 |
|
|
 |
|
| ABDULHAMİD HAN |
ABDÜLHAMİD HAN
Osmanlı padişahlarının 34'üncüsü olan Sultan II. Abdülhamid Han aklı, zekası ve ilmi fevkalade üstün olan bir zattı. Batılıların ve iç düşmanların asırlar boyunca devleti yok etmek için hazırladığı yıkıcı, sinsi planlarını sezip, önlerine aşılmaz bir set olarak dikildi. Hazırlayanları ve maşa olarak kullandıkları yerli işbirlikçilerini, sahte kahramanları işbaşından uzaklaştırdı.
İşte bu büyük zatın 10 şubat, 96. yıldönümü idi. Yıldönümü vesilesi ile Yıldız Üniversitesi ve İstanbul Medeniyet Üniversitesi işbirliği ile iki açık oturumdan oluşan etkinlik düzenlendi. İlk panel Abdülhamid'in sağlık politikasıyla ilgiliydi. Oturum başkanlığını yaptığım bu panelde konuşmacılar özet olarak şunları anlattılar:
Prof. Dr. Hüsrev Hatemi; Abdülhamid'in çok iyi niyetli, sağlam karakterli ve vefalı bir insan olduğunu söyledi. Kendisinden çok devleti düşünürdü. 33 sene zalimlik yapmadan devleti ustalıkla idare etmişti. Ona atılan iftiralardan biri de pinti olduğuna dairdi. Bu çok çirkin bir suçlama olduğunu ifade etti. Aristokrat havada, halktan uzak yaşamamıştı. Atatürk'ün Abdülhamid'i küçümseyici veya kötüleyici bir sözünün olmadığını da ekledi.
Prof. Dr. Nil Sarı ise Abdülhamid'in sağlık alanındaki eserlerinden söz etti ve bazılarının fotoğraflarını gösterdi. Abdülhamid 90 adet gureba hastanesi, 19 adet belediye hastanesi, 89 adet askeri hastane ayrıca eğitim hastaneleri, kadın hastaneleri, akıl hastaneleri açmıştı. Bu hastaneler ülkemizden Lübnan'a, Yemen'den İsrail'e, Makedonya'dan Suriye'ye, Yunanistan'dan Libya'ya, Suudi Arabistan'dan Irak'a pek çok yerleşim bölgesine yayılmıştı. Ayrıca eczaneler, hapishane, sağlık merkezleri, fakirler, acizler ve hacılar için misafirhane de pek çoktur. Müthiş bir sağlık hizmetidir bu. Maalesef tahttan düştükten sonra bu eserlerin isimleri değiştirilmiş, bazıları yıkılmış ve bir kısmı da başka alanlarda kullanılmaya başlanmıştır. Kısacası bu büyük insan unutturulmak istenmiştir. Kasımpaşa, Haydarpaşa, Gülhane ve Mektebi Tıbbiye-i Şahane adlı eğitim ve üniversite hastanelerini açan da Abdülhamid olmuştur.
Doç. Dr. Adem Ölmez ise Abdülhamid Han'ın özellikle eğitim, sağlık, ulaşım ve asayişe önem verdiğini anlattı. Zamanında yeni bulunan aşıları ülkeye getirmiş, aşı ve kuduz hastalığı üzerine merkezler kurmuş, Bimarhaneleri yani akıl hastanelerini ıslah etmiştir. Akıl hastalarına zincir kullanımını yasaklayarak bugün bile saldırgan hastalarda kullanılan gömleği yerine koymuştur.
Dr. Şerif Esendemir konuşmasına Necip Fazıl'ın, "Abdülhamid'i anlamak her şeyi anlamak olacaktır." sözleriyle başladı. Abdülhamid'in tren yolları, bakteriyolojihane, cami ve mektepler yaptırdığını, çağına uygun yaşlılık politikası izlediğini, habitat yani biyosferi merkezi alan ekolojik politikaya önem verdiğini anlattı.
Bunları dinlerken aklıma hep başbakanımız Recep Tayyip Erdoğan çağrışım yaptı. O da ülkeye duble yollar, hızlı trenler, Marmaray, üçüncü boğaz köprüsü, çok sayıda havaalanı gibi sayılamayacak eserler hediye etti. Sağlık alanında yeni hastaneleri hizmete açtı. Sağlık hizmetlerini halka yaydı. Eğitim alanını pek çok üniversite, sayısız derslik ve binlerce yeni öğretmenle destekledi güçlendirdi. Kısacası Abdülhamid'in çağdaş bir takipçisiyle karşı karşıyayız.
Abdülhamid Han'ı nasıl ki bir takım vicdansız, merhametsiz ve acımasız kişiler, iç ve dış düşmanların oyununa gelerek, maşası olarak bir saray darbesi ile düşürdülerse aynı komplo şu an başbakanımıza karşı düzenlenmektedirler. Bu ülkeye hizmet etmek bazılarının gözüne batmakta ve ellerinden geleni yapmaktadırlar.
Rabbim Başbakanımızı korusunu2026 |
|
|
|
|
 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Hayz ilmi
|
Sual: Hayz ve nifas bilgilerini öğrenmek farz mıdır?
CEVAP
Evet, kadın erkek her Müslümanın, ilmihâl bilgilerini öğrenmesi farzdır. Bunun için kocası kadına öğretmeli, kendisi bilmiyorsa, bilen kadınlardan öğrenmesi için izin vermelidir. Kocası izin vermeyen kadının, ondan izinsiz gidip öğrenmesi gerekir; çünkü abdest, namaz, Kur’an-ı kerim, oruç, hac, baliğ olmak, evlenmek, boşanmak, iddet beklemek gibi hususlar ve ibadetler için, hayz ilmini öğrenmek şarttır.
Bir kız, hayz görmeye başlayınca bâliga, yani kadın olur. Hayz görmeyen kız, 15 yaş tamam olunca, büluğa ermiş [bâliga] olur. 8yaşını tamamlayan kıza, anasının, anası yoksa ninelerinin, ablalarının, hala ve teyzelerinin hayz ve nifas ilmini öğretmeleri farzdır. Öğretmezlerse, kendileri ve kocaları büyük günaha girerler.
Hayz bilgisi o kadar zor değildir. Zor olsaydı dinimiz, âlim cahil herkesin öğrenmesini emretmezdi. Temel kaideleri öğrenince, anlaşılmayacak bir şey yoktur.
Buhara’da Ahmed bin Hafs isminde bir genç evlenmişti. İlk gece, kız buna, (Hayz ilmini öğrendin mi?) dedi. Hayır deyince, kız “Allahü teâlâ, (Kendinizi ve emrinizde olanları ateşten koruyun) buyurdu. Cahil olan nasıl koruyabilir?” dedi. Bu söz gence çok tesir etti. Hanımını Allahü teâlâya emanet ederek, Merv’de yıllarca ilim tahsil edip âlim olarak evine döndü. Hocası, buna Ebu Hafs-i kebir ismini koydu.
Özel günler defteri tutmak gerekir
Bir aydaki kanlı ve temiz günlerin, hangilerinin hayz, hangilerinin istihaza olduğunu tespit edebilmek için, bundan bir önceki ayda, kaç gün temiz kalındığının, kaç gün hayz olduğunun bilinmesi şarttır.
Eğer bundan önceki ay, 10 günden fazla kan gelmişse, 10 günden az gelen yani istihazasız olan son aydaki kan durumunu da bilmek gerekir.
Maliki mezhebini taklit edenlerin, şimdiye kadar gördüğü en çok hayz miktarını da bilmesi gerekir, çünkü Malikî’de, âdetlerinden en çoğunun üç gün fazlası hayz olur. Daha fazlası ve 15 günden fazlası istihaza olur.
Kendisi tespit edemeyenler, sual sorarken de, kanlı ve temiz günlerin sayısını bildirilebilir veya çizelgelerini göndererek de sorabilirler. Temiz ve kanlı günleri bildirirken, mesela (23 gün temiz kaldı, 7 gün hayz olmuştu, şimdi ise 25 temiz kaldıktan sonra 8 gün kan geldi) şeklinde bildirmek gerekir. Yani (Şu kadar gün geldi) diye rakamla yazmalı. (3 Ekim’den 9 Ekim’e kadar kan geldi) diye, tarihle yazmamalı. Öyle yazınca bu tarihlerin de dâhil olup olmadığı bilinemeyip, karışıklığa sebep olabilir.
İşte bütün bunların tespit edilebilmesi için, her kadının (Özel günler defteri) tutması gerekir. Bunun için bir çizelge hazırlayarak sitemize koyduk. Aşağıdaki linkten indirilebilir. Çıktı alıp kağıt üzerinde işaretlenebileceği gibi, bilgisayar üzerinde, Excel dosyasında da işaretlenebilir. Örnek olarak, boş ve işaretlenmiş bir cetvel de aşağıya konmuştur. Kan gelen günler böyle x ile işaretlenebilir.
Excel formatındaki çizelge bu linkten indirilebilir:
Özel Günler Defteri
Hayzla ilgili bazı terimler:
Hayz: Aybaşı veya regl.
Fâsid kan: Hayz olmayan kan demektir. Bu kana istihaza da denir.
İstihaza: Hayz olmayan kanlı günler. Buna özür de denir.
Fâsid temizlik: Onbeş veya daha ziyade temiz gün içinde fâsid kan yani istihaza kanı bulunursa, bu günlerin hepsine fâsid temizlik denir. Hayz müddeti içinde kan görülmeyen günlere de fâsid temizlik denir.
Nifas: Lohusalık hali.
Ayise: Hayzdan kesilmiş, yaşlı kadın demektir. Ayise yaşı, Hanbeli’de 50, Hanefi’de 55, Şafii’de 60, Maliki’de 70’tir. Bu yaşlardan sonra gelen kan, hayz olmaz, istihaza olur.
Dinde utanmak
Sual: (Şeriatta utanma yoktur) sözünden, dinde bilinmesi gereken konuları mesela hayız ve nifas bilgilerini öğrenmek için çekinmeden sormak gerektiği mi anlaşılıyor?
CEVAP
Evet, edebine uygun olarak sormak gerekir. Sorulmazsa birçok haram işlenmiş olur. Her Müslüman erkek ve kadının ilmihâl bilgilerini öğrenmesi farzdır. Bu bilgiler içinde, (Hayz ve Nifas) bilgileri de çok önemlidir. Abdest, namaz, Kur'an-ı kerim, hac, baliğ olmak, evlenmek gibi işler için, kadın hâllerini bilmek şarttır. Bunları bilmeyen, harama düşer, ibadeti sahih olmaz. Utanarak bu bilgileri öğrenmekten vazgeçmek caiz olmaz.
Hazret-i Esma’nın Peygamber efendimize nasıl gusledileceğini sorarken utanması üzerine, Hazret-i Âişe validemiz, (Ensar kadınları ne iyidir; utanmaları, dinlerini öğrenmelerine mani olmuyor)buyurdu. (Buharî)
Demek ki, ayıp olur diye kendisine farz olan bilgileri öğrenmemek yanlıştır. Peygamber efendimiz, mahrem konuları öğrenmekte utanmanın mazeret olmadığını bildirmiştir. (Tirmizî)
Bir başka hadis-i şerif:
(Yellenmek abdesti bozar. Kadınlara arkalarından temas etmeyiniz! Bilesiniz ki Allah gerçeği söylemekten hayâ etmez.)[Tirmizî]
Bir âyet-i kerime meali de şöyledir:
(Ey iman edenler! Peygamberin evine çat kapı girmeyin ve yemeğe izin verilmedikçe de girmeyin! Çağrılırsanız gidin! Yemek yenince de hemen dağılın! Sohbete de izinsiz gitmeyin! Çünkü bu hâliniz Resulümü üzüyor, ama utandığı için size söyleyemiyor. Fakat Allah gerçeği söylemekten hayâ etmez.) [Ahzab 53] Hayâ etmek, utanmak demektir.
Bu âyet ve hadisler, bilinmesi gereken gerçekleri söylemekte utanmanın doğru olmadığını bildiriyor.
Gazetemizin yazarlarından ilahiyat profesörü Ramazan Ayvallı hoca, çok lüzumlu konu olan hayz bilgilerinin önemini yazıyor. Bir okuyucu, (Biz ailece okumaktan utandık) diyerek tepki gösteriyor. Ne biz, ne de okuyucu, nerelerde utanmak gerektiğini veya gerekmediğini elbette Allah'tan ve Resulünden daha iyi bilemeyiz. Onların (Bu konularda utanma olmaz) buyurduğu yerlerde, (Biz utanıyoruz) diye, böyle bilgilere tepki göstererek farz olan emr-i marufa mâni olmak çok yanlıştır.
|
.
|
Hayzın [Âdetin] Değişmesi
|
Kaide [kural] : Âdet zamanı belli olan, mesela 5 gün olan kadın, bir kere, başka sayıda, mesela 7 gün sahih kan görünce âdeti 7 gün olarak değişmiş olur.
Bu değişmeler, en fazla on güne kadar olur. 11 veya daha fazla kan devam ederse, önceki âdetten fazlası özür olur. Temizlik sayısı da, bir kere, başka sayıda, mesela 20 gün iken, 25 güne çıkar veya en az 15güne inerse, temizlik günü değişmiş olur. On günlük hayz süresi içinde, kan görülen günler arasında bulunan temizlik günleri, fâsid temizlik olduğu için hayz kabul edilir, on günden sonraki kanlı günler ise, fâsid olduğu için temiz kabul edilir.
Kaide: Yeni hayzdaki kan süresi, 10 günü geçerse ve bunun 3 veya daha fazla günü, önceki âdet zamanı günlerine rastlamazsa, âdet zamanı değişir; fakat gün sayısı değişmez.
Âdet zamanına rastlarsa, rastladığı gün sayısı hayz, kalanı istihaza olur. 3 günden [72 saatten] 5 dakika bile az süren kan, hayz olmaz. Yeni başlayan için 10 günden çok sürse, 10 günü hayz, fazlası istihaza olur. Yeni olmayanlarda âdetten çok olup, 10 günü de aşınca, âdetten sonraki günlerde gelmiş olan kan hayz olmaz, istihaza olur. Kan, âdet zamanını aşıp, 10 günden önce kesilince, sahih temizlik görse, yani kan kesildikten sonra 15 gün içinde hiç gelmezse, kan geldiği günler hayzdır, âdet günü değişmiş olur. 15 gün içinde bir kere kan gelirse, âdetini aşmış olanlar hayz olmaz, istihaza olur.
Kaide: Fâsid kan ve fâsid temizlik, âdeti değiştirmez.
Mesela: Âdeti 5 gün olan kadın, 10 günden fazla, mesela 13 gün kan görse, âdeti olan 5 günden fazla olan 8 günü istihaza, yani özür olur, âdeti değişmez, yine 5 gündür. Sahih temizliği 20 gün olan bu kadın, 13 gün kan görünce, sahih temizliğinin içine 8 gün fâsid kan karışmıştır. 20 günlük sahih temizlik, fâsid temizlik haline dönmüştür, âdeti yine 5 gün, temizliği de 20 gündür.
Bir kadın, genel olarak 10 günü geçmemek ve 3 günden az olmamak şartı ile, bir önceki âdetinin sayısına uygun kan görmezse âdeti değişir. Mesela, âdeti 6 iken, 7’ye, 8’e 9’a veya 10’a çıkarsa, yahut 5’e, 4’e veya 3’e inerse âdet sayısı değişir.
Âdeti 10 günden az olanlar:
Kaide: Âdeti 5 gün iken, sahih temizlikten sonra 6 veya 7 veya 8 veya 9 veya 10 gün kan gelse, sonra tekrar sahih temizlik görse, kan gördüğü günler yeni hayz olur. Yani önceki âdeti 5 gün iken, yeni âdeti kan gördüğü gün kadar olur.
Misaller:
1) 5 kan ve 25 temiz iken, âdet zamanında 3 gün kan gelse, âdet sayısı 5 iken 3 olur.
2) 5 kan ve 25 temiz iken 26 temiz 4 kan görse, âdeti değişerek 4 gün olur.
3) 5 kan ve 25 temiz iken, 6 kan olursa, 6 günden sonra 15 gün temizlik olursa, âdeti 6 güne, 7 kan olursa, âdeti 7 güne, 8 kan olursa, âdeti 8 güne, 9 kan olursa, âdeti 9 güne, 10 kan olursa, âdeti 10 güne çıkar. Yani on güne kadar kaç kan görülürse âdeti o kadar gün olur. Temizlik süresi de 25 ten 15’e düşer.
4) 5 kan ve 55 temiz iken, 5 kan, 64 temiz, 7 kan görse, 7’si hayzdır.
5) 6 kan, 24 temiz iken, 27 temiz, 9 kan görse ve 15 gün temiz olsa, 9günün hepsi hayzdır.
Âdeti 10 günden fazla sürenler:
Kaide : Âdeti 10 günden fazla süren kadın, istihazalı yani özürlü demektir. Çünkü âdetin en fazla süresi 10 gündür. Hayzının kaç gün olduğunu tespit etmek için, bir önceki aydaki temizlik süresi ve âdet sayısını bilmek şarttır.
Misaller:
Âdeti 24 gün temiz, 6 gün kan iken,
1) 29 temiz, 12 kan görse, âdeti yine 6 gündür, son 6’sı istihazadır. Temizlik süresi 29 olur.
2) 30 temiz, 11 kan görse, âdeti yine 6 gündür, son 5’i istihazadır. Temizlik süresi 30 olur.
3) 21 temiz, 13 kan görse, âdeti yine 6 gündür, baştan 3, sondan 4kanlı gün istihazadır.
4) 28 temiz, 12 kan görse, bunun 2 günü önceki âdet zamanına rastlar. 3’ten az olduğu için, ilk 6 günü hayz, geri kalan 6 günü istihaza olur. Temizlik süresi 28’e çıkar.
5) 29 temiz, 11 kan görse, âdeti değişmez, yine âdeti 6 gün olur. son 5günü de istihazadır
6) 30 temiz, 13 kan görse, âdeti yine 6 gündür, son 7 günü de istihazadır.
7) 31 temiz, 2 kan, 3 gün temiz, 7 kan görse, önceki âdeti 6 gün olduğu için, 2 kanlı, 3 temiz ve kanlı olan 7 günün 1. günü olmak üzere, âdeti yine 6 gündür. 7 kanlı günün son 6’sı istihazadır. Yani toplam 12 günün ilk 6’sı hayz, son 6 günü ise istihazadır.
 33 temiz, 6 kan, 2 temiz, 3 kan görse, âdeti yine 6 gün olur. 3 kanlı gün istihazadır.
9) 34 temiz 7 kan, 1 temiz, 4 kan görse, âdeti yine 6 gündür, sonraki kanlar istihazadır.
10) 35 temiz, 2 kan, 3 temiz, 7 kan görse, 2 kanlı, 3 temiz ve kanlı olan 7 günün 1. günü olmak üzere, âdeti yine 6 gündür. Sondan 6kanlı gün istihazadır.
11) 36 temiz, 7 kan, 2 temiz, 3 kan görse, âdeti yine 6 gün olur, sonraki kanlar istihazadır.
12) 37 temiz, 8 kan, 2 temiz, 4 kan görse, âdeti yine 6 gün olur, sonraki kanlar istihazadır.
10 günü aşanlarla ilgili farklı misaller:
5 gün kan, 25 gün temiz iken,
1) Yine 5 kan, 25 temiz iken, önceki âdet gününden başlayarak kan akıp 10 günü aşıp devam etse, önceki âdeti kadar 5 gün hayz, diğerleri istihaza olur. Çünkü kan, önceki âdet günlerine rastlamıştır. Kan hep akarsa, bu kanlı günlerin 25’i temiz, 5 günü hayz kabul edilir.
2) 26. gün kan görse, 27. gün temiz, sonra kan akıp 10 günü aşarak devam etse, önceki âdeti kadar 5 gün hayz, diğerleri istihaza olur. Çünkü önceki âdetinin ilk ve son günleri kanlıdır. Kan akmaya devam ederse, bu kanlı günlerin 25’i temiz, 5 günü hayz kabul edilir.
3-) 26, 27, 28. günleri kan görse, 29 ve 30. günü temiz olsa, sonra akıp, 10 günü aşarak devam etse, önceki âdetinin ilk 3’ü hayzdır. Çünkü kanlı gün, hayzının üç gününe rastlamıştır. Sonra kan akmaya devam etse, kesilene kadar kanlı günlerin 25’i temiz, 3’ü hayz kabul edilir.
4) 26. gün kan, 27 ve 28. günler temiz, 29 ve 30. günleri kan görse, 31ve 32. gün temiz olsa, sonra hep aksa, hayzı yine 5 gün olur. Çünkü, hayzın ilk ve son günleri [ 26 ve 30] kanlıdır. Kan böyle akmaya devam ederse, kanlı günlerin 25’i temiz, 5 hayz kabul edilir.
5) 26 ve 27. günleri kan, 28 ve 29. günleri temiz, sonra 1 kan 5 gün temiz, sonra kan akmaya devam etse, âdeti değişmez, yine 5 gündür. Çünkü, hayzın ilk ve son günleri kanlıdır.
6) 26 ve 27. günleri temiz, 28, 29 ve 30. günleri kan görse, 5temizlikten sonra hep akmaya devam etse, âdeti 3 gün olur. Hep böyle devam ederse, 27 günü temiz 3 günü hayz kabul edilir.
7) 26. gün kan, 27. gün temiz, 28. gün kan, 29. gün temiz ve 30. günden sonra akmaya devam etse, âdeti değişmez, ilk 5 günü hayz, ondan sonraki günler istihaza olur.
Âdeti 5 kan ve 55 gün temiz iken,
1) 5 kan, 15 temiz ve 11 kan görse, önceki âdeti içine kan rastlamaz. Âdetin sayısı değişmez. 11 günün ilk 5’i hayz, geri kalan 6 gün istihazadır. Temizlik de 15 güne iner.
2) 46 temiz, 11 kan görse, 11 günün son ikisi, önceki âdet zamanı içinde ise de, 3’ten az olduğundan, sadece âdet zamanı değişir. İlk 5günü hayz, geri kalan 6’sı istihazadır.
3) 47 temiz, 12 kan görse, bu 12 kanın 8’i önceki temizlik ve 4’ü âdet günleri içindedir, âdeti 4 gün olur. Geri kalan 8 gün istihazadır.
4) 48 temiz, 12 kan görse, 12 günün 7’si temizlik ve 5’i önceki âdet içindedir, âdeti yine 5 gündür. İlk 7 günü görülen kan istihazadır.
5) 49 temiz, 11 kan görse, 11 günün 6’sı temizlik ve 5’i önceki âdet içindedir, âdeti yine 5 gündür. Kan görülen ilk 6 gün istihazadır.
6) 50 temiz, 11 kan görse, 51-55. gün arasındaki 5 gün ile son 1 gün yani 61. gün istihaza, önceki âdet zamanına rastlayan 56 dan 60.güne kadar olan [60. gün de dahil olmak üzere] 5 gün hayzdır.
7) 51 temiz, 12 kan görse, 12’nin 4’ü baştan, 3’ü sondan olmak üzere 7’si önceki temizlik zamanı ve 5’i de önceki âdet zamanı içindedir, âdeti yine 5 gündür.
52 temiz, 11 kan görse, 11’ in 3’ü baştan, 3’ü sondan olmak üzere 6’sı önceki temizlik zamanı ve 5’i de önceki âdet zamanı içindedir, âdeti yine 5 gündür.
9) 53 temiz, 12 kan görse, 12’nin 2’si baştan, 5’i sondan olmak üzere 7’si önceki temizlik zamanı ve 5’i de önceki âdet zamanı içindedir, âdeti yine 5 gündür.
10) 55 temiz, 11 kan görse, ilk 5’i hayzdır, çünkü önceki âdeti 5 gün idi. 6’sı istihazadır. Âdetin yalnız zamanı değişir, sayısı değişmez. Temizlik yine 55 gün olur.
11) 54 temiz, 12 kan görse, yine hayz günü eski âdetine uygun olarak 55 günden sonra başlar, 5 gün hayz olur. Baştan 1, sondan 6 gün istihaza olur. Temizlik yine 55 gün olur.
12) 56 temiz, 11 kan görse, görülen kanın 4 günü, önceki âdet zamanına rastladığı için, ilk 4 gün yeni âdeti olur . Sondan 7 günü de istihazadır.
13) 48 temiz 11 kan görse, 4 günü önceki hayzının içinde olduğu için yeni âdeti 4 gün olur. Baştan 7 gün istihazadır.
14) 59 temiz, 11 kan görse, ilk 5’i hayzdır, çünkü önceki âdeti 5 gün idi. 6’sı istihazadır.
15) 65 temiz, 13 kan görse, ilk 5’i hayzdır, çünkü önceki âdeti 5 gün idi. 8’i istihazadır.
16) 62 temiz, 12 kan görse, ilk 5’i hayzdır, çünkü önceki âdeti 5 gün idi. 7’si istihazadır.
17) 63 temiz, 14 kan görse, ilk 5’i hayzdır, çünkü önceki âdeti 5 gün idi. 9’u istihazadır.
18) 20 temiz, 13 kan görse, ilk 5’i hayzdır, çünkü önceki âdeti 5 gün idi. 8’i istihazadır. Temizlik de 20 güne iner. Âdetin yalnız zamanı değişir, sayısı değişmez. Temizlik de değişir.
19) 64 temiz, 11 kan görse, ilk 5’i hayzdır, çünkü önceki âdeti 5 gün idi. 6’sı istihazadır. Âdetin yalnız zamanı değişir. Sayısı değişmez. Temizliği de 55 iken 64 gün olur.
Yeni âdeti önceki âdetine rastlayanlar:
Kaide: On günden fazla kan görüp, 3 veya daha fazla kan günleri, önceki âdet günleri içinde bulunursa, yalnız bu günleri hayz olup, kalanı istihaza olur.
Mesela: 25 temiz, 5 kan iken, 26 temiz, 11 kan görse, ilk 4 günü hayz, son 7 günü de istihaza olur.
Kaide: Yeni hayzı 10 günü aşarak istihaza olursa ve bunun 3 veya daha çok günü önceki âdeti olan günlerine rastlar ve önceki âdetinin kalan son kısmı yeni sahih temizliğe rastlarsa, âdeti olan günlere rastlayan günler, yeni âdeti olur.
Misaller:
1) 5 kan, 25 temiz iken, 18 temiz, 11 kan görse, bunun 3 günden fazlası, yani 4 günü, önceki âdetine rastladığı için, âdeti 4 gün olur. Baştan ilk 7 günü istihazadır.
2) 6 kan 24 temiz iken, 18 temiz, 11 kan görse, 5 kan, 6 günlük önceki âdet zamanı içine rastladığı için yeni âdeti son 5 gün olur, ilk 6 günü istihazadır. Eğer, 11 yerine 12 kan görse, yeni âdeti, âdet zamanına rastlayan son 6 gündür. Kan süresi 10 günü geçtiği için ilk 6 kan istihazadır.
3) 5 kan, 25 temiz iken , 27 temiz, 12 kan görse, kanlı günlerden 3’ü âdetinin içine rastladığı için âdeti 3 güne iner. Sonraki 9 kanlı gün istihaza olur.
4) 6 kan, 25 temiz iken , 27 temiz, 12 kan görse, kanlı günlerden 4’ü önceki âdetinin içinde olduğu için yeni âdeti 4 güne iner. Sonraki 8kanlı gün istihaza olur.
Önceki âdet zamanına rastlamayanlar:
Kaide: Önceki sayısından farklı olan sonraki kan günleri, 10 günden fazla olur ve bunun 3 veya daha fazla günü, önceki âdet günleri içinde bulunmazsa; âdetin zamanı değişir, sayısı değişmez, ilk görüldüğü günden başlar.
Misaller:
1) 24 temiz, 5 kan iken, 27 temiz, 11 kan görse, önceki âdetine 2 gün rastladığı için âdeti yine 5 gündür, temizlik süresi de 27’ye çıkar. 11kanın ilk 5’i âdet, 6’sı istihazadır.
2) 5 kan, 20 temiz iken, 23 temiz, 12 kan görse, bunun 2’si önceki âdet zamanına rastlar. Bu da, 3’ten az olduğu için, ilk 5’i hayz, 7’si istihaza olur. Temizlik de 23’e çıkar.
3) Âdeti 25 temiz 5 hayız olan bir kadın, 28 temiz 12 kan görse, yani, âdet zamanının baştan 3 gününde görmeyip, sonra 12 gün görse; ilk görülen günden başlayarak hayzı yine 5 gün olup, temizlik süresi değişmiş olur.
4) 35 temiz, 5 kan iken, 38 temiz, 12 kan görse, âdeti yine 5 gündür. Temizlik 38’e çıkar.
Kızlarda Hayzın Başlaması
1) Bir kız, 3 kan, 15 temiz, 1 kan, 1 temiz, 3 kan görse, kan görülen ilk 3 gün ile, son 3 kanlı gün, 2 ayrı hayz olur. Çünkü, âdeti 3 gün olacağından, ikinci hayz, aradaki 1 kandan başlamaz. Bu 1 gün istihaza olur.
2) Bir kız, 3 kan, 1 temiz, 1 kan, 2 temiz, 1 kan, 1 temiz, 1 kan görse, bu 10 günün hepsi hayz olur. Eğer onuncu günden sonra, mesela 12.gün kan görse, bu kızın hayzı ilk gördüğü 3 gün olur, diğer günler istihaza olur. Eğer ilk gördüğü kan 5 olsaydı, âdeti 5 gün olurdu.
3) Bir kız, ilk defa, 1 kan, 8 temiz ve 1 kan görse, 10 günün hepsi hayz olur. Fakat, 1 kan, 9 temiz ve 1 kan görse, hiçbiri hayz olmaz. Kan görülen iki gün istihaza olur. Çünkü, onuncu günden sonra görülen kandan önceki temizlik günleri, hayz sayılmaz.
İstimrarlı Haller
Kızda istimrar 4 türlü olur:
1) Kaide: İlk görülen kan, akmaya devam ederse, yani hiç kesilmeden günde bir damla olsun akarsa, ilk 10 gün hayz, sonra 20 gün temiz kabul edilir.
2) Kaide: Kız, sahih kan ve sahih temizlikten sonra, herhangi bir zaman kan kesilmeden akarsa, bu kız, âdeti belli olan kadın olur.
Misaller:
a) Bir kızın âdeti 5 kan, 40 temiz iken, kan kesilmeden aksa, 5 günü hayz, 40 günü istihaza kabul edilir. Kan kesilene kadar böyle devam eder, yani kanlı günlerin 5’i hayz, 40’ı istihaza olur.
b) Bir kızın âdeti, 7 kan, 20 temiz iken, yine 7 kan ve 20 temiz olsa, sonra kan akmaya devam etse, bu kanlı günlerin 20’si istihaza, 7’si hayz kabul edilir.
c) Bir kızın âdeti, 3 kan 27 temiz iken, tekrar âdeti görmeye başlayınca kan kesilmeden hep aksa, kan 11 gün akınca, hemen gusledip namaz kılar. Kan kesilene kadar, kanlı günlerin 3’ü hayz, 27’si istihaza olur.
3) Kaide: Fâsid kan ve fâsid temizlik görse, ikisi de âdet kabul edilmez. Bu da iki türlü olur:
a) Temizlik 15 günden az olduğu için fâsid ise:
İlk görülen kan hep akmış gibi kabul edilir. Mesela, 11 kan ve 14 gün temiz olsa, sonra kesilmeden aksa, birinci kan, 10 günü aştığı için fâsiddir. 11. ve istimrarın ilk 5 kan günleri temizlik günleri olup, bu 5.günden sonra, kanlı günlerin 10 günü hayz, 20 günü temiz kabul edilerek devam eder. Açıklama: Bir ay, genel olarak 30 gün kabul edilir. 30 günün 10 günü hayz olunca, 20 günü de temiz, yani istihazadır. Kan kesilinceye kadar böyle devam eder.
b) Temizlik tam olup, kanlı gün karıştığı için fâsid ise:
Böyle Fâsid temizlik ile kan günleri toplamı 30’u geçmezse, yine ilk kan akmaya başlamış gibi kabul edilir. 11 kan ve 15 gün temizlikten sonra kesilmeden kan akarsa, 16 günün ilk günü kanlı olduğu için, 15temiz gün ve 1 kanlı gün fâsid temizlik kabul edilir. Kan akmaya devam ederse, 10 günü hayz, 20 günü istihaza kabul edilir. Kanlı günlerle temiz olan günlerin toplamı 30’u aşar ise, ilk 10 gün hayz olup, sonra istimrara kadar olan günlerin hepsi temiz kabul edilip, istimrardan sonra 10 gün hayz, 20 gün temiz olarak devam eder. Mesela: 12 kan, sonra 20 gün temizlik, sonra kan akmaya devam ederse, bu kanlı günlerin 10 günü hayz, 20 günü istihaza kabul edilir.
4) Kaide: Sahih kan ve fâsid temizlik görse, sahih kan günleri âdet olur. Sonra 30 güne kadar temizlik kabul edilir.
Mesela: 5 kan ve 14 gün temizlikten sonra akmaya devam ederse, ilk 5 kan ve bundan sonra 25 gün temiz olur. Bu 25 günü tamamlamak için, istimrarın ilk 11 günü temiz kabul edilir. Bundan sonra, 5 günü hayz, 25 günü temiz olarak devam eder.
|
.
|
Nifas kanları
|
Nifas, doğumdan sonra gelen kan demektir. Elleri, ayakları, başı belli olan düşükte gelen kan da nifastır. Nifas zamanının azı yoktur. Kan kesildiği zaman, gusledip namaza başlar. Ama, önceki nifas âdeti kadar gün geçmeden, cima edemez. En çok zamanı 40 gündür. 40gün tamam olunca, kan kesilmese de, gusledip, namaza başlar. 40günden sonra gelen kan, istihaza olur. O halde nifas gününü de ezberlemek ve Özel günler defteri’ne de yazmak gerekir.
Ramazanda, imsak vaktinden sonra, hayzdan veya nifastan kesilen o gün yiyip içmez. Fakat, o günü kaza eder. Hayz ve nifas sahurdan sonra başlarsa, ikindiden sonra da olsa, o gün yiyip içer.
Düşükte parmağı, ağzı veya burnu belli olursa, bütün çocuk doğurmuş gibi olur. Hiçbir yeri belli değilse, nifas olmaz. Fakat kan, 3 gün veya daha fazla akarsa ve hayzdan kesileli 15 gün veya daha çok olmuşsa, hayz olur. Eğer 3 günden az ise veya daha hayz kesileli 15 gün olmamış ise, hayz değil, istihazadır. Namazını kılar, orucunu tutar. Vaty için gusül gerekmez.
Hayzın 10 günü veya nifasın 40 günü içinde, bir iki gün kan gelmese, kesildi sanıp, gusledip oruç tutsa, sonra yine süresi içinde kan gelse, hayz veya nifas olacağı için, o oruçları kaza eder. Kesilince yine gusleder. 3 veya daha fazla kan gelip, âdetinden önce kesilse, gusledip namazını kılar. Ancak âdeti geçmedikçe vaty caiz olmaz. Nifas da böyledir.
Eğer âdetten fazla kesilse, ama 10 günde veya daha az günde kesilse, hayzdır. Eğer, kan, on günü aşsa, âdetinden ilerisi hayz olmaz, o günlerdeki namazları kaza eder. Nifasın 40 günü de hayzın10 günü gibidir.
Bir örnek verelim:
Doğumdan sonra 5 gün kan gelip kesilse, 30 gün temiz kaldıktan sonra 5 gün daha kan gelse, aradaki 30 gün kan akmış sayılır. 40günün tamamı nifas olur. 5 kan ve 30 temiz günden sonra 10 gün daha kan gelse, 40 günü geçen 5 kanlı gün istihaza olur.
Düşükte nifas
Sual: S. Ebediyye’de, (Elleri, ayakları, başı belli olan düşükte gelen kan da nifastır) deniyor. Bu durum, kendiliğinden olan düşüklere mahsus mudur, yoksa kendimiz hoplayarak, zıplayarak veya ilaçla düşürsek yine aynı hükümde midir?
CEVAP
Evet, aynı hükme girer. Kendi elimizle olmuş veya olmamış fark etmez. Düşüğün elleri, ayakları, başı belli ise nifas olur. Kürtajdan sonra gelen kan, istihazadır.
Hayzda da durum aynıdır. Hayzı ilaçla geciktirsek, sonra kan gelse yine hayız olur. Tersi de böyledir, yani temiz bir kadın, en az 15 gün temiz geçtikten sonra, ilaç sebebiyle hayz olsa yine, gelen kan hayız olur.
Doğum yaparken
Sual: Doğum esnasında akıntılar oluyor. Bu akıntılar nifas sayılır mı? Nifas çocuk doğduktan sonra mı başlar? Bir de doğumdan sonra hiç kan gelmese, yine gusül gerekir mi?
CEVAP
Çocuğun yarısından çoğu çıkınca nifas başlar. Daha önceki kanlar nifastan sayılmaz. Özür sayılır. O akıntılar varken de namaz kılabilir.
Doğum yaptığı halde, kan görmemiş olan kadının, gusletmesi İmameyn’e göre gerekmez. İmam-ı a’zama göre ise, gusletmesi gerekir. Âlimlerin çoğu da, bu hükmü esas almışlardır.(Hindiye)
.
|
Maliki’de Hayz ve Nifas
|
1- Hayzın en azı yoktur. Bir damla gelse de hayz kabul edilir. En fazlası ise 15 gündür. 15 günden fazla gelirse istihaza [özür] olur. [Hanefi’de hayzın en azı 3, en fazlası 10 gündür. Bundan azı veya çoğu istihazadır. Maliki’yi taklit eden kadın, Hanefi’ye göre istihaza olup da, Maliki’ye göre hayz olan günlerde namaz kılmaz, istihaza olan bu günleri daha sonra kaza eder. Mesela Hanefi’de bir kadının âdeti 5 gün iken, 8., 12. ve 14. günleri kan görse, Hanefi’ye göre, âdeti yine 5’tir, kan görülen 8., 12. ve 14. günleri istihazadır. Maliki’de ise, âdetinin en çoğunun üç gün fazlası geçerli olur. Yani, âdeti 5 gün olduğu için adeti 8 güne çıkmış olur, diğer günler istihaza olur.]
2- İkinci hayzın olabilmesi için, aradan en az 15 gün geçmesi gerekir.15 gün geçmeden kan gelirse, bu hayz değildir, istihazadır. Gusletmeden namaz kılınır. [Hanefi’de de böyledir.]
3- Ayiseden [70 yaşından sonra] gelen kan hayz değil, istihazadır. [Hanefi’de ayise yaşı 55, Maliki’yi taklit eden kadın, bu günlerde kan gelirse, namaz kılmaz; ama kesilince kaza eder.]
4- Hamileden ve doğumdan önce gelen kan hayzdır. [Hanefi’de istihazadır. Maliki’yi taklit eden kadın, bu kanlı günlerde, orucunu tutar fakat namaz kılmaz. Namazını daha sonra kaza eder.]
5- Sezaryenle, yani karın yarılarak çocuk alınınca gelen kan nifas olmaz. [Hanefi’de nifas olur. Maliki’yi taklit eden Hanefi, burada kendi mezhebi olan Hanefi’ye uyar.]
6- Nifasta kan gelen günlerin toplamının azami süresi 60 gündür. [Hanefi’de, nifasın başlangıcından 40 güne kadar geçen temiz ve kanlı günlerin toplamıdır. Maliki’yi taklit eden, nifas âdetinden sonrasını veya nifas âdeti yoksa, 40 günden sonrasını kaza eder.]
7- Nifas görürken, 15 gün hiç kan gelmese, artık temizlenmiş olur. Bu15 günlük temizlikten sonra tekrar kan gelirse, bu kan nifas değil, hayz kanıdır. [Hanefi’de ise 40 güne kadar nifastır.]
8- Nifasta 15 gün geçmeden yine kan gelirse nifas kanı olur. 15 gün geçtikten sonra gelirse hayz olur. Nifas kanları arasında 15 veya daha fazla temizlik olursa, artık nifas bitmiş demektir, 60 günü beklemek gerekmez. 15 veya daha sonra kan gelirse bu nifas değil, hayz kanı olur.
9- Hayz veya nifaslı kadının göbekle diz arasına çıplak olarak dokunmak caiz değildir.
10- Maliki’de, âdetinden en çoğunun, üç gün fazlası hayz olur. Daha çoğu ve 15 günden fazlası istihaza olur. (S. Ebediyye)
Yani bir kadının âdeti inip çıksa ve en çoğu 9 gün olsa, son ay 14 gün kan görse, Maliki’ye göre, bunun ancak, 9 + 3 = 12 günü hayz, diğer iki kanlı gün istihaza olur. Hanefi’ye göre ise, hayzı yine 9 gün olur, diğer kanlı günler istihaza olur. Eğer kesilmeden 15 gün devam etse, Maliki’ye göre, yine 12 günü hayz, geri kalanı istihaza olur. Maliki’yi taklit eden kadın, âdeti olan 9 günden sonra kılamadığı namazları kaza eder.
Mâlikî’ye göre hayz
Sual: Mâlikî’yi taklit eden bir Hanefî’nin hayzının en çoğu 6 iken şimdi şöyle olmuştur:
1. ay: 18 temiz 5 kan,
2. ay: 15 temiz 12 kan,
3. ay: 19 temiz 14 kan,
4. ay: 25 temiz 15 kan,
5. ay: 40 temiz 8 kan,
6. ay: 25 temiz 11 kan.
Hangi günleri hayzdır?
CEVAP
1- Birinci aydaki âdet normaldir.
2- İkinci aydaki kan durumu 10 günü geçtiği için istihaza var demektir. Hanefî’ye göre, kanlı günler önceki âdete 5 gün rastladığından yalnız rastlayan bu günler hayz olur. 12 kanlı günün ilk 3 günü istihaza, 5günü hayz, sonraki 4 kanlı gün yine istihaza olur. Temizlik gün sayısı değişmez. Hayzının en çoğu 6 gün olduğuna göre, ikinci ayda Mâlikî’ye göre hayzı 6 + 3 = 9 gün olur. Hayzının en çoğu da 9 güne çıkmış olur. 11. gün kan gelince istihaza olduğu anlaşılır, rastlayan yani yeni âdeti olan 5 günden önceki 3 gün ile sonraki 2 günü kaza eder.
3- Üçüncü aydaki kanlı günler yine 10 günü aştığından istihaza var demektir. İstihaza olunca, istihaza olmayan son aydaki durum esas alınır. Hanefî’ye göre, 14 kanlı günün önceki âdete rastlayan ilk 4günü hayz olur. Geri kalan 10 gün istihaza olur. Mâlikî’ye göre ise, ikinci aydaki hayzı, hayzının en çoğu 9 gün olduğuna göre, en fazla 9 + 3 = 12 gün olur. Son 2 günü istihaza olur. 12. gün sonunda gusletmek gerekir. Hanefi’ye göre, ilk 4 hayzdan sonra kılınmayan 8günlük namaz kaza edilir.
4- Dördüncü aydaki kanlı günler 10 günü aştığı için istihaza var demektir. İstihaza olduğu için yine birinci aydaki âdet esas alınıp ona göre hesap yapılır. Hanefi’ye göre, önceki âdete rastlayan kanlı gün olmadığından önceki âdet günü esas alınır. Hayzı 5 gün olur. Mâlikî’ye göre ise en çok görülen hayz 12 gün olduğundan, 12 + 3 = 15 güne kadar gelenler hayz olur. 15. gün bitiminde gusledilir. Hanefî’ye göre, kılınmayan 10 günlük namaz kaza edilir.
5- Beşinci ayda istihaza olmadığı için geçerli olan ilk hayz dikkate alınmaz. Hanefî’ye göre, hayzı 8 güne, temizlik de 40 güne çıkmış olur. Malikî’de de hayzı 8 gün olur.
6- Altıncı aydaki kanlı günler 10 günü aştığı için yine istihaza var demektir. Beşinci aydaki geçerli hayz esas alınır. Hayzı 8 gün, son 3günü de istihaza olur. Mâlikî’ye göre ise, 11 güne kadar hayz sayılacağı için, 11. günün sonunda gusledip 8 günden sonra kılmadığı 3 günü kaza eder.
Mâlikî’de hayzın değişmesi
Sual: Mâlikî’yi taklit eden bir Hanefî’nin hayzının en çoğu 8 iken şimdi şöyle olmuştur:
1. ay: 45 temiz 3 kan,
2. ay: 38 temiz 13 kan,
3. ay: 43 temiz 14 kan,
4. ay: 70 temiz 4 kan,
5. ay: 49 temiz 15 kan,
6. ay: 15 temiz 11 kan.
Hangi günleri hayzdır?
CEVAP
1- Birinci aydaki âdet normaldir.
2- İkinci aydaki hayz durumu 10 günü geçtiği için istihaza var demektir. Hanefî’ye göre, kanlı günler önceki âdete 3 gün rastladığından yalnız rastlayan bu günler hayz olur. 13 kanlı günün, ilk7 günü istihaza, önceki âdete rastlayan 3 gün hayz, son 3 gün de yine istihazadır. Mâlikî’ye göre ise, en çok görülen hayz 8 olduğundan, 8 + 3 = 11 güne kadar gelenler hayz olur. 11. gün sonunda gusledip kılınmayan ilk 7 günlük ve 3 gün hayzdan sonraki 1 günlük namaz kaza edilir. Son iki günü her iki mezhepte de istihaza olduğu için zaten namaz kılınır.
3- Üçüncü aydaki kanlı günler yine 10 günü aştığından istihaza vardır.
İstihaza olunca, istihaza olmayan en son aydaki durum esas alınır. Örnekte birinci ay esas alınır. Hanefî’ye göre, 14 kanlı günün ilk 2günü istihaza, 3 gün önceki âdete rastladığından hayz, sonraki 9 gün de yine istihazadır. Mâlikî’ye göre ise en çok görülen hayz bir önceki ayda 8 + 3 = 11 idi. Bu ay ise 11 + 3 = 14 olduğundan, 14. gün sonunda gusleder. Hanefî’ye göre, kılınmayan ilk 2 günlük ve 3hayzdan sonraki 9 günlük namaz kaza edilir.
4- Dördüncü ayda istihaza olmadığı için geçerli olan ilk hayz dikkate alınmaz. Hanefî’ye göre, hayzı 4 güne, temizlik de 70 güne çıkmış olur.
5- Beşinci ayda kanlı günler 10 günü aştığı için yine istihaza vardır. İstihaza olduğu için bir önceki aydaki âdet esas alınıp ona göre hesap yapılır. Bir önceki aydaki geçerli âdeti 4 gündü. Hanefî’ye göre önceki âdete rastlayan kanlı gün olmadığından önceki âdet günü esas alınır.49 temiz 4 hayz, geri kalan 11 gün istihaza olur. Mâlikî’ye göre ise en çok görülen hayz bir önceki ayda 11 + 3 = 14 idi. Bu ayda ise 14 + 3 = 17 olup bu sayı 15’i geçtiği için artık hayz 15 kabul edilir. 15. günün bitiminde gusledip kılınmayan 11 günlük namaz kaza edilir.
6- Altıncı aydaki kanlı günler 10 günü aştığı için yine istihaza vardır. Dördüncü aydaki geçerli hayz esas alınır. Hanefî’ye göre, 11 kanlı günün ilk 4 günü hayz, kalan 7 günü de istihaza olur. Mâlikî’ye göre ise, 11. gün dolunca gusledip, kılınmayan 7 günlük namaz kaza edilir.
|
.
|
Şafii’de Hayz ve Nifas
|
1- Hayzın en azı 1 gün, en fazlası ise 15 gündür. 15 günden fazla gelirse istihaza [özür] olur.
2- Temizlik süresi 15 gündür. 15 gün geçmeden kan gelirse, bu hayz değildir, istihazadır.
3- 9 yaşından küçük kız ve ayiseden [60 yaşından sonra] gelen kan hayz olmaz, özür olur.
4- Nifasın azami süresi 60 gündür. Azı için bir sınır yoktur. Hamileden gelen kan hayzdır.
5- Nifas kanamaları arasındaki temizlik günleri 15 günden az olursa nifas sayılır. Nifas kanları arasında 15 veya daha fazla temizlik olursa, artık nifas bitmiş demektir. 60 günü beklemek gerekmez. 15 veya daha sonra kan gelirse bu nifas değil, hayz kanı olur.
6- Hayz veya nifas sona erince, gusletmeden önce vaty haramdır. [Hanefi’de caizdir.]
7- Hayz veya nifaslı kadının göbek ile diz arasına çıplak olarak dokunmak caiz değildir.
.
|
Hanbeli’de Hayz ve Nifas
|
1- Hayzın en azı 1 gün, en fazlası ise 15 gündür. 15 günden fazla gelirse istihaza [özür] olur.
2- İkinci hayzın olabilmesi için, aradan en az 13 gün geçmesi gerekir.13 gün geçmeden kan gelirse, bu hayz değildir, istihazadır.
3- 9 yaşından küçük kız ve ayiseden [50 yaşından sonra] gelen kan hayz olmaz, özür olur.
4- Hamileden gelen kan, hayz değil, istihazadır.
5- İstihazalı kadınla vaty haramdır. Diğer üç mezhepte caizdir. Nifaslı kadının kırkı çıkmadıkça temizlense bile vaty caiz olmaz. Diğer üç mezhepte caizdir. Hayz bittikten sonra, gusletmeden vaty üç mezhepte caiz değildir. Hanefi’de caizdir. Hayzlı ve nifaslı kadının, avret yeri hariç, göbek ile diz arasına dokunmak Hanbeli’de caiz, Şafii ve Maliki’de caiz değil. Hanefi’de ise İmam-ı a’zama göre caiz değil, İmam-ı Muhammed’e göre caiz, fetva da böyledir.
6- Nifasın azami süresi Hanefi’deki gibi 40 gündür. Azı için bir sınır yoktur.
7- Nifas görürken, kan gelmediği günler, temizdir, guslederek her ibadetini yapar. Kan geldiği günler namazını, orucunu bırakır. 40 güne kadar böyle devam eder.
.
|
Hayzla ilgili sual ve cevaplar
|
Sual 1: Bir kadın, gece temiz yatıp, uyanınca, çamaşırında kan görse, hayzı ne zaman başlar?
CEVAP
Gördüğü andan itibaren hayzı başlamış sayılır. İsterse hayzı gece başlamış olsun fark etmez. Mesela, gece yatsıyı kılmadan yatıp, güneş doğduktan sonra uyansa, hayzı gece başlamış olsa bile, o günün yatsı ve sabah namazını, temizlenince kaza etmesi gerekir. Çünkü hayzı güneş doğduktan sonra başlamış sayılıyor.
Sual 2: Hayzlı iken yatıp, uyanınca temiz olduğunu gören bir kadının, hayzı ne zaman bitmiş olur?
CEVAP
Yatarken bitmiş olur. Yatsı namazını kılmadan önce yatıp, sabah namazı vaktinde uyansa, yatarken, hayzı bitmiş sayılacağı için, yatsı namazını kaza etmesi gerekir.
Sual 3: Ramazanı tam tutabilmek ve haccı zamanında yapabilmek için ilaç almak caiz mi?
