 |
|
|
 |
|
| ABDULHAMİD HAN |
ABDÜLHAMİD HAN
Osmanlı padişahlarının 34'üncüsü olan Sultan II. Abdülhamid Han aklı, zekası ve ilmi fevkalade üstün olan bir zattı. Batılıların ve iç düşmanların asırlar boyunca devleti yok etmek için hazırladığı yıkıcı, sinsi planlarını sezip, önlerine aşılmaz bir set olarak dikildi. Hazırlayanları ve maşa olarak kullandıkları yerli işbirlikçilerini, sahte kahramanları işbaşından uzaklaştırdı.
İşte bu büyük zatın 10 şubat, 96. yıldönümü idi. Yıldönümü vesilesi ile Yıldız Üniversitesi ve İstanbul Medeniyet Üniversitesi işbirliği ile iki açık oturumdan oluşan etkinlik düzenlendi. İlk panel Abdülhamid'in sağlık politikasıyla ilgiliydi. Oturum başkanlığını yaptığım bu panelde konuşmacılar özet olarak şunları anlattılar:
Prof. Dr. Hüsrev Hatemi; Abdülhamid'in çok iyi niyetli, sağlam karakterli ve vefalı bir insan olduğunu söyledi. Kendisinden çok devleti düşünürdü. 33 sene zalimlik yapmadan devleti ustalıkla idare etmişti. Ona atılan iftiralardan biri de pinti olduğuna dairdi. Bu çok çirkin bir suçlama olduğunu ifade etti. Aristokrat havada, halktan uzak yaşamamıştı. Atatürk'ün Abdülhamid'i küçümseyici veya kötüleyici bir sözünün olmadığını da ekledi.
Prof. Dr. Nil Sarı ise Abdülhamid'in sağlık alanındaki eserlerinden söz etti ve bazılarının fotoğraflarını gösterdi. Abdülhamid 90 adet gureba hastanesi, 19 adet belediye hastanesi, 89 adet askeri hastane ayrıca eğitim hastaneleri, kadın hastaneleri, akıl hastaneleri açmıştı. Bu hastaneler ülkemizden Lübnan'a, Yemen'den İsrail'e, Makedonya'dan Suriye'ye, Yunanistan'dan Libya'ya, Suudi Arabistan'dan Irak'a pek çok yerleşim bölgesine yayılmıştı. Ayrıca eczaneler, hapishane, sağlık merkezleri, fakirler, acizler ve hacılar için misafirhane de pek çoktur. Müthiş bir sağlık hizmetidir bu. Maalesef tahttan düştükten sonra bu eserlerin isimleri değiştirilmiş, bazıları yıkılmış ve bir kısmı da başka alanlarda kullanılmaya başlanmıştır. Kısacası bu büyük insan unutturulmak istenmiştir. Kasımpaşa, Haydarpaşa, Gülhane ve Mektebi Tıbbiye-i Şahane adlı eğitim ve üniversite hastanelerini açan da Abdülhamid olmuştur.
Doç. Dr. Adem Ölmez ise Abdülhamid Han'ın özellikle eğitim, sağlık, ulaşım ve asayişe önem verdiğini anlattı. Zamanında yeni bulunan aşıları ülkeye getirmiş, aşı ve kuduz hastalığı üzerine merkezler kurmuş, Bimarhaneleri yani akıl hastanelerini ıslah etmiştir. Akıl hastalarına zincir kullanımını yasaklayarak bugün bile saldırgan hastalarda kullanılan gömleği yerine koymuştur.
Dr. Şerif Esendemir konuşmasına Necip Fazıl'ın, "Abdülhamid'i anlamak her şeyi anlamak olacaktır." sözleriyle başladı. Abdülhamid'in tren yolları, bakteriyolojihane, cami ve mektepler yaptırdığını, çağına uygun yaşlılık politikası izlediğini, habitat yani biyosferi merkezi alan ekolojik politikaya önem verdiğini anlattı.
Bunları dinlerken aklıma hep başbakanımız Recep Tayyip Erdoğan çağrışım yaptı. O da ülkeye duble yollar, hızlı trenler, Marmaray, üçüncü boğaz köprüsü, çok sayıda havaalanı gibi sayılamayacak eserler hediye etti. Sağlık alanında yeni hastaneleri hizmete açtı. Sağlık hizmetlerini halka yaydı. Eğitim alanını pek çok üniversite, sayısız derslik ve binlerce yeni öğretmenle destekledi güçlendirdi. Kısacası Abdülhamid'in çağdaş bir takipçisiyle karşı karşıyayız.
Abdülhamid Han'ı nasıl ki bir takım vicdansız, merhametsiz ve acımasız kişiler, iç ve dış düşmanların oyununa gelerek, maşası olarak bir saray darbesi ile düşürdülerse aynı komplo şu an başbakanımıza karşı düzenlenmektedirler. Bu ülkeye hizmet etmek bazılarının gözüne batmakta ve ellerinden geleni yapmaktadırlar.
Rabbim Başbakanımızı korusunu2026 |
|
|
|
|
 |
Hüseyin Hilmi Işık "rahmetullahi aleyh"
Erzincan'da, "Askeri Lise"de iken bu zat, Birinci sınıftayken, "Hocam"dı benim bizzat. "Onbeş yaşım"da iken rastladım kendisine, Zira O geliyordu bize "Kimya dersi"ne. Çok öğretmen görmüştüm, ama O farklı idi, Öğretmenden de öte, "Müşfik baba" gibiydi. Biz bütün talebeler, Onu çok seviyorduk, Çünkü Ondan, çok güzel şeyler öğreniyorduk. Liseden sonra dahi, aradım, Onu buldum, Hatta kendilerine çok yakın "Komşu" oldum. Bir ara fakültede okurken İstanbul'da, Gariptik, elimize geçmezdi para pul da. Birkaç kişi, bir bodrum katında kalıyorduk, Velakin doğru dürüst yemek yiyemiyorduk. Muttali olduğundan Hocam bu halimize, "Yemek" gönderiyordu evinden sık sık bize. Yalnız Hocamın değil, "Hanım anne"nin dahi, Bize ihsanlarını vasfedemem Vallahi. Her ne zaman girseydim bir sıkıntı ve derde, Onların yardımıyla çıkardım selamete. Hele "Nişanlı"ydık ki, kız tarafıyla, birden, Aramıza soğukluk girdi bir "Hiç" yüzünden. Cahildim, toydum henüz, sıkılmıştı çok canım, Tam yüzüğü atıp da, nişanı bozacaktım. O gün de yine Hocam yetişerek imdada, Kısa bir nasihatta bulundular o anda. Dediler ki: (Kardeşim, sizin seadetiniz, Bil ki, şimdiden başlar, aman dikkat ediniz. "Hanım"ınıza karşı olun kibar ve nazik, Ağzınızdan çıkanı, kulağınız duysun ilk. Kalp, "Sırça sarayı"na benzer ki, kırılsa bir, Artık hiç yapılamaz ve kolay olmaz tamir. Onlar "Temiz insan"lar, bil de kıymetlerini, Olur olmaz şeylerle incitme kalplerini. Annen baban misafir, bugün var, yarın yoklar, Sen "Hanım"la birlikte yaşarsın uzun yıllar.) Bu, bir iki cümlelik bir nasihattı, fakat, Bahşetti ömür boyu bana "Mutlu bir hayat." "Otuziki yıl" oldu evlendiğimden beri, Silinmedi kalbimden Hocamın o sözleri, Derdi ki: (Uzak durun fitneden, bölünmekten, Zira daha günahtır bu, "Adam öldürmek"ten. Ne suç işler, ne günah hakiki bir Müslüman, Kanuna karşı gelmez, devlete etmez isyan.) İlme ve insanlığa bir "Hizmet" yaptı ki hem, Acizdir anlatmaktan onları "Dil" ve "Kalem." Başta "Hanım anne"ye, cümle ailesine, Rabbimiz sabr-ı cemil ihsan etsin hepsine.
27/02/2001
Mevlânâ Celaleddin-i Rumi "kuddise sirruh" -3-
Papazlar iman etti... "Mevlânâ" tahsil için Konya'dan bir gün yine, Şam'a gidiyordu ki, uğradı Nusaybin'e. Hıristiyan papazlar bir yere gelmişlerdi, Acaib istidraçlar halka gösterirlerdi. Gösteriş yapmak için hazreti Mevlânâ'ya, Bir erkek çocuğunu uçurdular havaya. Celaleddin-i Rûmi, bir dua etti o an, Havada kala kalıp, düşmedi yere oğlan. Feryad ediyordu ki, korkusundan o çocuk; (Düşüp de öleceğim, indirin beni çabuk) Çok uğraştılarsa da papazların birçoğu, Hiç indiremediler havadan o çocuğu. Oğlan bağırırdı ki; (Sizin yanınızdaki, O zatın duasıyla iş bu hal oldu vâki. Ancak onun duası kurtarır beni bundan, Yoksa helak olurum yere düşüp buradan.) Papazlar bil mecburi, ona gelip bu kere, Dediler; (Dua et de, o çocuk insin yere.) Buyurdu ki; (Hiçbir şey kurtarmaz o çocuğu, Kelime-i şehadet kurtarır yalnız onu.) Oğlan bunu duyunca, sevinip bu habere, Kelime-i şehadet söyleyip indi yere. Papazlar bunu görüp hayrette kaldı hepsi, Ve insafa gelerek, iman etti cümlesi... "O benim oğlumdur" Hazreti Mevlânâ'ya, önce hocalık yapan, "Esseyyid Burhaneddin" vefat ettiği zaman, O devirde en büyük kelam alimlerinden, "Sadreddin-i Konevi"nin dersine geldi hemen. Kavuşup onun yüksek teveccüh ve feyzine, Yükseldi tasavvufun yüksek derecesine. "Sadreddin-i Konevi" rüyada kendi bizzat, Gördü ki, teşrif etmiş oraya "Fahr-i kâinat." Ve hatta yanlarında eshabı da vardı hem, Sofada otururdu onlarla Fahr-i âlem. O sırada Mevlânâ Celaleddin-i Rumi de, İçeriye girerek, oturdu az beride. Ona, Fahr-i kainat ederek çok iltifat, Çağırıp, yanlarına oturttu onu bizzat. Ve sonra buyurdu ki, hazreti Ebu Bekr'e; (Bununla öğünürüm diğer Peygamberlere.) Sadreddin-i Konevi uyanınca o sabah, Dedi; "Bana bir şeyi bildirdi Resulullah. Diğer talebelerin içinde Mevlânâ'nın, Daha yüksek olduğu, bildirildi bi hakkın." Diğer talebeye de anlattı ki rüyayı, Böyle yüksek bilsinler, onlar da "Mevlânâ"yı.
.28/02/2001
Mevlânâ Celaleddin-i Rumi "kuddise sirruh" -4-
"Canım feda!.." "Hazreti Mevlânâ"yı yetiştiren zatlardan, Biri, "Şems-i Tebrizi" idi ki evliyadan, İlim tahsil ederdi, küçüktü hem de yaşı, Ve onunla okuyan vardı bir arkadaşı. Manevi hallerini, o çocuk zaman zaman, Hocasına, şiirle söylerdi muntazaman. Hocası "Baba Kemal" merak ederdi ki hep, "Şemseddin'de hiçbir hal hasıl olmaz mı acep?" Kendisini çağırıp, etti ki ondan sual; (Hiç hasıl olmuyor mu sende de manevi hal?) Dedi ki; (Daha fazla hasıl olur efendim, Lakin benim, şiire yoktur kabiliyetim.) Buyurdu ki; (Evladım, şimdi böyle ise de, Allah, sana öyle bir dost verir ki ilerde, Ne varsa tasavvufta ilim, hikmet, hakikat, Söyler senin nâmına, o dostun olacak zat.) Yani "Celaleddin-i Rumi"yi işaretle, Onu, tâ o zamandan bildirdi firasetle. Alınca hocasından, o böyle bir müjdeyi, Aradı her yerde o, "Dost olacak" kimseyi. Artık o, bir mahalde kılamazdı hiç karar, "O dost"u bulmak için, gezerdi diyar diyar. Yorulmadan, yılmadan gezince hayli sene, "Uçan Güneş" dediler insanlar kendisine. Gezerken de hep şöyle ederdi ki duayı; (Ya Rabbi nasib eyle o dosta kavuşmayı.) Bir gece, rüyasında denildi; (Ey Şemseddin, Kendine dost olacak kimseyi ister idin, Konya'da biri var ki, "Celaleddin" ismiyle, Onu bulup meşgul ol iyi yetişmesiyle.) Uyanıp, bu rüyaya çok sevinip, içinden, Şükreyledi Rabbine, sürur ve sevincinden. Ve kendi kendisine dedi ki bu hususta; (Feda olsun şu canım, böyle iyi bir dosta.) Onun muhabbetiyle yanarak için için, O gün etti hareket, "Konya"ya varmak için. O sırada Konya'da, "Hazreti Mevlânâ" da, Seyyid Burhaneddin'den ders okurdu orada. O gün ona hocası, vererek bir icazet, Kayseri'ye dönmeye, karar verdi nihayet. Çok üzüldü Mevlânâ, onun bu kararına, "Konya'da kalın" diye çok ısrar etti ona. Lakin o buyurdu ki; (Ol müsterih ve rahat, Zira sana, yakında gelir ki öyle bir zat, Adı "Şems-i Tebrizi", büyük bir evliyadır, Buraya gelmek için, o şimdi yollardadır. Senin, onunla olur daha çok yükselişin, Zira ona havale edildi senin işin...)
.01/03/2001
Mevlânâ Celaleddin-i Rumi "kuddise sirruh" -5-
İşte o an!.. Hazreti Şems, Konya'ya Şam'dan teşrif edince, "Şekerciler" adında bir hana indi önce. O sabah han kapısı önünde otururken, "Mevlânâ", atı ile geçti hanın önünden. Giderdi ardınca da, bir kısım talebesi, Tam o hanın önünden geçerken gördü "Şems"i. Ve gayri ihtiyari meyl etti kalbi ona, Sevgiyle selam verip, devam etti yoluna. Sonra kendi kendine düşündü ki o birden; "O, yabancı birine benziyor hallerinden. Zira hiç görmemiştim bu zatı her kim ise, Ne kadar da nur yüzlü, ne sevimli bir kimse." Bu düşünceler ile meşgulken onun zihni, "Şems" gelip tutuverdi atının dizginini. Baktı ki han önünde gördüğü nurlu zattır, Dedi ki; (Mevlânâ Celaleddin'dir adım.) "Şems" ise duyar duymaz "Celaleddin" ismini, Kalbinin derununda hissetti sevgisini. Onun dahi ismini merak edip Mevlânâ, (Sizin ism-i âliniz ne?) diye sordu ona. "Şems-i Tebrizi" diye öğrenince o zattan, Sevinç ve heyecanla sıçrayıp indi attan. "İki dost" kavuşmuştu nihayet birbirine, Sevgiyle sarıldılar hemen birbirlerine. Mevlanâ o gün Şems'i görür görmez ansızın, Çok saygı duydu ona, elinde olmaksızın. Gösterip kendisine büyük hürmet, itibar, Götürdü onu hemen kendi evine kadar, Arz etti ki; (Efendim, burasıdır evimiz, Sizin emrinizdeyiz, çoluk çocuk hepimiz. Hiç lâyık değilse de, bu, zat-ı alinize, Sadık köle olmaya çalışacağız size. Kölenin nesi varsa, hep efendisinindir, Çocuklar evladınız, bu hane de sizindir.) Onu çok fazla sevip, gösterdi saygı, edep, Yanından ayrılmayıp, hizmetinde oldu hep. Dinlerdi sohbetini büyük zevk ve haz ile, Yanından ayrılmayı istemezdi az bile. Şems dahi çok sevmişti hazreti Mevlânâ'yı, İkisi birleşince, unuttular dünyayı. Bu "İki sevgili dost" çekilip bir odaya, Hep sohbet ederlerdi, başbaşa, doya doya. Hatta öyle oldu ki, Mevlânâ hazretleri, Evden hiç çıkmıyordu, o geleliden beri. Öyle zevk alırdı ki, onun sohbetlerinden, Bir müddet ayrı kaldı, kendi talebesinden.
.02/03/2001
Mevlânâ Celaleddin-i Rumi "kuddise sirruh" -6-
"Eyvah kitaplarım!" "Mevlânâ"nın "Şems" ile sürdükçe bu sohbeti, Artardı ona karşı sevgi ve muhabbeti. Bir gün oturuyordu havuzun kenarında, "Şems" de gelip oturdu "Mevlânâ"nın yanına. Konuşurken gördü ki, yanında kitaplar var, Onları göstererek sordu ki; (Nedir onlar?) Arz etti ki; (Babamın yazdığı eserlerdir, Hepsi de inci gibi, nadide cevherlerdir.) "Şems" onları isteyip, aldı kendi eline, Bakıp, sonra hepsini attı suyun içine. Mevlânâ çok üzülüp, dedi: (Eyvâh, babamdan, Kalan kitaplarımın tamamı oldu ziyan.) Lakin "Şems-i Tebrizi" elini uzatarak, Çıkardı herbirini ıslanmamış olarak. Mevlânâ görür görmez ondan bu kerameti, Daha da sağlam oldu ona teslimiyeti. Evladı Sultan Veled der ki; (Şems-i Tebrizi, Ansızın gelip gördü, bir gün pederimizi. Öyle ki, babam onun dururken huzurunda, Yok olmuştu gölgesi, "O veli"nin nûrunda. Ondan önce babama tâbi iken cümle halk, Bu sefer babam ona oldu hayran ve müştak. Önce herkes, babama ederken saygı, hürmet, Bu sefer babam ona, eyledi çok muhabbet. "Şems-i Tebrizi" ile "Mevlânâ" hazretleri, Hep sohbet ederlerdi geceleri ekseri. Yine bir gün gecenin mehtaplı bir ânında, Sohbet ediyorlardı medresenin damında. "Şems" etrafa bakarak, dedi ki bir aralık; (Evlerde hiç ışık yok, bütün şehir karanlık. Ölü gibi, gafletle uyuyor bu kimseler, Keşke kalkıp Allaha ibadet eyleseler.) Hazreti Mevlânâ da, o böyle söyleyince, Ellerini kaldırıp dua etti hemence: Dedi: (Şems-i Tebrizi hürmetine İlahi, Bu halkı ikaz et de, uyansın onlar dahi.) Mevlânâ hazretleri edince böyle dua, Başladı gök yüzünde bulutlar toplanmağa. Şimşek çakıp kuvvetle gök gürledi peşinden, Uyandı şehir halkı, bu gök gürleyişinden. Civardaki evlerden sesler yükseliyordu, Herkes korkularından "Allah Allah" diyordu. Şems-i Tebrizi ise buyurdu: (Bu insanlar, Nasıl ki bu ses ile uykudan uyandılar. Gaflet uykusundan da uyanmaları için, Teveccühü lazımdır "Bir evliya" kişinin. Bir "Allah adamı"nın himmet, bereketiyle, Uyanırlar gafletten, bir şehir halkı böyle.)
.03/03/2001
Mevlânâ Celaleddin-i Rumi "kuddise sirruh" -7-
"Şems Şems" diye ağlardı... Şems-i Tebrizi ile Mevlânâ hazretleri, Bir odada, günlerce sürerken sohbetleri, Dediler; (Ne zaman ki Konya'ya geldi bu zat, Mevlânâ, bize artık etmiyor hiç iltifat. Gönlünü tamamiyle, verip o Tebrizliye, Unuttu başkasını, bakmıyor artık bize.) Şems-i Tebrizi ise, işitip bu sözleri, Böyle söyleyenlere, incindi gönülleri. (Konya'dan ayrılmanın zamanı geldi) deyip, Şam'a gitti aniden, ona veda eyleyip. Çok üzüldü Mevlânâ onun bu gidişine, Ve artık düştü onun, "Ayrılık ateşi"ne Onun firakı ile, ağlıyordu rûz-ü şeb, "Şems, Şems" diye söylenip, gözyaşı dökerdi hep. "Şems'i gördüm" deseydi ona gelip bir kimse, Verirdi ona hemen, yanında ne var ise. Biri ona dedi ki; (Ben Şems-i Tebrizi'yi, Yakında Şam'da gördüm, sıhhati de pek iyi.) Öyle çok sevindi ki bu habere Mevlânâ, Dünyalık nesi varsa, hepsini verdi ona. Bir başkası dedi ki: (Yalan dedi o size, Niçin çok hediyeler verdiniz o kimseye?) Buyurdu: (Sevdiğimin yalan haberi için, Ben o müjdelikleri vermiştim ona demin. Hakiki haberini getiren olsa eğer, Ona, canımı bile veririm, hem de değer.) Velhasıl bu ayrılık, aylar sürdü böylece, Onun hasreti ile ağlardı gündüz-gece. Artık dayanamayıp, verdi ki şöyle karar; "Oğlu Sultan Veled'i göndersin Şam'a kadar." Hemen onu çağırıp, buyurdu ki; (Evladım, Şems'in ayrılığına kalmadı hiç takatım. Şimdi arzum şudur ki, derhal Şam'a gidesin, Onu alıp, acele buraya getiresin. Arz eyle kendisine selam ve hürmetimi, Ve onun firakıyla ne hale geldiğimi.) Babasının bu emri üzere "Sultan Veled", Hazırlığını yapıp, yola çıktı nihayet. Şam'a varıp, bir hana varınca sabah erken, Gördü genç birisiyle, onu sohbet ederken. Yanlarına yaklaşıp, arz etti ki; (Efendim, Size çok selam ile hürmet eder pederim. Sizin firakınızla öyle bir haldedir ki, Artık hiç kalmamıştır tahammülü, takati. Sizin firakınızla hayli üzüntüdedir Hatta bu üzüntüyle gözyaşı dökmektedir Avdet buyurursanız Konya'ya şimdi eğer, O da bu hasretlikten kurtulur, rahat eder.)
.04/03/2001
Mevlânâ Celaleddin-i Rumi "kuddise sirruh" -8-
Şehit ettiler... Sultan Veled, durumu arz edip "Tebrizi"ye Yalvarınca, "Efendim Konya'ya dönün" diye. Onun bu ricasını, kırmayıp o da tekrar, Konya'ya dönmek için, o anda verdi karar. O da, kendi atına bindirip "Şems"i hemen, Kendi yaya olarak, yürüyordu peşinden. Konya'ya yaklaşınca biriyle Mevlânâ'ya, Bir haber gönderdi ki: (Giriyoruz Konya'ya) Bu müjdeyi duyunca Mevlânâ o kişiden, Görülmemiş ihsanda bulundu sevincinden. Tellallar bağırarak, Konya'nın her yanında, "Şems'in teşrif ettiği" işitildi ânında. Başta "Selçuk Sultanı" ve cümle vezirleri, Hem devlet erkânının ileri gelenleri, Ve bütün Konya halkı, yaşlısıyla, genciyle, Yollara döküldüler bir bayram sevinciyle. Hazreti Mevlânâ'nın dostu olan bu "Şems"i, Karşılamağa çıktı, insanların cümlesi. Öğlen vakti, uzaktan göründüler nihayet, Atın dizginlerini, tutardı Sultan Veled. "Şems-i Tebrizi" ise atının üzerinde, Ağır ağır gelirdi, başı hafif önünde. Önce Mevlânâ koştu yanına üstadının, Hemen dizginlerine yapışarak atının. Göz göze geldi bir an, Şems-i Tebrizi ile, Öptü sonra elini, sevinç gözyaşlariyle. Tam o anda hafızlar, Kur'an'a başladılar, O an binlerce kişi, bu hale ağlaştılar. Oradan Mevlânâ'nın dergahına geldiler, Eski sohbetlerine yine devam ettiler. Yine eskisi gibi, girerek bir odaya, Sohbete koyuldular, gece gün, doya doya. Lâkin bazı insanlar, yine haddi aştılar, Ve "Şems-i Tebrizi"ye kızmaya başladılar. O dedikoduları o da duydu nihayet, Bunlara çok üzülüp, dedi; (Ey Sultan Veled, Bizi, birbirimizden ayıracaklar, ancak, Bu seferki ayrılık, çok acıklı olacak.) Bir Perşembe gecesi, kapıları vurulup, Ve Şems'i dışarıya çağırdılar bir grup. O dışarı çıkınca, saldırıp ona hemen, Vurup şehid ederek, kayboldular o yerden. Şems'in "Allah" sesini duyunca Mevlânâ da, Oğlu ile dışarı fırladılar o anda. Lâkin göremediler kimseyi eşkıyadan Yerdeki kanı görüp, oldular çok perişan. Çok aradılarsa da, o yerin çevresini, Lakin bulamadılar mübarek cesedini...
.5/03/2001
Mevlânâ Celaleddin-i Rumi "kuddise sirruh" -9-
Ayrılık acısıyla... "Şemseddin-i Tebrizi" göçünce o âleme, Mevlânâ çok üzülüp, gark oldu bir eleme. Ayrılığın verdiği hasret ile bu sefer, Söyledi nazım ile, çok güzel kasideler. İlim talebeleri koşarak dört bir yandan, İstifade ettiler hazreti Mevlânâ'dan. Yanında her an için, dört beş yüzden ziyade, Dinleyici bulunup ederdi istifade. Binlerce talebesi her gün ders alıyordu, Ve hem de sayıları, gün be gün artıyordu. Çoğu bu büyük zatın yetişip huzurunda, Birer alim ve veli oldular en sonunda. O zamanlar Konya'da, Selahaddin adında, Bir kuyumcu var idi, Mevlânâ zamanında. Mevlana hazretleri, Sarraflar çarşısından, Geçerken, bir dükkanın önünde durdu bir an. İçerden tatlı tatlı çekiç sesi gelirdi, Her çekiç, sanki ona "Allah Allah" der idi. Mevlânâ, dışarıdan bu zatın dükkanına, Şöyle bir nazar edip, devam etti yoluna. Lakin o, içeriye edince tek bir nazar, Bir anda "altın" oldu dükkandaki eşyalar. Kuyumcu bunu görüp, hayrette kaldı o an, Hazreti Mevlânâ'ya oldu meftun ve hayran. O andan itibaren terk eyledi işini, Çıkarak takib etti, Mevlânâ'nın peşini. Dersine devam edip, o "İslam büyüğü"nün, Yükseldi tasavvufta, derecesi gün be gün. O zamanın sultanı, Sultan Rükneddin ise, Bu zatın kıymetini bilmezdi her nedense. Dediler ki; (Ey sultan, bu Allah adamları, Bilirler hiç kimsenin bilmediği sırları.) Sultan bunu iyice anlamak gayesiyle, Çağırdı âlimleri saraya birisiyle. Bir kutuya sokarak, bir "Yılan yavrusu"nu, (İçinde ne var?) diye onlara sordu bunu. Alimler arasında, var idi bu zat dahi, Sualin cevabını o verdi bizatihi. Dedi; (Hak tealanın sevdiği veli kullar, Keramet göstermeğe Allah'tan utanırlar. Değil gözle görülen şu kutuda olanı, Yedi kat yer ve gökte bilirler dört bir yanı. Şu gördüğün dünyayı, karış karış veliler, Bir avuç içi gibi, her an görebilirler. Bir "Yılan yavrusu"nu o kutunun içine, Hapsetmekten acaba, ne geçiyor eline?) Duydu Sultan Rükneddin, bunları o veliden, İnkârdan vazgeçerek, oldu talebesinden...
.6/03/2001
Mevlânâ Celâleddin-i Rumi "kuddise sirruh" -10-
"Sanki bizimleydin!" O zamanlar Konya'da, Mevlânâ hazretleri, Camide insanlara vaz ederdi ekseri. Hazreti Musa ile, Hızır'ın meşhur olan, Kıssasını, bir gün de anlatırdı ki, o an, Cemaatten bir şahıs, hem onu dinliyordu, Hem de kendi kendine şöyle söyleniyordu: (Sanki o gün, orada, sen dahi bizimleydin, Sanki o yolculukta, üçüncümüz sen idin.) O, kendi kendisine söylerken böyle kelam, İşitti bu sözleri yanındaki bir adam. Çok garibine gidip düşündü ki hemence, "Bu kimse olsa olsa, Hızır'dır tahminimce." Yanına sokularak, dedi ki en nihayet; (Her halde sen Hızır'sın, lütfen bana ihsan et.) Buyurdu ki; (Mevlânâ varken, benden istemen, Su yanında teyemmüm almağa benzer aynen.) O, hazreti Hızır'dan bunları duydu, fakat, Bir anda, göz önünden kayboldu mübarek zat. Mevlânâ zamanında, yine bir âlim vardı, Lâkin hep Mevlânâ'ya muhalefet yapardı. Gerçi tahsil görmüştü, ilmi de vardı biraz, Yine de Mevlânâ'ya ederdi hep itiraz. Bir gün ilim meclisi toplandı bir odada, Hazır bulunuyordu her bir âlim orada. O dahi geldi o gün, o toplantı yerine, Konuşmağa başladı Mevlânâ aleyhine. Dedi ki; (Bu mecliste, her ne derse Mevlânâ, Hep tersine cevaplar vereceğim ben ona.) "Sadreddin Konevi" de işitti bunu bizzat, Ve hemen o alime etti öğüt nasihat. Buyurdu ki; (Kardeşim, sen böyle ne diyorsun, Ona değil, kendine kötülük ediyorsun. Ona karşı gelmekle, bir şey geçmez eline, Yakışmaz bu davranış, hem de ilim ehline.) Ona bu sözler ile ettiyse de nasihat, O, bu düşüncesinde eyledi yine inat. O sırada Mevlânâ teşrif etti odaya, Herkes merak içinde yöneldi Mevlânâ'ya. O âlime dönerek, buyurdu ki o nâgâh; (Lâ ilahe illallah Muhammed Resulullah. Ey kişi, haydi konuş cesaretin var ise, Söylediğim bu sözün tersini söyle bize.) Ne söyliyeceğini şaşırıp kaldı adam, Zira küfür olurdu, onun aksi her kelam. Bu durum karşısında, çok mahcup oldu âlim, Böyle düşündüğüne, oldu pişman ve nâdim. Ellerini öperek, affını etti talep, Sonra talebe olup, hizmetinde oldu hep...
.7/03/2001
Mevlana Celaleddin-i Rumi "kuddise sirruh" -11- Saadet yolu...
"Hazreti Mevlana"nın çoktu kerametleri, Yetişirdi herkese yardım ve himmetleri. Bir gün Sultan Rükneddin, otururken evinde, Hazreti Mevlana'yı gördü birden önünde. Buyurdu ki; (Ey Sultan, durmayın şimdi hemen, Kalkıp acele ile, çıkıp gidin bu evden.) Sultan Rükneddin ile hanım ve çocukları, Bu ikazla, acele koşuştular dışarı. Onlar çıkmışlardı ki dışarıya âcilen, Büyük bir gürültüyle ev yıkıldı âniden. Gecikmiş olsalardı, birkaç saniye bile, Helâk olacaklardı tamamen o aile. O gün Sultan Rükneddin, buna şükür olarak, Bir kesenin içine "Bin altın" doldurarak, Mevlana'ya gönderip dedi ki: (Medresede, Okuyan talebenin dağıtın hepsine de.) Bir gün de, Aksaray'da bulunan bazı beyler, Rükneddin'i oraya gelip davet ettiler. Mevlana "Gitme" dedi, o gitmedi nihayet, Beyler ikinci defa ettiler yine davet. İkincide, sormadan gittiyse de oraya, Orada öldürülüp dönemedi Konya'ya. Bir gün de, bir kimseyi alaraktan yanına, Gittiler Hüsameddin Çelebi'nin bağına, Hüsameddin Çelebi, en çok emek verdiği, Bir talebesi olup, severdi gayet iyi. Hüsameddin Çelebi, karşılayıp onları, Getirdi önlerine türlü bağ meyvaları. O bağın yakınında var idi ki bir dergâh, Mevlânâ ona bakıp buyurur şöyle nâgâh. (Gönlümden geçiyor ki, şu medrese, fAraza. Bizim Hüsameddin'e ait bir makam olsa.) Hüsameddin Çelebi, dedi ki; (Ey üstadım, Başkasının yerinde yok bir istek, muradım.) Mevlana buyurdu ki Hüsameddin'e tekrar; (Ama benim gönlümde, bu istek ve arzu var.) Böylece sohbet edip, akşam oldu nihayet, Mevlana hazretleri, evine etti avdet. Bir haber duyuldu ki o günün sabahında, "Filan şeyh vefat etmiş, bu gece dergâhında." Ve o gün, bir emirle, Çelebi Hüsameddin, O dergâha, müderris olarak oldu tayin. Bir "Allah Adamı"nın temiz kalbi her neyi, İsterse, Hak teala yaratır o nesneyi. Çünkü onlar, Allahın çok nazlı kullarıdır, Kalplerinden geçeni, onlar için yaratır. Böyle büyük bir zatın, kim girerse gönlüne, Saadetin yolları, serilir hep önüne...
.08/03/2001
Mevlana Celaleddin-i Rumi "kuddise sirruh" -12- Evliya şefkati!..
"Mevlânâ hazretleri" merhamet sahibiydi, Hayvanlara bile o, gayet şefkatli idi. Bir gün sevdiklerinden, para verip birine, Bir ekmek aldırarak aldı onu eline. Sonra bir viraneye gidiverip o saat, Yedirdi bir köpeğe, eliyle onu bizzat. Takip etti o kimse, nereye gittiğini, Ve gördü bir köpeğe ekmek yedirdiğini. Mevlana ona gelip, buyurdu ki; (Ey filan, Bilirim yedi gündür aç duruyor bu hayvan. Yeni yavrulamıştır hem de şu viranede, Onları bırakıp da ayrılmıyor yine de. Bir anne şefkatiyle, yavrulara bakıyor, Yanlarında bekleyip, bir yere ayrılmıyor. Resulullah hadiste buyuruyor ki zira; "Allah da rahmet eder, merhametli kullara. Ey eshabım, siz dahi olun ki merhametli, Merhamet eylesinler, size de sema ehli.") Bir anda kırk yerde Birbirinden habersiz "Kırk kişi", ayrı ayrı, Eve davet ettiler, bir gece "Mevlana"yı. Hiçbirini kırmayıp, eylediler icabet, Hepsi ile oturup, ettiler gece sohbet. Ertesi gün, onlardan birbirini görenler, Hemen birbirlerine, verdiler bunu haber. Ve lakin diğerleri, şaşırarak bir nice, Dediler ki; (Mevlana, bizde idi dün gece.) Halbuki hiç birinde değildi o büyük zat, Kendi hanelerinde, yalnız idi o saat. Hazreti Mevlânânın, mübarek hanımları, Diyor ki, bir gün evde görmedik Mevlânâ'yı. Halbuki biraz önce otururdu odada, Biraz sonra baktık ki, görünmüyor ortada. Biz böyle konuşurken, akşam oldu nihayet, Sonra kapı açılıp, içeri etti avdet. Çevirmek isteyince ayakkabılarını, Gördüm kenarlarında "Mekke"nin kumlarını. Nereden geldiğini ondan sual edince, Buyurdu ki; (Mekke'de bir dostum vardı önce. Onun ziyaretine gitmiştim biraz evvel, O kumlar da, Hicaz'ın kumlarıdır muhtemel.) Düşündüm ki; "Bu kadar kısacık bir zamanda, Hicaz'a gidip gelmek nasıl olur acaba?" O, bunu anlayarak, buyurdu ki: (Veliler, Keramet ehli olup, sanki "Ruh" gibidirler. Kısaltır Hak teala onlar için bu yeri, Bir adımda, giderler uzun mesafeleri...)
.09/03/2001
Mevlana Celaleddin-i Rumi "kuddise sirruh" -13- Çok ibadet yapardı
Mübarek hanımları anlatır ki şöylece; "Mevlânâ" eve gelip, namaz kıldı bir gece. Namazını bitirip, el kaldırdı duaya, Ağlayarak yalvardı Allahü tealaya. Bir hayli uzun sürdü, Onun yalvarışları, Öyle ki, seccadeyi ıslattı göz yaşları. Bunu görüp, takatim kalmadı artık daha, Ben de göz yaşlarıyle, başladım ağlamağa. Dedim ki; (Ey efendi, dünya ve ahirette, Hepimizin ümidi, ancak sensin elbette. Sen ise, bu ilmin ve ibadetinle şu an, Bu kadar çok korkar ve ağlayıp yalvarırsan, Biz, bu günah yüküyle ve azken amelimiz, Yarın mahşer gününde, nice olur halimiz?) Buyurdu ki; (Ey hanım, dinle beni pek âlâ, Bize, öyle nimetler verdi ki Hak teala, O nimetler yanında, bizim bu ibadetler, Kusur ve noksanlıktan başka şey değildirler. Bizim gibi acizin, Halıkına yapacak, İbadet ve tâati, bu kadar olur ancak. O da, kabul görürse, bir işe yarar elbet, Yoksa kim yapabilir, Ona lâyık ibadet?) Mevlana hazretleri, gayri müslim, müslüman, Herkese, hep iyilik yapıyordu her zaman. Onun bu güzel huyu ve yüksek ahlakıyle, İmana gelirlerdi, Hıristiyan halk bile. İşte bu hasletiyle, "Hazreti Mevlana"nın, Şöhreti yayılmıştı her yerine dünyanın. Hatta Kostantiniyye şehrindeki bir papaz, Onun ismini duyup, görmeği çok etti arz. Bu "Allah adamı"nı görmek için o ara, Hazırlığını yapıp, düştü hemen yollara. O zamanlar Konya'da olan Hıristiyanlar, Haber alıp, papazı yolda karşıladılar. Hazreti Mevlana'yı, sordu papaz ilk önce, Dediler; (Seveceksin sen de onu görünce. Güleryüz tatlı dili, mest ediyor insanı, Meşhurdur halk içinde iyilik ve ihsanı.) Onlar, gelen papaza bunları söyler iken, Hazreti Mevlana da geliyordu ilerden. Papaz onu görünce, hayran kaldı bir müddet, Sonra da hızla koşup, gösterdi saygı, hürmet. Elinde olmaksızın, değişti birden hali, Onun nurları ile, dirildi ölü kalbi. Hidayet ışıkları, kalbine doldu bir an, "Şehadet"i getirip, orada etti iman. Onu görüp, öteki Hıristiyanlar dahi, İmana kavuştular, getirip şehadeti.
.10/03/2001
Mevlana Celaleddin-i Rumi "kuddise sirruh" -14- "Kullardan beklemeyin!"
"Mevlana hazretleri", kendi talebesine, Derdi ki; (Hiç kimseden, istemeyin bir nesne. Allah'tan isteyin ki, ihsan eder Rabbimiz, Kuldan bir şey bekleyen, değildir talebemiz. Kim kullara el açıp, beklerse bir menfaat, Bizden iki cihanda, beklemesin şefaat.) Bir gün de buyurdu ki; (Yaşım yediyken benim, Tamamiyle ruhumun emrine girdi nefsim. Onun isteklerinden, kurtuldum tamamiyle, Nefsim de, iyi işler yapar oldu haliyle.) Dediler; (Peki ama, sizi biz neden acep, Nefisle mücadele halinde görürüz hep?) Buyurdu ki; (bu nefis, çok alçak, pek ahmaktır, Onun işi, Rabbine muhalefet yapmaktır. Hep kendi aleyhine iş yapmaktan alır haz, Bu yüzden, yakasını bırakmak uygun olmaz. Bunun için büyükler, tâ ki ölene kadar, Nefisle mücadele ettiler aynı karar.) Mevlana zamanında, bir kimse var idi ki, Onun büyüklüğünü, bilmiyordu pek iyi. Aleyhinde konuşup, dolaşırken böylece, Resulullahı gördü, rüyasında bir gece. Ve hem de "Mevlana"nın medresesinde bizzat, Eshabıyle oturmuş, ederdi istirahat. Sonra bir et yemeği getirildi o yere, Resulullah, Eshapla başladılar yemeğe. O sırada bu dahi, içeriye girerek, Selam verdi Resule, biraz ilerleyerek. Peygamber, cevap verip onun bu selamına, Çağırıp oturttular hem de kendi yanına. Sonra kendilerinin tabağından bir eti, Kendi eliyle alıp, bu zata ikram etti. O, sevinip dedi ki; (Yâ Resul-i mücteba, Etin en iyi yeri neresidir acaba?) Buyurdu ki; (Kemiğe bitişik olan ettir) O anda uyandı ki, tam da namaz vaktidir. Rüyanın tesiriyle sabahleyin erkenden, "Hazreti Mevlana"yı görmeye gitti hemen. Baktı, Resulullahın oturduğu mahalde, Mevlana, talebeyle oturur aynı halde. Hem de yemek yiyorlar, yemek de yine etti, Mevlana, onu görüp yemeğe davet etti. Tam yanına oturtup ve kendi tabağından, Eliyle bir et alıp, bu zata verdi o an. Ve tebessüm ederek, buyurdu ki; (Bir ette, Kemiğe değen kısım, en iyidir lezzette.) O bunu da görünce, kalbine sevgi doldu, Talebesi olarak, ona tam tabi oldu...
.11/03/2001
Mevlana Celaleddin-i Rumi "kuddise sirruh" -15- Çamurdaki altınlar!..
"Mevlana hazretleri" ezan işittiğinde, Diz çöküp dinler idi, büyük huşu içinde. Talebesine dahi, böyle emrederdi hep, Ve derdi ki; (Ezana gösterin saygı, edep.) Bir gün de talebeye, nakletti bir hadise, Buyurdu: (Tanıyorum Belh şehrinde bir kimse. Her ne zaman ezanı işitseydi o kişi, Ne yapıyor idiyse, bırakırdı o işi. Ve hemen diz üzeri oturup tam o saat, Dinler ve bittiğinde getirirdi salevat. Sonra kalkıp, hemence namaza duruyordu, Namazı, biraz olsun hiç geciktirmiyordu. Bu güzel adetini bozmamıştı hiç o zat, Nihayet işittik ki, bu kimse etmiş vefat. Tabutu, kabristana taşınırdı ki, birden, Okunmağa başladı, ezan da minareden. Ne zaman ki müezzin, okudu ilk tekbiri, Cenaze durdu birden, hiç gitmedi ileri. Hareketsiz bekledi, ezan bitene kadar, Vaktâ ki ezan bitti, hareket etti tekrar. Kabre konulduğunda, gelerek Münker Nekir, Sormağa başladılar, "Rabbin kim, dinin nedir?" O an Hak tealadan, erişti ki bir hitap, (Ey melekler, bu kula vermeyin bir ıstırap. O, ismimi duyunca, beklerdi hürmet ile, Siz de onu, sorguya çekmeyin hiddet ile. Nasıl aziz tuttuysa, ismimi o kul benim, Siz de, onu bu günde, tutun aziz ve kerim.) Selçuklu padişahı, Rükneddin, bir kimseyle, "Altın" göndermiş idi, Mevlana'ya keseyle. Mevlana hazretleri, almadı altınları, Buyurdu; (Şu çamurun içine at onları.) İnsanlar bunu duyup, toplandılar oraya, Ve altın bulmak için, girdiler çamurlara. Bir altına kavuşmak hırsı ile, her biri, Çamurlara bulanıp, kirlendi her yerleri. Mevlana hazretleri, dönüp talebesine, Onların bu halini göstererek hepsine, Buyurdu; (Gördünüz ya, şu ahmak kimseleri, Nasıl da berbat oldu, temiz elbiseleri. "Dünya muhabbeti" de, bir kalbe girse eğer, O kalbi, işte böyle kirletir, berbat eder. Sakın bu sözlerimi yanlış anlamayınız, "Dünyaya çalışmağa lüzum yok" sanmayınız. Bilakis çok çalışkan olmalıdır müslüman, Dinimiz, tembelliği reddediyor her zaman. Lakin şunu söylemek istiyorum ki size, "Dünya muhabbeti"ni sokmayın kalbinize.)
.12/03/2001
Mevlana Celaleddin-i Rumi "kuddise sirruh" -16- Anladı hatasını...
"Mevlana" zamanında, var idi ki bir kimse, Hazreti Mevlana'yı sevmezdi her nedense. Hatta onu, dışarda görmüş idi bir günü, Hemen, öbür tarafa çevirmişti yüzünü. Lakin Resulullahı, rüyada gördü gece, Huzuruna giderek, selam verdi hemence. Resulullah, yüzünü çevirdi ondan fakat, Başka tarafa bakıp, etmedi hiç iltifat. O kişi, bu sefer de geçip öbür tarafa, Resule, o taraftan selam verdi bu defa, Ve lakin Resulullah, yüzünü ondan tekrar, Başka yöne çevirip, etmedi hiç itibar. O bu hali görünce, başladı ağlamağa, Ve bunun hikmetini, sordu Resulullaha. Buyurdu ki; (Sen bizim, çok sevdiğimiz olan, Mevlana'dan, yüzünü çevirirsin çok zaman. Halbuki kendisini, biz beğenir, severiz, Ondan yüz çevirenden, biz de yüz çeviririz.) Korku ile uyanıp, anladı hatasını, Ağlayıp, gözyaşıyla sildi gönül pasını. Sonra da "Mevlana"nın gidip medresesine, Ve talebe olmayı düşündü kendisine. Bu arzu ve istekle, düşüverdi yollara, Mevlana, talebeye ders verirdi o ara. Birine buyurdu ki; (Kalk, hemen kapıya git, Bir kimse, bize doğru gelmektedir şu vakit. Kalbinde bize karşı, var ihlas ve muhabbet, Onu, kapı önünde, hürmetle istikbal et.) Talebe "Peki" deyip, kapıya çıktığında, Medrese kapısına, yeni gelmişti o da. O girip, Mevlana'nın elini öptü hemen, Talebesi olmakla şereflendi o günden... Ve yine Mevlana'nın talebesinden biri, Hanesine giderken, bir gün akşam üzeri, Bir müslüman, fıkıhtan ona bir sual sordu, Sualin cevabını, lakin o bilmiyordu. Dedi ki (Kitapları mütalaa edeyim, Öğrenip, cevabını yarın size diyeyim.) Akşam eve gelince, karıştırdı çok kitap, Ve lakin bulamayıp, yoruldu, oldu bitap. Bu üzüntü içinde, kalkıp yattı öylece, Ve hemen Mevlana'yı, rüyada gördü gece. Buyurdu ki; (Evladım, sabah biraz erken kalk, Hidaye kitabında, onuncu sayfaya bak.) Uyanıp, o kitapta açtı o sahifeyi, Hakikaten orada, buldu o mes'eleyi. Öğrenip, cevabını söyledi o gün ona, Ve daha kuvvetlendi, sevgisi üstadına.
.13/03/2001
Mevlana Celaleddin-i Rumi "kuddise sirruh" -17-
Simya ilmi!.. "Bedreddin-i Tirmizi" adında biri vardı, Simya ile uğraşır, yani "altın" yapardı. "Mevlana"nın ismini birinden duydu bu zat, Ziyaret etmek için, Konya'ya geldi bizzat. Oğlu Sultan Veled'in evine gitti önce, Ne için geldiğini, arz eyledi şöylece: Dedi; (Ben simyagerim, altın elde ederim, Hazreti Mevlana'yı ziyarettir dileğim. Ayrıca, yapacağım altından, her gün biraz, Talebeleri için, edeceğim ona arz.) Sultan Veled, güzelce dinledi kendisini, O akşam, pederine arz eyledi hepsini. Hiçbir şey buyurmadı "Mevlana" da cevaben, Ertesi gün, o zatın evine gitti hemen. Kapısını çalıp da girdiğinde evine, Baktı, "Altın yapmakla" uğraşıyor o yine. Bedreddin, "Mevlana"nın görünce geldiğini, İltifatlar ederek, karşıladı kendini. Ona gösterdiyse de böyle ilgi, iltifat, Onda, meslek icabı bir "gurur" vardı fakat. Zira o, mesleğini çok üstün biliyordu, Bunu, yalnız kendisi yapar zannediyordu. Mevlana hazretleri üstün firasetiyle, Onun düşündüğüne vâkıf oldu ayniyle. Kurtarmak gayesiyle onu bu gururundan, Paslı bir demir görüp, istedi onu bundan. Bedreddin, o demiri alıp arz ettiğinde, Âniden "Altın" oldu Mevlana'nın elinde. "Bu nasıl olur?" diye, düşünürken pek derin, Mevlana hazretleri, buyurdu; (Ey Bedreddin, Bu, gayet kolay iştir, niçin şaşırıyorsun? Altın elde etmeği, bir şey mi sanıyorsun? Sen, "Simya ilmi" ile yaparsın bunu, ancak, Ahirette bu sana, fayda sağlamayacak. Bu ilim, ahirette hiç yaramaz işine, Girmene mani olmaz "Cehennem ateşi"ne. Çünkü sırf, bu dünyada iş görür bu marifet, Dünyada kalır yine, öldüğünde akıbet. Sen bugün meşgul ol ki, bir Simya ilmi ile, Ölürsen, ahirete o da gelsin seninle.) O, bir şey anlamayıp, eyledi ki ona arz; (Efendim, bu Simya'yı anlatın bana biraz.) Buyurdu; (Ey Bedreddin, ilim, amel ve ihlas, Bu üçüne kavuş ki, bunlardır Simya esas. Eğer atabilirsen kalbinden masivayı, Elde etmiş olursun işte asıl Simya'yı) Bedreddin, ihlas ile bağlanıp Mevlana'ya, Kavuştu çok geçmeden, bu "Hakiki Simya"ya.
.14/03/2001
Mevlana Celaleddin-i Rumi "kuddise sirruh" -18-
Kırk rahip... O zamanlar Konya'da, var idi ki bir kimse, İslamın kıymetini anlatırdı herkese. Hazreti Mevlana'ya, hem de talebesine, Hassaten çok itibar eder idi hepsine. Dediler; (Mevlana'ya bu kadar hürmet, edeb, Ve iltifat edersin, hikmeti nedir acep?) Dedi ki; (Ben maâlesef, önce Hıristiyandım, Mü'minleri hiç sevmez, hatta fena düşmandım. Ve bir gün, biz kırk rahip, gelerek bir araya, Dedik ki; (Bildirelim haddini Mevlana'ya.) O "Allah adamı"nı imtihan etmek için, Sualler hazırladık İslamdan gayet çetin. Sonra da hep birlikte, hemen yola koyulduk, "O, bunlara cevaptan aciz kalır" diyorduk. Bir fırının önüne gelmiştik ki biz fakat, Âniden karşımıza çıktı o mübarek zat. Dedik; "Madem onunla, bu yerde karşılaştık, İlk suali soralım" diye söze başladık. Dedik; (Buyuruyor ki Kur'an'da cenabı Hak, "Her nefis, Cehennemden geçecektir muhakkak." Buna göre kafir de, Müslüman da elbette, Cehennem ateşinden geçecek ahirette. Madem Müslümanlar da "Ateş"e uğrayacak, "İslamın üstünlüğü" nasıl belli olacak?) Mevlana buyurdu ki; (Evet, öyle olacak, Lakin Müslümanları, Cehennem yakmıyacak. Müslümanlar ateşten geçtikleri esnada, Cehennem, mü'minlere edecek şöyle nidâ: "Ey mü'minler, çabucak geçin ki siz buradan, Zira benim ateşim, sönecek nûrunuzdan." Hatta dayanamayıp sönecek alevleri, Ve lakin aynı ateş, yakacak kâfirleri. Böyle olacağına inanmazsanız şayet, Bunu, dünyada bile görmemiz kolay gayet. Siz gömleklerinizi çıkarıp verin bana, Benimkiyle birlikte atalım şu fırına. Bu benim gömleğim de, sizinkilerle acep, Bakalım yanacak mı, görelim birlikte hep.) Gömlekleri çıkarıp uzattık Mevlana'ya, O, alıp herbirini getirdi bir araya. Ve kendi hırkasına sarıp bizimkileri, Yanan kızgın fırından, atıverdi içeri. Az sonra çıkarınca, biz şaşırdık gayetle, Zira şahid olduk ki, hepimiz de hayretle, O hırkada, yanıktan yok iken ufak bir iz, Yanmıştı içindeki bizim gömleklerimiz. Kırkımız bunu görüp, insafa geldik o an, "Şahadet"i getirip, hepimiz ettik iman.
.15/03/2001
Mevlana Celaleddin-i Rumi "kuddise sirruh" -19-
Ön saftaki süvari!.. Hazreti "Mevlana"nın vardı bir talebesi, Pek çoktu hocasına bağlılığı, sevgisi. İsmi "Celaleddin"di, at alıp at satardı, Hazreti Mevlana'ya hizmete can atardı. Bu zat anlatıyor ki üstadımız Mevlana, "Bir at hazırla" diye, emretti bir gün bana. "Peki" deyip, atların göz gezdirip hepsini, Seçtim aralarından, en çok kuvvetlisini. Lakin eğerlemekte çok zorluk çekiyordum, Huysuzluk yapıyordu, ben zabt edemiyordum. Biraz sonra "Mevlana" teşrif edince fakat, Âniden sakinleşti o azgın ve hırçın at. Ona binip, sür'atle gitti kıble yönüne, Akşam, toza gark olmuş geriye döndü yine. Zayıflamış gibiydi o kuvvetli, iri at, Ne için gittiğini soramadık biz fakat. Ertesi gün, erkenden çağırıp bu fakiri, Buyurdu; (Yine bir at hazırla bugün dahi.) Eğerleyip getirdim, bindi at üzerine, Aynı cihete doğru, sür'atle gitti yine. Akşam, tozlar içinde, çok yorgun etti avdet, Yine bir şey sormağa edemedik cesaret. Üçüncü gün de yine, çağırıp beni bizzat, Buyurdu ki; (Bu gün de, hazırla bana bir at.) İyi cins bir at seçip, arz ettim o Hazrete, Koşturdu atı yine, aynı istikamete. Akşam geri dönünce, sevinçliydi bir hayli, Dedi; (Elhamdülillah, sevinin ey ahali. Allahın yardımıyla, mağlub oldu kefere, Çok şükür, Müslümanlar kavuştular zafere.) Bizler, edebimizden yine bir şey sormadık, Ve lakin bu hususta, bir hayli meraklandık. Üç gün geçmiş idi ki, hadise üzerinden, Konya'ya, bir kafile gelerek Şam şehrinden, Moğollar'la yapılan savaşı nakledince, Bizim merakımız da zail oldu böylece. Dediler ki; (Pek çoktu Moğolların askeri, Mağlub edeceklerdi neredeyse bizleri. Çok şükür ki "Mevlana" son üç günde geldi ve, Bir atın üzerinde, saldırdı kafirlere. Ön safta "Allah Allah" deyip cenk ediyordu, Düşman askerlerini, kırıp geçiriyordu. "Mevlana"yı bu halde görünce Müslümanlar, Moralleri düzelip, tekrar toparlandılar. Bu güçle saldırdılar, kafirler üzerine, Vaziyet, üçüncü gün dönüverdi tersine. Düşman komutanını öldürünce "Mevlana", Kaçmağa başladılar kafirler dört bir yana.)
.16/03/2001
Mevlana Celaleddin-i Rumi "kuddise sirruh" -20-
Pişman oldular!.. Mevlana zamanında, "Siracüddin" isminde, Bir kişi var idi ki, vardı dînî ilmi de. Ve lakin "Mevlana"yı iyi tanımıyordu, Onu küçültmek için, gayret sarfediyordu. Talebeleri dahi, vardı ki bu kişinin, Onları etrafına topladı bu iş için. Dedi; (Bugün gidelim, Mevlana'nın yanına, Tutalım kendisini bir sual yağmuruna. Öyle çetin sualler hazırlayın ki fakat, Veremesin onlara, bir tek doğru malumat.) Ve hemen başladılar sual hazırlamağa, Kendi de, bu iş için çalışırken bir ara, Mevlana hazretleri göründü ona birden, Ona, sertçe baktı ve kayboldu göz önünden. Hemen talebelere söyledi gidip bunu, Dediler ki; (Efendim görmedik biz hiç onu.) Lakin o, çözemedi bu işteki mânâyı, Zira o, gözleriyle görmüştü "Mevlana"yı. Tekrar çalışırdı ki, bulmak için güç sual, Biraz sonra, bir daha vaki oldu aynı hal. Yine teşrif etmişti Mevlana hazretleri, Gördü bunu hem kendi, hem de talebeleri. Bir hayret ve şaşkınlık birden çıktı ortaya, Sonra da namaz için geçtiler yan odaya. Bu sefer gördüler ki, odanın dört duvarı, Birtakım yazılarla dolmuştu her tarafı. İncelediklerinde onları birer birer, Bir sürü suallerle, cevapları gördüler. Hem de kendilerinin çıkarmış oldukları, Sualler ve hepsinin yazılmış cevapları. Bunları görür görmez, talebe ve o âlim, Yaptıkları bu işe oldular hepsi nadim. Hep birlikte giderek, mübarek huzuruna, Af dileyip, talebe oldular hepsi ona. "Selahaddin" adında anlatır bir kişi de; Ben, İskenderiyye'ye gitmiştim gençliğimde. Gemimiz, bir girdaba yakalandı bir ara, Bu, büyük bir endişe vermişti insanlara. Herkes tövbe ediyor, çok dua ediyordu, Kurtulmak ümidiyle, adaklar adıyordu. Bazısı bana gelip, dediler ki; (Sen dahi, Dua et, belki gelir bir imdad-ı İlahi.) Konyalıydım, aklıma "Mevlana" geldi birden, Şöyle imdad istedim, ben o büyük veliden: (Yâ Mevlânâ, Allah'ın izniyle yetiş bize, Gemimizi, girdaptan kurtarıp çıkar düze.) O anda "Mevlana"yı gördük gemi yanında, Gemimizi düzeltip, gaib oldu ânında.)
.17/03/2001
Mevlana Celaleddin-i Rumi "kuddise sirruh" -21-
'Af dile kendisinden!' Vakti ile bir tüccar, mal için bir gün yine, "Tebriz"den yola çıkıp geldi "Konya" iline. Bir de dini suali vardı ki bu kişinin, Bir ehlini arardı, o şeyi sormak için. Bir ihtiyar görerek, dedi ki; (Hacı baba, Bu yerde, evliyadan kimse var mı acaba? Bir müşkilim vardır ki, onu danışacağım, Eğer yoksa, bu yerde fazla durmayacağım.) Dedi; (Var ki burada, Mevlana hazretleri, Az gelmiştir dünyaya, onun gibi bir veli.) Çok sevinip dedi ki; (Öyleyse şimdi hemen, O zatın huzuruna götürün beni lütfen.) O dahi "Olur" deyip, tüccarla o ihtiyar, Hazreti Mevlana'nın huzuruna vardılar. Tüccar izin isteyip, dedi ki; (Ey efendim, Bir müşkilim vardır ki, arz eylemek isterim. Beş vakit namazımı, kılarım devam üzre, Farzları eda edip, uyarım sünnetlere. Elimden geldiğince yaparım çok ibadet, Lakin bir husus var ki, beni üzer o gayet. Zira ibadetimden hiç zevk alamıyorum, Kalbimde hiç huzur yok, nedir, anlamıyorum? Eğer biliyorsanız çaresini bu işin, Emredin, her ne ise hazırım yapmak için.) Mevlana hazretleri buyurdu ki tüccara; (Sen gelirken, rastladın yolda bir ihtiyara. O "Allah adamı"na vermedin değer, kıymet, Zahirine bakarak, ettin ona hakaret. Senin huzursuzluğun, bundan gelir ileri, Çaresini sorarsan, şimdi hemen dön geri. O veliyi bularak, af dile kendisinden, Çok çok özür dileyip, tövbe et sonra hemen.) Sonra da buyurdu ki; (Biliniz ki muhakkak, Beytullah'ı yıkmaktan, fenadır gönül yıkmak. Ey evladım, hiç durma, sen şu anda çık yola, Benden de selam söyle, işte o veli kula. Sonra da yalvararak, af dile o kişiden, Yoksa zevk alamazsın, hiçbir iyi işinden.) Tüccar "Peki" dedi ve hemen etti hareket, Uzun yollar katedip, buldu onu nihayet. Hazreti Mevlana'nın söyleyip selamını, Dedi; (Beni affet ve helal eyle hakkını.) O veli, cevabında buyurdu; (Peki oğlum, Hakkımı helal ettim, seni affediyorum. Zira öyle birinden getirdin ki şefaat, Reddetmek mümkün değil, hoş olsun kalbin evlat.) Tüccar veda ederek, geldi yine Konya'ya, Halis talebe oldu, hazreti Mevlana'ya.
.18/03/2001
Mevlana Celaleddin-i Rumi "kuddise sirruh" -22- Bir tabak helva...
"Hazreti Mevlana"ya talebe olanlardan, Biri, haccı ifaya gitmiş idi bir zaman. Hanımı da, mübarek bir hatun idi gayet, Hazreti Mevlana'ya beslerdi çok muhabbet. Onun medresesinde okuyan çocuklara, Yemek hazırlayarak verirdi ara ara. Bir gün de helva yapıp, büyükçe bir tepsiye, Arefe gecesinde, gönderdi medreseye. Hacda olduğu için, o zaman kendi beyi, Komşunun çocuğuyla gönderdi o tepsiyi. "Mevlana" o tepsiyi aldı ve sevindi pek, Bizzat kendi dağıttı talebeye tek be tek. Fazla fazla yediler talebenin hepsi de, Ve lakin yine helva, azalmadı tepside. Var idi Mevlana'nın yüzlerce talebesi, Hepsi yedi, sonunda, doluydu yine tepsi. "Mevlana" en sonunda dışarıya çıkarak, Elindeki tepsiyi, kıbleye uzatarak, Biraz sonra eli boş, içeri girdi yine, Buyurdu ki; (Tepsiyi gönderdim sahibine) Ertesi gün, o hanım gönderip bir kimseyi, Medrese mutfağından, istetti o tepsiyi. Talebeler, mutfakta onu çok aradılar, Lakin bulamayınca, hayli meraklandılar. Zaman sonra insanlar, hacdan döndü nihayet, Bu hanımın beyi de, evine etti avdet. Eşyaları içinde, o hanım, tepsisini, Görünce, alamadı hayretten kendisini. Bir şaşkınlık içinde dedi; (Ben, bu tepsiye, Helva yapıp vermiştim, bir gece medreseye. Ertesi gün arattım, onu ben medreseden, Lakin bulamayınca, merakta kaldım hepten. Şimdi, senin eşyandan çıkardım bu tepsiyi, Ben hiç anlıyamadım, bu garip hadiseyi.) Beyi dahi şaşırıp, kaldı hayret içinde, Dedi ki; (Bizler dahi, arefe gecesinde. Arkadaşlar toplandık, çadırda otururduk, Ve haccın erkanından, bazı şeyler okurduk. O sırada, çadırın kapısından içeri, Helva dolu bir tepsi, uzattı bize biri. Fakat kim uzatmıştı, hiçbirimiz görmedik, Aç olduğumuz için, hepimiz onu yedik. Sonradan düşündük ki: "Bu, bize bir hediye" Hiç de araştırmadık, "Bu, kimden geldi" diye. Eşyamın arasına koymuştum bunun için, Fakat anlamamıştım hikmetini bu işin.) O bunu anlatınca, anlaşıldı hakikat, Çoğaldı "Mevlana"ya sevgileri kat be kat.Bir tabak helva...
.19/03/2001
Mevlana Celaleddin-i Rumi "kuddise sirruh" -23-
Söz dinlemeyenin hali!.. "Hazreti Mevlana"yı çok seven genç bir kimse, Mısır'a gidecekti ticaret gayesiyle. Mani olmak istedi, lakin akrabaları, O ise gitmek için, yine verdi kararı. Mevlana da bu gence, "Gitme" dedi bir nice, Lakin o, dinlemeyip yine gitti gizlice. Gemileri Mısır'a yaklaşmıştı ki fakat, Kafirler bu gemiye, oldu birden musallat. Onu, birçoklarıyla tutup "Esir" aldılar, Ve pek ağır işlerde, zorla çalıştırdılar. Genç, pişmanlık içinde dedi ki; "Yâ İlahi, Kabahatliyim, lakin pişman oldum vallahi. Mevlana hürmetine, günahımı affedip, Beni, bu esaretten halas eyle an karib" Gözyaşları dökerek dua etti böylece, Hazreti Mevlana'yı rüyada gördü gece. Buyurdu ki; (Evladım, yarına bu kimseler, Bir hastalık hakkında, senden bilgi isterler. Onlara "Bilirim" de ve iste şu otlardan, Karıştırıp, şöyle bir ilaç yap sen onlardan.) Sabah uyandığında, gark olup bir sevince, İlacın tarifini ezberledi iyice. Hakikaten o gence gelerek sabahleyin, Dediler; (Doktorlukla bir ilgin var mı senin?) (Evet vardır) deyince, hemen onu aldılar, Acele, hükümdarın yanına çıkardılar. Meğerse o hükümdar, çok ağır hastalanmış, Hiçbir tabib, derdine bir çare bulamamış. Genç, "Doktor" edasıyla dedi ki; (Üzülmeyin, Bana, şu şu otlardan birer miktar getirin.) Çabucak getirdiler istediği otları, O, tarif mucibince karıştırdı onları. İlaç yapıp yedirdi, o hasta hükümdara, Bi iznillah hükümdar, iyileşti o ara. Sevinç ve sürurundan şöyle dedi o gence; (Her ne muradın varsa, söyle bana hemence.) Dedi ki; (Ey hükümdar, istemem bir şey, fakat, Şunu bildireyim ki, anlaşılsın hakikat. Ben, hiçbir şey bilmeyen, bir kişiyim bir kere, Para kazanmak için, çıkmıştım bir sefere. Ve lakin akrabamdan ve hocamdan izinsiz, Çıktığım içindir ki, beni esir ettiniz. Hatama pişman olup, üstadım "Mevlana"dan, Mânen özür dileyip, yardım istedim ondan. O da rüyama girip, tarif etti bir ilaç, Yoksa böyle şeyleri nerden bilir bu muhtaç.) Hükümdar, hayli para ihsan edip o gence, Sonra serbest bırakıp, saldı onu hemence.
.20/03/2001
Mevlana Celaleddin-i Rumi "kuddise sirruh" -24-
Tutmaz oldu elleri!.. Vaktiyle Moğollar'ın Anadolu Valisi, "Noyan Han" nâmı ile zalim, gaddar birisi, Konya'yı muhasara etmiş idi bir zaman, Sıkıntıya düşmüştü, Konya'da her Müslüman. İnsanlar, "Mevlana"nın huzuruna geldiler, Vaziyeti arz edip, dua talep ettiler. Buyurdu ki; (Korkmayın, tam sığının Allah'a, Rabbimiz mü'minleri kavuşturur felaha.) Mevlana daha sonra, çıktı hemen evinden, Şehrin ortasındaki meydana geldi hemen. Moğol askerlerinden çekinmeden hülasa, Büyük bir vakar ile, gelip durdu namaza. Askerler onu görüp, Noyan Han'a geldiler, Vaziyeti, hemence ona haber verdiler. Dediler; (Bir zat geldi, Konya'nın meydanına, Heybetinden hiç kimse varamıyor yanına.) Dedi; (Bir kişiden mi korkarsınız, çok ayıp, Haydi, gidin öldürün o kimseyi oklayıp.) Okçular, ok atmaya çıktı hemen ileri, Ve lakin hiç birinin tutmaz oldu elleri. Bunu gören Noyan Han, emretti süvariye; (Ata binip, kılıçla boynunu vurun) diye. Süvariler bir anda, atlarına bindiler, "Mevlana"nın üstüne, at sürmek istediler. Ve lakin yere battı atların ayakları, Bir santim ileriye gidemedi atları. Bu sefer Noyan Han'ın fazlalaştı hiddeti, Hâlâ düşünmüyordu, "Nedir bunun hikmeti?" Hiddetle bağırdı ki; (Ne biçim askersiniz, Bari ben öldüreyim siz beceremediniz.) Yay gerip, o hiddetle üç ok attı ise de, Ayağının ucuna düşüverdi hepsi de. Daha da öfkelenip, emretti askerine, Atını getirterek, atladı üzerine. Hiddetle sürdü atı, gitmedi hayvan fakat, Çok uğraştı ise de, bir santim gitmedi at. Bundan sonra daha da hiddeti fazlalaştı, İnip, yaya olarak saldırmaya uğraştı. Ve lakin ayakları "felç" oldu birden bire, Bir adım atamadan, yuvarlandı yerlere. Toplanmış Konya halkı, bütün bu olanları, Hayret ve dehşet ile seyrederdi onları Heyecan ve sevinçle Allah'a şükrettiler, Ve "Tekbir" sesleriyle, gökleri inlettiler. Noyan Han, en sonunda itiraf etti bizzat; (Bildiğim insanlardan değilmiş meğer bu zat.) Anladı bil mecburi, bu işin hikmetini Terk etti ordusuyla, Konya vilayetini.
.21/03/2001
Mevlana Celaleddin-i Rumi "kuddise sirruh" -25-
Emir Pervane... Hazreti Mevlananın talebesi içinde, Bir kimse var idi ki, Celaleddin isminde. "Mevlana", bir gün onu yanına çağırarak, Kayseri'ye gönderdi, bir de mektup yazarak. Buyurdu ki; (Orada, var ki Emir Pervane, İşte ona aittir gönderdiğim bu nâme. Ona teslim edersin, vasıl olduğun vakit, Yolların açık olsun, haydi selametle git!) Arz etti ki; (Efendim, eğer Emir Pervane, Sizden bir şey sorarsa, ne desem acizane?) Buyurdu; (Bir şey deme, aç ağzını o zaman, Ben, gereken cevabı derim senin ağzından.) "Peki" deyip çıktı ve ulaştı o beldeye, Teslim etti mektubu, o Emir Pervane'ye. Mektubu okuyarak sordu ki o da ilkin; (Üstadımız nasıllar, bir haber verir misin? İnşallah yerindedir sıhhat afiyetleri, Nasıl geçiriyorlar ekseri vakitleri?) Bu sual karşısında, hiçbir şey söylemeyip, Ve sadece ağzını açtı emri dinleyip. Ve lakin ondan sonra, kaybetti kendisini, Bilmedi üstadının neler söylediğini. Kendine geldiğinde, baktı, orda olanlar, Hepsi, gözyaşlarıyle oturmuş ağlıyorlar. Sonra Emir Pervane, dedi: (Ey Celaleddin, Bugünki sohbetinle, bizi nûra gark ettin. Halbuki evvelce de konuşurduk seninle, Fakat bu gün, bambaşka hal aldık sohbetinle.) O dahi, üstadının kendisine emrini, Söyleyince, daha çok hayret sardı hepsini. Celaleddin dedi ki; (Kardeşlerim bakınız, En çok şu nasihati yapıyor üstadımız. Buyurur ki, yolumuz, Resul'e tam uymaktır, Emirlere sarılıp, haramdan sakınmaktır. Katiyyen haram lokma girmesin midenize, Zira o, mani olur mânen yükselmenize. Ne ifrat, ne de tefrit, "orta yol" en iyidir, Allahın rızası da, böyle elde edilir. Her insan öğrenmeli, önce ilmihalini, Sonra da buna göre, düzeltmeli halini. Bir de yapılmalı ki, her amel tam "ihlas"la, Yoksa, faidesine kavuşmaz kişi asla. Bu nasihatimize uyarsa talebemiz, Mahşerde yardımcısı oluruz elbette biz. Ve her kim, sözümüze etmez ise itibar, Mahşerde, yüzümüzü göremez o insanlar. Bir de "edeb" lazımdır, bu yolda bize asıl, Zira hiçbir bi-edeb, olamaz Hakk'a vasıl.)
.28/03/2001
Mevlana Celaleddin-i Rumi "kuddise sirruh" -26-
İyi insan... Vaktiyle iki mü'min, bir vak'a üzerine, Sinirlenip küstüler, sonra birbirlerine. Lakin arkadaşları, bu hale üzüldüler, Hazreti Mevlana'ya gelip haber verdiler. Mevlana hazretleri onları çağırarak, Buyurdu ki; (Bu yolda, yoktur küsüp darılmak. Allah, bazı kulları yarattı mütevâzı, Onlar hep aşağıya akarlar "Su" misali. "Yumuşak huylu" olur ve hep alttan alırlar, Öyle ki, her mahluka şefkatli davranırlar. Bazı kullarını da, taş ve toprak misali, Yarattı Hak teala, gayet "Sert tabiatli" "Su" toprağa inerek, mütevazı davranır, Böylece sert topraklar, hayat bulur, canlanır. Yani su, yere inip, toprakla birleşince, Onda, türlü nebatlar yetişir nice nice. "Su" yere inmeseydi, olmaz idi bu hayat, Bitmezdi o topraktan, böyle bitki ve nebat. Zira toprak, kalkıp da suya gitmez idi ki, Yetişsin üzerinde, türlü nebat ve bitki. Bunun gibi ey insan, kırıldığın bir kimse, "Toprak gibi" davranıp, yanına gelmez ise. Sen, "Su gibi" davranıp, yaklaş o yaranına, O sana gelmiyorsa, sen git onun yanına. Zira iki Müslüman, birbirine küsseler, Hangisi ötekine önce giderse eğer, Cennete, daha önce, o girer ahirette, Ve daha çok sevaba, o kavuşur elbette. Hakiki bir Müslüman, şudur ki ey insanlar, Elinden ve dilinden, kimseye gelmez zarar. "Yumuşak bir halı"ya benzer ki iyi insan, Üzerinde gezenler, incinmez asla ondan. O, öyle kimsedir ki, beğenmez kendini hiç, Lakin onu göreni, kaplar huzur ve sevinç. Yanına, çekinmeden rahatça girer herkes, Zira onlar bilir ki, o, kimseyi incitmez. Kendisini herkesten aşağı, kötü bilir, Aynaya baktığında, kendisinden iğrenir. Hiçbir icraatını iyi bilmez o zinhar, İbadet yapsa bile, eder tövbe istiğfar. Değil ki bir mü'minden, "Uyuz köpek"ten hatta, Bile o, kendisini üstün görmez hayatta. Bir karıncayı bile, incitmekten çekinir, Bilir ki, "Hayvan hakkı kul hakkından çetindir.") Dargınlar, Mevlana'dan işitince bunları, O an birbirine bitti dargınlıkları. Sevgi ve muhabbetle, kalkıp kucaklaştılar, Barışıp, birbiriyle hemen helallaştılar.
Mevlana Celaleddin-i Rumi "kuddise sirruh" -27-
İnsanlara hizmet... Devlet memurlarından var idi ki birisi, Hazreti Mevlana'ya pek çok idi sevgisi. Onun sohbetlerinden alırdı ki öyle tat, Yanından ayrılmayı, istemezdi bir saat. İsterdi ki, o zatın bulunsun yanında hep, İstifa düşünürdü, işinden bundan sebep. Nihayet bu hususu, arz eyledi bir defa; (Efendim, vazifemden edeyim mi istifa?) Mevlana hazretleri, vermeyip buna izin, Ona, şu menkıbeyi anlattı bunun için: Harun Reşid devrinde, var idi ki bir kişi, "Zabıta âmirliği" yapmaktı onun işi. Hem de vazifesini yapıyordu mükemmel, Zaiflerin hakkını, koruyordu pek güzel. O zatın sayesinde, o zaman Müslümanlar, Gayet rahat yaşar ve görmezlerdi bir zarar. "Hazreti Hızır" dahi, teşrif edip bu zata, Sohbet ederler idi onunla her gün hatta. Bu zabıta amiri, bir gün vazifesinden, İstifasını verip, ayrılıp gitti birden. İnsanlardan ayrılıp, çekildi bir tarafa, İnziva hayatını tercih etti bu defa. Gece gün ibadete ederken böyle devam, Gelmez oldu yanına, "Hızır aleyhisselam." Bir gece, rüyasında O, hazreti Hızır'ı, Görüp, sual edince kendisinden bu sırrı, Buyurdu ki: (Ben sana, geliyordum önce hep, İbadet ve taatin, değildi buna sebep. O mühim vazifende çalışırken evvelce, İnsanların işini görüyordun güzelce. Hak ve adalet ile, yapıyordun o işi, Sayende, gayet rahat yaşıyordu çok kişi. Hizmet ettiğin için, sen böyle çok insana, Ben dahi, bu sebepten gelirdim sık sık sana. "İnsanlara hizmeti" terk edince sen fakat, Halk düştü sıkıntıya, kalmadı huzur, rahat. Çünki senin yerine, geldi "Çok zalim" biri, Bozuldu bu sebepten, insanların dirliği. Menfaatin uğruna terk ettin o işi sen, İnsanlar, sıkıntıya düştü senin yüzünden.) O kişi, uykusundan uyanınca o sabah, Yanlış iş yaptığını anlayıp, dedi "Eyvâh" Ve hemen hükümdara arz edip bunu tekrar, Ve o mühim hizmette, bulundu uzun yıllar. İnsanlar kavuştular tekrar eski huzura, Kavuştu kendi dahi, yine her gün "Hızır"a. Bunları Mevlana'dan dinleyince o adam, İstifadan vaz geçip, hizmete etti devam.
Mevlana Celaleddin-i Rumi "kuddise sirruh" -28-
Hırka ve yağmur... Hazreti Mevlana'nın, bir talebesi vardı, İlim sahibi olup, "Fahreddin" idi adı. Mevlana, kendisini çağırıp huzuruna, Bir "Kitap yazmasını" emretti bir gün ona. "Peki efendim" deyip, gösterdi o da gayret, Onu, kısa zamanda tamamladı nihayet. Mevlana göz gezdirip, beğendi kitabını, Ve ona hibe etti "Mübarek hırkası"nı. Lakin onun gönlüne geldi ki şu düşünce; "Ben bunu yazmak, için uğraştım gündüz gece. Nice göz nuru döktüm, hem de mum ışığında, Bir hırka az değil mi, bunun karşılığında?" Gönlünden geçirirken, o bu düşünceleri, Kalbini okuyordu, Mevlana hazretleri. Yine de merhametle, kendisine bakarak, Buyurdu; (Hayır hayır, o düşünceyi bırak. Bak sana bir hikaye anlatayım da dinle, Bir zamanlar, bir fakir yaşardı bir şehirde. Eline sepet alıp, ev ev dolaşıyordu, Kim ne verse alıyor, evine taşıyordu. Bir gün de geçiyordu, bir sarayın önünden, Kapısını çalarak, geçirdi ki gönlünden, "Cihan padişahının kapısıdır bu elbet, Ümidim şöyledir ki, burada dolar sepet." O an bir el uzanıp, fakirin sepetine, Saraydan, küçükçe bir "paket" kondu aksine. Fakir bunu görünce, üzüldü, hayret etti, Zira umuyordu ki, doldururlar sepeti. Açtı sonra paketi, bunları düşünerek, Gördü ki, kızartılmış tavuk var içinde tek. Lakin sonra bu fakir, yer iken onu akşam, Gördü ki, "Altın" ile dolu imiş içi tam. Öyle düşündüğüne pişman olup hem dahi, Dedi ki; "Kusurumu affeyle ya İlahi." Talebe, Mevlana'dan bunları dinleyince, Öyle düşündüğüne üzüldü o da nice. Yıllar sonra, Mevlana göç etti bu dünyadan, O seneler Konya'da, "kıtlık" oldu bir zaman. Yağmur dualarına çıktılar, lakin yine, Hiç yağmur yağmıyordu Konya vilayetine. En son bu talebenin hanesine geldiler, Mevlana'nın verdiği "Hırka"yı istediler. Bir âlim, bu hırkayı giyerek en nihayet, Dua etti; "Yâ Rabbi, bize yağmur ihsan et." Öyla yağmur yağdı ki, bitmeden bu duası, Günlerce kesilmedi hem de ardı arkası. Kıymetli hediyeler verdiler kendisine, Gelen hediyelerle "Zengin oldu" o sene.
Mevlana Celaleddin-i Rumi "kuddise sirruh" -29- Onun hürmetine...
Bin ikiyüz yetmişüç senesinde Mevlana, Yakalandı nihayet, "Ölüm hastalığı"na Hemen başkalarına olan kul borçlarını, Birisiyle gönderip, beklemedi yarını. "Biz hediye etmiştik" diyen oldu ise de, Asla kabul etmeyip, ödedi hepsini de. Buyurdu ki; (Kul hakkı mühimdir hakikaten, Çok şükür ki kurtulduk, şimdi bu tehlikeden.) Hocası "Sadreddin-i Konevi" hazretleri, Ve yanında Konya'nın ileri gelenleri, Hastalığını duyup, ziyarete geldiler, Yanında oturarak, teselli eylediler. Dediler ki; (İnşallah afiyet bulursunuz, Zira siz, bu zamanda alemin ruhusunuz.) Buyurdu; (Allah size versin sıhhat, afiyet, Zira bizim işimiz, artık buldu nihayet. Bu dünya alemiyle, kalmadı bir ilgimiz, Allaha kavuşmaktır, en büyük ümidimiz.) Daha sonra toplayıp, cümle talebesini, Bildirdi her birine, en son vasiyyetini. Buyurdu; (Ben ölünce, "Hocamız gitti" diye, Üzülüp kapılmayın, sakın ümitsizliğe. Herhangi sıkıntıya düşerseniz siz eğer, Beni, hatırınıza getirin yalnız, yeter. Bi-iznillah hemence, yanınızda olurum, Size, o sıkıntıda yardımda bulunurum. Karada, denizlerde, olsanız her nerede, İmdadınızı duyar, yetişirim yine de. Şimdi beni dinleyin, açın kulağınızı, Size, tavsiyelerde bulunacağım bazı. Gizli ve âşikare, hayâ edin Allah'tan, Büyük küçük sakının, her haram ve günahtan. Az yiyip az uyuyun, hem de az konuşunuz, Her gece namaz kılıp, gündüz oruç tutunuz. Cahil kimseler ile olmayın dost ve ahbab, Onları, kendinize eylemeyin muhatab. Hep iyi insanlarla beraber oturunuz, Ya hayır söyleyiniz, veyahut da susunuz. Sabredin insanların eza ve cefasına, Faideli olmağa, uğraşın her insana. "Türbe" yapacaksanız, siz kabrime sonradan, Kubbesi yüksek olup, gözüksün uzaklardan. Zira benim türbemi, bir kimse görse bilfarz, Beni vesile edip, eylese dua, niyaz, Ben dahi yalvarırım, olsun diye o işi, Elbette muradına nail olur o kişi.) Mevlana hürmetine yâ ilahel âlemin, Cehennem azabından bizleri eyle emin...
Mevlana Celaleddin-i Rumi "kuddise sirruh" -30-
"Yerin karnı acıktı!" "Hazreti Mevlana"nın yaklaşınca son ânı, Sardı sevenlerini bir "Firak" heyecanı. Dediler ki; (Efendim, ederseniz siz vefat, Kime tabi olalım, belli mi şimdi o zat? Buyurdu; (Hüsamedin Çelebi vekilimdir, Ona tabi olun ki, eli benim elimdir.) (Cenaze namazını kim kıldırsın?) dediler, Buyurdu; (Sadreddin-i Konevi eda eder) O sırada hafif bir zelzele oldu birden, İnsanlar bir telaşa kapıldılar âniden. Mevlana buyurdu ki; (Korkmayın, şimdi geçer, Yerin karnı acıktı, yağlı bir lokma ister.) Hüsameddin Çelebi anlatır; (Üstadımız, Vefat edeceği gün, ben vardım orda yalnız. İkimizden başkası yok iken yanımızda, Birden, "Bir delikanlı" belirdi aramızda. "Mevlana", yatağından doğrulup kalktı derhal, Ayakta, hürmet ile etti onu istikbal. Sonra da buyurdu ki; (Kaldırın döşeğimi) "Peki efendim" deyip, çabuk tuttum elimi. Lakin anlayamadım hikmetini bu işin, Hastayken, yatağını kaldırttı, acep niçin? Yanımızda beliren "O yiğit"in yanına, Yaklaşıp, merak ile bu işi sordum ona. Dedim; (Siz kimsiniz ki, üstadım hazretleri, Hasta iken, ayakta karşıladı sizleri?) Dedi; Ben Azrail'im, geldim ki Mevlana'ya, Onu davet edeyim, Allahü tealaya.) O sırada üstadım buyurdu ki, (Ne devlet, Hak teala, kendine ediyor beni davet Artık göç zamanıdır, vakit tamam olmuştur, Ey Azrail, çabuk ol, beni O'na kavuştur.) Beş Cemaziyel-ahir, Pazar idi günlerden, Müezzin, ikindiyi okurken minareden, Kelime-i şehadet söyleyip o büyük zat, Bu dünyadan ayrılıp, eyledi Hakk'a vuslat. "İmam İhtiyarüddin" adında bir sevdiği, Vardı ki, o gasletti bu şerefli Veliyi O şöyle anlatır ki; (Büyük üstadımızın, Mübarek bedenini gasl ederken, ansızın, Kalbime öyle bir hal oldu ki, "Bu firak"tan, Alamadım bir türlü kendimi ağlamaktan. O ara, kulağıma ses gelirdi gaibten, Diyordu; (O, Allah'a kavuştu ebediyyen. O âşık, mâşukuna vasıl oldu nihayet, Bunda, mahzun olacak hiçbir şey yoktur elbet. Salih mü'minler için, bayramdır işte bugün, Bundan sonra onlara, yoktur korku ve hüzün.
Mevlana Celaleddin-i Rumi "kuddise sirruh" -31-
Acı haber tez duyulur!.. "Mevlana hazretleri" vaktâ ki etti vefat, Acı haber, her yerde işitildi o saat. İnsanlar, her taraftan demeyip uzak yakın, Namazını kılmaya geldiler akın akın. Büyük küçük, genç ve pir, erkenden yolu tutup, Cenaze namazına geldiler grup grup. Öyle bir kalabalık oldu ki namaz vakti, Konya, ilk görüyordu böyle çok cemaati. Gayri müslimlerden de, vardı çok kalabalık, Onlar da cenazeye sahip çıktılar artık. Onun şiirlerini, yanık sesle okuyup, Feryad ediyorlardı, gayri müslim bir grup. Ve yerden başlarına toprak alıp saçarak, Dövünüp dururlardı, üstlerini yırtarak. Müslümanlar bu halden çok rahatsız oldular, Ve lakin hiç birine, mani olamadılar. Nihayet "Mu'inüddin Pervane" çıktı öne, Şöyle dedi onların önde gelenlerine: (Sizin bu yaptığınız, çılgınca hareketler, İzdihama yol açtı, yapmayın, artık yeter. Hem sonra yaptığınız bu tür hareketleri, Beğenmez, tasvib etmez, Mevlana hazretleri. Hem o, Müslüman idi, sizin, başka dininiz, Böyleyken, onun ile var mıdır bir ilginiz? Biz Müslümanlar varken, bugün ona hizmete, Siz niçin bizden fazla gelirsiniz gayrete?) Onlar da dediler ki; (Mevlana hazretleri, İlim ve irfaniyle aydınlattı bizleri. Sonra o, öyle parlak bir güneş idi ki hem, Onun ışığı ile, nurlandı cümle âlem. O, bütün düşkünlere yardımcı oluyordu, Müslüman, gayri müslim diye ayırmıyordu.) Bu şekilde bir cevap verince o kimseler, Halkı kendi haline bıraktılar bu sefer. Hazreti Mevlana'nın tabutunu taşımak, Maksadıyle, hep birden hücum etti cümle halk. Bu yüzden bir izdiham olmuştu maâlesef, Çoğu, ayak altında kalarak oldu telef. Hiç olmazsa bir adım götürmek için onu, Her insan, bir tarafa çektiler tabutunu. Mahşerî kalabalık ve izdihamdan sebep, Tabut, eller üstünde parçalandı nihayet. Yerine yenisini getirdiler ise de, O dahi parçalandı omuzlar üzerinde. Onun dahi yerine bir başka getirdiler, Böylece "Altı defa" tabut değiştirdiler. Çok şükür, bu altıncı etti artık kifayet, Ve tabut, musallaya konabildi nihayet.
.Mevlana Celaleddin-i Rumi "kuddise sirruh" -32-
Büyük iftira!.. "Celaleddin-i Rumi" büyük bir veli idi, Muvafıktı İslama, her iş ve hareketi. "Mesnevi" kitabını yazmıştır ki bî-baha, Dünyada, bu kitabın eşi yoktur bir daha. Onda "Kırkyedi bin"den fazla beyit yazmıştır, Bu eserle, dünyaya feyiz ve nûr salmıştır. O, İslam bahçesinde açan "gonca gül" idi, O, tasavvuf dalında öten bir "bülbül" idi. O, hikmet deryasına dalan bir "evliya"dır, Her sözü, o deryadan saçılan bir damladır. O, aşk-ı İlahiyle dolmuş bir "veli" idi, İslamdan zerre kadar ayrılmış değil idi. Onun için, o asla müzik dinlememiştir, Ve asla ney çalmamış, raks edip dönmemiştir. Çünkü bu gibi şeyler, yoktur İslamiyette, O, bunları yapmaz ve beğenmezdi elbette. Bugün çalgı çalarak, varsa ayin yapanlar, Onbeşinci asırda meydana çıktı bunlar. Onikinci asırda vefat etti "Mevlana", Bunlar, ondan üç asır sonra çıktı meydana. Bu zatın vefatından geçince üçyüz sene, "Mevlevilik", geçmişti cahillerin eline. Mesnevisinde geçen "Ney" kelimesini, bunlar, "Çalgı aleti" sanıp, çalmağa başladılar. Halbuki o, değil ki ney çalıp, raks eylesin, Az yüksek sesle bile, vermedi zikre izin. Evet bu büyük veli, meşhur Mesnevisinde, "Dinle neyden..." diyerek başlamışlar ise de, Bunu, "Mevlana Câmi" çok güzel şerh etmiştir, Burada 'Ney'den murad, "Evliya"dır demiştir. Ney, Farisi dilinde gelir "Yok" manasına, Bu da, işaret eder yine "Kâmil insan"a. Zira bunlar, kendini ve bütün mâsivayı, Öyle unuturlar ki, herşeyi, her eşyayı, Kendilerini dahi yok bilirler adeta, Bunun için "Ney" denir, böyle büyük zevâta. 'Ney'in bir manası da, içi boş bir çubuktur, Ondan çıkan her seda, çalandan hasıl olur. Bunlar da, boşalmıştır kendi varlıklarından, Kemâlât-ı İlahi zuhur eder bunlardan. Mesnevide geçen bu 'Ney'den murad, velhasıl, Çalgı aleti değil, "Kamil insan"dır asıl. Onun ney çaldığını söylemek, bir hatadır, Hem de o büyük zata, büyük bir iftiradır.
.29/03/2001
Mevlana Celaleddin-i Rumi "kuddise sirruh" -33-
"Ümitsiz olma sakın!" "Mevlana hazretleri" edince Hakk'a vuslat, Namazını, üstadı kıldırdı halka bizzat. "Sadreddin-i Konevi", vasiyet gereğince, Namaz kıldırmak için ön tarafa geçince, Hıçkırarak ağlayıp, kendinden geçti bir an. Bu halin sebebini, olmadı hiç anlayan. Kendine geldiğinde, kıldırdı namazını, Sordular sonra ona, niçin ağladığını. Buyurdu; (Namaz için geçtiğimde ileri, Gördüm saf saf dizilmiş, onbinlerce meleği. Peygamber Efendimiz, imam olmuş onlara, Cenaze namazını kılarlardı o ara.) İnsanlar bunu ondan duyup çok ağladılar, Onun büyüklüğünü, daha çok anladılar. Celaleddin-i Rumi, âlim ve veli idi, Herkese şamil olan bir "Şefkat" sahibiydi. Müslim ve gayri müslim, asla ayırt etmeden, Herkesin yardımına koşardı merhameten. Mevlana hazretleri, buyurur; (Ey Müslüman, Sünnet-i seniyyeye tabi ol, uy her zaman. Helal yoldan kazanıp, helalinden ye ve iç, Yoksa ibadetine bir sevap verilmez hiç. Tenhada olunca da, günahtan çek elini, Zira cenab-ı Allah, görüyor her an seni. Sakın emri altına girme kendi nefsinin, Çünkü o, çok kuvvetli "Bir düşmanın"dır senin. Hem de o, ahmaklıkta dünyada yeganedir, Zira her bir arzusu, kendi aleyhinedir. Yemek, uyku ve sözde, az ile iktifa et, Çünkü sana, bu yolla erişir her saadet.) Yine o buyurur ki; (Ölüm, tatlı bir şeydir, O, Şeb-i Arus yani, bir "Düğün gecesi"dir. Çünkü insan ölünce, kavuşur Mevla'sına, Bundan daha sevinçli hiçbir şey olmaz ona. Bu yolda ümitsizlik ve keder bulunmaz hiç, Yeter ki dön Allah'a, senindir huzur, sevinç. "Günahlarım çok" diye, ümitsiz olma sakın, Zira affı, gufranı sınırsızdır Allah'ın.) Bunu, Mesnevi'de de terennüm etmektedir, Herkesi kurtuluşa davet eylemektedir. Buyuruyor ki; (Gel, gel, her kim olursan da gel, Allah'a şirk koşsan da, putperest olsan da gel. Ümitsizlik dergahı değildir dergahımız, Tövbeni, yüzbin defa bozmuş olsan bile gel.) Mevlana, bu sözlerle demek istiyorlar ki; (Gel, gel, ümitsiz olma, kurtulursun sen dahi, Günahın çok olsa da, tövbe et, affolunur, Başka dinden olsan da, iman et, kabul olur.)
.30/03/2001
Ahmet Işık'ın (Abdülhakim Abi)ardından...
Büyükler buyurur ki: "Yatağa yattığında, Bil ki, ölüm bekliyor yastığının altında." Sevdiklerimiz bir bir dünyadan ayrılıyor, Her biri, bu gerçeği bize hatırlatıyor. "Abdülhakim Abi" de kurtuldu bu dünyadan, Cennet nimetlerine vasıl olmuştur şu an. Otuzyedi senedir tanırım kendisini, Anlatmaktan âcizim rûhi temizliğini. Mâsum çocuklar gibi, temiz ve saftı gayet, Yakînen tanıyanlar, bilirler bunu elbet. Bir ara, evlerimiz bitişikti ve hatta, Bir oda duvarımız müşterekti arada. Ziyaretine gidip oturuyorduk bazan, Espriler, şakalar yapardı zaman zaman. Kalkmak için müsâade istesem ondan eğer, O, mutad şakasını yapıyordu her sefer. Derdi: "Tabii haklısın, eviniz hayli uzak, Vasıta bulamazsın, iyisi mi hemen kalk." Bir hizmeti vardı ki, yapmıştı senelerce Çok sevap ve dualar almış idi böylece Her kimin bir yakını vefat etseydi eğer, "Abdülhakim Abi"ye verilirdi ilk haber. Yıkama, kefenleme, tabut ve kabir yeri, O koşup, bir çırpıda yapardı bu işleri. Ben dahi, babamızın ölüm hastalığında, Durumu haber verdim, koşup geldi ânında. "Yıkama"dan tutun da, "defin" olana kadar Ne iş varsa, hepsiyle o oldu alakadar. Onun, o gün yaptığı o hizmeti mesela, Onbir sene geçse de, unutmadık biz asla. Benim gibi, yüzlerce böyle dertli kişinin, Koştu imdatlarına "Allah rızası" için. Ve lakin refikası, mühimce bir hastalık, Geçirince, dünyası karardı onun artık. Onun üzüntüsünden, kendi de oldu hasta, Soğudu bu dünyadan, gülmez oldu o hatta. Almadı bu dünyanın bir şeyinden haz ve tad, Nezih bir hayat sürüp, "şehiden" etti vefat Binlerce sevenleri, demeyip uzak yakın Koştu cenazesine her yerden akın akın. O, "iyi bir insan"dı, cümlemiz şahit buna, İnşallah kavuşmuştur Allahın gufranına. Rabbimizin rahmeti, onun üstüne olsun, Kabri, Cennet nûruyla, nimetleriyle dolsun. Muhterem babasına, kıymetli annesine, Rabbimiz sabır versin oğluna, zevcesine. Enver abi ve cümle yakınlarına da hep İhsan etsin Rabbimiz, huzur, sıhhat, âfiyet...
.31/03/2001
Akşemseddin "rahmetullahi aleyh" -1-
Bir rehber arıyordu... İstanbul'un manevi fatihi olan bu zat, Kerametler sahibi, velidir hem de bizzat. "Muhammed bin Hamza"dır ismi haddi zatında, "Akşemseddin" bilinir lâkin halk arasında. Riyazet sebebiyle, yüz renginin solması, Saç ve sakallarının bu yüzden ağarması, Ve "Beyaz" elbiseler giydiğinden nihayet, "Akşemsettin" dendiği edilmiştir rivayet. Yıl binüçyüzdoksanda "Şam"da doğmuşken bu zat, Yetmiş yaşında dahi, "Göynük"te etti vefat. Daha küçük yaşında, ezberledi Kur'ânı, İlim öğrenmek için, arardı her imkânı. Yedi yaşında iken, Şam'dan hicret ettiler, Amasya'nın, Kavak nam kazasına geldiler. Bundan bir süre sonra, babası vefat etti, O da ilim sahibi, evliyadan zat idi. O zamanlar Kavak'a "Bir kurt" oldu musallat, Ne vakit oralarda etseydi biri vefat, Hemen onun kabrini, gece gelip açardı, O ölüyü, mezardan çıkarıp parçalardı. Aynı kurt, bu zatı da istedi parçalamak, Mübarek mezarını açmış idi ki, ancak, O, elini uzatıp, o kurdun boğazını, Sıkınca, kurt oraya serilip, çıktı canı. Ertesi gün insanlar, kabrini ziyarete, Gelince, bunu görüp düştüler bir hayrete. Zira bir kurt ölüsü var idi, iri yarı, "Şeyh Hamza"nın eli de, çıkmış idi dışarı. Bu garip manzarayı görür görmez insanlar, Şeyh Hamza da, elini içeri çekti tekrar. İşte bu mübareğin oğluydu "Akşemseddin", Ve ilme başlamıştı, genç iken yaşı hemin. Zeki, kabiliyetli bir kişi olduğundan, Daha üst seviyeye çıktı akranlarından. O, ilim tahsilini tamamladıktan sonra, "Osmancık"da yerleşip, ders verdi insanlara. Din ve fen üzerinde öğrenip her bilgiyi, "Tıp" üzerinde dahi, bilgisi vardı iyi. Zahir ilimlerini öğrendiyse de iyi, Bâtınî ilimde de, isterdi yükselmeyi. Tasavvufta yetişmiş "Bir rehber" arıyordu, Yanında hizmet edip, yükselmek istiyordu. Onun bu çok arzu ve isteğini bilenler, "Hacı Bayram Veli"yi ona haber verdiler. Dediler; (Ankara'da Hacı Bayram-ı Veli, Adında biri var ki, büyük alim ve veli. Tam senin aradığın bir rehberdir ki o zat, Sen onun sohbetinde bulursun çok menfaat.)
