Ana Sayfa
Alt Sayfa
MÜSLÜMAN NASIL OLUR
LİNKLER
İletişim
ANA BABA HAKKI
ANA BABA HAKKI-BALLI
ESB EVLAT HAKKI
FAYDALI SİTELER
KÜTÜPHANE
KUTSAL EMANETLER
NEDEN MÜSLÜMAN OLDULAR
DİİNİMİZİSLAM.COM RADYO
ESHABIN HEPSİ MÜÇDEHİDDİR
VAHDETİ VUCUD VE ARABİ
vahdeti vucud
MÜZİK AFETİ
MÜZİKSİZ İLAHİLER
DUALARLA AÇILAN MECLİS
HAK DİN İSLAM
FETRET EHLİ
TEMKİN VAKTİ
TÜRK-İSLAM ÜLKÜSÜ
S.AHMET ARVASİ
DİNDE ŞAHSİ GÖRÜŞ OLMAZ
SESLİ DİNLE
HAKİKAT KİTAPEVİ KİTAPLARI
TAM İLMİHAL
MEKTUBAT
FAİDELİ BİLGİLER
HAK SÖZÜN VESİKALARI
İSLAM AHLAKI
HERKESE LAZIM OLAN İMAN
ESHABI KİRAM*
KIYAMET AHİRET
KIYMETSİZ YAZILAR
CEVAP VEREMEDİ
İNG.CASUS İTİRAF
NAMAZ KİTABI
ŞEVAHİDİ NÜBÜVVE
MENAKIBI ÇİHARI GÜZİN
EVLİYALAR ANS.TEK
PADİŞAH ANNELERİ
ÖRENBAY
KAR HADDİ
C AHMET AKIŞIK
===SOHBETLER===
SOHBETİN ÖNEMİ
M.A.D SOHBET 2001
M.A.D SOHBET 2002
M.A.D SOHBET 2003
M.A.D SOHBET 2004
M.A.D SOHBET 2005
M.A.D.SOHBET 2006
M.A.D.SOHBET 2007
M.A.D.SOHBET 2008
M.A.D.SOHBET 2009
M.A.D.SOHBET 2010
M.A.D.SOHBET 2011
M.A.D.SOHBET 2012
M.A.D.SOHBET 2013
M.A.D.SOHBET 2014
SOHBET 2015
ünlü sohbet 2004-06
ünlü sohbet 2007-09
ünlü sohbet 2010-11
ünlü sohbet 2012-13
ünlü sohbet 2014-15
ÜNLÜ SOHBET 2015
ÜNLÜ SOHBET 2016
ÜNLÜ SOHBET 2017*
ÜNLÜ SOHBET 2018
ÜNLÜ SOHBET 2019
ÜNLÜ SOHBET 2020
ÜNLÜ SOHBET 2021
ÜNLÜ SOHBET 2022
ÜNLÜ SOHBET 2023
ÜNLÜ SOHBET 2024
O ÜNLÜ ÖZEL
6..--
6--
55
20**
2005
2006
2008
2009
2011
305
HİKMET EHLİ ZATLAR
YOLUMUZU AYDINLATANLAR VİDEO
YOLUMUZU AYDINLATANLAR 2001
YOLUMUZU AYDINLATANLAR 2002*
YOLUMUZU AYDINLATANLAR 2003*
YOLUMUZU AYDINLATANLAR 2004
YOLUMUZU AYDINLATANLAR 2005
YOLUMUZU AYDINLATANLAR 2006
YOLUMUZU AYDINLATANLAR 2007
YOLUMUZU AYDINLATANLAR 2008
YOLUMUZU AYDINLATANLAR 2009
YOLUMUZU AYDINLATANLAR 2010
YOLUMUZU AYDINLATANLAR 11
YOLUMUZU AYDINLATANLAR 2012
YOLUMUZU AYDINLATANLAR 2013
YOLUMUZU AYDINLATANLAR 2014
YOLUMUZ AYDIN 2015
YOLUMUZ AYDIN 2016
YOLUMUZU AYDINLATANLAR 17
YOLUMUZ AYDINL 2018
YOLUMUZ AYDIN 2019
YOLUMUZU AYDINLATANLAR 2020
YOLUMUZU AYDIN 2021
YOLUMUZU AYDIN 2022
YOLUMUZU AYDIN 2023
YOLUMUZ AYDIN 2024
video-sş barkçın
9.
VEHBİ TÜLEK GENEL
VEHBİ TÜLEK 2005
VEHBİ TÜLEK 2006
VEHBİ TÜLEK 2007
VEHBİ TÜLEK 2008
VEHBİ TÜLEK 2009
VEHBİ TÜLEK 2010
VEHBİ TÜLEK 2011
VEHBİ TÜLEK 2012
VEHBİ TÜLEK 2013
VEHBİ TÜLEK 2014
VEHBİ TÜLEK 2015
VEHBİ TÜLEK 2016
VEHBİ TÜLEK 2017
VEHBİ TÜLEK 2018
VEHBİ TÜLEK 2019
VEHBİ TÜLEK 2020
VEHBİ TÜLEK 2021
VEHBİ TÜLEK 2022
VEHBİ TÜLEK 2023
VEHBİ TÜLEK 2024
VT-OSMANLI
ET
M.ORUÇ 1994
M.ORUÇ 1995
M.ORUÇ 1996
M.ORUÇ 1997
M.ORUÇ 1998
M ORUÇ GB-1999
M ORUÇ GB 2000
M ORUÇ GB 2001
M ORUÇ GB 2002
M ORUÇ GB 2003
M ORUÇ GB 2004-05
G.BAHÇESİ 2006-07
G.BAHÇESİ 2008-10
M ORUÇ H SÖZLER
M ORUÇ HİKMETLER
M ORUÇ İMAN-EVLİLİK
M ORUÇ-İ AHLAKI
M ORUÇ-MEKTUBAT
D.DİYALOĞ M ORUÇ
N-
SALİM KÖKLÜ g
SALİM KÖKLÜ 1
SALİM KÖKLÜ 23
ÖZ
M.SAİD ARVAS 1
M.SAİD.ARVAS 2
.M.SAİD ARVAS 3
336
R AYVALLI GENEL
R.AYVALLI 11-12.
R AYVALLI 13-15
R.AYVALLI 15-16
R AYVALLI 17-18
R AYVALLI 19-20
R AYVALLI 21-24.
AA*
C AHMET AKIŞIK G
C AHMET AKIŞIK*
1**
HY-ESHABI KİRAM
HY-İMAN
HY-BESMELESİZ GENÇLİK
HY-EHLİSÜNNETYOLU
HY İNG.İSLAM DÜŞM
HY GENEL
HY-OSMANLI
HASAN YAVAŞ 15-16
HASAN YAVAŞ 17-21
HASAN YAVAŞ 22-24
306
AHMET DEMİRB 11-13
AHMET DEMİRB 14-15
AHMET DMİRBŞ 16-17
A DEMİRBAŞ 18-19
A DEMİRBAŞ 20-21
A DEMİRBAŞ 22-24
M-
5 A
H 1.ASIR ALİMLERİ-
H 2 ASIR ALİMLER *
H 3.ASIR ALİMLER*
H 4 ASIR ALİMLER-
H 5 ASIR ALİMLER**
H 6 ASIR ALİMLER
H 7 ASIR ALİMLER
H 8. ASIR ALİMLER
H 9. ASIR ALİMLERİ
H 10.ASIR ALİMLER
H 11.ASIR ALİMLERİ
H 12.ASIR ALİMLER
H 13 ASIR ALİMLERİ
ALİMLER ÖZEL 1
EVLİYALAR 1
EVLİYALAR 2
EVLİYALAR 3
H 5
===1.BÖLÜM===
EMRİ MAĞRUF
E-MAĞRUF-SÜNNETULLAH
FİTNE
CİHAD
CİHAD*F
CİHAD-R.MUHTAR
CİHAD-ENFALDE
CİHAD YKS
CİHAD-FECR
CİHAD-FİRASET
22-*
İSLAMİYET NEDİR
İSLAM NAKİL DİNİDİR
DİNİMİZİ DOĞRU BİLMEK
DİİNİMİZİN ÖZELLİKLERİ
AKLIN DİNDEKİ YERİ
AKLIN DİNDEKİ YERİ 2
AKIL-FECRNET
FELSEFE NEDİR
İLK İNSAN VAHŞİ DEĞİLDİ
HZ.İBRAHİMİN BABASI
HZ ADEM İLK PEYGAMBER
HIRSTIYANLIK 1
HIRISTIYANLIK 2
YAHUDİLİK
SEBATAYİZM
KEŞF
VEHBİ İLİM-İLHAM-
EHLİ KİTAP
EHLİ SÜNNET ...
EHLİ SÜNNET İ.HAKKI
*GIPTA EDİLENLER
222*
==2.BÖLÜM===
İLMİN ÖNEMİ 1
İLMİN ÖNEMİ 2
İLİM-R.AYVALLI
İLİM-İLİMSAATİ
İLİM-İHVANLAR
ALİMİN ÖNEMİ
ALİMİN KÖTÜSÜ
İSLAM İLERLEMEYİ EMREDER
DİNİMİZ VE FEN
İSLAM VE BİLİM
OSMANLIDA BİLİM
MÜSLÜM. GERİ KALIŞI
MATBAA GEÇ GELMEDİ
MÜSLÜMAN İLİM ÖNCÜLERİ
HER KİTAP OKUNMAZ
İSLAM MEDENİYETİ
VAKIF KÜLTÜRÜ
B.OSM.TARİHİ
B.OSM TARİHİ 2
ANSİKLÖPEDİLER
EVLİYALAR ANSİKLÖPEDİSİ
REHBER ANSİKLÖPEDİSİ
İSLAM TARİİHİ ANSİKLÖPEDİSİ
OSMANLI TARİHİ ANS.
33
===3.BÖLÜM===
İMAN NEDİR 1
iman nedir 2
HİDAYET
İTİKAT-M ORUÇ
İTİKAT CÜBBELİ
İMAN-FİRASETNET
TEVHİD-KELAM-FİRASET
KOCAKARI İMANI
MİRAC-AKLIN BİTTİĞİ YER
KELİMEİ TEVHİD
TEVHİD-HAZNEVİ
ESMA ÜL HÜSNA
-ALLAHA İMAN
ALLAHIN SIFATLARI
ALLAHI TANI-İLİM SAATİ
ALLAHIN YARATMASI
ALLAHA GÜVEN VE ISPAT
ALLAH SEVGİSİ
ALLAH SEVGİSİ-ŞİİR
ALLAH KORKUSU
ALLAH VE ADALET
ALLAHA ULAŞMAYI DİLEMEK
ALLAH GAYBI BİLİR BİLDİİRİR
A*.
HUBBU FİLLAH
-MELEKLERE İMAN
ŞEYTAN
KİTAPLARA İMAN
AHİRETE İMAN
AHİRETE İMAN*
AHİRET-İLMEDAVET
AHİRET-FİRASETNET
KABİR AZABI -ÖLÜM
KABİR ZİYARETİ
KABİR-İSLAMKALESİ
CENNET ŞU AN VAR
CENNET-CEHENNEM
CENNET-CEHENNEM 2
CENNET-FİRASET
CENNET-İLİMSAATİ
CENNET-FECR
CEHENNEM-FECR
CENNET-CEH-BİRİZBİZ
A.
KIYAMET ALAMETLERİ
KIYAMET ALAMETLERİ 2
K.ALEMETLERİ-ERRAHMAN
KIYAMET GÜNÜ
KIYAMET-FİRASET
KIYAMET-DERVİŞAN
KIYAMET ALAMETLERİ*
A...
HZ.İSA GELECEK 1A
HZ İSA GELECEK 1B
HZ İSA GELECEK 2
HZ İSA GELECEK 3
HZ MEHDİ GELECEK
HZ MEHDİ GELECEK 2
HZ.MEHDİ-TEBYANNET
MEHDİLİK KONUSU
MEHDİ TASLAKLARINA
DECCAL GELECEK
KAZA KADERE İMAN
KAZAYA RIZA
KADER-YÜMİT
KADER SAPIKLARI
KÜFR HALLERİ
ŞİRK VE KÜFR SÖZLER
ŞİRK-KÜFR SÖZLER 2
ŞEHİD OLMAK
GÜNAHKARIN DURUMU*
KELAM TARİHİ
CİNLER
RUH
MÜÇDEHİD OLMA ŞARTI
İTİKAT-NESEFİ
AKAİD-TAHAVİ
İTİKAT-SADAKAT
AKAİD-ENFALDE
AKAİD-HAKŞAİRİ.C
AKİDE-HALİS ECE
AKAİD-İSMAİLAĞA
AKAİD İHVAN
AKAİD-İHVAN-1*
AKAİD-İHVAN 2
AKAİD-BİRİZ BİZ
AKAİD-İLME DAVET
AKAİD-SÜNNETULLAH
AKAİD-guraba*
AKAİD-A KALKAN
AkAİD-İSLAMHAYAT
AKAİD-FİRASET
AKAİD-İNCE.M
NEZİH İTİKAT-İNCE M
İTİKAT-ES KALESİ
AKAİD-HAZNEVİ
TAFTAZANİ KELAM
AKAİD.İLİMİRFAN-
AMENTÜ-MEDİNE
ALLAHIN GÖRÜLMESİ
site-iman
4444
===4.BÖLÜM===
PEYGAMBERLERE İMAN
PEYGAMBERLERİN HAYATI
PEYGAMBERİMİZ
PEYGAMBRİMİZ 2
KAİNATIN EFENDİSİ 1
KAİNATIN EFENDİSİ 2
KAİNATIN EFENDİSİ 3
KAİNATIN EFENDİSİ 4
SEVGİLİ PEYGAMBERİM
PEYGAMBER HASLETLERİ
peygamberim 2
peygamberim 3
PEYG.TARİHİ-BALLI
RESULULLAHIN ÇOK EVLENMESİ
PEYGAMBERİN MUCİZELERİ
PEYGAMBERİMİZ HZ. MEHDİYİ ANLATIYOR
PEYGAMBERİMİİZİN HAYATI 1
PEYG.HAYATI SESLİ
peygamberimiz SES 2
PEYGAMBERİMİZE İFTİRA
hz.muhammed ont 1
hz.muhammad ont 2
rahmet peygamberi o.n.t
nebiler o.n.t.2
nebiler o.n.t.
HADİSİ ŞERİFLER
İSLAMIN DOĞUŞU
MEVLİD
M.MUSTAFA.C
KAİNATIN EFENDİSİ demek
HİCRET
KUTLU DOĞUM ALDATMACASI
NEBİİHAYAT-İHVANLAR
NEBİHAYAT-İİMREHBERİ
ZÜLKARNEYN ALEYH.
SİYERİ NEBİ-SADAKAT
NEBİ HAYAT-HALVETİ
NEBİMİZ-TAHAVİ
NEBİ-R AYVALLI
K.E.salih SURUÇ 1
K.E.salih SURUÇ 2
peygamber ahlakı -hakşairi
peygamberimiz-m.paksu
siyer
SİYER-MEDİNE
NEBİ-YÜMİT
HZ.AYŞE ANNEMİZİN YAŞI
PEYG TARİHİ- İLİMSAATİ*
ŞİİRLER
PEYGAMBERLER TARİHİ
555
===5.BÖLÜM===
KURAN OKU ÖĞREN
KURAN MUCİZESİ
kuran mucizeleri 2*
kuran mucizeleri-hakşaiiri
kuran mucizeleri 3
K.MUCİZE-DAMLALAR
KURAN -İLMEDAVET
ATEİST DİYORKİ 1
ATEİST diyorki 2
ATEİZM ELEŞTİRİSİ
ATEİSTLERE
SURELERİN FAZİLETİ
TA KENDİSİ - AYETİ
YALNIZ KURAN DİYENLER
K. RESULULLAH AÇIKLADI
MEAL-TEFSİR OKUMAK
KURANIN ÖZELLİKLERİ
kuranın özellikleri 2
KURAN bilgileri
KURAN BİLİM-ballı
KURANI HERKES ANLAYABİLİRMİ?
İLK MEAL BASIMI
MEAL OKUMAK-T
MEAL OKUMAK -G
M.Ş.EYGİ-MEAL
KURAN KİME İNDİ
KURAN VE TERCÜME
KURANDA MECAZLAR
kuranda tarih
KURAN-SORULAR
MEALCİLERE REDDİYE 1
MEAL SAVUNMALARI
KURAN İSLAMI SAFSATASI
KURAN -şenocak*
K.FAZİLETİ-SEVDEDE
K.BİLİM-SEVDEDE
K.BİLİM-DAMLALAR
K.BİLİM-İLME DAVET
KURAN-ENFALDE
YASİNİ ŞERİF
HAŞR-KURAN
YÜMİT-KURAN
MODERNİZM
İSL.DÜŞÜNCESİ DEMEK
KURAN-MEDİNEVEB
TEFSİR USULÜ
KURANA ABDETSİZ DOKUNULMAZ
***---
===6.BÖLÜM===
EHLİ SÜNNET İTİKADI 1
EHLİ SÜNNET 2
EHLİ SÜNNET İTİKADI 3
EHLİ SÜNNET-MEDİNEVEB
E-SÜNNET-SÜNNETULLAH
E.SÜNNET-FİRASET
E-SÜNNET-SEVDEDE
SÜNNET NEDİR
SÜNNETDE DELİLDİR
sünnetde delildir 2
sünnetde delildir 3
SÜNNET DELİLDİR-İSL.KALESİ
SÜNNET-sadabat
EHLİ SÜNNET-ihvan
7---
777*
==7.BÖLÜM==
BİDAT NEDİR
BİDAT-GURABA
KUT DOĞUM BİDATİ
DİNDE REFORM 1
DİNDE REFORM M.O 2
DİYANET RFORM 3
DİYANET REFORM 2
REFORMCULARA ALDANMA
TASAVVUF SİFİL
DİYALOĞ TUZAĞI
D.DİYALOĞ 1
D.DİYALOĞ 2
EYGİ-DİYALOĞ
DOĞRUYU BULMAK
DİN ADAMI BÖLÜCÜ OLMAZ
HOPARLÖR BİDATI
ATASÖZLERİNİ DOĞRU ANLA
19 CULUK
DİNİ TABİRLERİ BOZMAK
DİYALOĞ-ihvanlar-
M FELSEFE
S---
888
===8.BÖLÜM===-
EHLİ BEYT
ESHAB
ESHABI KİRAM
ESHABI KİRAM *
ESHABIN HAYATLARI
ESHAB-İHVANLAR
ESHAB-BİRİZ BİZ
HZ.EBUBEKİİR-FEDEK
HZ.MUAVİYE
HZ ALİ İNCE SÖZLERİ
MÜSLÜMANLARIN İKİ GÖZBEBEĞİ
EBU HUREYRE R.A.
İSLAMDA İLK FİTNE
HANIM SAHABİLER
NEVRUZ YALANI
HARİCİLER
HARİCİ-HAZNEVİ
ÖMER BİN ABDÜLAZİZ
GADİRİ HUM OLAYI
EBU ZER HZ.
999-
===9*.BÖLÜM===
VEHHABİYE REDDİYE ALİM
YOBAZ VE GENÇLİK
VEHHABİYE REDDİYE
VEHHABİLİK
VEHHABİLER HIRISTIYAN GİBİ İNANIYOR
VEHHABİLİĞE EHLİ SÜNNETİN CEVABI
VEHHABİLİĞİN BAŞLANGICI
VEHH- CEVAP-SADAKAT
VEHHABİ-İHVANLAR
vehhabi red-ihvan
VEHHABİ-İSL.KALESİ
TEVESSÜL-İSL-KALESİ
İBNİ SEBECİLİK
SELEFİLİK
GÜNAH İŞLEYEN KAFİR OLMAZ
RUH ÖLMEZ ÖLÜ İŞİTİR
ŞEFAAT VARDIR 1
şefat vardır 2
şefaat var 3
RESULULLAHI ÖĞMEK
KABİR ZİYERETİ
TÜRBE CAİZ
İNG.CASUSUNUN İTİRAFI
KANDİLLER UYDURMA DEĞİLDİR
MUCİZE KERAMET
MUCİZE KERAMET 2
mucize keramet 3
SEBEBPLERE YAPIŞMAK EMİRDİR
İNTİHAR ETMEK
HACILARA VERİLEN KİTAPLAR
TEVESSÜL-VESİLE
VESİLE-NAKŞNET
VESİLE-A.KALKAN
TEVESSÜL-İHVANLAR
KANDİL-İLİM SAATİ
RE ENKARNASYON YOK
BOZUK DİNLER
RECM VARDIR
DİNDE ZORLAMA YOK
MEZHEBE UYAN KAFİR DEĞİL
SAPITANLAR TR GG
ŞİRK NEDİR
BÖLÜCÜYE ALDANMA
EVLİYADAN YARDIM
KABİR-ÖLÜ-İSL.KALESİ
ŞEFAAT-İSL.KALESİ
İSTİĞASE-İSL.KALEİ
ŞİAYA CEVAP
ŞİAYA CEVAP-TAHAVİ
ŞİA-HAZNEVİ
ÖLÜLER İŞİTİR
ALİ ŞERİATİ
abduh
GASPIRALI İSMAİL
istiğase-darusselam
460
459
==10.BÖLÜM==
==REDDİYELER==
REDDİYELER
mezhepsizlere cevap
REDDİYELER-ihvan
SAPIKLARA REDDİYE
SABATAYCILIK
İBNİ TEYMİYYE-İHVAN
ŞİA-İHVANLAR
S.N.1
ZAMANİ
SN REDDİYE
SN3
İSLAMA SUKASTLER
MEZHEPSİLİK DİNSİZLİKTİR
SULTANA İSYAN
MEZHEPSİZLERİ TANI
İKBAL-ABDUH
İBNİ TÜFEYL
S.ULUDAĞ
N. YILDIZ
İBNİ TEYMİYYE
KANDEHLEVİ-KARDAVİ
İBNİ KAYYIM
SEYİD KUTUP
F.GÜLEN
BAYRAKLI-S.ATEŞ
HAMİDULAH
MEVDUDİ- CARULAH
SAPIKLIKLAR-İHVANLAR
MUSTAFA ÖZTÜRK
H.KARAMAN
***İKİ AKİF
M.İSYANOĞLU
SAPIKLAR-İHVANLAR.
A.HULİSİ ve sapıklar
REŞİT RIZA
SAPIKLAR-İNCE.M
BAYINDIR-ŞERİATİ
sapıtanlar
M.ESED
YAŞAR NURi
İSMAİL GASPIRALI
hadis inkarına cevap
tarihselcilere cevap
mealcilere cevap
İSLAM ANS.EFGANI
İ TEYMİYYE-ESK
VEHHABİYE RED-ESK
DİYALOĞ-ESK
M OKUYAN
290
999
DOST KAZANMA KİTABI
===11*.BÖLÜM===
TASAVVUF NEDİR
TASAVVUF NEDİR 2
TASAVVUFUN ÇIKIŞI
T-İLİMİRFAN
TASAVVUF-KONDERN
TASAVVUF-MEDİNE
TASAVVUF-HAZNEVİ
TASAVVUF DÜNYASI*
TASAVVUF-İNFO
TASAVVUF TAHAVİ
TASAVVUF SADABAT
TASAVUFLAMELİF-PDF
TASAVVUF-F.ATLASI
TASAVVUF-GİKEV
tasavvufi AHLAK
SOHBET-HİKAYELER
TASAVVUF-NAKŞ
TASAVVUF-DERVİŞAN*
TASAVVUF TERİMLERİ
TASAVVUF-SÜNNETULLAH
TASAVVUF BAHÇESİ
TASAVVUF-HALVETİ-
TASAVVUF-İHVANLAR
TASAVVUF-ihvan*
TASAVVUF REYHANGÜL
TASAVVUF-CANDAMLA
TASAVVUF-ŞENOCAK
TASAVVUF-HACETN.COM
TASAVVUF-SADAKAT
TASAVVUF-İSLAMHAYAT*
TASAVVUF-HALİSECE
TASAVVUF-İLİMSAATİ
TASAVVUF İHVAN
TASAVVUF-İNCE.M.
TASAVVUF-İNCE.M 2
TASAVVUF-İNCE.M.3
TASAVVUF* FİRASET
TASAVVUF-İSL.KALESİ
TASAVVUF-halveti
TASAVVUF BAHÇESİ
TASAVVUF.İHSAN
KALPLERİN KEŞFİ
TABAKATI KUBRA HŞ
yusuf hakiki-tasavvuf risalesi
YUNUS TASAVVUF
VESVESE-İ DAVET
KİBİR
TASAVVUF sorular mc
TASAVVUF BAHÇ-NFK
tasavvuf risalesi*
osmanlıda tasavvuf
somuncu baba
NAZARİYAT
121212-
1313-
==12*.BÖLÜM====
TARİKAT
TARİKATLAR VE OSMANLI
TARİKAT MELHEMLU
RABITA
RABITA-NAKŞ
RABITA-İHVANLAR
TEVEKKÜL
İNSANI KAMİL 1
İNSANI KAMİL 2
İNSANLIK ŞEREFİ
ZENGİNLİK-FAKİRLİK
FAZİLET MEDENİYETİ*
ŞEYTAN HİLELERİ 1
ŞEYTAN HİLELERİ 2
ŞEYTAN-ÖSELMİŞ
SIKINTILARIN SEBEBİ
NEFS
NEFS-REYHANG
REŞEHAT
İHLAS -NİMET
SABIR*
MESNEVİ
TAKVA*
SEVGİYE DAİR
TÖVBE*
TÖVBE-SÜNNETULLAH
TÖVBE fecir
AF-FECR
AF-İSRAF
TEFEKKÜR
GIYBET
EDEP HAYA
DÜNYA NEDİR*
ŞÜKÜR
HASET
KÖTÜ HUYLAR
GÜZEL AHLAK
AHLAK-ENFALDE
*İSLAM AHLAKI
AHLAK BİLGİLERİ
AHLAK BİLGİLERİ 2
AHLAK-İLİMREHBERİ
DİNİN RUHA ETKİSİ
kimyayı saadet-site
VESVESE
TASAVVUF-ES KALESİ
EVLİYAYI TANIMAK
ALİM VE EVLİYALAR
17-
131313-
==13* BÖLÜM==
ZİKİR
ZİKİR-NAKŞ
ZİKİR- İHVANLAR
GÜLDEN BÜLBÜLE
GÜLDEN BÜLBÜLE 2
GÜLDEN BÜLBÜLE 3
GÜLDEN BÜLBÜLE 4
TEVECCUH SOHBETİ
R.AYVALLI 2013-14
AŞK MAHFİYET
DEDE PAŞA -REYHANİ
ÖLÜM-KABİR AZABI
ÖLÜM-KABİR-BİRİZBİZ
ÖLÜM İHVANLAR
EFGANİ-ALBANİ
RUH-BİRİZBİZ
MARİFETNAME
GÜNAH-FECR
KISSADAN HİSSE
Ö.NASUHİ BİLMEZ
RİSALE-İNCE.M
TEFEKKÜR-İSLAMİHSAN
MÜSLÜMAN-ÖSELMİŞ
NEFS-İLİMİRFAN
İKTİSAT
KISSA-HİSSSE
SU
15-
141414
====14*.BÖLÜM===
İSLAM ALİMLERİ
İMAMI AZAM COM
SİLSİLEİ ALİYE
İMAMI AZAM İKİ YILI
İMAMI AZAM-İ.ŞENOCAK
İMAMI AZAMIN BÜYÜKLÜĞÜ
İMAMI AZAM-FIKIH
İMAMI AZAM HADİS
İMAMI AZAM PDF
İMAMI AZAM PDF 2
İMAMI MATURUDİ
İMAMI EŞARİ
MATURUDİ-EŞARİ
MEZHEP İMAMLARI
HADİS ALİMLERİ
HASAN HARAKANİ
BÜYÜK ALİMLER
H.HİLMİ IŞIK
ABDULKADİRİ GEYLANİ
EBU YUSUF
İBNİ MACE
BİYOĞRAFİLER
MEVLANA HZ
MEVLANA-SEMAZEN
FAHREDDİNİ RAZİ
S.ABDULHAKİM ARVASİ
MUSTAFA SABRİ HOCA
İSKİLİPLİ ATIF HOCA
ZAHİD EL KEVSERİ
DİĞER ALİMLERİMİZ
ŞAHI.B.NAKŞİBENDİ HZ
PİRİ REŞAHATI-ADAB
MİNAHI HALİDİYE
İMAMI RABBANİ HZ.
M.HALİDİ BAĞDADİ
HARİSİ MUHASİBİ
EMİR SULTAN-ŞİİR
İBNİKEMAL-BAKILANİ
M.İBNİ ARABİ
EBUSUUD-HADİMİ
AK ŞEMSEDDİN HZ
ÇANKIRI EVLİYALARI
ISLAH DE*
1515-
151515-
===15*.BÖLÜM=====
UYDURMA HADİS OLURMU
HADİS TARİHİ
HADİS ANS
HADİS USULÜ
1041 HADİS
RAMÜZ -99-70
HADİS-PDF
HADİS ARAMA
HADİS KİTAPLARI
İTTİFAK HADİSLERİ
kaynak hadisler ih
7 İMAM İTİFAK HADİSLER
uydurma sanılan hadisler
HADİS-ENFALDE
HADİS-İSLAMHAYAT
LULU MERCAN-İSLAMHAYAT
HADİS-HAKSANCAĞI
HADİS-DAMLALAR
HADİS-BALLICOM
RİYAZUS SALİHİN
S-HADİSLER-İHVANLAR
SAHHİ BUHARİ
İHYAİULUM
İMAMI GAZALİ
797
1616-
SI
===16*:BÖLÜM===
TÜRKLER VE MEZHEBİ
MEZHEPLER TARİHİ
MEZHEP. M.ORUÇ
MEZHEP DİĞER 1
MEZHEP DİĞER 2
MEZHEP-İLME DAVET
MEZHEP GENEL
MEZHEP 1
MEZHEP 2-DELİL
MEZHEP 3 LÜZUM
MEZHEP 4 MEZHEP
MEZHEP 5 NAKİL
MEZHEP 6
MEZHEP 7 TAKLİD
MEZHEP 8
MEZHEP 9 KİTAP
MEZHEP 10-TARİHSEL
MEZHEP 11 SİZLER
MEZHEP 12
MEZHEP 13
MEZHEP TAKLİDİ
MEZHEP MUHALİF
MEZHEP-DAMLALAR
MEZHEP-İLMEDAVET
MEZHEP-SEVDEDE
MEZHEP-İSL.KALESİ
1717-
80-
171717-
===17*.BÖLÜM===
BESMELE
VATAN SEVGİSİ İMANDAN
FIKIHIN ÖNEMİ
FIKIH USULÜ
FIKIH USULÜ 2
FIKIH USUL TARİHİ
EDİLEİ ŞERRİYE
İÇDİHAD
MÜÇDEHİD
müçdehid 1
İCMA-KIYAS
içdihad-KIRKINCI
SAKAL BİR TUTAMDIR
GAYRİMÜSLÜME BENZEMEK
NİYET-ARKADAŞ
EFALİ MÜKELLEFİN
FIKIH-ENFALDE
FIKIH-yusuf semmak
FIKIH-BALLI CIM
FIKIH-FİRASET
FIKIH-GURABA*
FIKIH-İHVANLAR
FIKIH USULÜ-
FIKIH-İLİMİRFAN
FIKIH-H.ECE
EMANET VE EHLİYET
EMANET VE EHLİYET *
MİRİ-MÜLK ARAZİ
MECELLE
SELAM VERMEK
fıkıh soruları
FERAİZ-İSKAT PROĞRAMI
RECM
CİN HAKKINDA
islammerkezi.com...
181818
19
1818--
===18 BÖLÜM===
KUTUBU SİTTE*
KUTUBU SİTTE İHAYAT
KUTUBU SİTTE BALLI
FETAVAİ HİNDİYYE
EBUSUUD FETVA
DURER
RUHUS-SALAT
MUCİZE-KERAMET
HAK-UKUBAT
MAKALELER-TAHAVİ
MAKALE DERYASI
310
1919**
191919**
===19 BÖLÜM===
İBADETLERİMİZ
SÜNNET YERİNE KAZA
SÜNNET YERİNE KAZA 2
ABDEST
ABDESTİN EDEPLERİ-K SİTTE-HŞ
ESB-ABDEST
ESB ADAK
ESB HOPARLÖR
ABDEST-İHVANLAR
ABDEST-BİRİZBİZ
ABDEST-SÜNNETULLAH
HAYZ-NİFAS
GÜSL-DİŞ DOLGUSU
DOLGUYA MUHALİFLER
İSTİKBALİ KIBLE
NAMAZIN ÖNEMİ
NAMAZIN KILINMASI
YOLCULUKDA NAMAZ
CUMA CEMAAT-ZUHR
SABAH NAMAZINA KALK
NAFİLE NAMAZLAR
TERAVİH-İTİKAF
NAMAZ-TAHAVİ
HASTALIKDA NAMAZ
HOPARLÖRLE NAMAZ
NAMAZDA VAKİT NİYET
NAMAZDA TADİLİ ERKAN
NAMAZ-İLİMSAATİ
NAMAZ-İHVANLAR*
NAMAZ-H.ECE
NAMAZ-ENFALDE
NAMAZ-FİRASTE
TEHARET
TEHARET-TAHAVİ
TAHARET-İHYA
TAHARET-ENFAL
TEHARET-FİRASET
SANDALYEDE NAMAZ
<
2020-
202020-
****20.BÖLÜM***
KAĞIT PARA İLE ZEKAT
ZEKAT
ZAKAT-TAHAVİ
ZEKAT-H.ECE
ZEKAT-İHVANLAR
ZEKAT-ENFALDE
ZEKAT-FİRASET
SB ZEKAT
O
ORUÇ
ORUÇ-TAHAVİ
ORUÇ-SÜNNETULLAH
ORUÇ-İHVANLAR
ORUÇ-GURABABL
ORUÇ-H.ECE
ORUÇ-FİRASET
ORUÇ-ERRAHMAN
ORUÇ-ENFALDE
RAMAZAN-FİRASET
K-
KURBAN
KURBAN-FİRASET
KURBAN-TAHAVİ
KURBAN-CANDAMLALARI
KURBAN-İHVANLAR
KURBAN-H.ECE*
ADAK
HAC-UMRE
ALIŞVERİŞ BİLGİLERİ
ALIMSATIM-HAZNEVİ
SİGARA HARAMMI
HAC-FİRASET
SARF
FAİZ-SİGORTA
FERAİZ-MİRAS
NELER YENİR
NELER KULLANILIR
TAKKE SARIK ÇARŞAF
NAZAR VARDIR
FAL-BÜYÜ
HARAC ZARURET
RESİM YAPMAK
LİAN KİTABI
212121-
21
2121
==21.BÖLÜM==
===DUA===
DUA ŞARTLARI
DUADA EL -KOMUT
365 GÜN DUA
DUA-İNCİMERCAN
DUA-İHVANLAR
DUA-REYHANG
DUA-İLİMSAATİ
DUA --SADAKAT
DUA-FECR
DUA-FİRASET
DUA-HAZNEVİ
DUA-İSLAMVEİHSAN
BAYRAM VE RAMAZAN
69
2222---
2222222
===22 BÖLÜM==
==AİLE BÖLÜMÜ==
EVLİLİK REHBERİ
KİMLERLE EVLENİLİR
EVLLİK VE AİLE NİKAH
NİKAH-İHVANLAR
TESETTÜR FARZDIR
EVLİLİK-SEVDEDE
HUZUR KAYN AİLE
AİLE-BALLICOM
KADIN-BİRİZBİZ
KADIN-SADABAT
AHVALÜ NİSA-İNCE.M
BABANIN KIZINA MEKTUBU
AİLE-FİRASET
KADIN AİLE-FİRASET
AİLE GENEL-FİRASET
YÜKSEK İSLAM AHLAKI
KADIN HAK VE HAYZ-FİRASET
AİLE-R AYVALLI
aile saadeti-ballı
AİLE-medine veb
kadının değeri
KADIN ŞAHİTLİK-MİRAS
s maraşlı genel
maraşlı hb genel
SEMA MARAŞLI DT
SEMA MARASLI 7
FATMA BARBAROS GENEL
EVLİLİK-İS HAYAT
LEKE TEMİZİĞİ
S MARAŞLI -F ATLASI
FU
nis*
202020
==23.BÖLÜM==
ÇOCUK EĞİTİMİ
ÇOCUK-FİRASET
ÇOCUK VE DİN-EVLATLIK
ÇOCUK-SADAKAT
ÇOCUK-BALLICOM
COCUK GELİŞİM
İZDİVAÇ VE MAHREMİYET
GÖRGÜ KURALLARI
İDERECİLİK BİLGİLERİ
TESETTÜR-TAHAVİ
80--
14-2
8--
===24-BÖLÜM====
EDEBİYAT KÖŞESİ
K.S.ÖREN
EDEBYAT-ENFALDE
SALİH BABA DİVANI
EDEBİYAT-H.ECE
NİYAZİ MISRİ
TÜRKÇENİN ÖNEMİ
TAM İLMİHAL ŞİİRLERİ
NECİP FAZIL ŞİİRLERİ
HÜDAİ DİVANI
DARÜL HARPTE BANKA
YT DİZİ
YT HATIRALAR
YK MTT
YK MTT 2
gö*
M***

****TARİH VE ÖNEMİ****
TARİH TANI
BATILILAŞMA İHANETİ
BİR DEVRİMİN ANATOMİSİ
TARİH OSMAN İHVAN
TARİHİ HAKİKATLER *
TARİHİ HAKİKATLER 1
TARİHİ HAKİKATLER 2
TÜRKLERİN İSLAMI KABULÜ
M*-
İS--
İSMAİL YAĞCİ*
İSMAİL YAĞCI 2001-02
İSMAİL YAĞCI 2003-04
İSMAİL YAĞCI 2005-06
İSMAİL YAĞCI 2007-09
İSMAİL YAĞCI 2010-12
601Ü
M 3
METİN ÖZER 1
METİN ÖZER 2
METİN ÖZER 3
İBRAHİM PAZAN 23
N*
M--*
A ŞİMŞİRGİL GENEL TÜM
AHMET ŞİMŞİRGİL
ŞİMŞİRGİL ESERLERİ
ŞİMŞİRGİL-İLMİ--PDF
ŞİMŞİRGİL-TARİH
PAZAR DİVANI-AŞ
CUMA DİVANI-AŞ
CUMA DİVANI 2017-18
CUMA DİVANI 2019
CUMA DİVANI 2020
CUMA DİVANI 2021-A
CUMA DİVANI 2021 B
CUMA DİVANI 2022*
CUMA DİVANI 2023
CUMA DİVANI 2024
ASR İHANETİ-ŞİMŞİRG
HZ MUHAMMED- A SİMŞİRGİL

Ş*
ZEY
==F.BOL===
F BOL PAZAR Y
FUAT BOL-CHP 1
FBOL M CHP 19-18
AKINCI CHP
CHP Yİ KONUŞ
FUAT BOL CHP 2023*
FUAT BOL-TARİH
F BOL M 19-18
F BOL 2022
F BOL 2022-2
F BOL 2022 D
FUAT BOL 2023*
fuat bol 2023 ekim
F 1
FU--
NE--
814
İH
ABDULHAMİD HAN
ABDULHAMİD DÜŞMANLIĞI
A.HAMİD-LOZAN-MUSUL
ABDULHAMİD OSM CNK
ABDULHAMİD HAN *
İSLAM TARİHİ-AŞ
İSLAM TARİH-MEDENİYET
TARİH-GENEL
TARİH SİTESİ.ORG*
TARİH VE MEDENİYET
TARİH- NUR DERGİSİ
İSLAM TARİHİ-ENFALDE
İSLAM TARİHİ- FİKİR ATLASI
TARİH-B-İSLAMCOM
TARİH İSLAM ANAHTARI
TARİH-TAHAVİ
MİMAR SİNAN
A.HAMİD NEDEN SESSİZ KALDI
TARİH -FİRASETNET
TARİH-HALİS ECE
TARİH-EMPOZE.HÜRREM
TARİH-BALLICOM
TÜRK DÜNYASI DERGİSİ
TARİH-SANALÜLKE
TARİH-İHVANLAR
TARİH-SADAKAT
TARİH-NAKŞ
TARİH-DAMLALAR
TARİHEYOLCULUK.ORG
TARİH YAZILARI
TARİH YAZILARI 2
TARİH YAZILARI 3
GEZİ NOTLARI
BİLİM TARİHİ
AB
===OSMANLI===
BİYOĞRAFİ NET
**RAMAZAN AK TARİH
R.AYVALLI-OSMANLI
OSMANLI NASIL YIKILDI
OSMANLI PADİŞAHLARI*
OSMANLIYI TANIMAK
OSMANLICANIN ÖNEMİ*
OSMANLI MEDRESELERİ
OSMANLIYA İFTİRA
OSMANLI 1*
OSMANLICA
OSMANLI 2**
OSMANLI KÜLÜBÜ*
OSMANLI-YÜMİT
OSMANLILAR.GEN.TR
BÜYÜK OSMANLI TARİHİ
OSMANLI HİKAYELERİ
OSMANLI HANEDANI
OSMANLI-ENFALDE
OSMANLI-HAKSANCAĞI
HZ OSMANIN ŞEHİD EDİLMESİ
OSMANLIDA İMAMLIK
OSMANLI İLİM-ENFAL
OSMANLI MEDENİYETİ-ENFAL
OSMANLICA SÖZLÜK
OSMANLI-enfal
SAKLI OSMANLI
İ.ANS BATILILAŞMA
BATININ İSLAMA BAKIŞI 1
ENDÜLÜSÜN FETHİ
SELÇUKLU TARİH
TARİH ENSTİTÜSÜ DER
TİMUR HAN
ARAP İHANETİ YALANI*
İSTANBUL VE FETİH
94 YILLIK TARTIŞMA
ARAPCA-İHVAN
DURSUN GÜRLEK GENEL
çanakkale-taha uğurlu
FAHREDDİN PAŞA
BATININ OYUNLARI
ALİ KEMAL TORUNU
GÜN TARİHİ
TÜRKTARİHİM.C

Hİ-
HİLMİ DEMİR GENEL
HİLMİ DEMİR 1
HİLMİ DEMİR 21-18
HALİL ÖNÜR
Y.BÜLENT BAKİLER
o.k
KEMAL KAYRA 21-23
KEMAL KAYRA 24
E.
E B EKİNCİ ŞAHS
EB EKİNCİ GEN
EB EKİNCİ GENEL YENİ
E.B.EKİNCİ 2008-
E.B.EKİNCİ 2009
E.B.EKİNCİ 2010
E.B.EKİNCİ 2011
E.B.EKİNCİ 2012
E.B.EKİNCİ 2013
E.B.EKİNCİ 2014
E.B.EKİNCİ 2015
E.B.EKİNCİ 2016
E.B.EKİNCİ 2017
E.B.EKİNCİ 2018
E.B.EKİNCİ 2019
E.B.EKİNCİ 2021
E.B.EKİNCİ 2022
E.B.EKİNCİ 2023
E B EKİNCİ 2024
KU--
TG-M.FATİH ORUÇ
M.N. ÖZFATURA GENEL TÜM
MN.ÖZFATURA-CHP
M.N.ÖZFATURA 2001
MNÖFATURA-OSMANLI
MNÖFATURA-TÜRKLER
MNÖ.FATURA-DİYALOĞ
MNÖ FATURA-TEFEKKÜR
MN ÖFATURA-SU
MN ÖFATURA-MADEN
MN.ÖFATURA-ERMENİ
M.M.ÖZF-2016
MN ÖZFATURA -GENÇLER
İ.ÖZFATURA 2014
İRFAN ÖZFATURA 2
İRFAN ÖZFATURA 3
İRFAN ÖZFATURA GENEL
S--
299
AKINCI 1
AKINCI 2
ÖMER N YILMAZ 1
İBRAHİM YAVUZ
ALTINBAŞ A
UFUK COSKUN 1
UFUK COŞKUN 2
KENAN ALPAY
sabri gültekin
misafir yazar
Y*
M YÜKSEL-GENEL
M.YÜKSEL 2013
M.YÜKSEL 2014
M.YÜKSEL 2015-
M.YÜKSEL 2016
KÜ-
KEMAL SUNAL FİLMLERİ ZARARLARI
TG-*KAZIM K.YÜCEL
TG-HASAN ULU
TG-HAKKI ASLAN
NASIL BATTI RILDI
NİMETULLAH
VAHDET YAZAR
AH**
Y-
FE
YUSUF KAPLAN-TIME
Y KAPLAN 2007-8
Y KAPLAN 2009-10
Y KAPLAN 2011-12
Y KAPLAN 2013-14
Y KAPLAN 15-16
Y KAPLAN 2017
YUSUF KAPLAN 2018
YUSUF KAPLAN 2019
YUSUF KAPLAN 2020
YUSUF KAPLAN 2021
YUSUF KAPLAN 2022
YUSUF KAPLAN 2023
YUSUF KAPLAN 2024
Y**
Y.BAHADIROĞLU 2012
YAVUZ BAHADIR 2013
YAVUZ BAHADIR 2014
YAVUZ BAHADIR 2015
YAVUZ BAHADIR-2016 A
YAVUZ BAHADIR-2017 A
YAVUZ BAHADIROĞLU 2017 A
Y.B.TIME TÜRK VE 2016 B
CE
22*
BELGELERGERÇEK TARİH GENEL
B.GERÇEKTARİH.C-1
B.GERÇEKTARİH.C 2
B.GERÇEKTARİH.C 3
BGERÇEKTARİH C 4
B.GERÇEKTARİH.C 5
B GERÇELTARİH C.6
B GERÇEKTARİH C.7
BG KONUŞUYOR
B G TARİH 1
B G TARİH 2
B G TARİH-DİYANET
BG T-HAFIZ
BGT VAHDETİN
BGT ŞALCI B
BGT CHP EKO
BGT KADIN
İNG DERVİŞ
ALİ ŞÜKRÜ CİNAYETİ
607
604
M.Ş.EYGİ 2005
M.Ş--EYGİ 16
M.Ş.EYGİ 19
M.Ş.EYGİ YD GENEL
4-2
M ***
M.ARMAĞAN 1997
M ARMAĞAN 2010
M ARMAĞAN 2011
M.ARMAĞAN 2012
M ARMAĞAN 2013
M.ARMAĞAN 2014
M.ARMAĞAN 2015
M ARMA 15-16 KİŞİ
M.ARMAĞAN Y-16
M.ARMAĞAN YŞ-17
M ARMA 2016 DT
M ARMA 2017-18 K
M ARMA 2021 MÜZEK
M ARMAĞAN-2022 AK
M ARMAĞAN 23- AKİT
M ARMAĞ İTTİFAK
EC
M *A
RAHİM ER GENEL
RAHİM ER 2014
RAHİM ER 2015
RAHİM ER 2016
RAHİM ER 2017
RAHİM ER 2018
RAHİM ER 2019
RAHİM ER 2020
RAHİM ER 21-22
RAHİM ER 2023
RAHİM ER 2024
RAHİ
324
EA
E.AFYONCU 2010
E. AFYONCU 2016
E AFYONCU 2017
E23 GENEL
NERDE KALDIK E A
HİSAR 23
HİSAR 22-20
HİSAR 20-19
293
FU-
TURGAY GÜLER SESLİ
FUAT UĞUR
KADİR MISIROĞLU
NUREDDİN TAŞKESEN
KÜBRA DEĞİRMEN
MEHMET CAN
MEHMET KUMAŞ
MESİH-Ş SİMAVİ
A.DOĞAN İLBAY
B ACUN
MUSTAFA UZUN*
AF ARI-ALİ ERYIL
Ö SAPSAĞLAM*
ALTAN ÇETİN*
F SARRAFOĞLU
R AKBAY
ISLAHDE-PDF
322
333
MEKTEBİDERVİŞ
MD-KUDÜS
MD-ZALİMLER 1
MD-ZALİMLER 2
MD-A GEYLANİ
MD-FUTUHULGAYB
MD ŞEFAAT HAKTIR
MD İMAMLARIMIZ
MD H İMAMLARI
MD REDDİYE
MD AŞEREİ MÜBEŞER
MD NEFS VE ŞEYTAN
MD TAS VE TAR
MD MÜRŞİD
MD A SİLSİLE
MD İZ BIRAKANLAR
MD İZ BIRAKANLAR 2
MD İZ BIRAKANLAR 3
MD İZ BIRAKALAR 4
MD KÜTÜBÜ SİTTE 1
MD KÜTÜBÜ SİTTE 2
MD KÜTÜBÜ SİTTE 3
MD KÜTÜBÜ SİTTE 4
MD KÜTÜBÜ SİTTE 5
MD KÜTÜBÜ SİTTE 6
MD KÜTÜBÜ SİTTE 7
MD KÜTÜBÜ SİTTE 8
MD KÜTÜBÜ SİTTE 9
MD KÜTÜBÜ SİTTE 10
MD KÜTÜBÜ SİTTE 11
MD KÜTÜBÜ SİTTE 12
MD KÜTÜBÜ SİTTE 13
MD KÜTÜBÜ SİTTE 14
MD KÜTÜBÜ SİTTE 15
MD KÜTÜBÜ SİTTE 16
MD KÜTÜBÜ SİTTE 17
MD KÜTÜBÜ SİTTE 18
317
292
252
329
ANAYASA
KÜLLİYAT-COŞAN
İNTERNET HUKUKU
arapçanın önemi
SSK KANUN
MEB KANUN
MEMURLAR KANUNU
DARULHARP
SADAKAT.NET
SAHİHİ BUHARİ NAMAZ
SAHİHİ BUHARİ
İ.ŞENOCAK-GENEL*
NECATİ AKSU NET
SABRİTANDAOĞAN
İSLAM KÜLTÜR.COM
YAZAROKU ESK
KIRKINCI.COM
ERRAHMAN DE
-ENFAL kavram
enfal 1
kavramlar
ARAPÇA ÖĞREN
YEZİDİLİK
BİLGELİK ÖYKÜLERİ
LÜGAT-BALLI
320
297
298
296
SAĞLIK ÖĞÜTLERİ
SAĞLIK 1
SAĞLIK 2
SAĞLIK 3 KAZA
SAĞLIK 4
BASARI SIRLARI
BESLENME
BİTKİ TEDAVİ-FİRASET
CEMAL ABİ İLE DEMİR GİBİ
ŞİFALI BİTKİLER
prostata çözüm
BİYOLOJİ SÖZLÜĞÜ
erdal yeşilada-SAĞLIK
294
316
304
DİYANET-İHVANLAR
MENKİBELER-İHVAN
MUHARREF D.-İHVANLAR
TESBİTLER-İHVAN
MENKİBE-İHVANLAR
KAVRAM-İHVANLAR
TV DEŞİFRE-İHVANLAR
GÜNDEM-İHVANLAR
MENKİBELER-NAKŞ
NASİHATLER-yusuf semmak
GENEL-NASİHAT.ORG
NASİHATLER 2 Y semmak
zikr nakş
nefs nakş
rabıta nakş
İBRAHİM KİRAS GENEL
İBRAHİM KİRAZ-
HAYDAR ORUÇ DİR-POS
İSMAİL YAŞA DİR POS
AHMET TAŞGETİREN
287
286
288
291
CEMİL KOÇAK 2011
CEMİL KOÇAK 2012
CEMİL KOÇAK 2013
CEMİL KOÇAK 2014
CEMİL KOÇAK 2015
CEMİL KOÇAK 2016
285
284
M.ŞÜKRÜ HANİ 2010
M ŞÜKRÜ HANİ 2011
M ŞÜKRÜ HANİ 2012
M ŞÜKRÜ HANİ 2013
M ŞÜKRÜ HANİ 2014
M ŞÜKRÜ HANİ 2015
M ŞÜKRÜ HANİ 2016
M ŞÜKRÜ HANİ 17-18
282
AYŞE HÜR TARAF 2008
AYŞE HÜR TARAF 2009
AYŞE HÜR TARAF 2010
AYŞE HÜR TARAF 2011
AYŞE HÜR TARAF 2012
AYŞE HÜR RAD 2013
AYŞE HÜR RAD 2014
AYŞE HÜR RAD 2015
AYŞE HÜR RAD 2016
281
=İHYAORG.KİTAPLIK=
4 İNCİL FARKLI
HADİS TARİHİ
ATEİZM ELEŞTİRİSİ*
280
277
TAMER KORKMAZ GENEL
İBRAHİM KARAGÜL GEN
YÜCEL KOÇ GENEL
İSMAİL KAPAN GEN
K**
NUH ALBAYRAK GEN
NUH ALBAY TÜRKİYE 9-14
NUH ALBAY ST 15-16
NUH ALBAY ST 17-18
NUH ALBAY ST 19-20
NUH ALBAY ST 21-22
NUH ALBAYRAK 2023
KA***
241
246
METİN HÜLAGU-G
M HÜLAGU 22-23
M HÜLAGU 21
M HÜLAGU 19-20
M HÜLAGÜ 18
mn
263
243
234
238
MURAT ÇETİN GENEL
MURAT ÇETİN DP
260
ÜZEYİR İLBAK DP
YUNUS EMRE ALTIN
ENES BAYRAK
HAZAR TÜRK
SESLİ MAKALE
TÜRK YÜZYILI RG
FİLİSTİNLİLER TOPRAK SATTIMI
İSMAİL ÖZ *
HAKAN ERDEM 2016
238-
240
F-BAKA-A İMR-NİSA
MAİD-ENAM-ARAF-ENFAL
TEVB-YNS-HUD-RAD-İB
HİC-NAHL-İSRA-KEHF-MRYM
TAHA-ENB-HAC-MÜMİNUN-NUR
FURK-ŞUARA-NEML-KAS-ANK
RUM-LKM-SEC-AHKF-MHMD
FTH-HUC-KHF-TUR-NECM-KMR
RHMN-VAKIA-HDD-MCDL-HŞR
MHTN-SAF-CUMA-MNFK-TEĞA-TLK
THRM-MÜLK-KLM-HKA-MARC-NUH
CİN-MÜZ-MÜD-KYM-İNS-MRS-NB
NZAT-ABS-TKVR-
232*
232
231
230
229
228
227
226
225
224
223
222
221
220
219
218
217
216
215
214
213
212
211
210
209
208
207
206
205
204
203
24-
2
5
4
3
7
1
202
ü7
13-
10
8
17--
14-
16--
6
ME
21-
12-
İRAN -GÜLDAĞI
VAHD VUCUD MUD
DOĞ-GÜN İS TARH 1-7
SELÇUK ŞİA
KADIZADELİLER
nesefi t
mesnevi anevi
ahmet kavas
pdf moğol-zengi
yazıcı-mesut
Z KEVSERİ
KAL-ÇAKIRGİL 24
PDF HADİS
pdf açık öğr-hadis
PDF İRAN
PDF MESNEVİ
pdf moğol istila
PDF DİNİ TERİM SÖZL
PDF Ö NESEFİ TEFSİR
PDF KİTAP 1
TASAVVUF E S
PDF EMİR SULTAN
PDF SUFİ-SİYASET
PDF İSLAM HUKUKU
PDF KONEVİ-FATİHA
PDF İBNİ ARABİ
PDF N TOPÇU
PDF HZ AYŞE
PDF ABD.İBN MESUD
PDF KURTUBİ
PDF SUFFE ASHABI
PDF HZ ÖMER S
PDF SUYUTİ-MEHDİ
PDF İLİMLER
PDF FAHREDDİN RAZİ
PDF HZ OSMAN
PDF HARİCİLİK
PDF VEHHABİ
PDF ESİ
PDF CENNET CEH
PDF ZAHİD KEVSERİ
PDF ŞABANI VELİ
PDF MİRAS HUKUKU
PDF MATURUDİ
PDF İBNİ HALDUN
PDF MSP
PDF İHV MÜSLİM
PDF HANEFİ M
PDF SELEFİ
PDF ABDULHAMİDİ SANİ
PDF M HALİDİ BAĞDADİ
PDF İ VE TERAKKİ
PDF E.B.EKİNCİ
PDF NECİP FAZIL
PDF AVRASYA ETÜD
PDF İMAM MATURUDİ
PDF KADIZADEL,LER
PDF EMRİ MAĞRUF
PDF CİHAD
PDF KAVRAMLAR 2
PDF KAVRAMLAR
PDF HZ FATIMA
pdf PEYGAMBERİMİZ
PDF AHMET YESEVİ
pdf istiklal m.
pdf anadoluluculuk
PDF-YSSELİM ROMANI
PDF HACI BAYRAM VELİ
PDF MEVLANA
PDF AHİLİK
PDF GAZALİ
pdf gazali 2
pdf batıniler
PDF NİYAZİ MISRİ
pdf bedreddin ayni
pdf pezdevi
pdf ibni hümam
pdf yunus emre
pdf 31 mart vakası
PDF KAYI 10
PDF ABDULHAMİD HAN
PDF BUHARİHANLIK
OSMANLI KÜLTÜRÜ PDF
pdf osmanlı kültürü
PDF OSM.EDENİETİ
pdf osmanlıda adalet
pdf milliyetçilik 1
pdf osm milliyetçilik 2
islamcılık zyt brn bl2
pdf islamcılık 1
-İSLAMCILIK ARŞİVİ
osmanlıda batıcılık pdf
PDF OSM BATICILIK
ÖZAK İRŞAD 1-2
ÖZAK İRŞAD 3
ÖZAK Z KULUP
PDF COŞAN 1-2
PDF TÜRKÇÜLÜK
OSMANLIDA TASAVVUF 1
PDF TASAVVUF 1
H K YILMAZ
PDF A SELÇUKLU
PDF SELÇUKLU
PD.YABANCI OKULLAR
PDF EMRE AYDI
A İSKENDERİ
CÜNEYDİ BAĞDAD PDF
EBU HANİFE ÖZEL SAYISI
EBU HANİFE PDF 1
İ H A DERGİ
PDF KATILIM
PDF MODERN
==DERGİLER==
YASİN OKUMAK
YORUM -dergileri
DÜZCE HABER
MİSAK DERGİSİ
elmalı tefsir enfal 1-9
elmalı tefsir enf 10-28
elmalı tefsir enf 30-38
elmalı tefsir enf 39-58
elmalı tefsir enf 59-86
elmalı tefsir enf 87-114
İMAN-is hayat
mesnevi-i hayat
ehli sünnet- i hayat
kıssa-is hayat
g isla.-is hayat
A-
ruhus salat-ince
nezih itikat-ince
evlilik-ince
hayzı nisa-ince
tas-zikr-rabt-ince
hakayık-ince
risale-ince
risale-ince 2(seytan-nefs)
nimeti islam-ince
sohbetler-ince 1
sohbetler-ince 2
hikayeler-ince
riyazüs salihin-sadakat
fıkıh-sadakat
fetevai hindiyye-sadakat
b islam ilmihali-sadakat
bir bilene soralım-sad
vehhabilere cev.-sadakat
fıkıh ans-sadakat
nurul izah-sadakat
kutubu sitte-sadakat
sahihi buhari-sadakat
evliyalar ans.-sadakat
R---
TEBLİĞ YÖNTEMLERİ
İBRAHİM KİRAZ
M.BARDAKÇI 1
ALPER TAN
TÜRKİYE -A.AKGÜL
ULUS İLİŞKİL M ORTAK
AHMET VAROL-DIŞ POL
DIŞ İŞL 2
DIŞ İŞL 3
DIŞ İŞL 4
DIŞ IŞL 5
dış 5 yeni
B.PAKMAN WORDPTRES.COM
SN-TEKHAFIZ
f-İTİRAFLAR
AGET 1-4
İİİ..GÖLGESİ
IŞIK-UFUK
SUKUT ÇIĞLIĞI
BAHARI SOLUK
Z.ALTIN DİLİ
ÖRNEK HRK.
BUH.AN.İNS
YİT.CEN.DOĞ
BABANIN BABASI
ozan arifin refe şiiri
KİTAP-SÜNNET-KADER
ABDULHAMİD HAN

ABDÜLHAMİD HAN Osmanlı padişahlarının 34'üncüsü olan Sultan II. Abdülhamid Han aklı, zekası ve ilmi fevkalade üstün olan bir zattı. Batılıların ve iç düşmanların asırlar boyunca devleti yok etmek için hazırladığı yıkıcı, sinsi planlarını sezip, önlerine aşılmaz bir set olarak dikildi. Hazırlayanları ve maşa olarak kullandıkları yerli işbirlikçilerini, sahte kahramanları işbaşından uzaklaştırdı. İşte bu büyük zatın 10 şubat, 96. yıldönümü idi. Yıldönümü vesilesi ile Yıldız Üniversitesi ve İstanbul Medeniyet Üniversitesi işbirliği ile iki açık oturumdan oluşan etkinlik düzenlendi. İlk panel Abdülhamid'in sağlık politikasıyla ilgiliydi. Oturum başkanlığını yaptığım bu panelde konuşmacılar özet olarak şunları anlattılar: Prof. Dr. Hüsrev Hatemi; Abdülhamid'in çok iyi niyetli, sağlam karakterli ve vefalı bir insan olduğunu söyledi. Kendisinden çok devleti düşünürdü. 33 sene zalimlik yapmadan devleti ustalıkla idare etmişti. Ona atılan iftiralardan biri de pinti olduğuna dairdi. Bu çok çirkin bir suçlama olduğunu ifade etti. Aristokrat havada, halktan uzak yaşamamıştı. Atatürk'ün Abdülhamid'i küçümseyici veya kötüleyici bir sözünün olmadığını da ekledi. Prof. Dr. Nil Sarı ise Abdülhamid'in sağlık alanındaki eserlerinden söz etti ve bazılarının fotoğraflarını gösterdi. Abdülhamid 90 adet gureba hastanesi, 19 adet belediye hastanesi, 89 adet askeri hastane ayrıca eğitim hastaneleri, kadın hastaneleri, akıl hastaneleri açmıştı. Bu hastaneler ülkemizden Lübnan'a, Yemen'den İsrail'e, Makedonya'dan Suriye'ye, Yunanistan'dan Libya'ya, Suudi Arabistan'dan Irak'a pek çok yerleşim bölgesine yayılmıştı. Ayrıca eczaneler, hapishane, sağlık merkezleri, fakirler, acizler ve hacılar için misafirhane de pek çoktur. Müthiş bir sağlık hizmetidir bu. Maalesef tahttan düştükten sonra bu eserlerin isimleri değiştirilmiş, bazıları yıkılmış ve bir kısmı da başka alanlarda kullanılmaya başlanmıştır. Kısacası bu büyük insan unutturulmak istenmiştir. Kasımpaşa, Haydarpaşa, Gülhane ve Mektebi Tıbbiye-i Şahane adlı eğitim ve üniversite hastanelerini açan da Abdülhamid olmuştur. Doç. Dr. Adem Ölmez ise Abdülhamid Han'ın özellikle eğitim, sağlık, ulaşım ve asayişe önem verdiğini anlattı. Zamanında yeni bulunan aşıları ülkeye getirmiş, aşı ve kuduz hastalığı üzerine merkezler kurmuş, Bimarhaneleri yani akıl hastanelerini ıslah etmiştir. Akıl hastalarına zincir kullanımını yasaklayarak bugün bile saldırgan hastalarda kullanılan gömleği yerine koymuştur. Dr. Şerif Esendemir konuşmasına Necip Fazıl'ın, "Abdülhamid'i anlamak her şeyi anlamak olacaktır." sözleriyle başladı. Abdülhamid'in tren yolları, bakteriyolojihane, cami ve mektepler yaptırdığını, çağına uygun yaşlılık politikası izlediğini, habitat yani biyosferi merkezi alan ekolojik politikaya önem verdiğini anlattı. Bunları dinlerken aklıma hep başbakanımız Recep Tayyip Erdoğan çağrışım yaptı. O da ülkeye duble yollar, hızlı trenler, Marmaray, üçüncü boğaz köprüsü, çok sayıda havaalanı gibi sayılamayacak eserler hediye etti. Sağlık alanında yeni hastaneleri hizmete açtı. Sağlık hizmetlerini halka yaydı. Eğitim alanını pek çok üniversite, sayısız derslik ve binlerce yeni öğretmenle destekledi güçlendirdi. Kısacası Abdülhamid'in çağdaş bir takipçisiyle karşı karşıyayız. Abdülhamid Han'ı nasıl ki bir takım vicdansız, merhametsiz ve acımasız kişiler, iç ve dış düşmanların oyununa gelerek, maşası olarak bir saray darbesi ile düşürdülerse aynı komplo şu an başbakanımıza karşı düzenlenmektedirler. Bu ülkeye hizmet etmek bazılarının gözüne batmakta ve ellerinden geleni yapmaktadırlar. Rabbim Başbakanımızı korusunu2026

Padişahlara düzen veren âlim: Koçi Bey

 
 

Bilirsiniz: Doğru düzgün her padişahın arkasında doğru düzgün bir “hoca” var. Bunlar “gözünü budaktan, sözünü dudaktan” sakınmayan korkusuz insanlardır.

Yeri geldiğinde halim-selim, yeri geldiğinde celalli bir üslup kullanır, sözlerini eğip bükmeden, en sert padişahlara bile gerçeği haykırırlar.

Beş sermayeleri vardır: 

İman;

İhlas;

İlim;

Fazilet;

Samimiyet.

Bunlara irfan, hikmet ve tevazu da eklenebilir…

Ve tabii müthiş bir itibar! Öyle bir itibar ki, hayatın imbiğinde damıtılmış, sınavlardan geçmiştir. Bu yüzden vatan sevgileri tescillidir. 

Bir özellikleri daha var: Asla doğrudan devlet yönetimine talip olmamak, maddi-manevi çıkar peşinde koşmamak, yalana dolana, hileye-hurdaya tevessül etmemek, fitne-fücurla uğraşmamak, devleti yönetenlere gerçekleri söylemek suretiyle, sadece “ikaz” ve “irşad” görevi yapmak... 

Sicill-i Osmani’de kendisinden “Siyasi işlere vâkıf, kâmil ve akıllı bir zat idi” şeklinde tanımlanan Koçi Bey lâkabıyla meşhur Mustafa Bey de bunlardan biridir. Bir dönemdevletin zirvesine “akıl hocalığı” yapmış, Sultan IV. Murad ve ondan sonra tahta geçen kardeşi Sultan İbrahim’e yol göstermiştir.

Enderun’da (Sanat, Siyaset ve Diplomat Okulu) eğitildiği için bilgisi ve görgüsü son derece geniştir. Ayrıca çeşitli devlet görevlerinde pratik yapmış, gözlemlerde bulunmuştur. Hasoda’ya alındıktan sonra da padişahlara “yakın danışman” olarak deneyimlerini arttırmış, herkesin sevgisini, güvenini ve saygısını kazanmıştır. 

Yazdığı eserlerden anlaşıldığı kadarıyla Koçi Bey, Osmanlı toplumu ve devlet kurumları hakkında son derece geniş ve son derece derin bir bilgiye sahiptir. Aynı zamanda bilgiyi analiz edip mevcut duruma uyarlayabilme yeteneği de vardır. 

Şuradan bellidir ki, devletin aksayan yönlerine işaret etmekle kalmıyor, alternatif çözümler de önerebiliyor. 

Çok da mütevazıdır: Enaniyetten (benlik ve bencillikten) öyle bir arınma arınmıştı ki, Sultan I. Ahmed’e sunduğu raporda, fikirlerin kendisine ait olduğunun bilinmesini istemiyor, “kendi fikirleriymiş gibi” uygulamasını öneriyor. Hatta okuyup hazmettikten sonra, raporun yakılmasını istirham ediyor (iyi ki Padişah o raporu yakmadı, yoksa “Âkîl adam” portresini nasıl çizebilirdik?) 

Koçi Bey, raporunun başında Osmanlı’nın en parlak devirlerini tasvir ediyor ve bunun sebeplerini sıralıyor…

Ardından mevcut düzene gelip acımasızca ve pervasızca eleştiriyor. Ona göre, Kanuni zamanından başlayarak “kanun-i kadim” bozulmuş, işler şirazesinden çıkmış, kurumlar laçkalaşmış, dalkavukların sayısı artmış, rüşvet çoğalıp yaygınlaşmıştır…

“Padişahımızın malumu olduğu üzere, Osmanoğullarının yüce soyları-Cenâb-ı Hak mizan gününe kadar devam ettirsin-padişahlarından memleket genişliği, hazine çokluğu ve şevket bakımından kemal bulan, Allah rahmetine ulaşmış, suçları Cenâb-ı Hak tarafından affolunmuş olan Sultan Süleyman Han idi. Ve yine âlemin bozulmasına sebep olan haller dahi onların zamanında meydana çıkıp, devlet en kudretli zamanında olmakla, belirtileri o zaman duyulmayıp, birkaç seneden beri görünür oldu. Hazreti Resul (Sallallahu aleyhi vesellem) ve ciharyari güzin–Allah hepsinden razı olsun-ve diğer halife sultanlar–Allah burhanlarını nurlandırsın-şahsen kendileri divan yapıp, halkın işlerini bizzat görürlerdi. Ve o kadar perde arkasında değillerdi. Ve o yüzden dünya ahvaline gerektiği gibi bilgi hasıl ederlerdi. Hatta bu devlet-i aliyyede dahi öylece olurdu. Kahredici Sultan Selim–Günahları örtüp affedici Allah’ın rahmeti üzerine olsun-divanhanede bizzat divan yapıp, padişah kullarını, kullar padişahı bilirdi…”

Günümüzde bu kalite ve kapasitede “hoca” yok. Olsaydı dinleyen olur muydu, bilmiyorum. Bildiğim şu ki, iyi niyet ve samimiyetle yanlışa “yanlış” diyecek Koçi Bey gibi “hoca”lara çok muhtacız. 

 




Biz kazanacağız!

 
 

Ne yazık ki, bir vurgun daha yedik!..

Yine alev okları saplandı yüreğimize, yüreğimiz yine yarıldı...

Bu kez Ortaköy’de vurdular bizi...

Türk, Kürt, Laz, Çerkez, Boşnak, Arap, Abaza ayırımı yapmadan Sünnimizle, Şiimizle hepimizi vurdular, Ortaköy’de: İnançlımızı, inançsızımızı beraber vurdular...

Böylesine bir katliam karşısında, hiç kimse hiçbir mazerete sığınamaz... Kimse “bana ne” diyemez. Bu saldırıya hiç kimse duyarsız kalamaz... “Öteki”ne yönelik olarak algılayamaz...

Çünkü bu tür saldırılar “BİZ”e, dindarımızla, laikimizle, “HEPİMİZ”e yöneliktir...

İnanan, inanmayan; içen içmeyen; yılbaşını kutlayan, kutlamayan; eğlenen, eğlenmeyen; dans eden, sema eden; evinde oturan, eğlence yerine giden...

Kısacası, bütün Türklere, bütün Kürtlere, bütün Alevilere, bütün Sünnilere, bütün inanç şekillerine, hayat tarzımıza...

Özet olarak, bu saldırı Türkiye Cumhuriyeti Devleti’ne...

Ay-yıldızlı al bayrağımıza...

Huzura ve kardeşliğe...

Bu saldırı “BİZ”e dostlar, “HEPİMİZ”e...

Bu yüzden hepimiz tek yürek, tek yumruk olup karşı çıkmak zorundayız...

Bu ve benzeri saldırıların tek ilâcı vardır, sorgusuz-sualsiz karşı çıkmak...

Aramızdaki görüş ayrılıklarını, farklılıkları, ihtilâfları, hazımsızlıkları, öfkeleri, hatta kinleri nefretleri erteleyip “Vatanın bölünmez bütünlüğü” etrafında kenetlenmek...

Ve tehdit/ tehlike bütünüyle bertaraf oluncaya kadar, tek vücut halinde her türlü teröre, terörist saldırılara karşı çıkmak...

¥

Böyle zamanlarda hastalıklı ruhlar ortaya çıkar ve “sosyal medya” denilen alanı hezeyanlarıyla kirletirler...

Radikal-marjinal gruplar, toplum içindeki farklılıkları çatışmaya dönüştürmeye çalışırlar...

“Algı operasyonları”yla kışkırtma yaparlar...

Her türlü yalana-dolana, hezeyana kapılarımızı sımsıkı kapatmalı, sevgi ve müsamahayı öne çıkarmalıyız...    

Bu hedefsiz ve amaçsız terörün üstesinden mutlaka geleceğiz! Mutlaka “BİZ” kazanacağız!

Daha önce de vurulmuştuk, unuttunuz mu, biz bu teröre kırk yılda kırk bine yakın can verdik.

Herkes bilsin ki, “varlık mücadelesi” veriyoruz! Aslında bu canhıraş mücadele Malazgirt Zaferi’yle başladı, İstanbul’un fethiyle ikiye katlandı...

Bizim açımızdan bu kavganın adı “vatan kavgası”, elalem için ise “Anadolu’ya ve Boğazlar’a hâkimiyet Savaşı”dır.

Bu mücadeleyi kazanmanın tek şartı, ihtilaflarımızı unutup birbirimize kenetlenmekten ibarettir. Bizi bölüp parçalayarak tarihten silmek isteyenlere karşı en anlamlı cevap böyle bir cevap olacaktır.

 




“Alevi Katliamı!”

 
 

CHP milletvekillerinden biri (hangisi bilmiyorum, zaten pek de fark etmiyor), Anayasa Komisyonu toplantısı sırasında, konu ile uzaktan yakından ilgisi bulunmayan Yavuz Sultan Selim’“zalim” ve “katil” gibi sıfatlarla hakaretler yağdırmış, “Aleviler böyle inanıyor” diyerek de güya hakaretlerine zemin oluşturmuştur.

Kimse kimsenin inancını değiştirmek zorunda değildir. Ama tarihten söz ediyorsak, dönemin şartlarını dikkate almak ve her söylediğimizi belgelere dayandırmak zorundayız.

Bir bakıyorsunuz, Genel Başkan Sayın Kılıçdaroğlu, hiç gereği yokken meydan mitinginde Osmanlı’yı aşağılayıcı ifadeler kullanıyor, bir bakıyorsunuz hemen ardından bir milletvekili Yavuz Sultan Selim’e hakaret ediyor.

Belli ki CHP’de tepeden tırnağa bir “Osmanlı düşmanlığı” var. Öyle olmasaydı yakın tarihimize damga vuran “Alevi kırımı”ndan da bahseder, kendi partilerinin mutlak iktidarı zamanında Dersim’in acımasızca ve ilkesizce bombalanmasını, çoluk-çocuk, suçlu-suçsuz ayırımı yapılmadan insanların katledilmesini ısrarla görmezden gelmezlerdi.

Anlaşılan niyet gerçeğe ulaşmak değil, Osmanlı’ya bulaşmak ve bu suretle kendilerine oy vermeyen Osmanlı sevdalılarından intikam almak…

Sebep ne olursa olsun, özellikle Alevi çevrelerde yaygın bulunan ve “mutlak doğru” nazarıyla bakılanbu bilgi, konu üzerinde geniş araştırmalar yapan tarihçiler tarafından doğrulanmamaktadır.   

Nitekim akademisyenlerin çoğu bu sayının gerçeklikten uzak olduğunu söylüyorlar. Meselâ tarihçi Mustafa Akdağ, “Bu pek şişirilmiş bir sayıdır” diyor, “çünkü bu padişah devrine ait pek çok mahkeme defterleri hâlâ elimizdedir. Bunlar üzerinde yaptığımız araştırmalarda, bu çapta kitle idamlarına rastlayamadık. Eğer öyle kanlı bir olay geçseydi, bu defterlerde yer alması zorunlu idi.”

Prof. Feridun Emecen ise, “Bu rivayetin nasıl doğduğu, nereden çıktığı ile ilgili araştırmalar yaptım. Bir defa Osmanlı belgelerinde böyle bir katliama rastlamadım. Belgelerde tek Safevi yanlısı propaganda yapan ajan ve bunlara sempati duyup yayan kimi tarikat dervişlerinin takibi, ayrıca yine bunlara alttan yardım eden tımarlı sipahilerin belirlemeleri ile ilgili kayıtlar var” diyor.

Biliyoruz ki, 40 bin Alevi’nin Yavuz tarafından katledildiğine dair herhangi bir bilgi, tek istisna ile dönemin kaynakları olan “Selimname” literatüründe geçmez. O istisna İdris-i Bitlisi’nin “Selimşahname” isimli kitabıdır. Bitlisi, yıllarca Yavuz Sultan Selim’in yanında bulunmuş ve önemli hizmetler görmüştür. Döneme ilişkin bilgileri toplamış, fakat kitaplaştıramadan ölmüştür. Daha sonra oğlu Ebulfazl Mehmed Çelebi, babasının notlarını derleyip toplayarak ve kendi görüşlerini de ekleyerek babasının eserini tamamlamıştır. 

Meşhur iddia bu eserde yer alıyor. Sonra yazılan kitaplarda ise aynen tekrarlanıyor. Bu suretle yanlış yaygınlaşıyor.

Robert Mantran (Osmanlı İmparatorluğu Tarihi) gibi gerçeği arayan bazı Batılı tarihçiler bile bu tür iddiaları “desteksiz atış” manzumesinden sayıyor ve şöyle diyor: 

“Göründüğü kadarıyla, bu ‘büyücü avı’, özellikle olaylara bulaşan tımar sahiplerini yerlerinden atmak ve bilinen elebaşları öldürmekten ibaret kaldı. 1513 ya da 1514’te olan 40.000 Alevi’nin kırılması efsanesini destekleyen hiçbir kanıt yok elimizde.” 

Onca cesedi nereye gömdüler? Olayın yaşandığı Tokat, Sivas ve Yozgat üçgeninde yıllardan beri yollar, havaalanları, tüneller yapılıyor, ama toplu mezara rastlanmadı.

Ayrıca, 40 bin erkeğin katledilmesi demek, o zamanki nüfus yoğunluğuna göre, 10 civarında şehrin yetişkin erkek nüfusunun ortadan kaldırılması demektir ki, Osmanlı gibi bir tarım toplumunda üretimin ciddi biçimde düşmesi neticesinde devlete ödenen yıllık vergilerin azalmasını gerektirir. Böyle bir azalma yok.

Dahası, Şah İsmail, İrana hâkim olduğunda büyük bir Sünni temizliğine girişti ve 40-50 bin civarında Sünni katletti. Devrin kaynaklarında açıkça yer alan bu gerçeği kimsenin dillendirmemesi de çok enteresan! 

 




Rusya ile ortak tarihimiz

 
 

 

Osmanlılar muhteşem yüzyıllarda dış ülkelere daimi temsilci göndermez, bir devletle anlaştıklarında yazılı belge vermez, sadece söz verirlerdi.

Osmanlı’nın sözü senetti ve bunu herkes bilirdi.

İlk “Sefir-i Kebir”imiz (Büyükelçi) Yirmisekiz Mehmed Çelebi 1720’de Sultan III. Ahmed döneminde Paris’e gitti. 

İkincisi Es-seyyid Ali Efendi 1797’de yine Paris’e gitti. Osmanlı’nın tenezzül buyurup bir devlete temsilci göndermesi o ülke için büyük şeref sayılıyordu. Avrupa çalkalanmıştı. Paris sosyetesine “Türk modası” hâkim olmuş, cübbe giyip sarık sarmışlardı. Dahası var: Ramazanda bizimkilerin topluca teravih kıldıkları duyulmuş, Parisli kadınlar teravih namazına katılmak için, “Sefir-i Kebir”imize ricacı göndermişlerdi.

Bunun dışında Çarlık Rusyasıyla münasebetlerimiz resmi olarak 1497’de başladı. Kimi savaş, kimi barış, kimi ittifak, kimi ihtilaf, kimi de ticaretle devam etti.

Osmanlı Başkenti’nde sürekli bir “Sefir-i Kebir” bulundurma hakkını Rusya, İstanbul Antlaşması”yla(1700)kazandı. 1711’de de meşhur Prut Savaşı patladı.

İlginçtir, ama bu savaşa yine bir Avrupalı kralı kurtarmak için girdik. İsveç Kralı Demirbaş Şarl, Poltava Savaşı’nda Rus Çarı I. Petro’ya (bizim tarihlere göre “deli”, Rus tarihine göre “büyük”) yenilmiş ve Osmanlı topraklarına sığınarak zar-zor canını kurtarmıştı. Sultan III. Ahmed’e birmektup yazdı. Rusya’ya karşı kendisini korumasını rica etti. 

Sultan III. Ahmed, hem Demirbaş Şarl’ı kurtarmak, hem de Petro’nun “Büyük Rusya” hayalini yıkmak üzere Rusya’ya savaş açtı. Baltacı Mehmed PaşaSerdâr-ı Ekrem (Başkomutan) tayin edildi. 

Osmanlı ordusu, Prut Nehri kıyısında, Mareşal Şermetiyef komutasındaki Rus ordusuyla karşılaştı. Baltacı Mehmed Paşa, son derece usta bir manevra ile Rus ordusunu dört yandan kuşatmayı başardı. Osmanlı topçusunun yoğun ateşi altında büyük zayiat verdiler. Bombardıman ve hücum günlerce sürdü. 

Dayanamayacağını anlayan Mareşal Şeremitiyev, arka arkaya iki mektup göndererek barış istedi. Savaş uzadıkça yeniçerilerde bıkkınlık alâmetleri görülmeye başlamıştı. Baltacı Mehmed Paşa“Savaş Şûrası”nı topladı. Kırım Hanı hariç, komutanların çoğu barış teklifinin kabulünde birleştiler. Akabinde “Prut Antlaşması” imzalandı (22 Temmuz 1711).

Gelelim Katerina hikâyesine… 

1. Prut Savaşı’nı en ince ayrıntılarıyla anlatan iki tarafa ait ruznâmelerden (günlük) hiç biri Katerina ile Baltacı’nın buluşmalarından bahsetmiyor.

2. Sultan III. Ahmed devrini dört ciltte tüm teferruatıyla nakleden tarihçi Raşit de böyle bir olaya yer vermiyor…

3. Sadece Başkomutan’ın (Baltacı’nın) kararıyla barış olmaz; bu kararı vezirlerden, komutanlardan ve diplomatik heyetten oluşan harp divanı verebilir. 

4. Baltacı’nın, Katerina’ya, yahut altınlarına tamah etmesine esasen gerek de yoktur; zira savaş kazanılınca Katerina nasılsa esir alınacak, tüm altınları ile mücevherleri de ganimet olarak ele geçecektir…

5. Baltacı, rüşvet almak istese alır, kuşatmayı ise kaldırmazdı. Böyle bir durumda Çar Petro, yahut eşi Katerina hangi dünya mahkemesine başvuracaktı?

6. Zaten Çar Petro ile karısı savaş meydanına hiç gitmediler. PetroMareşal Şermetiyef aracılığıyla savaşı uzaktan yönetti…

Yani, Rus Çariçesi Katerina ile Baltacı Mehmed Paşa’nın buluşmaları, tamamen hayal mahsulüdür. Dönemin hiçbir Türk ve Avrupa kaynağında, böyle bir iddia mevcut değildir. Prut Seferi’nden hemen sonra Baltacı’yı sadaretten (sadrazamlıktan) düşürmek için çalışan İstanbul’daki rakipleri dahi böyle bir iddiada bulunmamışlardır…

Bu tür iftiralar, onları kendileri gibi zanneden ucuz piyasa romancılarının kaleminden çıkmış, maalesef “bizden” bazı isimler tarafından da benimsenmiştir.

Rusya ile yakınlaştığımız şu günlerde, tarihi olayları bilmekte fayda var sanırım.

 




“Düşene vurmayız!”

 
 

1910’lu yıllar Osmanlı açısından felaket yıllarıdır. Osmanlı Devleti, Avrupalı büyüklerle Rusya arasında kıskaca alınmış, onların kışkırttığı iç isyanlarla boğuşuyor…

Bulgaristan, Sırbistan, Yunanistan ve Karadağ isyanlarında, Osmanlı’nın Balkanlardaki varlığı tartışılır hale geliyor. Ayrıca İtalyanlar Trablusgarb’i (Libya) Osmanlı’dan koparmak üzere 29 Eylül 1911’de harekete geçiyorlar. Anadolu aslanları çöllerde şehit düşüyor.

O tarihlerde, Osmanlı tahtında, “Hürriyetin ilk padişahı benim ve bunda müftehirim” diyen Sultan Mehmed Reşat oturuyor. Osmanlı Devleti her taraftan kırpılmış, daha da hazini yabancılar, devlet içinde devlet olmuşlar.

En şımarıkları da Rusya: Rus Sefiri’nin iki dudağının arasından çıkan her söz, İttihad ve Terakki iktidarını hop oturtup, hop kaldırıyor. 

Osmanlı bıkkın, lâkin derdini kime yanmalı? Gücünün zirvesinde olduğu yıllarda yaltaklanan Rus, en zayıf anında Osmanlı’yı yüreğinden vurmak için fırsat gözlüyor. Osmanlı devlet ricali de bu fırsatı Rus’a vermemek için aşırı temkinli davranıyor.

Hasan Tahsin Bey (Uzer), o sıralar Beyoğlu Mutasarrıfı’dır (Tanzimat’tan sonra, sancak yöneticisine verilen isim). Hayırlı bir işe teşebbüs edip Beyoğlu’ndan Büyükdere’ye telefon hattı çektiriyor, lâkin telefon direklerinden birkaçı Rus Sefareti’nin önüne rastlıyor. Rus Sefiri hemen ultimatomu Babıâli’ye (hükümete) dayıyor: “Manzaramı kapatan bu direkler hemen kaldırılsın!” 

Babıâli yine çaresizdir. Kendi topraklarına diktiği birkaç telefon direğini koruma gücünden mahrum görüntüsünden kendisi bile ürker. Zira saldırmak için Rusya’nın bahane aradığını bilmekte, bu bahaneyi vermemek için tedbirli ve temkinli davranmakta, hatta zaman zaman bunu oldukça abartmaktadır.

Beyoğlu Mutasarrıfı Tahsin Bey, Babıâli’ye çağırılıyor ve Sefir’in isteği doğrultusunda, direkleri kaldırması isteniyor: “Böyle basit bir meseleyi büyütüp Rusya ile bozuşmayalım. Git Sefire, direkleri kaldırtacağını söyle.”

Ertesi gün, Tahsin Bey, Sefir’le görüşmek için Rus Sefareti’ne gidiyor. Tam o sırada Rus Sefiri tüm haşletiyle merdivenlerde beliriyor; bakışıyorlar. 

Sefaret görevlisi anlatıyor: “Beyoğlu Mutasarrıfı Tahsin Bey, şu telefon direkleri mevzuunu Ekselanslarıyla görüşmeye geldiler.”

“Ekselânsları”nın burnu Kaf Dağı’nda: “Ben koskoca Rus Çarı’nın temsilcisiyim, bir mutasarrıfla asla görüşmem. Sadrazamı gelip rica etsin!”

Çıkıp gidiyor. Tahsin Bey, taş kesiliyor, kanatırcasına dişlerini sıkıyor: “Aman Allahım!” diye mırıldanıyor, “koskoca Osmanlı ne hallere düştü.”

Bu olaydan bir süre sonra, Rusya’da Çarlık yıkılıyor. İdareyi Komünistler ele geçiriyor. Bu radikal değişiklik sebebiyle ülkeden kaçan Beyaz Ruslar’dan bir grup İstanbul’a sığınıyor...

Sefil, perişan, bir lokma ekmeğe muhtaçtırlar. Ancak hayırsever İstanbulluların yardımlarıyla hayatlarını devam ettirebiliyorlar.

Beyoğlu Mutasarrıfı Tahsin Bey, bir gün Rus göçmenleri ziyarete gidiyor. Amacı Fransızca bilen bir Rus bulup oğluna öğretmen olarak tutmaktır.

Birini gözü ısırınca, yanına yaklaşıyor. Kim olduğunu çıkarınca da, “Aman Allah’ım!” diye inliyor, “koskoca Sefir ne hallere düştü.”

Yırtık-pırtık elbiseler içinde sersefil görünen bu adam, vaktiyle kendisini küçümseyip sefaretten kovan Rus Sefiri’nden başkası değildir. 

Adamı alıp evine götürüyor. Yedirip, giydiriyor. Bir güzel ağırlıyor. Cebine de hatırı sayılır miktarda para koyduktan sonra, eskiye dair tek kelime etmeden uğurluyor.

***

Yıllar sonra hikâyeyi öğrenen bir dostu, “Vaktiyle sana yaptıklarını niçin yüzüne vurmadın?” diye sorunca, Hasan Tahsin Bey şu nefis cevabı veriyor:

“Biz Osmanlı terbiyesi aldık, düşene vurmayız!”

 

Eski “muharrir”leri özledim

 
 

Eskiden “muharrir”ler vardı, sonra isim değiştirip “köşe yazarı” oldular…

“Muharrir”,“köşe yazarı” oldu olalı, hakaretler dizisi “köşe yazısı”, “küfür” de “fikir” sayılıyor!..

Eskilerimiz böyle durumları “minel acaib ve minel garaib” (hem acaip hem de garip) diye karşılarlardı…

“Uydurukça”cılığa meylettik edeli, bir cümle ile bir dünyayı özetleyen terimlerimizi de hatırlayamaz olduk.

Ayrıca ortada, köşe yazarlarının tek konuya kendilerini hapsetmeleri gibi daha da acınası bir durum var…

Köşe yazarlarında (birkaçını hariç tutacak olursak) çeşitlilik kalmadı. Tek malzeme siyaset… O kadar ki, hangi olay karşısında hangi yazarın ne yazacağını aşağı-yukarı kestirebiliyorum.

Söyleyene bile faydası olmayan cümleleri her gün alt alta dizip sütunlar dolduruyor, “fikir” üretirmiş gibi yaparak geçinip gidiyoruz.

Yazılarımız çoğunlukla “o ona dedi, bu buna dedi, acaba kim ne dedi?” şeklinde dedikodu üretmek, yaymak, sağa-sola sataşmak, şunun-bunun “kirli çamaşır”larını didikleyerek ifşa etmek şeklinde oluyor…

Siyasi liderler ve siyasetçiler arasında gel-gitte hayatımız tükeniyor.

Kırk yıl sonra bir de bakıyoruz ki, yazdıklarımızdan geriye hiç bir şey kalmamış…

Ömrümüz lâklâkla geçmiş!..

Kalıcılığı olmayan fikrin adı, “dedikodu”dur! 

Siyaset yazmak için bilealtyapı lâzım:İyi derecede dünya tarihi, ülke tarihi, siyasi tarih, sanat tarihi, savaş tarihi,felsefe ve edebiyat bileceksiniz.  

Eski muharrirlerimiz sanattan, felsefeden, edebiyattan, tarihten söz ederlerdi. Konu yelpazesi çok genişti. Yazılar çok renkliydi. Okuyanlar bir şeyler öğrenir, bu yüzden muharrirlerin kendi aralarında zaman zaman girdikleri tartışmalar ilgiyle izlenirdi.

Yine bu yüzden her muharririn sadık okur kitlesi olur, muharrir hangi gazeteye gitse, okurları o gazeteyi alırlardı.

Bakalım eski muharrirlerimiz neler yazarlardı?

Sevgi-hoşgörü…

Akrabalık, komşuluk ilişkileri…

Mevsim değişikliklerinin hayata ve edebiyata yansıması…

Kış mevsiminde sokakta yatmak zorunda kalan insanlar…

Sokak hayvanları…

Batı’nın bize oynadığı oyunlar…

Aile-çocuk ilişkileri…

Felsefe, edebiyat, sanat üzerine yeni akımlar…

Roman, hikâye, masal ve şiirin insan psikolojisi üzerine etkileri…

İş ve aile hayatı dengesi…

Eğitim-öğretim meseleleri…

Bilgi, hikmet, irfan…

Tasavvuf ve mânevi değerler…

Lisan-insan ve insan yetiştirme…

Milli tarihin arka plânı…

Sorgulamadan kabullendiğimiz devrimlerin günlük hayatımıza etkileri…

Daha pek çok konu… Onları okudukça, insan, neler kaybettiğini daha iyi anlıyor. 

 



Neden Osmanlı?

 
 

 

Timur Han Türk ve Müslümandı, ama amaçsız bir cihangirdi. Geleceğe ilişkin hiçbir plânı-projesi ve kalıcı olmak gibi bir derdi yoktu…

Oysa Yıldırım Beyazıd’ın Doğu Roma’yı (Bizans) fethedip Peygamber Efendimiz’in müjdesiyle buluşmak gibi bir derdi vardı. Bu aslında Osmanlı Devleti’nin kuruluş felsefesiydi ve kuruluştan itibaren her padişah, adımlarını bu istikamette atmıştı.

Feth-i Mübin’le Osmanlı arasına Timur Han girdi. Ankara Savaşı’yla (1402) fetih elli yıl kadar ertelendi, ama engellenemedi. 

O savaşta Timur Han sadece Osmanlı ordusunu yerle bir etmedi, aynı zamanda yıllar boyu harcanan emekle oluşturulan Anadolu Birliği’ni de yerle bir etti. Zaman içinde Osmanlı’ya tabi olmuş Anadolu beyliklerini yeniden kurdu. Karesi ve Kadı Burhaneddin beylikleri hariç, tüm beylikler Osmanlı’dan ayrıldılar.

En kârlısı Karamanoğlu Mehmed Bey yönetimindeki Karamanoğulları Beyliği’ydi. Toprakları neredeyse Anadolu’nun üçte birini kaplıyordu. Mehmed Bey, Timur Han sayesinde birden bire büyük ve güçlü bir devlete sahip olmuştu. 

Zaten Timur Han’ın amacı da buydu: Anadolu’da Osmanlı hâkimiyeti istemiyordu. O kadar ki, Karamanoğlu Mehmed Bey’i, tüm “beyliklerin emiri” (Osmanlılar dâhil) ilân etmişti. Bizans da rahat bir nefes almıştı.

Ayrıca Osmanlı’ya bıraktığı toprakları da Yıldırım Bayezid’in oğulları arasında bölüştürmüştü. Kendisine tabi olmaları şartıyla, Rumeli’deki yerleri Şehzade Süleyman’a, Balıkesir ve Bursa havalisini Şehzade İsa Çelebi’ye, Amasya’yı Şehzade Mehmed Çelebi’ye vermişti. Bölüştürmeden memnun olmayan Şehzade Musa Çelebi, bir süre sonra İsa Çelebi’ye saldırıp Bursa’dan çekilmesini sağlayacak, Yıldırım’ın en küçük şehzadesi Mustafa Çelebi ise sığındığı Bizans’tan bir süre gelişmeleri izledikten sonra, münasip ilk fırsatta Bizans’tan yardım alıp kardeşleriyle savaşa tutuşacaktı.

“Fasıla-i Saltanat” ya da “Fetret Devri” denilen bu kanlı ve kaotik ortam tam onbir yıl sürecekti.