CEVAP
Caizdir. Ama geciktirmek lazım değildir.
Sual 4: Hayzlı bir kadın rüyada ihtilam olursa yıkanması gerekir mi?
CEVAP
Yıkanması gerekmez, ama yıkanırsa iyi olur. Hayzı bitince tekrar yıkanır.
Sual 5: Hayzlı La ilahe illa ente sübhaneke inni küntü minezzalimin âyetini okuyabilir mi?
CEVAP
Bu âyeti tesbih niyeti ile okur.
Sual 6: Hayzlı iken, İhlas, Felak ve Nas suresi okunabilir mi?
CEVAP
Okunamaz.
Sual 7: Cünüp bulunan eve rahmet melekleri girmez. Hayzlı bulunan eve de girmez mi?
CEVAP
Hayzlı bulunan eve girer. Hayzı bitince yıkanmazsa, o zaman girmez.
Sual 8: Prezervatif kullanarak veya bez sararak hayz halinde cima haram mıdır?
CEVAP
Evet haramdır.
Sual 9: Hayz halinde cima haramdır. Bu haramın cezası nedir?
CEVAP
Hanefi mezhebinde ceza gerekmez. Sadece tevbe ve istigfar gerekir.
Sual 10: Bir kadın, hayz veya nifas sebebiyle kılamadığı namazları, kaza etse caiz midir?
CEVAP
Mekruhtur. Abdeste başın tamamını mesh etmek sünnet iken, başı yıkamak mekruh olduğu gibi, hayzlı iken kılamadığı namazları kaza etmek de mekruh olur. (Bahr)
Sual 11: Akşama 5 dakika kala hayzım kesilse, yıkanıp ikindiyi kılamasam kaza gerekir mi?
CEVAP
Evet kaza etmek farzdır.
Sual 12: Hayzlı kadın, okunan mukabeleyi dinleyebilir mi?
CEVAP
Evlerde okunanı dinleyebilir. Camidekini dinleyemez. Çünkü camiye giremez.
Sual 13: Öğle namazının çıkmasına yarım saat varken hayzı başlayan kadın, öğleyi kılmamışsa, o namazı kaza etmesi gerekir mi?
CEVAP
Bir namazın vakti çıkmadan önce hayz gören, bu namazı kaza etmez. Çünkü namazın farz olması, vaktinin sonunda temiz olmaya bağlıdır.
Sual 14: (Kuşluk namazına devam eden şehit olarak ölür)buyurulduğu için, kuşluk kılıyorum. Dün kuşluk kılarken hayz oldum. Temizlenince bu namazı kaza etmem gerekir mi?
CEVAP
Kuşluk da, vaktin sünnetleri gibi nafiledir. Kuşluk veya sünnet kılarken hayz olan kadının, bu namazları kaza etmesi vaciptir. Ama vaktin farzını kılarken, hayz olsa kaza etmez.
Sual 15: Nafile oruç tutarken hayz başlasa, bu orucu kaza etmek gerekir mi?
CEVAP
Evet kaza etmek vacip olur.
Sual 16: Kefaret gerektiren bir sebeple orucum bozulsa, daha sonra hayz olsam, ne gerekir?
CEVAP
Kaza gerekir, kefaret gerekmez. (Tahtavi)
Sual 17: Ramazan orucunu tutarken gündüz hayz başlasa, yiyip içmek gerekir mi?
CEVAP
Evet yiyip içmek gerekir. Hayzlı iken oruçlu gibi durulmaz. Hayzlı iken oruç tutmak haram olduğu için, sabahtan akşama kadar oruçlu gibi durmak da haramdır.
Sual 18: Âdetim, 25 temiz ve 5 kan iken, bu ay, 27 temiz, 12 kangördüm. Âdetim değişti mi?
CEVAP
Kanın 3’ü önceki âdete rastladığı için âdet 3 güne iner. 9 gün istihaza olur.
Sual 19: Âdetim 25 temiz, 5 kan iken, 25 temiz, 3 kan,1 temiz, 7 kan gördüm. Hayzım değişti mi?
CEVAP
Âdet zamanına rastlayan kan, 11 gün ve daha çok sürerse, âdetine rastlayanları hayz, gerisi istihaza olur. 3 kan, 1 temiz ve 1 kan, yani ilk5’i âdet, geri kalan 6’sı istihazadır.
Sual 20: Bir kadının âdeti 26 temiz 5 hayz iken, 5 kan, 3 temiz, 4 kan görse, kanlı günlerde namaz kılmayacak mı?
CEVAP
Âdet zamanına rastlayan kan 11 ve daha çok gün sürerse, sadece âdet zamanına rastlayanları hayz, geri kalanları istihazadır. 5 kanlı gün âdet, 4 kanlı gün istihazadır.
Sual 21: Âdetim 31 temiz 8 hayz iken, 28. günden itibaren 13 kan görsem, âdetim değişir mi?
CEVAP
Bu 13 kanlı günün ilk 3 günü istihaza, 8 günü hayz, son 2 günü istihaza olur.
Sual 22: Âdeti 25 temiz 5 hayz iken, 18 gün temizlikten sonra, 9 gün kan, 1 gün temiz, 2 gün kan gören kadının hayzı hangi günlerdir?
CEVAP
Âdet günlerine rastlamayan ilk 7 günkü kan istihazadır. Geri kalan 2kan, 1 temiz ve 2 kanlı gün, yani, 5 gün, âdet zamanına rastladığı için hayzlı günlerdir.
Sual 23: Âdeti 5 gün, temizliği 25 gün iken, 20 gün temizlikten sonra,3 gün kan, 2 gün temiz, 6 gün kan gören kadının hangi günleri hayzdır?
CEVAP
Âdet zamanına rastlamayan ilk 3 kan ve 2 temiz gün, yani 5 gün istihazadır. Geri kalan 6 kanlı günün ilk 5 i hayz olup, âdeti değişmemiştir, yine 5 gündür.
Sual 24: Âdeti 7 gün, temizliği 23 gün iken, 35 temizlikten sonra, 2kan, 3 temiz, 6 kan olan bir kadının hayzı hangi günler olur?
CEVAP
Önceki gibi yeni âdeti de ilk 7 gündür. 6 günün son 4 günü istihaza olur. İlk 10 gün içindeki kanlı günler arasındaki temiz günler, kan hükmünde olduğu için, baştan itibaren 2 kan ve 3 temiz gün hayz günüdür, 6 günün ilk 2 günü hayz, 4 günü de istihazadır.
Sual 25: Âdeti 8 gün, temizliği 23 gün iken, 29 gün temizlikten sonra 4gün kan, 2 gün temiz, 6 gün kan gören kadın, daha sonra sahih temizlik görse hayzı hangi günlerdir?
CEVAP
İşin içinde istihaza vardır. Önceki âdeti 8 gün olduğu için yeni âdeti de ilk 8 gündür. Eskiden 24. günden 31. güne kadar kan geliyordu. Şimdi bu kanlı güne sadece 30 ve 31. günler yani 2 gün rastlamıştır. Eğer 3gün rastlasa idi, âdeti değişip 3 gün olurdu. 2 günü kanlı güne rastladığı için, önceki âdeti kadar, yani 8 gün baştan sayılır. Baştan 4gün kan idi. İlk 10 gün içindeki kanlı günler arasındaki temiz günler de, kan sayıldığı için, 2 gün de kan kabul edilir. 4 ile 2 nin toplamı 6 eder.8 gün olması için 6 günün ilk 2 günü de ilave edilip 8 günü hayz, kalan4’ü istihazadır.
Sual 26: Hayzım 7 gün iken bu ay 8 gün oldu. Yine 21 gün temiz oldum. Âdetim değişti mi?
CEVAP
Evet yeni âdetiniz 8 gün olmuştur.
Sual 27: Âdetim 6 gün iken, bu ay yine 6 gün kandan sonra 1 gün temiz ve 8. günü yine kan geldi. Ondan sonra 25 gün temiz kaldım. 8.gün gelen kan istihaza mıdır?
CEVAP
8. gün kan gelince, 7. gün de kan gelmiş sayılır ve âdetiniz 8 güne çıkar.
Sual 28: Âdetim 5 gün iken, bu ay 8. ve 9. günleri de kan geldi. Önceki gibi, temizliğim de 23 gün sürdü. Kan gelmeyen 6. ve 7.günler, namaz kılmam gerekiyor muydu?
CEVAP
Âdetiniz değişmiş, 9 güne çıkmıştır. Akmayan 2 gün de akmış sayılır. Ancak âdetinizin değişeceğini bilemeyeceğiniz için, gusledip, o iki günde namaz kılmanız gerekirdi. Şimdi o iki günün âdet olduğu anlaşıldığı için kaza etmeniz gerekmez.
Sual 29: Âdetim 7 günde bitmektedir. Bu ay 7 günden sonra da kan geldi ve 10 gün devam etti. 7 günlük sürenin bitiminde guslederek namaz kılabilir miyim?
CEVAP
Kan 11 gün gelseydi, 7 günden sonra temiz kabul edilirdi. Tam 10 gün devam etmişse, 10 günün tamamı hayz olur. 10 günden sonra gusleder, namaz kılabilirsiniz. 10 günden önce temiz sayılmaz. Âdetiniz 10 güne çıkmış olur.
Sual 30: Âdetim 5 gün iken, 3 kan,1 temiz, 8 kan görsem, hayzım değişir mi? Temizlik aynı.
CEVAP
Âdet zamanına rastlayanları hayz, gerisi istihaza olur. Buna göre, 3kan, 1 temiz ve 1 kan, yani ilk 5 gün âdet, geri kalan 7 gün istihazadır.
Sual 31: Bir kadının âdeti 5 gün iken, 5 gün kan, 3 gün temiz, 4 gün kan görse, temizliği yine 26 gün olsa, kanlı günlerde namaz kılmayacak mı?
CEVAP
Âdet zamanına rastlayan kan 11 gün ve daha çok sürerse, sadece âdet zamanına rastlayanları hayz, geri kalanları istihazadır. 5 kanlı gün âdet, 4 kanlı gün istihazadır.
Sual 32: 8 kan ve 31 temiz iken, 28. günden itibaren 11 gün kan görsem, âdetim değişir mi?
CEVAP
Bu 11 kanlı günün ilk 4 günü istihaza (28-29-30-31 temiz günler) olup, isabet eden 7 gün hayz (32-33-34-35-36-37-38 önceden hayz olan günler) olur. Yeni hayzı 7 olup, temizlik günü değişmez.
Sual 33: Âdeti 5 gün, temizliği 25 gün iken, 20 gün temizlikten sonra,3 gün kan, 2 gün temiz, 5 gün kan gören kadının hangi günleri hayzdır?
CEVAP
Âdeti değişerek 10 güne çıkar.
Sual 34: Kur'an elifbasını hayzlının eline alması caiz midir?
CEVAP
Caizdir. Parmakla âyetlere dokunmaz. Fıkıh kitabını da ele alması caizdir
Sual 35: Hayzlı temizlenince, ölene kadar herhangi bir ayda tavaf yapabilir mi?
CEVAP
Evet. Fakat geciktirmemelidir.
Sual 36: Kadın hayızlı iken de Safâ ile Merve arasında sa'y yapabilir mi?
CEVAP
Evet.
Sual 37: Apartmanımızın alt katı mescittir. Nişan, düğün de yapılıyor. Hayzlının girmesi caiz midir?
CEVAP
Evet.
Sual 38: Bir kadın, nafile namaza veya nafile oruca başladıktan bir müddet sonra, hayz görse, hayzı bitince, elinde olmayan semavi bir sebepten dolayı, namaz ve orucu bozulduğu için, bunları temizlenince kaza etmesi gerekir mi?
CEVAP
Evet gerekir; yani bu nafile namazla, nafile orucu, kaza etmek vacibdir. Eğer, farz oruca niyet ettikten sonra, hayz görürse, bu orucu kaza eder. Ama farz namaza niyet ettikten sonra hayız başlasa, namazı kaza etmez. Çünkü namaz affedilmiştir. (Redd-ül-muhtar)
Sual 39: Hamileden gelen kan, hayz mıdır?
CEVAP
Hanefi mezhebinde istihaza, yani özürdür. Namazını kılar, orucunu tutar. Maliki’de ise, hamileden ve doğumdan önce gelen kan hayzdır. Maliki’yi taklit eden kadın, bu kanlı günlerde, orucunu tutar, fakat namaz kılmaz. Namazını daha sonra kaza eder.
Sual 40: Hayzım kesilince, bunun hayz mı, yoksa sarı akıntı mı olduğunu bilemiyorum. Hayz sanarak namaz kılmasam veya hayz olduğu halde akıntı sanarak, namaz kılsam, günah olur mu?
CEVAP
Kasıtlı olmadığı için günah olmaz.
Sual 41: Âdetim 23 temiz 5 kan idi, şimdi yine 23 temiz günden sonra, 5 kan ve 1 temiz, sonra, 7. ve 13. günleri kan geldi. Ne yapmam gerekir?
CEVAP
Kan 10 günü geçtiği için, istihaza var demektir. İstihaza olunca çakışan günlere bakılır. Çakışan gün yoksa, eski âdeti geçerli olur. Çakışan gün de, eski âdeti de 5 gün olduğu için, yine âdeti 5 gün oluyor. 7. ve 13. gün gelen kan istihazadır. Eğer 7. gün hayz sanılıp namaz kılınmamışsa, kaza edilir.
Rahmi alınan kadın
Sual: Rahmi tamamen alınan kadından hayz kanı gelir mi?
CEVAP
Hayır, gelmez. Doktorlar, rahmin tamamı alınırsa, kan gelmeyeceğini bildiriyorlar. Eğer kan geliyorsa, başka bir hastalıktan olur.
Kadının âyise yaşı
Sual: Kadın kaç yaşından sonra âdetten kesilmiş sayılır?
CEVAP
Hanefi’de 55 yaşından sonra kan gelse de artık âdet sayılmaz. Fetva da böyledir. Bazı âlimlere göre, kadın siyah ve koyu kırmızı kan görürse hayız olur. Eğer akıntı, sarımtırak, yeşilimsi ve toprak renginde ise özür sayılır.
Âyise yaşı
Sual: Âyise yaşını hesaplarken, miladî yaşı mı, hicrî yaşı mı esas almak gerekir?
CEVAP
Hicrî yaş esas alınır. Âyise, hayzdan kesilmiş, yaşlı kadın demektir. Âyise yaşı, Hanbelî’de 50, Hanefî’de 55, Şâfiî’de 60, Mâlikî’de 70’tir. Bu yaşlardan sonra gelen kan, hayz olmaz, istihaza olur. Yaklaşık miladî 53 yaş 3 aylık olan kimse, hicrî 55 yaşına girmiş olur. Miladî yıl, 1,0307 ile çarpılınca, hicrî yıl bulunur. Mesela, miladî 68 yaşında olan biri, 1,0307 ile çarpılırsa, 70 bulunur.
Tırnak kesmek
Sual: Hayzlı iken kesilen tırnağı ve dökülen saçları guslederken yıkamak gerekir mi?
CEVAP
Hayır, gerekmez. Hayzlı iken tırnak kesmek caiz, cünüp iken tırnak kesmek mekruhtur.
Üç gün hayız olmak
Sual: (3 gün kan gelince hayız olur) deniyor. 3 gün nasıl hesaplanıyor? Mesela bir kadından ayın birinde saat dokuzda kan geldi, ayın ikisinde de devam etti. Üçüncü gün saat dokuza kadar devam etti. Bu kadının hayzı 3 gün mü oluyor?
CEVAP
Hayır, 2 gün kan gelmiş oluyor, hayız olmaz. Hattâ bu kan, dördüncü gün saat sekize kadar sürse, sonra kesilse yine hayız olmaz. Hayız olması için tam 3 gün, yani 72 saat sürmesi lazımdır. Bu 3 günü doğru tesbit etmek için, gün olarak değil, saat olarak hesaplamalı. Mesela birinci gün saat dokuzda başlasa, dördüncü gün saat sekizde bitse, toplam 71 saat eder. 72 saati doldurmadığı için hayız olmaz. Bunun için, hayız cetveli tutmak lazımdır. Kanın durmadan 3 gün hep akması lazım değildir. Her gün biraz akmışsa, o gün hep aktı kabul edilir.
Bir gusül yeter
Sual: Cünüpken hayız gören kadının, hayızdan temizleninceye kadar guslü geciktirmesi caiz midir? Veya hayızlı iken, ihtilâm olsa veya herhangi bir şekilde cünüp olsa, her ikisi için bir gusül kâfi midir?
CEVAP
Hayızlı kadın ihtilam olsa veya herhangi bir şekilde cünüp olsa, ikisi için bir gusül kâfidir. Bunun gibi, bayramın ilk günü cumaya rastlasa, bir gusül, hem bayram, hem cuma için yeterli olur. (Halebi-yi sagir)
Hayızlı, cünüpten farklıdır
Sual: Bid’at ehli bir hoca, (Hayzlı kadın, cünüp gibi, kasık tıraşı olamaz, ağzını yıkamadan yiyip içemez, göğsünü yıkamadan çocuğunu emziremez) diyor. Hayzlı kadınla cünüp farklı değil mi?
CEVAP
Evet, farklıdır. Cünübün elini ve ağzını yıkamadan yiyip içmesi tenzihen mekruhtur, çünkü ağzına aldığı su, müstamel olur. Müstamel suyu içmek ise mekruhtur. Hayızlı kadın böyle değildir. Çünkü onun gusletmesi emredilmedi. Cünüp iken kasık tıraşı mekruh olduğu halde, hayzlıya mekruh değildir. Hayzlı, göğsünü yıkamadan, çocuğunu emzirebilir. Cünüp kadının ise, yıkamadan emzirmesi mekruh olur. (Hindiyye, Redd-ül Muhtar, S. Ebediyye)
Hayızlı ile cünübün yanında Kur’an okunsa, cünübe, temizlenince tilavet secdesi vacib olur, hayızlıya ise vacib olmaz. Çünkü tilavet secdesi namaz kılması farz olana vacibdir. Hayızlı kadına, hayzı bitinceye kadar namaz kılmak farz değildir. (Dürer ve gurer, S. Ebediyye)
Yemek yerken niyet
Sual: Yemeğe başlarken, ibadet etmeye kuvvet kazanmak için niyet ediyoruz. Hayızlı iken ibadet edilemediğine göre, böyle niyet etmiyorum. Niyet etsem mahzuru olur mu?
CEVAP
Mahzuru olmaz, aksine öyle niyet etmek gerekir. İbadet denince, sadece namaz anlamamalı. Farz ibadetlerin yanında sayısız nâfile ibadet vardır. Mesela zikir çekmek de ibadettir.
Hayızlı kadın, her namaz vaktinde abdest alıp, seccadesi üzerinde, o namazı kılacak kadar zaman oturup tesbih okursa, salevat getirirse, dua ederse veya herhangi bir zikir yaparsa, en iyi kılmış olduğu bir namazın sevabını kazanır. (Ey Oğul İlmihali)
Onun için hayızlı olan da, ibadete kuvvet kazanmak için niyet etmelidir. Zekât veya sadaka vermek, fakirleri doyurmak veya giydirmek de ibadettir. Bu ibadetleri yapabilmek için de kuvvete, mala ihtiyacımız vardır. O kuvveti ve malı kendinde bulamayan, bu ibadetleri yapmaktan ve sevablarından mahrum kalır. Bunlar için de, niyet ve dua etmeliyiz.
|
| |
| |
| |
.
|
Maliki’yi taklit ile ilgili sualler
|
Sual: Maliki’yi taklit eden bir kadının hayzı, her zaman 10 gün iken 13gün devam etse, on günden sonra, orucunu tutup namazını kılması gerekir mi?
CEVAP
10 günden sonra 13 güne kadar hayz devam ederse, bu 3 gün namaz kılmaz, fakat oruç tutar; çünkü oruçta Maliki taklit edilmiyor. Daha sonra 10 günden sonraki kılamadığı 3 günlük namazını kaza eder. Hanefi ve Maliki’de hayz sebebiyle tutulamayan oruçlar kaza edilir.
Sual: İstihaza kanı Maliki’yi taklit eden kadının abdestini bozar mı?
CEVAP
Bozmaz.
Sual: Maliki’ye göre de istihazalı olan günlerde, Maliki’yi taklit etmeyen kadın, istihaza kanı için Maliki’yi taklit etse, istihaza kanı abdestini bozar mı?
CEVAP
İstihaza kanı Maliki’yi taklit edenin abdestini bozmaz. Başka abdesti bozan bir sebep olmazsa, sabah aldığı abdest ile yatsıyı kılabilir.
Sual: Maliki’yi taklit eden kız, hayz olmaya başlayınca, kan durmadan aksa, ne yapar?
CEVAP
Hanefi’de ilk 10 günü hayz, 20 günü istihaza kabul edilir. Maliki’yi taklit edince, 15 günü hayz, 15 günü istihaza kabul edilir. Şafii’de de böyledir.
Sual: Maliki’yi taklit ediyorum. Her ay hayzım 3 gün iken, bu ay 11gün sürdü. Hayzım değişti mi? Bu günlerde namaz kılmam gerekir miydi?
CEVAP
Hayz değişmedi, yine 3 gündür. Ancak Maliki’yi taklit ettiğiniz için, daha önce 3 günden çok kan gelmemişse, Malikiye göre, hayzınız3+3=6 gün olur. Ancak kanın 10 günden önce kesilme ihtimali olduğu için 10 güne kadar namaz kılınmaz. 10 günden sonra, 3 günden sonrakiler kaza edilir.
15 gün hayz olsa
Sual: Temizlik günü 23, âdet günü 6 olan Maliki’yi taklit eden bir kadın, 15 güne kadar kan devam etse, namazlarını nasıl kılar?
CEVAP
Bir damla kan gelse de, Maliki’ye göre hayzlı olur. Maliki’de, âdetinden en çoğunun, üç gün fazlası hayz olacağı için, 6 gün hayzdan sonra, 9 güne kadar hayzlı sayılır. 10. günü gelince de, yine Hanefi’ye göre âdeti değişmiş olabileceğini düşünerek namaz kılmaz. 11. günü gelince bunun özür olduğu anlaşılır. Hemen 11. günden itibaren namaza başlar ve 6 günden sonraki kılmadığı namazlarını kaza eder. 15 güne kadar gelen kanlar özür sayılır.
Kanın kesildiğine kanaat getirirse, gusledip namazını kılar. En uygunu da, namaz vaktinin sonuna kadar bekleyip kan gelmezse gusledip namazını kılar. Yani bir damla kan gelince bir gün beklemez. Kesildiğinden itibaren namaz kılması gerekir.
Sual: Âdet günü 6 gün olan Maliki’yi taklit eden hanefi bir kadının hayzı, normal temizlikten sonra düzensiz olsa, 3 günden önce gelirse ne yapar, 3 günden sonra gelirse ne yapar, bir daha gelene kadar beklediği süre bir namaz vakti midir yoksa 24 saat midir?
CEVAP
Hanefi'de şöyledir: Kadın âdetinden en az 15 gün sonra, kan görmeye başlasa, namazı ve orucu bırakır. Eğer, 3 gün olmadan kesilse, namazın son vaktine [o namazı kılacak] kadar bekler, abdest alıp namazını kılar. Kan gelirse, namaz kılmaz. 3 güne kadar böyle devam eder, gusül gerekmez. Çünkü bunun âdet kanı olmama ihtimali vardır. Yalnız abdest kifâyet eder.
Maliki'de ise bir damla bile gelse hayz olduğu için, kan kesilene kadar namaz kılmaz. Kan kesildiğine kanaat getirince gusledip namazlarını kılar. Her namaz vaktinde bir damla geliyorsa, kan kesilince namaz vaktinin sonuna kadar bekler, sonra gusledip namazını kılar.
Sual: Maliki’yi taklit eden bir hanımın lohusalık döneminde hayz ve nifas durumu nasıldır, Hanefi mezhebine göre fark var mıdır?
CEVAP
Hanefi’de lohusalık kırk gün iken, Maliki’de 60 gündür. Kan geldiği günler 60 günü doldurana kadar namaz kılınmaz. Kırk günden sonra temiz olunduğu günler gusledilip namaz kılınır, kan gelirse kılınmaz. Onun için kan gelen günleri hesap etmeniz lazım. Temiz günleri değil, kan gelen günler 60 günü doldurması gerekir. Daha önce kesilirse zararı olmaz. Diyelim ki 20 günde kesildi. O zaman problem kalmaz. Kırk günü geçince hâlâ kan gelirse işte o zaman problem çıkıyor.
Maliki taklit edilince Maliki’ye göre hayz ve nifasın yani lohusalığın hükmünü bilmek gerekir. [Maliki’de hayz ve nifas maddesinde detaylı bilgi verildi.]
5 gün hayz 25 gün temiz
Sual: Maliki mezhebini taklit eden bir kadının âdeti her zaman 5 gün kan, 25 temiz olsa, bu ay, 5 günden sonra hiç durmayıp 15 güne kadar aksa, yeni âdeti ne olur?
CEVAP
Hanefi’ye göre, 10 günden sonra da kan gelince, âdeti yine 5 gün olur. Maliki’ye göreyse âdeti, 5+3 = 8 güne çıkar. 11. gün kan gelince, gusledip namaza başlar. 5. günden sonraki namazlarını kaza eder.
6 gün hayz 24 gün temiz
Sual: Maliki mezhebini taklit eden bir kadının âdeti, her zaman 6 gün kan, 24 gün temiz olsa, bu ay, 9 gün kan gelip kesilse, yeni âdeti ne olur?
CEVAP
Yeni âdeti 9 güne çıkar.
4 gün hayz 26 gün temiz
Sual: Maliki mezhebini taklit eden bir kadının âdeti, her zaman 4 gün kan, 26 gün temiz olsa, bu ay, 4 gün kan, 3 gün temiz, sonra 3 gün kan gelse, yeni âdeti ne olur?
CEVAP
Mâlikî’ye göre cevap verebilmek için, hayzının en çoğunun bilinmesi gerekir. Eğer en çoğu 4 gün ise, 3 gün fazlası 7 eder. 4 günden sonraki 3 gün hayız olur. Kan gelen 8., 9. ve 10. gün istihaza olur; ama Hanefî’den çıkılmadığı için, 10 günün tamamı Hanefî’de hayz olur, namaz kılamaz.
Hacda Maliki’yi taklit
Sual: Diş dolgusu sebebiyle Maliki mezhebini taklit eden kimsenin, hacca gidince, haccın farzlarını yaparken Maliki mezhebinin şartlarını da gözetmesi gerekir mi?
CEVAP
Hayır. Sadece gusül, abdest ve namazda Maliki mezhebinin şartlarını gözetmek gerekir.
.
|
Nifas ile ilgili sual ve cevaplar
|
Sual 1: Çocuk doğmadan önce, kan geliyor. Bu kan nifas mı istihaza mıdır?
CEVAP
Çocuk doğmadan veya gövdesi görünmeden gelen kan istihazadır. Namaz vaktinin sonu ise, istihazalı yani özürlü olarak hemen namazı kılmalıdır.
Sual 2: Kefaret orucu tutuyorum. 60 gün dolmadan, çocuğum olacak.3-5 gün eksik kalırsa, kalan kısmını nifasım bittikten sonra tutabilir miyim?
CEVAP
Kefaret tutarken araya hayz ve nifas girerse, kalanı hayzdan sonra tutulur.
Sual 3: İlk çocukta, nifasım 25 gün idi. İkinci çocukta kan, 45 gün geldi. Nifasım değişti mi?
CEVAP
Önceki nifas âdetiniz 25 gün idi. Nifasınız 40 günü geçtiği için, 25günden sonra gelen 20 günü istihaza olur. 20 günlük namazlarınızı kaza etmeniz gerekir.
Sual 4: 1. çocuğumda nifasım 30 gün idi. 2. çocukta kan, 35 gün devam etti. Sonra kesildi. Kırkım çıkınca daha 17 gün kan gelmedi. 30günden sonra gelen kan, nifas mı, istihaza mı?
CEVAP
35 günün hepsi nifas olur ve nifasınız 30 günden, 35 güne değişmiş olur.
Sual 5: İlk çocuğum doğunca 23 gün kan geldi. 2. çocuğumda ise, yine 23 kan gelip kesildi, 29. gün yine kan geldi. 39. günü akşam kesildi. Bu son gelen 10 gün kan istihaza mı?
CEVAP
Nifastır, nifasınız 39 gün olarak değişmiştir.
Sual 6: İlk çocuğumda 40 gün kan geldi. Sonra 10 gün temiz oldum.10 gün kan geldi. Ondan sonra 20 gün temiz oldum. Ne yapmam gerekir?
CEVAP
40 gün kandan sonra 15 gün temiz olmanız gerekirdi. O halde kanlı olan 10 günün ilk 5 kanlı günü istihaza son 5 günü ise hayz olur.
Sual 7: İlk çocuğumda nifas kanı 30 gün idi. İkinci çocuğumda ise 30gün kan geldikten sonra kesildi. 5 gün temiz kaldıktan sonra 7 gün daha kan geldi. Bu 7 gün de nifas mı idi?
CEVAP
Kan gelmesi 40 günü geçtiği için 30 günden sonra gelen kanlar istihazadır.
Sual 8: Birinci ve ikinci çocuğumda nifasım 30 gün sürdü. Üçüncü çocuğumda kan 20 günden sonra kesildi. Bugün 28. günü hâlâ gelmiyor, cima helal olur mu?
CEVAP
Bir önceki nifasınız olan 30 günü geçmeden, cima helal olmaz.
Sual 9: Yeni doğum yaptım. 20 gün kan geldikten sonra kesildi. Şu an30. gündeyim hâlâ temizim. Önceki çocuktaki nifasımı unuttum. 20günden sonra namaz kılmam gerekir mi?
CEVAP
Önceki nifasınızı bilmeniz gerekirdi. Unuttuğunuza göre, kan kesildikten sonra gusledip namaz kılmaya başlarsınız, fakat 40 gün geçmeden vaty caiz olmaz. Önceki nifasınız 21 gün olsaydı, kan kesilince gusledip namaza başlar, 22. günden itibaren vaty caiz olurdu.
Sual 10: İlk doğumumdan 10 gün sonra kan kesildi, yıkanıp oruçlarımı tuttum. 20 gün sonra tekrar kan geldi. Temizlik 15 günü geçti. Oruçlarım sahih oldu mu?
CEVAP
Nifasta 40 günden önce, iki kan arasındaki temizlik 15 günden fazla olsa da, yine nifas hükmündedir. Bu bakımdan tuttuğunuz oruçları kaza etmeniz gerekir.
Sual 11: Nifasım 20 iken, bu doğumda 10 kan, 20 temiz, 13 kan geldi. Nifasım değişti mi?
CEVAP
Nifasınız 20 gündür. Çünkü kan 40 günü geçtiği için kanlı olan 13 gün istihazadır.
Sual 12: Nifasım 23 gün iken, bu doğumda 2 kan, 30 temiz, 3 kan ve7 temiz 1 kan gördüm. Nifasım değişti mi?
CEVAP
Yine baştan 23 günü nifastır. Diğerler kanlı günler istihazadır.
.
|
İddet ile ilgili sual ve cevaplar
|
Sual 1: Hayzlı iken boşanan kadın, kaç ay sonra başkası ile evlenebilir?
CEVAP
Hayz [ve nifas] zamanında boşamak bid'attir, haramdır. Ama yine boşamak sahihtir. Boşanmanın gerçekleştiği hayzdan değil, ondan sonra gelecek hayzdan itibaren iddet bekler. Çünkü 3 tam hayz beklemek gerekir. 3. Hayz bitip temiz olduktan sonra evlenilebilir.
Sual 2: Temiz iken boşanan kadın, kaç ay sonra başkası ile evlenebilir?
CEVAP
Hanefi’de ilk temizlik başından, 3. hayzın sonuna kadar olan zamandır. Buna göre, 3 hayz görüp temiz olduktan sonra, iddet süresi bitmiş olur.
Sual 3: Kocası ölen kadın, kaç ay sonra başkası ile evlenebilir?
CEVAP
Kocanın ölümünden 4 ay 10 gün sonra evlenebilir.
Sual 4: Âdetten kesilen bir kadın, boşanınca, kaç ay sonra başkası ile evlenebilir?
CEVAP
3 ay sonra evlenebilir.
Sual 5: Hamile iken boşanan kadın, başka biri ile ne zaman evlenebilir?
CEVAP
Doğum ile iddet biter, nikah yapılabilir, ancak nifas bitmeden vaty caiz olmaz.
Sual 6: Nikahlanıp, halvet olmadan, yani bir araya hiç gelmeden boşanan kadın, başka biri ile evlenebilmek için iddet beklemesi gerekir mi?
CEVAP
İddet beklemesi gerekmez.
.
|
|
|
|
Ay hâlini kocadan gizlemek
|
Sual: Ay hâlindeki kadına yaklaşmak ve kadının ay hâlini kocasından gizlemesi günah mıdır?
CEVAP
Evet, her ikisi de günahtır. Kadın, ay hâlini kocası sorunca, bildirmezse, büyük günah olur. Peygamber efendimiz, (Ay hâlinin[hayzının] başladığını ve bittiğini kocasından saklayan kadın melundur) buyurdu. (Cevhere)
Demek ki, ay hâlini gizlemek veya bittiği halde devam ediyor diyerek, kocasını kandırmak günahtır. Çünkü Allahü teâlâ, ay hâlinde kadına yaklaşmayı yasaklamıştır. Kur’an-ı kerimde mealen buyuruluyor ki:
(Ay hâlinde olan kadına, temizleninceye kadar yaklaşmayın.)[Bekara 222]
Hadis-i şerifte de buyuruldu ki:
(Ay hâlindeki kadına helal olan, ancak elbise üzerinden dokunmaktır. Efdal olanı bundan da sakınmaktır.) [Taberani]
Sual: Hayzlı kadının diz ile göbek arasına kocası çıplak olarak dokunup yararlanabilir mi?
CEVAP
Diz ile göbek arasından faydalanmak hususunda farklı kaviller var. İhtiyatlı olanı çıplak olarak dokunmamaktır.
İmam-ı a’zama göre hayzlı kadının göbek ile diz arası kapalı olmak şartı ile ondan kocası istifade edebilir. İmam-ı Muhammede göre cinsel ilişki hariç, göbek ile diz arası çıplak olarak da istifade edebilir.(Redd-ül muhtar, Mebsut)
Hanbeli mezhebinin hükmü de, İmam-ı Muhammedin ictihadı gibidir. İhtiyaç halinde İmam-ı Muhammedin kavli ile amel edilebilir. İki hadis-i şerif şu mealdedir:
(Cinsel temas hariç, hayzlı hanımınızdan her türlü istifade edebilirsiniz.) [Müslim, Tirmizi, Nesai, Ebu Davud]
(Fercini bir bezle örttükten sonra, hayzlı hanımınızdan istifade edebilirsiniz.) [İbni Mace, Ebu Davud]
|
.
|
Lohusalık döneminde dışarı çıkılmaz mı?
|
Sual: Lohusalık döneminde dışarı çıkılmaz deniliyor. Dinen bir mahzuru var mıdır?
CEVAP
Bir şeyin tıbben zararı varsa dinen de zararı var demektir. Çünkü dinimizde tıp İslamiyet’in bir şubesidir, bir koludur. Doyduktan sonra yemek yemek niye mahzurlu olsun. Vücuda zarar veriyorsa mahzuru var demektir. İşte bunun için yasak edilmiştir.
Lohusalık döneminde, hastalığına bakmayıp sağda solda gezerse hastalığı artar. Bunun için ninelerimiz lohusayı dışarı çıkarmazlardı. Dışarı çıkmanın hiç mahzuru olmaz. Önemli olan hastalığı artırmamak. Kolay hastalanabilir. Ateşli ise korkulu rüyalar görür. Yalnız kalırsa sanki yanı başında biri varmış gibi gelir. Bunun için lohusanın yanında birinin bulunması ve dışarı çıkmaması iyi olur. İhtiyaç olunca dışarı da çıkar, yalnız da kalabilir.
Sual: Doğum yapan anne, kırk gün yalnız kalması uygun değil diye duyduk. Sadece bebek bakımı için değil, annenin yanında birilerinin bulunması lazımmış. Dinimizde bunun doğruluğu ne kadardır?
CEVAP
Dini yönü yoktur. Tıbbi yönü vardır. Lohusa hastadır. Hasta kimse, ateşli kimse rüyada hep korkar, bir yerlerden düşecek gibi olur. Arkasından biri geliyormuş gibi hisseder. Evhamlı olur. Yalnız kalınca korkmaya başlar. Onun için yanında bir kimsenin bulunması gerekir. Hasta olduğu için hizmete de ihtiyacı vardır. Kocakarıların söyledikleri yanlış bile olsa bazen faydalı olabiliyor.
Sual: Doğum yapan bir kadının bütün günahları af olurmuş. Doğru mu?
CEVAP
Evet doğum yapan müslüman kadının günahları affolur.
.
|
Hayzla ilgili yanlış bilgiler
|
Sual: İnternette dolaşan şu bilgiler yanlış değil mi?
1- Hanefi mezhebine göre, 55 yaşın üstündeki kadınlardan gelen kan, koyu ve siyah ise âdet kanıdır, diğer renklerde ise âdet kanı değildir.
2- İki ay üst üste aynı sayıda kan görmekle düzgün âdet oluşur ve arada bir ay fazla ya da eksik gelse yine düzgün âdetine itibar eder. Eksiklik ya da fazlalık hesaba katılmaz.
3- Âdet görürken, akmayan günlerin hepsi istisnasız âdet sayılır.
4- Âdeti 10 günden az sürede sona eren kadın, yıkanmadan ya da aradan bir namaz vakti geçmeden cima edemez. 10 günde sona eren ise, yıkanmadan da cima edebilir.
5- Sürekli kan gören kadın, âdetini kesin bilmiyorsa, kesine yakın bilgisine göre davranır. Hiç bilmiyorsa ihtiyatlı olur ve her ay altı gün âdetli, kalan günleri ise temiz sayar.
CEVAP
Doğruları şöyledir:
1- Ayiseden gelen her çeşit kan hayz olmaz, istihaza olur. Ayise,hayzdan kesilmiş yaşlı kadın demektir. Ayise yaşı Hanbelî’de 50, Hanefi’de 55, Şafii’de 60, Maliki’de 70’tir. Bu yaşlardan sonra gelen kan hayz olmaz, istihaza olur.
2- Bir ay görmekle de âdeti belli olmuş olur. İster 2 ay olsun, ister 12ay olsun, düzgün âdet gören bir kadın, başka ay farklı bir âdet görürse, 10 günden az ise, âdeti değişir. Mesela her ay düzenli 6 gün âdet gören kadın, bu ay 7 gün kan görse, âdeti 7 güne çıkar. 6 gün kan görürse âdeti 6 güne iner. Eğer kan 10 günden fazla gelirse, işte o zaman eski âdeti geçerli olur. Mesela 12 gün kan gelse, yine âdeti 6gün kabul edilir.
3- Aradaki temiz günler, hattâ kanlı günler içinde, âdet olan ve olmayan günler vardır. Âdeti 7 gün olan bir kadından 3 gün kan 2 gün temiz, 2 gün kan gelse, bu 7 günün hepsi hayz olur, fakat 3 kan, 3temiz, 1 kan 2 temiz 2 kan görse, son 2 temiz ile 2 kanlı gün istihaza olur, âdeti yine 7 gün olur.
4- Bir kadının âdeti 7 gün ise, yine 7 gün sonra kan kesilse, yıkanmadan da cima edebilir ve gusledip namazını kılar. Eğer âdeti 7gün iken, bu ay 5 günde kan kesilse, yıkanıp namazını kılarsa da, 7gün dolmadan cima edemez, çünkü eski âdeti kadar kan gelme ihtimali vardır. 7 gün geçtikten sonra yine kan gelirse namaz kılamaz, cima da edemez, çünkü hayzının değişme ihtimali vardır. Eğer 9 gün geldikten sonra tamamen kesilirse, yeni âdeti 9 güne çıkmış olur.
5- Sürekli kan gelen ve eski âdetini bilmeyen kadın, 10 gün hayz, 20gün temiz kabul eder. Biliyorsa âdeti kadarı hayz kabul edilir. 6 gün diye bir şey hiçbir muteber kitapta bildirilmemiştir. Şafii ve Maliki’de ise, âdetini bilmiyorsa 15 gün hayz, 15 günü temiz kabul edilir.
|
.
|
Hayızla ilgili sual sorarken
|
Sual: Belki de menopozdan dolayı, bir iki gün kan geliyor, birkaç gün gelmiyor, sonra tekrar geliyor. Bu günlerde namaz kılmak gerekiyor mu?
CEVAP
Buna ve hayzla ilgili bütün suallere cevap verebilmek için, bundan bir önceki ay veya birkaç ay önce, kaç gün temiz kalındığını, kaç gün hayz olduğunu bildirmeniz şarttır. Mesela geçen ay 23 gün temiz kaldı, 7 gün hayz olmuştu, şimdi ise 25 temiz kaldıktan sonra 5 gün kan, 2 gün temiz, 3 gün kan geldi gibi yazmak gerekir. Eğer bundan önceki ay veya aylarda da, 10 günden fazla kan gelmişse, 10 günden az gelen daha önceki bir aydaki kan durumunu da bildirmek gerekiyor. Maliki mezhebi taklit ediliyorsa, en çok görülen hayz gün sayısının da bildirilmesi gerekir. Bildirilmezse doğru cevap verilemez.
.
|
Çeşitli sual ve cevaplar
|
Sual: Kürtaj olan veya düşük yapan kadından gelen kan, nifas mıdır?
CEVAP
Kürtajdan sonra gelen kan, istihazadır. Düşüğün herhangi bir uzvu, mesela parmağı, tırnağı belli ise, bütün çocuk doğurmuş gibi olur. Gelen kan nifas olur. Eğer hiç bir yeri belli değilse, nifas olmaz. Fakat üç gün veya daha fazla akarsa, hayz olur. Eğer hayzdan kesileli 15 gün veya daha fazla olmuşsa böyledir. Eğer üç günden eksik kesilir ise veya daha hayz kesileli 15 gün olmamış ise, hayz değildir. Burun kanı gibidir. Namazını kılar ve orucunu tutar.
İki âdet arasında en az 15 gün temizlik hâli olur. Kan, en az 15 günlük temizlikten sonra gelip 3 günden önce kesildiğinde, namaz vaktinin sonu yaklaşıncaya kadar bekler. Sonra gusletmeden yalnızca abdest alıp, o namazı kılar ve önce kılmadıklarını kaza eder. O namazı kıldıktan sonra kan yine gelirse, namaz kılmaz. Yine kesilirse vaktin sonuna doğru abdest alıp, o namazı kılar ve kılmadıklarını kaza eder. 3 gün tamam oluncaya kadar böyle yapar. Üç gün kan gelip, normal âdet süresinden önce kesildiğinde, namaz vakti sonuna kadar bekler, kan görmezse gusledip, o namazı kılar. Kılmadıklarını kaza etmez. Normal âdet zamanı geçinceye kadar bekler.
Sual: Muayyen günlerde iken bir kadın ölürse şehit olabilir mi? Yani bu hâl şehitliğe engel midir?
CEVAP
Hayzlı veya cünüp ölmek şehitliğe mani değildir. Eshab-ı kiramdan Hanzala hazretleri, [gusletmeye vakit bulamadan orduya katıldığı için] savaşta cünüp olarak şehit olmuştur. Şehitliğe mani olan imansızlıktır.
Âdetli iken ölen de şehit olabilir. Uykuda iken abdestsiz ölen de şehit olabilir. Cünüp ölse de şehit olabilir. Kapalı gezen ve beş vakit namazı kılan şehit olarak ölür. Tabii ehl-i sünnet olmak şartı da vardır.
Sual: Âdetli iken ölüye Fatiha okunabilir mi?
CEVAP
Evet okunur. Dua niyetiyle Fatiha okunur. Ölüye de bağışlanır.
Sual: Büluğa ermemiş kızdan, hamile ve yaşlı kadından gelen kan âdet midir?
CEVAP
Üç günden az olan ve yeni başlayan için on günden çok sürünce, onuncu günden sonra ve yeni olmayanlarda âdetten çok olup, on günü de aşınca, âdetten sonraki günlerde gelmiş olan ve hamile ve ayise [55 veya daha büyük olan] kadınlardan ve 9 yaşından küçük kızlardan gelen kan, hayz olmaz. Buna (İstihaza) denir. Böyle bir kadın, namaz kılar ve her ibadeti yapar.
Bir misal: Her ay 7 gün âdet gören bir kadında, 11, 12, 13 veya daha fazla gün kan gelirse, yine bu kadının âdeti, 7 gündür. Eğer 8, 9 veya 10 gün devam ederse, âdetinin değiştiği anlaşılır.
Sual: Hayzlı kadın neler yapamaz?
CEVAP
1- Namaz kılamaz.
2- Oruç tutamaz
3- Kur'an-ı kerim okuyamaz.
4- Mushafa el süremez.
5- Camiye, mescide giremez.
6- Kâbe’yi tavaf edemez.
7- Zevciyet muamelesinde bulunamaz. Yani kocasıyla birlikte olamaz.
Hayzlı kadın, her çeşit dua okur, tesbih çeker. Saç ve tırnak kesebilir. Saç boyatabilir.
Sual: Arefe günü 1000 ihlâs süresi okumak istiyorum. Fakat o gün hayz olabilirim. Hasta olmamak için ilaç almam caiz mi?
CEVAP
İlaç almak caizdir.
Sual: Bir kız hayz görmeye başlayınca mı mükellef oluyor?
CEVAP
Evet.
Sual: Kur’an okuyan çocuklara camide hediye falan verildi. Kur’an okundu. Namaz kılınmadığı için bazı bayanlarla biz de gittik. İçimizde abdestsiz ve hayzlı olanlar da vardı. Onlara günah oldu mu?
CEVAP
Cünüp ve hayzlı olarak camiye girmek haramdır. Abdestsiz girmek mekruhtur.
Sual: Diş dolgusu ve kaplama yaptırırken abdestli olmak şart mıdır? Hayzlı veya cünüp olmanın mahzuru olur mu?
CEVAP
Hayır, abdestli olmak şart değildir. Cünüp veya hayzlı da olsa, ilk gusülden itibaren Maliki mezhebini taklit etmek şarttır. Abdestliyken diş doldurttum diyerek taklit etmezse, cünüp gezmiş olur.
Sual: Erken dönemde yani ilk 2-3 ay içinde görülen düşüklerde yani bebeğin başı vs. belli değilken meydana gelen düşüklerde görülen kanamanın ne olduğu ve namaz oruç gibi hususlarda nasıl hareket edileceğini ayrıntılarıyla belirtir misiniz?
CEVAP
Nifas olmadığı için burundan akan kan gibidir. Kadın Hanefi ise her namaz vaktinde abdest alması gerekir, çünkü özürlüdür. Orucunu tutar. Maliki’yi taklit ederse, özür kanı abdestini bozmaz. Yani sabahki abdesti ile yatsıyı kılabilir. Tabii abdesti bozan başka şey olmamışsa böyledir.
Sual: Hanefi mezhebinde ki bir bayanın âdet dönemlerinde ki düzensizlik (2-3 ayda bir olması gibi) özel bir şey yapmayı gerektiriyor mu ? (Namazda ve oruçta mesela)
CEVAP
Özel bir şey yapması gerekmez. Normaldir. Az âdet olması daha iyidir.
Sual: Âdet son günlerinde akmayan fakat pamuğu kirleten kahverengi akıntı âdet kanı sayılır mı?
CEVAP
Evet.
Sual: Hayz hâlinde hanımla beraber olmak günah mıdır? Kadının rızası önemli midir?
CEVAP
Evet haramdır. Kur’an-ı kerimde mealen buyuruluyor ki:
(Ay hâlinde olan kadınlara temizleninceye kadar yaklaşmayın.)[Bekara 222]
Kadının rızası önemli değildir. Temizleninceye kadar haramdır. Zinada kadın da erkek de razı oluyor. Onların razı olması haramı ortadan kaldırır mı? O hâl bir hastalık hâlidir, tıbbi yönden mahzurludur. Hiç mahzuru olmasa bile Allahü teâlâ yasak ettiği için, emre uymak gerekir.
Sual: Hayzlı kadın, abdest alıp ölse, abdestli ölmüş olur mu?
CEVAP
Hayır.
Sual: Karnı yarılıp, çocuğu alınan kadından gelen kan, nifas mı?
CEVAP
Evet nifastır. Ameliyat kanı ayrıdır.
Sual: Devamlı kan gelen kadın, her ay 10 gün âdet, 20 gün temiz kabul etse, caiz mi?
CEVAP
Evet.
Sual: Kırk gün devam eden nifası müteakip, 10 veya 16 günlük temizlikten sonra gelen kan hayz mı?
CEVAP
10 günden sonraki istihaza, 16 dan sonraki hayzdır.
Özürlü olmak için
Sual: Hanefî’de ve diğer mezheplerde özürlü olmak için akıntının ne kadar devam etmesi gerekir?
CEVAP
Hanefî’de, Hanbelî’de ve Şâfiî’de, özür sahibi olmak için, abdesti bozan şeyin, bir namaz vaktinde devamlı akması lazımdır. Abdest alıp, o vaktin farzını kılacak kadar bir zamanda akmazsa, özür sahibi olmaz. Bir kimse özür sahibi olunca, sonraki namaz vakitlerinde, bir kere, bir damla bile gelse, özür sahibi olması, o vakitlerde de devam eder. Bir namaz vaktinde hiç gelmezse, özür sahibi olmak biter.
Mâlikî’de ise günde bir kere gelse, hatta üç beş günde bir kere gelse bile yine özürlü olur. Bunun için, akıntısı, Hanefî’de özür sayılmayanlar, Mâlikî’yi taklit ederek rahat edebilirler.
Sual: Doktor bir bayanım. Bayanlarda mensturuel sıklusun yani aylık âdet döngüsünün dönemlerine bağlı olarak miktarı ve kıvamı değişen fizyolojik yani doğal akıntı vardır. Bu akıntı meselesi abdest ve namaz konusunda bayanların yaşadığı en büyük sıkıntı. Ancak benim birçok kapalı arkadaşım var ve hiçbirinin böyle bir şeyden yani Maliki mezhebini taklitten haberleri yok. O zaman kadınlar Maliki’yi neden taklit etmiyorlar?
CEVAP
Bilmedikleri için. Çekinip rahatça soru soramamalarından bu sıkıntıyı çekiyorlar. Maliki’yi taklit etseler rahat edecekler. Bu akıntılar ne abdestlerini ne de namazlarını bozacak.
Ayrıca, iç çamaşırına akıntı bulaşmış ise, temizini bulmak zor olursa, bunu değiştirmeden namaz kılabilir. Maliki’de necaseti temizlemek farz değil. İhtiyaç hâlinde necasetle namaz kılmak caizdir.
Sual: Doğal akıntı sarı akıntı mı, rengi nasıl? Evlide bekârda değişir mi? Menopozdan sonra da doğal akıntı olur mu? Bu doğal akıntı nedir, diğerlerinden farkını nasıl anlayacağız?
