist seçim mantığı da adaletin, merhametin ve siyasi mücadelenin düşmanıdır. Kemalist mantığın söylem veya siyaset düzeyinde içselleşmesi en az askeri darbelere maruz kalmak kadar tehlikeli bir musibettir.

Lüzumsuz Bir Devlet Literatürü 

İğne-çuvaldız kıyasından hareketle şu birkaç örneğe bakmakta fayda olur. Kısa bir süre önce CHP Genel Başkanı Kılıçdaroğlu “Başkanlık sistemi neden Türkiye’yi bölsün?” sorusuna şöyle cevap vermişti: “Öcalan da başkanlık sistemini savunuyor. Her başkanlık sistemi toplumu ayrıştırır.” Aynı konuşmada Kılıçdaroğlu gidilecek referandumu 12 Eylül askeri cuntasının oluşturduğu baskı ortamıyla kıyaslamakla kalmamış ve “% 92’nin altında kalan her sonucun meşruiyeti tartışılır” demişti. CHP grup başkanvekillerinin fecaat niteliğindeki beyanlarını ve Meclis’te sergiledikleri saldırgan, provokatif eylemlere hiç girmiyoruz bile. Tahrik edici olmanın ötesinde toplumsal iradenin tecellisini sabote etmeye yönelik bu çıkışa Başbakan Yıldırım’ın cevabı kısa fakat gayet netti: “Vatandaşı tanımayanı vatandaş hiç tanımasın.” 

Sürecin MHP’deki yansımasına dair bir örneğe yer vermekte fayda olur. MHP Genel Başkanı Bahçeli’nin anayasa değişikliği sürecinde oynadığı rol son derece kritikti ve AK Parti’yle birlikte değişimi hızlandıran rol MHP ve Ülkücü hareketin lider kadrosundan kimi isimleri son derece rahatsız etti. Tartışmalar büyüdü, kimi vekiller, MYK üyeleri ihraç edildi, teşkilatlar görevden alındı. Fakat tartışma çok uç noktalara gittiyse de birine yer vermekte fayda var. Alparslan Türkeş’in uzun yıllar kurmay kadrosunda yer almış ve Ülkücü hareketin önemli bir ismi sayılan Rıza Müftüoğlu’nun Bahçeli liderliğindeki MHP’nin referandum sürecindeki rolüne dair çok köklü itirazları olduğu biliniyor. Müftüoğlu şöyle diyor: “Başbuğ’un Dokuz Işık doktrininde başkanlık sistemi yok. Başbuğ her zaman başkanlığa karşı olduğunu söylerdi.” 

“Türkeş, başkanlığa karşı mıydı, değil miydi?” bilemem ve konunun bu veçhesiyle hiç de ilgili değilim. Benzer bir biçimde “kim gerçek Başbuğcu/Türkeşçi; Bahçeli mi, Müftüoğlu?” mu arayışına da zerrece alaka duymuyorum. Nedeni belli; bu konu MHP teşkilatını ve mensuplarını ilgilendiren bir mevzudur. Meselenin bizi ilgilendiren boyutu şu ki tartışmayı “ülkeye ve halka ihanet” frekansında değil “Başbuğ ve Ülkücü harekete sadakat” çerçevesinde tartışıyorlar. Kendi içinde bu tartışma çok şiddetli sürüyor olsa bile kıyas ve kriterlerin ülkeye ve millete ihanet gibi suçlamalara dönüştürülmeden yapılabilmesi son derece önemlidir.

Reaksiyoner Söyleme İhtiyaç Var mı?

Referandum tartışmasının asıl kritik boyutu doğal olarak ülkenin son 15 yılına damgasını vuran ve en geniş toplum kesimlerini temsil eden AK Parti cephesiyle ilgilidir. Referandum sürecinde kullanılacak söylemlere dair sanki bir kararsızlık hali görülüyor burada. Herhalde bundan önceki seçim ve referandum süreçlerinde görülmeyen bir karışıklık yaşanıyor. Hâlbuki MHP’nin de bu değişimle alakalı çok net tavır aldığı bir vasatta daha rahat, daha pozitif ve daha enerjik bir pozisyon alınması gerekirdi. Bu beklenti henüz oluşmuş gibi de gözükmüyor. 

Son beyanatlardan yola çıkarsak Başbakan Yıldırım’ın dünkü konuşmasında yaptığı kıyasa bir bakmamız icap eder. Fikirtepe’deki kentsel dönüşüm gibi çok zorlu ve kronikleşmiş saha problemlerinin çözüldüğü bir temel atma töreninde Başbakan Yıldırım referanduma dair şöyle bir beyanda bulundu: “Neden ‘evet’ diyoruz? PKK ‘hayır’ diyor, onun için ‘evet’ diyoruz. FETÖ ‘hayır’ diyor, onun için ‘evet’ diyoruz. HDP ‘hayır’ diyor, onun için ‘evet’ diyoruz. ‘Hayır’cılara bakın ona göre kararınızı verin.” Bu kıyas ve çağrı esasen AK Parti’nin şimdiye kadar kullanmadığı bir üslup ve usule doğru meyil gösterildiğini işaret ediyor. PKK, FETÖ veya HDP’ye bakıp kimi zaman istikamet tercihi yapılması halka salık verilebilir elbette. Lakin burada projenin yani değişim teklifinin asli sahibini (Cumhurbaşkanı Erdoğan ve AK Parti), şimdiye kadar yapılan değişim teklifleriyle kat edilen mesafeleri ve bundan sonra varılmak istenen diğer hedefleri kamuoyuna beyan etmek yerine bir reaksiyoner/tepkisel tutum öneriliyor.

Başbakan Yıldırım’ın konuşmasındaki kıyas ister istemez sandıktaki ‘hayır’ tercihlerini doğrudan doğruya PKK ve FETÖ’yle ilintili saymaktadır. Peki, bu durumda halkın ezici bir çoğunluğu ‘evet’ vereceği garanti olsa bile FETÖ veya PKK’yı halkoyuna sunmak nasıl meşru olabilir? Bu söylem, bizim yıllardan beri muhalifi olduğumuz bürokratik oligarşinin seçimin meşruiyetini zedeleyen söylemleriyle benzeşmektedir maalesef. Neyse ki Başbakan Yardımcısı Kurtulmuş en son beyanatıyla referandumda “açık ve şeffaf bir yarış”ın hiçbir tartışmaya mahal vermeksizin gerçekleştirileceğini “söz de karar da milletindir” diyerek teyid etti. Esas olan Kurtulmuş’un ifadesiyle “evet’le yeni ve güçlü bir Türkiye vurgusunu pozitif bir kampanya”ya çevirmek olmalıdır.

İngiltere Başbakanı Theresa May’in Ankara’da kalktığı koltuğun soğumasına fırsat bırakmadan Almanya Başbakanı Angela Merkel tarafından dolduruldu. Ankara’da Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın karşısındaki koltukta May’in gündemiyle neredeyse aynı meseleleri konuşmak üzere bu sefer Merkel oturuyordu. Başbakanlar için tahsis edilen bu koltuğun sıcaklığını kaybetmeksizin hizmet vermesi Türkiye’nin hem kendi içinde hem de bölgesel ve küresel ölçekte giderek yoğunlaşan gündeminin önemli bir göstergesidir.

İngiltere ve Almanya başbakanlarının Türkiye dosyasında Suriye, Irak, terörle mücadele ve mülteciler sorununun yanı sıra savunma sanayiinde işbirliği ve ticaret hacminin arttırılması konularında ciddi mutabakat arayışları yer alıyor. Avrupa Birliği’nin içine düştüğü kriz kadar Türkiye’nin Rusya’yla kimi ortak projelerde mesafe kat etmesi ve Amerika’nın Donald Trump’la birlikte NATO’yu tartışmaya açması, birçok ticari-siyasi ittifakı sonlandıracağına ilişkin attığı adımların da mezkûr ziyaretleri hızlandırdığını söyleyebiliriz. Türkiye’nin gündemini Anayasa referandumu kadar PKK, FETÖ ve IŞİD’le mücadele belirliyor, Suriye ve Irak’la birlikte Ege Adalarına ilişkin Genelkurmay Başkanı’nın savaş gemilerinden verdiği beyanat ve resimler dolduruyor. Yunanistan’ın iade etmeyi reddettiği darbeciler kadar Ege’deki egemenliği tanımsız bazı adaları silahlandırma girişimlerine hız veriyor önümüzdeki dönemin sıcaklığı geçmeyecek bir konusu olarak kendini gösteriyor.

Putin ve Trump’ın Arasına Erdoğan mı?

Siyasi, iktisadi, diplomatik ve askeri alanlarda yaşanan çalkantı ve gerilim küresel ölçekte büyüyor hatta geleceğe dair çok tehlikeli işaretler veriyor. Donald Trump’ın aldığı ırkçı-ayrımcı kararlar kimi Pelikancı ahmakların ifade ettiği gibi ne “global çeteye direnebilecek tek doğal oluşum” sadedinde görülebilir ne de Cumhurbaşkanı Erdoğan’ı Trump ve Putin’den müteşekkil bu muhayyel ittifakın parçası saymak mümkündür. Lakin gerek Cumhurbaşkanı Erdoğan tarafından gerekse Hükümet tarafından taktik düzeyde beyan edilen kimi söylemleri veya alternatif arayışlarını sanki stratejik kararlarmış gibi sunmaya pek hevesli bir çevre işleri iyice rezilleştirerek mesafe alıyor. Hesapsız bir Putin ve Rusya övgüsü için yarışırken eş zamanlı olarak Trump Başkanlığındaki Amerikan siyasetinin Türkiye açısından nasıl büyük fırsat ve imkânlar getireceğine dair efsaneler yazabilen acayip bir şebeke türedi. İşin daha da acayip ve garaip olan tarafı bu şebeke ve istihdam ettiği uzmanların ‘global’ düzeyde strateji üretme iddiasıyla muazzam düzeyde finanse edilişinden kaynaklanıyor.

Oysa Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın başkanlığı devralmak üzere olduğu evrede sarf ettiği “Trump’ın söylemleri rahatsız edici, oturup değerlendirmek gerekir” cümlesi hâlâ kulaklardadır. Trump’ın genel olarak Suriye, özel olarak PKK-PYD konusunda alacağı tavrın Obama’dan farklı olması beklenmiyor, bu yönde hiçbir emare görünmüyor. Esas olan Türkiye’nin Suriye ve Irak’ta giderek büyüyen krizi bütün bir bölgenin lehine çözmek üzere küresel aktörlerin iç çelişkisinden yararlanmaktan başka çıkar yol bulamamasıdır. Astana’daki gelişmelere Rusya’nın da PKK-PYD’den vazgeçmeye hiç niyetinin olmadığını gösteren dayatmalarla ilerliyor. Rusya tercihi Avrupa’nın dayatmalarını, Avrupa’yla yakınlaşmalar da Rusya’nın dayatmalarını dengeleme hatta boşa çıkarma hamleleri olarak tasarlandı. Keza mevcut arayış “Obama yönetimin liberal ve sempatik söylemleriyle oluşturduğu felaket tablosundan acaba Trump’la çıkmak mümkün mü?” tarzı naif bir beklentiden öteye anlam taşımıyordu Türkiye için.

İslam ve İslamcılıkla Mücadele

Daha dün Cumhurbaşkanı Erdoğan ortak basın açıklaması sırasında neden Merkel’in konuşmasına müdahale edip “İslamist terör ifadesini kabul edemem, böyle bir ifade kullanılamaz, sessiz kalamayız, Müslüman bir Cumhurbaşkanı olarak böyle bir ifadeyi kabullenemem” demek durumunda kaldı acaba? Suriye’de rejime muhalif neredeyse bütün İslami örgütler adım adım terörle ilişkilendiriliyor ve bütün bir bölge seküler despotizmin hegemonyasına mecbur ve mahkûm ediliyor. Benzer bir biçimde Trump’lı Amerikan yönetiminin ırkçı-ayrımcı politikaları Müslümanların seyahat ve sığınma hakkını çiğnemekten öteye tehdit ve tehlikeler içeriyor. Bugün yarın İhvanı Müslimin’in de terör listesine konulması, Türkiye’de kamusal alanın İslami sembol ve söylemlerden arındırılması gibi talepler hiç de uzak ihtimal sayılmamalı. 

Türkiye’de güya Hükümete en çok da Cumhurbaşkanı Erdoğan’a yakın, onu koruyup kollamakla kendilerini vazifeli gösteren fakat giderek çeteleşen hatta mafyalaşan bir kliğin de İslamcılıkla mücadele konsepti geliştirdikleri sır değil. Siyaset ve toplumu İslamcı etkiden temizleme, arındırma ameliyesini üstlenen Ergenekoncu ve Fethullahçı cuntaların beceremediği işi becerebileceklerini zanneden Pelikan Mafyası namıyla maruf küstahça bir cüret var ortada. 

Putin ve Trump’ı sözde esprilerle ‘reyiz’ ilan eden, sempatik hatta ehven göstermek üzere yazılar yazıp sohbetler düzenleyenlerin, İslamcılıkla ve İslamcılarla girişilen savaşa küresel bir destek temin etmek peşinde olduklarını aşırı bir şüphe sanılmasın. İstihdam edilen ahlaksız, şaibeli ve kirli tetikçi ve troller üzerinden strateji üretilemeyeceği aşikâr. Olsa olsa Ergenekon ve Fethullahçılık gibi kurtulmaya çalıştığımız bir cuntacılık belasının farklı bir versiyonunun karanlığı çökecektir halkımızın üzerine. Strateji dedikleri, global siyaset diye pazarladıkları aslında Ergenekon ve Fethullahçı cuntaların heveslenip de beceremedikleri türden iktidar, kudret ve şehvet tutkularından ibaret. Bunca tecrübeden sonra soyunacak başka bir iş kalmamış gibi kimilerinin böylesi çirkin bataklıklara talip olmalarına hayıflanıyor insan. 

Avrupa Birliği’nden çıkma telaşesi içerisindeki İngiltere’nin Başbakanı Theresa May, Amerika seyahatinin dönüşünde ülkesine uğramadan Türkiye’ye geldi. Amerikan Başkanı Trump’la görüşmesinin hemen ardından May, uzun ve yorucu bir uçuşun ardından Başbakan Yıldırım ve Cumhurbaşkanı Erdoğan’la bir dizi görüşme yaptı. Bu ziyaret Türkiye ve İngiltere arasında imza edilen ticari anlaşmalar üzerinden okundu daha ziyade olarak.

May’in ziyaretinde ticaret hacminin geliştirilmesine yönelik görüşmeler gerçekten de ağırlıklı bir yer tutuyor. Ancak görüşmenin içeriği epeyce farklı alanları ihtiva eden ortak payda arayışlarıyla zenginleştirilmiş durumda. Mesela Suriye, Irak, Kıbrıs, mülteci krizi, IŞİD’le mücadele gibi konular bunlar arasında. Bu konuların konuşuluyor oluşu çözüme varıldığı, varılacağı veya Türkiye’nin İngiltere’ye güvendiği anlamına gelmiyor elbette. Konuyu bu bağlamda değil İngiltere’nin hızlı bir biçimde Türkiye ile ortak payda arama gayretlerini arttırması açısından değerlendirmek daha doğru olur. İlaveten İngiltere ile savunma sanayi alanında varılan mutabakatla ortak savaş uçağı üretimi, motor, radar ve silah üretimi kararını almaya iten sebeplere odaklanmak uluslararası dengelerin çözümlenmesine ciddi bir katkı sağlayacaktır. 

Türkiye’nin Avrupa ve Amerika yönetimiyle yukarıda bahsi geçen alanlarda ayrıştığı hatta esaslı çatışmalar yaşadığı bir vaka. Bu gerilimlere bağlı olarak özellikle Rusya ile daha genelde Şangay İşbirliği Örgütü ile yakınlaştığı biliniyor. Ticari, askeri, diplomatik alanlarda Avrupa ve Amerika’nın yıpratma ve yalnızlaşma politikalarına alternatif bir partner olarak Türkiye’nin Rusya’yı öncelemesi görüldüğü üzere meyvelerini veriyor. Bu meselede en büyük yanlış; Rusya’nın gönüllü stratejik bir tercih şeklinde, bütün işgal ve katliam sicilinden arındırılarak kamuoyuna takdim edilmesinde tebarüz ediyor. 

Rusya veya Çin’le olan ilişki, Avrupa veya Amerika’yla olan ilişki gibi hegemonyalarını zayıflatmaya, aralarındaki çelişkilerden istifade etmeye yönelik taktik bir ilişkidir. Bu taktik ilişki meselesi kısa vadeli, salt geçici faydaya dayalı bir ilişki olarak anlaşılmasın. Tabiatları itibariyle emperyal/sömürge tecrübeleriyle var olmuş bu devletlerin ahlak ve hukuk temelinde bir ilişkiye rıza ve ikna yoluyla geçebilmeleri hiç mümkün değil. Bu süreci ister istemez onları zayıf yönleri, içine düştükleri açmazları, müttefikleriyle yaşadıkları iç çelişkileri veya küresel rekabetin ortaya çıkardığı riskleri kullanarak yönetme durumu kendini dayatıyor.

Avrupa ve Amerika’da keramet aramak ne kadar doğru idiyse Rusya ve Çin’de de keramet aramak o kadar doğru olur. Eğer son dönem üzerine birçok güzelleme yapılan, övgüler dizilen Şangay İşbirliği Örgütü’nün, Rusya ve Putin’in hakiki dostluğu üzerine yapılan hikâye tadındaki analizlerin bir sonucu varsa o da İngiltere örneğinde olduğu gibi anlaşma yapmak üzere kimi ülkelerin seferber olmasıdır. Hatırlayalım kısa bir zaman önce Çin’le füze savunma sistemi anlaşması yapılmış ve NATO ülkelerinden gelen tepkiler üzerine anlaşma iptal edilmişti. Önceden NATO ittifakı bu gibi savunma/savaş sistemlerini ne veriyorlar ne de bir başka ülkeden alınmasına müsaade ediyorlardı. Nihayet Rusya ve Çin’e yönelik geliştirilen politikalar somut bir takım sonuçlar verme aşamasına gelmiştir.

Önümüzdeki süreç Almanya’nın mevcut dengeleri kendi lehine değiştirmek üzere girişeceği adımların Türkiye bahsinde nasıl şekilleneceğini gösterecek. Zorlu, sıkıntılı, zikzaklı ilerleyen diplomatik ilişkiler Trump’ın söylem düzeyinden fiiliyata taşıdığı ırkçı-ayrımcı politikalarla yeni bir evreye geçecek. Türkiye’nin Suriye, Irak ve Kıbrıs’ta aleyhine işletilen pozisyonunu tersine çevirmesi için daha güçlü, istikrarlı ve kuşatıcı politikalar üretmesi gerekiyor.

Anayasa değişikliği süreci Meclis’ten referandum boyutuna doğru hızla yol alıyor. Başbakan Binali Yıldırım referandum kampanyasının ekonomi ve terör üzerinden yürütüleceğini vurguladı. Afrika seyahati sırasında Cumhurbaşkanı Erdoğan da “fazla uzatmadan kararımızı vereceğiz” dedi ve ekledi: “Muhalefete neden Anayasa Mahkemesine gidiyorsun deme hakkımız yok, bunlara alışığız.”

Anayasa değişikliğine ilişkin kampanya esasen bu tartışmalar başladığı andan itibaren start aldı. Şimdi meselenin resmi çerçevesi çizilecek, söylem ve sembolleri belirlenecek. Meclis’teki tablo CHP ve HDP’nin olduğu gibi AK Parti ve MHP’nin de nasıl bir kampanya yürüteceğini işaretliyor zaten. Ancak referandum süreçleri, tecrübelerin gösterdiği üzere, seçim süreçlerinden daha farklı süreçler ve sonuçlar dayatabiliyor. 

Sinir Uçlarıyla Oynama İmkanı

CHP ve HDP’nin ‘hayır’ kampanyasıyla elde etmek istediği hedef en baştan bu yana besbelli: Statükoyu koruyup kollamak, Batı’ya endeksli bir toplumsal ve siyasal işleyişi baki kılmak, ülke ve toplumun İslami karakterini seküler-ulusalcı ideolojiye dayanan bürokratik hegemonya terbiye etmek. AK Parti ve MHP’nin ‘evet’ kampanyası bağlamında kimi ortak noktaları olsa da muharrik sebep ve nihai hedefleri itibariyle epeyce farklılıkları olduğu muhakkak. Bu yüzden Başbakan Yıldırım referandum kampanyasını MHP ile birlikte yürütmeyeceklerini net olarak vurguladı en baştan. 

‘Evet’ ve ‘hayır’ cephesi diye kesin ve keskin bir ayrışma olduğunu söylememize imkân sağlayacak bir atmosfer yok. Her iki taraftan da marjinal sayılabilecek ‘ihanet ve felaket’ söylemlerinin ciddi bir karşılığı olmadığı görülüyor. Meclis’te sergilenen agresif ve provokatif hareketlerin toplumsal zeminde karşılık bulma olasılığı çok düşük gözüküyor. Ama bunlar ne referandum sürecini ne de ortaya çıkacak sonucun önem ve değerini düşürmez. Bilakis siyasal rekabetin daha olgun ve yapıcı bir zeminde ilerlediğine işaret eder. Hem içeride hem de dışarıda statükonun muhafazası için seferber olanları en çok kahreden mesele belki de toplumun sinir uçlarıyla oynanmasına müsaade etmeyen bu ağırbaşlı, olgun ve sabırlı tavrıdır.

Kemalist, sol, liberal-sol, Kürtçü veya Fethullahçı cenahtan gelecek itirazların hatta yıpratıcı kara propaganda kampanyalarının etkisini hafife almak yanlış olur. Etkileyecekleri ve radikalleştirecekleri kesimlerin pozisyonları sadece anayasa değişiminin önünde ciddi barikatlar oluşturmakla kalmaz kalıcı ve yaygın sosyal sıkıntı odaklarının oluşmasını da hızlandırabilir. Bu tehdidin de bir kapasitesi ve doyum noktası var elbette. Yalnız bu süreç bir taraftan Hükümet olarak AK Parti’nin siyasal ve toplumsal desteğini arttıran, tabanın tercihlerini perçinleyen bir işlev de görecektir. Benzer bir durum kısmen ve daha küçük çaplı olarak MHP için de geçerli olacaktır. Çünkü siyasal istikrar ve iktisadi gelişmeyi teminat altına alacak anayasal değişimi sabote etmeye yönelik tüm girişimler geniş toplum kesimlerini daha net ve güçlü tavırlar almaya teşvik etmektedir.

Muhasebe Vazifesi Kimin?

Rehavet, temelsiz ve tembellikten neşet eden erken zafer duyguları, söylemleri ise en büyük felaketlerin habercisidir. Güya bir güç gösterisi adına havada uçuşan zafer rakamları, CHP ve HDP’nin tutarsız ve ahlakdışı siyasetleri üzerine erkenden ilan edilen başarı öyküleri bu türden felaketlerin habercisi olmadan engellenmelidir. 7 Haziran’da ortaya çıkan tablo ve bu tabloyu ortaya çıkaran duygu, söylem ve duruşların esaslı bir muhasebesi herkes için bir vazife sayılmalı. “AK Parti’nin kimseye ihtiyacı yok, hiçbir toplum kesimine muhtaç değildir, Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın karizmasıyla, Başbakan Yıldırım’ın icraatlarıyla zafer yürüyüşü devam edecektir” tarzında kamuoyuna ihsas edilecek bir siyasal duruş itici ve yaralayıcı olur. Böyle bir şey temsil sıfatını taşıyanlarca zaten ifade edilemez. Ancak kraldan çok kralcılığı meslek edinmiş tiplerin verdiği/vereceği mesajları da hassasiyetle mercek altında tutmak icap ediyor.