.01/04/2001
Akşemseddin "rahmetullahi aleyh" -2-Zincir ile çekildi!..
"Hacı Bayram Veli"yi tavsiye edince halk, Onun kim olduğunu eyledi hayli merak. Ankara beldesine yollandı o saatta, Lakin aradığını bulamadı o zâtta. Fakat o, aldanmıştı görünüşe bakarak, Başka "Rehber" aradı oradan ayrılarak. "Halep'te bir evliya" var diye duydu o an, O zatı görmek için, Haleb'e oldu revan. Ve lâkin o veliyi görmeden bir gün önce, Halep'te, Akşemseddin rüya gördü bir gece. Baktı, nurdan "Bir zincir" geçirilmiş boynuna, Zorla, "Hacı Bayram"ın çekiliyor yanına. Zincirin ucu dahi, elindeydi o zâtın, Çekilip bırakıldı eşiğine dergâhın. Akşemseddin, görünce bu mânâlı rüyayı, Anladı Ankara'da yaptığı o hatâyı. "Hacı Bayram Veli"nin aşkı ile yanarak, Geldi onu görmeğe, Haleb'ten ayrılarak. O zaman "Hacı Bayram", talebeleri ile, Tarlaya gitmiş idi, çalışmak gayesiyle. Öğrenip, hemen o da tarlaya gitti, fakat, O veli, kendisine etmedi hiç iltifat. O, hiç göstermeyince bir ilgi kendisine, Talebeleri dahi bakmadılar yüzüne. Lâkin o, çalışmağa başladı onlar gibi, Yine de o veliden göremedi bir ilgi. Az sonra, yemek vakti geldi ise de, fakat, Onu, sofrasına da almadı o veli zat. Taksim etti yemeği, mevcut talebelere, Arta kalanı ise gönderdi köpeklere. Onlar yemek yemeğe başlamışlardı artık, O ise, bir kenarda kalmıştı kalbi kırık. Hatâsını çok iyi anlıyan Akşemseddin, O an kendi kendine söylendi ki; (Ey nefsim. Gerçi bugün bir miktar gördünse de hakaret, Yine bu kapıdadır, senin için saadet. Sen ki, beğenmemiştin Hakk'ın bu velisini, İşte, ceza olarak böyle yaparlar seni. Ey nefsim, hiç kendini müdâfa etme sakın, Sen artık köpeklerle yemeğe müstahaksın.) Köpeklerin kabına uzanmıştı ki eli, Şefkatle baktı ona, Hacı Bayram-ı Veli. Buyurdu ki; (Ey köse! Tez girdin kalbimize, Gel yanıma otur da, şeref ver haydi bize.) Gelince, ona bakıp buyurdu; (Bir misafir, Zincir ile gelirse, ona böyle edilir.) Sonra, ona etti ki bir tasarruf ve himmet, Başkaları dururken, ona verdi icazet...
.02/04/2001
Akşemseddin "rahmetullahi aleyh" -3-
"Onu sen göremezsin!" Osmanlı padişahı Sultan İkinci Murad, "Hacı Bayram Veli"ye ederdi çok iltifat. Ve devlet işlerinden fırsat buldukça yine, Giderdi bu velinin sık sık ziyaretine. Yine bir defasında, ziyarete gitmişti, "Şehzade Mehmed"i de yanında getirmişti. Feyz-ü bereketinden bereketlensin diye, Onu, dört yaşındayken götürdü o veliye. Her islam padişahı gibi Sultan Murad Han, "İstanbul"u fethetmek arzusundaydı her an. O sohbet esnasında, arz etti ki; (Efendim, İstanbul'u fethetmek, tek emelimdir benim. Bu diyarı, İslamın nuruyla aydınlatmak, Çan sesleri yerine, ezan sesleri duymak, Benim için, en büyük bir ideal ve gâye, Bize nasib olur mu feth-i Konstantiniyye?) Hacı Bayram-ı Veli, buyurdu (Ey padişah, Ömr-ü devletinizi pâyidar etsin Allah. Ve mübarek eylesin bu halis niyetini, Sen ve ben göremeyiz İstanbul'un fethini.) Bir köşede oynayan "Şehzade Mehmed" ile, "Molla Akşemseddin"i göstererek eliyle, Dedi ki; (İstanbul'un fethi olur müyesser, Onu, şu çocuk ile, bizim "Köse" görürler.) Sultan Murad, söyleyip, o gün "Akşemseddin"e, İlk hoca yaptı onu, şehzade Mehmed'ine. Ve o devrin, en meşhur uleması, velisi, Şehzade Mehmed için, ders verdiler hususi. Tarih ve coğrafyaya gösterdi özel gayret, Geçmiş hükümdarlardan aldı çok ders ve ibret. Hem kudretli askerdi, hem kültürlü bir insan, "Ondokuz" yaşındaydı, tahta çıktığı zaman. Gönlünde tek şey vardı bu büyük padişahın, "İstanbul'u almak"tı yardımıyla Allah'ın. Hep bunu düşünürdü, gece gündüz ve her an, Bunun hesaplarını yapıyordu durmadan. Elinde kağıt kalem ve Bizans haritası, Çağırdı vezirini, bir gün gece yarısı. "Çandarlı Halil Paşa" vezirdi o zamanlar, Gün görmüş bir kişiydi, tecrübeli ihtiyar. Gece vakti, alınca sultanın bu emrini, İlk anda anlamadı sebep ve hikmetini. Huzura gider iken, düşündü ki şunu hep; "Ne kusur ve kabahat işledim ki ben acep" Yaşlı vezir korkuyla huzura girdiğinde, Gördü ki genç padişah, kağıt kalem elinde, Buyurdu; (Çağırdım ki, gece seni ansızın, Müşavere edelim, fethi için Bizans'ın.)
.09/04/2001
Akşemseddin "rahmetullahi aleyh" -10-
"O kabir şurasıdır!.." Fatih Sultan Mehmed Han, fetihten sonra bir gün, Ziyaretine gitti, bu "İslam büyüğü"nün O sohbet esnasında, arz etti ki; (Ey hocam, Sahabe-i kiramın büyüklerinden olan, Ve "Mihmandar-ı Resul, Ebâ Eyyüb Ensâri" İstanbul surlarına yakınmış nurlu kabri. Tarih kitaplarında okumuştum bunu ben, Yerinin tespitini istiyorum hususen.) Buyurdu; (Şu karşıki tepenin eteğinde, Devamlı nur görürüm, olmalı o mevkide.) Ve hemen padişahla, "Büyük veli" kalktılar, O nûr inen bölgeye beraberce vardılar. O yerde, büyükçe bir çınar ağacı vardı, Akşemseddin çınardan iki tek dal kopardı. Dikti kendi eliyle, bir yere birisini, Az ilerisine de, dikti ötekisini. Buyurdu; (Bu iki dal arasındaki mahal, Mihmandar-ı Resulün kabridir bir ihtimal.) Daha sonra ayrılıp, gittiler yerlerine, Ertesi gün, oraya geleceklerdi yine. Padişah, bu tespite inanmış idi gerçi, Lâkin istiyordu ki, tam rahat etsin içi. Silahtar ağasına emretti ki; (Gidiniz, O dalların yerini, gece değiştiriniz.) "Baş üstüne" diyerek, gece gitti o yere, Dalları, yirmi adım çekiverdi güneye. Ertesi gün padişah ve yanında hocası, Geldiler o mahale, hem Silahtar ağası. Ve lakin gelir gelmez oraya "Büyük veli", Buyurdu ki; (Değişmiş dalların dünkü yeri. Yirmi adım öteye dikmiştik dalları dün, Bura değil, oradır mezarı o büyüğün.) Padişah arz etti ki; (İnanıyorum, evet, Ve lakin istiyorum bir tek daha alamet.) Buyurdu ki; (Bu yeri, kazınca iki arşın, Mübarek mezar taşı çıkacaktır o zatın.) Emir verdi padişah, kazdılar hemen o gün, Göründü mezar taşı, "Mihmandar-ı Resul"ün. Hem dahi üzerinde bir yazı duruyordu, (Bu yer, Halid bin Zeyd'in kabridir) yazıyordu. Bunu dahi görünce, Fatih Sultan Mehmed Han, Hayretinden, vücudu titredi kısa bir an. Dedi ki: (Sevinmiştim İstanbul'un fethine, Lakin ondan daha çok, sevinç var bende yine. O da, benim devrimde böyle keşif sahibi, Bir veli olmasıdır çok şükür hocam gibi.) Öyle çok sevindi ve memnun oldu ki buna, Kabr-i şerif üstüne, bir türbe etti bina...
.15/04/2001
Osman Bedreddin (İmam Efendi) "rahmetullahi aleyh" -4-
"Kimdi o yiğit?" Ruslar hücum edince, Erzurum beldesine, Bu, Erzurum halkının gayret verdi hepsine. Ve yediden yetmişe, herkes silahlanarak, Müdafâ durumuna geçtiler toplanarak. O gece, gümbür gümbür davullar çalıyordu, İnsanlar, cihad için harbe çağrılıyordu. Tanyeri ağarmadan, Erzurum'da cümle halk, Bu davul sesleriyle yerlerinden kalkarak, Kazma kürek cinsinden ne varsa evlerinde, Alarak toplandılar, şehrin orta yerinde. Kahraman dadaş halkı, o gece, kadın erkek, Vatan müdafâsında oldular tek bir yürek. Gecenin sabahında, ağarırken tan yeri, Çınlatmağa başladı "Ezan sesi" her yeri. Doruğuna çıkmıştı, herkesin heyecanı, Zira "Osman Bedreddin" okuyordu ezanı. Öyle okuyordu ki, aşk ile ve ihlasla, Kendinden geçiyordu dinleyenler o hazla. Ve hatta Erzurum'un dağı, taşı, tepesi, Sanki tekrar ederdi dile gelip bu sesi. Bu ezan, gönüllere sanki nûr taşıyordu, Şüheda ruhlarını sanki çağırıyordu. O böyle yayılırken her yere dalga dalga, Bambaşka bir cesaret ve şevk geldi o halka. Zirvesine çıkmışken bu heyecan ve iman, Çalınmağa başladı "Mehter" de tam o zaman. Gönüller vatan için, din için çarpıyordu, Gözler savaşmak için, bir emir bekliyordu. Miralay Bahri Beyin bir işareti ile, Hücuma geçti millet "Allah Allah" sesiyle. O an Moskofa karşı, başladı ki bir savaş, Sanki aslan kesildi, ayrı ayrı her dadaş. Bahri Bey haykırırdı (Urun ha gardaşlarım, Urun Allah aşkına, kahraman dadaşlarım.) Allahın yardımı ve evliya tasarrufu, Sayesinde, kovdular yurtlarından Moskof'u. O gün, halkı yekvücud, yek kalp yapan tek unsur, İşte "Hafız Osman"ın o ezanı olmuştur. "Ahmed Muhtar Paşa" da, işitip sonra bunu, Merak etti, ezanı kimin okuduğunu. Bir talimat verdi ki hemen adamlarına, (O ezan okuyanı öğrenip deyin bana.) Yaverler, bu emirle etrafa dağıldılar, Onun kim olduğunun haberini aldılar. Gelip arz ettiler ki; (Efendim, Hafız Osman, Bedreddin adında bir, ermiş ezan okuyan.)
.16/04/2001
Osman Bedreddin (İmam Efendi) "rahmetullahi aleyh" -5-
'Görmeseydim inanmazdım' Kurt İsmail Paşa'nın, Ahmed Muhtar Paşa'ya, Arz ettiği bilgiler, yazıldı aşağıya. Dedi ki; (O ezanı okuyan o fedai, Miralay Bahri Bey'in kumandasında idi. Saldırırdı düşmana, heybet ve vakar ile, Baktım, hatta yok idi elinde silah bile. Dikkat ettim, düşmanı "Taş'la" kovalıyordu, Ve attığı her bir taş, bir Moskof haklıyordu. Nerdeyse gözlerime inanamayacaktım, Hayret ve şaşkınlıktan, dikkatle yine baktım. Evet, "Taş atıyordu", bu, tarihi bir vak'a, Ve her taş, hedefini buluyordu mutlaka. Şaşılacak bir şey de, şu idi ki, o vakit, Eğilip, taşı yerden almıyordu o yiğit. Ne zaman ki bir taşı fırlatınca düşmana, Yerden yükseliyordu, ikinci bir taş ona. Elinin hizasında, havada duruyordu, O da, onu alarak düşmana vuruyordu. O an kendi kendime düşündüm ki "Bu fiil, Alelade insanın yapacağı iş değil." Ahmed Muhtar Paşa da, bunları dinleyince, Gözleri yaşararak, gark oldu bir sevince. Dedi ki; (Bire gardaş, desene ki, erenler, Bizim ile birlikte cenk ederlermiş meğer.) Ve Osman Bedreddin'i, o günden itibaren, "Tabur imamlığı"na tayin etti o hemen. Böyle bir vazifeye seçildiği için de, "İmam Efendi" diye, tanındı halk içinde. Bu vazifede iken, o sahib-i saadet, Bazı evliyalarla görüşüp etti sohbet. "Tâhâ-yı Hakkari"nin oğlu ve talebesi, "Seyyid Ubeydullah"tı onlardan bir tanesi. Bu mübarek zatlarla, sohbet etmiş olsa da, O, Palu'da kavuştu son ve asıl üstada. Bu mübarek veli zat, "Mahmud-u Samini"ydi, Allah adamı olup, keramet sahibiydi. Henüz Osman Bedreddin gelmeden o beldeye, Ona ait halleri söylerdi talebeye. Yalnız açıklamıyor, işaret veriyordu, Hususi hallerini, bir bir naklediyordu. Mesela diyordu ki ondan bahis ederek; (Henüz dokuz yaşında, hafız oldu mübarek.) Yine bir gün dedi ki; (Onun ilim gayreti, Gayrete getiriyor, hocalarını dahi.) Başka bir gün dedi ki; (Onun yetişmesine, Buhara'dan bir üstad geliyor kendisine. Vazifelendirildi hususi onun için, İndallah kıymetini anlayın o kişinin.)
.17/04/2001
Osman Bedreddin (İmam Efendi) "rahmetullahi aleyh" -6-
'Gel artık, naz etme!' Palu'daki o "Mahmud Samini" hazretleri, Hep "Osman Bedreddin"den bahsederdi ekseri. Çocukluğundan beri, halini, safha safha, İsmini söylemeden anlatırdı çok defa. Ve onun gelmesini, dört gözle bekliyordu, Hatta son zamanlarda, "Çabuk gelse" diyordu. Kendi talebeleri merak ederdi ki hep, "Hocamızın övdüğü bu kişi kimdir acep?" Osman Bedreddin ise, bilmezdi onu önce, Erzurum'da idi ki, rüya gördü bir gece. Tanımadığı bir zat, dedi ki; (Hafız, Kurban! Yollarını bekliyor gözlerim nice zaman. Bir manevi emanet vardır ki şimdi bende, Onu teslim etmeyi isterim bu günlerde. Gel ki, bu emaneti, sana tevdi edeyim, Zira bu yük altında, pek azaldı kuvvetim. Bu kadar saklanmağa, naz etmeğe ne sebep? Yeter artık, gel bana, gözlerim yollarda hep.) Ertesi gece dahi, gördü yine bir rüya, Geldiler bu sefer de, dört mübarek evliya. Bunlar "Ali Septi"yle, "Hayyat-ı Vehbi" idi, Ve "Mevlana Halid"le, "Bahaeddin Buhari"ydi. Ona buyurdular ki; (Seni çağıran o zat, Mahmud-u Samini'dir, Palu'dadır şu saat. Onun bu davetine icabet eyliyesin, Zira o velidedir vilayet nurun senin.) Bu manevi işaret üzerine, ihlasla, Palu'ya müteveccih, o sabah çıktı yola. O esnada Mahmud-u Samini hazretleri, Etrafına toplayıp, cümle talebeleri, Dedi ki; (Beklediğim o kimse, tam şu zaman, Buraya gelmek için, ayrıldı Erzurum'dan. Çıkalım hep beraber, onu karşılamağa, Zira onu görmeğe, kalmadı sabrım daha.) Bütün talebesiyle birlikte o veli zat, Çıktı karşılamağa kendisi onu bizzat. Birazdan gördü onun, gelmekte olduğunu, Yaklaşıp, muhabbetle bağrına bastı onu. Lâkin Osman Bedreddin, onu ilk gördüğünde, Mahmud-u Samini'nin "çapak" vardı gözünde. Zira ağrı olurdu gözünde onun bâzan, Bundan hasıl olurdu, o çapak çoğu zaman. Bir de "Tütün içerdi" Samini hazretleri, Dikkatini çekmişti, onun bu hasletleri. Bu sebepten, bir türlü teslim olamıyordu, Ve ondan, tasavvufu almak istemiyordu. Onun büyüklüğüne inanıyordu; fakat, Bundan sebep kalbine, gelmedi tam kanaat.
.18/04/2001
Osman Bedreddin (İmam Efendi) "rahmetullahi aleyh" -7-
Misafirlik üç gündür... Hafız Osman Bedreddin, Mahmud-u Samini'nin, Dergahına geleli "On gün" olmuştu hemin. Samini hazretleri buyurdu; (Hafız kurban, Misafirlik üç gündür, hizmete başla heman. Bizim bir bostanımız vardır ki ilerde bak, Onu sulamak için, sıra sende, haydi kalk!) "Peki" deyip, bostana geldi Osman Bedreddin, Havuzu dolu görüp, suyu saldı ve lakin, Sulamamış idi ki henüz bir evlek bile, Baktı, suyu tükenmiş havuzun tamamiyle. Halbuki büyük idi o bostanın havuzu, Hepsini sulamağa yeterdi hatta o su. Hiçbir şey anlamayıp, hayret etti bir hayli, Ve dönüp, üstadına arz eyledi bu hali. Hocası buyurdu ki; (Su vardır da muhakkak, Sen göremiyorsundur, git de, "gören gözle" bak!) Ayrılıp, o havuzun yanına geldi tekrar, Baktı, havuz su dolu, hem de ağzına kadar. O gün ikindi vakti, çağırdı onu yine, Buyurdu ki; (Bostanın git falanca yerine, Olmuş patlıcanlardan, topla da biraz getir, Zira yarın dergaha, misafir fazla gelir.) Bu emir üzerine, bostana gitti tekrar, Lakin bakıp gördü ki, olmamış patlıcanlar. Gelip arz ettiğinde, buyurdu; (Hafız kurban, Olgun patlıcan ile doludur şimdi bostan. Lâkin göremiyorsun, bir daha bak, haydi git, "Gören gözle" bakınca, göreceksin o vakit.) Geri dönüp, bostana baktığında o tekrar, Gördü ki, hakikaten yetişmiş patlıcanlar. O, bu kerametleri görüyordu ve lakin, "Tütün içiyor" diye, kalbinde yoktu yakin. Onun bu tereddüdü, çoğaldı ki o kadar, Sonunda ayrılıp da, gitmeğe verdi karar. "Samini hazretleri" vakıf oldu bu hale, Elinde olmayarak, üzüldü fevkalade. Sabah namazdan sonra, cemaate dönerek, Bir müddet durdu öyle, celalliydi mübarek. Sonra da buyurdu ki; (Herhangi derdi olan, Ehline söylemezse, bulunmaz ona derman. Bizim bu yolumuzda, gururlanmak yasaktır, Bir rehbere, şüphesiz teslim olmak esastır. İnsan, birkaç hocadan ilim edinmek ile, Ve hazreti Hızır'dan, bir şerbet içmek ile, Bu yolda kâmil olmuş sayılmaz tabii ki, Lazımdır ona yine, bir mürşid-i hakiki. Bir kimse, mürşidinden "Tütün içiyor" diye, Ayrılmak düşünürse, sığar mı dervişliğe?!.)
.19/04/2001
Osman Bedreddin (İmam Efendi) "rahmetullahi aleyh" -8-
Anladı hakikati... Samini hazretleri, en sonunda dedi ki, (Seven, hiç sevdiğini bırakıp gider mi ki?) Sözlerini bitirip, evine gitti sonra, O gün, akşama kadar hiç çıkmadı bir daha. "Hafız Osman Bedreddin", dinleyip bu sohbeti, Hatasını bildi ve anladı hakikati. İnandı ki, giderse, kendine olur zarar, Hep orada kalmağa, kuvvetli verdi karar. O velinin sözleri, iz bıraktı gönlünde, "Rabbâni tesir" vardır evliyanın sözünde. İçinde hiç tereddüt kalmadı onun asla, Bağlandı ona artık sadakat ve ihlasla. Ertesi gün, üstadı Samini hazretleri, Mescide teşrifinde gülüyordu gözleri. (Hâfız) diye seslenip, çağırdı huzuruna, Titreme arız oldu Hâfız'ın her uzvuna. Telaşla hocasının yanına koştu hemen, Her yeri titriyordu, onun bu heybetinden. Ellerini öperek, büyük sevgi, hürmetle, Bildirdi ihlasını tam bir teslimiyyetle. Samini hazretleri, bakarak sonra ona, Emredip, soktu onu "Riyazet odası"na. Sonra dedi; (Hızır'dan içmişsin o gün şerbet, "Fazilet kazanmana" sebep oldu o elbet. Seyyid Ahmed Merami, çok emek verdi sana, Sebep oldu bu dahi "İlminin artması"na. Erzurum'da, rüyada gördüğün o veliler, Bu tarafa gelmene, işaret eylediler. Ve Ruslar, Erzurum'a hücum ettiği zaman, O sabah minarede, okuyan sendin ezan. Aşk ile okuduğun o ezanınla hatta, "Evliya ruhları"nı çağırmıştın cihada. Bilcümle evliya ve şühedanın ruhları, Erzurum semasında toplandı ayrı ayrı. Sonra sen, Moskofları "Taşa tuttuğun" vakit, Biz dahi oradaydık, olmuştuk ona şahit. Bunlar, evliyalığın bazı cilveleridir, Lakin bunlar, bu yolda "aranan şey" değildir. Asıl gaye ve maksat başkadır ey Bedreddin, Himmetini yücelt ki, tamam olsun nimetin.) Hocasının himmet ve yardımıyla nihayet, Onsekizinci günü, aldı mutlak icazet. Çok bereketliydi sohbetiyle dersleri, Hidayete erdirdi bir nice kimseleri. "İkiyüz bine" yakın kimse bu büyük zattan, Feyiz ve nur alarak, kurtuldu zulümattan. Kabri, "Harput"ta olup, orada yatmaktadır, Ziyaret eyliyenler, çok faydalanmaktadır...
..20/04/2001
Alaüddin-i Attar "rahmetullahi aleyh" -1-
"Alaüddin-i Attar" büyük bir veli idi, Çok zengin ve soylu bir aileye sahipti. Gitti bir gün hazreti Behaeddin Buhari'ye, Dedi; (Kabul buyurun beni talebeliğe.) Buyurdu ki; (Öyleyse, bir sepet elma alıp, Kendi mahallenizde, sat onları bağırıp.) Ânında (Peki) dedi Alaüddin-i Attar, Bağırıp elma sattı, o gün akşama kadar. O akşam, hocasının geldi hanelerine, Arz etti ki; (Getirdim emrinizi yerine.) Buyurdu; (Bu elmaya, biraz daha elma kat, Yarın, kardeşlerinin dükkanı önünde sat.) Yine (Peki) dedi ve az daha elma aldı, O dükkanın önünde, elma sattı devamlı. Ve lâkin kardeşleri onu böyle görünce, Maksat ve gayesini anlamadılar önce. Dediler ki; (Kardeşim, rezil ettin bizi sen, Maksadın para ise, verelim ne istersen. Elma satacak kadar düşmedik çok şükür biz, Lakin senin yüzünden, rezil olduk hepimiz.) Ve lakin "Alaüddin" duymuyordu bunları, Onun tek bir gayesi, satmaktı elmaları. Ertesi gün olmuştu hocasına talebe, (Peki) dediği için, kavuştu bu şerefe. Hocası Behaeddin Buhari, bu sebepten, En çok onu severdi, yüzlerce talebeden. Diğerleri çok merak ederdi ki hep bunu; (Hocamız, ne sebepten bizden çok sever onu?) Bir gün nehir yanında, sohbet ediyor iken, (Alâüddin kalk) diye, seslendi ona birden. Bütün talebeleri bekliyorken merakla, Buyurdu; (Alaüddin, şu akan nehre atla!) (Peki) deyip, kendini attı nehir içine, Devam etti hocası, kalan sohbetlerine. Talebeler çok hayret içinde kaldı lakin, Zira nehir içinde, kayboldu Alaüddin. Birkaç saat geçince, hocaları âniden, (Alâüddin çık) diye, seslendi ona birden. Çıktı nehir içinden, bu ikinci emirle, Baktılar, elbisesi ıslanmamıştı bile!.. O bir gün buyurdu ki; (Kul hakkı, mühimdir pek, Âhirete kalırsa, çetin olur ödemek. Hanımlarınız ile helallaşın bu yüzden, Hatta helallaşmadan çıkmayın evinizden. Hassas davranılırsa İslama tabiyette, Bir kırgınlık, üzüntü, vuku bulmaz elbette. Nerede ihtilafa düşerse birileri, İslama uymamaktan vuku bulur ekseri.)
.21/04/2001
Alaüddin-i Attar "rahmetullahi aleyh" -2-
"Alaüddin-i Attar" büyük âlim, evliya, Onun gelmesi ile aydınlandı bu dünya. Babası, Buhara'da hayli zengin bir zattı, Öldüğünde, geriye pek fazla mal bıraktı. Ve lakin Alaüddin, almadı hiç para, mal, "Behaeddin Buhari"ye talebe oldu derhal. "Dünyaya meylederim" diye o, çok korkarak, Almamıştı evine ne bir yorgan, ne yatak. O, bütün dikkatini vermişti derslerine, Tek gayesi, uymaktı üstadının emrine. Hocası Behaeddin Buhari Hazretleri, Görüp Alaüddin'in kalbindeki cevheri, Bir gün eve gelince, dedi ki hanımına; (Kızımız, büluğuna erince söyle bana...) Hanımından almıştı, beklediği haberi, Geldi "Alaüddin"in yanına kendileri. Gördü ki, ders çalışır üstünde bir hasırın, Hemen kalktı ayağa, onu görüp ansızın. Bir "kırık testi" vardı odanın bir yerinde, Abdestte kullanırdı, namaz vakitlerinde. Bir de "Tuğla" vardı ki, kenarda duruyordu, Gece, yastık yerine bunu kullanıyordu. Buyurdu: (Alaüddin, şu ki benim dileğim, İstersen, kızım ile seni evlendireyim.) Arz etti ki; (Efendim, büyük lutuf bu bana, Lakin maddi bakımdan imkanım yoktur buna. Bir hasırım, bir tuğlam, bir de testim var kırık, Bu üçünden başkaca, yok bir şeyim dünyalık.) Buyurdu ki; (Evladım, hepsini biliyorum, Zaten ben, bunun için sana böyle diyorum. Evlenebilmek için, dünyalık şart değildir, Rızkınıza gelince, Allah ona kefildir.) Böylece hocasına "Peki" dedi o hemen, Ve oldu düğünleri, fazla zaman geçmeden. Behaeddin Buhari, cümle talebesiyle, Çalıştı onlar için, ev yapmak gayesiyle. Her gün öğleye kadar, gayret gösterirlerdi, Öğle vakti, sıcaktan, gölgeye gelirlerdi. "Cehennemin yanında bu sıcak hiçtir" diye, Düşünüp, Alaüddin gitmezdi hiç gölgeye. Allahü tealayı hiçbir an unutmazdı, Kalbinde, O'ndan gayri bir şey bulundurmazdı. Bu zat buyuruyor ki; (Biraz ilim öğrenmek, Nafile ibadetten üstün ve sevaptır pek. Tam tabi olmak için Resulullaha, önce, İslamın ahkamını öğrenmeli iyice. Sonra, bildiklerini yapmağa sıra gelir, Yani farzları yapıp, haramdan el çekilir.)
.22/04/2001
Alaüddin-i Attar "rahmetullahi aleyh" -3-
"Alaüddin-i Attar" anlatır ki şöylece; Muhammed Behaeddin beni kabul edince, O kadar çok oldu ki bağlılığım ve sevgim, Yanından bir an bile ayrılmak istemezdim. Zira onun yanında kaldığım az bir zaman, Üstündü, onsuz geçen senelerden, aylardan. Bir teveccüh etseydi, sevdiği kimselere, Çıkarırdı onları, yüksek derecelere. Bir gün bana sordu ki; (Seversin beni gayet, Senden midir benden mi, kalbindeki muhabbet?) Dedim ki; (Ey efendim, bu sevgi benden, ama, Sizler sebep oldunuz doğru yolu bulmama.) (Peki öyleyse) dedi ve sükut etti birden, Baktım ki, o muhabbet tam silindi kalbimden. Az önce yanıyorken onun muhabbetiyle, Şimdi o muhabbetten kalmadı zerre bile. Hata eylediğimi anladım ben bu sefer, Anladım ki o sevgi değilmiş benden meğer. Dedim ki; (Ey efendim, hata ettim ben elbet, Zatınızdan gelirmiş, bendeki bu muhabbet.) O zaman bana bakıp, tebessüm buyurdular, Baktım ki o muhabbet, kalbime doldu tekrar. Bir gün de, talebeden birinin odasında, Diğer talebelerle sohbet ettiği anda, Sual etti onlara Behaeddin hazretleri, (Siz mi beni buldunuz yoksa ben mi sizleri?) Üstadın sualine cevaben talebeler, (Efendim, biz fakirler sizi bulduk) dediler. (Öyleyse bulun beni) deyip ordakilere, Gözlerinin önünden kayboldu birdenbire. Talebeler çok pişman oldular sözlerinden, Ağlayıp, yaşlar aktı hepsinin gözlerinden. Dediler; (Ey hocamız, biz kabahat eyledik, Bizi zât-ı aliniz bulmuştur, iyi bildik.) O an yine bakıp da gördü ki hepsi bizzat, Yine aynı yerinde oturur mübarek zat. O bir gün buyurdu ki; (İlim, amel ve ihlas, İşte islamiyyetin dayandığı üç esas. "İhlas"la yapmalı ki insan her ibadeti, Yarın mizan başında olsun değer, kıymeti. İhlaslı amellerle, ihlassız icraatlar, Mahşerde iki kısma yarın ayrılacaklar. "Allah rızası" için yapmadıysa bir işi, Rabbinin huzurunda, mahcub olur o kişi. Her bir nefes, insana, o ebedi hayatın, Sonsuz saadetini verecek belki yarın. Ve her nefes, insanı, asla dayanılmayan, "Cehennem ateşi"ne götürür belki o an.)
.23/04/2001
Alaüddin-i Attar "rahmetullahi aleyh" -4-
Son nasihatleri... Hocası Bahaeddin Buhari hazretleri, Onu, kendi yanına oturturdu ekseri. Çok teveccüh ederdi sık sık ona dönerek, Söylerdi kıymetini, bazı kere överek. Derdi ki; (Her ne zaman ben Alâüddinimi, Görürsem, muhakkak ki hatırlarım Rabbimi.) Henüz hayatta iken, Behaeddin Buhari, Ona havale etti cümle talebeleri. Alaüddin-i Attar buyurdu ki; (Veliler, Kulları Hak yoluna çekerek yön verirler. Evliyanın sohbeti, aklı kuvvetlendirir, Ve Rabbin rızasını almağa vesiledir.) Vefatlarına yakın, cümle talebesini, Huzuruna çağırıp, yaptı vasiyyetini. Dedi; (Birbirinize eyleyin çok muhabbet, Ve haramdan kaçmağa gösterin büyük gayret. "Sohbet" mühim sünnettir, devam edin siz buna, Zira kul, sohbet ile kavuşur muradına. Eğer bulamazsanız "sohbet ehli" birini, Okuyun o takdirde, onun eserlerini. Zira kitab okumak, yarısıdır sohbetin, Sohbet yoksa, kitabı sakın ihmal etmeyin. Bu yolda hiç yılmadan çalışın ki, gün gelir, Senelerin kazancı, bir lahzada verilir.) Sonra bel ağrısıyla tutuldu hastalığa, Bir Perşembe gününde artık düştü yatağa. Buyurdu; (Kardeşlerim sakının her haramdan, Bir an gafil olmayın, Allahü tealadan. Günahlar, büyük küçük diye ayrılırsa da, Küçük günahlar dahi, büyüktür esasında. Çünkü günah, Allahın nehyettiği bir iştir, İstiğfar edilmezse, karşılığı ateştir.) Buyurdu; (Müsâdesi olsaydı Rabbimizin, Yüksek himmetleriyle hocam Behaeddin'in, Bütün insanları ben, hem de tek bir nazarda, "Vilayet makamı"na çıkartırdım bir anda. Fakat Hak tealanın, bu değildir âdeti, İnsanlar anlıyamaz, nedir bunun hikmeti?) Hastalığı gün be gün daha şiddetlenince, Yine talebesiyle sohbet etti bir nice. Buyurdu; (Bu dünyadan ayrıldı hep veliler, Bazısı da yakında gitmek üzeredirler.) Yanlarında birisi, göstererek bahçeyi, Dedi, (Şu sebzelikte, şu çiçekler ne iyi.) Buyurdu ki; (Toprak da, iyi ve güzeldir pek, Bu dünyaya meylimiz olmadı bugüne dek. Tek kederim şudur ki, ziyarete gelenler, Beni bulamayınca, kalbi kırık dönerler...)
.24/04/2001
Ali bin Şihab "rahmetullahi aleyh" -1-
İlmiyle amil olan büyük bir evliyadır, "Seyyid" olup, Resulün kerim evladındandır. Haram ve şüpheliden sakınırdı pek fazla, Kat'i helal değilse, yemezdi onu asla. Değirmene gitseydi, evvelce öğütülen, Buğdayın unlarını, süpürürdü tamamen. "Onlar kendi ununa karışır belki" diye, Korkar ve bir kısmını dağıtırdı hediye. "Yüz" kadar talebesi var idi ki bu zatın, Bizzat kendi yapardı, hizmetini dergâhın. Geceleri bir miktar uyuyup kalkıyordu, Abdest alıp, bir miktar nafile kılıyordu. Daha sonra dergâhta, ne gibi hizmet varsa, Onları, gece kendi yapıyordu bilhassa. Mesela abdest için lazım olan suları, Taşıyıp doldururdu, her gece havuzları. Sonra yolcular için, var idi ki sebiller, Su ile doldururdu, onları birer birer. Sonra da hayvanların su içme yerlerini, Dolaşıp doldururdu, bitmiş gördüklerini. Temizlenecek olan yerleri temizleyip, Sonra dama çıkardı, her bir işi bitirip. Sabah vakti girince, okurdu ezanını, Sonra camiye inip, kılardı namazını. Namazı müteakip, Kur'an okur bir miktar, Sonra ders okuturdu, ta ki akşama kadar. Yatsıdan sonra biraz, ederek istirahat, Gece, aynı işleri yapardı yine bizzat. Hanımı, bazan ona ederdi ki şöyle arz; (Dinlenmiyecek misin, bir gece olsun biraz?) Şöyle buyururdu ki hanımına cevaben; (Hayır, dinlenmek için gelmedim dünyaya ben.) İbrahim-i Matlubi adında bir veli zat, Talebeleri ile ediyordu seyahat. "İncir"i bol bir yere gelince talebeler, (Dinlenip biraz incir yiyelim mi?) dediler. O yörenin halkı da, ettiler ki istirham, (Durun da, biraz incir edelim size ikram.) Ve lakin üstadları şöylece verdi cevap, (İkram eder inciri, bize Ali bin Şihab.) Şöyle düşündüler ki talebeler ânında, (İncir yetişmiyor ki, o zatın diyarında.) Sonra yola koyulup, vardılar o beldeye, "İbni Şihab" onları götürdü hemen eve. Getirdi önlerine bir sepet taze incir, Buyurdu ki; (Yiyiniz, henüz yeni gelmiştir.) Çok mahcup hale geldi talebeler o zaman, Ve özür dilediler hemen üstadlarından.
.25/04/2001
Ali bin Şihab "rahmetullahi aleyh" -2-
"Ali ibni Şihab" ki evlad-ı Resuldendir, Hem o devrin, en büyük din alimlerindendir. Geçirirdi vaktini hizmet ve ibadetle, Vakar sahibi olup, heybetliydi gayetle. Boş duran insanları görse idi o eğer, Derdi ki; (Ey insanlar, çok kısadır ömürler. Boşa geçirmeyin ki vaktinizi siz şu an, Yoksa mahşer gününde, olursunuz çok pişman.) Sülale-i Resulden olduğu halde bile, Derdi; (Doğru değildir ögünmek nesebiyle. İnsana şeref veren, "İlim" ve "Edebi"dir, Bir de "Amel"i olup, neseb ve mal değildir. Bilal-i Habeşi'yle ve Selman-ı Farisi, İman etmeden önce, "Köle" idi ikisi. Lakin Resulullahın bir an durup yanında, "Manevi sultanlığa" yükseldiler ânında.) Derdi ki; (Mühim olan değildir çok ibadet, Günahlardan sakınmak, mühimdir daha elbet. Hak teala indinde, kıymetli olmak için, Haramlardan kaçması lazımdır her kişinin.) Ömrünün sonlarında hacca gitti bir kere, Dönüp hiç dinlenmeden, başladı hizmetine. Dediler ki; (Efendim, uzak yoldan geldiniz, Hiç olmazsa birkaç gün evde dinlenseydiniz.) Buyurdu; (Dinlenmeğe gelmedik bu dünyaya, Bizlere, çalışmağı emretti Hak teala. Vakit, keskin bir kılıç gibidir ey insanlar, İyi kullanılırsa, insana fayda sağlar.) Hacdan sonra çoğaldı ağlaması ve hüznü, Gözünden akan yaşlar, ıslatırdı yüzünü. Hayatından bahsedip, önceki velilerin, Sonra bir nefes aldı, çok hüzünlü ve derin. Dedi; (Onlar gittiler atlı kafilelerle, Biz onları izleriz, topal bir merkep ile. Biz takip ediyoruz o büyüklerimizi, Onların yollarından ayırma yâ Rab bizi.) Oğlu naklediyor ki; babam Ali bin Şihab Derdi ki: (Hep helalden yememiz eder icap, Helalle beslenirse bir beden tam olarak, Ölürse, o bedeni çürütemez bu toprak.) Buna bazı kimseler itiraz ederlerdi, (Peygamber ve Sıddıklar hiç çürümez) derlerdi. Babamın vefatından geçince yirmi sene, Halk içinde bu mevzu gündeme geldi yine. Bunun doğruluğunu görmek için aşikâr, Babamın mezarını bir gün gidip açtılar. Hiç çürümemiş görüp, düştüler bir hayrete, O zaman inandılar bu açık hakikate.
Abdülmecid Şirvani "rahmetullahi aleyh" -1-
"Şudur ki insanların hayırlısı, iyisi, Çok olur o kimsenin, kullara faidesi." Bu hadisi şeriften alarak ders ve ibret, Bir ömrü müddetince, İslama etti hizmet. Çalışırdı bir günde tam "Yirmiiki" saat, Yalnız "İki" saati, olurdu istirahat. Hocası "Şehkubad"dan edip çok istifade, Evliyalık yolunda, gelmişti tam kemâle. O, Kur'an okuyorken, duyup Onun sesini, Kurt ve kuşlar toplanıp, dinlerdi kendisini. Kitap mütalaasıyla, geçerdi çoğu vakti, Öyle ki, fazlasına yetişmezdi tâkati. Bir gece, yine böyle okuyorken bir kitap, Okuduğu kitaptan duydu şöyle bir hitap: Dedi: (Ey Abdülmecid, şimdi sen beni dinle, Kemâle gelmek için, bir rehber bul kendine.) Hayret içerisinde duyunca bu hitabı, Çıkıp gitti dağlara, bırakıp o kitabı. Girip, bir mağarada, gece gündüz ibadet, Ederek, en sonunda oldu ehli keramet. Kendisi anlatır ki: Geçince böyle dört yıl, Bende, harikulade bir haller oldu hasıl. Dışarı çıktığımda, dağda vahşi insanlar, Bana hiç saldırmaz ve yapmazlardı bir zarar. Abdest aldığım sudan, kalanı içerlerdi, Yaklaşıp, benim ile her gün söyleşirlerdi. Daha sonra uçardım, vadiden bir vadiye, Artık seviniyordum "Evliya oldum" diye. Bir gün, o mağaranın yakınına bir grup, Gelip sohbet ettiler, edeplice oturup. Ben de hemen giderek, oturdum bir kenara, Kalbimde çok muhabbet hasıl oldu onlara. Hele bir üstadları var idi ki onların, Sohbetinin tadına, hayran kaldım o zatın. Öyle ki, sürur ve de lezzetten bayılmışım, Uyandım ki, o zatın dizinde benim başım. O, "Şehkubad" imiş ki, acıyıp bu miskine, Alıp koymuş başımı, mübarek bir dizine. Kalkıp öptüm elini ve ettim ki istirham; (Beni talebeliğe kabul edin ey hocam.) Kabul edip ve bana bir teveccüh edince, O fevkalade haller, gitti benden hemence. Kalbime, nehir gibi aktı ki öyle ilim, Hiç kaldı buna göre, o önceki hallerim. Keramet zannettiğim o fevkalade haller, İyice anladım ki, "Boş şeymiş" hepsi meğer. Ve yine anladım ki, şunu da pek açıkça; "İnsan kamil olamaz, bir rehber bulmadıkça."
.27/04/2001
Abdülmecid Şirvani "rahmetullahi aleyh" -2-
"Abdülmecid Şirvani", büyük bir veli idi, Sohbeti, insanlara pek çok faideliydi. Bir Müslüman, bu zata insanlık icabiyle, Muhalefet ederek, üzmüş idi haliyle. Bu velinin kalbini, kırmış olan bu adam, Onun sohbetine de, etmedi artık devam. Lâkin bakıp gördü ki, kalbindeki o nisbet, Gitmiş ve hiç kalmamış bir feyiz ve bereket. Ruhsuz bir ölü gibi kendini gördü güya, O günün gecesinde, gördü şöyle bir rüya. "Som" ve "Külçe" halinde, altını dolu olan, Bir hazine içinde kendini gördü o an. Lakin "Sikke olmamış" hem de mühürlenmemiş, Olan külçe altınlar, görmüyordu hiçbir iş. O sırada birisi dedi ki kendisine; (Niçin düşünüyorsun seninken bu hazine?) Ona dönüp dedi ki; (Öyle ama kardeşim, Bu külçe altınlarla, hallolmuyor bir işim. Basılıp mühürlenmiş olmadıkça bir altın, Bir kıymet kazanmıyor nazarında bu halkın. Şimdi çıksam pazara, külçe altınlar ile, Hiç kimse vermez bana, bir kuruşluk mal bile. Hatta şüphelenerek yakalayabilerler, "Nereden buldun" diye, bana ceza verirler.) O, dinleyip dedi ki; (Bu sözün çok doğrudur, Hemen sikkehaneye götür de damga vurdur.) Dedi ki; (Peki ama, sikkehane nerdedir?) O, eliyle gösterip, dedi; (Şu ilerdedir) Sevinip az gidince, gösterdiği o yana, Baktı ki, üstadının dergahıdır o bina. O esnada uyanıp, düşündü ki; "Vallahi, Bu rüya oldu bana, bir ikaz-ı İlahi. Ben, hocamdan ayrılıp gitmedikçe sohbete, Asla vasıl olamam, ebedi saadete. Ne kadar çok olsa da, ilim ve ibadetim, Bir rehberim yok ise, hüsrandır akıbetim." Rüyanın tabirini bu şekilde yaparak, Gitti hemen dergâha, gayet pişman olarak. Kimseye görünmeden gizlendi bir köşeye, Başladı başı önde, sohbeti dinlemeye. Orada vaaz veren "Abdülmecid Şirvani", O içeri girince, dersini kesti ani. Ve hemen buyurdu ki; (Bir kimsenin, faraza, Bir hazine dolusu çok altınları olsa, Lâkin sikkesiz olup, yoksa mührü, damgası, Olmaz o altınların sahibine faydası.) O, bunları duyunca, gidip öptü elini, Pek çok özür dileyip, affettirdi kendini.
.28/04/2001
Abdülmecid Şirvani "rahmetullahi aleyh" -3-
Makam sahibi biri, bir yolculuk ânında, Tokat'a uğramıştı, "Şirvani" zamanında. "Hoş geldin" demek için, o makam sahibine, Gitti bütün ahali, onun ziyaretine. Kendini çok beğenen bir kişiydi o fakat, Yanına gelenlere, etmedi hiç iltifat. Böbürlenip dedi ki; (Beni karşılayanlar, Sadece bu kadar mı, yok mu başka insanlar?) Onlar, "Evet efendim" deyince o kimseye, Dedi; (Doğru söyleyin, yok mu başka bir kimse? Beni karşılamağa gelmesi lazım olan, Başka kimse kaldıysa söyleyin bana heman.) Orada bulunanlar dediler ki; (Efendim, Yalnız takva sahibi bir zat var, ehli ilim. Allahın evliyası, çok mübarek biridir, Hiç çıkmaz dışarıya, onun işi ilimdir.) O bunları duyunca, gayet sinirlenerek, Dedi; (O, eceline susamış olsa gerek. O nasıl bir kimse ki, huzuruma gelmiyor, Benim kim olduğumu, o galiba bilmiyor. Haydi ne durursunuz, bekliyorum onu ben, Gidip zorla da olsa, getirin bana hemen! Ben onun cezasını yanınızda vereyim, Beni karşılamamak, nasılmış göstereyim!) Dediler ki (Efendim sizden önce buraya, Gelen büyük insanlar, giderlerdi oraya. Dergâhına vararak, öperlerdi elini, Çok iyi bilirlerdi, o zatın kıymetini. Size de layık olan, o zata gitmenizdir, Ellerini öperek, dua istemenizdir.) Dedi ki (Yarın ona, gideyim öyle ise, Bir ceza vereyim ki, ibret olsun herkese.) "Mevlana Şirvani"yi seven bazı kimseler, Dergahına giderek, bunu haber verdiler. Dediler ki; (Efendim, o çok zalim biridir, Eğer gitmez iseniz, bir zarar yapabilir.) Buyurdu ki; (Ey dostlar, şunu iyi biliniz, O bize dokunamaz, asla üzülmeyiniz. Biz nasıl gitmiyorsak o kimsenin yanına, Onun da yaklaşması, hiç mümkün değil bana.) Ertesi gün o zalim, gurur ve kibir ile, Yollandı o dergaha, birçok hizmetçisiyle. O zata "Zarar vermek" niyetiyle giderken, Yolda attan düşerek, ölüp gitti aniden. Zira atı huysuzdu, kendisi gururluydu, Giderken hayvan onu, şiddetle yere vurdu. Bir "Allah adamı"na gidiyorken zarara, Tepe taklak düşerek, gidiverdi mezara!.
.29/04/2001
Abdülvehhab-ı Şa'râni "rahmetullahi aleyh" -1-
"Seyyid" olup, Resul'ün kerim evladındandır, Kerametler sahibi, büyük bir evliyadır. Büluğa ermediği çocukluk zamanında, Hatmederdi Kur'an'ı, bir gece namazında. Anlayışı, zekası, öyle fazla idi ki, Çok geçmeden, ilimde eyledi çok terakki. Ne kitap okutsaydı hocaları kendine, Onu, kısa zamanda alırdı ezberine. Böylece genç yaşında, ilm-i fıkıh ve hadis, Üzerinde büyük bir âlim oldu emsalsiz. Tasavvuf yolunda da, çok çalışıp o yine, Birçok evliyaların, kavuştu himmetine. "Aliyyül Havâs"tır ki, bunlardan bir tanesi, Ondan feyiz alarak, yükseldi derecesi. Talebeler her yandan, demeyip uzak yakın, Bu zatın derslerine geldiler akın akın. Onlara, hem zahiri, hem batıni bilgiler, Verip yetiştirirdi hepsini birer birer. Biri ona, sû-i zan etseydi eğer biraz, Rüyasına girerek, ederdi onu ikaz. O bozuk düşünceden kurtarıp onu bizzat, Cehennemde yanmaktan ederdi böyle âzâd. Abdülvehhab Şa'râni, "Kutub"du zamanında, Hürmetine, belalar kalkıyordu ânında. Kimin bir sıkıntısı olsaydı ins ve cinden, Yetişip kurtarırdı, onu o dert içinden. Bir gün cinniler gelip, mübarek huzuruna, Bazı şeyler sordular, dini mevzuda ona. İtikad üzerine, yetmişbeş sualdi tam, Birisi izin alıp, dedi; (Ey Şeyhülislam, Bunları bilemiyor, bizim âlimlerimiz, Bir cevap buyurun da, öğrenelim hepimiz.) Abdülvehhab Şa'rani, herbirine bir cevap, Yazarak, te'lif etti onlar için bir kitap. Hak teala, bu zâta etmişti çok şey ihsan, Korkmazdı yılan akrep, veyahut bir timsahtan. Şöyle anlatılır ki: Bir gün niyet eyledi, Merkebine binerek "Pordsaid"e giderdi. Bir nehrin kıyısında giderken merkebiyle, Nehirde, "yedi timsah" gelirdi o veliyle. Öküz büyüklüğünde idi ki her bir hayvan, Takib ediyorlardı bu veliyi arkadan. Onu, merkeb üstünde görür görmez o gün halk, "Onu yutarlar" diye, bağırdılar korkarak. O ise hiç korkmadan, inerek merkebinden, O koca timsahların yanına gitti hemen. Hayvanlar onu görüp, kaçtılar bir tarafa, İnsanlar bunu görüp, sevindiler bu defa.
.30/04/2001
Abdülvehhab-ı Şa'râni "rahmetullahi aleyh" -2-
Hızır gibi!.. "Abdülvehhab Şa'râni", hal ehli bir kişiydi, Canlı cansız bir şeyin zikrini işitirdi. Kendisi anlatır ki: (Bir gün akşam vaktinde, Namaz kılıyor idim, üstadımın evinde. O anda oldu bana fevkalade bir haller, Gözümden birden bire, kaldırıldı perdeler. Canlı cansız ne varsa, bu Mısır diyarında, Hepsinin tesbihini duyar oldum ânında. Daha sonra bu halim, daha da fazlalaştı, Mısır haricindeki ülkelere ulaştı. Yani bütün dünyada, ne varsa canlı, cansız, Hepsinin tesbihini işitirdim hilafsız. Okyanuslarda olan, nice mahlukatın da, Yaptığı tesbihatı, duyuyordum anında. Bu hal, bir müddet daha devam etti ise de, Bunlarla aramıza, yeniden girdi perde. Çünkü çok korkmuş idim, dua ettim Allah'a, Her mahlukun sesini, işitmedim bir daha. Fakat istediğim an, istediğim ülkeyi, Görür veya bir anda geziyordum her yeri.) "Abdülvehhab Şa'rani", ihsanı İlahiyle, An be an seyrederdi, dünyayı kalb gözüyle. Bir çölde, bir sahrada, bir ihtiyaç sahibi, Görseydi, yetişirdi yardıma "Hızır" gibi. Dünyanın bir ucunda olsa bile o insan, Anında yetişerek, yapardı ona ihsan. Yine buyuruyor ki, kendisi bizatihi; (Rabbimiz bu fakire verdi ki şunu dahi, Vefat etmiş bulunan büyük evliyaların, Nerede olduğunu, bilirim ruhlarının. Yani o büyüklerin, o mübarek ruhları, Nerdeyse Rabbim bana bildirir hep onları.) Zira o yüksek ruhlar, kabirde serbesttirler, İstedikleri yere gidip gelebilirler. Bunun gibi, üstadı "Aliyyül Havvas" dahi, Bilip haber verirdi, bunları bizatihi. Bir mü'min, ziyarete gitseydi bir veliye, Ona derdi; (O veli, kabrinde yoktur) diye. Yahut buyururdu ki; (Çabuk git ey Müslüman, Filan yere gitmeğe hazırlanır O şu an.) Kendisi bu hususta anlatıyor ki yine; Bir gün "İbni Farıd"ın gittim ziyaretine. Ve lâkin bulamadım, kabrinde yoktu o an, Birazdan teşrif etti, yerine çok uzaktan. Dedi; (Kusura bakma, çok muhtaç bir kişinin, Feryadını işitip, gitmiştim yardım için.) Bu kuvvet verilmiştir, bazı yüksek ruhlara, Gidip yardım ederler ihtiyaçlı kullara.
.01/05/2001
Abdülvehhab-ı Şa'râni "rahmetullahi aleyh -3-
"Abdülvehhab Şa'rani", çok büyük bir veliydi, Şanının yüksekliği, her halinden belliydi. Çok uzak diyardaki bir talebeyi şayet, "Kalbi ile" yanına etseydi eğer davet, O talebe, ânında muttali olup buna, Kalkıp, kısa zamanda gelirdi huzuruna. Abdülvehhab Şa'rani, çok ilim sahibiydi, Hak sözü tanımada, "Minehk taşı" gibiydi. Herhangi konuşmada, veyahut bir yazıda, Olan "Yanlış sözler"i ayırırdı ânında. Doğrular arasında, yanlışlar, ona sanki, "Ruhsuz" ve "Ölü" gibi görünürdü filvaki. Onun ikram ettiği yemekler de bu minval, İhsan-ı İlahiyle çoğalıyordu derhal. Bir gün ondört misafir, gelmişti hanesine, Sadece bir tek ekmek, ikram etti hepsine. Bereket ihsan etti, ekmeğe cenabı Hak, Ondört kişi yedi ve doydular tam olarak. "Abdülvehhab Şa'rani" bir veli türbesine, Ziyaret maksadiyle gidip girdi içine. Virane, terk edilmiş halde idi bu mezar, Dolaşırdı orada, korkunç, büyük yılanlar. Vakit de gece idi o yere vardığında, Yatıp uyuyuverdi, o mezarın yanında. Yılanlar, etrafında dolaştılar durdular, Lakin kılına bile asla dokunmadılar. O koca yılanları, o dahi görüyordu, Kalbine zerre kadar, bir korku gelmiyordu. Sabahleyin bu hali öğrenince cümle halk, Şaşkına döndü hepsi, çok hayrette kalarak. Dediler; (Bu zehirli yılanlardan biz gayet, Korkup da bu türbeyi edemezdik ziyaret. Siz nasıl bu virane yere gidip yattınız, Zehirli yılanlardan, nasıl da korkmadınız?) Buyurdu; (Hak teala, irade etmedikçe, Onlar bana bir zarar yapamazlar zerrece. Sonra bir kul, Rabbine, ederse tam itaat, Ona da tabi olur, dünyada her mahlukat. Ve ibadet ederse, kul Rabbine ihlasla, Hiçbir zarar veremez, bir mahluk ona asla. Her ne ki emrettiyse, kullara cenab-ı Hak, Onlara, titizlikle uymalıdır muhakkak. Birinci vazifesi budur ki her mü'minin, Her şeyden daha önce, etmeli bunu temin. Eğer kulun bu işte, olur ise ihmali, Yarın mahşer gününde, zor olur onun hali. Çünki emre yapışıp, haramlardan içtinab, Farzdır ki, her mü'minin uyması eder icab.)
.02/05/2001
Abdülvehhab-ı Şa'rani "rahmetullahi aleyh" -4-
"Abdülvehhab Şa'rani" keramet ehli bir zat, Hürmetine bir nice hastalar buldu sıhhat. Bu mübarek velinin vardı ki bir zevcesi, Hareketsiz kalmıştı, bir gün felç neticesi. Abdülvehhab Şa'rani buyurur ki: Bu hale, Ben de, elde olmadan üzüldüm fevkalade. Ve ne yapacağımı bilmeden bekler iken, Gaibden kulağıma, şu nida geldi birden. (Ey Abdülvehhab kalk da, şu anda dışarı çık, Yandaki boş odada, bir delik var ufacık. Yuva yapıp ağ kurmuş deliğe bir örümcek, Ve onun tuzağına, düşmüş küçük bir sinek. Çok çaba gösteriyor, kurtulmak maksadıyle, Sanki imdat istiyor, lisanı hali ile. Onu halas edersen, örümceğin elinden, Zevcen dahi çabucak kurtulur bu derdinden.) Gidip buldum odada, delik ve örümceği, Ve gördüm ağlarına takılan o sineği. Fena kaptırmış idi kendisini o ağa, Çırpınıp duruyordu, tuzaktan kurtulmağa. Sineği, bir çöp ile kurtarıp o halinden, Dönüp, sonra zevcemin yanına geldim hemen. Baktım ki, duruyordu sapa sağlam ayakta, Halbuki biraz önce, yatıyordu yatakta. Bir kimse anlatır ki, şeytan aldatmasiyle, Yanlış bir itikada saplanmıştım vaktiyle. Derdim ki; (Hiçbir kimse, bir ihtiyacı için, Yardımına ihtiyaç duymaz başka kişinin. Dileğini Allahtan istemeli kul esas, Araya, başkasını koyarsa uygun olmaz. Şu zatın hürmetine diye dua eylemek, O inancıma göre, münasib değildi pek.) Lakin Resulullahı rüyada gördüm bir gün, Abdülvehhab Şa'rani yanındaydı Resulün. Mübarek ellerini öpmek istedim, fakat, Resulullah bana hiç etmiyordu iltifat. Çaresiz Abdülvehhab Şa'raniye yalvardım, Dedim; (Lütfen acıyıp, ediniz bana yardım. Siz vesile olup da, götürün Ona beni, Sizin hürmetinize, öpeyim ellerini.) O da merhamet edip, gözlerimin yaşına, Gidip rica eyledi, Peygamber-i zişana. O "Vesile" olunca, çağırdı Resulullah, Gittim ve ellerini öptüm elhamdülillah. Uyanınca, hatamı anlayıp tövbe ettim, Ve hemen o velinin medresesine gittim. Mübarek ellerini öperek o büyüğün, Talebesi olmakla şereflendim aynı gün.
.3/05/2001
Abdülvehhab-ı Şa'râni "rahmetullahi aleyh" -5-
"Abdülvehhab Şa'rani" buyurur; (Bir yaz günü, Ziyarete gitmiştim bir İslam büyüğünü. Girince selam verdim, o aldı selamımı, Sonra yüzüme bakıp, sual etti adımı. "Adülvehhab" deyince, dedi ki; (Senelerdir, Seni görmek isterdim, geç otur, işte sedir.) Sonra tutup elimi, öyle sıktı ki benim, Sanki bir mengeneye sıkıştı o an elim. Dedim ki; (Çok büyük bir kuvvete sahipsiniz, Halbuki bana göre, yaşlısınız hayli siz.) Dedi ki; (Bak evladım, elimdeki bu kuvvet, Tâ gençliğimden beri, aynıdır, itimat et. Zira hep "helal lokma" kazanıp onu yedim, O helal lokmalardan, hasıl oldu kuvvetim. "Yüzkırküç" yaşındayım, hem dahi şu anda ben, Hiçbir gün ayrılmadım, helal lokma yemekten. Lakin bugün maalesef, "Kötü" olmuş insanlar, Helal haram demeden, yiyorlar ne bulsalar. İnsanlar arasından kalkmış sevgi, muhabbet, Çirkin olan haramlar, olmuş moda ve âdet. Belâlar karşısında, yok tevekkül ve sabır, Dine karşı insanlar, olmuşlar kör ve sağır. Allahın takdirine, yok tevekkül ve rızâ, Dünyalık sebeplerle, ederler kavga, nizâ. Ey oğlum, kötülerin hali böyle velhasıl, Şimdi "İyi insan"ı anlatayım ben asıl. O, okuyup öğenir, önce ilmihalini, Sonra da buna göre, düzeltir her halini. Eğer günah işlerse, üzülür, kalbi yanar, O çıkmaz hatırından, tâ ölünceye kadar. İyi iş yapsa dahi, kusurlu, noksan bulur, Hatta onu unutup, hiç hatırlamaz olur. Gece gündüz kendini, hep çeker ki hesaba, Düşmesin ahirette, Cehenneme, azâba. "Dünya" düşüncesini, söküp atar içinden, Kurtulmağa çalışır, Cehennem ateşinden. Gönlünden tam olarak, atar "Uzun emel"i, Zira iyi bilir ki, çok yakındır eceli. Kötü bilmez kimseyi, asla yapmaz sui zan, Bunun çirkinliğini, bilmiyor çoğu insan. Halbuki bir Müslüman, çok nafile ibadet, Yaparak, ömür boyu eylese buna gayret, Bunlardan kazandığı o sevapları yine, Mesela terazinin koysalar bir gözüne, Öbürüne de bir tek, "Sui zan" seyyiesi, Konulsa, ağır gelir bu günahın kefesi. Çünkü "Kul hakkı" olup, vebali çok büyüktür, Ahirete kalırsa, tahammülü zor yüktür...
.4/05/2001
Abdülvahhab-ı Şa'râni "rahmetullahi aleyh" -6-
"Abdülvehhab Şa'rani", cihana ilim yaydı, Ve lakin kendisini, çekemiyenler vardı. Bunlardan bir tanesi edip çok kin ve haset, Zamanın müftüsüne, etti onu şikâyet. "Şa'râni" bu haberi alınca, gitti hemen, O müftüden bir kitap istedi emaneten. "Müdevvene" adında bir fıkıh kitabıydı, Kalın, birkaç cild olup, hacimli ve ağırdı. Müftü, talebelerden emretti ki birine; (Sen taşı bu ciltleri, bu kimsenin evine.) Kitapları bırakıp, biraz dinlenmeksizin, Müsaade istedi, talebe gitmek için. Buyurdu ki: (Evladım, istersen kal bu gece, Biraz sohbet ederiz, senin ile böylece.) Çocuk, kabul edince, içeriye geçtiler, Tâ gece yarısına kadar sohbet ettiler. "Şimdi de biraz uyu" buyurup talebeye, Çıktı o kitapların bulunduğu bölmeye. Lâkin geçmemişti ki, yirmi dakika kadar, Talebenin yattığı odaya geldi tekrar. Onu uyandırarak, buyurdu ki; (Kardeşim, Götür bu kitapları, halloldu zira işim.) Talebe, kitaplarla gidiyorken öylece, Düşündü ki; "Bunlara hiç bakmadı bu gece. Madem bakmıyacaktı, ne için aldı peki? Lakin bilemediğim bir hikmeti var belki." Müftü de, kitapların geldiğini görünce, (O benimle alay mı ediyor?) dedi önce. Kızıp, kendi kendine şöylece söylendi ki; "Okumıyacaktı da, ne için aldı peki?" O ara biri gelip, dini bir sual sordu, Lakin araştırmadan cevap vermek pek zordu. İmâm-ı Şa'rani'den gelen o kitaplara, Bakarak, cevabını başladı aramağa. Ve lakin çevirdikçe kitap sayfalarını, Gördü hep Şa'rani'nin açıklamalarını. Onu koyup, merakla aldı öbür ciltleri, Gördü ki, notla dolu bütün sahifeleri. Talebeyi çağırıp dedi ki; (Bu kitaplar, Hepsi tek tek okunup, yazılmış hem de notlar.) O dedi; (Beraberdik, onunla bütün gece, Benden, yirmi dakika ayrı kaldı sadece.) Dedi ki; (Bunca kitap, değil yirmi dakika, Yirmi ayda bile zor okunur filhakika.) Hakkında beslediği kötü düşüncelerden, Vazgeçip, o velinin evine gitti hemen. Huzuruna çıkarak, tövbe etti gönülden, Talebesi içine dahil oldu o günden...
.05/05/2001
Abdülvehhab-ı Şa'râni "rahmetullahi aleyh" -7-
Bir kimse anlatır ki: Arkadaşlarımızla, Bir yıl hacca giderdik, kendi hayvanımızla. Lâkin benim hayvanım, "Zayıf" idi bir nice, Yorulup yatıverdi, bir müddet yol gidince. Onlar devam ettiler ve lakin benim hayvan, Bir türlü kalkmıyordu, çok halsiz olduğundan. Çaresizlik içinde geçmişti ki bir saat, Âniden peyda oldu, yanımda nurlu bir zat. Hayvanımın sırtını, eliyle okşayarak, Buyurdu ki; (Ey hayvan, yolda kalma, haydi kalk.) Sonra da bana dönüp, bir tebessüm buyurdu, Ve hemen birden bire, gözümden gaib oldu. Lâkin çok sevinmiştim hayvanın kalkmasına, Binerek düştüm hemen, onların arkasına. Bu sefer öyle hızlı giderdi ki hayvanım, Az sonra, kafileye yetişip ferahladım. Ve hatta ben onları bırakmıştım geride, Beni geçen yok idi, artık o kafilede. Bu hal, Kâ'beye kadar devam etti on saat, Baktım, tavaf yaparken yanımda yine o zat. Bir teşekkür etmeği düşündüm ki, tam o an, O, yine birden bire gaib oldu ortadan. Sonra öğrendim ki O, "İmâm-ı Şa'rani"ymiş, Ve yine öğrendim ki, o yıl hacca gitmemiş. Bir de "Emir Muhammed" adında bir Müslüman, Der ki: Arkadaşlarla konuşurduk çok zaman. Âlim ve velilerden ve kerametlerinden, Bahsedip anlatırdık, onların hallerinden. Bir gün de "Abdülvehhab Şa'rani" hazretleri, Hakkında konuşuldu, biraz ileri geri. Ben de onlara uyup, o İslam büyüğünün, Şanına yakışmıyan kelamlar ettik o gün. Ben dahi bu gıybete karışmıştım böylece, Ve lâkin rahmani bir rüya gördüm şöylece; Mısır'da karışıklık olup düzen bozulmuş, Bunu düzeltmek için, bir ordu geliyormuş. Hakikaten az sonra, geldi büyük bir ordu, Lakin şehre girmeyip, sınırda bekliyordu. Ordunun kumandanı dedi ki; (Biz bu şehre, Sahibinden izinsiz, giremeyiz bir kere.) Dediler ki; (O sahip kimdir ki ey kumandan, Şehre giremezsiniz, onun izni olmadan.) Dedi; (Abdülvehhab-ı Şa'râni'dir ki o zat, Bu ülkenin manevi sahibi odur bizzat.) Rüyadan uyanınca, bu hatamı anladım, Ve hemen o velinin huzurlarına vardım. Buyurdu ki; (Buraya gelmen için birader, İlle de bir rüya mı görmeniz icab eder?)
.6/05/2001
Abdülvehhab-ı Şa'rani "rahmetullahi aleyh" -8-
"Şerefüddin bin Emir" adında bir Müslüman, Kendisi anlatır ki: Hasta oldum bir zaman. Ağrıların şiddeti gün be gün artıyordu, Artık öyle oldu ki dayanılamıyordu. Ve şöyle düşündüm ki "Galiba bitti ömrüm, Ve bu hastalık ile, vaki olur ölümüm." Zira hiç kalmamıştı takatim bu ağrıya, Nihayet o günlerde gördüm şöyle bir rüya: Çok büyük bir nehirde görüyorum kendimi, Lakin sürüklüyordu o sular bedenimi. Hem de az ileride vardı ki bir çağlayan, Param parça olurdu, kim düşseydi oradan. Şelâleye iyice yaklaşınca nihayet, Başladım titremeğe, görünmüştü felaket. Çağlayanın başına tam gelince, âniden, "Bir el" beni tutarak, kenara çekti birden. "Bu el kimin elidir?" diye bir baktığımda, İmam-ı Şa'râniyi görüverdim yanımda. Tebessüm ediyordu, ben uyandım birazdan, Baktım ki hiçbir eser kalmamış o marazdan. O büyük evliyanın manevi yardımiyle, Hastalıktan bir anda kurtuldum tamamiyle. "Sa'düddin Sanadidi" adında meşhur biri, Vardı ki, sevmez idi "İmam-ı Şa'râni"yi. Hakkında uydurulan asılsız beyanata, Aldanıp, sûi zanda bulunurdu bu zata. O zamanlar Tanta'da, "Seyyid Ahmed Bedevi", Kabrinde, senede bir mevlid düzenlenirdi. Birçok memleketlerden, sevenler akın akın, Mevlid cemiyyetine gelirlerdi bu zatın. "İmam-ı Şa'râni" de herkes gibi bu sene, Gelmiş idi bu büyük mevlid cemiyyetine. Onu kötü olarak bilen o salih kişi, İyi karşılamadı maalesef bu gelişi. Dedi ki: (Şöyle şöyle halleri var ki onun, Bu kutsal cemiyyete gelmesi olmaz uygun.) O velinin şanına yakışmayan bir nice, Sözler sarfettiyse de, rüya gördü o gece. Baktı ki, Resulullah gösterip çok muhabbet, "İmam-ı Şa'râni" yi övüyordu be gayet. Hatta onu, sevgiyle bağrına basmış idi, O bu hali görünce, şaşırıp aklı gitti. Varmak istediyse de Resulün huzuruna, Ve lakin hiç iltifat etmedi Resul ona. Uykudan uyanınca anladı hatasını, Düzeltti ona olan fena itikadını. Ve hemen huzuruna giderek o büyüğün, Talebesi olmakla şereflendi aynı gün.
.07/05/2001
Seyyid Ahmed Bedevi "rahmetullahi aleyh" -1-
Binlerce âlim yetiştirdi Sülale-i Resulden "Seyyid Ahmed Bedevi", Meşhurdu halk içinde birçok kerametleri. Bin ikiyüzde "Fas"ta dünyaya gelen bu zat, "Yetmişaltı" yaşında, "Mısır"da etti vefat. Evliya-yı kiramdan olan bu zât-ı şerif, Büyük bir âlim olup, hem seyyiddir, hem şerif. Henüz küçük yaşında başladı tahsiline, Çalışıp, vâkıf oldu ilimlerin hepsine. Bir manevi işaret alıp henüz genç iken, Babasıyla birlikte, Mekke'ye gitti hemen. Uyurken, Beytullaha çok yakın bir binada, Gaibden kendisine geldi şöyle bir nida: (Ey Ahmed-i Bedevi, uyan da Rabbini an, Uyumakla Allah'a yaklaşamaz bir insan.) Kalktı ve abdest alıp andı Hak tealayı, Tekrar uyuduğunda, duydu aynı nidayı. Diyordu ki; (Ey Ahmed, uykudan uyan ve kalk, Rabbini sevenlere, hiç yakışmaz uyumak. Yüksek derecelere kavuşmak istiyenler, Ne uyur, ne dinlenir, ne de yiyebilirler. Nefsinle mücadele eyle ki sen şimdiden, Yüksek derecelere ereceksin çünkü sen.) O günden itibaren bir aşk ile ruz-ü şeb, Kendisini ilme ve ibadete verdi hep. Konuşmayıp, halk ile azalttı ilgisini, Çalışıp, günden güne çoğalttı bilgisini. Öyle bir dereceye çıktı ki en nihayet, Ondan yayılır oldu kullara rüşd, hidayet. Hak aşığı olanlar; Ona gelip bu defa, Onun bir sohbetini, bildiler cana safa. Hep Allah'ı düşünür, anardı O'nu her an, Onun nurlu kalbinde, iz yoktu bu dünyadan. Sahili görünmeyen bir denizdi ilimde, O, binlerce veliyi yetiştirdi elinde. Yüzünde öyle heybet vardı ki bu kişinin, Hiç kimsede cesaret olmazdı bakmak için. Bu yüzden "Peçe ile" gizlerdi yüzünü hep, "Bedevi" denilmiştir kendine bundan sebep. Önceleri çok cesur ve atılgan bir huya, Sahipken, sonraları çekildi inzivaya. "Sükûtu" tercih edip, terk eyledi kelamı, İşaret ederekten anlatırdı meramı. Devamlı oruç tutar, bulurdu böyle huzur, Bir zeytin tanesiyle, yapardı iftar, sahur. Uzun boylu, heybetli ve buğday benizliydi, Kolları, bacakları hem uzun, hem etliydi. Gayet nurlu, sevimli ve heybetliydi yüzü, Doğuştan sürmeliydi hem dahi iki gözü.
.08/05/2001
Seyyid Ahmed Bedevi "rahmetullahi aleyh" -2-
"Seyyid Ahmed Bedevi" gece gündüz ve her an, Hep Rabbini düşünür, çıkarmazdı yâdından. Onun muhabbeti ve heybetiyle nihayet, Kendisinden geçer ve edemezdi hareket. Gözlerini semaya dikerdi bir mahalde, Kırk gün veya daha çok, kalırdı aynı halde. "Ateş koru" gibiydi gözlerinin karası, Onu alamamıştı kimsenin havsalası. Mübarek simasında var idi ki bir "heybet", Bakmak için, kimsede olmazdı hiç cesaret. Yüzüne bakamazdı talebeleri bile, Zira hep örter idi yüzünü "Peçe" ile. "Abdülmecid" adında bir talebesi vardı, Hocasının yüzünü çok görmek arzulardı. Bir gün dedi; (Efendim, mübarek yüzünüzü, Çok görmek istiyorum, açsanız örtünüzü.) Buyurdu ki; (Evladım, yüzüme bakamazsın, Ve eğer bakmış olsan, asla dayanamazsın. Bir can mukabilidir gözlerime bir nazar, Senin dahi canına mal olur, etme ısrar.) Dedi; (Olsun efendim, bir kerrecik göreyim, Gam değil ondan sonra, ölürsem de öleyim. Çünki artık tâkatım kalmadı bu hasrete, Hiç olmazsa görüp de gideyim âhirete.) "Peki öyleyse" deyip, kaldırdı örtüsünü, O âşık bir kerecik görür görmez yüzünü, "Allah" deyip, düştü ve teslim etti ruhunu, Hakikaten bir bakış, canından etti onu. "Seyyid Ahmed Bedevi" yanına gelenlere, Teveccüh ediyordu, konuşmadan bir kere. Gelen kimse, ne kadar olsa da cahil biri, Geçerdi tek nazarda, bütün dereceleri. Senelerce riyazet çekilerek erilen, Makamlara, bir anda kavuşurdu o gelen. Hiçbir şey konuşmadan, o kimse ile yine, Mutlak icazetini verirdi kendisine. Bu büyük evliyada görüldü çok keramet, Herbiri anlatılsa, ciltlere sığmaz elbet. Denizden damla gibi, yazıp bir ikisini, Hatırlamış olalım Hakk'ın bu velisini. Bir kimse var idi ki, ona sevgisi olan, Sırtında süt kabıyla geçiyordu bir yoldan, "Seyyid Ahmed" eliyle edince bir işaret, Kap düştü, süt döküldü, üzüldü adam gayet. Lakin kabın içinden, yere "Ölü bir yılan", Düştüğünü görünce, sevindi adam o an. Zira görmese idi, o yılanı öylece, Zehirleneceklerdi o sütten ailece.
.9/05/2001
Seyyid Ahmed Bedevi "rahmetullahi aleyh" -3-
"Ahmed-i Bedevi"nin en yüksek talebesi, "Abdül'al" doğduğunda, kundakladı annesi. Sonra da bir iş için, alıp gitti bir bağa, Kundağı yere koyup, başladı çalışmağa. O sırada "Bir boğa" o yere geldi birden, Annesinin haberi olmadı geldiğinden. Boynuzlu koca boğa, dolaşırken o bağı, Takıldı boynuzuna, bebeğin kundak bağı. Çocuk boynuz ucunda kalmıştı asılarak, Annesi bunu görüp, bayıldı çok korkarak. Köy halkı haber alıp, hep geldiler oraya, Lakin mümkün değildi yaklaşmak o boğaya. Zira o, etrafında görünce çok insanı, Daha çok hırçınlaşıp, koşardı dört bir yanı. Korkudan kesilmişken insanların soluğu, Gaibden "bir el" gelip, alıverdi çocuğu. Yıllar geçti aradan, büyüdü bu "Abdül'al", "Ahmed-i Bedevi"yi gördü ve oldu meyyal. Çoğaldı günden güne "Bu veli"ye sevgisi, Nihayet oldu onun en üstün talebesi. Artık ayrılmıyordu Ahmed-i Bedevi'den, Ve uzak kalıyordu, uzun müddet evinden. Lâkin buna annesi, hayli üzülüyordu, Zira o, evladını artık göremiyordu. Sitem eder olmuştu Seyyid hazretlerine, Lâkin belli etmezdi, bunu kendilerine. Kalben bunu anlayıp, Seyyid Ahmed Bedevi, O kadına, biriyle gönderdi şu haberi: (Vaktâ ki bu evladı, boğanın boynuzundan, Kurtulunca, ne kadar sevinmişti o bundan. O gün onu oradan, biz uzanıp almıştık, Allahın izni ile, ölümden kurtarmıştık. Şimdi de isteriz ki, kurtulsun ahirette, Ne için üzülüyor, sevinmeli elbette.) Kadın bunu duyunca, anladı hakikati, Ahmed-i Bedeviye çoğaldı muhabbeti. Seyyid Ahmed Bedevi, ederdi çok nasihat, Sözü tesir ederdi, dinliyene o saat. Buyurdu ki: (Bir kulun "Takvâsı" yoksa eğer, Hak teala o kula, bir zerre vermez değer. Ve yine bir insanın, "Din ilmi" yoksa şayet, Hak teala indinde, bulamaz yine rağbet. İlmi olanın dahi, yok ise eğer "Hilm"i, Fayda vermez ona hiç, edindiği o ilmi. Mahulkata merhamet etmezse biri şayet, Allahü teala da, ona etmez merhamet. Halis mümin odur ki, kaçınır her günahtan, Kimseyi incitmeyip, çekinir kalp kırmaktan.
.16/05/2001
Mevlana Halid-i Bağdadi "kuddise sirruh" -1-
"Halid-i Bağdadi" ki, çok büyük bir veliydi, O devrin bir teki ve asrın müceddidiydi. Osman-ı Zinnureyn'in soyundan olan bu zat, Bağdat'ta tevellüd ve eyledi Şam'da vefat. Uzuna yakın boylu ve iri yapılıydı, Buğday benizli olup, heybet ve vakarlıydı. Burnunun orta yeri, yüksekçe idi biraz, Sakalında, siyahtan daha az vardı beyaz. Geniş göğüslü olup, güler yüzlü idi hem, Onun gibi bir veli, az görmüştü bu âlem. Daha küçük yaşında başladı tahsiline, Çabucak vâkıf oldu, ilimlerin hepsine. O devirde, ne kadar varsa ilim sahibi, Dediler ki; "Bir âlim şimdi yok onun gibi" Yirmi bir yaşındayken, henüz bu mübarek zat, Ulema ve avâma, oldu hoca ve üstad. Her taraftan insanlar, koştu onun dersine, Şevk ile katıldılar, halka-i tedrisine. Zühd ve takva üzere sade hayat yaşardı, Zira temiz kalbinde, "Resulün aşkı" vardı. Yegâne düşüncesi şu idi ki bu zatın, Hemen ziyaretine gitsin Resulullahın. Çıktı bir gün nihayet, Medine beldesine, Geldi Resulullahın mübarek türbesine. Ziyaret âdâbını yerine getirerek, Düşündü ki; "Kendime, bir rehber bulsam gerek." Kamil bir veli bulup, ona teslim olmağı, Öyle istiyordu ki, kalmadı hiç durağı. Rastladı o günlerde faziletli bir zâta, Dedi ki; (İhtiyacım var benim nasihata.) O dedi ki; (Kâbe'yi ettiğinde ziyaret, Edebe mugayir şey görürsen, eyleme ret.) "Peki" deyip, oradan Mekke'ye geldi hemen, Beytullaha dönerek, salevat okur iken, O sırada gördü ki, Beytullah'ta bir kimse, Kâbe'ye sırt çevirmiş, bakıyor kendisine. Düşündü; "Utanmadan Kâbe'ye sırt çevirmiş, Edebi gözetmiyor, hiç olur mu böyle iş?" O böyle düşünürken, dedi ki o zat ise; (Niçin kötülüyorsun böyle beni ey kimse? Bil ki mü'mine hürmet, önce gelir Kâbe'den, Bunun için yüzümü sana çevirmiştim ben. Hatırla Medine'de görüştüğün o zatı, Ne idi hem de onun, sana o nasihatı?) Derhal özür dileyip, dedi ki kendisine; (Beni de kabul edin, talebeniz içine.) O dedi; (Sen burada hiç durma, bu iş için, Hindistan'da hallolur, ancak senin bu işin.)
.17/05/2001
Mevlânâ Halid-i Bağdadi "kuddise sirruh" -2-
Ravda-i mübareki ve Kâbe'yi ziyaret, Edip, memleketine avdet etti nihayet. Talebe okutmakla meşgul oldu ilk zaman, Lâkin hiç çıkmıyordu, "Hindistan" hatırından. Çünkü ona, Kâbe'de demişti ki bir âbid; (Senin işin, orada tamam olur ey Hâlid!) Bu düşünce içinde, yanarken her gün içi, Hindistan'dan, yanına çıka geldi bir kişi. Mirza Abdürrahim'di ismi de o gelenin, Talebesinden idi, "Abdullah Dehlevi"nin. O, "Mevlanâ Halid"in huzuruna girince, İletti üstadının, selamını ilk önce. Arz etti ki; (Üstadım, Abdullah-ı Dehlevi, Hindistan diyarına davet eder sizleri.) Başladı onun ile, her gün sohbet etmeğe, Gidemez olur artık, ders için talebeye. Talebe, bu Hindliye kızdılar için için, Lakin bilmiyorlardı, hikmetini bu işin. Hocaları, zahirde yetişmişti gerçi tam, Lakin "Batın ilminde" değildi henüz tamam. Resulullahtan gelen ilim, feyiz ve nûrlar, "Abdullah Dehlevi"nin kalbine akmıştılar. O da, Resulullahın işbu emanetini, Teslim etmek üzere, arardı bir ehlini. Kendisi, Hindistan'da bulunurdu o vakit, Fakat Bağdat'ta idi, o an "Mevlânâ Halid." Kalp gözüyle gördü ki, işte bu büyük zat da, Aradığı o kişi, bulunuyor "Bağdat"ta. Ve hemen gönderdi ki, talebeden birini, Onu alıp gelsin de, versin emanetini. İşte o talebeyle, bir gün "Mevlânâ Hâlid", Çıktılar yolculuğa geçirmeden hiç vakit. Ve lâkin talebeler, hatta cümle ahâli, Pek fazla üzüldüler, öğrenince bu hali. Kimse anlamamıştı hikmetini bu işin, Gidip çok yalvardılar "Yoldan çevirmek" için. Ne kadar ısrar edip, yalvardılar ise de, Çevirmek konusunda, vermedi bir faide. Dediler ki; (Efendim, öyle yer ki Hindistan, Türlü tehlikelerle doludur o yer şu an. Bizleri terk edip de, gitmeyiniz o yere, Zira çok karanlık ve zulmetlidir o yöre.) Buyurdu; (Âb-ı hayat, zulümatta bulunur, Orda feyiz, bereket, ordadır rahat, huzur.) Bir "Gül"ün kokusunu alan "Bülbül" misali, Şiddetle istiyordu, Hindistan'a visâli. Kimseyi dinlemeyip, o yola koyuldular, Herkes, gözyaşlarıyla onu uğurladılar.
.18/05/2001
Mevlana Halid-i Bağdadi "kuddise sirruh" -3-
Bir sene yolculuktan sonra "Mevlânâ Halid", Delhi'ye geldiğinde ikindiydi tam vakit. Delhi'nin toprağına, ilk ayak bastığında, Dağıttı sevincinden her ne varsa yanında. Sonra varıp, elini öperek o büyüğün, Talebesi olmakla, şereflendi aynı gün. O da, ilk iş olarak, ezmek için nefsini, Verdi ona, "dergâhın günlük temizliği"ni. Her zâhiri ilimde çok büyük âlim iken, Başladı vazifeye, hiç itiraz etmeden. Kova ve süpürgeyi, her gün alıp eline, Aylarca devam etti, dergâh temizliğine. Kovasını, kuyudan su ile doldurarak, Taşırdı omuzunda, bir sopaya takarak. Dergâhtan o kuyuya, o kuyudan dergaha, Gidip gidip gelirdi, bir günde pek çok defa. Hem dergâhın "temizlik işi"yle uğraşırdı, Ve hem de abdest için depoya su taşırdı. Üstadının verdiği bu temizlik işinden, Eğer az bir gevşeklik gelse idi içinden, En şiddetli cezayı verip hemen nefsine, Yine devam ederdi, aynı vazifesine. Bir gün, nasıl olduysa yaparken bu işini, Az hissetti nefsinin işe gevşekliğini. Derhal kendi kendine, söylendi ki; (Ey nefsim, Sana, bu çok şerefli vazifeyi veren kim? Yapmak istemez isen, bu işi eğer ki sen, Atarım elimdeki süpürgeyi ve hemen, Yerleri, sakalımla süpürürüm vallahi, Vazifene, severek devam et, durma haydi.) Nefsini, bu şekilde paylayınca o biraz, Ondan sonra, nefsinden gelmedi bir itiraz. Üstadının verdiği bu işi yapmak için, Çalıştı canla başla, gevşeklik etmeksizin. Su taşıya taşıya, aylarca omuzunda, İki omuzu dahi, yara oldu sonunda. Bir gün, yine dergâha omuzda su taşırken, Mübarek üstadıyla karşılaştı âniden. "Abdullah-ı Dehlevi" şahid oldu ki, o an, Halid-i Bağdadi'nin mübarek omuzundan, Çıkıyor Arş'a doğru, muazzam büyük nûrlar, Melekler, hayranlıkla onu seyrediyorlar. Ne zaman ki üstadı, vâkıf oldu bu hale, Anladı artık onun geldiğini kemâle. Beş ay da bulunarak üstadının yanında, Olgunlaştı iyice, nazarları altında. Yani onda bulunan o şerefli emanet, "Halid-i Bağdadi"ye geçmiş oldu nihayet.
.19/05/2001
Mevlanâ Halid-i Bağdadi "kuddise sirruh" -4-
"Abdullah Dehlevi"nin hizmet ve himmetinde, Kalıp, kısa zamanda kemâle geldiğinde, Üstadı, kendisine buyurdu ki; (Ey Hâlid, Şimdi, memleketine geri dön, Bağdat'a git. Sen de yay bu nurları, taliplerin kalbine, Ve Hak âşıklarını, kavuştur Rablerine.) Arz etti ki; (Ey hocam, ey sebeb-i devletim, Bu hizmetin ifası, zor olur zannederim. Çünkü o diyarlarda var ki öyle kişiler, Pek fazla itibar ve şöhret sahibidirler. Cümle halk, o zatlara gönülden bağlıdırlar, Âlimler de, onlara gayet saygılıdırlar. Ben eğer kalkışırsam o yerlerde bu işe, Halk beni men eder ve başlarlar serzenişe.) O böyle arz edince, buyurdu ki; (Ey Halid, Sen gidince, vaziyet olur buna müsait. Sen anlat doğru yolu oranın insanına, Herkes gelip, yüz sürer ayağının tozuna. İtibarlı kişiler olsa da orda gerçi, Sen gidince, onlar da olur sana hizmetçi.) Sonra bütün talebe ve cümle ahaliyle, Yürüdü dört mil kadar, onu teşyi etmeye. Gözyaşları içinde, onu uğurladılar, (Hâlid herşeyi aldı götürdü) buyurdular. Delhi'den ayrıldıktan bir müddet sonra yine, Mektup yazıp, şunları buyurdu kendisine: (Ey Allahın sevgili kulu Mevlanâ Halid, Esselâmü aleyküm, duacıyım beş vakit. Tepeden tırnağa dek, kusur içinde olan, Bu fakire, öyle çok ni'met gelir ki her an, Bunların şükrü için, Allahü tealaya, Ne desem, yine azdır, sığmaz söze yazıya. Vücudumun her kılı, konuşup gelse dile, Şükrünün zerresini eda edemez bile. En büyüğü şudur ki, bu gelen ni'metlerden, İnabet almanızdır sizin bu fakirlerden. İftihar ediyorum, bu fakir sizin ile, Çünkü bu yol yayılır, kuvvetlenir sizinle. Teveccühlerinize kavuşmakla bu âlem, Başka âlem oluyor, şükürler buna her dem. Nasıl "Bâki Billah"ın talebesi içinde, İmâm-ı Rabbani'nin yeri ayrı idiyse, Ben dahi söylerim ki, her zaman tekrar tekrar, "Mevlana Halid" ile ediyorum iftihar. Siz, o memleketlerin kutb-u âlemisiniz, Sizin vasıtanızla, yayılır nûr ve feyiz. Şimdi sizin eliniz, benim elim demektir, Ve yine sizi görmek, aynen beni görmektir.)
.20/05/2001
Mevlânâ Halid-i Bağdadi "kuddise sirruh" -5-
O "Mevlânâ Halid" ki, Delhi'den ayrılarak, Bağdad'a vardığında, "Büyük veli" olarak, Bilcümle âlimler ve fazilet sahipleri, Talebeler ve şehrin ileri gelenleri, Sevinç ve neş'e ile onu karşıladılar, Ahali, sanki o gün bir bayram yaşadılar. Bir yıl önce ayrılıp, gider iken Delhi'ye, Herkes yalvarıyordu, "Efendim gitme" diye. Lâkin bir sene sonra döndüğünde Delhi'den, Derecesi, kat be kat artmıştı evvelkinden. Birçok Hak âşıkları hep ona koşuyordu, Zira ilim ve feyiz, ondan fışkırıyordu. Lâkin fesatçılar da, eksik olmuyordu pek, Cephe alanlar oldu, onu çekemiyerek. Bir fesatçı vardı ki, "Hâlet Efendi" diye, Gidip şikâyet etti bu zatı halifeye. Dedi ki; Devlet için, tehlikelidir bu zat, Her an yıkılabilir, o durdukça saltanat. Onbinlerce adamı vardır ki bu kişinin, Ortadan kalkmaz ise, zarardır devlet için.) Zamanın padişahı "Sultan Mahmud Han" ise, Ona fena kızarak, eyledi muâheze. Söylediği sözlere etmeyip hiç itibar, Dedi; (Din adamından devlete gelmez zarar.) "Hâlid-i Bağdadi" de, işitince bu hali, Sevinip, padişaha dua etti bir hayli. O "Mevlânâ Halid" ki, Bağdad'a döndüğünde, Âlimler, edeb ile diz çöktüler önünde. Vakur ve heybetliydi, Hakk'ın bu evliyası, Sohbeti, süpürürdü kalpten kiri ve pası. Sohbetine bir gelen, ayrılmıyordu artık, Cemaat, her gün daha olurdu kalabalık. Bağdat valisi olan, "Said Paşa" da yine, İşitip, koştu hemen onun ziyaretine. Gördü ki, âlimlerin genci ve yaşlıları, Edeble otururlar, öne eğik başları. O sırada bir nazar eyledi o vâliye, Heybetinden diz çökü, başladı titremeğe. Biraz vakit geçip de, sakinleşince hali, Buyurdu ki; (Kıyamet, dehşetli yer ey vâli. O gün öyle gündür ki, çok süt veren analar, Körpe yavrularını, korkudan unuturlar. Ve nice hamileler vardır ki ayriyeten, Vakitsiz doğururlar, o günün dehşetinden. Herkesi sarhoş gibi görürsün, değillerdir, Lakin Hak tealanın azabı şiddetlidir.) Bu nasihatleri de işitince o vali, Başladı titremeğe, değişti yine hali................2/06/2001
Mevlana Halid-i Bağdadi "kuddise sirruh" -5-
İslam alimlerinden büyük bir evliyadır, Kalpleri tenvir eden nasihatleri vardır. Derdi ki: (Halis bir kul, bir farz eda edince, Ferahlanıp, kavuşur bir sürur ve sevince. Ve eğer terk ederse bir haram ve günahı, Duyar yine gönlünde, bir huzur ve ferahı. Rabbinden başkasını düşünmek istemez hiç, O'ndan konuşulursa, ancak bulur bir sevinç. "Dünya"yı sevenlerden tiksinir, eder nefret, "Allah adamları"na besler, sevgi, muhabbet. Allah'a ibadette saf yapar niyyetini, İstemez insanlar da bilsin ibadetini. Tevekkül sahibidir, Rabbine güvenir hep, Kendi gibi kullardan, hiçbir şey etmez talep. Gelirse bir üzüntü, bir musibet ve bela, Der ki: "Bana bunları gönderdi Hak teala" Üzülmeyip, bilakis sevinir buna gayet, Bilir ki dostlarına gönderir bela ve dert. Kimseden şikayetçi olmaz hiç bundan sebep, Zira bilir ki bunlar, Allah'tan geliyor hep.) Bir gün de buyurdu ki: (Bilin ki ey insanlar, Sonunda pişman olur, dünyaya sarılanlar. "Dünya"nın aslı harab, serap'tır şerbetleri, Ni'metleri zehirli ve sahtedir zevkleri. Bedenleri yıpratır, emelleri arttırır, O da, aldananları yollarından saptırır. Onu kovalayandan, o kaçar daha fazla, Öyle ki, onu kimse yakalayamaz asla. Halbuki her kim ondan yüz çevirir ve kaçar, Bu sefer o onların arkasından kovalar. Kendini bilen kişi, düşkün olmaz dünyaya, Zira iyi bilir ki, bir "Hayal"dir o güya. Dünyadan yüz çevirip, kim dönerse Rabbine, Dünya hizmetçi olur, ona bunun aksine. Ölümden önce olan her şeye "Dünya" denir, Bu şeyler günah olup, hep felaket getirir. Lakin öldükten sonra faidesi olanlar, "Ahiret"ten sayılıp, hiç dünya olmaz onlar. Çünkü ahiret için, "Tarla"dır sanki dünya, Hep faydalı tohumlar ekmelidir oraya. Her ne ki yaramazsa bir işe ahirette, Ona "Dünya" denir ki, zararlıdır elbette. Bütün günahlar ile, mübahın ziyadesi, Bu tarif mucibince, "Dünya"dır hemen hepsi. Ne ki İslama uygun kullanılırsa eğer, Dünya ve ahirette çok faide verirler. "Mal" iyi değildir, kötü dahi değildir, İyilik ve kötülük, onu sarf edendedir.)
.21/05/2001
Mevlânâ Halid-i Bağdadi "kuddise sirruh" -6-
Beyaz atlı kahraman!.. Bu büyük evliyayı kıskanıp, haset eden, İki yüz kadar kişi var idi ki hâssaten, Bir araya gelerek, verdiler şöyle karar, "Öldürelim bu zatı, bugün akşama kadar." Günlerden Cuma idi, silahlanıp geldiler, Caminin kapısında gizlenip beklediler. Dediler ki; "Ne zaman o çıkarsa camiden, Üzerine saldırıp, öldürelim âniden." Nihayet bitti namaz ve dağıldı cemaat, Camiden son olarak, çıktı o mübarek zat. Ve lâkin çıkar çıkmaz, fark etti o da bunu, Bildi niyetlerinin "Sû-i kast" olduğunu. Ve bir baktı onlara, pek hiddetli olarak, Kaldılar yerlerinde "Mıh" gibi çakılarak. Sonra, silahlarını düşürüp ellerinden, Yığılıp kaldı çoğu, onun bu heybetinden. Bir kısmı da, büyük bir dehşete kapılarak, Kaçıp uzaklaştılar, korkudan bağırarak. Bu hadise hakkında, dedi ki o kaçanlar, "O, camiden çıkıp da, edince bize nazar, Omuzları üstünde, vardı koca bir arslan, Görmedik ömrümüzde, böyle korkunç bir hayvan. Nerdeyse üstümüze saldıracak idi ki, Selâmeti, kaçmakta bulduk biz tabii ki." Yine bir gün, bir kişi var idi ki Bağdat'ta, Düşmanlık eder idi, bu zâta her fırsatta. Bir gün de alay etti, taklidini yaparak, Lakin cinnet geçirdi, aklını oynatarak. Hısım ve akrabası, "Onu affetsin" diye, Gelerek yalvardılar, Halid-i Bağdadi'ye. Yine merhamet edip, affetti o kimseyi, O anda, delilikten kurtulup oldu iyi. Bir gün de, bu büyük, zat talebesiyle yine, Hicret ediyorlardı, Bağdat'tan Şam şehrine. Kafile, Şam'a doğru yol alırken salimen, Bir soyguncu grubu, peyda oldu âniden. Haydutlardan birisi, anlatır ki şöylece; Biz hücum etmek için, hazırlandık hemence. Lâkin tam o sırada, beyaz kaftanlı biri, Beyaz at üzerinde çıkıverdi ileri. Sonra da bir "dağ" kadar büyüdü önümüzde, Biz feci halde korktuk, bunu gördüğümüzde. Atların üzerinden yerlere yuvarlandık, Hata ettiğimizi bilvesile anladık. "Halid-i Bağdadi"yi gördük sonra birazdan, Ve eman dilemeğe başladık bir ağızdan. Bizi affetmesini istedik o büyüğün, Soygunculuk yapmayı, terk eyledik aynı gün.
