Ana Sayfa
Alt Sayfa
MÜSLÜMAN NASIL OLUR
LİNKLER
İletişim
ANA BABA HAKKI
ANA BABA HAKKI-BALLI
ESB EVLAT HAKKI
FAYDALI SİTELER
KÜTÜPHANE
KUTSAL EMANETLER
NEDEN MÜSLÜMAN OLDULAR
DİİNİMİZİSLAM.COM RADYO
ESHABIN HEPSİ MÜÇDEHİDDİR
VAHDETİ VUCUD VE ARABİ
vahdeti vucud
MÜZİK AFETİ
MÜZİKSİZ İLAHİLER
DUALARLA AÇILAN MECLİS
HAK DİN İSLAM
FETRET EHLİ
TEMKİN VAKTİ
TÜRK-İSLAM ÜLKÜSÜ
S.AHMET ARVASİ
DİNDE ŞAHSİ GÖRÜŞ OLMAZ
SESLİ DİNLE
HAKİKAT KİTAPEVİ KİTAPLARI
TAM İLMİHAL
MEKTUBAT
FAİDELİ BİLGİLER
HAK SÖZÜN VESİKALARI
İSLAM AHLAKI
HERKESE LAZIM OLAN İMAN
ESHABI KİRAM*
KIYAMET AHİRET
KIYMETSİZ YAZILAR
CEVAP VEREMEDİ
İNG.CASUS İTİRAF
NAMAZ KİTABI
ŞEVAHİDİ NÜBÜVVE
MENAKIBI ÇİHARI GÜZİN
EVLİYALAR ANS.TEK
PADİŞAH ANNELERİ
ÖRENBAY
KAR HADDİ
C AHMET AKIŞIK
===SOHBETLER===
SOHBETİN ÖNEMİ
M.A.D SOHBET 2001
M.A.D SOHBET 2002
M.A.D SOHBET 2003
M.A.D SOHBET 2004
M.A.D SOHBET 2005
M.A.D.SOHBET 2006
M.A.D.SOHBET 2007
M.A.D.SOHBET 2008
M.A.D.SOHBET 2009
M.A.D.SOHBET 2010
M.A.D.SOHBET 2011
M.A.D.SOHBET 2012
M.A.D.SOHBET 2013
M.A.D.SOHBET 2014
SOHBET 2015
ünlü sohbet 2004-06
ünlü sohbet 2007-09
ünlü sohbet 2010-11
ünlü sohbet 2012-13
ünlü sohbet 2014-15
ÜNLÜ SOHBET 2015
ÜNLÜ SOHBET 2016
ÜNLÜ SOHBET 2017*
ÜNLÜ SOHBET 2018
ÜNLÜ SOHBET 2019
ÜNLÜ SOHBET 2020
ÜNLÜ SOHBET 2021
ÜNLÜ SOHBET 2022
ÜNLÜ SOHBET 2023
ÜNLÜ SOHBET 2024
O ÜNLÜ ÖZEL
6..--
6--
55
20**
2005
2006
2008
2009
2011
305
HİKMET EHLİ ZATLAR
YOLUMUZU AYDINLATANLAR VİDEO
YOLUMUZU AYDINLATANLAR 2001
YOLUMUZU AYDINLATANLAR 2002*
YOLUMUZU AYDINLATANLAR 2003*
YOLUMUZU AYDINLATANLAR 2004
YOLUMUZU AYDINLATANLAR 2005
YOLUMUZU AYDINLATANLAR 2006
YOLUMUZU AYDINLATANLAR 2007
YOLUMUZU AYDINLATANLAR 2008
YOLUMUZU AYDINLATANLAR 2009
YOLUMUZU AYDINLATANLAR 2010
YOLUMUZU AYDINLATANLAR 11
YOLUMUZU AYDINLATANLAR 2012
YOLUMUZU AYDINLATANLAR 2013
YOLUMUZU AYDINLATANLAR 2014
YOLUMUZ AYDIN 2015
YOLUMUZ AYDIN 2016
YOLUMUZU AYDINLATANLAR 17
YOLUMUZ AYDINL 2018
YOLUMUZ AYDIN 2019
YOLUMUZU AYDINLATANLAR 2020
YOLUMUZU AYDIN 2021
YOLUMUZU AYDIN 2022
YOLUMUZU AYDIN 2023
YOLUMUZ AYDIN 2024
video-sş barkçın
9.
VEHBİ TÜLEK GENEL
VEHBİ TÜLEK 2005
VEHBİ TÜLEK 2006
VEHBİ TÜLEK 2007
VEHBİ TÜLEK 2008
VEHBİ TÜLEK 2009
VEHBİ TÜLEK 2010
VEHBİ TÜLEK 2011
VEHBİ TÜLEK 2012
VEHBİ TÜLEK 2013
VEHBİ TÜLEK 2014
VEHBİ TÜLEK 2015
VEHBİ TÜLEK 2016
VEHBİ TÜLEK 2017
VEHBİ TÜLEK 2018
VEHBİ TÜLEK 2019
VEHBİ TÜLEK 2020
VEHBİ TÜLEK 2021
VEHBİ TÜLEK 2022
VEHBİ TÜLEK 2023
VEHBİ TÜLEK 2024
VT-OSMANLI
ET
M.ORUÇ 1994
M.ORUÇ 1995
M.ORUÇ 1996
M.ORUÇ 1997
M.ORUÇ 1998
M ORUÇ GB-1999
M ORUÇ GB 2000
M ORUÇ GB 2001
M ORUÇ GB 2002
M ORUÇ GB 2003
M ORUÇ GB 2004-05
G.BAHÇESİ 2006-07
G.BAHÇESİ 2008-10
M ORUÇ H SÖZLER
M ORUÇ HİKMETLER
M ORUÇ İMAN-EVLİLİK
M ORUÇ-İ AHLAKI
M ORUÇ-MEKTUBAT
D.DİYALOĞ M ORUÇ
N-
SALİM KÖKLÜ g
SALİM KÖKLÜ 1
SALİM KÖKLÜ 23
ÖZ
M.SAİD ARVAS 1
M.SAİD.ARVAS 2
.M.SAİD ARVAS 3
336
R AYVALLI GENEL
R.AYVALLI 11-12.
R AYVALLI 13-15
R.AYVALLI 15-16
R AYVALLI 17-18
R AYVALLI 19-20
R AYVALLI 21-24.
AA*
C AHMET AKIŞIK G
C AHMET AKIŞIK*
1**
HY-ESHABI KİRAM
HY-İMAN
HY-BESMELESİZ GENÇLİK
HY-EHLİSÜNNETYOLU
HY İNG.İSLAM DÜŞM
HY GENEL
HY-OSMANLI
HASAN YAVAŞ 15-16
HASAN YAVAŞ 17-21
HASAN YAVAŞ 22-24
306
AHMET DEMİRB 11-13
AHMET DEMİRB 14-15
AHMET DMİRBŞ 16-17
A DEMİRBAŞ 18-19
A DEMİRBAŞ 20-21
A DEMİRBAŞ 22-24
M-
5 A
H 1.ASIR ALİMLERİ-
H 2 ASIR ALİMLER *
H 3.ASIR ALİMLER*
H 4 ASIR ALİMLER-
H 5 ASIR ALİMLER**
H 6 ASIR ALİMLER
H 7 ASIR ALİMLER
H 8. ASIR ALİMLER
H 9. ASIR ALİMLERİ
H 10.ASIR ALİMLER
H 11.ASIR ALİMLERİ
H 12.ASIR ALİMLER
H 13 ASIR ALİMLERİ
ALİMLER ÖZEL 1
EVLİYALAR 1
EVLİYALAR 2
EVLİYALAR 3
H 5
===1.BÖLÜM===
EMRİ MAĞRUF
E-MAĞRUF-SÜNNETULLAH
FİTNE
CİHAD
CİHAD*F
CİHAD-R.MUHTAR
CİHAD-ENFALDE
CİHAD YKS
CİHAD-FECR
CİHAD-FİRASET
22-*
İSLAMİYET NEDİR
İSLAM NAKİL DİNİDİR
DİNİMİZİ DOĞRU BİLMEK
DİİNİMİZİN ÖZELLİKLERİ
AKLIN DİNDEKİ YERİ
AKLIN DİNDEKİ YERİ 2
AKIL-FECRNET
FELSEFE NEDİR
İLK İNSAN VAHŞİ DEĞİLDİ
HZ.İBRAHİMİN BABASI
HZ ADEM İLK PEYGAMBER
HIRSTIYANLIK 1
HIRISTIYANLIK 2
YAHUDİLİK
SEBATAYİZM
KEŞF
VEHBİ İLİM-İLHAM-
EHLİ KİTAP
EHLİ SÜNNET ...
