İçerisinde bulunduğumuz Aralık ayında, önemli bazı şahsiyetlerin vefâtlarının sene-i devriyeleri var. Onları, kronolojik olarak zikredecek olursak: [02 Aralık 1888'de Namık Kemâl, 07 Aralık 1955'te Fatin Hoca, 15 Aralık 1574'de Sultan II. Selim Hân, 16 Aralık (Hicrî 61): Aşûre Günü ve Hazret-i Hüseyin'in Kerbelâ'da şehâdeti, 17 Aralık 1273: Büyük âlim ve velîlerimizden Mevlâna Celâleddîn-i Rûmî, 17 Aralık 1995'te İsa Yusuf Alptekin, 18 Aralık 1111: Büyük İslâm Âlimi İmâm-ı Gazâlî, 18 Aralık 1921'de Saîd Halim Paşa, 20 Aralık 820: İslâm Âlimlerinin en büyüklerinden İmâm-ı Şâfiî, 23 Aralık 1624: Evliyânın en önde gelenlerinden İmâm-ı Rabbânî ve 31 Aralık 1988: Eğitimci, mütefekkir Seyyid Ahmet Arvâsî vefât etmişlerdir.] ÖNEMLİ BAZI GÜN VE HAFTALAR Yine bu ayda, önemli bazı gün ve haftalar var; onları da genişçe ele almak, vaktimizin hacmi bakımından mümkün değil, ama sâdece bazılarını misâl olarak zikredebiliriz: 01 Aralık: Dünya AIDS Günü, 2-9 ARALIK: Mevlânâ Haftası, 03 Aralık: Dünya Özürlüler Günü, 05 Aralık: Kadın Hakları Günü, 06 Aralık: Dünya İnsan Hakları Haftası, 09 Aralık: Dünya Madenciler Günü, 10 Aralık: Dünya İnsan Hakları Günü, 10 Aralık gününü içine alan hafta: İnsan Hakları ve Demokrasi Haftası, 21 Aralık: Dünya Kooperatifçilik Günü, 31 Aralık: Dünya Azerbaycanlılar Günü olarak kutlanmaktadır... Bizler yeni bir yıla girerken, bir yılımızın muhâsebe ve murâkabesini yapmalıyız; geçen bir sene boyunca, kendimiz ve âilemiz adına; milletimiz, memleketimiz ve devletimiz için; Müslümânlık ve insanlık uğruna ne gibi hizmetler, iyilikler, güzellikler, hayırlar, fedakârlıklar yaptığımıza bakmamız lâzım. Tabîî ki, günümüz şartlarında takrîbî 65-70 senelik bir insan ömrü içerisinde, [son istatistiklere göre, Türkiye'de yaş ortalaması 74'e yükselmiş bulunmaktadır], 1 sene çok mühim bir zamân dilimidir. Çünkü bir "Gün": 24 sâat, 1.440 dakîka, 86.400 sâniye'dir. Bir mîlâdî yılın kaç sâat, kaç dakika, kaç sâniye ettiğini bulmak için, bu rakamları 365'le çarpmak lâzım. Sizi rakamlara boğmayalım. Ama şu kadarını söyleyelim ki bir yıl: 4 mevsim, 12 ay, 52 hafta, 365 gün ve 8.760 sâat [yanî 525.600 dakîka]dır. Bir senenin değil; yerine, zamanına ve şartlarına göre ayın, haftanın ve günün bile ehemmiyeti çok fazladır; hattâ saatin, dakîkanın ve sâniyenin bile önemi ne kadar büyüktür... İnsan, yaratılışı îcâbı hayâtı sever, ömrünün uzamasını ister. Ancak, uzun ömür, Hak yolunda tüketilmiş ise hayırlıdır. Nitekim bir sahâbî, Sevgili Peygamberimize, "Yâ Resûlallah! İnsanların hayırlısı [en iyisi] kimdir?" diye sordu. Peygamber Efendimiz şöyle cevap verdi: "İnsanların hayırlısı [en iyisi], ömrü uzun olup ameli güzel olandır." O sahâbî, "Hangi insanlar şerlidir [daha kötüdür]?" diye sorunca da, Resûlullah Efendimiz, "Ömrü uzun olup da, ameli kötü olan" [Tirmizî] buyurmuştur. ZAMAN EN BÜYÜK SERMÂYEDİR "Zaman": "Değişmekte olan bir standart hâdiseyle kıyaslanarak ölçülen; başlangıç ve son kabûl edilebilecek iki hâdise veya vakit arasında geçen müddet (süre)" şeklinde tarîf edilmektedir. Zamân ni'meti, Allahü teâlânın bizlere önemli lutuflarından birisidir. Unutmayalım ki, zaman en büyük sermâyedir. Dünyâ ve âhiret saâdetini kazanmak, bu sınırlı zamânı iyi kullanmaya bağlıdır. Nitekim Peygamber Efendimiz: "Nasıl yaşarsanız öyle ölürsünüz. Nasıl ölürseniz öyle haşrolursunuz" buyurmuşlardır. Yine Sevgili Peygamberimiz: "Ameller, sonlarına göre değerlendirilir" buyurmuştur. Bir hukûk âbidesi olan "Mecelle"de de: "Hüküm sona göre verilir" denilmektedir. Zamânın önemini belirtmek için atalarımız ise: "Vakit nakittir" demişlerdir. Her şeyi zamân sâyesinde kazanabiliriz; ama geçen zamânı geri getirmeye, hiçbir kimsenin gücü yetmez. Sevgili Peygamberimiz buyurmuştur ki: "İki [büyük] ni'met vardır ki, insanların çoğu bunlarda hep aldanır. Bunlar: Sağlık ve boş vakittir." [Tirmizî] Her insân, kendisine takdîr edilen ömrü, İlâhî irâde istikâmetinde geçirmekle mükelleftir. Onun için Sevgili Peygamberimiz: "Akıllı kimse [Akıllı Müslümân], kendisini hesâba çekip ölümden sonrası için hâzırlık yapan kişidir" buyurmuştur. Resûlullah (sallallahü aleyhi ve sellem): "Yarın yaparım diyenler helâk oldular" buyurmuştur.

.Zaman en büyük sermâyedir

Bildiğiniz gibi, 15 Kasım 2012 Perşembe günü, yeni bir "Hicrî-kamerî sene"yi [1434 yılını] idrâkle şereflenmiştik. 2 gün sonra da, mîlâdî 2012 senesi bitecek, 2013 yılı başlayacak. Bilindiği gibi, uzunluk bakımından iki türlü sene vardır: Şemsî sene ve Kamerî sene. Tarih boyunca, bazı takvimler güneşin, bazı takvimler ayın, bazı takvimler de her ikisinin hareketleri esâs alınarak hazırlanmıştır. Şemsî sene, güneş senesi olup, yerkürenin [dünyânın] güneş etrâfında bir kerre döndüğü zamanı ifade eder ve 365,242 vasatî güneş günüdür. Kamerî sene ise, Ay küresinin [Ay'ın] yerküresi [Dünyâ] etrafında 12 kere döndüğü zaman olup 354,367 vasatî güneş günüdür. Güneş yılı, kamerî yıldan 10,875 gün daha uzundur. Zamânı sene, mevsim, ay, hafta, gün ve sâat gibi sâbit bölümlere ayıran, dînî-millî günleri ve bayramları gösteren cetvellere "Takvîm" denir. Her milletin ve cem'iyetin kendisine esâs kabûl ettiği bir takvîmi olduğu gibi, birçok milletin müştereken kullandığı takvîmler de vardır. Târîhler: Hicrî (Kamerî, Şemsî), Rûmî [Mâlî], Mîlâdî [Efrencî], Roma [Julien], Gregoryan Takvîmi... gibi isimler alırlar. [Gregoryan Takvîmini, Fransa ve İtalya 1582'de, Almanya 1700'de, İngiltere 1751'de, Bulgaristan 1917'de, Sovyetler Birliği 1918'de, Yunanistan 1923'te, Türkiye ise 1926'da kabûl etti.] Takvîm için mühim bir hâdise, "târîh başı" olarak ele alınır. Meselâ Romalılar, Roma şehrinin kuruluşu olan M. Ö. 753 senesini; Eski Yunanlılar, ilk olimpiyat oyunlarının yapıldığı M. Ö. 776 senesini başlangıç olarak kabûl etmişlerdir. Hıristiyânlıkta bu başlangıç, Îsâ aleyhisselâmın doğumu zannedilen târîhtir. Hicrî takvîmin başlangıcı ise, Peygamber Efendimiz Muhammed aleyhisselâmın Mekke-i Mükerreme'den Medîne-i Münevvere'ye hicretidir. ZAMANIN ÖNEMİ Cenâb-ı Hakk'ın bizlere olan en önemli lütuflarından birisi de zamân ni'metidir. Sözlüklerde, "Vakit", "Zaman" yerine, "zaman" da "vakit" yerine kullanılmaktadır. Akıp giden zamân içerisinde, bize emânet edilen ömrümüzü tamâmlamaktayız. Kur'ân-ı kerîmde, muhtelif âyet-i kerîmelerde, zamânın önemine dikkat çekilmiştir: "Fecir vaktine ve on geceye ... andolsun" [Fecr, 1-2] [Bu sûrede, daha başka şeylere de kasem (yemîn) edilmiştir], "Asra yemîn ederim ki insan zarardadır..." [Asr, 1-2] Büyük âlim ve velîlerden İmâm-ı Rabbânî (rahmetullahi aleyh): "Vakitleri çok kıymetli ganîmet bilmelidir" buyurmuştur. Allahü teâlânın bizlere ihsân buyurduğu sonsuz ni'metlerine şükretmeli, bunları yerli-yerinde kullanmalı, O'nun kullarına yardım ve hizmet etmeliyiz. İlmi olan ilminden, makâmı olan makâmından, malı olan da malından diğer insanları faydalandırmalıdır. Her gün, en iyi işleri yapmaya çalışmalıdır... Geçmiş günlerimize yönelik bir muhâsebe ve murâkabe yaparak yeni yıla girmeliyiz. İmâm-ı Gazâlî (rahmetullahi aleyh): "Bir Müslümân, her akşam yatağına girince, o günün muhâsebesini yapmalıdır" buyuruyor. Esnâf, dükkânlarında her akşam kasayı kapatırken bunu yapmaktadırlar. Bizler de, kendi adımıza, âilemiz, milletimiz, Müslümânlık ve insanlık uğruna ne gibi güzellikler, hayırlar, fedakârlıklar yaptığımıza bir bakmalıyız. BÜYÜK Nİ'MET İÇİNDEYİZ... Aslında bizler, Allahü teâlânın lutfettiği çok büyük ni'metlere sâhibiz. Bu ni'metleri yerli yerinde kullanabiliyor muyuz? Bizler, yüz milyonlarca, hattâ milyarlarca kişiden daha şanslıyız. Çünkü bir takvîm yaprağının arkasındaki şu cümlelerde de, bizlerin sâhip olduğu büyük avantajlar şöyle dile getirilmektedir: "Eğer bu sabâh sağ olarak uyanmış iseniz, dün ölen 330 bin insandan daha şanslısınız... Eğer bu sabâh hastalıklı değil de sağlıklı uyanmış iseniz, şu anda hasta olan 1 milyar insandan daha şanslısınız... Bir harp tehlikesi, işkence görme ihtimâli, sağ kalmama korkusu ve büyük bir tehlike ile karşı karşıya değilseniz, 500 milyon insandan daha iyisiniz... Kilerinizde veya buzdolabınızda yiyeceğiniz, üzerinizde elbiseniz ve başınızı sokup uyuyabileceğiniz bir eviniz varsa, dünyâdaki 3 milyar insandan daha zenginsiniz... Cebinizde veya emîn bir yerde paranız varsa, dünyânın en imtiyâzlı olan 1 milyar insanı arasındasınız... Eğer bir şeyler okuyabiliyorsanız, bu demektir ki, okuma-yazma bilmeyen 2 milyar insandan biri değilsiniz... Anneniz-babanız sağ ise ve boşanmamışlarsa, eşiniz ve çocuklarınızla mes'ûd bir âile iseniz, siz bu dünyâdaki nâdir insanlardan birisiniz. O hâlde ne duruyorsunuz, hâlinize şükredin!"