Risk, CHP veya HDP, Avrupa ve Amerika hesabına girişilecek operasyonlardan ziyade içeriden (veya içeriden görüntüsü verenler marifetiyle) neşet edecek yanlışlarla büyür. Hükümetin iktisadi-siyasi istikrarını referandum süreciyle olgunlaştırma hamlesine PKK veya IŞİD terörüyle, döviz veya borsa üzerinden yapılacak manipülasyonlar müdahale edildiği aşikâr. Bunlara karşın toplum nerdeyse yeknesak bir direnç sergiliyor, ne paniğe kapılıyor ne de küsüp arkasını dönüyor. Bu süreçte en önemli sorunlardan biri kim ne derse desin troller sorunudur. Medyada köşe tutmuş, kimi açık kimi örtülü savaş stratejisi yürüten trollerin yol açtığı hasarı, ortaya çıkardığı nefret ve tiksintiyi hafife almak siyasal açıdan da büyük bir kayıp olur.

Pelikan Şebekesi örneğinde görüldüğü üzere lejyoner mantığıyla operasyonlar tertipleyen yeni bir komitacılık türü zuhur etti. Ergenekon ve Fethullahçı trollerden kurtulduğumuza sevinemeden bu bataklık çıktı şimdi de karşımıza. Sadece AK Parti muhalefeti üzerinde değil bizzat AK Parti kadroları ve doğal çevresini yalan, iftira, tehdit ve şantajlarla terbiye etmeye kalkışan bu şebekeler ekonomi ve terör sorunundan daha az bir sıkıntı kaynağı değildir. 

Hiçbir toplumsal tabanı ve meşruiyeti olmayan bu kişi ve kliklere destek görüntüsü vermek, sessiz kalmak yanlıştır ve büyük zararlar verir. İslamcı camia ve geniş toplum kesimleri kendilerini terbiye etmeye, “makbul reisçi” kılmaya çok iştahlı bu zibidilerin siyasal ve sosyal bir sorun olmaktan acilen çıkarılmasını için gerekli çabaları görmek istiyor.   

İttihatçılık temelde bir iktidar hatta mutlak ve ne pahasına olursa olsun iktidar ideolojisi olarak ulaşabildiği herkes için ağır bedellerin ödenmesi demekti. Bu sadece rakip ve düşman olarak gördükleri için değil bizzat en yakınları hatta kendileri için bile ağır bedeller ödemek anlamına geliyordu. İdeolojik/siyasal bir hedefi gerçekleştirmek için gizli, örtülü veya gerek söylem gerekse eylem düzeyinde değişik suretlerde takılan maskelerle yürütülen mücadele için komitalar kurmak, komitacılık yapmak yakın tarihimizin nerdeyse alameti farikasıdır. 

İttihatçılık askeri olarak mağlup olsa da kısa bir dönem sonra yine kendi içinden çıkan kadrolar eliyle Kemalizm olarak yeniden bedenlenmiştir. Hem ideolojik olarak hem de örgütlenme biçimi ve idare biçimi olarak Kemalizm toplumda büyük nefret ve yaygın bir düşmanlık üretti. Fakat tuhaf hatta acı olan şu ki; kimleri ezdiyse, kimleri ötekileştirip imhaya yöneldiyse onları kendine benzetme noktasında ciddi bir başarı elde etti Kemalizm. Sol-sosyalist hareket için, Kürtçü hareket için, Fetullahçılık için, liberal hareket için de değişik oranlarda bu etkiyi rahatlıkla görebiliriz. Kemalist ideoloji ve iktidar biçimiyle mücadele adı altında değişik ton ve kıvamlarda Kemalist iktidar ilişkilerini yeniden üretmeye pek hevesli örgüt ve kadroların yaşattığı acı tecrübelere az şahit olmadık ne yazık ki. Kendilerinden önce yaşanan komitacılık heveslerinin nasıl da çirkin, rezil ve zelil akıbetlerle son bulduğunu umursamaksızın bu mecraya hevesle, şevkle atılanları görmekteyiz yine.

Yok Aslında Birbirinizden Farkınız

Sadece son yılların bilançosu üzerine yoğunlaşsak bile orada Ergenekon ve Fetullahçı komitacılık faaliyetleri namına geniş ve ibret verici bir literatür görebiliriz. Dar bir kadronun örtülü ve meşru olmayan yöntemlerle siyaset ve toplumu ipotek altında tutma, dönemin ruhuna uygun söylem ve sembollerle ülkenin kaderi üzerinde hegemonya kurma saplantısı nedense kökü tümden kazınabilen bir hastalık türü değil. Elbette bu hastalık salt modern dönemlerin hastalığı değil. Belli ki birey ve toplumun bir kısmında bu hastalık adeta gün yüzüne çıkmak üzere fırsat kolluyor. Yine öyle oldu, E Tipi ve F Tipi Komitacılık tarihin derinliklerine gömülüyor derken bu kez P Tipi komitacılık karabasan gibi üzerimize çökmeye kalkışıyor.

Peki, nedir P Tipi komitacılık? Malum kendileri ne inkâr ne de ikrar etseler de hemen kamuoyunun tamamı tarafından bilinen, Pelikan Şebekesi namıyla maruf ateş topu gibi bir komitacılık türü doğdu. Hayır, E Tipi veya F Tipi komitacılık gibi yaygın ve köklü değil, onlar gibi tecrübe ve görgü sahibi değiller. Ama onlardan daha büyük ihtirasları, onları geride bırakmaya azmetmiş ‘acilci’ bir tarzları var. Kamuoyu tarafından bilinen bir hizmetleri, halk tarafından takdir edilen bir icraatları, kitleleri imrendiren bir davranışları yok. Bu noktada halkla, halkın ihtiyaçlarıyla küçük de olsa bir temasları olmamış, bunu dert edinmemişler zaten.

Kirli, karanlık, gayri meşru faaliyetleri perdelemek üzere bir zamanlar dillerden düşmeyen “vatan, millet, Sakarya” sloganına benzer bir perdeleme yapıyorlar. “Hizmet, hoşgörü, Türkiye sevdası, diyalog” gibi cazip ve ortak payda sayılabilecek mesajların nasıl da büyük bir maskeleme operasyonu olarak kullanıldığını birlikte yaşamıştık. Şimdi ise Cumhurbaşkanı Erdoğan sevgisi ve başkanlık hedefi bir şebeke tarafından benzer perdeleme ve maskeleme operasyonu olarak devrede tutuluyor. 

Yalı Tip Politbüro

Bu işi sanayi, ticaret, diplomasi, emniyet veya yargı üzerinde değil şimdilik kaydıyla medya üzerinde icra ediyorlar. Lakin medya üzerinden yapılan operasyonla hemen herkesi Erdoğan’a yeterince sadık olmamakla, yalnız bırakmakla hatta ihanet etmekle suçluyorlar. P Tipi komitacılık istihdam ettiği kiralık medya suikastçılarıyla (troller) kimin öne çıkarılıp muteber kılınacağına kimin de itibarsızlaştırılıp silineceğine karar veren bir faaliyet alanıdır esasen. 

Şimdi gelelim perdeyi yıkıp sahneyi viran eyledikleri son icraatlarına. Cemil Barlas başta olmak üzere hemen bütün trolleri kamuoyunda ahlaksız, mantıksız, çirkef ve nefret uyandırıcı mesajlarıyla iyiden iyiye rezil oldular. Bu kez sahne alma sırası işin sahiplerine gelmişti ister istemez. Devreye giren Pelikan Politbüro’nun etkili ismi Selman Öğüt birlikte hareket ettikleri trollerin meziyetlerini sırlama sadedinde İslamcılar adı altında İslami camiaya karşı sadece gerçekdışı değil daha fazlasıyla şu türden cümlelerle ahlak ve edep dışı ithamlarda bulundu: “Türkiye’deki her kesimden İslamcının çoğunluğunun problemi kriz anlarında korkak davranmalarıdır. Kriz bittikten sonra herkes uçup kaçar. İhtiyaç olduğunda ortada görünmezsin, tehlike atlatılınca karşı mahallenin çocukları neden bizden çok teveccüh görüyor diye ağlarsın. Çünkü karşı mahallenin çocukları dediklerin sen yokken er meydanında, senden daha samimi, senden daha çalışkan, senden daha aktivist. Çünkü karşı mahalleden transfer ettiklerimizin demokrasi ve insan hakları bazlı motivasyonu senin ulvi değerlerinden alamadığından çok fazla.”

Meselenin en merkezinde yer alan Hilal Kaplan’ın Ahmet Taşgetiren ve Hakan Albayrak gibi İslamcılar için geçtiği terbiye dışı mesajları da buraya kaydedelim. Takip eden yazımız komitacılığa hevesli bu trollerin neden ve nasıl hızlı bir çöküşe maruz kalacağına dair olsun!

İktidarın, kudretin düşmandan çok dost görünümlü unsurlar eliyle çürütüldüğü kimse için sır değil. Hükümetleri zaaf düşüren unsurlar arasında düşmanın niteliğinden çok dost ve yakın çevrenin niteliksiz pozisyonları belirleyici olmakta. Tarihi tecrübe bu meseleyi defalarca teyid eden örneklerle doludur.

Son dönemde Türkiye kamuoyunu daha çok meşgul eden, stres ve kaygı kaynağı olan kimi aktör ve çevrelerin oluşturdukları atmosfer sebebiyle etkin bir biçimde analiz edilmesi gerekiyor. Ergenekoncu ve Fethullahçı cuntaların davranış biçimlerini yeniden tanımlayıp hayata geçirmeye hevesli kimi çevreler ve şebekeler maalesef epeyce bir mesafe kat ediyor. Salı günkü yazımızda gündeme getirdiğimiz, Fuat Uğur ve Cem Küçük tarafından vizyona koyulan rezalet ne yenidir ne de tekil bir örnektir. Gazetecilikle tetikçiliği, haysiyet cellatlığını, psikolojik harp elemanı olmayı şahsi hesapları için birbirine karıştıran hastalıklı karakterler esasen sadece siyaset adına değil bütün bir toplum adına ölümcül düzeyde tehdit oluşturmaktadır.

Kuralsızlar Çünkü Egoistler

Bizim kitabımızda ve örfümüzde kavganın da düşmanlığın da bir ölçüsü, çerçevesi vardır. Fakat kitabın ve örfün meşru sınırlarını çiğneyen, siyaset ve toplumu söküp atmak için mücadelesini verdiği çirkin davranış ve ilişki biçimlerine sürüklemeye ahdetmiş kimi troller değerlerimizi başkalaştırmak üzere seferberlik ilan etmiş durumdalar. Dünün dalkavukluğu bugünün trolüne, eskinin psikolojik harp elemanı bu dönemin pelikanına evrilmiş durumda. Sorarsanız “her şey vatan için, millet için ve Erdoğan adına” yapılıyor. Ancak ortalığı ahlak ve hukukla, akıl ve gerçekle telif edilmesi mümkün olmayan karanlık operasyonlar kaplamış, ülkenin üzerine bir karabasan gibi çökmek üzere hazırda bekliyor.

Evvelden bu yana Cumhurbaşkanı Erdoğan’a bu toplumun güven ve sevgisi, AK Parti Hükümeti’ne olan destek ve duygudaşlığının elbette çok boyutlu sebepleri var. Ancak bu boyutlar içinde gazetecilerin yeri neredeyse sonlarda yer tutar. Hiç kimse, hiçbir kurum ve çevre kendisini merkeze koymaya kalkışmasın. Toplamın bir parçası olarak bir yerde pay sahibi olmayı küçümsemiyorum elbette. Lakin birileri kendilerini hadlerinden, katkılarından ve hak ettiklerinden çok çok daha üstlerde göstermenin telaşesini yaşıyorlar ve bu durum aşikâr.

Kestirmeden söyleyelim: Emin Çölaşan, Uğur Dündar, Can Ataklı, Yılmaz Özdil, Mehmet Baransu, Nazlı Ilıcak gibi karakteri biraz botokslayarak, makyajlayarak bizim mahallenin gazete ve televizyonlarına taşınan niteliksiz ve ahlaksız gazeteciler eliyle kimse bu dönemi zehirlemeye kalkışmasın. Ülkenin güya “AK Parti ve Erdoğan sevgisiyle ne yapacağını şaşırmış” maskeleri takarak “yandaş Sözcü ve yandaş Cumhuriyet” gibi yayın organlarına hiç ama hiç ihtiyacı yok. Modifiye edilip piyasaya sürülen ahlaksız karakter ve kurumlar en büyük bela ve musibettir.

Bir dönem Ertuğrul Özkök yönetiminde Hürriyet Gazetesi’nin yürüttüğü psikolojik savaş manşetlerini bu bünyenin kaldırabilmesi de tahammül edebilmesi de mümkün değildir. Esasen bu işleri yapanlara bakılınca 12 Eylül ve 28 Şubat dönemlerinde Kemalist cuntaya karşı direnen isimleri hiç görmeyiz. Çünkü onlar iktidarın değil adaletin, menfaatin değil mücadelenin yanında saf tutuyorlar.

Kraldan çok kralcılık yapanlar hemen her dönem sorundur. Bu dönemde de bu müptezel karakterlerin öne çıkmış olması şaşırtıcı değil. Tabii nereye ve ne zamana kadar bu sonradan görmelerin, her dönemin adamı fırsatçıların iklimi kirletmesine müsaade edilecek sorusu önemlidir. Daha düne kadar Fetullahçı cunta ve işbirlikçisi sol-liberal çevrelerle ahbap-çavuş ilişkisi yürütüp her türlü operasyonel hizmeti sunanların bugün ahlaki ve siyasi duruşlarıyla maruf kimi gazeteci ve kurumları kirletmeleri basit bir mevzu değil. Uzun bir dönemdir YeniAkit’i kirletmeye kalkışanları biliyoruz, İHH ve Haksöz’ü itibarsızlaştırmaya kalkışanları tanıyoruz. Etyen Mahçupyan’ı Hrant Dink cinayetiyle, Yıldıray Oğur’u Fetullahçı cuntayla ilintilendirmek üzere tuzak kuranları görüyoruz. İslami ve insani, ahlaki ve hukuki kaygılarla hareket etmiyorlar, çünkü böyle bir kimlikleri hiç olmadı.

Yeni Türkiye bu hastalıklı karakter ve örgütlerden arındırılırsa sağ selamet özlediği sahile varabilir. Ergenekon ve Fetullahçı cuntaları tasfiye ettikten sonra onlardan daha niteliksiz fakat daha hırslı hastalıklı karakterlere fırsat tanınamaz. Rehberimiz Sun Tzu değil ki, ‘Savaş Sanatı’dır diyerek, “düşmanlarımıza karşı yanımızda aşağılık adamlar tut”alım. Alameti farikamız çalışkanlığımızdan öteye ahlakımızdır, dosta düşmana telkin ettiğimiz güven duygumuzdur. Yandaşa değil dosta, türlü maskeler takan tetikçilere değil adalete ve merhameti kuşanmış arkadaşlara muhtacız. 

Toplumsal işleyişin kanunu her zaman aynıdır: Dalkavuklar, troller, menfaat şebekeleri siyaset ve toplum için selametin değil rezaletin, çürümüşlüğün, kokuşmuşluğun habercisidir. Bu hastalıklara mücadelede siyaset kurumu da toplum da daha duyarlı olmak durumundadır. 

Birey ve toplum için olduğu gibi siyaset için de ahlak, merhamet ve kanaat en büyük hazinedir. Kardeş kılar, safları sıklaştırır ve bereket celbeder. Hırs, haset ve açgözlülük ise fitne oluşturur, düşmanlık üretir ve yoksunluğa sebep olur. Zaman hızla ilerliyor; bazı yanlışları ve kötücül tipleri silip atmakta, iyilikleri çoğaltmak ve nitelikli insanları çakalların maskaralaştırmasına fırsat vermemek hususunda elimizi çabuk tutmalıyız.

Ülke ve toplum bölgesel düzeyde bunca sıkıntıyla uğraşırken kişisel sorunlar için yazı yazmak hakikaten ultra lüks bir tutum olarak belirginleşir. Fakat öyle gelişmeler oluyor ki ne kadar direnseniz de kendinizi cevap yazmaktan alıkoyamıyorsunuz. Aşikâr kimliğiniz ve kavgasını verdiğiniz mücadeleniz, özenle korumak için üzerine titrediğiniz değer ve semboller kara propaganda uzmanlarının hedefi haline getirilebiliyor. Psikolojik savaş unsurları tarafından sistematik iftiralarla şahsiyet ve kimliğinizi itibarsızlaştırmaya yönelik kampanyalar kamuoyunu meşgul edince bilineni tekraren ilam etmek üzerinize vacip oluyor.

Ne yazık ki medyada tetikçiler, müfteriler, kara propaganda uzmanları, kimi karanlık ve şaibeli şebekelerle iltisaklı nüfuz casusları hiç eksik olmadı. Yalan ve çarpıtmayla, iftira ve algı operasyonuyla hedef tahtasına oturttukları kişi ve çevrelerin şeref ve namusuna, izzet ve mücadelesine pislik atarak kamuoyunu alt üst etmek basit bir yanlış olmasa gerek.

Post-Kemalist Propaganda Unsurları

Bu kirli misyon ve operasyonlarla maruf Emin Çölaşan, Mustafa Balbay, Ece Temelkuran, Eren Erdem, Ceyda Karan, Ayşenur Arslan, Kerim Balcı vb. haysiyet celladı tiplerin sahadaki etkisini minimize etme hususunda epeyce bir mesafe kat ettik. Ama işimiz henüz bitmedi aksine zorlaştı ve kronikleşme emareleri göstermeye başladı. Çünkü bu kez de güya içeriden ve kendilerini “Erdoğan’ı ölümüne koruma ve kollama misyonuyla mücehhez reisçiler” olarak pazarlayan fırsatçı aktör ve şebekeler piyasaya sürüldü.

Peki, birey ve toplum için ölümcül ve öldürücü bir hastalıktan daha büyük felaketlerin semptomu olan bu musibeti nasıl yok edeceğiz? Tepeden tırnağa ahlaksızlık ve fırsatçılıkla donanmış bu müptezellerin ve şebekelerinin şerrinden, iftirasından, şantajından siyaset ve toplumu nasıl emin tutacağız? Menfaat merkezli ayrıştırıcı ve yıkıcı bu psikolojik harekâtın hiçbir ideolojik, dini veya ahlaki aidiyeti bulunmuyor. Fakat siyaset ve toplum bu yanaşma ve yaltaklanma uzmanı şebekeleri oluşturan atmosferi, iklimi ve zemini hızlıca dezenfekte etmelidir. Aksi durumda bu türden manevi mikropların taşıyıcıları hem fiziki hem de manevi manada bütün bir bünyeyi ifsad edebilir, çürütüp kokuşturabilirler.

Meseleyi bir örnek üzerinden açıklayalım. Dün sabah maalesef TGRT Haber’de TGRT Haber’in bildiğimiz kuruluş ve yayın ilkeleri Medya Kritik programını sunan Fuat Uğur ve Cem Küçük tarafından açıkça çiğnendi. Uğur ve Küçükkendilerine teslim edilen programı ve ekranı kirlettiler, kamuoyu nezdindeki itibarını taciz ettiler hatta tecavüze yeltendiler. TGRT Haber’i ve yönetimini bu rezillikten elbette ki tenzih ediyorum. Çünkü canlı yayında spontane görüntüsü verilen bu çirkinlikten kanal yönetiminin haberi olması düşünülemez. Aksi durumda defalarca bizleri ekranlarına misafir etmeleri mümkün değil.

Kısaca özetleyelim konuyu: Fuat Uğur gazete mi internet sitesi mi olduğunu dahi bilemediği www.haksozhaber.net’teki bir haberi yalapşap kritik etmeye girişiyor. Aldığı bilgilere göre çeşitli Kürt gruplarının olduğu bir gazete veya internet sitesiymiş ama bilemiyormuş. Bu durum kendisine çok şüpheli geliyormuş. Haksöz Haber’de Diyarbakır Sur’un tahliyesi sırasında yaşanan bir olayın videosu üzerinden yapılan eleştiri beyefendi için giderilmesi mümkün olmayan sancılar doğurmuş.

Müfterinin Biçtiği Elbise

“El ile Duvar Yazısı Dil ile Taciz, Küfür, Hakaret” başlıklı haberde çocuk ve kadınların tahliyesi sırasında yapılan muamele, bunların küfür ve hakaretler eşliğinde görüntüye kaydedilip servis edilmesi kınanıp ayıplanmış. Haberde bu tip ayrıştırıcı tutumların PKK’yla mücadele olmadığı gibi Kemalist ideolojinin ürettiği kin, nefret ve düşmanlığı hortlatmaktan başkaca bir işe yaramayacağı ifade edilmiş. Siyasal liderliğin Türkiye toprakları ve toplumu için sık sık vurguladığı “Müslümanlıkla yoğrulmuştur” ifadelerine atıfla bu ahlak ve hukuk dışı davranışı yapanlar için soruşturma çağrısı yapılmış özetle.

Gelin görün ki, Fuat Uğur ve hem söz konusu haberden hem de Haksöz Haber’den hiç haberi olmayan Cem Küçük bu haberin “ya bir FETÖ operasyonu ya da PKK adına devleti suçlama hatta itibarsızlaştırma oyunu” olarak lanse etme hususunda ittifak etmişler. İş o kadar pespayece paslaşmaya dönüşüyor ki Cem Küçük “Haksöz bunu yaptıysa savcılarımızı uyaralım, Hemen Haksöz Dergisi yöneticilerini bulup atacaksın” gibi cümleler kuruyor. Sonra da ahbabına dönüp okumadığı görmediği haber ve siteyle alakalı şu soruyu soruyor: “Haksöz Haber di mi?” 

Zehir hafiye pozlarıyla piyasa yap, muhbirlikle milleti sindir, şantajla toplumu hizaya çekmeye kalkış ama kritik ediyorum dediğin haberi okumamış ol, haber sitesini görmemeyi sorun etme, Maşallah! Çadır tiyatrosunun perdesi Fuat Uğur’un “sürekli olarak Kürtleri taciz ediyorlar mesajı vermek istiyorlar, bu korkunç ve ahlaksızca bir şey” gibi çirkin iftiralarıyla kapanıyor. Besbelli ki izleyicilerin zihnine Haksöz Haber’i Kürtçü, PKK’ya hizmet eden, sürekli olarak FETÖ operasyonlarını yaygınlaştıran kirli-şaibeli bir çevre olarak yerleştirmek öncelikli hedef. Sonrasında savcıları göreve çağırma numarasıyla şantaj yapmak ve halka karşı sergilenen yanlışların konuşulmasını imkânsız hale getirmek de ikinci hedef. Fakat daha önemlisi bu gibi psikolojik harp elemanlarıyla akıl, ahlakı, eleştiri kültürünü sustalı maymuna çevirme stratejisinin giderek alan hâkimiyeti kazanmasıdır.

Bu tip müptezeller Yeni Türkiye’nin önünü açmaya değil kökünü kazımaya çalıştığımız Kemalist oligarşinin hastalıklarını hortlatmaya emir eri olurlar ancak. İstihbaratla ilintili pozları takınan, Reis hesabına operasyon yapıyoruz, Başkan adına kafa koparıyoruz havalarıyla kamuoyunda terör estiren bu travmatik karakterleri teşhir edip önünü almak aciliyet kesbetmektedir. Bu bir dost tavsiyesidir!