.22/05/2001
Mevlânâ Halid-i Bağdadi "kuddise sirruh" -7-
Bir gün "Mevlânâ Halid" Haca gitmek zere, Katırına binerek, çıktı hemen sefere. Şam'a uğradığında, yalancı, fasık biri, Gidip şikâyet etti, kadıya bu veliyi. Dedi ki; (Üç ay önce, çalınmıştı katırım, Meğer ki bu zat çalmış, görür görmez tanıdım.) Vaziyeti öğrenmek maksadıyla o dahi, Mahkemeye çağırdı, "Halid-i Bağdadi"yi. Yalancı şahitleri dahi dinlediğinde, Verdi kesin hükmünü, yalancının lehinde. "Mevlânâ Halid" ise, çıkınca mahkemeden, Teslim etti katırı, o yalancıya hemen. Buyurdu ki; (Ey kişi, hükmü ile hakimin, Anlaşılmış oldu ki, bu hayvan şimdi senin. Lâkin ben, şunu dahi söyliyeyim ki şimdi, Bu hayvan, benim evde dünyaya gelmiş idi. Yine de hiç kimseye sû-i zan etmiyorum, Çünki Allah, her şeye kadirdir, biliyorum. Benim evimde doğan bu katırı, pek âlâ, Senin eve koymağa kadirdir Hak teâla. Senin katırını da, benim eve koymuştur, Madem ki hüküm böyle, bu iş böyle olmuştur. Bağdat'tan Şam'a kadar binme ücretini de, Vereyim ki, hakkınız kalmasın üzerimde.) Tam parayı çıkarıp, o kimseye verirken, Yalancının katırı, oraya geldi birden. Katırı görür görmez o yalancı şahitler, "Hâlid-i Bağdadi"den çok özür dilediler. O hâkim, daha sonra öğrendi hadiseyi, Aradı, bulamadı "Hâlid-i Bağdadi"yi. O yalancı kişiyle, yalancı şahitler de, Kaçıp mekan tuttular, Şam'dan başka bir yerde. Bir gün de Abdülbaki adında bir kimseyi, Bağdat'a, vazifeli gönderdi valileri. Abdülbaki Efendi, bir ay kaldı Bağdat'ta, Parası da bitince, kaldı çok sıkıntıda. Açlık ve üzüntüyle günleri geçirirken, "Hâlid-i Bağdadi"yi hatırladı âniden. Düşündü; "O, Allahın bir evliya kuludur, Benim halim, muhakkak o zatın malumudur." O, düşünür idi ki bunları, tam o saat, Kapısı çalınarak, içeri girdi bir zat. Elindeki keseyi bırakıp girdi söze; (Halid-i Bağdadi'nin selamları var size. Buyurdu ki, "Parasız kalmış olabilirler, İşbu hediyemizi lütfen kabul etsinler.") Başka bir şey demeden, gitti izin alarak, Saydı, "yirmi bin altın" var idi tam olarak.
.23/05/2001
Mevlânâ Halid-i Bağdadi "kuddise sirruh" -8-
"Hacı Halil Efendi" nâmında biri vardı, Padişahın hususi hizmetini yapardı. Hacca niyyet ederek, sultandan aldı izin, Sonra çıktı sefere, Kâ'beye varmak için. İstanbul'dan ayrılıp, geçince Üsküdar'a, Mezarlık tarafından, biri çıktı o ara. Elindeki mektubu uzatıp ona derhal, Dedi; (Halil efendi, şu mektubu hele al. Koy cebine, unutma, varınca Şam şehrine, Takdim eyle Mevlâna Halid hazretlerine.) O mektubu alarak, devam etti yoluna, Şam'a gelip yerleşti, valinin konağına. "Mevlânâ Halid" ise, o akşam hizmetçiye, Buyurdu ki; (Hazırlan, gideceğiz valiye.) Ziyarete gidince konağında vâliyi, Hürmetle karşıladı, "Halid-i Bağdadi"yi. Halil Efendi dahi, orada idi, fakat, O zatın mektubunu unutmuştu o saat. "Mevlânâ Halid" ona, bir şey demedi önce, Hatırlattı sonunda, mektubu vermeyince. Buyurdu; (Yanınızda, bize teslim edecek, Birinden aldığınız emanet olsa gerek.) Yine hatırlamadı bunu Halil Efendi, (Bende, size verecek bir emanet yok) dedi. Buyurdu ki; (Olacak, bir bakın cebinize, Üsküdar'da, birisi vermişti onu size.) O zaman hatırlayıp, çıkardı onu hemen, Takdim etti ve lakin çok utandı halinden. Halil Efendi dahi, arz etti ki; (Efendim, Bize dua buyurun, şimdi Hacca giderim. Lâkin Hac dönüşünde, misafir olup size, İnşallah kavuşurum, yüksek himmetinize.) Buyurdu ki; (Dönüşte buraya uğrarsınız, Lakin bizi, burada belki bulamazsınız.) Hakikaten Mekke'ye varıp gördü ki o zat, Bir cenaze namazı kılarlar bir cemaat. Ve yaklaşıp sordu ki; (Cenaze yok ortada, Siz kimin namazını kılarsınız burada?) Dediler; (Vefat etti, bugün Mevlânâ Halid, Biz, onun namazını kılıyoruz bu vakit.) O zaman kendisine geldi Halil efendi, Haccedip, İstanbul'a tekrar avdet eyledi. Vaktâ ki Üsküdar'a vasıl olunca, yine, Rastladı kabristanda o mektup sahibine. O, sordu ki; (Mektubu hangi gün, hangi saat, Verdiniz, ne buyurdu okuyup o büyük zat?) Dedi; (Şu gün, şu saat teslim ettim kardeşim.) O da dedi; (Tam o gün halloldu o zor işim.)
.24/05/2001
Mevlânâ Halid-i Bağdadi "kuddise sirruh" -9-
Bir gün talebesine ederken vaaz, sohbet, Buyurdu ki; (Geliyor yanımıza bir zulmet.) Aradan yarım saat geçmemişti ki daha, Bir râfizi âlimi giriverdi dergâha. Ayrıca, âlim diye getirmiş on âdiyi, Ki imtihan etsinler, "Hâlid-i Bağdadi"yi. Mübarek huzuruna girince onlar fakat, Yüzlerine bakmayıp, etmedi hiç iltifat. Vakar ve heybetinden korkarak onlar hatta, Dikilip, yarım saat beklediler ayakta. Sonra Mevlânâ Halid, o gelen kimselere, İşaret eyledi ki; "Oturun şimdi yere!" Yüzlerine bir defa bile dönüp bakmadan, Sohbetini bitirip, çıkıp gitti dergahtan. Onlar, bir müddet daha titreyip yine böyle, Sonra kendilerine geldiler tamamiyle. Dediler; (Bu âlimde bir haller var ki fakat, Onu anlamak için, bizde yok güç ve tâkat.) Çaresizlik içinde, düşünüp taşındılar, Onu mağlub edecek "Bir âlim" aradılar. Nihayet "Şeyh Yahyâ-i Mezveri" isminde bir, Âlime mektup yazıp, dediler; (Hal böyledir. Burada, "Hâlid" diye vardır ki genç bir âlim, Herkes mağlub oluyor, karşısına çıksa kim. Bu zat, önce her ilmi mükemmel tahsil edip, Olmuştu genç yaşında büyük âlim ve edib. Ve lakin Hindistan'a gidip geldikten sonra, Mürşidlik davasına kalkıştı insanlara. Onu mağlub etmekten, âciz kaldık hepimiz, Bu hususta, sadece sizdedir ümidimiz. Size vacip oldu ki, bu taraflara gelip, Buna "Dur" diyesiniz, ilimde onu yenip.) Bu yazılan mektubu alınca bu Şeyh Yahya, Bazı talebesiyle, geldi hemen oraya. Âlimler karşılayıp, çok iltifat ettiler, Hepsi, kendi evine götürmek istediler. Lâkin o, aldırmayıp ilgi ve iltifata, Dedi; (Beni götürün dediğiniz o zata.) Dergâhın kapısına yakın geldiği vakit, Ayakta karşıladı onu "Mevlânâ Halid." Müsafeha ederek oturttu yanlarına, Ve ilgi göstererek, iltifat etti ona. Şeyh Yahya'nın kalbinde, ince, zor mes'eleler, Vardı ki, soracaktı onları birer birer. Lâkin o tasarlarken, bunları sormak için, Aldı cevaplarını, hiç sual etmeksizin. Zira "Mevlânâ Halid" o sualleri tek tek, Sayıp, cevaplarını verdi izah ederek. O, bu hali görünce, utandı kendisinden, Hemen özür dileyip, oldu talebesinden.
.25/05/2001
Mevlânâ Halid-i Bağdadi "kuddise sirruh" -10-
Dört evladı vardı ki, "Halid-i Bağdadi"nin, Şihabüddin, Necmüddin, Abdurrahman, Beaheddin. Bunlardan Şihabüddin, Urfa'da etti vefat, Behaeddin, tâundan eyledi terk-i hayat. O, henüz beş yaşına girmemişti ki daha, Yakalandı bu tâun denilen hastalığa. İşte bu Behaeddin, vefat eylediğinde, "Hüzün" ile karışık, "Sevinç" vardı içinde. Dedi ki; (Yâ İlâhi, bu oğlum Behaeddin, Bizi, mıknatıs gibi yanına çeker bir gün.) Sonra bizzat kendisi kıldırıp namazını, "Kasiyun tepesi"ne defnettiler na'şını. Orada emretti ki, bazı talebesine; "O yerde, bir kabir de kazsınlar kendisine." Sonra talebesinden tâuna yakalanan, Molla İsa'ya gelip, teselli etti son an. Buyurdu ki; (Yâ İsâ, ol müsterih ve rahat, Asla olamıyacak şeytan sana musallat. Oğlum Behaeddin'e selam söyle ve de ki, "İnşallah pek yakında gelecek baban dahi.") Oğlu Abdurrahman da, aynı sene içinde, Ölerek, defnedildi Kasiyun tepesine. Ve lâkin defin için gittiğinde o dağa, Gördü ki kazılmamış kendinin kabri daha. Emir verdiklerine, bunu hatırlatarak, Buyurdu ki; (Kabrimi bugün kazın muhakkak.) Defin bittikten sonra, döndüler hanegâha, Ve artık dışarıya çıkmadılar bir daha. Buyurdu; (Tek bir yere istiyorum gitmeyi, Oğlum Behaeddinin yanıdır o yer dahi.) Dediler ki; (Elemle doldu şimdi gönlümüz, İnşallah emir gelmez, uzun olur ömrünüz.) Buyurdu; (Ölmek için, geldik Şam diyarına, Yaklaştı ecelimiz, gelir bu gün yarına. Çünki Cuma gecesi geldiğinde, şu vakit, Aranızdan ayrılır, gider Mevlânâ Halid.) Çoluk çocuğu ile vedalaşıp tek be tek, Sonra da, herbirine vasiyyetler ederek, "Biz, bu Cuma gecesi gidiyoruz" dedi ve, Ayrılıp teşrif etti, oradan medreseye. Dedi; (Yemin ederim Allaha ey insanlar, Baliğ olduğum günden, tâ ki bu güne kadar, Bir vakit namazımı dahi terk eylemedim, Kuşluk ve teheccüdü dahi eda eyledim. Lakin bunu duyunca, demeyin ki, "Bu Halid, Ölünce, hasenata muhtaç olmaz bir vakit." İhlâs ve Fatihayı okuyup behemehal, Ruhuna göndermeyi etmeyiniz hiç ihmal.)
.26/05/2001
Mevlânâ Halid-i Bağdadi "kuddise sirruh" -11-
"Hâlid-i Bağdadi"nin son günleri idi ki, Bir gün sevdiklerine yaptı şu vasiyeti: (Benim ölümüm gibi, musibet gelmez size, Lâkin sabrı tavsiye ederim hepinize. Ölürsem, yüksek sesle bağırıp çağırarak, Ağlamayın ki, bana, eza verir bu ancak.) Vasiyyeti bitince, Hâlid-i Bağdadi'nin, Geldi talebesinden, seyyid "İbni Abidin." Edeble, kendisine bazı fıkhî sualler, Sorup, cevaplarını alınca birer birer, Arz etti ki; (Bir rüya gördüm ben geceleyin, Vefat eylemiş idi Osman-ı Zinnureyn. Çok büyük kalabalık olmuştu cemaat da, Cenaze namazında ben imam oldum hatta.) Buyurdu ki; (Yakında bu Halid vefat eder, Namazımı kıldırmak, sana olur müyesser. İşte, doğru tabiri böyledir bu rüyanın, Zira evladındadım ben hazreti Osman'ın.) O an "İbni Âbidin" başını eğdi öne, Üzüldü bu rüyayı ona arz ettiğine. Odasına girerek, sonra Mevlânâ Halid, Dedi; (Kimse girmesin içeriye bu vakit.) Lâkin talebeleri yalvarıp hizmetçiye, Dediler; (Son bir defa girelim içeriye.) Böylece izin alıp, bazı talebeleri, Girip az oturarak, çıktılar sonra geri. En son nasihatini yaparak evladına, Buyurdu ki; (Şu anda yakalandım tâuna.) Ve o gece sarardı, mübarek benizleri, Buyurdu; (Şimdi artık girmeyiniz içeri. Ve benden, bundan sonra bir şey istemeyiniz, Rabbim ile meşgulüm, araya girmeyiniz.) Sağ yanı üzerine, kıbleye müteveccih, Yatarak, murakabe yapmağı etti tercih. En son "Fecr suresi"nin en son âyetlerinden, Okudu ki, mânası şöyle idi mealen: (Ey mutmain olan nefs, sen Ondan, O da senden, Razı olmuş olarak, Cennetime gir hemen.) Sonra mübarek rûhu uçtu Arş-ı a'lâya, Kavuştu en nihayet, Allahü tealaya. Techiz ve tekfin gibi, hizmetini yaparak, Ve mübarek na'şını, hanegahtan alarak, Cenaze namazını kılmak üzere yine, Götürdüler omuzda, "Emevi Camii"ne. Kendi talebesinden olan "İbni Abidin", Kıldırdı namazını, Halid-i Bağdadi'nin. Binlerce Müslümanın elleri üzerinde, Taşınıp defnedildi "Kasiyun tepesi"nde.
.27/06/2001
Mevlana Halid-i Bağdadi "kuddise sirruh" -1-
Allah adamlarından bir büyük evliyadır, Kalplere şifa olan güzel sözleri vardır. Bir gün o, buyurdu ki: (Bilin ki şunu artık, Biz yalnız yiyip içmek için yaratılmadık. "Dünya"ya gönül vermek gayet tehlikelidir, Ve lakin nedir dünya, iyi bilmek gerektir. Ne ki uzaklaştırır bizi Hak tealadan, Hepsi "Dünya" demektir, uzak durun onlardan. Kadın, çocuk, mal, mevki ve makam düşüncesi, Uzaklaştırıyorsa Allah'tan eğer sizi, Yani mani olursa edasına bir farzın, "Dünya"dan sayılır ki, onlara yaklaşmayın. Yoksa başlı başına "Mal" hiç kötülenmiyor, Yani zengin olmayı dinimiz men etmiyor. Nitekim var idi ki Peygamber ve evliya, Ayakları önüne serilmişti bu dünya. Süleyman Peygamber'le, İbrahim Halilullah, İmam-ı a'zam ile, nice evliyaullah, Zengin olup, hepsinin var idi çok malları, Ve lakin kalplerine sokmadılar bunları. Bir anda ellerinden gitse de hepsi yine, Bunun için bir hüzün gelmezdi kalplerine. Yahut zenginlikleri artsaydı daha fazla, Kalplerine bir sevinç gelmezdi bundan asla. Onların kalplerinde vardı aşk-ı İlahi, Ama dünya sevgisi, yok idi zerre dahi. Zira Allah sevgisi, bir kalpte varsa eğer, Dünya muhabbetine bulunmaz orada yer. Zira bu iki sevgi, zıttır birbirlerine, Bir kalpte biri varsa, yer kalmaz diğerine.) Bir gence nasihatte buyurdu ki: (Evladım, Her gün yaklaşıyoruz ölüme adım adım. Bir kul ki, hep günahla geçirirse ömrünü, Ne özür ve bahane bulur o mahşer günü? Bir kul, Yaradanına ederse her gün isyan, Yarın mahcub olmaz mı mahşer günü o insan? Ömrünü hep günahla geçirirse, sonunda, Nasıl cevap verir o, Rabbinin huzurunda? Daha ne güne kadar, böyle gaflet olacak? Kulaklardan bu pamuk ne vakit atılacak? Ey oğlum, sözlerime kulak ver, dinle iyi, Bir gün kaldıracaklar gözlerden bu perdeyi. Ve yine çok yakında gelecek ki bir zaman, Bu gaflet pamuğunu atarlar kulaklardan. Fakat hiç faidesi olmayacak bunların, Bilakis bir pişmanlık olacak ona yarın. Ölüm uyandırmadan uyanalım ki şu an, Yüzümüz ak olarak Allah'a verelim can. Öyle yaşamalı ki kul bu kısa ömründe, Mahcubiyet olmasın yarın mizan önünde.)
.
Mevlana Halid-i Bağdadi "kuddise sirruh" -2-
İslam alimlerinden bir büyük evliya zat, İlmi ile İslama hizmet etti o bizzat. Derdi ki: (Bir günahı işlerse bir müslüman, Derhal tövbe eylesin, geçirmesin hiç zaman. Zira her bir günaha, farz olur tövbe derhal, Tövbe kabul edilir, indallah behemehal. Ve hele şartlarına edilirse riayet, Hak teala o kulu, eder af ve mağfiret. Eğer tövbe etmezse günahına bir insan, Onu cezalandırır Rabbimiz o günahtan. Çünki O'nun gadabı, gizlidir günahlarda, Hemen tövbe istiğfar etmeli her günahta. Ve derhal terk etmeli onu üzülerekten, Bir daha yapmamağa azmetmeli yürekten. Öyle üzülmeli ki hem de günah sahibi, Ağlayıp, yaş akmalı gözünden ırmak gibi. Günahlar büyük küçük diye ayrılırsa da, Lakin hepsi "Büyük"tür, günah küçük olsa da. Çünki günah, Allah'a karşı isyan etmektir, Bir kulun, Sahibine isyanı ne demektir? "Mü'min", her günahını çok büyültür gözünde, Asılmış bir "Dağ" gibi görür başı üstünde. Hatta tek bir "Kıl" ile duruyor onu sanır, Ve her an düşebilir olduğuna inanır. "Münafık", ehemmiyet vermez hiç günahına, Günah büyük olsa da, pek "Küçük" gelir ona. Burnunun üzerine konmuş sanki bir "Sinek", Elini kaldırırsa hemen uçup gidecek. Düşünmez ki, her günah isyandır sahibine, Bu yüzden günahını dert etmez kendisine.) Bir gün de buyurdu ki: (Ahirette kurtulmak, "Doğru iman" sahibi olmakla olur ancak. "İman" doğru olmadan kurtuluş olmaz asla, Ayrıca, amelleri yapmalıdır "İhlas"la. Tasavvufa girmekten şudur ki asıl maksat, Görmüş gibi kuvvetli olsun iman, itikat. Tasavvufa girmenin ikinci faidesi, Temizlenir pislikten hem nefsi emmaresi. Bütün ibadetlerin yapılması o zaman, Güç olmayıp, bilakis olur kolay ve asan. Nefisten hasıl olan isteksizlik, atalet, Gidip, onun yerine zevkli gelir ibadet. Önce hiç istemezken ibadet eylemeyi, Şimdi her bir ibadet gelir tatlı ve iyi. Bütün bu üstünlükler "Sohbet"le olur hasıl, Sahabe, bir sohbette olurdu buna vasıl. Onlar, Resulullah'ı görmekle bir kerecik, "Hikmet" konuşurlardı bir anda hemencecik.
.
Mevlana Halid-i Bağdadi "kuddise sirruh" -3-
İslam alimlerinden bir büyük evliyadır, Herkese tesir eden nasihatleri vardır. O bir gün buyurdu ki: (Korkun Hak tealadan, Sakının titizlikle her günah ve haramdan. Zira her işimizi kayda geçer melekler, Vardır ki, her ameli yazarlar teker teker. Sağ ve sol omuzlarda bulunurlar ve lakin, Amir durumundadır sağdaki soldakinin. Kul günah işleyince, sağdaki ona der ki: (Hemen yazma, bekle az, istiğfar eder belki.) "Altı saat" içinde o kul tövbe edince, Hiç yazmaz o günahı, bu emir gereğince. Eğer tövbe etmezse, onu kayda geçirir, Sonra tövbe ederse, silip, yazar "Bir ecir." Tekrar günah işlerse, yazmaz onu bir müddet, Tövbe etmesi için, tanır yine bir mühlet. Eğer tövbe etmezse, yine izin alarak, Kaydeder o günahı, tek "Bir günah" olarak. Bir müddet geçtiğinde tövbe ederse yine, O günahı silerek, "Sevap" yazar yerine. Eğer yapmak isterse hayırlı, iyi amel, Melek yazar "Bir sevap" yapmadan daha evvel. Sonra onu bilfiil yaparsa o kul eğer, Yazdığı bir sevabı "On" olarak kaydeder. Allah da, on sevaba, kendisi de katarak, Yazdırır meleklere tam "Yediyüz" olarak. Lakin kul, bir kötülük yapmak murad edince, Hiçbir günah yazılmaz onu işlemeyince.) Bir gün de kendisinden nasihat istediler, Buyurdu ki: (Bu dünya, fanidir çabuk biter. Onun için bu "Dünya", alçalsın gözünüzde, Öyle ki, hiç sevgisi kalmasın gönlünüzde. Çünki dünya alçaktır, vefasızdır ve fani, Zevkleri sahte olup, çıkarlar elden ani. Ahiretin o sonsuz güzellikleri ise, Güzel, şirin gözüksün hep gönül gözünüze. Çünki yoktur orada çirkinlik, fena şey hiç, Yalnız vardır orada, sonsuz huzur ve sevinç. Cennet ni'metlerinden razıdır Hak teala, Bu, bütün ni'metlerden üstündür kat kat daha. "Dünya"nın çirkinliği anlaşılmaz ise tam, Kurtuluş kolay olmaz, ona düşkün olmaktan. Ona düşkünlükten de, olunmazsa tam halas, Ahirette azabtan kurtuluş mümkün olmaz. Halas olmak için de bir şeyin zararından, Tersini yapmak ile mümkün olur her zaman. "Dünya" ile "Ahiret" zıddır birbirlerine, Birini kalbe koysan, yer kalmaz diğerine.)
.
Mevlana Halid-i Bağdadi "kuddise sirruh" -4-
"Halid-i Bağdadi" ki, büyük alim ve veli, Sözleri insanlara oldu çok faideli. Bir genç talebesine yazdığı mektubunda, Buyurdu ki: (Ölüm var bu hayatın sonunda. Ey oğlum iyi bil ki, bu ömür çok kısadır, Bu da, büyük ganimet ve çok büyük fırsattır. Bu kıymetli zamanı, faidesiz şeylere, Harc etmemelidir ki, tükenmesin boş yere. Allahü tealanın beğendiği şeyleri, Yapmak ile geçirmek, olur çok faideli. Beş vakit farz namazı, hiç gevşeklik etmeden, Cemaatle kılmalı, biraz geciktirmeden. Tadili erkan ile kılınırsa hem eğer, Hak teala indinde bulur kıymet ve değer. Lezzet almamalıdır nefse tabi olmaktan, Ve çok sakınmalıdır, dünyaya sarılmaktan. Velhasıl kul gönlünü, Allahtan gayrisine, Tutulmaktan kurtarıp, dönmeli Sahibine. Yine bir müslümanın bedeni, her azası, İslama uymalı ki, budur işin esası. Dünya "Gölge" gibidir, gelip geçer çabucak, Kim ona güvenirse, pişman olur muhakkak. Onun için çok zaman kalmazsın sen onunla, Ne kadar sarılsan da, ayrılırsın sonunda. Öyle ise çıkmadan bu yalancı faniden, Onun muhabbetini çıkarmalı kalbinden. Dünya lezzetlerine aldanmazsa kim eğer, Sonsuz Cennet ni'meti, olur ona müyesser. Her kim de "Ahiret"e verirse fazla önem, Olur iki cihanda çok aziz ve muhterem.) Biri dedi: (Efendim, kılıyorum ben namaz, Lakin alamıyorum manevi lezzet ve haz.) Buyurdu ki: (Rabbini, yalnız namazda değil, Her zaman hatırla ve O'ndan hiç olma gafil. Günah işlemekten de kurtarırsan kendini, Ancak alabilirsin namazın lezzetini.) Bir gün de buyurdu ki: (Bu dünya sanki "Deniz", Ve "Takva" gemisinde yolcularız hepimiz. Bu yolculuk, sahilde erecek nihayete, O sahil de nisbettir "Ölüm" ve "Ahiret"e. Yalnız yemek yemekle doyarsa bir kul eğer, Karnı tam doysa bile, gözü doymaz bu sefer. Zenginliği "Mal" ile olursa bir kişinin, O da hiç zengin olmaz, fakirdir bunun için. Kişi ihtiyacını Rabbine etmezse arz, İşi kolay olsa da, kolaylıkla hallolmaz. Kullara arz ederse bir kimse de her işi, Hor ve zelil olmağa mahkum olur o kişi )
.
Mevlana Halid-i Bağdadi "kuddise sirruh" -5-
İslam alimlerinden büyük bir evliyadır, Kalpleri tenvir eden nasihatleri vardır. Derdi ki: (Halis bir kul, bir farz eda edince, Ferahlanıp, kavuşur bir sürur ve sevince. Ve eğer terk ederse bir haram ve günahı, Duyar yine gönlünde, bir huzur ve ferahı. Rabbinden başkasını düşünmek istemez hiç, O'ndan konuşulursa, ancak bulur bir sevinç. "Dünya"yı sevenlerden tiksinir, eder nefret, "Allah adamları"na besler, sevgi, muhabbet. Allah'a ibadette saf yapar niyyetini, İstemez insanlar da bilsin ibadetini. Tevekkül sahibidir, Rabbine güvenir hep, Kendi gibi kullardan, hiçbir şey etmez talep. Gelirse bir üzüntü, bir musibet ve bela, Der ki: "Bana bunları gönderdi Hak teala" Üzülmeyip, bilakis sevinir buna gayet, Bilir ki dostlarına gönderir bela ve dert. Kimseden şikayetçi olmaz hiç bundan sebep, Zira bilir ki bunlar, Allah'tan geliyor hep.) Bir gün de buyurdu ki: (Bilin ki ey insanlar, Sonunda pişman olur, dünyaya sarılanlar. "Dünya"nın aslı harab, serap'tır şerbetleri, Ni'metleri zehirli ve sahtedir zevkleri. Bedenleri yıpratır, emelleri arttırır, O da, aldananları yollarından saptırır. Onu kovalayandan, o kaçar daha fazla, Öyle ki, onu kimse yakalayamaz asla. Halbuki her kim ondan yüz çevirir ve kaçar, Bu sefer o onların arkasından kovalar. Kendini bilen kişi, düşkün olmaz dünyaya, Zira iyi bilir ki, bir "Hayal"dir o güya. Dünyadan yüz çevirip, kim dönerse Rabbine, Dünya hizmetçi olur, ona bunun aksine. Ölümden önce olan her şeye "Dünya" denir, Bu şeyler günah olup, hep felaket getirir. Lakin öldükten sonra faidesi olanlar, "Ahiret"ten sayılıp, hiç dünya olmaz onlar. Çünkü ahiret için, "Tarla"dır sanki dünya, Hep faydalı tohumlar ekmelidir oraya. Her ne ki yaramazsa bir işe ahirette, Ona "Dünya" denir ki, zararlıdır elbette. Bütün günahlar ile, mübahın ziyadesi, Bu tarif mucibince, "Dünya"dır hemen hepsi. Ne ki İslama uygun kullanılırsa eğer, Dünya ve ahirette çok faide verirler. "Mal" iyi değildir, kötü dahi değildir, İyilik ve kötülük, onu sarf edendedir.)
.12/07/2001
Mevlana Halid-i Bağdadi "kuddise sirruh" -1-
İlim, amel ve ihlâs... "Halid-i Bağdadi" ki, çok büyük bir veliydi, Söz ve nasihatleri pek çok faideliydi. Bir gün o, buyurdu ki: (Dinimiz üç esastır, Bir "İlim", iki "Amel", üçüncüsü "İhlas"tır. Bir işi Allah için yapmazsa eğer bir kul, Hak teala indinde, o amel olmaz kabul. Bir amelin indallah makbul olması için, "İhlas"la yapılması lazım gelir o işin. İşin halisi ile, bozuğu da zahiren, Çok benzer olsa bile, ayrıdır birbirinden. "Hakiki çiçek" ile, bir yapma, "Sun'i çiçek", Ne kadar benzese de, ayrıdır, bu bir gerçek.) Bir gün de buyurdu ki: (Dünya kazanç yeridir, Bu zaman da, git gide her gün azalıverir. Geçer ise bu ömür hep günah işlemekle, Yarın pişman olmaktan başka şey geçmez ele. Öyle ise ölmeden uyanmalıyız artık, Ve hep yaşamalıyız İslama tam muvafık. Ancak böyle yaparsak kurtulmamız umulur, Ve böyle ele geçer sonsuz rahat ve huzur. İş yapacak zamandır, yani dünya hayatı, Cennette bulacaktır insan asıl rahatı. Bir kul, iş zamanını keyifle geçirirse, Ne elde edebilir ahirette o kimse? Bir çiftçi, tohumunu ekmez ise iş günü, Yarın alabilir mi tarlanın mahsulünü? Ne iyi, ne kötüdür, dünyalık, yani mal mülk, Onu sarfedendedir, iyilik ve kötülük. Bir mal, Hak tealanın hoş görüp beğendiği, Bir yerde harcanırsa, elbette olur iyi. Günah olan bir yerde kullanılırsa şayet, Bu sefer olur o mal, bir sebeb-i felaket. Kim kendini dünyaya kaptırırsa bir kere, Şu kimseye benzer ki, çıkmıştır bir sefere. Beraberce gittiği kafilede olanlar, Sağa sola bakmayıp, sür'atle yol alırlar. O ise, hayvanının otu ve palanıyle, Uğraşıp, kafileden geri kalır haliyle. Kafile yol alırken, o oyalanır, durur, Çölde yalnız başına kalır ve helak olur. İnsan dahi, dünyaya ne için geldiğini, Unutup, bu faniye kaptırırsa kendini, Dünyanın bu yalancı zevklerine aldanır, Ebedi saadetten böylece mahrum kalır. İşte "Dünya sevgisi" zararlıdır insana, Çünkü o mani olur ölüm hazırlığına. Kalp, onu düşünmekle unutur ahireti, Beden, ona dalarak bırakır ibadeti.)
.
Mevlana Halid-i Bağdadi "kuddise sirruh" -2-
Kimseyi üzmeyin! "Halid-i Bağdadi" ki, büyük âlim ve veli, İlmiyle insanlara olmuştu faideli. Bir kimse kendisinden nasihat isteyince, Buyurdu ki: (İslamı çok güzel öğren önce. Sonra öğrendiğinle amel eyle ihlasla, Herkesle iyi geçin, kimseyi üzme asla. Kusur ve kabahati kendinde gör de bizzat, Arama hiç kimsede asla kusur kabahat. Bir kimseye üzülüp darılsan da sen hatta, Yine de daha iyi, güzel davran o zata. Nitekim bir "Veli"nin hanımına sordular: (Olur mu onun size hiç kızdığı zamanlar?) O (Oluyor) deyince, sordular ki: (Ey hatun, Peki nasıl anlarsın kızdığını sen onun?) Dedi ki: (Gayet kolay, o bize kızsa eğer, Eskisinden daha çok iyilik, ihsan eder. Kabahatimiz için darılıp kızmaz asla, Bilakis ihsanını kat be kat yapar fazla. Kendisinde bilir hep, kusur ve kabahati, Artardı bu hallerde, ibadat-ü taati. Ağlayıp şöyle dua ederdi ki Rabbine: "Ne kusur ve kabahat işledim ki ben yine, Bunları üzerime gönderdin ya İlahi, Onları ıslah edip, affeyle beni dahi." Ne zaman kendisinde görürsek bu hali biz, Üzdüğümüzü anlar, derhal özür dileriz.) Bir gün de buyurdu ki: (Hakiki bir Müslüman, Kimseyi gıybet etmez ve hiç yapmaz sui zan. Kimseyi kötü bilmez, alay etmez o zinhar, Yabancı kadınlara, kızlara etmez nazar. "Sadık"tır, doğru söyler, hiç beğenmez kendini, Fikreder hep Rabbinin türlü ni'metlerini. Malını helal yere harcayıp, etmez israf, Haram olan bir yere, tek kuruş eylemez sarf. Beş vakit namazını, vaktinde eda eder, Ve bunu, en birinci bir vazife addeder. "Ehli sünnet" denilen İslam âlimlerinin, Kitaplarını alıp, onları okur ilkin. İmanı, ibadeti öğrenip ince ince, Başlar amel etmeğe, bu ilim mucibince. Bir mü'min, günahına tövbe ederse eğer, Günahtan sakınmak da olur ise müyesser. Ele geçirmiş olur, o çok büyük bir nimet, Zira en kıymetli iş, indallah budur elbet. Haramların hepsinden sakınamasa dahi, Bazısından kaçmak da, bir nimettir tabii. Zira bir şeyin hepsi ele geçmese bile, Hepsini de elinden kaçırmamalı yine.)
.
Mevlana Halid-i Bağdadi "kuddise sirruh" -3-
Kusuru kendinde gör! "Halid-i Bağdadi" ki, büyük İslam âlimi, İlmi ile İslama hizmet etti daimi. O bir gün buyurdu ki: (Kızmayın insanlara, Sabredin insanlardan gelen sıkıntılara. Allah adamlarından vardı ki bir veli zat, Kimsede aramazdı O kusur ve kabahat. Bir gün yeni ve temiz elbise giyip hemen, Cum'a namazı için, erkence çıktı evden. Bir kadın da vardı ki o mahallede yine, İnanmazdı maalesef Onun büyüklüğüne. Arkasından konuşur, yapardı gıybetini, Bilmezdi o "Veli"nin kadir ve kıymetini. Gördü ki, o büyük zat geliyor bu tarafa, Bir kötülük yapmağı tasarladı bu defa. Biraz önce çamaşır yıkamıştı o zaten, "Kirli" ve "Pis" sularla dolu idi hem leğen. Birikmiş "Pis su"ları, bilerek büyük fırsat, Tam kapının önünden geçerken o büyük zat, Devirdi o leğeni başından aşağıya, Yoktu hiç kendisinde çünkü edeb ve hayâ. Islandı pis sularla o "Veli"nin her yeri, Ve kirlendi tamamen temiz elbiseleri. Başını kaldırıp da bakmadı "Bu kim?" diye, Evine gitmek için hemen döndü geriye. Ona yaptılarsa da bu haksız hakareti, Yine de kendisinde buldu O kabahati. Ve kendi kendisine düşündü ki o hatta: "Demek ki işlemişim ben bir günah ve hata. Eğer ben etmeseydim Rabbime günah, isyan, O da bu hakareti yapmazdı bana şu an. O halde ben kendimi düzelteyim" diyerek, Tövbe istiğfar etti göz yaşları dökerek. Dediler ki: (O kadın yaptı da bunu size, Niçin hiç kızmadınız siz de o edebsize?) Buyurdu: (O kadından olmadı bu iş hasıl, Bana bu muamele, "Rabbim"den geldi asıl. Çünkü insan, bir alet, bir vasıtadır ancak, İyi kötü herşeyi, yaratır cenab-ı Hak. Eğer dilemeseydi bu işi Hak teala, Gelmezdi bana elbet, bu musibet ve bela. O hatırlatmasaydı, vermeseydi güç kuvvet, Yapamazdı o asla bana böyle hareket. Zahirde geldiyse de bana bu, o kadından, Hakikatte "Allah"tır ona bunu yaptıran. Kulun karşılaştığı iyi, kötü her fiil, "Allah"tan gelir elbet, katiyyen kuldan değil. Madem ki ne gelirse, Allah'tan geliyor hep, Öyle ise kullara kızmağa var mı sebep?)
.
Mevlana Halid-i Bağdadi "kuddise sirruh" -4-
Günah korkusu!.. İslam limlerinden çok büyük bir veliydi, Söz ve nasihatleri pek çok faideliydi. O bir gün buyurdu ki: (Çok korkunuz Allah'tan, Sakının, çok sakının her haram ve günahtan. Nitekim evliyadan bir mübarek zat vardı, "Allah korkusu" ile her günahtan kaçardı. Gençliğinde bir "Kadın" geldi bir gün yanına, Konuşup, çirkin bir iş teklif eyledi ona. O bunu işitince, beynine sıçradı kan, Hiç cevap vermeyerek uzaklaştı oradan. Lakin kadın, inada bindirdi bu işini, Bu mübarek "Veli"nin bırakmadı peşini. Yalnız çalıştığını gördü bir gün bağında, Bunu fırsat bilerek, gelip durdu yanında. Lakin O, görür görmez kadının geldiğini, Hemen bağdan dışarı atıverdi kendini. Ve başladı kaçmağa bu kadının şerrinden, Kadın da vazgeçmeyip, koştu Onun peşinden. "Günah korkusu" ile kadından kaçıyorken, Birdenbire bir çukur önüne çıktı hemen. Şöyle bir nazar etti, derindi içerisi, Haram işlemektense, yoktu başka çaresi. O edebsiz kadın da geliyordu ardından, O çukura atlayıp kurtuldu o kadından. O hadiseden sonra, geçti çok uzun yıllar, Yaşı da ilerleyip, oldu hem çok ihtiyar. Gençlikte geçirdiği halleri düşünürken, Bir ara hatırına, "Bu kadın" geldi birden. Duydu bir an nefsinin şöyle söylediğini: "Niçin kabul etmedin onun o teklifini? "Peki" deyip, o çirkin günahı işleseydin, Sonra da pişman olup, istiğfar eyleseydin." Nefsinden bu düşünce gelince kendisine, Pek fazla üzülerek, şöyle dedi nefsine: "Ey günahlarla dolu, habis ve alçak nefis, Senin böyle düşünmen, ne çirkindir, ne de pis. Kırk yıl önce genç iken, böyle düşünmedin de, Şimdi mi düşünürsün bu ihtiyar halinde? Kırk senedir çektiğin mücahede, riyazet, Ne oldu gece gündüz o çalışma, o gayret? Gençken yüz vermedin de, sen o adi kadına, Pişman mı oluyorsun şimdi o yaptığına?" Öyle çok üzüldü ki nefsinin bu sözüne, Günlerce rahat uyku girmez oldu gözüne. Halbuki girmemişti o günaha o zaman, Sırf "Bu düşünce"sine üzülüp oldu pişman. O kadar yükseldi ki, bu pişmanlığı ile, Böyle yükselemezdi hiçbir ibadetiyle.
.
Mevlana Halid-i Bağdadi "kuddise sirruh" -5-
Farzlar ve nafileler "Halid-i Bağdadi" ki, bir evliya ve âlim, İlmiyle insanlara hizmet etti her daim. Bu zat buyuruyor ki: (Eğer iki Müslüman, İhtilaf etmiş olsa bir hususta bir zaman, Onlardan bir tanesi haklı olsa yüzde yüz, Yine de öbürüne göstererek güleryüz, "Bu işte ben haksızım" der ise ona eğer, Cennette o kimseye yüksek bir köşk verirler.) Bir gün de buyurdu ki, (Amelleriniz bir bir, Yakın akrabanıza kabrinde bildirilir. İyi işlerinizi görünce sevinirler, Lakin aksi olursa, bu sefer üzülürler. Derler ki: "Ya İlahi, affeyle bu kulunu, Hidayet nasib edip, sonra kabzet ruhunu." Dünyada insanlara teşekkür eylemeyen, Hak tealaya dahi, şükredemez katiyyen. Melekler tartar iken mizanda amelini, Olmaz "Güzel ahlak"tan daha ağır geleni. Güzel huylu bir kişi, "Edeb"lidir her zaman, Sıkışık insanlara yardım eder durmadan. Herkese güler yüzlü olmağa eder gayret, O daima "Peki" der, eylemez muhalefet. Kaldırır yol üstünde olan taş ve dikeni, Ki rahatsız etmesin yoldan gelip gideni.) Bir gün de buyurdu ki: (Saadete kavuşmak, İslamın her emrine uymakla olur ancak. Bütün hareketlerin, duruşun ve gidişin, İslama uygun olsun, esası budur işin. Yapacak iş şudur ki herşeyden daha evvel, "Doğru iman", itikad edinmektir mükemmel. İslam âlimlerinin bildirdiğine göre, Önce itikadını düzeltmektir bir kere. Sonra, "Fıkıh bilgisi" öğrenmelidir hemen, Farzı yapıp, kaçmalı günah olan şeylerden. Zira farzın yanında, nafile ibadetin, Yoktur hiçbir kıymeti, buna çok dikkat edin. Bugün çoğu Müslüman, farzları yapmıyorlar, Nafile ibadete sıkı sarılıyorlar. Yapıyorlar nafile çok sadaka ve hayrat, Gösteriş, "Riya" ile, oluyor bunlar fakat. Buna rağmen beş vakit farz namazı kılmağa, Hem önem vermiyorlar, haramdan sakınmağa. Zekat, uşur vermeği, hem de borç ödemeği, Lüzumsuz görüyorlar İslamı öğrenmeği. Para saçıyorlar da, olur olmaz yerlere, Bir kuruşluk zekatı vermiyorlar fakire. Lakin bilmiyorlar ki, bir kuruşluk o zekat, Binlerle sadakadan sevaptır hem de kat kat.)
Mevlana Halid-i Bağdadi "kuddise sirruh" -1-
İslam alimlerinden alim ve veli bir zat, Ederdi insanlara çok öğüt ve nasihat. Derdi ki. (Başkasından sana bir söz taşıyan, Senden de başkasına götürür başka zaman. Kim ki "Dünya malı"na düşkün olursa eğer, Hak teala o kulu hakir ve zelil eder. Ve Allah, bir kuluna "Hayır" murad ederse, Hep "Hayırlı işler"le meşgul olur o kimse. Rabbini seven kişi ayrıca korkar O'ndan, Her an O'nu düşünür, yüz çevirir dünyadan. Allah'tan korkan ise, şefkatlidir be gayet, O'nun mahluklarına acır, eder merhamet. Bir gün bir evliyaya gelerek bir Müslüman, Dedi: (Benim kızımı istiyor hayli insan. Tereddütte kaldım ki, "Hangisine vereyim?", Bu hususta acaba neye dikkat edeyim?) Buyurdu ki: (Kızını Allah'tan korkana ver, Eğer Onu severse zaten iyilik eder. Yok, kızını sevmezse, kötülük yapmaz ona, Zira Allah'tan korkan, zulmetmez hanımına.) Bu velinin yanına geldi bir gün birisi, Dedi ki. (Gıybet etti filanca bugün sizi.) Buyurdu ki: (Ne için gitmiş idin evine?) Dedi: (Davet etmişti yemek ziyafetine.) Buyurdu ki: (Ne ikram eyledi size o zat?) Dedi ki: (Çok çeşitli yemek ile meşrubat.) Buyurdu: (Sakladın da bunları içinde hep, Niye şu bir çift sözü saklıyamadın acep?) Sonra az hurma verip bunu haber verene, Buyurdu: (Götür bunu, beni gıybet edene. O, benim günahımı kendi üstüne almış, Böylelikle bana çok büyük iyilik yapmış. O bana böyle büyük iyilik etti diye, Ben de bu hurmaları ona ettim hediye. O kimseye söyle ki, "Bakmasın kusuruma, İyiliğine karşı, çok az oldu bu hurma") Bir gün de kendisine ettiler ki şöyle arz: (Efendim, tasavvuftan bahsedin bize biraz.) Buyurdu k: ("Tasavvuf", Allahü tealanın, Sevgi ve rızasına varmasıdır insanın. Bu rıza ve sevgiye kavuşmak için dahi, Bir vasıta, bir rehber gereklidir tabii. "İnsan-ı kamil"dir ki bu vasıta ve rehber, Olmadan maksuduna zor ulaşır mü'minler. Peygamber-i zişan'ın kalbinden çıkan "Nur"lar, Evliya-yı kiramın kalbinden yayılırlar. Onlar, Resulullah'tan gelen bu feyizleri, Yayıp aydınlatırlar istekli kimseleri...)
.
Mevlana Halid-i Bağdadi "kuddise sirruh" -2-
Evliya-yı kiramın en büyüklerindendir, Nasihatleri ile kalpleri etti tenvir. Bir günki sohbetinde buyurdu ki: (Ey insan, Unutma ki dünyada imtihandasın şu an. Bugün sen yeryüzünde dolaşırsın, gezersin, Ve lakin bir gün gelir, ölüp kabre girersin. Şimdi hep sevdiklerin yanındadır bugünde, Lakin "Yalnız" kalırsın, kabire girdiğinde. Şimdi onlar sana hep yardım ederler, ancak, Öyle bir gün gelir ki, hepsi senden kaçacak. Her ne ki işledinse, gizli açık dünyada, Hepsi arz edilecek Rabbimize orada. Zira senin yaptığın en küçük işler bile, Bir bir kayda geçiyor, melek vasıtasıyle. Bil ki, imtihandasın ey insan sen şu anda, Öyle amel eyle ki, kaybetme imtihanda. Sana bu sözlerimin "İlaç"tır her birisi, Ve lakin kullanmazsan, hiç olmaz faidesi.) Bir gün de buyurdu ki: (Allah dostu "Veli"ler, Kararmış gönüllere feyiz ve nur verirler. Lakin bu büyükleri her kim ki incitse az, Veyahut inanmazsa, bu feyze kavuşamaz. Eğer ki azalırsa muhabbeti, sevgisi, Azalır o nisbette Ondan istifadesi. Feyz alabilmek için, şarttır "Sevgi", "Muhabbet", Sevgisi çoğaldıkça feyiz de artar elbet. Birlikte olanlara, daha çok feyiz gelir, Onun bereketiyle, imanı kuvvetlenir. Artar islamiyyete uyma arzu, meramı, "İğrenç" ve "Çirkin" görür her günah ve haramı. Rehber, islamiyyetten taviz verirse biraz, Böyle olan bir kimse, asla rehber olamaz. Kendini "Mürşid" diye tanıtırsa eğer ki, Zararı, faydasından çok olur elbette ki. Böyle olan kimseler, "Yol kesen" gibidirler, Halkı, Hakk'ın yolundan alıkoyuverirler. Bu gibiler, yırtıcı, "Vahşi hayvan" gibidir, Ve hatta onlardan da, daha tehlikelidir. Zira "Arslan", insanın alır yalnız canını, Bunlar ise alırlar, dinini imanını. Hakiki bir mürşid'in alametleri vardır, O zat, halis ve muhlis bir "Allah adamı"dır. O, yalnız "Ahiret"e döndürmüştür yüzünü, Onu gören, unutur cümle üzüntüsünü. "İslama hizmet" için çok çalışır O, fakat, Hiç kendi şahsı için düşünmez bir menfaat. Vardır Onun kalbinde yalnız "Aşk-ı İlahi", Onda dünya sevgisi bulunmaz çok az dahi. Onun her davranışı "Allah" için olur hep, Kendi için kimseden, hiçbir şey etmez talep.)
.
Mevlana Halid-i Bağdadi "kuddise sirruh" -3-
"Halid-i Bağdadi" ki, büyük bir evliyadır, Kalplere tesir eden nasihatleri vardır. Bir gün bir sevdiğine yazdığı mektubunda, Buyurdu ki: (Bu dünya, biter elbet sonunda. Zira bu, bir "Konak"tır, ölünce sona erer, Sadece ahirettir, ebedi kalacak yer. Dünyayı üstün tutan, "Zelil" olur akıbet, Zira Allah, dünyaya vermez değer ve kıymet. "Süslenmiş gelin" gibi cezbeder dünya seni, Ahmak olan kaptırır dünyaya kendisini. Evet, gerçi dünyalık lazımdır her mü'mine, Lakin onun sevgisi, girmemeli kalbine. Zira kalb, nazargah-ı İlahidir aşikar, "Dünya muhabbeti"nin orada ne işi var? Dünyayı seven kişi düşer onun ardına, Ve lakin hiç bir zaman eremez muradına, Her gün ayrı üzüntü, her gün ayrı bir keder, Ona kim aldanırsa, mutlaka zarar eder. Zira benzer bu "Dünya" insanın gölgesine, Yakalamak istersen, o kaçar senden yine. Sen dünyadan kaçarsan, o gelir hep ardından, Tecrübe edilmiştir, bu, böyledir her zaman. Bu gün çoğu insanlar uyumaktadır, ancak, Melekül mevt gelince, bir anda uyanacak. Hak teala dünyaya, verseydi biraz kıymet, Vermezdi kafirlere dünyadan az bir ni'met. Bilcümle Peygamberler, alimler ve veliler, Ona aldanmamağı nasihat eylediler. Zira "Ahiret" için yaratıldı bu insan, Ve hesap verecektir yarın her yaptığından. Hem dahi sonu yoktur, ebedidir ahiret, Orada iki yer var, ya "Cehennem", ya "Cennet". İnsan, sonsuzluk için yaratıldı elbette, Öyleyse buna göre değer ver ahirete.) Bir gün de buyurdu ki: (Saadete kavuşmak, İslamın her emrine uymakla olur ancak. "Evliyalık", Allah'a yakın olmak demektir, Emirlere sarılıp, günahı terk etmektir. "Evliya" olmak için, hem dünya, hem ahiret, Sevgisini kalbinden çıkarmalıdır elbet. Yani Hak'tan gayriyi gönülden çıkarmaktır, Yalnız O'nu sevmek ve O'na düşkün olmaktır. Mahlukun sevgisini kalbinden hangi insan, Çıkarırsa, bu ni'met edilir ona ihsan. Evliyalık yolundan gelen bütün feyizler, "İslama tam uymak"la hasıl oluverirler. Bir evliya, ne kadar yükselirse yükselsin, Hududundan çıkamaz yine islamiyyetin.)
.
Mevlana Halid-i Bağdadi "kuddise sirruh" -4-
Allah adamlarından çok büyük bir veliydi, Söz ve nasihatleri pek çok faideliydi. Derdi ki: (Ey insanlar, korkun Hak tealadan, Kaçının titizlikle her günah ve haramdan. Bilhassa uzak durun "Gıybet"ten ey insanlar, Zira gıybet edene, çok şiddetli azab var. Nitekim gitti biri, bir "Veli"nin evine, Bir iki laf söyledi "Haccac"ın aleyhine. "Haccac", çok insanlara zulmüyle meşhur idi, O da, bu zulümleri ona söyliyecekti. Buna rağmen O yine susturdu onu derhal, Ve gıybet etmesine, vermedi fırsat, mahal. Ve ona buyurdu ki: (Kardeşim, cenab-ı Hak, Bilesin ki hükmünde çok adildir muhakkak. Başkasının hakkını aldığı gibi ondan, Onun hakkını dahi, alır başkalarından. Sen onun işlediği zulüm ile günaha, Bakıp da, seninkini "Küçük" görme sakın ha. Zira o gün her günah, çok küçük olsa dahi, Senin için çok zor ve çetin olur vallahi. Bu konuda, "Bu alim, şu alimden üstündür", Demek dahi gıybettir, zira duysa üzülür.) Biri Ona dedi ki: (Gıybet ettim zatını, Bu halimi hoş gör de, helal eyle hakkını.) Ona cevap olarak buyurdu ki: (Ey kişi, Rabbimiz kerih bilip, hoş görmezken bu işi, Ben nasıl hoş görürüm, tövbe et bu günaha, Hakkımı helal ettim, lakin yapma bir daha.) Bir gün de buyurdu ki: (İbadet ve taatlar, Yapılınca, iman da cilalanır ve parlar. Allah'ın men ettiği haramlar işlenince, Bu sefer lekelenir ve kararır iyice. O halde bir "İman"da azalmak ve çoğalmak, Amellerden, işlerden ileri gelir ancak. Yani iyi amel ve ibadet yapılması, Suretiyle, imanın çoğalır parlaması. İşte ibadetlerle parlayınca bir iman, "Çok" dedi bu imana, bazısı ulemadan. Haram işleyince de, o parlaklığı gider, Buna dahi "Az" dedi, yine bazı alimler. Dünyada en güzel şey, Rabbini tanımaktır, Ve Ondan gayrisini kalbinden çıkarmaktır. Kalbin Hak tealayı zikretmesi yanında, Kerametin kıymeti hiç yoktur esasında. "Evliya" olmak için, hem dünya, hem ahiret, Sevgisini gönülden çıkarmalıdır elbet. Sonra islamiyyete tam olarak uymaktır, Haram ve günahlardan kesin uzaklaşmaktır.
.13/08/2001
Abdullah-ı Dehlevi "kuddise sirruh" -1-
Halis mümin... "Abdullah-ı Dehlevi" büyük bir evliyadır, Kalplere tesir eden, nasihatleri vardır. Bir gün bazı kimseler bu "Veli"ye gelerek, Sordular: "Halis mü'min nasıl olur?" diyerek. Buyurdu: (O çok korkar Allahü tealadan, Kaçınır titizlikle her günah ve haramdan. "Allah rızası" için yapar o her işini, Ve yalnız O'ndan bekler sevabını, ecrini. İyi amellerini unutur tamamiyle, Günahlarını ise, unutmaz bir an bile. İnsanlardan çekilip, Hakk'a verir gönlünü, Rabbine ibadetle geçirir her gününü. Yer o "Yavan ekmeği", hem de bir huzur ile, Hatta katık aramaz yanında bir "Tuz" bile. Allahü tealanın her bir yasağından da, Kaçınır tam olarak, hiç usanmaz bundan da. Gelirse kendisine bir musibet ve bela, Der ki: "Bana bunları gönderdi Hak teala" Yüzünü ekşitmeden alır ve üzülmez hiç, Hatta ni'met bilerek, ondan duyar bir sevinç. Çok acılar çekse de, asla etmez şikayet, Bilir ki sabredersem, çok olur ecri gayet.) Bir gün de buyurdu ki O genç bir Müslümana: (Rabbimiz aklı selim ve idrak versin sana. Ey oğlum, iyi bil ki bu ömür çok kısadır, Bu da, büyük ganimet ve çok büyük fırsattır. Bu kıymetli zamanı faidesiz şeylere, Harc etmemelidir ki, tükenmesin boş yere. Beş vakit farz namazı, hiç gevşeklik etmeden, Cemaatle kılmalı hiç de geciktirmeden. Tadili erkan ile kılınırsa hem eğer, Hak teala indinde bulur kıymet ve değer. Lezzet almamalıdır nefse tabi olmaktan, Ve çok sakınmalıdır her haram ve günahtan. "Ölüm"ü hatırlayıp, Rabbine dönmelidir, Ahireti düşünüp, tir tir titremelidir. Yani bir Müslümanın bedeni, her a'zası, İslama uymalı ki, budur işin esası. Dünya lezzetlerine aldanmazsa kim eğer, Cennet ni'metlerine kavuşup, rahat eder. Ve her kim, "Ahiret"e verirse fazla önem, Olur iki cihanda çok aziz ve muhterem. Dünyanın aslı harap, seraptır şerbetleri, Ni'metleri zehirli ve sahtedir zevkleri. Ardında koşanlardan kaçar o daha fazla, Öyle ki, onu kimse yakalıyamaz asla. Halbuki her kim ondan yüz çevirir ve kaçar, Bu sefer o onları ardlarından kovalar.)
.
Abdullah-ı Dehlevi "kuddise sirruh" -2-
"Abdullah-ı Dehlevi" buyurdu ki: (Ey insan, Hazırlan son nefese, deme "Daha var zaman." O "Son nefes" dediğin, gelir bugün, ya yarın, Şimdi ne hazırlarsan, işte o senin kârın. Her nefesi alırken, agah ol, etme gaflet, Herbirinin "Son nefes" olduğunu sen farz et. Her namazı kılarken, de ki: "Hiç belli olmaz, Bu, benim kılacağım belki de en son namaz." Her yemek yediğinde, de ki: "Bu, son yemeğim, Öbür öğüne kadar, belki gelir ecelim." Her gece abdest alıp, girerken yatağına, De ki: "Belki ölürüm ve çıkamam yarına." Nasihat istemişti birisi yine Ondan, Buyurdu: (Dünya için öfkelenme hiç bir an. Zira aklı örtülür, insan öfkelenince, Şeytan onun boynuna bir "İp" takar hemence. Artık o, aklı ile edemez hiç hareket, Zira onun aklını örtmüştür öfke, hiddet. Şeytanın oyuncağı olur artık o kişi, Onun emrine göre yapar o her bir işi. Oğlum, dünya alçaktır, vefasızdır ve fani, Zevkleri sahte olup, çıkarlar elden ani. Ahiretin ebedi güzellikleri ise, Güzel, şirin gözüksün hepsi gönül gözüne. Çünki yoktur orada can sıkıcı bir şey hiç, Vardır yalnız orada, sonsuz huzur ve sevinç. Cennet ni'metlerinden razıdır Hak teala, Bu, diğer ni'metlerden çok üstündür ve a'lâ. Dünyaya düşkünlükten olunmazsa tam halas, Ahirette azabtan kurtuluş mümkün olmaz. Atmak için gönülden bu dünya sevgisini, Yapmalı tersi olan ahiret işlerini. "Dünya" ise dört şeydir, biri "Oyun eğlence", İkincisi "Zinet ve süslenmek"tir gün gece. Üçüncüsü "Tefahür", yani çok öğünmektir, Bir de, "Malı, evladı ziyade eylemek"tir. İnsan kılarsa eğer, beş vakit günde namaz, Oyun ve eğlenceye fazla vakit bulamaz. Erkekler "İpek" giymez, kullanmazsa "Altın"ı, Çok azaltmış olurlar zinetin zararını. Şerefli olmanın da Hak teala indinde, "Takva" ile olduğu iyi bilindiğinde, Dünyalık şeyler ile öğünemez hiç artık, Bilir ki, öğünmeye hiç değmez bu dünyalık. Malın, mülkün, evladın artması ise yine, Mani olacağından ahiret işlerine, Bunları çoğaltmayı düşünmez, ayıp sayar, Bilir ki iyiliğe manidir hepsi bunlar.)
.
Abdullah-ı Dehlevi "kuddesi sirruh" -3-
Nasihat istemişti birisi de bu zattan, Buyurdu: (Hiç kimseye etme asla su'i zan. "Kendini beğenmek"ten hasıl olur iş bu hal, Bu düşünce gelince, istiğfar eyle derhal. Kendini başkasından kim üstün görse şayet, Tanıyamaz Rabbini, etse de çok ibadet. Rabbimiz affetse de her türlü günahları, Ve lakin affetmiyor "Kibir"li olanları. Öyleyse ey insanlar, haya edin Allah'tan, Haram "Ateş" gibidir, sakının her günahtan. Zira "hazreti Ömer" İran'ı fethetmeye, Bir ordu tanzim edip, gönderdi o bölgeye. Ordu kumandanına eyledi ki nasihat: "Düşmandan hiç korkmayın, Allah'tan korkun fakat. Askerinden hiç kimse, işlemesin bir günah, Zira günahkarları, muzaffer etmez Allah. Ordundan tek bir asker günah işlerse eğer, O günah sebebiyle, fetih olmaz müyesser. Askerin arasında varsa günah işleyen, Tutma onu, ihraç et derhal ordu içinden. Zira o bir kişinin günahı sebebiyle, Erişmez asla sana nusret-i İlahiyye.) Tuttu bu nasihati o ordu kumandanı, Allah'ın yardımıyla fetheyledi İran'ı. Bir gün de buyurdu ki: (Çok alçaktır bu "Nefis", Mahlukların içinde yoktur ondan daha pis. Nefsin arzularını terk edenler pak olur, Dünya ve ahirette bulur rahat ve huzur. Haram olan bir şeyi terk ederse bir insan, Ondan daha iyisi edilir ona ihsan. Rabbin beğenmediği herşeye "Dünya" denir, Bu şeyler günah olup, hep felaket getirir. Lakin öldükten sonra faidesi olanlar, "Ahiret"ten sayılıp, hiç dünya olmaz onlar. Çünki ahiret için, tarladır sanki dünya, Hep faydalı tohumlar ekmelidir oraya. Her ne ki yaramazsa bir işe ahirette, Ona "Dünya" denir ki, zararlıdır elbette. Bütün günahlar ile, mubahın ziyadesi, Bu tarif mucibince "Dünya"dır hemen hepsi. Ne ki islama uygun kullanılırsa eğer, Dünya ve ahirette çok faide verirler. "Mal", iyi de değildir, kötü dahi değildir, İyilik ve kötülük, onu sarf edendedir. Allahü tealanın hoş görüp beğendiği, Bir yerde harcanan mal, elbette olur iyi. Ama günah bir yerde kullanılırsa şayet, Bu sefer olur o mal, bir sebeb-i felaket.
.
Abdullah-ı Dehlevi "kuddise sirruh" -4-
"Abdullah-ı Dehlevi" evliyayı kiramdan, Nasihat istemişti, bir kimse bir gün Ondan. Buyurdu ki: (Evladım, Allah'ı sevmek için, Onun düşmanlarını asla sevmemelisin. Ne ki uzaklaştırır seni Hak tealadan, Yaklaşma o şeylere, uzak dur hep onlardan. Ve eğer meyl ederse kalbin Hak'tan gayriye, O kalp "Hasta" demektir, bak hemen tedaviye. Dünyalık kimselerle kurma hiç münasebet, "Allah adamları"yla bulunmağa gayret et. Onların kalplerinde çoktur "Allah sevgisi", Sohbetleriyle olur kalplerin tedavisi. Onların sohbetinde kim bulunursa şayet, Kalbi bu hastalıktan kurtulur en nihayet. İnsan hasta olunca, arar hep tabipleri, Lakin "Kalbi hasta"dır, yok bundan hiç haberi. Halbuki bu hastalık, hepsinden önce gelir, Bunun ilacı ise, "Veliler sohbeti"dir.) Bir gün de buyurdu ki: (Bu dünya bir "İmtihan", Hesap var ahirette, kulun her yaptığından. Çünki dünya hayatı, asıl kazanç yeridir, Bu zaman da, devamlı, her gün azalıverir. Geçer ise bu ömür hep günah işlemekle, Yarın pişman olmaktan başka şey geçmez ele. Öyle ise ölmeden, artık uyanmalıyız, Ve tam islamiyyete uygun yaşamalıyız. Ancak böyle yaparsak, kurtulmamız umulur, Ve böyle kazanılır ebedi rahat, huzur. Yani dünya hayatı, "İş yapacak" zamandır, Keyf yapıp eğlenecek zamana daha vardır. İnsan iş zamanını, keyf ile geçirirse, Ne elde edebilir mahşer günü o kimse?) Biri Ondan sordu ki: (Kabirdeki azablar, Rüyada acı duymak gibi mi olacaklar?) Buyurdu ki: (Kat'iyyen, rüya gibi değildir, Kabirdeki azablar, azabın kendisidir. Rüyada görünenle aynıdır sanma sakın, Onunla bir ilgisi yoktur hiç uzak yakın. Çünki kabir azabı, "Ahiret azabı"dır, Hem ruha, hem bedene birlikte azab vardır. Rüya ise, bir ruhun bedenden ayrılarak, Bir şeyler görmesidir sadece ruh olarak. Hem kabir azabının şiddeti pek fazladır, Dünya azabı ise, ona göre pek azdır. Oradan bir "Kıvılcım" dünyaya gelse eğer, Dünyadaki her şeyi, hemen yakar, yok eder. Her kim dünyada iken, uysa islamiyete, O kimse azab görmez kabir ve kıyamette.)
.
Abdullah-ı Dehlevi "kuddise sirruh" -5-
Allah adamlarından alim ve veli bir zat, İnsanlar sohbetinden alırdı manevi tat. O bir gün buyurdu ki: (Biz aciz birer kuluz, Rabbimizin emrine itaatle memuruz. Zira yaratıldı ki bu insanlar ve cinler, Yalnız Hak tealaya ibadet eylesinler. Nitekim bir büyük zat buyurmuş ki: "Bir kişi, Bir namaz geçirirse dünyada ne var işi?" Yani hiç üzülmüyor, etmiyorsa hiç tasa, Ölse daha iyidir, namaz kılmamaktansa. Sahabeden biri de geldi bir gün Resule, Arz eyledi: "Mahvoldum dua buyurun" diye. "Ne oldu?" buyurunca, dedi ki: "Kervanımı, Vurup aldı haydutlar, hem de bütün malımı." Onun bu sözlerine karşılık Resulullah, Ona buyurdular ki: "Şükür elhamdülillah, Korktum, diyeceksin ki, "Ben, bir namaz vaktine, Bu gün yetişemedim iftitah tekbirine. Böylece bu tekbirin ecrinden mahrum oldum, Bu yüzden çok üzülüp, diyorsun ki mahvoldum." Bu kıssayı anlatıp buyurdu ki: (Din budur, Mü'min namaz kılarak bulur rahat ve huzur. Alimler buyurur ki: "Namaz vakti geçerken, Üzülmiyen kimsenin, imanı gider hemen. Eğer üzülüyorsa imanı var demektir, Maksat, O'nun emrine ehemmiyet vermektir." Bir insan kul olarak nasıl namaz kılmaz ki? "Nefes almak" gibidir bu dinde namaz sanki.) Bir gün de buyurdu ki: (Çok tövbe etmelidir, Haramlar "Öldürücü zehir" bilinmelidir. Hak teala bizlere çok acıdığı için, Çok şeyi mübah etmiş, vermiştir ruhsat, izin. Ve lakin ruhu hasta, kalbi bozuk olanlar, Mubahlarla doymayıp, harama uzanırlar. İslamın hududunu gözetip ince ince, Buradan dışarıya taşmamalı böylece. Alışkanlık üzere vardır çok namaz kılan, Fakat az, hem pek azdır bu hududu kollayan. Bu kıymetli ömrümüz kusurla, kabahatla, Geçiyor, tükeniyor her gün günah yapmakla. Bunun için "Tövbe"den, istiğfar eylemekten, Kurtulmak mümkün değil, O'na boyun bükmekten. Zira Nur suresinde buyurdu ki Rabbimiz: "Ancak tövbe etmekle kurtulabilirsiniz." Herkese farz-ı ayndır günaha tövbe etmek, Hiç kimse kurtulamaz tövbeden kadın erkek. Nasıl kurtulurlar ki tövbeden bu insanlar, Peygamberler ederdi hepsi tövbe istiğfar.)
.
.
.17/07/2001
Abdullah-ı Dehlevi "kuddise sirruh" -1-
Muhabbet sıfatı "Abdullah-ı Dehlevi" ederken bir gün vaaz, Dediler: (Muhabbet'ten bahsedin bize biraz.) Buyurdu ki: (Bu yolda en mühim şey "Muhabbet" Bundan daha şerefli bir sıfat yoktur elbet. Sahip olduğu için bu şeref ve bu şana, Allah, "Habibim" diyor Peygamber-i zişan'a. Ne zaman ki insanı yarattı Hak teala, Derecesini dahi kıldı yüksek ve a'la. Ona verdiği için en yüksek mertebeyi, Emretti meleklere, Ona karşı secdeyi. Şimdi dikkat ediniz, bu şerefe, insanlar, Acep hangi sıfatla nail olmaktadırlar? Yalnız "Yemek içmek"le olsa idi bu şayet, "Deve" daha kıymetli olurdu bizden elbet. İnsanın şerefine sebep olan bu haslet, Sadece "Şehvet" ile ölçülse idi şayet, Geçerdi cümle hayvan insanları elbette, Zira onlar, insandan ilerdedir şehvette. "Gadap" sebep olsaydı insanın şerefine, "Arslan" daha kıymetli olurdu bizden yine. Çünkü öyle çoktur ki arslanlarda bu sıfat, İnsanlarda olandan ziyadedir kat be kat. Eğer "Görmek" sıfatı olsaydı buna sebep, "Akbaba"lar insandan kıymetli olurdu hep. Eğer "Koku almak"la olsa idi bu değer, Bizden üstün olurdu kedilerle köpekler. Eğer sebep olsaydı buna "Akıl" kuvveti, "Melekler" kazanırdı bu şeref ve kıymeti. Ve eğer insanları doğru yoldan ayırmak, Aldatıp kandırmakla olsaydı üstün olmak, "Şeytan" daha layıktı bu şeref ve şana, Zira insan, bu işte yetişemez şeytana. Üstünlük bunlar ile olsa idi velhasıl, İnsan bu mertebeye olamazdı hiç vasıl. Halbuki insanlarda var ki "Aşk" ve "Muhabbet" Budur asıl insanı üstün kılan o haslet. Madem insan sahiptir bu muhabbet ve aşka, Alamaz bu kıymeti bir mahluk ondan başka. İnsan, "Muhabbet" ile sarılır emirlere, Bu muhabbetle çıkar, yüksek mertebelere. "Muhabbet"tir insanı Allah'a yaklaştıran, Bu sevgidir onları böyle şerefli kılan. Eğer ki insanlarda muhabbet olmasaydı, Elbette bu şerefe nail olamazlardı. Tasavvufta yükselmek isterse biri eğer, Allah'ın ihsanı ve lütfu ile ilerler. Daha da yükseğine çıkmak isterse şayet, Sırf "İhsan" kafi gelmez lazımdır "Aşk, muhabbet.
.
Abdullah-ı Dehlevi "kuddise sirruh" -2-
İbadetten zevk almak "Abdullah-ı Dehlevi" âlim ve evliya zat, Bir gün genç bir Müslüman isteyince nasihat, Buyurdu: (Sen Allah'ın çok aciz bir kulusun, Hiç günah işleme ki, sonra pişman olursun. Ölüm var, ahiret var, asilere azap var, Günahlardan el çek ki, şiddetlidir azaplar. Güvenme gençliğine ey yavrum aman sakın, Kulluk eyle Allah'a yettiğince takatın. Sen bu gün çok ibadet yap ki Yaradan'ına, Belki ecel yakındır, çıkamazsın yarına. Hem de tam ihlas ile yap ki her ibadeti, İhlassız amellerin, o gün olmaz kıymeti.) Genç dedi ki: (Efendim, bilmem ki nedir hikmet, Hiçbir ibadetimden almıyorum bir lezzet.) Buyurdu ki: (Sebebi aşikardır bu halin, Bu, "Hasta" olduğunu gösteriyor o kalbin. Kalbin hastalığına şudur ki ilk işaret, Yaptığı ibadetten alamaz tad ve lezzet. Hem de Hak tealadan hayâ etmez o insan, Hiç korkmadan Rabbine eder günah ve isyan. Kalbi hasta olanda, bulunmaz hem de hikmet, O, baktığı şeylerden alamaz ders ve ibret. Kâr etmez ona öğüt, dinlemez hiç kimseyi, Hep kendi bildiğine göre yapar her şeyi. Kurtulmak istiyorsan bu hastalık halinden, Dikkat et lokmalara, ye yalnız helalinden. Kur'an tilavetiyle geçir çok vakitleri, Ki Kur'an, yumuşatır nice katı kalpleri. "Allah adamları"nın devam et sohbetine, Onların her bakışı, şifadır kalp derdine. Büyük bir ganimet bil insanlara hizmeti, Bu yolda olanların hep böyledir adeti.) Bir gün de buyurdu ki: (Seadete kavuşmak, Allah'ın Resulüne uymakla olur ancak. Tam tabi olmak için Resulullah'a önce, Dinin emirlerini öğrenmeli iyice. Sonra bildiklerini yapmağa sıra gelir, Yani farzları yapıp, haramdan el çekilir. Hak teala Resulü gönderdi ki cihana Ebedi seadeti bildirsin her insana. Her kim Ona inanıp, çok severse eğer ki, Kazanır bu sayede ebedi seadeti. Resulullah'a uymak, Allah'a itaattır, Bunun böyle olduğu, kat'i ve muhakkaktır. Ebedi seadete kavuşmak için insan Olması lazım gelir önce halis Müslüman. Bundan sonra en mühim şey şudur ki en evvel, Doğru iman, itikad edinmektir mükemmel.
.
Abdullah-ı Dehlevi "kuddise sirruh" -3-
Sözün özü şudur ki "Abdullah-ı Dehlevi" büyük bir evliyadır, Kalpleri aydınlatan nasihatleri vardır. Nasihat isteyince bir gün genç bir Müslüman, Buyurdu ki: (Evladım, Hakk'a güven her zaman. Aldırma insanların şu veya bu haline, Sen onları bırak da, ihlasla dön Rabbine. Onlar seni övse de, zemmetseler de hiç, Sana, bundan ötürü gelmesin asla sevinç. Aksine kötüleyip yerseler de seni hep, Kalbine bir üzüntü gelmesin bundan sebep. Sen ihlasla "Allah" de, kurtulur Allah diyen, Ondan yüz çevirenler felah bulmaz katiyyen.) Bir genç de kendisinden isteyince nasihat, Buyurdu ki: (Evladım, nefsine verme fırsat. Zira "Nefs-i emmaren" kafirdir senin şu an, Ve Allah'a düşmandır, sen de ol ona düşman. Onun hilelerine aldanma hiçbir işte, Yoksa pişman olursun ve yanarsın ateşte. Bu yolun büyükleri, nefsine muhalefet, Yaparak Rablerine ulaştılar nihayet. "Kötü arkadaş"tan da çok sakın ey evladım, O seni felakete götürür adım adım. Nefisten de fenadır zira kötü arkadaş, Cehenneme sürükler seni o yavaş yavaş. Gözünü iyi açıp, hiç gelme ki gaflete, Yoksa duçar olursun ebedi felakete.) Bir gün de buyurdu ki: (Bu dünya imtihandır, Yarın her işimizden, sual ve hesap vardır. Zira biz insanları elbette Hak teala, Sırf yemek içmek için göndermedi dünyaya. Sevdiğimiz şeylerle oynayıp, mal toplamak, Ve sırf keyif sürmeğe gelmedik biz muhakkak. İnsan, Rabbine karşı her an acizliğini, Muhtaç, zavallı olup, gücü yetmezliğini, Göstermek maksadıyla dünyaya gelmektedir, Zaten Rabbine karşı "Kulluk" da bu demektir. "Ehli sünnet" denilen İslam âlimlerinin, Bildirdiğine göre bir "İman" lazım ilkin. İman ve itikadı sağlam ettikten sonra, Emir ve yasaklara uymağa gelir sıra. "İlim" ve "İş"ten sonra, lazımdır bir de "İhlas" Azabtan kurtulmak da bunlarla olur esas. "İhlas", temiz etmek ve pislikten arınmaktır, Yani her yaptığını "Allah için" yapmaktır. Oğlum dünyada kalmak zamanı pek kısadır, Çoğu boş yere geçti, kalan ise pek azdır. Gençlikte yaptığımız çirkin, fena fiiller, Tövbe ve gözyaşıyla af edilebilirler.
.
Abdullah-ı Dehlevi "kuddise sirruh" -4-
Resulullah'a uymak "Abdullah-ı Dehlevi" çok büyük bir velidir, Tesirli sözleriyle, kalpleri etti tenvir. Bir gün genç bir Müslüman gelerek huzuruna, Arz etti ki: (Efendim nasihat edin bana.) Buyurdu: (İşin başı, evliyaya muhabbet, Allah'ın dostlarını sevmeğe eyle gayret. Onların hürmetine yağıyor yağmur ve kar, Onların kalplerinden kalplere "Feyiz" akar. "Muhabbet bağı" ile kalbini kalplerine, Bağla ki, aksın o nur senin dahi kalbine. Onlara ne kadar çok besler isen muhabbet, Kalbine o kadar çok akar feyiz, bereket. Muhabbet az da olsa, o feyiz yine akar, Yeter ki evliyaya olmasın kalpte inkar. Ve her kim, az da olsa, onlara soğuk durur, Kapatmıştır o yolu, nasıl aksın feyz, nur?) Yine bir Müslüman da sormuştu bu "Veli"ye: (Bir kul hangi sebeple, Cennete girer?) diye. Buyurdu: (Öyle "Doğru" olmalı ki o kişi, Olmamalı ömründe asla eğri bir işi. Öyle çok "Korkmalı" ki bir haram ve günahtan, İçi kan ağlamalı, günaha girdiği an. Öyle çok "Din gayreti" olmalıdır ki hem de, Az bile gevşekliği olmamalı hizmette. Öyle çok "Anmalı" ki Rabbini, Yaradanı, Onu hatırlamadan geçmemeli bir anı. Ölümü öyle yakın bilmeli ki kendine, Asla tutulmamalı bir dünya emeline.) Yine bir sohbetinde buyurdu ki: (Evladım, O Resul'e uymadan, sakın atma bir adım. Zira Ona uymakla umulur sonsuz necat, Ona uymayanların, sonu olur fecaat. Kul bin sene yaşasa ve etse ibadetler, Ve çektirse nefsine, çok sıkı riyazetler, Eğer Resulullah'a olmadı ise tabi, Bunların "Arpa kadar" kıymeti olmaz tabi. Lakin ona uyarak yapılsa az bir amel, O "Bin yıllık" taatten olur üstün ve güzel. Hatta bir iş olmayan "Uyku" bile mesela, O'na tabi olarak olursa, olur a'la. "Kaylule etmek" yani gün ortasında biraz, Uyumak, o Resul'ün adetiydi kış ve yaz. O'na tabi olmayı düşünerek bir kimse, Eğer gün ortasında bir miktar uyur ise, Bu uykudan o kadar görür ki çok menfaat, O "Bin yıllık" taatten üstün olur kat be kat. Çünkü bu, O'na tabi olarak uyumuştur, O ise O'na değil, kendisine uymuştur.)
.
Abdullah-ı Dehlevi "kuddise sirruh" -5-
Tasavvuf nedir? "Abdullah-ı Dehlevi" büyük İslam âlimi, İlmi ile İslama hizmet etti daimi. Bir gün bu büyük zata gelerek bir Müslüman, Sordu ki: (Halis mü'min nasıl olur bir insan?) Buyurdu: (Halis mü'min korkudadır daima, Titrer ki, günah, isyan ederim Allah'ıma. Hisseder tam başının üzerinde bir "Kılıç", Bir "Kıl"la asılmıştır, ayrılmaz oradan hiç. Çok keskindir o kılıç, çok incedir kıl da hem, Der ki: "O düşebilir, eğer günah işlersem." Kapının önünde de, var ki bir "Vahşi hayvan", Üstüne saldırmağa fırsat kollar an be an. Der ki: "Rabbime karşı işlersem az bir günah, Üstümdeki o kılıç başıma düşer nagâh." Yine o düşünür ki: "Eğer günah işlersem, Kapıdaki canavar, üstüme saldırır hem." Bir iş İslamiyyete uygun değilse eğer, Katiyyen yapmaz onu, başlamışsa vazgeçer.) Dediler ki: (Efendim, tövbe nasıl olmalı?) Buyurdu: (Günah için ağlayıp sızlamalı. Hakiki bir Müslüman, işleyince bir günah, Der ki: "Bu günahımı elbette gördü Allah" Öyle pişman olur ki yaptığı o günaha, Der ki: "Yapmayacağım o günahı bir daha.") Yine bir sohbetinde O buyurdu ki: (İslam, İnanıp teslim olmak demektir Resule tam. İslam da üç kısımdır: İlim, amel ve ihlas, Bu üçü olmadıkça Müslümanlık olamaz. "İlim", İslamiyyeti iyice öğrenmektir, "Amel" de, buna göre uygun amel etmektir. "İhlas", her yaptığını yapmaktır Allah için, Yoksa olmaz kıymeti yapılan hiçbir işin. İhlas kazanmanın da, bir tane yolu vardır, O da, ihlaslılarla birlikte bulunmaktır.) Bir gün de "Tasavvuf"tan sordu biri bu zata, Buyurdu: (Tam tabi ol, Server-i kainata. Zira tasavvuf demek, dine uymak demektir, Yani İslamiyyete tam riayet etmektir. Bahusus şeyh ve mürşid tanınan biri yine, Tam tabi olmaz ise dinin emirlerine, Böyle olan kimsede görülse de keramet, Onların yanlarında durmayın az bir müddet. Arslandan kaçar gibi onlardan kaçın hatta, Zira onlar, "Şeytanın askeri"dir adeta. Dinin bir edebine uymazsa biri eğer, Keramet gösterse de, olamaz dinde rehber. Çünkü tasavvuf yolu, dini iyi bilmektir, Ve bütün işlerinde İslamı gözetmektir.)
.
Abdullah-ı Dehlevi "kuddise sirruh" -1-
İnsan acizdir Evliya-yı kiramın en büyüklerindendir, Tesirli sözleriyle kalpleri etti tenvir. Nasihat istediler kendisinden bir ara, Buyurdu ki: (Az bile dalmayın günahlara. Mahlukların içinde çok acizdir bu insan, Buna rağmen o eder Allah'a en çok isyan. Bu aciz ve zavallı halini görmeyerek, Kendi "Yaradan"ına karşı gelir bilerek. Öyle çok alçalır ki o bu isyanlar ile, Ondan nefret ederler hatta şeytanlar bile. Ne kadar şaşılır ki, Rabbi ona çok ihsan, Ettikçe, buna karşı o eder günah, isyan. Kendisini yaratan, her an varlıkta tutan, O'dur hem kendisini koruyan her korkudan. Olmasaydı kullara eğer O'nun ihsanı, Türlü tehlikelerden kim korurdu insanı? Beşikten ta mezara, rızkını verir de hep, O yine isyan eder Rabbine niye acep? Lakin bu aynı insan, toparlanırsa eğer, Öyle çok yükselir ki, gıbta eder melekler. Zira o nefsi ile uğraşma neticesi, Melekten de yukarı yükselir derecesi. Fakat böyle olanlar, pek nadide bulunur, Çoğu insan, maalesef nefsine mağlup olur. Ey insanlar bakınız, şudur ki ahmak insan, O, kendi sahibine durmadan eder isyan. Yine de hiç görmeyip kendinin günahını, Araştırır daima başkasının aybını. Kendi her gün işler de nice günah, kabahat, Velakin hiç üzülmez, dolaşır gayet rahat. Halbuki bugün yarın, ecel gelip ölecek, Ve bunların hesabı kendinden istenecek.) Yine bir sohbetinde buyurdu: (Bir insana, Önce lazım olan şey, ermektir "Tam iman"a. Yani itikadını, imanını düzeltmek, Her şeyden daha önce lazımdır insana pek. Bundan sonra salih ve yarar iş yapmalıdır, İbadetler içinde en mühimi "Namaz"dır. Nitekim Resulullah buyurdu ki hadiste: "Namaz kılmak, bu dinin direğidir elbette. Namaz kılan bir kimse, dinini doğrultmuştur, Namaz kılmayan ise, dinini yıkmış olur." Namazı doğru dürüst kılarsa eğer insan, Kurtulur tamamiyle haram ve günahlardan. Mü'minun suresinin başındaki ayette, Buyuruldu: "Mü'minler kurtulacak elbette." Ayetin devamında şöyle buyurmaktadır: "Onlar, namazlarını huşuyla kılanlardır."
.
Abdullah-ı Dehlevi "kuddise sirruh" -2-
Allah adamlarından alim ve veli bir zat, Bir gün bir müslümana şöyle etti nasihat: (Evladım, kötülerle oturup etme sohbet, İyilerle beraber bulunmağa gayret et. "Güçlü insan" olarak bilirim ki ben şunu, Nefsine hakim olup, yapmaz bir arzusunu. Bir kimse ki nefsini etmemiştir terbiye, Onun hiçbir sözünden fayda gelmez gayriye. Allah'tan çok korkanın şudur ki alameti, Uyku girmez gözüne düşünür "Ahiret"i. Yemek ile içmekten kesilmiştir adeta. "Yürüyen ölü" gibi bulunur bu hayatta. Mahcub ve edeblidir önündedir başı hep, "Ahiret"e maildir "Dünya"yı etmez talep. Bir müslüman, kendine bir şeyi eylese arz, "Peki" der, kabul eder, asla etmez itiraz. Öyle çok sarmıştır ki onu "Allah korkusu" Bu korkuyla gözüne girmez gece uykusu. Rahatını kaçıran bu korkudur tek sebep, "Halim n'olacak?" diye gözyaşları döker hep. Ey henüz genç olanlar, aman dikkat ediniz, Tükenir bir gün elbet sizin de gençliğiniz. Bizim gibi takatten düşmeden henüz daha, Gençliği fırsat bilip, kulluk edin Allah'a. Zira gencin yaptığı ibadetin sevabı, Öyle çok fazladır ki, olmaz haddi hesabı. İhtiyarlık gelince azalır güç ve kuvvet, Fazla sevap alamaz yapsa da çok ibadet.) Derdi ki: (Şu kimsedir ahlakı iyi olan, Etrafında olanlar zarar görmez hiç ondan. Kendini kötü bilip, iyi bilir gayriyi, Hep edebli bulunur, incitmez hiç kimseyi. Çok sıkıntı gelse de insanlardan nefsine, Yüzünü ekşitmeden, göğüs gerer hepsine. Kötülük yapana da, o yine ihsan eder, Zira onun içinde kemlikten yoktur eser. O, hep güleryüzlüdür, suratını asmaz hiç, Onu gören kimseyi kaplar neş'e ve sevinç. Her kişi rahatlıkla girer onun yanına, Zira gelmez bir zarar ondan bir yârânına.) Bir gün de buyurdu ki: (Çok alçaktır bu nefis, Mahlukların içinde yoktur ondan daha pis. Nefsin arzularını terk edenler pak olur, Dünya ve ahirette bulur rahat ve huzur. Kim anlayabilirse dünyanın iç yüzünü, Dert etmez kendisine onun üzüntüsünü. Bu dünyayı anlayan ondan iyi sakınır, Dünyadan sakınan da nefsini iyi tanır.)
.
Abdullah-ı Dehlevi "kuddise sirruh" -3-
"Abdullah-ı Dehlevi" çok büyük evliya zat, Ederdi insanlara çok öğüt ve nasihat. Bir gün de buyurdu ki: (Bir kul eğer Rabbini, Tam tanıyabilirse, tam yapar taatini. Bir kimse de "Dünya"yı tanırsa tam olarak, İğrenir, nefret eder, ondan soğur muhakkak. Allahü tealayı severse biri şayet, "Veli" kullarına da besler sevgi muhabbet. O veliye sevgisi dönerse eğer aşka, O kimsenin halleri olur daha bambaşka. Öyle ki, o "Veli"nin köy ve mahallesine, Bile o aşık olur, evine, hanesine. O veliyle her kimin var ise bir ilgisi, Onlara karşı dahi, hasıl olur sevgisi. Hatta onun köyünün köpeklerine bile, Daha çok sevgi besler, saire nisbet ile. O, gayri ihtiyari onları sever gayet, Zira onun elinde değildir bu muhabbet. Düşmanlarına dahi düşman olur gayetle, Zira bu da elinde olmaz umumiyetle. Hasılı Allah'ını seviyorsa bir insan, Sevdiği kulları da sever elde olmadan. O istemese dahi onları sever fazla, Çünki bu muhabbeti elde değildir asla. Düşmanlarını dahi düşman bilir kendine, Zira hiç istemez ki, toz konsun sevdiğine. Muhabbet ve düşmanlık, olursa Allah için, O insan kemaldedir, esası budur işin.) Bir gün de buyurdu ki: (Saadete kavuşmak, Sevgili Peygambere uymakla olur ancak. Görünen görünmeyen ni'met ve saadetler, O yüce Peygamberi sevmekle ele geçer. Bu yolda yükselmenin ölçüsü bu "Sevgi"dir, Bu sevgi çoğaldıkça, ni'met dahi çok gelir. Sevgili Habibini yarattı Hak teala, Mahlukatın hepsinden daha yüksek ve a'la Bütün eshabı kiram, Ona aşık oldular, Onun sevgisi için ortaya baş koydular. Onu sevenleri de çok sevdiler gönülden, Birbirlerini dahi, çok sevdiler bu yüzden. Bu halis sevgi ile o yüksek sahabiler, Allah'ın sevgisine, rızasına erdiler. "Rabbimi seviyorum" diyor ise bir kimse, Eshabı kiram gibi olmalı öyle ise. Hem seven, sevdiğinin sevdiğini de sever, Onun düşmanlarına, o da düşmanlık eder. Bu "Sevgi" ve "Düşmanlık" hiç elinde değildir, Hatta o, bu hususta sanki deli gibidir.)
Abdullah-ı Dehlevi "kuddise sirruh" -4-
"Abdullah-ı Dehlevi" bir büyük evliya zat, Bir gün bir kimse Ondan isteyince nasihat, Buyurdu ki: (Bir sevgi, hakiki ise şayet, Bir iyilik görmekle çoğalmaz o muhabbet. Ve eğer bir kötülük görse de sevdiğinden, Yine de bir azalma olmaz o sevgisinden. Ey insan, sen ne kadar edersen Hakk'a taat, İnsanlar da o kadar sana eder itaat.) Bir gün de buyurdu ki: (Doğru, halis alimler, Sana, ebeveyninden daha şefkatlidirler. Zira annen ve baban, sana merhametinden, Kurtarır yalnız seni "Dünya felaketi"nden. Ama onlar, katarak gündüze gecesini, "Cehennem ateşi"nden kurtarır elbet seni. Ey insan, bu dünyaya aldanma, onu tanı, O hep dolup boşalır, sanki bir yolcu hanı. Bugün burda olsan da, olmazsın belki yarın, Zira ölebilirsin, gaflete gelme sakın. Elini çabuk tut da hazırlan bir an evvel, Zira yaşayanlara "Ani gelir" hep ecel. Eğlenmeyi bırak da, ibadet yapmağa bak, Zira zevk ve eğlence, ahirette olacak. Eğer ki bir alimde varsa dünya sevgisi, Onun, hiçbir kimseye olmaz bir faidesi. Zira kendine bile olmaz ki hayrı onun, Nerde kaldı gayriye faidesi dokunsun.) Derdi ki (Şayet "Ölüm" konsa idi pazara, Ehlullah başka şeye vermezlerdi hiç para. Cehenneme götüren amelleri işleyip, Sonra kalkıp Cennete talip olmak ne garip. "Ahmak" şu kimsedir ki, çok günah işler de hep, Sonra Hak tealanın affını eder talep. "Akıllı" da şudur ki, dünyayı terk etmeden, Ahiret azığını hazır eder gitmeden. Bilir ki ahiretin tarlasıdır bu dünya, Eker tohumlarını, çalışır ekseriya. Kabre girmeden önce, oraya hazırlanır, Bilir ki, her mü'mine orada sual vardır. Ve ölmeden öğrenir cevabını onların, Bilir ki, kendisine sorulur bunlar yarın. Ey insan, itikadın tam doğruysa Allah'a, Sana, bundan kıymetli bir ni'met olmaz daha. Öyleyse kork ve titre "İman"ın gitmesinden, Zira bir kelimeyle gidebilir o senden. Küfrü mucip şeyleri iyi öğren, ezberle, "İyiler"le otur kalk, dost olma cahillerle. Temin et gençliğinde ilim, amel, ihlası, Budur maksat ve gaye, budur işin esası.)
.
.
.27/05/2001
Tâhâ-yı Hakkari "kuddise sirruh" -1-
Sülale-i Resulden, devrinin bir tekiydi, "Halid-i Bağdadi"den feyz alan bir veliydi. Çocukken onu gören, derdi ki; (Bu, ilerde, Belli ki, çok büyük bir zat olacak bu yerde.) Ezberledi küçükken, ilk Kur'anı kerimi, Öğrendi daha sonra, ince ince her ilmi. Bir amcası vardı ki "Seyyid Abdullah" diye, Giderdi feyz almağa Halid-i Bağdadi'ye. Onun himmeti ile, kemâle gelen bu zat, En üstün talebesi olmuştu onun bizzat. Bir gün "Seyyid Taha"dan bahsedip üstadına, Yüksek istidadını arz etti bir bir ona. O dahi buyurdu ki; (Bir daha geldiğinde, Onu da, yanımıza getir beraberinde.) "Peki" deyip, Bağdat'a getirdi bir gün onu, Görür görmez anladı, bir "cevher" olduğunu. Ve hemen istihare etmesi için yine, Gönderdi "Abdulkadir Geylani"nin kabrine. "Seyyid Tâhâ" içeri girer girmez türbeden, Abdülkadir Geylani ona göründü hemen. Çok iyi karşılayıp, buyurdu ki; (Ey oğlum, Gerçi büyük ise de esasen benim yolum, Lâkin şimdi kalmadı dünyada bunun ehli, Sen, Mevlana Halid'e git ki o, büyük veli, Bu zamanın en büyük âlimi o kimsedir, Hemen gidip o zatın hizmetine sen de gir.) Alınca "Seyyid Taha" dedesinden bu emri, Sür'atle Mevlânâ'nın yanına döndü geri. Bu, öyle gelişti ki, çok iyi geldi sonu, Zira Mevlana Halid terbiye etti onu. İyi yetişmesine gösterdi çok ihtimam, Ne icab ediyorsa, yerine getirdi tam. Seyyid Taha, "seksen gün" kalıp onun yanında, Yükseldi derecesi, evliyalık yolunda. "Üç ay" dan daha kısa bir zamanda nihayet, Üstadı, kendisine verdi mutlak icazet. Halkı irşad etmesi için de onu sonra, Büyük bir merasimle gönderdi "Berdesur'a. Ve hatta uğurlarken, oraya kendisini, Tam atına binerken, tuttu üzengisini. Lakin "Estağfirullah" diyerek Seyyid Taha, Geriye çekildi ve binmedi hemen ata. Mevlânâ Halid ise, buyurdu ki; (Bir zaman, Taş toplatıp, dergaha taşıttım size dağdan. Bu gibi zor işlerle yormuştum önce sizi, Şimdiyse tutuyorum, sizin üzenginizi.) "El emrü fevkal edeb" mucibi Seyyid Taha, "Peki efendim" deyip, bastı ve bindi ata. Sonra tuttu üstadı, atının dizginini, Yürüyüp teşyi etti bir müddet kendisini. Sonra da dizginleri, vererek ona yine, Buyurdu; (Dizginlerin, artık senin elinde. Allah yardımcın olsun, O'na güven ve sığın, Büyüklerin ruhları, olsunlar sığınağın.)
..28/05/2001
Taha-yı Hakkari "kuddise sirruh" -2-
Nehri'ye nur yağardı... Öyle büyük bir veli idi ki "Seyyid Taha", Hazreti Ebu Bekir'e benziyordu ihlasta. "Şecâat"te hazreti Ömer'di sanki yine, "Hayâ"da benziyordu Osman-ı Zinnureyn'e. "Evliyalık"ta ise, her kim "Seyyid Taha"yı, Görseydi, hatırlardı Aliyyül Mürteza'yı. Allahtan korkusundan, boynundaki bir kemik, Dışa bükülmüş gibi görünürdü az eğik. Vakar ve heybetinden, bakılmazdı yüzüne, Böyle veli, pek nadir gelmişti yer yüzüne. Orta boylu idi ve genişti alınları, Kaşları sıkça olup, açıktı araları. Gözleri iri siyah, yüzü yuvarlaktı hem, Onu anlatmak için, aciz kalır bu kalem. Ona, "Seyyid-i Büyük" derlerdi orada halk, Yani "Büyük Efendi" denir mânâ olarak. Onu gören, bir anda âşık olurdu hemen, "Kâmil insan" olurdu, sohbetini dinleyen. Hâlid-i Bağdadi'nin emriyle "Seyyid Taha", İlim yaymak üzere, gelince Berdesur'a, İnsanlar her taraftan, demeyip uzak yakın, Bu büyüğün yanına gelirdi akın akın. Bir ışık kaynağının etrafına üşüşen, Pervaneler gibi halk, "Nehri"ye koştu hemen. Öyle ki, hatta Nehri, gökteki meleklerin, Bile imreneceği yer oldu o gün için. Pek çok Hak âşıkları, "Nehri"ye koşuyordu, Zulmetten kurtularak, nûra kavuşuyordu. Peygamber-i zişan'ın kalbinden çıkan nûrlar, "Nehri"den yayılırdı, dünyaya o zamanlar. Bir müslüman, geçseydi Nehri'nin hududunu, Feyiz ve bereketi, kaplardı derhal onu. Biri, ziyaret için gelse idi "Nehri"ye, Abdestsiz giremezdi, huduttan içeriye. Binlerle gönül ehli, bu büyük veli zatın, Nûruna kavuşmağa gelirdi akın akın. Resulullahın yolu, ilim, ahlak ve edeb, Nehri'den her tarafa yayılırdı o gün hep. Karınca yuvasını andıran medreseler, Binlerce talebe ve yüzlerce müderrisler, Din ve fen ilimleri tedris olunuyordu, O zamanlar Nehri'ye, sanki nûr yağıyordu. "Seyyid Taha" an be an, bütün medreseleri, Tetkik buyuruyordu talebe ve dersleri. Ne zaman ki, sohbete başlasaydı dergâhta, Kendinden geçiyordu dinleyenler adeta. Binyediyüz hane ve onaltı bin nüfusun, Hepsi, o medreseden yiyip içerdi o gün.