.Bizler bu dünyada birer yolcuyuz

Bizler bu dünyâda birer yolcuyuz. Zâten bir hadîs-i şerîfte: "Dünyâda bir garîb veya yolcu gibi ol; kendini kabir ehlinden say" buyurulmuştur. Günün birinde ebediyet âlemine göçeceğiz. Yûnus Emre'nin de dediği gibi: "Bu dünyâya gelen kişi/Âhir yine gitse gerek./Müsâfirdir, vatanına,/Bir gün sefer etse gerek." Diğer bir şiirde ise şöyle denilmiştir: "Kısmetindir gezdiren yer yer seni,/Gâfil olma, bir gün âkıbet yer yer seni." [Ahmed İbn-i Kemâl Paşa] "Yalnız azamet ve ikrâm sâhibi Rabbi'nin zâtı bâkî kalacak" [Rahmân, 27] meâlindeki âyet-i kerîmede de ifâde edildiği gibi, Allahü teâlânın zâtı dışındaki bütün varlıklar fânîdir, yok olacaklardır. Bir şiirde denilmektedir ki: "Kimseye bâkî değildir, mülk-i dünyâ, sîm ü zer [altın ve gümüş],/Bir harâb olmuş kalbi tamîr etmektir hüner./Buna fânî dünyâ derler, durmayıp dâim döner./Âdemoğlu bir fenerdir, âkıbet birgün söner!" BİR YIL DAHA GİTTİ... Takrîben 1.5 aydan fazla bir zaman evvel bir hicrî yıl tamâmlandı; 3 gün önce de, bir mîlâdî yıl bitti. Biz, bir mîlâdî yılı tamâmlamakla, ömrümüzden ne kadar zaman geçtiğini bir kerre daha vurgulayacak olursak, tâm 8.760 sâat [ya'nî 525.600 dakîka] gitmiş olmaktadır ve bunların artık geri dönüşü de yoktur. Târîhler: Hicrî (Kamerî, Şemsî), Rûmî [Mâlî], Mîlâdî [Efrencî], Roma [Julien], Gregoryan Takvîmi ... gibi isimler alırlar. [Gregoryan Takvîmini, Fransa ve İtalya 1582'de, Almanya 1700'de, İngiltere 1751'de, Bulgaristan 1917'de, Sovyetler Birliği 1918'de, Yunanistan 1923'te, Türkiye ise 1926'da kabûl etti.] Takvîm için mühim bir hâdise, "târîh başı" olarak ele alınır. Meselâ Romalılar, Roma şehrinin kuruluşu olan M. Ö. 753 senesini; Eski Yunanlılar, ilk olimpiyat oyunlarının yapıldığı M. Ö. 776 senesini başlangıç olarak kabûl etmişlerdir. Hıristiyânlıkta bu başlangıç, Îsâ aleyhisselâmın doğumu zannedilen târîhtir. Îsâ aleyhisselâmın doğduğu yıla sıfır, ondan öncesine "mîlâttan önce", sonrasına da "mîlâttan sonra" denilmiştir. Mîlâdî yıl, Müslümanların kullandıkları sene olan hicrî sene gibi doğru ve kat'î olmayıp, günü de, senesi de şüpheli ve yanlıştır. İmâm-ı Kastalânî, "Îsâ aleyhiselâmla Muhammed aleyhisselâm arasında, 963 yıl vardır" buyuruyor. (Mevâhib-i Ledünniyye) Herkesçe bilindiği gibi, Sevgili Peygamberimiz, mîlâdî 622 yılında Mekke'den Medîne'ye hicret etti. 20 Eylül Pazartesi günü, Medîne'nin "Kubâ" köyüne geldi. Bu târih, Müslümânların "Hicrî-Şemsî" yılbaşı oldu. O yılın Muharrem ayının birinci günü de, "Hicrî-Kamerî" yılbaşı oldu. Muharrem ayının birinci günü olan ilk Hicrî-Kamerî senebaşı, milâdî 622 yılının Temmuz ayının, 16'sına rastlayan Cuma günü idi. "Takvîm-i Ebüzziyâ"da ifâde edildiğine göre, Îsâ aleyhisselâm, dünyada az bir müddet (33 sene) kalıp diri olarak göğe çıkarıldığından, kendisini ancak 12 havârî tanıyabilmiş, Îsevîler de az miktarda ve asırlarca gizli yaşamış olduklarından, Noel gecesi doğru olarak anlaşılamamıştır. 25 Aralık, 6 Ocak veya başka bir gündür; yanî kesin değildir... Aristo'nun hocası, Sokrat'ın da talebesi olan meşhûr filozof Eflatun'un, M. Ö. 429 yılında doğduğu Avrupalılarca iddiâ ediliyorsa da, Îsâ aleyhisselâmın muâsırı, çağdaşı olduğu, "Burhân-ı Kâtı"da yazılıdır. Diğer bazı Avrupalılara göre, onun vefâtının da, Îsâ aleyhisselâmın dünyâyı teşrîfinden 347 sene evvel olduğu iddiâ edilmektedir. İşte bunlar, mîlâdî takvîmin en az, 300-350 sene yanlış olduğunu gösterir. BİR SENENİN ÖNEMİ!.. Bir senenin değil; yerine, zamanına ve şartlarına göre ayın, haftanın ve günün bile ehemmiyeti çok fazladır; hattâ sâatin, dakîkanın ve sâniyenin bile önemi ne kadar büyüktür. Bana gelen bir mailde bu husûs şöyle ifâde edilmektedir: "Bir senenin değerini anlamak için sınıfta kalmış bir öğrenciye sor... Bir ayın değerini anlamak için, 8 aylık bir bebek dünyâya getiren anneye sor... Bir haftanın değerini anlamak için, haftalık dergi çıkaran bir çilekeşe sor... Bir sâatin değerini anlamak için, kavuşmayı bekleyen sevgililere sor... Bir dakîkanın değerini anlamak için, treni kaçıran yolcuya sor... Bir sâniyenin değerini anlamak için, bir kazâyı önleyemeyen sürücüye sor... Bir sâniyenin yüzde birinin değerini anlamak için de olimpiyatlarda gümüş madalya kazanan koşucuya sor."

.İnsanlara da, hayvanlara da zulüm câiz değildir

Zulmün, şiddetin dîni, milliyeti, kültürü, ideolojisi, ırkı, ulusu, cinsiyeti olmaz. Kimden gelirse gelsin, reddedilmelidir, tel'în edilmeli, kötülenmelidir. Zulüm, şiddet, fizikî yönden güçlü olanların, kendilerinden daha güçsüz olanlara karşı, onları korkutmak, sindirmek, baskı altında tutmak, kontrol altında bulundurmak, cezâlandırmak, onlara güç gösterisinde bulunmak gibi maksatlarla yapılabilmektedir. Şiddetin ferdî [kişisel] olanı, âilevî [âile içi] olanı, kolektif olanı [bütün cemiyeti ilgilendireni] var. Başta kadınlarımız ve çocuk yaştaki genç kızlarımız olmak üzere, pekçok insanımız [erkek olsun, kadın olsun], evlerde, okullarda, sokaklarda ve iş yerlerinde, hem de sık sık, istismârın, tecâvüzün, şiddetin her türlüsüne maruz kalabilmektedirler. Bu, pekçok insanın hayatını, sağlığını, huzûrunu, saâdetini, mutluluğunu, her yönden, hem rûhî [psikolojik, duygusal] yönden, hem de fizikî yönden etkileyen çok mühim bir konudur... Konunun doğru bir şekilde teşhisini yapıp tedâvî çarelerini, önleme yollarını bulmaya, bu konuda yapılan çalışmalara, nâçizâne bir katkıda bulunmaya çalışmalıyız. Bu konuda, beynelmilel ve millî çapta, resmî ve gayr-i resmî birtakım çalışmalar mevcut. Anket çalışmaları yapılıyor, çeşitli raporlar hazırlanıyor. ŞİDDETE KARŞI ÇALIŞMALAR "Dünyâ Sağlık Örgütü"nün çalışmaları var. Birleşmiş Milletler Teşkilatı'nın çalışmaları var. "Birleşmiş Milletler Kadına Karşı Şiddetin Engellenmesi Bildirisi (1992)"ni burada mevzû-ı bahis edebiliriz. Ülkemizde, "Âile ve Sosyal Politikalar Bakanlığı", "Başbakanlık Kadının Statüsü ve Sorunları Genel Müdürlüğü", "T.C. Başbakanlık Aile Araştırma Kurumu Başkanlığı"... gibi resmî müesseseleri başta zikredebiliriz. Bunların yanında birçok sivil toplum kuruluşu da var. Şiddet: Genellikle korkutmak, ürkütmek, sindirmek, vazgeçirmek, itâat ettirmek, boyun eğdirmek gibi maksatlarla olmaktadır. İnsanlara yapılanları var, hayvanlara yapılanları var. Şiddetin fizikî [fiziksel] olanı var; sözlü olanı var. "Başbakanlık Kadının Statüsü ve Sorunları Genel Müdürlüğü"nce yapılan bir araştırmaya göre; Aile içi suçların yüzde 87'si, kadınlara karşı işleniyor. Ailelerin yüzde 34'ünde fiziksel, yüzde 53'ünde ise sözlü şiddet görülüyor. İstanbul Bilgi Üniversitesi'nin Psikoloji Bölümündeki iki bayan araştırmacının "Aile İçi Şiddet Konusunda Bir Derleme" başlıklı bir makale çalışmasında da, konunun birçok yönü gözler önüne serilmiştir. Meselâ, şiddet kavramının kısaca tanımları, aile içi şiddet probleminin geçmişi ve bugünü, çeşitleri ve yaygınlığı ele alınmıştır. [Türk Psikoloji Yazıları, Aralık 2008, 11 (22), 81-94] Yerli ve yabancı birçok çalışmanın ortak sonucu olarak, erkeğin kadına şiddet uygulamasındaki en temel sebeplerden biri, özellikle erkeğin kendi ailesinde de şiddet içeren bir ortama maruz kalmış olması (özellikle babası annesine şiddet uygulamışsa) ve alkol kullanımının yüksek olmasıdır. "Dünya Sağlık Örgütü"nün 2002 yılındaki bir raporunda, yılda 1.6 milyondan fazla sayıda insanın şiddet yüzünden hayatını kaybettiği vurgulanmıştır. ŞİDDETİN SUÇ OLMASI... Şiddet, bizim dinimizde de, kültür ve medeniyetimizde de, örf ve âdetlerimizde de yasaktır. İslâmiyet 2 madde hâlinde özetlenmiştir: Allah'ın emirlerine tazîmde bulunma ve mahlûkâta şefkat etme. [Medeniyetin tarifinde de, 2 husus öne çıkmaktadır. Biri insanın müreffeh kılınması, refaha kavuşturulmasıdır.] Şiddet, bütün dünyâ "Anayasa"larında da, "Kanun"larında da yasak olan bir davranıştır. "İnsan Hakları Evrensel Beyânnâmesi"nde de, "Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi"nde de, "Kopenhag Kriterleri"nde de uygun görülmeyen bir davranış tarzıdır. O hâlde burada önemli olan, bunların bütün insanlarımıza ulaştırılması, insanlarımızın şuûrlandırılması, bilinçlendirilmesi, her türlü şiddetin ortadan kaldırılmasıdır. Bir-iki haftalık tâze bir hâdise olduğu için söyleyecek olursak, Amerika'da 20 yaşında bir delikanlının önce annesini, sonra 20'si anaokulu çocuğu olmak üzere 26 kişiyi öldürüp kendi canına da kıymasını hoş görebilecek bir tek fert çıkar mı? Norveç'te 77 kişiyi öldüren seri kâtil olan bir delikanlıyı kim makul karşılayabilir?

.Şiddetin her türlüsü kınanmalıdır

Geçen hafta Cumartesi günü yazdığımız makâlemizde, bir nebze, insanlara da, hayvanlara da zulmün câiz olmadığından bahsetmiştik. Bugün burada önce şunu ifâde edelim ki, kocanın hanımına, hanımın kocasına [meselâ Adana'da bir kadın kocasının önce burnunu kırmış, sonra da kulağını kesmiş]; anne-babanın evlâdına, evlâdın ana-babasına; hocanın talebesine, talebenin hocasına; idârecinin memûrlarına, patronun işçilerine, doktorun hastasına, hastanın doktoruna, komutanın askerlerine, polis-bekçi-asker-zâbıta ve jandarmanın diğer insanlara, insanların hayvanlara zulmetmeleri [İspanya ve Brezilya'da matadorların boğalara kılıç saplamaları kesinlikle zulümdür] aslâ ve aslâ müsâmaha edilecek şeyler değildir. [Anadolu'da horozların dövüştürülmesi, develerin ve boğaların güreştirilmesi, köpeklerin kapıştırılması gibi bazı kötü âdetler vardır; bunlar da katiyen câiz değildir ve hayvanlara zulümdür.] ANA-BABASINI ÖLDÜRENLER!.. Şiddet maalesef, dünyânın her ülkesinde [isterse geri kalmış ülke olsun, ister gelişmekte olan ülke olsun, isterse gelişmiş ülke olsun] her yerde görülmektedir. Meselâ yakın zaman dilimi içerisinde vukû bulan bazı hâdiseleri kısa kısa zikredecek olursak: Gazetelerde çıkan bir habere göre, bir kadın kocasından devâmlı dayak yediği için, kendisini yakarak öldürmek istemiştir. Radyolarda yayınlanan bir habere göre, Sivas'ta bir erkek çocuk, annesi; kendisini, teyzesinin yanında, "sigara içme ve ders çalış" diyerek îkâz ettiği için, teyzesi gidince annesini bıçaklayıp öldürmüştür. Televizyonlarda yayınlanan bir habere göre, Samsun'da üniversite öğrencisi bir kız [hem de Hukûk Fakültesi öğrencisi], arkadaşlarının üniversiteye özel araba ile geldiklerini, kendisinin otobüsle geldiğini ileri sürüp Tıp Profesörü olan annesini öldürmüştür. Onun parasıyla kendisine araba almak istemiştir. İnternette çıkan bir habere göre, 16 yaşında bir kız, 29 yaşında bir delikanlı ile nikâhsız olarak buluştukları için, anne-babası tarafından ikaz edilince, gayr-i meşrû münâsebetlerde bulunduğu genç ile anlaşıp planlı bir şekilde hem babasını, hem de annesini öldürmüşlerdir. Maalesef, bunlara benzer onlarca, yüzlerce olay zikredebiliriz. Yine Anadolu'da bir kadın, namusunu kirleten bir akrabasını pompalı tüfekle öldürdükten sonra, onun kellesini kesip bir kahvehâneye getirmiş, kendisi hakkında ileri-geri konuşan kişilerin önüne atmıştır. MEDENİYET SÂHİBİ TOPLUM Şimdi bu mukaddimeden sonra ifâde edelim ki: Mukaddes dînimiz İslâmiyet; "medenî insan" ve "medeniyyet sâhibi toplum" meydâna gelmesi için, insanlara lâzım olan îmân ve ibâdetleri; iş, ahlâk ve cemiyet hayâtında uyulması gereken her şeyi bildirmiştir. Bunlar; Allahü teâlânın bildirdikleri, Sevgili Peygamberimiz Hazret-i Muhammed aleyhisselâmın öğrettikleri, Eshâb-ı kirâmın naklettikleri ve İslâm âlimlerinin de açıkladıkları husûslardır. İnsanlığın bugün bunaldığı, çözmekte sıkıntıya düştüğü her şeyin çözüm ve çâresi bunların içinde vardır. Bugün çok perişan hâlde olan insanlığın kurtuluşu için, bunlardan istifâde etmelidir. Marcel A. Boisard isimli bir Fransız ilim ve fikir adamı, "L'Humanisma de l'Islam" adlı eserinde: "...Târihte ilk defâ insana sosyal, rûhî, siyâsî, ahlâkî, hukûkî değerlerini en iyi şekilde veren, bu anlayışla büyük bir medeniyet ve eşsiz bir kültür meydana getiren İslâmdır..." demektedir. Batıda buna benzer sözleri söyleyen ve yazan çok insan vardır. Gerçekten de insanlık, insana kıymet vermeyi İslâmiyet'ten öğrenmiştir. Başka kültürlerde insana acımasızca davranılırken, ona en âdil muâmele tarzını İslâmiyet getirmiştir. İslâmiyet, başkasına zarar vermek şöyle dursun, insanların kalbini kırmaktan bile çok şiddetle menetmiştir. Nitekim Peygamber Efendimiz; "Bir mü'minin kalbini kırmak, yetmiş defâ Kâbe'yi yıkmaktan daha şiddetlidir" buyurmaktadır. Peki bu sadece mü'minlerle, Müslümanlarla mı sınırlıdır? Elbette ki hayır. İslâmiyet, İslâm devletinin vatandaşı olan gayr-i müslimlere de adâletle muâmeleyi emreder; zulüm ve haksızlığı yasaklar. Sevgili Peygamberimiz; "Kim bir zimmîye (gayr-i müslim vatandaşa) zulmeder veya taşıyamayacağı bir yükü yüklerse, ben o kimsenin hasmıyım" buyurur. [İnşâallah yarın da aynı konuya devâm edelim.]