CEVAP
Nisaiye uzmanı bayan doktorumuz diyor ki: Doğal akıntı denilen şeyin rengi aslında şeffaf-beyaz arasıdır. Ancak bu akıntı çamaşırda veya pamukta birikince ve biraz bekleyince sarımsı renk alır. Dolayısıyla çamaşırda görülen sarı renk doğaldır. Evlide bekârda aynıdır. Menopozdan sonra olmaz, ancak eğer hormon hapı kullanılıyorsa, bir rahatsızlık varsa olabilir.
Sual: Maliki’yi taklit ederken nelere dikkat edeceğimi özetle yazar mısınız?
CEVAP
Diş dolgusu veya idrar kaçırma, yahut bir akıntı sebebiyle Maliki mezhebini taklit eden Hanefi, sadece gusülde, abdestte ve namazda, kendi mezhebinin şartlarına ilaveten Maliki’nin farzlarına uyup müfsitlerinden kaçar. Hanefi’den farklı olan durumlar şunlardır:
1- Gusülde niyet, muvalat ve delk farzdır. Muvalat, uzuvları ara vermeden yıkamaktır. Delk, yıkanan yerleri el veya havlu ile hafif sıvazlamaktır. Sadece dokunmak da delk yerine geçer.
Gusülde saçlar hilallenir.
2- Abdestte, niyet, muvalat, delk, başın tamamını meshetmek farzdır.
3- Kendi ön edep yerine, elinin içi ile dokunan erkeğin abdesti bozulur.
4- Mestin üst ve altı tamamen meshedilir.
5- Namaz aynen Hanefi gibi kılınınca Maliki’deki farzlara da uyulmuş olur.
Sual: Ramazanda bir kadının muayyen hâli zuhur ederse, yiyip içebilir mi? Muayyen hâli sona erince, yiyip içmesi günah olur mu?
CEVAP
Ramazan-ı şerifte, gündüz muayyen hâli sona eren kadın, bir şey yiyip içmeden oruçlu gibi durur. Fakat oruçlu iken muayyen hâli zuhur eden kadın, oruçlu gibi durmaz, yiyip içebilir. Ancak oruçluların gözü önünde yememelidir!
Sual: Kadın geceden niyet ettiği orucu öğleyin bozsa, öğleden sonra da âdet görse, kaza mı gerekir?
CEVAP
Âdet olmasa idi kefaret gerekirdi. Âdet olduğu için kaza gerekir. Bir kimse de orucunu bozsa, sonra oruç tutamayacak kadar hastalansa yine kaza gerekir.
Sual: Âdeti 13 ve 15 olan Maliki’yi taklit eden kadın onuncu günden sonra Ramazan orucunu tutabilir mi?
CEVAP
Evet tutması gerekir. On günden sonra değil esas âdeti kaç ise o günden sonra oruç tutmak gerekir. Hanefi’ye göre âdeti bitmiş oluyor gusledip oruçları tutar. Gusletmese de oruçlar yine sahih olur, fakat gusüllü tutmak elbette iyi olur. Maliki’ye göre de kan kesilince de yani 15 gün bitince gusletmesi gerekir.
Sual: Kaza orucu tuttuğum gün, âdetim başladı. Âdetim bittiğinde, yarıda kalan orucum yüzünden ayrıca bir gün daha mı tutacağım?
CEVAP
Ayrıca oruç tutmazsınız. Kaza orucunuz yarıda kalmıştır. Onu yeniden tutarsınız.
Sual: Kabir ziyaretinde hayzlı, Fatihayı besmelesiz mi okur?
CEVAP
Hayzlının Fatihayı dua niyetiyle okuması caizdir, besmele çekmesinin mahzuru olmaz. Dua niyeti olmadan âyetleri ve Fatihayı besmelesiz de olsa okuyamaz. Dua âyetlerini besmeleli veya besmelesiz okuyabilir. Hayzlı kadın, dua niyetiyle Fatiha okuyup ölülere bağışlayabilir.
Sual: Hayz ve nifas bilgilerini öğrenmenin hükmü nedir? Kısaca bilgi verir misiniz?
CEVAP
Her müslüman erkek ve kadının ilmihal bilgilerini öğrenmesi farzdır. Bu bilgiler içinde, Hayz ve Nifas bilgileri de çok önemlidir. Abdest, namaz, Kur'an-ı kerim, hac, balig olmak, evlenmek gibi işler için kadın hallerini bilmek şarttır. Bunları bilmeyen, harama düşer, ibadeti sahih olmaz. Herkesin bilmesi gerekenler, Hanefi mezhebine göre kısaca şöyle:
Hayz müddeti en az 3 gün, en fazla 10 gündür. 10 günden sonra gelen kana İstihaza kanı denir. Bu hastalık kanıdır. Beyazdan başka her renk hayz kanı’dır. Kan görüldüğü andan, kesilene kadar olan günlerin sayısına âdet zamanı denir. Âdet zamanı en çok 10, en az 3 gündür. Diğer üç mezhepte en çoğu 15 gündür. Hayz kanı devamlı akmayabilir. Her gün az miktar kan görülmesi hayz hâlinin devam ettiğini gösterir. İki âdet arasında en az 15 gün temizlik hâli olur. Kan, en az 15 günlük temizlikten sonra gelip 3 günden önce kesildiğinde, namaz vaktinin sonu yaklaşıncaya kadar bekler. Sonra gusletmeden yalnızca abdest alıp, o namazı kılar ve önce kılmadıklarını kaza eder. O namazı kıldıktan sonra kan yine gelirse, namaz kılmaz. Yine kesilirse vaktin sonuna doğru abdest alıp, o namazı kılar ve kılmadıklarını kaza eder. 3 gün tamam oluncaya kadar böyle yapar.
Âdetin değişmesi
Üç gün kan gelip, normal âdet süresinden önce kesildiğinde, namaz vakti sonuna kadar bekler, kan görmezse gusledip, o namazı kılar. Kılmadıklarını kaza etmez. Normal âdet zamanı geçinceye kadar bekler. Âdet zamanı belli olan kadın, bir defa başka sayıda hayz kanı görse, âdeti değişmiş olur. Temiz gün sayısı da böyledir. Mesela, âdeti 5 gün, temizlik hâli 20 gün olan bir kadın, hayz hâlini 7 gün görse âdeti değişmiş 7 gün olmuş olur.
Âdeti 7 gün olan kadının kanı, 8 gün devam eder sonra kesilirse, âdeti 8 güne çıkmış olur. Fakat 11. gün tekrar gelirse, 7 günden sonrası istihaza kanı olur. 7 günden sonraki namazlarını kaza eder. Normal âdeti 7 gün iken 5 günde kan kesilirse, gusledip namazını kılar.
Âdetin başlayış ve bitiş vaktini bilmek çok önemlidir. Mesela, âdeti 5 gün olan kadının özrü, 10 günü 3 dakika aşmış olsa, âdet zamanı olan 5 günden sonra gelenler, istihaza kanı olur. 10 gün geçmeden yani 10 günden birkaç dakika önce kesilmiş olursa, hepsi hayz olur. Bunun için her kadının, kendi hayz ve temizlik gün sayısını ezberlemesi gerekir.
Ramazanda, sahurdan sonra, hayzdan veya nifastan kesilen, o gün yiyip içmez. Fakat, o günü kaza eder. Hayz veya nifas gündüz başlarsa, o gün yiyip içer. Hayz olmayıp istihaza kanı gelen kadın, idrarını tutamayan veya bir yerinden devamlı kan akan kimse gibi özürlü olur. Kan aksa da, namazını kılar, orucunu tutar. Özürlü olduğu için, her namaz için, o namazın vakti girince abdest alması gerekir. Fakat Maliki’yi taklit ederse, abdesti bozulmuş olmaz.
Nifasın en çoğu 40 gündür. Daha sonra gelen kan istihaza kanıdır. Nifasta da âdet günü vardır. Mesela, nifas âdeti ilk çocuğunda 25 gün ise, bundan sonraki çocuğunda 25 gün olur.
Hayz bitince
Sual: Hayz bitince, gusletmeden önce cima caiz midir?
CEVAP
Hanefi’de caiz; diğer üç mezhepte caiz değildir.
Hayz olmaz
Sual: Dokuz yaşından küçük kızdan kan gelse, hayz olur mu?
CEVAP
Hayır, istihaza yani özür olur. (Redd-ül-muhtar)
Hayzı biten kadın
Sual: Vaktin sonunda hayzı biten kadın, vakit çıkmadan kılamadıysa, o vakti kaza eder mi?
CEVAP
Eğer farzı kılacak kadar vakit varsa, kılmak farz olur. Kılamamışsa kaza etmesi farzdır. Eğer gusledip namazı kılacak kadar vakit yoksa farz olmaz. (Hindiyye)
İstihazalı kadın
Sual: Bir kadının hayzı bitip istihazası devam ederken, yani özürlü iken onunla vaty caiz olur mu?
CEVAP
Hanbelî'de haram, diğer üç mezhepte caizdir. (Mizan-ül-kübra)
.
|
Hayz ve Nifaslıya yasak olanlar
|
1- Namaz kılamaz. Hadis-i şerifte de, (Hayzlı kadın namaz kılamaz)buyuruldu. (Buhari, Müslim, Ebu Davud)
2- Oruç tutamaz. [Hazret-i Âişe validemizin naklettiği hadis-i şerifte, hayzlı iken tutulamayan oruçların kaza edileceği, kılınamayan namazların affolacağı bildirilmiştir. (Buhari)]
3- Kur'an okuyamaz. Hadis-i şerifte, (Hayzlı ve cünüp, Kur'an-ı kerim okuyamaz) buyuruldu. (Tirmizi)
4- Mushafa el süremez. Kur'an-ı kerimde mealen, (Kur'ana temiz olanlardan başkası dokunamaz) buyuruluyor. (Vakıa 79)
Hadis-i şerifte de, (Kur'ana ancak hadesten [abdestsizlikten, cünüplükten, hayz ve nifastan] temiz olan el değdirebilir) buyuruldu. (Nesai, Hakim, Beyheki, Taberani, Darekutni)
5- Camiye giremez. Hadis-i şerifte (Cünübe ve hayzlıya mescide girmek helal olmaz) buyuruldu. (İbni Mace)
6- Kâbe’yi tavaf edemez. Hadis-i şerifte, (Beytullahı tavaf etmek, namaz kılmak gibidir, yani abdestli olmak lazımdır) buyuruldu. (Tirmizi)
7- Cima edemez. (Bekara 222)
8- Hayzlı iken de, hayzsız iken de kadına dübüründen [anüsünden yani makattan] yaklaşmak haramdır. Oral [ağız ile] seks de, hayzlı iken de hayzsız iken de caiz değildir.
9- Kadın, hayzın başladığını ve bittiğini kocasından gizleyemez. Kocası sorunca söylemezse, büyük günah olur. Hadis-i şerifte,(Hayzın başladığını ve bittiğini kocasından saklayan kadın melundur) buyuruldu. (Cevhere)
10- Yanında kocası veya mahremi olmayan hayzlı kadın, uzun yola çıksa, seferi olamaz. Hayz bitince, bulunduğu yerden 104 Km’den daha fazla giderse, ancak o zaman seferi olur.
Sual: Hat öğreniyorum. Âyet-i kerimeler yazıyoruz. Hayzlı iken âyet-i kerime yazmak caiz mi?
CEVAP
Hayzlının âyet-i kerimeye dokunması caiz olmadığı gibi, yazması da caiz değildir. (Halebi)
Sual: Çocuklar sureleri ezberliyor, hayzlı günümde takıldıkları yerde nasıl yardımcı olabilirim?
CEVAP
Âyet okunmaz. Bir kelime söylenebilir. Mesela, çocuk iyyeke dedi, öyle değil, iyyake denebilir.
Sual: Bazı ilmihâllerde namaz sureleri aslı ile yazıldığı için âdetli kadın o ilmihâlden okuyabilir mi?
CEVAP
İlmihâllerdeki âyetleri okuyamaz, eli ile de dokunamaz, ilmihâl bilgilerini okur.
Sual: Bir caminin iki kapısı olsa, hayzlının bir kapıdan girip ötekinden çıkması caiz olur mu? Camiye abdestsiz girilebilir mi?
CEVAP
Cünüp veya hayzlı iken camiye girmek, hatta cami içinden geçmek haramdır. Geçecek başka yol bulamazsa veya camide uyuyup cünüp olursa veya camiden başka yerde su bulamazsa, teyemmüm edip girer ve çıkar. Camiye abdestsiz girmek ise mekruhtur. (Dürer)
Sual: Piyasadaki mealleri, tefsirleri hayzlı iken veya abdestsiz iken tutmak caiz mi?
CEVAP
Caiz değildir.
Sual: Bazı din kitaplarının sonunda orijinal hâliyle âyetler yazıyor. Hayzlı iken, bu kitapların sadece o sayfasına mı el süremeyiz, yoksa kitaba mı el süremeyiz?
CEVAP
Kitaba değil, sadece o sayfadaki âyetlere el sürülemez.
Sual: Bir bayan hayzlı iken Kur'an-ı kerim öğrenemez mi, mesela Kur'an harflerini okuyup yazamaz mı?
CEVAP
Sadece harfleri yazar okur. Âyetlere dokunamaz ve okuyamaz. Âyetlerde geçen kelimelere de dokunamaz.
Sual: Hayızlı kadın, Kur’an öğretirken, âyete dokunabilir mi ve okuyabilir mi?
CEVAP
Hayzlı kadın, âyet-i kerimelere eli ile dokunamaz ve okuyamaz. Sadece öğrenciye doğru okuması için, âyet-i kerimelerdeki, yanlış okunan kelimeleri, öyle değil, şöyle diyerek bir kelime okuyabilir. Mesela; zalike, ülâike, müflihun gibi.
Sual: Hayızlı olan kadın, caminin bahçesine de giremez mi?
CEVAP
Bahçesine girebilir. Bahçesi, cami hükmünde değildir.
Hayzlıyken Kur’an okumak
Sual: (Hayzlı kadın Kur’an-ı kerimi, korunmak niyetiyle okuyabilir) demek yanlış değil mi?
CEVAP
Evet, yanlıştır. Hiçbir muteber kitapta böyle bir şey yazılı değildir. Kur’an-ı kerimin her âyeti, her harfi şifa kaynağıdır. Şifa niyetiyle ve korunmak için, her âyet-i kerime, her sûre okunabilir, fakat hayzlıyken, sadece dua âyetleri, dua niyetiyle okunabilir.
Cünüp ve hayzlıyken, Fatiha’yı ve dua âyetlerini, dua niyetiyle okumak ve her duayı okumak haram değilse de, duayı abdestli okumak müstehabdır. (S. Ebediyye)
Kur’an niyetiyle bir âyetten az bile okumak, hayzlı kadına yasaktır. Tek tek, kelime hâlinde okumaksa caizdir, çünkü Kur’an-ı kerim öğreten bir kadının Kur’an-ı kerimi kelime kelime öğretmesi caizdir. Dua niyetiyleFatiha’yı yahut Rabbena âtina gibi dua âyetlerini okuyabilir. Dua âyeti olmayanları, dua niyetiyle veya başka niyetle de olsa okuyamaz.(Redd-ül-muhtar)
Hayzı kesilen kadın
Sual: Hayzlı bir kadının, kuşluk vaktinde hayzı kesilse, imsak vaktinden sonra da orucu bozacak bir şey yapmamışsa, bir şey yiyip içmemişse, o anda niyet edip herhangi bir oruç tutabilir mi?
CEVAP
Hayır, tutamaz. Hayzlı olmak, oruçlu olmaya, oruca başlamaya manidir. İmsak vaktinden önce hayzı kesilseydi niyet edebilirdi
.
|
Hayz ve Nifaslıya serbest olanlar
|
Yasak edilenlerin dışında her şey yapabilir. Mesela şunları yapar:
1- Hayzlı kadın, Besmele, salevat-ı şerife, kelime-i tevhid, istigfar ve bütün duaları okuyabilir, tesbih çeker, zikreder. Fâtiha, Rabbenâ âtina.., Rabbenağfirli... ve daha başka dua âyetlerini dua niyetiyle ezberden okuyabilir. Hayzlı iken kabir ziyaretine gidebilir, dua niyetiyle orada Fatiha okur. Her namaz vaktinde abdest alıp, o namazı kılacak kadar zaman oturup zikreder, tesbih çekerse, en iyi kıldığı namazın sevabını kazanır.
2- Cünübe saç ve tırnak kesmek mekruh, ama hayzlıya mekruh değildir. Cünüpken de, hayzlı iken de saç boyatabilir. Hayzlı iken yiyip içilebilir; fakat cünüpken ağzını yıkamadan yiyip içmek mekruhtur ve fakirliğe sebeptir. Oruç için sahura kalkan kimsenin, vakit dar ise, elini ağzını yıkadıktan sonra, yiyip içmesi, daha sonra gusletmesi günah değildir. (Halebi)
3- Kadın cünüp iken hayz görse, cünüplük için gusletmesi iyi olur, hayz bitinceye kadar bekleyip, sonra ikisi için bir gusletmesi de caizdir. Cünübün ağzını yıkamadan yiyip içmesi tenzihen mekruhtur. Çünkü ağzına aldığı su, müstamel olur. Müstamel suyu içmek ise mekruhtur. Hayzlı böyle değildir. Hayz iken gusletmesi emredilmedi. Hayzlı kadın, göğsünü yıkamadan, çocuğunu emzirebilir. Cünüp kadının, yıkamadan emzirmesi mekruhtur. (Hadika)
4- Tilavet secdesini işiten cünüp kimse, temizlendikten sonra tilavet secdesi yapar. Fakat hayzlı ve nifaslı olana temizlendikten sonra da tilavet secdesi gerekmez.
5- İstihaza günlerindeki kadın, idrarını tutamayan, devamlı burnu kanayan veya bir akıntısı olan kadın gibi, özür sahibi olur. Namaz kılması ve oruç tutması lazım olur ve kan gelirken de vaty caiz olur. İstihaza kanı hastalık alametidir. Çok akarsa doktora gitmelidir.
Sual: Abdestsiz iken dua, salevat söylenir mi?
CEVAP
Abdestsiz, dua okumak, istigfar çekmek, salevat-ı şerife getirmekte mahzur yoktur. Boş dururken de, iş yaparken de bunları okumak çok iyi olur. Abdestli olursa daha çok sevap olur. Abdestsiz olursa da, hatta muayyen özürlü iken de mahzuru olmaz.
Sual: Muayyen günlerde Mektubat, İlmihâl okunur mu ve elimizde taşınır mı?
CEVAP
Okunabilir ve ihtiyaç olunca elde taşınır.
Sual: Mübarek gecelerde namaz kılın, gündüz oruç tutun, Kur’an okuyun diyorsunuz. Hayzlı kadınlar bunların hiç birini yapamaz. Bizim ne yapmamızı tavsiye edersiniz?
CEVAP
Hayzlı kadın şunları yapabilir:
1- Sadaka verebilir.
2- Evde biri Kur’an-ı kerim okursa dinleyebilir.
3- Her çeşit zikir ve dua edebilir.
4- Hepsinden daha kıymetlisi de ilim öğrenebilir. Hadis-i şeriflerde buyuruluyor ki:
(Bir saat ilim öğrenmek gece sabaha kadar ibadet etmekten kıymetlidir. Bir gün ilim öğrenmek, üç ay [nafile] oruç tutmaktan kıymetlidir.) [Ebu Nuaym]
(İlim öğrenmek, namaz, oruç, hac ve cihaddan daha kıymetlidir.)[Deylemi]
(İlim öğrenip de amel etmeyen bile; bin rekat [nafile] namaz kılmasından daha fazla sevap alır. Eğer öğrendiği ilimle amel ederse veya başkasına öğretirse, hem bunun sevabını alır, hem de kıyamete kadar bununla amel edenlerin sevabını alır.) [Hatib]
İlmin bu önemi, ibadetlerin sahih olması içindir. Hadis-i şerifte buyuruldu ki:
(Fıkhı bilmeden ibadet eden, gece karanlıkta bina yapıp, gündüz yıkana benzer.) [Deylemi]
Belki ilmi nereden ve nasıl öğrenebiliriz diye sorabilirsiniz. En uygun ilim, ilmihal okumaktır. Tam İlmihal Seadet-i Ebediyye kitabı ise en uygun ilim kitabıdır.
Sual: Her hafta hatmi tehlil okuyoruz. Hayzlı iken de okuyup hediye edebilir miyiz?
CEVAP
Evet, okuyabilir ve hediye edebilirsiniz.
Hayızlı iken abdest almak
Sual: Hayızlıyken abdest almak veya gusletmek caiz midir?
CEVAP
Evet, caizdir, fakat bu abdestle namaz kılınmaz, Kur’an-ı kerim okunmaz. Hayızlı kadın, her namaz vaktinde abdest alıp, seccadesi üzerinde, o namazı kılacak kadar zaman oturup tesbih okursa, salevat getirirse, dua ederse veya herhangi bir zikir yaparsa, en iyi kılmış olduğu bir namazın sevabını kazanır. (Ey Oğul İlmihali)
Sual: Hayzlı iken kesilen tırnağı ve dökülen saçları guslederken yıkamak gerekir mi?
CEVAP
Hayzlı iken dökülen saçları ve kesilen tırnağı yıkamak gerekmez. Hayzlı iken tırnak kesmek caiz, cünüp iken tırnak kesmek mekruhtur.
Cünübün dua okuması
Sual: Cünüpken veya hayzlıyken, dua âyetlerini dua niyetiyle okumak caiz midir? Âyet-el kürsi’yi ve İhlâs suresini de dua niyetiyle okumak caiz midir?
CEVAP
Rabbena âtina, Rabbenağfirlî gibi dua âyetlerini, dua niyetiyle okumak caizdir. Fatiha suresini de, Besmele ile veya Besmelesiz dua niyetiyle okumak caizdir. Âyet-el kürsi ve İhlâs sûresi dua değildir, bunları cünüp veya hayzlı okuyamaz.
Sual: Kadınların, hayzlıyken kabir veya türbe ziyaret etmelerinde bir mahzur var mıdır?
CEVAP
Hayızlı veya cünübün, kabir ziyaret etmesinde, bir sakınca yoktur.(Hindiyye)
Kabir ziyaretini abdestli yapmak müstehab ise de, hayzlı iken ziyaret etmek de caizdir. Büyük zatların, hele kendi hocasının kabrini hayzlı iken ziyaret etmek, edebe aykırı olur. Ziyarete giderken abdestli olmak, hatta guslederek gitmek çok iyi olur. Kadınlar her gün kabir ziyareti mi yapıyor da, hayzlı iken kabir ziyaretine ihtiyaç duyulsun. Ama bir ihtiyaç olunca, mesela uzaktan gelmişse, temizlenmeden gidecekse hayzlıyken de ziyaret edilir. Sebepsiz hayzlı iken ziyarete gitmemelidir.
.
|
Hayzı düzensiz olanın namazı
|
Kız ilk olarak ve kadın âdetinden en az 15 gün sonra, kan görmeye başlasa, namazı ve orucu bırakır. Eğer, 3 gün olmadan kesilse, namazın son vaktine [o namazı kılacak] kadar bekler, abdest alıp namazını kılar. Kan gelirse, namaz kılmaz. 3 güne kadar böyle devam eder, gusül gerekmez. Çünkü bunun âdet kanı olmama ihtimali vardır. Yalnız abdest kifayet eder.
Eğer, 3 günden sonra kan kesilse, yine namaz vaktinin sonuna kadar bekler, gelmezse, bu üç günün âdet kanı olduğu anlaşıldığından gusledip namazını kılar. Fakat gusletse bile, vaty helal olmaz. Kan geldiği müddetçe, 10 güne kadar böyle devam eder. 10 günden sonra gusledip namaza başlar. 10 günden sonra gelen kan istihaza olacağı için artık gusletmeden abdest alıp namazını kılar, vaty caiz olur.
|
.
|
Ramazanda hayzlının durumu
|
Ramazanda imsak vaktinden sonra, hayzı kesilse, o gün oruçlu gibi durur. İmsak vaktinden sonra hayz gören, o gün gizli yiyip içer. Her iki durumda da o günkü orucunu sonra kaza eder. Vakit içinde, namaz kılmadan önce, hayz gören, o vaktin namazını kaza etmez.
İmsak vaktinden önce kan kesilse, sabah namazı vaktine, yalnız gusledip elbisesini giyecek kadar zaman olur da, Allahü ekberdiyecek kadar fazla zaman kalmazsa, o günün orucunu tutar. Fakat, yatsıyı kaza etmesi lazım olmaz. Tekbiri söyleyecek kadar da zaman olursa, yatsıyı kaza etmesi de lazım olur. İftardan önce hayz başlarsa, orucu bozulur. Ramazandan sonra kaza eder. Namaz içinde hayz başlarsa, namazı bozulur.
.
|
Hayız bitince gusletmek
|
Sual: Hayız, her zamanki belli âdetinde bitince, gusletmeden önce vaty [cima] caiz midir?
CEVAP
Hanefi’de caiz, diğer üç mezhepte caiz değildir. (Mizan-ül kübra)
Hayız kanı, on günden önce kesilince, [on güne kadar kan gelme ihtimali olduğundan], gusletmedikçe veya tam bir namaz vakti geçmedikçe vaty caiz olmaz. Kan, on günden sonra kesilmişse, [artık hayz olma ihtimali kalktığı için], gusletmeden önce vaty caizdir.(Kudûrî)
Kadının hayzı, âdeti olan on günden önce kesilse, gusletmiş olsa da, vaty helâl olmaz. [Çünkü âdeti olan güne kadar kan gelebilir.](Mecmua-i Zühdiye)
Bir kadının hayız kanı, âdeti olandan daha az bir sürede kesilse, âdeti geçene kadar, yıkansa da vaty mekruh olur. Fakat ihtiyaten, namaz kılar ve oruç tutar. Tebyîn'de de böyledir. Hayız müddetinin en son haddi olan on gün geçtikten sonra, yıkanmadan önce, vaty helâl olur.(Hindiyye)
Üç mezhepte hayız bittikten sonra gusletmeden vaty haramdır. Hanefî'de ise, hayız, en çok müddeti üzerinden kesildiyse, gusletmeden vaty caizdir. (Mizan-ül kübra)
Kadının hayzı, âdet müddetinin çoğunda kesilirse gusletmeden de vaty helâldir. Gusletmesi müstehabdır. (Dürr-ül muhtar)
Kadının hayzı, âdetinden daha az günde kesilirse yıkanmış bile olsa vaty helal olmaz. Zira âdet günlerinde hayzın tekrar gelme ihtimali fazladır. On günden az, fakat âdetinin tamamında kesilir de, üzerinden bir namaz vakti geçerse hayızdan çıkar, vaty caiz olur. (İbni Âbidin)
Eğer kan, kadının âdeti tam olmadan kesilse, üç günü geçmiş ve kadın gusletmiş olsa da, âdet günü geçmedikçe, vaty caiz değildir. Çünkü âdet içinde, hayzı tekrar gelebilir. Hayız ve nifas kanı, âdeti bitince kesilse, gusletmeden vaty helâl olur. (Nimet-i İslâm)
Hanefilere göre, hayzın ve nifasın en çok müddetinin bitiminden sonra kesilirse, kadın gusletmese de vaty caizdir. (Mezahib-i Erbaa)
Kan gelmesi üç günü geçtiyse, âdetten önce kesilince, âdet zamanı geçinceye kadar, gusletse de, vaty helâl olmaz. Fakat namaz vakti sonuna kadar kan lekesi görmezse, gusledip o namazı kılar. Kan kesildiği günden sonra, 15 gün hiç gelmezse, kesildiği gün, yeni âdetinin sonu olur. Fakat kan yine başlarsa, namazı bırakır. On güne kadar böyle devam eder. On günden sonra, kan görse de, tekrar gusletmeden önce vaty helâl olur. Fakat vatyden önce gusletmek müstehab olur. Âdetten sonra ve on günden önce kesildiği namaz vaktinin sonu yaklaşıncaya kadar beklemesi müstehab olur. Sonra gusledip, o vaktin namazını kılar ve sonra vaty caiz olur. Beklerken, guslü ve namazı kaçırırsa, namaz vakti çıkınca gusülsüz vaty caiz olur. (S. Ebediyye, İslâm Ahlâkı)
Çarşıda hayzı kesilse
Sual: Hayzı çarşıda veya yolculukta kesilen kadın, gusletmeye yer ve vakit bulamazsa, namazı kazaya bırakmamak için ne yapmalıdır?
CEVAP
Önce gusül için bütün imkânları araştırır. Varsa, özel banyolara gider. Gusledecek yer bulamazsa, iki namazı cem etme imkânı varsa, guslünü tehir eder. Bu da mümkün olmazsa, gusül için teyemmüm eder ve suyla abdest alıp namazını kılar. Guslettikten sonra, teyemmümle kıldığı namazları iade etmesi gerektiği de bildirilmiştir.
|
.
|
On günü aşmayan kanlı günler
|
Âdetin değişmesi:
Âdetin değişmesi, iki şekilde olur:
1- Bu aydaki kanlı gün sayısı 10 günü aşanlar,
2- Bu aydaki kanlı gün sayısı 10 günü aşmayanlar.
On günü aşanlar da ikiye ayrılır:
a) Yeni âdeti, önceki âdet günlerine rastlayanlar,
b) Yeni âdeti, önceki âdet günlerine rastlamayanlar.
Bunlar öğrenilirse, hayzla ilgili temel bilgiler öğrenilmiş olur.
Aşağıda da, bu farklı durumlar şekille gösterilmiştir:
Renklerin açıklaması:
Kural: Âdet zamanı belli olan kadın, bir kere 10 gün veya daha az kan görünce, âdeti değişir, yeni kan gördüğü gün sayısı, yeni âdeti olur.
Mesela, âdeti 6 iken, ikinci ay 8 görse âdeti 8 güne çıkar, 10 görse 10 güne çıkar, 5 görse 5 güne iner, 3 görse 3 güne iner.
15 günden az olmamak şartıyla, temizlik günü değişse de, bunun âdete etkisi olmaz. Yani âdeti değişmez.
Örnekler:
1) Âdeti 24 gün temiz, 6 gün hayz olan kadın, 24 temiz, 10 kan görürse, temizlik gün sayısı değişmez, âdeti 10 güne çıkar.
2) Âdeti 24 gün temiz, 6 gün hayz olan kadın, 24 temiz, 9 kan görürse, temizlik gün sayısı değişmez, âdeti 9 güne çıkar.
3) Âdeti 24 gün temiz, 6 gün hayz olan kadın, 20 temiz, 8 kan görürse, temizlik gün sayısı 20 güne iner, âdeti 8 güne çıkar. Temizlik gün sayısının değişmesinin, âdet gününe bir etkisi olmaz.
4) Âdeti 24 gün temiz, 6 gün hayz olan kadın, 23 temiz, 7 kan görürse, temizlik gün sayısı 23 güne iner, âdeti 7 güne çıkar.
5) Âdeti 24 gün temiz, 6 gün hayz olan kadın, 24 temiz, 6 kan görürse, temizlik gün sayısı da, âdeti de değişmez. Âdeti yine 6 hayz olur.
6) Âdeti 24 gün temiz, 6 gün hayz olan kadın, 26 temiz, 6 kan görürse, temizlik gün sayısı 26 güne çıkar, âdeti değişmez. Âdeti yine 6 hayz olur.
7) Âdeti 24 gün temiz, 6 gün hayz olan kadın, 19 temiz, 6 kan görürse, temizlik gün sayısı 19 güne iner, âdeti değişmez. Âdeti yine 6 hayz olur.
8) Âdeti 24 gün temiz, 6 gün hayz olan kadın, 24 temiz, 5 kan görürse, temizlik gün sayısı değişmez, âdeti 5 güne iner.
9) Âdeti 24 gün temiz, 6 gün hayz olan kadın, 18 temiz, 4 kan görürse, temizlik gün sayısı 18 güne, âdeti de 4 güne iner.
10) Âdeti 24 gün temiz, 6 gün hayz olan kadın, 32 temiz, 3 kan görürse, temizlik gün sayısı 32 güne çıkar, âdeti ise 3 güne iner.
|
.
|
On günü aşan ve önceki âdete rastlamayanlar
|
Renklerin açıklaması:
On günü aşıp, önceki âdete rastlamayanlar:
Kural: Âdet zamanı belli olan kadın, 10 günden fazla kan görürse, mutlaka (istihazalı) olur; yani (kan geldiği halde hayz olmayan)günler var demektir. 10 günden fazla kan gelince, kan gördüğü günlerin, önceki âdetine rastlayıp rastlamadığına bakılır. 3 veya daha fazla günü önceki âdetine rastlamıyorsa, yani en fazla 2 günü rastlıyorsa veya hiç rastlamıyorsa, kan görülen günlerin, önceki âdeti kadar günü hayz, sonrakiler istihaza olur. Mesela, âdeti 7 gün kan iken, bu ay 12 gün kan gelirse, bu 12 kanlı günün ilk 7 günü hayz, sonrakiler istihaza olur. 10 günden sonra namaza başlar. İstihaza olan günlerdeki kılmadığı namazlarını temizlenince kaza eder.
Bu aydaki kanlı günler 10 günü aşıp da, 3 veya daha fazla günü önceki âdetine rastlıyorsa, o zaman, sadece rastlayan günler hayz, diğer kanlı günler istihaza olur.
Örnekler:
1) Âdeti 28 temiz, 6 hayz olan kadın, 16 temiz, 11 kan görse, bu aydaki kanlı günler 10 günü aştığı için, istihaza var demektir. Bu aydaki kanlı günler, önceki âdetine rastlamadığı için, 11 kanlı günün önceki âdeti kadarı yani ilk 6 günü hayz, sonrakiler istihaza olur. Temizlik gün sayısı, 16 güne düşmüş olur.
2) Âdeti 28 temiz, 6 hayz olan kadın, 16 temiz, 12 kan görse, bu aydaki kanlı günler 10 günü aştığı için, istihaza var demektir. Bu aydaki kanlı günler, önceki âdetine rastlamadığı için, 12 kanlı günün önceki âdeti kadarı yani ilk 6 günü hayz, sonrakiler istihaza olur. Temizlik gün sayısı, 16 güne düşmüş olur.
3) Âdeti 28 temiz, 6 hayz olan kadın, 17 temiz, 12 kan görse, bu aydaki kanlı günler 10 günü aştığı için, istihaza var demektir. Bu aydaki kanlı günler, önceki âdetine sadece 1 gün rastladığı [3 veya daha fazla gün rastlamadığı] için, 12 kanlı günün önceki âdeti kadarı yani ilk 6 günü hayz, sonrakiler istihaza olur. Temizlik gün sayısı, 17 güne düşmüş olur
4) Âdeti 28 temiz, 6 hayz olan kadın, 16 temiz, 14 kan görse, bu aydaki kanlı günler 10 günü aştığı için, istihaza var demektir. Bu aydaki kanlı günler, önceki âdetine sadece 2 gün rastladığı [3 veya daha fazla gün rastlamadığı] için, 14 kanlı günün önceki âdeti kadarı yani ilk 6 günü hayz, sonrakiler istihaza olur. Temizlik gün sayısı, 16 güne düşmüş olur.
5) Âdeti 28 temiz, 6 hayz olan kadın, 19 temiz, 11 kan görse, bu aydaki kanlı günler 10 günü aştığı için, istihaza var demektir. Bu aydaki kanlı günler, önceki âdetine sadece 2 gün rastladığı [3 veya daha fazla gün rastlamadığı] için, 11 kanlı günün önceki âdeti kadarı yani ilk 6 günü hayz, sonrakiler istihaza olur. Temizlik gün sayısı, 19 güne düşmüş olur.
6) Âdeti 20 temiz, 4 hayz olan kadın, 30 temiz, 15 kan görse, bu aydaki kanlı günler 10 günü aştığı için, istihaza var demektir. Bu aydaki kanlı günler, önceki âdetine hiç rastlamadığı için, 15 kanlı günün önceki âdeti kadarı yani ilk 4 günü hayz, sonrakiler istihaza olur. Temizlik gün sayısı, 30 güne çıkmış olur.
7) Âdeti 20 temiz, 4 hayz olan kadın, 26 temiz, 11 kan görse, bu aydaki kanlı günler 10 günü aştığı için, istihaza var demektir. Bu aydaki kanlı günler, önceki âdetine hiç rastlamadığı için, 11 kanlı günün önceki âdeti kadarı yani ilk 4 günü hayz, sonrakiler istihaza olur. Temizlik gün sayısı, 26 güne çıkmış olur.
8) Âdeti 20 temiz, 4 hayz olan kadın, 24 temiz, 20 kan görse, bu aydaki kanlı günler 10 günü aştığı için, istihaza var demektir. Bu aydaki kanlı günler, önceki âdetine hiç rastlamadığı için, 20 kanlı günün önceki âdeti kadarı yani ilk 4 günü hayz, sonrakiler istihaza olur. Temizlik gün sayısı, 24 güne çıkmış olur.
9) Âdeti 20 temiz, 4 hayz olan kadın, 23 temiz, 17 kan görse, bu aydaki kanlı günler 10 günü aştığı için, istihaza var demektir. Bu aydaki kanlı günler, önceki âdetine sadece 1 gün rastladığı [3 veya daha fazla gün rastlamadığı] için, 17 kanlı günün önceki âdeti kadarı yani ilk 4 günü hayz, sonrakiler istihaza olur. Temizlik gün sayısı, 23 güne çıkmış olur.
10) Âdeti 20 temiz, 4 hayz olan kadın, 22 temiz, 12 kan görse, bu aydaki kanlı günler 10 günü aştığı için, istihaza var demektir. Bu aydaki kanlı günler, önceki âdetine sadece 2 gün rastladığı [3 veya daha fazla gün rastlamadığı] için, 12 kanlı günün önceki âdeti kadarı yani ilk 4 günü hayz, sonrakiler istihaza olur. Temizlik gün sayısı, 22 güne çıkmış olur.
|
| |
| |
|
|
.
|
On günü aşan ve önceki âdete rastlayanlar
|
Renklerin açıklaması:
On günü aşan ve önceki âdetine rastlayanlar:
Kural: Âdet zamanı belli olan kadın, 10 günden fazla kan görürse, mutlaka (istihazalı) olur; yani (kan geldiği halde hayz olmayan) günler var demektir. 10 günden fazla kan gelince, kan gördüğü günlerin, önceki âdetine rastlayıp rastlamadığına bakılır. 3 veya daha fazla günü önceki âdetine rastlıyorsa, yalnız bu günler hayz olup, kan gelen diğer günler istihaza olur. İstihaza olan günlerdeki kılmadığı namazlarını daha sonra kaza eder. 2 veya daha az gün rastlarsa, buna itibar edilmez.
Örnekler:
1) Âdeti 25 temiz, 5 hayz olan kadın, 17 temiz, 11 kan görse, bu aydaki kanlı günler 10 günü aştığı için, istihaza var demektir. Bu aydaki kanlı günler, önceki âdetine 3 gün rastladığı için, rastlayan bu 3 gün hayz, bu 3 günden önceki 8 kanlı gün istihaza olur. Temizlik gün sayısı değişmez, hayzı 3 güne düşmüş olur. İstihaza olan günlerdeki kılmadığı namazlarını daha sonra kaza eder.
2) Âdeti 25 temiz, 5 hayz olan kadın, 17 temiz, 12 kan görse, bu aydaki kanlı günler 10 günü aştığı için, istihaza var demektir. Bu aydaki kanlı günler, önceki âdetine 4 gün rastladığı için, rastlayan bu 4 gün hayz, bu 4 günden önceki 8 kanlı gün istihaza olur. Temizlik gün sayısı değişmez, hayzı 4 güne düşmüş olur. İstihaza olan günlerdeki kılmadığı namazlarını daha sonra kaza eder.
3) Âdeti 25 temiz, 5 hayz olan kadın, 16 temiz, 14 kan görse, bu aydaki kanlı günler 10 günü aştığı için, istihaza var demektir. Bu aydaki kanlı günler, önceki âdetine 5 gün rastladığı için, rastlayan bu 5 gün hayz, bu 5 günden önceki 9 kanlı gün istihaza olur. Temizlik gün sayısı ve hayzı değişmez. İstihaza olan günlerdeki kılmadığı namazlarını daha sonra kaza eder.
4) Âdeti 25 temiz, 5 hayz olan kadın, 27 temiz, 11 kan görse, bu aydaki kanlı günler 10 günü aştığı için, istihaza var demektir. Bu aydaki kanlı günler, önceki âdetine 3 gün rastladığı için, rastlayan bu 3 gün hayz, bu 3 günden sonraki 8 kanlı gün istihaza olur. Temizlik gün sayısı 27 güne çıkmış, hayzı 3 güne inmiş olur. İstihaza olan günlerdeki kılmadığı namazlarını daha sonra kaza eder.
5) Âdeti 25 temiz, 5 hayz olan kadın, 26 temiz, 15 kan görse, bu aydaki kanlı günler 10 günü aştığı için, istihaza var demektir. Bu aydaki kanlı günler, önceki âdetine 4 gün rastladığı için, rastlayan bu 4 gün hayz, bu 4 günden sonraki 11 kanlı gün istihaza olur. Temizlik gün sayısı 26 güne çıkmış, hayzı da 4 güne inmiş olur. İstihaza olan günlerdeki kılmadığı namazlarını daha sonra kaza eder.
6) Âdeti 25 temiz, 5 hayz olan kadın, 25 temiz, 11 kan görse, bu aydaki kanlı günler 10 günü aştığı için, istihaza var demektir. Bu aydaki kanlı günler, önceki âdetine 5 gün rastladığı için, rastlayan bu 5 gün hayz, bu 5 günden sonraki 6 kanlı gün istihaza olur. Temizlik gün sayısı ve hayzı değişmemiş olur. İstihaza olan günlerdeki kılmadığı namazlarını daha sonra kaza eder.
7) Âdeti 25 temiz, 5 hayz olan kadın, 24 temiz, 12 kan görse, bu aydaki kanlı günler 10 günü aştığı için, istihaza var demektir. Bu aydaki kanlı günler, önceki âdetine 5 gün rastladığı için, rastlayan bu 5 gün hayz, bu 5 günden önce gelen 1 kanlı gün ile 5 günden sonra gelen 6 kanlı gün, yani toplam 7 kanlı gün istihaza olur. Temizlik gün sayısı ve hayzı değişmemiş olur. İstihaza olan günlerdeki kılmadığı namazlarını daha sonra kaza eder.
Âdeti 25 temiz, 5 hayz olan kadın, 22 temiz, 14 kan görse, bu aydaki kanlı günler 10 günü aştığı için, istihaza var demektir. Bu aydaki kanlı günler, önceki âdetine 5 gün rastladığı için, rastlayan bu 5 gün hayz, bu 5 günden önce gelen 3 kanlı gün ile 5 günden sonra gelen 6 kanlı gün, yani toplam 9 kanlı gün istihaza olur. Temizlik gün sayısı ve hayzı değişmemiş olur. İstihaza olan günlerdeki kılmadığı namazlarını daha sonra kaza eder.
9) Âdeti 25 temiz, 5 hayz olan kadın, 16 temiz, 16 kan görse, bu aydaki kanlı günler 10 günü aştığı için, istihaza var demektir. Bu aydaki kanlı günler, önceki âdetine 5 gün rastladığı için, rastlayan bu 5 gün hayz, bu 5 günden önce gelen 9 kanlı gün ile 5 günden sonra gelen 2 kanlı gün, yani toplam 11 kanlı gün istihaza olur. Temizlik gün sayısı ve hayzı değişmemiş olur. İstihaza olan günlerdeki kılmadığı namazlarını daha sonra kaza eder.
10) Âdeti 25 temiz, 5 hayz olan kadın, 20 temiz, 15 kan görse, bu aydaki kanlı günler 10 günü aştığı için, istihaza var demektir. Bu aydaki kanlı günler, önceki âdetine 5 gün rastladığı için, rastlayan bu 5 gün hayz, bu 5 günden önce ve sonra gelen 5 kanlı gün, yani toplam 10 kanlı gün istihaza olur. Temizlik gün sayısı ve hayzı değişmemiş olur. İstihaza olan günlerdeki kılmadığı namazlarını daha sonra kaza eder.
|
| |
| |
| |
.
|
On günü aşan veya aşmayan durumlara örnekler
|
Renklerin açıklaması:
On günü aşan veya aşmayan durumlara örnekler
1) Âdeti 22 temiz, 6 hayz olan kadın, 20 temiz, 8 kan görse, bu aydaki kanlı günler 10 günü aşmadığı için, bu ayda kan gördüğü gün sayısı, yeni âdeti olur. Yani hayzı 8 güne çıkmış, temizlik gün sayısı da 20 güne inmiş olur. Bu aydaki kanlı günler 10 günü aşmadığı için, önceki âdetine rastlayıp rastlamamasına bakılmaz.
2) Âdeti 28 temiz, 7 hayz olan kadın, 19 temiz, 11 kan görse, bu aydaki kanlı günler 10 günü aştığı için, istihaza var demektir. Önce, bu aydaki kanlı günlerin, önceki âdetine rastlayıp rastlamadığına bakılır. 2 gün rastladığı [en az 3 gün rastlamadığı] için, 11 kanlı günün önceki âdeti kadarı yani ilk 7 günü hayz, sonrakiler istihaza olur. Temizlik gün sayısı, 19 güne düşmüş olur. .
3) Âdeti 20 temiz, 10 hayz olan kadın, 19 temiz, 12 kan görse, bu aydaki kanlı günler 10 günü aştığı için, istihaza var demektir. Önce, bu aydaki kanlı günlerin, önceki âdetine rastlayıp rastlamadığına bakılır. 10 gün rastladığı için, rastlayan bu 10 gün hayz, bu 10 günden önceki ve sonraki birer kanlı gün istihaza olur. Temizlik gün sayısı ve hayzı değişmez. Hayzı yine 10 gün olur. İstihaza olan günlerdeki kılmadığı namazlarını, daha sonra kaza eder.
4) Âdeti 22 temiz, 9 hayz olan kadın, 23 temiz, 7 kan görse, bu aydaki kanlı günler 10 günü aşmadığı için, bu ayda kan gördüğü gün sayısı, yeni hayzı olur. Yani hayzı 7 güne inmiş, temizlik gün sayısı da 23 güne çıkmış olur. Bu aydaki kanlı günler 10 günü aşmadığı için, önceki âdetine rastlayıp rastlamamasına bakılmaz.
5) Âdeti 25 temiz, 5 hayz olan kadın, 26 temiz, 13 kan görse, bu aydaki kanlı günler 10 günü aştığı için, istihaza var demektir. Önce, bu aydaki kanlı günlerin, önceki âdetine rastlayıp rastlamadığına bakılır. 4 gün rastladığı için, rastlayan bu 4 gün hayz, bu 4 günden sonraki 9 kanlı gün istihaza olur. Temizlik gün sayısı 26 güne çıkmış, hayzı de 4 güne inmiş olur. 10. günden sonraki kanlı günler önceki âdetine rastlamadığı için, yani bu günlerin istihaza olduğu kesin olduğu için, 10. günden sonra kan gelse de, gusledip namaza başlar. İstihaza olan günlerdeki kılmadığı namazlarını, daha sonra kaza eder.
6) Âdeti 27 temiz, 6 hayz olan kadın, 16 temiz, 11 kan görse, bu aydaki kanlı günler 10 günü aştığı için, istihaza var demektir. Önce, bu aydaki kanlı günlerin, önceki âdetine rastlayıp rastlamadığına bakılır. Rastlamadığı için, 11 kanlı günün önceki âdeti kadarı yani ilk 6 günü hayz, sonrakiler istihaza olur. Temizlik gün sayısı da, 16 güne düşmüş olur. 10. günden sonraki kanlı günler önceki âdetine rastlamadığı için, yani bu günlerin istihaza olduğu kesin olduğu için, 10. günden sonra kan gelse de, gusledip namaza başlar. İstihaza olan günlerdeki kılmadığı namazlarını, daha sonra kaza eder.
7) Âdeti 28 temiz, 5 hayz olan kadın, 22 temiz, 10 kan görse, bu aydaki kanlı günler 10 günü aşmadığı için, bu ayda kan gördüğü gün sayısı, yeni âdeti olur. Yani hayzı 10 güne çıkmış, temizlik gün sayısı da 22 güne inmiş olur. Bu aydaki kanlı günler 10 günü aşmadığı için, önceki âdetine rastlayıp rastlamadığına bakılmaz.
8) Âdeti 28 temiz, 5 hayz olan kadın, 22 temiz, 11 kan görse, bu aydaki kanlı günler 10 günü aştığı için, istihaza var demektir. Önce, bu aydaki kanlı günlerin, önceki âdetine rastlayıp rastlamadığına bakılır. 5 gün rastladığı için, rastlayan bu 5 gün hayz, bu 5 günden önceki 6 kanlı gün istihaza olur. Temizlik gün sayısı ve hayzı değişmez. İstihaza olan günlerdeki kılmadığı namazlarını, daha sonra kaza eder.
9) Âdeti 26 temiz, 3 hayz olan kadın, 23 temiz, 9 kan görse, bu aydaki kanlı günler 10 günü aşmadığı için, bu ayda kan gördüğü gün sayısı, yeni âdeti olur. Yani hayzı 9 güne çıkmış, temizlik gün sayısı da 23 güne inmiş olur. Bu aydaki kanlı günler 10 günü aşmadığı için, önceki âdetine rastlayıp rastlamadığına bakılmaz.
10) Âdeti 26 temiz, 3 hayz olan kadın, 22 temiz, 11 kan görse, bu aydaki kanlı günler 10 günü aştığı için, istihaza var demektir. Önce, bu aydaki kanlı günlerin, önceki âdetine rastlayıp rastlamadığına bakılır. 3 gün rastladığı için, rastlayan bu 3 gün hayz, bu 3 günden önceki ve sonraki 4’er kanlı gün istihaza olur. Temizlik gün sayısı ve hayzı değişmez. Hayzı yine 3 gün olur. 10. günden sonraki kanlı günler önceki âdetine rastlamadığı için, yani bu günlerin istihaza olduğu kesin olduğu için, 10. günden sonra kan gelse de, gusledip namaza başlar. İstihaza olan günlerdeki kılmadığı namazlarını, daha sonra kaza eder.
.
|
On günü aşmayan kanlı günler arasındaki temiz günler
|
Renklerin açıklaması:
On günü aşmayan kanlı günler arasındaki temiz günler
Kural: 10 günü aşmayan kanlı günler arasındaki temiz günler, aktı kabul edilir.
Üç günden önce kesilince namaz vaktinin sonu yaklaşıncaya kadar bekler. Sonra, gusletmeden yalnız abdest alıp, o namazı kılar ve kılmadıklarını kaza eder. O namazı kıldıktan sonra kan yine gelirse, namaz kılmaz. Üç günden önce yine kesilirse, vakit sonuna doğru sadece abdest alıp, o namazı kılar ve kılmadıkları varsa kaza eder. Üç gün tamam oluncaya kadar böyle yapar. Üç gün geldikten sonra kan kesilirse, artık guslederek namaza başlar. Tekrar kan gelirse, yine namazı bırakır.