İki yıldır yürüttüğü TÜSİAD Başkanlığından ayrılan Cansen Başaran Symes uzunca bir veda konuşması yaparak kamuoyunun önüne iktisadi ve siyasi bir bilanço koydu. Küresel düzeyde liberal değerlerin sarsıntıya uğraması ve otoriter rejimlerin güç kazanması gibi konulara değindi. Zenginlik talebi gibi özgürlük arayışlarının da uzun vadede bastırılamayacağına dikkat çekti. AB ile ilişkilerden PİSA sonuçlarına değin pek çok konuyu masaya yatıran Cansen hanım iki konu üzerinde uzun uzun durdu: Ortadoğu hastalıklarından uzak durmak ve Atatürkçü laikliği (tam da Meclis’te anayasa değişiklik oylaması yapılırken) parlamenter düzen üzerinden sürdürmenin hayatiyeti.

Cansen Başaran Symes başkanlığını yaptığı TÜSİAD’ın iktisadi ve siyasi gelişmelere bakış açısını vermekten öteye sermayesini borçlu olduğu resmi ideoloji ve işleyişe bağ(ım)lılığını net bir biçimde özetledi konuşmasında. Özenle kurulduğu anlaşılan her bir cümlesi üzerinde durulabilir ve buradan hareketle Kemalist sermaye sınıfının ideolojik kimliği kadar küresel hesaplara hangi düzeyde angaje olduğu üzerinde rahatlıkla konuşulabilir. Biz birkaç vurgu ile meramımızı anlatmaya çalışalım. 

Sermaye ve Oryantalist Perspektif

Mesela “Türkiye, Avrupa Birliği ile ortak gelecek hedefini, evrenselleşmiş değerleri reddederek ve müttefikleriyle çatışarak gerçekleştiremez” cümlesi üzerinde duralım. Evrenselleşmiş değerler ve müttefikler gibi sıfatları kullanırken anlaşılan herhangi bir tereddüt veya şerh koyma ihtiyacı görmüyorlar. Mesele ele alınırken kayıtsız şartsız AB’nin ismi anılmıyor olsa bile ABD’nin Türkiye ve bölge üzerine geliştirdiği projelere yeterince uyum sağlanamadığı, kimi itiraz ve ayak sürümelerle oyunbozanlık yapıldığı modunda kritik ediliyor. AB ve ABD tarafından Türkiye’nin siyasi-iktisadi iradesine ipotek koyma girişimleri de Suriye, Irak, Afganistan, Libya veya benzeri ülkelere yönelik işgal politikalarından hiç ama hiç bahis açılmıyor. İşgal ve katliam politikalarına itiraz etmek, kirli ve kanlı projelere karşı direnmek açıktan mahkûm ediliyor. 

Yol haritası çizilirken Avrupa ve Amerika’nın beklenti ve dayatmalarının Türkçe tercümesinden öteye gitmeyen buyurgan hükümler irad ediliyor, en yüksek perdeden: “Türkiye, Ortadoğu’nun geleceğine katkıda bulunacaksa bunu, Ortadoğu’nun hastalıklarını ithal ederek yapamaz.” İslam coğrafyasını Orta Doğu ve bataklık-hastalık merkezi gibi tasvir etme saplantısında milim değişme yok. Burası malum zaten. Çözüm de malum ama yine de zikredelim: “Laiklik olmadan Ortadoğu’da tanık olduğumuz acıların, trajedilerin, şiddet dalgalarının ülkemizi de içine çekmesini engellememiz mümkün değil.” Laiklik öyle büyük, öyle acil ve öyle vazgeçilmez bir nimet ki emperyalist işgalin de despotik iktidarların da yol açtığı bütün sorunların ilacı gibi takdim ediliyor. İşte hemen yanı başımızda laik-seküler Baas rejimi tarafından işlenmekte olan cinayet ve yıkımlar. Beş yıldır sadece sol-sosyalist ve Kemalist ‘emekçi’ çevreler değil TÜSİAD gibi ‘sermaye sınıfı’ da ağzını açıp söz söylemiş değil katil Esed rejimine. 

Bir de bu tür törenlerde bitip tükenmek bilmeyen bir Kemalizm güzellemeleri, Atatürkçülük efsaneleri devreye sokuluyor ki insan neredeyse küçük dilini yutacak. Moda olduğu üzere halkın siyasi iradesinin tecellisini kutuplaşma iddiaları üzerinden bir eskiye özlem, Atatürkçü Türkiye nostaljisiyle itibarsızlaştırma hatta kirletme yarışı devreye sokuluyor. “Bir dönem tüm dünyanın gıpta ile baktığı bir ülkeydik” diyor Cansen hanım ama o dönem hangi dönemdi, gıpta ile bakanlar kimlerdi ve onlar gıpta ile bakardı da halkın yaşadıklarını soran var mı acaba? 

Sermayeyi O’na Borçlular

Gıpta ile bakanların kim olduğunu biliyoruz ama şurası kesin ki halkın kahir ekseriyeti o günlere gıpta ile değil tedirginlik, korku hatta nefretle bakıyor. Aksi durum söz konusu olsaydı bürokratik oligarşinin bileşenleri (TSK, TÜSİAD, Yüksek Yargı, Akademi ve Medya) sürekli darbe yapmak zorunda kalmaz ve CHP hep iktidar olurdu.

TÜSİAD’ın Kemalizm-Atatürkçülük aşkı, siyaset ve toplumun işleyişine aşılama gayreti öylesine güçlü ki Cansen Başaran Symes’in konuşmasından sonra söz alan TÜSİAD Yüksek İstişare Konseyi Başkanı Tuncay Özilhan da benzer vurguları uzun uzadıya tekrarladı. Özilhan bir sermayedar gibi yine sermaye sınıfının temsilcileri olan arkadaşlarına değil de lise öğrencilerine Milli Güvenlik Dersi anlatan bir genç subay gibi konuşuyordu. Siyaset sadece Meclis’te yapılmıyor, Kemalist ideoloji ve işleyişi CHP kadar TÜSİAD da dayatıyordu iş bu atmosferde.

Tuncay Özilhan’ın birkaç cümlesi şöyle: “Bizi biz yapan, bizi Türkiye yapan ortak değerlerimizden birisi de Mustafa Kemal Atatürk. Mustafa Kemal Atatürk sadece bir siyasi figür değildir; aynı zamanda bir milli semboldür. Mustafa Kemal Atatürk’ü milli birliğin sembolü yapan aynı partide siyaset yaptığı yol arkadaşlarının bağlılığı değil, muhaliflerinin duyduğu saygı ve vatandaşlarının duyduğu sevgidir.” Sermaye sınıfı topluma bir ortak değer, milli sembol hatta varoluşsal bir yapıtaşı dayatma hakkını kimden, nereden alıyor sorusu çok anlamlı olmaz burada, bu işin arka planı sır değil. 

Şu “muhaliflerinin duyduğu saygı ve vatandaşlarının duyduğu sevgi” iddiasının ne kadar komik kaçtığını siz mi idrak edemiyorsunuz yoksa bizim mi anlamadığımızı zannediyorsunuz? Tek Parti yönetimi nasıl kuruldu, nasıl sürdürüldü, topluma hangi ağır bedeller ödettirildi hepsi aşikârken bu propagandaları rahatlıkla yapabiliyor oluşunuz pek tuhaf ve trajikomik, patronlar kulübü yüksek istişare konseyinin sayın başkanı!

Bakalım şu çok heyecan verici olduğu sanılan “Atatürk’ümüze ve Atatürkçülüğümüze Dünya İmrenirdi” seremonileri daha ne kadar gösterimde kalacak!?

Dün Ankara’da Meclis’in Dikmen kapısının önünde anayasa değişiklik teklifini protesto etmek üzere bir grup basın açıklaması ve yürüyüş gerçekleştirdi. Anayasa değişikliği çalışmalarını “Cumhuriyet’in kurucu değerlerine yapılan bir saldırı” olarak gören grup temsilcileri AK Parti ve MHP tarafından yürütülen mevcut çalışmanın gerçek bir başkanlık sistemi olmadığını da ileri sürerek itirazını kuvvetlendirmek istiyordu. Bu da bir görüştür beğenmeyenler olsa bile.

Demokratik Kitle Örgütleri ortak imzasıyla ortaya konan eylemi müstakil zannedip meseleyi destek için gelen birkaç CHP milletvekilinden ibaret görmek yanlış olur. Çünkü eylem örgütleriyle, söylemiyle, ruhuyla, koruma ve kollamaya azmettiği Kemalist mantığıyla tam bir CHP projesi olarak teşekkül etmiş durumda. Bu hususu da çok problem etmeyelim, bu da bir siyaset tarzıdır. Demokratik Kitle Örgütü imzasıyla Meclis’in kapısına dayananlar kimlerdir, hangi kesimleri temsil ediyor? Bazılarını değil tamamını isim isim zikredelim ki kendilerini “anayasa yapılması için gerekli olan toplumun tüm kesimlerinin ortak akıl ve kabulünü gerektirir” diyerek dayatanları yakından görelim.  

Demokrat Maskeli İhtilalciler

“Hükümdar İstemiyoruz” ortak imzasıyla kamuoyuna deklare edilen metnin imzacıları şunlar: Alevi Bektaşi Federasyonu, Alevi Kültür Derneği, Ankara Barosu, Ankara Cumhuriyet Okurları, Ankara Dayanışma Derneği, Ankara Divriği Kültür Derneği, Ardahan Vakfı, Atatürkçü Düşünce Derneği, Avrupa Türkiye Cumhuriyetçi Kadınlar Derneği, Aydos Dernekler Federasyonu, Birleşik Kamu İş, Çağdaş Demokratik Ehlibeyt Platformu, Çağdaş Yaşamı Destekleme Derneği, Devlet Tiyatrosu Opera ve Bale Çalışanları Yardımlaşma Vakfı (TOBAV), Dil Derneği, Divriği Vakfı, Eğitim İş, Feminizm Derneği, Genel Sağlık İş, Hacı Bektaş Veli Anadolu Kültür Vakfı, Halkçı Düşünce Derneği, Halkçı Gençlik Derneği, Halkçı Kadın Platformu, Hekder, İstanbul Anayasa Platformu, İstanbul Kadın Kuruluşları Birliği, Kadın Cinayetlerini Durduracağız Platformu, Kadın Dernekleri Federasyonu, Kars ve Çevre İlleri Demokrat Dernekler Federasyonu, Kızılırmak Yerel Dernekler Federasyonu, Köy Enstitüleri ve Çağdaş Eğitim Vakfı, Kültür Sanat Emekçileri Derneği, Kültür Sanat İş, Pir Sultan Abdal Kültür Derneği, Pir Sultan Abdal 2 Temmuz Kültür ve Eğitim Vakfı, Opera Solistler Derneği (OPSOD), Ozan-Der, Tarım Orman İş Sendikası, Tüketici Hakları Derneği, Tüm Yerel Sen, Türk Hukuk Kurumu, Sosyal Demokrasi Derneği, Sosyal Demokrat Avukatlar Derneği, Uğur Mumcu Araştırmacı Gazetecilik Vakfı, Yargıçlar Sendikası, Yozgat Yerel Dernekler Federasyonu, Yurttaş Hakları Derneği, Varto Derneği.

AKP vekillerine seslenerek tehdit ve yalanlarla “halkın çoğunluğunun gönlünü yapmaya ve insan haklarına dayalı hukuk devletini yaratmaya” davet eden zevat işte bunlar. 

Opera Solistler Derneği ve Devlet Tiyatrosu Opera ve Bale çalışanları Yardımlaşma Vakfı’nın onay vermediği bir toplumsal uzlaşma asla ve kat’a olamaz diyorlar özetle. 

Divriği Vakfı, Kars ve Yozgat Federasyonu ile Varto Derneği yöneticilerinin “rejim değişikliği” olarak niteleyip “kabul etmiyoruz” dedikleri bir anayasa değişikliğini gerçekleştirmek Meclis’te çoğunluğu oluşturan partiler dahil kimin haddine?!

Ankara Cumhuriyet Okurları ve Uğur Mumcu Araştırmacı Gazetecilik Vakfı’nın “sultan ya da hükümdar yetkilerine sahip bir diktatör yaratılmak isteniyor” feryadını duymazdan gelmek, bu tehlikeli gidişata devam etmek olsa olsa askeri darbelerle uslanmamış siyasetçilerin işi olur zaten! 

Anayasa Değil Halk mı Değişmeli?

Baksanıza tastamam askeri cuntaların kucağında büyüyüp serpilmiş Çağdaş Yaşamı Destekleme Derneği bile “Cumhuriyetimizin mayasında diktatörlük yoktur” masalı okuyup seçilmiş siyasetçiler eliyle yürütülen anayasa çalışmalarını bir “aldatmaca” olarak karikatürize etmeye kalkışıyor. Siyaset ve toplum diktatörlüğün nerede, nasıl ve kimler eliyle icra edildiğini bilemeyecek kadar saf, hafızasız ve muhakemesiz olduğu için bunlar çok yerinde uyarılar elbette. 

Terkibi tam bir çelişkiyi barındıran, Tek Parti despotizminin kalıntılarından Köy Enstitüleri ve Çağdaş Eğitim Vakfı ile 28 Şubat’ın post-modern faşist teşekkülü Atatürkçü Düşünce Derneği “parlamenter demokratik sistemin ortadan kaldırılması girişimi” olarak gördükleri girişimin önünü kesmek üzere çağrılar yapıyor.

Alevi Bektaşi Federasyonu ve Pir Sultan Abdal Kültür Derneği gibi Kemalist oligarşi ile Stalinist örgütler arasında bir sarkaç misali gidip gelen çevrelerin “değişiklik gerçekleşirse parlamento sadece bir vitrin olarak kalacak” şikâyetleri en önce çirkin bir komiklik olarak sırıtıyor. İlaveten Gazi Meclis güzellemesi ile resmi ideolojiyi kutsallaştırma, Kemalist iktidar sınıfları ve kurumlara dokundurtmama fanatizmi adeta gözümüzün içine sokuluyor. “Tek Adam” rejimi riskini hatırlatır kurnazlığıyla halka rağmen sürdürülmek istenen Kemalist Tek Adam düzenini koruma ve kollama seferberliğini gözden kaçırmak için yırtınıyorlar.

Tabii bir de bitip tükenmek bilmeyen içinde bulunduğumuz hassas koşullar söylemi var ki anayasa değişikliğine hiç ama hiç müsaade etmiyormuş. Peki, ne yapılmalı? Anayasa değişiklik paketi çöpe atılsın, görüşmeler tamamen iptal edilsin. Çünkü Kemalist Cumhuriyet yeterince demokratik, tam kıvamında ulusal ve laiktir! Başkaca bir ilaveye, değişime hacet yoktur söz konusu Demokratik Kitle Örgütleri’ne göre.

İşte bu vasatta CHP lideri Kılıçdaroğlu’nun “15 Temmuz kontrollü darbe girişimidir” çıkışı tipik bir Kemalist kara propagandadır, siyaset ve toplumu kaosa sürükleme tehdididir. Bu örgüt ve mantığı ikna etmek hemen hiç mümkün olmadığı gibi lüzumlu mudur, doğrusu tartışılır. Anayasa değişimi kısmi olsa bile ihtiyaçları gidermeye, işleyişi hızlandırmaya yönelik olumlu bir adımdır. Akıl ve mantıktan, ahlak ve hukuktan tam manasıyla sıyrılmış bu kontrolsüz Kemalist kadro ve örgütlerin çelmeleme, engelleme, iftira ve ihbarla yoldan saptırma teşebbüslerine kulak asmaksızın yol almaktan başka çıkış yolu gözükmüyor.

Yılbaşı gecesi Ortaköy’de gerçekleştirilen katliamı İslam’a ve Müslümanlara kesmek üzere seferber olanların sayısı hiç de az değildi. Bu seferberliğin bileşenleri “tehdit ve saldırı altında olan laik-seküler hayat tarzıdır” mottosunda ittifak ederek yeni bir dalga oluşturmak üzere epeyce gayret serf ettiler. Ancak bu ne siyasal işleyişi ne de toplumun geniş kesimlerini baskı altına almayı başaramayan tipik bir Kemalist propaganda olarak hızlıca sönümlendi. 

Katliamın yaşanmasının üzerinden henüz birkaç saat geçmemişti ki ilk elde tüm önemli haber kanallarına canlı yayında bağlanan CHP Grup Başkanvekilleri Özgür Özel ve Akif Hamzaçebi ısrarla içinde “yaşam tarzını hedef alan saldırı” ifadeleri geçen cümleler kurdular. CHP Sözcüsü Selin Sayek Böke de aynı vurguyu paylaşıyordu: “Laik yaşam biçimi hedef alınmıştır.” Hatta Böke’ye göre durum daha da vahimdi; “Milyonlarca kişi yaşam biçiminde dolayı kendini tehlikede hissediyor. Belli bir yaşam tarzına sahip insanlar 14 yıldır AKP tarafından sistematik olarak ayrıştırıldı.”

Despotizmin Müseccel Temsilcileri

Medyada da benzer vurgular yapıldı. Mesela Hürriyet’ten Taha Akyol’un konu üzerine ilk yazısı döne döne “Reina’da sergilenen terörün özelliği ‘hayat tarzı katliamı’ olmasıdır!” hükmü etrafında dolaşıyordu. Akyol’a göre temel sıkıntı kaynağı İslam’ın siyasallaşması ve bir öfke ideolojisine dönüşmesiydi. Öyle ki “39 masum insan sırf yılbaşı eğlencesi yaptıkları için hunharca katledildi” cümlesini değişik versiyonlarıyla makalesinde işlendi. Cumhuriyet ve benzeri gazetelerde geçen manşet ve yorumları aktarmaya bile gerek yok çünkü nefret ve düşmanlık duygularının dışavurumundan başka bir anlam içermiyorlardı. Hatta Halkevleri üyelerinin Okmeydanı civarındaki kahvehanelerde sergilediği İslam karşıtı ajitasyon ve kara propagandayı laiklik adına girişilmiş bir taban hareketi sayanlardan birisi de yine Hürriyet’ten Murat Yetkin’di. Hem de “baharın müjdecisi bir çiçek” örneğiyle. İlginçtir Yetkin IŞİD barbarlığı vesilesiyle “Türkiye laikliği yeniden keşfediyor” sevincini son derece kesin ifadelerle paylaşıyordu.

Bu katliama dair Başbakan ve Cumhurbaşkanı tarafından yapılan açıklamalar ise Gaziantep, Ankara, Kayseri, Beşiktaş’ta gerçekleştirilen tüm saldırıların etnik veya mezhebi karakter görüntüsü arz etse de temelde ‘terör’ faaliyeti olarak değerlendirildiğiydi. Bu sebeple Ortaköy’deki eğlence mekânına yapılan saldırıyla alakalı ‘laik yaşam tarzı hedef alındı’ yönündeki söylemleri Cumhurbaşkanı Erdoğan “ölü bedenler üzerinden yapılan bir istismar” olarak vasıflandırdı. Konuya dair konuşmasında ilk vurgusu, “Kimsenin hayat biçimi sistematik bir tehdit altında değildir. Buna asla müsaade etmeyiz” idi. İkincisi ise, “Hayat biçimlerine saygı anlayışı tek yönlü değildir. Karşılıklıdır” şeklindeydi. 

Bütün bir Cumhuriyet döneminde Kemalizm ve laiklik adına İslami hayatı değer ve sembolleriyle baskı altına alan, en vahşice yöntemlerle kamusal alandan tecrit eden, okullardan hastanelere değin despotik yasaklarla utanç manzaraları oluşturan şu bildiğimiz iktidar sınıflarıydı hiç sıkılmadan ve sahte gerekçelerle “baskılanan laik yaşam biçimimiz” tezviratının sahipleri. Lakin kendileri bu tip bir tuzağı hayata geçirecek kadar güçlü siyaset ve toplumda bu tuzağa düşecek kadar zayıf, aciz ve ahmak değildi, çok şükür. Zaten bu sebeple kampanyanın başlamasıyla bitmesi bir oldu diyebiliriz.

Yanlışı Kim Yaptı?

Başbakan Yardımcısı Numan Kurtulmuş’un Suriye’ye dair konuşmalarında hep bir tutarsızlık ve kendini bu meseleden sıyırmaya dair vurgular çıkıyor karşımıza. Son olarak Hürriyet’in Ankara bürosuna yaptığı ziyarette sarf ettiği cümlelerde bu durumu görebiliyoruz. Kurtulmuş’un arka arkaya kurduğu şu üç cümleye bir bakalım önce: “Baştan beri Suriye politikasının büyük yanlışlarla dolu olduğuna inananlardanım. Tabii ki Esad rejiminin, zalimlerin yanında yer alacak değiliz. Şimdi bunları tamir ediyoruz, düzeltiyoruz.” 

Suriye politikasına dair yapılan büyük yanlışların somut olarak tane tane sıralanmasını beklememiz boşuna çünkü hiçbir zaman böyle bir gerekçe duyamadık Kurtulmuş’tan. İkincisi bu yanlışları kim yaptı, sorumlular kim? Cumhurbaşkanı Erdoğan, dönemin Dışişleri Bakanı ve Başbakanı Davutoğlu, MİT Müsteşarı, Genelkurmay Başkanı vs. kimler bu işten sorumlu? Hepimiz biliyoruz ki Suriye politikasının kurucusu da yürütücüsü de Cumhurbaşkanı Erdoğan’dır, diğerleri ikincil derecede sorumlu olabilirler ancak. İlaveten Türkiye’nin Suriye politikası ile Mısır, Irak, Libya politikaları da birbiriyle bağlantılıdır. AK Parti öncesi dönemde olduğu gibi Türkiye her hâlükârda despotik rejimlerin ve emperyalizmin safında durup statükoyu mu savunmalıydı? Hatırlamak gerekirse CHP, HDP, TÜSİAD ve bürokratik oligarşi zaten baştan beri bunu söylüyordu.

İşte bu sebeple Kurtulmuş’un “Tabii ki Esed rejimin, zalimlerin yanında yer alacak değiliz” cümlesi de ilk cümleyle çelişiyor ve zevahiri kurtarmaktan öteye bir anlam da taşımıyor burada. Irak’taki İran ve Amerika, Suriye’deki İran ve Rusya işgallerini görmüyormuşçasına cümleler kurmak tuhaf değil mi? Etnik ve mezhebi arındırmanın yakın vadede sıkı bir kuşatmaya dönüştüğünü anlamıyormuşçasına işgal ve katliam rejimlerini sevindirecek, onlara moral ama mazlum kardeş halklara üzüntü kaynağı olacak sözler sarf etmek bu kadar basit olmamalı.

Hemen her konuyu Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın sözleriyle izah etmek hoş değil lakin birileri bundan başka yolla ikna olmuyor. Son konuşmasında Erdoğan şunları söylüyordu: “Şayet biz bu tehditleri oralarda karşılamazsak kendi evimizde mutlu ve müreffeh yaşayamayız. Türkiye’nin güvenliği Gaziantep’te değil Halep’tedir. Bunun için bizi büyük oyunun dışına atma çabalarına rıza göstermeyeceğiz.” Türkiye’nin ama daha genelde yakın çevremizdeki Müslüman kardeşlerimizin güvenliğini Halep’in yanına Humus, Hama, İdlip, Şam, Musul, Kerkük, Bağdat vd. şehirleri de koyarak tekrar tartışmaya açabilirsiniz.

Uzadı fakat son bir hatırlatma: Sayın Kurtulmuş Suriye, Irak, ve Afganistan işgallerinde İran’ın nasıl bir rol üstlendiğini de tartışmaya açmasını bekliyoruz. İran’ın aynı süreci Türkiye için de yürürlüğe koymadığına, gerek devletler düzeyinde gerekse örgütler üzerinden bu planı işleme koymayacağına dair garantiniz mi var?

Beşiktaş Ortaköy’deki eğlence merkezini yılbaşı gecesi makineli silahla basılmasının yarattığı ağır travma hiç şüphesiz siyaset ve toplumu ciddi bir biçimde sarsmıştır. Çünkü neredeyse haftalık bir periyoda bağlanan Beşiktaş ve Maraş’taki bombalı katliamların (şimdilik) son halkası olarak ülkeye karşı yürütülen topyekûn savaşın devam edeceğini resmen deklare etmiştir. Katledilenlerin asker-polis veya sivil olması önemini kaybettiği gibi örgütlerin de ideolojik mahiyeti önemsiz hale dönüştü.

