"Kaza namazları olan kişiler, nafile namaz kılamazlar. Hâtta nafile namaz kılmaları haramdır. Bu durumda olan bir kişi meselâ öğle namazının ilk dört rekât sünnetini kılacağı zaman, üzerinde kazaya kalmış öğle namazına niyet ederse, bu namazla kaza namazını kılmış olduğu gibi, öğle namazının sünnetini de yerine getirmiş olur; yani bu namaz o sünnetin yerini de tutar."

deniliyor. Namaz borçları olan bizler, hem kaza namazlarımızı hem de farz namazların evvelinde ve sonrasında olan sünnet namazları ve diğer bazı nafile namazları kılıyorduk. Bu fetvayı duyduktan sonra tereddütte kaldık. Ne yapmalıyız? Kaza namazlarımız bitene kadar sadece kaza namazlarımızı mı kılalım? Yoksa daha önceden yaptığımız gibi sünnet ve nafile namazlarla beraber kaza namazlarımıza da devam mı edelim? Bu konuda bizi bilgilendirirseniz memnun oluruz.

1. Eda, iade ve kaza namazı ne demektir? Kaza namazı olan kişi ne yapmalıdır?

2. Kaza namazı olan kişi farz namazların evvelinde ve sonrasında olan sünnet namazları ve başka nafile namazlar kılabilir mi?

3. Nafile namaz, farz namaz yerine veya farz namaz kişinin üzerindeki farz sorumluluğu düşürdüğü gibi, nafile namaz yerine geçer mi?

Şimdi bu ana başlıkları tek tek inceleyip sorunuzun cevabını zikredelim:

1. Eda: Bir vacibi (yapılması zorunlu olan; namaz, oruç gibi şer'i bir vazifeyi) vaktinde yerine getirmektir. Şüphe yok ki, her Müslümanın vazifesi ibadetlerini vaktinde en güzel şekilde yerine getirmektir. Vaktinden sonraya asla bırakmamaktır.

İade: Bir vacibin mislini, fesadı gerektirmeyen bir engelden dolayı vaktinde veya vaktinden sonra yerine getirmektir. Mesela; öğle namazını vaktinde kılan bir kimseye namazın vaciblerinden bir vacibi terketmesi veya tahrimen mekruh olan bir fiilde bulunmasıyla, bu namazı öğle namazı vakti içerisinde iade etmesinin vacip, vakit çıktıktan sonra iade etmesinin mendup olması.

İbni Humam; "Namazın iade edilmesi durumunda namaz sorumluluğu birincisiyle düşer. İkincisi birincisindeki fesadı gerektirmeyen noksanlığı telafi eder. Zira farz tekrarlanmaz." demiştir. (İbni Abidin, Reddü'l Muhtar Ale'd Dürri'l Muhtar, 2/64)

Kaza: Zamanında yerine getirilmeyen (namaz, oruç gibi) bir vacibi vaktinden sonra yerine getirmektir.

Üzerinde kaza namazı olan kişilerin bu namazların kazalarını acele olarak yapmaları vaciptir. Çoluk çocuğun ihtiyaçlarını karşılamak gibi özürler sebebiyle kaza namazlarının tehir edilmesi caizdir. Yani; çoluk çocuğun nafakasını temin ettikten sonra kalan vakitleri kaza namazlarını kılmaya ayırmalı ve bu sorumluluktan bir an önce kurtulmalıdır. Hiçbir özür olmadan namazı kazaya bırakmak büyük günahtır. Kişi namazı kılmamakla onu terketmiş olur. Kaza etmesiyle terketmenin günahını kaldırır. Sonraya bırakmanın günahı kalkmaz. O, ancak tövbe etmekle kalkar. (İbn Abidin, a.y.)

2. Üzerinde kaza namazları olan kişilerin namazların evvelinde ve sonrasında olan sünnet namazları ve başka nafile namazları kılmasının caiz olup olmaması meselesine gelince; Öncelikle bu konu hakkında Hanefilerin muteber eserlerindeki görüşleri nakledelim.

a) Üzerinde kaza namazları olan kişilerin nafile namazları kılması meselesine gelince; Müzmerat kitabında şöyle denilmiştir:

Yani bu namazlar kaza namazlarım var, onları kılıyorum diyerekten terkedilmezler.

b) Üzerinde kaza namazları olan kişilerin kaza namazlarıyla meşgûl olmaları, nafile namazlarla meşgûl olmalarından daha önemlidir. Ancak bilinen sünnetler (yani müekked sünnetler), kuşluk namazı, tesbih namazı ve hakkında haberler gelen namazlar bu hükmün dışındadır.

Bu namazlar nafile namaz niyetiyle kılınır. (Yani bu namazlar kılınırken kaza namazlarına değil, bunlara niyet edilir) Bunların dışında kılacağı namazlarda kaza namazlarına niyet edilir.

Muzmerat kitabında Zahiriryye ve Fetave'l-Hucce kitaplarından naklen böyle zikredilmiştir. (Tahtavi, Haşiye ala Merakı'l Felah Şerh'i Nuru'l İzah, s.364)

c) Hucce kitabında şöyle söylendi: Üzerinde kaza namazı olan kişilerin vaktinde kılmadıkları namazların kazalarıyla meşgûl olmaları, nafile namazlarla meşgûl olmalarından daha önemlidir. Ancak bilinen sünnetler, (yani namazların öncesi ve sonrasındaki sünnetler) kuşluk namazı, tesbih namazı ve haberlerde rivayet edilen namazlar bu hükmün dışındadır. Bu namazlar nafile niyetiyle kılınır. Bunların dışındakiler kaza niyetiyle kılınır. Yani bu namazların dışında bir namaz kılacak olursa, ona kaza namazı olarak niyet eder. (Fetavai Hindiyye, II/135

Görüldüğü gibi Hanefi mezhebinin muteber fıkıh kitapları kaza namazları olan kişilerin sünnet namazları, hâtta hakkında haberler gelen diğer nafile namazları kılabileceklerini açıkça, hiçbir tereddüte mahâl bırakmadan, anlaşılır bir lisanla beyan etmişlerdir.

3. İkinci bölümde beyan ettiğimiz gibi üzerinde kaza namazları olan kişiler, beyan edilen nafile namazları kılabilirler. Bu belli. Ancak burada uygulanan başka bir şey daha var. Şöyle ki; Kılınan nafile namazlara, nafile namaz diye niyet edilir. Bunların dışında kılacağı namazlara ise kaza namazı diye niyet eder.

Kaza namazı borcu olanlar nafile namazlara, nafile namaz diye niyet eder ve bu namazlar farz olan kaza namazlarının yerine geçmezler. Farz olan kaza namazlarına ise, kaza namazı diye niyet edilir. Bunlarda nafile namaz yerine geçmez. Çünkü farz olan kaza namazları kılınırken, kaza namazı diye niyet edilip, hem kaza namazı hem de nafile namazı yerini tutsaydı, nafile namazlara nafile namaz diye niyet edilmemesi gerekirdi. Bilâkis "kazaya kalan farz namaz" diye niyet edilmesi gerekirdi.

Yaptığımız bütün nakiller, nafile namazlara nafile diye niyet edileceğiniaçıkça beyan etmiştir.

Meşrû bir mazeretin dışında namazı kazâya bırakan kimse, bir hatâ işlemiş ve günaha girmiş olur. Bu itibarla kazâya kalan namazın, en kısa zamanda kılınması gerekir. Çünkü beş vakit namazın edâsı farz olduğu gibi, kazası da farzdır. Kazâya kalan namazın kılınmasıyla sadece borç ödenmiş olur. Günahın affedilmesi için de ayrıca tövbe istiğfar etmek lâzımdır.

Namaz borcundan bir an evvel kurtulmak için, hakkında Peygamberimiz (asv)'in hadisi bulunmayan nâfile namazların yerine kaza kılmak daha isabetli olur. Ancak, Hanefî mezhebine göre, hakkında hadis bulunan nafile namazların yerine kaza kılmak uygun değildir. Bu hususta Hanefî fıkıh kitaplarında şu hüküm yer alır:

Her şeyden evvel, namazlardan önce ve sonra kılınan sünnetler bir yerde farz namazların tamamlayıcısı hükmündedir ve Peygamberimizin (a.s.m.) şefaatine vesiledir. Bunun için, namazını kazaya bırakan kimse bir yandan namazlarını kaza etmekle borçtan kurtulurken, diğer taraftan da sünnetleri kılarak Peygamberimiz (asv)'e olan bağlılığını göstermiş olur.

Mesele Hanefî mezhebine göre böyle iken, diğer üç mezhebe göre, kaza namazı olan bir kimsenin nafile namazları ile meşgul olması, sünnet kılması caiz değil, haramdır.

Mâlikî mezhebine göre, üzerinde kaza namazı bulunan bir kimsein nafile namazı kılması haramdır. Ancak beş vakit namazların sünnetleri ile tahiyyetü’l-mescidin kılınabileceğine dair ruhsat vardır. Bunların dışında meselâ, teravih namazı ile meşgul olunduğu takdirde sevap alınsa da, kaza namazı geriye bırakıldığı için günah işlenmiş olur.

Şâfiî mezhebine göre de, üzerinde kaza namazı borcu olan bir insanın, bu namazları kılıp borcundan kurtuluncaya kadar gerek beş vakit namazların sünnetlerini, gerekse diğer nafileleri kılması mekruhtur. Çünkü bir an önce kazaların kılınıp bitirilmesi gerekir.

Hanbelî mezhebine göre ise, üzerinde kaza namazı olan bir kimsenin nafile ile meşgul olması haramdır. Ancak vitir ile beş vakit namazın sünnetlerini kılması caizdir. Fakat, kazaları çoksa bunları da kılmayarak kaza namazlarıyla meşgul olması daha iyidir. Yalnız sabah namazının sünneti bundan hariçtir, onu kılmak gerekir.(el-Mezahibü’l-Erbaa, I/492)

Netice olarak; kaza namazları fazla olan Hanefîlerin, sünetleri terk ederek kaza namazı kılmalarında bir mes’uliyet olduğu söylenemez. Gerek vakit namazlarının, gerekse diğer nafilelerin yerine kaza namazının kılınmasının uygun veya evlâ olmaması demek, “Sünnet yerine kaza kılmak caiz değildir.” mânâsına gelmez.

Ancak bununla beraber kaza namazları fazla olmayan kimseler ise, her farzdan sonra bir vakit kazâ namazı kılmayı alışkanlık haline getirirlerse güzel bir âdeti devam ettirmiş olurlar. Ayrıca Cenab-ı Hakk'ın mahşer günü eksik gelen farz namazları sünnetlerle tamamlayacağı hususunda rivayetler bulunduğunu da hatırdan çıkarmamak gerekir.

Farz bir namazı vaktinde kılmaya eda, vakti geçtikten sonra kılmaya kaza, bozulan bir namazı tekrar kılmaya da iade denir.

Bir namaz ya bile bile kasden kılınmayıp kazaya bırakılır veya bir özürden dolayı kazaya kalır. Bir vakit namazı kasdî olarak kılmayıp kazaya bırakmak büyük bir günahtır. Böyle bir hareketten uzak durmalıdır. Bu çeşit bir hatanın işlenmesi durumunda bir an önce kaza edilmeli, borçtan kurtulmalıdır. Çünkü ölümün ne zaman gelip çatacağı belli olmaz. Ölüm gelip de hazırlıksız yakalarsa âhirete borçlu olarak gidilmiş olur.

Bu şekilde kılınmayan bir namaz her ne kadar kaza edilmekle borçtan kurtulunmuş olunsa da, işlenen günah için ayrıca tövbe istiğfar edip, Allah'tan af dikmek lâzımdır. Bunun için hem kaza, hem de tövbe edilmelidir.

Unutmak, uyku veya meşru bir mazeretten dolayı vaktinde kılınamayan namazlar da hatırlandığı veya meşru özür geçtikten sonra fazla vakit geçirmeden kaza edilmelidir.

Bazı özürler vardır ki, bu hallerde kılınmayan namazlar daha sonra kaza edilmezler. Kadınların âdet ve lohusalık hali, beş vakit devam eden sara veya cinnet hali bu çeşit özürlerdendir. Zaten âdet gören ve lohusa olan kadının namaz kılması caiz olmayıp haramdır.

Vakti içinde kılınmayan beş vakit namazın kazası farz, vitir namazının kazası vacip, sünnetin kazası da sünnettir. Kazası farz olan sünnet yalnız sabah namazının sünnetidir. Günün sabah namazı kazaya kalmış ise öğleye kadar kılınınca farzıyla birlikte sünneti de kaza edilir. Öğleden sonraya kalınca sünnet kılınmaz, sadece farz kaza edilir.

Zamanında kılınamayan bazı vakit sünnetleri de daha sonra kılınarak kaza edilir. Meselâ, cemaate yetişmek için öğle namazının ilk sünneti kılınamadığı takdirde, farzı kılıp iki rekât sünnetten sonra ayrıca kılınır. Cuma namazının ilk sünneti hutbeden önce kılınamadığı zaman, yine Cumanın iki rekât farzından sonra kaza edilerek kılınır, îki rekât kılınarak yarıda bırakılan öğlenin ve cumanın ilk sünnetleri aynen bu şekilde dört rekât olarak kaza edilir. Bu sünnetlerin dışındaki diğer vakit namazlarının sünnetleri kılınmadıkları zamanlar kaza edilmezler. Meselâ ikindi ve yatsı namazının sünnetleri farzdan önce kılınmadıkları zaman daha sonra kılınmazlar.

Kaza namazları, ne şekilde kazaya kalmış ise aynı şekilde kılınacaktır. Sabah iki, öğle dört, ikindi dört, akşam üç, yatsı dört ve vitir üç rekat olarak kaza edilir.

Her namaz için belirli bir zaman veya mekân tayin edilmez. Yani ikindi namazının kazası ikindi vaktinde kılınır diye bir sınır yoktur; istediğiniz zamanda kılınabilir.Fakat kerahet dediğimiz zamanlarda kılınmamasına dikkat edilir. Bu vakitler de güneş doğduktan kırk beş dk sonraya, Güneş batmadan kırk beş dk. önceye kadar ve Güneş tam tepede olduğu zaman (öğleye otuz dk. kala) namaz kılınması hoş görülmemiştir. Bunların dışındaki bütün zamanlarda kaza namazı kılnabilir.

Vaktinde kılamayıp kazaya kalan namazları altı vakti bulan veya daha çok olan bir kimse kaza namazları arasında bir sıra gözetmediği gibi, kaza namazları ile vakit namazları arasında da bir sıra takibi yapmaz. Namaz kılmanın mekruh olduğu üç kerahet vaktinin dışında istediği ve müsait olduğu her zaman kılabilir. Çünkü kaza namazları için belli bir vakit yoktur. Meselâ, vaktinde kılınamamış olan bir ikindi namazı yatsıdan sonra, bir yatsı namazı da öğleden sonra kılınabilir.

Kaza namazlarını kılarken vakti belirlemeye gerek yoktur. Bu çok zor olacağından kolay olanı yapmak daha uygundur.

Meselâ: "Vaktine yetişip de kılamadığım ilk öğle namazını" yahut "son öğle namazım Allah rızası için kılmaya niyet ettim." Böylece kazaya kalmış olan namazlar, ya ilk kazaya kalmış olanından başlanmış olur veya en son kazaya kalmış olanından başlanmış olur ki, her iki halde de belli bir düzene göre geçmiş namazlar kılınarak azalmış olur.

Daha kolay olması bakımından "Üzerimde olan bir öğle veya ikindi namazını kaza ediyorum" şeklinde niyet etmek de yeterlidir.

Bir vaktin namazı kaza edileceği zaman önce bir ezan okunur, sonra ikamet getirilerek kılınır. Birden fazla kaza namazı kılınacağı zaman da hepsi için bir ezan kâfi gelirken, her farz namazı için ayrı ayrı ikamet getirmek sünnettir.

Kazaya kalmış olan namazların kaç vakit olduğunu kesin olarak bilemeyen kimse, galip tahminine göre hareket eder. Sayı bakımından tam bir tahmin yapamıyorsa, üzerinde kaza namazı kalmadığı kanaatine varıncaya kadar kılar.

Aynı namazları kazaya kalmış olanlar, bu namazı cemaatle kılabilirler. Fakat farklı farklı namazları kılmaya kalkanlar tek bir cemaat olamazlar; ayrı ayrı kılmaları gerekir.

Kaza namazlarını, mümkünse evde kılmayı tercih etmelidir. Şayet bu namazlar mazeretsiz olarak kazaya bırakılmışsa bir günah sayılacağından bunu teşhir etmek uygun olmaz.

SÜNNET YERINE KAZA NAMAZI KILMAK - Sevde

Sünnet yerine kazâ mı kılmalı? | Fıkıh Köşesi

Ayfer Kocakaya: “Bizim uzun zamandır kafamızı karıştıran bir soru var ve kime sorduysak net bir cevap alamadık. Bize bu konuda yardımcı olursanız seviniriz. Deniyor ki: ‘Kazâ namazı borcu olanlar günlük namazlardaki sünnetleri kılamazlar. Çünkü borcu olanlar nafile kılamazlar. Günlük sünnetler de nafile sayılıyor. Namaz kılarken sünnet yerine kazâya niyet edilmeli ve böylece her gün bir günlük kazâ borcu ödenir. Zaten farzlardan önce ve sonra namaz kılındığı için sünnet yine yerine gelmiş olur.’ Bu yüzden evde iki gruba ayrılmış durumdayız. Annem ve ablam bu şekilde kılıyor. Ayrıca ağzında dolgu ve kaplama olanlar da Mâlikî ya da Şâfiî mezhebine uymak zorundalar mı? Yoksa hem gusül, hem de namaz abdesti geçerli olmuyormuş. Çünkü Hanefî mezhebine göre ağzı içi de vücudun dışı kabul ediliyormuş. Ve mutlaka ıslanması gerekiyormuş. Doğrusu nedir?” İzmir’den Hasan Güler: “Sünnet yerine kazâ kılınır mı?”