EHLİ SÜNNET İ.HAKKI
*GIPTA EDİLENLER
222*
==2.BÖLÜM===
İLMİN ÖNEMİ 1
İLMİN ÖNEMİ 2
İLİM-R.AYVALLI
İLİM-İLİMSAATİ
İLİM-İHVANLAR
ALİMİN ÖNEMİ
ALİMİN KÖTÜSÜ
İSLAM İLERLEMEYİ EMREDER
DİNİMİZ VE FEN
İSLAM VE BİLİM
OSMANLIDA BİLİM
MÜSLÜM. GERİ KALIŞI
MATBAA GEÇ GELMEDİ
MÜSLÜMAN İLİM ÖNCÜLERİ
HER KİTAP OKUNMAZ
İSLAM MEDENİYETİ
VAKIF KÜLTÜRÜ
B.OSM.TARİHİ
B.OSM TARİHİ 2
ANSİKLÖPEDİLER
EVLİYALAR ANSİKLÖPEDİSİ
REHBER ANSİKLÖPEDİSİ
İSLAM TARİİHİ ANSİKLÖPEDİSİ
OSMANLI TARİHİ ANS.
33
===3.BÖLÜM===
İMAN NEDİR 1
iman nedir 2
HİDAYET
İTİKAT-M ORUÇ
İTİKAT CÜBBELİ
İMAN-FİRASETNET
TEVHİD-KELAM-FİRASET
KOCAKARI İMANI
MİRAC-AKLIN BİTTİĞİ YER
KELİMEİ TEVHİD
TEVHİD-HAZNEVİ
ESMA ÜL HÜSNA
-ALLAHA İMAN
ALLAHIN SIFATLARI
ALLAHI TANI-İLİM SAATİ
ALLAHIN YARATMASI
ALLAHA GÜVEN VE ISPAT
ALLAH SEVGİSİ
ALLAH SEVGİSİ-ŞİİR
ALLAH KORKUSU
ALLAH VE ADALET
ALLAHA ULAŞMAYI DİLEMEK
ALLAH GAYBI BİLİR BİLDİİRİR
A*.
HUBBU FİLLAH
-MELEKLERE İMAN
ŞEYTAN
KİTAPLARA İMAN
AHİRETE İMAN
AHİRETE İMAN*
AHİRET-İLMEDAVET
AHİRET-FİRASETNET
KABİR AZABI -ÖLÜM
KABİR ZİYARETİ
KABİR-İSLAMKALESİ
CENNET ŞU AN VAR
CENNET-CEHENNEM
CENNET-CEHENNEM 2
CENNET-FİRASET
CENNET-İLİMSAATİ
CENNET-FECR
CEHENNEM-FECR
CENNET-CEH-BİRİZBİZ
A.
KIYAMET ALAMETLERİ
KIYAMET ALAMETLERİ 2
K.ALEMETLERİ-ERRAHMAN
KIYAMET GÜNÜ
KIYAMET-FİRASET
KIYAMET-DERVİŞAN
KIYAMET ALAMETLERİ*
A...
HZ.İSA GELECEK 1A
HZ İSA GELECEK 1B
HZ İSA GELECEK 2
HZ İSA GELECEK 3
HZ MEHDİ GELECEK
HZ MEHDİ GELECEK 2
HZ.MEHDİ-TEBYANNET
MEHDİLİK KONUSU
MEHDİ TASLAKLARINA
DECCAL GELECEK
KAZA KADERE İMAN
KAZAYA RIZA
KADER-YÜMİT
KADER SAPIKLARI
KÜFR HALLERİ
ŞİRK VE KÜFR SÖZLER
ŞİRK-KÜFR SÖZLER 2
ŞEHİD OLMAK
GÜNAHKARIN DURUMU*
KELAM TARİHİ
CİNLER
RUH
MÜÇDEHİD OLMA ŞARTI
İTİKAT-NESEFİ
AKAİD-TAHAVİ
İTİKAT-SADAKAT
AKAİD-ENFALDE
AKAİD-HAKŞAİRİ.C
AKİDE-HALİS ECE
AKAİD-İSMAİLAĞA
AKAİD İHVAN
AKAİD-İHVAN-1*
AKAİD-İHVAN 2
AKAİD-BİRİZ BİZ
AKAİD-İLME DAVET
AKAİD-SÜNNETULLAH
AKAİD-guraba*
AKAİD-A KALKAN
AkAİD-İSLAMHAYAT
AKAİD-FİRASET
AKAİD-İNCE.M
NEZİH İTİKAT-İNCE M
İTİKAT-ES KALESİ
AKAİD-HAZNEVİ
TAFTAZANİ KELAM
AKAİD.İLİMİRFAN-
AMENTÜ-MEDİNE
ALLAHIN GÖRÜLMESİ
site-iman
4444
===4.BÖLÜM===
PEYGAMBERLERE İMAN
PEYGAMBERLERİN HAYATI
PEYGAMBERİMİZ
PEYGAMBRİMİZ 2
KAİNATIN EFENDİSİ 1
KAİNATIN EFENDİSİ 2
KAİNATIN EFENDİSİ 3
KAİNATIN EFENDİSİ 4
SEVGİLİ PEYGAMBERİM
PEYGAMBER HASLETLERİ
peygamberim 2
peygamberim 3
PEYG.TARİHİ-BALLI
RESULULLAHIN ÇOK EVLENMESİ
PEYGAMBERİN MUCİZELERİ
PEYGAMBERİMİZ HZ. MEHDİYİ ANLATIYOR
PEYGAMBERİMİİZİN HAYATI 1
PEYG.HAYATI SESLİ
peygamberimiz SES 2
PEYGAMBERİMİZE İFTİRA
hz.muhammed ont 1
hz.muhammad ont 2
rahmet peygamberi o.n.t
nebiler o.n.t.2
nebiler o.n.t.
HADİSİ ŞERİFLER
İSLAMIN DOĞUŞU
MEVLİD
M.MUSTAFA.C
KAİNATIN EFENDİSİ demek
HİCRET
KUTLU DOĞUM ALDATMACASI
NEBİİHAYAT-İHVANLAR
NEBİHAYAT-İİMREHBERİ
ZÜLKARNEYN ALEYH.
SİYERİ NEBİ-SADAKAT
NEBİ HAYAT-HALVETİ
NEBİMİZ-TAHAVİ
NEBİ-R AYVALLI
K.E.salih SURUÇ 1
K.E.salih SURUÇ 2
peygamber ahlakı -hakşairi
peygamberimiz-m.paksu
siyer
SİYER-MEDİNE
NEBİ-YÜMİT
HZ.AYŞE ANNEMİZİN YAŞI
PEYG TARİHİ- İLİMSAATİ*
ŞİİRLER
PEYGAMBERLER TARİHİ
555
===5.BÖLÜM===
KURAN OKU ÖĞREN
KURAN MUCİZESİ
kuran mucizeleri 2*
kuran mucizeleri-hakşaiiri
kuran mucizeleri 3
K.MUCİZE-DAMLALAR
KURAN -İLMEDAVET
ATEİST DİYORKİ 1
ATEİST diyorki 2
ATEİZM ELEŞTİRİSİ
ATEİSTLERE
SURELERİN FAZİLETİ
TA KENDİSİ - AYETİ
YALNIZ KURAN DİYENLER
K. RESULULLAH AÇIKLADI
MEAL-TEFSİR OKUMAK
KURANIN ÖZELLİKLERİ
kuranın özellikleri 2
KURAN bilgileri
KURAN BİLİM-ballı
KURANI HERKES ANLAYABİLİRMİ?
İLK MEAL BASIMI
MEAL OKUMAK-T
MEAL OKUMAK -G
M.Ş.EYGİ-MEAL
KURAN KİME İNDİ
KURAN VE TERCÜME
KURANDA MECAZLAR
kuranda tarih
KURAN-SORULAR
MEALCİLERE REDDİYE 1
MEAL SAVUNMALARI
KURAN İSLAMI SAFSATASI
KURAN -şenocak*
K.FAZİLETİ-SEVDEDE
K.BİLİM-SEVDEDE
K.BİLİM-DAMLALAR
K.BİLİM-İLME DAVET
KURAN-ENFALDE
YASİNİ ŞERİF
HAŞR-KURAN
YÜMİT-KURAN
MODERNİZM
İSL.DÜŞÜNCESİ DEMEK
KURAN-MEDİNEVEB
TEFSİR USULÜ
KURANA ABDETSİZ DOKUNULMAZ
***---
===6.BÖLÜM===
EHLİ SÜNNET İTİKADI 1
EHLİ SÜNNET 2
EHLİ SÜNNET İTİKADI 3
EHLİ SÜNNET-MEDİNEVEB
E-SÜNNET-SÜNNETULLAH
E.SÜNNET-FİRASET
E-SÜNNET-SEVDEDE
SÜNNET NEDİR
SÜNNETDE DELİLDİR
sünnetde delildir 2
sünnetde delildir 3
SÜNNET DELİLDİR-İSL.KALESİ
SÜNNET-sadabat
EHLİ SÜNNET-ihvan
7---
777*
==7.BÖLÜM==
BİDAT NEDİR
BİDAT-GURABA
KUT DOĞUM BİDATİ
DİNDE REFORM 1
DİNDE REFORM M.O 2
DİYANET RFORM 3
DİYANET REFORM 2
REFORMCULARA ALDANMA
TASAVVUF SİFİL
DİYALOĞ TUZAĞI
D.DİYALOĞ 1
D.DİYALOĞ 2
EYGİ-DİYALOĞ
DOĞRUYU BULMAK
DİN ADAMI BÖLÜCÜ OLMAZ
HOPARLÖR BİDATI
ATASÖZLERİNİ DOĞRU ANLA
19 CULUK
DİNİ TABİRLERİ BOZMAK
DİYALOĞ-ihvanlar-
M FELSEFE
S---
888
===8.BÖLÜM===-
EHLİ BEYT
ESHAB
ESHABI KİRAM
ESHABI KİRAM *
ESHABIN HAYATLARI
ESHAB-İHVANLAR
ESHAB-BİRİZ BİZ
HZ.EBUBEKİİR-FEDEK
HZ.MUAVİYE
HZ ALİ İNCE SÖZLERİ
MÜSLÜMANLARIN İKİ GÖZBEBEĞİ
EBU HUREYRE R.A.