Örnekler:
1) Âdeti 27 temiz, 5 hayz olan kadın, 24 temiz, 1 kan, 2 temiz, 2 kan görse, aradaki 2 temiz gün de aktı kabul edilir. Yani toplam 5 gün kan görmüş kabul edilir. Bu aydaki kanlı günler 10 günü aşmadığı için, önceki âdetine rastlayıp rastlamamasına bakılmaz; bu ayda kan gördüğü gün sayısı, yeni âdeti olur. Yani yeni âdeti, 24 temiz, 5 hayz olur.
2) Âdeti 22 temiz, 6 hayz olan kadın, 21 temiz, 3 kan, 2 temiz, 2 kan görse, aradaki 2 temiz gün de aktı kabul edilir. Yani toplam 7 gün kan görmüş kabul edilir. Bu aydaki kanlı günler 10 günü aşmadığı için, önceki âdetine rastlayıp rastlamamasına bakılmaz; bu ayda kan gördüğü gün sayısı, yeni âdeti olur. Yeni âdeti 21 temiz, 7 hayz olur.
3) Âdeti 23 temiz, 7 hayz olan kadın, 21 temiz, 1 kan, 2 temiz, 1 kan, 3 temiz, 2 kan görse, aradaki 2 ve 3 gün temiz olan günler aktı kabul edilir. Yani toplam 9 gün kan görmüş kabul edilir. Bu aydaki kanlı günler 10 günü aşmadığı için, önceki âdetine rastlayıp rastlamamasına bakılmaz; bu ayda kan gördüğü gün sayısı, yeni âdeti olur. Yeni âdeti, 21 temiz, 9 hayz olur.
4) Âdeti 22 temiz, 6 hayz olan kadın, 20 temiz, 2 kan, 6 temiz, 2 kan görse, aradaki 6 temiz gün de aktı kabul edilir. Yani toplam 10 gün kan görmüş kabul edilir. Bu aydaki kanlı günler 10 günü aşmadığı için, önceki âdetine rastlayıp rastlamamasına bakılmaz; bu ayda kan gördüğü gün sayısı, yeni âdeti olur. Yeni âdeti, 20 temiz, 10 hayz olur.
5) Âdeti 20 temiz, 10 hayz olan kadın, 20 temiz, 2 kan, 2 temiz, 2 kan, 2 temiz, 2 kan görse, aradaki 2’şer temiz günler aktı kabul edilir. Yani toplam 10 gün kan görmüş kabul edilir. Bu aydaki kanlı günler 10 günü aşmadığı için, önceki âdetine rastlayıp rastlamamasına bakılmaz; bu ayda kan gördüğü gün sayısı, yeni âdeti olur. Yani âdeti yine 20 temiz, 10 hayz olur.
|
.
|
İstihazasız son ay esas alınır
|
Renklerin açıklaması:
Kural: Önceki ayda 10 günden fazla kan gelmişse, 10 günden az kan gelen yani istihaza olmayan son aydaki âdetinin de bilinmesi gerekir. Yeni âdeti hesaplanırken, istihazasız son aydaki âdeti esas alınır.
Örnekler:
1) Âdeti 25 temiz, 5 hayz iken, 17 temiz, 11 kan görse, bu aydaki kanlı günler 10 günü aştığı için, istihaza var demektir. Bu aydaki kanlı günler, önceki âdetine 3 gün rastladığı için, rastlayan bu 3 gün hayz, bu 3 günden önceki 8 kanlı gün istihaza olur. Temizlik gün sayısı değişmez, hayzı 3 güne düşmüş olur. İstihaza olan günlerdeki kılmadığı namazlarını daha sonra kaza eder. 2. ay istihazalı olduğu için, bu aydaki kanlı ve kansız günler sonraki aylardaki hayzı hesaplanırken hesaba katılmaz. Hayzı geçerli olan ay hesaba katılır.
2) Aynı kadın üçüncü ay, 18 temiz 11 gün kan görse, bu aydaki kanlı günler 10 günü aştığı için, yine istihaza var demektir. Bu aydaki kanlı günler, istihazasız olan 1. aydaki hayzlı günlere 4 gün rastladığı için, rastlayan bu 4 gün hayz, bu 4 günden önceki 7 kanlı gün istihaza olur.
3) Aynı kadın dördüncü ay, 27 temiz 12 gün kan görse, bu aydaki kanlı günler 10 günü aştığı için, yine istihaza var demektir. Bu aydaki kanlı günler, önceki âdetine 3 gün rastladığı için, rastlayan bu 3 gün hayz, bu 3 günden sonraki 9 kanlı gün istihaza olur.
4) Aynı kadın beşinci ay, 30 temiz 11 gün kan görse, bu aydaki kanlı günler de 10 günü aştığı için, yine istihaza var demektir. Bu aydaki kanlı günler, önceki âdetine hiç rastlamadığı için, istihazasız olan ilk aydaki durum esas alınır. İlk aydaki âdeti 5 gündü, âdeti yine 5 gün olur. İlk 5 günden sonraki 6 gün istihaza olur.
5) Aynı kadın altıncı ay, 28 temiz 11 gün kan görse, bu aydaki kanlı günler de 10 günü aştığı için, yine istihaza var demektir. Bu aydaki kanlı günler, önceki âdetine 2 gün rastladığı için, hiç dikkate alınmaz. Dikkate alınması için, en az 3 gün rastlaması gerekir. İstihazasız olan ilk aydaki durum esas alınır. İlk aydaki âdeti 5 gündü, âdeti yine 5 gün olur. İlk 5 günden sonraki 6 gün istihaza olur.
6) Aynı kadın yedinci ay, 27 temiz 10 gün kan görse, bu aydaki kanlı günler 10 günü aşmadığı için, istihaza yok demektir. Bu durumda eski âdetlerinin hiçbiri dikkate alınmaz. Âdeti değişip 10 güne çıkmış olur. Temizlik de 27 gün olur.
7) Aynı kadın sekizinci ay, 18 temiz 11 gün kan görse, bu aydaki kanlı günler 10 günü aştığı için, yine istihaza var demektir. Bu aydaki kanlı günler, istihazasız olan, geçerli olan son âdetine yani yedinci aydaki âdetine 2 gün rastladığı için dikkate alınmaz. İstihazasız olan bir önceki aydaki durum esas alınır. Bir önceki aydaki âdeti 10 gündü yine 10 gün olur. Son 1 kanlı gün istihaza olur.
.
|
İstimrarlı haller
|
Renklerin açıklaması:
İstimrarlı haller
İstimrar, kadından âdet halinde gelen kanın, devam etmesi demektir.
Kural: 15 gün içinde hiç temiz gün olmadan, kan istimrar ederse yani hiç kesilmeden akmaya devam ederse, âdetine göre hesaplanır. Yani, âdetinden sonra başlayarak bir önceki ayda görülen temizlik günü kadarı temizlik ve sonra âdeti kadarı hayz kabul edilir.
Örnekler:
1) Âdeti 25 temiz, 5 hayz olan kadın, 25 temiz günden sonra, kan görmeye başlayıp, kanlı günler 10 günü aşıp devam etse, önceki âdeti kadar 5 gün hayz, diğerleri istihaza olur; çünkü kan, önceki âdet günlerine rastlamıştır. Kan hep akarsa, bu kanlı günlerin 25’i istihaza, 5 günü hayz kabul edilir.
AÇIKLAMA
Kan görünce namazı bırakır. 11. gün de kan gelince istihaza olduğu anlaşılır, önceki âdeti geçerli olur. 11. kanlı günden itibaren, gusledip namaza başlar. İstihaza olan günlerdeki kılmadığı namazlarını, daha sonra kaza eder.
2) Âdeti 25 temiz, 5 hayz olan kadın, 25 temiz günden sonra, 1 kan, 1 temiz ve bundan sonra kanlı günler 10 günü aşıp devam etse, önceki âdeti kadar 5 gün hayz, diğerleri istihaza olur; çünkü önceki âdetinin ilk ve son günleri kanlıdır. Aradaki bir temiz gün de aktı kabul edilir. Kan akmaya devam ederse, bu kanlı günlerin 25’i istihaza, 5’i hayz kabul edilir.
AÇIKLAMA
Kan görünce namazı bırakır. 1 kanlı günden sonra, gusletmeden namaza başlar. 3. gün kan gelince, yine namazı bırakır. 11. kanlı günden [36. günden] itibaren, gusledip namaza başlar. İstihaza olan günlerdeki kılmadığı namazlarını, daha sonra kaza eder.
3) Âdeti 25 temiz, 5 hayz olan kadın, 25 temiz günden sonra, 3 kan, 2 temiz ve bundan sonra kanlı günler 10 günü aşıp devam etse, önceki âdetinin ilk 3’ü hayzdır; çünkü kanlı gün, hayzının üç gününe rastlamıştır. Sonra kan akmaya devam etse, kesilene kadar kanlı günlerin 25’i istihaza, 3’ü hayz kabul edilir.
AÇIKLAMA
Kan görünce namazı bırakır. 3 kanlı günden sonra, gusledip namaza başlar. 6. gün kan görünce, yine namazı bırakır. 11. kanlı günden [36. günden] itibaren, gusledip namaza başlar. İstihaza olan günlerdeki kılmadığı namazlarını, daha sonra kaza eder.
4) Âdeti 25 temiz, 5 hayz olan kadın, 25 temiz günden sonra, 1 kan, 2 temiz, 2 kan, 2 temiz ve bundan sonra kanlı günler 10 günü aşıp devam etse, yine 5 gün olur; çünkü, hayzın ilk ve son günleri [26 ve 30] kanlıdır. Kan böyle akmaya devam ederse, kanlı günlerin 25’i istihaza, 5 hayz kabul edilir.
AÇIKLAMA
Kan görünce namazı bırakır. 2. günü temiz olduğu için, gusletmeden namaza başlar. 4. gün kan gelince, yine namazı bırakır. 6. gün kan kesildiğinde gusledip namaza başlar. 8. gün tekrar namazı bırakır. 11. kanlı günden [36. günden] itibaren, gusledip namaza başlar. İstihaza olan günlerdeki kılmadığı namazlarını, daha sonra kaza eder.
5) Âdeti 25 temiz, 5 hayz olan kadın, 25 temiz günden sonra, 2 kan, 2 temiz, 1 kan, 5 temiz ve bundan sonra kanlı günler 10 günü aşıp devam etse, âdeti değişmez, yine 5 gündür; çünkü hayzın ilk ve son günleri kanlıdır.
AÇIKLAMA
Kan görünce namazı bırakır. 3. günden itibaren, gusletmeden namaza başlar. 5. gün kan gelince, yine namazı bırakır. 6. günden [31. günden] itibaren, gusledip namaza başlar. 11. günde [36. günde] kan geldiği halde, yine gusletmeden namaza devam eder; çünkü 10 günü aştığı için, bu günler istihazadır. İstihaza olan günlerdeki kılmadığı namazlarını, daha sonra kaza eder.
6) Âdeti 25 temiz, 5 hayz olan kadın, 27 temiz günden sonra, 3 kan, 5 temiz ve bundan sonra kanlı günler 10 günü aşıp devam etse, 5 temizlikten sonra hep akmaya devam etse, âdeti 3 gün olur. Hep böyle devam ederse, 27 günü istihaza, 3 günü hayz kabul edilir.
AÇIKLAMA
Kan görünce namazı bırakır. 3 kanlı günden sonra, gusledip namaza başlar. 9. gün kan görünce, yine namazı bırakır. 11. kanlı günden [38. günden] itibaren, gusledip namaza başlar. İstihaza olan günlerdeki kılmadığı namazlarını, daha sonra kaza eder.
7) Âdeti 25 temiz, 5 hayz olan kadın, 25 temiz günden sonra, 1 kan, 1 temiz, 1 kan, 1 temiz ve bundan sonra kanlı günler 10 günü aşıp devam etse, âdeti değişmez, ilk 5 günü hayz, ondan sonraki günler istihaza olur.
AÇIKLAMA
Kan görünce namazı bırakır. 2. günde, gusletmeden namaz kılar. 3. gün kan gelince, yine namazı bırakır. 4. günde kan kesilince, guslederek namaza başlar. 11. kanlı günden [36. günden] itibaren, gusledip namaza başlar. İstihaza olan günlerdeki kılmadığı namazlarını, daha sonra kaza eder.
.
|
Kızlarda hayzın başlaması
|
Renklerin açıklaması:
Kızlarda hayzın başlaması
Kural: Bir kız, hayatında ilk olarak, en az 3 gün yani 72 saat kan görürse, hayz görmeye başlamış olur. 10 günü aşmazsa, kanlı günlerin sayısı âdeti olur. 10 günü aşarsa, 10 günü hayz sonrakiler istihaza olur, yani âdeti 10 gün olur.
Kız ilk olarak kan görmeye başlayınca, namazı ve orucu bırakır. Eğer, 3 gün olmadan kesilirse, namazın son vaktine [o namazı kılacak] kadar bekler, abdest alıp namazını kılar. Kan gelirse, namaz kılmaz. 3 güne kadar böyle devam eder, gusül gerekmez; çünkü bunun âdet kanı olmama ihtimali vardır. Yalnız abdest almak yeterli olur.
Eğer, 3 günden sonra kan kesilirse, yine namaz vaktinin sonuna kadar bekler, gelmezse, bu üç günün âdet kanı olduğu anlaşıldığından gusledip namazını kılar. Kan geldiği müddetçe, 10 güne kadar böyle devam eder. 10 günden sonra gusledip namaza başlar. 10 günden sonra gelen kan istihaza olacağı için artık gusletmeden abdest alıp namazını kılar.
Örnekler:
1) Bir kız ilk olarak, 2 gün kan görse ve sonra 21 gün temiz kalsa, 2 kanlı gün istihaza olur; çünkü Hanefi’de hayzın en azı 3 gün yani 72 saattir. Bu ay, hayz görmemiş olur.
AÇIKLAMA
Kan görünce namazı bırakır. Kan kesilince, 3. günden itibaren, gusletmeden namaza başlar.
2) Bir kız, ilk olarak, 3 gün kan görse ve sonra 20 gün temiz kalsa, bu 3 kanlı gün, hayz olur. Âdeti 3 gün olur.
AÇIKLAMA
Kan görünce namazı bırakır. Kan kesilince, 4. günden itibaren, gusledip namaza başlar.
3) Bir kız, ilk olarak, 6 gün kan görse ve sonra 21 gün temiz kalsa, bu 6 kanlı gün, hayz olur. Âdeti 6 gün olur.
AÇIKLAMA
Kan görünce namazı bırakır. Kan kesilince, 7. günden itibaren, gusledip namaza başlar.
4) Bir kız, ilk olarak, 10 gün kan görse ve sonra 20 gün temiz kalsa, bu 10 kanlı gün, hayz olur. Âdeti 10 gün olur.
AÇIKLAMA
Kan görünce namazı bırakır. Kan kesilince, 11. günden itibaren, gusledip namaza başlar.
5) Bir kız, ilk olarak, 12 gün kan görse ve sonra 19 gün temiz kalsa, 12 kanlı günün, ilk 10 günü hayz, sonraki 2 gün istihaza olur. Âdeti 10 gün olur.
AÇIKLAMA
Kan görünce namazı bırakır. 11. gün kan gelmeye devam edince, istihaza olduğu anlaşılır. 11. günden itibaren gusledip namaza başlar.
|
.
|
Kızlarda, kanlı günler arasındaki temiz günler
|
Renklerin açıklaması:
Kızlarda, kanlı günler arasındaki temiz günler
Örnekler:
1) Bir kız ilk olarak, 2 kan, 1 temiz 2 kan görse ve sonra 25 gün temiz kalsa, aradaki 1 temiz gün de aktı kabul edilir. Yani toplam 5 gün hayz görmüş olur. Âdeti 5 gün olur.
AÇIKLAMA
Kan görünce namazı bırakır. 3. günde kan kesilince, gusletmeden sadece abdest alarak namaza başlar. 4. gün kan gelince, yine namazı bırakır. 6. gün kan kesilince, artık guslederek namaza başlar.
2) Bir kız, ilk olarak, 3 kan, 2 temiz, 1 kan, 1 temiz, 1 kan, 1 temiz, 1 kan görse ve sonra 20 gün temiz kalsa, aradaki toplam 4 temiz gün de aktı kabul edilir. Yani toplam 10 gün hayz görmüş olur. Âdeti 10 gün olur.
AÇIKLAMA
Kan görünce namazı bırakır. 4. günde kan kesilince, guslederek namaza başlar. 6. gün kan gelince, yine namazı bırakır. 7. günde kan kesilince, yine guslederek namaza başlar. 8. gün kan gelince, yine namazı bırakır. 9. günde kan kesilince, yine guslederek namaza başlar. 10. gün kan gelince, yine namazı bırakır. 11. günde kan kesilince, yine guslederek namaza başlar. Bundan sonra, artık 10 günü aşmış olacağı için, kan gelse bile gusletmeden, sadece abdest alarak namaza devam eder.
3) Bir kız, ilk olarak, 4 kan, 3 temiz, 1 kan görse ve sonra 22 gün temiz kalsa, aradaki 3 temiz gün de aktı kabul edilir. Yani toplam 8 gün hayz görmüş olur. Âdeti 8 gün olur.
AÇIKLAMA
Kan görünce namazı bırakır. 5. gün kan kesilince gusledip namaza başlar. 8. gün kan gelince yine namazı bırakır. 9. gün kan kesilince, yine gusledip namaza başlar.
4) Bir kız, ilk olarak, 1 kan, 8 temiz ve 1 kan görse ve sonra 20 gün temiz kalsa, aradaki 8 temiz gün de aktı kabul edilir. Yani toplam 10 gün hayz görmüş olur. Âdeti 10 gün olur.
AÇIKLAMA
Kan görünce namazı bırakır. 2. gün kan kesilince, gusletmeden sadece abdest alarak namaza başlar. 10. gün kan gelince, yine namazı bırakır. 11. gün kan kesilince, guslederek namaza başlar.
5) Bir kız, ilk olarak, 1 kan, 9 temiz ve 1 kan görse ve bundan sonra 19 gün temiz kalsa, kanlı günlerin hiçbiri hayz olmaz. Kan görülen iki gün istihaza olur; çünkü 10. günden sonra görülen kandan önceki temizlik günleri, hayz sayılmaz.
AÇIKLAMA
Kan görünce namazı bırakır. 2. gün kan kesilince, gusletmeden sadece abdest alarak namaza başlar. 11. gün kan gelse de namaza devam eder; çünkü 10 günü aştığı için, bunun istihaza olduğu kesindir. .
6) Bir kız, ilk olarak, 1 kan, 8 temiz ve 2 kan görse ve bundan sonra 19 gün temiz kalsa, aradaki 8 temiz gün de aktı kabul edilir. Yani toplam 10 gün hayz görmüş olur. 11. gün istihaza olur. Âdeti 10 gün olur.
AÇIKLAMA
Kan görünce namazı bırakır. 2. gün kan kesilince, gusletmeden sadece abdest alarak namaza başlar. 10. gün kan gelince, yine namazı bırakır. 11. gün kan gelince, istihaza olduğu anlaşılır, artık guslederek namaza başlar.
.
|
Kızlarda, kanlı günler arasındaki temiz günler
|
Renklerin açıklaması:
Kızlarda, kanlı günler arasındaki temiz günler
Örnekler:
1) Bir kız ilk olarak, 2 kan, 1 temiz 2 kan görse ve sonra 25 gün temiz kalsa, aradaki 1 temiz gün de aktı kabul edilir. Yani toplam 5 gün hayz görmüş olur. Âdeti 5 gün olur.
AÇIKLAMA
Kan görünce namazı bırakır. 3. günde kan kesilince, gusletmeden sadece abdest alarak namaza başlar. 4. gün kan gelince, yine namazı bırakır. 6. gün kan kesilince, artık guslederek namaza başlar.
2) Bir kız, ilk olarak, 3 kan, 2 temiz, 1 kan, 1 temiz, 1 kan, 1 temiz, 1 kan görse ve sonra 20 gün temiz kalsa, aradaki toplam 4 temiz gün de aktı kabul edilir. Yani toplam 10 gün hayz görmüş olur. Âdeti 10 gün olur.
AÇIKLAMA
Kan görünce namazı bırakır. 4. günde kan kesilince, guslederek namaza başlar. 6. gün kan gelince, yine namazı bırakır. 7. günde kan kesilince, yine guslederek namaza başlar. 8. gün kan gelince, yine namazı bırakır. 9. günde kan kesilince, yine guslederek namaza başlar. 10. gün kan gelince, yine namazı bırakır. 11. günde kan kesilince, yine guslederek namaza başlar. Bundan sonra, artık 10 günü aşmış olacağı için, kan gelse bile gusletmeden, sadece abdest alarak namaza devam eder.
3) Bir kız, ilk olarak, 4 kan, 3 temiz, 1 kan görse ve sonra 22 gün temiz kalsa, aradaki 3 temiz gün de aktı kabul edilir. Yani toplam 8 gün hayz görmüş olur. Âdeti 8 gün olur.
AÇIKLAMA
Kan görünce namazı bırakır. 5. gün kan kesilince gusledip namaza başlar. 8. gün kan gelince yine namazı bırakır. 9. gün kan kesilince, yine gusledip namaza başlar.
4) Bir kız, ilk olarak, 1 kan, 8 temiz ve 1 kan görse ve sonra 20 gün temiz kalsa, aradaki 8 temiz gün de aktı kabul edilir. Yani toplam 10 gün hayz görmüş olur. Âdeti 10 gün olur.
AÇIKLAMA
Kan görünce namazı bırakır. 2. gün kan kesilince, gusletmeden sadece abdest alarak namaza başlar. 10. gün kan gelince, yine namazı bırakır. 11. gün kan kesilince, guslederek namaza başlar.
5) Bir kız, ilk olarak, 1 kan, 9 temiz ve 1 kan görse ve bundan sonra 19 gün temiz kalsa, kanlı günlerin hiçbiri hayz olmaz. Kan görülen iki gün istihaza olur; çünkü 10. günden sonra görülen kandan önceki temizlik günleri, hayz sayılmaz.
AÇIKLAMA
Kan görünce namazı bırakır. 2. gün kan kesilince, gusletmeden sadece abdest alarak namaza başlar. 11. gün kan gelse de namaza devam eder; çünkü 10 günü aştığı için, bunun istihaza olduğu kesindir. .
6) Bir kız, ilk olarak, 1 kan, 8 temiz ve 2 kan görse ve bundan sonra 19 gün temiz kalsa, aradaki 8 temiz gün de aktı kabul edilir. Yani toplam 10 gün hayz görmüş olur. 11. gün istihaza olur. Âdeti 10 gün olur.
AÇIKLAMA
Kan görünce namazı bırakır. 2. gün kan kesilince, gusletmeden sadece abdest alarak namaza başlar. 10. gün kan gelince, yine namazı bırakır. 11. gün kan gelince, istihaza olduğu anlaşılır, artık guslederek namaza başlar.
.
|
Kızlarda istimrar
|
Renklerin açıklaması:
Kızlarda istimrar
Kızlarda istimrar yani kanın kesilmeden devamlı akması dört türlü olur:
1. Kural: İlk görülen kan, akmaya devam ederse, yani hiç kesilmeden akarsa, ilk 10 gün hayz, sonra 20 gün temiz kabul edilir.
Örnek:
Bir kız ilk olarak kan görüp, hiç kesilmeden devam ederse, 10 günü hayz, 20 günü istihaza olur. Kan gelmeye devam ettiği müddetçe, hep 10 hayz, 20 istihaza kabul edilir.
AÇIKLAMA
Kan görünce namazı bırakır. 11. gün kan gelmeye devam edince, istihaza olduğu anlaşılır. Artık guslederek namaza başlar. Kan gelmeye devam ettiği müddetçe, bu şekilde hareket eder. Yani 10 hayz, 20 istihaza kabul eder.
2. Kural: Bir kız, sahih kandan yani en fazla 10 gün kandan ve sahih temizlikten yani en az 15 gün temizlikten sonra, kan kesilmeden akarsa, bu kız, âdeti belli olan kadın olur. Âdeti kadarı hayz, sonrası istihaza olur.
Örnek:
Bir kız ilk olarak 5 kan, 20 temiz görse, bundan sonra kan kesilmeden aksa, 5 günü hayz, 20 günü istihaza kabul edilir. Kan kesilene kadar böyle devam eder, yani kanlı günlerin 5’i hayz, 20’si istihaza olur.
AÇIKLAMA
Kan görünce namazı bırakır. 6. günde kan kesilince, guslederek namaza başlar. 26. gün kan gelince yine namazı bırakır; çünkü son hayzdan itibaren, en az 15 gün temiz geçmiştir. 36. gün kan gelmeye devam edince, istihaza olduğu anlaşılır, guslederek namaza başlar. İstihaza olduğu anlaşılan 5 günde kılmadığı namazlarını, daha sonra kaza eder. Kan gelmeye devam ettikçe, bu şekilde hareket eder. Yani 5 hayz, 20 istihaza kabul eder.
3. Kural: Bir kız, fasit kan yani 10 günden fazla kan ve fasit temizlik yani 15 günden az temizlik görse, sonra istimrar etse yani kesilmeden aksa, fasit kan ve fasit temizliğin ikisi de âdet kabul edilmez.
Bu da üç türlü olur:
a) Eğer temizlik 15 günden az olduğu için fasit ise, ilk görülen kan hep akmış gibi kabul edilir. Bir ay, genel olarak 30 gün kabul edilir. Bunun için, fasit kan veya fasit temizlik görmüşse, kanlı ve temiz günlerin toplamı 30 gün olmamışsa, istimrarlı günlerin ilk günleri, 30’u tamamlayacak şekilde istihaza kabul edilir. 30 günün 10 günü hayz olunca, 20 günü de istihazadır. Kan kesilinceye kadar böyle devam eder.
Örnek:
Bir kız ilk olarak 11 kan, 14 gün temiz görse, sonra kesilmeden aksa, birinci kan, 10 günü aştığı için fasittir. 11. kanlı gün ve istimrarın, 30 güne tamamlayacak olan ilk kanlı günleri istihazadır. Örneğimizde, 26. günden 30. güne kadar olan 5 gün istihazadır. Bu 5. günden sonra, kanlı günlerin 10 günü hayz, 20 günü temiz kabul edilerek devam eder.
AÇIKLAMA
Kan görünce namazı bırakır. 11. gün kan gelmeye devam edince, istihaza olduğu anlaşılır, guslederek namaza başlar. 26. gün kan gelince, namazı bırakır. 36. günde yani ikinci ayın 11. kanlı gününde kan gelmeye devam edince, istihaza olabileceği için, guslederek namaza başlar. Kanın kesilmeden sürekli aktığı yani istimrar olduğu anlaşılınca ise, ilk 5 günün ve 10 hayzdan sonraki 20 günün istihaza olduğu anlaşılır. İstihaza olan günlerdeki kılmadığı namazlarını kaza eder. Kan gelmeye devam ettikçe, bu şekilde hareket eder. Yani 10 hayz, 20 istihaza kabul eder.
b) Eğer temizlik tam olup, temiz günlere kanlı gün karıştığı için fasit ise, böyle fasit temizlik ile kan günleri toplamı 30’u geçmezse, yine 30’a tamamlayacak şekilde, istimrarlı günlerin ilk günleri istihaza kabul edilir.
Örnek
Bir kız ilk olarak, 11 kan ve 15 gün temiz görse, bundan sonra kesilmeden kan akarsa, ilk kanlı gün, on günü geçtiği için istihaza olduğu anlaşılır. 15 temiz günden önceki bir gün kanlı olduğu için, 15 temiz gün ve 1 kanlı gün fasit temizlik kabul edilir. Kan akmaya devam ederse, 30 güne tamamlamak için, devam eden kanın, ilk 4 günü istihaza yani temiz kabul edilir. Bundan sonra, 10 günü hayz, 20 günü istihaza olarak devam eder.
AÇIKLAMA
Kan görünce namazı bırakır. 11. gün kan gelmeye devam edince, istihaza olduğu anlaşılır, guslederek namaza başlar. 27. gün kan gelince, namazı bırakır. 37. gün yani ikinci aydaki 11. kanlı günde kan gelmeye devam edince, istihaza olduğu anlaşılır, yine guslederek namaza başlar. Kan gelmeye devam ettiği müddetçe, bu şekilde hareket eder. Yani 10 hayz, 20 istihaza kabul eder.
c) Kanlı günlerle temiz olan günlerin toplamı 30’u aşarsa, ilk 10 gün hayz olup, sonra istimrara kadar olan günlerin hepsi temiz kabul edilip, istimrardan sonra 10 gün hayz, 20 gün temiz olarak devam eder.
Örnek
Bir kız ilk olarak, 12 kan, 20 gün temizlik görse, sonra kan akmaya devam etse, bu kanlı günlerin 10 günü hayz, 20 günü istihaza kabul edilir.
AÇIKLAMA
Kan görünce namazı bırakır. 11. gün kan gelmeye devam edince, istihaza olduğu anlaşılır, guslederek namaza başlar. 33. gün kan gelince yine namazı bırakır; çünkü son hayzdan itibaren, en az 15 gün temiz geçmiştir. 43. gün yani ikinci aydaki 11. kanlı günde kan gelmeye devam edince, istihaza olduğu anlaşılır, guslederek namaza başlar. Kan gelmeye devam ettikçe, bu şekilde hareket eder. Yani 10 hayz, 20 istihaza kabul eder. .
4. Kural: Bir kız, sahih kan yani en fazla 10 gün kan ve fasit temizlik yani 15 günden az temizlik görse, sahih kan günleri âdet olur. Sonra 30 güne kadar temizlik kabul edilir, yani kanlı ve temiz günleri 30’a tamamlayacak şekilde, istimrarlı günlerin ilk günleri istihaza kabul edilir.
Örnek
Bir kız ilk olarak, 5 kan ve 14 gün temizlik görse, bundan sonra kan akmaya devam etse, ilk 5 kan ve bundan sonra 25 gün temiz olur. Toplam 30 günü tamamlamak için, istimrarın ilk 11 günü temiz kabul edilir. Bundan sonra, 5 günü hayz, 25 günü temiz olarak devam eder.
AÇIKLAMA
Kan görünce namazı bırakır. 6. günde kan kesilince, guslederek namaza başlar. 20. gün kan gelse de, namaza devam eder; çünkü 15 gün temiz geçmemiştir. Bu günün istihaza olduğu kesindir. 21. gün kan gelmeye devam edince, artık namazı bırakır. 30. günde yani ikinci ayın 11. kanlı gününde kan gelmeye devam edince, istihaza olduğu anlaşılır, guslederek namaza başlar. Kanın kesilmeden sürekli aktığı yani istimrar olduğu anlaşılınca ise, ilk 11 günün ve 5 hayzdan sonraki 25 günün istihaza olduğu anlaşılır. İstihaza olan günlerdeki kılmadığı namazlarını kaza eder. Kan gelmeye devam ettikçe, bu şekilde hareket eder. Yani 5 hayz, 25 istihaza kabul eder.
.
|
Hanefi’de nifas kanları
|
Renklerin açıklaması:
Nifas, doğumdan sonra gelen kan demektir. Elleri, ayakları, başı belli olan düşükte gelen kan da nifastır. Nifas zamanının azı yoktur. Doğumdan sonra hiç kan gelmezse, nifas görmemiş olur, namaza devam eder. Kan gelince, namazı bırakır. Kan kesildiği zaman, gusledip namaza başlar; ama önceki nifas âdeti kadar gün geçmeden, cima edemez. En çok zamanı, Hanefi’de 40 gündür. 40 gün tamam olunca, kan kesilmese de, gusledip, namaza başlar. 40 günden sonra gelen kan, istihaza olur. O halde nifas gününü de ezberlemek ve özel günler defteri’ne de yazmak gerekir.
Düşükte parmağı, ağzı veya burnu belli olursa, bütün çocuk doğurmuş gibi olur. Hiçbir yeri belli değilse, nifas olmaz; fakat kan, 3 gün veya daha fazla akarsa ve hayzdan kesileli 15 gün veya daha çok olmuşsa, hayz olur. Eğer 3 günden az ise veya daha hayz kesileli 15 gün olmamış ise, hayz değil, istihazadır. Namazını kılar, orucunu tutar. Vaty için gusül gerekmez
Hayzın 10 günü veya Nifasın 40 günü içinde, bir iki gün kan gelmese, kesildi sanıp, gusledip oruç tutsa, sonra yine süresi içinde kan gelse, hayz veya nifas olacağı için, o oruçları kaza eder. Kesilince yine gusleder. 3 veya daha fazla kan gelip, âdetinden önce kesilse, gusledip namazını kılar. Ancak âdeti geçmedikçe vaty caiz olmaz. Nifas da böyledir.
Hayz âdetinden fazla kan gelip, 10 güne kadar kan devam etse veya 10 gün gelmeden kesilse, geldiği gün kadarı hayz olur. Eğer kan, 10 günü aşarsa, âdetinden fazlası hayz olmaz, âdetinden fazla kan geldiği istihazalı günlerdeki, kılmadığı namazları daha sonra kaza eder. Nifasın 40 günü de, hayzın 10 günü gibidir. Yani nifas âdetinden fazla kan gelip, 40 güne kadar kan devam etse veya 40 gün gelmeden kesilse, geldiği gün kadarı nifas olur. Eğer kan, 40 günü aşarsa, nifas âdetinden fazlası istihaza olur, nifas âdetinden fazla kan geldiği istihazalı günlerdeki, kılmadığı namazları daha sonra kaza eder.
İlk doğumla ilgili örnekler::
1) Bir kadın, ilk doğumunda 30 gün kan görse, bu 30 günün hepsi nifas olur. Kan kesilince, gusledip namaza başlar. 31. günden 40. güne kadar kan gelmediği için, nifas âdeti 30 gün olur.
2) Bir kadın, ilk doğumunda 40 gün kan görse, bu 40 günün hepsi nifas olur. 40 günden sonra, kan kesilmese de, gusledip namaza başlar.
3) Bir kadın, ilk doğumunda 45 gün kan görse, 40 günü nifas, sonra gelen 5 gün ise istihaza olur. 41. gün kan geldiği halde, artık gusledip namaza başlar.
4) Bir kadın, ilk doğumunda 5 kan, 30 temiz, 5 kan görse, aradaki 30 temiz gün de aktı kabul edilir. 40 günün hepsi nifas olur. 40 günden sonra kan gelse de, gusledip namaza başlar.
5) Bir kadın, ilk doğumunda 5 kan, 30 temiz, 10 kan görse, aradaki 30 temiz gün aktı kabul edilir. 40 günü geçtiği için istihaza var demektir. İlk 40 gün nifas, son 5 gün istihaza olur. 41. gün kan gelmeye devam ettiği halde, istihaza olduğu için, artık gusledip namaza başlar.
6) Bir kadın, ilk doğumunda hiç kesilmeden 60 gün kan görse, 40 günü geçtiği için istihaza var demektir. İlk 40 gün nifas, sonra 15 gün istihaza olur. 15 gün temiz geçmiş sayılacağı için, artık bundan sonra gelenler hayz olur. Yani son 5 kanlı gün hayz olur. 41. gün kan gelmeye devam edince, gusledip namaza başlar. 15 istihazalı gün bitince, yani 56. gün yine namazı bırakır. 61. gün kan kesilince, yine gusledip namaza başlar.
İkinci ve sonraki doğumlarla ilgili örnekler:
7) Nifas âdeti 35 gün olan bir kadın, bu doğumunda 29 gün kan görse, nifas âdeti değişir, 29 güne iner. Kan kesilince, gusledip namaza başlar; fakat önceki âdeti olan 35 gün geçene kadar cima caiz olmaz.
8) Nifas âdeti 33 gün olan bir kadın, bu doğumunda 42 gün kan görse, 40 günü geçtiği için istihaza var demektir. Bu durumda, önceki nifas âdeti geçerli olur. Yani ilk 33 gün nifas, sonraki 9 gün istihaza olur. Nifas âdeti değişmemiş olur.
41. gün kan geldiği halde, istihaza olduğu için, gusledip namaza başlar. İstihaza olan 34.-40. günler arasında namaz kılmadığı 7 günü, daha sonra kaza eder.
9) Nifas âdeti 30 gün olan bir kadın, ikinci doğumunda 20 kan, 15 temiz, 10 kan görse, aradaki 15 temiz gün aktı kabul edilir. 40 günü geçtiği için istihaza var demektir. Bu durumda, önceki nifas âdeti geçerli olur. Yani 45 günün ilk 30 günü nifas olur. Son 10 gün istihaza olur. Nifas âdeti de değişmemiş olur.
21. gün kan kesilince, gusledip namaza başlar. 36. gün kan gelince, yine namazı bırakır. 41. gün kan geldiği halde, istihaza olduğu anlaşıldığı için, gusledip namaza başlar. 40 günden önce nifas zannederek kılmadığı 5 günü, istihaza olduğu anlaşıldığı için, daha sonra kaza eder.
10) Nifas âdeti 20 gün olan bir kadın, ikinci doğumunda 5 kan, 30 temiz, 1 kan görse, aradaki 30 temiz gün aktı kabul edilir. Âdeti değişir, 36 güne çıkar. Kan kesilince, gusledip namaza başlar.
|
.
|
Maliki’de nifas kanları
|
Renklerin açıklaması:
1- Maliki mezhebinde, nifasta kan gelen günlerin toplamının azami süresi 60 gündür. [Hanefi’de, nifasın başlangıcından 40 güne kadar geçen temiz ve kanlı günlerin toplamıdır. Maliki’yi taklit eden, nifas âdetinden sonrasını veya nifas âdeti yoksa 40 günden sonrasını kaza eder.]
2- Nifas görürken, 15 gün hiç kan gelmese, artık temizlenmiş olur. Bu 15 günlük temizlikten sonra tekrar kan gelirse, bu kan nifas değil, hayz kanıdır. [Hanefi’de ise 40 güne kadar nifastır.]
3- Nifas kanamaları arasındaki temizlik günleri 15 günden az olursa, aradaki kanlar nifas sayılır. Aradaki temizlik günleri hesaptan düşülerek kanama günleri toplanıp 60 günü bulursa, bu durumda kadının nifası sona ermiş olur.
4- Maliki’de nifasta 15 temiz gün geçmeden yine kan gelirse, bu gelen nifas olur. 15 temiz gün geçtikten sonra gelirse hayz olur. Nifas kanları arasında 15 veya daha fazla temizlik olursa, artık nifas bitmiş demektir, 60 günü beklemek gerekmez. 15 veya daha çok temiz günden sonra kan gelirse bu nifas değil, hayz kanı olur. Eski nifas âdeti yok ise, Hanefi’de kırk güne kadar gelen kanlar nifas sayılır.
5- Sezaryenle, yani karın yarılarak çocuk alınınca gelen kan nifas olmaz. [Hanefi’de nifas olur. Maliki’yi taklit eden Hanefi, burada kendi mezhebi olan Hanefi’ye uyar.]
Örnekler:
1) Hanefi’ye göre nifas âdeti 30 gün olan ve Maliki’yi taklit eden bir kadın, bu doğumunda, 42 gün kan görse, Maliki’ye göre, 42 günü de nifas olur. Hanefi’ye göre ise, kanlı günler 40 günü geçtiği için, nifas âdeti geçerli olur. Yani 42 günün ilk 30 günü nifas, sonraki 12 gün istihaza olur.
43. gün kan kesilince, gusledip namaza başlar. Maliki’yi taklit ettiği için, kanlı günler 40 günü aştığı halde, 41. gün namaza başlamaz; çünkü Maliki’de arada 15 veya daha fazla temiz gün geçmedikçe, toplam 60 güne kadar görülen kanlı günler nifas olur. Hanefi’ye göre istihaza olduğu anlaşılan ve namaz kılmadığı 12 günü daha sonra kaza eder.
2) Maliki’yi taklit eden bir kadın, ilk doğumunda, 55 gün kan görse, Maliki’ye göre, 55 günü de nifas olur. Hanefi’ye göre ise, 40 günü aşan 15 kanlı gün istihaza olur.
56. gün kan kesilince, gusledip namaza başlar. Hanefi’ye göre istihaza olduğu anlaşılan ve namaz kılmadığı 15 günü daha sonra kaza eder.
3) Maliki’yi taklit eden bir kadın, ilk doğumunda, 60 gün kan görse, Maliki’ye göre, 60 günü de nifas olur. Hanefi’ye göre ise, 40 günü aşan 15 kanlı gün istihaza, bundan sonraki 5 kanlı gün ise hayz olur. Maliki’de 60 güne kadar nifas olduğu için, Hanefi’ye göre 40 günü aşan istihazalı günlerde namaz kılmaz.
61. gün kan kesilince, gusledip namaza başlar. Hanefi’ye göre istihaza olduğu anlaşılan ve namaz kılmadığı 15 günü daha sonra kaza eder.
4) Hanefi’ye göre nifas âdeti 21 gün, hayz âdeti ise 8 gün olan ve Maliki’yi taklit eden bir kadın, bu doğumunda, 7 kan, 13 temiz, 3 kan, 15 temiz, 5 kan görse, Maliki’ye göre, 7 kan ve 3 kan gördüğü günler nifas olur. Aradaki günler temizdir. Son 5 kanlı gün, 15 temiz günden sonra geldiği için Maliki’ye göre hayz olur. Hanefi’ye göre ise, kanlı günler 40 günü aştığı için, nifas âdeti geçerli olur. Yani aradaki 13 temiz gün de aktı kabul edilerek, ilk 21 gün nifas, bundan sonraki 2 kanlı gün ile 15 temiz günden sonraki 5 kanlı gün istihaza olur.
8. gün kan kesilince gusledip namaza başlar. 21. gün kan gelince yine namazı bırakır. 24. gün kan kesilince yine gusledip namaza başlar. 39. gün kan gelince yine namazı bırakır. 41. gün kan gelmeye devam edince, yine namaz kılmaz; çünkü bu günler Maliki’ye göre hayzdır. 5 kanlı günden sonra kan kesilince yine gusledip namaza başlar. İstihaza olduğu anlaşılan ve namaz kılmadığı 7 günü daha sonra kaza eder.
|
.
|
Âdet günlerinin değişmesi
|
Sual: Âdeti 26 gün temiz 8 gün hayz olan bir kadın, aşağıda verilen yedi örnekteki gibi kan görse, yeni hayzı kaç gün olur?
CEVAP
Kan, 10 günü geçerse istihaza var demektir. İstihazalı günlerde, âdet hesaplanırken şu kurallara uyulur:
1- İmam-ı Muhammed’e göre, hayzın ilk ve son gününün kanlı olması lazımdır. (İslâm Ahlâkı)
2- On günlük hayz müddeti içinde, kan görülen günler arasında bulunan temizlik günleri [fasit temizlik olduğu için] hayz kabul edilir. (S. Ebediyye)
3- İki hayz arasında en az 15 temiz günün bulunması lazımdır. 15 gün sayılırken, arada bulunan istihazalı [fâsid kan olan] günler de temiz sayılır. (İslâm Ahlâkı)
4- Önceki sayısından farklı olan sonraki kan günleri, 10 günden fazla olur ve bunun 3 veya daha fazla günü, önceki âdet günleri içinde bulunmazsa, âdetin zamanı değişir. Sayısı değişmeyip ilk görüldüğü günden başlar. 3 veya daha fazla günü âdet zamanına rastlarsa, rastladığı gün sayısı hayz, kalanı istihaza olur. (İslâm Ahlâkı)
Aşağıdaki örneklerde, beyaz yerler temiz günleri, pembeler kanlı günleri, kırmızılar hayzlı günleri, kahverengiler aktı kabul edilen günleri, griler de, istihazalı günleri göstermektedir.
1) 30 temiz, 2 kan, 3 temiz ve 7 kan görse:
CEVAP
Kan 10 günü geçtiği için istihaza vardır. Rastlayan gün, 3’ten az olduğu için, eski âdeti olan 8 gün geçerlidir.
8 gün, ilk kanlı günden itibaren hesaplanır. Yani 2 kanlı günden itibaren sayılır. 3 temiz gün de aktı kabul edildiği için, 8 gün hayz olur.
2) 25 temiz, 1 kan, 2 temiz, 2 kan, 3 temiz ve 3 kan görse,
CEVAP
Kan 10 günü geçtiği için istihaza vardır. Rastlayan 3 gün var. 3 temiz gün de aktı kabul edilir. Dolayısıyla çakışan gün 6 olur. Yeni hayzı 6 gündür.
3) 26 temiz, 1 kan, 6 temiz, 5 kan görse,
CEVAP
Kan 10 günü geçtiği için istihaza vardır. İki kanlı günün arasındaki 6 temiz gün de aktı kabul edileceği için, 8 gün rastlamış oluyor. 1 kanlı gün âdetin başlangıcıdır. 5 kanlı günün ilki de hayzın sonudur. 5 kanlı günün son 4 günü istihaza olur.
4) 13 temiz, 1 kan, 6 temiz, 4 kan, 2 temiz, 2 kan, 1 temiz, 3 kan görse,
CEVAP
Kan 10 günü geçtiği için istihaza vardır. Rastlayan 5 günün arasındaki 1 temiz gün de, aktı kabul edilip, rastlayan 6 gün olur. Yeni âdeti 6 gün olur.
5) 23 temiz, 7 kan, 4 temiz ve 1 kan görse,
CEVAP
Kan 10 günü geçtiği için istihaza vardır. Rastlayan 4 gün âdeti olur. 7 kanlı günün ilk 3’ü ile 4 temiz günden sonra görülen 1 kanlı gün istihaza olur.
.
|
Mâlikî’de âdetin değişmesi
|
Sual: Hayzının en çoğu 7 gün kan olan, Mâlikî'yi taklit eden bir Hanefî'nin âdeti, 20 temiz, 7 kan iken, aşağıda belirtilen sayılarda kan görse, âdeti nasıl değişir?
CEVAP
Mâlikî’de, sonraki ayda, âdeti değişirse, âdetlerinden en çoğunun 3 gün fazlası hayz olur. Daha fazlası ve 15 günden fazlası istihaza olur. (S. Ebediyye)
Sualdeki kadının durumunu her ay için bildirelim:
1. ay: 18 temiz, 3 kan, 2 temiz, 1 kan, 1 temiz ve 5 kan görse, kan 10 günü geçtiğinden istihaza vardır.
Hanefî'ye göre kanlı günler eski âdetine 7 gün rastladığı için hayzı değişmez, yine 7 gün olur. 3 kanlı günün ilk 2’si ve 5 kanlı günün son 3 günü istihazadır.
Mâlikî'ye göre ise 7 + 3 = 10 güne kadar gördükleri hayz, sonrakiler istihazadır. Bu ay 12 gün kan gördüğünden bunun ilk 10 günü hayz, sonraki 2 gün istihazadır. Hayzının en çoğu 10 güne çıkmıştır.
2. ay: 24 temiz, 2 kan, 1 temiz, 6 kan, 1 temiz, 4 kan, görse, kan 10 günü geçtiğinden istihaza vardır.
Hanefî'ye göre kanlı günler önceki âdetine 2 gün rastladığı için (3 günden az) baştan eski hayzı kadarı esas alınır. Hayzı yine 7 gündür. Temizlik süresi 24 güne çıkar. 2 kan, 1 temiz ve 6 kanlı günün ilk 4 ü hayz olur. Geriye kalan günler istihazadır.
Mâlikî'ye göre ise hayzın en çoğu 10 gün olduğuna göre, 10 + 3 = 13 güne kadar gördükleri hayz, sonrakiler istihaza olur. Bu ay 14 gün kan gördüğünden bunun ilk 13 günü hayz, sonraki 1 gün istihazadır.
13. gün gusledip 14. gün namazını kılar. Hanefî'ye göre istihaza olan günleri kaza eder.
3. ay: 19 temiz, 4 kan, 4 temiz, 1 kan, 1 temiz ve 5 kan görse, kan 10 günü geçtiğinden istihaza vardır. İstihaza olduğu için istihazasız son ay esas alınır.
Hanefî'ye göre 4 kanlı günün son 3 günü, eski hayza rastladığından 3 gün hayz, 4 kanlı günün 1. günü ve diğer günler istihaza olur.
Mâlikî'ye göre ise, en çok hayzı 13 idi. 13 + 3 = 16 eder. 15 günü geçtiği için hayzı 15 güne çıkar. İlk günden itibaren 4 kan + 4 temiz + 1 kan + 1 temiz + 5 kan = 15 gün hayz olur.
Hanefî'ye göre istihazalı olan günleri kaza eder.
4. ay: 23 temiz ve 10 kan görse, istihaza olmadığı için Hanefî'ye göre hayzı 10 güne, temizlik süresi ise, 23 güne çıkar. Mâlikî'de de hayzı 10 gündür.
5. ay: 25 temiz, 8 kan, 2 temiz, 1 kan, 1 temiz ve 4 kan görse, kan, 10 günü geçtiğinden istihaza vardır. 4. aydaki istihazasız son hayzı esas alınır.
Hanefî'ye göre, eski hayzına rastlayan 8 gün hayz, diğer günler istihazadır.
Mâlikî’de ise, hayzının en çoğu 15 gün olduğu için, artık 3 gün eklenmez. İlk günden itibaren 15 gün hayzdır. 16. gün gusledip namazlarını kılar. Hanefî'ye göre istihazalı olan günleri kaza eder.
6. ay: 22 temiz, 1 kan, 2 temiz, 3 kan, 2 temiz, 2 kan, 1 temiz ve 2 kan görse, kan, 10 günü geçtiğinden istihaza vardır. İstihazasız son ay olan 4. aydaki hayzı esas alınır.
Hanefî'de eski hayza rastlayan 3 kan + 2 temiz + 2 kan = 7 gün hayz, diğerleri istihaza olur.
Mâlikî'de ise, hayzının en çoğu 15 gün olduğu için ilk günden itibaren 13 gün hayz olur. Hanefî'ye göre istihazalı olan günleri kaza eder.
|
.
|
Hayız örnekleri
|
Sual: Âdeti 21 temiz, 8 hayz olan Hanefî bir kadın, aşağıdaki şekillerde kan görse, yeni âdeti ne olur?
CEVAP
1. ayda: 20 temiz 4 kan, 6 temiz, 1 kan, 1 temiz, 3 kan görse,
Eski âdetine 3 gün rastladığından, 3 gün hayz, diğer kanlı günler istihaza olur. İstihazalı günlerde kılmadığı namazlarını temizlenince kaza eder.
Mâlikî'ye göre, hayzı 11 gün olur. Çünkü âdetinin en çoğu 8 idi. Yeni hayzını hesaplarken, en çok hayız gördüğü gün sayısına 3 ilave edilir.
2. ayda: 18 temiz, 3 kan, 4 temiz, 4 kan görse,
Eski âdetine 4 gün rastladığından 4 gün hayz, diğer kanlı günler istihaza olur. İstihazalı günlerde kılmadığı namazlarını temizlenince kaza eder.
Mâlikî'ye göre, hayzı 11 gün olur. Kanlı günler arasındaki temiz günler de aktı kabul edilir.
3. ayda: 27 temiz 6 kan 1 temiz 5 kan görse,
Eski âdetine 3 veya daha fazla gün rastlamadığından eski âdeti geçerli olur. Yani 6 kan + 1 temiz + 1 kan = 8 gün hayzdır. Son 4 kanlı gün istihazadır. İstihazalı günlerde kılmadığı namazlarını temizlenince kaza eder.