.Âilenin önemi

Malûmdur ki, insanlar cemiyet hâlinde yaşamak mecbûriyetindedirler. Bu cemiyetin en küçük birimi âiledir. Bu bakımdan âile, toplumun temel taşıdır. Âile, insanların doğup büyüdüğü, yetişip geliştiği ve terbiye gördüğü topluluktur. Bu, topluluğun küçük-büyük fertlerinin olgunlaştığı, bir hayât okuludur. Âile içerisinde her ferd, birbirinin bilgi ve tecrübesinden faydalanır. Bu faydalanma bir ömür boyu devâm eder. "Nikâhlanıp, evlenerek bir araya gelen erkek, kadın ve çocuklardan meydâna gelen en küçük topluluk" olan "Âile"ye ve kadına, mukaddes dînimiz İslâmiyette ve târih boyunca kültür ve medeniyetimizde, çok büyük önem verilmiştir. Âilenin temelinin çok sağlam olarak atılması gerektiği vurgulanmıştır. İNSANLIK AİLE İLE BAŞLAR Şüphe yok ki, insanlık "Âile" ile başlar. Yüce kitâbımız Kur'ân-ı kerîmde bildirildiği gibi, bu âile, bir erkek ile bir kadından ibârettir. İlk insan aynı zamanda ilk Peygamber kılınmıştır. Hazret-i Âdem ile eşi Hazret-i Havvâ, yeryüzünde bulunan ve İlâhî vahiy ile terbiye edilmiş olan ilk âiledir. İnsan nesli (soyu) onlardan çoğalmıştır. Eski ve köklü bir müessese olan âile, değişik yer ve zamanlarda değişik görünüşler kazanmasına rağmen dâimâ var olagelmiştir. Bugün yeryüzünde rastladığımız farklı renklere, kültürlere, milletlere ve gruplara rağmen, insanlar temelde bir tek âilenin çocuklarıdırlar. İlmin kesin olarak ortaya koyabildiği husûs, farklı ırklara, renklere, kan gruplarına ve iskelet yapılarına rağmen, bütün insanların bir ana-babadan çoğaldıklarıdır. Hucurât sûresinin onüçüncü âyet-i kerîmesinde meâlen: "Ey insanlar! Biz sizleri, bir erkek ile bir kadından yarattık. Birbirinizle tanışmanız için milletlere ve kabîlelere ayırdık..." buyurulmaktadır. Dünyâdaki bütün insanlar mesut olmak isterler. Fakat mesut olan pek azdır, çünkü saâdetin ne olduğunu bilen azdır. Saâdet denilince yalnız dünyâdaki rahatlık hâtıra gelmemelidir. Asıl saâdet, ebedî olan âhiret saâdetidir. Âhiret saâdetine kavuşabilmek için de Allahü teâlânın ve son Peygamberinin emirlerine uymak yegâne çâredir; bundan başka çâre yoktur. Âile fertleri, toplumun en küçük yapı taşlarıdır. Nasıl bir binânın temel taşları yerinden oynatıldığında bu binânın ayakta kalması mümkün değilse, âilenin temel taşları da yerinden oynatıldığında, o âilenin ayakta kalması mümkün olmaz. Ayakta kalsa bile esâs fonksiyonlarını yerine getirmesi mümkün değildir. Anne ve baba; gerek kız gerekse erkek çocuklarını devâmlı gözetmeli, bilhâssa onları kötü arkadaşlardan korumak için çok gayret göstermelidirler. Kötü arkadaş, çocuğun en büyük düşmânıdır. Burada şunu belirtelim ki, Batı'nın bâtıl inanışlarını, moda ve ahlâksızlıklarını taklit etmek, medeniyet değil, milletin bünyesinde tahrîbât yapmaktır. Burada bir noktayı da önemle vurgulayalım: Değişim üzerine seri konferanslar veren, bu konuda birçok kitâbı da olan araştırmacı yazar Pat Mesiti, âile üzerine bakınız ne diyor: "Değişimden korunacak şeyler de var; bunlardan biri âilenin yapısıdır. Bugün, bazı kimseler âile fertlerinin görev ve sorumluluklarını yeniden yorumlamak ve âile kavramını yeniden tanımlamak istiyorlar. Âile fertlerinin rollerini değiştirmek ve yeniden tanımlamakla âilenin birliğini ve gücünü yıkmak eş anlamlıdır. Böyle bir davranış, toplumun yapısı bakımından çok tehlikelidir. Çünkü âileyi parçalamak, toplumu parçalamak demektir..." METOT HEP AYNI!.. İngilizlerin, Osmanlı Devleti'ndeki câsûslarından biri olan Hempher'in hâtırâtının 45. sayfasında şu i'tirâf yapılmaktadır: "800 yıllık Endülüs'ü şarâba alıştırarak, aralarına fitne sokarak, dînî ve millî inançlarından kopararak yıktık. Osmanlıyı ve diğer İslâm ülkelerini de aynı metotla yıkacağız!.." Eski Diyanet İşleri Başkanlarından Mehmed Nuri Yılmaz, bir zamanlar, okulların çevresinde tezgâh kuran örgütlerin, bu defa uyuşturucu madde bağımlılığı aracılığıyla gençlerimize yöneldiğini söylemişti. Yılmaz, "Anarşi yolu ile maksatlarına ulaşamayacaklarını anlayan bazı kirli eller, namluyu bu defa başka yönlere çevirme yolunu tutmuşlardır. Geleceğimizin temînâtı olan gençlerimizi, uyuşturucu maddelere ve alkole alıştırarak, onları rûhen ve bedenen çökertmek için kirli eller tarafından çalışmalar yapılmaktadır" diye konuşmuştu...

.Âileyi yok etmeye mâtuf bazı çalışmalar

Zaman zaman âilenin önemi üzerinde duruyoruz. Hem evvelki hafta, hem de geçen haftaki makâlelerimizde bunun üzerinde bir nebze durmuştuk. Aslında bu konu üzerinde ne kadar çok dursak, yine de az sayılır. Şu anda emperyalist güçler ve mafya, kötü emellerine, bozuk hedeflerine ulaşmak için kadınları, kızları, uyuşturucu ve alkolizmi de kullanmaktadır. Bunlar şiddete de sebep olmaktadır. Vaktiyle Fransa'da yayınlanan "L'Express" ve İngiltere'de neşredilen "The Economist" dergilerinde açıklanan eski tarihli bir rapora göre: "Dünya mafyası güçlü ve görünmez bir devlettir. Bunların kasasına, günde 3 milyar dolar girmektedir. Mafyanın sadece Rusya teşkîlâtına ait 550 banka ve 40 bin ticârî firması bulunuyor... Dünyada uyuşturucu kullananların sayısı 200 milyondur. Türkiye Doğu ile Batı arasında bir köprüdür..." deniliyordu. Türkiye Yeşilay Cemiyeti Eski Başkanı, Em. Alb. merhûm Selâhaddîn Kaptanağası da, ülkemizde alkol, sigara ve uyuşturucu yüzünden, yılda en az 350 bin kişinin hayâtını kaybettiğine işâret ederek, "Kanunlar işletilmeli, Anayasa'nın kesin hükümleri gereği, Milli Eğitim başta olmak üzere, ülkemizin neresinde eğitim veren kurum ve kuruluş varsa, hepsi, uyuşturucuyla mücâdele konusunda kendisini görevli saymalı ve önemli roller üstlenmelidir" demişti. Yeşilay'ın 2006 Raporu'nda bu sayının çok arttığını görüyoruz... İŞGAL KUVVETLERİNE KARŞI! Her yıl 1-8 Mart arası "Yeşilay Haftası" olarak kutlanmaktadır. Yeşilay Haftasının 1-8 Mart arası kutlanmasının sebebi, Yeşilay Cemiyetinin 5 Mart 1920 tarihinde kurulmuş olmasıdır. Kuruluşun itici sebebi nedir biliyor musunuz? O tarihte, İstanbul işgâl altındadır. İşgâl kuvvetleri, vapurlar dolusu sigara, alkollü içki ve uyuşturucu maddeyi getirerek gençlere bedâva dağıtırlar. Bu tehlike karşısında, işte bazı Türk aydınları, sigara, alkol ve uyuşturucu ile mücâdele için bu cemiyeti kurarlar. Dînî ve millî değerlerimizle çelişen başka kültürlerin örf ve âdetlerini, körü körüne taklit ve özentiden kaçınmalıyız. Kendi kültürel mîrâsımızdan, dînî ve millî anlayış ve heyecânımızdan kaynaklanan dînî ve millî değerlerimizi yaşatmaya gayret etmeli, bu değerlerimizi genç kuşaklara aktarmaya çalışmalıyız. *** İnsanlar cemiyet hâlinde yaşamak mecbûriyetindedirler. Bu cemiyetin en küçük birimi âiledir. Bu bakımdan âile, toplumun temel taşıdır. Âile, insanların doğup büyüdüğü, yetişip geliştiği ve terbiye gördüğü bir topluluktur. Bu yuva, topluluğun küçük-büyük bütün fertlerinin olgunlaştığı bir hayât okuludur. Âile içerisinde her fert, yekdiğerinin, birbirinin bilgi ve tecrübesinden faydalanır. Bu faydalanma bir ömür boyu devâm eder. Çocuklar, Allahü teâlâya inanmayı, Peygamber sevgisini, büyüklere hürmeti, vatan-millet aşkını, "Ezân" ve "Bayrak"a saygıyı, gelenek ve göreneklerini hep âilede öğrenirler. Çocuklar altı yaşına kadar kişilik özelliklerini de âileden alırlar. Bu sebeple âilenin düzenli olması çok önemlidir. Âile hayâtının düzenli olması, çocukların şahsiyetli ve güzel karakterli olarak yetişmesini sağlar. "Ağaç yaşken eğilir" ve "Demir tavında dövülür" gibi atasözlerimiz meşhûrdur. Her şey zamanında yapılmalıdır. Bu konudaki bir hadîs-i şerîf meâli şöyledir: "Çocuklukta öğretim, taş üzerine yazı yazmak gibidir [yani çocukken öğrenilen şey, taş üzerine kazılan nakış gibi kalıcıdır.] Yaşlandıktan sonra öğrenmeye kalkmak ise, su üzerine yazı yazmaya benzer." [Hatîb Bağdâdî] "SONRA YAPARIM DİYENLER..." Bu bakımdan çocuklarımıza ilkönce, Kur'ân-ı kerîmi, Peygamber Efendimizi ve dîn-i İslâmı, şânlı târihimizi, yüksek kültür ve medeniyetimizi, güzel ahlâkımızı, dînî ve millî değerlerimizi öğretmeliyiz. Daha sonraya bırakmamalıyız. "Heleke'l-müsevvifûn" hadîs-i şerîfi, "Sonra yaparım diyenler helâk oldular (Hayırlı işlerinizi hemen yapın. Yarına bırakmayın)" demektir. Demek ki toplumun temeli âile, âilenin temeli ise sadâkat, iffet, hayâ, karşılıklı sevgi ve anlayış gibi manevî değerlerdir. Âile, ne kadar sağlam olursa, toplum o derece güçlü temeller üzerine kurulmuş olur. Şu bir gerçektir ki, bir milleti yıkmak isteyen iç ve dış düşmanlar da, ilk tahrîbâtına âileden başlamaktadırlar...