.29/05/2001
Taha-yı Hakkari "kuddise sirruh" -3-
"Seyyid Taha", tek be tek talebeleri ile, Bizzat meşgul olurdu, her türlü dertleriyle. Bütün devlet ricali ve hatta başta sultan, Emrine âmâde ve muntazırdılar her an. Ve hatta o devirde, İran'ın şâhı bile, Onun büyüklüğünü, anlayıp tamamiyle, Şemdinli yakınında yüzkırkbeş pâre köyün, Hepsini, bu büyüğe bağışlamıştı o gün. Ne zamanki bu haber geldi "Seyyid Taha"ya, "Elhamdülillah" deyip şükreyledi Allaha. Sonra da o şah ölüp, oğlu geçti yerine, O köylerin hepsini, geriye aldı yine. Bu da "Seyyid Taha"ya söylendiğinde aynen, "Elhamdülillah" deyip şükretti yine hemen. Dediler ki; (Efendim, hikmeti ne ki acep, Her iki halde dahi, şükrettiniz yine hep?) Buyurdu; (O köyleri verdiklerinde bize, Baktım ki hiçbir sevinç geldi mi kalbimize? Zerre kadar sevinme eseri hiç görmedim, "Elhamdülillah" deyip, Rabbime şükreyledim. Aldıklarında dahi, yine baktım kalbime, Gördüm ki üzüntü yok, hamdeyledim Rabbime.) Bu büyük evliyanın çoktu kerametleri, Dilden dile dolaşıp, söylenir şöyle biri: Hırsızlardan birisi, "Taha-yı Hakkari"nin, Ambarına girmişti, biraz un çalmak için. Çuvalını doldurup, götürecekti, fakat, Yerinden kaldırmağa bulamadı güç, tâkat. Bu sefer yarısını boşaltarak yerine, Tekrar yüklendiyse de, kalkmadı çuval yine. Biraz daha boşaltıp, denedi götürmeği, Lâkin kâfi gelmedi, kuvveti buna dahi. Şaşırdı, hayret etti hırsız bunu görünce, Zira dolu çuvalı kaldırıyordu önce. Biraz daha boşaltıp, deneyince yeniden, Yine oynatamadı o çuvalı yerinden. Hırsız şaşkın bir halde, düşünürken, o ara, Hazreti "Seyyid Taha" giriverdi ambara. Buyurdu ki; (Çuvalı kaldıramıyor musun? Ben yardım edeyim de, götürmen kolay olsun.) Ve çuvalı kaldırıp, koydu onun sırtına, Buyurdu ki; (Al da git, bu kadar yeter sana. Bundan sonra olursa herhangi ihtiyacın, Bize müracaat et, ambara gitme sakın.) Onun bu şefkatini görünce o da hemen, Bıraktı hırsızlığı, o günden itibaren. Ve hemen hizmetine girerek o büyüğün, Talebesi olmakla, şereflendi aynı gün.
.30/05/2001
Taha-yı Hakkari "kuddise sirruh" -4-
Allahü tealanın büyük bir evliyası, Hemen kabul olurdu, indallah her duası. Ermeninin birisi, gelerek huzuruna, "Çocuksuz" olduğundan, dert yandı şöyle ona. Dedi; (Siz büyüksünüz, buna inanıyorum, Dua edin, benim de oluversin çocuğum.) "Seyyid Taha" bir dua buyurdu Ermeniye, O, buna çok sevinip, dönüp gitti geriye. Beş sene sonra yine, huzuruna gelerek, Dedi ki; (On çocuğum oldu tam bu güne dek, Hatta her bir batında, oldu ikiz çocuğum, Artık dua etmeyin, çocuk istemiyorum.) Bir gün de, talebeden emredip bir kişiye, Van'a göndermiş idi, bir işi yapsın diye. Dönerken, Van valisi etti ki ondan talep; (Geri gitmeseniz de, burada kalsanız hep. Van halkına etseniz, her gün vâz-ı nasihat, Bundan size minnettar kalırım ben de bizzat.) Dedi ki; (Seyyid Taha, üstadımdır ki benim, O izin verir ise, elbet kabul ederim.) Nehri'ye avdetinde, onun bu ricasını, Söyleyip, talep etti izin ve rızasını. O buyurdu; (Van için, bir mürşid lazım, ancak, Bu iş sana ve bana, pek nasib olmayacak. Öyle zannederim ki, yakında bu iş yine, Senin yakınlarından, nasib olur birine. "Seyyid Fehim" nâmında bir zattır ki o kişi, İnşallah pek yakında, halleder o bu işi. O, çok büyük evliya olur zannediyorum, Lakin şimdi nerdedir, onu bilemiyorum.) Bunları işitince arz etti ki o ise; (Efendim, akrabamdan var şimdi böyle kimse. Bir amcazadem var ki, Cizre'de şimdi benim, Çok faziletli olup, ismi de "Seyyid Fehim." Buyurduğunuz gibi, fevkalâde kimsedir, Şu anda din ilmini, tedris eylemektedir.) Buyurdu; (Öyle ise, bir daha geldiğinde, Onu da yanımıza getir beraberinde.) "Peki efendim" deyip, bir hayli sevinerek, Müjdeledi onları, evlerine giderek. Babası da işitip, çok memnun oldu buna, Oğlu "Fehim"i alıp, düştü Nehri yoluna. Giderken, kendisine tembih etti; (Ey oğlum, Büyük bir evliyaya seni götürüyorum. Adı, Seyyid Taha ki, kutbudur o bu asrın, Kemâle gelmedikçe, ondan ayrılmayasın.) Mübarek huzuruna, varınca en nihayet, Görüp "Seyyid Fehim"i eyledi çok muhabbet.
.31/05/2001
Taha-yı Hakkari "kuddise sirruh" -5-
Bir zamanlar Irak'ta, Berzenci ve Hayderi, Nâmında iki büyük kabile var idi ki, Bunların arasına girerek bir husûmet, İlerleyip, savaşa döndü bu en nihayet. Ne kadar sözü geçen itibarlı adamlar, Araya girdiyse de, mani olamadılar. Çaresizlik içinde, dedi ki birçokları; (Nehri'de Seyyid Taha barıştırır bunları.) Bir hey'et tertip edip, yollandılar Nehri'ye, Ve bunu arz ettiler, "Taha-yı Hakkari"ye. Dediler; (İşte böyle, çok müşkildir vaziyet, Bunu halletmek için, buyursanız bir himmet. Şu an iki kabile savaşmak üzeredir, Kalmadı başka çare, bütün ümid sizdedir.) Hem dînî, hem insânî vazife olduğundan, Kabul edip, onlarla Irak'a oldu revan. Hâdise mahalline gelirken yavaş yavaş, Başlamak üzereydi neredeyse bir savaş. Lâkin teşrif edince oraya bu veli zât, Ânında sona erdi, bu büyük fitne fesat. Zira iki taraf da görüp "Seyyid Taha"yı, Ânında bıraktılar, bu döğüş ve kavgayı. Ve çok büyük hürmetle, onu karşıladılar, Sonra, birbirleriyle barışıp anlaştılar... Bir gün de seyyidlerden iki kişi, bir ara, Bir hayli hediyeler yüklenip katırlara, Hediye etmek için, "Taha-yı Hakkari"ye, Irak'tan yola çıkıp, gelirlerdi Nehri'ye. Lâkin "Musa Bey" diye bir münafık, onları, Durdurup, yükleriyle gasbetti katırları. O iki seyyid ise, üzülüp bu vak'aya, Gelip haber verdiler, bunu "Seyyid Taha"ya. O da, bu münafığa gönderdi ki bir haber, (Peygamber evladıdır üzdüğün bu kimseler. Bunun için onlara gösterip saygı, hürmet, Derhal katırlarını onlara iade et. Yükler bana aitti, olsunlar onlar senin, Ve lakin kalplerini kırma bu seyyidlerin.) Mûsa Bey, bu haberi aldı ise de, fakat, Onun bu ricasına etmedi hiç iltifat. Onun bu tutumunu öğrenip "Seyyid Taha", Ona, başka biriyle saldı bir haber daha. Yine dinlemeyince, çok üzüldü bu hâle, Artık Hak tealaya etti onu havâle. Günlerden Cuma idi, evinde o münafık, Gece, yatmak üzere yapıyorken hazırlık, Midesine şiddetli bir ağrı saplanarak, Ölüp gitti o gece, durmadan bağırarak. Kapkara, kömür gibi olmuştu cenazesi, Seyyidleri üzmenin, bu oldu neticesi.
.01/06/2001
Taha-yi Hakkari "kuddise sirruh" -6-
Gürpınar kazasında, vardı ki bir Müslüman, Bu zatın talebesi olmuş idi bir zaman. Ve lakin bir gün dağdan, kurt gelip maalesef, Bunun koyunlarına saldırıp etti telef. Tam o güne tesadüf edince bu hadise, Şeytan fırsat bilerek, verdi ona vesvese. Dedi; (Sen, ona gidip talebe oldun, fakat, O hocadan, sana hiç gelmez hayır, menfaat. Uğurlu gelmedi bak, o hocaya gidişin, Tam o günden beridir ters gidiyor her işin.) O dahi aldanarak, bu şeytan yalanına, Artık "Seyyid Taha"nın gitmez oldu yanına. Önceden çok severken, Hakkın bu velisini, Terk etti ondan sonra, sohbetini, dersini. Seneler sonra bir gün, camide "Seyyid Taha", Namaz kıldıracağı bir anda cemaata, Tam getirecekti ki iftitah tekbirini, Şiddetle ileriye uzattı tek elini. Ve sanki birisini kovar gibi yaparak, (Defol, defol) diye de, seslendi bağırarak. Namaz bittikten sonra, dediler; (Efendim, siz, Niçin böyle bağırıp, "defol, defol" dediniz?) Buyurdu ki; (Bir mü'min, gelmiş son nefesine, Şeytan da uğraşırdı "İmansız" ölmesine. Büyüklere sığınıp, şeytanı kovaladık, Çok şükür iman ile vefat etti o artık.) Dediler ki; (Efendim, acaba o kim idi? Tesbihi geri verip, sizi terk eden miydi?) (Evet, o kimse idi) deyince Seyyid Taha, Talebenin hayreti ziyade oldu daha. Dediler ki; (Efendim, terk etmişti o sizi, Ve hiç bilememişti kadr-ü kıymetinizi) Buyurdu ki; (Doğrudur, dediğiniz hakikat, Bir zaman muhabbeti var idi bize fakat.) "Taha-i Hakkari"nin mübarek dergâhında, Misafir bulunurdu, günün her saatında. İaşe işlerini yürüten vazifeli, Geldi "Seyyid Taha"ya bir gün akşam üzeri. Dedi ki; (Misafirler geliyorlar ard arda, Ve lakin hiç unumuz kalmadı ambarlarda.) Seyyid Taha, memuru dinleyip buyurdu ki; (Sen, un bitti diyorsun, var ambarda halbuki.) Arz etti ki; (Hepsini süpürüp geldim size, Hiç unumuz kalmadı, emriniz nedir bize?) Buyurdu ki; (Evladım, sen git de bir daha bak, Öyle zan ederim ki, ambarda un olacak.) "Peki" deyip, ambara gittiğinde o tekrar, Hayret ile gördü ki, un ile dolu ambar.
.02/06/2001
Taha-yi Hakkari "kuddise sirruh" -7-
Sultan Abdülmecid Han devri saltanatıydı, "Derviş Beğ" diye bir zat, Müks kaymakamıydı. Bu kişi, her nasılsa bir suç işediğinden, Erzincan müşirince, alındı vazifeden. Hatta yakalanarak, hapsedilmesi için, Emir çıkarılmıştı, hakkında bu kişinin. Bu zatın hatırına geldi ki bu esnada, "Seyyid Fehim" nâmında bir veli vardı Van'da Gidip arzeyledi ki; (Böyle böyle durumum, Alındım vazifeden, evet, vardı kusurum. Ve lakin pişman olup, tövbe ettim halisen, Dileğim, af olunup kurtulmaktır hapisten. Bir mektup yazsanız da, Erzincan müşirine, Af edip, vazifeme gönderse beni yine.) Seyyid Fehim, Derviş'i dinleyip biraz daha, Buyurdu; (Hayattadır pirimiz Seyyid Taha. Bizim böyle işlere girmemiz uygun olmaz, Sen gidip, bu derdini o büyüğe eyle arz.) Derviş Beğ "Peki" deyip, geldi hemen Nehri'ye, Arz etti vaziyeti, Taha-yi Hakkari'ye. Seyyid Taha, evvela dinledi bu kişiyi, Buyurdu ki; (Üzülme hallederiz bu işi.) Ve bir mektup yazarak, Erzincan müşirine, Buyurdu; (Yardımcı ol, Derviş Beğ'in işine.) Derviş Beğ, o mektubu alıp soktu koynuna, Ve hemen revan oldu, Erzincan'ın yoluna. Ulaştı gece vakti, Erzincan'a nihayet, Gördü ki, karanlığa gömülmüştü vilayet. Düşündü; "Bu gecelik, bir otele ineyim, Yarın sabah erkenden, Müşir'le görüşeyim." Ve hemen bir otele doğru yürüdüğünde, Gördü ki, iki memur bekler kapı önünde. Meğer her bir otelde, ikişer memur varmış, Müşir'in emri ile, onu bekliyorlarmış. Ve ona sordular ki; (Derviş Beğ siz misiniz?) "Evet benim" deyince, dediler, Hoş geldiniz. Çok hürmet göstererek dediler ki; (Efendim, Buyurunuz, biz sizi Müşir'e götürelim.) "Peki" deyip, vardılar Müşirin konağına, Müşir gelip sarıldı Derviş Beğ'in boynuna. Dedi ki; (Seyyid Taha, bu gün sekiz gecedir, Rüyada bu fakire verir ki şöyle emir, "Sana gönderiyorum sevdiğim bu Derviş'i, Acele hallediver, ne ise müşkil işi.") Derviş Beğ, mektubu da arz etti kendisine, Okuyup, bir telgraf çekti ilgilisine. Böylelikle ânında suçu bağışlanarak, Eski vazifesine, döndü serbest olarak.
.03/06/2001
Taha-yi Hakkari "kuddise sirruh" -8-
"Halid-i Bağdadi"nin, ona bir mektubunda, Şöyle buyurmaktadır: (Kıymetli Seyyid Taha, Allahü tealanın emânında olunuz, Âfet olan şöhretten, aman uzak durunuz. "Dünya adamları"na sakın meyletmeyiniz, Bunu, kalbi öldüren bir zehir addediniz. Devlet adamlarının her türlü davetine, Bir bahane bularak, gitmeyin asla yine. Onlara söyleyin ki; "Biz derviş kimseleriz, Dünyadan kesilmektir, bizim asıl işimiz. Gayemiz, dinimize ve kullara hizmettir, Ve devlet erkânına, bol bol dua etmektir. Devlet reislerine gidersek de biz şayet, Onların âdâbına edemeyiz riayet.") Öyle yüksek bir veli idi ki "Seyyid Taha", Onu gören, Allah'ı hatırlardı mutlaka. Hatta üstadı iken, "Mevlana Halid" dahi, Bir gün şöyle buyurdu, sohbette bizatihi: ( Seyyid Taha'dan ve Seyyid Abdullah'tan, Üstün olduğumuzu zannetmeyin aman.) Bu sözü işitenler, dediler ki: (Ama siz, Onları yetiştiren üstad değil misiniz?) Buyurdu; (Hocasıyız biz o iki cevherin, Onların yanlarında yerimiz şu ki lakin, Büyük bir padişahın oğlunu, uğraşarak, Yetiştiren bir hoca gibiyiz bizler ancak. O ikisi, sultanın çocukları olmakla, Tabii bu hocadan, üstündürler mutlaka.) Bir gün de, talebeden birine "Seyyid Taha", Buyurdu ki; (Muhabbet mühimdir üstada. Ayrıca her emrine ederse tam riayet, Gelir ister istemez üstaddan ona himmet) Bir gün de "Seyyid Taha", ağaçlık bir mevkide, Sohbet ediyor idi, talebeyle birlikte. Tam sohbet esnasında, ona, Şam diyarından, Gelen iki mektubu, arz ettikleri zaman, Damadı "Abdülehad Efendi"ye vererek, Okutup, kendisi de dinledi sonuna dek. Bitince buyurdu ki; (Şöhret büyük âfettir, Dünyadan gitmemizin zamanıdır demektir.) O sohbetten ayrılıp, teşrif etti evine, Hastalanıp, şiddeti çoğaldı günden güne. Onikinci gününde daha da fazlalaştı, Talebeyi çağırıp, hepsiyle vedalaştı. Buyurdu; (Seyyid Salih, benim biraderimdir, Bu yolda kemal bulmuş, çok olgun bir velidir.) Onu, kendi yerine vekil bırakıp bizzat, Cumartesi gününde, eyledi Hakka vuslat
Taha-yı Hakkari "kuddise sirruh" -1-
İslam alimlerinin en büyüklerindendir, Sözleri gönüllere ederdi hemen tesir. Bir gün talebesiyle sohbet ederken biraz, Sordular ki: (Efendim, nedir riya ve ihlas?) Buyurdu ki: (Bir kimse, yaptığı her ameli, "Allah için" yaparsa, "İhlas"tır iş bu hali. Kulların rızasını düşünürse bir işte, İhlastan uzak olup, "Riya" dır bu da işte.) "Kalp kırmak" hakkında da buyurdu ki: (Bir kimse, Bir gün akşama kadar kimseyi üzmez ise, Sanki o kul, o günü Resul'le geçirmiştir, O gün her yaptığından, alır sevap ve ecir. Bir mü'mini kıran da, verirse bir ıstırap, O günki işlerinden kazanmaz hiç bir sevap. Allah rızası için bir mü'min kardeşini, Ziyaret eder ise, alır "Yüz Hac" ecrini. Ve hatta bu niyetle gitse bir ahbabına, Kavuşur "Yüzbin altın" sadaka sevabına. Sakının, çok sakının bir kalbi incitmekten, Zira küfürden sonra, budur Rabbi inciten. Hak teala her şeyin sahibi, malikidir, İnsanların herbiri, O'nun köleleridir. Eğer incitilirse bir kimsenin kölesi, Elbette ki incinir o kulun "Efendi"si.) Bir gün de buyurdu ki: (Biliniz ey insanlar, Bu dünya imtihandır, ahirette hesap var. Öyleyse asıl hüner, İslama tam uymaktır, Yoksa o işin sonu, hüsrana uğramaktır. Yani İslamiyyete uymuyorsa bir insan, Muvaffak görünse de, sonunda olur hüsran.) Bir gün Ona gelerek dediler: (Filan kişi, Su üstünde yürüyor, kıymetli mi bu işi?) Buyurdu ki: (Yüzüyor ördek ve kurbağa da, Kıymeti yok İslama gevşek ise uymada.) Bir gün de dediler ki: (Efendim, filan insan, Kuş misali havada uçuyor uzun zaman.) Buyurdu ki: (Sinek ve çaylak da uçmaktadır, İslama uymadıkça, hüner değil, hatadır.) Dediler ki: (Efendim, var ki filan adam da, Dünyanın bir ucuna gitmektedir bir anda.) Buyurdu ki: (Şeytan da yapabilir bu işi, Uçmak ile bir kıymet kazanmaz asla kişi. Dinimizde kıymeti yoktur böyle şeylerin, Siz Allah'ın emrine uymağa gayret edin. Mert olan, insanların arasında bulunur, Evlenip, herkes gibi bir işle meşgul olur. Ve lakin bunlar ile meşgul etmez kalbini, Bir an olsun çıkarmaz hatırından Rabbini.)
.
Taha-yı Hakkari "kuddise sirruh" -2-
Allah adamlarından olan bu mübarek zat, Tesirli sözleriyle ediyordu nasihat. Yine bir sohbetinde buyurdu: (Ey insanlar, Günah işlemeyin ki, ahiret var, azab var. İnsan kurtulmadıkça azabtan ahirette, Nasıl hissedebilir, kendini emniyette? Ölüm, kabir ve mahşer, hesap, mizan ve sırat, Bunlar geçilmedikçe olunur mu hiç rahat? "Ölüm" dehşetli bir iş, o anda şuur kalkar, O zaman "Allah" demek kolay olmaz o kadar. Diyelim ki kurtardı imanını son anda, Lakin "Kabir sıkması" olacak mezarında. Sonra bir "Mahşer" var ki, mümkün değil dayanmak, Bir ayağın üstünde bulunur binbir ayak. Bir nice "Bin sene"ler o meydanda beklenir, İnsanlar izdihamdan bitab olur, tükenir. Sonra "Mizan" kurulup, ameller tartılır hep, Günah ağır gelirse, ne olur hali acep? Nice insan vardır ki, maliktir çok sevaba, Lakin hesap sonunda duçar olur azaba. Çünki dünyada iken "Kul hakkı"na girmiştir, Ne kadar ecri varsa, onlara verilmiştir. Onların günahı da, yüklenir bu kişiye, Sonra "Müflis" olarak sürüklenir ateş'e.) Bir gün de buyurdu ki: (Allah'a hamd ve sena, Olsun ki kavuşmuşuz her ni'met ve ihsana. "İyi kul", sahibinin yaptığı her bir işten, Memnun olup, sevinip, razı olardır içten. Kendi isteklerini beğeniyorsa bir kul, O, Rabbine değil de, kendi nefsine kuldur. Kul, öyle sevmeli ki kendi "Efendi"sini, Hiç kötü görmemeli Onun hiç bir işini. Her türlü hastalıklar, musibetler ve dertler, "Allah'ın takdiri"yle kullara gelmekteler. Kul, böyle hastalıklar gelince kendisine, "Kendi istemiş" gibi sevinmelidir yine. "Sevgili'nin yaptığı şey" diye düşünerek, Üzülmeyi bırakıp, sevinmeli yine pek. Bir hastalık, musibet gelince bir mü'mine, Şifa vermesi için, yalvarır Sahibine. Her kim Hak tealaya dua ederse eğer, Onun o dileğini, Rabbimiz kabul eder. Zira buyuruldu ki, ayeti kerimede: (Siz dua ediniz ki, kabul edeyim ben de.) Hadiste buyuruldu: (Dua, bir ibadettir, Kabul olunmasa da, verilir sevap, ecir.) Duanın kabulünde şudur ki en mühim şart, "Helalinden yemeğe" etmeli fazla dikkat.)
.
Taha-yı Hakkari "kuddise sirruh" -3-
"Taha-yı Hakkari" ki, bir büyük evliyadır, Kalplere tesir eden nasihatleri vardır. Yine bu mübarek zat buyurdu ki bir gün de: (Şiddetli acı duyar, insanlar öldüğünde. Bir araya gelse de dünyadaki acılar, "Can acısı" yanında yine de hiç kalırlar. Sonra "Kabir hayatı" başlar ki mezarında, Karanlık, dar bir yerdir, kimse olmaz yanında. Sonra korkunç şekilde gelerek Münker-Nekir, Suale çekerler ki: (Rabbin kim, dinin nedir?) Günahı nisbetince mezarı sıkar onu, Böcekler ve akrepler kemirir vücudunu. Sonra "Mahşer azabı" gayet zordur ve çetin, İnsanlar nice bin yıl beklerler hesap için. Sonra "Mizan" önünde, başlar öne eğilir, Beklenir ki hakkında, nasıl hüküm verilir?) Bir gün de buyurdu ki: (Helal olsun lokmanız, Yoksa Allah indinde kabul olmaz duanız. "Dua", her saadetin kapı anahtarıdır, Anahtarın dişleri, yine "Helal lokma"dır. Lakin dua ederken, kalp uyanık olmalı, Kabul olacağına gönülden inanmalı. Duanın evvelinde istiğfar eylemeli, Kabul olması için, acele etmemeli. Duaya devam edip, usanmamalı asla, Zira dua edeni çok sever Hak teala. Kabul ettiği halde Rabbimiz dilekleri, Bilerek gecektirir, istenilen şeyleri. Çünki hemen vermez ki, dua etsin o yine, Böylece daha fazla yaklaşsın kendisine. Rahatlık zamanında, çok dua ederse kul, Darlıkda duaları çabucak olur kabul. Duayı içten yapıp, yalvarmalı Rabbine, Ve hemen yapışmalı o şeyin sebebine. "Rabbinin rızası"nı istiyorsa mesela, Onun emirlerine sarılmalı ihlasla. Sebebe yapışmadan yapılan dua, niyaz, İyi dua olmayıp, indallah kabul olmaz. Çalışmadan, sadece el açıp dua eden, Silahsız harbe giden kimseye benzer aynen. Gerçi bela gelince bir evliya kişiye, Ondan kurtulmak için, başvurmaz hiçbir şeye. "Sevgili"den gelmiştir zira o dert, musibet, Sahibinden geleni, köle hiç eder mi ret? Geri gitmesi için etse de dua, niyaz, "Emr olunduğu" için dua eder o esas. Çünki o, O'ndan gelen herşeyi "İyi" bulur, "Hakiki kul" olmanın sırrı da işte budur.
.
Taha-yı Hakkari "kuddise sirruh" -4-
Dünyaya feyiz saçan çok büyük bir veliydi, Sohbeti, dinleyene pek çok faideliydi. O bir gün buyurdu ki: (Bu din, ilim dinidir, İlim de, ehil olan alimden öğrenilir. "Alim" ona denir ki, amildir ilmi ile, Değilse, alim denmez, çok şeyler bilse bile. İlmiyle amil olan bir alim yoksa eğer, Onların "Kitabı"nı okumak icab eder. O halis kitaplardan, hergün "Sekiz sahife", Okunsa, ifa olur bu çok mühim vazife. Lakin yalnız ilimle, kurtulamaz bir kişi, Amel eylemeyince, mahşerde zordur işi. İlim, amelden sonra, lazımdır bir de "İhlas", Bunsuz da azablardan kurtuluş mümkün olmaz. "Şeytan" da alim olup, herşeyi biliyordu, İhlaslı olmayınca, huzurdan tard olundu. "İhlas" şu demektir ki, her amelin, her işin, Yapılması demektir sadece "Allah" için. "Kullar beğensin" diye yapılırsa bir amel, Kabul olunmasına mutlaka olur engel.) Bir gün de buyurdu ki: (Tasavvufa girmekten, Maksat, hubb-u dünyayı tam çıkarmaktır kalpten. Ve hiç kıymet vermemek içindir bu dünyaya, Tam kul olmak içindir, Allahü tealaya. Yani Allahtan gayri, her şeyi unutmaktır, Bütün varlığı ile O'na kulluk yapmaktır. Bu yolun nihayeti, "Kulluk makamı"dır ki, Burada nasib olur, tam iman-ı hakiki. Nefisten hasıl olan gevşeklik onda kalmaz, Çünki nefs kazanmıştır artık "İman" ve "İhlas". Hasılı tasavvufa girmekten asıl maksat, Kul olmaktan kurtulmak değildir, aman dikkat. Veyahut kendisini başka Müslümanlardan, Üstün görmek için de değildir hiçbir zaman. Herkesin görmediği "Ruh" veya "Cin" ve "Melek, Görmek için değildir bu yolda ilerlemek. Her zaman gördüğümüz bu güzel manzaralar, Ay, güneş ve yıldızlar, bu renkler ve ziyalar, Ne gibi noksanlığı var ki bütün bunların, Bunlar bırakılıp da, başka şeyler aransın. Bunlar da, o şeyler de, hepsi bir şaheserdir, Hepsi Hak tealanın yarattığı şe
.22/07/2001
Taha-yı Hakkari "kuddise sirruh" -1-
Tasavvuf niçindir? Allah adamlarından bir büyük evliya zat, Ederdi insanlara çok öğüt ve nasihat. Bir gün de buyurdu ki: (İhlası elde etmek, İhlaslı kişilerin yanında kolaydır pek. Yeter ki, o kişinin kamil zat olduğuna, İnanıp onu sevsin, bu kafi gelir ona. Böyle kamil bir zata, "Muhabbet" ve "Hüsnü zan", Edenin de ihlasa ermesi olur asan. Zira bu büyüklere varsa "Sevgi" ve "Hizmet", Kendiliğinden gelir Ona feyz ve himmet. Onlar himmet ederse, güç işler kolay gelir Zira veli himmeti, dağı bile devirir.) Bir gün de buyurdu ki: (Mütevazı olunuz, Muvaffak olmak için, çok mühimdir bu husus. Tevazu göstereni yükseltir Hak teala, O tevazu ettikçe, yükselir daha a'la. Aksine kibredeni, alçaltır cenab-ı Hak, O da büyüklendikçe, küçük görür onu halk. Hele mahşer gününde, gurur ve kibirliler, Ayak altında kalıp, çok hakaret görürler. Kolay gidiliyorsa bir kimsenin yanına, Mütevazı kimsedir, müjdeler olsun ona. Eğer kaçılıyorsa yanından bir kişinin, Büyük bir felakettir bu hali onun için. Müslüman, güler yüzlü, tatlı dilli olup hep, Ona süs ve zinettir, tevazu, hayâ, edeb.) Bir gün de buyurdu ki: (Dinimiz üç esastır, Bunlar da "İlim", "Amel", üçüncüsü "İhlas"tır. "Tasavvuf", bu üçüncü kısım olan ihlası, Elde etmek içindir, budur işin esası. Yani Hak tealayı görmek için değildir, Zira O'nu mü'minler Cennette görebilir. Bu ni'mete hiç kimse kavuşamaz burada, İttifak eylediler âlimler çünkü bunda. Bunun için şimdi siz, bütün kuvvetinizle, O Resul'ün yoluna sarılın ihlas ile. Emri bil ma'ruf ile nehyi münker yapmağı, Unutulmuş bir emri meydana çıkarmağı, Mühim vazife bilip, bu yolda çalışınız, Lakin bunu yaparken, fitne çıkarmayınız. Rüya ve hayallere güvenmeyiniz sakın, Bilakis uyanıkken ele geçene bakın. Kul, rüyada kendini "Padişah" görse eğer, Hakikat olmayınca, verilir mi hiç değer? Hakikat olsa bile, büyüklük sayılır mı? Cehennem azabından insanı kurtarır mı? Aklı olan, gönlünü bu şeylere bağlamaz, Rabbinin beğendiği şeyleri yapar esas.)
.
Taha-yı Hakkari "kuddise sirruh" -2-
Veren el üstündür O devirde yetişen büyük bir evliyadır, Kalplere tesir eden nasihatleri vardır. Bir gün de buyurdu ki: (Dünya, küçük ve dardır, Bunun için burada sıkıntı, keder vardır. Her kim sıkılıyorsa dünya işleri için, Dünyayı sevdiğini gösterir o kişinin. Ahirete dönerse, bulur rahat ve huzur, Zira ona giden yol, çok geniş ve sonsuzdur. Kavgalar, dar yerlerde gelirler hep meydana, Zira herkes kendini çıkarır ön plana. Kendi menfaatini kayırır çok kimseler, Herkes, "Dünya malına ben sahip olayım" der. Az bir malı çok kimse eder ki her gün talep, Dünya sıkıntısının menşei de budur hep. Almayı düşünenin, sıkıntısı çok olur, Veren ise, daima bulur rahat ve huzur. Hem "Vermek" üzerine kurulmuştur dinimiz, Veren el, alan elden hep üstündür ve aziz.) Bir Allah adamına sordular: (Neden acep, Sizi her gün neş'eli, gülerken görürüz hep?) Cevaben buyurdu ki: (Ölümü unutmam hiç, "Ölüm"ü hatırlamak, verir neş'e ve sevinç. Çünkü ölüm, başıdır sonsuz bir yolculuğun, Hazırlanmak lazımdır bu sefere çok yoğun. İnsan dünyada bile, çıksa bir kısa yola, Bir kaç gün evvelinden koyulur hazırlığa. "Ölüm seferi"ninse, günü belli değildir, İnsanların eceli çok zaman ani gelir. Bu dünya hayal olup, gayet kısa zamandır, Sonsuza nisbet ile, ömür sanki bir "An"dır. Bunun da çoğu gitti, azı kaldı geriye, Kavuşmağa bakmalı rıza-i İlahi'ye. Ölüm uyandırmadan uyanalım ki şu an, Yoksa mahşer gününde, çok pişman olur insan.) Yine bir sohbetinde buyurdu ki bu "Veli", (Bir Müslüman gönlünü ahirete vermeli. Hem dine, hem dünyaya düşkünlük iyi olmaz, İki zıd şey, bir kalpte, birlikte bulunamaz. Hele dünyalık için, ahiretini vermek, Akıllı bir insana yakışır iş değil pek. Bizim büyüklerimiz bid'atten kaçındılar, Haram ve günahtan da, pek şiddetle kaçtılar. Resul'ün sünnetine sarıldılar her işte, Allah'a yaklaşmanın sırrı da budur işte. Bir "Allah adamı"na kavuşursa bir kişi, Onun yaptığı gibi yapar artık her işi. Kalbini, o büyüğün kalbine bağlıyarak, Temizlenir, nurlanır Ondan feyiz alarak.)
.
Taha-yı Hakkari "kuddise sirruh" -3-
Mü'minin kıymeti Devrinin bir teki ve büyük Allah adamı, Gören, unutuyordu her üzüntü ve gamı. O bir gün buyurdu ki: (Ka'beyi görse insan, Mutlak kabul olunur, ne dua etse o an. "Ka'be" kul yapısıdır, "Kalp" ise Rabbimizin, Ka'beden kıymetlidir bir mü'min bunun için. Bir "Mü'min"i görünce, edilse her ne niyaz, Hak teala indinde makbuldür, red olunmaz. Öyleyse her görüşte demelidir ki: (İlahi, Bu mü'min hürmetine affeyle beni dahi.) Bir gün de buyurdu ki: (Ahiret işlerinde, Mü'minin çok korkusu olmalıdır içinde. Bilse ki: "Tek bir kişi düşecektir azaba" Şöyle düşünmeli ki: "O, ben miyim acaba?" Bilse ki, "Tek bir kişi Cennete girecektir." "O, ben olabilirim" diye düşünmelidir. Zira buyurdular ki büyükler bu konuda: "Müsavi olmalıdır ümit ile korkuda." Gayemiz, bir kimseyi kurtarmaktır "Ateş"ten, Zira daha kıymetli bir iş yoktur bu işten. Değil ki bir insanın, bir "Akrep ve "Yılan"ın, Yanmasına, hiç gönlü razı olmaz insanın. Halbuki "İnsan" için yaratıldı Cehennem, Bu dünya ateşinden daha şiddetlidir hem.) Yine bir sohbetinde buyurdu ki: (Ey kişi, Bir iş eğer günahsa, sakın yapma o işi. Zira "Müslüman" demek, "Teslim olan" demektir, Mü'minin her haramdan kaçınması gerektir. Şüpheli bir iş ile karşılaşırsan eğer, Kalbinin üzerine koy elini her sefer. Eğer kalbin sakinse, iyidir, onu işle, Eğer çok çarpıyorsa, hayır yoktur o işte. Bir Müslüman, yapsa da dinin emirlerini, Kusurlu bilmelidir yine de her birini. İbadet yapan kişi, bunları beğenirse, Kendini bir fasıktan daha iyi bilirse. Onun böyle bilmesi, o günahkar kişinin, İşlediği günahtan fenadır o kul için. Mü'min, ailesinin nafakası için de, Çalışır bir ticaret, yahut san'at işinde. Bir İslam âlimine gelip bazı ahali, Huzurunda oturup sordular şu suali: (Efendim, çalışıp da para mı edinelim, Yoksa ibadet yapıp, tevekkül mü edelim?) Buyurdu ki: (Tevekkül, o Resul'ün halidir, Çalışıp kazanmak da, Onun bir sünnetidir. İkisi de güzeldir, öyle ise şimdi siz, Hem bir işte çalışıp, hem tevekkül ediniz.)
.
Taha-yı Hakkari "kuddise sirruh" -4-
İyi ye, iyi çalış "Taha-yı Hakkari" ki, çok büyük bir velidir, İlmiyle insanların kalbini etti tenvir. Zira sevdiklerine ederdi nasihatlar, Bir gün de buyurdu ki: (Dört kısımdır insanlar. İlk kısma girenlerde, ne "Kalp" vardır ne de "Dil", Dalmışlardır günaha, işlerler kötü fiil. Hep dünya işlerine verirler ehemmiyet, Allah ise onlara vermez hiç değer, kıymet. Onlarla, az da olsa hiç kurma bir yakınlık, Hele böyleleriyle hiç yapma arkadaşlık. Böyleleri ne sen gör, ne onlar seni görsün, Aksi halde onlardan manen zarar görürsün. İkincilerde ise, "Dil" vardır, "Kalp" bulunmaz, Güzel konuşsalar da, işleri kavle uymaz. İnsanları Allah'a ederlerse de davet, Kendileri Allah'tan uzaktırlar be gayet. Çok iyi görseler de başkasının aybını, Lakin hiç görmezler kendi günahlarını. Bunlar kuzu postuna bürünmüş "Kurt"a benzer, Pişman olur onlara yakalanan kimseler. "Din adamı" şeklinde görünseler de, fakat, Önde gelir onlarda dünya, para, menfaat. Yaldızlı sözler ile konuşsalar da, aman, Arslandan kaçar gibi uzaklaş yanlarından) Yine bir sohbetinde buyurdu: (Ey insanlar, Müslüman, her işini İslama uygun yapar. Yemede ve içmede, hep adil davranınız, Orta halde olmağı elden bırakmayınız. Bedene tembellik ve uyuşukluk olacak, Miktarda fazla yemek, iyi değildir ancak. Rabbine ibadeti yapamayacak kadar, Perhiz de uygun değil, olmalı orta karar. Behaeddin Buhari hazretleri de hatta, (İyi ye, iyi çalış) buyuruyor bu babta. Velhasıl ibadeti ne ki kolaylaştırır, İyi olup, zıtları zararlı ve yanlıştır. Lakin her iyi işte, pek mühimdir "Niyet" de, Niyet iyi değilse, yapmamalı elbette. Günah işleyenlerden "Uzlet" de gereklidir, Yani böyleleriyle, pek görüşmemelidir. Çünkü o kimselerle kim olursa arkadaş, Ona da zararları bulaşır yavaş yavaş. Hadiste buyuruldu: (Hikmet, on mertebedir, Biri az konuşmakta, dokuzu uzlettedir.) Lüzumsuz, faidesiz, malayani şeylerle, Vakit geçirmemeli oyun ve eğlenceyle. Çünkü dünya hayatı, bir "İmtihan"dır ancak, Eğlenmek, ahirette, Cennetlerde olacak.)
.
Taha-yı Hakkari "kuddise sirruh" -6-
Allah adamlarından bir büyük evliya zat, Tesirli sözleriyle ederdi hep nasihat. Yine bir sohbetinde buyurdu ki: (Ey insan, Dikkat et, ahiretin olmasın sakın ziyan. Dinin emirlerini yapmağa eyle gayret, Zira dünya geçici, ebedidir ahiret. Dünyayı ahirete niçin tercih edersin? Niçin nefsin peşinden akılsızca gidersin? Dünya işleri için geç kılarsın namazı, Hatta Allah korusun kazaya kalır bazı. Lakin namaz kazaya kalırsa dünya için, Nefse esir olduğu bellidir o kişinin. Halbuki Rabbimizin şöyle ki emri bize: (Sakın tabi olmayın nefsi emmarenize.) Sen ise alçak nefse verdin ipin ucunu, Yazık, göremiyorsun bu işin sonucunu. İyi bil ki, düşmanlık yapıyor sana nefsin, Buna rağmen sen hâlâ, nefsinin emrindesin. Halbuki sen nefsini esir etseydin eğer, Dünya ve ahirette çekmezdin acı, keder. Bu dünya fanidir ki, bir gün biter elbette, Sonsuz kalınacaktır ve lakin ahirette. "Dünya"yı aziz tutan, zelil olur akıbet, Zira Allah, dünyaya vermiyor değer, kıymet.) Yine bir sohbetinde buyurdu: (Peygamberler, Bütün insanlık için, pek büyük rahmettirler. Zira cenab-ı Allah, kendinin varlığını, "İlim" ve "Kudret" gibi üstün sıfatlarını, Kullarından seçtiği bu büyük Peygamberler, Aracılığı ile kullara verdi haber. Beğendiği şeyleri beğenmediklerinden, Bunlar vasıtasıyla ayırdı birbirinden. Ne varsa kullar için zararlı, faideli, Onların sözleriyle ayırıp etti belli. Gönderilmese idi Peygamber velhasıl, O'nun var olduğunu anlamazdı bu akıl. Nitekim çok akıllı olduklarını sanan, Yunan filozofları aldandılar pek yaman. Kısa akıllarıyla vererek yanlış karar, Allah'ın varlığını inkara kalkıştılar. "Nemrud" ve "Firavun" da uyup akıllarına, İnanmamışlar idi Allah'ın varlığına. Ve Firavun daha da ileriye gitmişti, Halkına, "Benden başka tanrınız yok" demişti. Hatta Musa Nebi'ye demişti ki o ahmak: (Başka tanrı var dersen, hapsederim seni bak.) Halbuki gerçek ma'bud, yalnız Hak tealadır, Her mahluka her ni'met, her iyilik O'ndandır.)
.18/08/2001
Taha-yı Hakkari "kuddise sirruh" -1-
İslam alimlerinin en büyüklerindendir, Tesirli sözleriyle kalpleri etti tenvir. O bir gün buyurdu ki: (Dünyaya verme kıymet, Zira Allah, dünyaya vermiyor ehemmiyet. "Süslenmiş gelin" gibi cezbeder dünya seni, Ahmak olan kaptırır dünyaya kendisini. "Dünya da lazım" dersen, evet, bunda haklısın, Ama muhabbetini kalbe sokmamalısın. Zira kalp "Nazargahı ilahi"dir aşikar, Dünya muhabbetinin orada ne işi var? Dünyayı seven kişi, düşer onun ardına, Ve lakin hiç bir zaman eremez muradına. Çünki dünya, aslında senin gölgen gibidir, Sen ondan kaçsan dahi, o hep arkandan gelir. Eğer yakalamayı edersen arzu, talep, Yetişemezsin, zira, o önünden kaçar hep. Ey insan, sen dünyaya çalışsan da ne kadar, Rızkın yine aynıdır, sadece malın artar. Eğer hırslı olursan dünya toplamak için, Üzüntülü, karışık, çetin olur her işin. "Allah emretti" diye çalışır isen şayet, İşlerin kolay olup, olmaz güçlük ve zahmet. İnsanlar iki kısma ayrılırlar, şöyle ki, Kimi "Dünya"yı ister, kimi de "Ahiret"i. Yarın ahirette de dirilince insanlar, Yine aynı şekilde ikiye ayrılırlar. Kimisi, Cennetlerde bulur sonsuz bir ni'met, Kimi de, Cehennemde çeker sonsuz eziyyet. Mahşer günü insanlar "Bin sene" bekletilir, Günahkar olanlara, dayanılmaz hal gelir. En sonunda derler ki: (Başlasın artık hesap, Razıyız Cehennemde çeksek de acı azab.) Bin ahiret senesi o gün beklenecektir, Oranın bir günüyse, bin dünya senesidir. Lakin Allah'tan korkup, günah işlemiyenler, "Arş-ı ala" altında bu vakti geçirirler.) Bir gün de buyurdu ki: (Her insan iyi bilir, İyilik edenlere çok teşekkür edilir. Bütün iyilikleri gönderen Rabbimize, "Teşekkür eylemek" de, bir borçtur hepimize. Lakin Hak tealaya nasıl şükür edilir? Bunu da bize yine Peygamberler bildirir. İnsan, aklına göre Rabbine ne etse arz, Çok iyi görünse de, O'na layık olamaz. Hatta saygısızlığı, saygı anlıyabilir, Şükür yapayım derken, hakaret yapabilir. Evliyalarda olan keramet de velhasıl, Yine Peyamberlere uymakla olur hasıl.)
.19/08/2001
Taha-yı Hakkari "kuddise sirruh" -2-
İslam alimlerinden bir büyük evliya zat, Mescidinde birine şöyle etti nasihat: (Evladım, iyi bil ki, ölünce ahirette, Hesaba çekilecek her Müslüman elbette. Yapacaksan bu gün yap, iyi iş, güzel amel, Zira hiç belli olmaz, ani gelir hep ecel. Azabından korkarak, rahmetini umarak, Kulluk eyle Allah'a, halisane olarak. Kim korkup sığınırsa Allahü tealaya, Allah da korur onu, uğratmaz bir belaya. Yapacağın işleri öyle seç ki bu günde, Hiç mahcub olmıyasın yarın Mizan önünde. Yok ise amelinde eğer "Tam ihlas" hali, Çarpılır suratına bir paçavra misali. Ey oğlum, sen "Yolcu"sun, al yanına çok azık, Aksi halde mahşerde fayda etmez pişmanlık. Kalplerin titrediği çok korkunç yerdir o yer, Ve asla geçmez o gün, özür ve bahaneler. Allah'ın huzurunda o gün bütün ins ve cin, Amel defterleriyle toplanır hesap için. O gün herkesin başı korku ile eğilir, Ve bekler ki, hakkında nasıl hüküm verilir? O günü düşünüp de, amel etmiyen insan, Öyle pişman olur ki, anlatamaz hiç lisan.) Bir gün de buyurdu ki: (Allahü tealanın, Sevgisine kavuşmak istiyen bir insanın, Önce, "İtikad"ını düzeltmesi lâzımdır, Sonra "Fıkıh" öğrenip, bunları yapmalıdır. Sonra yapılacak iş kavuşmaktır "İhlas"a, Kalbi temizlemektir kötülükten hülasa. Bir kalp ki tutulmuştur Sahibinden gayriye, O kalp "Hasta" demektir, muhtaçtır tedaviye. Böyle kulun İslama sarılması güçleşir, Farzlar zor ve zahmetli, haramlar tatlı gelir. Kalbin bu hastalığa yakalanmasına hep, Nefsin arzularına uymaktır asıl sebep. "Nefis, Hak tealaya düşmandır hem de fazla. O'na ibadet etmek arzu etmez o asla. Nefis, haddizatında kendine de düşmandır, İnsana haramları işletmekten zevk alır. Bu adi zevklerine kavuşabilmek için, Hatta dinsiz, imansız olmayı ister ilkin. Kötü kimseler ile yaparak arkadaşlık, Dinden, islamiyetten uzaklaşır o artık. Mezhepsiz kimselerin kitaplarını hatta, Okuyup, kalbi dahi kararır, olur hasta. Eğer islamiyete uyarsa bir kimse tam, Kalbi, bu hastalıktan kurtulur, olur sağlam.)
.
Taha-yı Hakkari "kuddise sirruh" -3-
Allah adamlarından bir büyük evliyadır, Kalplere hayat veren nasihatleri vardır. Bir günki sohbetinde buyurdu: (Ey insanlar, Gaflete gelmeyin ki, mahşer günü hesap var. Cevap verilemezse olur büyük pişmanlık, Lakin olan olmuştur, çaresi yoktur artık. Ömür çok az, iş mühim, hayli zordur o hesap, Öyleyse kork Allah'tan, çetindir zira azap. Ey oğlum, hiç güvenme parana, makamına, Zira mahşer gününde bakmazlar asla buna. Makam ve mevkilerin o gün olmaz değeri, Görür herkes karşılık, ne ise amelleri. Şunu da bilmiş ol ki, sen başıboş değilsin, Bütün yaptıklarından hesaba çekilirsin. Nasıl cevap verirsin, onu düşün şimdi sen, Öyleyse cevabını hazır eyle şimdiden. Her ne iş işledinse bir ömür müddetince, Hep "Amel defteri"ne yazılır ince ince. Mahşerde satır satır okunacak sana hep, Günahın çok olursa, ne olur halin acep? Hem o gün bulamazsın kaçacak bir yer dahi, Sen bunların hepsini göreceksin vallahi. Ey oğlum, şunu bil ki, bu dünya bir "İmtihan", Aldatmak istiyorlar seni nefis ve şeytan. "Allah korkusu" ile titresin her an kalbin, Zira O'na malumdur, an be an senin halin. Malına güvenme ki, gidecek senden elbet, Asla gafil olma ki, öleceksin akıbet. "Ölüm"ü bir an bile çıkarma ki yâdından, Zira odur insanı gafletten uyandıran.) Bir gün de buyurdu ki: (Günah "Ateş" gibidir, Günahlar sebebiyle Cehenneme girilir. Bizim büyüklerimiz, bid'atten kaçındılar, Haram ve günahtan da pek şiddetle kaçtılar. Resul'ün sünnetine sarıldılar her işte. Bizim bu yolumuzun esası budur işte. Bir "Allah adamı"na kavuşursa bir kişi Onun yaptığı gibi yapar artık her işi. Kalbini, o büyüğün kalbine bağlıyarak, Temizlenir, nurlanır Ondan feyiz alarak. Onun teveccühüyle kalbi ve her hücresi, Allah'ı zikre başlar, imana gelir nefsi, Ve öyle tutulur ki o ilahi bir aşka, Hiçbir şey düşünemez Hak tealadan başka. "Bin sene" düşünse ve uğraşsa da o yine, Allah'tan gayri bir şey getiremez kalbine. Her a'zası islama uygun eder hareket, Akar her an kalbine feyiz, nur ve bereket.)
.
Taha-yı Hakkari "kuddise sirruh" -4-
İslam alimlerinin en büyüklerindendir, İlmiyle insanların kalbini etti tenvir. Yine bir sohbetinde buyurdu: (Hak teala, Bize "Üç ni'met" verdi, çok değerli ve a'la. Birincisi, dosdoğru bir "İman" ni'metidir, Bu, bütün hayırlardan üstün ve kıymetlidir. İkinci büyük ni'met, "Sıhhat" ile "Afiyet", Zira hayatın tadı, bunlarla olur elbet. Üçüncüsü, insanı azdırmayan "Zenginlik", Dünyada bu üç ni'met lazımdır herkese ilk. "Utanmaz" bir kişiyle arkadaşsan bu günde, O, seni utandırır yarın mahşer gününde. Hiç bugünün işini yarına bırakma ki, Bir hastalık, yahut da bir ölüm olur vaki. Ve gaflete gelip de kurma ki "Uzun emel", Çünki umumiyetle ani gelir hep ecel. Ölüm gelip çatmadan hizmet et ki her saat, Zira ecel gelince, elden çıkar bu fırsat. Ey oğlum, doğruluktan ayrılma ki sen sakın, Yarın mahşer gününde hiç pişman olmıyasın. Nefsinin arzusuyla sakın ki iş yapmaktan, Neticesi, muhakkak olur zarar ve ziyan. Bil ki, bu dünya fani, ebedidir ahiret, Sen her an ebediyi bu faniye tercih et. Her zaman "Ümit"li ol, fakat lazım "Korku" da, Müsavi olmalıdır ümit ile korkuda.) Bir gün de buyurdu ki: (İslamiyete uymak, Her mü'min üzerine, farz, lazımdır muhakkak. Hak teala Kur'anda buyuruyor ki bize: (Resulüm her ne emir getirdi ise size, O emirleri alıp itaatkar olunuz, Yasaklardan da kaçıp, Allahtan çok korkunuz.) Ayeti kerimenin sonunda cenab-ı Hak, (Allahü teala'dan korkunuz) buyurarak, Yasaklardan kaçmanın, emirleri yapmaktan, Çok mühim olduğunu ediyor bize beyan. Zira Allah'tan korkmak, haram işlememektir, Yani "Vera" ve "Takva", dinde temel demektir. İslamda en üstün şey, "Vera" ve "Takva" oldu, (Dininizin temeli vera'dır) buyuruldu. Haramlardan kaçmağa böyle çok ehemmiyet, Verilmesinde ise, şudur ki asıl hikmet, Sakınacak şeylerin daha çok olmasıdır, Faidesinin dahi fazla olmasındandır. Emirleri yapmak da faideli ise de, Bu işleri yaparken, hisse vardır nefse de. Halbuki yasaklardan kaçmakta böyle olmaz, Nefis almaz bunlardan en ufak lezzet ve haz.
.
..
.4/06/2001
Veysel Karani "rahmetullahi aleyh" -1-
Anne duası... Tabiin-i kiramdan, büyük bir evliyadır, Kalplere deva olan nasihatları vardır. Yemen "Karen" köyünde dünyaya gelen bu zat, Hicri otuzyedide, şehiden etti vefat. "Üveys bin Amir Karni" ise de ismi esas, "Veysel Karani" diye meşhur oldu beynennas. Resulün sağlığında Müslüman oldu, fakat, Sahabe olamadı, görmedi çünki bizzat. Yemen'de deve güder, sağlardı geçimini, Hizmet maksadı ile yapardı bu işini. Belli ücret istemez, alırdı ne verilse, Yarısını verirdi, sadaka gayesiyle. Bir annesi vardı ki, gözü görmez, ihtiyar, Onun hizmeti ile olurdu alâkadar. Ona, gece ve gündüz yaparak böyle hizmet, Çok hayır duasını almıştır uzun müddet. Hep yanıp tutuşmuştur, "Resulün aşkı" ile, Ve hiç unutmamıştır Rabbini bir an bile. Her hal ve tavrı ile, her sözü ile bu zat, Olmuştu insanlara, bir ibret ve nasihat. Kimseyi incitmedi, incinmedi kimseden, Onun, insanlar ile bir işi yoktu zaten. İbadet ediyordu Sahibine gece-gün, Ve kalbi, yanıyordu aşkı ile Resulün. Onu gidip görmeyi çok istiyordu, fakat, Vermedi validesi buna izin ve ruhsat. Mübarek yüzlerini, O Peygamberi zişan, Yemen taraflarına döndürüp zaman zaman, Şöyle buyururdu ki; (Şu yönden ey eshabım, Rahmet rüzgarlarının estiğini duyarım.) Peygamber Efendimiz yine buyurdular ki; (Ümmetim arasında, Üveys nâm biri var ki, O, Rebia ve Mudar adlı kabilelerin, Sahip bulundukları koyun sürülerinin, Kılları adedince "yani pekçok demektir" Kimseye, mahşer günü şefaat edecektir.) Bu iki kabilede olan koyunlar kadar, Hiç kimsenin koyunu yok idi o zamanlar. Eshab, (Yâ Resulallah, bu kimdir?) diye sordu, (Allahın kullarından birisidir) buyurdu. Dediler; (Hepimiz de kullarız, ismi nedir?) (Üveys)tir buyurunca, dediler (Nerelidir?) Resulullah (Karen'lidir) buyurunca, bu sefer, (O sizi görmüş müdür?) diye sual ettiler. (Baş gözüyle görmedi) buyurunca nihayet, Sahabe çok şaşırıp, dediler ki; (Çok hayret, Bu derece sevgisi olsun da onun size, Fakat koşup gelmesin, yüksek hizmetinize.)
.05/06/2001
Veysel Karani "rahmetullahi aleyh" -2-
Eshab, "Üveys" hakkında sordu ki O Server'e; (O sizi çok sever de, niçin gelmez görmeye?) Buyurdu; (Buna mani, iki sebep mevcuttur, Birincisi odur ki, hallerine mağlubdur. İkincisi, dinine fazla bağlılığından, Zira bir validesi vardır ki ehl-i iman, İhtiyar, hasta olup, iki gözü de görmez, Hatta eli ayağı hiç hareket edemez. O, çobanlık yaparak köylünün devesine, Aldığı ücret ile bakar bu annesine.) Eshab Resulullahtan bunları dinlediler, "Biz onu görür müyüz?" diye sual ettiler. Hazreti Ebu Bekr'e buyurdu ki cevaben; (Hilafet zamanında göremezsin onu sen.) Hazreti Ali ile hazreti Ömer'e de, Buyurdu ki; (Siz onu, görürsünüz ilerde. Bedeni kıllı olup, avuç ve sol böğründe, Birer beyazlık vardır, gümüş büyüklüğünde.) Vaktâ ki o Resulün ölüm hastalığında, Sahabeden bazısı, bulunurdu yanında. Sordular; (Hırkanızı kime verelim?) diye, Buyurdu; (Verin onu, siz Üveys-i Karni'ye.) Ali bin Ebi Talib, bir de hazreti Ömer, O hırkayı alarak, Kûfe'ye yöneldiler. Ve "Üveys"i sordular, ordaki kimselerden, Lakin tanımadılar Üveys'i onlar hemen. Dediler; (Üveys diye, biri var bu beldede, Lakin aradığınız, o değildir herhalde. Zira o divanedir, tuhaftır çok halleri, Arne denen vadide, deve güder ekseri.) Onlar böyle deyince, buyurdular o zaman; (Biz onu arıyoruz, nerededir o şu an?) Dediler; (İyi ama, o, acaib bir kişi, Onun, insanlar ile yok bir alış verişi. Çok ucuz ücret ile çobanlık yapar bize, Akılsız ve divane bilir onu her kimse. Onun saçı sakalı karışıktır çoğu kez, Tek başına yaşayıp, aramıza hiç gelmez. Kimse ile oturup, sohbet etmez o asla, Bilmez neş'e üzüntü, gezer eski libasla. Halk ağlasa o güler, herkes gülse o ağlar, Böyle garip biriyle, sizin ne işiniz var?) Dediler: (İşte odur aradığımız kimse, Bizi ona götürün, şu anda nerde ise!) Sonra kalkıp o yere teşrif etti ikisi, Yaklaşınca, namazda buldu onlar "Üveys"i. Onun develerini gütmesi için bir tek, Vazifelendirmişti Hak teala bir melek.
.06/06/2001
Veysel Karani "rahmetullahi aleyh" -3-
Vaktâ ki Üveys Karni, namazı bitirince, Hazreti Ömer kalkıp, selam verdi hemence. Sonra, (Adınız nedir?) diyerek sordu hemen, O, sadece "Abdullah" dedi ona cevaben. Buyurdu; (Biz hepimiz, kullarıyız Allahın, Benim sorduğum ise, hakiki, asıl adın.) O, "Üveys'tir" deyince, dedi ki sonra ona; (Sağ avcunun içini gösterir misin bana?) Üveys "Peki" diyerek, açınca sağ avcunu, Bildi aradıkları kimse o olduğunu. Dedi; (Resulullahın, size selâmları var, Mübarek hırkasını size etti yadigâr. Vasiyyet eyledi ki, "Bu hırkayı o giysin, Ve benim ümmetime, çok dualar eylesin.) "Üveys" layık görmedi, kendisine bu işi, Dedi, "Ben değilimdir, dediğiniz o kişi. Zira ben, çok âciz ve günahkârım be gayet, Bir başkasına ait olmasın bu emanet?" Lakin hazreti Ömer, buyurdu ki Üveys'e; (Senin vasıflarını bildirdi Resul bize. Sende var O Resulün dediği her alâmet, Sensin aradığımız, senindir bu da elbet.) O zaman hürmet ile aldı onu eline, Ve öpüp koklıyarak, sürdü yüz ve gözüne. "Siz burada bekleyin" deyip müteakiben, Az ilerde, yüzünü toprağa koydu hemen. Dedi ki; "Yâ İlahi, bu hırka hürmetine, Merhamet et günahkâr Muhammed ümmetine. Hepsinin günahını af eyle yâ İlahi, Affının haricinde, kalmasın bir kul dahi." O iki şanlı eshab, bu "Üveys'i Karni"ye, Bakıp bekliyorlardı, secdeden kalksın diye. Lakin hemen kalkmadı, uzun sürdü bir hayli, Onlar, başı ucunda merak etti bu hâli. Daha çok uzayınca, endişe eylediler, "Acaba emr-i Hak mı vaki oldu?" dediler. Artınca merakları, bu uzun beklemekten, Seslendi Ömer Faruk "Yâ Üveys" diyerekten. O, başını kaldırıp, buyurdu ki; (Ya Ömer, Az daha bekleyip de, çağırsaydınız eğer, Rabbim affediyordu, bu ümmeti tamamen, Lakin şimdi bir kısmı kaldı af edilmeden.) Bu hırka, elden ele dolaşıp en son yine, Geldi Van civarında İrisan Beğlerine. Osmanlı padişahı "Abdülmecid Han" dahi, Hırka için bir cami yaptırdı bizatihi. Adı "Hırka-i Şerif Camii"dir ki keza, O hırka, bu camide edilir muhafaza...
.7/06/2001
Veysel Karani "rahmetullahi aleyh" -4-
Her gün "Veysel Karani" yapardı çok ibadet, Evliyalıkta dahi, yükselmiştir be gayet. O Resulü görmeden, feyzine kavuşmuştur, Ve hatta "Tabiin"in, en yükseği olmuştur. Halk "Üveys-i Karni"ye divane derdi önce, Sonra, büyüklüğünü anladılar iyice. Çok hürmet göstermeğe başlayınca ona halk, Terk etti o diyarı, bu yüzden ayrılarak. O, yaşlı annesi de vefat eylediğinde, Karen'den çıkıp gitti Kûfe vilayetine. Lâkin onu, Kûfe'de olmadı pek tanıyan, Zira o, kendisini gizlerdi hep ağyardan. "Harem bin Hayyan"dır ki, görenlerden birisi, Fırat'ın kenarında gidip buldu "Üveys"i. Bu zat anlatıyor ki: Onu çok merak ettim, Bu dünya gözü ile, onu görmek istedim. Kûfe'ye kadar gidip, buldum onu nihayet, Baktım, su kenarında alıyor o an abdest. Yaklaşıp selam verdim, o dahi baktı bana, Dedim; (Merhamet etsin yâ Üveys Allah sana) O kadar çok sevdim ve acıdım ki o kadar, Ağlayıp, gözlerimden aşağı aktı yaşlar. Çünki çok zaif idi, ağladı o da o an, Sordu bana; (Nasılsın, ey Harem ibni Hayyan?) Dedim; (İyiyim lakin, tanımazken hiç beni, Nasıl bildin hem benim, hem babamın ismini?) Dedi; (Her şeyi bilen, bildirdi bunu bana, Rûhum âşina idi zaten senin rûhuna.) Dedim; (Resulullahtan, bana bir hadis söyle) Dedi ki; (Göremedim ben onu baş gözüyle. Ben Onun haberini duydum başkalarından, İşitmedim bir hadis, bizzat kendi ağzından.) Dedim ki; (Öyle ise, okuyun da bir âyet, Sizden duymuş olayım, isterim bunu gayet.) Bir Eûzü Besmele söyleyip o da hemen, Sonra, şu âyetleri okudu ki mealen: (İnsanları, cinleri, beni tanımaları, Ve sırf ibadet için, yarattım ben onları. Yeri göğü ve bunlar arasında ne ki var, Oyun olsun diyerek, yaratılmadı bunlar.) Sonra bir sayha vurdu, feryad etti orada, Aklının gittiğini sandım ben o arada. Sordu bana; (Buraya niçin geldin ey Harem?) Dedim ki; (Geldim sizi görüp tanışayım hem.) Buyurdu; (Bir müsliman tanıyınca Rabbini, Lüzum yok tanımağa, Ondan gayri birini.) (Yine söyle) deyince, dedi ki; (Yattığında, Bil ki ölüm bekliyor, yastığının altında.)
.08/06/2001
Veysel Karani "rahmetullahi aleyh" -5-
Bir gün Harem bin Hayyân, geldi "Veysel Karani"ye, Rica etti; "Bana bir nasihat eyle" diye. Buyurdu; (Bir günaha, deme sakın "Bu ufak." Sen onunla Rabbine âsi oldun, ona bak. Günahın küçüğü de, "Büyük"tür eyle hayâ, Çünki isyan etmektir o da Hak tealaya.) Harem, ona sordu ki; (Nerede yerleşeyim?) (Şam) deyince, dedi ki; (Nasıldır orda geçim?) Buyurdu ki; (Rızkında şüphe ederse bir zat, Yazık ki, o kimseye fayda etmez nasihat.) Dedi; (Bir tavsiyede bulunun bana şu an,) Buyurdu ki; (Ey Harem, düşün ki öldü baban. Bir nice Peygamberler "aleyhimüssalevat", Muhammed Resulullah, O dahi etti vefat. Hazreti Ebu Bekir, birçok eshab öldüler, Kardeşim Ömer dahi vefat etti, âh Ömer.) Onun son cümlesine, şaşırdı Harem hatta, Dedi ki; (Ömer henüz ölmedi, o hayatta.) Üveys te'yid etti ki; (Elbette öldü Ömer, Bana, onun mevtini Rabbimiz verdi haber. Kendini de ölü say şimdi ey ibni Hayyân, Ölümü, hatırından çıkarma hatta bir an. Kavmine, akrabana varınca sen de bizzat, Ölümü hatırlatıp et böylece nasihat. Bir adım ayrılma ki sakın ehli sünnetten, Yoksa kurtulamazsın Cehenneme düşmekten.) Sonra dua etti ve dedi ki; (Tamam vakit, Ey Harem ibni Hayyan, ben gideyim, sen de git. Bir daha ne ben seni göreyim, ne sen beni, Beni dualarınla hatırla, ben de seni, Sen bu taraftan yürü, ben gideyim şu yandan,) Gitti, ben takip etmek istedim arkasından. Lakin izin vermedi, uzaklaştı yalnızca, Ağladığını gördüm, arkasından bakınca. Ben dahi ardı sıra, ona bakıp ağladım, Bir daha da hiç ondan bir haber alamadım. Onunla, çok az kimse görüşmüştür hayatta, Bu hususta kendi de, şöyle demiştir hatta: (Benim ile en fazla konuşan iki zattır, Bunlar hazreti Ali ve Ömer bin Hattab'tır.) O, Mekkede Hac yapıp, gelince Medine'ye, Gösterdiler "Resulün türbesi budur" diye. O, bunu öğrenince, bayılıp düştü birden, Sonra dedi; (Götürün beni hemen bu yerden. Bir yer ki, kabri vardır orda Resulullahın, Benim için o yerde, tadı olmaz hayatın. Resulullahın medfun olduğu bir beldede, Benim hayatta olmam, yakışır mı edebe?)
.9/06/2001
Veysel Karani "rahmetullahi aleyh" -6-
Rebi' der ki, "Üveys"i gittim bir gün görmeğe, Sabahı kılıyordu, başladım beklemeğe. Tesbihini bitirip, dua etti çok uzun, Ben yine beklerdim ki, duası bitsin onun. En nihayet bitirip, başladı zikre tekrar, Yerinden hiç kalkmadı, kuşluk vaktine kadar. Kuşluk vakti olunca, namaza kalktı hemen, Sonra kalktı öğleye, hiç de ara vermeden. Bir namazı bitirip, başlardı diğerine, Görüşmek ümidiyle, bekliyordum ben yine. Böyle üç gün üç gece, uyumadı, yemedi, Dördüncü gecesinde, şöyle dua eyledi: (Sana sığınıyorum ya Rabbi şu şeylerden, Çok yiyen karın ile, çok uyuyan gözlerden.) Ben bunu işitince, dedim; "Yeter bu bana, Lüzum yok artık onun, başka nasihatına." "Bu, kıyam gecesidir" diyerek bazı gece, Uyumadan kıyamda dururdu hep öylece. "Bu, rükû gecesidir" deyip hem başka zaman, Rükuda geçirirdi geceyi uyumadan. Bazı gece, "Bu, secde gecesidir" diyerek, Secdede geçirirdi, geceyi sabaha dek. Üveys'e sordular ki; (Namazda huşû nedir?) Dedi ki; (İğne batsa, bir şey hissetmemektir.) Ona, "Nasılsın?" diye sual etti bir mü'min, Buyurdu; (Bir insan ki, kalkınca sabahleyin, Akşama sağ çıkar mı, çıkmaz mı, yok haberi Böyle aciz bir kulun, nasıl olur ahvali?) Bir gün ziyaretine gitmişti onun bir zat, Dedi; (Eder misiniz bana biraz nasihat?) "Peki" deyip o zata yaptı nasihatini, Sordu ona; (Ey kişi, bilir misin Rabbini?) O "Bilirim" deyince, buyurdu; (Öyle ise, Ondan gayri birini, lüzum yok bilmenize. Bir kul ki, Sahibini biliyorsa o şayet, Ondan başkalarını, bilmesine yok hacet.) O kişi, böyle bir söz duymamıştı kimseden, Duygulandı be gayet onun bu cümlesinden. Dedi ki; (Bir tek daha nasihat edin şu an,) Sordu ki; (Rabbin seni, bilir mi ey Müslüman?) "Elbet bilir" deyince, buyurdu ki; (ey kimse, Seni, Ondan gayrisi bilmesin öyle ise. Bir kulu ki, Sahibi bilirse onu şayet, Ondan gayri birinin, bilmesine yok hacet.) Buyurdu ki; (Yükselmek istiyorsa bir insan, Tevazu etmelidir, herkese muntazaman. Kim ki şeref ararsa, sarılsın ibadete, Kim zenginlik ararsa, tutunsun kanaate.)
.10/06/2001
İmam-ı A'zam Ebu Hanife "rahmetullahi aleyh" -1-
İslam alimlerinin en büyüklerindendir, Eshabı görmüştür ki, yani "Tâbiin"dendir. Hanefi mezhebinin reisi olan bu zat, Ehli sünnetin dahi, reisidir o bizzat. İsmi "Nu'man bin Sabit" ise de esasında, Ona, "İmâm-ı a'zam" denir halk arasında. Altıyüzdoksandokuz senesinde, Kûfe'de, Doğdu ve tahsilini ikmal etti bu yerde. Yüzelli hicri yılda, yetmiş yaşında iken, Bağdat vilayetinde, vefat etti şehiden. "Ebû Hanife" dahi, denir ki ona bir de, "Mü'minlerin babası" demektir Arabide. Babası "Sâbit" dahi, Faris oğullarından, Âlim, salih bir kişi idi ki ehli irfan, Hazreti Ali ile, görüşüp bu muhterem, Kendi ve soyu için, dua almış idi hem. "Nu'man" küçük yaşında ezberledi Kur'an-ı, İlim öğrenmek ile geçiyordu her ânı. Üstün kabiliyeti ve keskin zekası da, Fark edildi hemence, âlimler arasında. Devrin alimlerinden, "Şa'bî" adında bir zat, Ondaki bu cevheri sezmişti o da bizzat. Görünce bir gün onun, çarşıya gittiğini, Sual etti, ne işle iştigal ettiğini. (Ticaret yapıyorum) deyince kendisine, Buyurdu ki; (Devam et bir ilim meclisine. Zeki, kabiliyetli bir kimsesin çünki sen, Büyük alim olursun, ilme devam edersen.) Bıraktı ticareti, onun bu sözü ile, O gün ilme sarıldı, büyük bir arzu ile. İlk öğrendiği ilim, olmuştu "İlm-i kelâm", Bu ilimde, parmakla gösterilir oldu tam. Başladı öğrenmeğe, sonra "Fıkıh ilmi"ni, Bu ilim, daha fazla cezbetti kendisini. Düşündü ki; "Ebedi saadete kavuşmak, İslâmın ahkamına uymakla olur ancak. Bu da, fıkıh ilmiyle yakından ilgilidir, Çünki din ahkamını, ilm-i fıkıh bildirir." Ders hocası, "Hammad bin Ebû Süleyman"dı ki, Onun, yirmisekiz yıl dersine devam etti. Ve sonunda geldi ki öyle bir dereceye, Bu, nasib olmamıştır ondan gayri kimseye. Başta eshabı kiram olmak üzre hem dahi, "Dörtbin" kadar âlimden ders aldı bizatihi. Bütün ilimlerde ve cümle üstünlüklerde, En yüksek dereceye çıkmıştı o devirde. Yayıldı her tarafa, onun şanı, şöhreti, Ve herkes tarafından, yapıldı hayli methi.
.11/06/2001
İmam-ı A'zam Ebu Hanife "rahmetullahi aleyh" -2-
Bu ümmetin ışığı... "Allahın rızası"ydı onun tek düşüncesi, Yok idi bundan başka bir maksat ve gayesi. Hak ve doğru ne ise, söyler idi ihlâsla, Bu hususta bir şeyden çekinmezdi o asla. Onun fetvalarına, herhangi siyasi bir, Düşünce, güç ve baskı, katiyyen girmemiştir. Şahsi dostluk, düşmanlık ve nefsâni arzular, Dünyalık bir menfaat karışmamıştır zinhar. "Allah için" doğruyu söyler idi ihlasla, Zerre kadar bir taviz vermezdi bunda asla. İlim, heybet ve vekar, tatlı dil ve güleryüz, O, bunlarda fazlaca eylemişti temayüz. Muarızlara bile sükûnetle davranır, Güzel ahlakı ile, gösterirdi hep sabır. O, asla kapılmazdı heyecan ve telaşa, İkna yoluna gidip, yapmazdı münakaşa. Kuvvetli şahsiyeti ve keskin zekasıyla, Aklı, ilmi, heybeti ve güzel ahlakıyla, İnsanların içine sanki nüfuz ederdi, Herkese tesir eder, kalpleri cezbederdi. Dini mes'eleleri, misaller göstererek, Öyle anlatırdı ki güzel izah ederek, Nice peşin hükümlü muarızları bile, İkna oluyorlardı, bu izahları ile. Bütün müslümanları, iman ve itikadda, Birleştirip, onlara "Baba" oldu adeta. Dini bozmak istiyen, bozgunculuk çıkaran, Kimseleri de sezip, vermedi fırsat, aman. Onlara da doğruyu güzelce anlatarak, İtikadda birliği, sağladı tam olarak. Koyup o fıkha dahi, birçok esas ve düstur, İkinci hicri asrın, müceddidi olmuştur. Bazı hadislerinde, yine Resul-i ekrem, Şöyle meth eylemiştir, kastederek onu hem: (Nasıl öğünüyorsa Âdem Nebi benimle, Ben dahi öğünürüm, ümmetimden biriyle. İsmi "Nu'man", künyesi "Ebu Hanife"dir ki, Ümmetimin ışığı, o zattır elbette ki.) (Nasıl öğünürlerse Peygamberler benimle, Ben de öğünüyorum, Ebû Hanife ile. Onu seven bir kimse, beni de sevmiş olur, Onu sevmiyen ise, beni sevmemiş olur.) (Ümmetimden birisi, diriltir şeriatı, Nu'man ibni Sabit'tir, o âlim zatın adı.) (Ümmetimden yükselen olacak her asırda, En çok Ebû Hanife yükselir zamanında.) Bu hadisi şerifler, onu kasdetmektedir, Onun büyüklüğüne, en kuvvetli senettir.
İmam-ı A'zam Ebu Hanife "rahmetullahi aleyh" -3-
"İmam"ı, o zaman ve sonraki zamanlarda, Gelen büyük alimler, methettiler her anda. "Malik" hazretlerine gelince bir gün "İmam", O, ayağa kalkarak gösterdi bir ihtiram. O gidince dedi ki yanındaki zevata; (Ebû Hanife derler, şimdi giden bu zâta. Öyle bir âlimdir ki, mesela o zat eğer, "Şu ağaç altındandır" der ise, isbat eder.) Bir alim de diyor ki; (Ederim ki ben yemin, Onun gibi bir fakih, görmedi rûy-i zemin. O mübarek ağzından, din ile alâkadar, Bir tek kelam duymağa, veririm yüzbin dinar.) Dâvud-u Tai'nin de, yanına, bir diyardan, Gelip sitayiş ile bahsettiler "İmam"dan. O dahi buyurdu ki; (O, kutup yıldızıdır, Karanlıkta kalanlar, onunla yol, iz bulur.) Hafız Abdül'aziz de, diyor ki; (O, mi'yardır, O, ehli sünnet ile, başkasını ayırır. Kim onu seviyorsa, ehli sünnettir o zat, Sevmiyorsa, olmuştur sapık ve ehli bid'at.) Süfyan-ı Sevri'nin de, biri geldi yanına, (Ben İmam'ın yanından gelirim) dedi ona. Buyurdu; (Yeryüzünün en büyük âliminin, Yanından geliyorsun, acaba var mı bilgin?) İmâm-ı Şafii de, buyurdu ki bunda hem; (Ben ondan daha büyük fıkıh alimi bilmem. Kim öğrenmek isterse, fıkıh ilmini eğer, Onun talebesiyle, bulunsun, ona yeter.) Ahmed bin Hanbel de der ki; (İmam-ı a'zam, Vera, zühd ve takvada, çok titizdi ve sağlam. Ahiret derdi ile, dertlenmişti o asıl, O zatı anlıyacak kimse yoktu velhasıl.) İmam-ı Malik'e de, dediler ki; (Niçin siz, Hep İmam-ı a'zamı fazla methedersiniz?) Buyurdu ki; (Öyledir, çünki onun sözleri, İnsanlara daha çok olmuştur faideli. İlim sahibi olan, olsa da hayli zevat, Onunla mukayese edilmez onlar fakat.) Yahya Mu'az-ı Razi, rüyasında bir gece, Resulullahı gördü ve sevindi bir nice. Dedi; (Ya Resulallah, ararsam sizi şayet, Nerde bulabilirim, var mıdır bir işaret?) Buyurdu; (İlmindeyim, ben İmam-ı a'zamın, Oradan başka yerde, arama beni sakın.) İmâm-ı Gazâli de, buyurdu ki nihayet; (İmâm, gece ve gündüz ederdi çok ibadet. Zühd ve takvâ sahibi bir kimseydi o her an, Çok fazla korkuyordu, Allahü tealadan.)
.13/06/2001
İmam-ı A'zam Ebu Hanife "rahmetullahi aleyh" -4-
İmâm-ı a'zam Ebu Hanife hazretleri, Onu methetmişlerdi, çok İslam alimleri. İmam-ı Rabbani de, buyurdu ki bu babda; (O, Şer'i delillerden hükümler çıkarmakta, Öyle bir dereceye çıkmıştı ki o zaman, Âlimler aciz kaldı, onu tam anlamaktan.) O, dinin her emrine uyardı titizlikle, Kaçırmak istemezdi, bir müstehabı bile. Abdest edeblerinden, yapmayınca birini, Kaza etti, kırk yıllık namaz ibadetini. Müctehidler içinde, verâ, zühd cihetinden, O idi en üstünü, sair müctehidînden. "İsa Peygamber" gibi, ulülazm bir büyük zat, Gökten yere inince, yapacaktır içtihad. Onun çıkaracağı hükümler de hep yine, Muvafık olacaktır "Hanefi mezhebi"ne. İslâm âlimlerimiz, kendi aralarında, Bir "Vazife taksimi" yaptılar her asırda. Yani hangi devirde, hangi iş mühim ise, O devrin alimleri, sarıldılar o işe. "İmâm-ı a'zam"ın da devrinde mühim olan, İslâmın ahkamını korumaktı ziyandan. Zira fıkıh bilgisi, hem unutuluyordu, Hem de sapık fikirler, çıkıp yayılıyordu. O, Cafer-i Sadık'ın mübarek derslerine, İki yıl devam edip, kavuşmuştu feyzine. Ve lakin o devirde, daha mühim iş vardı, Zira din düşmanları, dine saldırırlardı. "Yunan felsefesi"ne ait bazı fikirler, İman ve itikada karışmakta idiler. Sonra "Yahudilik"le, hem de "Hıristiyanlık", Dine girip, bozmağa başlamış idi artık. Sonra o devirlerde, "Şi'a" ve "Mu'tezile", Gibi sapık fırkalar, yayılırdı hız ile. Hatta "Mücessime" ve "Cebriyye" gibi daha, Birçok bozuk fırkalar, başlamıştı çıkmağa. O, bu tehlikelerin varlığını görünce, Bunlardan korunmağa ağırlık verdi önce. Bu sapık fikirlerden, korumak için dîni, Reddiyeler yazarak, susturdu herbirini. İslam ilimlerini, fıkıh, tefsir ve kelâm, Gibi isimler ile, kollara ayırdı tam. Sonra bu bilgileri, o gün ve daha sonra, Öğretebilmek için bütün müslümanlara, Yani İslamiyyeti, doğru, temiz ve berrak, Öğrenmeleri için, herkesin tam olarak, Onları, kısım kısım geçerek kitaplara, Yadigâr bırakmıştır, bütün müslümanlara.
.
.14/06/2001
İmam-ı a'zam Ebu Hanife "rahmetullahi aleyh" -5-
Bir gün "İmâm-ı a'zam" uyurken odasında, Resul-i mücteba'yı, görmüştü rüyasında. Anlattı bu rüyayı, gidip İbni Sirin'e, Dedi ki; (Bu rüyanın, acaba tabiri ne?) Zira o, Tâbiinden, çok âlim bir kişiydi, Hem o devrin tanınmış, rüya tabircisiydi. Dedi; (Sen yapamazsın, böyle bir iddiayı, Ancak Ebû Hanife görür böyle rüyayı.) Buyurdu; (Benim işte, dediğiniz o kimse,) O dedi; (Aç sırtını, göreyim öyle ise.) "Peki" deyip, mübarek sırtını açtı o an, Bakınca, bir "ben" görüp, şöyle dedi o zaman: (Sen öyle birisin ki, Resul, senin hakkında, Buyurdu, "Ümmetimden biri gelir yakında. Olur iki omuzu arasında bir beni, Onunla ihya eder, Hak teala bu dini.") Kıldı bir gün mescidde, o yatsı namazını, Çıkmak için dışarı attı bir ayağını. Henüz öbür ayağı mescidin içindeyken, Talebesinden Züfer, bir sual sordu hemen. O mevzu üzerinde, o gece, sabaha dek, Konuştu onun ile, güzel izah ederek. Vaktâ ki sabah oldu ve okundu ezanlar, Sabah namazı için, içeri girdi tekrar. Öyle sarmış idi ki onu "Allah korkusu" Her gece, bu korkuyla gelmezdi hiç uykusu. Ağlayıp, gözlerinden akardı gözyaşları, Ağlama seslerini, duyardı komşuları. Yatsı abdesti ile, "kırk sene" hem de imam, Sabah namazını da, kılmış idi berdevam. Ellibeş Hac yapmıştı, Beytullaha giderek, Sonuncuda, Kâbe'den içeriye girerek, İki rek'at bir namaz kılarak erkâniyle, Okudu o namazda, Kur'anı tamamiyle. Sonra da ağlıyarak, dedi ki: (Yâ İlahi, Sana layık ibadet yapamadım Vallahi. Lâkin şu hakikati anladım ki hakkıyla, Hiç kimse anlıyamaz, seni kısa aklıyla. Hizmetimde yaptığım kusurlarımı dahi, İşbu anlayışıma bağışla yâ İlahi.) O, gözyaşı dökerek edince böyle dua, Gaibden, kendisine geldi şöyle bir nidâ: (Sen ey Ebû Hanife, iyi tanıdın beni, Ve hakkıyle, tam yaptın bana ibadetini. Hem seni, hem de senin mezhebinde bulunan, Tâ kıyamete kadar, senin yolunda olan, Kimseleri ben dahi, ettim af ve mağfiret, Kalbin müsterih olsun, sen üzülme, rahat et.)
.15/06/2001
İmam-ı a'zam Ebu Hanife "rahmetullahi aleyh" -6-
İmam-ı a'zam Ebû Hanife hazretleri, Tabiin'in en yüksek alimlerinden biri. Maişet sebebiyle, yapıyordu ticaret, Kumaş alıp satardı, zengin idi begayet. Bir gün evden çıkarak, dükkâna gidiyordu, Karşıdan gelen biri, onu gördü ve durdu. Çok mahcub vaziyette, yüzünü örttü ondan, Yolunu değiştirip, yürüdü başka yoldan. Farketti "İmam" onun, yol değiştirdiğini, Yanına çağırarak, sual etti derdini. O dedi; (Onbin akçe, borcum var benim size, Bu yüzden çok mahcubum, ben zât-ı alinize.) Buyurdu ki: (Silmiştim, ben senin o borcunu, Kalbin müsterih olsun, düşünme artık onu. Lâkin beni görünce, sıkıldı birden için, Hakkını helal eyle, bana sen bunun için.) Sokmazdı kazancına haramın zerresini, Şüpheliyse, o kârın dağıtırdı hepsini. Bir defa, ortağına dedi ki tekrar tekrar; (Son gelen mal içinde, kusurlu elbise var. Bugün o elbiseyi satacak olur isen, Özrünü söylemeği, ihmal etme sakın sen.) Lâkin unuttu yine, o bunu söylemeği, Bulmak da çok zor idi, onu alan kimseyi. "İmam" bunu duyunca, dedi ki ortağına; (Karıştı onun kârı, tamamının kârına. O partiden, ne kadar kâr elde edildiyse, Hep dağıt da, o kârdan kalmasın bir şey bize.) "Doksanbin" akçe kârın, dağıtarak hepsini, O şüpheli kazancın almadı zerresini. Müşteri fakir ise, ahbabı ise veya, Kârsız, maliyetine verirdi ekseriya. Dükkânına fakir bir kadın geldi bir sefer, Dedi; (Şu elbiseyi, şu fiyata bana ver.) Buyurdu; (Para verme, al götür, helâl olsun,) Kadın dedi; (Benimle, alay mı ediyorsun?) Buyurdu ki; (Ey kadın, bir elbise nihayet, Al götür, hediyemdir, giy de bana dua et.) Mal satın alırken de, titiz davranıyordu, "Kul hakkı" korkusundan, kılı kırk yarıyordu. Bir tüccar, mal getirdi "İmam"ın dükkânına, Fiyatını sorunca, çok düşük geldi ona. Buyurdu; (Bu mal için, çok ucuzdur bu fiyat, Ya bunu geri götür, ya da pahalıya sat.) Râzı olduğu halde, sahibi o fiyata, O, daha fazlasını takdim etti o zâta. Haramlar karşısında, böyleydi onun hali, Haram korkusu ile, terk etti çok helâli.
.16/06/2001
İmam-ı a'zam Ebu Hanife "rahmetullahi aleyh" -7-
Bir kimse var idi ki o, "Ebû Hanife"ye, Zarar vermek isterdi, düşmanlık olsun diye. Bir de bahçesi vardı, akarsu kenarında, Ve rengârenk çiçekler açmıştı her yanında. O, bir gün bu bahçede, tertip etti ziyafet, Onu, talebelerle yemeğe etti davet. "İmam" kabul eyledi, onun bu teklifini, Lakin talebesine yaptı şu tembihini: (Ben yemek yemedikçe, siz dahi yemeyiniz, Ne yaparsam, siz aynen beni takib ediniz.) Sonra teşrif ettiler, o zatın hanesine, O, güzel karşlayıp, yer gösterdi hepsine. Lâkin İmam, hemence oturmadı sofraya, El yıkamak üzere, yürüdü akar suya. Talebeleri dahi, onu takib ettiler, "Bakalım ki, bu işte ne hikmet var?" dediler. Biraz ağırdan alıp, dönünce hep geriye, Rastladılar orada "kıvranan bir kedi"ye. Meğer "zehirli" imiş, yemeği o kişinin, Kıvranıp öldü kedi, ondan yediği için. Bir de, talebesinden "Ebû Yusüf" nakleder; Ben, küçük çocuk iken, âniden öldü peder. Terzilik san'atını öğretsin bana diye, Annem, beni alarak götürdü bir terziye. Düşündüm; "Neme gerek, bu terzilik mesleği, Ben asıl istiyorum, dinimi öğrenmeği." O terziyi bırakıp, İmama gittim hemen, Dedim; (İslamiyeti öğretin bana lütfen.) O da kabul edince, girdim tam hizmetine, Kavuştum bu sayede, çok yüksek himmetine. Annem sonra gelerek, o medreseye kadar, O terziye götürmek istedi beni tekrar. Hocama da dedi ki; (Bu çocuk, bir yetimdir, O burada ne yapar, ona ne öğretilir?) Buyurdu; (Yanlış bir şey gelmesin hiç kalbine, Hiç düşünme onu sen, bırak kendi haline. O, burda tereyağı, fıstık ve badem yiyor, Ve bunlar nasıl yenir, bunları öğreniyor.) Yıllar sonra nihayet, Bağdat'ta "Kadı" oldum, Sultan Harun Reşid'le, bir gün yemek yiyordum. Sofraya, tereyağı, fıstık, badem gelince, Ben, gayri ihtiyari gülümsedim hemence. Ne için güldüğümü sorunca sultan bana, Olan bu hadiseyi, naklettim aynen ona. Dedi; (O, ne kamil bir zat idi hakikaten, Seneler sonrasını, görmüş o tâ o günden. Halkın baş gözü ile, göremediklerini, O, gönül gözü ile, görürdü herbirini.)
.17/06/2001
İmam-ı a'zam Ebu Hanife "rahmetullahi aleyh" -8-
Allaha inanmıyan, var idi ki bir dehri, Fikrini yaymak için, dolaşırdı her yeri. "Bu dünya, böyle gelmiş, böyle gider" diyordu, Hâşâ "Allah yok" diye, iddia ediyordu. Bu kâfir, dolaşırken geldi Kûfe şehrine, Bunu yaymak istedi, o yer ahalisine. Lâkin halk, bu kişinin bir kâfir olduğunu, Anlayıp, rezil etmek istediler hep onu. Dediler ki; (Burada, bir âlim kimse vardır, Yaşı küçük ise de, ilimde bir deryadır. Sen bu saçmalarını, söyle ki ona önce, Bakalım ne diyecek, o seni dinleyince.) Yaşı küçük o âlim "Nu'man bin Sabit" idi, On yaşındaydı, fakat, ilimde pek derindi. Dehri "Olur" diyerek, halkın bu teklifine, Dedi; (Münazaraya hazırım onun ile.) Bunun için bir yer ve zaman tayin ettiler, Sonra küçük Nu'mana, bir haber ilettiler. O gün dehri gelerek, başladı beklemeğe, Lâkin Nu'man, bilerek az geç geldi o yere. Dehri kızıp dedi ki; (Benim gibi bir bilgin, Böyle bekletilir mi, söyle, niçin geciktin?) Dedi ki; (Gelecektim bir köprüden geçerek, Sel yıkmış o köprüyü, geldim az gecikerek.) Dehri dedi; (Ey çocuk, köprü yıkılmış dedin, Köprü yıkık olunca, peki sen nasıl geldin?) Dedi; (Bazı ağaçlar, kendi kendilerine, Biçilip yontularak, eklendi birbirine. Sonra kendi kendine, oldu güzel bir kayık, Nehri onunla geçtim ve geciktim azıcık.) Dehri dedi; (Ey çocuk, sen neler söylüyorsun, Ağaçlar hiç ustasız kayık oldu diyorsun. Senin bu söylediğin sözlere güler herkes, Ve senin bu iddian, ne mantıksız ve abes. Buna, olmaz dünyada bir kimse inanacak, Aklı noksan olanlar, inanır buna ancak.) Numan bin Sabit ise, dedi ki o dehriye; (Şu koskoca kâinat, senin aklına göre, Öyle, kendi kendine, ustasız oluyor da, Bizim kayık ne için olmasın, ne var bunda?) Dehri çok şaşırarak dedi ki; (Madem öyle, Allah vardır diyorsun, nerdedir, haydi söyle.) Nu'mân ordakilerden bir bardak süt istedi, Dehriye göstererek; (Bunda yağ var mı?) dedi. (Elbette var) deyince, dedi ki; (Öyle ise, Bu sütün içindeki şu yağı göster bize.) Dehri mahcub bir halde, başını eğdi öne, "Şehadet"i getirip, girdi İslâm dinine...
.18/06/2001
İmam-ı a'zam Ebu Hanife "rahmetullahi aleyh" -9-
Kötü komşu!.. İçkici bir komşusu var idi ki "İmam"ın, Evi çok yakın olup, yanındaydı dergâhın. Her gece, meyhaneden gelip "sarhoş" olarak, Rahatsızlık verirdi, bağırıp çağırarak. Ayrıca da saz çalar ve şarkılar söylerdi, "İmam" bir şey demeyip, devamlı sabrederdi. Bu adam, meyhanede, bir gün çok içip yine, Gece, sarhoş olarak geliyorken evine, Vazifeli memurlar, onu yakaladılar, Suçlu olduğu için, hemen hapse attılar. Ertesi gün, adamın hiç sesi gelmeyince, Bunu, İmam-ı a'zam merak etti iyice. Dedi ki; (Gelmez oldu, sesi o komşumuzun, Başına bir musibet gelmesin sakın onun.) Dediler; (O, dün gece, gelirken meyhaneden, Bekçiler yakalayıp, atmışlar hapse hemen.) "İmam" buna üzülüp, derhal gitti valiye, Ki desin, "Komşumuzu hapisten çıkar" diye. Vali onu görünce, ayağa kalktı derhal, Büyük bir hürmet ile, etti onu istikbal. Dedi; (Acep nedendir, buraya teşrifiniz? Yerine getirelim, var ise bir emriniz.) Buyurdu; (Komşumuzu hapse atmış bekçiler, Geldim ki çıkarasın, imkanı varsa eğer.) Dedi ki; (Ey efendim, böyle ehemmiyetsiz, İş için, bana kadar niçin zahmet ettiniz? Bir haber verseydiniz, kâfiydi bize bunu) Deyip, çıkarttı hemen hapisten komşusunu. Komşu gencin koluna girerek sonra "İmam", Valiye veda edip, ayrıldılar oradan. Buyurdu ki; (Ey komşu, bakma kusurumuza, Biraz geç vakıf olduk sizin durumunuza.) Bir kese "Para" verip, buyurdu; "Al bunları, Eve bir şeyler al da, sevindir çocukları." Yine büyük "İmam"ın ilimde ehliyeti, Ve Kur'anı kerime olan vukûfiyeti, Öyle derin idi ki, bir gün çıktı evinden, Bir yere gitmek için, çözdü atı yerinden. Koydu bir ayağını, bir özengiye, ama, O anda bir genç gelip, bir şey sordu "İmam"a. İmam, o halde iken, ata binene kadar, Bu dini mes'eleyi düşündü az bir miktar. Yani birkaç saniye içinde, bunu hemen, Düşünüp şöyle dedi o kimseye cevaben: (Kur'anı baştan sona düşündüm de evladım, Bu suale, şimdilik bir cevap bulamadım.) Yarın gel, cevabını al) diyerek o gence, İctihad buyurarak, cevapladı hemence...
.19/06/2001
İmam-ı a'zam Ebu Hanife "rahmetullahi aleyh" -10-
Vasıt vilayetinde, vardı ki birisi de, "Nu'man'ın kölesi"ydi o zatın bir ismi de. Bir kimse sordu ona, hikmetini bu işin, Dedi; (Böyle bir isim koymuşsun, acep niçin?) Dedi ki; (Bulunurken ben annemin karnında, Validem vefat etmiş, tam da doğum ânında. Ben karnında kalmışım, hem de canlı olarak, Cenaze yıkanırken, vakıf olmuş buna halk. Bu, "İmam'ı a'zam"a âcilen bildirilmiş, O da, haber gönderip, onlara şöyle demiş: "O hanımın karnını, yarın sol tarafından, Çocuk tam oradadır, yarıp alın oradan." Cerrah öyle yaparak, çıkarıp almış beni, Ondan sonra kabrine defnetmişler annemi. Onun fetvası ile gelmişim ben hayata, Yoksa ölü karnında, olurdum ben de mevta. Yani ben, o "İmam"ın âzatlı kölesiyim, Öyle addettiğimden, aldım böyle bir isim.) Bir gün de, talebenin içinde otururken, Vücudunu bir akrep soktu ve gitti birden. Talebeler, akrebi öldürmek isteyince, Buyurdu ki; (Az durun, öldürmeyin hemence. Ben kendimi, onunla tecrübe edeceğim, Bir şey merak ederdim, onu öğreneceğim. Zira Peygamberimiz hadiste sahabeye, Buyurdu; "Âlimlerin kanı zehirdir" diye. Hadiste buyurulan o âlimlerden miyim? Diye, nice zamandır bunu merak ederdim.) O sırada o akrep, kıvrandı birkaç defa, Ve ölüp, hiç hareket edemedi bir daha. Vardı bir talebe de, "Yusuf bin Halid" diye, Bağda'da gidiyordu, mühim bir vazifeye. Ona, şu nasihatte bulundu ki; (Evladım, Sakın dine muhalif atmıyasın bir adım. İlim sahiplerine, hürmet eyle ve yaklaş, Gençlere sevgi göster, fasıklardan uzaklaş. Hep iyilerle görüş, salihlerle düşüp kalk, Kimseyi kötüleme, sen kendi haline bak. Sonra hiçbir kimseyi, hafife alma sakın, Bilakis sevgisini kazanmağa bak halkın. Cimri kimseler ile, eyleme hiç yârânlık, Bekleme hiç kimseden, bir menfaat, dünyalık. Senin ziyaretine gelirse bir cemaat, Dini mes'elelerden, bir mevzu aç ve anlat. Hep umumi şeyleri öğretmeğe bak esas, İnce mes'eleleri açma ve etme temas. Herkesle iyi geçin, sevsin seni insanlar, Zira sevgi, muhabbet, ilimde devam sağlar.)
.
İmam-ı a'zam Ebu Hanife "rahmetullahi aleyh" -11-
İmam-ı a'zam Ebû Hanife hazretleri, Ticaretle iştigal eder idi ekseri. Onun güzel ahlâkı ve kanaatkârlığı, Her işinde, kendini gösterirdi devamlı. Zengin olduğu gibi, "Cömert" idi be gayet, Ve asla emanete etmez idi hıyanet. Çok dikkat eder idi, helalden kazanmağa, Haramın zerresinden, kaçardı çok uzağa. Öyle "Allah korkusu" var idi ki içinde, Her an takvâ üzere olurdu her işinde. Şüpheli olsa idi, az bir kısmı kârının, Fukaraya verirdi, tamamını o kârın. Kendi talebesinin ihtiyaçlarını da, Kendi temin ederdi, giyim kuşam ve gıda. Ayrıca "Para" verip, derdi ki; (Bu ni'metler, Benim değil, Rabbimden bende emanettirler. Benim size verdiğim bu şeyler, Rabbimizin, Benimle gönderdiği rızkınızdır hep sizin.) Onlar maddi bakımdan bir şey düşünmeyince, İlme çalışırlardı, devamlı gündüz gece. Çok olmasına rağmen malı, mülkü, serveti, Onlara, zerre kadar yoktu bir muhabbeti. Ders veriyor idi ki, bir gün talebesine, Bir kimse, şu haberi getirdi kendisine: (Efendim, sizin malı götüren gemi var ya, Duyduk ki, fırtınadan batıp gitmiş deryaya.) Bu haberi duyunca, başını öne eğdi, Biraz durup ve hemen "Elhamdülillah" dedi. Az sonra, aynı adam gelerek huzuruna, Bu sefer tam aksine bir haber verdi ona. Dedi; (O batan gemi, size ait değilmiş, Biz yanlış işitmişiz, batan başka gemiymiş.) Bunda da büyük İmam tefekkür edip yine, "Elhamdülillah" deyip, şükreyledi Rabbine. Lâkin talebeleri, merak etti bu hali, Birisi sordu hemen, İmam'a şu suali: (Geminin battığını duyunca siz ilk defa, "Elhamdülillah" deyip, şükrettiniz Allaha. Batmamış olduğunu öğrenince yine siz, Niçin "Elhamdülillah" diyerek şükrettiniz?) O an Ebû Hanife, ara verip dersine, Şöyle cevap buyurdu, hemen talebesine: (İlkinde, düşünmedim mallarımın halini, Bilâkis merak ettim, kalbimin ahvalini. "Üzüntü var mı?" diye, nazar ettim kalbime, Gördüm ki üzüntü yok, şükreyledim Rabbime. İkinci haberde de, kalbime ettim nazar, Gördüm ki bir "Sevinç yok", şükrettim buna tekrar.)