Mâlikî'ye göre, hayzı 12 gün olur. Aradaki 1 temiz gün aktı kabul edilir.
4. ayda: 21 temiz 4 kan 3 temiz 7 kan görse,
Eski âdetine 8 gün rastladığından 8 gün hayz, diğer kanlı günler istihaza olur. Aradaki 3 temiz gün de aktı kabul edilir. İstihazalı günlerde kılmadığı namazlarını temizlenince kaza eder.
Mâlikî'ye göre, bu ayki hayzı 14 güne çıkar. Çünkü en fazla hayzı 12 gün idi. 3 daha eklenince 15 olur. Yani bu ay 15 güne kadar gelenler hayz olur. 14 geldiği için, 14 gün olur. Kanlı günler arasındaki 3 temiz gün aktı kabul edilir.
5. ayda: 20 temiz 3 kan 1 temiz 1 kan 1 temiz 8 kan görse,
Aradaki 2 gün de aktı kabul edildiğinden, eski âdeti olan 8 güne hepsi rastlıyor. 8 gün hayz, diğer kanlı günler istihaza olur. İstihazalı günlerde kılmadığı namazlarını temizlenince kaza eder.
Mâlikî'ye göre de, hayzı 14 gün olur. Kanlı günler arasındaki temiz günler de aktı kabul edilir.
6. ayda: 27 temiz 5 kan 4 temiz, 2 kan, 1 temiz 3 kan görse,
Eski âdetine 3 veya daha fazla gün rastlamadığından eski âdeti geçerli olur. Eski âdeti 8 gün idi. Baştan itibaren 8 gün sayılınca, âdetin sonu kanlı olmuyor. Onun için, İmam-ı Muhammed’e göre âdeti 5 gün olur. İmam-ı Ebu Yusuf'a göre, sonu kansız da olsa, eski âdeti olan 8 gün hayz olur. 5 kanlı gün ve sonra gelen 3 temiz gün hayızdır. Sonraki kanlı günler istihaza olur. İstihazalı günlerde kılmadığı namazlarını temizlenince kaza eder.
Mâlikî'ye göre de, hayzı 15 gün olur. Kanlı günler arasındaki temiz günler de aktı kabul edilir.
7. ayda: 23 temiz 2 kan 2 temiz 3 kan 1 temiz 2 kan görse,
Kanlı günler 10 günü aşmadığından çakışana bakılmaz. Yani istihaza yok, 10 günün hepsi hayzdır. Kanlı günler arasındaki temiz günler de aktı kabul edilir.
Mâlikî'ye göre de, hayzı 10 gün olur. Kanlı günler arasındaki temiz günler aktı kabul edilir.
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
.
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
.
www.mehmetoruc.com/rehber/namaz2/besvakitnamaz/.../hayzvenifas.ht...
HAYZ VE NİFAS. Beyazdan başka her renge Hayz kanı denir. Hayz görmeye başlayan kız Bâliga olmuş ol
.
Beyazdan başka her renge Hayz kanı denir. Hayz görmeye başlayan kız Bâliga olmuş olur. Kan görüldüğü andan, kesilene kadar olan günlerin sayısına âdet zamanı denir.
Âdet zamanı en çok 10, en az 3 gündür. 10 günden sonra gelen kana İstihâza kanı denir. Bu, hastalık kanıdır. Diğer üç mezhebde hayzın en çoğu 15 gündür. Hayz kanı devamlı akmayabilir. Hergün az miktar kan görülmesi, hayz hâlinin devam ettiğini gösterir.
İki âdet arasında en az 15 gün temizlik hâli olur. Kan, en az 15 günlük temizlikten sonra gelip 3 günden önce kesildiğinde, namaz vaktinin sonu yaklaşıncaya kadar bekler. Sonra gusletmeden yalnızca abdest alıp, o namazı kılar ve önce kılmadıklarını kazâ eder. O namazı kıldıktan sonra kan yine gelirse, namaz kılmaz. Yine kesilirse vaktin sonuna doğru abdest alıp, o namazı kılar ve kılmadıklarını kazâ eder. 3 gün tamam oluncaya kadar böyle yapar.
Üç gün kan gelip, normal âdet süresinden önce kesildiğinde, namaz vakti sonuna kadar bekler, kan görmezse gusledip, o namazı kılar. Kılmadıklarını kazâ etmez. Normal âdet zamanı geçinceye kadar bekler.
Âdet zamanı belli olan kadın, bir defa başka sayıda hayz kanı görse, âdeti değişmiş olur. Temiz gün sayısı da böyledir. Meselâ, âdeti 5 gün, temizlik hâli 20 gün olan bir kadın, hayz hâlini 7 gün görse âdeti değişmiş 7 gün olmuş olur.
Âdeti 7 gün olan kadının kanı, 8 gün devam eder sonra kesilirse, âdeti 8 güne çıkmış olur. Fakat 11. gün tekrar gelirse, 7 günden sonrası istihâza kanı olur. 7 günden sonraki namazlarını kazâ eder. Normal âdeti 7 gün iken 5günde kan kesilirse, gusledip namazını kılar.
Âdetin başlayış ve bitiş vaktini bilmek çok önemlidir. Meselâ, âdeti 5 gün olan kadının özrü, 10 günü 3 dakika aşmış olsa, âdet zamanı olan 5 günden sonra gelenler, istihâza kanı olur. 10 gün geçmeden ya'nî 10 günden birkaç dakika önce kesilmiş olursa, hepsi hayz olur. Bunun için her kadının, kendi hayz ve temizlik gün sayısını ezberlemesi gerekir.
Ramazanda, sahurdan sonra, hayzdan veya nifâstan kesilen, o gün yiyip içmez. Fakat, o günü kazâ eder. Hayz veya nifâs gündüz başlarsa, o gün yiyip içer.
Hayz olmayıp istihâza kanı gelen kadın, idrarını tutamıyan veya bir yerinden devamlı kan akan kimse gibi özürlü olur. Kan aksa da, namazını kılar, orucunu tutar. Özürlü olduğu için, her namaz için, o namazın vakti girince abdest alması lâzımdır. Fakat Mâlikî'yi taklîd ederse, abdesti bozulmuş olmaz.
Lohusalık kanına nifâs kanı denir. Nifâsın en çoğu 40 gündür. Daha sonra gelen kan istihâza kanıdır. Nifâsta da âdet günü vardır.
Meselâ, nifâs âdeti ilk çocuğunda 25 gün ise, bundan sonraki çocuğunda 25 gün olur. Âdeti değişmemişse âdeti 25gün olur demektir.
Hayzlı veya nifâslı şunları yapamaz:
1- Namaz kılamaz.
2- Oruç tutamaz.
3- Kur'ân-ı kerîm okuyamaz. Hadîs-i şerîfte, (Hayzlı, cünüp olan, Kur'ândan birşey okuyamaz) buyuruldu.
4- Mushafa el süremez. Çünkü Kur'ân-ı kerîmde, (Ona [Kur'ân-ı kerîme] temiz olanlardan başkası dokunamaz)buyuruluyor. (Vâkıa 79) Peygamber efendimiz de, (Kur'âna ancak temiz olan dokunabilir) buyurdu.
5- Câmiye giremez. Hadîs-i şerîfte, (Cünüp ile hayzlıya mescide girmek helâl olmaz) buyuruldu.
6- Kâ'beyi tavâf edemez. Çünkü tavâfta abdestli olmak lâzımdır.
7- Zevciyet muâmelesinde bulunamaz. (Bekâra 222)
| BAŞA DÖN |
.
.
kitap.mollacami.com › Kitaplar
HAYZ VE NİFAS RİSALESİ. Eserin yazarı Mehmet Ali Demirbaş. Türkiye Gazetesi Yayınları HAYZ VE NİFA
.
.
.XXXXXXXXXXXXXX
www.ehlisunnetbuyukleri.com/Sorularla-Islamiyet/Sesli/...Hayz-ve.../978
Sual: Maliki mezhebinde hayz ve nifas bilgileri nasıldır? CEVAP Maddeler halinde bildirelim: 1- Hayzın en azı y
.Sual: Maliki mezhebinde hayz ve nifas bilgileri nasıldır?
CEVAP
Maddeler halinde bildirelim:
1- Hayzın en azı yoktur. Bir damla gelse de hayz kabul edilir. En fazlası ise 15 gündür. 15günden fazla gelirse istihaza [özür] olur. [Hanefi’de hayzın en azı 3, en fazlası 10 gündür. Bundan azı veya çoğu istihazadır. Maliki’yi taklit eden kadın, Hanefi’ye göre istihaza olup da, Maliki’ye göre hayz olan günlerde namaz kılmaz, istihaza olan bu günleri daha sonra kaza eder. Mesela Hanefi’de bir kadının âdeti 5 gün iken, 8., 12. ve 14. günleri kan görse, Hanefi’ye göre, âdeti yine 5’tir, kan görülen 8., 12. ve 14. günleri istihazadır.]
Maliki'de ise, bir sonraki ay, âdeti değişirse, âdetlerinden en çoğunun üç gün fazlası hayz olur. Daha fazlası ve onbeş günden fazlası istihaza olur. Yani, âdeti 5 gün olduğu için [5 günden sonra gelen kanların toplamı olan 3, âdet gününe eklenerek 5+3=8] 8 güne çıkmış olur, diğer günler istihaza olur.
2- İkinci hayzın olabilmesi için, aradan en az 15 gün geçmesi gerekir. 15 gün geçmeden kan gelirse, bu hayz değildir, istihazadır. Gusletmeden namaz kılınır. [Hanefi’de de böyledir.]
3- Ayiseden [70 yaşından sonra] gelen kan hayz değil, istihazadır. [Hanefi’de ayise yaşı 55, Maliki’yi taklit eden kadın, bu günlerde kan gelirse, namaz kılmaz; ama kesilince kaza eder.]
4- Hamileden ve doğumdan önce gelen kan hayzdır. [Hanefi’de istihazadır. Maliki’yi taklit eden kadın, bu kanlı günlerde, orucunu tutar fakat namaz kılmaz. Namazını daha sonra kaza eder.]
5- Sezaryenle, yani karın yarılarak çocuk alınınca gelen kan nifas olmaz. [Hanefi’de nifas olur. Maliki’yi taklit eden Hanefi, burada kendi mezhebi olan Hanefi’ye uyar.]
6- Nifasta kan gelen günlerin toplamının azami süresi 60 gündür. [Hanefi’de, nifasın başlangıcından 40 güne kadar geçen temiz ve kanlı günlerin toplamıdır. Maliki’yi taklit eden, nifas âdetinden sonrasını veya nifas âdeti yoksa, 40 günden sonrasını kaza eder.]
7- Nifas görürken, 15 gün hiç kan gelmese, artık temizlenmiş olur. Bu 15 günlük temizlikten sonra tekrar kan gelirse, bu kan nifas değil, hayz kanıdır. [Hanefi’de ise 40 güne kadar nifastır.]
8- Nifas kanamaları arasındaki temizlik günleri 15 günden az olursa nifas sayılır. Aradaki temizlik günleri hesaptan düşülerek kanama günleri toplanıp 60 günü bulursa, bu durumda kadının nifası sona ermiş olur. Mesela 20 kan, 7 temiz, 17 kan, 10 temiz, tekrar 23 kan görse, kan görülen günler toplamı 60’ı bulduğu için, nifası sona ermiş demektir. [Maliki’yi taklit eden, kadının nifas kanı 40 günü geçerse, âdetinden sonraki kan günleri Hanefi’de istihazadır, bugünlerdeki namazları kaza etmesi gerekir.]
9- Nifastan 15 gün geçmeden yine kan gelirse nifas kanı olur. 15 gün geçtikten sonra gelirse hayz olur. Nifas kanları arasında 15 veya daha fazla temizlik olursa, artık nifas bitmiş demektir,60 günü beklemek gerekmez. 15 veya daha sonra kan gelirse bu nifas değil, hayz kanı olur.
10- Hayz veya nifaslı kadının göbekle diz arasına çıplak olarak dokunmak caiz değildir. [Maliki'yi taklit eden Hanefi, kendi mezhebinin hükmüne uyar.]
11- Maliki’de, âdetinden en çoğunun, üç gün fazlası hayz olur. Daha çoğu ve 15 günden fazlası istihaza olur. (S. Ebediyye)
Yani bir kadının âdeti inip çıksa ve en çoğu 9 gün olsa, son ay 14 gün kan görse, Maliki’ye göre, bunun ancak, 9 + 3 = 12 günü hayz, diğer iki kanlı gün istihaza olur. Hanefi’ye göre ise, hayzı yine 9 gün olur, diğer kanlı günler istihaza olur. Eğer kesilmeden 15 gün devam etse, Maliki’ye göre, yine 12 günü hayz, geri kalanı istihaza olur. Maliki’yi taklit eden kadın, âdeti olan 9 günden sonra kılamadığı namazları kaza eder.
Maliki’yi taklitle ilgili sualler
Sual: Maliki’yi taklit eden bir kadının hayzı, her zaman 10 gün iken 13 gün devam etse, on günden sonra, orucunu tutup namazını kılması gerekir mi?
CEVAP
10 günden sonra 13 güne kadar hayz devam ederse, bu 3 gün namaz kılmaz, fakat oruç tutar; çünkü oruçta Maliki taklit edilmiyor. Daha sonra 10 günden sonraki kılamadığı 3 günlük namazını kaza eder. Hanefi ve Maliki’de hayz sebebiyle tutulamayan oruçlar kaza edilir.
Sual: İstihaza kanı Maliki’yi taklit eden kadının abdestini bozar mı?
CEVAP
Bozmaz.
Sual: Maliki’ye göre de istihazalı olan günlerde, Maliki’yi taklit etmeyen kadın, istihaza kanı için Maliki’yi taklit etse, istihaza kanı abdestini bozar mı?
CEVAP
İstihaza kanı Maliki’yi taklit edenin abdestini bozmaz. Başka abdesti bozan bir sebep olmazsa, sabah aldığı abdest ile yatsıyı kılabilir.
Sual: Maliki’yi taklit eden kız, hayz olmaya başlayınca, kan durmadan aksa, ne yapar?
CEVAP
Hanefi’de ilk 10 günü hayz, 20 günü istihaza kabul edilir. Maliki’yi taklit edince, 15 günü hayz, 15günü istihaza kabul edilir. Şafii’de de böyledir.
Sual: Maliki’yi taklit ediyorum. Her ay hayzım 3 gün iken, bu ay 11 gün sürdü. Hayzım değişti mi? Bu günlerde namaz kılmam gerekir miydi?
CEVAP
Hayz değişmedi, yine 3 gündür. Ancak Maliki’yi taklit ettiğiniz için, daha önce 3 günden çok kan gelmemişse, Maliki’ye göre, hayzınız 3+3=6 gün olur. Ancak kanın 10 günden önce kesilme ihtimali olduğu için 10 güne kadar namaz kılınmaz. 10 günden sonra, 3 günden sonrakiler kaza edilir.
Sual: Temizlik günü 23, âdet günü 6 olan Maliki’yi taklit eden bir kadın, 15 güne kadar kan devam etse, namazlarını nasıl kılar?
CEVAP
Bir damla kan gelse de, Maliki’ye göre hayzlı olur. Maliki’de, âdetinden en çoğunun, üç gün fazlası hayz olacağı için, 6 gün hayzdan sonra, 9 güne kadar hayzlı sayılır. 10. günü gelince de, yine Hanefi’ye göre âdeti değişmiş olabileceğini düşünerek namaz kılmaz. 11. günü gelince bunun özür olduğu anlaşılır. Hemen 11. günden itibaren namaza başlar ve 6 günden sonraki kılmadığı namazlarını kaza eder. 15 güne kadar gelen kanlar özür sayılır.
Sual: Âdet günü 6 gün olan Maliki’yi taklit eden hanefi bir kadının hayzı, normal temizlikten sonra düzensiz olsa, 3 günden önce gelirse ne yapar, 3 günden sonra gelirse ne yapar, bir daha gelene kadar beklediği süre bir namaz vakti midir yoksa 24 saat midir?
CEVAP
Hanefi'de şöyledir: Kadın âdetinden en az 15 gün sonra, kan görmeye başlasa, namazı ve orucu bırakır. Eğer, 3 gün olmadan kesilse, namazın son vaktine [o namazı kılacak] kadar bekler, abdest alıp namazını kılar. Kan gelirse, namaz kılmaz. 3 güne kadar böyle devam eder, gusül gerekmez. Çünkü bunun âdet kanı olmama ihtimali vardır. Yalnız abdest kifâyet eder.
Maliki'de ise bir damla bile gelse hayz olduğu için, kan kesilene kadar namaz kılmaz. Kan kesildiğine kanaat getirince gusledip namazlarını kılar. Her namaz vaktinde bir damla geliyorsa, kan kesilince namaz vaktinin sonuna kadar bekler, sonra gusledip namazını kılar.
Sual: Maliki’yi taklit eden bir hanımın lohusalık döneminde hayz ve nifas durumu nasıldır, Hanefi mezhebine göre fark var mıdır?
CEVAP
Hanefi’de lohusalık kırk gün iken, Maliki’de 60 gündür. Kan geldiği günler 60 günü doldurana kadar namaz kılınmaz. Kırk günden sonra temiz olunduğu günler gusledilip namaz kılınır, kan gelirse kılınmaz. Onun için kan gelen günleri hesap etmeniz lazım. Temiz günleri değil, kan gelen günler 60 günü doldurması gerekir. Daha önce kesilirse zararı olmaz. Diyelim ki 20 günde kesildi. O zaman problem kalmaz. Kırk günü geçince hâlâ kan gelirse işte o zaman problem çıkıyor.
Maliki taklit edilince Maliki’ye göre hayz ve nifasın yani lohusalığın hükmünü bilmek gerekir.
Sual: S. Ebediyye’de, (Maliki’de, âdetinden en çoğunun, üç gün fazlası hayz olur. Daha çoğu ve 15 günden fazlası istihaza olur) diyor. Buna birkaç örnek verebilir misiniz?
CEVAP
Bir kadının âdeti inip çıksa ve en çoğu 9 gün olsa, son ay 14 gün kan görse, bunun ancak, 9 + 3 = 12 günü hayz, diğer kanlı günler istihaza olur. Hanefi’ye göreyse, hayzı yine 9 gün olur, diğer kanlı günler istihaza olur. Eğer kesilmeden 15 gün devam etse, Maliki’ye göre, yine 12 günü hayz, geri kalanı istihaza olur. Maliki’yi taklit eden kadın, âdeti olan 9 günden sonra kılamadığı namazları kaza eder.
Sual: Temizlik günü 23, âdet günü 6 olan ve Maliki’yi taklit eden bir kadın, 15 güne kadar kan devam etse, namazlarını nasıl kılar?
CEVAP
15 gün temizlikten sonra, bir damla kan gelse de, Maliki’ye göre hayzlı olur. Maliki’de, âdetinden en çoğunun, üç gün fazlası hayz olacağı için, 6 gün hayzdan sonra 9 güne kadar hayzlı sayılır. 10. günü gelince de, yine Hanefi’ye göre âdeti değişmiş olabileceği düşünülerek namaz kılınmaz. 11. günü gelince bunun özür olduğu anlaşılır. Hemen 11. günden itibaren namaza başlanır ve 6 günden sonraki kılmadığı namazları kaza eder. 15 güne kadar gelen kanlar özür sayılır.
Sual: Maliki mezhebini taklit eden bir kadının âdeti her zaman 5 gün kan, 25 temiz olsa, bu ay, 5 günden sonra hiç durmayıp 15 güne kadar aksa, yeni âdeti ne olur?
CEVAP
Hanefi’ye göre, 10 günden sonra da kan gelince, âdeti yine 5 gün olur. Maliki’ye göreyse âdeti, 5+3 = 8 güne çıkar. 11. gün kan gelince, gusledip namaza başlar. 5. günden sonraki namazlarını kaza eder.
Sual: Maliki mezhebini taklit eden bir kadının âdeti, her zaman 6 gün kan, 24 gün temiz olsa, bu ay, 9 gün kan gelip kesilse, yeni âdeti ne olur?
CEVAP
Yeni âdeti 9 güne çıkar.
Sual: Maliki mezhebini taklit eden bir kadının âdeti, her zaman 4 gün kan, 26 gün temiz olsa, bu ay, 4 gün kan gelse, kesilse, 6. ve 7. günleri akmasa, 8., 9. ve 10. günleri kan gelse, yeni âdeti ne olur?
CEVAP
Yeni âdeti 10 güne çıkar. 6 ve 7. günler de akmış kabul edilir. Eğer 11. gün de kan gelseydi, âdeti değişmez, yine 4 gün olurdu.
.
islamahlaki.net/kitap/hayz-ve-nifas-bahsi
Hayz müddetinin en azı üç gündür, en çoğu on gündür. Nifâsın ekalline hudûd yokdur, ne vakt kesilirse, gus
.HAYZ VE NİFÂS BAHSİ
Hayz müddetinin en azı üç gündür, en çoğu on gündür. Nifâsın ekalline hudûd yokdur, ne vakt kesilirse, gusl edip, nemâz kılmak gerek ve oruc tutmak gerek. En çoğu kırk gündür. Eğer, hayz kanı üç günden eksikde kesilse, hayz sanıp, nemâzını kılmadıysa, kazâ eder. Gusl lâzım değildir. Ve eğer üç gün temâm oldukda kesilse, gusl edip, vakt nemâzını kılar. On gün temâm oldukda, kesilse de kesilmese de gusl edip nemâzını kılar. Nifâsın kırk günü temâm olunca, gusl etdikde, kesilse de, kesilmese de, kılar. Hayz ve nifâs günlerinde, her dürlü akıntı, kan hükmündedir. (Sarı olsun, bulanık olsun).
Hayzın on günü içinde veyâ nifâsın kırk günü içinde, bir iki gün kan gelmese, kesildi sanıp, gusl ederek oruc tutsa, sonra yine müddeti içinde kan gelse, o orucları kazâ etmek gerekdir. Kesildikde yine gusl etmek gerekir. Eğer âdetinden evvel kesilse, lâkin üç günden sonra olsa, gusl edip nemâzını kıla. Lâkin âdeti geçmeyince eri ile cimâ’ etmeye. Nifâs dahî böyledir. Eğer âdetden ziyâde kesilse, lâkin on günde veyâ dahâ eksikde kesilse, hep hayzdır. Eğer, on gün temâm oldukda kesilmeyip aksa, âdetinden ilerisi hayz olmaz, o günlerin nemâzlarını kazâ eder. Nifâsın kırk günü dahî hayzın on günü gibidir.
Ramezânda tan yeri ağardıkdan sonra, hayz ve nifâs kesilse, o günü yimeyip ve içmeyip imsâk ede. Lâkin, oruc olmaz. Kazâsı lâzımdır. Ve eğer, tan yeri ağardıkdan sonra kan gelse, ikindiden sonra görürse de, o günü, gizli yiye ve içe. Umûmiyyetle, bir avret kan görse, nemâzdan ve orucdan vaz geçe. Ve eğer, üç gün olmadan kesilse, nemâzın son vaktine dek, sabr ede, kan görülse, nemâz kılmaya ve eğer gelmezse, abdest alıp nemâzını kıla, eğer yine kan gelse, yine nemâzdan fâriğ ola. Eğer ki, yine kesilse, nemâzın son vaktine dek eğlene, gelmezse, abdest ala ve nemâzını kıla. Üç güne dek böyle eyleye, gusl lâzım değildir. Yalnız abdest kifâyet eder. Üç günden sonra kesilse, yine nemâzın âhırına dek bekliye, gelmezse gusl ede ve nemâzını kıla, gelirse, nemâzdan vaz geçe. Kıyas üzere on güne varınca, ondan sonra gusl ede ve nemâzını kıla, kan akarsa da. Nifâsda dahî, böyledir. Lâkin, her kesildikçe gusl lâzımdır. Bir günde kesilir ise de. Ramezânda, eğer tan yeri ağarmadan kesilse niyyet edip, orucunu tuta. Eğer kuşluk vakti veyâ ikindiden sonra, yine kan gelse, o oruc oruc olmaz. O günü dahî, sonra kazâ eder.
Eğer düşük düşerse, parmağı, yâ saçı, yâ ağzı veyâ burnu belli olursa, bütün çocuk doğurmuş gibi olur. Eğer hiç bir yeri belli değilse, nifâs olmaz. Lâkin, üç gün yâ dahâ ziyâde akarsa, hayz olur. Eğer hayzdan kesileli onbeş gün veyâ dahâ ziyâde olup da düşmüş, eğer üç günden eksik kesilir ise veyâ dahâ hayz kesileli onbeş gün olmamış ise, hayz değildir. Burun kanı gibidir. Nemâzını kılması lâzımdır. Ve orucunu dahî tuta. Eri ile yatmadan önce gusl lâzım değildir.
[Büyük islâm âlimi Muhammed Birgivî “rahmetullahi aleyh”, kadınların hayz ve nifâs hâllerini hanefî mezhebine göre bildiren (Zuhr-ül-müteehhilîn) isminde çok kıymetli bir kitâb yazmışdır. Kitâb arabîdir. Allâme-i Şâmî seyyid Muhammed Emîn ibni Âbidîn “rahime-hullahü teâlâ”, bu kitâbı genişleterek, (Menhel-ülvâridîn) ismini vermişdir. İmâm-ı Birgivî, 981 [m. 1573] de tâ’ûndan vefât etdi. Anadoluda, Ödemişin Birgi kasabasındadır. İbni Âbidîn, 1252 [m. 1836] de Şâmda vefât etdi. (Menhel)de diyor ki, her müslimân erkeğin ve kadının ilmihâl öğrenmesi farz olduğunu fıkh âlimleri sözbirliği ile bildirdi. Bunun için, kadınların ve zevclerinin hayz ve nifâs bilgilerini öğrenmeleri lâzımdır. Zevcleri, kadınlara öğretmeli, kendileri bilmiyorsa, bilen kadınlardan öğrenmesi için izn vermelidir. Zevci izn vermiyen kadının, zevcinden iznsiz gidip öğrenmesi lâzımdır. Kadınlara mahsûs olan bu bilgi, şimdi unutulmuş, bilen din adamı kalmamış gibidir. Zemânın din adamları, hayz, nifâs ve istihâza kanlarını ayıramıyorlar. Bunları uzun bildiren kitâbları yokdur. Kitâbı olan da, okumakdan ve anlamakdan âcizdir. Çünki, bu bilgiyi anlamak güçdür. Hâlbuki, abdest, nemâz, Kur’ân-ı kerîm, oruc, i’tikâf, hac, bâlig olmak, evlenmek, boşanmak, kadının iddet zemânı ve istibrâ ve dahâ nice din işleri için, kan bilgilerini öğrenmek lâzımdır. Bu bilgiyi iyi anlıyabilmek için, ömrümün yarısını harc etdim. Öğrendiklerimi, din kardeşlerime kısa ve açık olarak anlatmağa çalışacağım:
(Hayz), sekiz yaşını doldurmuş sıhhatli bir kızın veyâ âdet zemânı son dakîkasından tam temizlik geçmiş olan kadının önünden çıkan ve en az üç gün devâm eden kana denir. Buna(Sahîh kan) da denir. Âdet zemânından sonra başlıyan onbeş veyâ dahâ ziyâde gün içinde hiç kan görülmezse ve öncesi ve sonrası hayz günleri olursa, bu temiz günlere (Sahîh temizlik)denir. Onbeş veyâ dahâ ziyâde temiz günden önce veyâ sonra veyâ iki sahîh temizlik arasında fâsid kan günleri bulunursa, bu günlerin hepsine (Hükmî temizlik) veyâ (Fâsid temizlik) denir. Kan görülmiyen onbeş günden az günlere de (Fâsid temizlik) denir. Sahîh temizliğe ve hükmî temizliğe (Tam temizlik) denir. Tam temizlikden önce ve sonra görülüp üç gün devâm eden kanlar iki ayrı hayz olurlar.
Beyâzdan başka her renge ve bulanık olana hayz kanı denir.
Bir kız, hayz görmeye başlayınca (bâliga) olur. Ya’nî kadın olur. Kan görüldüğü andan, kesildiği güne kadar olan günlerin sayısına (Âdet zemânı) denir. Âdet zemânı en çok on gündür. En az üç gündür. Şâfi’î ve Hanbelî mezheblerinde, en çoğu onbeş, en azı bir gündür.
Hayz kanının durmadan hep akması lâzım değildir. İlk görülen kan kesilip, birkaç gün sonra tekrâr görülürse, aradaki üç günden az olan temizlik, sözbirliği ile hep akdı kabûl edilir. Üç gün ve dahâ çok süren temizlik, hayzın onuncu gününden önce biterse, imâm-ı Muhammedin “rahime-hullahü teâlâ” imâm-ı a’zam Ebû Hanîfeden “rahime-hullahü teâlâ” rivâyet etdiğine göre, on gün içinde hep akdı kabûl edilir. İmâm-ı Muhammedin bildirdiği başka bir rivâyet de vardır. İmâm-ı Ebû Yûsüfe “rahime-hullahü teâlâ” göre ise, onbeşinci günden önce biten bütün temizlik günlerinde hep akdı kabûl edilir. Bir kız, bir gün kan, sonra ondört gün temizlik, sonra bir gün kan görse ve bir kadın, bir gün kan, on gün temizlik ve bir gün kan görse, veyâ üç gün kan, beş gün temizlik ve bir gün kan görse, imâm-ı Ebû Yûsüfe göre, kızın ilk on günü hayz olur. Birinci kadının âdet günü kadarı hayz olup sonraki günlerin hepsi istihâza olur. İkinci kadında, dokuz günün hepsi hayz olur. İmâm-ı Muhammedin “rahime-hullahü teâlâ” birinci rivâyetine göre, yalnız ikinci kadının dokuz günü hayz olur. İmâm-ı Muhammedin ikinci rivâyetine göre, yalnız ikinci kadının ilk üç günü hayz olup, diğerleri hayz olmazlar. Biz, kitâbımızı (Mülteka)dan terceme ederek, aşağıdaki bilgilerin hepsini, imâm-ı Muhammedin birinci rivâyetine göre yazdık. Bir gün, tam yirmidört sâat demekdir. Evlenmemiş (Bâkire) kadınların, yalnız hayz zemânında, evli olanların ise her zemân, fercin ağzına (Kürsüf) denilen bez veyâ pamuk koymaları ve buna koku sürmeleri müstehabdır. Kürsüfün hepsini fercin içine sokmaları mekrûhdur. Kürsüf üzerinde, aylarca, hergün kan lekesi gören kız, ilk on gün hayzlı, sonra yirmi gün istihâzalı kabûl edilir. (İstimrâr) denilen bu kan kesilinceye kadar, hep böyle devâm eder. Bir kız, üç gün kan görüp, bir gün görmese, sonra bir gün görse, iki gün görmese, bir gün dahâ görüp bir gün görmese, yine bir gün görse, bu on günün hepsi hayz olur. Her ay, bir gün kan görse, bir gün görmese, böyle on gün birer gün görüp görmese, gördüğü günlerde nemâzı ve orucu terk eder. Ertesi günlerde gusl abdesti alıp nemâzlarını kılar [Mesâil-i şerh-i vikâye]. Üç günden, ya’nî yetmişiki sâatden, beş dakîka bile az olan ve yeni başlıyan için on günden çok sürünce, onuncu günden sonra ve yeni
olmıyanlarda âdetden çok olup, on günü de aşınca, âdetden sonraki günlerde gelmiş olan ve hâmile ve âyise [ihtiyâr] kadınlardan ve dokuz yaşından küçük kızlardan gelen kanlar, hayz olmaz. Buna (İstihâza) veyâ (Fâsid kan) denir. Kadın ellibeş yaşlarında(Âyise) olur. Âdeti beş gün olan, güneşin yarısı doğunca kan görüp, onbirinci sabâhı güneşin üçde ikisi doğarken kan kesilse, ya’nî on günü birkaç dakîka aşmış olsa, âdet zemânı olan beş günden sonra gelenler, istihâza olur. Çünki, güneşin doğma zemânının altıda biri kadar, on günü ve on geceyi aşmışdır. On gün temâm olunca gusl edip, âdetden sonraki günlerde kılmadığı nemâzları kazâ eder.
İstihâza günlerindeki kadın, idrârını tutamıyan veyâ devâmlı burnu kanayan kimse gibi, özr sâhibi olur. Nemâz kılması ve oruc tutması lâzım olur ve kan gelirken dahî vaty câiz olur.
İmâm-ı Muhammedin bir kavline göre, bir kız, ömründe ilk olarak, bir gün kan görse, sonra sekiz gün görmese ve onuncu gün yine görse, on günün hepsi hayz olur. Fekat, birgün görse, dokuz gün görmese, onbirinci günü yine görse, hiçbiri hayz olmaz. Kan görülen iki gün istihâza olur. Çünki, onuncu günden sonra görülen kandan önce temizlik günlerinin, hayz sayılmıyacağı yukarıda bildirilmişdi. Onuncu ve onbirinci günleri kan görürse, aradaki temizlikler de hayz sayılarak, on günü hayz, onbirinci günü istihâza olur.
İstihâza kanı hastalık alâmetidir. Uzun zemân akması, tehlükeli olur. Tabîbe mürâceat etmek lâzım olur. Kardeş kanı (Sangdragon) denilen kırmızı sakızı top edip sabâh, akşam birer gram su ile yutulursa, kanı keser. Günde beş gram alınabilir. Bir kadının hayz ve temizlik zemânı çok def’a, her ay aynı gün sayısında olur. Burada bir ay demek, bir hayz başından, ikinci hayz başına kadar geçen zemân demekdir. Her kadının kendi hayz ve temizlik gün sayılarını ve sâatlerini, ya’nî âdetlerini ezberlemesi lâzımdır. Âdetleri çok sene değişmez. Değişirse, yeni âdetlerini, ya’nî yeni hayz ve temizlik günlerini ezberlemelidir.
Âdetin değişmesini (Menhel) kitâbı şöyle bildirmekdedir: Kadın bir önceki âdetinin zemânına ve sayısına uygun kan görürse, hayzın değişmediği anlaşılır. Uygun olmazsa âdetin değişdiği anlaşılır ki, bunun çeşidleri, aşağıda bildirilmişdir. Bir kerre uygun olmayınca, âdet değişdi kabûl edilir. Fetvâ da böyledir. Âdeti beş gün olan, sahîh temizlikden sonra altı gün kan görürse, bu altı gün yeni hayz olur ve yeni âdeti olur. Temizlik gün sayısı da bir def’ada değişir. Bu değişince, âdetin zemânı değişmiş olur. Âdeti beş gün kan ve yirmibeş gün temizlik iken, zemânında üç gün kan ve yirmibeş gün temizlik olsa yâhud beş gün kan ve yirmiüç gün temizlik olsa, birincisinde kan, ikincisinde temizlik sayısı değişmiş olur. Bunun gibi, on günü aşarak fâsid olan kan olursa ve bunun sondan üç veyâ dahâ çok günü önceki âdeti olan günlerine rastlar ve önceki âdetinin kalan son kısmı yeni sahîh temizliğe rastlarsa, âdeti olan günlere rastlıyan günler, yeni âdeti olur. Âdeti değişmiş olur. Âdeti beş gün iken temizlik sayısı bitmeden yedi gün önce kan başlasa ve onbir gün devâm etse, bu kan, on günü aşdığı için, fâsid kandır. Bunun üç günden fazlası, ya’nî dört günü, önceki âdet günleri içinde bulunmakda, önceki âdetin artan bir günü, yeni sahîh temizlik içinde bulunmakdadır. Âdet zemânı değişmemiş, sayısı dört olmuşdur. Bu iki şeklde âdetin değişmesini dahâ açıklıyalım:
Evvelki sayısından farklı olan sonraki kan günleri, on günden fazla olur ve bunun üç veyâ dahâ fazla günü, önceki âdet günleri içinde bulunmazsa, âdetin zemânı değişir. Sayısı değişmeyip ilk görüldüğü günden başlar. Âdeti beş gün olan kadın, sonraki ayda bu beş günde hiç kan görmeyip veyâ başdan üç gününde görmeyip, sonra onbir gün görse, ilk görülen günden başlıyarak hayzı beş gün olup, zemânı değişmiş olur. Üç veyâ dahâ fazla kan günleri, önceki âdet günleri içinde bulunursa, yalnız bu günleri hayz olup, kalanı istihâza olur. Âdetinden beş gün önce kan görse, âdeti zemânında görmese ve âdetinden sonra bir gün görse, aradaki beş temiz gün, imâm-ı Ebû Yûsüfe göre, hayz olup âdeti değişmez. Âdetinin son üç günü ve sonra sekiz gün kan görse, bunun ilk üç günü hayz olup, sayısı değişmiş olur. Sonraki kan günleri on günü geçmezse ve sonra sahîh temizlik olursa hepsi hayz olur. Sonraki temizlik fâsid ise, âdeti değişmez. Âdeti beş gün iken, altı gün kan, sonra ondört gün temizlik ve bir gün kan görse, âdeti değişmez. Yukarıda bildirilenlerin iyi anlaşılması için, âdeti beş gün hayz ve ellibeş gün temizlik olan kadın üzerinde onbir misâl verelim:
1- Bu kadın beş gün hayz ve onbeş gün temizlik ve onbir gün kan görürse, âdet kanı ellibeş gün sonra olduğu için, önceki âdeti içine kan rastlamaz. Âdetin zemânı değişip, sayısı değişmez. Onbir günün ilk beşi de hayz olur.
2- Beş kan, kırkaltı temizlik ve onbir kan olursa, onbir günün son ikisi, önceki âdet zemânı içinde ise de, üçden az olduğundan, âdetin sayısı değişmez. Yalnız zemânı değişir.
3- Beş kan, kırksekiz temizlik, oniki kan olsa, oniki günün yedisi temizlik ve beşi âdet içinde olup, hiç değişiklik olmaz.
4- Beş kan, ellidört temizlik, bir kan, ondört temizlik, bir kan olsa, ortadaki bir kan günü, temizliğin son günü olur. Ondört gün, nâkıs temizlik olduğundan, kan günleri olur, bunun başdan beş günü hayz olur. Âdetin zemânı ve sayısı değişmez.
5- Beş kan, elliyedi temizlik, üç kan, ondört temizlik, bir kan olsa, üç kan, âdet zemânındadır. Bundan sonraki ondört gün, kan sayılıp onbir günü aşdığı için, âdetin yalnız sayısı değişir.
6- Beş kan, ellibeş temizlik, dokuz kan olsa, dokuz günden sonra sahîh temizlik olursa, dokuz gün hayz olur. Yalnız sayı değişir. Âdet zemânında da, sonra da üç günden fazla vardır.
7- Beş kan, elli temizlik, on kan olsa, on gün hayzdır. Temizlik âdeti elli olmuşdur. Kan günleri, âdeti zemânında ve sayısındadır.
8- Beş kan, ellidört temizlik, sekiz kan olsa, sekiz gün hayz olup, üç günden fazlası âdet içindedir. Hayz ve temizlik sayıları bir gün değişmişdir.
9- Beş kan, elli temizlik, yedi kan olsa, yedi gün hayz olup, bundan nisâb mikdârı âdetden önce, üç günden azı âdetin içindedir. Hayzın zemânı ve adedi, temizliğin yalnız adedi değişmişdir.
10- Beş kan, ellisekiz temizlik, üç kan olsa, üç gün yine hayz olup, bundan iki gün, âdet günleri içinde, birisi ise sonradır. Hayzın adedi ve zemânı, temizliğin adedi değişmişdir.
11- Beş kan, altmışdört temizlik, yedi veyâ onbir kan olsa, birincisinde yedi gün hayz olup, aded ve zemân değişmişdir. İkinci hâlde, onbir günün başından beş günü hayz olup, altı günü istihâza olur. Âdetin yalnız zemânı değişir. Adedi, on günü aşdığı için değişmez. Temizlik âdetinin sayısı değişir.
İmâm-ı Fahruddîn Osmân Zeyla’î “rahime-hullahü teâlâ” (Tebyîn-ül-hakâık) kitâbında ve Ahmed Şilbînin “rahime-hullahü teâlâ” hâşiyesinde diyor ki, (Âdetinden bir gün önce kan, on gün temizlik, bir gün kan görse, imâm-ı Ebû Yûsüfe göre “rahime-hullahü teâlâ”, kan görmediği on gün ile hayz başlayıp âdeti kadar devâm eder. Yeni hayzın ilk ve son günleri kansız olmakdadır. Çünki âdetden önce ve on günden sonra kan görülmüş olup, aradaki fâsid temizlik kan sayılmakdadır. İmâm-ı Muhammede göre “rahime-hullahü teâlâ”, bunun hiçbir günü hayz olmaz. Âdeti beş gün kan ve yirmibeş gün temizlik olan kadın:
1- Bir gün evvel kanlı, bir gün temiz olsa, sonra kan istimrâr etse ve on günü aşsa, Ebû Yûsüfe göre, beş gün âdeti hayz olur. Önceki ve sonraki günler istihâza olur. İmâm-ı Muhammede göre, âdetine rastlıyan üç kanlı gün hayz olur. Bunlar da, âdetinin ikinci, üçüncü ve dördüncü günleridir. Çünki, âdetinin birinci günü kan görmemişdir. Gördüğü günlerin beşinci günü ise, âdetin dışındadır.
2- Âdetinin birinci günü kan görse, sonra bir gün temizlik, sonra kan istimrâr ederek on günü aşsa, sözbirliği ile, beş gün âdeti hayz olur. Çünki ilk ve son günleri kanlıdır.
3- Âdetinin ilk üç günü kan görse, diğer iki günü temiz olsa, sonra istimrâr ederek on günü aşsa, Ebû Yûsüfe göre, âdeti olan beş gün hayzdır. İmâm-ı Muhammede göre, âdetinin ilk üç günü hayzdır. Çünki, imâm-ı Muhammede göre, hayzın ilk ve son günlerinin kanlı olması lâzımdır).
(Bahr)de ve (Dürr-ül-müntekâ)da diyor ki, (Kan, âdet zemânını aşıp, on günden önce kesilince, kesildikden sonra, onbeş gün içinde hiç gelmezse, aşırı geldiği günlerin hayz olacağı sözbirliği ile bildirildi. Bu takdîrde âdet günü değişmiş olur. Onbeş gün ve gece içinde bir kerre kan gelirse, âdetini aşmış olanlar hayz olmaz, istihâza olur. İstihâza oldukları anlaşılınca, o günlerde kılmadığı nemâzları kazâ eder). Âdetden sonra ve on günden önce kesildiği nemâz vaktinin sonu yaklaşıncaya kadar beklemesi müstehab olur. Sonra gusl edip, o vaktin nemâzını kılar. Sonra vaty câiz olur. Beklerken, guslü ve nemâzı kaçırırsa, nemâz vakti çıkınca, guslsüz vaty câiz olur.
Kızda ilk olarak ve kadında âdetinden onbeş gün sonra görülen kan üç günden önce kesilince, nemâz vaktinin sonu yaklaşıncıya kadar bekler. Sonra, gusl etmeden yalnız abdest alıp, o nemâzı kılar ve önce kılmadıklarını kazâ eder. O nemâzı kıldıkdan sonra kan yine gelirse, nemâz kılmaz. Yine kesilirse, vakt sonuna doğru yalnız abdest alıp, o nemâzı kılar ve kılmadıkları varsa kazâ eder. Üç gün temâm oluncıya kadar böyle yapar. Fekat gusl etse bile, vaty halâl olmaz.
Kan gelmesi üç günü geçdi ise, âdetden önce kesilince, âdet zemânı geçinciye kadar, gusl etse bile, vaty halâl olmaz. Fekat nemâz vakti sonuna kadar kan lekesi görmezse, gusl edip o nemâzı kılar. Kılmadıklarını kazâ etmez. Oruc tutar. Kan kesildiği günden sonra, onbeş gün hiç gelmezse, kesildiği gün, yeni âdetinin so-nu olur. Fekat, kan yine başlarsa, nemâzı bırakır. Tutmuş olduğu orucu Ramezândan sonra kazâ eder. Kan durursa yine nemâz vaktinin sonuna yakın gusl edip, nemâzını kılar. Oruc tutar. On güne kadar böyle devâm eder. On günden sonra, kan görse de tekrâr gusl etmeden kılar ve guslden önce vaty halâl olur. Fekat
vatyden önce gusl abdesti almak müstehab olur. Fecr doğmadan önce kan kesilse, fecrin doğmasına, yalnız gusl abdesti alıp elbisesini giyecek kadar zemân olur da, Allahü ekber diyecek kadar fazla zemân kalmazsa, o günün orucunu tutar. Fekat, yatsıyı kazâ etmesi lâzım olmaz. Tekbîri söyliyecek kadar da zemân olursa, yatsıyı kazâ etmesi de lâzım olur. İftârdan önce hayz başlarsa, orucu bozulur. Ramezândan sonra kazâ eder. Nemâz içinde hayz başlarsa, nemâzı bozulur. Temizlenince farz nemâzı kazâ etmez. Nâfileyi kazâ eder. Fecr doğdukdan sonra, uyanınca kürsüfünde kan görse, o anda hayzlı olur. Uyanınca kürsüfünü temiz gören, yatarken hayzdan kurtulmuşdur. İkisine de yatsıyı kılmak farzdır. Çünki, nemâzın farz olması, vaktinin son dakîkasında temiz olmağa bağlıdır. Vakt nemâzını kılmadan önce hayz gören, bu nemâzı kazâ etmez.
İki hayz arasında (Tam temizlik) bulunması lâzımdır. Bu tam temizlik, (Sahîh temizlik) ise, önceki ve sonraki kanların başka iki hayz olacakları, sözbirliği ile bildirildi. On günlük hayz müddeti içinde, kan görülen günler arasında bulunan temizlik günleri hayz kabûl edilmekde, on günden sonraki istihâzalı günler ise, temiz kabûl edilmekdedir. Bir kız üç gün kan görüp, sonra onbeş gün kesilse, sonra bir gün kan, sonra bir gün temizlik, sonra üç gün kan görse, kan görülen ilk ve son üç günler, iki ayrı hayz olurlar. Çünki, âdeti üç gün olacağından, ikinci hayz, aradaki bir günlük kandan başlıyamaz. Bu bir gün, önündeki tam temizliği fâsid yapar. Molla Husrev “rahime-hullahü teâlâ”, (Gurer)inin şerhinde diyor ki, (Bir kız, bir gün kan, ondört gün temizlik, bir gün kan, sekiz gün temizlik, bir gün kan, yedi gün temizlik, iki gün kan, üç gün temizlik, bir gün kan, üç gün temizlik, bir gün kan, iki gün temizlik, bir gün kan görse, imâm-ı Muhammede göre “rahime-hullahü teâlâ”, bu kırkbeş günden yalnız, ondört günden sonra olan, on gün hayz olup, diğerleri istihâza olur). Çünki, bu on günden sonra tam temizlik olmadığı için, yeni hayz başlamaz. Sonraki temiz günler, hayz zemânında olmadıkları için, hep akdı kabûl edilmez. (İmâm-ı Ebû Yûsüfe göre “rahime-hullahü teâlâ” ise, ilk on gün ve iki tarafı temizlik olan dördüncü on gün hayz olurlar). Çünki, sonraki fâsid temizlik günleri, imâm-ı Ebû Yûsüfe göre, hep akdı kabûl edilir. Aşağıdaki birinci maddeye göre, on gün hayzdan sonra, yirmi gün temizlik, sonra on gün [dördüncü on gün] hayz olur.
Onbeş gün içinde hiç temiz gün olmadan, kan (İstimrâr) ederse, âdetine göre hesâb olunur. Ya’nî, âdetinden sonra başlıyarak bir evvelki ay içindeki temizlik günü kadar temizlik ve sonra
âdeti kadar hayz kabûl edilir.
İstimrâr kızda olursa (Menhel-ül-vâridîn) risâlesinde, bunun dört dürlü olduğu bildirilmekdedir:
1- Görülen kan istimrâr ederse, ilk on gün hayz, sonra yirmi gün temiz kabûl edilir.
2- Kız, sahîh kan ve sahîh temizlik gördükden sonra istimrâr ederse, bu kız, âdeti belli olan kadın olur. Meselâ beş gün kan görse, sonra kırk gün temiz olsa, istimrâr başından beş gün hayz, sonra kırk gün temiz kabûl edilir. Kan kesilinceye kadar böyle devâm eder.
3- Fâsid kan ve fâsid temizlik görürse, ikisi de âdet kabûl edilmez. Temizlik, onbeş günden az olduğu için fâsid ise, ilk görülen kan istimrâr etmiş gibi kabûl edilir. Onbir gün kan ve ondört gün temiz olsa, sonra istimrâr etse, birinci kan, on günü aşdığı için fâsiddir. Onbirinci ve istimrârın ilk beş kan günleri temizlik günleri olup, bu beşinci günden sonra, on gün hayz, yirmi gün temizlik olmak üzere devâm eder. Temizlik tam olup, kanlı gün karışdığı için fâsid ise, böyle fâsid temizlik ile kan günleri toplamı otuzu geçmezse, yine ilk kan istimrâr etmiş gibi kabûl edilir. Onbir gün kan ve onbeş gün temizlikden sonra istimrâr etmesi böyledir. Onaltı günün ilk günü kanlı olduğu için, fâsid temizlikdir. İstimrârın ilk dört günleri temizlik olur. Toplamları otuzu aşar ise, ilk on gün hayz olup, sonra istimrâra kadar olan günlerin hepsi temiz kabûl edilip, istimrârdan sonra on gün hayz, yirmi gün temiz olarak devâm eder. Onbir gün kan, sonra yirmi gün temizlikden sonra istimrâr etmek böyledir.
4- Sahîh kan ve fâsid temizlik görürse, sahîh kan günleri âdet olur. Sonra otuz güne kadar temizlik kabûl edilir. Meselâ, beş gün kan ve ondört gün temizlikden sonra istimrâr etse, ilk beş gün kan ve bundan sonra yirmibeş gün temiz olur. Bu yirmibeş günü temâmlamak için, istimrârın ilk onbir günü temiz kabûl edilir. Bundan sonra, beş günü hayz, yirmibeş günü temiz olarak devâm edilir. Bunun gibi, üç gün kan, onbeş gün temizlik, bir gün kan ve sonra onbeş gün temizlikden sonra istimrâr etse, ilk üç gün sahîh kan ve sonra istimrâra kadar olan günlerin hepsi fâsid temizlik olup, üç gün hayz, sonra otuzbir gün temiz olur. İstimrâr zemânında ise; üç gün hayz, sonra yirmiyedi gün temiz olarak devâm eder. İkinci temizlik ondört gün olsaydı, imâm-ı Ebû Yûsüfe göre hep akdı kabûl edileceğinden, bunun ilk iki günü de hayz, sonra onbeş gün temizlik olmak üzere devâm edilir. Çünki ilk üç gün kan ve onbeş gün temizlik sahîh olduklarından âdet kabûl olunurlar.
Âdet zemânını unutan kadına (Muhayyire) veyâ (Dâlle) denir.