Bu dînin kurucusu ve koruyucusu Cenâb-ı Allah’tır, tebliğcisi Hazret-i Muhammed’dir (asm). Cenâb-ı Allah Kur’ân’da çok âyetlerde namazı bize emrediyor. Namazın farzını, sünnetini, nâfile kısmını, şeklini, ayrıntısını bize gösterense Allah Elçisi Hazret-i Muhammed’dir (asm). Namazı hiçbir şekilde ihmal etmememizi bizden isteyen de zât-ı risâlettir, yani bizzat Allah Resûlüdür (asm). Ve Allah’ın, namaz borcu olmayanları Cennetine alacağı hususunda verilmiş sözü bulunduğunu bildiren de Allah Resûlü’dür (asm). Yine Peygamber Efendimizin (asm) bildirdiğine göre, namaz borcu olanlar için Allah’ın verilmiş bir sözü yoktur; dilerse Cennetine alacak, dilerse azap edecektir.

Beş vakit namaz içinde zimmetimizde olanlar, yani kılmadığımızda borç hanemize yazılanlar “farzlardır”. Sünnetler ve sâir nafileler, kılmadığımızda borç hanemize yazılmazlar. Sünnetleri kılmadığımızda feyzinden istifâde etmemiş oluruz; fakat geleceğe dönük borçlu konumda olmayız.

Resûl-i Ekrem Efendimiz (asm) hayatın her alanında örneğimiz olduğu gibi, kazâ namazları hususunda da ilk ve en mükemmel örneğimizdir. Her ne sebeple olursa olsun; vaktinde kılınmayan namazların kazâ edildiğinin ilk örneğini de biz Resûl-i Ekrem Efendimizin (asm) hayatında görmekteyiz. O (asm) kazâ namazı kılmış ve bizim için de kapıyı açık bırakmıştır.

Sünnet namazlar, Allah Resûlünün (asm) farz namazlara ilâveten bazan şiddetle önem verdiği, bazan de hafiflik içinde, zora koşmadan kıldığı nâfile namazlardır. Bunlardan, vitir namazına ve sabah namazının sünnetine çok ehemmiyet verdiği, hemen ardından öğle ve akşam namazlarının sünnetlerine de ehemmiyet verdiği, fakat ikindi ve yatsı namazlarının sünnetlerini daha hafif bir ihtiyârî tercih içinde kıldığı sahih rivâyetlerde vardır. Peygamber Efendimiz’in (asm) bütün bu davranışları isteyene ruhsat, isteyene de azîmet kapılarını açacak mahiyette bulunmaktadır.

Kazâ namazları zimmetimizde bulunan ve kılmaya borçlu olduğumuz “farz namazlardır”. Kazâ namazlarının sevap ve feyzi günlük farzlarımız kadar yüksektir. Yani derecesi en yüksek sevaplardandır. Sünnet namazlar ise, farzlardan sonra ve farzlara ilâveten, derece derece bize feyiz ve sevap kazandıran nâfilelerdir.

Kazâ namazları ile sünnet namazların konumunu mezhep imamları da tartışmışlardır. Kazâ namazları hakkında serdedilen mûteber görüşlerden edindiğimiz izlenim şudur: Kazâsı çok olup da, kendisini kazâ kılmaya çok sıkı programlayan birisi, bu programını herşeye rağmen aksatmamak için, bazen sünnetler yerine kazâ kılabilir. Bunda bir sakınca yoktur. Bu, namaz mükellefinin kendi tercihidir. Dîn buna müsaade eder.

Fakat bunu sürekli bir yol olarak benimsemek ve sünnetlerden tamamen kopmak doğru değildir. Dengeyi kurmakta fayda vardır. Şöyle ki: Vitir namazı vâcip olduğundan kazâ için terk etmemeliyiz. Sabah namazının sünnetini de, dîn sahibinin çok önem verdiği sünnet-i müekkede olduğundan kazâ için terk etmemeliyiz. Ahmed bin Hanbel’e göre sâir sünnetler yerine kazâ kılınabilir. Sünnetler yerine kazâ kılma ruhsatı, Şâfiî ve Mâlikî mezheplerinde de vardır.

Hanefî mezhebine göre de, sünnetler yerine kazâ kılınması en azından “vebâl getirmez”; fakat mümkünse sabah namazı ile birlikte öğle ve akşam namazlarının sünnetleri de kılınabilirse; daha da imkân varsa ikindi ve yatsı namazlarının sünnetleri de kılınabilirse daha faziletli olur.

Kazâsı çok olup da sıkı bir programa girenler bu içtihatlardan birine göre amel edebilirler.

Diğer sorunuza gelince: Ağızda keyfî olarak değil de, bir tedâvînin gereği olarak kaplama veya dolgu bulunmasında, dört mezhebe göre, gusle ve abdeste mani bir durum söz konusu değildir.

.

Nafile Namaz ve Sünnet yerine Kaza Namazı kılmak – ihvanlar.net ...

www.ihvanlar.net/2012/08/08/nafile-namaz-ve-sunnet-yerine-kaza-namazi-kilmak/

7 Ağu 2012 - Sünneti terk edip bunun yerine kaza namazı kılmanın, “farz borcu olan bir insan nafile ile uğraşmamalı” türünden

.

Nafile Namaz ve Sünnet yerine Kaza Namazı kılmak

Sünneti terk edip bunun yerine kaza namazı kılmanın, “farz borcu olan bir insan nafile ile uğraşmamalı” türünden nispeten akla yatkın bir gerekçe görülebilir. Ancak ibadetler, aklî yaklaşım ve çıkarmalarla değil, muteber kitaplarımızda belirtilen ölçüler içinde yapılır.

Bu mesele ile ilgili fetva aynen şöyledir:
Geçmiş yani vaktinde kılınamamış farz namazların kazasıyla meşgul olmak, nafile namazlarla meşgul olmaktan daha evla ve daha önemlidir. Ancak farz namazlardan önce veya sonra kılınan malûm müekkede ve gayr-i müekkede sünnet namazları, kuşluk namazı, tesbih namazı ve hadis-i şeriflerde geçen diğer teheccüd, tehiyyetü’l-mescid gibi nafile namazlar müstesnadır. Bu namazlar, nafile niyetiyle; bunların dışındaki nafile namazlar ise kaza namazı niyetiyle kılınır.¹

Bu fetvayı çok iyi anlamak, şu veya bu gerekçelerle yapılan kişisel yorum ve tevillerden kaçınmak gerekir. Çünkü görüldüğü gibi, fetvanın ibaresinde: Vakit namazların sünnetleri, yerine kaza namazı kılmak diye bir kayıt olmadığı gibi bir kaç vakit kılınamayan namazın kazası ve senelerce kılınamayan namazların kazası diye bir ayırım da bulunmamaktadır.

Bu hususta:
Elmalılı M. Hamdi Yazır Efendi de şöyle der:
Kazaya kalmış namazları kılmak nafile namaz kılmaktan daha iyidir. Yalnız her günün vakit sünnetleri bundan istisna edilmiştir. Meselâ; üzerinde, pek çok kaza namazı olan bir kimse, öğlenin ilk sünneti yerine kaza namazı kılmamalı, sünneti kılmalıdır. Diğer sünnetler için de durum aynıdır. Bunların dışındaki nafilelere gelince, bunlarla meşgul olunmayıp kazaya kalmış namazların kılınması gerekir. Meselâ; mübarek gecelerde tesbih namazı kılmaktansa, kazaya kalmış namazlardan birkaçını kaza etmeye çalışmak lâzım gelir.

Kaza namazlarını bir an önce kılmak, nafile namaz kılmaktan daha önemlidir, daha iyidir. Fakat farz namazların müekkede olsun olmasın sünnetleri bundan müstesnadır. Yani bu sünnetleri terk ederek bunların yerine kazaya niyet edilmesi daha iyi değildir. Bilakis bu sünnetlere niyet edilmesi, bu yüzden kaza borçlarının ödenmesi gecikmiş olsa bile daha eftaldir. Hatta kuşluk, tesbih namazları gibi haklarında hadis-i şerif bulunan nafile namazlar da böyledir. Bunlara da böyle nafile olarak niyet etmek daha iyidir. Çünkü bu sünnetler, farz namazlarını tamamlar, bunların telâfisi mümkün değildir; kaza namazlarının ise muayyen vakitleri olmadığı için telâfileri mümkündür.

Bununla beraber namazları kazaya bırakmak bir günahtır. Bu günahtan mümkün mertebe kurtulmak için sünnetleri feda etmek münasip olamaz. Böyle bir günahı işleyen kimsenin fazla ibadette bulunarak ilâhî affa sığınması icap ederken, hakkında Peygamber Efendimiz (S.A.V)’in şefaatini kazanmasına vesile olacak bir kısım mübarek sünnetleri, nafileleri terk etmesi nasıl uygun olabilir? Hem bir kısım vakit namazlarını kazaya bırakmak, hem de diğer bir kısım vakit namazlarını tamamlayan, kemale erdiren sünnetlerden ayırmak, iki kat kusur olmaz mı? Bunun aksine olan bazı nakiller muteber değildir, kendisi ile fetva verilen görüşe muhaliftir.

Hem sünnetleri, hem de kaza namazlarını kılmaya müsait vakit bulamadıklarını iddia edenler bulunursa, bunlar insaflı bir iddiada bulunmuş sayılamazlar. Boş yere en kıymetli vakitlerini zayi eden insanlar, bilmem böyle bir iddiaya ne yüzle cüret edebilirler?

Namaz borcundan bir an evvel kurtulmak için, hakkında Peygamberimizin hadisi bulunmayan nafile namazların yerine kaza kılmak daha isabetli olur. Ancak, Hanefî mezhebine göre, hakkında hadis bulunan nafile namazların yerine kaza kılmak uygun değildir. Bu hususta Hanefî fıkıh kitaplarında şu hüküm yer alır:

“Kazaya kalmış namazları kılmak, nafile namaz kılmaktan çok daha ehemmiyetli ve çok daha uygundur. Fakat beş vakit namazın sünnetleri, kuşluk, tesbih, tahiyyetü’l-mescid ve evvabin namazı bundan müstesnadır. Yani bu sünnet ve nafileler kaza namazları için terk edilmezler.”²

Her şeyden evvel, namazlardan önce ve sonra kılınan sünnetler bir yerde farz namazların tamamlayıcısı hükmündedir ve Peygamberimiz (S.A.V)’in şefaatine vesiledir. Bunun için namazını kazaya bırakan kimse bir yandan namazlarını kaza etmekle borçtan kurtulurken, diğer taraftan da sünnetleri kılarak Peygamberimize olan bağlılığını göstermiş olur.

Kaza namazları fazla olan Hanefîlerin sünnetleri terk ederek kaza namazı kılmalarında bir mesuliyet olduğu söylenemez. Gerek vakit namazlarının, gerekse diğer nafilelerin yerine kaza namazının kılınmasının uygun veya evlâ olmaması demek, “Sünnet yerine kaza kılmak caiz değildir” manasına gelmez.

Ancak bununla beraber kaza namazları fazla olmayan kimseler ise her farzdan sonra bir vakit kaza namazı kılmayı alışkanlık haline getirirlerse güzel bir âdeti devam ettirmiş olurlar. Ayrıca Cenab-ı Hakkın mahşer günü eksik gelen farz namazları sünnetlerle tamamlayacağı hususunda rivayetler bulunduğunu da hatırdan çıkarmamak gerekir.

Farz namazların eksik gelmesi durumunda, ahirette bu eksikliğin nafile ile tamamlanacağına dair hadis-i şerif şöyledir. Ebu Hureyre (R.A.) den rivayete göre Resûlullah (S.A.V.) Efendimiz şöyle buyurdu:

“İnsanların kıyamet gününde amelleri arasında ilk hesaba çekilecekleri amel namazdır. Bu hesap güzel olursa kurtuluşa erdi demektir. Bu hesap bozuk olursa, hüsrana düştü demektir. Eğer farzında eksiklik çıkarsa Aziz ve Celil olan Rabbimiz bildiği halde meleklerine şöyle buyurur: Kulumun farz namazına bakınız. Onu tam mı yoksa eksik mi kılmış? Eğer o kimsenin farz namazı tam ise, onun için namaz sevabı tam olarak yazılır. Eğer farz namazından biraz eksik olursa, ALLAH Teâlâ şöyle emreder: Bu kulum için nafile namaz var mı? Bir bakınız. Şayet o kimse için nafile namaz var ise şöyle buyurur: Kulumun eksik olan farzını nafilesinden tamamlayınız. Sonra farz olan diğer ameller de bu şekilde ele alınır.”³

Hanefî mezhebinde muteber kaynak niteliği taşıyan fıkıh kitaplarında bu husus bu şekilde beyan olunmaktadır. Bu itibarla, kaza borcu olan kimselerin sünnet kılmalarının ahmaklık olduğu; bunların Allah katında makbul olmayıp boşa gideceği gibi sözler, Hanefî fukahasının kaynak olarak kabul ettiği muteber eserlerde yer almayan delilsiz iddialardan ibarettir. Esasen, Şafiîler dışında diğer üç mezhebe göre de, kaza borcu olan kimselerin sünnet kılmaları caiz; Hanefîlere göre ise eftaldir.

Şüphesiz, sünnet yerine kaza namazına niyet ederek, sünnet namazları terk eden Müslümanlar, günahkâr olmazlar. Kıldıkları namazlar kaza olarak sahihtir. Ancak, sünnetlerin sevabından mahrum kalacakları gibi, müekked sünnetlerin mazeretsiz terkinden dolayı ihmal ile zarar etmiş olurlar. Ayrıca Hz. Peygamber (S.A.V.)’in azarlama ve darılmasına maruz kalırlar.

Bütün bu fetvalardan sonra kaza namazlarım var diye sünnetleri terk etmek düşüncesi yerine bu konuda şöyle düşünmenin daha doğru ve daha yararlı olacağına inanıyorum:

Kişi namazlarını kazaya bırakmakla zaten bir günah işlemiştir. Şimdi bunu telafi edeyim derken, sünnet gibi Hz.Peygamber (S.A.V.) Efendimizin hayatı boyunca kıldığı, kılana büyük sevapların verileceğini vaat edildiği, insanı Hz. Peygamber (S.A.V.) Efendimize yaklaştıran ve bir hadis-i şerifin beyanlarına göre ahirette farzların eksik gelmesi durumunda zaten kaza yerine ALLAH Teâlâ’nın lütfü ile kabul edilecek bir ameli terk etmek doğru değildir. Eksikliği telafi etmek, sünnet olan bir ameli terk etmek suretiyle olmamalı, o eksiklik için ayrı bir zaman ayırmalı ve kaza namazları o vakitte ayrıca kılınmalıdır.

dipnot
(1) Alemgir, el-fetava’1-hindiyye, 1/125; İbn-i Abidin, 1/688; Tahtavi, Haşiye ala merakı’l-felah, 363; Abdurrahman el-Ceziri, Kitabü’1-fıkh ale’l-mezahibi’l-erbea, 1/491-492
(2) İbni Âbidin. 1493; Halebî-i Sağîr, s.349
(3) Ebû Dâvud, Salat: 144; Tirimizi, Salat:91; Muvatta, Sefer: 89; Ahmed b. Hanbel, 2/290, 425, 4/65, 103 5/72,377; Nesâî, Salat: 9, No:1232

.

Sünnet namazların yerine kaza namazı kılınabilir mi? | Fetva

www.fetva.net/yazili.../hanefi-mezhebinde-sunnet-namaz-yerine-kaza-kilinabilir-mi.ht...

18 Ağu 2009 - Cevap: Hanefi mezhebine göre sünnetler terk edilerek kaza namazı kılınmaz. Bu konuda Ömer Nas

.Süleymaniye Vakfı > Kaza Namazı > Yazılı Fetvalar

Tarih: 18 Ağustos 2009

Soru: Hanefi mezhebine göre sünnet namazları kılmayıp onların yerine kaza kılınabilir mi?

Cevap:

Hanefi mezhebine göre sünnetler terk edilerek kaza namazı kılınmaz. Bu konuda Ömer Nasuhi Bilmen’in Büyük İslam İlmihali‘nde şu yazılıdır:

“Kaza namazları ile uğraşmak, nafile namazları ile uğraşmaktan daha iyi ve daha önemlidir. Fakat farz namazların müekked olsun olmasın, sünnetleri bundan müstesnadır. Bu sünnetleri terk ederek bunların yerine kazaya niyet edilmesi daha iyi değildir. Bu sünnetlere niyet edilmesi evladır. Hatta kuşluk ve tesbih namazları gibi, haklarında nakil bulunan nafile namazlar da böyledir. Bunlara da böyle nafile olarak niyet etmek evladır. Çünkü bu sünnetler, farz namazları tamamlar, bunların yerine getirilmesi mümkün değildir. Kaza namazlarının ise, muayyen vakitleri olmadığı için onların her zaman yerine getirilmesi mümkündür.