Sebepler ve şartlar açısından bakıldığında, Osmanlı Devleti’nin yeniden dirilmesi, tekrar büyüyüp gelişmesi, Anadolu birliğini yeniden sağlaması ve Doğu Roma’yı fethetmesi imkânsız görünüyordu. Bu yüzden Bizans bayram ediyordu.

Fakat olumsuz şartlar ve sebepler kaderi değiştiremez!

Hatırlayalım ki, Osmanlı’nın tarih sahnesine ilk çıktığı dönemde de Anadolu’da Tacettinoğulları, Tekeoğulları, Çobanoğulları, Çandaroğulları, Dulkadiroğulları, Eşrefoğulları, İnançoğulları, Karesioğulları, Menteşoğulları, Pervaneoğulları, Ramazanoğulları, Saruhanoğulları, Karamanoğulları, Germiyanoğulları gibi, bir sürü beylik var. Hatta bunlardan bazıları, Osmanlı’nın kökünü teşkil eden Kayı Aşireti’nden kat bekat büyüktür. Buna rağmen imparatorluk burcuna çıkmak Osmanoğulları’na nasip olmuştur.

Ne dersiniz: Anadolu’da onca Müslüman-Türk beyliği varken, bunların arasından sadece Osmanlı Beyliği’nin imparatorluk burcuna yükselmesindeki sır nedir?

Bence “dini” ve “milli” hedeflere sahip bulunmalarıdır…

Dini hedef: “İlâ-i Kelimetullah”, milli hedef ise “Kızıl Elma”dır. İnsanlar bu hedeflere göre eğitilip yetiştirilmişlerdi. Her birey, bu hedeflere ulaşmayı “varlık sebebi” sayıyordu.

Mevlâna, Yunus, Edebali, Dursun Fakih gibi “şeyh”lerle, Yesevi’nin Alp Erenler’i bu ebedi emeli yürekten yüreğe gergef işler gibi işlemişler, her Kayılı’yı bu hedef etrafında bütünlemişlerdi. Her Kayılı’nın yüreği yine bu hedef sayesinde bir atom çekirdeğine dönüşmüştü.

“İlle de milli ve yerli eğitim”, “ille de hedef sahibi insan yetiştirmek” diye ısrarım boşuna değil. 

 

Yavuz Sultan Selim gerçeği

 
 

Timur Han’ın Ankara Savaşı sonrasında oluşturduğu boşluklardan birine Safeviler yerleşmiş, Osmanlı’nın on birsene sürenkanlı ve kaotik ortamından yararlanarak büyümüş, güçlenmişti. Güçlenmiş de gözünü Anadolu’ya dikmişti.

Şah İsmail’in “mürit” görüntülü müfritleri Anadolu’da cirit atıyor, yer yer ayaklanmalar çıkarıyor, merkezin gücü Anadolu’nun özellikle bazı bölgelerinde etkisiz kalıyordu.

Osmanlı bir kere daha “varlık”la, “yokluk” arasına sıkışmıştı: O kadar ki, devlet hayatının devamı, Şah İsmail’in bertaraf edilmesine bağlı hale gelmişti. Bu durumda, sadece Yavuz değil, dün ve bugün, sorumluluğunun idraki içinde bulunan hiçbir yönetici “nemelâzım” diyemez.

Şah’ın üzerine hışımla yürümek zorundaydı. Şeyhülislamın “fetva”sını aldı ve Çaldıran yoluna düştü.

Çaldıran yolu meşakkatli bir yoldu. Üstelik Şah, çocukluğundan gelen “kaçma” güdüsüyle (babası öldürüldükten sonra, bir süre zindanda kalmış, kaçtıktan sonra da yıllarca saklanmıştı) sürekli çekiliyor, çekilirken de ekinleri ateşe veriyor, evleri yakıyor, su kuyularını zehirliyordu. Osmanlı Ordusu bozkırda aç-susuz yol almak durumunda kalmıştı.

Zorlu yolculuğa Şah’ın casuslarının kışkırtmaları da eklenince, yeniçeri ayaklanıp Yavuz’un çadırına ok ve kurşun yağdırmaya başladı.

Yavuz atına atladı ve kışkırtılmış kalabalığın arasına daldı. 

“Biz henüz kastettiğimiz yere varmadık” diye hitap etti isyancı yeniçerilere, “düşmanla karşılaşmadık, dönmek ihtimali yoktur, hattâ bunu düşünmek bile hayaldir. Teessüf olunur ki, Şah’ın maiyeti kendi efendileri yoluna can verdikleri halde, biz şerîat-ı Ahmediyye’ye muhalif hareket eden bunları yola getirmek için bu serhatlara kadar gelmişken, birtakım gayretsizler, bizi yolumuzdan geri çevirmek isterler…

“Biz, katiyen yolumuzdan dönmeyeceğiz. Ülülemre itaat edenlerle, kastettiğimiz yere kadar gideriz. Kalpleri zayıf olanlar, ehlü iyâllerini düşünenler ve yol zahmetini bahane edenler, kendileri bilirler. Dönerlerse dîn-i mübîn yolundan dönerler. Eğer bahane, ‘düşman gelmedi’ ise, düşman daha ileridedir. Er iseniz benimle beraber gelin ve illâ ben tek başıma da giderim!” 

Cesarete âşık olan yeniçeriler bu cesaret gösterisinden sonra, Padişah’ı takip etmeye başladılar. Nihayet ordular Çaldıran Meydanı’nda karşılaştı. Kanlı bir savaş sonucu Yavuz Padişah, Çaldıran Zaferi’ni (23 Ağustos 1514) kazandı. 

Bu zafer sadece Anadolu’yu değil, İstanbul’u da kurtardı. Daha da önemlisi, hilafetin yolunu Osmanlı’ya açtı.

Bazıları bu yüzden Yavuz Padişah’ı sevmez, hakkında iftiralar üretir, “Kırk bin Alevi’yi kesti” şeklinde algı operasyonu yaparlar.

Aşağıdaki sözler Yavuz Padişah’a aittir:.

“Ben bu saltanatı, ümmete hizmet içün pederumun elinden aldum ve ıslâh-ı âlem (insanların ıslahı ile mutluluğu) uğruna birader ve biraderzadelerimi (kardeşlerimi ve çocuklarını) feda eyledum... 

“Ben uykularımı, rahat ve huzurumu terk ile din-i mübînin te’yidine uğraşıyorum. Eğer İslâmı ihyâ etmek (geliştirmek, hayata geçirmek, yaşamak ve yaşatmak) maksudunuz (isteğimiz, niyetiniz) değilse, benum de nefs-ül emirde saltanata kat’a hevesum yoktur.” (eğer bu yoldan hedefe gidemeyeceksem, sizin de böyle bir amacınız bulunmuyorsa, padişahlıkta gözüm yoktur)…

Kalıcı hedefi olan ve merhameti elden bırakmadan hedefine yürüyen yöneticilere selam olsun! 

 



Şeyhülislâm “korku”dan fetva verir mi?

 
 

Birkaç kişi televizyonda Yavuz Sultan Selim’i konuşuyor. Bunlardan biri, Şeyhülislam Zembilli Ali Efendi’nın Yavuz Sultan Selim’in hışmından korktuğu için Padişah’ın istediği fetvaları verdiğini söyleyince, kulaklarıma inanamadım.

Çünkü mümkün değil. Bir kere Yavuz devrinde padişahlar, şeyhülislamları azletme yetkisine sahip bulunmuyorlar. O makama gelen hoca, ölünceye yahut bunayıncaya kadar kalıyor. Azledilme ihtimali olmadığı için de, padişahın taleplerine göre değil, “kitap kavli”ne göre fetva veriyor (Bu sistemi Çivizâde Mehmed Efendi’yi şeyhülislâmlıktan azleden Kanuni değiştirdi).

Hatırlayalım: Bursa Kadısı (o tarihte henüz şeyhülislâm yoktur) Molla Fenari, namazlarını cemaatle kılmadığı söylentisi yüzünden Yıldırım Bayezid’in mahkemede şahitlik etmesine izin vermemiş, İstanbul’un ilk kadısı Sarı Hızır Çelebi, ellerini kestirmek suretiyle Rum Mimar İpsilanti’ye zulmettiği gerekçesiyle İstanbul fatihine “kısas” yapılmasına (yani ellerinin kesilmesine) hükmetmiş, Davutpaşa Kürsü Vaizi Himmetzade Abdullah Efendi, av merakı yüzünden devlet işlerini tavsattığı için Sultan IV. Mehmed’i hutbeden azarlamış, Şeyhülislam Zembilli Ali Cemali Efendi, Yavuz’u “hâl” (tahttan indirilme) ile tehdit ederek fermanını geri aldırmıştır.

Yavuz’la, Şeyhülislâmı Zembilli Ali Efendi arasında geçen bir olay var ki, doğrudan konumuzu ilgilendiriyor…

Birinci olay: Şeyhülislâm Zembilli Ali Efendi, Yavuz Sultan Selim’i Edirne’ye uğurlayanlar arasındadır. Padişah’ı uğurlamaktan dönerken, yolda eli bağlı dört yüz kişiye rastlıyor. Suçlarını merak edip sorduğunda, anlatıyorlar: “Bunlar ipek alım-satımı yapan bâzirgan-lardır; Oysa Padişah hazretleri ipek alım-satımını yasaklamıştı. Padişah emrine muhalefet ettiklerinden, mahkûm edildiler.” 

Bu cevabı alan Şeyhülislâm, bir hukuksuzluğa meydan vermemek için derhal geri dö-nüp Padişah’a yetişiyor ve kararını geri almasını istiyor.

Yavuz öfkeleniyor: “Âlemin nizâmı için âlemin üçte birinin katli helâl değil midir” diye soruyor. 

Zembilli bu soruya şöyle cevap veriyor: “Dünyanın işleri karışıp bü-yük fitne olunca helâldir. Şimdi böyle bir şey yok.” 

“Benim emrime mu-halefetten daha büyük fitne olur mu?” diye soruyor, Yavuz.

Şeyhülislâm hiç çekinmeden şöyle konuşuyor: “Bunlar, Sultan’ın emrine muhalefet etmişlerdir. Zira sen ti-caret konusunda onları yetkili kılmıştın. Bu her çeşit ti-carete zimnî izin sayılı.” 

Bu cevap Padi-şah’ı biraz daha öfkelendiriyor: “Ben sana, saltanata dair işlere karışma demiştim. İcraatıma itiraz et-mek vazifen değildir.”  

Zembilli de öfkeyle şu karşılığı veriyor: “Bu, yalnız dünyayı değil, ahreti de ilgilendiren bir meseledir. Buna karışmak benim vazifemdir.”

Padişah’ı selamlamadan yanından ayrılıyor.

Zembilli’nin hukuku canı pahasına savunması Padişah’ın çok hoşuna gidiyor. Düşününce, ona hak veriyor. Dört yüz bezirgânı affettikten başka, Edirne’ye ulaşır ulaşmaz Zenbilli Ali Efendi’ye bir ferman gönderiyor. “Rumeli ve Anadolu Kazaskerliklerini birleştirerek sana verdim. Zira bildim ki, bütün sözlerinde hak üzeresin.” 

Padişa-hın fermanını alan Zembilli’nin cevabı, dünya nimetlerine dönüp bakmayan müstağni kimliğine yakışır tarzdadır: “Mektubun bana geldi. Allah seni maddî ve ma-nevî belâlardan korusun ve saltanatını devam ettirsin. Ben em-rine itaat ediyorum; ancak Allah ile bir ahdim vardır; bu görevden beni mazur görün.” 




Osmanlı’nın “devlet” amacı ve Yavuz Sultan Selim

 
 

Şu soru hep soruluyor: Tacettinoğulları, Tekeoğulları, Çobanoğulları, Çandaroğulları, Dulkadiroğulları, Eşrefoğulları, İnançoğulları, Karesioğulları, Menteşoğulları, Pervaneoğulları, Ramazanoğulları, Saruhanoğulları, Karamanoğulları, Germiyanoğulları gibi, Anadolu’da onca Müslüman-Türk beyliği varken, bunların arasından neden sadece Osmanlı Beyliği, imparatorluk burcuna yükseldi?

Cevabım şöyle: Bu aşiretlerle beyliklerin arasında sadece Osmanlılarda “Devlet tefekkürü” vardı…

Bu yüzden Osmanlılar kısa ve uzun vadeli hedeflere sahiptiler…

Başıboş değil, güçlü ve etkileyici bir amacın peşine takılıp Anadolu’ya gelmişlerdi…

En başında kendilerine iki büyük hedef belirlediler: Bunlardan biri “dini”, diğeri “milli” idi…

Dini hedef: “İlâ-i Kelimetullah”!..

Milli hedef: “Kızıl Elma”!

“Kızıl Elma” hedefi son yüzyıllarda telaffuz edilmeye başlandı, ama aslında hep vardı. En başta ulaşılması gereken yer de Doğu Roma olarak belirlenmişti. Bunun öznesini ise Efendimiz’in Konstantiniye’nin fethine ilişkin meşhur Hadis-i Şerif’i teşkil ediyordu.

İnsanlar bu hedeflere göre eğitilip yetiştirilmişlerdi. Her birey, bu hedeflere ulaşmayı “varlık sebebi” sayıyordu.

Mevlâna, Yunus, Edebali, Dursun Fakih gibi “şeyh”lerle, Yesevi’nin Alp Erenler’i bu ebedi emeli yürekten yüreğe gergef işler gibi işlemişler, her Kayılı’yı bu hedef etrafında bütünlemişlerdi. Her Kayılı’nın yüreği yine bu hedef sayesinde bir atom çekirdeğine dönüşmüştü.

Yavuz Padişah da aynı yolun yolcusuydu. Bunun için önce Anadolu Birliği kurulmalı, ardından “İslâm Birliği” (İttihad-ı İslâm) sağlanmalı, ancak ondan sonra Batı’ya yürünmeliydi.

Yavuz’un, “Dünyayı bir padişaha çok, iki padişaha az” bulması işte bu yüzdendir. Şah İsmail ile yine bu yüzden hesaplaşması kaçınılmazdı: Anadolu, sırtını dayayabileceği bir kıvama gelmeliydi.

Şah İsmail’in “mürit” görüntülü müfrit casusları ve taraftarları Anadolu’da hâlâ cirit atıyor, yer yer ayaklanmalar çıkarıyor, merkezin gücü Anadolu’nun özellikle bazı bölgelerinde etkisiz kalıyordu.

Çaldıran öncesi Şeyhülislam’dan fetva aldıktan sonra, valilere gönderdiği fermanlarda, Şah taraftarlarının tespit edilmesini ve suçlarının gerektirdiği cezalara çarptırılmalarını emretti.

“Yavuz Sultan Selim 40 bin Alevi’yi (Osmanlı “Kızılbaş” demeyi tercih ediyordu) kesti” iddiasının kaynağı işte budur. Bu iddianın kaynağı ise, genelde, Alevi tarihçilerle Osmanlı’ya alabildiğine düşman yabancı tarihçilerdir. 

Öyle bir hava veriliyor ki, sanki Yavuz durup dururken, sırf “Alevi” oldukları için Alevileri katletmiş!

Oysa Yavuz, Sünni-Alevi ayırımı yapmadan, devlet düşmanlarının üzerine yürümüştür.

Bunu “Alevi katliamı” gibi algılamak ve yansıtmak önce tarihi gerçeklere, sonra da vicdana terstir.

Bazıları da “Türkçe şiir” yazdığı gerekçesiyle Şah İsmail’e daha yakın, “Farsça şiir” yazdığı için Yavuz’a daha uzak dururlar… Bu yaklaşımın da gerçeklerle ilgisi bulunmamaktadır. Neden derseniz, o dönem, dil ayırımının belirleyici olmadığı bir dönemdir. Zaten Osmanlıca, Arapça-Farsça ve Türkçe karışımı bir dildir.

“Türkçe’yi kurtarmak” ya da Alevi kardeşlerimizi memnun etmek için çaba harcarken, Yavuz’a ve tarihe haksızlık ettiğimizi dikkate almak zorundayız. 

Yavuz’u “katliamcı” gibi göstermenin tarihi sorumluluğunu kimse kaldıramaz!

Tarihe günün şartlarından, hele de “moda” akımlarından yaklaşmak, tarihi “tağyir”, “tahrif”, hatta “tahrip” eder.

Tarihçi kimseyi mutlu yahut tedirgin etmekle görevli değildir. Görevi tarihi gerçeklerle buluşup halkını yüzleştirmektir. Bu kadar! 

 

Neredeyse “On Derste Terörist” yetiştiriliyor!

 
 

 

Ey benim sonsuza kadar yaşayası devletim!.

Ve ey benim sonsuza kadar yaşayası devletimi yöneten ömrü uzun olası yöneticilerim!...

Farkında mısınız ki, terör örgütleri neredeyse “On Derste Terörist” yetiştiriyorlar!..

Birkaç ay, bilemediniz birkaç yıl içinde, gençleri “canlı bomba”ya dönüştürüyorlar.

Hiç tanımadığı insanları gözünü kırpmadan katledecek kadar…

Tank kaçırıp namluyu kendi halkına doğrultarak sıkacak kadar…

Helikopter ve uçak kaçırıp mazlum insanları katletmede kullanacak kadar…

Ülkenin Cumhurbaşkanı’nı ve ailesini katletmeyi göze alacak kadar…

Şimdiki adı “15 Temmuz Şehitler Köprüsü” olan Birinci Boğaz Köprüsü’nün münasip yerine siperlenip suikast silahı Kanasla vatandaşlarını kalleşçe vuracak kadar…

Kendi ülkesinin parlamentosunu ve Cumhurbaşkanlığı Külliyesi’ni bombalayacak kadar…

Bomba yüklü aracın şoför koltuğuna oturup, kendi eliyle kendi canına kıyacak kadar… 

Üzerine patlayıcı bağlayıp kendini kurban edecek kadar…

Ve… Yıllarca her türlü zevkten, keyiften, lüksten, her türlü dünyevi imkândan mahrum bir şekilde, mağaralarda “mağara adamı” gibi yaşamayı göze alacak kadar “ifsat” ederken…

Ey benim güzel devletim!...

Ve ey benim güzel yöneticilerim!..

Hiç merak etmiyor musunuz ki, ısrarla sürdürdüğünüz şu Milli Eğitim modeli ve şu müfredat çerçevesinde üç-beş ay, hatta üç-beş yıl değil, şöyle-böyle yirmi sene (doktorayı filan da düşünürsek) eğittiğiniz çocuklarımızın çoğu neden kapasitesiz, hedefsiz, amaçsız, duyarsız, tutarsız, inisiyatifsiz, kararsız, sorumsuz?..

Terör örgütlerinin verebildiği motivasyonu, eğitim sistemimiz neden veremiyor?..

Neden kararlı, duyarlı, tutarlı, ferakâr, gayyur, meraklı, hedef sahibi insan yetiştiremiyoruz?..

Diyeceksiniz ki 15 Temmuz işgal hareketini püskürtenler de “bizim çocuklarımız”!

Amenna!..  Ve de çok şükür!.. Yalnız iyi bakın: Can pahasına paletlerin altına yatan, tankların üstüne çıkan, silahlara bayrakla karşı koyan, kısacası 15 Temmuz ablukasını yaran insanların çoğu bu sistemin dışından yetişenler…

Bir çoğuyla konuştum: Bir çoğu o gece abdest alıp, iki rekât namaz kıldıktan sonra, ailesiyle helâlleşip sokağa çıkmışlar ve eğitim sisteminin empoze ettiği ilkeler uğruna değil, inançlarının öngördüğü değerler uğruna uçaklara, tanklara, namlulara siper olmuşlar.

Bir bakıma o gece Çanakkale şehitleriyle aynı imanda buluşup aynı amaçta bütünlenmişler…

Bu hâriseden sonra, apaçık ortaya çıktı ki, devletin öngördüğü eğitim sisteminde büyük arızalar var…

Evrensel bilgiler dışında verilenler gençleri motive etmeye yetmiyor, “yerli ve milli” bir yapı oluşmuyor!

Hazır Sayın Cumhurbaşkanımız da bu konudan şikâyetçi iken, artık bu çağdışı sistemi ve ders kitaplarını değiştirseniz…

 



Müfredat değişikliği ve tarih kitapları

 
 

 

Her hükümet kuruluşunda bendeniz, önce Milli Eğitim ve Kültür Bakanlığı’na getirilen isimlere bakarım. Çünkü ötekiler zaten teknik bakanlıklardır. Eğitim ve kültür ise milletin doğrudan doğruya ruhunu/yüreğini inşa eder.

Bu alanlarda Türkiye, sözün tam mânâsıyla bir “irfan inkılâbı”na muhtaçtır. Lâkin ne hikmetse bir türlü gerçekleşmiyor. Bu iktidar pek çok alanda yaptığı “kökten değişim” ve “dönüşüm”ü Milli Eğitim’le kültür alanına taşıyamıyor.

Oysa “inkılâb”a en çok buralarda ihtiyaç var. Çünkü bu doğrudan doğruya Türkiye’nin geleceğiyle ilgilidir.

Ne kadar “doğru insan” yetiştirebilirsek, Türkiye o kadar büyük ve etkin bir devlet olur! “Doğru insan” yetiştirmenin yolu ise “doğru kitap”,“doğru öğretmen” ve “doğru yöntem”den geçer.

Bütçeden en büyük payın milli eğitime ayrılması ilk önemli adımdı: Bu adım yıllar önce atıldı. İlk kez bu iktidar döneminde milli eğitim bütçesi milli savunma bütçesini geçti. Ama bütçenin önemli bir bölümü maaş ödemelerine, okulların ıslahına ve yeni lüks okul inşaatlarına harcanıyor. “İnsana yatırım” yine “devede kulak” kabilinden kalıyor.

İdealimiz olmadan paramızın olması bir şeye yaramıyor.

Bu bakımdan Milli Eğitim Bakanı’nın açıkladığı müfredat değişikliğini önemsiyorum.

Bu konuda koparılan kızılca kıyameti ise “kuru gürültü” sayıyorum.

Kuru gürültüye pabuç bırakılmamalı!

“Adım adım Atatürk’ü ders kitaplarından çıkarıyorlar” diye bağırmanın zerre kadar hakikati yok. Kimse kimseyi bir yerlerden çıkarmıyor. Buna gerek de yok. Herkes işlevi kadar yer almalı.

Zaten şimdiye kadar yakın tarih öğretilmedi. Yakın tarihe ilişkin bilgiler tek kaynaktan (Nutuk) beslendi. Bu da “övgü” şeklinde oldu. 

Bu yaklaşım kamplaşmalar doğurdu. Kamplaşmalarda kavgalar, kavgalarda bölünmeler, bölünmelerde kin ve intikam duyguları yeşerdi. 

Artık tarihi olayların ve şahsiyetlerin “övgü” ile “sövgü” kıskacından kurtarılması lâzım. 

Bu da “tarafsız” bir perspektif gerektirir. 

Toplumca barışa ihtiyacımız var. Tarih toplumsal barışın temelidir. Tarihi süreç bir öncekinin alternatifi yahut düşmanı değil, devamıdır. 

Mutlakıyet’ten Meşrutiyet’e, Meşrutiyet’ten Cumhuriyet’e geçilirken yapılan bazı hatalar abartılmamalı, ama görmezden de gelinmemelidir. 

Tarihe geçmişimizin yanı sıra geleceğimizi, bir bakıma da kendimizi yazdığımız unutulmamalıdır.

Anladığım kadarıyla, öğrencilere duygu yönetimi, farklılıklara saygı, güven, iletişim, kaynakların kullanımı, kendini ifade etme, kendini koruma, kendini tanıma, kurallara uyma, mekânı algılama, milli ve kültürel değerleri tanıma, öz saygı, sevgi, sorumluluk ve sosyal katılım, girişimcilik, finansal okuryazarlık, toplumsal cinsiyet eşitliği gibi konular da öğretilecek, Türkiye Cumhuriyeti tarihine de 1950 sonrası eklenip 15 Temmuz’u kapsayacak şekilde işlenecek…

Yalnız galiba bir handikap var: Hem lider kadronun şahsında tek parti dönemini övüp hem de demokrasi bilinci nasıl verilecek?

“Tek Adam” övgüsüyle “demokrasi” nasıl bağdaştırılacak?

Umarım bu teşebbüs “pansuman” seviyesinde kalmaz!

Yine de Milli eğitim Bakanlığı iyi-kötü bir adım attı, darısı Kültür Bakanlığı’nın başına diyelim…

 

Beni de alın ne olur koynunuza hatıralar”

 
 

 

Bazılarımızın yere-göğe sığdıramadığı, öve öve bitiremediği tek parti dönemi, sadece inançlar açısından değil, ekonomik açıdan da tam bir sefaletti.

Türkiye açtı: Ürettiği hububat ihtiyaca yetmiyordu. Urla’da bile insanlar yetersiz beslenmeden dolayı ölüyordu. Çocukları kızıl, kızamık, boğmaca, tifo, tifüs gibi salgın hastalıklar götürüyordu.

Şapka Devrimi’nin başlatıldığı Kastamonu’nun Taşköprü İlçesi Müftüsü, kefen bezi yokluğunda ölüleri kefensiz gömüp gömemeyeceklerini diyanetten soruyor, ‘Diyanet İşleri Reisi Şerafettin Yaltkaya’ imzasıyla, 16.11.1942 tarihli ve 153 sayılı fetva ile bu iş için pamuklu, yünlü, ipekli herhangi beyaz bir bezin kullanılabileceği bildiriliyordu. 

Siyasi iktidar, “Demir ağlarla ördük anayurdu dört baştan” diye böbürleniyordu, ancak Osmanlı’dan kalma 8.619 km. demiryoluna hepi-topu 3.578 km. ilave edilebilmişti (1923-1950 arası).

Sulanan arazi oranını binde 6’dan yüzde 5’e, köy yollarını bin kilometreden 11 bin kilometreye Adnan Menderes çıkardı.

Demokrat Parti’nin yürüttüğü kalkınma hamlesi tabiatıyla bizim Doğu Karadeniz’e de yansıdı. 1950’li yıllarda Doğu Karadeniz bölgesinde çay henüz yaygınlaşmamıştı. Herkes gurbetçi idi. Tarlalara mısır ekiliyor, ama o da geçindirmiyordu. Yiyecek ihtiyacı zar-zor karşılanıyor, giyeceğe para kalmıyordu.

Bizim evde ilkel bir dokuma tezgâhı vardı. Rahmetli annem, tarlamızda yetiştirdiğimiz Hint kenevirinden (o zamanlar ekimi yasak değildi) elde ettiği lifleri döver, sonra demir taraklarla tarar, eğirir, binbir zahmetle önce ipliğe, ardından dokumaya dönüştürürdü…

Hemen dikilip giyilemezdi, çünkü hem çok sert, hem de kahverengiydi. Beyazlatmak için günlerce deniz suyunda ıslatmak, defalarca güneşte kurutmak gerekirdi.

Bu görev gençlerin ve çocuklarındı. Kumaş parçalarını sahile serer, kurudukça üzerlerine deniz suyu atardık. Rengi git gide açılırdı ve bu işlem kumaş beyazlayana kadar sürerdi.

Ancak yeterince beyazladıktan sonra hane halkına iç çamaşırı ve gömlek olarak dikilirdi.

Büyük ablam (Allah hayırlı uzun ömürler versin) bu işin uzmanıydı. Neredeyse bütün köye terzilik yapar, bir kuruş bile almazdı. “Komşu hatırı” denen bir şey vardı.

Onun ölçü almasını, dikiş dikmesini zevkle seyrederdim. İğne-iplik dışında hiçbir terzi malzemesi kullanmaz, kendi icadı olan bir yöntemle dikerdi. Meselâ mezura yerine karışla ölçerdi. Metre yerine de kendi kol boyunu kullanırdı. Her şey tecrübeye dayalıydı.

Hint Kenevirinden uyuşturucu madde (esrar) yapılmaya başlandığında, ekimi yasaklandı. Sümer basmaları yerli dokumanın yerini aldı. Zaman içinde de ev tezgâhları unutuldu, gitti.

Hâlbuki o tezgâhlarda annem sadece kumaş değil, kilim filan da dokurdu. Yiyeceğimizi, giyeceğimizi ve sereceğimizi kendimiz üretirdik. 

Yerli Malı Haftası’nda ilkokulumuzda açılan tezgâhta annemin sevgiyle dokuduğu kumaşlarla kilimleri iftiharla sergilediğimi hiç unutamam.

Bir de sloganımız vardı. “Yerli malı yurdun malı, her Türk onu kullanmalı”…

Yıllar var ki bu sloganı unuttuk. “Avrupa malı” kullanma modasına kendimizi kaptırdık. Ancak ödediğimiz her kuruşun “bomba” olarak geri döndüğünü, kimi Gazzeli, kimi Iraklı, kimi Suriyeli çocukların tepesine indiğini, kimi de “canlı bomba” şekline dönüşüp içimizde patladığını fark edince durum değişmeye başladı. “Yerli malı, yurdun malı”nı yeniden hatırladık. 

ABD ile AB’nin aymazlıkları bizi böyle bir noktaya getirdiyse, kârlı sayılırız.

 

Osmanlı medeniyetinde insanlar ve hayvanlar

 
 

Eğer “Yaradan’dan ötürü yaradılanı sevme” kuralına inanıyorsanız, yalnız insanları değil, hayvanları ve bitkileri de sevgiyle kucaklayacaksınız.

Onların da “yaşama hakkı”na saygı gösterecek, “insanî zekâ”nızı “hayvanî” bir öldürme güdüsüne kurban etmeyeceksiniz.

Hatırlayalım ki biz, “Nil kıyısında kuzuyu kurt kapsa, hesabı Ömer’den sorulur” şeklinde bir “yönetim ahlâkı”nın da mirasçılarıyız.

İşte bu sebeple geçmişimizde hayvanlara “eziyet” yoktur. Tam tersine “ilgi” ve “şefkat” vardır. O kadar ki, 18. yüzyılda Osmanlı ülkesini gezmiş olan Fransız hukukçu Guer, kedilerle köpeklerin tedavisine ait bir hastanenin varlığından söz etmektedir… 

“Osmanlı Devleti’nde kasaplar her gün belirli sayıda kedi ve köpek beslemekle yükümlüdürler… Şam’da (Şam o tarihte bir Osmanlı kentidir) hastalanan kedilerle köpeklerin tedavisi için bir hayvan hastanesi mevcuttur.” (Moeurs et usages des Turcs).

Şam’daki hayvan vakıflarıyla ilgili olarak Prof. Sibai ise şu bilgileri veriyor: 

“Eski vakıf geleneğinde hasta hayvanları tedavi ve otlatma yerleri vardır… Bu hayvanlar ölünceye kadar orada otlanır. Şam Vakıfları arasında, kedilerin yiyip uyuyacağı ve gezineceği yerler de bulunurdu.”

Şimdi de Elisee Recus’un, 1880’lerde yayınladığı “Küçük Asya” isimli eserinden bir paragraf okuyalım: 

“Osmanlılardaki iyilik duygusu hayvanları dahi kucaklamıştır. Birçok köyde eşekler haftada iki gün izinli sayılır.” 

Ünlü Fransız şair Lamartine’den de bir tespit aktaralım:

“Osmanlı Müslümanları canlı ve cansız mahlûkatın hepsiyle iyi geçinirler. Ağaçlara, kuşlara, köpeklere, velhasıl Allah’ın yarattığı her şeye hürmet ederler… Bütün sokaklarda sokak köpekleri için muayyen (belirli) aralıklarla su kovaları sıralanır.”

Pere Jehannot: “Türkler, evlerine sokmadıkları sokak köpeklerinin açlıktan sıkıntı çekmelerine veyahut telef olmalarına (ölmelerine) meydan vermemek üzere, her gün bu hayvanlara bir miktar et dağıtılması için vasiyetnamelerinde kasaplara bir miktar para tahsis ederler. Çünkü köpeklere et dağıttırarak sevap işlediklerine inanırlar.”

Şimdi de onyedinci yüzyılda Osmanlı Devleti’ni gezen ve anılarını “Les voyages du sieur Du Loir” isimli bir seyahatnamede toplayan meşhur Batılı seyyah Du Loir’dan birkaç tespit aktaralım:

“Türkiye’nin bazı şehirlerinde kediler için özel binalar yapılmış, onların hizmetine bakıcılar verilmiş, hattâ tedavileri ve beslenmeleri için vakıflar vücuda getirilmiştir.

Atları ağır yüklerden kurtarmak suretiyle gösterdikleri insaniyeti ve Türk adliyesinin hayvanlara taşıyabildiklerinden fazla yük taşıtanlara karşı o yükleri kendi sırtlarında taşımak cezasını tayin eden kararlarını yerecek değilim, ama birçok kibar adamın büyük meydanlarda kediler için ciğer vesaire satan kebapçı dükkânlarından kebap alıp dağıtmalarını tamamen gülünç sayarım.”

Görüldüğü gibi, hayatın “sevap”la çerçevelendiği asırlarda, yalnız insanlar değil, hayvanlar da mutluymuş.

Şu soğuk kış günlerinde, sokak hayvanlarını hatırlayarak, “Sünnet Medeniyetinden kopuşumuzun faturasını sadece insanlar değil, hayvanlarla bitkiler de ödüyor” diyebiliriz!

Yarın sokak köpeklerinin Hayırsız Ada macerasına bakalım. 

 



Sürgün köpekler!

 
 

Sultan II. Mahmud dönemi… Bir ara sokak köpeklerinden şikâyet öylesine artıyor ki, Padişah bile konu ile ilgilenmek zorunda kalıyor.

Biliyorsunuz Sultan II. Mahmud, “orta yol” arama yerine “kökünü kazıma” taraftarıdır: Yeniçeri Ocağı’nı da böyle ortadan kaldırmıştır.

Sokak köpeklerinin yakalanmasını ve Hayırsız Ada’ya bırakılmasını emrediyor.

Padişah emriyle oluşturulan ekipler, sokak köpeklerini envai çeşit yöntemlerle yakalayıp büyükçe bir gemiye dolduruyorlar. Gemi Hayırsız Ada’ya doğru yola çıkıyor. Köpekleri bu adaya bırakıp sorunu kökünden halledecekler…

Fakat yolda öyle bir fırtınaya yakalanıyor ki, gerisin geri dönmek zorunda kalıyor. Zaten İstanbul halkı köpeklerin bu şekilde götürülmesine karşıdır. Fırtınayı “İlâhî îkaz” sayıyorlar. Padişah da bundan etkilenerek kararından vazgeçiyor.

Aradan yıllar geçiyor. Bu kez Osmanlı tahtında Sultan Abdülâziz oturuyor. Sokak köpekleri daha da çoğalmış, şikâyetler de artmıştır.

Tam bu sırada bir olay yaşanıyor: Gece yarısı Galata’da gezinen bir İngiliz turist, birkaç sokak köpeğinin saldırısına uğramış, kaçıp kurtulmak için çıktığı yüksek bir duvardan düşüp ölmüştür. Bu yüzden İngiltere, Osmanlı Devleti’ne sert bir nota veriyor. İngiltere ile arasının bozulmasından endişeye kapılan Sultan Abdülâziz de 1865’te yayınladığı fermanda, “Sokak köpeklerinin hakkından gelinmesi”ni istiyor.

Padişahın “vur” demesini, İstanbul Şehremini (Belediye Başkanı) Suphi Bey,“öldür” olarak anlayınca, sokak köpekleri için kıyamet kopuyor. Sokak sokak “köpek avı” başlıyor. Sokak köpekleri toplanıp teknelerle Hayırsız Ada’ya (Sivri Ada da denir) bırakılıyor. Aylarca devam eden bu işlem sonucunda, adaya 80 bin civarında köpek taşınıyor.

Etrafı sarp kayalıklarla çevrili olan ve üstünde tek bir ağaç bile bulunmayan bu ıssız adada köpekler ne su bulabiliyorlar, ne yiyecek. Açlıktan bir birlerini yemeye başlıyorlar. Acı ulumaları özellikle geceleri İstanbul’dan bile duyuluyor. Halk beddua yağdırıyor…

Bu olaydan hemen sonra çıkan ve Bayezit’den Gedikpaşa’ya kadar tüm binaları kül eden büyük İstanbul yangınını “köpeklerin ahının tutmasına” bağlıyorlar: “Köpekler olsaydı, havlayarak felaketi önceden haber verirlerdi” diyorlar. Yorum etkili oluyor; hükümet, Hayırsız Ada’da ölüme terk ettiği köpeklerden sağ kalanları İstanbul’a geri getiriyor. 

Yine de sokak kedileri ile köpekleri üzerine en acımasız kıyım 1910’da gerçekleşiyor. İttihad ve Terakki kurucularından meşhur “mason üstad âzam”ı Talât Paşa o tarihte Dâhiliye Nazırı’dır (İçişleri Bakanı). Sokak köpeklerinin toplanıp Hayırsız Ada’ya bırakılmasını emrediyor.

Aklı başında hiç kimse bu işe yanaşmadığından, “Köpek Toplama Ekipleri” serserilerden oluşturuluyor.Bunlar sokak sokak dolaşıyor, bu iş için özel surette imal edilen dev kerpetenlerle hayvanları yakalıyor, köpek toplama arabalarıyla önce Tophane’ye götürüyorlar, oradan da gemilerle Hayırsız Ada’ya naklediyorlar. 30 bin civarında köpeğin bu şekilde öldürüldüğü kaydediliyor.

“Sokak köpekleri yakın tarihimizde hiç mi rahat yüzü görmedi?” diye soracak olursanız, gördüler. Sultan II. Abdülhamid’in padişahlığında huzur içinde yaşadılar. Zira Padişah, sokak köpekleriyle uğraşmak yerine, kuduzla uğraşmayı tercih etti. Fransa’daki Pastör Enstitüsü ile işbirliği yaparak, İstanbul’da dünyanın üçüncü “Kuduz Enstitüsü”nükurdu. Ayrıca sokak kedileri ve köpekleriyle ilgili araştırmalar yaptırdı. Özel hekimi Mavroyani Paşa’nın (Spiridon Mavrogenis) “Sokak Köpekleri” isimli kitabı, Padişah’ın talimatıyla yazılıp yayınlandı. 

 .


.

Aaaah ah!

Son güncelleme: 23 Ocak 2017 06:48

 
 

 

Biz “Şapka için adam mı asılır?” diye sorup duruyoruz, ama “devrimci” kadro açısından şapka bir simgedir ve onsuz “kurtuluş” imkânsızdır. 

Buyurun, Adliye Vekili (Adalet Bakanı) olarak, “devrimci” ekibin “adalet” kanadınıtemsil eden Mahmut Esat Bozkurt’un şapka değerlendirmesine bakın:

“Şapka giymek ne demek? Bütün ilerlemelerin başında bu mu gelir? Evet ve bunda hiç şüphe edilmemelidir… Şapka giymekle, ilerlemelere mâni olan bu kara engel söküldü, yıkıldı, yerin dibine geçirildi. Büyük yürüyüş yolları açıldı.” 

“Atatürk İhtilâli” isimli hatıratında (s.154-155) şöyle bir olay naklediyor: 

“Atatürk bir gün, lütfen, bu husustaki fikrimi sormuşlardı. O sırada Musul işi, aleyhimize sonuçlandığı için, rahmetli hayli sıkıntılı idi. 

Şu cevabı vermek cesaretinde bulundum: ‘Şapka giymek, bu millet hesabına bir Musul fethinden üstündür!’

Atatürk hafifçe gülümsedi ve başını bir kaç defa eğerek beni taltif etti.”

İyi de, Musul,Misak-ı Millî sınırları içinde yer alan ve kanayan bir yara hâlâ. 

¥

Tek parti iktidarının teorisyenlerinden biri olan meşhur Abdullah Cevdet, bir Fransız gazetecinin “İslâm Dünyası Nasıl Kurtulur?” şeklindeki sorusuna, aşağıdaki cevabı verdiğini gururla naklediyor:

“Kur’ân’ı kapa, kadınları aç!” (Umûm Müslümanlar Kongresi, İçtihad, s:4, sh:287, Eylül 1907).

¥

CHP Yedinci Kurultay tutanağından: 

“Muhterem arkadaşlarımızdan bazıları köylerin imama ihtiyacı olduğunu söyledi. Arkadaşlar; en yakın misalini arz edeyim; bu, Büyük Millet Meclisi’nde de mevzuubahis oldu, bu münakaşadan sonra dışarıya çıktığım zaman altı tane Meclis Hademesi yanıma geldi, gözleri yaşlı olarak şunları söyledi: ‘Vallahi, billahi, altı köyümüzde bir tek imam kaldı. Ölülere nöbet bekletiyoruz. Ondan kalkıp bu köye geliyor ve boyuna köy değiştiriyor. Eğer, bize imam ve hatip vermezseniz, ölülerimizi köpek leşi gibi toprağa gömeceğiz.”

Nitekim vaktiyle Süleymaniye Camii’ne tayin etmek için imam bulunamamış…

“Yıl 1930. Bu tarihte İstanbul Müftüsü Fehmi Ülgener, yardımcısı Ömer Nasuhi Bilmen’dir. Bir akşam Müftü Efendi evine gelir. Sedirin üzerine yığılıp kalır. Bitkin ve ölgündür. Hanımı telaşlanır, merak eder, niçin böyle bitkin olduğunu ısrarla sorar. Ne kadar gizlemek istese de muvaffak olamaz Fehmi Hoca. İçinin sıkıntısını, yüreğini kavuran yangını şöyle anlatır hayat arkadaşına: “Bugün Süleymaniye Camii’ne mahalle bekçisini imam tayin ettim.” (Geçmişten Geleceğe Işıklar, İbrahim Refik, Albatros Yayınları)…

¥

Sebilürreşad Dergisi sahibi Eşref Edip Bey’in sualine cevap…

“T.C Dâhiliye Vekâleti Matbuat Umum Müdürlüğü…

Hülâsa: ‘Hazreti Muhammed’e dair…

Sayı: 653 Ankara, 17 Mayıs 1943…

Muhterem efendim, mektubunuzu aldım. Biz her ne şekil ve suretle olursa olsun memleket dâhilinde dinî neşriyat yapılarak dinî bir atmosfer yaratılmasına ve gençlik için dinî bir zihniyet fideliği vücuda getirilmesine taraftar değiliz.

Zatı âlilerinin herkesçe müsellem olan ilim ve faziletinize hürmetkârız ancak günün bu kabil neşriyata tahammülü olmadığını siz de takdir edersiniz. Bilvesile saygılarımı tekrarlarım efendim.

Matbuat Umum Müdürü, Vedat Nedim” (Sebilürreşad, c. 7, sayı: 155, sayfa: 96, Temmuz 1953).

Ne diyeyim ki? “Aaah ah!” diyeyim olsun bitsin. 

 
 

Türkiye’de, kendi dinini, kendi tarihini, kendi milletini, kendi milliyetini küçümseyen, “Biz adam olmayız”cı bir zihniyet var...

Bu zihniyet, “Su akar, Türk bakar” safsatasından yola çıkar, “Meclis anayasa yapamaz”a kadar gelir...

“Yeni anayasaları Kurucu Meclisler yapar!”

Yani?..

“Ya rejim değişmeli ya da darbe olmalı!”

Ki, yeni rejimin banileri yahut darbecilerin iradesi bir “Kurucu Meclis” teşekkül ettirip silah zoruyla bir anayasa yaptırsın.

Bir taraftan “Başkanlık sistemi olmasın, parlamenter sistem devam etsin, diğer taraftan parlamento anayasa yapmasın!”

Kendine güvensizlik diz boyu!..

“Kurtarıcı” beklemek, olursa ancak bu kadar olur!

¥

Öte yandan; bu zümre, tuhaf bir biçimde, bütün dünya milletlerinin kökünün Türk olduğunu, tüm dillerin Türkçe’den çıktığını öngören Güneş Dil Teorisi’ne inanır...

Bandırma vapurunun “çürük-çarık” olduğuna inanır...

Kemal Paşa’nın kendi kendisini “kurtarıcılık”la görevlendirdiğine ve tek başına Samsun’a çıkıp Milli Mücadele’yi başlattığına inanır...

“Nutuk”un “mutlak gerçek” olduğuna inanır...

Hattâ ve hattâ, Türkiye’yi CHP’nin kurtaracağına dahi inanır...

Gelin görün ki, Türkiye’nin “bölgesel güç” haline geldiğine ve bölgesinde söz sahibi olduğuna inanmaz...

“Fırat Kalkanı” operasyonuyla DAEŞ’i silip süpürdüğümüze inanmaz...

Gerekirse “Dicle Kalkanı” operasyonu başlatacağımıza ve 1926 Ankara Andlaşması’na kadar hukuken zaten “bizim” olan “Musul Eyaleti”imize kadar uzanabileceğimize inanmaz (aynı andlaşmaya göre) Musul-Kerkük havzasından çıkarılacak petrollerden yüzde 10 hisse sahibiyiz ki, tüm petrol ihtiyacımızın yüzde ellisine tekabül ediyor. Konu ile ilgili, ilgili 14. Madde şu şekilde tanzim edilmiştir:

“Her iki ülke arasında ortak çıkarlar sahasını genişletmek maksadıyla, Irak Hükûmeti bu antlaşmanın yürürlüğe konulması gününden itibaren 25 sene müddetle, 14 Mart 1925 tarihli İmtiyaz Mukavelenamesi’nin 30. maddesi mucibince ‘Turkish Petroleum Kumpanyası’ndan, petrol ihraç edebilecek olan şirketlerden veya şahıslardan, teşkil edilecek olan muavin şirketlerden sağlanan gelirlerin % 10’unu Türkiye Hükümeti’ne ödeyecektir...)”

Bunu hatırlattığınızda “Yurtta sulh, cihanda sulh”u dayarlar.

Çünkü devletlerine, milletlerine inançları yoktur. 

Bu milletin göğsünü siper ederek 15 Temmuz isyanını bastırabileceğine de inanmamışlardı.

Zaten Sayın Erdoğan’ın Başbakan olacağına da inanmamışlardı...

Cumhurbaşkanı olacağına da inanmamışlardı (ama başkanlık yoluna girdi bile)...

Yeni boğaz köprülerinin, barajların, bölünmüş yolların, uzun tünellerin, Marmaray’ın, Avrasya Tüneli’nin ve Üçüncü Havalimanı’nın yapılabileceğine de inanmamışlardı...

İMF borçlarının ödenebileceğine ve borç almadan yaşanabileceğine de inanmamışlardı: Çünkü hayalleri yok. Oysa “insan hayal ettiği müddetçe yaşar”...

Ve devletler ancak hayal ettikleri yere kadar gidebilirler.

Ey milletim: Biz Musul’u hayal etmeye devam edelim! 

 

 

 
 

 

Osmanlı asırlarında Kanuni Sultan Süleyman dönemi…

Hüsrev Paşa, o tarihte Mısır Beylerbeyi’dir. Her zamanki gibi, Mısır Eyaleti’nin vergilerini toplayıp İstanbul›a gönderir. O yıl gelen verginin geçen yıllardan daha fazla olduğunu gören padişah, durumu araştırmak için müfettişler görevlendirir:

“Bakın ki, bu paralar ahaliye baskı yapılarak mı toplanmıştır?” 

Müfettişler Mısır’a gidip aylarca araştırır, soruştururlar; nihayet vergi artışının zorlamayla değil, yeni sulama kanallarının açılması sonucu sulanan arazinin fazla ürün vermesiyle sağlandığına kani olurlar ve kanaatlerini Padişah’a arz ederler. 

Buna rağmen Kanuni,Mısır’dan gelen vergi fazlasını yol, liman, sulama kanalı inşaatlarında kullanılmak üzere Mısır’a iade eder. Hassas yüreği buna rağmen tatmin olmamış olacak ki, Hüsrev Paşa’yı Mısır Beylerbeyliği görevinden alır, yerine Hadîm (hizmetkâr anlamında) Süleyman Paşa’yı tayin eder.

Bu olayda da görüldüğü gibi, Kanuni Sultan Süleymanmilletini devletine ezdirmeyen bir hükümdardı. Padişahların bile keyfi hareket edememesi için, meşhur “Kanunnâme”sinde, ilk kez “görev-yetki” tanımlaması yapmıştı. Ve koyduğu kurallara öncelikle de kendisi uymuştu.

Aşağıdaki olay bunun delilidir…

Muhteşem Süleyman, ihtişamın zirvesinde bulunduğu günlerden Kâğıthane civarında ava çıkar. Dolaşırken, Bizans döneminden kalma su yollarına tesadüf eder. Bunların onarılarak kullanılabileceğini düşünür. 

Bu işlerde son derece deneyimli olan Rum mühendis Nikola’yı eski su yollarını tamir etmekle görevlendirir. Kendi kesesinden bir miktar da para verir.

Nikola amele ve ustalar tutup bölgede çalışmaya koyulur. Bunu duyan Vezir-i Âzam (başbakan) Damat Rüstem Paşa’nın tepesi atar. Padişah’ın kendi görev alanına tecavüz ettiğini düşünür ve Nikola’yı zindana attırır.

Bir süre sonra Padişah, çalışmaların ne durumda olduğunu görmeye gider. Ne görsün: Kazma dahi vurulmamıştır…

Talimatının Rum mühendis Nikola tarafından göz ardı edildiğini düşünüp soruşturma açtırır. Anlaşılır ki, Nikola hapistedir. 

Kanuni Sultan Süleyman, Vezir-i Âzam Rüstem Paşa’yı çağırtıp sorar:

“Su yolcu zimmînin hapsine bais nedur?” (Su yolları yapan gayrimüslimi neden hapsettin?)

Rüstem Paşa’nın, dünya hukuk tarihine geçmeye lâyık cevabını bugünkü dile çevirelim: “Hünkârım! Benim haberim olmadan sen böyle işlere kalkışamazsın ve devletin başına keyfî kararlarınla masraf kapıları açamazsın. Bu işi hükümet araştırır ve eğer icap ederse suyu hükümet getirir. Seninle temasına mâni olmak için mühendisi hapse ben attırdım.”

Bu cevap, demokrasilerin temelini teşkil eden “kuvvetler ayrılığı prensibi”nin Osmanlı Devleti’ne, daha ortada demokrasinin “D”si yokken, hâkim olduğunu gösteren bir anlayışı simgeliyor. 

Bu ağır cevap karşısında Muhteşem Süleyman ne yaptı dersiniz?

Okul kitaplarında sık sık anlatıldığı gibi, “mutlakirade”siyle yerinden fırlayıp, “Padişah hükmüne karşı gelmenin cezası ölümdür; tiz Sadrazam’ın boynu vurula!..” mı dedi?.. Hayır!

“Seni azlittüm! Bütün emvalini [malını-mülkünü] hazineye irad kaydittüm. Var Allah’tan bul!” diyerek sürgüne mi gönderdi?

Yine hayır... Vezir-i Âzam’ına hak verdi, salâhiyetini aştığını kabul edip âdeta özür diledi: “Benimvezirim, münasip olanı yapasun!”

Başkanlık sistemi böyle bir tablo çıkarır mı dersiniz?

 

 
 

Bu ne acele arkadaşlar, referanduma daha iki ay var…

Sanki gümrükten mal kaçırılıyor!.. Sanki arkalarından kovalayan var!..

Sanki seçime gidiyoruz: Sanki iktidar değişecek: AK Parti yerine CHP gelecek! (Böyle hayaller kuranlar varsa, ham hayal içinde olduklarını bilsinler).

Sanki Recep Tayyip Erdoğan cumhurbaşkanlığından indirilecek de, koltuğuna Kılıçdaroğlu oturacak! 

Alt tarafı referanduma gidiyoruz: “Evet” çıkarsa, kurumları birbirine daha entegre işleyen daha hızlı, daha istikrarlı bir Türkiye’de yaşayacağız…

“Hayır” çıkarsa, patinaja devam…

Buna millet karar verecek. Yani korkuya, paniğe, endişeye hiç gerek yok! 

Çünkü bazılarının üzerine titrediği ilk dört madde aynen kalıyor…

5816 sayılı “Atatürk’ü Koruma Kanunu” aynen muhafaza ediliyor…

“Atatürk ilke ve inkılâpları”, bu değişiklikten sonra da “anayasa teminatı altında” kalmaya devam ediyor…

Bazılarının son derece yanlış bir şekilde “Cumhuriyetin temeli” saydığı (doğru değil, çünkü 1923’te ilân edilen Cumhuriyete, laiklik 1937’da dâhil edildi) laiklik korunuyor… Kıyafet (özellikle de başörtüsü) özgürlüğünün sözü bile edilmiyor…

Anlayacağınız, “devletin kuruluş felsefesi”ne kimse dokunmuyor. 

Peki bu panik niye?.. Bu ne acele birader? Siyasetçiler bile henüz sahaya inmedi, mitingler başlamadı. Buna rağmen bazı gazeteler, gazeteciler, köşe yazarları, televizyoncular, yorumcular, sanatçılar, hatta magazinciler, manşetlerden, gazete köşelerinden, ekranlardan, sosyal medyadan can havliyle çoktan bağırmaya başladılar: “Hayııırrr!”

Hemen de Atatürk’ü öne sürdüler… 

Geçenlerde baktım, Volkan Konak hemşehrimyumruklarını savura savura sahnedenmeşhur “İzmir Marşı”nı söylüyor…

Yahu bu marş bizim bile değil: Her ne kadar Yılmaz Özdil, “söz ve bestesi anonimdir” dese de, Alman besteci Kurt Striegler tarafından 1923 yılında bestelendiği yolunda ciddi kayıtlar var (bazı kaynaklara göre ise I. Dünya Savaşı’ndaki Kafkasya Cephesi’ne ithafen “Kafkasya Marşı” olarak yazılmış, Mehmed Ali Bey veya İzzettin Hümayi Elçioğlu tarafından bestelenmiş). 

28 Şubat sürecinde, kızlarımızın başı cebren açılıp, direnenler idamla yargılanırken ve meşru Erbakan hükümeti envai çeşit hile ile devrilirken de bu kesim şevkle “Onuncu Yıl Marşı”nı bağırıyor, hatta bildik bazı çevreler İstiklâl Marşı’mızı bununla değiştirmeye çalışıyordu.

Tuhaf olan ne biliyor musunuz? Şu her daim “Atatürk” diye bağıran “Kemalist/ solcu/ ulusalcı” şairlerin ve sanatçıların o gün bugündür doğru düzgün bir marş dahi yazamayıp eski şiirlerle, marşlarla yetinmek zorunda kalmaları… Belli ki, içlerinden gelmiyor! Her şey dillerinin ucunda: Samimiyet mumla aranıyor!

Bunlar vaktiyle Menderes’in karşısına da Atatürk’ü çıkarmışlar, asılıncaya kadar uğraşmışlar, 27 Mayıs darbesini elleri çatlayana kadar alkışlamışlardı…

Sonra Demirel’in karşısına çıkardılar Atatürk’ü. Gerçi Demirel de “Atatürkçü”ydü, ama derdini kimseye anlatamadı. 12 Mart müdahalesiyle indirip, 12 Eylül darbesiyle Zincirbozan’a sürdüler. 

Derken rahmetli Özal’a ve nihayet rahmetli Erbakan’a aynı oyunu tekrar oynadılar… 

Sözde “Atatürk aşkına” Türkiye’yi allak-bullak ettiler. Acısını hâlâ yaşıyoruz.

Ne yapsak, “Atatürkçülerden Atatürk’ü Koruma Kanunu” diye bir kanun daha mı çıkarsak?..

 

 
 

Özetle ve yer yer şerh düşerek referanduma sunulan en önemli maddeleri aktarıyorum ki, neyi tartıştığımızı bilelim...

 Milletvekili sayısı 550’den 600’e çıkacak, milletvekili seçilebilme yaşı 25’ten 18’e inecek...

TBMM ve Cumhurbaşkanlığı seçimleri, 5 yılda bir aynı gün yapılacak...

Meclis, denetim ve bilgi edinme yetkisine sahip bulunacak, bu yetkisini “Meclis araştırması”, “Genel görüşme”, “Meclis soruşturması” ve “Yazılı soru” yoluyla kullanacak...

Cumhurbaşkanının partisiyle ilişiği kesilmeyecek... Görev süresi 5 yıl olacak ve bir kişi en fazla 2 kez cumhurbaşkanı seçilebilecek (yani diktatörlük yok).

Cumhurbaşkanlığına, seçimlerde geçerli oyların en az yüzde 5’ini alan partiler ile en az 100 bin seçmen aday gösterebilecek...

Cumhurbaşkanı “Devlet başkanı” ve “Başkomutan” olacak, yürütme yetkisini üstlenecek...

Cumhurbaşkanı, anayasa değişikliklerine ilişkin kanunları gerekli gördüğü takdirde halkoyuna sunacak...

Cumhurbaşkanı, yürütme yetkisine ilişkin konularda Cumhurbaşkanlığı kararnamesi çıkarabilecek, ancak kanunda açıkça düzenlenen konularda cumhurbaşkanlığı kararnamesi çıkarılamayacak (Meclis’in önceliği)...

TBMM’nin aynı konuda kanun çıkarması durumunda, cumhurbaşkanlığı kararnamesi geçersiz olacak (Meclis’in üstünlüğü)...

TBMM, cumhurbaşkanı, cumhurbaşkanı yardımcıları ve bakanlar hakkında soruşturma açılmasını isteyebilecek (Meclis’in denetimi)...

Hakkında soruşturma açılmasına karar verilen cumhurbaşkanı seçim kararı alamayacak (Meclis’in belirleyiciliği)...

Cumhurbaşkanı yardımcıları ve bakanlar, milletvekili seçilme yeterliliğine sahip olanlar arasından cumhurbaşkanı tarafından atanacak ve görevden alınacak...

Milletvekilleri, cumhurbaşkanı yardımcısı ve bakan olarak atanırlarsa üyelikleri sona erecek (tek iş yapacaklar)...

TBMM, üye tamsayısının beşte üç çoğunluğu ile seçimlerin yenilenmesine karar verebilecek (Meclis’in itibarı)...

Cumhurbaşkanı, kanunda düzenlenen ilgili şartların gerçekleşmesi halinde OHAL ilan edebilecek (keyfine göre değil yani)...

Disiplin mahkemeleri dışında askeri mahkemeler kurulamayacak...

Bütçeyi Cumhurbaşkanı Meclise sunacak...

Bakanlar Kurulu olmayacak: Yürütme yetkisi ve görevi, Cumhurbaşkanı tarafından anayasaya ve kanunlara uygun olarak kullanılacak ve yerine getirilecek...

Askeri Yargıtay, Askeri Yüksek İdare Mahkemesi ve askeri mahkemeler kalkacak.

Bunun neresi diktatörlük, neresi “Tiran”, neresi “tek adam”lık? Hoş dünyanın en iyi anayasasını yapsanız bile “şartlı refleks” sahiplerini tatmin edemezsiniz. Onların zaten tuzu kuru!

Ama “PKK, PYD, HDP, DAEŞ, FETÖ, vs. hayır diyor diye biz evet diyeceğiz” yaklaşımı temelden yanlıştır...

Eskaza, onlar “evet” deseydi ne yapacaktık peki? Böyle gerekçe olmaz...

Aklımız, mantığımız ve “Yeni Türkiye” tasavvurumuz “evet” demeyi gerektirdiği için “evet” diyeceğiz!

Doğrusu bu olduğu için, “evet”!


...

 
 

 

Darbe anayasaları kendi kendimizi keşfetmemizi ve kendimize güvenmemizi engelleyen en çarpıcı metinlerdir…

Daha dibacesinde (başlangıç bölümü) ve onu takip eden dört maddesinde milletin o kadar da önemli olmadığı, bir nevi “aksesuar” rolü oynadığı, egemenlerin milletin seçtiği siyasi iktidardan çok daha güçlü olduğu, istediklerinde milleti durdurabildiği, seçtiklerini darbelerle indirilebildiği anlatılır.

Bir anlamda milletin çaresizliğine vurgu yapılır: “Başkenti değiştiremezsin”, “Laikliği ve Atatürk ilkelerini tartışamazsın” denir…

Çünkü darbe anayasaları, olması gerektiği gibi “Milletle devlet arasındaki nihai sözleşme” değil, devletin tercihini millete dayatma metinleridir.

Milletin bu metni değiştirememesi bağlamında da bir dizi tedbir alınmış, Anayasa Mahkemesi bile istediğinde Meclis’in üstüne çıkabilecek yetkilerle ve yetki aşımını kolaylaştırıcı muğlak ifadelerle donatılmıştır (367 dayatması gibi)…

Bu girişten sonra, Türkiye’nin çok partili siyasi yapıya 1950’de kavuştuğunu (ilk seçim 946’da olmakla birlikte bunun “Alicengiz oyunu”ndan farksız bir seçim olduğu malum), kavuşur kavuşmaz da Demokrat Parti’yi (DP) iktidar yaptığını, ancak egemenlerinbuna sadece 10 yıl katlanabildiklerini, 27 Mayıs 1960 darbesiyle meşru iktidarı devirdiklerini ve DP’nin en etkili üçismini astıklarını hatırlayalım…

Ancak millet, darbe ile devrilen Demokrat Parti’nin devamını 1965’te tek başına tekrar iktidara taşıdı. Fakat o iktidar da 12 Mart 1971 muhtırasıyla devrildi. Halk temsilcilerinden oluşan Meclis’in istediği gibi değil, kendi arzuları istikametinde bir hükümet kurulması için Meclis’e silâh gösterdiler.

Kısa aralıklarla millet tekrar tekrar aynı kadroyu iktidara getirecek; ne var ki yol 12 Eylül 1980’de yine tıkanacaktı: Askerler bir kez daha gelmişti.

Gelenler çok parti ve çok gazete istemiyorlardı. Darbecibaşı Kenan Evren, “İkibuçuk parti, ikibuçuk gazete” diyordu. Seçim gecesi yasak olmasına rağmen televizyon karşısına geçiyor, “12 eylül darbesinin ruh ve felsefesini devam ettirmek” üzere, emekli general Turgut Sunalp’a kurdurdukları MDP’sine (Milliyetçi Demokrasi Partisi) oy istiyor, “Bu gerçekleşmezse gitmeyiz” anlamına gelen sözlerle milleti tehdit ediliyordu. Kendi yaptığı anayasa bile bu kadarına müsait değildi, ama dinleyen kimdi?

Bereket versin millet direndi: Turgut Özal’ın Anavatan Partisi’ni iktidara getirdi. Rahmetli Özal’ın ömrü, “öğretilmiş çaresizlik” kıskacını kırma çabasıyla geçti. Celal Bayar hariç, Özal’a kadar gelen bütün cumhurbaşkanları yine öğretilmiş çaresizliğin ürünüydü: Hepsi ya general ya da amiraldi. Siyasi kadrolar sivil bir cumhurbaşkanı seçmeyi akıllarına bile getirmiyorlardı. Çünkü darbeden korkuyorlardı. Birkaç keresinde de zaten ramak kalmıştı.

Atatürk, İsmet İnönü, Cemal Gürsel, Cevdet Sunay, Fahri Korutürk (amiral), Kenan Evren generaldi… 

Bu alışkanlık asker olsun, sivil olsun bütün devlet kadrolarına sinmişti. Bu yüzden Sayın Abdullah Gül’ün cumhurbaşkanlığı söz konusu olduğunda, cihet-i askeriye meşhur 27 Nisan “e-muhtıra”sını yayınladı…

Asker “Sözde değil özde Atatürkçü” bir cumhurbaşkanı istiyor, Abdullah Gül’ün cumhurbaşkanlığını açıkça “veto” ediyordu…

Cihet-i Askeriye’den gelen bir muhtıraya siyaset ilk kez direndi ve sonuç aldı. Bu direnişle “öğretilmiş çaresizlik” kısmen aşıldı: Silah tehdidi bu kez Sayın Recep Tayyip Erdoğan’ın iradesine toslamış, çekirge bu kez sıçrayamamıştı!

15 Temmuz, işte bu realiteye dayanıyor. Bu tarih, “Yeter, söz milletindir!” dediğimiz tarihtir! Türkiye Cumhuriyeti’nin anayasası, yönetim biçimi ve tüm devlet kurumları bu tarihi çıkışa uygun olmalıdır…

Yani 18 maddeyi değiştirmek yetmez! Asıl anayasanın ruhu değişmeli, bu sebeple de referandum sonuçlanır sonuçlanmaz, yeni anayasa çalışmalarına başlanmalıdır…

Kararım, 12 Eylül 2010 tarihinde yapılan anayasa referandumuyla aynı: Yetmez, ama evet! 

 

 
 

27 Mayıs darbesi olmuş, Türkiye’ye çağ atlatan Demokrat Parti kadroları Yassıada’da kurulan uyduruk “Adalet Divanı”nda. “Sizi buraya tıkan kuvvet böyle istiyor” mantığıyla güya yargılanmaya başlanmış, bu arada yapılan anayasa, halkoyuna sunulma aşamasına gelmişti.

Medya ihtilal şakşakçısı, bürokrasi “gelen paşam, giden ağam”cı, üniversite “darbe fetvacısı”, halk korku tutuğu, siyaset “ürkek”ti.

Çocuk yaştaydım. Doğu Karadeniz’in sahil şeridine sere serpe uzanmış köyümde yaşıyordum. Her hafta sonu ilçeden memurlar geliyor, darbecileri övüp demokratlara sövüyorlardı.

Eski Demokratlar seslerini çıkaramıyor, öfkeden kızaran yüzlerini ya da acıdan buğulanan gözlerini göstermemek için başlarını başka tarafa çeviriyorlardı.

Kemalist solcuların bayıldığı 1961 Anayasası bu havada referanduma (halkoylaması) sunuldu. Anayasa taslağı aleyhinde küçücük bir imada bulunmak bile şiddetle yasaktı, ama isteyen istediği kadar övebilirdi… Övgücülerin başını, İsmet İnönü’nün Cumhuriyet Halk Partisi (CHP) çekiyordu. Demokrat oyları şaşırtmak için darbecilerin Ekrem Alican’a kurdurdukları Yeni Türkiye Partisi (YTP) şaşkınları oynuyor, Demokrat Parti’nin takipçisi olarak kurulan Adalet Partisi (AP) ise açıkça “hayır” diyemediğinden “hayır” diliyordu.

9 Temmuz 1961 sabahı sandık her zamanki gibi köy camiine kuruldu. Milli Birlik Komitesi’nin seçtiği “Kurucu Meclis” marifetiyle yapılıp Komite’nin denetiminden geçen 1961 Anayasası halkoylamasına sunulacaktı. Oylar kırmızı ve beyazdı: Kırmızı oylar “anayasaya hayır”, beyaz oylar “evet” anlamına geliyordu.

Seçim Kurulu’ndan gelen torba açıldı. Fakat içinden bir tane bile “kırmızı” oy çıkmadı. Bu durumda halk “evet” demeye mahkûmdu. Maalesef “katı demokrat” bildiğimiz yaşlı amcalar da seslerini çıkarmıyorlardı. İçimden gelen bir dürtüyle isyan ettim: Bu durumda sandığın açılamayacağını, seçimin başlatılamayacağını söyledim. Köyün eski demokratları bile, başıma bir iş gelir korkusundan bana kızıp köpürürken, öğretmen olduğunu sonradan öğrendiğim sandık başkanı, hak verdi. Fakat ilçeye gidip gelmek üç saat kadar sürerdi. Araba yoktu. Kim onca yolu gidip kırmızı pusulaları getirecekti?

46 demokratlarından rahmetli Nazım Sağbaş bu işe gönüllü oldu. Güçlü kuvvetli bir delikanlıydı. İlçeye koşarak gitti ve kırmızı oy pusulalarını getirdi. Oy kullanma işlemi başladı. Nazım Abi, ben ve rahmetli arkadaşım Bekir Birinci, camiye giden yolları tuttuk. Oy kullanmaya giden kadınlara ve yaşlılara, beyaz oy attıkları takdirde Adnan Menderes’i asacaklarını söyledik. Propagandamız etkili oldu. Çünkü köye yol, su, köylüye itibar getiren Adnan Menderes’i hâlâ çok seviyorlardı.

Sandıklar açıldı. 1961 Anayasası Türkiye genelinden yüzde 61.05 oy alırken, bizim köyde yüzde on bile alamamıştı.

Yine askeri darbe (12 Eylül 1980) şartlarında cebren ve hile ile millete kabul ettirilen ve o gün bugündür bazı değişikliklerle birlikte hâlâ yürürlükte bulunan 1982 anayasası da aynı şartlarda referanduma sunulmuştu. 

Bu kez mavi “red”, beyaz “kabul”du. Yine övmek serbest, eleştirmek yasaktı. Köşe yazılarımda sık sık “mavi mavi” türküsüne atıfta bulunuyor, gök mavisinden deniz mavisine kadar tabiatta ne kadar mavi varsa topuna birden övgüler düzüyordum. 

Darbenin lideri Kenan Evren bir basın toplantısında bundan yakınmış, hatta köşe yazımı göstererek, “Bakın bize neler söylüyorlar” diyerek gözdağı vermeye çalışmıştı.

“Hey gidi günler!” deyip geçelim. 

 
 

 

Muazzam Osmanlı oluşumun çekirdeği, Merv ve Mahan bölgelerinden Anadolu’ya gelen Oğuzların Bozok kolunun Kayı Boyu tarafından atıldı…

Büyük göç Ahlat civarında sekiz-dokuz sene kadar soluklanıp (Peygamber Efendimiz de sekiz-dokuz yıllık bir demlenmeden sonra Mekke’yi fethetmiş ve devlet olmuştu) demlendikten sonra, Batı’ya yöneldi.  

Ankara yakınlarında Aşiretin Beyi Gündüz Alp öldü. Bey’in karısı Hayme Ana, eski Türk geleneklerinden gelen bir töreye uygun olarak, bir süreliğine yönetimi ele aldı, aşireti Söğüt-Domaniç aralığına yerleştirdi.

Sungur Tekin, Gündoğdu, Ertuğrul ve Dündar isimli dört oğlu vardı. Dündar henüz çocuk yaştaydı. Hayme Ana yetişkin oğullarını tek tek çağırıp “devlet tasavvuru” arayacak, bu tasavvurun sadece Ertuğrul’da olduğunu görerek gönül huzuru içinde onu beyliğe getirecekti.

Ağabeyleri bu tercihi kabullenmeyerek aşireti ortadan ikiye böldüler ve geri döndüler. Ne oldukları belli değil, zira tarih geri dönenleri değil, ölümüne hedefe yürüyenleri yazar: Tarih Ertuğrul’u ve oğullarını yazdı:

Neşri (ö. 1520) “Kitab-ı Cihannüma” isimli meşhur tarihinde, “Devlet-i Âliyye”nin temellerini atan Ertuğrul Gazi’yi şu şekilde anlatıyor:

 “Ol vakit ki Ertuğrul dört yüze yakın erle Rûm’a (Anadolu) duhul ittiler, Sultan Alâüddin-i Evvel bazi a’dâsıyla cenk sadedinde idi. Bunlar dahi göçmen gelüb ittifâk Sultan Alâüddin’ün şol haline yetişürler ki, Tatar, Sultan Alâüddin’i bunaldub sıyayürür. 

“Ertuğrul’un yanında birkaç yüz yarar yoldaş var idi. Ertuğrul eytdi: ‘Hay yârenler, cenk tuş geldük. Yanımızda kılıç götürürüz. Avret gibi geçüb gitmek erlik değildür. Elbette şunların birine muâvenet (yardım) itmek gerek. Gâlibe mi muâvenet idelüm, yoksa mağlûba mı?’ 

“Eytdiler: ‘Mağlûba muâvenet asîrdür. Âdemumuz azdur ve hem yeğine kuvvet dimişlerdür’ didiler. 

“Ertuğrul eytdi: ‘Bu söz merdâneler kelâmı değildür. Erluk oldır kim, mağlûba yardım idevüz, Hızır gibi bun deminde bîçarelere medet yetişe. Dest-gîr olavuz’ didi.

“Pes heman Ertuğrul etbâiyle el kılıca urub bir taraftan ki Sultan Alâüddin’ün mukâbelesinde idi, Tatar’a kılıç koydılar. Şahin kargaya girer gibi girüb fî’l-hâl aduvvi münhezim kıldılar. Sultan Alâüddin anı görüb Ertuğrul’a istikbal gösterdi. Ertuğrul dahi etbâiyle inüb Sultan Alâüddin’ün elin öpdi. Sultan Alâüddin dahi Ertuğrul’a hil’ât-i Fâhir giydirüb tevâibine ve levâhıkine atâlar ve ihsanlar eyledi. Andan Söğüt nam yiri halkına kışlak ve Tomanîci ve Ermeni tağlarını yaylak virdi.”

17. yüzyıl Osmanlı tarihçisi Müneccimbaşı Ahmed Dede (1631- 1702) şu tespitleri yapıyor: “Bil ki, bu devleti kuranlar, tarihin en haşmetli ve en büyük hükümdarlarıdır. Çok hayır yaparlar, çok ihsanda bulunurlar. Dâimâ adâletle hükmetmişler, kılıçlarının hakkı, mızraklarının meyvesi olarak bu devleti kurmuşlar ve büyütmüşlerdir”. 

Fransız tarihçi Fernand Grenard (1866–1942) ise şunları söylüyor: “Osmanlı İmparatorluğunun kuruluşu, beşer tarihinin en hayrete değer ve en büyük vâkıalarından biridir” diyor. Neşri o isimden şöyle bahsediyor: 

“Meğer Osman Gazi’nin halkı arasında bir Şeyhi Aziz var idi. Edebali dirlerdi. Gayret sahibi kimselerden idi. Halkın itimadını almış tüm illerde meşhur olmuş idi. Dünyası sonsuzdu. Kendine derviş yolun tutarlardı. Hatta derviş deyü lakap ederlerdi. Bir zaviye yapıp gelen ve gidene hizmet ederdi. Zaman zaman Osman Gazi dahi ona misafir olurdu.”

“Kuruluş” tamam, “Kurtuluş” tamam, “Diriliş” detamam olduğuna göre, şimdi “Direniş” zamanıdır!

Kurucularla birlikte, “Din ü devlet” uğruna fedâ-yi can edenlere de rahmet dileyelim.

 
 

 

Kanuni’nin Sadrazamı Pargalı İbrahim’in heykel merakı ve Sultan Abdülâziz’in küçücük bir heykelini yaptırması istisna tutulursa, Osmanlı’da heykel geleneği yoktur. 

Meydanlara, bulvarlara, okullara, resmi dairelere heykel dikme hevesi cumhuriyetle başlamıştır. Yine de benim öğrencilik yıllarımda, kamuda ve özel sektörde bu kadar yaygın bir “heykel dikme yarışı” yoktu…

Bizim ilkokulun Başöğretmen’Hikmet Bey, bir ara bu işe merak sarmış, ilkokulumuzun küçücük bahçesine bir Atatürk büstü dikmeyi kafasına koymuştu.

Önce cami imamından yardım istedi. İmam Cuma namazından önce cemaatten “heykel parası” toplayacak, o para ile okula heykel dikilecekti. Sonradan duyduğumuza göre, “Halk heykele para vermez” diyerek imam yan çizmiş. O gün Başöğretmen sınıfa barut fıçısı gibi girdi, girer girmez de patladı:

“Camiin minaresine, boyasına, duvarına para veriyorlar da Atatürk heykeline neden vermiyorlar? Bunlar cumhuriyet düşmanı!”

Bu kez bize yüklendi: Bir hafta içinde her öğrenci iki lira getirecekti.

Babam evde yoktu. Gemisiyle bilmem nerelere gitmişti yine. Annem ise konuya hiç sıcak bakmadı. Üstelik beni azarladı. Az daha dayak yiyordum.

Bereket versin, bir süre sonra Başöğretmen de büst dikmekten vazgeçti. Sanıyorum Milli Eğitim Müdürü’ne konuyu açmış, ama yüz bulamamıştı: “Böyle bir uygulamamız yok” filan demiş olmalı.

27 Mayıs (1960), 12 Eylül (1980) darbeleri ve 28 Şubat (1997) vesayeti dönemlerinde devlet zoruyla heykel dikme yarışı başladı, özellikle doğuya, TIR’lar dolusu tek tip Atatürk heykeli gönderdiler.

Özellikle 12 Eylül darbecileri bu işe o kadar önem vermiş, öyle bir baskı oluşturmuştu ki, özel şirketler bile girişlerine, koridorlarına Atatürk büstleri koyma gereği duymuşlardı. Ne de olsa “devlet hışmından korkulur”du.

Türkiye’de ilk Atatürk heykeli, cumhuriyetin ilanından sadece üç sene sonra dikildi. Bir eli belinde, bir eli yumruk şeklinde olan heykel Avusturyalı meşhur heykeltraş Heinrich Krippel tarafından yapılmış (çok iyi para aldığı söylenir), 3 Ekim 1926’da dönemin İstanbul Belediye Başkanı, Şehremini Emin Erkul tarafından, 3 Ekim 1926’da açılmıştır.

1926 yılı, Türkiye’nin başının Musul meselesiyle dertte olduğu bir yıldır. Ankara’da İngiltere ile Musul meselesi tartışılırken, İstanbul’da, Sarayburnu’na, yani Topkapı Sarayı’nın hemen altına ilk Atatürk heykeli dikilmiştir. 

Musul meselesinin Türkiye aleyhine sonuçlanmasına çok üzülen Atatürk, Sarayburnu’na dikilen heykelini memnuniyetle karşılamış, memnuniyeti konuşmasına da yansımıştır:

“Muhterem İstanbul Halkının ilk defa heykelimi dikmek suretiyle gösterdiği yüksek kadirşinaslıktan ve resm-i küşat münasebetiyle hakkımda izhar buyurulan necip hissiyattan dolayı samimi teşekkürlerimi arzederim. Sözün bundan sonrası heykeltıraşlarındır.”

Gelin biz de bir heykeltıraşa sözü bırakalım ve “Atatürk Heykelleri” isimli kitabın yazarı Aylin Tekiner’i dinleyelim: “Bu piyasa (heykel piyasası) bizatihi devlet tarafından oluşturuldu ve pazar genişledi. 12 Eylül’ün ardından fazla arzla bir tür anıt modası yaratıldı ve talep zamanla farklı kurum ve kuruluşlara sıçradı. Bugün artık STK’lardan vakıflara, üniversitelerden lüks site girişlerine, benzinlikten kolejlere, hastanelere, kaymakamlıklara yani her yere Atatürk anıtı yerleştirilir oldu.”

Heykellerin topluma mesajını da şöyle açıklıyor: “Bu tek tip ve estetikten yoksun olan Atatürk anıtları bana kalırsa topluma şunu söylüyor: ‘Ben devletim ve her yerdeyim!’” (Aylin Tekiner,29 Temmuz 2010, Turkish Journal).

 

 
 

Teşkilat-ı Esasiye” yani ilk Batı tarzı anayasamız delinmedik yeri kalmamasına rağmen, 1924’e kadar yürürlükte kaldı…

Bu arada devlet dönüşmüş, 1923’te “Cumhuriyet” ilân edilmişti. Ama anayasasında yazılı olan hükme göre, “Devletin dini” hâlâ da “Din-i İslâm”dı…

1924’de tekrar bir anayasa hazırlandı: “Devletin dini, Din-i İslâmdır” hükmüne yine dokunulmadı. 

Bu hüküm 1928’de anayasadan çıkarıldı. Artık “Devletin dini, Din-i İslâm” değildi. Gerekçe de tuhaftı: “Zaten Müslüman olan bir milletin, kendi Müslümanlığından kuşkulanmış gibi, bunu anayasasına yazmasına gerek yok”.

Nüfus kâğıtlarına neden yazılıyordu, o zaman?..

Bu mantığa göre, “Zaten Türk olan bir milletin anayasasına ‘Türk’ olduğunu yazmasına da gerek yok” mu? Her yüksek tepeye bayrak asmaya, her meydana heykel dikmeye ne gerek var o zaman?

Geçelim…

“Devletin dini, Din-i İslâmdır” maddesi 1928’de anayasadan çıkarıldı. Onun yerine laikliği koymak için ise tam dokuz sene beklendi: İyice “demlensin” de kolay hazmedilsin diye mi, bilemem.

Bunu da geçelim…

O boşluk 06 Şubat 1937’ye kadar kaldı. Bu tarihte toplanan TBMM, 3115 sayılı kanunu kabul etti ve “laiklik” Türkiye Cumhuriyeti Anayasası’na girdi. Böylece, “Türkiye Devleti Cumhuriyetçi, Milliyetçi, Halkçı, Devletçi, Lâik, İnkılâpçı” oldu.

Biliyorsunuz bunlar, CHP’nin altı okunda simgelenen ilkelerdir. Kim iktidara gelirse gelsin, CHP’nin ilkeleri iktidardadır. Bu durumda, CHP’nin anayasa değişikliğine “evet” demesini bekleyebilir misiniz? 

1924 Anayasası nasıl mı hazırlandı?..

Önce Batıcı fikirleriyle tanınan, Cumhuriyet Gazetesi sahibi İzmir milletvekili Yunus Nadi (18 Ekim 1920’de Mustafa Kemal Paşa’nın emriyle Türkiye Komünist Partisi’ni kurmuştur) başkanlığında “Kanun-i Esasi Encümeni” denilen bir komisyon kuruldu.

“Bize özgü bir anayasa” yapılabilirdi, ama komisyon kolayına kaçtı, Polonya (Lehistan) Anayasası’nı Fransızca çevirisinden tercüme ederek “ilgili makama” sundular.

Anayasa Komisyonu sözcüsü Celal Nuri Bey, “Kuvvetler birliği esasına önem verildiğini ve Fransa ile Lehistan anayasalarının incelendiğini, Türklüğün yapısına en uygun olduğu için Lehistan (Poyonya) anayasasının örnek alındığını” söylüyor. 

Bu yüzden bir hayli eleştiri alıyor. Anayasa görüşmeleri sırasında söz alan Malatya meb’usu (milletvekili) Reşit Efendi: “Bu anayasanın Lehistan halkına göre hazırlanmış bir anayasa olduğunu, kanunların yapılmasında Avrupa devletlerinin taklit edilmemesini, aynen alınmamasını” söylüyor.

Saruhan meb’usu Abidin Bey, yeni anayasanın 1908 anayasasından daha az hürriyetçi olduğunu savunuyor. 

Adliye Vekili (Adalet Bakanı), aynı zamanda da İzmit milletvekili Mahmut Esat Bey, “Reisicumhurun yetkileri sınırsız, bu anayasa millet hâkimiyetini yansıtmıyor” diye bağırıyor, ama kulağı fena halde çekilince, hızla bu görüşlerinden vazgeçip, yeni anayasayı hararetle savunmaya başlıyor.

Mersin meb’usu Niyazi Bey: “Devletimizin adı ‘Türkiye’ değil, ‘Türk ili’ olsun!” teklifinde bulunuyor.

Niğde meb’usu Ebubekir Hâzım Bey: “Anayasaya Tek adam iradesi hâkim, millet iradesini değil bir kişinin iradesini yansıtıyor” diyerek, yeni bir anayasa tasarısı hazırlanmasını” istiyor, fakat oy birliği ile reddediliyor. (TBMM Celse Zabıtları Cilt 2 (3 Mart-2  Nisan 1920 ve TBMM Encümen Ruznamesi 1924). 

Anayasalarımızın kısa hikâyesi böyle dostlar… 

 

 
 

Batılı kaynaklara göre, dünyanın ilk yazılı anayasası, 1781 yılında Amerika Birleşik Devletleri’nde ilân edilen anayasadır…

Ondan öncesinde ise “Magna Carta” (1215) vardır…

Ama bu bilgiler tamamen doğru değildir. Zira “Müslüman Anayasası” bunlardan çok daha eskidir (610).

Kuşkusuz Tevrat ve İncil’in bu konuda önceliği var: Lâkin bu kitaplar dua, kıssa ve bir takım ahlâkî öğütlerden oluşuyor. Hiçbiri dünyevi prensipler ihtiva etmiyor. Siyasi ve hukuki prensipler koymuyor. Bu açıdan da Kur’an hepsinden ayrılıyor.

Nitekim yüzyıllar boyu Müslümanlar Kur’an dışında “anayasa” hatta “kanun” yapma gereği duymadan yaşadılar.

Kur’an, Türklerin de ilk sistematik anayasasıdır. Müslüman oldukları an “kabul” ettikleri “İlâhî kitap”, aynı zamanda anayasaları olmuştur.

Bu tarih Karahanlı Devleti’nin tarih sahnesine çıktığı 840’lardır…

Bir süre sonra da Selçuklular tarih sahnesine çıkacaktır (1030’lar)…

Yani anayasa geleneğimiz tüm Batı’nın “dünyanın ilk anayasal metni” saydığı “Magna Carta”dan (1215) ve Amerika Birleşik Devletleri Anayasası’ndan (1781) daha öncedir…

Her ne kadar Müslümanlar çoğalıp çeşitli milletleri yönetimleri altına almaya başladıklarında, başka kanunlar yapsalar da kişisel hayatlarında Kur’an ahkâmından asla vazgeçmemişler, ondan hiç kopmamışlardır…

Yani Kur’an, indirildiği dönemden beri yürürlüktedir. Bu itibarla, dünyanın “en uzun soluklu anayasası” denebilir.

Zaman zaman başka bazı kanunlara ihtiyaç duyulsa da bunlar genellikle “Kur’an’ın şerhi ve izahi” şeklinde olmuş, “Kur’an’a aykırı kanun yapılamayacağı” inancı (23 Aralık 1876 tarihli “Teşkilât-ı Esasiye”de bu hüküm var), yakın zamana kadar Müslüman vicdanlardaki hâkimiyetini sürdürmüştür.

Şimdi gelin, Batılı tarzda ilk anayasamızın bazı maddelerine (toplam 119 madde ve 12 bölümdür) bakalım.

“Madde 2: Osmanlı Devleti’nin resmi dini İslam’dır. Uygulanan ve çıkarılan yasalar İslamiyet’e aykırı olamayacaktır.

Madde 3: Osmanlı Devleti’nin resmi dili Türkçe’dir.

Madde 4: Yürütme yetkisi padişahın başkanlığında Heyeti Vekile’ye (Bakanlar Kuruluna) aittir.

Madde 5. Bakanlar Kurulu’nun başkan ve bakanlarını padişah seçer, atamalarını yapar ve gerektiğinde azleder.

Madde: 6. Yasama görevi ayan Meclisi (bir nevi senato) ve Meb’usan Meclisi’ne verilmiştir.

Madde 7: Ayan Meclisi âzalarını padişah seçecektir. Meclis âzaları Padişah tarafından ölünceye kadar tayin edilebilecektir.

Madde 8: Meb’usan Meclisi üyelerini halk tarafından her 50.000 kişiye bir vekil olacak şekilde seçilecektir.

Madde 9: Meb’usan Meclis’i üyeleri dört yılda bir seçilmektedir.

Madde 10: Kanun tekliflerini sadece hükümet yapabilecektir.

Madde 11: Hükümet, padişaha karşı sorumludur.

Madde 12: Padişah, Meclisi açma ve kapama yetkisine sahiptir.

Madde 13: Kanuni Esasi’de (Anayasa) mülkiyet ve dilekçe hakkı, kişi özgürlüğü, din özgürlüğü, basın özgürlüğü, konut dokunulmazlığı, vergi eşitliği, eğitim ve öğretim özgürlüğü, yasal eşitlik gibi temel hak ve hürriyetler…

Madde 14: Padişahın devlet düzeninin bozulması durumunda, polis araştırmaları yaparak zararlı ve suçlu gördüğü kişileri sürgüne gönderme yetkileri mevcuttur.”

Yarın, “Kanun-i Esasi”nin nasıl hazırlandığına bakalım…

 

 
 

Milâdi takvim 1876 yılını gösterirken, Osmanlı Devleti, tarihinin en netameli, en keşmekeş dönemlerinden birini yaşıyordu... 

Avrupa topyekûn başımıza üşüşmüş, içimizdeki azınlıklarla birlikte bir takım gafilleri ve hainleri de yedeğine alarak çıkardığı savaşlarla, isyanlarla devletimizi yıpratmaya başlamıştı.

Sultan Abdülâziz bir darbe sonucu katledilip “intihar” süsü verilmiş, boşalan tahta Türk tarihinin tek mason padişahı olarak tarihe geçen V. Murad oturtulmuş, onu da diledikleri gibi kullanamayan dış güçler, bu kez Abdülhamid’de karar kılmıştı.

Niyetlerini artık içlerinde tutamıyor, kimi diplomasi üslubu ile kılıflayarak, kimi de basına yansıtarak açığa vuruyorlardı...

Osmanlı Devleti bölüşülecek,

Filistin’in bir bölümünde “Yahudi Devleti” kurulacak,

Petrol yatakları ele geçirilecek,

İslâm dünyası hilâfet gücünden mahrum edilip bir daha toparlanamayacak şekilde dağıtılacaktı.

“Anayasal monarşi” şartıyla Sultan Abdülhamid’e razı oldular. O da tuttu, Sadrazam Midhat Paşa’nın başkanlığında 30 kişilik bir “Anayasa Komisyonu” (Meclis-i Mahsus) kurdu.

İşleri kolay değildi. Ne de olsa ilk kez Kur’an dışında bir “anayasa” yapılacaktı... Şiddetli itirazlar, hatta gösteri yürüyüşleri vardı. Başkent’in kalabalık caddelerine anayasa aleyhine bildiriler dağıtılıyordu. Saray telâşlanmış, biraz da bu telâş sonucu, hemen ikinci maddeye, “Osmanlı Devleti’nin resmi dini İslam’dır, uygulanan ve çıkarılan yasalar İslamiyet’e aykırı olamayacaktır” hükmü konmuştu.

Komisyon çalışmaları iki ay içinde bitti, ama itirazlar artarak devam etti.

Anayasa taslağı, 20 Kasım 1876’da padişaha sunuldu. Padişah, taslağın bir kez de Heyet-i Vükela (Bakanlar Kurulu) tarafından incelenmesini emretti. Ayrıca, üst düzey bazı devlet memurlarının yazılı görüş bildirmelerini istedi.

Buna karşılık muhalif gruplar, 1876 Ekiminde eyleme geçtiler. Duvarlara imzasız bildiriler yapıştırıldı. Halk “Gâvur yapılıyoruz” propagandası altında kaldı. Muhaliflerin yakalanarak kapatıldığı bazı nezarethaneler basıldı.

Sadrazam Midhat Paşa, olayı Bakanlar Kurulu’na götürdü. Olay çıkartanların “Yargılanmadan sürgün” edilmeleri için yetki istedi. Sonra teklifini padişaha sundu. Oysa hazırladığı Anayasada “Kimsenin yargı kararı olmadan sürülemeyeceği” hükmü yer alıyordu. Ama zaten Midhat Paşa’nın hayatı çelişkiler yumağı idi: Bir eksik bir fazla fark etmezdi.

Sultan II. Abdülhamid, anayasaya muhalefet adına terör estirenlerin yargılanmasını istediyse de, sadrazama ve hükümete kabul ettiremedi.

Padişahı “istifa” ile tehdit etti...

Hattâ “Hürriyet âşığı” olarak bilinen, içinde, “Ne efsunkâr imişsin ah ey didâr-ı hürriyet/ Esîr-i aşkın olduk, gerçi kurtulduk esâretten” mısralarının da geçtiği “Hürriyet Kasidesi” yazarı meşhurşairimiz Namık Kemal bile “yargısız infaz”a çanak tuttu: “İttihad” gazetesinde yazdığı makalelerle sürgünü destekledi.

Sonunda, eylemci muhalifler yargılanmadan çeşitli yerlere sürüldüler.

Sonunda 1876 Anayasası yürürlüğe girdi...

Bir sene kadar sonra da ilk seçim yapıldı.

Sonraki yazımızda “Cumhuriyet dönemi anayasaları”na bakalım inşallah.

 
 

Hürriyet’in 25 Şubat 2017 günü attığı “Karargâh rahatsız” manşetini görünce, eski hastalığın nüksettiğini düşündüm…

Her ne kadar haberi yapan Hande Fırat, “Haberin içeriğini okumadan eleştiriyorlar” dese ve haklı gibi gözükse de, işin içinde Hürriyet olunca, insanın kafasında “acaba”lar uçuşmaya başlıyor.

Çünkü bu “Amiral Gemisi”nin ilk “belden aşağı” vuruşu değil. Zira Hürriyet’in, “darbe kışkırtıcılığı” ve “darbe alışıkçılığı”ndan pek çok sabıkası bulunuyor.

Elbette bu konuda yalnız değil: Kendilerine “Merkez Medya” diyen medyanın darbelerle öteden beri içli-dışlı olduklarını görmemeye imkân yok. Hatta, 27 Mayıs 1960 darbesi, askerlerin kullanıldığı bir medya darbesidir! Darbe öncesinde ve sonrasında yapılan tüm yayınlarda bunu görmek mümkündür.

Esasen Demokrat Parti’nin iktidara geldiği gün (14 Mayıs 1950 seçimleri) kaos planları yapılmaya başlanmıştı. Her olay iktidar aleyhine yorumlanıyor, gençler sokağa çekilmeye çalışıyor, özellikle Başbakan Adnan Menderes, “diktatör”lükle suçlanıyor, bir taraftan da yolsuzluk ve usulsüzlük iftiralarıyla yıpratılıyordu. 

Buna rağmen, Demokrat Parti iktidarı 1954 seçimlerinde oylarını artırdı. Çünkü halk yapılanlardan memnundu. Menderes’i de çok seviyordu. Sevmekte haklıydı: Çünkü onun iktidarında ezanına, Kur’an’ına tekrar kavuşmuş, imam-hatip okulları, İslam enstitüleri açılmıştı. Köylere yol gelmiş, su gelmiş, halk jandarma ve tahsildar korkusundan kurtulmuştu. 

Sadece okumuş kesim mutsuzdu: Köşe yazılarında Başbakan Adnan Menderes idamla tehdit ediliyordu. 

1955 yılında Rumların Kıbrıs Türklerine yönelik baskıları dahi kullanıldı. Mitingler iktidar aleyhine çevrilmeye çalışıldı. Ortam gerginleştirildi. Tam bu sırada, dönemin en çok satan gazetesi Hürriyet’te, İstanbul’daki Rum azınlığın aralarında bağış toplayarak, Kıbrıs Rumlarının Enosis (Kıbrıs’ı Yunanistan’a bağlamaya çalışan örgüt) çetelerine gönderdiği haberi yayınlandı (yalan haberdi). Ardından 6 Eylül 1955 tarihli İstanbul Ekspres Gazetesi, “Atamızın evi bombalandı” şeklinde bir manşet yaptı. 

Muhalefet partilerinin demeçleriyle beslenen bu yalan haberlerle halkı sokağa döktüler. Gençlik örgütleri, meslek kuruluşları, İstanbul’a dışarıdan getirilmiş kitleler ve galeyana gelen yerel kalabalıklar, İstanbul’da Rum, Ermeni ve Yahudilerin dükkânlarını/evlerini yağmaladı. (6-7 Eylül 1955 olayları). 