Uluslararası düzeyde lüks bir eğlence merkezi olarak yılbaşı gecesi Reina’yı hedef alan bu katliam oluşturulmak istenen algının aksine kültürel-dini değil doğrudan askeri-stratejik bir motivasyona sahiptir. İster PKK ve müzahir örgütler eliyle isterse IŞİD ve benzeri örgütler eliyle icra edilsin temel amaç Türkiye’nin Suriye ve Irak’a ilişkin geliştirdiği siyaseti sabote etmektir. Ancak Beşiktaş, Maraş veya Ortaköy’de akıtılan kanları, yerlere savrulan cenazeleri kendi ideolojik ve örgütsel hesapları açısından büyük bir fırsata dönüştürmenin azmiyle yanıp tutuşuyor. Alışkın olduğumuz ahlaksız bir siyaset tarzı olarak “laik-Kemalist yaşam tarzı saldırıya uğradı” psikolojik operasyonu derhal devreye sokuldu.

Meselenin Noel’le, yılbaşı kutlamalarıyla veya camilerde okunan Cuma hutbesiyle ilişkisini kurarak sadece Diyanet İşleri Başkanlığı’nı değil bir bütün olarak AK Parti Hükümetini ve Müslüman toplumu katliamın sorumlusu olarak lanse için adeta seferberlik ilan edildi. IŞİD ile sadece siyasi iktidar değil bütün bir toplumu eşitlemek üzere sergilenen gayretkeşlik derinleştirilen seküler nefretin boyutlarını gözler önüne sermektedir. Yalnız bu gayretkeşliğin CHP ve HDP’den başlayıp TBB ve Alevi örgütlenmelere oradan Avrupa ve Amerika’ya değin nasılsa bir dayanışma bilinciyle ilmek ilmek örüldüğü besbelli.

Bombalı katliamlarla saldırdıkları siyaset ve toplum üzerine olağanüstü bir sinir harbi boca ederek güvensizliği, bıkkınlığı ve ümitsizliği kronikleştirmeyi amaçladıklarından şüphe duyulmasın. Fakat bu arada gerek Noel ve yılbaşı etkinliklerine dair gerekse etnik ve mezhebi kimliklere dair yapılan değerlendirmeler, muhalefet veya protesto ediş tarzının makul ve mantıklı bir zeminde icra edilmesine hassasiyet göstermek icap ediyor. Abartılı, temelsiz hatta tutarsız tepkisellikleri uyarmak ve mümkünse engellemek için duyarlılık oluşturulmalıdır. Ortaya çıkan katliamla bunların hiç ama hiç ilişkisi, alakası yoksa da en başta ahlaki temellerden yoksun ve psikolojik savaş uzmanlarına malzeme olabilecek görüntülere müsaade edilmemeli.

Kaos çıkar mı, toplumsal çatışma tetiklenir mi? Yakın gelecekte böyle bir risk yok lakin bu uğraşları hafife almak, kardeşliğimizi hiçbir şey bozamaz gibi aşırı tedbirsiz ve lakayt tutumlar çürütücü süreci tetikler. Esasen katliamların hedefi siyasal iradeyi rehin almak ve politikayı ipotek altında tutmaktır. Faturayı AK Parti Hükümetine, Cumhurbaşkanı Erdoğan’a ve Müslüman halka kesmek için fırsat kollayanlar ilk elde Meclis’i felç etmeyi ikinci aşamada yönetilemez bir ülke manzarası inşa etmeyi ve nihayet Amerika’nın bölge politikalarında lejyoner gibi kullanacağı bir siyasi oluşumu tanzim etmek üzere hareket ediyorlar.

Zayıflık görüntüsü, geri çekilme işareti, korku ve ümitsizlik söylemi sadece barbarların saldırı, işgal ve sömürgeleştirme emelini kuvvetlendirir. Bu kapıları hiç açmamak, kendi içinde sağlam bir muhasebe sürecini işler kılmak ve saldırıları beklememek yerine kaynağına yönelik daha şiddetli darbeleri planlayıp icra etmek adeta mecburi istikamettir. Toplum CHP-HDP kadar müzahir kişi ve kuruluşların yıpratıcı kara propagandalarını oldukça net bir biçimde kavrıyor ve bunlara karşı bileniyor. PKK ile IŞİD arasında bunlarla da Amerika ve Avrupa siyaseti arasında neredeyse fark görmüyor. Saldırıları karşılayacak net ve açık izahlar, karşı ataklar ve güven tazeleyici adımlar toplumda beklenenin aksine 15 Temmuz’daki gibi daha sıkı, daha güçlü ve daha uzak görüşlü hareket tarzını perçinleyecektir. 

Reina’daki katliamın faturasını Müslüman topluma ve siyasi temsilcilerine kesme planları bozguna uğramaya mahkûmdur. Yeter ki siyaset ve toplum sorumluluğunu ihmal etmesin.

Şu saatler itibariyle Rusya ve Türkiye’nin garantörlüğünde Suriye’de çatışan taraflar arasında (büyük bir provokasyon olmazsa) ateşkes yürürlüğe girecek. Ateşkese ilişkin mutabakat Rusya ve Türkiye’nin en üst düzeydeki yetkilileri tarafından ve resmi haber ajansları üzerinden kamuoyuna ilan edildi. Esed rejimi ve beraberindeki Rusya, İran, Hizbullah ve diğer silahlı güçlerle muhalifler, ülke genelinde saldırıların durdurulması ve alan hakimiyetlerini mevcuttan ileri taşımamayı taahhüt ettiler.

Türkiye, ateşkesin yürürlüğe girmesini kapsamlı siyasi çözüm ve insani yardımların Suriye halkına ulaştırılması adına yoğun bir biçimde destekledi ve mutabakattan memnun olduğunu deklare etti. Rusya tarafı da Türkiye ile yapılan işbirliğine özel önem atfettiğini ve ateşkes anlaşmasının tüm koşullarının uygulanması için iki ülke arasında kırmızı hat kurulduğunun altını çizdi. Böylece Cenevre’de hiçbir sonuç üretemeyen görüşmelerin yerine Astana’da başlayacak müzakere süreci devreye sokulmuş olacak. İlaveten Türkiye, Suriye’deki yıkım ve katliamların bir numaralı iki aktörü Rusya ve İran’la çözümü zorlarken krizi derinleştirip kangrene çevirmekten başka bir misyon üstlenmeyen Amerika ve Avrupa’yı da sürecin dışında bırakmış oldu.

Sabotaj İçin Bekleyenler

Mevcut ateşkesin nasıl ve ne kadar uygulanabilir olduğuna dair şüpheler, çekinceler hiç de az değil. Mutabakatın ilk anlarında Putin’in sarf ettiği “elbette yapılan anlaşmalar kırılgan” cümlesi konunun sadece Türkiye açısından değil Rusya açısından da son derece girift ve yıpratıcı boyutlarda seyrettiğinin itirafı sayılmalıdır. Çünkü Rusya ayakta tutmaya çalıştığı Esed rejimini belli bir oranda kontrol altına alabilirse de İran ve beraberinde hareket eden Şii milislerin Suriye’deki hegemonyalarını gölgeleyecek her türlü girişimi sabote etmeye girişecekleri her zaman yüksek ihtimaldir. İran’ın girişeceği sabotajların benzerleri Amerika içinde söz konusudur elbette.

Türkiye’nin bu anlaşmayı hayata geçirmekle hangi ödünleri verdiği, nerelerde geri adım attığı ve kaybettiğine dair söylenecek çok söz olduğu muhakkak. Lakin bu kadar yoğun ve çok boyutlu bir presten sonra bir manevra yapma mecburiyeti kendisini dayatmıştı. Amerika ve Avrupa’nın Suriye’de olup bitenleri IŞİD’le mücadele, PKK’ya kurdurulacak kanton devletçiklerle Türkiye’nin kuşatılması ve Esed rejimini İslamcı muhalefete tercih edip, krizi derinleştirme politikaları bu girişimin öncelikli sebebidir. Önceliklerini PKK üzerinden tesis edilen güneyden kuşatma harekâtını kırmak üzerine kuran Türkiye için bu süreci Rusya ile yürütmekten başka bir seçenek yoktu. PKK üzerinden kuşatma harekâtını kırma zaruret ve aciliyeti Türkiye’nin Suriye’deki muhaliflere olan desteğini azalttığı gibi Rusya ile olan rekabetini de zayıf düşürdü.

Fırat Kalkanı Harekâtı en temelde Türkiye’nin Amerika ve Avrupa’yla olan çelişkisini derinleştirdiği gibi Suriye’de ateşkesin yürürlüğe girmesi yönündeki adımlarını hızlandırdı. Şöyle ki Cumhurbaşkanı Erdoğan, Başbakan Yıldırım veya Dış İşleri Bakanı Çavuşoğlu Suriye’deki gelişmelere dair beyanat verseler PKK’nın Amerika tarafından ağır silahlar dâhil stratejik düzeyde Türkiye’ye karşı desteklendiğini ısrarla vurguluyorlar. Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın NATO ve Amerika’ya ilişkin müttefiklik-dostluk aldatmacalarını daha sık vurgular oluşunun sebebi ayrışmanın resmen çatışmaya dönüşmesiyle alakalıdır. 

İşgalciler Dışarı

Bu stresli ilişkinin Türkiye’yi Batı’nın ambargo altında tuttuğu ve iktisadi-siyasi alanlarda sıkıştırdığı Rusya’dan maksimum düzeyde ama doğrudan istifade etmeye ittiği bir vakadır. Esasen Rusya ile kurulan bu düzeydeki ilişki çok hoş ve kaldırılabilir bir model değilse de Amerika ve Avrupa kadar İran’ı da tedirgin ettiği ortadadır. Çünkü Amerika ve Avrupa kadar İran da Rusya’yı Türkiye’ye karşı bir baskı ve tehdit unsuru olarak devrede tutmanın rahatlığıyla hareket etti şimdiye kadar. 

Astana’daki müzakere sürecinde IŞİD’in yanı sıra Nusra da devre dışı tutulacak. Buna mukabil PKK/PYD’nin de sürece dâhil edilmeyeceği kesinleşmiş gibi. Bu durumu ifade ederken Dış İşleri Bakanı Çavuşoğlu’nun kurduğu cümlede PKK/PYD ile Amerika’yı aynı cümlede zikretmesi dikkate değer: “Terör örgütü YPG müzakerelerde olamaz. ABD, bugüne kadar YPG’ye silah desteği verdi. Nokta.”

Fakat henüz üzerine resmi bir açıklama olmasa da Reuters’in Rus diplomatlara dayandırarak geçtiği bir habere göre Türkiye’nin Rusya ve İran’la Beşşar Esed’in bir sonraki seçimde yönetimi bir “Suriye Alevisine/Nusayri’ye” bırakması üzerinde durulduğu da konuşuluyor. Yüzbinlerce insanı katleden, milyonlarcasını yara bere içerisinde evsiz yurtsuz bırakan Baasçı Nusayri Cuntası’nı koruma ve kollama inadı devam ediyor. Türkiye’nin Esedsiz geçiş kadar Esed’le müzakere edilemeyeceği siyaseti haklıdır ve sonuna kadar sürdürülmelidir. Kan içici bir despota veya onu temsil eden bir temsilciye teslim edilecek Suriye yeni bir kâbusa mahkûm demektir. 

Zamanında Esed rejimiyle saflar sıklaştırılsaydı sonuç böyle olmazdı elbet. Gecikmeli de olsa İran’ın sahaya on binlerce askerle girip Suriye’yi baştan sona katliam ve tehcir politikalarıyla işgale kalkıştığı günlerde uyanmamız gerekirdi. Hadi diyeli o zaman uyanamadık, hiç değilse Rusya’nın sadece 71.000 hava saldırısıyla başta hastaneler, fırınlar, camiler, okullar olmak üzere bombalarla Suriye’yi harabeye çevirdiği vakitler yumuşak bir u dönüşü yapılsaydı bari. 

Amerika’nın Suriye’de PKK-PYD kantonları üzerinden Türkiye’yi güneyden kuşatma projesi İslamcı muhalifleri vurarak Esed rejimini kollayarak ilerlerken de mi aklımız başımıza gelmedi yoksa! Avrupa’nın bizi mültecilerle boğmaktan ve Gezi’den PKK’nın bombalı saldırılarına değin gayet modern tuzaklarının hedefi olduktan sonra da ayılamamış olmak ne fena! Atatürkçü diplomasinin temelini teşkil eden, başta Amerika ve Avrupa olmak üzere bütün dünyanın takdirini kazanan “Yurtta Sulh, Cihanda Sulh” çizgisinden sapmakla Orta Doğu bataklığına saplanmak arasındaki doğrusal bağlantının acı faturaları aşırı derecede nasıl da kabarıyor şimdilerde. Bakın “Esed yine Esad olacak”, iyi geçinin demiştik. Yok, yok bundan sonrasına dair hiç ümit yok, her şey daha kötü olacak, kesin!

Yıkımı Hızlandıracak Zafer 

Suriye politikasında Türkiye’nin ağır bir mağlubiyet aldığını ve Rusya-İranbloğunun kesin bir zafer kazandığını güle oynaya deklare edenlerin mütekebbirve müstehzi tezleri genel olarak böyle. Moskova’da imzalanan üçlü anlaşma ise bunun en önemli delili sayılıyor. Anlaşmanın bir gün öncesinde Rusya’nın Ankara’daki Büyükelçisi Karlov’un bir suikastla öldürülmesiyle oluşan atmosfer de bu durumu daha bir ağırlaştıran etken oldu. Çünkü Halep’ten sivil ve silahlı muhalif unsurların çıkarılması meselesinde anlaşılmış olsa da İran ordu birliklerinin provokatif saldırı ve sabotajlarını Türkiye ancak Rusya ile çözümleyebilmişti. Dolayısıyla Türkiye gerek Amerika ve Avrupa’nın takındığı yıkıcı-yıpratıcı süreci uzatmaya dönük pratikleriyle gerekse güneyden PKK-PYD üzerinden kuşatılma operasyonuyla Rusya-İran bloğunun Suriye’deki barbarca istilası karşısında iyice etkisizleştirildi, ağır bir risk altına sokuldu.

Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın altı yıldır sürdürmeye çalıştığı Suriye politikasının çöküşü büyük bir bayram hatta asrın zaferi olarak lanse ediliyor. Rusya ve İran’ın Moğolları kıskandırırcasına ezip geçtikleri bir ülke ve halkın üzerine “biz demiştik, nasıl da çıktı dediğimiz” sırıtışlarıyla kimileri bir haklılık, büyüklük ve bilmişlik payesi çıkarmaya yelteniyor kendilerine. Modern dünya ve modern toplum sonuca odaklanır, ahlaki tartışmalara girişmez dedikleri cinsten bir durum bu davranış tipi. Sadece haksız hukuksuz değil, ne acıdır ki; en ileri düzeyde ahlaksız, utanmaz ve hatta insanlık dışı bir modelle muhatabız.

Suriye’yi kan gölüne ve harabeye çeviren ilk ve en etkili aktör hiç kuşkusuz İran’dır. Rusya ancak İran’ın yoğun talep ve ısrarları neticesinde korkunç bombardımanlarını devreye soktu. Peki, İran’ın bu katliamlardaki rolü, işgal ve tehcirdeki motive edici ideolojisi ve bir taraftan Amerika’yı diğer taraftan Rusya’yı sürece dâhil ederek Suriye halkını ve Türkiye’yi nasıl kanlı bir bataklığa iteklediğini konuşabiliyor muyuz? Ayetullah Hamaney’in Rusya ve Putin’in zaferi üzerine Cuma hutbeleri okutmasından, General Kasım Süleymani’nin Ariel Şaron’dan beter katliamlar tertiplemesinin nasıl olur da Türkiye ve dünya kamuoyunda iz bırakır bir karşılık bulamamış olması basit bir mevzu değil.

Söyleme Odaklat, İşgali Derinleştir

Suriye meselesi en absürt frekanstan “Emevi camiinde kılınacak Cuma namazı” üzerinden neo-Osmanlıcı hayallerin dışa vurumu şeklinde gözlerimizin içine içine sokulurken İran ordusu yanına kattığı Lübnan, Irak, Pakistan ve Afganistan’dan on birlerce Şii militanı Suriye halkının üzerine salmaya devam ediyordu. “Ya Ali, Ya Zeynep, Ya Hüseyin” haykırışlarıyla “tekfirci-cihadist” şeklinde niteledikleri Suriye halkını Rusya’nın da desteğiyle paramparça ediyordu. 

Hikâye şu esasen; Sünni Tayyip Erdoğan’ın söylemleri öne çıkarılarak Ayetullah Hamaney’in Suriye üzerine yönlendirdiği Şii motivasyonlu istilacılığın önü açılıyordu. Benzer bir durum MİT Müsteşarı Hakan Fidan üzerinden yazılan IŞİD’li, Nusra’lı İttihatçılık senaryoları hiç vizyondan kaldırılmazken İranlı General Kasım Süleymani’nin Irak’tan sonra Suriye’yi de kolonileştirme harekâtı özenle gözlerden kaçırılıyordu. Bu algı operasyonu sadece Rusya-İran medyasıyla sınırlı kalmıyor aksine Amerika ve Avrupa medyasında daha çok üretiliyor ve daha hızlı devreye sokuluyordu.

Moskova’da imza edilen anlaşma hem Suriye halkı açısından hem de Türkiye açısından ağır bir kayıp, telafisi zor bir geri adım. Rusya ve İran bir taraftan Esed rejimi üzerinden Suriye’deki hegemonyalarını garanti altına aldılar diğer taraftan katliam ve tehcir politikalarıyla demografik ve siyasi süreci muhaliflerin ve Türkiye’nin aleyhine çevirdiler. Peki, bu durum Suriye ve bölge için kalıcı, istikrarlı ve huzurlu bir gelecek mi vaad ediyor? Elbette ki hayır, aksine bu süreç bölgeyi daha kaotik ve bitimsiz bir çatışma sürecine mahkûm etmek üzere elbirliğiyle inşa ediliyor.

Suriye’de Nusra IŞİD’le eşitlenerek ortak düşman ilan ediliyor fakat PKK-PYD’yle mücadele es geçiliyor. İşkence, tehcir, katliam, yağma gibi suçlarla mücehhez İran ve müzahir Şii milislerin ülke dışına çıkarılmasına dair tek kelime edilmiyor. Amerika ve Avrupa’nın oluşumunda büyük pay sahibi oldukları bu tabloya dair tek endişeleri var: Türkiye’nin ekseni kayıyor mu? Rusya-İran bloğu ve muhipleri büyük bir heyecanla büyük Avrasya birliği hayali için gün sayıyor. Suriye ağlıyor, Türkiye’yi mayın tarlasına çevirmek üzere kurulan tuzaklar artıyor lakin ağır zayiatlar olsa da mücadelenin kazanılacağına olan inanç ve azim hâlâ kuvvetli.

Empati yapmanın hep iyi ve faydalı olduğunu anlatıp dururlar da bu işi becerebileceğimden hep kuşku duyarım. Ama olsun belki kırık dökük de olsa bir işe yarayacak bir kıyas imkânı elde edebiliriz. İlaveten sadece kendi mağduriyetlerinin acil bir biçimde hesabını sormaya kalkan bazı kimselerin başkalarının mağduriyeti söz konusu olunca nasıl da arzı kuşatıcı bir merhamet ve gelecek asırlara uzanan bir maslahat tavsiyesi için yarışa girdiklerini görelim. 

Öfkelenmeden düşünelim ve hakikatin şahidleri olarak cevaplayalım: Fethullah Gülen Cuntası’yla vahdet ve kardeşlik mümkün mü? Fethullahçıların halka karşı silah çekmesini, toplumun siyasi iradesinin üzerine tank sürmesini, ülkeyi Amerika ve İsrail’e peşkeş çekmesini affedemez miyiz? 

İki Fasık: Fethullah ve Ayetullah

Mahremiyetleri ihlal eden röntgencilikten teşhirciliğe, komploculuktan haraç kesmeye, yalan delil üretip mağduriyet oluşturmaktan toplumu kaosa sürüklemeye değin türlü cürümleri teamül haline getirmiş Fethullahçı şebeke ile hukukumuz bir kardeşlik hukuku olabilir mi? Fethullahçıların suçlarını örtmek, fitnelerine masum ve meşru bir format kazandırmak üzere İslami kelime ve kavramlara sık sık müracaat etmelerine hoş bakmak mümkün mü? 

Fethullahçıların Amerika ve Avrupa’yla iş tutup Türkiye’yi bir müstemleke ülkesi haline sokma girişimlerini çok abartmayalım, affedelim gitsin diyebilir miyiz? Türkiye’nin siyasal ve toplumsal iradesine emniyet, yargı ve medya kumpasıyla ipotek koyma operasyonlarını, bir hatadır olmuş uzatmaya değmez, konuşa konuşa yarayı derinleştirmeyim kategorisinde değerlendirebilir miyiz?

Kifayet eder sanırım, konuya dair başka kıyaslar mümkün ama gerekli değil. Peki, Fethullahçı cuntanın işledi suçların binlerce mislini sistematik olarak işleyen İran için ısrarla devrede tutulan ‘vahdet, kardeşlik, komşuluk’ frekansındaki bu alicenaplıklar, bu kadirşinaslıklar da neyin nesi oluyor? İran’ın Suriye ve Irak’ta giriştiği işgal ve katliamları gündeme getirmek büyük bir suç, affedilemez bir fitnecilik olarak resmediliyor bu aralar. İran ordularının ve Lübnan, Afganistan, Pakistan gibi ülkelerden örgütleyip getirdiği çetelerin Irak ve Suriye’de oluşturduğu kan denizinin içinde boğulan mazlumlar yüz binlerle ifade ediliyor. Şehirleri başına yıkılanlar, evini barkını geride bırakıp mülteci konumuna düşenler, yetimler ve dullar, yaralılar ve travma geçirenler milyonlarla ifade ediliyor. 

İran’ın işgal ve katliamlarını konuşmak gayet profesyonel düzeyde işleyen psikolojik harp yöntemleriyle “vahdete indirilmiş bir darbe, İslami kardeşliğin arkadan hançerlenmesi” şeklinde lanse ediliyor. Şii-Sünni ihtilafını körüklememenin, Şii-Sünni çatışmasına malzeme taşımamanın hatta İngilizlerin oyununa gelmemenin en emniyetli ve garantili yolu susmak ve gidişata teslim olmaktır algısı usul usul inşa ediliyor. İran’ın Suriye’de Rusya’yla, Irak’ta Amerika’yla organize ettiği işgal ve katliamlar muhayyel bir vahdetle, ütopik bir kardeşlikle aşacağımıza inanmamızı istiyorlar. 

Hiç tarihin derinliklerine ve uzaklara gitmeye gerek yok, bu hafta Tahran’da İrandevleti tarafından 30. düzenlenen İslami Vahdet konferansına bakarsak özlenen ve dayatılan şartları net olarak görebiliriz. Güya sertlik yanlısı, işgal ve katliamların teşvikçisi Rehber Ali Hamaney’e muhalefet eden ılımlı Cumhurbaşkanı Ruhani’nin konuşmasına kulak verelim. Ruhani; Irak, Suriye, Yemen ve Afganistan’da İran olarak bölge ülkeleriyle terörizme karşı etkin bir mücadele verdiklerini ve başarılar elde ettiklerini deklare ediyor. 