İSLAMDA İLK FİTNE
HANIM SAHABİLER
NEVRUZ YALANI
HARİCİLER
HARİCİ-HAZNEVİ
ÖMER BİN ABDÜLAZİZ
GADİRİ HUM OLAYI
EBU ZER HZ.
999-
===9*.BÖLÜM===
VEHHABİYE REDDİYE ALİM
YOBAZ VE GENÇLİK
VEHHABİYE REDDİYE
VEHHABİLİK
VEHHABİLER HIRISTIYAN GİBİ İNANIYOR
VEHHABİLİĞE EHLİ SÜNNETİN CEVABI
VEHHABİLİĞİN BAŞLANGICI
VEHH- CEVAP-SADAKAT
VEHHABİ-İHVANLAR
vehhabi red-ihvan
VEHHABİ-İSL.KALESİ
TEVESSÜL-İSL-KALESİ
İBNİ SEBECİLİK
SELEFİLİK
GÜNAH İŞLEYEN KAFİR OLMAZ
RUH ÖLMEZ ÖLÜ İŞİTİR
ŞEFAAT VARDIR 1
şefat vardır 2
şefaat var 3
RESULULLAHI ÖĞMEK
KABİR ZİYERETİ
TÜRBE CAİZ
İNG.CASUSUNUN İTİRAFI
KANDİLLER UYDURMA DEĞİLDİR
MUCİZE KERAMET
MUCİZE KERAMET 2
mucize keramet 3
SEBEBPLERE YAPIŞMAK EMİRDİR
İNTİHAR ETMEK
HACILARA VERİLEN KİTAPLAR
TEVESSÜL-VESİLE
VESİLE-NAKŞNET
VESİLE-A.KALKAN
TEVESSÜL-İHVANLAR
KANDİL-İLİM SAATİ
RE ENKARNASYON YOK
BOZUK DİNLER
RECM VARDIR
DİNDE ZORLAMA YOK
MEZHEBE UYAN KAFİR DEĞİL
SAPITANLAR TR GG
ŞİRK NEDİR
BÖLÜCÜYE ALDANMA
EVLİYADAN YARDIM
KABİR-ÖLÜ-İSL.KALESİ
ŞEFAAT-İSL.KALESİ
İSTİĞASE-İSL.KALEİ
ŞİAYA CEVAP
ŞİAYA CEVAP-TAHAVİ
ŞİA-HAZNEVİ
ÖLÜLER İŞİTİR
ALİ ŞERİATİ
abduh
GASPIRALI İSMAİL
istiğase-darusselam
460
459
==10.BÖLÜM==
==REDDİYELER==
REDDİYELER
mezhepsizlere cevap
REDDİYELER-ihvan
SAPIKLARA REDDİYE
SABATAYCILIK
İBNİ TEYMİYYE-İHVAN
ŞİA-İHVANLAR
S.N.1
ZAMANİ
SN REDDİYE
SN3
İSLAMA SUKASTLER
MEZHEPSİLİK DİNSİZLİKTİR
SULTANA İSYAN
MEZHEPSİZLERİ TANI
İKBAL-ABDUH
İBNİ TÜFEYL
S.ULUDAĞ
N. YILDIZ
İBNİ TEYMİYYE
KANDEHLEVİ-KARDAVİ
İBNİ KAYYIM
SEYİD KUTUP
F.GÜLEN
BAYRAKLI-S.ATEŞ
HAMİDULAH
MEVDUDİ- CARULAH
SAPIKLIKLAR-İHVANLAR
MUSTAFA ÖZTÜRK
H.KARAMAN
***İKİ AKİF
M.İSYANOĞLU
SAPIKLAR-İHVANLAR.
A.HULİSİ ve sapıklar
REŞİT RIZA
SAPIKLAR-İNCE.M
BAYINDIR-ŞERİATİ
sapıtanlar
M.ESED
YAŞAR NURi
İSMAİL GASPIRALI
hadis inkarına cevap
tarihselcilere cevap
mealcilere cevap
İSLAM ANS.EFGANI
İ TEYMİYYE-ESK
VEHHABİYE RED-ESK
DİYALOĞ-ESK
M OKUYAN
290
999
DOST KAZANMA KİTABI
===11*.BÖLÜM===
TASAVVUF NEDİR
TASAVVUF NEDİR 2
TASAVVUFUN ÇIKIŞI
T-İLİMİRFAN
TASAVVUF-KONDERN
TASAVVUF-MEDİNE
TASAVVUF-HAZNEVİ
TASAVVUF DÜNYASI*
TASAVVUF-İNFO
TASAVVUF TAHAVİ
TASAVVUF SADABAT
TASAVUFLAMELİF-PDF
TASAVVUF-F.ATLASI
TASAVVUF-GİKEV
tasavvufi AHLAK
SOHBET-HİKAYELER
TASAVVUF-NAKŞ
TASAVVUF-DERVİŞAN*
TASAVVUF TERİMLERİ
TASAVVUF-SÜNNETULLAH
TASAVVUF BAHÇESİ
TASAVVUF-HALVETİ-
TASAVVUF-İHVANLAR
TASAVVUF-ihvan*
TASAVVUF REYHANGÜL
TASAVVUF-CANDAMLA
TASAVVUF-ŞENOCAK
TASAVVUF-HACETN.COM
TASAVVUF-SADAKAT
TASAVVUF-İSLAMHAYAT*
TASAVVUF-HALİSECE
TASAVVUF-İLİMSAATİ
TASAVVUF İHVAN
TASAVVUF-İNCE.M.
TASAVVUF-İNCE.M 2
TASAVVUF-İNCE.M.3
TASAVVUF* FİRASET
TASAVVUF-İSL.KALESİ
TASAVVUF-halveti
TASAVVUF BAHÇESİ
TASAVVUF.İHSAN
KALPLERİN KEŞFİ
TABAKATI KUBRA HŞ
yusuf hakiki-tasavvuf risalesi
YUNUS TASAVVUF
VESVESE-İ DAVET
KİBİR
TASAVVUF sorular mc
TASAVVUF BAHÇ-NFK
tasavvuf risalesi*
osmanlıda tasavvuf
somuncu baba
NAZARİYAT
121212-
1313-
==12*.BÖLÜM====
TARİKAT
TARİKATLAR VE OSMANLI
TARİKAT MELHEMLU
RABITA
RABITA-NAKŞ
RABITA-İHVANLAR
TEVEKKÜL
İNSANI KAMİL 1
İNSANI KAMİL 2
İNSANLIK ŞEREFİ
ZENGİNLİK-FAKİRLİK
FAZİLET MEDENİYETİ*
ŞEYTAN HİLELERİ 1
ŞEYTAN HİLELERİ 2
ŞEYTAN-ÖSELMİŞ
SIKINTILARIN SEBEBİ
NEFS
NEFS-REYHANG
REŞEHAT
İHLAS -NİMET
SABIR*
MESNEVİ
TAKVA*
SEVGİYE DAİR
TÖVBE*
TÖVBE-SÜNNETULLAH
TÖVBE fecir
AF-FECR
AF-İSRAF
TEFEKKÜR
GIYBET
EDEP HAYA
DÜNYA NEDİR*
ŞÜKÜR
HASET
KÖTÜ HUYLAR
GÜZEL AHLAK
AHLAK-ENFALDE
*İSLAM AHLAKI
AHLAK BİLGİLERİ
AHLAK BİLGİLERİ 2
AHLAK-İLİMREHBERİ
DİNİN RUHA ETKİSİ
kimyayı saadet-site
VESVESE
TASAVVUF-ES KALESİ
EVLİYAYI TANIMAK
ALİM VE EVLİYALAR
17-
131313-
==13* BÖLÜM==
ZİKİR
ZİKİR-NAKŞ
ZİKİR- İHVANLAR
GÜLDEN BÜLBÜLE
GÜLDEN BÜLBÜLE 2
GÜLDEN BÜLBÜLE 3
GÜLDEN BÜLBÜLE 4
TEVECCUH SOHBETİ
R.AYVALLI 2013-14
AŞK MAHFİYET
DEDE PAŞA -REYHANİ
ÖLÜM-KABİR AZABI
ÖLÜM-KABİR-BİRİZBİZ
ÖLÜM İHVANLAR
EFGANİ-ALBANİ
RUH-BİRİZBİZ
MARİFETNAME
GÜNAH-FECR
KISSADAN HİSSE
Ö.NASUHİ BİLMEZ
RİSALE-İNCE.M
TEFEKKÜR-İSLAMİHSAN
MÜSLÜMAN-ÖSELMİŞ
NEFS-İLİMİRFAN
İKTİSAT
KISSA-HİSSSE
SU
15-
141414
====14*.BÖLÜM===
İSLAM ALİMLERİ
İMAMI AZAM COM
SİLSİLEİ ALİYE
İMAMI AZAM İKİ YILI
İMAMI AZAM-İ.ŞENOCAK
İMAMI AZAMIN BÜYÜKLÜĞÜ
İMAMI AZAM-FIKIH
İMAMI AZAM HADİS
İMAMI AZAM PDF
İMAMI AZAM PDF 2
İMAMI MATURUDİ
İMAMI EŞARİ
MATURUDİ-EŞARİ
MEZHEP İMAMLARI
HADİS ALİMLERİ
HASAN HARAKANİ
BÜYÜK ALİMLER
H.HİLMİ IŞIK
ABDULKADİRİ GEYLANİ
EBU YUSUF
İBNİ MACE
BİYOĞRAFİLER
MEVLANA HZ
MEVLANA-SEMAZEN
FAHREDDİNİ RAZİ
S.ABDULHAKİM ARVASİ
MUSTAFA SABRİ HOCA
İSKİLİPLİ ATIF HOCA
ZAHİD EL KEVSERİ
DİĞER ALİMLERİMİZ
ŞAHI.B.NAKŞİBENDİ HZ
PİRİ REŞAHATI-ADAB
MİNAHI HALİDİYE
İMAMI RABBANİ HZ.