.
İmam-ı a'zam Ebu Hanife "rahmetullahi aleyh" -12-
İmam-ı a'zam Ebû Hanife hazretleri, İlme hizmet etmekti, onun hep gayretleri. İlim ve içtihadda, ulaştı en zirveye, Ve "Ca'fer-i Sadık"ın kavuştu çok feyzine. Bu büyük evliyaya, iki yıl etti hizmet, Bu sayede kalbine, aktı çok feyz ve hikmet. Ömrünün sonlarına gelmişti ki o artık, Abbasi devletinde, karışmıştı ortalık. O zamanın sultanı, onun bu nüfuzunu, Kullanmak gayesiyle, çağırdı bir gün onu. Dedi ki; (Siyasette desteklersen sen beni, Veririm ben de sana, temyiz reisliğini.) Fakat o, karışmadı siyaset işlerine, O ısrar ettiyse de, reddetmişti hep yine. Hapse attı o zaman, o "Ebû Hanife"yi, Ve reva gördü ona, cefa ve işkenceyi. Bir ara çıkararak, hapisten onu yine, Evvelki teklifini tekrar etti kendine. Lakin o, takvâsından reddetti yine bunu, Sultan ise kızarak, hapsetti tekrar onu. Başladı işkenceye, hep sopa attırarak, Her gün devam ettirdi, sayıyı artırarak. Lakin halk galeyana gelir endişesiyle, Öldürtmüştür İmamı, zehirli şerbet ile. Şehid edildiğinde, yaşı tam "yetmiş" idi, Teslim-i ruh ânında, o secde eylemişti. Duyanlar çok üzüldü onun şehadetine, Dediler; (Böyle bir zat, dünyaya gelmez yine.) Cenazeyi yıkayan, bitirince işini, Şöyle dile getirdi, onun kişiliğini: (Ey Nu'man, Allah sana eylesin ki çok rahmet, Otuz yıl, ilim için eyledin hayli gayret. Kırk senedir, yatağa koymadın bir yanını, "İslama hizmet" ile geçirdin her ânını. En çok ilim sahibi, en çok ibadet eden, Sendin iyi huyları kendinde cem eyliyen.) "Elli bin kişi" geldi onun cenazesine, Sürdü namaz bitmesi, tâ ikindi vaktine. İnsanlar, grup grup kıldılar namazını, Rahmetle yad ettiler, onun yüksek zatını. Vefatı hususunda, dediler ki âlimler, (Dinin büyük direği, yıkıldı ey müminler. O, ilmin ışığıydı ve bugün söndü artık, Onun şehadetiyle, dünya oldu karanlık.) Peygamber Efendimiz, buyurdu hadisinde; (Gider arzın zi'neti, yüzelli senesinde.) İşbu hadis-i şerif hakkında çok alimler, (Bu, İmam-ı a'zam'ı bildiriyor) dediler.
.
İmam-ı Ebû Yûsüf "rahmetullahi aleyh" -1-
Hanefi mezhebinde, en büyük müctehiddir, Ve İmâm-ı a'zamın, en baş talebesidir. Asıl adı "Ya'kub bin İsmail" olsa bile, Daha fazla bilinir, "Ebû Yûsüf" ismiyle. Yediyüzotuzbirde, Kûfe'de doğan bu zat, Altmışdokuz yaşında, Bağdat'ta etti vefat. "Ebû Yûsüf", önceden birçok büyük alimin, Dersine devam edip, zevkini aldı ilmin. Sonra talebe oldu, o "İmam-ı a'zam"a, Yetim olup, derslerde başarılıydı ama. "İmam" da, gördü onun, çok zeki olduğunu, Derslere daha sıkı bağlamak için onu, Fakir ailesinin geçimlerini bizzat, Üzerine aldı ki, devamda etsin sebat. Kendisi anlatır ki: Fakir idi ailem, Bu sebeple, elimde para da olmazdı hem. Babam da vefat edip, ben yetim kalmış idim, Ve ne yapacağımı birden şaşırmış idim. Ben İmam-ı a'zamın medresesinde iken, Baktım ki, bir gün annem çıkageldi aniden. Dedi ki; (Ey evladım, sen onunla bir misin? Onun ekmeği hazır, sen ise bir yetimsin. Sen, yiyecek şeylere muhtaçsın bugün asıl, Bir san'at öğrenmeğe gayret eyle velhasıl.) Annem böyle deyince, vazgeçerek ilimden, Bir san'at öğrenmeğe karar verdim içimden. Bu yüzden gitmeyince birkaç gün o derslere, Hocam bunu farkedip, çağırttı medreseye. Buyurdu; (Birkaç gündür, derslere gelmiyorsun, Seni, bizden ayıran sebep nedir diyorsun?) Ben, "Geçim sıkıntısı" deyince kendisine, Buyurdu ki; (Devam et, sen ilim meclisine.) Ders bitip dağılınca, bilcümle talebeler, İhsan etti bana çok para ve hediyeler. Buyurdu; (Bu paralar biterse, gel yanıma, Sakın ders halkamızdan, ayrılıp gitme ama.) O paralar bitip de, tam diyeceğim zaman, Söylemeden, çok para eyledi yine ihsan. Çok maddi ihsanına kavuşmam sebebiyle, "İlim"den de nasibim çok oldu bilvesile. "İlme", böyle bağladı beni İmam-ı a'zam, Bir tek ders kaçırmayıp, devam ettim muntazam. Hatta annem ölmüştü, çok üzülüp ağladım, Lakin cenazesinde bizzat bulunamadım. Zira gitmiş olsaydım, eğer cenazesine, Gidememiş olurdum, onun bir tek dersine. O dersi kaçırmanın acısı, yani derdi, Tâ kıyamete kadar bende devam ederdi.
.
İmam-ı Ebû Yûsüf "rahmetullahi aleyh" -2-
O devirde birinin, hiç oğlu olmuyordu, Lakin o, pek ziyade bunu arzuluyordu. Dedi; (Eğer bir oğul verirse bana Rabbim, Dört karış boynuzlu bir koç kurban edeceğim.) Böyle adak yapınca hiç düşünmeden o zat, İhsan etti Allah da, ona bir erkek evlat. Lakin o, bu nezrini yapmak için ilk elde, Dört karış boynuzlu bir koç aradı her yerde. Dört karış uzunlukta, boynuzlu bir koç bulmak, Zordu, fakat bir kere yapmıştı böyle adak. Bir kısım alimlere sorduysa da o bunu, Lakin bulamadılar, onlar çıkar yolunu. Bir ahbabı dedi ki; (Sen bu mes'ele için, Git Ebû Yûsuf'a ki, hallolsun hemen işin.) Adam gelip anlattı, derdini bu âlime, Dedi; (Lütfen bir çare bulun benim derdime.) Buyurdu ki; (Çaresi, gayet kolay bu işin, Ve lakin bir şartım var, bu işi yapmam için.) "O şart nedir?" deyince, buyurdu ki adama; (Okumak isteyen çok, mektebimiz yok ama. Sen zengin bir adamsın, bu talebeler için, Gayet geniş bir mekteb inşa ettirmelisin.) Adam "Olur" deyince, buyurdu; (Öyle ise, Bir koç ile, bir çocuk bularak getir bana.) Karışlattı çocuğa, o koçun boynuzunu, Gördüler o karışla, "Dört karış" olduğunu. Hayran kaldı İmam'ın ilim ve zekâsına, Ve başladı hemence, bir mekteb inşasına. Bir kere de, hükümdar, evinde zevcesiyle, Münakaşa ederken, bir anlık öfkesiyle, Dedi ki; (Bu geceyi, benim mülkümde olan, Toprakta geçirirsen, boşarım seni o an.) Sonra sakinleşince, pişman oldu bu lâfa, Ve lakin ok yayından çıkmış idi bir defa. Hemen Ebû Yûsüf'ü çağırdı hanesine, Dedi; (Bir hata ettim, bu işin çaresi ne?) Buyurdu ki; (Mescitte kalsın gece hanımın, Zira geçmez mescide, senin hükümdarlığın.) Hükümdar çok sevinip, hayran oldu ilmine, Ve onu tayin etti, temyiz reisliğine. Biri de, bu âlime sordu dini bir sual, "Bilmiyorum" deyince, söylendi ki; (Ne bu hal?) Hazineden bu kadar alırsınız çok ücret, Yine de "Bilmiyorum" dersiniz, bu ne cür'et?) Buyurdu ki; (Kardeşim, hazineden bizlere, Bildiklerimiz kadar, veriliyor bir kere. Bilmediğimiz kadar verilse idi eğer, Yetmezdi bunun için, birden çok hazineler.)
.
İmam-ı Ebû Yûsüf "rahmetullahi aleyh" -3-
Halife Harun Reşid, bir gün Ebû Yûsüf'e, Mektup yazıp dedi ki; (Nasihat eyle bize.) Yazdı ki; (Hak teala, verdi sana bu işi, Lâkin bunu, hakkıyle yapamaz her bir kişi. Zira mes'uliyeti pek çoktur âhirette, Mazlumlar, haklarını senden alır elbette. Nasıl ki mes'ul ise, bir "çoban", sürüsünden, "Sultan" dahi mes'uldür, teb'asının hepsinden. Yapacaksan bugün yap, iyi iş, salih amel, Zira hiç belli olmaz, âni gelir hep ecel. Azabından korkarak, rahmetini umarak, Kulluk eyle Allaha, halisane olarak. Kim korkup sığınırsa, Allahü tealaya, Allah da, onu korur, uğratmaz bir belâya. Yapacağın işleri öyle seç ki bu günde, Yarın mahcub etmesin seni Mahşer gününde. Yok ise amelinde, eğer "Tam ihlas" hali, Çarpılır suratına bir "Paçavra" misali. Ey Harun, sen "Yolcu"sun, al yanına çok azık, Aksi halde Mahşerde, fayda etmez pişmanlık. Kalplerin titrediği çok korkunç yerdir o yer, Ve asla geçmez o gün, özür ve bahaneler. Allahın huzurunda, o gün bütün ins ve cin, "Amel defterleri"yle toplanır hesap için. O gün herkesin başı, korku ile eğilir, Ve bekler ki, hakkında nasıl hüküm verilir. O günü düşünüp de, amel etmeyen insan, Öyle pişman olur ki, anlatamaz hiç lisan. O gün öyle gündür ki, kayar pek çok ayaklar, Allahın huzurunda, çetin olur hesaplar. Cevap verilemezse, olur büyük pişmanlık, Lakin olan olmuşur, çaresi yoktur artık. Ömür çok az, iş mühim, hayli zordur o hesap, Öyleyse kork Allahtan, çetindir zira azap. Ey Harun, hiç güvenme bugün "Sultan"lığına, Zira mahşer gününde, bakmazlar asla buna. "Makam" ve "Mevki"lerin, o gün olmaz değeri, Görür herkes karşılık, nasılsa amelleri. Şunu da bilmiş ol ki, sen "Başıboş" değilsin, Bütün yaptıklarından, hesaba çekilirsin. Cevabın nasıl olur, onu düşün şimdi sen, Öyleyse cevabını hazır eyle şimdiden. Her ne amel ettinse bir ömür müddetince, Hep amel defterine, yazılır ince ince. Mahşerde, satır satır okunacak sana hep, Günahın okundukça, ne olur halin acep? Hem o gün bulamazsın kaçacak bir yer dahi, Sen, bunların hepsini göreceksin vallahi.
.
İmam-ı Ebû Yûsüf "rahmetullahi aleyh" -4-
"O, vefat etmedi" Yıllarca takip edip hocasının dersini, "İlim"den fazlasıyle almıştı nasibini. Bir tek dersini bile onun kaçırmayarak, "İçtihad makamı"na yükseldi son olarak. İlim tahsil ederken, bir gün oldu çok hasta, İyi olma ümidi kalmamış idi hatta. Daha sonra, "öldüğü" zannı ile bir kişi, İmam-ı a'zama da haber verdi bu işi. Gidip dedi; (Yâ İmam, bugün akşam, şu saat, Ebû Yûsüf maalesef eyledi Hakka vuslat.) O ise buyurdu ki; (Hayır, vefat etmedi) Hakikaten az sonra, geldi sıhhat haberi. Hayret edip, İmama dediler; (Efendim, siz, Onun ölmediğini nasıl bilebildiniz?) Buyurdu ki; (O, ilme, eyledi hayli hizmet, Onun meyvelerini almadan ölmez elbet.) O, İmam'ın ilmini yaymakla oldu meşhur, Bu hususta ilk kitap yazan da o olmuştur. Fıkıh alimlerimiz yedi derecededir, En yüksek derecesi "Dinde müçtehid"lerdir. Amelde, bugün mevcut dört mezhebin reisi, Bu birinci gruba girerler her birisi. İkincisi, "Mezhebde müçtehid" olanlardır, İmâm-ı Ebû Yûsuf, işte bu gruptandır. Hadisi şeriflerden "Üçyüzbin"ini bu zat, Hem ravileri ile, ezberlemişti bizzat. İmam vefat edince, bazı talebesine, Ders verip, yükseltmişti "Fakih" mertebesine. Onun üstünlüğünü görünce sultan Mehdi, "Kadılık makamı"na onu tayin eyledi. Sonra Harun Reşid de, onda ilmî liyâkat, Görüp, o memlekete eyledi "Kad-ıl kudat." "Kadıların kadısı" demektir ki bu unvan, O idi hakimlerden, bu unvanı ilk alan. Onaltı yıl hakimlik yaparak o bu defa, Halkın suallerine, verirdi dini fetva. O, "İmam-ı a'zam"ın giderken derslerine, Bir gün geldi annesi, Onun medresesine. Ve İmam-ı a'zama, dedi ki; (Bu yetimin, Ücretle çalışması lazımdır geçim için.) Buyurdu; (O, burada, fıstık, badem ezmesi, Yer hem de öğrenir ki, nasıl olur yemesi.) Ebû Yûsüf yetişip, kadı oldu sonra da, Bir gün Harun Reşid'le yemek yerdi sofrada. "Fıstık, badem ezmesi" eyleyince ona arz, Ebû Yûsüf o zaman, tebessüm etti biraz. Ne için güldüğünü sorunca sultan ona, O günkü hadiseyi anlattı o sultana..
.
İmam-ı Ebû Yûsüf "rahmetullahi aleyh" -5-
"İmâm-ı Ebû Yûsuf" buyurdu; (Hak teala, Bize, üç ni'met verdi, çok değerli ve a'lâ. Birincisi, dosdoğru bir "İman" ni'metidir, Bu, bütün hayırlardan üstün ve kıymetlidir. İkinci büyük ni'met, "Sıhhat" ile "Afiyet", Zira hayatın tadı, bunlarla olur elbet. Üçüncüsü, insanı azdırmayan "Zenginlik", Dünyada bu üç ni'met lazımdır herkese ilk. Abbasi halifesi Harun Reşid'e dahi, Şöyle öğüt nasihat etmişti bizatihi: (Yâ Emir-el mü'minin, şunu bil ki evvela, Sana bu "Sultanlığı" verdi ki Hak teala, Sevabı, sevapların içinde en yücedir, Cezası da, cezalar içinde büyükçedir. Seni memur eyledi insanların işine, Böylece girmiş oldun bir "imtihan" içine. Bu işin temelinde, "Adalet" varsa eğer, Senin sultanlığın da, yıllarca devam eder. Eğer "Zulüm" yaparsan, yıkılır üzerine, Zulüm payidar olmaz, sana da olmaz yine. Sen, bugünkü işini yarına bırakma ki, Bir "hastalık", yahut da bir "ölüm" olur vaki. Ve gaflete gelip de, kurma ki "uzun emel", Çünki umumiyetle, âni gelir hep ecel. "Ölüm" gelip çatmadan, hizmet et ki her saat, Zira ecel gelince, elden çıkar bu fırsat. Ey Harun, doğruluktan ayrılma ki sen sakın, Aksi halde, teb'an da sapıtır hepsi yarın. Nefsin ve gadabınla sakın ki iş yapmaktan, Neticesi, muhakkak olur zarar ve ziyan. Bil ki bu dünya fani, ebedidir âhiret, Sen her an ebediyi, bu faniye tercih et. Her zaman "Ümitli" ol, fakat lazım "Korku" da, Müsavi olmalıdır, ümit ile korku da. Bu hayat bir "Hayal"dir, çok çabuk sona erer, Hesaba çekilirsin her işten birer birer. "Seri-ül hisap"tır ki elbette cenabı Hak, Senin de hesabını çabuk görür muhakkak. Sen, milletin işini iyi görürsen eğer, Senin dahi işini, yarın iyi görürler. Sen, milletin işini unutma ki hiç sakın, Sen de, Mahşer gününde hiç unutulmayasın. Sen onların halinden gafil olmazsan eğer, Seni de, mahşer günü "unutmazlar" melekler. Sultanlık ni'metinin bilirsen kıymetini, Arttırır Hak teala senin bu ni'metini. Eğer ki şımarır da, zulmedersen bu halka, Onu elinden alıp, azab eder mutlaka...)
Muhammed Bâkır "rahmetullahi aleyh" -1-
Rabbine münâcâtı Sevdiklerinden biri bir günah işlemişti, Hemen sonra, bu zatın huzuruna gelmişti. Ona bir nazar edip, buyurdu ki; (Sakın ha! Sen o kötü fiili yapmıyasın bir daha! Şu gördüğün duvarlar, olunca size perde, Zannediyor musun ki, olurlar bizlere de?) Biri de anlatır ki; İmam'ı görmek için, Gidip, hizmetçisinden istedim bir gün izin. Dedi ki; (İçeride, tam oniki kişi var, Biraz bekleyiniz ki, çıkarlar şimdi onlar.) Biraz sonra içerden çıktı oniki kimse, Baktım ki, herbirisi giymişler dar elbise. İlk defa görüyordum ben böyle kimseleri, Onlar çıkıp gidince, ben girerek içeri, Dedim ki; (Bu kimseler kimlerdir ki efendim, Onları, buralarda daha önce görmedim.) Buyurdu; (O kimseler, cinni Müslümanlardır, Onların da bizlere ihtiyaçları vardır. Siz nasıl sorarsanız helal ile haramdan, Onlar da bize gelip, sorarlar zaman zaman.) Gece, geç vakte kadar ibadet ediyordu, Sonra Hak tealaya şöyle yalvarıyordu: (Yâ Rabbi, gece oldu, gökte çıktı yıldızlar, Kullardan ses çıkmıyor, zira hep uykudalar. Yâ Rabbi, sen dirisin, her şeyi biliyorsun, Her kim ne yapar ise, sen elbet görüyorsun. Uyuman, uyuklaman, olmaz senin katiyyen, İman etmiş olamaz seni böyle bilmeyen. Sen, öyle çok kuvvet ve kudret sahibisin ki, Seninkine nisbetle, "Hiç" kalır gayrininki. Rahmet kapılarını açmışsın her insana, Hemen kabul edersin, kim dua etse sana. Senin ni'metlerine şükrederse kim eğer, Sen ona, daha fazla gönderirsin ni'metler. İnanıp güvenerek, kim etse sana niyaz, Elbet kabul edersin, o, asla redolunmaz. Kapına, güvenerek bir kimse gelse senin, Geriye döndürmeğe gücü yetmez kimsenin. Önümde ölüm, kabir, sonra mizan ve sırat, Bulunduğu müddetçe, uyunur mu hiç rahat? Sağdan mı, arkadan mı gelir amel defterim? Ben bunu bilmedikçe, nasıl rahat ederim? Yok iken ecel için belli vakit ve saat, Dünya lezzetlerinden alınır mı hiçbir tad? Yâ Rabbi, rahmetinden şöyledir ki muradım, Ecelim geldiğinde kolay olsun vefatım. (Mahşerdeki hesabım, olsun kolay ve âsan, Bana, azab olmayan bir hayat eyle ihsan.)
.
Muhammed Bâkır "rahmetullahi aleyh" -2-
Oğluna vasiyeti... Bu büyük evliyanın, sıhhatli bir ânında, Oğlu "Ca'fer-i Sadık" bulunurdu yanında. Vasiyet eyledi ki bu oğluna âcilen; (Ey oğlum, cenazemi sen yıka ölünce ben. Namazlarda giydiğim bir gömlek var ya benim, O gömleğe sar beni, odur benim kefenim. Ve defnet cenazemi pederimin yanına, Senden gayri bir kimse girmesin mezarıma.) Oğlu Ca'fer-i Sadık, dinledi bu sözleri, Dedi ki; (Babacığım, korkutmayın bizleri. Sıhhatiniz iyidir, gecinden versin Allah, Daha nice seneler yaşarsınız inşallah.) Buyurdu ki; (Ey oğlum, babam Zeynel Âbidin, Bana işaret verdi, hazırlık yapmam için. Buyurdu ki; "Ey oğlum, yap ki vasiyetini, Şu bir saat içinde bekliyoruz biz seni.") Hakikaten aradan geçince tam bir saat, Babam "Muhammed Bâkır" eyledi Hakk'a vuslat. Buyurdu; (Sen birine, ne miktarda muhabbet, Beslersen, o da seni, o kadar sever elbet. Kim "Allah korkusu"ndan ağlarsa gözyaşıyle, O göz yanmıyacaktır Cehennem ateşiyle. Bir kimsenin kalbinde, ne kadar varsa kibir, Aklında, o nisbette noksanlık var demektir. Kul, Rabbine ne kadar dua ederse eğer, Rabbi onu, o kadar belâdan halas eder. Kim görmeyip kendinin hata ve kusurunu, Gidip başkalarında ararsa hem de bunu, Yahut kendi yaptığı bir aybı, başkasından, Menetmeğe kalkarsa, ne fenadır o insan. Ömürler "Rüya" gibi, gayet kısa andırlar, İnsanlar uykudadır, ölünce uyanırlar.) Oğluna nasihatte bulundu; (Oğlum sakın, "Fasık" kimseler ile olma hiç yâr ve yakın. "Cimri" kimselerin de uzak dur ki yanından, Zira muhtaç olursan, çekinirler yardımdan. "Yalancı" olanla da dost olma ki ayrıca, Dost görünür ve lakin değişir ayrılınca. "Ahmak"la da arkadaş olma ki, bu gibiler, İyilik yapacakken, kemlik yapabilirler. Hısım akrabasını ziyareti terk eden, Kimselerle yaranlık eyleme ki yine sen, Kur'an'ın üç yerinde, böyle olan kişinin, La'netli olduğunu gördüm de, bunun için.)
.
.28/07/2001
Ömer bin Abdülaziz "rahmetullahi aleyh" -1-
Emevi halifesi, Mervan'ın torunudur, Altıyüzyetmişdokuz senesinde doğmuştur Yediyüzonyedide halife oldu bizzat, Milletin refahına hizmet etti her saat. Adâletli idi ki her işte öylesine, "İkinci Ömer" demek, layıktı kendisine. İnce ve nazik yüzlü, zarif, güzel sakallı, Ve beyaz tenli olup, sevimliydi ve tatlı. O, Malatya şehrini, o devirde Rumlardan, Yüzbin esir vererek, satın aldı onlardan. O, "hazreti Ömer"in, oğlunun torunudur, Zamanında insanlar, buldular rahat, huzur. Ömer ibnil Hattab'ın torunu olması da, Şu vak'a üzerine olmuştur esasında. Bir gün hazreti Ömer, gezerken gece, birden, Bazı sesler işitti hanelerin birinden. Bir kadın diyordu ki; (Kalk kızım, süte su kat.) Lakin kız, etmiyordu bu işe muvafakat. Diyordu; (Anneciğim, ne olur, yapmayalım, Helâl kazancımıza, bir haram katmayalım. Hem halife emretti, geçen gün bu hususu, Dedi; "Sakın sütlere, ilave etmeyin su") O böyle dediyse de, annesi etti ısrar, Dedi ki; (Öyle ise, karıştır az bir miktar. Mesela hiç olmazsa, ilave et bir ölçek, Gece vakti halife bizi nerden görecek.) Kız dedi; (Anneciğim, görmese de o bizi, Hak teala görüyor, her bir amelimizi. İçimizden geçeni bilmektedir O hatta, Kulluğa yakışır mı bulunmak bir günahta? Rabbimiz değil midir bizi yoktan var eden, Nasıl günah işlenir, O bizi görüyorken?) İşbu konuşmaları "hazreti Ömer" dahi, Evlerinin önünde işitti bizatihi. Kızın bu sözlerini takdir etti begayet, O haneyi belleyip, evine etti avdet. Hiç tereddüt etmeden buyurdu ki oğluna; (Bir saliha kız buldum, alayım onu sana.) Sabah gitti o eve, kapıyı çaldı hemen, Kadın onu görünce, telaşlandı âniden. Zira kapıya gelen "Emir-el mü'minin"di, Acaba teşrifine asıl sebep ne idi? Buyurdu ki; (Ey hatun, Allahın emri ile, Kızını, oğlum için geldim talep etmeğe.) Kadın çok memnun olup, kabul etti gönülden, Kız, hazreti Ömer'e gelin oldu o günden. Hatta "İkinci Ömer" denmekle meşhur olan, "Ömer bin Abdülaziz" zuhur etti bunlardan
.29/07/2001
Ömer bin Abdülaziz "rahmetullahi aleyh" -2-
"Ömer bin Abdülaziz", malikti çok servete, Lâkin ondan daha çok sahipti sehavete. Öyle "cömert" idi ki, o kadar olur ancak, Servetini, herkese dağıtırdı saçarak. Faziletler sahibi, âlim ve pek âdildi, Eşine az rastlanan bir insan-ı kâmildi. Halife Melik ibni Abdülmelik devrinde, Vâli tayin edildi Mekke ve Medine'de. Hemen gitti o yere yapmak için bu işi, Onu karşıladılar, âlimlerden çok kişi. Sonra işe başlayıp, sarıldı adâlete, Kavuştu hemen herkes, huzur ve saadete. Kendi memleketini terk edip, çoğu insan, "Hicaz"da yerleşmeğe geliyordu o zaman. O devrin halifesi, ölüm hastalığına, Yakalanıp çağırdı, vezirini yanına. Dedi; (Bu hastalıkla gidersem âhirete, Ömer bin Abdülaziz otursun hilafete.) Sonra bir "Ahitname" yazdı ve mühürledi, (Bunu, ben öldüğümde herkese oku) dedi. Sonra vefat eyledi, fazla zaman geçmeden, Vezir de, valileri çağırdı sonra hemen. Mühürlü ahdnameyi okudu valilere, Ömer bin Abdülaziz şaşırdı birden bire. Âhiret adamıydı zira bu mübarek zat, Bu iş için, kendinde göremedi liyakat. Yani o, "Hilafet"in ağır yükü altına, Girmekten korkuyordu, herkesin hilafına. İsmi okunduğunda, şaşırıp kaldı birden, İstifa isteğinde bulundu kendi hemen. Lakin kabul olmadı, bu istifa dileği, Aynen tasdik olundu, o gün halifeliği. Vezir, onun koluna girerek sonra yine, Konuşma yapmak için, çıkardı minberine. "Ömer bin Abdülaziz" bir hutbe okuyarak, Beş şey talep eyledi, onlardan ilk olarak. Dedi ki; (Ey insanlar, idaremizde her kim, Var ise, ben onlardan şu beş şartı isterim. Birincisi; "Halini bize arz edemiyen, Halkımın ahvalini söyleyin bize hemen." İkincisi; "Hayırlı, iyi işlerimizde, Bize yardımcı olun ve destekleyin siz de." Üçüncüsü; "Hak yoldan ayrılırsak biz biraz, Siz buna mani olup, eyleyin hemen ikaz." Dördüncüsü; "Halkımdan, hiç kimse, hiç kimsenin, Arkasından konuşup, gıybetini etmesin." Beşincisi; "Dünyaya ve âhirete ait, Faidesiz şeylerle geçirmeyin hiç vakit.)
Ömer bin Abdülaziz "rahmetullahi aleyh" -3-
İnsanın şerefi "Ömer bin Abdülaziz" halife olduğunda, Hilafet konağına tam gideceği anda, Saltanat atlarını, getirdiler önüne, O, atları görünce, sual etti (Bunlar ne?) Dediler; (Hilafete mahsus olan atlardır,) Buyurdu ki; (Lüzum yok, kendimin atı vardır.) Saltanat atlarını geriye çevirerek, Eve gitti, kendine ait ata binerek. Evinde hizmetçisi, karşılayınca onu, Gördü çok düşünceli ve üzgün olduğunu. Dedi ki; (Ey efendim, kederli halinizin, Sebebi ne acaba, üzülmeniz ne için?) Buyurdu ki; (Doğudan, tâ ki batıya kadar, Ümmeti Muhammedi, artık benden sorarlar. Bu günden itibaren, girdim bu ağır işe, Var mıdır bundan büyük mes'uliyet, endişe?) Sonra, hem amca kızı, hem de hanımı olan, "Fatıma"yı, yanına çağırarak o zaman, Dedi; (Eğer benimle istiyorsan yaşamak, Çıkar zinetlerini, beytülmala hep bırak. Zira o mücevherler, olursa sende eğer, O takdirde kalamam, ben seninle beraber.) Fâtıma "Peki" deyip, bütün zinetlerini, Beytülmala bırakıp, almadı bir tekini. "Elli bin altın" vardı, halifenin yanında, O da, o altınları hibe etti ânında. Dağıttı fakirlere, daha varsa her nesi, En son kaldı giyecek bir adet elbisesi. Hizmetçilerine de dedi ki; (Serbestsiniz, Âzad edebilirim isterseniz eğer siz. Kalmak istiyen varsa, bir şartla kalabilir, O, benden hiçbir nesne taleb etmemelidir. Çünkü bana verilen vazife ağır ve zor, Sizle meşgul olmaktan beni alıkoyuyor.) Onlar, bunu dinleyip, hepsi çok ağladılar, Şartları kabul edip, yine ayrılmadılar. Ömer bin Abdülaziz, halife iken, önce, Oğlu Abdülmelik'e mektup yazdı şöylece: Dedi; (Kendimden sonra, nasihat edeceğim, İlk insan sensin oğlum, dinle, ne diyeceğim. Hak teala, bizlere bulundu çok ihsanda, Biz bunlara şükredip, olmayalım isyanda. Kendine, gençliğine, sıhhatine dikkat et, Allahü tealaya eyle halis ibadet. Sen, "kendi amelin"le çekilirsin hesaba, Öyle bir hayat sür ki, düşmeyesin azaba. İnsana şeref veren, sırf "İlim"dir ve "Edeb", Sanma ki kıymet verir, insana mal ve neseb.)
.31/07/2001
Ömer bin Abdülaziz "rahmetullahi aleyh" -4-
Devrin âlimlerinden, "Malik bin Dinar" vardı, O, bu velî hakkında, şöyle buyurmuşlardı. Ömer bin Abdülaziz halife olduğunda, Bir çobana rastladım, sürüsünün yanında. Halinden gayet memnun gibi görünüyordu, (Gelen âdil halife, acaba kim?) diyordu. Dedim ki; (Bu halife, çok adildir hakikat, Sen böyle olduğunu nereden bildin fakat?) Dedi; (Ne çok adil ki, bu gelen yeni sultan, Hiçbir kurt, kuzulara saldırmıyor bu zaman.) Ömer bin Abdülaziz, âlimlerle her gece, Sık sık sohbet ederdi, oturup beraberce. "Ölüm" ve "âhiret"ten sıkça konuşurlardı, Sonra, çok hüzünlenip hepsi ağlaşırlardı. Allahü tealanın emirlerini halka, Bildirmeği, kendine borç bilirdi mutlaka. Kendi tam yaptığından, İslamın ahkâmını, İbadet ve taate sevkederdi halkını. O devirde insanlar, düştüler bu gayrete, Herkes sarılıyordu, ilim ve ibadete. İnsanlar bir araya geldiklerinde hatta, Sorarlardı; (Bu gece bulundun mu tâatta?) Ve (Kur'an-ı Kerimden kaç sahife okudun?) (Kaç ayet ezberledin?) ve (Kaç gün oruç tuttun?) Herkes, birbirlerine sorardı bu şeyleri, Zira yoktu onların, başka düşünceleri. Ömer bin Abdülaziz, İslama girmiş olan, "Bid'at"lerin hepsini, kaldırdı hep ortadan. Ve yine unutulmuş "Sünnet" varsa ne kadar, Ortaya çıkarmağa çalıştı yine tekrar. Sahabe arasında olan savaşlar için, Halkın konuşmasına, vermezdi asla izin. Derdi ki; (O savaşlar, olmuştu içtihadla, Katiyyen olmamıştı düşmanlık ve inatla. Nasıl ki Hak teala, bizim ellerimizi, O kanlara girmekten korudu ise bizi, Biz de, lisanımızı tutup konuşmayalım, Böylece dilimizi hiç karıştırmıyalım.) Ömer bin Abdülaziz, hazreti Evzâi'ye, Mektup yazıp, şunları etti ona tavsiye: (Kim, ölümü bir günde hatırlarsa çok defa, O, az bir dünyalıkla edebilir iktifa. Konuştuğu her sözden, hesap vereceğini, Bilen de, az konuşur, yani tutar dilini. Ancak lüzum ettikçe konuşur, kelam eder, Zira, "Susan kurtuldu" buyuruyor Peygamber. Aklı olan Müslüman, susmayı eder tercih, Kalbiyle âhirete olur hep müteveccih.)
.1/08/2001
Ömer bin Abdülaziz "rahmetullahi aleyh" -5-
"Ömer bin Abdülaziz" birkaç arkadaşıyle, Kabristana uğrayıp, ağladı göz yaşıyle. Dedi; (Ey kardeşlerim, gördüğünüz kabirler, Ceddim Emevilere aittir hepsi birer. Sanki hiç bu dünyaya gelip yaşamamışlar, Dünya lezzetlerini, sanki hiç tatmamışlar. Şimdi, toprak altında hepsi çürümektedir, Dökülen etlerini, böcekler yemektedir.) Daha sonra hüzünle yürüdü az ileri, Buyurdu ki; (Dün gece, düşündüm ölüleri. En sevdiğin bir dostun, vefat etse şu anda, Üç gün sonra, halini bir görsen mezarında, Gördüğün manzaradan, mutlak nefret ederdin, Tahammül edemeyip, hatta geri dönerdin. Zira sen görürdün ki, mezarda kurt ve böcek, Kemirir bedenini, dayanmaz buna yürek.) Ömer bin Abdülaziz, sözünü bitirmeden, Dehşete kapılarak, bayılıp düştü birden. Takva sahibi olup, çok ibadet yapardı, "Âhiret derdi" ile, gün be gün zayıflardı. Bir dostu, vakıf olup onun bu ahvaline, Ziyaretine gelip, sordu ki; (Bu hâlin ne?) Cevaben buyurdu ki; (Bu halimde ne var ki? Eğer ömrüm biter de, ölümüm olsa vaki, Birkaç gün geçtiğinde, gelsen ziyaretime, Daha hayret ederdin, mezardaki halime. Görürdün ki, gözlerim, yanaklarıma akmış, Dudaklarım dökülüp, dişlerim açık kalmış. Yüzüm gözüm bulaşmış, cerahat ve irine, Karnım şişip yayılmış, göğsümün üzerine. Midem, bağırsaklarım dökülmüş topraklara, Yem olmuş şu bedenim, böceklere, kurtlara. Sen şimdi bu halimi, hayretle karşıladın, Mezardaki halimi, görseydin ne yapardın?) Birine mektup yazıp, buyurdu; (Biraderim, Günahımdan ötürü, Rabbimden af dilerim. Allahü tealanın azabından korkunuz, Kullara zulmetmekten dahi uzak durunuz. Kim Cenneti isterse, kaçınsın Cehennemden, Düzeltsin kendisini, henüz ecel gelmeden. Hesaba çekilmeden, görün hesabınızı, Ölmeden tövbe edip, isteyin affınızı. Zira kıyamet günü, mâzeret kabul olmaz, "Tövbe" için, bu günden müsait gün bulunmaz. Kişi, "amelleri"yle gelir mahşer yerine, İnsanların halleri, benzemez birbirine. Ne mutlu şunlara ki, çok azdır günahları, Ne yazık şunlara ki, Arş'a çıkar "Âh"ları.
.
Ömer bin Abdülaziz "rahmetullahi aleyh" -6-
"Ömer bin Abdülaziz" bir sarhoş gördü yolda, Yakalayıp, bir ceza verecekti o anda. Lakin tam o sırada, hakaret etti sarhoş, Vazgeçti o cezadan, salıverdi başıboş. Dediler ki; (Siz ona ceza verecektiniz, O hakaret edince, ne için vazgeçtiniz?) Buyurdu; (Gördüm onun içkili olduğunu, Cezalandıracaktım "din için" hemen onu. Hakaret eyleyince, öfke geldi kalbime, Korktum, nefsim karışır bu halis niyetime.) Ömer bin Abdülaziz, herkese şefkatliydi, O, hayvanlara bile pek çok merhametliydi. Bir katırı vardı ki, onu çalıştırarak, Kârıyla geçimini sağlıyordu o ancak. Katırı çalıştıran işçisi bir gün geldi, Normalden daha fazla ona para getirdi. Sordu ona; (Ne için getirdin fazla para?) Dedi ki; (Katır ile erken gittim pazara.) Buyurdu ki; (Hayvanı yormak iyi değildir, Bunu telafi için, üç gün onu dinlendir.) Misafiri var iken hanesinde bir kere, Lâmbasının ışığı, azaldı birden bire. Misafirler dedi ki; (Yâ Emir-el mü'minin, Lâmbanın yağı bitmiş, koyalım izin verin.) Buyurdu; (İş gördürmem kendi misafirime, Zira bu iş yakışmaz benim mürüvvetime.) Dediler; (Hizmetçiyi kaldıralım, o koysun,) Buyurdu; (Yeni yattı, bırakın da uyusun.) Sonra kalktı kendisi, yağ koydu lâmbasına, Şaştı herkes, bu işi kendinin yapmasına. Buyurdu ki; (Bu işi yapmadan da Ömer'dim, Ama yapıp bitirdim, yine aynı Ömer'im. Kulların hayırlısı Hak teala indinde, Tevazu gösterendir, her bir hareketinde.) Bir gün de, hanımına sual etti bir ara; (Var mı senin yanında bir dirhem kadar para?) Dedi ki; (Senin gibi sultanda, bu dünyalık, Olmazsa, bir kadında bulunur mu o artık?) Buyurdu; (Yâ Fatıma, çok doğru söylüyorsun, Bende bulunmayınca, sende nasıl bulunsun. Fakat böyle olması, Cehennemde kızgın bir, Zinciri, boğazımda taşımaktan iyidir.) Oğlu, "bin dirhem" verip yüzük taşı alınca, Ona bir mektup yazdı buna vakıf olunca. Buyurdu ki; (Ey oğlum, satıp o aldığını, Yerine, bin fakirin doyuruver karnını. Sonra, iki dirhemlik yüzük taşı al yine, Ve "Haddini bil" diye yazsınlar üzerine.)
.
Ömer bin Abdülaziz "rahmetullahi aleyh" -7-
"Ömer bin Abdülaziz" bazı sevdikleriyle, Bir gün bir cenazeyi gitmişti defnetmeye. Defin işi bitip de, herkes ayrıldığında, O, birkaç kişi ile durdu kabir yanında. Dediler ki; (Efendim, siz ne için kaldınız? Cenaze sizin değil, niçin ayrılmadınız?) Buyurdu; (Kardeşlerim, tam gideceğim zaman, Kabir bana seslenip, şöyle dedi arkamdan: "Yâ Ömer, sormuyorsun ne yaptım dostlarına? Diyeyim de haber ver, geri kalanlarına. İlk önce, ben onların yırttım kefenlerini, Sonra da, parça parça yaptım bedenlerini. Kan ve irinlerini, içtim kabre inince, Etlerini kemikten ayırdım ince ince.") "Ömer bin Abdülaziz", söylerken bu sözleri, Kederinden yaş ile doldu iki gözleri. Cemaat, kendisini dinliyordu öylece, Dedi; (Kabir, sözüne devam etti şöylece: "Nerede sizden önce dünyada yaşıyanlar, Nerede bu dünyaya sımsıkı sarılanlar. Hani, "uzun emeller", hayaller kurmuşlardı, Hiç ölmeyecekmiş gibi ona sarılmışlardı. "Ölüm"ü düşünmeyip, durmadan mal yığdılar, Ölenleri görüp de, hiç ibret almadılar. Onların servetine herkes gıbta ederdi, "Biz dahi, onlar gibi zengin olsak" derlerdi. Hani, şimdi ne oldu o servet ve mallara? Bir anda ayrılarak, girdiler mezarlara. Kara toprak altında çürüyüp toz oldular, Yedi bedenlerini haşereler ve kurtlar.") "Ömer bin Abdülaziz", bu sözleri kabirden, Dinleyip, gözyaşları boşandı gözlerinden. Kabir devam ederek, seslendi ki; (Yâ Ömer, Bir gün bu kabristana yolun düşerse eğer, Sor o zenginlere ki, ne kaldı o varlıktan? Sor o fakirlere de, ne kaldı o darlıktan? Ne oldu dilinize, niçin susuyorsunuz? Ne oldu gözlerinize, göremiyor musunuz? Sor onlara, ne oldu o yumuşak tenleri? Ne oldu dimdik duran kuvvetli bedenleri? Bir çukurun kurtları neler yaptı onlara? Sor ki, yem mi oldular böceklere, kurtlara? Halbuki bir vakitler yaşıyordu herbiri, Var idi herbirinin güzel, şirin evleri. Bu dünyaya aldanıp, haramlara daldılar, "Âhiret"i unutup hazırlık yapmadılar. Fakat "ölüm", onları yakaladı bir anda, Şimdi de yatıyorlar, hepsi mezarlarında.
.
Ömer bin Abdülaziz "rahmetullahi aleyh" -8-
"Ömer bin Abdülaziz", mütevazı idi pek, Yani hiç yoktu onda, kendisini beğenmek. Hutbede gelse idi eğer böyle düşünce, Yarıda keser idi o hutbeyi hemence. Bu hal, yazı yazarken gelseydi bir kerecik, Bırakıp, o kâğıdı yırtardı hemencecik. Hep derdi ki; (Yâ Rabbi, senden af diliyorum, Şu nefsimin şerrinden, sana sığınıyorum.) Bir mahzeni var idi, evde yerin altında, Hep o yere girerdi gece karanlığında. Ve boynuna, demirden bir zincir bağlıyordu, Gece, sabaha kadar bu halde kalıyordu. Allahü tealanın korkusuyla her gece, Ağlayıp, gözlerinden yaş dökerdi öylece. Bir sohbet esnasında şöyle dedi bir zaman; (Ey sonu "Ölüm" olan biçare, âciz insan. Seni, fani dünyada aldatan nedir acep? Zannediyor musun ki, burada kalırsın hep? Ölmeyecekmiş gibi bir his var hallerinde, Yoksa ölmemek için, senet mi var elinde? "Ölüm", her gün birine gelmektedir âkıbet, Buna mani olmağa, kimde var güç ve kuvvet? Ölüm uyandırmadan uyan ki bu gafletten, Zira ecel gelince, uyanacaksın zaten. Rüyada ni'metlere kavuşan insan gibi, Bu dünya zevklerine kaptırmışsın kendini. Bu geçici zevklere aldanarak ey insan, Şu kıymetli ömrünü, boş yere etme ziyan. Küçük, basit işlerle her gün uğraşıyorsun, Hatta hayvanlar gibi, gayesiz yaşıyorsun. Gündüzlerin gaflet ve günahlarla geçiyor, Gecen ise, uykuyla ziyan olup gidiyor. Halbuki sen, sorumsuz ve başıboş değilsin, Yaptığın her amelden, hesaba çekilirsin. Senin bir "Sahib"in ve O'nun emirleri var, Halis kul, sahibinin emirlerini yapar. Geçmiş, hem de gelecek, bilcümle insan ve cin, Yarın mahşer yerinde, toplanır "hesap" için. Orada kurulur bir "adalet terazisi", Tartılır her insanın sevap ve seyyiesi. O mahkemenin adı "Mahkeme-i kübra"dır, Onun tek hakimi de, Allahü tealadır. "Âhiret" korkunç gündür, yürekleri parçalar, O gün anne babalar, evlatlarından kaçar. O âhiret gününün dehşet ve şiddetinden, Kaçar yine bir kardeş, diğer kardeşlerinden. Hatta titrer o günde, melekler, peygamberler, Düşürür çocuğunu, çok hamile anneler.
.
Ömer bin Abdülaziz "rahmetullahi aleyh" -9-
Son Cum'a hutbesinde bu mübarek veli zat, Şöyle buyurmuştu ki; (Ey muhterem cemâat! Yarın mahşer gününde, korkusuzluk, emniyet, İçinde bulunmayı istiyorsanız şayet, Ve yine Cehennemden kurtulabilmek için, Bugünden, çaresine bakın elbet bu işin. Burada çok korkun ki Allahü tealadan, Kurtuluş mümkün olsun, âhirette azaptan. Bu geçici dünyayı, sonsuzluk âlemine, Tercih edip, kanmayın nefsin hilelerine. Bu ömür sermayesi, günahla geçerse hep, Kul, yarın sahibine, ne cevap verir acep? Her gün birer ikişer, ölenler görüyoruz, Onları, elimizle götürüp gömüyoruz. Kara toprak altında, tek ve tenha olarak, Yatıyorlar kefenle, ne yastık var, ne yatak. Ölümün acısını duyan o fânilerin, Halleri, ne acı bir ibrettir bizler için. Zira sevdiklerinden, âni ayrılmışlardır, Hiç tanımadıkları bir yere varmışlardır. Uyanmışlar ise de orada bu gafletten, Yok artık bir faydası, iş işten geçmiş hepten. Telafi imkânı da yoktur artık o yerde, Acı azap olunur, onlara kabirlerde. Bu dünya hayatında uyansalardı şayet, Olmazdı onlar için bu pişmanlık, nedamet. Nâz ve niyaz içinde yaşarken bu dünyada, Şimdi, acı azaplar görüyorlar orada. Bırakıp gittikleri paranın, mal ve mülkün, Hiçbir faidesini görmezler onlar o gün. Zerre kadar da olsa, bir iyilik, bir tâat, Yaptılarsa, onlardan bekliyorlar bir imdât. Bu, düşünmeğe değer hal var iken her zaman, Yine ibret almaz mı, bunlardan gafil insan? Sanmayın nasihate yok benim ihtiyacım, Nasihate, ben sizden daha fazla muhtacım. Allahü tealanın yüce kitabı olan, Bu "Kur'an-ı kerim"i kendine rehber yapan, Ve "Resul-i zişan"ı örnek alan kendine, Kavuşur âhirette Cennet ni'metlerine. Ey muhterem cemaat, işlenen her günahın, Her biri, Cehennemde bir "Ateş" olur yarın. Yapılan her iyilik, hayır ve ibadet de, Herbiri, birer "Ni'met" olacaktır Cennette.) Ömer bin Abdülaziz, söyledi bu sözleri, Daha sonra ağlayıp, yaşla doldu gözleri. Bu, son hutbesi idi hem de en son nasihat, Fazla zaman geçmeden, eyledi Hakk'a vuslat
.
Ömer bin Abdülaziz "rahmetullahi aleyh" -10-
Affetti kölesini... "Ömer bin Abdülaziz" zamanında cümle halk, Sulh ve sükun içinde yaşadı tam olarak. Lâkin çekemeyenler var idi kendisini, Bu düşmanlar, çağırdı bir gün hizmetçisini. Kandırdılar köleyi, tam "Bin altın" vererek, Dediler; (Efendini öldür zehirleyerek.) Halife, anlayınca zehiri içtiğini, Çağırdı huzuruna, hemen hizmetçisini. Dedi; (Hiçbir fenalık yapmamışken ben sana, Peki bu ihaneti ne için yaptın bana? Eğer ki doğrusunu söylersen sen bu işin, Ceza vermeyeceğim sana ben bunun için.) Hizmetçi, yaptığına gayet pişman olarak, Yalvarmağa başladı yerlere kapanarak. Dedi ki; (Ey halife, size düşman olanlar, Bana, bin altın verip bu işi yaptırdılar.) Gönderdi bin altını, devlet hazinesine, Ve; (Affettim) buyurdu sonra bu kölesine. Zehirin tesiriyle yatağa düştü hemen, Ve kayın biraderi geldi vefat etmeden. Halifenin üstünde mevcut idi "bir gömlek", Ve kayın biraderi o gömleği görerek, Çağırdı yanlarına hemen hemşiresini Dedi ki; (Halifenin yıka elbisesini.) Bunu hatırlattı ve sonra gitti evine, Ertesi gün tekrardan oraya geldi yine. Gördü ki, yıkanmamış halifenin gömleği, Hemen hemşiresine sordu bu mes'eleyi. Dedi ki; (O gömleği demiştim yıka diye, Ve lâkin yıkanmamış görürüm, acep niye?) Dedi; (Başka gömleği yoktur ki kendisinin, Onu giysin üstüne, bunu yıkamak için.) Hanımın bu cevabı çok hayret verdi ona, Ağlayıp, gözyaşları aktı yanaklarına. Halbuki teb'asından yoktu hiç fakir biri, Yüksekti her kişinin hayat seviyeleri. Onun dirayetli ve güzel idaresiyle, Zekat alacak fakir, yoktu bir kimse bile. Hatta yirmibeş sene müddetle, bu bir gerçek, Bir fakir bulunmazdı yine zekat verecek. Öleceğine yakın dediler; (Hazineden, Ailene, bir şeyler vasiyyet et ölmeden.) Buyurdu ki; (Ya iyi, salih olur çocuklar, Ya da, haram işleyen, fasık kimse olurlar. Salih olurlar ise, lüzum yok asla mala, Zira yardımcı olur, onlara Hak teala. Yok eğer kötü insan, fasık olacaklarsa, Onların günahına yardımcı olmam asla!..)
.
Ömer bin Abdülaziz "rahmetullahi aleyh" -11-
"Ömer bin Abdülaziz", ölüm hastalığında, Bir tabip çağırdılar gelip durdu yanında. Bakıp, sonra dedi ki; (Çok zehir içmiş bu zat, Hayatı hususunda veremem bir teminat.) Ağlamağa başladı ölüm hastalığında, Yakın akrabaları bulunurdu yanında. Dediler; (Ey halife, ne için ağlıyorsun? Bir mücahid olarak Rabbine varıyorsun. Allahın yardımıyla ihya ettin sünneti, Ve ortadan kaldırdın dindeki her bid'ati.) Buyurdu; (Çıkacağım Rabbimin huzuruna, Bu milletin hesabı, sorulacak hep bana. Bu hesabın altından kalkabilecek miyim? Ben, bunu düşünerek ağlayıp yaş dökerim.) (Beni oturtun) dedi sonra ordakilere, Ve yüksek bir ses ile, şöyle dedi bu kere: (Hakiki ma'bud, ancak Allahü tealadır, İbadet olunmağa, sırf O'nun hakkı vardır.) Daha sonra başını çevirdi gökyüzüne, Ve sevinç gözyaşları, doldu iki gözüne. Dedi; (Öyle kişiler görürüm ki ben şu an, O gördüğüm kimseler ne cindir, ne de insan.) Kelime-i şehadet getirip hem o saat, Ruhunu teslim edip, eyledi Hakk'a vuslat. Vasiyyet etmişti ki; (Ey Meymun ibni Mihran, Ben de vardım, halife Velid'in öldüğü an. Yüzünü açıp baktım, "siyah" idi bir nice, Sen de, benim yüzüme bak kabrime inince.) Ömer bin Abdülaziz, vaktâ ki etti vefat, Cenaze namazını kıldı bütün cemaat. Sonra cenazesini indirdiler kabrine, Vasiyyeti üzere baktılar cemaline. Gördüler, gençliğinden daha "nurlu" ve "parlak", Sevimli ve güzeldi gıpta etti cümle halk. O vefat ettiğinde, çok üzüldü her insan, Gözyaşları içinde, ağladı her müslüman. Hatta cenazesinin arkasından bir rahip, Üzüntüyle yürüyüp, ağlardı garip garip. Dediler; (Bu ölen zat, değildi dininizden, Sen niçin ağlıyorsun bu gidenin izinden?) Dedi ki; (Yer yüzünde, bir tane güneş vardı, Şuna ağlıyorum ki, o güneş şimdi battı.) Bir çoban da diyor ki; (Dağda koyun güderken, Bir kurt, gelip saldırdı koyunlara aniden. Düşündüm ki, "Herhalde halife etti vefat, Zira o hayattayken, olmazdı bu vukuat." Sonradan öğrendim ki, fazla zaman geçmeden, "Ömer bin Abdülaziz" vefat etmiş gerçekten
.08/08/2001
Ömer bin Abdülaziz "rahmetullahi aleyh" -12-
"Ömer bin Abdülaziz", takvâ ehli bir zattı, Düşündüğü, sadece "Âhiret" ve "Hesap"tı. "Kulların hukukuna edemezsem riayet, Halim ne olur?" diye, endişedeydi gayet. Bir kimse anlatır ki: Ömer bin Abdülaziz, Halifelikten önce, etli idi ve gürbüz. Sonra, çok zayıflattı onu bu halifelik, Öyle ki, bu korkuyla kaldı bir deri-kemik. İşte bu mübarek zat, namaz kıldı bir gece, Bayıldı, bir ayeti kıraat eyleyince. Namazda okuduğu âyette cenabı Hak, Şöyle buyuruyordu zira meal olarak: (Boyunlarına bağlı demirden bukağılar, İle sürüklenerek, ateşe atılırlar.) Hatta sabaha kadar, bunu tekrar ederek, Ağladı hüngür hüngür, gözyaşları dökerek. Bir gün mektup yazmıştı, ahbabından birine, Buyurdu ki; (Aldanma nefsinin isteğine. Çıkarma hatırından bir an ölüm halini, Dünyadan, ahirete çeviriver kalbini.) Bir gün de buyurdu ki; (Biz insanlar, hepimiz, Ölüm için bir namzet yahut "Hedef" gibiyiz. "Ölüm", istediğini seçiyor, götürüyor, Bu dünyaya gelenler, mutlak bir gün ölüyor. "Dün" geçti, o iyi bir şahittir hakkımızda, Ölüm de uzak değil, bekler yakınımızda. "Bugün" büyük bir fırsat, mühim bir emanettir, Onu, en iyi yerde değerlendirmelidir. "Yarın" henüz gelmedi, belki de gelmeyecek, Zira yarın gelmeden, belki ecel gelecek.) Bir gün de hutbesinde buyurdu; (Ey insanlar, Rabbimiz dışa değil, niyete, kalbe bakar. Yani siz, kalbinizi eğer düzeltirseniz, Düzelir ona göre, dışınız, zahiriniz. İnsanın azaları, kalbine bağlıdırlar, Kalp iyiyse, onlar da hep iyilik yaparlar.) Başka bir mektubunda buyurdu ki; (Evladım, Her gün yaklaşıyoruz ölüme adım adım. Tavsiye ederim ki, kork Allahtan her zaman, Bu fırsat elde iken, âhirete hazırlan. Ölüp de, ahirete gitmiş farzet kendini, Allahı "görür" gibi, ifa et amelini. Gün geçtikçe, ömrümüz daha noksanlaşıyor, "Ecel" de, o nisbette bizlere yaklaşıyor. Aklı olan, günahla heba etmez ömrünü, Gönül vermez dünyaya, düşünür ölümünü. Mahşerin şiddetini hatırlayarak her an, O güne hazırlanır, gece gündüz durmadan.)
.22/08/2001
Behaeddin-i Buhari "kuddise sirruh" -1-
Evliya-i kiramın en büyüklerindendir, İnsanların kalbine nur salıp, etti tenvir. "Seyyid Emir Külal"in talebesidir bu zat, Kararmış olan kalpler, onunla buldu hayat. "Seyyid" olup, Resulün kerim evladındandır, Dinin yayılmasında, pekçok hizmeti vardır. Binüçyüzonsekizde teşrif eti dünyaya, "Yetmişüç" yaşındayken, göçtü dâr-ı bekaya. Buhara'da bir belde var ki "Kasr-ı ârifan", Kabri, bu yerde olup, nur saçılır oradan. Bu büyük zat, dünyaya gelmişti bu beldede, Hem vefatları dahi, oldu yine bu yerde. O dünyaya gelmeden, duyulmadan hiç adı, Onun geleceğini müjdeledi üstadı. "Hâce Muhammed Bâbâ Semmasi"ydi ki o zat, Ondan saçılıyordu, dünyaya nûr, füyûzat. Ne zaman geçse idi, o, Kasr-ı arifan'dan, Derdi; (Bana, bir koku geliyor ki buradan. Zuhur eder bu yerde, çok büyük bir evliya, Kararmış gönülleri, nuruyla eder ihya.) Gelince başka bir gün, bu bereketli yere, Buyurdu ki; (O koku, fazlalaşmış bu kere. Öyle zannederim ki, o, dünyaya gelmiştir, Büyüyüp yetişince, islama kuvvet verir.) Böyle söylediğinde, hakikaten o veli, Henüz üç gün olmuştu, o dünyaya geleli. Babası, kucağına alarak bu oğlunu, Bu büyük evliyaya götürdü o gün onu. O zat onu görünce, sevinip buldu huzur, Buyurdu; (O dediğim evliya işte budur. Zaten ben, her ne zaman geçseydim bu beldeden, Alırdım kokusunu, bu büyük zatın hemen.) Daha sonra şefkatle bağrına bastı onu, Buyurdu; (Evlatlığa kabul ettik biz bunu.) Sonra Emir Külal'e dedi; (Bu, benim oğlum, Bunun yetişmesini, sana ısmarlıyorum.) Büyüyüp tabi oldu, o da "Emir Külal"e, Ondan feyiz alarak, erişti tam kemale. O, henüz çocuk iken, evliyalığa ait, Alnında, işaretler görünürdü her vakit Annesi anlatır ki; (Bu oğlum Behaeddin, "Keramet" sahibiydi, dört yaşındayken hemin. Evimizde bir inek vardı yavrulayacak, Doğurmasına, daha, bir müddet vardı ancak. Bir gün bana dedi ki, ineği göstererek, "Beyaz başlı bir yavru doğuracak bu inek." Birkaç ay geçmişti ki o günden itibaren, "Beyaz başlı buzağı" doğurdu inek aynen.)
.
Behaeddin-i Buhari "kuddise sirruh" -2-
Kendisi anlatır ki: Ben dünyaya gelince, Babam, büyük hocama götürdü beni önce. Ne zamanki gelmiştim tam evlenme çağına, Gönderdi dedem beni, bu zatın ocağına. "Semmas"ta otururdu, o zaman bu büyük zat, Biz, "Kasr-ı arifan"da oturuyorduk fakat. Düğüne davet için gidiyordum o zata, Büyük sevinç içinde, koşuyordum adeta. Onun nur cemalini, hep görmek istiyordum, "Mübarek sohbetine bir erişsem" diyordum. Huzuruna varmadan, abdest alıp o gece, Mübarek dergahtaki mescide girdim önce. Huzur ve huşu ile, iki rekat bir namaz, Kılıp, vardım secdeye, eyledim şöyle niyaz. (Yâ Rab, bela yükünü, muhabbet mihnetini, Çekebilecek kadar kuvvetli eyle beni.) Oradan üstadımın yanına gelir gelmez, Buyurdu ki; (Evladım, öyle dua edilmez. Allahtan "Belâ" değil, hep "Afiyet" istenir, "Yâ Rab beni rızana kavuştur" demelidir.) Birlikte yemek yiyip, kavuştum iltifata, Gözüm, ondan gayriyi görmüyordu adeta. Bana bir "Ekmek" verip, buyurdu ki; (Evladım, Bunu al, yolculukta olur bu belki lazım.) "Peki efendim" deyip, ekmeği aldım, ancak, Düşündüm ki, "Bu ekmek, nerde lazım olacak?" Artık içim içime sığmıyordu benim hiç, Vardı o gün kalbimde büyük huzur ve sevinç. Hocamın sohbetinden aldığım ilham ile, Kalbimden "dünya" fikri çıkmıştı tamamiyle. Öyle tutulmuştum ki hem "İlahi bir aşka", Çıktı her şey kalbimden, bu muhabbetten başka. Üstadımla birlikte, nihayet yola çıktık, Bir miktar yol yürüyüp, bir beldeye ulaştık. Hocamın dostlarından biri vardı çok fakir, O, evine çağırıp etti bizi misafir. Ve lakin dikkat ettim, o fakir ev sahibi, Yüzü kızarıyordu çok "Mahcub olmuş" gibi. Hocam dahi gördü ki, var onda garip bir hal, (Senin bir sıkıntın mı var?) diye etti sual. O, mahcub vaziyette, arz etti ki; (Efendim, Ben sizi, her ne kadar evime davet ettim. Çok istiyor isem de bir şeyler ikram etmek, Lâkin yalnız sütüm var, yok evimde hiç ekmek.) Hocam bana baktı ve buyurdu; (Çantayı aç, O verdiğim ekmeğe, şimdi oldu ihtiyaç.) "Peki efendim" deyip, ekmeği arz eyledim, Daha çok fazlalıştı ona teslimiyetim.
.
Behaeddin-i Buhari "kuddise sirruh" -3-
"Behaeddin-i Buhari" kendisi nakleder ki; Tasavvufa girdiğim ilk günlerimde idi. Yakınlığım olmuştu, çok mübarek bir zatla, Dedim ki; (Tenvir edin beni bir nasihatla.) Buyurdu ki; (Dikkat et, düşmandır sana nefsin, Günahlar karşısında, seni mağlub etmesin. Öyle olacaksın ki nefsinle ey evladım, Seni süreklemesin günaha tek bir adım. Nefsi temizlemektir bu yolda asıl maksat, O, yola gelir ise, hasıl olur her murat.) Dedim ki (Ey efendim, siz teveccüh buyurun, Emrettiğiniz husus, kolayca hasıl olsun.) Buyurdu ki; (Öyleyse, git tenhada bir dağa, Kullardan ümit kesip, güven yalnız Allaha. Orada, gece gündüz et Rabbine ibadet, O'ndan başkalarına gösterme ilgi, rağbet.) "Peki efendim" deyip, gittim tenha bir dağa, Başladım gece gündüz hep ibadet yapmağa. Daha sonra, yanına gidince o büyüğün, İkinci bir nasihat buyurdu bana o gün. Dedi; (Ey Behaeddin, aç, fakir ve muhtacı, Kollayıp, ver onlara ne ise ihtiyacı. Her nerede görürsen hasta, garip, ihtiyar, Çalış yardım etmeğe, elden geldiği kadar. Ve nerede görürsen bir yetim, öksüz yine. Hatırlarını sorup, derman ol dertlerine. İncitme hiç kimseyi, hem kâfir olsalar da, Zira Hak tealanın kullarıdır onlar da.) Yine "Peki" diyerek, tuttum bu nasihatı, Gidip, bir müddet sonra gördüm yine o zatı. Dedim; (Geldi yerine efendim o emriniz, Acaba var mı bana, başka bir tavsiyeniz?) Buyurdu ki; (Şimdi de, hayvanlara dikkat et, Onlara karşı dahi, besle şefkat, merhamet. Bil ki, o hayvanlar da Allahın mahlukudur, Eza cefa edip de, onları etme mağdur.) "Peki" deyip, ayrıldım huzurundan o zatın, Bu nasihata dahi tabi oldum bihakkın Bütün bunlar, nefsimin ıslahı içindi hep, Yedi sene, Rabbimden hep bunu ettim talep. Yine sonra gidince, huzuruna o zatın, Dedi; (Temizliğine bak şimdi de sokağın. Yollarda, yolcuları, az dahi mutazarrır, Edecek şey görürsen, eğilip onu kaldır. Yolları temizleyip eyle ki böyle hizmet, Yoldan gelip geçenler çekmesinler eziyyet.) Bu nasihate dahi, tam riayet edince, Nefsimin tesirinden halas oldum iyice.
.
Behaeddin-i Buhari "kuddise sirruh" -4-
"Behaeddin Buhari" buyurdu kendi hem de, Tasavvufa girdiğim ilk gençlik günlerimde, Görseydim sohbet eden eğer iki mü'mini, Yanlarına sokulur, dinlerdim sözlerini. Eğer Hak tealadan, âhiretten, ölümden, Bahsediyorlar ise, ferahlardım gönülden. Eğer konuştukları, para, mal ve dünyalık, Gibi mevzular ise, duymazdım bir ferahlık. O mevzular, ruhuma verirdi bir eziyet, Öyle konuşmalardan, alamazdım bir lezzet. Bir de, "kumarhane"ye uğradı bir gün yolum, Kumar oynıyanları durup seyre koyuldum. Oyun oynıyanlardan vardı ki iki kişi, Kendinden geçmiş halde yaparlardı o işi. Öyle dalmışlardı ki oyuna onlar hatta, Hiçbir şeyin farkında değillerdi adeta. Bir tanesi, peş peşe oyun kaybediyordu, Buna rağmen, kumardan yine vaz geçmiyordu. Üzerinde ne kadar parası var idiyse, Hepsini, o kumarda telef etti o kimse. Sonra koydu ortaya, dünyalık varsa nesi, O uğurda, malının tamamen gitti hepsi. Dünyalık bir varlığı hiç kalmadığı halde, Kumara iştiyakı oluyordu ziyade. O kumarbazın hali, ibret oldu bana tam, Her şeyi gitmişti de, ederdi yine devam. Düşündüm ki; "Bir insan, haram şey olsa bile, Devam edebiliyor yine büyük hırs ile. Ben dahi, Hak yolunda edeyim böyle gayret, Verir Rabbim bana da, elbet muvaffakiyyet." "Nefsimi ezmek" için çalıştım daha fazla, Bu hususta, gevşeklik etmedim bir gün asla. Bunu başarmak için, uğraştım gece gündüz, Her şeyde, dine uydum, vermedim nefsime yüz. Zira biliyordum ki, "nefse muhalefet"le, Bu yolda ilerlemek kolay olur gayetle. Her ne edindim ise ben bu yolda velhasıl, "Nefsimle mücadele" etmekle oldu hasıl. Nefsi, "ayak altına" almadıkça bir kişi, Bu tasavvuf yolunda hallolmaz hiçbir işi. Bu nefsi, en ziyade tahrip eden de yine, Sıkıca sarılmaktır dinin emirlerine. Bir haramı yapmamak, bir farzı eda etmek, Nefsin ezilmesinde katidir tesiri pek. İnsan herhangi işte, sünnete uysa eğer, Bir yıllık riyazetten, nefsi çok tahrib eder. Kâinatta ne varsa, fayda gördüm hepsinden, Ve lakin bir faide görmedim şu nefsimden.)
.
Behaeddin-i Buhari "kuddise sirruh" -5-
"Behaeddin Buhari", evliya-i kiramdan, Sayesinde ateşten kurtuldu nice insan. Buyurdu ki; (Bu yolda, maksada varmak için, "Hiç" bilin kendinizi, esası budur işin.) Bizzat kendi anlatır: Bir kış günü idi ki, Kapladı birden bire beni "Aşk-ı İlahi." Kendimden geçmiş halde, dağlara çıktım artık, Dolaştım oralarda yalın ayak, baş açık. Yarılıp, parçalandı ayaklarım derinden, Delinip, kanlar aktı dikenlerin yerinden. Ben Rabbimin aşkından düşmüş iken bu hale, Düşündüm ki; "Gideyim hocam Emir Külâl'e. Onun dizi dibinde oturup dinleneyim, Tesirli sohbetinden istifade edeyim" Büyük bir iştiyakla vasıl oldum evine, İçeriye girerek, katıldım sohbetine. Lâkin beni görünce üstadım Emir Külal, Talebeye, "Bu kimdir?" diyerek etti sual. (Niçin bana sormadan içeriye aldınız? Onu, derhal buradan dışarı çıkartınız) Bu emre imtisalen, talebeler kalktılar, Beni, kolumdan tutup dışarıya attılar. Çok zor geldi nefsime bu hakaret ve bu hal, Lakin kendi kendime söylendim şöyle derhal: (Ey nefsim, bu davranış gücüne gitti, fakat, Sen, daha ağırına layıksın, bu hakikat. Sen şimdi istersin ki, dönüp geri gidesin, Lakin gitmiyeceğim, bunu böyle bilesin. Muhakkak hikmet vardır büyüklerin işinde Belki çok hayır vardır bunun neticesinde. Bu eşikten, bir adım gitmeğe yok niyetim, Zira benim burdadır ebedi saadetim.) Başımı, o eşiğe koyup yattım öylece, Fecir sökene kadar bekledim bütün gece. Üstüme, lapa lapa kar yağdı, çok üşüdüm, O karların altında tam kayboldu vücudüm. O sabah "Emir Külal" kapısını açarak, Abdest için dışarı çıkacaktı ki, ancak, Gördü eşik dibinde birikmiş kar yığını, Tam başımın üstüne bastı bir ayağını. Bir "canlı" olduğunu anlayıp, çekti hemen, Buyurdu ki; (O kimdir, kar içinde örtülen?) Sonra beni kaldırıp, içeri aldı yine, Ve çok dua eyledi benim için Rabbine. Dikenleri, eliyle çıkarıp ayağımdan, Merhamet nazarıyla "Bir nazar" etti o an. İşte ne oldu ise, o anda oldu bana, Kavuştum o nazarla çok manevi ihsana.
.
Behaeddin-i Buhari "kuddise sirruh" -6-
"Behaeddin Buhari" hazretlerini seven, Talebeden birisi diyor ki; (Ben önceden, Bilmiyordum maalesef dini, islâmiyyeti, Bu yüzden işliyordum her türlü ma'siyyeti. Duydum ki; "Behaeddin Buhari" hazretleri, Diye bir kimse var ki, çok tatlı sohbetleri. Ben de çok istedim ki, gideyim o sohbete, Sanki çekiliyordum ben o istikamete. Nihayet huzuruna varınca ben o zatın, Bana, merhamet ile bakıverdi ansızın. Sanki o nazar ile, kalbimde mevcud olan, Ne varsa kötü huylar, çıktılar benden o an.) Yine başka biri de anlatır ki: Bir ara, "Behaeddin Buhari" bir grup insanlara, Bir ırmak kenarında ediyordu nasihat, Onu, hayranlık ile dinliyordu cemaat. Mevzu geldi bir ara, önceki velilere, Ve onlarda görülen fevkalade hallere. Orada birkaç kişi var idi ki o günü, Hakkıyle bilmezlerdi, onun büyüklüğünü. Onlardan bir tanesi sordu ki; (Daha önce, Keramet gösterirmiş evliyalar bir nice. Acep bu zamanda da, var mıdır böyle bir zat? Öyle bir kerameti görseydik biz de bizzat.) Behaeddin Buhari buyurdu; (Ey mü'minler, Var ki bu zamanda da öyle büyük veliler, Emretse şu ırmağa "Yukarıya ak" diye, Su, bu emri dinler ve dönüp akar geriye.) Baktılar, hakikaten su, onun bu sözünü, Tuttu ve hemen o an değiştirdi yönünü. Onlar bunu görünce, düştüler bir hayrete, Zira su, akıyordu, aksi istikamete. Behaeddin Buhari buyurdu ki; (Ey ırmak, Ben sana demedim ki geri dön, tersine ak.) O yine bu sözleri söyleyince ırmağa, Başladı o su yine ileriye akmağa. Buyurdu; (Kardeşlerim, hiç mühim değil bunlar, Bunlardan daha mühim "Emirlere uymak" var. Gayemiz, Peygamberin yoluna tam uymaktır, Bu yoldan, bir kıl kadar bile ayrılmamaktır. Tasavvuftan maksat da ikidir ey insanlar, Birincisi odur ki, kuvvetlenir imanlar. Öbürü, zevk alınır dine uygun her işte, Haramlar çirkin gelir, yolumuz budur işte. İslamdan zerre kadar ayrılan bir insanın, Fevkalade haline inanmayın siz sakın. Zira o, "İstidrac"tır, denmez ona keramet, Günah işliyenlerde keramet olmaz elbet.)
.
Behaeddin-i Buhari "kuddise sirruh" -7-
Vakti ile "Şeyh Sadi" adında bir Müslüman, Duydu ki, falan yerde bir evliya var şu an. "Behaeddin Buhari" diyorlar kendisine, Gidip girmek istedi o zatın hizmetine. Bu niyetle gitti ve dedi ki; (Ey efendim, Sizi ben, ziyarete geciktim, hata ettim. Zira yeni işittim ismi şerifinizi, Bu sebepten ne olur, af edin bendenizi.) O hemen şaka ile buyurdu ki; (Ama biz, Öyle kolaylık ile özür kabul etmeyiz. Evinde sakladığın kırk altın var ya senin, İşte o altınları alıp getirmelisin.) Adam "Peki" dedi ve gitti memleketine, "Kırk altın"ı alarak oraya döndü yine. Götürüp arz eyledi o zata altınları, Çok merak ederdi ki, ne yapacak onları? O kırk altın içinden, tek "Bir tane" alarak, Kalanı, kendisine tekrardan uzatarak, Buyurdu ki; (Bunlarla ziraat yap sen yine, Dağıt o mahsülü de şehrin fakirlerine.) Sonra o "Bir altın"ı elinde göstererek, Buyurdu ki; (Bu sana, haramdan gelse gerek.) Ertesi gün dostları sordular o kişiye, "Sen o bir tek altını nerden almıştın?" diye. Dedi ki; (Doğru yolu ben henüz bilmez iken, Kumardan kazanmıştım onu ben çok eskiden.) Bir de "Emir Hüseyin" diye bir talebesi, Vardı ki, şu vak'ayı anlatıyor kendisi: Ben, Kasr-ı arifanda çiftçilik yapar idim, Lakin Müslümanlıkla yoktu fazla bir ilgim. Tam cehalet içinde geçirirdim bir hayat, Yiyip içip yatmaktan, alırdım sadece tat. "Behaeddin Buhari" giderken namazlara, Beni görüp, tebessüm ederdi ara ara. Bir gece de rüyamda gördüm bu evliyayı, Yaklaşıp, verdi bana elindeki aynayı. Bakıp gödüm aynada, kendi suretimi ben, Ve lakin "Çok çirkin"dim, ben iğrendim kendimden. Ertesi gün evime gelip sordu şöylece; (Rüyanda o aynayı, kim verdi sana gece?) (O sizdiniz) deyince, buyurdu; (Peki niçin, Yüzünü o aynada gördün iğrenç ve çirkin.) (Bilmiyorum efendim) diye ben edince arz, Buyurdu ki; (Ne için kılmıyorsun sen namaz? Namaz kılıp yapsaydın eğer ibadetini, Aynada, gayet güzel görürdün suretini.) O günden itibaren, başladım ibadete, Onun himmeti ile, erdim büyük devlete
Behaeddin-i Buhari "kuddise sirruh" -8-
"Behaeddin-i Buhari" bazı talebesiyle, Bir eve gitmiş idi ziyaret gayesiyle. Bu "Allah adamı" ve hem de talebeleri, Oturdular ise de, gelmedi fakat biri. O talebeye dönüp sordu ki o büyük zat; (Sen ne için sofraya gelmiyorsun ey evlat?) O ise üstadına arz etti ki cevaben, (Nafile oruç için niyetliyim bugün ben.) Buyurdu ki; (Tuttuğun, nafile oruç ise, Onu bozabilirsin, gel sen de, katıl bize.) O yine gelmeyince, "Gel" dedi ona tekrar, Lakin o gelmemekte etti inat ve ısrar. Dönüp diğerlerine buyurdu ki o zaman; (Terk edin bu adamı, bu, uzaktır Allah'tan.) O, böyle üstadına edince muhalefet, Geldi onun başına bir manevi felaket. Bıraktı ibadeti, kalmadı namaz niyaz, Çünkü o, üstadına etti inat, itiraz... Yine başka bir gün de, bir evde, bu büyük zat, Verirdi talebeye biraz ders ve nasihat. Biraz sonra, aniden ara verip dersine, Baktı "Molla Necmeddin" adlı talebesine. Buyurdu; (Şimdi senden edersem bir iş talep, Sözümü dinleyip de, yapar mısın sen acep?) O (Yaparım) deyince, buyurdu ki; (Günah, fısk, Olsa da yapar mısın, farzımuhal "Hırsızlık?") O an Molla Necmeddin durdu, düşündü biraz, (Mazur görün, yapamam) deyip etti itiraz. Üzülüp buyurdu ki; (Sen bizim emrimizi, Madem ki yapmıyorsun, öyleyse terk et bizi.) Başka bir talebeye buyurdu ki o vakit; (Şu karşıda gördüğün mütevazı eve git. Duvarından atlayıp, giriver içeriye, Biraz kumaş olacak, onu al, getir bize.) "Peki efendim" deyip, gidip aştı duvarı, Eve girip aldı ve getirdi kumaşları. Bunu, talebeleri eylediler çok merak, Öğrenmek istediler hikmetini sorarak. O sabah buyurdu ki; (Sen bunları al yine, Götürüp teslim eyle hemen ev sahibine. De ki ("Hırsız girmeden evinize bu gece, Kurtardık bu malları, davranıp daha önce.") Ve Molla Necmeddin'e buyurdu (Ey Necmeddin, Sen eğer "Peki" deyip, sözümü dinleseydin. Aşikâr olacaktı sana çok gizli şeyler, Fakat neyliyeyim ki, nasibin yokmuş meğer.)
.
Behaeddin-i Buhari "kuddise sirruh" -1-
"Behaeddin Buhari", bir gün çıktı evinden, Teşrif etti bir eve kendi sevdiklerinden. O, "Şeyh Hüsrev" adında biriydi garip, fakir, Sevinip, bu veliyi etti evde misafir. Köylülerden biri de işitti ki nihayet, O köye bir evliya gelmiş ehli keramet. "Hakikaten keramet sahibi midir?" diye, Bir torba "armut" alıp, götürdü o veliye. Düşündü ki; "Birine koyayım bir işaret, Bulup da bana versin, veli ise o şayet" Lâkin o bilmezdi ki, böyle yüksek evliya, Yanında; avuç içi gibidir bütün dünya. Behaeddin Buhari, dinin emirlerinden, Bahsediyor idi ki, sohbeti kesti birden. Buyurdu ki; (Ey Hüsrev, biri var dışarıda, Elinde armut ile, gelmiş durur kapıda.) Gidip açtı kapıyı, baktı ki köyden biri, Elinde bir tas "armut", buyur etti içeri. O da o armutları getirip eyledi arz, Ve dedi; (Kusuruma bakmayın, zira çok az.) O büyük zat onları, verip ev sahibine, Buyurdu; (Büyük kaba boşalt da getir yine.) Getirince, onlardan "bir armut" alıp derhal, O köylüye uzatıp, buyurdu; (Bunu sen al) Geriye kalanları verip ev sahibine, Buyurdu ki; (Sen dağıt bunu misafirine.) Ve sonra o köylüye sordu ki şöyle aynen; (Bunları getirmekte, ne idi senin gayen?) O, mahcub vaziyette dedi ki; (Gerçek bu ya, İşittim ki, bu eve bir zat gelmiş evliya. "İmtihan etmek" için, bir miktar armut aldım, Birine, bir işaret koyup dibe sakladım. Düşündüm ki; "O kişi, hakiki veli ise, İşaretli armudu bulur da verir bize.") Buyurdu ki; (Öyleyse bak sendeki armuda, Senin gizli koyduğun işaret var mı onda?) O köylü baktığında, mahcub olup dedi ki; (Evet, o işaretli armuttur elimdeki.) Buyurdu ki; (Allahın bir evliya kulunu, İmtihana kalkışmak uygun değil, bil bunu. Zira o veli kullar, çok yakındır Allaha, Denemek caiz olmaz, böyle yapma bir daha. İşaretli armudu bulup da vermeseydik, Bizden hiç istifaden olmazdı bir zerrecik. Mahrum kalmaman için, bulup verdik biz onu, Bu gaye olmasaydı, yapmazdık asla bunu.) Köylü, mahcub bir halde dedi ki; (Üzdüm sizi, Pişmanım yaptığıma, affedin bendenizi.
..
Behaeddin-i Buhari "kuddise sirruh" -2-
Bir sevdiği vardı ki, ismi "Emir Hüseyin", Bu zatı, Buhara'ya gönderdi bir iş için. O kimse anlatır ki: Ben Kasr-ı ârifandan, Hocamın emri ile yola çıktım o zaman. Yolda kendi kendime bazen söyleniyordum, Nefsimi azarlayıp ona şöyle diyordum: (Islah olacak mısın ey nefsim acaba sen? Ve ben kurtulur muyum bir gün senin şerrinden? Meğer sen, ne derece hain ve alçakmışsın, Hatta yüzbin şeytandan, daha zararlıymışsın.) Ben böyle azarlarken nefsimi tekrar tekrar, Çıktı birden karşıma, nur yüzlü bir ihtiyar. Dedi ki; (Sen bu yolda, ne kadar bir meşakkat, Çektin ki, azarlarsın nefsini böyle evlat? Sen önce öğrendin mi dinini ince ince? Ve amel eder misin o ahkâm mucibince? Evet, nefsi emmaren çok alçak, pek haindir, Lâkin yola gelmesi, gayretine tabidir. Tanıttı Hak teala sana "Bir mürşid"ini, Sen danışıyor musun o zata her işini? Tabi oluyor musun o üstada her işte? Nefisten kurtulmanın çaresi budur işte. O zatın emrettiği ne ise iş ve hizmet, Ona, can-ü gönülden ver büyük ehemmiyet. Evet, "Zor" gelebilir o hizmetler nefsine, Lâkin buna bağlıdır kurtulman senin yine. O zatın emrettiği hizmetlerin hepsini, Yaparsan, temizlersin kötülükten nefsini. Sen ona muhalefet ettikçe ey evladım, Bu yolda, ileriye atamazsın tek adım. Sana benim en mühim diyeceğim şey şudur, Hocana tam tabi ol, kurtuluş işte budur. Onun her bir emrini yap hemen, etme tevil, Yalnız onun emrine tabi ol, nefse değil.) Ben onun sözlerini dinliyorken gönülden, Bir de baktım, bir anda kayboldu göz önünden. Ne güzel nasihatler etti bana o bizzat, Ve lakin merak ettim, kimdi o mübarek zat? Onun bu sözlerini yazdım o gün kalbime, Hemen bir çekidüzen verdim kendi halime. Ben bu güzel sözleri tefekkür ederekten, Hocamın huzuruna kavuştum sabah erken. O sabah namazını, hocam ile beraber, Kılınca, bana bakıp tebessüm eylediler. Ve bana sordular ki; (O güzel nasihatı, Söyleyen kimdi acep, tanıdın mı o zatı?) (Tanımadım) deyince, buyurdu ki: (Ey evlat, O, hazreti Hızır'dı, etti böyle nasihat.)
.
Behaeddin Buhari "kuddise sirruh" -3-
"Behaeddin Buhari" çok yüksekti himmeti, İslama tam uygundu her hal ve hareketi. Buyurdu; (Bir müslüman, uymazsa hiç nefsine, Vasıl olur bu yolda maksudunun hepsine.) Sual etti birisi; (Efendim, acaba siz, Bu makama, ne ile vasıl olabildiniz?) Buyurdu ki; (İslama tabi oldum ihlasla, Nefsimin arzusuna uymadım bir kez asla. Yolumuzun esası, "Muhabbet"tir, "Sohbet"tir, İnzivada şöhret var, o da büyük âfettir. "Sohbet", ortak olmaktır arkadaşın derdine, Yani tercih etmektir onu, kendi nefsine. Evliyanın her işi, İslama tam uygundur, Onlara tabi olan, bulur rahat ve huzur. Lâkin kendi nefsine uyarsa biri eğer, Bırakmaz yakasını, onun hiç gam ve keder. Çünkü insanoğluna rahatlık, neş'e, sürur, Verecek her ne varsa, dinimizde mevcuttur. Bu islam hududunun dışında neş'e, sevinç, Aramak beyhudedir, mümkün değil çünkü hiç. Ve hatta insan için kötülük, zulüm, nifak, Ne varsa, hep İslamın dışındadır muhakkak. Her kim islamiyyete, yani Resulullaha, Uyarsa, vasıl olur ebedi bir felaha.) "Behaeddin Buhari" hazretlerinin dahi, Sünneti seniyyeye uygun idi her hali. Mesela Resulullah, bir gün eshabı ile, Ekmek pişirmişlerdi tandırda elleriyle. Sahabeden her biri, alarak hamurunu, Ateşte kızmış olan tandıra koydu onu. "Allahın Resulü" de, hamur alıp eline, Yapıştırdı hamuru tandırın bir yerine. Bir müddet bekleyerek, sonra açıp baktılar, Gördüler biri hariç, pişmiş bütün hamurlar. O pişmeyen hamur da, Resulün hamuruydu, Aynen, olduğu gibi hiç pişmeden dururdu. Zira Resulullaha, her ne ki etse temas, Dünya ve ahirette, onu hiç ateş yakmaz. "Behaddin Buhari" de, uymak için Resule, Geldi tandır başına bir gün talebesiyle. Her biri, ellerine biraz "hamur" alarak, Ekmek pişirmişlerdi bu sünnete uyarak. Her biri, ayrı ayrı hamur koyup tandıra, Bekleyip, biraz sonra baktılar ki bir ara. "Biri hariç" pişmişti hamurları onların, Baktılar, pişmeyen de hamuruydu o zatın. Her işte uyduğundan aynen İslamiyyete, Buyurdu ki; (Çok şükür, bu da uydu sünnete.)
.
Behaeddin Buhari "kuddise sirruh" -4-
"Sabret ayrılığıma!" Bir gün, bir talebesi, "Behaddin Buhari"ye, Bir miktar elma alıp, getirmişti hediye. Elmaları, herkese dağıtıp o büyük zat, Buyurdu ki; (Bunları yemeyin şimdi fakat. Sebebine gelince, şu anda bu elmalar, Allahü tealayı zikredip anmaktalar.) O böyle buyurunca, duydular o an bir ses, "Onların tesbih"ini işitti hemen herkes. Yine bu evliyanın "Âşık" bir talebesi, Olan "Emir Hüseyin" anlatır ki kendisi: Üstadım, bir gün bana buyurdu; (Bak ciğerim, Yarın ben, bir dostumu görmeye gideceğim. İnşallah onbeş güne gelirim yine ama, Ben gelinceye kadar, sabret ayrılığıma.) Ve o sabah, birkısım talebeyle beraber, Medreseden ayrılıp, o sefere gittiler. Lâkin ben çok üzüldüm onun bu gidişine, Hiç dayanamıyordum bu "Firak ateşi"ne. Üstadım ayrılınca, zannettim ki içimden, Kalbim de, kopuverip gitti onun peşinden. Nasıl dayanırdım ki bu firaka ya Rabbim? Onun ayrılığıyla tutuştu, yandı kalbim. Dergahta, talebeden bir kişi daha vardı, O dahi bu halime dayanamaz ağlardı. Ona dedim; (İnşallah üstadım hazretleri, Bu halimi keşfedip, seferden döner geri.) Ertesi gün baktım ki, üstadım, hakikaten, Yarı yolda vazgeçip, geri gelmiş seferden. Heybetle bana bakıp, buyurdu ki; (Ey oğlum, Ben sana demedim mi, onbeş gün burda yokum. Sen "Muhabbet dağı"nı set çektin önümüze, Ne mümkün onu aşıp, çıkılsın hemen düze?) Sonra o talebeye sordu ki nazar edip; (Ne diyordu dün gece, bu bizlerden bahsedip?) Dedi ki; (Sizi anıp, devamlı ağlıyordu, "İnşallah yarı yoldan, döner gelir" diyordu.) Buyurdu; (Bu derece çok muhabbet ve istek, Set çekti önümüze, mümkün mü aşıp gitmek?) O anda bakıverdim, üstadımdan tarafa, Heybetinden, kalbime korku düştü bu defa. Ayaklarına düşüp, af diledim kendinden, O dahi affeyledi yine merhametinden. Ve sonra buyurdu ki; (Evladım, beni dinle, Benden ayrı kalınca, düşün beni seninle. Çünkü ben, senden ayrı değilim ki evladım, Ne zaman beni ansan, o anda yanındayım.)
.
Behaeddin-i Buhari "kuddise sirruh" -5-
"Hace Behaeddin-i Buhari" hazretleri, Dergahta otururken, biri girdi içeri. Dedi ki; (Ey efendim, bu dergahta bendeniz, Geldim ki edineyim, biraz ilim ve feyiz.) Behaeddin Buhari, ona dönüp hemence, "Merhamet nazarı"yla bir nazar eyleyince, Acaib haller oldu o kimsenin kalbinde, Ve manevi "kalp gözü" açıldı akabinde. Yıllarca çalışarak ele geçen bu devlet, Onun bir nazarıyla, hasıl oldu nihayet. Başka bir talebe de, diyor ki: Bir zamanda, Bir bostan ekmiş idim, ben Kasr-i arifan'da. Tam sulama zamanı gelmiş idi velakin, Nehirde, bir damla su yok idi o an için. Teşrif etti üstadım bostana o günlerde, Buyurdu ki; (Sulama vakti geldi herhalde.) Arz ettim ki, (Efendim, tam zamanıdır, evet, Lâkin hiç su akmıyor, iyi değil vaziyet.) Buyurdu; (Sen bostanın su yolunu gidip aç, Allah sana su verir, ne kadarsa ihtiyaç.) Üstadımın emrine, "Baş üstüne" diyerek, Su yollarını açıp, bekledim sabaha dek. Tam fecir söktüğünde, "Su sesi" geldi bana, Sonra bir şarıltıyla, akıp girdi bostana. Çok sevinip suladım bostanımı tamamen, Sonra da üstadımın yanına vardım hemen. Bana buyurdular ki; (Su verdin mi bostana?) Dedim; (Evet efendim, hamd olsun Yaradana. Lâkin anlayamadım efendim bir hususu, O da şu ki, acaba nereden geldi bu su? Çünkü suyun geldiği ırmağa gittim gece, Gördüm ki kupkuruydu, su yok idi zerrece.) Buyurdu ki; (Allahın ihsanıdır bu sana, Lâkin bu gördüğünü, anlatma başkasına.) Bir başka talebe de anlatır ki şöylece; Bize teşrif eyledi üstadımız bir gece. Birçok talebesi de, yanında vardı onun, Evde de, yiyecekten yalnız vardı biraz "un." Huzurlarına varıp, arz ettim bunu önce, O, bir nazar eyledi o "Az un"a hemence. Buyurdu; (Hak teala, bereket versin una, Lakin gizle bu sırrı, söyleme ona buna.) "Peki" deyip, korkmadan kullandım unu her gün, Gerçekten geldi una, bir bereket ve yümün. Misafir kaldılar da, iki ay evimizde, Yine hiç azalmadan, kaldı un elimizde. Bir gün ifşa eyledim, esrarını ben bunun, Bereketi kesilip, çabucak tükendi un..
.19/09/2001
Behaeddin-i Buhari "kuddise sirruh" -6-
"Seyyid Mahmud" adında biri der ki şöylece; Resulullahı gördüm, rüyada ben bir gece. Dedim; (Yâ Resulallah, uzun zamandan beri, Görmek saadetine ermemiştim sizleri. Bundan sonra bu firak uzarsa daha eğer, Nedir bana emriniz, ne yapmam icab eder?) O zaman, yanındaki kimseyi göstererek, Buyurdu ki; (O zaman, bu zata uyman gerek.) Yanındaki o zata dönüp baktım o zaman, Lakin ona bakarken, uyandım o uykudan. Tesirinde kalmıştım gördüğüm bu rüyanın, "Sûreti"ni, zihnimde canlandırdım o zatın. "Bunda bir hikmet vardır" diye düşünerekten, "İsmi" ile "Sureti" henüz zihnimde iken, Bir kitap kapağını açarak, arkasına, Not ettim bu rüyayı, o sabah baştan sona. Yazdım ki; (Peygamberin yanında vardı bir zat, İsmi "Behaeddin"dir, söyledi Resul bizzat. Orta boylu, heybetli, yüzü değirmiydi az, Yanaklarının rengi, kırmızıydı ve beyaz. Kestane rengindeydi, gözlerinin karası, İki kaşı yay gibi ve açıktı arası.) Üzerinden "Yedi yıl" geçince bu rüyanın, Dururdum dükkanında bir gün bir akrabanın. O sırada, içeri "nur yüzlü" girdi bir zat, Yedi yıl öncesini hatırladım o saat. Orta boylu, heybetli, yüzü değirmiydi az, Yanaklarının rengi, kırmızıydı ve beyaz. Evet bu, o rüyada gördüğüm kişiydi tam, İçeri teşrif edip, bizlere verdi selam. Kaşları ince, siyah, yay gibiydi ve açık, Ben bu zatı görünce, bin canla oldum âşık. Dedim ki, (Davet etsem, acep zât-ı aliniz, Bizim fakirhaneye teşrif eder misiniz?) Ricamı kabul edip, (Peki, gidelim) dedi, Kalktı ve bize doğru yürüyüp ilerledi. Bana bir şey sormadan, yürüdü eve kadar, Kapımızın önüne gelince, kıldı karar. Girip sohbet eyledik, biraz sonra bir ara, Baktı kitaplıktaki dizili kitaplara. Onlardan birini gösterip eli ile, Buyurdu; (Şu kitabı çıkarıp getir hele.) Getirdim, kapağını eliyle kaldırarak, Buyurdu ki; (Ne yazdın sen buraya gel de bak!) Bakınca hatırladım "Yedi yıl" öncesini, Ben bir gece, rüyada görmüştüm kendisini. Arz ettim ki; (Efendim rüya idi o, fakat, Hamd olsun ki o rüya, şimdi oldu hakikat.)
.
.30/08/2001
Kutbuddin İznikî "kuddise sirruh" -1-
Allah adamlarından bir büyük veli idi, Söz ve nasihatleri pek çok faideliydi. Derdi ki: (Bir mürşidin sohbetine kavuşmak, Ni'metlerin içinde, en büyük budur ancak. Onların bir şefkatli teveccüh ve nazarı, Siler atar kalpteki karartı ve pasları. Böyle kamil bir mürşit ele geçerse eğer, Bu ni'metin kadrini çok bilmek icab eder. Her zaman bulunsa da Mina, Ka'be, Arafat, Ele geçmez her vakit böyle bir mübarek zat. Bu yolda ilerleten en kuvvetli vasıta, "Sevgi" ve "İtaat"tır, böyle kâmil bir zata. Büyüklerden birisi buyurdu ki: "Ya Rabbi, Sen halis dostlarını öyle büyük yaptın ki, Kimi atmak istersen bir felaket içine, Atarsın o kimseyi, bunların üzerine.") Bir gün de buyurdu ki: (Günahı küçük görmek, O günahı yapmaktan zararladır daha pek. Günah küçük olsa da, "Küçük" görme ey insan, Düşün ki, kime karşı yaptın sen günah, isyan? Allahü tealadan eyle çok hayâ, edep, Korkulu, boynu bükük hayat sür dünyada hep.) Bir gün de buyurdu ki: (Kâfir veya Müslüman, Son anda belli olur, mühimdir yani "Son an." Kimi küfür içinde hayat sürer bir ömür, Lakin son nefesinde iman eder ve ölür. Kiminin de ömrü hep geçerse de "İman"la, Mazallah "Kafir" olup ölebilir son anda. Yani son nefesteki en son hale bakılır, Mahşerde buna göre muamele yapılır. Ya Rabbi ihsan ettin bize doğru bir iman, Bizi, kıl kadar bile ayırma bu imandan. Son nefesimizde de, imanla öldür bizi, İmandan bir an bile, ayırma cümlemizi. Müslüman, büyük günah işlese de çok fazla, Üzüldüğü müddetçe imanı gitmez asla. Yani kul, günahına pişman olur, sıkılır, Hemen tövbe ederse, o yine "İmanlı"dır. Günahı fütursuzca işler ise bir kimse, Lakin buna üzülmez, aldırış etmez ise, Ehemmiyet vermemiş olur ki, o bu zaman, Mazallah imanını heder eder o insan. Müslüman, "Ben elbette mü'minim" demelidir, Bu hususta "İnşallah" bile dememelidir. Son nefesteki iman kastedilirken gerçi, Söylenebilirse de "İnşallah" kelimesi, Bunda, şüphe manası belki çıkacağından, "Ben elbette mü'minim" demelidir her zaman.)
.