Samirilerin Vahdeti, Bel’amların Kardeşliği

Suriye’de ve özellikle Halep’te Peygamberin yolunda yürüyerek teröristleri imha ettiklerini, bölgeye güvenlik ve refah getirdiklerini beyan ediyordu. Can alıcı vurgusu şöyleydi: “Türkiye teröristlerin başına geleceklerden endişeli, çocuk ve kadınların değil teröristlerin Halep’ten sağ salim tahliye edilmesinin peşindeler.” 

Vahdet Konferansı için bu sene müşteri az ama İran’a iltisaklı ve müzahir aydın ve ulemanın oluşturduğu tablo zillet ve edepsizliğin sınır tanımamakta ne kadar inatçı olduğunu teyid ediyor. Vahdet namazını katil Beşşar Esed’in Başmüftüsü Şeyh Ahmet Hassun kıldırıyor. Hassun, Suriye’nin tüm bölgelerinde ama özellikle Halep’te muhalefeti bitirmek üzere şehirlerin haritadan silinmesi yolunda fetva veren isim. Katliam ve yıkım fetvasıyla maruf bir Samiri’nin arkasında Şii-Sünni saf tutup namaz kılanların barış ve diyalogdan anladıkları işte böylesi bir vampirler ittifakı, Frankeştaynlar vahdetidir.

Fethullahçı Cunta, Amerika’nın hegemonyasını Türkiye’de tahakkuk ettirmek üzere halkın üzerine kurşun sıktı, Meclis’i bombaladı, Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın üzerine suikast timleri saldı ve 250’den fazla kardeşimizi katletti. Fethullahçı cuntanın kadroları bizim kardeşimiz mi, arkadaşımız mı, dostumuz mu? Elbette değil ve olamazlar da. Peki, o zaman Suriye ve Irak’ı işgal edip Amerika ve Rusya’nın desteğiyle yüzbinlerce kardeşimizi çocuk, kadın ihtiyar demeden katleden, işkence eden, tehcir eden İran nasıl kardeş ve dost oluyor? Bize kurşun sıkanları affetmiyoruz da Suriye ve Irak halkına bomba atanları affetme teklif ve yetkisini kendimizde nasıl görüyoruz?

Enteresan olan Türkiye’de vahdet ve kardeşlik masalını okuyup da, güya Tayyip Erdoğan için tereddütsüz ölürüm yollu masallar okuyup da, kendi hesaplarına Fethullahçılıkla amansız bir mücadele efsanesi yazanların önemli bir kısmı konu İran’a gelince aynı plağı çalıyorlar. Biz Fethullahçı cuntanın bileşenleriyle kardeş ve olamıyor ve hesaplaşmaktan kaçınamıyorsak nasıl olur da Suriye ve Irak halkına kardeşlik, dostluk ve affedicilik tavsiye edebiliriz. 

‘Ölümüne Reisçi’ maskesi takanların bir kısmı tıpkı Fethullahçılar gibi ama bu kez İran hesabına takıyye yapıyor, profesyonelce Acem oyunu oynuyor ve ölümcül sızıntıyı kolaylaştırıyor.

“Halep’in temizlendiği” yönündeki haberler büyük bir zafer kazanmış mağrur komutanlar edasıyla taşındı ekranlara, manşetlere. Rusya ve İran’ın (babası Hafız Esed’in yolunda yürüyen) Beşşar Esed adındaki Baasçı bir barbarı iktidarda tutmak maksadıyla Suriye’de giriştiği işgal ve katliamlar o kadar normal görülüyordu ki Halep’te temizlik de zafer de büyük bir sevinç vesilesi kılınabiliyordu.

Evet, modern dünya hatta kadim zamanlardan bu yana seküler zihin salt olarak somut kazanımlara odaklanır. Halep’te gelinen nokta itibariyle Suriye halkının kaybetmiş ve diğer taraftan Esed rejiminin hamileri Rusya ve İran’ın kazanmış olduğuna hükmetmek kimileri için çok kolay hatta fazlasıyla zevk verici geliyor anlaşılan. Çünkü buradan yola çıkarak ilk ve öncelikli kademede Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan’ın veya daha geniş manada İslamcı duyarlılığın tarih sahnesinin dışına iteklendiği yönünde ümit veren beklentilerin kuvvetlenmesini bekleyenler var. 

Mazlumların Yanlışı, Ensar’ın Suçu

Ortaya çıkan büyük yıkım ve kayıplar Suriye halkının Baasçı Nusayri cuntasına karşı kıyamını sorgulamaya kadar giden “biz söylemiştik, değer miydi?” bilmişliklerine bir nevi haklılık kazandırmış oldu. Meğer Beşşar Esed cuntasına itiraz edenler, temel hak ve özgürlüklerini talep edenler, bu sebeple cadde ve meydanlara dökülenler stratejik olarak yanlış yapmışlar. İran’ın, Hizbullah’ın, Pakistan ve Afganistan’dan toparlanan Şii tugayların, Rusya’nın Esed rejimi için neler yapabileceğini iyi hesap edememekle Suriye halkı yanlış yapmış. Amerikave Avrupa’nın oluk oluk dökülen Müslüman kanlarına, ardı ardına harabeye çevrilen İslam şehirlerine bir nebze olsun hassasiyet göstermeyeceğine dair öngörüsüzlüklerinin bedelini ödüyormuş Suriye halkı.

Suriye halkı eskisine nazaran daha yoğun bir biçimde hep aldatılmış, kandırılmış şuursuz bir topluluk olarak lanse ediliyor artık. Suriye’deki haklı mücadeleye sahip çıkmakta kimi zaman yetersiz kalan kimi zaman da iç-dış sıkıştırmalar sebebiyle tutarsız politikalar yürüten Türkiye’nin (daha doğrusu Cumhurbaşkanı Erdoğan ve AK Parti Hükümeti’nin) basiretsiz, uçuk kaçık, maceracı olarak nitelenen politikalarını merkeze alan kompleksli nefret beyanları için adeta gün doğdu. İşin en utanmazca, en rezilce ve tiksinti verici olan yönüyse İran’a yönelik itiraz ve eleştirileri “mezhep kışkırtıcılığı” olarak pazarlama kurnazlığıdır. Böyle dostlar düşman başına! Kemalist ve sol-sosyalist cenahta fazlasıyla müşahede ettiğimiz bu müstağni, kibir abidesi tipler sadece zihinleri ve kalpleri zehirlemekte, duyarlılıkları ifsad etmekteler maalesef.

Türkiye’de İslami mücadelenin gelişim seyrinde herhangi bir devlete veya uluslararası güce angaje olmadan eylem ve söylem ortaya koyma iradesi belirleyici oldu. Uzun yıllar boyunca belki zayıf ve gecikmeli de olsa dünyanın dört bir tarafındaki Müslümanlara sahip çıkma iradesi hep öncelendi. Bu kimi zaman bir eylem-protesto, gıyabi cenaze namazı gibi gösterdi kendini kimi zaman da yardım kampanyaları şeklinde daha kitlesel-yaygın bir biçimde tezahür etti. Filistin’den Çeçenistan’a, Mısır’dan Bangladeş’e, Bosna’dan Doğu Türkistan’a hatta Afrika’nın en ücra köşelerine değin düşe kalka böyle sürüp geldi. Fakat bu seyirde fanatizm, dogmatizm veya bir devlet adına hattı hareket ne benimsendi ne de meşru görüldü. Mesafe korundu, eleştiri veya destek ayarı kollandı.

İran Katletsin, Biz Susalım!

Daha önce defalarca kimi zaman cami avlularında kimi zaman büyükelçilikler önünde Amerika veya İsrail, İngiltere veya Fransa, Rusya veya Çin protesto edildi, lanetlendi. Aynı durum Suudi Arabistan’dan İran ve Mısır’a, Bangladeş’ten Suriye veya Tunus elçiliklerine kadar bu teamül işledi. Suriye’deki işgal ve katliamları dolayısıyla Rusya elçiliklerinin önünde “Katil Rusya Suriye’den Defol!” sloganları atmak sadece meşru değil aynı zamanda mecburidir. Aynı durum İran için de geçerlidir. İran (bir İslam devleti değil) işgal ve katliam devleti olarak Suriye halkına kan kusturmakta inat ediyorsa bizim üzerimize düşen bu cinayet şebekesini lanetleyerek ifşa etmektir: “Katil İran Suriye’den Defol!”

Mezhep kışkırtıcılığı yapılıyor, mezhep savaşlarını doğuracak adımlar atılıyor türü söylemler sadece ve sadece İran’ı aklamaya ve ona ön açmaya yarayan argümanlardır. Tıpkı Esed rejimi ve Rusya gibi tüm bileşenleriyle İran ordusu da Suriye halkının katilidir. Suriye’de Şii milisler değil İran tarafından örgütlenen, donatılan, seferber edilen Şii istila ve katliam çeteleri vardır. İran’ı koruma ve kollamak için yırtınanların bir taraftan Suriye halkını diğer taraftan Türkiye’de Cumhurbaşkanı Erdoğan ve geniş İslami duyarlılığı kirletmeye, itibarsızlaştırmaya ve suçlamaya ahdetmişler. İran’ın, Hizbullah’ın, Fatimiyyun Tugayları’nın Suriye halkına karşı giriştiği sistematik imha neredeyse Sünni soykırımına dönüşmüşken ahmakça bir “mezheplerin kardeşliği, vahdet” söylemine sarılmayı önerenleri ciddiye almak mümkün mü?!

Bugün İstanbul’da Cuma Namazı sonrası Eminönü/Cağaloğlu’nda bulunan İran Konsolosluğu’nun önünde bir protesto yapılacak. Suriye halkını kardeş bilenlerin, kardeşlerinin katillerini en azından kendi temsilcilikleri önünde lanetlemeye katılmalıdır. Halep’teki ateşkes ve tahliyeyi sonuna kadar engelleyen ve sabote eden profesyonel katilleri hep birlikte lanetleyelim: “Katil İran Suriye’den Defol!”

“Terörle böyle mücadele edilmez” başlıklı makalesinde Hürriyet’ten Murat Yetkin, Beşiktaş’taki bombalı saldırıya değin Hükümetin sergilediği güvenlik politikalarını ağır bir eleştiriye tabi tutuyor. Yetkin’in tezine göre AK Parti Hükümeti başkanlık sistemi tutkusuyla MHP’yle el ele vererek hamasete dayalı ve sonuç almak bir tarafa halkı duyarsızlığa, devleti AB sürecinden kopup polis devleti olmaya doğru sürüklüyor. Örtülü filan değil açıkça hükümetin 90’lı yılların sonuçsuz ama usandırıcı yöntemlerinde çare arama acziyeti imleniyor ısrarla. Gerçekten de durum böyle mi?

Beşiktaş’ta bir futbol müsabakasını takiben tertiplenen bombalı saldırı acaba (kimi gazeteci ve akademisyenlerin de ifade ettiği üzere) Hükümet “siyasi, toplumsal ve ekonomik nedenleri yok sayarak” politika yürüttüğü için mi gerçekleştirildi? Acaba 15 Temmuz darbe girişiminin ardından yürürlükte tutulan Olağanüstü Hal uygulamaları mı bu türden terör saldırılarını kışkırtıyor? 

Fatura Kesme Hakkı

Özetle sorular ve şüpheler gayet özenli bir biçimde “şiddet ve terörü, gerginlik ve kutuplaşmayı Hükümet politikaları üretiyor” cevabını üretmek üzere devreye sokuluyor. Oysa barbar Esed rejiminin Türkiye temsilcilerinden Ceyda Karan, Cumhuriyet Gazetesi’ndeki köşesinden İstanbul’u kan gölüne döndürmek üzere patlatılan bombaların Suriye ile nasıl ve ne kadar yakın olduğunu tane tane izah ediyor. Kendince Suriye’deki “rejim değişikliği ajandası”nın sonucunu şöyle anımsatıyor: “memleketi emperyalist heveslerle komşuda (Suriye) maceraya sürükleyenlerin çıkardıkları faturalar ağır.”

Temel sakatlık ve çarpıklık aynı noktada deveran etsin isteniyor. Türkiye’nin Suriye’deki yıkım ve katliamlarda Esed rejimiyle aynı safta durmamasının olağan bir bedeli gibi hatırlatılan ve analiz adı altında piyasaya sürülen bir şantaj mekanizması dikilmiş karşımıza. Amerika ve Avrupa’nın PKK üzerinden giriştiği kantonal kuşatmanın döşenen yapıtaşları sanki sırmış gibi hareket etmek pek bir moda oldu bu sıralar. PKK’nın Suriye, Irak ve Türkiye üçgeninde Batı tarafından nasıl da çok boyutlu bir yıkım şebekesi olarak kullanıldığını idrak etmek hiç de zor değil oysa. 

Beşiktaş’ta 44 insanı katleden, yüzden fazla insanı yaralayan bombalı saldırının ne siyasi ne toplumsal ne de ekonomik bir dayanağı var. Her şeyden önce PKK bu türden katliamlara girişirken böyle bir zemin veya meşruiyet arayışında filan da değil. Ne mayınlı hendeklerle şehir merkezlerini harabeye çevirirken buna ihtiyaç duydu ne de Diyarbakır’dan İstanbul’a, Ankara’dan Elazığ’a, Bursa’dan Adana’ya seri halinde tertiplediği bombalı saldırıları hayata geçirirken. PKK o safhayı geride bırakalı, böyle bir gerekçeye yaslanma ihtiyacı duymayalı çok zaman oldu.

PKK uluslararası terör endüstrisinin son derece önemli bir bileşenidir. Bu bileşen gerektiğinde Barzani’nin terbiye edilmesinde, Talabani’nin öne çıkarılmasında, Esed rejimin desteklenmesinde kullanılmaktadır. Benzer bir biçimde IŞİD’le mücadele adı altında silahlandırılıp Suriye’deki muhalif İslami unsurların üzerine salınıyor veya hiçbir ayrım gözetmeksizin katliamlar tertiplediği Türkiye’nin iç-dış politikasını da müdahaleye açık halde tutmaya yardımcı oluyor. Beşiktaş’ta hedef alınan Çevik Kuvvet Polis otobüsünün yanından yakınından geçen sivillerin ‘teferruat zayiat’ kabilinden görülmesi, hiçbir sıkıntı sebebi sayılmaması işte bu yüzdendir.

Batı’nın Seküler Değerleri Adına

Saldırının daha ilk andan itibaren uluslararası medyada ve ülkemizdeki seküler uzantılarında nasıl bir literatür, hangi resim ve kıyaslar eşliğinde verildiğini gayet net biliyoruz. Kemalist ve Kürtçü ulusolcu çevrelerin katliamdan zevk duyduklarını izhar eden sosyal medya paylaşımları Suriye’ye dair sergiledikleriyle neredeyse tıpatıp aynı. Çünkü Türkçü-Kürtçü ulusolcu cephe açısından Esed rejimin ayakta tutmaya yarayacak her türden saldırı, yıkım, kundaklama meşru hatta zaruridir. 

Halep’teki bombardıman ile Beşiktaş’taki bombalamanın failleri ideolojik ve örgütsel açıdan yakın akrabadır. Halep’in yıkımı ile hedeflenen neyse Beşiktaş’ın kan gölüne çevrilmesine yönelik saldırının da hedefi odur. Beşiktaş’ta katledilen masum insanlar Türkiye’nin Suriye ve Irak’taki işgal ve katliamlara karşı durmasının bir bedeli olarak bombalandılar. PKK’nın bombalı saldırı ve katliamları Kürt sorunuyla, sona erdirilen inkâr ve asimilasyon siyasetiyle, anadilde eğitim talepleriyle, yerel yönetimler reformuyla filan hiç ama hiç ilgili alakalı değildir.

15 Temmuz askeri cuntasının hedefi ile PKK’nın hedefi birbirini tamamlayan planın parçaları olarak tahakkuk etmektedir. Fetullahçı cunta ile PKK’nın kendi hesap ve hedeflerinden öteye Batı adına daha kapsamlı hesap ve hedeflere kilitlendiğini örtme çabaları artık daha zayıf ve başarısız kalıyor. Çünkü icra ettikleri tüm faaliyetleriyle yıkım ve katliamlarından sadece bize pay bırakıyorlar, kudret ve iktidarı hep Batı’ya mahsus kılmaya angaje oluyorlar.

Cumhurbaşkanlığı Sözcüsü İbrahim Kalın dünkü basın toplantısında gündeme dair pek çok soruyu cevaplarken şöyle bir cümle kurdu: “Rejim Halep’te insanlık suçu işlemeye devam etmektedir.” Evet, Halep’te hatta bütün bir Suriye’de sistematik olarak insanlığa karşı ağır suçlar işlendiği bir vakıa. Ancak İbrahim Kalın’ın çok iyi bildiği ve malum diplomatik sebeplerle bu suçların asli faillerini ve tüm bileşenlerini olduğu gibi an(a)madığı da besbelli.

Esed rejiminin çoktan beridir Suriye’deki kontrolü önce İran ordusuna ardından da Rusya ordusuna teslim ettiği meselesi tartışma dışıdır. Esed rejimi İran ve Rusya’nın yedeğinde alan hâkimiyeti sağlama çabasından ziyade en iyi ihtimalle kaybettiği yerleri yaşanamaz kılacak düzeyde bombardıman etmekte çünkü. Bu sebeple en yoğun bir biçimde Halep’te sürdürülen katliamlarda Esed rejimi İran ve Rusya ordularının yanında küçük suç ortağı olabilir ancak. Halep veya başka bir bölgeye yönelik bu denli bir saldırı düzenleyecek güçten düşeli yıllar oldu. Savaş havadan Rusya’nın yoğun bombardımanlarıyla organize bir biçimde işgale girişen İran ordu birliklerine karşı veriliyor Suriye’de.

Veto ve Katliam

Türkiye’nin Suriye üzerinden çok boyutlu bir tuzağa sürüklendiği ve bu örtülü savaşın 15 Temmuz darbe girişimine değin uzandığını yaşayarak tecrübe ettik. Türkiye’nin mevcut kuşatmayı yarabilmesi, iyiden iyiye yakınlaşan riskleri bertaraf edebilmesi için alması gereken ilave tedbirler, atması gereken ekstra adımlar olduğu muhakkak. Daha geçen hafta Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi’nde Halep için önerilen birkaç günlük ateşkes Rusya ve Çin tarafından veto edildi. Üstelik bu tür vetolar Rusya ve Çin’in başını çektiği Şangay İşbirliği Örgütü ile Türkiye yeni bir ilişki biçimi örgütlemek, Avrupa ve Amerika’nın baskısına karşı yeni bir denge unsuru kurmak istiyorken yaşanıyor. Dolayısıyla her bir veto kesintisiz katliam ve yıkım manasını taşıyor.

Peki, mevcut tabloda Türkiye nasıl bir siyaset takip ederek içinde yer aldığı bölge ve toplumların selametine katkı sağlayabilir? Rusya ve İran’ın Esed rejimini tahkim ederek, Avrupa ve Amerika’nın PKK’yı devletleştirerek Türkiye ve Suriye’yi kadavraya çevirmekte ısrarlı bir strateji izlediği ortada. 

Türkiye NATO ve AB’den çıkmadan PKK’ya dönük siyasetleri askeri tedbirlerle tasfiyede kararlı bir yol izleyebiliyor. Gerilim yüksek ve riskler artıyor ama bu riskler en az Türkiye’nin muhatapları için de geçerli. Dolayısıyla Türkiye benzer bir yolu İran ve Rusya’ya karşı da izlemenin imkânlarını zorlamak durumundadır. Rusya ve İran’la da karşılıklı olarak ticaretin önünü açıp, yatırımları teşvik edip aynı oranda Suriye’deki direniş daha güçlü ve donanımlı kılmak üzere acil adımlar atabilir. Halep’in düşüşünü diplomatik temaslar veya iktisadi-sınai yatırım ortaklıkları kurarak engellemek neredeyse imkân dışı. 

Ticaret, Güvenliği Gölgelemesin

Rusya ve İran’ın Suriye’de işlediği katliam ve yıkımları daha net ve sık olarak uluslararası kamuoyuna taşımak Türkiye’nin elini zayıflatmaz bilakis güçlendirir. Fırat Kalkanı Operasyonu Türkiye’nin Amerika’yla olan münasebetlerini germiş ve ittifak ilişkisini neredeyse kâğıt üstünde kalacak kadar altüst etmiştir. Ancak Türkiye halen NATO üyesidir ve hem Amerika’nın hem de Avrupa’nın desteklediği PKK’ya karşı yoğun sayılabilecek bir operasyon yürütmektedir. Bununla birlikte Rusya ve İran orduları ağır kuşatma altında tuttuğu Halep’teki direniş unsurlarına karşı neredeyse bir tek nükleer silah kullanmadan yok etmek üzere seferber olmuş durumda. Halep’teki direnişi güçlendirmek, Halep’i barbarca imha etmeye azmetmiş Rusya ve İran’a karşı Türkiye’nin yapabileceği işler var oysa. 

Açık ve sistematik bir biçimde işgal ve katliam organize eden Rusya ve İran’ı durduracak hamlelerin Amerika ve Avrupa’dan gelmeyeceği besbelli. Suriye’nin daha büyük bir harabeye, daha derin bir kan denizine çevrilmesini engellemek üzere atılacak adımlar geciktikçe ödeyeceğimiz bedeller de büyüyecektir. Önerilen şey boyundan büyük işlere kalkışma veya sonu belirsiz bir maceraya atılma değildir. Aksine her geçen gün genişleyen işgal ve katliam önünü almak üzere direniş gruplarına destek sağlamaktır. Suriye’deki cinayetlerin hesabını soracak güçte değilse bile barbarların istilasına karşı direnen örgütlerin dayanağı ve teminatı olacak kadar askeri varlık göstermek sorumluluğundadır.

Suriye’deki direniş örgütlerinin ihtiyacı olan en önemli şey başından bu yana uçaksavar ve tanksavardır. Uçaksavar ve tanksavarı olan direniş örgütleri sadece Esed rejimin değil Rusya ve İran’ın da hakkından gelmesini bilir. Savaş denk güçler arasında yapılır. Muazzam bir dengesizlik içerisinde süren bu süreç savaş veya iç savaş değil açıkça bir devletler terörüdür. Bu devlet terörünü icra ve organize edenleri eksiksiz saymak ve beyan etmek de esasın mütemmim cüzüdür.

Almanya Dışişleri Bakanı Frank-Walter Steinmeier’in iki gün süren Yunanistanziyareti sırasında endişe verici gelişmelere şahit oldu. Steinmeier’in nezdinde Avrupa Birliği’nin lokomotif devletlerini endişeye sevk eden Yunanistan’ın kronikleşen ağır borç yükü meselesinin hal yoluna kavuşamamış olmasından daha büyük bir kara deliğin ortaya çıkışına dair gelişmelerdi esasen. Çünkü hem iktisadi hem de siyasi açıdan AB’nin ciddi bir anafora doğru sürüklendiğine dair gelişmelerin oranı her geçen gün artıyor.

Son ve büyük endişe kaynağı İtalya’da belirdi. Kapsamlı bir anayasa değişikliğini öngören referandumdan İtalyan hükümetinin AB karşıtlarıyla giriştiği yarıştan büyük bir mağlubiyet alarak çıkması AB’nin geleceğine dair belirsizlikleri arttırdı, endişe ve karamsarlığı büyüttü. Steinmeier’in “İtalya’daki sonucu endişe ile izliyoruz. Başbakan Renzi’nin doğru ve gerekli olan şeyi yaptığına inanıyorum. Ancak seçmenler onu desteklemedi.” Aynı konuşmada Kıbrıs sorununun çözüme kavuşturulamamasına da değinildikten sonra ifade edilen şu cümle AB’nin ne kadar kritik bir sürece evrildiğinin en yetkili temsilciler tarafından itirafı olarak kabul edilebilir: “Bu sonuç zor zamanda Avrupa için olumlu bir sinyal olmadı.” 