M.HALİDİ BAĞDADİ
HARİSİ MUHASİBİ
EMİR SULTAN-ŞİİR
İBNİKEMAL-BAKILANİ
M.İBNİ ARABİ
EBUSUUD-HADİMİ
AK ŞEMSEDDİN HZ
ÇANKIRI EVLİYALARI
ISLAH DE*
1515-
151515-
===15*.BÖLÜM=====
UYDURMA HADİS OLURMU
HADİS TARİHİ
HADİS ANS
HADİS USULÜ
1041 HADİS
RAMÜZ -99-70
HADİS-PDF
HADİS ARAMA
HADİS KİTAPLARI
İTTİFAK HADİSLERİ
kaynak hadisler ih
7 İMAM İTİFAK HADİSLER
uydurma sanılan hadisler
HADİS-ENFALDE
HADİS-İSLAMHAYAT
LULU MERCAN-İSLAMHAYAT
HADİS-HAKSANCAĞI
HADİS-DAMLALAR
HADİS-BALLICOM
RİYAZUS SALİHİN
S-HADİSLER-İHVANLAR
SAHHİ BUHARİ
İHYAİULUM
İMAMI GAZALİ
797
1616-
SI
===16*:BÖLÜM===
TÜRKLER VE MEZHEBİ
MEZHEPLER TARİHİ
MEZHEP. M.ORUÇ
MEZHEP DİĞER 1
MEZHEP DİĞER 2
MEZHEP-İLME DAVET
MEZHEP GENEL
MEZHEP 1
MEZHEP 2-DELİL
MEZHEP 3 LÜZUM
MEZHEP 4 MEZHEP
MEZHEP 5 NAKİL
MEZHEP 6
MEZHEP 7 TAKLİD
MEZHEP 8
MEZHEP 9 KİTAP
MEZHEP 10-TARİHSEL
MEZHEP 11 SİZLER
MEZHEP 12
MEZHEP 13
MEZHEP TAKLİDİ
MEZHEP MUHALİF
MEZHEP-DAMLALAR
MEZHEP-İLMEDAVET
MEZHEP-SEVDEDE
MEZHEP-İSL.KALESİ
1717-
80-
171717-
===17*.BÖLÜM===
BESMELE
VATAN SEVGİSİ İMANDAN
FIKIHIN ÖNEMİ
FIKIH USULÜ
FIKIH USULÜ 2
FIKIH USUL TARİHİ
EDİLEİ ŞERRİYE
İÇDİHAD
MÜÇDEHİD
müçdehid 1
İCMA-KIYAS
içdihad-KIRKINCI
SAKAL BİR TUTAMDIR
GAYRİMÜSLÜME BENZEMEK
NİYET-ARKADAŞ
EFALİ MÜKELLEFİN
FIKIH-ENFALDE
FIKIH-yusuf semmak
FIKIH-BALLI CIM
FIKIH-FİRASET
FIKIH-GURABA*
FIKIH-İHVANLAR
FIKIH USULÜ-
FIKIH-İLİMİRFAN
FIKIH-H.ECE
EMANET VE EHLİYET
EMANET VE EHLİYET *
MİRİ-MÜLK ARAZİ
MECELLE
SELAM VERMEK
fıkıh soruları
FERAİZ-İSKAT PROĞRAMI
RECM
CİN HAKKINDA
islammerkezi.com...
181818
19
1818--
===18 BÖLÜM===
KUTUBU SİTTE*
KUTUBU SİTTE İHAYAT
KUTUBU SİTTE BALLI
FETAVAİ HİNDİYYE
EBUSUUD FETVA
DURER
RUHUS-SALAT
MUCİZE-KERAMET
HAK-UKUBAT
MAKALELER-TAHAVİ
MAKALE DERYASI
310
1919**
191919**
===19 BÖLÜM===
İBADETLERİMİZ
SÜNNET YERİNE KAZA
SÜNNET YERİNE KAZA 2
ABDEST
ABDESTİN EDEPLERİ-K SİTTE-HŞ
ESB-ABDEST
ESB ADAK
ESB HOPARLÖR
ABDEST-İHVANLAR
ABDEST-BİRİZBİZ
ABDEST-SÜNNETULLAH
HAYZ-NİFAS
GÜSL-DİŞ DOLGUSU
DOLGUYA MUHALİFLER
İSTİKBALİ KIBLE
NAMAZIN ÖNEMİ
NAMAZIN KILINMASI
YOLCULUKDA NAMAZ
CUMA CEMAAT-ZUHR
SABAH NAMAZINA KALK
NAFİLE NAMAZLAR
TERAVİH-İTİKAF
NAMAZ-TAHAVİ
HASTALIKDA NAMAZ
HOPARLÖRLE NAMAZ
NAMAZDA VAKİT NİYET
NAMAZDA TADİLİ ERKAN
NAMAZ-İLİMSAATİ
NAMAZ-İHVANLAR*
NAMAZ-H.ECE
NAMAZ-ENFALDE
NAMAZ-FİRASTE
TEHARET
TEHARET-TAHAVİ
TAHARET-İHYA
TAHARET-ENFAL
TEHARET-FİRASET
SANDALYEDE NAMAZ
<
2020-
202020-
****20.BÖLÜM***
KAĞIT PARA İLE ZEKAT
ZEKAT
ZAKAT-TAHAVİ
ZEKAT-H.ECE
ZEKAT-İHVANLAR
ZEKAT-ENFALDE
ZEKAT-FİRASET
SB ZEKAT
O
ORUÇ
ORUÇ-TAHAVİ
ORUÇ-SÜNNETULLAH
ORUÇ-İHVANLAR
ORUÇ-GURABABL
ORUÇ-H.ECE
ORUÇ-FİRASET
ORUÇ-ERRAHMAN
ORUÇ-ENFALDE
RAMAZAN-FİRASET
K-
KURBAN
KURBAN-FİRASET
KURBAN-TAHAVİ
KURBAN-CANDAMLALARI
KURBAN-İHVANLAR
KURBAN-H.ECE*
ADAK
HAC-UMRE
ALIŞVERİŞ BİLGİLERİ
ALIMSATIM-HAZNEVİ
SİGARA HARAMMI
HAC-FİRASET
SARF
FAİZ-SİGORTA
FERAİZ-MİRAS
NELER YENİR
NELER KULLANILIR
TAKKE SARIK ÇARŞAF
NAZAR VARDIR
FAL-BÜYÜ
HARAC ZARURET
RESİM YAPMAK
LİAN KİTABI
212121-
21
2121
==21.BÖLÜM==
===DUA===
DUA ŞARTLARI
DUADA EL -KOMUT
365 GÜN DUA
DUA-İNCİMERCAN
DUA-İHVANLAR
DUA-REYHANG
DUA-İLİMSAATİ
DUA --SADAKAT
DUA-FECR
DUA-FİRASET
DUA-HAZNEVİ
DUA-İSLAMVEİHSAN
BAYRAM VE RAMAZAN
69
2222---
2222222
===22 BÖLÜM==
==AİLE BÖLÜMÜ==
EVLİLİK REHBERİ
KİMLERLE EVLENİLİR
EVLLİK VE AİLE NİKAH
NİKAH-İHVANLAR
TESETTÜR FARZDIR
EVLİLİK-SEVDEDE