Bununla beraber namazları kazaya bırakmak günahtır. Bu günahdan mümkün olduğu kadar kurtulmak için sünnetleri feda etmek uygun olmaz. Böyle bir günahı işleyen kimsenin fazla ibadet ederek Allah’ın bağışlamasına sığınması gerekirken, hakkında Peygamber şefaatinin tecelli etmesine vesile olacak bir takım sünnet ve nafileleri terk etmek nasıl uygun olabilir? Hem bir kısım vakit namazlarını kazaya bırakmak, hem de diğer bir kısım vakit namazlarını, kendilerini tamamlayan sünnetlerden ayırmak iki kat kusur olmaz mı? Buna aykırı olan bazı nakiller geçerli değildir. Bunlar kabul edilen fetvaya aykırıdır. Hem sünnetleri, hem de kaza namazlarını kılmaya elverişli vakit bulamadıklarını iddia edenler bulunursa bunlar insaflı bir iddiada bulunmuş sayılmazlar. Boş yere en kıymetli zamanlarını harcayan insanlar, bilmem böyle bir iddiaya nasıl kalkışabilir?”

İşin aslına gelince: Kur’an ve sünnette namazın kazası diye bir şey yoktur. Sadece uyuyan ve unutan kimseler uyandıklarında / hatırladıklarında namazlarını vakitleri dışında kılabilirler. Bu, onlar için bir kaza değil; eda olur. Nitekim Peygamber Efendimiz de bir defasında uyanamadıkları için sabah namazını1 , bir defasında da (Hendek Savaşı’nda) unuttukları için ikindi namazını2 kılamamışlardı. Bunun dışında kalan kimselerin gerek keyfi olarak gerekse gevşeklikten, tembellikten dolayı namazları vakit dışında kılmaları diye bir şey söz konusu değildir. Bunlar büyük bir günah işlemişlerdir. Tek yapacakları şey derhal tevbe- istiğfar etmek ve bir daha asla namaz kaçırmamaktır. Zaten Peygamberimiz de uyuya kalıp kılamadıkları sabah namazından sonra yaptığı şu açıklamada keyfi olarak kılınmayan namazların kazasından bahsetmemiştir:

“Dikkat edin! Sizin için, bende bir örnek vardır.” (Sonra şöyle devam etti) “Dikkat edin! Uyku sebebi ile namaz kaçırmakta bir taksir yoktur. Taksir ancak başka namazın vakti gelinceye kadar namazını kılmayan kimsede vardır. Binaenaleyh bu uyuyup kalma işini kim yaparsa uyandığı zaman, o namazı kılıversin! Ama ertesi gün, o namazı her zamanki vaktinde kılsın!…”3

Buhari, Mevâkîtu’s-Salât, 35; Müslim, Mesâcid, 310-313; Nesâî, Mevâkît, 55; Ahmed b. Hanbel, 2/428, 4/441. [↑]
Buhari, Mevâkîtu’s-Salât, 36, 38, Ezan, 26, Salâtü’l-Havf, 4, Megâzî, 29. [↑]
Müslim, Mesâcid, 311 (681). [↑]

Sünnet namazlar yerine kaza kılınabilir mi? - Soru Sor Cevap Bul

www.sorusorcevapbul.com/soru-cevap/.../sunnet-namazlar-yerine-kaza-kilinabilir-mi

Kaza namazları olan birinin sünnet namazlar yerine kaza kılması daha mı efdaldir? ... Sünnet yerine kaza namazı kı

.Kaza namazları olan birinin sünnet namazlar yerine kaza kılması daha mı efdaldir?

Cevap:

Kaza namazları için farz namazların sünnetlerini feda etmek uygun olmaz
“Farz namazların sünnetleri terk edilerek bunların yerine kazaya niyet edilmesi daha iyi değildir. Sünnetlere niyet edilmesi evladır. Çünkü bu sünnetler, farz namazları tamamlar, bunların yerine getirilmesi mümkün değildir. Kaza namazlarının ise belli vakitleri olmadığı için onların her zaman yerine getirilmesi mümkündür. Namazları kazaya bırakmak günahtır fakat bu günahtan mümkün olduğu kadar kurtulmak için sünnetleri feda etmek uygun olmaz. Hem sünnetler hem de kazalar ayrı ayrı kılınmalıdır. Fakat namazların hem sünnet hem de kaza niyeti (iki niyetle) kılınması uygun görülmemiştir.”
(Ömer Nasuhi Bilmen, Büyük İslam İlmihali)
Sünnet yerine kaza namazı kılma meselesinde dört mezhebin görüşleri
Hanefilere göre;
Üzerinde kaza namazı olan kişiler Hanefi mezhebine göre nafile namaz kılabilirler. Yani sünnet namazları terk etmeyip, ayrıca kuşluk, tesbih, tahıyyet’ül mescid, öğle öncesi kılınan dört ve akşam sonrası kılınan altı rekatlık olan nafile namazları kılabilirler. Bunların dışındaki nafile namazları terk edip, kaza namazı kılmaları daha faziletlidir.
Böyle olunca namazını geçmişte kazaya bırakan kimse, bir yandan namazlarını kaza etmekle borçtan kurtulurken, diğer taraftan da sünnetlere daha fazla sarılarak Peygamber Efendimiz’in (asm) şefaatini kazanma yoluna gitmiş olur.
Malikilere göre;
Üzerinde kaza namazı bulunan kimselerin bayram namazı gibi sünnetler ve aynı günün fecir namazıyla şef’ ve vitir namazı dışındaki nafileleri kılmaları haramdır. Bu anılan namazlar dışındaki bir nafileyi kılarsa bu kılınan namazın asıl itibariyle bir ibadet olması dolayısıyla sevap kazanır. Ama kazayı geciktirme açısından da günahkâr olur. Malikiler, üzerinde kaza namazı bulunan kişilerin farzlara bağlı sünnetleri ve tahıyyet’ül mescid gibi kısa süren nafileleri kılmasına ruhsat vermişlerdir.
Şafilere göre;
Bu mezhebe göre üzerinde kaza namazı olan kişinin, sünnet olan namazlar dâhil olmak üzere nafile namaz
kılması haramdır. Ancak üzerinde kılınacak kaza namazı kalmadıktan sonra nafile namazlara ve sünnet namazlarına başlayabilir.
Hanbelilere göre;
Kaza namazı olan kişinin farzlarla beraber sünnet ve vitir namazını kılması caizdir. Eğer kişinin kaza namazları çoksa bunları kılmaması daha uygundur. Fakat sabah namazının sünneti, sünnet-i müekkede namazlardan olduğundan bu sünnet terk edilmemelidir.
(Dört Mezhebe Göre İslam Fıkhı, Abdurrahman Ceziri)

Durum şunu gösterir ki; –eğer hem kaza hem sünnet kılınamayacak durumda ise- sünnet ya da nafile namazlar yerine, kaza namazı kılmak mezhep imamlarınca daha uygun görülmüştür.
Yukarıda izah ettiğimiz gibi; “Kaza namazları ile uğraşmak, nafile namazları ile uğraşmaktan daha iyi ve daha önemlidir.” (Büyük İslam İlmihali) denilmiştir. Yani kaza namazı borcu olan birinin teravih namazı yerine kaza namazlarını kılması daha efdal görülmüştür.

.

KAZA NAMAZI BORCU OLAN SÜNNET KILAMAZ MI - Dini Sorulara ...

www.ahmetsahin.org/makaledetay.asp?id=474

Namaz borcu olanlar sünnet kılamazlar, sünnet yerine kaza kılmaları gerekir, deniyor. Böylece namazlarını vaktiyle te

.

KAZA NAMAZI BORCU OLAN SÜNNET KILAMAZ MI?

Kadın- erkek herkes tarafından ısrarlı sorulan sorulardan biri de budur:

? Namaz borcu olanlar sünnet kılamazlar, sünnet yerine kaza kılmaları gerekir, deniyor. Böylece namazlarını vaktiyle terk etmiş olanlar sünnetleri de terk etme izni almış oluyor gibi bir durum meydana geliyor. Bu konuda mezheplerin görüşü nedir? Biz Hanefiler nasıl hareket etmemiz gerekir?

Efendim, nedense bu konuyu gündemde tutanlar var. Meseleyi meçhullükten kurtarmak için mezheplerin görüşlerine şöyle kısaca bir göz atalım. Sonunda da Hanefi?nin görüşüne işarette bulunarak noktayı koyabiliriz, diye düşünmekteyim. İnşaallah faydalı bilgi arz etmiş oluruz.

Bu mevzuda aslında iki farklı görüş, Hanefi ile Şafii?nin görüşüdür.

Diğer mezheplerin görüşleri bir bakımdan Şafiiye, diğer bakımdan da Hanefi?ye yakın görünmektedir. Şöyle ki:

Hanefilere göre: Kaza namazı borcu olanlar beş vakit namaz öncesi ve sonrası sünnetleri kılmalı, kaza namazı kılmak için bu sünnetleri terk etmemelidir. Ayrıca, kılınması için hakkında hadis bulunan diğer kuşluk, tesbih, evvabin, teheccüd namazları da kılınmalı, kaza namazı için bunlar da terk edilmemelidir!.

Bunların dışında kendiliğinden kılınan nafile namazlar olacaksa, işte bunların yerine kaza namazı kılınması uygun olur. Ama namaz öncesi sonrası sünnetlerle, kılınması için Efendimizin tavsiyeleri bulunan sünnetler kaza namazı için terk edilmemelidir.

Peki, kaza namazı için Sünnetler terk edilirse ne olur? Hiçbir şey olmaz. Sadece bir farz kılınmış, bir sünnet de terk edilmiş, yani bir kazanılmış, bir de kaybedilmiş olunur.

Malikilere gelince: Kaza namazı olanlar, sabah namazı sünneti, vitir, bayram, tahiyyetül?mescid gibi haklarında hadis bulunan sünnetleri kılmaları (efdal değil) caizdir, kılabilirler. Kılmayıp ta kaza kılsalar efdalini yapmış olurlar.

Hanbelilere göre ise: Farz namaz borcu olanların namaz öncesi ve sonrası sünnetleri kılmaları caizdir. Ancak kazalarını kılmaları ise efdaldir, daha iyisidir. Başka nafile kılmaları ise haramdır.

Sabah namazının sünneti bütün mezheplerde müstesna. O, çok kuvvetli bir sünnet olduğundan her zaman kılınır, hiçbir durumda ihmale uğratılamaz.

Şafiiye gelince: Onda farz namaz borcu olanların sünnet kılmaları caiz olmaz. Bir an evvel farzları kılıp borçlarından kurtulmalı, ondan sonra sünnetleri kılma imkanı elde etmiş olmalılar.

(Günün Meseleleri-2) kitabından özetlediğim bilgilerden müellif Hayreddin Karaman Hoca efendi şu sonucu çıkarmaktadır:

? ?Görüldüğü üzere dört mezhebden üçüne göre, üzerinde kaza namazı borcu bulunan kimselerin sünnet kılmaları caiz olup, Hanefilere göre de üstelik efdaldir, yani daha iyi ve faziletli bir davranıştır, kılınmalıdır.? (s. 445)

Ben bu sonuca şu hususları da ilave etmek istiyorum.

Sünnetleri bırakıp ta yerinde kaza kılacak olan bir Hanefi, bir kazanmış, bir de kaybetmiş sayılır. Kazandığı, kıldığı farz borcundan kurtulmuş olmasıdır. Kaybı da, terk ettiği sünnet sevabından mahrum kalmış olmasıdır. Demek ki sünnetleri terk ederek kaza kılmada bir kazanç, bir de kayıp söz konusudur. Bu ise insana pek huzur vermemektedir.

Bunun en huzurlusu, kayba uğramadan kazanmaktır. Yani sünnetleri terk etmeden kazalarını kılmaktır.

Unutulmamalıdır ki, bir kaza namazı beş dakika vakit alır. Bir sünnet terkinden de ancak beş dakika kazanılır. Beş dakika kazanmak için sünneti terk mahrumiyeti göze alınabilir mi?

Halbuki gün boyu hayatımızda değil beş dakika, bazen saatlerimiz dahi boşa harcanabilmektedir. Kazanacaksak oralardan kazanmalıyız vakitlerimizi, diye düşünemekteyim. ..

.

Sünnet Namazları Yerine Kaza Namazları Kılınabilir mi? - Hikmet.Net

hikmet.net/sunnet-namazlari-yerine-kaza-namazlari-kilinabilir-mi/

19 Ağu 2015 - Vaktinde kılınamayan her farz namazı kaza etmek farzdır. Namazın vaktinin geçmesi, ister kasten, ister hat

.

SÜNNET NAMAZLARI YERİNE KAZA NAMAZLARI KILINABİLİR Mİ?

Vaktinde kılınamayan her farz namazı kaza etmek farzdır. Namazın vaktinin geçmesi, ister kasten, ister hata ile ve ister uyku sebebi ile olsun hüküm değişmez.(Fetâvâ-i Hindiyye) Yani her ne şekilde olursa olsun mazeret kalkınca namazı kaza etmek gerekir. Farz namazların kazası farz; vacip namazların kazası vacip; sünnet namazların (yalnız sabah namazının sünneti zeval vaktine kadar kılınırsa) kazası ise sünnettir. (İbn-i Abidin, 2/66) Namazla mükellef olan bir kimse kazaya kalmış namazını kaza etmekle günahtan kurtulmuş olmaz ayrıca namazı kazaya bırakmış olmaktan ötürü tevbe etmesi de gerekir.

Bir kimsenin çok olan kaza namazlarını çoluk çocuğun nafakası vesair ihtiyaçlar sebebiyle geciktirmesi caizdir. Her gün evvelâ çalışır sonra kılabildiği kadar kaza kılar. Namazları bitinceye kadar bu şekilde hareket eder. Nafile namazlarda ise geçmiş namazların kazasıyla meşgul olmak nafilelerden daha evlâ ve mühimdir. Bundan yalnız farz namazların sünnetleriyle kuşluk ve tesbih namazları, bir de hakkında hadis rivayet edilen namazlar müstesnadır. (İbn-i Abidin, 2, 74 ) Yani, beş vakit namazın farzlarından önce ve sonra kılınan sünnet namazlarla, teheccüd, duha namazı gibi bizzat Peygamber Efendimiz (sallallahu aleyhi ve sellem) tarafından belirlenen nafile namazları kılmak yerine kaza namazları kılınması tercih edilmez. Kaza namazları için ayrı vakit ayrılması gerekir. Böylece, bahsedilen sünnet ve nafile namazların sevabından mahrum kalınmamış olur.

Bu mesele hakkında Hanefî mezhebinin görüşünü daha açık bir şekilde ifade etmesi bakımından Ömer Nasuhi Bilmen’in ifadelerine başvuralım; “Kaza namazları ile iştigal, nafile namazlar ile iştigalden evladır, ehemdir “daha mühimdir.” Fakat farz namazların sünnetleri –ister müekked olsun ister gayri müekked olsun – bundan müstesnadır. Yani bu sünnetleri terk ederek bunların yerine kazaya niyet edilmesi daha faziletli değildir. Bilakis bu sünnetlere niyet edilmesi evlâdır. Hatta kuşluk, tesbih namazları gibi haklarında hadis bulunan nafile namazlar da böyledir. Bunlara da böyle nafile olarak niyet etmek evlâdır. Çünkü bu sünnetler farz namazlarını tamamlar, onlardaki eksik gedikleri giderir. Ayrıca, bahsedilen sünnet ve nafile namazların telâfisi mümkün değildir, kaza namazlarının ise muayyen vakitleri olmadığı için telâfileri mümkündür.

Böyle olmakla beraber namazları kazaya bırakmak bir günahtır. Bu günahtan mümkün mertebe kurtulmak için sünnetleri feda etmek münasip olmaz. Böyle bir günahı işleyen kimsenin fazla ibadette bulunarak Allah’ın afvına sığınması gerekirken, hakkında Resûlullah’ın şefaatinin tecellisine vesile olacak bir kısım mübarek sünnetleri terketmesi nasıl uygun olabilir? Hem bir kısım vakit namazlarını kazaya bırakmak, hem de farz namazların edasındaki kusurları gideren, eksikleri tamamlayan sünnetleri terk etmek iki kez kusur olmaz mı? Bunun aksine olan bazı nakiller muteber değildir, fetva verilen görüşe zıttır.

Hem sünnetleri, hem de kaza namazlarını kılmaya müsait vakit bulamadıklarını iddia eden bulunursa, bunlar insaflıca bir iddiada bulunmuş sayılmazlar. Beyhude yere en kıymetli vakitlerini zayi eden insanlar bilmem böyle bir iddiaya ne yüzle cüret edebilirler.”(Ömer Nasuhi Bilmen, İlmihal, 166 (md299).)