AB’den Çıkış Yarışı Hızlanırsa

Neyse ki İtalya’da Başbakan Matteo Renzi hükümetini istifaya sürükleyen AB karşıtlarının zaferi şimdilik Avusturya Cumhurbaşkanlığı seçimlerinde yaşanmadı. Çünkü Başbakan Renzi’yi istifaya sürükleyen referandum tıpkı İngiltere gibi İtalya’yı da AB’den çıkışa sürükleyecek gelişmelerin habercisi niteliğini taşıyor. Bu durumda diğer üye ülkeler için bir domino etkisi olabileceği korkusu boş ve yersiz sayılmaz. Avusturya Cumhurbaşkanlığı için oldukça iddialı bir seçim kampanyası yürüten aşırı sağcı Özgürlük Partisi’nin lideri Norbert Hofer’in yenilgisi nispeten de olsa Avrupa Birliği ideali namına pozitif bir gelişmeydi. Her ne kadar Avusturya’da Cumhurbaşkanlığı makamı sembolik bir makam olsa da seçimleri yenileme gibi yetkilerle mücehhez olmanın ötesinde toplumsal gidişatın stratejik bir göstergesi mahiyetindedir.

Sol görüşlü ve Yeşiller Partisi’nin de desteğini arkasına alan Van Der Bellen’in beyan ettiği siyasal perspektif hem AB açısından hem de yabancılar hatta mülteciler açısında da olumlu bir içeriğe sahip. Bellen’in “Ben özgür ve kozmopolit bir Avrupa istiyorum. Eski sınırların yeniden çekilmesine karşı çıkıyorum” tarzı söylemleri Avrupa Birliği Konseyi ve Parlamentosu başkanlarını coşturdu adeta. Donald Tusk ve Martin Schulz’un ‘candan tebrikleri’ ve coşkulu ‘başarı dilekleri’ bir noktada AB’nin bekası adına yapılmış dua ve temennileri andırıyor. 

Bu arada; referandum sürecinin İtalya’da ne türden ekonomik kriz ve belirsizlikleri açığa çıkardığını da gözden ırak tutmamak gerekir. Şöyle ki; bu süreçte dünyanın en eski bankası olarak bilinen (kuruluşu 1472) ve son dönemde Euro bölgesinin en ağır borç yükü altında bulunan Monte dei Pascihi de Siena bankası da bütün ümitlerini Başbakan Renzi’nin referandumdan zaferle çıkmasına bağlamıştı ümitlerini. AB’nin lokomotif devletleri gibi Monte dei Pascihi de Siena bankası da 5 milyar Euroluk kurtarma paketini beklerken açığa düştü ve tasfiye sürecine girme riskiyle karşı karşıya kaldı. Diğer Avrupa Birliği ülkeleri gibi İtalya da yaşanan resesyon nedeniyle bankacılıkta 360 milyar Euroluk bir borç yüküyle tükenişe doğru sürükleniyor. AB’nin kurucu altı ülkesinden biri olan İtalya’nın durumu haliyle diğer bileşenleri de derin derin endişelendiriyor.

Hikâyenin Diğer Muhatabı

Bütün bu gelişmelerin Türkiye’yle kısa ve orta vadede doğrudan ilgisi, ilişkisi bulunuyor. Gerek AB’nin Türkiye ile müzakereleri dondurma yönünde tartışmaları büyütmesi gerekse Türkiye’nin Şangay İşbirliği Örgütü ile daha sıkı bir ilişki örgütlemek üzere harekete geçmesi bu sürecin tezahürü sayılmalıdır. AB’den vazgeçmek, AB’ye alternatif bir model arayışına girmek tarzı yaklaşımlar muhatabımız AB cephesindeki ağır hasarlı krizleri ve gittikçe çözülme emaresi gösteren birliğin gidişatı görmezden gelerek sürdürülüyor adeta.

İtalya ve Avusturya’da ortaya çıkan seçim sonuçları münasebetiyle AB Bakanı Ömer Çelik’in değerlendirmelerinden birkaç cümleye bakmakta fayda olur. AB’ye 23. ve 24. Fasılları açma çağrısı yapan Çelik’in AB’nin Kanada ile, Amerika ile, Brexit ile yaşadığı bütün tartışmaları yakından izlendiğini ifade edip Gümrük Birliği’ni güncelleme çağrısı yapması dikkate değer elbette. Ancak Çelik’in şu ifadelerinin üzerinde durmamak olmaz: “Musul’dan Rakka’dan bahsediyoruz ama Avrupa’da çok kaygı verici gelişmeler var. Irkçılığa ve yabancı düşmanlığına karşı beraber mücadele etmeliyiz. Avrupa’daki her seçimde Türkiye karşıtlığı var. Bunun altında İslamofobi var, bunun altında antisemitizim var. Türkiye karşıtlığı seçim kazanamıyor ama aşırı sağdaki partiler güçleniyor. Irkçılık veya aşırı sağın etkisi altında girmiş bir Avrupa Birliği olmamalı.”

Endişeli modernler, karmaşık duygular içinde bocalayıp duran seküler kesimler, Avrupa ve Amerika adına hesap sormaya çok meraklı liberal-sol ve sosyalistler üzerinde konuşup durduğumuz uzun ve bitimsiz hikâyenin bir bölümü de işte böyle!

Zaman olur acıyla, haksızlıkla bezenmiş bir insanın hikâyesi bütün bir toplumun yüreğine kan oturmuş gibi ağır sonuçlar doğurur. Unutmayalım ki adalet açısından bir insan, bir âlem demektir. Sakın ola ki; “ne büyük kitlelerin mahrumiyetlerine şahit olduk da değişen hiçbir şey olmadı” gibi bir gafleti derinleştirme tercihinde bulunmayalım. Umursamazlık toplum ve siyaseti çürüten ve çözen, tehdit boyutu yüksek yaygın ve bulaşıcı hastalıklardan biridir.

15 Temmuz darbe sürecini büyük ve köklü bir dirençle tasfiye etme başarısı tartışma dışıdır. Akabinde gerçekleşen tasfiye ve tutuklama süreci de toplumsal ve siyasal güvenliği teminat altına almak açısından ertelenemez bir zaruretti. Ancak bu tür olağanüstü dönemlerde tüm suçluları hak ettikleri cezaya çarptırmak mümkün olmadığı gibi kimi masumları da bu güruhtan ayrıştırmakta zorluklar yaşanır.

Göreve İade Hatanın İkrarıdır 

Milli Eğitim Bakanı İsmet Yılmaz bu hafta yaptığı bir basın toplantısında bu meseleye dair çarpıcı rakamlar verdi. Açığa alma ve ihraç konusunu değerlendirirken Bakan Yılmaz 5 bin 78 personelin görevlerine iade edildiği ifade etti. Benzer bir açıklamayı Emniyet Genel Müdürlüğü yaptı ve değişik kademelerden 3 bin 181 Emniyet personelinin göreve iade edildiğini duyurdu kamuoyuna. Zaten Bakan Yılmaz değerlendirmeler için “hata olabilir” dedikten sonra tekrar mesleğe dönüş yolunun da açık olduğunu ifade etmişti. Her ne kadar tekraren ve yüksek sesle “mağdur yok, mağdur olamaz, mağduriyet değil edebiyatı ve istismarı var” vurguları öne çıkarılıyorsa da işleyişte yavaş da olsa yanlışlardan dönme yolunda adımlar atılıyor.

Bu kadar uzun bir girişe gerek var mıydı? Esasen yoktu fakat meramımız daha iyi anlaşılsın diye bilinen usul ve örnekleri hatırlatmak icap ediyor. Şimdi gelelim başlıkta adı geçen Nurdan Şahin isimli hanım kardeşimize. Kimdir, derdi ve beklentisi nedir? 

Nurdan Şahin 38 yaşında. Evli ve iki kız çocuğu annesi. Eşi Hüseyin Şahin Ayancık Öğretmenevi Müdürü olarak çalışırken FETÖ kapsamındaki soruşturma neticesinde tutuklanıyor. Sebebi Bylock veya benzer bir şey değil. Ayancık’ta Fethullahçı olarak bilinen ama bir şahsın bir yıl kadar öğretmenevinde misafir edilmesi. Fakat mahkemenin tutuklanma gerekçesi saydığı mezkûr ama şahıs serbest dolaşırken Hüseyin Şahin tutuklanır. Tuhaflıklar dizisi buradan itibaren artmaya başlar.

Nurdan Şahin 4. Evre kanser hastası ve tedavi sürecindeyken çalıştığı Sinop Ayancık Belediyesi’nden ihraç edilir. Malulen emeklilik beklerken KHK ile işine son verilen ileri düzeyde hasta bir kadın duruyor karşımızda. Suçlama nedir bilmiyor, hakkını nasıl arayacak bilmiyor, kendisi bakıma muhtaç iken iki kızına ve eşine nasıl bakacak bilmiyor. Bilmiyor, bilmiyor, bilmiyor çünkü hakikaten büyük bir çaresizlik yaşıyor. Öyle ki KHK ile Yeşil Kart ile tedavi görmesinin dahi önü kesilmiş durumda.

Nurdan Şahin’in yerine kendimizi, eşimizi, kız kardeşimizi veya yakın bir arkadaşımızı koyalım ve düşünelim: Bu nasıl bir cezalandırmadır, bu ne acımasız bir kuşatmadır? Yardım için feryat ediyor ama bankalarda hesap açamıyor. Haksızlık üstüne haksızlık bindirilmiş bu durum hasta bir kadını ve iki küçük kızını nasıl da ezip çiğnemekte. Artık kocasının salıverilmesini, işe iade edilmesini dahi talep edecek gücü kendinde bulamıyor oluşu bütün bir toplum için utanç sayılmalıdır. Pençesine düştüğü hastalık bunların hiç birisini düşünmesine fırsat tanımıyor çünkü.

Küçük Aile, Büyük Dram 

Nurdan Şahin’in sesini duyurabileceği, derdine derman sayabileceği kim olabilir? “Ben kime gideyim, kime dert yanayım?” derken aslında hangi kalbe, kimin vicdanına nida etse bir çözüm bulabileceğini de biliyor: “Sayın Cumhurbaşkanımızdan tek isteğim, en azından tedavim için gerekli olan yeşil kart bari olsun, tarafıma verilsin.” Nurdan hanımın yaşadıkları FETÖ ile mücadele parantezine alınıp görmezden gelinebilecek bir durum değil. Mağdur yok, olamaz demekle çözümü değil çözümsüzlüğü perçinleme yolu açılır. “Yüce Türk Adaleti” Yeşilçam filmlerinden kalan bir repliktir ve gerçek hayatta hemen hiç karşılığı olmamıştır.

İki küçük kız annesi ve eşi hapiste olan Nurdan Şahin’in acısı, ıstırabı aşikar. Bunların ne kadarı dindirebilir buna bakmak ve acilen el atmak lazım. Nurdan Hanımın etrafında inatla dolanan kimi parti, örgüt, medya ve çevreler adaletin temini ve tesisi için değil “Tayyip Erdoğan despotizmini” propaganda etmek için uğraşıp dursalar da yüz bulamıyorlar. Ezilenlerin sesi, kimsesizlerin kimsesi olma vasfı bu ülkede halen en çok da Cumhurbaşkanı Erdoğan’a yakıştırılmaktadır. Bu sesi duyup bir ailenin felahına destek olmazsa ortaya çıkacak acılar her birimiz için ağır bir faturaya da dönüşebilir.

Hak arama yollarını açık tutmak, hakların teminatını sağlamak askeri cuntalarla, istihbarat şebekeleriyle mücadeleyi zaafa uğratmaz. Aksine daha güçlü kılar ve geliştirir. Meseleyi dramatize etmenin ne anlamı ne de faydası var. Ancak bizzat büyük bir aile dramı yaşanıyor küçücük Ayancık’ın küçücük bir mahallesinde. İlgili kurum ve yetkililer acilen müdahale etmezse diğer mahalle ve beldelere de hızla sirayet edecek.

Krizin sebebi ve tetikleyicisi kim, Türkiye mi yoksa Avrupa Birliği mi? Avrupa’nın tutarsız, fırsatçı ve dayatmacı teamüllerini fazlasıyla tecrübe ederek öğrenmiş bir toplumuz. Ancak devletin kurucu ideolojisi ve seküler iktidar sınıfları ne kadar çelişki ve çatışma yaşanırsa yaşansın nihai manada Batı’nın temsil ettiği uygarlık dünyasına bütün bir ülkeyi dahil etmek için yanıp tutuşmaktadırlar. Bu tutumda temel kriter, asli ölçü Avrupa’nın temsil ettiği seküler değerler olarak kabul edildiği için iliklere kadar işlemiş bir zillet, içinde yaşadığı toplumdan utanma ve yaranıp göze girme aculluğu hep belirleyici olmuştur.

Türkiye’nin Avrupa ile yaşadığı gerilimde eksiği gediği yoktur, resti çekip posta atmakta geç bile kaldık, Şangay Beşlisi kucak açmış bekliyor frekansından propaganda yapmak için yazılmıyor bu satırlar. Avrupa Birliği’nin değilse de Avrupa Birliği sürecinin AK Parti hükümetleri döneminde Türkiye’ye iktisadi, siyasi ve teknik bakımlardan pek çok avantaj kazandırdığını söyleyelim.  

Geçmişte AB süreci olmasa da bu kazanımlar elde edilebilirdi ve bundan sonra bu müzakere süreçlerinin yokluğu da kıyamet alameti sayılmamalı. Fakat yine de serbest dolaşım hakkını tanımamasına, Suriyeli mülteciler için söz verdiği yaklaşık 6 Milyar Euro tutarındaki fonu kilitlemesine ve üstüne bir de 15 Temmuz darbe sürecinden itibaren daha şiddetli bir Türkiye karşıtı kampanya örgütlemesine rağmen Türkiye, Avrupa’ya karşı daha farklı bir siyaset yürütebilir. Bu gerilimde zayıf ve kırılgan olan, kriz ve parçalanma sinyalleri veren Türkiye değil Avrupa’dır çünkü. Güçlü ve belirleyici olan, yeni bir denge ve ilişki biçimi kurma potansiyeli yüksek olan taraf Avrupa değil yine Türkiye’dir. Bu sebeple söylemin ve şiddetinin belli bir oranda değiştirilmesine, düşürülmesinde fayda olur.

Yumuşak Söylem, Radikal Tedbir

Bu önerme Avrupa Birliği böyle bir resti, fırçalanmayı, terbiyesizliklerinin teşhir edilmesini hak etmedi düşüncesinden kaynaklanmıyor elbette. AB çok daha fazlasını hak ediyor. Fakat bu konjonktürde AB’nin hepten devre dışı bırakılması, AB’yle müzakere sürecinin askıya alınması Türkiye’yi içinde bulunduğu şartlarda güçlü mü kılar yoksa zayıflatır mı? Suriye ve Irak krizinde Rusya’nın başını çektiği Şangay Beşlisi’nin yıkıcı tavrı ortada. PKK ve Fethullah Gülen cuntasına ilişkin Avrupa’nın aldığı pozisyon Amerika’nınkinden hiç de aşağı kalmıyor. Lakin 15 Temmuz sonrası Fethullahçı cuntanın, Fırat Kalkanı Harekâtı’yla PKK’nın Avrupa’nın şefkatli kollarında şifa bulma olasılığı günden güne eriyor. Bu tehditler ortadan kalkmıyor ama inisiyatif el değiştiriyor.

Avrupa şimdilerde müzakereleri dondurmak ve Türkiye’ye ambargo uygulamaktan bahsediyor. Mümkün elbette. Ama bunun bedeli sadece Türkiye için ağır olmaz bilakis Avrupa için belki de altından kalkamayacağı kadar ağır olur. Avrupa Parlamentosu’nun ‘müzakereleri dondurma’ kararı sonrasında bunun bir tavsiye kararı olduğu ve yaptırımları içermediği meselesi bu sebeple çokça vurgulanıyor. Mesela AB Dışişleri Bakanları’nın gerçekleştirdiği zirvede Avusturya dışında olumsuz görüş bildiren üye ülke çıkmaması önemli bir göstergedir. Benzer durum Almanya Başbakanı Merkel’in beyanlarında daha net görülmektedir. Merkel’in mültecilerin iadesi anlaşmasının her iki tarafın da faydasına olduğunu vurgulaması bu yüzdendedir. İlaveten Türkiye’nin anlaşmayı tek taraflı olarak feshetmesi durumunda bir alternatiflerinin olmadığını şu cümleyle itiraf edişi de tarafların durumunu izah etmektedir: “B planım yok... Zor ama, hali hazırdaki planın uygulanması için çok sıkı çalışıyorum.”

Kemalist Rejimin Teminatı AB mi?

Avrupa ile yaşanan gerilimin Türkiye’deki tuhaf ve aşırı endişeli kaygıları ise bambaşka bir düzeyde seyrediyor. CHP’nin her şeyden önce gelen Kemalizmin geleceğine ilişkin kaygısına şöyle bir bakalım. Kılıçdaroğlu “Türkiye Cumhuriyeti, kurulduğu tarihten bu yana yüzünü Batı’ya ve uygarlığa dönmüş bir ülkedir. Biz laik, demokratik, sosyal hukuk devletini koşulsuz savunan bir ulusuz” cümleleriyle Batı’ya kapıkulu olarak inşa edilmiş ulus kimlik ve devlet modelinin bekasının bütün değerlerden üstün ve öncelikli olduğunu ilan etmekte. Bir de ucuna ekledikleri “Türkiye Cumhuriyeti’nin sınırlarını tartışma konusu yapıyorlar. Lozan’ı tanımıyorlar” itirazları var tabii. Yani Avrupalı sömürgecilerin Kemalist ideoloji ve kadroları hadım etmesine hiç hacet yok. Onlar daha baştan kendi kendilerini hadım etmeye şartlanmışlar, gereken bütün haklardan feragat etmişler bile.

Meselenin bir de siyaset bilimi açısından karşılığı var ki kelimenin tam anlamıyla evlere şenlik bir hali işaretliyor. Örneğin Cumhuriyet’ten Nuray Mert’in kaygısı Batı’dan ve seküler ulus devlet formundan vazgeçileceğine dair emarelerden kaynaklanıyor. Şu cümlelerle neler anlatıyor: “Bırakın AB ile bağlayıcı anlaşmaları, Lozan’ı tartışmaya açan bir ülke, kendine bambaşka bir istikamet çizmeye hazırlanıyor demektir. Dahası, bu sadece bir dış siyaset meselesi değil, ucu ister istemez, Türkiye’nin rejimi konusuna dayanıyor.” 

Avrupa İslami karakterine daha çok sarıldığı için Türkiye’nin siyasal ve toplumsal özelliklerini tartışabilir, azarlayabilir, terbiye etmeye kalkabilir hatta ötekileştirip dışlayabilir. Ama Türkiye için bunlar söz konusu bile olamaz. Avrupa Türkiyesiz bir istikamet ve gelecek tasavvur kurabilir. Ancak Türkiye için Avrupasız bir istikamet ve gelecek tasavvuru kurulamaz. Bir de rejim değiştirme, yani o bildiğimiz tebdil ve tağyir meselesi var. Ki şimdilerde Kemalist rejimi koruma ve kollama vazifesiyle görevli ilerici ordunun bu misyonu ifa edebilecek imkânlardan yoksun oluşu kaygı ve korkuyu büyüten asli faktördür.

Türkiye çok yönlü bir dikkat kesilme ve tetikte durma konseptinden başka bir seçeneği devrede tutacak durumda değil. Bağıra çağıra gelen ve epeyden beridir gündemi meşgul eden Avrupa Parlamentosu kararı bugün beklenen sonuçla çıktı. Her ne kadar bağlayıcı bir karar olmadığı ısrarla ifade ediliyor olsa da AP’nin “müzakerelerin geçici olarak durdurulması” yönünde aldığı tavsiye kararı Türkiye-AB ilişkilerini felç edecek hamlelerden birisidir. 

Türkiye’nin Şangay Beşlisi’ne doğru birtakım hamleler yapmasının temelinde öteden beri AB’nin sergilediği çifte standartlar ve dayatmaların belirleyici olduğu aşikâr. Şangay Beşlisi kendiliğinden bir cazibe merkezi değil elbette. Ancak Türkiye hem AB’ye bağımlı hem de AB’nin çok boyutlu operasyonlarına açık bir ülke olarak etkisiz bir eleman gibi bekleyecek değil. 

AB’nin İticiliği, Şangay’ın Çekiciliği

Bu süreç Şangay Beşlisi’nin çekiciliğinden ziyade AB’nin iticiliğinden neşet ediyor. Bununla birlikte orta ve uzun vadede Türkiye’den daha fazla AB için de riskler içeriyor. Sıklıkla ifade edildiği üzere AB’nin gücü, kudreti ve geleceğe yönelik kapsamlı bir planlamasından kaynaklanmıyor bu tablo. İktisadi ve siyasi açıdan gün geçtikçe zayıflayan buna karşın ırkçı-ayrımcı politikalarıyla ciddi bir parçalanma sürecini tetikleyen bir AB duruyor orta yerde. Bu durum Türkiye için başlı başına bir kazanım değilse de dondurulmuş ilişki süreci felaket anlamına da gelmiyor.

Suriye cephesinden gelen haberleri de Avrupa hatta genel olarak Batı ittifakıyla yaşanan gerilimlerden bağımsız düşünmek yanlış olur. Türkiye’nin Fırat Kalkanı Operasyonu’yla el Bab’a dayandığı ve bir sonraki hamlesinde Mümbiç’i de hedefleyeceğini ilan ettiği bir vasatta Esed rejimine ait uçaklar tarafından vuruldu. TSK, üç askerin hayatını kaybettiği, onunun yaralandığı hava saldırısını Esed rejiminin yaptığına dair bilgi verdi ve Başbakanlık kaynakları da bu bilgiyi teyid etti. Daha önceden de Esed rejimin bu yönde tehditleri vardı ve bu saldırı acı bir sonuç verse de şaşırtıcı değildi.

El Bab’ın önünde saldırıya uğrayan Fırat Kalkanı Operasyonu birliklerine Esed rejimin kendi iradesiyle daha doğrusu Rusya’nın teşvik ve onayı dışında kalkışabilmesi çok zayıf ihtimal. Sadece PKK-PYD ve IŞİD değil onlardan daha fazlasıyla Türkiye’nin askeri varlığını tehdit olarak gören bir güç olması hasebiyle Esed/Baas rejiminin de saldırı için fırsat kolladığı besbelli. İşte burada Esed rejiminin bizzat Rusya ve İran tarafından ayakta tutulduğunu unutmaksızın bu saldırının asli failini bulmak zorundayız. Fantastik hikâyelere meraklı olanlar açısından bu işte bir FETÖ komplosu aramanın ya da Amerikan savaş uçaklarına Rus veya Esed rejimi süsü vererek olayı aydınlığa kavuşturmanın önünde bir mani yok. 

Rusya ile ilişkileri geliştirmekten anlaşılan şey Rusya’nın Halep başta olmak üzere bütün bir Suriye’yi kan denizinde boğmakta olduğunu görmezden gelmek olmamalı. Unutmak ve unutturmak isteyenlere hatırlatalım: Rusya sistematik katliam ve işgallerle tescilli bir devlettir ve Amerika’dan zerre miktarı farkı yoktur. Afganistan ve Çeçenistan’ı yakıp yıkan Rusya’nın Suriye’yi imar edip refaha kavuşturmasını bekleyenlere sözümüz olamaz. Ancak her gün Halep’in üzerine binlerce ton bomba yağdıran Rusya’nın çocuk ve kadınları nasıl katlettiğini, cami, mescid, pazaryeri, okul gibi sivil mekânları nasıl da korkunç bir mezarlığa dönüştürdüğünü gayet net olarak biliyoruz.