Kutbuddin İznikî "kuddise sirruh" -2-
Bu zat buyuruyor ki: (Bu yolda yürümekle, Dünyaya düşkün olmak bulunamaz birlikte. Bir kimsenin kalbinde, "Dünya"ya hem de pek az, Bir düşkünlük var ise, bu yolda bulunamaz. Mü'mine, dünya değil, "Ahiret"tir asıl dert, Zira dünya geçici, ebedidir ahiret. Yani bu iki âlem zıddır birbirlerine, Birinden uzaklaşan, yaklaşır diğerine. Ne ki uzaklaştırır, seni Hak tealadan, İşte o "Dünya"dır ki, kendini sakın ondan. Seni, Hak'tan gayriyle meşgul eden ne ki var, İyi görünseler de, "Dünya"dır hepsi onlar. Halbuki mal ve emval, olsa dahi çok fazla, Niyet "Ahiret" ise, dünyalık olmaz asla. Hak teala dünyaya, "Sinek kanadı" kadar, Bir kıymet vermemiştir, öyleyse neye yarar. Sadece dünya için harcanırsa bu ömür, Bulunur mu mahşerde bir bahane ve özür? Akıllı şu kuldur ki, dünyayı etmez talep, Ölüme hazırlıkla geçirir ömrünü hep.) Yine bir sevdiğine yazdığı mektubunda, Şöyle buyurmaktadır "Namaz kılmak" hakkında: (Ey kardeşim bu dünya, iş, ibadet yeridir, Ücret alınacak yer, elbette ahirettir. Salih, iyi işleri yapmağa uğraşınız, Allah'ın beğendiği amelleri yapınız. Bu ameller içinde, en üstünü "Namaz"dır, Namaz, dinin direği, mü'minin mi'racıdır. O halde tam kılmalı Müslüman namazını, Getirmeli yerine adab ve erkanını. Yani farzı, vacibi, hatta sünnet ve edep, Layık olduğu gibi, hepsini yapmalı hep. Rüku ve secdelerde, hem kavme ve celsede, Çok dikkat etmelidir, hem de tumaninete. Yani bu dört mahalde, âzâlar hareketsiz, Kalmalı ki, buna çok dikkat eylemeliyiz. "Ta'dil-i erkan"a da çok dikkat etmelidir, Zira bunu yapanlar, kazanır büyük ecir. Bu da, her bir âzânın sükun ve tumaninet, Bulunca, hareketsiz durmasıdır bir müddet. Hanefi âlimleri buna "Vacib" demiştir, Yapmıyanlara ise, azab bildirilmiştir. "İmam-ı Ebu Yusuf" ve "İmam-ı Şafii", İse "Farz" demişlerdir "İmam-ı Malik" gibi. Çok kimseler bunlara hiç dikkat etmiyorlar, Böylece namazları elden kaçırıyorlar. Tadil-i erkan ile kılınmazsa bir namaz, Borç ödenir ise de, hiç sevap kazanılmaz.)
.
Kutbuddin İznikî "kuddise sirruh" -3-
Bu zat buyuruyor ki, (Yaparsan bir ibadet, Beğenme ki, indallah olabilir belki ret. Amelini beğenmek, bu yolda "Şirk" sayılır, O'na layık taate, kulun haddi var mıdır? Meşgul etmeden önce günahla sizi nefis, Siz hayırlı işlerle onu meşgul ediniz. Kulun sözü, işinden çok ise, su-i haldir, Eğer işi sözünden çok ise bu, kemaldir. Hak teala bir kulu sevmiyorsa hiç eğer, Faidesiz şeylerle o kulu meşgul eder. Bu yolda üstadını gayet çok sevmelidir, Hatta bu, aşıkların ellerinde değildir. Nasıl ki her incide bulunursa bir "Sedef", Ve onunla kazanır, o bir kıymet ve şeref, İnsanoğlunda dahi bir "İlim" var ki şu an, İnsan da, onun ile kazanır şeref ve şan. Zira buyuruyor ki iki cihan Serveri. "Rütbelerin içinde, ilimdir en yükseği." Yine buyuruyor ki Resul bir hadisinde: "Gidin ve alın ilmi, olsa da hatta Çin'de." Çoktur şeytanın bile, alimlerden korkusu, Ve hatta alimlerin ibadettir uykusu. Lüzumlu din bilgisi yok ise bir kimsenin, Dışına çıkabilir her an İslamiyyetin. İslam binasının da temeli üç esastır, Bunlar "İlim" ve "Amel", üçüncüsü "İhlas"tır. İlim, amel olup da, yok ise eğer ihlas, O kişi ahirette azaptan kurtulamaz.) Bir gün de buyurdu ki: (Bilin ki farz yanında, Nafilenin kıymeti hiç yoktur esasında. Öyle ki, bir deryanın bir damlaya nisbeti, Ne ise, öyle çoktur farzın ehemmiyeti. Terk olmuş, unutulmuş bir "Sünnet"i meydana, Çıkaran, nail olur "Yüz şehid" sevabına. Ya bir "Farz" ve "Vacib"i çıkarmanın sevabı, O kadar çok olur ki, olmaz haddi hesabı. Herhangi helal, haram, farz, vacip ve müstehap, Öğreten kimseye de, verilir böyle sevap. Bir kimseden zor ile, yani hakkı olmadan, Alınan "Bir kuruşu", geri vermek sonradan, Yüzlerca altın lira sadaka, yani hayrat, Yapmaktan kıymetli ve sevaptır hem de kat kat. Bir kimse çok ibadet yapmış olsa faraza, Hatta Peygamberlerin ibadetini yapsa, Haksız "Bir kuruş"unu almışsa bir kimsenin, Onu ödemedikçe Cennete girmez kesin. Kalbi de temizlemek lazımdır ki en evvel, Bu olmadan a'zalar yapamaz iyi amel.)
.
İsmail Hakkı Bursavî "kuddise sirruh" -1-
Bu zat bir sohbetinde buyurdu ki: (Ey insan, "Alçak gönüllü" ol ki, Rabbimiz etsin ihsan. Zira Allah sevmiyor, kibirli olanları, Ve hatta rahmetinden uzak eder onları. Bilhassa büyüklere lâzımdır saygı, edep, Zaten halis müslüman, mütevazı olur hep. "Edeb"in bir tarifi, "İtiraz etmemek"tir, Büyüklerin sözüne "Baş üstüne" demektir. Bu nefsi en ziyade tahrip eden de yine, Hemen "Peki" demektir büyüklerin emrine. Zira bu azgın nefis, hep "Hayır" demek ister, Mütevazı olursa, "Peki" deyip söz dinler. Her kim Hak tealaya tam kulluk eder ise, Gayriye kul olmaktan kurtulur böyle kimse. Her kim murad ederse, eğer ki hürriyeti, Rabbine daha fazla yapsın o ibadeti. Çünki asıl hürriyet, "Allah'a kul olmak"tır, Nefse ve insanlara kulluktan kurtulmaktır. "Güzel ahlak" şudur ki, görse de eza, cefa, Sabredip, karşılıkta bulunmaz hiç bir defa.) Biri de kendisinden isteyince nasihat, Buyurdu: (Az da olsa, nefsine verme fırsat. Sen onu meşgul et ki hep hayırlı şeylerle, Yoksa o meşgul eder seni günah işlerle. Allah'tan başkasına bel bağlarsa bir insan, Ona bütün kapılar kapatılır o zaman. Yetmiş perde çekilir Rabbiyle arasına, Kolayca kavuşamaz o hiçbir arzusuna.) Bir gün de buyurdu ki: (Ölüm, kabir, kıyamet, Hepsi de hakikattır ve vuku bulur elbet. Ahirete inanmak, Allah'a iman gibi, Müslüman olmak için mühim şarttır tabii. Her kim ki ahirete iman eylememiştir, Allahü tealayı inkar etmiş gibidir. "Kabir azabı" ile, vardır kabir sıkması, Buna da her mü'minin lazımdır inanması. Kabirde "Münker-Nekir" adında iki melek, Çok korkunç bir şekilde, her mevtaya gelerek, Belli bazı şeyleri sual edeceklerdir, Kabir suallerine cevap vermek bir derttir. "Kıyamet günü" dahi, elbet bir gün olacak, Gökler parçalanacak, yıldızlar dağılacak. Bu yeryüzü ve dağlar, toz olup savrulurlar, Parça parça olur ve sonra da "Yok" olurlar. Bu, Kur'anı kerimde, haber verilmektedir, Bunlara inanmayan, "Küfre" kaymış demektir. Bunlara her müslüman inanmalı muhakkak, Yoksa Allah korusun küfre kayar o mutlak.)
.03/09/2001
İsmail Hakkı Bursavî "kuddise sirruh "-2-
Sonsuz nimetler... Bu zat bir sohbetinde buyurdu: (Ey insanlar, Rabbimizin bizlere sonsuz ni'metleri var. Bu kadar çok ni'mete, şükretmek mümkün değil, Zira aciz kalırlar bu işte ağız ve dil. Bu babta Hak teala buyurur ki Kur'anda: "Size ni'metlerimi yaymak için dünyada, Ağaçlar kalem olsa ve denizler mürekkep, Ni'metlerim bitmeden, denizler biterdi hep." Ne görebiliyorsak yani şu kâinatta, Ve ne göremiyorsak yerde ve gökte hatta, Hepsi, menfaatine yaratıldı "İnsan"ın, Nasıl kıymet vermiştir Rabbimiz bize bakın. İşte Allah, bizlere böyle kıymet veriyor, Ve "Sizi kendim için yarattım" buyuruyor. Bu kadar ni'metlere nail olan bu insan, Hiç unutabilir mi, Rabbini kısa bir an? Unutursa, ne kadar olur fena ve çirkin, Bundan büyük nankörlük olur mu bir kul için?) Bir gün de buyurdu ki: (Ey insan, etme gaflet, Bu dünya bir gün biter, yani kopar kıyamet. Kıyamette her mahluk, yok olup sonra tekrar, Hepsi yaratılarak mezardan kalkacaklar. Her mahlukun çürümüş et ve kemiklerine, Hak teala can verip diriltecektir yine. O gün "Mizan" denilen kurulur bir terazi, Tartılır iyi kötü amellerin cümlesi. "Amel defterleri" de uçarak o gün yine, Sağ ve sol tarafından gelir sahiplerine. İyiler "Sağ"dan alır, kötüler "Sol" yanından, Maazallah kâfirlere gelir "Arka"larından. Sonra "Sırat" kurulur Cehennem üzerine, Ve herkes bu köprüden geçerler o gün yine. İyiler kolay geçip, Cennetlere girerler, Kötüler geçemeyip, Cehenneme düşerler. Bu bildirilen şeyler, olacaktır muhakkak, Öyleyse tereddütsüz lazım gelir inanmak. Allahü tealanın müsaadesine göre, Şefaat edecektir iyiler, kötülere. Hesaplar görülünce, inanmayan kâfirler, Hiç çıkmamak üzere, Cehenneme girerler. Mü'minler ise o gün, "İman"ın hürmetine, Kavuşur ebediyen Cennet ni'metlerine. Günahı sevabından çok olan müslümanlar, Cehennem azabına düşse de her ne kadar, Bir müddet azap görüp sonra çıkacaklardır, Yine Cennete girip, sonsuz kalacaklardır. Zerre kadar bir "İman" kimin varsa içinde, Sonsuz kalmayacaktır Cehennem ateşinde.)
.
İsmail Hakkı Bursavî "kuddise sirruh" -3-
Bu velî buyurur ki, (İlahi nur ve feyze, Mani ve engel olan "Nefis"tir önce bize. İnsanın kendisidir kendine asıl düşman, Düşmanı dışarıda aramayın siz şu an. "Ben haklıyım" demeğe başladı mı bir kimse, Tâbi olmuş demektir, can düşmanı bu nefse. "Filan kötü adamdır" dediği anda kişi, Nefsin pençesindedir, bitmiştir onun işi. Başkasını suçlamak, suçların büyüğüdür, Böyle olan, nefsine esirdir, değildir hür. Kendini başkasından daha kabiliyetli, Göreceğine, insan "Kör" olsa daha iyi. İnsanın zinetidir edeb, hayâ, tevazu, Zira yüksek yerlerden aşağıya akar su.) Bir gün de buyurdu ki: (Olur ki öyle zaman, Kulu, ibadet ile meşgul eder Yaradan. Ve lakin şeytan onu, ucba ve kibre iter, Ve onu, o ibadet felakete sürükler. Yine öyle olur ki, Hak teala kuluna, Günah işletir, ancak, pişman olur o buna. Öyle çok üzülür ki, kavrulur, yanar içi, O günah sebebiyle, çok yükselir o kişi.) Yine bir sohbetinde buyurdu ki bir zaman: (Yanacak Cehennemde, imansız nice insan. "Zemherir" diye bir yer vardır ki Cehennemde, "Soğuk Cehennem" olup, pek şiddetlidir hem de. Kafirlere, bir sıcak, bir soğuk, sonra sıcak, Cehenneme sokulup, çok azab yapılacak. Bazı din cahilleri buna inanmıyorlar, Ve islama, alçakça iftira ediyorlar. Diyorlar: (Peygamberler güney memleketlerde, Geldiği içindir ki hep sıcak bölgelerde, Cehennem azabının, sırf "Ateş" olduğunu, Söyleyip korkutmuşlar insanların çoğunu. Soğuk memleketlerde gelseydi onlar eğer, "Buz"la korkuturlardı insanları bu sefer.) Bu kafirler çok cahil, hem de çok ahmaktırlar, Böylece dinimize çamur atmaktadırlar. Kur'an'dan bir zerrecik haberleri olsaydı, Ve bir islam kitabı alıp okusalardı, Biraz da akılları olsa idi, o zaman, İnsafa gelirler ve olurlardı Müslüman. Zira buyuruldu ki ayet-i kerimede: "Zemherir azabları mevcuttur Cehennemde." Hem sonra Peygamberler değil ki yalnız sıcak, Soğuk bölgelere de gönderildi muhakkak. Yüzyirmidört bin kadar Resul, nebi, Peygamber, Sıcak soğuk her yere gönderilmiş idiler.)
.
Ahmed ibni Hanbel "rahmetullahi aleyh" -1-
"Ahmed ibni Hanbel" ki, ilmi çok etti talep, Bu uğurda harcadı, kıymetli ömrünü hep. Kendi oğlu Abdullah, der ki; (Babam, her gece, Uyumadan, ibadet yapıyordu öylece. Yatsıdan sonra biraz, istirahat ederek, Kalkar ve hep ibadet ederdi sabaha dek. Âhiret işlerine, verirdi ehemmiyet, Lakin dünya malına, vermezdi zerre kıymet. Gece namazlarını, kaçırmazdı o asla, Vermezdi ibadete, hiç ara ve fasıla. Hep kolaylık gösterir, incitmezdi kimseyi, Çok zaman, sirkesine banıp yerdi ekmeği. Hızlı adımlar ile, yürürdü ekseriya, Yaptığı beş haccından, üçünü yaptı yaya. Bir gün veriyordu ki, talebeye dersini, İçeri biri girdi ve sordu kendisini. Nereden geldiğini sorunca gelen zattan, Dedi ki; (Geliyorum, dörtyüz fersah uzaktan. Bir Cuma günü idi, rüya gördüm o gece, Nur yüzlü bir ihtiyar, rica etti şöylece: Sen yarın git Bağdat'a ve ibni Hanbel'e var, Ona de ki, "Hızır'ın, sana çok selamı var. Gökte melekler dahi, bilir ve sever seni, Zira sen, düşman bildin içindeki nefsini. Çok sabırlı davrandın Rabbine ibadette, Bu yüzden, sen Cennete gideceksin elbette") Abdullah bin Mübarek adındaki veliyi, İbni Hanbel, çok sever, çok isterdi görmeği. Adeta yanıyordu onun muhabbetiyle, Geçirdi bir ömrünü, hep onun hasretiyle. Nihayet bu sevgili, geldi bir gün evine, Oğlu, kapıyı açıp, arz etti pederine. Dedi ki; (Babacığım, Abdullah bin Mübarek, Teşrif etmiş, kapıda istiyor sizi görmek.) (Görüşemiyeceğim) deyince evladına, Şaşırdı, çok taaccüb eyledi oğlu buna. Dedi; (Sen yanıyordun, hep onu görmek için, Şimdiyse eve bile almadın, acep niçin? Yıllardır yaktı seni, o zatın muhabbeti, Şimdi görüşmüyorsun, nedir bunun hikmeti?) Buyurdu ki; (Evladım, söylediğin gibidir, Ve lakin şimdi görmek, ayrılık gerektirir. Birkaç gün kavuşsam da, bu fani yerde ona, Korkarım, dayanamam sonra ayrılığına. Zira "Darül firak"tır bu dünya ey evladım, Görüşüp ayrılmağa, yoktur benim tâkatım. Onu, öyle bir yerde görmek isterim ki ben, Hiç ayrılık olmasın, göreyim ebediyyen.)
.
Ahmed ibni Hanbel "rahmetullahi aleyh" -2-
"Ahmed ibni Hanbel" ki devrinin bir tanesi, Resulün soyu ile birleşir sülalesi. Kaybetti babasını, çok küçük yaşta iken, Akranına nisbetle, başladı ilme erken. Seçilip mümtaz oldu talebe arasında, Zira öğrendiğini, ezberlerdi ânında. "İmamı Şâfii"den eyledi fıkhı tedris, Ebû Yûsuf'tan dahi, öğrendi ilmi hadis. Başka çok âlimden de, ders aldı uzun yıllar, Sonra çıktı Bağdat'tan, dolaştı diyar diyar. Hadis rivayet eden kim var ise, tek be tek, Arayıp, evlerinde ziyaret eyliyerek, Kendi ağızlarından dinlerdi kendi bizzat, Böylece bu yollarda, çekerdi çok meşakkat. Tek bir "hadis" öğrenmek maksadıyle, çok kere, Üşenmeden giderdi, uzak mesafelere. Hem de yaya giderdi çoğuna bu yolların, Severek katlanırdı, o, hepsine bunların. Hatta bir seyahatte, kalmadı hiç parası, Varacağı yer ile, çoktu o yer arası. Sırtında yük taşıyıp, sağladı geçimini, Yine de bırakmadı bu "ilim tahsili"ni. Şaşardı herkes ona, bu gayretinden sebep, Kitap çantalarını, sırtında taşırdı hep. Ondaki bu gayreti görenlerden birisi, Dedi; (Yâ ibni Hanbel, var mı senin gibisi? Bir Kûfe'ye, bir Şam'a gidersin durmadan hep, Bu, ne zamana kadar sürecek böyle acep?) Buyurdu ki; (Durma yok, hokka ve kalem ile, Tâ ki mezara kadar devam eder bu böyle.) İlme karşı gayrette rastlanmazdı eşine, Kırk yaşında başladı, fetva verme işine. Çok kuvvetli zekası, engin bir hafızası, Varken, yine kitaptan yapardı ders ve va'zı. Tuttuğu notlar ile ders verirdi her sefer, "Beş bin kişi" olurdu dinlemeğe gelenler. Derin ilmi yanında, güzel huyu, ahlakı, Sayesinde, yanına çekerdi cümle halkı. Derslerinde yetişip, büyük âlim olanlar, "Dokuzyüz"ün üstüne çıkmıştı o zamanlar. Hem de "ilm-i hadis"te hiç geçen yoktu onu, Öğrendiği hadisler, bulmuştu bir milyonu. Buyurdu ki; (Bu ilim, ekmek ve su misali, Lazımdır her insana, bilmeli ilmihali. Lâkin amel etmeden, fayda etmez öğrenmek, Zira öğrendiğiyle lazımdır amel etmek. Amelsiz, kuru ilim, yüktür sanki insana, Böyleleri, mahşerde kavuşamaz ihsana
.06/09/2001
Ahmed ibni Hanbel "rahmetullahi aleyh" -2-
"Ahmed ibni Hanbel" ki devrinin bir tanesi, Resulün soyu ile birleşir sülalesi. Kaybetti babasını, çok küçük yaşta iken, Akranına nisbetle, başladı ilme erken. Seçilip mümtaz oldu talebe arasında, Zira öğrendiğini, ezberlerdi ânında. "İmamı Şâfii"den eyledi fıkhı tedris, Ebû Yûsuf'tan dahi, öğrendi ilmi hadis. Başka çok âlimden de, ders aldı uzun yıllar, Sonra çıktı Bağdat'tan, dolaştı diyar diyar. Hadis rivayet eden kim var ise, tek be tek, Arayıp, evlerinde ziyaret eyliyerek, Kendi ağızlarından dinlerdi kendi bizzat, Böylece bu yollarda, çekerdi çok meşakkat. Tek bir "hadis" öğrenmek maksadıyle, çok kere, Üşenmeden giderdi, uzak mesafelere. Hem de yaya giderdi çoğuna bu yolların, Severek katlanırdı, o, hepsine bunların. Hatta bir seyahatte, kalmadı hiç parası, Varacağı yer ile, çoktu o yer arası. Sırtında yük taşıyıp, sağladı geçimini, Yine de bırakmadı bu "ilim tahsili"ni. Şaşardı herkes ona, bu gayretinden sebep, Kitap çantalarını, sırtında taşırdı hep. Ondaki bu gayreti görenlerden birisi, Dedi; (Yâ ibni Hanbel, var mı senin gibisi? Bir Kûfe'ye, bir Şam'a gidersin durmadan hep, Bu, ne zamana kadar sürecek böyle acep?) Buyurdu ki; (Durma yok, hokka ve kalem ile, Tâ ki mezara kadar devam eder bu böyle.) İlme karşı gayrette rastlanmazdı eşine, Kırk yaşında başladı, fetva verme işine. Çok kuvvetli zekası, engin bir hafızası, Varken, yine kitaptan yapardı ders ve va'zı. Tuttuğu notlar ile ders verirdi her sefer, "Beş bin kişi" olurdu dinlemeğe gelenler. Derin ilmi yanında, güzel huyu, ahlakı, Sayesinde, yanına çekerdi cümle halkı. Derslerinde yetişip, büyük âlim olanlar, "Dokuzyüz"ün üstüne çıkmıştı o zamanlar. Hem de "ilm-i hadis"te hiç geçen yoktu onu, Öğrendiği hadisler, bulmuştu bir milyonu. Buyurdu ki; (Bu ilim, ekmek ve su misali, Lazımdır her insana, bilmeli ilmihali. Lâkin amel etmeden, fayda etmez öğrenmek, Zira öğrendiğiyle lazımdır amel etmek. Amelsiz, kuru ilim, yüktür sanki insana, Böyleleri, mahşerde kavuşamaz ihsana.)
.07/09/2001
Ahmed ibni Hanbel "rahmetullahi aleyh" -3-
"İbni Hanbel", alırken en son nefeslerini, "Olmaz, olmaz" diyerek, kovdu sanki birini. Oğlu, görüp dedi ki; (Ne oldu baba size? Kime "Olmaz" dediniz bu, merak verdi bize.) Buyurdu ki; (Evladım, tehlike var şu zaman, Çok kritik bir ânı yaşıyor şimdi baban. Şeytan geçmiş karşıma, bana der ki, "Ey Ahmed, Gel, sen de Hıristiyan dini üzre vefat et." Ben "Olmaz, olmaz" dedim, o kaçıp etti firar, Son nefeste, şeytandan çok büyük tehlike var. En mühim hilesini o yapar böyle işte, Aldananlar, mâzallah kalır sonsuz ateşte.) "Şehadet"i söyleyip, vefat etti nihayet, Bağdat halkı işitip, üzüldü buna gayet. Cenaze namazını kılmak için o zaman, Geldiler grup grup onbinlerce Müslüman, Yüzbinden fazla kişi, namazını kıldılar, Kuşlar tabut üstünden, geldiler kabre kadar. Gayri müslimlerden de, gördü bunu çok insan, Duygulanıp, birçoğu o gün oldu Müslüman. Sevenlerinden biri, gördü onu rüyada, Cennette, salınarak yürüyordu orada. Onu böyle görünce, o kimse şaşırdı pek, Dedi ki; (Ey efendim, bu nasıl bir yürümek?) Buyurdu; (Şu kullar ki, dine hizmet verirler, Cennette, işte böyle salınarak yürürler.) Birisi sordu ona; (Tevekkül nedir?) diye, Buyurdu; (Hiç güvenme Allahından gayriye. Rabbin ile arana, sokma başka kimseyi, Terk eyle insanlardan bir nesne istemeyi. Sana her ne gelirse, "ni'met" veya "musibet", Hepsini Allahtan bil, O'nundur güç ve kuvvet. Sende hiç bulunmıyan bazı meziyetleri, Söyleyip, methederse eğer ki seni biri, Unutma ki o kimse, sende hiç bulunmıyan, Bazı vasıflarla da, kötüler başka zaman. "Kibir" olan bir başta, akıldan olmaz eser, "Ahmak" dahi odur ki, övülmeyi pek sever. Kim kusursuz arkadaş ararsa kendisine, Arkadaşsız kalır o, arasa da bin sene.) Kendisine dedi ki bir gün oğlu Abdullah; (Zühd ile fütüvveti lütfedin bize izah.) Buyurdu; (Zühd odur ki, haram korkusu ile, Terk etmektir, bilcümle mübah şeyleri bile. Fütüvvet de şudur ki, korktuğun bir şey için, Sevdiğin pek çok şeyi, terk edebilmelisin. Yani yakmamak için, Cehennemde kendini, Terk etmendir nefsinin heva ve hevesini.)
.08/09/2001
Eşrefoğlu Rûmî "kuddise sirruh" -1-
"Eşrefoğlu Rûmî ki, çok büyük bir velidir, Söz ve nasihatleri pek çok faidelidir. Bir gün bu evliyanın yanına bazı zevat, Gelmişti ki, onlara, şöyle etti nasihat: (Bu dünya "İmtihan"dır, ölümle erer sona, Hazırlan fırsat varken, ölümden sonrasına. Sıhhatli olduğuna bakma sen şimdi bugün, Ölüp, o dar kabire girdiğin günü düşün. Bütün yaptıklarından verirsin bir bir hesap, Eğer günah işlersen, hak olur sana azap. Bu dünya, ahirete ulaşan bir "Köprü"dür, Takva sahiplerini cennetlere götürür. Dünya "Zehir" gibidir, bilmiyenler onu yer, O da o gafilleri Cennetten mahrum eder. Senden öncekilerden ibret al ki bu günde, Hiç pişman olmıyasın sen dahi öldüğünde. Ey insan, bu dünyaya kaptırırsan kalbini, Unutursun kabir ve mahşerdeki halini. Biraz gaflet edersen, hemen kayar ayağın, Büyük bir pişmanlığa düşersin sonra yarın. Bu gün "Ahiret" için topla ki çokça azık, Yarın ecel yakalar, yapmadan bir hazırlık. Yani sen, bu dünyaya bir değer vermezsen hiç, Dünya ve ahirette, bulursun neş'e sevinç.) Yine bir mektubunda buyurdu ki bu "Veli", (Her Müslüman, gönlünü ahirete vermeli. Hem dine, hem dünyaya düşkünlük iyi olmaz, İki zıt şey, bir kalpte, birlikte bulunamaz. Hele dünyalık, için ahiretini vermek, Akıllı bir insana yakışır iş değil pek. Bütün din büyükleri bid'atten kaçındılar, Haram ve günahtan da pek şiddetle kaçtılar. Resul'ün sünnetine sarıldılar her işte, Bizim bu yolumuzun esası budur işte. Bir "Allah adamı"na kavuşursa bir kişi, Onun yaptığı gibi yapar artık her işi. Kalbini, o büyüğün kalbine bağlıyarak, Temizlenir, nurlanır, Ondan feyiz alarak. Onun teveccühüyle, kalbi ve her hücresi, Allah'ı zikre başlar, imana gelir nefsi. Öyle bir tutulur ki, o ilahi bir aşka, Hiçbir şey düşünemez Hak tealadan başka. "Bin sene" düşünse ve uğraşsa da o yine, Allah'tan gayri bir şey getiremez kalbine. Her azası islama uygun eder hareket, Akar her an kalbine feyiz, nur ve bereket. Hiç işliyemez olur, bir günah, hatta çok az, Bu, öyle bir ni'met ki, herkese nasib olmaz. Yani işin esası, dine uymaktır asıl, İslama uymadıkça bir şey olmaz velhasıl.
.09/09/2001
Eşrefoğlu Rûmî "kuddise sirruh" -2-
Bu velî buyurur ki, (Dikkat edin, bu gönül, Allah'tan başkasına etmesin hiç temayül. Bir kimse, insanların kızacağı hallerde, "Allah'ın rızası"nı arar ise her yerde, Hak teala o kulu, alır kendi hıfzına, Böylece insanlardan bir zarar gelmez ona. Ama Hak tealanın kızacağı işlerde, "Kulların rızası"nı ararsa bir kimse de, İnsanların eline bırakır onu hepten, Ve onun, hiçbir zaman kurtulmaz başı dertten.) Bir gün de buyurdu ki: (Rabbimiz bir kuluna, "Yumuşaklık" verdiyse, vermiştir çok şey ona. Ölünce, Cehenneme girmesi haram olan, Cehennemin de onu yakması haram olan, Kimseler şunlardır ki, "Sertlik"ten çekinirler, Hep yumuşak davranıp, kolaylık gösterirler. Söylüyorum Cennete gidecek olanları, "Zaif ve gücü yetmez" görürsünüz onları. Ve lakin bir şey için etseler şayet yemin, Yaratır Hak teala, o şeyi onlar için. Ve şu kimselerdir ki, ateşe atılırlar, Acele ederler ve sert, kaba davranırlar. Yumuşak davranan ve kolayılk gösterenler, Hayvanın yularını tutanlara benzerler. Durdurmak isteseler, hayvan uyar onlara, Kayalığa sürseler, hemen koşar oraya.) Bir gün de buyurdu ki: (Görünen, görünmeyen, Her türlü ni'metleri kullarına gönderen, Allahü tealaya ederiz hamdü sena, Ki O'nun rahmetiyle kavuştuk her ihsana. Herkese her ni'meti gönderen yalnız O'dur, Canlı cansız herşeyi, varlıkta O durdurur. Bunca sayılamıyan ne kadar varsa ni'met, Hepsini kullarına O vermektedir elbet. O'dur hep kullarından belaları gideren, Ve O'dur duaları işitip kabul eden. Öyle bir "Rezzak"tır ki, kullarının yaptığı, Günahlardan ötürü kesmiyor rızıkları. "Merhamet"i o kadar boldur ki O'nun yine, Kulların günahını vurmuyor yüzlerine. Bütün bu ni'metlerin en kıymetlisi ise, Açıkça bildiriyor islamiyyeti bize. Onun bu ni'metleri bellidir ki o kadar, "Güneş"ten daha açık, "Ay"dan daha aşikar, Başkalarından gelen ni'metleri de zaten, Hep O göndermektedir kullarına esasen. İşte O'nun yaptığı bu kadar ihsan, ikram, Karşısında, hiç kimse bir şükür yapamaz tam.)
.
Eşrefoğlu Rûmî "kuddise sirruh" -3-
Şükür nasıl yapılır Bu zat buyuruyor ki, (İki Müslüman eğer, Bir husus üzerinde ihtilafa düşseler, Birisi haksızlığı kabul etse ve hatta, Yüzde yüz haklı olan, o olsa hakikatta. Yine de "Ben haksızım, hakkını helal et" der, Böylece ihtilafa son verirse o eğer, Allah, "Köşk" verecektir onlara ahirette, Resulullah da onun kefilidir elbette. Bilin ki, dünyadaki işleriniz hep bir bir, Yakın akrabanıza kabrinde bildirilir. İyi işlerinizi görünce sevinirler, Lakin aksi olunca, hayli kederlenirler. Derler ki: "Ya İlahi, affeyle bu kulunu, Hidayet nasip edip, sonra kabzet ruhunu." Dünyada insanlara teşekkür eylemiyen, Hak tealaya dahi, şükredemez katiyyen. Melekler tartar iken kulların amelini, Olmaz "Güzel ahlak"tan daha ağır geleni. Güzel huylu bir kimse edeblidir her zaman, Ve muhtaç kimselere, yardım eder durmadan. Herkese güler yüzlü olmağa eder gayret, Arkadaşa "Peki" der, etmez hiç muhalefet. Kaldırır yol üstünde olan taş ve dikeni, Ki rahatsız etmesin yoldan gelen gideni.) Bir gün de buyurdu ki: (Bize gelen her ni'met, Hep Allah tarafından gönderiliyor elbet. Bir ihsan sahibi ki, Allahü azimüşşan, Saçıyor ni'metini herkese dost ve düşman. Üstümüzdeki kıllar gelse de tek tek dile, Şükrünün binde biri, yapılmış olmaz bile. İyilik yapanlara hep teşekkür yapılır, Bu, herkes de bilir ki, insanlık icabıdır. O halde her ni'metin hakiki sahibine, Şükretmek, insanlığın bir icabıdır yine. Lakin Hak tealaya nasıl şükredilecek? İnsan, bunu aklıyla bulamaz, bu bir gerçek. Şükretmenin şekli de, bildirilmezse O'ndan, O'na layık bir şükür yapamaz yine insan. İşte Hak tealanın sevdiği, beğendiği, Yani kabul ettiği ta'zim ve şükür şekli, Peygamberleri ile gönderdiği "Dinler"dir, Onlarla bildirilen "İlahi emirler"dir. Orada kalp ile ve bedenle yapılacak, Her iş bildirilmiştir, gayet açık olarak. O halde O'na şükür "İslama sarılmak"tır, Yani farzları yapıp, haramdan sakınmaktır. Ona, bunun dışında bir şükür olmaz daha, Yoksa o tersi olup, isyan olur Allah'a.)
.
Davud-i Kayserî "kuddise sirruh" -1-
Allah adamlarından olan bu mübarek zat, Bir gün cemaatine şöyle etti nasihat: (Haramları öğrenip, sakınınız pek fazla, Farzları da öğrenip, yapınız tam ihlasla. Dinimiz üç kısımdır: "İlim", "Amel" ve "İhlas", Biri noksan olursa, Müslümanlık tam olmaz. Bu dünya bir "Hayal"dir bitecek bir gün elbet, Onun için dünyaya vermeyin ehemmiyet. "Dünya", Hak tealanın men ettiği şeylerdir, Ona, ahmak olanlar değer ve kıymet verir. Aklı olan kul ise, çalışıp ahirete, Kavuşur bu suretle ebedi saadete.) Nasihat istemişti bu zattan biri dahi, Buyurdu: (Bir gün sen de öleceksin vallahi. "Nefsin" ile "Şeytan"a hakim ol, verme fırsat, Zira senin birinci vazifen budur bizzat. Nasıl davranmasını istersen halkın sana, Sen dahi öyle davran senden başkalarına. Ey insan, unutma ki ölümün bugün, yarın, O gün olmaz faydası sana yakınlarının. Çok iyi hazırlan ki "Ölüm" ve sonrasına, O gün başkalarının faydası olmaz sana. Ve senin "Kabir" denen makamın var ki bir de, Bu dünyadan daha çok kalırsın o kabirde. Bu dünya "İmtihan"dır, ölümle erer sona, Hazırlan fırsat varken ölümden sonrasına. Varlıklı olduğuna bakma sen şimdi bugün, Ölüp, o dar kabire girdiğin günü düşün. Bütün yapıklarından verirsin bir bir hesap, Tövbe etmemiş isen, hak olur sana azap. Bu dünya, ahirete ulaşan bir "Köprü"dür, Takva sahiplerini O Cennete götürür. Dünya "Zehir" gibidir, bilmiyenler onu yer, O da o gafilleri öldürür, helak eder. Senden öncekilerden ibret al ki bu günde, Hiç pişman olmıyasın sen dahi öldüğünde. Ey insan, bu dünyaya kaptırırsan kalbini, Unutursun kabir ve mahşerdeki halini. Birazcık gaflet ile, kayar hemen ayağın, Büyük bir pişmanlığa düşersin sonra yarın. Bugün ahiret için topla ki çokça azık, Yarın ecel yakalar, yapmadan bir hazırlık. Ey insan, iyi bil ki bu dünya çok "Kısa"dır, Buna rağmen bu hayat, çok büyük bir fırsattır. Bu kıymetli zamanı faidesiz şeylere, Harc etmemelidir ki, tükenmesin boş yere. Dünya ni'metlerine aldanmazsa kim eğer, Cennet ni'metlerine kavuşup rahat eder.)
.
Davud-i Kayserî "kuddise sirruh" -2-
Allah adamlarından bir büyük evliya zat, Ederdi insanlara çok öğüt ve nasihat. Bir gün bir talebeye buyurdu ki: (Evladım, Sakın dine aykırı atmıyasın bir adım. İlim sahiplerine hürmet eyle ve yaklaş, Gençlere sevgi göster, fasıklardan uzaklaş. Hep iyilerle görüş, salihlerle düşüp kalk, Kimseyi kötüleme, sen kendi haline bak. Sonra hiçbir kimseyi, hafife alma sakın, Bilakis sevgisini kazanmağa bak halkın. Cimri kimseler ile, eyleme hiç yaranlık, Bekleme hiç kimseden bir menfaat, dünyalık. Senin ziyaretine gelirse bir cemaat, Dini mes'elelerden, bir mevzu aç ve anlat. Hep umumi şeyleri öğretmeğe bak esas, İnce mes'eleleri, açma ve etme temas. Herkesle iyi geçin, sevsin seni insanlar, Zira sevgi muhabbet, ilimde devam sağlar. İlmi men etmiyorsa bir kimseyi günahtan, O kimse gayet büyük tehlikededir her an.) Yine bir sohbetinde şöyle buyurmaktadır: "İslam"ın bir "Suret"i ve bir de "Aslı" vardır. İslamın suretine kavuşsa da bir insan, Nefsi iman etmemiş, olmamıştır Müslüman. Bunlar, kalpleri ile iman etmiştir, ama, Nefsleri girmek ister, her günah ve harama. Bir nefis ki, inkarda olunca tabii ki, İman ve ibadetler, elbet olmaz hakiki. Lakin Hak tealanın merhameti çok boldur, İmanın suretini dahi kabul buyurur. Bu da, Hak tealanın büyük bir ihsanıdır, Ve lakin Cennetin de "Suret" ve "Aslı" vardır. İmanın suretine kavuşmuşsa bir kimse, Cennetin suretinden, alır o pay ve hisse. Her kim hakikatine kavuşmuşsa imanın, Cennette, hakikatten pay alır o da yarın. İmanın suretine, bir de hakikatine, Kavuşan iki mü'min, Cennete girdiğinde, Aynı meyvelerinden yiyeceklerdir, fakat, Herbiri başka başka alacak lezzet ve tat. Nitekim o Server'in hanımları da yarın, Yanında olacaktır hepsi Resulullah'ın. Ve lakin onların da duyacakları lezzet, Aynı olmıyacaktır Resulünkiyle elbet. İslamın suretiyle, kim ki şeref bulmuştur, "Umumi evliyalık" ona nasib olmuştur. Ve lakin kimin nefsi, yakin ve itminana, Yani kavuşmuş ise hakiki bir imana, "Vilayet-i hassa"ya kavuşmuştur o artık, Yani ona verilir, "Hususi evliyalık.
.
Davud-i Kayserî "kuddise sirruh" -3-
(Kâmil insan nasıldır?) diye sordular Ondan, Buyurdu ki: (O kişi soğumuştur dünyadan. O, gönlünü sadece çevirmiştir Rabbine, Kıymet vermez dünyanın malına, mevkiine. Ona göre, "Dünya"nın bir kıymeti yoktur hiç, Hepsi onun olsa da, asla duymaz bir sevinç. Ve O, bütün dünyayı kaybetse yine eğer, Kalbine zerre kadar gelmez hüzün ve keder. Kusur ve kabahati kendisinde arar hep, Manevi bir zinettir, ona "Hayâ" ve "Edep." Dertli ve hüzünlüdür kendi günahlariyle, Bu, ona kafi gelir, uğraşmaz gayri ile. Verseler bir mü'mine bir hayli dünya malı, Kalbinde zerre kadar bir sevinç duymamalı. Sonra da o malları alsalar ondan yine, Zerre kadar üzüntü gelmemeli kalbine. İnsanlar kendisini methetse bir işinden, Sevinmek şöyle dursun, üzülmeli içinden. Hakaret eyleseler insanlar kendisine, Üzülmeyip bilakis sevinmeli aksine.) Bir gün de buyurdu ki: (Hakiki bir Müslüman, Allah'ın aşkı ile kalbi yanar her zaman. "Fena" ve "Beka" denen makama vasıl olur, Yani o, evliyalık makamına kavuşur. Artık o razı olur Rabbin her yaptığından, Allahü teala da, razı olur bu kuldan. O, "Kendini beğenmek" belasından kurtulur, Hiç günah işleyemez bir hale gelmiş olur. Para mal, mevki makam, gibi dünyalıklardan, Tamamen kurtulmuştur, hiç tad almaz bunlardan. Zira o, bu şeylerden tamamen vazgeçmiştir, Kendini "Allah" için artık feda etmiştir. Nefis, bu itminana kavuşursa ne zaman, İslam-ı hakikiyle şereflenir o insan. Yani "Hakiki iman" nasib olur nihayet, Hakiki, halis olur her yaptığı ibadet. Namaz, oruç, hac, zekat, her ne yapsa velhasıl, Suretten kurtularak, olurlar hepsi asıl. Bu, "Hakiki islam"la her kim ki şereflenir, Peygamberliğe mahsus kemaller ona gelir. (Alimler, Nebilerin varisleridir) diye, Kavuşur bu hadiste buyurulan müjdeye. Bütün bu kemallerin kökü İslamiyyettir, Yani farzları yapıp haramdan el çekmektir. Ne kadar çok dallansa meyve verse bir ağaç, Yine de köksüz olmaz ona vardır ihtiyaç. Dinimizin kökü de bu emirlerdir asıl, İslama uymadıkça bir şey olmaz velhasıl
.26/09/2001
Alaaddin Ali Fenârî "kuddise sirruh" -2-
Bir kimse bu veliden nasihat isteyince, Buyurdu ki: (Vaktini değerlendir şöylece. Bu "Dünya"da ne kadar kalacaksan sen eğer, Buna o kadar çalış ve o kadar ver değer. "Ahiret"te ne kadar kalacaksan sen şayet, Ona da öyle çalış, o kadar eyle rağbet. Ve "Ateş"e ne kadar dayanabiliyorsan, Hak tealaya karşı o kadar eyle isyan.) Derdi ki: (Ya İlahi, senin korkun ve sevgin, Bana bir "Dert" oldu ki, hükmü yok başka derdin. Günahım öyle çok ki, gelmez tadat etmeğe, Vaktim yok başkasının günahını görmeğe.) Biri dahi sorunca "Evlenmek" hususunda, Dedi: (Mes'uliyyeti çok büyüktür onun da. Saliha bir hanımla evleneceksen şayet, Korkarım hukukuna edemezsin riayet. Evlilikte erkeğin çoktur mes'uliyyeti, Onun, senden sorulur dünya ve ahireti. Riayet kolay değil zevcenin hukukuna, Evlen o cesaretin var ise eğer buna. Kalbini incitirsen haram ve "Kul hakkı"dır, Bunu mahşer gününde ödemek çok ağırdır. Üstünde zerre kadar "Kul hakkı" bulunanlar, Cennetin kokusunu bile duymayacaklar. Ya helallaşacaktır dünyada o kişiyle, Yahut öder mahşerde sevap ve ecri ile. Lakin çok pahalıya mal olur bu ödemek, Ve hatta ödemenin imkanı bulunmaz pek. Zira bir "Dank" miktarı, yani ufak cüz'i bir, Hak için, yetmiş yıllık namaz ecri verilir. Yani bir ömür boyu kıldığı namazların, Sevabı alınarak, verilir ona yarın. Kılınmış olmalıdır bunlar hem cemaatle, O gün bunun temini çetin olur gayetle.) Bir gün de buyurdu ki: (Resul'e tabi olmak, Onu, tam ve kusursuz sevmekle olur ancak. Bu dünya geçicidir, aldanma aman sakın, Bugün senin ise de, başkasınındır yarın. Ahirettekilerse sonsuz ve ebedidir, Ve bu dünyada iken ancak elde edilir. Bu birkaç günlük hayat, eğer o Peygambere, Uyarak geçer ise, bu ni'met geçer ele. Ebedi saadeti ele geçirmek için, Ona uymak lazımdır, çaresi budur işin. Yoksa Resulullah'a tam tabi olmadıkça, Ahirette hiçbir şey ele geçmez açıkça. Tabi olmak için de Resul'e tam olarak, Onu, tam ve kusursuz sevmek lazım muhakkak.
.
Alaaddin Ali Fenârî "kuddise sirruh" -3-
Bir zaman bir Müslüman gelerek bu "Veli"ye, Rica etti "Bana bir nasihat eyle" diye. Buyurdu: (Öyle kaç ki her işinde günahtan, Görmesin Hak teala günahta seni bir an. Öyle sıkı sarıl ki, dine her a'zan ile, Seni, taat dışında görmesin bir an bile. Öyle haya eyle ki Allahü tealadan, Hiç mahcub olmayasın O'na vardığın zaman. Kusur ve günahını çoğaltma ki bu günde, Korkuya düşmeyesin yarın mahşer gününde. Bu dünya, ahirete giden bir "Yol" gibidir, Gece ve gündüzler de birer "Konak" yeridir. Çıkmışız her birimiz bu sonsuz yolculuğa, Elbette ihtiyaç var azık ile yolluğa. Önümüzde çok çetin günler var, bu bir gerçek, Ölünce bir bir onlar önümüze gelecek. Ahiret yolculuğu bitecek bugün yarın, Ecel ani geliyor, gaflete gelme sakın.) Bir gün de genç bir mü'min istemişti nasihat, Buyurdu ki: (Allah'ın emrine et itaat! Dünya ile ahiret birbirinin tam tersi, Birini razı etsen, gücenir ötekisi. Mubahları zaruret kadar kullanmalıdır, Haram ve mekruhlara hiç uzanmamalıdır. Zira cenab-ı Allah, acıyarak kullara, Mubahla zevklenmeğe izin verdi onlara. Haram kılmış ise de birkaç zararlı şeyi, Fakat mübah kılmıştır faydalı çok nesneyi. Aklı gideren içki haram ise de, fakat, Helaldir tatlı, renkli, türlü türlü meşrubat. Hınzır haram ise de, fakat buna mukabil, Birçok kuş ve hayvanlar helaldir, haram değil. Helal olan sayısız zevkleri bırakarak, O'nun haram kıldığı bir iki zevke sapmak, Hakk'a karşı ne kadar büyük edebsizliktir, Ne derece bir inat, ne terbiyesizliktir. Hem de haram ettiği lezzetler her ne ise, Mubah olanlarda da mevcutur fazlasiyle. Helal olsun zevkleri bırakalım bir yana, "Hak rızası" daha çok lezzet verir insana. Bir insanın işinden razıysa Rabbi eğer, İşte bu zevk yanında, hiç kalır diğer zevkler. Bir insanın işini Halık'ı beğenmezse, Bundan büyük bir cefa olur mu o kimseye? Cennette olanlardan razı olması Rabbin, Hepsinden tatlı gelir Cennet ni'metlerinin. Razı olmamasıysa Cehennemdekilerden, Daha çok acı gelir her azab ve elemden.)
.
Abdurrahim Tırsî "kuddise sirruh" -1-
Farzlar ve nafileler... Bu zat buyuruyor ki: (İslama hizmet için, Çalışırken, kalbini kırmayın hiç kimsenin. "Kafir"in de kalbini kırmak yoktur bu dinde, Bu, çok fena bir iştir Hak teala indinde. Ve hatta gönül yıkmak, Ka'beyi yetmiş defa, Yıkmanın günahından fazladır kat kat daha. Nazik, kibar olmağa gayret edin her zaman, Kaçının titizlikle kavga, münakaşadan. Zira bunun sebebi "Kibir" ile "Öfke"dir, Bunlar ise insanın asıl felaketidir.) Bir gün de buyurdu ki: (Emr-i maruf sevabı, Öyle çok fazladır ki, yoktur haddi hesabı. Dağ kadar bir altını, sadaka verse insan, Yine azdır bir altın zekatın sevabından. Dağ kadar altın zekat vermenin sevabı da, Hiç kalır emr-i ma'ruf sevabının yanında. Şunu dahi bilin ki, mühim olan kalp, niyet, Zira Allah, kulunun kalbine bakar elbet. İnsanlar zahirini, dışını süslüyorlar, Halbuki Hak teala sadece kalbe bakar. Ne kadar süslese de bir kimse zahirini, Hak teala görüyor onun bozuk halini. Hatta bozuk niyetle yapsa da çok ibadet, Hak teala indinde bulamaz yine rağbet.) Bir gün de buyurdu ki: (Farzın ehemmiyeti, Yanında, nafilenin yok gibidir kıymeti. Bir farz, vakti içinde yapılırsa ihlasla, "Bin sene" nafileden sevaptır daha fazla. İster namaz ve oruç, isterse zikir, fikir, Herhangi bir nafile olsa da, yine birdir. Hatta farz içindeki sünnet veya bir edeb, Gözetilse, bunun da ecri çoktur yine hep. Bir gün hazreti Ömer bir sabah namazını, Cemaatle kılarak gözetti eshabını. Lakin göremeyince birini o saatte, Buyurdu: (Filan kimse yokmudur cemaatte?) Dediler: (Geceleri o ibadet yapar hep, Belki şimdi uykuya dalmıştır, budur sebep.) Buyurdu ki: (Keşki o, gece hep uyusaydı, Ve sabah namazını cemaatle kılsaydı.) Yani islamiyette bir edebi gözetmek, Tenzihi bile olsa, bir mekruhu terk etmek, Bütün nafilelerden daha faidelidir, Tahrimi mekruhları artık düşünmelidir. Evet, farzlar yapılır, haramdan kaçılırsa, Ve bütün mekruhlardan tamam sakınılırsa, O zaman nafileyi yapmak da güzel olur, Eğer böyle olmazsa, hiçbir kıymeti yoktur.)
.29/09/2001
Abdurrahim Tırsî "kuddise sirruh" -2-
Bu zat buyuruyor ki, (Kalp Allah'a mahsustur, Onun muhabbetiyle bulur rahat ve huzur. Eğer ki meylederse Allah'tan gayrisine, "Hasta" olmuş demektir bakmalı çaresine. Mesela "Hubb-u dünya" bir kalbe girse eğer, Hastalığı kapmıştır, tedavi icab eder. Kalpten bu hastalığı kim etmişse tam ihraç, O zatın sohbetidir bu derde asıl ilaç. "Allah adamları"nın sözü ve nasihati, Söküp atar gönülden dünyaya muhabbeti. "Hubb-u dünya" her kimin kalbinde varsa eğer, Onlardan uzak durup, görmemek icab eder. Zira bu kişilerle beraberlik ve ülfet, İnsanı bu belaya sürükler en nihayet. Ve bir sepet üzümden çürük olsa bir teki, Diğer sağlamları da çürütür elbette ki. Zira çabuk yayılır her kötülük ve zulmet, Lakin çok zor yayılır iyilik, güzel haslet. Hadiste buyuruldu: "Eğer iki Müslüman, Bir yerde bir araya gelirlerse bir zaman, "Allah" ve "Peygamber"den bahsetmezlerse eğer, Hak teala onlara elbette la'net eder." Halbuki büyüklerden bahsedilen bir yere, İner mutlak surette rahmet-i ilahiyye. Kitabı okunursa bir islam büyüğünün, Yağar yine oraya, bir bereket ve yümün. Dünya muhabbetinden uzaklaşır ve soğur, Ahireti severek bulur rahat ve huzur. O büyük insanların bir sözü, bir nazarı, Söküp atar kalplerden karartı ve pasları.) Bir gün de buyurdu ki: (Bir kimse şu on şeyi, Kendine farz bilmezse, olmaz vera sahibi. Bu on şey şunlardır ki, bir mü'min hiçbir zaman, Kimseyi gıybet etmez ve hiç yapmaz suizan. Kötü bilmez kimseyi, alay etmez o zinhar, Yabancı kadınlara, kızlara etmez nazar. Sadıktır, doğru söyler, beğenmez hiç kendini, Fikreder hep Rabbinin türlü ni'metlerini. Malını helal yere sarf edip, etmez israf, Haram olan bir yere, bir kuruş eylemez sarf. Keyf için mevki makam etmeyip asla talep, Buraları, islama hizmet yeri bilir hep. Beş vakit namazını vaktinde eda eder, Ve bunu, en birinci bir vazife addeder. Ehli sünnet denilen islam alimlerinin, Kitaplarını alıp, onları okur ilkin. İmanı, ibadeti öğrenip ince ince, Başlar amel etmeğe bu bilgi mucibince.)
.
Abdurrahim Tırsî "kuddise sirruh" -3-
Bu zat, bir sohbetinde buyurdu ki: (Bir kimse, Allahü tealaya ibadet eder ise, Dünyada işlerini kolay ve asan eder, Kabirde ona acır, ahirette affeder. İhlas ile ibadet ettikten sonra insan, Her ne gelirse gelsin, bilmeli ni'met, ihsan. İhlas elden giderse, o zaman çok zor olur, Zira ihlas olmazsa, bulunmaz rahat, huzur. Hak teala kulları yarattı tek şey için, Ki ibadet etsinler kendisine ins ve cin. Kullar O'na ihlasla ederlerse ibadet, İhsan eder onlara, ebediyyen bir Cennet. Kur'an'da buyurdu ki: "Söz veriyorum size, İbadet ederseniz Cennet var hepinize" Yine buyuruyor ki Kur'an'da Hak teala: "Allah verdiği sözden, va'dinden dönmez asla." Lakin insanın nefsi istemiyor ibadet, Bilakis günahlardan alıyor tad ve lezzet. Zira içimizdeki nefsimizin gıdası, "Dünya zevkleri" olup, kolaydır bağlanması. Dünyadan soğumaksa, zordur buna mukabil, Yıllarca uğraşılsa, yine de kolay değil. Hak teala Kur'an'da bunu beyan ediyor, "İnsanların kalpleri hastadır" buyuruyor. "Dünya sevgisi"dir ki kalpteki bu hastalık, Tedavi edilmezse, azaba olur layık. Dünyadan kurtulmanın çaresi, yolu birdir, Bu, çok namaz ve oruç, çok zikir de değildir. Dünyadan kurtulmanın tek yolu şu ki işte, Ondan kurtulanlarla bulunmaktır birlikte. Böyle mübarek bir zat bulunmuyorsa eğer, Onların kitabını okumak icab eder. Zira okunur ise edeble o kitaplar, Onların kalplerinden, kalplere "Feyiz" akar. Çünki o "Veliler"in adları her nerede, Anılsa, ruhları da hazır olur o yerde. Onların kalplerinden çıkan "Nur" ve "Feyiz"ler, Kararmış gönülleri temizleyiverirler.) Bir gün de buyurdu ki: (Son nefese bakılır, Mahşerde buna göre muamele yapılır. Müslüman, büyük günah işlese de çok fazla, Üzülüyorsa eğer, imanı gitmez asla. Yani kul, günahına pişman olur, sıkılır, Hemen tövbe ederse, o yine imanlıdır. Günahı fütursuzca işler ise bir kimse, Lakin buna üzülmez, aldırış etmez ise, Ehemmiyet vermezse günaha her kim eğer, Onun, Allah korusun imanı elden gider.)
.
xxxxxxxxxx
Ahmet Mekki Efendi "rahmetullahi aleyh" Namazın Ehemmiyeti -1-
Elli vakit namaz!.. Resulullah Mi'racda Cehennemi görünce, (Burada kimler yanar?) diye sordu hemence. Cibril, (Senin ümmetin) dedi Resulullaha, Bunu ondan duyunca, başladı ağlamağa. Gökteki melekler de, ağladılar hep o an, Ve bir hitab erişti, Hak teala katından: (Ey sevgili Habibim, indimde bil ki senin, Pek büyük ve âlidir izzetin ve şerefin. Hatırını hoş tut ki, duan kabul olunur, Her ne ki niyaz etsen, katımda makbul olur. "Şefaat makamı"nı veririm ki ben sana, Senden başka kavuşan, olmadı bu ihsana. Ey habibim, her kim ki emrine muti olur, Azaptan emin olup, rahmetine kavuşur. Sana ve ümmetine, gece gündüz, her daim, "Elli vakit namaz"ı farz kıldım ey habibim.) Resulullah buyurdu: Bu makamdan sonra ben, Ayrılarak, "hazreti Musa"ya vardım hemen. Sordu ki: (Hak teala, sana ve ümmetine, Ne gibi bir taati farz kıldı her bir güne?) Dedim ki: (Her gün için, bir ibadet olarak, Elli vakit namazı farz kıldı cenabı Hak.) Dedi ki: (Ya Muhammed, geriye dön de yine, Hafifletmesi için, niyaz eyle Rabbine. Çünkü çok fazla gelir elli vakit ibadet, Onlar bunu yapmakta, zorlanırlar begayet.) Avdet edip, Rabbime ettim ki şöyle niyaz: (Ya Rabbi, ümmetime hafiflet bunu biraz.) Beş vakit tenzil etti Rabbim bu ibadetten, Dönüp, "Musa Nebi"ye söyledim bunu hemen. Dedi ki: (Ya Muhammed, tekrar dön de Allaha, Niyaz et, bunu dahi hafifletsin az daha. Zira senin ümmetin yapamaz bunca amel, Ben, beni İsraili denedim daha evvel.) O böyle söyleyince, döndüm yine geriye, Arz eyledim: "Bunu da, biraz hafiflet" diye. Hafifletti Rabbimiz beş vakit daha namaz, Gelip "Musa Nebi"ye eyledim bunu da arz. Rabbimle Musa Nebi arasında böylece, Bu tahfif hususunda gidip geldim bir nice. Nihayet Hak teala buyurdu: (Ey habibim, Elli vakit namazı, "Beş vakit"e indirdim. Lakin her namaz için, "On namaz" ecri vardır, Kılanlar, "Elli vakit" namaz ecri kazanır. Dönüp, "Musa Nebi"ye söyledim bunu böyle, Dedi: (Dön, biraz daha kolaylık talep eyle.) Dedim ki: (Bu hususta, çok talepte bulundum, Bunun için Rabbimden artık utanıyorum
.
Ahmet Mekki Efendi "rahmetullahi aleyh" Namazın Ehemmiyeti -2-
Aişe validemiz buyurur ki şöylece: (Yumuşak yatak serdik o Resule bir gece. Sabahleyin uyanıp, kalkınca Efendimiz, Buyurdu: (Bu yatağı bir daha sermeyiniz. Zira bunun yüzünden, gece uyanamadım, Teheccüd namazını kılmaktan mahrum kaldım.) Peygamber Efendimiz çok ibadet yapardı, Farzların haricinde, çok da namaz kılardı. Mübarek ayakları şişene kadar hatta, Kıyamda, namaz için duruyordu ayakta. Dediler: (Hak teala, senin gelmiş, gelecek, Bütün kusurlarını affetti, bu bir gerçek. O halde niçin böyle yaparsın çok ibadet, Ve ne için kendine verirsin böyle zahmet?) Peygamber Efendimiz buyurdu ki cevaben: (Rabbime şükredici kul olmayayım mı ben?) Aişe validemiz buyurdu ki: (O Server, Kalkıp namaz kılmağa başlayınca her sefer, Onun mübarek göğsü hemen hırıldıyordu, Su fokurduyor gibi sesler duyuluyordu.) Sahabeden biri de anlatıyor ki yine: Bir gün bir âmâ geldi, o Server'in evine. Dedi: (Ya Resulallah, bana bir dua edin, Şu âmâ gözlerimi açsın Rabbil alemin.) Şöyle buyurdular ki ona Fahr-i kainat: (Sen şimdi abdest alıp, namaz kıl iki rek'at. Sonra de ki: "Ya Rabbi, sevgili Habibinin, Hürmetine, gözünü açıver bu garibin") O böyle dua etti o Resulün yanında, Açılıp, görüverdi iki gözü anında. Yine Resulü ekrem şöyle buyurmuşlardır: (Sekiz adet cennette, birçok kapılar vardır. Beş vakit namazını titizlikle kılanlar, "Namaz" adlı kapıdan cennete çağrılırlar. Her kim de cihad için etmişse fazla gayret, "Cihad" adlı kapıdan olunur o da davet. "Oruç" ve "Sadaka"ya ehemmiyet verenler, Bu adlı kapılardan davet edilecekler.) Resul bu hadisini buyurduğu saatte, Hazreti Sıddık dahi var idi cemaatte. Şöyle arz eyedi ki müsaade isteyerek: (Kapıların birinden çağrılmak zor değil pek. Acaba bir müslüman var mıdır ki dünyada, Kapıların hepsinden çağrılsın aynı anda.) Buyurdular ki: (Evet, vardır öyle kimseler, Onları, her kapıdan davet eder melekler. Ümid ediyorum ki, sen o kimselerdensin, Her kapıdan çağrılıp, cennetlere girersin.)
.
Ahmet Mekki Efendi "rahmetullahi aleyh" Namazın Ehemmiyeti -3-
Bir hadisi şerifte Peygamberimiz yine, Şöyle buyurmuşlardır sahabe-i güzine: (Ümmetimden bir kimse, Rabbine sığınarak, Herhangi arzusuna isterse vasıl olmak, Kılsın gece yarısı iki rek'at bir namaz, Okusun her rek'atta bir "Fatiha", üç "İhlas." Selam verip, başını secdeye koysun yine, Secdede, şu şekilde dua etsin Rabbine: "Ebu Bekr-i Sıddık'ın hürmetine ilahi, Şu dilek ve arzuma kavuştur beni dahi" Çünkü kalkar secdede aradan perde, hicab, Secdedeki dualar, mutlak olur müstecab.) Rivayet edilir ki, Ömer Faruk devrinde, Muhasara edildi bir kale Şam şehrinde. Kale, öğleye kadar fethedilmediğinden, Hazreti Ömer Faruk, gadaba geldi birden. İslam askerlerini toplayarak acele, Buyurdu ki: (Ne için fethedilmez bu kale? Küffar dayanamazdı karşımızda bu kadar, Aramızda mutlaka bir günah işleyen var!) Bilcümle mücahidler, üzüldüler buna hep, Hepsi düşündüler ki, "Bu günah nedir acep?" O ara ağlayarak biri geldi erlerden, Dedi: (Aradığınız o hata oldu benden. Zira ben, teheccüde kalktığımda bu gece, Misvaksız abdest alıp, namaz kıldım öylece. Karanlık olduğundan, bu hata etti zuhur, Sizin aradığınız o günah belki budur.) Buyurdu ki: (Öyleyse, tövbe et bu günaha, Terk etme bu sünneti bundan sonra bir daha.) Yine buyurdular ki, Resul bir hadisinde: Gökleri geçiyorken, ben Mi'rac gecesinde, Hayret ile gördüm ki, içinde bir mihrabın, Bir sureti duruyor "Osman ibni Affan"ın. Melekler bölük bölük gelirlerdi oraya, Bakıp şükrederlerdi Allahü tealaya. Sordum ki: (Ya Cebrail, ne zamandan beridir, Bu suret, bu mihraba konulmuş, belli midir?) Dedi ki: (Bu yeryüzü, henüz yaratılmadan, Dörtyüz bin sene önce bu var idi o zaman. Zira o, gündüzleri oruçluydu ekseri, O çok namaz kılardı seherde, geceleri. Yine bela, musibet gelseydi ona şayet, Sabreder ve kimseye etmezdi hiç şikayet.) Yine Resul buyurdu: Mi'raca vardığımda, Osman'ın suretini gördüm bir gök katında. Dedim: (Bu mertebeye, ne ile eriştin sen?) (Gece namaz kılmakla) dedi bana cevaben.
.
Ahmet Mekki Efendi "rahmetullahi aleyh" Namazın Ehemmiyyeti -4-
"Hatice hatun" ile Allahın Sevgilisi, Namaz kılıyorlardı cemaatle ikisi. Gördü "hazreti Ali" onları bu hal ile, Henüz on yaşındaydı, merak etti haliyle. O Resule sordu ki: (Bu yaptığınız nedir?) Buyurdu ki: (Ya Ali, Allaha ibadettir. O Allah ki, birdir ve hiç şerik yoktur Ona, Seni davet ederim o Allaha imana.) Dedi ki: (Babam ile, meşveret eyliyeyim, Sonra gelip bu babta, size cevap vereyim.) Buyurdu ki: (Ya Ali, imana gelmez isen, Bu sırrı başkasına söyleme yine de sen.) İki adım atınca, geldi ki hatırına, Nasihat eylemişti bu babta babam bana. Demişti ki: "Ya Ali, her ne derse Muhammed, Hiç tereddüt etmeden tasdik eyle, kabul et." "Şehadet"i getirip, Müslüman oldu hemen, O oldu çocuklardan, ilk önce iman eden. Resulullah uğrunda yaptı çok fedakarlık, Onu, kendi nefsine tercih etti o artık. Bir gün yine mescitte, kılıyorken o namaz, Sadaka talep etti, bir fakir ondan biraz. Hatta hazreti Ali, rüku'da idi o an, Yüzüğünü çıkarıp, bıraktı parmağından. Onun bu hareketi, makbul geldi Allaha, Bir ayet nazil oldu hemen Resulullaha. Maide suresinden, ellibeşinci ayet, Gelerek, kendisini Rabbimiz eyledi meth. Hazreti "Hüseyin"le, yine hazreti "Hasan", Henüz abdest almağa başladıkları zaman, Benizleri sararır, korkudan titrerlerdi, Onların bu halini gören hemen sezerdi. Bazısı sorardı ki: (Ey Hasan, ey Hüseyin, Siz abdeste kalkınca titrersiniz, ne için?) Derlerdi ki: (Az sonra namaza duracağız, Düşünün ki o zaman, kimin huzurundayız?) "Hazret-i Hüseyin" de, kalkınca namaz için, Adeta titriyordu üstünde seccadenin. Derdi ki: (Kul dünyada, büyük hükümdarlardan, Birine, bir derdini arz edeceği zaman, Korkarsa, benim dahi Rabbimden istediğim, Gizli dileklerim var, nasıl titremiyeyim.) Namaz vakti gelince, hem de "hazreti Hasan", Titrer, şöyle söylerdi Allahtan korkusundan: (Allahü tealanın dağlara arz ettiği, Lakin dağların bile kabul eylemediği, Kulluk emanetini tam yapmak üzereyim, Bilmem ki layıkıyla yapabilecek miyim?)
.05/10/2001
Ahmet Mekki Efendi "rahmetullahi aleyh" Namazın Ehemmiyyeti -5-
"Muaz ibni Cebel" ki, büyük sahabedendi, Hem dahi ilm-i fıkhı iyi bilenlerdendi. Bu büyük sahabiden nasihat istediler, Buyurdu: (Muhakkak ki öleceksiniz sizler. Vardığınız o yerde, iki yer vardır ki hem, Biri ebedi cennet, biri sonsuz cehennem.) Oğluna buyurdu ki: (Ölümü fazla yad et, Her namazı, "Son namaz" kılar gibi eda et. Bir vaktini kılınca, şöyle de ki kendine: "Belki de yetişmezsin öbür namaz vaktine") Yine sahabilerden, hazreti "Ebüdderda", Yüksekti derecesi, ilim ile irfanda. Derdi ki: (Kendinizi ölmüş kabul ediniz, Kat'i olacak şeyi, şimdi "Olmuş" biliniz. "Allahı görür" gibi yapınız hep ibadet, Siz görmüyorsanız da, sizi görür O elbet Nasihat isterseniz, kafidir "Ölüm" size, Zira ölüm, son verir dünya zevklerinize. Şu üç şey olmasaydı eğer lezzet olarak, İstemezdim dünyada bir gün bile yaşamak. Biri, "Oruç tutmak"tır sıcak yaz günlerinde, Bir de "Namaz kılmak"tır uzun gecelerinde. Üçüncüsü, "Bir alim sohbetine gitmek"tir, Dini, onun ağzından dinleyip öğrenmektir.) Bir gün de buyurdu ki: (Bir "Hayal"dir bu dünya, Yani bir görüntüdür, yahut kısa bir rüya. Aynada görüntünün olması için dahi, Bir "Aslı"nın olması lazım gelir tabii. İşte o asıllar da, cennette bulunurlar, Dünyadaki her şeyin, cennette bir aslı var. Cennet ni'metlerinin dünyadaki hayali, Dinin emirleridir, "Namaz, oruç" misali. Keza cehennemin de, misali var dünyada, "İçki, kumar" misali haramlardır bunlar da.) Bir veli buyurur ki: (Sonuna dek ömrümün, Cemaatsiz bir namaz kılmadım asla bir gün.) Şöyle ki, cemaate eğer yetişmeseydi, Namazı cemaatle kılanlara derdi ki: (Ömrümde bir namazı kılmadım cemaatsiz, Ben imam olayım da, cemaatim olun siz. Tekrar aynı namazı kılınız benim ile, İkinci kıldığınız, olmuş olur nafile.) Dinin "Ta'zim" ettiği bir şeyi "Tahkir" etmek, Yahut tahkir ettiği şeyi ta'zim eylemek, "Küfr-i hükmi" olur ki, bunu yapan Müslüman, Maazallah küfre düşer, öyle söylediği an. Biri, (Namaz kılsam da, hiç kılmasam da, birdir.) Derse, o küfre girip, imanını yitirir.
.
Ahmet Mekki Efendi "rahmetullahi aleyh" Namazın Ehemmiyeti -9-
İslam alimlerinden Hak dostu bir veliydi, Söz ve nasihatları pek çok faideliydi. Bir gün bir talebesi, huzuruna gelerek, Dedi: (Alamıyorum namazdan manevi zevk. Zevk almak şöyle dursun, zor geliyor bu hatta, Bana bir tavsiyeniz olacak mı bu babta?) Buyurdu ki: (Yediğin lokmalara dikkat et, Yemek adabına da eyle hem tam riayet.) Bir talebesi dahi eyledi ki şöyle arz: (Nasıl kılabiliriz huşu ile bir namaz?) Buyurdu: (Şöyle düşün namaza durduğunda, "Ben kimin huzurunda duruyorum şu anda?" Ey oğlum, Hak teala, bir yirmidört saatte, Sırf beş vakit ayırmış, bu mühim ibadete. Bu beş vakit namazın kılınması da zaten, Kulun bir saatini almaz bile esasen. Bir saatlik zamanı, "Namaz"a ayırmayıp, Boş şeylerle uğraşmak, hem çok günah, hem ayıp. Bir gün hazreti Ömer, bir sabah namazını, Cemaate kıldırıp, gözetti eshabını. Lakin göremeyince birini o saatte, Buyurdu: "Filan kimse, yok mudur cemaatte?" Dediler: "Geceleri, o ibadet yapar hep, Belki şimdi uykuya dalmıştır bundan sebep." Buyurdu ki: "Keşke o, gece hep uyusaydı, Ve sabah namazını cemaatle kılsaydı." Bir gün de buyurdu ki: (Kardeşlerim bu namaz, Doğru kılınmaz ise, indallah kabul olmaz. Farzına, sünnetine ne kadar çok riayet, Edilirse, ecri de çok olur öyle gayet. Başka şey düşünmekle bozulmasa da namaz, Elde edilen sevap, o nisbette olur az.) Bir gün cemaatinden sual etti birisi, Dedi ki: (Ey efendim, nedir zikir meclisi?) Buyurdu ki: (Allahın emirleri nelerdir? Bu gibi hususların konuşulduğu yerdir. Namaz nasıl kılınır, oruç nasıl tutulur? Bunlar konuşulursa, tamamı zikir olur.) Velilerden birisi, bir sabah geç uyandı, Baktı ki güneş doğmuş, üzülüp içi yandı. Zira sabah namazı kalmış idi kazaya, Fazla üzüntüsünden başladı ağlamağa. Gözyaşları dökerek, inledi üzgün üzgün, Zira bu, kendisine dert olmuştu büsbütün. O sırada şöyle bir nida duydu gaibten: "Senin bu günahını, mağfiret eyledim ben. Sen çok pişman olarak, ağlayıp sızlayınca, Yetmişbin namaz ecri ihsan ettim ayrıca.")
.
.06/10/2001
Muhammed Hâdimî "rahmetullahi aleyh" Namazın Ehemmiyeti -6-
İslamda "Küfr-i hükmi", addedilen hallerden, Sakınmıyan kimsenin, imanı gider elden. Mesela bir kimseye, (Gel namaz kıl) deseler, O dahi (Kılmam) dese, o anda küfre girer. Ve lakin bu şekilde söylemekle o kimse, (Senin sözünle kılmam) demek istemiş ise, Yani (Hak tealanın emriyle kılarım ben), Demek istemiş ise, beri olur küfürden. Biri, (Namaz kılmamak, hoş iştir) dese eğer, O kimse bu sözüyle, imanını kaybeder. Bunun gibi birine, (Gel namaz kıl) denilse, O dahi (Namaz kılmak bana zor iştir) dese, O kimse, bu sözüyle kaybeder imanını, Bu, hafife almaktır zira namaz kılmağı. "Namaz"ı, bile bile kılmayıp üzülmiyen, Ve kaza etmeği de, maalesef düşünmiyen, Azab çekmekten dahi korkmazsa bunun için, Küfre girip, imanı kaybolur o kişinin. İbadeti harama benzetip öyle yapmak, Mesela çalgı ile, şarkıyla namaz kılmak, Yahut çalgı çalarak okumak da Kur'an-ı, Küfr olup, böyle yapan, zayi eder imanı. Bir veli buyurur ki: (İnsanı cenabı Hak, Oyun, eğlence için yaratmadı muhakkak. Resulün bildirdiği ibadetlerin hepsi, İyi düşünülürse, bizedir faidesi. Kullara yaradığı için emrolunmuştur, Yoksa ibadetlerin Ona faydası yoktur. Allah muhtaç değildir kulun ibadetine, Onları emirlerle şereflendirdi yine. Her şeye muhtaç olan ve çok aciz olan biz, Bu büyük ihsan için teşekkür etmeliyiz. Oğlum, bugün mesela, bir müdür, bir işçiye, Emir verse, herhangi bir işi yapsın diye. İşçi, o vazifeye ne de çok kıymet verir, "Bana, müdür bu işi verdi" diye sevinir. Seve seve, zevk ile yapar onu o işçi, İftihar vesilesi yapar hem de o işi. Şimdi yazıklar olsun, Allahın yüksekliği, O müdürünki kadar acep değil midir ki, Onun emirlerine böyle çalışılmıyor, Ve "Evvela vazife, sonra namaz" deniyor. Halbuki amirlerin amiridir Rabbimiz, Önce Onun emrini ifa eylemeliyiz. "Namaz", Hak tealanın emridir, yani farzdır, Özürsüz kılmıyana, çok büyük ceza vardır.)
.07/10/2001
İmam-ı Rabbânî "rahmetullahi aleyh" Namazın Ehemmiyeti -7-
"Allahın misafiri" Bu zat buyuruyor ki: (Bu dünyada insana, Önce lazım olan şey, ermektir "Tam iman"a. Bundan sonra, salih ve yarar iş yapmalıdır, Bunların içinde de en mühimmi "Namaz"dır. Resulullah buyurdu bir hadisi şerifte: "Namaz kılmak, bu dinin direğidir elbette." Namaz kılan bir kimse, dinini doğrultmuştur, Namaz kılmıyan ise, dinini yıkmış olur. Namazı doğru dürüst kılarsa eğer insan, Kurtulur kıyamette kötü işler yapmaktan. İnsanı kötülükten korumıyan bir namaz, Görünüşte namazdır, doğru namaz olamaz. Velakin doğrusunu yapıncaya kadar tam, Görünüşü yapmağa etmeli yine devam. Buyuruldu: "Bir şeyin hepsi yapılamazsa, Hepsini de elinden kaçırma hiç olmazsa." Allahın merhameti sonsuzdur çünki evlat, O, kabul edebilir görünüşü hakikat. "Böyle kılacağına, hiç kılma" dememeli, "Böyle kılacağına, dosdoğru kıl" demeli. Namazı, cemaatle eda etmeli ki hep, Azaptan kurtulmağa, "Namaz"dır çünki sebep. Mü'minun suresinin başındaki ayette, Buyuruldu: "Mü'minler kurtulacak elbette." Ayetin devamında şöyle buyurmaktadır: "Onlar, namazlarını dosdoğru kılanlardır." Bir kadı, heyecanla gelerek bu "Veli"ye, Yalvardı: "Oğlum için bir dua edin" diye. Oğlu "Taun" derdine birden yakalanmıştı, Diğerleri hep ölmüş, bir bu oğlu kalmıştı. Cevaben buyurdu ki: (Ben aciz bir kimseyim, Onun kurtulmasına, yok elimde bir şeyim.) Sonra geçti içeri, iki rek'at bir namaz, Kılıp, Hak tealaya eyledi dua, niyaz. Sonra kalkıp dedi ki: (Oğlunuz buldu sıhhat, Evinde sapa sağlam oturuyor şu saat.) Ayrılıp, sevinerek evine koştu kadı, Gördü ki hakikaten sıhhat bulmuş evladı. Bu zat, bir sohbetinde buyurdu: (Bu camiler, Allahü tealanın sevdiği mahaldirler. Hatta "Allahın evi" denilirki bu yerler, "Allahın misafiri" sayılır müdavimler. Rabbimiz buyurur ki: (Herkes misafirini, İktidarına göre ağırlar tabii ki, Zengin, zenginliğine göre çok ikram yapar, Fakir de, ona göre mütevazı ağırlar. Benim misafirimdir cami cemaatları, Ben de şanıma göre ağırlarım onları.)
Davud-i Kayserî "rahmetullahi aleyh" Namazın Ehemmiyeti -10
Bu zat, genç bir kimseye, buyurdu ki: (Evladım, Geçirme namazını, budur ilk nasihatım. "Namaz", ruhun gıdası, kalplerin şifasıdır, Hatta bu, Rabbimizin bir emri, yani farzdır. Buna rağmen bir mü'min, namazı kılmıyorsa, Bunun için Rabbinden, korkup utanmıyorsa, Ondan daha hayırsız bir kimse olmaz elbet, O kimse, ahirette pişman olur begayet.) Derdi ki: (Kim beş vakit namazı kılar ise, En büyük sermayenin sahibidir o kimse. Zira namaz kılmamak, çok büyük bir günahtır, Onlar henüz kabirde azaba yakalanır. Kabirdeki mevtalar, yapar ki şu hesabı, "Ah kıyamet kopsa da, bitse kabir azabı." Öyle pişmandırlar ki kabirdeki her mevta, Derler: "Ah biz şu anda bulunsaydık hayatta, Başımızı secdeden kaldırmazdık vallahi, Dünyada yaşıyanlar bilseler bunu bari.") Ne acı gerçektir ki, bunlar dahi ölürler, O feci pişmanlığa bunlar da gömülürler. İşte ey kardeşlerim, pişman olmamak için, Beş vakit farz namazı muhakkak eda edin. Müslüman, namazını kılmalıdır muhakkak, Yoksa mahşer gününde azab görür o mutlak. Bir mü'minin izzeti, "Günahtan kaçınmak"tır, Şerefi, geceleri kalkıp "Namaz kılmak"tır.) Yine bir sohbetinde buyurdu ki: (Ey insan, Dikkat et, ahiretin olmasın sakın ziyan. Dinin emirlerini yapmağa eyle gayret, Zira dünya geçici, ebedidir ahiret. Dünyayı, ahirete niçin tercih edersin? Niçin nefsin peşinden, akılsızca gidersin? Dünya işleri için, geç kılarsın namazı, Hatta Allah korusun, kazaya kalır bazı. Lakin namaz, kazaya kalırsa dünya için, Nefse esir olduğu bellidir o kişinin.) Derdi: (Nasıl yağmurla can gelirse yerlere, "Namaz kılmak" ile de, nur dolar gönüllere. Şu iki şey vardır ki, çok büyük bir ni'mettir, Bu fırsat elde iken, kaçırmamak gerektir. Biri, veli kulların sohbetinde bulunmak, Öbürü, geceleri kalkarak namaz kılmak.) Bir gün de buyurdu ki: (Oğlum, sen ne garipsin, Kulları memnun edip, Rabbi gücendirirsin. Daha mı mühimdir ki sence kulun rızası, Kazaya bırakırsın, onlar için namazı. Her sıkıntıyı aşmak arzu edersen şayet, "Beş vakit namaz"ına, titizlikle devam et.
.11/10/2001
Davud-i Kayserî "rahmetullahi aleyh" Namazın Ehemmiyeti -11-
Bu zat buyuruyor ki: (Biz aciz birer kuluz, Rabbimizin emrine itaate me'muruz. Zira yaratıldı ki bu insanlar ve cinler, Yalnız Hak tealaya ibadet eylesinler. Nitekim bir büyük zat buyurmuş ki: "Bir kişi, Namaz kılmıyor ise, dünyada ne var işi?" Yani hiç üzülmüyor, etmiyorsa hiç tasa, Ölmesi hayırlıdır onun yaşamaktansa.) Sahabeden biri de, Resule geldi bir gün, Dedi ki: (Ben mahvoldum, bana dua buyurun.) (Ne oldu?) buyurunca, dedi ki: (Kervanımı, Vurup aldı haydutlar para ve mallarımı.) Onun bu sözlerine karşılık Resulullah, Ona buyurdular ki: (Şükür elhamdülillah. Korktum diyeceksin ki, "Ben bir namaz vaktine, Yetişemedim bugün iftitah tekbirine. Böylece bu tekbirin ecrinden mahrum oldum", Bu yüzden çok üzülüp, diyorsun ki mahvoldum.) Bu kıssayı anlatıp, buyurdu ki: (Din budur, Mü'min, namaz kılarak bulur rahat ve huzur. Alimler buyurur ki: "Namaz vakti geçerken, Üzülmeyen kimsenin, imanı gider hemen. Eğer üzülüyorsa, imanı var demektir, Maksat, Onun emrine ehemmiyyet vermektir." Bir mü'min, kul olarak nasıl namaz kılmaz ki, "Nefes almak" gibidir bu dinde namaz sanki.) Yine bir sohbetinde buyurdu: (Ey Müslüman, Beş vakit namazını geçirme sakın, aman. Çünki bu, Rabbimizin biz kullara emridir, Mü'min olan, bu emri tam yerine getirir. Nitekim buyurdu ki o Resul-i kibriya: "Kim özürsüz bir namaz bırakırsa kazaya, O kişi, seksen hukbe ateşte yanacaktır, Bir hukbe, seksen yıllık bir zaman olacaktır." Her vakit geçtikçe de kaza edecek kadar, Bu bir namaz terkinin günahı kat kat artar. Birkaç namaz olursa, çetin olur bir hayli, Yarın mahşer gününde, çok zordur onun hali. Her ne olursa olsun, bir an geciktirmeden, Kaza namazlarını bitirmelidir hemen. Namaz kılmıyan kimse, Hakkın azametini, Düşünüp anlamalı işin vahametini. Bu hadisi şerifin şiddeti karşısında, İnsanın erimesi lazım gelir aslında. Hadiste buyuruldu: "Günah işliyen kimse, Pişman olup, Rabbinden affını diler ise, Allahü tealayı çok merhametli bulur, Onun bu pişmanlığı, affına sebep olur")
.12/10/2001
Davud-i Kayserî "rahmetullahi aleyh" Namazın Ehemmiyeti -12-
Öyle tesirliydi ki bu "Veli"nin sohbeti, Onu dinliyen herkes, bulurdu hidayeti. Dediler: (Evladına karşı bir anne baba, Ne gibi sorumluluk altındadır acaba?) Buyurdu ki: (Çocuklar, onlara emanettir, Allahın bahşettiği, çok büyük bir ni'mettir. "Temiz toprak" gibidir kalpleri çocukların, Ne tohum ekilirse, o mahsul çıkar yarın. Nedir helal ve haram, nedir sünnet, nedir farz? En mühim vazifemiz, beş vakit günde "Namaz" Bunlar öğretilir ve yaptırılırsa eğer, Dünya ve ahirette saadete ererler.) Bir gün de buyurdu ki: (Birinci nasihatim, Beş vakit farz "Namaz"ı kılınız her gün derim. Yani bir Müslümanın en birinci görevi, "Namaz kılması"dır ki, budur işin temeli. Hem de namaz kılarken, farzına, sünnetine, Riayet etmeli ki, kavuşulsun ecrine. Bugün namaz kılanlar fazla da olsa gayet, Pek tadili-i erkana etmiyorlar riayet. Halbuki Resulullah, şöyle buyurmaktadır: "Hırsızların büyüğü, namazından çalandır" Eshap bunu duyunca, sordular ki o zaman: "Nasıl çalabilir ki bir kimse namazından?" Buyurdu: "Erkanına etmezse kim riayet, O kimse, namazından çalmış olur nihayet." Bir gün de buyurdu ki: "Her kim namaz kılarken, Rüku'da, secdede ve kalkınca bu yerlerden, Belini yerleştirip, durmazsa eğer biraz, Hak teala indinde, kabul olmaz o namaz" Bir gün namaz kılarken, gördü bir Müslümanı, Ki tamam yapmıyordu o ta'dil-i erkanı. Rüku'dan doğrulunca, dikilip durmuyordu, Secdeler arasında, biraz oturmuyordu. Buyurdu: "Böyle namaz kılarsan, öldüğünde, Ümmetimden demezler sana mahşer gününde." Namaz düzgün ve doğru kılınır ise eğer, O namaz, sahibine şöylece dua eder: "Nasıl ki kusurlardan korudunsa sen beni, Allah da her kusurdan korusun öyle seni" İbadetler içinde, en üstünü "Namaz"dır, Namaz, dinin direği, mü'minin mi'racıdır. O halde tam kılmalı Müslüman namazını, Getirmeli yerine, adab ve erkanını. Yani farzı, vacibi, hatta sünnet ve edep, Layık olduğu gibi hepsini yapmalı hep. Ta'dil-i erkanına tam dikkat etmelidir, Zira bunu yapanlar, kazanır büyük ecir.)
.
Davud-i Kayserî "rahmetullahi aleyh" Namazın Ehemmiyeti -13-
Bu zat, bir sevdiğine yazdığı mektubunda, Buyurdu ki: (Ölüm var bu hayatın sonunda. Beş vakit farz "Namaz"ı, hiç gevşeklik etmeden, Cemaatle kılmalı, biraz geciktirmeden. Ta'dil-i erkan ile kılınırsa hem eğer, Hak teala indinde bulur kıymet ve değer.) Biri dedi: (Efendim, kılıyorum ben namaz, Lakin alamıyorum manevi lezzet ve haz.) Buyurdu ki: (Rabbini, yalnız namazda değil, Her zaman hatırla ve Ondan hiç olma gafil. Günah işlemekten de kurtarırsan kendini, Ancak alabilirsin namazın lezzetini. "İmam-ı azam" diye tanınan yüce İmam, Gösterirdi abdest ve namaza çok ihtimam. Abdest edeblerinden yapmayınca birini, Kaza etti kırk yıllık namaz ibadetini.) Yine bir sevdiğine yazdığı mektubunda, Şöyle buyurmaktadır, "Namaz kılmak" hakkında: (Ey kardeşim bu dünya, iş, ibadet yeridir, Ücret alınacak yer, elbette ahirettir. Salih, iyi işleri yapmağa uğraşınız, Allahın beğendiği amelleri yapınız. Bu ameller içinde, en mühimmi "Namaz"dır, Namaz, dinin direği, mü'minin mi'racıdır. Ta'dil-i erkan ile kılınmazsa bir namaz, Borç ödenir ise de, hiç sevap kazanılmaz. Şunu unutmayın ki, "Namaz" büyük ibadet, Ta'dil-i erkanına lazımdır tam riayet. Nitekim gördü bir gün, o Server bir kimseyi, Ki, ta'dil-i erkanı yapmıyordu pek iyi. Rüku'dan doğrulunca, dikilip durmuyordu, Secdeler arasında biraz oturmuyordu. Buyurdu: "Böyle namaz kılarsan, öldüğünde, Ümmetimden demezler sana mahşer gününde." Alimlerden biri de birini gördü yine, Ki, namaz erkanını getirmezdi yerine. Rüku ve secdelerde, bulmuyordu sükunet, Doğrulduğunda dahi, durmuyordu bir müddet. O kimseyi, yanına çağırıp hemen biraz, Sordu ki: "Kaç senedir kılarsın böyle namaz?" "Kırk senedir" deyince, dedi ki: "Ey Müslüman, Sen namaz kılmamışsın öyleyse bunca zaman. Böyle devam edersen, sonunda bil ki yarın, İslam dini üzere ölmezsin, aman sakın" "Namaz", doğru ve düzgün eda olunduğunda, O namaz, sahibine eder hem hayır dua. Güzel kılınmaz ise, olur çirkin ve siyah, O da beddua eder o kimseye maazallah.)
.
Davud-i Kayserî "rahmetullahi aleyh" Namazın Ehemmiyeti -14-
"Düşman içinizdedir" Bu zat buyuruyor ki: (Her iyiliğe engel, İnsanın kendisidir her şeyden daha evvel. Düşmanı, dışarıda aramayın siz sakın, Düşman içinizdedir, ondan iyi sakının. İnsanlar bir yolcudur, aynı yere giderler, Yolcular, birbirine yardım etmelidirler. Herkese faideli olmağa edin gayret, O zaman her işiniz, olur büyük ibadet. Zira dünya işini yaparken bir Müslüman, "Beş vakit namaz"ını kaçırmaz hiçbir zaman. Rabbimiz buyurur ki: "Mal ve çocuklar, sakın, Allaha ibadeten sizi alıkoymasın" Önceki Müslümanlar, çok titizlerdi bunda, Camiye koşarlardı, ezan okunduğunda. "Demirciler" vardı ki, döverken demirleri, Ezanı işitseydi, bırakırdı dövmeyi. Çekici havadaysa, vurmazdı onu daha, Yerde ise kaldırmaz, koşarlardı namaza. "Terziler" var idi ki, soktuğunda iğneyi, Ezanı işitseydi, çekmezdi onu geri. Yani ne halde ise, kalırlardı o halde, İtina ederlerdi "Namaz"a fevkalade. Çünki bilirlerdi ki, herkese "Farz"dır namaz, O vakitte, "Namaz"dan daha mühim iş olmaz. Ahiret işlerine verince böyle kıymet, Allah dahi onlara verirdi çok bereket. Halbuki ehemmiyyet vermeselerdi dine, Kazançları daha çok olmazdı elbet yine. Üstelik Allaha da olurlardı isyankâr, Çok kazansalar da, neye yarar öyle kâr?) Derdi ki: ("Namaz kılmak" ve her türlü ibadet, Tabiatı icabı zor gelir nefse gayet. İşte bu yüzdendir ki, bazı din büyükleri, Nefisle uğraşmakta, gitmişlerdi ileri. Sahabe-i kiramdan, "Abdullah ibni Ömer", Bir vakit cemaate yetişmeseydi eğer, Bir gece, uyumadan yapardı hep ibadet, Zira o, kendisine etmişti böyle âdet. Yine aynı şekilde "hazreti Ömer" dahi, Bir gün yetişemeyip, kaçırdı cemaati. "Yüzbin dirhem" kıymette malını o bu kere, O gün tasadduk edip, dağıttı fakirlere. Sahabeden biri de, bir gün bila ihtiyar, Bir akşam namazını geciktirdi bir miktar. Öyle çok üzüldü ki buna o mübarek zat, İki kölesi vardı, onları etti azat. Bunlar, binlercesinden bir iki nümunedir, Zira ufacık bir su, deryayı haber verir...)
.
Davud-i Kayserî "rahmetullahi aleyh" Namazın Ehemmiyyeti -15-
Bu zat buyuruyor ki: ("Namaz" mühim ibadet, Mü'min olan, beş vakit kılmalı onu elbet. Resulullah buyurdu: "Birisinin faraza, Kapısının önünde, akan bir nehir olsa, O kişi, o nehirde, beş defa günde eğer, Yıkansa, üzerinde kalır mı kirden eser?" Arz ettiler ki: "Hayır, o böyle yapsa şayet, Kir kalmaz üzerinde, temiz olur o gayet." Buyurdu ki: "Beş vakit namaz dahi böyledir, Onu güzel kılanlar, günahtan temizlenir." Namazı, Allah için kılmalı ki ihlasla, Aksi halde hiç ecir alınmaz ondan asla. Evlenmek, bir iş kurmak, yiyip içmek ve namaz, "Allah için" olmazsa, hiçbir işe yaramaz. Bunun gibi mesela hacca giden bir kişi, Sadece "Allah için" yapmalıdır bu işi. "Filan kes yirmi defa hacca gitti" desinler, Niyetiyle giderse, verilmez hiçbir değer. Bir nafile hac için, bir "Namaz" kaçar ise, O hacdan sevap değil, günah alır o kimse. Zira nafile için, "Farz namaz"ı terk etmek, Aklı olan kimseye yakışır iş değil pek.) Bir gün de buyurdu ki: (Namaz, dinde direktir, Zira "Müslüman" demek, sanki "Namaz" demektir. İşin başı "Namaz"dır, mü'mindir namaz kılan, Eğer kılmıyor ise, şüphelidir o zaman. Hiç özrü olmaksızın, sırf tembellik ederek, Beş vakit namazından kazaya kalsa bir tek, Cezası, affolmazsa cehennemde yanmaktır, Zira Rabbin emrini, bu, hafife almaktır. Acele kaza etmek lazımdır o namazı, Zira zaman geçtikçe, kat kat artar cezası. Yani o "Farz namaz"ı, kaza edecek kadar, Sonradan boş, müsait geçtikçe dakikalar, Ateşte yanacağı müddet de çoğalır hep, Öyleyse kul Rabbinden etmeli haya, edeb.) Bir gün de buyurdu ki: ("Namaz" gayet mühimdir, Onu kılmak, Allahın biz kullara emridir. Allah, namaz kılana verir çok ecir, sevap, Kılmıyanlara ise, yapar çok acı azab.) Bir gün de buyurdu ki: ("Namaz" mühim ibadet, Şartlarına uyarak kılmalı onu elbet. Hırsızların büyüğü, namazından çalandır, Yani onu hakkıyla edadan kaçınandır. "Namaz"ı doğru dürüst kılarsa bir Müslüman, Rıza-i ilahiye mazhar olur o zaman. Hem sonra öyle fazla alır ki ecir, sevap, Cennette, ni'metlere nail olur bi-hesab.
.
Davud-i Kayserî "rahmetullahi aleyh" Namazın Ehemmiyeti -16-
Allah adamlarından, büyük âlim ve veli, Bir gün "Namaz" hakkında buyurdu şu sözleri: Namaz, dinin direği, mü'minin mi'racıdır, Namaz, hasta ruhların tesirli ilacıdır. Namaz kılan, kurtarır yıkılmaktan dinini, Kılmayan, kurtaramaz cehennemden kendini. Namaz, korur insanı çirkin, kötü her işten, Namaz kılan, kurtulur cehennem ateşinden. Namaz nurdur, ışıktır, insanların kalbine, Namaz, münker-nekir'in cevaptır sualine. Namaz kılan kimsenin, kalbi, temiz, pak olur, Namaz kılan, her zaman bulur rahat ve huzur. Namaz'la geçer insan, şimşek gibi Sıratı, Namaz'la insan bulur, huzur ile rahatı. Namaz'dır insanları doğru yola getiren, Namaz'dır insanlara günahı terk ettiren. Namaz, ruhlara gıda, namaz ruhlara şifa, Namaz'dır üzüntülü kalplere nur ve safa. Namaz kalbi parlatır, Sıratı aydınlatır, Namazını kılmayan, çok pişman olacaktır. Namaz'dır mü'minleri birbirine bağlıyan, Namaz'dır küskünleri barıştırıp dost yapan. Namaz kılan, öyle çok yaklaşır ki Allah'a, Başka ibadetlerle, fazlası olmaz daha. Namaz kılan, yapar hep faydalı, iyi amel, Namaz, kötülüklere olur mani ve engel. Camide, cemaatle kılarsa bunu herkes, Sevgi ile bağlanıp, tutmazlar kin ve garez. Büyükler, küçüklere eder şefkat, merhamet, Onlar da büyüklere gösterir saygı, hürmet. Zenginler, vakıf olur fakirlerin haline, Yardımda bulunurlar derhal kendilerine. Camide hastaları görmeyince sağlamlar, Merak edip onları, evlerinde ararlar. Şartlarına uyarak, kılarsa onu bir kul, Hak teala indinde, olur iyi ve makbul. Hepsi namaz kılmıştır bilcümle peygamberler, Namaz kılan kimseyi, sever gökte melekler. "Beş vakit namaz"ını tam kılarsa bir insan, Melekül mevt, ruhunu alır kolay ve asan. Nur olur ona namaz, girdiğinde kabrine, Kolay olur cevabı, sual meleklerine. Kıyamette ilk önce, sorulacak "Namaz"dan, Hesabını verenler, kurtulacak azabtan. Kim "Beş vakit namaz"ı, getirirse yerine, Kavuşur ahirette cennet ni'metlerine. Kimler de kılmayıp da etmezlerse hiç esef, Azab göreceklerdir cehennemde maalesef
.
Davud-i Kayserî "rahmetullahi aleyh" Namazın Ehemmiyeti -17-
Allah adamlarından âlim ve veli bir zat, Tesirli sözleriyle ederdi çok nasihat. Bir gün de buyurdu ki ("Namaz" gayet mühimdir, Onu kılmak, Allah'ın biz kullara emridir. Allah, namaz kılana verir çok ecir, sevap, Kılmıyanlara ise, yapar çok acı azap. Bir evlat, babasına isyan ederse eğer, Babası, o evlada ne kadar öfke eder. Der ki: "Bunca hizmetler eyledim de ben sana, Sen nasıl bana karşı kalkışırsın isyana?" Halbuki ikisi de birer kuldur nihayet, Yalnız baba, oğluna yapmıştır biraz hizmet. Allah ise, yerde ve gökte ne yarattıysa, Hepsini bizim için yaratmıştır bilhassa. Bu gözle gördüğümüz, ve göremediğimiz, Her ne ki halkettiyse kâinatta Rabbimiz, Mesela "Ay" ve "Güneş", ve sayısız "yıldızlar", Hepsinin muhakkak ki, insana faydası var. Denizlerin dibinde yaşıyan canlıların, Yaratılması bile, faydasına insanın. Ya doğrudan doğruya, ya dolaylı olarak, Herbirinin insana faydası var muhakkak. Allah'ın kudretiyle çalışıyor kalbimiz, Her uzvu çalıştıran, yine yüce Rabbimiz. Şu malik olduğumuz her şey O'nun ni'meti, Kendi de bildiriyor bize bu hakikati. Kur'an-ı keriminde buyuruyor ki zira: "Ben o kadar ni'metler verdim ki insanlara, Yazmak için ormanlar eğer kalem olsa hep, Ve bilcümle deryalar, olsalar da mürekkep, Benim ni'metlerimi hiç durmadan yazsalar, Ni'metlerim bitmeden tükenir o deryalar. Bir daha getirseler, o dahi hemen biter, Tükenmez yine benim verdiğim o ni'metler." Böyle yüce bir Allah, "Namaz"ı emrediyor, Kul ise karşı gelip, "Kılmıyacağım" diyor. Müezzin sesleniyor beş kez "Hayyaalassalah", Namaza çağırıyor kulları yani Allah. Buna rağmen özürsüz kim kılmazsa namazı, "Kılmıyorum" demektir bunun açık manası. "Hayyaalelfelah" diye sesleniyor bir daha, Yani Allah bizleri çağırıyor felaha. Kim gitmezse Allahın bu namaz davetine, Açıkça "Gelmiyorum" demektir bu da yine. Bu, Rabbe isyandır ki, ne fenadır ve çirkin, Bundan büyük küstahlık olur mu bir kul için? Halbuki cennet için "Köprü"dür her ibadet, Yani cennete giden bir yoldur İslamiyye
.