(Nifâs), lohusa demekdir. Elleri, ayakları, başı belli olan düşükde gelen kan da nifâsdır. Nifâs zemânının azı yokdur. Kan kesildiği zemân, gusl edip nemâza başlar. Fekat, âdeti kadar gün geçmeden, cimâ’ edemez. En çok zemânı kırk gündür. Kırk gün temâm olunca, kan kesilmese de, gusl edip, nemâza başlar. Kırk günden sonra gelen kan, istihâza olur. Birinci çocuğunda, yirmibeş günde temizlenen kadının âdeti, yirmibeş gün olur. Bu kadının ikinci çocuğunda kan, kırkbeş gün gelse, nifâsı yirmibeş gün sayılıp, yirmi günü istihâza olur. Yirmi günlük nemâzlarını kazâ eder. O hâlde nifâs gününü de ezberlemek lâzımdır. İkinci çocukda kan, kırk günden önce, meselâ otuzbeş günde kesilirse, bunun hepsi nifâs olur ve âdeti yirmibeş günden, otuzbeş güne değişmiş olur.
Ramezânda, sahûrdan [ya’nî fecrden] sonra, hayzdan veyâ nifâsdan kesilen o gün yimez, içmez. Fekat, o günü kazâ eder. Hayz ve nifâs sahûrdan sonra başlarsa ikindiden sonra da olsa, o gün yiyip, içer.
Hayz ve nifâs günlerinde nemâz, oruc, câmi’ içine girmek, Kur’ân-ı kerîmi okumak ve tutmak, tavâf, cimâ’, dört mezhebde de harâm olur. Orucları kazâ eder. Nemâzları kazâ etmez. Nemâzları afv olur. Her nemâz vaktinde abdest alıp, seccâdesi üzerinde, o nemâzı kılacak kadar zemân oturup zikr, tesbîh ederse, en iyi kılmış olduğu bir nemâzın sevâbını kazanır.
(Cevhere) kitâbında buyuruyor ki, (Kadının, hayz başladığını kocasına bildirmesi lâzımdır. Kocası sorunca bildirmezse, büyük günâh olur. Temiz iken, hayz başladı demesi de, büyük günâhdır. Peygamberimiz “sallallahü aleyhi ve sellem”, (Hayzın başladığını ve bitdiğini kocasından saklayan kadın mel’ûndur) buyurdu. Hayz hâlinde de, temiz iken de kadına dübüründen yaklaşmak harâmdır. Büyük günâhdır). Zevcesine böyle yapan, mel’ûndur. Puştluk, ya’nî oğlan kirletmek dahâ büyük günâhdır. Buna (Livâta) denir. Enbiyâ sûresinde livâtaya(Habîs işdir) buyuruyor. Kâdî-zâdenin, (Birgivî) şerhinde, Peygamberimiz “sallallahü aleyhi ve sellem” (Lût kavmi gibi livâta yapanları, suç üstü yakalarsanız, ikisini de öldürünüz!)buyurdu. Ba’zı âlimler, ikisini de yakmalıdır dedi. Livâta yapınca, ikisi de cünüb olur. İhtikan yapınca, cünüb olmaz ise de, orucu bozulur (Feyziyye).]
Vakt içinde, nemâz kılmadan evvel, kadın hayzını görse, o vaktin nemâzını kaza etmek lâzım değildir. [(Se’âdet-i Ebediyye) kitâbında gusl bahsini okuyunuz!]
XXXXXXXXXXXXXXXX
www.sevde.de/islam_Ans/H/H2/hayiz.htm
Hadiste ise şöyle buyurulur: "Bu hayız, Allah'ın Âdem (a.s)'in kızlarına yazdığı bir şeydir" (Buhârî, H
.
HAYIZ
Kadının rahiminden belli günlerde kan gelmesi, doğum veya hastalık söz konusu olmaksızın, belli yaşlardaki kadının rahminden belli günlerde gelen kanı ifade eden bir fıkıh terimi.
Türkçede "hayız" yerine, âdet, aybaşı, kirlilik, ay hali ve namazsızlık gibi kelimeler de kullanılır. Bir kadının cinsel organından üç türlü kan gelebilir. a) Hayız kanı. Sağlıklı kadından belli yaşlar arasında gelir. b) Özür (istihaza) kanı. Kadın hastalığı olanlarda görülür. c) Lohusalık (nifâs) kanı. Doğumdan sonra belirli bir süre gelen kandır.
Âdet görme, yani hayız, kadını erkekten ayıran özelliklerden birisidir. O, anormal ve çirkin bir olay değil, normal ve kadının yaratılışının gereği olan doğal bir olaydır. İslâm'ın çıkış sırasında câhiliye devri Arapları âdetli kadına arkadan, Hıristiyanlar önden ilişkide bulunurlardı. Yahudiler ve Mecusîler ise, böyle bir kadından uzak durular, hatta temizlendikten sonra da bir hafta süreyle onlarla bir arada kalmazlar, birlikte yiyip, içmezlerdi (Müslim, Hayız, 6; Ebû Dâvûd, tahâre, 102, Nikâh, 46; Faruk Beşer, Hanımlara Özel İlmihal, İstanbul 1989, s. 154, vd).
İslâm, kadına rûhî ve fizyolojik sıkıntı veren ve onu küçük düşüren bu alışkanlıkları yasaklayarak koruyucu bazı hükümler getirdi. Kur'ân-ı Kerîm'de şöyle buyurulur: "Ey Muhammed, sana kadınların hayız halinden sorarlar. De ki: O, kadına eziyet veren bir haldir. Hayız halindeyken kadınlardan uzaklaşın ve temizleninceye kadar da onlara yaklaşmayın. Temizlendikten sonra onlara Allah'ın emrettiği yerden yaklaşın" (el-Bakara;2/222). Hadiste ise şöyle buyurulur: "Bu hayız, Allah'ın Âdem (a.s)'in kızlarına yazdığı bir şeydir" (Buhârî, Hayz, 1,7, Edâhî, 3, 10; Müslim, Hacc,119,120; Ebû Dâvud, Menâsik, 23). Âdet gören kadından tamamen uzak mı kalınacağını soranlara Allah elçisi şu cevabı vermiştir: "Cinsel ilişki dışındaki şeyler, normal zamanlardaki gibi yapılabilir" (Müslim, Hayz" 16; Nesaî, Tahâret, 18; İbn Mâce, Taharet, 12). Kur'ân da, âdetten "pislik" olarak değil, "eziyet" olarak söz edilmiş, bununla, sıkıntıda bulunan hayızlı kadın korunmak istenmiştir. Diğer yandan Hz. Peygamberin eşleriyle dizkapağı ve göbek arası dışındaki normal ilişkilerini sürdürdüğü bilinmektedir (bk. Buhârî, Hayz, 5, Tahâret,175; Dârimî, Tahâret,108). Âdetli kadının temiz olmayan yönü sadece âdet kanıdır. Onun tükrüğü ve teri pis değildir. Pişirdiği yenir ve yemek artığı da temizdir. Hz. Âişe'den (ö. 57/676) şöyle dediği nakledilmektedir: "Allah elçisinin isteği üzerine, ben adetli iken kucağıma yaslanır, Kur'ân okurdu" (Buhârî, Hayz, 2, 3; Müslîm, Hav,15; Nesâî, Tahâret, 173, 174). "Adetli iken, kemikli eti ısırır, sonra O'na verirdim. Alır ve benim ısırdığım yerden ısırırdı. Yine âdetli iken su içtiğim kabı O'na verirdim, alır ve ağzını benim ağzımı koyduğum yere koyar ve içerdi" (Müslim Hayz, 14).
Kadın, âdet görmeye yaklaşık dokuz yaşlarında başlar ve ellibeş yaşına kadar devam eder. Bu yaşların dışında cinsel organdan gelecek kan "özür kanı" sayılır. Âdet gören kadın artık namaz, oruç, hac gibi bütün şer'î emir ve yasaklara muhatab olur. Erkek çocuğun ihtilâm olması da aynı sonuçları doğurur. Âdet veya ihtilâm gecikirse, çoğunluk İslâm hukukçularına göre onbeş yaşın bitmesiyle her iki cins erginlik çağına girmiş sayılır.
Âdet görmenin üst sınırı için açık bir âyet veya hadis bulunmadığından İslâm hukukçuları tecrübeye dayanarak değişik yaşlar belirlemişlerdir. Ebû Hanîfe'ye (ö. 150/767) göre elli beş yaş olan bu sınır, Mâlikilere göre, yetmiş, Hanbelîlere göre ise, elli yaştır. Şâfiîler âdetin devam edebileceği süreye bir üst sınırlama getirmemiştir, bu hâlin ömür boyu sürebileceğini, ancak çoğunlukla altmış iki yaşında sona erdiğini belirtmekle yetinmişlerdir (eş-Şürunbülâlî, Merâkû'l Felâh, Mısır 1315, s. 23; İbn Kudâme, el-Muğnî, Kahire (t.y), I, 363; İbn Âbidîn, Reddü'l-Muhtâr, I, 279 vd:). Bununla birlikte Hanefilere göre, nâdir de olsa elli beş yaşından sonra gelen kan, koyu kırmızı veya siyah renkte ise adet kanıdır.
Günümüz tıp bilimine göre, âdet; kadının ilk âdet kanaması (menarche) ile başlayıp, âdetten kesilene kadar (menepouse) her ay belirli süre devam eden kanamadır. Bu; âdet kanaması, aybaşı, kirlenme, meneses, regl gibi' kelimelerle de ifade edilir. Türkiye'de ilk âdet görme yaşı 12-14 yaşlarıdır. Daha erken de görülebilir. En erken görme yaşı dokuz olarak kabul edilir. Âdetten kesilme yaşı ise kırkbeş ellidir. Ancak en son altmış yaşına kadar devam edebilir.
Âdetin başlama, bitme ve düzenine etki yapan faktörler şunlardır: Şiddetli geçen hastalıklar, kronik (müzmin) hastalıklar, iklim ve çevre değişiklikleri, korku ve heyecan, aşırı bedensel faaliyet, dengesiz zayıflama rejimleri, aşırı gebe kalma isteği veya gebe kalma korkusu.
Âdet kanaması; rahmin en iç tabakası olan endometriumun 27-28 gün süreyle, hormonların etkisi altında gelişip, dördüncü hafta sonunda hormonların kandan çekilmesiyle, bu gelişen tabakanın bozulup dökülmesi olayıdır. Âdet kanı, genellikle kadını hamile olmadığının belirtisidir. Âdet kanının içinde bol miktarda doku artığı vardır. Akyuvarlar bakımından oldukça zengindir. Âdet kanında pıhtılaşma olmaz. İçinde bir takım enzim ve kimyasal maddelerin miktarı artmıştır. Genel olarak 3-5 gün devam eder, 28 gün arayla yenilenir. Akan kan yaklaşık 100 gram kadardır. Bu sulu kana; üreme yollarındaki akıntılar, bu yolun iç zarlarının döküntüleri ve yabancı mikroplar karıştığı için ağır bir koku verir. Bu yüzden kadının özellikle âdet günlerinde temizliğine dikkat etmesi gereklidir.
Hanefî ve Hanbelîlere göre gebe kadın âdet görmez: Zira Evtâs'ta esir edilen kadınlar için Hz. Peygamber (s.a.s) şöyle buyurmuştur: "Savaş esirlerinden hiç bir gebe kadınla, doğuma kadar gebe olmayanlarla da hayız görünceye kadar cinsel temasta bulunulmasın" (Ebû Dâvud, Nikâh, 44; Tirmîzî, Siyer,15; Dârimî, Talâk, 18). Yine, Abdullah b. Ömer (ö. 73/692). Âdet hâlindeki eşini boşadığı zaman Allah elçisi onun hakkında şöyle buyurdu: "Eşini temiz olduğu günlerde veya gebe iken boşasın" (eş-Şevkânî, Neylü'l Evtar, VI, 221). Mâlikîler ve son dönemdeki fetvasına göre imâm Şâfiî ise gebe kadının da bazan âdet görebileceğini kabul ederler. Onlar, âdetten söz eden âyetin mutlak anlamı ile, âdetîn kadının fıtratından olduğunu bildiren bazı haberlere dayanırlar (İbn Rüşd, Bidâyetü'l-Müctehid, 1, 51).
Hanefilere göre, hayızın en kısa süresi üç gün üç gecedir. Bundan azı özür kanı sayılır. "Ortası beş gün, en uzun sûresi ise on gün on gecedir. On günü geçen kanamalar özür sayılır. Dayandıkları delil şu hadistir: "Bekâr veya dul kadın için en kısa hayız süresi üç gün, en uzun süresi ise on gündür" (ez-Zeylâî, Nasbu'r-Râye, I 191). Şâfiî ve Hanbelilere göre, en kısa süre bir gün, bir gece, en uzun süresi ise, altı veya yedi gündür. Mâlikiler, en az süre için bir sınır belirlemezken, en uzun süreyi kadının durumuna göre otuz güne kadar çıkarırlar (el-Kâsânî, Bedâyiu's-Sanâyi', I, 39; İbnü'l-Hümâm, a.g.e., I,11; İbn Rüşd, a.g.e., I, 48, vd; İbn Kudâme, el-Muğnî, I, 308).
Lohusalığın en kısa süresi için bir sınırlama yoktur. En uzun süresi Hanefi ve Hanbelîlere göre kırk gündür. Bundan sonra lohusa kadından gelecek kan özür kanı sayılır.
Âdet gören kadının bu hâli, doğum yapan kadının da lohusalık hali sona erince gusül abdesti alması gerekir (el-Bakara, 2/222; eş-Şevkânî, a.g.e., I, 568).
Âdetli veya lohusa kadına yasaklanan Şeyler:
1- Namaz kılmak. Âdetli veya lohusa kadının namaz kılması câiz değildir. Hz. Peygamber (s.a.s), Fâtıma binti Ebî Hubeyş'e "Hayız gördüğün zaman namazı bırak ve hayız hâlin sona erince, kanı temizleyerek guslet ve namaz kıl" buyurmuştur. Buhâri'deki rivâyet şöyledir: "Âdetin devam ettiği sürece namazı bırak, sonra boy abdesti al ve namaz kıl" (Buhâri, Hayz, 19, 24, Vüdû, 63; Müslim, Hayz, 62; Ebû Davûd Tâhâret, 109).
Âdetli kadın, kılamadığı namazı kaza etmez, orucu ise kaza etmesi gerekir. Hz. Âişe şöyle demiştir: "Biz Rasûlullah (s.a.s) devrinde âdet görüyorduk. Namazı kaza etmekle emrolunmadığımız halde, tutamadığımız orucu kaza etmekle emrolunuyorduk" (Buhârî, Hayz, 20; Ebfı Dâvud Tahâre,104; Tirmizî, Savm, 67; Nesaî, Hayz,17; Siyâm, 64).
2- Oruç tutmak. Âdet gören veya lohusa olan kadın oruç tutmaz. Delil yukarıdaki Hz. Âişe hadisidir. Ancak oruç borcu, onların üzerinden düşmez. Kaza etmeleri gerekir.
3- Tavâf. Hz. Peygamber, hac sırasında âdet gören Âişe (r. anhâ)'ye şöyle buyurmuştur: "Hayız gördüğün zaman, temizleninceye kadar Beytullah'ı tavaf dışına hacıların yaptığı diğer hac ibadetlerini yap" (Buhârî, hayz,1, 7, Hacc, 71, Edâhî, 3, 10; Müslim, Hacc,119,120; Ebû Davûd, menâsîk, 23).
4- Kur'an-ı Kerîm okumak. Mushafa el sürmek ve onu taşımak. "Ona (Kur'ân'a) tam olarak temizlenmiş olanlardan başkası el süremez" (el-Vâkıa, 56/79) Hz. Peygamber şöyle buyurmuştur: "İddetli kadın ve cünüp olan, Kur'ân'dan hiç bir şey okuyamaz" (Tirmizî, Tahâre, 98; İbn Mâce, Tahâre, 105).
Hanefilere göre, bir kılıf içindeki Kur'ân'a el sürmek ve taşımak hayızlı ve cünüp için mümkün ve câizdir. Yine ilimle uğraşan kimse, tefsir, hadis ve fıkıh kitaplarını zarûret yüzünden elbisesinin yeniyle veya eliyle tutabilir. Kur'ân yapraklarını abdestli çevirmek müstehaptır. Yine bu yaprakları okumak için bir kalemle çevirmek de câizdir (ez-Zühaylî, el-Fıkhu'l İslâmî ve Edilletuh, I, 471).
5- Mescide girmek, orada eğleşmek ve itikâfa çekilmek. Hadiste şöyle buyurulur: "Hiç bir hayızlı veya cünüp mescide giremez" (İbn Mâce, Tahâre, 92; Dârimî, Vudû',116). Şâfiî ve Hanbelîler, hayızlı ve lohusanın kirletmemek şartıyla mescitten karşıdan karşıya geçmesini câiz görürler. Hz. Peygamber'in Âişe (r. anha)'ye böyle bir izin verdiği nakledilmektedir. (Müslîm, Hayz, I1-13; Nesâî, Tahâre, 172, Hayz, 18; İbn Mâce, Tahâre, 120).
6- Cinsel temasta bulunmak veya göbekle diz kapağı arasını okşamak (istimtâ). Bunu delili âyet ve hadistir. Âyette şöyle buyurulur: " Hayız halinde iken kadınlardan uzaklaşın ve temizleninceye kadar onlara yaklaşmayın" (el-Bakara, 2/222). Uzaklaşmaktan (İ'tizal) maksat, onlarla cinsel teması bırakmaktır. Yine hayızlı hanımıyla ne derece ilgilenebileceğini soran bir sahabeye Allah elçisi şöyle cevap vermiştir: "Senin için göbekten üst taraf serbesttir" (eş-Şevkânî, Neylü'l-Evtâı, I, 277).
Hanbelilere göre, göbek-diz arasında cinsel temas dışında serbesttir. Delil şu hadistir: "Hayızlı kadına cinsel temasın dışında herşeyi yapabilirsiniz" (Müslim, Hayz" 16; Nesaî, Tahâre, 16).
Hanefi, Şâfiî ve Mâlikilere göre hayızlı veya lohusa olan eşiyle cinsel temasta bulunan erkeğe keffâret gerekmez. Ancak tevbe ve istiğfar etmesi gereklidir.
7- Boşama. Hayız hâlindeki kadını boşamak câiz değildir. Ancak buna rağmen boşama geçerlidir, ve bid'î tâlak adını alır. Âyette; "Boşayacağınız zaman, eşlerinizi iddetlerine doğru boşayın" buyurulur (et-Talûk, 65/1). Yani içinde iddet meşru olan bir sürede boşayın demektir. Çünkü, ay hâlinin geri kalan kısmı iddetten sayılamaz. Allah elçisi, Abdullah b. Ömer'e, eşini temizlik günlerinde veya gebe iken boşamasını bildirmiştir (eş-Şevkânî, a.g.e., VI, 221; Geniş bilgi için bk. el-Kâsânî, a.g.e., I, 44; İbnü'l-Hümâm, a.g.e., I, 54, 57, 61; eş-Şirâzî, el-Müheneb, I, 38, 45; İbn Kudâme, el-Muğnî, I, 306 vd.; İbn Âbidîn, a.g.e., I,158,162, 268, 274; eş-Şevkânî, a.g.e., I, 276, 278, 280, 777; ez-Zühaylî, el-Fıkhu'l-İslâmî ve Edilletüh, Dimaşk 1985, I, 469 vd.).
Hamdi DÖNDÜREN
.
www.enfal.de/kutub/hayz.htm
Ebu Davud'un bir rivayetinde, "fevr" (evvelinde -ki "hayz olur olmaz" diye karşıladık-) yerine "fevh" de
.HAYIZLI VE HAYIZLIYLA İLGİLİ HÜKÜMLER
3795 - Hz. Enes radıyallahu anh anlatıyor: "Yahudilerin şöyle bir adeti vardı: İçlerinde bir kadın âdet görmeye başlayınca, onunla beraber yiyip içmezler, evlerde beraber oturup kalkmazlardı. Bu durumu Ashab radıyallahu anhüm Resûlullah aleyhissalâtu vesselâm'a sordular. bunun üzerine Cenab-ı Hak şu ayeti inzal buyurdu. (Mealen): "Ey Muhammed! Sana kadınların aybaşı halinden sorarlar. De ki: "O bir ezadır. Aybaşı halinde iken kadınlardan uzak kalın. Temizlenmelerine kadar onlara yaklaşmayın. Temizlendikleri zaman Allah'ın size buyurduğu yoldan yaklaşın..." (Bakara 222) ayeti üzerine Resûlullah aleyhissalâtu vesselâm: "Kadınlarınızla nikah (zevciyat muamelesi) dışında her şeyi yapın!" buyurdu. bu ruhsat yahudilere ulaşınca: "Bu adam ne yapmak istiyor? Bize muhalefet etmediği bir şey bırakmadı!" dediler. (Bu sözü işiten) Üseyd İbnu Hudayr ve Abbâd İbnu Bişr radıyallahu anhüma gelerek: "Ey Allah'ın Resulü! yahudiler şöyle şöyle söylüyorlar" diye haber verdiler. "Biz kadınlarla beraber oturup kalkmıyacak mıyız?" dediler. Resûlullah aleyhissalâtu vesselâm'ın rengi öylesine değişti ki, biz onlara kızdığını zannettik. Onlar da hemen çıkıp gittiler. Derken onlar yolda Resûlullah'a gönderilen hediye sütle karşılaştılar. Resûlullah o sütü hemen bunların peşisıra içmeleri için gönderdi. Böylece anladılar ki, Aleyhissalatu vesselam kendilerine gücenmemiştir."
Müslim, Hayız 16, (302); Ebu Davud, Nikah 47, (2165); Tirmizi, Tefsir, Bakara, (2981); Nesai, Taharet 181, (1, 152).
3796 - Hz. Ebu Hüreyre radıyallahu anh anlatıyor: "Resûlullah aleyhissalâtu vesselâm buyurdular ki: "kim hayızlının fercine veya bir kadının dübürüne (arka uzvuna) temas ederse veya kâhine uğrarsa Muhammed'e indirilenden teberri etmiş (yüz çevirmiş) olur."
Tirmizi, Taharet 102, (135); İbnu Mace, Taharet 122, (639).
3797 - Hz. Aişe radıyallahu anha anlatıyor: "Bizden biri hayızlı olur, Resûlullah aleyhissalâtu vesselâm da onunla mübaşeret etmek dilerse, ona hayız olur olmaz izarını bağlamasını emreder, sonra mubaşeret ederdi. Sizden hanginiz, nefsine, Resûlullah aleyhissalâtu vesselâm'ın nefsine hakim olduğu kadar hakim olur?"
Ebu Davud'un bir rivayetinde, "fevr" (evvelinde -ki "hayz olur olmaz" diye karşıladık-) yerine "fevh" denilmiştir (ki bu da "çoğunda" ve "evvelinde" manasına gelir.)
3798 - Nesai'nin Cümay' İbnü Ümayr'dan kaydettiği bir rivayette şöyle denmiştir: "Ben, annem ve teyzemle birlikte Hz. Aişe radıyallahu anha'nın yanına girdim. Onlar Hz. Aişe'ye: "Hayızlı iken, sizlerle Aleyhissalatu vesselam ne şekilde mübaşerette bulunurdu?" diye sordular. Aişe validemiz:
"Hayız olduğumuz zaman bize, geniş bir izar giymemizi emreder, sonra sine ve göğsümüze iltizamda (temasta) bulunurdu."
3799 - Muvatta'nın rivayetinde şöyledir: "Ubeydullah İbnu Abdillah İbni Ömer radıyallahu anhüma, Hz. Aişe'ye göndererek -kişi, hayızlı olan hanımıyla mubaşerette bulunabilir mi?- diye sordurdu. Hz. Aişe radıyallahu anha: "Kadının alt kısmınna izarını bağlatsın sonra onunla mubâşerette bulunsun" cevabını verdi."
3800 - Ebu Davud ve Nesai'nin bir rivayetinde şöyle denmektedir: "Resûlullah aleyhissalâtu vesselâm zevcelerinden bir kadınla hayızlı olduğu halde mubaşeret ederdi. Yeter ki, uyluklarının ortasına kadar izarı uzanmış olsun veya dizleri örtülü bulunsun."
Buhari, Hayz 5; Müslim, Hayz 1, 4, (293, 295); Muvatta, Taharet 95, (1, 58); Ebu Davud Taharet 107, (267, 268, 273); Tirmizi, Taharet 99, (132); Nesai, Hayz 12, 13, (1, 189).
3801 - Zeyd İbnu Eslem radıyallahu anh anlatıyor: "Bir adam, Resûlullah aleyhissalâtu vesselâm'a sordu: "(Ey Allah'ın Resulü!) Hanımım hayızlı iken bana helal olan nedir?" Resûlullah aleyhissalâtu vesselâm: "Üzerine izarını bağlasın, yukarısına istediğinde serbestsin."
Muvatta, Taharet 93, (1, 57).
3802 - Hz. Mu'âz radıyallahu anh anlatıyor: "Ey Allah'ın Resûlü! dedim, hanımım hayızlı iken bana helal olan nedir?" "İzar'ın yukarısı, ancak bundan da sakınsan daha iyi olur!" buyurdular."
Rezin tahric etti. Ebu Davud, Taharet 83, (212, 213).
3803 - İkrime, Resûlullah aleyhissalâtu vesselâm'ın zevcelerinden birinden naklen anlatıyor: "Resûlullah aleyhissalâtu vesselâm, hayızlı hanımlarıyla bir mübaşerette bulunmak dileyince hanımının ferci üzerine bir şey örterdi.."
Ebu Davud, Taharet 107, (272).
3804 - İbnu Abbas radıyallahu anhüma anlatıyor: "Resûlullah aleyhissalâtu vesselâm buyurdular ki: "Kişi, hayızlı karısıyla cinsi münasebette bulunursa (hatasına kefâret olarak) yarım dinar tasadduk etsin."
3805 - Bir rivayette ise şöyle denmiştir: "Kişi hayızlı hanımına, hayız halinin başlangıcında, kan kırmızı renkte iken temas ederse bir dinar tasadduk etsin. Kanın kesilmeye yüz tutup akıntının sarardığı zaman temas eden, yarım dinar tasadduk etsin."
Tirmizi der ki: "Bu hadis İbnu Abbas radıyallahu anhüma'dan mevkuf (kendi sözü) olarak da rivayet edilmiştir."
3806 - Ebu Davud'un bir rivayetinde hayızlı karısına temas eden kimse hakkında Resûlullah aleyhissalâtu vesselâm'ın: "Bir veya yarım dinar tasadduk etsin" dediği kaydedilmiştir.
Ebu Davud der ki: "Bu rivayet (yani İbnu Abbas'ın "bir veya yarım..." diyerek yaptığı rivayet) sahihtir, (diğer "...yarım dinar..." diyen rivayet bu kadar kavi değildir.)"
3807 - Bir rivayette şöyle denmiştir: "Kişi hanımına kanama halinde temasta bulunmuşsa bir dinar, kanın kesilme halinde temas etmişse yarım dinar tasadduk eder."
Tirmizi, Taharet 103, (136, 137); Ebu Davud, Taharet 106, (264, 265, 266); Nesai, Taharet 182, (1, 153); İbnu Mace, Taharet 123, (640).
3808 - Hz. Aişe radıyallahu anha "Ben hayızlı iken Resûlullah aleyhissalâtu vesselâm'ın başını yıkardım" demiştir.
Buhari, Hayz 2, İ'tikaf 2, 3, 4, 19, Libas 76; Müslim, Hayz 10, (297); Muvatta, Taharet 102, (1, 60); Ebu Davud, Savm 79, (2467, 2468, 2469); Tirmizi, Savm 80, (804); Nesai, Hayz 20, (1, 193).
3809 - Yine Hz. Aişe radıyallahu anha anlatıyor: "Resûlullah aleyhissalâtu vesselâm, ben hayızlı iken kucağıma yaslanır ve Kur'an okurdu."
Buhari, Hayz 13, Tevhid 52; Ebu Davud, Taharet 103, (260); Nesai, Hayz 16, (1, 191).
3810 - Yine Hz. Aişe radıyallahu anha anlatıyor: "Resûlullah aleyhissalâtu vesselâm, (bir gün) bana (kendisi mescidde iken) "Humre'yi bana getiriver!" buyurdular.
"Hayızlıyım" diye cevap verdim.
"Senin hayızın elinde değil ki!' dediler."
Müslim, Hayz 11, (298); Ebu Davud, Taharet 104, (261); Tirmizi, Taharet 101, (134); Nesai, Hayz 18, (1, 192).
3811 - Hz. Meymune radıyallahu anha anlatıyor: "Resûlullah aleyhissalâtu vesselâm bizden biri hayızlı olduğu halde onun kucağına başını koyar, Kur'an okurdu. Bizden birimiz hayızlı iken Resûlullah'ın humrasını mescide taşır ve yayardı."
Nesai, Hayz 19, (1, 192).
3812 - İbnu Ömer radıyallahu anhüma'dan rivayete göre, "cariyeleri hayızlı oldukları halde ayaklarını yıkarlar, humrasını kendisine verirlerdi."
Muvatta, Taharet 88, (1, 52).
3813 - Ümmü Seleme radıyallahu anha anlatıyor: "Ben, Resûlullah aleyhissalâtu vesselâm ile birlikte kadife bir örtünün altında yatıyordum. Ay halimin başladığını farkettim. Hemen örtünün altından kayıp hayız elbisemi bulup giyindim. Resûlullah aleyhissalâtu vesselâm: "Hayız mı oldun?" buyurdular. "Evet!" dedim. Beni yanına çağırdı. Örtünün altında beraber yattık."
Buhari, Hayz 4, 21, 22, Savm 24; Müslim, Hayz 5, 296; Nesai, Taharet 179, (1, 149, 150)
3814 - Umâre İbnu Gurâb'ın anlattığına göre, bir halası kendisine Hz. Aişe radıyallahu anha'dan şöyle sorduğunu anlatmıştır: "Birimiz hayız olduğumuz zaman kocamızla ayrı yatmamız mümkün değil, tek yatağımız var."
Hz. Aişe şu cevabı vermiştir: "Ben sana Resûlullah aleyhissalâtu vesselâm'ın yaptığını anlatayım: "Bir gece eve girdi. Ben o sırada ay hali görüyordum. Mescidine geçti. -Ebu Davud der ki: "Bundan maksad evindeki namazgâhıdır.- (Orada namaz kıldı), fakat bir türlü ayrılmadı. Derken benim gözlerim kapanmış, soğuk da onu üşütmüş. Gelip "Bana yaklaş!" dedi. Ben de: "Hayızlıyım!" dedim. Resûlullah aleyhissalâtu vesselâm: "Öyle de olsa! Uyluklarını aç!" dedi. Uyluklarımı açtım. Göğüs ve yanağını uyluklarımın üzerine koydu. Ben de üzerine eğildim. Isınıp uyuyuncaya kadar böyle durduk."
Ebu Davud, Taharet 107, (270).
3815 - Hz. Aişe radıyallahu anha anlatıyor: "Ben hayızlı iken su içer, sonra kabı Resûlullah aleyhissalâtu vesselâm'a verirdim. O da ağzını, ağzımın değdiği yere koyardı."
3816 - Ebu Davud ve Nesai'de de şu rivayet gelmiştir: "Ben ay halinde iken etli kemiği dişleyerek yer, sonra da Resûlullah aleyhissalâtu vesselâm'a uzatırdım. O da ağzını, tam ağzımı koymuş bulunduğum yere koyar(ak yer)di."
3817 - Nesai'nin bir diğer rivayeti şöyle: "Şureyh İbnu Hani, Hz. Aişe radıyallahu anha'ya: "Bir kadın hayızlı iken kocası ile birlikte yemek yer mi?" diye sordu. Hz. Aişe "Evet dedi, benim kanamam varken Resûlullah aleyhissalâtu vesselâm beni çağırırdı, ben de onunla birlikte yerdim. (Bu sırada) etli kemiği alır, (bana uzatır, önce benim başlamam için) bana yemin verirdi. Ben de onu alır ve bir miktar dişler (sonra Resûlullah'a uzatırdım). O da ağzını, kemikte tam benim ağzımı koyduğum yere koyar(ak yemeye başlar)dı. İçecek bir şey istediği olur, getirince ondan önce benim içmem için bana yemin verirdi, bunun üzerine ben de kabı alır bir miktar içer, sonra bırakırdım. Bu sefer onu Aleyhissalatu vesselam alır, kabın tam benim ağzımı koyduğum yerine ağzını koyarak içerdi."
Müslim, Hayz 14, (300); Ebu Davud, Taharet 103, (259); Nesai, Taharet 177, (1, 148).
3818 - Abdullah İbnu Sa'd el-Ensari radıyallahu anh anlatıyor: "Resûlullah aleyhissalâtu vesselâm'a hayızlı kadınlarla beraber yemek hususunda sordum. "Onunla beraber yiyin!" buyurdular."
Tirmizi, Taharet 100, (133).
3819 - Hz. Aişe radıyallahu anha'nın anlattığına göre, bir kadın kendisine: "Temizlendiğimiz zaman kıldığımız mutad namaz bize yeter mi (hayızlı iken kılamadıklarımızın kazası gerekir mi?)" diye sormuş, o da şu cevabı vermiştir:
"Sen Harûriyye (Hârici)misin? Biz Resûlullah aleyhissalatu vesselam'la beraberken ay hali gördüğümüzde, tutamadığımız oruçları kaza etmemizi söylerdi, fakat namazların kazasını söylemezdi."
Buhari, Hayız 20; Müslim, Hayız 67, (335); Ebu Davud, Taharet 105, (262, 263); Tirmizi, Taharet 97, (130); Savm 68, (787); Nesai, Hayz 17, (1, 191, 192), Savm 64, (4, 191).
3820 - İsmi Müssetü'l-Ezdiyye olan Ümmü Büsse anlatıyor: "Hacc yapmıştım. Hacc sırasında Ümmü Seleme radıyallahu anha'ya uğradım. Kendisine, "Ey mü'minlerin annesi, Semüre İbnu Cündüb radıyallahu anh, kadınlara, hayız sırasında kılınmayan namazların kazasını emrediyor (ne dersiniz)?" diye sordum, şu cevabı verdi: "Hayır, kaza etmezler. Resûlullah aleyhissalâtu vesselâm'ın kadınlarından biri, nifas sebebiyle kırk gece (namaz kılmadan) dururdu da, Resûlullah aleyhissalâtu vesselâm nifas namazını kaza etmesini emretmezdi."
Ebu Davud, Taharet 121, (312).
3821 - Hz. Aişe radıyallahu anha, kanama gören hamile kadın hakkında şunu söylemiştir: "Böyle bir kadın namazı bırakır."
Muvatta, Taharet 100, (1, 60). İmam Malik bu rivayeti belağ (senetsiz) olarak kaydetmiştir.
3822 - İbnu Ömer radıyallahu anhüma: "Ne hayızlı kadın ne de cünüp kimse Kur'an'dan hiçbir şey okuyamaz" buyurdu.
Tirmizi, Taharet 98, (131).
İSTİHÂZE VE NİFAS HAKKINDA
3823 - Hz. Aişe radıyallahu anhâ anlatıyor: "Ümmü Habibe bintu Cahş radıyallahu anha tam yedi yıl boyu istihaze kanı gördü. Ne yapacağı hususunda Resûlullah'a sordu. Aleyhissalatu vesselam yıkanmasını emretti ve "Bu damar (kanıdır)" dedi. Ümmü Habibe her namazda yıkanırdı."
3824 - Müslim'in bir rivayeti şöyledir: "Ümmü Habibe radıyallahu anha -ki Abdurrahman İbnu Avf'ın nikahı altında idi- Resûlullah aleyhissalâtu vesselâm'a kanamasından şikayet etti. Ona şu tavsiyede bulundu: "Hayız (müddetin normalde ne kadar devam ediyor ve) seni bekletiyor idiyse o müddetçe bekle, sonra yıkan!" Ümmü Habibe her namazda yıkanırdı."
3825 - Müslim'in bir diğer rivayetinde şöyle gelmiştir: "Hz. Aişe dedi ki: "Ümmü Habibe, kız kardeşi Zeyneb Bintu Cahş'ın hücresinde bir leğenin içinde yıkanırdı. Kanın kızıllığı (bazan) suya galebe çalardı."
3826 - Nesai'nin rivayeti şöyledir: "Ümmü Habibe müstehaze idi (devamlı kanaması olurdu), hiç temiz olmazdı. Durumu Resûlullah aleyhissalâtu vesselâm'a söylenmişti. Şöyle buyurdular: "Bu, hayız değildir, rahimin bir rahatsızlığıdır. Normal zamanda hayız kanının geldiği kirlilik müddetine baksın. (Her ay) o müddet boyunca namazını terketsin. Sonra bu müddet çıkınca her namaz vaktinde yıkansın."
3827 - Nesai'nin bir diğer rivayeti şöyle: "Ümmü Habibe radıyallahu anha'ya Resûlullah aleyhissalâtu vesselâm, (Her ayda) hayız olup kirli bulunduğu kadar namazı terketmesini, sonra yıkanıp namazını kılmasını emretti. O, her namaz vaktinde yıkanırdı."
Buhari, Hayz 26; Müslim, Hayz 64, 66, (334); Ebu Davud, Taharet 111, (288 - 291); Tirmizi, Taharet 96, (129); Nesai, Hayz 2, 3, 4, (1, 181, 182).
3828 - Hamne Bintu Cahş radıyallahu anha anlatıyor: "Ben, kızkardeşim Zeyneb Bintu Cahş radıyallahu anha'nın yanındaydım, istihaze kanamam vardı. Resûlullah aleyhissalâtu vesselâm'a:
"Ey Allah'ın Resulü! Ben çok şiddetli şekilde istihaze kanamasına maruzum, bu hususta ne tavsiye edersiniz? Bu hal benim namaz ve orucuma mani oluyor?" dedim. Bana:
"Sana pamuğu vasfeyliyeyim: O, kanı gidericidir (fercine pamuk koy)" buyurdular. Ben:
"Ama akıntı pamuğun mani olacağı miktardan çok fazla!" dedim. Resûlullah aleyhissalâtu vesselâm:
"Öyleyse bez kullan!" buyurdular. Ben:
"Akıntı bezin durduracağı miktardan da fazla! Şarıl şarıl akıyor" dedim. Bunun üzerine Aleyhissalatu vesselam dedi ki:
"Sana iki şey söyleyeceğim, hangisini yaparsan, diğerinin de yerine geçer. İkisini de yapabilecek durumdaysan birini seçmek sana ait, dilediğini seç! Bu kanama, şeytanın tekmelerinden bir tekme(si yani zarar vermesi)dir. Sen kendini Allah'ın ilminde altı yedi gün hayızlı bil (orucu ve namazı terket). Sonra yıkan ve kendini hayızdan temizlenmiş bil ve yirmiüç veya yirmidört gece ve gündüz namaz kıl, (bu esnada farz veya nafile) oruç tut. Bu, Sana yeterlidir. Kadınların her ay hayız görmeleri, hayızlı ve temizlik günlerinin olması gibi, bu şekilde senin de hayız ve temizlik günlerin olacak. (Bu, sana söyleyeceğim iki şeyden birincisidir. İkinci hususa gelince, o da şudur): Eğer öğleyi te'hir ve ikindiyi de ta'cil edip, ikisi için gusletmeye gücün yeterse öğle ile ikindiyi birleştir. Keza akşamı geciktirip yatsıyı tacil etmek, sonra da gusletmek suretiyle de bu iki namazı birleştir. Sabah için de ayrıca guslet. Bu şekle gücün yeterse orucunu da böylece tutarsın."
Resûlullah aleyhissalâtu vesselâm, (birini seçmede beni muhayyer bıraktığı bu iki tarzı zikrettikten sonra ilaveten dedi ki: "Bu, (ikincisi, zikrettiğim) tarzın, benim daha çok hoşuma gidenidir."
Ravilerden biri dedi ki: "Hamne radıyallahu anha dedi ki: "Bu, iki tarzdan benim daha çok hoşuma gidenidir. Ravi böylece, bu sözün Resûlullah'a ait olmayıp Hamne'ye ait olduğunu ifade etmiş oldu."
Ebu Davud, Taharet 1100, (287); Tirmizi, Taharet 95, (125).
3829 - Esma Bintu Umeys radıyallahu anha anlatıyor: "Ey Allah'ın Resulü! dedim. Fatıma Bintu Ebi Hubeyş, şu şu kadar zamandan beri kanama geçiriyor, namazı bıraktı!" (Bu sözün üzerine Aleyhissalatu vesselam):
"Sübhanallah! (hiç namaz bırakılır mı?) Bu şeytandan (biir oyun. Kapılmamalıydı. Söyleyin ona), bir leğene (su koyup içine) otursun. Eğer suyun üstünde (kanamadan hasıl olan) bir sarılık görürse, öğle ve ikindi için tek bir gusül yapsın; akşam ve yatsı için de tek bir gusül yapsın. Sabah için de ayrı bir gusül yapsın. Bu arada (kılacağı namazlar için) abdest alsın" buyurdular." İbnu Abbas radıyallahu anhüma der ki: "(Her namaz için) gusletmek, kadıncağıza zor gelmeye başlayınca iki namazın arasını birleştirmeyi emretmişti."
Ebu Davud, Taharet 116, (296).
3830 - Ümmü Seleme radıyallahu anha anlatıyor: "Resûlullah aleyhissalâtu vesselâm zamanında bir kadının kanaması vardı. Ümmü Seleme radıyallahu anha, onun adına, hükmü, Resûlullah aleyhissalâtu vesselâm'dan soruverdi. Resûlullah:
"İstihaze kanı başlamazdan önce, bir ay içerisinde, kaç gün ve gece hayız kanı gelmekte olduğuna baksın, her ay o kadar müddette namazı terketsin. Bu zaman çıkınca hemen yıkansın ve (fercine pamuk koyup) bir bezle sargı yaparak namazını kılsın."
Muvatta, Taharet 105, (1, 62); Ebu Davud, Taharet 108, (274-278); Nesai, Hayz (1, 182).
3831 - Sümeyy Mevla İbnu Ebi Bekr İbni Abdirrahman anlatıyor: "Ka'kâ ve Zeyd İbnu Eslem, beni, Sa'id İbnu Müseyyeb rahimehullah'a gönderip müstehazenin nasıl yıkanacağını sordular. Said şöyle açıkladı: "Müstehaze, öğleden öğleye yıkanır ve her namaz için abdest alır. Şayet kan galebe çalacak olursaa bir bezle sargı yapar."
Ebu Davud, Taharet 114, (301).
(Ebu Davud) der ki: "İbnu Ömer ve Enes radıyallahu anhüm'den de bu şekilde (yani "Öğleden öğleye yıkanır" diye) rivayet edildi. Bu, aynı zamanda Salim İbnu Abdillah, Hasan Basri ve Ata rahimehumullah'ın görüşüdür."
İmam Malik dedi ki: "Zannım o ki, İbnu Müseyyeb'in hadisi "temizlik vaktinden temizlik vaktine" olacaktı; "öğle vaktinden öğle vaktine" şeklinde gelmiştir. Herhalde buna bir vehim karışmış."
Bu hadisi el-Misver İbnu Abdilmelik de rivayet etmiştir. Onun rivayetinde da " temizlik vaktinden temizlik vaktine" şeklinde gelmiştir. Şu halde raviler bunu "öğleden öğleye" diye çevirmiş olmalı. Derim ki: "Kadi İyaz'ın zikrine göre .................. noktalı rivayet sahihtir. Doğruyu Allah bilir."
3832 - Hz. Ali radıyallahu anh anlatıyor: "Müstehaze, hayız müddeti sona erince her gün yıkanır. Üzerine tereyağı veya zeytinyağı sürülmüş bir yün kullanır."
Ebu Davud, Taharet 115, (302).
3833 - Abdullah İbnu Süfyan rahimehullah anlatıyor: "Bir kadın, İbnu Ömer radıyallahu anhüma'ya şöyle sordu: "Kabe'yi ziyaret maksadıyla gelmiştim. tam Mescid-i Haram'ın kapısına geldiğim sırada kanamam başladı ve derhal geri dönüp, kanama duruncaya kadar bekledim. Sonra yıkandım. Tekrar tavaf için geldiğimde, kapının yanında yine kan geldi. Aynı şekilde geri döndüm, size geldim" Abdullah şu cevabı verdi: "Bu şeytandan gelen bir zarardır. Bu durumda yıkan. Pamuk tıkayarak bir bez bağla, sonra da tavafını yap!"
Muvatta, Hacc 124, (1, 371).
3834 - İkrime rahimehullah anlatıyor: "Ümmü Habibe radıyallahu anha müstehaze idi. Kocası ona temasta bulunurdu. Aynı hal Hamne Bintu Cahş radıyallahu anha için de mevzubahis idi."
Ebu Davud, Taharet 120, (309).
3835 - Ümmü Atiyye radıyallahu anha anlatıyor: "(Hayız müddetimiz dolup) temizlik dönemi başladıktan sonra görülen bulanık ve sarı akıntıyı ciddiye almazdık..."
Ebu Davud, Taharet 119, (307, 308); Nesai, Hayz, 7, (1, 186, 187).
3836 - Mercane Mevla Aişe radıyallahu anha anlatıyor: "Kadınlar Hz. Aişe radıyallahu anha'ya içerisinde pamuk bulunan bez (veya kap) gönderirlerdi. Bu pamuklar hayız kanıyla sarı lekeler taşırdı. (Bu safhada) namaz kılınıp kılınmayacağını sorarlardı.
Hz. Aişe radıyallahu anha: "Beyaz akıntıyı görünceye kadar acele etmeyin!" diye cevap verirdi. Beyaz akıntıdan temizliği kastederdi."
Muvatta, Taharet 97, (1, 59). Buhari, bunu bab başlığında senetsiz olarak kaydetmiştir. (Hayz 19).
3837 - Zeyd İbnu Sabit'in kızından nakledildiğine göre, kulağına, bir kısım kadınların gece yarısı, temizliklerini kontrol için, lamba getirtir oldukları haberi ulaşır. O, bu davranıştan dolayı kadınları ayıplar ve: "(Sahabe) kadınları böyle yapmazlardı!" der.
Muvatta, Taharet 98, (1, 59). Bunu Buhari bab başlığı olarak (senetsiz) kaydetmiştir. (Hayz 19).
3838 - Ümmü Seleme radıyallahu anha anlatıyor: "Resûlullah aleyhissalâtu vesselâm devrinde, nifas olan kadınlar nifaslarından sonra kırk gün kırk gece otururlardı. Biz yüzlerimize vers -yani kelef- olarak-sürerdik..."
Ebu Davud, Taharet 121, (311); Tirmizi, Taharet 105, (139).
HAYIZ
6124 - Hz. Cabir İbnu Abdillah radıyallahu anhüma anlatıyor: "Biz büyük bir su birikintisine rastladık, içerisinde eşek ölüsü vardı. Bu leş sebebiyle o sudan kullanmaktan kaçındık. Nihayet Resûlullah aleyhissalâtu vesselâm bize uğradı. (Halimize muttali olunca): "Şurası muhakkak ki, suyu hiçbir şey kirletmez" buyurdular. Biz de oradan su aldık (hayvanlara) içirdik ve (kaplarımıza) su aldık."
6125 - Ebu Ümâme el-Bâhili radıyallahu anh anlatıyor: "Resülullah aleyhissalâtu vesselâm buyurdular ki: "Şurası muhakkak ki suyu hiçbir şey kirletmez, yeter ki (pis madde) kokusuna, tadına ve rengine galebe çalmasın."
KADIN HAYIZLI İSE
6143 - Ümmü Seleme radıyallahu anhâ anlatıyor: "Ben, Resûlullah aleyhissalâtu vesselâm'la birlikte yorganın altında idim. Kadınların maruz kaldığı hayız (kanını) o sırada gördüm. Derhal örtünün altından sıvışıverdim. Resülullah aleyhissalâtu vesselâm: "Hayız mı oldun?" dedi. "Ben, kadınların gördüğü hayız kanını gördüm" dedim. Aleyhissalâtu vesselâm: "Bu, Allah Teâla Hazretlerinin, Hz. Adem'in kızlarına yazdığı bir kaderdir" buyurdular."
Ümmü Seleme sözlerine şöyle devam eder: "Ben yataktan sıvışıp, (yapılması gerekenleri yaparak) kendime çekidüzen vererek geri döndüm. Resûlullah aleyhissalâtu vesselam bana: "Gel benimle birlikte yatağa gir!" dedi. Ben de yanına girdim."
6144 - Muâviye İbnu Ebi Süfyan râdıyallahu anh anlatıyor: "Ben, Resûlullah aleyhissalâtu vesselâm'ın zevce-i muhteremleri olan Ümmü Habibe radıyallahu anhâ'ya: "Hayız olduğunuz zaman Resûlullah aleyhissalâtu vesselâm'la münasebetiniz nasıl olurdu?" diye sordum. Şu cevabı verdi: "Birimiz hayız görmeye başlar başlamaz derhal uyluklarının yarısına kadar uzanan izarını bağlar, sonra Resûlullah aleyhissalâtu vesselâm'la beraber yatardı."
HAYIZLI MESCİDE GİREMEZ
6146 - Ümmü Seleme radıyallahu anhâ anlatıyor: "Resûlullah aleyhissalâtu vesselâm bu mescidin avlusuna girerek, yüksek sesle: "Şurası muhakkak ki, mescid, ne cünüb ne de hayızlıya helal değildir" buyurdular."
HAYIZLI KADIN TEMİZLİKTEN SONRA SARILIK, BULANIKLIK GÖRÜRSE
6147 - Hz. Aişe radıyallahu anhâ anlatıyor: "Resûlullah aleyhissalâtu vesselâm, temizlikten sonra hayız şüphesi veren akıntı gören kadın hakkında: "O bir damar veya damarlar(dan gelen istihaze kanı)dır, (hayız kanı değildir)" buyurdular."
Muhammed İbnu Yahya dedi ki: "Temizlikten sonra" tabiriyle "(hayız devri bitip) yıkandıktan sonra" demek istemiştir."
NİFAS KAÇ GÜN?
6148 - Hz. Enes radıyallahu anh anlatıyor: "Resûlullah aleyhissalâtu vesselâm nifaslı kadınlar için kırk gün (temizlenme) müddeti belirledi. Ancak, daha önce temizlendiğini görenleri hariç tuttu."
HAYIZ OLÂN KIZ KAPANMALIDIR
6149 - Hz. Aişe radıyallahu anhâ anlatıyor: "Resûlullah aleyhissalâtu vesselâm yanıma girmişti, yanımdaki cariyem hemen gizlendi. Aleyhissalâtu vesselâm: "Cariye adet gördü mü?" diye sordular. "Evet!" deyince, Resûlullah, sarığından bir parça bez kopararak cariyeye: "Başını bununla ört!" buyurdular."
HAYIZLI KINA YAKAR
6150 - Muâze radıyallahu anhâ anlatıyor: "Bir kadın Hz. Aişe radıyallahu anhâ'ya: "Hayızlı kadın kınalanır mı?" diye sormuştu. "Biz, Resülullah aleyhissalâtu vesselâm'ın sağlığında kınalanırdık" diye cevap verdi."