Bu olaylar yüzünden azınlıkların büyük bölümü mallarını yok pahasına elden çıkarıp başka ülkelere yerleştiler (alın size ilginç bir araştırma konusu: Acaba o malları yok pahasına kimler satın aldı?).

Bu olay, dış dünyaya “İktidar, azınlıkları kovuyor” şeklinde yansıtıldı. Başta Amerika olmak üzere, pek çok ülke bir anda aleyhimize geçti. Onlar da “Diktatör Menderes” demeye başladılar.

Bütün bunları bahane eden cunta, 27 Mayıs 1960 günü yönetime el koydu. Millet iradesini çöpe, Demokrat Parti kadrolarını Yassıada’ya gönderdi.

Tabii muhalif basın, darbeye “darbe” demiyor, ayrıca da zil takıp oynuyordu. Seçimle işbaşına gelmiş kadroların gitmesi, yerlerine bir gece baskınıyla silahlı diktatörlerin oturması onları zerre kadar ilgilendirmiyordu. Kavramlar tersyüz olmuş, onlara göre ülkeye “demokrasi ve hürriyet” gelmişti. 

Hürriyet, “Türk Ordusu Vazife Başında: Silahlı Kuvvetlerimiz Bütün Yurtta İdareyi Fiilen Ele Aldı” şeklinde sevinç çığlıkları atıyor, 14 Haziran 1960 tarihinde yayınlanan bir karikatürde, Türkiye Cumhuriyeti’nin meşru Cumhurbaşkanı Celal Bayar ve meşru Başbakanı Adnan Menderes köpek şeklinde çiziliyordu.

Ardı ardına iftira manşetleri çekiyor, Hürriyet’in köşe yazarları, kendini savunmaktan mahrum “düşük”leri (Hürriyet’in Demokrat Parti kadrolarına münasip bulduğu sıfat buydu) milletin parasını zimmetlerine geçirmekle, Harp Okulu öğrencilerini kıyma makinelerinde kıymaya çevirmekle suçluyorlardı.

Hepsi yalardı: Ancak yalana “yalan” diyecek babayiğitlerin hepsi içerideydi. Köpeksiz köyde değneksiz geziyorlardı.

Aynı alışkanlık 12 Mart 1971 müdahalesi ve 28 Şubat süreci boyunca da sürdü.

Yarın da onlara bakalım inşallah…

 
 

25 Şubat 2017 tarihli nüshasına “Karargâh rahatsız” manşetini atan Hürriyet Gazetesi’nin öteden beri darbelerle içli-dışlı oluşunu, 27 Mayıs 1960 darbesi sürecinde attığı manşetlerden bazı örnekler vererek göstermeye çalıştık…

Bugün 12 Mart 1971 muhtırası sürecinde attığı manşetlere bakalım…

Patronaj farklı da olsa, 12 Mart sürecinde, Hürriyet’i çıkaranların alışkanlıklarının değişmediğini görüyoruz. Meselâ kaçırılan bir Amerikalı çavuşla ilgili olarak 16 Şubat 1971 tarihli sayısına, “Tabanca, molotofkokteyli, dinamit, banka soygunları... Nihayet Adam da Kaçırdılar” manşetini atıyor: “Meçhul eller tarafından süratle kargaşalığa sürüklenen Türkiye’deki olaylar zincirine dün yeni bir halka daha eklenmiştir” tanımlaması kullanarak, darbeye göz kırpılıyor.

Zaten 12 Mart (1980) müdahalesi öncesinde işlenen her cinayet “vatanı kurtarın!” çağrısı biçiminde verilmiş, müdahalenin kaçınılmaz olduğu savı orduya empoze edilirken, halk da askeri yönetime hazırlanıyor. Aşağıdaki haber bu tür örneklerden biridir:

“Bayramın kanlı bilançosu: 20 ölü… Sağ kalmak zorlaştı… Dün Malatya, bugün Sivas, yarın başka şehir... Kaç kişinin nerede nasıl can vereceğini bilemez olduk… Ölen ölene vuran vurana… Anarşi kol gezmiyor heyula olup karşımıza dikiliyor” (7 Eylül 1978 Hürriyet); 

“Halk endişeli: Çorum’da bu iş durmaz” (7 Temmuz 1980 – Hürriyet)…

Hürriyet açıkça “birileri gelip durdurmalı” demeye getiriyor. 

Ordu 12 Mart 1971 günü âdeta bu dâvete icabet edip hükümete, “Ya şöyle şöyle yaparsınız ya da biz gelir yapanız!” anlamında bir “muhtıra” veriyor: Hükümet çekiliyor. Kuvvet komutanları kafalarına göre “Beyin Kabinesi” dedikleri yamalı birhükümet (ve onu takip eden hükümetler) kuruyorlar, ama bir varlık gösteremiyor: Paramız pul, itibarımız hemzemin, ekonomimiz alabora, istikrar hayal oldu. En az otuz sene geri gittik. 

Gelelim 12 Eylül darbesine…

Darbe öncesinde tirajı en yüksek olan gazeteler, Hürriyet, Milliyet, Cumhuriyet ve Tercüman’dır. Bu gazetelerde yayınlanan haberlerde ve köşe yazılarında ülkenin bir kaosa sürüklendiği işleniyor, bu kaosun mevcut hükümetçe çözülemeyeceği belirtiliyor. Hürriyet’ten bazı başlıkları size aktaralım…

 “Terör eylem için pilot iller seçti” (9 Eylül 1980)…

TBMM’de Cumhurbaşkanı’nın 100’den fazla oylama yapılmasına karşın seçilememesi, “Meclis’te yine havanda su dövüldü”, “Meclis aday, vatandaş iş bekliyor” başlıklarıyla veriliyor, böylece Meclis’in itibarının düşürülmesi mi amaçlanıyor?

Hürriyet Gazetesi’nin 10 Eylül’den itibaren yayınlamaya başladığı “Lider” başlıklı, Sadun Tanju imzalı yazı dizisinde, “Liderlerin sinirleri çelik gibi olmalı. Lider kendisini izlemekten pişman olmayacağımız Mustafa Kemal gibi sabırlı, akılcı, insanı ve toplumu bilmeli. Lider iç tehlikeleri saptamasını bilmeli… Lider halkın bütününü zafere ulaştıran adamdır” denilerek “Kemalist” kadrolara göz kırpılıyor. Halk “Kemalist” diktatörlüğe hazırlanıyor.

12 Eylül 1980 askeri darbesi bu hava içinde gerçekleşiyor. Merkez medya, Hürriyet öncülüğünde hemen darbeyi “meşru” gösterme yarışına giriyor.

Hürriyet Gazetesi: “Terörün sonucu: Yönetim Milli Güvenlik Konseyi’nde - Atatürk yolunda devam” manşetleriyle darbeyi alkışlıyor.

Gazete, darbe yönetiminin kullandığı argümana uygun olarak, darbe haberine Atatürk posterini de ekliyor: “Ne sağ, ne de sol… Atatürk Türkiye’si doğrultusunda bir ülkenin haysiyetli kişileri olarak birlik içinde, dipdiri ve senin yolundayız… Şuna asla şüphen olmasın; senin emanetin Cumhuriyet, ilelebet payidar olacaktır… Hainler, gafiller, tüm iç ve dış düşmanlar hakkettiklerini bulacaktır… Müsterih ol Atam!” 

Bir “Atam, sen kalk da ben yatam” demesi eksik!

Hürriyet’e göre, “Ordunun yönetime gelmesi dışta olumlu karşılandı” (13 Eylül 1980)… “Observer: Teröristleri temizleyip yönetim sivillere devredilecek” (15 Eylül 1980).

“İstanbul Üniversitesi, Türk Silahlı Kuvvetleri’nin ülkede bütünlüğü sağlamak amacıyla tüm yurtta yönetime el koymasını kutladı.” (15 Eylül 1980).

Geçmişinde darbe şakşakçılığı olan bir gazete (Hürriyet), tam da referandum sürecinde, “Karargâh rahatsız” manşeti atarsa, elbette haberin içeriğinden ziyade manşetin amacına bakılır ve eleştirilir. Kimse anonim aklımızla alay etmesin.

Bir sonraki yazımızda 28 Şubat sürecinde yaptıklarına bakalım…

 
 

12 Eylül (1980) darbesi sürecinde, Hürriyet, yalnız manşetleri ve haber başlıklarıyla darbeyi desteklemiyor, köşe yazarları da “sahibinin sesi”ni veriyorlar… 

Meselâ, dönemin başyazarı Oktay Ekşi, “Türkiye tam bir onarım yönetimi altına girmiş bulunmaktadır. Bu yönetim, özgürlükçü demokratik sisteme ve Atatürk ilkelerine bağlı olanları tatmin edecek bir tutum içindedir” (17 Eylül 1980) diyerek, darbe yönetimine destek çağrısı yapıyor.

Hürriyet’in, darbeyi meşru gösteren yaklaşımı, darbenin birinci yıldönümünde de sürüyor: “El ele, kol kola mutlu günlere gidiyoruz... Ve evet! Düzlüğe çıkıyoruz”.

Hürriyet darbecilerle “kuzu sarması” olurken, Yeni Asya Gazetesi (benim de yazdığım gazete) darbenin hemen ertesi günü süresiz kapatılıyor. Hakkımda soruşturma açılıyor. 

Bu hava içinde 82 Anayasası oylamasına gidiliyor.

Fakat hazırlanan anayasanın eleştirilmesi yasaktır. Temelli kapatılan Yeni Asya’nın yerine yayınlamaya başladığımız, ancak kapatmalardan baş alamadığımız Yeni Nesil, Hüryurt gibi gazetelerde, darbe anayasasına red oyunun rengi mavi olduğu için mavi renge övgüler düzen yazılar yazıyorum. Hürriyet başta olmak üzere merkez medyada yer alan gazeteler “evet” oyu isterken, biz “hayır”ı yedi kat muşambaya sarmak zorunda kalıyoruz.

Darbenin lideri Kenan Evren’e göre “Anayasa’ya Hayır” diyenler vatan hainleridir. Dış güçlerden talimat alıyorlar. Ülkede birlik-beraberlik istemiyorlar. Onlar “anarşist ve terörist”tirler. 

Evren meydan meydan gezip abuk-sabuk şeyler söylüyor, gazeteler ertesi günkü sayılarında tüm abuk-sabuk sözlerini derleyip toparlayarak veriyor.

Mesela Adana konuşmasında şöyle diyor: “Nush ile uslanmayanı etmeli tekdir/ Tekdir ile uslanmayanın hakkı kötektir. Gençler belki bilmez, bizde bu beyit çok yaygındır. Yani önce nasihat et, sonra ikaz et, en sonunda döversin. Biz önce işi nasihatle halletmeye çalışıyoruz”.

Oysa zaten dövüyorlar: İşkencehanelerde her gün birkaç kişi ölüyor.

Aynı günlerde sıkıyönetim komutanları da “Anayasa’ya Hayır” diyen “anarşist” ve “teröristlerin” yakalanacağını açıklıyorlar. 

Ülkeye tam bir “devlet terörü” hâkim oluyor. Bazı gazetelere göre ise “demokrasi gelişiyor”.

28 Şubat (1997) Post-Modern darbe sürecinde de merkez medyanın alışkanlığı değişmiyor. Hürriyet yine başı çekiyor. Meşru hükümetin devrilmesine çanak tutuyor.

Başbakan Erbakan’ın getirdiği “Havuz Sistemi”yle yem boruları kesilip avantadan mahrum kalan patronların gazeteleri iyice azıtıyor

Sincan’dan tanklar geçiyor. “Demokratik rejimin içinde tankların ne işi var?” diye sorması gereken Hürriyet: “Tank Sesleri” (5 Şubat 1997) manşetiyle çıkıyor. Âdeta el ovuşturuyor.

28 Şubat Post-Modern darbe süreci başlıyor. 

“Şeyh” dedikleri Ali Kalkancı, Müslüm Gündüz gibi isimler ekrana sürülüyor.

Bir de Fadime Şahin bulunuyor: Kanal kanal gezip iki gözü iki çeşme ağlıyor. “Şeyhlerin tecavüzü”ne uğradığını iddia ediyor. Enkirmanlar haber bültenlerinde enkiriyor: “Dincilerin içyüzüüü”!..

Hürriyet Gazetesi, evindepolis tarafından basılan Müslüm Gündüz’le Fadime Şahin’in yarı çıplak fotoğrafları eşliğinde afilli bir manşet çekiyor: “Böyle Basıldı” (29 Aralık 1996).

Her konuda başımıza “zehir hafiye” kesilen bu televizyonlar ve gazeteler, Fadime Şahin’in şimdi nerede olduğunu, ne yaptığını hiç merak etmiyor!

“Müslüm Gündüz’ün lideri olduğu Aczmendiler”in nasıl birden bire ortaya çıktığından, sonra nasıl yok olduklarından kimse söz etmiyor.

Bunların mizansen olduğu, millete “algı operasyonu” yapıldığı, bazı gazetelerin bu operasyona figüranlık yaptığı çok sonra ortaya çıkıyor… 

Alışkanlıklar maalesef bugün de sürüyor (bu süreçte atılan manşetlerin asılları özel arşivimizdedir). 

 
 

Tarih boyunca, dünyanın neresinde açlık olsa, sefalet olsa, adâletsizlik olsa, zulüm olsa, eşitsizlik olsa, “Bunlar hangi dinden, hangi inançtan” diye sormadan, açların, fakirlerin, mağdurların, mazlumların imdadına koşan tek devlet var: Osmanlı Devleti... Tek millet var: Türk Milleti…Bunun bir örneğini daha görelim…

1845’te, İrlanda’da müthiş bir kıtlık baş gösteriyor. Bir milyondan fazla insan açlıktan ölüyor, İrlanda bütün dünyadan yardım istiyor. Fakat dünya kulaklarını tıkamış, gözlerini kapatmıştır: Yardım çığlıklarını ne duyuyor, ne de görüyorlar... 

Sadece İngiltere Kraliçesi Victoria, aslında kendi topraklarına dahil olan İrlanda’ya iki bin sterlincik bir yardım vaadinde bulunuyor. 

Yardım talebi gelmemesine rağmen, Osmanlı Devleti bu felakete duyarsız kalmıyor. Bu tarihte atalarının tahtında oturan Sultan Abdülmecid Han’ın emriyle, 1847 yılında beş gemi hazırlanıyor. Gemilere gıda maddesi, ilaç ve tohum yükleniyor. 

Gerçi Osmanlı Devleti eski haşmetinde değildir. Neredeyse kendisi himmete muhtaçtır. Yine de Padişah, genlerindeki yardım dürtüsüyle, harekete geçiyor: Gıda, ilaç ve tohum dışında on bin sterlin de nakdi yardım taahhüdünde bulunuyor. 

Ne var ki, kendi insanlarına yalnızca iki bin sterlin vermeyi kararlaştıran İngiltere, bundan rahatsızlık duyuyor. İstanbul’daki Büyükelçisi vasıtasıyla, Padişah’ın teklifine karşı çıkıyor. Osmanlı bağışının bin sterline indirilmesi için baskı yapıyor. 

Bu baskı neticesinde Osmanlı’nın nakdi yardımı bin sterline indiriliyor. 

Gıda maddesi, ilâç ve çeşitli yardım malzemeleri yüklü beş Osmanlı gemisi, 1847 yılı ortalarında İrlanda’ya doğru yola çıkıyor. Fakat İngiltere, bu kez de, aç İrlanda’ya yardım götüren Osmanlı gemilerini Dublin Limanı’na sokmuyor. Bin türlü engel çıkarıyorlar (Hollanda’nın yaptığı engellemeye benziyor mu biraz?). 

Yardım malzemesi yüklüOsmanlı gemileri de mecburen yüklerini Drogheda Limanı’na boşaltıyorlar (1847). Sonuçta yardım yerine ulaşmıştır. 

Çok sevinen İrlanda asilzadeleri Padişah’a bir “Teşekkürnâme” gönderiyorlar. Özetle diyorlar ki: “Aşağıda imzası bulunan biz İrlanda asilzadeleri, beyefendileri ve sakinleri, Majesteleri (Osmanlı Padişahı) tarafından, acı çeken, kederli İrlanda halkına gösterilen cömert hayırseverliğe ve ilgiye en derin minnetlerimizi saygıyla takdim eder ve onlar adına Majesteleri tarafından İrlanda halkının ihtiyaçlarını karşılamak ve acısını dindirmek üzere cömertçe yapılan 1000 paundluk bağış için teşekkürlerimizi sunarız.” (Mektubun aslı Topkapı Sarayı Müzesi arşivindedir).

Drogheda Belediyesi, Osmanlı yardım malzemesini getiren gemilerin Drogheda Limanı’na yanaşmaları şerefine her yıl şenlikler yaparak Osmanlı’ya minnetlerini dile getiriyor.

Osmanlı yardımının etkisi büyük oluyor. O kadar ki, Drogheda kentinin arması ay yıldız olarak belirleniyor…

Dahası da var:İrlanda’nın ünlü futbol kulübü Drogheda United’ın formasında da ayyıldız kullanılıyor.

Ve yıl 1923… Yer Lozan…

Lozan görüşmelerini yapanlar arasında İrlanda delegeleri de var. Avrupalı delegeler sürekli aleyhimize oy kullanırken, sadece İrlandalılar bizden yana oy kullanıyorlar. Bu durum Türk delegasyonunda bulunan meşhur şairimiz Yahya Kemal’in dikkatini çekiyor. Fırsat bulur bulmaz da soruyor: 

“Avrupalı devletler sürekli aleyhimize oy verirken, siz her seferinde lehimize oy kullanıyorsunuz; bunu niçin yapıyorsunuz?”

Şöyle bir cevap alıyor: “Biz bir yandan açlık ve kıtlıktan kırılıp, bir yandan salgın hastalıklarla boğuşurken, Avrupalılardan hiçbir yardım ve destek görmedik. Bize sadece Osmanlılar yardım etti. Siz bize zor günlerimizde nasıl yardım ettinizse, biz de sizin zor günlerinizde öyle yardım etmek istiyoruz.”

Şimdilerde hepsini unuttular ya, unutsunlar. Biz onlara rağmen ayaktayız ve her daim dimdik ayakta kalacağız!

 
 

“Osmanlı Türkçesinde Arapça, Farsça kelimeler vardı, Dil İnkılâbıyla onları atarak dilimizi özgürleştirdik” diyenler, aslında bir şey demiş olmuyor, sadece havanda su dövüyorlar.

Çünkü asırlar boyu kendi hançeremizde değişe değişe yeni bir telâffuz biçimi kazanmış, renk ve vurgu açısından “bizden”leşmiş kelimeleri “Arapça kökenli” diye temizlemek, dili kısırlaştırır.

Kaldı ki, Arapça ve Farsça kökenli kelimeleri atanlar, Fransızca, İngilizce, Lâtince kelimelere hiç dokunmadılar. Dokunmak şöyle dursun, Türkçe’nin içine yerleştirmek için özel çaba bile gösterdiler.

Karşı oldukları asıl nesnenin kelimeler olmadığını böylece anladık. Belli ki onları kelimeler değil, Arapların, Farsların Müslümanlığı rahatsız etmiş. O dillere aşina olmanın bir şekilde Kur’an’la irtibat kurmak olduğunu fark etmişler ve kelimelere savaş açmışlar.

“Allahüekber” yerine “Tanrı uludur” buradan doğdu.

“Ezan anlaşılsın diye Türkçeleştirildi” diyenler doğru söylemiyor, aslında ezan anlaşılmasın diye Türkçeleştirildi. Çünkü zaten eski şekliyle anlaşılıyordu. Zikir ve ilân içeren bir “dâvet” (namaza dâvet) olduğunu bebeler bile biliyordu.

Şimdilerde uysun uymasın, olsun olmasın İngilizce, Fransızca kelimeleri kekelemek moda oldu. Türkçemizden geriye kalan birkaç bin kelime de bu dillerin işgaline uğradı.

Gökdelenlerden oluşan yeni mahallelerin (çoktan beri “mahalle” demiyor, “site” diyoruz) mimari ve konum şekli açısından yeterince bize “yabancı” olması bir tarafa, bir de yabancı isimler veriliyor. Bazen İstanbul’da mı yoksa Manhattan’da mı gezdiğimi kestiremiyorum…

Binalar Manhattan, insanlar bizden! 

Yabancı kelimelerin yazıldığı gibi okunmaması da işin cabası. Avrupa’nın kelimeleri bile kendisi gibi ikiyüzlü: “Mall” yazıp “mol” okuyorsun! “Mel” okusan da bir şey değişmez, çünkü “mal” aynı mal!

Hele bir de “performans” (performance)kelimesi var ki, yere-göğe sığmıyor. Kızcağız ekranda şarkı söylüyor “performans” oluyor; bisikletçi bisiklet sürüyor, “performans”; boksör dövüşüyor, “performans”; oyuncu rol yapıyor bu dahi “performans”! 

Bunların arasında hiç bir fark yok mu peki? “İcra” edenle “ifa” eden, “teganni” ile “verim”, “gösteri” ile “oyun” ya da “oynayan”la “dövüşen” arasında hiç fark olmaz mı? 

Bu arada onlarca kelime daha unutulup gidiyor. Bir alıp on veriyoruz: Tıpkı Avrupa ile “gelişen ticaret”imiz gibi…

Şu “performans”ın bir de “canlı” türü var ki, çıldırmamak elde değil!.. 

Televizyon sunucusu ciddi ciddi izah ediyor: “Canlı performans izlediniz”…

İnsanı durduk yerde meraklandırıyorlar: “Acaba cansız performans”ı ne zaman izleyeceğiz? Ölünün bisiklete filan binmesini yani…

Ayrıca “izlemek” neyin nesi? Arkasından “takip” etmek mi, seyretmek mi? 

Bazen program arasında arıyorlar: “Efendim sizi ailece izliyoruz!” 

İyi de be kardeşim, biz oturuyoruz, siz oturuyorsunuz; oturan oturanı nasıl izler? Seyrediyor olmayasınız?

Bu arada evlilik programlarıyla birlikte dilimize yapışan “kriter”e ne demeli? 

“Efendim, evlilik kriterlerimi açıklıyorum”…

Açıklıyor: “Meeşi olcek, evi olcek, tomofili olcek…” Başka türlü “eletirik alamıyom!”

İyi de senin bu açıkladığın “kriter” değil, “şart”… Bu arada “ölçü”, “kıstas”, “mizan”, “mısdak” ne olacak?

Gitti güzelim Türkçem! Artık eskiciyi “Eskidji”, saatçıyı “Saatchi” biçiminde yazıyorlar! 

“Ghâvurcja” olsun da ne olursa olsun mu? 

 
 

 

Vaktiyle biz Sırpları Macarların soykırımından korumuştuk, onlar Srebrenitsada Hollanda askerlerinin nezaretinde Boşnakları katlettiler. 

Tevekkeli dememişler: “Herkes kendi tıynetinin gereğini yapar”…

Şimdi biraz geriye gidelim…

Yıl 1455…

Osmanlı tahtında Fatih Sultan Mehmed oturuyor…

Tarihlerimize “Vilkoğlu” olarak geçen Sırp Kralı Georges Brankovitc, bir yandan Sultan II. Mehmed’e hulüs çekerken, öte yandan ikiyüzlü bir politika izliyor: El altından Ulah ve Macarlarla işbirliğine girişiyor. 

“O, saltanatının neye bağlı olduğunu iyice anladığından Padişah’ın babasına (Sultan İkinci Murad) ve Fâtih Sultan Mehmed’e daima itaat edip vergisini de zamanında öderdi…

Fakat bir müddet sonra gizli bazı fikirler beslediği, durumundan anlaşılmıştı. Zira vergisini zamanında vermediği gibi, Padişah’la yaptığı anlaşmaya riayet etmeyip Macar ve Ulah’larla Osmanlılar aleyhine olacak sekilde münasebetlerde bulunmaya başladı.” (Fâtih Sultan Mehmed’in hayatına ve seferlerine dair eseriyle tanınan Bizanslı tarihçi Mikhael Kritovulos).

Oyunları ortaya çıkan Sırp Kıralı, bir süre sonra işi aleniyete döküp Osmanlı topraklarına saldırıyor: “Hatta Üsküp yolu mesdud olup âyende ve revende (gelip gidenler, yolcular) meci’ ve zehabtan munkati’ oldu.” (Hoca Sa’duddin).

Bunun üzerine Padişah akıncılarını Sırbistan üzerine gönderiyor. Bir taraftan da Sırp Kralı’na haber yollayarak, Sırp topraklarını Lazar’ın oğlu Stephan’a (dolayısıyla Osmanlı’ya) terk etmesini istiyor. 

Georges Brankovitc, kendi kuvvetleriyle Osmanlılara karşı koyamayacağını bildiğinden, 1454 yılı sonlarına doğru Kutsal Roma İmparatoru Friedrich’e bir mektup yazarak, Osmanlıları durdurmanın ancak büyük bir Haçlı Ordusu ile mümkün olacağını anlatıyor. İkna olan İmparator, Hunyad’a yardımcı bir kuvvetin verilmesini kararlaştırıyor.

Fatih 1454-1455 kışını Edirne’de geçiriyor. Savaş hazırlıklarına nezaret ediyor.  1455 baharında Edirne’den hareket ederek Sırbistan üzerine yürüyor. Sırbistan’ı baştanbaşa geçip dedesi Sultan I. Murad’ın kalleşçe şehid edildiği Kosova’ya giriyor. 

Farklı inançtan Hıristiyanlar rahat bir nefes alıyorlar.

***

Aradan yıllar geçiyor. Bosna Kralı Stjepan Tomas, Papa’nın telkinleriyle Katolikliği seçiyor…

Yine Papa’nın tavsiyesiyle farklı inanç sahiplerine zulme başlıyor. 

Bu uygulamadan Fransiskan rahipleri de nasiplerini alıyorlar: “Hıristiyanlıktan sapmış” oldukları gerekçesiyle üzerlerine gidiliyor. Ayinlerini-ibadetlerini yapamaz hale geliyorlar.

Bunun üzerine Fransiskan Manastırı Başrahibi Fra Anceo Zvidloviç, Fatih Sultan Mehmed’den yardım istiyor. 

İşte bu talep üzerine Fatih, meşhur fermanı yayınlıyor (Yarınki yazımızda detay verelim inşallah)…

Ve çevresine de şöyle diyor…

“İnşallah Sırbistan’a hâkim olduğumuzda, camiler yaptıracağız, ancak kiliselere dokunmayacağız.” (İ. Hami Danişmend, Tarihi Hakikatler, c. 1, s.501-502, İstanbul 1979, Tercüman Yayınları).

Yarın, Fatih’in, Bosnalı papazlara verdiği “Amanname”ye bakalım.

 
 

Portekizce adı: Cristóvão Colombo; İtalyanca: Cristoforo Colombo; İspanyolca: Cristóbal Colón ve Lâtince: Christopher Columbus…

Biz Türkçe’de Kristof Kolomb olarak tanıyoruz. 

Ders kitaplarımıza göre, kendileri “Cenovalı (İtalya) büyük kâşif”tir ve “Amerika Kıtası’nı keşfetmiştir…”

Dünyanın en etkili isimlerini araştırdığı için bu işleri çok iyi bilen meşhur Yahudi yazar David M. Eichhorn ise bu tanıtım şekline “yalan” diyor. “Aslında ismi Colombus değildi. Genova’da doğmuş bir İtalyan da değildi. Asıl ismi Juan Colon olan ve Pantevedra yakınlarında doğmuş olan bir İspanyol Yahudisiydi.”

“Elinde harita, kafasında bilgi olmadan meçhul denizlerde macera arayışına çıktı”ğı görüşünü de yalanlıyor Eichhorn:

“Colombus, anlatıldığı gibi yalnızca cesaret ve önsezilerine güvenerek yola çıkmadı. Ona ‘Yeni Dünya’nın yolunu gösteren, bilgiler ve haritalar vardı, ama gizlemişti.”

İtalyan matematikçi, gökbilimci ve haritacı Paolo dal Pozzo Toscanelli’nin(1397–10 Mayıs 1482), kendisine mektuplar yazdığını ve yeni dünyanın varlığından bu mektuplarda söz ettiğini de saklamıştı.

Bu “yalan” geleneğini Batı dünyası da sürdürdü. Meşhur Müslüman âlimlerinden Biruni’nin Colombus’tan 500 sene kadar önce Amerika’yı teorik olarak keşfettiğini ve haritaladığını yüzyıllarca sakladılar. 

Bu gerçeği yeni yeni ifade ediyorlar. Mesela, İngiltere’de yayınlanan tarih dergisi History Today, 2014 yılı başlarında yayınladığı Amerika’nın keşfine ilişkin bir makalede, 15’inci yüzyılda, Kristof Kolomb tarafından keşfedildiği söylenen Amerika topraklarının çok daha önce İskandinav denizciler ve İslam âlimleri tarafından bilindiğini yazdı ve Biruni’den övgüyle bahsetti. 

Peki, asırlık yalanın hesabını kim verecek?

Bu bir yana, Amerika Kıtası’nı Colombus’un keşfettiği bile başlı başına büyük bir yalan olabilir. Bu konuda gün geçtikçe yeni belgeler ortaya çıkıyor ve her belge “Avrupa yalanı”nı biraz daha net olarak günyüzüne çıkıyor.

Kısacası, Amerika’yı Colombus’un keşfettiği yolundaki inanç, hâlâ ispata muhtaç. Ne var ki, “Cenovalı denizci”nin ya da Yahudi bilgin David M. Eichhorn’un iddiasıyla Pantevedralı Yahudi Juan Colon’unsu katılmamış bir “sömürücü-soyguncu”, hattâ “soykırımcı” olduğu çoktan ispat edilmiş durumda…

 Amerikalı ve Avrupalı yazarlarla film yapımcıları onu ne kadar “kahraman” ne kadar “insancıl” gösterirlerse göstersinler, Colombus ayak bastığı her yeri talân eden, yerli halkı katledip zenginliklerini çalan bir “barbar”dır.

Kızılderililer de onu böyle hatırlayıp böyle anlatıyorlar.

Düşünün ki, Colombus, Amerika Kıtası’na ayak bastığında kıtada 30 milyon Kızılderili yaşıyordu. 

İnsan ırkının en düşük artış oranı esas alındığında, günümüzde Kızılderili nüfusunun en az 200 milyon civarında olması gerekiyor. Oysa 2 milyonu zar-zor buluyor. 

O ve gözlerini altın hırsı bürümüş diğer Avrupalılar, öldüre öldüre bitirdiler!

Çünkü Avrupa insanı, kendinden başkasını “insan” olarakgörmeyen bir anlayışa sahiptir. Colombus da yerlileri insan olarak görmüyordu.  Yahudi kökenli Fransız yazar ve siyasetçi  Jacques Attali, “…adanın huzurlu yerlilerinden bazıları onları karşılamaya gelmişlerdi. Colombus onları insan olarak kabul etmiyordu” diyor.

Colombus, Avrupa’da “insan ticareti”ni başlatan “tüccar”dır!

 
 

Artık biliyoruz ki, Avrupa’nın yeni yerler keşfetme arzusu “bilimsel” bir merakın ürünü değil, sömürme ihtirasının ürünüdür. Zaten kendi kalkınma hikâyelerini iki ayak üzerine oturturlar:

1. Kömür madeninin Avrupa kıtasına akması;

2. Altın ve gümüş gibi kıymetli madenlerin çoğalmasıyla ipek ticaretinin artması.

İyi ama 15. yüzyılın stratejik değeri kömür madeni, zenginliğin simgesi sayılan altın-gümüş ve iyi para kazandıran ipek Avrupa’ya kendiliğinden mi akmaya başladı? Öyle durup dururken, “Hadi biz Avrupa’ya gidelim” diye karar verip yola mı çıktılar?

Şaka bir tarafa, Avrupa tarihi bu can alıcı soruyu suskun geçiştiriyor. Çünkü bu işin içinde hırsızlık, barbarlık, soykırım, köle ticareti başta olmak üzere, vahşetin envai çeşidi var. Esasen Avrupa “büyük keşifler”e ne din-iman, ne Hıristiyanlık, ne misyonerlik, ne de ilmi merakla çıkmadı… Aklındaki tek şey vardı: Para!..

Bulduğu yeni deniz yoluna “Ümit Burnu” demesinin sebebi de budur…

Cristofus Colombus’un yolculuğu, tek umutlarıydı. Zira Osmanlı’nın Akdeniz ve Karadeniz hâkimiyeti ile meşhur İpek yolunu kendi kontrolü altına alması, tüm umutlarını tüketmiş, kalakalmışlardı.

Osmanlı zenginleşirken, Avrupa fakirleşiyordu. Osmanlı’yı da yıkamadıkları için yeni yollar, değişik çareler bulmalıydılar. Tam o sırada ortaya çıkan Colombus’a dört elle sarıldılar ve umutlarının odağı yaptılar. Doğrusu Colombus da umutlarını boşa çıkarmadı. Altın, gümüş, ipek, kömür, ne bulduysa çaldı. Keşfettiği yerleri iliğine kadar sömürüp Avrupa’ya taşıdı. Çalacak bir şey kalmayınca da insanları çalmaya, onları köleleştirmeye başladı. 

Efendilerine yazdığı bir mektupta, yerlilerden şöyle bahsediyor: “Son derece sade, dürüst ve aşırı düzeyde eli açık insanlar. Herhangi birinden, sahip olduğu herhangi bir şey istenince, hemen veriyorlar. Başkalarına olan sevgileri, kendi özlerine olandan çok daha fazla…’’ Mektubunda bu övgüleri sıralayan Colombus, günlüğündeki notlarında ise baklayı ağzından çıkarıyor: “Bunlardan çok iyi hizmetkâr olur. Sadece elli adamla bütün bu yerlilerin hepsine kolayca boyun eğdirebiliriz ve her istediğimizi yaptırabiliriz.’’

Gerçekten de yerliler, yeni gelenleri bir süre dost olarak gördüler. Her şeylerini paylaştılar. Ama “Beyaz Adam”lara yetmedi. O zaman direnmeye başladılar…

Bu olayı, 1502’de Amerika’ya Hıristiyanlığı yaymak için giden Rahip Bartolome de Las Casas, kitabında şöyle anlatıyor:

“…yararlanmak veya kötüye kullanmak amacıyla yerlilerin karılarını, çocuklarını alarak, emek ve alın teriyle kazandıkları besinlerini yiyerek işe koyuldular. Cüretkârlıkları ve küstahlıkları öyle arttı ki, Hıristiyan bir yüzbaşı, bütün adanın yöneticisi sayılan, en büyük hükümdarın öz karısının ırzına geçti. İşte o zaman, yerliler Hıristiyanları topraklarından kovmak için yollar aramaya başladılar. Silahlandılar. Çok zayıf, az saldırgan, dayanıksız ve savunmasızdırlar (İşte bu yüzden savaşları bugünkü değnek oyunları ya da çocuk oyunları gibiydi). Atlarını, kılıçlarını ve mızraklarını alan Hıristiyanlar, yerli Amerikalıların daha önce hiç görmediği eylemlere başladılar…

Katliam ve kan dökme! Köylere giriyor, çoluk çocuk, yaşlı, hamile veya loğusa demeden, ağıllarına sığınmış kuzulara saldırır gibi, karınlarını deşiyor, parçalara ayırıyorlardı. Kimin tek bıçak darbesiyle bir insanı ortadan ayıracağı veya tek mızrak atışıyla başını keseceği ya da bağırsaklarını ortaya dökeceği üzerine bahse giriyorlardı. Anne sütü emen bebekleri zorla alıyor, ayaklarından tutup başlarını kayalara çarpıyorlardı. Bazıları ise onları yüksekten ırmaklara atıyor, bir yandan da gülerek şakalaşıyorlardı…”

Ders kitaplarımızda “Büyük kâşif” olarak bize tanıtılan Kristof Kolomb’un cinayetleri bitmedi…

1402’de Amerika’yı Hıristiyanlaştırmaya giden meşhur misyoner “Bartolome de Las Casas”ın kitabından okumaya yarın da devam edelim. 

 
 

1402’de Amerika’yı Hıristiyanlaştırmaya giden meşhur misyoner Bartolome de Las Casas’ın kitabından Kristof Kolomb’un Kızılderililere uyguladığı soykırımı okumaya devam edelim:

“Çocuklarla annelerini ve önlerine çıkan herkesi kılıçtan geçiriyorlardı. İsa peygamberimizi ve 12 havariyi kutsamak ve saygılarını iletmek için uzun darağaçları kuruyorlardı. Ayakları yere neredeyse değecek şekilde, 13 kişilik gruplar halinde onları bağlıyor, ateşe veriyor ve diri diri yakıyorlardı. 

Bazıları ise, bütün vücutlarına kuru saman yapıştırıyor ve bu şekilde ateşe veriyorlardı. Diğerlerinin ve hayatta bırakmak istedikleri herkesin ellerini kesiyorlardı. Elleri sarkar durumda, onlara: ‘Gidin, mektupları götürün’ diyorlardı. Bu, ormana kaçanlara haber götürmek demekti. 

Beyleri ve soyluları öldürme şekilleri de aynıydı. Önce direkler üzerine tahta çubuklardan bir ızgara yapıyorlardı. Sonra, onları ızgaraya bağlıyor, altlarına da hafif bir ateş yakıyorlardı. Yerliler bu korkunç işkenceler altında, çığlıklar atarak can veriyorlardı. Bir keresinde dört veya beş önemli beyin ızgaralar üstünde yandığını gördüm (sanırım başkalarının da yandığı iki üç çift ızgara daha vardı). Yüksek çığlıklar attıkları için, subayın içi sızlamış veya uykusu bölünmüş olmalı ki, boğulmalarını emretti. 

Onları yakan cellâttan da kötü polis memuru (ismini biliyorum, hatta Sevilla’da ailesiyle tanışmıştım), boğmak istemedi. Önce, gürültü yapmasınlar diye kendi elleriyle ağızlarına odun parçacıkları tıktı. Daha sonra istediği gibi yavaş yavaş kızarsınlar diye ateşi körükledi.

Yukarıda anlattığım her şeyi ve sayısız daha birçok olayı gözlerimle gördüm. Kaçabilenlerin hepsi ya ormanlara sığınıyor ya da dağlara tırmanıyorlardı. Amaçları böyle insanlıktan uzak kişilerden, bu kadar merhametsiz ve yırtıcı hayvanlardan, insan soyunun en büyük düşmanları ve yıkıcılarından kaçabilmekti. Bunun üzerine Hıristiyanlar, özellikle kötü tazı ve köpekler yetiştirdiler. Bu hayvanlar bir yerliyi görür görmez, kaşla göz arasında paramparça ediyorlardı. Saldırarak, bir domuzdan daha çabuk yiyorlardı. Bu köpekler büyük zararlar verdiler, korkunç kasaplıklar yaptılar. 

Çok ender olarak, yerliler birkaç Hıristiyan öldürdüğü için, Hıristiyanlar kendi aralarında bir karar aldılar. Öldürülen her bir Hıristiyan için yüz yerli öldürmeye karar verdiler.”

“Medeni”leşmek kolay değildi!..

Onun arkasından Kızılderilileri bir de “demokratik”leştireceklerdi ki, garibanların daha çekecek çok çileleri vardı…

Yöntem hâlâ aynı değil mi? Öldürerek “medenileştirmek”,  tepelerine bomba yağdırarak “demokratikleştirmek”!..

Amerika Irak’ı böyle demokratikleştirmedi mi?..

Hürriyeti güdümlü füzelerle getirmedi mi?..

Hiroşima ve Nagazaki’ye atom bombası eşliğinde teknoloji götürmedi mi?..

Ne de olsa Kristof Kolomb’un çocuklarıdır!

Katliamlar serisi Kristof Kolomb zamanında Haiti’den başlayıp keşfedilen her yerde uygulandı Kolomb ayak bastığında üç yüz bin civarında olduğu tahmin edilen Haiti Adası’nda bugün yerli soyundan gelen tek kişi bulmak imkânsızdır…

Bugün Haiti’de Afrika’dan getirilen kölelerle İspanyol efendilerin çocukları yaşıyor. Kese kese bitirdiler.

O kadar ki, yerliler Hıristiyan misyonerleri “Sizin cennetinizi istemiyoruz!” diye reddetmeye başladılar.

Bu cümleyi ilk telâffuz eden, istenen miktarda altın bulamadıkları için katliama tabi tutulan halkını korumaya çalışmak suçundan yakılarak yakılmasına karar verilen Küba’lı liderlerinden Hatuey’di. Ölmeden önce kendisine Hrıstiyan olmasını teklif edip bu durumda cennete gideceğini söyleyen rahibin yüzüne haykırmıştı:

“Sizin cennetinizi istemiyorum!”

İspanyollarla başlayan soykırım Portekizliler, Hollandalılar, İngilizler, Fransızlar, Belçikalılar, Almanlar, İtalyanlar tarafından devam ettirildi.

Şimdi bize “insanlık dersi” vermeye kalkışan Avrupa, işte bu sayede zenginleşti. 

Son sömürü alanları Afganistan, Irak, Suriye, Filistin…

Bu sebeple Türkiye güçlü olmak zorundadır!

 
 

 

“Osmanlı’da içki” meselesi yıllardır tartışılır...

Dindar kesim “İmalâtı da, satılması da, içilmesi de zinhar yasaktı” derken, laik kesim “Padişahlar bile içerdi” diye tutturur...

Aslına bakarsanız, iki taraf da abartıyor...

Bu konuda bazı bilinmeyenleri yazmanın vakti geldi sanırım...

Öncelikle şunu bilmek lâzım ki, Osmanlı Devleti’nde, Müslümanların içki içmesi, üretmesi ve ticaretini yapması yasaktı. 

Ancak Osmanlı toplumu,sadece Müslümanlardan oluşmazdı. İçinde Rum, Ermeni, Musevi gibi Müslüman olmayan topluluklar da yer alırdı... Tabiatıyla bunlar içkiyi “haram” saymıyordu. 

Kaldı ki, gayrimüslim azınlıklar “özel hukuk”a tabi idiler. Bu sebeple Osmanlı Devleti, kendi inançları ve arzuları istikametinde özgür hareket edemiyordu.Hele de “içki yasağı” söz konusu olduğunda yabancı(en çok İngiliz) elçilikler ayaklanıyor, dünyanın en ciddi meselesi bu imiş gibi, Saray’a ültimatomlar veriliyordu (Günümüzde bu görevi çoktan beri bizim “laik kesim” yapıyor).

Sonuçta, Osmanlı yönetimi, Avrupa’nın iç işlerine karıştığı son zamanlarında içki üretimine, taşınmasına ve belirlenen yerlerde satılmasına, belli şartlar çerçevesinde gayrimüslimlere (Müslüman olmayanlara) izin verdi. 

Buna rağmen zaman zaman tümüyle yasaklandığı da olmuştur. Meselâ, Sultan III. Selim, 1800 yılı başlarında yayınladığı bir Hatt-ı Hümayun’da meyhanelerin kapatılmasını istemiştir.

Bu fermanında, Sultan III. Selim, “Ehl-i İslâmın içkiden külliyen men edilmesi”ni bir kez daha hatırlatıyordu:

“Eğer Müslüman’dan bir kimesne sarhoş görülürse, içkiyi kangı kâfirden aldı ise katlolunsun!” 

Ancak bu emri uygulamaya koymak hiç kolay değildi.

Bu konuda üst üste yapılan toplantılarda her kafadan bir ses çıkıyor, ekonomik gerekliliklerden tutun, dini hassasiyetlere kadar bir sürü “gerekçe” çarpışıyordu...

Tartışmaların gereğinden fazla uzaması, en sonunda Padişah’ı çileden çıkardı:

“Kıyl-ü kal (gereksiz ayrıntı) ve söze ba’is olmak küşküllüğü kendinize ‘ad etmişsiniz. İslambol›da iki-üç meyhane kapatup bir iki avretin (fahişeleri kastediyor) hakkından gelmesi için yirmi gün kadar meşveret edip bir nizam veremiyorsun sübhanellah” diye Sadrazam’ı azarladı.

Sekbanbaşı, Sultan III. Selim’e şöyle bir öneri getirdi:

“Meyhanelerin hepsi kapatılsın, fakat reayanın (gayrimüslim teb’a) bekârları için şehrin kenar yerlerinde iki üç tane meyhane açık bırakılsın. Müslümanların girmemesi için de kapılarına güvenlik görevlileri konulsin.”

Sekbanbaşı’nın önerisi Şeyhülislam’ın şiddetli itirazıyla karşılaştığı için kabul görmedi.

Böylece Müslüman ve gayr-ı Müslimlerin alenen içki içmeleri, satmaları ve meyhane açmaları yasaklandı. 

Bu karardan tabiatıyla yabancı elçiliklerde çalışanlar da etkilenmişti. Elçilik temsilcileri birkaç kez Sadarete (başbakanlık) müracaat ederek, içki yasağının kendilerini kapsamamasını talep ettiler, ama bu konudaki ısrarlı talepleri dikkate alınmadı. Sadece bir defaya mahsus olmak üzere İngiltere elçisinin on varil, Felemenk elçisinin iki şişe şarap almalarına izin verildi. 

Baskıların artması üzerine yasağı yumuşatmak zorunda kalan Sultan III. Selim, elçilik mensuplarının “kifayet miktarı” (yeteri kadar) içki satın almalarına izin verdi.

Aslında Sultan III. Ahmed’inpadişahlığı (1703-1730) döneminde da benzer tartışmalar yaşanmıştı. 

O tarihlerde ikisi sur dışında, biri Galata’da olmak üzere İstanbul’da yaşayan azınlıklar için sadece üç meyhane vardı. Yazık ki, 18. Yüzyıl sonlarına doğru bu sayı artacaktı.

 
 

Cumhurbaşkanımıza suikast öneren Batı’nınçıldırdığını filan söylüyorlar ya, katılmıyorum: Çünkü “suikast”, “cinayet” ve her türlü “katliam”, Batı’nın siyaset aracıdır!

Daha yumuşak ve diplomatik yöntemlerle hedefe ulaşamayacağını gördüğünde, hiç tereddütsüz bunları devreye sokar ve en acımasız, en ilkesiz, en hunhar katliamlara imza atar.

Kızılderilileri, zencileri, hatta Cezayirlileri böyle yok ettiler…

Afrikalıları böyle tükettiler…

İnsanları böyle böyle köleleştirip yüzyıllarca sömürdüler.

II. Dünya Savaşı sonlarında, askerden arındırılmış olduğunu bile bile Dresten’i sürekli bombalayarak yüz bine yakın sivili katletmeleri hâlâ hafızalardadır…

Bu olayın hemen sonrasında Hiroşima ve Nagazaki’ye attıkları atom bombalarıyla sadece insanları değil hayvanları ve bitkileri de nasıl katlettikleri hafızalardadır…

Nihayet Cezayir’de, Ruanda’da, Vietnam’da, Küba’da, Afganistan’da, Filistin’de, Irak’ta, Mısır’da, Libya’da yaptıklarının yanı sıra bugün Suriye’de yaptıkları da ortadadır. 

Kısacası, Avrupa ve Amerika tarihi, bir “katliamlar tarihi”dir. Bu yüzden, “Erdoğan’ı öldürerek durdurma” önerisine hiç şaşırmadım, sadece tiksindim.

Türkiye’yi belli bir noktada tutmak için, Birinci Dünya Savaşı öncesinden başlayarak tezgâhladıkları oyunların gitgide etkisizleşmesi karşısında, Batı’nın yapabileceği başka bir şey kalmadı.

Terörden kitlesel göçe, APO’dan FETÖ’ye, Gezi’den darbeye kadar her şeyi denediler, ancak Tayyip Erdoğan’ı durduramadılar, Türkiye’ye pes ettiremediler. 

Baktılar ki, bütün çelmelemelere rağmen Türkiye kalkınıyor, gelişiyor, Milli/Manevi gücü de yeniden diriliyor, 15 Temmuz ihanetini plânladılar… 

Fakat millet, son 15 yılda kazandığı özgüvenle öyle bir şahlanma şahlandı ki, kumpasları yerle bir ederek vatanını kurtardı. Bu hiç beklenmedik olay karşısında, Avrupa apışıp kaldı…

Darbeye bir türlü “darbe” diyemediler: “Tiyatro”-miyatro diye kekelediler.

Derken, Erdoğan, darbe anayasasında köklü değişiklikler yaptırıp halkoyuna sundu. “Hayır” denmesi için kampanyalar yaptılar. Gazetelerine Türkçe manşetler attılar. İtleriyle, atlarıyla saldırdılar…

Buna rağmen halkoylamasından “Evet” çıktı. Öyle tepetakla oldular ki, maskeleri atıp, diplomatik nezaketi dahi bir yana bırakarak, doğrudan niyetlerini açık ettiler: “Tayyip Erdoğan’ı öldürelim!” 

Yani işi, âdice cinayet tasarlamaya kadar vardırdılar… 

Fransız Siyaset Bilimci Philippe Moreau Defarges, BMF televizyonunda şöyle diyor: “Bu politik krizden çıkmanın tek bir yolu var, o da Erdoğan’ı öldürmek!”

Bu konuda son derece deneyimli sayılırlar: Zira Sultan Abdülzaziz’i öldürerek, Sultan II. Abdülhamid’i indirerek durdurmuşlardı. Erdoğan’ı indiremediklerine göre, bildikleri tek yol kaldı: Öldürmek!

Pek kimse farkında değil, ama öteki gelişmelerin yanı sıra, Batı’yı bu noktaya getiren son derece önemli bir olay var: Halkoylamasından hemen sonra, Sayın Erdoğan’ın Fatih Sultan Mehmed’le Yavuz Sultan Selim türbelerini ziyaret etmesi…

Kanaatimce Batı’ya itidalini kaybettiren bu simgesel ziyaretlerdir. Çünkü bu türbeler sıradan padişah türbeleri değildir. Fatih, Doğu Roma’yı fethederek Hıristiyanlığın kalbine girmiş, Yavuz ise “Halife” olarak İslâm dünyasını birleştirmiştir: İkisi birden, Doğu ve Batı hâkimiyetini temsil eder. 

Kısacası, bu türbe ziyaretiyle birlikte Batı’nın beynine kocaman bir “Acaba” saplanmış bulunuyor: “Acaba Türkler yeniden?..”

Gerisini siz tamamlayın…


.




Olumsuza odaklıyız

22 Temmuz 2017 Cumartesi

  1.  
  2.  
  3.  
  4.  
  5.  
  6.  
  7.  

Mantığımız olumsuza odaklı. Tâ ilkokuldan başlayan bir süreç içinde hayatın tehdit ve tehlikelerden oluştuğu pompalanıyor beynimizle yüreğimize. Bir tarafımızda “işini kış tut” anlayışı, bir tarafımızda “iç düşman, dış düşman” sendromu: Bu telkinler altında yetişen insanın hayatın olumlu yanlarını görmesi mümkün mü? 

Bu kasnağı kırmamız lazım. Aksi halde hayatımız hep kuşkuyla, korkuyla, endişeyle, hesap-kitapla geçecek ve her şeyin tadı kaçacak.

İşi yaz (olumlu) tutmalı bence. İşi kış tutarsak, bir hayat boyu karşılaşılabilecek en kötü ihtimale göre yaşamak zorunda kalırız. 

Mesela sabah uyanır uyanmaz, “Ya bugün kalp krizi geçirirsem” diye düşünüp kahırlanacaksınız. Bu tehlikeyi kısmen bertaraf etmek için bir sürü kalp ilacı taşıyacaksınız...

Tansiyonunuzun düşme, ya da yükselme ihtimalini dikkate alıp her gün yanınızda tansiyon ilaçları bulunduracaksınız... 

“Birden hava soğuyabilir” diyerek yaz ortasında paltonuzu yanınızdan ayırmayacaksınız...

“Her an yağmur yağabilir” ihtimalini hesap edip şemsiyesiz sokağa çıkmayacaksınız... 

“Raydan çıkabilir” diye trene binmeyecek, “düşebilir” diye uçakla seyahat etmeyeceksiniz. 

“Kaza” ihtimalini düşünüp araba kullanmayacaksınız. “Lastik patlayabilir” diye yanınızda lastikçi, “benzinim en olmadık yerde bitebilir diyerek birkaç bidon benzin alacaksınız.

Kötü ihtimalleri istediğiniz kadar çoğaltmanız mümkün. Sonuç olarak diyeceğim şu ki, hayatınızı karşılaşabileceğiniz en kötü ihtimale göre yaşayacaksanız, yanınızda bir seyyar hastane, yedek şoför, “Ya o da patlarsa” ihtimalini düşünüp birkaç stepne, “Birinin başına bir şey gelebilir” diyerek birkaç lastikçi, bir benzin istasyonu, vesaire ile birlikte dolaşmak zorundasınız! Hatta “Kaybedebilirim” düşüncesiyle hiçbir yatırım yapmayacaksınız, “Batabilir” diyerek paranızı finans kurumları yerine yastık altında tutacaksınız, “Evim yanabilir” ihtimalini dikkate alarak evinizin önünde bir itfaiye ekibi bekleteceksiniz!..

Malum işte: “İşini kış tut, yaz çıkarsa bahtına!”

Niye “kış” tutacakmışım? Tutmuşken “yaz” tutarım, kış çıkarsa bahtıma olsun!

Biz olmayan sorunları varmış gibi yapıp dikkatimizi olmayan sorunları çözmeye odakladığımızdan hayatı ıskalıyoruz. 

Hayatın sadece olumsuzluklarını yaşıyoruz. (Gülün dikeni de var diye gül tarlasını diken tarlası gibi görmek niye?)

Dostlarım: Siz siz olun, kendinizi meçhul korkulara (gelecek korkusu buna dahil) kaptırmayın...

Kısa ömrünüzü korkulara teslim etmeyin...

Geçmiş bir daha gelmeyecek, gelecek ise meçhul bir dünya: Eğer hayırla gelecekse, şimdiden matemini tutmak yanlış, şerle gelecekse şimdiden matemini tutmak yine yanlış! 

Bugünden yarına üzülen, iki kez üzülür (bugün ve yarın olarak). 

Unutmayın ki, önceki günün geleceği dündü, dünün geleceği ise bugündür...

Bugününüz iyi ise her şey yolunda demektir...

En azından mutlu olmak için bugün bir sebebiniz var. 

 

  • sevgisevgi4 sa önce
    Hocam sizden ricamız Sultan Vahdettin ya da Sultan 2.Abdulhamid'i anlatan bir kitap yazmanız o eşsiz üslubunuzla umarım bunu yazarak bizi çok mutlu edersiniz şimdiden teşekkürler
  • LBZLBZ1 gün önce
    Bence saçma olmuş. Türkiye de kim boyle şizofrenik sekilde yasiyor ki.Elbette dikkatli olmak ve ustune düşeni yaptiktan sonra tevekkül edeceksin.
  • JaroJaro1 gün önce
    Bakan yeni eğitim öğretim müfredatını açıkladı ancak o duymak istediğim "çözüm odaklı" terimi yine söylenmedi. Eski tas eski hamam sisteme devam
  • Fatih EMLİKFatih EMLİK1 gün önce
    Hocam şunumu anldım ben.insanlar tevekkül treninden vesvese treninemi biniyor, bindiriliyor.tevekkül takvaya,vesvese iblise götürür.takva kurtuluş iblis mahv oluştur.
  • mhmtmhmt1 gün önce
    Allah razı olsun hocam. Ama hocam, biz Müslümanız. İmtihandayız. Hem kendimize hemde insanlığa karşı sorumluluklarımız var. Peygamberimiz(sav) buyuruyor: "Hiç ölmeyeceğini zanneden biri gibi çalış, yarın ölecek biri gibi de tedbirli ol.” (Câmiu’s-Sagîr, II/12, Hadis No:1201). Ne ekersen onu biçersin. Tarih ders alınmazsa hatalar tekrarlanır. Sapıtmadan, sapmadan, saptırmadan dosdoğru yaşamak zorundayız. Vurdum duymaz yaşamak günü yaşamak dosdoğru tedbir alınarak olursa en az zararla kapanır ve huzur sağlanır. Tedbir almadan yaşamak Müslümana yakışmaz. Bildiğiniz gibi; geleceğe dönük yapılan tüm bilinçli hazırlığa tedbir denir. Tedbir, bir sünnetullah kuralıdır. Yâni ilâhi yasaya göre, akıl sâhibi her kişinin geleceğe dönük düşünüp tedebbür etmesi ve hazırlık yapması gerekir. Burada önemli olan, kulun kendine düşeni yapmasıdır. Atalarımızın dediği gibi; ‘Allah(c.c.)’a takdiri bırakmadan önce, sen tedbirini al!’ Şunu da söyleyelim ki, elbetteki tedbir takdirin önüne geçemez. Takdirde olan neyse, gerçekleşecek olanda odur. Burada önemli olan tedbirin alınıp, sınırlı olan irâdenin kullanılmasıdır. Yoksa tedbire güvenmek olmaz. Tam aksine; ‘Allah(c.c.)’ın takdirine sığınılıp güvenilmelidir!’ Evet! Dediğimiz gibi kul tedbir almakla, kendisine düşeni yapmış sayılır. Böylelikle görevini yerine getirmiş olur. Alah yar ve yardımcımız olsun.
  • mhmtmhmt1 gün önce
    Allah razı olsun hocam. Ama hocam, biz Müslümanız. İmtihandayız. Hem kendimize hemde insanlığa karşı sorumluluklarımız var. Peygamberimiz(sav) buyuruyor: "Hiç ölmeyeceğini zanneden biri gibi çalış, yarın ölecek biri gibi de tedbirli ol.” (Câmiu’s-Sagîr, II/12, Hadis No:1201). Ne ekersen onu biçersin. Tarih ders alınmazsa hatalar tekrarlanır. Sapıtmadan, sapmadan, saptırmadan dosdoğru yaşamak zorundayız. Vurdum duymaz yaşamak günü yaşamak dosdoğru tedbir alınarak olursa en az zararla kapanır ve huzur sağlanır. Tedbir almadan yaşamak Müslümana yakışmaz. Bildiğiniz gibi; geleceğe dönük yapılan tüm bilinçli hazırlığa tedbir denir. Tedbir, bir sünnetullah kuralıdır. Yâni ilâhi yasaya göre, akıl sâhibi her kişinin geleceğe dönük düşünüp tedebbür etmesi ve hazırlık yapması gerekir. Burada önemli olan, kulun kendine düşeni yapmasıdır. Atalarımızın dediği gibi; ‘Allah(c.c.)’a takdiri bırakmadan önce, sen tedbirini al!’ Şunu da söyleyelim ki, elbetteki tedbir takdirin önüne geçemez. Takdirde olan neyse, gerçekleşecek olanda odur. Burada önemli olan tedbirin alınıp, sınırlı olan irâdenin kullanılmasıdır. Yoksa tedbire güvenmek olmaz. Tam aksine; ‘Allah(c.c.)’ın takdirine sığınılıp güvenilmelidir!’ Evet! Dediğimiz gibi kul tedbir almakla, kendisine düşeni yapmış sayılır. Böylelikle görevini yerine getirmiş olur. Alah yar ve yardımcımız olsun.
  • mhmtmhmt1 gün önce
    Allah razı olsun hocam. Ama hocam, biz Müslümanız. İmtihandayız. Hem kendimize hemde insanlığa karşı sorumluluklarımız var. Peygamberimiz(sav) buyuruyor: "Hiç ölmeyeceğini zanneden biri gibi çalış, yarın ölecek biri gibi de tedbirli ol.” (Câmiu’s-Sagîr, II/12, Hadis No:1201). Ne ekersen onu biçersin. Tarih ders alınmazsa hatalar tekrarlanır. Sapıtmadan, sapmadan, saptırmadan dosdoğru yaşamak zorundayız. Vurdum duymaz yaşamak günü yaşamak dosdoğru tedbir alınarak olursa en az zararla kapanır ve huzur sağlanır. Tedbir almadan yaşamak Müslümana yakışmaz. Bildiğiniz gibi; geleceğe dönük yapılan tüm bilinçli hazırlığa tedbir denir. Tedbir, bir sünnetullah kuralıdır. Yâni ilâhi yasaya göre, akıl sâhibi her kişinin geleceğe dönük düşünüp tedebbür etmesi ve hazırlık yapması gerekir. Burada önemli olan, kulun kendine düşeni yapmasıdır. Atalarımızın dediği gibi; ‘Allah(c.c.)’a takdiri bırakmadan önce, sen tedbirini al!’ Şunu da söyleyelim ki, elbetteki tedbir takdirin önüne geçemez. Takdirde olan neyse, gerçekleşecek olanda odur. Burada önemli olan tedbirin alınıp, sınırlı olan irâdenin kullanılmasıdır. Yoksa tedbire güvenmek olmaz. Tam aksine; ‘Allah(c.c.)’ın takdirine sığınılıp güvenilmelidir!’ Evet! Dediğimiz gibi kul tedbir almakla, kendisine düşeni yapmış sayılır. Böylelikle görevini yerine getirmiş olur. Alah yar ve yardımcımız olsun.
  • KenanKenan1 gün önce
    Anlamadım hocam,olumu düşünüp ,hesabi düşünüp ona göre yasasak zararmi ederiz?Yazınız biraz karışmış.ukelalik saymassaniz sevinirim.selametler icinde kalin
  • M.palamutM.palamut1 gün önce
    Ümitsizlikkadar karamsarlık ve tasacilik kadar insanın içini kemiren ve hayatta her türlü başarının önünde engel bir şey yoktur.insan geleceği için endişe etse işte orda bir hüzün bir engel stres ve sonu hüsranla bitecek bir gün ve yaşam. Insani en büyük engeli yine insanın kendisidir.
  • Emine Emine 1 gün önce
    Allah razı olsun. Ne güzel birbakış açısıfark etmedigimiz bizim kültürkodlarınınyanlışlarını anlatan.sayenizdegüzel birgünbakışı ile yola çıktım

“Yaz çıkarsa bahtına!”

 

“İşini kış tut, yaz çıkarsa bahtına” derler. 

Tabii ki bu, “olumsuz düşün” anlamında bir çağrıdır…

Çünkü bazı yüreklere bahar ve yaz hiç gelmez, onlar daima, kendi olumsuzluklarından ürettikleri buzul çağını yaşarlar.

¥

Gün gelir bir kelebek konar insanın yüreğine, hiçbir ağırlık vermez, acıtmaz, üşütmez, kırıp dökmez. Tam tersine, umutlandırır, şevklendirir, mutlu eder...

Ne var ki, insan vehimlerinden ötürü bu mutluluğu (dokunuşu) reddeder. Çünkü kuşkular içindedir...

Hepimiz kuşkularımızın tutsağıyız maalesef. Kuşkularımızı ise korkularımız besliyor.

“Gelecek” endişesi de korkularımızın kaynağını teşkil ediyor:

“Şimdi iyi, ama ya gelecekte kötüleşirse?..”

“Dünyanın yüz bin hali var, istikbal kim bilir neler getirir, her ihtimale göre tedbir alıp yaşamalı...”

Peki, ama insan “her ihtimale göre” nasıl yaşayabilir?

Günün herhangi bir saatinde “kaza geçirme ihtimali”ne karşı arkanızda ambulans mı gezdireceksiniz...

“Herhangi bir zamanda saldırıya uğrama ihtimali”ne karşı koruma ordusuyla mı dolaşacaksınız...

“Kandırılma-aldatılma ihtimali”ne karşı yanınızda danışmanlar mı gezdireceksiniz?

Birden çok merak ettim: 

“Ölüm ihtimali”ne acaba hangi donanımla ve tedbirle karşı koyacaksınız?

Olumsuz ihtimaller hayatın parçalarıdır. Her an karşımıza çıkabilir, yolumuzu kesebilirler. Ancak hayatı olumsuz ihtimallere göre ayarlamaya kalkışmak özel ve güzel yönlerini ıskalamayı göze almak anlamına gelir. Zaten bu yüzden hepimiz stresliyiz, kimimiz depresyon tedavisi görüyoruz.

Ömür boyu süren “olumsuz ihtimal” baskısına hiçbir yürek dayanamaz.

Çoğu atasözlerimiz de, ne yazık ki, bu yanlış yönelişe destek veriyor. İşte biri:

 “İşini kış tut da, yaz çıkarsa bahtına!”

Çoğumuz böyle yapıyoruz. İşimizi kış tutuyor, gelecek endişesiyle günümüzü zindan ediyoruz. Mutluluğumuzu geleceğin gölgesiyle gölgeleyip mutsuzluğa dönüştürüyoruz. Bir mutluluk anında gülmeye versek elimizi ağzımıza bastırıyor, “Hayrolsun, gülmek ağlamaya işarettir” diye kendimizi endişeye gark ediyoruz. (Gülmeyi bile kendimize yasak ettik)

Gelecekten bizim kadar korkan bir toplum daha olduğunu sanmıyorum. 

Bunun ekonomik sıkıntılarla filan ilişkisi elbette var, ancak salt ekonominin belirleyici olduğunu düşünmüyorum. Daha çok yüreğimize pompalanan korkuların esiriyiz.

Mesela annelerin kızlarına öğrettikleri tehdit ve tehlikelerin başında “erkekler” gelir. Hemen her anne kızlarına şöyle öğütler verir: “Dikkat et, erkek milletine güven olmaz!..” 

Oysa annenin babasıyla birlikte genç kızın babası da bir erkektir...

Buna karşılık erkek çocuklara da kadının “fitne odağı” olduğu öğretilir: Halbuki erkek çocuğunu bir kadın doğurmuştur. 

Kendi annesini “fitne odağı” gibi gören bir erkek önce karısını, sonra kızını döver. Bu alışkanlıklardan kendini kurtaramadığı için de “Dayak cennetten çıkmadır” sözünü allayıp pullayarak vicdanını rahatlatma cihetine gider.

 

Başka bir şehit padişah: Muhteşem Süleyman

Pek kimse farkında değil, ama Kanuni Sultan Süleyman da şehit padişahlardandır... Hasta haliyle çıktığı cihad meydanında ahirete doğmuştur (tabiri değerli Tuğrul İnançer Hoca’dan öğrendim. Ana rahminde ölür dünyaya doğarmışız, dünyada ölür ahirete doğarmışız, ahirette de ölür ebediyete doğarmışız. Teşekkürler Hocam)…

Kanuni’nin hikâyesi kısaca şöyle…

Muhteşem Süleyman, son seferiyle tekrar Avusturya üzerine yönelmişti (1 Mayıs 1556)…

Yetmiş bir yaşındaydı ve diri göründüğünü söyleyenlere acı acı gülümseyip, “Ayruk gocaduk” diyordu.

Gud hastalığına müptelâ idi. Ayakları “testereye tutulmuş gibi” ağrıyordu. Buna rağmen cihaddan geri durmamış, at sırtında aylarca sürebilecek bir yolculuğa çıkmıştı.

Zigetvar Kalesi kuşatması sırasında rahatsızlığı arttı. Koca çınar yıkılma aşamasına gelmişti. Başucunda 24 saat Kur’an-ı Kerim okunmasını emret-ti. Hafızlara sık sık kendisi de eşlik ediyordu.

Zigetvar kuşatması uzadıkça canı sıkıldı. Vezirlerini Otağ-ı Hümayûn’a (padişah ça-dırı-) çağırdı: “Bu kal’a bizum yüreğumuzi yakmışdur” dedi, “dileruz Haktan ateşlere yana!”

5 Eylül günü dış kalenin teslim alındığını duyunca, pek sevindi. Ellerini açıp dua ettikten sonra, bir anlık gençleşen sesiyle son kez kükredi: 

“Tiz iç kale de fetholuna!”

İç kale de fethedildi. Ne çare ki koca Hünkâr, ondan sadece birkaç saat önce fâni hayata gözlerini kapamıştı, ahirete doğumu gerçekleşmişti (6/7 Eylül gecesi, 1566)…

Son mutluluğunu yaşayamadı.

Sahib-i devlet fani hayattan terhis olmuştu. Padişah-ı cihan, dâr-ı cihana irtihal eylemişti. En uzun seferi başlamıştı ki, o uzun sefere tac u tahtsız, şan u şöhretsiz çıkılırdı...

Sadrazam Sokollu Mehmed Paşa’yı bir endişe bulutu sarmıştı. Padişah’ın ölümü yüzünden kargaşa çıkma ihtimalinden korkuyordu. Bu yüzden elîm ölümü ordudan saklamaya karar verdi. Sadece birkaç üst düzey idareci bilecekti.

Bu karardan sonra, hekimler, Kanuni’nin iç organlarını çıkarıp (Müverrih Solakzade’nin ifadesidir) cesedini “tahnit” ettiler (meşhur tarihçimiz İbrahim Peçevi, “Sokollu Paşa, Padişah-ı cihanı pastırma gibi sardı” diyor.

Sayıları on ikiyi geçmeyen küçük bir cemaatle ilk cenaze namazını kıldıktan sonra, iç organlarını yatağın altına gizlice gömdüler. Bedeni ise tahtın altına yerleştirildi ve ordu Zigetvar’dan hareket edinceye kadar, kırk günden fazla tahtın altında saklandı. 

 “... ve mutad üzre şemleler sarınıp otağ-ı hümâyûn önünde namazın kıldılar. Andan Vezir Ahmed Paşa’yı ve Şeyh Nureddin Zade Efendi’yi ve merhumun makbul ve merğubu olan Ferdad Ağa’yı na’şı rahmet nakışları mürafekatine koşup canib-i İstanbul’a revane kıldılar ve cami-i şerifleri mihrabı önünde defn olunmasını ferman ettiler.” (Tarih-i Peçevi).

Cenaze namazını Ebussuud Efendi kıldırdı…

Önce uzun uzun tabuta baktı, gözlerini sildi, hazırlandı…

Tam 46 yıl hükümdarlık yapmış Muhteşem Süleyman için niyyete durdu: “Er kişi niyyetine!” 

Tekbir aldı: “Allahü Ekber!” 

İstanbul Süleymaniye’deki ca-minin avlusunda, Koca Sinan’a yaptırdığı türbesine defnedildi. Allah rahmet eyleye. 

 

“Ey şehid oğlu şehid!”

 

Biz bu topraklar için padişahlarını, sadrazamlarını, vezirlerini şehit vermiş bir milletiz. Hâlâ da aynı topraklar için şehit veriyoruz. Ruhları şâd olsun!

Yıl 1389..

Osmanlı tahtında Sultan I. Murad oturuyor…

Haçlılar yine Papa’nın teşvikiyle birleşmiş, vura-kıra Kosova’ya yürümüşlerdir…

Ve yine yenilmişlerdir…

Ve yine kalleşliğe yönelmişlerdir…

Her zamanki gibi…

***

Sultan Murad, Kosova Zaferinden sonra zırhını çıkarmış, savaş meydanını dolaşıyordu. Birkaç ağır yaralıya elleriyle su içirdi, birkaçını teselli etti, gencecik olanların saçlarını okşadı…

Gözlerini nem bağlamıştı: “Bu dem de beceremedik” diye inliyordu için için, “şehadet şerbetini nûş idemedik!”

Derken, yaralı bir Sırp asilzadesinin kendisiyle görüşmek istediğini, görüşme gerçekleşirse, Müslüman olma ihtimali olduğunu arz ettiler.

Otağ-ı Hümâyuna girmek üzereyken, durdu. Kısa bir süre düşündü: Şehit olamamıştı, ama bir Hıristiyanın hidayetine vesile olup şehadete eş sevap kazanabilirdi.

Yanına getirilmesini emretti. Üstü-başı kan içinde birini getirdiler. Zırhı parçalanmış, tuğulgası başından düşmüş, kanlı saçları omuzlarına saçılmıştı.

Bu kişi, Kral Lazar’ın damadı Miloş Kabiloviç (Obiliç)’ten başkası değildi. Padişah’ı öldürme yeminini tutmaya gelmişti.

Avrupalı da oyun bitmez! Müslüman olmak istediğini söyleyerek Padişah’a yaklaştı. Rolünü o kadar büyük bir ustalıkla oynuyordu ki, kimse kuşkulanmamıştı. El öpme mesafesine kadar sokuldu. Birkaç güzel sözle herkesin dikkatini dağıttıktan sonra, kolunda sakladığı hançeri çıkarıp Padişah’ın göğsüne sapladı.

Ortalık karıştı. Endişeli emirler “ah-vah” çığlıklarına katıldı. Saldırganı yakalayıp oracıkta “kârını itmam eylediler”. Lâkin Sultan Murad ölümcül şekilde yaralanmıştı. Yine de gülümsüyordu: Savaşın başında, “Ab-ı rûy-i Habib-î Ekrem içün/Kerbelâ’da revan olan dem içün” ettiği dua kabul olmuş, “Ya Rab! Benişehid eyle/ Ahırette beni said eyle” şeklindeki sözleri, şehadetle ödüllendirilmişti.

Otağına taşıyıp yatırdılar. Hekimler yetişti: Merhemler urup yarasını sardılar, ama umutsuzlukları gözlerinden okunuyordu. 

Padişah-ı Cihan ölüyordu. Yok, ölmüyor, şehid oluyordu: “Onlara ölü demeyiniz, onlar sağdır, ama siz bilemezsiniz” buyrulmuştu. 

Buyruğa göre, sonsuz hayata geçiyordu.

Büyük oğlu Bayezid’in getirilmesini emretti: “Bundan sonra padişahınız Bayezid’dir, bana nasıl itaat üzre oldunuzsa, ona da itaat üzre olun” dedi, şehit oldu.

Büyük bir padişah, iyi bir Müslümandı. 13 yıl içerisinde Osmanlı Devleti’ne neredeyse çağ atlatmış, nice büyük savaşlar kazanarak Osmanlı Devleti’ni büyütmüş, yüzölçümünü 942.000 kilometrekareye çıkarmıştı. 

Son zaferiyle ise Osmanlı Devleti topraklarını Tuna Nehri’ne taşımıştı.

Türklerin İslam dünyasındaki önemi artmıştı...

Haçlı kuvvetleri ikinci defa mağlup edilmiş, Osmanlı’nın Avrupa’dan çıkarılması plânları çökmüştü…

Yine çökecek: Çünkü hâlâ şehitler veriyoruz.

        “Ey şehid oğlu şehid isteme benden makber,

“Sana ağuşunu açmış, duruyor Peygamber!” (Mehmed Âkif).

NOT: Bir süredir yazılarım aksadı, bu süre içinde önemli bir ameliyat geçirdim. Hâlen nekâhat dönemindeyim. Lütfen dua buyrun.

.

Ramazan eğlenceleri” ne demek?

“Ramazan eğlenceleri” adıyla sunulan format tam bir “sapma”dır. “Ramazan eğlenceleri” kavramı ne dinimizde, ne de töremizde vardır. Cumhuriyetin ilk yıllarında halkı ibadetten alıkoymak için uydurulmuştur…

Referans olarak da, gayrimüslimlerin ve serserilerin mekân tuttuğu “Direklerarası” verilmiş, kültürel bir boyut katmak için de “Karagöz-Hacıvat”buna âlet edilmiş, güya kökü Osmanlı’ya dayandırılmıştır.

Öncelikle belirtmeliyim ki, Osmanlı ceddimizin “eğlence” anlayışı “inanç”çerçevelidir. Hayatın tüm evrelerini inançlar belirler: Her tür yaklaşımda “dini meşruiyet” aranır. Dindışı her davranış sadece “günah” sayılmaz, yanı sıra“ayıp” da sayılır. 

Toplumun şekillenmesi böyledir ve bu devlet tarafından her daim denetlenir.

Elbette herkes ve her kesim için “eğlence” bir ihtiyaçtır. Ancak “eğlence”nin şekli kişiden kişiye, toplumdan topluma değişir. Bir milletin eğlenme türü başka bir millet için sıkıcı olabilir. Bu konu tamamen insanların keyif alma biçimleri ve kendilerini mutlu hissetmeleriyle ilgilidir.

Bu bağlamda Osmanlı ceddimiz de pek tabii eğlenirdi. Ama bugün bizim “eğlence”den anladığımızla onların anladıkları farklıydı.

İnsan hayattan daha çok keyif alıp rahatlamak için eğleniyorsa, bunun farklı ve değişik pek çok yolu vardır: Meselâ Osmanlı ceddimiz ibadet ve kulluktaki zevki keşfetmişti. Bu zevki keşfedince ibadet keyfe, hayat da ibadete dönüşür. 

Devr-i Saâdet hariç, Osmanlı ceddimizden başka hiçbir toplum, hiçbir dönemde, ibadeti böylesine bir keyfe dönüştürememiştir.

Tekkelerde, zaviyelerde, dergâhlarda yapılan toplu “âyin”lerden tutunuz, ailece yapılan zikirlere, oradan selatin camilerinde kılınan teravihlere, ramazanlarda fener alaylarının Kur’an ve ilahi eşliğinde yaptıkları geçişlere, Cuma namazları sonrasında gerçekleştirilen görüşme seremonilerine kadar, hayat özü ibadet ve taat olan bir eğlenceye dönüştürülmüştü.

Aynı dönemde, diğer sıradan eğlencelere de birer sosyal aktivite mahiyeti kazandırılmıştı: Geleneklerin sürmesine, inançların tazelenmesine, değer yargılarının, törelerin kökleşmesine hizmet ederdi. 

Ayrıca her eğlencenin toplumsal bir işlevi vardı. Meselâ ok atma ve cirit gibi spor mahiyetli karşılaşmalar, devamlı savaşan bir yapıya sahip olan Osmanlı insanının yeteneklerini koruyucu ve geliştirici bir rol oynardı. Böylece insanlar hem eğlenir, hem yeteneklerini geliştirirler ve dönem gereği her zaman çıkması muhtemel savaşlara hazırlanırlardı...

Osmanlı ordusu, bir dönem Batılı gezginlere “cıva gibi akıcı ve ateş gibi yakıcı bir ordu” benzetmesi yaptıran hızlı hareket kabiliyetini kısmen bu oyunlara borçludur. O dönemin Avrupa’sında böyle şeylerin görülmediği de bilinmektedir.

Tabii tüm seyir ve eğlence oktan, ciritten ibaret değildi: Bazen cambazhanelere gidilip cambazların, hokkabazların (“baz” Farsça’da “oynayan” demektir) yanı sıra, günümüzde çoktan unutulmuş sürahibazlar, kâsebazlar, zorbazlar, kuklabazlar, hayalbazlar, hilebazlar, sinibazlar, şişebazlar, ateşbazlar (bu ve benzer pek çok oyunu Evliya Çelebi sayıyor) seyredilirdi.

Öte yandan, Osmanlılarda mesire (bugün kendimize yabancılaştırıp “piknik”dediğimiz) kültürü çok gelişmişti. Sadâbâd gibi bazı mesire yerleri zaman zaman moda olmuş ya da modası geçmiştir. Boğaziçi bâkir kıyılarıyla muhteşem güzellikte bir mesirelikti. Mesireler tatil günleri hınca hınç dolardı.

Dini bayramlar, padişahın tahta çıkış yıldönümleri, ramazanda mahya hazırlığı, şehzadelerin sünnet düğünleri, padişahın kızlarının evlilik merasimleri, valide sultanın merasimle eski saraya gidişi, padişahın cuma selamlığı merasimi, baklava alayı, panayırlar ve Sürre Alayı da halkın meşru zeminde eğlendiği olaylardı.

 

Eğlence Kültürümüz ve Ramazan

Eğlence de bir ihtiyaçtır ve her milletin geçmişiyle harmanlanmış bir “eğlence kültürü” vardır. Anlayamadığım şu ki, bazı gazetelerle televizyonların ve bazı kurum ve kuruluşların “ramazan eğlenceleri” adıyla yıllardan beri dayattığı “eğlence” türünün kökleri nerededir?

Batı’da olamaz, zira Batı’nın ramazanı yok, Batı Müslüman değil! Tarihimizden hiç olamaz: Çünkü tarihimizde “ramazan”la bugünkü anlamda “eğlence”yi birlikte telaffuz etmek dahi akla ziyan sayılırdı. 

Neden derseniz, ecdadımız, ramazanı bir “eğlence” aracı olarak görmez, günahlardan arınmanın vesilesi sayardı.

Öncelikle belirtmeliyim ki, ecdadımızın “zevk” anlayışı bizimkinden çok çok farklıydı. Zevk anlayışları farklı olanın, tabiatıyla “eğlence” anlayışları da farklı olur.

Ecdadımız ibadetten zevk alıyordu. Eğlencelerini de buna göre oluşturmuştu. 

Madem “eğlence” hayattan alınan zevki artırmak anlamına geliyor, yürekten inanan insan için, ibadetten daha anlamlı “eğlence” olur mu? Mü’min açısından ibadet anı, en zevkli andır. Bu yüzden toplu ibadetler (Cuma, teravih, bayram namazı, toplu iftar, toplu zikir, vs.) şölene benzer.

Bununla birlikte, ecdadımızın başka eğlenceleri de vardı elbet: Mesela, Osmanlı Devleti’nin her yıl Kâbe’ye gönderdiği “Sürre Alayı”nın (Osmanlı devletinde her yıl Sürre-i Hümayun ile İstanbul’dan Haremeyn’e [Mekke ve Medine] para ve örtüler armağan olarak gönderilmekteydi) gidişi ve dönüşü büyük eğlence olurdu. 

Gönderilen örtülerin içinde en önemlisi Kâbe örtüsüydü, üzerindeki kuşakta devrin padişahının adı yazılı olurdu. Sürrelerle birlikte her yıl Mekke’ye (Kâbe’ye) ve Medine’ye (Ravza-i Mutahhara ve sahabe mezarlarına) yeni örtüler gönderilir ve eskileri İstanbul’a getirilirdi. 

Ramazanların değişmez görüntüsü “mahya”nın hazırlanıp iki minare arasına asılması da bir eğlence türüydü: Halk tekbirlerle bu olaya eşlik eder, böylece hem sevap kazanır, hem de eğlenirdi.

İftar sofraları aile için şölene, yemek de merasime dönüştürülürdü. İftar yaklaşırken okunan “Muhammediye”ler, Peygamber (asm) sevgisinin yüreklerde doruğa çıkmasına hizmet ederdi. Muhammediye okumak da dinlemek de eğlenceliydi.

Yaşlıların sofraya oturmadan önce sünnet üzere ellerini yıkamaları bile merasimseldi. Evin genç hanımı bakır leğen getirir, ibrikle su döker, yaşlılar sırayla ellerini yıkayıp tutulan peşkirle kurularlardı. 

Çocuklar yaşlıların ağır ritmik hareketlerle abdest almalarını ilgiyle seyreder, seyrede ede abdest almayı öğrenirlerdi.

Kadınlar ise mukabeleye gider, büyük camileri gezerler, arka saflarda durup İstanbul’un en meşhur hocalarının imamlığında teravih namazı kılarlardı.

Eğer ramazan yaza denk gelmişse ailece mesire yerlerine gidilir, salıncaklara binilir, inancın ve geleneklerin “meşru” saydığı oyunlar oynanırdı.

Bütün bunlar ve benzerleri o devrin şartlarında insanı eğlendiren şeylerdi.

Özetlemek gerekirse, Osmanlı’da hayat ahirete dönüktü: Ahirete dönük olduğu için de hayatta fuzuliyata (gereksizlik) yer yoktu...

“Eğlence” mantığımız Avrupa’yı taklide başladığımızdan bu yana değişti.

Hayatımıza “vur patlasın, çal oynasın” ölçüsüzlüğü hâkim oldu. 

Ramazanı bile eğlenceye kurban ediyoruz!

Özellikle bazı belediyelerin “eğlence” anlayışı, sazlı-sözlü, şarkılı-türkülü bir duruma geldi. Günah kazanmak ve günahı yaymak için çuvalla para harcıyorlar.

Yarın devam edelim inşallah…

 

Her İbadet Bir Öğretidir

Batı felsefesi, hayatı salt bir “yarış ve tırmanış” olarak görürken, “kader”e yol veren İslam tefekkürü, hayatın “yarış” ve “tırmanış” olduğunu kabul etmekle birlikte, insanın “eşref-i mahlûkat” (yaratılmışların en şereflisi) kimliğine ve insanın yaradılış hikmetine daha yakışan bir ekleme yaparak der ki: “Hayat bir yarış, tırmanış ve yakarış(dua=kulluk)tır.”

İşte buradan hareketle, bir yazımda şöyle bir söz sarf etmiştim:

“Esas olan kimsenin yüreğine ve emeğine basmadan hayat yolunu koşmak, hayatın güçlüklerini tırmanmaktır.” 

Çünkü başkasının yüreğine (vicdanına, duygularına, sevgilerine, üretimine, çıkarlarına) basmak, kavgayı kışkırtır...

Bir sürü savaşla bugün tüm dünyanın karşı karşıya bulunduğu “küresel terör”,basılan yüreklerin yanı sıra, yine bir başka biçimde yüreklere basma anlamına gelen adaletsizliklerin (bir anlamda yüreklere basmanın) ürünleridir.

Dünyanın savaş ve terör gibi olgulardan arınması elbette temennimizdir. Ancak bunu sağlayacak bir güce sahip değiliz. Dünyadaki haksızlık ve adaletsizlikleri bireysel çabalarımızla değiştiremeyeceğimize göre, tüm gücümüzü kendimizi değiştirmeye adamak durumundayız. Bunun için de hayatı ve kâinatı okumayı öğrenmemiz lazım.

Hayat ve kâinat hem mektep, hem de mektuptur! (Bediüzzaman, “Mektubat-ı Rabbani=İlahi mektuplar diyor). Bu tespitlere bir ekleme daha yapmak zorundayım: Hayat aynı zamanda bir öğrenim ve deneyimdir. Nasreddin Hoca, tutmayacağını bile bile göle maya çalmak suretiyle yeni “deneme”lere açık olma gerekliliğine dikkat çekmişti. Ayrıca her ibadetin bir “öğreti” olduğunu da hatırlamalıyız. 

Alalım kelime-i şahadeti: Kelime-i şahadet mensubiyetimizin kafa kâğıdıdır. Mükellefiyetlerimizi öğrenmenin de giriş kapısı. İman anahtarı ki, o anahtar olmadan hayatın hiçbir kilidi açılmaz. Ayrıca insanı “din kardeşliği” dediğimiz atmosfere de bir çağrıdır.

Namaz: Namaz bir yandan zamanın değerini (çünkü her zaman bir namaza tahsislidir) idrak etmemizi öğretirken, diğer yandan disiplinli yaşamayı öğretir...

Namaz kılan insan, herhangi bir randevusuna giderken, önce namazlarını plânlar. Namazlarını dikkate alarak gününü ayarlar. Bu da insana hem zamanı plânlamayı öğretir, hem de vaktin ne kadar kıymetli olduğunu, limitine kadar değerlendirilmesi gerektiğini...

Oruç: Aczin ve fakrın yanı sıra vicdani sorumluluk almayı, ayrıca da kulluğu ve sabrı öğretir...

İnsan ruhunu disiplin altına alıp Yaratıcı Kudrete yönlendirirken, kendinde olanı başkalarıyla bölüşme konusunda da Müslümanı eğitir. Varlıklı olanlara aç kardeşlerinin halini yaşatarak açlığı yakından kavramalarını ve bu suretle yardımlaşmayı ihmal etmemelerini sağlar. 

Hac: Bu ibadet Müslümana sabretmeyi, sabır içinde şükretmeyi, zorluklara göğüs germeyi, katlanmayı, güçlüklere karşı dayanmayı, farklı kültürleri keşfetmeyi ve hoş görmeyi, “fark”ı benimseyip sevmeyi, tanışıp kaynaşmayı, yoğun kalabalıklar arasında doğru davranmayı, organize hareket etmeyi ve hasreti öğretir. 

Zekât: Herkesin kendi varlığını saçıp savurarak yaşadığı, güçlünün güçsüzü, zenginin fakiri ezip sömürdüğü bir anlayışın yaygın olarak yaşandığı dünyamızda, insanlara dayanışma ile birlikte kardeşliğin gücünü de öğretir. Toplumsal uçurumları “yardım köprüsü”yle kapatıp, komünizmi ve terörizmi besleyen sınıflar arası çatışmayı önler. 

Evet, her ibadet bir öğretidir. “İnsan” ise sürekli öğrenen ve öğrendiklerini yaşamaya çalışan varlıktır. Hazret-i Mevlana, öğrenmeye sırt çevirmiş insanın şerrinden korkmak gerektiğini vurgulamak için bir kıssa nakleder.

Hazret-i İsa’nın bir şeylerden kaçtığını gören biri, neden kaçtığını sormuş. “Bir ahmaktan kaçıyorum” cevabını alınca; “Sen ki” demiş adam, “bir dua ile körlerin gözlerini, sağırların kulaklarını açtın, ölüyü bile dirilttin; buna da bir dua okuyup düzeltemedin mi?”

Koca Peygamber umutsuzca başını sallamış ve şu cevabı vermiş:

“Haklısın. Cansıza okudum canlandı, köre okudum gördü, sağıra okudum duydu; fakat ahmaka defalarca okumama rağmen hiçbir etkisi olmadı. Onu taşlar kadar hissiz, kumlar kadar verimsiz gördüm. İşte bu yüzden kaçıyorum.”

Hayatın ve ibadetin dersi, sadece ders almasını bilenleredir.

 

Nizamülmülk’ün “Siyasetnâme”sinden

 

Büyük Selçuklu Devleti’nin büyük veziri “Nizamülmülk”, 10 Nisan 1018 yılında İran’ın, Horasan şehrinde doğdu. 

Medrese eğitimi aldı. Gençliğinde Gazne Devletinin Horasan valisinin yanında çalışarak devlet işlerini öğrendi. Sonrasında Alparslan’ın Belh valisinin yardımcılığına getirildi. Kariyerine orada devam etti. Nihayet 1064 yılında Büyük Selçuklu Devletine vezir olarak atandı.

Türk devlet yapısında ilk istihbarat teşkilatını oluşturup başına Ömer Hayyamı getirmek istediyse de, Haşhaşilerin tepkisi üzerine bunu gerçekleştiremedi.

Nizâmülmülk salt bir siyasetçi değil, aynı zamanda da tam bir ilim adamıydı. Selçuklu Sultanı’nın yanı sıra Abbâsi Halîfesi de kendisine hürmet gösterir, irfan meclislerinde bulunmaktan büyük zevk alırdı...

Âlimlere, şâirlere, sanatkârlara karşı çok cömertti. Ayrıca da bir “vakıf insan”dı: Çok sayıda câmi, mescid ve hayır eserleri yaptırdı.

Nizâmülmülk’ün “Siyâsetnâme” isimli eseri, bugün bile siyâsetle uğraşanların el kitabı olabilecek değerdedir (eserin ilavesiz doğru bir nüshası, İstanbul’da Süleymâniye Kütüphânesi, Molla Çelebi kısmında 114 numarada mevcuttur).

Melikşah’a hitaben yazdığı eserinde, yönetim mahareti açısından önemli ipuçları mevcuttur.

Nizamülmülk diyor ki:

“Ey oğul!.. Hükümdar hiçbir zaman memurlarının durumundan gafil olmamalı, devamlı kontrol etmeli, zulüm ve hıyanet zuhur ederse memuriyetten derhal almalı...

“Hükümdar, büyük bir işe bir memur tayin ettiğinde peşini bırakmamalı, müfettişler gönderip onu kontrol etmeli.  

“Hükümdar, inkar ve küfürle ayakta kalabilirse de zulümle ayakta kalamaz, idareci idare ettiklerine asla zulmetmemeli, âdil olmalı...

“Hükümdar, memleketin yıkılmasına çalışan, haram iş işleyen, devlet sırrını açıklayan, diliyle hükümdara dalkavukluk ederken, kalbiyle düşmanlık eden suçluları bağışlamamalı.

“Hükümdar; dini, milleti kuvvetlendirip, kanunları yüceltmeli. Dini, ehlinden öğrenmeye gayret etmeli...

“Hükümdar, dünyanın dört bir köşesine elçiler ve casuslar göndermeli. Ülkenin meşhur yollarının üzerine haber alma merkezleri kurmalı...

“Hükümdar, maaşların ve yollukların vaktinde ödenmesine dikkat etmeli...

“Devlet işlerini ehline danışarak yürütmeli, kendi başına iş görmemeli; herkesin, zıt da olsa fikrini açıkça ortaya koymalarını sağlamalı...

“Terfi ettirilerek üst makamlara getirilenler, buraya gelene kadar çok sıkıntı çekmişlerdir. Onların yaptığı bir hata açıkça cezalandırılırsa itibarları düşer ve onların yetişmesi için verilen onca emek boşa gider. Yetişmiş insanlar kolayca harcanmamalı, ama yapılan hatayı tekrarlamamaları da temin edilmeli...

“Hükümdar zevk u sefadan uzak durmalı, devlet kaynaklarını kılı kullanırken kılı kırk yarmalı...

“Bu dünya, hükümdarların amel defteridir. İyi olurlarsa iyilikle, kötü olurlarsa kötülükle, nefretle anılırlar...

“Haksız yere kan dökülmesine mani olmak hükümdarın üzerine farzdır…

Vergi memurları ve işlerini denetlemek, gelirini giderini bilmek, devlet mallarını korumak, hazine ve ambarın doluluğunu, boşluğunu ölçmek, düşmanın zarar vermesini önlemek de vazifesidir...

 “Ey oğul!.. Yapacağın her işte Allah’ın rızasını gözet. O’nun emrine boyun eğerek, dine hizmet et.”

Nizâmülmülk, zorlama yorumlardan çıkarılan oluşumlara karşı, Ehl-i Sünnet inancının sistemli bir şekilde öğretilmesini sağladı. 

Bunun için Bağdat, Belh, Nişabur, Herat, İsfehan, Basra ve Musul gibi şehirlerde, adıyla anılan “Nizâmiye Medreseleri”ni kurdu. (Onuncu yüzyılda İslâm dünyâsında ortaya çıkan karışıklıkların giderilmesinde Nizâmiye Medreseleri’nin çok büyük rolü vardır).

Öğrenecek ve yapacak çok şey var.

 

Nizamülmülk ve eğitim

Selçukluların büyük sultanı Alp Arslan, 1072 yılında, hunharca bir suikast neticesi öldürülünce, on yedi-on sekiz yaşlarında olan oğlu Melikşah, Selçuklu tahtına oturdu. 

Babası gibi yürekli, azimli ve kararlıydı. Nizamülmülk gibi iman ve bilgi deryası bir vezirin elinde yetişmişti. Babasının şefkati ile kahramanlığını, hocasıNizamülmülk’ün sevgisi ve sabrıyla bütünlemişti. 

Bunlara kendi ideallerini, azmini ekleyince ortaya mükemmel bir idareci çıkmıştı.