Davud-i Kayserî "rahmetullahi aleyh" Namazın Ehemmiyeti -18-
Bu zat buyuruyor ki: (Biz aciz birer kuluz, Rabbimizin emrine, itaate me'muruz. Zira yaratıldı ki bu insanlar ve cinler, Yalnız Hak tealaya ibadet eylesinler. Büyükler buyurur ki: "Bir insan ki namazı, Kılmıyorsa, haramdır dünyada yaşaması." Yani buna üzülmez, ve etmezse hiç tasa, Ölse daha iyidir, böyle yaşamaktansa. Bir gün Resulullaha, biri gelip çok üzgün, Dedi: "Ya Resulallah, mahvolmuşum ben bu gün." "Ne oldu?" buyurunca, dedi ki: "Kervanımı, Vurup aldı haydutlar, olan bütün malımı." Onun bu sözlerine karşılık Resulullah, Ona buyurdular ki: "Buna elhamdülillah, Korktum diyeceksin ki, namaz kaldı kazaya, Meğerse malın gitmiş, uğramışsın zarara." Bu kıssayı anlatıp, buyurdu ki: "Din budur, Mü'min, namaz kılarak bulur rahat ve huzur" Âlimler buyurur ki: "Namaz vakti geçerken, Üzülmeyen kimsenin, imanı gider hemen." Eğer üzülüyorsa, imanı var demektir, Maksat, Hakk'ın emrine ehemmiyyet vermektir. Bir mü'min, kul olarak nasıl namaz kılmaz ki, "Nefes almak" gibidir, bu dinde "Namaz" sanki. "Namaz" dinin direği, mü'minin mi'racıdır, Namaz, hasta kulların, tesirli ilacıdır. Namaz'dır insanları gafletten uyandıran, Hem fenalık yapamaz, ihlasla namaz kılan.) Yine bir gün va'zında buyurdu: (Kardeşlerim, Size mühim bir şeyi izah etmek isterim. Her kalpten başka kalbe bir "Yol" vardır manevi, Bu yolla birbirine "Feyiz" akar bir nevi. İki mü'min, bir yerde eğer karşılaşsalar, Kalpleri arasında hemen bir akım başlar. Onların ellerinde değildir bu hareket, Haberleri olmadan kurulur münasebet. Ma'nen yüksek olanın kalbinde olan "Nurlar", Aşağıda olanın kalbine doğru akar. "Cemaatle namaz"ın şudur ki bir faydası, Mümkün olmaz herkesin her an "Agah" olması. Bazısının Allah'tan "Gafil" oldukları an, Bulunur cemaatte mutlaka "Agah" olan. Birisi "Gafil" iken, "Agah"tır bir diğeri, Uzak bir ihtimaldir gafil olsun her biri. Böylece cemaatte, kesintisiz olarak, Bir "Huzur ve agahlık" devam eder muhakkak. Böyle olan "Namaz"da, olur daha müstecab, Cemaat daha fazla alır ecir ve sevab.
.
Davud-i Kayserî "rahmetullahi aleyh" Namazın Ehemmiyeti -19-
Bu zat buyuruyor ki: (Çok şükür Rabbimize, Çok maddi ve manevi ni'metler verdi bize. Bir keşmekeş içinde inlerken bütün âlem, Bizler ruhen ve huzur içindeyiz tamamen. Çünkü iman, ibadet, huzurun kaynağıdır, En büyük ibadet de, elbet "Namaz kılmak"tır. Çünkü "Namaz", Allah'ı hatırlatıyor bize, Günde en az beş kere geliyor kalbimize. Onu hatırlamak da "Zikir" ve "İbadet"tir, Namaz kılan, Allah'ı zikrediyor demektir. Hatta beş defa değil, anılır daha fazla, Zira her şey zikirdir, ilgiliyse "Namaz"la. "Ezan kaçta oluyor?", "Vakite ne kadar var?" "Kalkıp abdest alayım" şeklinde konuşmalar, "Namaz"la alakalı olduğundan dolayı, Hatırlatır bizlere Allahü tealayı. Çünkü zikir, Allah'ı kalben hatırlamaktır, Bu da "Namaz kılmak"la müyesser olmaktadır. Kim "Beş vakit namaz"ı, her gün eda ederse, Ve bir vakti kılınca, ötekini beklerse, Yani hep düşünürse her kim "Namaz kılma"yı, O, zikretmiş sayılır her an Hak tealayı. Kalp hastalıklarının ilacı bu zikirdir, Allah'ı hatırlamak, kalbin temizliğidir. Kimin kalbi Allah'ı zikrederse eğer ki, Yerleşir o kalplere Allah'ın muhabbeti. İşte "Namaz kılmak"la bu zikir hasıl olur, Allah'ın sevgisi de, bu kalplerde bulunur. Muhabbet-i ilahi, bir kalbe girse eğer, Bu dünyanın sevgisi, o kalpten çıkar gider. İşte bu yüzdendir ki, en kıymetli ibadet, İhlas ile beş vakit "Namaz kılmak"tır elbet.) Bir gün de buyurdu ki: ("Namaz" büyük ibadet, Namazla hasıl olur Rabbe sevgi, muhabbet. Nefis de güçsüz kalır kılındıkça her namaz, Git gide zayıflayıp, insanı aldatamaz. Sevdiği içindir ki Allah Müslümanları, Hep mükellef kılmıştır "Namaz" ile onları. Bir lütf-i ilahi ki "Namaz" bize aslında, Nefis kahrolmaktadır namaz kılındığında. Bir de yapıldığında bir amel ve ibadet, Emredildiği gibi yapmalı onu elbet. Mesela bir namazın sahih olması için, Abdestin doğru, sahih olması lazım ilkin. Doğru dürüst bir abdest alınmamışsa eğer, Buna bağlı olarak namaz da olur heder. Şartlarına uyarak, emredildiği gibi, Yapılan bir ibadet, sahih olur tabii...
.20/10/2001
Davud-i Kayserî "rahmetullahi aleyh" Namazın Ehemmiyeti -20-
Allah adamlarından âlim ve veli bir zat, Bir gün "Namaz" hakkında şöyle etti nasihat: "Namaz kılmak", İslamın beş şartından biridir, İbadetler içinde, hatta en mühimmidir. Zira buyuruyor ki Peygamber Efendimiz, "Çoluk çocuğunuza namazı öğretiniz. Çocuk yedi yaşına girince ayrıyeten, Namaz kılması için emredin ona hemen" İmamı Gazali de buyurdu ki bir derste: "Nefse ceza vermeli, her günahta elbette. Eğer göz yumulursa, daha azar, şımarır, Önüne geçilemez, tehlikeli hal alır. Mesela haram yerse, aç bırakmalı biraz, Harama baktı ise, mubaha baktırılmaz." "Ebu Talha" vardı ki sahabe-i kiramdan, Namaz kılıyor idi bağ içinde bir zaman. O ara güzel bir kuş, gelip kondu yanına, Kaç rek'at kıldığını, şaşırdı bakıp ona. O da kendi kendine dedi ki: "Bak ey nefsim, Benim dünya malında asla yok bir hevesim. Rabbimin huzurunda ederken O'na taat, O'ndan gayri bir şeye edilir mi iltifat? Madem ki düşüyorsun sen böyle bir hataya, Ben de tasadduk ettim bu bağı fukaraya." Yine sahabilerden, "Abdullah ibni Ömer", Bir vakit cemaate yetişmeseydi eğer, Bir gece, uyumadan yapardı hep ibadet, Zira o, kendisine etmişti bunu adet. Sahabeden biri de, bir gün bila ihtiyar, Bir akşam namazını geciktirdi bir miktar, O kadar üzüldü ki buna o mübarek zat, İki kölesi vardı, onları etti azat. "Amr bin Dinar" vardı hem, evliyadan bir kişi, Der ki: "Vefat etmişti, birinin kız kardeşi. Defini müteakip, kardeşi eve varıp, Baktı, "Para cüzdanı" düşmüş ve olmuş kayıp. "Defnederken düşmüştür" diyerek hemen sonra, Birisini alarak geldi aynı mezara. Cüzdanı bulmak için o kabri tekrar açtı, Ve lakin çok feci bir şey ile karşılaştı. Ateşler içindeydi mezarı kardeşinin, Aklı gidecek oldu korkudan o kişinin. Mezarı tekrar örtüp, koştu hemen evine, Gördüğü hadiseyi, anlattı annesine. Dedi: "Hangi günahı ederdi ki irtikab, Kabirde ateş ile olunur böyle azab?" Dedi: "Namazlarını geciktiriyordu hep, Azab olunmasına bu haldir belki sebep."
.
.08/10/2001
İmam-ı Rabbânî "rahmetullahi aleyh"
Bu zat buyuruyor ki: (Kul Rabbine ihlasla, Yalvarırsa, her şerden kurtarır onu Mevla. Kim kulları bırakıp, Rabbinden etse talep, Onu, her sıkıntıdan halas eder Rabbi hep. Zira buyuruyor ki cenab-ı Allah buna, "Kafidir elbette ki Hak teala kuluna." "Ubeydullah Ahrar"ın vardı bir talebesi, Çoktu bu üstadına muhabbeti, sevgisi. Bu genç, bir gün dergahtan dönüyorken evine, Aniden bir düşmanı çıkıverdi önüne. Tam öldürmek isterken, dedi ki: "Biraz dur da, İki rek'at bir namaz kılayım ben burada." O müsaade edince, hemence kıldı namaz, Sonra da el kaldırıp, Rabbine etti niyaz. Dedi ki: "Senden başka kimsem yok ya ilahi, Yine sen kurtarırsın kulunu bundan dahi." O anda yalın kılıç biri geldi yanına, O zalimi öldürüp, dedi ki sonra ona: "Ben yedinci kat gökte bulunan bir meleğim, Rabbimin emri ile, sana yardıma geldim. Duydum senin sesini, bulunduğum mekanda, Emir alıp yetiştim imdadına bir anda." Bir gün de buyurdu ki: (Bizler kuluz nihayet, İhlasla yapmalıyız Rabbe kulluk, ibadet. İbadetler içinde, "Namaz", başın tacıdır, O, kalplerin süruru, mü'minin mi'racıdır. Hatta namaz hakkında buyurdu ki O Server: "En çok, secdede olan kulunu Allah sever." Onun için beş vakit namazını bir kimse, Cemaatle kılmağa eğer devam ederse, "İyiler"le haşrolur o kimse mahşer günü, Ve geçer şimşek gibi, o "Sırat köprüsü"nü Dertlerden, belalardan muhafaza olunur, Ve "Bin şehid" sevabı, o kula ihsan olur.) Bir gün de buyurdu ki: ("Namaz, büyük ibadet, Onu hakkıyla kılan, zevk alır ondan elbet. Namazda hasıl olan manevi lezzet ve tad, Hariçteki hallerden üstündür, hem de kat kat. Namazları zevk ile kılmağa çalışınız, Evvel vaktinde kılıp, sona bırakmayınız. Ta'dil-i erkana da ederek tam riayet, Cemaatle kılmağa ediniz hem de gayret. Hadiste buyuruldu: "Her namaz esnasında, Kalkar bütün perdeler Rab'la kul arasında" Mü'min, her emredilen işleri yapmalıdır, Emirlerin içinde en mühimmi "Namaz"dır. Mü'min için bir günde, beş vakit namaz kılmak, Kulluk görevidir ki, kılmalıdır muhakkak.)
.21/10/2001
İmam-ı Gazâlî "rahmetullahi aleyh" Namazın Ehemmiyeti -21-
İmamı Gazali'nin, "Kimyayı seadet" nam, Kitabında şöylece buyuruyor ki İmam: Abdullah bin Muhammed adında bir Müslüman, Diyor ki: Bir eşyamı kaybetmiştim bir zaman. Onu aramak için o gün dolaşıyordum, Nihayet bir mezarın yanına vasıl oldum. Akşam ezanı dahi okunmuştu o anda, Ve kıldım namazımı o mezarın yanında. Dua ediyordum ki namazdan sonra fakat, Gaibten kulağıma geldi acı bir feryat. Dinledim, diyordu ki: "Ne olaydı dünyada, Beş vakit namazımı edeydim her gün eda. Aah keşke uysaydım da dinime tam olarak, Bu kabir azabına olmasaydım müstehak. Keşke çok ehemmiyyet verseydim de namaza, Bu gün yapılmasaydı bana böyle bir eza." Bunun gibi, toprağın altında nice emvat, Yeryüzündekilere ediyor şöyle feryat: "Ey dünyada gafletle hayat süren insanlar, Gafletten uyanın ki, elinizde fırsat var. Biz fırsatı kaçırdık, bari siz kaçırmayın, Çok pişman olursunuz siz dahi yoksa yarın." Hadiste buyurdu ki o Resul-i kibriya: "Kim özürsüz bir namaz bırakırsa kazaya, O kişi, "Seksen hukbe" ateşte yanacaktır, Bir hukbe, seksen yıllık bir zaman olacaktır. Her yılı, üçyüz altmış gün olup işbu vaktin, Her günü, seksen dünya senesidir ve lakin." Her vakit geçtikçe de kaza edecek kadar, Bu bir namaz terkinin günahı kat kat artar. Birkaç namaz olursa, çetin olur bir hayli, Yarın mahşer gününde çok zordur onun hali. Her ne olursa olsun, bir an geciktirmeden, Kaza namazlarını bitirmelidir hemen. Namaz kılmayan kimse, Hakkın azametini, Düşünüp anlamalı, işin vahametini. Bu hadisi şerifin şiddeti karşısında, İnsanın erimesi lazım gelir aslında. Hadiste buyuruldu: "Günah işleyen kimse, Pişman olup, Rabbinden affını diler ise, Allahü tealayı çok merhametli bulur, Onun bu pişmanlığı, affına sebep olur." Bir gün de buyurdu ki: (Bu dünya iş yeridir, Ücret alınacak yer, elbette ahirettir. Salih, iyi işleri yapmağa uğraşınız, Allahın beğendiği amelleri yapınız. Bu ameller içinde, en üstünü "Namaz"dır, Namaz, dinin direği, mü'minin mi'racıdır.)
.22/10/2001
İmam-ı Gazâlî "rahmetullahi aleyh" Namazın Ehemmiyeti -22-
Hırsızın hidayeti!.. Hadiste buyuruldu: (Namazını bir kimse, Cemaatle kılmağa eğer devam ederse, İyilerle haşrolur o kimse mahşer günü, Ve geçer şimşek gibi hem Sırat köprüsünü. Dertlerden, belalardan muhafaza olunur, Ve bin şehid sevabı, o kula ihsan olur.) Bir gece hırsız girdi, bir "Veli"nin evine, Ve lakin bulamadı götürecek bir nesne. Geri dönüyordu ki, üzüntülü ve me'yus, Bu veli onu görüp, oldu gayet huzursuz. Dedi ki: (Abdest alıp, biraz namaz kılsana, Sabah bir şey gelirse, veririm onu sana.) Hırsız "Peki" dedi ve, abdest aldı o zaman, Gece sabaha kadar namaz kıldı durmadan. O sabah zengin biri gelerek bu "Veli"ye, "İkiyüz elli altın" etti ona hediye. O da o altınları hırsıza verdi hemen, O dahi tövbe edip, vazgeçti bu işlerden. Hadiste buyuruldu: (Çocukları çok olan, Ve ta'dil-i erkanla namazlarını kılan, Hiç gıybet, dedikodu yapmıyan Müslümanlar, Kıyamette benimle birlikte haşrolurlar.) "Behaeddin Buhari"nin halis bir talebesi, Vardı ki, şu vak'ayı anlatıyor kendisi: Ben Kasr-ı arifan'da çiftçilik yapar idim, Lakin Müslümanlıkla yok idi fazla ilgim. Tam cehalet içinde geçirirdim bir hayat, Yiyip içip yatmaktan alırdım sadece tad. Behaeddin Buhari, giderken namazlara, Beni görüp, tebessüm ederdi ara ara. Bir gece de rüyamda gördüm bu evliyayı, Yaklaşıp verdi bana elindeki aynayı. Bakıp gördüm aynada, kendi suretimi ben, Ve lakin çok "Çirkin"dim, ben iğrendim kendimden. Ertesi gün evime gelip sordu sadece: (Rüyada o aynayı kim verdi sana gece?) (Siz verdiniz) deyince, buyurdu: (Peki niçin, Yüzünü o aynada gördün iğrenç ve çirkin?) (Bilmiyorum efendim) diye ben edince arz, Buyurdu ki: (Ne için kılmıyorsun sen namaz? Eğer ifa etseydin sen bu ibadetini, Aynada gayet "Güzel" görürdün suretini. "Namaz" nurdur, ışıktır insanların kalbine, İhlas ile kılanlar, yakın olur Rabbine. Namaz kılan kimsenin, kalbi olur temiz, pak, Namaz kılan, yüzünden anlaşılır muhakkak.)
.
İmam-ı Gazâlî "rahmetullahi aleyh" Namazın Ehemmiyeti -23-
Bu zata sordular ki bir zaman şu suali: (İnsan kabre girince, nasıl olur ahvali?) Buyurdu: (Kardeşlerim, bir kimse etse vefat, Başlar o kimse için değişik, başka hayat. Defin bitip, cemaat dağılırken yanından, O, ayak seslerini işitir mezarından. O mevta yalnız kalır artık o mezarında, "Amelleri"nden başka kimse olmaz yanında. İnsanlar ayrılınca, seslenir ona mezar, Der ki: (Ey Ademoğlu, kıldın mı bende karar? Bilir miydin buranın nasıl yer olduğunu, Yoksa hissetmedin mi öğrenmek lüzumunu? Görürsün ki burası, hem "Dar"dır, hem "Karanlık", Bulunmaz hem bu yerde ne "Yatak", ne de "Yastık." Dün üstümde gezerdin, pek gururlu olarak, Kabir nasıl bir yerdir, etmedin mi hiç merak? Benim içim doludur, "Böcek" ve "Akrep" ile, Hazırlıksız geldinse, şimdi her şey nafile. Üstümde günahları eyledinse irtikab, Şimdi benim içimde revadır sana azab. Hem de hiç hazırlıksız geldinse bu mezara, Kurtarmaz bu azabtan seni ne "Mal", ne "Para".) Eğer o ölen kişi "Salih" bir kimse ise, Gaibten başka bir ses, cevap verir o sese. Der ki: (Ne söylüyorsun bu mü'mine ey kabir, Bu, öyle bir kimse ki, eyleme onu tahkir. O, Rabbime inanıp, gece gün etti taat, Hep İslama muvafık dünyada sürdü hayat. "Beş vakit namaz"ını kıldı hem de ihlasla, Özürsüz tek namazı, geçirmedi o asla. "Emri maruf" yaparak, hizmet etti bu dine, En ufak bir sıkıntı gösterme bu mü'mine.) Bu sesin arkasından, genişler kabri hemen, Cennet yaygılarıyla tefriş olur tamamen. Daha sonra yanına, biri gelir pek güzel, Çok nurlu ve sevimli, her bakımdan mükemmel. Der ki: (Sen kimsin acep, ne güzel ve şirinsin, Bu tenha yerde gelip, beni sevindirirsin.) O der ki: (Amellerin salih idi dünyada, Beni o amellerden halk etti Hak teala.) O ameller, dört yandan kuşatırlar o zatı, Ondan ırak ederler, gelecek mazarratı. Azab melaikesi gelirlerse faraza, "Namaz" karşı koyarak, eder tam muhafaza. Sonra başka cihetten yaklaşırlarsa eğer, "Oruc"u karşı çıkıp, mani olur bu sefer. Onlar bunu görünce, giderler dönüp derhal, Ve derler ki: (Ne güzel, mübarek olsun bu hal.)
.
İmam-ı Gazâlî "rahmetullahi aleyh" Namazın Ehemmiyeti -24-
Bir gün buyurdular ki o Server eshabına: Eskiden birkaç kişi, gittiler kabristana. Dediler ki: (Bir dua edelim Rabbimize, Ölülerden birini diriltsin şimdi bize. Ölüm ve ahiretten haber versin azıcık, Ona göre dünyada yapalım bir hazırlık.) Evvela abdest alıp, kıldılar hepsi namaz, Sonra da el kaldırıp, ettiler dua, niyaz. Hak teala izniyle, bu dua akabinde, Bir mevta dirilerek kalkıverdi kabrinde. Ve hemen dile gelip, dedi ki: (Ey insanlar, Gafletle yaşamayın, ahiret var, hesap var. Yatarım şu mezarda doksan küsur senedir, Ölümün sarsıntısı hâlâ üzerimdedir. Ölümü unutmadan, kulluk edin Allaha, Ve mutlak devam edin, her gün "Namaz kılmağa".) Tabiini izamdan "Müslim bin Yesar" vardı, Büyük bir alim olup, çok ibadet yapardı. "Namaz"ı öyle güzel kılardı ki her zaman, Hemen hayran kalırdı, onu gören her inan. Namaz dışında dahi, namazdaymış gibi hem, Sakınırdı lüzumsuz söz ve hareketlerden. Kendini Hakk'a verir, olurdu hareketsiz, Etrafta olanlardan bulunurdu habersiz. Basra'da bir camide, bir gün namaz kılarken, Bir zelzele oldu ve kubbe çöktü aniden. Camide bulunanlar, hep kaçtılar dışarı, "Müslim bin Yesar" ise duymadı olanları. Cemaat, kendisini kurtarmağa geldiler, Onu sağ ve sıhhatte, "Namaz kılar" gördüler. Namazını bitirip, sonra selam verince, "Geçmiş olsun" dediler kendisine hemence. "Ne oldu?" diye sordu onlara o da hemen, Dediler: (Görmedin mi kubbe çöktü aniden.) Buyurdu ki: (Ne zaman oldu bu dediğiniz? Ben hiçbir şey duymadım, siz neler söylersiniz?) Bir veli, sohbetinde buyurdu: (Kardeşlerim, "Beş vakit namaz"ına çok düşkündü pederim. Bana vasiyyetinde dedi ki: "Ölüm hariç, Beş vakit namazını eda et, bırakma hiç. Eğer buna uymazsan, hakkımı etmem helal, Mahşerde yakandadır ellerim behemehal." Vefat ettikten sonra, bir gün ruhu gelerek, Dedi ki: "Ey evladım, ben senden razıyım pek." Çünki ben tuttum onun bu son nasihatini, Çok şükür geçirmedim bir tek namaz vaktini. Birinci vazifedir insana zira "Namaz", Namaz kılınmadıkça, Müslümanlık tam olmaz
.
Atâ bin Meysere "rahmetullahi aleyh" Namazın Ehemmiyeti -25-
Bu zat anlatıyor ki: Tabiini kiramdan, "Amir ibni Abdullah" var idi evliyadan. "Namaz"a durduğunda, geçerdi kendisinden, Tamamen sıyrılırdı, dünya düşüncesinden. Yanında çocukları bağırıp çağırsalar, Bunlardan hiç haberi olmazdı zerre kadar. Dediler ki: (Efendim, siz durunca namaza, Hiç dünya düşüncesi gelmez mi yadınıza?) Buyurdu ki: (Allahın huzurundayım artık, Başka bir şey düşünmek, hiç olur mu muvafık? Namazlarda daima şu gelir ki kalbime, "Nasıl cevap veririm mahşer günü Rabbime? Cennete mi giderim, yoksa cehenneme mi?" Çok zaman bu düşünce meşgul eder kalbimi.) Gündüz oruçlu idi, kılardı gece namaz, Bunlardan başka bir şey vermezdi ona bir haz. Bir kimse, kendisini gelmiş idi görmeğe, Baktı, "Namaz kılıyor", başladı beklemeğe. Selam verip dedi ki: (Safa geldin kardeşim, Biraz çabuk söyle ki, acildir zira işim.) Şaşırdı gelen adam, arz etti ki: (Hayırdır, Bu kadar acil olan ne gibi işin vardır?) "Ölümü bekliyorum" buyurup o gelene, Başka şey söylemeden, namaza durdu yine. Ruhunu, "Namazdayken" vermeği istiyordu, Bunun için namazdan çıkmak istemiyordu. Vefatlarından sonra, bir mübarek "Veli"yi, Bir gece, rüyasında görmüştü bir sevdiği. Sordu: (Ne muamele eyledi Allah size?) Buyurdu: (Keşf, keramet gibi neyim var ise, Hiç işe yaramadı onların bir tanesi, Olmadı hiç birinin bana bir faidesi. Yalnız bir gece vakti, iki rek'at bir namaz, İmdadıma yetişti, azabtan oldum halas.) "Sehl-i Tüsteri" vardı, asrının bir tanesi, Ve "Zünnun-i Mısri"nin makbul bir talebesi. "Namaz"a fevkalade verirdi ehemmiyet, Talebesine dahi bunu öğütlerdi hep. Ömrünün sonlarında nihayet oldu hasta, Eli ve ayakları tutmaz oldu adeta. Lakin günde beş defa, "Namaz vakitleri"nde, Olurdu a'zaları eski kuvvetlerinde. Yine "Hallac-ı Mansur" vardı ki evliyadan, O hep namaz kılardı gece gündüz durmadan. Öyle çok yapardı ki o ibadet ve taat, Her gün namaz kılardı istisnasız "Bin rek'at." Hatta bu adetini bir gün aksatmamıştı, Yalnız öldüğü gece, "Beşyüz rek'at" kılmışt
.
Ata bin Meysere "rahmetullahi aleyh" Namazın Ehemmiyeti -26-
"Ata bin Meysere" ki, kendisi Tabiinden, O zamanın tanınmış hadis âlimlerinden. Geceleri uyumaz, hep ibadet ederdi, Hane halkını dahi kaldırıp şöyle derdi: (Kalkın namaz kılın ki, namazda vardır hayır, Zira gece namazı, uykudan hayırlıdır Tatlı uykudan kalkıp yapılan bu ibadet, Cehennem azabından kolaydır daha elbet.) "Bayezidi Bistami", dinde günah ve haram, Yani yasak ne varsa, hepsinden kaçardı tam. Ve emirlere dahi ederdi tam riayet, Bilhassa "Namaz" için ederdi fazla gayret. Bir sabah namazına, bir defa geç uyandı, Baktı ki güneş doğmuş, üzülüp içi yandı. Zira sabah namazı kalmış idi kazaya, Buna üzüntüsünden başladı ağlamaya. Göz yaşları dökerek inledi üzgün üzgün, Zira bu, kendisine dert olmuştu büsbütün. O sırada şöyle bir nida duydu gaibten: "Senin bu günahını mağfiret eyledim ben. Sen çok pişman olarak ağlayıp sızlayınca, Yetmişbin namaz ecri ihsan ettim ayrıca." Birkaç ay geçmişti ki bir sabah vakti yine, Çok az zaman kalmıştı güneş doğma vaktine. O ara şeytan gelip, onu uyandırarak, Dedi ki: (Ey Bayezid, namazın geçiyor, kalk.) Bayezidi Bistami, fırladı yatağından, Namazı kıldı ama, hayrette kaldı o an. Bir mana veremedi, şeytanın bu işine, Çağırıp sual etti bu işi kendisine. Buyurdu ki: (Ey mel'un, sen hiç böyle yapmazdın, Beni uyandırmakta, neydi asıl maksadın? Kazaya kalsın diye uğraşırken durmadan, Ne için uyandırdın beni güneş doğmadan?) Dedi ki: (Sen namaza kalkamadın geçen gün, Bu yüzden çok üzülüp, ağladın üzgün üzgün. Affetti Hak teala günahını o zaman, Ve yetmişbin namazın ecrini etti ihsan. Seni uyandırdım ki, kalkıp namaz kılasın, Yine öyle çok fazla sevap kazanmıyasın.) "Lokman Hakim", oğluna ederdi ki nasihat: (Namazı vaktinde kıl, aksatma sakın evlat. Nasıl ki her binayı tutan bir direk vardır, "Namaz"ın da dindeki yeri bunun aynıdır. Siz amellerinizi nurlandırın namazla, Zira namazdan üstün bir taat yoktur daha. "Beş vakit namazı"nı eda eden Müslüman, Kurtulur ahirette Cehennemde yanmaktan.
.27/10/2001
Safvan bin Süleym "rahmetullahi aleyh" Namazın Ehemmiyeti -27-
"Safvan ibni Süleym" ki, Tabiinden bir zattır, Her hali, insanlara öğüt ve nasihattır. Rabbine öyle kulluk ederdi ki severek, Geçerdi her gecesi, hep ibadet ederek. Yani öyle çoktu ki ibadet ve taati, Az daha fazlasına, yetişmezdi takati. Çok "Namaz" kıldığından dolayıdır ki hatta, Şişerdi ayakları çok durmaktan ayakta. Namazlarda ağlayıp, gözyaşı dökerdi hep, Seccadesi devamlı ıslaktı bundan sebep. Hatta kurumasına hiç fırsat kalmıyordu, Zira ertesi gece, yine ıslanıyordu. Derdi ki, Resulullah buyurdu ki bir defa: (Her göz ağlıyacaktır kıyamette mutlaka. Yalnız şu gözlerdir ki, o gün hiç ağlamazlar, Allah korkusu ile hiç harama bakmazlar. Ve bir de Allah için uyumayan gözlerdir, Ve Allah korkusundan göz yaşı dökenlerdir.) Hazreti Ebu Bekir buyurdu ki şöylece: (Beş namaz vakitleri, ard ardına girince, Melekler seslenir ki: "Ey insanlar, kalkınız, Üstünüze farz olan bu namazı kılınız. Böylece sizi yakmak üzere hazırlanan, Ateşi, namaz ile söndürün hemen şu an." Bilin ki, namazını kılmıyanlar, elbette, Rabbi, kızgın olarak görürler ahirette. Büyüklerden birisi, şeytana rast gelerek, Dedi ki: (Senden bir şey istiyorum öğrenmek. Senin gibi bir mel'un olmak istesem ki ben, Bunun için acaba, nedir bana tavsiyen?) İblis buna sevinip, dedi: (Bu, kolay gayet, Namaza önem verme, ayrıca çok yemin et.) Bazı din büyükleri, şöyle buyurmuşlardır: (Şu beş şeyi yapmıyan, beş şeyden mahrum kalır. Malının zekatını vemezse her kim eğer, Mallarının hayrını görmeyip, olur heder. Bunun gibi uşrunu vermezse biri şayet, Tarla ve kazancında, kılmaz yümün, bereket. Sadaka vermiyenin vücudu sıhhat bulmaz, Dua etmiyen ise, muradına kavuşmaz. Namaz vakti girince, kılmak istemiyen de, Son nefeste şehadet getiremez o demde.) Yani namaz kılmamak, ne fenadır ve çirkin, İmansız gitmesine sebep olur kişinin. "Namaz"a devam ise, kalbe şifa, nur verir, Kılanları, ebedi saadete erdirir. Zira Peygamberimiz buyurdu: (Nurdur namaz.) Namazını kılmayan, bu nura kavuşamaz.
.28/10/2001
Taha-yı Hakkârî "rahmetullahi aleyh" Namazın Ehemmiyeti -28-
İki rek'at namaz "Abdullah bin Tahir" ki, çok salih birisiydi, Hem de çok adil olup, Horasan valisiydi. Bir gün jandarmaları, birini "Hırsız" diye, Yakalayıp, acele bildirdiler valiye. O gece, hırsızlardan biri kaçtı hapistan, Hiratlı bir demirci, o mahalden geçerken, Memurlar onu görüp, derhal yakaladılar, Hırsızlarla beraber valiye çıkardılar. Vali, "Hapsedin" dedi, hiç de incelemeden, Demirci, hücresinde bir abdest aldı hemen. Kırık, mahzun kalp ile iki rek'at bir namaz, Kıldı ve göz yaşıyle eyledi dua, niyaz: (Ya Rabbi, suçum yoktur, sırf sen buna vakıfsın, Ve beni bu zindandan ancak sen kurtarırsın.) O, gözyaşı içinde yalvarırken böylece, Vali, gayet korkulu rüya gördü o gece. Kuvvetli dört pehlivan, yanına gelip birden, Tahtını tam kaldırıp, tersine çevirirken, Uyanıp kalktı hemen, sonra namaza durdu, Tövbe istiğfar edip, sonra yatıp uyudu. Velakin rüyasında görünce aynı hali, Yatağından korkuyla fırladı yine vali. Bildi ki, kendisinde bir "Mazlum"un ahı var, Acele abdest alıp, namaza durdu tekrar. Sonra da el kaldırıp, dedi ki: (Ya İlahi, Bilirim ki sadece büyük sensin Vallahi. Sen öyle büyüksün ki, büyükler ve küçükler, Sıkışınca, sadece senden yardım isterler.) Çağırdı hapishane müdürünü acele, Sordu: (Hapishanede bir mazlum var mı?) diye. Dedi: (Onu bilemem, velakin bir kimse var, Ağlayıp, gözyaşıyla ediyor çok dualar.) Vali "Eyvaah" diyerek, getirtti derhal onu, Sorup anladı hemen hiç "Suçsuz" olduğunu. Sonra özür dileyip, dedi: (Bakma kusura, Bir yanlışlık yapmışlar jandarmalar o sıra. Hakkını helal edip, şu bin gümüşü de al, Bir sıkıntın olunca, bana gel yine derhal.) Helal etti demirci hakkını o valiye, Dedi: (Gelmem işimi senden talep etmeye.) Vali "Niçin?" deyince, dedi ki: (Ey sultanım, Şu garip fakir için, sen gibi bir sultanın, Tahtını ters çeviren Rabbimi bırakıp da, Başkasına gidersem, yakışır mı kulluğa? Namazların sonunda ettiğim dua, niyaz, İle, nice dertlerden eyledi beni halas. Ve nice muradıma kavuşturmuşken Rabbim, Ondan başka birine nasıl gidebilirim?
.29/10/2001
Taha-yı Hakkârî "rahmetullahi aleyh"29
Hadiste buyuruldu: (Her kim özrü yok iken, "Namaz"ı terk ederse, kurtulmaz başı dertten. Ömründe hiç bereket olmaz onun mesela, Çok iyilik yapsa da, sevap almaz o asla. Kimseler sevmez onu, kabul olmaz duası, Hem iyi duaların olmaz ona faydası. Zelil, kötü ve çirkin ölür hem aç olarak, Susuzluk acısıyla o can verir muhakkak. Mezarı, iki yandan sıkar onu bir nice, Kabri ateşle dolup, yakar onu gün gece. Gayet büyük bir yılan gelir onun yanına, Öyle ki, hiç benzemez dünya yılanlarına. Her gün, her namaz vakti, sokar onu durmadan, Hatta kendi haline bırakmaz onu bir an. Azab melaikesi, devamlı yanındadır, Hor ve hakir olarak, cehenneme atılır. Bir hadisi şerifte buyurdu ki o Server: (Bir namazı, vaktinde kılmazsa biri eğer, O kişi, seksen sene ateşte yanacaktır, Ahiretin bir günü, bin sene olacaktır.) Bir vakit kılmayanın cezası bu olursa, Hiç kılmayanın hali nasıl olur acaba? Özürsüz namazını terk ederse kim eğer, Onun şahitliği de sayılmıyor muteber. Hele farz olduğunu etmezse eğer kabul, O zaman imanını zayi eder böyle kul. Bazıları çok yanlış bir kelam ediyorlar, Yani (Önce vazife, sonra namaz) diyorlar. Tabii ki vazife kutsaldır, bu hakikat, Büyük amirin emri daha mühimdir fakat. En büyük amir ise, Allahü tealadır, O halde en birinci vazife de "Namaz"dır. "Namaz", maddi manevi temizliktir mükemmel, Zira günde beş defa abdest almak ne güzel. Yine her gün kırk defa secde edince insan, İdman etmiş sayılır her uzvu muntazaman. Bir insan ki temiz ve böyle hareketlidir, Her yaşta sıhhatini o koruyor demektir. Zira ömrü boyunca namaz kılan kimseler, Genellikle hep sağlam, yani sıhhatlidirler. "Namaz"ın manen olan faydasına gelince, Bu, maddi faydasından ziyadedir bir nice. Bir kul, günde beş defa Allahın huzuruna, Çıkınca, manevi bir huzur verir bu ona. Nefse uyup, bir günah yapacak olsa eğer, Namaz saatlerinde bunu anlar, vazgeçer. Kur'an-ı kerimde de buyuruluyor ki zaten: (Namaz, korur insanı uygunsuz fiillerden.)
.30/10/2001
Taha-yı Hakkârî "rahmetullahi aleyh" Namazın Ehemmiyeti -30-
Bu zat "Namaz" hakkında buyurdu ki bir derste: (Namaz, Müslümanlığın temelidir elbette. Nasıl sağlam olmazsa hiç temelsiz bir bina, Namazsız Müslümanlık mahkumdur yıkılmağa. "Namaz", sık sık Allah'ı hatırlatırsa nasıl, Namazı tekr etmek de unutturur velhasıl. Onu unutanları affetmez cenabı Hak, Öyleyse namazları kılmalıdır muhakkak. Hem dünya, hem ahiret seadetinin zaten, Kapı anahtarıdır "Namaz kılmak" esasen. Her kim bu anahtarı geçirirse eline, Girer iki cihanın tüm seadetlerine. Bunu ele geçirmek, herkesin elindedir, İnanan insan için bu, hiç de zor değildir. Sonra namaz kılmanın zevkine varan insan, Artık hiç bırakamaz, kılar hep muntazaman.) Bir gün de buyurdu ki: (Bilcümle ibadetler, "Namaz" içerisinde mevcuttur birer birer. Hem tesbih, hem salevat, hem de Kur'an okumak, Kıyam, rüku ve secde, hem ka'dede oturmak. Mesela gördüğümüz şu ağaçlar ve otlar, "Kıyam"da durur gibi hepsi dik duruyorlar. Dört ayaklı hayvanlar, başları önlerinde, Yürür ve dolaşırlar "Rüku" vaziyetinde. Diğer cansızlar ise, dağlar, taşlar hep bir bir, "Ka'de"de durur gibi, yere serilmişlerdir. "Namaz kılan" bir kimse, işte bütün bunları, Bir ibadet olarak yapar hep ayrı ayrı. Hem amelleri yazan vazifeli melekler, Herkese sabah akşam iki defa gelirler. Birinin vazifesi bitmiştir döner geri, Henüz başlıyacaktır göreve diğerleri. O dönen meleklere sorar ki Hak teala: (Ne halde bıraktınız kullarımı dünyada?) Onlar Hak tealaya arz ederler ki artık: (Ya rab, namazda bulduk ve namazda bıraktık.) Rabbimiz meleklere buyurur ki cevaben: (Sizler şahid olun ki, affettim onları ben.) Yine, (Evlerinizi kabir yapmayın) diye, Buyurmuştur o Server hadiste sahabeye. Yani namaz kılmamak suretiyle siz sakın, Evinizi mezarlık ve kabristan yapmayın. Zira özrü olmadan, sırf tembellik ederek, Bir mü'min, beş vakitten ederse birini terk, Bir namaz terki için, o kişi cehennemde, Azab çeker Maazallah "Yetmişbin sene" hem de. Bu korkunç akıbeti düşünen bir Müslüman, Kılar namazlarını, beş vakit muntazaman
Taha-yı Hakkârî "rahmetullahi aleyh" Namazın Ehemmiyeti -31-
Bu zat buyuruyor ki: (Hiçbir özrü olmadan, Bir namazı terk etmek, büyük günahtır, aman. Kazasını acele, hemen kılmak lazımdır, Hemen kılınmaz ise, o da büyük günahtır. Kaza edecek kadar geçtikçe boş zamanlar, Kazaya bırakmanın günahı kat kat artar. Dört rek'atlık bir farzı kaza etmek faraza, Onun "Beş dakika"lık bir zamanını alsa, Her beşer dakikalık boş zaman dilimleri, Geçtikçe, katlanarak artar bu günah dahi. İşte İslamiyette, bir vakit "Farz namaz"ı, Özürsüz bırakmanın bu olursa cezası, Aylarca, senelerce kılınmayan namazlar, Cezası nasıl olur, düşünen bunu anlar. Bu çok korkunç günahtan kurtulabilmek için, Herşeye başvurması lazım gelir kişinin. Aklı olan bir mü'min, düşünerek bunları, Gece gündüz durmadan kılar hep kazaları. Böylece borçlarını bitirip bir an önce, Kurtulmağa çalışır cehennemden böylece. Çünkü tembellik ile, yani sırf üşenerek, Beş vakit farz namazdan, kazaya kalsa bir tek, Eğer tövbe etmeden ölürse, cehennemde, Yanacaktır o kişi, "Yetmişbin sene" hem de. Bu, bir vakit namazı kılmamak cezasıdır, Yıllarca kılmayanın hali acep nasıldır? İşte bu hakikati düşünen bir Müslüman, Yiyemez, uyuyamaz, dünyası olur zindan. Bu gün verilmeyince "Namaz"a ehemmiyyet, Azaldı hep rızıklar, kalmadı bet bereket. Nitekim Hak teala buyurdu: (Ey kullarım, Beni unutursanız, rızkınızı kısarım.) İman, sıhhat ve gıda, insanlık ve merhamet, Daha nice rızıklar azaldı bugün gayet. Haşa hiç zulmeder mi kullarına Hüdası? Her insanın çektiği, bizzat kendi cezası. İslamı yaşamayan bu gün birçok hanede, Kadınlı ve erkekli çalıştıkları halde, Yine bir ailenin rahat hayat sürecek, Bir gelir temininden acizdirler, bu gerçek. Önceki mü'minlerin imanları kaviydi, Cehennem azabından korkudaydı herbiri. İşte bu yüzdendir ki, hiçbir özrü olmadan, Bir namazı kılmamak, düşünülmezdi o an. Ancak bir özür ile geçerdi namaz belki. O da, büyük üzüntü olurdu elbette ki. "Nefes almak" gibidir aslında "Namaz kılmak", Bir mü'min hayattaysa, kılacaktır muhakka
.
Taha-yı Hakkârî "rahmetullahi aleyh" Namazın Ehemmiyeti -32-
Bu zat buyuruyor ki: (Okunur iken ezan, Düşünün ki, "İsrafil Sur'a üfler şu zaman." Abdest almak üzere kalktığınız zaman da, Düşünün ki, "Kabrimden kalkıyorum şu anda." Camiye giderken de düşünün ki hem yine, "Gidiyorum şimdi ben, sanki mahşer yerine." Müezzin ikameti okuyup da o saat, Safa girdiklerinde namaz için cemaat, "Mahşerde insanların yüzyirmi saf halinde, Toplandığını" düşün o mahşer mahallinde. İmam namaza durup, Fatihayı okurken, De ki, "Sağımda cennet ve solumda cehennem. Ensemde Azrail ve karşımda Beytullah var, Ayağımın altında Sırat ve önüm mezar." Düşün sonra, "Mizanda sualim nasıl geçer? Bana yoldaş olur mu yaptığım ibadetler? Yoksa kabul olmaz da onların bir tanesi, Yüzüme mi çarpılır bir paçavra misali") Bir gün Resulullaha sordu biri Ensar'dan, Dedi: (Bize beyan et, namazın esrarından.) Buyurdu: (Ey eshabım, "Namaz" büyük ibadet, Rabbin hoşnut olduğu bir ameldir o elbet. Meleklerin sevdiği, nebilerin sünneti, A'malin efdalidir, kalbinizin lezzeti. "Namaz", canın nuru ve bedenin kuvvetidir, Duaların kabulü, rızkın bereketidir. "Namaz", melekül mevte şefaatçıdır hem de, Ayrıca aranızda perdedir cehennemde. O, karanlık kabirde çırağ olur, yani nur, Kıyamet sıcağında serin bir gölge olur. "Namaz", Münker-Nekire, cevaptır esasında, Kolaylıktır hesabın görülme esnasında. Sıratı şimşek gibi geçiren bir araçtır, Cennetin anahtarı, başlarımıza taçtır.) Yine buyurdular ki: (İmam ile beraber, "İftitah tekbiri"ni alırsa her kim eğer, Nasıl kuru yapraklar, dökülür rüzgar ile, Onun günahları da dökülür işte böyle. Namaza başlayıp da, "Euzü" söyleyince, Çok sevaba kavuşur, kılları adedince. "Fatiha" okuyunca, Hac sevabı kazanır, "Rüku" için bir nice sadaka ecri alır. "Rüku tesbihleri"nden, yüz suhuf, dört kitabı, Kıraat etmiş gibi alır ecrü sevabı. "Semi'allahü limen hamideh" derse eğer, Allah onu, tam rahmet deryasına garkeder. "Secde"ye vardığında, insan ve cinnilerin, Adedince sevap ve ecir alır o mü'min.)
.
Taha-yı Hakkârî "rahmetullahi aleyh" Namazın Ehemmiyeti -33-
Bu zat der ki: Bir kişi, sahabe-i kiramdan, "İftitah tekbiri"ne geç kalmıştı bir zaman. Keffareti olarak, bir köle etti azad, Resulün huzuruna geldi hem de o saat. Dedi: (Yetişemedim iftitah tekbirine, Bir köle azad ettim, kavuştum mu ecrine?) Hazreti Ebu Bekr'e sordu Resul o anda: (Sen ne dersin iftitah tekbiri hakkında?) Dedi: (Ya Resulallah, benim olsa kırk devem, Kırkının da yükleri sırf "Cevahir" olsa hem, Fakirlere tasadduk eylesem de hepsini, Kazanamam iftitah tekbirinin ecrini.) Daha sonra hazreti Ömer'e de o Server, Sordu ki: (Sen ne dersin bu hususta ya Ömer?) Dedi ki: (Mekke ile Medine arasında, Dolu, "Cevahir" yüklü develerim olsa da, Fakirlere tasadduk eylesem tamamını, Yine de bu tekbirin alamam sevabını.) Resulullah, hazreti Osman'a sordu hatta, Buyurdu ki: (Ya Osman, sen ne dersin bu bapta?) Dedi ki: (Namaz kılsam, bir gece iki rek'at, Herbirinde Kur'an-ı hatmetsem tam olarak, Yine de imam ile beraberce alınan, İftitah tekbirinin sevabını alamam.) Resulullah, bakarak hem hazreti Ali'ye, Sordu hem, (Bu hususta senin fikrin ne?) diye. Dedi ki: (Mağrib ile maşrıkın arası hep, Kafir ve mürtedlerle dolu olsa lebalep, Bunlar, Müslümanların saldırsa üzerine, Rabbim de kuvvet verse bu kulun bileğine, Bunlarla cihad edip, katletsem cümlesini, Kazanamam iftitah tekbirinin ecrini.) Bu cevap üzerine, Peygamber Efendimiz, Buyurdu: (Ey ümmeti eshabım dinleyiniz. Yedi kat yer ve gökler, cümle kağıt olsa hep, Ve bilcümle deryalar, olsalar hem mürekkep, Cümle ağaçlar kalem, katip olsa melekler, Ta kıyamete kadar durmadan kaydetseler, Yine de imam ile beraberce alınan, Bu tekbirin ecrini acizlerdir yazmaktan.) Eğer ki meleklerin sayısı ne kadardır? Diye soran olursa, hadsiz ve hesapsızdır. Resulullah mi'racda gördü ki hep melekler, Bir bir "Beyt-i ma'mur"u ziyaret etmekteler. Cebrail arz etti ki: (Halk olunduğum günden, Ta kıyamete kadar işte bu meleklerden, Tavaf edip bir giden, bir daha etmez avdet, Çünkü o gidenlere, bir daha gelmez nöbet.
.
Abdullah-ı Şemdînî "rahmetullahi aleyh" Namazın Ehemmiyeti -34-
Hadiste buyurdu ki bir gün Resul-i ekrem: (Beş vakit namaz ile, Cuma namazları hem, Bunları kılanların, öbür Cumaya kadar, Küçük günahlarının kefareti olurlar. Büyük günahlardan ve haramdan kaçanların, Affına sebep olur küçük günahlarının. Yani bu günahlardan, "Kul hakkı"na girmeyen, Ne varsa, affedilip "Yok" olurlar tamamen. Küçük günahlarından temizlenmişse eğer, Büyük günahlarının azapları hafifler. Büyük günahları da affolup bitmişse hep, Olur derecesinin yükselmesine sebep.) Yine sual etti ki Resulullah eshaba: (Birinin kapısının önünde nehir olsa, Bu kişi, bu nehirde, şayet her gün beş sefer, Yıkansa, üzerinde kalır mı kirden eser?) Sahabe, bu suale cevaben dediler ki: (Hayır ya Resulallah, kir kalmaz elbette ki.) Buyurdu ki: (Beş vakit namaz dahi böyledir, Kılan, günahlarından böylece temizlenir.) "Abdullah bin Mes'ud" da nakleder şöyle aynen: Ensar'dan bir tanesi, bir gün hurma satarken, Genç bir kadın gelerek, hurma talep edince, Hayvani duyguları, kıpırdadı hemence. Dedi: (Daha iyisi, evde var bu hurmanın, Gel de ondan vereyim istiyorsan ey hanım.) Sonra eve geldiler o kadınla birlikte, Kucakladı ve öptü kadını şehvet ile. Kadın çok şaşırdı ve üzüldü bu olandan, Dedi: (Ne yapıyorsun, korkmaz mısın Allah'tan?) Utandı, pişman oldu o dahi yaptığına, Koştu hemen Resulün nurlu huzurlarına. Yaptığı bu günahı arz edince O'na hem, Bir cevap vermediler o zata Fahri âlem. Maksadı şu idi ki adamın arz etmekte, Cezasını çeksin de, kalmasın ahirete. Bu hususta bir vahiy bekliyordu o Server, Sonra öğle namazı kılındı hep beraber. Nihayet vahiy geldi Resule çok geçmeden, O ayette Rabbimiz buyurdu ki mealen: (Kim beş vakit namazı her gün eda etse hep, O günki günahların affına olur sebep.) Resulullah, o zata bunu haber verince, Çok sevinip, Resule sual etti hemence. Dedi ki: (İş bu müjde, sırf bana mı aittir, Yoksa bütün ümmetin hepsine şamil midir?) Allah'ın Sevgilisi buyurdular ki yine: (Bu müjde, ümmetimin aittir herbirine.
..04/11/2001
Abdullah-ı Şemdînî "rahmetullahi aleyh" Namazın Ehemmiyeti -35-
Namaz kılmayanlar "Enes bin Malik" der ki: Bir gün ben, o Server'le, Dururken biri geldi, üzüntü ve kederle. Dedi: (Ya Resulallah, ben bir günah işledim, Bunun cezası neyse, onu çekmek isterim.) Ne günah yaptığını hiç sormadı o Server, Az sonra vakit girdi, namaz kıldık beraber. Namazdan sonra yine, arz eyledi o kimse, Dedi: (Verin cezamı, çekeyim her ne ise.) Peygamber Efendimiz, sordu ki ona hemen: (Bizim ile birlikte namaz kılmadın mı sen?) (Evet kıldım) deyince, buyurdu ki: (Ne ala, Senin o günahını affetti Hak teala.) Zira beş vakit namaz, aralarda işlenen, Her bir küçük günahı temizliyor tamamen. "Abdullah bin Mes'ud" da sordu Resulullaha: (En çok hangi ameli seviyor Hak teala?) Bu suale cevaben, buyurdu ki o Server: (İlk vaktinde kılınan namazı en çok sever.) Başka gün sorduğunda, buyurdular ki hemen: (Kalkıp namaz kılmaktır, gece herkes uyurken.) Yine Peygamberimiz, buyurdu: (İnsanla küfür, Arasındaki sınır, namazı terk etmektir. Çünkü namaz, perdedir kulla küfür arasında, Kulu küfre düşmekten, o korur esasında. Bu koruyucu perde kalkar ise aradan, O insan zor kurtulur yani küfre varmaktan.) Bu hadiste, özürsüz namazı terk etmenin, Tehlikeli olduğu bildiriliyor kesin. Nitekim dediler ki bir kısım sahabiler: (Hiç namaz kılmıyanın imanı elden gider.) Yine Peygamberimiz buyurdu ki bir ara: (Beş vakit namaz kılmak, farzdır Müslümanlara. Kim muntazam kılarsa şartlarına uyarak, Onları affetmeyi söz verdi cenabı Hak. Elbette Hak teala, va'dinden dönmez asla, Muhakkak af buyurur, kim kılarsa ihlasla.) Yine bir hadisinde buyurdu ki o Server: (Namazı terk edenin, imanı olur heder.) Yani her kim namaza, vermezse ehemmiyet, Ve vazife bilmezse, küfre girer o elbet. "Ebu Zer-i Gıfari", naklediyor ki bir de: (Resul'le bir sonbahar günlerinden birinde, Sokakta dolaşırken, gördü ki Resul o an, Bütün kuru yapraklar, dökülmüş ağaçlardan. Bir ağaçtan iki dal koparıp aldığında, Hemen dökülüverdi yaprakları anında. Buyurdu: (Kim kılarsa, namazını bihakkın, İşte böyle dökülür günahları o şahsın.)
.
Abdullah-ı Şemdînî "rahmetullahi aleyh" Namazın Ehemmiyeti -36-
Bir hadisi şerifte, Peygamber-i ins ve cin, Buyurdu: (Bir Müslüman, Allah rızası için, Dosdoğru iki rek'at namaz kılarsa eğer, Küçük günahlarından kalmaz hiç iz ve eser.) Yine Peygamberimiz buyurdu: (Bir Müslüman, Namazını dosdoğru eda ettiği zaman, Bu namaz, kıyamette nur olur, burhan olur, Cehennem azabından bu sayede kurtulur. Ve lakin şartlarına riayet etmez ise, Nur ve burhan olmaz ve necat bulmaz o kimse. "Fir'avun"la, "Karun"la, "Haman" ile bulunur, Ve "Übey bin Halef"e yakın ve yaran olur. Yani namaz, farzına, vacip ve sünnetine, Uyarak kılınırsa ta'dil-i erkan ile, O takdirde nur olur, burhan olur o namaz, Yoksa o, ahirette azaptan kurtulamaz. Bulunur hep o alçak kafirlerle beraber, Yani o, cehenneme girer ve azap çeker.) "Ebüdderda" diyor ki: Resulullah bir zaman, Buyurdu: (Parça parça velev ki parçalansan, Ateşte yakılsan da, şerik koşma Allah'a, Bir de farz namazları, hiç terk etme aman ha. Çünkü farz namazları, bile bile terk eden, Kaybeder imanını, önem vermediğinden.) Farz, Allahın mühim bir emridir ki hem bize, Maazallah küfre kayar, kim önem vermez ise. Yine Peygamberimiz, bir hadisinde dahi, Buyurdu ki: (Üç şeyi geciktirme ya Ali. Namaz vakti gelince, kıl hiç geciktirmeden, Ve dengini bulunca, evlendir kızı hemen.) Yine buyurdular ki: (İlk vaktinde namazı, Kılan Müslümanlardan, Rabbimiz olur razı. Geciktirip, vaktinin sonunda kılsa eğer, Böyle yapanları da, Hak teala affeder.) Aişe validemiz diyor ki: (O Serverin, Geç namaz kıldığını iki defa görmedim.) Yine Peygamberimiz şöyle buyurmuşlardır: (Namaz dinin direği, hem de temel taşıdır. Kim onu şartlarına uyarak kılar ise, Yapar elbet dinini, yıkmış olur değilse.) Yine buyurdular ki: (Mi'rac gecesinde ben, Cibril-i emin ile cehennemi gezerken, Baktım bazı insanlar, şiddetli azap ile, Muazzeb oluyorlar, sual ettim Cibril'e. Dedim ki: "Ya Cebrail kardeşim, bu insanlar, Niçin bu azaplara olmuşlardır giriftar?) Dedi: "Ya Resulallah, mü'mindir bu cemaat, Namaza ehemmiyyet vermiyorlardı fakat.")
.07/11/2001
Abdullah-ı Şemdînî "rahmetullahi aleyh" Namazın Ehemmiyeti -37
Bir gün buyurdular ki Peygamber Efendimiz: (Namazları ihlasla, güzel eda ediniz. Çünkü yanınızdaki vazifeli melekler, Kıldığınız namazı göklere iletirler. O kişi yalancıysa, birinci gök meleği, Gelenleri durdurur ve geçirtmez ileri. Namazda dünya işi düşünürse kim eğer, O da, ikinci kattan geçmeyip geri döner. Kimin de namazında var ise eğer riya, O da, üçüncü kattan geçemez yukarıya. Ve eğer bir kimsede var ise gurur, kibir, Dördüncü kat meleği, onu geri çevirir. Her kim de başkasını haset ederse eğer, Beşinci kat gökten de, o namaz geri döner. Şefkat ve merhameti yok ise bir kişinin, Döner altıncı kattan namazı bunun için. Hırs ve tamah sahibi bir kişiyse o şayet, O da, yedinci kattan geriye eder avdet.) Bu hali Resulullah beyan buyurduğunda, Bütün eshabı güzin ağladılar o anda. Yine buyurdular ki: (Rabbimiz mü'minlere, "Namaz"ı emretmiştir, hem de günde beş kere. Kim ihlasla kılarsa, şartlarına uyarak, Cennete girecektir, söz verdi cenabı Hak. Her kim de ehemmiyyet vermezse, o elbette, Çok acı azablara atılır ahirette.) "Namaz", kalbi temizler, kötülüklerden korur, Ve küçük günahlarına affına sebep olur, Lakin kılınmamışsa bu namazlar ihlasla, Dünya ve ahirette faydası olmaz asla. "Namaz"ı, özenerek kılan kimse mü'mindir, Kılmayan belli olmaz, ya mü'min, ya değildir. Namazda hasıl olan manevi lezzet ve haz, Başka ibadetleri yapmakla hasıl olmaz. Mü'minun suresinin başındaki ayette, Buyuruldu: (Mü'minler kurtulacak elbette.) Ayetin devamında şöyle buyurmaktadır: (Onlar, namazlarını huşuyla kılanlardır.) Âlimler buyurur ki: (Namazların hepsinde, Hasıl olan lezzetten, payı yoktur nefsin de. Namazdan bu lezzeti duyarken bir Müslüman, Nefsi feryad etmekte, inlemektedir o an. Bu dünyada, "Namaz"ın derecesi elbette, Hak tealayı görmek gibidir ahirette. İnsan namaz kılarken, Allah'a en yakındır, Çünkü namaz kılarken, perdeler kaldırılır. Ahirette en yakın olduğu da nihayet, Tam Rabbini gördüğü an olacaktır elbet.)
.08/11/2001
İmam-ı Rabbânî "rahmetullahi aleyh" Namazın Ehemmiyeti -38-
"İmamı Rabbani"nin Mektubat kitabında, Şöyle buyuruluyor "Namaz kılmak" hakkında: (Hak teala kullara, çok merhamet etmiştir, Bütün emirlerinde kolaylık göstermiştir. Şöyle ki, biz kullara, bir yirmidört saatte, "Onyedi rek'at namaz" emretmiştir sadece. Bu onyedi rek'atin kılınması da zaten, "Bir saat"lik bir zaman bile tutmaz esasen. Bunu kılarken dahi en kolay ve kısa bir, Sure okumayı da kabul eylemektedir. Ayakta kılamayan, kılar hem oturarak, Buna da gücü yoksa, kılabilir yatarak. Rüku ve secdeleri yapamayan mü'minler, İma ve işaretle eda edebilirler. Hem abdest almak için, su zarar verir ise, Toprak ile teyemmüm edebilir o kimse.) Yine bir mektubunda buyuruyor ki bu zat: (Allah'a hamd ederim, Resulüne salevat. Bil ki "Namaz", İslamın beş şartından biridir, Bu, bütün taatleri kendinde cem etmiştir. Bu hususiyetinden dolayı "Namaz kılmak", İslamı temsil eder olmuştur tek olarak. Hem Rabbin sevgisine kavuşturacak olan, İşlerin birincisi, "Namaz"dır yine şu an. Sonra namaz hakkında, o Serveri kainat, Buyurmuştur: "Mü'minin mi'racıdır bu taat." Yani "Namaz", insanı dünyadan ahirete, Yükselten bir merdiven gibidir hakikatte. İnsan, sanki namazda, Rabbi ile konuşur, Dünya ve ahirette seadete kavuşur. Bir hadisi şerifte buyurdu ki o Server: (Cennette mü'minlere vardır ki öyle köşkler, Dıştan içi, içten de dışarı seyredilir, Bunlar, gece namazı kılanlara verilir.) Âdem Nebi'den beri her dinde vardı "Namaz", Herbiri toplanarak, kılındı bizlere farz. Peygamber Efendimiz, şöyle buyurmuşlardır: (Dininizin başı ve esası bu namazdır. Nasıl ki bu dünyada, başsız insan olamaz, Namaz olmayınca da, din olmaz, İslam olmaz.) Kim vazife bilmezse namazı hakikaten, Nasibi yok demektir, onun İslamiyetten. Mü'min ile kafiri ayıran fark, "Namaz"dır, "Namaz kılmak", Allah'ın emridir, yani farzdır. Yani Müslüman kılar, kafirler kılmaz namaz, Münafığa gelince, onun pek belli olmaz. Beş vakit namazını kılmayanlar, elbette, "Kızgın" bulacaklardır Allah'ı ahirette.
.09/11/2001
İmam-ı Rabbânî "rahmetullahi aleyh" Namazın Ehemmiyeti -39-
Bir gün "hazreti Ali", ikindi namazını, Kılmamıştı ki gördü güneşin battığını. Öyle çok üzüldü ki namazın geçtiğine, Atıverdi kendini Resulün eşiğine. O'nun ağladığını görünce Fahri cihan, Üzülüp, ağlamağa başladı o da o an. Sonra dua eyledi Âlemlerin Rabbine, O anda batan güneş, geriye döndü yine. Buyurdu ki: (Ya Ali, kaldır da bak başını, Güneş hâlâ batmamış, kalk da kıl namazını.) Allah Arslanı Ali, kapıldı bir sevince, Kalktı ve namazını eda etti hemence. Yine aynı şekilde, "hazreti Ebu Bekir", Vitri kılamayınca, oldu çok müteessir. Öyle çok üzüldü ve ağladı ki o buna, Koştu hemen Resulün mübarek huzuruna. Sanki dünya yıkılmış, o altında kalmıştı, Göz yaşları sel olup, üstünü ıslatmıştı. Dedi: (Ya Resulallah, ben mahvoldum, ben yandım, Zira kazaya kaldı gece vitir namazım.) O Server öğrendi ki, namaz kalmış kazaya, O dahi çok üzülüp, başladı ağlamaya. O esnada cebrail, Rabbinden emir alıp, Bir anda o Serverin huzurlarına varıp, Dedi: (Ya Resulallah, Sıddıka de ki şu an, Affetti günahını Allahü azimüşşan.) Yine büyük zatlardan, "Bayezid-i Bistami", Gece ibadetinde, uyuya kaldı ani. Sonra uyanamadı o sabah namazına, O kadar üzüldü ve ağladı ki o buna, Hoş geldi Rabbimize onun bu üzülmesi, O esnada gaibden duyuverdi şu sesi: (Ey Bayezid üzülme, kusurunu affettim, Hem de sana yetmişbin namaz sevabı verdim.) Peygamber Efendimiz buyurdu: (Bir Müslüman, Bir vakit namazını, hiçbir özrü olmadan, Bile bile kazaya bırakırsa eğer ki, Ateşte, seksen hukbe yanar o elbette ki.) Hutbe, seksen ahiret senesinin ismidir, Ahiretin bir günü, bin dünya senesidir. O halde ey Müslüman, boş geçirme vaktini, İyi bil zamanının, ömrünün kıymetini. "Namazlar"ı vaktinde eda et ki bu günde, Hiç pişman olmıyasın yarın mahşer gününde. Çünkü bir namazını bile bile terk eden, Yani onu kılmayıp, ölse kaza etmeden, Kabrine, cehennemden yüz pencere açılır, Ta kıyamete kadar, ona azab yapılı
.10/11/2001
İmam-ı Rabbânî "rahmetullahi aleyh" Namazın Ehemmiyeti -40-
İlk farz olan ibadet İslamın beş şartından ikincisi "Namaz"dır, Bu, Allah'ın bizlere bir emri, yani farzdır. Dinde imandan sonra, en kıymetli ibadet, İhlas ile beş vakit "Namaz kılmak"tır elbet. Allah'ın, amellerden en fazla beğendiği, Ve Kur'an-ı kerimde tekraren emrettiği, Amel, günde "Beş vakit farz namazı kılmak"tır, Ve dinde ilk farz olan ibadet de "Namaz"dır. Hem de imandan sonra, ilk sual ahirette, "Beş vakit farz namaz"dan olacaktır elbette. Kim namaz hesabını iyi verirse eğer, Diğer hesapları da kolay ve asan geçer. Cehennemden kurtulmak ve cennete kavuşmak, "Beş vakit farz namazı kılmakla" olur ancak. Evvela kusursuz bir abdest alınmalıdır, Ve gevşeklik etmeden, namaza durmalıdır. "Namaz"ı, doğru dürüst kılarsa bir Müslüman, Korunur çirkin, kötü fiilleri yapmaktan. İnsanı kötülükten korumayan bir namaz, Görünüşte namazdır, doğru namaz olamaz. Ve lakin doğrusunu yapıncaya kadar tam, Eksiğiyle kılmağa etmeli yine devam. "Böyle gelişigüzel namaz kılacağına, Hiç kılma" dememeli asla bir Müslümana. "Böyle kılacağına, doğru kıl" demelidir, Ve bozuk olanları, böyle düzeltmelidir. "Namaz"ı, cemaatle kılmalıdır ki hatta, Zira yalnız kılmaktan kıymetlidir sevapta. Dünya ve ahirette, kulu felaketlerden, Kurtaracak amel de "Namaz"dır hakikaten. Mü'minler arasında yapılan her bir taat, Kolay yapılanlardan sevaptır hem de kat kat. Düşman saldırdığında, askerin ufacık bir, Hareketi, çok mühim ve pek çok kıymetlidir. Yapsalar sulh zamanı ne kadar çok talimler, Yine de kazanamaz bu kadar kıymet, değer. İşte bu yüzdendir ki, gençlikteki ibadet, Hak teala indinde kazanır fazla kıymet. Çünkü nefis ve şeytan, gençlere saldırarak, Namaz kılmalarına isterler mani olmak. Gençler, namazlarını yine de aksatmazsa, Pek çok kıymet kazanır, Hak katında bilhassa. Sevap ve ecirleri, yazılır hem de kat kat, Az ibadetlerine alırlar çok mükafat. Hadiste buyurdu ki Peygamber Efendimiz: (Hepiniz bir sürünün çobanı gibisiniz.) Öyleyse anne baba, çocuklarına önce, "İman"ı ve "Namaz"ı öğretmeli güzelce
.11/11/2001
Abdurrahman Tâgî "rahmetullahi aleyh" Namazın Ehemmiyeti -41-
Allah dostlarının namazı Evliyayı kiramdan, "Hamid-i Tavil" vardı, Kendi namazgahında bir gün namaz kılardı. O sırada evinde, yangın çıktı aniden, Komşular koşuşturup, söndürdüler acilen. Sonra da hayret ile gördü ki o cemaat, Huşuyla namaz kılar içerde bu veli zat. Dediler: (Olmadı mı yangından haberiniz?) Buyurdu: (Ne yangını, siz neler söylersiniz. Ben namaz kılıyordum, az önce ey komşular, Namazda bir şey duymam, selam verene kadar.) Evet, Allah dostları, namaza durduğunda, Hemen kendilerinden geçerler bu durumda. Nitekim bir sahabi, nakleder ki şöylece: Ben namaz kılıyordum, o Server'le bir gece. Ses gelirdi mübarek göğsünden o esnada, Sanki su kaynıyordu fokur fokur kazanda. "Hazreti Ali" dahi namaza durdu bir an, Hiçbir şeyden haberi olmuyordu o zaman. Nitekim bir savaşta, ayağının birine, Şiddetle bir ok gelip, saplandı kemiğine. Bir türlü çıkmayınca o kemiğin içinden, Bazıları dedi ki: (Cerrah anlar bu işten.) Nihayet cerrah gelip, görür görmez bu hali, Dedi: (Bayıltmam lazım sizi hemen ya Ali. Zira çok fazla girmiş, bu ok kemiğinize, Bayıltmadan çekersem, çok elem verir size.) Buyurdu: (Bayıltmana, şu an hiç lüzum yoktur, Bir miktar bekleyiniz, şimdi ezan okunur. Namaza duracağım zira vakit olunca, Çekip çıkarırsanız ben namaza durunca.) Sonra ezan okundu, fazla vakit geçmeden, Hazreti Ali kalkıp, namaza durdu hemen. Cerrah ise almıştı zaten talimatını, Neşterle yardı hemen mübarek ayağını. Oku, kemik içinden, çekip çıkardı hemen, Ve sardı yarasını, henüz selam vermeden. O, namazı bitirip, sual etti cerraha: (Ne oldu, yoksa oku çıkarmadın mı daha?) Cerrah arz eyledi ki: (Çıkarıldı efendim.) Buyurdu: (Zerre kadar, bir acı hissetmedim.) Yine bir Müslüman da, bir harpte düştü esir, Namaz vakti geçince, oldu çok müteessir. Nöbetçiye dedi ki: (Her bir namazım için, "Bir altın" vereceğim, verirsen eğer izin.) O izin verdiyse de, arttırdı ücreti hep, Öyle ki, bir namaza, "On altın" etti talep. Sonunda insaf edip, değişti kalbi birden, "Şehadet"i getirip, Müslüman oldu hemen.
.
Abdurrahman Tâgî "rahmetullahi aleyh"
Resulullah buyurdu: (Cemaatle kılınan, Namaza, daha fazla sevap verir Yaradan.) Ve yine buyurdu ki: (Abdest alıp bir kimse, Camiye, cemaatle namaz kılmağa gitse, Allah, her adımına verir bir sevap, ecir, Ve her bir adımında, bir günahı silinir.) Kimin gönlü olsa hep cami ve cemaatte, Yükselir makamı ve derecesi cennette. "Namazlar", cemaatle kılınırsa hep şayet, Mü'minler arasında artar sevgi, muhabbet. Birlik ve beraberlik sağlanır bu sayede, Sohbet etme fırsatı bulur hep cemaat de. Bir derdi, sıkıntısı olanlar varsa eğer, Bunları öğrenir ve ziyarete giderler. Cemaat, mü'minlerin tek vücut ve tek yürek, Olduğunun en güzel örneği olsa gerek. "Ebu Yusuf", halife Harun Reşid devrinde, Kadı, yani hakimlik yapardı mahkemede. Bir gün Harun Reşid'in yanında otururken, Gelip davacı oldu bir kimse diğerinden. Sual etti adama, (Şahidin var mı?) diye, Meğerse Harun Reşit, vakıfkış mes'eleye. Dedi ki: (Ben şahidim, eğer kabul edersen.) Ebu Yusuf dedi ki: (Hayır, kabul edemem.) Halife, (Niçin?) diye sorunca da hayretle, Dedi: (Sen kılmıyorsun namazı cemaatle.) Şaşırdı Harun Reşid, dedi ki: (İyi ama, Ben milletin işiyle uğraşırım daima.) Buyurdu: (Yapılırken bir yerde Hakk'a taat, O'nun mahluklarına edilir mi itaat?) Çok beğendi halife onun bu cevabını, Emretti, sarayda bir mescit yapılmasını. Sonra tayin eyledi bir müezzin ve imam, Beş vakit, cemaate eyledi artık devam. Bu zat buyuruyor ki: (Amel ve ibadetler, İkidir, biri "Farzlar", diğeri "Nafileler." Farz ibadet yanında, nafilenin kıymeti, O kadar cüz'idir ki, yoktur ehemmiyeti. Ve bir farzı, vaktinde yapmak da bu sebepten, İyidir, bin senelik nafile ibadetten. İster nafile namaz, ister zikir ve fikir, Farz ibadet yanında, kıymeti "Yok" gibidir. Hatta bir farz yaparken, bir edebe riayet, Diğer nafilelerden üstündür daha elbet. Yine farz yapılırken, sakınmak bir mekruhtan, Üstündür zikir, fikir, hem de murakabeden. Bunun için "Bir lira" zekat vermek, bu dinde, "Bin lira" sadakadan, üstündür Hak indinde
.13/11/2001
Abdurrahman Tâgî "rahmetullahi aleyh" Namazın Ehemmiyeti -43-
Bu zat buyuruyor ki: (Bilcümle ibadetler, "Namaz" içerisinde toplanmıştır hep birer. Allah'ın rızasına kavuşturacak olan, Amellerin başında, "Namaz" gelir her zaman. Hem Kur'an-ı kerimde, "Namaz"ı Hak teala, "İman" ile birlikte bildirir ekseriya. Demek ki bir Müslüman, kılmazsa namazını, Korumak kolay olmaz kalbindeki imanı. Nitekim Resulullah, şöyle buyurmaktadır: (Göz nurum, kalp huzurum, hep namaz kılmaktadır.) Yine buyurdular ki o Serveri kainat: (Ya Bilal, ezan oku ve kalbimi ferahlat.) Yine bir hadisinde şöyle bildirmişlerdir: (Namaz, gözümün nuru kalbimin neş'esidir.) İnsan namaz kılarken, manevi lezzet alır, Yani mü'minin kalbi, "Namaz"la ferahlanır. Ama nefsi üzülür ve olur çok mükedder, Kalbi lezzet alırken, nefsi hep feryat eder. "Namaz", her ibadetten, oruçtan kıymetlidir, Namaz, mahzun kalplere, ferahlık ve zevk verir. Doğru kılınan namaz, yok eder günahları, Ve namaz, kötülükten alıkor kılanları. Üzüntülü ruhlara lezzet verir, haz verir, "Namaz", ruhun gıdası, bedenin kuvvetidir. İmamı Rabaninin, Mektubat kitabında, Şöyle buyuruluyor, "Namaz kılmak" hakkında: Hak teala buyurdu: (Salih amel işleyen, Müslümanlar, cennete girecektir külliyen.) Bu "Salih ameller"den, ne anlamak lazımdır, Bütün iyi işler mi, yoksa bazısı mıdır? Hepsi olsa, bunları tam yapamaz insanlar, Bir kaçıysa, acaba hangileridir bunlar? Cevabı şöyledir ki, bu işler beş tanedir, Bunlar da, dinimizin aslı ve temelidir. "Namaz, oruç, hac, zekat", hem şartıdır bu dinin, Hem de yapmak, boynunun borcudur her mü'minin. Bunları tam yapanlar, bulur rahat ve huzur, Ahirette cehennem azabından kurtulur. Çünkü bunlar, aslında "Salih ameller"dir ki, İnsanı günahlardan korurlar elbette ki. Hak teala buyurdu: (Hiç kusursuz kılınan, Namaz, korur insanı her türlü günahlardan.) İslamın beş şartını, kim ifa eder ise, Ni'metlerin şükrünü yapmış olur o kimse. Zira Nisa suresi, yüzkırkaltıncı ayet, Bize bu hakikati bildirir açık ve net. Şöyle ki, (İman eder, sonra şükrederseniz, Niye azab edeyim?) buyuruyor Rabbimiz
.14/11/2001
Abdurrahman Tâgî "rahmetullahi aleyh" Namazın Ehemmiyeti -44-
Bir günki sohbetinde, bu zat şöyle bildirir: "Namaz kılmak", islamın beş şartından biridir. Şartlarına uyarak kılmalı ki onu hep, Saadete ermeğe, "Namaz"dır çünki sebep. Beş vakit namaz kılan, bulur rahat ve huzur, Ve dinin temelini, sağlamca kurmuş olur. Cehennemden kurtaran ip "Namaz"dır elbette, Onu kim yakalarsa, kurtulur ahirette. Bir insanın, Rabbine, en yakın olduğu an, Yine "Namaz kıldığı" zamandır ey Müslüman. Namaz kılan bir kimse, konuşur Rabbi ile, Onun büyüklüğünü hem düşünür kalbiyle. Müslüman, namazını kılar, ama ne için? Bir emri olduğundan elbette Rabbimizin. Onun her bir emrinde, mutlak bir fayda vardır, Eğer yasaklamışsa, o da mutlak zarardır. İşte bu sözkonusu zarar ve faideler, Tıbta tesbit edildi bir kısmı birer birer. İslamiyet, sağlığa öyle önem verir ki, Hiçbir din ve düşünce, veremez onun gibi. Sağlığa faydalıdır "Namaz ibadeti" de, Kılanlar, faydasına kavuşurlar elbette. Namazda hareketler yavaştır, kalbi yormaz, Ve dinç tutar insanı, hiç uyuşukluk olmaz. Bir günde, seksen defa secde eden kişinin, Beynine, daha fazla kan gider bunun için. İyi beslendiğinden beyin hücreleri de, "Hafıza bozukluğu" olmaz bu kimselerde. Hem muntazam olarak eğilip doğrulmaktan, Gözlerde, kan daha bir seri eder deveran. "Göz içi tansiyonu" artmaz bu sebeple de, "Katarakt" ve "Kara su" olmaz bu kimselerde. Yani namaz kılarken yapılan hareketler, Sayesinde, vücutta olur çok faideler. Mesela midedeki gıdalar tam karışır, Sonra idrar yolları iyice çalkalanır. Mesane, tamamiyle boşaldığı için de, "Böbrek taşı" az olur namaz kılan kişide. Beş vakit namazdaki o ritmik hareketler, Sayesinde çalışır adale ve eklemler. Böylece "Kireçlenme", eklem hastalıkları, Önlenir hem adale ve kas tutulmaları. Vücut sağlığı için, temizlik çok mühimdir, İşte "Abdest" ve "Gusül", bunu temin içindir. Hem maddi, hem manevi temizliği sağlayan, "Namaz"dır ki, temizdir beş vakit namaz kılan. İşbu faydalarına kavuşabilmek için, Çok da temiz olması lazımdır o kişinin
.15/11/2001
Abdurrahman Tâgî "rahmetullahi aleyh" Namazın Ehemmiyeti -45-
Bu zat buyuruyor ki: (İbadetler içinde, En mühimi "Namaz"dır Hak teala indinde. Hele savaş anında onu eda edenler, Tam "İkimilyon" katı ecir elde ederler. Mescid-i Nebevi'de kılanlara gelince, "Onbin" misli sevaba kavuşurlar bir nice. Mahşer günü, küffara öyle uzun gelir ki, Tam "Ellibin sene"lik bir zamandır o sanki. Lakin mü'minler için aynı gün, çok kısadır, "Dört rek'atlık bir namaz kılmak"tan daha azdır. Kıyamette ilk önce, "Namaz"dan sual olur, O kolay geçer ise, kurtulması umulur. "Namaz", dinin direği, temelidir islamın, Ve en bariz farkıdır, "Kafir"le "Müslüman"ın. Hatta "Namaz", hedeftir, bir maksat ve gayedir, Diğer ibadetlerse, araçtır, vesiledir. Namazı, cemaatle eda eden kimseler, Sıratı, şimşek gibi bir lahzada geçerler. Hem namaz esnasında söylenilen her tekbir, "Bu ibadet, Allaha layık değil" demektir. Yani Allah o kadar yücedir ki, bu namaz, Asla Ona yakışır bir ibadet olamaz. Resulullah, namazda safları düzeltirdi, "Bu, namazın bir cüz'ü, bir parçasıdır" derdi. Ta'dil-i erkan ile kılmalı ki muhakkak, Terk edenler, azaba olurlar hep müstehak. Peygamber Efendimiz buyurdu ki bir zaman: (Namaz kılmak üzere kalkarsa bir Müslüman, Açılır onun için cennetteki kapılar, Rabbiyle arasında olan perdeler kalkar.) "Namaz", kırık kalpleri neş'e ile doldurur, Günahları yok eder, kötülüklerden korur. "Namaz"ın, dünyadaki derecesi esasen, Ahirette, "Allahı görmek" gibidir zaten. Evliyayı kiramdan "Malik bin Dinar" vardı, Bu zat her gece kalkar ve hep namaz kılardı. Bir gece kalkamadı teheccüt namazına, Rüyada biri geldi ve sokuldu yanına. Dedi ki: (Kalk ya Malik, uykuda yoktur hayır, Bilmez misin ki namaz, uykudan hayırlıdır.) Bu veli buyurur ki: (Kim gevşekse namaza, Diğer ibadetleri aksatır daha fazla.) Bu zat her sohbetinde "Namaz"dan bahsederdi, "Namaz kılmak, islamın temel taşıdır" derdi. Nerede ve ne şartta bulunsanız da yine, Namaz ibadetini hep getirin yerine. Hatta son nefesinde bu büyük evliya zat, En son "Namaz" diyerek, eyledi Hakka vuslat.
.19/11/2001
Abdüllatif Efendi "rahmetullahi aleyh"
Resulullah buyurdu: (Sabah-akşam, melekler, Amel defterlerini, Allaha arz ederler. Başında ve sonunda "İyi iş" varsa şayet, Gün içindekileri olur af ve mağfiret.) Yine buyurdular ki: İnsanlara, melekler, Bir gündüz, bir de gece, iki defa gelirler. Biri yeni gelirken, ayrılır önce gelen, Bunlar karşılaşırlar, yolda gelip giderken. Rabbimiz, meleklere sorar ki o arada: (Ne halde bıraktınız kullarımı dünyada?) Derler ki: (Ya İlahi, bulduk namaz kılarken, Yine namaz kılardı, yanından ayrılırken.) Hak teala buyurur: (Ey benim meleklerim, Öyleyse şahit olun, onları affeyledim.) "Osman Haruni" var ki, alim ve evliyadan, O şöyle buyurmuştur talebeye bir zaman: (Hesap günü gelince, bilcümle peygamberler, Bütün müslümanlarla hem alim ve veliler, Yarın hesap gününde, Allahın huzurunda, Sorguya çekilirler hep "Namaz" hususunda. Beş vakit farz namazı, şartlarına uyarak, İhlas ile kılanlar kurtulurlar muhakkak. Lakin özrü olmadan, vaktini geçirenler, "Veyl" adlı cehennemde acı azab çekerler.) Yani Veyl adındaki o azab pek çetindir, Bu, namazı kazaya bırakanlar içindir. Ya hiç kılmıyanların nice olur halleri? Öyleyse namazları asla geçirmemeli. "Hayri Nessac" adında Allahın bir velisi, Vardı ki, şöyle diyor onun bir talebesi: Hocamın yanındaydım ölüm hastalığında, En son nefeslerini alıyordu o anda. Birden kapıya doğru dikkatlice bakarak, Konuşmağa başladı yerinden doğrularak. Dedi ki: (Allah sana, ruhumu kabzetmeyi, Emreyledi bana da namaz eda etmeyi. Şu an namaz vaktidir, izin ver de kalkarak, Bana emr olunanı yapayım son olarak. Ben Rabbimin emrini yapayım da ölmeden, Sen de sana düşeni yaparsın sonra hemen.) O zaman anladık ki hayretle ordakiler, "Hazreti Azrail"le konuşuyormuş meğer. Sonra abdest aldı ve namaza durdu hemen, Bitirip, yatağına uzandı beklemeden. Gözlerini kapayıp, getirdi "Şehadet"i, Sonra "Allah" diyerek ruhunu teslim etti. Rüyada buyurdu ki çok sevdiği bir zata: (Sıkıntıdan kurtulup, kavuştum tam rahata.)
.20/11/2001
Ahmet Mürşidî Efendi "rahmetullahi aleyh" Namazın Ehemmiyeti -50-
Bu zat buyuruyor ki: "Namaz", büyük ibadet, Müslüman, beş vaktini kılmalı her gün elbet. Bu bapta Resulullah buyurur ki mealen: (Allahü tealaya yemin ederim ki ben, Nasıl temizlenirse, su ile kirli şeyler, Beş vakit namaz dahi, günahları temizler.) Yine buyurdular ki Resulullah bir kere: (Ne mutlu evlerini mescit eyliyenlere. Takva sahiplerinin evi mescit gibidir, Mescitler, Rabbimizin en sevdiği yerlerdir. İki rek'at nafile namazın ecrini siz, Bilseydiniz, "Dağlardan daha büyük" derdiniz Hele farz namazlara verilen sevap, ecir, Öyle çok ki, vasfetmek bile mümkün değildir.) "Merkez Efendi" diye bir veli vardı hatta, Cemaatsiz bir namaz kılmamıştır hayatta. Bir vakit cemaate yetişmeseydi eğer, Kılanlardan birine, derdi ki o bu sefer: (Ömrümde bir namazı, cemaatsiz kılmadım, Gel bana uy da şimdi, cemaatle kılalım. Sana, tekrar kılmanın zararı olmaz asla, Sen nafile sevabı alırsın bu namazla.) Bir gün de buyurdu ki: (Beş vakit namaz kılmak, Farz olup, hem bu dinin direğidir muhakkak. Namaz kılan bir kimse, dinini doğrultmuştur, Namaz kılmıyan ise, dinini yıkmış olur. Her zaman cemaatle kılmalı ki namazı, "Yirmiyedi" derece çoktur ecri, sevabı. İlk tekbiri, imamla birlikte almalıdır, İlk safta yer bulmağa hem de çalışmalıdır. Bunlardan bir tanesi yapılamazsa eğer, Matem tutmalıdır ki, ne yapsa buna değer Kamil olan bir mü'min, namaza durduğunda, Dünyadan ahirete girer sanki o anda. Çünki "Namaz", mü'minin mi'racıdır esasen, Allaha yakınlık da namazda olur zaten. Namazda, Allah ile kulların arasında, Bulunan perdeler de kaldırılır aslında. Resulullah Mi'racda, Rabbinin izni ile, Allahü tealayı görmüştü baş gözüyle. Veliler de ne vakit namaza durmuş olsa, "Allahı görür" gibi bir hal olur hülasa. Nitekim buyurdu ki bir hadiste o Server: (Mü'min namaz kılmağa başlayınca her sefer, Cennetin kapıları onun için açılır, Rabbiyle aradaki perdeler kaldırılır. Cennetteki huriler, karşılar onu derhal, Namaz bitene kadar, devam eder işbu hal.)
.21/11/2001
Ahmet Mürşidî Efendi "rahmetullahi aleyh" Namazın Ehemmiyeti -51-
"Namaz kılmak", en büyük ibadettir bu dinde, Ecri dahi en çoktur Hak teala indinde. Kulun Hak tealaya en yakın olduğu an, Yine "Namaz kıldığı" vakitlerdir her zaman. Günahları örten ve temizliyen de yine, İhlas ile kıldığı namazlardır mü'mine. "Namaz", dinin direği, mü'minin mi'racıdır, "Namaz", müslümanlıkla kafirliği ayırır. Hanım evliyalardan "Rabia-yı Adviyye", Geçirirdi vaktini çoğu kez namaz ile. Kefenini, seccade olarak kullanırdı, Her gece, tam "Bin rek'at" her gün namaz kılardı. Tekbiri getirip de namaza durduğunda, Hiçbir şeyden haberi olmuyordu o anda. Bir gün namaz kılarken, "Kamış" girdi gözüne, Selam verene kadar farketmedi hiç yine. Namazı bitirince, hissetti onu ancak, Güçlükle çıkardılar bir hayli uğraşarak. Yine böyle bir gece, namaz kıldı evinde, Sonra uyuyakaldı hasırın üzerinde. O esnada içeri bir "Hırsız" girdi, ancak, Aradı, hiçbir nesne bulamadı çalacak. Hazreti Rabia'nın vardı ki bir "Örtü"sü, Tam çıkacağı zaman, takıldı ona gözü. "Bari boş çıkmayayım" diyerek aldı onu, Ve lakin bulamadı evin çıkış yolunu. Geri dönüp bıraktı o örtüyü yerine, Tam kapıdan çıkarken geriye döndü yine. Bıraktığı örtüyü tekrar eline aldı, Lakin yine şaşırıp, kapıyı bulamadı. Dönüp koydu örtüyü, yolu buldu hemence, Bu hal, tam yirmi kere vaki oldu o gece. Son defa o örtüyü eline aldığında, Gaibten kendisine geldi şöyle bir nida: (Ey kişi hiç yorulma, çek örtüden elini, Zira o, Allahına ısmarladı kendini. Ona az yaklaşmağa gücü yokken şeytanın, Senin gücün yeter mi, uğraşma daha sakın. Alamazsın sen onu kendini yorma fazla, O uyuyor ise de, uyumaz Rabbi asla.) Bunu duyup korktu ve çıktı evin içinden, Tövbe edip vazgeçti bu hırsızlık işinden. "Rebi bin Heysem" dahi, evliyadan bir zattı, "Bin altın" değerinde var idi cins bir atı. Bir gün namaz kılarken, çalındı o ara at, Farketti, namazını bozmadı yine fakat. (Niçin mani olmadın?) diye sorduklarında, Dedi: (Huzurundaydım Rabbimin ben o anda.)
.22/11/2001
Ahmet Mürşidî Efendi "rahmetullahi aleyh" Namazın Ehemmiyeti -52-
Bu zat buyuruyor ki: (Namaz kılarsa bir kul, Hak teala indinde olur iyi ve makbul. Hepsi namaz kılmıştır bilcümle peygamberler, Namaz kılan kimseyi, sever gökte melekler. "Beş vakit namaz"ını tam kılarsa bir insan, Melekül mevt, ruhunu alır kolay ve âsan. Nur olur ona namaz, gittiğinde kabrine, Kolay olur cevabı, sual meleklerine. Kıyamette ilk önce sorulacak "Namaz"dan, Hesabını verenler, kurtulacak azabtan. Kim "Beş vakit namaz"ı, getirirse yerine, Kavuşur ahirette cennet ni'metlerine. Kimler de kılmayıp da, etmezlerse hiç esef, Azab göreceklerdir cehennemde maalesef. İşin başı "Namaz"dır, mü'mindir namaz kılan, Eğer kılmıyor ise, şüphelidir o zaman. Hiç özrü olmaksızın, sırf tembellik ederek, "Beş vakit namaz"ından, kazaya kalsa bir tek, Cezası, affolmazsa, cehennemde yanmaktır, Zira Rabbin emrini, bu, hafife almaktır. Acele kaza etmek lazımdır o namazı, Yoksa vakit geçtikçe, kat kat artar cezası. Yani o "Farz namaz"ı, kaza edecek kadar, Sonradan boş, müsait geçtikçe dakikalar, Ateşte yanacağı müddet de çoğalır hep, Öyleyse kul Rabbinden etmeli haya, edep.) Bir gün de buyurdu ki: (Mü'min, bir tek namazı, Geçirirse, dünyada "haramdır" yaşaması. Yani buna üzülmez ve etmezse hiç tasa, Ölse daha iyidir, böyle yaşamaktansa.) Bir gün de buyurdu ki: (Çok şükür Rabbimize, Çok maddi ve manevi ni'metler verdi bize. Hem iman ve ibadet, huzurun kaynağıdır, En büyük ibadet de, elbet "Namaz kılmak"tır. Çünki "Namaz", Allahı hatırlatıyor bize, Günde en az beş defa geliyor kalbimize. Hatta beş defa değil, anılır daha fazla, Zira her söz zikirdir, ilgiliyse "Namaz"la. "Ezan kaçta oluyor?", "Vakite ne kadar var?" "Kalkıp abdest alayım" tarzında konuşmalar, "Namaz"la alakalı olduğundan dolayı, Hatırlatır bize hep Allahü tealayı. Kim "Beş vakit namaz"ı, her gün eda aderse, Ve bir vakit kılınca, ötekini beklerse, Yani hep düşünürse her kim "Namaz kılma"yı, O, zikretmiş sayılır her an Hak tealayı. İşte bu yüzdendir ki, en kıymetli ibadet, İhlas ile beş vakit "Namaz kılmak"tır elbe
.23/11/2001
İmâm-ı Buhâri "rahmetullahi aleyh" -1-
"İmâm-ı Buhâri" ki, hadiste büyük üstad, Sahih-i Buhariyi, o yazdı kendi bizzat. Kitabullahtan sonra, bu kitaptır bi bahâ, Zira bundan kıymetli bir eser yoktur daha. Çok küçük yaşta iken vefat etti babası, Ve lâkin çok saliha var idi bir anası. Oğlunun tahsilini, o aldı üzerine, Nesi varsa harcadı, hep onun tahsiline. Çocukken, gözlerine gelmişti bir hastalık, Nihayet ikisi de, hiç görmez oldu artık. Annesi, gece gündüz dua ederdi ki hep, Göndersin Hak teala şifa için bir sebep. Bir gece, rüyasında gördü Halilullahı, Oğlu için bir dua istedi Ondan dahi. O buyurdu; (Ey hatun, üzülme buna asla, Oğlunun gözlerini açacak Hak teala.) Uyanınca gördü ki, hakikaten oğlunun, Açılmış iki gözü, sevinip oldu memnun. On yaşında başladı, hadis ezberlemeğe, Lakin lüzum görmezdi, yazmağa, kaydetmeğe. Bir hadisi, bir defa duysa, ezberliyordu, Buna, hocaları da çok hayret ediyordu. Zira onbeş yaşına henüz daha geçmeden, Tam "yetmişbin" hadisi, biliyordu ezberden. Hem de ravilerinin kimler olduklarını, Ad ve künyeleriyle, ahlâk durumlarını, Hatta nerde, ne zaman doğmuşlar ise acep, Ve ne zaman, nerede ölmüşler, bilirdi hep. "Onaltı" yaşındayken, hadis ihtiva eden, Kitapların hepsini, ezberledi tamamen. Sonra da "İlim" için eyledi çok seyahat, Hadis ravileriyle, görüştü kendi bizzat. Kırk yaşına kadar da, devam etti bu böyle, Görüştü bu yerlerde, bin hadis âlimiyle. Üçyüzbinden çok hadis ezberinde olana, "İmâm" dendiği için, kavuştu bu ünvana. Hadiste, kimse onun tutamazdı yerini, Ondan hadis alanlar, geçmişti doksan bini. Nişabur'a gitmişti yine ilim almağa, "Dört bin" kişi gelmişti, onu karşılamağa. "Sahih-i Buhari" nâm kitabı o yazmıştı, Tam onaltı senede, bunu tamamlamıştı. Tek tek her bir hadisi, yazmadan önce daha, Gusül abdesti alıp, gelirdi Beytullaha. Makam-ı İbrahimde iki rekat bir namaz, Kılarak, istihare yapardı sonra biraz. Tam kanâat ederse, "Bu sahihtir" diyerek, Yazardı kitabına, Besmele söyliyerek
.24/11/2001
İmâm-ı Buhâri "rahmetullahi aleyh" -2-
"İlmi zelil edemem!" "İmâm-ı Buhari"nin ilminin üstünlüğü, Yayılınca her yere dininin bütünlüğü, İnsanlar hayran kalıp, koştular kendisine. Ve binlerce talebe, üşüştüler dersine. Lâkin kıskandı onu, bazıları maalesef, O dahi çok üzülüp, onlara etti esef. Göç etti "Nişabur"dan, "Buhara"ya nihayet, İnsanlar, akın akın ettiler hep ziyaret. O yere teşrifleri erişince valiye, Bir haberci gönderdi (Yanıma gelsin) diye. O görevli gelerek, dedi ki: (Efendimiz, Sizleri, huzuruna çağırıyor valimiz. İlmi, bizzat dinlemek istiyor ağzınızdan, Ayrıca bir isteği olacak zatınızdan.) Bu teklif karşısında, düşünüp önce biraz, Buyurdu; (Benim ona, gitmem hiç uygun olmaz. Ben onun ayağına gidersem bu iş için, İlmi zelil ederim, doğrusu budur işin. Kim ilme talip ise, gelir ilmin yanına, Ve lakin âlim gitmez, kimsenin ayağına. Vali de, istiyorsa benden bir şey öğrenmek, Yanıma gelmelidir, ilme ta'zim ederek. Çocuklarına dahi, ders veririm ben, ama, Onlar da, zahmet edip gelmeliler yanıma. Zira tahsis edersem vakti o bebelere, Haksızlık olmuş olur, sair talebelere.) Valiye böyle haber ulaşınca "İmam"dan, Nefsine ağır gelip, gadaba geldi o an. Zira anlıyamadı o bundaki hikmeti, Bir haber gönderdi ki; (Terk etsin memleketi) Hazret-i İmâm ise, çok üzüldü bu hale, Allahü tealaya etti onu havale. Bir ay geçmemişti ki bu işin üzerinden, Vâli, yolsuzluk yapıp, alındı görevinden. Bir merkebin üstüne bindirildi o vali, Ve gelip tükürdüler, ona cümle ahali. Çoluk çocuk toplanıp, ettiler çok hakaret, Ve onun bu halinden insanlar aldı ibret. Hazreti İmam ise, giderken Semerkand'a, Dedikodu işitti yine kendi hakkında. İnsanların halinden bir hayli üzülerek, Daraldı temiz ruhu ve canı sıkıldı pek. Bir gece, teheccüdde yalvardı Allahına; (Yâ Rabbi al ruhumu, dar geldi dünya bana.) Hastalandı aniden, bir bayram arefesi, Vefat etti nihayet, o bayramın gecesi. Kabrinden, bir "hoş koku" yayılırdı her gece, Hem de hiç azalmayıp, devam etti günlerce
.25/11/2001
Abdülkerim Kadirî "kuddise sirruh" -1-
"Aldandık nefsimize" Bu zat bir sohbetinde buyurdu: (Ey cemaat, Nefis ile cihadda, gösterin sabır, sebat. İbadet yapmakta da yapmayın ki gevşeklik, Zira "Esen yel" gibi geçip gider bu gençlik. Hiç vakit geçirmeden çalışıp gündüz gece, "Allah'ın rızası"nı tahsil eder böylece. Bilin ki, ahirette herkese vardır hesap, Tövbesiz ölenlere, yapılır acı azab. Hep İslama muvafık işleyin ki her işi, Yoksa pek şiddetlidir Cehennemin ateşi. Sizden önce gidenler şimdi "Aah" ediyorlar, "Keşke bu günahları yapmasaydık" diyorlar. Onların kaçırdığı bu fırsat şimdi sizde, Öyleyse dine uyun her bir amelinizde. Her kim günah işlerse bu dünyada gülerek, Orada Cehenneme atılır "Aah" ederek.) Bu zat Hak tealaya sevgili ve yakındır, Bir gün münacatında şöyle buyurmaktadır: (Ya Rabbi sen tanıttın bize kendi zatını, Ve saçtın üstümüze lütuf ve ihsanını. Halk eyledin sen bizi, mü'min anne babadan, Bir nimet var mıdır ki, büyük olsun o bundan. Tam sıhhatli olarak getirdin bu aleme, Senin bu ihsanların, gelmez yazı kaleme. En büyük nimetin de şudur ki ya İlahi, Razı olduğun yolu gösterdin bize dahi. Sevdiğin kullarını tanıttın bize yine, Ve bizi davet ettin, ebedi Cennetine. Bize emrettinse de bazı ibadetleri, Bizedir hep onların bütün faideleri. Yine bazı şeyleri ettinse bize yasak, Zararlı olduğundan haram kıldın muhakkak. Farzların yapılması, kolaydır hem de bize, Lakin biz nefse uyup, zulmettik kendimize. Ya Rabbi, çok ise de isyan ve günahımız, Lakin günahımıza çoktur pişmanlığımız. Ya Rabbi, affet bizi, iman ettik biz sana, Lakin asi nefsimiz, aldattı bizi fena. Bize "Güzel" gösterdi günah ve haramları, Biz nefse aldanarak, işledik hep onları. Sen de ceza vermekte acele etmeyince, Biz bundan da yüz bulduk ve şımardık iyice. Affına güvenerek, sana isyan eyledik, Nefsimiz de günaha eyledi bizi teşvik. Halbuki bilirdik ki, çoksa da mağfiretin, Fakat azabın dahi çetindir gayet senin. Bunları bile bile, aldandık nefsimize, Sonsuz merhametinle yine sen acı bize.)