.Peygamberler, iyi âilelerin teşkîli için uğraşmışlardır

Peygamberler tarihini incelediğimizde, hepsinin gâyelerinin, yüksek ahlâklı iyi insanlar, iyi âileler ve iyi cemiyetler meydâna getirmek olduğunu görüyoruz. Zâten bizim dînimizde, târihimizde, kültür ve medeniyetimizde eğitimden maksat da "iyi insan", orijinal ismiyle söylemek gerekirse, "insân-ı kâmil" meydâna getirmektir. Bütün Peygamberler ve onların vârisleri olan İslâm âlimleri ve Evliyâ-yı kirâm, hep gıdâ gibi, bütün insanlara lâzım olan fertler, âileler ve cemiyetler teşkil etmek için uğraşmışlardır. Burada hemen, büyük İslâm âlimi İmâm-ı Gazâlî'nin bir sözünü hâtırlıyoruz. Buyuruyor ki: "İnsanlar üç gruptur. Birinci grup gıdâ gibidir, herkese her zaman lâzımdır. İkinci grup devâ (ilaç) gibidir, bazı insanlara bazen lâzım olur. Üçüncü grup ise illet (maraz, dert, hastalık) gibidir, herkes ondan kaçar, ama o, insanlara bulaşır." "HAYIRLI BİR ÜMMET" Son Peygamber olan Sevgili Peygamberimiz Hazret-i Muhammed'in (sallallahü aleyhi ve sellem), 150 bin mübârek insan, güzîde sahâbe, "hayırlı bir ümmet" meydâna getirmesi, onların da 40-50 sene gibi çok kısa bir zaman zarfında ve gâyet mahdût imkânlarla Endülüs'ten Çin'e kadar olan geniş coğrafî bölgeleri fethedip oralara ilim, irfân, ahlâk, fazilet, medeniyet, adâlet, hakkâniyet, insan hakları, nûr ve hidâyet götürmeleri konusu ciddiyetle incelenmesi gereken bir konudur. Aslında, Hazret-i Âdem'den i'tibâren gelmiş-geçmiş bulunan 6 Ülü'l-azim Peygamber, 313 Resûl, 124 binden ziyâde Nebî'nin eğitimdeki hedefleri aynıdır. 100'ü "Suhuf", 4'ü büyük "Kitap" olmak üzere, bu Peygamberlerden bazılarına gönderilen 104 kitaptaki hedef de, altını çizerek ifâde edelim ki, insanların dünyâda huzûr ve sükûn içerisinde yaşamaları, âhirette de ebedî saâdete kavuşmalarıdır. İslâmiyet, ahlâk ve ilme en büyük kıymeti verip, câhilliği ve ahlâksızlığı reddeder. Onun için her anne ve baba, çocuğuna ilmî, ahlâkî, millî ve dînî görevlerini öğretmelidir. Öğretmezlerse, âhirette mes'ûl olurlar. *** "Aralarında bir nikâh bağı bulunmayan mükellef yani cezâî ehliyete sâhip bir erkekle bir kadın arasındaki gayr-i meşrû ilişki"ye "Zinâ" denir. "Zinâ", aslında "dînen ve kânûnen cezâyı gerektiren, meşrû olmayan cinsî münâsebet"tir. Konunun birazcık hukûkî, kânûnî ve dînî yönü üzerinde duralım: Eski "Türk Cezâ Kânunu"nda, önceden "zinâ" fiili suç teşkîl etmekte idi. "Zinâ"ya verilen cezâ, altı aydan üç seneye kadar hapisti. Eski "Cezâ Kânûnu"nun 440. maddesine göre: "Zinâ eden kadın hakkında, altı aydan üç seneye kadar hapis cezâsı tertip olunur. Kadının evli olduğunu bilerek bu fiilde ortak olan kimse hakkında da aynı cezâ hükmolunur" deniliyordu. 441. maddede: "Karısı ile birlikte ikâmet etmekte olduğu evde yâhut herkesçe bilinecek sûrette başka yerde karı-koca gibi geçinmek için başkası ile evli olmayan bir kadını tutmakta olan koca hakkında, altı aydan üç seneye kadar hapis cezâsı hükmolunur. Erkeğin evli olduğunu bilerek bu fiilde şerîk (ortak) olan kadın hakkında da aynı cezâ verilir" hükmü vardı. "Cezâ Kânûnu"nun 416'ncı maddesinin son fıkrası hükmüne göre; "Reşit olmayan bir kimse ile rızâsı ile cinsî münâsebette bulunanlar, fiil daha ağır cezâyı gerektirmediği takdirde, altı aydan üç seneye kadar hapis cezâsı ile cezâlandırılır" denilmekteydi. KANUN ÖNÜNDE EŞİTLİK!.. 1.3.1926 tarih ve 765 sayılı Türk Cezâ Kânûnu, 13/11/2005 tarih ve 25642 Sayılı Resmî Gazete'de yayımlanan 04/11/2004 tarih ve 5252 sayılı Kanunun 12. maddesi ile, 1 Haziran 2005 tarihi itibâriyle tüm ek değişiklikleriyle birlikte yürürlükten kaldırılmıştır. Anayasa Mahkemesi, Anayasa'ya aykırılığı nedeniyle zinâyı düzenleyen TCK 440, 441, 442, 443 ve 444. maddeleri 1996-1998-1999 yıllarında iptâl etti. Eski Cezâ Kânûnu'nda, "Erkeğin zinâsı"nı düzenleyen 441. madde Anayasa'nın 10. maddesine yani "kanun önünde eşitlik" ilkesine aykırı bulunarak, 27.12.1997'de iptâl edildi. "Kadının zinâsı"nı düzenleyen TCK 440. madde de 23.06.1998 itibâriyle iptâl edildi. Böylece zinâ, cezâ gerektiren bir suç olmaktan çıkarıldı... Muhakkak sûrette zinâyı, fuhşu, gayr-i meşrû münâsebetleri önleyici bazı hukûkî tedbîrlerin de alınması lâzımdır diyerek bugünkü makâlemizi bitirelim.

.Mevlid kasîdeleri hakkında

Allahü teâlâ, kullarına çok acıdığı için, onların dünyâda rahat, huzûr içinde, kardeşçe yaşamaları, âhirette de sonsuz saâdete, bitmez-tükenmez ni'metlere kavuşmaları için, yapılması lâzım olan iyilikleri ve sakınılması lâzım olan kötülükleri, Peygamberlerine bildirmiş, bunları bildiren birçok kitap (yüz suhuf ve dört kitap) da göndermiştir. Bu kitaplardan yalnız Kur'ân-ı kerîm bozulmamıştır. Allahü teâlâ, kullarına râzı olduğu ve beğendiği yolu göstermek için, çeşitli kavimlere, zaman zaman Peygamberler göndermiştir. Muhammed aleyhisselâmı ise son Peygamber olarak bütün insanlara ve cinnîlere göndermiştir. Bunun için Peygamberimize "Hâtemü'n-nebiyyîn", "Hâtemü'l-Enbiyâ", "Hâtemü'l-Enbiyâ ve'r-Rusül" ayrıca "Resûlü's-sekaleyn" denilmiştir. SÜLEYMAN ÇELEBİ'NİN ESERİ Peygamber Efendimizi öven çeşitli "Mevlid Kasîdeleri" vardır. Meşhûr olan ve Türkiye'de sık sık okunan "Mevlid Kasîdesi"ni Süleyman Çelebi, 15. asırda yazmıştır. Mevlid-i şerîf okumak, Resûlullah'ın dünyâya gelişini, mi'râcını ve hayâtını anlatmak, O'nu hâtırlamak, O'nu övmek demektir. Mevlid Gecesi, Kadir Gecesi'nden sonra en kıymetli gecedir. Bu gece Peygamber (sallallahü aleyhi ve sellem) Efendimiz doğduğu için sevinenler affolur. Resûlullah Efendimiz, Mevlid gecelerinde Eshâb-ı kirâma ziyâfet verir, dünyâyı teşrîfindeki ve çocukluk zamanındaki şeyleri anlatırdı. Hazret-i Ebû Bekir de, halîfe iken, Eshâb-ı kirâmı toplar, Resûlullah Efendimizin dünyâyı teşrîfindeki olağanüstü hâlleri konuşurlardı. O gece, Resûlullahın doğum zamanında görülen hâlleri, mu'cizeleri okumak, dinlemek, öğrenmek çok sevaptır. Hadîs-i şerîflerde buyuruldu ki: "Bir mü'min, beni, ana-babasından, çocuklarından ve herkesten daha çok sevmedikçe, onun îmânı kâmil olmaz." "Bir şeyi çok seven, elbette onu çok anar." "Peygamberleri anmak, hâtırlamak ibâdettir." Mevlid gecesinde, çalgı ve başka harâm şeyler karıştırmadan, Allah rızâsı için mevlid cemiyeti yapmak, mevlid kasîdesi okumak, salevât-ı şerîfe getirmek, tatlı şeyler yedirip içirmek, hayrât ve hasenât yapmak, böylece, bu gecenin şükrünü yerine getirmek müstehaptır. *** Peygamber Efendimizi medheden yüzlerce, binlerce, hattâ on binlerce kitap, kasîde ve diğer eserler yazılmıştır. Ama bunları yazanlar içinde, şöhretleri ve sanatları bütün dünyâyı ve asırları kaplamış olanları dahî, O'nu medhetmekten âciz olduklarını beyân, ikrâr ve i'tirâf etmişlerdir. Arap, Fars ve Türk edebiyâtlarında görülen "Na't"lar, hep O'nun için yazılmıştır. Süleymân Çelebi'nin Bursa Ulu Câmideki imâmlığı yıllarında, Îrânlı bir vâiz, Ulu Câmi kürsüsünde, Bakara Sûresi'nin "...Allah'ın peygamberlerinden hiçbiri arasında ayırım yapmayız..." meâlindeki 285. âyetini, kendi bilgisine göre tefsîr etti. Allahü teâlânın gönderdiği peygamberler arasında hiçbir fark görmediğini ve Muhammed aleyhisselâmın Hazret-i Îsâ Peygamberden daha üstün tutulamayacağını söyledi. [Hâlbuki, Bakara Sûresi'nin 253. âyet-i kerîmesinde, "O peygamberlerin bir kısmını diğerlerinden üstün kıldık..." buyurulmaktadır.] "VESÎLETÜ'N-NECÂT"I YAZDI Îrânlı vâizin bu şahsî düşünceleri, Süleymân Çelebi'nin, Muhammed aleyhisselâm için, gönlünde duyduğu aşk ve muhabbete ziyâdesiyle tesîr etti. Bu türlü iddiâları cevaplandırmak ve sâhiplerini susturmak, Muhammed aleyhisselâmın bütün mahlûkâttan ve diğer Peygamberlerden de üstün ve son Peygamber olduğunu isbâtlamak için "Vesîletü'n-Necât" isimli "Mevlid" kasîdesini yazdı. Mevlid Kasîdesi [Vesîletü'n-Necât]; baştan sona kadar Ehl-i Sünnet i'tikâdını, Allahü teâlânın mutlak irâdesini, âlemi yoktan var ettiğini ve Peygamber Efendimizin (sallallahü aleyhi ve sellem) hiçbir mahlûkta bulunmayan üstün, yüksek ve emsâlsiz vasıflarını anlatır. Her kelimesinde, gönlü Resûlullah aşkı ile yanan bir mü'minin engin aşk ve muhabbet kokuları vardır. Diğer Peygamberlerde olan bütün üstünlükler de en güzel ve en vecîz kelime ve ifâdelerle anlatılmıştır. Mevlid, Peygamber Efendimizi medh ve senâ ederek, Müslümanların gönlünde O'nun sevgisini harekete geçirdiğinden ve dîne bağlılıklarını artırdığından, bunu okumak ve dinlemek, nâfile bir ibâdet olup, çok sevâptır.

.Mevlid kandilini de uğurladık...

Dünyâ târihinin çok önemli dönüm noktalarından, kilometre taşlarından biri de, "İki Cihân Güneşi Hazret-i Muhammed (aleyhisselâm)'ın dünyâyı teşrîfleridir. Yüce Allah, Muhammed aleyhisselâmı, bütün insanlara ve cinnîlere son peygamber olarak göndermiştir. "Doğum zamânı, doğum mekânı, doğmak" ma'nâlarına gelen "Mevlid" kelimesinin, önce birazcık, "doğum zamânı" ma'nâsı ile Süleymân Çelebî'nin "Mevlid [Vesîletü'n-Necât] Kasîdesi" üzerinde duralım. "Mevlid", bir ma'nâda "doğum zamanı" demektir. Dünyadaki bütün insanlara ve cinnîlere Peygamber olarak gönderilen, Peygamberlerin sonuncusu ve en üstünü olan Muhammed aleyhisselâm, 571 yılında Nisan ayının 20'sine rastlayan, Rebîul-evvel ayının 12. [Pazartesi] gecesi, sabaha karşı Mekke-i Mükerreme'de dünyâya gelmiştir. Burada bir âyet-i kerîme ve bir de hadîs-i şerîf meâli zikredelim: "O'nun şahsında, Allah'ı ve âhiret gününü umanlar ve Allah'ı çokça hâtırlayanlar için güzel edeb ve ahlâk nümûneleri vardır" (Ahzâb, 21) âyet-i kerîmesi, Sevgili Peygamberimiz Muhammed aleyhisselâmın "üsve-i hasene" [nümûne-i imtisâl=en güzel örnek] olduğunu ne güzel ifâde etmektedir? Sevgili Peygamberimiz (aleyhisselâm) de, "Ben, iyi huyları tamamlamak, yerleştirmek için gönderildim" buyurmuşlardır. İslâm âlimlerinin ittifâkla bildirdikleri gibi, her Peygamber, kendi zamanında, kendi mekânında, kendi kavminin hepsinden her bakımdan üstündür. Peygamberimiz Muhammed aleyhisselâm ise, dünyâ yaratıldığı günden kıyâmet kopuncaya kadar, her zamanda, her memlekette, gelmiş ve gelecek bütün varlıkların her bakımdan en üstünü, en fazîletlisidir. Hiçbir kimse, hiçbir bakımdan O'ndan üstün değildir. Cenâb-ı Hak, O'nu öyle yaratmıştır. MÜBÂREK GECELERİMİZ Her Peygamberin ümmeti, kendi Peygamberinin doğum gününü bayram yapmıştır. Mevlid gecesi de, Müslümânların bayramıdır. Neş'e ve sevinç günüdür. Dünyâdaki Müslümânlar tarafından, her sene, 12 Rebîul-evvel gecesi "Mevlid Kandili" olarak kutlanmakta, her yerde "Mevlid Kasîdeleri" okunarak Resûlullah hâtırlanmaktadır. "Bereketli, hayırlı, faydası bol, feyizli" demek olan "mübârek" sıfatıyle sıfatlanan ve İslâm dininde kıymet verilen on gece vardır ki, bu mübârek geceler, kronolojik sıraya göre [ya'nî Hicrî-kamerî sene içerisindeki yerlerine göre] şunlardır: 1- Muharrem Gecesi: Muharrem ayının 1. gecesi ki, Müslümânların hicrî-kamerî yılbaşı gecesidir. 2- Aşûre Gecesi: Muharrem ayının 10. gecesidir. 3- Mevlid Gecesi: Rebîul-evvel ayının 11. ve 12. günleri arasındaki gecedir ki Peygamber Efendimizin doğduğu gecedir. 4- Regâib Gecesi: Receb ayının ilk Cuma gecesidir. 5- Mi'râc Gecesi: Receb ayının 27. gecesidir. [Sevgili Peygamberimizin, isrâ ve mi'râc mu'cizeleriyle şereflendiği gecedir.] 6- Berât Gecesi: Şa'bân ayının 15. gecesidir. [Kur'ân-ı kerîmin, Levh-i mahfûza toptan indirildiği gecedir.] 7- Kadir Gecesi: Ramazân ayı içinde bulunan bir gecedir. [Kur'ân-ı kerîmin, Peygamberimize inmeye başladığı gecedir.] 8- Fıtr (Ramazân) Bayramı gecesi: Ramazân ayının son günü ile Şevvâl'in 1. Günü [ya'nî Bayramın 1. Günü] arasındaki gecedir. 9- Arefe Gecesi: Arefe günü ile Kurbân bayramının 1. günü arasındaki gecedir. "Arefe", Zilhicce'nin 9. günüdür; başka günlere Arefe denmez. 10- Kurbân Bayramı geceleri: Kurbân bayramının 1, 2 ve 3. günlerinden sonraki gecelerdir. Bu 3 güne "Eyyâm-ı nahr=Kurbân günleri" denir. Bunlardan başka, Ramazân Bayramının diğer geceleri, Zilhicce ve Muharrem aylarının ilk on geceleri, haftanın her Cuma ve Pazartesi geceleri de mübârektir. Görüldüğü gibi, kronolojik sıraya göre sene içerisindeki 3. mübârek gece "Mevlid Gecesi"dir; ama fazîlet i'tibâriyle Mevlid gecesi, Kadir gecesinden sonra en kıymetli gecedir. [Bu, Hanefî mezhebine göredir. Ama Şâfîî mezhebine göre Mevlid gecesi, Kadir gecesinden de daha kıymetlidir.] Cenâb-ı Hak, nice nice mübârek gecelere kavuşmayı, onlardan feyz almayı ve bereketlenmeyi nasip buyursun duâsıyla bugünkü makâlemizi nihâyetlendirelim...