Sonuç olarak Hanefî mezhebinden olanların kaza namazı kılacağım diye hadislerde açıkça belirtilen sünnet ve nafile namazlarını terk etmemeleri gerekir. Şafiî mezhebinden olanlar ise kaza namazlarını kılma adına sünnet namazlarını terk edebilirler ancak şunu da unutmamak gerekir ki Şafiî mezhebindeki bu içtihadın sebebi sünnetlere ehemmiyet vermemekten kaynaklanmamaktadır. Şafiî mezhebine göre kaza namazlarını hemen kaza etmek vacip olup bu mesele o kadar hayatîdir ki çok önemli de olsa sünnet namazları, kaza namazının hemen kılınmış olmasına bir engel görüldüğü için bu içtihada gidilmiştir. Dolayısıyla Şafiî mezhebinin görüşünü benimseyenler kaza namazlarını sadece sünnet namazlarını kılarken değil vakitleri müsait oldukça hatırlayacaklar ve elden geldiğince kaza namazı borçlarını ödeme yoluna gideceklerdir. Dolayısıyla, müslümana yakışır şekilde ve ciddi bir mesuliyet şuuruyla boş vakitlerini kaza namazı kılarak değerlendirmeyen, borçlarını hemen ödemek için herhangi bir derdi olmayan bir insanın, kaza kılacağım diye sünnetleri terk etmesi, hassas bir müminlik şuuruyla ne derece ölçülebilir, bunu o insanların takdirine bırakmak gerekir.

Hanefî mezhebinde de kaza namazlarını hemen kılmak vaciptir ancak sünnet namazları kaza namazlarının hemen kılınmasına bir engel değildir ve zaten farz namazı kazaya bırakmış olmakla işlenen hatayı bir de sünnetleri terk etmekle ikiye çıkarmamak benimsenmiştir.

.

Çözüldü - Kaza Namazlarının Hükmü Ve Kazası Olanın Sünnetleri ...

www.islam-tr.net › ... › Soru - Cevab Bölümü › Namaz Soru - Cevap

3 gün önce - Şimdi siz değerli kardeşlerimden ricam sünnette kaza namazı var mıdır, ..... mekruh olmayıp; câiz ise de bunl

.NAMAZIN KAZASI

Kaza: Bir vacibi vakti çıktıktan sonra yapmaktır. (ed-Durru'l-Muhtâr, I. 676-679.) Yahut vakti çıktıktan sonra namazı kılmaktır.
Hem dini bakımdan hem de akıl yönünden müslümamn namazları vaktinde kılmaya koşması gerekir. Özürsüz olarak namazların vakitten sonraya bırakılmasından ötürü kişi günahkâr olur.
Allah teala şöyle buyuruyor: "Güvene kavuştuğunuz zaman namazı kılın. Çünkü namaz mu'minlere vakitlerle belirlenmiş olarak farz kılınmıştır." (Nisa, 103).
Özürsüz olarak namazın vaktini geçirmek büyük bir günahtır. Bu günah sadece o namazı kaza etmekle kalkmaz, belki tevbe etmek yahut kazalar bittikten sonra hacca gitmek gerekir.
Meşru bir özür sebebiyle namazlarım kazaya bırakan kimsenin üzerinde herhangi bir günah yoktur.
Bu özürlerden bazıları şunlardır :
Düşmandan korkmak, ebenin çocuk veya annesinin ölmesinden korkması.
Peygamber (s.a.v.) Hendek savaşında namazlarım tehir etmiştir.
İbni Mes'ud bu durumu şöyle anlatıyor:
"Muşrikler, Peygamber(a.s.)'i Hendek savaşında dört vakit namaz kılmaktan meşgul ettiler. Nihayet, gecenin, Allah'ın bildiği kadar bir bölümü geçtikten sonra Bilâl'e ezan okumasını emretti. Bilâl ezan okudu ve kamet getirdi. Peygamber Öğle namazını kıldırdı, sonra Bilâl kamet getirdi. Peygamber ikindiyi kıldırdı. Sonra kamet getirdi. Rasulullah akşam namazını kıldırdı. Sonra da Bilal kamet getirdi. Peygamber yatsı namazını kıldırdı."
(Hadisi Tirmizi, Nesei, Ahmed rivayet etmiş olup Tirmizi: "Bunun isnadında bir beis yoktur." demiştir. Ancak, Ebu Ubeyde bu hadisi babasından, İbni Mes'ud'dan rivayet etmiştir, denilmesine rağmen babasından hadis işitmemiştir. Hadisi Nesei Ebu Said el-Hudri'den, Bezzar da Cabir'den rivayet etmişlerdir. Nasbu'r-Râye II, 164-166)
Kendi üzerinde her hangi bir teklif (ilahî emir) bulunan bir kimse, eda veya kaza olarak yerine getirmedikçe o tekliften kurtulamaz. Çünkü Peygamber (a.s.): "Allah'ın hakkı ödenmeye daha layıktır." buyurmuştur.
(Bu hadisi Buharî, Nesei İbni Abbas'tan rivayet etmişlerdir. Neylu'l-Evtâr, IV, 285)
Bir kimsenin üzerine namaz farz olursa ve ona tahsis edilmiş bulunan vakitte bu namazı kılmazsa o namazı kaza etmesi vacibtir. (el-Kitâb ma'al-Lubâb, 1, 88; eş-Şerhu's-Sağir, 1, 364; Mugni'l-Muhtâc, 1, 127; el-Muhezzeb, 1,5 el Mecmu', III , 72 vd; el-Muğni, II, 108; Bidâyetu'l-Muctehid; 1, 175)
Fakat bu kişi o namazı bile bile kılmadığından ötürü günahkârdır, kaza etmesi ise vacibtir.
Çünkü Peygamber (a.s.) şöyle buyurmuştur:
"Sizden biri uyku sebebiyle yahut gafletle bir vakit namazı kılamazsa hatırladığı zaman onu kılsın. Çünkü Allah tealâ: "Beni zikretmek için namazı kıl." buyuruyor. (Muslim Enes'ten rivayet etmiştir. Neylu'l-Evtâr, II, 25)
Buhari'de ise şu hadis rivayet edilmiştir:
"Her kim bir namazı unutursa hatırladığı zaman onu kılsın. Namazın bundan başka kefareti yoktur."
Buharî ile Muslim'in ittifak ettikleri hadisin metni ise şöyledir: "Her kim bir namazı uyku sebebiyle kılamaz yahut unutur da kılamazsa hatırladığı zaman ...."
Bunun için bir kimse uyku veya unutma sebebiyle bir namazı kılamazsa özellikle bile bile bir kimse bir namazı kılmazsa, onu kaza etmek vacib olur.
Uyku yahut unutma gibi özürler sebebiyle namazı geçen kimse günahkar olmaz. Çünkü Ebu Katade'nin anlattığına göre:
"Peygamber (a.s.)'e uyku sebebiyle namazı kılamadıklarından şikayet edenlere şöyle buyurdu:
"Uyku ihmal sebebi değildir, ihmal ancak uyanıklık hâlinde olandır. Sizden biri namazını unutur yahut uyku sebebiyle kılamazsa, hatırladığı zaman onu kılsın."
(Neseî ve Tirmizî rivayet etmiş, Tirmizi sahih demiştir. (a.g.e,.27)

Vakti Geçen Namazların Kaza Edilme Keyfiyeti ve Şekli

Hanefilere göre: (el-Lubâb Şerhul-Kitâb, 1, 110; Fethu'l-Kadir, 1, 405)
Namazlar ister seferde olsun, ister ikamet yerinde olsun, kazaya bırakıldığı zamanki vasfına göre kaza edilir.
Meselâ, seferde namazlarını kaçıran kimse onu ikamet halinde kaza ederken iki rekât olarak kaza edecektir. İkamet hâlinde iken tam olarak kılınması gereken namazları kazaya bırakan kimse, seferde de kılsa onlan dört rekât olarak kaza edecektir.
Namazlar kaza edilirken açıktan yahut gizli okumak bakımından kılınacak namazın nevine riayet edilir. Eğer namaz öğle namazı gibi gizli okunacak namazlar
dan ise kıraat gizli yapılır. Açıktan okunacak namazlardan ve kişi imam ise kıraat açıktan yapılır. Eğer tek başına bu namazları kaza ediyorsa açıktan okumakla gizli okumak arasında serbesttir.
Namazların kazasının acele olarak yapılması vacibtir. Çoluk çocuğun ihtiyaçlarını karşılamak için çalışmak gibi özürler sebebiyle kaza namazlarının tehir edilmesi esah olan görüşe göre caiz olur. Namaz dışında eda etmek, tilâvet secdesini, mutlak olarak yapılmış bulunan bir adağı yerine getirmek ve Ramadan'da tutulamayan oruçları kaza etmek nasıl geniş bir zamanda yapılabilir ise ve bir özre binaen tehir edilebiliyorsa, yukarıdaki özür sebebiyle namazların kazasının tehir edilmesi de caizdir.

Malikîlere göre: (eş-Şerhu's-Sağîr, 1, 365; eş-Şerhu'l-Kebîr, 1, 263; el-Kavânînu'l- Fıkhiyye, 7l)
Keyfiyet bakımından namazlann kazası Hanefilerde olduğu gibidir. Seferde yahut hazarda, seferilik, hazarilik, gizlilik ve açıklık bakımından bulunduğu keyfiyet üzere kaza edilirler.
Güneşin doğuşu, batışı ve cuma hutbesi gibi namaz kılmanın yasaklandığı vakitlerde bile olsa, kaza namazlarının tehiri; yemek-içmek, uyku, def-i hacet, geçimi sağlamak için çalışma gibi zaruri haller mustesna, haramdır.
Buna göre, ikamet halindeyken kazaya bırakılan namazlar, seferde kılınacak olsalar da, tam olarak kılınmalıdır. Gündüz vaktinde gizli okunan namazlar, gece vaktinde de kaza edilse gizli okunarak kaza edilmelidir. Gece namazları gündüz vakitlerinde kaza edilseler de açıktan okunarak kaza edilmelidir. Çünkü kaza, edanın aynen tekrandır.

Şafii ve Hanbelilere göre : (Muğni'l-Muhtâc, 1, 127, 162, 263; el-Muğni, 1, 569 vd, 614, II, 282 vd)
Kaza edilirken bulunulan yer ve vakte bakılır. Seferi olan kimse dört rekâtlı namazları iki rekât olarak kaza eder. İster bu namazı seferde ister ikamet hâlinde kazaya bırakmış olsun, hüküm değişmez. Seferde kazaya bırakılan namazlar, ikamet hâlinde kaza edildiği zaman dört rekât olarak kılınmalıdır.
Çünkü namazlarda aslolan onlan tam olarak kılmaktır. Hazar hâlinde kılınınca bu asla dönülür. Zira seferde namazları kısaltmanın sebebi yolculuktur. İkamet hâlinde bu sebep yoktur.
Şafilerde en kuvvetli olan görüşe göre, sadece seferde kazaya bırakılan namazlar yine seferde kaza edilirken iki rekât olarak kılınır. Bunun için sebebe bakılır.
Namazlar kaza edilirken vakte göre gizli yahut açıktan okunur. Eğer bir kimse güneşin doğmasından batmasına kadar geçen zaman içinde namazlarını kaza ediyorsa kıraati gizli yapar. Eğer güneşin batışından doğuşuna kadar geçen zaman içinde, yani gece vakti kaza ederse kıraati açıktan yapar.
Ancak Hanbeliler şöyle demişlerdir:
Eğer kaza namazı gece kılınıyorsa, vaktinde edaya benzediği için imam açıktan okur. Yok eğer tek başına kılıyorsa mutlaka gizli okur.
İmam Ahmed'e göre, sadece cemaatle kaza edilme durumunda kıraat açıktan yapılır.

Kazaya Kalan Namazların Cemaatle Kılınması ve Sünnetlerin Kazası:

Hanbelîler şu hususu da ilâve etmişlerdir: Kılınamayan namazların cemaatle kazası mustehabtır.
Nitekim Peygamber (a.s.) Hendek savaşında kılamadığı dört vakit namazı cemaatle kılmıştır.
Farzlardan önce kılınan sünnetleri kaza etmek mekruh değildir.
Sabah namazının iki rekât sünnetinin sabahın farzından önce kazası mustehabtır. Bunun dayandığı delil Ebu Hurayra'den rivayet edilen şu haberdir:
"Peygamber (a.s.) ile beraber bir gece konakladık ve sabahleyin uyanamadık, nihayet güneş doğdu.
Resulullah (a.s.) şöyle buyurdu: "Sizden her biri devesinin başına geçsin. Çünkü burası şeytanın bulunduğu bir yerdir."
Ebu Hureyre devamla dedi ki: Bizler de O'nun dediğini yaptık. Sonra su istedi ve abdest alıp iki rekât sünnet kıldı. Sonra kamet getirildi ve sabah namazım kıldırdı."
(Buhari , Muslim. Benzer bir hadisi Ebu Katâde ile İmran b. Husayn da rivayet etmişlerdir)
Namazların Hemen Kaza Edilmesi:
Bütün fakihlerin ittifakı ile namazların hemen kaza edilmesi vacibtir. İster bir özür sebebiyle kazaya bırakılmış olsun, ister olmasın hüküm değişmez.
Ancak Şafiiler namazların hemen kaza edilmesi konusunda aşağıdaki açıklamaları yapmışlardır:
Eğer kişi namazını uyku ve unutma gibi bir özür sebebiyle kılamamışsa hemen kaza etmesi mendubdur. Eğer özürsüz olarak namazını kazaya bırakmışsa hemen kaza etmesi vacibtir. Her iki durumda en kuvvetli görüş budur. Böyle yapmanın sebebi, zimmetini ödemekte acele etmektir. Namazların kazasında acele etmenin vacib olduğunun delili Allah tealâ'nın: "Beni anmak için namaz kıl." mealindeki ayetidir. Çünkü namazı vaktinden sonraya bırakmak masiyettir. Bu masiyetten süratle kurtulmak vacibtir.

Namazların Kazasında Tertib Tertibin Düştüğü Durumlar:

Cumhura göre, kazanamazlarını kılarken tertibe riayet etmek vaciptir. Sadece Şafiilere göre tertibe riayet etmek sünnettir. Konu ile ilgili mezheblerin görüşü şöyledir:

Hanefi Mezhebi: (el-Bedâyi', I, 131 vd.; ed-Durru'l-Muhtar, I. 679-685; el-Kitab ma'al-Lubâb I, 89; Meraki'l Felah, 75 vd; Fethu'l-Kadîr, I, 346-352)
Hanefi mezhebine göre, vitir dahil kılınamayan beş vakit namaz ile vakit namazı arasında tertibe riayet etmek gereklidir. Ancak vakit namazının kaçırılmasından korkutursa Önce vaktin namazı kılınır, sonra kazaya kalmış bulunan beş vakit namaz kılınır.
Bu içtihadın delili İbni Ömer'in şu sözüdür:
"Uyku yahut unutma sebebiyle her kim bir namazı kılamazsa ve kılamadığı namazı imamla birlikte namaz kılarken hatırlarsa içinde bulunduğu namazı kılsın, sonra hatırladığı namazı kılsın, sonra imamla birlikte kıldığı namazı yeniden kılsın."
(Bu hadisi Darakutnî ile Beyhakî, Ibni Ömer'den şöyle rivayet etmişlerdir: "Sizden her kim bir namazı kılamaz da ancak imamla birlikte namaz kılarken hatırlarsa, namazını tamamlasın. Namazını tamamlayınca unuttuğu namazı yeniden kılsın. Sonra da imamla birlikte kıldığı namazı iade etsin. "Doğrusu bu İbni Ömer'in sözüdür. Nasbu'r-Râye, II, 162)
Bir çok namazı kazaya bırakan kimse, kaza ederken bunları, aslında kendine farz olduğu gibi tertibe sokarak kılar. Çünkü Peygamber (a.s.) Hendek savaşında dört vakit namazı kılamayınca onları tertibe sokarak kıldırdı ve ashabına: "Benim nasıl namaz kıldığımı görüyorsanız öyle kılın." buyurdu.(Hadis İbni Mes'ud, Hudrî ve Câbir'den rivayet edilmiştir. Nasbu'r-Râye, II, 164-166)
Ancak kazaya kalan namazlar eğer vitir dışındaki 6 vakitten fazla ise kaza namazları ile vakit namazları arasında olduğu gibi aralarındaki tertip düşer.
Çünkü kazaya bırakılan namazlar çoğalmış ve altıncı namazın vakti çıkmıştır.
Muhtar olan görüşe göre, kaza namazlarının azalması sebebiyle tertib geri dönmez. Hidaye müellifi bazılarının bu durumda tertibin düşebileceğine hükmettiklerini söylemiştir. Zahir olan da budur.
Buna binaen, bir kimse vitir namazı bile olsa, kazaya kalmış bir namazını hatırladığı halde farz bir namazı kılsa, kıldığı farz namaz (mevkuf olarak hükmü ortada kalacak şekilde) bozulur.
Meselâ, bir kimse sabah namazını kaçırsa, sonra öğle namazını kılarken bunu hatirlasa, öğle namazı mevkuf şekilde fasit olur. Yine bir kimse sabah namazını kaza etmeden önce ikindi namazını kılacak olursa ikindi namazı, mevkuf şekilde fasid olur. Ertesi günün sabah namazı vakti çıkıncaya kadar hüküm böyledir. Bir kimse önceki gün kılamadığı sabah namazını kaza ederse sonra kıldığı bütün namazlann farzları batıl olur.
Ebu Hanife ile Ebu Yusuf a göre nafile namaza dönüşür ve bu namazları yeniden kılmak lâzım gelir.
(Şöyle bir tabir vardır "Bir namaz beş namazı bozar, bir diğeri ise beşini de sahih yapar. 'Terkedilmiş bulunan bir vakit namaz, beşinci namazın vaktinde kaza edilince önce kılınan namazları bozar. Eda edilen namazlann altıncısı daha önceki beş namazı sahih kılar. Gerçek şudur ki, beşinci vaktin çıkması, bu namazları sahih kılar)