HUZUR KAYN AİLE
AİLE-BALLICOM
KADIN-BİRİZBİZ
KADIN-SADABAT
AHVALÜ NİSA-İNCE.M
BABANIN KIZINA MEKTUBU
AİLE-FİRASET
KADIN AİLE-FİRASET
AİLE GENEL-FİRASET
YÜKSEK İSLAM AHLAKI
KADIN HAK VE HAYZ-FİRASET
AİLE-R AYVALLI
aile saadeti-ballı
AİLE-medine veb
kadının değeri
KADIN ŞAHİTLİK-MİRAS
s maraşlı genel
maraşlı hb genel
SEMA MARAŞLI DT
SEMA MARASLI 7
FATMA BARBAROS GENEL
EVLİLİK-İS HAYAT
LEKE TEMİZİĞİ
S MARAŞLI -F ATLASI
FU
nis*
202020
==23.BÖLÜM==
ÇOCUK EĞİTİMİ
ÇOCUK-FİRASET
ÇOCUK VE DİN-EVLATLIK
ÇOCUK-SADAKAT
ÇOCUK-BALLICOM
COCUK GELİŞİM
İZDİVAÇ VE MAHREMİYET
GÖRGÜ KURALLARI
İDERECİLİK BİLGİLERİ
TESETTÜR-TAHAVİ
80--
14-2
8--
===24-BÖLÜM====
EDEBİYAT KÖŞESİ
K.S.ÖREN
EDEBYAT-ENFALDE
SALİH BABA DİVANI
EDEBİYAT-H.ECE
NİYAZİ MISRİ
TÜRKÇENİN ÖNEMİ
TAM İLMİHAL ŞİİRLERİ
NECİP FAZIL ŞİİRLERİ
HÜDAİ DİVANI
DARÜL HARPTE BANKA
YT DİZİ
YT HATIRALAR
YK MTT
YK MTT 2
gö*
M***

****TARİH VE ÖNEMİ****
TARİH TANI
BATILILAŞMA İHANETİ
BİR DEVRİMİN ANATOMİSİ
TARİH OSMAN İHVAN
TARİHİ HAKİKATLER *
TARİHİ HAKİKATLER 1
TARİHİ HAKİKATLER 2
TÜRKLERİN İSLAMI KABULÜ
M*-
İS--
İSMAİL YAĞCİ*
İSMAİL YAĞCI 2001-02
İSMAİL YAĞCI 2003-04
İSMAİL YAĞCI 2005-06
İSMAİL YAĞCI 2007-09
İSMAİL YAĞCI 2010-12
601Ü
M 3
METİN ÖZER 1
METİN ÖZER 2
METİN ÖZER 3
İBRAHİM PAZAN 23
N*
M--*
A ŞİMŞİRGİL GENEL TÜM
AHMET ŞİMŞİRGİL
ŞİMŞİRGİL ESERLERİ
ŞİMŞİRGİL-İLMİ--PDF
ŞİMŞİRGİL-TARİH
PAZAR DİVANI-AŞ
CUMA DİVANI-AŞ
CUMA DİVANI 2017-18
CUMA DİVANI 2019
CUMA DİVANI 2020
CUMA DİVANI 2021-A
CUMA DİVANI 2021 B
CUMA DİVANI 2022*
CUMA DİVANI 2023
CUMA DİVANI 2024
ASR İHANETİ-ŞİMŞİRG
HZ MUHAMMED- A SİMŞİRGİL

Ş*
ZEY
==F.BOL===
F BOL PAZAR Y
FUAT BOL-CHP 1
FBOL M CHP 19-18
AKINCI CHP
CHP Yİ KONUŞ
FUAT BOL CHP 2023*
FUAT BOL-TARİH
F BOL M 19-18
F BOL 2022
F BOL 2022-2
F BOL 2022 D
FUAT BOL 2023*
fuat bol 2023 ekim
F 1
FU--
NE--
814
İH
ABDULHAMİD HAN
ABDULHAMİD DÜŞMANLIĞI
A.HAMİD-LOZAN-MUSUL
ABDULHAMİD OSM CNK
ABDULHAMİD HAN *
İSLAM TARİHİ-AŞ
İSLAM TARİH-MEDENİYET
TARİH-GENEL
TARİH SİTESİ.ORG*
TARİH VE MEDENİYET
TARİH- NUR DERGİSİ
İSLAM TARİHİ-ENFALDE
İSLAM TARİHİ- FİKİR ATLASI
TARİH-B-İSLAMCOM
TARİH İSLAM ANAHTARI
TARİH-TAHAVİ
MİMAR SİNAN
A.HAMİD NEDEN SESSİZ KALDI
TARİH -FİRASETNET
TARİH-HALİS ECE
TARİH-EMPOZE.HÜRREM
TARİH-BALLICOM
TÜRK DÜNYASI DERGİSİ
TARİH-SANALÜLKE
TARİH-İHVANLAR
TARİH-SADAKAT
TARİH-NAKŞ
TARİH-DAMLALAR
TARİHEYOLCULUK.ORG
TARİH YAZILARI
TARİH YAZILARI 2
TARİH YAZILARI 3
GEZİ NOTLARI
BİLİM TARİHİ
AB
===OSMANLI===
BİYOĞRAFİ NET
**RAMAZAN AK TARİH
R.AYVALLI-OSMANLI
OSMANLI NASIL YIKILDI
OSMANLI PADİŞAHLARI*
OSMANLIYI TANIMAK
OSMANLICANIN ÖNEMİ*
OSMANLI MEDRESELERİ
OSMANLIYA İFTİRA
OSMANLI 1*
OSMANLICA
OSMANLI 2**
OSMANLI KÜLÜBÜ*
OSMANLI-YÜMİT
OSMANLILAR.GEN.TR
BÜYÜK OSMANLI TARİHİ
OSMANLI HİKAYELERİ
OSMANLI HANEDANI
OSMANLI-ENFALDE
OSMANLI-HAKSANCAĞI
HZ OSMANIN ŞEHİD EDİLMESİ
OSMANLIDA İMAMLIK
OSMANLI İLİM-ENFAL
OSMANLI MEDENİYETİ-ENFAL
OSMANLICA SÖZLÜK
OSMANLI-enfal
SAKLI OSMANLI
İ.ANS BATILILAŞMA
BATININ İSLAMA BAKIŞI 1
ENDÜLÜSÜN FETHİ
SELÇUKLU TARİH
TARİH ENSTİTÜSÜ DER
TİMUR HAN
ARAP İHANETİ YALANI*
İSTANBUL VE FETİH
94 YILLIK TARTIŞMA
ARAPCA-İHVAN
DURSUN GÜRLEK GENEL
çanakkale-taha uğurlu
FAHREDDİN PAŞA
BATININ OYUNLARI
ALİ KEMAL TORUNU
GÜN TARİHİ
TÜRKTARİHİM.C

Hİ-
HİLMİ DEMİR GENEL
HİLMİ DEMİR 1
HİLMİ DEMİR 21-18
HALİL ÖNÜR
Y.BÜLENT BAKİLER
o.k
KEMAL KAYRA 21-23
KEMAL KAYRA 24
E.