Halep, Fırat’ın Kapsam Alanında 

Fırat Kalkanı Operasyonu ile Türkiye sınırlı bir bölgede yüksek riskler alarak güvenli hayat alanları oluşturmakla önemli ve örnek bir model üretmek üzere karar aldı. Bu kararla elbette kendisine yönelik kuşatma harekâtını da büyük ölçüde tasfiye etti. Amerika ve Avrupa’nın piyade birliği olarak sahaya sürdüğü PKK/PYD’nin kanton-koridor kâbusunu büyük ölçüde bitirdi. Amerika ve Avrupa’nın Türkiye’yi güneyden kuşatma hamlesi boşa çıkarıldı böylelikle. Bunları yapabilmek için bir pozisyon değişikliği ile Rusya’nın kendisine yönelik saldırgan tutumlarını azaltacak ilişkiler geliştirdi.

Rusya’nın Suriye üzerindeki hesapları kalıcı ve ağır sonuçlar üretiyorken Türkiye’nin bir çıkış yolu üretmesi icap ediyor. Halep’teki kuşatma Rusya-İran ittifakıyla mümkün kılınıyor. İran Yedi Kocalı Hürmüz’den beter bir haysiyetsizlik örneği sergileyerek Irak’ın yanı sıra Suriye’yi de hegemonyası altına almanın mücadelesini veriyor. Suriye’nin tamamını düşürmek üzere seferber olan Rusya-İran bloğunu Halep’te durduramayan Türkiye’nin ufku değil bugünü kararacaktır. Ahlaki, siyasi, iktisadi, coğrafi vs. açıdan Halep’in Antep’ten, Maraş’tan, Bursa’dan, İstanbul’dan hiç ama hiç farkı yok. 

Fırat Kalkanı Operasyonu, El Bab’ın önünde çökertilmek, Mümbiç’in yakınında bozguna uğratılmak isteniyor. Çünkü El Bab, ‘kapı’ özelliği dolayısıyla Suriye’deki işgalci devletleri endişelendiriyor. Fırat Kalkanı Operasyonu, kan revan haline getirilen Halep’e de umut olmak, hayat aşılamak gibi bir misyonla teçhiz ve takviye edilmelidir. Gün gün, sokak sokak, mahalle mahalle katledilen, yakılıp yıkılan Halep’e bol miktarda oksijen vermeksizin Türkiye’nin soluğunu teminat altına alması çok zordur.

Yeni bir planlama, yeni bir konsept ile Suriye’deki direnişi güçlü kılmak Türkiye adına hayati bir karardır. Askeri operasyonu TSK ile çok fazla derinleştirmek değil bahsettiğimiz. Gerçek manadaki dost ve kardeş unsurlarla direnişi gereğince tahkim etmek yeterli olacaktır.

Avrupa ve Amerika’nın ilişkileri germekteki ısrarı, Türkiye’ye yönelik asimetrik savaş unsurlarıyla saldırmaktaki inadı, kimi zaman sağılacak inek kimi zaman da cepheye sürülecek azap askeri muamelesi çekme saplantısı hiç azalmıyor. İçinde yer aldığı Batı ittifakı, müttefik diye bildikleri Türkiye’yi iktisadi, siyasi ve askeri açılardan çökertmek üzere başlattıkları seferberlikte hız kesmiyorlar. Ancak Batı’nın bu çökertme seferberliğine yönelik Türkiye’nin sergilediği direnç hatta karşı atak dayatılan statükonun tasfiye edilip yeni bir takım dengelerin kurulmasına dönük adımların daha bir belirginleşmesini beraberinde getiriyor.

Türkiye, uzun bir zamandır Suriye ve Irak politikaları dolayısıyla Avrupa ve Amerika’yla alenen çatışıyor. Mısır ve Libya veya benzeri bölgeler için de aynı durum geçerli. Fetullah Gülen Cuntası ve PKK-PYD üzerinden yaşanan çatışmanın derinleşen cephesinden de haberdarız zaten. Hem 15 Temmuz darbe sürecinde hem de PKK-PYD’nin giriştiği katliamlara sağlanan açık-örtülü teşvik ve desteklerle tırmanan gerilimin belli bir süre sonra ayrışma ve çatışma getirmesi kimse için şaşırtıcı olmazdı. Bu bağlamda NATO, Amerika ve Avrupa’nın sergilediği mevcut hegemonik tutumu kırmak ve mümkün olduğu oranda alternatif bir ittifak ilişkisi kurmak Türkiye açısından bir mecburiyettir.  

Eskiyen İttifak, Yenilenen Arayış

Gelişmeler Amerika ve Avrupa’yla ilişkilerin yumuşaması ve belli bir tutarlılıkla gelişeceğine dair pek de ümit vermiyor. Bu sürecin ya normale dönmesi ya da kopması gerekiyor. Lakin Batı cephesinde yeni bir şey yok gibi. Doğu cephesini yoklamak, Doğu cephesi üzerinden yeni bir hamle yapmak üzere pozisyon arayışına girmek son derece tabiidir. İşte bu pozisyon arayışının işaret fişeğini Pakistan ve Özbekistan ziyaretlerinden dönerken Cumhurbaşkanı Erdoğan şu cümlelerle verdi: “Türkiye benim için varsa yoksa Avrupa Birliği dememeli. Türkiye kendini bir defa rahat hissetmeli. Türkiye’nin Şanghay 5’lisi içerisinde yer alması bu konuda daha rahat hareket etmesini sağlayacaktır. Şanghay 5’lisi içerisinde Türkiye niye olmasın?”

Hatırlayacak olursak daha önce de bir Moskova ziyareti sırasında Cumhurbaşkanı Erdoğan Rusya Devlet başkanı Putin’e bu doğrultuda bir teklifte bulunmuştu. Fakat alt yapısı hazırlanmamış ve devamı da getirilmemiş bir girişim olarak kalmıştı bu mesele. Yalnız şimdi bu teklifin geçtiği konuşma Amerika ve Avrupa tarafından sergilenen son derece çirkin, tutarsız ve haksız muamelelerin kritik edildiği bir vasatta geçiyor. Batı ittifakının Suriye ve Irak’ta ortaya koyduğu emperyalist politikalardan, mülteciler meselesi ve Ermeni tehcirine yönelik tuzaklarına, vize serbestisinden mahrum kılmaktan PKK ve Fetullahçı cuntayla sıkıştırmaya değin bir yığın haksızlığa dikkat çekilen bir beyanat var ortada. Nihayet Erdoğan itiraz ve restinin zirvesi kabilinde şöyle çarpıcı iki cümle kuruyor: “Türkiye için hiçbir zaman hayırlı rüya görmediler. Pek görmeye de niyetleri yok.” 

Peki, Türkiye bu şartlarda Batı ittifakından kopabilir ve Rusya-Çin bloğuna dâhil olur mu, olabilir mi? Veya diğer açıdan bu tercih beyanı stratejik bir karar mıdır yoksa taktik bir hamle midir? İlk tepkilere bakmakta fayda var. Mesela CHP Genel Başkan Yardımcısı Selin Sayek Böke Kemalist refleksi temsil ettiği cephe adına çok net özetlemiş: “Türkiye’nin yönü bellidir. Türkiye’yi kalkınmaya, refaha taşıyacak olan bütün dünyayla iyi geçinebilen ama yüzünü asla Batı’dan geri çevirmeyen bir gelecektir.” AB veya genel manada Batı ittifakına dair hiçbir sorgulama, eleştiri, itiraz veya alternatif üzerinde durmayan bir dogmatik Batıcılık dikilmiş karşımıza yine. 

Bağımlılık Krizinden Çıkış Yolu

İman mesabesinde bir Batı’yı kıble edinmiş bir heykelin karaltısı üzerimize çökmekte ısrar ediyor. Kalkınma ve refahın kâmil ve biricik öznesi addedilen AB’nin dışındaki her arayışı hayalcilik görmeleri bu yüzden. Geleceğin inşasını Batı’dan başka hiçbir ittifakın sağlayamayacağına yönelik fanatik bir teslimiyetin seçeneksiz bir siyasi tasavvuru diyebiliriz buna. 

Dışarıdan da bakmakta fayda var. Rusya ve Çin’den gelen ilk yorumlar haliyle pozitif mesajlar içeriyor. Türkiye önem verilen bir ülke olarak teşvik ediliyor, bu yöndeki beyanlar için mantıklı adım tanımlaması yapılıyor vs. vs. Akabinde şartlar da sıralanıyor birer birer: “Türkiye üye olur ama zamanla NATO’dan çıkması lazım.” Her iki taraf da tam bağımlılık dayatıyor ve alternatif sayılabilecek bir ilişki alanını yok edecek şartlar dayatıyor.

Avrupa ve Amerika’nın emperyal siyasetleri izah gerektirmeyecek kadar aşikâr. Tutarsız ve haksız ittifak ilişkileri dayattıklarına defalarca şahidiz. Ancak benzer bir tutum Rusya ve Çin bloğu için de geçerlidir. Üstelik daha az olmayan sömürgeci politikalarıyla. Bu sebeple Türkiye’nin esasen içine gönül rahatlığıyla dahil olabileceği bir blok yok. Lakin bu bloklar arasındaki çelişki ve çekişmelerden azami oranda istifade edebilecek bir yol haritası çıkartıp mesafe kat etme sorumluluğu taşıdığı izahtan varestedir.

Cumhurbaşkanı Erdoğan bu yöndeki siyasetiyle soğuma alternatif arayışları sinyallerini sıklaştırarak Batı’nın hegemonyasını zayıflatmayı hedeflemektedir. Kopmak değil tutarlı ve adil davranmalarını temin etmek öncelikli hedef gibi görünüyor. Diğer taraftan özellikle Rusya’nın hem ticaret ve enerjide sıkı bir partner olmasını garantilemek hem de Suriye’de giriştiği işgal ve katliamın yol açtığı acıları bir nebze olsun dindirmek istiyor. Gerek alternatifler oluşturma gerekse adil dengeler kurma yönünde geliştirilen bu diplomatik atakların mevcut küresel krizden en az hasarla çıkmak üzere devreye sokulmuş bir yönü olduğunu da eklemek yerinde olur.

Türkiye’deki Avrupa Birliği gündemi ile Avrupa’da Türkiye’nin Birliğe üyelik süreci son dönemde neredeyse sadece gerilimden ibaret bir tablo yansıtmakta. Fakat bu gerilim tablosunda (beklenenin aksine) Avrupa’nın dozajı artan tehditleriyle hızla yükselen çifte standartları dengenin Türkiye lehine gelişmesine bir türlü engel olamıyor. Avrupa’nın sergilediği çelişkiler ve arkası arkasına deklare ettiği şantajlar Türkiye’yi geri adım attırmak bir tarafa AB’ye karşı daha sert tutumlar almaya zorladı adeta.

Yarım asrı bulan Türkiye-AB süreci 2003 yılından itibaren AK Parti Hükümetleriyle iyiden iyiye hızlandı, arka arkaya fasıllar açıldı ve Türkiye’nin hem siyasi hem de iktisadi açıdan standartları yükseldi. AK Parti Hükümetleri AB’nin kendisinden çok daha fazlasıyla müzakere süreçlerini ortaya çıkaracağı kazanımları hedeflediği için birçok çelişki hatta dayatmayı bir yere kadar sineye çekmeyi tercih etti. Bununla birlikte AB yetkili kurum ve temsilcileri bu sineye çekme işini ilelebet sürecek bir zaaf, acizlik hatta bağımlılık sanarak Türkiye üzerinde daha güçlü bir hegemonya kurabilecekleri yönünde hesaplarla hareket ettiler.

AB Değil Süreç Önemliydi

Avrupa’nın uzun ve zorlu müzakere süreci üzerine kurduğu hesabı Türkiye’nin iyiden iyiye terbiye edilmiş bir siyaset ve toplum modeli üzerine işletildi. Lakin sürecin bütün zorlu aşamaları hem siyaset nezdinde hem de toplum nezdinde tersine işledi. Türkiye aştığı her müzakere sürecini daha bağımsız, daha özgün ve eşit ortak perspektifiyle yürütmek için bir avantaj olarak hanesine yazdı. İlaveten Türkiye kendi büyüyen gücünün yanı sıra Avrupa içinde ortaya çıkan çok boyutlu krizi ve Rusya’yla yaşadığı gerilimi de değerlendirerek mevcut dengenin ayarlarını azımsanamayacak kadar değiştirdi.

2010’da gerçekleştirilen 12 Eylül referandumu, 2011’de AK Parti’nin daha güçlü bir biçimde iktidar olması bazı rahatsızlık ve gerilimleri iyice su yüzüne çıkardı. Fakat rahatsızlıklar öncelikle Türkiye’nin içinde AB’ye müzahir ve iltisaklı kurum ve aktörlerin son derece hırçınlaşan muhalif söylem ve eylemleriyle tırmandı. Hükümeti düşürmek üzere örgütlenen sokak hareketlerine seçimlerden daha büyük yatırımlar yapıldı. Gezi Parkı olaylarını da 6-8 Ekim Kobani provokasyonunu da bu çerçevede değerlendirebiliriz.

Suriye ve takiben büyüyen Irak krizinde Türkiye’nin daha aktif rol almaya mecbur kalması Avrupa’da Türkiye’yi sıkıştırmak üzere bulunmaz bir fırsat yakaladığı inancını güçlendirdi. Özellikle mülteci akınıyla boğabilecekleri bir Türkiye planı Avrupalı bencilliği, gaddarlığı ve fırsatçılığıyla birleşince müzakere süreci resmen bir şantaja dönüştü. AB’nin Türkiye’ye biçtiği rol gönüllü bir sınır bekçiliği, etrafındaki gelişmeleri boş gözlerle seyreden bir devlet müsveddesi ve daha önemlisi bölgede PKK/PYD ve Esed rejiminin bekası için lejyoner birliği olmaktan ötesi değildi. Avrupa mutlak bir hegemon güç gibi Türkiye’ye kesin, keskin ve bir o kadar da sefil bir rota çizmekte inat ediyordu. Bu çirkin dayatma yüzüne çarpılınca oturup düşünmenin, kendi güç ve teklifini gözden geçirmenin gereğini anlamaya başladı esasen.

Avrupa Parlamentosu Başkanı Martin Schulz’un “Türkiye’yle müzakereleri durdurma ve ekonomik yaptırım uygulama” yönündeki şantajı ise küstahlığın dik alası olarak işte bu sürecin sonunda sarf edildi. Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın “şu terbiyesize bak!” diyerek doğrudan hedef aldığı ve alenen aşağıladığı kişi AB adına Türkiye’yi tehdit eden AP Başkanı’ydı. Gerek Suriyeli mülteciler konusunda sergiledikleri ırkçı-ayrımcı politikalar gerekse PKK başta olmak üzere terör örgütlerine Avrupa’da sağlanan imkân ve destekler üzerinden organize edilen tuzaklara yapılan vurguları açık bir reste rest hamlesiydi. Ancak yine de Türkiye’nin müzakerelerden çekilme yönünde bir çıkışı olmadı. Bu hamleyi Avrupa’nın yapıp yapamayacağını test edercesine topu karşı sahaya gönderiyor ısrarla.

Şantaj Hayata Geçirilemedi

AB Dışişleri Bakanları’nın Türkiye konusunda ortak bir duruş sergilemek üzere gerçekleştirdiği zirve ise hangi noktalarda korku ve zaaf yaşadıklarına dair bir deklarasyon niteliği taşıyordu. Avusturya dışında hiçbir ülke Türkiye ile müzakerelerin durdurulmasını teklif edemedi. Bu zirve AB’nin sadece Doğu kanadının değil merkez hatta Kuzey kanadının da müzakereleri askıya almak gibi tehditleri hayata geçirmekten özenle kaçındığını teyit ediyordu. Kala kala ellerinde kırmızıçizgi olarak idam tartışmasından başka bir şey yoktu ki, zaten bu meselenin AB’den bağımsız olarak burada da tartışılması icap ediyor. AB’nin bu ‘biçareliği’, diş geçirmezliği sadece liberal Batıcı tipleri değil Esed rejiminin ülkemizdeki sözcülerinden Ceyda Karan gibi Baasçı-şebbihaları bile rahatsız ediyordu.

Şu hususu da ifade etmekte fayda var: Türkiye-Avrupa ilişkilerini hegemonya ilişkileri gibi düşmanlık ilişkileri üzerine bina etmek de orta ve uzun vadede ciddi riskler taşımaktadır. Türkiye’nin Avrupa’yla ilişkisini eşit ve adil bir ortaklık üzerine kurmak üzere diplomasi geliştirmesi mevcut şartlar açısından doğru bir seçenektir. Siyasetini ahlak üzerine kuran, ekonomisini güçlendiren, güvenliğini tahkim eden bir Türkiye karşısında Avrupa’nın sömürgeci teamüllerini sürdürebilmesi günden güne zayıflayan bir ihtimal olacaktır.

Not: Önümüzdeki haftadan itibaren yazılarım salı ve cuma günü yayınlanacak inşallah.

CHP Sözcüsü Selin Sayek Böke’nin “Türkiye’de bu ruh çağırma işlemlerinin artık sona gelmesini diliyoruz” cümlesini okuyunca doğrusu çok sevindim ve heyecanlandım. Fakat sevinç ve heyecanım kursağımda kaldı. Çünkü ben bu çağrının onlarca yıldır sürüp gelen, 10 Kasım anmaları ve benzeri pek çok günler bir devlet politikası olarak tekrar eden totemist ritüeller için yapıldığını sanmıştım. Yanılmışım, “CHP yarın Atatürk’ü Türkiye’nin önderini, Anıtkabir’de anacak. Bundan eminiz. Başka yerde anmaya gerek yok zaten” deniliyordu. Meğer Böke’nin sonunu gelmesini istediği “ruh çağırma işlemi” Başbakan Binali Yıldırım’ın siyasi partilere yönelik yaptığı ‘Yenikapı ruhu’ymuş. Yani reel ve hayata dair olan bir ruhla değil kurgusal ve hayat dışı bir ruhla yol almakta ısrar eden bir haleti ruhiyeyle muhatabız

Benzer bir çağrı TSK’dan da geldi. Elbette biliyorum Atatürk’e dair hemen her türlü faaliyetin merkezinde yer alan TSK, “Ata’nın Huzurunda Ordu Millet El Ele” temalı faaliyetlerin dün, bugün, yarın lokomotifi, organizatörü ve icracısıdır. Ancak bu sene TSK’da anma faaliyetinde çok büyük, hatta devrim denilebilecek düzeyde bir yenilik yapmış. Şöyle ki; bugünkü anma merasiminde “Genelkurmay Başkanı öncülüğünde 1881 çift kırmızı ve beyaz dilek balonu Anıtkabir ziyaretçileri, şehit, gazi aileleri ve Türk Silahlı Kuvvetleri personeli tarafından gökyüzüne bırakılacak”mış. 

Nasıl dilek ve temennilerde bulunulacağını, ne türden ağlayış ve yakarışların gökyüzüne yükseleceğini neredeyse ezbere biliyoruz. Bu esnada eşsiz ve benzersiz bir kurtarıcı olduğuna, tanrıları kıskandıran yaratıcılığına, azizleri imrendiren kusursuzluğuna ve elbette ki ölümsüzlüğüne dair tiratlar atılacak bu törenlerde.

“Olmasaydın Olmazdık” rezilliğinin devam edip etmeyeceğini de test edeceğiz elbette. Sonsuzluk vurgusu “ebedi istirahatgâh” masalıyla takviye edilecek tabii ki. Şükran duymayanlara, önünde saygıyla eğilmeyenlere, açtığı yol ve kurduğu ülküde yürümek istemeyenlere nefret kusma yarışında yine kendilerini aşacaklarından kimsenin şüphesi olmasın. Ülke ve toplumun Atatürk’le anlam kazandığına dair yazılacak bayat senaryolarla saflarına kattıkları insanlar nezdinde artık “Atatürksüz bir dünya hiç mümkün olmayacak.”

Bu dogmatik ve fanatik tutuma sessiz kalmak, tepkisiz kalmak da tercih edilebilir. Zaten günden güne çaptan düşüyor, hayatın kenarına sürükleniyorlar da denilebilir. Kendi hallerine bırakmak, hiç muhatap olmamak bir seçenektir elbette. İyi ama bu tutum doğru ve faydalı mıdır? Kanaatimce ne kadar akıldışı söylem ve ritüel varsa hepsine makul ve yapıcı tepkiler vermekle mükellefiz. Bu saplantılı ruh hali ve davranışlar dizgesini ıslah etmeksizin ülke ve topluma huzur ve sükûnet, barış ve istikrar gelmez.

Kemalizm, Atatürkçülük hali hazırda resmi ideolojidir ve devletin temel yapı taşıdır. Üstelik devlet bütün kurum ve personeliyle kendisini toplumun Kemalistleştirilmesine, Atatürkçüleştirilmesine adamıştır. Evet bugün bu misyon zayıflamış, irtifa kaybetmiş ve otoritesini yitirmiştir. Ama resmi olarak bütün tanım ve görevler bu Atatürkçülük ideolojisi üzerinden işlemektedir. Bunun değiştirilmesi, toplumsal işleyişin bu tasalluttan kurtarılması aciliyet kesbetmektedir. İsteyen istediği şekilde, istediği kadar Atatürkçü olur, hayatını bu ideolojiye göre tanzim eder lakin kamusal hayatı Atatürkçülük ideolojisinin hegemonyası altında tutamaz. Bu hegemonyaya, bu tasalluta haklı ve güçlü itirazlar var, görmezden gelinemez.

Atatürk öldü ve bütün faniler gibi o da yapıp ettiklerinin hesabını verecek. Hesap verilecek merci Allah-u Teala’dır. Hesap İslam inancında iman-inkâr, haram-helal, ıslah-ifsad gibi tutumların hepsini bir arada derleyen amel defterlerimizin ellerimize tutuşturulmasıyla görülecek. Hesap gününü unutan, Kur’an-ı Kerim ve Rasulullah Muhammed Mustafa’nın rehberliğini hafife alanların laiklik, aydınlanma, ilerleme, çağdaşlık vs. gibi söylemlerle günü kurtarması dahi mümkün değildir. 

Bu hatırlatma belki laiklik değerlerine, modern öğretilere aykırı olabilir ama mü’mince bir hatırlatmadır. Kulak verip vermemek herkesin kendi ihtiyarıdır. Siyaset bilimi ve tarihi tartışmıyoruz, hayatın anlamı ve hedefi üzerine konuşuyoruz.

Öldü ve hesap verecek, Öleceğiz ve hesap vereceğiz. Masal anlatmayın artık kafamız yeterince şişti. 

Selahattin Demirtaş ve Figen Yüksekdağ’ın da aralarında bulunduğu dokuz HDP milletvekilinin tutuklanması Türkiye’deki siyasal iklimin iyiden iyiye sertleşmesinde önemli bir göstergedir. Bu sertleşme Türkiye iç siyasetiyle alakalı olduğu kadar bölgesel siyasetiyle de doğrudan doğruya bağlantılıdır. Ancak siyasetin bu türden gerilimlerle sarmalanmasını Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın başkanlık hırslarına bağlama yüzeyselliği ve sahtekârlığı büyük bir hız ve maharetle uluslararası dolaşıma sokulabiliyor.

HDP’nin Meclis’te, PKK’nın barbarca eylem ve hedeflerini meşrulaştırma ve kolaylaştırmak üzere konumlandırdığı söylem ve etkinliklerinin hiçbir sorun yaşamadan sürüp gidebileceğini düşünmek büyük bir yanlıştı. PKK’nın Türkiye’de tırmandırdığı saldırılarına hem Suriye’den hem de Irak’tan daha çok abanmasını teşvik edip destekleyen Amerika ve Avrupa’yla çatışılamayacağına yatırım yapmak da cabası. Türkiye önceki dönemlerde Kemalist devlet sınıflarının ürettiği ‘dört tarafı düşman’ söyleminden farklı olarak ciddi tehditlerle karşı karşıyadır. Üstelik ölümcül tehditler bizzat ‘dost ve müttefik’ devletlerden neşet etmektedir bu dönemde. 