Bu meselenin izahı şöyledir: Ebu Hanife'ye göre, tertibi terketmek suretiyle namazın aslının bozulmasının hükmü mevkuftur. İster tertibin vacib olduğuna inansın, ister inanmasın hüküm böyledir. İmameyne göre ise namazın fasid olduğu kesindir.
Ebu Hanife'ye göre, eğer kaza namazları çok olup fasid olan namazlar kazaya kalan ile birlikte altı olursa, beşinci namazın vaktinin çıkması ile -ki bu kazaya kalanların altıncısı olur- bu namazların sahih olduğu ortaya çıkar. Eğer alü vakit olmamışsa, bu namazların sıhhati ortaya çıkmaz, belki nafile namazlara dahil olurlar.
Vitir namazı dahil bir kimse bir namazı kaçınrsa bu namazı hatırladığı halde diğer bir vaktin namazını kılarsa bu vakit namazının hükmü kazaya bırakılan o namazın kazasına (mevkufen bağlı olarak) fasid olur. Bu kazaya kalandan sonraki beş vakte ait namazı kılmadan önce bunun kazasını yaparsa o takdirde kılınan namazlar kesin olarak fasit olur ve o kaza edilmesi gerekli namazdan sonra kıldığı namazlar (kazalar) nafile namaza dönüşür. Eğer böyle bir namazı kaza etmeyip sonraki beşinci namazın vakti de çıkacak olursa ve fasit olan namazlar altıya çıkarsa, hepsi sahih olur. Çünkü kazaya bırakılan namazların çok olduğu ortaya çıkar ve tertibi düşürecek şekilde tekrar edilme sınırına girer.
Tertib üç şey sebebiyle düşer:
1- Kazaya kalan namazların altı vakit olması. Daha önce bunun açıklaması geçiştir, bu sayıya vitir namazı dahil değildir.
2- Mustehab olan vaktin hem kaza hem de vakit namazını beraber kılınamayacak kadar dar olması.
3- Vakit namazının kılmışı sırasında kaza namazım unutmak. Çünkü Peygamber (a.s.) şöyle buyuruyor:
"Allah tealâ, ummetimden hata, unutma ve tehdit altında işledikleri işlerin günahını kaldırmıştır."
(Bu hadisi İbni Mâce Ebu Zer'den, Taberanî, Hakim Ibni Abbas'tan, yine Taberanî Sevban'dan rivayet etmişlerdir. Hadis sahihtir)
Maliki Mezhebi : (eş-Şerhu'l-Kebîr, I, 265 vd.; eş-Şerhu's-Sağir, 1,366-374; el-Kavânînu'l-Fıkhiyye, 1,71 vd.; Bidayetu'l-Muctehid, I, 177)

Malikîlere göre, tertibin vacib olması için hem kazaya kalan namazı hatırlamak, hem de aksini yapmaya zorlanmamak suretiyle bu namazı kaza etmeye gücü yetmiş olmak gerekir.
öğle ile ikindide olduğu gibi, vakitleri muşterek olan iki namaz arasında tertibe riayet etmek şarttır. Meselâ, bir kimse ikindi namazını kılarken öğle namazını kılmadığını hatırlasa, kıldığı ikindi namazı batıl olur. Akşam ile yatsı vakti de böyledir. Bir kimse yatsı namazını kılarken akşam namazını kılmadığını hatırlasa akşam namazı batıldır. Çünkü hazır olan vakitleri muüşterek namazlarda tertibe riayet etmek şart olarak vaciptir. Eğer böyle bir kişi bulunduğu vaktin namazından bir rekâtı tamamlamamışsa o namazı keser, tamamlamışsa ona bir rekât daha ilâve ederek nafile kılmak mendubtur.
Bu iki şartla beraber, yani hem hatırlama hem de yerine getirmeye gücü yetmek şartıyla birlikte, az miktarda kazaya kalmış namazlarla hazır olan birleşik vakitli namazlarda tertip vacibtir, geçirdiğini hazır olandan önce kaza eder. Bir kimse akşam, yatsı ve sabah namazlarını kılmamışsa akşam ile yatsı namazını hazır olan sabah namazından önce kılmak vacib olur. Böylece kaçırılmış olan namaz, hazır olan namaza takdim edilmiş olur. Az miktarda kazaya kalmış olan o namazları kılmakla hazır olan namazın vakti çıkarsa, o takdirde hazır olan namazı kazaya kalmış olan namazlara takdim etmek vacib olur. Bu işi yapmak şart değildir, vacibtir. Bu sebeple bir kimse buna muhalefet ederse mahallinden önceye alınan namazı batıl olmaz, fakat günahkâr olur. Sadece bu namazları kıldığından ötürü vakit çıktığı için bu namazı iade etmek gerekmez.
Eğer unutarak yahut tehdit altında kaza namazlarını öne alırsa namazlar sahih olur ve bundan ötürü her hangi bir günah yoktur. Bilerek de olsa az miktarda kaza namazını zarurî bir vakit sebebiyle öne aldığı takdirde bulunduğu vaktin namazını yeniden kılmak mcndup olur. (Bu durum güneşin kızgın vaktinde öğle ile ikindi için, sabah vaktinde akşam ile yatsı için söz konusudur.)
Az miktarda kazaya kalmış namazın ölçüsü, beş ve daha az vaktin namazıdır. Bu namazlar, vakit dar olsa da girmiş olan vaktin namazından önce kılınır.
İmam yahut tek başına namaz kılan kişi, sabah yahut cuma namazında bile olsa, girmiş bulunan vaktin namazının farzını kılma esnasında az miktar kazaya kalmış namazlarını haürlasa, iki secdesi ile tamamlanmış bir rekât kılmamışsa, bu kişinin namazını kesmesi vaciptir. Cemaat de imamına uyar. Eğer böyle bir kişi cemaatten ise, kaza namazını hatırladığı için girmiş bulunan vaktin namazım kesmez. Bunun sebebi imamın hakkını korumaktır. Böyle bir kişinin bu namazı zarurî bir vakitte namazlarını kaza ettikten sonra iade etmesi mendubtur.
Eğer yukarıda bahsedilen kişi, iki secdesi île birlikte bir rekâtı tamamlamışsa nafile niyeti ile ona bir rekât daha eklemesi mendub olur. İki rekâtta selâm verip kaza namazını kılmaya döner.
İki ve üç rekâtlı namazlarda ikinci rekâtın secdesini yaptıktan sonra, dört rekâtlı namazlarda üçüncü rekâtın secdesinden sonra, kılmadığı bir namazı hatırlayan kişi bu namazları tamamlar. Çünkü bir şeye yakın olana onun hükmü verilir. Sonra bu kişi kaza namazlarını kılar, daha sonra eğer vakit var ise vakti içinde mendub olarak girmiş olan vaktin namazım kılar.
Bir kimse az miktarda kazaya kalmış namazlarını nafile bir namazı kılarken hatırlarsa mutlak olarak bu namazı tamamlar. Ancak, hazır olan namazın vaktinin çıkmasından korkarsa ve bu namazın bir rekâtını tamamlamamış ise o takdirde namazı keser ve farzı kılar.
Kazaya kalmış namazlar eğer beşten fazla ise vakti giren namazdan önce kılınması vacib değildir. Belki vakit geniş ise içinde bulunduğu vaktin namazını önce kılmak mendup olur. Eğer vakit dar ise o takdirde hazır olan vaktin namazını önce kılması vacibtir.

Hanbeli Mezhebi: (el-Muğni, I, 607-613. Keşşafu'l-Kınâ', I, 204. vd)

Hanbelî mezhebinde sahih olan görüşe göre, eğer vakit geçirilmiş namazlann kazasına yetecek kadar geniş ise ister az ister çok olsun, kazaya kalan namazların kendi aralannda veya onlarla içinde bulunulan vaktin namazı arasında tertibe riayet etme vacibtir. Eğer vakit geniş değil ise tertib düşer.

Hanbelî mezhebinde kuvvetli olan görüşe göre, cemaatle namaza yetişmek için tertip düşmez. Çünkü tertib cemaatle namazdan dana kuvvetlidir. Çünkü tertip namazın sıhhati için şarttır fakat cemaat namazın sıhhati için şart değildir. Nitekim vacib olduğunu bilmemekten ötürü de tertib düşmez. Çünkü tertip namazda vacibtir. Şer'î hükümleri bilmemek özür değildir.

Bir kimse kazaya kalmış bir öğle namazından önce ikindi namazını kılsa, mahallinden önce kılınan bu ikindi namazı sahih değildir. İkinciyi, yani ikindi namazını kılarken birinci namazı, yani öğle namazını hatırlarsa ikinci namaz batıl olur.. Fakat, bir kimse bir namazı kılarken başka bir namazı (vakitleri birleşik olmayan namazı) hatırlarsa içinde bulunduğu o namazı tamamlar, hatırladığı namazı sonradan kaza eder, eğer vakit varsa içinde bulunduğu namazı yeniden kılar. İster imam, ister cemaat ve ister münferit olsun, hüküm değişmez.
Böyle bir namazı tamamlamak gerektiğine delil "Amellerinizi iptal etmeyin." ayetidir.
Tertibin vacib oluşunun delili: "Peygamber (a.s.) 'in Hendek savaşında dört vakit namazı tertib üzere kaza ettiği" ile ilgili rivayettir.

Bir kimsenin çok miktarda kaza borcu olursa bedeninde yahut malında kendisine bir zorluk gelmediği müddetçe onların kazası ile meşgul olur.

Hangi gün olduğunu bilmediği bir günlük namazını unutarak kılmayan kimse ilim ehlinin çoğunluğuna göre, bir gün ve bir gecelik namazlarını iade eder. Çünkü farz namazların sıhhati için kılınacak olan namazı belirlemek şarttır. Bu da ancak, beş vakit namazı iade etmekle gerçekleşir.

Üzerinde bir çok kaza borcu olan kimseler için bu namazları kaza ederken öğle namazından başlamak mendubtur. Çünkü öğle namazı İslâm'da ilk olarak farz olan namazdır. Bu hüküm, ilk kazaya bırakılan namazın öğle namazından başka bir namaz olduğu bilinmediği durumlar içindir.

Şafii Mezhebi: (Mugni'l-Muhtac, 1,127 vd., el-Muhezzeb, 154)
Şafiî mezhebine göre, kazaya kalmış namazlan tertipli olarak ve vaktinin geçeceğinden korkmadığı içinde bulunduğu vaktin namazından önce kılmak sünnettir. Bunun dayandığı delil, Peygamber(a.s.)'in Hendek savaşındaki uygulamasıdır. Bunun bir delili de tertibi vacib gören imamlara muhalefetten kurtulmaktır.

Kaza namazlarının tertipli kılınması ve hazır olan vaktin namazından önce kılınmasının iki şartı vardır:

1 - Hazır olan vaktin namazının kazaya kalmasından korkmamak. Bu da ilk rekâtına yetişememekle kayıtlandırılmıştır.
2 - Hazır olan vaktin namazına başlamadan önce, kazaya kalmış namazlan hatırlamış olmak gerekir. Eğer kaza namazlarını hatırlamadan vaktin namazına başlanırsa ister vakit geniş olsun, ister dar olsun bu namazı tamamlamak vacib olur.
Yine bir kimse vaktin geniş olduğunu zannederek önce kaza namazım kılmaya başlasa, fakat o vaktin namazım eda edemiyecek kadar dar olduğu sonradan ortaya çıksa vaktin namazının kazaya kalmaması için, kazasına başladığı namazı kesmek vacib olur. En iyisi, iki rekâtı tamamladıktan sonra bu namazı nafile namaz olarak kabul etmektir.

Bir kimse içinde bulunduğu vaktin namazını cemaatle kılmayı kaçırmaktan korksa da tertibe riayet etmek daha faziletlidir. Çünkü tertibin vacib olduğu hususunda ihtilâf söz konusudur.
Cem-i takdim tarzında birleştirilerek kılınacak olan namazlarda tertibe riayet etmek vaciptir. Fakat cem-i tehir tarzında birleştirilerek kılınacak olan namazlarda tertibe riayet etmek sünnettir.

Miktarı Bilinmeyen Kaza Namazlarının Kılınması:

Hanefi Mezhebi: (Meraki'l Felâh : 6)
Hanefi mezhebine göre, bir kimsenin çok miktarda sayısını bilmediği kaza borcu bulunsa, borcundan kurtulduğuna kanaat getirinceye kadar kaza namazı kılması vacibtir. Böyle bir kimse zaman belirleyerek, meselâ "vaktine erişip kılamadığı hâlde üzerine borç olan ilk öğle namazı" diyerek niyet edecektir. Yahut "vaktine eriştiği hâlde kılamadığı en son öğle namazı" diye niyet etmelidir. Bu şekilde niyet etmek işi kolaylaştırmak içindir.

Maliki, Şafii ve Hanbeli Mezhebi: (el-Kavaninu'l- Fıkhiyye, 72; Muğni'l-Muhtac, 1, 127; Keşşâfu'l-Kınâ', 1, 305)
Bu üç mezhebe göre, sayısını bilmediği kaza namazlarını kılacak kimsenin, üzerinde farz namaz borcu kalmadığı kanaatine sahib oluncaya kadar kaza namazı kılması gerekir. Zaman belirlemek gerekmez. Belki öğle, ikindi gibi kılacağı namazları belirlemesi yeterlidir.

Kaza Namazı Borcu Olanın; Nafile ve Sünnet Namazları:

Şâfii Mezhebi: Kaza borcu olan kimselerin günlük farz namazlar dışında, ister beş vaktin farzı ile birlikte kılınan sünnetler, ister terâvih, teheccüd... gibi diğer sünnet ve mutlak nâfileler olsun, kaza borcunu tamamlamadıkça, sünnet ve nafile kılarak kaza namazlarını geciktirmeleri haramdır. Ancak bu hükmün anlamı, diğer boş zamanları değerlendirmeyip, sadece sünnet yerine kaza kılarak borçlann tamamlanması değil; kaza borcu olan kimselerin, sünnet kılacak kadar zaman bile kaza borçlarını geciktirmelerinin câiz olmadığıdır.

Maliki Mezhebi: Günlük farz namazlar ile sabah namazının sünneti, vitir, bayram ve tahiyyetu'l-mescid dışında sünnet veya nafile ile meşgul olarak kaza namazını geciktirenler, günah işlemiş olurlar.

Hanbeli Mezhebi : Bu durumda olan kimselerin, gerek beş vakitte farzla beraber kılınan sünnetleri, gerek bunlar dışındaki diğer sünnetleri kılmaları câiz ise de, borcu çok olanların, sabah namazının sünneti müstesna; bunların yerine de kaza namazı kılmaları efdaldir. Sünnet olmayan mutlak nafile ile meşgul olmaları ise haramdır. (Abdurrahman el Cezîrî, el-Mezâhibu'l-erbea, 1/491-492)

Hanefi Mezhebi : Üzerinde ister az, ister çok, kaza borcu olan kimselerin, gerek farz namazlarla birlikte kılınan revâtib sünnetlerini, gerek Peygamber (s.a.v.) Efendimizin kılınmasını tavsiye buyurduğu terâvih, teheccud, tesbih, duhâ, tahiyyetu'1- mescid, evvâbîn... gibi diğer sünnetleri kılmaları, -bu yüzden kaza borçlarının ödenmesi gecikmiş olsa bile-, efdal görülmektedir.
Sünnet olmayan mutlak nâfile namaz kılmak da haram veya mekruh olmayıp; câiz ise de bunların yerine kaza kılmak efdaldir.
(Ahmed b. Muhammed et-Tahtâvî, Hâşiye ala Merâkı'1-felah, sh. 363; ibn Abidin, Reddu'l-Muhtar, 1/493, Bulak, 1272; el-Fetâvâl-hindiye, 1/125, Bulak, 1310; Abdurrahman el-Cezîrî, el-Mezâhibu'l-erbea, 1/491-492; Osmanlıca Tahtâvî Tercemesi, 2/143; İst. 1285; Zühdü Paşa, el-Mecmûatu'z-Zuhdiye, 1/131-132, İst., 1311; Hacı Zihni Efendi, Nimet-i İslâm (Kitabu's-salat), sh. 467; Hacı Muhammed Nehif Ef., İlaveli Enisu'l-abidin, sh. 67, İst., 1327; Ahmed Davudoğlu, İbn-i Abidin Tercemesi, 3/152, Ist., 1982; Ö.N. Bilmen, Büyük İslâm İImihali, sh. 183, İst., ts)

Şafiiler dışında diğer üç mezhebe göre de, kaza borcu olan kimselerin sünnet kılmaları câiz; Hanefi'lere göre ise efdaldir.

Hem bir kaza namazına, hem de vaktin sünnetine olmak üzere bir namazın iki ayrı niyyetle kılınması ise, kaynak niteliği taşımayan (Necâtu'l-mu'minin ve benzeri) bazı ilmihal tipi kitaplar ile, bu kitaplardan nakiller yapan sapık kişiler dışında, Hanefi muctehid ve fakihlerince caiz görülmemektedir.