Selçuklu Devleti, en güçlü dönemini yaşıyordu. Sınırları Hindistan içlerine kadar genişlemiş, dönemin en büyük, en güçlü, en mamur, en medenî devleti hâline gelmişti. 

Melikşah, bütün bunları dosdoğru bir “Hoca” sayesinde başardı.

“Hoca”nın gerçek adı Ebu Ali el-Hasan et-Tusi’dir, Selçuklu’yu derinden inşa eden meşhur “Nizamiye Medreseleri”ni kurduktan sonra (ki, “Hüccetül İslam” olarak anılan Gazali, Bağdat’taki Medresenin başında idi), Abbasi Halifesi Kâim bi Emrillah tarafından, “Memlekete Nizam veren” anlamında “Nizamülmülk”unvanı, verilmiştir.

Sultan Alp Arslan’a vezir olduğu 1064’ten, Hasan Sabbah’ın beyni yıkanmış Haşhaşiler’i tarafından şehit edildiği 14 Ekim 1092 senesine kadar aralıksız 29 sene Büyük Selçuklu Devleti’ne, tam bir dirâyet ve sadakatle hizmet etmiştir. En büyük hizmeti ise, eğitilmiş insan yetiştirmesidir.

Günlerden bir gün, Selçuklu Devleti’nin bütçesi görüşülüyordu. Sultan Melikşah “Her kurum kendi bütçesini yapsın” demişti.

Çalışmalar başladı. Gelirler toplandı, giderler hesaplandı. Nihayet bütçeler Sultan Melikşah’a arz edildi. Melikşah, hepsini tek tek inceledikten sonra:

“Görüyoruz ki bütçemizde yoksullara, muhtaçlara, yetimlere, dervişlere, ilim tahsil edenlere, sanatkârlara pek bir şey ayırmamışsınız. Bu saydıklarımız için bütçeye üç yüz bin altın konsun” dedi, “yetimlere, gariplere, sanatkârlara, âlimlere bakmayan devlet batar!”.

Bu emri duyunca, zamanın Harbiye Nazırı (Savunma Bakanı), söz aldı:

“Bu miktar ordunun bütçesine eklenirse, Bizans’ın surlarını dahi aşarız!”

Sultan Melikşah gayet sakindi, hattâ gülümsüyordu: “Yanlışın var!” diye cevap verdi, “Biz şimdiye kadar âlimleri, fakirleri, dervişleri, yetimleri, muhtaçları gözetmeseydik, ordumuz değil yeni beldeler fethetmek, payitahtımızı bile korumaktan âciz kalırdı.”

Hepsini tek tek süzdükten sonra, devam etti: “Biz memleketleri, kılıçtan evvel, yoksul takımı ve derviş-molla kısmının dualarıyla fethederiz. ‘Duanız olmasaydı ne ehemmiyetiniz olurdu?’ buyuran Cenab-ı Hakk’a yemin ederim ki, bütçemizde yapılan en hayırlı harcama budur.”

Nizamülmülk’e döndü: “Sen de konuş Vezirim!”

Baba yadigârı şanlı vezir hayran hayran Melikşah’a bakıyordu: “Ey Cihan Sultanı!” dedi, “askerlerinizin okları bir milden öteye geçmezken, benim Nizamiye Medreseleri’nde yetişen mânevi ordunun duaları Arş’a ulaşıyor. Selçuklu Devleti ikisinin sayesinde gelişecek.” 

Sözün burasında tarihten günümüze gelip, Sayın Cumhurbaşkanı’mızın sanatçılara ve sporculara verdiği iftarda yaptığı konuşmadan yorumsuz birkaç paragraf aktaralım.

“Teessürle belirtmem gerekir ki, Türkiye’nin gücü ve kapasitesiyle kültür, sanat ve spor alanında bulunduğumuz yer uyumlu değildir… 

“İrfandan yoksun bir kültür, sanat ve ahlâktan yoksun bir sporla hiçbir yere varamayız. Bu yaklaşımla bırakınız dünya çapında isimlere ve eserlere sahip olmayı, milletimizin asgari beklentilerini dahi karşılayamayız.”

Bu durumda bendenize söyleyecek iki cümle kalıyor: “Bunları başkalarına bırakmayın Sayın Cumhurbaşkanım, bizzat ilgilenin! Bu ülkenin Nizamülmülk’ü siz olun!” 

 

Lüks ve ihtişam Müslümanları

Önce tarihimizden bir ibret levhası sunmak istiyorum...

Olayın kahramanı, Yavuz Padişah... Üç yıl kadar süren zorlu Mısır Sefer-i Hümayünu’ndan İstanbul’a dönmüş, biraz nefes almak için, Maltepe’de konaklamıştır. 

Artık o sadece “Sultan-ı İklim-i Rum” (Anadolu Sultanı) değil, aynı zamanda “Sultan-ı Arap”tır. Daha da önemlisi o “Hâdım-ül Haremeyni’ş-Şerefeyn”dir (Kutsal toprakların hizmetkârı).

Beraberinde mukaddes emanetleri de getiren Yavuz Sultan Selim, İstanbul’da bıraktığı vezirleri tarafından Maltepe’ye kurduğu ordugâhında ziyaret ediliyor. Dersaâdet’in (İstanbul) bir gelin gibi süslendiğini, halkın günlerdir kendisini alkışlamak için beklediğini, şanına layık bir karşılama töreni yapılacağını bildiriyorlar.

Vezirleri dinleyen Yavuz Padişah’ın kaşları çatılıyor. Gazabından ürken vezirler şaşkın şaşkın bakışıp ne kusur ettiklerini düşünüyorlar. 

Nihayet vezirlerden biri tüm cesaretini toplayıp soruyor: Şevketlü Hünkârım, yanlış bir şey mi söyledik?” 

Yavuz Padişah acı acı gülüyor: “Hayır” diyor, “siz yanlış bir şey söylemediniz. Ya biz yanlış bir şey mi yaptık ki, halkımız bize ücret vermeye kalkışıyor?”

Hiçbir şey anlayamıyorlar. Yavuz ciddileşiyor: “Bakın a vezirlerim, beylerim; kararında takdir insanı teşvik eder, aşırı takdir ise bitirir. Biz alkışlar eşliğinde bitmekten korkmaktayız. Allah biliyor ki, ahaliden alkış almak için değil, Efendimiz Aleyhisselâtü vesselâmın dâvetiyle bu sefere çıktık.”

Gece kılık değiştiriyor. Sıradan bir sandal kiralanmasını emrediyor. Kendisi gibi kılık değiştirmiş dört muhafızıyla birlikte (on korumayla gezen bizimkilerin kulakları çınlasın) Sarayburnu’na geçiyor. Arka kapıdan sarayına giriyor. (Bu ibret tablosu “Biz Osmanlıyız” (Nesil Yayınları, 0212 551 32 25) isimli son kitabımdan özetlenmiştir)

Ordulardan korkmayan Yavuz Padişah, alkıştan korkmuş, alkıştan kaçmıştır. Çünkü alkış “iğfal” edicidir!

Şunu anlatmaya çalışıyorum ki, sevgili dostlarım, lüks, ihtişam, debdebe, alkış, gösteriş gibi, dünyaya yönelik kavramlar, inancımızın bir parçası olmadığı gibi, kültürümüzün, medeniyetimizin, ya da tarihimizin de bir parçası değildir...

Eskiden böyle yaşamazdık, lüksümüz, tantanamız, gösterişimiz yoktu...

Varlıklı Müslümanlar oturdukları muhitin malî durumuna uygun bir hayat tarzını tercih ederlerdi. Gösterişe kaçmazlardı. Bütün birikimlerini kendilerine ayırmak yerine çevrelerindeki fakirleri doyurur, muhtaçlara yardım eli uzatır, hatta bitki ve hayvanlara yardım amaçlı vakıflar kurarak şefkat köprüsüyle hayata bağlanırlardı.

Her zaman ispat ederek ifade etmeye çalıştığım gibi, Osmanlı toplumu, sözün tam mânâsıyla bir “sevgi, şefkat ve infak (yardım) toplumu”ydu. Çünkü hayatlar inançlara göre yaşanırdı.

Uzun zamandır, hayatımızı inançlarımız yerine “günün modası” şekillendiriyor.

Varlıklı Müslümanların çoğu “modernite” tutkunu: Çoğumuz İslâmi moda”, “modern tesettür”, “İslâmi beş yıldızlı tatil”, “İslâmi plâj”, hatta “İslâmi mayo”gibi, nevzuhur kavramlar tarafından yönetiliyoruz.

Dindarların da modacıları var, beş yıldızlı otelleri var, butikleri var, güzellik salonları var, “image maker”leri var.

Çünkü “farklı” görünme hastalığı bizim de ruhumuzu avuçladı. Cebimiz para gördükçe, zaruri olmayan ihtiyaçları “zaruri ihtiyaç” saymaya başladık. “İmanda kardeşlik” sırrını unuttuk. Paylaşmaz olduk. Dolayısıyla Müslümanlığımız “farz”olanlarla sınırlı kaldı.

“Yürek Müslümanlığı”nı yüreğimizden çıkardık. İşte bu yüzden “altta kalanın canı çıkıyor!” 

 

Ramazan’da türbeler dolup taşıyor

İstanbul başta olmak üzere, hemen her bölgede türbelerimiz, “yatır”larımız var. 

“Ziyaret âdabı” çerçevesinde zaman zaman bu mekânlara gidip “ibret” almak elbette gerekiyor…

Bunlar ölümü hatırlamanın ve “adam gibi” yaşamanın bir vesilesi… 

Ben de zaman zaman türbelere, mezarlıklara giderim (zaten Peygamberimizin bu konuda tavsiyeleri var). Tarihin önemli figürlerinin mezar taşından yahut türbeden ibaret kalmış varlığını gözlemleyip dünyanın “fani” (geçici) oluşunu tefekkür eder, geçici lezzetlerde varlık aramanın anlamsızlığını düşünürüm. Bir taraftan da hayatın kıymetini kavramaya çalışırım. Türbe/ kabristan ziyareti bu anlamda faydalıdır… 

Ne var ki, öteden beri türbeler ev sahibi, araba sahibi, çocuk sahibi olmak, borçtan kurtulmak gibi dünyevi amaçlara ulaşmak için ziyaret edilir.

Üstelik Şaman döneminden kalma ya da Hıristiyanlıktan gelme şeyler yapılır. Meselâ mum yakılır (mum yakma adeti tamamıyla Hıristiyancadır), pencere parmaklıklarına bez bağlanır (şaman dönemi)… Toprak alınır… Sandukaya yüz sürülür. Mezar taşına su döküp yalanır... Bu şekilde talebin karşılanacağı varsayılır.

Osmanlı asırlarında bu anlayışla çok mücadele edildi.

Meselâ Sultan I. Ahmed’in şeyhülislâmı Abdurrahim Efendi’nin (öl. 1656) bu konuda verdiği çok sert bir fetva var. 

“Zeydin (kişinin) bir haceti (ihtiyacı) oldukta ervah-ı meşayihten (ölmüş şeyhlerden, evliyalardan) istimdat edüb (yardım isteyip) celb-i nef’e (iyilik etmeye) ve def-i zarara kadirlerdir (kötülükleri uzaklaştırma güçleri var) ve umur-i ibadda mutasarrıftırlar (dünya işlerini tanzime yetkilidirler) ve gaibe dahi alimlerdir (geleceği bilmektedirler) diye, bu itikad üzere olsa zeyde ne lâzım gelur?” sorusunu şöyle cevaplandırıyor:

“Tecdid-i iman ve nikâh lâzım gelur. (İmanını ve nikâhını yenilemesi gerekir)[Fetava’yı Abdurrahim, İstanbul, 1243, c.1, s. 96].

Hanefi fıkhına göre verilen bu fetva bugün için de geçerlidir, bağlayıcıdır. Kaldı ki, Diyanet İşleri Başkanlığı her fırsatta, türbelerden, yatırlardan “şefaat”, “şifa”, “kısmet”, “bebek” istenmeyeceği yolunda hutbeler okutuyor, yayınlar yapıyor.

Ancak değişen bir şey yok. Üstelik neredeyse bu konu “sektör”e dönüşmüş durumda. Geçtiğimiz yıllarda bir gazetenin “Hangi türbe hangi hastalığa iyi geliyor” başlıklı bir ek yayınladığını hatırlıyorum.

Galiba bu yaklaşım salt din cahili olmanın ürünü değil, bunun yanı sıra biraz da çaresizliğin ürünü.

Din bilgini değilim, ama türbelerden şefaat dilemenin, ölüden yardım ummanın, bu ve benzeri amaçlar için  mum yakmanın, çaput bağlamanın, sandukanın önünde yere kapanmanın, “yatır” mezarından toprak almanın, mezar taşını dişleyip dilek dilemenin, “yatır”ın mezarı başında şeker, sirke, simit vesaire dağıtmanın, kısacası ölülerden medet ummanın İslâm’la ilgisinin olmadığını biliyorum...

Hatta bu yaklaşımlar İslâm’da “günah” sayılıyor (şirk sayan yorumlar bile var)…

Dinimizde şifa makamı türbeler değil, sadece Allah’tır. 

Kaderi yazan kalem O’nun kalemi, hüküm O’nun hükmüdür. 

Allah’ın Kudret kalemiyle yazdığını hiçbir evliya, hiçbir yatır değiştiremedikten başka, peygamberler dahi değiştiremez.

Bu mümkün olabilseydi Hz. Nuh karısının ve oğlunun isyanını kırar (iman etmediler, Nuh’un gemisine binmediler, müşriklerle birlikte sulara kapılıp helak oldular), Hz. Âlişan Efendimiz çok yardımını gördüğü amcasını ölmeden önce Müslüman yapardı.

Düşünün ki, Allah’ın, peygamberlerine bile vermediği hakkı hangi ölü evliya kullanabilir de, “hidayet”, yahut “şefaat” dağıtabilir?

Müslümanın en güçlü silahı şükür içinde sabır ve duadır. 

Müslüman, her türlü musibet karşısında Allah’a sığınıp sabırla dua eder ve sadece Allah’tan ister.

 

Eskiden “takva” derdik, şimdi “marka” diyoruz!

“Takva Müslümanı” idik, “Marka Müslümanı” olduk!..

Mevki sahibi yahut varlıklı dindarlar, “takva” ile “marka” arasında bocalıyoruz: Marka yiyor, marka içiyor, marka giyiyor, marka yaşıyoruz.

Eskiden Müslüman hayatlar, ebediyete dönüktü. Dünya “ebedi” imiş gibi algılanmaz, “ahretin tarlası” olarak görülüp yaşanırdı. Mü’minler birbirlerini “çıkar” için değil, “Allah için” severlerdi. 

Müslümanın içten pazarlıkları yoktu. Müslüman, göründüğü gibiydi: İçi başka, dışı başka dindara nadiren rastlanırdı.

Bir iş yapılmadan önce “günah mı, sevap mı” diye bakılır, ancak “sevap”, ya da en azından “müstehap” olduğu kanaati hâsıl olduktan sonra, o iş yapılırdı…

Müslüman zenginler “ehl-i dünya” denilen “tek dünyalılar”a (ahret inancı olmayanlara) özenmez, ne kıyafette, ne siyasette, ne sosyal ve ticarî hayatta onları taklit etmezdi.

Dünyayı “mezra” (geçici iskân yeri) olarak görür, “mükâfat”ı ebedi hayatta bekler, bu beklenti ile dünyanın “cazibedar fitneleri”ne karşı direnirlerdi.

Ebedi hayata yönelik beklentilerimiz mi kırıldı, yoksa kendimizi dünyanın cazibesine mi fazlaca kaptırdık bilmiyorum, bildiğim şu ki, git gide “tek dünyalılar” gibi yaşamaya başladık. 

Hele bir de varlıklıysak, tüm emellerimize fani dünyada ulaşmak mecburiyetinde imiş gibi tüketiyoruz hayatı.

Eskiden böyle yapmaz, salt kendimiz için yaşamazdık. Lüksümüz, tantanamız, “dünyacı” beklentilerimiz fazla yoktu. “İsraf toplumu” değil, “infak (yardım)toplumu”yduk. 

Komşumuzun başı ağrısa yüreğimiz ağrır, o aç yatıyorsa tok uyumayı “insanlık dışı” sayardık. 

Bir mahallede birinin aç ve açıkta kalması demek, o mahallede yaşayan tüm zengin Müslümanların ayıplanması demekti. Çünkü hayatı inançlar şekillendirmişti.

Hayatımızı inançlarımız şekillendirmiyor artık, ihtiraslarımız şekillendiriyor!.. Siyasal, sosyal, ekonomik, çoğu kâr amaçlı kaygılar biçimlendiriyor. 

Hem “komşusu açken tok uyuyan bizden değildir” hadisi dilimizden düşmüyor, hem de en yakın komşumuzun zaruri ihtiyaçlarını görmezden geliyoruz!..

Daha da vahimi var…

Çoğumuz “moda” tutkunu olduk. “Farklı” görünme hastalığı bizim de ruhumuzu avuçladı. Kefende “marka” aranmadığını bile bile elbisede “marka” arıyoruz. 

Yakında kefende de marka ararsak hiç şaşırmayacağım!

Bizi vaktiyle “İslâmi moda” ile tanıştıranlar, yakında eminim “kefen modası”yla da tanıştırırlar!

Eski ölçüler çoktan değişti: Artık “takva” değil “marka” yaşıyoruz!

Komşumuz açken uyumuyoruz, çünkü aç kalma ihtimali olan komşuları geride bırakıp kendimiz gibi varlıklı dindarların ikamet buyurduğu etrafı yüksek duvarlarla çevrili sitelere taşındık.

Kapıda bekçiler var. Kapılar da şifreli: İçeri hiçbir fakir, hiçbir eski komşu giremez!

İnançlarımızı yitirmedik henüz, ama çoğunu yüreğimizle yaşamıyoruz… 

Hayat tarzımızın inançlarımızla örtüşmediği gerçeği de işin cabası!

Söyler misiniz, ne oluyoruz?

Ah ramazan! Sen bize geldin, ama biz sana gelemiyoruz!

 

Mimari ve insan ilişkisi

Türkiye bol miktarda showman, bol miktarda medyum, falcı, kavgacı, şarkıcı, soyguncu, vurguncu, yobaz, fetbaz, şaklaban, yağcı, dalkavuk yetiştiriyor, ama hemen hemen hiçbir alanda “cevher insan” yetiştiremiyor… 

Tamı tamına bir “kaht-ı rical” (adam kıtlığı) yaşıyoruz. 

Cumhuriyet nesli olarak, pek tabii “cumhuriyet insanı”yla   eğitimi hâlâ övünebileceğimiz ve çocuklarımıza örnek gösterebileceğimiz özelliklerde insanlar yetiştiremedi. 

Hâlbuki tarihimiz, her yılın payına birkaç “cevher insan” düşecek kadar zengindir. Aynı millet olduğumuza göre, acaba dün başarabildiğimizi bugün neden başaramıyoruz? 

Geçmişinin uzağına düşen, “zamane”nin tuzağına düşer! Biz “çağdaşlık”zannettiğimiz “zamane”nin tuzağına düştük! Ne kendimizi (tabii geçmişimizle birlikte) keşfedebildik, ne başkalarını (Avrupa filan) kavrayabildik. Ne “biz”kalabildik, ne “Avrupalı” olabildik. Hedefsizliğimiz tereddütlerimizi, tereddütlerimiz kuşkularımızı, kuşkularımız korkularımızı, korkularımız güvensizliğimizi besledi. Bir işe yaramayacağımıza inandık. O gün bugündür bir kısır döngü (eskilerimiz “fasit daire” derlerdi) içinde dönüp duruyoruz. 

Kısır döngünün bir yerde kırılmasını ve o yerde “yeniden diriliş”in başlamasını istiyorsak, önce geçmişimizi “övgü” ve “sövgü” dışında, “olgu” olarak ele alıp irdelememiz lâzım.

Eskiden bir “mahallemiz” vardı. Mahalleler “cami, mektep, aile” üçgeninde oluşurdu. Evler bahçe içinde müstakil yapılardı. Çocuklar bahçede özgürce oynarken, hayvanlar ve bitkilerle tanışır, onlarla dostluklar kurar, çevresini paylaşmayı ve çevresiyle barışmayı yaşayarak öğrenirdi. (“Topraktan geldik toprağa döneceğiz” anlayışı, insanı toprağa ve ürettiği her şeye karşı saygılı olmaya çağıran müthiş bir motivasyondu).

Bağımsız evlerin yerini çok katlı “apartman”lar (hatta rezidanslar) aldığından bu yana, aileler bahçesiz küçük mekânlara tıkıştı. “Apartman”ın yüksekliği ölçüsünde insan topraktan ve toprakta üreyen her şeyden koptu. Zaman içinde toprakla aralarındaki sevgi bağı da yok oldu. Sonuçta insan çevreye “düşman”olup yeşile savaş açtı: Villa yapmak için orman söküyoruz!

Eski evler birbirlerinden bağımsız olduğu için, bir birlerinin üzerine halı-kiliim silkme ya da gürültü yapma derdi olmayan komşular rahatça dostluklar kurulabiliyorlardı. Bir başka deyişle, eski evlerin kapı ve pencereleri komşuluğa açılırdı. Şimdiki apartman dairelerinin alt alta, üst üste balkonları ise kavgaya açılıyor. (halı kilim silkme savaşları) Çocuklarımız baskıcı, kavgacı ve şiddete eğilimli muhitlerde yetişiyor. Tabiatıyla bundan olumsuz etkileniyorlar.

Osmanlı evleri yazın serin, kışın ılıktı. Fazla ısıtılmayan evlerin içindeki insanlar zinde kalır, bu da hareketsizlikten beslenen tembelliği ve tembellikten beslenen şişmanlığı önlerdi. Abdest ve namaz, zindeliği besleyen diğer faktörlerdi. Yatsıdan sonra yatılır, sabah ezanıyla kalkılır, böylece gün de ömür de bereketlenirdi. 

Kısacası eski mahallelerle evler, yetiştirilmek istenen insanın kimliğine ve kişiliğine uygun olarak oluşturulmuştu. Bir mahalleden diğerine yerleşebilmeniz için, geldiğiniz mahallenin mutemet (itimat edilen) insanlarından referans getirmeniz şarttı. Bu denetim her mahallenin eşrafı (seçkinleri) tarafından yapılırdı. Böylece mahallenin safiyeti korunurdu. Hatta eşraf, bazı ufak-tefek davalara bakar, işi mahkemeye intikal ettirmeden oracıkta çözerdi. 

Osmanlı’nın “mahalle” dediği küçük hayat alanları “cevher insan” üretiminin merkezleriydi. Bu küçük yerleşim birimlerinde, herkes bir birini yakından tanıdığından, gençlerin “tanıdık biri görmeden yaramazlık yapma” ihtimalleri son derece zayıftı. Ufak tefek kusurlar genelde nazar-ı müsamaha ile karşılanırdı, ancak büyücek hataların bir bedeli vardı: Hiçbir çocuk (ya da genç) böyle bir bedel ödeyip mahalleye “rezil” olmayı göze alamazdı. Bu yüzden adımlar dikkatle atılır, “mahallenin namusu”na toz kondurulmaz, herkes kendi alanı içinde mutlu olmaya çalışırdı. Bu da zaman içinde karaktere dönüşür ve toplum “cevher insan”larla beslenirdi.

Yaşanan alanların insan karakteri üzerindeki etkileri inkâr edilemez. Eski mahalle hayatının yanı sıra, evlerin yüksek tavanlı, bahçeli ve manzaralı oluşunun, Osmanlı insanı üzerindeki olumlu etkilerini, tüm tarihimizdeki iftihar vesikalarında görebiliyoruz. 

Yani, mimari ve mahalle dahil her şey “cevher insan”ın yetişmesi, gelişmesi için düşünülmüştü. “Cevher insan”lardan oluşan toplum, önceden belirlenmiş hedefine cesaret ve güvenle yürüyordu. Fethedilmesi gereken hedef ise, hayatın tümünü kapsıyordu. 

“Kentsel dönüşüm” ile şehirler yeniden inşa edilirken, bunları hatırlatmak istedim.

 

Komşu komşunun külüne değil, bilgisayarına muhtaç!

Şu yalnızlaşmaya bakın ki, bir apartman dairesinde ölen adamın cesedini kokuştuktan sonra buluyorlar. Demek oluyor ki, kokuşana kadar, hiç kimse adamın kapısını çalmamış, hiç kimse, şu ramazan-ı mübarekte bir tas çorba yahut ev yapımı tatlıdan birkaç dilim götürmemiş, kimse bu adamı merak etmemiş, “Belki başına bir şey gelmiştir?” diye düşünmemiş. 

Muhtemelen apartmanın diğer bölümlerinde oturan ailelerin, adamın varlığından bile haberi yoktur: Ne yaman bir yalnızlaşma! 

Bireyselleştikçe yalnızlaştık. Birbirimizden iyiden iyiye koptuk. Sevgisiz, dayanışmasız bir topluma dönüştük ve “komşuluk” dediğimiz geleneksel huzur atmosferini yitirdik. 

Hâlbuki eskiden komşuluk konusunda mükemmeldik. Ayrıca da çok konukseverdik. Evler bile buna göre planlanır, buna göre döşenir, komşuların ve misafirin rahat etmesi için ne mümkünse yapılırdı (“misafir odası” alışkanlığı o günlerden kalmadır).

“Ayda yılda bir gelen misafire göre ev mi döşenir” demeyin; çünkü Osmanlı evlerinde arada bir değil, hemen her gün misafir ağırlanırdı. Bu biraz da ulaşım imkânlarının sınırlı olması sebebiyle bir zorunluluktu. Çünkü Kadıköy’den ya da Avcılar’dan İstanbul’a gelene kadar zaten akşam olur, bu yüzden misafir ister istemez yatıya kalırdı…

Tabii sırf bu zorunluluktan dolayı yatıya kalınmazdı. Osmanlı insanı gerçekten misafirperverdi ve misafirin yatıya kalması için ısrar ederdi. Bundan zevk alırdı. Hatta biraz yakın akrabalar haftalarca konuk olurlardı.

Osmanlı insanı, dini inançlarını salt “din” olarak değil, hayat tarzı olarak yaşardı. Daha özet bir deyişle, dini, hayata geçirmişti. Konukseverlik de, kaynağı din olan bir hayat tarzıydı… 

Bu konuda rahmetli büyük amcamın rakipsiz olduğunu düşünüyorum. Çünkü her şeyini paylaşırdı. Elinde olanın bir kısmını vermekle kalmaz, bazen tümünü verirdi. Bu yüzden zaman zaman darlık çeker, büyük halamın söylenmesine sebep olurdu.

Fakat rahmetli büyük amcam, Osmanlı geleneklerini yaşayıp yaşatma konusunda kararlıydı. İşe gitmediği günler, bizim evin yola bakan cephesine oturur, gelip geçeni kollardı…

Bir yabancı görür görmez de ayağa kalkar, hürmetle selâmını alır ve yemeğe buyur ederdi. Hatta bazen zorla alıkoyar, sofra kurdururdu. 

Kendisi daha önce yemiş olsa bile, konuğuna saygıdan dolayı onunla birlikte sofraya oturur, yer gibi yapardı.

Ardından, “Bir acı kahvenin kırk yıl hatırı var” diyerek cezveyi ocağa sürer, acı kahveler karşılıklı höpürdetilirken, sohbet koyulaşırdı. 

Bu derin konukseverlikte, büyük amcamın yalnızlığının ne kadar rolü olduğunu bilmiyorum, fakat sebep ne olursa olsun, Osmanlı geleneklerinin gereği olan konukseverliği biraz da abartarak yaşatması hâlâ çok hoşuma gider.

Büyük amcam, ramazan gündüzünde misafir ağırlayamazdı, ama iftarlarda bunu telafi ederdi. Bizim evde neredeyse misafirsiz iftar yoktu. Tanımadığımız insanlar bazen günlerce kalır, yiyip içerlerdi.

Bazen bizim evde birkaç sofra birden kurulurdu. Zaten kadınlar ve erkekler ayrı sofralarda iftar ederlerdi. Usta bakırcılar tarafından özenle dövülmüş kocaman bakır siniler “sofra ayağı” dediğimiz yüksekçe ayaklara konur, etrafına oturulurdu. 

Yekpare ıhlamur ağacından delme kara kovanlarımız vardı. Bu yüzden evde halis “Atina balı” (bizim ilçenin eski ismi “Atina”) eksik olmazdı.

İftar sofrasında konuklara, “Tatlı yiyelim, tatlı konuşalım” sözü eşliğinde önce bir kaşık bal sunulurdu. Sonra Allah ne verdiyse kaşıklanırdı.

Haberli ya da habersiz gelen misafirlerden biri su ister ve içerse, suyu verene “Su gibi aziz ol” diye teşekkür eder, kendisinden genç biri su vermişse, “Berhüdar ol” diye dua ederdi.

Çocukluğumun iftarları özlemimin doruk noktasıdır. Öyle güzel anılar kaldı ki geriye, yaşadığımız ramazanın içinden dönüp bakmamak, bakıp anmamak olmazdı…

 

Sallama çay yazarlığı

 

Televizyon sunucularıyla oyuncular ve magazinciler kitap yazma yarışında. Ne yazdıkları önemli değil: Zira günümüzde insanlar fikri derinlikleriyle değil, şöhretleriyle ölçülüyor. 

Reytingine, takipçine göre değer kazanıyorsun!

İmza günündeki kuyruğa bakıyorum: “Eh, herhalde mükemmel bir şeyler yazmış” diyorum. Bu heyecanla kitabını alıp okumaya çalışıyorum, fakat üç paragraf sonra pes ediyorum. Ne cümle yapısı, ne kelime zenginliği, ne dilbilgisi, ne fikir, ne konu, ne düşünce kırıntısı…

“Biraz da kitaptan götüreyim” hevesiyle çalakalem döşenmiş haspam! Kitabın bu kadar saygısızlık gördüğü, yazmanın bu kadar ayağa düştüğü başka bir dönem bilmiyorum.

Reytingi iyi olan programcılar, magazinciler, oyuncular, şarkıcılar yazıyor da yazıyor! Kitap fuarlarında kuyruklar uzuyor. Satışlar dekor düzeyde… “Gençlerimizi eğitsin” diye, konferanslara bile çağrılıyorlar. Şöhret olmuş ya, her şeye hakkı olduğunu sanıyor.

Bu ülke garip bir ülke: Bir kere “şöhret” oldunuz mu, ne “bilgi”niz, ne “fikri”niz, ne “birikim”iniz, ne konulara “vukufiyet”iniz ve “hâkimiyet”iniz önemli değil. Çala kelâm konuşur, çalakalem karalar, “Ben de yazdım” diye çıkar ortalıkta dolanırsınız.

Hatta kitap fuarında en “değme” yazarlara “taş” çıkartır, insanları imza kuyruğuna dizersiniz (kaç kere şahit oldum)…

Hezeyanlarınızı “fikir”, bin kere söylenmişi tekrarlamayı “orijinalite” zannedip Nasreddin Hoca’nın hindisi gibi kabarabilirsiniz de…

Hatta ve hatta şöhret düşkünleri sizi “yazar” sanıp soru sordukça, kendinizden geçebilir, “Küçük dağlar benden sorulur” havasında “ahkâm” üstüne “ahkâm”bile kesebilirsiniz… Bence buna hiçbir engeli yok: Tencere yuvarlanır, kapağını bulur!

“Böyle okura böyle yazar” der geçersiniz. Çünkü sanal âlemin meşhuru iseniz her türlü saçmalama hakkınız olur! 

Şarkıya benzemez şarkılarınızı dinleyen, programa benzemez programlarınızı izleyen hazır bir kitle var nasılsa. Ne yapsanız “keramet” sayılıyor. Bu durumda mankenlikten, dansözlükten şarkıcılığa, şarkıcılıktan, sunuculuktan yazarlığa neden geçmeyesiniz?

Daha önce de benzerlerini gördük: Kimi “meşhur”ların yazdığı kapaktan ve kapaktaki “dekolte” fotoğraftan ibaret kitaplar çıktı piyasaya. İmza günlerinde kuyruklar oluştu. Bakıp bakıp düşündüm: “Onun yazdığı kitapsa, Necip Fazıl’ın, Tarık Buğra’nın, Kemal Tahir’in yazdıkları ne?”

Bir bakıyorsunuz adı sanı duyulmamış biri, iki program sonra “meşhur” olup ortalığı velveleye veriyor!.. Programları reyting rekorları kırıyor… Şarkılarına çığlık çığlığa eşlik ediliyor…

Sonra bir de bakıyorsunuz, son yaptığı program (ya da CD) tutmamış, reytingi düşmüş, bizim “yapay şöhret” saman âlevi gibi sönmüş. Bir ay içinde kimse hatırlamıyor. Tabii bu sürede yeni bir şöhret üretiliyor…

Televizyonlara da reyting lâzım: Reyting=reklâm=para!

Kusura bakmayın, alınmayın, ama çoğunuzun tanıdığı “meşhur”larınızla elâlemin sözlerini “aşırıp” sosyal medyada kendi sözleriymiş gibi yayınlayan “fenomen”lerinizitanımıyorum…

Yazdıkları, konuştukları, “sallama çay” gibi çiğ bir tat bırakmanın dışında ne bırakıyor Allah’ınızı severseniz?

“İnsanları eğlendiriyoruz” mazeretine kimse sığınmasın. Zira “eğlence”de bile bir “seviye” aranır. Bu yapılanlar insanları eğlendirmek değil, düpedüz tüketmek! Hem zamanı, hem insanı tüketiyorlar.Türkiye reytinge bağlı yapay şöhretlerin ülkesi oldu…

 

Osmanlı ailesinde iftar zamanı

Osmanlı insanı, Peygamber-i Âlişan Efendimiz’in, “Ailenizle birlikte yediğiniz yemeğin bereketi vardır” şeklindeki buyruğuna uygun olarak sofraya topluca oturur, her yemek merasimsel bir anlayışla yenirdi...

Öğün aralarında atıştırma âdeti yoktu. Bu nadiren yapılan bir şeydi. Sokakta yürürken ısırarak bir şeyler yemek ise, bize sonradan musallat olan ve hızla alışkanlığa dönüşen bir sapma...

Osmanlı insanı sokakta, hele de ayakta yemek yemeyi son derece çirkin ve ayıp sayardı... 

O devirde hayat hızlı akmadığı, iş dünyası da şimdiki gibi acımasız-insafsız olmadığı için, ev halkı akşam yemeğinde mutlaka buluşurdu...

Özellikle iftar yemekleri aile için tam bir şölendi...

Tahmin edebileceğiniz gibi, Osmanlı asırlarında yemek, yer sofrasında yenirdi...

Önce yere tertemiz bir örtü atılır, üstüne tahtadan yapılmış bir ayak konur, ayağın üzerine de büyük yemek sinisi yerleştirilir, tahta kaşıklar sininin çevresine dizilirdi. 

Sininin etrafına, evin hanımının becerisine göre işlenip düzenlenmiş minderler konurdu...

Sofra âdâbına göre, sağ kollar sofraya dönük olarak hafif çapraz oturulur, erkekler sağ dizlerini sünnet üzere dikerler, kadınlar ise dizüstü çökerlerdi.

Ev halkı, iftara yarım saat kala sofradaki yerlerini alırdı. Bu, sofraya ve sofrayı hazırlayan hanımlara gösterilen saygının gereğiydi...

Ayrıca bir sabır imtihanına girmekti. Yiyecekler sofrada öylece durur, etrafında oturanlar nefislerini sabır ve itaat sınavından geçirirlerdi. Ayrıca duaların kabul olduğu bildirilen iftar saatini dua, zikir ve tefekkürle değerlendirirlerdi.

Sürahi, sinide yer tutmaması için, sofra örtüsünün üstünde (yerde) dururdu. Su içmek isteyen söyler, gençlerden biri sürahiden bardağa su koyardı. Biri suyunu içerken, sofradakiler mutlaka onu bekler, böylece su içenin yemek hakkı korunurdu. Suyu içen suyu verene “Su gibi aziz ol” diye dua ederdi.

Sofraya ilk olarak büyücek bir bakır kâse içinde çorba gelirdi. Yemeği, besmele eşliğinde ailenin en yaşlı kişisi başlatırdı. 

Kökleri inanç manzumemizde olup yüzyıllarla gelenekselleşen sofra âdâbına göre, yemek hızlı yenmez, ağız dolu iken konuşulmaz, kahkaha ile gülünmezdi. Lokma aralarında güzel ve olumlu şeylerden bahsedilirdi.

Sofraya gelen yemeği beğenmemek pek tabii mümkündü, ancak bunu yüksek sesle dile getirmek en büyük görgüsüzlük sayılırdı...

Osmanlı sofrasında kesinlikle ağız şapırdatılmaz, ekmek ısırılmaz, burun çekilmez, diş karıştırılmazdı. Sofraya oturuşta ve kalkışta eller mutlaka yıkanır, ağız misvaklanırdı.

Yemekler aynı kaptan yenirdi. Sofraya sulu yemek gelmişse, tahta kaşık kullanılır, Batı’daki gibi çatal-bıçak kullanılmazdı (Çatal-bıçak Tanzimat›la birlikte kullanılmaya başlandı).

Çorbadan sonra, pilav eşliğinde et yemeği gelirdi. Ardından ya bir soğuk yemek, ya bir börek verilirdi. En sonunda tatlı ya da meyve yenirdi.

Çorbadan sonra akşam namazı cemaatle kılınır, sonra tekrar sofraya dönülürdü.

Aile reisi (dede yahut baba) şükür duasını ettikten sonra, sünnet üzere herkes tuzluktan bir tutam tuz alarak ağzına atar ve yemeği pişirene “Elinize sağlık”gibi, “Çok güzel olmuş” gibi cümlelerle teşekkür edilirdi. “Sağol”, “Berhüdar ol”, “Allah razı olsun”, “afiyet ola”, “elinize sağlık” gibi sözler, ağızlardan düşmezdi.

Yemek yenilip dua edilmesinin ardından, evin yetişkin genç kızı varsa o, yoksa anne mutfağa geçer, büyüklere kahve pişirirdi... 

Büyük anneler, büyük babalar otururken sofradan kalkanlar, boş tas ve tabakları toplayıp mutfağa taşırlardı. Hiçbir yerde ekmek kırıntısı bırakılmazdı...

Osmanlı insanı “nimet” dediği ekmeğe aşırı bir duyarlılık ve hürmet gösterirdi.

 

Ne yaygara, ne yaygara!

1930’lu yıllarda Atatürk’ün talimatıyla üretilen köksüz ve mesnetsiz “Güneş Dil Teorisi”negöre, Türkçe dünyadaki ilk dillerden biriydi. “Bütün diğer diller Türkçeden üremiş”ti.

Atatürk nihayet bir siyasetçiydi. Siyasetçi, siyasetin gereğini yapar. İlmi yanlışlara karşı çıkması gereken ilim adamlarıdır. Fakat bu cesareti birkaç kişi dışında kimse gösteremedi: “Mutlak gerçek” gibi ders kitaplarına geçirildi, hatta üniversitelerde okutuldu (Atatürk ölür ölmez, Güneş-Dil Teorisinin en hararetli savunucularından biri olan İbrahim Necmi Dilmen, Ankara Üniversitesi’ndeki Güneş-Dil Teorisi derslerine son verecek, bunun sebebini sorduklarında ise, “Güneş öldükten sonra onun teorisi nasıl hayatta kalabilir” şeklinde akıl almaz bir cevap verecekti).

Bu teoriye göre,Niyagara Şelalesi’nin ismi “Neyaygara” sözünden geliyordu. Aslında Türk olan Kızılderililer Bering Boğazıyoluyla Amerika Kıtası’na geçmiş, kıtayı keşfederken, önlerine korkunç gürültüler çıkaran bir şelale çıkmıştı...

Bu durumdan çok etkilenen “Kızıl Türkler”, “Neyaygara! Neyaygara!” diye bağırmışlar, bu ilk tepki zamanla “Niyagara” şekline dönüşmüş.

Amerika Kıtası’nı keşfe devam eden Türk boyları (yani Kızılderililer) Güney Amerika’ya kadar gelmişler...

Burada ucu bucağı olmayan bir nehir görmüşler ama suyun kaynağına doğru günlerce yürümelerine rağmen, çıkış noktasına bir türlü ulaşamamışlar...

Hayretler içinde kalıp bir birlerine “Amma uzun!” demişler. Zamanla bu söz “Amazon”a dönüşüp o nehre isim olmuş!

Bu saçmalıklar o dönemin gayetle ciddi “bilimsel” bulguları olarak tezlere, sempozyumlara konu olmuş, hatta kitaplara geçirilmiştir.

Sözünü etmişken, hepsinden daha da “bilimsel” bir “bulgu”dan söz edeyim...

Eski ders kitaplarımıza göre, Peygamber Efendimiz’i Medine’ye dâvet eden Medine halkı öz be öz Türk’tü! Çünkü bunlar, Arapların “Evs” ve “Hazrec”kabilelerine mensuptu...

Bu kabile isimleri eski yazıdaki yazılış biçiminden dolayı “bizimkiler” tarafından “Us” (Evs yerine) ve “Hazarç” (Hazrec yerine) şeklinde okundu...

“Us” kelimesinin Türkçede “akıl” anlamına geldiği, “Hazarç”ın da “Hazar Türkleri”nin adından bozma olduğu uydurulmuş, bu yanlış okumaya dayanılarak bir çırpıda “Arap” kabileler “Türk” oluvermişti!

Bu konuda bir de harita çizilmişti. “Us” ve “Hazar” boylarının Orta Asya’dan Medine’ye gelirken izledikleri yol, haritada renkli oklarla gösterilmişti...

Bu arada ilkokulda okuduğumuz göç hikâyesi ile sözde Avrupa’ya dağılışımızı gösteren eğri-büğrü çizilmiş renkli okları da hatırlayın.

Ne tesadüf: Benzer oklar CHP’nin ambleminde de vardı. Galiba devrin iktidarı ok çizme işine kendini iyice kaptırmıştı!

“Bu kadar da olmaz” demeden önce belirtmeliyim ki, o dönemde Peygamberimizi “Türk” ilân eden bir hayli yazı yazılmıştır.

Ünlü Yunanlı filozof Aristo’ya (Aristoteles) kadar uzandılar... 

İsminin söylene söylene bozulup “Aristo”yadönüştüğünü, asıl isminin “Ali usta”olduğunu, Türk soyundan geldiğini iddia ettiler.

Eee!.. 

Selçuklu’yu, Osmanlı’yı tarihten silerseniz...

Etiler’den Sümerler’den “yeni ecdat” uydurursanız...

Elin Yunanlısına kadar gidersiniz!

Ve artık isterseniz “Bu kadar da olmaz ki” diyebilirsiniz...

 

“Münevver” mi, “aydın” mı?

 

Türkiye’nin “aydın”a değil, “münevver”e ihtiyacı var: “Münevver”in kökü “nur”a dayanır. Osmanlı ceddimiz bunu bir “kelime” olarak değil, “terkip” ve “tarif”olarak, “ibadet ve taatla nurlanmış, imanî ve İslâmî tahsil-terbiye ile intibaha gelmiş âlim” anlamında kullanırdı.

Her anlamda dolu ve olgun bir kafaya işaret ederdi. 

Kelime zaman içinde belli ki kavrama dönüşmüş, daha kuşatıcı ve kavrayıcı bir hale gelmişti.

Onu dışladığınızda bir kelimeyi değil, bir manzumeyi, bir sistemi dışlamış oluyorsunuz…

Aynı zamanda yüzyıllarla oluşmuş bir yapıyı yıkıyorsunuz.

“Altı üstü birkaç kelime” zannedip savurduğumuz, yerine başka “sözcük”ler uydurarak boşluğu doldurduğumuzu zannettiğimiz şey, meğer hafızamızda doldurulamaz boşluklar bıraktı…

Çünkü savurduğumuz “Altı üstü birkaç kelime” değil, yüzyıllarla oluşan birikimimiz, yüzyıllarla gelişen hafızamız ve yüzyıllar içinde olgunlaşan şuurumuzdu.

Bunlar olmadan kalıcı şeyler yapılamıyor.

“Münevver” kelimesinin ihtiva ettiği mânâ ile birlikte münevverlerinizi, yani “ibadet ve taatla nurlanmış, imanî ve İslâmî tahsil-terbiye ile intibaha gelmişâlim”lerinizi de yitiriyorsunuz.

“Münevver” kelimesinin yerine uydurduğunuz “aydın” kelimesi ise ne o mânâyı kapsıyor, ne öyle bir işlev üstleniyor, ne de o tadı veriyor.

Sonuçta, “âlim” unvanını üzerinde yama gibi taşıyan ideolojik saplantısı bol, insanları inanç ve ideolojilerine göre ayrıştırmaya meraklı, milletin kılık kıyafetine takmış, milletle her konuda kavga eden dar kafalı “bilim adamları”na kalıyorsunuz.

Bunlar genelde her türlü yeniliğe, özellikle de demokratik hak ve özgürlüklerin herkese eşit dağıtılmasına, millî iradenin yönetime hâkim olmasına karşı çıktıkları için, ülkeniz bir adım ileri gidemiyor. Sürekli patinaja kalıyorsunuz!

“Sadece bir kelime” saydığımız “münevver”i yitirmek, işte böylesine vahim sonuçlar doğurdu.

Hepsi bir kelime olsaydı neyse; çaresine bakardık. Biz kâmusumuzla birlikte “ilim ve fikir namusu”muzu da kaybettik!

Meydan şaklabanlara kaldı: Her yerde onlar kol geziyor!

“Münevver” kelimesiyle birlikte münevverimizi, “muallim” kelimesiyle birlikte “yüceltme ve yükseltme maksadıyla eğiten” muallimimizi, “talebe” kelimesiyle birlikte de öğrenme ve okuma şevkimizi yitirdik maalesef. 

Yerine geçirmeye çalıştığımız “aydın”, “öğretmen”, “öğrenci” kelimeleri kavram derinliği içermediklerinden yavan kaldılar.

“Aydın”ın “münevver” mirasını, öğretmen”in “muallim” dünyasını, öğrencinin “talebe” heyecanını taşımaya ne niyeti, ne de kapasitesi var artık: Böylece “aydınlanma”dan mahrum hale geldik. 

O gün bugündür alaca karanlık kuşağında el yordamıyla düşe-kalka yürümeye, yönümüzü ve yolumuzu bulmaya çalışıyoruz.

“Münevver”imizi bulduğumuzda, “muallim”imizi, onu bulduğumuzda da “talebe”mizi, hepsini bulduğumuzda “Yeni Türkiyemiz”i bulacağız inşallah!

İşte o zaman yolumuz ve yönümüz yeniden belirginleşecek.

Bir gün de “uydurukça” akımının köklerine bakalım.

 

Kültürün ve dilin kudreti

 

Sayın Cumhurbaşkanımızın “Türkçe” derdini anlıyorum, çünkü bendeniz de aynı dertten muzdaribim.

Ama asıl anlaması gerekenlerin anladığından pek emin değilim…

Asıl anlaması gerekenleri sayayım isterseniz: Milli Eğitim Bakanlığı, Kültür Bakanlığı ve belediyeler…

Milli Eğitim Bakanlığı tayin-terfi ve yeni okul inşaatlarıyla, Kültür Bakanlığı turizmi canlandırmayla o kadar meşgul ki, bakanlıklarında köklü değişim gerektiren asıl konulara vakit ayıramıyorlar.

Ayrıca “kültür” gibi mücerret (soyut) bir konu ile “turizm” gibi müşahhas (somut) bir konunun aynı bünyede toplanmasını anlamak mümkün değil. Ağırlık ister istemez para getiren turizme kayıyor. Kültür ise maalesef sahipsiz kalıyor.

Konuşmalarından anladığımız kadarıyla Sayın Cumhurbaşkanımız işin farkında: Ancak “farkındalık” yetmiyor. Kadroları harekete geçirecek düzenlemeler lâzım. Sayın Cumhurbaşkanımızın kişisel çabasıyla olacak iş değil. Topyekûn bir harekete ihtiyaç var. “Dertli” uzmanlardan kadrolar kurmak ve kadroları orkestra şefi ustalığıyla yönetecek “deliler”in yönetimine vermek lâzım. 

Gerçekten de “delilere” ihtiyacımız var. “Akıllılar”ın batırdığını ancak “deliler”ayağa kaldırabilir. Malum: “Akıllı düşünene kadar deli köprüyü geçer!”

Artık köprüyü tartışmaya değil, geçmeye muhtacız!

Cumhurbaşkanı çırpınıyor, ama Başbakan’ın ağzından “kültür” ve “dil”kelimelerini duymuşluğumuz yok. Atatürk konusundaki hassasiyeti keşke bu konularda da olsa…

Türkiye, teknik yatırımlardan ibaret bir ülke olamaz. Teknik yatırımlarla bir ülke topyekûn gelişmeyi sağlayamaz. Kaldı ki, teknik yatırımların sürdürülebilmesi bile kültürel atağa bağlı. 

Bu tespitim tüm aydınları kapsıyor. Dil ve kültür konularına bu kadar duyarsız insanlardan “aydın” filan olmaz (Sayın Cumhurbaşkanımız bir konuşmasında “çeyrek aydın” demişti ki, tam oturuyor). “Aydın” olsa bile “münevver” olmaz.

Malum: Toplumunun önünü aydınlatabilen ve açan insanlara eskilerimiz “münevver” derlerdi…

Bu kelimenin kökü “nur”a dayandırılır, “ibadet ve taatla nurlanmış, imanî ve İslâmî tahsil-terbiye ile intibaha gelmiş âlim” anlamında kullanırlardı.

Nice kelime ve kavramlarla birlikte bu kavramı da “kökü dışarıda” sayarak savurduk…

Meğer kelime deyip geçmemek lâzımmış...

Kelime bir milletin karakteri, ufku, en kıymetli hazinesi, âdeta şuur ve hafızasıymış...

Yerleşik her kelimenin kıymeti “kâmus namustur” (Cemil Meriç) sözüyle özetlenecek kadar kutsalmış meğer.

Düşünün ki, bugün sizin kullandığınız (ya da kökü Arapça-Farsça olduğu gerekçesiyle kullanmadığınız) herhangi bir kelimeyi, tarihin içinde Fatih Sultan Mehmed de kullanmış olabilir, Mimar Sinan da, Osman Gazi de…

Kelime, tarihi bağların düğümüdür, geçmişi geleceğe kilitler.

Tabii eğer “hakikat” yerine “gerçek”i, “imkân” yerine “olanak”ı, “mümkün”yerine “olanaklı”yı, “ihtimal-muhtemel” yerine olasılık”ı kullanmıyorsanız…

Çünkü kelime haznemizin tarihi köklerinde “olanak”lar, “olasılık”lar yoktur; “imkân”lar, “mümkün”ler vardır…

Belki de bu yüzden Osmanlı Devleti bir “imkânlar devleti” olabilmiş, tarihi boyunca imkânsızlığa meydan okuyabilmiştir.

Görüyor musunuz, “kelime” deyip geçtiğimiz şeylerin kudretini, kuvvetini, belirleyiciliğini?

Kalabalıkları millet yapan şey, ortak değerlerdir. Değerlerimizi hovardaca savurduk, ama artık toparlanmamız lâzım. Bunun için önce sağlam bir niyete, o niyet istikametinde kadrolara ve kalıcı politikalara ihtiyacımız var.

 

Ramazanı on beş güne indirmek!..

Ramazanı Eylül ayına sabitleyelim” (Vatan gazetesi yazarı Can Ataklı) diyen oldu. “Şubat kısa ve serin olduğu için Şubat’a sabitleyelim” (Hürriyet yazarı Yalçın Bayer) diyen de oldu...

Tarihte, “Ramazanı on beş güne indirelim” diyen biri var ki, Sultan II. Selim’in Habeşli dalkavuğudur...

Görev icabı, padişahın hoşuna gidecek şakalar, taklitler, şaklabanlıklar yapar, onu eğlendirmeye çalışır, en gergin anlarında bile güldürürmüş. O yanındayken, Padişah, vaktin nasıl geçtiğini anlayamaz, onunla vakit geçirmekten zaman bulup vezirlerini huzuruna kabul edemezmiş.

Günün birinde herkes usanmış. Nihayet Sadrazam bu işe bir çare bulmaya karar vermiş. Ne yapıp edip Habeşli dalkavuğu Padişah’tan uzaklaştırmalı, Padişah yeniden vezirleriyle devlet işlerini görüşmeye başlamalıymış.

En ağırına giden de, kölenin ne zaman istese Padişah’ın huzuruna çıkabilmesiymiş...

Oysa kendisi hüsn-ü kabul görmüyormuş. Derken mübarek Ramazan gelmiş. Mevsim yaz, hava sıcak, İstanbul kavruluyor, oruç insanları zorluyormuş.

Sadrazam’ın aklına parlak bir fikir düşmüş. Habeşli dalkavuğu huzuruna çağırıp konuşmaya başlamış: “Sen Padişah Efendimizin en sevdiği insansın. Bir dediğini iki etmez. Senden bu ümmet adına bir ricam olacak...”

“Nedir halledelim” derken, hindi gibi kabarmış, dalkavuk...

Sadrazam için için gülerek, anlatmaya başlamış: “Malum, ramazandayız. Havalar çok sıcak. Günler uzun. Ümmet oruç tutmakta zorlanıyor...”

“Malum” demiş dalkavuk, “ben dahi zorlanıyorum.”

Sadrazam son derece ciddi bir yüz ifadesiyle sözlerine devam etmiş:

“Cennetmekân Sultan Selim-i evvel (Yavuz) zamanında ramazan orucu üç aymış. Böyle sıcak günlere denk geldiğinde, Yavuz, Halife-i rüy-i zemin olarak bir ferman çıkarmış ve üç ay tutulan ramazan orucunu bir aya indirmiş. Şimdiki Efendimizin de adı Selim, ramazan da yine çok sıcak günlere denk geldi, adaşı ve atası Yavuz Sultan Selim gibi bir ferman daha çıkarıp orucu on beş güne indirse, ümmet kıyamete kadar Efendimize dua eder.”

Derin bir nefes aldıktan sonra eklemiş:  “Sen de dualardan nasiplenip Cennet-i Âlâya kurulursun.”

Habeşli köle düşünceye dalmış: “Olur mu dersin?”

“Hem de çok güzel olur. Eminim sen teklif edersen, yapar. Sevabın dışında Padişah’tan okkalı bir de armağan alırsın.” 

Teklif bu kez dalkavuğun aklına yatmış: “Merak etme hallederim” diyerek, seke seke Padişah’ın huzuruna çıkmış. 

On dakika kadar kalmış. Ve seke seke girdiği kapıdan âdeta sürünerek çıkmış. Padişah arkasından hâlâ bağırıyormuş: “Seni mel’un Karavaş seniiiii, seni yezid seniiiii!”

Bir sütunun arkasına siperlenip dalkavuğun huzurdan çıkmasını bekleyen Sadrazam,  dalkavuk kapıda belirir belirmez, kıs kıs gülerek sormuş: 

“Ne oldu, Padişah teklifini kabul etti mi?” 

Dalkavuk, kesik kesik cevap vermiş: “Teklifi duyunca çok öfkelendi, ‘Beni âleme rüsvay edip kıyamete kadar lânetle mi andıracaksın’ diye kızdı. Hakkımda sürgün fermanı çıkardı; Fizan’a sürüldüm.”

Köle ağlayarak uzaklaşırken, Sadrazam arkası sıra bağırmış:

“Ramazanı kökünden kaldırsın dedirtseydim, sürgünle paçayı kurtaramaz, kellenden olurdun, maskara herif!”

 

Fatih’in bir vakfiyesi

Osmanlı’da ilk vakıf Orhan Gazi tarafından, İznik’te, eğitim-öğretime ilişkin olarak vücuda getirildi: Kurduğu üniversitenin bilimsel özerkliğe (hâlâ ulaşamadığımız büyük hasret) kavuşabilmesi için gereken ekonomik bağımsızlığı temin amacıyla da bir kısım gayrimenkuller vakfetti. Osmanlı’nın vakıflaşma süreci, böylece başlamış oluyordu. Bu sürecin nasıl işlediğini göstermesi açısından Fatih’in bir vakfiyesini biraz sadeleştirerek özetlemek istiyorum:

“Ben ki, İstanbul Fatihi abd-i âciz (aciz kul) Sultan Mehmed Han’ım! Bizatihi alnumun teriyle kazanmış olduğum akçelerumle (şahsi paramla) satun alduğum İstanbul’un Taşluk Mevkii’nde kain (bulunan) ve malumu’l hudut(sınırları belli) olan yüz otuz altı bap dükkânımı aşağıdaki şartlar muvacehesinde vakf-ı sahih eyledum. İş bu gayr-i menkulatumdan(dükkânlarımdan) gelicek nemalardan (gelirlerden) İstanbul’un her sokağına ikişer kişi tayin eyledum. Bunlar, ellerinde bir kap içerisinde kireç tozu ve kömür külü karışımı olduğu halde günün müteaddit saatlerunde sokakları gezeler. Tükrüklerin üzerine bu tozu dökeler (kirecin mikrop öldürücü etkisini unutmayalım) ki, yirmişer akçe alalar...

“Ayrıyeten, on cerrah (operatör), on tabip (doktor) ve üç de yara sarıcı(hemşire-sağlık memuru) tayın eyledum. Bunlar dahi, ayın belli günlerinde İstanbul’a çıkalar, bilaistisna (ayırım yapmadan) her kapuyu vuralar ve o hanede hasta olup olmaduğun soralar, hasta var ise ve şifası mümkin iseşifayap edeler (evde tedavi etsinler); değilse kendulerunden hiç bir karşıluk beklemeksızın (ücretsiz) Darülâceze’ye (yoksullar bakımevine) kaldırarak orada salah bulduralar (iyileştirsinler)…

Maazallah (Allah korusun) İstanbul’da et buhranı çıkacak olursa vakfittuğumyüz adet tüfengi ehline (avcılara) vereler. Bunlar, hayvanat-ı vahşiyenin (av hayvanlarının) yumurtada ve yavruda olmadığı sırada balkanlara (dağlara-ormanlara)çıkub avlanalar ki, zinhar (kesinlikle) hastalarumuz gıdasuz(proteinsiz) kalmasunlar…

“Ayrıyeten, külliyemde bina ve inşa ittuğum imarethanede şehit ve şühedanın harimleri (şehit aileleri) ve İstanbul fukarası yemek yiyeler... Ancak, yemek yemeye veya almaya bizatihi kenduleri gelemeyecek vaziyette olanlarun yemekleri günün loş karanlığında kimse görmeden (bu da muhtaç insanı incitmemeye yönelik vicdani bir hassasiyet) kapalı kaplar içerusunda evlerine götürüle...”

Böyle bir inceliği gösterebilmek, insanı mânâ ve mahiyetiyle tüm olarak kavrayabilmeyle mümkündür. 

Bu da yaradılış hikmetini ayrıntılarıyla özümsemeyi gerektirir. Belli ki ceddimiz, “insan” denen mükemmelliği bütün hikmetiyle kavramıştı... 

Öyleyse şunu rahatlıkla söyleyebiliriz ki, “vakıf”, sevginin öteki adı olmanın yanı sıra, İnsan”ı kavrayan “hikmet”in de öteki adıdır: Zaten bu yüzden “Müslüman”dır.

“Anlattıklarınız güzeldir, ancak geçmişe aittir ve geçmişte kalmıştır” diyeniniz varsa, onlara belediyelerin iftar çadırlarını görmelerini, hattâ bir iftarlarını çadırda açmalarını öneririm.

O zaman anlayacaklar ki, ecdadın insan sevgisi kokan vakıf kültürü, günün ihtiyaçlarına uyarlanmış, bu sayede İstanbul, ramazan boyunca, milyonların iftar ve sahur yaptığı büyük bir imarethâneye (fakir fukaraya ve yolculara bedava yemek verilen yer) dönüşmüştür.

Bunu yaşadıktan sonra, insan, Namık Kemal’in “Vatan Kasidesi”ndeki vurguyu daha rahat anlıyor: 

“Biz ol nesl-i kerîm-i dûde-i Osmaniyanız kim, 

 “Muhammerdir serapa mâyemiz hûn-ı şehadetten; 

 “Biz ol âl-i himem erbâb-ı cidd ü içtihâdız kim, 

 “Cihangirâne bir devlet çıkardık bir aşiretten…” 

Yani:

Biz öyle şerefli Osmanlı soyundanız ki,

Hamurumuz şehit kanı ile mayalanmıştır;

Elbirliği içinde öyle büyük bir maharetle çalıştık ki,

Büyük bir cihan devleti çıkardık bir aşiretten.

O zaman yapabilmişsek, neden şimdi de yapamayalım ve tekrar büyüyemeyelim? 

 

İnsan, ramazan ve hayır-hasenat

 

Hem dini, hem de milli kültürümüzün temelinde “eşref-i mahlûkat” olarak “insan” var: “Her şey insan için” görüşü, medeniyet anlayışımızın bamteli ve temeli... 

Bu idrak içinde eğitilen Osmanlı insanı din, dil, renk, ırk farkı gözetmeksizin insanlara hizmeti ibadet telakki etmiş, “İnsanların en hayırlısı, insanlara faydalı olandır” prensibi çerçevesinde, hayırda yarışmış, bu ulvi ve külli yarışın bir sonucu olarak da, büyük hayır müesseseleri (vakıflar) vücuda getirmiştir. Osmanlı’da vakıf müesseselerin bolluğu ve yaygınlığı “hayır”da yarışın ne denli büyük bir toplumsal heyecan dalgası oluşturduğunu gösteriyor.

Rahatlıkla diyebiliriz ki, Osmanlı insanı, “İnsanların en hayırlısı insanlara faydalı olan, malın en hayırlısı Allah yolunda harcanan, Allah yolunda harcananın da en hayırlısı halkın en çok ihtiyaç duyduğu şeyi karşılayandır” anlayışı çerçevesinde, hayatını yaradılış hikmetine hizmete vakfetmişti.

Devlet, insanının bu ulvi çabasından öylesine etkilendi ki, bizatihi kendisi devasa bir vakfa dönüşüp din, dil, renk, ırk, kılık, kıyafet, anlayış farkı gözetmeksizin, tüm gücünü, yönettiği insanların hizmetine sundu…

Çok da iyi yaptı, çünkü hayatın merkezi insandır: “Kâinat hayata, hayat insana bakar.” Vakıf müesseseleri ise insana (ve tabii ki hayata) duyulan sevgi ve saygının kurumlaşmış halidir. 

Hemen her konuda vakıflar vücuda getiren Vakıf Medeniyeti’nin ince çizgisine ve duyarlılığına bakar mısınız lütfen?..

* Kimsesiz çocuklara, öksüzlere, yetimlere meyve yedirme vakfı;

* Kimsesiz çocukları gezdirme vakfı;

* Düşmana esir düşenlerin fidyelerini ödeyip kurtarma vakfı;

* Fakir ve kimsesizlerin cenazelerini kaldırma vakfı;

* Sakatlanan veya çalışamayacak kadar yaşlanan işçi ve esnafa yardım vakfı;

*  Borç yüzünden hapse girenlerin borçlarını ödeme vakfı;

* Öksüz kızlara çeyiz vakfı;

* Hac yolunda parasız kalanlara yardım vakfı; 

* Ticaret ve sanatta işi bozulanlara yardım vakfı; 

* Tohumluk temin edemeyen fakir çiftçilere tohumluk verilmesi;

* Harp ve kıtlık halleri için ülkenin uygun yerlerine yiyecek depo edilmesi;

* Hizmetçilerin ve cariyelerin efendilerine verdikleri zararı tazmin vakfı…

Daha akla-hayale gelmeyen konularda bir sürü vakıf ve yardım müessesesi… Bunlar o kadar yaygındır ve çeşitlidir ki, Avrupalı gezginleri hayretler içinde bırakmıştır. Bunlardan Corneille Le Bruyn şöyle diyor: 

“Türklerin hayrat ve hasenata çok düşkün olduklarını ve hatta Hıristiyanlardan çok fazla hayrat vücuda getirdiklerini inkâra imkân yoktur. Türkiye’de pek az dilenciye tesadüf edilmesinin başlıca sebeplerinden biri de işte budur.” (İsmail Hâmi Danişmend, Garb Menbalarına Göre Eski Türk Seciye ve Ahlâki, İstanbul Kitabevi, 1961).

Elisee Recus ise hayvanlara gösterilen şefkatı dillendiriyor: 

“Osmanlılardaki iyilik duygusu hayvanları dahi kucaklamıştır. Birçok köyde eşekler haftada iki gün izinli sayılır... Türklerle Rumların karışık olarak yaşadığı köylerde ise bir evin hangi tarafa ait olduğunu kolaylıkla anlayabilirsiniz: Eğer evin bacasında leylekler yuva yapmışsa, bilin ki o ev bir Türk evidir.” (1880, Küçük Asya. c. 9).

Böyle müesseseler düşünebilmek için, insanın yaradılış hikmetini kavraması gerekirdi. İnsanın yaradılış hikmetini en iyi anlatan kitap Kur’an olduğuna göre, insana hizmeti pek tabii Müslümanlar kurumlaştıracaklardı. 

Ramazan-ı mübarekte eski “ramazanlaşmış insan”ımızı hatırlatmak istedim…

Bir sonraki yazımda inşallah Fatih Sultan Mehmed’den bir vakıf örneği verelim…

 

Ateşle yıkanmak!

 

“Ramazan”, “ramda” mastarından alındığı takdirde, “yanmak” manasına gelir…

Günahlar yanar ramazanda…

“Ramadiyu” masdarından alınırsa, anlam “yağmur”a dönüşür…

Kudret yağmuru altında kalpler yıkanıp temizlenir…

Bizde ramazanlar, “On bir ayın sultanı” olarak selamlanır: “Kur’an Ayı”, “Rahmet Ayı”, “Mağfiret Ayı” olarak nitelendirilir.

İzninize bunlara bir madde de ben eklemek istiyorum: Ramazan aynı zamanda “Birlik-beraberlik Ayı”dır…

Geçtiğimiz yıllarda Diyanet’in yaptırdığı bir araştırmaya göre, toplumumuzun yetişkin nüfusunun yüzde seksen üçü (sürekli ve arada bir olmak üzere) oruç tutuyor…

Demek ki, toplumumuzun yüzde seksen üçü yaradılış hikmetine uygun olarak, yüreklerini Allah yolunda bütünlemiş olarak gönül gönüle Allah’a yürüyor…

Bence bu toplumsal mânâda “birlik-beraberlik” özlemimize hem çok önemli bir vurgu, hem de “birlik-beraberlik” özlemimizin hangi adreste gerçekleşeceğini gösteren bir işarettir...

Şimdiye kadar her kesimden pek çok kişi (siyasetçiler dâhil) “birlik-beraberlik”vurgusu yapar, ancak herkes kendini (ideolojisini, siyasetini, tarikatını, cemaatini, v.s.) adres gösterdiği için, “birlik-beraberlik” bir türlü gerçekleşmezdi… Artık adres belli: Oruç!..

Yürek ritmimiz oruçta bütünlendiğine göre, bu olguyu sağlayan inanç unsurunu daha fazla görmezden gelmemiz mümkün değil.

İnanç manzumesinin dışında birlik arayanların hüsranına tarih şahittir. Bunun en taze örneği de Sovyetler Birliği’dir. İdeolojik yapılanma çerçevesindeki gerçekleştirileceği düşünülen birlik-beraberliğin ömrü (silahlı tehdide ve menfaat ilişkilerine rağmen) sadece bir insan ömrü kadar olabilmiştir. Silahlı tehdit ortadan kalkar kalkmaz toplumlar ya camie, ya kiliseye, ya da havraya (kendilerini nereye ait hissediyorlarsa oraya) koştular.

Bediüzzaman Said Nursi Hazretleri, daha kurulduğu yıllarda komünizmin devlet projesinin çökeceğini söylerken, sanırım, beşeri hedeflerde sağlanacak “birlik-beraberlik”lerin uzun ömürlü olmayacağı görüşünden hareket ediyordu…

Bunun için de “birlik-beraberlik” özleminin ipuçlarını veriyordu:

“Allah’ımız bir, Peygamberimiz bir, Dinimiz bir, Kitabımız bir, Kıblemiz bir... Bir bir bir... Yüzlerce bir...”

Sayılan “bir”ler özlenen birliğin özü ve özetidir...

Düşünün: Allah’a inanan herkes “Allah’a iman” esasında birleşmiş, bir anlamda “birlik” olmuşlar, Peygamber Efendimiz’e inananlar “Mü’minler ancak kardeştir” hükmüne tabi olup kardeşleşmişler: Oruçta bütünleşmiş, teravihte omuz omuza vermişler...

Bunun bir de “milli birlik” boyutu var ki, onun da ekseni, ortak tarihtir: Özellikle Çanakkale Savaşları ile Milli Mücadele’miz ve nihayet 15 Temmuz direnişimiz, yürek ritmimizi bütünleyen olgulardır…

Hatırlayalım ki, 15 Temmuz gecesi yüreklerini tankların altına atanlar, herhangi bir ideolojik yahut siyasi slogan eşliğinde değil, “Bismillah” ve “Allahüekber” eşliğinde ölüme meydan okudular.

Açıkça söylemek gerekirse, Çanakkale sırtlarında ninelerimizle dedelerimizin uğruna şehit oldukları kutsalların yeniden inşasıyla ihyası, “birlik-beraberlik”özleminin dinamosu olabilir.

Çekirdeği iman, ruhu “Ramazan” olan Müslüman bir milleti ne terör, ne fitne, ne Batı’nın tuzakları sindirebilir.

“Girmeden tefrika bir millete, düşman giremez; 

“Toplu vurdukça yürekler, onu top sindiremez!” (Âkif).

Her ramazanda tazelenen özgün dinamiklerimiz sayesinde tüm renklerimizle birlikte “kardeşçe” yaşar gideriz.

Ramazanınız mübarek olsun, efendim. 

 

Türkçemiz

Milli Eğitim Bakanlığı ile Kültür Bakanlığı’nın birinci derecede görevi olan Türk Dilikonusu yıllardır ihmal edilir, ama benim de yıllardır ana gündemlerimden birini oluşturur. Çünkü dilini kaybeden bir milletin akıbet kaybolacağına inanırım! 

Ve bilirim ki, emperyalizm, önce tarihe, ardından dile, sonra aileye, nihayet dine musallat olur!

Tam umudumu kesmek üzereyken, çok şükür Cumhurbaşkanımız, dil konusuna da el attı ve dedi ki:

“Geçtiğimiz bir asır, maalesef dilimiz konusunda en çok sıkıntı çektiğimiz en çok kopuş yaşadığımız dönem olmuştur.

Kendi ana dilini en doğru şekilde konuşmayan toplumun başkalarına da faydası olmaz. Dil konusunda maalesef bir özentidir gidiyor. Kendi dilimizin güzellikleri varken, bu konudaki bu yarış hoş değil.”

“Hep belediyelere söylüyoruz, kendi dilimizden olmayan tabelaları sökün.”

Eminim söylüyordur. Sayın Cumhurbaşkanımız, milli meselelerde son derece hassastır. Milli değerlere sahip çıkacak “kültür adamları” yetiştiremeyen Türkiye’de başka çare de yok.

Ama galiba bazı serzenişleri yeterince karşılık bulmuyor. Teknik yatırımlarıyla göz dolduran AK Parti’li belediyelerin çoğunda bu tür hassasiyetler pek yok. “Böyle gelmiş böyle gider” havası devam ediyor. Oysa böyle gitmez. Gitmemeli de zaten. Zira bıçak kemiğe dayandı. Bir adım sonrası uçurum! “Olanak-olasılık”la gelinebilecek son noktaya geldik. Ya köklü değişimi “mümkün” hale getireceğiz ya da üçyüz kelime ile kavga edip duracağız. Bu kadar az kelime ile kavgadan başka bir şey yapılamaz. Meselâ şiir yazılamaz, edebi eser üretilemez.

Sadece dil mi? Mimarimiz de “sizlere ömür!” Geleneksel “yatay” mimariyi terk edip “dikey”e geçtik geçeli, toprakla birlikte gerçeğimizden de koptuk! Gerçeğimizi aramak yerine taklidi sürdürmeye çalışıyoruz. Hiçbir taklit aslına yetişemeyeceği için de patinaj yapıp duruyoruz.

Sayın Cumhurbaşkanımız bu konuda da uyarmıştı. Lâkin sorumlular bildiğini okumaya devam ediyor. “Dinci-irticacı” derler korkusuyla, kadim olana alenen sırt dönülüyor.

Ne tarafa baksam yabancı markalar, yabancı isimler: Her yerde “residance”; her taraf “City”, “Hıll”, “Mall” olmuş.  

Artık Türkçe kelimeler bile İngilizce harflerle (“saatçi” yerine “saatchi” gibi) yazılıyor. Çocuklarımıza “yabancı” isimler veriliyor… 

Kendi ülkemde “yabancı” gibiyim! Türk Milleti’nin bir kesiminin kendi dilinden, dininden, tarihinden, köklerinden, geleneklerinden, alfabesinden utanmasını anlayamıyorum. Özentinin bu raddeye gelmesini çözmekte güçlük çekiyorum. 

Evet, yüz yıl kadar önce bir “reddi miras” yaşadık. Bunu bir yüz yıl daha sürdüremeyiz. Zararın neresinden dönülse kârdır. Bir “toparlanma” sürecine girmemiz lâzım. Buna dilden başlanmalı. Kelimelerimize, kavramlarımıza dönmeliyiz. Tekrar “Kamus namustur” (Cemil Meriç) diyerek “milli ve yerli” yola girmeliyiz.

Yüz yıldır “taklitte varlık” arıyoruz. Kıyafetimiz taklit, siyasetimiz taklit, eğitim sistemimiz taklit, kültür politikamız taklit (heykel merkezli), alfabemiz taklit (lâtince), müziğimiz taklit, romanımız-sanatımız taklit…

“Kadim”e “rücû’” etmemiz lâzım!

Duydunuz mu belediyeler: Cumhurbaşkanımız bunu söylüyor. 

 

Kılıçdaroğlu Hocaefendi’den fetvalar!

Susun ve can kulağıyla dinleyin: Bana “tarihçi”liği yakıştıramayan en tarihçi tarihçimiz ve dahi allame-i cihanımız Kılıçdaroğlu Hocaefendi, TOBB Genel Kurulu’nda tarih dersi veriyor:

“Türkiye’nin 15’inci devlet olmasıyla övünürüz, bu ne demektir? 14’ünü batırdık demektir.”

Âlim dediğiniz böyle kesin konuşur: “15 devlet kurduk, 14’ünü yıktık!”

“Cumhurbaşkanlığı forsunda, Türk devletlerini simgelediği varsayılan yıldızları saydı” (bazıları cumhurbaşkanı olurken bazıları yıldızları sayar) diyeceğim, ama orada 15 değil, 16 yıldız var. Bir rivayete göre tarihte kurduğumuz devletlerin sayısı bu kadar (ama aslında bu kadar değil), merkezdeki güneş de bugünkü Türkiye Cumhuriyeti Devleti’ni simgeler. Toplam 17 yıldız. KılıçdaroğluHocaefendi bir çırpıda ikisini yıkmış bile!

Aslına bakarsanız, Cumhurbaşkanlığı forsundaki yıldızların tarihte kurduğumuz devletleri simgelediğini sanmıyorum. Çünkü kurduğumuz devletlerin sayısı 17’nin çok çok üstünde. Kurduğumuz beyliklerin sayısının bile 32 olduğunu söylersem (ki bunların çoğu bugünkü Türkiye’mizden büyüktür) gerisini anlarsınız. 

İmparatorluklarla birlikte düşündüğümüz takdirde sayı 35’i geçiyor. Türkiye Cumhuriyetiyle birlikte 36 devlet. O zaman 35’ini yıkmış mı oluyoruz?

Kılıçdaroğlu Hocaefendi’nin mantığına göre, acımadan yıkmışız! Tarihi realiteye göre ise bayrak devr-i teslimi yapmışız. Miadını dolduran tarih sahnesinden çekilmiş, yeni Türk devleti tarih sahnesine çıkmış. Çok şükür tarihin hiçbir devresinde bu millet devletsiz kalmamış.

Emekli kahvehanelerinde yapılan bu tür tartışmalara, tarihten azıcık haberdar olan herkes kahkahalarla güler. Ama o ciddi ciddi, üstelik yeni bir keşif gibi sunuyor: Boşuna dememişler, “Cehalet saadettir” diye: İnsan rahat oluyor.

Aynı konuşmasında Kılıçdaroğlu Hocaefendi, “Devasa Osmanlı niye battı?” diye soruyor ve “bilimsel” cevabını veriyor: “Bir toplu iğne bile üretemeyen, bilimi ve teknolojiyi reddeden Osmanlı battı. Akdeniz’i göle çeviren Osmanlı niye battı? Bunun üzerinde niye kafa yormuyoruz?”

Siz üzerinize vazife olmayan, ayrıca da kapasitenizi aşan tarihe kafa yormayı bırakın da, CHP’ye bakın: CHP neden batıyor, ona kafa yorun! 

Aslında tarihi karalamak CHP’nin geçmişinde var. Buyurun bakın…

Tarih: 3 Mart 1924. Yer: Türkiye Büyük Millet Meclisi.

Rize milletvekili Ekrem Bey, Meclis kürsüsünden geçmişe düpedüz sövüyor:

“Tarih bize gösterir ki, bu zevat (padişahlar) her zaman bu tahta bütün kuvvetleriyle sarılmışlar ve onu elde etmek için icabında Türk milletinin boğaz boğaza gelmesini istemişlerdir.” (Bravo sesleri)… Bunların tahta merbut (bağlı) olmalarına sebep, yalnız menfaat, ihtiras; bundan ibarettir.

Efendiler, Türk milletinin bu kadar geri kalmasına sebep, mes’ul padişahlardır.Padişahlardır, çünkü onlar milleti, kahhar bir idare-i mutlaka altında boğarak ve yalnız kendi menfaatlarını düşünerek, onun terakkisi (ilerlemesi) için hiçbir şey yapmamışlardır.

Binaenaleyh efendiler, bu tarihi yukarıdan aşağı tetkik edersek hep cinayet, şahsî ihtiras görülür… Binaenaleyh yukarıdan aşağı hep bu tahta ihtiras görürsünüz. Ve baştan aşağı cinayetlerdir... Mazisi cinayetlerle dolu ve Türk milletine hizmet etmemiş olan bu ailenin hilâfetle münasebeti nedir?” (2. TBMM Zabıt Ceridesi, c.7, s.31 v.d.)…

Zihniyet aynı. Bu yüzden de CHP bir türlü dirilemiyor.

“Osmanlı topluiğne yapmadığı için battı” öyle mi? Peki siz 27 yıllık kesintisiz ve alternatifsiz iktidarınızda, millete kaç topluiğne bıraktınız?   

Tek sermayeniz altı ok: Onları da milletin dinine, imanına, yüreğine batırdınız!

 

“Derdi olanın öfkesi de olur!”

Üstad Necip Fazıl Kısakürek, 25 Mayıs 1983’te (34. yıldönümü) Rahmet-i Rahman’a kavuşmuştu. Bu münasebetle bir hatıra ile başlamak istiyorum.

En eşref saatini kollayarak, sormuştum: “Neden bu kadar öfkelisiniz, Üstad?”

“Çünkü derdim var” demişti, “derdi olanın öfkesi de olur!”

Çok gençtim, sözlerindeki deruni mantığı kavrayamamış, başka sual sorma cesareti de bulamadığım için, sadece “peki” diyerek Yerebatan Sarnıcı’na doğru yürümüştüm…

Üstad’ı anlamak için yalnızlığa ihtiyacım vardı. 

Arkamdan acıyarak baktığına eminim. Sarnıç yalnızlığında (o tarihte turist akını yoktu) anladım ki, büyükleri kavramak küçüklerin haddi değildir. Bu yüzden sağlığında anlaşılmış filozof ve sanatçı çok nadirdir. Çoğunun kıymeti öldükten sonra “idrak” edilebildi.

“Sanatçı” aynı zamanda “savaşçı”dır: Besteci notalarla savaşır, yazar kelimelerle… Ressam istediği rengi ve ahengi tutturamadığından “sinirküpü”,hattat “vav”ın kavisini yakalayamadığı için “aksi”, ebrucu, suyun ruhunu, dilediği kıvamda kâğıda emziremediğinden sürekli “tedirgin”dir. Hepsi kendi kendisiyle boğuşur, durur! Bu da onları sonsuz yalnızlaştırır!

Yalnızlıklarının sebebi dostsuzluk değil, “sanatçı” kimliğinde üreyen “yeni oluş”ları keşif seferine çıkmak için sık sık içe dönme mecburiyetidir: Kendilerini kimseyle paylaşmak istemezler.

Yani sanatçının yalnızlığı, bilinçli bir tercihi yansıtır: Üretmek için başka çareleri yoktur!

İşte bu yüzden davetlere nadiren katılırlar (aşırı sosyal sanatçı, tükenişin eşiğindeki sanatçıdır). Katılsalar bile mümkün olduğu kadar gözden ırak bir köşe seçer, kalabalığı değil, kendilerini dinlemeyi tercih ederler.

Duyguları sıradan değildir. Çok karmaşık, çok zevzek, çok renkli, çok yaramaz, çok estetik, çok romantik ve hatta çok çelişkili duygular arasında sürekli med-cezir (gel-git) yaşarlar. 

“Çelişki”yi umursamaz, “hata”yı ciddiye almazlar; onlar açısından önemli olan “ilham”dır ki, o da hataların ve çelişkilerin arasından çıkar.

Hayata bakışları kuşkusuz derindir. En küçük ayrıntıyı bile ıskalamaz, pek kimsenin dikkat etmediği yerlere takılır, kolaylıkla mutlu, ya da mutsuz olurlar.

Bu yüzden duygu dünyaları yüreklerini zaman zaman incitir, acıtır. Yürek vurgunu, yürek yorgununa dönüşürler: Sık sık hayata küser, sonra yeniden barışırlar. “Normal” yaşamayı bir türlü beceremezler! Bu halleriyle de yadırganır ve yargılanırlar.

 “Yaşamayı başaramayan yazmayı öğrenir” diyen (belki de ben demişim, çünkü bu sözü yazıncaya kadar hiç bir kitapta okumadım) çok haklı: Yaşayanla yazan çoğu kez aynı insan değildir!

Olaylar, sanatçıyı hem yoğurup olgunlaştırırken, hem de çok yorar... Yoğun duygusallığı bazen yüreğine abanır, yüreğini yerden yere vurur!.. 

“Pire”yi hayal âleminde öyle bir “deve” yapar ki, gerçekle hayal bazen iç içe girer de hangisini yaşadığını kestiremez. 

Zaman zaman da duygularının enkazı altında kalıp ezilir.

Enkazdan çıkmak için debelenirken hem kendine, hem başkasına zarar verebilir.

Böyle durumlarda sanatçının (yazarın-çizerin) kusuruna bakmayacaksınız: Zira o kendi varlığını yazdıklarına katmış, kendisi koca bir boşluktan ibaret kalmış bir varlıktır! “Eser”lerinden önce onları okumak lâzım…

Ben Necip Fazıl’da bunları okumuştum.

Allah rahmet eylesin.

Ramazanınız mübarek olsun.

 

Hayat Mektebinden geçer not almak

Hayat bir mektep olsa (ki, zaten öyledir): Karnelerinde kırık var diye çocuklarını ve torunlarını azarlayan biz yetişkinler de “Hayat Mektebi”nin ebedi talebeleri olsak (öyleyiz)…

Hayat bize arada bir karne verse…

Geçer not alabilir miydik?

Dürüstçe cevap verin lütfen: Matematikten ne durumdasınız?

Hesabınız, kitabınız yerinde mi? Aile bütçesini denk getirebiliyor musunuz? Gelirinizle giderinizi denkleştirebiliyor musunuz? Alışveriş çılgını mısınız? Kredi kartlarını kolayca kullanıp ödemede zorlanıyor, zorlandıkça, “devlet bu işe bir el atsın” diyerek, kendi hesapsızlığınızın faturasını devlete yüklemeye çalışıyor musunuz?

Anlaşılan o ki, çoğumuz matematikten kalırız!

Türk Dili ve Edebiyatı: Ezberinizde kaç doğru düzgün şiir var? Vazgeçtik Fuzuli’yi, Baki’yi, Nedim’i, Şeref Hanım’ı, Namık Kemal’i, Ziya Paşa’yı, Yahya Kemal’i, Mehmed Âkif’i anlayabiliyor musunuz?

Osmanlı Türkçesini okuyabiliyor musunuz? En az beş bin kelime ile konuşup yazabiliyor musunuz? (“Ya sen?” diye soracağınızı bildiğim için söyleyeyim: Bir araştırmaya göre 13 bin kelime ile yazıyormuşum).

Lisana hâkim misiniz? “Türkçe’nin Sırları”nı (Nihad Sami Banarlı Hoca’mın bu isimde bir kitabı var) biliyor musunuz? “Şey-mey” demeden ııı-uuu diye tıkanmadan konuşabiliyor musunuz?

Sanırım “Türk Dili ve Edebiyatı Dersi”nden de çoğumuz kalırız!

Tarih: Birkaç söylenti, yalan-yanlış iddia dışında tarih konusunda ne biliyorsunuz sahi?

Gerçeği aramaya çıktınız mı? Merak edip bir konuyu araştırdınız mı? Tarih konulu kaç doğru kitap okudunuz? Bildikleriniz kitaptan mı, yoksa kulaktan mı gelme?..

Resmi yalanları mı tekerliyorsunuz, yoksa doğrusunu öğrenmeye mi çalışıyorsunuz? Sanırım “Tarih Dersi”nden de çoğumuz kalırız!

Coğrafya: Türk coğrafyasından haberiniz var mı? Bu coğrafyanın bugün ne durumda olduğunu biliyor musunuz? 

Ata yurdumuz Doğu Türkistan’ın bugün Çin işgali altında bulunduğundan, “Türkistan” dememek için adının bile değiştirilip Şincan” yapıldığından haberiniz var mı?

Sadece Afrika Kıtası’nda 29 İslâm devleti olduğunu, bu coğrafyanın Avrupalılar tarafından asırlarca sömürüldüğünü, zenginliklerinin yağmalandığını, Türkiye Cumhuriyeti Devleti’nin ise on beş yıl öncesine kadar Afrikalı kardeşlerini yok saydığını, Sayın Erdoğan sayesinde yeni yeni irtibat kurulduğunu, yatırım yapıldığınıbiliyor musunuz?

“Adriyatik’ten Çin Seddi’ne kadar” cümlesi size ne ifade ediyor?

Galiba “Coğrafya Dersi”nden de çoğumuz kalırız!

Din Kültürü ve Ahlak Bilgisi: Dinimizin en azından “muamelat” kısmını öğrenmek için bir “ilmihal” bile okuma gereği duymadan, yıllar boyu ekran hocalarına, “Çiklet çiğnemek orucu bozar mı?” türünden saçma-sapan sorular sorduğumuza bakılırsa, bu dersten iyi not beklememiz için bir sebep yok.

“Ahlâk Bilgisi”ne gelince: Başörtülü kızlarımızın bile ekranlarda oynaya oynaya koca aradığını hatırlarsak, bu konuda geçer not almamızın mümkün olmadığını herhalde anlarız.

Ramazan öncesi “İman ve ibadet” notumuza da bakalım…

 

Tutuklanmamı çok isteyen çevrelere...

Sizi hayal kırıklığına uğrattığım için üzülmüyorum, aksine seviniyorum: Çünkü siz zaten hayal kırıklıklarına alışkınsınız…

Her seçim öncesinde “Bu kez CHP” diye yırtınır, her seçim sonrasında ise kepenkleri indirip ortadan kaybolursunuz…

Millet size ders üstüne ders verir. Hayal kırıklıklarını üst üste yaşatır…

Her referandum öncesinde CHP-HDP tarafına eğilip o istikamette cesur (cahil cesur olurmuş) tahminler yürüterek milleti etkilemeye çalışmanıza rağmen, oylama sonrasında her zaman elleriniz böğrünüzde kalırsınız…

Tahminlerinizde yanılırsınız. Hayal kırıklığının envaı çeşidini yaşarsınız. Buna rağmen bıkmaz, usanmaz, yeni yanılgılara ve hayal kırıklıklarına doğru istikrarlı bir şekilde yola devam edersiniz.

“Keban’a hayır”la başlar, birinci, ikinci, üçüncü köprülere ısrarla ve inatla karşı çıkar, “Marmaray’a hayır”, “Avrasya Tüneli’ne hayır”, “santrallere hayır”, “Üçüncü Havalimanına hayır” diye diye göbeğinizi çatlatırsınız, ama hiçbirini engelleyemezsiniz: “…. kervan yürür!”

Yeni hayal kırıklıklarıyla baş başa kalırsınız.

Bu kez de ben sizi hayal kırıklığına uğrattım. Bunun için özür dileyecek değilim. Oh olmuş! “Din” haline getirdiğiniz kininizde debelenip durun!

Bizim olaya gelince…

Tv. Net’te Mustafa Armağan’la birlikte yaptığımız “Derin Tarih” isimli programın konuğu Süleyman Yeşilyurt’tu. 2000’lerde çıkan ve pek çok gazete ile televizyonda övgüyle bahsedilen kitabında bahsi geçen bilgileri paylaştı. Buna rağmen 16 Nisan yenilgisinin intikam dürtüsüyle harekete geçen FETÖ’cü ve PKK’lı çevrelerin kopardığı kızılca kıyamet sonucu, programa soruşturma açıldı.

Bu arada bazı dost bildiklerimin bilinçsizce koroya katılması, benim açımdan işin en üzücü yanıydı: “Akılsız dostun olacağına akıllı düşmanın olsun” atasözünü bir kere daha hatırladım.

Neyse, zamanı gelince onlarla konuşacağız.

Herkes tıynetinin gereğini yapar.

Savcılığa “sanık” olarak değil, “tanık” olarak davet edildim. İfademi verdim. Elli yıla yaklaşan yazarlık hayatımda ilk kez “hakaret” konulu bir soruşturmanın parçası yapıldığımı söyledim. Bir üzüntüm de bu yüzdendi. Benim anlayışımda, tarzımda, duruşumda hakaretin yeri yoktur.

Hayret ettiğim şu ki, beni bilen, fırsat buldukça kitaplarımla büyüdüklerini söyleyen, hak etmediğim halde bazı vesilelerle bendenize övgüler düzen kimi bakanlar, milletvekilleri ve belediye başkanları bile veryansın edenler kervanına katıldı…

Hatta Meclis Başkanı ile Başbakan, devam etmekte olan bir soruşturma hakkında çok ağır konuştular. AK Parti çevrelerinden tek “geçmiş olsun”telefonu almadım. Bazı belediyeler önceden kararlaştırılmış konferans programlarımı iptal etmekte âdeta yarıştılar. Umurumda değil. Ama böylesine derin bir ürkeklikle siyaset yapılamaz. Değil şehir, insan kendi kendisini bile yönetemez!

“Peki, sana kimse sahip çıkmadı mı?” diye soracak olursanız, iftiharla söyleyeyim ki, her kesimden gençler sahip çıktılar, halkım sahip çıktı; korkmadan, çekinmeden destek verdiler.

Kulaklarına karsuyu kaçanlar da duysun diye yazayım: Savcılık “takipsizlik” kararı verdi. Şükür ki, Türkiye’de hâlâ delillere göre hareket eden hukukçular var.

Şimdi hak arama sırası bende. Kimler tarafından yönetildiğini çok iyi bildiğimiz sosyal medya saldırganları ile medya ve siyaset şuursuzları adalet önünde hesap vermeye hazır olsunlar.

“Eski dost”larla da elbette Mahkeme-i Kübra’da hesaplaşacağız. 

 

Kendimize sorular

Hadi bakalım, aşağıdaki tüm sorulara “evet” deyin de, ondan sonra oturup “insan olmanın anlamı” üzerine kafa patlatalım:

* Zaferi ve hezimeti, galibiyeti ve mağlubiyeti, başarıyı ve başarısızlığı, kârı ve zararı aynı olgunlukla karşılayabiliyor musunuz?

* Yüreğinizde açan her çiçeği sulayabiliyor, yüreğinize gelen her baharı koklayabiliyor, din, dil, ırk, renk ayırımı yapmadan her bayramı kutlayabiliyor, kendi iç mehtabınızda gölgenizi gezdirebiliyor musunuz?

* Hiç ummadığınız bir zamanda, ummadığınız zorluklarla karşılaşmanız halinde de şükredebiliyor musunuz?

* Rotanızı başkasına sorarak, danışarak değil, kendi iç güneşinizin aydınlığında kendi yürek pusulanıza bakarak bulabiliyor musunuz?

* Zindanda özgürlüğü, esarette hürriyeti yaşayabiliyor musunuz?

* İnanıyor, inandığınızı yaşıyor ve her gerektiğinde imanınızın burcunda dirilebiliyor musunuz?

* Yüreğinizi her daim hayata ve tüm sevgilere açık tutuyor musunuz?

* Vehimlerinizden, endişelerinizden, kuşkularınızdan, korkularınızdan, tereddütlerinizden ve nefretinizden örülmüş utanç duvarlarını bir hamlede yıkıp hayatla buluşabiliyor musunuz?

* Kendiniz için istediğinizi başkaları için de isteyebiliyor musunuz?

* Size vermeyene sizde olandan verebiliyor, hem kendinizi, hem malınızı insanlarla paylaşabiliyor musunuz?

* Size acımayana da acıyabiliyor musunuz?

* Size taş atana ekmek sunabiliyor musunuz?

* Diken olup yüreklere batacağınıza, çiçek olup yüreklerde açabiliyor musunuz?

* Hata ettiğiniz zamanlarda hiç yüksünmeden özür dileyebiliyor musunuz?

* Sizden nefret ettiğini bile bile, size nefret besleyeni sevebiliyor musunuz?

* Yaradılış hikmetine uygun bir hayat yaşayabiliyor musunuz?

* Gerektiğinde dünya malından geçebilecek bir insani boyutta kalabiliyor musunuz?

* Sizin inancınızdan, sizin milletinizden, tarikatınızdan, cemaatinizden, partinizden, takımınızdan, ilinizden, ilçenizden, köyünüzden olmayan birine de “kardeş” gözüyle bakabiliyor, hiç karşılık beklemeden sevebiliyor musunuz?

* Size yanlış yapan birine hakkınızı helal edebiliyor musunuz?

* Tanıyın tanımayın, insanları selamlıyor, selamlarken gülümsüyor, karşılık verenlerin halini-hatırını soruyor musunuz?

* Elinizde, avucunuzda var olandan fakirin hakkını ayırıyor musunuz?