.Kibir nedir?

Sözlüklerde, 1-"Kibir", 2-"Tekebbür", 3-"Mükâbere", 4-"Kibriyâ", 5-"Azamet", 6-"Huyelâ" gibi mânâ itibâriyle birbirlerine yakın bazı ta'bîr[ıstılâh, terim]ler görürüz. Bu terimlerin her birinin ayrı ayrı mânâsı olup kullanılış yerleri de farklıdır. Meselâ 3. maddedeki "Mükâbere": "Hakkı, doğruyu işitince, kabûl etmemek, inâd etmek, kendini büyük görmek" demektir. 6. maddedeki "Huyelâ": "Harpte düşmâna karşı tekebbür etmek (büyüklenmek, üstün görünmek), kibirlenmek" mânâsındadır. 4. maddedeki "Kibriyâ"ya gelince: "Allahü teâlâya mahsûs azamet, büyüklük, üstünlük, yücelik" demektir. Nitekim Allahü teâlâ, hadîs-i kudsîde meâlen buyuruyor ki: "Kibriyâ, üstünlük ve azamet bana mahsûstur. Bu ikisinde bana ortak olanı, Cehennem'e atarım, hiç acımam." (Berîka) Büyük âlim Muhammed Hâdimî de (rahimehüllah): "Kibriyâ sıfatı Allahü teâlâya mahsûstur. İnsan, nefsini ne kadar aşağılarsa, Allahü teâlânın yanında kıymeti o kadar yükselir. Kendine kıymet verenin, Allahü teâlâ katında kıymeti olmaz" demiştir. İBLÎS SECDE ETMEDİ!.. Bunları bir mukaddime olarak belirttikten sonra, şimdi birazcık 1. maddedeki "KİBİR"in mânâsı üzerinde duralım: "Kibir" hakkında, sözlüklerde "Kendisini başkasından üstün görme" tarîfi mevcûttur. Evliyânın önde gelenlerinden Ali Havvâs (kuddise sirruh) hazretleri bu konuda ne güzel buyurmuştur: "Kibir, gurur ve övünme gibi duygular, insanın içine çuvaldız gibi saplıdırlar. İnsanın kibirlenmesi, kendinde gördüğü fazîletlerden ileri gelir. Ancak, insan evliyâdan bir mübârek zâtı tanıdığı zaman, bütün bu fazîletlerin, kesinlikle ve gerçek olarak Allahü teâlâda bulunduğunu anlar. Kendisinde bulunan her şeyin, Allah tarafından emânet olarak verildiğini görür." Allahü teâlâ, Kur'ân-ı kerîmde meâlen buyuruyor ki: "Hâtırla ki, meleklere; 'Âdem'e [hürmet olarak] secde edin' demiştik de bütün melekler secde etmişlerdi. Ancak İblîs secde etmekten yüz çevirip kibirlendi ve kâfirlerden oldu." (Bakara sûresi, 34) Bu konuda, meşhûr velîlerden, fıkıh, tefsîr, hadîs, kırâat, lügat ve nahiv âlimi Takıyyüddîn Sübkî (rahimehüllah) buyurmuştur ki: "Tefekkür ettim, düşündüm; gördüm ki, bütün fesâdın başı kibirdir. Kibir, şeytanın büyüklenip kendini beğenmesi ile işlenen ilk günâh oldu. Kalpte kibir, büyüklenme hâsıl olduğu zaman, kendisini büyük görüp, başkalarını aşağı görür. Kibir, kalbi nasîhat kabûl etmekten ve emre itâat etmekten alıkoyar. Kalpte kendini hor ve hakîr görme hâsıl olunca, İslâm âlimlerine itâat eder ve sözlerini dinler. İslâm âlimlerinin söz ve nasîhatleri ona tesîr eder. Bu vesîle ile Hakk'ı tanır. Nihâyet her hayır ve iyiliğe kavuşur." Yine büyük velîlerden Seyyid Ahmed Rifâî (rahmetullahi aleyh), talebeleri ile sohbet ederken, insanların kendini beğenmesi ile ilgili bir soru sorulduğunda buyurdular ki: "İlminin fazla, amelinin çok olması ile gurûra kapılan kimse, ma'rifet sâhibi değildir. Çünkü şeytân da pek fazla bilgiye sâhipti. Mantık yürütmek sûretiyle, âteşin topraktan daha hayırlı olduğunu iddiâ etti. Hâlbuki meleklere hocalık yapıyordu. Sonunda kendi nefsinin üstün olduğunu söyleyip kibirlendi. Böylece, Allahü teâlânın gadabına uğradı ve la'nete müstehak oldu; ebedî olarak rahmet dergâhından kovuldu. Ey oğlum! Sakın! Çok sakın! İyi ibâdetlerine, yüksek ilmine aldanma. Çünkü Bel'âm-ı Bâûrâ ve Bersisa, en çok ibâdet edenlerden idiler. Fakat sonunda, nefs ve şeytâna uyarak dünyâya bağlandılar. Âhiretlerini ziyân ettiler. Rezîl-rüsvâ oldular." TEKEBBÜR EDENLER... 2. maddedeki "TEKEBBÜR"e gelince: "Kibir sâhibi olma, büyüklenme, kibirlenme, kendini büyük görme ve gösterme" demektir. Sevgili Peygamberimiz, bir hadîs-i şerîfte buyurdu ki: "Allahü teâlâ, tevâdu' üzere olmayı bana emreyledi. Hiçbiriniz, hiçbir kimseye tekebbür etmeyiniz." (Berîka) Hazret-i Ömer (radıyallahü anh) de şöyle buyurmuştur: "Tevâdu' (alçak gönüllülük) gösteren azîz olur, yükselir. Tekebbür eden ise zelîl olur." İmâm-ı Rabbânî Müceddid-i Elf-i Sânî Ahmed Fârûkî Serhendî: "Tekebbür edene tekebbür sadakadır" buyurmuştur. [Bu söz, hadîs-i şerîf olarak da rivâyet edilmektedir.] İnşâallah yarın da bu mühim konuya devâm edelim.

.Kibir hakkında -2-

Kibir [Büyüklenme, böbürlenme, gurûrlanma] sıfatının çok kötü bir sıfat olduğu âyet-i kerîme, hadîs-i şerîf ve İslâm âlimlerinin kıymetli sözleriyle sâbittir. Bir âyet-i kerîmede Yüce Rabbimiz meâlen: "Yeryüzünde haksız yere kibirlenenleri, âyetlerimi anlamaktan [Kur'ân-ı kerîmi kabûlden] çevireceğim. Onlar, her mûcizeyi görseler de, onu kendilerine yol edinemezler. Fakat sapıklık yolunu görürlerse, onu yol edinirler... İşte böyle hareket etmeleri, âyetlerimizi yalan saymalarından ve onlardan gâfil bulunmalarından dolayıdır" (A'râf sûresi, 146) buyurmaktadır. Tâbiînin meşhûrlarından ve hâdîs âlimlerinden Alkame bin Kays'ın (rahmetullahi aleyh), Abdullah İbn-i Mes'ûd (radıyallahü anh) hazretlerinden rivâyet ettiği bir hadîs-i şerîfte, Resûlullah Efendimiz buyuruyorlar ki: "Şüphesiz ki Allah güzeldir, güzelliği sever. Kibir; Hakk'ı inkâr ve insanları tahkîr etmektir." Bir hadîs-i şerîfte de şöyle buyurulmaktadır: "Kalbinde zerre kadar kibir olan Cennet'e girmeyecektir." (Müslim) EN BÜYÜK CÂHİL!.. Seyyid Ahmed Rifâî (kuddise sirruh) hazretleri buyurmuştur ki: "Kendisinden daha fazla ilmi olan bir kimseyi görüp de ondan, kibir ve gurûrundan dolayı istifâdeye çalışmayan kimse, en büyük câhildir." Evliyânın büyüklerinden İbrâhim el-Metbûlî (rahimehullah) buyurdu ki: "Tekebbür etme, tevâzu sâhibi ol. Böylece yüksek mertebelere kavuşursun." Medîne-i münevverede yaşayan âlim ve velîlerden, Ehl-i Sünnetin amelde dört hak mezhebinden biri olan Mâlikî mezhebinin İmâmı Mâlik bin Enes (rahmetullahi teâlâ aleyh) kibirli ve kendini beğenen kimselerden hoşlanmazdı. "Bir kimse kendini övmeye başlarsa, değeri düşer" buyururdu. Evliyânın meşhûrlarından ve Tâbiînin büyüklerinden Ebû Müslim Havlânî (rahmetullahi aleyh) buyurdu ki: "Alçak ve düşük kimseler kibirlenir. Böyle kimseler övünür. Hatâ ve haksızlıkta ısrâr edenler de bunlardır." Yine Ehl-i Sünnetin amelde dört hak mezhebinden biri olan Şâfiî mezhebinin kurucusu ve evliyânın büyüklerinden İmâm-ı Şâfiî (rahmetullahi teâlâ aleyh) buyurdular ki: "Gurûrlanıp böbürlenmek, âdî ve bayağı kimselerin vasfıdır." Kezâ Ehl-i Sünnetin amelde dört hak mezhebinden biri olan Hanbelî mezhebinin İmâmı ve velîlerin büyüklerinden Ahmed bin Hanbel (rahmetullahi teâlâ aleyh), talebesine sık sık buyururdu ki: "Kibir taşıyan kafada, akıla rastlayamazsınız." Büyük velîlerden Sehl bin Abdillah Tüsterî (rahmetullahi aleyh) de buyurdu ki: "Kibir bulunan kalbte, havf (korku) ve recâ (ümit) bulunmaz." Tâbiînin büyüklerinden, Oniki İmâm'ın dördüncüsü ve Hazret-i Hüseyin'in oğlu olan İmâm Zeynelâbidîn (rahmetullahi teâlâ aleyh) buyurdular ki: "Kibir sahipleri benim çok garîbime gidiyor. Kendilerinin bir damladan meydana geldiklerini, sonra da çürümüş, kokmuş leş olacaklarını bildikleri hâlde yine de kibirleniyorlar; bunlar neyine güveniyorlar!" AZAMET VE KİBRİYÂ... Evliyânın büyüklerinden İbn-i Atâullah İskenderî (kuddise sirruh) buyurdu ki: "Büyüklük (Azamet ve Kibriyâ), Allahü teâlâya mahsûstur. İnsan, benliğini, küçüklük ve aşağılık toprağına gömmelidir. Çünkü gömülmeden bitenin, doğması ve büyümesi düşünülemez." Büyük velîlerden Ebû Câfer bin Sinan (rahmetullahi aleyh) buyurdu ki: "Allahü teâlânın emir ve yasaklarına itâat eden kimsenin, bu itâati sebebiyle âsî, günahkâr olanlara karşı tekebbür etmesi, âsîlerin isyânından daha kötü, onun bu hâli, âsîlerin hâlinden daha zararlıdır." Şam'da yetişen büyük velîlerden Ebû Süleymân Dârânî (rahmetullahi aleyh) buyurdu ki: "Bir kimse, bir mümini gözünde küçültür, kendini ondan daha kıymetli zannederse, hangi ibâdeti yaparsa yapsın, tad ve zevkine varamaz." Tâbiînin büyüklerinden, hadîs âlimi Cübeyr bin Nüfeyr (rahmetullahi aleyh) hazretlerine sordular: "Kibirler içerisinde en kötüsü hangisidir?" Cevaben buyurdu ki: "İbâdet edenlerin kibridir." Evliyânın büyüklerinden Ebû Abdillah-ı Turuğbâdî (rahmetullahi aleyh) tevâzu sâhibi olup, kibirlenenleri sevmezdi. Bu hususta buyurdu ki: "Kibir, yâni büyüklenmek, çok defâ zenginlerde bulunur. Tevâzu yâni alçak gönüllülük ise, fakirlerin ahlâkındandır."