E B EKİNCİ ŞAHS
EB EKİNCİ GEN
EB EKİNCİ GENEL YENİ
E.B.EKİNCİ 2008-
E.B.EKİNCİ 2009
E.B.EKİNCİ 2010
E.B.EKİNCİ 2011
E.B.EKİNCİ 2012
E.B.EKİNCİ 2013
E.B.EKİNCİ 2014
E.B.EKİNCİ 2015
E.B.EKİNCİ 2016
E.B.EKİNCİ 2017
E.B.EKİNCİ 2018
E.B.EKİNCİ 2019
E.B.EKİNCİ 2021
E.B.EKİNCİ 2022
E.B.EKİNCİ 2023
E B EKİNCİ 2024
KU--
TG-M.FATİH ORUÇ
M.N. ÖZFATURA GENEL TÜM
MN.ÖZFATURA-CHP
M.N.ÖZFATURA 2001
MNÖFATURA-OSMANLI
MNÖFATURA-TÜRKLER
MNÖ.FATURA-DİYALOĞ
MNÖ FATURA-TEFEKKÜR
MN ÖFATURA-SU
MN ÖFATURA-MADEN
MN.ÖFATURA-ERMENİ
M.M.ÖZF-2016
MN ÖZFATURA -GENÇLER
İ.ÖZFATURA 2014
İRFAN ÖZFATURA 2
İRFAN ÖZFATURA 3
İRFAN ÖZFATURA GENEL
S--
299
AKINCI 1
AKINCI 2
ÖMER N YILMAZ 1
İBRAHİM YAVUZ
ALTINBAŞ A
UFUK COSKUN 1
UFUK COŞKUN 2
KENAN ALPAY
sabri gültekin
misafir yazar
Y*
M YÜKSEL-GENEL
M.YÜKSEL 2013
M.YÜKSEL 2014
M.YÜKSEL 2015-
M.YÜKSEL 2016
KÜ-
KEMAL SUNAL FİLMLERİ ZARARLARI
TG-*KAZIM K.YÜCEL
TG-HASAN ULU
TG-HAKKI ASLAN
NASIL BATTI RILDI
NİMETULLAH
VAHDET YAZAR
AH**
Y-
FE
YUSUF KAPLAN-TIME
Y KAPLAN 2007-8
Y KAPLAN 2009-10
Y KAPLAN 2011-12
Y KAPLAN 2013-14
Y KAPLAN 15-16
Y KAPLAN 2017
YUSUF KAPLAN 2018
YUSUF KAPLAN 2019
YUSUF KAPLAN 2020
YUSUF KAPLAN 2021
YUSUF KAPLAN 2022
YUSUF KAPLAN 2023
YUSUF KAPLAN 2024
Y**
Y.BAHADIROĞLU 2012
YAVUZ BAHADIR 2013
YAVUZ BAHADIR 2014
YAVUZ BAHADIR 2015
YAVUZ BAHADIR-2016 A
YAVUZ BAHADIR-2017 A
YAVUZ BAHADIROĞLU 2017 A
Y.B.TIME TÜRK VE 2016 B
CE
22*
BELGELERGERÇEK TARİH GENEL
B.GERÇEKTARİH.C-1
B.GERÇEKTARİH.C 2
B.GERÇEKTARİH.C 3
BGERÇEKTARİH C 4
B.GERÇEKTARİH.C 5
B GERÇELTARİH C.6
B GERÇEKTARİH C.7
BG KONUŞUYOR
B G TARİH 1
B G TARİH 2
B G TARİH-DİYANET
BG T-HAFIZ
BGT VAHDETİN
BGT ŞALCI B
BGT CHP EKO
BGT KADIN
İNG DERVİŞ
ALİ ŞÜKRÜ CİNAYETİ
607
604
M.Ş.EYGİ 2005
M.Ş--EYGİ 16
M.Ş.EYGİ 19
M.Ş.EYGİ YD GENEL
4-2
M ***
M.ARMAĞAN 1997
M ARMAĞAN 2010
M ARMAĞAN 2011
M.ARMAĞAN 2012
M ARMAĞAN 2013
M.ARMAĞAN 2014
M.ARMAĞAN 2015
M ARMA 15-16 KİŞİ
M.ARMAĞAN Y-16
M.ARMAĞAN YŞ-17
M ARMA 2016 DT
M ARMA 2017-18 K
M ARMA 2021 MÜZEK
M ARMAĞAN-2022 AK
M ARMAĞAN 23- AKİT
M ARMAĞ İTTİFAK
EC
M *A
RAHİM ER GENEL
RAHİM ER 2014
RAHİM ER 2015
RAHİM ER 2016
RAHİM ER 2017
RAHİM ER 2018
RAHİM ER 2019
RAHİM ER 2020
RAHİM ER 21-22
RAHİM ER 2023
RAHİM ER 2024
RAHİ
324
EA
E.AFYONCU 2010
E. AFYONCU 2016
E AFYONCU 2017
E23 GENEL
NERDE KALDIK E A
HİSAR 23
HİSAR 22-20
HİSAR 20-19
293
FU-
TURGAY GÜLER SESLİ
FUAT UĞUR
KADİR MISIROĞLU
NUREDDİN TAŞKESEN
KÜBRA DEĞİRMEN
MEHMET CAN
MEHMET KUMAŞ
MESİH-Ş SİMAVİ
A.DOĞAN İLBAY
B ACUN
MUSTAFA UZUN*
AF ARI-ALİ ERYIL
Ö SAPSAĞLAM*
ALTAN ÇETİN*
F SARRAFOĞLU
R AKBAY
ISLAHDE-PDF
322
333
MEKTEBİDERVİŞ
MD-KUDÜS
MD-ZALİMLER 1
MD-ZALİMLER 2
MD-A GEYLANİ
MD-FUTUHULGAYB
MD ŞEFAAT HAKTIR
MD İMAMLARIMIZ
MD H İMAMLARI
MD REDDİYE
MD AŞEREİ MÜBEŞER
MD NEFS VE ŞEYTAN
MD TAS VE TAR
MD MÜRŞİD
MD A SİLSİLE
MD İZ BIRAKANLAR
MD İZ BIRAKANLAR 2
MD İZ BIRAKANLAR 3
MD İZ BIRAKALAR 4
MD KÜTÜBÜ SİTTE 1
MD KÜTÜBÜ SİTTE 2
MD KÜTÜBÜ SİTTE 3
MD KÜTÜBÜ SİTTE 4
MD KÜTÜBÜ SİTTE 5
MD KÜTÜBÜ SİTTE 6
MD KÜTÜBÜ SİTTE 7
MD KÜTÜBÜ SİTTE 8
MD KÜTÜBÜ SİTTE 9
MD KÜTÜBÜ SİTTE 10
MD KÜTÜBÜ SİTTE 11
MD KÜTÜBÜ SİTTE 12
MD KÜTÜBÜ SİTTE 13
MD KÜTÜBÜ SİTTE 14
MD KÜTÜBÜ SİTTE 15
MD KÜTÜBÜ SİTTE 16
MD KÜTÜBÜ SİTTE 17
MD KÜTÜBÜ SİTTE 18
317
292
252
329
ANAYASA
KÜLLİYAT-COŞAN
İNTERNET HUKUKU
arapçanın önemi
SSK KANUN
MEB KANUN
MEMURLAR KANUNU
DARULHARP
SADAKAT.NET
SAHİHİ BUHARİ NAMAZ
SAHİHİ BUHARİ
İ.ŞENOCAK-GENEL*
NECATİ AKSU NET
SABRİTANDAOĞAN
İSLAM KÜLTÜR.COM
YAZAROKU ESK
KIRKINCI.COM
ERRAHMAN DE
-ENFAL kavram
enfal 1
kavramlar
ARAPÇA ÖĞREN
YEZİDİLİK
BİLGELİK ÖYKÜLERİ
LÜGAT-BALLI
320
297
298
296
SAĞLIK ÖĞÜTLERİ
SAĞLIK 1
SAĞLIK 2
SAĞLIK 3 KAZA
SAĞLIK 4
BASARI SIRLARI
BESLENME
BİTKİ TEDAVİ-FİRASET
CEMAL ABİ İLE DEMİR GİBİ
ŞİFALI BİTKİLER
prostata çözüm
BİYOLOJİ SÖZLÜĞÜ
erdal yeşilada-SAĞLIK
294
316
304
DİYANET-İHVANLAR
MENKİBELER-İHVAN
MUHARREF D.-İHVANLAR
TESBİTLER-İHVAN
MENKİBE-İHVANLAR
KAVRAM-İHVANLAR
TV DEŞİFRE-İHVANLAR
GÜNDEM-İHVANLAR
MENKİBELER-NAKŞ
NASİHATLER-yusuf semmak
GENEL-NASİHAT.ORG
NASİHATLER 2 Y semmak
zikr nakş
nefs nakş
rabıta nakş
İBRAHİM KİRAS GENEL
İBRAHİM KİRAZ-
HAYDAR ORUÇ DİR-POS
İSMAİL YAŞA DİR POS
AHMET TAŞGETİREN
287
286
288
291
CEMİL KOÇAK 2011
CEMİL KOÇAK 2012
CEMİL KOÇAK 2013
CEMİL KOÇAK 2014
CEMİL KOÇAK 2015
CEMİL KOÇAK 2016