"Hem geçmiş bir namazın kazası, hem de vaktin sünneti" niyyetiyle kılınan bir namaz, İmam Muhammed'e göre, ne farz, ne sünnet, ne de nafile olarak sahih olur.
İmam Ebû Yusuf a göre ise sadece farz olarak câiz olur; aynca sünnet veya nafile sevabı söz konusu olmaz. İki tane muctehidin bu konudaki ictihatları, böyle olunca, fakih bile sayılmayan "filan kişinin kitabında şöyle buyruldu" demenin, hiç bir anlamı yoktur.
(İbn Humam, Fethu'l-Kadir, 1/187; İbrahim el-Halebî, Gunyetu'l-mutemelli (Halebî Kebir), sh. 249-251, İst., 1325; Halebî Sağîr, sh. 121-122, Ist., 1309; İbn Nuceym, el-Eşbâh ve'n-nezâir, sh. 39-43, Dımaşk, 1403/ 1983; el-Bahru'r-râik, 1/296-297, Beyrut, ts.; el-Fetâva'l-Hindiye, 1/65; Ahmet et-Tahtâvî, Hâşiye ala Merâkı'1-felah, sh. 174; İbn Abidin, Reddu'l-Muhtar, 295-296; Zihni Efendi, Nimet-i İslâm, 84-86; Ö.N. Bilmen, Büyük İslâm İImihali, sh. 118-119)

Önemli İzahat:

Selefin büyük alimleri (sahabeden Ömer, oğlu Abdullah, Sa'd b. Ebî Vakkas, İbn Mes'ud, Selman Fârisî ve tâbiundan el-Kasım b. Muhammed, Muhammed b. Sîrin, Mutarraf b. Abdillah, Ömer b. Abdilaziz, Budeyl b. Meysere ve Sâlim b. Ebi'l-Ca'd ile Dâvud ez-Zâhîri, İbn Hazm ve İbn Ruşd gibi Zâhiri mezhebi muctehid ve fakihleri ) unutarak veya herhangi bir özür sebebiyle olmayıpta, kasden terkedilen (vakti geçen)namazın kazası olmaz demektedir.
(Aynî, Umdetu'l-kari, 2/602, İst., 1308; ibn Hazm, el-Muhallâ, 1/238, Beyrut, 1352; Şevkânî, es-Seylu'l-cerrâr, 1/289, Beyrut, 1405/1985; Tecrid Tercemesi, 2/538-539.)

Kasıtlı olarak bile bile vakti geçiren , ezanı duyduğu halde namazı (gün , ay, yıllarca ) kılmayan kimsenin namazı kaza etmesi gerekmez. Çünkü böyle bir uygulama ne Kur'an'da ne Sünnette mevcuttur.
Böyle kimselere düşen Allah'tan (c.c.) avf dileyip tevbe istiğfarda bulunmaktır.

Bu görüşün aksine yukarıda da zikrettiğimiz gibi başta dört mezheb muctehid ve fakihleri olmak üzere İslam alimlerinin cumhuruna (çoğunluğuna) göre, edası farz olan namazların, mazeretsiz (kasden)terkedilmiş de olsa, kazası da farzdır.
(Aynî, Umdetu'l-kari, 2/206; Abdurrahman el-Cezîrî, el-Mezâhibu'l-erbea, 1/488, Kahire ts., Tecrid Tercemesi, 2/538-539)
Ayrıca şu hadis-i şerifte bildirildiği üzere kaza namazı olarak kılınıp "kaza namazı yoktur" diyenlerce bile nafile sayılacağı malumdur . Nafile namazda olsa eksik namazların yerine tamamlanacağı anlaşılmaktadır :

Hadis-i şerif, kısmen değişik senet ve lafızlarla, Buhari ve Muslim dışında bütün Kutub-i Sitte' de, ayrıca Ahmed b. Hanbel'in Musned'i, Dârimî'nin Sünen'i ve Hâkim'in Mustedrek'inde rivâyet edilmektedir ki anlamı şöyledir :

"Kıyamet günü, müslüman kulun ilk hesaba çekileceği şey, farz namazdır. Eğer bunu tam kılmışsa, mesele yok. Aksi takdirde meleklere :
-Bakınız onun nafile namazları var mı?, denilir.
Eğer nafilesi varsa, farz namazları nafilelerinden ikmal edilir. Sonra diğer farz ameller için de bunun gibi yapılır."
(Ebû Davud, es-Sünen, 1/200 (Salat, 145, No: 8(i4), Kahire, 1371/ 1952; Tirmizi el-Camiu's-sahih, 2/270 (Salat, 188, No: 413), Kahire, 1356/ 1937; Nesâî, es-Sünen, 1/232 (Salat, 9) Kahire 1312; İbn Mâce, es- Sünen, 1/458 (İkame, 202, No: 1425), Kahire, 1372/1952; Darimî, es- Sünen, 1/313, (Salat, 91) Mısır, 1349; Hâkim, el-Mustedrek, 1/394 (No:966), Beyrut, 1411/1990.)
Hadis şarihleri, ikmal keyfiyetinin hadis-i şerifin zahiri manasına da uygun olarak, "kılınmamış farz namazların nafilelerle tamamlanacağı" şeklinde olmasını da "eda edilmiş olan farz namazlardaki âdâb, sünnet, huşu, dua ve zikirlerle ilgili noksanlarının ikmâli" şeklinde olmasını da ihtimal olarak zikrediyorlar.
Ebu Bekr İbnu'l-Arabî, "Arîzatu'l-ahvezî" adlı Tirmizi şerhinde, "bana göre, edâ edilmeyen farzların nafilelerle tamamlanması ihtimali, daha açıktır; çünkü hadisin devamında diğer farz ameller için de, bunun gibi yapılır, ifadesi bunu göstermektedir..." demektedir.
(2/207, Kahire (Matbaatu’1-Mısrıyye), 1350/1951; Azimabâdî, Avnu'l-mâbûd, 2/116, Delhi, 1322; Seharenfûri, Bezlul-mechûd, 5/136; Mahmud Muhammed es-Subkî, el-Menhelu'l-azbi'l-mevrûd, 5/311, Mısır, 1394; Suyûtî, Zehru'r-ruba ale'l-Mucteba, 1/233 (Sünen-i Nesâî ile birlikte); Haşiyetu's-Sindi ala Şerhi'n-Nesâî Lis's-Suyûtû, 1/232-233 (Sûnen-i Nesaî ile birlikte); Beğavî, Şerhu's-Sünne, 4/159, Dimaşk 1390-1400/1970-1980; Haydar Hatiboğlu, Sünen-i İbn Mâce Tercemesi ve Şerhi, 4/248. İst., 1983)

"İslam dinine yeni girmiş kişi" veya "geçmişte namaz kılmayan" ya da "namaz kılan kimlik müslümanı (!) kişi"; tevhidi şuura vararak İslamı benimseyip namaza devam eder ve bunun sonucunda "ben daha önceden müslüman değilmişim (kafirmişim)" diyebiliyorsa geçmiş namazlarını kaza etmesi gerekmez!
Geçmişinde de kendini müslüman görüyorsa kaza etmesi gerekir.

ORİJİNİ

http://www.islam-tr.net/forum/konu/kaza-namazinin-hukmu.11946/

.

Sünnet Yerine Farz Kılmak | Mustafa ÖSELMİŞ

www.mustafaoselmis.com.tr/sunnet-yerine-farz-kilmak/

Farzdan sonra kıldığı iki rekât nafile, sünnet yerine geçer. Yatsının ilk sünnetini de, ilk kazaya kalan yatsının farzı ile berab

.

Sünnet Yerine Farz Kılmak

Deniliyor ki,

1-Kaza borcu olan sünnet kılmaz, kaza kılar.

2-Sünnetle beraber kaza namazına niyetle-nin.

3-Kuşluk vakti abdest alan, Kuşluk namazına, şükür namazına bir de kaza namazına niyet edip hepsini birden kılabilir.Eğer camide ise mescid namazına da, eğer yola çıkacaksa yolcu namazına da niyet edip hepsini beraber kılabilir.

4-Sünnetler kılınırken o vaktin kazasına da niyetlenilirse, bir günlük kaza namazı da kılmış olur.Meselâ öğle namazının ilk sünnetini kılarken, “Niyet ettim ilk kazaya kalmış öğle namazının farzı ile bugünkü öğle namazının sünnetine” diye niyet eder ; aynı farz gibi kılar, son iki rekâtta sûre okusa da olur, okumasa da olur.

Öğle namazının son sünnetini kılarken, son kazaya kalmış Sabah namazının farzı ile beraber niyet edip kılar.

İkindi namazının sünnetini kılarken, ilk kazaya kalan ikindi farzı ile beraber niyet edilir.

Akşam namazının sünnetini kılarken, ilk kazaya kalmış akşam namazının farzı ile beraber niyet edilir, kılınır. Üç rekât olarak kılınır.Farzdan sonra kıldığı iki rekât nafile, sünnet yerine geçer.

Yatsının ilk sünnetini de, ilk kazaya kalan yatsının farzı ile beraber kılınır.Son sünnet kılarken de, ilk kazaya kalmış vitirle beraber kılınır.Üç rekat kılınır.Farzdan sonra bir namaz kılındığı için sünnet de kılınmış sayılır.

5-Nafile namazlarla farz borçlara da niyet edilir, ikisi de kılınmış olur.

“Farz namaz borcu varken sünnet, nafile namaz kabul olmaz. Farz namaz borcu varken sünnet, nafile kılmak ahmaklıktır.”deniliyor.

Beş madde halinde özetlediğim bu iddia, önemli bir yanlışlıktır.Hani “atma !” derler ya bu desteksiz atıştır.Bu görüşler dört hak mezhepte yoktur. Mezhep dışıdır.

Bilhassa Hanefi mezhebine göre sünnet Efal-i mükellefinin üçüncüsüdür. Kılınmaz, yapılmazsa terke ve isyana girer.Cezayı gerektirir.

Hanefi mezhebine göre sünnetlerde nafilelerde terk edilmez.

Bir kutsi hadiste :”Kulum bana nafilelerle yaklaşır.”buyrulmuştur.Peygamberimizde nafilelerin, kıyamet gününde kurtuluş için eksikleri tamamlayacağını bildirmiştir.

Peygamber (as) Kıyamet günüde hesabı sorulacak ilk amelin namaz olacağını bildirmiştir. (Timizi : Salât :188) Onun için namazlar terk edilmeyecektir.Vaktinde kılınmayan namazların kaza edilmesi, vaktinde kılmama cezasını kaldırmaz.Ancak borç ödenmiş olur.

Son zamanlarda bir iddia da önceki namazları kılmaya gerek olmadığı şeklinde oluyor. Vaktinde kılınamayan namazlar borçtur. Bu konuda

Peygamber (as) şöyle buyurur :”Kim bir namazı uyku veya unutma sebebiyle kılmamışsa, hatırladığı zaman onu kılsın.”

Fıkıhçılara göre ihmalden veya gafletten dolayı kılınamayan namazlar, daha sonra kaza edilir.

Bir kimse kaza borcum var diye sürekli kaza kılmadığı halde sünnetleri terk eder, kılmazsa bu son derece yanlıştır.

Ne sebeple olursa olsun, sünnetler terk edilmemelidir.

Ne Peygamberden, ne sahabeden, ne mezhep kurucularından , ne de aklı başında bir din aliminden böyle bir şey işitilmemiş, böyle bir uygulama da görülmemiştir.

Beraber kılınması istenen namazların her bireri ayrı ayrı namazdır.Her biri de başlı başına bir ibadettir.Emredenleri ayrıdır. Vakitleri farklıdır. Kılınış şekilleri farklıdır. Vakit, niyet namazların farzıdır.

Niyet, her namaz için şarttır ; Niyet ciddi, açık ve net olmalıdır.

İnsan yapmadığı, kılmadığı bir ibadeti yapmış ve kılmış olmaz.

Farzla sünneti beraber kılanın namazı, nafileye dönüşür.

Uhut Savaşı’nda dört vakit namaz kazaya kalmıştı.Allah Rasûlü, yatsı namazını tam olarak kıldıktan sonra ayrı ayrı kaza etti.Peygamber (as) : “Beni nasıl namaz kılar görürseniz, öyle namaz kılın.”buyurmuştur. Peygamberimiz hiç böyle bir namaz kılmış mıdır ? Hayır !…

Fıkıhçılarımız, bir kimse iki namaza birden niyet edemez, niyet ederken namazın türünün açıkça belirtilmesi gerekir, derler.

Sünnetin kazası yoktur. Bugün farza, vacibe yakın sünnetler vardır. Kâmil Müslüman olmanın, kaliteli Müslüman olmanın yolu sünnetten geçer.

Peygamber (as) : ”Sünneti terk ederseniz, sapıttınız gitti, demektir.”buyurur.(Müslim, Mesacid :257)

İbn-i Mesud (ra) : ”Hz. Peygamberin sünnetini terk ederseniz, İslâmî emirlerden tek tek , vaz geçe geçe Allah korusun bir gün küfre girersiniz.” demiştir.

Kur’an’da : ”Ey İman edenler ! Allah’a ve Peygambere itaat edin, işlerinizi boşa çıkarmayın.” uyarısı yapılmıştır. (Muhammed Sûresi :33)

Bir ayette de : ”Peygamberin emrine aykırı hareket edenler, başlarına bir belâ inmekten, yahut kendilerine acıklı bir azap istemekten sakınsınlar.” buyrulmuştur. (Nûr Sûresi : 63)

Peygamber (as), bu telkin edilen biçimde bir namaz kılmamış ve kılın dememiştir.

Dinde ibadetlerin şekli, kalıbı çok önemlidir. Asla bozulmaz, eksiltilip, arttırılmaz.O zaman din, bozulmuş olur.Allah Rasûlünün yapmadığını yapmak bid’attir. Bid’at ehlinin ibadeti kabul olmaz.

Dinde kaynak esastır. Daha çok kılan, yapan olsun diye dine müdahale olmaz.

Namazları birleştirmek isteyen birleştirir, kılmak istemeyen kılmaz.Ama başkalarına yanlışı telkin etmenin büyük sorumluluğu vardır.

Meselenin daha iyi anlaşılması için ;

Özet olarak halkımıza deniliyor ki :

“Kaza namazı borcu olanlar, sünnet kılmaz. İkisine de niyetlenip, kılmış sayılır, kaza borcu da ödenmiş olur. Yani bir niyetle iki namaz kılmış olurlar.”

* * *

Bir niyetle iki namaz kılmanın caiz olduğu hiçbir mezhepte ve hiçbir kaynakta yoktur. Halbuki Peygamber, geride bilinmeyen, kapalı bir husus bırakmamıştır.Mezhep kurucuları kılı kırk yarmıştır.

İslâm âlimlerine göre iki namazı birden kılma ve böyle bir niyet caiz değildir. Çünkü, niyette tereddüt caiz değildir.Niyet, açık ve kesin olur. Ya farza niyet edilir yada sünnete.Hangisine niyet edilirse o namaz kılınmış olur.İkisine de niyet edilirse, hiçbiri kılınmış olmaz. ( Bak: Prof.Dr. Hamdi Döndüren, İslâm İlmihâli : 368)

Meselâ Ömer Nasuhi Bilmen Hoca Efendiye göre, “Sünnetler asla terk edilmez.Değil sünnetler Nafileler bile terk edilmez.” Bizim mezhebimiz böyle der.Çünkü bir hadiste:” Kıyamet günü kulun farzlarına bakılır.Kurtuluşu için yeterli olmazsa, eksik, sünnetlerle tamamlanır.Sünnetlerde yeterli olmazsa, nafilelerle tamamlanıp, kulun kurtuluşu sağlanır.”

Ramuz 507/5 : ”Bir topluluk gelir, sünneti öldürürler,dinin temizliğini bozacak şeyler sokarlar. Allah’ın, meleklerin ve bütün lânet edicilerin lâneti onların üzerine olsun.”denmiştir.

Ahmed Şahin Hoca Efendiye, sormuşlar:

– Namazların önünde ve sonunda bulunan sünnetler yerine kaza kılsak olur mu ? diye. O da cevap vermiş :

– Bir namazı kılarsanız borçtan kurtulursu-nuz , kılmazsanız sevabından mahrum kalırsınız.

İlâve etmiş :”Hakkında hadis bulunan sünnetler, kaza kılmak için terk edilmez.”Nafileler ve teheccüt namazları da Peygamber (as)’ın terk etmediği namazlardır.Onlar da kaza kılmak için terk edilmez.Çünkü bunların kılınması hakkında sahih ve kesin Peygamberin emri vardır.

21.04.2004 tarihli Zaman Gazetesindeki yazısında da şunları yazmıştır :

“Kaza namazı borçlarından kurtulmak için ne kadar acele edilirse yeridir.Ancak borçtan kurtulmak için sünnetleri terk etmek caiz değildir. Burada kayıp söz konusudur.Sünnet sevabından mahrum kalmak söz konusudur.

Sünnetler, sünnet olarak kılınmalı, kazalar da kaza niyeti ile kılınmalıdır.Kaza kılınırken hem kazaya hem de vaktin sünnetine bir anda ikisini de kılmış olmak, niyet çıkmazıdır.Böyle bir uygulama yoktur.Çünkü niyetlerde tereddüt caiz değildir.Ya kazaya yada sünnete niyet edilir. İkisine birden niyet etmek, kılmadığını kılmış gibi göstermek, aklende uygun düşmeyen bir açık gözlüktür.İkili niyet geçerli olmaz. Kılmadığının sevabını beklemek boşuna zahmettir.”