.Müslüman, kimseye zarar vermez

Kur'ân-ı kerîmden sonra en kıymetli kitâb olan, İmâm-ı Buhârî'nin "Sahîh"inin "Îmân" bölümünde, üçüncü hadîs-i şerîf olarak: "Müslümân, elinden ve dilinden, diğer Müslümânların zarar görmedikleri kimsedir. Muhâcir de, Allah'ın yasakladığı şeyleri terk edendir" meâlindeki hadîs zikredilmiştir. Bu hadîs-i şerîfte, Müslümânın İslâmlığına delâlet eden temel vasıflarından birinin; elinden ve dilinden gelebilecek her türlü zarar ve eziyyetlerden Müslümânların emîn olmaları [hattâ diğer bir rivâyetinde, "insanlar" diye daha umûmî bir ifâde kullanılmıştır], eliyle ve diliyle hiçbir Müslümân kardeşine [hiçbir insana] sıkıntı vermemesi olduğu anlatılmaktadır. Ayrıca bu hadîs-i şerîfte; kulların hukûkuna bu şekilde riâyet edilmesi gerektiğine göre, Allahü teâlânın hakkına daha çok riâyet edilmesinin lüzûmuna, önemine de zımnen işâret ediliyor. "MÜFLİS KİMDİR?" Hadîs-i şerîfte, özellikle dil ve elden gelebilecek zararlardan, eziyyetlerden bahsedilmektedir. Çünkü birçok fiil bu iki uzuvla yapılmaktadır. Katil, darp, gasp, hırsızlık, rüşvet alma vs. el ile yapılan fiillerdir. Yalan, iftirâ, dedikodu, gıybet, başkalarıyla alay etme, hakâret etme ve daha nice kötülükler ki bunlar insanların birçok maddî ve ma'nevî sıkıntılara, zararlara uğramalarına, cem'iyetin sosyal ve ahlâkî nizâmını sarsmaya zemin hâzırlayan âmillerdir. Evet bütün bunların vâsıtası da, âleti de, bilfiil icrâ edeni de dildir. Bunun gibi yapılan eziyetlerin, zarar vermelerin, hakka tecâvüzlerin ve haksızlara, zâlimlere yardımcı olmanın önemli bir kısmı yine el ile yapılmaktadır. Hattâ zararlı kitapları yazmak ve yayınlamak da el ile yapılan eziyetlerdendir. Olgun bir mü'min olabilmek, Allahü teâlânın rızâsına kavuşabilmek için, îmândan sonra güzel amellerde bulunmak kaçınılmaz vazîfelerimizdendir. İşte bu vazîfelerden biri ve belki en önemlisi de Müslümânların dokunulmaz haklarına hürmet etmek, onların mallarına, canlarına, nâmûslarına, izzet ve şereflerine saygı göstermek, hiçbir sûretle onlara eziyet etmemektir. Müslümânları dâimâ kardeşliğe, birbirlerini sevmeye, birbirlerinin haklarını gözetmeye davet eden Peygamber Efendimiz (aleyhis-salâtü ves-selâm), bu davete uymayıp, Müslümânlara eziyet eden, kul hakkına riâyet etmeyen kimseleri "müflis" diye vasıflandırıyor. Ebû Hüreyre hazretlerinin rivâyet ettiği bir hadîs-i şerîfe göre Peygamberimiz (aleyhis-selâm) bir grup Eshâbına: "Biliyor musunuz, müflis kimdir?" dedi. Onlar: "Bizce müflis, parası ve malı olmayan [kalmayan] kimsedir" diye cevâp verdiler. Bunun üzerine Peygamberimiz (aleyhis-salâtü ves-selâm) şöyle buyurdu: "Benim ümmetimin müflisi şu kimsedir ki, Kıyâmet gününde namaz, oruç ve zekât sevaplarıyla gelir. Fakat şuna söğmüş, şuna iftirâ etmiş, şunun malını yemiş, bunun kanını dökmüş ve şunu döğmüş olarak gelir. Bunlardan dolayı hasenâtından, zikredilen kişilerin herbirine verirler. Üzerinde olan haklar ödenmeden hasenâtı tükenirse, bu defa, hak sâhiplerinin günâhları o kimseye yükletilir. Sonra o kimse Cehenneme atılır." TELÂFİSİ MÜMKÜN DEĞİL!.. Evet, dünyâda iflâs eden bir kimseyi düşünün; bütün malları elinden alınmış, her gittiği yerde karşısına bir alacaklı çıkıyor, zâhirî dostları onu bir bir terk ediyor, elinde ne varsa hepsine haciz konulmuş. Böylesi bir durum, insan için gerçekten tahammülü zor, çok ağır bir şeydir. Fakat ebedî iflâs yanında çok hafîf kalır. Çünkü dünyâda kaybedilen, belki bir daha kazanılabilir. Fakat ebedî hayâtta, Allahü teâlânın huzûruna, kul hakkı ile çıkmak ve orada "müflis" damgasını almak, bir mü'min için tasavvur edilemeyecek ve telâfîsi mümkün olmayan bir felâket olur. Cenâb-ı Hakk'ın bize lütfettiği ni'metleri, özellikle el, dil, göz gibi çok kıymetli uzuvlarımızı, O'nun rızâsı istikâmetinde, emirleri doğrultusunda kullanmakla mükellefiz... Cenâb-ı Hak, vücûd uzuvlarımızı yerli yerince kullanmamızı nasîb buyursun. [Bu önemli konuya, yarın da devâm edelim inşâallah.]

.Müslüman, kimseye zarar vermez -ll-

Sahîh-i Buhârî'nin "Kitâbu'l-Îmân" başlıklı bölümünün üçüncü hadîsinde, "Müslümân, elinden ve dilinden, diğer Müslümânların zarar görmedikleri kimsedir" buyurulduktan sonra, hadîsin sonunda "Muhâcir de, Allah'ın yasakladığı şeyleri terk edendir" lafızlarına da yer verilmiştir. Dünkü makâlemizde, bir nebze, hadîsin 1. kısmından bahsetmiştik. Ama hadîs-i şerîf o kadar önemli bir hadîs-i şerîf ki, bir makâlede açıklamasının yapılması mümkün değildir. Onun için konuya bugün de devâm etmek istiyoruz... İmâm-ı Gazâlî (rahimehüllah) bir eserinde dilin âfetlerini, dilin sebep olduğu felâketleri açıklarken şöyle demektedir: "Dil, Hak teâlânın yarattığı şaşılacak şeylerdendir. Görünüşte bir et parçasıdır; ama hakîkatte varlıkta olan her şey onun tasarrufu altındadır. Çünkü o, hem yokluktan, hem de varlıktan ibârettir. Belki aklın vekîlidir. Akla, vehime ve hayâle gelen her şeyi, dil söyler. Kalbin doğruluğu ve eğriliği dilin doğru ve eğriliğine bağlıdır, bunun için sevgili Peygamberimiz (aleyhis-salâtü ves-selâm) "Kalb doğru olmayınca, îmân doğru ve müstakîm olmaz. Dil doğru olmayınca da, kalb doğru olmaz" buyurmuşlardır. O hâlde dilin zararlarından sakınmak, dînde mühim işlerdendir. DİLİN AFETLERİ... Bu ön bilgilerden sonra, İmâm-ı Gazâlî'nin zikrettiği dil âfetlerini sayalım: 1-Lüzûmu olmayan sözleri söylemek. Söylemediğin zaman dînin ve dünyân için sana hiçbir zarar vermez. 2-Bâtıl ve günâh şeyleri konuşmak: Bâtıl konuşmak, bid'atler hakkında konuşmaktır. Günâh söylemek ise kendi fısk ve fesâdını anlatmak ve başkalarına anlattırmaktır. 3-Sözde muhâlefet, münâkaşa etmek: Bazı kimselerde âdet hâline gelmiştir ki, kim ne söylerse kabûl etmez, hayır öyle değildir der. Bu, "sen ahmaksın, bir şey bilmezsin, yalan konuşursun, ben ise akıllıyım, zekîyim, bilgiliyim ve doğru konuşurum" demektir. 4-Mâlda husûmet: Kalbi dağıtan, hayâtın zevkıni gideren, dîn mürüvvetini götüren, mâl husûsundaki düşmânlık gibi hiçbir şey yoktur. 5-Fuhuş söylemek. Yanî çirkin söz söylemek, sövmek. 6-La'net etmek. Hayvâna, insana, canlı ve cansız neye olursa la'net etmek kötüdür, uygun değildir. Peygamber Efendimiz (aleyhis-salâtü ves-selâm) "Mü'min la'net etmez" buyurarak la'net etmekten bizleri menetmiştir. 7-Aşırı mizâh, şaka. Az olmak şartı ile arada bir şaka yapmak mubâhtır. Bir diğer şart da, bu iş, âdet ve meslek hâline getirilmemeli ve doğru söylemelidir. Çünkü fazla şaka ve mizâh vakti öldürür ve insanı çok güldürür. Çok gülmek ise kalbi karartır. Heybet ve vakârı giderir. Çok güldüren her şey kötüdür. Gülmek, tebessümden fazla olmamalıdır. Peygamber Efendimiz (aleyhis-selâm) "Benim bildiğimi siz bilseniz, az güler, çok ağlarsınız" buyurmuşlardır. 8-Alay etmek: Bir kimse ile alay etmek ve ona gülmek, sözünü ve işlerini gülünç şekilde anlatmaktır. Allahü teâlâ "Kimseye hakâret gözü ile bakmayın ve kimseye gülmeyin ki, o sizden daha iyi olabilir" buyurmuştur. Peygamber Efendimiz (aleyhis-salâtü ves-selâm) "Alay edene ve insanlara gülene, Kıyâmet günü Cennetin kapısını açarlar ve ona gel gir derler. O gelip girmek istediğinde, Cennetin kapısını kapatırlar. Dönünce yine bağırırlar, başka bir kapı açarlar. O ise, o üzüntü ve gam arasında ezilir durur. Yaklaşınca kapı kapanır. Nihâyet çağırırlar da gidemez. Anlar ki kendisi ile alay ediyorlar." "İNŞÂALLAH" DEMELİDİR... 9-Yalan yere söz vermek: Peygamber Efendimiz (aleyhis-salâtü ves-selâm) buyurdu ki: "Üç şey vardır ki, bunlardan biri kimde bulunursa, [namaz kılsa da, oruç tutsa da] münâfıktır. Bunlar: Konuşunca yalan söyler, söz verince, sözünde durmaz. Kendisine verilen emânete ihânet eyler." Eshâb-ı Kirâm'dan biri anlatır: Resûlullah'a bîat ettim ve şuraya geleceğim dedim, sonra unuttum, üçüncü gün gittim orada idi. Buyurdu ki: "Ey delikanlı! Üç gündür seni bekliyorum." Evet elden geldiği kadar, zorla söz vermemelidir. Resûlullah (aleyhis-salâtü ves-selâm) "İnşâallah yapabilirim" derdi. Söz verince, bir zarûret olmaksızın, elden geldiği müddetçe sözünü yerine getirmelidir..

.İmâm-ı Gazâlî kimdir?