.
www.sadakat.net/.../3879-kadinlarin-hayz-nifas-ve-istihaze-halleri.html
(KADINLARIN) HAYIZ, NİFAS VE. İSTİHAZA HALLERİ. Kan Çeşitleri. Kadınlardan hayız, nifas ve istihaza (
. (KADINLARIN) HAYIZ, NİFAS VE
İSTİHAZA HALLERİ
Kan Çeşitleri
Kadınlardan hayız, nifas ve istihaza (olmak üzere üç türlü) kan gelir.
Hayız:
Âdet görmekten kesilme yaşına (sinn-i iyasa)[1][1] henüz gel miş ergin bir kadının rahminden hastalık ve gebeliğe [2][2]bağlı şmaksızın, kanın sökün edip gelmesi.
Hayız (âdet görme) hâlinin en azı üç, ortalaması beş ve en ço|ğu on gündür.[3][3]
Nifas:
(Kadınlardan) doğum sonrası gelen kandır. En çok kırk gün gelir, en azı için (şu kadar gün gelir diye) bir sınırlama yapılamaz. |
İstihaza:
Üç günden az bir süre devam eden yahut hayızlıda on gününî sonunda, lohusa olan kadında ise kırk günden sonra görülen kanaj istihaza denir.
iki Hayız Arasında Temiz Kalınan günler
İki hayız arasında en az on beş gün temiz kalınır. Daha fazlası için bir sınırlama yapılamaz. Kendisinden istihaza kanı[4][4] gelmekte iken erginlik çağma gelenler bu hükmün dışındadır.
Hayız ve Nifas Sebebiyle Haram Olan Şeyler
Hayız ve nifasla sekiz şey haram olur (ki bunlar):
(1) Namaz (kılmak),
(2) oruç (tutmak),
(3) Kur'an'dan bir âyetj; okumak ve
(4) ona kılıfsız olarak dokunmak,
(5) camiye girmek, f
(6) Kabe'yi tavaf etmek,
(7) cinsel ilişkide bulunmak,
(8) göbek altıyla diz kapağının altı arasında kalan bölgeden yararlanmaktır.
Hayız ve lohusalık hâllerinde gelen kanın azamî kesilme müddetinden sonra gusletmeksizin cinsel ilişkide bulunmak helâldir. Âdet günleri dolmadan kan kesildiğinde, cinsî münasebette bulunmamalıdır. Ancak yıkanmak veya (bir özürden dolayı) teyemmüm edip namaz kılmak yahut kan kesildikten sonra gusledip (namaz için) iftitah tekbiri alarak (o vaktin) namazına borçlanacak kadar veya daha fazla zaman bulmak şartıyla cinsel ilişki helâl olur. (İçinde bulunulan namaz) vakti çıkıncaya kadar, yıkanmaksızın ve (özürden dolayı) teyemmüm etmeksizin cinsel ilişkide bulunulmaz.
Hayızlı ve lohusa olanlar (âdetleri sona erince) oruçlarını za ederler, namazlarını ise kaza etmezler.[5][5]
Cünüplük Sebebiyle Haram Olan Şeyler
Cünüplük sebebiyle haram olan şeyler beştir:
(1) Namaz kılmak,
(2) Kur'an'dan bir âyet (dahi olsun) okumak,
(3) Kur'ân âyetlerine kılıfsız dokunmak,
(4) camiye girmek ve
(5) tavaf etmek.
Abdestsizlere Haram Olan Şeyler
Abdestsiz olanlara üç şey haramdır (ki bunlar):
(1) Namaz kılmak,
(2) tavaf etmek,
(3) Mushaf ı kılıfsız tutmaktır.
İstihaza Kanıyla İlgili Hükümler
İstihaza kanı, sürekli akan burun kanı gibidir; namaz kılmaya, oruç tutmaya ve cinsel ilişkide bulunmaya engel değildir.
Kendisinden istihaza kanı gelenler, tıpkı idrarım ve büyük abdestini tutamayan özürlüler gibi her namaz vaktinde abdest alırlar ve bununla diledikleri kadar farz ve nafile namaz kılabilirler.
Özürlünün Abdestini Bozan Şey
Özürlülerin abdesti sadece vaktin sona ermesiyle bozulur.
Özrün Geçerli Olmasının Şartları
(Bir kimsenin şahsında) özür, bir abdest alacak veya namaz kılacak kadar dahi durmadan tam bir namaz vakti boyunca devam etmedikçe o kimse özürlü sayılmaz. Özrün geçerli olmasının şartı budur.
Özrün Devamının Şartları
Özrün devamının şartları: Başlamasından itibaren, bir kereye mahsus dahi olsa, bütün (namaz) vakitlerinde özrün var olmasıdır.
Özrün Sona Ermesinin Şartları
Özrün sona ermesi ve sahibinin özürü olmaktan çıkması tam bir (namaz) vaktinin Özürsüz olarak geçirilmiş olmasına bağlıdır.
Geçmiş Konularla İlgili Sorular
Kadınlardan kaç türlü kan gelir?
Hayız nedir? Bir kanın hayız kanı kabul edilebilmesi için kaç şarta ihtiya dır?
Hayzın en az, en fazla ve ortalama müddetleri nedir?
Nifas (lohusalık) nedir? Bu, en fazla ne kadar devam eder? Lohusalık müddeti için asgarî bir sınırlama yapılabilir mi?
Hayız için asgarî, nifas (lohusalık) için de azamî bir zaman neye dayanarak lirlenebilir? Bunun için dayanak nedir? İstihaza (hastalık) kanı nedir?
İki hayız arasında temiz kalınan günler ne kadardır? Hayızlı ve lohusa olanlara; neler haramdır?
(Kendisinden) hastalık kanı gelmekte olanların bütuğ çağma gelmeleriyle ilgili hüküm nedir? Normal âdet görmekte iken daha sonra kendisinden hastalık kanı gel-! meye başlayanların hükmü nedir?
Hayız kanı, normal müddetinden daha uzun bir müddette kesilirse, bu halde; cinsel temas helâl olur mu? Normal müddetinden daha evvel kesildiğinde cinsel temas hangi şartlarda helâl olur?
Hayızlı ve iohusa olanlar orucu kaza ettikleri halde, namazı niçin kaza etmezler?
Cünüp olanlara neler ve abdestsiz olanlara neler haramdır? Kendisinden hastalık kanı gelenlerle ilgili hüküm nedir?
Kendisinden hastalık kanı gelen ve her vaktin namazı için abdest alanlar yapabilir? Hastalık kanı gelmekte olanlar ve benzer şekilde bir özrü bulunanları? destleri ne zaman bozulur?
Özür ne zaman (ve nasıl) belli olur?
Özrün devamı hangi şarta ve kesilmesi hangi şarta bağlıdır?
Bize göre âdetten kesilme yaşı elli beştir. Fetva bu yönde verilmiştir.
İlâhî âdetin tecellisiyledir ki, kadınlar gebe kaldıklarında rahimlerinin (döİî; yataklarının) ağzı doğum zamanına kadar kapanır.
En az, en çok ve ortalama müddet için başvurulacak yer, Rasûlullah (Aley-ğ hissalâtü vessdâm)m (konuyla ilgili) açık ifadesidir.
îmam Şafiî, en azının bir gün bir gece, en çoğunun ise on beş gün. olduğu, hayzın çoğunlukla aîh yahut yedi gün devam ettiği görüşündedir.
Bunu da birkaç kadın üzerinde yaptığı araştırmaya dayandırmaktadır^ Ne var ki (açık hüküm ve ) nassın yanında içtihadın yeri yoktur. Yapılan ek| sik araştırma bir mânâ ifâde etmez; bütün kadınlar üzerinde tam ve eninö boyuna araştırma yapmak ise imkânsızdır. *
îstihâza kanı gelmekte iken erginlik çağına gelenler hayız müddetlerini,', kanı gördükleri ilk günden itibaren on gün olarak belirlerler. Kan ister ayını evvelinde, ister ortasında, isterse sonunda görülsün fark etmez. Kanın' görüldüğü ilk günden itibaren namaz ve oruç terkedilir. Kendisinden; hastalık kanı gelmekte olanlar da doğum yaptıklarında lohusalık sürelerini, kırk gün olarak tayin ederler. Böyle yapmanın şu faydası vardır:
Biz böylelerinin on gün müddetle oruç tutmamaları gerektiğini j arkasından on beş gün müddetle oruç tutmalarının farz olduğunu; söyleyebiliriz. Sonra bunlar temiz kabul ettikleri günleri belirleyerek bui günlerde tutamadıkları oruçlarını kaza etmelidirler. Öte yandan bu tesbitf: işinin, bu gibilerin iddetlerinin sona ermesinin tayini vs. gibi hususlarda, sayılamayacak kadar faydası vardır.
Kendilerinde hastalık kanı görülmeyen bulûğ çağına ermiş kadınlar/ hayız görmeye başladıktan ve âdet günleri belli olduktan sonra gördükleri^ düzenli ve belli âdet günlerinin ardından kan kesilmez ve kan en fazla! hayızhhk ve lohusalık müddetleri bittiği halde gelmeye devam ederse| hastalık kanının görülmediği zamanlardaki hayızhhk ve lohusahfe müddetlerine itibar olunur. Bu müddet bittiği halde gelen kan istihaza kanıdır.
Bunun üç delili vardır ki, birincisi Âişe (Radıyallahu anka)'nin rivayet ettiği, "Bu hallerden sonra biz orucumuzu kaza etmekle emrolunur, namazlarımızı kaza etmekle emrolunmazdık" tarzındaki hadistir. İkincisi, îcmâ' bu yönde cereyan etmiştir. Üçüncüsü ise, kalan namazlar fazlaca olup kazası zordur ve Allah Teâlâ, nezd-i ilâhîsinden bir ihsan olarak bize din hususunda hiçbir zorluk yüklememiştir.
.
|
|
www.kadiritarikati.com/hayz-hali
Hayz Hali. HAYIZ HALİ. (Sûre-i Bakara, Âyet 222). Meâl'i: “Sana kadınların ay halini sorarlar. De ki: O bir
.HAYIZ HALİ
(Sûre-i Bakara, Âyet 222)
Meâl'i: “Sana kadınların ay halini sorarlar. De ki: O bir ezadır (bir çeşit hastalıktır). Ay halinde olan kadınlardan uzak durun.(Onlarla cinsi temasta bulunmayın) Temizleninceye kadar onlara yaklaşmayın. Temizlendikleri vakit, Allah'ın size emrettiği yerden onlara yaklaşın. Şunu iyi bilin ki Allah tevbe edenleri sever, temizlenenleri de sever.
(Sünen-i Ebû Dâvûd, Cild 1, Hadîs No: 258)
Manâ'sı: “Enes bin Malik (Radiyallahu anhu)'den
- Yahudiler bir kadın hayz olduğunda onu evden çıkarırlar. Onunla beraber yemezler, içmezler ve aynı evde birlikte bulunmazlardı. Bu durum Rasûlullah (Sallallahu aleyhi vesellem)'a soruldu; Bunun üzerine Cenâb-ı Allah:
- Sana kadınların ay halinden sorarlar, de ki: "o bir ezadır. Onun için hayz zamanında kadınlardan ayrı kalın.”(İlâ âhir) [ Sûre-i Bakara, Ayet 222. ] meâlinde ki âyet-i kerime'yi indirdi. Rasûlullah'ta:
- Onlarla birlikte evlerde oturunuz ve cinsi temastan başka her şeyi yapınız, buyurdu.
Bunun üzerine yahudiler:
- Bu adam, bizim dinimizin işinden hiç bir şey bırakmadan hepsine muhalefet etmek istiyor, dediler. Bunu duyan Useyd İbn-i Hudayr ve Abbad ibn-i Bişr Peygamberimiz (Sallallahu aleyhi vesellem)'e geldiler ve:
- Yâ Rasûlullah! Yahudiler şöyle şöyle diyorlar. (Onlara muhalefet olsun diye) hayzlı kadınlarla cinsi temasta da bulunsak mı? dediler. Rasûlullah (Sallallahu aleyhi veselem)'ın (mübarek) yüzü (nün rengi) değişti. Hatta biz onlara kızdığını zannettik. Bu iki zat (Rasûlullah'ın huzurundan) çıkmışlardı ki Rasûlullah'a hediye olarak süt getiren biri ile karşılaştılar. Rasûlullah (Sallallahu aleyhi vesellem) peşlerinden gönderip kendilerine (bu sütten) içirdi. Böylece bizde Rasûlullah'ın onlara kızmadığını anladık. ” buyurdu. - [ Sünen'ün Neseî, Cild 1-2, Hadîs No: 289, 368; Tirmizî, Tefsir, Sûre 2/ 24; Dârîmi, Vûdu 107; Ahmed b. Hanbel, I, 419, 421, 452, VI,150; Sünen-i ibn-i Mâce, Cild 2, Hadîs No: 644; Sahîh-i Müslim, Cild 1, Hadîs No: 16 (302) s. 362; Kütüb-i Sitte, Cild 11, Hadîs No: 3822.]
Allahu Teâlâ Peygamberimiz (Sallallahu aleyhi vesellem)'e zaman zaman doksandokuz Esma'ül-Hüsna'nın her biri ile ayrı, ayrı tecelli ederdi. Peygamberimiz (Sallallahu aleyhi vesellem)'e bazı zamanda ters bir soru sorulursa veya kendiliğinden halden hale geçmesinde ashâb, Peygamberimiz (Sallallahu aleyhi vesellem)'in yüzünü gölgeli, canı sıkıntılı görünce Allahu Teâlâ'nın “kahhar, cebbar” isimleri ile tecelli etmiş olduğunu anlar, hemen yanından ayrılırlar. “Bunun gadabı, Allah'ın gadabıdır” derlerdi. Allahu Teâlâ “Rahman, Rahim ve Nur'lu” isimleri ile tecelli edince yanına gelirlerdi.“Bunun lütfu Allahu Teâlâ'nın lütfudur” derler ve faydalanırlardı.
Bir gazetede “Cum'a sohbetleri” başlığı altında yazılan yazıda:
Adet gören kadına getirilen yasakların hiç biri Kur'ân'da yoktur. Kur'ân hayız halinde bir tek yasak getiriyor ki o da erkeğin kadınla cinsel temasıdır. Hayız halindeki kadın o haliyle hasta hükmündedir. Dilerse ibadetlerini yapmayabilir; ama bu ona kalmıştır. Dilerse her türlü ibâdetini yapabilir. Kur'ân okur, mescide gider. Hayızlı kadını bir tür lanetli mahluk gibi göstermenin onu bir takım yasakların içine itmenin Kur'ân'dan onay alması mümkün değildir, denilmektedir. Halbuki;
(Sünen-i Ebû Dâvûd, Cild 1, Sayfa: 468)
“Aybaşı haliyle ilgili âdet gören müslüman kadınlar için şu hükümler cereyan eder:
Adet gören bir kadın; namaz kılamaz, şükür secdesi yapamaz, oruç tutamaz. Kur'ân-ı Kerim'e veya Kur'ân-ı Kerim'den bir âyet veya bir âyetten daha az bir bölüm yazılmış bir şeye el süremez, eline alıp okuyamaz. Ancak dua âyetlerini dua maksadı ile ezberden okuyabilir. Doğru olan kavle göre Kur'ân tercümesi hakkında da hüküm böyledir. Camiye giremez, Kâbe'yi tavaf edemez, kocasıyla cinsi münasebette bulunamaz. Kocası kendisinin diz kapağı ile göbek arasından çıplak olarak istifade edemez.
Hayızlının Allahu Teâlâ'yı zikretmesi, tesbih okuması, yiyip içmesi ise caizdir.”
(Sünen-i ibn-i Mâce, Cild 2, Hadîs No: 596)
Manâ'sı: “Abdullah ibn-i Ömer (Radiyallahu anhu)'den; Rasûlullah (Sallallahu aleyhi vesellem):
- Cünüp ve hayz halinde ki kadın Kur'ân'dan hiç bir şey okuyamaz. buyurulmuştur.”[ Sünen-i Tirmizî, Cild 1, Hadîs No: 131; İslâm Fıkhı (El-Hidaye tercümesi), Cild 1, s.67.]
Ezbere Allah, Lailâhe illallâh der, şehadet kelimesi getirir. O vaziyette ölecek olsa zikrullah ederek ölmüş olur. Bunların hepsi Kur'ân'dır. Kur'ân'da vardır. Her işinin başında Bismillahirrahmanirrahîym der. Öyleyse ezberden Kur'ân okur. Bunlar Kur'ân'dır. Hayızlı kadın abdest tutamadığı için Kur'ân-ı Kerim'i eline alıp okuyamaz. Hadîs-i şerîfte söylemek istediği de budur.
(Sünen-i Ebû Dâvûd, Cild 1, Hadîs No: 262)
Manâ'sı: “Muaz'e binti Abdillah el-Adeviyye (Radiyallahu anhu) demiştir; Bir kadın Hz. Aişe (Radiyallahu anhu)'ye:
- Hayzlı kadın (namazını) kaza eder mi? diye sordu. Hz. Aişe (Radiyallahu anhu):
- Sen Haruri misin? ( Harûri: Küfe'ye iki mil uzaklıkta bir köyün adıdır.) Bilesin ki, biz Rasûlullah (Sallallahu aleyhi vesellem)yanında (zamanında) hayzlı olur, (hayz günlerinde ki namazları) kaza etmez ve kaza etmekle de emrolunmazdık, karşılığını verdi.”
[Buhâri, Hayz 20; Müslim, Hayz 68; Neseî, Hayz 7; Siyam 64; İbn-i Mâce, Tahâret 119; Dârimî, Vudû 102; Ahmed b.Hanbel, VI, 32, 94, 97, 120, 143, 185, 231.]
Diğer bir rivâyette:
“Biz orucu kaza etmekle emrolunur, namazı kaza etmekle emrolunmazdık.” [ Buhâri, Hayız 20; Müslim, Hayız 67 (335); Ebû Dâvûd, Tahâret 105, (262, 263); Tirmizî, Tahâret 97 (130); Savm 68 (787); Neseî, Hayz 17 (1, 191, 192), Savm 64 (4, 191).]
Bilâl Babamın vaazını dinleyen bir kardeşimiz şöyle anlattı:
Allahu Teâlâ'ya karşı Adem (Aleyhis-selâm) namaz kılınca Havva anamızda namaz kılardı. Adem (Aleyhis-selâm):
- Ya Rabbi! Havva özürlü (ayhalinde) namazı tekrar kılsın mı? diye sorunca Allahu Teâlâ:
- Kılmasın, buyurdu. Onun için kadınlar ayhalinde iken geçirdikleri namazı kaza etmezler. Orucu ikiside tutacağı zaman Havva Anamızda yine aynı hal oldu. Adem (Aleyhis-selâm):
- Orucu da namaz gibi kaza etme, dedi. Allahu Teâlâ Adem (Aleyhis-selâm)'e:
- Niçin kaza etmedi? diye sordu. Adem (Aleyhis-selâm):
- Ya Rabbi! Sen namazı böyle emrettin. Ben de orucu senin dediğin gibi emrettim, dedi. Allahu Teâlâ:
- Namazı kaza etmemesi benim emrimdi. Orucu kaza etmemesi senin emrin. Senin emrinin tersi benim emrim olması lazım, buyurdu. Onun için orucu kaza etti. Namazı kaza etmedi.
(Sünen-i Ebû Dâvûd, Cild 1, Hadîs No: 280)
“Urve ibn-i ez-Zübeyr (Radiyallahu anhu)'den demişler ki:
- Fatıma binti Ebû Hubeyş (Radiyallahu anhu) Rasûlullah (Sallallahu aleyhi vesellem)'a (istihaze) kanından şikayet edip(hükmünü sordu). Rasûlullah (Sallallahu aleyhi vesellem) ona:
- Bu bir damar kanıdır (hayz kanı değil) bak. (Mutad olan) hayz günlerinin geldiğinde namaz kılma. Hayz günleri geçince yıkan. İki ay hali arasında namaz kılmaya devam et.” buyurdu.
[ Sünen'ün Neseî, Cild 1-2, Hadîs No: 203-210, 355-358; Sünen-i Tirmizî, Cild 1, Hadîs No: 125; Sünen-i ibn-î Mâce, Cild 2, Hadîs No: 620-621, 624; Râmûz-ul Ehâdîs,Hadîs No: 2905, 2906; Ahmed b. Hanbel, VI, 420, 464; Sahîh-i Müslîm, Cild 1, Hadîs No: 62 (333-334), s.385.]
Hayz üç günde kesilirse gusleder namazı kılar. Nifas (lohusalık, nefsâ, nüfesâlık) kırk günden evvel kesilirse gusleder, namaz kılar. Hayz; en geç on gün, lohusalık; kırk gün olurda kan kesilmezse yine yıkanır namazı kılar.
İmam-ı Azam Efendimiz bir camide alt katta vaaz ediyormuş. Kadının biri adet bitiminin nasıl olduğunu anlamak için üst kattan kırmızı bir elma atmış. İmam-ı Azam Efendimiz elmayı ortadan ikiye ayırmış ve:
- Kadının adet bitimi sonunda böyle beyaz olunca gusül yapsın, demiştir.,
(Sünen-i Ebû Dâvûd, Cild 1, Hadîs No: 274)
Manâ'sı: “Rasûlullah (Sallallahu aleyhi vesellem)'ın hanımı Ümmü Seleme (Radiyallahu anhu)'den:
- Rasûlullah (Sallallahu aleyhi vesellem) zamanında kendisinden devamlı kan gelen bir kadın vardı. Ümmü Seleme(Radiyallahu anhu) onun için Peygamberimiz (Sallallahu aleyhi vesellem)'den fetva istedi. Rasûlullah (Sallallahu aleyhi vesellem):
- Kendisine bu hal arız olmadan evvelki aylarda hayz olduğu gece ve gündüzlerin sayısını hesap edip (her) aydan bu kadar(günün) namazını terk etsin. Bu günler geçtikten sonra yıkansın ve avret yerini (kanın akmasını önleyecek) bir bez bağlayıp namazını kılsın, buyurdu.” Sünen'ün Neseî, Cild 1-2, Hadîs No: 354; Sünen-i ibn-i Mâce, Cild 2, Hadîs No: 622; Darimî, vudû 84; Muvatta 105; Ahmed b. Hanbel VI, 293, 304,320, 323, 464; Sünen-i Ebû Davûd, Cild 1, Hadîs No: 284.
(Sünen-i Ebû Dâvûd, Cild 1, Hadîs No: 287)
“Hamne binti Cahş (Radiyallahu anhu) şöyle demiştir:
(Normal günümden) fazla ve sıkıntılı hayz görürdüm. Durumu haber verip fetva almak üzere Rasûlullah (Sallallahu aleyhi vesellem)'a geldim. O'nu kız kardeşim Zeynep bint-i Cahş'ın evinde buldum ve dedim ki:
- Ya Rasulullâh! Ben (gününden) fazla ve sıkıntılı hayz gören bir kadınım. Bu duruma ne buyurursun (ne yapayım?) Bu beni namazdan, oruçtan alıkoydu. Rasûlullah (Sallallahu aleyhi vesellem):
- Sana pamuğu tavsiye ederim. Çünkü o kanı giderir, buyurdu.
- O kan bundan (pamuğun mani olacağından) daha çoktur dedim.
- Bez kullan, buyurdu.
- Kan bundan da fazla devamlı geliyor, dedim. Bunun üzerine Rasûlullah (Sallallahu aleyhi vesellem):
- İki hüküm söyleyeceğim. Hangisini yaparsan sana yeter, ikisine de gücün yeterse orasını sen bilirsin. Onlardan kuvvetli olanını seç, şunu bil ki bu, (kanın gelmesi) ancak şeytanın darbelerinden biridir.
Altı veya yedi gün, Allah'ın sana (kadınların adetlerinden) bildirdiği şeylerde kendini hayzlı say ondan sonra da yıkan. Temizlendiğine ve paklandığına kanaat getirdiğinde yirmi üç veya yirmi dört gün namaz kıl ve oruç tut. Çünkü bu (takdir edilen müddet) sana yeter. (Sıhhatli) kadınlar nasıl hayz vaktinde hayz oluyorlar, temizlik günlerinde de temizleniyorlarsa sen de her ay öylece yap.
Eğer öğle vaktini (son vaktine kadar) geciktirip ikindiyi (ilk vaktinde) öne almaya ve yıkanıp bu iki namazı bir arada kılmaya, akşamı geciktirip yatsıyı öne almaya, sonra da yıkanıp iki namazı birleştirmeye gücün yeterse öylece yap. Sabah namazında yıkanabilirsen yıkan (namaz kıl) ve gücün yeterse oruç tut. Rasûlullah (Sallallahu aleyhi vesellem):
- Bu (iki namazı birleştirerek ikisi için bir gusül etmek) bana iki işin daha sevimli olanıdır.”[ Sünen-i Tirmizî, Cild 1, Hadîs No:128; Dârimi, Vûdu 94; Muvattâ, Hacc 124; Ahmed b. Hanbel,VI, 439, 464; Sünen-i ibn-i Mâce, Cild 2, Hadîs No: 622, 623, 627.]
(Sünen-i Ebû Davûd, Cild 1, Hadîs No: 296)
“Esma binti Ümeys (Radiyallahu anhu) şöyle demiştir:
- Ya Rasûlullah! Fatıma bint-i Ebî Hubeyş şu kadar zamandan beri müstehazadır. (İstihaza kanının namaza mani olduğunu zannettiğim için) namazını kılmamaktadır, dedim. Bunun üzerine Rasûlullah (Sallallahu aleyhi vesellem):
- Sübhanallah! Bu şeytandandır. Bir leğene otursun suyun üzerinde bir sarılık görürse öğlen ve ikindi için bir defa, akşam ve yatsı için de bir defa, sabah içinde bir defa gusletsin. Bunların arasında da abdest alsın, buyurdular.”
(Sûre-i Vakıa, Âyet 77-81)
Meâl'i: “Muhakkak ki o, elbette bir kerim Kur'ân'dır. Bir mahfuz kitaptır.
Ona tamamen temiz olanlardan başkası el süremez.
Âlemlerin Rabb'ı tarafından indirilmiştir.
Şimdi siz mi bu kelâm'a ehemmiyet vermeyicilersiniz?”
Ömer Nasuhi Bilmen'in “Kur'ân-ı Kerim'in Türkçe meâli âlisi ve Tefsiri” isimli kitabında Sûre-i Vakıa Âyet 79'un tefsirinde:
(Ona) O mushaf-ı şerîfe (tamamen temiz olanlardan başkası el süremez). Binaenaleyh tam bir taharet halinde bulunmayan bir şahıs Kur'ân-ı Kerim'i eline alamaz, yani; alması dinen nehyedilmiştir.
Cumhur-i ulemâ'ya göre taharetsiz olan bir kimse, Kur'ân-ı Kerim'i meshedemez, eline alamaz. Velev ki bir kılıf, bir sandık içinde bulunsun. Fakat bir cemaate göre taharetsiz bir kimsenin Kur'ân'ı meshetmesi caiz değilse de onu kendisine bitişik olmayan bir zarf, bir sandık içinde olarak eline alması caizdir.
İmam-ı Şafii'ye göre bir cünüp Kur'ân-ı Kerim'i okuyamaz, fakat abdestsiz müslüman ezbere olarak okuyabilir.
Çocukların Kur'ân-ı Kerim'i ellerine alarak okumaları, bir zarurete binaen mübah bulunmuştur. Çünkü onlar, Kur'ân-ı okuyup öğrenmek mecburiyetindedirler. Ve onlar mükellef değildirler. Fukahanın beyanatında işaret vardır ki; Hükm-i kraat, kasd ile tegayyür eder. Binaenaleyh cünüp için zikir, tesbih ve dua caizdir. Yâni: Bunların tilâvetini Kur'ân kasdıyla olmaksızın yapılması mübahtır. Hayız ve nufesa da bu gibi ahkâm hususunda cünüp gibi sayılırlar. RUHUL BEYAN, SIRAC-I MÜNİR.
- [ Hülasat'ül Beyan, Cild 12, s.360; Taberi Tefsiri, Cild 5, s.2417-2419.]
(İbn-i Abidîn, Cild 1, s.257)
“Fatiha'nın hükmü: Onu okumakla vacip olan kırâatın sâkıt olmasıdır. Cünüp bir kimse Mushaf‘a el süremediği gibi diğer semavi kitaplara da el süremez. Remli diyor ki: «el-Mübtegâ» da bildirildiğine göre Tevrat, Zebur, İncil ve tefsir kitaplarına dokunması caiz değildir.”
(İbn-i Abidin, Cild 1, s.258-259)
“Bir âyetten az Kur'ân okumak hususunda geçen hilâf ve tafsilatın burada evleviyyetle (evlevilikle, evlâlıkla, üstün tutulmaya layık olmakla) bahis mevzuu olması icap eder. Zira Kur'ân'a el sürmek cünübe de abdestsize de haramdır. Okumak böyle değildir. Binaenaleyh ondan aşağıdır. Düşün!
Cünüb kimsenin Tevrat, Zebur ve İncil'i (eline alıp) okuması mekruhtur. Zira hepsi Allah'ın kelâmıdır. Bunların değiştirilen yerleri belli değildir. AYNI «el Mecma» şerhinde haram olduğuna kat'i hüküm vermiştir. «en NEHİR» (Kitabı) sahibi ise haram hükmünü bunların değiştirilmeyen kısımlarına tahsis etmiştir.
Gazetede ki yazıda: “Dilerse ibadetlerini yapmayabilir; ama bu ona kalmıştır. Dilerse her türlü ibadetini yapabilir” denilmektedir. Halbuki:
(Kütüb-i Sitte, Cild 11, Hadîs No: 3860)
“Abdullah ibn-i Süfyan (Rahimehullah) anlatıyor:
- Bir kadın, İbn-i Ömer (Radiyallahu anhu)'e şöyle sordu:
- Kâbe'yi ziyaret maksadıyla gelmiştim. Tam Mescid-i Haram'ın kapısına geldiğim sırada kanamam başladı ve derhal geri dönüp, kanama duruncaya kadar bekledim. Sonra yıkandım. Tekrar tavaf için geldiğimde, kapının yanında yine kan geldi. Aynı şekilde geri döndüm, size geldim. Abdullah şu cevabı verdi:
- Bu şeytandan gelen bir zarardır. Bu durumda yıkan. Pamuk tıkayarak bir bez bağla, sonra da tavafını yap!” [Muvatta, Hacc 124 (1, 371).]
Kadının normal ayhalindeki kanamalarında ne kadar yıkansa da Kâbe'yi tavaf edemez. Normal kanama müddeti geçtikten sonra olan kanamalarda o sahib-i özür sayılır. Gusleder, pamuk tıkar ve bez bağlar. Ondan sonra Kâbe'yi tavaf eder, demektir.
(Sünen-i ibn-i Mâce, Cild 2, Hadîs No: 594)
“…Abdullah bin Seleme (Radiyallahu anhu)'den rivâyet edildiğine göre şöyle demiştir:
- Ben Ali bin Tâlib (Radiyallahu anhu)'in yanına girdim. Buyurdu ki:
- Rasûlullah (Sallallahu aleyhi vesellem) helâya uğrayıp ihtiyacını giderdikten sonra çıkar ve (abdest almadan) bizimle berâber ekmekle et yer, (ezbere) Kur'ân okurdu. Cünüplükten başka hiç birşey, O'nu Kur'ân okumaktan men etmezdi.”
Bu hadîste de Peygamberimiz (Sallallahu aleyhi vesellem)'in abdestsiz yemek yediğini, Kur'ân-ı Kerim okuduğunu yazıyor. Aksini iddia edenlere kanmayın.
Yine; “Ezbere de olsa abdestsiz Kur'ân okunmaz” diyenler çok yanılıyorlar.
(Sünen-i Ebû Dâvûd, Cild 1, Hadîs No: 261)
“...Aişe (Radiyallahu anhu)'den; Rasûlullah (Sallallahu aleyhi vesellem) bana:
- Mescidden seccadeyi alıver, dedi.
- Ben hayzlıyım dedim. Bunun üzerine:
- Senin hayzın elinde değildir, buyurdu.”[ Sahîh-i Müslim, Cild 1, Hadîs No: 11 (298), 13 (299), s.360-361; Sünen-i Tirmizî, Cild 1, Hadîs No: 134; Sünen'ün Neseî, Cild 1-2, Hadîs No: 382-383; Ahmed b. Hanbel, II, 70; Sünen-i İbn-i Mâce, Cild 2, Hadîs No: 632.Dârimî, Vudû 108.]
Yukarıdaki hadîs-i şerîfin izahında: Ulemanın ekserisine göre; Peygamberimiz (Sallallahu aleyhi vesellem) mescidin dışında, seccade de içeridedir. Hz. Aişe Validemiz elini uzattığı takdirde mescidin içerisindeki seccadeyi alabilecek bir yerde oturmuştur. Ancak hayızlı iken elini mescide uzatmayı uygun bulmadığı için mazeret beyan etmiş, Rasûlullah (Sallallahu aleyhi vesellem) Efendimiz de “hayız senin elinde değil” karşılığını vermiştir.
(Sünen-i Ebû Dâvûd, Cild 1, Hadîs No: 232)
“Aişe (Radiyallahu anhu)'den şöyle dediği rivâyet edilmiştir: Ashab-ı Kirâm'ın evlerinin kapıları Mescide açılmış bir halde iken, Rasûlullah (Sallallahu aleyhi vesellem) (Mescide) gelip;
- Şu evlerin yönlerini (kapılarını) mescidden çeviriniz, buyurdu ve (hücre-i saadetine) girdi.
Ashâb, kendileri hakkında bir ruhsat inmesini umarak bir şey yapmadılar (evlerin kapılarını çevirmediler). Bir müddet sonra Rasûlullah (Sallallahu aleyhi vesellem) onlar(ın yanına) tekrar çıktı ve:
- Şu evlerin (kapılarını) çeviriniz. Çünkü ben mescidi hayız ve cünüp (olan)lara helâl görmüyorum,” buyurdu. - İbn–i Mâce, Tahâret 126.
(Sünen-i ibn-i Mâce, Cild 2, Hadîs No: 655)
Manâ'sı: “Aişe (Radiyallahu anhu)'den rivâyet edildiğine göre Peygamberimiz (Sallallahu aleyhi vesellem) şöyle buyurmuştur:
- Allah hayz görme çağına gelmiş olan kadının baş örtüsü olmaksızın (kıldığı) namazı kabul etmez.” Ahmed b. Hanbel, VI, 150, 218, 259; Tirmizî, Salât 160; Sünen-i Ebû Dâvûd, Cild 2, Hadîs No: 641; Râmûz-ul Ehadîs Hadîs No: 6140; İbn-i Huzeyme, el-Hakim, el-Beyhaki, Taberanî de rivâyet etmişlerdir.
(Sünen-i ibn-i Mâce, Cild 2, Hadîs No: 656)
Manâ'sı: “Muaza bint-i Abdillah (Radiyallahu anhu)'ın rivâyetine göre bir kadın Aişe (Radiyallahu anhu)'ye:
- Hayızlı kadın kına ile boyanabilir mi? diye sormuş. Aişe (Radiyallahu anhu)'de:
- Biz kına kullandığımız halde Peygamberimiz (Sallallahu aleyhi vesellem)'in yanında bulunuyorduk da bizi bundan men etmezdi, diye cevap vermiştir.”
(Sünen-i Ebû Dâvûd, Cild 1, Hadîs No: 269)
Manâ'sı: “Aişe (Radiyallahu anhu) şöyle demiştir:
- Biz geceleyin Rasûlullah (Sallallahu aleyhi vesellem) ile beraber olduğumuzda ben hayzlı iken hem de hayzın ilk günlerinde aynı örtünün altında yatardık. Eğer Rasûlullah'a (bedenine) benden bir şey (kan) bulaşırsa, kenarına taşırmadan sadece bulaştığı yeri yıkar, sonra da namaz kılardı. Yok eğer ona (elbisesini kastediyor) kandan bir şey bulaşırsa kenarına taşmadan sadece bulaştığı yeri yıkar, sonra da o elbise ile namaz kılardı.”
[ Sünen'ün Neseî, Cild 1-2, Hadîs No: 371; Sünen-i Tirmizî, Cild 1, Hadîs No: 138; Sünen-i ibn-i Mâce, Cild 2, Hadîs No: 629, 630.]
(Sünen-i Ebû Dâvûd, Cild 2, Hadîs No: 359)
Manâ'sı: “Bekkâr ibn-i Yahyâ, ninesinin şöyle dediğini haber verdi:
- (Bir gün) Ümmü Seleme'nin yanına gitmiştim ki, Kureyşten bir kadın (kadının) hayızlı iken giydiği elbisede namazı(n hükmünü) sordu. Ümmü Seleme şu cevabı verdi:
- Rasûlullah (Sallallahu aleyhi vesellem) zamanında biz hayz olur, hayz günlerinde bir elbise giyer, temizlenince hayızlı iken giydiğimiz bu elbiseye bakardık: Eğer ona kan bulaşmışsa, yıkar ve o elbise içinde namazı kılardık. Ona bir şey bulaşmamışsa (yıkamaya gerek duymaz), onunla namaz kılardık…”(ilâ âhir)
(Sünen-i ibn-i Mâce, Cild 2, Hadîs No: 638)
Manâ'sı: “Muaviye bin Ebî Süfyan (Radiyallahu anhu)'den rivâyet edildiğine göre şöyle söylemiştir:
- Ben Peygamberimiz (Sallallahu aleyhi vesellem)'in zevcesi olan (kız kardeşim) Ümmü Habibe (Radiyallahu anhu)'ye:
- Sen hayz kanı gördüğünde Rasûlullah (Sallallahu aleyhi vesellem) ile nasıl yaparsın? diye sordum. Ümmü Habibe dedi ki:
- Birimiz hayz kanını görmeye başlayıp şiddetli zamanında uyluk kemiklerinin yarılarına kadar uzanan izarı üzerimize bağlardı. Sonra Rasûlullah (Sallallahu aleyhi vesellem) ile beraber (aynı yatakta) yatardık.”
[ Sünen'ün Neseî, Cild 1-2, Hadîs No: 370-373; Ahmed b. Hanbel VI, 174; Sünen-i Ebû Dâvûd, Cild 1, Hadîs No: 268; Sünen-i Tirmizî, Cild 1, Hadîs No: 132; Sahîh-i Müslim, Cild 1, Hadîs No: 4 (295), 5 (296), s.358]
(Sünen-i Ebû Dâvûd, Cild 1, Hadîs No: 264)
“İbn-i Abbas (Radiyallahu anhu) hanımına hayzlı iken münasebette bulunan kimse hakkında Rasûlullah (Sallallahu aleyhi vesellem)'ın şöyle buyurduğu rivâyet olunmuştur:
- Bir veya yarım dinar sadaka verir (versin).”
[Sünen-i Ebû Dâvûd, Cild 8, Hadîs No: 2168, 2169; Sünen-i ibn-i Mâce, Cild 2, Hadîs No: 640; Sünen'ün Neseî, Cild 1-2, Hadîs No: 369; Ahmed b. Hanbel, I, 230, 237, 245,272, 286, 306, 312, 339, 363; Sünen-i Tirmizî, Cild 1, Hadîs No: 103 (136,137)].
Başka bir rivâyette:
“Kan kırmızı ise bir dinar, sarı ise yarım dinar (sadaka verir).”
( Tirmizî, Tahâret 103.)
Zenginse sadaka verir, fakirse tövbe-istiğfar eder.
(Sünen-i İbn-i Mâce, Cild 2, Hadîs No: 639)
Manâ'sı: “...Ebû Hüreyre (Radiyallahu anhu)'den rivâyet edildiğine göre Rasûlullah (Sallallahu aleyhi vesellem) şöyle buyurmuştur:
- Hayızlı kadınla cima eden veya kadının dübürü ile cima eden yahut bir kahine varıp onun dediğini tasdik eden kimse Hz. Muhammed (Sallallahu aleyhi vesellem)'e indirilene küfretmiş olur”
-[ Sünen-i Tirmizî, Cild 1, Hadîs No: 135; Râmûz-ul Ehâdîs, Hadîs No: 4184.]
.
www.halveti.tc/hadisler.php?pid=622
Kaynak: Ebu Davud, Taharet 107, (267, 268, 273); Nesai, Hayz 12,13, (1, 189); Bir adam, Resulullah (sav)'a sor
.
-
- Yahudilerin şöyle bir adeti vardı: İçlerinde bir kadın adet görmeye başlayınca, onunla beraber yiyip içmezler, evlerde beraber oturup kalkmazlardı. Bu durumu Ashab (ra) Resulullah (sav)'a sordular. Bunun üzerine Cenab-ı Hakk şu ayeti inzal buyurdu. (Mealen): "(Ey Muhammed!) Sana kadınların aybaşı halinden sorarlar. De ki: "O bir ezadır. Aybaşı halinde iken kadınlardan uzak kalın. Temizlenmelerine kadar onlara yaklaşmayın. Temizlendikleri zaman Allah'ın size buyurduğu yoldan yaklaşın..." (Bakara 222) ayeti üzerine Resulullah (sav): "Kadınlarınızla nikah (zevciyat muamelesi) dışında her şeyi yapın!" buyurdu. Bu ruhsat yahudilere ulaşınca: "Bu adam ne yapmak istiyor? Bize muhalefet etmediği bir şey bırakmadı!" dediler. (Bu sözü işiten) Üseyd İbnu Hudayr ve Abbad İbnu Bişr (ra) gelerek: "Ey Allah'ın Resulü! yahudiler şöyle şöyle söylüyorlar" diye haber verdiler. "Biz kadınlarla beraber oturup kalkmıyacak mıyız?" dediler. Resulullah (sav)'ın rengi öylesine değişti ki, biz onlara kızdığını zannettik. Onlar da hemen çıkıp gittiler. Derken onlar yolda Resulullah'a gönderilen hediye sütle karşılaştılar. Resulullah o sütü hemen bunların peşisıra içmeleri için gönderdi. Böylece anladılar ki, Aleyhissalatu vesselam kendilerine gücenmemiştir.
Ravi: Enes
Kaynak: Müslim, Hayz 16, (302); Ebu Davud, Nikah 47, (2165); Tirmizi, Tefsir, Bakara, (2981); Nesai, Taharet
- Resulullah (sav) buyurdular ki: "Kim hayızlının fercine veya bir kadının dübürüne (arka uzvuna) temas ederse veya kahine uğrarsa Muhammed'e indirilenden teberri etmiş (yüz çevirmiş) olur."
Ravi: Ebu Hüreyre
Kaynak: Tirmizi, Taharet 102, (135); İbnu Mace, Taharet 122, (639)
- Bizden biri hayızlı olur, Resulullah (sav) da onunla mübaşeret etmek dilerse, ona, hayız olur olmaz izarını bağlamasını emreder, sonra mübaşeret ederdi. Sizden hanginiz, nefsine, Resulullah (sav)'ın nefsine hakim olduğu kadar hakim olur?" (Ebu Davud'un bir rivayetinde, "fevr" (evvelinde -ki "hayz olur olmaz" diye karşıladık-) yerine "fevh" denilmiştir (ki bu da "çoğunda" ve "evvelinde" ma'nasına gelir)
Ravi: Aişe
Kaynak: Buhari, Hayz 5; Müslim, Hayz 1, 4, (293, 295); Ebu Davud, Taharet 107, (267, 268, 273); Tirmizi, Tah
- Ben, annem ve teyzemle birlikte Hz. Aişe (ra)'nin yanına girdim. Onlar Hz. Aişe ye: "Hayızlı iken, sizlerle Aleyhisalatu vesselam ne şekilde mübaşerette bulunurdu?" diye sordular. Aişe validemiz: "Hayız olduğumuz zaman bize, geniş bir izar giymemizi emreder, sonra sine ve göğsümüze iltizamda (temasta) bulunurdu."
Ravi: Cümay' İbnu Umayr
Kaynak: Nesai, Hayz 12,13, (1, 189)
- Muvatta'nın rivayetinde şöyledir: "Ubeydullah İbnu Abdillah İbni Ömer (ra), Hz. Aişe'ye göndererek -kişi, hayızlı olan hanımıyla mübaşerette bulunabilir mi?- diye sordurdu. Hz. Aişe radıyallahu anha: "Kadının alt kısmına izarını bağlatsın sonra onunla mübaşerette bulunsun" cevabını verdi."
Ravi:
Kaynak: Muvatta, Taharet 95, (1, 58)
- Ebu Davud ve Nesai'nin bir rivayetinde şöyle denmektedir: "Resulullah (sav) zevcelerinden bir kadınla hayızlı olduğu halde mübaşeret ederdi. Yeter ki, uyluklarının ortasına kadar izarı uzanmış olsun veya dizleri örtülü bulunsun."
Ravi:
Kaynak: Ebu Davud, Taharet 107, (267, 268, 273); Nesai, Hayz 12,13, (1, 189)
- Bir adam, Resulullah (sav)'a sordu: "(Ey Allah'ın Resulü!) Hanımım hayızlı iken bana helal olan nedir?" Resulullah (sav): "Üzerine izarını bağlasın, yukarısına istediğinde serbestsin"
Ravi: Zeyd İbnu Eşlem
Kaynak: Muvatta, Taharet 93,(1, 57)
- Ey Allah'ın Resulü! dedim, "hanımım hayızlı iken bana helal olan nedir?" "İzarın yukarısı, ancak bundan da sakınsan daha iyi olur!" buyurdular.
Ravi: Muaz
Kaynak: Ebu Davud, Taharet 83, (212, 213)
- Resulullah (sav)'ın zevcelerinden birinden naklen anlatıyor: "Resulullah aleyhissalatu vesselam, hayızlı hanımlarıyla bir mübaşerette bulunmak dileyince hanımının ferci üzerine bir şey örterdi..."
Ravi: İkrime
Kaynak: Ebu Davud, Taharet 107, (272)
- Resulullah (sav) buyurdular ki: "Kişi, hayızlı karısıyla cinsi münasebette bulunursa (hatasına kefaret olarak) yarım dinar tasadduk etsin"
Ravi: İbnu Abbas
Kaynak: Tirmizi, Taharet 103, (136, 137); Ebu Davud, Taharet 106, (264, 265, 266); Nesai, Taharet 182, (1, 1
- Bir rivayette ise şöyle denmiştir: "Kişi hayızlı hanımına, hayız halinin başlangıcında, kan kırmızı renkte iken temas öderse bir dinar tasadduk etsin. Kanın kesilmeye yüz tutup akıntının sarardığı zaman temas eden, yarım dinar tasadduk etsin." (Tirmizi der ki: "Bu hadis İbnu Abbas (ra)'dan mevkuf (kendi sözü) olarak da rivayet edilmiştir.")
Ravi: İbnu Abbas
Kaynak: Tirmizi, Taharet 103, (136, 137)
- Ebu Davud'un bir rivayetinde hayızlı karısına temas eden kimse hakkında Resulullah (sav)'ın: "Bir veya yarım dinar tasadduk etsin" dediği kaydedilmiştir. Ebu Davud der ki: "Bu rivayet (yani İbnu Abbas'ın "bir veya yarım..." diyerek yaptığı rivayet) sahihtir, ( diğer "...yarım dinar..." diyen rivayet bu kadar kavi değildir.)"
Ravi: İbnu Abbas
Kaynak: Ebu Davud, Taharet 106, (264, 265, 266)
- Bir rivayette şöyle denmiştir: "Kişi hanımına kanama halinde temasta bulunmuşsa bir dinar, kanın kesilme halinde temas etmişse yarım dinar tasadduk eder."
Ravi: İbnu Abbas
Kaynak: Nesai, Taharet 182, (1, 153); İbnu Mace, Taharet 123, (640)
- Ben hayızlı iken Resulullah (sav)'ın başını yıkardım.
Ravi: Aişe
Kaynak: Buhari, Hayz 2, İ'tikaf 2, 3, 4, 19, Libas 76; Müslim, Hayz 10, (297); Muvatta, Taharet 102, (1, 60)
- Resulullah (sav), ben hayızlı iken kucağıma yaslanır ve Kur'an okurdu.
Ravi: Aişe
Kaynak: Buhari, Hayz 13, Tevhid 52; Ebu Davud, Taharet 103, (260); Nesai, Hayz 16, (1, 191)
- Resulullah (sav), (bir gün) bana (kendisi mescidde iken) "Humra'yı bana getiriyor!" buyurdular. "Hayızlıyım" diye cevap verdim. "Senin hayızın elinde değil ki!" dediler.
Ravi: Aişe
Kaynak: Müslim, Hayz 11, (298); Ebu Davud, Taharet 104, (261); Tirmizi, Taharet 101, (134); Nesai, Hayz 18,
- Resulullah (sav) bizden biri hayızlı olduğu halde onun kucağına başını koyar, Kur'an okurdu. Bizden birimiz hayızlı iken Resulullah'ın humrasını mescide taşır ve yayardı.
Ravi: Meymune
Kaynak: Nesai, Hayz 19, (1, 192)
- Kendisinden rivayete göre, cariyeleri hayızlı oldukları halde ayaklarını yıkarlar, humrasını kendisine verirlerdi.
Ravi: İbnu Ömer
Kaynak: Muvatta, Taharet 88, (1, 52)
- Ben, Resulullah (sav) ile birlikte kadife bir örtünün altında yatıyordum. Ay halimin başladığını farkettim. Hemen örtünün altından kayıp hayız elbisemi bulup giyindim. Resulullah (sav): "Hayız mı oldun?" buyurdular. "Evet!" dedim. Beni yanına çağırdı, örtünün altında beraber yattık.
Ravi: Ümmü Seleme
Kaynak: Buhari, Hayz 4, 21, 22, Savm 24; Müslim, Hayz 5, 1, (296); Nesai, Taharet 179, (1, 149,150)
- Anlattığına göre, bir halası kendisine Hz. Aişe radıyallahu anha'dan şöyle sorduğunu anlatmıştır: "Birimiz hayız olduğumuz zaman kocamızla ayrı yatmamız mümkün değil, tek yatağımız var." Hz. Aişe şu cevabı vermiştir: "Ben sana Resulullah aleyhissalatu vesselam'ın yaptığını anlatayım: "Bir gece eve girdi. Ben o sırada ay hali görüyordum. Mescidine geçti. -Ebu Davud der ki: "Bundan maksad evindeki namazgahıdır.- (Orada namaz kıldı), fakat bir türlü ayrılmadı. Derken benim gözlerim kapanmış, soğuk da onu üşütmüş. Gelip "Bana yaklaş!" dedi. Ben de: "Hayızlıyım!" dedim. Resulullah (sav): "Öyle de olsa! Uyluklarını aç!" dedi. Uyluklarımı açtım. Göğüs ve yanağını uyluklarımın üzerine koydu. Ben de üzerine eğildim. Isınıp uyuyuncaya kadar böyle durduk."
Ravi: Umare İbnu Gurab
Kaynak: Ebu Davud, Taharet 107, (270)
- Ben hayızlı iken su içer, sonra kabı Resulullah (sav)'a verirdim, O da ağzını, ağzımın değdiği yere koyardı.
Ravi: Aişe
Kaynak: Müslim, Hayz 14, (300); Ebu Davud, Taharet 103, (259); Nesai, Taharet 177, (1, 148)
- Ebu Davud ve Nesai'de de şu rivayet gelmiştir: "Ben ay halinde iken etli kemiği dişleyerek yer, sonra da Resulullah (sav)'a uzatırdım. O da ağzını, tam ağzımı koymuş bulunduğum yere koyar(ak yer)dı."