.26/11/2001
Abdülkerim Kadirî "kuddise sirruh" -2-
İslam âlimlerinin en büyüklerindendir, O, bir münacatında şöyle söylemektedir: (Ya Rabbi, sana karşı çok isyan ettik, fakat, Af için biz yine de, isteriz senden imdat. Ya Rabbi, mahşer günü hesap için "Mizan"a, Varmağa, bu günahla yüzümüz yoktur sana. Eğer ki af etmezsen bizi ey Allah'ımız, "Cehennem ateşi"ne hiç yoktur takatımız. Ya Rabbi, sen bizleri eyle af ve mağfiret, Zira senin affının sınırı yoktur elbet. Sen bize "Akl-ı selim" ve "Yakin" eyle ihsan, Sana ibadet edip, yapmıyalım hiç isyan. Çıkarıp kalbimizden bu "Dünya sevgisi"ni, Doldur onun yerine kendi muhabbetini. "Ahiret derdi" ile dertlendir bizi esas, Zira bu dert yanında, başka şey dert sayılmaz.) Bir gün de buyurdu ki: (Ey insanlar, bir kişi, Bir "Veli"yi severse, kolay olur her işi. Her emrine "Peki" der, beslerse çok muhabbet, Akar ona sel gibi Ondan "Feyiz" ve "Himmet." Lüzum kalmaz ayrıca yardım istemesine, Zira gelir devamlı, o himmet kendisine. Ne kadar fazla ise Ona teslimiyeti, Çok olur o nisbette, üstadının himmeti.) Sevdiklerinden bir genç var idi ki o zaman, Devam üzre sohbete gelirdi muntazaman. Bir ara "Kötüler"le kurarak arkadaşlık, Bu zatın sohbetine gelemez oldu artık. Bu zat vakıf olunca o haline bu gencin, Hemen bir mektup yazdı, gafletten ikaz için. Buyurdu ki: (Evladım, öğrendiğime göre, Bizlerden uzaklaşıp, yanaştın kötülere. Allah adamlarından ayrı kaldığın için, Çok fena yapıyorsun, şakası yok bu işin. Bu dünya düşkünleri, çok ahmak ve alçaktır, Bugün gözün kapalı, yarın açılacaktır. O günkü açılmanın, faydası olmaz ancak, Çünkü o gün iş işten, çoktan geçmiş olacak. "Kötü arkadaş"larla bulunma ki az daha, Kendini toparlayıp veremezsin Allah'a. Zira buyuruldu ki onlar için ayette: "Onlar ziyan ettiler dünya ve ahirette" Allah'a yakın ise bir "Fakir çöpçü" şayet, Uzak olan "Zengin"den, iyidir kat kat elbet. Gerçi sen, bu sözlere biraz zor inanırsın, Belki de inanmayıp, hayret edip kalırsın. Fakat bir gün gelecek, inanacaksın, ancak, O günkü inanmanın, faydası olmayacak.)
.27/11/2001
Abdülkerim Kadirî "kuddise sirruh" -3-
Bu zat sohbetlerinde buyurur idi ki hep: (Her insana evvela, lazımdır "İlim", "Edep." Talebe, üstadından azami istifade, Etmek için, edepli olmalı pek ziyade. Onu hem çok sevmeli, hem de çok korkmalıdır, İnsan bu suret ile, Ondan çok faydalanır. Sahabe-i kiram da, huzurunda Resul'ün, Edeb ve huşu ile otururlardı her gün. Başları önlerinde, gayet sakin ve sessiz, Edeble dururlardı, hem de hiç hareketsiz. Öyle ki, "Ağaç" sanıp kuşlar o kimseleri, Gelip üzerlerine konarlardı ekseri. Talebe, hocasını hem de can kulağıyle, Dinleyip, her emrini yapmalıdır ayniyle. Öyle çok olmalı ki, o zata muhabbeti, Hep Ondan bilmelidir her ihsan ve ni'meti. Hocasına her zaman dua edip talebe, Hak teala indinde, bulur yüksek mertebe. Tasavvufun esası, "Edep"ten ibarettir, Edep, insanlar için bir manevi zinettir. Ne kadar çok olsa da, insanda hal ve makam, Hiç birisi "Edeb"in yerini tutamaz tam. 'Edeb'in bir tarifi, "İtiraz etmemek"tir, Büyüklerin emrine, hemen "Peki" demektir. Allah'ın emrine de, her kim tam tabi ise, Dinde "Edeb sahibi" olmuş olur o kimse.) Bir gün de genç birine buyurdu bu veli zat: (Evladım iyi bil ki, bu ömür büyük fırsat. Bu ömür fırsatını, büyük bir ganimet bil, Zira ecel ne zaman gelecek, belli değil. Bu babta Resulullah buyurdular ki zaten: "Muhakkak helak oldu yarın yaparım diyen" Kim adete, modaya uydurursa her işi, Yarın mahşer gününde, pişman olur o kişi. Her ne kadar gençliğin varsa da şimdi elde, Ve lakin çoğu zaman, ani gelir ecel de. Bugün fırsat eldedir, bitmemiştir bu ömür, Sakın gafil olma ki, bir anda insan ölür. Bir kimse bu dünyada ne yaptıysa ihlasla, Ondan fayda görecek, başka şeylerden asla. En büyük sermayesi, "Ömrü"dür bir insanın, Hayal olan şeylerin ardında koşma sakın. Kıymetli şeye harca, bu büyük sermayeyi, Ve çok iyi tesbit et, hedef ile gayeyi. Biz yalnız şunun için gelmişiz ki dünyaya, Hep ibadet edelim Allahü tealaya. Faidesiz şeylerden çok sakın ki evladım, Sana, mahşer gününde kimseden gelmez yardım.)
.28/11/2001
İmâm-ı Şâfii " rahmetullahi aleyh" -1-
"İmâm-ı Şâfii" ki, devrinin bir tanesi, Resulün soyu ile birleşir sülalesi. Üçüncü dedeleri, Peygamber-i zişanın, Dokuzuncu dedesi olmaktadır İmam'ın. Henüz bir bebek iken, ezberledi Kur'an'ı, Hep ilim öğrenmekle geçiyordu zamanı. Lâkin o, yaşıyordu maddi sıkıntı ile, Almağa gücü yoktu, bir yaprak kâğıt bile. Kâğıt bulamasa da, yitirmezdi azmini, Kemik parçalarına yazardı derslerini. Öyle kuvvetliydi ki hafızası, zekası, Ona, hayret ederdi başta kendi hocası. Meşhur hadis kitabı var idi ki "Muvatta", Bunu, dokuz gecede ezberlemişti hatta. Hadis, fıkıh ve lügat, hem dahi edebiyat, İlminde, parmak ile gösterildi o bizzat. "İmâm-ı Malik"e de gelip yirmi yaşında, Büyük bir âlim oldu, gençliğinin başında. O, ilim ve marifet, ayrıca soy ve neseb, Yönünden, üstün idi sair ulemadan hep. Henüz "onüç" yaşında, öğrenerek her şeyi, Derdi ki; (Sorun bana, her türlü mes'eleyi.) Onbeşinde başladı dini fetva vermeğe, "Ahmed bin Hanbel" bile, gelirdi dinlemeğe. Derlerdi ki; (Ey İmam, sen âlimken, ne için, Gelip katılıyorsun derslerine bu gencin?) Derdi ki; (Ezberledik, bizler ilmin lafzını, Lâkin bu genç biliyor onların mânâsını.) Süfyan-ı Sevri der ki; (İmâm-ı Şâfii'nin, Aklının çokluğunu, anlamak gayri mümkin. Cem olsa da bir yere herkesin aklı şayet, Yine de onun aklı, daha çok gelir elbet.) O, az yer, midesini doldurmazdı pek fazla, Derdi ki; (Doyasıya hiç yemedim ben asla.) Sebebi sorulunca, buyurdu ki, (Çok yemek, Bedene ağırlıktır ve uyku getirir pek.) Gayet sevimli olup, çok güzeldi siması, Akranından üstündü zeka ve hafızası. Resulün sünnetine ederdi çok riayet, Var idi üzerinde büyük vakar ve heybet. O, Kur'an okuyorken, ağlardı dinliyenler, Hatta kendilerinden geçerdi çok kimseler. Abdullah-ı Ensari buyurur ki hem dahi; (Pek fazla seviyorum İmâm-ı Şâfii'yi. Zira evliyalıkta, baksam hangi makama, Her velinin önünde, rastlarım hep İmâm'a.)
.
İmâm-ı Şâfii "rahmetullahi aleyh" -2-
Şafii mezhebinin imamı, reisidir, Esas ismi şerifi, "Muhammed bin İdris"dir. Gayet güzel konuşur, az yer ve az uyurdu, (Çok yemek, anlayışı azaltır) buyururdu. Her yıl vergi olarak, "Harun Reşid" Bizans'tan, Bol miktarda para, mal alırdı muntazaman. Bir sene imparator, bu vergiyi vermeyip, Şu haberi yolladı "dörtyüz ruhban" gönderip. (Sizin âlimleriniz, bizim ruhbanlar ile, Münazara etsinler karşılıklı ilimle. Sizinkiler yenerse eğer bizimkileri, Yine eskisi gibi, veririz vergileri. Yok eğer yenilirse, sizin âlimleriniz, O zaman vergimizi biz size ödemeyiz.) Geldi bu maksat ile tam "Dörtyüz" Hıristiyan, Halife, âlimlere emir verdi o zaman. Toplantı, Dicle nehri yanında yapılmıştı, Bunu seyretmek için, cümle halk toplanmıştı. Halife Harun Reşid, İmâm-ı Şâfii'ye, Söyledi; (Ruhbanlara haddini bildir) diye. İmâm, seccadesini omuzlarına alıp, Geldi nehir yanına, suya hiç aldırmayıp. Sonra seccadesini, attı Dicle nehrine, Su üstünden yürüyüp, oturdu üzerine. Buyurdu; (Benim ile konuşmak isterse kim, Gelsin şu seccademin üzerine o âlim.) Bunu gören ruhbanlar, donup kaldı o zaman, "Şehadet"i getirip, hepsi oldu Müslüman. Bizans imparatoru, duyunca bu haberi, Gayet mahcub oldu ve gönderdi vergileri. Dedi (Eğer gelseydi buralara o insan, Burdaki ruhbanlar da, olurdu hep Müslüman.) Bir gün talebesine buyurdu ki; (Bu dünya, "Hayal"den ibarettir, yahut tatlı bir rüya. Bir insan düşünün ki, "Kırk yaşına" erişmiş, Saçlarına ak düşüp, gücü kuvveti gitmiş. O, hâlâ oyun ile geçirirse ömrünü, Yani hiç düşünmezse ecel ve ölümünü, Ne kadar acınacak bir haldedir o insan, Eceli yaklaşmış da, o hâlâ eder isyan. Zira günahlar ile ve dünya sevgisiyle, Kararır, hastalanır kalpler ziyadesiyle. Tedavi etmek için böyle hasta kalpleri, Terk etmek lazım gelir, günah olan şeyleri. Geçerse bir kimsenin ömrü hep isyan ile, Bunun için, ne kadar ağlasa, azdır bile. Müslüman, bir günaha yakın olmaz katiyyen, Cennet ni'metlerine kavuşur ebediyyen
.
İmâm-ı Şâfii "rahmetullahi aleyh" -3-
İnsanları razı etmek... "İmâm-ı Şâfii"ye gelerek bir gün bir zat, Dedi; (Eder misiniz bana biraz nasihat.) Buyurdu ki; (Dünyaya hiç bağlama kalbini, Zira bu, birgün biter, düşün âhiretini. Çok yıl ömür sürsen de, sen bu dünya evinde, "Sonsuz" yaşayacaksın âhiret âleminde. Ve ne kadar uğraşsan, zorlasan da nefsini, Tam razı edemezsin insanların hepsini. Öyleyse sen Rabbini tam razı etmeğe bak, Zira böyle olmanı istiyor cenabı Hak. Senden razı olsa da eğer bütün insanlar, Rabbimizin rızası yok ise, neye yarar? Sadece Hak teala severse seni şu an, Gam değil, bütün dünya olsa da sana düşman.) Rica etti o kişi; (Söyleyin biraz daha,) Buyurdu; (Rabbine dön, halis kul ol Allaha. Senden zengin olanı kıskanma, etme haset, Dinde, senden ilerde olanlara gıbta et. Zira sana, mahşerde, budur lazım olacak, Malın, paran çok ise, vârislere kalacak. "Aklı olan", aldanmaz dünya mal-ü mülküne, Hazırlanır durmadan hep âhiret gününe. Bilir ki dünya fani ve sonsuzdur âhiret, 'Ebedi'yi, 'fani'ye tercih eder o elbet.) Nasihat istemişti yine bir gün başkası, Buyurdu ki; Temin et ilim, amel, ihlası. Zira bunlar, giderir kalbindeki hüzünü, Ve bunlardır, mahşerde güldürecek yüzünü. Ortak ol dostlarının sevincine, derdine, Hatasını görürsen, söyle yalnız kendine. Zira sadık arkadaş, gıybet etmez dostunu, Başkası gıybet etse, susturur hemen onu. "Dünya" ile "ahiret", zıddır birbirlerine, Birinden uzaklaşan, yakaşır diğerine. Dünya muhabbetiyle, Rabbimizin sevgisi, Bir kalpte, bir arada bulunmaz her ikisi. "Dünya", hiç sevmediği nesnelerdir Allahın, Hem de dünya sevgisi, başıdır her günahın. "Gurur" ve "kibir" dahi, addedilir dünyadan, Yalnız ahmak olanlar, lezzet alır bunlardan.) Bir gün de, bir mü'mine veriyordu nasihat, Buyurdu, (Âhirettir esas gaye ve maksat. Kim gâye edinirse her işinde "ihlâs"ı, Aziz olur her zaman, budur işin esası. Rabbini sevdiğini söylüyorsun ey insan, Bu nasıl sevgidir ki, edersin O'na isyan? Seven, hiç sevdiğini getirir mi gazaba? Bil ki günah işleyen, düçar olur azaba.
.
İmâm-ı Şâfii "rahmetullahi aleyh" -4-
Seyyide hürmet... "İmâm-ı Şâfii" ki, üstaddı din ilminde, Bir gün ders veriyordu Bağdad'ın camiinde. Lâkin ders arasında, müteaddit defalar, Ayağa kalkıp kalkıp, oturuyordu tekrar. Dediler ki; (Efendim, hikmeti ne ki acep, Kalkıp oturursunuz ara ara böyle hep.) Buyurdu; (Seyyidlerden bir çocuk var dışarda, O, kapının önünde oynuyor şu arada. Lâkin oyun icabı, bazan kapı önünden, Geçerken, kalkıyorum ona hürmet yönünden. Bir evladı Resul ki, ayaktadır o evlat, Reva mıdır başkası otursun böyle rahat?) Talebeden biri de, bir hadise nakleder; Bir gün çıktık camiden, İmâm ile beraber. O, cevap veriyordu benim sorduklarıma, O ara bir hizmetçi koşup geldi İmâm'a. Dikkat ettim, elinde tutuyordu bir kese, Dedi ki; (Efendimin çok selamı var size. O, hediye gönderdi bu bir kese altını, Dedi ki "Bunlar ile, görsün ihtiyacını. Lütfen kabul buyursun, göndermesin geriye, Kendi için harcasın, vermesin bir gayriye.") Buyurdu ki; (Şuraya bırak onu, pek alâ, Daha muhtaç olanı gönderir Hak teâlâ.) Hizmetçi, bir kenara bıraktı o keseyi, Merak etti gelecek daha muhtaç kimseyi. İmâm sürmemişti ki elini o paraya, Çok geçmeden, bir kimse geliverdi oraya. Arz etti ki; (Efendim, ben fakir ve muhtacım, Bilhassa bugünlerde nakte var ihtiyacım. İmam üzüntü ile, dinledi o kimseyi, Ve işaret ederek, gösterdi o keseyi. Buyurdu ki; (Al götür, altın varmış içinde, Kullanırsın her türlü ihtiyacın için de.) Hiç elini keseye dokundurmadan yine, Verdi onu, o gelen ihtiyaç sahibine. Halbuki kendi dahi muhtaç idi buna pek, Lakin onu, kendine tercih etti severek. Yine bir gün "İmam-ı Şafii" hazretleri, Mekke'ye gelmiş idi o ve talebeleri. Bir çadır kurdurarak Mekke'den dışarıda, Gelen ziyaretçiyi kabul etti orada. Akın akın gelerek, sordular çok sualler, Hepsinin müşkilini, halletti birer birer. Yanında "onbin" dirhem parası vardı ki hem, Fakir olanlarına dağıttı dirhem dirhem. Hepsini bitirince, memnun oldu be gayet, Dedi ki; (Oh çok şükür, rahat ettim nihayet.)
.02/12/2001
Geredeli Abdullah Efendi "kuddise sirruh" -1-
İslam âlimlerinden bir büyük evliyadır, Kalplere sürur veren nasihatleri vardır. Derdi ki: (Ey insanlar, bilin ve olun agah, Kâinatı, hiç yoktan yarattı elbet Allah. Ve bizim hakkımızda şudur ki O'nun hükmü: "Muhakkak ki her canlı tadacaktır ölümü" Lakin ölmek, yok olmak değildir ey cemaat, Asıl öldükten sonra başlıyor "Sonsuz hayat." Yarattı Hak teala Cennet ve Cehennemi, İnsan ve cinler ile doldurur içlerini. Kimin zerre miktarı kalbinde varsa "İman", Kurtulur kıyamette Cehennem azabından. O gün kafirler ise, güruh güruh, peş peşe, Yüz üstü sürünerek, atılırlar "Ateş"e. Va'd olunan cezayı bulurlar en nihayet, Ve o gün, kafirlere erişmez yardım, medet. Kan gelinceye kadar onlar iki gözünden, Ağlayıp, yaş dökerler küfürleri yüzünden. "Vah halimize" deyip, ederler feryat, figan, Lakin bu feryatların faydası olmaz o an. Kalplerin titrediği çok korkunç yerdir o yer, Geçmez o gün katiyyen bahaneler, özürler. Allah'ın huzurunda o gün bütün ins ve cin, Amel defterleriyle, toplanır hesab için. Cümle nasın başları, korku ile eğilir, Beklerler, haklarında nasıl hüküm verilir? Kim dünyada Rabbine etmişse günah, isyan, Öyle pişman olur ki, anlatamaz hiç lisan. O gün cümle insanlar, korku, endişededir, Anne kaçar evlattan, herkes can derdindedir. Günah ağır basarsa, olur büyük pişmanlık, Lakin olan olmuştur, çaresi yoktur artık. Makam ve mevkilerin o gün olmaz değeri, Görür herkes karşılık, ne ise amelleri.) Bir gün bir sevdiğinin yakını etti vefat, Bunu, bu evliyaya bildirdi gelip o zat. Baş sağlığı dileyip, buyurdular ki ona, O dünyadan ayrılıp kavuştu Allah'ına: (Geride kalanlara, olsa da zor ve çetin, Razı olmaktan başka, çare yok insan için. Zira biz, Rabbimizin kullarıyız çok aciz, O'na boyun bükmekten, başka yok bir çaremiz. Dünyada kalmak için yaratılmadık ki hem, Ecelimiz gelince, ölürüz biz de o dem. Ve ölüm, bir "Köprü"ye benzer ki bu dünyada, Seveni, sevdiğine kavuşturur bir anda. "Ölüm", mü'minler için saadettir, ni'mettir, Ve lakin kafirlere, azab ve felakettir.)
.03/12/2001
Geredeli Abdullah Efendi "kuddise sirruh" -2-
İslam âlimlerinden bir büyük evliya zat, Bir gün cemaatine şöyle etti nasihat: (Ey insanlar bilin ki, bu dünya muvakkattır, Ve her canlı, mutlaka "Ölüm"ü tadacaktır. Öyleyse kendinizi "Ölmüş" kabul ediniz, Zira ölüm, size de gelecek hiç şüphesiz. Bir şey "Muhakkak" ise, onu "Oldu" bilmeli, Ona göre hazırlık, bir tedarik görmeli. "Allah'ı görür" gibi yapınız ki ibadet, Siz görmüyorsanız da, O sizi görür elbet. Ölümden sonra olan safhada eğer ki siz, Başınıza gelecek şeyleri bilseydiniz, Asla yiyemezdiniz hiçbir şeyi severek, Hatta içemezdiniz, su bile isteyerek. Nasihat isterseniz, kafidir "Ölüm" size, Zira ölüm, son verir dünya zevklerinize. "Allah adamları"nı çok sevin ey insanlar, Kul, bununla kazanır Hak katında itibar. Her kim bu "Evliya"yı çok seviyorsa şayet, Allah'ı sevmeğe de, yol açar bu muhabbet. Ve eğer bir "Veli"yi her kim çok sever ise, "İbadet yapmış" gibi, sevap alır o kimse.) Bir gün de huzuruna gelerek yine bir zat, Dedi: (Eder misiniz bana biraz nasihat?) Buyurdu: (Hasta ise, bir kulun kalbi eğer, İndallah makbul olmaz, yaptığı ibadetler. Yani borcu ödenip, görmese de hiç azab, Lakin pek kazanamaz, fazla ecir ve sevap. Kalbin bu hastalığı şudur ki, bilin yine, Tutulmuş olmasıdır Allah'tan gayrisine. Belki de "Kendisi"ne bağlanmış olmasıdır, Bu, onun en birinci mühim hastalığıdır. Çünkü kul, "Kendi için" ister asıl her şeyi, "Kendi için" arzular mal, mevki ve rütbeyi. Ve hatta çocuğuna ediyorsa muhabbet, "Kendini sevdiği"nden, onu da sever elbet. İnsan kurtulmadıkça "Kendisini sevmek"ten, Kurtulamaz mahşerde, Cehenneme girmekten. Nefsin esaretinden kurtulursa bir kimse, Hakk'a "Halis kul" olur sırf O'na yönelirse. Yani nefse değil de İslama uyarsa hep, Nefsi için hiçbir şey etmezse arzu talep. Gitmiştir kalbindeki o şiddetli hastalık, Allahü tealaya "Halis kul" olur artık. Çünkü o, Allah için yapar her bir işini, Zira "İman" ve "İhlas" kaplamıştır içini. Sırf Allah rızasını düşünür her bir işte, Nefsine kul olmaktan, kurtulmak budur işte.
.
Abdurrahman-ı Tâgî "kuddise sirruh" -1-
Bu zat buyuruyor ki, (Şudur en ahmak insan, Kendi "Yaradan"ına durmadan eder isyan. Buna rağmen görmeyip, kendi günahlarını, Araştırır daima, başkasının aybını. Kendi her gün işler de, türlü türlü kabahat, Yine de üzülmeyip, keyf sürer gayet rahat. Halbuki bugün yarın ölecektir mutlaka, Bunların hesabını verecek bir bir Hakk'a. Kardeşlerim, her şeyin vardır bir alameti, Bununla anlaşılır onun mevcudiyeti. Allah'ın rahmetinden uzak olan kişinin, Alameti şudur ki, ağlamaz "Allah" için. Vaktiyle "Huri" gördüm rüyada ben bir gece, Yüzü, gayet parlak ve nurlu idi bir nice. Sordum ki: (Senin yüzün çok parlak, acep niçin?) Dedi ki: (Sen bir gece, ağladın Allah için. Gözlerinden sel gibi yaşlar aktı gece hep, O yaşları yüzüme sürdüler, budur sebep. Bu gözyaşları ile parlıyor yüzlerimiz, Akan yaş nisbetinde, artar güzelliğimiz.) Bir gün de buyurdu ki: (Bu dünyanın peşinden, Koşma ki kurtulasın Cehennem ateşinden. Gönlünü ondan çekip, sırf bağla ki Allah'a, Kul için bundan büyük bir ni'met olmaz daha. Dünya adamlarıyle olma hiç alakadar, Zira Allah, "Dünya"yı sevmiyor zerre kadar. Madem ki Hak teala vermiyor ona kıymet, Sen dahi sevme onu, verme hem ehemmiyet. Bu alçak "Dünya" için, Rabbini gücendirmek, Akıllı bir insana yakışır iş değil pek. "Dünya" ile "Ahiret" zıddıdır birbirinin, Toplanmaz bir araya, sevgisi ikisinin. Birinden uzaklaşan, yaklaşır diğerine, Birisi kalbe girse, yer kalmaz ötekine. Nasıl istersen yaşa, ölürsün bir gün elbet, İstediğini topla, ayrılırsın akıbet. Bu gün "Ölmüş" kabul et, ey oğlum kendini sen, Mutlak olacak şeyi, sen "Oldu" bil şimdiden. Çocuk ve zevceni de, bırakırsın mutlaka, Onların işlerini dert etme bırak, Hakk'a. Rabbimiz buyurdu ki: (Çocuk ve mallarınız, Size bir imtihandır, onlardan sakınınız.) Oğlum, tavşanlar gibi gözü açık uyumak, Daha çok sürecek mi, ecel yaklaşıyor bak. Ölüm vakti gelince, uyandırırlar bizi, Lakin o uyanmanın, olmaz hiç faidesi. Dünya düşkünleriyle arkadaşlık eylemek, "Öldürücü zehir"dir, pek sıkı kaçmak gerek.)
.
Abdurrahman-ı Tâgî "kuddise sirruh" -2-
Allah adamlarından bir büyük evliya zat, Genç bir talebesine şöyle etti nasihat: (Ey oğlum, nasihatım şudur ki sana şu an, "Allah korkusu" ile yaşıyasın her zaman. Çünkü her iyiliğin ve her hayrın kaynağı, Allah korkusu ile yaşamaktır devamlı. O'nun emrine uyup, sakın ki haramlardan, Sana muvaffakiyet nasib etsin Yaradan. Aile efradına iyilik etmeğe bak, Zira ihsan edeni, çok sever cenab-ı Hak. Onlara sert davranma, şefkat eyle ve acı, Yoksa senden olurlar, mahşer günü davacı. Onlar Hak tealanın, sana emanetidir, Mütevazı davran hep, yapma hiç gurur, kibir. Onların hukukuna eyle ki tam riayet, "Kul hakkı"ndan kurtulmak, çetindir o gün gayet. Allah affetse bile sair çok günahları, Helallık almadıkça, affolmaz kul hakları.) Bir gün de genç birine buyurdu ki: (Evladım, Bil ki ecel ardından geliyor adım adım. "Ölüm" vakti gelince, uyandırırlar bizi, Lakin o uyanmanın olmaz hiç faidesi. Dünya düşkünleriyle arkadaşlık eylemek, "Öldürücü zehir"dir, sakınmak, kaçmak gerek. Bu zehirle ölenin, yeri "Sonsuz ateş"tir, Aklı olan kimseye, bir işaret yetişir. Dünya adamlarından uzak dur, görme hatta, Arslandan kaçar gibi kaç onlardan adeta. Zira arslan, insanın alır yalnız canını, Onlar ise alırlar, dinini, imanını. Hadisi şerifinde bir gün Nebiyyi zişan, Bunun kötülüğünü etmiştir şöyle beyan: (Zengine, malı için alçalan bir kişinin, Gider üçte ikisi, dininin bu iş için.) Düşün ki, onlar ile görüşmen ne içindir? Mal ve mevkileriyle ilgili değil midir? Aman oğlum dikkat et, onlara olma yakın, Onların zararından kendini iyi sakın. Zira bu, öyle fena bir iş ki, akabinde, Nasihat dinlemeğe yer bırakmaz kalbinde. Biraz ağır söyledim, sebebi şu ki oğlum, Başka türlü uyanmak çok zordur, biliyorum. Bir yandan "Nefis, şeytan", bir yandan "Kötü yâran", İnsanları aldatıp söylerler türlü yalan. Halbuki bilmeli ki, "İmtihan"dır bu dünya, Öyle çabuk geçer ki, sanki tatlı bir "Rüya." Öyleyse ey evladım, kendine gel ki artık, Zira hiç fayda vermez ahirette pişmanlık.)
.07/12/2001
Abdurrahman-ı Tâgî "kuddise sirruh" -3-
Dünya gölge gibidir... İslam âlimlerinden bir büyük evliya zat, Her gün sevdiklerine ederdi çok nasihat. Derdi ki: (Ey insanlar, az yiyin, az uyuyun, Seher vakitlerinde, bilhassa agâh olun. "Çok yemek", insanları uyuşuk, tembel yapar, Bildiğini unutup, Allah'tan gafil yaşar. Sizi, nerde olsanız Allah görür elbette, Öyleyse bulunmayın günah bir harekette. Dünya "Gölge" gibidir, vermeyin ona kıymet, Ona gönül kaptıran, pişman olur akıbet. Ne ki uzaklaştırır sizi Hak tealadan, İşte o "Dünya"dır ki, kaçın onun yanından. Unutturmuyor ise, bir şey size Allah'ı, Ona dünya denilmez, çok fazla olsa dahi.) Bir gün de buyurdu ki: (Gönül ehli veliler, Diğer insanlar için, çok büyük ni'mettirler. Mesela "En zor iş"tir bir şeyde karar vermek, Lakin bu zatlar için, basit ve kolaydır pek. Onun için her bir iş, bir "Allah adamı"na, Danışıp yapılırsa, kolay girer yoluna. Artık bir başkasına sormamalı o işi, Zira şaşırtabilir, sizi belki o kişi. Bir şey sorulduğunda, bir "Allah adamı"na, O şeyin cevabını bildirir Allah ona. O cevap, o kimsenin muhakkak hayrınadır, Çünkü ona o şeyi, ilham eden Allah'tır. Hatta o iş hayırsız olacak olsa bile, "Hayr"a tebdil olunur ihsan-ı ilahiyle. Çünkü Allah, o kadar sever ki o zatları, Onlar için hayıra çevirir afatları. Ağızlarından çıkan, "Hayır" olur muhakkak, Çünkü mahcup eylemez onları cenab-ı Hak.) Bir gün de buyurdu ki: (Ey insan, aç gözünü, Beyhude şeyler ile geçirme şu ömrünü. Hiç şüphen olmasın ki, bir gün sen de ölürsün, Amellerine göre, bir karşılık görürsün. Öyleyse öyle amel icra et ki bu günde, Göresin faydasını, yarın mahşer gününde. Bugün her ne yaparsan, yarın karşına çıkar, Allah'a gizli yoktur, Ona, her şey aşikâr. Sonra hiç unutma ki, "Bir damla su"dur aslın, Sonra ölüp, "Bir avuç toz toprak" olacaksın. İstifade ettiğin şu güzelim azalar, Allahü tealanın sana ihsanıdırlar. Akıl, şuur ve idrak, el ayak, göz ve kulak, Hepsini senin için bahşetti cenab-ı Hak. Hepsi ahenk içinde çalışır muntazaman, Bu ni'metin şükrünü nasıl yapar bir insan?)
.
Ahmet Mekki Efendi "rahmetullahi aleyh"
Haram ateş gibidir Allah adamlarından olan bu mübarek zat, Her gün sevdiklerine ederdi çok nasihat. Daima "Zühd" ve "Takva" üzereydi her hali, "Haram" korkusu ile terk etti çok helali. O bir gün buyurdu ki: (Bir "Hayal"dir bu dünya, Yani bir görüntüdür, yahut kısa bir "Rüya." Cennet nimetlerinin dünyadaki hayali, Dinin emirleridir "Namaz, oruç" misali. Keza cehennemin de misali var dünyada, "İçki" ve "Kumar" gibi haramlardır bunlar da. Öyleyse verme fırsat nefsine bir an bile, Ve amel defterini kirletme "Günah" ile.) Bir gün de sohbetinde buyurdu: (Ey insanlar, Bilin ki her amelden, ahirette hesap var. O gün bütün "Günah"lar, olur hep aşikare, Mahcubiyyet çok olur, bulunamaz bir çare. Halbuki o işleri, lalettayin bir insan, Görecek olsa eğer, mahvolur utancından. Ve hele sevdikleri, anne, baba, kardeşi, Görecek olsa eğer, ne hal alır o kişi? Dünya ve ahirette mahcup olmamak için, İsyan etmemelidir emrine Rabbimizin. Zira buyuruldu ki: "Haram, ateş gibidir." Ve "Günah" işliyenler, ateşte yanabilir. Dünyada "Haram"ları, gülerek işleyenler, Mahşerde, ağlıyarak cehenneme girerler.) Bir gün de buyurdu ki: (Müslüman tembel olmaz, Para kazanır ama, ona gönül bağlamaz. Rızkın onda dokuzu, ticarettedir, ama, Yaparken düşmemeli bir "Günah" ve "Haram"a. Bütün ibadetlerin, onda dokuzu ise, "Helalden yemek"tir ki, bu lazım asıl bize. Gömleğin bir düğmesi "Haram"dan olsa şayet, Kabul olmaz onunla yapılan bir ibadet. "Haram" ve "Günah"lardan kaçmağa "Takva" denir, Takva, ibadetlerin en faziletlisidir. "Haram" ve "Günah"lardan kaçmadıkça bir mü'min, Göremez faydasını hiçbir ibadetinin. Yani ibadetleri, indallah kabul olmaz, Borcunu ödese de, hiç sevap kazanamaz. Temeli, "Takva"dır ki bütün iyiliklerin, Önce "Takva sahibi" olmalıdır her mü'min. Bu dünyada rahata ve huzura kavuşmak, "Takvaya sarılmak"la müyesser olur ancak. Ebediyyen cennete girmek de ahirette, Yine bu "Takva" ile mümkün olur elbette. Nefesler sayılıdır, tükenir bir gün elbet, Allah'ın huzuruna çıkacağız akıbet.
.09/12/2001
Ahmet Mekki Efendi "rahmetullahi aleyh"
İslam âlimlerinden olan bu mübarek zat, Bir gün talebesine şöyle etti nasihat: (Bir mü'min, şirkten başka bir "Günah"ı işlerse, Sonra tövbe etmeden ahirete giderse, Şefaatle ve yahut rahmetiyle Allah'ın, Affolup, ahirette kurtulur belki yarın. Velakin "Günah"ları affedilmezse eğer, O kimse cehennemde bir miktar azab çeker. Bunun için "Haram" ve "Günah"ların hepsinden, Sakınmak lazımdır ki, "Takva"dır bu da zaten. Ve ne emredildiyse bize İslamiyyette, Terk eden kişiler de azab görür elbette. Mesela "Namaz kılmak", herkese farz-ı ayndır, Kılmamak, en korkunç ve mühim günahlardandır. Dünya ve ahirette saadete kavuşmak, "Günah" ve "Haram"lardan kaçmakla olur ancak. Öyleyse her Müslüman, kılı kırk yarmalıdır, Dinin emirlerine harfiyyen uymalıdır. Hatta bu hal, giderek bir mü'minin kalbinde, Olmalıdır "Meleke" ve "Tabiat" halinde. Kim bunu başarırsa, müttaki, salih kuldur, Bunlar Hak tealanın rızasına kavuşur.) Bir gün de buyurdu ki (Bir "Günah" işleyince, Nefse, ağır bir ceza vermelidir hemence. Hatta kendi kendine demeli ki Müslüman: "Eğer Rabbime karşı işlersem günah, isyan, Yapacağım şu kadar bir hayır ve hasenat, Yahut gece namazı kılacağım yüz rek'at." Bu şekilde nefsine bir "Ceza" vermelidir, Ve hatta bu hususta yemin de etmelidir. Nefis, yapmamak için bu güç ibadetleri, Terk eder yavaş yavaş o kötü adetleri. İnsan böyle yapmağa devam ederse eğer, Nefis de "Günah"ları işlemekten vazgeçer.) Bir gün de buyurdu ki: (Kötü arkadaşlardan, Uzaklaşmalı hem de kavga, münakaşadan. Önce islamiyeti iyi öğrenmelidir, Hep faydalı şeylerle iştigal etmelidir. Ahlak bozan şeylerden kaçmalıdır şiddetle, Ve her türlü günahı terk etmeli elbette. "Haram"ın zararları, cehennem azabları, Sık sık hatırlanırsa, insan yapmaz bunları. Mal ve mevki peşinde koşanlar çok olmuştur, Velakin muradına kavuşan olmamıştır. Nitekim mal ve mevki sanki "Derya"ya benzer, Ve lakin boğulmuştur bu suda çok kimseler. Bu deryanın gemisi, sırf "Allah korkusu"dur, Bu "Takva gemisi"ne binen ancak kurtulur.
.10/12/2001
Ahmet Mekki Efendi "rahmetullahi aleyh"
Allah adamlarından olan bu mübarek zat, Bir günkü sohbetinde, şöyle etti nasihat: (Dünya ve ahirette saadete kavuşmak, "Günah" olan işlerden kaçmakla olur ancak. Zira kim hiç önem ve ehemmiyyet vermeden, "Günah"ları işlerse, imanı gider elden. Hatta "İbadet yapmak ve günahtan sakınmak, Lazım değil" diyen de, küfre düşer muhakkak. Ve yine bir Müslüman, "Küçük günah" işlerse, Biri de onu görüp, "Hemen tövbe et" dese, O da, "Tövbe edecek ne yaptım?" dese eğer, "Günahı hafif görmek" olur ki, küfre girer. Zira İslamiyetin her emri kıymetlidir, Birini hafif gören, imanını yitirir. Kim "Büyük günah"lara devam ederse eğer, Bu hal, Allah korusun onu küfre sürükler.) Bir gün de buyurdu ki: (Allahü tealanın, Emir ve yasağına uymalıdır bihakkın. Resulün bildirdiği farzlardan, haramlardan, Birine inanmıyan, imandan çıkar o an. Ve mesela "Günah" ve "Haram"sa bir şey eğer, Ona, "Ne güzel" deyip beğenen, küfre girer. "Küçük günah"a devam, olur hem "Büyük günah", Büyükte ısrar ise, küfür olur mazallah. Tövbe için yetişmez "Şehadet"i söylemek, Lazımdır o şeyden de ayrıca tövbe etmek. Yani hangi kapıdan çıktıysa iman eğer, Yine aynı kapıdan geriye avdet eder. Bir şeyin küfre sebep olduğunu bilmemek, Özür değil, çok büyük "Günah"tır, bilmek gerek.) Bir gün bu büyük zatın biri geldi yanına, "Çok zenginim" deyince, nasihat etti ona. Buyurdu ki: (Zenginlik, hiç mühim değil elbet, Zira sırf zenginlikle gelmez kula saadet. Mühim olan, parayı nereden kazandınız? Ve onu nerelere ve nasıl harcadınız? "Haram" yiyen bir kimse, doksanbin hacca gitse, Sonunda cehenneme düşebilir o kimse. Ve kılsa da o kişi, doksanbin rek'at namaz, Yine de cehennemden kendini kurtaramaz. Zira eğer "Haram"la beslenirse bir beden, Hiç sevap kazanamaz yaptığı ibadetten. Farz borcu ödense de, verilmez asla sevap, Hatta tövbe etmezse, çekebilir çok azap..
.
Ahmet Mekki Efendi "rahmetullahi aleyh"
Bir gence mektubunda buyurdu ki: (Evladım, Seni, bu "Doğru yol"dan ayırmasın Allahım. Ey oğlum, sana pek çok lutfedip Hak teala, Şereflendirmiş idi tövbe ve istiğfarla. Şimdi bilmiyorum ki, "Nefis" ile "Şeytan"ın, Din bilgisi olmayan "Kötü arkadaş"ların, Arasında, o temiz halde kalabildin mi? Bu üç güçlü düşmana karşı durabildin mi? Gençlik var ve para bol, arkadaşlar uygunsuz, Nefsin arzularını yapmak kolay ve ucuz. Ey oğlum, benim sana diyeceğim şu ki tek, Körpeciksin, yolun da korkuludur begayet. Mubahları, zaruret kadar kullanmalıdır, "Haram" ve "Günah"lara hiç uzanmamalıdır. Zira cenabı Allah, acıyıp bu kullara, Mubahla zevklenmeğe izin verdi onlara. Helal olan sayısız şeyleri bırakarak, Onun "Haram" kıldığı bir iki zevke sapmak, Hakk'a karşı ne kadar büyük edebsizliktir, Ne derece bir inat, ne terbiyesizliktir.) Allah adamlarından olan bu mübarek zat, Bir gün de genç birine şöyle etti nasihat: Ey oğlum, "Haram" ile beslenirse bir beden, Hiç sevap kazanamaz yaptığı ibadetten. Kazandığın maaşı helal ettirmemişsen, Nasıl cevap verirsin mahşerde Rabbine sen? Ey oğlum, bizler kuluz, Allahın emrindeyiz, Kendi emrine buyruk ve başıboş değiliz. Her istediğimizi yapamayız ki zinhar, Zira Sahibimizin bize emirleri var. Burada yaşamazsak O'nun emirleriyle, Mezarda "Pişmanlık"tan başka şey geçmez ele. Ey oğlum, gençlik çağı, kâr ve kazanç vaktidir, Mert olan, bu zamanı iyi değerlendirir. İhtiyarlık zamanı, herkese olmaz nasip, Olsa da, vakit olmaz elverişli, münasip. Vakit dahi bulunsa, azalınca güç, kuvvet, Yapılmaz gençlik gibi yarar iş ve ibadet. Oğlum, nefsimiz için yaparız nice şeyler, Onlar hep sorulacak mahşerde birer birer. O gün "Günahlarımız" konunca önümüze, Nasıl mahcup oluruz, o zaman Rabbimize. "Hazır"dır ve "Nazır"dır elbette cenabı Hak, Ve senin her işini görmektedir muhakkak. Bir kimsenin işinden Rabbi razı olmazsa, Ölmesi hayırlıdır, onun yaşamaktansa. Bunları bile bile "Haram"ları işlemek, Müslümana yakışan bir hal olmasa gerek.)
.12/12/2001
Ahmet Mekki Efendi "rahmetullahi aleyh"
Allah adamlarından büyük âlim ve veli, Söz ve nasihatleri olurdu faideli. O bir gün buyurdu ki: (Hep dua ediyorum, "Ya Rabbi, cehennemde bizi yakma" diyorum. Ölüm, kabir ve mahşer, hesap, mizan ve sırat, Bunlar geçilmedikçe, olunur mu hiç rahat? "Ölüm" dehşetli bir iş, o anda şuur kalkar, O zaman "Allah" demek, kolay olmaz o kadar. Diyelim ki kurtardı "İman"ını son anda, Lakin "Kabir azabı" olacak mezarında. Böcekler ve akrepler yiyecek vücudunu, "Günah"ları çok ise, mutlaka görür bunu. Sonra bir "Mahşer" var ki, dayanmak güçtür elbet, "Günahkar"ların hali çetin olur begayet. Bir nice "Bin sene"ler, o meydanda beklenir, İnsanlar izdihamdan bitab olur, tükenir. Sonra "Mizan" kurulup, ameller tartılır hep, "Günah" ağır gelirse, ne olur hali acep?) Yine bir sohbetinde buyurdu: (Ey cemaat, Gaflete gelmeyin ki, çabuk biter bu hayat. "Günah" işliyenlere bakıp üzülüyorum, "Ya rabbi, bu insanlar nasıl yanar?" diyorum. Çok dehşetli günler var hepimizin önünde, Rezil rüsvay olmak var yarın "Hesap günü"nde. Önce bir "Ölüm" var ki, o anda kalkar şuur, Kelime-i tevhidi söylemek çok zor olur. Sonra "Kabir hayatı" başlar ki mezarında, Karanlık, dar bir yerdir, kimse olmaz yanında. "Günah"ı nisbetinde mezarı sıkar onu, Böcekler ve akrepler kemirir vücudunu. Mü'min olan, öğrenir önce ilmihalini, Sonra da buna göre düzeltir her halini. Eğer "Günah" işlerse, üzülür, kalbi yanar, Unutmaz o günahı, ta ölünceye kadar. "Ben Rabbime nasıl da karşı geldim" diyerek, Pişman olur ve ağlar gözyaşları dökerek. "Halis mü'min" odur ki, ödü kopar "Günah"tan, Haram işlerim diye hayâ eder Allah'tan. Her kim "Günah" işlerse bugün aldırmayarak, Cehenneme atılır o yarın ağlayarak. "Ateş" deyip geçmeyin, düşünün bunu biraz, Cehennem ateşine dayanmak mümkün olmaz. Hak teala Kur'anda müteaddit defalar, İkaz buyuruyor ki: "Cehennem var, azab var. Ben takdir eyledim ki, günah işleyenleri, Cehennemde yakayım, yapmayın bu şeyleri." Buna rağmen "Günah"la geçer ise bir ömür, Bulunur mu mahşerde bir bahane ve özür?)
.13/12/2001
Vehb bin Münebbih "rahmetullahi aleyh"
Bu zat bir sohbetinde buyurdu: (Ey cemaat, Hep "Günah işlemek"le geçip gitti bu hayat. Ölenleri görüp de hiç ibret almıyoruz, Pişman olup, gafletten yine uyanmıyoruz. İstiğfar etmiyoruz bir kusur ve günaha, "Günah"lar yığılarak artıyor her gün daha. Bu nasıl imandır ve nasıl müslümanlıktır? Müslümanlık, sadece isimde olmak mıdır? Uzun yıllar beraber yaşadığı insanlar, Şimdi mezarlarında çürüyüp toz oldular. Hepsi yerin altında çekilirken hesaba, Belki de bir çokları duçar olur azaba. Hepsi "Günah"larına pişmanlık duyuyorlar, "Keşke işlemeseydik bir günahı" diyorlar. Bu feci hallerini düşünelim onların, Zira aynı akıbet gelecek bize yarın. Öyleyse şu geçici birkaç günlük hayatta, "Günah"lardan sakınıp, bulunalım taatta.) Bir gün de buyurdu ki: (Ahireti kazanmak, "Günah işlememek"le müyesser olur ancak. Her sıkıntıya sebep, "Günah"lara girmektir, Çaresi, pişman olup, istiğfar eylemektir. Allah, "Günahkar"lara vermez muvaffakiyet, Her başarı, "İslama uymak"la olur elbet. Ahireti kazanmak isterse insan eğer, Vermemeli "Dünya"ya fazla kıymet ve değer. "Dünya" demek, Allahın sevmediği şeylerdir, Yani yasak ettiği "Günah", çirkin işlerdir. Dünyayı terk etmekle kazanılır ahiret, Lakin iki şekilde ele geçer bu devlet. Birincisi şudur ki, "Haramlar"la beraber, Bütün mubahları da kullanmaz ve terk eder. İkinci derecesi, yalnız "Günah" ve "Haram", Şeyleri terk etmeğe gösterir sırf ihtimam.) Bir gün de buyurdu ki: (İlim, amel içindir, Yoksa zordur mahşerde hesabı o kişinin. Kuru ilim, insanın yaramaz bir işine, Sürükler sahibini cehennem ateşine. Kul "Günah" işleyince, duymuyorsa ıstırap, Aklına gelmiyorsa ölüm, mizan ve hesap, Öncelerden namaza hazırlık yapmıyorsa, Kalp kırıp, gıybet edip, iftira atıyorsa, Ve hele "Kul hakkı"ndan korkmuyorsa bir kişi, Allame olsa bile haraptır yarın işi. Kalbi titremiyorsa her "Günah" işleyişte, O kalp "Hasta" olmuştur, nişanı budur işte. Beynine doldurduğu bilgi de bir vebaldir, Bu, bir Müslüman için gayet kötü bir haldir.)
.14/12/2001
Vehb bin Münebbih "rahmetullahi aleyh"
"Allahtan kork!" Bu zat bir sohbetinde buyurdu: (Cenabı Hak, Kolaylık göstermiştir her emrinde muhakkak. Yani helal ve mubah eyleyip pek çok şeyi, Yalnız "Haram" kılmıştır az, bir iki nesneyi. Haram kılmasının da hikmeti vardır nice, Çünki zarar verirler yenilip içilince. Acı olan şarabı haram kılsa da, fakat, Helaldir hoş kokulu, nice tatlı meşrubat. Bütün meyve suları, hem karanfil ve tarçın, Helal ve faydalıdır insan sıhhati için. Acı ve keskin olan o iğrenç şey, bir kere, Benzer mi hoş kokulu o tatlı şerbetlere? Bu fiziki evsaftan hem de ayrı olarak, Helal kullananlardan razıdır cenabı Hak. Allahü tealanın sevip razı olması, Ayrıca bir fark olup, budur işin esası. "İpeği", erkeklere "Haram" kıldıysa misal, Nice yünlü, pamuklu kumaşı etti helal. Erkek, halis ipeği giyemese de, fakat, Bu kumaşlar, ipekten faidelidir kat kat. Hem sonra ipek kumaş, kadınlara helaldir, Bunun faidesi de, yine erkekleredir. "Altın"ın da kadına helal, mubah olması, Yine erkekleredir esasında faydası.) Bir gün de buyurdu ki: (Olmak için muvaffak, Riayet etmelidir iki şeye muhakkak. Birincisi şudur ki, "İşlemeyin hiç günah", Zira günahkarları muvaffak etmez Allah. İkincisi "Dua"dır, bakın dua almağa, Gariplerin duası mühimdir bunda daha. "Günahlardan sakınmak" elbet daha mühimdir, Kim "Günah"tan korkarsa, o, hakiki mü'mindir. Bir gün hazreti Ömer, ordu tertib ederek, İran ordusu ile cihada eyledi sevk. "Sa'd bin Ebi Vakkas", baş kumandandı o gün, Düşman kuvvetleri de güçlü idi velakin. Halife şöyle yazdı İbni Ebi Vakkas'a: (Düşmandan korkma ya Sa'd, Allahtan kork bilhassa. Günah işleyen varsa eğer ki askerinden, Onu ordudan at ki, yardım gelsin Rabbinden. Hem günah işlerseniz, sen ve senin askerin, O İran ordusundan ne farkın kalır senin?) Bir gün de buyurdu ki: (Hakiki bir Müslüman, "Allah korkusu" ile yapamaz günah, isyan. İmanın hakikati bir "Sevgi"dir, bir "Hal"dir, Böyle iman edene, "İsyan etmek" muhaldir. Çünki o, hayâ eder Allahü tealadan, Kaçınır titizlikle her günah ve haramdan.
.15/12/2001
Vehb bin Münebbih "rahmetullahi aleyh"
Hesabı sorulur!.. Bu zat buyuruyor ki: (Hakiki bir Müslüman, İşliyemez bir "Günah" Allahtan korkusundan. Bir gün "Hazreti Ömer", halife iken yine, Hücuma geçmiş idi bir düşman kalesine. Lakin kale düşmedi, günler geçti aradan, Topladı huzuruna askerini o zaman. Buyurdu ki: (Bu küffar, dayanamaz bu kadar, Öyleyse aramızda bir "Günah" işleyen var. Zira şimdiye kadar düşmeliydi bu kale, Kim "Günah" işliyorsa, son versin o bu hale.) Sahabe çok üzülüp, ağladı cümlesi hep, Dediler ki: (Acaba ne oldu buna sebep?) O sırada erlerden biri öne çıkarak, Halini, halifeye arz etti ağlayarak. Dedi ki: (Teheccüde kalktığımda bu gece, Misvaksız abdest alıp namaz kıldım öylece. Ben misvak sünnetine edemedim riayet, Sebep bu olabilir, ne olur beni affet.) Buyurdu ki: (Evladım, tövbe eyle Allaha, Terk etme bu sünneti bundan sonra bir daha.) Bir gün de buyurdu ki: (Hakiki bir Müslüman, Asla Rabbine karşı edemez "Günah, isyan". Çünki o, ahireti düşünür gece gündüz, Dinin sınırlarına edemez hiç tecavüz. Siz de "Haram" önünde kapayın gözünüzü, Yoksa kabul etmezler mahşerde özrünüzü. "Haram"a bile bile bakan bir Müslümanın, Gözüne, "Kızgın kurşun" dökülür sonra yarın. "Yalan" ve "Gıybet" dahi, "Haram" ve çirkindir pek Bu iki "Günah"tan da şiddetle kaçmak gerek. Rabbimiz "İki kapak" yarattı ki gözlerde, Acele kapıyalım "Haram" olan yerlerde. "İki dudak" ile de yaptı ki ağza kapak, "Haram"dan kaçınalım yerinde kapatarak.) Bir gün de buyurdu ki: (İmanı olan kişi, Nasıl işleyebilir "Günah" olan bir işi. Biri görecek olsa o fiili işlerken, Utanır ve vazgeçer o işi işlemekten. Halbuki Allah her an görüyor kendisini, Ve biliyor kalbinden neler geçirdiğini. O, O'nu görmese de, görüyor onu Allah, Bunu bilen bir kişi, nasıl işler bir "Günah"? Ve Allah, kendisine yakınken ondan daha, O nasıl bile bile "İsyan" eder Allaha? Yaptığı her günahı, kaydediyor melekler, Mahşerde, bunlar ona sorulur birer birer. "Günah" işleyenleri görse idi o şayet, Sonlarını düşünür, üzülürdü begayet.
.16/12/2001
Vehb bin Münebbih "rahmetullahi aleyh"
Bu zat buyuruyor ki: (Her şeyden daha önce, Dinimizi öğrenmek lazım gelir iyice. Sonra da ihlas ile onu tatbik etmektir, Çok küçük olsa bile, "Günah" işlememektir. Nefsinin "Haram" olan arzularını, şayet, Kim terk eder, yapmazsa, bulur sonsuz saadet. Bir dünya lezzeti ki, değilse "Haram, yasak", Ona izin vermiştir kullara cenabı Hak. Onun için Müslüman, ehli sünnet üzere, Bir iman ve itikat edinmeli ilk kere. Sonra öğrenmelidir ne ise "Farz" ve "Haram", Farzları eda edip, "Günah"tan kaçmalı tam. Zira "Günahkar"lara, Rabbimiz eder gazab, Tövbesiz ölürlerse, görürler acı azab.) Bir gün de buyurdu ki: (Bir kulda edeb, haya, Var ise, o kavuşur Allahü tealaya. Bugün gaflet içinde yaşıyan nice insan, Kendi Yaradanına ediyor günah, isyan. Nefsine tabi olup, "Günah"lara dalanlar, Cennet ni'metlerinden mahrumdur yarın onlar. Bunlar bilmiyorlar mı Allahın gördüğünü? Ne cevap verecekler ölünce mahşer günü? O "Sorgu sual" günü elbette ki olacak, Herkesin amelleri, önüne konulacak. Dünyada "Haram"lardan kaçınarak büsbütün, Cennete girenlere müjdeler olsun o gün. Dünyanın zevklerine hiç aldanmıyanlara, Ve Allahtan korkarak "Günah"tan kaçanlara, Çoluk çocuğunu da koruyorlarsa eğer, Bunlara, ahirette verilir çok ni'metler.) Yine bir gün, bir gence buyurdu ki: (Evladım, Nefsine aldanıp da, "Harama" atma adım. Allahü tealayı seviyorsa kim eğer, Onun emirlerini severek ifa eder. Yani farzları yapıp, kaçınır her "Günah"tan, "Haram"lar karşısında, haya eder Allahtan. Büyükler buyurur ki: Bir kimse etse merak, Ki, "Beni seviyor mu acaba cenabı Hak?" Baksın her gün yaptığı işlere, amellere, Sevip sevmediğini anlasın buna göre. "Haram" ve "Günah"larla uğraşıyorsa şayet, Bilsin ki sevmiyordur, budur buna işaret. Bir mü'min de İslama hizmet edemiyorsa, Bilsin ki, "Günah"ları mani olur bilhassa. Ağlayıp sızlasın ki: "Acaba ne günahım, Var ki, nasib olmuyor bana bu ey Allahım?" Zira cenabı Allah buyurur ki Kur'anda: "İstiğfar ederseniz, yetişirim imdada")
.17/12/2001
Vehb bin Münebbih "rahmetullahi aleyh"
Bu zat bir sohbetinde buyurdu ki: (Bu toprak, Her gün, insanoğluna, nida eder muhakkak. Der ki: (Ey Ademoğlu, bugün "Günah" işlersin, Ve lakin yarın ölür ve içime girersin. Bugün, Rabbine karşı kalkışırsın "İsyan"a, Lakin bunun hesabı, sorulur yarın sana. Ve gülüp oynuyorsun bugün sen üzerimde, Lakin ağlıyacaksın yarın benim içimde. "Helal-haram" demeden yersin her bulduğunu, Yarın, benim içimde kurtlar yer vücudunu. Sen bugün, üzerimde neş'e ve sevinçtesin, Ama yarın, içimde pek çok üzüleceksin. Bugün mal toplasan da "Helal-haram" demeden, Yarın, benim içimde sorarlar bunu senden. Ey gaflet şarabının sarhoşu gafil insan, Bu dünyanın peşinde ömrünü ettin ziyan. Daha ne güne kadar koşacaksın böyle hep? "Ölüm" hiç hatırına gelmez mi senin acep? "Haram"dan mal yığmakla geçirdin bir ömrünü, Hiç düşünmüyor musun "Ecel" ve "Ölüm"ünü? İyi, kötü her ne iş işledinse ömründe, Hepsinin hesabı var yarın "Mizan" önünde.) Allah adamlarından olan bu mübarek zat, Bir gün de insanlara şöyle etti nasihat: (Kabirde, kâfirlerle günâhkar mü'minlere, Azab yapılacaktır günahlarına göre. Peygamber Efendimiz, Bakî kabristanında, Gelip biraz durdular iki kabir arasında. Yanındaki eshaba sordu ki: (Bu kabirler, Şu erkek ve kadının kabri değil midirler?) (Evet ya Resulallah) deyince onlar dahi, Resulullah, onlara şöyle buyurdular ki: (Ben yemin ederim ki Allahü tealaya, Melek öyle vurdu ki şimdi bu mevtalara, Bilcümle uzuvları paramparça oldu hep, Olurlar gece gündüz bunlar böyle muazzeb. Hem de can acısından ettiler ki bir feryat, İns ve cin haricinde duydu cümle mahlukat. Gizleyebilseydiniz bu sırrı eğer biraz, Allahü tealaya ederdim dua, niyaz, Kabirlerden yükselen bu "Feryat" seslerini, Siz de işitirdiniz benim duyduğum gibi.) Eshap, Resulullaha şöyle sual ettiler: (Onlar hangi günahı acaba işlediler?) Buyurdu: (Falan erkek, "Üstüne bevil, idrar, Sıçratırdı", bu yüzden azaba oldu duçar Falanca kadın ise, "Gıybet ederdi" ki hep, Onun azabına da bu günah oldu sebep...)
.18/12/2001
Ahmed bin Zeyd "rahmetullahi aleyh"
Bu zat buyuruyor ki. (Düşmandır bize nefis, Onun tek arzusuna boyun eğmemeliyiz. Bu "Nefs-i emmare"yi terbiye etmek için, İslama tam uyması lazım gelir kişinin. Bu dinin beğendiği ufak bir işi yapmak, Yahut yasak ettiği bir "Günah"tan sakınmak, Kendi arzusu ile yıllarca işlediği, "Nafile ibadet"ten hayırlıdır ve iyi. Mesela kim yer ise, bir lokma "Haram" taam, Yemek adabına da riayet etmezse tam, Kıldığı namazlardan alamaz manevi tat, Elbette kendindedir bu kusur ve kabahat.) Yine bir sohbetinde buyurdu ki: (Ey insan, Sakın "Günah" işleme, saadet istiyorsan. Bir iş yapacağın an, kalbin rahat etmezse, Yani kalbin sıkılır, yahut da çarpar ise, Sen onu yapma, terk et, o işte yoktur hayır, Kalbin rahat olduğu işlerde hayır vardır. Açık bildirilmiştir helal ve haram şeyler, "Haram" ve "Günah"lardan sakın ve eyle hazer. Şüpheli bir şey ile eğer karşılaşırsan, Kalbinin üzerine koy elini o zaman, Çarpıntı olmaz ise, "Hayır"dır, o işi yap, Helal şey yapılırken sakin olur zira kalp. Kusurlu ve noksan bil bütün taatlarını, Düşün hiçbir taati tam yapamadığını. Yaptığı ibadeti beğenirse bir kişi, Fasıkın "Günah"ından zararlıdır bu işi.) Bir gün de bir talebe, huzuruna gelerek, Dedi: (Alamıyorum namazdan manevi zevk. Tasavvuf hallerim de git gide kaybolmakta, Bana bir tavsiyeniz olacak mı bu babta?) Buyurdu ki: (Yediğin lokmalara dikkat et, Yemek adabına da eyle hem de riayet.) Araştırdı talebe yedikleri taamı, Gördü ki "Helal" yoldan kazanılmış tamamı. Gelip arz eyledi ki: (Yediğimiz her yemek, Helal olup, "Haram" şey karışmış değildir pek.) Buyurdu ki: (Evladım, git az daha araştır, Muhakkak bu hususta başka bir hata vardır.) Nihayet öğrendi ki o araştırdığında, "Haram"dan bir tek odun yakılmış ocağında. Bu "Günah"tan ötürü etti tövbe istiğfar, O iyi hallerini kazandı yine tekrar. Buyurdu ki: (Evladım, ye daim helal taam, Uy namaz kılarken de tadil-i erkana tam. Ve mutlaka düşün ki, namaza durduğunda, Ben kimin huzurunda duruyorum şu anda!..)
.19/12/2001
Ahmed bin Zeyd "rahmetullahi aleyh"
Allah adamlarından olan bu mübarek zat, Her gün talebesine ederdi çok nasihat. Yine bir sohbetinde buyurdu ki bu alim: (Herhangi bir "Günah"ı işler ise eğer kim, Hemence kalbi ile tövbe eylemelidir, Sonra da dili ile istiğfar etmelidir. Gizli olan "Günah"a, gizli tövbe etmeli, Aşikar olana da, aşikar eylemeli. Lakin her halükârda bir "Günah" ve "Seyyiat", İşlenince, melekler günah yazmaz üç saat. O, bu müddet zarfında tövbe ederse eğer, Hiçbir günah yazmazlar o kimseye melekler. Eğer tövbe etmezse, "Bir günah" yazar melek, Daha büyük günahtır tövbeyi geciktirmek. Ta ölünceye kadar tövbe kabul edilir, Kalp ile tövbe eden, elbette affedilir. "Takva" hali, insanda "Huy" ve "Ahlak" olmalı, Yani kendiliğinden, devamlı yapılmalı. Hem sonra "Haramlardan sakınmak" tam ihlasla, "Emirleri yapmak"tan mühimdir daha fazla. Zira iyi işleri yapabilir her insan, Fakat yalnız "Sıddıklar", yapmazlar "Günah, isyan". Allahü tealanın ihsanına da ancak, "Zühd" ve "Takva" sahibi olanlar kavuşacak. "Takva" demek, Allahtan korkarak bir kimsenin, "Haram" ve "Günah"lardan kaçmasıdır tam, kesin. "Takva sahibi" ile oturmak, ibadettir, Onun ile konuşmak, rahmet ve berekettir. Onun ile kılınan bir namaz iki rek'at, Gayriyle kılınandan efdaldir, hem de kat kat.) Nasihat istediler Hakkın bu "Veli"sinden, Buyurdu ki: (Evladım, emin olma nefsinden. Zira ondan başka bir düşman yok sana daha, Hatta senden ziyade, o, düşmandır Allaha. Çünki onun sevdiği, istediği ne ki var, Dinin "Haram" kıldığı şeylerdir hepsi onlar. Yani bu alçak nefsi yola getirmek için, "Dine uymak"tan başka yolu yoktur kişinin. Dinimizde olsa da birkaç şey "Yasak, haram", Helaldir faideli, türlü şerbet ve taam. Bir saatlik zamanı, "Namaza" ayırmayıp, Boş şeylerle uğraşmak, hem çok "Günah", hem ayıp. Zengin olup, kırkta bir miktarda az bir zekat, Vermemek, Hakka karşı ne de büyük bir inat. O kadar çok mubahı bırakıp da, bir anlık, "Haram"a el uzatmak, ne büyük insafsızlık.)
.20/12/2001
Ahmed bin Zeyd "rahmetullahi aleyh"
Öyle pişman olur ki... Bu zat buyuruyor ki: (Çok acizdir şu insan, Buna rağmen Allaha, o eder en çok "İsyan". Öyle zelil olur ki o bu isyanlarıyle, Ondan nefret ederler hatta şeytanlar bile. Hayret ki, Rabbi ona ettikçe bol bol ihsan, O, bunlara karşılık eder hep "Günah, isyan". Halbuki olmasaydı Rabbin ona ihsanı, Kim koruyabilirdi her şerden o insanı? Kendisini yaratan, her an varlıkta tutan, O'dur hem kendisini koruyan her korkudan. Beşikten ta mezara, rızkını verir de hep, O yine Sahibine "İsyan" eder ruz-ü şeb. Lakin tövbe edip de, ibadet etse eğer, Öyle aziz olur ki, gıbta eder melekler. Kardeşlerim, şudur ki akılsız, ahmak insan, Kendi Yaradanına eder hep "Günah, isyan". Buna rağmen görmeyip, kendi günahlarını, Araştırır daima başkasının aybını.) Allah adamlarından olan bu evliya zat, Genç bir talebesine şöyle etti nasihat: (Ey oğlum, nasihatim şudur ki sana şu an, "Allah korkusu" ile yaşıyasın her zaman. Çünki her iyiliğin ve her hayrın kaynağı, "Allah korkusu" ile yaşamaktır devamlı. Onun emrine uyup, sakın ki "Haram"lardan, Sana, muvaffakiyet nasib etsin Yaradan. Seni, nerede olsan Allah görür elbette, Öyleyse hiç bulunma "Günah" bir harekette. Kimin zerre miktarı kalbinde varsa iman, Kurtulur ahirette cehennem azabından. O gün kafirler ise, güruh güruh, peş peşe, Yüz üstü sürüklenip, atılırlar ateşe. Kan gelinceye kadar onlar iki gözünden, Ağlayıp yaş dökerler küfürleri yüzünden. "Vay halimize" deyip, ederler feryat, figan, Lakin bu feryatların faydası olmaz o an. Kalplerin titrediği çok korkunç yerdir o yer, Geçmez o gün kat'iyyen özür ve bahaneler. Allahın huzurunda, o gün bütün ins ve cin, Amel defterleriyle toplanır "Hesap" için. Cümle nasın başları korku ile eğilir, Beklerler, haklarında nasıl hüküm verilir? Kim Allahtan korkmayıp, yapmışsa "Günah, isyan", Öyle pişman olur ki, anlatamaz hiç lisan. O gün cümle insanlar, korku, endişededir, Anne kaçar evlattan, herkes can derdindedir. "Günah" ağır basarsa, olur büyük pişmanlık, Lakin olan olmuştur, çaresi yoktur artık.)
.21/12/2001
Ahmed bin Zeyd "rahmetullahi aleyh"
Ya Rabbi, affet bizi... Bu zat bir sohbetinde buyurdu: (Ey cemaat, "Günahlardan kaçma"ğa, eyleyin sabır, sebat. İbadet yapmakta da yapmayın ki gevşeklik, Zira "Esen yel" gibi geçip gider bu gençlik. Bilin ki ahirette, herkese vardır hesap, Tövbesiz ölenlere yapılır acı azap. Asla işlemeyin ki "Haram" ve "Günah" işi, Zira pek şiddetlidir cehennemin ateşi. Sizden önce gidenler, şimdi "Ah" ediyorlar, "Keşke bu günahları yapmasaydık" diyorlar. Onların kaçırdığı o fırsat, elinizde, Öyleyse "Günah"lara dalmayın şimdi siz de. Her kim "Günah" işlerse bu dünyada gülerek, Orada cehenneme atılır "Ah" ederek.) Bu "Veli", Rabbimize sevgili, yakın zattır, Bir gün münacatında şöyle buyurmaktadır: (Ya Rabbi, sen tanıttın bize kendi zatını, Saçtır üzerimize lütuf ve ihsanını. Bize, bazı şeyleri ettinse de men, yasak, Zararlı olduğundan "Haram" kıldın muhakkak. Yine de pek fazladır "Günah" ve "İsyan"ımız, Lakin günahımıza çoktur pişmanlığımız. Ya Rabbi, affet bizi, iman ettik biz sana, Lakin asi nefsimiz, aldattı bizi fena. Bize güzel gösterdi "Günah" ve "Haram"ları, Biz nefse aldanarak, işledik hep onları. Sen de ceza vermekte acele etmeyince, Biz bundan da yüz bulduk ve şımardık iyice. Affına güvenerek, sana isyan eyledik, Nefsimiz de "Günah"a eyledi bizi teşvik. Halbuki bilirdik ki, çoksa da mağfiretin, Fakat azabın dahi çetindir gayet senin. Bunları bile bile aldandık nefsimize, Sonsuz merhametinle yine sen acı bize. Ya Rabbi, sana karşı çok "İsyan" ettik, fakat, Af için, biz yine de isteriz senden imdat. Ya Rabbi, mahşer günü, hesap için mizana, Varmağa, bu "Günah"la yüzümüz yoktur sana. Eğer ki affetmezsen bizi ey Allahımız, "Cehennem ateşi"ne hiç yoktur takatimiz. Ya Rabbi, sen bizleri eyle af ve mağfiret, Zira senin affının sınırı yoktur elbet. Sen bize "Akl-ı selim" ve "Yakin" eyle ihsan, Sana ibadet edip, yapmayalım hiç isyan. Çıkarıp kalbimizden bu "Dünya sevgisi"ni, Doldur onun yerine kendi muhabbetini. "Ahiret derdi" ile dertlendir bizi esas, Zira bu dert yanında, başka dert dert sayılmaz.)
.22/12/2001
Ahmed bin Zeyd "rahmetullahi aleyh"
"Onları sildi Allah!" Bir genç, bu "Veli" zattan nasihat isteyince, Buyurdu: (Kaç "Günah"tan kuvvetin yettiğince. Şu iki kimse ile yapma hiç arkadaşlık, Birincisi şudur ki, "Günahkar", yani "Fasık". O, günah işlemekle, Allaha isyan eder, Seni de peşi sıra cehenneme sürükler. Bir de "Yalancı"dır ki, ona da olma yakın, Zira o, bir zarara uğratır seni yarın.) Bir gün de buyurdu ki: (Yaptığınız işleri, Bir bir kayda geçiyor hafaza melekleri. Velakin bir "Günah"a, yapılırsa istiğfar, O "Günah" silinir ve "Boş" kalır o sayfalar. Eline geldiğinde mahşer günü defteri, Görür ve merak eder o boş sahifeleri. Ve bunu, meleklere sual eder hemence, (Bu boş sahifelerde ne vardı daha önce?) Derler ki: (Günahların yazılıydı, ve lakin, Sen istiğfar edince, onları sildi Rabbin.) Hak katında iyi kul, korkar Hak tealadan, Kaçınır titizlikle her "Günah" ve "Haram"dan. Hep "Ölüm"ü düşünür ve ona hazırlanır, Bilir ki, ahirette her şeyden hesap vardır. Cehennemi düşünse, hemen kaçar uykusu, Ağlatır devam üzre onu "Allah korkusu".) Bir gün de buyurdu ki: (Yapmayın asla şunu, Sorup araştırmayın kimsenin kusurunu. Gayriyi bırakın da, dönün siz kendinize, Zira yarın onlardan sorulmayacak size. "Sizin günahlarınız" sorulur size yarın, Onların cevabını siz önce hazırlayın. Eğer veremezseniz doğru dürüst bir cevap, Sonra Allah korusun hak olur size azap. Ey Allaha inanan mü'min ve müslümanlar, Allahtan korkunuz ki, "Ahiret" var, "Hesap" var. Allahü tealadan korkmanın alameti, Terk etmektir her türlü "Günah" ve "Masiyyet"i. "Hak teala affeder" diyerek bir müslüman, Korkmadan sahibine ederse "Günah, isyan", Veyahut da "Sonradan tövbe ederim" diye, Kim ki tövbe etmeyi atarsa ileriye, Bu kimseler, büyük bir gaflet içindedirler, Zira umumiyetle ani gelir eceller. "Ölüm"e hazırlıklı olmalı ki gün gece, Geri döndüremezsin zira "Ecel" gelince. Davud aleyhisselam, arz etti ki: (Ey Rabbim, Seni aradığımda, nerde bulabilirim?) Buyurdu: (Şu kulların yanındayım ki her an, Ürperir hep kalpleri benden korkularından.)
.23/12/2001
Ahmet bin Ebu Bekr "rahmetullahi aleyh"
Bu zat Hak tealadan pek fazla korkuyordu, Herkese de bu yolda nasihat ediyordu. Derdi ki: (İşleyip de bir "Günah"ı bilerek, Sonra uygun olur mu affolmayı beklemek? "Günah, ateş gibidir" diye bilen bir insan, Rabbine, bile bile eder mi "Günah, isyan?) Bir gün yine bir gence buyurdu: (Kork Allahtan, Her günahı "Ateş" bil, hiç ayrılma "Takva"dan. Herkesin tadacağı, çare bulamadığı, "Ölüm" için, şimdiden iyi yap hazırlığı. Aksi halde üzülür ve "Eyvaah" dersin, fakat, O gün sana kimseden erişmez bir menfaat. "İyi insan" odur ki, takva üzre olur hep, Süslemiştir o kulu tevazu, hayâ, edep. Yaptığı "Günah"ları düşünür ince ince, Bunların affı için tövbe eder gün gece. Öyle kaplamıştır ki bu "Günah derdi" onu, Düşünemez gayrinin günah ve kusurunu. O, devamlı bakarak "Günah" ve "Kusur"una, Der ki: (Nasıl çıkarım Allahın huzuruna?) "Allah korkusu" ile ağlar, inler ve titrer, "Ahiret hesabı"nı, o kendine dert eder. O, her bir a'zasını, korur "Günah" yapmaktan, Zira çok korkmaktadır cehennemde yanmaktan.) Derdi ki: (Bir insanın, heva ve hevesine, Uyarak iş yapması, zulümdür kendisine. İşlediği günahı "Küçük" görse o şayet, Olamaz onun için bundan büyük felaket. Kim "Allah korkusu"ndan işlerse bugün günah, Cehenneme atılır ahirette maazallah. "Ateş" deyip geçmeyin, düşünün bunu biraz, Cehennem ateşine dayanmak mümkün olmaz. "Mü'min", iyi öğrenir, önce ilmihalini, Sonra da buna göre düzeltir her halini. Eğer "Günah" işlerse, üzülür, kalbi yanar, Unutmaz o günahı ta ölünceye kadar. "Ben Rabbime nasıl da karşı geldim?" diyerek, Pişman olur ve ağlar göz yaşları dökerek. Çeker ki gün ve gece kendisini hesaba, Düşmesin ahirette cehenneme, azaba. Büyükler buyurur ki: "Haram, ateş gibidir", Cehennemin ateşi, hele çok şiddetlidir. "Haram" şey konuşursan, "Ateş" yemiş olursun, "Haram" yersen, mideni "Ateş"le doldurursun. "Haram"a el uzatsan, dokunursun "Ateş"e, Ve "Ateş"e basarsın gidersen "Haram iş"e. Bir "Haram"a bakarsan, bilmiş ol ki o dahi, Yarın bir "Ateş" olup, yakar seni Vallahi.)
.24/12/2001
Ahmet bin Ebu Bekr "rahmetullahi aleyh"
İslam alimlerinden olan bu mübarek zat, Tesirli sözleriyle ederdi çok nasihat. Derdi: (Bir müslüman ki, gelmiştir kırk yaşına, Gitmiş gücü kuvveti ve ak düşmüş saçına, Hatta Hacca da gidip, Kâbe'yi etmiş tavaf, Buna rağmen gafletten uyanmazsa, ne tuhaf. O, hâlâ oyun ile geçirirse ömrünü, Ve hiç düşünmez ise "Ecel" ve "Ölüm"ünü, Ne kadar şaşılacak bir haldedir o insan, Eceli yaklaşmış da, o hâlâ eder "İsyan". Ey insanlar "Günah"la ve "Dünya sevgisi"yle, Kararır, hastalanır kalpler ziyadesiyle. Tedavi etmek için böyle hasta kalpleri, Terketmek lazım gelir "Günah" olan işleri.) Öyle sakınırdı ki bu zat "Haram" işlerden, Hatta pek çok mubahı terk ederdi bu yüzden. Rabbinin rızasını düşünürdü her işte, Derdi ki. (Ya ilahi, yakma bizi ateşte.) Günahlarınız için, "Bir" tövbe ederseniz, İbadetlerinize "Bin" tövbe eyleyiniz. Havada uçtuğunu görseniz bir kimsenin, Bu, onun kemalini gösterir zannetmeyin. Öğrenmek isterseniz onun asıl halini, Bakın ki, "Günah"lardan tam çekmiş mi elini?) Bir gün de buyurdu ki: (Ey gafil olan insan, Hep "Günah" işlemekle ömrünü ettin ziyan. Daha ne güne kadar bu gaflet sürecek hep, "Ölüm" hiç hatırına gelmez mi senin acep? "Haram"dan mal yığmakla geçirdin bir ömrünü, Hiç düşünmüyor musun peki sen "Ölüm"ünü? Elbette herkes gibi ölürsün sen de yarın, Kabir suallerine hazır mı cevapların? Eğer ki atılırsan cehennemin içine, Bir an dayanamazsın en hafif ateşine.) Bir gün de buyurdu ki. (Kardeşlerim muhakkak, Bizim her halimizi görüyor cenabı Hak. Onun için edep ve hayâ edip Allahtan, Kaçalım titizlikle her "Günah" ve "Haram"dan. Herhangi bir "Günah"ı işlemek isteyince, "Allah görüyor" deyip, vazgeçiniz hemence. İbadet ederken de, "O görüyor" diyerek, En güzel bir şekilde yapın tam öğrenerek. Ve bir işi yaparken, deyin ki içinizden: "Acaba razı mıdır Allah bu işimizden?" Bilin ki, sizi her an görüyor Hak teala, "O beğenir mi?" diye düşünün ilk evvela. Allahü tealadan titreyerek her saat, "Günah"ta, nefsinize vermeyin aman, fırsat.
.25/12/2001
Ahmed bin Ebu Bekr "rahmetullahi aleyh"
Bu zat buyuruyor ki: (Ya hayır söyle, ya sus, Her a'zanı, hayırlı işlere eyle mahsus. Allahü tealayı unutturacak olan, Ne gibi işler varsa, uzak dur hep onlardan. "Haram"dan gözlerini eyle tam muhafaza, Yoksa "Ateş"le dolar yarın Allah mahfaza. "Haram"dan bir lokmacık yer ise eğer bir kul, Tam kırk gün müddet ile duası olmaz kabul. Allahın kudretini düşünseydi şu insan, Yapamazdı elbette Ona "Günah" ve "İsyan". Onun için İslamda en güzel şey "Takva"dır, Yani Allahtan korkup "Haram"dan sakınmaktır.) Bir gün de buyurdu ki (Bu dünya, "İmtihan"dır, Hatta her anımızda birer imtihan vardır. An be an ya kazanır, yahut da kaybederiz, Acı olan şudur ki, bunlardan bihaberiz. Oturmada kalkmada, yemekte uyumakta, Kul imtihan geçirir doğrusunu bulmakta. Mesela kim sokakta görse bir "Güzel kadın", Bulur yine kendini, içinde imtihanın. Zira nefis ve şeytan, vesvese verip ona, Derlek ki: (Acele et, bak şu güzel kadına.) Lakin kalbi ve ruhu derler ki: (Bu iş günah, Sakın ona bakma ki, nehyetti onu Allah.) O, kalbinin sesine kulak verip o anda, Bakmazsa, o an için kazanır imtihanda. Nefsini tercih edip verirse kararını, O "Günah"ı işler ve kaybeder imtihanı. Bunun gibi, bir günde, binlerce imtihan var, İnsan "Hür irade"yle bunlara verir karar. Bir yanda "Nefis, şeytan", ve bir yanda "Rabbimiz", Böyle imtihanlarla geçiyor her vaktimiz.) Bir gün de buyurdu ki: (Hak teala kullarda, "İki korku"yu birden cem etmez bir arada. Bu dünyada "Günah"tan kim kaçarsa korkarak, Korkutmaz ahirette o kulu cenabı Hak. Her kim de hiç korkmadan yaparsa "Günah, isyan", Ahirette çok fazla korkutulur o insan. Bu korku, "Muhabbet"le birlikte olmalıdır, Yani onun kökünde, muhabbet, sevgi vardır. Talebe, hocasından çekinir, korkar fazla, Ama çok sevmektedir hocasını ihlasla. Şu birkaç günlük ömrü bilerek büyük fırsat, Allaha ibadetle geçirmeli her saat. Allahın kullarına iyilik etmelidir, Bunu, kurtuluş için vesile bilmelidir. Bütün "Haram"lardan da kaçınmak pek evladır, Bu dinde en kıymetli, en üstün şey, "Takva"dır.)
.26/12/2001
Ahmet bin Ebu Bekr "rahmetullahi aleyh"
Bu zat, ilim sahibi ve büyük evliyadır, Kalplere tesir eden nasihatleri vardır. Derdi: (Kim hazırlarsa ahiret azığını, Gönderir Hak teala onun dünyalığını. Ve her kim çok korkarsa Allahü tealadan, Gönderir Allah onun rızkını her taraftan. Kalp "Günah" işlemekle zayıflar, hasta olur, Ancak tövbe etmekle hastalıktan kurtulur. Bir mü'min, günahına "Pişmanlık" duysa eğer, Bu, "Tövbe" demektir ki, Allah onu affeder. "Günah"tan kaçmak için birazcık gayret etmek, Hayır iş işlemekten kıymetlidir daha pek. İslama uygun işler, insana huzur verir, "Günah işlemek" ise, gam ve elem getirir. Bir kul, nefsine uyup, "Günah"a girerse az, Allah, onu o halde görmekten hoşnut olmaz.) Bir gün de buyurdu ki: (İşleyince bir günah, Hemen tövbe edin ki, affeder çünkü Allah. Nitekim Hak teala buyurur ki: (Ey insan, Semayı doldursa da yaptığın günah, isyan, Tövbe edip, imanla gelirsen bana şayet, Yaparım ben de sana yer dolusu mağfiret.) Sen eğer bir kimseden görürsen bir hakaret, Bil ki "Haram" ve "Günah" işlemişsindir elbet. Ve eğer bir iyilik görürsen bir kişiden, Bil ki, bu da olmuştur hayırlı bir işinden. Çok "Günahkar" ve suçlu bilsen de sen kendini, Yine Hak tealadan kesme hiç ümidini. Zira ki "Gazabı"ndan, geniştir "Affı" daha, Çok günahkar olsan da tövbe et, dön Allaha.) Bir gün de buyurdu ki: (Bu insanlar acaba, İnanmıyorlar mı ki cehenneme, azaba? Eğer biliyorlarsa "Azap var elbette ki", Nasıl günah işlerler o halde onlar peki? Bir kimse, bir "Günah"ı işler ise gizlice, O günahın zararı kendinedir sadece. Lakin işleniyorsa aşikare olarak, Çekerler zararını hem kendisi, hem de halk. Eğer ki bir müslüman, "Günah"ını unutur, Sevabını hatırda tutarsa, bu, "Gurur"dur. Küçük günahları da "Büyük" bil ki ey insan, Zira sen, kime karşı eyledin "Günah, isyan"? İnsan, arkadaşına demeli ki: (Kardeşim, Lütfen beni ikaz et, olursa günah işim.) Mesela biri seni, günahta "İkaz" etse, Başkası da, bir kese dolusu "Altın" verse, Senin için o "İkaz", iyidir daha elbet, Onunla kazanılır zira sonsuz saadet.)
.27/12/2001
Ahmet bin Ebu Bekr "rahmetullahi aleyh"
Allah adamlarından büyük alim ve veli, Sohbeti, insanlara olurdu faideli. Bir gün de sohbetinde buyurdu ki: (Ey insan, "Kul hakkı" çok çetindir, zor kalkılır altından. Mesela gönül yıkmak, "Haram" ve "Kul hakkı"dır, Bunu, mahşer gününde ödemek çok ağırdır. Kimlerin üzerinde "Kul hakkı" varsa eğer, Onu ödemedikçe cennete giremezler. Ey mü'min olan kişi, öyle kaç ki "Günah"tan, Görmesin Hak teala günahta seni bir an. Öyle sıkı sarıl ki dine her âzan ile, Seni, taat dışında görmesin bir an bile. Ve öyle hayâ et ki Allahü tealadan, Hiç mahcup olmayasın O'na vardığın zaman. "Günah" ve kusurunu çoğaltma ki bu günde, Korkuya düşmeyesin yarın mizan önünde.) Bir gün bazı kimseler, huzuruna geldiler, (Bizlere Allah için nasihat et) dediler. Buyurdu: (Kim kaçarsa "Günah" ve "Haram"lardan, O, her bir arzusuna kavuşur yorulmadan. Kabirdeki mevtalar, yapar ki şu hesabı, "Ah kıyamet kopsa da, bitse kabir azabı". Öyle pişmandırlar ki, kabirdeki her mevta, Derler ki: "Ah biz şu an bulunsaydık hayatta. Başımızı secdeden kaldırmazdık Vallahi, Dünyadaki insanlar bilseler bunu bari." Ne acı gerçektir ki, onlar dahi ölürler, Bu feci pişmanlığa onlar da gömülürler. Eğer düşünselerdi bu hali ihlas ile, Hiç işleyemezlerdi bir "Günah" çok az bile. Lakin evliyaullah, görerek bunu her an, Şiddetle kaçınırlar en ufak bir günahtan. Haram "Ateş" gibidir, yapmayın günah işi, İnsanları bekliyor cehennemin ateşi. Aklı olan bir kimse, geçici bir zevk için, Rabbini gücendirmez, esası budur işin. Sonra "Haram" edilen şeyleri cenabı Hak, Zararlı olduğundan kıldı haram ve yasak.) Bir gün de buyurdu ki: (Darlıkta edin ikram, Tenha yerlerde dahi, işlemeyin hiç haram. Allahın kudretini düşünse eğer insan, Korkusundan yapamaz Ona "Günah" ve "İsyan". Ey insan, gizliyorsan günahını sen nasıl, İyiliklerini de gizlemeyi bil asıl. Bir kimse, günahlardan tamamen kaçmaz ise, "Takva sahibi" kişi denilmez o kimseye. Bir mü'minin izzeti, "Günahtan kaçınmak"tır, Şerefi, geceleri kalkıp "Namaz kılmak"tır.)
.28/12/2001
Ebu Bekr Vasıtî "rahmetullahi amleyh"
"Allah seni görüyor..." Allah adamlarından olan mübarek zat, Bir gün "Şükür" hakkında şöyle etti nasihat: (Sadece ağız ile şükretmek, şükür olmaz, Yahut da kifayetsiz şükür olur, gayet az. Asıl "Şükür" odur ki, vücudun her a'zası, "Günah"tan kaçmalıdır, budur işin esası. Mesela "Göz"ün şükrü, bakmamaktır "Haram"a, Yani haram önünde, olmalı sanki âmâ. Diğer a'zalar dahi işlemezse tek "Haram", Ancak böyle yapanlar şükretmiş olurlar tam.) Yine bir sohbetinde buyurdu ki: (Bir kimse, "Günah" işlediğine pişmanlık duyar ise, Bu hali, onun için bulunmaz bir ni'mettir, Zira bu pişmanlığı, onun "Tövbe" demektir. Küçük günaha devam, olur "Günah-ı ekber", Büyük günaha devam, kulu küfre sürükler.) Bir gün de bir genç geldi bu "Veli"nin yanına, Dedi ki: (Ey efendim, dua ediniz bana. Gözlerimi, yabancı kadınlara bakmaktan, Hiç men edemiyorum, korkuyorum yanmaktan. Ne olur, bu hususta bana yardım ediniz, Bu babta nedir bana tavsiye ve emriniz?) Buyurdu ki: (Evladım, sen ona baktığın an, Bil ki, Hak teala da sana bakar o zaman. Ve senin o kadını görmenden daha fazla, Rabbin seni görüyor, unutma bunu asla. Sen O'nu görmesen de, görüyor seni Allah, Öyleyse O görürken, işlenir mi hiç günah?) Bu söz, ziyadesiyle tesir etti o gence, Bütün "Günah"larına tövbe etti hemence. Artık çirkinliğini gördü her bir "Günah"ın, Rabbani tesir vardır sözünde evliyanın.) Bir gün de buyurdu ki: (Halis olan müslüman, Sarılır emirlere, kaçınır her "Günah"tan. Bilir ki imtihana gelmiştir bu dünyaya, Eğiktir boynu her an Allahü tealaya. Kaçınır her "Günah"tan, asla uymaz nefsine, Bilir ki kendi nefsi, düşmandır kendisine. Ey insanlar, "Haram"dan kaçın tam hakkı ile, Zira kulun kıymeti, ölçülür "Takva" ile. "Nefis", bir canavardır, asla doymaz "Günah"tan, Karşı gelmekten başka kurtuluş olmaz ondan.) Bir gün de buyurdu ki: (Sevin birbirinizi, Eğer ki bir müslüman, üzerse bir gün sizi, Kusuru kendinizde arayın önce hemen, Hiç onda aramağa kalkışmayın kat'iyyen. Deyin: "Ben yapmışım ki bir günahı muhakkak, O kişi üzdü beni bu ameli yaparak.")
.29/12/2001
Ebu Bekr Vasıtî "rahmetullahi aleyh"
"Gıpta eder melekler!.." Allah adamlarından olan bu mübarek zat, Her gün sevdiklerine ederdi çok nasihat. Derdi ki: (Müslümanın, büküktür boynu daim, Der ki: "Bu günahlarla ne olur benim halim?" Onun, Rabbine karşı mahcuptur gönlü her an, "Allah korkusu" ile kaçınır her günahtan. O, iyi işlerini unutur tamamiyle, Lakin "Günah"larını unutmaz bir an bile.) Bir gün de buyurdu ki: (Saadete kavuşmak, Bu "Nefis engeli"ni aşmakla olur ancak. Müslüman, zaman zaman demeli ki nefsine: "Senelerdir uydun hep heva ve hevesine. Ey nefsim, keyfin için münasip ne ki buldun, Kullandın fütursuzca, yedin içtin, uyudun. Bunca yıl tatmin ettin her istek ve arzunu, Şimdi kesin olarak terk edeceksin bunu. "Kötü arzu"larının terk edip herbirini, Artık hep ibadete vereceksin kendini. Zira ben bilirim ki, sen ahmağın birisin, Hep "Ateş"e götüren işlerin talibisin. Ne yapsan, hep pişmanlık olur neticesinde, Bıraksam, yanacaksın cehennem ateşinde. Öyleyse beri gel ki şu "Günah" eşiğinden, Kurtulasın mahşerde cehennem ateşinden.) Bir gün de buyurdu ki. (Tövbe edin muhakkak, Zira tövbe edeni, affeder cenabı Hak. Tövbeyi, sırf "Günah"ta lazım bilme kendine, İbadet yapınca da lazımdır tövbe yine. İbadeti beğenmek, olur gurur ve kibir, Bu dahi "Günah" olup, tövbeyi gerektirir. Bir alim, kendisini gayriden bilse iyi, Bu dahi "Günah" olup, gerektirir tövbeyi. Mü'min, her adımını atarken bile hatta, "Günah işlerim" diye titremeli adeta. Köle, efendisine hizmette etse kusur, Ona, mükafat değil, bir "Ceza" lazım olur. Kul da, Rabbine karşı bir kusur işlemekten, Korkmalı, titremeli cehenneme düşmekten. Halis kul, bu korkuyla geçirir günlerini, "İdam mahkumu" gibi görür her an kendini. İşlediği günahlar, hatırından çıkmaz hiç, Bunun ıstırabıyla bulamaz huzur, sevinç. Azaba yakalanmak korku endişesiyle, Geceleri kalkarak ağlar hep göz yaşıyle. "Günahım affolmazsa, ne olur halim acep?" Diye düşünerekten gözyaşları döker hep. O kulun bu haline, gıpta eder melekler, Öğünür onun ile basıp geçtiği yerler.)
.30/12/2001
Ebu Bekr Vasıtî "rahmetullahi aleyh"
Bu zat buyuruyor ki: (Vazifeli melekler, Her bir "Günah"ımızı, tek be tek kaydederler. Lakin biz bu günahı, hiç de dert etmiyoruz, Ve kendi kendimizi hesaba çekmiyoruz. Hazreti Ömer Faruk, buyurdu ki: "Her insan, Tartmalı kendisini, gelmeden vakt-i Mizan." Her akşam, kamçı ile vurup o kendisine, "Ne için böyle yaptın?" der idi hep nefsine. Şu kula şaşarım ki, inanıyor "Kader"e, Yine de rızık için düşüyor hep kedere. Şuna da şaşarım ki, "Cehennem vardır" diyor, Yine de fütursuzca her günahı işliyor.) Bir başka sohbetinde buyurdu: (Ey insanlar, Çok hayret eylediğim iki türlü insan var. Birincisi şudur ki, gündüz oruçludur hep, Gece de, sabaha dek yapar daim ibadet. Asla nefsine uyup, işlemez "Günah, isyan", Yine de görürsün ki, "Hüzünlü"dür o insan. Uğraşmasına rağmen hep ahiret işiyle, Yine "Ağlar" görürsün onu hep gözyaşıyle. İkincisi şudur ki, yapmaz ibadetini, Oyun ve eğlenceyle geçirir her vaktini, Korkmadan her günaha dalar da maalesef, Yine de bu haline üzülüp etmez esef. Yaşamasına rağmen İslamın haricinde, Görürsün onu dahi yine "Neş'e" içinde.) Derdi: (İnsan dünyada, "Ahiret yolcusu"dur, Varacağı yer ise, dehşetli, korkuludur. Burada o yer için yapmazsa bir hazırlık, Azaba atılarak, kendine eder yazık. Kim "Haram"dan kaçınıp, yaparsa farzı eğer, Azaplardan kurtulup, ebedi rahat eder.) Bu zata sordular ki: (Efendim, yemek yemek, Allah için olmalı diyorlar, bu ne demek?) Cevaben buyurdu ki: (İnsan yemek yiyince, Vücuduna enerji, kuvvet gelir bir nice. İki yerde kullanır bu kuvveti insan da, Ya "Taat"ta kullanır, veyahut da "İsyan"da. Kim "Hak yol"da harcarsa, işbu enerjisini, Ahiret azabından kurtarır kendisini. Kim de bu kuvvetini, hep "Nefsinin peşi"nde, Harcarsa, azap çeker cehennem ateşinde. Zira en büyük günah, "Allahı unutmak"tır, Gaflet ile yapılan bir işten gelmez hayır. Bir iş, sırf Allah için yapılırsa, bu iştir, Allahı unutarak yapılırsa, bir "Hiç"tir. Kim kurtulmak isterse cehennemden, azaptan, Mutlak sakınmalıdır her "Haram" ve "Günah"tan.)
xxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxx
xxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxx2002.....................
.
.
|
| Bugün 232 ziyaretçi (527 klik) kişi burdaydı! |
|
 |
|
|