Gazâlî nisbesiyle meşhûr, "Huccetü'l-İslâm" ve "Zeyneddîn" lakablarıyla anılan, künyesi de "Ebû Hâmid" olan Muhammed bin Muhammed bin Muhammed bin Ahmed, İslâm âlimlerinin en büyüklerindendir. İctihâdı, Şâfiî mezhebine uygun olan bir "müctehid"di. Hicrî-kamerî 450 (m. 1058) senesinde Îrân'ın Tûs şehrinin "Gazâl" kasabasında doğmuştur. Babası, âlimlerin sohbetlerinden hiç ayrılmayan, elinden geldiği kadar, onlara yardım ve iyilik eden ve hizmetlerinde bulunan sâlih ve fakîr bir zâttı. Âlimlerin nasîhatlarını dinleyince ağlar ve Allahü teâlâdan, kendisine âlim olacak bir evlâd vermesini yalvara-yakara isterdi. Yün eğirip, Tûs şehrinde bir dükkânda satan, böylece evinin geçimini temîn eden babası, vefâtının yaklaştığını anlayınca, hem oğlu Muhammed Gazâlî'yi, hem de diğer oğlu Ahmed'i, hayır sâhibi ve zamânın sâlihlerinden olan bir arkadaşına, bir miktar mal da vererek şöyle vasiyette bulundu: "Ben kendim, âlim bir kimse olamadım; bu yolla kemâle gelemedim. Maksadım, benim kaçırdığım kemâl mertebelerinin, bu oğullarımda hâsıl olması için yardım etmenizdir. Bıraktığım bütün para ve erzâkı, onların tahsîline sarf edersin." VASİYETİ YERİNE GETİRDİ O arkadaşı vasiyeti aynen yerine getirdi. Babalarının bıraktığı para ve mal bitinceye kadar, onların yetişme ve olgunlaşmaları için çalıştı. Sonra iki kardeşi medreseye verdi ve bu sâyede her ikisi de büyük âlimlerden olma saâdetine kavuştular... İmâm-ı Gazâlî, çocukluğunda, kendi memleketinde, fıkıhtan bir miktâr okudu. Sonra Cürcân'a gitti. İmâm Ebû Nasr İsmâîlî'den bir müddet ders aldı. Sonra Tûs'a döndü. Cürcân'dan Tûs'a dönerken başından geçen bir hâdiseyi şöyle anlatır: "Bir grup yol kesici karşımıza çıktı. Yanımda olan her şeyimi alıp gittiler. Arkalarından gidip kendilerine yalvardım: 'Ne olur, işinize yaramayan ders notlarımı bana geri verin' dedim. Reîsleri: 'Onlar nedir? Nasıl şeylerdir?' diye sorunca: 'Onları öğrenmek için memleketimi terk ettim, gurbetlere gittim. Filân yerdeki birkaç tomar kâğıttır' dedim. Eşkıyânın reîsi güldü; 'Sen o şeyi bildiğini nasıl iddiâ ediyorsun, biz onları senden alınca, ilimsiz kalıyorsun' dedi, ama onları bana geri verdi. Sonra düşündüm, 'Allahü teâlâ, belki de beni îkâz için, yol kesiciyi o şekilde konuşturdu' dedim. Tûs'a gelince üç yıl boyunca, bütün gayretimle çalışarak, Cürcân'da tuttuğum notların hepsini ezberledim." Memleketinde geçirdiği bu üç seneden sonra, tahsîline devâm etmek için, o zamânın büyük bir ilim ve kültür merkezi olan Nîşâbûr'a gitti. İmâmü'l-Haremeyn Ebü'l-Meâlî el-Cüveynî'nin talebesi oldu. Hocası, kendisine yakın alâka gösterdi. Burada kelâm [akâid], usûl-i fıkıh, fıkıh [İslâm hukûku], usûl-i hadîs, mantık ve münâzara ilimlerini öğrendi. Ebû Hâmid er-Rezekânî, Ebü'l-Hüseyin el-Mervezî, Ebû Nasr el-İsmâîlî, Ebû Sehl el-Mervezî, Ebû Yûsuf en-Nessâc gibi devrin büyük âlimleri de onun belli başlı hocalarındandır. Nîşâbûr'da tahsîlini tamâmlayınca, büyük bir ilim-irfân ve edebiyât hâmîsi olan Selçûklu vezîri, büyük devlet adamı Nizâmül-mülk'ün daveti üzerine Bağdâd'a gitti. Nizâmül-mülk'ün topladığı ilim meclisinde bulunan zamânın âlimleri, İmâm-ı Gazâlî hazretlerinin ilminin derinliğine ve mes'eleleri îzâh etmekteki üstün kâbiliyetine hayrân kaldıklarını i'tirâf ettiler. O zaman ortaya çıkan sapık fırkaların mensupları, onun yüksek ilmi ve en zor, en ince mevzûları en açık bir şekilde anlatması, hitâbet ve îzâh etme kâbiliyetinin yüksekliği, zekâsının parlaklığı karşısında perişân oluyorlar ve tutunamıyorlardı. BAŞMÜDERRİS OLDU Bu sırada otuz dört yaşında bulunan İmâm-ı Gazâlî hazretlerinin, İslâmiyete yaptığı büyük hizmetleri gören Selçûklu vezîri Nizâmül-mülk, onu Nizâmiye Medresesi başmüderrisliğine [şimdiki ta'birle Nizâmiye Üniversitesi Rektörlüğü'ne] tâyin etti. Bu Üniversite'nin başına geçen İmâm-ı Gazâlî hazretlerinin yetiştirdiği talebelerin had ve hesâbı yoktu. Ebû Mansûr Muhammed, Muhammed bin Es'ad et-Tûsî, Ebü'l-Hasan el-Belensî, Ebû Abdillah Cümert el-Hüseynî talebelerinin meşhûrlarındandır. Bir taraftan da kıymetli kitaplar yazan İmâm-ı Gazâlî, hem ilim ehli, hem devlet adamları, hem de halk tarafından büyük bir muhabbet ve hürmet gördü. Şöhreti gün geçtikçe arttı. Nizâmiye Üniversitesinde bulunduğu yıllarda, "Kitâbü'l-Basît fil-Fürû'", "Kitâbü'l-Vesît", "El-Vecîz", "Meâhizü'l-Hilâf" adlı kitaplarını yazdı. [İnşâallah yarın da aynı konuya devâm edelim.]

.İmâm-ı Gazâlî'nin büyüklüğü

Dünkü makâlemizde, bir nebze, İmâm-ı Gazâlî'nin kimliğinden, âilesinden, ilim tahsîlinden, bazı hocaları ve talebesinden, yazdığı kitaplarının bir kısmından bahsetmeye çalıştık. Bugünkü makâlemizde de, yine onun büyüklüğünden, üstünlüğünden bahsetmek istiyoruz... "İsmâîliyye" adındaki bid'at fırkasının görüşlerini çürütmek için "Kitâbu Fedâihi'l-Bâtınıyye ve Fedâili'l-Müstehzariyye" adlı eserini yazdı. Yine bu sırada, Rumcayı öğrenerek, eski Yunan ve Lâtin felsefecilerinin sapıklığını ortaya koymak için, o filozofların kitaplarının asılları üzerinde, üç sene titizlikle inceleme ve araştırmalar yaptı. Bu incelemeleri netîcesinde, felsefecilerin maksatlarını açıklayan "Mekâsıdü'l-Felâsife" kitâbı ile felsefecilerin görüşlerini reddeden "Tehâfütü'l-Felâsife" kitâbını yazdı. Avrupalı filozoflar, o asırda, dünyânın tepsi gibi düz olduğunu iddiâ ederek, ilimlerini ve felsefelerini böyle yanlış bilgiler üstüne kurarken, İmâm-ı Gazâlî (rahmetullahi aleyh), dünyânın yuvarlak olduğunu, karaciğerde kanın zehir ve mikroplardan temizlenip tâzelendiğini delîllerle isbât etti... ONU FELSEFECİ ZANNETTİLER!.. İmâm-ı Gazâlî [rahimehullah], felsefecilerle ilgili çalışmalarını "El-Munkızu Ani'd-dalâl" kitâbında anlatmaktadır. Filozofların, fırkalarının çeşitliliğine ve çokluğuna rağmen, "Dehriyyûn", "Tabîıyyûn" ve "İlâhiyyûn" olmak üzere üç kısma ayrıldığını, bunların hepsinin de kendilerini bid'at ve küfürden kurtaramadıklarını ifâde etmiştir. İmâm-ı Gazâlî'nin, felsefecilerin görüşlerini çürütmek ve i'tikâdlarına, felsefe karıştıran sapık fırkalara cevap vermek için yaptığı bu çalışmasını işiten birtakım kimseler, onu felsefeci zannetmişlerdir. Bunun sebebi, felsefe ile tefekkür arasındaki mühim farkı bilmemek olabilir. Felsefeciler aklı rehber edinmişlerdir. Mütefekkirler ise aklı kullanmakla berâber, akla da rehber olarak Peygamberleri ve onların bildirdikleri îmânı almışlardır. Göz için ışık ne ise, akıl için îmân odur. Işık olmayınca göz göremediği gibi, îmân olmayınca akıl da doğru yolda yürüyemez. İmâm-ı Gazâlî hazretleri, filozof değil, müctehiddir. Zâten İslâmiyette felsefe ve filozof olmaz; İslâm âlimi olur. İslâm dîninde felsefenin üstünde İslâm ilimleri, filozofun üstünde de İslâm âlimleri vardır... İmâm-ı Gazâlî [rahmetullahi aleyh], bu çalışmalarından sonra, yerine kardeşi Ahmed Gazâlî'yi vekîl bırakarak, Nizâmiye Üniversitesi'ndeki görevine biraz ara verdi ve Bağdat'tan ayrıldı. Çeşitli ilmî çalışmalar ve seyâhatler yaptı. Şâm'da kaldığı iki yıl içinde, en kıymetli eseri "İhyâu Ulûmi'd-dîn"i yazdı. Daha sonra Kudüs'e gitti. Burada Bâtınî denilen sapık fırkaya karşı "Mufassılu'l-Hilâf", "Cevâbu'l-Mesâil" ve Allahü teâlânın "Esmâ-i Hüsnâ" denilen isimlerini anlatan "El-Maksadü'l-Esnâ fî Esmâillahi'l-hüsnâ" adlı eserini yazdı. Kudüs'te bir müddet kaldıktan sonra hacca gitti. Haccını müteâkıben Bağdâd'a döndü. Nizâmiye Üniversitesinde, Şâm'da yazdığı İhyâ'sını kalabalık bir talebe kitlesine ders olarak okuttu. Bu seferki tedrîs hayâtı fazla uzun sürmedi. Doğduğu yer olan Tûs'a gitti. Burada yine Bâtınîlere karşı "Ed-Dercü'l-merkûm" kitabı ile "El-Kıstâsu'l-Müstakîm", "Faysalu't-Tefrika", "Kimyâ-ı Seâdet", "Nasîhatü'l-Mülûk" ve "Et-Tibru'l-Mesbûk" adlı kıymetli eserlerini yazdı. On sene kadar süren bu hizmetlerinden sonra, Selçûklu vezîri Fahru'l-Mülk'ün ricâsı üzerine, bir müddet daha Nizâmiye Üniversitesinde ders verdi. Tasavvufu anlatan "Mişkâtü'l-Envâr" adlı eserini de bu sırada yazdı. İNSANLARI İRŞÂD ETTİ... İmâm-ı Gazâlî hazretlerinin tasavvufta mürşidi, "Silsile-i zeheb"in büyüklerinden olan "Ebû Ali Fârmedî" hazretleridir. Onun huzûrunda kemâle geldi. Zâhir ilimlerinde eşsiz âlim olduğu gibi, tasavvuf ilimlerinde (evliyâlık ilimlerinde) de mürşid (yol gösterici) oldu. Her iki ilimde de, Peygamberimizin vârisi oldu. Kısa bir müddet daha Nizâmiye Üniversitesinde ders verdikten sonra, doğduğu yer olan Tûs'a döndü. Burada evinin yakınına bir medrese ve bir de tekke yaptırdı. Günleri insanları irşâd etmekle geçti... [Tabîî ki, koca bir deryayı, iki kısa makâle çerçevesine sığdırmak mümkün değildir. İnşâallah, öbür hafta da İmâm-ı Gazâlî'den bahsetmek istiyoruz. Cenâb-ı Hak, onu, diğer İslâm âlimlerini ve evliyâullah'ı bizlere şefâatçi eylesin.]

.Dünya fânî, ölüm hak, âhiret bâkî

Fahr-i kâinât Efendimiz, bir hadîs-i şerîfinde: "Lezzetleri yıkan ölümü çok hâtırlayın"; diğer bir hadîs-i şerîflerinde: "Dünyâda bir garîp veya bir yolcu gibi ol; kendini kabir ehlinden say (yani kesinlikle öleceğine göre, kendini şimdiden ölmüş bil)"; başka bir hadîs-i şerîflerinde ise: "Ölülerinizi hayırla yâd edin (iyilikle anın)" buyurmuşlardır. Sevgili Peygamberimiz yine buyurmuşlardır ki: "Âdemoğlu vefât edince amel defteri kapanır [artık sevâb yazılmaz olur]; ancak şu üç şeyi yapanlar müstesnâ: 1- Sadaka-i câriye [(câmi, mescid, medrese, çeşme, yol, hastahâne, aşevi, yurt...ve sâire gibi) umûma hayrı dokunan eserler meydâna getirenler)] 2- Arkasından istifâde olunan ilim bırakanlar (faydalı eserler veya talebe bırakanlar) 3- Arkasından hayır duâ edecek evlâd bırakanlar." Yine Sevgili Peygamberimiz: "Akıllı insan, nefsini hesâba çeken ve ölümden sonrası için hazırlanandır" buyurmuştur. Yûnus Emre (rahmetullahi aleyh) de, bakın bize ne tavsıye etmektedir? "Kimseye bâkî değildir mülk-i dünyâ, sîm ü zer; Bir harâb olmuş gönlü tamir etmektir hüner. Buna fânî dünyâ derler, durmayıp dâim döner; İnsanoğlu bir fenerdir, bir gün âkıbet söner." Yine Yûnus Emre: "Eğer bir gönül yıktınsa, bu kıldığın namaz değil,/Yetmişiki millet dahî elin-yüzün yumaz değil" demiştir. Yûnus Emre [rahimehüllah], birçok şiirinde, gönül kırmamaya dikkat edilmesi gerektiğini dile getirmiştir. Meselâ onun tavsıyelerinden biri de şöyledir: "Durma kazan, ye, yedir;/Bir gönül ele getir./Yüz Kâbe'den yeğrektir/Bir gönül ziyâreti." Merhûm Yûnus Emre şunları da söylüyor: "Elif okuduk ötürü/Pazar eyledik götürü/Yaratılmışı severiz/Yaratandan ötürü." O, işin püf noktasını kendisi kavramış ve bizlere de şöyle tavsıyede bulunmuştur: "Giderdim gönlümden kini, Kin tutanın yoktur dîni Ey yârenler! Ben bu sözü, Uludan işittim ahî" Onun şu dörtlüğü de, târihte olduğu kadar, günümüz için de çok mühimdir: "Ben gelmedim da'vî [kavga] için, Benim işim sevi [sevgi] için, Dostun evi gönüllerdir, Gönüller yapmaya geldim." Kalp nazargâh-ı İlâhîdir. Onun için Peygamber Efendimiz, îmândan sonra en kıymetli işin, kalplere sürûr vermek olduğunu beyân buyurmuşlardır. Taberânî'nin "Mu'cem"inde geçen bir ibârede "idhâlü's-sürûr fî kalbi'l-mü'min" ifâdelerini görüyoruz. Yani "mü'minin kalbine sürûr, sevinç vermek." Evliyânın, Allah dostlarının büyüklerinden olan Bâyezîd-i Bistâmî [kuddise sirruh] de, ulaştığı yüksek mertebeye ne ile ulaştığını soranlara, bu cevâbı vermiştir. Ya'nî "insanlaraın kalplerine sürûr vermekle" buyurmuştur. Hattâ kabr-i şerîfinde [türbesinde] bu ibâre yazılıdır. Günümüzde, hayâtın çeşitli zorlukları ve sıkıntılarıyla karşı karşıya olan insanlara ümîd vermek, kederlerini gidermek, onlara müsbet enerji aşılamak son derece önemlidir. "Yaradılmışı hoş gör, Yaradan'dan ötürü" diyen Yûnus Emre, Allahü teâlânın yaratığı olan bütün insanlara, hattâ bütün canlı ve cansızlara şefkat ve merhamet etmek gerektiğini belirtmektedir. Hattâ bu konuda, onlar arasında soy-sop, millet, ırk, renk, mevki-makam ve refah farkı gözetmemek gerektiğini de ifâde etmektedir. Yûnus Emre için "dervişlik", herkese faydalı olmak ülküsüdür. Tembelliği, tufeylî ve faydasız olmayı kınamıştır. Onun, İslâm âlimlerine uyulmasını tavsiye eden başka bir şiiri de şöyledir: "Bu yol gâyet uzaktır/Dünyâ ona tuzaktır/Bu tuzağa uğrayan/Komaya kılavuzun." *** 22 Şubat 2013 Cuma günü [gece 21.30 civârında], tedâvî gördüğü Memorial Hastahânesi'nde vefât edip 23 Şubat Cumartesi günü Eyüp Sultân Câmi-i şerîfinde ikindi namazını müteâkıben kılınan cenâze namazından sonra, Kaşgârî Dergâhı'nın yakınında bulunan âile kabristanında, hocası ve merhûm kayınpederi büyük İslâm âlimi Hüseyin Hilmi Işık Efendi'nin (rahmetullahi aleyh) yanına defnedilen merhûm Dr. Enver Ören Ağabey, bu satırların yazılmasına vesîle olmuştur. Kendilerine ve akrabâ-i taallukâtına, Cenâb-ı Hak'tan rahmet ve mağfiret diler, Cennet'teki derecesinin âlî olmasını ve bizlere şefâatçi olmasını temennî eder, saygıdeğer Hanımefendilerine, muhterem Mahdûmlarına, bütün âile efrâdına, sevenlerine, bütün Türkiye'ye, Türk âlemine ve İslâm âlemine başsağlığı ve sabr-ı cemîl niyâz ederim...

.Ölüme hazırlanmanın önemi...

Dün bir nebze, İhlâs Holding Yönetim Kurulu Başkanı, Türkiye Gazetesi'nin 43 sene boyunca hiç değişmeyen sâhibi merhûm Dr. Enver Ören ağabeyden birkaç cümle hâlinde bahsetmeye çalıştık. Türkiye, Türk Cumhûriyetleri, Avrupa, Balkanlar, Kafkaslar, Asya, Afrika, Avrupa, Amerika, Avusturalya ve bütün İslâm âleminde milyonların sevgisine mazhar olmuş, iyiliksever, cömerd, mütevâzı, hayır ehli insanın cenâzesinde bulunan insan seli, herkesin gıbta ettiği, imrendiği bir hâl olmuş, o hâli gören pekçok kimse "şimdi o tâbutta keşke ben olsaydım" demiştir. TBMM Başkanı; Başbakan, pekçok Bakan, Anayasa Komisyonu Başkanı, Vâlî, Belediye Başkanı gibi devlet ve hükûmet erkânının, sivil toplum kuruluşlarının, diğer siyâsî parti temsilcilerinin, ilim, sanat, ticâret ve iş adamlarının, bütün dînî cemâat ve cemiyet mensuplarının son yolculuğuna uğurladıkları herkesin Enver Ağabeyi, radyolarda ve televizyonlarda anlatıldığı, gazete ve internet sitelerinde yazıldığı üzere, ne kadar çok hayır işlemiş? Arkasında hayırlı eserler, iyi evlâd, hayırlı kadrolar, ekipler, nesiller bırakmak ne kadar mühim bir iş? İKİ CİHAN SAADETİ İÇİN... Hepimiz biliyoruz ki, Allahü teâlâ, kullarının îmân etmelerini, ibâdet yapmalarını, güzel ahlâka sâhip olmalarını, kendi aralarında kardeşçe yaşamalarını, sevişmelerini, birbirlerine yardımcı olmalarını istemekte ve bunları da emretmektedir. Cenâb-ı Hak, dünyâya gönderdiği ilk insan ve ilk Peygamber olan Âdem aleyhisselâmdan itibâren, Sevgili Peygamberimize gelinceye kadar bütün "Peygamber"leri vâsıtasıyla, kullarına, dünyâ ve âhirette râhat etmeleri, huzûr içerisinde, iyi bir şekilde yaşamaları için, emir ve yasaklarını, yani ne yapmaları ve nelerden sakınmaları lâzım olduğunu, beğendiği ve beğenmediği bütün işleri bildirmiştir. Peygamberlerin insanlığa yaptıkları çok önemli hizmetler vardır. Bütün Ülü'l-azim Peygamberler, Resûller ve Nebîler (aleyhimüsselâm), insanlığı kendileri gibi birer mahlûk olan varlıklara tapınma karanlığından kurtararak, bütün varlıkların yaratanı ve hakîkî sâhibi olan Allahü teâlâya ibâdet etmenin şeref ve üstünlüğüne çağırmışlardır. İnsanlar, Allah'ın Peygamberlerine tâbi olup, emir ve yasaklarına uydukları müddetçe, huzûrlu ve râhat bir hayât yaşamışlar, birbirlerini sevip-saymışlardır. Emirlere ve yasaklara uymadıklarında ise, huzûrsuz olmuşlar, râhatları bozulmuş; ahlâksızlık, zulüm ve haksızlık bütün cemiyeti sarmıştır. Peygamberlerin hepsi, insanları fevz u necâta yani dünyâda ve âhirette kurtuluşa davet etmiş, sırât-ı müstakîmi, doğru olan yolu, bıkmadan, usanmadan ve yılmadan anlatmışlardır. Hazret-i Âdem'den itibâren gelmiş-geçmiş bulunan 6 "Ülü'l-azm" Peygamber, 313 "Resûl", 124 binden ziyâde "Nebî"nin eğitimdeki hedefleri aynıdır. 100'ü suhuf, 4'ü büyük kitap olmak üzere, bu Peygamberlerden bazılarına gönderilen 104 kitaptaki hedef de, altını çizerek ifâde edelim ki, insanların dünyâda huzûr ve sükûn içerisinde yaşamaları, âhirette de ebedî saâdete kavuşmalarıdır. "Peygamberler Târîhi"ni incelediğimizde, aslında hepsinin gâyelerinin, yüksek ahlâklı, iyi ferdler, âileler ve cemiyetler meydâna getirmek olduğunu görüyoruz. Zâten bizim dînimiz, târîhimiz, kültür ve medeniyetimizde eğitimden maksat da "iyi insan", orijinal ismiyle söylemek gerekirse "insân-ı kâmil" meydâna getirmektir. Burada, hemen, büyük İslâm âlimi İmâm-ı Gazâlî'nin (rahmetullahi aleyh) bir sözünü hatırlıyoruz. O buyuruyor ki: "İnsanlar üç gruptur. Birinci grup gıdâ gibidir, herkese her zaman lâzımdır. İkinci grup devâ (ilaç) gibidir, bazı insanlara bazen lâzım olur. Üçüncü grup ise illet (maraz, dert, hastalık) gibidir; herkes ondan kaçar, ama o, insanlara bulaşır." Herkesçe bilindiği gibi, bütün peygamberler ve onların vârisleri olan İslâm âlimleri ve Evliyâ-yı kirâm, hep gıdâ gibi, bütün insanlara lâzım olan fertler, âileler ve cemiyetler teşkîl etmek için uğraşmışlardır. "DÜNYA KİMSEYE KALMAZ!.." Dün de kendisinden bahsettiğimiz Yûnus Emre, şu iki dörtlüğünde de, son derece önemli husûsları vurgulamaktadır: "Gelin tanış olalım/İşi kolay kılalım/Sevelim sevilelim/Dünyâ kimseye kalmaz." "Mâl sâhibi, mülk sâhibi/Hani bunun ilk sâhibi?/Mâl da yalan, mülk de yalan/Var biraz da sen oyalan." Yûnus Emre [rahimehullah], bunları niçin söylüyor? Çünkü Sevgili Peygamberimiz, dün de belirttiğimiz gibi: "Dünyâda bir garip veya yolcu gibi ol ve nefsini ashâbu'l-kubûrdan farz et yani kendini ölmüş bil" buyurmuşlardır. "Ölmeden önce ölme" sırrına vâkıf olma, "hesâba çekilmeden evvel kendisini hesâba çekme" de, tasavvufta çok önemli prensiplerdendir...

.Şeyh Edebâlî hazretlerinin, Osmân Bey'e nasîhati

Bugünkü makâlemize, "Şeyh Edebâlî" Hazretlerinin, talebesi ve dâmâdı "Osmân Gâzî"ye olan çok mühim bir nasîhatini konu edinmek istedik. Çünkü bu kısa, az-öz olan nasîhatte çok önemli bazı husûslar vurgulanmıştır: "Ey oğul, sen beysin, bundan sonra biz öfkelenirsek, senin uysal olman lâzım. Güceniklik bize; gönül almak sana. Suçlamak bize; katlanmak sana. Âcizlik, hatâ bize; hoş görmek sana. Geçimsizlik, uyumsuzluk, anlaşmazlıklar bize; adâlet sana. Kötü göz, şom ağız, haksız yorum bize; bağışlama sana. Bölmek bize; bütünlemek sana. Üşengeçlik, tembellik bize; uyarmak, gayretlendirmek, şekillendirmek sana. Ey oğul, sabretmesini bil, vaktinden önce çiçek açmaz. Şunu da unutma, insanı yaşat ki, devlet yaşasın. Ey oğul, işin ağır ve çetin, Allah yardımcın olsun." HASAN-I BASRÎ'NİN NASÎHATİ Tâbiîn-i kirâmın en büyüklerinden müfessir, muhaddis, mütekellim ve mutasavvıf "Hasan-ı Basrî" hazretlerinin, halîfe "Ömer bin Abdülazîz"e yaptığı bir nasîhati de çok mânidârdır: "Ey mü'minlerin emîri, bil ki, Allahü teâlâ, halîfeyi, zâlimlere, haksızlıklara mâni olucu, zayıflara yardımcı, darda kalanlara destek olarak yaratmıştır. Kendi malını nasıl korur ve evlâdına nasıl şefkatli davranırsa, halka da öyle davranır. O, bedendeki kalb gibidir. Uzuvlar onun iyi olmasıyla iyi olur, bozulmasıyla bozulur. Halîfe, Allahü teâlâya itâat eder. Emrindeki halkı da Ona itâate sevk eder. Rabbimiz, kötülüklerden sakınılması için cezâlar emretti. Bunu uygulayacak olanların suç işlemesi yakışır mı? Ölümü, ölüm anında yakınlarının sana yapacakları yardımın azlığını ve ölümden sonrasını düşün. Ölüme ve ondan sonrasına hâzırlık yap. İyi bil ki, ölümü müteâkip bir yere gireceksin; orada uzun müddet kalacaksın. Dostların orada seni yalnız bırakacak, sen tek başına kalacaksın. Kişinin kardeşinden, ana-babasından, çoluk-çocuğundan kaçacağı günde, sana yardımcı ve dost olacak şeyi hâzırla. Herkesin diriltilip gizli olan şeylerin ortaya çıkarılacağı günü hâtırla. Artık o zaman bütün sırlar açılmış olacaktır. Ecel gelip çatmadan ve fırsat elde iken, Allahü teâlânın kullarına adâletle hükmet... Senin felâketine sebep olan şeylerden istifâde eden insanlar seni gaflete düşürmesin... Kendileri dünyâ menfaatlerine kavuşmak için, seni âhirette kavuşacağın ni'metlerden uzaklaştırırlar... Bugünkü gücüne kuvvetine bakma, âhirette hâlinin ne olacağını düşün, ona göre iş yap... Bir ağ gibi seni saran ölüm her an yaklaşmaktadır. Hesap vereceğini unutma!.." ÖLÜMÜ HATIRLAMANIN FAZÎLETİ Yukarıdaki nasîhatlere uyabilmek, ancak devâmlı ölümü düşünen ve ölüm sonrasını unutmayan kimselere nasîb olur. Sevgili Peygamberimiz, hadîs-i şerîflerinde buyuruyor ki: "Lezzetleri yok eden, ağız tadını bozan, ümitleri kıran ölümü çok anın! Ölümü darlıkta düşünen râhatlar. Bollukta düşünen, lüzûmsuz işten, isrâftan kaçar, kanâatkâr olur." [İbn-i Hibbân] "Allah'tan utanan, ölümü düşünmeden yatmaz, harâm lokma yemez, zinâdan kaçar, dilini, gözünü ve kulağını harâmlardan sakınır, öldükten sonra çürüyeceğini düşünür." [Taberânî] "En akıllınız, ölümü çok hâtırlayan, âhiret için azık toplamakta acele edendir. Ölümü çok hâtırlayan dünyâ ve âhiret saâdetine kavuşur." [Taberânî] "Demir paslandığı gibi, kalbler de günâhla paslanır. Kalblerin cilâsı ölümü çok hâtırlamak ve Kur'ân-ı kerîm okumaktır." [Beyhekî] "Ölümü anmak, günâhlardan korur ve dünyâdan [Allahü teâlânın rızâsına mâni olan her şeyden] alıkoyar." [İbn-i Ebid-dünyâ] "Ölümü çok anmak, insanı dünyâdan çeker, günâhlardan sıyırır." [İbn-i Lâl] "Ölümü çok anıp günâhlardan kaçanın kabri, Cennet bahçesi olur. Ölümü unutup günâhlara dalan kimsenin kabri de Cehennem çukuru olur." (Süfyân-ı Sevrî) Bir zâtı çok övdüler. Orada bulunan Resûlullah Efendimiz, "O kimse ölümü hâtırlar mı?" buyurdu. "Ölümden söz ettiğini duymadık" dediler. "Ölümü anmayan değerli olmaz" buyurdu. (İbn-i Ebid-dünyâ) Peki ölüm nedir, ölümden korkmalı mıdır? Ölümü hâtırlamanın fazileti nedir? diye bir suâl sorulacak olursa, onun cevâbını da inşâallah yarınki makâlemizde ele alalım...