Hanefi mezhebinin görüşüne göre sünnetleri terk ederek kaza namazı kılmak uygun değildir. Sünnet terk edilmez. Hatta kuşluk, evvabin tesbih ve teheccüd namazları gibi Peygamberin tavsiye ettiği namazlar da terk edilmez. Kaza namazları da kılınmaya devam edilir.

Bir hadislerinde Peygamber (as) şöyle buyurmuştur :

“Kulun kıyamet günü ilk hesaba çekileceği konu, farz namazlarıdır.Eğer bu tamamsa işi kolaylaşmıştır.Aksi halde “bakın bakalım, nafileden bir şeyi var mı ?” denir. Nafile ile farz eksiklikleri tamamlanır…” Şimdi sünneti nasıl terk edersin ? Nafileyi nasıl terk edersin ?

Sünnetleri terk ederek veya namazları birleştirerek namaz kılanlara sorsak :

– İçine sindi mi ?

– Kıldığın bu namazdan zevk aldın mı ?

– Peygambere yaklaştın mı, uzaklaştın mı ? Ne hissediyorsun ? desek, ne der acaba ?

– …….

Sözün özü ; Farz namazı kazaya bırakan zaten günah işlemiştir.Birde hatasını telafi için sünneti terk asla uygun görülmemiştir. Peygamberin asla terk etmediği, bazıları farza yakın sünnetlerin terki mantıklı değildir.

Sünneti terk Peygamberi terktir.Ondan uzaklaşmaktır.Hatta bir zaman sonra sünneti terk eden, namazlardan zevk almamaya başlar ve terk eder.

Sünnete sarılmak, Peygamberle irtibata geçmek, onunla kontak kurmak demektir.

Prof. Dr. Esad Coşan Hoca Efendiye sormuşlar : ”Sünneti inkâr etmenin hükmü nedir ? Cevap :“En aşağı sapıklıktır.”(Güncel Meseleler :2/17)

Gene sormuşlar : “Kaza namazı olan terk edebilir mi ?”Cevap :”Caiz değildir.Sünnetleri kılacak. Ayrıca kuşluk, evvabin ve teheccüt gibi nafile namazları da kılacak.Bu namazları kılmadın, edepsizlik ettin, günaha girdin.Şimdi de günahı telafi edeceğim derken, sünnetleri kılmayıp bir kusur daha işliyorsun…” (Age :1/61-62) demiş.

Cenab-ı Allah Kur’an’da :

İsra 71’de : ”Herkesi kıyamet gününde önderleri ile birlikte çağırırız.” Yani kim kime uyarsa onun peşinden gidecektir.

Hud 98 : ”Firavun kıyamet gününde adamlarının önüne düşecek ve onları çekip ateşe götürecektir.” Peygamber (as)’da :”Emrime isyan eden bana isyan etmiş olur.”(Ramuz :405/5) buyurmuştur.

Biri demiş ki :”Sünnetler olmasa sadece farzlar olsa, ben namaz kılardım.”

Sünnetlerde vahiydir.

Sünnet Vahiy Mahsulüdür, İnkar Eden Küfre Girer:

Cenab-ı Allah : ”O, kendiliğinden konuş-maz. O’nun konuşması ancak indirilen vahiy iledir.” Buyurur. (Necm :3-4)

Vahiy denilince sadece Kur’an ayetleri akla gelmez.Hz. Peygambere her şeyin bilgisi verilmiştir. Peygamberimiz:”Bana vahyedilen kadar daha vahyedildi.”demiştir.

Kur’an’da :” Peygamber size ne verirse onu alın. Sizi neden men ederse, ondan geri durun.” (Haşr : 7) buyrulmuştur.

Hz. Peygamber, Kur’an’da öz ve özet olarak ortaya konulan konuları detaylı olarak anlatır.

Kur’an’da sünnetle amel etme konusunda pek çok ayet vardır.Onun için vahiy mahsulü olan sünneti inkâr eden, alay eden, lüzumsuz addeden, Peygamberin hükmünü hafife alan, razı olmayan küfre girer. Çünkü Peygambere, uymayı Allah emretmiştir.

Peygambere uymadan kurtuluş yoktur. Meselâ ; Ebu Talib iyi bir insandı, ama Peygam-bere uymadığı için ameli boşa gitti.

Osmanlı âlimlerinden Ömer Nesefî : ”Pey-gamberimizin sünnetlerinden veya hadislerinden birini hafife alıp, alay etmek küfürdür.”der. (İslâm İnançlarının temeli AKAİD ; s.213-1975 İst.)

“Bize Kur’an yeter, Kur’an’dan başkası ile amel etmeyiz, Kur’an’da olmayanı tanımayız.” Diyen bir adamın münkir olduğu hakkında bütün ilim adamlarının ittifakı vardır.”(İbn-i Hazm, El Ahkâm, c.2-s.82)

Tarihi bir olay da şudur :

Peygamber zamanında bir Yahudi ile bir münafık ihtilafa düşerler. Yahudi, Hz. Peygambere gitmelerini ister, Münafık da Yahudi olan Kâb b.Eşref’e gidelim, der. Yahudi, Peygambere gitmeleri konusunda ikna eder. Peygambere gelirler. İhtilaf konusunu anlatırlar. İkisini de dinleyen Peygamber, Yahudinin haklı olduğunu söyler.

Münafık, bu karara razı olmaz.Yahudiye birde Ömer’e gidelim, der ve ikna eder. Durumu Hz. Ömer (ra)’e anlatırlar ve Peygambere gittiklerini, münafık’ın Peygamberin hükmüne razı olmadığını ifade ederler. Hz. Ömer, münafık’a doğru olup olmadığını sorar. O da “evet” der.Bunun üzerine Hz. Ömer :

– “Durun biraz bekleyin” der.İçerden getirdiği kılıçla münafık’ın boynunu vurur.Ve şöyle der :

– “Allah Rasûlünün hükmüne razı olmayana benim hükmüm budur !”

Peygamber (SAV) bir hadislerinde : ”İsrailoğulları yetmiş bir fırkaya ayrıldı. Nasârâ yetmiş iki fırkaya ayrıldı. Benim ümmetim ise yetmiş üç fırkaya ayrılacaktır.Bunlardan sadece biri cennetliktir.”deyince, Ashab-ı Kiram sorar :

– Ey Allah’ın elçisi! Cennetlik olan fırka hangisidir?

Bu soru üzerine Peygamberimiz şöyle der :

“Benim ahlâkımla ahlâklanıp, benim yolum-da gidenlerdir.”

Müslüman kardeşim! Allah’a ve Peygambere isyan, günahların en büyüğüdür. Allah Kur’an’da kendisine itaatten sonra Peygamberine itaati farz kılmıştır.Ve şöyle buyurmuştur :

“Peygambere baş kaldıran apaçık bir şekilde sapmış olur.”(Ahzâb Sûresi :36)

Bir fetvada şöyle der :

“Kur’an’da hükmüne rastladığımız sünnete uyar, başkasını kaâle almayız, diyen icmai ümmetle kâfir olur.” (İbn-i Hazm, İhkam :1/109)

Sünnete uymak farzdır. Peygamber (as)’ı Allah, uyulsun, örnek alınsın diye göndermiştir.

Sünneti terk eden, kıyamet gününde, Peygambere uymayı reddeden Ebu Cehil ve Ebu Leheb’in peşinden gidecektir.Bir hadiste şöyle buyrulmuştur:

– “Her amelin bir coşkusu, her coşkunun da bir gevşemesi vardır.Kimin coşkusu sünnetimden yana olursa, o mutlaka kurtulmuştur.Kimin de istek ve arzusu ve rağbeti, sünnet dışına yönelik olursa, o helâk olmuştur.”(İ.Çakan Hadislerle Gerçekler: 128)

Sünneti terk ettirmek için :”Hadislerin O’na ait olduğunu nereden bilelim ?”diyenler oluyor.

Hz. Peygamber :”Benim üzerime yalan isnât eden cehennemdeki yerini hazırlasın.” (İbn-i Mace 1/10) + (B.Hadis Külliyatı :1/73)

Ashap bu hadisin ağırlığını her zaman hissetmiş, şahit sağlam değilse, o söze itibar etmemiştir.

Cenab-ı Allah Kur’an’da şöyle buyurur :

Ali İmran 32 : “Deki :Allah’a ve Rasûlüne itaat edin.Eğer yüz çevirirlerse, bilsinler ki Allah, kâfirleri sevmez.”

Ali İmran 132 :” Allah’a ve Rasûlüne itaat edin ki, merhamete kavuşturulasınız.”

Enfal 24:”Ey inananlar ! Hayat verecek şeylere sizi çağırdığı zaman O’na uyun.”

Nûr 47:”Bazıları Allah’a ve Peygambere inandık, itaat ettik, diyorlar.Sonrada yüz çeviriyorlar. Bunlar inanmış değillerdir.”

Nisâ 115 :”Kim Peygambere karşı çıkar, mü’minlerin yolundan başka bir yola giderse, onu cehenneme sokarız.”

Ahzab 36 :” Allah’a ve Rasûlü bir işe hüküm verdiği zaman, inanmış bir erkek ve kadına, o işi kendi isteklerine göre seçme hakkı yoktur.Kim karşı çıkarsa sapıklığa düşmüştür.”

Eğer Peygambere uyulmazsa, Kur’an anlaşılmaz, garip görüşler ve inanışlar ortaya çıkar. En önemlisi de önceki insanların düştüğü hataya düşülür.

Müslüman, Hz.Peygambere inanmak ve itaat etmekle mükelleftir.Bir hadislerinde :” Bana itaat eden, sünnetime sarılan cennete gider.”der. (Siret Ans. :2/535 + 6/79)

– “Toplumun ahlâkı bozulduğunda sünnetimle amel eden ve sünnetimden ayrılmayana yüz şehid sevabı var.” (Ahmet H. Akseki, İslâm:32)

Mehmet Akif şöyle anlatır :”Ne zaman camiye gittiysem birinin orada ağladığını gördüm. Sordum bana şöyle dedi :

– Ben ordudaydım.Takım komutanıydım. Babam öldü, kardeşlerim şehit düştü.Dükkanımız, çiftliğimiz ortada kaldı.Padişaha ayrılacağımı söyledim, izin vermedi.Israr ettim. “Madem istiyorsun, ayrıl” dedi. Ayrıldım, o gece rüyamda gördüm. Peygamber (as) orduyu teftiş ediyordu. Benim takım başı boştu.” Bu takımın komutanı yok mu ?”dedi.Padişah :”Azlini istedi, bizde azlettik” dedi. O günden beri ağlıyorum.

Birini Peygamber azlederse, onun işi zordur.

Sünneti terk edenin en belirgin özelliği dini, Kur’an’ı önemsememesidir. Bunlara karşı uyanık ve tepkili olunmalıdır.

Hz.Peygamber (as) şöyle buyurur :

– “Her peygamberin emrine uyan ashabı vardır.Fakat onlardan sonra bir takım kötü nesiller türer.Kim bunlara karşı eliyle mücadele ederse, mü’mindir. Kim diliyle mücadele ederse, o da mü’mindir.Kim onlara karşı kalbiyle mücadele ederse, mü’mindir.Ancak bunların dışında imandan zerre yoktur.”(Müslim,İman:80)

– Sözlerin en güzeli Allah’ın kitabıdır.Yolların en doğrusu, Muhammed’in yoludur.”

(Buhari, Edep:70)

Sünnet Yoksa Ümmet de Olmaz :

Bize kimin ümmetisin ? denilse, ne cevap veririz ? “Muhammed ümmetinden.”

Allah :”Ey inananlar ! Allah’a ve Peygambere itaat edin, işlerinizi boşa çıkarmayın.” (Muhammed Sûresi :33)

Hz. Peygamber :”Sünnetime uymayan benden değildir.”demiştir.

Biz, Hz. Muhammed’e “Peygamberim” demezsek, o bize, “Ümmetim” der mi ? Allah’ın “Habibim” dediği Muhammed Aleyhisselâmın ümmetim demediğine, Allah, kulum der mi ?

– Sünnetin olmadığı yerde ümmet yoktur.

– İman esaslarından birine inanmayan sapmıştır.

İnanacaksın ama,uymayacaksın, olur mu ? Peygambere iman, “inandım” demekle olmaz, uymak esastır.

Bugün Peygambere uymayan niçin uymuyor ?İşine gelmediği için uymuyor. Meselâ ;

Allah:” Faiz yiyenler, kabirlerinden şeytan çarpmış kimsenin kalktığı gibi kalkarlar.Bunun sebebi “Alış veriş tıpkı faiz gibidir.”demeleridir. Halbuki Allah, alış verişi helâl, faizi haram kılmıştır…”(Bakara :275)

– “Allah, faizi mahveder…”(Bakara :276)

– “Ey iman edenler ! Allah’tan korkun ve eğer mü’min iseniz, faizi terk edin.” (Bakara :278) buyuruyor.

Bu ayetlerde faizi, Allah yasaklıyor. Peygamber, faizin her çeşidinin haramlığını, en hafifini yiyenin Kâbe’de anası ile ilişkide bulunmak kadar günah olduğunu, ayrıca Mirac’a çıktığında faiz yiyenlerin karınlarının nasıl şiş olduğunu, Firavun’un adamlarının nasıl çiğnediğini anlatmıştır.Bu konuda Peygamberin hadisleri bir tarafa bırakılırsa, ortada sadece Allah’ın “Faiz yemeyin” emri kalacaktır ki, cezası hafifmiş gibi gösterilmiş olacaktır.

Hz. Peygamber(SAV) bir hadislerinde der ki:

“Benden sonra yaşayan, çok ihtilaflar görecek. İşte o zaman benim sünnetime uyun. Sonradan çıkan işlerden sakının, zira o bid’attir. Her bid’at da sapıklıktır.Her sapık da cehennemdedir.” (Ramuz:157/5)

Bugün kaza namazı borcu olmayan çok az insan vardır.Diyorlar ki ,”Kaza borcu olan sünnet kılamaz.”İnsanımızı sünnetten özellikle Peygambe-rimizden ayırmak gayretleri yoğun. Peygamberin terk etmediğini biz nasıl terk ederiz ? Bir an önce borçtan kurtulabilmek için nafileler terk edilebilir.Ama terk etmeye de mecbur değiliz.

Birileri, Peygamberin sünnetinden uzaklaştırmak için gayret sarf ediyor.Sünnetin terki, dinin zayıflaması, onları memnun edecek de ondan…

Hedef, Peygamberi reddederek müslüman-ları başsız, Peygambersiz bırakmaktır. 99’luk tespihin ipini kırarsak ne olur ? 99 parça olur. Sürünün başından çobanı uzaklaştırırsanız ne olur? Sürü dağılır. Kurt yer, hırsız çalar … vs.

Şunu unutmamak gerekir ki, günah sadece işleyene değil, teşvik edene, sebep olana, günah ortamını hazırlayana da verilir.

Peygamber (SAV) :”Bir iyiliğe sebep olan o iyiliği bizzat işlemiş gibidir. Bir kötülüğe sebep olan kişi , o kötülüğü bizzat işlemiş gibidir.”der.

Bunların hedefleri dini bozmak.Bunlara Peygamberimiz (SAV) şöyle tepki gösterir :

-“Bir topluluk gelir, sünneti öldürürler.Ve dinin temizliğini bozacak şeyler sokarlar.Allah’ın, meleklerin ve bütün lânet edicilerin lâneti onların üzerine olsun.”(Ramuz :507/5) buyurarak hem böyle kimseleri haber vermiş hem de lânetlemiştir.

Bakın dinde reform isteyenler, dini seven, dini yaşayan kimseler değil.Daha önce camiye sıra koyalım, ezanı okutalım, namazı Türkçe kılalım diyenler, camiye gelen, ezan sesine kulak verip, davete icabet edip namaz kılan kimseler değildi. Bunlar ya yanlış yapıyorlar, dinide yanlışlıklarına uydurmak istiyorlar yada dini bozmak istiyorlar.

Hele dindar görünüp, güvenilir görünüp yanlış yapan, yalan söyleyen, din düşmanları çizgisinde hareket edenin yaptığı yıkım, verdiği zarar daha büyük oluyor.Tabi onların vebalide elbette daha ağır olacaktır.

Efendim, adam profesör, adam şu kadar kitap yazmış, âlim, şeklinde düşünülüp yanlışları ve yaptığı tevil kabul edilmemelidir.Bir zamanlar bilgisi çok olan, hatta meleklerin hocası olan şeytan, yanlış yaparak Allah’a isyan etmedi mi ? Bilgini çokluğuna değil, bilginin doğruluğuna bakılır. Amele bakılır.

Unutulmamalıdır ki, bugün sünnete yapılan saldırı, yarın Kur’an’a yapılacaktır.Bugün enflasyon oranında faizi helâl sayan, yarın “ faiz haram mı olurmuş” diyecektir.Bunlar kısa zaman sonra, bu kadar meşguliyetin arasında beş vakit namaz mı kılınır, ardından canım zorla kazanıyoruz, haraç mı vereceğim, zekatı neden vereyim ? diyecek, bu yıkımın arkası kesilmeyecektir.Düşman bir gedik açmaya çalışıyor.Gerisi kolay.