285
284
M.ŞÜKRÜ HANİ 2010
M ŞÜKRÜ HANİ 2011
M ŞÜKRÜ HANİ 2012
M ŞÜKRÜ HANİ 2013
M ŞÜKRÜ HANİ 2014
M ŞÜKRÜ HANİ 2015
M ŞÜKRÜ HANİ 2016
M ŞÜKRÜ HANİ 17-18
282
AYŞE HÜR TARAF 2008
AYŞE HÜR TARAF 2009
AYŞE HÜR TARAF 2010
AYŞE HÜR TARAF 2011
AYŞE HÜR TARAF 2012
AYŞE HÜR RAD 2013
AYŞE HÜR RAD 2014
AYŞE HÜR RAD 2015
AYŞE HÜR RAD 2016
281
=İHYAORG.KİTAPLIK=
4 İNCİL FARKLI
HADİS TARİHİ
ATEİZM ELEŞTİRİSİ*
280
277
TAMER KORKMAZ GENEL
İBRAHİM KARAGÜL GEN
YÜCEL KOÇ GENEL
İSMAİL KAPAN GEN
K**
NUH ALBAYRAK GEN
NUH ALBAY TÜRKİYE 9-14
NUH ALBAY ST 15-16
NUH ALBAY ST 17-18
NUH ALBAY ST 19-20
NUH ALBAY ST 21-22
NUH ALBAYRAK 2023
KA***
241
246
METİN HÜLAGU-G
M HÜLAGU 22-23
M HÜLAGU 21
M HÜLAGU 19-20
M HÜLAGÜ 18
mn
263
243
234
238
MURAT ÇETİN GENEL
MURAT ÇETİN DP
260
ÜZEYİR İLBAK DP
YUNUS EMRE ALTIN
ENES BAYRAK
HAZAR TÜRK
SESLİ MAKALE
TÜRK YÜZYILI RG
FİLİSTİNLİLER TOPRAK SATTIMI
İSMAİL ÖZ *
HAKAN ERDEM 2016
238-
240
F-BAKA-A İMR-NİSA
MAİD-ENAM-ARAF-ENFAL
TEVB-YNS-HUD-RAD-İB
HİC-NAHL-İSRA-KEHF-MRYM
TAHA-ENB-HAC-MÜMİNUN-NUR
FURK-ŞUARA-NEML-KAS-ANK
RUM-LKM-SEC-AHKF-MHMD
FTH-HUC-KHF-TUR-NECM-KMR
RHMN-VAKIA-HDD-MCDL-HŞR
MHTN-SAF-CUMA-MNFK-TEĞA-TLK
THRM-MÜLK-KLM-HKA-MARC-NUH
CİN-MÜZ-MÜD-KYM-İNS-MRS-NB
NZAT-ABS-TKVR-
232*
232
231
230
229
228
227
226
225
224
223
222
221
220
219
218
217
216
215
214
213
212
211
210
209
208
207
206
205
204
203
24-
2
5
4
3
7
1
202
ü7
13-
10
8
17--
14-
16--
6
ME
21-
12-
İRAN -GÜLDAĞI
VAHD VUCUD MUD
DOĞ-GÜN İS TARH 1-7
SELÇUK ŞİA
KADIZADELİLER
nesefi t
mesnevi anevi
ahmet kavas
pdf moğol-zengi
yazıcı-mesut
Z KEVSERİ
KAL-ÇAKIRGİL 24
PDF HADİS
pdf açık öğr-hadis
PDF İRAN
PDF MESNEVİ
pdf moğol istila
PDF DİNİ TERİM SÖZL
PDF Ö NESEFİ TEFSİR
PDF KİTAP 1
TASAVVUF E S
PDF EMİR SULTAN
PDF SUFİ-SİYASET
PDF İSLAM HUKUKU
PDF KONEVİ-FATİHA
PDF İBNİ ARABİ
PDF N TOPÇU
PDF HZ AYŞE
PDF ABD.İBN MESUD
PDF KURTUBİ
PDF SUFFE ASHABI
PDF HZ ÖMER S
PDF SUYUTİ-MEHDİ
PDF İLİMLER
PDF FAHREDDİN RAZİ
PDF HZ OSMAN
PDF HARİCİLİK
PDF VEHHABİ
PDF ESİ
PDF CENNET CEH
PDF ZAHİD KEVSERİ
PDF ŞABANI VELİ
PDF MİRAS HUKUKU
PDF MATURUDİ
PDF İBNİ HALDUN
PDF MSP
PDF İHV MÜSLİM
PDF HANEFİ M
PDF SELEFİ
PDF ABDULHAMİDİ SANİ
PDF M HALİDİ BAĞDADİ
PDF İ VE TERAKKİ
PDF E.B.EKİNCİ
PDF NECİP FAZIL
PDF AVRASYA ETÜD
PDF İMAM MATURUDİ
PDF KADIZADEL,LER
PDF EMRİ MAĞRUF
PDF CİHAD
PDF KAVRAMLAR 2
PDF KAVRAMLAR
PDF HZ FATIMA
pdf PEYGAMBERİMİZ
PDF AHMET YESEVİ
pdf istiklal m.
pdf anadoluluculuk
PDF-YSSELİM ROMANI
PDF HACI BAYRAM VELİ
PDF MEVLANA
PDF AHİLİK
PDF GAZALİ
pdf gazali 2
pdf batıniler
PDF NİYAZİ MISRİ
pdf bedreddin ayni
pdf pezdevi
pdf ibni hümam
pdf yunus emre
pdf 31 mart vakası
PDF KAYI 10
PDF ABDULHAMİD HAN
PDF BUHARİHANLIK
OSMANLI KÜLTÜRÜ PDF
pdf osmanlı kültürü
PDF OSM.EDENİETİ
pdf osmanlıda adalet
pdf milliyetçilik 1
pdf osm milliyetçilik 2
islamcılık zyt brn bl2
pdf islamcılık 1
-İSLAMCILIK ARŞİVİ
osmanlıda batıcılık pdf
PDF OSM BATICILIK
ÖZAK İRŞAD 1-2
ÖZAK İRŞAD 3
ÖZAK Z KULUP
PDF COŞAN 1-2
PDF TÜRKÇÜLÜK
OSMANLIDA TASAVVUF 1
PDF TASAVVUF 1
H K YILMAZ
PDF A SELÇUKLU
PDF SELÇUKLU
PD.YABANCI OKULLAR
PDF EMRE AYDI
A İSKENDERİ
CÜNEYDİ BAĞDAD PDF
EBU HANİFE ÖZEL SAYISI
EBU HANİFE PDF 1
İ H A DERGİ
PDF KATILIM
PDF MODERN
==DERGİLER==
YASİN OKUMAK
YORUM -dergileri
DÜZCE HABER
MİSAK DERGİSİ
elmalı tefsir enfal 1-9
elmalı tefsir enf 10-28
elmalı tefsir enf 30-38
elmalı tefsir enf 39-58
elmalı tefsir enf 59-86
elmalı tefsir enf 87-114
İMAN-is hayat
mesnevi-i hayat
ehli sünnet- i hayat
kıssa-is hayat
g isla.-is hayat
A-
ruhus salat-ince
nezih itikat-ince
evlilik-ince
hayzı nisa-ince
tas-zikr-rabt-ince
hakayık-ince
risale-ince
risale-ince 2(seytan-nefs)
nimeti islam-ince
sohbetler-ince 1
sohbetler-ince 2
hikayeler-ince
riyazüs salihin-sadakat
fıkıh-sadakat
fetevai hindiyye-sadakat
b islam ilmihali-sadakat
bir bilene soralım-sad
vehhabilere cev.-sadakat
fıkıh ans-sadakat
nurul izah-sadakat
kutubu sitte-sadakat
sahihi buhari-sadakat
evliyalar ans.-sadakat
R---
TEBLİĞ YÖNTEMLERİ
İBRAHİM KİRAZ
M.BARDAKÇI 1
ALPER TAN
TÜRKİYE -A.AKGÜL
ULUS İLİŞKİL M ORTAK
AHMET VAROL-DIŞ POL
DIŞ İŞL 2
DIŞ İŞL 3
DIŞ İŞL 4
DIŞ IŞL 5
dış 5 yeni
B.PAKMAN WORDPTRES.COM
SN-TEKHAFIZ
f-İTİRAFLAR
AGET 1-4
İİİ..GÖLGESİ
IŞIK-UFUK
SUKUT ÇIĞLIĞI
BAHARI SOLUK
Z.ALTIN DİLİ
ÖRNEK HRK.