* İşyerinizde çalışan, ya da yönettiğiniz insanların aile durumlarıyla ilgileniyor, haklarını eksiksiz veriyor musunuz?

* Akşam yorgun argın geldiğiniz evinizde, size sevdiğiniz bir şeyler hazırlamak için çırpınan eşinize, “eline sağlık” diyor musunuz?

* Annenizi, babanızı memnun ediyor, en azından bu konuda çaba gösteriyor musunuz?

* Hayatı sorgulamak yerine yaşamayı tercih ediyor musunuz?

* Her gününüzü son gününüz gibi yaşamaya çalışıyor, böyle bir hassasiyet içinde bulunuyor musunuz?

* Hakkı-hukuku, haramı-helâlı gözetiyor, “günah” işlememek, “yanlış” yapmamak için uğraşıyor musunuz?

* Tanıyın tanımayın, zora düşmüş insanların elinden tutmayı, ama asla başlarına kakmamayı biliyor musunuz?

* Daima okuyor, yeni şeyler öğrenme çabası içinde oluyor musunuz?

Ne kadar “evet”, o kadar “insan!”

Böylece “insan olmanın anlamı nedir?” sorusu da bir cevaba kavuşmuş oldu işte. 

 

Sanatçı kaçışı

 

Meşhur Hollandalı ressam Van Gogh’un neden kulağını kesip doğum günü hediyesi olarak sevgilisine gönderdiğini, azar azar anlamaya başlıyorum galiba.

“Normal” insanlar renklerle, kelimelerle, notalarla oynamaz; bunlar “anormal”insanların harcıdır. Anlayacağınız her “sanatçı” biraz delidir!

Sanatlarında bir türlü istedikleri kıvamı yakalayamadıkları için, sürekli ihtilâçlar içinde kıvranırlar. Akıbet depresyona sürüklenirler. 

Çalkalanan ruhlarını, dalgalanan iç âlemlerini, fırtınalar altında sarsılan hayatlarını bastırmaya çalışmaktan yorgun düştüklerinde, kendilerini salarlar. 

Bu da onların cinnet halidir: Necip Fazıl, “Cinnet Mustatili”ni boşuna yazmamıştır.

Van Gogh, işte böyle bir cinnet hali içinde kulağını kesmiş, sevgilisine doğum günü hediyesi olarak göndermiştir.

Leonardo da Vinci de, Mona Liza’yı, büyük ihtimalle benzer bir cinnetin perçesinde (La Gioconda veya La Joconde olarak da bilinir) iken resmetmiştir.

Hele de Fransız ressam Kont Henry de Toulouse-Lautrec: Fransa’nın asil ailelerinden birine mensup oluşuna bakmadan, delice bir hayat sürmüş, Moulin Rouge (Kırmızı Değirmen) isimli batakhanede yaşamayı, şatosunda yaşamaya tercih etmiştir. 

Sanırım sanatçılar sürekli bir “kaçış” içindedir!

****

Çok tanınmış bir yazar, bir gün bana (gözlerindeki nemi saklamaya çalışarak) şöhretin bedelinden yakınmış, hattâ bazı haklarının gasp edilmesinden söz etmişti...

İçinin acıdığını hissetmiştim. Benim de içim acımıştı. Aynı zamanda da çok şaşırmıştım. Çünkü karşımda neredeyse ağlayıp hayatından yakınan insan oldukça güçlü, bir hayli etkili, çevresi geniş, dostları arkadaşları bol, sevilen, sayılan bir insandı: Adamakıllı da “meşhur”du.

Yani çoğumuzun yerinde olmak isteyeceğimiz bir konumdaydı. Fakat o an çok çaresiz ve mutsuz görünüyordu.

O gün değil, ancak yıllar sonra yazarımızın mutsuzluğunun ve çaresizliğinin sırrını çözdüm. O salt kendisi olduğu için sevilmek istiyor, fakat hayata katkılarından dolayı seviliyordu...

Kendisine değil, hayat görüşüne saygı duyuluyordu. Kişiliğinden ziyade, işlevi benimseniyordu. O ise “kendisi” olmak istiyordu: Sevilecekse öyle sevilmeli, öyle sayılmalı, öyle benimsenmeli, herkes kadar “hata” hakkı olmalıydı.

Hâlbuki insanlıktan çıkarılmış, sevenleri tarafından “insanüstü bir varlık”konumuna yüceltilmişti. Dolayısıyla hiçbir “hata” payı kalmamıştı.

Sürekli “doğru düzgün” olmak zorundaydı...

Doğru düzgün giyinmek (Biraz uçuk bir kıyafet taşımaya hakkı yoktu), doğru düzgün konuşmak (boş söz söyleyemez, gevezelik edemezdi), yemeğini doğru düzgün yerlerde yemek zorundaydı (ayakta yiyemezdi).

Formel bir yaşam sürmeye mecburdu kısacası; azıcık “çocuk” olmak, azıcık “deli” olmak, “çocuk” ve “deli” olup, yerine göre azıcık dağıtmak hakkı yoktu.

Mesela, oturduğu sitede bisikletle tur atmasını yakıştıramazlardı...

Motosiklet kullanmaya kalkışmasını yargılarlardı...

Eşofmanla koşsa, çevre tarafından yargılanırdı.... 

Oğlu ya da torunuyla çimlerin üstünde güreş tutsa, “çocuklaşmak”la suçlanırdı. Üstelik çocuk olduğunu bağırsa bile inanmazlardı.

Oysa insan ne kadar “çocuk” olursa, o kadar yazar olur! Çünkü çocuk olmak kirlenmemek, temiz kalmak, saf olmaktır! 

 

Güneş, Ay, sanat ve estetik

 

Sinan’ın aşkı sonsuz olduğu kadar sonuçsuz, imkânsız olduğu kadar ihtiyarsızdır: O kadar ihtiyarsızdır ki, padişah adına olduğu için ister istemez “erkeksi” bir hava verdiği Süleymaniye Camii, içindeki duyguları yansıtmaya yetmemiş, 1548’de Üsküdar’da yaptığı Mihrimah Sultan Camii’ne, mimarlık tarihinde ilk kez “kadınsı” bir hava vermiştir (Camiin siluetini etek giymiş bir kadına benzetirler).

Buna rağmen Sinan’ın hâlâ söyleyecekleri vardır: Son sözünü yine Mihrimah Sultan adına Edirnekapı’da yüksek bir tepenin üstüne diktiği camide söyler…

Cami için seçtiği yer, o zamanın İstanbul’unda son derece ıssız bir tepedir. Sinan, camiin yalnızlığında, yaşlandıkça büyüyen yalnızlığını anlatmak ister gibidir.

Cami kapsama alanı olarak küçüktür (sadece 38 metre). Mihrimah Sultan da öyle değil midir? 

Cami küçüktür, ama Sultan’ın sade ve asil güzelliğini yansıtacak kadar da estetiktir. Tek kubbesinin üzerindeki 161 pencere (o tarihe kadar bu açıklıkta ve bu kalınlıkta bir kubbeye 161 pencere koymayı hiçbir mimar başaramamıştır) camii yaptıranın iç dünyasının aynasıdır: Berrak, ferah, temiz ve aydınlık...

Bânisinin adı gibi, “Mihr-ü Mah”…

“Mihr-ü Mah”, Farsça’da “Güneş ve Ay” Farsça’da anlamına geliyor. Sinan tüm ustalığını kullanıp güneşten ve aydan ibaret bu camii yapıyor. 

Malum: Cami, Kanuni’nin kızı Mihrimah Sultan adına yapılmıştır. Sinan, güneş ve ay kadar muhteşem, ama yine onlar kadar kendisine uzak muhabbetini zamanın sırrına sarıp bir yandan abideleştirirken, bir yandan da ebedileştirmiştir.

Edirnekapı’daki Mihrimah Sultan Camii’ne günün her saatinde pencerelerden giren huzmeler camiin ortasında buluşup sarmaş dolaş olurlar. Güneşin durumuna güre yansıyan huzmelerin kıyamdan rükûa, rükûdan secdeye varışları enfes bir görüntü oluşturur. Işık huzmelerinin namazı, aynı zamanda camie “kadınsı” bir eda katar.

Rivayete göre, cami içindeki pandatiflerde ve minare kenarlarındaki uzun işlemelerde de Mihrimah Sultan’ın ayak topuklarına kadar uzanan saçları tasvir edilmiştir.

Yine rivayete göre, saltanat ailesinden gelmesi sebebiyle, Mihrimah Sultan Camii’ni çift minareli yapabilecekken, tek minareli yapması, onyedi yaşında Rüstem Paşa (meşhur Kehle-i İkbal Rüstem Paşa) ile evlendirilen kızın ruh yalnızlığını simgeler: Bu aynı zamanda mimarın da yalnızlığıdır.

Meslek aşkı insana neler de ilham ediyor! Yine de bu camiin en belirgin özelliği bulunduğu yerdir: Yeri itibariyle emsalsizdir. Sinan’ın bu ıssız (Edirnekapı o tarihte yerleşim yeri değildir, ama bir gün kalabalıklaşacağı hesap edilmiş ve orası seçilmiştir) tepeyi büyük bir özenle seçtiği anlaşılmaktadır. 

Bilirsiniz, her 21 Mart akşamı hem gece ve gündüz eşitlenir (Padişah kızı ile aralarındaki eşitsizliği protesto olarak da düşünülebilir), hem de güneş batmadan ay doğar.

Şimdi, Sinan’ın yaptığı camiin bânisinin “Mihr-ü mah” olduğunu ve bunun Farsça’da “Güneş ve Ay” anlamına geldiğini unutmadan hayal edin…

Edirnekapı’daki Mihrimah Sultan Camii’nin tek minaresinin arkasından güneş batarken, Üsküdar’daki Mihrimah Sultan Camii’nin iki minaresinin arasından ay doğuyor (bazen olurmuş, ben izleyemedim)!.. 

Şayet bu gerçekse, Allah’ım, bu nasıl bir matematik dehâ, nasıl bir estetik anlayış, sonsuzla nasıl bir buluşmadır?

Bir kez daha anlıyorsunuz ki, ancak hayata sanat katabilen, estetik algısı yüksek milletler orijinali yakalayabilir ve sonsuza ulaşabilirler.

Biz böyle bir milletiz. Sanatımız “sonsuz aşk”ın adıdır! 

 

Sanat ve hayat

Öğrendiğime göre Türkiye’de altı saatte bir cami inşa ediliyormuş…

Bu kadar sık cami inşa eden bir ülkenin, hâlâ da eski anıtsal camileri taklit etmesi, teknolojik ve mesleki bunca gelişmeye ve değişmeye rağmen modern bir cami mimarisi oluşturamaması bana çok acınası geliyor…

Yapılan camilerin neredeyse tümü ya Süleymaniye’nin yahut Sultanahmet Camii’nin minyatür kopyaları… Arkalarında Sinan gibi bir estetik/matematik dehâ bulunmadığı için de uyumsuz ve uygunsuzdurlar…

Baktıkça bakma isteği yerine, insanda kaçma isteği uyandırıyorlar!

Süleymaniye’ye bir de bu gözle bakar mısınız lütfen? Zaten, şairin yüreğine (Yahya Kemal) “Süleymaniye’de Bir Bayram Sabahı” gibi muhteşem bir şiir ilham eden eserin, bizatihi kendisinin “şiir gibi” olması gerekir…

Süleymaniye “şiir gibi” bir camidir: Bu muhteşem şiirin şairi ise Mimar Koca Sinan’dır.

Önce revaklardaki direkler arasında somutlaşan matematiksel hesaplar karşılıyor insanı… Duvarlardaki girinti çıkıntılarda emsalsiz birer tabloya dönüşmüş işlemelerin Batı resmine taş çıkarttığını fark ettiğinizde, anlıyorsunuz ki, duvarları tablolarla süslemek Batı’nın, duvarı tabloya dönüştürmek ise bizim estetik anlayışımızın ürünüdür.

Ecdat duvarları tabloya dönüştürürken, zaman ve mekândan bağımsızlaştırmış, inancının gereği olan “ebediyet sırrı” ile bütünleyip sonsuza armağan etmiştir.

O tabloyu duvardan asla indiremezsiniz. O tablonun yerini asla değiştiremezsiniz. Başka bir yere asla taşıyamazsınız…

Çünkü bulunduğu yer, olması gereken yerdir ve ancak bulunduğu yerde muhteşemdir. Onlardan birini yerinden almak, tüm mâbedi hâk ile yeksan etmek anlamını taşır. Eski camilerimiz böylesine bir bütünsellik içerir: Mermeri sanatla, sanatı hayatla buluştururlar. 

Daha avluda şaşırıp büyülenmeye başlarsınız. O şaşkınlık ve hayranlık deminde kapıya ve pencerelere bakın: Pencerelerle duvarların büyüleyici uyumunu, kündekârı kapının kubbelere yükselişini, kudret eliyle serpiştirilmiş hissini veren “çil çil kubbe”lerin yer yer minareleşip gözü hiç rahatsız etmeden sonsuzluğa ulaşımını izlersiniz…

Sonra, Yahya Kemal’in şiirinin içine girer gibi, camiye girer, kürsünün mihrapla, mihrabın minberle, hem birbirinden bu kadar farklı ve bağımsız, hem birbirine bu kadar yakın, böylesine iç içe nasıl olabildiklerini düşünürsünüz…

Kubbelerdeki sadelikle duvarlardaki renk cümbüşünün zıt gibi duran karakterlerinde Sinan’ın ruh halini çözmeye çalışırsınız: İmkânsıza âşık olan dehâ, burada da “imkânsız”ı denemiş ve gerçek hayatta yapamadığını yapıp “zıtların estetik uyumu”nu yakalamıştır! 

Süleymaniye’yi seyrederken, insan, hem aşka saygı duyuyor, hem de aşkını mâbede dönüştürüp mübarekleştiren Sinan’a…

Her anıt eserin temelinde bir aşk saklı olsa gerek: Kimbilir belki de artık eski aşklar kalmadığı için, etkileyici “anıt eserler” inşa edilemiyor!

Aslında Sinan’ın aşkı herkesin aşkından farklıdır. Aşkı “farklı” olanın eserleri de “farklı” olur. Nitekim her camide farklı bir üslup denemiş, her denemesiyle “imkânsız”a biraz daha yaklaşmıştır.

“İmkânsız”ın bir adı da “Mihrimah Sultan Camileri” olmuştur.

Yarına kaldı. 

 

Bunları aklınızın bir köşesine yazabilirsiniz

Hazineler derinlerdedir: Derine inmeyi göze alamayan hazineye ulaşamaz...

İlerlemenizin önündeki en büyük engel başkaları değil, bizzat sizsiniz...

Karşınızdaki konuşurken dinler gibi yapıp konuşma sırasının size gelmesini beklerseniz, hayatınızın en önemli eğitimini kaçırabilirsiniz.

Geçmişi evinizmiş gibi görüp ona sığınmayın, kitap gibi düşünüp okuyun…

Kendinize yön arıyorsanız, yolunu kaybetmiş kimselere sormayın…

Siz ancak başkalarını sevdiğinizde, başkaları da sizi sever…

Ana-babanız doğumunuzdan sorumludur, yaşamınızdan siz sorumlusunuz...

Çiçeğin güzeli nadir bitkilerde açar…

Taş yontulur elmas olur, insan yontulur adam olur!..

Çok yaşamak elimizde değil, ama adımızı çok yaşatmak elimizdedir…

Zerginlik değil, ama zengin olma tutkusu insanın ahlâkını bozar…

Biri sizi bir kez aldatırsa suçludur, ikinci kez aldatırsa, bilin ki, siz suçlusunuz!..

Dikkat edin; alışkanlıklarınız anahtarı kaybolmuş bir kelepçeye dönüşebilir…

Kendiniz bir konuyu çok iyi anlamadıkça, başkalarına iyi anlatamazsınız…

Her aptal kendini beğenen başka birkaç aptal bulabilir. Bu onun aptal olmadığını göstermez…

Anneler her zaman haklıdırlar; o kadar çekmişler, üzülmüşler ki, başka türlüsü zaten olamaz…

İnsanları incelemek kitapları incelemekten daha gereklidir…

Anne-babamızı kader seçer, ama arkadaşlarımızı biz seçeriz…

Size ne verdikleri değil, onu nasıl verdikleri önemlidir…

Aşk dünyanın en tatlı mutluluğu ile en derin acısından yaratılmıştır…

En büyük yardımcılarınız azminiz ve sebatinizdir…

Hiç kimse başarı merdivenlerini elleri cebinde tırmanmamıştır…

Başarısızlıklarımız için milyonlarca sebep vardır, ama tek bir mazeret bile yoktur…

Her bildiğini söyleme, ama her söylediğini bilerek söyle…

Ne aradığını bilmeyen, bulduğunu anlayamaz…

Yarıaydınlar bilgisizlerden daha tehlikelidir…

Bilgisizlik korkunun kaynağıdır…

Çocukluk saflığını kaybetmeyen adama “büyük adam” denir…

Cesaret ölmekle değil, yaşayıp mücadele etmekle ölçülür…

Cesareti olmayanın başarısı da olmaz…

Cömert öğüt vermez, yardım eder…

Önemli olan sözler değil, davranışlardır…

Gülün dikenine katlanmak zorunda değilsiniz, ama dikenini dikkate almak zorundasınız…

Özür dilemesini beklediğin insan da senin özür dilemeni bekliyor olabilir…

Hayatın tekrarı yoktur…

Yarıştan bir kez koparsanız, bir daha birinci gelemezsiniz…

Ruhunuza duş aldıramazsınız, bu yüzden kirletmemelisiniz…

Yürek penceresinin camları kirlenmiş olanlar hayatın temiz ve duru yönlerini keşfedemezler. Hayatı temiz ve duru yönleriyle de görmek için, yürek penceremizin camlarını sevgiyle silmemiz gerekir…

Mutlu olmanın yollarından biri isteklerinizi azaltmak, olmazsa imkânlarınızı artırmaktır…

Vazgeçmekten vazgeçmek, başarının yolunu açar.

 

Milletime arz-ı hâl

Kendimden bahsetmek hiç mi hiç hoşuma gitmiyor. O kadar ki, konferans öncesinde biyografimin okunmasını çoğunlukla engelliyorum. “Yavuz Bahadıroğlu kimdir?” diye başlayan biyografi okumalarını “Hiç kimse” diyerek geçiştirmek bana daha anlamlı geliyor. 

Önemli olan yazarın nerede doğduğu, ne zaman evlendiği, neler yaşadığı değil, neler yazdığı, millete neler bıraktığıdır.

Buna rağmen bugünkü yazımda kendimden bahsedeceğim…

Yetmiş yıllık ömrümün tümü okumak, araştırmak, öğrenmek, yazmak ve birikimlerimi tüm toplumla paylaşmakla geçti.

Çeşitli yayınevleri tarafından yayınlanan kitaplarım kendi boyumu aştı. O kitaplarda tarzım, tavrım, duruşum, olaylara bakışım nettir: İman diyorum, ezan diyorum, vatan-bayrak, millet-devlet, hürriyet diyorum, karınca kararınca elimden geleni yapmaya çalışıyorum.

Çeşitli gazetelerde, dergilerde on binlerce köşe yazısı yazdım, televizyon-radyo programları yaptım, röportajlar verdim. Oralardaki tavrım, bakış açım, fikrim de ortadadır… 

Buna rağmen, hiçbir şey yazmamış, hiçbir iş yapmamış muamelesi görüyor, meçhul biri gibi algılanıyor, Tvnet’teki Derin Tarih programı bahanesiyle “yargısız infaz”a tabi tutuluyorum. O programdaki sözlerim çarpıtılıp “Atatürk’e hakaret” ettiğim yolunda kanaat oluşturuluyor.

Bir sürü FETÖ artığı, ikbalden düşmüş siyasetçi, koltuğunu kaybetmesine ramak kalmış parti yöneticisi bazı samimi Atatürkçüleri de maniple ederek başıma üşüşmüş durumda. Günlerdir bana, eşime, çocuklarıma, hatta cennetmekân anne ve babama hakaret yağdırılıyor. 

Kimisi kendini ispatlamaya, kimisi gündemi değiştirmeye, kimisi de “intikam” almaya çalışıyor. 

Güya ben o programda Atatürk’e hakaret etmişim. Etmedim, etmem!

Muharrirlik geçmişime bakanlar göreceklerdir ki, uzun yazı hayatımın hiçbir yerinde kimseye hakaret yoktur. “Hakaret aczin ve bilgisizliğin çocuğudur” diyen bir insanım. “Atatürk’ü Koruma Kanunu” olarak bilinen 5816 sayılı kanunu ihlâlden hiç yargılanmadım. Kanun olmasa dahi hakaret etmezdim.

Çünkü inancım, tarzım ve üslubum buna izin vermez. Ayrıca, kanunu ihlâl etmeden söylenmesi gerekeni söyleyebilecek kadar da deneyimli bir yazarım.

İfade etmeliyim ki, 5816 sayılı kanunu defalarca eleştirdim. Demokratik bir ülkede bunun hiç olmaması gerektiğini düşünenlerden biriyim. Yine böyle bir kızılca kıyamet günlerinde, mezkûr kanunun rahmetli Başbakan Adnan Menderes tarafından istendiğini de biliyorum. Menderes’i takdir etmeme rağmen, bunu yanlış buluyorum. 

Öte yandan, tarihi şahsiyetlerin kanunla korunmaya muhtaçmış gibi gösterilmesi, onlara da haksızlıktır. Bu haksızlığın düzeltilmesini ve tarihi şahsiyetlerin “milli vicdana” emanet edilmesini daha doğru buluyorum.

Mezkûr programda sözü edilen konu, yani Afet İnan’ın Atatürk tarafından “manevi evlât” olarak alınması konusu, çeşitli kitaplarda tartışılmış, farklı görüşler dillendirilmiştir. Bu konuda benim kanaatim, Derin Tarih programında ifade ettiğim gibidir: “Atatürk, devrimlerini hayata geçirmek için, Afet İnan’ı kadınlara örnek olarak yetiştirmek üzere ‘manevi evlât’ almış olabilir.”

Kanunlarımızda “manevi evlât” diye bir kavram yoktur. Yani mesele tartışmaya açıktır. Atatürk’ün çocukken “karga kovalaması” önemli bulunup ders kitaplarına geçirildiğine göre, Atatürk araştırmacıları açısından, bu konu da önemli bulunabilir. Tabii “hakaret” içermemesi esastır. Ve benim söylediklerimde hakaret kastı ve hakaret asla yoktur!

Zübeyde Hanım’ın adı ise programda hiç geçmemiştir. Başka birinin başka bir yerde söyledikleriyle harmanlayıp insanları töhmet altında bırakmak ahlâki değildir.

O gece birlikte program yaptığımız arkadaşların yanı sıra, tüm yazan-çizen meslektaşlarımın fikir özgürlüğünü sonuna kadar savunmakla birlikte, ağzımdan çıkmayan hiçbir söz beni bağlamaz. 

Milletime saygıyla duyururum. 

 

Beratımız “beraat”ımız olsun

Soru: Öncelikle, “kandil” ne demektir, dilimize nereden girmiştir?

Kandil, Lâtince “candela” kelimesinden Arapçalaşıp oradan Türkçemize geçmiş bir kelimedir: “Mum, lâmba, aydınlatıcı” anlamına gelir...

Günahlardan temizlenmek, bir bakıma “aydınlanmak” sayıldığından, iç dünyamızın günahlardan temizlenmesine vesile olan kutsal gecelere “kandil”denmiştir. 

Başka bir rivayet daha var: Buna göre, Sultan İkinci Selim (1566-1574), kutsal gecelerde camilerin ışıl ışıl aydınlatılılıp minarelerde kandiller yakılmasını emretmiş, bu yüzden kutsal gecelere “kandil” adı verilmiştir...

Galiba en doğrusu, “Regaib Gecesi”, “Mirac Gecesi”, “Berat Gecesi” ve “Kadir Gecesi” diye, kendi özel isimleriyle yâdetmektir.

Arapça “gece” anlamına gelen “leyl” kelimesini başa getirerek, kutsal geceleri “Leyle-i Kadr”, “Leyle-i Berat” şeklinde telaffuz edenler de vardır.

Soru: Berat nedir, ne anlama geliyor?

Berat, “beraat” (cezadan kurtulma) anlamında bir kelimedir. İsmini, o gece, günahların affedileceği umudundan alır. 

Soru: Berat gecesi nasıl yaşanmalı?

Tabii ki, Peygamber-i Âlişan Efendimiz’in yaşadığı ve öğrettiği gibi...

Buyuruyor ki: “Şaban ayının onbeşinci gecesini ibadetle geçirin, gündüzünde de oruç tutun. Çünkü Yüce Allah, bu gece dünya semasına rahmetiyle tecelli eder ve ‘Tövbe eden yok mu, tövbesini kabul edeyim! Rızık isteyen yok mu, rızık vereyim! Şifa isteyen yok mu, şifa vereyim!.. Başka isteği olan yok mu, ona da istediğini vereyim’ der.” (İbn Mace, İkâmetü’s-Salât, 191)

Peygamber-i Âlişan Efendimiz’in, bu gecede ibadetle meşgul olmayı ve gündüzünde oruç tutmayı teşvik ettiği nakledilir. 

Mekke halkı, Berat geceleri Mescid-i Haram’da namaz kılar, Kâbe’yi tavaf eder ve Kur’an okuyarak geceyi değerlendirirdi. 

Soru: Tarihte bu geceye ait farklı kutlama biçimleri var mıydı?..

Evet, vardı. Meselâ, Onbirinci Yüzyılın ortalarından itibaren, Şam’daki Emeviyye Camii’nde Berat geceleri kandiller yakılırdı. Bunu “bid’at” sayan âlimlere rağmen, uygulama bir süre devam etti. 

Selçuklularda Berat geceleri halka tatlı dağıtma geleneği vardı. İbn Kesir (ö. 310/923), bu geleneği Selçuklu Vezir Fahrülmülk’ün başlattığını kaydeder. Bu geleneğin dinle alakası yoktur. Hayır yapma anlayışının bir ürünüdür.

Osmanlılar, diğer kandil geceleri gibi, Berat kandilini de büyük bir coşkuyla kutlarlardı. Camiler renkli fenerlerle donatılır, mahyalarla, “Berat kandiliniz mübarek olsun” anlamında kutlama mesajları yazılırdı.

Soru: Bazıları, başta Mevlid Gecesi olmak üzere, Kadir Gecesi hariç, diğer tüm mübarek geceleri “bid’at” sayıyorlar. Siz buna ne diyorsunuz? 

Malum, din bilgini değilim. Fakat imparatorluk kültürüyle bütünlenerek şenliğe dönüşen mübarek gecelerdeki toplu ibadetleri,İslâmın “toplumsal” anlayışına, “hayırda yarış”ma yaklaşımına ve mü’minleri “cemaatleşip bütünleşme”teşvikine uygun buluyorum. İbadetin bayram havasında yapılması ise ayrı bir güzelliktir.

Kaldı ki, daha önce dine bigâne kalan pek çok Müslüman, bu gecelerin duygusal atmosferinden etkilenerek kendi gerçeğine yöneliyorlar...

Herhangi bir vesile ile ibadet etmenin, hayır yapmanın ne mahzuru olabilir ki?..

Müfessir sahabilerden İkrime el-Berberi, Duhan Suresi’nde (44/3) sözü edilen “mübarek gece”nin Berat olduğunu söyler...

Mübarek aylar (Recep, Şaban, Ramazan), mübarek günler (Cuma, bayram arifesi ve bayram) ve mübarek geceler, (Mevlid, Regaib, Mi’rac, Berat ve Kadir geceleri) Allah’ın, bizi bağışlamak için yarattığı vesilelerdir...

“De ki: ‘Allah’ın rahmetinden ümidinizi kesmeyin. Şüphesiz Allah bütün günahları affeder. Çünkü O, çok bağışlayan, çok merhamet edendir.” (Zümer Sûresi, 39/53)

Beratımız beraatımız, beraatımız mübarek olsun!

 

 

Gençlere rehber lâzım

Eskiden kızlar-kadınlar Hz. Havva’ya, Hz. Meryem’e, Hz. Asiye’ye, Hz. Hacer’e, Hz. Hatice’ye, Hz. Ayşe’ye ve bu kalite/kapasitedeki iman âbidelerine benzemeye çalışırdı...

Moda deyişle, bunlar, o zamanın kadınlarıyla kızlarının “rol-model”leriydi (role models): Yani rehber şahsiyetlerdi...

Erkeklerin rol-modelleri ise malum: Başta Efendimiz olmak üzere, tüm peygamberler ve ashabın önderleri...

Ailede her akşam peygamberlerin hayatından birkaç kıssa okunur, onu Peygamber Efendimiz’in ve ashabının hayatı takip ederdi...

Okunan parçaların üstüne yorumlar yapılır, çocuklara örnek olarak gösterilir, “kıssadan hisse” almaları sağlanırdı.

Şimdi televizyon şaklabanlarına, internet “fenomen”lerine rağbet var: Giyim kuşamlarından konuşma tarzlarına kadar taklit ediliyorlar.

Akşamlarımız “kitap buluşmaları” ile geçmiyor. Televizyon yahut internet tüm zamanlarımızı kemiriyor!

Tedbir olarak, evlilik programlarını yasaklamanın derde deva olacağını sanmıyorum: Asıl tedbir, o tarz programları seyretmeye vakit ayırmayacak kadar şuurlu insan yetiştirmektir. Alıcısı olmayan malı imal edenler iflâs eder. Bu da bir nevi “arz-talep” kuralına bağlıdır. 

Yani sorunun kalıcı çözümü, talebi ortadan kaldırmaktır: Aksi takdirde, bu tür programların başka formatlarda hortlamaları engellenemez.

Kısacası, “rol model”lerimizi yeniden oluşturmamız, kitaptan ekrana dönen dikkatleri tekrar kitaba yönlendirmemiz lâzım.

Zor, çileli ve uzunca bir yoldur bu: Oysa siyaset kolay yolu sever: “Yasakladım!”der ve nesilleri zarardan kurtardığını düşünür.

Oysa bu yol etkili ve kalıcı değildir. Ayrıca da “Türkiye bir yasaklar ülkesidir”hezeyanını yayan şer güçlere malzeme verir.

Konu yine kendiliğinden “insan yetiştirme”ye geldi: Konu buraya geldiğinde, ister istemez “eğitim” ve “kültür” politikalarına da gelir...

Geçenlerde, “Bizi yönetenlere açık mektubumdur” başlığıyla bu köşede yayınladığım yazı, büyük gürültü kopardı. Pek çok yazar hak verdi. Özellikle eğitimcilerden ve kültür insanlarından çok sayıda destek telefonu aldım...

Bu arada “Sen de kim oluyorsun, bizi yönetenler her şeyin en iyisini bilirtüründen “laf u güzaf”lar da edildi. Ne var ki hitap ettiğim hiçbir makamdan herhangi bir tepki alamadım. Bu yüzden yazının amacına ulaşıp ulaşmadığını bilmiyorum. 

Benim amacım, bazılarının sandığı gibi, ortalığı karıştırmak, ses getirmek, fark edilmek değildir: Amacım “eğitim” ve “kültür” konularına dikkat çekip uyarmaktan ibarettir. Bilinen, ama çeşitli mülâhazalar sebebiyle dillendirilmeyen arızaları dikkate vermek istedim. Gerisi bizi yönetenlerin bileceği... 

Yine de “insan yetiştirme” konusu, her yönüyle ele alınması gereken çok önemli bir konudur. Türkiye’nin geleceğiyle de doğrudan ilgilidir.

Geçtiğimiz Pazartesi günü, KYK’nın Balkan gezisine çıkardığı üniversiteli gençlerle birlikte olmak için Üsküp’e gitmiştim. Ayrıca yurt içinde de, aynı organizasyon çerçevesinde binlerce gençle sohbet-muhabbet imkânı buldum. Bir kere daha fark ettim ki, gençlerimiz gerçek tarihe, gerçek eğitime susamış. Arzu, istek ve heyecanlarını istikametlendirecek rehberlere ihtiyaçları var...

Rehber: Peygamber (s.a.v)... Onu ve onun rehberliği istikametinde oluşan şanlı tarihi gençlerle buluşturup dünün ışığında hem günü, hem de yarını okuyabilecek bir “meziyet” kazandırmamız gerekiyor.

“Televizyon ve internetle başa çıkılamaz” kolaycılığını bir tarafa bırakıp, bir yerden başlamak lâzım. Mesele, tüm gençliği bir çırpıda kurtarma meselesi değil, Nemrut ateşinden kaç İbrahim çıkarılabilirsek, o kadarını kurtarma meselesidir. 

 

Domates, biber, patlıcan!

Sayın Erdoğan ve Putin görüşmesi büyük ölçüde anlaşmayla sonuçlanmış, ama gelgelelim domateste tıkanmış…

Sayın Erdoğan, “Onu da önümüzdeki günlerde ara formüllerle aşarız” dedi, ama Putin hiç oralı olmadı.Zombi benzeri ifadesizliğini koruyup bu konuda ser verdi, sır vermedi.

“Alt tarafı domates canım, olmayıversin” demeyin, bugüne bugün domatesin 10 milyarın üzerinde yıllık getirisi varmış. “Olmayıversin canım” denebilecek bir meblâğ değil yani…

Kıymetli olmasaydı, rahmetli Barış Manço, şarkısını yapar mıydı?

Domates biber patlıcan,

Domates biber patlıcan; 

Bir anda bütün dünyam karardı,

Bu sesle sokaklar yankılandı, 

Domates biber patlıcan

Faydaları ise saymakla bitmiyor…

C vitamini deposudur: Bir adet domates tüketerek günlük C vitamini ihtiyacınızın % 40’ını karşılayabilirsiniz. Aynı zamanda bol miktarda A vitamini, demir ve potasyum içerir. Potasyum sinir sistemini, demir ise kan sağlığını korur.

Sivilce, akne ve siyah noktalar: Sivilce, akne ve siyah noktalar için domatesi ortadan kesip yüzünüze sürebileceğiniz gibi rendeleyebilir yahut bir kaşık dolusu domates püresi kullanabilirsiniz. Ardından 10-15 dakika bekleyip yüzünüzü suyla yıkayın.

Ayaklardaki nasırlar: Orhan Veli, “Hiçbir şeyden çekmedi dünyada, nasırdan çektiği kadar” diye yazar, nasırın verdiği acıyı anlatmak için… Bendeniz de gayetle iyi bilirim bunu, zira yıllardır sol ayağımın serçe parmağında bu illeti taşır dururum. Çaresi domatesmiş: Bir domates ortadan kesilir, çekirdekli kısmı nasırın üzerine gelecek şekilde yerleştirilip sarılır ve sabaha kadar bekletilir. Sabah, yumuşamış olan ölü deri, canlı dokuyu zedelemeden dikkatlice alınır. Böylece ayaktaki nasırlı kısım temizlenmiş olur.

Kansere karşı koruma: İçinde bulunan likopen maddesi kansere karşı savaşmada etkilidir. Özellikle prostat kanseri başta olmak üzere yutak, yemek borusu kanseri ve mide kanseri gibi kanser türlerine karşı da koruma sağlar. Aynı zamanda içeriğindeki A vitamini sayesinde sigaranın etkileri ile oluşan akciğer kanserine karşı da koruyucudur.

Genç görünmeyi sağlar: İçinde bulunan karoten maddesi yaşlanmayı geciktirici bir etkiye sahiptir. Bu sebzeyi yiyen kişilerde yaşlanmanın geciktiği görülmüştür. Yaşlandırmayı geciktirmesi de faydaları arasındadır.

İdrar yolu enfeksiyonlarını önler: İçeriğinde yüksek oranda su bulundurması sebebiyle sık sık idrara çıkmayı sağlar. Bu şekilde toksin maddeler ve tuz vücuttan atılır. Mesane kanserine yakalanma riskini de azaltır.

Zararlı güneş ışınlarına karşı korur: Güneşin zararlı ultraviyole ışınlarına karşı koruma sağlar. Yaz aylarında yendiği zaman zararlı ışınlara karşı çok faydalıdır. Güneş ışınlarına alerjisi olan, güneş ışınlarından çabuk etkilenen insanların yaz aylarında tüketmesinde yarar vardır.

Buna karşın, böbrek rahatsızlığı olan kişilerin fazla tüketmesi tavsiye edilmez. Aşırı tüketilmesi böbreklerde rahatsızlığa yol açabilir.

Fazla miktarda domates tüketilirse, baş ağrısı, mide bulantısı gibi yan etkileri görülebilir.

Belli ki Putin bütün bunlardan habersiz yaşıyor, yoksa domatesimizi havada kapardı. Birileri kendisine anlatmalı.

 

Nezaketten kaba-sabalığa!

Yazmışımdır, ama tekrar yazacağım: Osmanlı asırlarında selâm çok önemli bir iletişim vasıtasıydı. İki insan karşılaşınca, biri selam verir (bunun da bir adabı var), diğeri toparlanarak (meselâ bacak bacak üstüne atmışsa, selâma ve selâmı verene hürmeten bacağını indirerek, uzanmışsa doğrularak), edep ve nezaketle selâm alırdı.

Selâm “Allah’ın selâmı” olarak tanımlanır, vermenin “sünnet”, almanın “farz” olduğuna, verenin ve alanın sevap kazandığına inanılırdı.

Aileler karşılaştığında selâmdan sonra hâl-hatır sorulur (büyükler küçüklere), çocukların başı okşanır, yakınlık derecesine göre “harçlık” verilir, kadınlar asla görmezden gelinmez, “Hanımefendi nasıllar?” şeklinde ifadelerle ciddiye alındıkları hissettirilirdi. Erkeğin yanındaki kadını ve çocukları görmezden gelmek büyük nezaketsizlikti.   

Biraz uzaktan bir birlerini gören tanışlar, “temenna” (sağ el, “kalbimdesiniz”anlamında önce kalbe, ardından “başımın üzerindesiniz” anlamında başa konur) ederek bir birlerini selamlarlardı.

Bu hareket, “başüstüne”, “başımla beraber”, “baş tacı” gibi kelimelerle de ifade edilirdi.

İngiliz gezgin Elizabeth Lady Craven, 1789’da yayınladığı “İstanbul’dan Kırım’a”isimli seyahatnamesinde, kadınlara yönelik nezaketimizden övgüyle bahsediyor: “Türklerin kadınlara karşı olan muameleleri bütün milletlere örnek olmalıdır. Meselâ bir erkeğin, hukuken boynu vurulabilir, bütün evrakı tetkik edilebilir, bütün eşyasına ve mal varlığına el konulabilir; fakat karısına gayet iyi muamele edilir, mücevheratı kendisine bırakılır.” 

Dünyaca ünlü gezgin ve yazar Edmondo de Amicis de nezaketimize ve kibarlığımıza hayrandır: “Araştırmalarıma ve tesbîtlerime göre, İstanbul’un Türk halkı (Türk, Kürt, Laz, Çerkez, Abaza, Arnavut, yani o tarihte İstanbul coğrafyasında kim varsa, hepsi bu tabirin kapsama alanındadır), Avrupa’nın en nâzik ve en kibar halkıdır.” 

Eskiden evlere misafir geldiğinde, ayakkabısının burnu kapıya dönük şekilde konurdu (şimdi tam tersi yapılır). Bu, “Biz sizin misafirliğinizden hoşnuduz, gitmenizi istemiyoruz” anlamına gelirdi. Bir nezaket kuralıydı.

“Şu kadar kitap okudum” demek kitaba saygısızlık sayılır, “Şu kadar kitabı ziyaret etmek nasip oldu” şeklinde bir ifade kullanılırdı.

Osmanlı insanı o kadar nazikti ve kelimeleri öylesine bir özen ve dikkatle seçerdi ki, “yakma” fiilinin (yürek yangını, ev yangını, orman yangını gibi) kötü çağrışımlarına meydan vermemek için “Ocağı yak”, “Işığı yak” yerine, “Ocağı uyandır”, “Işığı uyandır” demeyi tercih ederdi.

“Ocak sönmesi” olumsuz bulunduğundan, “Ocağı söndür” yerine “Ocağı dinlendir” derlerdi…

Aynı şekilde, “Lambayı söndür” denmez, “Lambayı dinlendir” denirdi.

“Kapıyı kapat” yerine (Allah kimsenin yürek kapılarını kapatmasın) “Kapıyı ört” veya “Kapıyı sırla” ifadeleri kullanılırdı.

Kapıların iç kısmında “kapılar açan, müşküller gideren, kalplere ferahlık veren” anlamına gelen “Ya Fettah”, kapının dışında ise “Allah korusun” anlamında “Ya Hafız” yazardı…

Bu sığınmanın ilginç bir de hikâyesi var. Sultan Abdülâziz’in sadrazamlarından, meşhur Keçecizade Fuat Paşa, İngiliz elçisine İstanbul’u gezdirirken, elçi, hemen hemen her evin kapı başına levha olarak asılmış yahut yazılmış “Ya Hafız”ın ne anlama geldiğini sormuş, Fuat Paşa ise hiç teklemeden şu cevabı vermişti: 

“Bunlar Osmanlı sigorta şirketinin ismidir, ekselans!”

Öyle ya: Sel, deprem, yangın gibi felâketlerden, Allah’tan başka kime sığınabilirsiniz? Bu ifade bile, kendisi fazla “dindar” olmasa bile “dini terbiye”den geçmiş olmanın göstergesidir.

Ebedi gerçeği şakayla buluşturup nezaketle ifade edebilmek için, insanda ille Keçecizade Fuat Paşa bilgisi ve birikimi gerektirmez. Biraz terbiye, biraz zekâ, biraz nezaket ve nezafetten nasibini almış olmak da yeter…

Şimdiki şakalarımızın içinde ne “zekâ parıltısı” var, ne “edeb-hayâ” duygusu, ne de “nezaket-nezafet” kaygısı…

Korkunç bir kaba-sabalık arasında hem dilimizi, hem de kendimizi tüketiyoruz. 

Son söz niyetine bir atasözü: Her şey incelikten kırılır, sadece “insan” denen varlık kabalıktan kırılır!

 

Kraldan ziyade kralcılar!

Köşe yazarı veya televizyon yorumcusu değil, sanki “Ali-kıran başkesen”,mübarek!Durmadan sağa-sola saldırıyor! 

Fikri yok, kendine ait düşüncesi yok, birikimi yok, bilgisi yok: Bunlar olmadığı için de derin analizi yok, sentezi yok, tahlili yok… 

Her yazıda, her ekran başı ettiğinde sadece parmak sallayıp, tehditler savuruyor: “Asmalı-kesmeli, hâk ile yeksan etmeli!”...

Nazarında her şey siyah-beyaz: Kendi görüşü dışında görüş, siyasi anlayışı dışında siyaset tanımıyor…

Basiret, feraset, tefekkür, hikmet, irfan ve bunların getirisi olan “nezaket”, nezafet”, “nesahet”, “edeb”, “âdab”,  gibi kavramların semtinden geçmemiş: Muhtemelen tek kitap bile bitirmemiş…

Zaten kitap okuyacak kadar sabrı da yok… 

Her şeyi acele: Yazılarını çalakalem yazdığı çok belli. O kadar özensiz ki, basmakalıp ifadeleri sık sık tekrarlıyor. Bu arada kelime haznesi de çok dar: Sürekli aynı kelimeleri kullanıyor. 

Kendisi kadar sert yazmayan, kendisi gibi “sıkı taraf” olmayan yazarlar bile düşmanı: Onlara da tehdit savuruyor!

“Haddini bil” diyor…

“Seni ezik” diyor…

“Sen kimsin?” diyor. Arkasından bir dizi ağıza alınmayacak kadar galiz ifadeleri arka arkaya sıralıyor.

Söyler misiniz, bunların hangisi fikir, hangisi tefekkür ürünü? 

Oysa saldırdığı insan hem bir fikir devi, hem de din ve kültür açısından bir hayli birikimli. Yüz yüze tartışmaya kalksa (kendi tabirini kullanalım), ezer geçer! Fakat eminim böyle bir durumda edebinden susmayı tercih edecektir: Zira. “Susmak, cahile verilebilecek en güzel cevaptır!”

 Âlim ilminin izzetinden dolayı susar, cahil cehaletinin lezzetinden dolayı saldırır! “Ey Gönül! Susmak mânâ eksikliğinden değil, belki mânâ derinliğindendir” demiş Hz. Pîr…

Bunları hiç umursamıyor. Her yazısında en asgârî nezaket kurallarını bile çiğniyor. O kadar “terbiye” yoksunu ki, “siz” demeyi züppelik sayıyor.

Kaba-saba kelimeleri alt alta sıraladıkça ve sağa-sola sataştıkça, eminim mutlu oluyor: “Oooh! Pesperişan ettim!”

Sırtını iktidara dayadığı izlenimi verecek kelimeleri özenle yazısına yerleştiriyor, konuşmalarına katıyor. “Büyük dava adamı” görüntüsü vermek için çırpındıkça saçmalıyor, saçmaladıkça batıyor.

Tarafını çok iyi savunduğunu düşünüyor, ama aslında kimse ciddiye almıyor. O kadar ki, isim vererek saldırdığı muharrirler bile cevap vermeye tenezzül etmiyor. Kendi kendine gelin-güvey olup duruyor.

Aynı camianın aklı başında yazar-çizerlerini dışlayıp öteki”leştiriyor. Bu alanda “tek” kalmak istiyor. İktidarı herhangi bir konuda adabıyla ve üslubuyla eleştiren “hakperest” yazarlara dayanamıyor.

Yumuyor gözünü, açıyor ağzını: Ağzından çıkanı kulağı duymuyor. Kendisi gibi sadece övsünler istiyor. Öve öve göklere çıkarsınlar!

Böyleleri hem iktidar tarafında var, hem muhalefet tarafında…

“Akılsız dostun olacağına, akıllı düşmanın olsun” dedirtiyorlar. Tuttukları tarafa da büyük zarar veriyorlar. 

Yazarın/yorumcunun görevi, siyasetçileri övmek değil, uyarmaktır. Bu da hatalara işaret etmekle olur. Bunda kızacak, köpürecek bir durum yok. Nitekim eleştirinin muhatapları kızmıyor, aksine, yapıcı tenkitlerden faydalanıyorlar.

Peki, bu “kraldan ziyade kralcı”lara ne oluyor?

 

Varlık mücadelemiz

Biz devlet ve millet olarak varlık mücadelemize yeni başlamadık: 1800’lerin başından beri (yaklaşık 250 yıl) “varlık mücadelesi” veriyoruz.

1800’lerin ortalarında, İngiltere öncülüğünde yapılan “paylaşım projesi”nin gereği olarak, Osmanlı Devleti, yoğun bir savaş baskısı altına girdi...

Baskının kaynaklarından biri Avrupa, diğeri Rusya idi...

Avrupa içimizdeki azınlıkları kışkırtıp silâhlandırarak isyana ve teröre yönlendirirken, Rusya, Sırpları kışkırtıyor, bunun sonucu olarak Bosna-Hersek ve Karadağ’da başlayan isyanlar, Avrupa’nın yarısını ve Osmanlı Devleti’ni derinden etkileyip sarsacak kadar büyük savaşlar doğuruyordu. 

Rumî Takvim’e göre “93 Harbi” dediğimiz 1877-78 Osmanlı-Rus Savaşı, Osmanlı Devleti’ne yeni başlangıçlar yaptıracak kadar önemli sonuçlar verdi.

Osmanlı Devleti, Meşrutiyetilan ederek siyasi, sosyal ve ekonomik alanlarda büyük değişikliklere yol açacak olan anayasal parlamenter sistemi yürürlüğe koydu. 

Nisan 1877’de, Rusya’nın savaş ilanıyla Kafkas ve Balkan cephelerinde başlayan çarpışmalar, Osmanlı kuvvetlerinin sürekli olarak geri çekilmesiyle sonuçlandı. Ruslar, Batıda Plevne’yi düşürdükten sonra, Balkanlar’ı boydan boya istila ederek, Ayastefanos’a (Yeşilköy’ün o zamanki adı)kadar geldiler. Bir de “Zafer Anıtı” diktiler.

Doğuda ise Ardahan, Oltu ve Kars’ı alarak Erzurum’a girdiler. 

Bu esnada, Osmanlı Devleti’nde ekonomik kriz had safhada idi. Salgın hastalıkların yayılması parasızlık yüzünden engellenemiyordu. Halk, fakirlikten ve salgın hastalıklardan kırılıyordu. 

“Ayastefanos Andlaşması” bu şartlarda imzalandı. Bu andlaşma ile Osmanlı,Balkanlar’da Avrupa’daki topraklarının neredeyse tamamına yakınını kaybetti. Batum, Kars, Ardahan ve Doğubeyazıt Ruslara bırakıldı. Romanya, Sırbistan ve Karadağ bağımsızlığına kavuştu. Bulgaristan Prensliği kuruldu. 

Bir taraftan da, Osmanlı Devleti ağır savaş tazminatı ödemeye mahkûm edildi. Bu durum ağır ekonomik şartlarla bütünleşince, korkunç bir çöküntü meydana geldi. Yavuz ve Kanuni dönemlerinde ağzına kadar altın dolu olan Osmanlı Hazinesi, artık namerde muhtaç haldeydi: Devlet azınlıklara mensup Galata Bankerleri’ne boyun eğip borç alıyordu. Kısacası her anlamda karışık, hattâ kaotik bir döneme girilmişti. 

Bütün bunlar, dünyaya hükmetmeye alışmış Osmanlı insanının üzerinde derin izler bırakması kaçınılmazdı. İnsanların onuru zedelenmiş, umudu kırılmıştı...

Haliyle aydınlarımız şaşırmış, “Batıcılık”, “Türkçülük”, “İslâmcılık” ve “Osmanlıcılık” arasında paramparça olmuştu.

Aydın takımında şaşkınlık kol geziyor, herkes birbirini suçluyor, tek çözüm önerisi Bediüzzaman’dan geliyordu. Avrupa’nın saldırılarından kurtulmak için Avrupalı olmak gerektiğini telkin eden aydınlara karşı, o Türkiye’nin geleceğine şöyle sesleniyordu:

“Ey bu vatan gençleri! Frenkleri (Batı’yı) taklide çalışmayınız. Âyâ, Avrupa’nın size ettikleri hadsiz zulüm ve adâvetten sonra, hangi akılla onların sefahet ve bâtıl efkârlarına (fikirlerine) ittibâ edip (tabi olup) emniyet ediyorsunuz (güveniyorsunuz)? Yok, yok! Sefihâne taklit edenler, ittibâ değil, belki şuursuz olarak onların safına iltihak edip kendi kendinizi ve kardeşlerinizi idam ediyorsunuz! Âgâh olunuz ki (biliniz ki), siz ahlâksızcasına ittibâ ettikçe (tabi oldukça), hamiyet (gayret) dâvâsında yalancılık ediyorsunuz! Çünkü şu surette ittibâınız, milliyetinize karşı bir istihfaftır (küçümseme) ve millete bir istihzâdır.” (Lem’alar, On Yedinci lem’a, Beşinci Nota).

Bu öneriler manzumesi, bence günümüzde de gerekli ve geçerlidir. 

 

Batı aynı Batı, ama biz aynı değiliz!

Batılı Aydınlanmacılarınöncülüğünde 18. yüzyılda oluşturulan “tek dünyalı”(ahiretsiz)ve “para eksenli” hayat tarzı, Avrupa’yı “ahlâksız” ve “zalim” yaptı…

Ellerindeki teknik ve askeri gücü kullanarak, kendi doğal zenginlerini işletme, hattâ koruma gücüne sahip bulunmayan milletlerin üstüne çullandılar. Yüzyıllar boyu sömürdüler, çaldılar, çırptılar, ezdiler, öldürdüler, yağmaladılar; insanları yakalayıp gemilerle Avrupa’ya taşıdılar: Köleleştirip köle pazarlarında “beyaz adam”lara sattılar…

Hiçbir hak-hukuk, ahlâk ilkesi tanımadan, ucuz işgücü olarak yüzlerce yıl kullanıldılar. Bu yüzden, Avrupalılara “ahlâksız” demek bile ahlâka hakaret olur: Çünkü zaten ahlâksızlık Avrupa’nın ahlâkıdır!

Aydınlanmacı aydınların öncülüğünde oluşturulan “yeni hayat projesi”ne biraz daha yakından bakalım…

Bu projedeAllah’a yer yoktur. Özet olarak, “Allah her şeyi yaratmış ve gerisini insan zekâsına bırakmıştır” (deizm denebilir). Her şey insan aklı ve zekâsıyla yönetilecektir. Bu çizgide yürüyen Avrupa’ya git gide “Hayat mücadeledir” (gücü olan kazanır) anlayışı ve “Büyük balık küçük balığı yer” yaklaşımı hâkim oldu…

Nihayet “altta kalanın canı çıksın” görüşü Avrupa’yı yönetenlerin temel ilkesi haline geldi. Bu da işgalin, sömürünün, zulmün envaı çeşidine dâvetiye çıkardı.

Zayıfların ve güçsüzlerin üstüne çullandılar. Yutulabilecek kıvamda olmayan hedefler bir şekilde önce zayıflatıldı, bölünüp parçalara ayrıldı (Osmanlı gibi), sonra da paylaşıldı. Hiçbir insanî ve vicdanî ilke tanımadan asırlarca yıktılar, yaktılar, ezdiler, sömürdüler. Aynı milletlerin içine “fitne” sokup milletleri paramparça ettiler, birbirlerine katlettirdiler (Ruanda örneği)…

Bugün Avrupa’nın bakış açısı değişti mi zannediyorsunuz? Hiç değişmedi: Fırsat bulur bulmaz “vahşi” yüzünü göstermekte zerre tereddüt etmez. Nitekim Hollanda’nın, demokratik haklarını kullanan soydaşlarımıza atlarla, itlerle nasıl acımasız ve ilkesiz saldırdığını geçenlerde gördük. 

Dünya savaşları, bölgesel savaşlar (İran-Irak savaşı gibi), terör, darbeler (Mısır’daki Sisi darbesi ile bizdeki 15 Temmuz ayaklanması), hattâ ekonomik krizler, bu projenin günümüze yansımalarıdır.

Başka bir nokta daha var: Zengin-fakir arasında gitgide derinleşen uçurum,bazı ailelerin topluma egemen olması ve büyük kitleyi “yem” olarak kullanması, yeni bazı arayışlara kapı açmış, “Komünizm” ve “faşizm” gibi olgular bu insanlık dışı projenin içinden doğmuştur…

Ayrıca insanın “yaradılış hikmeti”ne taban tabana zıt olan bu anlayış, insanı “üretim-tüketim” kıskacına alarak bunaltmış, insanlık âlemini kanserden AIDS’e, depresyondan şizofreniye kadar bir sürü yeni hastalıkla tanıştırmıştır.

Bütün bu değişim ve dönüşümlerin, Osmanlı Devleti’ne ve halkına elbette ki bir takım yansımaları olacaktı. Sadece “küffar” olarak tanımladıkları, tarihi, sosyolojik, psikolojik, siyasî ve dinî değerlerini pek de iyi bilmedikleri Batı dünyasındaki köklü değişimlerle önce zihinler bulandı, ardından şaşkınlığa düşüldü, sonra aşağılık duygusuna girildi, nihayet “onlar gibi” olunması halinde onlardan kurtulunacağı zannedildi ve böylece tepeden inme “yenilikçi”hareketler başladı…

Sarıktan fese, imamdan muhtara, yeniçeriden Avrupai “modern ordu”ya (Sultan II. Mahmud), Meşrutiyetten Cumhuriyete, Hilafetten Diyanete, festen şapkaya, Mecelle’den Batı hukukuna, bin yıllık alfabemizden Lâtin Alfabesi’ne, Hicri Takvim’den Milâdi Takvim’e, Alaturka (Türk usulü) saatten, Alafranga (Frenk usulü) saate geçildi.

Durum ortada: Batı aynı Batı, ama biz “aynı biz” değiliz! 

 

“Hoşgörü”den “horgörü”ye

 

Okuduğum ortaokulun kapısının üstünde, şöyle bir cümle vardı: “Cumhuriyetfikrenilmenfennen, bedenen kuvvetli ve yüksek seciyeli muhafızlar ister.”

Her okuyuşumda kendimi Muhafız Kıtası Komutanı gibi hisseder, kasılabildiğim kadar kasılır, cumhuriyete ilişkin ne varsa “muhafaza” altına almak için güçlü bir arzu duyardım.

Ayrıca artık sizin de tanıdığınız Başöğretmenim Hikmet Bey, ilkokulun ilk sınıflarından itibaren bize “koruma-kollama aşkı” aşılamıştı. Henüz kavrayamadığımız cumhuriyeti, anlamını dahi bilmediğimiz laikliği ve tüm Atatürk ilkelerini biz koruyacaktık!

Ona göre, “Üç tarafımız denizlerle, dört tarafımız düşmanlarla çevrili”ydi. Cumhuriyete uzanan elleri kıracağımızı, laikliğe uzanan dilleri koparacağımızı söylerken, bacaklarının üstünde yaylanırdı: Saldırdı saldıracak sanırdınız!

Bu öğretiler sonucu “düşmanlıklar” o raddeye geldi ki, siyaset, hatta kıyafet farklılığı yüzünden millet kamplara bölündü: Açıklar-kapalılar, evetçiler, hayırcılar! 

Kimse kendi doğrusu dışında “doğru” tanımıyor.

Çoğumuz “tek yol” yolcusuyuz! Kimine göre, “tek yol devrim”, kimine göre “tek yol laiklik”! Tek görüş, tek fikir, tek düşünce, tek siyaset, tek renk: Her yerde sadece “biz” ve “bizimkiler” olmalı!..

Herkes bizim gibi inanmalı, bizim gibi düşünmeli, bizim gibi giyinmeli, bizim gibi yaşamalı; herkes bizim inançtan, bizim mezhepten, bizim tarikattan, bizim cemaatten, bizim aşiretten, bizim siyasetten olmalı! “Dünyamızda başka kimseye yer yok!”

“Biz” iyiyiz, “onlar” kötü; “biz” doğruyuz, “onlar” yanlış; “biz” sevabız, “onlar”günah; “biz” cennetiz, “onlar ” cehennem; “biz” gerçeğiz, “onlar ” sanal; “biz”milletiz, “onlar” illet! 

Kısacası, “biz” her şeyiz, “onlar” hiç bir şey!

Böyle algılandıkça, ister istemez, “Onlar bizi yok etmeden, biz onları yok edelim” duygusu insana hâkim olur. Bu duygunun devamı hazımsızlık, çekememezlik ve nihayet şiddettir: En küçük meseleleri abartıp birbirimizin gırtlağına dalarız!

“Eğitimde müfredat değişiyor” dediklerinde, ilk aklıma gelen bu oldu: “Çocuklarımıza nefret yerine sevgiyi, hüküm yerine merakı, ezber yerine bilgiyi, ‘farklı’ düşüneni hor görme yerine farklılıklara tahammülü ve farklılıkları hazmetmeyi (uzlaşma kültürü) öğretmemiz lâzım” diye düşündüm.

Eskiden böyle katı değildik. Dindaşlarımızı “kardeş” olarak görürken, yabancılara “türdeş” olarak saygı gösterirdik. Fethettiğimiz bölgelerde yaşayan halklara müsamaha ile bakar, inançlarına, ibadetlerine, kıyafetlerine karışmazdık.

İşte buyurun: Fatih Sultan Mehmed’in fethettiği Bosna’daki Lâtin papazlarına verdiği 883 (1478) tarihli fermana bakın (bugünkü dille özet):

“…Rahiplere ve kiliselerine hiç kimse tarafından engel olunmayıp rahatsızlık verilmeyecektir. Bunlardan gerek ihtiyatsızca memleketimde duranlara ve gerekse kaçanlara emn ü eman olsun ki, memleketimize gelip korkusuzca sakin olsunlar ve kiliselerinde yerleşsinler; ne ben, ne vezirlerim ne de halkım tarafından hiç kimse bunlara herhangi bir şekilde karışıp incitmeyecektir. Kendilerine, canlarına, mallarına, kiliselerine ve dışardan memleketimize getirecekleri kimselere yeri ve göğü yaratan Allah hakkı için, Peygamberimiz Muhammed Mustafa (s.a.v.) hakkı için, yedi Mushaf hakkı için, yüz yirmi dört bin peygamber hakkı için ve kuşandığım kılıç için en ağır yemin ile yemin ederim ki… söz konusu rahiplere hiç kimse tarafından gadredilmeyecektir.”

O müsamahadan bu katılığa nasıl geldik dersiniz?..

Hoşgörümüz nasıl “horgörü”ye dönüştü? 

 

Bizi yönetenlere açık mektubumdur

 

Sayın Cumhurbaşkanım!..

Sayın Meclis Başkanım!..

Sayın Başbakanım!..

Yaklaşık olarak elli seneden beri yazıp çiziyorum: “Vatan” diyorum, “Bayrak”diyorum; “Millet”, “Memleket” ve “Devlet” diyorum…

Bu kavramları özellikle genç nesillere emzirmeye çalışıyorum.

Kendimce çileler çektim (kim çekmedi ki?): Bazen itilip kakıldım, bazen horlandım aşağılandım, bazen savruldum…

Ama asla umudumu yitirmedim, mücadelemden vazgeçmedim, ufkumu karartmadım. Olanı “kader”e bağlayıp, umuda sarıldım. En zor zamanlarımda Allah’a dayanıp “hikmet”e râm olarak “irfan mektebi”ndeki eğitimime devam ettim.

Bunlar bir şekilde geçecek, daha iyi, daha güzel günler gelecekti.

Bekleye bekleye, nihayet ömrümün “âhırzaman”ına geldim. Hayatım boyunca gördüğüm “fecr-i kâzıp”lerden yorgun ve bitap durumdayım! Artık “fecr-i sadık”bekliyorum. 

15 yıl boyunca yaptığınız muhteşem yatırımlar için teşekkür ederim. Hayalimi bile zorlayan yollarla, köprülerle, tüp geçitlerle ülkemi donattınız. Uluslararası sömürü çetelerinin sömürge araçlarından (IMF gibi) milleti kurtardınız. 

Bu hızla eminim APO’su FETÖ’süyle tüm terör odaklarının da kökünü kazırsınız: Siz bu niyet, dirayet ve kapasitedesiniz.

Fakat bir nokta var ki, bir türlü çözemiyorum: PKK denen güdümlü çete, çıkış noktasında kısmen haklı gibi gözüken tüm gerekçelerini kaybettiği halde, gençlerimizi dağa çıkarıp üç-beş günlük eğitimden sonra dağ şartlarında yaşamaya, hatta bombalı yelekler giyip kendini patlatmaya razı edebilirken…

FETÖ denen maşa, üç-beş yıllık eğitimle gençleri ihanet şebekesinin üyesi yaparken ve bunların bir kısmını uçak kaçırıp kendi parlamento binalarını bombalayacak, kendi vatandaşlarını kurşunlayacak kadar alçaltabilirken…

Milli Eğitim Bakanlığı’mız, 20-25 sene eğittiği çocuklarımızı neden “iman-ahlâkâbidesi”ne dönüştüremiyor? Neden “vatan sevdalısı”, “bayrak âşıkı”, “millet meftunu” haline getiremiyor?

Bu işte kesin bir ârıza” var…

Kültür Bakanlığı’mız, “iman-irfan” kaynaklarımızın diriltici soluğunu hissettiremiyor, ahlâkî temellerimizi yeterince veremiyor, kültür mayasıyla nesilleri yoğuramıyor, engin ve zengin mirasımızı yeni şartlara göre yeniden inşa edemiyor.

Ülkemde kitap okunmuyor, ilmî araştırma yapılmıyor; doğru düzgün şiir, roman, hikâye bile yazılmıyor: Biz bu çoraklığa müstahak değiliz!

Zaten sayıları az olan yazarlarla yayıncılar üvey evlât gibi. Edebiyata-sanata adanmış ömürler bir bir göçerken, kimsenin kılı kıpırdamıyor, ama yerleri de doldurulamıyor. 

Sayın Cumhurbaşkanım!..

Bir konuşmanızda buyurduğunuz gibi, “Eğitim ve kültür” problemleri çözülemedi! Dolayısıyla Türkiye, tarih ve medeniyet üzerinden anlatılamadı. Bir bakıma gençlerimize şuur” aşılanamadı! Tabiatıyla da “mânevi kalkınma”şeklinde özetlenen “büyük hedef”e ulaşılamadı. 

“15 Temmuz” dediğimiz o emsalsiz diriliş nefesi bile bir medeniyet hamlesine dönüştürülemediği, romanı, şiiri, destanı yazılamadığı, felsefi temelleri atılamadığı için, sorumsuzca tüketiliyor.

Oysa o muhteşem direnişin üzerinden, nesillere ne mesajlar verilebilir, ne âbideinsanlar” yetiştirilebilirdi.

Ne yaparsınız ki, niyeti olanın imkânı, imkânı olanın niye yok. Bu durumda ne yapsanız boşluğa düşüyor, yitip gidiyor.

Bütün samimiyetimle söylüyorum ki, siz bu milletin (hatta ümmetin) ikiyüz yıllık hasretisiniz, Sayın Cumhurbaşkanım! Bendenizin ise yetmiş yıllık: Ne ümmetin ikiyüz yıl daha bekleyecek takati var, ne bendenizin yetmiş yıl daha zamanı.Hasretimin en az bir bölümüne ulaşmadan ölüp gitmekten korktuğum için feryat ediyorum.

Eğitim ve kültür meselelerine de bizzat el atın lütfen. Tarih kitaplarını yalandan, yanlıştan arındırın artık. Savaşlar ve isyanlar yerine “ihya” ve “inşa”nın yanısıra, medeniyete katkılarımızı anlatacak ders kitapları yazdırın. Yazdırın ki, “irfan” ve “hikmet” kapıları yeniden açılsın.

Bugün inşa edilen beton ve demirden mamul eserlerin ömrünün sadece yüz sene olduğunu uzmanlar söylüyor. Oysa yetişmiş insanlar sonsuzluğu yaşar. Türkiye’ye gökdelenler yerine, insandan âbideler dikmenin zamanı çoktan geldi.

Eğitim ve kültür yolunda “ebedî âbide” olacak insanlar yetiştirecek adımları bir an önce atmanız dileğiyle saygılarımı arz ederim, efendim.

 

Tevekkeltü al’Allah!

Peygamber kıssaları, idrakimize yeni pencereler açan oluşlardır...

Bir bakıma her peygamber, hayata yönlendirilmiş bir ışık huzmesidir...

Her biri yaşamın bir bölgesini aydınlatır... 

Ancak tümünü idrak edebilenler, daha ışıl ışıl bir “Cadde-i Kübra”da yürümenin tadına varırlar...

Bunun tadına varanlar, her türlü olumsuz şartın, “Külli İrade”den beslenen “Cüz’i İrade” karşısında teslim olacağını ve engellerin ortadan kalkacağını bilir, yakınmak yerine çalışmayı seçen bir aksiyon içinde tüm olumsuzlukları dize getirmeye çalışırlar.

Allah da yardım eder, şartlar dize gelir...

Şartlar dize geldiğinde, olmazlar oluverir...

Örneğin: Hz. Âdem’le Hz. Havva koskoca dünya yalnızlığında birbirlerine kavuşurlar…

Hz. Nuh, tufanı yener…

Hz. Yunus, selamet sahilini bulur…

Hz. Yusuf, kuyudan çıkar…

Hz. İbrahim, Nemrut ateşine meydan okur…

Hz. Musa, Firavun’u Kızıldeniz’de boğar…

Hz. Âlişan Efendimiz ise Ebucehil’i yerle bir eder.

Ne zaman iç-dış ve özel şartlardan bunalsam bunları düşünürüm. 

Hayat bir imtihansa, sağlık, hastalık, varlık ve yokluk da o imtihanın evreleridir. Şartlar ne gösterirse göstersin, güçlükleri, korkuları aşmak için çabalamak da insan olmanın şartıdır.

Vaktiyle bizim şartlar beş kalb damarımın değişmesi gerektiğini söyledi. Üstelik bu tablo, hemen hemen hiçbir belirti yokken karşıma çıkmıştı...

Sözün kısası hazırlıksız yakalanmıştım. Tabii çok şaşırdım. Sonra düşündüm ki, hayat bir sürprizler yumağıdır; her gün her şey olabilir...

Bir gün bir şey oldu. Arkadaşlarıma ait özel bir hastanede ablamı ameliyat ettirirken, oluşan iki saatlik boş zamanda kalbime baktırmak istedim. Bu istek beni anjiyodan açık kalb ameliyatına kadar götürdü. Üstelik bu konuda hiç bir şey bilmiyordum...

Nerede, ne zaman, hangi doktora ameliyat olmam gerektiği konusunda her kafadan bir ses çıkıyordu. Sonuçta “Tevekkeltü Alellah” deyip birinden birini seçtim. 

Günü gelince, günahlarım-sevaplarım, yanlışlarım-doğrularım, üzdüklerim-sevindirdiklerim, yazdıklarım konuştuklarım ve yaptıklarım-yapamadıklarımla birlikte tüm hayatımı “hayat-memat” arasındaki ameliyat masasına yatırdım.

Böylece, şartlara teslim olmamak için sebeplere müracaat etmiş oldum.

Gerisi Allah’ın bileceği işti: İsterse yaşatır, dilerse öldürürdü. 

Bendenizi yaşattı çok şükür.

***

Yani hiçbir durumda korkacak bir şey yok!

Yakınmayı gerektirecek bir şey de yok!

“Tevekkeltü alellah!” de, yürü…

***

“Mevlâ görelim n’eyler,

Neylerse gazel eyler.” 

 

Hikmet, irfan, şükür, tefekkür ve tevekkül

“Allah’a dayan, sa’ye sarıl, hikmete ram ol,

Yol varsa budur, bilmiyorum başka çıkar yol!” (Mehmed Âkif)

Mehmed Âkif, en zor zamanlarımızda bu haykırışıyla ümmete “hikmet”in yolunu gösteriyordu. Zira “farkındalık” bununla kaim: Hikmet olmadan tefekküre, tefekkürsüz tevekküle, tevekkülsüz şükre ulaşılmaz!

Osmanlılar, başlığa çıkardığım kavramları es geçmeyen insanlardı…

Ellerinden geleni yapar, sonrasında “tevekkül” ederlerdi…

O kadar ki, “Tevekkeltü alellah” cümlesini levhalara yazmış, duvarlarına asmışlar, her anlamda Allah’a dayanmışlardı…

Onca başarıya bu tek cümlenin ışığında ulaştılar…

Diri bir duruş kazandılar ve o diri duruş içinde her türlü olumsuz şarta meydan okudular. 

***

Osmanlı Devleti ve Osmanlı insanı üzerine tespitleriyle meşhur Fransız yazarlardan Brayer’in bir tespiti müthiş derecede beni düşündürür…

Diyor ki: “Osmanlı insanının yakındığını hiç görmedim. Hangi halde iseler şükrederler. Bu yüzden de istikbal endişesi taşımazlar.”

Osmanlı torunları (bizler) için aynı şeyleri söylemek mümkün değil. Çoktan beridir şükrün yerini şikâyet aldı…

“İstikbal endişesi” ise Allah’ın her güne serpiştirdiği güzellikleri algılamamızı ve yaşamamızı engelliyor. Durmadan şartlardan yakınıyoruz... 

Zaaflarımızı, yenilgilerimizi, korkularımızı şartlarla izah etmeye çalışıyoruz...

Bence bu, mağlubiyetimize mazeret arama çabasıdır! Çünkü aynı şartları yaşayıp paylaşan başka insanlar pekalâ şartların esiri olmadan yaşayabilmekte, hedeflerine ulaşıp başarılı olabilmektedirler.

Daha açık ifade etmeye çalışayım...

Eğer Peygamberlerimiz şartlardan yakınıp dursalardı, Hz. Âdem’in ömrü Cennet’ten çıkarıldığı için, Hz. Nuh’un ömrü tufana tutulduğu için, Hz. Yunus’un ömrü denize atıldığı için, Hz. Yusuf’un ömrü kuyuya itildiği için, Hz. İbrahim’in ömrü Nemrut’la, Hz. Musa’nın ömrü (onlara selam olsun) Firavun’la karşı karşıya getirildiği, Hz. Âlişan Efendimiz’in ömrü ise Ebucehil gibi bir düşmanla savaşmak zorunda kaldığı için...

Ve...

Hz. Havva’nın ömrü yasak meyveyi yediği için, Hz. Asiye’nin ömrü Firavun’la evlendiği için, Hz. Hacer’in ömrü çölde aç-susuz bırakıldığı için, Hz. Meryem’in ömrü iftiraya uğradığı için yakınmayla geçerdi...

Hâlbuki içlerinde mevcut imanı ve iman eksenli aksiyonlarını harekete geçirip ortaya atıldılar. “Tevekkeltü Alellah” diyerek olumsuz şartların üzerine yürüdüler...

Unutmayalım...

Hz. İbrahim’i, Nemrud gibi, kendini “tanrı” sanan bir “gurur âbidesi” karşısında galip getiren Kudret, Hz. Musa’yı Firavun’un sarayında büyüten Kudretin tâ kendisidir!

Aynı Kudret, Efendimiz’in üzerine de tecelli edince, Efendimiz, bir süre önce kovulduğu Mekke’ye, muzaffer bir komutan olarak dönmüştür...

Çoğumuz günlük hayatımızda benzer tecelliler yaşarız, ama fark bile etmeyiz.

Çünkü hikmet, irfan, şükür, tefekkür ve tevekkül gibi kavramlardan koptuk.

Baksanıza, baharı ve lâlezara dönen İstanbul’u bile fark etmeden yaşıyoruz! 

 

Fatih ve Yavuz türbelerini ziyaretin anlamı ne?

Cumhurbaşkanımıza suikast öneren Batı’nınçıldırdığını filan söylüyorlar ya, katılmıyorum: Çünkü “suikast”, “cinayet” ve her türlü “katliam”, Batı’nın siyaset aracıdır!

Daha yumuşak ve diplomatik yöntemlerle hedefe ulaşamayacağını gördüğünde, hiç tereddütsüz bunları devreye sokar ve en acımasız, en ilkesiz, en hunhar katliamlara imza atar.

Kızılderilileri, zencileri, hatta Cezayirlileri böyle yok ettiler…

Afrikalıları böyle tükettiler…

İnsanları böyle böyle köleleştirip yüzyıllarca sömürdüler.

II. Dünya Savaşı sonlarında, askerden arındırılmış olduğunu bile bile Dresten’i sürekli bombalayarak yüz bine yakın sivili katletmeleri hâlâ hafızalardadır…

Bu olayın hemen sonrasında Hiroşima ve Nagazaki’ye attıkları atom bombalarıyla sadece insanları değil hayvanları ve bitkileri de nasıl katlettikleri hafızalardadır…

Nihayet Cezayir’de, Ruanda’da, Vietnam’da, Küba’da, Afganistan’da, Filistin’de, Irak’ta, Mısır’da, Libya’da yaptıklarının yanı sıra bugün Suriye’de yaptıkları da ortadadır. 

Kısacası, Avrupa ve Amerika tarihi, bir “katliamlar tarihi”dir. Bu yüzden, “Erdoğan’ı öldürerek durdurma” önerisine hiç şaşırmadım, sadece tiksindim.

Türkiye’yi belli bir noktada tutmak için, Birinci Dünya Savaşı öncesinden başlayarak tezgâhladıkları oyunların gitgide etkisizleşmesi karşısında, Batı’nın yapabileceği başka bir şey kalmadı.

Terörden kitlesel göçe, APO’dan FETÖ’ye, Gezi’den darbeye kadar her şeyi denediler, ancak Tayyip Erdoğan’ı durduramadılar, Türkiye’ye pes ettiremediler. 

Baktılar ki, bütün çelmelemelere rağmen Türkiye kalkınıyor, gelişiyor, Milli/Manevi gücü de yeniden diriliyor, 15 Temmuz ihanetini plânladılar… 

Fakat millet, son 15 yılda kazandığı özgüvenle öyle bir şahlanma şahlandı ki, kumpasları yerle bir ederek vatanını kurtardı. Bu hiç beklenmedik olay karşısında, Avrupa apışıp kaldı…

Darbeye bir türlü “darbe” diyemediler: “Tiyatro”-miyatro diye kekelediler.

Derken, Erdoğan, darbe anayasasında köklü değişiklikler yaptırıp halkoyuna sundu. “Hayır” denmesi için kampanyalar yaptılar. Gazetelerine Türkçe manşetler attılar. İtleriyle, atlarıyla saldırdılar…

Buna rağmen halkoylamasından “Evet” çıktı. Öyle tepetakla oldular ki, maskeleri atıp, diplomatik nezaketi dahi bir yana bırakarak, doğrudan niyetlerini açık ettiler: “Tayyip Erdoğan’ı öldürelim!” 

Yani işi, âdice cinayet tasarlamaya kadar vardırdılar… 

Fransız Siyaset Bilimci Philippe Moreau Defarges, BMF televizyonunda şöyle diyor: “Bu politik krizden çıkmanın tek bir yolu var, o da Erdoğan’ı öldürmek!”

Bu konuda son derece deneyimli sayılırlar: Zira Sultan Abdülzaziz’i öldürerek, Sultan II. Abdülhamid’i indirerek durdurmuşlardı. Erdoğan’ı indiremediklerine göre, bildikleri tek yol kaldı: Öldürmek!

Pek kimse farkında değil, ama öteki gelişmelerin yanı sıra, Batı’yı bu noktaya getiren son derece önemli bir olay var: Halkoylamasından hemen sonra, Sayın Erdoğan’ın Fatih Sultan Mehmed’le Yavuz Sultan Selim türbelerini ziyaret etmesi…

Kanaatimce Batı’ya itidalini kaybettiren bu simgesel ziyaretlerdir. Çünkü bu türbeler sıradan padişah türbeleri değildir. Fatih, Doğu Roma’yı fethederek Hıristiyanlığın kalbine girmiş, Yavuz ise “Halife” olarak İslâm dünyasını birleştirmiştir: İkisi birden, Doğu ve Batı hâkimiyetini temsil eder. 

Kısacası, bu türbe ziyaretiyle birlikte Batı’nın beynine kocaman bir “Acaba”saplanmış bulunuyor: “Acaba Türkler yeniden?..”

Gerisini siz tamamlayın…

 

Peygamber duruşuna muhtacız

Milâdi takvime göre, bir “Kutlu Doğum Haftası”na daha girdik…

İslâm dünyası hâlâ paramparça: Etkisiz ve maalesef itibarsız…

Dindar Müslümanlar kolaycı, ufuksuz, umutsuz: Çok çalışıp üretmek yerine oturup yakınıyoruz! Çabucak vazgeçiyor, pes ediyor, ilk engele takılıp düşüyoruz!..

İşte bu yüzden Efendimiz’e her zamankinden daha çok muhtacız: Onun imanına, sabrına, dirayetine, anlâkına, kararlılığına, şartlara teslim olmayan dik duruşuna ihtiyacımız var.

Nübüvvet yönüyle onu yaşamak elbette imkânsız: Çünkü Nübüvvet yönü, bir dizi mucizeyi de kapsar ki, biz ümmet olarak bunu yapamayız; ama umudumuzu koruyabilir, her şart altında gülümseyebilir, şartlardan yakınmak yerine şartları değiştirmek hususunda elimizden geleni yapabiliriz…

Efendimiz’in hayata karşı duruşu budur! En zor zamanlarda bile o kadar diri duruşludur ki, müşriklerin kontrol ettiği ticari hayatın Müslümanlar için ambargoya dönüştürülmesi sonucunda aç kalınca, karnına taş bağlamış, müşriklerin karşısına yine dimdik çıkmıştır…

Onun diri duruşunu, çabasını, umudunu örnek almak ve ümmet olarak yaşadıklarını yaşamaya çalışmak ihtiyacındayız. Bunu başarabildiğimiz dönemde, dünya örneği bir devletin dünya örneği milletine dönüşmüştük. Onun ruhunu ruhumuza aksettirdiğimiz ölçüde büyümüş, gelişmiş, dünyaya meydan okumuştuk… 

Ondan kopunca kendimizden de koptuk: Tökezledik, düştük…

Şimdi düştüğümüz yerde kalkmayı öğrenme vaktidir ki, bunu da pek tabii ondan öğreneceğiz!

Dedik ya; Peygamber-i Âlişan Efendimiz’in, olumsuz şartlar ve baskılar karşısında pes etmeyen bir duruşu var: Bu duruş aynı zamanda, Hazret-i Âdemile Havva’nın, yabancısı oldukları bir dünya karşısındaki duruşlarıdır!..

Hazret-i İbrahim’in Nemrut ateşi karşısındaki duruşudur!..

Hazret-i Hacer’in, çöl yalnızlığındaki imkânsızlıklar karşısında yılmayan duruşudur!..

Hazret-i Musa’nın Firavun karşısında boyun eğmeyen duruşudur!..

Hz. Meryem’in iftiralara karşı duruşudur!..

Hz. Hatice’nin hayat karşısındaki duruşudur!

Bu duruşlarda umutsuzluk, sabırsızlık, yakınma, kahırlanma, yenilme yoktur. Adı geçenler, ellerinden geleni eksiksiz yapmışlar ve Allah’a dayanıp daim ayakta, her şartta sapasağlam kalmışlardır.

Müslümanca duruşun özeti de işte budur: Elden geleni eksiksiz yaptıktan sonra tevekkül etmek; yani Allah’a dayanmak.

“Allah’a dayan, sa’ye (çalışma) sarıl, hikmete râm ol;

“Yol varsa budur, bilmiyorum başka çıkar yol.” (M. Âkif)

Hatırlayalım ki, Efendimiz’in Medine’ye göçü sırasında yanında yalnızca tek kişi vardı: Hz. Ebubekir. Kitleler o gün için Ebucehil’in safında yer almışlardı. Ebucehil bunu delil göstererek, “Halk gerçeği gördü” derken ve Ahirzaman Peygamber’inin işini kesin olarak bitirdiğini zannedip sevinirken, mağara yalnızlığında Efendimiz, muhteşem yol arkadaşına şöyle fısıldıyordu: 

“Korkma ey Ebubekir, Allah bizimledir!”

***

Beşeri reçetelerde huzur bulamayan tüm dünya, “Şiddet Devri”ni kapatıp “Barış ve Dostluk Devri”ni açacak bir “Yürek İnkilâbı bekliyor.

Bu inkılâbın doğal olarak İslâm dünyasından başlaması gerekiyor: Özellikle de Türkiye’den…

 

Her seçim sonucuna itiraz alışkanlığı

 

“Yenilen pehlivan yenilgiye doymazmış” derler, CHP cephesi de yenilmeye doymuyor…

İlk demokratik seçimin yapıldığı 1950’den beri yeniliyor, milletten şamar üstüne şamar yiyor, akıllanmıyor.

Sandık sonuçlarına bakıp neden sürekli yenildiğini düşüneceğine sonuçlara sürekli itiraz ediyor ve bu alışkanlığı yüzünden her seçim sonucu mahkemeye taşınıyor. Başka bir deyişle, iş “karakolda” bitiyor!

Malum kesim, yine müthiş bir öfkeyle millete saldırıyor: Aşağılayıp hakaretler yağdırıyorlar.

Rivayete göre, İsmet Paşa, 1950 seçim sonuçları ortaya çıkıp koltuğu kaybettiğini öğrendiğinde, yumruklarını sıkıp pencereden boşluğa doğru sallayarak, “Nankör millet!” diye haykırmıştı:

Şimdi benzer hakaretler kâh partisinin mensuplarından geliyor, kâh torunundan: Biri “evet”çileri denize dökmekten söz ederken, diğeri “namussuz” ilân ediyor…

İsmet Paşa’nın torunu Gülsün Bilgehan, attığı bir twitte, “hayır” oyu verenleri “namuslu ve cesur” olarak tanımlayıp “evet” oyu verenleri “namussuz” ilân etmiş.

Eğer bu doğru ise, “evet” oyu kullanmış bir vatandaş olarak, hakaretini aynen iade ediyorum! “Evet” diyen de “hayır” diyen de namusludur! 

Seçim kaybetmek, insana kendini kaybettirmemeli…

Netice olarak: CHP hep aynı CHP! Kendinden olmayana tepeden bakar, “Devlet benim” mantığıyla hareket eder,şiddet dili kullanır; bu yüzden de, Türkiye’de gerçekleşen ilk demokratik seçimden (14 Mayıs 1950) bu yana, girdiği tüm seçimleri kaybeder…

Genel başkanını yahut parti yönetimini değiştirmesi, sık sık “olağanüstü kurultay”lar (bu sebepten dolayı CHP’ye “Kurultay Partisi” de denir) toplaması bir işe yaramaz. Çünkü sorun genel başkan ve parti yönetimi sorunu değil, “beslenme sorunu”dur!..

CHP milletten değil, başka güçlerden (darbeler ve darbeciler) beslenmeye alışmış! Zaman içinde, milletle aralarında “kan uyuşmazlığı” oluşmuş! 

Milli iradeye sürekli itiraz ediyor…

Milli iradeyi sürekli mahkemelere taşıyor…

Genel Başkan değişiyor, parti yönetimi değişiyor, ama CHP “eski hamam eski tas” görüntüsüne çabucak dönüyor…

Her “Olağanüstü kurultay”dan sonra “değişim” mesajları veriyor, ama hiçbir şey değişmiyor. 

Bugüne kadar, “olağan”ı ve “olağanüstü”süyle her kurultaya “değişim”sloganıyla girdiğini, “Ortanın Solu”, “Anadolu Solu” gibi sloganlarda varlık aradığını, nihayet “değişim” uğruna “çarşaf açılımı” bile yaptığını, ama hiçbirinin CHP’nin derdine derman olmadığını, hızla “fabrika ayarlarına” döndüğünü biliyoruz.

“Başarı için her yol mübah” anlayışıyla yola çıksa da CHP’yi hiçbir yolun başarıya taşımadığını gördük, görüyoruz.

Genlerine işlemiş devletçi mantığı, statükocu yaklaşımı, askerci tavrı, dine mesafeli duruşu, dindara “irticacı” deyişi, kaymak tabaka dışında kalan halka tepeden bakışı ve sadece kendine demokrasi isteyen anlayışı yerli yerinde kalıyor.

Bu işe, usta-çırak ilişkisi içinde öteden beri CHP’yi tutan “yoldaş” yazarlar bile şaşırıyor, ama yapacak bir şey yok: “CHP’den ne köy oluyor, ne kasaba!”

Her seçim öncesinde “Bu sefer iş tamam” havası basmaktan, seçim sonrasında ise CHP’ye mazeret üretmekten, onlar da yorgun düştü…

 

Teknoloji insan yetiştirmez!

Kuşkusuz, AK Parti iktidarı teknolojiyi çok iyi kullanıyor...

Çok da güzel yatırımlar yapıyor, Allah için...

Fakat Sayın Cumhurbaşkanı’nın da dikkat çektiği iki konu var ki, o konularda AK Parti iktidarı bekleneni veremedi.

Üstelik bunlar “tali” değil, “ana” konu: Yani bunlar olmadan varolmak mümkün değil...

Eğitim;

Kültür.

Mesele mühim: Zira teknoloji kullanımında ve yatırımlarda geri kalmak çok çok fakirleşmek demektir, ama eğitim ve kültür konuları milletin geleceğini belirler...

Moda deyişle bunlar, “Varoluşsal” konulardır!

Bu konularda 15 yıldır maalesef hemen hemen hiçbir ciddi hamle yapılamadı, hemen hemen hiçbir kalıcı tedbir alınamadı...

Çocuklarımız hâlâ ideolojik dayatmalara muhatap. “Tek kişi”den ibaret bir “yakın tarih” anlatımına mahkûm.

Üstelik anlatım biçimi ilmî kıstaslara değil, “reklam”, “ideoloji” ve “propaganda”ya dayalı...

Bu durumda “özgür vicdanlı çocuk” yetiştirmek isteyen anne-babanın ve pek tabii öğretmenlerin işi çok zorlaşıyor...

Çocuklara bile bile ya “yalan” söyleyecekler ya da inanmadıkları şeyi telkin edip duracaklar.

¥

Ortaokulda tarih dersine gelen Kenan Bey, bilgili bir öğretmendi. Bandırma Vapuru’nun ne kadar “çürük-çarık” olduğunu, sesini titrete titrete her fırsatta anlatan ilkokul Başöğretmenim Hikmet Bey’den sonra ilâç gibi gelmişti.

“O kadar da uzun boylu değil” demesi bugün gibi hatırımda. Kenan Bey’e göre, Bandırma Vapuru, “sağlam” bir gemi imiş. 

İlkokul öğretmeninizin “çürük” dediğine, ortaokul öğretmeniniz “sağlam”deyince, paramparça oluyorsunuz: Hangisinin doğru söylediğini kestiremiyorsunuz.

Bizim nesil “paramparça” bir çocukluk geçirdi!

Yeni nesillerin aynı dramı yaşamamaları ders kitaplarının doğru düzgün yazılmasına bağlı, ne var ki bu konuda ciddi bir çaba yok.

Müfredat değişikliği, daha ziyade “kolaylaştırma” amaçlı bir adım gibi gözüküyor. Elli seneden beri atılan adımlar zaten “kolaylaştırma”ya yöneliktir. Hâlbuki beyin zorlandıkça gelişir. Kolaylaştıra kolaylaştıra beyni devre dışına çıkardık! Tabii liseleri de eski ilkokul seviyesine indirdik: İnsan yetişmiyor!

Oysa eğitimin “insan yetiştirmek” gibi ulvi bir amacı olmalı.

Milli Eğitim Bakanlığı’nın böyle bir amacı olduğundan eminim: Fakat amaca ulaşmak için gerekli “devrimci” faaliyeti pek göremiyorum.

Evet, devrimci!..

Hem de tepeden tırnağa!..

Altından girip üstünden çıkmaca!..

Yoksa ufak-tefek değişiklikler, yıllar içinde büyüyen eğitim ve kültür problemlerimizi çözmeye yetmez: “Pansuman tedbirler” olarak kalır ve bir süre sonra da tavsar gider.

Sınıflara “akıllı karatahta” koymak, çocuklara “akıllı tablet” dağıtmak iyi fikir, ama “bize uygun müfredat” gelmedikçe, okullarımızın duvarlarını, döşemelerini, tavanlarını, kapılarını, pencerelerini “akıllı” yapsak bile bir işe yaramayacak. 

 

Halkoylamalarında +01 zaferdir!

Kadınların neden “dışarıda” yemek yemeğe bayıldığını ve bu konuda kocalarını bir hayli zorladıklarını, halkoylaması günü anladım…

Diyeceksiniz ki, “Elli küsur senelik evli bir adam olarak, yeni mi keşfediyorsun?” Evet, yeni keşfediyor ve bu konuda Shakespeare’in sözlerini tekrarlamakla yetiniyorum: “Kadınları çözmeye bir ömür yetmez!”

“Bu girişle, yaşadığımız halkoylamasının ne ilgisi var?” diye sorarsanız, şöyle: Biz ailece her seçimi ve referandumu “bayram” olarak görürüz: “Demokrasi Bayramı”! Bu bağlamda dün de bize “bayram”dı. Pürneşe sandığa gidip oylarımızı kullandıktan sonra, yemeğe çıktık. Bayram ya, kesenin ağzını adamakıllı açtık! Karnımızı güzelce doyurduk. Artanını paketletip kedilerimize getirdik, onlar da bir güzel nasiplendi. 

Midem bozulana kadar her şey yolunda gitti. Sonrası kâbus: “Yemez olaydım”demekten bihâl oldum.

Bir de baktım, eşim, “yemeklerimin kıymetini anladın mı?” dercesine bakıp kıs kıs gülüyor. O an fark ettim ki, kadınların “dışarıda” yemek için ısrar etmelerinin mantığı buymuş: Kendilerini fark etmemizi, biraz daha kadr ü kıymet bilmemizi anlatmakmış.

“Öğrenmenin yaşı yoktur” derler: Âhır ömrümüzde öğrendik, hamdolsun!

Bu olayı “bir referandum hatırası” (bu kelimeyi sevmem) olarak hafızama kaydettikten sonra, gelelim esasa…

Bu referandum Türkiye için çok önemliydi: Çünkü ilk kez bu kadar köklü bir “değişim” yapılıyordu. Alınan sonuçla bu “değişim” gerçekleşme aşamasına geldi…

Referandum bir seçim olmadığı için, sonuçlarına yüzdelik hesaplarla bakılmaz. Referandumlarda yüzde 01 fazla alan taraf “galip” sayılır ve bunu “zafer” olarak nitelemek hata değildir.

Referandum seçim olmadığından, “hayır” çıkan şehirler, siyaset açısından “kaybedilmiş”, “evet” çıkan şehirler “kazanılmış” olmaz: Şartlar “farklı” olduğu için sonuçlar da farklı olur…

Halkoylamasının mutlak galibi, Sayın Erdoğan’dır. Cumhurbaşkanlığı seçiminde aldığı oyları korumuş, güven tazelemiştir…

Bir “galip” taraf olduğu gibi, elbette bir de “mağlûp” taraf vardır: Terör örgütleriyle Batı’daki yandaşları mağlûptur! 

CHP siyasi hayatının en tutarlı kampanyasını yapmış, “Ey Kılıçdaroğlu” diye başlayan nutuklara cevap vermemiş (verebileceği pek bir cevabı da yoktu aslında), değişikliğin “tek adam”lık getireceğini ısrarla vurgulamış, en azından kafaları karıştırmayı başarmıştır. Öte yandan, “evet” cephesi bu istifhamı kökünden kazıyacak argümanları yeteri kadar geliştirememiş, dolayısıyla bazı tereddütler giderilememiştir…

MHP Genel Başkanı Sayın Bahçeli ile Genel Merkez’in çabaları, parti tabanında fazla karşılık bulmamıştır. Önümüzdeki günlerde MHP’ye yönelik olarak bazı tartışmaların çıkacağı açıktır…

“Hayır” cephesinin lideri olarak gözüken Sayın Kılıçdaroğlu şimdilik koltuğunu kurtarmıştır…

Neticeten: Referandum sürecinde kullanamadığımız “hayır”la başlayan ne kadar mübarek kelime varsa, artık rahat rahat kullanabiliriz, efendim: 

“Hayır”lı olsun!..

Ve dahi, olanda “hayır” vardır!..

Niyet “hayır”, akıbet “hayır”!

 

“Cehennem olsa gelen bağrımızda söndürürüz!”