Bu zihniyeti İslâm’la bağdaştırmak mümkün değildir.

Sünnetin Terkindeki Amaç Ne ?

Geçmişte Peygamberlerinin sünnetini terk edenler, Peygamberlerini unutmuş, hatta O Peygamberin getirdiği dinleri kaybetmişlerdir…

Bugünkü gayretlerin ardında, Peygamberi devreden çıkarıp, Kur’an’ı anlaşılmaz hale getirmek yatıyor.

Bugün batı, özellikle Mevlâna’ya, Yunus’a, Hacı Bektaşi Veli’ye sahip çıkıyor ; haftalar, aylar ayırıyor, ayırtıyor ki, Hz. Muhammed arka plana düşsün, diye.

Hz. Peygamber şöyle demiştir :

“Bir zaman gelecek bir grup benim sünnetimden başka yollara tabi olacaklar ve ümmetimi başka yollara götürecekler.”(Müslim :1847)

Bugün sünneti reddederseniz, İslâm’ın ayakta durma şansı olamaz, diğer dinler gibi yaşanılır din olmaktan çıkar. Bugün hadisleri bir tarafa bırakırsak, kaç Müslüman var ; Kur’an’ı açıp, okuyup, onunla amel edecek ? Okuyamayana, anlayamayana, Kur’an ne der ? ne mesaj verir ?

Hadisler, Kur’an’ı açıklayıcı durumdadır. Hiçbir hadiste, Kur’an’a zıt bir şey yoktur.

Devir, fitne devri. İslâm’a yönelişe paralel olarak yıkıcı faaliyetler arttı.Dün yavaş yavaş konuşanlar, bugün yüksek sesle konuşuyor, kanal kanal dolaştırılıyor, gazetelerde yazdırılıyor, konferanslar verdiriliyor.Bunların söylediği sözler, Hz. Peygambere azıcık saygısı, sevgisi olan bir kimsenin söyleyebileceği sözler değildir.

Sünnet bağlayıcıdır.Çünkü Allah Kur’an’da, Peygamberi sevmemizi,saymamızı, O’na uymamı-zı ve O’nu örnek almamızı emrediyor. Peygambere isyan etmememizi öğütlüyor.(Haşr :7 Nisâ : 65-Ahzab :21)

Kişi Sevdiği İle Beraberdir.

Hz. Peygambere yönelik bazı faaliyetler, O’na olan sevgiye de zarar veriyor.1995 yılında Kutlu Doğum Haftası münasebetiyle İzmir İlâhiyattan konuşmacılar gelmişti.İlk sözü alan kişi : ”Peygamber de bizim gibi bir insandı.”diyerek söze başladı, küçültme gayreti imajını vermişti…Evet ama O, insanların en üstünü, en şereflisi…

“Muhammed kadar İsa’ya da saygı duyarım” diyen misyoner mantığı ile konuşanlar oluyor.

Bazı gençler, Peygamber “Sağ elle ye, demiş” diyerek , sol elle yemek, soldan başlamak ve Peygamberle alay etmek sevdasına kapılıyor.

Bazıları Hz. Peygamberi, yeterince anlayıp sevemiyor.Halbuki Allah Rasûlü ,bizi canından çok sevmiş, ne yaptıysa bizim için yapmış,nelere katlandıysa bizi düşünerek katlanmış,hayatını insanlığa adamış.Diğer peygamberlerin nefsî nefsî diyeceği kıyamet gününde, “ümmetî ümmetî” diyeceğini bildirmiştir.

Dünya O’na hayran, insanımız O’na âşık. Dünyada O’nun kadar sevilen bir başka insan olmamıştır.

Allah O’nu sevmiş, Habibim, demiş. Adını adı ile beraber anmamızı istemiştir.Ahzab Sûresi’nin 56. ayetinde :

“Allah’la melekleri, Peygambere salât ederler. Ey inananlar ! Siz de O’na salât edin.” buyrulmuştur.

Kişi sevdiğiyle beraberdir, demiş âlemlerin Sultanı. Evet, kim kimi severse kıyamette onunla beraber olacaktır.Sizde Ahirette kiminle olmak isterseniz, onu seviniz.

Furkan Sûresi’nin 27. ve 28. ayetlerinde Peygamberi, dünyada sevmeyenlerin ahirette ellerini çırparak, “Keşke Peygamberle birlikte yol alsaydım.”diyeceği, “Eyvah ! Keşke falanı dost edinmeseydim.”diye, pişman olacağı bildirilmiştir.

Cenab-ı Allah, kıyamet günü insanları önderleri ile beraber çağıracak, Firavun, adamlarına dünyada önderlik yaptığı gibi Ahirette de önderlik yapacak.

Yunus, O’na kurban olmuş, Mevlâna “ayağının tozuyum” demiş,Hacı Bektaşi Veli, O’na yanmış, İmam-ı Azam, Peygamberin mezarına doğru ayağını uzatmamış, İmamı Şafi Medine’de atına binmemiş, Ahmed Yesevi, her bakımdan Peygambere uymaya o kadar önem vermiş ki, 63 yaşına bastığı zaman, Peygamber bu yaştan sonra ki hayatı yaşamadı deyip, geri kalan ömrünü yeraltında hücrede geçirmiştir.

Ashab-ı Kiram ise, o kadar işkence ve eziyete rağmen Peygamberi yalnız bırakmamıştır. “Devenin yavrusuna düşkünlüğünden daha çok Allah Resulüne düşkündük” demişlerdir.Her biri canları pahasına Peygamberin kılına dokunulması-na, ayağına diken batmasına bile razı olmamışlar-dır.Yeryüzünde Ashabının O’nu sevdiği gibi hiçbir kimse başka birini sevmemiştir.

Hubeyb (ra)’ın As isimli bir müşrikte alacağı vardır.Bir türlü alamaz.As bir gün kendisine :

“Peygamberi inkâr edersen, ödiyeceğim”der. Bunun üzerine Hubab :

– Ne sağlığımda, ne ölümümde, nede dirili-ğimde inkâr edemem”cevabını verir.Alacağından vazgeçer.

Hubeyb (ra) ve arkadaşları, düşmana esir düşer.Arkadaşları, işkence ile gözünün önünde öldürülür.Sıra Hubeyb’e geldiğinde, “Senin yerine Muhammed’in olmasını ister misin ?” derler.Hiç tereddüt etmeden onlara şu cevabı verir :

– Değil benim yerime Muhammed’in öldürül-mesi, O’nun ayağına bir dikenin batmasına bile razı olmam.”

Hazreti Sevban, Peygambere yakın olanlar-dandı. Sevban’ın sararıp solduğunu gören Peygamber ona :

– Sana ne oluyor Sevban ? demiş. Oda :

– “Ahireti düşünüyorum.Burada sana yakı-nım. Orada ise uzak kalacağım. O ayrılığın üzün-tüsünü çekiyorum.”cevabını verir.

Peygamber, ona :

– “Üzülme, kişi sevdiği ile beraberdir.” dediyse de üzüntüsü azda olsa devam eder.Bunun üzerine Cenab-ı Allah :”Kim Allah’a ve Peygambe-re itaat ederse, işte onlar Allah’ın kendilerine nimetlendirdiği Peygamberler, doğrular, şehitler ve salihlerle beraberdirler.Onlar ne güzel arkadaştır-lar.” (Nisâ 69) âyeti ile Sevban’ı teskin etmiştir.

Hz. Enes nakleder :”Bir Arabi geldi, Peygambere :

– Ay Allah’ın Elçisi ! Kıyamet ne zaman kopacak ? diye sordu.Namaz vakti geldiği için, cevap verilmemiş, namaza geçilmişti.Namazdan sonra Resulüllah :

– Kıyameti soran nerede ? diye sordu.

Arabi ortaya çıkıp :”Benim Ya Resulüllah” dedi.Peygamber Arabi’ye :

– Kıyamet için ne hazırladın ? Arabi cevap verdi :

– Fazla bir hazırlığım yok. Ne fazla oruç tutabildim, nede fazla namaz kılabildim.Fakat Allah Resûlünü çok seviyorum.dedi.

Bunun üzerine Peygamber :

– İnsan sevdikleri ile beraberdir, müjdesini vermiştir. (Müsned : c.3,s.104)

Dikkat edin, dünyada kimi severseniz, ahirette onunla olacaksınız.Yani Ahmed’i seven Ahmed’le, Mehmet’i seven Mehmet’le olacak. Muhammed Aleyhisselâmı seven O’nunla beraber olacaktır.

İsrailoğulları zamanında iki yüz sene yaşamış bir adam vardı.Öldüğünde bu adamı İsrailoğulları beğenmeyip ölüsünü çöplüğe attılar.

Bunun üzerine Cenab-ı Hakk ;Musa (as)’a emretti :

– Git, o adamın namazını kıl ve usulünce defnet !

Musa Aleyhisselam :

– Ya Rabbi !dedi. İsrailoğulları iki yüz sene yaşayan bu adamın sana isyan ettiğini söyleyerek çöplüğe attılar, doğru değil mi ?

Cenab-ı Hakk, şöyle buyurdu :

– Doğrudur ! Fakat o adam Tevrat’ı her açtığında orada gördüğü Muhammed ismini öper, yüzüne gözüne sürer, O’na salâvat okurdu.Ahir zaman Peygamberine gösterdiği bu sevgi ve hürmetten dolayı onu bağışlıyorum.

Sen onu usulünce defnet, çöplükten kurtar…

İşte İsrailli ihtiyarı kurtaran sevgi…

Sonuç

Biz Peygamberi umursamazsak, O da bizi umursamaz. Kıyamette tek şefaat hakkı olan Allah Rasûlü, yüzümüze bakmaz.

İnsan Allah Rasûlünü tam sevememiş olabilir, tam olarak O’nun yolundan gidememiş olabilir.Ama Allah Rasûlünü ve sünnetini inkâr yoluna gidilmediyse şefaat ümidi vardır.

Cenab-ı Allah :”Ey inananlar ! Allah’a ve Peygamberine karşı hainlik etmeyin.”(Enfal :27)

Başka bir ayette de :”Allah’a ve Peygambere baş kaldıran şüphesiz apaçık şekilde sapmış olur.” (Ahzab :36) buyuruyor.

İnsanlık Peygamberlerle kurtulmuştur. İsrailoğulları, Musa Peygamber sayesinde Firavun’un zulmünden, Lût kavmi, Nûh kavmi gibi cahiliye insanı da Peygamberimiz (SAV) sayesinde kurtulmuştur.

İnsanlık,Peygamberin getirdiğine her zaman muhtaçtır.

Peygamberin sünnetini reddedenler, Peygambere düşman olanlar, Allah’ında düşmanıdır. Eğer Peygamberi bırakır bunlara uyarsak kendimi-ze yazık etmiş oluruz.

Her şey bizim için imtihandır.

Bize empoze edilen sünnetsizliğe, ancak Peygambere uyarak ve onun sünnetini harfiyen yaşayarak karşı koyabiliriz. Sünnet, kurtuluş reçetesidir, Allah’ın razı olduğu hayat tarzıdır. Dünyamızı ve ahiretimizi ancak Allah Rasülünü örnek alarak düzene koyabiliriz.

Bazılarımız istediğini kolaydan, zahmetsiz elde etmeye, dini kolay yönü ile anladığımız manada yaşamaya alışmışız. Yalan yanlış söylenen şeylere çabucak inanıveriyoruz.

Bugün maksatlı olarak ileri geri konuşanlara bakarsak, onları dinlersek, her gün bir şeyler üreteceklerdir, onlara yetişemeyiz. Bizi saptırırlar, sapıklıklar, nefsimize hoş gelmeye başlar.

Kur’an’da kâfirler istemese de Allah, nurunu tamamlayacağını bildirmiştir.

İnanıyorum ki, bu sinsi oyunlar geri tepecektir. Bu güne kadar nice düşmanlıklar geri tepmiştir. “Eşeğim Müslüman olsa da ben Müslüman olmam” diyen Hz.Ömer, Müslümanlara yapılan zulüm karşısında Müslüman olmuştur. Salman Rüşti: “İslâm’da kadın hakları yoktur” demiş, konuyu araştıran 3000 İngiliz kadın Müslüman olmuştur. Teslime Nesrin, İslam peygamberine dil uzatmış, kendi köyü toptan Müslüman olmuş, tapınaklarını camiye çevirmişler-dir. Başörtüsüne gizli ve açık saldırı, örtünenlerin sayısını arttırmıştır. Bu, peygamber ve sünnet düşmanlığı da insanımızı dinine bağlayacaktır.

Rusya ataist okullarla bir yere varamamış, Rus imparatorluğu dağılmıştır.

Bizde de din ve peygamber düşmanları büyümemiştir. Aksine küçülmüşler, ufalmışlar, milletten şamar yemişlerdir.

Hz. Peygamberin şöyle bir müjdesi var: “Rab olarak Allah’ı, din olarak İslâm’ı Peygamber olarak Muhammed’i seçip beğendim, diyen kimse, Cennet’i hak etmiştir.” (Nese-i Cihad:18)

En büyük rütbe, Allah’a kul, Muhammed Aleyhisselama ümmet olmaktır.

Veda Hutbesi’nde Peygamberimiz: “Size iki şey bırakıyorum. Onlara sıkıca sarılırsanız, yolunuzu şaşırmazsınız; sapıklığa düşmezsiniz. Onlar, Allah’ın kitabı Kur’an ve benim sünnetimdir.” demiştir.

Ya Rabbi! Bizi peygamberimizin sünnetinden ayırma ve bizi onun şefaatinden mahrum

etme. AMİN.

Allah bizi peygamberden, peygamberi bizden uzaklaştırmasın.

Konu ile ilgili bazı ayetleri şöyle zikredebiliriz:

1- “ Rasûlüm! Biz seni ancak âlemlere rahmet olarak gönderdik.” (Enbiya:107)

2- “ Peygamber size ne verdiyse onu alın, size ne yasakladıysa ondan da sakının. Allah’tan korkun. Çünkü Allah’ın azabı çetindir.” (Haşr:7)

3- “Senin verdiğin hükme aynen kabullenmedikçe iman etmiş sayılmazlar.” (Nisa:65)

4- “Kim Allah’a ve Rasûlüne itaat ederse işte onlar Allah’ın kendilerine lütuflarda bulunduğu Peygamberler, Sıddıklar, Şehitler ve Salih kişilerle beraberdir. Bunlar ne güzel arkadaştır.” (Nisa:69)

5- “Doğru yol belli olduktan sonra, kim Peygambere karşı çıkar ve mü’minlerin yolundan başka bir yola giderse, onu o yönde bırakırız ve cehenneme sokarız; o ne kötü bir yerdir.” (Nisa:115)

6- “Allah’ı ve Peygamberini inkâr edenler ve Allah ile Peygamberini birbirinden ayırmak isteyip, “Bir kısmına inanır bir kısmına inanmayız” diyenler iman ile küfür arasında bir yol tutmak isteyenlerdir.” (Nisa:150)

7- “Rasûlüllah sizin için güzel bir örnektir.” (Ahzab:21)

8- “Allah ve Rasûlü bir işe hüküm verdiği zaman, inanmış bir erkek ve kadına o işi kendi isteklerine göre seçme hakkı yoktur. Kim Allah’a ve Rasûlüne karşı gelirse, apaçık bir sapıklığa düşmüş olur.” (Ahzab:36)

9- “Allah ve melekleri peygambere çok salâvat getirirler. Siz de ona salâvat getirin… ” (Ahzab:56)

10- “Ey iman edenler! Allah’a itaat edin, Peygambere itaat edin. İşlerinizi boşa çıkarmayın” (Muhammed:33)

11- “Kıyamet günü kendine zulmeden kimse, pişmanlıktan ellerini ısırıp şöyle der: Keşke Peygamberle birlikte yol tutsaydım, falanca sapığı dost edinmeseydim.” (Furkan:26-27)

12- “Her insan topluluğunu önderleriyle birlikte çağıracağız. ” (İsra:71)

13- “Firavun, kıyamet gününde kavminin önüne düşecek ve onları çekip ateşe götürecektir. Varacakları yer ne kötü yerdir.” (Hud:98)

14- “Onlardan ölmüş olan hiç birine asla namaz kılma! Çünkü onlar, Allah ve Rasûlünü inkâr ettiler ve fasıklar olarak öldüler.” (Tevbe:84)

15- “And olsun size kendinizden öyle bir Peygamber gelmiştir ki, sizin sıkıntıya uğramanız, O’na çok ağır gelir. O, size çok düşkün, mü’minlere karşı çok şefkatlidir, merhametlidir ” (Tevbe:128)

Bu yazıyı 1.281 kişi okudu.

Namaz borcu olanın nâfile kılması - Hayrettin Karaman

Cübbeli Ahmet Hoca - Farz Borcu Olan Sünnet Kılabilir mi(Şafii,Hanefi ...

Kaza namazı nasıl kılınır?

Kaza namazı nasıl kılınır?

Kaza namazları ne zaman ve nasıl kılınır ... - Sorularla İslamiyet

Kaza namazları ne zaman ve nasıl kılınır? Sünnetler de kaza edilir mi?

KAZA NAMAZI KONUSUNDAKİ TEREDDÜTLERLE İLGİLİ BİR ...

Sünnet yerine kaza namazı kılınabilir mi? Bir namaz için hem kazaya ...

Sorunun Detayı

Kullanıcı:

| Tarih: