ehlisunnnetde - EVLİYADAN YARDIM

Sual: Bir kimse, yaşayan insanlardan iş, eş ve aş istiyor. Vefat eden evliya da ölü olmadığı için, onlardan da, böyle dünyalık şeyler istemek caiz olur mu?
CEVAP
Vefat eden evliya zat, yaşayandan daha çok feyz verir, daha çok yardım eder. Şehitler ölü olmadığı gibi, peygamberler ve evliya zatlar da ölü değildir.

Yaşarken de, bir insana yapma gücünü veren, yürüten, konuşturan, iş yaptıran, Allahü teâlâdır. Bir âyet-i kerime meali şöyledir:
(Sizi de, yaptığınız işleri de yaratan Allah’tır.) [Saffat 96]

Yaşayana bu gücü veren Allahü teâlâ, vefat etmiş evliyasına niye veremesin ki? Ölüye iş yaptıran da Allahü teâlâdır. Onun kudretinden şüphe etmek küfürdür. Kur’an-ı kerimde, (Yardım ancak ve yalnız Allah’tandır) buyuruluyor. (Al-i İmran 126)

Terziye gideriz, bir elbise dik deriz. Ona bu gücü veren, elbette Allahü teâlâdır.

Emlakçiye gideriz, bize kiralık bir ev bul veya satılık bir ev bul deriz. O da bulur, verir. Ona bu gücü veren, elbette Allahü teâlâdır.

Doktora gideriz, tansiyonumuza bakar. Muayene eder, ilaç verir, gerekirse enjeksiyon yapar. Ona bu gücü veren, elbette Allahü teâlâdır.

Vefat etmiş olan ama hakikatte ölü olmayan peygambere ve evliya zata giden kimsenin de, esas yaratıcının Allahü teâlâ olduğunu bilerek, o kabirde yatan zattan yardım istemesi gayet normaldir; çünkü veren, yaratan Allahü teâlâdır. Hazret-i Mevlana, (Ben ölünce, beni düşünün, imdadınıza yetişirim) buyurdu. Deylemi’nin bildirdiği(Kabirdekiler olmasa, yeryüzündekiler yanardı) hadis-i şerifi de, Allahü teâlânın izniyle, ölülerin dirilere yardım ettiğini göstermektedir.

Mesela o zata, (Bana kiralık ev lazım, oğlum için bir gelin, kızım için bir koca istiyorum) demek gayet normaldir. Böylece, bunu işiten evliya zat, bizim için dua eder. Allahü teâlâ da, bu sevgili kulunun duasını kabul eder. Yani sebepleri yaratıp bunlara kavuşturacak olan, Allahü teâlâdır. Vehhabiler ve onların etkisinde kalan mezhepsizler, bunlara şirk diyorlar. Biz evliya yaratıcı demiyoruz ki! Evliya zatlar, Allahü teâlânın sevgili kulları olduğu için, ya onların hürmetine istiyoruz veya bizzat (Bana kiralık ev bul) diyoruz. Evliya dua ediyor ve Allahü teâlâ da, o sevgili kulunun duasını kabul ediyor. Hepsi bu! Allahü teâlânın kudretini inkâr eden, Allah ölüye iş yaptıramaz diyen kâfir olur.

Kabirden direkt yardım istenir
Sual: (Türbeye gidip direkt oradaki zattan yardım istemek şirk olur)deniyor. Bu doğruysa, yanına gitmeyip de, evden yardım istemek de şirk olur mu?
CEVAP
Ölü diri herkesten yardım istenir. Ruh ölmez. Allahü teâlâ dirilere yardım ettirdiği gibi ölülere de yardım ettirir. Hazret-i Hızır’ın ruhu çaresizlere yardım etmektedir. Eğer evliyayı yaratıcı biliyorsa, ister evden yardım istesin, ister kabrine gidip direkt istesin, fark etmez, şirk olur, ama hiçbir Müslüman zaten evliyayı yaratıcı bilmez. Evliyayı vasıta bilip evden veya direkt yanına gidip istemek, şirk olmaz.

Evliyanın diri veya ölü olması fark etmez. Hattâ ölünce, feyzi kesilmez, artar. (İrşad-üt-talibin)

Ölü veya diri Evliyadan yardım istemek, onları yaratıcı bilmek değildir. Bulut vasıtasıyla yağmur, ilaç içerek şifa ve silah kullanarak zafer beklemek, su için çeşmeye, ekmek için fırıncıya gitmek, hep Allah’tan istemek olur. Bunlar sebeptir. Rabbimiz, her şeyi sebeple yaratmaktadır. Bu sebeplere yapışmaya şirk denmez. Allahü teâlânın, Evliya zatların ruhlarına yardım etme kuvvetini verdiğini düşünüp, ruhlardan yardım beklemek caizdir. Onlar kabirde diridir. Ruhlarına keramet verilmiştir. Böyle inanana müşrik denemez. (F. Bilgiler)

Büyük bir zatın Allah’ın yardımına mazhar olduğunu, Rabbimizin her şeyi sebeple yarattığını, onun da bir sebep olduğunu düşünerek ondan yardım istemek, Allah’tan istemek olur. (Tahkik-ul-hakkıl-mübin)

Hadis-i Erbain’deki (Bir işinizde, sıkışıp bunalınca, kabirdekilerden yardım isteyin) ve Deylemi’nin bildirdiği(Kabirdekiler olmasa, yeryüzündekiler yanardı) hadis-i şerifleri de, Rabbimizin izniyle, ölülerin dirilere yardım ettiğini göstermektedir. (M. Nasihat)

Yalnız Senden Yardım İsteriz...BİZİM SİTE

www.ailevekadin.com/detay2.asp?Aid=2630

Ölü veya diri evliyadan yardım istemek de, sebeplere yapışmaktır. ... Yahut evliyadan bir zata, (Ey Allah'ın velisi, bana şef

Yalnız Senden Yardım İsteriz

Sual: Fatiha suresinde Yalnız Senden yardım isteriz dendiği için, Peygamber kabrine veya bir yatıra gidip Onu vasıta ederek dua etmek şirk olmaz mı?
CEVAP
Duaların kabul olması için bazı şartlar vardır. Herkeste bu şartlar bulunmadığı için duaların kabul olmadığı görülüyor. Onun için, ulemanın ve evliyanın dua etmesi için onlara yalvarmak, onları vasıta kılmak gerekir. Evliyanın diri veya ölü olması arasında fark yoktur. Zira (Büyük bir âlim vefat edince, feyz vermesi kesilmez, hatta artar) buyuruldu. (İrşad-üt-talibin)

Allahü teâlâ, sevdiklerinin ruhlarına işittirir. Onların hatırı için istenileni yaratır. Diriler, Allahü teâlânın yaratmasına sebep olduğu gibi, ruhları da diri olduğu için, Allahü teâlânın yaratmasına sebep olur. Hazret-i Âdem, Muhammed aleyhisselamın hürmeti için dua etti, duası kabul oldu. Allahü teâlâ da, (Ya Âdem, Muhammed aleyhisselamın ismi ile, her ne isteseydin kabul ederdim, O olmasaydı, seni yaratmazdım) buyurdu. (Hakim, Beyheki)

Ölü-diri her velinin ruhundan yardım istenir. Hadis-i şeriflerde buyuruldu ki:
(Çölde yalnız kalan kimse, bir şey kaybederse, "Ey Allah’ın kulları, bana yardım edin" desin! Çünkü Allahü teâlânın sizin göremediğiniz kulları vardır.) [Taberani]

(Halil-ür-rahman [Hazret-i İbrahim] gibi 40 kişi her zaman bulunur. Onların sebebiyle yardım görülür ve zafere kavuşulur. Onların bereketiyle gökten yağmur yağar. Onların yerine yeni birisi gelmedikçe, ölen olmaz.)[Taberani]

Diri de bir şey yapamaz
Fatihadaki (Yalnız senden yardım isteriz) âyet-i kerimesi, ölünün de, dirinin de bir şey yapmasına tesir eden kudretin, yalnız Allahü teâlâdan olduğuna inanmaya mani değildir. Mesela acıkan, hiçbir sebebe yapışmadan (Ya Rabbi beni doyur) demesi, bu âyete uygun değildir. Çünkü Cenab-ı Hak, doyurmak için yemek yemeyi sebep kılmıştır. Yemek yiyip doyan da, doymayı Allah’tan bilmesi gerekir. Rabbimiz, yemek yemeden de doyurur. Fakat yemek yenmesini sebep kılmıştır. Yalnız senden yardım isteriz diyen kimse, fırıncıya gidip (Bana ekmek ver) diye ondan yardım istemesi Allah’tan gayrisinden yardım istemek sayılmaz. Allahü teâlânın emrettiği sebeplere yapışmak demektir. Ölü veya diri evliyadan yardım istemek de, sebeplere yapışmaktır.

Abdülaziz-i Dehlevi hazretleri Fatihanın tefsirinde buyuruyor ki:
Birisinden yardım istenirken, yalnız ona güvenilirse, onun, Allahü teâlânın yardımına mazhar olduğu düşünülmezse, haramdır. Eğer yalnız Allahü teâlâya güvenilip, o kulun Allah’ın yardımına mazhar olduğu, Allahü teâlânın her şeyi sebeple yarattığı, onun da bir sebep olduğu düşünülürse, caiz olur. Enbiya ve Evliya da, böyle düşünerek başkasından yardım istemiştir. Bu düşünce ile birisinden yardım istemek, Allahü teâlâdan istemek olur.

Çok tecrübe ettim, Musa Kazım’ın kabri, duamın kabul olması için ilaç gibidir.(İmam-ı Şafii)

Büyük bir zat, "Diri iken tasarruf [yardım] yaptığı gibi, öldükten sonra da yapan evliyadan Maruf-i Kerhi ile Abdülkadir-i Geylani’yi gördüm" buyurmuştur.(İmam-ı Gazali)

Keşf ehli evliyanın çoğu, ruhlardan feyz alarak olgunlaştığını bildirmişler, bunlaraÜveysi demişlerdir. (Eşiat-üllemeat)

Evliya vesiledir
Mevlana Abdülhakim-i Siyalkuti hazretleri buyuruyor ki:
(Dua eden, Allahü teâlâdan istemektedir. Duasının kabul olması için, Allahü teâlânın sevdiği bir kulunu vasıta yapmaktadır. (Ya Rabbi, bu sevgili kulunun hatırı ve hürmeti için bana da ver) demektedir. Yahut evliyadan bir zata, (Ey Allah’ın velisi, bana şefaat et, bana vasıta ol, benim için dua et) demektedir. Dileği veren, yalnız Allahü teâlâdır. Veli, yalnız vesiledir, sebeptir. O da fânidir, tasarrufu, gücü yoktur. Böyle inanmak şirk olsaydı, Allah’tan başkasına güvenmek olsaydı, diriden de dua istemek, bir şey istemek yasak olurdu. Diriden de dua istemek, bir şey istemek, yasak edilmedi. Bir cahil, dileğini Allah’ın kudretinden beklemeyip (Veli yaratır) derse, bu düşünce ile ondan isterse, bu elbette yanlıştır. Bunu ileri sürerek, İslam âlimlerine dil uzatılamaz.) [Zad-üllebib]

Ebul Hasan-ı Harkani hazretleri, sefere çıkan talebelerine, (Sıkıştığınız zaman benden yardım isteyin) buyurur. Eşkıya talebeleri yakalar. Allahü teâlâya dua ederlerse de, kurtulamazlar. Bir talebe (Ya Ebel Hasan imdat) der. O talebeyi eşkıya göremez. Diğerlerinin nesi varsa alırlar. Seferden dönünce hocalarına, (Biz Allah’tan yardım istedik, kurtulamadık. Fakat şu arkadaş, sizden yardım isteyince kurtuldu. Bunun hikmeti nedir?) derler. O da (Allahü teâlâ günahkârların duasını kabul etmez. Bu talebe, benden yardım isteyince, onun duasını Allahü teâlâ bana duyurdu. Ben de, (Ya Rabbi imdat diyen talebemi kurtar) dile dua ettim. Allahü teâlâ da kurtardı. Ben sadece vasıta oldum, dua ettim. Kurtaran Rabbimizdi) diye cevap verir. (Tezkiret-ül Evliya)

Ruhların kerametleri
Abdülhak-ı Dehlevi hazretleri buyuruyor ki:
(İnsan ölürken ruhunun ölmediğini, şuur sahibi olduğunu, ziyaret edenleri ve onların yaptıklarını anladıklarını âyet-i kerimeler ve hadis-i şerifler açıkça bildiriyor. Evliyanın ruhları, diri iken olduğu gibi, öldükten sonra da, yüksek mertebededir. Evliyada, dünyada da, öldükten sonra da keramet vardır. Keramet sahibi olan, ruhlardır. Ruh ise, insanın ölmesi ile ölmez. Kerameti yaratan, yalnız Allahü teâlâdır. Her insan, Allahü teâlânın kudreti karşısında, diri iken de, ölü iken de hiçtir. Bunun için, Allahü teâlâ, diriler vasıtası ile çok şey yaratıp verdiğini, herkes, her zaman görmektedir. İnsan diri iken de, ölü iken de bir şey yaratamaz. Ancak Onun yaratmasına vasıta olmaktadır.) [Mişkat]

Resulullahı ve evliyayı vesile ederek dua etmek caizdir. (Hülasat-ül-kelam)

Ben ölünce, beni düşünün, imdadınıza yetişirim. (Mevlana Celaleddin-i Rumi)

Ruhaniyetime teveccüh edin veya Mazhar-ı Cananın kabrine gidin! Ondan hasıl olan fayda, bin dirinin faydasından daha çoktur. (Mektubat-ı Dehlevi)

Evliya, Peygamberler yaratıcı değildir. Allahü teâlâ istenilen şeyi onların hürmetine yaratır. Yani onlar vesiledir, sebeptir. Cenab-ı Hak, her şeyi yoktan yarattığı halde, yaratmasına bazı şeyleri sebep kılmıştır. Mesela Hazret-i Âdem’i ana-babasız yaratmış, fakat çamuru vesile kılmıştır. Bütün çocukları yaratan da Allahü teâlâdır. Fakat çocukların yaratılması için, ana-babayı vesile, vasıta kılmıştır. Hazret-i Âdem’i yarattığı gibi, bütün insanları da ana-babasız yaratabilirdi. Fakat ana-babayı sebep vasıta kılmıştır. Onun âdeti böyledir. Onun için Kur'an-ı kerimde (Allah’a yaklaşmak için vesile arayın) buyuruldu. (Maide 35)

Her şeyi yaratan Allah’tır. "Sebeplere yapışın" buyurduğu için bir sebebe yapışılır. İbni Kemalpaşazade hazretlerinin Hadis-i erbain’deki (Bir işinizde, sıkışıp bunalınca, kabirdekilerden yardım isteyin) ve Deylemi’nin bildirdiği(Kabirdekiler olmasa, yeryüzündekiler yanardı) hadis-i şerifleri de, Allahü teâlânın izni ile, ölülerin dirilere yardım ettiğini göstermektedir. (M.Nasihat)

Sebeplere yapışmak şirk değildir
Sual: Allah’tan başka bir şeyin bir iş yaptığını söyleyen, müşrik olur. Mesela(Aspirin ağrıyı kesti) veya (Resulullahın hürmetine, Abdülkadir Geylani’nin hürmetine Allah duamı kabul etti) diyen müşrik olur. Çünkü Fatiha suresinde (Biz yalnız senden yardım dileriz) deniyor. Bunun için ilaçtan, aspirinden, Peygamberden veya evliyadan yardım isteyen müşrik olmuyor mu?
CEVAP
Enbiya ve Evliyadan şefaat istemek, yardım istemek, Allahü teâlâyı bırakmak, Onun yaratıcı olduğunu unutmak demek değildir. Bulut vasıtası ile Allahü teâlâdan yağmur beklemek, ilaç içerek Allahü teâlâdan şifa beklemek, top, bomba, füze kullanarak Allahü teâlâdan zafer beklemek, hep Allahü teâlâdan istemek olur. Bunlar sebeptir. Allahü teâlâ, her şeyi sebeple yaratmaktadır. Bu sebeplere yapışmak, şirk değildir. Peygamberler hep sebeplere yapıştılar.

Allahü teâlânın yarattığı suyu içmek için çeşmeye, Onun yarattığı ekmeği yemek için fırıncıya gidildiği ve Allahü teâlânın zafer vermesi için, savaş vasıtaları ve talim terbiye yapıldığı gibi, Allahü teâlânın duayı kabul etmesi için de, Peygamberin, Evliyanın ruhlarına gönül bağlanır. Allahü teâlânın elektro magnetik dalgalarla yarattığı sesi almak için radyo kullanmak, Allahü teâlâyı bırakıp bir kutuya başvurmak değildir. Çünkü, radyo kutusundaki aletlere o özellikleri, o kuvvetleri veren Allahü teâlâdır. Allahü teâlâ, her şeyde, kendi kudretini gizlemiştir.

Müşrik, puta tapar, Allahü teâlâyı düşünmez. Müslüman, sebepleri, vasıtaları kullanırken, sebeplere, mahluklara, tesir, hassa veren Allahü teâlâyı düşünür. İstediğini Allahü teâlâdan bekler. Geleni Allahü teâlâdan bilir. Müminler her namazda Fatiha suresini okurken, (Ya Rabbi, dünyadaki arzularıma, ihtiyaçlarıma kavuşmak için maddi, fenni sebeplere yapışıyor ve bana yardım etmeleri için, sevdiğin kullarına yalvarıyorum. Bunları yaparken ve her zaman, dilekleri verenin, yaratanın yalnız Sen olduğuna inanıyorum. Yalnız Senden bekliyorum) anlamında söylüyorlar. Her gün böyle söyleyen müminlere nasıl müşrik denir ki?

Enbiya ve evliyanın ruhlarından yardım istemek, Allahü teâlânın yarattığı bu sebeplere yapışmaktır. Bunların müşrik olmadıklarını, halis mümin olduklarını (Fatiha) suresinin bu âyeti açıkça haber vermektedir. Mezhepsizler maddi, fenni sebeplere yapışıyor, nefslerinin isteklerine kavuşmak için, her vesileye, her çareye başvuruyorlar da, Enbiya ve Evliyayı vesileye şirk diyorlar. (S. Ebediyye)

Müslümanlara müşrik damgası basmak ne kadar çirkindir.

Dirilten ve öldüren yalnız Allahü teâlâdır
Sual: Bazıları, "İlaç hastalığıma iyi geldi demek veya türbeye gitmek, Fatiha suresinin, (Yalnız senden yardım bekleriz) âyetine zıt olduğu için şirktir" diyorlar. Öldürüp dirilten yalnız Allah olduğu için, "Terörist falancayı öldürdü" demek de şirkmiş. Yanlış değil mi?
CEVAP
Böyle konuşanlar, Ehl-i sünnet olmayan sapıklardır. Elbette öldüren ve dirilten yalnız Allahü teâlâdır. Kur'an-ı kerimde mealen buyuruluyor ki:
(Dirilten ve öldüren yalnız Odur.) [Yunus 56]
(Ölüm zamanında insanı, Allahü teâlâ öldürüyor.) [Zümer 42]

Hazret-i Azrail’in can alması da mecazidir. (Azrail öldürdü, Azrail can aldı) demek de mecazidir. Esas öldüren Allahü teâlâdır. Hastaya şifa veren de Allahü teâlâdır. Çünkü Kur'an-ı kerimde, (Hasta olduğum zaman ancak O bana şifa verir)buyuruluyor. (Şuara 80)

Cenab-ı Hak her şeyi sebep ile yaratıyor. İlaçsız da şifa vermeye gücü yettiği halde, ilacı sebep kılıyor. Her şeyi yaratanın, şifa verenin Allahü teâlâ olduğunu bilen bir Müslümanın, (Aspirin başımın ağrısını giderdi) demesi şirk olmaz. Öldüren yalnız Allahü teâlâ olduğu halde, (Falanca falancayı öldürdü) veya (Azrail babamın canını aldı) demek günah değildir.

Aynı mecazlar Kur'an-ı kerimde de vardır. Mesela, (Öldürmek için vekil yapılmış olan melek sizi öldürüyor) buyuruluyor. (Secde 11)

Bu bakımdan, (Şu ilaç hastalığına iyi gelir) veya (Doktor, hastayı iyileştirdi) demek şirk olmaz. Çünkü Kur'an-ı kerimde Hazret-i İsa’nın, (A’manın gözünü açarım, Baras hastalığını iyi ederim ve Allah’ın izni ile ölüleri diriltirim) dediği bildiriliyor. (Al-i İmran 49)

Aynı sapıklar, âyet-i kerimelerdeki mecazi manaları anlamadıkları için -hâşâ- Allahü teâlânın gökte olduğunu, Onun eli olduğunu söylüyorlar. Halbuki Türkçede de âyet-i kerimelerde bildirilen mecazların benzerleri çoktur. (İstanbul, valinin elindedir) denince, İstanbul’un valinin emri altında olduğu anlaşılır. Yoksa İstanbul, valinin elinin içinde demek değildir. Mülk suresinde, (Mülk, Allah’ın elindedir)buyuruluyor. Buradaki eli de, insan eli gibi düşünmek çok yanlıştır. Her türlü tasarrufun, hükümranlığın ancak Allahü teâlânın kudreti altında olduğu anlaşılır. Böyle âyet-i kerime ve hadis-i şerifler çoktur. Bunları İslam âlimlerinin açıkladığı şekilde anlamak gerekir. (Rahman, Arşı istiva etti) mealindeki âyet-i kerimeyi de, (Allah Arşta oturuyor) şeklinde anlamak küfür olur. Onun için Ehl-i sünnet âlimlerinin kitaplarını okumak gerekir. (El-Münkız)

Biri, bir bardak su istese, bu, (Yalnız senden yardım dileriz) âyet-i kerimesine aykırı olur mu? Hangi hususta başkasından yardım istemeyeceğiz?

Bir doktora muayene olsak, ilaç verse, güvensek, (Yalnız Allah’a güvenin)âyetine aykırı olur mu? Topkapı’dan Sirkeci’ye giden tramvaya binsek, "Bu tramvay Sirkeci’ye gider" desek, Allah’tan başkasına mı güvenmiş olacağız? Peygamber efendimizin ve âlimlerin sözlerine güvensek, Allah’tan gayrisine mi güvenmiş oluruz? Demek ki bunların izahı gerekir. Birkaç âyet-i kerime meali:
(Yalnız benden korkun!) [Bekara]
(Eğer iman etmişseniz, onlardan değil benden korkun!) [Al-i İmran 175]
(İnsanlardan korkmayın, benden korkun!) [Maide 44]

Hırsızdan, hainlerden ve yılandan korksak bu âyete aykırı olur mu? Atalarımız, (Allah’tan korkmayandan korkmak gerekir) demişlerdir. Demek ki açıklamaya ihtiyaç vardır.

Kur'an-ı kerimde (Namaz kılın, zekat verin) buyuruluyor. (Hac 78, Nur 56)
Namazın nasıl, kaç rekat kılınacağı, zekatın nasıl, hangi mallardan verileceği açık değildir. Bütün bunlar, hadis-i şeriflerle ve âlimlerin açıklaması ile anlaşılmıştır.

(Allah, dilediğini saptırır, dilediğini doğru yola iletir.) [Araf 155, İbrahim 4]
Bu âyetleri okuyan bir dinsiz, (Doğru yola getiren ve sapıttıran Allah olduğuna göre, beni de dinsiz yapan Odur. Benim bunda ne suçum var?) diyebilir. Bu bakımdan hadis-i şeriflere ve âlimlerin açıklamasına ihtiyaç vardır. Nitekim, âyetlerden anladığına uyup, "Hayır-şer Allah’tan olduğuna göre, bize günah işleten de Allah’tır. Biz günahlardan mesul değiliz" diyenler çıkmıştır. İşte bu tehlikeyi önlemek için Peygamber efendimiz, gerekli açıklamalarda bulunmuş, âlimler de bunları açıklamış, artık, bahane kalmamıştır. Üç âyet-i kerime meali:
(Kur'anı insanlara açıklayasın diye sana indirdik.) [Nahl 44]
(Verdiğimiz bu misalleri ancak âlim olanlar anlar.) [Ankebut 43]
(Bilmiyorsanız âlimlere sorun.) [Nahl 43]

Bu âyet-i kerimeler, Kur'an-ı kerimi anlamak için Peygamber efendimizin ve âlimlerin açıklamasına ihtiyaç olduğunu bildirmektedir. Hadis-i şerifte de buyuruldu ki:
(Sünnetimden yüz çeviren benden değildir.) [Müslim]

Dua ederken
Sual: Fatiha suresini tek başına sure veya dua olarak okuyorum. Sana ibadet ederiz, senden yardım dileriz, bizi doğru yola ilet şeklinde çoğul dua edilmiş oluyor. Niçin "Beni doğru yola ilet!" denmiyor da, bizi deniyor?
CEVAP
Dua umumi olursa, kabul olma ümidi daha fazladır. Bunun için ben yerine biz demek gerekir. Bizleri denince, bütün Müslümanları içine alır. Ayrıca Müslümanların içinde birinin duası kabul olunca, diğerlerininki de onun hürmetine kabul olur. (İ.Razi)

Bu bakımdan dua ederken, "Bizi" denmeli ve duaya salevat-ı şerife ile başlayıp yine salevat-ı şerife ile bitirmek sünnettir. Allahü teâlâ, salevat-ı şerifeyi kabul eder. Duanın başı ve sonu kabul olunca ortasının kabul olmaması düşünülmez. Peygamber efendimiz, (Allahü teâlâya günah işlenmeyen dil ile dua edin)buyurunca, Eshab-ı kiram, böyle bir dili nasıl bulacaklarını sual ettiler. Resul-i Ekrem efendimiz, (Birbirinize dua edin! Çünkü ne sen onun, ne de o senin dilinle günah işlemiştir) buyurdu. Hele dua, mümin kardeşimizin gıyabında yapılırsa, duanın kabul olma ihtimali daha fazlalaşır.

Evliyayı ziyaret
Sual: Mezhepsiz bir yazar, Zümer suresinin 3. âyetini tefsirinde, "Tevhid ve ihlas sahibi bir kimse, Allah’tan başkasından bir şey istemez. Hiçbir mahluka itimat etmez. Bugün Müslümanlar evliyaya ibadet ediyor, İslamiyet’ten öncekilerin putlara tapındıkları gibi, şimdikiler de evliyadan şefaat istiyorlar. Halbuki Allah’ın bildirdiği tevhidde Allah ile kul arasında vasıta ve şefaat etmek yoktur" diyor.
Ehl-i sünnet âlimleri tevessülün caiz olduğunu bildirmiyorlar mı?
CEVAP
Ölmüş evliyadan yardım istemenin caiz ve gerektiğini, defalarca vesikaları ile bildirdik. Bahsettiğiniz yazar, Ehl-i sünnet olmadığı için, kendi görüşünü din gibi bildiriyor.

Allahü teâlâya mahsus olan sıfatlara Üluhiyyet sıfatları denir. Taş, ağaç, güneş, yıldız, inek, insan, heykel, resim gibi bir mahlukta üluhiyyet bulunduğuna inanmak, bunlara yalvarmak, ibadet etmek olur ki, böyle inanmaya şirk denir. Şirke girene müşrik denir. Müşrikin ibadet ettiği bu şeylere şerik, mabud, put denir. Şimdiki Hıristiyanların çoğu, Budistler, Brehmenler ve Mecusiler müşriktir.

Müslüman, hiçbir evliyada üluhiyyet sıfatı bulunduğuna inanmaz. Enbiyanın ve evliyanın, Allah’ın sevgili birer kulları olduklarını bilirler. Ziyaret edenleri, dua isteyenleri, Allahü teâlânın kendisine haber verdiğine inanırlar. Dua etmeleri için bunlara yalvarırlar. Kur'an-ı kerimde, (Allahü teâlâya yaklaşmak için vesile arayınız) buyuruluyor. Peygamber efendimiz de, (Bir işinizde şaşırırsanız, ölmüşlerden yardım isteyiniz) buyuruyor. Bu hadis-i şerif, Cinlere de fetva vermekle meşhur olan Müfti-yüs-sekaleyn ve Şeyh-ül İslam ibni Kemalpaşazade hazretlerinin Hadis-i erbain kitabında vardır.

Ölülerin işitmediğini zannedenler Ehl-i sünnet değildir.
Ölünün de, dirinin de yardımı ancak Allahü teâlânın izni ile olur.

Allah’tan başkasına dua
Sual: İbni Teymiyeci bir yazar, (Sizlere fayda ve zararı olmayan, Allah’tan başkasına dua etmeyiniz) ve (Allahü teâlâ ile birlikte başkasına dua etmeyiniz) âyetlerini gösterip, evliya, hatta peygamber de olsa, Allah’tan başkasından bir şey isteyenin kâfir, müşrik olacağını söylüyor. Dinimizin bu husustaki hükmü nedir?
CEVAP
Bu âyet-i kerimede yasak edilen dua, ilim dilinde kullanılan dua demektir. Yani tapınarak yapılan duadır. Bu dua, ancak Allahü teâlâya olur. Fakat, bir kimse, yalnız Allahü teâlâya dua edileceğini, Allahü teâlâdan başka kimsenin yaratıcı olmadığını, her şeyi Onun yaptığını bilerek, enbiyayı ve evliyayı vesile eder, onların Allah’ın sevgili kulları olduklarını ve Allahü teâlânın, onların ruhlarına, insanlara yardım edebilmek kuvvetini verdiğini düşünerek, ruhlardan yardım beklerse, caiz olur.
Onlar, mezarlarında, bilmediğimiz bir hayatla diridirler. Ruhlarına, kerametler ve tasarruf kuvveti ihsan edilmiştir.

Böyle inanana müşrik denemez. Böyle olmakla beraber, Müslümanlar, evliyanın ruhlarından, kalblerinin temizlenmesini, feyz, marifet ister. Resulullahın mübarek kalbinden, onun kalbine kadar, kalbden kalbe akıp gelmiş olan bilgilerden, kendine de vermesini ister. (F.Bilgiler)

Hazret-i Ebu Bekri vasıta etmek
Sual: Hazret-i Ebu Bekri aracı ederek yapılan dua kabul oluyormuş. Böyle bir şey olabilir mi? Bu şirk değil mi?
CEVAP
Sadece Hazret-i Ebu Bekri değil, Eshab-ı kiramdan herhangi birini veya herhangi bir evliya zatı vasıta kılarak yapılan dualar kabule şayandır. Böyle bir dua gayet uygundur. Şirkle bir alakası yok.

Peygamber efendimiz (Allahümme inni es’elüke bihakkıssailine aleyke = Ya Rabbi, senden isteyip de, verdiğin kimselerin hatırı için, senden istiyorumdiye dua ediniz) buyururdu. (İbni Mace)

Maddi veya manevi bir isteği olan kimse, gece, gusledip veya abdest alıp, iki rekat namaz kılsa, her rekatında bir Fatiha ve üç İhlas okusa, selamdan sonra secdeye gidip, (Ya Rabbi, benim isteğimi Ebu Bekr-i Sıddık hürmetine yerine getir) diye dua etse; Allahü teâlâ, isteğini verir. (Menakıb-ı çihar yâr-i Güzin)

Resulullahın hakkı için
Sual: Peygamber efendimiz veya falanca evliya hürmetine diye dua edilir mi?
CEVAP
Allahü teâlâ, bazı kullarına, kendinde hak ihsan ettiğini Kur'an-ı kerimde bildirdi.(Müminlere yardım etmek, üzerimize hak oldu) buyurdu. (Rum 47)[Hadika]

Hadis-i şerifte buyuruldu ki:
(Ya Rabbi, senden isteyip de, verdiğin zatların hatırı için, istiyorum.)[İ.Mace]

Ölü veya diri olan bir velinin veya bir nebinin ismini söyleyerek, onun hürmeti için dilekte bulunmak caizdir. (Bezzâziyye)

Allahü teâlânın Peygamberlerini ve salih kullarını vesile ederek dua edilir. (Hısn-ül-hasin)

Peygamberin hakkı için demek, Onun peygamberliği haktır; bir velinin hakkı için demek de onun evliyalığı haktır demek olur. Peygamber efendimiz de bu niyet ile,(Peygamberin Muhammed hakkı için) demiş ve harplerde Allahü teâlâdan, Muhacirlerin fukarası hakkı için yardım dilemiştir. İslam âlimlerinden, (Senden istedikleri zaman verdiğin kimseler hakkı için) ve (İmam-ı Gazalinin hakkı için) gibi dualar yapanlar ve kitaplarına yazanlar çok olmuştur. (Berika)

Hısn-ül-hasin kitabı böyle dualarla doludur.
Ruh-ul-beyan tefsirinde, Maide suresinin 18.âyetinde diyor ki: Hazret-i Ömer’in haber verdiği hadis-i şerifte buyuruldu ki:
(Âdem aleyhisselam dua edip dedi ki:
- Ya Rabbi! Muhammed aleyhisselam hakkı için beni affet!
Allahü teâlâ da ona sordu:
- Ya Âdem, Onu daha yaratmadım, Onu nereden biliyorsun?
- Ya Rabbi! Beni yaratınca, başımı kaldırdım. Arşın eteklerinde, La ilahe illallah Muhammedün resulullah yazılmış olduğunu gördüm. Sen isminin yanına, en çok sevdiğinin ismini yazarsın. Bunu düşünerek Onu çok sevdiğini anladım.
- Ey Âdem, doğru söyledin. Mahluklarımın içinde, en çok sevdiğim Odur. Onun için, seni affeyledim. Muhammed olmasaydı, seni yaratmazdım.)[Beyheki]

Hazret-i Süleyman hâşâ bilmiyor muydu?
Sual: Mahluklardan her şeyi, hatta insanın yapamıyacağı, fakat keramet olarak Allahü teâlânın Evliyasına ihsan ettiği şeyleri istemek caiz midir?
CEVAP
Caiz olduğunu gösteren çeşitli âyet-i kerimeler vardır. Bunlardan biri Nemlsuresindeki 38. âyet-i kerimedir. Bu âyet-i kerime, Süleyman aleyhisselamın mealen, (Ey cemaatim! Onu kürsisi ile hanginiz getirirsiniz?) dediğini bildirmektedir. Cemaatin içinde, cin ve insanlar ve şeytanlar da vardı. Cinnin kötü kısımlarından, İfrit, sen yerinden kalkmadan onu getiririm, dedi. Süleyman aleyhisselam bundan daha çabuk gelmesini istiyorum dedi. Süleyman aleyhisselamın katibi olan Asaf bin Berhıya, ben daha çabuk getiririm, dedi. Belkıs’ın kürsisi Yemen’de idi. Süleyman aleyhisselam, Şam’da idi. Arada, [insan yürüyüşü ile], üç aylık yol vardı. Oradan Şam’a yer altından hemen getirdi. Bu kürsi, altın ve kıymetli taşlarla süslü bir kanepe idi. Bu bir keramet idi.

Allahü teâlâ, Velileri için, sevdiği iyi kulları için, âdetinin, kanunlarının dışında olarak keramet vermektedir. Allahü teâlâ, salih kulu olan bir Velisine verdiği kerameti, Kur’an-ı kerimde, överek bildiriyor. Bu kerameti istediği için, Süleyman aleyhisselama darılmıyor. Ben sana şah damarından daha yakın iken, niçin başkasından istedin? İnsanların yapamıyacağı bir şeyi, benden başkasının gücü yetmeyeceği bir şeyi, niçin benden istemedin demedi. Çünkü, Süleyman aleyhisselam, Allahü teâlânın Peygamberi idi. Bu sözün, bu dileğin, sebeplere yapışmak olduğunu ve sebeplere yapışmanın Onun dinine uygun olduğunu biliyordu. Allahü teâlâ, sebeplere yapışmayı emir etmektedir. Resulullahtan ve şehidlerden ve salih kullardan bir şey istemek de, bunun gibidir. Allahü teâlânın onlara ihsan etmiş olduğu kerametlerden faydalanmaktadır. Onlar sebeptir, vasıtadır, vesiledir. Yaratan ve yapan yalnız Allahü teâlâdır. Velilerin kerameti, Peygamberlerin üstünlüklerinden, mucizelerindendir. Veliler, Peygamberlere uydukları için, onların vasıtaları ile kerametlere kavuşmaktadırlar.

Mümin, mümin kardeşinin aynasıdır
Sual: Evliyanın kabirlerine giderek, Allahü teâlâdan bir dilekte bulunurken, onları vesile etmek, vesile olmaları için onlara yalvarmak caiz midir?
CEVAP
Elbette caizdir. Maide suresi 35. âyet-i kerimesinde mealen, (Ey müminler! Allahü teâlâdan korkun ve Ona yaklaşmak için vesile arayın!) buyuruldu. Bütün tefsirler, vesilenin Allahü teâlânın sevdiği, beğendiği şeylerden herbiri olduğunu bildiriyor. Nisa suresinin 80. âyetinde mealen, (Resule itaat eden, Allah’a itaat etmiş olur) buyuruldu. Bunun içindir ki, İslam âlimlerinin çoğuna göre, birinci âyet-i kerimedeki vesile, Resulullah demektir. Böyle olunca, Peygamberleri ve onların vârisleri olan Velileri, salih Müslümanları vesile etmek, onların yardımları ile Allahü teâlâya yaklaşmak caiz olmaktadır.

Peygambere karşı söylemek, yalvarmak küfür ve şirk olsaydı, namaz kılanların hepsinin kâfir olması lazım gelirdi. Muhammed bin Süleyman’ın Eşedd-ül-cihad’da yazılı fetvasına göre, vehhabilerin de kâfir olmaları lazım olurdu. Çünkü her Müslüman, namazda otururken, Esselamü aleyke eyyühen-Nebiyyü ve rahmetullah diyerek Resulullaha selam vermekte ve o yüce Peygambere dua etmektedir.

Kabirleri ziyaret etmekte ve Evliyayı vesile ederek dua etmekte faydalar vardır. Çünkü, İbni Asakir’in bildirdiği ve Künuz-üd-dekaık’de yazılı hadis-i şerifte,(Mümin, mümin kardeşinin aynasıdır) buyuruldu. Dare Kutni’nin bildirdiği hadis-i şerifte, (Mümin, müminin aynasıdır) buyuruldu. Bu hadis-i şeriflerden anlaşılıyor ki, ruhlar, birbirlerinin aynaları gibidir. Birbirlerinde görünürler. Kabir başında, o Veliyi düşünüp, vesile eden kimsenin ruhuna, Velinin ruhundan feyz gelir. Hangisinin ruhu zayıf ise, kuvvetlenir. Birleşik iki kaptaki sıvı gibidir. Yüksek olan ruh zarar eder. Kabirdekinin ruhu aşağı derecede ise, ziyaret edenin ruhu sıkıntı duyar. Bunun içindir ki, İslamiyet’in başlangıcında, kabir ziyareti yasak edilmişti. Çünkü mezarda olanlar, cahiliye zamanından kalmış olanlardı. Müminler de ölmeye başlayınca, kabir ziyaretine izin verildi.

Peygamberin veya bir Velinin kabri ziyaret edilince, o Veli düşünülür. Hadis-i şerifte,(Salihler düşünüldüğü zaman, Allahü teâlâ merhamet eder) buyuruldu. Bu hadis-i şeriften anlaşılıyor ki, kabir ziyaret edene, Allahü teâlâ merhamet eder. Merhamet ettiği kulunun duasını kabul buyurur. Kabir ziyaret edilmez, Peygambere, Evliyaya tevessül olunmaz sözünün, senetsiz bir düşünce, bir görüş ayrılığı olduğu meydandadır. (Ben öldükten sonra, hac eden bir Müslüman beni ziyaret ederse, diri iken ziyaret etmiş gibi olur) hadis-i şerifi, bu inanışı kökünden çürütmektedir. Kabir ziyaretinin lazım olduğunu göstermektedir. Bu hadis-i şerif, vesikaları ile, Künuz-üd-dekaık kitabında yazılıdır.

(Kabrimi ziyaret eden, beni diri iken ziyaret etmiş gibi olur) hadisi, Hücre-i saadeti ziyaret ederek faydalanmayı emir buyurmaktadır. Onu diri iken ziyaret eden, çok faydalanarak ayrılırdı. Mübarek kabrini ziyaret edenlerin de, böyle ayrılacaklarını, bu hadis-i şerif bildiriyor.

.

BİRİSİNİ VESÎLE KILMAK

Hindistan evliyâsından ve Kendilerine “Silsile-i aliyye” denilen büyük âlim ve velîlerdenAbdullah-ı Dehlevî (rahmetullahi teâlâ aleyh) şöyle anlatır. Birdefasında karnım ağrımıştı. İmâm-ı Rabbânî hazretlerinin rûhâniyetinden yardım istedim. O anda kendisini gördüm. Yanıma teşrîf edip, rahatsızlığımı giderdiler.

Evliyânın meşhûrlarından Abdullah Menûfî (rahmetullahi teâlâ aleyh) hazretlerinin talebeleri arasında yüzü ve hâlinin güzelliği ile meşhûr olan bir genç vardı. Bir kadın, ona âşık oldu. Hîle ile, o talebenin kaldığı eve girdi. Kadın kendisini kabûl etmesini isteyip, üzerine geldi. Talebe de, hocası Abdullah Menûfî'den imdâd istedi. O anda duvar yarılıp, Abdullah Menûfî hazretleri içeri girdi. Kadın korkup bayıldı. Ayılınca tövbe edip, güzel ahlâk sâhibi hanımlardan oldu.

Evliyânın büyüklerinden Abdullah bin Muhammed el-Hadramî (rahmetullahi teâlâ aleyh) talebelerine nasîhat ederken; "Sizden biriniz nerede olursanız olunuz, herhangi bir sıkıntıya düşerse, beni vesîle ederek Allahü teâlâdan murâdını istesin. Biiznillah istediğine kavuşur. Allahü teâlâ, velî kulları vâsıtasıyla insanların müşküllerini çözer." buyurdu. Talebeleri sıkıntıya düştükleri zaman, Abdullah-ı Hadramî'yi vesîle ederek, Allahü teâlâdan sıkıntılarını gidermesini istediler. Hocalarının yetişerek, Allahü teâlânın izniyle onları sıkıntıdan kurtardığı çok defâ görüldü.

Suriye'de yetişen velîlerden Abdurrahmân bin Muhammed es-Sekkâf (rahmetullahi teâlâ aleyh) hazretlerini sevenlerden biri, bir yolda yalnız başına giderken, önüne yırtıcı bir hayvan çıktı. Kendisine saldırmak üzere iken, yolcu sesinin çıktığı kadar bağırarak, Abdurrahmân hazretlerinden yardım istedi. Bu sırada, kuvvetli ve heybetli bir kimse görünüp hayvanı tuttu. Güçlü kuvvetli olduğundan hayvan, elinde zor hareket ediyordu. Bu sıkıntıdan kurtulan kimse, hocasının yanına döndüğü zaman, henüz bir şey söylemeden, hocası; "Bir sıkıntıda kalırsan, yine bizden yardım iste! Fakat o kadar şiddetle bağırmana lüzum yok. Hafifçe söylesen, hattâ kalbinden bile geçirsen, Allahü teâlânın izni ile onu duyar ve yardımına geliriz." buyurdu.

Evlliyânın büyüklerinden Abdülazîz Debbağ (rahmetullahi teâlâ aleyh) hazretlerini ziyâret için talebelerinden biri bir gün yola çıktı. Yolculuğunu katır ile yapıyordu. Tehlikeli bir yere gelince, bineğinden inip o yeri yaya olarak geçti. Tekrar bineceği sırada hayvan kaçtı ve yakalaması mümkün olmadı. Ne yapacağını şaşırdı. O anda hocası hatırına geldi ve ondan yardım umarak; "Ey hocam Abdülazîz Debbağ!" dedi. Bu sırada Allahü teâlâ bâzı insanları ona yardımcı olarak gönderdi. Onlarla beraber hayvanı yakalayıp, hocasının huzûruna geldi. Abdülazîz Debbağ onu görünce gülerek; "Falan yerde Şeyh Abdülazîz'i ne yapacaktın? Senin yanında olsaydı herhalde sana yardımda bulunurdu." dedi. Talebe büyük bir edeple; "Ey Efendim! Şahsen bulunmanızla rûhen bulunmanız arasında, sizin için hiçbir fark yoktur ve ikisi de mümkündür." dedi.

Hindistan evliyâsının büyüklerinden Abdülazîz Dehlevî (rahmetullahi teâlâ aleyh) bir vâzında şöyle buyurdular: "Birisinden yardım istenirken, yalnız ona güvenilirse, onun, Allahü teâlânın yardımına mazhar olduğu, kavuştuğu düşünülmezse haramdır. Yalnız Allahü teâlâya güvenilip, o kulun Allah'ın yardımına mazhar olduğu, Allahü teâlânın her şeyi sebeb ile yarattığı, o kulun da bir sebeb olduğu düşünülürse câiz olur. Peygamberler ve evliyâ da, böyle düşünerek başkasından yardım istemişlerdir. Böyle düşünerek birisinden yardım istemek, Allahü teâlâdan istemek olur."

İstanbul’da yetişen büyük velîlerden Abdülehad Nûrî (rahmetullahi teâlâ aleyh) hazretleri zamânında Hacı Hızıroğlu Mehmed Ağa, Üsküdar'ın ileri gelenlerinden ve sipâhilerindendi. Büyük zâtların sohbetlerinde çok bulunurdu. Tarîkat âdâbından nasîbini almış, edeb sâhibi bir zât idi. Bir gün kötülük ve zulüm yapmak isteyen kimselerin kendisini aradıkları haberini aldı ve dostlarından birisinin evinde saklandı. Gece Allahü teâlâya, kendisini bu belâ ve musîbetten muhâfaza buyurması için yalvarırken, çevresinde bulunan velî zâtlardan yardım ve duâ istemek hatırına geldi. Evinin çevresinde oturan velîleri bir bir hatırına getirdi. O anda hatırına, bu belâdan, Abdülehad Nûrî Efendinin vâsıtasıyla kurtulabileceği düşüncesi geldi. Bunun üzerine bütün kalbiyle Abdülehad Nûrî Efendiye yönelip; "Abdülehad Efendi hürmetine beni bu belâdan kurtar." diye Allahü teâlâya yalvardı. O arada uyuya kaldı. Rüyâsında Abdülehad Nûrî Efendiyi gördü. Ona; "Mehmed Ağa, korkma! Zorbaların defterinden senin ismin kaybolmuştur. Gönlün hoş olsun. Rahat bir hâlde evinde dostların ile sohbet eyle." dedi. Uyanır uyanmaz Mehmed Ağa, Abdülehad Nûrî Efendinin dergâhındaki talebelere yedirmek üzere, Allah için yedi kurban adadı. Bir iki hafta evinde dostları ile sohbette bulundu. Çarşı, pazarda dolaştığı hâlde, kötü bir haber almadı.

Evlîyanın büyüklerinden Gavs-ül âzam Seyyid Abdülkâdir Geylânî (rahmetullahi teâlâ aleyh) hakkında Şeyh Muzaffer Mansur der ki: Sıkıntısı ve dileği olanlar Abdülkâdir Geylânîhazretlerini vesîle ederek, araya koyarak Allahü teâlâya duâ ettiklerinde dileklerine kavuşurlardı. Buyururdu ki: "Sıkıntıda olan bir kimse beni vesîle edip Allahü teâlâya yalvarsa derhâl sıkıntısı gider. Şiddet ânında her kim benim ismimi ansa derhâl rahata kavuşur. Abdülkâdir Geylânî hazretlerinin yüzü suyu hürmetine diyerek, her kim Allahü teâlâdan dilekte bulunursa, derhâl işi görülür."

Bir kere de; "Her kim her rekatında Fâtiha'dan sonra on bir İhlâs okuyarak, iki rekat namaz kılarsa, selâmdan sonra da on bir defâ Allah'ın

Resûlüne salât ve selâm getirip benim ismimi anarak yalvarırsa, Allahü teâlânın izni ve yardımıyla derhâl işi görülür." buyurdu.

Temiz bir hanım, Abdülkâdir-i Geylânî hazretlerine talebe olmuştu. Bu kadın dağda iken, ihtiyaç için mağaraya girdiğinde daha önce ona âşık olan bir ahlâksız da ardından girdi. Kadına yanaşıp, onun nâmusunu kirletmek istedi. Kadın kaçıp saklanacak bir yer bulamadı. Gavs-ül-a'zamın ismini söyleyip; "Yardım et (yetiş, imdâd) ey Gavs-ül-a'zam, ey insanların ve cinlerin gavsı, yardımcısı, yetiş! Yetiş ey Şeyh Muhyiddîn (dînin ihyâ edicisi), yetiş ey Seyyid Abdülkâdir!" deyip feryâd etti. O anda Gavs-ül-a'zam medresede abdest alıyordu. Ayaklarında tahtadan nalınlar vardı. Onları çıkarıp mağara tarafına savurdu. Ahlâksız, arzusuna kavuşamadan, nalınlar kafasına ulaştı ve ölünceye kadar başına vurdular. Kadın, o mübârek nalınları alıp hazret-i Gavs'a getirdi ve başından geçeni anlattı.

Müridlerinin, talebelerinin tövbesiz vefât etmemeleri için duâ etti: "Allah'ım! Ceddim, Habîbin Muhammed aleyhisselâm ve kullarından takvâya erenlerin hâtırı için, hiç bir mürîdimin, talebemin rûhunu tövbesiz alma." diye yalvardı.

Bir defâsında; "İyi müridlerin hâli mâlum, ya kötülerinki ne olacak?" diye sorduklarında; "İyi olanlar kendilerini bize adamışlardır. Kötülere gelince biz de kendimizi onları kurtarmak için adadık." buyurdular.

Mısır evliyâsından Seyyid Ahmed-i Bedevî (rahmetullahi teâlâ aleyh) hazretleri zamânında, Sâlim isminde bir kimse küffâr memleketlerinden birinde esirdi. Başında bir nöbetçi asker vardı. Bu asker, müslümanların, Seyyid-i Bedevî'yi çok sevdiklerini, sıkıntıda kalınca rûhundan yardım istediklerini ve Allahü teâlânın izni ile böyle insanların imdâdına yetiştiğini duymuştu. Bunun için o zâtın Seyyid hazretlerinden yardım talebinde bulunmasından korkuyordu. Ona sık sık; "Eğer senin, yâ Ahmed Bedevî! dediğini işitirsem, çok eziyet, işkence ederim." diye tehdit ederdi. Bir gün bu korkusundan dolayı onu büyük bir sandık içine koydu. Kapağını kilitledi. Kendisi de sandığın üzerine yattı. Geceleyin Sâlim Efendi Seyyid Bedevî'den yardım isteyip; "İmdât yâ Seyyid Ahmed Bedevî hazretleri! Bana yardım ediniz!" dedi. Seyyid Ahmed hazretleri geldi. Sandığı, üzerinde yatan askerle berâber alıp götürdü. Bir anda kendilerini bilmedikleri bir yerde buldular. Orada Sâlim Efendiyi sandıktan çıkardı ve gözden kayboldu. Etraflarında toplananlara, olanları anlattılar. Onlar; "Burası Kayravan'dır. Geldiğiniz yer ile arası çok uzaktır." dediler. O asker de bu hâl karşısında çok şaşırdı ve müslüman oldu. Seyyid hazretlerinin kabrini ziyâret için berâberce Mısır'a gittiler."

Büyük velîlerden Seyyid Ahmed Rıfâî (rahmetullahi teâlâ aleyh) buyurdular ki: Allahü teâlânın sevgili kulları olan velîleri vesîle ederek, cenâb-ı Haktan bir şeyler istenebilir. Onları vesîle ederek bâzı ihsânlara kavuşulursa, bu yardımları ve ihsânları evliyâdan bilmemek lâzımdır. İhsânı yapan Allahü teâlâdır. Çünkü velîler, kendiliklerinden bir şey yapmazlar. Allahü teâlâ onları çok sevdiği için, onların duâ ve hâtırı ile yaratır. Peygamber efendimiz bir hadîs-i şerîflerinde buyurdu ki: "Saçları dağınık, kapılardan kovulan öyle kimseler vardır ki, bir şey için yemin etseler, Allahü teâlâ onları doğrulamak için o şeyi yaratır." Allahü teâlâ, sevdiği kullarını yalancı çıkarmamak için, yemin ettikleri şeyleri bile yaratınca, duâlarını elbette kabûl buyurur. Allahü tealâ Mü'min sûresinin altıncı âyetinde meâlen; "Bana duâ ediniz; duânızı kabûl ederim." buyurdu. Duâların kabûl olması için şartlar vardır. Bu şartları taşıyan duâ, elbet kabûl olur. Herkes bu şartları bir araya getiremediği için, duâlar kabûl olmuyor. Bu şartları yerine getiren velîlerin, âlimlerin duâ etmeleri için, onlara yalvarmak, şirk olmaz. Allahü teâlâ, söylenilenleri, sevdiklerinin rûhlarına işittirir. Onların hâtırı için istenileni yaratır. Evliyânın rûhlarından yardım istenir. Çünkü, Allahü teâlânın sevdiği kullarının rûhları, diri iken de, öldükten sonra da, Allahü teâlânın verdiği kuvvet ve izinle, dirilere yardım ederler. Böyle inanarak evliyâdan yardım istemek, Allahü teâlâdan başkasına tapınmak olmaz. Allahü teâlâya tapınmak, O'na inanmak, O'ndan istemek olur. Aklı olan, bunu pek iyi anlar.

Evliyânın büyüklerinden Seyyid Alevî bin Muhammed (rahmetullahi teâlâ aleyh) zamanında müslüman olmayanlardan biri, şiddetli bir hastalığa tutulmuştu. Tabipler çâre bulamadılar. Hasta, Seyyid hazretleriyle istigâseye (onu yardıma çağırmaya) başladı. Bütün gönlüyle onu düşünüyor, yardım bekliyordu. Birgün birisi hasta kişinin kapısını çalıp içeri girdi ve kendisini Seyyid Alevî hazretlerinin gönderdiğini söyleyip ona bir muz verdi. Hastalığı için devâ olduğunu ve yemesini bildirdi. Hasta kendisine verilen muzu yiyince, Allahü teâlânın izniyle şifâ buldu. Durum Seyyid hazretlerine haber verildiğinde; "Evet o kişi bizi çok hatırlayıp yardım istedi. Allahü teâlânın izniyle biz de imdâdına yetiştik." buyurdu.

Bir kadın akşama doğru kölesiyle birlikte bir köyden diğer bir köye gidiyordu. Yolun tenhalaştığı bir sırada köle haddi aşıp, sâhibesi olan kadına tecavüz etmek istedi. Kadıncağız da büyük bir korkuya kapıldı. Köleye yalvarıp, üzerindeki mücevherleri vermek istedi. Köle niyetinden dönmedi ve kadına el uzatmak istedi. Kadıncağız kurtuluş olmayacağını anlayınca;

"Yâ Rabbî! Seyyid Alevî Muhammed'i bana yardımcı eyle!" dedi ve onu vesîle edip Allahü teâlâya yalvardı. O an koca bir yılan çıktı ve köleye hücum ederek sokup öldürdü. Kadıncağız korku içerisinde oradan uzaklaştı. Lâkin bu karanlık yerlerde yalnız kalmış olmasından dolayı ızdırabı bir kat daha artmıştı. Tekrar Seyyid hazretlerinden yardım istedi. O anda yanında bir at belirdi, binip uzaklaştı. At onu köyüne kadar götürdü. Kadın başından geçenleri yakınlarına anlattı. Gidip baktıklarında kölenin zehir tesiri ile simsiyah kesildiğini gördüler.

Mısır evliyâsından Ali Havâs Berlisî (rahmetullahi teâlâ aleyh) muh-tâc olup, Allahü teâlâdan bir istekte bulunacaklara şöyle tavsiyede bulunuyordu: Çarşamba günleri ikindi vakti, melik Zâhir Câmiine gidiniz. Orada sedir ağacı vardır. Onu sulayınız ve şöyle hitâb ediniz: "Ey Allahü teâlânın velîleri! İsteklerimizin yerine gelmesinde yardımcı olunuz. Allahü teâlâ da sizlerin isteğini yerine getirir." Gerçekten sıkıntıda olup da, Ali Havâs'ın nasîhatlerini tutanların istekleri, Allahü teâlânın katında kabûl olurdu. Ali Havâs'ın bu tavsiyelerini duyan bir âlim;

"Nasıl olur da bu şeyh, putlara tapan kavimler gibi, halkı o ağaca gönderip taptırıyor ve konuşturuyor?" diye söyledi. Bu sözü Ali Havâs'a bildirilince, o;

"Ben bu sırrı ifşâ etmemek için, bu insanları ağaç sulamak behânesiyle oraya gönderiyorum. Hâlbuki, Çarşamba günleri ikindi namazında o ağacın altında velîler toplanır, namaz kılarlar. Hâceti, ihtiyâcı olanlar ağaca seslendikleri zaman, bu seslenişleri orada bulunan velîler topluluğunca duyulur ve o kişilerin hâcetlerini yerine getirirler. Ağaç, velîler ile hâceti olanlar arasında bir vâsıta veya bir işâretten başka bir şey değildir. Zîrâ o inkârcı, şu yönü iyice bilir ki, Allahü teâlâ, ağacı, insanların hâcetlerini yerine getirecek bir durumda yaratmamıştır." buyurdu.

Evliyânın büyüklerinden Alvân Hamevî (rahmetullahi teâlâ aleyh) hazretlerinin talebelerinden biri, kâfileyle Mısır'a giderken, hayvanı yoruldu. Kâfiledekiler onu beklemeyip, yollarına devâm ettiler. O talebe yalnız kaldı. Üstelik yağan yağmurdan iyice ıslandı. Sıkıntılı zamanlarda Allahü teâlânın sevgili kullarından yardım istemeyi hatırladı ve hocası Alvân'ın ismini söyleyerek Allahü teâlâya yalvardı. Hemen hocasını karşısında gördü. Hocası ona; "Seni kâfileden geri bırakan nedir?" diyerek hâl ve hatırını sordu ve yere çöken bineği tutup ayağa kaldırdı. Eşyâsını yükledi. Kendisini de üzerine bindirdi. Onu en kısa zamanda kâfileye yetiştirdi. Sonra gözden kayboldu ve nereye gittiğini göremedi.

Ticâretle uğraşan bâzı talebeleri gemiyle yola çıktı. Yolculuk esnâsında fırtına çıkıp, gemi batma tehlikesi ile karşı karşıya kaldı. Gemidekiler çok korktular. Gemide bulunan talebeleri, hocaları Alvân Hamevî'yi vesîle edip yardım istediler. O esnâda Alvân Hamevî hazretleri denizden bilinen şekli ile çıktı. Üzerinde her zaman giydiği elbiseleri vardı. Herkesin gözü önünde gemiyi fırtına zarar vermeden sâhile götürüp kayboldu.

Evliyânın büyüklerinden ve fıkıh âlimi Bekrî (Ebü'l-Mekârim) (rahmetullahi teâlâ aleyh) hazretleri ile ilgili olarak büyük âlim Abdülkâdir Mahallî buyurdu ki; "Bir yerde bir ihtiyâcınız olduğu zaman, Muhammed Bekrî'nin kabrine gidin. Ey hocam Muhammed Bekrî! Falanca ihtiyâcımın yerine gelmesi için, seni Allahü teâlânın katında vesîle ediyorum, deyin. Allahü teâlânın izni ile o ihtiyâcınız hâsıl olur. Bu tecrübe edilmiştir." buyurdular.

Irak'ta yetişen büyük velîlerden Câkîr el-Kürdî (rahmetullahi teâlâ aleyh) hazretlerinin huzûruna bir talebesi gelerek; "Efendim! Ticâret için deniz yolu ile Hindistan'a gitmek istiyorum. Uygunsa müsâdenizi, duânızı istirhâm etmek için geldim." dedi. Câkîr hazretleri tebessüm ederek; "Bir sıkıntı durumu meydana gelirse, benim ismimi hatırla, Allahü teâlânın izni ile imdâdına yetişirim." buyurdu. Talebe; "Peki efendim!" deyip ayrıldı. Aradan altı ay geçti. Bir gün Câkîr hazretleri ayağa fırlayıp eliyle bâzı işâretler yaptı ve; "...Bunları bizim hizmetimize bağlayan Allahü teâlânın şânı ne yücedir. O, bütün noksanlıklardan münezzehtir. Yoksa biz, bunlara güç yetiremezdik." (Zuhrûf sûresi: 13) meâlindeki âyet-i kerîmeyi okuyup, sağa sola birkaç adım yürüdü. Sonra oturdu. Orada bulunanlar bu hâlden bir şey anlayamayıp sebebini sordular. "Filân kardeşiniz, denizde boğulmak üzere idi. Allahü teâlânın izni ile kurtuldu." buyurdu. Onlar, deniz yolculuğunda bulunan arkadaşlarını hatırlayıp rahatladılar. Bir ay sonra o talebe geldi. Hemen hocasının ayaklarına kapanıp; "Efendim, şâyet sizin yardımınız olmasaydı biz helâk olacaktık!" diyerek, ayaklarını öpmek istediyse de müsâade edilmedi. Daha sonra, yalnız kaldıklarında arkadaşları sordular. Şöyle anlattı:

"Denizin ortasında gemimiz yol alırken, şimâl tarafından bir fırtına çıktı. Dalgalar arasında, gemimiz çok su aldı. Herkes sulara gömüldü. Helâk olacağımı zannedip çok korktum. Dalgaların içine gömülüp, boğulmak üzere olduğumuz sırada, hocamın sözünü hatırladım ve Irak tarafına dönerek; "Ey Câkîr hazretleri! Hâlimizi görüp anla! Bizim imdâdımıza yetiş!" dedim. Daha sözümü bitirmemiştim ki, hocamızı yanımızda gördüm. Bir gemide idi. Şimâl tarafına işâret etti. Fırtına durdu. Sonra geminin direğine yaslanıp denize doğru, "...Bunları bizim hizmetimize bağlayan Allahü teâlânın şânı ne yücedir. O, bütün noksanlıklardan münezzehtir. Yoksa biz bunlara güç yetiremezdik." (Zuhrûf sûresi: 13) meâlindeki âyet-i kerîmeyi okuyup, sağa sola birkaç adım attı. Cenûba (güneye) doğru eliyle işâret etti. O taraftan tatlı bir rüzgâr esti. Câkîr hazretleri su üzerinde yürüyerek gözden kayboldu. Cenûb tarafından çıkan o tatlı rüzgâr, bizi gitmek istediğimiz yere ulaştırdı. Böylece biz, onun bereketi ile kurtulmuş olduk." Arkadaşları yemin ederek; "Hocamız bir an gözümüzden ayrılmadı. Sen de oraya bizzat geldiğini, sizi kurtardığını söylüyorsun." dediler. Bu hâdise üzerine talebeleri anladılar ki: "Allahü teâlâ, evliyâsına pek çok kerâmetler ihsân etmiştir. Evliyânın, aynı anda başka başka yerlerde görülmesi de, onların kerâmetlerindendir. Hattâ bu büyük velînin, birisi şarkta, diğeri garbda olan iki talebesi olsa ve bu iki talebe aynı anda vefât edecek olsalar, şeytanın onların îmânlarını çalmamaları için, son nefeste her ikisinin de imdâdlarına yetişir.

Tanınmış büyük evlîyadan Mevlânâ Celâleddîn-i Rûmî (rahmetullahi teâlâ aleyh) hazretleri ile igili olarak, Malatyalı Selâhaddîn Efendi şöyle anlatır: "Gençliğimde İskenderiyye'ye ticâret için gitmiştim. Gemimiz bir girdaba yakalandı, kurtulmamız imkânsızdı. Korku içinde idik. Herkes adaklar adamaya başladılar. Tövbeler ettiler. Helâllaşmaya başladılar. Bu arada bana, kurtulmak için duâ etmemi ricâ ettiler. Konyalı olmam hasebiyle, aklıma bir anda Allahü teâlânın evliyâ kullarından Mevlânâ hazretleri geldi. Hemen; "Yâ hazret-i Mevlânâ! İmdâdımıza yetişmen için yalvarıyorum." diye seslendim. O anda, herkesin gözü önünde, gelip gemimizin yanıbaşında göründü. Gemiye yapışıp girdaptan kurtardı ve kayboldu. İskenderiyye'den sonra Konya'ya gittik. Mevlânâ'nın huzûruna çıktığımızda bize; "Elhamdülillah. Allahü teâlânın sevdiği kullarından birine tâbi olanlar, dünyâda da âhirette de halâs olup, kurtulurlar." Buyurdu. Bunun üzerine hepimiz Mevlânâ'ya talebe olmakla saâdete kavuştuk."

Tasavvuf büyüklerinden velî ve Mâlikî mezhebi fıkıh âlimi Ebû Abdullah Merrakûşî(rahmetullahi teâlâ aleyh) hazretleri, Resûlullah efendimizi vesîle ederek Allahü teâlâdan bir şey istemek, Resûlullah efendimizin yardım ve şefâatlerine kavuşmak husûsunda bir eser yazdığı esnâda başından geçen bir hâdiseyi şöyle nakletti:

"1239 senesinde Sader kalesinden seçkin bir cemâatle berâber çıktık. Yanımızda bize kılavuzluk eden biri vardı. Bir müddet gittikten sonra suyumuz tükendi. Durup su aramaya çıktık. Ben de bu arada ihtiyâcımı görmek için gittim. Bu sırada müthiş bir şekilde uykum geldi. Nasıl olsa giderken beni uyandırırlar deyip, başımı yere koydum. Uyandığımda kendimi çölün ortasında yapayalnız buldum. Arkadaşlarım beni unutup gitmişlerdi. Yalnızlıktan büyük bir korkuya kapıldım. Çölde sağa sola yürümeye başladım. Nerede bulunduğumu, nereye gideceğimi bilemiyordum. Her taraf dümdüz kumdu. Az sonra hava karardı. Yolculuk yaptığımız kâfileden hiçbir iz yoktu. Ben, gece karanlığında yapayalnızdım. Korkum daha da şiddetlendi. Telâşla daha süratli yürümeye başladım. Bir müddet gittikten sonra, çok susamış ve yorulmuş bir hâlde yere düştüm. Artık hayâtımdan ümîdimi kesmiş, ölümümün yaklaştığını hissetmeye başlamıştım. Susuzluk ve yorgunluktan, ızdırap ve elemim son haddine varmıştı. Birden aklıma geldi. Gece karanlığında: "Yâ Resûlallah! Yetiş! Senden Allahü teâlânın izniyle yardım etmeni istiyorum!" diye inledim. Sözümü bitirir bitirmez, birinin bana seslendiğini duydum. Sesin geldiği tarafa baktığımda; gece karanlığında, etrâfına ışıklar saçan, bembeyaz elbiseler giyinmiş, o zamâna kadar hiç görmediğim bir kimsenin beni çağırdığını gördüm. Bana yaklaşıp, elimi tuttu. O ânda bütün yorgunluğum ve susuzluğum kayboldu. Yeniden doğmuş gibi oldum. Ona canım birden ısınıverdi. Elele bir müddet yürüdük. Hayâtımın en tatlı anlarından birini yaşadığımı hissettim. Bir kum tepeciğini aşınca, berâber yolculuk yaptığım kâfilenin ışıklarını görüp, arkadaşlarımın seslerini duydum. Onların yanlarına doğru yaklaştık. Benim bindiğim hayvan en arkada onları tâkib ediyordu. Birden gelip önümde durdu. Bineğimi önümde görünce, sevinç çığlıkları attım. Ben bağırınca, benimle gelen zât elini elimden çekti. Daha sonra elimden tutup bineğime bindirdi. Sonra da; "Bizden bir şey isteyeni ve yardım talebinde bulunanı boş çevirmeyiz." diyerek geri dönüp gitti. O zaman onun Resûlullah efendimiz olduğunu anladım. O, geri dönüp giderken, çevresine yaydığı nûrların gece karanlığında göğe doğru yükseldiği görülüyordu. O, gözümden kaybolunca, birden aklım başıma geldi; "Nasıl olup da ben, Resûlullah efendimizin elini ayağını öpmedim." diye çırpındım. Ama iş işten geçmiş, fırsat elden kaçmıştı. Şiir:

"Seven, hayattan hiç tat almaz, o hayattan hoşlanmaz, lezzet alamaz. Ne zaman dünyâyı düşünsem, ondan nasîbim olmadığını görürüm. İnsanlar arasında sanki garîb gibiyim. Başa gelen belâ ve musîbetlerin zevâl vakti gelince; sıkıntıdan kurtulup rahata kavuşmak pek yakın oluyor."

Eserimi yazmaya başladığım sırada yaşadığım bu hârikulâde vakânın tadını ömrüm boyunca unutmadım. İnşâallah eserimde de; çöllerde, denizlerde, tehlikeli ve ıssız yerlerde, Resûlullah efendimizle istigâse eden, onu vesîle ederek Allahü teâlâdan yardım isteyenlerin nasıl arzularına kavuştuklarını, sıkıntıdan nasıl kurtulduklarını, çok acıkıp veya susayıp yiyecek içecek bir şey bulamayan, düşman eline esir düşen, zâlimlerin zulmüne uğrayan bâzı kimselerin, Resûlullah efendimize hâllerini arzetmelerini, karıncaların, yağmur ve kuraklık zamanlarında Resûlullah'a sığınmalarını, deve ve ceylan gibi hayvanların Resûlullah'la olan hâllerini, Mescid-i Nebevîdeki hurma kütüğünün inlemesini, Ebû Bekr-i Sıddîk'in hicret esnâsında, Sürâka peşlerinden gelirken Resûlullah efendimizle istigâse etmesini, sıkıntı ve meşakkate düçâr olan bâzı kimselerin Resûlullah efendimize hâllerini nasıl arzettiklerini ve netîcesinin nasıl olduğunu anlatmaya çalışacağım..."

Evliyânın meşhurlarından Ebû Bekr Ayderûs (rahmetullahi teâlâ aleyh) hazretlerinden, talebeleri bir sıkıntı ve belâya düştüklerinde, yardım isterler ve Allahü teâlâ onları bu vesîleyle o dertten kurtarırdı. Nitekim, Âmir bin Abdülvehhâb'ın emîrlerinden, Emîr Mercan bin Abdullah dedi ki: "Harpte San'a-i ûlâ denilen yerde idik. Düşman üzerimize yüklendi ve arkadaşlarım dağılıp bir kısmı yaralandı. Her tarafımızı düşmanlar çevirdi. Hocam Ebû Bekr'in ismini söyleyip, Allahü teâlâdan yardım istedim. Vallahi, güpegündüz ve ayan beyân gördüm ki, atımın perçeminden tuttu, onların arasından beni aldı ve evime ulaştırdı."

Seyyid Celîl Muhammed bin Ahmed Vatab şöyle anlatır: "Habeş diyârında geziyordum. Üzerime hırsızlar saldırdı. Katırımı ve onun üzerindeki şeyleri aldılar. Beni öldürmek istediler. Şeyh Ebû Bekr'in adını söyliyerek üç kerre; "Ey Ebâ Bekr Ayderûs!" diye seslendim. Bir zât çıkageldi. Onlara saldırdı. Katırımı ve üzerindeki şeyleri bana geri verdi ve; "Cenâb-ı Hakk'ın emânında olmayı istedin, kurtuldun." dedi.

Neîmân-ı Mehrî şöyle anlatır: "Hindistan'a giden bir gemiye binmiştim. Gemi bir yerinden su almaya başladı. Gemidekiler bağrışıyor ve bâzıları kendi hocasının adını söyleyerek yardım istiyordu. Ben de hocam Ebû Bekr Ayderûs'u söyledim. Bana bir uyuklama geldi. O an hocamı gördüm. Elinde bir şeyle gemideki çatlağın olduğu yere doğru yönelmişti, orayı gösteriyordu. Sevinerek uyandım. Avazımın çıktığı kadar bağırıyor ve üzüntüden kurtulmuş bir şekilde; "Ey gemidekiler sevininiz ve benden sorunuz!" diyordum. Onlar benim bu sevincimi görünce, bu hâle rağmen niye sevindiğimi sordular. Onlara gördüklerimi haber verdim. Baktıklarında, çatlağın sağlam bir şekilde tıkanmış olduğunu gördüler.

Hadramût bölgesinde yaşamış büyük velîlerden Ebû Bekr es-Sekkâf (rahmetullahi teâlâ aleyh) zamanında vâlinin biri, dergâhın hizmetçilerine âit bir malı zorla alıp götürdü. Onlar da Ebû Bekr es-Sekkâf hazretlerini vesîle ettiler ve yardım istediler. Sabah olunca, vâli gasbettiği şeyleri gönderdi ve haklarını helal etmelerini istedi. Böyle yapmasının sebebini sorduklarında; "Bana şöyle bir zât geldi. Yaptığım işin doğru olmadığını ve aldığımı geri vermedikçe dönmeyeceğini söyledi. Beni korkuttu. Bunun üzerine derhal aldığım malları iâde ettim. Sâhiplerinden rızâ ve helâllık diledim." dedi.

Ebû Bekr es-Sekkâf hazretlerinin bir talebesi, yanında hanımı olduğu halde bir vâdide yolunu kaybetti. Ayrıca şiddetli bir şekilde susadılar. O talebe, hocası Ebû Bekr es-Sakkâf'ı vesîle ederek duâ etti ve yardım istedi. O esnâda uyudu. Rüyâsında, atına binmiş bir halde hocasını gördü ve hocası ona; "Seni unutacağımızı mı zannedersin? Hoca talebesini unutmaz." dedi. O esnâda uyandı. Karşısında, elinde su kırbası olan birisi duruyordu. Getirdiği suyu içip, kaplarını doldurdular. Sonra da o kişi, gidecekleri yolu târif etti.

Kendilerine “Silsile-i aliyye” denilen büyük âlim ve velîlerin altıncısı olan Ebü'l-Hasan-ı Harkânî (rahmetullahi teâlâ aleyh) hazretlerinin huzûruna bir kâfilede bulunan insanlar gelip; "Yollar korkuludur. Bize bir duâ öğretiniz." diye istirhâm edince; buyurdular ki: "O zaman, Ebü'l-Hasan'ı hatırınıza getiriniz!" Bu söz, gelenlerin hoşlarına gitmedi. Yolda eşkıyâ, önlerine çıktı. Hepsinin mal ve metâlarını aldı. Yalnız, Ebü'l-Hasan-ı Harkânî hazretlerini hatırlayan bir kimsenin malına zarar gelmedi. Bu hâle arkadaşları şaşıp, sebebini sorduklarında; "Ebü'l-Hasan-ı Harkânî'yi hatırladım ve kurtuldum." cevâbını aldılar. Gelip durumu Ebü'l-Hasan hazretlerine anlattılar. Ve; "Biz Allah'tan yardım istedik, eşkıyâlar bizi soydu. Fakat seni hatırlayıp, senden yardım isteyen şu arkadaş kurtuldu. Bunun hikmeti nedir?" diye sordular. "O arkadaşınızı kurtaran, Allahü teâlâdır. Günahkâr ağızdan çıkan duâyı cenâb-ı Hak kabûl etmez. Bunun için siz Allah'a yalvardığınız zaman duânız kabûl olmadı. Bu arkadaşınız beni hatırlayıp imdât isteyince, ben de Rabbime duâ ettim; "Yâ Rabbî! Şu kulunu içinde bulunduğu belâdan kurtar." dedim. Rabbim benim duâmı kabûl ettiği için, o arkadaşınız kurtuldu. Mesele bundan ibârettir." buyurdu.

Kuzey Afrika'da yetişen büyük velîlerden Ebü'l-Hasan-ı Şâzilî (rahmetullahi teâlâ aleyh) hazretleri hakkında Ebû Abdullah şöyle anlattı: "Ben, Ebü'l-Hasan-ı Şâzilî hazretlerini çok sever ve her sıkıntımda Allahü teâlâya onu vesîle ederek duâ ederdim. Cenâb-ı Hak da bütün istek ve ihtiyaçlarımı onun hürmetine ihsân eder, verirdi. Bir gün Resûlullah efendimize rüyâda, "Yâ Resûlallah! Siz Ebü'l-Hasan-ı Şâzilî'den râzı mısınız? Ben, her ne ihtiyâcım olursa, onu vesîle ederek Allahü teâlâdan isterim ve bütün ihtiyaçlarım yerine gelir." dedim. Bunun üzerine Peygamber efendimiz; "Ebü'l-Hasan benim evlâdımdır. Bütün evlâdlarda, babalarının bir cüz'ü bulunur. Her kim ki benim bir cüz'üme temessük ederse, onu vesîle ederse, benim bütünüm ile temessük etmiş olur. Sen, Ebü'l-Hasan'ı vesîle ederek Allahü teâlâdan bir şey istediğin zaman, beni vesîle ederek Allahü teâlâdan istemiş olursun." buyurdu.

Ebü'l-Abbâs-ı Mürsî şöyle anlattı: "Cenâb-ı Hakk'a yemîn ederim ki, her ne zaman bir felâketle karşılaştım ve müşkilâta uğradımsa, hocam Ebü'l-Hasan-ı Şâzilî'yi imdâda çağırıp, kurtuldum. Ey kardeşim! Sen de bir sıkıntıya düşersen, hemen onun ismini an ve kurtul. Allahü teâlâ bilir ki, sana doğru bir nasihat veriyorum."

Anadolu velîlerinin meşhurlarından Feyzullah Efendi (rahmetullahi teâlâ aleyh) Hac farîzasını yerine getirdikten sonra Cidde'den bir gemiye binerek kısa yoldan dönerken Akabe-i Resi Muhammed denilen körfez önünden Berr-ül-Acem denilen tarafa yöneldiğimiz sırada şiddetli bir rüzgâr çıktı. Gemimizin direği kırıldı. Dalgaların şiddetle çarpmasıyla gemi su ile doldu. Herkes geminin batmak üzere olduğunu görerek feryâda başladı. Ben Allahü teâlâya tevekkül ederek sessiz bir halde duruyordum. Bu sırada gemideki hacılar benim sâkin hâlime bakıp yanıma toplandılar. "Bu dehşet verici halden kurtulmamız için bildiğiniz duâları okumanızı istirham ediyoruz." dediler. Bunun üzerine Behâeddîn Nakşibend Buhârî hazretlerini hatırlayarak; "Yâ Şâh-ı Nakşibend yetiş, yardım et, bizi Allahü teâlânın izni ile kurtar!" diye nidâ ettim. Bu sırada Behâeddîn Buhârî hazretleri Allahü teâlânın izni ile geminin gerisinde deniz üzerinde gözüktü. Batmak üzere olan gemimizi tutup doğrultarak yoluna koydu. Himmet ve yardımlarıyla gemimiz tehlikeyi atlattı. Bütün yolcular sevinçle gemiden karaya indiler. Bu işin farkında olanlar yanıma toplanıp bizim kurtuluşumuza vesîle oldunuz diye teşekkür ettiler.

Son devir Türkistan velîlerinden Halîfe Kızılayak (rahmetullahi teâlâ aleyh) hazretlerinin çarşıdaki dükkanına hırsızın biri girmişti. Eşyâları topladıktan sonra tam pencereden dışarı çıkmaya çalışırken, pencere birden daralmaya başladı ve hırsız sıkışıp kaldı. Çok uğraşmasına rağmen bir türlü kurtulamadı. Nihâyet Halîfe-i Kızılayak'ın ismini anarak yalvardı. O anda pencere genişledi ve açıldı. Hırsız malları bırakarak çıktı ve hemen o sabah huzûra geldi ve yaptığını îtirâf ederek pişmanlığını bildirdi, şeyhin talebelerinden oldu.

Evliyânın büyüklerinden ve Şafiî mezhebi fıkıh âlimi İbn-i Kavvâm (rahmetullahi teâlâ aleyh) hazretleri ile ilgili olarak, İsmâil bin Ebû Hasan şöyle anlatır: "Bir sene, annem ve babamla hacca gitmek için yola çıktık. Hicâz topraklarına girdiğimiz zaman, önce Mekke'ye ulaşalım diye gece de yol alıyorduk. Annem ve babam hayvan üstündeydi. Ben ise onların arkasında yaya yürüyordum. Bir ara, kulunç hastalığım olduğu için şiddetli bir sancı tuttu. "Bir kenara çekilip biraz istirahat edeyim sonra anne ve babama yetişirim." dedim. Sonra uzanıp yattım. Uyandığımda bir de ne göreyim, güneş doğmuş. Onların ne tarafa gittiklerini anlayamadım. Onların benden başka hizmetini görecek kimse yoktu. Üzüntümden ağlamaya başladım. Bu sırada; "Sen Ebû Bekr bin Kavvâm'ın talebelerinden değil misin?" diye bir ses duydum. Ben de; "Evet, onun talebelerindenim." dedim. Bunun üzerine o ses; "Onu vesîle ederek Allahü teâlâdan yardım iste." dedi. Ben de hocamı vesîle ederek Hak teâlâya yalvarmaya başladım. Vallahi daha duâmı bitirmemiştim. İbn-i Kavvâm hazretlerinin yanı başımda olduğunu gördüm. Bana; "Niçin ağlıyorsun? Ağlanacak ne var ki?" deyip, elimden tutarak hızlı bir şekilde beni anne ve babamın yanına ulaştırdı. Yanlarına vardığımda, benim için ağladıklarını gördüm. Onlara başımdan geçenleri bir bir anlattım."

Hindistan'da yetişen en büyük velî, âlim müceddid ve müctehid İmâm-ı Rabbânî(rahmetullahi teâlâ aleyh) hazretlerinin talebelerinden seyyid bir zât şöyle anlatmıştır: "İmâm-ı Rabbânî hazretlerinin birâderi, Sürûnç beldesindeydi. Ona bir mektup yazıp huzûruna gelmesini istemişti. Mektubu götürmek için beni vazifelendirdi. Yola çıkarken selâmetle gitmem için duâ edip Fâtiha okudu ve bana buyurdu ki: "Yolda "Kureyş sûresini" çok oku ki tehlikelerden korunasın. Şâyet yolda müşkil bir iş ile karşılaşırsan bizi hatırla!" Gitmek üzere yola çıktım. Yanımda iki kişi daha vardı. Sürûnç'a iki menzillik yol kalmıştı. Fakat önümüzde dehşetli bir çöl vardı. Bu çölde iken bir ara, yanımdakilerden ayrılıp biraz uzağa gittim. Abdest tâzeledim ve iki rekat namaz kılmak üzere namaza duracaktım. Bu sırada karşıma birden bire korkunç bir arslan çıkıverdi. Bana doğru yaklaşıyordu. Hemen hocam İmâm-ı Rabbânî hazretlerinin; "Bir müşkil ile karşılaşırsan beni hatırla!" emri hatırıma geldi. Kendi kendime; "Ey hocam! Allahü teâlânın izniyle imdâdıma yetiş, beni bu yırtıcı arslanın pençesinden kurtar!" dedim. Daha ben sözümü bitirmeden İmâm-ı Rabbânî hazretleri gözüküverdi ve arslana, benden uzaklaşması için, eliyle işâret etti. Arslan kaçarak uzaklaşıp gitti. Bu hâdiseyi yanımdaki arkadaşlar da gördü. Bana; "Böyle bir anda imdâdına yetişen bu büyük zât kimdir?" dediklerinde; "İmâm-ı Rabbânî hazretleridir." dedim. Onlar da bu hâdise üzerine, İmâm-ı Rabbânî hazretlerini çok sevenlerden oldular."

Seyyid Rahmetullah şöyle anlattı: "Dekken melikinin emri üzerine, iki üç arkadaşla bir sahrâya gittik. Orada bir puthâne gördüm. Bir gün İmâm-ı Rabbânî hazretlerinden; "Bir müslümanın elinden bunu yıkma işi gelirse, bunu muhakkak yıksın veya zarar versin. Bu işi yapmaktan kaçınmasın. Çünkü bunu yapan Allah yolunda, din için cihâd eden gâziler sevâbına kavuşur." diye duymuştum. Onların bu sözlerine güvenerek, arkadaşlarıma; "Bu sahrâda, bu puthâneyi koruyan kimse görünmüyor, burayı yıkalım." dedim. Duvarlardan biraz yıkınca, civarda tarlalarda çalışan Hindulardan biri, puthâneyi yıktığımızı görmüş. Koşup, o puthânede tapınan köylülere haber vermiş. O sıra bin kişiye yakın bir kalabalığın taşlarla, sopalarla, mızraklarla tam bir kızgınlıkla üzerimize geldiklerini gördük. Ben ve arkadaşlarım hayret ve korkudan ne yapacağımızı şaşırıp, olduğumuz yerde kaldık. Kaçmağa bile cesâret edemedik. Kalbimden Kelime-i şehâdet getirmeye başladım. Bu hâlde iken, İmâm-ı Rabbânî hazretlerinin kalbine müteveccih oldum ve; "Ey din büyüğü! Sizin nasîhatinize güvenip bu işi yapmağa koyulduk. Allahü teâlânın izniyle bizi bu alçak kâfirlerin elinden kurtar" dedim. Bu yalvarma ve ilticâ esnâsında İmâm-ı Rabbânî'nin sesi kulağıma geldi. "Hiç korkma! Şimdi senin için İslâm askeri gönderiyorum." diyordu. Arkadaşlarıma; "Bana bir hâl oldu. Hazret-i İmâm'ın sesini duydum. İmâm'ın söz verdiği askerler ne zaman gelecek, bunlar yaklaştı." dedim. Hindular çok yaklaşmışlardı. O anda birden bire otuz kırk kadar süvâri göründü. Son sürat geldiler, bir kısmını kamçılayıp bizi kurtardılar. Sonra hepsini sürüp götürdüler. Bu iş, İmâm-ı Rabbânî hazretlerinin tasarrufu ve kerâmeti ile oldu.

Hindistan evliyâsının büyüklerinden Kayyûm-i Zaman (rahmetullahi teâlâ aleyh) Muhammed Sibgatullah hazretleri'nin hizmetçilerinden biri yolculuğa çıkmıştı. Yolculuk esnâsında arkadaşlarını kaybetti. Yolunu şaşırıp bir dağ başına geldi. Burası hiç bilmediği, tanımadığı bir yerdi. Her taraf öyle yeşil, öyle güzeldi ki, sanki hazan rüzgârları bu yapraklara hiç dokunmamıştı. Burada dört mevsim birleşmiş, hepsi bahar gibi olmuştu. Rengârenk güller, boy boy sünbüller, deste deste, demet demet açmış, her taraf güzelliklerle donanmış, boş bir yer kalmamıştı. Talebe buranın, uzun zaman Cennet bahçesi misâli gönül açıcı güzelliklerinin seyrine daldı. Bir müddet sonra, yolunu kaybettiğini, buraya yanlışlıkla geldiğini hatırladı. Üstelik etrafta hiç insan görünmüyordu. Bir insan ile karşılaşır konuşurum ümidiyle dolaşmaya başladı. İnsan bulunduğuna dâir bir işâret yoktu. Üstelik hep vahşî hayvanlar ve yırtıcı kuşlar ile karşılaşıyordu. Vücûdunda bir ürperti meydana geldi. Korkmaya başladı. Her tarafı iyice aradı. Ama kimseyi bulamayınca, ümîdi iyice azaldı ve korkusu şiddetlendi. Artık o güzel bahçeyi, canını almak isteyen bir belâ gibi görüyordu. Bu sırada gönüllerin sultânı olan hocası Kayyûm-i Zaman'ı hatırladı. Kalbi ile ondan yardım ve imdâd istedi. O anda hocasını karşısında buldu. Kayyûm-i Zaman orada, bu talebesine; "Gözlerini yum!" diye emretti. Yumunca kulağına kâfile arkadaşlarının sesleri gelmeye başladı. Gözlerini açtığında kâfilenin yanındaydı. Fakat hocası ortada yoktu. Allahü teâlânın izni ve hocasının kerâmeti ile bir anda oraya geldiğini anladı.

Evliyânın büyüklerinden Midyen bin Ahmed el-Eşmûnî (rahmetullahi teâlâ aleyh) bir gün dergâhının yakınında bulunan bir dereden abdest alıyordu. Bir ara takunyasının birini çıkarıp, doğu tarafına doğru fırlattı. Takunyayı öyle şiddetli bir şekilde fırlattı ki, orada bulunanlar nereye düştüğünü anlıyamadılar ve hocalarının niçin böyle yaptığına bir mânâ veremeyip, bir hikmeti olduğunu düşündüler. Bu hâdisenin üzerinden bir sene geçmişti ki, Midyen Eşmûnî'nin çok uzak doğu beldelerinden birinde bulunan bir talebesi, bir gün Eşmûnî’nin dergâhına geldi. Elinde, Eşmûnî’nin bir sene önce o tarafa doğru attığı takunyası vardı. O talebenin anlattığına göre, Eşmûnî hazretlerinin bulunduğu beldeden çok uzakta oturuyordu ve bir de kızı vardı. Ahlâkı bozuk bir kimse, ıssız bir yerde bu kıza musallat olmak istedi. Çok zor durumda kalan o kız da; “Ey babamın üstâdı, hocası olan zât! Bu kimsenin bana bir kötülük yapmasından beni koru. Bana yardım et!” diye imdâd istedi. Tam bu sırada, Eşmûnî hazretlerinin bulunduğu beldenin tarafından bir takunya gelip, şiddetle o ahlâkı bozuk kimseye çarptı. Neye uğradığını anlayamayan o kimse, kaçıp gitti. O kız da böylece kurtulmuş oldu. İşte, bir sene önce atılan takunya bu idi.

Evliyânın meşhûrlarından ve büyük İslâm âlimi Muhammed Ma'sûm Fârûkî (rahmetullahi teâlâ aleyh) bir gün abdest alırken abdest aldığı ibriği kuvvetle duvara fırlattı. Hizmetinde bulunan talebesi gitti ve başka bir ibrik getirdi.Talebesi, önce verdiği ibriğin böyle atılıp kırılmasına üzüldü. "Acabâ ne kusur ettim." deyip, Muhammed Ma'sûm hazretlerinin yakınlarından birine gidip durumu anlattı. O da, talebesinin bu üzüntülü ve korkulu hâlini Muhammed Ma'sûm-i Fârûkî hazretlerine bildirdi. Muhammed Ma'sûm hazretleri buyurdu ki: "Ona söyleyiniz korkmasın. O ibriği attığım sırada, bizi sevenlerden birisi sahrada, kana susamış bir arslana rastladı. Arslan o anda onu orada öldürecek, parça parça edecekti. O talebem ise tam bir âcizlik içinde bizden yardım istedi. O anda elimde ve yanımda ibrikten başka bir şey yoktu. Bunun için ibriği arslana fırlattım ve o zavallıyı kurtardım."

Bu hâdiseyi yaşayan talebesi başından geçenleri sonra şöyle anlattı: "Sahrâda âniden bir arslan gördüm. O anda Hocam, İmâm-ı Muhammed Ma'sûm hazretlerini hatırladım. Hemen baş gözüm ile gördüm ki, İmâm-ı Ma'sûm hazretleri geldi, elindeki ibriği arslana fırlattı. Arslanda hareket edecek kuvvet kalmadı. Sonra hocam gözümden kayboldu. Böylece beni o arslandan kurtardı. Sonra, o ibriğin kırılmış parçalarını yerden topladım. Hâlâ yanımda saklıyorum."

YETİŞ EY HOCAM!

Muhammed Ma’sûm Fârûkî (rahmetullahi teâlâ aleyh)

İcâzetini verip, talebeden birine,

Gönderdi hizmet için, kendi memleketine.

Hâce Muhammed Sıddîk, adlı bu talebesi,

Gidip, Allah yoluna, dâvet etti herkesi.

Lâkin özlediğinden, pek fazla üstâdını,

Ziyâret maksadiyle, yaptı hazırlığını.

Sonra ata binerek, yola çıkıp giderken,

At ürküp, kendisini, düşürdü üzerinden.

Ve hem de bir ayağı, takıldı üzengiye,

Başladı hayvan onu, yerde sürüklemeye.

Etraf da ıssız olup, kimsecikler yoktu pek,

Nerdeyse ölecekti, yerde sürüklenerek.

Çâresizlik içinde, kapadı gözlerini,

İstedi üstâdının, yardım ve himmetini.

“Allah’ın izni ile, ey hocam, yetiş hemen,

Çok zor bir durumdayım, kurtar beni bu hâlden.”

Kalbinden geçirince, hemen bu murâdını,

O, bir anda yetişti ve durdurdu atını.

Takılan ayağını, atın üzengisinden,

Çıkarıp halâs oldu, ölüm tehlikesinden.

Ayağa kalktığında, düşündü ki o ilkin:

“Teşekkür eyliyeyim, hocama, bu iş için.”

Ve lâkin göremedi, onu kendi yanında,

Zirâ o, göz önünden kaybolmuştu ânında.

Aynı zât anlatır ki, hocamın derslerine,

Muntazaman gittiğim, günlerde bir gün yine,

Âile efrâdımı, ziyaret etmek için,

Memlekete gitmeye, hocamdan aldım izin.

Hazırlığımı yapıp, yola çıktım nihâyet,

Sonra bir su yanında, mola verdim bir müddet.

Bir insan boyundan da, derindi hem de o su,

Gömleğimi çıkarıp, yıkamak ettim arzû.

Ve lâkin birden bire, ayaklarım kayarak,

Düştüm suyun içine, yüzü koyun olarak.

Suda yüzmesini de, mâlesef bilmiyordum.

“Beni bu vaziyetten, kim kurtarır?” diyordum.

Böyle çok zor durumda, kalınca en nihâyet,

Yine ben üstâdımdan, istedim, yardım medet:

“Allah'ın izni ile, çabuk yetiş ey hocam,

Yoksa bu su içinde, az sonra boğulacam.”

Ben böyle düşünürken, üstâdım geldi birden,

Beni, sudan çıkarıp, kayboldu göz önünden.

Yolculuk yapıyordum, bir gün yine sahrada,

Susuzluk tesîriyle, otururdum arada.

Yürüyecek tâkatim, kalmadı en nihâyet,

Hattâ yoktu etrafta, sudan eser, işâret.

“Ne yapacağım” diye, düşünürken böyle ben,

Baktım, yine üstâdım, teşrîf etti âniden.

Beni tutup, bir suyun, başına götürerek,

Bekledi baş ucumda, kendime gelene dek.

O sudan kana kana, içip döndüm ben geri,

Baktım yine üstâdım, terk eylemiş bu yeri.

Mısır'da yetişen büyük velîlerden Muhammed Şâzilî (rahmetullahi teâlâ aleyh) hazretlerinin hanımı hastalanmıştı. Ölmek üzereydi. Yâ Seyyidî Ahmed! Yâ Bedevî! Rûhun benimle berâberdir (berâber olsun)." diye söyleniyordu. Rüyâsında hazret-i Ahmed-i Bedevî'yi gördü. Ağzı ve burnu örtülüydü. Üzerinde, yenleri geniş ve göğsü enli (geniş) bir cübbe vardı. Yüzü ve iki gözü kızarmıştı. Kadına; "Nasıl olur da beni çağırır ve yardım istersin. Sen bilmiyor musun ki, şânı yüce olan büyüklerden bir zâtın himâyesindesin. Velîlerden birinin yanında olanların çağırmasına biz cevap vermeyiz. Yâ Seyyidî Muhammed! Yâ Hanefî! de. Allahü teâlâ sana âfiyet versin!" buyurdu. Kadın böyle söyledi ve sabah olduğunda hiç hastalığı kalmamıştı.

Karabağ'da yetişen meşhur velîlerden Şeyh Pîr Muhammed Gencevî (rahmetullahi teâlâ aleyh) hazretlerinin memleketi, Karabağ'da Gence vilâyetidir. Burası yaz aylarında çok sıcak olması sebebiyle yazın şehre üç günlük mesâfede bulunan yaylaya çıkardı. Yaylada iken bir gün abdest alıyordu. Ayaklarını yıkadığı sırada âniden süratli bir şeklide ayağını ileriye uzattı. Sanki bir şeye vurur gibiydi. Yüzünde de kızgınlık belirtileri görüldü. Âdetiniz olmadığı halde ayağınızı neden böyle uzattınız? diye sorduklarında, buyurdu ki: "Bizim falan talebemiz sâhilde pamuk tarlasını sularken bir kimse yanına gelip; "Suyu ben tarlama bağlamıştım neden suyumu kesip kendi tarlana akıtıyorsun? Beni de avâre bırakıp oyalıyorsun?" deyince, bizim talebemiz dedi ki: "Suyun sizin tarlanıza aktığından benim haberim yoktur. Ben suyu sahraya boşa akıyor zannettim. Al suyu sen tekrar tarlana bağla." dedi. Fakat adam bu özrü kabûl etmedi. Kızgın bir halde yanına yaklaşıp elindeki beli tam başına indirmek üzere iken, talebemiz Allahü teâlânın izni ile bizden yardım istedi. O kadar korkup bizi öyle çağırdı ki, yüreğim parçalandı. İşte o kimseye ayağımla vurarak ona mâni oldum. Ayağım başına değdi. Başı iki ayağının arasından geçti. Artık o kimsenin sıhhate kavuşma ihtimâli yoktur!" dedi. Sonra o kimsenin babasına haber yollayıp çağırttı. Babası gelince; "Oğlun sâhilde gâyet hasta bir vaziyettedir. Kefen hazırlayıp oğlunun yanına git. Ölünce onu defneyle." diye tenbih etti. Babası hemen söylenilen yere koşup oğlunun yanına vardı. Varınca oğlunun öldüğünü gördü. Cenâzesini kaldırıp defnettiler.

Daha sonra bu hâdiseye şâhid olan talebeye nasıl olduğunu sorduklarında şöyle anlattı: "O kimse aşağıda tarla suluyormuş. Ben onun tarla sulamakta olduğunu bilmiyordum. Su sahraya boş akıyor diye kendi tarlama kestim. Ben pamuk tarlamı sularken, bir de baktım o adam hiddetli bir halde yanıma geldi. "Neden benim suyumu kestin?" dedi. Ben şaşırıp kusura bakma, suyun senin tarlana aktığını bilmiyordum. Boşa akıyor zannediyordum. Özür dilerim. Şimdi buyur tekrar tarlana akıt." Dedim. Fakat adam bir türlü iknâ olmadı pür hiddet yanıma yaklaştı. Elindeki beli tepeme vurmak için kaldırdı. Çâresiz kaldım hemen hocam Pîr Muhammed Gencevî hazretlerini hatırladım. Allahü teâlânın izni ile imdâdıma yetişmesi için; "Yâ Şeyhim!" diye imdâd isteyerek bağırdım. Bu sırada adamın elindeki bel yere düşüverdi. Başı iki bacağı arasından geçip burun deliklerinden kan fışkırmaya başladı. Çevremizde bulunan kimseleri yardıma çağırdım. Koşup başına toplandılar. "Sana ne oldu bu yanındaki kimse mi seni bu hale soktu?" dediler. "Bu bana hiç vurmadı. Bana ne oldu ise hocasından oldu. Ben ölürsem bu adamı sorguya çekmesinler suçu yok." dedi. Oraya toplananlar da onun bu sözlerine şâhid oldular."

Türkistan'ın büyük velîlerinden Sa'düddîn-i Kaşgârî (rahmetullahi teâlâ aleyh) hazretlerinin talebelerinden Alâeddîn Efendi, memleketinde başına gelen bir hâdiseyi şöyle anlattı: "Bir gün yüksek bir ağacın üzerine meyve toplamak için çıkmıştım. Bir ara ayağım kaydı, dengemi kaybettim ve düşmeğe başladım. O ânda hocam hatırıma geldi ve; "Yâ hocam, himmet!" dedim. Daha yere düşmeden bir elin beni sıkıca kavradığını ve yavaşca yere bıraktığını gördüm. Ayağa kalktığımda beni kurtaran eli görmek için etrâfıma çok bakındığım hâlde göremedim. Yine hocamın imdâdıma yetiştiğini anladım. Sonra anne ve babama giderek, hocama gitmek üzere izin vermeleri için çok yalvardım. Hâlime acıdılar. Müsâade ettiler. Hemen eve gittim. Zevcem ve çocuklarımla helâllaşıp yola koyuldum. Hocama bir ân önce kavuşmak için yollardan uçar gibi gittim. Huzûruna geldiğimde, başımdan geçenleri daha anlatmadan: "Zâlimlere yaptığımız muâmele ile mazlumlara yaptığımız muâmele elbette farklıdır." diyerek kerâmetlerini izhâr ettiler.

Cezâyir'de yetişen, hadîs, kelâm, mantık ve kırâat âlimi Senûsî (rahmetullahi teâlâ aleyh) hazretlerinin pekçok kerâmetleri görülmüştür. Talebelerine, kendisine muhabbeti olanlara; "Bir yerde daralıp, zor durumda kaldığınızda, bizden yardım isteyin. Allahü teâlânın izni ile sizin o isteğiniz bize ulaşır ve bi-iznillâh yardım ederiz." buyurdu.

Bir defâsında, Senûsî'yi sevenlerden bir zât, evini kilitleyip bir yere gitmişti. Anahtarını kaybetti. Her ne kadar aradı ise de bulamadı. Evine gelip, elini kapalı kilidin üzerine koyarak; "Yâ Muhammed bin Yûsuf Senûsî bana yardım et. Seni vesîle ederek Allahü teâlâdan yardım istiyorum." dedi. Daha sözünü bitirmeden, kapalı kilit açılıverdi.

Anadolu'da yetişen büyük velîlerden Seyyid Abdülhakîm Efendi (rahmetullahi teâlâ aleyh) bir defâsında çok hastalanmış, uçakla Ankara'ya getirilip, Nümûne Hastahânesine yatırılmıştı. Kalb yetmezliği vardı. Oğlu Ahmed Efendi Bursa'dan Ankara'ya gidip, babasını gördü. Sanki öbür dünyâdan gelen bir hâli vardı. Ahmed Efendi, babasına; "Hâlin nedir?" diye suâl edince, cevâben; "Ben ölüyordum. Acıyarak beni hayâta iâde ettiler. Bak anlatayım. Sekerât hâlindeydim. Şeytan aleyhillâne geldi. Îmânımı çalmak için, çok korkunç şeyler söyledi, aldatıcı telkinlerde bulundu." deyince, oğlu Ahmed Efendi söze girdi ve; "Ne gibi şeyler anlat hele!.." dedi. Babası; "Aman evlâdım, anlatılmazlar." dedi ve devâm etti: "Şeytanla başa çıkamıyordum. Çok sıkıntıda idim. Sonsuz felâketimi düşünürken, birden aklıma, Ma'sûm Efendinin babası Şeyh Seyyid Fehîm hazretleri geldi. Yâ hazret-i Şeyh Fehîm! diye seslendim. Bir berk-i hâtif, gizli şimşek gibi yetiştiler. Şeytanı kovdular ve bana; "Allah'ın lütfu ile sen hayâta iâde ediliyorsun, iyi hazırlan da gel!" buyurdular." Bir müddet sonra iyileşti ve memleketine döndü.

Osmanlı Devletinin kuruluş yıllarında Anadolu'da yaşayan velîlerden Seyyid Alâeddîn Ali Semerkândî (rahmetullahi teâlâ aleyh) hazretlerinin talebelerinden Ebü'l-Feth hazretleri anlattı: "Bir iş için, Mısır'a gidecektim. Hocamdan izin isteyince; "Bu yolculuğun sonunu tehlikeli görüyorum. İstersen çıkma!" buyurdu. Sonra benim çok istekli hâlimi görünce de; "Ey Ebü'l-Feth! Eğer çok istiyorsan git. Fakat başın dara düşüp, bir tehlike ile karşılaşırsan, bizi hatırla ve şu duâyı oku." buyurarak, okunacak duâyı öğretti. Sonra mübârek ellerini açarak, selâmetle gitmem için duâ etti. Ben de ellerini öperek, hazırlık yaptım. Yol arkadaşlarımla Antakya'ya geldik. Orada bir gemiye binerek yolculuğa başladık. O gece karşı taraftan bir rüzgâr esiyordu. Gittikçe şiddetlenen rüzgâr, gemiyi sağa sola sallamaya başladı. Dalgalar yükseldi, gemi batma tehlikesi ile karşı karşıya idi. Mürettebât da dâhil olmak üzere, hepimiz korkuya kapıldık. Duâ, tövbe ve istigfâr dilimizden düşmüyordu. Denize batma korkusu ile dermansız kalıp, kendimden geçmiş bir hâlde iken, hocamın; "Ey Ebü'l-Feth! Niçin nasîhatimi dinlemiyorsun? Ne çabuk bizi ve öğrettiğim duâyı unuttun?" sesiyle irkildim. Hemen duâyı okuyup, "İmdâd yâ hocam Seyyid Alâeddîn Semerkandî hazretleri, himmetinizi istirhâm ediyorum!" dedim. O anda geminin gidiş istikâmetinden, süratle su üzerinde yürüyerek gelen bir kimse göründü. Herkes içinde bulunduğu durumu unutmuştu ve hayretle gelen kimseye bakıyordu. Yaklaşınca, yüz hatları belli oldu. Gelen, mübârek hocam idi. Bir sağa bir sola sallanıp duran geminin kenarından tutarak, denize hitâben; "Ey deryâ! Allahü teâlânın izni ile sâkinleş!" buyurdu. O ânda deniz sâkinleşti, dalgalar duruldu. Kurtulmuştuk. Hocam, herkesin hayret dolu bakışları arasında gözden kayboldu. Gemidekiler, birbirlerine bu zâtın kim olduğunu soruyorlardı."

Ali Semerkândî hazretlerini sevenlerden biri, bir gün yola çıkmıştı. Yolda onu bir eşkıyâ öldürmek istedi. Tam o sırada eşkıyâya; "Bütün eşyâm param, neyim varsa senin olsun. Beni serbest bırak, öldürme." dedi. O şahıs; "Onlar nasıl olsa benim olacak benim maksadım seni öldürmektir." dedi. O zât o anda Alâaddîn Ali Semerkandî'yi hatırladı ve şöyle yakardı: "Yâ Rabbî! Kudretinle Seyyid Alâaddîn hazretlerinden bana yardım ulaştır." der demez, eşkıyâ o zâta üç kere bıçağı çaldı ise de, Allahü teâlânın izniyle ve Alâaddîn Semerkandî'nin himmeti bereketiyle bıçak kesmedi. Bunun üzerine eşkıyâ bıçağın keskin olup olmadığını denemek için büyük taşa vurdu. Taş ikiye ayrıldı. Tekrar o zâtı kesmek istedi, fakat bıçak yine kesmedi. O zât; "Ey kişi! Benim bir azîz hocam var. Onun bereketiyle beni öldüremezsin." dedi. Eşkıyâ bu sözü duyar duymaz kızıp; "Görelim bakalım hocan seni elimden kurtarabilecek mi?" dedi ve elindeki bıçakla tekrar saldırdı. O zât canından umudunu kestiği zamanda âniden uzaktan elinde mızrağı olduğu halde beyaz bir ata binmiş, yeşiller giymiş bir zât yıldırım gibi geldi ve eşkıyâya mızrağı ile öyle vurdu ki, mızrağın ucundan kıvılcımlar çıktı. Eşkıyâ o anda öldü. Atlının Alâeddîn Ali Semerkandî olduğunu anlayan talebe, Zeyne'ye gelince, başından geçenleri henüz anlatmamıştı ki, Alâeddîn Semerkandî ona; "Ben hayatta iken sırrımı kimseye söyleme, sakla!" buyurdu.

Osmanlı âlim ve velîlerinden Sıbgatullah Arvâsî (rahmetullahi teâlâ aleyh) hazretlerinin sevdiği talebelerinden biri anlattı: "Hocamız bir gün murâkabe hâlinde otururken tebessüm ettiler. Bu hâli daha önce hiç görmediğimiz için merak ettik ve; "Tebessüm etmenizin hikmeti ne idi efendim?" diye suâl ettik. Buyurdular ki: "Bir talebemiz Botan Çayı'nda başını yıkamış, saçını tararken, tarak saçına takıldı. Canı acıyınca bizden yardım istedi. Onun için tebessüm ettim."

Kendilerine “Silsile-i aliyye” denilen büyük âlim ve velîlerin on sekizincisi olan Ubeydullah-ı Ahrâr (rahmetullahi teâlâ aleyh) hazretlerinin talebelerinden ticâret işlerine bakan Mevlânâ Necmeddîn şöyle anlatmıştır: Bir defâsında büyük bir kervan hâlinde, develerimiz ticâret eşyâsı yüklü olarak dönerken, eşkıyâ yolumuzu kesti. Kervanda bulunanlar, eşkıyâyı görünce büyük bir dehşete kapıldı. Mallarını gitmiş, kendilerini de esir edilmiş düşündüler. Ben içimden dedim ki; Hâce Ubeydullah-ı Ahrâr hazretlerinin bana emânet edilmiş mallarını, cenk etmeden eşkıyâya teslim etmek talebelik şânına uymaz. Böyle bir hareket mertlik ve insanlıktan uzaktır. En iyisi, hocamın mallarını muhâfaza etmek yolunda şehîd olmaktır. Böyle düşünerek, Ubeydullah-ı Ahrâr hazretlerinin rûhâniyyetinden yardım isteyerek kılıcımı çektim. O ânda kendimi, hocam Ubeydullah-ı Ahrâr hazretleri şeklinde gördüm ve eşkıyâ üzerine at sürerek, kılıç sallamaya başladım. Sonunda eşkıyânın kervanı bırakıp kaçtığını gördüm. Hâlbuki eşkıyâ bizden fazla idi. Benim maksadım şehîd olmaktı. Kervandakiler, bu hâle benden daha çok hayret etti. Kaldı ki, ömrümde cenk etmiş ve çarpışma nedir bilen bir insan da değildim. Bu işin Hâce Ubeydullah-ı Ahrâr hazretlerinin tasarrufu ile olduğunu anladım. Huzûruna gittiğimde, hâdiseyi bütün teferruatıyla anlattım. Buyurdu ki: "Zayıflar, kuvvetli düşmanla karşılaştıkları zaman, kendi kuvvetlerinden geçerler ve büyüklerin rûhâniyyetinden yardım isterlerse, Allahü teâlâ onlara öyle bir kuvvet verir ki, onunla düşmanlarını yenerler."

İstanbul'da yetişen büyük velîlerden Ünsî Hasan Efendi (rahmetullahi teâlâ aleyh) hazretlerinin sevdiklerinden Mehmed Ağa, resmî bir görevle Rumeli taraflarına gönderilmişti. Bir gün Mehmed Ağanın haydutlar tarafından katledildiği haberi geldi. Dergâhtaki talebeler bu durumu Ünsî Hasan Efendiye bildirdiler. Hasan Efendi tebessüm edip; "Onun aslı yoktur." buyurdu. Hakîkaten aradan bir zaman geçtikten sonra, Mehmed A a ansızın çıkageldi. Dergâhtakiler ona; "Sizin ölüm haberinizi aldık. Bunu hocamıza haber verdik, lâkin o; "Aslı yoktur. O ölmedi, yaşıyor." diye cevap verdi." dediler. Bunun üzerine Mehmed Ağa sükût edip onlara bir şey söylemedi. Daha sonra Ünsî Efendinin huzûruna çıktı. Ünsî Efendi onu görür görmez; "Mehmed Dedeyi gördün mü?" dedi. Oradakiler bir şey anlamadılar ve içlerinden Şeyh hazretleri ile onun arasında böyle konuşmalar olur dediler. Sonra diğer bir kısmı Mehmed Ağadan "Hocamız sana Dedeyi gördün mü? diye buyurdu, bu nedir?" diye sorduklarında, şöyle anlattı: "Onu şimdi söylemek uygundur. Zîrâ hocamızın bir kerâmeti ve himmeti, yardımı ortaya çıkmış olur." dedi ve anlatmaya başladı:

"Rumeli'deki vazîfemi tamamladıktan sonra bir kervanla geri dönüyordum. Yol üzerinde bir ormana girdik. Fakat orada baskına uğradık. Haydutlar kervandaki insanların hepsini öldürdüler ve malları yağma ettiler. Sıra bana geldi. O sırada çok korktum. Hocam Ünsî Hasan Efendiyi hatırıma getirdim. Birden onu karşımda hazır gördüm. Bana bakıp; "Gel." buyurdu. Ben de ardınca gittim. Haydutlar bizi görmediler. Bir dağ üzerine çıktı, ben de çıktım. Sonra bana; "Bu dağın ilerisine git." diye işâret buyurdu ve kayboldu. Ben işâret edilen tarafa giderek düz bir yere ulaştım. Orada bir takım insanlar vardı, beni görünce hemen yanıma koştular ve hâlimden sordular. Ben arkamdaki dağın ötesinde haydutlar olduğunu ve kervanı soyup kervandakileri katlettikleri haberini verdim. Bunun üzerine onlar; "Biz de işittik. Ne zaman oldu." dediklerinde; "Az önce." dedim. Bunun üzerine onlar; "Bu dağın ilerisinde ormanlık yer yoktur. Haydutlar da buralarda bulunmaz." dediler. Ayrıca bana geldiğim yeri sordular. Ben söyleyince; "Senin söylediğin yer buralara çok uzaktır." dediler. O zaman ben, şeyhim Ünsî Efendinin kerâmetiyle kurtulduğumu, buralara kadar getirilerek selâmete erdiğimi anladım. İstanbul'a gelip huzûruna çıktığımda; "Mehmed Dedeyi gördün mü?" dediği hakîkatte kendisi idi."

.

XXXXXXXXXXXXXXXXXXXXX

Evliyanın Ruhlarından Himmet İstemek Caiz midir? | İslam ...

www.islamdergisi.com/.../evliyanin-ruhlarindan-yardim-istemek-sirk-mi...

26 Nis 2012 - Himmet is

.Perşembe, Nisan 26, 2012 - 11:42, Yazar: Abdullah Bekir 67 | GÜNCEL YAZILAR, İTİKAT, TASAVVUF

Evliyanın Ruhlarından Himmet İstemek Caiz midir?

Bismillâhirrâhmânirrahîm
Her hayrın ve şerrin yegane yaratıcısı kendisinden başka İlah olmayan Allahu Tealaya sonsuz hamdü senalar ve O’nun Rasulü Muhammed Mustafa’ya salat ve selamlar olsun.. O Allah ki, O’nun eşi ve benzeri ve dengi yoktur. Herkese kuvvet ve hayat veren sadece O’dur ve dönüşümüz O’nadır. Cenab-ı Hakk’ın insana emanet olarak verdiği cüzi irade ile kul, iyilikten veya şerden birisini seçmesinin akabinde Allahu Teala o işi yaratır ve o sebeple kul her yaptığından sorumlu tutulur. Enbiya ve evliya ve diğer mahlukat bir işin yapılmasında sacede vesiledir yaratma işi Allah’a aittir. Allah’tan başkası için “falan şunu yarattı” veya “ben bunu yarattım” demek asla caiz değildir..

Dua Nedir? Herhangi bir isteğin veya ihtiyacın yerine getirilmesi için bir yalvarma şeklidir. İnsanlar ve cinlerin elde edemedikleri şeyler için bir başkasını yardıma çağırma işlemidir. Kafirler elleri ile yaptıkları putlardan medet istedikleri gibi, kendilerinden güçlü olğunu saydıkları varlıklardan da yardım isterler. Müminler ise sadece “iyyâkena’budu ve iyyâkenesteîn” (yalnız sana kulluk eder ve yalnızsenden yardım isteriz) (Fatiha-5) ayetinin manası gereğince ancak Allah’a dua ederler ve hakikatte sadece Ondan yardım beklerler.

SORU 1: Allah’tan başkasına dua etmek şirk midir?

CEVAP: Allah’tan başkasına dua ve ibadet etmek şirktir. Ancak, bir müminin dua ederken; “Ya Rabbî Senden, Peygamber (s.a.v.) efendimizin hurmetine şu duamın kabulünü istiyorum” diye peygamberleri veya evliyayı vesile etmesinde bir beis yoktur.

SORU 2: Himmet nedir? Enbiyaların ve evliyaların ruhlarından himmet istemek, şirk midir?
CEVAP:

Himmet: Kast irade ve kuvvetli istek Allahu tealanın veli kullarından bir zatın gönlünde yalnız bir işin yapılmasını bulundurup başka bir şeyi gönlüne getirmemesi ve Allah’tan dileyerek bu şekilde bir şeyin olmasına vesile olmasıdır. (Dini Terimler Sözlüğü 1. cilt)

Himmet etmek; gönül lisanı ile bir işin yapılmasını Allahu tealadan istemektir. Dilsiz, dudaksız, harfsiz ve kelimesiz olarak Allahu tealaya yalvarmaktır.

Himmet istemek; basiret gözü açık olan velilerden sırr lisanı ile dilsiz, harfsiz ve kelimesiz olarak kendisi için Allah’a dua edilmesini istemektir. Bir kimse kendisi için himmet(dua) edebileceği gibi, bir başkası için de himmet(dua) edebilir. O halde birilerinden dua istemeye şirk yaftası vuran kimse hem ahmaktır hem de katmerli cahildir.

U Y A R I :

Bir sufi, Peygamberlerin veya Evliyaların ruhlarından dua anlamında olan himmet isteyeceği zaman, şu bilinçte olmalıdır: Himmet isteyen kimse; hem kendisinin, hem kendisine himmet(dua) etmesini istediği kimsenin ve aralarındaki irtibatın ve o duanın kabul edilme işleminin yaratılışını Allahu Tealadan bilmeli ve öyle itikat ederek himmet istemelidir..
Muhterem Dilaver Selvi Hoca, ‘Kaynakları İle Tasavvuf’ isimli eserinde Cürcani’nin Tarifat’ını kaynak göstererek himmetten şöyle söz ederler: “Tasavvuf erbabına göre himmet, kulun kendisini veya başkasını bir hayra ulaştırmak, bir şerden korumasını veya bir kemali ele geçirmek için bütün manevi gücünü kullanarak kalbiyle Cenab-ı Hakk’a yönelmesidir(dua etmesidir). ” Aslında kuluna destek veren ve problemini çözen Yüce Allah’tır. “Himmet şeyhim “diyen kimse; “ey şeyhim şu isteğimi yarat”demek istemez. Bu ifadeyle;”Ey şeyhim! Şu ihtiyacımı gidermek için Rabbime benim için dua et“demek ister.” (Kaynakları ile Tasavvuf)
Bir sufi, şeyhi hususunda ifrata kaçmadan; “Onlar Allahın dostlarıdır. Allah, onların hurmetine bizleri feyizlendiriyor, onların duaları vesilesi ile başımıza gelmesi muhtemel olan musibetleri kaldırıyor, islah ve irşad olmamıza onları sebep kılmaktadır.” diye itikat ediyorsa, bu asla şirk değildir. Zira Peygamber(aleyhissalatü vesselam) Efendimiz de; “Ben de, dua ederken salih kulları vesile ederek Allahu tealadan istiyorum.” diye buyurmuşlardır. Nitekim Adem(aleyhisselam), Rabbinden tevbesinin kabulünü Peygamber Efendimizin hürmetine isteyince, Allahu teala onun tevbesini o vesile ile kabul etmiştir.

ALLAH’TAN BAŞKASINDAN YARDIM İSTEMEK ŞİRK MİDİR?

SORU 3: Kur’an-ı Kerim’in Fatiha Suresi 5. ayette geçen:”iyyâkenesteîn”(De ki;)Yalnız senden yardım isteriz.)mealindeki ayeti;”Allah’tan başkasından yardım istemek şirktir” şeklinde yorumlayanlar vardır. Bunların bu ayete verilen anlam doğru mudur?

CEVAP : O anlam kesinlikle yanlıştır. Eğer ki “Yalnız Senden yardım isteriz“ mealindeki ayete, neo selefi mezhepsizlerinin verdikleri anlam doğru olsaydı, kendileri de müşrik olurlardı. Çünkü onlar da her gün birilerinden yardım istemektedirler.
Allah’tan başka birinden yardım istemeyen bir Allah’ın kulu var mıdır?
Peygamberler dahi diğer insanlardan yardım istemişlerdir. Bu sapkınların idrak edemedikleri gerçek, kulların birbirlerine yardım etmesi hususunda sadece kulların vesile olması hususunu anlayamamalarıdır veya anlamak istememeleridir.. Hakikatte o yardımı yaratan Allahu Tealadır.

Bir kimse ister maneviyatta ve isterse görünen alem de olsun, doğrudan Allah’tan değil de başka her hangi bir kimseden yardım istediğinde, o kimse o yardıma sebep olanları ve o yardımın Allah’ın yaratması ile gerçekleştiği inancı içindeyse, o kimseye şirk yaftası yapan kimse art niyetli bir münafık değilse, ahmağın ta kendisidir.
Eğer ki, bir kimse kendisine yapılan yardımın Allah’ın iradesi, kudreti ve yaratması ile değil de, o yardımın, yardımı istenilen kimsenin öz kudreti ile yapıldığına inanırsa, velev ki o yardım maddi veya manevi alem de yapılsın, böyle inanan kimse şirk içindedir. Zahiri, sebep bilen Peygamberler de insanlardan yardım istemiştir. İşte o husustaki ayetler, mealen:
-”(Yusuf) Onlardan, kurtulacağını sandığı kimseye dedi ki; “Efendinin yanında beni zikret.” Ama şeytan onu efendisine hatırlatmayı unutturdu. (Yusuf böylece) Zindan da bir süre daha kaldı.” (Yusuf Suresi/42)
Bu ayette kast edilen Yusuf’un zahiren de olsa arkadaşından yardım talep etmesidir.
-”Vaktaki İsa onlardan küfrü sezince, “Bana Allah için kim yardım edecek”dedi. (Âl-i İmran-52)
Bu ayette, İsa Peygamberin kafirlere karşı Havarilerden yardım istediği açıkça bildirilmektedir. Birgün Rasul-i Ekrem (s.a.v.) , Ali, Fatıma, Hasan ve Hüseyin (radıyallahu anhum) bir yere gittiler. Rasul-i Ekrem:
-”Bana yardım edin” buyurdular. Onlar:
-”Sana nasıl yardım edelim” dediler. Rasul-i Ekrem:
-”Abdest alıp namaz kılarak, sonra da “Ya Rabbi atamız Muhammed’e rahmet eyle” diye dua ederek dedi.
Bunun gibi, yardım istemek hususunda Peygamberimizin hayatında bir çok misaller bulunmaktadır. Başkalarından yardım istemek şirk olsaydı, Allah’ın Rasulü ehl-i beytinden yardım ister miydi? Hâşâ. Ehl-i Sünnetin haricinde olan Mu’tezile Mezhebi ve Vehhabi Mezhebleri anlayışında; Allah’ın bir emri inkar edilmeyip sadece yapılmadığı halde, şirk sayılmaktadır. Bu bir şaşkınlık ve sapıklık anlayışı olduğundan, bizim memleketimizdeki bu şaşkınların uyduları da, bunlardan daha da şaşkındır.

SORU 4: “ (de ki) Yalnız Senden yardım isteriz ” ayetindeki emri inkar etmeksizin bu emri yapmamak şirk midir? Zira bir emrin emir olduğuna inanıp da yapmamak küfür değil, sadece günah olmaz mı?

CEVAP : Ehli Sünnet itikadına göre Allahu tealanın bir emrini inandığı halde tembellikten dolayı yapmayan şirke değil, yalnızca günaha girer. Bazı sapık mezheplere göre bir kimse bir farzı inanmadığı için değil de tembelliğinden dolayı yapmadıysa müşrik sayılmaktadır. Bu sebeple “Yalnız Senden yardım isteriz”mealindeki ayete de, Peygamber Efendimizin sünnetine bakarak, eshabın ve müçtehid alimlerin nasıl anlam verdiklerine bakmaksızın kendi kısa akıllarına göre mana vererek sırat-ı müstekîm olan Ehli Sünnet yolundan çıkmışlardır.

SORU 5: Madem ki her şeyi Allah yarattığına göre, neden Allah’tan istenmiyor da, kullar vesile edilerek isteniliyor?

CEVAP : Sizi de bizi de Allah yarattı. Bu sorunun cevabı şu sorumuzun içindedir:
“Lokantaya gidiyorsunuz masaya yemek geliyor. Bakıyorsunuz masada su yok. Suyu neden doğrudan Allah’tan istemiyorsunuz da garsondan istiyorsunuz.?”
Allahu Tealanın İlahi adeti gereği, Cenab-ı Hakk Teala kullara rızıklarını vesilelerle vermektedir. O dileseydi doymamız için ekmeğe gerek kalmazdı. Susadığımız da, suya gerek kalmazdı. Zira ekmeği de, suyu da, susuzluğu da, açlığı da yaratan ve onları gideren de O’dur. Cenab-ı Hakk’ın duaların kabulünde Enbiya ve Evliyayı vesile kılması ise, onlara vermiş olduğu değeri, biz aciz kullarına bildirmek içindir. Tıpkı Adem Peygambere, Muhammed aleyhisselamın Allah katındaki değerini, bildirmesi gibi.
Dua ederken; “Ya Rabbi Senden Rasulün Muhammed aleyhisselam hürmetine istiyorum ” diye dua etmelidir.

SORU 6: Vesile caiz midir?
CEVAP : Maide suresi 35’te mealen:
– “Ey iman edenler Allah’tan sakının, O’na(rızasına ermek için) vesile arayınız. Ve O’nun yolunda mücadele veriniz. Umulurki kurtuluşa erersiniz.”diye buyurulmaktadır.
Her kula yardım ancak Allah’tandır. Ölü veya diri her kul, yardım hususunda sadece vesiledir. Allah, İlahi adeti gereği yardımlarını, vesilelerle yaratmaktadır.
Ölülerin aciz olduğuna inanıp da, yaşayanların kuvvetinin Allah tarafından verilmediğine itikat eden kimseler de şirke girer. Boğulmakta olan birinin kurtulmasına, birileri sebep oluyorsa, aslında orada kurtarıcı Allahu tealadır, kul ise sebeptir. Zira ölülerin ruhuna da işittirip güç veren, yaşayanlara da güç verip işittiren Allahtır. Allah’ın ölülerin ruhlarına işittirmekten ve yardım hususunda ölülerin ruhlarını yaşayanlara vesile kılmaktan yana aciz olduğunu sanmakta küfürdür. Zira, ölü veya diri herkese kuvvet ve hareket, ancak Allah’tandır. “Lâ havle ve lâ kuvvete illâ billâh.”
Allah dilerse, kuru ağaca konuşma, görme ve işitme gücü verir. Ve Allah dilerse, ölüleri dirilerin yardımına vesile kılar. Bunlara inanmayan kimse, Allahu tealanın: “Ve Huve alâ külli şeyin Kadîr” mealinde olan;” Ve O Allah’ın gücü her şeye yeter.” ayetine inanmamış olur ki, bu da açık bir küfürdür.

Allah’tan başkasından yardım istemek konusunda her mü’min şu bilinçte olmalıdır:
Her kim, herhangi bir kuldan, her ne şekilde yardım isterse istesin, yardıma vesile olacak kimsenin, o yardım hususunda sadece bir vesile olduğunu bilmelidir.

SORU 7: Bir şey nasıl şirk olur?

CEVAP : Şirk; ortak, denk ve eş kabul etmek anlamlarına gelen bir kelimedir. Allahu teala Kur’an-ı Kerim’de, şirkin çok büyük bir zulüm olduğunu ve şirki tövbesiz asla affetmeyeceğini bildirmektedir. Allahu tealaya şirk koşmak demek; O’nun, yüce Zâtı ve varlığının ve sıfatlarının eşi ve denklerinin olduğuna inanmak demektir. Şirk; mahlukların, Allahu teala ile birlikte başka ilahlar tarafından yaratılmış olduğuna inanmaktır. Kainattaki olayların yaratılışında Allah’a ortaklar tayin etmek, her türlü zarar ve faydanın yaratılışında Allah’a ortaklar, yardımcılar tanımak demektir.

SORU 8: Gıyâba hitaben bir işin yapılmasını istemek dinen doğru mudur?
CEVAP : Bu, Allahu tealanın peygamberler ve evliyayı sebep kılarak yarattığı olağan üstü hallerdendir. Bir gün, Hazreti Ali Medine’den üç aylık uzak bir mesafede düşmanlarla savaş ederken, bir kâfir arkadan yaklaşıp, Ali(radıyallahu anh) hazretlerine kılıcını arkadan vurmak istediği esnada, Peygamber(s.a.v.) Efendimiz :
-”Ya Ali! Arkana bak! ” diyerek Hazreti Ali’yi uyardı.
Eshabdan bazıları bu uyarının tarihini yazdılar ve üç ay sonra Medine’ye dönen Hazreti Ali’ye bunu sordular. Hz.Ali:
– ”Evet bundan üç ay önce böyle bir olay vukuu buldu. Ben o gün, Rasulullah’ın: ” Ya Ali! Arkana bak!” dediğini duydum ve geriye baktığımda, bir kafir arkamdan bana kılıcını vurmak üzere olduğunu fark ettim ve onu bertaraf ettim.”dedi.
Bunun benzeri bir durum da, Hazreti Ömer’in(r.a.) halifeliği zamanın da oldu. Hazreti Ömer’in İranlılarla savaşan Kumandan Sariye’ye, çok uzak mesafelerden:”Ya Sariyel-cebel”(Ey Sariye Dağa çekil” diye hitap etmeleri meşhur haberlerdendir. Bu ve bunun benzeri olaylar, Allah’ın kudreti ile yaratılmaktadır. Yeter ki, bu işlerin Allahu teala tarafından yaratıldığına itikat edilsin ve O’ndan başka güç ve gerçek tasarruf sahibi olmadığına inanılsın.

SORU 9: Kur’an’da Velilik Var mıdır?

CEVAP: Allah Teâlâ böyle kimseler hakkında:
-“Haberiniz olsun ki Allah’ın velî kulları için hiçbir korku yoktur. Onlar mahzun da olacak değillerdir.” ( Yunus, 62 ) buyurmuştur.

SORU 10: Kur’an’da Evliyanın Kerametine Dair Âyetler Var mıdır?

CEVAP: Bu hususta gerek Esahab-ı Kehf’ ile ilgili ve gerekse Hz. Meryem’le ilgili kerametler mevcut ayetlerde belirtilmiştir.

Ashâb-ı Kehf kıssasında zikredilen husus :
Allahu Teala buyuruyor ki, mealen:
-“Onlara baksaydın görürdün ki, güneş doğduğu zaman mağaralarının sağ tarafına yönelir, battığı vakit de onların sol yanını kesip giderdi. Kendileri ise oranın geniş bir yerinde idiler. Bu, Allah’ın AYETLERİNDENDİR. Allah kime hidâyet ederse işte o, doğru yola erdirilmiş, küni de şaşırtırsa artık onun için hiçbir zaman irşad edici bir yâr bulamazsın. Sen onları uyanık kimseler sanırsın. Halbuki onlar uyuyanlardandır. Biz onları gâh sağ yanma, gâh sol yanına çeviriyorduk. Köpekleri de mağaranın giriş yerinde iki kolunu uzatıp yatmakta idi. Üzerlerine tırmanıp da hallerini bir görseydin, mutlaka onlardan yüz çevirir, kaçardın ve her halde için, onlardan korku ile dolardı. Onlar mağaralarda üç yüz sene eğleştiler. Buna dokuz yıl daha kattılar.”( Kehf, 17, 18, 25 )

Hz. Meryem’in kıssasında kuru hurma ağacının meyve vermesi ile ilgili âyet:

-“…Hurma ağacını kendine doğru silk, üstüne derilmiş taze hurma dökülecektir.” (-Meryem, 25   )
Zekeriyya’nın (a.s.), Hz. Meryem’in yanına girdiğinde, O’nun yanında rızıklar bulduğunu; kendisinden başka kimsenin girmediği bu yerde   bulunan   erzakın nereden   geldiğini   Hz.   Meryem’den   sorduğunda : “Allah’ın indinden” cevabıyla ilgili âyet:
-“…Zekeriyya ne zaman kızın bulunduğu mihraba girdiyse, O’nun yanında bir yiyecek buldu: “Meryem! bu sana nereden geliyor?” dedi. O da : “bu Allah tarafından, şüphe yoktur ki Allah kimi dilerse ona sayısız rızık verir” derdi.” (   Âli İmran, 37 )

Hz. Süleyman’ın veziri Asaf b. Berhiya’nın bir anda Belkıs’ın tahtını Yemen’den Filistin’e getirmesini anlatan kıssa :

-“Nezdinde kitaptan bir ilim bulunan zat: “Ben dedi, onu sana gözün kendine dönmeden (gözünü yumup açmadan) evvel getiririm.” ( Neml, 40 )

Kerametle İlgili Hadisi Şerifler:

1-Hz. Ebu Bekir’in(r.a.) İslamiyetin bidayetinde Peygamber Efendimizin Peygamberliğini müjdeleyen bir rüya görmesi ve bu rüyayı bir rahibe yorumlatıp rüyanın olduğu gibi çıkması ve pek çok misafirine yemek verdikten sonra, artanların eskisinden fazla olduğu haberi.

2-Hz. Ömer’in (r.a.) Medine’de, minber üzerinde hutbe okurken, İslâm orduları komutanı Sariye’yi, düşman kuvvetlerinin kuşattığını görerek,” Ya Sariyel cebel”diye dağa çekilmesi için seslenişi ve Sariye’nin bu sesi çok uzaklardan işiterek yerine getirmesi hadisesi.

3-Hz. Osman’ın(r.a.) kendisini ziyarete gelenler içinde, birinin gözünde zina eseri bulunduğunu haber vermesi ve hz.Osaman’ın şehid edilmeden bir gün önce Rasulullahı rüyasında görüp orucunu şehid olduktan sonra cennette açacağını eşine anlatması ve aertesi gün anlatıldığı gibi rüyanın vukuu bulması.

4-Hz. Halid bin Velid’in (r.a.) zehir içtiği halde, hiç tesir etmemesi Hakim’in bildirdiği sahih hadiste Allah’ın Rasulü (salat ve selam O’na olsun) buyurdular ki (mealen):
-“Âdem aleyhisselam Cennetten çıkarılınca, çok dua etti. Tevbesi kabul olmadı. Nihayet (Ya Rabbi! Oğlum Muhammed hürmeti için, bu babaya merhamet et) deyince, duası kabul oldu ve (Ya Adem! Muhammed aleyhisselamın ismi ile, her ne isteseydin kabul ederdim, Muhammed olmasaydı, seni yaratmazdım) buyruldu.”
Bu hadis-i kudsi, (Mevahib) ve (Envar)ın başında da yazılıdır. Böyle olduğunu, Alusi’nin (Galiyye) kitabı da, 109. sayfasında uzun bildirmektedir. Bu dualarda bulunan (hak) kelimesi, hürmet, kıymet demektir. Sevdiklerine verdiği kıymetli dereceler hatırı için istemektir. Çünkü, hiçbir mahlukun, hiçbir bakımdan, Allahü teâlâda hakkı yoktur.

SORU 11: ”Bir kimse evliyanın ruhları burada hazır ve nazırdır derse, küfre girer.”deniliyor. Halbuki tasavvufçuların arasında “şeyhimizin ruhu hazırdır, nazırdır” sözü meşhurdur. Bunu nasıl izah edersiniz?

CEVAP : Bu ifadeye Evliyanın büyüklerinden Seyyid Abdulhakim Arvasi hazretlerinin şu sözleri ile cevap verelim:
– “Allahu teala hazırdır ve nazırdır demek; O’nun ezeli ve ebedi olarak hazır ve nazır olduğudur. Böyle olduğunu ifade etmek için, Allah her yerde ve her zaman hazırdır derler. Halbuki Allah zamanlı ve mekanlı değildir. Öyle ise bu söz, mecazdır. Yani Allah zamansız ve mekansız ezeli ve ebedi hazır(bulunur) ve nazırdır(görendir) demektir. Aksi durumda Allahu tealayı zamanlı ve mekanlı bilmek olur. Allahu teala hayy, alîm, kadîr, ve mütekellimdir. Zaman ve mekanlar yokken de öyle idi. Bu sıfatları ezeli ve ebedi olduğu gibi, hazır ve nazır olmasıda ezeli ve ebedi olarak, zamansız ve mekansızdır. Allahu tealanın sıfatlarının hepsi de böyledir. Hiçbir şey O’nun gibi değildir. O’nun varlığının ve sıfatlarının önleri ve sonları yokluk değildir. Allah hazırdır, bu hazır olmasından önce de, gaib değildi ve bundan sonra da, gaib olmayacaktır. O hep vardır. Hiçbir kimsenin sıfatları O’nun sıfatlarına benzemez.”
Evliyaullah bu hususu şöyle açıklamıştır. Bizler hatırlasak da hatırlamasak da Allah(celle celalüh) ezelden ebede zamandan ve mekandan münezzeh olarak hazır ve nazırdır yani gören ve bilendir. Veliler ise, hatırlandığında Allah onları gören ve bilen kılar.

EVLİYADAN YARDIM İSTEMEK ŞİRK DEĞİLDİR | zehirli.org

www.zehirli.org/konu/evliyadan-yardim-istemek-sirk-degildir.html

29 Ağu 2007

.Sual: Ruhun var olduğuna, insan ölünce ruhun ölmediğine vehhabiler inanmıyor mu?

CEVAP
Ruhun var olduğuna herkes inanıyor. Ruhun ölmediğine biz müslümanların inandığı gibi vehhabiler de inanıyor. Çünkü buna inanmamak insanı, tekrar dirilmeyi inkâra yol açar. Beden ölse bile ruhun ölmediğine inanıp da, bu ruhun bedende iken bulunan özelliklerine yani görmesine, duymasına, işitmesine, hareket etmesine inanmamak açık bir çelişkidir.

Ruhun ölmediğine inandıkları gibi, bu ruhun duyduğuna, işittiğine, gördüğüne de inanmalılar. Bu inanmaları hâşâ böyle mantık yoluyla da olmamalı. Çünkü dinimiz bunu açıkça bildirmektedir.

Böyle olunca, ruhdan şefaat dilemek, ondan yardım istemek gibi, Allahü teâlânın yaratmasına vasıta olmasını beklemeye, karşı olmamak icap eder. Çünkü, bütün dinler, insan ölünce, ruhun diri kaldığını bildirmektedir. Diri insanlar, Allahü teâlânın yaratmasına vasıta, sebep oldukları gibi, diri ruhların da, Allahü teâlânın yaratmasına sebep olacağı red edilmez.

Kabirde, hem ruha, hem de bedene nimet ve azap vardır. Buna, böylece inanmak lazımdır.

İmam-ı Muhammed bin Hasen Şeybani, Akaid-i Şeybaniyye manzumesinde, (Kabir azabı vardır. Kabir azabı, hem ruha, hem de bedene olacaktır) buyurdu. Yani, kabirde nimetler ve azaplar, ruha ve cesede birlikte olacaktır. Diriler bunu görmezse de, inanmak lazımdır. Gaybe iman etmek lazımdır. Buna inanmamak, kıyamet günü mezardan kalkmaya inanmamaya yol açar. Çünkü, ikisi de, Allahü teâlânın kudreti ile olmaktadır. Birine inananın, ötekine de inanması akla uygundur.

Seyyid Davud bin Süleyman’ın Minhat-ül-vehbiyye fi redd-il-vehhabiyye kitabında diyor ki:
(Vehhabiler, Peygamberleri ve salih kullardan Evliyayı vasıta yaparak, onları şefaatçi kılarak, Allahü teâlâdan dilekte bulunmaya ve Allahü teâlânın keramet olarak onlara verdiği kuvvet ile sıkıntıdan kurtarmalarını istemeye ve Allahü teâlânın bir dileğe kavuşturması veya bu sıkıntıdan kurtarması için, kabirlerine gidip, onlardan şefaat istemeye inanmıyorlar. İnsan ölüp, toprak olunca, işitmez, görmez, kabir hayatı diye bir şey yoktur diyorlar. Dünyada bir şeye kavuşmak için, diriler sebep yapıldığı halde, ölülerin de, bir şeye kavuşmak için sebep yapılmasına bir türlü inanmıyorlar.

Eğer, [diğer maddelerde delilleriyle yazdığımız gibi] ölülerin kabir hayatı denilen bir hayat ile diri olduklarına ve bu hayatlarından dolayı, bildiklerine, işittiklerine, gördüklerine ve kendilerini ziyaret edenleri tanıdıklarına, selam verenlere karşılık selam verdiklerine ve birbirlerini ziyaret ettiklerine, kabirde nimet veya azap içinde olduklarına ve nimetin ve azabın, ruh ile bedene birlikte olduğuna ve tanıdıkları dirilerin yaptıkları işlerin kendilerine bildirildiğine ve iyi işleri öğrenince, Allahü teâlâya hamd edip birbirlerine müjde verdiklerine ve işi yapana dua ettiklerine, kötü işleri öğrenince, bunları yapanlara dua ederek (Ya Rabbi! Bunlara iyi işler yapmak nasip et! Bize yaptığın gibi, onlara da hidayet nasip eyle) dediklerine inansalardı, böyle inkâr etmezlerdi.

Çünkü ölmek, bir evden, başka bir eve göç etmektir. Bu bildirdiklerimizin hepsinin doğru olduklarını, Kur’an-ı kerim ve hadis-i şerifler ve icma’ı ümmet bildirmektedir. Bunlara inanmayan, iman edilmesi vacip olan bir şeye inanmamış olup, bid’at fırkalarından olur. Resulullahın sünnetinden ayrılmış olur. Çünkü, Mahşer yerinde toplanmak için dirilip, mezardan çıkmaya inanmak, imanın altı şartından biridir. Buna inanmayan kâfir olur. Ölüler için kabir hayatı olup, nimeti ve azabı duyduklarına inanmamak, küçük kıyamete inanmamaktır. Küçük kıyamet, büyük kıyametin örneğidir.)

Allahü teâlânın sevdiği kullarının mezarlarından şefaat ve Allahü teâlânın yaratması için vasıta, vesile olmalarını istemek caiz olduğunu gösteren delilleri diğer maddelerde de bildirdik. Bunları okuyup anlayanlar, ölülerin kendilerinin bir şey yapmadıklarını, mezhepsizlerin iftira ettikleri gibi, onlardan bir şey yapmalarının istenilmediğini göreceklerdir. Bunlar, dirilerin hareket ettiklerini, iş yaptıklarını görerek, bunlardan yardım, şefaat isteyenlerin bunların kendilerinden istediklerini sanıyorlar. Halbuki, dirilerden istemek de, bunların, Allahü teâlânın yaratmasına sebep olmalarını istemektir. Her şeyi yaratan, yapan, yalnız Allahü teâlâdır. Diri de, ölü de, canlı da, cansız da, Onun yaratmasına sebep olmaktadır. Onun yaratmasına, mahlukların sebep olmalarını, yine O dilemiştir. Âlemin nizamlı, düzenli olması için, birçok şeyi, sebep ile yaratmak istemiştir. Dilediği birçok şeyi de, sebepsiz yaratmaktadır.

İbni Kemalpaşa’nın Hadis-i erbain’deki (Bir işinizde, sıkışıp bunalınca, kabirdekilerden yardım isteyin) ve Deylemi’nin bildirdiği (Kabirdekiler olmasa, yeryüzündekiler yanardı) hadis-i şerifleri de, Allahü teâlânın izni ile, ölülerin dirilere yardım ettiğini göstermektedir. (M. Nasihat)

Abdülgani Nablüsi hazretleri buyuruyor ki:
(Evliyayı inkâr etmek, dinin bir hükmünü inkâr etmek gibi küfürdür. Evliya ve enbiya da kuldur. Harika, keramet hasıl olmasında, kulların hiç tesiri yoktur. Her şeyi yalnız Allahü teâlâ yaratmaktadır. Ancak Allahü teâlâ, enbiyasını ve evliyasını başkalarından üstün tutmuş, başkalarına vermediği keramet ve mucize gibi harikaları, bu zatlara ihsan etmiştir.) (Hadika)

Vehhabilerin kendi kitaplarında diyor ki:
(Gökler Allah’tan korkar, Allah göklerde his yaratır. Anlarlar, Kur’anda, yerlerin ve göklerin tesbih ettikleri bildirildi. Resulullahın avucuna aldığı taş parçalarının tesbih ettiklerini ve mescitteki Hannane denilen direğin inlediğini ve yemeğin tesbih ettiğini Eshab işittiler.) (s. 200)
(Buhari’de, İbni Mesud diyor ki, yediğimiz yemeğin tesbih sesini işitirdik. Ebu Zer diyor ki, Resulullah, avucuna taş parçaları aldı. Bunların tesbih sesleri işitildi. Resulullahın hutbe okurken dayandığı odunun inlemesi haberi sahihtir.) (Feth-ül mecid s. 201)

Dağlarda, taşlarda, direkte his ve idrak olduğunu söyleyip de, Peygamberlerde ve Evliyada his olmaz demeleri, şaşılacak şeydir. Dirilere tevessül olunur, ölülere tevessül olunmaz demekle kendileri müşrik oluyorlar. Çünkü bu söz, diriler duyar ve tesir eder, ölüler duymaz ve tesir etmez demektir. Allah’tan başkasının tesir ettiğine inanmak olur. Böyle inananlara kendileri müşrik diyor. Halbuki, ölü de, diri de birer sebeptir. Tesir eden, yaratan yalnız Allahü teâlâdır.

Demek ki, Resulullahtan başka müminler de, herkesin işitemeyeceği sesleri işitirmiş. Bu taşlar Hazret-i Ebu Bekir’in elinde iken de tesbihlerinin işitildiği, aynı haberin sonunda bildirilmektedir. Hazret-i Ömer, Medine’de hutbe okurken, İran’daki ordu kumandanı Sariye’yi görerek, (Sariye, dağdaki düşmandan korun) demiş ve Sariye işiterek, dağı ele geçirmiştir. (Şevahid-ün-nübüvve)

Puta tapanlar için gelmiş olan âyet-i kerimelerle, bu sözlerini ispata kalkışıyorlar. Halbuki, Ehl-i sünnet, Peygamberlere ve Evliyaya ibadet etmez. Allahü teâlânın sevgili kulları olduğuna ve Allahü teâlânın, bunların hatırı ve hürmeti ile, kullarına merhamet edeceğine inanır. Zararı, faydayı yaratan, ancak Odur. Ondan başka ibadete kimsenin hakkı yoktur, der. Kabir ziyaretinde, kabirdeki zat vasıtası ile Allahü teâlâya dua eder.

Peygamberler ve Evliya mezarlarında, kabir hayatı denilen, bilmediğimiz bir hayat ile diridirler. Kendiliklerinden bir şey yapamazlar. Allahü teâlâ, onlara sebep olacak kadar kuvvet ve kıymet vermiştir. Onları sevdiği için, onlara, âdeti dışında olarak ikram, ihsan yapmaktadır. Onların hürmeti için, istenileni yaratır. İstenilenin yaratılmasına sebep olmaları onlardan istenir. Vehhabilerin, Ehl-i sünnet, mezarlara tapınıyorlar, müşrik oluyorlar demeleri Müslümanlara iftiradır.

Mezarları ziyaret ile tevessül eden kâfir olsaydı, Peygamberimiz ile de tevessül edilmezdi. Halbuki, O, dünyaya gelmeden önce ve dünyada diri iken ve vefatından sonra, hep tevessül edilmiştir.

Şevahid-ül-hak 153. sayfada yazılı, ibni Mace hadisinde, Peygamberimiz (Allahümme inni eselüke bihakkıssailine aleyke), yani (Ya Rabbi! Senden isteyip de, verdiğin kimselerin hatırı için, senden istiyorum!) derdi ve böyle dua ediniz buyururdu. Hazret-i Ali’nin annesi Fatıma’yı kendi mübarek elleri ile mezara koyunca (İgfir li ümmi fatımate binti Esed ve vessialeyha medhaleha bi-hakkı Nebiyyike vel Enbiya-illezine min kabli inneke erhamürrahimin) buyurduğunu, Taberani ve İbni Hibban ve Hakim ve Süyuti bildirmektedir.

Eshab-ı kiramın büyüklerinden Osman bin Huneyf bildiriyor ki, iyi olması için dua isteyen bir a’maya, abdest alıp, iki rekat namaz kılmasını, sonra (Allahümme inni eselüke ve eteveccehü ileyke bi-Nebiyyike Muhammedin Nebiyyirrahme, ya Muhammed inni eteveccehü bike ila Rabbifi haceti-hazihi, li taktıye-li, Allahümme şeffihü fiyye) okumasını emr etmiştir. Bu dua, (Merakıl-felah) ve bunun Tahtavi haşiyesi ve türkçe tercümesi olan (Nimet-i islam) kitaplarında, (Hacet namazı) sonunda ve (Şifa üs-sikam) ve (Nur-ül-islam)da ve (Dürerüsseniyye)de de yazılıdır. Eshab-ı kiram, bu duayı hep okurdu.

Hakim’in bildirdiği sahih hadiste buyuruldu ki:
Âdem aleyhisselam Cennetten çıkarılınca, çok dua etti. Tevbesi kabul olmadı. Nihayet (Ya Rabbi! Oğlum Muhammed hürmeti için, bu babaya merhamet et) deyince, duası kabul oldu ve (Ya Adem! Muhammed aleyhisselamın ismi ile, her ne isteseydin kabul ederdim, Muhammed olmasaydı, seni yaratmazdım) buyuruldu. Bu hadis-i kudsi, (Mevahib) ve (Envar)ın başında da yazılıdır. Böyle olduğunu, Alusi’nin (Galiyye) kitabı da, 109. sayfasında uzun bildirmektedir. Bu dualarda bulunan (hak) kelimesi, hürmet, kıymet demektir. Sevdiklerine verdiği kıymetli dereceler hatırı için istemektir. Çünkü, hiçbir mahlukun, hiçbir bakımdan, Allahü teâlâda hakkı yoktur.

Âdem aleyhisselam, Cennette iken, Cennetin her yerinde ve Arş üzerinde (La ilahe illallah Muhammedün Resulullah) yazılı gördü. Onun, Allahü teâlânın en sevgili kulu olduğunu bilip onun hürmeti için dua etti.

Bu dualar gösteriyor ki, Allahü teâlânın sevdikleri ile tevessül etmek, yani onları araya koyarak, onların hatırı ve hürmeti ile Ondan istemek caizdir.

İbni Abidin hazretleri, 5. cild, 524. sayfada buyuruyor ki:
(Resulullahı vesile kılarak Allahü teâlâya dua etmek güzel olur. Ehl-i sünnet âlimleri hiç biri buna karşı bir şey demedi. Yalnız ibni Teymiye bunu kabul etmeyerek ortaya bir bid’at çıkarmış oldu. İmam-ı Sübki bunu güzel açıklamaktadır.)

Ahmed bin Seyyid Zeyni Dahlan, Mekke’nin müftüsü ve reis-ül-uleması ve Şafii şeyh-ul-hutebası idi. Birçok eserleri olup, (Hülasat-ül-kelam fi beyan-i umera-il beled-il-haram), (Firredd-i alel-vehhabiyyeti-etba-ı mezheb-i İbni Teymiyye) ve (Ed-Dürer-üs-seniyye) kitaplarında bunların içyüzlerini açıklamakta, yanlış yolda, sapık olduklarını âyet ve hadislerle göstermektedir.

Hülasat-ül-kelamda, şöyle demektedir:
Resulullahı hayatta iken de, vefatından sonra da, vesile ederek dua etmek sahihtir. Bunun gibi, Evliyayı ve Salihleri vesile ederek dua etmek caiz olduğunu hadis-i şerifler göstermektedir. Hazret-i Ömer’in yağmur duasına çıkarken Hazret-i Abbas’ı götürmesi, Resulullahtan başkası ile de tevessül olunabileceğini göstermek için idi.

Ehl-i sünnet âlimleri buyuruyorlar ki:
Tesiri veren, yaratan, fayda ve zarar veren, yok eden ancak Allahü teâlâdır. Onun şeriki yoktur. Peygamberler ve bütün diriler ve ölüler, tesir, fayda ve zarar yaratamazlar. Hiçbir şeye tesir yapamazlar. Yalnız, Allahü teâlânın sevgili kulları oldukları için, onlarla bereketleniriz. Onlar da, dirilerin tesir ettiğine, ölülerin tesir etmediğine inanıyorlar.

Şah Ahmed Said-i Dehlevi hazretleri, Tahkik-ul-hakkıl-mübin kitabında, Hindistan’daki vehhabilerin kırk bozuk sözüne vesikalarla cevap vermektedir. Kırkıncı cevabında buyuruyor ki:
Abdülaziz-i Dehlevi, Fatiha tefsirinde: (Birisinden yardım istenirken, yalnız ona güvenilirse, onun, Allahü teâlânın yardımına mazhar olduğu düşünülmezse, haramdır. Eğer yalnız, Allahü teâlâya güvenilip, o kulun Allah’ın yardımına mazhar olduğu, Allahü teâlânın her şeyi sebep ile yarattığı, o kulun da bir sebep olduğu düşünülürse, caiz olur. Peygamberler ve Evliya da, böyle düşünerek başkasından yardım istemişlerdir. Böyle düşünerek birisinden yardım istemek, Allahü teâlâdan istemek olur) diyor.

Abdülhak-ı Dehlevi hazretleri de Mişkat tercümesinde buyuruyor ki:
(Peygamberler ve Evliya öldükten sonra, bunlardan yardım istemeye, meşayıh-ı ızam ve fıkıh âlimleri caizdir dedi. Keşf ve kemal sahipleri, bunun doğru olduğunu bildirdi. Bunlardan çoğu ruhlardan feyz alarak yükseldiler. Böyle yükselenlere (Üveysi) dediler. İmam-ı Şafii buyuruyor ki, imam-ı Musa Kazım’ın kabri, duamın kabul olması için bana tiryak gibidir. Bunu çok tecrübe ettim. İmam-ı Gazali buyurdu ki, diri iken tevessül olunan, feyz alınan kimseye, öldükten sonra da tevessül olunarak feyz alınır. Meşayıh-ı kiramın büyüklerinden biri diyor ki, diri iken tasarruf yaptıkları gibi, öldükten sonra da tasarruf, yardım yapan dört büyük Veli gördüm. Bunlardan ikisi, Maruf-i Kerhi ve Abdülkadir-i Geylani hazretleridir. Batı âlimlerinin ve Evliyanın büyüklerinden olan Ahmed bin Zerruk diyor ki, Ebül Abbas-ı Hadremi hazretleri bana sordu ki, diri olan Veli mi, yoksa ölü olan mı daha çok yardım eder? Herkes, diri olan diyor. Ben ise, ölü olan daha çok yardım eder diyorum dedim. Doğru söylüyorsun. Çünkü, diri iken, kullar arasındadır. Öldükten sonra ise, Hakkın huzurundadır buyurdu. [Kılıç kınından çıkınca kesmeye hazır hâle gelmiş olur.]

İnsan ölürken ruhunun ölmediğini âyet-i kerimeler ve hadis-i şerifler açıkça bildiriyor. Ruhun şuur sahibi olduğu, ziyaret edenleri ve onların yaptıklarını anladıkları da bildiriliyor. Kâmillerin, Velilerin ruhları, diri iken olduğu gibi, öldükten sonra da, yüksek mertebededirler. Allahü teâlâya manevi olarak yakındırlar. Evliyada, dünyada da, öldükten sonra da keramet vardır. Keramet sahibi olan, ruhlardır. Ruh ise, insanın ölmesi ile ölmez. Kerameti yapan, yaratan, yalnız Allahü teâlâdır. Her şey Onun kudreti ile olmaktadır. Her insan, Allahü teâlânın kudreti karşısında, diri iken de, ölü iken de hiçtir. Bunun için, Allahü teâlânın, dostlarından biri vasıtası ile, bir kuluna ihsanda bulunması şaşılacak bir şey değildir. Diri olanlar vasıtası ile çok şey yaratıp verdiğini, herkes, her zaman görmektedir. İnsan diri iken de, ölü iken de bir şey yaratamaz. Ancak Allahü teâlânın yaratmasına vasıta, sebep olmaktadır.)

Mevlana Abdülhakim-i Siyalküti hazretleri, Zad-ül-lebib kitabında buyuruyor ki:
(Ölü yardım yapamaz diyenlerin, ne demek istediklerini anlayamıyorum. Dua eden, Allahü teâlâdan istemektedir. Duasının kabul olması için, Allahü teâlânın sevdiği bir kulunu vasıta yapmaktadır. Ya Rabbi! Kendisine bol bol ihsanda bulunduğun bu sevgili kulunun hatırı ve hürmeti için bana da ver demektedir. Yahut, Allahü teâlânın çok sevdiğine inandığı bir kuluna seslenerek, (Ey Allah’ın Velisi, bana şefaat et! Benim için dua et! Allahü teâlânın dileğimi ihsan etmesi için vasıta ol!) demektedir. Dileği veren ve kendisinden istenilen, yalnız Allahü teâlâdır. Veli, yalnız vesiledir, sebeptir. O da fanidir. Yok olacaktır. Hiçbir şey yapamaz. Tasarrufa, gücü, kuvveti yoktur. Böyle söylemek, böyle inanmak şirk olsaydı, Allah’tan başkasına güvenmek olsaydı, diriden de dua istemek, bir şey istemek yasak olurdu. Diriden dua istemek, bir şey istemek, dinimizde yasak edilmemiştir. Hatta müstehap olduğu bildirilmiştir. Her zaman yapılmıştır. Buna inanmayanlar, öldükten sonra keramet kalmaz diyorlarsa, bu sözlerini ispat etmeleri lazımdır. Evet, Evliyanın bir kısmı öldükten sonra, alem-i kudse yükseltilir. Huzur-i ilahide her şeyi unuturlar. Dünyadan ve dünyada olanlardan haberleri olmaz. Duaları duymazlar. Bir şeye vasıta, sebep olmazlar. Dünyada olan, diri olan Evliya arasında da böyle meczuplar bulunur. Bir kimse, keramete hiç inanmıyor ise, hiç ehemmiyeti yoktur. Sözlerini ispat edemez. Kur’an-ı kerim, hadis-i şerifler ve asırlarca görülen, bilinen olaylar, onu haksız çıkarmaktadır.

Bir cahil, bir ahmak, dileğini Allahü teâlânın kudretinden beklemeyip, Veli yaratır, yapar derse, bu düşünce ile ondan isterse, bunu elbet yasak etmeli, ceza da yapmalıdır. Bunu ileri sürerek, İslam âlimlerine, âriflere dil uzatılamaz. Çünkü Resulullah, kabir ziyaret ederken, mevtaya selam verirdi. Mevtadan bir şey istemeyi yasak etmedi. Ziyaret edenin ve ziyaret olunanın hallerine göre, kimine dua edilir, kiminden yardım istenir. Peygamberlerin kabirde diri olduklarını her Müslüman biliyor.)

Vehhabiler, Allahü teâlâdan başka şeylere tapınanların, onları vesile yapanların müşrik olduklarını bildiren âyet-i kerimeleri yazarak: (Peygamberlerden ve salih kullardan ölmüş veya uzakta olanlardan herhangi bir sözle yardım isteyenler, bu âyetlere göre müşrik olur) diyorlar.

Biz müslümanlar, Evliyanın kendiliklerinden bir şey yapacaklarına inanmayız. Allahü teâlâ, onları çok sevdiği için, onların dua ve hatırı ile yaratacağına inanırız. Kullara tapınmak demek, onların sözlerine uyarak, İslamiyet’in dışına çıkmak, onların sözlerini, kitab ve sünnetten üstün tutmak demektir. İslamiyet’i emredenlere uymak, böyle değildir. Buna uymak, İslamiyet’e uymak demektir. Hayber gazasında, Hazret-i Ali’nin gözü ağrıyordu. Resulullah, mübarek ağız suyunu onun gözlerine sürdü ve dua eyledi. Gözleri iyi oldu. Peygamberin hatırı için, Allahü teâlâ şifa ihsan eyledi. Vehhabi (Feth-ul-mecid) kitabı da, 91.sayfasında bunu yazıyor ve Buhari ile Müslim’in haber verdiklerini bildiriyor.

Resulullahın duası kabul olduğu gibi, Onun yolunda, izinde bulunanların da, duaları kabul olur. Kendisi de, 381. sayfada, imam-ı Ahmed’in ve imam-ı Müslim’in, Ebu Hüreyre’den bildirdikleri hadis-i şerifte, (Saçları dağınık ve kapılardan kovulan öyle kimseler vardır ki, bir şey için yemin etseler, Allahü teâlâ onları doğrulamak için, o şeyi yaratır) buyurulduğunu yazmaktadır. Allahü teâlâ, sevdiği kullarını yalancı çıkarmamak için, yemin ettikleri şeyleri bile yaratınca, dualarını elbette kabul buyurur. Allahü teâlâ, Mümin suresinin 60.âyetinde mealen, (Bana dua ediniz! Duanızı kabul ederim) buyuruyor. Duaların kabul olması için şartlar vardır. Bu şartları taşıyan dua elbet kabul olur. Herkes bu şartları bir araya getiremediği için, duaları kabul olmuyor.

Ali Ramiteni hazretleri buyurdu ki:
(Günah işlememiş bir dil ile dua ediniz ki, kabul olsun!) Yani, Huda dostlarının huzurunda tevazu eyleyiniz, yalvarınız da, sizin için dua etsinler. İstigase, yani bir Veliye tevessül de, bu demektir.
[İsa aleyhisselama gelip derler ki, dua ediyorsunuz, devasız hastalıklar iyi oluyor. Hangi duayı okuyorsunuz, bize de söyler misiniz? İsa aleyhisselam da onlara okuduğu duayı söyler. Adamlar bir süre sonra tekrar gelirler, efendim okuyoruz okuyoruz bir şey olmuyor, acaba bize yanlış dua mı öğrettiniz derler. İsa aleyhisselam, (Dua doğru ama ağız yanlış) buyurur, yani doğru dua öğrettim, dua aynı dua ama, ağız aynı ağız değil!]

Bu şartları yaptıklarına güvendiğimiz Âlimlerin, Velilerin dua etmeleri için, onlara yalvarmak, niçin şirk olsun? Biz, Allahü teâlâ, sevdiklerinin ruhlarına işittirir, onların hatırı için, istenileni yaratır diyoruz. Allahü teâlâ için hayvan kesiyor ve Kur’an-ı kerim okuyoruz. Sevabını meyyitin ruhuna gönderip ondan şefaat, yardım istiyoruz. Ölü için ibadet eden elbet müşrik olur. Allahü teâlâ için ibadet edip, sevabını ölüye bağışlayan müşrik olmaz ve hiç suçlu olmaz.

Hazret-i Meryem’in ve Esyed bin Hudayr’ın ve Ebu Müslim Abdullah Havlani’nin kerametlerini, kendisi de yazmaktadır. [Abdullah-ı Havlani, hicri 62 senesinde Şam’da vefat etti.] Evliyanın ruhlarından yardım isteriz. Çünkü, Allahü teâlânın sevdiği kullarının ruhları, diri iken de, öldükten sonra da, Allahü teâlânın verdiği kuvvet ile ve izni ile, dirilere yardım ederler. Böyle inanarak Evliyadan yardım istemek, Allahü teâlâdan başkasına tapınmak olmaz. Ondan istemek olur.

..
.

XXXXXX

Allah'tan başkasından yardım istemek, dua ederken vesile ...

www.sorularlaislamiyet.com/.../dua-ederken-vesile-kilmak-evliyalardan-...

16 Ağu 2006 - Med

.Allah'tan başkasından yardım istemek, dua ederken vesile kılmak, evliyalardan medet istemek hakkında bilgi verir misiniz? Dinde vasıta olur mu?..

Sorunun Detayı

Özellıkle bizim Doğu'da yaşanıyor bu olay; bir musibete bir belaya düştüğünde "Medet Ya Gavs Abdulkadir-i Geylani" ya da başka âlim bir zatın ismini söyleyip medet istiyorlar ve çoğu zaman da gerçekleşiyor. Bunun dinimizdeki yeri ve açıklaması nedir, istiğase ve vesile caiz midir?

Kullanıcı:

Tanimsiz933

| Tarih:

Çar, 16/08/2006 - 13:38

Değerli kardeşimiz;

Meded dilemek, yardım istemek demektir. Her türlü yardımın kaynağı ve başvurulacak mercii Allah Teâlâ'dır. Allah Teâlâ'dan başkasından yardım dilemek söz konusu olamaz. Tasavvufta Hz. Peygamber (asm), şeyh veya benzeri maneviyat büyüklerinden istimdad, doğrudan onların şahıslarından bir talab demek değildir. Belki onların indi ilahideki itibar ve derecelerinden yararlanmak için bir tevessüldür. "Meded ya şeyh", "Meded ya Abdelkadir", "Meded ya Gavs-ı Azam" gibi lafızlar ve levhalar, bu şahıslara duyulan manevi sevginin bir ifadesidir.

İnsan, beşer olmanın gereği sığınma duygusu taşır. Çocuk anne babasına, talebe hocasına, mürid şeyhine sığınmak ve yakın olmak ister. İstimdad bu sığınma duygusunun tezahürüdür. Vahdet-i vücud inancındaki "insan-ı kamil", Allah Rasülü'nün ahlakıyla ahlaklanmış, Hakk'ın mazharına nail olan demek olduğu için, ruhani bir tasarrufa da mazhardır. Mazhardır diyoruz çünkü gerçek tasarruf Allah'ındır. Kul veya kişi bu tasarrufun görüntüsüdür. Bu itibarla salik ve derviş, insan-ı kamil olarak gördüğü şeyhinden tarikat piri ve pirlerinden birinden istimdad ve istiane ettiğinde, aslında talebini Allah'a arzetmiştir. Kudret ve kudret sadece O'na aittir. Konuya bu açıdan bakıldığında şer'i bir tehlike söz konusu değildir. Ancak istimdad edilen kişinin bizzat kendisinde bir güç ve kudret görüp taleb ondan olacak olursa, elbetteki caiz olmaz. (Anahatlarıyla Tasavvuf ve Tarikat, Prof. Dr. H. Kamil Yılmaz, s. 323)

İstiğase ayrı, vesile ayrı bir şeydir. İstiğase yardım istemek anlamını ifade eder.Vesile ise gayeye vasıta olan şeydir.

Zevilukul olan kimseden istiğase etmek meselesine gelince, bakılır, kendisinden istiğase edilen kimse salih ve mü'min değilse, ister gaib olsun kendisinden istiğase etmek caiz değildir. Fakat salih bir kul olursa, huzurunda veya kabri başında olursa, şefaat dilemek maksadıyla ondan istiğase etmek caizdir.

Çünkü ölü olan kimse her ne kadar berzah alemine intikal etmiş ise de kendisine has bir hayatı vardır. Peygamberimiz (asm) şöyle buyurmuştur:

"Peygamberler kabirlerinde diridirler." (İbn Mâce, Cenâiz 65)

Peygamberlerin, mezarlarında diri olduklarına bir delil de, Hz. Peygamber (asm), mir'ac sırasında Mescid-i Aksa’da bütün peygamberlerin ruhlarıyla buluşması ve semada karşılaştığı her peygambere selam verdikçe, Peygamberimiz (asm)’in selamını almasıdır. Yine Bedir savaşında ölmüş müşrikler hakkında da şöyle buyurdular:

"Siz bunlardan fazla işitmezsiniz; ancak cevap veremezler."

Ehli tasavvufa göre makam sahibi olan bir veli, ister ölü ister uzakta olsun ondan istiğase edilir. O yardım etme yetkisine sahiptir. Özellikle ehli tasarrufun yardımı dünyada olduğu gibi dünyadan göç ettikten sonra da vardır, devam eder.

Vesile ise, demin dediğimiz gibi, gayeye yetişmek için vasıta olarak kullanıları şeydir. Bunların çeşitleri vardır:

1. Cenab-ı Allah'ın isimlerini vesile kılıp tevessül etmek: İbni Mace, Hz. Aişe'den şunu rivayet etmiştir: Hz Peygamber bir duasında şöyle buyurdular:

"Allah'ım, temiz, hoş ve mübarek ismin hakkı için senden istiyorum.”

2. Kendisiyle tevessül edilen zatın duasını vesile kılıp istemek.

3. Büyük ve salih kimsenin zatını vesile kılmak suretiyle tevessül etmek: Mesela,"Allah'ım şu dileğim yerine gelmesi için Peygamberi veya Ebu Bekir'i vesile kılıyorum." demek gibi, Hz. Ömer (ra) yağmur duasında Hz. Abbas'ı (Peygamberimizin amcası) vesile kılarak şöyle dua etti:

"Allah'ım, biz Peygamber'in amcasını sana vesile kılıyoruz, bunun için bize yağmur yağdır.” (Buhari).

4. İşlenen salih amelleri vesile kılarak tevessül etme: Mesela, "Allah'ım, senin için eda ettiğim şu hac veya şu ibadeti sana vesile kılıyorum; şu musibetten veya şu beladan beni kurtar." demek gibi.

Yukarıda saydığımız vesile çeşitleri İslam'da mevcuttur. Bunu inkâr etmek mümkün değildir. Vesile edinilen kimsenin vesile edenden üstün olması gerekmez. Hz. Peygamber (asm) Umre'ye gitmek için izin isteyen Hz. Ömer'e:”Kardeşim, bizi duadan unutma.” (Ebu Davud, Vitir 23) dedi. Hem de Veysel-Karani'nin kendisine dua etmesi için Hz. Ömer'e emir verdi.

Yalnız peygamberi veya herhangi bir zatı bağımsız olarak tasavvur edip istiğase etmek, küfre kadar götürebilir. Buna dikkat etmek lazımdır. Yani Allah’ın sevgili kulu ve Allah’ın izniyle bu işleri yapıyor diye bilmek ve istemek caizdir. Ehl-i sünnet âlimlerine göre, vesilelikten öteye geçmemek şartıyla, tevessül etmek caizdir.

Tevessülü tamamen haram sayanlar, Haricîler ve onları taklit eden zihniyetlerdir.

Meleklerin insanları koruduğu bilgisi bizzat Kur’an’da vardır:

“O insanın önünde ve ardında devamlı sûretle nöbetleşerek görevlendirilen melekler vardır. Bunlar, Allah’ın emrinden ötürü, onu koruyup kollarlar.”(Rad, 13/11)

mealindeki âyette bu gerçeğe işaret edilmiştir.

Meleklerin koruması şirk olmadığı gibi, başka mahlukların yardımları da korumaları da şirk olmaması gerekir. Yeter ki, bunları vesilelikten, sebeplikten, yaratıcılık vasfına çıkarmayalım. Çünkü, “kâinatta Allah’tan başka hakikî müessirin olmadığı” gerçeği, imanımızın gereğidir.

Dinde vasıta, vesile var mıdır?

Hikmet; hayatta ve başarıda vazgeçilmez unsurlardan biri olduğu gibi, bütün varlıkların sevk ve idaresinde de bir maya ve önemli bir kanundur. İnsanlar; varlıklarını ve başarılarını, bu hikmet denen kaide ve kurala, riayet ve itibarla paralel olarak elde ederler ve koruyabilirler.

Hikmet: Yaratıcı ve yaratılanlar arasında; sebebi, vesileyi ve vasıtayı zorunlu kılmaktadır. Zira yaratıcının izzet ve büyüklüğü, kendisi ile varlıklar arasındaki münasebet ve denge, hikmetle ilgilidir.

Ayrıca varlıkların, yaratıcısına delil ve burhan olması ve onların bir kitap gibi ehil insanlarca mütalaa edilip araştırılması ve en önemlisi de, insanların kendilerinin imtihan ve test edilerek dünyada ve ahirette başarılarının esası, temeli ve alt yapısı; hikmettir ve hikmetle ciddi münasebettir.

Hikmetin nasip olduğu insanlar ise, varlıkların en şereflisi ve kıymetlisidir. Bu esasa binaen varlıklar, eşya ve insan ile Yaratıcı arasındaki münasebet olgusunun genel adı, hikmettir.

- Cansızlar ve canlılar arasındaki irtibatlar,
- Yaratılma ve yaratma arasındaki perdeler,
- Hastalık ve afiyet arasındaki sebepler,
- Kulluk ve ona bağlı neticeler,
- Tebligat ve hidayet arasındaki ilişkiler,
- Ziraat, ticaret, sanat ve ibadetlerin, neticeleri ile münasebetlerinde hikmet esas olup, onun gereği olan sebepler, vesileler ve vasıtalar, işin mahiyeti icabı olacaktır ve vardır.

Burada vasıtaların olması, hikmet açısından kudret ve izzeti ilahiyece lüzumlu olmakla beraber, Cenab-ı Hakk’ın birliği ve celali de bu vasıtaları müessiriyetten azletmektedir. Sadece ve sadece vesile olarak kalmasını, hikmet icap ettirmektedir.

Demek ki vasıtalar, Allah’ın Hakim ismi iktizasınca yaratılışın bir esasıdır.

İşte bu manadaki vasıtalar; mahiyeti icabı dinimizde de vardır ve gereklidir. Mesela:

- Hidayetin vasıtası, peygamberlerdir.
- Allah’ın peygamberlerine emirlerinin vasıtaları, meleklerdir.
- Kelam-ı ezelinin vasıtaları, kitaplar ve suhuflardır.
- Tecelliyatın ve tezahüratın vasıtaları, mucizeler ve sanatlardır.
- Affın ve mükafatın vasıtası, ikramlar ve cennettir.
- Kahrın ve cezanın vasıtası, hadler ve cehennemdir.
- Ubudiyetin ve kulluğun vasıtası, ibadetlerdir.
- Allah’a yaklaşmanın vasıtası ise, marifet ve takvadır.

O halde; vasıtanın olmadığı hiçbir yer, durum ve zaman yoktur. Vasıtasız olan şeylerin idraki, anlaşılması ve münasebetleri bilinmez.

Buraya kadar anlattıklarımızda önemli olan nokta şudur: Bu vasıtaların; sadece vesileden ileri geçmemesi, şeffaf ve nezih olması, hakikatleri perdelememesi ve örtmemesi, özellikle de, kul ile Allah arasındaki münasebete kuvvet vermesi ve kesmemesidir.

Hakikatler ile muhatapları arasındaki, hikmet icabı olan vasıtalar; kesif olup irtibatı keser ise, o zaman hikmet ortadan kalkar ve mahsurlar meydana gelir. O vasıta, vasıta olma özelliğini kaybeder.

Mesela; bir matematik kitabı ile, talebelerin arasına öğretmenlerin girmesi, talebe ile kitabı kaynaştırır. Muhabbeti artırır. İlme de kuvvet verir. Öğretmenler bu anlamda vasıta olarak bir yekun teşkil etmektedirler.

Sanatkârlar; sanatlarla çıraklar arasında, maharetin intikalinde vasıtadırlar. Aksi halde sanatların ve maharetlerin nesli kesilir ve güdük kalır.

Aynen öyle de; maneviyat büyükleri de Allah ile kul arasında, kulun rabbi ile münasebetini teminde ve muhafazasında şeffaf vasıtadırlar. Bunların aradan çekilmesi kul ile Allah münasebetini bozar ve irtibatı keser.

Ancak, vasıta olmak da kolay bir şey değildir. Bu işe ehil olmak ve erbabı olmak meselenin önemli noktasıdır. Yani matematik kitabı ile öğrenci arasına vasıta olarak, öğretmen girmelidir. Ancak bu, müzik öğretmeni olursa, o işten hayır gelmez.

Hasta ile hastalık arasına hikmet icabı şeffaf vasıta olan doktor girmelidir.Ancak, doktor yerine mühendis girer ise, ölüm meleğine hizmetten başka bir şeye yaramaz.

Nasıl ki göz ile eşya arasına, gözlükler giriyor. Kulak ile seslerin arasına duyma cihazları giriyor. Ve bunlar vasıta olarak, gözleri ve kulakları avam olanların, daha iyi görmesini ve işitmesini temin ediyor.

Aynen öyle de, aklı ve kalbi avam olanların, hakikatlerle aralarına vasıflı ve ehil insanların girmeleri onların marifetlerini ve faziletlerini artırır ve inkişaf ettirir. Manevi hayatlar nizam ve intizam altına girer. Çünkü avam-ı nas çıplak hakikatleri göremezler ve idrak edemezler. Ancak vasıtalarla hakikatleri algılayabilirler.

Kur’an-ı Kerim’deki teşbihler, temsiller ve alışıla gelmiş misaller ve örnekler; insanlar ile zorlanacakları hakikatler arasında bir çeşit numaralı gözlük ve dürbün gibi kutsi ve şeffaf vasıtalardır. Buna binaen vasıtayı inkÂr; hikmeti, yardımı, faydayı, nizamı, iyiliği ve maslahatı inkÂr ve yalanlama demektir. Fıtrata ve hakikate zıt bir davranıştır.

Fakat her şeyin istisnası ve suistimali olduğu gibi; vasıtalar da zamanla deforme olmuş, yanlış kullanılmış ve çirkin örnekleri maalesef zamanımıza kadar gelmiştir. Bunların düzeltilmesi ve nizama sokulması veya tadil edilmesi icab ederken, vasıtalık müessesesini toptan ve kökten yıpratmak ve inkâr etmek vicdana sığmaz.

Islahı mümkün iken, ifnasını tercih etmek azim bir hata olur.

Demek ki vasıtalık; şeffaf cam gibi, hakikatle irtibatı sağlayan, münasebetleri nizam ve intizam altına alan bir tensib-i İlahî’dir.

Her yerde olduğu gibi, dinimizde de vasıta vardır ve olacaktır. Ancak ruhbanlık tarzında kesif olan; ilgiyi, alakayı ve hürmeti sadece kendine hasredip, hakikatler ve Cenab-ı Hak ile münasebeti kıracak ve kesecek tarzda olan vasıtalar, bir nevi gizli şirktir. Bu anlamda vasıta, fıtratta ve yaratılışta olmadığı gibi, dinimizde de yoktur ve olamaz.

İşte vasıtalara yukarıdaki değerlendirmeler açısından bakmak,bizleri hem fikir hem de muamelat açısından ifrat ve tefritten korur, bütün duygu ve düşüncelerimizi sırat-ı müstakim olan orta yola çeker, hayata istikamet, huzur ve saadet verir.

Selam ve dua ile...
Sorularla İslamiyet

.İSTİĞÂSE (Himmet / Yardım İstemek)

Kullanıcı:

Sorularlaislamiyet.com

| Tarih:

Pt, 20/02/2006 - 01:00

İstiğase ayrı, vesile ayrı bir şeydir. İstiğase yardım istemek anlamını ifade eder. Vesile ise gayeye vasıta olan şeydir.

Güneş ve ay gibi hizmeti çok da olsa, Ka'be ve Hacerü'l-esved gibi mukaddes de olsa cansız veya zevilukul olmayan bir mahluktan istiğase etmek caiz değildir.

Zevilukul olan kimseden istiğase etmek meselesine gelince, bakılır, kendisinden istiğase edilen kimse salih ve mü'min değilse, ister gaib olsun kendisinden istiğase etmek caiz değildir. Fakat salih bir kul olursa, huzurunda veya kabri başında olursa, şefaat dilemek maksadıyla ondan istiğase etmek caizdir.

Çünkü ölü olan kimse her ne kadar berzah alemine intikal etmiş ise de kendisine has bir hayatı vardır. Peygamberimiz (sav) şöyle buyurmuştur: "Peygamberler kabirlerinde diridirler" (İbn Mâce, Cenâiz 65) Peygamberlerin, mezarlarında diri olduklarına bir delil de, Hz. Peygamber (Sallallahu aleyhi ve sellem), mirac sırasında Mescid-i Aksa’da bütün peygamberlerin ruhlarıyla buluşması ve semada karşılaştığı her peygambere selam verdikçe, peygamberimiz (Sallallahu aleyhi ve sellem)’in selamını almasıdır. Yine Bedir savaşında ölmüş müşrikler hakkında da şöyle buyurdular: "Siz bunlardan fazla işitmezsiniz; ancak cevap veremezler."

Ehli tasavvufa göre makam sahibi olan bir veli ister ölü ister uzakta olsun ondan istiğase edilir. O yardım etme yetkisine sahiptir. Özellikle ehli tasarrufun yardımı dünyada olduğu gibi dünyadan göç ettikten sonra da vardır, devam eder.

Vesile ise, demin dediğimiz gibi, gayeye yetişmek için vasıta olarak kullanıları şeydir. Bunların çeşitleri vardır:

1- Cenab-ı Allah'ın isimlerini vesile kılıp tevessül etmek: İbni Mace, Hz. Aişe'den şunu rivayet etmiştir: Hz Peygamber bir duasında şöyle buyurdular: "Allah'ım, temiz, hoş ve mübarek ismin hakkı için senden istiyorum.”

2- Kendisiyle tevessül edilen zatın duasını vesile kılıp istemek.

3- Büyük ve salih kimsenin zatını vesile kılmak suretiyle tevessül etmek: Mesela, Allah'ım şu dileğim yerine gelmesi için Peygamberi veya Ebubekir'i vesile vesile kılıyorum demek gibi, Hz. Ömer (ra) yağmur duasında Hz. Abbas'ı (Peygamberimizin amcası) vesile kılarak şöyle dua etti: "Allah'ım, biz Peygamber'in amcasını sana vesile kılıyoruz, bunun için bize yağmur yağdır” (Buhari).

4- İşlenen salih amelleri vesile kılarak tevessül etme: mesela, Allah'ım, senin için eda ettiğim şu hacc veya şu ibadet sana vesile kılıyorum; şu musibetten veya şu beladan beni kurtar demek gibi.

Yukarıda saydığımız vesile çeşitleri İslam'da mevcuttur. Bunu İnkar etmek mümkün değildir. Vesile edinilen kimsenin vesile edenden üstün olması gerekmez. Hz. Peygamber (sav) Umre'ye gitmek için izin isteyen Hz. Ömer'e: ”kardeşim bizi duadan unutma” dedi. Hem de Veysel-Karani'nin kendisine dua etmesi için Hz. Ömer'e emir verdi. Yalnız peygamberi veya herhangi bir zatı bağımsız olarak tasavvur edip istiğase etmek, küfre kadar götürebilir. Buna dikkat etmek lazımdır. Yani Allah’ın sevgili kulu ve Allah’ın izniyle bu işleri yapıyor diye bilmek ve istemek caizdir.Ehl-i sünnet alimlerine göre, vesilelikten öteye geçmemek şartıyla, tevessül etmek caizdir.

Tevessülü tamamen haram sayanlar, haricîler ve onları taklit eden zihniyetlerdir.

Meleklerin insanları koruduğu bilgisi bizzat Kur’an’da vardır: “O insanın önünde ve ardında devamlı sûretle nöbetleşerek görevlendirilen melekler vardır. Bunlar, Allah’ın emrinden ötürü, onu koruyup kollarlar”(Rad, 13/11) mealindeki ayette bu gerçeğe işaret edilmiştir.

Meleklerin koruması şirk olmadığı gibi, başka mahlukların yardımları da, korumaları da şirk olmaması gerekir. Yeter ki, bunları vesilelikten, sebeplikten, yaratıcılık vasfına çıkarmayalım. Çünkü, “kâinatta Allah’tan başka hakikî müessirin olmadığı” gerçeği, imanımızın gereğidir.

Dinde vasıta, vesile var mıdır?

Hikmet; hayatta ve başarıda vazgeçilmez unsurlardan biri olduğu gibi, bütün varlıkların sevk ve idaresinde de bir maya ve önemli bir kanundur.

İnsanlar; varlıklarını ve başarılarını, bu hikmet denen kaide ve kurala, riayet ve itibarla paralel olarak elde ederler ve koruyabilirler.

Hikmet: Yaratıcı ve yaratılanlar arasında; sebebi, vesileyi ve vasıtayı zorunlu kılmaktadır.

Zira yaratıcının izzet ve büyüklüğü, kendisi ile varlıklar arasındaki münasebet ve denge, hikmetle ilgilidir. Ayrıca varlıkların, yaratıcısına delil ve burhan olması ve onların bir kitap gibi ehil insanlarca mütalaa edilip araştırılması ve en önemlisi de, insanların kendilerinin imtihan ve test edilerek dünyada ve ahirette başarılarının esası, temeli ve alt yapısı; hikmettir ve hikmetle ciddi münasebettir.

Hikmetin nasip olduğu insanlar ise, varlıkların en şereflisi ve kıymetlisidir.

Bu esasa binaen varlıklar, eşya ve insan ile, yaratıcı arasındaki münasebet olgusunun genel adı, hikmettir.

Cansızlar ve canlılar arasındaki irtibatlar,

Yaratılma ve yaratma arasındaki perdeler,

Hastalık ve afiyet arasındaki sebepler,

Kulluk ve ona bağlı neticeler,

Tebligat ve hidayet arasındaki ilişkiler,

Ziraat, ticaret, sanat ve ibadetlerin, neticeleri ile münasebetlerinde hikmet esas olup, onun gereği olan sebepler, vesileler ve vasıtalar, işin mahiyeti icabı olacaktır ve vardır.

Burada vasıtaların olması, hikmet açısından kudret ve izzeti ilahiyece lüzumlu olmakla beraber, Cenab-ı Hakk’ın birliği ve celali de, bu vasıtaları müessiriyetten azletmektedir. Sadece ve sadece vesile olarak kalmasını, hikmet icap ettirmektedir.

Demek ki vasıtalar, Allah’ın hakim ismi iktizasınca yaratılışın bir esasıdır.

İşte bu manadaki vasıtalar; mahiyeti icabı dinimizde de vardır ve gereklidir.

Mesela: Hidayetin vasıtası, peygamberlerdir.

Allah’ın peygamberlerine emirlerinin vasıtaları, meleklerdir.

Kelam-ı ezelinin vasıtaları, kitaplar ve suhuflardır.

Tecelliyatın ve tezahüratın vasıtaları, mucizeler ve sanatlardır.

Affın ve mükafatın vasıtası, ikramlar ve cennettir.

Kahrın ve cezanın vasıtası, hadler ve cehennemdir.

Ubudiyetin ve kulluğun vasıtası, ibadetlerdir.

Allah’a yaklaşmanın vasıtası ise, marifet ve takvadır.

O halde; vasıtanın olmadığı hiçbir yer, durum ve zaman yoktur.

Vasıtasız olan şeylerin idraki, anlaşılması ve münasebetleri bilinmez.

Buraya kadar anlattıklarımızda önemli olan nokta şudur: Bu vasıtaların; sadece vesileden ileri geçmemesi, şeffaf ve nezih olması, hakikatleri perdelememesi ve örtmemesi, özellikle de, kul ile Allah arasındaki münasebete kuvvet vermesi ve kesmemesidir.

Hakikatler ile, muhatapları arasındaki, hikmet icabı olan vasıtalar; kesif olup irtibatı keser ise, o zaman hikmet ortadan kalkar ve mahsurlar meydana gelir. O vasıta, vasıta olma özelliğini kaybeder.

Mesela; bir matematik kitabı ile, talebelerin arasına öğretmenlerin girmesi, talebe ile kitabı kaynaştırır. Muhabbeti artırır. İlme de kuvvet verir. Öğretmenler bu anlamda vasıta olarak bir yekun teşkil etmektedirler.

Sanatkârlar; sanatlarla çıraklar arasında, maharetin intikalinde vasıtadırlar. Aksi halde sanatların ve maharetlerin nesli kesilir ve güdük kalır.

Aynen öyle de; maneviyat büyükleri de Allah ile kul arasında, kulun rabbi ile münasebetini teminde ve muhafazasında şeffaf vasıtadırlar. Bunların aradan çekilmesi kul ile Allah münasebetini bozar ve irtibatı keser.

Ancak, vasıta olmak da kolay bir şey değildir. Bu işe ehil olmak ve erbabı olmak meselenin önemli noktasıdır.

Yani matematik kitabı ile öğrenci arasına vasıta olarak, öğretmen girmelidir. Ancak bu, müzik öğretmeni olursa, o işten hayır gelmez.

Hasta ile hastalık arasına hikmet icabı şeffaf vasıta olan doktor girmelidir. Ancak, doktor yerine mühendis girer ise, ölüm meleğine hizmetten başka bir şeye yaramaz.

Nasıl ki göz ile eşya arasına, gözlükler giriyor. Kulak ile seslerin arasına duyma cihazları giriyor. Ve bunlar vasıta olarak, gözleri ve kulakları avam olanların, daha iyi görmesini ve işitmesini temin ediyor ise;

Aynen öylede, aklı ve kalbi avam olanların, hakikatlerle aralarına vasıflı ve ehil insanların girmeleri onların marifetlerini ve faziletlerini artırır ve inkişaf ettirir. Manevi hayatlar nizam ve intizam altına girer. Çünkü avam-ı nas çıplak hakikatleri göremezler ve idrak edemezler. Ancak vasıtalarla hakikatleri algılayabilirler

Kur’an-ı Kerim’deki teşbihler, temsiller ve alışıla gelmiş misaller ve örnekler; insanlar ile, zorlanacakları hakikatler arasında bir çeşit numaralı gözlük ve dürbün gibi kutsi ve şeffaf vasıtalardır.

Buna binaen vasıtayı inkar; hikmeti, yardımı, faydayı, nizamı, iyiliği ve maslahatı inkar ve yalanlama demektir. Fıtrata ve hakikate zıt bir davranıştır.

Fakat her şeyin istisnası ve su-i istimali olduğu gibi; vasıtalar da zamanla deforme olmuş, yanlış kullanılmış ve çirkin örnekleri maalesef zamanımıza kadar gelmiştir. Bunların düzeltilmesi ve nizama sokulması veya tadil edilmesi icab ederken vasıtalık müessesesini toptan ve kotken yıpratmak ve inkâr etmek vicdana sığmaz.

Islahı mümkün iken, ifnasını tercih etmek azim bir hata olur.

Demek ki vasıtalık; şeffaf cam gibi, hakikatle irtibatı sağlayan, münasebetleri nizam ve intizam altına alan bir tensib-i İlahî’dir.

Her yerde olduğu gibi, dinimizde de vasıta vardır ve olacaktır. Ancak ruhbanlık tarzında kesif olan; ilgiyi, alakayı ve hürmeti sadece kendine hasredip, hakikatler ve Cenab-ı Hak’la münasebeti kıracak ve kesecek tarzda olan vasıtalar, bir nevi gizli şirktir. Bu anlamda vasıta, fıtratta ve yaratılışta olmadığı gibi, dinimizde de yoktur ve olamaz.

İşte vasıtalara yukarıdaki değerlendirmeler açısından bakmak, bizleri hem fikir hem de muamelat açısından ifrat ve tefritten korur, bütün duygu ve düşüncelerimizi sırat-ı müstakim olan orta yola çeker, hayata istikamet, huzur ve saadet verir..

.CANLI VE CANSIZ BİR MAHLUKTAN İSTİĞASE EDİP MEDED UMMAK VEYA ONU VESİLE KILMAK, CAİZ Mİ, DEĞİL Mİ? CAİZ DEĞİLSE ŞİRK SAYILIR MI?

Kullanıcı:

Sorularlaislamiyet.com

| Tarih:

Cu, 01/01/2010 - 01:00

İstiğase ayrı, vesile ayrı bir şeydir. İstiğase yardım istemek anlamını ifade eder. Vesile ise gayeye vasıta olan şeydir.

Güneş ve ay gibi hizmeti çok da olsa, Ka`be ve Hacerü`l-esved gibi mukaddes de olsa cansız veya zevilukul olmayan bir mahluktan istiğase etmek caiz değildir.

Zevilukul olan kimseden istiğase etmek meselesine gelince, bakılır, kendisinden istiğase edilen kimse salih ve mü`min değilse, ister gaib olsun kendisinden istiğase etmek caiz değildir. Fakat salih bir kul olursa, huzurunda veya kabri başında olursa, şefaat dilemek maksadıyla ondan istiğase etmek caizdir, dinen bir sakınca yoktur.

Çünkü ölü olan kimse her ne kadar berzah alemine intikal etmiş ise de kendisine has bir hayatı vardır. Peygamberimiz (sav) şöyle buyurmuştur: "Peygamberler kabirlerinde hayattadırlar.” Yine Bedir savaşinda ölmüş müşrikler hakkinda da şöyle buyurdular: "Siz bunlardan fazla işitmezsiniz; ancak bunlar cevap veremezler."

Ehli tasavvufa göre makam sahibi olan bir veli ister ölü ister uzakta olsun ondan istigase edilir. O yardım etme yetkisine sahiptir. Özellikle ehli tasarrufun yardımı dünyada oldugu gibi dünyadan göç ettikten sonra da varfir, devam eder. Ancak bu yardım Allahın izni ve iradesi iledir.

Vesile çeşitleri vardir:

1- Cenab-i Allah`in isimlerini vesile kılıp tevessül etmek: Ibni Mace, Hz. Aişe`den şunu rivayet etmiştir: Hz Peygamber bir duasında şöyle buyurdular: "Allah`ım, temiz, hoş ve mübarek ismin hakkı için senden istiyorum.”

2- Kendisiyle tevessül edilen zatın duasını vesile kılıp istemek.

3- Büyük ve salih kimsenin zatını vesile kılmak suretiyle tevessül etmek: Mesela, Allah`ım şu dileğim yerine gelmesi için Peygamberi veya Ebubekir`i vesile kılıyorum demek gibi. Hz. Ömer (ra) yağmur duasında Hz. Abbas`ı (Peygamberimizin amcası) vesile kılarak şöyle dua etti: "Allah`ım, biz Peygamber`in amcasını sana vesile kılıyoruz, bunun için bize yağmur yağdır” (Buhari).

4- İşlenen salih amelleri vesile kılarak tevessül etme: mesela, Allah`ım, senin için eda ettiğim şu haccı veya şu ibadeti sana vesile kılıyorum; şu musibetten veya şu beladan beni kurtar demek gibi.

Yukarıda saydığımız vesile çeşitleri İslam`da mevcuttur. Bunu İnkar etmek mümkün değildir. Vesile edinilen kimsenin vesile edenden üstün olması gerekmez. Hz. Peygamber (sav) Umre`ye gitmek için izin isteyen Hz. Ömer`e:”kardeşim bizi duadan unutma” dedi. Hem de Veysel-Karani`nin kendisine dua etmesi için Hz. Ömer`e emir verdi. Yalnız peygamberi veya herhangi bir zatı bağımsız olarak tasavvur edip istiğase etmek tehlikelidir. Buna dikkat etmek lazımdır.

.Uhud ve Bedir ashabının isimlerini zikrederek yapılan duanın fazileti nedir?.

Sorunun Detayı

Mecmuatü'l-Ahzab gibi dua kitaplarında Uhud ve Bedir ashabının isimleri geçmektedir. Bu isimleri zikretmek şüphesiz çok güzeldir. Ancak muhtelif dualarda bunları okuma hikmetleri nelerdir? Ne gibi bir durumlar için bu isimler okunur?

Kullanıcı:     UmmuEymen858      | Tarih:     Çar, 12/07/2006 - 15:47

Değerli kardeşimiz;

Kendisinden istiğase edilen kimse salih ve mü'min değilse, ister gaib olsun kendisinden istiğase etmek caiz değildir. Fakat salih bir kul olursa, huzurunda veya kabri başında olursa, şefaat dilemek maksadıyla ondan istiğase etmek caizdir.

Çünkü ölü olan kimse her ne kadar berzah alemine intikal etmiş ise de kendisine has bir hayatı vardır. Peygamberimiz (asm) şöyle buyurmuştur:

"Peygamberler kabirlerinde diridirler." (İbn Mâce, Cenâiz 65)

Peygamberlerin, mezarlarında diri olduklarına bir delil de, Hz. Peygamber (asm), mir'ac sırasında Mescid-i Aksa’da bütün peygamberlerin ruhlarıyla buluşması ve semada karşılaştığı her peygambere selam verdikçe, Peygamberimiz (asm)’in selamını almasıdır. Yine Bedir savaşında ölmüş müşrikler hakkında da şöyle buyurdular:

"Siz bunlardan fazla işitmezsiniz; ancak cevap veremezler."

Ehli tasavvufa göre makam sahibi olan bir veli, ister ölü ister uzakta olsun ondan istiğase edilir. O yardım etme yetkisine sahiptir. Özellikle ehli tasarrufun yardımı dünyada olduğu gibi dünyadan göç ettikten sonra da vardır, devam eder.

Vesile ise, demin dediğimiz gibi, gayeye yetişmek için vasıta olarak kullanıları şeydir. Bunların çeşitleri vardır:

1. Cenab-ı Allah'ın isimlerini vesile kılıp tevessül etmek: İbni Mace, Hz. Aişe'den şunu rivayet etmiştir: Hz Peygamber bir duasında şöyle buyurdular:

"Allah'ım, temiz, hoş ve mübarek ismin hakkı için senden istiyorum.”

2. Kendisiyle tevessül edilen zatın duasını vesile kılıp istemek.

3. Büyük ve salih kimsenin zatını vesile kılmak suretiyle tevessül etmek: Mesela, "Allah'ım şu dileğim yerine gelmesi için Peygamberi veya Ebu Bekir'i vesile kılıyorum." demek gibi, Hz. Ömer (ra) yağmur duasında Hz. Abbas'ı (Peygamberimizin amcası) vesile kılarak şöyle dua etti:

"Allah'ım, biz Peygamber'in amcasını sana vesile kılıyoruz, bunun için bize yağmur yağdır.” (Buhari).

4. İşlenen salih amelleri vesile kılarak tevessül etme: Mesela, "Allah'ım, senin için eda ettiğim şu hac veya şu ibadeti sana vesile kılıyorum; şu musibetten veya şu beladan beni kurtar." demek gibi.

Yukarıda saydığımız vesile çeşitleri İslam'da mevcuttur. Bunu inkâr etmek mümkün değildir. Vesile edinilen kimsenin vesile edenden üstün olması gerekmez. Hz. Peygamber (asm) Umre'ye gitmek için izin isteyen Hz. Ömer'e:"Kardeşim, bizi duadan unutma.” dedi. Hem de Veysel-Karani'nin kendisine dua etmesi için Hz. Ömer'e emir verdi.

Buna göre Allahın sevgili Kulları olan Bedir ve Uhud Ashabının ismini okuyarak onları vesile etmek de dinen caizdir.

ASHAB-I BEDİR'İN FAZİLETİ

1. Bedir Savaşı'na katılanların cennetlik olduklarını bizzat Resulü Ekrem Efendimiz müjdelemişlerdir.

2. Savaşın seyri sırasında kendilerine Allah tarafından gönderilen meleklerin de katıldığı Kur'ân'da bildirilmiş olup bu onlar için ayrıca bir fazilet sebebidir.

3. Ehli kemâl bazı zevatın beyanına nazaran evliyâullahdan pek çoğu velilik makamına Bedir ehlinin mübarek isimlerini okumaya devam etmekle nail olmuşlardır.

4. Birçok hastalığa tutulan kimsenin Bedir ehlinin mübarek ismini zikr ederek bu vesile ile şifa taleb edip lütfü ilâhiye mazhar olarak hastalık­larından kurtuldukları rivayet edilmektedir.

5. Ehli irfan bir zat: "Hasta bir kimsenin başı­na elimi koyup halis bir niyyetle Bedir ashabının adını okuduğumda mutlak şifa hâsıl olmuştur. Hatta hastanın eceli dahi gelmişse en azından rahatsızlığı hafiflemiştir." demektedir.

6. Bazıları da: "Duadan önce Bedir ashabının isimlerinin okunmasının duânin sür'atle kabulüne vesile olduğunu" söylemişlerdir.

Cafer b. Abdullah şöyle diyor:

"Babam bana Peygamber (asm)'in bütün ashabını sevmemi vasiyet eder ve şunu ilave ederdi:

'Ey canım yavrum, Bedir ashabının adı zikr edilince duâ kabul olunur, bu mübarek isimleri zikreden kulu, ilâhi rahmet; bereket gufran ve rızâ-ı İlâhî kuşatır. Bu isimleri okuyarak hacetde bulunanın dileği mutlaka yerine getirilir...' "

7. "Ehli Bedrin üzerinde bulundurmak, oku­mak, hıfzetmek, düşman üzerine nusret, düşman­ların şerrinden vikayet ve yangın ve hırsız ve boğul­maktan sıyânet ve veba ve tâûn ve cünûn ve emrazı sâireden himayet ve zevali fark ve husûlu gına ve vefâi duyûn ve güfrânü zünûb ve keşfi kürûb ve ten­viri kulûb velhâsıl cemîi matâlibi dünyeviyyeye ve mekâsıdı uhreviyyeye vusul ve celbi menfaii âlakiyye ve enfüsiyye ve ins ve cinnin mazaratlarını defetmek ve merâtibi dünyeviyyeye nail olmak için iksiri mücerreb olduğuna Meşihât-ı İslâmiyye tarafından mücahidini Islamiyyeye hediye olunmuştur."

Şu kadar var ki: Bu mübarek isimlerin okunuşu sırasında herbirinin adı söylenince, Radıyallahü anh "Allah ondan razı olsun" demek lazımdır. Şüphe yok ki Peygamberimiz (asm)'in adı söylenince "Sallallahü Aleyhi ve Sellem" denecektir. Zira bu edebe riayet etmek, maksadın daha kısa zamanda elde edilmesinde vesiledir.

Aynı durum Uhud Ashabı için de geçerlidir.

İlave bilgi için tıklayınız: 

- Allah'tan başkasından yardım istemek, dua ederken vesile kılmak, evliyalardan medet istemek hakkında bilgi verir misiniz? Dinde vasıta olur mu?..

Selam ve dua ile...

Sorularla İslamiyet

.Hz. Ömer, Hz. Abbas’a giderek yağmur duası için onu vesile kılmıştır. Hz. Peygamber'in ruhu, kabir hayatında hayatta olduğu hâlde, neden onun hatırı için istememiştir? Tevessül sadece yaşayanlarla mı olur?

Kullanıcı:     Sorularlaislamiyet.com      | Tarih:     Per, 02/09/2010 - 00:00

Değerli kardeşimiz;

Bu konu, selefî düşüncede olanlarla Ehl-i sünnet alimleri arasında eskiden beri münakaşa mevzuu olmuş geniş bir konudur. Her iki tarafın da kendilerine göre delilleri vardır.

Şu bir gerçektir ki, insan, bir şekilde benimsediği kendi düşüncesinden kolay kolay sıyrılamaz, tarafsız konuya bakamaz. Karşı tarafın elinde dağ gibi bir delile çok zayıf bir emare gözüyle bakabildiği gibi, kendi düşüncesini destekleyen en zayıf bir emareyi sağlam bir delil olarak görebilir. Bu psikoloji ile bir meseleye bakanların zihnine, düşüncesinde olmayan her türlü şaibeden uzak elmas gibi bir hakikat gelse, kömür görünümüne bürünür ve abesiyete dönüşür. Bu sebeple, hakkı hak olarak görmek için hepimiz her zaman Allah’a yalvarmalıyız.

Hz. Enes b. Mâlik’ten rivâyet edildiğine göre ikinci Halife döneminde, Müslümanlar kuraklık yüzünden kıtlık tehlikesiyle karşı karşıya geldikleri zaman, halife Hz. Ömer (ra), Hz. Abbas bin Abdulmuttalib’i vesile kılarak Allah’tan yağmur talebinde bulunur ve şöyle der:

“Allah’ım! bizler daha önce Peygamberimizi vesile edinerek sana niyazda bulunurduk. Sen de bize yağmur verirdin. Şimdi ise Peygamberimiz'in amcasını vesile kılıyor ve senden taleb ediyoruz, bize yağmur ihsan et."

Enes b. Mâlik, Hz. Ömer (ra)’in bu duâlarından sonra kendilerine yağmur ihsan edildiğini belirtir. (Buhârî, İstiska, 3)

Hz. Ömer (ra)’in Hz. Abbas’ı duanın kabulüne vesile kılması, her şeyden önce salih bir insanla Allah’a tevessül etmenin caiz olduğunu göstermektedir. Burada Hz. Abbas’ın Hz. Peygamber (asm) ile olan irtibatının kurulması ise, vefatından sonra dahi Hz. Peygamber (asm)'in vesile kılınmasının caiz olduğunu göstermektedir. Çünkü, Hz. Ömer (ra)’in bu duasında  Hz. Abbas’ın Resulullah (asm) ile olan yakınlığının zikredilmesi, Hz. Abbas’ın diğer sahabe arasında bir ayrıcalığının olduğunu, Allah nezdinde bir itibarının olduğunu gösterir. Hz. Peygamber (asm) ile irtibatlı olarak zikredilmesi ise, vefatından sonra da Allah’ın Peygamber Efendimiz (asm)'e sağlığında olduğu gibi değer verdiği, onun adının zikredildiği yerde hatırını sayıp ilgili duayı onun vesilesiyle kabul ettiğinin belgesidir.

İslam inancına göre, ölüm hiçlik değil, yokluk değil, sadece bir yer değiştirmektir, bu fani hayattan bakî bir hayata kavuşmaktır. Durum böyle olunca, ölüp öbür hayata geçmiş olan bir kimsenin ilk hayatı ile ikinci hayatı arasında ne fark var ki?  Şimdi Allah için düşünelim; bizim çok sevdiğimiz bir yakınımız, sadece dünya hayatında iken mi hatırını sayıyoruz? Vefatından sonra artık gözümüzde değersiz bir varlık mı olmaktadır? Bunu hangi vicdan kabul eder? Peki Allah’ın en sevdiği elçisi Hz. Muhammed (asm)’i dünya hayatında iken -deyim yerindeyse- yere-göğe sığdırmazken, vefatından sonra onun üzerine çizgi çekmesi, öldü diye bütün bütün değerden düşürmesi, adeta en büyük dostunu en âdi bir konuma sokması mümkün müdür? Kaldı ki, ölümle insanlar Allah’ın huzuruna varıyorlar, daha da yakınlaşıyorlar. Nitekim, Kur’an’da Rabbimiz  sık sık “bana döneceksiniz” diye buyuruyor.

Selefîcî kardeşlerimizin bir yanılgısı da ölü ile diri olanları ayırmalarıdır. Onlara göre, hayatta iken birinin vesile kılınması caizdir, fakat öldükten sonra vesile kılınması ise şirktir. Oysa, diri olanlarda zahiren görülen bir güç olduğu için onların vesile kılınması şirke daha müsait zannedilebilir. Kaldı ki,

“Allah yolunda öldürülenleri sakın ölü zannetme! Bilakis onlar hayatta olup, Rablerinin katında yaşarlar, rızıklanırlar.” (Âl-i İmran, 3/169)

mealindeki ayette ifade edildiği gibi, şehitler diridir. Peygamberler de diridir, çünkü, onlar şehitlerden çok üstündür. Şehitlik bir nevi velayettir. Şehitlerden daha üstün mertebede olan veliler de vardır. Kur’an’da şehitlerin özelikle söz konusu edilmesi, onların kendilerini ölü bilmeyecek derecede Berzah aleminde bir hayata mazhar olmalarındadır. Yoksa, bütün ölüler diridir, çünkü asıl olan ruhtur ve o da zaten -Allah’ın izin ve inayetiyle- bâkidir.

Bir Müslümanın “Allah’ım! Peygamberinin hakkı için / onun yüzsuyu hürmetine şu işimi yap...” şeklinde bir duada bulunmasında bir sakınca yoktur. Bu konuda önemli olan “vesilelik” konusudur. Eğer kendi salih ameli veya başkasının salih ameli bir şefaatçi olarak bir vesile kılınıyorsa, bunda bir sakıncanın olduğunu düşünmüyoruz. Yok, eğer iş “vesilelik” ten çıkarılıp bizzat yaratıcılık konumuna taşınırsa; bunun tehlikeli bir yaklaşım olduğu ortadadır.

Bu konuda karşıt görüşlere yer veren Alusî, vefatından sonra da Resulullah (asm)’ı vesile kılmak ve “Allah’ım! Peygamberinin yüz suyu hürmetine şu işimi yap.” demekte bir sakıncanın olmadığını söylemiştir. Alusi’ye göre, peygamberlerin dışındaki salih insanların vesile kılınmasında da bir sakınca yoktur.(bk. Alusî, Maide, 5/35. ayetin tefsiri).

* * *

Prof. Dr. Mesut Erdal, “Kur’ân'da Vesile Kavramı ve Tevessül Meselesi”isimli makalesinde (bk. Yeni Ümit Temmuz-Ağustos-Eylül 2010 Sayı :89 Yıl :23)vesile kavramına ilişkin bilgi ve yorumları serdettikten sonra, tevessül konusunu daha açık şekilde ve kısımlarıyla şöyle açıklar:

1. Allah’a, İsim ve Sıfatlarını Vesile Kılarak Yalvarmak

Bu tevessül şöyle misâllendirilebilir. “Allah’ım, Senin Rahmân, Rezzak vb. isimlerinin hakkı için beni şununla rızıklandırmanı veya bana şunları ihsan etmeni diliyor ve dileniyorum.” Bu duada Allah’tan istenenler, O’nun Rahmân ve Rezzak ismi vesile kılınarak istenmektedir.

Efendimiz (s.a.s) de pek çok hadîslerinde Cenâb-ı Allah’a isim ve sıfatlarını vesile kılarak tazarru ve niyazda bulunmuşlardır. Allah Resulü (s.a.s) çok sıkıntılı olduğu anlarda, “Ey Hayy ve Kayyum olan Allah’ım! Sen’in rahmetinden medet bekliyorum.” (Tirmizi, Sünen, Hadis no: 3524) diye yalvarmıştır.

Bir diğer dualarında ise şöyle buyurmuşlardır:

“Bir kul başına gelen bir sıkıntı ve üzüntü karşısında,‘Allah’ım, ben Sen’in kulunum, bir kulunun oğluyum, bir cariyenin oğluyum, benim bütün her şeyim Sen’in elindedir. Sen, hakkımda istediğin hükmü verirsin; Sen’in verdiğin bütün hükümler benim için âdilânedir. Kendini bize tanıttırdığın bütün isimlerinin hakkı için, kitabında inzal buyurduğun bütün isimlerinin hürmetine veyahut kullarından birine talim buyurduğun isimlerinin hürmetine yahut da gayb ilmindeki bize açıklamadığın isimlerinin hürmetine, Kur’ân’ı kalbime bahar kılmanı, gönlüme ışık yapmanı, onun vasıtasıyla sıkıntı ve üzüntümü gidermeni diliyorum.’ derse, Allah onun sıkıntı ve üzüntüsünü giderir ve o sıkıntılar yerini sevinç ve feraha bırakır.”(Ahmed b. Hanbel, Müsned, I, 452; Taberani, el-Mu’cemü’l-Kebir, X, 169)

2. Allah’a, Geçmişte Yapılan Salih Amelleri Vesile Kılarak Dua Etmek

Bu şekilde tevessül ile duaya örnek olarak, Allah Resulü (asm)’nden nakledilen, mağarada mahsur kalan üç adamın kıssası verilebilir. Hazreti Enes Allah Resulü’nden şöyle işittiğini anlatıyor:

“Üç kişi birlikte yürürken yağmura yakalanınca dağdaki bir mağaraya sığındılar. Dağdan kopup yuvarlanan bir kaya parçası, sığındıkları mağaranın ağzını kapattı ve onları mağaraya hapsetti. Birbirlerine şöyle dediler:‘Allah için yaptığımız amelleri araştıralım ve o amellerle Allah’a dua edelim. Ümit edilir ki, Allah o amellerimizin hürmetine bizi bu sıkıntıdan kurtarır.’

"Biri, yaşlı ve ihtiyar anne ve babası olduğunu, eşi ve küçük çocuklarından önce onları doyurmak için sabaha kadar başlarında uyanmalarını beklediğini ifade ettikten sonra, ‘Allah’ım, eğer biliyorsan ki bunu yalnız senin rızan için yaptım, mağaranın ağzını birazcık arala da gökyüzünü görebilelim.’ diyerek yalvardı. Allah da bunun üzerine mağarayı biraz açtı, o aralıktan göğe baktılar."

"İkincisi, çok sevdiği bir amca kızından bahisle, onu çok sevdiğini, bir gün onunla yalnız kalarak evlilik dışı ilişki kurmayı talep ettiğini ve sonunda kızın direnmesi ve'Allah’tan kork' demesiyle vazgeçtiğini anlattıktan sonra,‘Allah’ım, eğer bunu Sen’in için yaptığımı biliyorsan, mağaranın ağzını biraz daha arala.’ diyerek yalvardı. Allah da bu duaya mukabil mağaranın ağzını biraz daha açtı."

"Üçüncü kişi de ücret mukabilinde işçi tuttuğunu ama işçinin hakkını almadan ayrılıp gittiğini, ancak o ücreti çalıştırarak nemalandırdığını, yıllar sonra o işçi yanına gelip de hakkı olan ücreti istediğinde sürülerle hayvanların ona ait olduğunu ve sonunda adamın o sürüleri götürdüğünü ifade ettikten sonra ‘Allah’ım, eğer bunları senin rızan için yaptığımı biliyorsan, mağaranın geri kalan kısmını da açıver.’ dedi. Akabinde Allah mağaranın geri kalan kısmını da açıverdi.” (Müslim, Zikir, 27, Hadis no: 2743)

Anlaşıldığı üzere her üç mağara arkadaşı yaptıkları salih bir işi Allah’a arz ederek o amellerle tevessülde bulunmuşlardır.

3. Allah’la İrtibatının Kuvvetli Olduğuna İnanılan Birini Vesile Kılarak Allah’a Dua Etmek

Bu tarz tevessül şöyle izah edilebilir: Birisi salih bir zâta gider ve ondan mevcut sıkıntısını gidermesi için Allah’a dua etmesini istirham eder. Hadîslerden buna misâl olarak Hazreti Ömer (ra)’in naklettiği şu rivayet zikredilir: “Allah Resulü’nden şöyle derken işittim:

‘Tâbiînin en hayırlısı, Üveys adındaki şahıstır. Onun bir annesi vardır. Vücudunda da beyazlık vardır. Ona söyleyin de sizin için Allah’a istiğfarda bulunsun.’”

Diğer bir rivayette ise “Sizden kim onunla karşılaşırsa, sizin için dua etmesini istesin.” demiştir. (Müslim, Fedâilü’s- sahâbe, 55, Hadis no: 2542)İmam Nevevi bu hadisin şerhinde şöyle der: “Bu hadîsten, dua talep eden daha faziletli de olsa, salih zâtlardan dua istemenin müstehap olduğu anlaşılmaktadır.” (Ebu Zekeriyya en-Nevevi, ilgili hadisin şerhi)

Osman İbn Huneyf nakleder: Gözünden rahatsız olan bir adam Allah Resulü (asm)’ne geldi ve “Ey Allah’ın Resulü, bana afiyet ve sıhhat vermesi için Allah’a dua et.” Efendimiz,

“İstersen dua edeyim ya da istersen sabret, bu senin için daha hayırlıdır.”

Adam “Dua et” dedi. Bunun üzerine Allah Resulü ona mükemmel ve kusursuz bir abdest almasını ve şu dua ile yalvarmasını tavsiye etti:

"Allah’ım, rahmet peygamberi olan Senin peygamberin Muhammed’in hürmetine sana teveccüh ediyor ve senden istiyorum. Sen’inle bu ihtiyacımın giderilmesi konusunda Rabbime teveccüh ettim. Allah’ım, o Rahmet Peygamberi’ni benin iyileşmem için vesile eyle." (bk. İbn Mâce, İkâme, 189; Tirmizî, De’âvât, 118; Ahmed b. Hanbel, Müsned, 4/138)

4. Dua Esnasında, Bekâ Yurduna İrtihal Eden Peygamber, Veli ve Diğer Salih Kulları Vesile Kılmak

Bu nevi tevessül de önceki üç türde olduğu gibi, İslâm bilginlerinin çoğunluğu tarafından kabul görmüştür. Yani cumhur-u ulemanın kâhir ekseriyetinin genel görüşü budur. Buna göre bir peygamber, bir şehit veya velinin kabri ziyaret edildiğinde ziyaret edenle kabirde medfun olan zât arasında mânevî alışveriş söz konusudur. Karşılıklı istifade ve istifâza bahis mevzudur. Nitekim bu konuyu Allâme Fahreddin Razi şöyle izah etmektedir:

“İnsanın ruhu bedeni öldükten sonra ebedî olarak kalıcıdır. Bedenlerini terk eden ruhlar henüz bedenlerden çıkmamış ruhlardan pek çok yönden daha güçlüdürler.Şöyle ki; ruhlar bedenlerini geride bıraktıkları zaman perdeler kalkar, onlara gayb perdesi ve âhiret menzillerine ait sırlar ayân olur. Ruh bedende, yani hayatta iken delille elde edilen bilgiler bedenden ayrıldıktan sonra zaruri / kesin bilgiye dönüşür. Beden kaybolunca bu ruhlar aydınlanır, nurlanır ve bir nevi kemale erer. Diğer taraftan henüz bedende olan ruhlar da bazı yönlerden bedenlerini terk etmiş ruhlardan daha güçlüdürler. Çünkü onlar talep etme / araştırma ve kazanma vesileleri olan tefekkür ve nazar sayesinde her gün yepyeni bilgilere ulaşırlar. Bu durum ölenlerin ruhlarında olmaz.

İkinci mesele ise şudur: Ruhların bedenleriyle olan ilişkisi şiddetli bir aşka ve tam bir sevgiye benzer. Bu sebeple, dünyada elde etmek istediğin her şeyi bu bedenini rahat ettirmek ve ona iyilik etmek için yaparsın. İnsan öldüğünde ve ruhu bedenini terk ettiğinde o muhabbet ve aşk kaybolmaz. Böylece ruhlar geride bıraktıkları bedenlerine meyilli ve müncezip olarak kalırlar. Bunların üzerine şunu bina edebiliriz: İnsan, kâmil ve etkili bir ruha sahip bir zatın kabrine vardığında ve orada bir süre durduğunda onun nefsi/ruhu o topraktan etkilenir. Ölen zatın ruhunun o toprakla olan ilişkisi malumunuzdur. İşte ziyaret esnasında canlı bedenin ruhu ile orada yatan zatın ruhu o toprak vesilesiyle karşılaşırlar. Sanki cilalanmış aynaya benzeyen bu iki ruh ışıklarını birbirine aksettirmeye başlarlar. Ziyaret edenin ruhunda hâsıl olan ilim, mârifet, fazilet, Allah’a boyun eğme ve kadere teslimiyet gibi güzellikler oradaki meyyitin ruhuna akseder. Diğer taraftan o meyyitin ruhundaki parlak ve kâmil ilimler de nur olarak ziyaret eden kişinin ruhuna akseder. Böylelikle bu ziyaret hem ziyaretçi hem de ziyaret edilen hakkında büyük bir menfaate ve güzelliğe vesile olur. Kabir ziyaretinin meşruiyetindeki asıl hikmet de budur. Burada zikrettiğimizden daha ince, daha esrarengiz sırlar da hâsıl olabilir; ama eşyanın hakikatlerini kuşatıcı şekilde bilmek Allah’a mahsustur.” (Kevseri, Makâlât, s.383-384)

Aynı şekilde Sa’duddin Teftâzânî de dünyada iken aralarında muârefe olan kişiler arasında kabir ziyareti anında mânevî alışveriş olacağından söz eder ve şöyle der:

“Kabirleri ziyaret faydalıdır. Dünyada hayır yörüngesinde yaşamış olan şahsiyetlerin ruhlarından iyiliklerin celp edilmesi ve birtakım musibetlerin defedilmesi konusunda yardım istenebilir. Zîrâ insanın ruhu bedeninden ayrıldıktan sonra, bedeni ve onun defnedildiği toprakla sımsıkı bir alâkası olur. Hayatta olan kişi o toprağı ziyaret ettiğinde iki ruh arasında bir mülâkat ve karşılıklı bir feyiz alışverişi olur.” (Teftazânî, Şerhu’l- mekâsıd fî ilmi’l- kelâm, Pakistan, 1981, II/ 43)

Sözün tam burasında Allâme Kevserî der ki: “Büyük imamın bu meselede vardığı sonuç böyledir. Acaba bu imam da tevhid ile şirki ayırt edemeyen kimselerden midir? Tuh böyle tahayyül edenlerin yüzüne!” (Makâlât, s.385)

Tevessüle dair bazı ölçü ve prensipleri şöyle özetleyebiliriz:

a. Allah her şeyin yaratıcısıdır. Her şey O’nun kudret elindedir. Hakiki anlamda bütün işleri evirip çeviren O’dur. O’ndan başka Hâlık, Mûcid ve Müdebbir yoktur. Nebiler ve veliler ise kendilerinden yardım istenilen ve O’nun inayetine davetiye anlamında birer vesile-sebeptirler.

b. Bizim Allah’a ve Peygamber Efendimize yönelik sevgimiz ve muhabbetimiz, O’nun dışındaki her şeyden bize daha sevimli olmalıdır. Allah’tan ötürü Efendimizi, velileri, şehitleri, sıddîkleri vs. severiz.

c. Hakiki anlamda Allah’ın dışında medet ve yardım edecek hiç kimse yoktur. Her ne kadar o yardımlarını yaratıklarının eliyle veya vasıtasıyla bize ulaştırıyorsa da bütün yardım ve medetler O’ndandır.

d. Bizler, dua ederken, “Nebinin hakkı için, onun yüzüsuyu hürmetine veya filan veli kulunun hürmetine” dediğimizde, bu ifadelerle Allah’a daha yakınlaşmayı ve o zatların Allah katındaki mevkilerinin hürmetine dualarımızı kabul etmesini istiyoruz.

e. Tevessülün cevazı konusunda yaşayan biriyle vefat eden biri arasında ayrım yapmak, yani yaşayan biriyle tevessülü kabul edip de bekâ yurduna intikal edenlerle tevessülü reddetmek temelsiz bir iddiadır. Kaldı ki peygamberler ve şehitler bu dünyadan irtihal etmiş olsalar da, belirli bir hayat mertebesinde yaşamakta ve dünya ile alâkaları devam etmektedir. Dünya ile irtibatlı olan peygamber ve şehitleri vesile kılmakla bedeni ile hayatta olanı vesile kılmanın ne farkı olabilir ki?

f. Hakikatte tevessül, Allah’ın belirlediği ve takdir ettiği neticeler için yerine getirilmesi gereken sebeplerden sadece biridir. Hakiki tesir Allah’tan olmakla birlikte, Allah, varlık âleminde sebeplerle sonuçlar arasında bir mukarenet (birliktelik, yakın sebeplilik) kılmıştır. Buna göre tevessülün hükmü diğer sebeplerden farklı değildir. Zîrâ Allah’ın bir hastalığın iyileşmesini ve şifa bulmasını yahut herhangi bir ihtiyacın giderilmesini veya rızık genişliğine kavuşmayı salih kullarından birinin duasına bağlamış olabilir. (Abdullah el-Humeyri, et-Teemmül fi hakikati’t-tevessül, Dâru Kurtuba, Beyrut, 1422, s.50 vd)

Sonuç olarak, kendisiyle tevessül edilen şahıslar, esas gaye ve maksat yerine geçirilmemeli ve onların sadece bir vesile ve vasıta olmaktan öte hiçbir yetkilerinin bulunmadığı unutulmamalıdır. Bütün bunlarda İlâhî iradenin esas olduğu da gözden kaçırılmamalıdır. Bu kıstaslara uyularak yapılacak bir tevessülün, şirkle ilgisi yoktur. Ancak her masum düşüncenin kötüye kullanımı mümkün olduğu gibi, bunu da suistimal eden bir kısım cahiller bulunabilir. Bu, meselenin özüne zarar vermez.

İlave bilgi için tıklayınız:

- Dua ederken vesile kılmak, evliyalardan medet istemek caiz midir?

Selam ve dua ile...

Sorularla İslamiyet

.

EVLİYADAN YARDIM İSTEMEK - www.gulistandergisi.com

www.gulistandergisi.com/dergi_oku.php?id=5  

6 gönderi - ‎6 yazar

Evliyadan yardı

.

EVLİYADAN YARDIM İSTEMEK	

 60. Sayı

 Aralık 2005

Evliyadan yardım istemek dinimize uygun mudur?

Evliyadan ve ruhanilerden manevi yardım istemenin açık delillerini hadis-i şeriflerde bulabiliriz. Utbe ibni Gazvan (radıyallahu anh)’dan rivayet edilen bir hadis-i şerifte, Resulullah (sallahu aleyhi vesellem) şöyle buyurmuştur:

"Sizin biriniz; bir şey kaybederse yahut yanında arkadaşı bulunmadığı bir yerde yardım isterse 'Ey Allah'ın kulları bana yardım edin! Ey Allah'ın kulları bana imdat edin!' desin. Çünkü Allah'ın bizim görmediğimiz kulları vardır." (1)

İmam-ı Taberanî (rahimehullah)’ın beyanına göre, bu hadis-i şerif tatbik edilmiş, böylece yardım görülmüştür.

İbni Abbas (radıyallahu anh) dan rivayet edilen bir hadis-i şerifte Resulüllah (sallallahu aleyhi vesellem) şöyle buyurmuştur:

"Şüphesiz ki Allah’ın, hafaza meleklerinin dışında yer yüzünde melekleri vardır ki, ağaç yapraklarından düşenleri yazarlar. Sizin birinize çöl arazisinde bir aksaklık isabet ederse, 'Ey Allah'ın kulları! (Bana) yardım edin diye seslensin " (2)

Abdullah ibni Mesud (radıyallahu anh)’dan rivayet edilen diğer bir hadis-i şerifte, Resulullah (sallallahu aleyhi vesellem) şöyle buyurmuştur:

"Sizin birinizin sahrada hayvanı kaçarsa, 'Ey Allah'ın kulları hapsedin! Ey Allah'ın kulları durdurun!' diye seslensin. Çünkü Allah'ın yer yüzünde hazır bulunan kulları vardır, Onu tutarlar. " (3) 

İşte bütün bu hadis-i şerifler, mukaddes ruhlara sahip olan varlıklarla tevessülün ve onlardan himmet (yardım) istemenin caiz olduğunun, açık delilleridir.

Devenin bulunması için yardım edenler, Mevlâ'nın bulunması için yardım etmezler mi?

Allâme Muhammed İbni Allan (rahimehullah) "Ezkâr" şerhinde şöyle demiştir; “Bu hadis-i şeriflerde geçen, "Allah'ın kulları"ndan maksat, ya melekler veya müslüman cinler ya da, "Ebdâl" diye isimlendirilen "Ricâl-i Gayb" (seçkin veliler)’dir.”

İmam-ı Nevevî (Rahimehullah) ise şöyle demiştir: “İlimde büyük hisse sahibi olan bazı büyüklerimiz, içlerinden birinin katırı kaçtığında bu hadis-i şerifle amel ederek, Allah'ın kullarından yardım istediklerini ve o anda hayvanlarının bulunduğunu bize nakletmişlerdir.

Bir kere benim de aralarında bulunduğum bir cemaatte, hayvan kaçmağa başladı, insanlar onu tutmaktan âciz kalınca, ben bu isti'âne'yi (yardım isteme lafzını) söyledim. Benim bu sözümden başka görünen hiçbir sebep ortada yokken hayvan o anda durdu.” (4)

İmam-ı Nevevî gibi Şâfi'î Mezhebinde ictihad mertebesine ulaşmış büyük bir âlimin bu beyanı, bu hadis-i şerifin sağlamlığına ve bununla amel etmenin cevazına açıkça delâlet etmektedir.

Ayrıca Sahabe-i Kiramın tatbikatı da bu yöndedir. Çünkü onlar, vefatından sonra da, Resülüllah (sallallahu aleyhi vesellem)’e nida ederek yardım istemişlerdir. Nitekim şu rivayetler bunun en açık delillerindendir.

Hafız İbni Kesir’in naklettiğine göre, Yemame vakıasında Müslümanların şiarı (Nişanı) “Ey Muhammed” sözleriydi. (5)

Abdurahman ibn Sa’d (radiyallahu anh) şöyle anlatıyor: “Bir kere Abdullah İbni Ömer (radiyallahu anh)un ayağı uyuştu. O zaman sahabeden bir adam, ona en sevdiğin bir insanı an dedi. O’da “Ya Muhammed” deyince, bağlardan kurtulmuş gibi rahatladı. (6)

Önemli Bir Uyarı

Burada şu itikadi hususu da açıklığa kavuşturalım ki; kendisinden yardım istenen ‘hakiki fail’ Allah-u Zülcelal’dir. Kendisiyle tevessül edilen kul (peygamber, veli) Allah’ın yardım ve yaratmasına vesile olandır. Yani, Sahabe’nin sahih itikadı, elbette her şeyi yapan-edenin Allah olduğu noktasında sabitti ve kullardan yardım istemeleri, gerçekte yaratıcının yaratmasına tabiydi.

Günümüzde bazı kimselerin, -haşa- Sahabe’den daha sağlam bir itikada sahipmiş gibi, tevessülü itikada aykırı görmeleri, onların bakışlarının bulanıklığından başka neyle açıklanabilir?

Allah-u Zülcelal, nasıl ki büyük meleklerden olan Mikail (as)ı kevni konularda, kainattaki işlerle vazifelendirmiş ise ve o da yağmurun yağmasına, rüzgarın esmesine, bir şahit ve nöbetçi gibi vazife yapıyorsa, Peygamberlerin ve Evliyaullahın ruhaniyetleri de Allah’ın yaratmakta olduğu olaylara şahitler hükmünde vazifedardırlar. 

Ayet-i Kerimeler Ne Diyor?

Nitekim Suheyb (radıyallahu anh) dan rivayete göre, Resulullah (sallallahu aleyhi vesellem) Burûc Suresinde zikredilen Ashab-ı Uhdûd kıssasındaki çocuktan bahsederken:

"O çocuk, körü ve alacalıyı iyi ediyor, insanları diğer hastalıklardan da tedavî ediyordu. " (7) buyurmuştur.

Mevlâ Tealâ, kendisi için: "Bütün işleri O yönetiyor." (Yunus Suresi: 3 den) buyurduğu halde, melekler hakkında:

"İşleri yönetenler." (Nâzi'ât Suresi'5) buyuruyor. Yine kendisi hakkında: "Ölüm meleği sizi alır. " (Secde Suresi 11'den) buyurmaktadır. Yine böylece: "Allah dilediğini hidayet eder." (Nur Suresi: 46 dan) buyurmuşken, Peygamberleri hakkında:

"Biz onları bizim emrimizle" Hidâyet eden önderler yaptık." (Enbiya Suresi: 73 den), Resulullah (sav) hakkında da: "Elbette sen dosdoğru bir yola hidayet edersin." (Şu'arâ Suresi: 52 den) buyurmuştur. Bunun örnekleri daha pek çoktur.

Cebrail (aleyhisselâm) da Meryem valideye: “Sana bir çocuk vereceğim” (Meryem Suresi:19 dan) demiştir.

Bütün bu ayet-i kerimeler, açıkça ifade etmektedir ki, bütün işleri yaratan ve yöneten hakikatte, ancak Allah-u Tealâ ise de bazı kullarına, tedbir, hidayet, hıfz, himaye ve hibe (yönetme, erdirme, koruma, kollama ve bağış yapma) gibi konularda ehliyet ve salâhiyet (yetki) vermiştir.

Artık bu vesileleri inkar etmek, insaftan ve idraktan değildir. İşte rabıtayı, tevessülü, isti'âne ve istiğâ'seyi (Allah dostlarını hatırlayıp, onlardan himmet istemeyi) kabul etmeyenler, yabu nasları (açık delilleri) anlamayacak kadar cahil veya ilimleri, işin iç yüzünü kavrayamayacak kadar sathî (yüzeysel)’dir.

(Ahmed Mahmut Ünlü, Tarikat-ı Aliyye’de Râbıta-ı Celile isimli eserden istifade edilmiştir.)

Dipnotlar:

1)Taberanî, el-Mu'cemü'l-Kebîr, No: 290, 17/117, Heysemî, Mecme'u 'z-Zevâid, No: 17103, 10/188

2)İbni Hacerel-Askalânî, Muhtasar-u Zevûidi'l-Bezzâr, No: 2128, 2/420

3)Ebu Yâ'la, Müsned, No: 5269, 9/177, ibni Hacer, el- Metâlibu'l-Âliye, No: 3375, 3/239, Taberanî, el-Mu'cemü'l-Kebîr, No: 10518, 10/217, Deylemî, Müsned-i Firdevs, No: 1311,1/330

4)îbn-i Allan, el-Fütûhâtü'r-Rabbâniyye, 5/150-151

5)İbn-i Kesir, el-Bidaye ve’n-Nihaye: 6/324

6)Buhari el-edeb’ül-Müfret: 438 no:993 sh:262

7)Müslim, zahd: 17, No: 3005, 4/2299, Sahih-ibni Hıbbân, No: 870, 2/116..........

Tevessül ve İstiğâse - Guraba Mecmuası

www.gurabamecmuasi.com/Dergi/11-sayi/144-tevessul-ve-istigase.html  

17 Eki 2011 - “İstiğâse/yardı

.

Tevessül ve İstiğâse

Muhammed İbnü Ahmed Ali es-Sindî el-Ensârî en-Nakşibendî el-Medenî

اَعُوذُ بِااللهِ مِنَ اَلشَّيْطَانِ اَلرَّجِيمِ بِسمِ اللهِ الرَّحْمَنِ الرَّحيِمِ

Bütün hamdler âlemlerin Rabbi olan Allah'a, salât ve selâm da yaratılanların en hayırlısı peygamber-lerin efendisi ile âlinin ve arkadaşlarının tamamına olsun…

Bundan sonra…[1]

-----------------------------------------------

[Sindî’den İstenen Fetvâ ve

Sonra O’na Yapılan Bir İ’tirâz]

-----------------------------------------------

(Bize) şöyle bir suâl gelmiştir:

“İstiğâse/yardım istemek ve bir kimsenin, ister Medine-i Müşerrefe’de olsun, isterse dışında olsun, ‘imdadıma yetiş yâ Resûlellâh!...’ diye hitâbta bulunması câiz midir, değil midir?

Eğer bu işin caizliğine hükmedilirse,

Bu iş sadece Nebi sallallâhu aleyhi ve sellem’in şahsına mı aittir? Yoksa, mesela ‘Ey Efendim Abdulkâdir!..[2] İmdadıma yetiş!...’, ‘Ey Efendim Hâce Nakşibend!..[3] Bana yetiş!..’ denilmesi gibi, yeryüzündeki bütün velileri de içine alır mı?

Aynı şekilde, bu (câizdir) söz(ün)e de i’tirâz gelmiş ve

‘Her hangi bir sıkıntıdan ve benzerinden kurtulmak Allah'ın elindedir; herhangi bir şekilde bir velîye veya bir Nebî’ye ait değildir. Evet, Velîler ve Peygamberler (kulların) toplanma yeri olan Arasat’ta şefâat edeceklerdir. Ancak bu, şu vakte hâs/özel ve (Allah celle celâlühû'nün) izin ve emir şartına bağlıdır. İznin ve emrin olmadığı bir yerde onlardan şefâat taleb etmek, mühim işlerde Onlardan meded ve yardım istemek neredeyse fayda vermeyecek, hatta sahih/câiz olmayacak bir iştir. Bu (fayda vermez ve câiz değildir) ve benzeri sözler, -Allah celle celâlühû sayılarını artırsın- büyük âlimler katında makbuldür. Bize bu mevzuda acil fetva verin. İnsanlar, içinden çıkılmaz bir hale düştüler. (Tarafımızdan Sizden) istenilen, Kitab'dan ve Sahih Hadis’den açık delillerdir” denilmiştir. (Suâl ve İ’tirâz Bitti.)

-----------------------------------------------

[Sindî’nin, İstenenFetvâya Verdiği Cevâbı]

-----------------------------------------------

Ben (Sindî bu suâle cevâb olarak şöyle) derim:

Allah celle celâlühû'dan yardım isteyerek günahlardan kaçmak ve sevabları yapmak için (kulların elinde) hiçbir güç yoktur; (bunlar) ancak Allah celle celâlühû'nün yardımı ile mümkündür. Ey Allahım!.. Bilmediklerimizi bize öğret ve ilmimizi artır. Bize hidayet ettikten sonra kalblerimizi (hidayetten) kaydırma ve kendi katından rahmetini bize hibe eyle. Muhakkak ki sensin, sensin karşılıksız ve bol veren.[4]

Bundan sonra…

(S أَغِثْنِي يَارَسُولَ اللهِ)

”Yetiş imdâdıma, ya Resûlellâh!...” diyen kimsenin sözünü kötü ya da çirkin görülen bir şey olarak kabûl etmemek açık bir şeydir. Çünki bunda/bu sözü inkârda, ya bir ölünün şuurunun (idrâkinin) varlığının ve işitilebilecek şeyleri işitmenin inkar edilmesi (veya ileride sözü edilecek i’tirâzlar) vardır.

Buna şöyle cevab verilir:

-----------------------------------------------

[Ölen Kimse, Öldükten Sonra da Şuurlu Olur ve İşitilebilecek Şeyleri İşitmez mi.]

-----------------------------------------------

Ölen kişinin ölmesinden sonra da şuurunun bulunduğunu ve işitilebilecek şeyleri işitmesini gerektirecek deliller kuvvetli sahîh hadislerde sâbittir, vardır:

(Birinci Hadîs):

İmâm Buhârî'nin Ebû Sâid el-Hudrî radıyallâhu anhu’dan rivayeti:

Rasûlüllah sallallâhu aleyhi ve sellem Efendimiz şöyle buyurdular:

"Cenaze (tabuta) konulub da, adamlar onu omuzlarına aldıkları zaman, eğer cenaze sâlih biriyse, şöyle der: ‘Beni acele acele götürün, yerime ulaştırın.’ Şâyet sâlih biri değilse, şöyle der: ‘Yazıklar olsun size!.. Onu (cesedimi) nereye götürüyorsunuz?’ Onun (bu) sesini insanların dışındaki her şey işitir. Eğer insan işitecek olsaydı, bayılır(düşer)di.”[5]

Bu hadis, ölünün, evvelâ kendisini taşıyanları, ikinci olarak da kendisini götürmelerini hissettiğini ve işinin neyle, hayırla mı şerle mi neticeleneceğini tam bir bilgiyle[6] bilmesinin var olduğunu ifade eden delillerdendir.

O delillerden biri de,

(İkinci Hadîs):

İmam Buhârî'nin[7] kısa, İmam Taberânî’nin[8] de uzun olarak[9] Enes radıyallâhu anhu'dan rivayet ettiği hadistir:

“Yemâme (muhârebesi) gününde (harb bitince ve) insanlar aralanınca Sâbit İbnü Kays'a, “baksana ey amca!..” dedim. Onu karışık sözler söyler halde buldum. “Biz Rasûlüllah sallallâhu aleyhi ve sellem’le beraber böyle harb etmezdik. Akranlarınızı ne kötü alıştırdınız!.. Ey Allah'ım!.. Şunların getirdiklerinden ve yaptıklarından sana sığınıyorum” de(miş)di. Sonra harb etti ve nihayet şehid edildi. Üzerinde kıymetli bir zırh vardı. Ona bir Müslüman uğrayıp o zırhı aldı.

Müslümanlardan bir adam uyurken, Sâbit radıyallâhu anhu rüyasında O’na geldi ve (şöyle) dedi: “Sana bir vasiyette bulunacağım. Sakın ha ‘bu karışık bir rüyadır’ deyip de onu zayi etme!.. Ben şehid edildiğim zaman zırhımı falanca kişi aldı. Onun evi, insanların (oturdukları mıntıkanın) en uzağındandır. Çadırının yanında oynaşan bir at vardır. Bu at o zırha bir eski ip fazlasıyla bağlanmıştır. Üzerinde de atın üzerine bağlanan bir şey/çul vardır. Halid radıyallâhu anhu'ya git, O’na emret, o zırhı alsın ve Ebu Bekr radıyallâhu anhu'ya, ‘üzerimde falancanın şu kadar alacağı bulunduğunu ve falanca kölenin de azad edilmiş bir köle olduğu’nu söylesin.”

Adam uyandı, Halid'e geldi ve O’na (rüyâyı) haber verdi. Bunun üzerine Hâlid zırha bir adam gönderdi ve (adam) onu anlattığı gibi getirdi. Daha sonra adam rüyasını Hz. Ebu Bekr radıyallâhu anhu’ya haber verdi. O da ölünün vasiyyetini yerine getirdi.”[10] (Rivâyet Bitti.)

Bunu, Beğavî[11] de başka bir senedle Atâ el-Horasânî yoluyla Sabit İbnü Kays'dan uzun olarak rivayet etti.[12]

Bu kıssa, ölünün, diri tarafından ona yapılanı hissettiğini, hattâ dirinin onun malından gizlediği şeyi ve yerini tam olarak bildiğini ifâde etmektedir.

Eğer, ‘bu (hâdise), Allah celle celâlühû'nün o günde vasiyet etmeye güç yetiremezler[13] âyetinin açık manasına tersdir,’ dersen,

Ben şöyle derim: Bu ayet, (insanların) üzerlerine ansızın kıyamet kopup da vaktin darlığından dolayı vasiyet edemeyecekleri hakkındadır. Nitekim Hâzin[14] rahimehullah dahi Tefsîr’inde[15] buna işâret etmiştir.

(Üçüncü Hadîs):

O delillerden biri de Şeyhayn'ın[16] (Buhârî ve Müslim’in) Enes radıyallâhu anhu'dan, O’nun da Nebi sallallâhu aleyhi ve sellem Efendimiz’den rivayet ettiği şu hadistir:

“(Ölen) kul, kabre konulduğu ve arkadaşları dönüp gittiğinde, onların ayakkabı seslerini işitir. O'na iki melek gelir ve onu oturturlar…”[17] (Rivâyet Bitti.)

Bu hadisde, ölünün, ayakkabı seslerini işitmesinin sübutu vardır. O zaman, konuşulan sözleri işitmesi daha evlâdır. (Sözleri haydi haydi işitir.)

İbnü Hümâm rahimehullâh'ın,[18] "Hanefi âlimlerinin çoğu, ‘Ölü ayakkabı seslerini işitir’ hadisine, ‘bu ilk kabre konulma anında süâl'e mukaddime olması hâline aittir’ "[19] (şeklindeki) sözüne gelince… (Bu dediği, hâdîs’in) açık manasına ters düşmektedir. Tam tersine, açık olan, -ölünün devamlı işiteceğine dair ileri sürdüğümüz deliller sebebiyle- bu hal (işitme) kabirde devamlıdır.

(Dördüncü Hadîs):

O delillerden biri de, (Müslim ve Nesâî tarafından rivâyet edilen) Nebi sallallâhu aleyhi ve sellem’in (Cennetü’l)-Baki'yi ziyaret etmesi ve o(rada gömülü ola)nlara selam verip, "Eymüminler topluluğu yurdu!.. Selâm üzerinize olsun… Yarında vaad edildiğiniz şey size geldi. Muhakkak biz de inşâellâh size kavuşacağız"[20] şeklindeki sözleriyle onlarla konuşmasıdır.

Nebi sallallâhu aleyhi ve sellem’in, anlamayacak ve duymayacak kimselerle konuşması akla sığmaz ve boş şey görülür. Bu konuşma sadece Nebi sallallâhu aleyhi ve sellem'e ait de değildir. Aksine her bir ziyaretçinin kabir ehline "esselamu aleyküm" demesi yerleşmiş bir sünnettir.

Nebi sallallâhu aleyhi ve sellem’in, ölüye, "esselamu aleyküm" değil de "aleykesselâmu" diye selâm vermesinin nasıl anlaşılacağında (âlimler) şunları söylediler:

Bundan maksad, esselamu aleyke’yi yasaklamak değildir. Tam tersi, ondan, ölüden selâmı cevaplaması umulmayınca, onun hakkında selam(kelimesin)’in önce vaya sonra gelmesinin serbest olduğu ve ona selam verilebileceği, ama onun bunu alamayacağı anlaşılır.

(Beşinci Hadîs):

Bu delillerden biri de, Buhârî[21] ve Müslim’in, Katade’den yaptıkları rivayetdir. O şöyle dedi:

Enes İbnü Mâlik radıyallâhu anhu, Ebû Talha radıyallâhu anhu’dan naklederek şöyle anlattı: Nebi sallallâhu aleyhi ve sellem Bedir gününde emretti; Kureyş ulularından yirmi dört kişinin cesedi Bedir kuyularından çok pis bir kuyuya atıldılar. Nebi sallallâhu aleyhi ve sellem düşmana galib gelince o meydanda üç (gün üç) gece dururdu. Bedir’de üçüncü gün olunca, bineğini istedi ve hemen binek hazırlandı. Sonra ilerledi. Ashabı da peşinden gittiler. Nebi sallallâhu aleyhi ve sellem kuyunun başında dikildi ve onlara kendi isimleri ve babalarının isimleriyle seslenmeye başladı:

“Ey filan oğlu falan, ey falan oğlu filan!... Allah celle celâlühû ve Rasûlüllah sallallâhu aleyhi ve sellem'e itaat etmeniz sizi sevindirmez miydi? Biz, Rabbimizin va’dini (zaferi) hakk olarak bulduk. Siz de Rabbinizin va’dini (azabını) ‘gerçek’ buldunuz mu?

Hazreti Ömer radıyallâhu anhu, “Ya Resûlellah!.. Ruhları olmayan cesetlerle ne konuşuyorsun?” dedi. Nebi sallallâhu aleyhi ve sellem de, ‘Canım elinde olan Allah celle celâlühû'ya yemin olsun ki, söylediğimi siz onlardan daha iyi duymuyorsunuz; ancak onlar cevap veremezler’ buyurdu.” (Hadîs Son Buldu.)

Böylece Nebi sallallâhu aleyhi ve sellem, Ömer radıyallâhu anhu’nun, dirilerin konuştukları sözleri ölülerin işitmesini ihtimâlden uzak görmek(teki) zannını düzeltti ve onların işitmesinin dirilerden daha fazla olduğunu[22] anlattı.

İbnü İshâk[23] bazı ilim ehlinin (kendine) şöyle rivayet ettiğini söyledi: Nebi sallallâhu aleyhi ve sellem şöyle buyurdu: "Ey kuyu ahalisi!... Nebiniz için ne kötü yakınlardınız!. Siz beni yalanladınız, insanlar tasdik etti; siz beni (yurdumdan) çıkardınız, insanlar (bana) kucak açtı; siz benimle savaştınız, insanlar bana yardım etti. Allah celle celâlühû sizi, benden yana olan kötü yakınlığınız ile cezalandırsın. Siz, güvenilecek bir kimse olduğum halde beni hâinlikle suçladınız; doğru kimse olmama rağmen beni yalanladınız.[24]

Zürkânî[25] "el-Mevâhib Şerhi”nde[26] Nebi sallallâhu aleyhi ve sellem’in ‘onlar size cevab veremezler’ sözü hakkında şöyle dedi:

Yani ölüler, onlara/dünyadaki canlılara cevab verme izni olmadığı için (dirilere cevab veremezler). Çünki, Allah celle celâlühû "bu gün onların konuşamayacağı gündür; onlara izin de verilmez ki, özür beyan etsinler"[27] buyurmuştur. (Bu meselede) asıl olan budur. O yüzden, bazılarına konuşma izni verilme ihtimâli bulunması sebebiyle, bazı ölülerin canlılarla konuşması buna zarar vermez. (Zürkânî'nin Sözü Bitti)

Süheylî,[28] öz olarak şunları söyledi: Hadisin kendisinde, Sahabenin ‘leş olmuş kimselerle mi konuşuyorsun’ demesi sebebiyle (Allah’ın), Nebîsi sallallâhu aleyhi ve sellem’e bir mu’cize verdiğini gösteren yan vardır. (Süheylî’nin Sözü Bitti.)

Onun (Süheylî’nin) sözünde şu görüşe işaret vardır: Bedir ölüleriyle konuşmak hadisi Nebi sallallâhu aleyhi ve sellem’e ait bir haslet ve mu’cizedir. Nitekim Buhârî,[29] Katâde radıyallâhu anhu’dan “Allah celle celâlühû onları diriltti de Nebi sallallâhu aleyhi vesellem’in sözünü, azarlama, küçültme, pişmanlık ve hasret olsun diye onlara işittirdi” dediğini rivayet etmiştir.

Bu hadiseyi buna/mu’cizeye yormanın sadece bir ihtimâl ve te’vîl olduğu da gizli değildir; ki, (ölülerin) işitme(si)nin imkânsız olmasına bir delil bulunmadıkça böyle bir te’vîle gidilmez. Oysa Allah celle celâlühû işittirmeye ve hissettirmek için hisleri var etmeye kâdirdir.

-----------------------------------------------

[Âişe Radıyallâhu Anhâ’nın Ölülerin İşitmesini İnkâr Etmesi]

-----------------------------------------------

Eğer dersen ki;

Hz. Aişe radıyallâhu anhâ Hz. Ömer radıyallâhu anhu’nun (ölülerin işiteceği) rivayetini kabul etmedi ve şöyle dedi:

“Nebi sallallâhu aleyhi ve sellem şöyle buyurmuştur: Ölüler şu anda onlara dediğimin hak olduğunu biliyorlar.”[30]

Sonra da Âişe radıyallâhu anhâ şu ayeti okudu: Sen ölülere işittiremezsin.”[31]

Nitekim İmam Buhârî de (bu ihtilafı) rivâyet etti. (İ’tiraz Bitti.)

-----------------------------------------------

[Âişe Radıyallâhu Anhâ’nın İnkârına Verilen Cevâb]

-----------------------------------------------

(Şöyle deriz:)

Buna birkaç şekilde cevab verilir:

Birincisi: Süheylî'nin dediğidir: Ölüler bu halde -Aişe radıyallâhu anhâ’nın da kabul ettiği gibi- (söyleneni) biliyorlarsa, o zaman Hz. Ömer radıyallâhu anhu’nun söylediği gibi işitmeleri de caizdir. Hem de bu (işitme) lafz(ın)ı rivayet etmekte Ömer radıyallâhu anhu tek kalmamıştır.

Bu rivayet, oğlu Abdullah (ibnü Ömer) radıyallâhu anhumâ[32] ve Ebû Talha radıyallâhu anhu’dan da sâbit olmuştur.[33]

Aynı şekilde, “bilmek”, “işitme”ye bağlı değildir. Sonra, ölülerin işitmesi ya başlarındaki kulaklarıyla (hisleriyle) olur. Bu (Ehl-i Sünnet’in de[34] görüşü olan) suâl esnasında ruhun cesedin tamamına ya da bir kısmına iâde edilmesi hâlindedir. Ya da ruhun asla cesede (tamamına veya bir kısmına) döndürülmeyip suâlin direkt ruha yapılacağını söyleyenlere göre kalbin ya da ruhun kulaklarıyla olur.[35]

İkincisi: O’nun/Âişe radıyallahu anhâ’nın bu işitmeye, "sen ölülere işittiremezsin,"[36] ve "sen kabirdekilere işittirici değilsin"[37] ayetleri ile karşı çıkması, Kuyu Ehli hadisindeki (ölülere işittirmenin Nebi sallallâhu aleyhi ve sellem’e) hâs olduğunu iddia eden kimseyi reddetmektedir. Çünki, bu hadîsde, âyetin açık manasına bakılarak Nebi sallallâhu aleyhi ve sellem’in (ölülere sözünü) işittirmesi açıkça inkâr edilmektedir. Üstelik, Allah celle celâlühû’nun, bu hâli, ölülerin tamâmında, onlara seslenildiği zaman, (bu seslenme) hangi şahıstan olduysa ve hangi zamanda olursa yaratmaya gücü yeter.

Üçüncüsü: Alimler, Âişe radıyallâhu anhâ’nın inkârını kabül etmemişlerdir.

İsmailî[38] şöyle dedi:

Âişe radıyallahu anhâ’da son derece anlayış, zekâ, çok rivayet etme ve ilmin derinliklerine dalmak vardı. Sağlam bir râvinin rivayeti, ancak onu nesh veya tahsis edecek, veyahud da imkansız kılacak onun gibi bir rivayetle reddetmek mümkün olur. Hem de Âişe radıyallâhu anhâ’nın inkâr ettiği ile, O’ndan başkalarının “sâbittir” dediklerinin/işitmenin arasını birleştirmek (ve barıştırmak) mümkün iken bu nasıl olabilir? Çünki Allah Teâlâ'nın "sen ölülere işittiremezsin" ayeti Nebi sallallâhu aleyhi ve sellem’in "onlar şu anda işitiyorlar"[39] hadisine zıt değildir. Zîrâ işittirmek, işittirenden sesi kulağa ulaştırmaktır. O zaman Nebi sallallâhu aleyhi ve sellem’in sesini onlara ulaştırmakla onlara işittiren Allah celle celâlühû'dür, Nebi sallallâhu aleyhi ve sellem değildir. Böylece âyetle hadis arasını barıştırmak hâsıl olmuştur.

Âişe radıyallâhu anhâ’nın, Nebi sallallâhu aleyhi ve sellem’in sadece "onlar elbette biliyorlar" dediği şeklindeki cevabına gelince… Onu şâyet Nebi sallallâhu aleyhi ve sellem’den veya -O, kıssaya şahid olmadığı için- başkasından işittiyse, bu ("onlar elbette biliyorlar" sözü), "işitiyorlar" rivayetine zıt değildir. Çünki bilmek (daha önce de söylediğimiz gibi) işitmeye mani değildir. Tam tersi onu kuvvetlendirir. Zîrâ konuşulan kimsenin (kendine söyleneni) bilmesi âdette/insanlar arasında ola gelene göre ancak işitmesiyle olur.[40]

Dördüncüsü: İki ayette geçen "ölüler” ve “kabirde olan kimseler"den anlatılmak istenen, onların, vaazları işitmekten tesirlenmemeleri cihetiyle kalbleri ölmüş kimseler olmaları itibarıyla mecazen kâfirler olmasıdır. Onların evleri, şu ölü kalblerinin bulunduğu cesedleridir. Cesedleri sanki onların kabirleridir. Bu (te'vîl), sözün hakîkî manasına bakmaksızın olur. Kafirlerin işitmemesinden murad edilen, -iki ayetin de kâfirlerin imana davet edilmeleri ve buna icabet etmemeleri hakkında inmiş olduğu deliliyle- hakkı kabûl etmemeleridir.

Beşincisi: Âişe radıyallâhu anhâ bu fikrinden dönmüştür. Bunun da delîli, (İmâm Kastallânî’nin) el-Mevâhibü'l-Ledünniyye’de söylediği şu sözlerdir:[41]

Garîb bir şeydir ki, Ebû Talhâ radıyallâhu anhu’nun hadisinin benzeri, İbnü İshâk'ın el-Meğâzî'sinde, hasen bir isnad ile Âişe radıyallâhu anhâ’dan yapılan Yûnus İbnü Bükeyr’in[42] rivayeti mevcûddur. O hadîsde, "siz, onlara dediğimi (onlardan) daha iyi işiten değilsiniz" ifâdesi vardır. Bu hadisi, İmam Ahmed hasen bir isnad ile rivayet etti.[43]

Belki de Âişe radıyallâhu anhâ, yanında birçok Sahabî’nin rivayetinden bir haberin sabit olması sebebiyle görüşünden vaz geçti ve onlara muvafık rivayette bulundu. Onun inkârının özü de Bedir savaşında hazır olmamasıdır.

Yine O’nun, görüşünden vazgeçtiğini kuvvetlendiren şeylerden biri de İmam Tirmizî'nin[44] şu rivayetidir:

Âişe radıyallâhu anhâ, kardeşi Abdurrahmân İbnü Ebî Bekr radıyallâhu anhu’nun kabrini ziyaret edince O’na hitab etti ve şöyle dedi:

"Vallahi (ölümün esnasında) yanında olsaydım seni mutlaka öldüğün yere defnederdim. Eğer sana (ölümüne) şahit olsaydım, seni ziyaret etmezdim.”

Yine (O’nun, görüşünden döndüğünü pekiştiren rivayetlerden biri de),

Ahmed'in Hz. Âişe radıyallâhu anhâ’dan şöyle dediğine dâir yaptığı rivayetdir: “Rasûlüllah sallallâhu aleyhi ve sellem ve Ebu Bekir radıyallâhu anhu kabirlerine konulduktan sonra ben orada elbisemi çıkarırdım. Çünki biri kocam, diğeri de babamdı. Ne zaman ki oraya Ömer radıyallâhu anhu da defnedilince ondan haya ettiğimden artık kendimi örterdim.”[45]

Bu rivayette de Âişe radıyallâhu anhâ’nın, ölünün, konuşulanı işitmes(i) şöyle dursun, dirinin şeklini (bile) idrak ettiğini isbâtı vardır.

-----------------------------------------------

[Hanefî Âlimlerinin Çoğuna ve İbnü Hümâm’a Göre “Ölü Bir Şey İşitmez” mi?]

-----------------------------------------------

Eğer dersen ki; İbnü Hümâm[46] ‘Feth’inin Cenazeler Kitabı’nda şöyle demektedir: “(Hanefî) âlimlerimizin çoğu, Kitabu’l-Eymân’ın ‘vurmakla yemin etmek’ bâbında, açıkça, ‘bir kişiyle konuşmayacağına’ dâir yemin eden kimse, onunla öldüğünde konuşsa, yemini bozulmaz; çünki bu yemin, adamın anlaması hâlindeki konuşmasıyla gerçekleşir; ölü ise böyle değildir’ dediklerine göre, ölü bir şey işitmez.” Buna rağmen senin bu anlattıkların nasıl doğru olabilir?

Derim ki; Şâri’ sallallâhu aleyhi ve sellem’in lafzından "ölü onların (kabrin başındaki dirilerin) ayakkabı seslerini işitir"[47] ve "siz onlardan daha çok işitiyor değilsiniz" sözü, bir de onlara selam vererek konuşması ile ölünün işitmesinin sübûtu kesinleştikten sonra, hakkın eteğine takılan insaflı bir Âlim için, ancak Nebi sallallâhu aleyhi ve sellem’in söylediğine dönmek O’nun dediğiyle hükmetmek, ona dayanmak ve O’na muhalefeti terk etmek yakışır. İsterse bunu söyleyen (İbnü Hümâm gibi) çok büyük kimse olsun.

Şu şiiri söyleyenin Allah hayrını bol versin:

İlim, Allah'ın ve Resûlü’nün dediğidir,

Eğer sahihse (bu hadîs); ve İcma'dır. Bun(lar)da cahil ol.[48]

Sakındır, bilmemek yüzünden muhalefet edeni

Sokanı Resûl ile Fakîh'in görüşü arasına.

Cemâlüddîn el-Hâdî İbnü İbrahim de şöyle dedi;

Nebi Muhammed’in üzerinde olduğuna sarıl

Bırak dilediğini diyenin dediğinden

Odur, razı olunan yol ve öyle mezheb ki,

Onun üzerinden geçtiler ilk asırların hayırlı insanları.

Peygamber ve Sahabesinin yakın olduğuna yakın ol,

Dinden yana. Diğerlerini uzakta bırak.

Onlar parlak benekler ve ötelerin efendileridirler.

Onlar dünyânın susuzları, tepelerin nûrudur.

Sen onların dürüstlüklerinin yollarından gitmezsen

Onların sözlerinden vesilelere yapışmazsan

Büyük bir payı kaçırırsın ve olmazsın,

Doğru yoldan hakka ulaşan.

Onların yoluna sarıl; düşmekten kurtulursun

Ve onlarla mertebelerin en yükseğine çıkarsın.

-----------------------------------------------

[İbnü'l-Hümâm'ın Sözünün Îzâhı Nasıldır?]

-----------------------------------------------

(Ayrıca), İbnü'l-Hümâm'ın bahsettiği yemin meselesine şöyle (de) cevab verilir:

Yeminler Örf üzerine kurulmuştur. Ondan (yeminin bozulmadığından), ölünün işitmediği lâzım gelmez. Nitekim (âlimlerimiz), ‘biri et yemeyeceğine yemin etse, sonra da balık yese, -Allah celle celâlühû onu taze et[49] diye isimlendirmesine rağmen- yemini bozulmaz..’ demişlerdir.

İbnü'l-Hümâm Fethu'l-Kadîr de[50] Nebi sallallâhu aleyhi ve sellem'i ziyaret faslında fıkıhçıların şöyle dediğini anlattı:

Kabir ziyaretinde evlâ olan baş tarafından değil de ayak ucu tarafından gelmektir. Çünki ölünün gözü yandan ileriye baktığından birincisinde ölü için eziyet vardır. (İbnü’l- Hümâm’ın Sözü Bitti)

İbnü'l-Hümâm rahimehullah burada, ölünün ‘görmek hissi’nin var olduğunu söylemiştir. Halbuki ‘görmek,’ ‘işitmek’ hissi’nden daha zayıftır; çünki ‘görmek’ için ışığa ihtiyaç varken ‘işitmek’ için yoktur. O, ölünün görmesi ile ziyaret eden arasında toprak tabakalarının engel olmayacağını da ifade etmiştir. (Bu sabit olunca), işitmek hissinin, alıştığı şeyden/duymaktan imkânsızlık içinde olmaması daha evlâdır.

Sonra, şâyet, geri adım atsak bile işitmenin olmadığını söylemek bilmemeyi îcâb ettirmez. Çünki işitmek bedendeki uzuv/organ ile olur; halbuki beden çürümüş olur; ama ilim (bilmek) ruh ile olur. O ise kalıcıdır ve onun bilmesi bedenî bir uzuv ile değildir. Onun ilmi, gözden ışık çıkışı ile kulağa sesin ulaşmasıyla değil, aksine görülen ve işitilen şeylerle olur. Nitekim bazı Müslümanlar Allah celle celâlühû'nün işitmesi ve görmesini görülen ve işitileni bilmesiyle te'vîl etmişlerdir.

Salihlerden olan şu ölüler, beşeri sıfatlardan soyulduktan, düşük dünya ile olan alakaları kesildikten ve kendilerine ebedi saadeti gerektiren Allah celle celâlühû'ya kavuşmakla rahatladıktan sonra, üzerlerine hazret-i Kayyûmiyyet nurları dökülür ve nihâyet (bu nûrlar) onlara her gizliyi apaçık yapar, topraktan perdeleri ve uzun mesafeyi onlardan kaldırır. Bu bazı diri kimseler için dünyâ hayâtında (da) gerçekleşmiştir. Nitekim, Ömer'in hayatındaki[51] "Ya Sâriye dağa (doğru yanaş)” sözü buna işâret etmektedir. Ya (dünyevî perde ve bağlardan) soyunup rahata eren ve Allah celle celâlühû'ya kavuşup şakîliğin îcâblarından kurtulan kimse için ne demeli?!...

Şöyle diyenin Allah hayrını bol versin:

Leyla ortaya çıktığı zaman tamamım (her yerim) gözler olur.

O bana seslendiği zaman da her yerim kulaklar olur.

-----------------------------------------------

[Ölü Kendini Ziyaret Edenlerin Hallerini Bilir mi?]

----------------------------------------------

Ölünün ziyaret edenlerin hallerini bildiğine dair de çok haberler ve eserler gelmiştir. Aynı şekilde, ölünün Âhiret işlerini dinin hakikatını ve doğruluğunu bilmesinde de hiç şüphe yoktur. O zaman dünya hallerini ve işlerini bilmesinin sabit olduğu da mümkin olsun.

-----------------------------------------------

[Ruhun Ölülerle Beraber Kalması ve Âlem-i Berzah'ta İlmin Bulunmasının Delili Var mıdır?]

----------------------------------------------

Ruhun ölenlerle kalmasıyla birlikte, Âlem-i Berzah'ta onlar için ilmin hâsıl olmasının delili ise hadislerde gelen şu haberlerdir:

(Birinci Haber):

(Ahmed, Ebû Dâvûd, Hâkim ve başkalarının rivâyeti): "Şehidler Allah celle celâlühû katındaki nimetleri görünce, Allah sübhânehû ve teâlâ’ya ‘kardeşlerimize bu halimizi kim haber verir?’ dediler. Allah Teâlâ da ‘onlara ben haber veririm’[52] buyurdu ve şu ayet-i celileyi indirdi:

"(Ey Habibim sallallâhu aleyhi ve sellem!..) Sakın ha! Allah celle celâlühû yolunda öldürülenleri ölüler zannetme. Aksine onlar, Allah celle celâlühû'nün kendilerine verdikleriyle seviniyor oldukları halde Rableri katında rızıklandırılan dirilerdir.”[53] (Hadîs Bitti.)

(İkinci Haber):

Yine (Buhârî’deki) rivayet(ler)de şöyle gelmiştir: “Bi'ru Meûne faciasında şehid edilen Kurrâ/Kur’ân hâfızları "kardeşlerimize haber ver ki, biz Rabbimizle karşılaştık (O’na kavuştuk.) O bizden razı oldu, bizi de kendinden razı kıldı"[54] dediler. Bu, Kur'ân’dan okunan bir ayet idi de tilaveti nesh olundu.”[55] (Haber Bitti.)

(Üçüncü Haber):

Hadiste şöyle gelmiştir: Ölü, iki meleğin cevablarını hayırla verince, kabri nurlandırılır ve ona, ‘damadın uyuması gibi uyu’ denilir. Ölü de onlara ‘aileme döneyim de bunu onlara haber vereyim (mi?)’[56] der. (Haber Bitti.)

Bununla, ‘ölünün, ehlini, kardeşlerini ve dostlarını bilmekte olduğu’ anlaşılmış oldu.

Kâfirlerin tekrar dünyaya dönmeyi temenni edecekleri ve dostlarının kendilerini saptırmalarından dolayı pişmanlık duyacakları Kur'ân ile sabittir. Nitekim şöyle diyecek: "Keşke ben falancayı dost edinmeseydim."[57]

Onlar, arkadaş ve kardeşlerini Kıyamet gününde bilince, (onları) kabirde bilmeleri daha evlâdır ve ihtimâle daha yakındır.

Sonra, ölülerin işiteceği ve bileceğinin sübûtu hakkında açık sahih delilleri getirdikten sonra böyle bir evleviyete/önceliğe de ihtiyaç kalmaz. İşte bu yüzden, onu/kabirdeki bilmeyi ancak haberleri (hadisleri) bilmeyen veya dini inkâr eden bir kimse reddedebilir.

-----------------------------------------------

[Ölüler Konuşurlar Veya Kur’ân Okurlar mı?]

-----------------------------------------------

Ölüler hakkında işitmenin de üstünde bir hakîkat vardır. O da konuşmaları ve Kur'ân-ı Kerim okumalarıdır. (Bu, birçok noktaya dayanır:)

Birincisi: Ölenlerin sözlerinden bir çoklarının işitildiği sâbit olmuştur. Bunu önceden söylemiştik. Onlardan biri de Rib'î İbnü Hirâş'dır.[58] Birçok kişinin[59] açıkça ifâde ettiğine göre bu zat öldükten sonra konuşmuştur.[60]

İkincisi: Bu (öldükten sonra konuşmak ve okumak), İmam Tirmizî'nin İbni Abbâs radıyallâhu anhumâ’dan rivayet edip hasen kabul ettiği rivayete göre olmuş bir şeydir:

İbni Abbâs radıyallâhu anhumâ’dan şöyle dedi:

Sahabe-i Kirâm rıdvânullâhi teâlâ aleyhim ecmaîn'den bazısı kabir olduğunu bilmediği bir yere çadır kurdu. Bir de ne görsün ki orası bir insanın kabri… (O kabirdeki ölü) Mülk sûresini bitirinceye kadar okudu. Sahabî Nebi sallallâhu aleyhi ve sellem’e geldi ve “ya Resûlellah!.. Ben bilmeden çadırımı bir kabrin üzerine kurdum. Bir de ne göreyim ki orası bir insanın kabri; Mülk suresini bitirinceye kadar okudu” dedi.

Nebi sallallâhu aleyhi ve sellem de, "(Mülk sûresi azabı) men edici ve (kabirdekini azabdan) kurtarıcı bu sûredir; onu kabir azabından kurtarır" buyurdu.[61] (Hadîs Bitti.)

Bu kadarı, ölülerin işitmeleri, (bir takım şeyleri) anlamaları, dirilere konuşmaları ve Kur'ân okumalarının isbâtı için yeterlidir. Artık bunu inkar etmek isteyenin inkârının hiçbir îzâh yanı olamaz.

-----------------------------------------------

[Allah’dan Başkasına Seslenmek Câiz Değil midir?]

-----------------------------------------------

(Fetvâyı soran ve i’tirâzı yapanın) Allah celle celâlühû'ndan başkasına seslenmeyi inkâr etmesi ve ‘bu câiz değildir’ demesine gelince….

O'na şöyle cevap verilir: Bu,

(Bir): İbnü’s-Sünnî'nin[62] "Amelü’l-Yevmi ve’l-Leyle"sinde[63] “Kişi Ayağı Uyuştuğu Zaman Ne Der?” babında, Ebu Saîd el-Hudrî radıyallâhu anhu’nun yaptığı şu rivâyetle reddedilmiştir:

"Ben bir seferinde İbnü Ömer radıyallâhu anhumâ ile beraber yürüyordum ve onun ayağı uyuştu, bir kenara oturdu. Bir adam, ‘en çok sevdiğin birini zikret/an’ dedi. İbnü Ömer radıyallâhu anhumâ da ‘Yâ Muhammedâhu/Ey Muhammed!.. Yetiş…’ dedi. Sonra kalktı ve yürüdü.” (Hadîs Bitti)

(İki): (Buna) İbnüs-Sünnî'nin yine Abdurrahman İbnü Sa'd'dan yaptığı (şu) rivayetle de cevab verilir:

Abdurrahman İbnü Sa'd şöyle dedi:

“Ben İbnü Ömer radıyallâhu anhumâ’nın yanında yürüyordum. Birden ayağı uyuştu. ‘Ey Ebâ Abdirrahmân ne oldu ayağına?’ dedim. ‘Şuradan sinirler toplandı’ dedi. ‘İnsanlardan en çok sevdiğin kişiyi çağır’ dedim. O da ‘Ey Muhammed!...’ dedi ve sinirleri hemen açıldı.”[64] (Hadîs Bitti)

(Üç): (İbnüs-Sünnî'nin) yine Heysem İbnü Cahş'dan yaptığı rivayet de (buna) cevap olur.

O (Heysem) şöyle dedi:

“Biz Abdullah İbnü Amr İbni Âs ile beraberdik. Onun ayağı uyuştu da yanındaki birisi ‘en çok sevdiğin kimseyi an’ dedi. O da, ‘Ey Muhammed!..’ dedi. Sanki bağından kurtulmuştu.” (Hadîs Bitti)

Bu eserlerden, ölüye seslenilmenin, (seslenene) yakın olsun, uzak olsun câiz olduğu çıkarılır.

Bunu/câizliği teşehhütte "Ey Nebi sallallâhu aleyhi ve sellem!.. Allah celle celâlühû'ün selamı rahmeti mağfireti senin üzerine olsun" hıtabı da kuvvetlendirir.

Çünki "أَىُّ" “eyyü”nün nidâ harf(ler)indendir. Üstelik bunda ölüye, ölmesinden sonra hitâb etmek/onu karşısına alıp konuşmak vardır. Bundan bu câizliğin ölüye yakın olmak şartı ile sınırlı olmadığı da çıkarılır; hatta bu hükümde uzak olmak ve yakın olmak birdir. Çünki namaz kılan nerede olursa olsun teşehhüdünde bu sözü söylemekle emrolunmuştur.

-----------------------------------------------

[Allah’dan Başkasından Meded İstemek Câiz Değil midir?]

-----------------------------------------------

Allah celle celâlühû'dan başkasından istiğâse’yi/yardım istemeyi caiz görmeyene gelince… Ona şöyle cevap verilir: Bu inkâr,

(Bir): Tabarânî'nin "el-Kebîr"inde, râvîleri sağlam bir isnad ile Ukbe İbnü Ğazvan radıyallâhu anhu’dan yaptığı rivayet ile reddedilmiştir.

Ukbe İbnü Ğazvan radıyallâhu anhu Nebi sallallâhu aleyhi ve sellem’in şöyle buyurduğunu rivayet etti:

"Sizden biriniz bir şey kaybederse veya hiçbir insanın olmadığı bir yerde yardım murâd ederse, şöyle seslensin: Ey Allah'ın kulları bana yardım edin. Çünki Allah'ın sizin görmediğiniz kulları vardır.”[65]

(Taberânî şöyle ilâve etti:) Bu tecrübe edilmiştir. (Tabarânî'nin Rivâyeti ve Sözü Bitti).

(İki): İbnü Ebî Şeybe "el-Musannef"inde[66] Abdullah İbnü Abbâs radıyallâhu anhumâ’dan mevkuf olarak şöyle dediğini rivayet etti:

"Sizden birinizin hayvanı kaybolursa, ‘Ey Allah'ın kulları!... Allah’ın rahmeti üzerinize olsun; bana yardım edin’ desin.”[67]

(Üç): “İstenmeyen bir şeyden dolayı ölüye sığınmak” hakkında İbnüs-Sinnî’nin "Amelü’l-Yevmi ve’l-Leyle"sinde Ali radıyallâhu anhu’dan şöyle dediğine dâir yaptığı bir rivâyet gelmiştir:

"Yırtıcılardan korktuğun bir vadide bulunduğunda ‘aslanın şerrinden, Daniyel’e ve …‘a sığınırım’ de.” [68]

(Dört): Üstelik, “Nebilerin (öldükten sonra da) diri olmaları” sahih isnadlarla ve kuvvetli delillerle sabittir. Onlara ve husûsiyyetle Nebimiz’e salât ve selamların en üstünü olsun. Allah celle celâlühû ve meleklerinin, salât ve selâmı her bir salat edenden, Nebimiz sallallâhu aleyhi ve sellem’e ulaştırmaları da[69] (yine sahih isnadlarla ve kuvvetli delillerle) sâbittir.

-----------------------------------------------

[Nebileri Uyanıkken Görmek Mümkin midir?]

-----------------------------------------------

Peygamberleri uyanıkken gören kimsenin bu sözü (şayet sahtekâr değilse) inkâr edilmez. Çünki,

(Bir): Nebi sallallâhu aleyhi ve sellem, Mûsa aleyhisselâm’ın yüksek sesle telbiye[70] getirdiğini görmüştür.

(İki): Aynı şekilde, Yûnus[71] aleyhisselâm’ı da görmüştür.[72]

Üstelik Allah celle celâlühû’nün birtakım kâfirleri, azablandırmak, küçük düşürmek ve Müslümanlara ibret olmaları için diriltmesi de inkar olunacak bir şey değildir.

(Üç): İmam Tabarânî, "el-Evsat"ında,[73] İbnü Ebî’d-Dünyâ[74] ve başkaları[75] İbnü Ömer radıyallâhu anhumâ’dan şöyle dediğini rivayet etmişlerdir:

“Ben Bedir’in etraflarında dolaşırken, bir de baktım ki, çukurun birinden boynunda zincir bulunan bir adam çıkıverdi ve bana ‘Ey Abdullah!.. Bana su ver!.. Ey Abdullah!.. Bana su ver!..’ diye seslendi. Bilmiyorum, ismimi mi bildi veya Arabların seslenişiyle mi seslendi? Aynı çukurdan bir de eli kamçılı olan siyah bir adam çıktı ve bana ‘Ey Abdullah!.. Ona su verme, o kâfirdir’ diye seslendi. Sonra da ona kamçıyla vurdu ve nihâyet (o kâfir) çukura geri döndü. Hemen süratli bir şekilde Nebi sallallâhu aleyhi ve sellem’e geldim ve bunu haber verdim. Bana, ‘gerçekten onu gördün mü?.’ dedi. ‘Evet’ dedim. ‘O, Allah'ın düşmanı Ebû Cehl İbnü Hişâm'dır. Bu da Kıyamet’e kadar devâm edecek olan azabıdır,’ dedi.” (Rivâyet Bitti.)

(Dört): İbnü Ebî’d-Dünyâ Şa'bî'den[76] rivayet etti:

Bir adam, Nebi sallallâhu aleyhi ve sellem’e şöyle dedi:

Ben Bedir’e uğramıştım. Yerden çıkan bir adam gördüm, başka bir adam da elindeki gürzle ona vurup yerine sokuyordu. Sonra o adam tekrar çıkıyor ve o da onu (yine) vurup yerine sokuyordu. Bunu defalarca yaptı. Nebi sallallâhu aleyhi ve sellem “O, Ebu Cehl İbnü Hişâm’dır. Ona Kıyamete kadar böyle azab edilecektir” buyurdu. (Hadîs Bitti.)

Zürkânî, "Şerh'ul-Mevâhidu’l-Ledünniyye"de[77] şöyle dedi: Açık olan o dur ki, Şa'bî'nin rivayetinde ismini zikretmediği bir adam diye bahsettiği mübhem/bilinmeyen kişi İbnü Ömer radıyallâhu anhumâ’dır. Ancak başkası olması da muhtemeldir. O zaman, Ebu Cehl'i gören kişi, birden fazladır. (Zürkânî’nin Sözü Bitti.)[78]

-----------------------------------------------

[Kaç Çeşit Tevessül Vardır?]

-----------------------------------------------

Semhûdî,[79] "Vefâu’l-Vefâ"da[80] şöyle dedi:

Bil ki, Nebi sallellâhu aleyhi ve selem ile, Rabbi katındaki rütbesi ve bereketi ile Rabbinden yardım ve şefâat istemek, Nebilerin ve Resûllerin işlerinden, Selef-i Salihîn’in de âdetlerindendir. Bu iş, her hâlde, O’nun yaratılmasından önce de, sonra da, dünya hayatında da, kabir hayatında ve Kiyamet meydanında da gerçekleşir.

-----------------------------------------------

Birinci Hal

Nebi Sallallâhu Aleyhi ve Sellem İle Yaratılmasından Önce Tevessül Etmek

-----------------------------------------------

Bu hususta Nebiler’den -Allah’ın salâtları ve selâmı tamâmının üzerine olsun- eserlerde/Sahâbî rivâyetlerinde gelmiştir. Biz bunlardan Hâkim'in de içinde olduğu kalabalık topluluğun yaptığı bir rivâyet ile yetineceğiz.

Hâkim,[81] isnadının sahih olduğunu söylerek Hz. Ömer radıyallâhu anhu’dan Nebi sallallâhu aleyhi ve sellem’in şöyle buyurduğunu dediğini rivayet ediyor:

“Âdem aleyhisselam (malum) hatayı[82] işleyince, ‘Ya Rabbi beni bağışlaman için Muhammed sallellâhu aleyhi vesellem’in hakkıyla[83] senden istiyorum’ dedi. Allah Teâlâ, ‘Muhammed sallellâhu aleyhi vesellem’i henüz daha yaratmadığım halde nereden biliyorsun’ buyurdu. Adem aleyhisselâm, ‘Ya Rabb! Sen beni kendi elinle yarattığında bana kendi ruhundan üflediğinde başımı kaldırdım, Arş’ın direkleri üzerinde Lâilâhe illellâh Muhammedün Rasûlüllâh yazılı olduğunu gördüm. Anladım ki, sen ancak mahlûkatın en sevimlisini kendi ismine eklersin’ dedi. Allah Teâlâ, ‘Doğru söyledin, ey Âdem!.. O, bana yaradılanların en sevgilisidir; O’nun hakkıyla istediğin için seni bağışladım. Eğer Muhammed sallellâhu aleyhi vesellem olmasaydı seni yaratmazdım’ buyurdu.

Tabârânî,[84] bu hadisi, sonuna "O, senin zürriyetinden son peyğamberdir" cümlesini ekleyerek rivayet etti.

İmâm Sübkî[85] şöyle dedi:

Sahîh olan Mağara Hadîsinde[86] de olduğu gibi, amellerle[87] -yaratılmış olmalarına rağmen- tevessül etmek caiz olunca, Nebi sallallâhu aleyhi ve sellem ile istemek evlâ olarak caizdir. Âdette, bir kimsenin bir şahsın yanında değeri ve kadri olsa ve ğıyabında onunla/değeri olan kimseyle o şahsa tevessül edilse, sözü edilen şahıs kendisiyle tevessül edilen kimseye bir ikrâm olarak bu isteği yerine getirir. Bazen de sevilen veya hürmet edilen kimseden söz etmek[88] istenilenin kabûlüne sebeb olur.

Bu hususta, tevessül, istiğase, şefaat istemek ve teveccüh tabirlerinin kullanılması aralarında hiçbir fark yoktur. Bunun manası, ihtiyaç hususunda bi kimse ile bir varlığa yönelmektir. Bazen rütbe sahibi biriyle ondan yüksek olana tevessül edilir.

-----------------------------------------------

İkinci Hal

O’nunla, Yaratılmasından Sonra, Dünyada Yaşadığı Müddet İçinde Tevessül Etmek.

-----------------------------------------------

İçlerinde Nesâî ve Tirmizî'nin de bulunduğu cemaatın rivayeti ettiği hadîs bu babtandır.

Tirmizî,[89] "Cami"inde, Dualar Babı’nda, Osman İbnü Huneyf radıyallâhu anhu’dan rivayet etti:

“Gözleri özürlü bir adam Nebi sallallâhu aleyhi ve sellem’e geldi ve ‘Allah cellecelâlühû'dan bana âfiyet ve şifâ vermesini iste’ dedi. Nebi sallellâhu aleyhi ve selem, istersen düa edeyim, istersen de sabret ki, bu senin için daha hayırlıdır. Adam, ‘dua et’ dedi. (Nebi sallallâhu aleyhi ve selem) O’na, abdest almasını, abdestini güzel etmesini ve şu düayı yapmasını emretti:

Ey Allahım!... Ben senden istiyorum. Sana rahmet peygamberi Muhammed sallallâhu aleyhi ve sellem ile yöneliyorum. Ey Muhammed sallallâhu aleyhi ve sellem!... Hâcetimin yerine getirilmesi için seninle Rabbime yöneldim. Ey Allahım!... O’nu, hakkımda şefaatçı yap.”

Tirmizî, “bu, Hasen Sahih Ğarib’tir; bunu ancak bu vechiyle/isnâdla biliyoruz” dedi. Beyhakî[90] de Sahîhdir deyip şu eklemeyi yaptı: "Adam, gözleri görüyor olarak kalktı." Bir başka rivayette,[91] "adam denileni yaptı ve şikâyetinden kurtuldu" denildi.

----------------------------------------------

Üçüncü Hal

Nebi Sallallâhu Aleyhi ve Sellem İle Vefatından Sonra Tevessül Etmek

-----------------------------------------------

Tabarânî, "el-Kebîr"inde[92] daha önce geçen Osman İbnü Huneyf radıyallâhu anhu’dan şöyle rivayet etti:

“Bir adam, hâceti için Osman radıyallâhu anhu’ya gelip gidiyor, ama Osman radıyallâhu anhu O’na iltifat etmiyor ve hâcetine bakmıyordu. Adam İbnü Hüneyf radıyallâhu anhu ile karşılaştı ve hâli ona şikayet etti. İbnü Huneyf de O’na şöyle dedi: Abdest yerine git; abdest al ve namaz kıl. Sonra da, ‘Ey Allah’ım!.. Ben rahmet Nebîsi olan Nebîn Muhammed sallallâhu aleyhi ve sellem ile sana yöneliyorum ve senden istiyorum. Ey Muhammed!.. Ben ihtiyacımın görülmesi için seninle Rabbime yöneliyorum’ şeklinde duâ et ve hâcetini söylersin.. Adam gitti ve onun dediğini yaptı. Sonra Osman radıyallahu anhu'nun kapısına geldi. Hemen kapıcı adamın elinden tuttu ve O’nu Osman radıyallâhu anhu’nun yanına soktu. Osman radıyallâhu anhu da O’nu yanında bir mindere oturttu ve hâcetini sordu; adam da hâcetini anlattı. Osman radıyallâhu anhu da adamın ihtiyacını gördü ve O’na, ‘ihtiyacını söylemedin; nihâyet şimdi görüldü’ dedi. ‘Hangi ihtiyacın varsa, söyle’ dahi dedi. Adam Osman radıyallâhu anhu’nun yanından çıktı, İbnü Hüneyf radıyallâhu anhu ile karşılatı ve, ‘Allah celle celâlühû hayırla mükafatlandırsın. Sen benimle konuşuncaya kadar benim ihtiyacım görülmüyor, bana da iltifat edilmiyordu’ dedi. İbnü Huneyf radıyallâhu anhu da O’na şöyle dedi: ‘Yemin olsun ki bunu ben söylemedim. Ancak Nebi sallallâhu aleyhi ve sellem’in yanındaydım. O'na gözünü kaybetmiş/kör olmuş biri halinden şikayet etti. Nebi sallallâhu aleyhi ve sellem O’na, ‘İstersen duâ edeyim, istersen sabret’ dedi. Adam, ‘Beni tutup götürecek kimsem yok; bu hal/körlük ve sahibsizlik bana meşakkat veriyor’ dedi. Nebi sallallâhu aleyhi ve sellem, O’na, ‘Abdest alınacak yere git ve abdest al; sonra iki rekat namaz kıl; sonra da bu duâları yap’ dedi. İbnü Hunefy radıyallâhu anhu, ‘Yemin olsun ki, biz oradan ayrılmamıştık; konuşmamız uzamıştı. Nihâyet adam (denileni yaptı ve) yanımıza geldi. Sanki, daha önce O’nda asla böyle bir özür yoktu’ dedi. (Rivâyet Bitti.)

Bunun benzerini Beyhakî[93] iki yoldan rivayet etti.

Taberânî el-Kebîr’inde[94] ve el-Evsat’ında,[95] içinde Ravh İbnü Salah'ın[96] -ki O’nu, kendisinde bir zayıflık bulunmasına rağmen İbnü Hıbbân[97] ve Hâkim sağlam bulmuştur; diğer ravileri de sahihin râvîleridir-[98] yer aldığı bir isnâd ile Enes İbnü Mâlik’in şöyle dediğini rivâyet ettiler:

“Ali radıyallâhu anhu’nun anası Fâtıme binti Esed bin Hâşim vefat edince, Nebi sallallâhu aleyhi ve sellem onun yanına girdi, başı yanında oturdu ve "Ey anamdan sonra anam olan!... Allah celle celâlühû sana rahmet etsin" dedi, ona övgülerini söyledi ve hırkasıyla onu kefenledi; sonra da Üsame İbnü Zeyd, Ebû Eyyûb el-Ensârî, Ömer İbnü’l-Hattâb ve siyah bir köleyi kabri kazmaları için çağırdı. Onlar kabrini kazdılar. Lahd'e kadar varınca Nebi sallallâhu aleyhi ve sellem lahd'ı kendi kazdı. Toprağını da kendi eliyle çıkardı. Kabir tamamlanınca Resûlüllah sallallâhu aleyhi ve sellem kabre girdi ve oraya yattı. Sonra da,

‘Dirilten ve öldüren Allah celle celâlühû’dür; O, ölmeyecek olan bir diridir; Ey Allah'ım!... Nebin ve benden önceki Nebilerin hakkı için/hatırına ve hürmetine Anam Fatıma binti Esed'e mağfiret eyle; O’na delilini/cevaplarını telkin et; kabrini genişlet. Sen merhamet edenlerin en çok merhamet edenisin’ buyurdu.

O’na dört defa tekbir getirdi ve Abbâs ve Ebu Bekir radıyallahu anhumâ ile beraber O’nu Lahd'e yerleştirdi.” (Rivâyet Bitti.)

Bundan, Nebi sallallâhu aleyhi ve sellem’in diğer Peyğamberler ile tevessül ettiği anlaşılıyor. Ümmet’inin bundan engellenmemesi ise daha evladır.

----------------------------------------------

[Ölümünden Sonra Ondan Düâ İsteyerek Tevessül Etmek]

-----------------------------------------------

Tevessül bazen de ölümünden sonra, hayatında olduğu gibi ondan düa isteyerek olur. Bu da Beyhakî'nin[99] ve İbnü Ebi Şeybe'nin[100] Mâlik'üd-Dâr'dan[101] yaptıkları rivayetlerinde vardır.

Mâlikü’d-Dâr şöyle dedi:

Hz. Ömer radıyallâhu anhu zamanında insanlara kıtlık isabet etti. Bir adam Nebi sallallâhu aleyhi ve sellem’in kabrine geldi ve "Ya Rasûlüllah sallallâhu aleyhi ve sellem!... Ümetin için Allah'tan yağmur iste; onlar kıtlıktan kırıldılar" dedi. Nebi sallallâhu aleyhi ve sellem rüyasında o adama geldi ve Ömer’e git ve selam söyle; kendilerine yağmur verileceğini haber ver, Ona akıllı davranmasını tavsiye ettiğimi söyle dedi. Adam, Ömer radıyallâhu anhu’ya geldi ve (bunu) O’na haber verdi. O da ağladı ve Ey Rabbim!.. Ancak âciz kaldığım meselelerde eksiklik yapıyorum dedi. (Haber Bitti.)

Seyf[102] rüyayı görenin Sahabe’den Bilal İbnü Hâris el-Müzenî[103] olduğunu söylemiştir.[104]

Burada delil alınacak nokta, Nebi sallellâhu aleyhi ve selem kabirdeyken O’ndan yardım istemenin ve şu halde Rabbine düâ etmesininin imkânsız olmadığdır. Kendisinden isteyenin isteğini bilmesi de haberde gelmiştir.

-----------------------------------------------

[İşi Kulun Kendisinden İstemek Sûretiyle Tevessül]

-----------------------------------------------

(Semhûdî şöyle dedi:)

O’nunla tevessül etmek, bazen işi, -Rabbinden istemesi ve Katında şefâat etmesiyle onda/işde sebeb olmaya güç yetireceği manasında- O’ndan istemekle de olur. Böylece ifâde farklı olsa da, iş O’ndan duâ istemeye döner. Kişinin Ona/Nebi sallallâhu aleyhi ve sellem’e, “senden, cennette[105] seninle beraber olmayı istiyorum” demesi[106] bu türdendir. Bu sözle, ancak, O'nun bir sebeb ve şefâatçi olması kasdedilir.

-----------------------------------------------

[Kıyâmet Gününde Arasat Meydanında Tevessül Var mıdır, Nasıldır?]

-----------------------------------------------

Dördüncü Hal: Kıyamet gününde Arasat meydanında Peygamberimiz sallallâhu aleyhi ve sellem ile tevessül olacaktır. O da Rabbine (insanlar için) şefaatçı olacaktır. Bu, hakkında rivayetlerin mütevâtir olduğu, kendisi için İcma'ın kaim olduğu bir mes’eledir.

Hakîm,[107] İbnü Abbâs'tan yaptığı ve “sahîhdir” dediği rivâyette, O (İbnü Abbâs radıyallâhu anhümâ) şöyle buyurdu:

“Allah celle celâlühû İsa aleyhisselâm'a şöyle vahyetti: Ey Îsâ!... Muhammed sallallâhu aleyhi ve sellem’e îmân et ve ümmetinden O’na yetişenlere O’na İmân etmesini söyle. Eğer Muhammed sallellâhu aleyhi ve sellem olmasaydı Âdem’i yaratmazdım. Eğer O olmasaydı ne Cenneti ne de Cehennemi yaratmazdım. Arşı su üzerinde yarattım da titremeye başladı üzerine (لااله الاالله محمد رسول الله)/”lâ ilâhe illellâh” yazdım da sükûnet buldu.”[108]

(Semhûdî) şöyle dedi:

Mevlası katında bu makama ve mevkiye sahib olan kimseyle nasıl olur da tevessül etmez, O’ndan şefaat istemeyiz. Sübkî'nin dediği[109] gibi tevessül diğer salihlerle bile caizdir.

Kâdı İyâd’ın,[110] "eş-Şifâ"sında[111] hasen bir isnad ile İmam Mâlik’ten[112] rivayet ettiğine göre Halife Ebû Cafer[113] Mescid-i Nebevî'de İmam Malik ile tartıştı. İmam Mâlik O’na, “Ey Mü’minlerin Emîri!.. Bu mescidde sesini yükseltme” dedi. Çünki, Allah Teâlâ bir topluluğa edeb öğretti ve şöyle buyurdu: "Ey îmân edenler!... Seslerininizi Nebi sallallâhu aleyhi ve sellem’in sesi üzerine yükseltmeyin. O’na, kiminiz kiminize seslendiği gibi de seslenmeyin. Yoksa farkında olmadığınız halde amelleriniz boşa gider".[114] Bir topluluğu dahi medh etti ve şöyle buyurdu: "Allah'ın Rasûlü yanında seslerini kısan kimseler, bunlar Allah celle celâlühû’nun kalblerini takvâ için sınadığı kimselerdir; bu kimseler için bağışlama ve büyük bir mükafat vardır"[115]. Bir topluluğu da kınayıp şöyle buyrudu; "Odaların arkasından sana seslenen kimseler, bunların çoğu akledemezler"[116]. O'na ölü halinde hürmet etmek, diri halinde hürmet gibidir.

Halife hemen tevâzulu bir tavır takındı ve şöyle dedi: Ey Abdullahın babası (Mâlik)!... Kıbleye dönüp de mi düa edeyim, yoksa Nebi sallallâhu aleyhi ve sellem’e (kabre) dönüp de mi düa edeyim?. İmam'ı Mâlik de şöyle dedi: Yüzünü ondan niye çeviresin ki?!.. Halbuki O, senin ve baban Adem aleyhisselâm’ın Kıyâmet gününde Allah'a vesîledir. Aksine yüzünü ona çevir. O'nunla şefâat dile ki, Allah sana şefaat etsin.

Allah celle celâlühû şöyle buyrudu:

"Eğer onlar nefislerine zülmettiklerinde sana gelip, Allah'tan bağışlanmalarını dileselerdi ve Peygamber sallallâhu aleyhi ve sellem de onlar için istiğfar etseydi, Allah celle celâlühû’yu çok merhamet edici ve tevbeleri çok kabul edici olarak bulurlardı".[117]

İmam Mâlik'in şu sözüne bak!... Şu sözün bulundurduğu, ziyaret, Nebi sallallâhu aleyhi ve sellem ile tevessül, (Mâlik’in) duâ anında O’na dönmesi, O’nunla beraber takındığı tam bir güzel edebe riayet etmek işine bak!..

İbnü’l-Cevzî[118] "el-Vefâ"sında,[119] isnadıyla Ebû Bekr İbnül-Mükrî'den şöyle dediğini rivâyet etti:

Ben (Ebû Bekr), Tabârânî ve Ebuş-Şeyh, Nebi sallallâhu aleyhi ve sellem hareminde idik. Açlık bize tesir etmiş haldeydi. O gün visâl yapmıştık, önceki günün orucundan iftar etmeden oruç tutmuştuk. Akşam vakti olunca Nebî sallallâhu aleyhi ve sellem’in kabrine geldim. “Ya Rasûlüllah!... Açız”, dedim ve döndüm. Bunun üzerine, Ebu’l-Kâsım (et-Tabarânî) bana “otur, ya rızık, ya da ölüm gelecek” dedi. Sonra, ben ve Ebuş-Şeyh uyuduk; Tabarânî bir şeye bakıyordu. Vakit geçmeden bir Alevî çıka geldi, kapıyı çaldı; biz de açtık. Bir de baktık ki, yanında iki hizmetçi vardı. Onlardan her birinin elinde, içinde çok şey bulunan birer sepet vardı. Oturduk, yedik; kalanı da hizmetçinin alacağını zannettik, ama bıraktı gitti ve kalanları da bize bıraktı. Biz yemeği bitirince, Alevî, “ey topluluk!.. Beni Rasûlüllah'a mı şikayet ettiniz? Zira ben rüyamda Nebi sallallâhu aleyhi ve sellem’i gördüm; size bir şey taşımamı emretti” dedi.[120]

İbnü'l-Cela rahimehullâh şöyle dedi:

Resûlüllah sallallâhu aleyhi ve sellem’in şehrine (Medîne’ye) girdim; açtım; kabrin başına gittim “ben senin misafirinim” dedim, uyudum; rüyâmda Nebi sallallâhu aleyhi ve sellem’i gördüm; bana bir çörek verdi, onun yarısını yedim ve uyandığımda yarısı elimdeydi.[121]

Ebu’l-Hayr el-Ekta' rahimehullah şöyle dedi:

Resûlüllah sallallâhu aleyhi ve sellem’in şehrine (Medine’ye) girdim; açtım; orada beş gün hiçbir şey tatmadan durdum. [Şerefli] Kabrin yanına geldim, Nebi sallallâhu aleyhi ve sellem’e Ebu Bekir radıyallâhu anhu’ya, Ömer radıyallâhu anhu’ya selam verdim ve “Ya Rasûlüllah!.. Ben senin misafirinim” dedim. Sonra da bir kenara çekilip, kabrin arka tarafında uyudum. Rüyamda Nebi sallallâhu aleyhi ve sellem’i gördüm; sağında, Ebu Bekir radıyallâhu anhu, solunda Ömer radıyallâhu anhu, önünde Ali radıyallâhu anhu vardı. Ali radıyallâhu anhu beni dürttü, “kalk, Resûlüllah sallallâhu aleyhi ve selem geldi” dedi. Kalktım Nebi sallallâhu aleyhi ve sellem’in iki elini öptüm, bana bir çörek verdi, yarısını yedim, sonra uyandığımda bir de ne göreyim ki!... Elimde yarım çörek duruyordu.[122]

Sûfî Ebu Abdillâh Muhammed İbnü Züra' anlatıyor:

Babamla ve Abdurrahman İbnü Hafîf ile beraber Mekke-i Müşerrefe’ye yolculuk yaptım. Bize şiddetli bir açlık isabet etti ve Nebi sallallâhu aleyhi ve sellem’in şehrine girdik. Aç olarak geceledik. Ben daha buluğ çağına gelmemiş bir çocuktum. Babama defalarca gelip “ben açım” diyordum. Babam kabr-i şerifin yanına geldi ve “Ya Rasûlüllah!... Bu gece senin misafirinim” dedi ve murakabe etmeye oturdu. Biraz zaman geçince başını kaldırdı. Bazen gülüyor bazen de ağlıyordu. Ona bu hâl sorulduğunda “rüyamda Resûlüllah sallallâhu aleyhi ve sellem’i gördüm; elime dirhemler koydu” dedi ve elini açtı. Bir de gördük ki, dirhemler hala elinde duruyordu. Allah cellecelâlühû Şiraz'a varıncaya kadar onları bereketlendirdi; ondan harcıyorduk.

Sûfî Ahmed İbnü Muhammed şöyle dedi:

Çölde üç ay, başıma musîbet (hastalık) geldi; cildim soyuldu, Medine’ye girdim ve Nebi sallallâhu aleyhi ve sellem’in yanına gelip O'na ve iki arkadaşına selam verdim; sonra da uyudum ve O’nu rüyamda gördüm. Bana “ey Ahmed! Geldin mi?” dedi. Ben de “evet, ben açım ve senin misafirinim” dedim. Bana “iki avucunu aç” dedi. Onları açtım, ikisini de dirhemlerle doldurdu. Uyandığımda hala ikisi parayla doluydu. Kalktım, beyaz undan ekmek ve pelte aldım ve onları yeyip vakti kaçırmadan Vaha'ya geri döndüm.

Hafız Ebu’l-Kâsım İbnü Asâkir,[123] "Tarih"inde,[124] Ebul-Kâsım Sâbit İbnü Ahmed İbni’l-Hüseyin el-Bağdâdî'ye varan senediyle (O’nun) şöyle dediğini rivayet etti:

O (ravi sabit), Nebi sallallâhu aleyhi ve sellem’in kabri yanında sabah ezan okuyan bir adam gördü. Adam, ezânında "الصلوة خير من النوم"/“namaz uykudan daha hayırlıdır” dedi. Mescidin hizmetçilerinden biri bunu işitince, geldi ve ona vurdu. Adam ağladı ve “Ya Rasûlüllah!.. Senin huzurunda bana bu yapılıyor!..” dedi. Hizmetçi, hemen o anda felç oldu. Evine taşındı ve üç gün bekleyip öldü.

[Bu zikri geçen vakaları İbnü’l-Cevzî “el-Vefâ”[125] isimli kitâbında ve başkaları rivâyet ettiler. Nitekim Muhammed İbnü Mûsâ İbnü’l-Nu’mân,[126] bunlardan biridir. O da, bu vakaları “Mısbâhu’z-Zalâm Bi’l-Müstağîsîne Bi Hayri’l-Enâm Aleyhi ve Alâ Âlihî Efdalü’s-Salât ve’s-Selâm” isimli kitâbında anlattı.

Bu vakalardan biri de İbnü’l-Nu’mân’ın anlattığı şu vakadır:

O (İbnü’l-Nu’mân), başına gelen kimseden veya ondan bir vâsıta ile işitti ve şöyle dedi:

Ebû İshâk İbrâhîm İbnü Sa’d’ı şöyle derken işittim: Nebi sallallâhu aleyhi ve sellem’in şehrindeydim; yanımda dervişlerden üş kişi vardı. Bize ihtiyâc hâsıl oldu. Nebi sallallâhu aleyhi ve sellem’e geldim ve “Yâ Resûlellah!... Hiçbir şeyimiz yok. Hangi şeyden olursa olsun bize üç müd yeter. Bir adam benimle karşılaştı ve bana değerli hurmalardan üç müd verdi.[127]][128]

Ben (Muhammed İbnü Mûsâ), Şerîf Ebu Muhammed Abdisselâm İbnü Abdirrahman el-Hüseynî el-Fâsî'yi şöyle derken işittim:

Nebi sallallâhu aleyhi ve sellem’in şehrinde üç gün hiç yemek yemeden bekledim. Minberinin yanına geldim, iki rekat namaz kıldım ve “ey dedem!.. Açım, senden tirit yemeği istiyorum” dedim. Sonra uykum geldi ve uyudum. Ben uyurken bir adam beni uyandırdı; baktım ki elinde ahşaptan bir kadeh içinde tirit yemeği, yağ, et v.s. var; bana “ye” dedi. “Bu nereden geldi?” dedim, o da “küçük çocuklarım üç gündür benden bu yemeği istiyorlardı Allah celle celâlühû bügün bunu bana nasip etti. Sonra da uyuyup kaldım ve rüyamda Nebi aleyhisselamı gördüm; şöyle diyordu: “kardeşlerimden biri benden bu yemeği taleb etti. Götür ona bunu yedir” dedi.

Şeyh Ebu Abdillâh Muhammed bin Ebi’l-Emân'ı da şöyle derken işittim:

Nebi sallallâhu aleyhi ve sellem’in şehrinde, Fâtıma radıyallâhu ahha'nın mihrabının arkasındaydım. Şerif Mikser el-Kâsimî de mihrabın arkasında uyuyordu. Adam uyandı, Nebi sallallâhu aleyhi ve sellem’e gelip selam verdi, tebessüm ederek bize döndü ve mescidin hizmetkarı olan Şemsuddîn Savvâf niçin tebessüm ettin dedi. O da, “benim bir ihtiyacım vardı; evimden çıktım, Fatıma radıyallâhu anhâ'nın evine geldim; Nebi aleyhisselam ile istiğase ettim ve ben açım dedim. Peşinden uyudum, Nebi sallallâhu aleyhi ve sellem’i gördüm ve bana bir kadeh süt verdi, ondan doyuncaya kadar içtim, bu yüzden tebessüm ediyorum” dedi. Ağzındaki sütten benim ağzıma tükürdü de biz onun ağzındaki sütü gördük.

Bu anlatılan vakaları İbnül-Cevzî "el-Vefa" isimli kitabında, başkası, İmam Muhammed bin Musa bin Numan gibi "Misbahuz-Zalâmi fil-Müsteğîsîne bihayril-Enâm (salatların en faziletlisi selamların en temizi ona ve ailesine olsun) fil-Yekazâtı vel-Menâm" isimli kitabında rivayet etmişlerdir.

Bu rivayetlerden biri de yine İbnü Nümân'nın zikrettiği hadisenin o (haberin kendisine bir vasıtayla ulaştığını söyleyen bir kimseden işitmiştir) dediki; İbrahim bin Sad rahımehullâh'ı şöyle derken işittim. Ben Nebi sallallâhu aleyhi ve sellem şehrinde yanımda üç fakirle beraberdim. Bize açlık isabet etti. Nebi aleyhisselam’a geldim. Ya rasûlullah bir şeyimiz yok, neden olursa olsun üç müd (ölçek) yeter dedim. Bir adam bana rast geldi de taze hurmalardan üç ölçek verdi.

Abdullah İbnü Hasen ed-Dümyâtî rahimehullah'ın şöyle dediğini işittim:

Bana Şeyh Abdulkadir et-Tinnîsî, Dümyat’ın içinde şöyle anlattı:

Ben açlık hali üzere(taki) Medineye vardım. Peyğamberimiz sallallâhu aleyhi ve sellem’e açlık sıkıntımı şikayet ettim. O'ndan -buğday et hurma- yemeği istedim. Ziyaretten sonra Ravza'ya girdim. Orada namaz kıldım ve geceledim. Birden bir adam beni uykudan uyandırdı. Bende uyanıp onunla beraber gittim.-ahlakı ve görünüşü çok güzel olan bir gençti- bana içinde tirit olan bir tekne(büyük tabak) getirdi üzerinde bir koyun kat kat hurma çeşitleri-seyhani ve diğer çeşitler- içlerinden ekmek çöreğide olamak üzere birçok ekmek Arabistan kirazı helvası vardı. Ben bunlardan yedim daha sonra o, genç çantamı et, kemek, hurmayla doldurdu ve dediki; Ben duha namazından sonra uyumuştum, rüyamda Nebi sallallâhu aleyhi ve sellem’i gördüm, sana bunları hazırlamamı emretti ve beni sana gönderdi ravzadaki yerini bana tarif etti. Bana senin canın bunları çekmişti istemişti dedi.

Dostum Ali bin İbrahim [bin süver] el Buseyrî’nin şöyle dediğini işittim. Abdusselâm bin Ebi’l-Kasım es-Saklî’nin şöyle dediğini işittim. İsmini unuttuğum sağlam bana şöyle anlattı: Ben Medine’tün-Nebi’de idim, hiçbir şeyim yoktu, zayıf düştüm. Nebi aleyhisselâm’ın kabrine geldim. Ey evvelkiler ve sonrakilerin efendisi, ben Mısır ahalisindenim, beş aydır senin komşunum, ben zayıf düştüm dedim. Sanra ya Rasûlullah Allah celle celâlühû’dan ve senden beni doyuracak vede memleketime çıkaracak birini görevlendirmeni istiyorum dedim. Sonrada kabri şerifin yanında çeşitli dualar yaptım ve minberin yanında oturdum. Birden bir adam hücrei Saadete girip dikildi bir şeyler konuşmaya başladı ve ey dedem (özür diliyor gibiydi) diyordu. Sonra yanıma geldi elimi tuttu ve kalk dedi. Onunla beraber kalktım, beni Cibril kapısından çıkarıp, Baki’a doğru götürüp ordan çıkardı. Birden karşımıza kurulmuş bir çadır, köle ve cariye çıktı. Onlara kalkın misafire akşam yemeği hazırlayın dedi. Köle kalktı odun topladı ve ateşi tutuşturdu. Cariye’de un öğüttü ve (külde pişen) ekmek yaptı. Adamda beni konuşarak meşgul etti. Cariye ekmeği getirdi ikiye böldü birde içi yağ dolu bir tulum getirdi ve ekmeğin üzerine döktü. Sonra Seyhânî cinsinden hurma getirdi ve Hays denilen (çekirdeksiz hurma, sadeyağ, keş ve undan yapılan) yiyeceği yaptı. Adam bana ye dedi. Bende az bir şey yedim ve çekildim. Adam ye dedi. Bende biraz daha yedim. Bana birdaha ye dedi. Bende, ey efendim aylardır buğday ekmeği nede daha fazlasını yemedim dedim. O da kalan yarım hisseyide benim akmeğimin artanının üzerine döktü ve bana ismin ne diye sordu. Bende falanca dedim. Bana, senin üzerine Allah celle celalühu yemin olsunki sen beni Dedem sallallâhu aleyhi ve sellem’e şikâyet ettinde, bu da ona ağır geldi. Bu saatten itibaren ne zaman acıkırsan, seni memleketine götürecek kimseyi Allah celle celâlühû sebeb yapıncaya kadar yiyeceğin sana gelecek. Köleye bunu al, dedemin kabrine ulaştır dedi. Köleyle beraber Baki’a kadar gittim. Ona sen buradan dön, ben yerime ulaştım dedim. Köle bana, ey efendim Peygamberimiz sallallâhu aleyhi ve sellem efendime şikâyet etmeyesin diye vallahi seni hücreye ulaştırana kadar senden ayrılamam dedi ve beni yerime ulaştırıp geri döndü.

Ben dört gün adamın bana verdiklerini yiyerek geçirdim. Sonrada acıktım birde ne göreyim köle bana yemek getirdi. Artık bundan sonra ne zaman acıksam köle yemek getiriyordu. Sonunda Allah celle celâluhû kendileriyle geri döneceğim kafileyi sebeb kıldıda onlarla Yenbu’a geri döndüm. Bu anlatılanlar efendimiz sallallâhu aleyhi ve sellem’in bereketi ile gerçekleşmişti.

İbnü Nüman, senedini Ebü’l-Abbâs İbnü Nefis el-Mükri ed-Darîr’e dayandırarak şöyle dediğini rivayet etti:

Ben Medine’de üç gün aç kaldım da kabr-i şerife geldim ve “ya Rasûlallâh!.. Ben açım” deyip güçsüz düşüp uyudum. Bir kız ayağıyla beni dürttü, ben de kalktım. Bana, “davran” dedi. Ben de onunla beraber evine gittim. Bana buğday ekmeği, hurma ve yağ getirdi ve ey “Ebul-Abbâs!.. Ye, bunu bana dedem Resûlüllâh sallallâhu aleyhi ve sellem emretti. Ne zaman acıkırsan bize gel” dedi.

Ebû Süleyman Davûd bütün bunları görmesinden sonra, “Musannef”inde ziyaret hususunda şöyle dedi:

Bu anlatılan kıssaların ve benzerlerinin çoğunda şu hakîkat vardır: Resûlüllah sallallâhu aleyhi ve sellem’in bu mes’elede emir verdiği kişi değerli neslinden oluyor. Husûsiyyetle de istenilen yemek olduğu zaman. Çünki (bir kimse, bir kişiden kendisini) misafir etmesini istediğinde, o kişinin kendinden, sonra da kendinden olan yakınlarından başlaması değerli ahlakın güzelliğinin tamamlanması cümlesindendir. Dolasıyla, O’nun sallallâhu aleyhi ve sellem değerli ahlakı misafir edilmek isteyene vermek kendinden ve değerli zürriyetinden olur.

Seyyid Semhûdî şöyle diyor:

Bu babta hikâyeler çoktur.[129] Hatta bize de bu tür şeyler gerçekleşti. Sonra da bunlardan bazılarını anlattı. Ancak ben (kitabı) kısa tutmak için bunları aktarmadım.

-----------------------------------------------

[Ölülerden Yardım İstemek Câiz Değil midir?]

-----------------------------------------------

Şeyh Abdulhak ed-Dihlevî[130] “Mişkât’ül-Mesâbîh” şerhinde[131] ve diğer kıtablarında kısaca şöyle dedi:

Ölülerden yardım istemeye gelince… Bazı fıkıh âlimleri bunu inkar etmişlerdir. Eğer bu inkâr, kabirdekilerin onları ziyaret edenleri bilmemeleri, hallerini anlamamaları ve onların sözlerini işitmemeleri düşüncesinden kaynaklanıyor ise, bunun asılsızlığı (yukarıda getirilen deliller ile) sabit olmuştu. Eğer, ölülerin bu işlere kudretinin bulunmaması ve bu âlemde tasarruflarının olmaması, aksine onların bu işlerden engellenip, başlarına gelen sıkıntılar ile meşgul ve mahbus olup başkaları ile alakadar olamadıkları zannından kaynaklanıyorsa, biz bu inkârı herkesi içine alacak şekliyle, husûsiyetle de evliyaullah olan muttaki insanlar hakkında küllî olarak kabül etmeyiz. Çünki onların ruhları için Allah katında -Kıyamette de olacağı gibi- kendleriyle tevessül eden ziyaretçilerin ihtiyaçlarını görmek, onlara düa ve şefaat etmeye kabir alemindeyken güç yetirmek ve makam sahibi olmaları mümkindir.

Bunların inkarının delili nedir?

İmam Beydavî[132] “وَالنَّازِعَاتِ غَرْقًا”dan “فَالْمُدَبِّرَاتِ أَمْرًا”[133] ya kadar beş ayeti, bedenlerden ayrılma esnasında faziletli ruhların sıfatları ile tefsir etmiştir. Zira bu ruhlar bedenlerden ğark ya da şiddetli bir çıkarılış ile alınırlar. Bu ğark ok atan kişinin yayı sonuna kadar germesi kullanılımından alınmıştır. Sonuna kadar tastamam çıkarıp almak demektir. Ruhlar Alem-i Melekût’e yayılır ve de orada pak ve mukaddes makama koşarlar. Bu sebeble şeref ve kuvvetlerinden dolayı Müdebbirât’tan oluverirler.

Ben münkirin kabul etmediği istimdad ile ne murad olunduğunu bilmiyorum. Anlaşılan şu ki; dua eden muhtaç ve fakir kimse Allah celle celâlühû’ya düa ediyor ve ihtiyacını ondan istiyor ve Allah katında değerli, yakın olan bu kulun ruhaniyeti ile tevessül ediyor ve diyor ki;

“Ey Allah’ım!.. İkramda bulunduğun, merhamet ettiğin ve senin katında ona verilen lütuf ve kerem bereketiyle ihtiyacımı gör, isteğimi ver, sen kerem sahibi olan ve verensin.”

Ya da Allah celle celâlühû katında değerli ve yakınlık sahibi olan (veli) kişiye şöyle diyor:

“Ey Allah celle celâlühû’nün kulu, ey O’nun dostu!... Bana şefaatçı ol, Rabbine düa et.”

Burada (kendinden istenilen, beklenen ve veren Allah celle celâlühû’dur. (Veli) kul ancak arada vesiledir. İşi (gerçekte) yapan, güç yetiren, tasarrufta bulunan ancak Allah celle celâlühû’dür. Allah celle celâlühû’nun dostları ise O’nun, kudretinde…… fani/yok olmuşlardır. Onların ne fiili, ne kudreti, ne tasarrufları, ne şu anda, ne de onlar dünya hayatında diriyken olmamıştır. Onların fena ve yok olmak sıfatları da ancak Allah celle celâlühû’nun izni ile gerçekleşmiştir. Eğer bu iş şirk ve Allah celle celâlühû’ndan başkasına yönelmek olsaydı –münkirin de iddia ettiği gibi- salih kullardan, evliyadan dünya hayatında düâ istemek ve onlarla tevessül etmenin de yasaklanması gerekirdi. Halbuki bu, yasaklanan şeylerden değildir. Bilakis dinde müstehab olan yaygın bir tatbikattır. Münkir, ölülerin dünya hayatlarında sahib oldukları kerametler ve hallerden uzaklaşıp ayrıldıklarını iddia etse, bunun delili nedir?. Kim, başına afetler gelmesi sebebiyle ölülerle uğraşmaya vakit bulamıyorsa, bu küllî/herkesi içine alan bir hal değildir. Bunun (kendi sıkıntısı sebebiyle kendisinden isteyene bir şey yapamamanın) Kıyamete kadar devamlı olacağına dâir de bir delil yoktur. En fazla söylenilebilecek bu meselenin külli/herkes için geçerli olmadığıdır.

İstimdadın faydası umumidir. Hatta velilerden bazıları mukaddes alemin cezbesinde olup, kendi şuurları olmayacak şekilde Allah celle celâlühû’nun rızasında fani olmuşlardır. Cezbeli insanların hallerinin farklı farklı oluşu ve dünya hayatında bazı meşayıhın bu mevzularda imkan sahibi olması gibi.

Bu tasarrufların mutlak olarak kabul edilmemesi ve inkar edilmesine gelince… Hayır? Buna/inkara dâir asla bir delil yoktur. Aksine bunun zıddına dâir deliller çoktur.

Evet, şayet ölüyü ziyaret eden kişi, Hakk teâlâ hazretlerine yönelmeden ve O’na ilticâ etmeden, ölülerin bir şeyler yapacaklarına, (birilerine) yardım edeceklerine ve (bir şeylere) muktedir olacaklarına inanıyorsa bu (inanç) yasaklanacak ve sakındırılacak şeylerdendir. Nitekim gafil ve câhil avâm/sıradan insanlar buna inanmakta ve yine onlar, (dince) yasaklanan ve kaçındırılan şeylerden olan kabri öpmekte ve kabre karşı secde yapmakta ve namaz kılmaktadırlar. Hatta kimileri kabre secde etmekle kâfir olmaktadır. Avâmın işine asla itibar edilmez. O, bahsin dışındadır. Şerîat’i bilen ve dînin hükümlerini incelikleriyle belleyen kimseninin buna inanması ve bunu yapması asla düşünülemez.

Keşif sahibi bir takım meşayıhtan, “kâmil insanların ruhlarından yardım istemeleri” ve “onlardan istifade etmeleri”ne dair nakledilenler, fıkıh kitablarında bahsedilen yasaklamanın dışındadır. Bu iş, fıkıh âlimleri katında meşhurdur. Bunları zikretmemize ihtiyaç yoktur. Zaten taassublu inkarcıya onların sözleri fayda da vermez. Allah celle celâlühû bizleri bu hâle düşmekten kurtarsın.

Evet, hadislerde, kabir ziyaretinde ölüye selam vermek, Kur’ân okumak, bağışlanmalarını istemek vardır. Ancak, onlardan yardım istemenin nehy edildiği yoktur. Kabir ziyareti, ziyaretçinin ve ziyaret olunanın vaziyetine göre, hem yardım etmek hem de yardım almak için olur. (Abdulhak ed-Dihlevî’nin Sözü Bitti)

Ben (Sindî) de şöyle derim:

Hattâ Sünnette, bizzat ölülerden yardım istemeye dâir deliller vardır:

Bu, İbnü Asâkir’in “Tarih”inde,[134] İbnül-Cevzî’nin “Müsîr’ul-Ğaram”ında,[135] İbnü’n-Neccâr’ın[136] kitabında isnadlarıyla Muhammed İbnü Harb el-Hilali’den rivayet ettikleri haberde vardır.

O (Muhammed İbnü Harb el-Hilali) şöyle dedi:

Ben Nebi sallallâhu aleyhi ve sellem’in kabrine geldim, ziyaret edip önüne oturdum. Bir bedevi geldi. Hilâlî az sonra anlatılacak hâdiseyi anlattı. Hattâ,

Ebu Said es-Sem’ânî Ali radıyallâhu anhu’dan riveyet etti.

O (Ali efendimiz) şöyle anlattı: Biz Nebi sallallâhu aleyhi ve sellem’i defn ettikten sonra bir bedevi geldi, kendini kabre attı, başına toprağından saçtı ve “Ya Rasûlallâh!.. Sen dedin biz de dediğini işittik, bizim senden alıp ezberlediğimizi sen de Rabbinden aldın. Sana indirilenin içinde şu ayet var: ‘Onlar nefislerine zulmettiklerinde sana gelip Allah celle celâlühû’dan bağışlanmalarını isterlerdi, Resûl de onlar için istiğfar etseydi Allah’ı elbette tevbeleri çok kabûl edici ve son derece merhamet sâhibi olarak bulurlardı.’[137] Ben kendime zulmettim, benim için istiğfar etmen için geldim” dedi. Kabirden “muhakkak ki sen bağışlandın” diye nida edildi.

Bu kıssa, Sahabe’nin tamamının önünde vuku buldu…. Kimse, Bedevi’ye, Utbî’ye, sözleriyle ve yaptıklarıyla alakalı olarak inkarda bulunmadı. İşte bu tavır şu işin caizliğine dair onların/Sahâbe’nin icma etmesi gibidir. “Anlaşmazlık Nebiler aleyhimuselâm’ın dışındadır” denilemez. Onların/Nebilerin yaşadıkları hakkında ise hiçbir şek yoktur ve bu hususta alimlerin hiçbirisinin zıd görüşü yoktur.

Bir de Ebu Davûd’un[138] Ebu Hureyre radiyellahu anhu’dan sahih bir sened ile rivayet ettiği, “bana bir kişi selam verirse, muhakkak Allah Teâlâ bana ruhumu iade eder de ben onun selamını alırım” hadisinde (demek ki hayatta değildirler ki Allah Onlara rûhunu geri iâde ediyor deyip) müşkil/problem gören kimseye şöyle cevap verilir:

Bu, muhatabların “O’nun hikâyesini işitmesi için ruhun mutlaka geri çevrilmesi gerekeceği”ne dâir olan anlayışı mikdarınca olan bir hitabtır. Sanki O (Nebi aleyhisselam), “onu / selâmı tamamıyle işitirim ve ona/selâma tam cevap veririm” demiştir. Bununla beraber, hadis, (O’na) ilk selam verenin selâmı esnasında (ruhunun bedenine) geri çevrilmesini göstermektedir. Bundan sonra ruhun tekrar alındığına dair de bir şey rivayet edilmemiştir. (Selâmdan sonra bedene çevrilen rûhun tekrar alınması takdîrinde) sayılmayacak kadar çok olan ölmelerin biribirini takıb etmiş olması lâzım geleceğinden bunu söyleyen de yoktur. Yahud bu geri döndürmek, (Mevlâ Teâla’nın) müşahade(sin)de kendinden geçmekten manevi(bir geri döndürmek)dir. Öyleyse bu (Mevlâ teâlânın) yüce huzûr(un)dan beşerî meselelere yapılan rûhânî bir iltifat/dönüştür. Hulâsatü’l-Vefâ’da[139] Beyhakî’den böyle nakledilmiştir.

İbnü Hacer el-Heytemî[140] “el-Cevher’ul-Munazzam”da[141] hulâsa olarak şöyle söyledi:

(Nebi sallallâhu aleyhi ve sellem’in “bana çevrilir” buyurduğu) ruhtan maksad konuşmasıdır. Nitekim bunu bir topluluk bunu (ruhdan maksadın konuşmak olduğunu) açıkça ifade etti. Nebi sallellâhu aleyhi ve selem daima diridir. Çünki gece gündüz kendisine selam verilen bir kimsenin dirilikten uzak kalması âdeten muhaldir. Bu anlattıklarımız selam verenin huzurda olma şartının bulunmamasına binaendir. Aksine âlemin en uzak bölgelerinde biri selam verse hadisin zahirinde işaret ettiği gibi Nebi sallallâhu aleyhi ve sellem ona selamını alır. Ancak Efendimiz sallallahu aleyhi ve sellem’in diri olmasından, daim konuştuğu lazım gelmez. Bu hadisi şerifin ifade ettiği üzere, o selam verene -Allah’ın celle celaluhu ona konuşmasını geri çevirmesi gibi- kendisi lafz-ı şerifi ile cevab verir.

-----------------------------------------------

Netîce

-----------------------------------------------

Hâsılı, Nebiler aleyhimüsselâm’ın diri olduğuna dair -bu sayfaların kuşatamayacağı kadar- deliller çoktur. Bu mevzuda İmam Suyutî ve başkaları birçok risaleler yazmışlardır.

Nebiler aleyhimüsselâm’dan istimdad/yardım istemek her asırda olmuştur. İşte sana Hulefâ-i Raşidin’in zamanı!.. Onların “Utbî” kıssasına muttali olup ta inkar etmemeleri, sükut etmeleri her fazilet ve anlayış sahibi kimselere bu işin caizliği hakkında tereddüt etmelerinin caiz olmadığını gösterir.

Peyğamberler salavatullahu aleyhim ecmeîn’in dışındaki evliya ve salihlerle istimdadın caiz olmasına gelince… Şübhesiz ki, müctehid âlimlerden bu hususta bir rivayet gelmiştir.

Çünki biz şöyle diyoruz:

İbnül-Cevzî, “Sıfatüs-Safve”de[142] İbrahim el-Harbî’nin[143] şöyle dediğini anlatmıştır:

“Marufu Kerhî’nin[144] kabri tecrübe edilmiş bir tiryaktır/ilaçtır.”

İmam Şafiî’den şöyle dediği nakl olunmuştur:

“Musa Kazım rahimehullah’ın kabri mücerreb bir tiryaktır.”

Büyük meşayıhın bazısından şöyle dediği rivayet edilmiştir: Evliyadan dört kimse vardır ki, hayatlarında olduğu gibi, ya da daha fazla öldüktan sonra tasarrufta bulunurlar. Biri “Marufu Kerhî”, ikincisi “Şeyh Abdulkadir Ceylanî”, bunların dışında evliyadan iki kişiyi[145] daha saydı:

İmâm Huccet Muhammed el-Ğazâlî[146] şöyle dedi:

Hayatında kendisiyle bereketlenen, tevessül edilen kimseyle ölümünden sonra da tevessül ve teberrük edilir.

Abdulhak ed-Dihlevî,[147] “bu söz, delîle uyan bir sözdür. Çünkü, rûhun ölümden sonra kalması hadîs ve Ümmet’in İcmâ’ delilleriyle sâbittir. Ölümden sonra tasarrufta bulunan beden değil ruhtur.

Hakiki tasarruf eden, ancak Allah celle celâlühû’dur. Velîlik ise fena ve beka makamlarından ibarettir. Bu nisbet (beka ve fena) öldükten sonra daha kâmil ve tamamdır.

Efendim Şeyh Ahmed Zerrûk şöyle dedi:

Bir gün şeyhimiz Ebu’l-Abbâs el-Hadramî bana “dirinin imdad mı daha kuvvetlidir, yoksa ölünün imdadı mı?” diye sordu. Ben de “bazı insanlar dirinin imdadı daha kuvvetlidir diyorlar, ben ise ölünün imdadı daha kuvvetlidir diyorum” dedim. Şeyh hazretleri de şöyle dedi: Evet böyledir; Çünki, ölünün ruhu Allah celle celâlühû’nun yaygısında ve huzurundadır. Muhakkıklara göre ziyaretçinin ruhu ziyaret edeninkiyle karşılaşır da, salih olan veli kimsenin sırlarından, ruhlarının parıltısının kıvılcımlarının yansımasından (manevi kazanç) elde eder. (Abdulhakk ed-Dihlevi’nin Sözü Bitti)

Bu sualin cevabında bu kadarla iktifa edelim. Bu anlattıklarım bana zahir olan bilgilerdir. Allah sübhânehû ve Teala -ki O’nu bütün eksikliklerden tenzih ederim- en iyi bilendir. Bu, Muhammed Âbid İbnü’ş-Şeyh el-Merhum Ahmed Ali İbni Muhammed Murad İbni Ya’kûb İbni Mahmûd, doğduğu yer bakımından es-Sindî, neseb cihetiyle el-Ensârî, el-Eyûbî, el-Hazrecî, tarîkat yanıyla da Nakşibendî’nin ağzıyla söylediği ve kalemiyle yazdığıdır. Allah teala O’na, Seleflerine ve hocalarına günahlarını bağışlasın. Allah celle celâlühû hepsinden -kendisineden sonra kızmayacağı bir rıza ile- razı olsun. Âmin…

Tercüme eden:

Molla Muhammed SEYDİŞEHRÎ

* İmâm Muhaddis Sindîye âid bu risâlenin aslının elimizde iki baskısı vardır. Birisi, tercümede esas alınan, Muhammed Cân b. Abdillâh en-Naîmî tarafından tahkîk ve neşr edilen el-Mektebetü’l-Müceddidiyye baskısı, diğeri de Üstâd Vehbi Süleyman Ğavci tarafından yayınlanan Dârü’l-Beşâir baskısı. Bu tercümede az da olsa Dâru’l-Beşâir baskısından dahi faydalanılmış, bir yerinde iki parağraf, asıl baskıdaki yerinden birkaç parağraf öne alınmıştır. Hadîs tahricleri, terceme-i haller ve diğer dipnotlar çok azı dışında muhakkık Muhammed Cân’a âiddir; ondan kısaltılarak alınmıştır. Ara başlıklar ve bir takım numaralamalar ise bize âiddir. (Mütercim)

[1] İki çizgi arası ifadeler, sözün gelişi bunu Gerektirdiğinden ilave edilmiştir. (Muhakkık)

[2] O efendimiz, Şeyhu’l-İslâm, Samedânî sırlara sâhib, çeşitli makamları kendinde cem etmiş tek kimse ve Rabbâni bir kutub olmak üzere büyük evliyanın önderi, Cenkî Dost Ebu Salih'in oğlu Muhyiddîn Ebu Muhammed Abdulkadir Musa el-Ceylânî el-Hasenî ve’l-Hüseynî'dir. Cenkâ Dost şeklinde de zabt edilmiştir. (D:470/Ö:561) Onun güzel halleri, büyük kerâmetleri vardır. Mertebesi ve derecesi, kerametlerini anlatmanın üstündedir. Makamı harikulade ile övülmesinden daha yüksektir.

"El-İber" (3/36) "el-Muntazam" (10/480) "el-Kâmil" (9/326) "Şezerâtü’z-Zeheb" (6/330) "Mirâtü’l-Cinân" (3/347)

[3] O efendimiz şeyhimiz Kâmil şeyh, dinin ve hakkın güzelliği, Muhammed oğlu Muhammed oğlu Muhammed Şâh-ı Nakşibend el-Buhârî'dir. Hicri 717 ( Buhara’nın bir fersah mesafesinde bulunan bir belde olan) Kasr-ı Ârifân’da doğmuş, 791’de vefat etmiştir. Sahili olmayan bir irfân denizidir. Nakşibendiyye yolu kendisinde son bulur. (Onunla başlar.) Hayatı için şu kitablara bakılsın. "Camiu Kerâmâti’l-Evliyâ (1/144) el-Hadîkatü’l-Verdiyye (391) et-Tabakâtü’s-Suğra (4/238) "Hedâye’z-Zemân fî Tabakâti’l-Hâce-i Nakşibendiyye" (85).

“Nakşibendiyye” kelimesi "nakş" etme (işleme, oyma yapmak) manasında Farsça bir kelimedir. Çünki O müridlerinin kalblerini (işliyor) oyuyordu. Nakşibendiyye yolu Sahabe-i Kirâm’ın yoludur. Aslı üzere kalmış, ilave ve noksanlık yapmamışlardır. Bu yol, bütün hareket etmelerde ve hareket etmemelerde ruhsat ve bid’atlerden tam kaçarak, azîmet ve Sünnet’e tam yapışarak zâhiren ve bâtınen (içimiz ve dışımızla) kulluk üzere devam etmekten ibarettir. Bu yol, Hakk Teâlâ'nın huzurunda "Huzûr-i Dâim" (hiç gaflete düşmemek) İslâmî inancı Ehl-i Sünnet üzere pekiştirmek ve "Raûf" "Rahîm" "Kerîm" olan Nebi sallallâhu aleyhi ve sellem’in Sünnet’ine tam bağlılık yoludur. "Mevsûât'ül-Edyâni’l-Müyessera" isimli kitabta bu şekilde anlatılmıştır. (478)

[4] Âl-i İmrân, 8.

[5] Buhârî (1314-1318-1380), Nesâî (1/280), Ahmed İbnü Hanbel (3/5804)

[6] İbni Teymiyye "Ölü (kendini) ziyaret edenin kelamını işitir ve şahsını görür mü? " sorusuna şöyle cevap vermiştir: Evet, ölü bazen işitir. Nitekim Sahihayn’da Peygamberimiz sallallâhu aleyhi ve sellem’in şöyle buyurduğu sabit olmuştur: "Ölü insanlar kendinden (kabirden) geri döndükleri zaman onların ayakkabı seslerini işitir. Yine Sahihayn’da birden fazla vecihle Peygamberimiz sallallâhu aleyhi ve sellem’den şöyle rivayet edilmiştir: O kabir ehline selam verilmesini emrederdi. Bu (selam)da onlara hitabtır. İşitmeyen kimseye ise hitab edilmez. İbnü Abdilberr Peygamber Efendimiz sallallâhu aleyhi ve sellem’den rivayet etmiştir ki O sallallâhu aleyhi ve sellem şöyle buyurdu; "Hangi adam yoktur ki dünyada tanıdığı bir adamın kabrine uğrarda ona selam verirse mutlaka Allah celle celâlühû o ölüye ruhunu geri çevirir de onun selamına cevab verir. Bütün bu nasslar ve benzerleri bazen ölünün diri kimsenin kelamını işiteceğine delalet eder.. "Mecmûu’l-Fetâvâ" (24/203)

İbnü’l-Kayyım "Kitâbü'r-Rûh" (60-70 arası)unda bu meselede uzun uzun anlattı ve sıhhatine dair çok deliller ve sözler ileri sürdü ve nihayet şöyle dedi; Bu meselede ölülere selam vereni ziyaretçi diye isimlendirmek sahih olmazdı. Çünki ziyaret olunan kendini ziyaret edeni bilmezse "onu ziyaret etti" denmesi doğru olmazdı. Bütün insanlarda, ziyaretten anlaşılan mana budur. Yine onlara "ölülere" selam vermekte böyledir.(delil olarak yeter) Çünki anlamayan birine selam vermek ve o kişinin selam vereni bilmemesi muhaldir. Ve (İbnü’l-Kayyım) dedi ki; bu işe (ölülerin duyduğuna) eskiden günümüze kadar insanların ölülere kabri başında telkin okumasıda delalet eder. Şayet ölü bunu (telkini) duymasaydı ve onunla faydalanmasıyla bunda bir fayda olmaz ve boş bir iş olurdu. Bu telkin İmam Ahmed’e sorulunca bunu güzel buldu ve insanların teâmülüyle/bu işi yapmasıyla delil getirdi. (İbnü’l-Kayyım’ın Sözü Bitti.)

[7] Buhârî (2845).

[8] O İmam, Hâfız Allâme Ebu’l-Kâsım Süleyman İbni Ahmed İbni Eyyûb et-Taberânî'dir. (D:273, Ö:360) İbnü’l-Cevzî, "El-Muntazam" (8/368), Zehebî, "Tezkiratül-Huffâz" (3/912),

[9] Taberânî, "el-Kebir" (1320)

[10] Bu hâdiseyi İbnü Kesîr, el-Bidâye ve’n-Nihâye’de (6/320) zikredip Tirmizî’ye nisbet etti.

[11] O İmam Hafız Ebu Muhammed el-Hüseynî İbni Mesûd el-Ferrâ el-Beğavî'dir. Hicri 433'de doğdu, 516'da vefat etti. Zehebî, "Tezkiratü’l-Huffâz" (4/1257)

[12] Beğavî Tefsiri (4/254) İbnü Hacer bunu Beğavî’ye isnad ederek "el-İsâbe"sinde yazdı.

[13] Yasin:50

[14] O İmam, Müfessir el-Mukrî’ Alauddîn Ali İbni Muhammed İbni İbrahim eş-Şafiî el-Bağdâdî, Hâzin diye tanınır. Hicri 741 de vefat etti. Hayatına şu kitablardan bakılabilir. İbnü Gazi Şehbe’nin "Tabakâtü’ş-Şâfiiyye"sinde (2/120).

[15] Hâzin Tefsîri (4–9)

[16] Buhârî (1338,1374), Müslim, (7216) Ahmed (3/126) Ebu Dâvud kısa olarak (3231) Beyhakî, "Sünen"de (3/80) Nesâî (2052) Acürrî, "eş-Şeria" (365.) İbnü Hıbbân(1320)

[17] Hadisin tamamı "Melekler ona derler ki; bu adam (Efendimiz sallallâhu aleyhi ve sellem) hakkında ne dersin? O da şöyle der: Ben onun Allah’ın kulu ve elçisi olduğuna şahitlik ederim. Ona şöyle denilir: Cehennemdeki yerine bak. Allah Teâlâ onun yerine sana cennette şu makamı verdi ve Peygamberimiz sallallâhu aleyhi ve sellem buyurdu ki ölü iki yeri de görür. Kâfire veya münafığa gelince (cevab olarak) şöyle der; Ben biliyorum, insanların dediklerini söylüyordum. Ona denilir ki; bilmeyesin söyleyemeyesin. Sonra onun iki kulak arasına demir çubukla vurulur da öyle bir ses çıkarki o sesi insanlar ve cinler hariç bütün mahlûkat işitir.

[18] O imam Muhaddis Fakîh Muhammed İbni Abdilvâhid İbni Abdilhamid Kemâlüddîn el-Hanefî. İbnül-Hümâm diye meşhurdur. (D:788 Ö:861) "Şezerât'üz-Zeheb" (9/437) "Miftâhü’s-Seâde" (2/132)

[19] Fethul-Kadîr (2/106)

[20] Müslim (55) Lafız ona aittir. Nesâî (2039.)

[21] Buharî (3976) (Lafız ona aittir), Müslim (7223).

[22] Bu haberden “onların işitmesinin dirilerden daha fazla olduğu” anlaşılmayabilir. Evet, en çok “onlara denk ol duğu” anlaşılır. Ancak, Ahmed İbnü Hanbel’in rivâyet ettiği bir hadîsde rivâyet edenin tereddüt ifâdesi olarak ge tirdiği “veya” kelimesindenden sonra gelen “onlar, sözümü elbette sizden daha fazla anlarlar” (Müsned:6/170) ibâresi bunu gösteriyor.

[23] O, Muhammed İbnü İshâk İbni Yesâr el-Muttalibî, İbnü İshak diye meşhurdur. Özellikle meğâzî ve siyer ilminde bü yük Âlimlerden biridir. Ağır basan görüşü göre Hicri 86'da Medine-i Münevvere’de doğmuştur. 151'de (veya 150 ya da 153) vefat etmiştir. İbni Hişama nisbet edilen meşhur "Siyer"in müellifidir. Oğlu Mehdi'ye öğretmek için halife Ebu Cafer el-Mansûr'un emriyle bu kitabı yazmıştır. "Vefayatü’l-A’yân" (4/276)

[24] İbni Hişâm’ın "Es-Sîratü’n-Nebeviyye" (2/251) "Şerhu-Zürkânî alel-Mevâhib" (2/306) "İthafü’s-Sadetül Müttakîn" (1/380) İbni Kesîr'in "Es-Sira"(2/394)

[25] O Muhammed İbnü Abdilbâkî İbni Yusuf el-Mâlikî, Zürkânî diye meşhûr, Muhaddis, Fakih, Allâme. Hicri (1122) de vafat etmiştir. Hayatına şu kitablardan bakılsın. Ziriklî'nin "El-A'lâm" (6/184) "Silkü’d-Dürer" (4/32-33)

[26] "Şerhü’z-Zürkânî alel-Mevâhib" (2/307)

[27] Mürselât:35-36

[28] O, Abdurrahmân es-Süheylî ibnü Ebi Muhammed İbni Abdillah İbni’l-Hatîb Ebî Ömer (D:508 Ö:581) Meşhur bir imamdır. İbnü Hişâm'ın "es-Sîre”sinin şerhi olan " Ravdü’l-Ünüf"ün sahibidir. Vefâyet'ül-A'yân (3/143-144)

[29] Buhârî (3976)

[30] Buhârî (3979)

[31] Neml:80

[32] Buhârî (3980)

[33] Buhârî (3976)

[34] Süheylî, er-Ravdu’l-Ünüf (5/175)

[35] Aynı kaynak (5/175)

[36] Neml:80

[37] Fâtır:22

[38] O Ebu Bekr Ahmed İbü İsmail ibni’l-Abbâs ismailî el-Cürcânî eş-Şafiî'dir (D:277-Ö:371). Muhaddis ve Fakihtir. Çok hadis işitmiş tir. Hafız el-İsmâilî diye meşhurdur. (Daha çok Buhârî’nin Sahîh’i üzerine yaptığı meşhûr “el-Müstahrec” isimli “Sahih”i ile tanınır.) “Tezkiratü’l-Huffâz" (3/347) İbnü Kesîr "el-Bidâye ve'n-Nihâye"(11/317)

[39] Tahrici daha önce geçti.

[40] "Şerh'üz-Zürkânî Ale’l-Mevâhib” (2/309)

[41] Kastalânî'nin"el-Mevâhîbü’l-Ledûnniyye" (1/189) O, İmâm Allâme, Fakih, Muhaddis, Ahmed İbnü Hanbel İbni Muhammed İbni Ebi Bekr Ebu’l-Abbâs Şihâbuddîn eş-Şâfiî’dir. (D:815-Ö: 923). "Ed-Davu'l-Lâmî" (2/103)

[42] O, Hafız Allâme Yunus İbnü Bekir İbnü Vâsıl eş-Şeybânî el-Kûfî Ebû Bekir’dir (Ö:199). Buhârî, “et-Tarihu’l-Kebîr" (8/411) İbnü Hacer, "Tehzîb'üt-Tehzîb" (9/456)

[43] İmam Ahmed, "el-Müsned" (25372), Heysemî, "Mecmau'z-Zevâid" (10023) Heysemî, “bunu İmam Ahmed rivayet etti, ricali de sağlam kimselerdir” dedi.

[44] Tirmizî (1055)

[45] Benzerini Ahmed rivâyet etti (25560). Heysemî de "Mecma'üz-Zevâid" (8/615 h. 14274)de bunu nakletti ve “ricali Sahih’in ricalidir; benzerini İbnü Sa'd (3/364) ve Hâkim de (3/61) rivayet ettiler” dedi.

[46] Hayatı daha önce geçti.

[47] “Feth’ul-Kadîr ale’l-Hidâye” Kitâbu’l-Cenâiz (2/106)

[48] Bunlara uymayan bilgileri ve bilgiçlikleri bırak; “bilmiyoru” de ve bunlara teslîm ol.

[49] Nahl:14

[50] “Feth’ul-Kadîr” Nebi sallallâhu aleyhi ve sellem’i ziyaret faslı (2/169)

[51] Veyâ “es-Sîretü’l-Ömeriyye”de. Ebu Nuaym, “Ed-Delâil”, (Muhibbu’t-) Taberî, “Riyâzu’n-Nadra” (2/326) Suyutî “Tarîh’ul-Hulefâ” (117)

Ed-Diyarbekrî “Tarîh’ul-Hamîs” (2/243) tamamı Amr İbnü Bekr’den rivayet etti.

[52] Benzerini İmam Ahmed rivâyet etti (el-Fethu’r-Rabbânî:18/109), Ebu Davûd (252), Hâkim “el-Müstedrek” (2/297), ibnü Cerîr (4/113), Beyhakî, “Delâil” (3/304), Ebu Ya’lâ, “el-Müsned” (2331), Tirmizî (301)

[53] Ali İmran (169–170)

[54] Bazı tarıklerinde “biz de O’ndan râzı olduk” lafzıyla.

[55] Buhârî (2801, 2814, 3064, 4090, 4091, 4095)

[56] Benzeri, Tirmizî (1071), İbnü Hibbân (3117), İbnü Ebi Âsım “es-Sünne” (864), Acürrî, “eş-Şeria” (365), Beyhakî “Kabir azabının isbatı” (56)

[57] Furkan:28.

[58] O, imam, önder, huccet, büyük tabii Rib’î İbnü Hiraş İbni Cahş et-Ğatafânî; (Ö:101) İbni Sad, “Tabakat” (6/127), Buhârî, et-Tarihu’l-Kebîr (3/427)

[59] Beyhakî, “Delâil’ün-Nübüvve” (6/455) Ebu Nuaym, “el-Hilye” (4/408) İbni Abdil-Berr, “el-İstiab” (2/548), İbnü Sad “Tabakât” (6/127), Hatib-i Bağdadi “et-Tarih” (8/433),

[60] Bu bahisde insanların alışık olduğu hikayeler çoktur ve meşhurdur. Daha fazla fayda için İbnü Ebi’d-Dünyâ’nın (Ö:281) “Öldükten Sonra Ya şayanlar” isimli risâlesine bakılsın

[61] Tirmizî (2890), Tabarânî, “el-Mücemu’l-Kebîr” (12801), İbnü Nasr (66. varak) Ebu Nuaym “Hilye” (3309)

[62] O, Hafız, Hüccet, Mutkın, Ebu Bekr, Ahmed İbnü Muhammed İbnü İshak İbnü İbrahim’dir. İbnüs-Sünnî diye bilinen “Amelül-Yevmi ve’l-Leyle”nin sahibidir. (Ö:364) “Tezkiretül-Huffâz” (3/939), “El-İber” (2/117)

[63] İbnü’s-Sünnî, Amelül-Yevmi vel-Leyle (168) (Benzeri) Buhari “el-Edebü’l-Müfred” (993)

[64] İbnü’s-Sünnî, Amelül-Yevmi vel-Leyle (172) Benzerini İbnü Cad “el-Müsned” (2539)

[65] Tabarani "el-Kebîr" (17/117 H:290)

[66] O imam, hafız, Ebu Bekr Abdullah İbnü Muhammed İbnü Kadı Ebi Şeybe 159 da doğup hicri. 235de vefat etti. “Tezkiratü’l-Huffaz” (2/432-433). A.g.e. (6/92 hadis 29712) İbnüs-Sinnî “Amelü’l-Yevmi ve’l-Leyle” (509)

[67] İbnü Ebî Şeybe "el-Musannef (6/92 hadis 29712), İbnüs-Sinnî “Amelü’l-Yevmi ve’l-Leyle” (509)

[68] “Amelü’l-Yevmi ve’l-Leyle” (349)

[69] Ahmed (3666), İbnül-Mübarek “ez-Zühd” (1028), Abdurrezzâk, (3116), Taberânî “el-Kebir” (10529), Hakim “el-Müstedrek” (2/421), Beğavî “Şerhu’s-Sünne” (687), İbnü Mesûd radıyallahu anhu’dan şöyle rivayet ettiler: Nebi sallallâhu aleyhi ve sellem şöyle buyurdu: “Allah için yeryüzünde gezen görevli melekler vardır ki, bana ümmetimden selam ulaştırırlar…” İsnadı sahih, ricali de sağlam kimselerdir.

Ahmed (10815), Ebu Davud (2041), Beyhakî (5/245), ve Tabaranî’nin “el-Evsat”da (3116) Ebu Hureyre radıyallâhu anhu’dan rivayet ettiklerine göre, Nebi aleyhisselâm şöyle buyurdu: “Herhangi bir müslüman bana selam edecek olursa, Allah Teâlâ bana ruhumu geri döndürür de mutlaka onun selamını alırım” İsnadı sahih, râvîleri sağlamdır. “Allah celle celâlühû bana ruhumu döndürür” demek O’nun sallallahu aleyhi ve sellem ruhu definden önce döndürülmesidir. Yoksa her selamda döndürülüp geri alınması değildir. Ya da ruhun geri döndürülmesinden murad O’nun sallallahu aleyhi ve sellem konuşmasıdır. Çünki O sallallahu aleyhi ve sellem daim diridir. Sahih rivayette “Nebiler kabirlerinde diridirler” gelmesi sebebiyle ruhları onlardan hiç ayrılmaz. İmam İbnü’l-Melek’in, İmam Nevevî v.b böyle söyledi “et-Teysîr şerhu Camius-Sağîr” (5/548).

[70] Buhârî (1555.3355.5913).

[71] Yunus yerine Yusuf aleyhisselam

[72] Hâkim, “el-Müstedrek” (3/472,4179), “ Müslim’in şartına göre sahihtir” dedi.

[73] Tabarânî, “el-Evsat” da (7/287, 2556), Heysemî “Mecmauz-Zevâid” de (3/57), Sâlihî “Sübülü’l-Hüdâ ve’r-Reşâd” da, Suyûtî “Şerhu’s-Sudûr”da (164), İbnü Receb “Ehvâlu’l-Kubûr”da, Kastalânî “Mevâhib”de (1/191)

[74] İbnü Ebî’d-Dünyâ, “Kitabu’l-Kubûr” (74)

[75] Sâlihî, “Sübülü’l-Hüdâ ve’r-Reşâd”

(4/82), İbnü Receb (a.g.e.), Zürkânî (a.g.e.) (2/316) İbnü Ebi’d-Dünyâ’ya isnad etti.

[76] O, imam, büyük tabii, muhaddis, fakıh, Amir İbnü Şerahil el-Hımrî el-Kûfî, Şubî diye bilinir. Kufede hicri 103,104 veya 107, 110 tarihinde vefat etmiştir. “Tehzîb’ul-Kemâl” (9/349), “Tezkiratul-Huffâz” 81/79)

[77] Kastallânî, Şerh'ul-Mevâhid'ul-Ledünniy ye (2/316)

[78] Bu husûsta İmâm Hâfız Süyûtî’nin “Tenvîru’l-Halek” isimli nefis bir risâlesi vardır. (El-Hâvî li’l-Fetâvâ:2/437-460) Onda, İmâm Buhârî’nin ve Müslim’in rivâyet ettiği “Kim beni rüyâda görür se öldükten sonra da görecektir” hadîsinin zâhiri yanında başka nice hadîsler ve bir çok hadîs ve akaid âliminin sözleri ile bu “görmek” mes’elesinin kerâmet yoluyla gerçekleşebileceği isbât edimektedir. [Buhârî, Kitâbu’t-Tâ’bîr, 10.], Mu’cem: 6/53 H:6993, [Müslim, Rü’yâ:10,11], Mu’ cem: 6/53, [Ebû Dâvûd, Edeb:88], Mu’cem: 6/53, [Tirmizî, Rü’yâ:4, İbnü Mâce, Rü’ yâ:2, Dârimî, Rü’yâ:4, Ahmed, 1/279, 361, 375, 400, 450, 2/232, 261, 342, 410, 411, 425, 463, 469, 472, 3/472, 5/306, 6/294], Mu’cem: 6/53

[79] O, Nureddin Ebü’l-Hasen Ali İbnü Kadı Afîfud-Din Abdullah İbnü Ahmed İbni Ali eş-Şâfiî es-Semhûdî (D:844 Ö:911) “Ed-Dav’u’l-Lâmî” (5/245), “Şezarâtüz-Zeheb” (10/73) “El-Bedrut-Tâlî” (1/470–471)

[80] İbnü’l-Cevzî, Vefâu’l-Vefâ (4/1371)

İmam İbnül-Hâc “el-Medhal”de (1/252) şöyle dedi: “Kim Nebi aleyhisselâm ile tevessül ve istiğase ederse ya da ondan bir ihtiyacını isterse bu reddolunmaz ve eserler ile tecrübelerin şahitliğiyle bilinmektedir ki böyle bir işin zararı yoktur… Sübkî, “Şifâu’s-Sikâm”da, “Nebi aleyhisselam ile Rabbi azze ve celle’ye tevessül ve istiğase etmek, Ondan şefaat dilemek güzel ve caizdir. Bu hüküm, her din sâhibi kişinin, bildiği işlerden ve Nebîlerin, Selefi Salihin’in, âlimlerin, Müslümanların avamın bilinen işlerindendir. Diğer dinlerden de kimse bunu inkâr etmemiştir.

[81] Acürrî, “eş-Şeria” (375), Beyhakî Hâkim’den “Delâil’ün-Nübüvve” (5/489), Tabarânî “es-Sağîr” (2/82), “el-Evsat”, (7/259 6498), İbnül-Cevzî “el-Vefaü bi Ahvâli’l-Mustafa”da (1/33) ceyyid/güzel bir isnad ile, İmam Markizî bunu “İmtaül-Esmâ’”da (3/189) getirdi ve İbnü Ebid-Dünyâ’ya nisbet etti (190). Hâkim, “el-Müstedrek” (3/517, 4286). Bu hadisin mütabi’lerine, Dr. Mahmud Said’in “Ref’u’l-Menare” isimli eserinin 195 ve sonraki sayfalarında bakılabilir.

[82] Hata ve Masiyet kelimelerinin mefhumu na “Tefsîr-i Kebîr”(2/7,8)den bakılabilir.

[83] Nebi sallallâhu aleyhi ve sellem’in “hakkı”ndan kasdedilen O’nun Allah celle celâlühû katındaki rütbesi ve maka mı, veya Allah celle celâlühû’nun yaratılmışlar üzerine, veyahud da Allah teâlânın fazlıyla kendi üzerine kıldığı bir haktır. Nitekim bu, Sahih bir hadiste gelmiştir (“Kulların Allah celle celâlühû üzerindeki haklar nelerdir?” de di.) “Hak” ile “vacib” kasd edilmez. Çünki Allah celle celâlühû üzerine bir şey vacib olmaz. Nebhânî, “Şevahidül-Hakk (128)

[84] Tabarânî, “es-Sağîr” (2/83), “Evsat”, (7/259 H: 6498)

[85] O, imam, muhaddis, fakıh, Ali İbnü Abdilkâfî Takiyyüddîn Es-Subkî eş-Şafiî’dir. (Ö:746) “Tabakât’ül-Şafiiyyetil-Kübrâ” (10/139), İsnevî, “Tabakât’ül-Şafiiyye” (2/58), “En-Nücûmüz-Zahîre” (10/318)

[86] [Buhârî, (2215,2272,2333,2465,5974), Müslim (2743), Ahmed (2/116), Nesâî, el-Kübrâ, (Tühfe:2/236)], Şerhu’l-Akîdeti’t-Tahâviyye dipnotu: 300 Müessesetü’r-Risâle, 1413

[87] Ne güzel denilmiş: Kabülünde şübhe olan salih ameller ile tevessül caiz olunca, kabülünde hiç şübhe olmayan Nebi aleyhisselam ile nasıl caiz olmaz?!...

[88] Sübkî, “Şikâüs-Sikâm” (8. bab)

[89] İmâm Buharî, Et-Tarîhu’l-Kebîr (Dârü’l-Fikir): (6/209-210), Tirmizî, Sünen: (H:3578), İbnü Mâce, Sünen:1/157, (H:1385), Dârü’l-Ma’rife. Nesâî, Amelü’l-Yevm ve’l-Leyle (H:660), Beyhekî, Delâilü’n-Nübüvve: 6/166,167,168, İbnü Huzeyme, Sahîh… Münzirî, Et-Terğîb ve’t-Terhîb (Dâru’l-Kitâbi’l-‘Arabî:128, H:1008), Hâkim, Müstedrek: (1/526) Münzirî, Et-Terğîb ve’t-Terhîb (Dâru’l-Kitâbi’l-‘Arabî:128, H:1008)”

[90] Beyhakî, Delâil’ün-Nübüvve (6/166)

[91] Başka bir rivayette “Adam döndü; gözleri açılmıştı.” Diğer rivayette de “Biz henüz ayrılmadan, laf’da uzama dan adam geri geldi sanki daha önce hiç hasta değildi” ifâdeleri vardır.

[92] Tabarânî, "el-Kebîr (9/17–18, 8311), “Sağîr” (1/83)

[93] Beyhakî, Delâil’ün-Nübüvve” (6/166)

[94] Taberânî el-Kebîr (24/352,871)

[95] Taberânî el-Evsat (1/152,191), Ebû Taberânî tarîkıyle “el-Hilye”de, İbnü’l-Cevzî “el-İlelü’l-Mütenâhiyye” (1/268)

[96] Faziletli Dr. Mahmud Said Memduh -ha fizehullâh- “Ref’u’l-Menâre”sinde (148) şöyle dedi: “Rahv İbnü Salah” hakkında sikadır ve zayıftır diye ihtilaf edilmiştir. Bunun gibilerinde iyice araştırılarak karar verilir. Hâkim “Süalatü’s-Siczî”de “sikadır, güvenilirdir” demiştir. İbnü Hibbân onu “Sıkât”ında zikretmiştir (8/244). Yakub İbnü Süfyân el-Fesevî “el-Marife vet-Târih”de (3/406) ondan rivayet etmiştir. O halde Ona göre sağlamdır. Yine Fesevî “et-Tezhib”de (11/378) “bin şeyh’den rivayet yazdım, hepsi sağlamdır” demiştir. Onu Cerh eden sebebi söylememiş ve şu cerhi tefsîr etmemiştir. O zaman bu cerh ondan önce gelen mezkûr ta’dilin mukabilinde red dedilir. (Mahmûd Saîd Memdûh nihâyet şöyle dedi:) “Hülasa olarak Ravh İbnü Salah sadûktur, (rivâyet ettiği bu) hadis de isnâdı Hasen bir hadîsdir. Allah en iyi bilir.

[97] İbnü Hibbân, “es-Sikât” (8/244)

[98] Heysemî, Mecma’u’z-Zevâid” (9/415)

[99] Beyhakî, “Delâil’ün-Nübüvve” (7/47), Buhârî “et-Târîhu’l-Kebîr” (7/304), İbnü Abdil-Berr “İstîâb” (464), İbnü Cerîr et-Taberî, “Tarîhül-Ümem vel-Mülük” (4/224), İbnül-Esîr, “Kamil” (2/556), Hafız İbnü Hacer, “Fethul-Bari” (2/412) isnadı sahihtir. İbnü Kesîr, “El-Bidâye ven-Nihâye”de, “isnadı sahihtir” demiştir.

[100] Feth (6/359) “isnadı sahihtir.”

[101] Mâlik İbnü İyâd ed-Dâr’dır. Hz. Ömer radıyallâhu anhu’nun azatlısı ve bekçisiydi. Hz. Ebu Bekir ve Ömer radıyal lâhu anhu’dan rivayet etti. Bilinen biriydi. Buhârî, “et-Târih’ül-Kebîr” (4/304) “Tabakâtü İbnü Sa’d” (5/12), “Şerhu’l-Mevâhibi’l-Ledûnniyye” (8/77).

[102] O, Seyf İbnü Ömer ed-Dabbi’dir. Abdullah ibnü Ömer el-Amrî’den rivayet etti, Abdurrahman İbnü Muhammed el-Muharibi, Nadr İbnü Hammâd da ondan rivayet ettiler. “El-Cerhu ve’t-Ta’dîl” (4/257).

[103] Büyük Sahâbî, Efendimiz Bilal İbnü’l-Hâris İbni ‘Usm el-Müzenî hicri 60’da 80 yaşındayken vefat etti. “Üsdü’l-Ğâbe” (1/413), “El-İsâbe” (1/454), “Tecrîdü Esmâi’s-Sahâbe” (1/56) “Tezhîbü’l-Esmâi ve’l-Luğât” (1/135)

[104] Fazla bilgi için “Fethu’l-Bârî”(2/412)’ye bakılabilir.

[105] Müslim’in Ebû Seleme’den rivayet ettiği (1094) numaralı hadîse işaret ediyor. Ebû Seleme şöyle dedi: Bana, Rebîa İbnü Kab el-Eslemî anlattı: “Resûlüllah sallallâhu aleyhi ve sellem ile gecelemiştim. O’na abdest ve taharet suyu götürdüm. Bana, ‘iste’ buyurdu. Ben de ‘seninle cennette beraber olmayı istiyorum’ dedim…”

Benzerini, Ebu Davud (1320), Nesâî “Sünen” (2/486), Ahmed (4/59), Tabarani” “el-Kebîr” (5/50), Beyhakî, “Sünen” (2/486), Ebu Nuaym, “el-Hilye”

(2/32) rivâyet etmişlerdir.

[106] Bunu diyen Sahâbî efendimiz Rebîa İbnü Ka’b İbni Mâlik İbni Ya’mer el-Eslemî, Suffe ehlindendi. Harra hâdisesinden sonra 63’de vefat etti. İbnü Hacer, “El-İsâbe” (2629. Tercüme), İbnü’l-Esîr, “Üsdü’l-Ğâbe” “ (1660. Tercume)

[107] O, imam, Ebu Abdillah Muhammed İbnü Abdillah el-Hakim en-Neysâbûrî. Hafız, hadis tenkidcisi, allame, muhaddislerin şeyhi, eş-Şafî hicri 321’de Nisaburda doğdu 405 de vefat etti. “El-Ensâb” (2/370) “Vefeyâtü’l-A’yân” (4/280), “Tezkiratü’l-Huffâz” (3/1039).

[108] Hâkim, “el-Müstedrek” (3/516, 4285) İsnadı sahihtir.

[109] Sübkî, “Şifaus-Sikâm” (173), Semhûdî, Vefâu’l-Vefa (4/1371)

[110] İmam, Hafız, kadı, Ebu’l-Fadl İyad İbnü Musa el-Yahsıbî es-Sebtî hicri 476’da doğdu, Merraküş’te 544’de zehirlenerek vefat etti. Zehebî, “Tarîh’ul-İslam” (13/768), “Şezerâtü’z-Zeheb” (6/226), “Tezkiratül-huffâz” (4/96)

[111] Kadı Iyâd “eş-Şifa” (264) Müellif/Kadı İyâd bunu “Medârik”de de (1/211) zikretti, “El-Mevâhibul-Ledûniyye” (6/349).

[112] Huccet, şeyhül-İslam İmam Malik İbnü Enes El-Esbahi el-Medenî, mezheb kurucusu, hicri 179’da vefat etti. “Vefeyâtü’l-Ayan” (1/439), “En-Nücûmu’z-Zehîre” (2/96), “El-İber” (1/272),

[113] Emiru’l-Müminin Halife Abdullah İbnü Muhammed İbnü Ali İbni Abdillah İbni Abbas Ebu Cafer el-Mensûr el-Hâşimi el-Abâsî (Ö:198) “Tarih’ul-Bağdâd” (10/55), “Târih’ut-Taberî” (9/292-223)

[114] Hucurat:2,3,4.

[115] Hucurat:2,3,4.

[116] Hucurat:2,3,4.

[117] Nisa:65.

[118] İmam Ebu’l-Ferec Abdurrahmân İbnü Ebi’l-Hasen, İbnü’l-Cevzî diye meşhur, el-Kureşî el-Bağdâdî el-Hanbelî, Fakıh,Hâfız. (Ö:597) “Vefeyâtü’l-A’yân” (2/321), “ez-Zeylü Alâ Tabakâti’l-Hanâbile” (1/399), “Tezkiratül-Huffâz”(4135).

[119] İbnü’l-Cevzî, "el-Vefâ (2/802)

[120] Zehebî, “Siyer” (16/400), Tâc es-Sübkî, “Tabakât’uş-Şâfiiyye” (2/251)

[121] İmam Muhammed İbnü Musa İbnü Nu’mân “Misbahu’z-Zalâm” (61)

[122] Sülemî “Tabakâtü’s-Sûfiyye” (370)

[123] Hafız Ebu’l-Kasım Ali İbnü Hasen Hibetüllah ed-Dimeşki eş-Şâfiî, İbnü’l-Asâkir diye tanınır. (Ö:571) Sübkî, Tabakâtüş-Şafiîyye (7/70), “Şezeratüz-Zeheb” (4/95)

[124] Hafız Ebu’l-Kâsım İbnü Asâkir, Tarih(11/104)

[125] İbnü’l-Cevzî “el-Vefâ (2/802)

[126] İmam Ebu Abdillâh Muhammed İbnü Musa İbnü’n-Nu’mân el-Mezalî el- Merrâküşî (Ö:683). “Şezerâ tü’z-Zeheb” (7/670), Yâfiî “Mirât’ül-Cinân” (4/200), Zehebî “El-İber” (3/354),

[127] Semhûdî, Vefâu’l-Vefâ (4/138)

[128] Köşeli parantez arasına aldığımız bu parça asıl aldığımız baskıda birkaç parağraf aşağıdadır.

[129] Semhûdî, Vefâu’l-Vefâ (sh:1384)

[130] Şeyh, Âlim, Allâme, Fakıh, Sika,

Abdülhak İbnü Seyfüddîn el-Hanefî, ed-Dihlevî, Muhaddis, Hind topraklarında hadis ilmini -telif bakımından- ilk yayandır. (D:958 Ö:1052). “Hediyyetü’l-Ârifîn” (1/503), “Fihrisü’l-Fehâris” (3/125-128), “Keşfu’z-Zunûn” (581), “Mucemül-Müellifîn” (5/91), “Nüzhetül-Havâtır” (5/206).

[131] Muhaddis ve Fakıh Abdülhak ed-Dihlevî, “Eşi’atü’l-Lemeât Şerhu Mişkât’il-Mesâbih” (3/401)

[132] İmâm Abdullah İbnü Ömer İbnü Muhammed eş-Şâfiî el-Beydavî (Ö:685) “ElBidâye ve’n-Nihâye” (13/309),

[133] Naziât:1-5.

[134] “Muhtasaru Târîhu Dimeşk” (2/408). Bu, Utbî’den meşhur olarak gelen bir hikayedir. Bu hikâye, benzeri bir lafızla başkalarından da gelmiştir: İmâm Beyhakî “Şuabu’l-îmân” (3/945-4178), İbnü Kesîr “Tefsir” (2/306), Semhûdî “Vefâ’ul-Vefâ” (4/1361), İbnü Asâkir “İthâf’uz-Zâir” (68-69), Heytemî “Tuhfetü’z-Züvvâr” (55), Kurtubî “Tefsir” (5/265), Nesefî “Tefsir” (1/234), İbnü Kudâme “Muğnî” (3/557), İbnü Cemaâ “Hidayetü’s-Sâlik” (3/1383), Nevevî “îzah”ın Menasik babında (451)

[135] “Müsîr’ul-Ğaram” (490)

[136] “Ed-Durretü’s-Semîn” (159)

[137] Nisa:65.

[138] Ebu Davûd (2941) tahrici 8. dipnotta daha önce geçmişti

[139] Hulâsatü’l-Vefâ (63)

[140] İmam Şihâbuddîn Ahmed İbni Hacer el-Heytemî eş-Şafiî el-Mekkî (Ö:974) “Şezerâtü’z-Zeheb” (287–292), “En-Nûrus-Safîr” (128.), “Keşfu’z-Zunûn” (57,60), “El-Kevâkibüs-Sâira” (3/111–112), “El-A’lâm” (1/234)

[141] “El-Cevheru’l-Munazzam” (23)

[142] “Sıfatu’s-Safve” (2/324), “Şezeratu’z-Zeheb” (2/478).

[143] Muhaddislerin büyüklerinden, aslı merv şehrinden hicri 285’de doğdu bağdatta vefat etti. Ahmed ibni Hanbel’de fıkıh okudu, hükümleri iyi bilirdi. “Şezerâtü’z-Zeheb” (3/355), “El-Muntazam” (7/306), “El-İber” (2/74)

[144] Şeyhul-İslâm Maruf İbnü Feyruz el-Kerhî Ebu Mahfûz, zahidlerin büyüklerinden biridir. Bağdat’ın Kerh’inde dağdu, Salihlikle meşhur oldu. Ahmed İbnü Hanbel bereketlenmek için onu ziyaret ederdi. (Ö:200) “Şezerâtü’z-Zeheb” (2/478), “El-Muntazam” (6/100), “Siyerü Alami’n-Nübelâ” (8/216), “El-İber” (1/335),

[145] Onlar Şeyh Âkil el-Münbicî, Şeyh Hayat İbnü Kays el-Harrânî “Camiul-Usûl fil-Evliyâ” (17).

Derim ki: bunlardan başka ve 3. asırdan sonra hayatlarında olduğu gibi ve daha fazla kabirlerinde tasarruf sahibi olan Evliyâ meşhurdur.

Çünki Evliyâullah ölmezler, bilakis bir yurttan diğerine intikal ederler. Bu babta kulakların aşina olduğu hikayeler çoktur. Daha fazla bilgi için bknz: İbnül-Cevzî, “Sıfatüs-Safve”, Münâvî, “Tabakatüs-Sûfiyye”, İbnü’l-Mülekkın, “Tabakâtül-Evliyâ”, Şarânî, “Et-Tabâkâtül-Kübrâ”, “El-Minenül-Kübrâ”, Ravvâs, “Bevârikül-Hakâik”, “Tayyüs-Sicîl”, Nebhânî, “Camiu’l-Usûl fi’l-Evliyâ”, “Büşürü’l-Hidâye”, “Şevâhidül-Hak”.

[146] Ğazâlî, “İhyâ” “Edebüs-Sefer” (2/346)

[147] Abdu’l-Hak ed-Dihlevî, “Eşi’âtü’l-Lemaat fi Şerhi’l-Mişkât” (3/401), “Lemâtün-Tenkîh” (4/377)

.

Fethullah Gülen Web Sitesi - Vefat Etmiş Evliyâdan, Sağ ...

tr.fgulen.com › Eserleri › Asrın Getirdiği Tereddütler  

12 Kas 1976 - Yardı

.

Vefat Etmiş Evliyâdan, Sağ Olan Evliyâya Nazaran Daha Çok Yardım Görüldüğü İddia Ediliyor; Bu Doğru mudur?	Yazdır	E-posta

Fethullah Gülen	  

12.11.1976

İnsana Allah'tan başka kimse yardım edemez. Yardım, medet, inayet Allah'tan gelir. Veli de Allah'ın dostu demektir. Herkes derecesine göre Allah'ın dostudur; bilhassa mü'minler... Fakat dostluğu ileri götürerek tam kurbiyet kazanmış bir kısım kimseler vardır ki, hadis-i şerifin ifadesiyle, nafile ibadetlere gönül vererek Allah'a yaklaşırlar.. yaklaşırlar da, Allah, gören gözleri, işiten kulakları, söyleyen ağızları olur.[1]

Yani Cenâb-ı Hak onlara basiret verir. Onlar da artık doğruyu görür, doğru değerlendirir ve doğru konuşurlar. Onların gönülleri "mehbet-i ilham-ı ilâhî" olur ve Allah (celle celâluhu), ilhamlarıyla bunları serfirâz kılar. Bu insanlar, Allah'a biraz daha yaklaşıp kurbiyet kazanınca, tam Hak dostluğuna erer. O'nun inayet ve desteğine mazhar olurlar. "Bu, Allah'ın, inananların yardımcısı olmasından dolayıdır. Kâfirlere gelince onların yardımcıları yoktur."[2] Evet mü'minlerin mevlâsı yani velisi Allah'tır. Mü'minler de, Allah nazarında velidirler. Kâfirlere gelince, onlarda vilâyet yoktur. Allah (celle celâluhu) onların ne gören gözleri, ne işiten kulakları ne de söyleyen ağızları olur. Onlar hizlân ve hüsrandadırlar.

Öyleyse velilik için bir sınır tespit edemeyiz. Veliliğin mü'minlerin en küçüğünden, Resûl-i Ekrem'e (sallallâhu aleyhi ve sellem) kadar mertebeleri vardır. Birisi gözünü yumduğunda kabirlerin altında neler oluyor onu müşâhede eder. Bu, veliliğin en basit mertebesidir. Evet kabirlerin ve mezarda yatan kimselerin durumunun keşfedilmesi, vilâyetin en basit mertebelerinden biri. İnsanın içinin bir kitap gibi okunması, daha ileri derecesi; başına gelecek şeyleri, Allah'ın ona bildirmesiyle bilmesi, farkında olarak veya olmayarak onları başkalarına anlatması, ayrı bir kademesidir. Çünkü Allah, onun konuşan dili olmuştur. Bunlar, vilâyetin bir kısım tezahürleri. Sonra veli öyle bir noktaya gelir ki, bunları da, işin fâkihesi olarak görür ve bu çerezlerle meşgul olmayı nakîse bilir; Yunus'un dediği gibi "Bana Seni gerek Seni!" diyecek bir makama yükselir. Artık keşif, keramet yoktur ve işte sahabenin veliliği budur. Bazı kimseleri Allah (celle celâluhu) vilâyetin bir kısım sıkıntılı yollarından geçirmeden de sahabenin veliliğine getirebilir.

Ben şu yirminci asırda, din-i mübin-i İslâm'a sahip çıkan delikanlıları sahabenin vilâyetine mazhar görüyorum. Keşifleri, kerametleri, kabirleri müşâhedeleri, hatta kalbî müşâhedeleri olmayabilir ama, makamlarının büyük olduğu muhakkak. Çünkü, Allah onları çok kudsî işlerde istihdam ediyor. Büyük kimselere, mânevî âlemin paşalarına, mareşallerine yaptırdığı işi bunlara yaptırıyor. Yani dinini onlarla ihya ediyor... İnşâallah bunlar da velidirler.

Fakat ister öyle veli olsun, ister böyle, Allah'ı hatıra getirmeden, "İnayet, meded!" diye velinin kapısına gitmek, hatalıdır. İmam Birgivî, "Bir insanın 'Meded yâ Resûlallah!' demesi dahi tehlikelidir." der; vâkıa biz bunu biraz yumuşatarak diyoruz ki: İnsan hiç olmazsa Resûl-i Ekrem'e (sallallâhu aleyhi ve sellem) bunu diyebilmelidir. Çünkü, Hak sarayının söz götürmez sultanıdır O. Allah indinde yaratılmışların en eşrefidir. İmam Birgivî'nin büyük bir insan olduğu muhakkak ve müsellem. Bununla beraber Efendimiz (sallallâhu aleyhi ve sellem), Allah'ın kendisine büyük salâhiyetler bahşettiğini, bizzat kendileri anlatır.[3]

Evet, o Zât (sallallâhu aleyhi ve sellem) Hak sarayının kapısına vurmadan içeriye giren mahremlerdendir. Ona kaç defa nazla gitmiş, niyazla dönmüştür. Evet O, bir insanın varamayacağı noktalara varmış, imkân ve vücub âlemiyle dudak dudağa gelmiş,[4] sonra da niyazla geri dönmüştür.[5]

Sadede dönelim: Efendimiz gibi, O'nun ümmetinden bazı kimselerin insanlara inayeti, el uzatması, teveccühü olabilir. Fakat bunların hepsi vesile ve vasıtadır. Esas her şeyi yaratan Allah'tır. Ehl-i Sünnet akidesi böyledir. Allah bir kısım kimseleri affedecektir de Resûl-i Ekrem'in (sallallâhu aleyhi ve sellem) şefaatini ona vesile yapar. Evet mü'min, inayet ehlinin inayetini düşünürken böyle düşünmeli, böyle inanmalıdır.

Burada kendi mülâhazamı da şöyle anlatayım: Hiçbir zaman nefsimin muhasebesini yaparken, doğrudan doğruya Mevlâ'nın huzuruna kendi kendime gitmeyi düşünmedim. Kademe kademe önce, Resûl-i Ekrem'e (sallallâhu aleyhi ve sellem) kendisiyle bağlı bulunduğum zatın arkasına düştüm. Yani, Resûl-i Ekrem'in (sallallâhu aleyhi ve sellem) ümmetine getirdiği nuru, feyzi, esrarı bana intikal ettiren, doğruyu gösteren, Kur'ân'ın âyetlerini gökteki yıldızlar gibi tanıtan, içimde iz'an hâsıl olmasına yardımcı olan, Resûl-i Ekrem'i (sallallâhu aleyhi ve sellem) göklerde kanat çırpıp uçan bir tavus gibi bana gösteren ve bir hurma ağacı gibi en tatlı, en leziz meyvelerini kalbimin dudaklarıyla vicdanıma duyuran, evet bütün bunları bana iş'ar ve işaret eden hangi zat ise, evvelâ onun vesâyâsı altına giriverir, sonra onunla Huzur-u Resûlullah'a (sallallâhu aleyhi ve sellem) varırız. Orada beni mahcup etmemek için "Bu da bizdendir, yâ Resûlallah!" dediğini tahayyül etmeye, duymaya çalışır ve Resûl-i Ekrem'e dehalet etmiş olurum. Ama nazarı daha ilerilerde olanlar bu sefer Resûlullah'ın (sallallâhu aleyhi ve sellem) peşine düşer ve Resûl-i Ekrem (sallallâhu aleyhi ve sellem) de, "Bu da bizdendir yâ Rabbi!" der, gönlüm ve gönüller, huzur ve itminana kavuşur.

Evet, çoğumuz muhasebemizi yapıp Huzur-u Hazret-i Kibriyâ'ya sığınırken hep böyle bir râbıta, bir ittisal ile gideriz. Böyle bir ittisalde de şirk ve şirki işmam eden şeyler yoktur. Çünkü, neticede her şey Allah'a dayanıyor. İşin esası, tek başımıza kendimizi bu kapıları çalmaya, kapı tokmaklarına dokunmaya liyakatli görmüyor, hatta utanıyor ve birinin arkasına takılıyoruz.

Bu asrın âfâkında, büyük feyizler, büyük nur ve sırlarla tulû' eden zat dahi, kendi muhasebesini yaparken "Günahlarım beni mahcup etti. İsyanlar altında eziliyorum. Senin kapına geldim, ama, Efendim Abdülkadir Geylânî'nin sesiyle Senin kapının tokmağına dokunuyorum."[6] diyor ve onun söylediği sözlerle müracaat ediyor; âdeta yukarıya gidecek dilekçesinin altına imzayı, o salâhiyetli zata attırıyor. Böyle bir dehalet, bir sığınma, şirk işmam eden tavırlardan uzak olduğu gibi, aynı zamanda cüret ve suiedepten de uzaktır. Abdülkadir Geylânî kendisine dehalet eden bu zatı Resûl-i Ekrem'e (sallallâhu aleyhi ve sellem) takdim edecektir. Abdülkadir Geylânî ki, vilâyet dünyasının zirvesini tutmuş çok yukarılarda bir velidir. "Benim ayağım kıyamete kadar gelecek bütün velilerin omzundadır." demiştir. Resûl-i Ekrem'e (sallallâhu aleyhi ve sellem) iki yönle bağlıdır; hem Hasanî, hem Hüseynî. Sahib-i salâhiyet büyük bir imamdır ve onun vesileliği, yolda kalmışlara Hakk'ın büyük bir rahmeti ve inayetidir.

Fâkihe: Yemiş, meyve.

İş'ar: Anlatma, bildirme.

İşmam etmek: Hissettirmek, duyurmak.

İttisal: Birleşme, bağlanma.

Mehbet-i ilham-ı ilâhî: İlâhî ilhamın indiği yer.

Nakîse: Eksiklik, kusur. 

Râbıta: Bağ, bağlantı.

Serfirâz: Üstün, seçkin.



                                                                                    XXXXXXXXXXX

Nasipsizler Evliyayı İnkar Eder
Abdulkadir Yılmaz
bilgi@feyzdergisi.com
Tarih: 2013-01-01
Bir TV programında veli, velayet, keşif keramet, mucize gibi konular üzerine bir tartışma yapıldı. Hayra mı hizmet etti şerre mi anlayamadık. Bence insanların imanlarına değer veren duyarlı İslam âlimleri, böyle konuları cumhurun önünde tartışmamalı. Ve böyle bir şeye de imkân vermemeli. Niyet güzel olsa da yapılan iş yanlış olur. Bu konularda yeterince bilgisi olmayan avam halk kitlesi önünde yapılan böyle tartışmalı oturumlar, halkı vesvese sahibi yapmaktan başka hiçbir fayda getirmez. Kıymetli Hocalarımızın alt yapıları sağlamdır ve bilgileri yeterlidir. Onlara bir şey olmaz. Ama empati yapmak lazım, avamlar taklitle iman eden kimselerdir. Arapçası kuvvetli ve baskın konuşan bir kişinin etkisinde kalarak onun yanlış fikirlerini doğru sanabilirler. O zaman vebali de iyi niyetli hocaların üzerine kalır.
Bazı hocalar var ki her yere yalnız Kur’an meali ile gidiyorlar. Ve her şeyin cevabını Kur’an’dan istiyorlar. Hadis deyince nevirleri dönüyor ve hemen saldırıya geçiyorlar. Onlara göre işlerine gelmeyen her hadis uydurma. Güvenilir olarak sadece Kur’an var. Her şeyi Kur’an’a takdim ediyorlar. Öyle abartıyorlar ki onlardan birisi evrimi çürütmek için bir TV programına Kur’an’ı eline alıp gitmişti. Evrimi Kur’an’dan nasıl çürüteceğini düşünüyor, şaşırdım. Karşısındaki adam ise ateist. Ateistin senin kitabına imanı yok ki onunla ikna olsun. Behey kendini beğenmiş kişi, senin bilimle aran yok mu? Kur’an’ın dışındaki tüm bilimleri hep kâfirlere mi bıraktın? Allah böyle dar düşünceli kişilerden ümmeti muhafaza eylesin.
Dışardan bakınca bu yaklaşım tarzı ne güzel görünüyor. Allah’ın kitabından daha güvenilir bir kitap, daha güvenilir bir rehber mi var? Elbette ki yok. Yalnız bil ki senin her fırsatta saldırdığın, evliyayı seven, keşfe, keramete, mucizeye inanan her mümin de bunu zaten böyle bilip böyle inanıyor. Ama bazı insanlar Peygamberi dışlamak için özellikle sadece Kur’an’ı öne çıkarıyorlar.
Evet, kıymetli okurlar! Bu zamanda “Kur’an Müslümanlığı”, Kur’an’daki İslam”, “Kur’an’a dönüş” gibi sloganları kullananlara karşı dikkatli olmak lazım. Eğer arkasından sünnete saldırı çıkarsa da hemen o ortamlar terk edilmeli. Zira o zaman bilin ki bu sloganlar birer tuzak.
Ahir zamandayız, iyilik de kötülük de at başı gidiyor. İmtihandayız, dikkatli olmamız gerekiyor. Hadislere saldıran ve en sahih hadis kitaplarına bile itibar etmeyen, sadece Arapçası kuvvetli âlim “taslaklarına” karşı dikkatli ve uyanık olmalıyız. Zira Efendimiz (sav) bu konuda bizi uyarmış:
“Şunu iyi biliniz ki bana Kur’an-ı Kerim ile birlikte onun bir benzeri de verilmiştir. Dikkatli olun! Koltuğuna kurulan tok bir adamın size: Sadece şu Kur’an lazımdır, onda bulduğunuz helali helal, haramı da haram kabul ediniz yeter, diyeceği günler yakındır...” (Ebu Davud, Sünnet, 6, İmare 33; Tirmizi, İlim 10)
Gördüğünüz gibi “Kur’an bize yeter.” diyerek Peygamber Efendimizin yaşantısını ve açıklamalarını yok sayanlara en güzel cevap yine Efendimizden gelmiş. Bu hadis, aynı zamanda “Peygamberimizin (sav) Kur’an’dan başka mucizesi yoktur.” diyenlere de cevaptır. O kürsülerine kurulan tok kişilerin varlığı birer mucizedir. Efendimizin (sav) bin dört yüz yıl öteden haber verdiği bir mucize…
Allahu Teala şöyle buyuruyor:
“...O (Resul) onlara iyiliği emreder, onları kötülükten nehyeder. Onlara iyi ve temiz olan şeyleri helal, kötü ve pis olan şeyleri de haram kılar...” (A’raf 7/157)
“...Allah’ın ve Resulünün haram kıldığını haram saymayanlarla savaşın.” (Tevbe 9/29)
Kur’an’da böyle Allah’a ve Resulüne itaati ayrı ayrı zikreden bir hayli ayet var. Nitekim Kur’an’da olmayan ama Efendimizin (sav) beyanı ile farz ve vacip olarak İslami yaşantımızda yerini alan bir hayli ahkâm mevcut. Bunları hep sünnet belirliyor. En basitinden namazın içindeki farzlar ve vacipler. Hadisler olmadan namaz kılmak mümkün değil. Yani sünnet olmadan İslam’ın tam olarak anlaşılması ve dahi yaşanması mümkün değil. Buna rağmen bu sünnet inkârcılığı niye!.. “Zamanımıza kadar sahih sünnet gelmemiştir.” demek Kur’an ile çelişir. Bu iftira Kur’an’a da gider. Çünkü,
“Hiç şüphe yok ki o zikri (Kur’an’ı) biz indirdik biz! Onu koruyacak olan da biziz.” (Hicr 15/9) mealindeki ayet, bu hadisleri de kapsar. Zira tek başına Kur’an’ın korunması, İslam’ın yaşanması için yeterli değildir. İslam’ın yaşanabilmesi için yeter sayıda hadis de bu kapsamda korunmalıdır. Nitekim böyle de olmuştur. Yoldan çıkmış insanların dışında hiç kimsenin bu konuda bir şüphesi de yoktur.
Evliyaların varlığı da Kur’an ve sünnetle sabittir. Ancak nasipsiz insanlar, bunları inkâr ederler. Keramet ve keşfi Allah’ın dostlarına çok görmek ancak haset ve kıskançlığın tezahürleridir. Kendileri asla böyle şeyleri yaşamaz ve hissetmezler. Herkesi de kendileri gibi manen kör ve sağır sanırlar.
Velilerden bahsetsen “Her mümin Allah’ın velisidir.” derler. Hemen ayetten bir delil gösterirler. Bizim de bu konuda bir itirazımız yok. Ama Allah dostlarını, evliya kulları metheden ayet de var, mesela Yunus suresi 62. ayet. Onu da işlerine geldiği gibi tevil ederler. Okula kayıt yaptıran her öğrenci, talebe vasfını kazanır. Ama her talebe aynı kategoride mi değerlendirilir. Okul birincisi ile okuldan atılan bir midir? Allah’a kulluk da böyledir. Başarılı talebe gibi başarılı kullar da vardır, bu gayet anlaşılır bir şeydir. Çok dikkat çekicidir ki bunu görmek ve anlamak bazı insanlar için maalesef çok zordur....
Evliyalar Allah (cc) ile duygusal yakınlığın farkına varmış, bu güzelliği keşfetmiş ve bunun peşine düşmüş insanlardır. Yani onların derdi Allah’tır, kullar değil. Dolayısıyla sevginin de ihlasın da zirvesini yaşarlar. Bunu yaşarken örnekleri Resulullah’tır (sav). Kur’an’a ve sünnete bilgiden öte ittiba onların en önemli vasıflarıdır. Evliya münkirleri, ömürlerinden bir hafta gibi bir zamanı gerçek bir veli kulla birlikte geçirse eminim onlar hakkında düşündüğü kötü şeyler için çok utanacaklardır. Allah’tan da af dileyeceklerdir. Zira yaptığı şey Allah’ı (cc) resmen gazaba getiren bir şeydir. İşte İmam Buhari’nin en güvenilir hadis kitabından bir kudsi hadis: “Kim benim bir veli kuluma düşmanlık ederse ben ona harb ilan ederim. Kulum bana kendisi üzerine farz kıldığım şeylerden daha hoş bir şeyle yaklaşamaz. Kulumun bana olan yakınlığı nafilelerle devam eder. Hatta ben, onu severim. Ben onu sevince de onun işiten kulağı, gören gözü, tutan eli, yürüyen ayağı olurum. Benden bir şey isterse veririm. Benden kendisini bir şeyden korumamı dilerse onu korurum... (Buhari, Rikak, 38)
Bu kudsi hadis bir kişinin nasıl veli olabileceğini ve daha sonra Allah’ın (cc) o veli kuluna nasıl ikramlarda bulunabileceğini açıkça ifade ediyor. Kıskanmanın anlamı yok, çalış senin de olsun, olmazsa gel…
Kur’an’dan iki türlü velayet tanımı çıkar. Bir bütün müminleri kuşatan, yukarda verdiğimiz talebe örneğine benzeyen velayet. Buna “velayet-i amme” denir. Her mümin velidir. Bu doğru ama bir de çalışkan kullara ait velayet vardır. Buna “velayet-i hassa” denir. Biraz daha açacak olursak: Velayet-i amme; Şeriatın farz ve vacip derecesindeki emirlerini eda etmek için gayret ve çaba sarfetmektir. Bu her mükellefin boynunun borcu olan bir sorumluluk olmakla birlikte, bunu yerine getiren kimseler de velayet kapsamı içinde mütalaa edilmiştir.
Velayet-i hassa; farz ve vacip olan amelleri tam olarak yerine getirmeye çalışmakla birlikte, Kur’an’ın zikir ve tefekkür konusundaki emirlerine sarılarak ayakta, oturarak ve yanları üzere yattıklarında bile zikir ve fikir uyanıklığına ermiş, murakabeden gafil olmayan, bütün ibadetlerinde “ihsan” seviyesine ulaşmış kişilerin halidir. Kurb ve huzur hali bu makamdadır. İşte velayeti hassa seviyesine yükselen kullar için Kur’an şöyle bir müjde vermiştir.
“Haberiniz olsun ki muhakkak Allah’ın velileri için bir korku yoktur ve onlar mahzun da olmayacaklardır.” (Yunus 10/62)
Hem evliya kulların hem de kerametlerinin olabileceğine ilişkin Kur’an’dan bir örnek verelim. Nasipli insanlara bu kadar bilgi ve örnek yeter. İnanmak istemeyeni Peygamberimiz gelse ikna edemez. Niye bazıları inanmıyor diye bunu kendinize sorun ve kompleks yapmayın… Bazı insanların bizim doğrularımızı kabul etmemesi, doğrularımızdan şüphelenmemizi gerektirmez. Kâfirler İslam’a inanmazlar. Onlara bakıp dinimizden şüphe mi edelim?
Mesela Neml suresinde Saba Melikesi ile Süleyman (as) kıssası vardır. Süleyman (as) Saba Melikesini hak dine davet eder ama o kabul etmez. Onun üzerine Süleyman (as), Neml suresinde anlatıldığı üzere vezirlerine şöyle der:
“Süleyman (müşavirlerine) dedi ki: Ey ulular! Onlar teslimiyet gösterip bana gelmeden önce, hanginiz o Melikenin tahtını bana getirebilir?
Cinlerden bir ifrit: Sen makamından kalkmadan ben onu sana getiririm. Gerçekten bu işe gücüm yeter ve bana güvenebilirsiniz, dedi.
Kitaptan (Allah tarafından verilmiş) bir ilmi olan kimse ise: Gözünü açıp kapamadan ben onu sana getiririm, dedi. (Süleyman) onu (Melikenin tahtını) yanı başına yerleşmiş olarak görünce: Bu, şükür mü edeceğim yoksa nankörlük mü edeceğim diye beni sınamak üzere Rabbimin (gösterdiği) lütfundandır, dedi. Şükreden ancak kendisi için şükretmiş olur. Nankörlük edene gelince o bilsin ki Rabbimin hiçbir şeye ihtiyacı yoktur, çok kerem sahibidir.” (Neml 27/38,39,40)
Burada hem kerametlerin hak olduğuna hem de birer imtihan olabileceğine dair çok güzel dersler var. Bizler de keramet görme hastası değiliz. En büyük keramet istikamettir deriz. Ama Allah’ın bazı kullarına ikramını da kıskanmayız ve görmezden gelemeyiz. Burada Süleyman Peygamberin yanındaki kişi bir peygamber değildi. İlim sahibi veli bir zat idi. Süleyman’ın (as) ümmetinden biri keramet gösterebiliyor da Muhammed’in (sav) ümmetinin evliyası niçin keramet gösteremesin?
Yakışmıyor mu yani?
Neyse, elhamdülillah bu ülke insanı gerçekten basiret sahibi. Böyle fesat adamları yüzlerindeki sevimsizlik ve nursuzluktan tanıyor ve onlara asla itibar etmiyor.