Dile kolay, Türkiye dört cephede birden savaşıyordu…

Siyasi Cephe (Avrupa Birliği ülkeleri, Amerika ve içimizdeki hainler)…

Sosyal Cephe (Sosyal medya soysuzlarının yönettiği algı operasyonları)…

Askeri Cephe (Esed güçleri, PKK/PYD/YPG/DEAŞ ve alfabenin sessiz harfleri adedince terör örgütü)…

Ekonomik Cephe (Dolar spekülâtörleri, küresel sermaye, envai çeşit manüplâsyon, uluslararası kredi derecelendirme kuruluşları)… 

Kısacası, bir yanımız terör, bir yanımız savaş, bir yanımız göç dalgaları, bir yanımız ekonomik enstrümanlar…

Ve kalleşçe, alçakça bombalamalar… Masum ve mazlum insanlarımız, gencecik fidanlarımız toprağa düşüyor. 

Fakat pes edecek, mücadeleden vazgeçecek değiliz. Biz ki bidayette “Ya devlet başa, ya kuzgun leşe” diyerek Anadolu topraklarına geldik…

Tarihin her kesitinde bu toprakların bedelini kanımız canımızla ödeye ödeye yaşadığımız coğrafyanın her santimetrekaresini “vatan” yaptık… 

Toprağımıza canımızı, bayrağımıza kanımızla imanımızı kattık…

“Bayrakları bayrak yapan üstündeki kandır,

“Toprak eğer uğruna ölen varsa vatandır” dedik, ebediyet yürüyüşüne bu kararlılık içinde çıktık.

Sözümüzden dönecek değiliz, “olmuyor işte” diyecek değiliz. APO’su, FETÖ’sü, en kahpesi, en belâsı; kim gelirse gelsin;

“Cehennem olsa gelen bağrımızda söndürürüz,

“Bu yol ki Hak yoludur, dönme bilmeyiz yürürüz!” 

Bu kavganın en hain, en kalleş aşamalarından biri Gezi Olayı, ondan daha beteri ise 15 Temmuz’du; alnımızın akıyla bunları aştık, sınavı verdik…

Bu tür sinsi oluşumlardan sonuç alamayan dış odaklar, içimizdeki ihanet şebekeleriyle birlikte aleni saldırıya geçtiler.

Geçsinler!.. Gelsinler!.. Çanakkale’ye nasıl geldilerse, öyle gelsinler…

Topuna meydan okuyacak ve püskürtecek gücümüz var, çok şükür.

Geldiklerinden beter gidecekler!

Madem işbu noktaya geldi, vatan için ölmemiz gerektiği kadar öleceğiz!

“Daha kaçımız?” diye sormayacağız…

Tıpkı Çanakkale’de, Galiçya’da, Trablusgarp’ta olduğumuz gibi, kimimiz yine şehit olacağız.

Yeni Âkif’ler yeni şiirlerimizi yazacak yine:

“Ey şehid oğlu şehid isteme benden makber,

“Sana ağuşunu açmış, duruyor Peygamber!” 

Kendimizi Peygamber kucağına emanet edeceğiz.

Sevr Mağarası yalnızlığında, etrafı düşmanla kuşatılmış bir halde iken, “Korkma Ebubekir, Allah bizimledir” diyen Peygamber-i Âlişan aşkına, “Korkma!..”diyeceğiz, “sönmez bu şafaklarda yüzen al sancak!”

Bir süre daha şehit cenazeleri önünde saf tutacağız.

Canımız acıya acıya, ağlaya ağlaya oğullarımızın cenaze namazını kılacağız…

Bayrağa sarılı yüreğini (evlâdını) tabuttan alıp toprağa verdikten sonra, kameralara bakıp, “vatan sağolsun!” diyebilecek kadar vatan sevdalısı Anadolu annelerini ve babalarını hıçkıra hıçkıra izleyeceğiz…

Onlarla birlikte hepimiz, “vatan sağolsun!” diyeceğiz.

Vatanın bölünmez bütünlüğünü sağlamak için evlatlarını kurban eden Osmanlı padişahlarını anlamaya çalışa çalışa, aynı amaç istikametinde evlatlarımızı kurban edeceğiz!

Çok kızdık, çok üzüldük, çok ağladık, ama her türlü ihanet şebekesinin de kökünü kazıma aşamasına geldik!

Beş bin senelik devlet tecrübemizin ve tarihi birikimimizin üzerine geleceği yeniden inşa edip, dirilişimizi gerçekleştireceğiz.

Bizim muhteşem dirilişimiz, aynı zamanda başka mazlum milletlerin de yeniden dirilişi olacaktır…

“Yol onun, varlık onun, gerisi hep angarya; 

“Yüzüstü çok süründün, ayağa kalk, Sakarya!”

 

“EVET” mantığımı takdimimdir

Bendeniz, 12 Eylül 1980 darbesinden sonra, darbeci generallerin inisiyatifiyle yapılan ve 1982’de usül dışı, hukuk dışı, demokrasi dışı bir yöntemle halkoyuna sunulan mevcut anayasanın tümüne “hayır” demiş biriyim…

Yani o şartlarda süründürülmeyi göze alıp “hayır” diyebilen yüzde sekizin içindeyim (yüzde 92 “evet” almıştı). 

“Hayır” demek güya serbest, aslında ise yasaktı. Envai çeşit söylenti çıkarılmış, “hayır” demeye niyetli insanlara çeşitli kanallardan algı operasyonları uygulanmıştı.

Dümdüz “hayır” propagandası yapamadığımız için, yazılarımızda (o günlerde yazdıklarım Nesil Gazetesi’nin arşivindedir) mavi renge (mavi renk “hayır”, beyaz “evet” anlamındaydı) methiyeler düzüyor, bol bol deniz mavisinden, gök mavisinden bahsediyor, arabalarımızda, İbrahim Tatlıses’in tekrar meşhur ettiği “mavi mavi” türküsünü bangır bangır çalıyorduk (neyse ki onu yasaklamamışlardı).

Anlayacağınız bendeniz bu anayasanın tümüne karşıyım. Tümünün değişmesini isterim. Fakat olmadı. Taksit taksit değişiyor. Önceki değişikliğe “evet”vermiştim. Tabii son değişikliğe de “EVET” vereceğim.

Ama benim “evet”im, “hayır”cıları İzmir’den ya da Karadeniz’in herhangi bir sahilinden denize dökmek için değildir…

Benim hâlâ yaşayan ve yeşeren umutlarım var: Oyumu umutlarım istikametinde kullanacağım…

Darbeci generaller ve yandaşları tarafından yapılan bu anayasanın tümüne “hayır” demiştim. Şimdi bazı maddeleri değişiyor. “Ne kadar delinirse o kadar iyidir” mantığıyla hareket edeceğim…

Anayasa değişikliğinden sonra vesayet odakları ebediyen toprağa gömülecek, ikide bir başımıza vurulmayacak, sinsi sinsi “paralel devlet” yapıları oluşturulamayacaktır…

Koalisyonlar devri kapanacaktır. Koalisyon olmaması demek, tek parti iktidarı demektir. İstikrar demektir. Güçlü Türkiye demektir. Ayrıca, CHP’nin ilelebet iktidar ortağı olamaması demektir ki, bu da İttihad ve Terakki tuzağının sonu anlamına gelir…

Uzun gazetecilik ve köşe yazarlığı hayatımda pek çok koalisyon pazarlığı gördüm. Bazı koalisyon pazarlıkları, milletvekili satın almaya kadar giderek iğrenç boyutlara ulaştı. Ahir ömrümde, ülkemde böyle iğrençliklere bir daha asla şahit olmak istemiyorum…

Cumhurbaşkanı “sorumsuz” durumdan “sorumlu” duruma geçecek, her konuda yargılanabilecek, her konuda millete hesap vermek mecburiyetinde olacaktır…

“Patronluk” mevkiine milletin vekilleri değil, bizzat millet oturacaktır…

Bakanlar dışarıdan atanacağından, siyaset yapmakla uğraşmayacaklar, mevkilerini bir dahaki seçime yatırım yapmak için kullanmayacaklardır. Bu da işlerin daha hızlı ve âdil şekilde yürümesini sağlayacaktır…

Özellikle Milli Eğitim ve Kültür bakanlıklarında “idare-i maslahat” dönemi bitecek, bunların başına insan yetiştirmeyi dert edinmiş gözükara ve devrimci uzmanlar atanacak, dolayısıyla bu çok önemli bakanlıklar, Türkiye’nin geleceğini inşa etme işlevine döndürülecektir…

367 gibi garabetler icad ederek Türkiye’yi kilitleyen hukuk cambazlıklarından ülke kurtulacaktır…

Halkın desteğini kazanmış, hatta iktidar olmuş siyasi partiler, Alicengiz oyunlarıyla kapatılma tehdidinden kurtulacaktır…

Partili Cumhurbaşkanlığı Sistemi diktatörlüğe asla yol açmayacak, aksine diktatör taslaklarının hevesleri “ebeden-daima” kursaklarında kalacaktır…

Kırk yıldır ülkemi kana boğan PKK, PYD, YPG gibi bölücü terör örgütleri ile “hizmet”i yıllarca “şer tasavvurun âleti” olarak kullanarak çocuklarımızı çalan, umutlarımızı kıran, nihayet 15 Temmuz gecesi tepemize bomba yağdıran taşeron FETÖ örgütünün ve Avrupalı-Amerikalı destekçilerinin hüsranı bendenizin bayramı olacaktır… 

Bunlar gibi daha pek çok gerekçe ile EVET diyeceğim!

Türkiye’m için en iyisi, en güzeli, en anlamlısı, en doğrusu olur inşallah. 

 

Güzellik yarışmalarından evlilik programlarına: Aile yapımızı nasıl bozdular?(4)

 

1932’de Cumhuriyet Gazetesi bir “Güzellik ve Zarafet Müsabakası” daha tertiplemiş ve bu kez Keriman Halis Ece isimli genç kız birinci gelmiştir.

Orijinal adı “International Pageant of Pulchritude” olan yeni yarışmanın evrensel finali Belçika’nın Spa kentinde olacak ve “Dünya Güzeli” belirlenecektir.

Yarışmacılar Jüri’nin önünde maharetlerini sergiledikten sonra, bir iddiaya göre, Jüri Başkanı sahneye çıkmış ve şu mealde ibretlik bir konuşma yapmıştır:

“Sayın jüri üyeleri, bugün Avrupa’nın, Hıristiyanlığın zaferini kutluyoruz. 1400 senedir dünya üzerinde hâkimiyetini sürdüren İslamiyet artık bitmiştir. Onu Avrupa bitirmiştir. Bir zamanlar sokağı bile pencere arkasından seyredebilen Müslüman kadınların temsilcisi Türk güzeli Keriman, mayo ile aramızdadır. Bu kızı, zaferimizin tacı kabul edeceğiz, onu kraliçe seçeceğiz.” 

Bu iddiayı doğrulayacak kaynaklara ulaşamadım. Ne hikmetse görgü şahitleri bile susmuş, olayın asıl kahramanı Keriman Halis ise hiç konuşmamıştır. Ne var ki dönemin Avrupa medyasında buna benzer ifadeler çokça yer almıştır.

Neyse: Sonuçta “Avupalı Türk kızı Keriman Ece”, “Dünya Güzeli” ilân edildi. İşin içyüzünü bilmeyenler şaşkınlıktan tepetakla olurken, bilenler ayağa fırlayıp, “Avrupalı Türk kızı”nı dakikalarca ayakta alkışladı, Osmanlı aleyhine ve yeni Türkiye Cumhuriyeti lehine tezahüratta bulunuldu.

Siyaset yine yapacağını yapmıştı: “Oy gücü” devre dışı bırakılmıştı. Kim bilir nelerin karşılığında, önceden verilen sözler tutulup, “Türk güzeli”, “Dünya Güzeli” seçilivermişti. Bu olay, Avrupa medyasında günlerce manşetlerde kalacak, “Osmanlı kızının son hali” notu eşliğinde, Avrupa gazeteleri Keriman Halis’in mayolu posterlerini dağıtacak ve “Müslüman bir Türk kızının, kendini Avrupalılara beğendirmek için, Belçika’ya devlet imkânlarıyla gönderilmiş olmasını, Türk modernleşme hareketinin doruk noktası” olarak değerlendiren makaleler yayınlanacaktı. Hattâ bazı iddiaların Japonya’ya bile ulaştığı ve “Keriman Halis Olayı” adı altında, okullarda ders olarak okutulduğu iddiaları dahi mevcuttur.

Ne var ki, Keriman Halis Ece, ağzını açıp iddialar konusunda tek kelime etmeyecek, tüm soruları susarak geçiştirecekti (tuhaf bir tesadüf: Bir şekilde Atatürk’ün hayatına giren kadınlar da hayatları boyunca hep susmuşlar, öldükten sonra ise notlarına el konulmuş çift anahtarlı çelik kasalara kilitlenip saklanmıştır).

Yarışmanın ardından Türkiye’ye dönen Keriman Halis, Sirkeci Garı’nda devletin organize ettiği bir bayram havasında karşılandı. O kadar önemsendi ki, açlık, yokluk, kıtlık ve salgın hastalıklar içinde kıvranan Türkiye’nin tüm büyük sorunları bir çırpıda kenara atıldı. Atatürk bile resmi bir açıklama yaptı: 

“Türk ırkının necip güzelliğinin daima mahfuz olduğunu gösteren dünya hakemlerinin bu Türk çocuğu üzerindeki hükümlerinden memnunuz. Fakat Keriman Ece, hepimiz işittiğimiz gibi söylemiştir ki, o, bütün Türk kızlarının en güzeli olduğu iddiasında değildir. Bu güzel Türk kızımız, ırkının kendi mevcudiyetinde tabii olarak tecelli ettirdiği güzelliğini dünyaya, dünya hakemlerinin tasdikiyle tanıttırmış olmakla elbette kendini memnun ve bahtiyar addetmekte haklıdır. Cumhuriyet Gazetesi bu meselede Türk ırkının diğer dünya milletleri içinde mümtaz olan asil güzelliğini göstermek teşebbüsünü takip etmiş ve bunu dünya nazarında muvaffakiyetle intaç eylemiştir. Arzusunu da ilave edeyim ki, Türk ırkının dünyanın en güzel ırkı olduğunu tarihi olarak bildiğim için, Türk kızlarından birinin Dünya Güzeli intihap edilmiş olmasını çok tabii buldum.”

Güzellik yarışmalarının hem ipliği pazara çıktığı, hem de artık kanıksandığı ve ciddiye alınmadığı için, yeni bir şeyler lâzımdı: “BBG Evleri”, “Gardrop Savaşları”, “Moda Yarışları” ve “Evlilik programları” “bozguncu taifesi”nin imdadına yetişti…

Kısa ve özet bir ifade ile ailemiz hâlâ saldırı altında!

 

Güzellik yarışmalarından evlilik programlarına: Aile yapımızı nasıl bozdular?(3)

Yeni “Güzellik Müsabakası”na ilişkin ilk haber, CHP iktidarının “yarı resmi”organı Cumhuriyet’in 04 Şubat 1929 tarihli nüshasında yayınlandı: 

“Bütün dünyada güzel kadınlar seçilir ve memleketlerinin güzellik kraliçesi intihap edilirken, bizim böyle bir kraliçemiz niçin olmasın? Türkiye’nin en güzel kadını acaba kimdir?” 

Bu haberin durup dururken neden yapıldığı, aynı gazetenin birinci sayfasında iki gün sonra yayınlanan bir ilânla ortaya çıktı: “Türkiye’nin güzellik kraliçesini bulmaya karar verdik... 16-25 yaş arasındaki hanımlar arasında mühim ve ciddi bir müsabaka yapılacaktır.” 

“Mühim” ve “ciddi” kelimeleri elbette boşuna kullanılmamıştı: Akıllarda daha önceki fiyaskonun tortuları vardı. Bunları gidermek gerekiyordu.

Gazetenin işi ne kadar önemsediği ve sıkı tuttuğu, konunun “başyazı”seviyesinde ele alınmasından anlaşılıyordu. 

Bir hafta sonra, gazetenin sahibi ve başyazarı Yunus Nadi, güzellik yarışmasını köşesine taşıyarak ballandıra ballandıra işliyor, “milli görev” ve “muasır medeniyet” kavramlarını da kullanarak genç kızları ikna etmeye çalışıyordu. Yunus Nadi’nin aynı zamanda milletvekili olduğunu sanırım zikretmeme gerek yok.

Bu arada müsabıkların (yarışmacılar) mayo ile jüri önüne çıkacaklarını da özenle vurguluyor, bunu “gayri ahlakî” bulanlara ise “gerici” damgasını vurmakta hiç tereddüt göstermiyordu. 

Müsabıklara ait ilk fotoğraf 07 Mart tarihli Cumhuriyet’te arz-ı endam etti. Onu diğerleri takip etti. Konu ülke gündemine oturdu. Tartışmalar aldı başını gitti. Övgüler, eleştiriler ayyuka çıktı. Yarışmadan yana olanlar “çağdaş uygarlık”diyor, muhalifler ise “ahlâk” üzerinden vuruyordu. 

Yarışmanın arkasında iktidar desteği vardı. O zamanın iktidarının dediği dedik, çaldığı düdüktü! Arkasında durduğu bir olayı eleştirmek her babayiğidin harcı değildi. Gür kaşlar hemen çatılır, parmak sallanırdı. Tabii yergiler de “vardır bir hikmeti” denilerek anında “övgü”ye dönüştürülürdü.

Bu sebeple muhalifler ya sustular ya da şekle ilişkin eleştirilere ağırlık vermek zorunda kaldılar. “Ahlâk” sorgusu ve vurgusu bıçak gibi kesildi.

125 yarışmacının fotoğraflarının yayınlanması 21 Haziran 1929 tarihinde tamamlandı. Sonuçlar ise 1 Ağustos’ta açıklandı: Muallâ Suzan isimli genç kız halkın oylarıyla birinci gelmiş, 48 finalist ise “büyük jüri”nin önüne çıkmaya hak kazanmıştı. 

Yarışmacılar 2 Eylül günü jüri önüne çıktılar. Feriha Tevfik isimli kız birinci seçildi. Cumhuriyet, yarışmanın birincisini, “Orta boylu, kıvırcık lepiska saçlı, altın gözlü, beyaz tenli, zarif endamlı” olarak takdim ediyor, öve öve bitiremiyordu. Semine Nihat ikinci, bundan önceki fiyasko yarışmanın birincisi Matmazel Araksi ise üçüncü gelmişti.

Fakat birincilik Feriha Tevfik’e yaramayacak, hayatı altüst olacaktı. Önce filmlerde rol aldı, ardından tiyatroya geçti ama 1939’da bir daha dönmemek üzere, evine kapandı. Hiçbir gerekçe göstermedi, hatta bu konular üzerine hayat boyu hiç konuşmadı. Sadece kırgın olduğunu söyleyip durdu. 22 Nisan 1991’de, Cerrahpaşa Hastanesi’nde beyin kanamasından hayata gözlerini kapatana dek sustu, hep sustu.

Bu yüzden başına nelerin geldiğini bilmiyor, sadece tahmin yürütebiliyoruz.

Ne tesadüf: Ondan bir süre sonra “Dünya Güzeli” seçilen Keriman Halis de macerasını anlatmadan suskun ölecektir.

Yarın: İlk Dünya Güzeli “Türk kızı Keriman Halis Ece”…

 

Güzellik yarışmalarından evlilik programlarına: Aile yapımızı nasıl bozdular?(2)

 Sultan Abdülhamid’e tahttan indirildiğini tebliğ eden heyetin içinde bir Yahudi var: Selânik Milletvekili Emanuel Karasso. Bir de Ermeni vekil: Aram Efendi…

Lozan görüşmeleri sırasında Türk Murahhas Heyeti Başkanı İsmet İnönü ile İngiliz Heyeti Başkanı Gladiston’un arasında “arabuluculuk” yapan bir başka Yahudi var: Hayım Naum…

Türk dili Türkçe’yi perişan edip “uydurukça” bir dil haline gelmesini sağlayanların başında, TRT tarafından ismi “A. Dilaçar” şeklinde sunulup asıl kimliği ustaca saklanan Ermeni dilci Agop Martayan… 

“Tekin Alp” imzasıyla yazdığı “Türkçü/Atatürkçü” yazılara ilaveten, “Sâfi”imzasıyla kaleme aldığı, “Türk’ün Yeni Amentüsü” isimli safsata kitapla “İslâm Dini” yerine “Türk Dini” icat etmeye kalkışan bir başka Yahudi daha: Moiz Kohen...

Bozulma sürecinin başında yer alan bu ve bunlara benzer isimlerin yanına bir de “Sabatay”cıları koydunuz mu, tablo tamamlanır: Tabii bunlara içimizdeki“gafiller”le “hainler”i de ekleyeceksiniz…

Kimisi dinimizi, kimisi dilimizi, kimisi ailemizi, kimisi kültürümüzü, kimisi müziğimzi, kimisi mahallemizi, kimisi eğitimizi, kimisi milli dünyamızı, kimisi düşünce sistematiğimizi bozmayı hedef almış ve envai çeşit metodlarla “yıkım”işlemini gerçekleştirmişlerdir.  

Öncelikli hedefleri ailedir! Aile bozulmadan hiçbir şeyi yeterince bozmanın mümkün olmadığını bilerek, önce aileye el attılar. Ama bunu baskı ve şiddetle yapamayacaklarının farkındaydılar: Bunun için “moda” kavramını, sinemayı, tiyatroyu, romanı, hikâyeyi en iyi şekilde kullanarak, gençleri Batı’ya özendirdiler. 

Ardından sıra “Güzellik Yarışmaları”na geldi: Bu tür yarışmalar,genç kızları avlamanın en kestirme yoluydu. Birkaçı bu tuzağa düşerse, gerisi gelir, “lüks hayat”, “özenti” ve “merak” unsurları da kullanılarak “açık-saçıklık”yaygınlaştırılırdı.

İlk “Güzellik Müsabakası”, İpekçi Ailesi’nin sahip olduğu İpek Film tarafından yapıldı. Bu firma, Endülüs Emevi Devleti, İspanya tarafından yıkılınca (1492), zorla Hıristiyanlaştırılmaktan kaçıp Osmanlı’ya sığınan ve Selânik’e yerleştirilen, eski bir Yahudi ailesi tarafından kurulmuştu (içlerinde tam Müslüman olanlar ve olmayanlar var). Tanınmış gazetecilerden Abdi İpekçi ve TRT eski Genel Müdürü, cumhurbaşkanlığı için birkaç kere adı öne çıkarılan eski gazeteci/politikacı İsmail Cem İpekçi gibi bildik isimler bu aileye mensup… 

Büyük tesadüf, ama kaynaklara göre, Türkiye’nin ilk güzellik yarışması, 1925-1926 yılında İpek Film Şirketi tarafından Melek Sineması’nda düzenlendi. Ötesini 1932’de yayınlanan, “Güzellik Kraliçeleri ve Güzellik Müsabakalarının Tarihçesi” isimli broşürden okuyalım:

“Sahneye çıkan kızların bazıları alkışlar, bazıları ıslıklarla karşılanmış, birtakım delikanlı grupları kendi tanıdıkları ve beğendikleri kızlar lehinde gürültülü nümayişler yapmışlar, nihayet birinciliği, aynı sinemada halka yer gösteren Madmazel Araksi Çetinyan isminde bir Ermeni kızı kazanmıştır. Bu müsabakanın mükâfatı, birincinin sinema artisti olarak Amerika’ya gönderilmesi olduğu halde Madmazel Araksi Çetinyan’ın hâlâ İstanbul›da olması maksadın, müsabakayı tertip eden film şirketinin üste para da kazanarak kendisine reklâm yapmak isteyen bir açıkgözlüğünden ibaret olduğunu göstermiştir.”

İlk yarışmanın fiyasko ile sonuçlanması, bu yolla farklı sonuçlara ulaşmayı hedefleyen çevreleri rahatsız etti. Fiyaskoyu unutturmak için üç yıl beklediler. 

1929’da Ankara’nın emriyle Cumhuriyet Gazetesi devreye girdi.

Yer bitti, konu bitmedi: Artık yarın devam ederiz…

 

Nizamülmülk’ün “Siyasetnâme”sinden

 

Büyük Selçuklu Devleti’nin büyük veziri “Nizamülmülk”, 10 Nisan 1018 yılında İran’ın, Horasan şehrinde doğdu. 

Medrese eğitimi aldı. Gençliğinde Gazne Devletinin Horasan valisinin yanında çalışarak devlet işlerini öğrendi. Sonrasında Alparslan’ın Belh valisinin yardımcılığına getirildi. Kariyerine orada devam etti. Nihayet 1064 yılında Büyük Selçuklu Devletine vezir olarak atandı.

Türk devlet yapısında ilk istihbarat teşkilatını oluşturup başına Ömer Hayyamı getirmek istediyse de, Haşhaşilerin tepkisi üzerine bunu gerçekleştiremedi.

Nizâmülmülk salt bir siyasetçi değil, aynı zamanda da tam bir ilim adamıydı. Selçuklu Sultanı’nın yanı sıra Abbâsi Halîfesi de kendisine hürmet gösterir, irfan meclislerinde bulunmaktan büyük zevk alırdı...

Âlimlere, şâirlere, sanatkârlara karşı çok cömertti. Ayrıca da bir “vakıf insan”dı: Çok sayıda câmi, mescid ve hayır eserleri yaptırdı.

Nizâmülmülk’ün “Siyâsetnâme” isimli eseri, bugün bile siyâsetle uğraşanların el kitabı olabilecek değerdedir (eserin ilavesiz doğru bir nüshası, İstanbul’da Süleymâniye Kütüphânesi, Molla Çelebi kısmında 114 numarada mevcuttur).

Melikşah’a hitaben yazdığı eserinde, yönetim mahareti açısından önemli ipuçları mevcuttur.

Nizamülmülk diyor ki:

“Ey oğul!.. Hükümdar hiçbir zaman memurlarının durumundan gafil olmamalı, devamlı kontrol etmeli, zulüm ve hıyanet zuhur ederse memuriyetten derhal almalı...

“Hükümdar, büyük bir işe bir memur tayin ettiğinde peşini bırakmamalı, müfettişler gönderip onu kontrol etmeli.  

“Hükümdar, inkar ve küfürle ayakta kalabilirse de zulümle ayakta kalamaz, idareci idare ettiklerine asla zulmetmemeli, âdil olmalı...

“Hükümdar, memleketin yıkılmasına çalışan, haram iş işleyen, devlet sırrını açıklayan, diliyle hükümdara dalkavukluk ederken, kalbiyle düşmanlık eden suçluları bağışlamamalı.

“Hükümdar; dini, milleti kuvvetlendirip, kanunları yüceltmeli. Dini, ehlinden öğrenmeye gayret etmeli...

“Hükümdar, dünyanın dört bir köşesine elçiler ve casuslar göndermeli. Ülkenin meşhur yollarının üzerine haber alma merkezleri kurmalı...

“Hükümdar, maaşların ve yollukların vaktinde ödenmesine dikkat etmeli...

“Devlet işlerini ehline danışarak yürütmeli, kendi başına iş görmemeli; herkesin, zıt da olsa fikrini açıkça ortaya koymalarını sağlamalı...

“Terfi ettirilerek üst makamlara getirilenler, buraya gelene kadar çok sıkıntı çekmişlerdir. Onların yaptığı bir hata açıkça cezalandırılırsa itibarları düşer ve onların yetişmesi için verilen onca emek boşa gider. Yetişmiş insanlar kolayca harcanmamalı, ama yapılan hatayı tekrarlamamaları da temin edilmeli...

“Hükümdar zevk u sefadan uzak durmalı, devlet kaynaklarını kılı kullanırken kılı kırk yarmalı...

“Bu dünya, hükümdarların amel defteridir. İyi olurlarsa iyilikle, kötü olurlarsa kötülükle, nefretle anılırlar...

“Haksız yere kan dökülmesine mani olmak hükümdarın üzerine farzdır…

Vergi memurları ve işlerini denetlemek, gelirini giderini bilmek, devlet mallarını korumak, hazine ve ambarın doluluğunu, boşluğunu ölçmek, düşmanın zarar vermesini önlemek de vazifesidir...

 “Ey oğul!.. Yapacağın her işte Allah’ın rızasını gözet. O’nun emrine boyun eğerek, dine hizmet et.”

Nizâmülmülk, zorlama yorumlardan çıkarılan oluşumlara karşı, Ehl-i Sünnet inancının sistemli bir şekilde öğretilmesini sağladı. 

Bunun için Bağdat, Belh, Nişabur, Herat, İsfehan, Basra ve Musul gibi şehirlerde, adıyla anılan “Nizâmiye Medreseleri”ni kurdu. (Onuncu yüzyılda İslâm dünyâsında ortaya çıkan karışıklıkların giderilmesinde Nizâmiye Medreseleri’nin çok büyük rolü vardır).

Öğrenecek ve yapacak çok şey var.

 

Nizamülmülk ve eğitim

Selçukluların büyük sultanı Alp Arslan, 1072 yılında, hunharca bir suikast neticesi öldürülünce, on yedi-on sekiz yaşlarında olan oğlu Melikşah, Selçuklu tahtına oturdu. 

Babası gibi yürekli, azimli ve kararlıydı. Nizamülmülk gibi iman ve bilgi deryası bir vezirin elinde yetişmişti. Babasının şefkati ile kahramanlığını, hocasıNizamülmülk’ün sevgisi ve sabrıyla bütünlemişti. 

Bunlara kendi ideallerini, azmini ekleyince ortaya mükemmel bir idareci çıkmıştı.

Selçuklu Devleti, en güçlü dönemini yaşıyordu. Sınırları Hindistan içlerine kadar genişlemiş, dönemin en büyük, en güçlü, en mamur, en medenî devleti hâline gelmişti. 

Melikşah, bütün bunları dosdoğru bir “Hoca” sayesinde başardı.

“Hoca”nın gerçek adı Ebu Ali el-Hasan et-Tusi’dir, Selçuklu’yu derinden inşa eden meşhur “Nizamiye Medreseleri”ni kurduktan sonra (ki, “Hüccetül İslam” olarak anılan Gazali, Bağdat’taki Medresenin başında idi), Abbasi Halifesi Kâim bi Emrillah tarafından, “Memlekete Nizam veren” anlamında “Nizamülmülk”unvanı, verilmiştir.

Sultan Alp Arslan’a vezir olduğu 1064’ten, Hasan Sabbah’ın beyni yıkanmış Haşhaşiler’i tarafından şehit edildiği 14 Ekim 1092 senesine kadar aralıksız 29 sene Büyük Selçuklu Devleti’ne, tam bir dirâyet ve sadakatle hizmet etmiştir. En büyük hizmeti ise, eğitilmiş insan yetiştirmesidir.

Günlerden bir gün, Selçuklu Devleti’nin bütçesi görüşülüyordu. Sultan Melikşah “Her kurum kendi bütçesini yapsın” demişti.

Çalışmalar başladı. Gelirler toplandı, giderler hesaplandı. Nihayet bütçeler Sultan Melikşah’a arz edildi. Melikşah, hepsini tek tek inceledikten sonra:

“Görüyoruz ki bütçemizde yoksullara, muhtaçlara, yetimlere, dervişlere, ilim tahsil edenlere, sanatkârlara pek bir şey ayırmamışsınız. Bu saydıklarımız için bütçeye üç yüz bin altın konsun” dedi, “yetimlere, gariplere, sanatkârlara, âlimlere bakmayan devlet batar!”.

Bu emri duyunca, zamanın Harbiye Nazırı (Savunma Bakanı), söz aldı:

“Bu miktar ordunun bütçesine eklenirse, Bizans’ın surlarını dahi aşarız!”

Sultan Melikşah gayet sakindi, hattâ gülümsüyordu: “Yanlışın var!” diye cevap verdi, “Biz şimdiye kadar âlimleri, fakirleri, dervişleri, yetimleri, muhtaçları gözetmeseydik, ordumuz değil yeni beldeler fethetmek, payitahtımızı bile korumaktan âciz kalırdı.”

Hepsini tek tek süzdükten sonra, devam etti: “Biz memleketleri, kılıçtan evvel, yoksul takımı ve derviş-molla kısmının dualarıyla fethederiz. ‘Duanız olmasaydı ne ehemmiyetiniz olurdu?’ buyuran Cenab-ı Hakk’a yemin ederim ki, bütçemizde yapılan en hayırlı harcama budur.”

Nizamülmülk’e döndü: “Sen de konuş Vezirim!”

Baba yadigârı şanlı vezir hayran hayran Melikşah’a bakıyordu: “Ey Cihan Sultanı!” dedi, “askerlerinizin okları bir milden öteye geçmezken, benim Nizamiye Medreseleri’nde yetişen mânevi ordunun duaları Arş’a ulaşıyor. Selçuklu Devleti ikisinin sayesinde gelişecek.” 

Sözün burasında tarihten günümüze gelip, Sayın Cumhurbaşkanı’mızın sanatçılara ve sporculara verdiği iftarda yaptığı konuşmadan yorumsuz birkaç paragraf aktaralım.

“Teessürle belirtmem gerekir ki, Türkiye’nin gücü ve kapasitesiyle kültür, sanat ve spor alanında bulunduğumuz yer uyumlu değildir… 

“İrfandan yoksun bir kültür, sanat ve ahlâktan yoksun bir sporla hiçbir yere varamayız. Bu yaklaşımla bırakınız dünya çapında isimlere ve eserlere sahip olmayı, milletimizin asgari beklentilerini dahi karşılayamayız.”

Bu durumda bendenize söyleyecek iki cümle kalıyor: “Bunları başkalarına bırakmayın Sayın Cumhurbaşkanım, bizzat ilgilenin! Bu ülkenin Nizamülmülk’ü siz olun!” 

 

Lüks ve ihtişam Müslümanları

Önce tarihimizden bir ibret levhası sunmak istiyorum...

Olayın kahramanı, Yavuz Padişah... Üç yıl kadar süren zorlu Mısır Sefer-i Hümayünu’ndan İstanbul’a dönmüş, biraz nefes almak için, Maltepe’de konaklamıştır. 

Artık o sadece “Sultan-ı İklim-i Rum” (Anadolu Sultanı) değil, aynı zamanda “Sultan-ı Arap”tır. Daha da önemlisi o “Hâdım-ül Haremeyni’ş-Şerefeyn”dir (Kutsal toprakların hizmetkârı).

Beraberinde mukaddes emanetleri de getiren Yavuz Sultan Selim, İstanbul’da bıraktığı vezirleri tarafından Maltepe’ye kurduğu ordugâhında ziyaret ediliyor. Dersaâdet’in (İstanbul) bir gelin gibi süslendiğini, halkın günlerdir kendisini alkışlamak için beklediğini, şanına layık bir karşılama töreni yapılacağını bildiriyorlar.

Vezirleri dinleyen Yavuz Padişah’ın kaşları çatılıyor. Gazabından ürken vezirler şaşkın şaşkın bakışıp ne kusur ettiklerini düşünüyorlar. 

Nihayet vezirlerden biri tüm cesaretini toplayıp soruyor: Şevketlü Hünkârım, yanlış bir şey mi söyledik?” 

Yavuz Padişah acı acı gülüyor: “Hayır” diyor, “siz yanlış bir şey söylemediniz. Ya biz yanlış bir şey mi yaptık ki, halkımız bize ücret vermeye kalkışıyor?”

Hiçbir şey anlayamıyorlar. Yavuz ciddileşiyor: “Bakın a vezirlerim, beylerim; kararında takdir insanı teşvik eder, aşırı takdir ise bitirir. Biz alkışlar eşliğinde bitmekten korkmaktayız. Allah biliyor ki, ahaliden alkış almak için değil, Efendimiz Aleyhisselâtü vesselâmın dâvetiyle bu sefere çıktık.”

Gece kılık değiştiriyor. Sıradan bir sandal kiralanmasını emrediyor. Kendisi gibi kılık değiştirmiş dört muhafızıyla birlikte (on korumayla gezen bizimkilerin kulakları çınlasın) Sarayburnu’na geçiyor. Arka kapıdan sarayına giriyor. (Bu ibret tablosu “Biz Osmanlıyız” (Nesil Yayınları, 0212 551 32 25) isimli son kitabımdan özetlenmiştir)

Ordulardan korkmayan Yavuz Padişah, alkıştan korkmuş, alkıştan kaçmıştır. Çünkü alkış “iğfal” edicidir!

Şunu anlatmaya çalışıyorum ki, sevgili dostlarım, lüks, ihtişam, debdebe, alkış, gösteriş gibi, dünyaya yönelik kavramlar, inancımızın bir parçası olmadığı gibi, kültürümüzün, medeniyetimizin, ya da tarihimizin de bir parçası değildir...

Eskiden böyle yaşamazdık, lüksümüz, tantanamız, gösterişimiz yoktu...

Varlıklı Müslümanlar oturdukları muhitin malî durumuna uygun bir hayat tarzını tercih ederlerdi. Gösterişe kaçmazlardı. Bütün birikimlerini kendilerine ayırmak yerine çevrelerindeki fakirleri doyurur, muhtaçlara yardım eli uzatır, hatta bitki ve hayvanlara yardım amaçlı vakıflar kurarak şefkat köprüsüyle hayata bağlanırlardı.

Her zaman ispat ederek ifade etmeye çalıştığım gibi, Osmanlı toplumu, sözün tam mânâsıyla bir “sevgi, şefkat ve infak (yardım) toplumu”ydu. Çünkü hayatlar inançlara göre yaşanırdı.

Uzun zamandır, hayatımızı inançlarımız yerine “günün modası” şekillendiriyor.

Varlıklı Müslümanların çoğu “modernite” tutkunu: Çoğumuz İslâmi moda”, “modern tesettür”, “İslâmi beş yıldızlı tatil”, “İslâmi plâj”, hatta “İslâmi mayo”gibi, nevzuhur kavramlar tarafından yönetiliyoruz.

Dindarların da modacıları var, beş yıldızlı otelleri var, butikleri var, güzellik salonları var, “image maker”leri var.

Çünkü “farklı” görünme hastalığı bizim de ruhumuzu avuçladı. Cebimiz para gördükçe, zaruri olmayan ihtiyaçları “zaruri ihtiyaç” saymaya başladık. “İmanda kardeşlik” sırrını unuttuk. Paylaşmaz olduk. Dolayısıyla Müslümanlığımız “farz”olanlarla sınırlı kaldı.

“Yürek Müslümanlığı”nı yüreğimizden çıkardık. İşte bu yüzden “altta kalanın canı çıkıyor!” 

 

Ramazan’da türbeler dolup taşıyor

İstanbul başta olmak üzere, hemen her bölgede türbelerimiz, “yatır”larımız var. 

“Ziyaret âdabı” çerçevesinde zaman zaman bu mekânlara gidip “ibret” almak elbette gerekiyor…

Bunlar ölümü hatırlamanın ve “adam gibi” yaşamanın bir vesilesi… 

Ben de zaman zaman türbelere, mezarlıklara giderim (zaten Peygamberimizin bu konuda tavsiyeleri var). Tarihin önemli figürlerinin mezar taşından yahut türbeden ibaret kalmış varlığını gözlemleyip dünyanın “fani” (geçici) oluşunu tefekkür eder, geçici lezzetlerde varlık aramanın anlamsızlığını düşünürüm. Bir taraftan da hayatın kıymetini kavramaya çalışırım. Türbe/ kabristan ziyareti bu anlamda faydalıdır… 

Ne var ki, öteden beri türbeler ev sahibi, araba sahibi, çocuk sahibi olmak, borçtan kurtulmak gibi dünyevi amaçlara ulaşmak için ziyaret edilir.

Üstelik Şaman döneminden kalma ya da Hıristiyanlıktan gelme şeyler yapılır. Meselâ mum yakılır (mum yakma adeti tamamıyla Hıristiyancadır), pencere parmaklıklarına bez bağlanır (şaman dönemi)… Toprak alınır… Sandukaya yüz sürülür. Mezar taşına su döküp yalanır... Bu şekilde talebin karşılanacağı varsayılır.

Osmanlı asırlarında bu anlayışla çok mücadele edildi.

Meselâ Sultan I. Ahmed’in şeyhülislâmı Abdurrahim Efendi’nin (öl. 1656) bu konuda verdiği çok sert bir fetva var. 

“Zeydin (kişinin) bir haceti (ihtiyacı) oldukta ervah-ı meşayihten (ölmüş şeyhlerden, evliyalardan) istimdat edüb (yardım isteyip) celb-i nef’e (iyilik etmeye) ve def-i zarara kadirlerdir (kötülükleri uzaklaştırma güçleri var) ve umur-i ibadda mutasarrıftırlar (dünya işlerini tanzime yetkilidirler) ve gaibe dahi alimlerdir (geleceği bilmektedirler) diye, bu itikad üzere olsa zeyde ne lâzım gelur?” sorusunu şöyle cevaplandırıyor:

“Tecdid-i iman ve nikâh lâzım gelur. (İmanını ve nikâhını yenilemesi gerekir)[Fetava’yı Abdurrahim, İstanbul, 1243, c.1, s. 96].

Hanefi fıkhına göre verilen bu fetva bugün için de geçerlidir, bağlayıcıdır. Kaldı ki, Diyanet İşleri Başkanlığı her fırsatta, türbelerden, yatırlardan “şefaat”, “şifa”, “kısmet”, “bebek” istenmeyeceği yolunda hutbeler okutuyor, yayınlar yapıyor.

Ancak değişen bir şey yok. Üstelik neredeyse bu konu “sektör”e dönüşmüş durumda. Geçtiğimiz yıllarda bir gazetenin “Hangi türbe hangi hastalığa iyi geliyor” başlıklı bir ek yayınladığını hatırlıyorum.

Galiba bu yaklaşım salt din cahili olmanın ürünü değil, bunun yanı sıra biraz da çaresizliğin ürünü.

Din bilgini değilim, ama türbelerden şefaat dilemenin, ölüden yardım ummanın, bu ve benzeri amaçlar için  mum yakmanın, çaput bağlamanın, sandukanın önünde yere kapanmanın, “yatır” mezarından toprak almanın, mezar taşını dişleyip dilek dilemenin, “yatır”ın mezarı başında şeker, sirke, simit vesaire dağıtmanın, kısacası ölülerden medet ummanın İslâm’la ilgisinin olmadığını biliyorum...

Hatta bu yaklaşımlar İslâm’da “günah” sayılıyor (şirk sayan yorumlar bile var)…

Dinimizde şifa makamı türbeler değil, sadece Allah’tır. 

Kaderi yazan kalem O’nun kalemi, hüküm O’nun hükmüdür. 

Allah’ın Kudret kalemiyle yazdığını hiçbir evliya, hiçbir yatır değiştiremedikten başka, peygamberler dahi değiştiremez.

Bu mümkün olabilseydi Hz. Nuh karısının ve oğlunun isyanını kırar (iman etmediler, Nuh’un gemisine binmediler, müşriklerle birlikte sulara kapılıp helak oldular), Hz. Âlişan Efendimiz çok yardımını gördüğü amcasını ölmeden önce Müslüman yapardı.

Düşünün ki, Allah’ın, peygamberlerine bile vermediği hakkı hangi ölü evliya kullanabilir de, “hidayet”, yahut “şefaat” dağıtabilir?

Müslümanın en güçlü silahı şükür içinde sabır ve duadır. 

Müslüman, her türlü musibet karşısında Allah’a sığınıp sabırla dua eder ve sadece Allah’tan ister.

 

Eskiden “takva” derdik, şimdi “marka” diyoruz!

“Takva Müslümanı” idik, “Marka Müslümanı” olduk!..

Mevki sahibi yahut varlıklı dindarlar, “takva” ile “marka” arasında bocalıyoruz: Marka yiyor, marka içiyor, marka giyiyor, marka yaşıyoruz.

Eskiden Müslüman hayatlar, ebediyete dönüktü. Dünya “ebedi” imiş gibi algılanmaz, “ahretin tarlası” olarak görülüp yaşanırdı. Mü’minler birbirlerini “çıkar” için değil, “Allah için” severlerdi. 

Müslümanın içten pazarlıkları yoktu. Müslüman, göründüğü gibiydi: İçi başka, dışı başka dindara nadiren rastlanırdı.

Bir iş yapılmadan önce “günah mı, sevap mı” diye bakılır, ancak “sevap”, ya da en azından “müstehap” olduğu kanaati hâsıl olduktan sonra, o iş yapılırdı…

Müslüman zenginler “ehl-i dünya” denilen “tek dünyalılar”a (ahret inancı olmayanlara) özenmez, ne kıyafette, ne siyasette, ne sosyal ve ticarî hayatta onları taklit etmezdi.

Dünyayı “mezra” (geçici iskân yeri) olarak görür, “mükâfat”ı ebedi hayatta bekler, bu beklenti ile dünyanın “cazibedar fitneleri”ne karşı direnirlerdi.

Ebedi hayata yönelik beklentilerimiz mi kırıldı, yoksa kendimizi dünyanın cazibesine mi fazlaca kaptırdık bilmiyorum, bildiğim şu ki, git gide “tek dünyalılar” gibi yaşamaya başladık. 

Hele bir de varlıklıysak, tüm emellerimize fani dünyada ulaşmak mecburiyetinde imiş gibi tüketiyoruz hayatı.

Eskiden böyle yapmaz, salt kendimiz için yaşamazdık. Lüksümüz, tantanamız, “dünyacı” beklentilerimiz fazla yoktu. “İsraf toplumu” değil, “infak (yardım)toplumu”yduk. 

Komşumuzun başı ağrısa yüreğimiz ağrır, o aç yatıyorsa tok uyumayı “insanlık dışı” sayardık. 

Bir mahallede birinin aç ve açıkta kalması demek, o mahallede yaşayan tüm zengin Müslümanların ayıplanması demekti. Çünkü hayatı inançlar şekillendirmişti.

Hayatımızı inançlarımız şekillendirmiyor artık, ihtiraslarımız şekillendiriyor!.. Siyasal, sosyal, ekonomik, çoğu kâr amaçlı kaygılar biçimlendiriyor. 

Hem “komşusu açken tok uyuyan bizden değildir” hadisi dilimizden düşmüyor, hem de en yakın komşumuzun zaruri ihtiyaçlarını görmezden geliyoruz!..

Daha da vahimi var…

Çoğumuz “moda” tutkunu olduk. “Farklı” görünme hastalığı bizim de ruhumuzu avuçladı. Kefende “marka” aranmadığını bile bile elbisede “marka” arıyoruz. 

Yakında kefende de marka ararsak hiç şaşırmayacağım!

Bizi vaktiyle “İslâmi moda” ile tanıştıranlar, yakında eminim “kefen modası”yla da tanıştırırlar!

Eski ölçüler çoktan değişti: Artık “takva” değil “marka” yaşıyoruz!

Komşumuz açken uyumuyoruz, çünkü aç kalma ihtimali olan komşuları geride bırakıp kendimiz gibi varlıklı dindarların ikamet buyurduğu etrafı yüksek duvarlarla çevrili sitelere taşındık.

Kapıda bekçiler var. Kapılar da şifreli: İçeri hiçbir fakir, hiçbir eski komşu giremez!

İnançlarımızı yitirmedik henüz, ama çoğunu yüreğimizle yaşamıyoruz… 

Hayat tarzımızın inançlarımızla örtüşmediği gerçeği de işin cabası!

Söyler misiniz, ne oluyoruz?

Ah ramazan! Sen bize geldin, ama biz sana gelemiyoruz!

 

Mimari ve insan ilişkisi

Türkiye bol miktarda showman, bol miktarda medyum, falcı, kavgacı, şarkıcı, soyguncu, vurguncu, yobaz, fetbaz, şaklaban, yağcı, dalkavuk yetiştiriyor, ama hemen hemen hiçbir alanda “cevher insan” yetiştiremiyor… 

Tamı tamına bir “kaht-ı rical” (adam kıtlığı) yaşıyoruz. 

Cumhuriyet nesli olarak, pek tabii “cumhuriyet insanı”yla   eğitimi hâlâ övünebileceğimiz ve çocuklarımıza örnek gösterebileceğimiz özelliklerde insanlar yetiştiremedi. 

Hâlbuki tarihimiz, her yılın payına birkaç “cevher insan” düşecek kadar zengindir. Aynı millet olduğumuza göre, acaba dün başarabildiğimizi bugün neden başaramıyoruz? 

Geçmişinin uzağına düşen, “zamane”nin tuzağına düşer! Biz “çağdaşlık”zannettiğimiz “zamane”nin tuzağına düştük! Ne kendimizi (tabii geçmişimizle birlikte) keşfedebildik, ne başkalarını (Avrupa filan) kavrayabildik. Ne “biz”kalabildik, ne “Avrupalı” olabildik. Hedefsizliğimiz tereddütlerimizi, tereddütlerimiz kuşkularımızı, kuşkularımız korkularımızı, korkularımız güvensizliğimizi besledi. Bir işe yaramayacağımıza inandık. O gün bugündür bir kısır döngü (eskilerimiz “fasit daire” derlerdi) içinde dönüp duruyoruz. 

Kısır döngünün bir yerde kırılmasını ve o yerde “yeniden diriliş”in başlamasını istiyorsak, önce geçmişimizi “övgü” ve “sövgü” dışında, “olgu” olarak ele alıp irdelememiz lâzım.

Eskiden bir “mahallemiz” vardı. Mahalleler “cami, mektep, aile” üçgeninde oluşurdu. Evler bahçe içinde müstakil yapılardı. Çocuklar bahçede özgürce oynarken, hayvanlar ve bitkilerle tanışır, onlarla dostluklar kurar, çevresini paylaşmayı ve çevresiyle barışmayı yaşayarak öğrenirdi. (“Topraktan geldik toprağa döneceğiz” anlayışı, insanı toprağa ve ürettiği her şeye karşı saygılı olmaya çağıran müthiş bir motivasyondu).

Bağımsız evlerin yerini çok katlı “apartman”lar (hatta rezidanslar) aldığından bu yana, aileler bahçesiz küçük mekânlara tıkıştı. “Apartman”ın yüksekliği ölçüsünde insan topraktan ve toprakta üreyen her şeyden koptu. Zaman içinde toprakla aralarındaki sevgi bağı da yok oldu. Sonuçta insan çevreye “düşman”olup yeşile savaş açtı: Villa yapmak için orman söküyoruz!

Eski evler birbirlerinden bağımsız olduğu için, bir birlerinin üzerine halı-kiliim silkme ya da gürültü yapma derdi olmayan komşular rahatça dostluklar kurulabiliyorlardı. Bir başka deyişle, eski evlerin kapı ve pencereleri komşuluğa açılırdı. Şimdiki apartman dairelerinin alt alta, üst üste balkonları ise kavgaya açılıyor. (halı kilim silkme savaşları) Çocuklarımız baskıcı, kavgacı ve şiddete eğilimli muhitlerde yetişiyor. Tabiatıyla bundan olumsuz etkileniyorlar.

Osmanlı evleri yazın serin, kışın ılıktı. Fazla ısıtılmayan evlerin içindeki insanlar zinde kalır, bu da hareketsizlikten beslenen tembelliği ve tembellikten beslenen şişmanlığı önlerdi. Abdest ve namaz, zindeliği besleyen diğer faktörlerdi. Yatsıdan sonra yatılır, sabah ezanıyla kalkılır, böylece gün de ömür de bereketlenirdi. 

Kısacası eski mahallelerle evler, yetiştirilmek istenen insanın kimliğine ve kişiliğine uygun olarak oluşturulmuştu. Bir mahalleden diğerine yerleşebilmeniz için, geldiğiniz mahallenin mutemet (itimat edilen) insanlarından referans getirmeniz şarttı. Bu denetim her mahallenin eşrafı (seçkinleri) tarafından yapılırdı. Böylece mahallenin safiyeti korunurdu. Hatta eşraf, bazı ufak-tefek davalara bakar, işi mahkemeye intikal ettirmeden oracıkta çözerdi. 

Osmanlı’nın “mahalle” dediği küçük hayat alanları “cevher insan” üretiminin merkezleriydi. Bu küçük yerleşim birimlerinde, herkes bir birini yakından tanıdığından, gençlerin “tanıdık biri görmeden yaramazlık yapma” ihtimalleri son derece zayıftı. Ufak tefek kusurlar genelde nazar-ı müsamaha ile karşılanırdı, ancak büyücek hataların bir bedeli vardı: Hiçbir çocuk (ya da genç) böyle bir bedel ödeyip mahalleye “rezil” olmayı göze alamazdı. Bu yüzden adımlar dikkatle atılır, “mahallenin namusu”na toz kondurulmaz, herkes kendi alanı içinde mutlu olmaya çalışırdı. Bu da zaman içinde karaktere dönüşür ve toplum “cevher insan”larla beslenirdi.

Yaşanan alanların insan karakteri üzerindeki etkileri inkâr edilemez. Eski mahalle hayatının yanı sıra, evlerin yüksek tavanlı, bahçeli ve manzaralı oluşunun, Osmanlı insanı üzerindeki olumlu etkilerini, tüm tarihimizdeki iftihar vesikalarında görebiliyoruz. 

Yani, mimari ve mahalle dahil her şey “cevher insan”ın yetişmesi, gelişmesi için düşünülmüştü. “Cevher insan”lardan oluşan toplum, önceden belirlenmiş hedefine cesaret ve güvenle yürüyordu. Fethedilmesi gereken hedef ise, hayatın tümünü kapsıyordu. 

“Kentsel dönüşüm” ile şehirler yeniden inşa edilirken, bunları hatırlatmak istedim.

 

Komşu komşunun külüne değil, bilgisayarına muhtaç!

Şu yalnızlaşmaya bakın ki, bir apartman dairesinde ölen adamın cesedini kokuştuktan sonra buluyorlar. Demek oluyor ki, kokuşana kadar, hiç kimse adamın kapısını çalmamış, hiç kimse, şu ramazan-ı mübarekte bir tas çorba yahut ev yapımı tatlıdan birkaç dilim götürmemiş, kimse bu adamı merak etmemiş, “Belki başına bir şey gelmiştir?” diye düşünmemiş. 

Muhtemelen apartmanın diğer bölümlerinde oturan ailelerin, adamın varlığından bile haberi yoktur: Ne yaman bir yalnızlaşma! 

Bireyselleştikçe yalnızlaştık. Birbirimizden iyiden iyiye koptuk. Sevgisiz, dayanışmasız bir topluma dönüştük ve “komşuluk” dediğimiz geleneksel huzur atmosferini yitirdik. 

Hâlbuki eskiden komşuluk konusunda mükemmeldik. Ayrıca da çok konukseverdik. Evler bile buna göre planlanır, buna göre döşenir, komşuların ve misafirin rahat etmesi için ne mümkünse yapılırdı (“misafir odası” alışkanlığı o günlerden kalmadır).

“Ayda yılda bir gelen misafire göre ev mi döşenir” demeyin; çünkü Osmanlı evlerinde arada bir değil, hemen her gün misafir ağırlanırdı. Bu biraz da ulaşım imkânlarının sınırlı olması sebebiyle bir zorunluluktu. Çünkü Kadıköy’den ya da Avcılar’dan İstanbul’a gelene kadar zaten akşam olur, bu yüzden misafir ister istemez yatıya kalırdı…

Tabii sırf bu zorunluluktan dolayı yatıya kalınmazdı. Osmanlı insanı gerçekten misafirperverdi ve misafirin yatıya kalması için ısrar ederdi. Bundan zevk alırdı. Hatta biraz yakın akrabalar haftalarca konuk olurlardı.

Osmanlı insanı, dini inançlarını salt “din” olarak değil, hayat tarzı olarak yaşardı. Daha özet bir deyişle, dini, hayata geçirmişti. Konukseverlik de, kaynağı din olan bir hayat tarzıydı… 

Bu konuda rahmetli büyük amcamın rakipsiz olduğunu düşünüyorum. Çünkü her şeyini paylaşırdı. Elinde olanın bir kısmını vermekle kalmaz, bazen tümünü verirdi. Bu yüzden zaman zaman darlık çeker, büyük halamın söylenmesine sebep olurdu.

Fakat rahmetli büyük amcam, Osmanlı geleneklerini yaşayıp yaşatma konusunda kararlıydı. İşe gitmediği günler, bizim evin yola bakan cephesine oturur, gelip geçeni kollardı…

Bir yabancı görür görmez de ayağa kalkar, hürmetle selâmını alır ve yemeğe buyur ederdi. Hatta bazen zorla alıkoyar, sofra kurdururdu. 

Kendisi daha önce yemiş olsa bile, konuğuna saygıdan dolayı onunla birlikte sofraya oturur, yer gibi yapardı.

Ardından, “Bir acı kahvenin kırk yıl hatırı var” diyerek cezveyi ocağa sürer, acı kahveler karşılıklı höpürdetilirken, sohbet koyulaşırdı. 

Bu derin konukseverlikte, büyük amcamın yalnızlığının ne kadar rolü olduğunu bilmiyorum, fakat sebep ne olursa olsun, Osmanlı geleneklerinin gereği olan konukseverliği biraz da abartarak yaşatması hâlâ çok hoşuma gider.

Büyük amcam, ramazan gündüzünde misafir ağırlayamazdı, ama iftarlarda bunu telafi ederdi. Bizim evde neredeyse misafirsiz iftar yoktu. Tanımadığımız insanlar bazen günlerce kalır, yiyip içerlerdi.

Bazen bizim evde birkaç sofra birden kurulurdu. Zaten kadınlar ve erkekler ayrı sofralarda iftar ederlerdi. Usta bakırcılar tarafından özenle dövülmüş kocaman bakır siniler “sofra ayağı” dediğimiz yüksekçe ayaklara konur, etrafına oturulurdu. 

Yekpare ıhlamur ağacından delme kara kovanlarımız vardı. Bu yüzden evde halis “Atina balı” (bizim ilçenin eski ismi “Atina”) eksik olmazdı.

İftar sofrasında konuklara, “Tatlı yiyelim, tatlı konuşalım” sözü eşliğinde önce bir kaşık bal sunulurdu. Sonra Allah ne verdiyse kaşıklanırdı.

Haberli ya da habersiz gelen misafirlerden biri su ister ve içerse, suyu verene “Su gibi aziz ol” diye teşekkür eder, kendisinden genç biri su vermişse, “Berhüdar ol” diye dua ederdi.

Çocukluğumun iftarları özlemimin doruk noktasıdır. Öyle güzel anılar kaldı ki geriye, yaşadığımız ramazanın içinden dönüp bakmamak, bakıp anmamak olmazdı…

 

Sallama çay yazarlığı

 

Televizyon sunucularıyla oyuncular ve magazinciler kitap yazma yarışında. Ne yazdıkları önemli değil: Zira günümüzde insanlar fikri derinlikleriyle değil, şöhretleriyle ölçülüyor. 

Reytingine, takipçine göre değer kazanıyorsun!

İmza günündeki kuyruğa bakıyorum: “Eh, herhalde mükemmel bir şeyler yazmış” diyorum. Bu heyecanla kitabını alıp okumaya çalışıyorum, fakat üç paragraf sonra pes ediyorum. Ne cümle yapısı, ne kelime zenginliği, ne dilbilgisi, ne fikir, ne konu, ne düşünce kırıntısı…

“Biraz da kitaptan götüreyim” hevesiyle çalakalem döşenmiş haspam! Kitabın bu kadar saygısızlık gördüğü, yazmanın bu kadar ayağa düştüğü başka bir dönem bilmiyorum.

Reytingi iyi olan programcılar, magazinciler, oyuncular, şarkıcılar yazıyor da yazıyor! Kitap fuarlarında kuyruklar uzuyor. Satışlar dekor düzeyde… “Gençlerimizi eğitsin” diye, konferanslara bile çağrılıyorlar. Şöhret olmuş ya, her şeye hakkı olduğunu sanıyor.

Bu ülke garip bir ülke: Bir kere “şöhret” oldunuz mu, ne “bilgi”niz, ne “fikri”niz, ne “birikim”iniz, ne konulara “vukufiyet”iniz ve “hâkimiyet”iniz önemli değil. Çala kelâm konuşur, çalakalem karalar, “Ben de yazdım” diye çıkar ortalıkta dolanırsınız.

Hatta kitap fuarında en “değme” yazarlara “taş” çıkartır, insanları imza kuyruğuna dizersiniz (kaç kere şahit oldum)…

Hezeyanlarınızı “fikir”, bin kere söylenmişi tekrarlamayı “orijinalite” zannedip Nasreddin Hoca’nın hindisi gibi kabarabilirsiniz de…

Hatta ve hatta şöhret düşkünleri sizi “yazar” sanıp soru sordukça, kendinizden geçebilir, “Küçük dağlar benden sorulur” havasında “ahkâm” üstüne “ahkâm”bile kesebilirsiniz… Bence buna hiçbir engeli yok: Tencere yuvarlanır, kapağını bulur!

“Böyle okura böyle yazar” der geçersiniz. Çünkü sanal âlemin meşhuru iseniz her türlü saçmalama hakkınız olur! 

Şarkıya benzemez şarkılarınızı dinleyen, programa benzemez programlarınızı izleyen hazır bir kitle var nasılsa. Ne yapsanız “keramet” sayılıyor. Bu durumda mankenlikten, dansözlükten şarkıcılığa, şarkıcılıktan, sunuculuktan yazarlığa neden geçmeyesiniz?

Daha önce de benzerlerini gördük: Kimi “meşhur”ların yazdığı kapaktan ve kapaktaki “dekolte” fotoğraftan ibaret kitaplar çıktı piyasaya. İmza günlerinde kuyruklar oluştu. Bakıp bakıp düşündüm: “Onun yazdığı kitapsa, Necip Fazıl’ın, Tarık Buğra’nın, Kemal Tahir’in yazdıkları ne?”

Bir bakıyorsunuz adı sanı duyulmamış biri, iki program sonra “meşhur” olup ortalığı velveleye veriyor!.. Programları reyting rekorları kırıyor… Şarkılarına çığlık çığlığa eşlik ediliyor…

Sonra bir de bakıyorsunuz, son yaptığı program (ya da CD) tutmamış, reytingi düşmüş, bizim “yapay şöhret” saman âlevi gibi sönmüş. Bir ay içinde kimse hatırlamıyor. Tabii bu sürede yeni bir şöhret üretiliyor…

Televizyonlara da reyting lâzım: Reyting=reklâm=para!

Kusura bakmayın, alınmayın, ama çoğunuzun tanıdığı “meşhur”larınızla elâlemin sözlerini “aşırıp” sosyal medyada kendi sözleriymiş gibi yayınlayan “fenomen”lerinizitanımıyorum…

Yazdıkları, konuştukları, “sallama çay” gibi çiğ bir tat bırakmanın dışında ne bırakıyor Allah’ınızı severseniz?

“İnsanları eğlendiriyoruz” mazeretine kimse sığınmasın. Zira “eğlence”de bile bir “seviye” aranır. Bu yapılanlar insanları eğlendirmek değil, düpedüz tüketmek! Hem zamanı, hem insanı tüketiyorlar.Türkiye reytinge bağlı yapay şöhretlerin ülkesi oldu…

 

Osmanlı ailesinde iftar zamanı

Osmanlı insanı, Peygamber-i Âlişan Efendimiz’in, “Ailenizle birlikte yediğiniz yemeğin bereketi vardır” şeklindeki buyruğuna uygun olarak sofraya topluca oturur, her yemek merasimsel bir anlayışla yenirdi...

Öğün aralarında atıştırma âdeti yoktu. Bu nadiren yapılan bir şeydi. Sokakta yürürken ısırarak bir şeyler yemek ise, bize sonradan musallat olan ve hızla alışkanlığa dönüşen bir sapma...

Osmanlı insanı sokakta, hele de ayakta yemek yemeyi son derece çirkin ve ayıp sayardı... 

O devirde hayat hızlı akmadığı, iş dünyası da şimdiki gibi acımasız-insafsız olmadığı için, ev halkı akşam yemeğinde mutlaka buluşurdu...

Özellikle iftar yemekleri aile için tam bir şölendi...

Tahmin edebileceğiniz gibi, Osmanlı asırlarında yemek, yer sofrasında yenirdi...

Önce yere tertemiz bir örtü atılır, üstüne tahtadan yapılmış bir ayak konur, ayağın üzerine de büyük yemek sinisi yerleştirilir, tahta kaşıklar sininin çevresine dizilirdi. 

Sininin etrafına, evin hanımının becerisine göre işlenip düzenlenmiş minderler konurdu...

Sofra âdâbına göre, sağ kollar sofraya dönük olarak hafif çapraz oturulur, erkekler sağ dizlerini sünnet üzere dikerler, kadınlar ise dizüstü çökerlerdi.

Ev halkı, iftara yarım saat kala sofradaki yerlerini alırdı. Bu, sofraya ve sofrayı hazırlayan hanımlara gösterilen saygının gereğiydi...

Ayrıca bir sabır imtihanına girmekti. Yiyecekler sofrada öylece durur, etrafında oturanlar nefislerini sabır ve itaat sınavından geçirirlerdi. Ayrıca duaların kabul olduğu bildirilen iftar saatini dua, zikir ve tefekkürle değerlendirirlerdi.

Sürahi, sinide yer tutmaması için, sofra örtüsünün üstünde (yerde) dururdu. Su içmek isteyen söyler, gençlerden biri sürahiden bardağa su koyardı. Biri suyunu içerken, sofradakiler mutlaka onu bekler, böylece su içenin yemek hakkı korunurdu. Suyu içen suyu verene “Su gibi aziz ol” diye dua ederdi.

Sofraya ilk olarak büyücek bir bakır kâse içinde çorba gelirdi. Yemeği, besmele eşliğinde ailenin en yaşlı kişisi başlatırdı. 

Kökleri inanç manzumemizde olup yüzyıllarla gelenekselleşen sofra âdâbına göre, yemek hızlı yenmez, ağız dolu iken konuşulmaz, kahkaha ile gülünmezdi. Lokma aralarında güzel ve olumlu şeylerden bahsedilirdi.

Sofraya gelen yemeği beğenmemek pek tabii mümkündü, ancak bunu yüksek sesle dile getirmek en büyük görgüsüzlük sayılırdı...

Osmanlı sofrasında kesinlikle ağız şapırdatılmaz, ekmek ısırılmaz, burun çekilmez, diş karıştırılmazdı. Sofraya oturuşta ve kalkışta eller mutlaka yıkanır, ağız misvaklanırdı.

Yemekler aynı kaptan yenirdi. Sofraya sulu yemek gelmişse, tahta kaşık kullanılır, Batı’daki gibi çatal-bıçak kullanılmazdı (Çatal-bıçak Tanzimat›la birlikte kullanılmaya başlandı).

Çorbadan sonra, pilav eşliğinde et yemeği gelirdi. Ardından ya bir soğuk yemek, ya bir börek verilirdi. En sonunda tatlı ya da meyve yenirdi.

Çorbadan sonra akşam namazı cemaatle kılınır, sonra tekrar sofraya dönülürdü.

Aile reisi (dede yahut baba) şükür duasını ettikten sonra, sünnet üzere herkes tuzluktan bir tutam tuz alarak ağzına atar ve yemeği pişirene “Elinize sağlık”gibi, “Çok güzel olmuş” gibi cümlelerle teşekkür edilirdi. “Sağol”, “Berhüdar ol”, “Allah razı olsun”, “afiyet ola”, “elinize sağlık” gibi sözler, ağızlardan düşmezdi.

Yemek yenilip dua edilmesinin ardından, evin yetişkin genç kızı varsa o, yoksa anne mutfağa geçer, büyüklere kahve pişirirdi... 

Büyük anneler, büyük babalar otururken sofradan kalkanlar, boş tas ve tabakları toplayıp mutfağa taşırlardı. Hiçbir yerde ekmek kırıntısı bırakılmazdı...

Osmanlı insanı “nimet” dediği ekmeğe aşırı bir duyarlılık ve hürmet gösterirdi.

 

Ne yaygara, ne yaygara!

1930’lu yıllarda Atatürk’ün talimatıyla üretilen köksüz ve mesnetsiz “Güneş Dil Teorisi”negöre, Türkçe dünyadaki ilk dillerden biriydi. “Bütün diğer diller Türkçeden üremiş”ti.

Atatürk nihayet bir siyasetçiydi. Siyasetçi, siyasetin gereğini yapar. İlmi yanlışlara karşı çıkması gereken ilim adamlarıdır. Fakat bu cesareti birkaç kişi dışında kimse gösteremedi: “Mutlak gerçek” gibi ders kitaplarına geçirildi, hatta üniversitelerde okutuldu (Atatürk ölür ölmez, Güneş-Dil Teorisinin en hararetli savunucularından biri olan İbrahim Necmi Dilmen, Ankara Üniversitesi’ndeki Güneş-Dil Teorisi derslerine son verecek, bunun sebebini sorduklarında ise, “Güneş öldükten sonra onun teorisi nasıl hayatta kalabilir” şeklinde akıl almaz bir cevap verecekti).

Bu teoriye göre,Niyagara Şelalesi’nin ismi “Neyaygara” sözünden geliyordu. Aslında Türk olan Kızılderililer Bering Boğazıyoluyla Amerika Kıtası’na geçmiş, kıtayı keşfederken, önlerine korkunç gürültüler çıkaran bir şelale çıkmıştı...

Bu durumdan çok etkilenen “Kızıl Türkler”, “Neyaygara! Neyaygara!” diye bağırmışlar, bu ilk tepki zamanla “Niyagara” şekline dönüşmüş.

Amerika Kıtası’nı keşfe devam eden Türk boyları (yani Kızılderililer) Güney Amerika’ya kadar gelmişler...

Burada ucu bucağı olmayan bir nehir görmüşler ama suyun kaynağına doğru günlerce yürümelerine rağmen, çıkış noktasına bir türlü ulaşamamışlar...

Hayretler içinde kalıp bir birlerine “Amma uzun!” demişler. Zamanla bu söz “Amazon”a dönüşüp o nehre isim olmuş!

Bu saçmalıklar o dönemin gayetle ciddi “bilimsel” bulguları olarak tezlere, sempozyumlara konu olmuş, hatta kitaplara geçirilmiştir.

Sözünü etmişken, hepsinden daha da “bilimsel” bir “bulgu”dan söz edeyim...

Eski ders kitaplarımıza göre, Peygamber Efendimiz’i Medine’ye dâvet eden Medine halkı öz be öz Türk’tü! Çünkü bunlar, Arapların “Evs” ve “Hazrec”kabilelerine mensuptu...

Bu kabile isimleri eski yazıdaki yazılış biçiminden dolayı “bizimkiler” tarafından “Us” (Evs yerine) ve “Hazarç” (Hazrec yerine) şeklinde okundu...

“Us” kelimesinin Türkçede “akıl” anlamına geldiği, “Hazarç”ın da “Hazar Türkleri”nin adından bozma olduğu uydurulmuş, bu yanlış okumaya dayanılarak bir çırpıda “Arap” kabileler “Türk” oluvermişti!

Bu konuda bir de harita çizilmişti. “Us” ve “Hazar” boylarının Orta Asya’dan Medine’ye gelirken izledikleri yol, haritada renkli oklarla gösterilmişti...

Bu arada ilkokulda okuduğumuz göç hikâyesi ile sözde Avrupa’ya dağılışımızı gösteren eğri-büğrü çizilmiş renkli okları da hatırlayın.

Ne tesadüf: Benzer oklar CHP’nin ambleminde de vardı. Galiba devrin iktidarı ok çizme işine kendini iyice kaptırmıştı!

“Bu kadar da olmaz” demeden önce belirtmeliyim ki, o dönemde Peygamberimizi “Türk” ilân eden bir hayli yazı yazılmıştır.

Ünlü Yunanlı filozof Aristo’ya (Aristoteles) kadar uzandılar... 

İsminin söylene söylene bozulup “Aristo”yadönüştüğünü, asıl isminin “Ali usta”olduğunu, Türk soyundan geldiğini iddia ettiler.

Eee!.. 

Selçuklu’yu, Osmanlı’yı tarihten silerseniz...

Etiler’den Sümerler’den “yeni ecdat” uydurursanız...

Elin Yunanlısına kadar gidersiniz!

Ve artık isterseniz “Bu kadar da olmaz ki” diyebilirsiniz...

 

“Münevver” mi, “aydın” mı?

 

Türkiye’nin “aydın”a değil, “münevver”e ihtiyacı var: “Münevver”in kökü “nur”a dayanır. Osmanlı ceddimiz bunu bir “kelime” olarak değil, “terkip” ve “tarif”olarak, “ibadet ve taatla nurlanmış, imanî ve İslâmî tahsil-terbiye ile intibaha gelmiş âlim” anlamında kullanırdı.

Her anlamda dolu ve olgun bir kafaya işaret ederdi. 

Kelime zaman içinde belli ki kavrama dönüşmüş, daha kuşatıcı ve kavrayıcı bir hale gelmişti.

Onu dışladığınızda bir kelimeyi değil, bir manzumeyi, bir sistemi dışlamış oluyorsunuz…

Aynı zamanda yüzyıllarla oluşmuş bir yapıyı yıkıyorsunuz.

“Altı üstü birkaç kelime” zannedip savurduğumuz, yerine başka “sözcük”ler uydurarak boşluğu doldurduğumuzu zannettiğimiz şey, meğer hafızamızda doldurulamaz boşluklar bıraktı…

Çünkü savurduğumuz “Altı üstü birkaç kelime” değil, yüzyıllarla oluşan birikimimiz, yüzyıllarla gelişen hafızamız ve yüzyıllar içinde olgunlaşan şuurumuzdu.

Bunlar olmadan kalıcı şeyler yapılamıyor.

“Münevver” kelimesinin ihtiva ettiği mânâ ile birlikte münevverlerinizi, yani “ibadet ve taatla nurlanmış, imanî ve İslâmî tahsil-terbiye ile intibaha gelmişâlim”lerinizi de yitiriyorsunuz.

“Münevver” kelimesinin yerine uydurduğunuz “aydın” kelimesi ise ne o mânâyı kapsıyor, ne öyle bir işlev üstleniyor, ne de o tadı veriyor.

Sonuçta, “âlim” unvanını üzerinde yama gibi taşıyan ideolojik saplantısı bol, insanları inanç ve ideolojilerine göre ayrıştırmaya meraklı, milletin kılık kıyafetine takmış, milletle her konuda kavga eden dar kafalı “bilim adamları”na kalıyorsunuz.

Bunlar genelde her türlü yeniliğe, özellikle de demokratik hak ve özgürlüklerin herkese eşit dağıtılmasına, millî iradenin yönetime hâkim olmasına karşı çıktıkları için, ülkeniz bir adım ileri gidemiyor. Sürekli patinaja kalıyorsunuz!

“Sadece bir kelime” saydığımız “münevver”i yitirmek, işte böylesine vahim sonuçlar doğurdu.

Hepsi bir kelime olsaydı neyse; çaresine bakardık. Biz kâmusumuzla birlikte “ilim ve fikir namusu”muzu da kaybettik!

Meydan şaklabanlara kaldı: Her yerde onlar kol geziyor!

“Münevver” kelimesiyle birlikte münevverimizi, “muallim” kelimesiyle birlikte “yüceltme ve yükseltme maksadıyla eğiten” muallimimizi, “talebe” kelimesiyle birlikte de öğrenme ve okuma şevkimizi yitirdik maalesef. 

Yerine geçirmeye çalıştığımız “aydın”, “öğretmen”, “öğrenci” kelimeleri kavram derinliği içermediklerinden yavan kaldılar.

“Aydın”ın “münevver” mirasını, öğretmen”in “muallim” dünyasını, öğrencinin “talebe” heyecanını taşımaya ne niyeti, ne de kapasitesi var artık: Böylece “aydınlanma”dan mahrum hale geldik. 

O gün bugündür alaca karanlık kuşağında el yordamıyla düşe-kalka yürümeye, yönümüzü ve yolumuzu bulmaya çalışıyoruz.

“Münevver”imizi bulduğumuzda, “muallim”imizi, onu bulduğumuzda da “talebe”mizi, hepsini bulduğumuzda “Yeni Türkiyemiz”i bulacağız inşallah!

İşte o zaman yolumuz ve yönümüz yeniden belirginleşecek.

Bir gün de “uydurukça” akımının köklerine bakalım.

 

Kültürün ve dilin kudreti

 

Sayın Cumhurbaşkanımızın “Türkçe” derdini anlıyorum, çünkü bendeniz de aynı dertten muzdaribim.

Ama asıl anlaması gerekenlerin anladığından pek emin değilim…

Asıl anlaması gerekenleri sayayım isterseniz: Milli Eğitim Bakanlığı, Kültür Bakanlığı ve belediyeler…

Milli Eğitim Bakanlığı tayin-terfi ve yeni okul inşaatlarıyla, Kültür Bakanlığı turizmi canlandırmayla o kadar meşgul ki, bakanlıklarında köklü değişim gerektiren asıl konulara vakit ayıramıyorlar.

Ayrıca “kültür” gibi mücerret (soyut) bir konu ile “turizm” gibi müşahhas (somut) bir konunun aynı bünyede toplanmasını anlamak mümkün değil. Ağırlık ister istemez para getiren turizme kayıyor. Kültür ise maalesef sahipsiz kalıyor.

Konuşmalarından anladığımız kadarıyla Sayın Cumhurbaşkanımız işin farkında: Ancak “farkındalık” yetmiyor. Kadroları harekete geçirecek düzenlemeler lâzım. Sayın Cumhurbaşkanımızın kişisel çabasıyla olacak iş değil. Topyekûn bir harekete ihtiyaç var. “Dertli” uzmanlardan kadrolar kurmak ve kadroları orkestra şefi ustalığıyla yönetecek “deliler”in yönetimine vermek lâzım. 

Gerçekten de “delilere” ihtiyacımız var. “Akıllılar”ın batırdığını ancak “deliler”ayağa kaldırabilir. Malum: “Akıllı düşünene kadar deli köprüyü geçer!”

Artık köprüyü tartışmaya değil, geçmeye muhtacız!

Cumhurbaşkanı çırpınıyor, ama Başbakan’ın ağzından “kültür” ve “dil”kelimelerini duymuşluğumuz yok. Atatürk konusundaki hassasiyeti keşke bu konularda da olsa…

Türkiye, teknik yatırımlardan ibaret bir ülke olamaz. Teknik yatırımlarla bir ülke topyekûn gelişmeyi sağlayamaz. Kaldı ki, teknik yatırımların sürdürülebilmesi bile kültürel atağa bağlı. 

Bu tespitim tüm aydınları kapsıyor. Dil ve kültür konularına bu kadar duyarsız insanlardan “aydın” filan olmaz (Sayın Cumhurbaşkanımız bir konuşmasında “çeyrek aydın” demişti ki, tam oturuyor). “Aydın” olsa bile “münevver” olmaz.

Malum: Toplumunun önünü aydınlatabilen ve açan insanlara eskilerimiz “münevver” derlerdi…

Bu kelimenin kökü “nur”a dayandırılır, “ibadet ve taatla nurlanmış, imanî ve İslâmî tahsil-terbiye ile intibaha gelmiş âlim” anlamında kullanırlardı.

Nice kelime ve kavramlarla birlikte bu kavramı da “kökü dışarıda” sayarak savurduk…

Meğer kelime deyip geçmemek lâzımmış...

Kelime bir milletin karakteri, ufku, en kıymetli hazinesi, âdeta şuur ve hafızasıymış...

Yerleşik her kelimenin kıymeti “kâmus namustur” (Cemil Meriç) sözüyle özetlenecek kadar kutsalmış meğer.

Düşünün ki, bugün sizin kullandığınız (ya da kökü Arapça-Farsça olduğu gerekçesiyle kullanmadığınız) herhangi bir kelimeyi, tarihin içinde Fatih Sultan Mehmed de kullanmış olabilir, Mimar Sinan da, Osman Gazi de…

Kelime, tarihi bağların düğümüdür, geçmişi geleceğe kilitler.

Tabii eğer “hakikat” yerine “gerçek”i, “imkân” yerine “olanak”ı, “mümkün”yerine “olanaklı”yı, “ihtimal-muhtemel” yerine olasılık”ı kullanmıyorsanız…

Çünkü kelime haznemizin tarihi köklerinde “olanak”lar, “olasılık”lar yoktur; “imkân”lar, “mümkün”ler vardır…

Belki de bu yüzden Osmanlı Devleti bir “imkânlar devleti” olabilmiş, tarihi boyunca imkânsızlığa meydan okuyabilmiştir.

Görüyor musunuz, “kelime” deyip geçtiğimiz şeylerin kudretini, kuvvetini, belirleyiciliğini?

Kalabalıkları millet yapan şey, ortak değerlerdir. Değerlerimizi hovardaca savurduk, ama artık toparlanmamız lâzım. Bunun için önce sağlam bir niyete, o niyet istikametinde kadrolara ve kalıcı politikalara ihtiyacımız var.

 

Ramazanı on beş güne indirmek!..

Ramazanı Eylül ayına sabitleyelim” (Vatan gazetesi yazarı Can Ataklı) diyen oldu. “Şubat kısa ve serin olduğu için Şubat’a sabitleyelim” (Hürriyet yazarı Yalçın Bayer) diyen de oldu...

Tarihte, “Ramazanı on beş güne indirelim” diyen biri var ki, Sultan II. Selim’in Habeşli dalkavuğudur...

Görev icabı, padişahın hoşuna gidecek şakalar, taklitler, şaklabanlıklar yapar, onu eğlendirmeye çalışır, en gergin anlarında bile güldürürmüş. O yanındayken, Padişah, vaktin nasıl geçtiğini anlayamaz, onunla vakit geçirmekten zaman bulup vezirlerini huzuruna kabul edemezmiş.

Günün birinde herkes usanmış. Nihayet Sadrazam bu işe bir çare bulmaya karar vermiş. Ne yapıp edip Habeşli dalkavuğu Padişah’tan uzaklaştırmalı, Padişah yeniden vezirleriyle devlet işlerini görüşmeye başlamalıymış.

En ağırına giden de, kölenin ne zaman istese Padişah’ın huzuruna çıkabilmesiymiş...

Oysa kendisi hüsn-ü kabul görmüyormuş. Derken mübarek Ramazan gelmiş. Mevsim yaz, hava sıcak, İstanbul kavruluyor, oruç insanları zorluyormuş.

Sadrazam’ın aklına parlak bir fikir düşmüş. Habeşli dalkavuğu huzuruna çağırıp konuşmaya başlamış: “Sen Padişah Efendimizin en sevdiği insansın. Bir dediğini iki etmez. Senden bu ümmet adına bir ricam olacak...”

“Nedir halledelim” derken, hindi gibi kabarmış, dalkavuk...

Sadrazam için için gülerek, anlatmaya başlamış: “Malum, ramazandayız. Havalar çok sıcak. Günler uzun. Ümmet oruç tutmakta zorlanıyor...”

“Malum” demiş dalkavuk, “ben dahi zorlanıyorum.”

Sadrazam son derece ciddi bir yüz ifadesiyle sözlerine devam etmiş:

“Cennetmekân Sultan Selim-i evvel (Yavuz) zamanında ramazan orucu üç aymış. Böyle sıcak günlere denk geldiğinde, Yavuz, Halife-i rüy-i zemin olarak bir ferman çıkarmış ve üç ay tutulan ramazan orucunu bir aya indirmiş. Şimdiki Efendimizin de adı Selim, ramazan da yine çok sıcak günlere denk geldi, adaşı ve atası Yavuz Sultan Selim gibi bir ferman daha çıkarıp orucu on beş güne indirse, ümmet kıyamete kadar Efendimize dua eder.”

Derin bir nefes aldıktan sonra eklemiş:  “Sen de dualardan nasiplenip Cennet-i Âlâya kurulursun.”

Habeşli köle düşünceye dalmış: “Olur mu dersin?”

“Hem de çok güzel olur. Eminim sen teklif edersen, yapar. Sevabın dışında Padişah’tan okkalı bir de armağan alırsın.” 

Teklif bu kez dalkavuğun aklına yatmış: “Merak etme hallederim” diyerek, seke seke Padişah’ın huzuruna çıkmış. 

On dakika kadar kalmış. Ve seke seke girdiği kapıdan âdeta sürünerek çıkmış. Padişah arkasından hâlâ bağırıyormuş: “Seni mel’un Karavaş seniiiii, seni yezid seniiiii!”

Bir sütunun arkasına siperlenip dalkavuğun huzurdan çıkmasını bekleyen Sadrazam,  dalkavuk kapıda belirir belirmez, kıs kıs gülerek sormuş: 

“Ne oldu, Padişah teklifini kabul etti mi?” 

Dalkavuk, kesik kesik cevap vermiş: “Teklifi duyunca çok öfkelendi, ‘Beni âleme rüsvay edip kıyamete kadar lânetle mi andıracaksın’ diye kızdı. Hakkımda sürgün fermanı çıkardı; Fizan’a sürüldüm.”

Köle ağlayarak uzaklaşırken, Sadrazam arkası sıra bağırmış:

“Ramazanı kökünden kaldırsın dedirtseydim, sürgünle paçayı kurtaramaz, kellenden olurdun, maskara herif!”

 

Fatih’in bir vakfiyesi

Osmanlı’da ilk vakıf Orhan Gazi tarafından, İznik’te, eğitim-öğretime ilişkin olarak vücuda getirildi: Kurduğu üniversitenin bilimsel özerkliğe (hâlâ ulaşamadığımız büyük hasret) kavuşabilmesi için gereken ekonomik bağımsızlığı temin amacıyla da bir kısım gayrimenkuller vakfetti. Osmanlı’nın vakıflaşma süreci, böylece başlamış oluyordu. Bu sürecin nasıl işlediğini göstermesi açısından Fatih’in bir vakfiyesini biraz sadeleştirerek özetlemek istiyorum:

“Ben ki, İstanbul Fatihi abd-i âciz (aciz kul) Sultan Mehmed Han’ım! Bizatihi alnumun teriyle kazanmış olduğum akçelerumle (şahsi paramla) satun alduğum İstanbul’un Taşluk Mevkii’nde kain (bulunan) ve malumu’l hudut(sınırları belli) olan yüz otuz altı bap dükkânımı aşağıdaki şartlar muvacehesinde vakf-ı sahih eyledum. İş bu gayr-i menkulatumdan(dükkânlarımdan) gelicek nemalardan (gelirlerden) İstanbul’un her sokağına ikişer kişi tayin eyledum. Bunlar, ellerinde bir kap içerisinde kireç tozu ve kömür külü karışımı olduğu halde günün müteaddit saatlerunde sokakları gezeler. Tükrüklerin üzerine bu tozu dökeler (kirecin mikrop öldürücü etkisini unutmayalım) ki, yirmişer akçe alalar...

“Ayrıyeten, on cerrah (operatör), on tabip (doktor) ve üç de yara sarıcı(hemşire-sağlık memuru) tayın eyledum. Bunlar dahi, ayın belli günlerinde İstanbul’a çıkalar, bilaistisna (ayırım yapmadan) her kapuyu vuralar ve o hanede hasta olup olmaduğun soralar, hasta var ise ve şifası mümkin iseşifayap edeler (evde tedavi etsinler); değilse kendulerunden hiç bir karşıluk beklemeksızın (ücretsiz) Darülâceze’ye (yoksullar bakımevine) kaldırarak orada salah bulduralar (iyileştirsinler)…

Maazallah (Allah korusun) İstanbul’da et buhranı çıkacak olursa vakfittuğumyüz adet tüfengi ehline (avcılara) vereler. Bunlar, hayvanat-ı vahşiyenin (av hayvanlarının) yumurtada ve yavruda olmadığı sırada balkanlara (dağlara-ormanlara)çıkub avlanalar ki, zinhar (kesinlikle) hastalarumuz gıdasuz(proteinsiz) kalmasunlar…

“Ayrıyeten, külliyemde bina ve inşa ittuğum imarethanede şehit ve şühedanın harimleri (şehit aileleri) ve İstanbul fukarası yemek yiyeler... Ancak, yemek yemeye veya almaya bizatihi kenduleri gelemeyecek vaziyette olanlarun yemekleri günün loş karanlığında kimse görmeden (bu da muhtaç insanı incitmemeye yönelik vicdani bir hassasiyet) kapalı kaplar içerusunda evlerine götürüle...”

Böyle bir inceliği gösterebilmek, insanı mânâ ve mahiyetiyle tüm olarak kavrayabilmeyle mümkündür. 

Bu da yaradılış hikmetini ayrıntılarıyla özümsemeyi gerektirir. Belli ki ceddimiz, “insan” denen mükemmelliği bütün hikmetiyle kavramıştı... 

Öyleyse şunu rahatlıkla söyleyebiliriz ki, “vakıf”, sevginin öteki adı olmanın yanı sıra, İnsan”ı kavrayan “hikmet”in de öteki adıdır: Zaten bu yüzden “Müslüman”dır.

“Anlattıklarınız güzeldir, ancak geçmişe aittir ve geçmişte kalmıştır” diyeniniz varsa, onlara belediyelerin iftar çadırlarını görmelerini, hattâ bir iftarlarını çadırda açmalarını öneririm.

O zaman anlayacaklar ki, ecdadın insan sevgisi kokan vakıf kültürü, günün ihtiyaçlarına uyarlanmış, bu sayede İstanbul, ramazan boyunca, milyonların iftar ve sahur yaptığı büyük bir imarethâneye (fakir fukaraya ve yolculara bedava yemek verilen yer) dönüşmüştür.

Bunu yaşadıktan sonra, insan, Namık Kemal’in “Vatan Kasidesi”ndeki vurguyu daha rahat anlıyor: 

“Biz ol nesl-i kerîm-i dûde-i Osmaniyanız kim, 

 “Muhammerdir serapa mâyemiz hûn-ı şehadetten; 

 “Biz ol âl-i himem erbâb-ı cidd ü içtihâdız kim, 

 “Cihangirâne bir devlet çıkardık bir aşiretten…” 

Yani:

Biz öyle şerefli Osmanlı soyundanız ki,

Hamurumuz şehit kanı ile mayalanmıştır;

Elbirliği içinde öyle büyük bir maharetle çalıştık ki,

Büyük bir cihan devleti çıkardık bir aşiretten.

O zaman yapabilmişsek, neden şimdi de yapamayalım ve tekrar büyüyemeyelim? 

 

İnsan, ramazan ve hayır-hasenat

 

Hem dini, hem de milli kültürümüzün temelinde “eşref-i mahlûkat” olarak “insan” var: “Her şey insan için” görüşü, medeniyet anlayışımızın bamteli ve temeli... 

Bu idrak içinde eğitilen Osmanlı insanı din, dil, renk, ırk farkı gözetmeksizin insanlara hizmeti ibadet telakki etmiş, “İnsanların en hayırlısı, insanlara faydalı olandır” prensibi çerçevesinde, hayırda yarışmış, bu ulvi ve külli yarışın bir sonucu olarak da, büyük hayır müesseseleri (vakıflar) vücuda getirmiştir. Osmanlı’da vakıf müesseselerin bolluğu ve yaygınlığı “hayır”da yarışın ne denli büyük bir toplumsal heyecan dalgası oluşturduğunu gösteriyor.

Rahatlıkla diyebiliriz ki, Osmanlı insanı, “İnsanların en hayırlısı insanlara faydalı olan, malın en hayırlısı Allah yolunda harcanan, Allah yolunda harcananın da en hayırlısı halkın en çok ihtiyaç duyduğu şeyi karşılayandır” anlayışı çerçevesinde, hayatını yaradılış hikmetine hizmete vakfetmişti.

Devlet, insanının bu ulvi çabasından öylesine etkilendi ki, bizatihi kendisi devasa bir vakfa dönüşüp din, dil, renk, ırk, kılık, kıyafet, anlayış farkı gözetmeksizin, tüm gücünü, yönettiği insanların hizmetine sundu…

Çok da iyi yaptı, çünkü hayatın merkezi insandır: “Kâinat hayata, hayat insana bakar.” Vakıf müesseseleri ise insana (ve tabii ki hayata) duyulan sevgi ve saygının kurumlaşmış halidir. 

Hemen her konuda vakıflar vücuda getiren Vakıf Medeniyeti’nin ince çizgisine ve duyarlılığına bakar mısınız lütfen?..

* Kimsesiz çocuklara, öksüzlere, yetimlere meyve yedirme vakfı;

* Kimsesiz çocukları gezdirme vakfı;

* Düşmana esir düşenlerin fidyelerini ödeyip kurtarma vakfı;

* Fakir ve kimsesizlerin cenazelerini kaldırma vakfı;

* Sakatlanan veya çalışamayacak kadar yaşlanan işçi ve esnafa yardım vakfı;

*  Borç yüzünden hapse girenlerin borçlarını ödeme vakfı;

* Öksüz kızlara çeyiz vakfı;

* Hac yolunda parasız kalanlara yardım vakfı; 

* Ticaret ve sanatta işi bozulanlara yardım vakfı; 

* Tohumluk temin edemeyen fakir çiftçilere tohumluk verilmesi;

* Harp ve kıtlık halleri için ülkenin uygun yerlerine yiyecek depo edilmesi;

* Hizmetçilerin ve cariyelerin efendilerine verdikleri zararı tazmin vakfı…

Daha akla-hayale gelmeyen konularda bir sürü vakıf ve yardım müessesesi… Bunlar o kadar yaygındır ve çeşitlidir ki, Avrupalı gezginleri hayretler içinde bırakmıştır. Bunlardan Corneille Le Bruyn şöyle diyor: 

“Türklerin hayrat ve hasenata çok düşkün olduklarını ve hatta Hıristiyanlardan çok fazla hayrat vücuda getirdiklerini inkâra imkân yoktur. Türkiye’de pek az dilenciye tesadüf edilmesinin başlıca sebeplerinden biri de işte budur.” (İsmail Hâmi Danişmend, Garb Menbalarına Göre Eski Türk Seciye ve Ahlâki, İstanbul Kitabevi, 1961).

Elisee Recus ise hayvanlara gösterilen şefkatı dillendiriyor: 

“Osmanlılardaki iyilik duygusu hayvanları dahi kucaklamıştır. Birçok köyde eşekler haftada iki gün izinli sayılır... Türklerle Rumların karışık olarak yaşadığı köylerde ise bir evin hangi tarafa ait olduğunu kolaylıkla anlayabilirsiniz: Eğer evin bacasında leylekler yuva yapmışsa, bilin ki o ev bir Türk evidir.” (1880, Küçük Asya. c. 9).

Böyle müesseseler düşünebilmek için, insanın yaradılış hikmetini kavraması gerekirdi. İnsanın yaradılış hikmetini en iyi anlatan kitap Kur’an olduğuna göre, insana hizmeti pek tabii Müslümanlar kurumlaştıracaklardı. 

Ramazan-ı mübarekte eski “ramazanlaşmış insan”ımızı hatırlatmak istedim…

Bir sonraki yazımda inşallah Fatih Sultan Mehmed’den bir vakıf örneği verelim…

 

Ateşle yıkanmak!

 

“Ramazan”, “ramda” mastarından alındığı takdirde, “yanmak” manasına gelir…

Günahlar yanar ramazanda…

“Ramadiyu” masdarından alınırsa, anlam “yağmur”a dönüşür…

Kudret yağmuru altında kalpler yıkanıp temizlenir…

Bizde ramazanlar, “On bir ayın sultanı” olarak selamlanır: “Kur’an Ayı”, “Rahmet Ayı”, “Mağfiret Ayı” olarak nitelendirilir.