Sessizce ve Kimsesizce 

“HDP kadrolarının Kandil’in çizdiği yol haritasına uyum sağlamaktan başka bir seçenekleri var mıydı?” Bu soruya ‘evet, kendi başlarına hareket ediyorlar’ cevabını vermek ihtimal dâhilinde gözükmüyor. Fakat tuhaf olan şu ki Kandil’de üslenen PKK savaş konseyi ile HDP lider kadrosu arasında alttan alta bir rekabet havası varmış gibi bir takım söylentiler dolaştırılıyor. HDP’ye yapılan gözaltı ve tutuklama operasyonlarıyla “siyasetin önü kesiliyor ve dağın önü açılıyor” gerekçesiyle Kandil seviniyormuş gibi bir intiba oluşturuluyor. Netice itibariyle Hükümet ve yargı en hafifinden Kandil’in oyununa gelmiş sayılıyor ve faturayı ödeyecekler listesinin en başına yazılıyor.

Gözaltı ve tutuklamaların gerekçeleri görmezden gelinebilecek türden değil. Elbette bu gelişmelerin siyasal ve toplumsal bir travma oluşturacağı da ortada. Ancak buna rağmen Hükümet bu riskin göze alınabileceği, daha büyük bir gerilim ve çatışmayı engelleyici tedbirler alabileceğini ortaya koymuş oldu. Gözaltı ve tutuklama kararlarıyla ortaya çıkan görüntülerden toplumun önemli bir kesiminin hoşlandığı hatta bu sahneleri beklediği sır değil. Buna rağmen bu manzarayı ortaya çıkaran şartları HDP’lilerin kanırtırcasına zorladığı, Hükümet ve yargının bu duruma mecbur kaldığını aşikârdır.

Avrupa ve Amerika’dan yükselen tepkilerin hızı ve şiddeti HDP’ye oy veren toplum kesimlerininkinden kat kat fazla olmuştur. Bu durumu devletin baskısı, polis korkusu vs. ile izah etmek kabil değildir. Aksine HDP gerek Meclis’te gerek belediyelerde gerekse Suriye ve Irak’a ilişkin izlemiş olduğu politikalarda kendi tabanını dahi tedirgin etmiş ve korkutmuştur. Sürekli çatışma ve kaosu besleyen, toplumsal ayrışma ve savaşı teşvik eden pozisyonuyla güvensizlik aşıladı bütün muhataplarına. Halkın önce belediyelere atanan kayyımlar konusunda sonra da tutuklamalar konusunda tepkisiz kalmasını Hükümetten neşet edebilecek şiddete değil öncelikle HDP’ye duyulan güvensizliğe bağlamak daha makul görünmektedir.

Türkiye’nin Amerika ve Avrupa’yla yaşadığı, son dönemde giderek tırmanan ayrışma ve çatışmanın PKK-HDP kadroları tarafından fırsata çevrilmeye çalışıldığını oy aldığı kitleler de görüyor. HDP milletvekillerine yönelik gözaltıların olduğu saatlerde Diyarbakır’da PKK tarafından gerçekleştirilen bombalı saldırı bu fırsatçılığı bir kez daha teyid etmiştir. Uluslararası haber ajanslarının da devreye girmesiyle 11 kişinin ölümüne yüze yakın kişinin yaralanmasına sebep olan bu barbarca saldırıyı IŞİD’e üstlendirme girişimi de birkaç saat içinde fiyaskoyla sonuçlandı.

Utanma Yok, Küstahlık Gani

Henüz iki hafta önce (24 Ekim) Diyarbakır’da toplanan HDP’nin yanı sıra PKK’ya iltisaklı diğer oluşumların (DTK, KJA ve DBP) kaleme aldıkları sonuç bildirgesinin bir pasajını bu vesileyle hatırlatmakta fayda olur. “DBP, HDP, DTK ve KJA başta olmak üzere belediye eşbaşkanları, tüm Kürdistanî kurum temsilcileri ve yöneticileri olarak bizler, halka öncülük görevi ile karşı karşıya olduğumuz gerçekliğinden hareketle, özyönetim direnişleri sürecinde direnenlere karşı sorumluluklarımızı yeterince yerine getirmediğimizden dolayı, bu destansı mücadelede yaşamını yitirenlerin şahsında Kürdistan halkından özür dileyerek, bırakılan büyük direniş mirası ve eşi benzeri bulunmayan iradeye sahip çıkma sözü vererek başladık. O süreçte eksiklikler o direniş alanların içinde değil dışında yaşanmıştır. Toplantı bileşeni olarak bizler yaşanan bu eksikliklerden kendimizi sorumlu tutuyor ve soykırım planının boşa çıkarması için o onurlu direnişi yürütenlerin mirasına sahip çıkma ahdimizi tekrarlıyoruz.”

Bu sonuç bildirisinin ne özetlenmeye ne de şerh edilmeye ihtiyacı var esasen. Ancak özyönetim direnişinin desteklenmesinde ortaya çıkan eksiklik ve kusurların giderileceğine dair verilen sözler, tekrarlanan ahitler yıkılacak yeni şehirlerin, toprağa verilecek gencecik bedenlerin kesin habercisidir adeta. Ancak şu hususu iyice bellemekte fayda var: Milletvekili, belediye başkanı, meclis üyesi, parti yöneticisi vs’nin her durumda gerilla mücadelesine, şehir savaşına teksif olduğu bir örgütlenme modelini boş gözlerle seyredecek demokratik, barışçı, ekolojik bir iktidara değil Türkiye’de, Gulliver’in gezip dolaştığı ülkelerde bile rastlanmaz! 

Olağanüstü Hal uygulamasını gerektiren daha doğrusu dayatan sebeplerin az, sonuçlarınsa çokça tartışıldığı bir vasatta Türkiye’nin içeride ve dışarıda yaşadığı gerilimleri objektif bir biçimde izah etmek hiç mümkün değil. Son olarak Cumhuriyet Gazetesi yazar ve yöneticilerine yönelik gözaltılarla Türkiye’nin Avrupa Birliği’nden kopuş sürecini hızlandırdığı, Irak ve Suriye’ye yönelik askeri operasyonları dolayısıyla Amerika/NATO’yla çatışma getirebilecek gerilimleri tırmandırdığı üzerine tartışmalar yoğunluk kazanıyor. Türkiye için “sistemin dışına çıktığı, demokratik standartlarını düşürdüğü, ekonomik olarak gerilediği” yönünde kimi tehdit düzeyinde kimi tavsiye niteliğinde değerlendirmeler yapılıyor.

Türkiye’nin sadece Irak ve Suriye politikasını değil Avrupa ve Amerika politikasını da tek boyutlu ve tek taraflı bir propagandanın malzemesi yapmakta ısrarlı olan tezler kabul edelim ki hâlâ ağırlığını koruyor. Mülteci krizinden tutun da kış saati uygulamasını terk edişi değin Avrupa’yla yaşanan sorunlarda doğrudan Türkiye’nin sorumlu hatta suçlu ilan edilmesi neredeyse bir teamüle dönüşmüş durumda. Benzer sıkıntı Amerika üzerinden de tekerrür ediyor. Öyle ki sürdürülmesi imkansız bir kopuşun başımıza getireceği musibetler bir cümlede şöyle özetleniyor: “Türkiye, Avrupa ve Amerika’nın İslam dünyasına model ülke olarak takdim ettiği pozisyonunu kaybederek çılgınlık yapıyor, rotası belirsiz bir ülkeye dönüşüyor”. Peki ama Avrupa ve Amerika nezdinde yeniden prestij sahibi olabilmek ve desteklerine mazhar olabilmek için neler yapmak, nelerden sakınmak icap ediyor acaba?

Kopma, Kayma, Uyum Sağla

Türkiye’nin Erbil eski Başkonsolosu Aydın Selcen’in geçtiğimiz günlerde Hürriyet’ten Cansu Çamlıbel’e verdiği bir röportajda aslında yukarıda anılan tüm kaygıları, telaşeleri ve tehditleri bulmak mümkün. Son birkaç yazıda Nuray Mert ve Amberin Zaman üzerinden örneklemeye çalıştığımız kaygıların daha açık ve şiddetli düzeyde eski diplomat Aydın Selcen için de geçerli olduğunu söyleyebiliriz. Irak ve Suriye’nin gidişatına ilişkin Türkiye ve Amerika arasındaki ayrışma ve çatışmanın sebebini doğru teşhis etse de kimin kabahatli olduğunu tespitte tebarüz eden mantık ve tavır son derece çarpıktır. Çarpık çünkü merkezde ahlak ve hukuk değil aksine sicili insanlığa karşı işlenmiş suçlarla dolup taşan bir güç ve güce tapıcılık yer tutuyor.

Türkiye’de sadece dışişleri bürokrasisinde değil genel manada seküler tandanslı diplomatik tasavvurda bariz bir biçimde görülen Batı merkezli çözüm ve sonuçlara hapsolmuş bir saplantı biçimiyle karşı karşıyayız. Selcen, krizin sebebini işaretlemeye çalışırken merkeze koyduğu dengeyi şöyle formüle ediyor: “ABD bir çerçeve çiziyor, bizse bu çerçeveyi tanımıyoruz.” Hayır, çerçeveyi ABD’nin çizmiş olmasına bir itiraz yok veya Türkiye’nin bu çerçeveye şerh düşme, kayıt koyma hakkından da bahsetmiyor. Bahsetmiyor çünkü “sıkletin ne ki?” diye alaycı bir biçimde kestirip atıyor. Yapılması gerekeni Amerika Dışişleri Sözcüsü gibi basit bir biçimde formüle ediyor: “Tek komuta, tek plan.”

Denilebilir ki bir diplomat olarak gerçekçi davranmış, realiteyi özetlemiş, ülkesini ve toplumunu sonu fecaat olacak maceralardan alıkoymak istemiş. Ancak uzun sayılabilecek röportajı okuduğumuzda mezkûr diplomatın vardığı sonuç kelimenin tam anlamıyla siyaset ve topluma yönelik bir korku salma rolüne denk düşüyor. Şöyle ki Selcen, Irak ve Suriye meselesinde “varoloşsal bir sınamayla” karşı karşıya kalındığını ifade ediyor. Nihayetinde mevcut duruşla “Türkiye Cumhuriyeti’nin rejim ve sınırlar bakımından sonunu getirebilir, eldekiler de gidebilir” söylemiyle Amerika tarafından tayin edilen sınırlara geri çekilmeye davet ediyor. Yoksa akıbetin “kontrolden çıkmış bir Türkiye” olacağı kehanetinde bulunuyor.

Sinsi Kâhinler ve Lanetli Kehanetler 

Eş zamanlı olarak popülaritesi tekrardan yükselen ve maalesef Hükümet’e yakın medyanın da bu hususta epeyce günahı bulunan Doğu Perinçek’in o bildik provokasyonları devreye giriyordu. Ulusalcı şebekenin liderlerinden Perinçek “ulusun genleriyle oynanıyor, Lozan’la uğraşılıyor” plağıyla tekrar sahne alırken son derece absürt bir bölünme-parçalanma denklemi kuruyordu. Bu denklemde korkuyu derinleştirerek siyaseti ve toplumu çelişki gibi görünse de Amerika ve Rusya hesabına ehlileştirme rolüne soyunuyordu. Amerika, İran ve Rusya’nın Türkiye’yi uzak tutmak istediği bütün hatlardan garip ama hem liberaller, hem sosyalistler hem de ulusalcılar uzak tutmak üzere seferber olmuş durumdalar.

“Türkiye Musul’a girerse, Musul’u verir”miş. Yedi Kocalı Hürmüz’den beter bir kukladan daha ötesini ifade etmeyen Haydar el-İbadi’nin Türkiye’ye yönelik tehditkâr çıkışlarının arkasında Amerika ve İran’ın olduğu hiç kimseye sır değil elbette. “Türkiye’yle savaşmak istemiyoruz ama savaşmaya hazırız” mesajı beklenmedik bir çıkış sayılmaz. Lakin Dışişleri Bakanı Çavuşoğlu’ndan “Zayıfsın lakin kabadayılık yapmaya kalkıyorsun. Biz kendi tedbirlerimizi alacağımızı daha önce ilan ettik. O tedbirleri de alacağız” cevabının alınması çok gecikmiyor. Silopi’ye doğru yola çıkarılan tanklar, zırhlı araçlar Irak ve Suriye’de nüfuzlarını arttırıp Türkiye’yi güneyden daha güçlü bir biçimde kuşatmaya kalkışan küresel ve bölgesel devletlere sessiz kalınmayacağına dair bir adım sayılmalı. 

Bölgede Amerika’nın PKK/PYD üzerinden, İran’ın Şii milis kuvvetleri üzerinden, Rusya’nın Esed rejimi üzerinden etkinliklerini arttırma mücadelesinde Türkiye’ye pasif ve edilgen bir rol dayatılıyor. Etnik ve mezhebi çatışmanın doğrudan planlayıcısı ve yürütücüsü olanlar Türkiye’yi etnik ve mezhebi çatışma riskini arttırmakla itham ediyorlar. Diğer aktörlerin, kiminle ortak cephede, kiminle karşı cephede olduğunu görmeden/göstermeden risk ve imkân çözümlemesi yapılamaz. Yapılanlar da ya korku amaçlı kara propaganda olur ya da macera arayışına tekabül eden hamasi söylemler olur. Türkiye aynı anda realist ve idealist, cesur ve temkinli olmaya mecburdur. 

“Bizim savunduğumuz cumhuriyet Atatürk Cumhuriyeti’dir” demiş Kemalist Sol’un müzik dünyasındaki temsilcilerinden Zülfü Livaneli. “Nedir bu Atatürk Cumhuriyeti?” sorusu tören ve nutuklarla ipotek altına alınıp boğulan Türkiye, hamaset ve yalanla yazılan tarih, askeri darbelere maruz kalan siyaset ve toplum için son derece anlamlı bir sorudur. Ancak “milli birlik ve beraberliğe her zamankinden daha çok ihtiyaç duyduğumuz şu zamanlar” soru sormaya, kritik yapmaya, eleştirip teşhir etmeye pek elverişli değil. 

Mütemadiyen tekrar eden anma, etkinlik, bayram ve törenlerde Atatürk’e şükran duymanın, Kemalizm’e sadakat bildirmenin, laiklik ve Türk ulus kimliğine sahip olmaktan ötürü hamd etmenin kanunlarla mecburiyet addedildiği bir ülkede yaşıyoruz. Sessiz kalmanın dahi suçlu gösterilmek için yeterli sayıldığı bir vasattan kurtulmak sanki mümkün değil. 

Resmi ideolojik hegemonyanın hâkim olduğu iklim durumu idare edecek cümleler kurmak, teamüller icabı törenlerde görünür olmaktan başka seçenek bırakmamakta inat ediyor. İşte Türkçe’de bu işleyişe Kemalist Cumhuriyet, Atatürkçü Demokrasi deniyor. Peki, ‘nasılsa yutmuyoruz’ diyerek bu çirkin sakızı çiğnemeye ne zamana kadar razı olunabilir ki?

Cumhuriyet Atatürk’e mi, Halka mı Aittir?

Atatürk’ün ülkesi, Atatürk’ün ulusu, Atatürk’ün cumhuriyeti, Atatürk’ün partisi ve bankası, Atatürk’ün müze ve ormanı, Atatürk’ün dil ve tarihi vs. şeklinde devam edip duran despotik siyasetle bu toplum hiçbir zaman mutlu olamadı. Atatürk ve Atatürkçülük halk nezdinde azıcık makbul ve sevimli bir pozisyonda olsaydı tamı tamına 27 sene Türkiye Tek Parti Rejimi ile yönetilmezdi herhalde. Müslüman bir halkı zor ve zorbalıkla Batı tipi hayat tarzına benzetmek adına girişilen devlet politikalarının unutulacak bir tarafı yok. 

Atatürk Cumhuriyeti, halkı ölümcül ve kronik bir yoksulluğa mahkûm edip Cumhuriyet diye balo, dans, müzik, resim, heykel, tören, nutuk vs. ile müsamere standardında sergilenen trajedisinin adıdır. İslami değerlere, sembollere, tarihe, kültüre laiklik ve ulusal kimlik hesabına açılan savaşın toplumsal yapıda ne türden travmalar oluşturduğunu yaşayarak öğrendik. Şimdi bunları hiç yaşanmamış saymak isteyenler bu hakikatleri hatırlatmaları da zararlı görmekteler. 

Muhafazakâr gazeteler ve televizyonlar da artık daha rahat ve daha temelsiz bir biçimde “coşkuyla kutlanan bayramlar”dan, “ulu önder Atatürk’e duyulan şükran”dan bahsedebiliyorlar. Yalana ortak olmanın, bir sahtekârlığın sürmesine katkı sağlamanın vebali yok sanılıyor. Oysa hakikati inkâr, tarihsel süreçleri çarpıtma veya örtme gayreti en başta sorunları altından kalkılamayacak kadar büyütmek anlamına gelmektedir.

Cumhuriyet’ten Orhan Bursalı’nın dünkü vurguları bu manada son derece manidardır. Bursalı hiç gocunmadan bilakis büyük bir zevk alarak şöyle yazıyor: “İktidar sahipleri Cumhuriyet Bayramı’nı seviyor mu? Başka yapacakları hiçbir şey yok, sahiplenecekler. Cumhurbaşkanı en büyük kazanım demek zorunda kaldı.” Seveceksiniz, sahipleneceksiniz çünkü başka seçeneğiniz yok şeklinde tezahür eden bu söylem otoriter ve totaliter bir hegemonyaya gururla sahip çıkmaktadır. 

Siyaset ve topluma, sevmeme veya sahiplenmeme hakkı tanımayan herhangi bir gazete/ci değil elbette ki Atatürk Cumhuriyeti’dir. Zorla sevgi, zorbalıkla saygı, emirle sadakat, dipçikle aidiyet inşa etmiş Kemalist Cumhuriyet’in bayramlarında yaşanacak ‘coşku’nun mahiyeti zaten hepimizin malumudur. 

Totaliter Cumhuriyet’in Tasfiyesi 

Atatürk Cumhuriyeti’nde Tek Parti Rejimi de, askeri darbeler de bir pişmanlık sebebi değildir. Aksine halkı çağdaş formda terbiye etmenin zaruri araçlarıdır. Atatürk Cumhuriyeti ne Türkçe Ezan dayatmasının ne de en ücra köşelerine değin bütün şehirleri anıt heykellerle donatıp ülkeye totemist bir deli gömleği giydirmenin özeleştirisi vermeye yanaşır. Kamusal alanı İslami değer ve sembollerden arındırmak üzere teamül haline getirdikleri faşist uygulamaların hesabını vermeye yanaşan ‘samimi’ bir Atatürkçü arayın ki bulasınız.

AK Parti Hükümeti iktidarının ilk döneminde değilse de son döneminde Atatürkçülük dayatmalarından önemli bir kısmını uygulamadan kaldırdı. Askeri geçitler, Andımız törenleri, Milli Güvenlik Dersleri, başörtüsü yasağı, kesintisiz eğitim dayatması bunların başında geliyor. Fakat sürecin devam etmesi ve diğer alanlarda da sürmesi gerekiyor. 

Bir misal vermek ve kıyas yapmak gerekirse; Fetullahçı örgütlenme bir kez askeri darbeye teşebbüs etti ve tüm boyutlarıyla kamusal alandan kazınması için haklı olarak olağanüstü bir seferberlik ilan edildi. İyi ama 27 Mayıs’tan 12 Mart’a, 12 Eylül’den 28 Şubat’a kadar bir dizi askeri darbeyi Atatürk Cumhuriyetini korumak ve kollamak adına Atatürkçü kadrolar yapmadı mı? 

Peki, Atatürk Cumhuriyetini muhafaza hesabına halka karşı silah çekmiş, halkın üzerine tank sürmüş, üzerinde savaş uçakları uçurduğu Meclis’in kapısına kilit vurmuş, iradesine ipotek koymuş ideoloji ve kadroları devlet kademelerinden ne zaman ve nasıl temizleyeceğiz? Evet, askeri vesayet ve cuntalar bu tip işlere tekrar heves edemeyecek kadar çok büyük bir darbe yediler. Pişman olmadıkları ortada fakat fırsat kollamadıklarını düşünmek fazlasıyla saflık olur.

Esasen bu tip etkinliklerde rüzgârın akışına kapılmak yerine hakikati ikame edici tartışma gündemleri açmaktan başkaca faydalı bir seçenek bulunmuyor. Ahlaki ve akademik seviyeyi koruyarak tarihi gerçekleri aktüel hale getirmenin kazandıracakları çok fazladır. Bir pazarlama yöntemi olarak pek bir revaçta olan “ortak değerimiz/paydamız Atatürk” palavrasına da prim vermenin âlemi yok. Çünkü Cumhuriyet’i ‘cumhur’un iradesine teslim etmekten, kişi kültü ve hegemonyasını tasfiye etmekten başka bir huzur, sükûnet, sosyal refah ve istikrar yolu da bulunmuyor. 

Otoriter ve totaliter cumhuriyete meşruiyet kazandırmak adına kurgulanan sahte coşkularla, yapmacık ortak paydalarla gidilecek yoldan ne ülkeye ne de topluma hayır gelmez.

“Esas sorun tam da bu” diyor Amberin Zaman. Nedir hanım efendinin ‘esas sorun’ diye parmak bastığı mesele? Üst düzey Amerikalı yetkililerle yakın temasları üzerinden bölgesel ve küresel öngörülerde bulunmakla maruf Amberin Zaman “Türkiye’nin Musul operasyonuna katılma obsesyonu etrafında kopan yaygara” odaklanıyor. ‘Obsesyon’ isnat ettiği siyasal davranış güvenlik dahil çok boyutlu bölgesel bir sorunda sağlam ve hukuki bir pozisyon alma çabası aslında. Ancak benzerleri gibi o da meseleye Amerika’nın çizdiği diplomatik koordinatlardan baktığı için psikolojik sabotajlar peşinde koşuyor.

Amerikalı ve Avrupalı diplomatlar Türkiye’nin Irak ve Suriye meselesinde ne denli büyük problemler ürettiğini Amberin Zaman’a da anlatıp durmuşlar. Washington’dan bakılınca Erdoğan’ın Musul çıkışları ‘kuru gürültü’ olarak görülüyor, Avrupalılar Musul operasyonu için en büyük sıkıntının bir NATO müttefiki olan Türkiye’den çıkmasına inanamıyorlarmış. Ancak Türkiye’nin askeri operasyonlarıyla Amerika ve Avrupa’nın müttefikleri üzerindeki nüfuzunun sınırlarını test ettiğini itiraf ederken büyüyen endişelere de dikkat çekiyor. Hatırlarsanız geçen hafta Cumhuriyet’ten Nuray Mert de benzer bir kaygının altını şöyle çiziyordu ısrarla: “ABD, Türkiye’ye defalarca “YPG’ye değil, IŞİD’e karşı savaşmasını beklediğini” belirtti.” (7 Ekim/Cumhuriyet) 

Onlar Girsin, Siz Seyredin!

Amberin Zaman’ın da ‘üst düzey Koalisyon yetkilisi’nden aktardığı ve esas sorun olarak işaretlediği mesele Türkiye’nin “Koalisyonun koordinasyonu dışında” operasyonlar gerçekleştiriyor oluşudur. Koordinasyonu ve koordinatları NATO/Amerika tarafından verilmemiş operasyonlarla Türkiye’nin oluşturduğu iklim bir taraftan PKK-YPG’ye yapılan yatırımları boşa çıkarıyor diğer taraftan Amerika’nın Suriye’nin kuzeyine yönelik öngördüğü projede pasifize olmaya mecbur kılıyor.