Ravi: Aişe
Kaynak: Nesai, Taharet 177, (1, 148); Ebu Davud, Taharet 103, (259)
- Nesai'nin bir diğer rivayeti şöyle: "Şureyh İbnu Hani, Hz. Aişe radıyallahu anha'ya: "Bir kadın hayızlı iken kocası ile birlikte yemek yer mi?" diye sordu. Hz. Aişe "Evet dedi, benim kanamam varken Resulullah aleyhissalatu vesselam beni çağınrdı, ben de onunla birlikte yerdim. (Bu sırada) etli kemiği alır, (bana uzatır, önce benim başlamam için) bana yemin verirdi. Ben de onu alır ve bir miktar dişler (sonra Resulullah'a uzatırdım). O da ağzını, kemikte tam benim ağzımı koyduğum yere koyar(ak yemeye başlar )dı. İçecek bir şey istediği olur, getirince ondan önce benim içmem için bana yemin verirdi, bunun üzerine ben de kabı alır bir miktar içer, sonra bırakırdım. Bu sefer onu Aleyhissalatu vesselam alır, kabın tam benim ağzımı koyduğum yerine ağzını koyarak içerdi."
Ravi:
Kaynak: Nesai, Taharet 177, (1, 148)
- Resulullah (sav)'a hayızlı kadınlarla beraber yemek hususunda sordum. "Onunla beraber yiyin!" buyurdular.
Ravi: Abdullah İbnu Şad el-Ensari
Kaynak: Tirmizi, Taharet 100, (133)
- Anlattığına göre, bir kadın kendisine: "Temizlendiğimiz zaman kıldığımız mutad namaz bize yeter mi (hayızlı iken kılamadıklarımızın kazası gerekir mi?)" diye sormuş, o da şu cevabı vermiştir: "Sen Haruriyye (Harici) misin? Biz Resulullah aleyhissalatu vesselam'la beraberken ay hali gördüğümüzde, tutamadığımız oruçları kaza etmemizi söylerdi, fakat namazların kazasını söylemezdi."
Ravi: Aişe
Kaynak: Buhari, Hayz 20; Müslim, Hayz 67, (335); Ebu Davud, Taharet 105, (262, 263); Tirmizi, Taharet 97, (1
- Hacc yapmıştım. Hacc sırasında Ümmü Seleme radıyallahu anha'ya uğradım. Kendisine, "Ey mü'minlerin annesi, Semüre İbnu Cündüb radıyallahu anh, kadınlara, hayız sırasında kılınmayan namazların kazasını emrediyor (ne dersiniz)?" diye sordum, şu cevabı verdi: "Hayır, kaza etmezler. Resulullah aleyhissalatu vesselam kadınlarından biri, nifas sebebiyle kırk gece (namaz kılmadan) dururdu da, Resulullah (sav) nifas namazını kaza etmesini emretmezdi."
Ravi: Ümmü Büsse
Kaynak: Ebu Davud, Taharet 121, (312)
- Kanama gören hamile kadın hakkında şunu söylemiştir: "Böyle bir kadın namazı bırakır."
Ravi: Aişe
Kaynak: Muvatta, Taharet 100, (1, 60) [İmam Malik bu rivayeti belağ (senetsiz) olarak kaydetmiştir.]
- Ne hayızlı kadın ne de cünüp kimse Kur'an'dan hiçbir şey okuyamaz.
Ravi: İbnu Ömer
Kaynak: Tirmizi, Taharet 98, (131)
XXXXXXXXXXX
gurabayolu.tr.gg/Hayz,%26%23304%3Bstihaze-ve-nifas-ile-alakal%26%...
HAYIZ'LI VE NİFAS'L
.
.HAYIZ KANI BİLİNEN BİR KAN’DIR
{ … Aişe r.a şöyle dedi : Fatıma b. Hubeyş istihaze oluyordu,Resulullah s.a.v ona : Hayız Kanı siyah renkli bir kandır – bu kadınlar tarafından - bilinir. Gelen kan hayız kanı ise namazdan geri dur ; öyle değilse abdest al ve namazını kıl, buyurdu. }
İbni Hibban 1348-el-İhsan Ebu davud 286-304 Nesel 360 Dare kutni 1/206-207 Hakim 1/174 Beyhaki 1/325 Ahmed 6/420 Albani 1 89-el-İrva
{ … Ümmü Alkame şöyle dedi : Kadınlar, mü’minlerin annesi Aişe r.anha ya, üzerinde hayız kanından sarı leke bulunan pamukları bir bez parçasının içerisinde gönderiyor ve onunla namaz kılınabilir mi, diye soruyorlardı. Aişe onlara : Beyaz suyu görene kadar acele etmeyin,diyordu. Mü’minlerin annesi bu ifadesiyle, kadınların hayızdan temizlenmelerini kastediyordu. }
Malik 1/59/97 Albani : 198-el-İrva
AÇIKLAMA : Aişe r.anha’nın ifadesinde geçen beyaz su, hayız kanının kesildiğinde rahmin dışarı attığı bir sudur. İmam Malik bu hususta şöyle demiştir : Bu suyu kadınlara sordum, onların izahlarından anladığım : Bu su kadınlar tarafindan biliniyormuş. Onu kadınlar hayız durumları bitip temizliğe geçerlerken görürlermiş.
HAYIZ’LI VE NİFAS’LI KADIN NAMAZ KILMAZ VE ONU KAZA DA ETMEZ
{ … Mu şöyle dedi : Bir kadm Aişe’ye : Hayızlı kadın kılamadığı namazları kaza eder mi, diye sordu. Bunun üzerine Aişe r.a : Sen Haruralı mısın ? Biz Resulullah s.a.v in yanında hayız olurduk namazı kaza etmezdik ve onu kaza etmekle de emrolunmazdık dedi. }
İbnu Carud : 101 - Buhari 321-Ter:416 Müslim 335/67-68 Ebu Avane 1/324 Ebu Davud 262 Nesei 380 Tirmizi 130 Darimi 1/233 İbni Mace 631 İbni Hibban 1349-el-İhsan Beyhaki 1/308 Tayalisi : 1570 Ahmed 6/231-232 Albani 200-el-İrva
{ … Ümmü Seleme r.anha şöyle dedi : Nebi s.a.v’in hanımları nifas olduğunda kırk gün - namazsız - otururlardı. Nebi s.a.v onlara nifaslı iken kılmadıldarı namazları kaza etmelerini emretmezlerdi. }
Beğavi : 2/1 38-eş-Şerh - Ebu Davud : 312 - Hakim : 1/175 - Beyhaki : 1/341 - Nevevi : 2/525- eI- Mecmu - Albani : 201- el- İrva
HAYIZLI KADINA MUBAH OLAN ŞEYLER
{ … Aişe r.a şöyle dedi : Hayızlı iken bizden birinin kucağına Resulullah s.a.v başını kor ve Kur’an okurdu. }
Müslim 301/15 Buhari 297-Ter:399 Ebu Avane 1/313 Ebu Davud 260 Nesei 273 İbni Mace 634 İbni Hibban 798-el-İhsan Beyhaki 1/312 Beğavi 319-eş-Şerh Humeydi 169 Abdurrezzak 1252 Ahmed 6/148
{ … Aişe r.a şöyle dedi : Resulullah s.a.v ben hücremde iken mescidden başını bana yaklaştırırdı da ben hayızlı olduğum halde Onun başını yıkar ve tarardım. }
İbnu Carud 104 Buhari 301-Ter : 400 Müslim 297/9 Ebu Avane 1/312-313 Nesei 385-274 İbni Mace 633 İbni Hibban 1359-el-İhsan Darimi 1/246 Malik 1/60 Beyhaki 1/186 Beğavi şerhus süne : 317 Abdurrezzak 1247 Ahmed 6/32-204-230
{ … Aişe r.a şöyle dedi : Resulullah s.a.v bir gün ben hayız olduğum halde bana : Ya Aişe Seccadeyi ban ver, dedi. Ben hayızım dedim. Bunun üzerine : Hayız senin elinde değildir, buyurdu. }
İbnu Carud 102 Müslim 299/13 Ebu Avane 1/313 Ebu Davud 261 Nesei 271 Tirmizi 134 Darimi 1/97 İbni Mace 632 İbni Hibban 1356-1357-el-İhsan Beyhaki 1/186-189 Beğavi 320-eş-Şerh Tayalisi 1430 Abdurrezzak 1258 Ahmed 6/45 Albani 194-el-İrva
{ … Aişe r.a şöyle dedi : Ben hayızlı iken bir şey içer sonra onu Nebi s.a.v’e uzatırdım. Nebi s.a.v de ağzını benim ağzımın değdiği yere kor ve öyle içerdi. Yine ben hayızlı olduğum halde bir kemiğin etini ısırır sonra onu Nebi s.a.v’e uzatırdım. Nebi s.a.v de benim ağzımın değdiği yerden ısırırdı. }
Müslim 300/14 Ebu Avane 1/311 Ebu Davud 259 Nesei 1/149-190 Darimi 1/1/246 İbni Mace 643 İbni Hibban 1293-el-İhsan İbni Huzeyme 110 Humeydi 166 Tayalisi 1514 Beğavi 321-eş-Şerh Abdurrezzak 388-1253 Ahmed 6/192-210
HAYIZLI KADIN NAMAZ VE TAVAF HARİÇ HER ŞEY YAPABİLİR
{ … Aişe r.a şöyle dedi : Ben Mekke’ye hayızlı olduğum halde geldim. Kabe’yi ve Safa ile Merve arasını tavaf edemedim. Aişe dedi ki : Ben bu halimi Resulullah s.a.v’e şikayet ettim.Resulullah s.a.v : Hacıların yaptığı amelleri sen de yap. Ancak temizleninceye kadar beyti tavaf etme, buyurdu. }
Buhari 1650-Ter: 1573 Müslim 1211/119-120 Ebu Davud 1782 Nesei 2762 Tirmizi 945 Darimi 2/44 İbni Mace 2963 Tayalisi 1413-1507 Ahmed 6/39-219-273 Albani 191-el-İrva
Bu hadisten açıkca anlaşıldığı gibi, Allah resulü s.a.v hayızlı bir kadına sadece ve sadece namazı ve tavaf’ı yasak kılmıştır. Bunun haricinde yasak kılıcı bir delil olmadığı sürece, hiçbir şey hayızlı için yasaktır denilemez.
HAYIZLI KADIN KUR’AN OKUYABİLİR
Değerli kardeşlerim ! hayızlı bir kadının – ister ezbere olsun ister eline alarak olsun - Kur’an okuyabileceğini isbat eden en açık delillerden bir tanesi ; Allah Resulü s.a.v’in, Hacc’da iken hayız gören Aişe annemize ; “ Bu halinle Tavaf hariç hacıların yaptığı her şeyi yapabilirsin “ buyruğudur.
Ata b. Ebi Rebah Cabir r.a'ın şöyle dediğini rivayet etmiştir. Ayşe hayız olduğunda Kâbeyi tavaf hariç bütün hac fiillerini yapmıştı. Bir de namaz kılmıyordu.
Çünkü Resulullah s.a.v’in bir hadisi şeriflerinde buyurduğu gibi : “ Tavaf namaz sayılır “
Dolayısıyla,hayızlı olan bir kadın namaz ve tavaf hariç Allah’ı razı etme adına her şeyi yapabilir.
Asrımız muhaddislerinden Nasuruddin El-Albani – Allah kendisine rahmet eylesin – Haccetü’n Nebi adlı risalesinde Aişe validemizle alakalı biraz önce bahsi edilen hadisi zikrettikten sonra şöyle der :
“ Bu delil hayızlının Kur’an okumasının caiz olduğunu göstermektedir. Çünkü Allah Resulü s.a.v burada ,” Bu halinle Kur’an’da okuma “ diye bir şey zikretmemiştir. Yani sükut etmiştir. Dolayısiyle ;
تأخير البيان عن وقت الحاجة لا يجوز
“ İhtiyaç anında beyanın tehiri caiz değildir “
Kaidesi gereğince,eğer hayızlı iken Kur’an okumanın sakıncası olmuş olsaydı bunu Allah Resulü s.a.v mutlaka hanımına söylerdi.
{ ... İbrahim en-Nehaî : Hayızlı kadının - Kur’an’dan - âyet okuma sında beis yoktur." demiştir. }
{ ... İbn Abbas : cünübün kıraatte bulunmasında - Yani Kur’an okuma-sında - bir mahzur görmemiştir. } Çünkü :
{ Peygamber s.a.v her haliyle - Allah’ı - zikrederdi }
Yunus b. Zeyd, Rebia'nın : " Cünübün Kur'an okumasında bir mahzur yoktur." dediğini nakletmiştir.
Hammâd'dan nakledilmiştir : Said b. Müseyyeb'e :" Cünüp Kur'an okur mu ? " diye sordum. " Nasıl okumaz . Kur'an zaten onun içindedir " diye cevap verdi.
Nasru'l Bahilî'den nakledilmiştir : “ İbn Abbas cünüpken Bakara sûresini okurdu."
Hammad b. Ebi Süleyman'dan nakledilmiştir : Said b. Cübeyr'e Kur'an okuyan cünübün durumunu sordum. Bunda bir mahzur görmedi ve dedi ki : Kur'an onun içinde değil midir ?
İBNİ HAZM . MUHALLA : K.TAHARE : 1.C.96.S
Zikredilen bu hadisi şerif ve rivayetler, abdesti olmayan,cünüp ve hayızlı olan bir kimsenin Kur'an okumalarının caiz olduğuna delildir. Zira Peygamberimiz s.a.v’in istisnasız her durumda Allah'ı zikrettiği haber verilmektedir. “ Zikr ” ise, Allah’ı razı etme adına Kur'an ve Sünnet’te zikredilen her şeyin adıdır.
Allah’u Azze ve Celle’nin : " Muhakkak ki Zikri biz indirdik ve onu muhafaza edecek olan da biziz “
Ayet’inde ifade buyurduğu gibi, indirmiş olduğu Kur'an'ı ve Hikmet’i " zikir " olarak isimlendirmiştir. Dolayısıyla,insan her halinde bu iki şeyle meşkul olabilir.
Ümmü Atiyye'nin şöyle dediği rivayet edilmiştir : Biz hayızlı kadınlara – bayram günleri – namaz kılınan yere çıkmamız ve mü'minlerle birlikte tekbir almamız ve dua etmemiz emrolunurdu.
Durum böyle iken dinimizi öğrenmek için şart olan ilme, yani Kur'an'ı öğrenmeye, onu ezberlemeye , ya da onu başkalarına öğretmeye engel nedir ?
Ve yine diyorum ki ; bir insanın cünüp olmasına rağmen cihadda bulu-nabildiği ve bu durumda ölmesine rağmen Rasulullah s.a.v tarafından müjdelendiği halde, İnsan – kadın olsun erkek olsun - Kur’an’ı eline alıp cihad yapamayacak mıdır ?. Veya hayızlı bir kadın her ayın bir haftası, belki de daha da uzun bir süre Allah’ın kitabını okumayacak mıdır ?. Eğer meseleler sonuçları itibariyle değerlendirilirse,bu şekilde sağlıklı bir delili olmayan fetvalar ile 50 - 60 yaşındaki bir kadına 10 – 15 sene Kur’an okuma yasağı koymuş olmayacakmıyız ? Bu da - Allah korusun - helalı haram yapma gibi ciddi bir problem değil midir ?.
HAYIZ KANI BULAŞMIŞ ELBİSENİN TEMİZLENMESİ
{ … Esma b. Ebi Bekir r.anha şöyle dedi : Elbiseye isabet eden hayız kanının hükmü Resulullah s.a.v’e soruldu. Resulullah s.a.v : Onun üzerine su döküp parmak uçları ve tırnaklarla ovalayıp yıka, sonra o elbisede namaz kıl ,buyurdu. }
İbnu Carud 120 Buhari 307-Ter:406 Müslim 291/ Malik 1/60 Ebu Avane 1/206 Ebu Davud 360 Nesei 1/155 Tirmizi 138 Darimi 1/239 Beyhaki 1/13 İbni Mace 629 İbni Huzeyme : 1/139-140 - Tayalisi 1638 Humeydi 1/152-153 Ahmed 6/345 Albani 165-el-İrva
HAYIZLI KADINLA MUBAŞERET
{ … Enes r.a şöyle dedi : Yahudiler – kendilerinden - bir kadın hayız olduğu zaman, artık onunla - temizlenene kadar - beraber yemek yemezler ve evlerde onlarla bir araya gelmezlerdi. Sahabeler hayız hususunu Resulullah s.a.v’e sordular. Bunun üzerine, Allah-u teala :
{ Sana hayızdan soruyorlar. De ki : 0 eziyettir.Hayız halinde kadınlardan çekilin, temizleninceye kadar onlara yaklaşmayın. Temizlendikleri zaman Allah’ın emrettiği yerden onlara varın..... } BAKARA : 222. ayetini indirdi.
Bunu üzerine Resulullah s.a.v : Cima dışında her şeyi yapabilirsiniz, buyurdu. Bu Yahudilere ulaştığında : Bu zat, bizim işimizden terk ettiği her şeyi sırf bize muhalefet olsun diye terk ediyor dediler..... “ }
Müslim 302/16 Ebu Avane 1/311 Ebu Davud 258-2977 Nesei 367-287 Tirmizi 2977 İbni Mace 644 İbni Hibban 1362-el-İhsan Tayalisi 2052 Beyhaki 1/3l3 Beğavi 314-eş-Şerh Ahmed 3/131-246
{ … Aişe r.anha şöyle dedi : Hayız olduğum vakit Nebi s.a.v bana emreder ben de izarımı bağlardım. Sonra benimle mübaşeret ederdi. }
İbn Carud 106 Buhari 300-Ter:400 Müslim 293 Ebu Avane 1/309 Ebu Davud 268 Nesei 284-285-371 Tirmizi 132 Darimi 1/244 İbni Mace 636 İbni Hibban 1365-el-İhsan Beyhaki 1/310 Beğavi 317-eş-Şerh Tayalisi l375 Abdurrezzak 1237 Ahmed 6/55-74-134-143-170
HAYIZLI KADININ BAYRAM GÜNÜ MUSALLAYA ÇIKMASI
{ … Ümmi Atiyye r.anha dan şöyle dedi : Resulullah s.a.v Ramazan ve Kurban bayramı günlerinde evlenmemiş kızları, hayızlı genç kadınları, perde ehli kadınları musallaya çıkarmamızı bize emrederdi. Hayızlı kadınlar namazdan uzak durur, hayır ve müslümanların dualarını müşahede eder – yani onlara iştirak eder - ler dedi. Ben : Ya Resulallah, herhangi birimizin cilbabı olmayabiliyor ? dedim. Resulullah : Din kardeşi kendinin cilbabından birini ona giydirsin , buyurdu. }
Müslim 890/12 Buhari 980-Ter:936 Ebu Davud 1136 Nesei 1557 İbni Mace 1307 Darimi 1/377 Ahmed 5/84-85 İbni Hibban 2816-el-İhsan
{ … Ümmü Seleme r.anha şöyle dedi : Resulullah s.a.v in zamanında loğusa kadın kırk gün – namazsız - otururdu. Biz keleften dolayı da yüzlerimizi versle boyardık. }
İbni Mace 648 Ebu Davud 311 Darimi 1/229 Dare kutni 1/221-222 Hakim 622 Ebu Yala 7023 Ahmed 6/300-303 Albani 201 -el-İrva
Kelef, hamilelik esnasında kadınların yüzlerinde çile benzer siyah renkli noktaların meydana gelmesidir.
Vers, Yemen zağferanı denen bir ottur. Eskiden kadınlar, hamilelik dönemlerinde yüzlerinde meydana gelen çile benzer siyah noktaları gidermek için bu otu kullanırlardı.
{ … Ümmü Seleme r.anha şöyle dedi : Nebi s.a.v’in hanımları nifas olduğunda kırk gün - namazsız - otururlardı. Nebi s.a.v onlara nifaslı iken kılmadıldarı namazları kaza etmelerini emretmezlerdi. }
Beğavi : 2/1 38-eş-Şerh - Ebu Davud : 312 - Hakim : 1/175 - Beyhaki : 1/341 - Nevevi : 2/525-eI-Mecmu - Albani : 201-el-İrva
HAYIZLI KADINLA CİMA’NIN HARAMLILIĞI VE SEVİŞMENİN MEŞRULUĞU
{ … Ebu Hureyre r.a den Resulullah s.a.v şöyle buyurdu : Kim kahine gider ve onun söylediklerini doğrulayıp tasdik eder, yahut kadına arkasından veya hayızlı olduğu halde gelirse, o kimse, Allah‘ın Muhammed’e indirdiğinden beri olmuş-tur. }
İbn Carud : 107 - Buhari 2/1/16-17-Tarihu’l-Kebir - Ebu Davud 3904 Tirmizi 135 Darimi 1/259 İbni Mace 639 Beyhaki 7/198 Ukayli 1/31 8-ed-Duafa Ahmed 2/408-476
” … Enes radıyallahu anh anlatıyor : " Yahudilerin şöyle bir adeti vardı : İçlerinde bir kadın âdet görmeye başlayınca, onunla beraber yiyip içmezler, evlerde beraber oturup kalkmazlardı. Bu durumu Ashab radıyallahu anhum Resûlullah aleyhissalâtu vesselâm'a sordular. bunun üzerine Cenab-ı Hak şu ayeti inzal buyurdu.
" Ey Muhammed ! Sana kadınların aybaşı halinden sorarlar. De ki : " O bir ezadır. Aybaşı halinde iken kadınlardan uzak kalın. Temizlenmelerine kadar onlara yaklaşmayın. Temizlendikleri zaman Allah'ın size buyur-duğu yoldan yaklaşın..."
Bu Ayet üzerine Resûlullah s.a.v : " Kadınlarınızla nikah - yani cima - dışında her şeyi yapın " buyurdu. Bu ruhsat yahudilere ulaşınca : " Bu adam ne yapmak istiyor ? Bize muhalefet etmediği bir şey bırakmadı ! " dediler. ( Bu sözü işiten ) Üseyd İbnu Hudayr ve Abbâd İbnu Bişr r.a gelerek : " Ey Allah'ın Resulü ! yahudiler şöyle şöyle söylüyorlar " diye haber verdiler. " Biz kadınlarla beraber oturup kalkmıyacak mıyız ? " dediler. Resûlullah s.a.v’in rengi öylesine değişti ki, biz onlara kızdığını zannettik. Onlar da hemen çıkıp gittiler. Derken onlar yolda Resûlullah'a gönderilen hediye sütle karşılaştılar. Resûlullah o sütü hemen bunların peşi sıra içmeleri için gönderdi. Böylece anladılar ki, Allah resulü s.a.v kendilerine gücenmemiştir."
Müslim, Hayız 16, 302 Ebu Davud Nikah 47- 2165 Tirmizi, Tefsir, Bakara, 2981 Nesai, Taharet 181, 1, 152
” … Ebu Hüreyre radıyallahu anh anlatıyor : " Resûlullah aleyhissalâtu vesselâm buyurdular ki : " kim hayızlı bir kadının fercine veya dübürüne temas ederse veya kâhine giderse Muhammed'e indirilenden yüz çevirmiş olur."
Tirmizi, Taharet 102,135 İbnu Mace, Taharet 122,639
” … Aişe r. anha anlatıyor : " Bizden biri hayızlı olur, Resûlullah s.a.v’de onunla mübaşeret etmek dilerse, ona hayız olur olmaz izarını bağlamasını emreder, sonra mubaşeret ederdi. - Yani cima hariç oynaşır ve sevişirdi - Sizden hanginiz, nefsine, Resûlullah s.a.v’in nefsine hakim olduğu kadar hakim olur ? "
Ebu Davud'un bir rivayetinde, " fevr " ( evvelindeki " hayz olur olmaz " diye karşıladık ) yerine " fevh " denilmiştir ( ki bu da " çoğunda " ve " evvelinde " mana-sına gelir.)
Nesai'nin Cümay' İbnü Ümayr'dan kaydettiği bir rivayette şöyle denmiştir : " Ben, annem ve teyzemle birlikte Aişe radıyallahu anha'nın yanına girdim. Onlar Aişe'ye : " Hayızlı iken, sizlerle Aleyhissalatu vesselam ne şekilde mübaşerette bulunurdu ? " diye sordular. Aişe validemiz : " Hayız olduğumuz zaman bize, geniş bir izar giymemizi emreder, sonra sine ve göğsümüze iltizamda ( yani temasta ) bulunurdu."
Muvatta'nın rivayetinde şöyledir : " Ubeydullah İbnu Abdillah İbni Ömer radıyallahu anhüma, Aişe'ye göndererek - kişi, hayızlı olan hanımıyla mubaşerette bulunabilir mi ? - diye sordurdu. Aişe r.anha : " Kadının alt kısmınna izarını bağlatsın sonra onunla mubâşerette bulunsun " cevabını verdi."
Ebu Davud ve Nesai'nin bir rivayetinde şöyle denmektedir : " Resûlullah s.a.v zevcelerinden bir kadınla hayızlı olduğu halde mubaşeret ederdi. Yeter ki, uyluklarının ortasına kadar izarı uzanmış olsun veya dizleri örtülü bulunsun."
Buhari, Hayz 5; Müslim, Hayz 1, 4, 293, 295 Muvatta, Taharet 95, 1, 58 Ebu Davud Taharet 107, (267, 268, 273 Tirmizi, Taharet 99, 132 Nesai, Hayz 12, 13, 1, 189
Zeyd İbnu Eslem radıyallahu anh anlatıyor : " Bir adam, Resûlullah s.a.v’e sordu : " ( Ey Allah'ın Resulü ! ) Hanımım hayızlı iken bana helal olan nedir ? " Resûlullah s.a.v : " Üzerine izarını bağlasın, yukarısına istediğinde serbestsin."
Muvatta, Taharet 93, 1,57
Mu'âz radıyallahu anh anlatıyor : " Ey Allah'ın Resûlü! dedim, hanımım hayızlı iken bana helal olan nedir? " " İzar'ın yukarısı, ancak bundan da sakınsan daha iyi olur ! " buyurdular."
Rezin tahric etti. Ebu Davud, Taharet 83, 212, 213
İkrime, Resûlullah aleyhissalâtu vesselâm'ın zevcelerinden birinden naklen anlatıyor : "Resûlullah aleyhissalâtu vesselâm, hayızlı hanımlarıyla bir mübaşerette bulunmak dileyince hanımının ferci üzerine bir şey örterdi.
Ebu Davud, Taharet 107, 272
- İbnu Abbas radıyallahu anhüma anlatıyor : " Resûlullah s.a.v buyurdular ki : " Kişi, hayızlı karısıyla cinsi münasebette bulunursa ( hatasına kefâret olarak ) yarım dinar tasadduk etsin." Bir rivayette ise şöyle denmiştir :
" Kişi hayızlı hanımına, hayız halinin başlangıcında, kan kırmızı renkte iken temas ederse bir dinar tasadduk etsin. Kanın kesilmeye yüz tutup akıntının sarardığı zaman temas eden, yarım dinar tasadduk etsin.
Tirmizi der ki : " Bu hadis İbnu Abbas radıyallahu anhüma'dan mevkuf ( kendi sözü ) olarak da rivayet edilmiştir."
Ebu Davud'un bir rivayetinde hayızlı karısına temas eden kimse hakkında Resûlullah aleyhissalâtu vesselâm'ın : " Bir veya yarım dinar tasadduk etsin " dediği kaydedilmiştir.
Ebu Davud der ki : " Bu rivayet (yani İbnu Abbas'ın " bir veya yarım..." diyerek yaptığı rivayet) sahihtir, (diğer "...yarım dinar..." diyen rivayet bu kadar kavi değildir.)"
Bir rivayette şöyle denmiştir : " Kişi hanımına kanama halinde temasta bulunmuşsa bir dinar, kanın kesilme halinde temas etmişse yarım dinar tasadduk eder."
Tirmizi, Taharet 103, 136, 137 Ebu Davud, Taharet 106, 264, 265, 266 Nesai, Taharet 182, 1, 153 İbnu Mace, Taharet 123, 640
Aişe radıyallahu anha : “ Ben hayızlı iken Resûlullah s.a.v’in başını yıkardım " demiştir.
Buhari, Hayz 2, İ'tikaf 2, 3, 4, 19, Libas 76 Müslim, Hayz 10, 297 Muvatta, Taharet 102, 1, 60 Ebu Davud, Savm 79, 2467, 2468, 2469 Tirmizi, Savm 80, 804 Nesai, Hayz 20, 1, 193
Yine Aişe radıyallahu anha anlatıyor : " Resûlullah aleyhissalâtu vesselâm, ben hayızlı iken kucağıma yaslanır ve Kur'an okurdu."
Buhari, Hayz 13, Tevhid 52 Ebu Davud, Taharet 103, 260 Nesai, Hayz 16, 1, 191
Yine Aişe radıyallahu anha anlatıyor : " Resûlullah s.a.v bir gün bana kendisi mescidde iken " Humre'yi bana getiriver ! " buyurdular. " Hayızlıyım " diye cevap verdim. " Bu hayız işi senin elinde olan bir şey değil ki “ dediler."
Müslim, Hayz 11, 298 Ebu Davud, Taharet 104, (261 Tirmizi, Taharet 101, 134 Nesai, Hayz 18, 1, 192
Meymune radıyallahu anha anlatıyor : " Resûlullah s.a.v bizden biri hayızlı olduğu halde onun kucağına başını koyar, Kur'an okurdu. Bizden birimiz hayızlı iken Resûlullah'ın humrasını mescide taşır ve yayardı."
İbnu Ömer radıyallahu anhüma'dan rivayete göre, " cariyeleri hayızlı oldukları halde ayaklarını yıkarlar, humrasını kendisine verirlerdi."
Muvatta, Taharet 88, 1, 52
” … Ümmü Seleme r.anha anlatıyor : " Ben, Resûlullah s.a.v ile birlikte kadife bir örtünün altında yatıyordum. Ay halimin başladığını farkettim. Hemen örtünün altından kayıp hayız elbisemi bulup giyindim. Resûlullah s.a.v : " Hayız mı oldun ? " buyurdular. " Evet ! " dedim. Beni yanına çağırdı. Örtünün altında beraber yattık."
Buhari,Hayz 4, 21,22, Savm 24 Müslim, Hayz 5,296 - Nesai,Taharet : 179,1, 149, 150
“ … Umâre İbnu Gurâb'ın anlattığına göre, bir halası kendisine Aişe r.anha'dan şöyle sorduğunu anlatmıştır : " Birimiz hayız olduğumuz zaman kocamızla ayrı yatmamız mümkün değil, tek yatağımız var."
Aişe şu cevabı vermiştir : " Ben sana Resûlullah aleyhissalâtu vesselâm'ın yaptığını anlatayım : " Bir gece eve girdi. Ben o sırada ay hali görüyordum. Mescidine geçti. -Ebu Davud der ki : " Bundan maksad evindeki namazgâhıdır.- (Orada namaz kıldı), fakat bir türlü ayrılmadı. Derken benim gözlerim kapanmış, soğuk da onu üşütmüş. Gelip " Bana yaklaş ! " dedi. Ben de : " Hayızlıyım ! " dedim. Resûlullah aleyhissalâtu vesselâm : " Öyle de olsa ! Uyluklarını aç ! " dedi. Uyluklarımı açtım. Göğüs ve yanağını uyluklarımın üzerine koydu. Ben de üzerine eğildim. Isınıp uyuyuncaya kadar böyle durduk."
Ebu Davud, Taharet 107, 270
” … Aişe radıyallahu anha anlatıyor : " Ben hayızlı iken su içer, sonra kabı Resûlullah aleyhissalâtu vesselâm'a verirdim. O da ağzını, ağzımın değdiği yere koyardı."
Ebu Davud ve Nesai'de de şu rivayet gelmiştir : " Ben ay halinde iken etli kemiği dişleyerek yer, sonra da Resûlullah s.a.v’e uzatırdım. O da ağzını, tam ağzımı koymuş bulunduğum yere koyar(ak yer)di."
Nesai'nin bir diğer rivayeti şöyle : " Şureyh İbnu Hani, Aişe r. anha'ya : " Bir kadın hayızlı iken kocası ile birlikte yemek yer mi ? " diye sordu. Aişe : " Evet “ dedi, benim kanamam varken Resûlullah aleyhissalâtu vesselâm beni çağırırdı, ben de onunla birlikte yerdim. (Bu sırada) etli kemiği alır, (bana uzatır, önce benim başlamam için) bana yemin verirdi. Ben de onu alır ve bir miktar dişler (sonra Resûlullah'a uzatırdım). O da ağzını, kemikte tam benim ağzımı koyduğum yere koyar(ak yemeye başlar)dı. İçecek bir şey istediği olur, getirince ondan önce benim içmem için bana yemin verirdi, bunun üzerine ben de kabı alır bir miktar içer, sonra bırakırdım. Bu sefer onu Aleyhissalatu vesselam alır, kabın tam benim ağzımı koyduğum yerine ağzını koyarak içerdi."
Müslim, Hayz 14,300.n - Ebu Davud : 259.n - Nesai, Taharet 177, 1, 148
” … Abdullah İbnu Sa'd el-Ensari r.a anlatıyor : " Resûlullah s.a.v’e hayızlı kadınlarla beraber yemek hususunda sordum. " Onlarla beraber yiyin ! " buyurdular."
Tirmizi, Taharet 100, 133
” … Aişe radıyallahu anha'nın anlattığına göre, bir kadın kendisine : Temizlendiğimiz zaman kıldığımız mutad namaz bize yeter mi (hayızlı iken kılamadıklarımızın kazası gerekir mi?)" diye sormuş, o da şu cevabı vermiştir : " Sen Harûriyye’misin – yani Hâricimisin ? - Biz Resûlullah aleyhissalatu vesselam'la beraberken ay hali gördüğümüzde, tutamadığımız oruçları kaza etmemizi söylerdi, fakat namazların kazasını söylemezdi."
Buhari, Hayız 20; Müslim : 335 Ebu Davud : 262, 263 Tirmizi, Taharet 97, 130 Savm 68, 787 Nesai, Hayz 17, 1, 191, 192 Savm 64, 4, 191
” … İsmi Müssetü'l-Ezdiyye olan Ümmü Büsse anlatıyor : " Hacc yapmıştım. Hacc sırasında Ümmü Seleme r.anha'ya uğradım. Kendisine: " Ey mü'minlerin annesi, Semüre İbnu Cündüb r.a, kadınlara, hayız sırasında kılınmayan namazların kazasını emrediyor ( ne dersiniz ) ? " diye sordum, şu cevabı verdi : " Hayır, kaza etmezler. Resûlullah s.a.v’in kadınlarından biri, nifas sebebiyle kırk gece ( namaz kılmadan ) dururdu da, Resûlullah s.a.v nifas namazını kaza etmesini emretmezdi."
Ebu Davud, Taharet 121, 312
” … Aişe radıyallahu anha, kanama gören hamile kadın hakkında şunu söylemiştir : " Böyle bir kadın namazı bırakır."
Muvatta, Taharet 100, 1, 60 İmam Malik bu rivayeti belağ (senetsiz) olarak kaydetmiştir.
İSTİHAZE VE NİFAS İLE ALAKALI KONULAR
İstihaze kanı bilindiği gibi,hayız kanından farklı bir kandır. Dolayısiyle bu konudaki bilinmesi gereken en önemli husus ; bu kanın namaza mani olmadığıdır.
{ … Aişe r.a şöyle dedi : Ebu Humeyş’in kızı Fatıma Nebi s.a.v’e gelerek : Ya Resulallah, ben devamlı istihaze olan bir kadınım, - bu yüzden - hiç temizlenemiyorum. Namazı terk edeyim mi ? dedi. Resulullah s.a.v : Hayır, bu bir damar kanıdır, hayız değildir. Hayızın geldiği vakit namazı terk et ; hayız müddeti bittiği vakit namazını kıl, buyurdu. }
Buhari 228 Müslim 333/62 Ebu Davud 282 Nesei 363-364 Tirmizi 125 İbni Mace 626 Dare kutni 1/206/2 Beyhaki 1/321 Ahmed 6/42-204-262 Albani 109-110-el-irva
{ … Ümmü Seleme r.a şöyle dedi : Resulullah s.a.v’in zamanında devamlı kan gelen bir kadın vardı. Ümmü Seleme, o kadın için Resulullah s.a.v’den fetva istedi. Resulullah s.a.v şöyle buyurdu : Bu kadın kendisine bu durum arız olmadan önceki aylarda hayız olduğu gece ve gündüzlerin sayısını hesap edip her aydan bu kadar günün namazını terk etsin. Bu günler geçtikten sonra yıkansın ve avret yerine bir bez bağlayıp namazını kılsın. }
Ebu Davud : 274 - Nesei : 208 - İbni Mace : 623 - Dare kutni : 1/207 - Beyhaki : 1/332-333-334
İSTİHAZE GÖREN KADININ ABDEST KEYFİYETİ
{ … Hamne b. Cahş r.anha şöyle dedi : Çok fazla hayız görüyordum. Bu durumu haber verip fetva istemek için kardeşim Zeyneb’in evinde bulunan Resulullah s.a.v’e geldim. Dedim ki :
- Ya Rasulallah, ben çok fazla hayız gören bir kadınım. Bu duruma ne dersin ? Beni bu durum namazdan ve oruçtan men etti. Resulullah s.a.v : Sana pamuğu öğütlerim, zira o kanı giderir,buyurdu. Ben : Kan bundan daha çoktur dedim. Resulullah s.a.v : Bez kullan ,dedi. Ben : Kan bundan daha fazladır, fişkırır gibi geliyor dedim. Resulullah s.a.v bunun üzerine şöyle buyurdu :
- Sana iki hüküm söyleyeyim, hangisini yaparsan bu sana yeter. Eğer ikisini de yaparsan ne ala, orasını sen daha iyi bilirsin. Bu durum şeytanın darbelerinden bir darbedir. Altı veya yedi gün Allah’ın sana - ve diğer kadınlara - bildirdiği müddet kendini hayızlı kabul et ; sonra yıkan. – Hayızdan - temizlenip arındığına kanaat getirdiğin zaman yirmi üç veya yirmi dört gün namaz kıl ve oruç tut. Çünkü bu sana yeter. Normal kadınlar nasıl hayız günlerinde hayız, temizlik günlerinde de temizleniyorlarsa sen de her ay öyle yap. Öğleyi tehir edip ikindide acele ederek sonra yıkanır ve iki namazı cem eder kılarsın. Akşamı tehir edip yatsıda acele ederek sonra yıkanır ve iki namazı cem eder kılarsın. Sabah namazında yıkanabilirsen yıkan - ve o şekilde namazını kıl -. Gücün yeterse oruç tut. Bu - şekilde yapman - bana göre iki işin daha sevimli olanıdır. }
Ebu Davud : 287 - Tirmizi : 128 - İbni Mace – 627 - Dare kutni : 1/214/48 - Hakim : 1/172 Beyhaki : 1/338 - Tahavi : 3/300-el-Müşkil - Ahmed : 6/381-382-439-440 - Albani : 188- İrva
TEMİZLENDİKTEN SONRA GELEN SUYUN HAYIZ OLMADIĞI
{ … Aişe r.a şöyle dedi : Resulullah s.a.v temizlendikten sonra şüpheye düşürücü bir şey gören kadın hakkında şöyle buyurdu : 0 ancak damar kanıdır. }
İbni Mace : 646 - Ebu Davud : 293
” … Aişe radıyallahu anhâ anlatıyor : " Ümmü Habibe bintu Cahş radıyallahu anha tam yedi yıl boyu istihaze kanı gördü. Ne yapacağı hususunda Resûlullah'a sordu. Aleyhissalatu vesselam yıkanmasını emretti ve " Bu damar kanıdır" dedi. Ümmü Habibe her namazda yıkanırdı."
Müslim'in bir rivayeti şöyledir : " Ümmü Habibe radıyallahu anha - ki Abdurrahman İbnu Avf'ın nikahı altında idi - Resûlullah aleyhissalâtu vesselâm'a kanamasından şikayet etti. Ona şu tavsiyede bulundu : " Hayız (müddetin normalde ne kadar devam ediyor ve) seni bekletiyor idiyse o müddetçe bekle, sonra yıkan ! " Ümmü Habibe her namazda yıkanırdı."
Müslim'in bir diğer rivayetinde şöyle gelmiştir : Aişe dedi ki : " Ümmü Habibe, kız kardeşi Zeyneb Bintu Cahş'ın hücresinde bir leğenin içinde yıkanırdı. Kanın kızıllığı (bazan) suya galebe çalardı."
Nesai'nin rivayeti şöyledir : " Ümmü Habibe müstehaze idi devamlı kanaması olurdu, hiç temiz olmazdı. Durumu Resûlullah s.a.v’e söylenmişti. Şöyle buyurdular : " Bu, hayız değildir, rahimin bir rahatsızlığıdır. Normal zamanda hayız kanının geldiği kirlilik müddetine baksın. Her ay o müddet boyunca namazını terketsin. Sonra bu müddet çıkınca her namaz vaktinde yıkansın."
Nesai'nin bir diğer rivayeti şöyle : " Ümmü Habibe radıyallahu anha'ya Resûlullah aleyhissalâtu vesselâm, (Her ayda) hayız olup kirli bulunduğu kadar namazı terketmesini, sonra yıkanıp namazını kılmasını emretti. O, her namaz vaktinde yıkanırdı."
Buhari, Hayz 26 Müslim, Hayz 64, 66, 334 Ebu Davud, Taharet 111, 288 - 291 Tirmizi, Taharet 96, 129 Nesai, Hayz 2, 3, 4, 1, 181, 182
” … Hamne Bintu Cahş radıyallahu anha anlatıyor : " Ben, kızkardeşim Zeyneb Bintu Cahş radıyallahu anha'nın yanındaydım, istihaze kanamam vardı. Resûlullah aleyhissalâtu vesselâm'a : " Ey Allah'ın Resulü ! Ben çok şiddetli şekilde istihaze kanamasına maruzum, bu hususta ne tavsiye edersiniz ? Bu hal benim namaz ve orucuma mani oluyor ? " dedim. Bana : " Sana pamuğu tavsiye ederim : O, kanı gidericidir – onu fercine koy " buyurdular. Ben : " Ama akıntı pamuğun mani olacağı miktardan çok fazla ! " dedim. Resûlullah aleyhissalâtu vesselâm : " Öyleyse bez kullan ! " buyurdular. Ben : " Akıntı bezin durduracağı miktardan da fazla ! Şarıl şarıl akıyor " dedim. Bunun üzerine Aleyhissalatu vesselam dedi ki : " Sana iki şey söyleyeceğim, hangisini yaparsan, diğerinin de yerine geçer. İkisini de yapabilecek durumdaysan birini seçmek sana ait, dilediğini seç ! Bu kanama, şeytanın tekmelerinden bir tekmesi - yani zarar vermesi - dir. Sen kendini Allah'ın ilminde altı yedi gün hayızlı bil ( orucu ve namazı terk et ). Sonra yıkan ve kendini hayızdan temizlenmiş bil ve yirmiüç veya yirmidört gece ve gündüz namaz kıl, (bu esnada farz veya nafile) oruç tut. Bu, Sana yeterlidir. Kadınların her ay hayız görmeleri, hayızlı ve temizlik günlerinin olması gibi, bu şekilde senin de hayız ve temizlik günlerin olacak. ( Bu, sana söyleyeceğim iki şeyden birincisidir. İkinci hususa gelince, o da şudur ) : Eğer öğleyi te'hir ve ikindiyi de ta'cil edip, ikisi için gusletmeye gücün yeterse öğle ile ikindiyi birleştir. Keza akşamı geciktirip yatsıyı tacil etmek, sonra da gusletmek suretiyle de bu iki namazı birleştir. Sabah için de ayrıca guslet. Bu şekle gücün yeterse orucunu da böylece tutarsın."
Resûlullah s.a.v, ( birini seçmede beni muhayyer bıraktığı bu iki tarzı zikrettikten sonra ilaveten dedi ki : " Bu, ( ikincisi, zikrettiğim ) tarzın, benim daha çok hoşuma gidenidir."
Ravilerden biri dedi ki : " Hamne radıyallahu anha dedi ki : " Bu, iki tarzdan benim daha çok hoşuma gidenidir. Ravi böylece, bu sözün Resûlullah'a ait olmayıp Hamne'ye ait olduğunu ifade etmiş oldu."
Ebu Davud, Taharet 1100, 287 Tirmizi, Taharet 95, 125
” … Esma Bintu Umeys radıyallahu anha anlatıyor : " Ey Allah'ın Resulü ! dedim. Fatıma Bintu Ebi Hubeyş, şu şu kadar zamandan beri kanama geçiriyor, namazı bıraktı ! " - Bu sözün üzerine s.a.v - : " Sübhanallah ! - hiç namaz bırakılır mı ? - Bu şeytanın bir oyunudur buna aldanmamalıydı. Söyleyin ona - bir leğene ( su koyup içine ) otursun. Eğer suyun üstünde ( kanamadan hasıl olan ) bir sarılık görürse, öğle ve ikindi için tek bir gusül yapsın ; akşam ve yatsı için de tek bir gusül yapsın. Sabah için de ayrı bir gusül yapsın. Bu arada (kılacağı namazlar için) abdest alsın " buyurdular."
İbnu Abbas r.a der ki : " ( Her namaz için ) gusletmek, kadıncağıza zor gelmeye başlayınca iki namazın arasını birleştirmeyi emretmişti."
Ebu Davud, Taharet 116, 296
” … Ümmü Seleme r.anha anlatıyor : " Resûlullah s.a.v zamanında bir kadının kanaması vardı. Ümmü Seleme r.anha, onun adına, hükmü, Resûlullah s.a.v’den soruverdi. Resûlullah :
" İstihaze kanı başlamazdan önce, bir ay içerisinde, kaç gün ve gece hayız kanı gelmekte olduğuna baksın, her ay o kadar müddette namazı terketsin. Bu zaman çıkınca hemen yıkansın ve (fercine pamuk koyup) bir bezle sargı yaparak namazını kılsın."
Muvatta, Taharet 105, 1, 62 Ebu Davud : 108, 274-278 Nesai, Hayz 1, 182
” … Sümeyy Mevla İbnu Ebi Bekr İbni Abdirrahman anlatıyor : " Ka'kâ ve Zeyd İbnu Eslem, beni, Sa'id İbnu Müseyyeb rahimehullah'a gönderip müstehazenin nasıl yıkanacağını sordular. Said şöyle açıkladı : " Müstehaze, öğleden öğleye yıkanır ve her namaz için abdest alır. Şayet kan galebe çalacak olursaa bir bezle sargı yapar."
Ebu Davud der ki : " İbnu Ömer ve Enes radıyallahu anhüm'den de bu şekilde (yani "Öğleden öğleye yıkanır" diye) rivayet edildi. Bu, aynı zamanda Salim İbnu Abdillah, Hasan Basri ve Ata rahimehumullah'ın görüşüdür."
İmam Malik dedi k i: " Zannım o ki, İbnu Müseyyeb'in hadisi " temizlik vaktinden temizlik vaktine " olacaktı ; " öğle vaktinden öğle vaktine " şeklinde gelmiştir. Herhalde buna bir vehim karışmış."
Bu hadisi el-Misver İbnu Abdilmelik de rivayet etmiştir. Onun rivayetinde de " temizlik vaktinden temizlik vaktine" şeklinde gelmiştir. Şu halde raviler bunu "öğleden öğleye" diye çevirmiş olmalı. Derim ki : " Kadi İyaz'ın zikrine göre rivayet sahihtir. Doğruyu Allah bilir."
” …. Ali radıyallahu anh anlatıyor : " Müstehaze, hayız müddeti sona erince her gün yıkanır. Üzerine tereyağı veya zeytinyağı sürülmüş bir yün kullanır."
Ebu Davud, Taharet 115, 302
“ … Abdullah İbnu Süfyan rahimehullah anlatıyor : " Bir kadın, İbnu Ömer radıyallahu anhüma'ya şöyle sordu : " Kabe'yi ziyaret maksadıyla gelmiştim. tam Mescid-i Haram'ın kapısına geldiğim sırada kanamam başladı ve derhal geri dönüp, kanama duruncaya kadar bekledim. Sonra yıkandım. Tekrar tavaf için geldiğimde, kapının yanında yine kan geldi. Aynı şekilde geri döndüm, size geldim " Abdullah şu cevabı verdi : " Bu şeytandan gelen bir zarardır. Bu durumda yıkan. Pamuk tıkayarak bir bez bağla, sonra da tavafını yap ! "
Muvatta, Hacc 124, 1, 371
” … İkrime rahimehullah anlatıyor : " Ümmü Habibe radıyallahu anha müstehaze idi. Kocası ona temasta bulunurdu. Aynı hal Hamne Bintu Cahş radıyallahu anha için de mevzubahis idi."
Ebu Davud, Taharet 120, (309)
” … Ümmü Atiyye radıyallahu anha anlatıyor : " ( Hayız müddetimiz dolup ) temizlik dönemi başladıktan sonra görülen bulanık ve sarı akıntıyı ciddiye almazdık.."
Ebu Davud, Taharet 119, 307, 308 Nesai, Hayz, 7, 1, 186, 187
” … Mercane Mevla Aişe radıyallahu anha anlatıyor : " Kadınlar Aişe radıyallahu anha'ya içerisinde pamuk bulunan bez (veya kap) gönderirlerdi. Bu pamuklar hayız kanıyla sarı lekeler taşırdı. (Bu safhada) namaz kılınıp kılınmayacağını sorarlardı.
Aişe radıyallahu anha : " Beyaz akıntıyı görünceye kadar acele etmeyin ! " diye cevap verirdi. Beyaz akıntıdan temizliği kastederdi."
Muvatta, Taharet 97, 1, 59 Buhari, bunu bab başlığında senetsiz olarak kaydetmiştir. Hayz 19
” … Zeyd İbnu Sabit'in kızından nakledildiğine göre, kulağına, bir kısım kadınların gece yarısı, temizliklerini kontrol için, lamba getirtir oldukları haberi ulaşır. O, bu davranıştan dolayı kadınları ayıplar ve : " ( Sahabe ) kadınları böyle yapmazlardı ! " der.
Muvatta,Taharet 98,1, 59 Buhari bunu bab başlığı olarak kaydetmiştir. Hayz 19
” … Ümmü Seleme radıyallahu anha anlatıyor : " Resûlullah s.a.v devrinde, nifas olan kadınlar nifaslarından sonra kırk gün kırk gece otururlardı. Biz yüzlerimize vers - yani kelef - olarak sürerdik..."
Ebu Davud, Taharet 121, 311 Tirmizi, Taharet 105, 139
|
Bugün 34 ziyaretçi (58 klik) kişi burdaydı!
|
|
|
|
| Bugün 267 ziyaretçi (660 klik) kişi burdaydı! |
|
 |
|
|
33 temiz, 6 kan, 2 temiz, 3 kan görse, âdeti yine 6 gün olur. 3 kanlı gün istihazadır. 