İzninize bunlara bir madde de ben eklemek istiyorum: Ramazan aynı zamanda “Birlik-beraberlik Ayı”dır…

Geçtiğimiz yıllarda Diyanet’in yaptırdığı bir araştırmaya göre, toplumumuzun yetişkin nüfusunun yüzde seksen üçü (sürekli ve arada bir olmak üzere) oruç tutuyor…

Demek ki, toplumumuzun yüzde seksen üçü yaradılış hikmetine uygun olarak, yüreklerini Allah yolunda bütünlemiş olarak gönül gönüle Allah’a yürüyor…

Bence bu toplumsal mânâda “birlik-beraberlik” özlemimize hem çok önemli bir vurgu, hem de “birlik-beraberlik” özlemimizin hangi adreste gerçekleşeceğini gösteren bir işarettir...

Şimdiye kadar her kesimden pek çok kişi (siyasetçiler dâhil) “birlik-beraberlik”vurgusu yapar, ancak herkes kendini (ideolojisini, siyasetini, tarikatını, cemaatini, v.s.) adres gösterdiği için, “birlik-beraberlik” bir türlü gerçekleşmezdi… Artık adres belli: Oruç!..

Yürek ritmimiz oruçta bütünlendiğine göre, bu olguyu sağlayan inanç unsurunu daha fazla görmezden gelmemiz mümkün değil.

İnanç manzumesinin dışında birlik arayanların hüsranına tarih şahittir. Bunun en taze örneği de Sovyetler Birliği’dir. İdeolojik yapılanma çerçevesindeki gerçekleştirileceği düşünülen birlik-beraberliğin ömrü (silahlı tehdide ve menfaat ilişkilerine rağmen) sadece bir insan ömrü kadar olabilmiştir. Silahlı tehdit ortadan kalkar kalkmaz toplumlar ya camie, ya kiliseye, ya da havraya (kendilerini nereye ait hissediyorlarsa oraya) koştular.

Bediüzzaman Said Nursi Hazretleri, daha kurulduğu yıllarda komünizmin devlet projesinin çökeceğini söylerken, sanırım, beşeri hedeflerde sağlanacak “birlik-beraberlik”lerin uzun ömürlü olmayacağı görüşünden hareket ediyordu…

Bunun için de “birlik-beraberlik” özleminin ipuçlarını veriyordu:

“Allah’ımız bir, Peygamberimiz bir, Dinimiz bir, Kitabımız bir, Kıblemiz bir... Bir bir bir... Yüzlerce bir...”

Sayılan “bir”ler özlenen birliğin özü ve özetidir...

Düşünün: Allah’a inanan herkes “Allah’a iman” esasında birleşmiş, bir anlamda “birlik” olmuşlar, Peygamber Efendimiz’e inananlar “Mü’minler ancak kardeştir” hükmüne tabi olup kardeşleşmişler: Oruçta bütünleşmiş, teravihte omuz omuza vermişler...

Bunun bir de “milli birlik” boyutu var ki, onun da ekseni, ortak tarihtir: Özellikle Çanakkale Savaşları ile Milli Mücadele’miz ve nihayet 15 Temmuz direnişimiz, yürek ritmimizi bütünleyen olgulardır…

Hatırlayalım ki, 15 Temmuz gecesi yüreklerini tankların altına atanlar, herhangi bir ideolojik yahut siyasi slogan eşliğinde değil, “Bismillah” ve “Allahüekber” eşliğinde ölüme meydan okudular.

Açıkça söylemek gerekirse, Çanakkale sırtlarında ninelerimizle dedelerimizin uğruna şehit oldukları kutsalların yeniden inşasıyla ihyası, “birlik-beraberlik”özleminin dinamosu olabilir.

Çekirdeği iman, ruhu “Ramazan” olan Müslüman bir milleti ne terör, ne fitne, ne Batı’nın tuzakları sindirebilir.

“Girmeden tefrika bir millete, düşman giremez; 

“Toplu vurdukça yürekler, onu top sindiremez!” (Âkif).

Her ramazanda tazelenen özgün dinamiklerimiz sayesinde tüm renklerimizle birlikte “kardeşçe” yaşar gideriz.

Ramazanınız mübarek olsun, efendim. 

 

Türkçemiz

Milli Eğitim Bakanlığı ile Kültür Bakanlığı’nın birinci derecede görevi olan Türk Dilikonusu yıllardır ihmal edilir, ama benim de yıllardır ana gündemlerimden birini oluşturur. Çünkü dilini kaybeden bir milletin akıbet kaybolacağına inanırım! 

Ve bilirim ki, emperyalizm, önce tarihe, ardından dile, sonra aileye, nihayet dine musallat olur!

Tam umudumu kesmek üzereyken, çok şükür Cumhurbaşkanımız, dil konusuna da el attı ve dedi ki:

“Geçtiğimiz bir asır, maalesef dilimiz konusunda en çok sıkıntı çektiğimiz en çok kopuş yaşadığımız dönem olmuştur.

Kendi ana dilini en doğru şekilde konuşmayan toplumun başkalarına da faydası olmaz. Dil konusunda maalesef bir özentidir gidiyor. Kendi dilimizin güzellikleri varken, bu konudaki bu yarış hoş değil.”

“Hep belediyelere söylüyoruz, kendi dilimizden olmayan tabelaları sökün.”

Eminim söylüyordur. Sayın Cumhurbaşkanımız, milli meselelerde son derece hassastır. Milli değerlere sahip çıkacak “kültür adamları” yetiştiremeyen Türkiye’de başka çare de yok.

Ama galiba bazı serzenişleri yeterince karşılık bulmuyor. Teknik yatırımlarıyla göz dolduran AK Parti’li belediyelerin çoğunda bu tür hassasiyetler pek yok. “Böyle gelmiş böyle gider” havası devam ediyor. Oysa böyle gitmez. Gitmemeli de zaten. Zira bıçak kemiğe dayandı. Bir adım sonrası uçurum! “Olanak-olasılık”la gelinebilecek son noktaya geldik. Ya köklü değişimi “mümkün” hale getireceğiz ya da üçyüz kelime ile kavga edip duracağız. Bu kadar az kelime ile kavgadan başka bir şey yapılamaz. Meselâ şiir yazılamaz, edebi eser üretilemez.

Sadece dil mi? Mimarimiz de “sizlere ömür!” Geleneksel “yatay” mimariyi terk edip “dikey”e geçtik geçeli, toprakla birlikte gerçeğimizden de koptuk! Gerçeğimizi aramak yerine taklidi sürdürmeye çalışıyoruz. Hiçbir taklit aslına yetişemeyeceği için de patinaj yapıp duruyoruz.

Sayın Cumhurbaşkanımız bu konuda da uyarmıştı. Lâkin sorumlular bildiğini okumaya devam ediyor. “Dinci-irticacı” derler korkusuyla, kadim olana alenen sırt dönülüyor.

Ne tarafa baksam yabancı markalar, yabancı isimler: Her yerde “residance”; her taraf “City”, “Hıll”, “Mall” olmuş.  

Artık Türkçe kelimeler bile İngilizce harflerle (“saatçi” yerine “saatchi” gibi) yazılıyor. Çocuklarımıza “yabancı” isimler veriliyor… 

Kendi ülkemde “yabancı” gibiyim! Türk Milleti’nin bir kesiminin kendi dilinden, dininden, tarihinden, köklerinden, geleneklerinden, alfabesinden utanmasını anlayamıyorum. Özentinin bu raddeye gelmesini çözmekte güçlük çekiyorum. 

Evet, yüz yıl kadar önce bir “reddi miras” yaşadık. Bunu bir yüz yıl daha sürdüremeyiz. Zararın neresinden dönülse kârdır. Bir “toparlanma” sürecine girmemiz lâzım. Buna dilden başlanmalı. Kelimelerimize, kavramlarımıza dönmeliyiz. Tekrar “Kamus namustur” (Cemil Meriç) diyerek “milli ve yerli” yola girmeliyiz.

Yüz yıldır “taklitte varlık” arıyoruz. Kıyafetimiz taklit, siyasetimiz taklit, eğitim sistemimiz taklit, kültür politikamız taklit (heykel merkezli), alfabemiz taklit (lâtince), müziğimiz taklit, romanımız-sanatımız taklit…

“Kadim”e “rücû’” etmemiz lâzım!

Duydunuz mu belediyeler: Cumhurbaşkanımız bunu söylüyor. 

 

Kılıçdaroğlu Hocaefendi’den fetvalar!

Susun ve can kulağıyla dinleyin: Bana “tarihçi”liği yakıştıramayan en tarihçi tarihçimiz ve dahi allame-i cihanımız Kılıçdaroğlu Hocaefendi, TOBB Genel Kurulu’nda tarih dersi veriyor:

“Türkiye’nin 15’inci devlet olmasıyla övünürüz, bu ne demektir? 14’ünü batırdık demektir.”

Âlim dediğiniz böyle kesin konuşur: “15 devlet kurduk, 14’ünü yıktık!”

“Cumhurbaşkanlığı forsunda, Türk devletlerini simgelediği varsayılan yıldızları saydı” (bazıları cumhurbaşkanı olurken bazıları yıldızları sayar) diyeceğim, ama orada 15 değil, 16 yıldız var. Bir rivayete göre tarihte kurduğumuz devletlerin sayısı bu kadar (ama aslında bu kadar değil), merkezdeki güneş de bugünkü Türkiye Cumhuriyeti Devleti’ni simgeler. Toplam 17 yıldız. KılıçdaroğluHocaefendi bir çırpıda ikisini yıkmış bile!

Aslına bakarsanız, Cumhurbaşkanlığı forsundaki yıldızların tarihte kurduğumuz devletleri simgelediğini sanmıyorum. Çünkü kurduğumuz devletlerin sayısı 17’nin çok çok üstünde. Kurduğumuz beyliklerin sayısının bile 32 olduğunu söylersem (ki bunların çoğu bugünkü Türkiye’mizden büyüktür) gerisini anlarsınız. 

İmparatorluklarla birlikte düşündüğümüz takdirde sayı 35’i geçiyor. Türkiye Cumhuriyetiyle birlikte 36 devlet. O zaman 35’ini yıkmış mı oluyoruz?

Kılıçdaroğlu Hocaefendi’nin mantığına göre, acımadan yıkmışız! Tarihi realiteye göre ise bayrak devr-i teslimi yapmışız. Miadını dolduran tarih sahnesinden çekilmiş, yeni Türk devleti tarih sahnesine çıkmış. Çok şükür tarihin hiçbir devresinde bu millet devletsiz kalmamış.

Emekli kahvehanelerinde yapılan bu tür tartışmalara, tarihten azıcık haberdar olan herkes kahkahalarla güler. Ama o ciddi ciddi, üstelik yeni bir keşif gibi sunuyor: Boşuna dememişler, “Cehalet saadettir” diye: İnsan rahat oluyor.

Aynı konuşmasında Kılıçdaroğlu Hocaefendi, “Devasa Osmanlı niye battı?” diye soruyor ve “bilimsel” cevabını veriyor: “Bir toplu iğne bile üretemeyen, bilimi ve teknolojiyi reddeden Osmanlı battı. Akdeniz’i göle çeviren Osmanlı niye battı? Bunun üzerinde niye kafa yormuyoruz?”

Siz üzerinize vazife olmayan, ayrıca da kapasitenizi aşan tarihe kafa yormayı bırakın da, CHP’ye bakın: CHP neden batıyor, ona kafa yorun! 

Aslında tarihi karalamak CHP’nin geçmişinde var. Buyurun bakın…

Tarih: 3 Mart 1924. Yer: Türkiye Büyük Millet Meclisi.

Rize milletvekili Ekrem Bey, Meclis kürsüsünden geçmişe düpedüz sövüyor:

“Tarih bize gösterir ki, bu zevat (padişahlar) her zaman bu tahta bütün kuvvetleriyle sarılmışlar ve onu elde etmek için icabında Türk milletinin boğaz boğaza gelmesini istemişlerdir.” (Bravo sesleri)… Bunların tahta merbut (bağlı) olmalarına sebep, yalnız menfaat, ihtiras; bundan ibarettir.

Efendiler, Türk milletinin bu kadar geri kalmasına sebep, mes’ul padişahlardır.Padişahlardır, çünkü onlar milleti, kahhar bir idare-i mutlaka altında boğarak ve yalnız kendi menfaatlarını düşünerek, onun terakkisi (ilerlemesi) için hiçbir şey yapmamışlardır.

Binaenaleyh efendiler, bu tarihi yukarıdan aşağı tetkik edersek hep cinayet, şahsî ihtiras görülür… Binaenaleyh yukarıdan aşağı hep bu tahta ihtiras görürsünüz. Ve baştan aşağı cinayetlerdir... Mazisi cinayetlerle dolu ve Türk milletine hizmet etmemiş olan bu ailenin hilâfetle münasebeti nedir?” (2. TBMM Zabıt Ceridesi, c.7, s.31 v.d.)…

Zihniyet aynı. Bu yüzden de CHP bir türlü dirilemiyor.

“Osmanlı topluiğne yapmadığı için battı” öyle mi? Peki siz 27 yıllık kesintisiz ve alternatifsiz iktidarınızda, millete kaç topluiğne bıraktınız?   

Tek sermayeniz altı ok: Onları da milletin dinine, imanına, yüreğine batırdınız!

 

“Derdi olanın öfkesi de olur!”

Üstad Necip Fazıl Kısakürek, 25 Mayıs 1983’te (34. yıldönümü) Rahmet-i Rahman’a kavuşmuştu. Bu münasebetle bir hatıra ile başlamak istiyorum.

En eşref saatini kollayarak, sormuştum: “Neden bu kadar öfkelisiniz, Üstad?”

“Çünkü derdim var” demişti, “derdi olanın öfkesi de olur!”

Çok gençtim, sözlerindeki deruni mantığı kavrayamamış, başka sual sorma cesareti de bulamadığım için, sadece “peki” diyerek Yerebatan Sarnıcı’na doğru yürümüştüm…

Üstad’ı anlamak için yalnızlığa ihtiyacım vardı. 

Arkamdan acıyarak baktığına eminim. Sarnıç yalnızlığında (o tarihte turist akını yoktu) anladım ki, büyükleri kavramak küçüklerin haddi değildir. Bu yüzden sağlığında anlaşılmış filozof ve sanatçı çok nadirdir. Çoğunun kıymeti öldükten sonra “idrak” edilebildi.

“Sanatçı” aynı zamanda “savaşçı”dır: Besteci notalarla savaşır, yazar kelimelerle… Ressam istediği rengi ve ahengi tutturamadığından “sinirküpü”,hattat “vav”ın kavisini yakalayamadığı için “aksi”, ebrucu, suyun ruhunu, dilediği kıvamda kâğıda emziremediğinden sürekli “tedirgin”dir. Hepsi kendi kendisiyle boğuşur, durur! Bu da onları sonsuz yalnızlaştırır!

Yalnızlıklarının sebebi dostsuzluk değil, “sanatçı” kimliğinde üreyen “yeni oluş”ları keşif seferine çıkmak için sık sık içe dönme mecburiyetidir: Kendilerini kimseyle paylaşmak istemezler.

Yani sanatçının yalnızlığı, bilinçli bir tercihi yansıtır: Üretmek için başka çareleri yoktur!

İşte bu yüzden davetlere nadiren katılırlar (aşırı sosyal sanatçı, tükenişin eşiğindeki sanatçıdır). Katılsalar bile mümkün olduğu kadar gözden ırak bir köşe seçer, kalabalığı değil, kendilerini dinlemeyi tercih ederler.

Duyguları sıradan değildir. Çok karmaşık, çok zevzek, çok renkli, çok yaramaz, çok estetik, çok romantik ve hatta çok çelişkili duygular arasında sürekli med-cezir (gel-git) yaşarlar. 

“Çelişki”yi umursamaz, “hata”yı ciddiye almazlar; onlar açısından önemli olan “ilham”dır ki, o da hataların ve çelişkilerin arasından çıkar.

Hayata bakışları kuşkusuz derindir. En küçük ayrıntıyı bile ıskalamaz, pek kimsenin dikkat etmediği yerlere takılır, kolaylıkla mutlu, ya da mutsuz olurlar.

Bu yüzden duygu dünyaları yüreklerini zaman zaman incitir, acıtır. Yürek vurgunu, yürek yorgununa dönüşürler: Sık sık hayata küser, sonra yeniden barışırlar. “Normal” yaşamayı bir türlü beceremezler! Bu halleriyle de yadırganır ve yargılanırlar.

 “Yaşamayı başaramayan yazmayı öğrenir” diyen (belki de ben demişim, çünkü bu sözü yazıncaya kadar hiç bir kitapta okumadım) çok haklı: Yaşayanla yazan çoğu kez aynı insan değildir!

Olaylar, sanatçıyı hem yoğurup olgunlaştırırken, hem de çok yorar... Yoğun duygusallığı bazen yüreğine abanır, yüreğini yerden yere vurur!.. 

“Pire”yi hayal âleminde öyle bir “deve” yapar ki, gerçekle hayal bazen iç içe girer de hangisini yaşadığını kestiremez. 

Zaman zaman da duygularının enkazı altında kalıp ezilir.

Enkazdan çıkmak için debelenirken hem kendine, hem başkasına zarar verebilir.

Böyle durumlarda sanatçının (yazarın-çizerin) kusuruna bakmayacaksınız: Zira o kendi varlığını yazdıklarına katmış, kendisi koca bir boşluktan ibaret kalmış bir varlıktır! “Eser”lerinden önce onları okumak lâzım…

Ben Necip Fazıl’da bunları okumuştum.

Allah rahmet eylesin.

Ramazanınız mübarek olsun.

 

Hayat Mektebinden geçer not almak

Hayat bir mektep olsa (ki, zaten öyledir): Karnelerinde kırık var diye çocuklarını ve torunlarını azarlayan biz yetişkinler de “Hayat Mektebi”nin ebedi talebeleri olsak (öyleyiz)…

Hayat bize arada bir karne verse…

Geçer not alabilir miydik?

Dürüstçe cevap verin lütfen: Matematikten ne durumdasınız?

Hesabınız, kitabınız yerinde mi? Aile bütçesini denk getirebiliyor musunuz? Gelirinizle giderinizi denkleştirebiliyor musunuz? Alışveriş çılgını mısınız? Kredi kartlarını kolayca kullanıp ödemede zorlanıyor, zorlandıkça, “devlet bu işe bir el atsın” diyerek, kendi hesapsızlığınızın faturasını devlete yüklemeye çalışıyor musunuz?

Anlaşılan o ki, çoğumuz matematikten kalırız!

Türk Dili ve Edebiyatı: Ezberinizde kaç doğru düzgün şiir var? Vazgeçtik Fuzuli’yi, Baki’yi, Nedim’i, Şeref Hanım’ı, Namık Kemal’i, Ziya Paşa’yı, Yahya Kemal’i, Mehmed Âkif’i anlayabiliyor musunuz?

Osmanlı Türkçesini okuyabiliyor musunuz? En az beş bin kelime ile konuşup yazabiliyor musunuz? (“Ya sen?” diye soracağınızı bildiğim için söyleyeyim: Bir araştırmaya göre 13 bin kelime ile yazıyormuşum).

Lisana hâkim misiniz? “Türkçe’nin Sırları”nı (Nihad Sami Banarlı Hoca’mın bu isimde bir kitabı var) biliyor musunuz? “Şey-mey” demeden ııı-uuu diye tıkanmadan konuşabiliyor musunuz?

Sanırım “Türk Dili ve Edebiyatı Dersi”nden de çoğumuz kalırız!

Tarih: Birkaç söylenti, yalan-yanlış iddia dışında tarih konusunda ne biliyorsunuz sahi?

Gerçeği aramaya çıktınız mı? Merak edip bir konuyu araştırdınız mı? Tarih konulu kaç doğru kitap okudunuz? Bildikleriniz kitaptan mı, yoksa kulaktan mı gelme?..

Resmi yalanları mı tekerliyorsunuz, yoksa doğrusunu öğrenmeye mi çalışıyorsunuz? Sanırım “Tarih Dersi”nden de çoğumuz kalırız!

Coğrafya: Türk coğrafyasından haberiniz var mı? Bu coğrafyanın bugün ne durumda olduğunu biliyor musunuz? 

Ata yurdumuz Doğu Türkistan’ın bugün Çin işgali altında bulunduğundan, “Türkistan” dememek için adının bile değiştirilip Şincan” yapıldığından haberiniz var mı?

Sadece Afrika Kıtası’nda 29 İslâm devleti olduğunu, bu coğrafyanın Avrupalılar tarafından asırlarca sömürüldüğünü, zenginliklerinin yağmalandığını, Türkiye Cumhuriyeti Devleti’nin ise on beş yıl öncesine kadar Afrikalı kardeşlerini yok saydığını, Sayın Erdoğan sayesinde yeni yeni irtibat kurulduğunu, yatırım yapıldığınıbiliyor musunuz?

“Adriyatik’ten Çin Seddi’ne kadar” cümlesi size ne ifade ediyor?

Galiba “Coğrafya Dersi”nden de çoğumuz kalırız!

Din Kültürü ve Ahlak Bilgisi: Dinimizin en azından “muamelat” kısmını öğrenmek için bir “ilmihal” bile okuma gereği duymadan, yıllar boyu ekran hocalarına, “Çiklet çiğnemek orucu bozar mı?” türünden saçma-sapan sorular sorduğumuza bakılırsa, bu dersten iyi not beklememiz için bir sebep yok.

“Ahlâk Bilgisi”ne gelince: Başörtülü kızlarımızın bile ekranlarda oynaya oynaya koca aradığını hatırlarsak, bu konuda geçer not almamızın mümkün olmadığını herhalde anlarız.

Ramazan öncesi “İman ve ibadet” notumuza da bakalım…

 

Tutuklanmamı çok isteyen çevrelere...

Sizi hayal kırıklığına uğrattığım için üzülmüyorum, aksine seviniyorum: Çünkü siz zaten hayal kırıklıklarına alışkınsınız…

Her seçim öncesinde “Bu kez CHP” diye yırtınır, her seçim sonrasında ise kepenkleri indirip ortadan kaybolursunuz…

Millet size ders üstüne ders verir. Hayal kırıklıklarını üst üste yaşatır…

Her referandum öncesinde CHP-HDP tarafına eğilip o istikamette cesur (cahil cesur olurmuş) tahminler yürüterek milleti etkilemeye çalışmanıza rağmen, oylama sonrasında her zaman elleriniz böğrünüzde kalırsınız…

Tahminlerinizde yanılırsınız. Hayal kırıklığının envaı çeşidini yaşarsınız. Buna rağmen bıkmaz, usanmaz, yeni yanılgılara ve hayal kırıklıklarına doğru istikrarlı bir şekilde yola devam edersiniz.

“Keban’a hayır”la başlar, birinci, ikinci, üçüncü köprülere ısrarla ve inatla karşı çıkar, “Marmaray’a hayır”, “Avrasya Tüneli’ne hayır”, “santrallere hayır”, “Üçüncü Havalimanına hayır” diye diye göbeğinizi çatlatırsınız, ama hiçbirini engelleyemezsiniz: “…. kervan yürür!”

Yeni hayal kırıklıklarıyla baş başa kalırsınız.

Bu kez de ben sizi hayal kırıklığına uğrattım. Bunun için özür dileyecek değilim. Oh olmuş! “Din” haline getirdiğiniz kininizde debelenip durun!

Bizim olaya gelince…

Tv. Net’te Mustafa Armağan’la birlikte yaptığımız “Derin Tarih” isimli programın konuğu Süleyman Yeşilyurt’tu. 2000’lerde çıkan ve pek çok gazete ile televizyonda övgüyle bahsedilen kitabında bahsi geçen bilgileri paylaştı. Buna rağmen 16 Nisan yenilgisinin intikam dürtüsüyle harekete geçen FETÖ’cü ve PKK’lı çevrelerin kopardığı kızılca kıyamet sonucu, programa soruşturma açıldı.

Bu arada bazı dost bildiklerimin bilinçsizce koroya katılması, benim açımdan işin en üzücü yanıydı: “Akılsız dostun olacağına akıllı düşmanın olsun” atasözünü bir kere daha hatırladım.

Neyse, zamanı gelince onlarla konuşacağız.

Herkes tıynetinin gereğini yapar.

Savcılığa “sanık” olarak değil, “tanık” olarak davet edildim. İfademi verdim. Elli yıla yaklaşan yazarlık hayatımda ilk kez “hakaret” konulu bir soruşturmanın parçası yapıldığımı söyledim. Bir üzüntüm de bu yüzdendi. Benim anlayışımda, tarzımda, duruşumda hakaretin yeri yoktur.

Hayret ettiğim şu ki, beni bilen, fırsat buldukça kitaplarımla büyüdüklerini söyleyen, hak etmediğim halde bazı vesilelerle bendenize övgüler düzen kimi bakanlar, milletvekilleri ve belediye başkanları bile veryansın edenler kervanına katıldı…

Hatta Meclis Başkanı ile Başbakan, devam etmekte olan bir soruşturma hakkında çok ağır konuştular. AK Parti çevrelerinden tek “geçmiş olsun”telefonu almadım. Bazı belediyeler önceden kararlaştırılmış konferans programlarımı iptal etmekte âdeta yarıştılar. Umurumda değil. Ama böylesine derin bir ürkeklikle siyaset yapılamaz. Değil şehir, insan kendi kendisini bile yönetemez!

“Peki, sana kimse sahip çıkmadı mı?” diye soracak olursanız, iftiharla söyleyeyim ki, her kesimden gençler sahip çıktılar, halkım sahip çıktı; korkmadan, çekinmeden destek verdiler.

Kulaklarına karsuyu kaçanlar da duysun diye yazayım: Savcılık “takipsizlik” kararı verdi. Şükür ki, Türkiye’de hâlâ delillere göre hareket eden hukukçular var.

Şimdi hak arama sırası bende. Kimler tarafından yönetildiğini çok iyi bildiğimiz sosyal medya saldırganları ile medya ve siyaset şuursuzları adalet önünde hesap vermeye hazır olsunlar.

“Eski dost”larla da elbette Mahkeme-i Kübra’da hesaplaşacağız. 

 

Kendimize sorular

Hadi bakalım, aşağıdaki tüm sorulara “evet” deyin de, ondan sonra oturup “insan olmanın anlamı” üzerine kafa patlatalım:

* Zaferi ve hezimeti, galibiyeti ve mağlubiyeti, başarıyı ve başarısızlığı, kârı ve zararı aynı olgunlukla karşılayabiliyor musunuz?

* Yüreğinizde açan her çiçeği sulayabiliyor, yüreğinize gelen her baharı koklayabiliyor, din, dil, ırk, renk ayırımı yapmadan her bayramı kutlayabiliyor, kendi iç mehtabınızda gölgenizi gezdirebiliyor musunuz?

* Hiç ummadığınız bir zamanda, ummadığınız zorluklarla karşılaşmanız halinde de şükredebiliyor musunuz?

* Rotanızı başkasına sorarak, danışarak değil, kendi iç güneşinizin aydınlığında kendi yürek pusulanıza bakarak bulabiliyor musunuz?

* Zindanda özgürlüğü, esarette hürriyeti yaşayabiliyor musunuz?

* İnanıyor, inandığınızı yaşıyor ve her gerektiğinde imanınızın burcunda dirilebiliyor musunuz?

* Yüreğinizi her daim hayata ve tüm sevgilere açık tutuyor musunuz?

* Vehimlerinizden, endişelerinizden, kuşkularınızdan, korkularınızdan, tereddütlerinizden ve nefretinizden örülmüş utanç duvarlarını bir hamlede yıkıp hayatla buluşabiliyor musunuz?

* Kendiniz için istediğinizi başkaları için de isteyebiliyor musunuz?

* Size vermeyene sizde olandan verebiliyor, hem kendinizi, hem malınızı insanlarla paylaşabiliyor musunuz?

* Size acımayana da acıyabiliyor musunuz?

* Size taş atana ekmek sunabiliyor musunuz?

* Diken olup yüreklere batacağınıza, çiçek olup yüreklerde açabiliyor musunuz?

* Hata ettiğiniz zamanlarda hiç yüksünmeden özür dileyebiliyor musunuz?

* Sizden nefret ettiğini bile bile, size nefret besleyeni sevebiliyor musunuz?

* Yaradılış hikmetine uygun bir hayat yaşayabiliyor musunuz?

* Gerektiğinde dünya malından geçebilecek bir insani boyutta kalabiliyor musunuz?

* Sizin inancınızdan, sizin milletinizden, tarikatınızdan, cemaatinizden, partinizden, takımınızdan, ilinizden, ilçenizden, köyünüzden olmayan birine de “kardeş” gözüyle bakabiliyor, hiç karşılık beklemeden sevebiliyor musunuz?

* Size yanlış yapan birine hakkınızı helal edebiliyor musunuz?

* Tanıyın tanımayın, insanları selamlıyor, selamlarken gülümsüyor, karşılık verenlerin halini-hatırını soruyor musunuz?

* Elinizde, avucunuzda var olandan fakirin hakkını ayırıyor musunuz?

* İşyerinizde çalışan, ya da yönettiğiniz insanların aile durumlarıyla ilgileniyor, haklarını eksiksiz veriyor musunuz?

* Akşam yorgun argın geldiğiniz evinizde, size sevdiğiniz bir şeyler hazırlamak için çırpınan eşinize, “eline sağlık” diyor musunuz?

* Annenizi, babanızı memnun ediyor, en azından bu konuda çaba gösteriyor musunuz?

* Hayatı sorgulamak yerine yaşamayı tercih ediyor musunuz?

* Her gününüzü son gününüz gibi yaşamaya çalışıyor, böyle bir hassasiyet içinde bulunuyor musunuz?

* Hakkı-hukuku, haramı-helâlı gözetiyor, “günah” işlememek, “yanlış” yapmamak için uğraşıyor musunuz?

* Tanıyın tanımayın, zora düşmüş insanların elinden tutmayı, ama asla başlarına kakmamayı biliyor musunuz?

* Daima okuyor, yeni şeyler öğrenme çabası içinde oluyor musunuz?

Ne kadar “evet”, o kadar “insan!”

Böylece “insan olmanın anlamı nedir?” sorusu da bir cevaba kavuşmuş oldu işte. 

Sanatçı kaçışı

 

Meşhur Hollandalı ressam Van Gogh’un neden kulağını kesip doğum günü hediyesi olarak sevgilisine gönderdiğini, azar azar anlamaya başlıyorum galiba.

“Normal” insanlar renklerle, kelimelerle, notalarla oynamaz; bunlar “anormal”insanların harcıdır. Anlayacağınız her “sanatçı” biraz delidir!

Sanatlarında bir türlü istedikleri kıvamı yakalayamadıkları için, sürekli ihtilâçlar içinde kıvranırlar. Akıbet depresyona sürüklenirler. 

Çalkalanan ruhlarını, dalgalanan iç âlemlerini, fırtınalar altında sarsılan hayatlarını bastırmaya çalışmaktan yorgun düştüklerinde, kendilerini salarlar. 

Bu da onların cinnet halidir: Necip Fazıl, “Cinnet Mustatili”ni boşuna yazmamıştır.

Van Gogh, işte böyle bir cinnet hali içinde kulağını kesmiş, sevgilisine doğum günü hediyesi olarak göndermiştir.

Leonardo da Vinci de, Mona Liza’yı, büyük ihtimalle benzer bir cinnetin perçesinde (La Gioconda veya La Joconde olarak da bilinir) iken resmetmiştir.

Hele de Fransız ressam Kont Henry de Toulouse-Lautrec: Fransa’nın asil ailelerinden birine mensup oluşuna bakmadan, delice bir hayat sürmüş, Moulin Rouge (Kırmızı Değirmen) isimli batakhanede yaşamayı, şatosunda yaşamaya tercih etmiştir. 

Sanırım sanatçılar sürekli bir “kaçış” içindedir!

****

Çok tanınmış bir yazar, bir gün bana (gözlerindeki nemi saklamaya çalışarak) şöhretin bedelinden yakınmış, hattâ bazı haklarının gasp edilmesinden söz etmişti...

İçinin acıdığını hissetmiştim. Benim de içim acımıştı. Aynı zamanda da çok şaşırmıştım. Çünkü karşımda neredeyse ağlayıp hayatından yakınan insan oldukça güçlü, bir hayli etkili, çevresi geniş, dostları arkadaşları bol, sevilen, sayılan bir insandı: Adamakıllı da “meşhur”du.

Yani çoğumuzun yerinde olmak isteyeceğimiz bir konumdaydı. Fakat o an çok çaresiz ve mutsuz görünüyordu.

O gün değil, ancak yıllar sonra yazarımızın mutsuzluğunun ve çaresizliğinin sırrını çözdüm. O salt kendisi olduğu için sevilmek istiyor, fakat hayata katkılarından dolayı seviliyordu...

Kendisine değil, hayat görüşüne saygı duyuluyordu. Kişiliğinden ziyade, işlevi benimseniyordu. O ise “kendisi” olmak istiyordu: Sevilecekse öyle sevilmeli, öyle sayılmalı, öyle benimsenmeli, herkes kadar “hata” hakkı olmalıydı.

Hâlbuki insanlıktan çıkarılmış, sevenleri tarafından “insanüstü bir varlık”konumuna yüceltilmişti. Dolayısıyla hiçbir “hata” payı kalmamıştı.

Sürekli “doğru düzgün” olmak zorundaydı...

Doğru düzgün giyinmek (Biraz uçuk bir kıyafet taşımaya hakkı yoktu), doğru düzgün konuşmak (boş söz söyleyemez, gevezelik edemezdi), yemeğini doğru düzgün yerlerde yemek zorundaydı (ayakta yiyemezdi).

Formel bir yaşam sürmeye mecburdu kısacası; azıcık “çocuk” olmak, azıcık “deli” olmak, “çocuk” ve “deli” olup, yerine göre azıcık dağıtmak hakkı yoktu.

Mesela, oturduğu sitede bisikletle tur atmasını yakıştıramazlardı...

Motosiklet kullanmaya kalkışmasını yargılarlardı...

Eşofmanla koşsa, çevre tarafından yargılanırdı.... 

Oğlu ya da torunuyla çimlerin üstünde güreş tutsa, “çocuklaşmak”la suçlanırdı. Üstelik çocuk olduğunu bağırsa bile inanmazlardı.

Oysa insan ne kadar “çocuk” olursa, o kadar yazar olur! Çünkü çocuk olmak kirlenmemek, temiz kalmak, saf olmaktır! 

 

Güneş, Ay, sanat ve estetik

 

Sinan’ın aşkı sonsuz olduğu kadar sonuçsuz, imkânsız olduğu kadar ihtiyarsızdır: O kadar ihtiyarsızdır ki, padişah adına olduğu için ister istemez “erkeksi” bir hava verdiği Süleymaniye Camii, içindeki duyguları yansıtmaya yetmemiş, 1548’de Üsküdar’da yaptığı Mihrimah Sultan Camii’ne, mimarlık tarihinde ilk kez “kadınsı” bir hava vermiştir (Camiin siluetini etek giymiş bir kadına benzetirler).

Buna rağmen Sinan’ın hâlâ söyleyecekleri vardır: Son sözünü yine Mihrimah Sultan adına Edirnekapı’da yüksek bir tepenin üstüne diktiği camide söyler…

Cami için seçtiği yer, o zamanın İstanbul’unda son derece ıssız bir tepedir. Sinan, camiin yalnızlığında, yaşlandıkça büyüyen yalnızlığını anlatmak ister gibidir.

Cami kapsama alanı olarak küçüktür (sadece 38 metre). Mihrimah Sultan da öyle değil midir? 

Cami küçüktür, ama Sultan’ın sade ve asil güzelliğini yansıtacak kadar da estetiktir. Tek kubbesinin üzerindeki 161 pencere (o tarihe kadar bu açıklıkta ve bu kalınlıkta bir kubbeye 161 pencere koymayı hiçbir mimar başaramamıştır) camii yaptıranın iç dünyasının aynasıdır: Berrak, ferah, temiz ve aydınlık...

Bânisinin adı gibi, “Mihr-ü Mah”…

“Mihr-ü Mah”, Farsça’da “Güneş ve Ay” Farsça’da anlamına geliyor. Sinan tüm ustalığını kullanıp güneşten ve aydan ibaret bu camii yapıyor. 

Malum: Cami, Kanuni’nin kızı Mihrimah Sultan adına yapılmıştır. Sinan, güneş ve ay kadar muhteşem, ama yine onlar kadar kendisine uzak muhabbetini zamanın sırrına sarıp bir yandan abideleştirirken, bir yandan da ebedileştirmiştir.

Edirnekapı’daki Mihrimah Sultan Camii’ne günün her saatinde pencerelerden giren huzmeler camiin ortasında buluşup sarmaş dolaş olurlar. Güneşin durumuna güre yansıyan huzmelerin kıyamdan rükûa, rükûdan secdeye varışları enfes bir görüntü oluşturur. Işık huzmelerinin namazı, aynı zamanda camie “kadınsı” bir eda katar.

Rivayete göre, cami içindeki pandatiflerde ve minare kenarlarındaki uzun işlemelerde de Mihrimah Sultan’ın ayak topuklarına kadar uzanan saçları tasvir edilmiştir.

Yine rivayete göre, saltanat ailesinden gelmesi sebebiyle, Mihrimah Sultan Camii’ni çift minareli yapabilecekken, tek minareli yapması, onyedi yaşında Rüstem Paşa (meşhur Kehle-i İkbal Rüstem Paşa) ile evlendirilen kızın ruh yalnızlığını simgeler: Bu aynı zamanda mimarın da yalnızlığıdır.

Meslek aşkı insana neler de ilham ediyor! Yine de bu camiin en belirgin özelliği bulunduğu yerdir: Yeri itibariyle emsalsizdir. Sinan’ın bu ıssız (Edirnekapı o tarihte yerleşim yeri değildir, ama bir gün kalabalıklaşacağı hesap edilmiş ve orası seçilmiştir) tepeyi büyük bir özenle seçtiği anlaşılmaktadır. 

Bilirsiniz, her 21 Mart akşamı hem gece ve gündüz eşitlenir (Padişah kızı ile aralarındaki eşitsizliği protesto olarak da düşünülebilir), hem de güneş batmadan ay doğar.

Şimdi, Sinan’ın yaptığı camiin bânisinin “Mihr-ü mah” olduğunu ve bunun Farsça’da “Güneş ve Ay” anlamına geldiğini unutmadan hayal edin…

Edirnekapı’daki Mihrimah Sultan Camii’nin tek minaresinin arkasından güneş batarken, Üsküdar’daki Mihrimah Sultan Camii’nin iki minaresinin arasından ay doğuyor (bazen olurmuş, ben izleyemedim)!.. 

Şayet bu gerçekse, Allah’ım, bu nasıl bir matematik dehâ, nasıl bir estetik anlayış, sonsuzla nasıl bir buluşmadır?

Bir kez daha anlıyorsunuz ki, ancak hayata sanat katabilen, estetik algısı yüksek milletler orijinali yakalayabilir ve sonsuza ulaşabilirler.

Biz böyle bir milletiz. Sanatımız “sonsuz aşk”ın adıdır! 

 

Sanat ve hayat

Öğrendiğime göre Türkiye’de altı saatte bir cami inşa ediliyormuş…

Bu kadar sık cami inşa eden bir ülkenin, hâlâ da eski anıtsal camileri taklit etmesi, teknolojik ve mesleki bunca gelişmeye ve değişmeye rağmen modern bir cami mimarisi oluşturamaması bana çok acınası geliyor…

Yapılan camilerin neredeyse tümü ya Süleymaniye’nin yahut Sultanahmet Camii’nin minyatür kopyaları… Arkalarında Sinan gibi bir estetik/matematik dehâ bulunmadığı için de uyumsuz ve uygunsuzdurlar…

Baktıkça bakma isteği yerine, insanda kaçma isteği uyandırıyorlar!

Süleymaniye’ye bir de bu gözle bakar mısınız lütfen? Zaten, şairin yüreğine (Yahya Kemal) “Süleymaniye’de Bir Bayram Sabahı” gibi muhteşem bir şiir ilham eden eserin, bizatihi kendisinin “şiir gibi” olması gerekir…

Süleymaniye “şiir gibi” bir camidir: Bu muhteşem şiirin şairi ise Mimar Koca Sinan’dır.

Önce revaklardaki direkler arasında somutlaşan matematiksel hesaplar karşılıyor insanı… Duvarlardaki girinti çıkıntılarda emsalsiz birer tabloya dönüşmüş işlemelerin Batı resmine taş çıkarttığını fark ettiğinizde, anlıyorsunuz ki, duvarları tablolarla süslemek Batı’nın, duvarı tabloya dönüştürmek ise bizim estetik anlayışımızın ürünüdür.

Ecdat duvarları tabloya dönüştürürken, zaman ve mekândan bağımsızlaştırmış, inancının gereği olan “ebediyet sırrı” ile bütünleyip sonsuza armağan etmiştir.

O tabloyu duvardan asla indiremezsiniz. O tablonun yerini asla değiştiremezsiniz. Başka bir yere asla taşıyamazsınız…

Çünkü bulunduğu yer, olması gereken yerdir ve ancak bulunduğu yerde muhteşemdir. Onlardan birini yerinden almak, tüm mâbedi hâk ile yeksan etmek anlamını taşır. Eski camilerimiz böylesine bir bütünsellik içerir: Mermeri sanatla, sanatı hayatla buluştururlar. 

Daha avluda şaşırıp büyülenmeye başlarsınız. O şaşkınlık ve hayranlık deminde kapıya ve pencerelere bakın: Pencerelerle duvarların büyüleyici uyumunu, kündekârı kapının kubbelere yükselişini, kudret eliyle serpiştirilmiş hissini veren “çil çil kubbe”lerin yer yer minareleşip gözü hiç rahatsız etmeden sonsuzluğa ulaşımını izlersiniz…

Sonra, Yahya Kemal’in şiirinin içine girer gibi, camiye girer, kürsünün mihrapla, mihrabın minberle, hem birbirinden bu kadar farklı ve bağımsız, hem birbirine bu kadar yakın, böylesine iç içe nasıl olabildiklerini düşünürsünüz…

Kubbelerdeki sadelikle duvarlardaki renk cümbüşünün zıt gibi duran karakterlerinde Sinan’ın ruh halini çözmeye çalışırsınız: İmkânsıza âşık olan dehâ, burada da “imkânsız”ı denemiş ve gerçek hayatta yapamadığını yapıp “zıtların estetik uyumu”nu yakalamıştır! 

Süleymaniye’yi seyrederken, insan, hem aşka saygı duyuyor, hem de aşkını mâbede dönüştürüp mübarekleştiren Sinan’a…

Her anıt eserin temelinde bir aşk saklı olsa gerek: Kimbilir belki de artık eski aşklar kalmadığı için, etkileyici “anıt eserler” inşa edilemiyor!

Aslında Sinan’ın aşkı herkesin aşkından farklıdır. Aşkı “farklı” olanın eserleri de “farklı” olur. Nitekim her camide farklı bir üslup denemiş, her denemesiyle “imkânsız”a biraz daha yaklaşmıştır.

“İmkânsız”ın bir adı da “Mihrimah Sultan Camileri” olmuştur.

Yarına kaldı. 

 

Bunları aklınızın bir köşesine yazabilirsiniz

Hazineler derinlerdedir: Derine inmeyi göze alamayan hazineye ulaşamaz...

İlerlemenizin önündeki en büyük engel başkaları değil, bizzat sizsiniz...

Karşınızdaki konuşurken dinler gibi yapıp konuşma sırasının size gelmesini beklerseniz, hayatınızın en önemli eğitimini kaçırabilirsiniz.

Geçmişi evinizmiş gibi görüp ona sığınmayın, kitap gibi düşünüp okuyun…

Kendinize yön arıyorsanız, yolunu kaybetmiş kimselere sormayın…

Siz ancak başkalarını sevdiğinizde, başkaları da sizi sever…

Ana-babanız doğumunuzdan sorumludur, yaşamınızdan siz sorumlusunuz...

Çiçeğin güzeli nadir bitkilerde açar…

Taş yontulur elmas olur, insan yontulur adam olur!..

Çok yaşamak elimizde değil, ama adımızı çok yaşatmak elimizdedir…

Zerginlik değil, ama zengin olma tutkusu insanın ahlâkını bozar…

Biri sizi bir kez aldatırsa suçludur, ikinci kez aldatırsa, bilin ki, siz suçlusunuz!..

Dikkat edin; alışkanlıklarınız anahtarı kaybolmuş bir kelepçeye dönüşebilir…

Kendiniz bir konuyu çok iyi anlamadıkça, başkalarına iyi anlatamazsınız…

Her aptal kendini beğenen başka birkaç aptal bulabilir. Bu onun aptal olmadığını göstermez…

Anneler her zaman haklıdırlar; o kadar çekmişler, üzülmüşler ki, başka türlüsü zaten olamaz…

İnsanları incelemek kitapları incelemekten daha gereklidir…

Anne-babamızı kader seçer, ama arkadaşlarımızı biz seçeriz…

Size ne verdikleri değil, onu nasıl verdikleri önemlidir…

Aşk dünyanın en tatlı mutluluğu ile en derin acısından yaratılmıştır…

En büyük yardımcılarınız azminiz ve sebatinizdir…

Hiç kimse başarı merdivenlerini elleri cebinde tırmanmamıştır…

Başarısızlıklarımız için milyonlarca sebep vardır, ama tek bir mazeret bile yoktur…

Her bildiğini söyleme, ama her söylediğini bilerek söyle…

Ne aradığını bilmeyen, bulduğunu anlayamaz…

Yarıaydınlar bilgisizlerden daha tehlikelidir…

Bilgisizlik korkunun kaynağıdır…

Çocukluk saflığını kaybetmeyen adama “büyük adam” denir…

Cesaret ölmekle değil, yaşayıp mücadele etmekle ölçülür…

Cesareti olmayanın başarısı da olmaz…

Cömert öğüt vermez, yardım eder…

Önemli olan sözler değil, davranışlardır…

Gülün dikenine katlanmak zorunda değilsiniz, ama dikenini dikkate almak zorundasınız…

Özür dilemesini beklediğin insan da senin özür dilemeni bekliyor olabilir…

Hayatın tekrarı yoktur…

Yarıştan bir kez koparsanız, bir daha birinci gelemezsiniz…

Ruhunuza duş aldıramazsınız, bu yüzden kirletmemelisiniz…

Yürek penceresinin camları kirlenmiş olanlar hayatın temiz ve duru yönlerini keşfedemezler. Hayatı temiz ve duru yönleriyle de görmek için, yürek penceremizin camlarını sevgiyle silmemiz gerekir…

Mutlu olmanın yollarından biri isteklerinizi azaltmak, olmazsa imkânlarınızı artırmaktır…

Vazgeçmekten vazgeçmek, başarının yolunu açar.

 

Milletime arz-ı hâl

Kendimden bahsetmek hiç mi hiç hoşuma gitmiyor. O kadar ki, konferans öncesinde biyografimin okunmasını çoğunlukla engelliyorum. “Yavuz Bahadıroğlu kimdir?” diye başlayan biyografi okumalarını “Hiç kimse” diyerek geçiştirmek bana daha anlamlı geliyor. 

Önemli olan yazarın nerede doğduğu, ne zaman evlendiği, neler yaşadığı değil, neler yazdığı, millete neler bıraktığıdır.

Buna rağmen bugünkü yazımda kendimden bahsedeceğim…

Yetmiş yıllık ömrümün tümü okumak, araştırmak, öğrenmek, yazmak ve birikimlerimi tüm toplumla paylaşmakla geçti.

Çeşitli yayınevleri tarafından yayınlanan kitaplarım kendi boyumu aştı. O kitaplarda tarzım, tavrım, duruşum, olaylara bakışım nettir: İman diyorum, ezan diyorum, vatan-bayrak, millet-devlet, hürriyet diyorum, karınca kararınca elimden geleni yapmaya çalışıyorum.

Çeşitli gazetelerde, dergilerde on binlerce köşe yazısı yazdım, televizyon-radyo programları yaptım, röportajlar verdim. Oralardaki tavrım, bakış açım, fikrim de ortadadır… 

Buna rağmen, hiçbir şey yazmamış, hiçbir iş yapmamış muamelesi görüyor, meçhul biri gibi algılanıyor, Tvnet’teki Derin Tarih programı bahanesiyle “yargısız infaz”a tabi tutuluyorum. O programdaki sözlerim çarpıtılıp “Atatürk’e hakaret” ettiğim yolunda kanaat oluşturuluyor.

Bir sürü FETÖ artığı, ikbalden düşmüş siyasetçi, koltuğunu kaybetmesine ramak kalmış parti yöneticisi bazı samimi Atatürkçüleri de maniple ederek başıma üşüşmüş durumda. Günlerdir bana, eşime, çocuklarıma, hatta cennetmekân anne ve babama hakaret yağdırılıyor. 

Kimisi kendini ispatlamaya, kimisi gündemi değiştirmeye, kimisi de “intikam” almaya çalışıyor. 

Güya ben o programda Atatürk’e hakaret etmişim. Etmedim, etmem!

Muharrirlik geçmişime bakanlar göreceklerdir ki, uzun yazı hayatımın hiçbir yerinde kimseye hakaret yoktur. “Hakaret aczin ve bilgisizliğin çocuğudur” diyen bir insanım. “Atatürk’ü Koruma Kanunu” olarak bilinen 5816 sayılı kanunu ihlâlden hiç yargılanmadım. Kanun olmasa dahi hakaret etmezdim.

Çünkü inancım, tarzım ve üslubum buna izin vermez. Ayrıca, kanunu ihlâl etmeden söylenmesi gerekeni söyleyebilecek kadar da deneyimli bir yazarım.

İfade etmeliyim ki, 5816 sayılı kanunu defalarca eleştirdim. Demokratik bir ülkede bunun hiç olmaması gerektiğini düşünenlerden biriyim. Yine böyle bir kızılca kıyamet günlerinde, mezkûr kanunun rahmetli Başbakan Adnan Menderes tarafından istendiğini de biliyorum. Menderes’i takdir etmeme rağmen, bunu yanlış buluyorum. 

Öte yandan, tarihi şahsiyetlerin kanunla korunmaya muhtaçmış gibi gösterilmesi, onlara da haksızlıktır. Bu haksızlığın düzeltilmesini ve tarihi şahsiyetlerin “milli vicdana” emanet edilmesini daha doğru buluyorum.

Mezkûr programda sözü edilen konu, yani Afet İnan’ın Atatürk tarafından “manevi evlât” olarak alınması konusu, çeşitli kitaplarda tartışılmış, farklı görüşler dillendirilmiştir. Bu konuda benim kanaatim, Derin Tarih programında ifade ettiğim gibidir: “Atatürk, devrimlerini hayata geçirmek için, Afet İnan’ı kadınlara örnek olarak yetiştirmek üzere ‘manevi evlât’ almış olabilir.”

Kanunlarımızda “manevi evlât” diye bir kavram yoktur. Yani mesele tartışmaya açıktır. Atatürk’ün çocukken “karga kovalaması” önemli bulunup ders kitaplarına geçirildiğine göre, Atatürk araştırmacıları açısından, bu konu da önemli bulunabilir. Tabii “hakaret” içermemesi esastır. Ve benim söylediklerimde hakaret kastı ve hakaret asla yoktur!

Zübeyde Hanım’ın adı ise programda hiç geçmemiştir. Başka birinin başka bir yerde söyledikleriyle harmanlayıp insanları töhmet altında bırakmak ahlâki değildir.

O gece birlikte program yaptığımız arkadaşların yanı sıra, tüm yazan-çizen meslektaşlarımın fikir özgürlüğünü sonuna kadar savunmakla birlikte, ağzımdan çıkmayan hiçbir söz beni bağlamaz. 

Milletime saygıyla duyururum. 

 

Beratımız “beraat”ımız olsun

Soru: Öncelikle, “kandil” ne demektir, dilimize nereden girmiştir?

Kandil, Lâtince “candela” kelimesinden Arapçalaşıp oradan Türkçemize geçmiş bir kelimedir: “Mum, lâmba, aydınlatıcı” anlamına gelir...

Günahlardan temizlenmek, bir bakıma “aydınlanmak” sayıldığından, iç dünyamızın günahlardan temizlenmesine vesile olan kutsal gecelere “kandil”denmiştir. 

Başka bir rivayet daha var: Buna göre, Sultan İkinci Selim (1566-1574), kutsal gecelerde camilerin ışıl ışıl aydınlatılılıp minarelerde kandiller yakılmasını emretmiş, bu yüzden kutsal gecelere “kandil” adı verilmiştir...

Galiba en doğrusu, “Regaib Gecesi”, “Mirac Gecesi”, “Berat Gecesi” ve “Kadir Gecesi” diye, kendi özel isimleriyle yâdetmektir.

Arapça “gece” anlamına gelen “leyl” kelimesini başa getirerek, kutsal geceleri “Leyle-i Kadr”, “Leyle-i Berat” şeklinde telaffuz edenler de vardır.

Soru: Berat nedir, ne anlama geliyor?

Berat, “beraat” (cezadan kurtulma) anlamında bir kelimedir. İsmini, o gece, günahların affedileceği umudundan alır. 

Soru: Berat gecesi nasıl yaşanmalı?

Tabii ki, Peygamber-i Âlişan Efendimiz’in yaşadığı ve öğrettiği gibi...

Buyuruyor ki: “Şaban ayının onbeşinci gecesini ibadetle geçirin, gündüzünde de oruç tutun. Çünkü Yüce Allah, bu gece dünya semasına rahmetiyle tecelli eder ve ‘Tövbe eden yok mu, tövbesini kabul edeyim! Rızık isteyen yok mu, rızık vereyim! Şifa isteyen yok mu, şifa vereyim!.. Başka isteği olan yok mu, ona da istediğini vereyim’ der.” (İbn Mace, İkâmetü’s-Salât, 191)

Peygamber-i Âlişan Efendimiz’in, bu gecede ibadetle meşgul olmayı ve gündüzünde oruç tutmayı teşvik ettiği nakledilir. 

Mekke halkı, Berat geceleri Mescid-i Haram’da namaz kılar, Kâbe’yi tavaf eder ve Kur’an okuyarak geceyi değerlendirirdi. 

Soru: Tarihte bu geceye ait farklı kutlama biçimleri var mıydı?..

Evet, vardı. Meselâ, Onbirinci Yüzyılın ortalarından itibaren, Şam’daki Emeviyye Camii’nde Berat geceleri kandiller yakılırdı. Bunu “bid’at” sayan âlimlere rağmen, uygulama bir süre devam etti. 

Selçuklularda Berat geceleri halka tatlı dağıtma geleneği vardı. İbn Kesir (ö. 310/923), bu geleneği Selçuklu Vezir Fahrülmülk’ün başlattığını kaydeder. Bu geleneğin dinle alakası yoktur. Hayır yapma anlayışının bir ürünüdür.

Osmanlılar, diğer kandil geceleri gibi, Berat kandilini de büyük bir coşkuyla kutlarlardı. Camiler renkli fenerlerle donatılır, mahyalarla, “Berat kandiliniz mübarek olsun” anlamında kutlama mesajları yazılırdı.

Soru: Bazıları, başta Mevlid Gecesi olmak üzere, Kadir Gecesi hariç, diğer tüm mübarek geceleri “bid’at” sayıyorlar. Siz buna ne diyorsunuz? 

Malum, din bilgini değilim. Fakat imparatorluk kültürüyle bütünlenerek şenliğe dönüşen mübarek gecelerdeki toplu ibadetleri,İslâmın “toplumsal” anlayışına, “hayırda yarış”ma yaklaşımına ve mü’minleri “cemaatleşip bütünleşme”teşvikine uygun buluyorum. İbadetin bayram havasında yapılması ise ayrı bir güzelliktir.

Kaldı ki, daha önce dine bigâne kalan pek çok Müslüman, bu gecelerin duygusal atmosferinden etkilenerek kendi gerçeğine yöneliyorlar...

Herhangi bir vesile ile ibadet etmenin, hayır yapmanın ne mahzuru olabilir ki?..

Müfessir sahabilerden İkrime el-Berberi, Duhan Suresi’nde (44/3) sözü edilen “mübarek gece”nin Berat olduğunu söyler...

Mübarek aylar (Recep, Şaban, Ramazan), mübarek günler (Cuma, bayram arifesi ve bayram) ve mübarek geceler, (Mevlid, Regaib, Mi’rac, Berat ve Kadir geceleri) Allah’ın, bizi bağışlamak için yarattığı vesilelerdir...

“De ki: ‘Allah’ın rahmetinden ümidinizi kesmeyin. Şüphesiz Allah bütün günahları affeder. Çünkü O, çok bağışlayan, çok merhamet edendir.” (Zümer Sûresi, 39/53)

Beratımız beraatımız, beraatımız mübarek olsun!

 

 

Gençlere rehber lâzım

Eskiden kızlar-kadınlar Hz. Havva’ya, Hz. Meryem’e, Hz. Asiye’ye, Hz. Hacer’e, Hz. Hatice’ye, Hz. Ayşe’ye ve bu kalite/kapasitedeki iman âbidelerine benzemeye çalışırdı...

Moda deyişle, bunlar, o zamanın kadınlarıyla kızlarının “rol-model”leriydi (role models): Yani rehber şahsiyetlerdi...

Erkeklerin rol-modelleri ise malum: Başta Efendimiz olmak üzere, tüm peygamberler ve ashabın önderleri...

Ailede her akşam peygamberlerin hayatından birkaç kıssa okunur, onu Peygamber Efendimiz’in ve ashabının hayatı takip ederdi...

Okunan parçaların üstüne yorumlar yapılır, çocuklara örnek olarak gösterilir, “kıssadan hisse” almaları sağlanırdı.

Şimdi televizyon şaklabanlarına, internet “fenomen”lerine rağbet var: Giyim kuşamlarından konuşma tarzlarına kadar taklit ediliyorlar.

Akşamlarımız “kitap buluşmaları” ile geçmiyor. Televizyon yahut internet tüm zamanlarımızı kemiriyor!

Tedbir olarak, evlilik programlarını yasaklamanın derde deva olacağını sanmıyorum: Asıl tedbir, o tarz programları seyretmeye vakit ayırmayacak kadar şuurlu insan yetiştirmektir. Alıcısı olmayan malı imal edenler iflâs eder. Bu da bir nevi “arz-talep” kuralına bağlıdır. 

Yani sorunun kalıcı çözümü, talebi ortadan kaldırmaktır: Aksi takdirde, bu tür programların başka formatlarda hortlamaları engellenemez.

Kısacası, “rol model”lerimizi yeniden oluşturmamız, kitaptan ekrana dönen dikkatleri tekrar kitaba yönlendirmemiz lâzım.

Zor, çileli ve uzunca bir yoldur bu: Oysa siyaset kolay yolu sever: “Yasakladım!”der ve nesilleri zarardan kurtardığını düşünür.

Oysa bu yol etkili ve kalıcı değildir. Ayrıca da “Türkiye bir yasaklar ülkesidir”hezeyanını yayan şer güçlere malzeme verir.

Konu yine kendiliğinden “insan yetiştirme”ye geldi: Konu buraya geldiğinde, ister istemez “eğitim” ve “kültür” politikalarına da gelir...

Geçenlerde, “Bizi yönetenlere açık mektubumdur” başlığıyla bu köşede yayınladığım yazı, büyük gürültü kopardı. Pek çok yazar hak verdi. Özellikle eğitimcilerden ve kültür insanlarından çok sayıda destek telefonu aldım...

Bu arada “Sen de kim oluyorsun, bizi yönetenler her şeyin en iyisini bilirtüründen “laf u güzaf”lar da edildi. Ne var ki hitap ettiğim hiçbir makamdan herhangi bir tepki alamadım. Bu yüzden yazının amacına ulaşıp ulaşmadığını bilmiyorum. 

Benim amacım, bazılarının sandığı gibi, ortalığı karıştırmak, ses getirmek, fark edilmek değildir: Amacım “eğitim” ve “kültür” konularına dikkat çekip uyarmaktan ibarettir. Bilinen, ama çeşitli mülâhazalar sebebiyle dillendirilmeyen arızaları dikkate vermek istedim. Gerisi bizi yönetenlerin bileceği... 

Yine de “insan yetiştirme” konusu, her yönüyle ele alınması gereken çok önemli bir konudur. Türkiye’nin geleceğiyle de doğrudan ilgilidir.

Geçtiğimiz Pazartesi günü, KYK’nın Balkan gezisine çıkardığı üniversiteli gençlerle birlikte olmak için Üsküp’e gitmiştim. Ayrıca yurt içinde de, aynı organizasyon çerçevesinde binlerce gençle sohbet-muhabbet imkânı buldum. Bir kere daha fark ettim ki, gençlerimiz gerçek tarihe, gerçek eğitime susamış. Arzu, istek ve heyecanlarını istikametlendirecek rehberlere ihtiyaçları var...

Rehber: Peygamber (s.a.v)... Onu ve onun rehberliği istikametinde oluşan şanlı tarihi gençlerle buluşturup dünün ışığında hem günü, hem de yarını okuyabilecek bir “meziyet” kazandırmamız gerekiyor.

“Televizyon ve internetle başa çıkılamaz” kolaycılığını bir tarafa bırakıp, bir yerden başlamak lâzım. Mesele, tüm gençliği bir çırpıda kurtarma meselesi değil, Nemrut ateşinden kaç İbrahim çıkarılabilirsek, o kadarını kurtarma meselesidir. 

 

Domates, biber, patlıcan!

Sayın Erdoğan ve Putin görüşmesi büyük ölçüde anlaşmayla sonuçlanmış, ama gelgelelim domateste tıkanmış…

Sayın Erdoğan, “Onu da önümüzdeki günlerde ara formüllerle aşarız” dedi, ama Putin hiç oralı olmadı.Zombi benzeri ifadesizliğini koruyup bu konuda ser verdi, sır vermedi.

“Alt tarafı domates canım, olmayıversin” demeyin, bugüne bugün domatesin 10 milyarın üzerinde yıllık getirisi varmış. “Olmayıversin canım” denebilecek bir meblâğ değil yani…

Kıymetli olmasaydı, rahmetli Barış Manço, şarkısını yapar mıydı?

Domates biber patlıcan,

Domates biber patlıcan; 

Bir anda bütün dünyam karardı,

Bu sesle sokaklar yankılandı, 

Domates biber patlıcan

Faydaları ise saymakla bitmiyor…

C vitamini deposudur: Bir adet domates tüketerek günlük C vitamini ihtiyacınızın % 40’ını karşılayabilirsiniz. Aynı zamanda bol miktarda A vitamini, demir ve potasyum içerir. Potasyum sinir sistemini, demir ise kan sağlığını korur.

Sivilce, akne ve siyah noktalar: Sivilce, akne ve siyah noktalar için domatesi ortadan kesip yüzünüze sürebileceğiniz gibi rendeleyebilir yahut bir kaşık dolusu domates püresi kullanabilirsiniz. Ardından 10-15 dakika bekleyip yüzünüzü suyla yıkayın.

Ayaklardaki nasırlar: Orhan Veli, “Hiçbir şeyden çekmedi dünyada, nasırdan çektiği kadar” diye yazar, nasırın verdiği acıyı anlatmak için… Bendeniz de gayetle iyi bilirim bunu, zira yıllardır sol ayağımın serçe parmağında bu illeti taşır dururum. Çaresi domatesmiş: Bir domates ortadan kesilir, çekirdekli kısmı nasırın üzerine gelecek şekilde yerleştirilip sarılır ve sabaha kadar bekletilir. Sabah, yumuşamış olan ölü deri, canlı dokuyu zedelemeden dikkatlice alınır. Böylece ayaktaki nasırlı kısım temizlenmiş olur.

Kansere karşı koruma: İçinde bulunan likopen maddesi kansere karşı savaşmada etkilidir. Özellikle prostat kanseri başta olmak üzere yutak, yemek borusu kanseri ve mide kanseri gibi kanser türlerine karşı da koruma sağlar. Aynı zamanda içeriğindeki A vitamini sayesinde sigaranın etkileri ile oluşan akciğer kanserine karşı da koruyucudur.

Genç görünmeyi sağlar: İçinde bulunan karoten maddesi yaşlanmayı geciktirici bir etkiye sahiptir. Bu sebzeyi yiyen kişilerde yaşlanmanın geciktiği görülmüştür. Yaşlandırmayı geciktirmesi de faydaları arasındadır.

İdrar yolu enfeksiyonlarını önler: İçeriğinde yüksek oranda su bulundurması sebebiyle sık sık idrara çıkmayı sağlar. Bu şekilde toksin maddeler ve tuz vücuttan atılır. Mesane kanserine yakalanma riskini de azaltır.

Zararlı güneş ışınlarına karşı korur: Güneşin zararlı ultraviyole ışınlarına karşı koruma sağlar. Yaz aylarında yendiği zaman zararlı ışınlara karşı çok faydalıdır. Güneş ışınlarına alerjisi olan, güneş ışınlarından çabuk etkilenen insanların yaz aylarında tüketmesinde yarar vardır.

Buna karşın, böbrek rahatsızlığı olan kişilerin fazla tüketmesi tavsiye edilmez. Aşırı tüketilmesi böbreklerde rahatsızlığa yol açabilir.

Fazla miktarda domates tüketilirse, baş ağrısı, mide bulantısı gibi yan etkileri görülebilir.

Belli ki Putin bütün bunlardan habersiz yaşıyor, yoksa domatesimizi havada kapardı. Birileri kendisine anlatmalı.

 

Nezaketten kaba-sabalığa!

Yazmışımdır, ama tekrar yazacağım: Osmanlı asırlarında selâm çok önemli bir iletişim vasıtasıydı. İki insan karşılaşınca, biri selam verir (bunun da bir adabı var), diğeri toparlanarak (meselâ bacak bacak üstüne atmışsa, selâma ve selâmı verene hürmeten bacağını indirerek, uzanmışsa doğrularak), edep ve nezaketle selâm alırdı.

Selâm “Allah’ın selâmı” olarak tanımlanır, vermenin “sünnet”, almanın “farz” olduğuna, verenin ve alanın sevap kazandığına inanılırdı.

Aileler karşılaştığında selâmdan sonra hâl-hatır sorulur (büyükler küçüklere), çocukların başı okşanır, yakınlık derecesine göre “harçlık” verilir, kadınlar asla görmezden gelinmez, “Hanımefendi nasıllar?” şeklinde ifadelerle ciddiye alındıkları hissettirilirdi. Erkeğin yanındaki kadını ve çocukları görmezden gelmek büyük nezaketsizlikti.   

Biraz uzaktan bir birlerini gören tanışlar, “temenna” (sağ el, “kalbimdesiniz”anlamında önce kalbe, ardından “başımın üzerindesiniz” anlamında başa konur) ederek bir birlerini selamlarlardı.

Bu hareket, “başüstüne”, “başımla beraber”, “baş tacı” gibi kelimelerle de ifade edilirdi.

İngiliz gezgin Elizabeth Lady Craven, 1789’da yayınladığı “İstanbul’dan Kırım’a”isimli seyahatnamesinde, kadınlara yönelik nezaketimizden övgüyle bahsediyor: “Türklerin kadınlara karşı olan muameleleri bütün milletlere örnek olmalıdır. Meselâ bir erkeğin, hukuken boynu vurulabilir, bütün evrakı tetkik edilebilir, bütün eşyasına ve mal varlığına el konulabilir; fakat karısına gayet iyi muamele edilir, mücevheratı kendisine bırakılır.” 

Dünyaca ünlü gezgin ve yazar Edmondo de Amicis de nezaketimize ve kibarlığımıza hayrandır: “Araştırmalarıma ve tesbîtlerime göre, İstanbul’un Türk halkı (Türk, Kürt, Laz, Çerkez, Abaza, Arnavut, yani o tarihte İstanbul coğrafyasında kim varsa, hepsi bu tabirin kapsama alanındadır), Avrupa’nın en nâzik ve en kibar halkıdır.” 

Eskiden evlere misafir geldiğinde, ayakkabısının burnu kapıya dönük şekilde konurdu (şimdi tam tersi yapılır). Bu, “Biz sizin misafirliğinizden hoşnuduz, gitmenizi istemiyoruz” anlamına gelirdi. Bir nezaket kuralıydı.

“Şu kadar kitap okudum” demek kitaba saygısızlık sayılır, “Şu kadar kitabı ziyaret etmek nasip oldu” şeklinde bir ifade kullanılırdı.

Osmanlı insanı o kadar nazikti ve kelimeleri öylesine bir özen ve dikkatle seçerdi ki, “yakma” fiilinin (yürek yangını, ev yangını, orman yangını gibi) kötü çağrışımlarına meydan vermemek için “Ocağı yak”, “Işığı yak” yerine, “Ocağı uyandır”, “Işığı uyandır” demeyi tercih ederdi.

“Ocak sönmesi” olumsuz bulunduğundan, “Ocağı söndür” yerine “Ocağı dinlendir” derlerdi…

Aynı şekilde, “Lambayı söndür” denmez, “Lambayı dinlendir” denirdi.

“Kapıyı kapat” yerine (Allah kimsenin yürek kapılarını kapatmasın) “Kapıyı ört” veya “Kapıyı sırla” ifadeleri kullanılırdı.

Kapıların iç kısmında “kapılar açan, müşküller gideren, kalplere ferahlık veren” anlamına gelen “Ya Fettah”, kapının dışında ise “Allah korusun” anlamında “Ya Hafız” yazardı…

Bu sığınmanın ilginç bir de hikâyesi var. Sultan Abdülâziz’in sadrazamlarından, meşhur Keçecizade Fuat Paşa, İngiliz elçisine İstanbul’u gezdirirken, elçi, hemen hemen her evin kapı başına levha olarak asılmış yahut yazılmış “Ya Hafız”ın ne anlama geldiğini sormuş, Fuat Paşa ise hiç teklemeden şu cevabı vermişti: 

“Bunlar Osmanlı sigorta şirketinin ismidir, ekselans!”

Öyle ya: Sel, deprem, yangın gibi felâketlerden, Allah’tan başka kime sığınabilirsiniz? Bu ifade bile, kendisi fazla “dindar” olmasa bile “dini terbiye”den geçmiş olmanın göstergesidir.

Ebedi gerçeği şakayla buluşturup nezaketle ifade edebilmek için, insanda ille Keçecizade Fuat Paşa bilgisi ve birikimi gerektirmez. Biraz terbiye, biraz zekâ, biraz nezaket ve nezafetten nasibini almış olmak da yeter…

Şimdiki şakalarımızın içinde ne “zekâ parıltısı” var, ne “edeb-hayâ” duygusu, ne de “nezaket-nezafet” kaygısı…

Korkunç bir kaba-sabalık arasında hem dilimizi, hem de kendimizi tüketiyoruz. 

Son söz niyetine bir atasözü: Her şey incelikten kırılır, sadece “insan” denen varlık kabalıktan kırılır!

 

Kraldan ziyade kralcılar!

Köşe yazarı veya televizyon yorumcusu değil, sanki “Ali-kıran başkesen”,mübarek!Durmadan sağa-sola saldırıyor! 

Fikri yok, kendine ait düşüncesi yok, birikimi yok, bilgisi yok: Bunlar olmadığı için de derin analizi yok, sentezi yok, tahlili yok… 

Her yazıda, her ekran başı ettiğinde sadece parmak sallayıp, tehditler savuruyor: “Asmalı-kesmeli, hâk ile yeksan etmeli!”...

Nazarında her şey siyah-beyaz: Kendi görüşü dışında görüş, siyasi anlayışı dışında siyaset tanımıyor…

Basiret, feraset, tefekkür, hikmet, irfan ve bunların getirisi olan “nezaket”, nezafet”, “nesahet”, “edeb”, “âdab”,  gibi kavramların semtinden geçmemiş: Muhtemelen tek kitap bile bitirmemiş…

Zaten kitap okuyacak kadar sabrı da yok… 

Her şeyi acele: Yazılarını çalakalem yazdığı çok belli. O kadar özensiz ki, basmakalıp ifadeleri sık sık tekrarlıyor. Bu arada kelime haznesi de çok dar: Sürekli aynı kelimeleri kullanıyor. 

Kendisi kadar sert yazmayan, kendisi gibi “sıkı taraf” olmayan yazarlar bile düşmanı: Onlara da tehdit savuruyor!

“Haddini bil” diyor…

“Seni ezik” diyor…

“Sen kimsin?” diyor. Arkasından bir dizi ağıza alınmayacak kadar galiz ifadeleri arka arkaya sıralıyor.

Söyler misiniz, bunların hangisi fikir, hangisi tefekkür ürünü? 

Oysa saldırdığı insan hem bir fikir devi, hem de din ve kültür açısından bir hayli birikimli. Yüz yüze tartışmaya kalksa (kendi tabirini kullanalım), ezer geçer! Fakat eminim böyle bir durumda edebinden susmayı tercih edecektir: Zira. “Susmak, cahile verilebilecek en güzel cevaptır!”

 Âlim ilminin izzetinden dolayı susar, cahil cehaletinin lezzetinden dolayı saldırır! “Ey Gönül! Susmak mânâ eksikliğinden değil, belki mânâ derinliğindendir” demiş Hz. Pîr…

Bunları hiç umursamıyor. Her yazısında en asgârî nezaket kurallarını bile çiğniyor. O kadar “terbiye” yoksunu ki, “siz” demeyi züppelik sayıyor.

Kaba-saba kelimeleri alt alta sıraladıkça ve sağa-sola sataştıkça, eminim mutlu oluyor: “Oooh! Pesperişan ettim!”

Sırtını iktidara dayadığı izlenimi verecek kelimeleri özenle yazısına yerleştiriyor, konuşmalarına katıyor. “Büyük dava adamı” görüntüsü vermek için çırpındıkça saçmalıyor, saçmaladıkça batıyor.

Tarafını çok iyi savunduğunu düşünüyor, ama aslında kimse ciddiye almıyor. O kadar ki, isim vererek saldırdığı muharrirler bile cevap vermeye tenezzül etmiyor. Kendi kendine gelin-güvey olup duruyor.

Aynı camianın aklı başında yazar-çizerlerini dışlayıp öteki”leştiriyor. Bu alanda “tek” kalmak istiyor. İktidarı herhangi bir konuda adabıyla ve üslubuyla eleştiren “hakperest” yazarlara dayanamıyor.

Yumuyor gözünü, açıyor ağzını: Ağzından çıkanı kulağı duymuyor. Kendisi gibi sadece övsünler istiyor. Öve öve göklere çıkarsınlar!

Böyleleri hem iktidar tarafında var, hem muhalefet tarafında…

“Akılsız dostun olacağına, akıllı düşmanın olsun” dedirtiyorlar. Tuttukları tarafa da büyük zarar veriyorlar. 

Yazarın/yorumcunun görevi, siyasetçileri övmek değil, uyarmaktır. Bu da hatalara işaret etmekle olur. Bunda kızacak, köpürecek bir durum yok. Nitekim eleştirinin muhatapları kızmıyor, aksine, yapıcı tenkitlerden faydalanıyorlar.

Peki, bu “kraldan ziyade kralcı”lara ne oluyor?

 

Varlık mücadelemiz

Biz devlet ve millet olarak varlık mücadelemize yeni başlamadık: 1800’lerin başından beri (yaklaşık 250 yıl) “varlık mücadelesi” veriyoruz.

1800’lerin ortalarında, İngiltere öncülüğünde yapılan “paylaşım projesi”nin gereği olarak, Osmanlı Devleti, yoğun bir savaş baskısı altına girdi...

Baskının kaynaklarından biri Avrupa, diğeri Rusya idi...

Avrupa içimizdeki azınlıkları kışkırtıp silâhlandırarak isyana ve teröre yönlendirirken, Rusya, Sırpları kışkırtıyor, bunun sonucu olarak Bosna-Hersek ve Karadağ’da başlayan isyanlar, Avrupa’nın yarısını ve Osmanlı Devleti’ni derinden etkileyip sarsacak kadar büyük savaşlar doğuruyordu. 

Rumî Takvim’e göre “93 Harbi” dediğimiz 1877-78 Osmanlı-Rus Savaşı, Osmanlı Devleti’ne yeni başlangıçlar yaptıracak kadar önemli sonuçlar verdi.

Osmanlı Devleti, Meşrutiyetilan ederek siyasi, sosyal ve ekonomik alanlarda büyük değişikliklere yol açacak olan anayasal parlamenter sistemi yürürlüğe koydu. 

Nisan 1877’de, Rusya’nın savaş ilanıyla Kafkas ve Balkan cephelerinde başlayan çarpışmalar, Osmanlı kuvvetlerinin sürekli olarak geri çekilmesiyle sonuçlandı. Ruslar, Batıda Plevne’yi düşürdükten sonra, Balkanlar’ı boydan boya istila ederek, Ayastefanos’a (Yeşilköy’ün o zamanki adı)kadar geldiler. Bir de “Zafer Anıtı” diktiler.

Doğuda ise Ardahan, Oltu ve Kars’ı alarak Erzurum’a girdiler. 

Bu esnada, Osmanlı Devleti’nde ekonomik kriz had safhada idi. Salgın hastalıkların yayılması parasızlık yüzünden engellenemiyordu. Halk, fakirlikten ve salgın hastalıklardan kırılıyordu. 

“Ayastefanos Andlaşması” bu şartlarda imzalandı. Bu andlaşma ile Osmanlı,Balkanlar’da Avrupa’daki topraklarının neredeyse tamamına yakınını kaybetti. Batum, Kars, Ardahan ve Doğubeyazıt Ruslara bırakıldı. Romanya, Sırbistan ve Karadağ bağımsızlığına kavuştu. Bulgaristan Prensliği kuruldu. 

Bir taraftan da, Osmanlı Devleti ağır savaş tazminatı ödemeye mahkûm edildi. Bu durum ağır ekonomik şartlarla bütünleşince, korkunç bir çöküntü meydana geldi. Yavuz ve Kanuni dönemlerinde ağzına kadar altın dolu olan Osmanlı Hazinesi, artık namerde muhtaç haldeydi: Devlet azınlıklara mensup Galata Bankerleri’ne boyun eğip borç alıyordu. Kısacası her anlamda karışık, hattâ kaotik bir döneme girilmişti. 

Bütün bunlar, dünyaya hükmetmeye alışmış Osmanlı insanının üzerinde derin izler bırakması kaçınılmazdı. İnsanların onuru zedelenmiş, umudu kırılmıştı...

Haliyle aydınlarımız şaşırmış, “Batıcılık”, “Türkçülük”, “İslâmcılık” ve “Osmanlıcılık” arasında paramparça olmuştu.

Aydın takımında şaşkınlık kol geziyor, herkes birbirini suçluyor, tek çözüm önerisi Bediüzzaman’dan geliyordu. Avrupa’nın saldırılarından kurtulmak için Avrupalı olmak gerektiğini telkin eden aydınlara karşı, o Türkiye’nin geleceğine şöyle sesleniyordu:

“Ey bu vatan gençleri! Frenkleri (Batı’yı) taklide çalışmayınız. Âyâ, Avrupa’nın size ettikleri hadsiz zulüm ve adâvetten sonra, hangi akılla onların sefahet ve bâtıl efkârlarına (fikirlerine) ittibâ edip (tabi olup) emniyet ediyorsunuz (güveniyorsunuz)? Yok, yok! Sefihâne taklit edenler, ittibâ değil, belki şuursuz olarak onların safına iltihak edip kendi kendinizi ve kardeşlerinizi idam ediyorsunuz! Âgâh olunuz ki (biliniz ki), siz ahlâksızcasına ittibâ ettikçe (tabi oldukça), hamiyet (gayret) dâvâsında yalancılık ediyorsunuz! Çünkü şu surette ittibâınız, milliyetinize karşı bir istihfaftır (küçümseme) ve millete bir istihzâdır.” (Lem’alar, On Yedinci lem’a, Beşinci Nota).

Bu öneriler manzumesi, bence günümüzde de gerekli ve geçerlidir. 

 

Batı aynı Batı, ama biz aynı değiliz!

Batılı Aydınlanmacılarınöncülüğünde 18. yüzyılda oluşturulan “tek dünyalı”(ahiretsiz)ve “para eksenli” hayat tarzı, Avrupa’yı “ahlâksız” ve “zalim” yaptı…

Ellerindeki teknik ve askeri gücü kullanarak, kendi doğal zenginlerini işletme, hattâ koruma gücüne sahip bulunmayan milletlerin üstüne çullandılar. Yüzyıllar boyu sömürdüler, çaldılar, çırptılar, ezdiler, öldürdüler, yağmaladılar; insanları yakalayıp gemilerle Avrupa’ya taşıdılar: Köleleştirip köle pazarlarında “beyaz adam”lara sattılar…

Hiçbir hak-hukuk, ahlâk ilkesi tanımadan, ucuz işgücü olarak yüzlerce yıl kullanıldılar. Bu yüzden, Avrupalılara “ahlâksız” demek bile ahlâka hakaret olur: Çünkü zaten ahlâksızlık Avrupa’nın ahlâkıdır!

Aydınlanmacı aydınların öncülüğünde oluşturulan “yeni hayat projesi”ne biraz daha yakından bakalım…

Bu projedeAllah’a yer yoktur. Özet olarak, “Allah her şeyi yaratmış ve gerisini insan zekâsına bırakmıştır” (deizm denebilir). Her şey insan aklı ve zekâsıyla yönetilecektir. Bu çizgide yürüyen Avrupa’ya git gide “Hayat mücadeledir” (gücü olan kazanır) anlayışı ve “Büyük balık küçük balığı yer” yaklaşımı hâkim oldu…

Nihayet “altta kalanın canı çıksın” görüşü Avrupa’yı yönetenlerin temel ilkesi haline geldi. Bu da işgalin, sömürünün, zulmün envaı çeşidine dâvetiye çıkardı.

Zayıfların ve güçsüzlerin üstüne çullandılar. Yutulabilecek kıvamda olmayan hedefler bir şekilde önce zayıflatıldı, bölünüp parçalara ayrıldı (Osmanlı gibi), sonra da paylaşıldı. Hiçbir insanî ve vicdanî ilke tanımadan asırlarca yıktılar, yaktılar, ezdiler, sömürdüler. Aynı milletlerin içine “fitne” sokup milletleri paramparça ettiler, birbirlerine katlettirdiler (Ruanda örneği)…

Bugün Avrupa’nın bakış açısı değişti mi zannediyorsunuz? Hiç değişmedi: Fırsat bulur bulmaz “vahşi” yüzünü göstermekte zerre tereddüt etmez. Nitekim Hollanda’nın, demokratik haklarını kullanan soydaşlarımıza atlarla, itlerle nasıl acımasız ve ilkesiz saldırdığını geçenlerde gördük. 

Dünya savaşları, bölgesel savaşlar (İran-Irak savaşı gibi), terör, darbeler (Mısır’daki Sisi darbesi ile bizdeki 15 Temmuz ayaklanması), hattâ ekonomik krizler, bu projenin günümüze yansımalarıdır.

Başka bir nokta daha var: Zengin-fakir arasında gitgide derinleşen uçurum,bazı ailelerin topluma egemen olması ve büyük kitleyi “yem” olarak kullanması, yeni bazı arayışlara kapı açmış, “Komünizm” ve “faşizm” gibi olgular bu insanlık dışı projenin içinden doğmuştur…

Ayrıca insanın “yaradılış hikmeti”ne taban tabana zıt olan bu anlayış, insanı “üretim-tüketim” kıskacına alarak bunaltmış, insanlık âlemini kanserden AIDS’e, depresyondan şizofreniye kadar bir sürü yeni hastalıkla tanıştırmıştır.

Bütün bu değişim ve dönüşümlerin, Osmanlı Devleti’ne ve halkına elbette ki bir takım yansımaları olacaktı. Sadece “küffar” olarak tanımladıkları, tarihi, sosyolojik, psikolojik, siyasî ve dinî değerlerini pek de iyi bilmedikleri Batı dünyasındaki köklü değişimlerle önce zihinler bulandı, ardından şaşkınlığa düşüldü, sonra aşağılık duygusuna girildi, nihayet “onlar gibi” olunması halinde onlardan kurtulunacağı zannedildi ve böylece tepeden inme “yenilikçi”hareketler başladı…

Sarıktan fese, imamdan muhtara, yeniçeriden Avrupai “modern ordu”ya (Sultan II. Mahmud), Meşrutiyetten Cumhuriyete, Hilafetten Diyanete, festen şapkaya, Mecelle’den Batı hukukuna, bin yıllık alfabemizden Lâtin Alfabesi’ne, Hicri Takvim’den Milâdi Takvim’e, Alaturka (Türk usulü) saatten, Alafranga (Frenk usulü) saate geçildi.

Durum ortada: Batı aynı Batı, ama biz “aynı biz” değiliz! 

 

“Hoşgörü”den “horgörü”ye

 

Okuduğum ortaokulun kapısının üstünde, şöyle bir cümle vardı: “Cumhuriyetfikrenilmenfennen, bedenen kuvvetli ve yüksek seciyeli muhafızlar ister.”

Her okuyuşumda kendimi Muhafız Kıtası Komutanı gibi hisseder, kasılabildiğim kadar kasılır, cumhuriyete ilişkin ne varsa “muhafaza” altına almak için güçlü bir arzu duyardım.

Ayrıca artık sizin de tanıdığınız Başöğretmenim Hikmet Bey, ilkokulun ilk sınıflarından itibaren bize “koruma-kollama aşkı” aşılamıştı. Henüz kavrayamadığımız cumhuriyeti, anlamını dahi bilmediğimiz laikliği ve tüm Atatürk ilkelerini biz koruyacaktık!

Ona göre, “Üç tarafımız denizlerle, dört tarafımız düşmanlarla çevrili”ydi. Cumhuriyete uzanan elleri kıracağımızı, laikliğe uzanan dilleri koparacağımızı söylerken, bacaklarının üstünde yaylanırdı: Saldırdı saldıracak sanırdınız!

Bu öğretiler sonucu “düşmanlıklar” o raddeye geldi ki, siyaset, hatta kıyafet farklılığı yüzünden millet kamplara bölündü: Açıklar-kapalılar, evetçiler, hayırcılar! 

Kimse kendi doğrusu dışında “doğru” tanımıyor.

Çoğumuz “tek yol” yolcusuyuz! Kimine göre, “tek yol devrim”, kimine göre “tek yol laiklik”! Tek görüş, tek fikir, tek düşünce, tek siyaset, tek renk: Her yerde sadece “biz” ve “bizimkiler” olmalı!..

Herkes bizim gibi inanmalı, bizim gibi düşünmeli, bizim gibi giyinmeli, bizim gibi yaşamalı; herkes bizim inançtan, bizim mezhepten, bizim tarikattan, bizim cemaatten, bizim aşiretten, bizim siyasetten olmalı! “Dünyamızda başka kimseye yer yok!”

“Biz” iyiyiz, “onlar” kötü; “biz” doğruyuz, “onlar” yanlış; “biz” sevabız, “onlar”günah; “biz” cennetiz, “onlar ” cehennem; “biz” gerçeğiz, “onlar ” sanal; “biz”milletiz, “onlar” illet! 

Kısacası, “biz” her şeyiz, “onlar” hiç bir şey!

Böyle algılandıkça, ister istemez, “Onlar bizi yok etmeden, biz onları yok edelim” duygusu insana hâkim olur. Bu duygunun devamı hazımsızlık, çekememezlik ve nihayet şiddettir: En küçük meseleleri abartıp birbirimizin gırtlağına dalarız!

“Eğitimde müfredat değişiyor” dediklerinde, ilk aklıma gelen bu oldu: “Çocuklarımıza nefret yerine sevgiyi, hüküm yerine merakı, ezber yerine bilgiyi, ‘farklı’ düşüneni hor görme yerine farklılıklara tahammülü ve farklılıkları hazmetmeyi (uzlaşma kültürü) öğretmemiz lâzım” diye düşündüm.

Eskiden böyle katı değildik. Dindaşlarımızı “kardeş” olarak görürken, yabancılara “türdeş” olarak saygı gösterirdik. Fethettiğimiz bölgelerde yaşayan halklara müsamaha ile bakar, inançlarına, ibadetlerine, kıyafetlerine karışmazdık.

İşte buyurun: Fatih Sultan Mehmed’in fethettiği Bosna’daki Lâtin papazlarına verdiği 883 (1478) tarihli fermana bakın (bugünkü dille özet):

“…Rahiplere ve kiliselerine hiç kimse tarafından engel olunmayıp rahatsızlık verilmeyecektir. Bunlardan gerek ihtiyatsızca memleketimde duranlara ve gerekse kaçanlara emn ü eman olsun ki, memleketimize gelip korkusuzca sakin olsunlar ve kiliselerinde yerleşsinler; ne ben, ne vezirlerim ne de halkım tarafından hiç kimse bunlara herhangi bir şekilde karışıp incitmeyecektir. Kendilerine, canlarına, mallarına, kiliselerine ve dışardan memleketimize getirecekleri kimselere yeri ve göğü yaratan Allah hakkı için, Peygamberimiz Muhammed Mustafa (s.a.v.) hakkı için, yedi Mushaf hakkı için, yüz yirmi dört bin peygamber hakkı için ve kuşandığım kılıç için en ağır yemin ile yemin ederim ki… söz konusu rahiplere hiç kimse tarafından gadredilmeyecektir.”

O müsamahadan bu katılığa nasıl geldik dersiniz?..

Hoşgörümüz nasıl “horgörü”ye dönüştü? 

 

Bizi yönetenlere açık mektubumdur

 

Sayın Cumhurbaşkanım!..

Sayın Meclis Başkanım!..

Sayın Başbakanım!..

Yaklaşık olarak elli seneden beri yazıp çiziyorum: “Vatan” diyorum, “Bayrak”diyorum; “Millet”, “Memleket” ve “Devlet” diyorum…

Bu kavramları özellikle genç nesillere emzirmeye çalışıyorum.

Kendimce çileler çektim (kim çekmedi ki?): Bazen itilip kakıldım, bazen horlandım aşağılandım, bazen savruldum…

Ama asla umudumu yitirmedim, mücadelemden vazgeçmedim, ufkumu karartmadım. Olanı “kader”e bağlayıp, umuda sarıldım. En zor zamanlarımda Allah’a dayanıp “hikmet”e râm olarak “irfan mektebi”ndeki eğitimime devam ettim.

Bunlar bir şekilde geçecek, daha iyi, daha güzel günler gelecekti.

Bekleye bekleye, nihayet ömrümün “âhırzaman”ına geldim. Hayatım boyunca gördüğüm “fecr-i kâzıp”lerden yorgun ve bitap durumdayım! Artık “fecr-i sadık”bekliyorum. 

15 yıl boyunca yaptığınız muhteşem yatırımlar için teşekkür ederim. Hayalimi bile zorlayan yollarla, köprülerle, tüp geçitlerle ülkemi donattınız. Uluslararası sömürü çetelerinin sömürge araçlarından (IMF gibi) milleti kurtardınız. 

Bu hızla eminim APO’su FETÖ’süyle tüm terör odaklarının da kökünü kazırsınız: Siz bu niyet, dirayet ve kapasitedesiniz.

Fakat bir nokta var ki, bir türlü çözemiyorum: PKK denen güdümlü çete, çıkış noktasında kısmen haklı gibi gözüken tüm gerekçelerini kaybettiği halde, gençlerimizi dağa çıkarıp üç-beş günlük eğitimden sonra dağ şartlarında yaşamaya, hatta bombalı yelekler giyip kendini patlatmaya razı edebilirken…

FETÖ denen maşa, üç-beş yıllık eğitimle gençleri ihanet şebekesinin üyesi yaparken ve bunların bir kısmını uçak kaçırıp kendi parlamento binalarını bombalayacak, kendi vatandaşlarını kurşunlayacak kadar alçaltabilirken…

Milli Eğitim Bakanlığı’mız, 20-25 sene eğittiği çocuklarımızı neden “iman-ahlâkâbidesi”ne dönüştüremiyor? Neden “vatan sevdalısı”, “bayrak âşıkı”, “millet meftunu” haline getiremiyor?

Bu işte kesin bir ârıza” var…

Kültür Bakanlığı’mız, “iman-irfan” kaynaklarımızın diriltici soluğunu hissettiremiyor, ahlâkî temellerimizi yeterince veremiyor, kültür mayasıyla nesilleri yoğuramıyor, engin ve zengin mirasımızı yeni şartlara göre yeniden inşa edemiyor.

Ülkemde kitap okunmuyor, ilmî araştırma yapılmıyor; doğru düzgün şiir, roman, hikâye bile yazılmıyor: Biz bu çoraklığa müstahak değiliz!

Zaten sayıları az olan yazarlarla yayıncılar üvey evlât gibi. Edebiyata-sanata adanmış ömürler bir bir göçerken, kimsenin kılı kıpırdamıyor, ama yerleri de doldurulamıyor. 

Sayın Cumhurbaşkanım!..

Bir konuşmanızda buyurduğunuz gibi, “Eğitim ve kültür” problemleri çözülemedi! Dolayısıyla Türkiye, tarih ve medeniyet üzerinden anlatılamadı. Bir bakıma gençlerimize şuur” aşılanamadı! Tabiatıyla da “mânevi kalkınma”şeklinde özetlenen “büyük hedef”e ulaşılamadı. 

“15 Temmuz” dediğimiz o emsalsiz diriliş nefesi bile bir medeniyet hamlesine dönüştürülemediği, romanı, şiiri, destanı yazılamadığı, felsefi temelleri atılamadığı için, sorumsuzca tüketiliyor.

Oysa o muhteşem direnişin üzerinden, nesillere ne mesajlar verilebilir, ne âbideinsanlar” yetiştirilebilirdi.

Ne yaparsınız ki, niyeti olanın imkânı, imkânı olanın niye yok. Bu durumda ne yapsanız boşluğa düşüyor, yitip gidiyor.

Bütün samimiyetimle söylüyorum ki, siz bu milletin (hatta ümmetin) ikiyüz yıllık hasretisiniz, Sayın Cumhurbaşkanım! Bendenizin ise yetmiş yıllık: Ne ümmetin ikiyüz yıl daha bekleyecek takati var, ne bendenizin yetmiş yıl daha zamanı.Hasretimin en az bir bölümüne ulaşmadan ölüp gitmekten korktuğum için feryat ediyorum.

Eğitim ve kültür meselelerine de bizzat el atın lütfen. Tarih kitaplarını yalandan, yanlıştan arındırın artık. Savaşlar ve isyanlar yerine “ihya” ve “inşa”nın yanısıra, medeniyete katkılarımızı anlatacak ders kitapları yazdırın. Yazdırın ki, “irfan” ve “hikmet” kapıları yeniden açılsın.

Bugün inşa edilen beton ve demirden mamul eserlerin ömrünün sadece yüz sene olduğunu uzmanlar söylüyor. Oysa yetişmiş insanlar sonsuzluğu yaşar. Türkiye’ye gökdelenler yerine, insandan âbideler dikmenin zamanı çoktan geldi.

Eğitim ve kültür yolunda “ebedî âbide” olacak insanlar yetiştirecek adımları bir an önce atmanız dileğiyle saygılarımı arz ederim, efendim.

 

Tevekkeltü al’Allah!

Peygamber kıssaları, idrakimize yeni pencereler açan oluşlardır...

Bir bakıma her peygamber, hayata yönlendirilmiş bir ışık huzmesidir...

Her biri yaşamın bir bölgesini aydınlatır... 

Ancak tümünü idrak edebilenler, daha ışıl ışıl bir “Cadde-i Kübra”da yürümenin tadına varırlar...

Bunun tadına varanlar, her türlü olumsuz şartın, “Külli İrade”den beslenen “Cüz’i İrade” karşısında teslim olacağını ve engellerin ortadan kalkacağını bilir, yakınmak yerine çalışmayı seçen bir aksiyon içinde tüm olumsuzlukları dize getirmeye çalışırlar.

Allah da yardım eder, şartlar dize gelir...

Şartlar dize geldiğinde, olmazlar oluverir...

Örneğin: Hz. Âdem’le Hz. Havva koskoca dünya yalnızlığında birbirlerine kavuşurlar…

Hz. Nuh, tufanı yener…

Hz. Yunus, selamet sahilini bulur…

Hz. Yusuf, kuyudan çıkar…

Hz. İbrahim, Nemrut ateşine meydan okur…

Hz. Musa, Firavun’u Kızıldeniz’de boğar…

Hz. Âlişan Efendimiz ise Ebucehil’i yerle bir eder.

Ne zaman iç-dış ve özel şartlardan bunalsam bunları düşünürüm. 

Hayat bir imtihansa, sağlık, hastalık, varlık ve yokluk da o imtihanın evreleridir. Şartlar ne gösterirse göstersin, güçlükleri, korkuları aşmak için çabalamak da insan olmanın şartıdır.

Vaktiyle bizim şartlar beş kalb damarımın değişmesi gerektiğini söyledi. Üstelik bu tablo, hemen hemen hiçbir belirti yokken karşıma çıkmıştı...

Sözün kısası hazırlıksız yakalanmıştım. Tabii çok şaşırdım. Sonra düşündüm ki, hayat bir sürprizler yumağıdır; her gün her şey olabilir...

Bir gün bir şey oldu. Arkadaşlarıma ait özel bir hastanede ablamı ameliyat ettirirken, oluşan iki saatlik boş zamanda kalbime baktırmak istedim. Bu istek beni anjiyodan açık kalb ameliyatına kadar götürdü. Üstelik bu konuda hiç bir şey bilmiyordum...

Nerede, ne zaman, hangi doktora ameliyat olmam gerektiği konusunda her kafadan bir ses çıkıyordu. Sonuçta “Tevekkeltü Alellah” deyip birinden birini seçtim. 

Günü gelince, günahlarım-sevaplarım, yanlışlarım-doğrularım, üzdüklerim-sevindirdiklerim, yazdıklarım konuştuklarım ve yaptıklarım-yapamadıklarımla birlikte tüm hayatımı “hayat-memat” arasındaki ameliyat masasına yatırdım.

Böylece, şartlara teslim olmamak için sebeplere müracaat etmiş oldum.

Gerisi Allah’ın bileceği işti: İsterse yaşatır, dilerse öldürürdü. 

Bendenizi yaşattı çok şükür.

***

Yani hiçbir durumda korkacak bir şey yok!

Yakınmayı gerektirecek bir şey de yok!

“Tevekkeltü alellah!” de, yürü…

***

“Mevlâ görelim n’eyler,

Neylerse gazel eyler.” 

 

Hikmet, irfan, şükür, tefekkür ve tevekkül

“Allah’a dayan, sa’ye sarıl, hikmete ram ol,

Yol varsa budur, bilmiyorum başka çıkar yol!” (Mehmed Âkif)

Mehmed Âkif, en zor zamanlarımızda bu haykırışıyla ümmete “hikmet”in yolunu gösteriyordu. Zira “farkındalık” bununla kaim: Hikmet olmadan tefekküre, tefekkürsüz tevekküle, tevekkülsüz şükre ulaşılmaz!

Osmanlılar, başlığa çıkardığım kavramları es geçmeyen insanlardı…

Ellerinden geleni yapar, sonrasında “tevekkül” ederlerdi…

O kadar ki, “Tevekkeltü alellah” cümlesini levhalara yazmış, duvarlarına asmışlar, her anlamda Allah’a dayanmışlardı…

Onca başarıya bu tek cümlenin ışığında ulaştılar…

Diri bir duruş kazandılar ve o diri duruş içinde her türlü olumsuz şarta meydan okudular. 

***

Osmanlı Devleti ve Osmanlı insanı üzerine tespitleriyle meşhur Fransız yazarlardan Brayer’in bir tespiti müthiş derecede beni düşündürür…

Diyor ki: “Osmanlı insanının yakındığını hiç görmedim. Hangi halde iseler şükrederler. Bu yüzden de istikbal endişesi taşımazlar.”

Osmanlı torunları (bizler) için aynı şeyleri söylemek mümkün değil. Çoktan beridir şükrün yerini şikâyet aldı…

“İstikbal endişesi” ise Allah’ın her güne serpiştirdiği güzellikleri algılamamızı ve yaşamamızı engelliyor. Durmadan şartlardan yakınıyoruz... 

Zaaflarımızı, yenilgilerimizi, korkularımızı şartlarla izah etmeye çalışıyoruz...

Bence bu, mağlubiyetimize mazeret arama çabasıdır! Çünkü aynı şartları yaşayıp paylaşan başka insanlar pekalâ şartların esiri olmadan yaşayabilmekte, hedeflerine ulaşıp başarılı olabilmektedirler.

Daha açık ifade etmeye çalışayım...

Eğer Peygamberlerimiz şartlardan yakınıp dursalardı, Hz. Âdem’in ömrü Cennet’ten çıkarıldığı için, Hz. Nuh’un ömrü tufana tutulduğu için, Hz. Yunus’un ömrü denize atıldığı için, Hz. Yusuf’un ömrü kuyuya itildiği için, Hz. İbrahim’in ömrü Nemrut’la, Hz. Musa’nın ömrü (onlara selam olsun) Firavun’la karşı karşıya getirildiği, Hz. Âlişan Efendimiz’in ömrü ise Ebucehil gibi bir düşmanla savaşmak zorunda kaldığı için...

Ve...

Hz. Havva’nın ömrü yasak meyveyi yediği için, Hz. Asiye’nin ömrü Firavun’la evlendiği için, Hz. Hacer’in ömrü çölde aç-susuz bırakıldığı için, Hz. Meryem’in ömrü iftiraya uğradığı için yakınmayla geçerdi...

Hâlbuki içlerinde mevcut imanı ve iman eksenli aksiyonlarını harekete geçirip ortaya atıldılar. “Tevekkeltü Alellah” diyerek olumsuz şartların üzerine yürüdüler...

Unutmayalım...

Hz. İbrahim’i, Nemrud gibi, kendini “tanrı” sanan bir “gurur âbidesi” karşısında galip getiren Kudret, Hz. Musa’yı Firavun’un sarayında büyüten Kudretin tâ kendisidir!

Aynı Kudret, Efendimiz’in üzerine de tecelli edince, Efendimiz, bir süre önce kovulduğu Mekke’ye, muzaffer bir komutan olarak dönmüştür...

Çoğumuz günlük hayatımızda benzer tecelliler yaşarız, ama fark bile etmeyiz.

Çünkü hikmet, irfan, şükür, tefekkür ve tevekkül gibi kavramlardan koptuk.

Baksanıza, baharı ve lâlezara dönen İstanbul’u bile fark etmeden yaşıyoruz! 

 

Fatih ve Yavuz türbelerini ziyaretin anlamı ne?

Cumhurbaşkanımıza suikast öneren Batı’nınçıldırdığını filan söylüyorlar ya, katılmıyorum: Çünkü “suikast”, “cinayet” ve her türlü “katliam”, Batı’nın siyaset aracıdır!

Daha yumuşak ve diplomatik yöntemlerle hedefe ulaşamayacağını gördüğünde, hiç tereddütsüz bunları devreye sokar ve en acımasız, en ilkesiz, en hunhar katliamlara imza atar.

Kızılderilileri, zencileri, hatta Cezayirlileri böyle yok ettiler…

Afrikalıları böyle tükettiler…

İnsanları böyle böyle köleleştirip yüzyıllarca sömürdüler.

II. Dünya Savaşı sonlarında, askerden arındırılmış olduğunu bile bile Dresten’i sürekli bombalayarak yüz bine yakın sivili katletmeleri hâlâ hafızalardadır…

Bu olayın hemen sonrasında Hiroşima ve Nagazaki’ye attıkları atom bombalarıyla sadece insanları değil hayvanları ve bitkileri de nasıl katlettikleri hafızalardadır…

Nihayet Cezayir’de, Ruanda’da, Vietnam’da, Küba’da, Afganistan’da, Filistin’de, Irak’ta, Mısır’da, Libya’da yaptıklarının yanı sıra bugün Suriye’de yaptıkları da ortadadır. 

Kısacası, Avrupa ve Amerika tarihi, bir “katliamlar tarihi”dir. Bu yüzden, “Erdoğan’ı öldürerek durdurma” önerisine hiç şaşırmadım, sadece tiksindim.

Türkiye’yi belli bir noktada tutmak için, Birinci Dünya Savaşı öncesinden başlayarak tezgâhladıkları oyunların gitgide etkisizleşmesi karşısında, Batı’nın yapabileceği başka bir şey kalmadı.

Terörden kitlesel göçe, APO’dan FETÖ’ye, Gezi’den darbeye kadar her şeyi denediler, ancak Tayyip Erdoğan’ı durduramadılar, Türkiye’ye pes ettiremediler. 

Baktılar ki, bütün çelmelemelere rağmen Türkiye kalkınıyor, gelişiyor, Milli/Manevi gücü de yeniden diriliyor, 15 Temmuz ihanetini plânladılar… 

Fakat millet, son 15 yılda kazandığı özgüvenle öyle bir şahlanma şahlandı ki, kumpasları yerle bir ederek vatanını kurtardı. Bu hiç beklenmedik olay karşısında, Avrupa apışıp kaldı…

Darbeye bir türlü “darbe” diyemediler: “Tiyatro”-miyatro diye kekelediler.

Derken, Erdoğan, darbe anayasasında köklü değişiklikler yaptırıp halkoyuna sundu. “Hayır” denmesi için kampanyalar yaptılar. Gazetelerine Türkçe manşetler attılar. İtleriyle, atlarıyla saldırdılar…

Buna rağmen halkoylamasından “Evet” çıktı. Öyle tepetakla oldular ki, maskeleri atıp, diplomatik nezaketi dahi bir yana bırakarak, doğrudan niyetlerini açık ettiler: “Tayyip Erdoğan’ı öldürelim!” 

Yani işi, âdice cinayet tasarlamaya kadar vardırdılar… 

Fransız Siyaset Bilimci Philippe Moreau Defarges, BMF televizyonunda şöyle diyor: “Bu politik krizden çıkmanın tek bir yolu var, o da Erdoğan’ı öldürmek!”

Bu konuda son derece deneyimli sayılırlar: Zira Sultan Abdülzaziz’i öldürerek, Sultan II. Abdülhamid’i indirerek durdurmuşlardı. Erdoğan’ı indiremediklerine göre, bildikleri tek yol kaldı: Öldürmek!

Pek kimse farkında değil, ama öteki gelişmelerin yanı sıra, Batı’yı bu noktaya getiren son derece önemli bir olay var: Halkoylamasından hemen sonra, Sayın Erdoğan’ın Fatih Sultan Mehmed’le Yavuz Sultan Selim türbelerini ziyaret etmesi…

Kanaatimce Batı’ya itidalini kaybettiren bu simgesel ziyaretlerdir. Çünkü bu türbeler sıradan padişah türbeleri değildir. Fatih, Doğu Roma’yı fethederek Hıristiyanlığın kalbine girmiş, Yavuz ise “Halife” olarak İslâm dünyasını birleştirmiştir: İkisi birden, Doğu ve Batı hâkimiyetini temsil eder. 

Kısacası, bu türbe ziyaretiyle birlikte Batı’nın beynine kocaman bir “Acaba”saplanmış bulunuyor: “Acaba Türkler yeniden?..”

Gerisini siz tamamlayın…

 

Peygamber duruşuna muhtacız

Milâdi takvime göre, bir “Kutlu Doğum Haftası”na daha girdik…

İslâm dünyası hâlâ paramparça: Etkisiz ve maalesef itibarsız…

Dindar Müslümanlar kolaycı, ufuksuz, umutsuz: Çok çalışıp üretmek yerine oturup yakınıyoruz! Çabucak vazgeçiyor, pes ediyor, ilk engele takılıp düşüyoruz!..

İşte bu yüzden Efendimiz’e her zamankinden daha çok muhtacız: Onun imanına, sabrına, dirayetine, anlâkına, kararlılığına, şartlara teslim olmayan dik duruşuna ihtiyacımız var.

Nübüvvet yönüyle onu yaşamak elbette imkânsız: Çünkü Nübüvvet yönü, bir dizi mucizeyi de kapsar ki, biz ümmet olarak bunu yapamayız; ama umudumuzu koruyabilir, her şart altında gülümseyebilir, şartlardan yakınmak yerine şartları değiştirmek hususunda elimizden geleni yapabiliriz…

Efendimiz’in hayata karşı duruşu budur! En zor zamanlarda bile o kadar diri duruşludur ki, müşriklerin kontrol ettiği ticari hayatın Müslümanlar için ambargoya dönüştürülmesi sonucunda aç kalınca, karnına taş bağlamış, müşriklerin karşısına yine dimdik çıkmıştır…

Onun diri duruşunu, çabasını, umudunu örnek almak ve ümmet olarak yaşadıklarını yaşamaya çalışmak ihtiyacındayız. Bunu başarabildiğimiz dönemde, dünya örneği bir devletin dünya örneği milletine dönüşmüştük. Onun ruhunu ruhumuza aksettirdiğimiz ölçüde büyümüş, gelişmiş, dünyaya meydan okumuştuk… 

Ondan kopunca kendimizden de koptuk: Tökezledik, düştük…

Şimdi düştüğümüz yerde kalkmayı öğrenme vaktidir ki, bunu da pek tabii ondan öğreneceğiz!

Dedik ya; Peygamber-i Âlişan Efendimiz’in, olumsuz şartlar ve baskılar karşısında pes etmeyen bir duruşu var: Bu duruş aynı zamanda, Hazret-i Âdemile Havva’nın, yabancısı oldukları bir dünya karşısındaki duruşlarıdır!..

Hazret-i İbrahim’in Nemrut ateşi karşısındaki duruşudur!..

Hazret-i Hacer’in, çöl yalnızlığındaki imkânsızlıklar karşısında yılmayan duruşudur!..

Hazret-i Musa’nın Firavun karşısında boyun eğmeyen duruşudur!..

Hz. Meryem’in iftiralara karşı duruşudur!..

Hz. Hatice’nin hayat karşısındaki duruşudur!

Bu duruşlarda umutsuzluk, sabırsızlık, yakınma, kahırlanma, yenilme yoktur. Adı geçenler, ellerinden geleni eksiksiz yapmışlar ve Allah’a dayanıp daim ayakta, her şartta sapasağlam kalmışlardır.

Müslümanca duruşun özeti de işte budur: Elden geleni eksiksiz yaptıktan sonra tevekkül etmek; yani Allah’a dayanmak.

“Allah’a dayan, sa’ye (çalışma) sarıl, hikmete râm ol;

“Yol varsa budur, bilmiyorum başka çıkar yol.” (M. Âkif)

Hatırlayalım ki, Efendimiz’in Medine’ye göçü sırasında yanında yalnızca tek kişi vardı: Hz. Ebubekir. Kitleler o gün için Ebucehil’in safında yer almışlardı. Ebucehil bunu delil göstererek, “Halk gerçeği gördü” derken ve Ahirzaman Peygamber’inin işini kesin olarak bitirdiğini zannedip sevinirken, mağara yalnızlığında Efendimiz, muhteşem yol arkadaşına şöyle fısıldıyordu: 

“Korkma ey Ebubekir, Allah bizimledir!”

***

Beşeri reçetelerde huzur bulamayan tüm dünya, “Şiddet Devri”ni kapatıp “Barış ve Dostluk Devri”ni açacak bir “Yürek İnkilâbı bekliyor.

Bu inkılâbın doğal olarak İslâm dünyasından başlaması gerekiyor: Özellikle de Türkiye’den…

 

Her seçim sonucuna itiraz alışkanlığı

 

“Yenilen pehlivan yenilgiye doymazmış” derler, CHP cephesi de yenilmeye doymuyor…

İlk demokratik seçimin yapıldığı 1950’den beri yeniliyor, milletten şamar üstüne şamar yiyor, akıllanmıyor.

Sandık sonuçlarına bakıp neden sürekli yenildiğini düşüneceğine sonuçlara sürekli itiraz ediyor ve bu alışkanlığı yüzünden her seçim sonucu mahkemeye taşınıyor. Başka bir deyişle, iş “karakolda” bitiyor!

Malum kesim, yine müthiş bir öfkeyle millete saldırıyor: Aşağılayıp hakaretler yağdırıyorlar.

Rivayete göre, İsmet Paşa, 1950 seçim sonuçları ortaya çıkıp koltuğu kaybettiğini öğrendiğinde, yumruklarını sıkıp pencereden boşluğa doğru sallayarak, “Nankör millet!” diye haykırmıştı:

Şimdi benzer hakaretler kâh partisinin mensuplarından geliyor, kâh torunundan: Biri “evet”çileri denize dökmekten söz ederken, diğeri “namussuz” ilân ediyor…

İsmet Paşa’nın torunu Gülsün Bilgehan, attığı bir twitte, “hayır” oyu verenleri “namuslu ve cesur” olarak tanımlayıp “evet” oyu verenleri “namussuz” ilân etmiş.

Eğer bu doğru ise, “evet” oyu kullanmış bir vatandaş olarak, hakaretini aynen iade ediyorum! “Evet” diyen de “hayır” diyen de namusludur! 

Seçim kaybetmek, insana kendini kaybettirmemeli…

Netice olarak: CHP hep aynı CHP! Kendinden olmayana tepeden bakar, “Devlet benim” mantığıyla hareket eder,şiddet dili kullanır; bu yüzden de, Türkiye’de gerçekleşen ilk demokratik seçimden (14 Mayıs 1950) bu yana, girdiği tüm seçimleri kaybeder…

Genel başkanını yahut parti yönetimini değiştirmesi, sık sık “olağanüstü kurultay”lar (bu sebepten dolayı CHP’ye “Kurultay Partisi” de denir) toplaması bir işe yaramaz. Çünkü sorun genel başkan ve parti yönetimi sorunu değil, “beslenme sorunu”dur!..

CHP milletten değil, başka güçlerden (darbeler ve darbeciler) beslenmeye alışmış! Zaman içinde, milletle aralarında “kan uyuşmazlığı” oluşmuş! 

Milli iradeye sürekli itiraz ediyor…

Milli iradeyi sürekli mahkemelere taşıyor…

Genel Başkan değişiyor, parti yönetimi değişiyor, ama CHP “eski hamam eski tas” görüntüsüne çabucak dönüyor…

Her “Olağanüstü kurultay”dan sonra “değişim” mesajları veriyor, ama hiçbir şey değişmiyor. 

Bugüne kadar, “olağan”ı ve “olağanüstü”süyle her kurultaya “değişim”sloganıyla girdiğini, “Ortanın Solu”, “Anadolu Solu” gibi sloganlarda varlık aradığını, nihayet “değişim” uğruna “çarşaf açılımı” bile yaptığını, ama hiçbirinin CHP’nin derdine derman olmadığını, hızla “fabrika ayarlarına” döndüğünü biliyoruz.

“Başarı için her yol mübah” anlayışıyla yola çıksa da CHP’yi hiçbir yolun başarıya taşımadığını gördük, görüyoruz.

Genlerine işlemiş devletçi mantığı, statükocu yaklaşımı, askerci tavrı, dine mesafeli duruşu, dindara “irticacı” deyişi, kaymak tabaka dışında kalan halka tepeden bakışı ve sadece kendine demokrasi isteyen anlayışı yerli yerinde kalıyor.

Bu işe, usta-çırak ilişkisi içinde öteden beri CHP’yi tutan “yoldaş” yazarlar bile şaşırıyor, ama yapacak bir şey yok: “CHP’den ne köy oluyor, ne kasaba!”

Her seçim öncesinde “Bu sefer iş tamam” havası basmaktan, seçim sonrasında ise CHP’ye mazeret üretmekten, onlar da yorgun düştü…

 

Teknoloji insan yetiştirmez!

Kuşkusuz, AK Parti iktidarı teknolojiyi çok iyi kullanıyor...

Çok da güzel yatırımlar yapıyor, Allah için...

Fakat Sayın Cumhurbaşkanı’nın da dikkat çektiği iki konu var ki, o konularda AK Parti iktidarı bekleneni veremedi.

Üstelik bunlar “tali” değil, “ana” konu: Yani bunlar olmadan varolmak mümkün değil...

Eğitim;

Kültür.

Mesele mühim: Zira teknoloji kullanımında ve yatırımlarda geri kalmak çok çok fakirleşmek demektir, ama eğitim ve kültür konuları milletin geleceğini belirler...

Moda deyişle bunlar, “Varoluşsal” konulardır!

Bu konularda 15 yıldır maalesef hemen hemen hiçbir ciddi hamle yapılamadı, hemen hemen hiçbir kalıcı tedbir alınamadı...

Çocuklarımız hâlâ ideolojik dayatmalara muhatap. “Tek kişi”den ibaret bir “yakın tarih” anlatımına mahkûm.

Üstelik anlatım biçimi ilmî kıstaslara değil, “reklam”, “ideoloji” ve “propaganda”ya dayalı...

Bu durumda “özgür vicdanlı çocuk” yetiştirmek isteyen anne-babanın ve pek tabii öğretmenlerin işi çok zorlaşıyor...

Çocuklara bile bile ya “yalan” söyleyecekler ya da inanmadıkları şeyi telkin edip duracaklar.

¥

Ortaokulda tarih dersine gelen Kenan Bey, bilgili bir öğretmendi. Bandırma Vapuru’nun ne kadar “çürük-çarık” olduğunu, sesini titrete titrete her fırsatta anlatan ilkokul Başöğretmenim Hikmet Bey’den sonra ilâç gibi gelmişti.

“O kadar da uzun boylu değil” demesi bugün gibi hatırımda. Kenan Bey’e göre, Bandırma Vapuru, “sağlam” bir gemi imiş. 

İlkokul öğretmeninizin “çürük” dediğine, ortaokul öğretmeniniz “sağlam”deyince, paramparça oluyorsunuz: Hangisinin doğru söylediğini kestiremiyorsunuz.

Bizim nesil “paramparça” bir çocukluk geçirdi!

Yeni nesillerin aynı dramı yaşamamaları ders kitaplarının doğru düzgün yazılmasına bağlı, ne var ki bu konuda ciddi bir çaba yok.

Müfredat değişikliği, daha ziyade “kolaylaştırma” amaçlı bir adım gibi gözüküyor. Elli seneden beri atılan adımlar zaten “kolaylaştırma”ya yöneliktir. Hâlbuki beyin zorlandıkça gelişir. Kolaylaştıra kolaylaştıra beyni devre dışına çıkardık! Tabii liseleri de eski ilkokul seviyesine indirdik: İnsan yetişmiyor!

Oysa eğitimin “insan yetiştirmek” gibi ulvi bir amacı olmalı.

Milli Eğitim Bakanlığı’nın böyle bir amacı olduğundan eminim: Fakat amaca ulaşmak için gerekli “devrimci” faaliyeti pek göremiyorum.

Evet, devrimci!..

Hem de tepeden tırnağa!..

Altından girip üstünden çıkmaca!..

Yoksa ufak-tefek değişiklikler, yıllar içinde büyüyen eğitim ve kültür problemlerimizi çözmeye yetmez: “Pansuman tedbirler” olarak kalır ve bir süre sonra da tavsar gider.

Sınıflara “akıllı karatahta” koymak, çocuklara “akıllı tablet” dağıtmak iyi fikir, ama “bize uygun müfredat” gelmedikçe, okullarımızın duvarlarını, döşemelerini, tavanlarını, kapılarını, pencerelerini “akıllı” yapsak bile bir işe yaramayacak. 

 

Halkoylamalarında +01 zaferdir!

Kadınların neden “dışarıda” yemek yemeğe bayıldığını ve bu konuda kocalarını bir hayli zorladıklarını, halkoylaması günü anladım…

Diyeceksiniz ki, “Elli küsur senelik evli bir adam olarak, yeni mi keşfediyorsun?” Evet, yeni keşfediyor ve bu konuda Shakespeare’in sözlerini tekrarlamakla yetiniyorum: “Kadınları çözmeye bir ömür yetmez!”

“Bu girişle, yaşadığımız halkoylamasının ne ilgisi var?” diye sorarsanız, şöyle: Biz ailece her seçimi ve referandumu “bayram” olarak görürüz: “Demokrasi Bayramı”! Bu bağlamda dün de bize “bayram”dı. Pürneşe sandığa gidip oylarımızı kullandıktan sonra, yemeğe çıktık. Bayram ya, kesenin ağzını adamakıllı açtık! Karnımızı güzelce doyurduk. Artanını paketletip kedilerimize getirdik, onlar da bir güzel nasiplendi. 

Midem bozulana kadar her şey yolunda gitti. Sonrası kâbus: “Yemez olaydım”demekten bihâl oldum.

Bir de baktım, eşim, “yemeklerimin kıymetini anladın mı?” dercesine bakıp kıs kıs gülüyor. O an fark ettim ki, kadınların “dışarıda” yemek için ısrar etmelerinin mantığı buymuş: Kendilerini fark etmemizi, biraz daha kadr ü kıymet bilmemizi anlatmakmış.

“Öğrenmenin yaşı yoktur” derler: Âhır ömrümüzde öğrendik, hamdolsun!

Bu olayı “bir referandum hatırası” (bu kelimeyi sevmem) olarak hafızama kaydettikten sonra, gelelim esasa…

Bu referandum Türkiye için çok önemliydi: Çünkü ilk kez bu kadar köklü bir “değişim” yapılıyordu. Alınan sonuçla bu “değişim” gerçekleşme aşamasına geldi…

Referandum bir seçim olmadığı için, sonuçlarına yüzdelik hesaplarla bakılmaz. Referandumlarda yüzde 01 fazla alan taraf “galip” sayılır ve bunu “zafer” olarak nitelemek hata değildir.

Referandum seçim olmadığından, “hayır” çıkan şehirler, siyaset açısından “kaybedilmiş”, “evet” çıkan şehirler “kazanılmış” olmaz: Şartlar “farklı” olduğu için sonuçlar da farklı olur…

Halkoylamasının mutlak galibi, Sayın Erdoğan’dır. Cumhurbaşkanlığı seçiminde aldığı oyları korumuş, güven tazelemiştir…

Bir “galip” taraf olduğu gibi, elbette bir de “mağlûp” taraf vardır: Terör örgütleriyle Batı’daki yandaşları mağlûptur! 

CHP siyasi hayatının en tutarlı kampanyasını yapmış, “Ey Kılıçdaroğlu” diye başlayan nutuklara cevap vermemiş (verebileceği pek bir cevabı da yoktu aslında), değişikliğin “tek adam”lık getireceğini ısrarla vurgulamış, en azından kafaları karıştırmayı başarmıştır. Öte yandan, “evet” cephesi bu istifhamı kökünden kazıyacak argümanları yeteri kadar geliştirememiş, dolayısıyla bazı tereddütler giderilememiştir…

MHP Genel Başkanı Sayın Bahçeli ile Genel Merkez’in çabaları, parti tabanında fazla karşılık bulmamıştır. Önümüzdeki günlerde MHP’ye yönelik olarak bazı tartışmaların çıkacağı açıktır…

“Hayır” cephesinin lideri olarak gözüken Sayın Kılıçdaroğlu şimdilik koltuğunu kurtarmıştır…

Neticeten: Referandum sürecinde kullanamadığımız “hayır”la başlayan ne kadar mübarek kelime varsa, artık rahat rahat kullanabiliriz, efendim: 

“Hayır”lı olsun!..

Ve dahi, olanda “hayır” vardır!..

Niyet “hayır”, akıbet “hayır”!

 

“Cehennem olsa gelen bağrımızda söndürürüz!”

Dile kolay, Türkiye dört cephede birden savaşıyordu…

Siyasi Cephe (Avrupa Birliği ülkeleri, Amerika ve içimizdeki hainler)…

Sosyal Cephe (Sosyal medya soysuzlarının yönettiği algı operasyonları)…

Askeri Cephe (Esed güçleri, PKK/PYD/YPG/DEAŞ ve alfabenin sessiz harfleri adedince terör örgütü)…

Ekonomik Cephe (Dolar spekülâtörleri, küresel sermaye, envai çeşit manüplâsyon, uluslararası kredi derecelendirme kuruluşları)… 

Kısacası, bir yanımız terör, bir yanımız savaş, bir yanımız göç dalgaları, bir yanımız ekonomik enstrümanlar…

Ve kalleşçe, alçakça bombalamalar… Masum ve mazlum insanlarımız, gencecik fidanlarımız toprağa düşüyor. 

Fakat pes edecek, mücadeleden vazgeçecek değiliz. Biz ki bidayette “Ya devlet başa, ya kuzgun leşe” diyerek Anadolu topraklarına geldik…

Tarihin her kesitinde bu toprakların bedelini kanımız canımızla ödeye ödeye yaşadığımız coğrafyanın her santimetrekaresini “vatan” yaptık… 

Toprağımıza canımızı, bayrağımıza kanımızla imanımızı kattık…

“Bayrakları bayrak yapan üstündeki kandır,

“Toprak eğer uğruna ölen varsa vatandır” dedik, ebediyet yürüyüşüne bu kararlılık içinde çıktık.

Sözümüzden dönecek değiliz, “olmuyor işte” diyecek değiliz. APO’su, FETÖ’sü, en kahpesi, en belâsı; kim gelirse gelsin;

“Cehennem olsa gelen bağrımızda söndürürüz,

“Bu yol ki Hak yoludur, dönme bilmeyiz yürürüz!” 

Bu kavganın en hain, en kalleş aşamalarından biri Gezi Olayı, ondan daha beteri ise 15 Temmuz’du; alnımızın akıyla bunları aştık, sınavı verdik…

Bu tür sinsi oluşumlardan sonuç alamayan dış odaklar, içimizdeki ihanet şebekeleriyle birlikte aleni saldırıya geçtiler.

Geçsinler!.. Gelsinler!.. Çanakkale’ye nasıl geldilerse, öyle gelsinler…

Topuna meydan okuyacak ve püskürtecek gücümüz var, çok şükür.

Geldiklerinden beter gidecekler!

Madem işbu noktaya geldi, vatan için ölmemiz gerektiği kadar öleceğiz!

“Daha kaçımız?” diye sormayacağız…

Tıpkı Çanakkale’de, Galiçya’da, Trablusgarp’ta olduğumuz gibi, kimimiz yine şehit olacağız.

Yeni Âkif’ler yeni şiirlerimizi yazacak yine:

“Ey şehid oğlu şehid isteme benden makber,

“Sana ağuşunu açmış, duruyor Peygamber!” 

Kendimizi Peygamber kucağına emanet edeceğiz.

Sevr Mağarası yalnızlığında, etrafı düşmanla kuşatılmış bir halde iken, “Korkma Ebubekir, Allah bizimledir” diyen Peygamber-i Âlişan aşkına, “Korkma!..”diyeceğiz, “sönmez bu şafaklarda yüzen al sancak!”

Bir süre daha şehit cenazeleri önünde saf tutacağız.

Canımız acıya acıya, ağlaya ağlaya oğullarımızın cenaze namazını kılacağız…

Bayrağa sarılı yüreğini (evlâdını) tabuttan alıp toprağa verdikten sonra, kameralara bakıp, “vatan sağolsun!” diyebilecek kadar vatan sevdalısı Anadolu annelerini ve babalarını hıçkıra hıçkıra izleyeceğiz…

Onlarla birlikte hepimiz, “vatan sağolsun!” diyeceğiz.

Vatanın bölünmez bütünlüğünü sağlamak için evlatlarını kurban eden Osmanlı padişahlarını anlamaya çalışa çalışa, aynı amaç istikametinde evlatlarımızı kurban edeceğiz!

Çok kızdık, çok üzüldük, çok ağladık, ama her türlü ihanet şebekesinin de kökünü kazıma aşamasına geldik!

Beş bin senelik devlet tecrübemizin ve tarihi birikimimizin üzerine geleceği yeniden inşa edip, dirilişimizi gerçekleştireceğiz.

Bizim muhteşem dirilişimiz, aynı zamanda başka mazlum milletlerin de yeniden dirilişi olacaktır…

“Yol onun, varlık onun, gerisi hep angarya; 

“Yüzüstü çok süründün, ayağa kalk, Sakarya!”

 

“EVET” mantığımı takdimimdir

Bendeniz, 12 Eylül 1980 darbesinden sonra, darbeci generallerin inisiyatifiyle yapılan ve 1982’de usül dışı, hukuk dışı, demokrasi dışı bir yöntemle halkoyuna sunulan mevcut anayasanın tümüne “hayır” demiş biriyim…

Yani o şartlarda süründürülmeyi göze alıp “hayır” diyebilen yüzde sekizin içindeyim (yüzde 92 “evet” almıştı). 

“Hayır” demek güya serbest, aslında ise yasaktı. Envai çeşit söylenti çıkarılmış, “hayır” demeye niyetli insanlara çeşitli kanallardan algı operasyonları uygulanmıştı.

Dümdüz “hayır” propagandası yapamadığımız için, yazılarımızda (o günlerde yazdıklarım Nesil Gazetesi’nin arşivindedir) mavi renge (mavi renk “hayır”, beyaz “evet” anlamındaydı) methiyeler düzüyor, bol bol deniz mavisinden, gök mavisinden bahsediyor, arabalarımızda, İbrahim Tatlıses’in tekrar meşhur ettiği “mavi mavi” türküsünü bangır bangır çalıyorduk (neyse ki onu yasaklamamışlardı).

Anlayacağınız bendeniz bu anayasanın tümüne karşıyım. Tümünün değişmesini isterim. Fakat olmadı. Taksit taksit değişiyor. Önceki değişikliğe “evet”vermiştim. Tabii son değişikliğe de “EVET” vereceğim.

Ama benim “evet”im, “hayır”cıları İzmir’den ya da Karadeniz’in herhangi bir sahilinden denize dökmek için değildir…

Benim hâlâ yaşayan ve yeşeren umutlarım var: Oyumu umutlarım istikametinde kullanacağım…

Darbeci generaller ve yandaşları tarafından yapılan bu anayasanın tümüne “hayır” demiştim. Şimdi bazı maddeleri değişiyor. “Ne kadar delinirse o kadar iyidir” mantığıyla hareket edeceğim…

Anayasa değişikliğinden sonra vesayet odakları ebediyen toprağa gömülecek, ikide bir başımıza vurulmayacak, sinsi sinsi “paralel devlet” yapıları oluşturulamayacaktır…

Koalisyonlar devri kapanacaktır. Koalisyon olmaması demek, tek parti iktidarı demektir. İstikrar demektir. Güçlü Türkiye demektir. Ayrıca, CHP’nin ilelebet iktidar ortağı olamaması demektir ki, bu da İttihad ve Terakki tuzağının sonu anlamına gelir…

Uzun gazetecilik ve köşe yazarlığı hayatımda pek çok koalisyon pazarlığı gördüm. Bazı koalisyon pazarlıkları, milletvekili satın almaya kadar giderek iğrenç boyutlara ulaştı. Ahir ömrümde, ülkemde böyle iğrençliklere bir daha asla şahit olmak istemiyorum…

Cumhurbaşkanı “sorumsuz” durumdan “sorumlu” duruma geçecek, her konuda yargılanabilecek, her konuda millete hesap vermek mecburiyetinde olacaktır…

“Patronluk” mevkiine milletin vekilleri değil, bizzat millet oturacaktır…

Bakanlar dışarıdan atanacağından, siyaset yapmakla uğraşmayacaklar, mevkilerini bir dahaki seçime yatırım yapmak için kullanmayacaklardır. Bu da işlerin daha hızlı ve âdil şekilde yürümesini sağlayacaktır…

Özellikle Milli Eğitim ve Kültür bakanlıklarında “idare-i maslahat” dönemi bitecek, bunların başına insan yetiştirmeyi dert edinmiş gözükara ve devrimci uzmanlar atanacak, dolayısıyla bu çok önemli bakanlıklar, Türkiye’nin geleceğini inşa etme işlevine döndürülecektir…

367 gibi garabetler icad ederek Türkiye’yi kilitleyen hukuk cambazlıklarından ülke kurtulacaktır…

Halkın desteğini kazanmış, hatta iktidar olmuş siyasi partiler, Alicengiz oyunlarıyla kapatılma tehdidinden kurtulacaktır…

Partili Cumhurbaşkanlığı Sistemi diktatörlüğe asla yol açmayacak, aksine diktatör taslaklarının hevesleri “ebeden-daima” kursaklarında kalacaktır…

Kırk yıldır ülkemi kana boğan PKK, PYD, YPG gibi bölücü terör örgütleri ile “hizmet”i yıllarca “şer tasavvurun âleti” olarak kullanarak çocuklarımızı çalan, umutlarımızı kıran, nihayet 15 Temmuz gecesi tepemize bomba yağdıran taşeron FETÖ örgütünün ve Avrupalı-Amerikalı destekçilerinin hüsranı bendenizin bayramı olacaktır… 

Bunlar gibi daha pek çok gerekçe ile EVET diyeceğim!

Türkiye’m için en iyisi, en güzeli, en anlamlısı, en doğrusu olur inşallah. 

 

Güzellik yarışmalarından evlilik programlarına: Aile yapımızı nasıl bozdular?(4)

 

1932’de Cumhuriyet Gazetesi bir “Güzellik ve Zarafet Müsabakası” daha tertiplemiş ve bu kez Keriman Halis Ece isimli genç kız birinci gelmiştir.

Orijinal adı “International Pageant of Pulchritude” olan yeni yarışmanın evrensel finali Belçika’nın Spa kentinde olacak ve “Dünya Güzeli” belirlenecektir.

Yarışmacılar Jüri’nin önünde maharetlerini sergiledikten sonra, bir iddiaya göre, Jüri Başkanı sahneye çıkmış ve şu mealde ibretlik bir konuşma yapmıştır:

“Sayın jüri üyeleri, bugün Avrupa’nın, Hıristiyanlığın zaferini kutluyoruz. 1400 senedir dünya üzerinde hâkimiyetini sürdüren İslamiyet artık bitmiştir. Onu Avrupa bitirmiştir. Bir zamanlar sokağı bile pencere arkasından seyredebilen Müslüman kadınların temsilcisi Türk güzeli Keriman, mayo ile aramızdadır. Bu kızı, zaferimizin tacı kabul edeceğiz, onu kraliçe seçeceğiz.” 

Bu iddiayı doğrulayacak kaynaklara ulaşamadım. Ne hikmetse görgü şahitleri bile susmuş, olayın asıl kahramanı Keriman Halis ise hiç konuşmamıştır. Ne var ki dönemin Avrupa medyasında buna benzer ifadeler çokça yer almıştır.

Neyse: Sonuçta “Avupalı Türk kızı Keriman Ece”, “Dünya Güzeli” ilân edildi. İşin içyüzünü bilmeyenler şaşkınlıktan tepetakla olurken, bilenler ayağa fırlayıp, “Avrupalı Türk kızı”nı dakikalarca ayakta alkışladı, Osmanlı aleyhine ve yeni Türkiye Cumhuriyeti lehine tezahüratta bulunuldu.

Siyaset yine yapacağını yapmıştı: “Oy gücü” devre dışı bırakılmıştı. Kim bilir nelerin karşılığında, önceden verilen sözler tutulup, “Türk güzeli”, “Dünya Güzeli” seçilivermişti. Bu olay, Avrupa medyasında günlerce manşetlerde kalacak, “Osmanlı kızının son hali” notu eşliğinde, Avrupa gazeteleri Keriman Halis’in mayolu posterlerini dağıtacak ve “Müslüman bir Türk kızının, kendini Avrupalılara beğendirmek için, Belçika’ya devlet imkânlarıyla gönderilmiş olmasını, Türk modernleşme hareketinin doruk noktası” olarak değerlendiren makaleler yayınlanacaktı. Hattâ bazı iddiaların Japonya’ya bile ulaştığı ve “Keriman Halis Olayı” adı altında, okullarda ders olarak okutulduğu iddiaları dahi mevcuttur.

Ne var ki, Keriman Halis Ece, ağzını açıp iddialar konusunda tek kelime etmeyecek, tüm soruları susarak geçiştirecekti (tuhaf bir tesadüf: Bir şekilde Atatürk’ün hayatına giren kadınlar da hayatları boyunca hep susmuşlar, öldükten sonra ise notlarına el konulmuş çift anahtarlı çelik kasalara kilitlenip saklanmıştır).

Yarışmanın ardından Türkiye’ye dönen Keriman Halis, Sirkeci Garı’nda devletin organize ettiği bir bayram havasında karşılandı. O kadar önemsendi ki, açlık, yokluk, kıtlık ve salgın hastalıklar içinde kıvranan Türkiye’nin tüm büyük sorunları bir çırpıda kenara atıldı. Atatürk bile resmi bir açıklama yaptı: 

“Türk ırkının necip güzelliğinin daima mahfuz olduğunu gösteren dünya hakemlerinin bu Türk çocuğu üzerindeki hükümlerinden memnunuz. Fakat Keriman Ece, hepimiz işittiğimiz gibi söylemiştir ki, o, bütün Türk kızlarının en güzeli olduğu iddiasında değildir. Bu güzel Türk kızımız, ırkının kendi mevcudiyetinde tabii olarak tecelli ettirdiği güzelliğini dünyaya, dünya hakemlerinin tasdikiyle tanıttırmış olmakla elbette kendini memnun ve bahtiyar addetmekte haklıdır. Cumhuriyet Gazetesi bu meselede Türk ırkının diğer dünya milletleri içinde mümtaz olan asil güzelliğini göstermek teşebbüsünü takip etmiş ve bunu dünya nazarında muvaffakiyetle intaç eylemiştir. Arzusunu da ilave edeyim ki, Türk ırkının dünyanın en güzel ırkı olduğunu tarihi olarak bildiğim için, Türk kızlarından birinin Dünya Güzeli intihap edilmiş olmasını çok tabii buldum.”

Güzellik yarışmalarının hem ipliği pazara çıktığı, hem de artık kanıksandığı ve ciddiye alınmadığı için, yeni bir şeyler lâzımdı: “BBG Evleri”, “Gardrop Savaşları”, “Moda Yarışları” ve “Evlilik programları” “bozguncu taifesi”nin imdadına yetişti…

Kısa ve özet bir ifade ile ailemiz hâlâ saldırı altında!

 

Güzellik yarışmalarından evlilik programlarına: Aile yapımızı nasıl bozdular?(3)

Yeni “Güzellik Müsabakası”na ilişkin ilk haber, CHP iktidarının “yarı resmi”organı Cumhuriyet’in 04 Şubat 1929 tarihli nüshasında yayınlandı: 

“Bütün dünyada güzel kadınlar seçilir ve memleketlerinin güzellik kraliçesi intihap edilirken, bizim böyle bir kraliçemiz niçin olmasın? Türkiye’nin en güzel kadını acaba kimdir?” 

Bu haberin durup dururken neden yapıldığı, aynı gazetenin birinci sayfasında iki gün sonra yayınlanan bir ilânla ortaya çıktı: “Türkiye’nin güzellik kraliçesini bulmaya karar verdik... 16-25 yaş arasındaki hanımlar arasında mühim ve ciddi bir müsabaka yapılacaktır.” 

“Mühim” ve “ciddi” kelimeleri elbette boşuna kullanılmamıştı: Akıllarda daha önceki fiyaskonun tortuları vardı. Bunları gidermek gerekiyordu.

Gazetenin işi ne kadar önemsediği ve sıkı tuttuğu, konunun “başyazı”seviyesinde ele alınmasından anlaşılıyordu. 

Bir hafta sonra, gazetenin sahibi ve başyazarı Yunus Nadi, güzellik yarışmasını köşesine taşıyarak ballandıra ballandıra işliyor, “milli görev” ve “muasır medeniyet” kavramlarını da kullanarak genç kızları ikna etmeye çalışıyordu. Yunus Nadi’nin aynı zamanda milletvekili olduğunu sanırım zikretmeme gerek yok.

Bu arada müsabıkların (yarışmacılar) mayo ile jüri önüne çıkacaklarını da özenle vurguluyor, bunu “gayri ahlakî” bulanlara ise “gerici” damgasını vurmakta hiç tereddüt göstermiyordu. 

Müsabıklara ait ilk fotoğraf 07 Mart tarihli Cumhuriyet’te arz-ı endam etti. Onu diğerleri takip etti. Konu ülke gündemine oturdu. Tartışmalar aldı başını gitti. Övgüler, eleştiriler ayyuka çıktı. Yarışmadan yana olanlar “çağdaş uygarlık”diyor, muhalifler ise “ahlâk” üzerinden vuruyordu. 

Yarışmanın arkasında iktidar desteği vardı. O zamanın iktidarının dediği dedik, çaldığı düdüktü! Arkasında durduğu bir olayı eleştirmek her babayiğidin harcı değildi. Gür kaşlar hemen çatılır, parmak sallanırdı. Tabii yergiler de “vardır bir hikmeti” denilerek anında “övgü”ye dönüştürülürdü.

Bu sebeple muhalifler ya sustular ya da şekle ilişkin eleştirilere ağırlık vermek zorunda kaldılar. “Ahlâk” sorgusu ve vurgusu bıçak gibi kesildi.

125 yarışmacının fotoğraflarının yayınlanması 21 Haziran 1929 tarihinde tamamlandı. Sonuçlar ise 1 Ağustos’ta açıklandı: Muallâ Suzan isimli genç kız halkın oylarıyla birinci gelmiş, 48 finalist ise “büyük jüri”nin önüne çıkmaya hak kazanmıştı. 

Yarışmacılar 2 Eylül günü jüri önüne çıktılar. Feriha Tevfik isimli kız birinci seçildi. Cumhuriyet, yarışmanın birincisini, “Orta boylu, kıvırcık lepiska saçlı, altın gözlü, beyaz tenli, zarif endamlı” olarak takdim ediyor, öve öve bitiremiyordu. Semine Nihat ikinci, bundan önceki fiyasko yarışmanın birincisi Matmazel Araksi ise üçüncü gelmişti.

Fakat birincilik Feriha Tevfik’e yaramayacak, hayatı altüst olacaktı. Önce filmlerde rol aldı, ardından tiyatroya geçti ama 1939’da bir daha dönmemek üzere, evine kapandı. Hiçbir gerekçe göstermedi, hatta bu konular üzerine hayat boyu hiç konuşmadı. Sadece kırgın olduğunu söyleyip durdu. 22 Nisan 1991’de, Cerrahpaşa Hastanesi’nde beyin kanamasından hayata gözlerini kapatana dek sustu, hep sustu.

Bu yüzden başına nelerin geldiğini bilmiyor, sadece tahmin yürütebiliyoruz.

Ne tesadüf: Ondan bir süre sonra “Dünya Güzeli” seçilen Keriman Halis de macerasını anlatmadan suskun ölecektir.

Yarın: İlk Dünya Güzeli “Türk kızı Keriman Halis Ece”…

 

Güzellik yarışmalarından evlilik programlarına: Aile yapımızı nasıl bozdular?(2)

 Sultan Abdülhamid’e tahttan indirildiğini tebliğ eden heyetin içinde bir Yahudi var: Selânik Milletvekili Emanuel Karasso. Bir de Ermeni vekil: Aram Efendi…

Lozan görüşmeleri sırasında Türk Murahhas Heyeti Başkanı İsmet İnönü ile İngiliz Heyeti Başkanı Gladiston’un arasında “arabuluculuk” yapan bir başka Yahudi var: Hayım Naum…

Türk dili Türkçe’yi perişan edip “uydurukça” bir dil haline gelmesini sağlayanların başında, TRT tarafından ismi “A. Dilaçar” şeklinde sunulup asıl kimliği ustaca saklanan Ermeni dilci Agop Martayan… 

“Tekin Alp” imzasıyla yazdığı “Türkçü/Atatürkçü” yazılara ilaveten, “Sâfi”imzasıyla kaleme aldığı, “Türk’ün Yeni Amentüsü” isimli safsata kitapla “İslâm Dini” yerine “Türk Dini” icat etmeye kalkışan bir başka Yahudi daha: Moiz Kohen...

Bozulma sürecinin başında yer alan bu ve bunlara benzer isimlerin yanına bir de “Sabatay”cıları koydunuz mu, tablo tamamlanır: Tabii bunlara içimizdeki“gafiller”le “hainler”i de ekleyeceksiniz…

Kimisi dinimizi, kimisi dilimizi, kimisi ailemizi, kimisi kültürümüzü, kimisi müziğimzi, kimisi mahallemizi, kimisi eğitimizi, kimisi milli dünyamızı, kimisi düşünce sistematiğimizi bozmayı hedef almış ve envai çeşit metodlarla “yıkım”işlemini gerçekleştirmişlerdir.  

Öncelikli hedefleri ailedir! Aile bozulmadan hiçbir şeyi yeterince bozmanın mümkün olmadığını bilerek, önce aileye el attılar. Ama bunu baskı ve şiddetle yapamayacaklarının farkındaydılar: Bunun için “moda” kavramını, sinemayı, tiyatroyu, romanı, hikâyeyi en iyi şekilde kullanarak, gençleri Batı’ya özendirdiler. 

Ardından sıra “Güzellik Yarışmaları”na geldi: Bu tür yarışmalar,genç kızları avlamanın en kestirme yoluydu. Birkaçı bu tuzağa düşerse, gerisi gelir, “lüks hayat”, “özenti” ve “merak” unsurları da kullanılarak “açık-saçıklık”yaygınlaştırılırdı.

İlk “Güzellik Müsabakası”, İpekçi Ailesi’nin sahip olduğu İpek Film tarafından yapıldı. Bu firma, Endülüs Emevi Devleti, İspanya tarafından yıkılınca (1492), zorla Hıristiyanlaştırılmaktan kaçıp Osmanlı’ya sığınan ve Selânik’e yerleştirilen, eski bir Yahudi ailesi tarafından kurulmuştu (içlerinde tam Müslüman olanlar ve olmayanlar var). Tanınmış gazetecilerden Abdi İpekçi ve TRT eski Genel Müdürü, cumhurbaşkanlığı için birkaç kere adı öne çıkarılan eski gazeteci/politikacı İsmail Cem İpekçi gibi bildik isimler bu aileye mensup… 

Büyük tesadüf, ama kaynaklara göre, Türkiye’nin ilk güzellik yarışması, 1925-1926 yılında İpek Film Şirketi tarafından Melek Sineması’nda düzenlendi. Ötesini 1932’de yayınlanan, “Güzellik Kraliçeleri ve Güzellik Müsabakalarının Tarihçesi” isimli broşürden okuyalım:

“Sahneye çıkan kızların bazıları alkışlar, bazıları ıslıklarla karşılanmış, birtakım delikanlı grupları kendi tanıdıkları ve beğendikleri kızlar lehinde gürültülü nümayişler yapmışlar, nihayet birinciliği, aynı sinemada halka yer gösteren Madmazel Araksi Çetinyan isminde bir Ermeni kızı kazanmıştır. Bu müsabakanın mükâfatı, birincinin sinema artisti olarak Amerika’ya gönderilmesi olduğu halde Madmazel Araksi Çetinyan’ın hâlâ İstanbul›da olması maksadın, müsabakayı tertip eden film şirketinin üste para da kazanarak kendisine reklâm yapmak isteyen bir açıkgözlüğünden ibaret olduğunu göstermiştir.”

İlk yarışmanın fiyasko ile sonuçlanması, bu yolla farklı sonuçlara ulaşmayı hedefleyen çevreleri rahatsız etti. Fiyaskoyu unutturmak için üç yıl beklediler. 

1929’da Ankara’nın emriyle Cumhuriyet Gazetesi devreye girdi.

Yer bitti, konu bitmedi: Artık yarın devam ederiz…

 

Hüsnü Bozkurt yüzme biliyor mu?

 

Gündem sürekli değiştiği için bugün başka bir yazımızla araya girmek zorunda kaldık. ‘Güzellik yarışmalarından evlilik programlarına’ adlı yazımıza pazartesi gününden itibaren devam edelim…

Başöğretmen Hikmet Bey, okulun giriş merdivenlerinin en üst basamağında durmuş, yanan gözlerle bize bakıp bağırıyor: “Yunan’ı denize döktük müüü?”

Hep birlikte ağızlarımızı yaya yaya ve gururumuzu kabarta kabarta cevap veriyoruz: “Döktüüük…”

Soruyor: “Neredeeen?”

İzmir’deeen.”

“Gene gelseler gene döker miyiiiz?”

Yine bir ağızdan bas bas bağırıyoruz: “Dökeriiiz!”

Başöğretmen memnun memnun gülüp “Cumhuriyet Bayramı” nutkuna başlıyor. Biz mutlu mutlu Başöğretmen’i dinliyoruz. Bol bol “Cumhuriyet/hürriyet” kafiyeli vurgular yaparak, kendince anlatıyor.

“Büyük Taarruz”Fevzi Paşa’nın (Mareşal Çakmak) yönettiğini es geçip yine “Yunan’ı denize dökme”ye geliyor: “Kordonboyu’ndan Yunan’ı denize döktük!” 

Daha ilkokuldayım. Küçücüğüm. Gururlanıyorum, çünkü Yunan’ı yirmi-otuz milyonluk bir “devlet” sanıyorum. “Dün” diyebileceğimiz bir tarihe kadar eyaletimiz olduğunu, dörtyüz yıl kadar hâkimiyetimiz altında kaldığını, sonra Batı’nın kışkırtmasıyla bize isyan edip 1828’den itibaren “devlet” statüsü kazanmaya başladığını bilmiyorum.

Bilseydim, “Koskoca imparatorluk orduları bir avuç Yunan’ı denize dökmekle övünür mü?” diye sorardım Başöğretmen’e. Sorar mıydım gerçekten? Pek sanmıyorum. O devir “sorma, araştırma, karıştırma” devriydi.

Neden sonra öğrendik ki, bu da “Çürük Bandırma Vapuru efsanesi” gibi,çürük bir efsane! Efsane olduğunu İzmir Sigortaları İtfaiye Kumandanı Greskoviç’in yangın raporu da doğruluyor (raporun tamamı “Yunan Mezalimi-Türk’ün Siyah Kitabı” isimli eserin 178-181. sayfalarında mevcut).

Zaten o tarihte İzmir’de büyük bir Yunan kuvveti yoktur. Büyük kuvvetler Kütahya üzerinden Mudanya’ya yönelmiş, buradan da rahat rahat Trakya’ya geçmişler. Bir bölümü ise İzmir’e uğramadan Foça üzerinden Midilli’ye çekilmiş. Yani İzmir’de çapaçul bir kuvvet kalmış. Onlar da gemilerle taşınmışlar. Nakliye sırasında, bir an önce gemiye binmekte acele edenlerin oluşturduğu izdihamda bazıları denize düşmüş.

Kaldı ki, Yunanistan, kendi inisiyatifiyle değil, İngiliz’in ve Fransız’ın çağrısıyla İzmir’i almış bulunuyor: “Gel” dendiğinde gelen, “git” dendiğinde gitmek zorunda!

Projenin başında Yunanistan’a “gel” diyenler, proje sonunda “git” demişler. Ayak sürüyünce de İtilaf Devletleri’nin yaklaşımı aniden değişmiş: Silah desteğiyle birlikte mali desteği de kesmişler. Yunanlılar, kuvvetlerimiz karşısında pes perişan olup çekilmekten başka çare bulamamışlar.

Milli Mücadele tarihimizin doğrusu henüz yazılmadığı için bilmiyoruz, ama bu tarihin içinde en büyük “İngiliz kazığı”nı bizimle beraber Yunanistan da yedi. İngiltere’nin verdiği teminata güvenip Anadolu’ya çıkmak ona çok pahalıya patladı. İngiliz desteği çekilince de küt diye kucağımıza düştü! Yani Yunanistan, “büyük İngiliz projesi”nin küçük bir ayrıntısından ibaretti. 

Bu olayı kendine ve partisine referans olarak alıp 16 Nisan referandumunda “evet” diyecekleri İzmir’den denize dökmeye hazırlanan CHP Konya Milletvekili Hüsnü Bozkurt’a kötü bir haberim var: Dökemeyeceksiniz. 

1. Çünkü böyle bir olay yok!..

2. Madem Yunan’ı yendiniz, bir de denize döktünüz, İsmet Paşa’nız Lozan’da neden savaş tazminatı talep etmedi?.

3. Savaş tazminatı bir yana, neden Batı Trakya’yı ve Ege Adaları’nın bir kısmını daha Yunan’a bıraktı?..

4. Dikkat et, sahiller CHP’ye oy veriyor, endazesiz atışların sizinkileri incitmesin! 

 

Güzellik yarışmalarından evlilik programlarına: Aile yapımızı nasıl bozdular?(1)

 

İsviçreli aile hukuku profesörü Gaston Jezz, Türk aile yapısının sağlamlığını anlattığı makalesini şöyle bağlıyor: “Ben Batılı bir aile hukuku profesörü olarak diyorum ki; Türk milletinin elinden aile nizamını alınız, geriye hiçbir şey kalmaz”…

İlk hedef böylece belirlenmiş oluyor: Aile…

1932’de ilk vuruşu yapıyorlar, “güzellik yarışması” tertiplemesi halinde “dünya birinciliği” vereceklerini vaat edip, bunun da Türkiye’nin tanıtılmasına önemli katkılarda bulunacağı yolunda Türkiye’yi “ikna” ediyorlar.

Fakat bir sorun vardır: Bu işler Batı’da gazeteler ve dergiler tarafından yapılmaktadır. Türkiye gibi “muhafazakâr” bir ülkede gelebilecek tepkileri göze alıp bu yarışmaya “aracılık” edecek gazete nereden bulunacaktır? 

Bulunur: Cumhuriyet Gazetesi… Cumhuriyet’in sahibi Yunus Nadi, CHP milletvekili olduğu için hiç sorun çıkarmaz: Talimatı ve masarifatı alır almaz, hazırlıklara başlar. Kısa bir süre sonra da “duyuru”lar Cumhuriyet’in birinci sayfasında arz-ı endam eder: “Müsabakaya her namuslu Türk kızı iştirak edebilir.”

“Namus” vurgusuna neden gerek görüldüğü ve bu vurgu ile nasıl bir mesaj verilmek istendiği, daha sonra, aday kızlar mayo ile sahneye çıktığında anlaşılacaktır. Zira o tarihler, yarı çıplak bedenini sergileyen kadınlara “farklı”gözle bakıldığı tarihlerdir. Verilmek istenen mesaj ise, “çıplaklık namussuzluk değildir” mesajıdır. 

“Cumhuriyetçiler” peçeyi-çarşafı çıkarttırmanın yeterli olmadığını düşünmüş olacaklar ki, böyle bir yöntemle “Türk kızı”nı daha fazla soyunmaya teşvik ihtiyacı duymuşlar. Nitekim “duyuru”da, “Irk, din ve mezhep farkı aranmayacağı, yalnız müsabakaya iştirak edeceklerin asgâri 15 yaşında olmaları” gerektiği belirtildikten sonra, bir konunun altı ısrarla çizilmiştir: “Tekrar ediyoruz: Alüfteler (yani “fahişeler) ve bar kızları müsabakaya iştirak edemezler.”

Yarışmaya katılacak kızların “alüfte” ve “bar kızı” olamayacağının bu kadar ısrarla vurgulanması, “Onlar zaten yeteri kadar bozulmuştur, asıl mesele bozulmayanları bozmaktır!” anlamına mı geliyor, yoksa toplumsal algıyla ilgili bir konu mu, bilmiyoruz. Ama o dönemin toplumu daha muhafazakârdır, “ar”, “hayâ” ve “utanma hissi”yle bağlar şimdiki kadar koparmamıştır.

Toplumun muhafazakâr kanadını kırmak için çaba gösteriyor olabilirler. Çünkü ailelerin çekineceğinden, kızlarını güzellik yarışmasına göndermeyeceğinden korkulmaktadır. O kadar ki, Cumhuriyet, gelen bazı tepkileri dikkate almak zorunda kalmış, bir sayısında “Resim neşrettirmeden de girebilirsiniz”açıklaması yapmıştır.

Hatta bununla bile yetinmemiş, yarışmaya katılmakta tereddüt gösteren kızların “milli” duygularına hitap etme gereği duyarak, “Güzellik kraliçeliği milli bir vazifedir” başlıklı bir haber yayınlamıştır.

Başlığın hemen altında ise şöyle bir “suçlama” yerleştirilmiştir:

“Eğer 1931 Kraliçesi güzel olmazsa (yani gerçek güzeller yarışmaya katılmaz da, çirkin biri ‘kraliçe’ seçilirse), kabahat münevver Türk güzellerinindir.”

İşin ne kadar sıkı tutulduğunu, hafif mazbut ve mütereddit kızları yarışmaya katılmak için milli duyguları nasıl galeyana getirmeye çalıştığını görüyor musunuz?

Soyunmak ve soyunuk olarak erkeklerin karşısına çıkmak “milli görev” olmuş!

Yani “vatan borcu”!.. Sanki askere çağırıyorlar. Fesübhanallah!

Yarın “Güzellik Yarışmaları”nın tarihine bir göz atalım ki, evlilik programlarıyla “amaç bütünlüğü” iyice görülsün…

 

“Osmanlı’da içki” konusunu tartışmak…

 

“Osmanlı’da içki” meselesi yıllardır tartışılır...

Dindar kesim “İmalâtı da, satılması da, içilmesi de zinhar yasaktı” derken, laik kesim “Padişahlar bile içerdi” diye tutturur...

Aslına bakarsanız, iki taraf da abartıyor...

Bu konuda bazı bilinmeyenleri yazmanın vakti geldi sanırım...

Öncelikle şunu bilmek lâzım ki, Osmanlı Devleti’nde, Müslümanların içki içmesi, üretmesi ve ticaretini yapması yasaktı. 

Ancak Osmanlı toplumu,sadece Müslümanlardan oluşmazdı. İçinde Rum, Ermeni, Musevi gibi Müslüman olmayan topluluklar da yer alırdı... Tabiatıyla bunlar içkiyi “haram” saymıyordu. 

Kaldı ki, gayrimüslim azınlıklar “özel hukuk”a tabi idiler. Bu sebeple Osmanlı Devleti, kendi inançları ve arzuları istikametinde özgür hareket edemiyordu.Hele de “içki yasağı” söz konusu olduğunda yabancı(en çok İngiliz) elçilikler ayaklanıyor, dünyanın en ciddi meselesi bu imiş gibi, Saray’a ültimatomlar veriliyordu (Günümüzde bu görevi çoktan beri bizim “laik kesim” yapıyor).

Sonuçta, Osmanlı yönetimi, Avrupa’nın iç işlerine karıştığı son zamanlarında içki üretimine, taşınmasına ve belirlenen yerlerde satılmasına, belli şartlar çerçevesinde gayrimüslimlere (Müslüman olmayanlara) izin verdi. 

Buna rağmen zaman zaman tümüyle yasaklandığı da olmuştur. Meselâ, Sultan III. Selim, 1800 yılı başlarında yayınladığı bir Hatt-ı Hümayun’da meyhanelerin kapatılmasını istemiştir.

Bu fermanında, Sultan III. Selim, “Ehl-i İslâmın içkiden külliyen men edilmesi”ni bir kez daha hatırlatıyordu:

“Eğer Müslüman’dan bir kimesne sarhoş görülürse, içkiyi kangı kâfirden aldı ise katlolunsun!” 

Ancak bu emri uygulamaya koymak hiç kolay değildi.

Bu konuda üst üste yapılan toplantılarda her kafadan bir ses çıkıyor, ekonomik gerekliliklerden tutun, dini hassasiyetlere kadar bir sürü “gerekçe” çarpışıyordu...

Tartışmaların gereğinden fazla uzaması, en sonunda Padişah’ı çileden çıkardı:

“Kıyl-ü kal (gereksiz ayrıntı) ve söze ba’is olmak küşküllüğü kendinize ‘ad etmişsiniz. İslambol›da iki-üç meyhane kapatup bir iki avretin (fahişeleri kastediyor) hakkından gelmesi için yirmi gün kadar meşveret edip bir nizam veremiyorsun sübhanellah” diye Sadrazam’ı azarladı.

Sekbanbaşı, Sultan III. Selim’e şöyle bir öneri getirdi:

“Meyhanelerin hepsi kapatılsın, fakat reayanın (gayrimüslim teb’a) bekârları için şehrin kenar yerlerinde iki üç tane meyhane açık bırakılsın. Müslümanların girmemesi için de kapılarına güvenlik görevlileri konulsin.”

Sekbanbaşı’nın önerisi Şeyhülislam’ın şiddetli itirazıyla karşılaştığı için kabul görmedi.

Böylece Müslüman ve gayr-ı Müslimlerin alenen içki içmeleri, satmaları ve meyhane açmaları yasaklandı. 

Bu karardan tabiatıyla yabancı elçiliklerde çalışanlar da etkilenmişti. Elçilik temsilcileri birkaç kez Sadarete (başbakanlık) müracaat ederek, içki yasağının kendilerini kapsamamasını talep ettiler, ama bu konudaki ısrarlı talepleri dikkate alınmadı. Sadece bir defaya mahsus olmak üzere İngiltere elçisinin on varil, Felemenk elçisinin iki şişe şarap almalarına izin verildi. 

Baskıların artması üzerine yasağı yumuşatmak zorunda kalan Sultan III. Selim,elçilik mensuplarının “kifayet miktarı” (yeteri kadar) içki satın almalarına izin verdi.

Aslında Sultan III. Ahmed’inpadişahlığı (1703-1730) döneminde da benzer tartışmalar yaşanmıştı. 

O tarihlerde ikisi sur dışında, biri Galata’da olmak üzere İstanbul’da yaşayan azınlıklar için sadece üç meyhane vardı. Yazık ki, 18. Yüzyıl sonlarına doğru bu sayı artacaktı.

 

“Medeni Avrupa”, “vahşi yerliler”i nasıl medenileştirdi?

1402’de Amerika’yı Hıristiyanlaştırmaya giden meşhur misyoner Bartolome de Las Casas’ın kitabından Kristof Kolomb’un Kızılderililere uyguladığı soykırımı okumaya devam edelim:

“Çocuklarla annelerini ve önlerine çıkan herkesi kılıçtan geçiriyorlardı. İsa peygamberimizi ve 12 havariyi kutsamak ve saygılarını iletmek için uzun darağaçları kuruyorlardı. Ayakları yere neredeyse değecek şekilde, 13 kişilik gruplar halinde onları bağlıyor, ateşe veriyor ve diri diri yakıyorlardı. 

Bazıları ise, bütün vücutlarına kuru saman yapıştırıyor ve bu şekilde ateşe veriyorlardı. Diğerlerinin ve hayatta bırakmak istedikleri herkesin ellerini kesiyorlardı. Elleri sarkar durumda, onlara: ‘Gidin, mektupları götürün’ diyorlardı. Bu, ormana kaçanlara haber götürmek demekti. 

Beyleri ve soyluları öldürme şekilleri de aynıydı. Önce direkler üzerine tahta çubuklardan bir ızgara yapıyorlardı. Sonra, onları ızgaraya bağlıyor, altlarına da hafif bir ateş yakıyorlardı. Yerliler bu korkunç işkenceler altında, çığlıklar atarak can veriyorlardı. Bir keresinde dört veya beş önemli beyin ızgaralar üstünde yandığını gördüm (sanırım başkalarının da yandığı iki üç çift ızgara daha vardı). Yüksek çığlıklar attıkları için, subayın içi sızlamış veya uykusu bölünmüş olmalı ki, boğulmalarını emretti. 

Onları yakan cellâttan da kötü polis memuru (ismini biliyorum, hatta Sevilla’da ailesiyle tanışmıştım), boğmak istemedi. Önce, gürültü yapmasınlar diye kendi elleriyle ağızlarına odun parçacıkları tıktı. Daha sonra istediği gibi yavaş yavaş kızarsınlar diye ateşi körükledi.

Yukarıda anlattığım her şeyi ve sayısız daha birçok olayı gözlerimle gördüm. Kaçabilenlerin hepsi ya ormanlara sığınıyor ya da dağlara tırmanıyorlardı. Amaçları böyle insanlıktan uzak kişilerden, bu kadar merhametsiz ve yırtıcı hayvanlardan, insan soyunun en büyük düşmanları ve yıkıcılarından kaçabilmekti. Bunun üzerine Hıristiyanlar, özellikle kötü tazı ve köpekler yetiştirdiler. Bu hayvanlar bir yerliyi görür görmez, kaşla göz arasında paramparça ediyorlardı. Saldırarak, bir domuzdan daha çabuk yiyorlardı. Bu köpekler büyük zararlar verdiler, korkunç kasaplıklar yaptılar. 

Çok ender olarak, yerliler birkaç Hıristiyan öldürdüğü için, Hıristiyanlar kendi aralarında bir karar aldılar. Öldürülen her bir Hıristiyan için yüz yerli öldürmeye karar verdiler.”

“Medeni”leşmek kolay değildi!..

Onun arkasından Kızılderilileri bir de “demokratik”leştireceklerdi ki, garibanların daha çekecek çok çileleri vardı…

Yöntem hâlâ aynı değil mi? Öldürerek “medenileştirmek”,  tepelerine bomba yağdırarak “demokratikleştirmek”!..

Amerika Irak’ı böyle demokratikleştirmedi mi?..

Hürriyeti güdümlü füzelerle getirmedi mi?..

Hiroşima ve Nagazaki’ye atom bombası eşliğinde teknoloji götürmedi mi?..

Ne de olsa Kristof Kolomb’un çocuklarıdır!

Katliamlar serisi Kristof Kolomb zamanında Haiti’den başlayıp keşfedilen her yerde uygulandı Kolomb ayak bastığında üç yüz bin civarında olduğu tahmin edilen Haiti Adası’nda bugün yerli soyundan gelen tek kişi bulmak imkânsızdır…

Bugün Haiti’de Afrika’dan getirilen kölelerle İspanyol efendilerin çocukları yaşıyor. Kese kese bitirdiler.

O kadar ki, yerliler Hıristiyan misyonerleri “Sizin cennetinizi istemiyoruz!” diye reddetmeye başladılar.

Bu cümleyi ilk telâffuz eden, istenen miktarda altın bulamadıkları için katliama tabi tutulan halkını korumaya çalışmak suçundan yakılarak yakılmasına karar verilen Küba’lı liderlerinden Hatuey’di. Ölmeden önce kendisine Hrıstiyan olmasını teklif edip bu durumda cennete gideceğini söyleyen rahibin yüzüne haykırmıştı:

“Sizin cennetinizi istemiyorum!”

İspanyollarla başlayan soykırım Portekizliler, Hollandalılar, İngilizler, Fransızlar, Belçikalılar, Almanlar, İtalyanlar tarafından devam ettirildi.

Şimdi bize “insanlık dersi” vermeye kalkışan Avrupa, işte bu sayede zenginleşti. 

Son sömürü alanları Afganistan, Irak, Suriye, Filistin…

Bu sebeple Türkiye güçlü olmak zorundadır!

 

“Medeni”ler “vahşi”leri nasıl katletti?

Artık biliyoruz ki, Avrupa’nın yeni yerler keşfetme arzusu “bilimsel” bir merakın ürünü değil, sömürme ihtirasının ürünüdür. Zaten kendi kalkınma hikâyelerini iki ayak üzerine oturturlar:

1. Kömür madeninin Avrupa kıtasına akması;

2. Altın ve gümüş gibi kıymetli madenlerin çoğalmasıyla ipek ticaretinin artması.

İyi ama 15. yüzyılın stratejik değeri kömür madeni, zenginliğin simgesi sayılan altın-gümüş ve iyi para kazandıran ipek Avrupa’ya kendiliğinden mi akmaya başladı? Öyle durup dururken, “Hadi biz Avrupa’ya gidelim” diye karar verip yola mı çıktılar?

Şaka bir tarafa, Avrupa tarihi bu can alıcı soruyu suskun geçiştiriyor. Çünkü bu işin içinde hırsızlık, barbarlık, soykırım, köle ticareti başta olmak üzere, vahşetin envai çeşidi var. Esasen Avrupa “büyük keşifler”e ne din-iman, ne Hıristiyanlık, ne misyonerlik, ne de ilmi merakla çıkmadı… Aklındaki tek şey vardı: Para!..

Bulduğu yeni deniz yoluna “Ümit Burnu” demesinin sebebi de budur…

Cristofus Colombus’un yolculuğu, tek umutlarıydı. Zira Osmanlı’nın Akdeniz ve Karadeniz hâkimiyeti ile meşhur İpek yolunu kendi kontrolü altına alması, tüm umutlarını tüketmiş, kalakalmışlardı.

Osmanlı zenginleşirken, Avrupa fakirleşiyordu. Osmanlı’yı da yıkamadıkları için yeni yollar, değişik çareler bulmalıydılar. Tam o sırada ortaya çıkan Colombus’a dört elle sarıldılar ve umutlarının odağı yaptılar. Doğrusu Colombus da umutlarını boşa çıkarmadı. Altın, gümüş, ipek, kömür, ne bulduysa çaldı. Keşfettiği yerleri iliğine kadar sömürüp Avrupa’ya taşıdı. Çalacak bir şey kalmayınca da insanları çalmaya, onları köleleştirmeye başladı. 

Efendilerine yazdığı bir mektupta, yerlilerden şöyle bahsediyor: “Son derece sade, dürüst ve aşırı düzeyde eli açık insanlar. Herhangi birinden, sahip olduğu herhangi bir şey istenince, hemen veriyorlar. Başkalarına olan sevgileri, kendi özlerine olandan çok daha fazla…’’ Mektubunda bu övgüleri sıralayan Colombus, günlüğündeki notlarında ise baklayı ağzından çıkarıyor: “Bunlardan çok iyi hizmetkâr olur. Sadece elli adamla bütün bu yerlilerin hepsine kolayca boyun eğdirebiliriz ve her istediğimizi yaptırabiliriz.’’

Gerçekten de yerliler, yeni gelenleri bir süre dost olarak gördüler. Her şeylerini paylaştılar. Ama “Beyaz Adam”lara yetmedi. O zaman direnmeye başladılar…

Bu olayı, 1502’de Amerika’ya Hıristiyanlığı yaymak için giden Rahip Bartolome de Las Casas, kitabında şöyle anlatıyor:

“…yararlanmak veya kötüye kullanmak amacıyla yerlilerin karılarını, çocuklarını alarak, emek ve alın teriyle kazandıkları besinlerini yiyerek işe koyuldular. Cüretkârlıkları ve küstahlıkları öyle arttı ki, Hıristiyan bir yüzbaşı, bütün adanın yöneticisi sayılan, en büyük hükümdarın öz karısının ırzına geçti. İşte o zaman, yerliler Hıristiyanları topraklarından kovmak için yollar aramaya başladılar. Silahlandılar. Çok zayıf, az saldırgan, dayanıksız ve savunmasızdırlar (İşte bu yüzden savaşları bugünkü değnek oyunları ya da çocuk oyunları gibiydi). Atlarını, kılıçlarını ve mızraklarını alan Hıristiyanlar, yerli Amerikalıların daha önce hiç görmediği eylemlere başladılar…

Katliam ve kan dökme! Köylere giriyor, çoluk çocuk, yaşlı, hamile veya loğusa demeden, ağıllarına sığınmış kuzulara saldırır gibi, karınlarını deşiyor, parçalara ayırıyorlardı. Kimin tek bıçak darbesiyle bir insanı ortadan ayıracağı veya tek mızrak atışıyla başını keseceği ya da bağırsaklarını ortaya dökeceği üzerine bahse giriyorlardı. Anne sütü emen bebekleri zorla alıyor, ayaklarından tutup başlarını kayalara çarpıyorlardı. Bazıları ise onları yüksekten ırmaklara atıyor, bir yandan da gülerek şakalaşıyorlardı…”

Ders kitaplarımızda “Büyük kâşif” olarak bize tanıtılan Kristof Kolomb’un cinayetleri bitmedi…

1402’de Amerika’yı Hıristiyanlaştırmaya giden meşhur misyoner “Bartolome de Las Casas”ın kitabından okumaya yarın da devam edelim. 

 

Kristof Kolomb’u nasıl bilirsiniz?

Portekizce adı: Cristóvão Colombo; İtalyanca: Cristoforo Colombo; İspanyolca: Cristóbal Colón ve Lâtince: Christopher Columbus…

Biz Türkçe’de Kristof Kolomb olarak tanıyoruz. 

Ders kitaplarımıza göre, kendileri “Cenovalı (İtalya) büyük kâşif”tir ve “Amerika Kıtası’nı keşfetmiştir…”

Dünyanın en etkili isimlerini araştırdığı için bu işleri çok iyi bilen meşhur Yahudi yazar David M. Eichhorn ise bu tanıtım şekline “yalan” diyor. “Aslında ismi Colombus değildi. Genova’da doğmuş bir İtalyan da değildi. Asıl ismi Juan Colon olan ve Pantevedra yakınlarında doğmuş olan bir İspanyol Yahudisiydi.”

“Elinde harita, kafasında bilgi olmadan meçhul denizlerde macera arayışınaçıktı”ğı görüşünü de yalanlıyor Eichhorn:

“Colombus, anlatıldığı gibi yalnızca cesaret ve önsezilerine güvenerek yola çıkmadı. Ona ‘Yeni Dünya’nın yolunu gösteren, bilgiler ve haritalar vardı, ama gizlemişti.”

İtalyan matematikçi, gökbilimci ve haritacı Paolo dal Pozzo Toscanelli’nin(1397–10 Mayıs 1482), kendisine mektuplar yazdığını ve yeni dünyanın varlığından bu mektuplarda söz ettiğini de saklamıştı.

Bu “yalan” geleneğini Batı dünyası da sürdürdü. Meşhur Müslüman âlimlerinden Biruni’nin Colombus’tan 500 sene kadar önce Amerika’yı teorik olarak keşfettiğini ve haritaladığını yüzyıllarca sakladılar. 

Bu gerçeği yeni yeni ifade ediyorlar. Mesela, İngiltere’de yayınlanan tarih dergisi History Today, 2014 yılı başlarında yayınladığı Amerika’nın keşfine ilişkin bir makalede, 15’inci yüzyılda, Kristof Kolomb tarafından keşfedildiği söylenen Amerika topraklarının çok daha önce İskandinav denizciler ve İslam âlimleri tarafından bilindiğini yazdı ve Biruni’den övgüyle bahsetti. 

Peki, asırlık yalanın hesabını kim verecek?

Bu bir yana, Amerika Kıtası’nı Colombus’un keşfettiği bile başlı başına büyük bir yalan olabilir. Bu konuda gün geçtikçe yeni belgeler ortaya çıkıyor ve her belge “Avrupa yalanı”nı biraz daha net olarak günyüzüne çıkıyor.

Kısacası, Amerika’yı Colombus’un keşfettiği yolundaki inanç, hâlâ ispata muhtaç. Ne var ki, “Cenovalı denizci”nin ya da Yahudi bilgin David M. Eichhorn’un iddiasıyla Pantevedralı Yahudi Juan Colon’unsu katılmamış bir “sömürücü-soyguncu”, hattâ “soykırımcı” olduğu çoktan ispat edilmiş durumda…

 Amerikalı ve Avrupalı yazarlarla film yapımcıları onu ne kadar “kahraman” ne kadar “insancıl” gösterirlerse göstersinler, Colombus ayak bastığı her yeri talân eden, yerli halkı katledip zenginliklerini çalan bir “barbar”dır.

Kızılderililer de onu böyle hatırlayıp böyle anlatıyorlar.

Düşünün ki, Colombus, Amerika Kıtası’na ayak bastığında kıtada 30 milyon Kızılderili yaşıyordu. 

İnsan ırkının en düşük artış oranı esas alındığında, günümüzde Kızılderili nüfusunun en az 200 milyon civarında olması gerekiyor. Oysa 2 milyonu zar-zor buluyor. 

O ve gözlerini altın hırsı bürümüş diğer Avrupalılar, öldüre öldüre bitirdiler!

Çünkü Avrupa insanı, kendinden başkasını “insan” olarakgörmeyen bir anlayışa sahiptir. Colombus da yerlileri insan olarak görmüyordu.  Yahudi kökenli Fransız yazar ve siyasetçi  Jacques Attali, “…adanın huzurlu yerlilerinden bazıları onları karşılamaya gelmişlerdi. Colombus onları insan olarak kabul etmiyordu”diyor.

Colombus, Avrupa’da “insan ticareti”ni başlatan “tüccar”dır!

 

Gençliğimde askerî darbelerin izi var

 

Ezanın ürke ürke okunduğu bir dönemde, pek tabii Kur’an korka korka öğrenilir. Arada bir jandarmalar geliyor, camiye giriyor, ne okuduğumuza bakıyor, Oflu Hoca’ya sert sert bir şeyler söylüyorlar ve söylene söylene gidiyorlardı.

Başöğretmenim (o tarihte ilkokulları müdür yerine başöğretmenler yönetirdi) her cumartesi öğle vakti tüm öğrencileri okulun bahçesinde sıraya dizer, parmağını mavzer tüfeği namlusu gibi suratımıza sallayarak, “Pazar günü camiye gidenin dişlerini sökerim!” derdi.

Öylesine diş sökme meraklısıydı ki, dişçi olması gerekirken, yanlışlıkla öğretmen olduğunu düşünmekten kendimi alamazdım.

İlkokul hamâsi nutuklar dinleyerek ve milli bayramlarda hamâsi şiirler okuyarak bitti. 

Başöğretmenim durmadan laik Türkiye’nin birikimlerinden, zenginliklerinden, cumhuriyetin faziletlerinden söz ederek geçmişi kötüler, sanki cumhuriyeti reddediyormuşuz telâşı içinde, göklere çıkarırdı. 

Hâlbuki hepimiz cumhuriyet çocuğuyduk: Cumhuriyeti reddeden filan yoktu… 

Ama önce aş lâzımdı, iş lâzımdı, hürriyet lâzımdı: Aş yok, iş yok, hürriyet yoktu. 

Şimdi söyler misiniz lütfen: Bu serüvenin hiç yaşanmamış bölümünün, yani çocukluğumun, askeri darbelerle yaralanıp korkularla berelenmiş güzelliğinin, yani gençliğimin hesabını kimden sorayım?.. 

İdeolojik şiirlerle neslimin çocukluğunu çalanlardan, neslimin gençliğini sloganlar cehennemine fırlatanlardan, neslimin orta yaşında ise ülkemi bir açık hava hapishanesine döndürüp âdeta çocukluğumuzu, gençliğimizi, özetle mazimizi ve bir bakıma da geleceğimizi zindana atanlardan bir şekilde hesap sormak gerekmiyor mu?

Büyük hesap gününe inanmasaydım, herhalde çok mutsuz olurdum: Şimdiki halde, inancım en büyük mutluluğumdur!

Gazeteciliğe ortaokul sıralarında, okul müdürünün izniyle çıkarmaya başladığım duvar gazetesiyle başladım. 

İlk köşe yazımı da o gazete için yazdım. Ne yazık ki, ilk köşe yazımı yazdığım ilk gazetemin ömrü yalnızca onbeş dakika kadar oldu. 

Yazdığım ilk köşe yazısında, içindeki çelişkiler sebebiyle tarih kitabını eleştirmem okul müdürünün hoşuna gitmemiş, bu yüzden gazetemi hışımla duvardan indirmişti…

Ceza filan almadım, ama sıkı bir tembihten geçirildim. Müdür Bey’e göre, önce okullarım bitmeli, büyümeliydim. Ancak bir yerlere geldikten sonra, böyle eleştiriler yapabilirdim.

Okullar bitti. Büyüdüm, gazetecilikten emekli oldum. Yüz civarında da kitap yazdım. Ama hâlâ bildiklerimi, düşündüklerimi söylemeye bırakmıyorlar: “Başın derde girer!” diyorlar. 

Haklıdırlar: Çünkü antidemokratik anayasa maddeleriyle birlikte, “Atatürk’ü Koruma Kanunu” hâlâ yürürlükte…

Ayasofya hâlâ müze (biletle giriliyor ve fetih ordusunun secde ettiği yerlere çamurlu ayakkabılarla basılıyor)…

Ders kitapları hâlâ yalan söylüyor…

Bendeniz hâlâ gerçeği arıyor, ne hazin ki, bulduğum gerçekleri özgürce yazamıyor, konuşamıyorum.

Aradaki kırk küsur yıl geçmemiş, yıllar hiç yaşanmamış gibi!

Söyler misiniz lütfen: 15 Temmuz imtihanını alnının akıyla vermiş bu millet, özgürlüğü hak etmiyor mu? 

“Ey şehid oğlu şehid!”

18 Temmuz 2017 Salı

  1.  
  2.  
  3.  
  4.  
  5.  
  6.  
  7.  

 

 

Biz bu topraklar için padişahlarını, sadrazamlarını, vezirlerini şehit vermiş bir milletiz. Hâlâ da aynı topraklar için şehit veriyoruz. Ruhları şâd olsun!

Yıl 1389..

Osmanlı tahtında Sultan I. Murad oturuyor…

Haçlılar yine Papa’nın teşvikiyle birleşmiş, vura-kıra Kosova’ya yürümüşlerdir…

Ve yine yenilmişlerdir…

Ve yine kalleşliğe yönelmişlerdir…

Her zamanki gibi…

***

Sultan Murad, Kosova Zaferinden sonra zırhını çıkarmış, savaş meydanını dolaşıyordu. Birkaç ağır yaralıya elleriyle su içirdi, birkaçını teselli etti, gencecik olanların saçlarını okşadı…

Gözlerini nem bağlamıştı: “Bu dem de beceremedik” diye inliyordu için için, “şehadet şerbetini nûş idemedik!”

Derken, yaralı bir Sırp asilzadesinin kendisiyle görüşmek istediğini, görüşme gerçekleşirse, Müslüman olma ihtimali olduğunu arz ettiler.

Otağ-ı Hümâyuna girmek üzereyken, durdu. Kısa bir süre düşündü: Şehit olamamıştı, ama bir Hıristiyanın hidayetine vesile olup şehadete eş sevap kazanabilirdi.

Yanına getirilmesini emretti. Üstü-başı kan içinde birini getirdiler. Zırhı parçalanmış, tuğulgası başından düşmüş, kanlı saçları omuzlarına saçılmıştı.

Bu kişi, Kral Lazar’ın damadı Miloş Kabiloviç (Obiliç)’ten başkası değildi. Padişah’ı öldürme yeminini tutmaya gelmişti.

Avrupalı da oyun bitmez! Müslüman olmak istediğini söyleyerek Padişah’a yaklaştı. Rolünü o kadar büyük bir ustalıkla oynuyordu ki, kimse kuşkulanmamıştı. El öpme mesafesine kadar sokuldu. Birkaç güzel sözle herkesin dikkatini dağıttıktan sonra, kolunda sakladığı hançeri çıkarıp Padişah’ın göğsüne sapladı.

Ortalık karıştı. Endişeli emirler “ah-vah” çığlıklarına katıldı. Saldırganı yakalayıp oracıkta “kârını itmam eylediler”. Lâkin Sultan Murad ölümcül şekilde yaralanmıştı. Yine de gülümsüyordu: Savaşın başında, “Ab-ı rûy-i Habib-î Ekrem içün/Kerbelâ’da revan olan dem içün” ettiği dua kabul olmuş, “Ya Rab! Benişehid eyle/ Ahırette beni said eyle” şeklindeki sözleri, şehadetle ödüllendirilmişti.

Otağına taşıyıp yatırdılar. Hekimler yetişti: Merhemler urup yarasını sardılar, ama umutsuzlukları gözlerinden okunuyordu. 

Padişah-ı Cihan ölüyordu. Yok, ölmüyor, şehid oluyordu: “Onlara ölü demeyiniz, onlar sağdır, ama siz bilemezsiniz” buyrulmuştu. 

Buyruğa göre, sonsuz hayata geçiyordu.

Büyük oğlu Bayezid’in getirilmesini emretti: “Bundan sonra padişahınız Bayezid’dir, bana nasıl itaat üzre oldunuzsa, ona da itaat üzre olun” dedi, şehit oldu.

Büyük bir padişah, iyi bir Müslümandı. 13 yıl içerisinde Osmanlı Devleti’ne neredeyse çağ atlatmış, nice büyük savaşlar kazanarak Osmanlı Devleti’ni büyütmüş, yüzölçümünü 942.000 kilometrekareye çıkarmıştı. 

Son zaferiyle ise Osmanlı Devleti topraklarını Tuna Nehri’ne taşımıştı.

Türklerin İslam dünyasındaki önemi artmıştı...

Haçlı kuvvetleri ikinci defa mağlup edilmiş, Osmanlı’nın Avrupa’dan çıkarılması plânları çökmüştü…

Yine çökecek: Çünkü hâlâ şehitler veriyoruz.

        “Ey şehid oğlu şehid isteme benden makber,

“Sana ağuşunu açmış, duruyor Peygamber!” (Mehmed Âkif).

NOT: Bir süredir yazılarım aksadı, bu süre içinde önemli bir ameliyat geçirdim. Hâlen nekâhat dönemindeyim. Lütfen dua buyrun.

Başka bir şehit padişah: Muhteşem Süleyman

19 Temmuz 2017 Çarşamba

  1.  
  2.  
  3.  
  4.  
  5.  
  6.  
  7.  

 

Pek kimse farkında değil, ama Kanuni Sultan Süleyman da şehit padişahlardandır... Hasta haliyle çıktığı cihad meydanında ahirete doğmuştur (tabiri değerli Tuğrul İnançer Hoca’dan öğrendim. Ana rahminde ölür dünyaya doğarmışız, dünyada ölür ahirete doğarmışız, ahirette de ölür ebediyete doğarmışız. Teşekkürler Hocam)…

Kanuni’nin hikâyesi kısaca şöyle…

Muhteşem Süleyman, son seferiyle tekrar Avusturya üzerine yönelmişti (1 Mayıs 1556)…

Yetmiş bir yaşındaydı ve diri göründüğünü söyleyenlere acı acı gülümseyip, “Ayruk gocaduk” diyordu.

Gud hastalığına müptelâ idi. Ayakları “testereye tutulmuş gibi” ağrıyordu. Buna rağmen cihaddan geri durmamış, at sırtında aylarca sürebilecek bir yolculuğa çıkmıştı.

Zigetvar Kalesi kuşatması sırasında rahatsızlığı arttı. Koca çınar yıkılma aşamasına gelmişti. Başucunda 24 saat Kur’an-ı Kerim okunmasını emret-ti. Hafızlara sık sık kendisi de eşlik ediyordu.

Zigetvar kuşatması uzadıkça canı sıkıldı. Vezirlerini Otağ-ı Hümayûn’a (padişah ça-dırı-) çağırdı: “Bu kal’a bizum yüreğumuzi yakmışdur” dedi, “dileruz Haktan ateşlere yana!”

5 Eylül günü dış kalenin teslim alındığını duyunca, pek sevindi. Ellerini açıp dua ettikten sonra, bir anlık gençleşen sesiyle son kez kükredi: 

“Tiz iç kale de fetholuna!”

İç kale de fethedildi. Ne çare ki koca Hünkâr, ondan sadece birkaç saat önce fâni hayata gözlerini kapamıştı, ahirete doğumu gerçekleşmişti (6/7 Eylül gecesi, 1566)…

Son mutluluğunu yaşayamadı.

Sahib-i devlet fani hayattan terhis olmuştu. Padişah-ı cihan, dâr-ı cihana irtihal eylemişti. En uzun seferi başlamıştı ki, o uzun sefere tac u tahtsız, şan u şöhretsiz çıkılırdı...

Sadrazam Sokollu Mehmed Paşa’yı bir endişe bulutu sarmıştı. Padişah’ın ölümü yüzünden kargaşa çıkma ihtimalinden korkuyordu. Bu yüzden elîm ölümü ordudan saklamaya karar verdi. Sadece birkaç üst düzey idareci bilecekti.

Bu karardan sonra, hekimler, Kanuni’nin iç organlarını çıkarıp (Müverrih Solakzade’nin ifadesidir) cesedini “tahnit” ettiler (meşhur tarihçimiz İbrahim Peçevi, “Sokollu Paşa, Padişah-ı cihanı pastırma gibi sardı” diyor.

Sayıları on ikiyi geçmeyen küçük bir cemaatle ilk cenaze namazını kıldıktan sonra, iç organlarını yatağın altına gizlice gömdüler. Bedeni ise tahtın altına yerleştirildi ve ordu Zigetvar’dan hareket edinceye kadar, kırk günden fazla tahtın altında saklandı. 

 “... ve mutad üzre şemleler sarınıp otağ-ı hümâyûn önünde namazın kıldılar. Andan Vezir Ahmed Paşa’yı ve Şeyh Nureddin Zade Efendi’yi ve merhumun makbul ve merğubu olan Ferdad Ağa’yı na’şı rahmet nakışları mürafekatine koşup canib-i İstanbul’a revane kıldılar ve cami-i şerifleri mihrabı önünde defn olunmasını ferman ettiler.” (Tarih-i Peçevi).

Cenaze namazını Ebussuud Efendi kıldırdı…

Önce uzun uzun tabuta baktı, gözlerini sildi, hazırlandı…

Tam 46 yıl hükümdarlık yapmış Muhteşem Süleyman için niyyete durdu: “Er kişi niyyetine!” 

Tekbir aldı: “Allahü Ekber!” 

İstanbul Süleymaniye’deki ca-minin avlusunda, Koca Sinan’a yaptırdığı türbesine defnedildi. Allah rahmet eyleye. 

 


Bugün 66 ziyaretçi (87 klik) kişi burdaydı!


Bu web sitesi ücretsiz olarak Bedava-Sitem.com ile oluşturulmuştur. Siz de kendi web sitenizi kurmak ister misiniz?
Ücretsiz kaydol