BUH.AN.İNS
YİT.CEN.DOĞ
BABANIN BABASI
ozan arifin refe şiiri
KİTAP-SÜNNET-KADER
ABDULHAMİD HAN

ABDÜLHAMİD HAN Osmanlı padişahlarının 34'üncüsü olan Sultan II. Abdülhamid Han aklı, zekası ve ilmi fevkalade üstün olan bir zattı. Batılıların ve iç düşmanların asırlar boyunca devleti yok etmek için hazırladığı yıkıcı, sinsi planlarını sezip, önlerine aşılmaz bir set olarak dikildi. Hazırlayanları ve maşa olarak kullandıkları yerli işbirlikçilerini, sahte kahramanları işbaşından uzaklaştırdı. İşte bu büyük zatın 10 şubat, 96. yıldönümü idi. Yıldönümü vesilesi ile Yıldız Üniversitesi ve İstanbul Medeniyet Üniversitesi işbirliği ile iki açık oturumdan oluşan etkinlik düzenlendi. İlk panel Abdülhamid'in sağlık politikasıyla ilgiliydi. Oturum başkanlığını yaptığım bu panelde konuşmacılar özet olarak şunları anlattılar: Prof. Dr. Hüsrev Hatemi; Abdülhamid'in çok iyi niyetli, sağlam karakterli ve vefalı bir insan olduğunu söyledi. Kendisinden çok devleti düşünürdü. 33 sene zalimlik yapmadan devleti ustalıkla idare etmişti. Ona atılan iftiralardan biri de pinti olduğuna dairdi. Bu çok çirkin bir suçlama olduğunu ifade etti. Aristokrat havada, halktan uzak yaşamamıştı. Atatürk'ün Abdülhamid'i küçümseyici veya kötüleyici bir sözünün olmadığını da ekledi. Prof. Dr. Nil Sarı ise Abdülhamid'in sağlık alanındaki eserlerinden söz etti ve bazılarının fotoğraflarını gösterdi. Abdülhamid 90 adet gureba hastanesi, 19 adet belediye hastanesi, 89 adet askeri hastane ayrıca eğitim hastaneleri, kadın hastaneleri, akıl hastaneleri açmıştı. Bu hastaneler ülkemizden Lübnan'a, Yemen'den İsrail'e, Makedonya'dan Suriye'ye, Yunanistan'dan Libya'ya, Suudi Arabistan'dan Irak'a pek çok yerleşim bölgesine yayılmıştı. Ayrıca eczaneler, hapishane, sağlık merkezleri, fakirler, acizler ve hacılar için misafirhane de pek çoktur. Müthiş bir sağlık hizmetidir bu. Maalesef tahttan düştükten sonra bu eserlerin isimleri değiştirilmiş, bazıları yıkılmış ve bir kısmı da başka alanlarda kullanılmaya başlanmıştır. Kısacası bu büyük insan unutturulmak istenmiştir. Kasımpaşa, Haydarpaşa, Gülhane ve Mektebi Tıbbiye-i Şahane adlı eğitim ve üniversite hastanelerini açan da Abdülhamid olmuştur. Doç. Dr. Adem Ölmez ise Abdülhamid Han'ın özellikle eğitim, sağlık, ulaşım ve asayişe önem verdiğini anlattı. Zamanında yeni bulunan aşıları ülkeye getirmiş, aşı ve kuduz hastalığı üzerine merkezler kurmuş, Bimarhaneleri yani akıl hastanelerini ıslah etmiştir. Akıl hastalarına zincir kullanımını yasaklayarak bugün bile saldırgan hastalarda kullanılan gömleği yerine koymuştur. Dr. Şerif Esendemir konuşmasına Necip Fazıl'ın, "Abdülhamid'i anlamak her şeyi anlamak olacaktır." sözleriyle başladı. Abdülhamid'in tren yolları, bakteriyolojihane, cami ve mektepler yaptırdığını, çağına uygun yaşlılık politikası izlediğini, habitat yani biyosferi merkezi alan ekolojik politikaya önem verdiğini anlattı. Bunları dinlerken aklıma hep başbakanımız Recep Tayyip Erdoğan çağrışım yaptı. O da ülkeye duble yollar, hızlı trenler, Marmaray, üçüncü boğaz köprüsü, çok sayıda havaalanı gibi sayılamayacak eserler hediye etti. Sağlık alanında yeni hastaneleri hizmete açtı. Sağlık hizmetlerini halka yaydı. Eğitim alanını pek çok üniversite, sayısız derslik ve binlerce yeni öğretmenle destekledi güçlendirdi. Kısacası Abdülhamid'in çağdaş bir takipçisiyle karşı karşıyayız. Abdülhamid Han'ı nasıl ki bir takım vicdansız, merhametsiz ve acımasız kişiler, iç ve dış düşmanların oyununa gelerek, maşası olarak bir saray darbesi ile düşürdülerse aynı komplo şu an başbakanımıza karşı düzenlenmektedirler. Bu ülkeye hizmet etmek bazılarının gözüne batmakta ve ellerinden geleni yapmaktadırlar. Rabbim Başbakanımızı korusunu2026
Secde, saygının son derecesidir
 
 
 
A -
A +
“Secde, alnı yere koymaktır ki, küçüklüğü ve aşağılığı göstermektir..."
 
Sual: Allahü tealadan başkası için, yere kapanıp secde etmek dinen uygun mudur?
Cevap: Bu konuda İmâm-ı Rabbânî hazretleri, Mektûbât kitabında buyuruyor ki:
“Secde, alnı yere koymaktır ki, küçüklüğü ve aşağılığı göstermektir. Tevuzu ve saygının son derecesidir. Bunun için secde, ancak Allahü teâlâya ibadet için yapılır. Ondan başkasına secde etmek caiz değildir. Peygamber efendimiz bir gün, bir yere gidiyordu. Bir köylü rast gelip, mucize gösterirsen iman ederim dedi. Server-i âlem  buyurdu ki; (Karşıki ağaca git, de ki, Allahın Peygamberi seni çağırıyor!) Köylü, böyle söyleyince, ağaç yerinden ayrılıp Resulullah efendimizin önüne geldi. Köylü bu hâli görünce, hemen Müslüman oldu. “Ya Resulallah! İzin verirsen, sana secde edeceğim” dedi. (Allahü teâlâdan başka, hiçbir şeye secde edilmez. Başkasına secde etmek caiz olsaydı, kadınların, erkeklerine secde etmelerini emrederdim) buyurdu. Fıkıh âlimlerinden bazısı, sultanlara, selam niyeti ile, secde etmeye izin vermiş ise de, sultanların bu işte, Allahü teâlâya karşı edebi gözetmeleri, Allahü teâlâdan başkasına secdeye izin vermemeleri layık olur. Allahü teâlâ, onları her şeye amir ve hâkim yapmış, herkesi bunlara muhtaç kılmış. Bu büyük nimete şükür olarak, aczin, küçüklüğün son şekli olan secdeyi, Allahü teâlâya mahsus edip, Ona şerik, ortak olmamalıdırlar. Bazı âlimler izin vermiş ise de, kendileri, güzel tevazuları sebebi ile, buna izin vermemelidir.”
             ***
Sual: Alkol karıştırılarak pişirilen et, temiz olur mu, yenebilir mi?
Cevap: Herhangi bir eti, şarap veya ispirto ile kaynatınca, et necis olur, hiçbir suretle temizlenemez. Üç kerre temiz su ile kaynatıp, herbirinde soğutulunca, temiz olur da denildi.
             ***
Sual: İçine necaset karışmış olan sütü, sıvı yağı temizlemek mümkün olur mu?
Cevap: Necaset karışmış sütü, balı, pekmezi temizlemek için, biraz su ile karıştırıp, su uçuncaya kadar kaynatılır. Sıvı yağı temizlemek için, su ile çalkalayıp, üste ayrılan yağ alınır. Katı yağ su ile kaynatılır. Sonra alınır.
             ***
Sual: Yanıp kül olan şeylerle teyemmüm yapılabilir mi?
Cevap: Toprak cinsinden olan her temiz şeyle, üzerinde bunların  tozu olmasa bile, teyemmüm edilir. Yanıp kül olan veya sıcakta eriyebilen şeyler, toprak cinsinden değildir.

.İnsan, önce kendine adalet etmelidir
 
 
 
A -
A +
İnsanda adalet huyunun bulunabilmesi için, önce kendi hareketlerinde, azasında adalet bulunmalıdır.
 
 
Sual: Adil olabilmek için, bir insanın önce kendine adaletli olması gerekir deniyor. İnsanın kendisine adaletli olması nasıl olur, ne şekilde hareket ederse adil olur?
Cevap: İnsanın evvela kendine, hareketlerine, azasına adalet etmesi lazımdır. İkinci olarak, çoluk çocuğuna, komşularına, arkadaşlarına adalet yapması lazımdır. Adliyecilerin ve devlet adamlarının da, millete adalet yapması lazımdır. Demek ki, bir insanda adalet huyunun bulunabilmesi için, önce kendi hareketlerinde, azasında adalet bulunmalıdır. Her kuvvetini, her azasını, ne için yaratıldı ise, o yolda kullanmalıdır. Allahü teâlânın âdetini değiştirip, onları aklın ve İslamiyetin beğenmediği yerlerde kullanmamalıdır. Çoluk çocuğu varsa, onlara karşı da, akla ve dine uygun hareket etmeli, dinin gösterdiği güzel ahlaktan sapmamalıdır. Güzel ahlak ile huylanmalıdır. Herhangi bir amir ise, yine ibadetleri yaptırmalı ve yapmalıdır. Böyle olan kimse, bu dünyada, Allahü teâlânın halifesi olmuştur. Kıyamette de adiller için vadedilen nimetlere kavuşur. Böyle bir hayırlı kimsenin hayır ve bereketi, onun bulunduğu talihli zamana, mübarek yere ve orada bulunmakla bahtiyar olan insanlara, hayvanlara, hatta nebatlara ve rızıklara sirayet eder, yayılır. Fakat, Allah korusun, bir yerdeki amirler, şefkatli, iyi huylu, adaletli olmazsa, insan haklarına saldırırlar, zulüm, yağma, işkence yaparlarsa, bunlar adalet erbabı değil, şeytanların yoldaşlarıdırlar. Emri altında olanlara merhamet etmeyenler, kıyamet günü Allahü teâlânın merhametinden uzak kalacaklardır. “Men, lâ yerham, lâ yurham!” buyurulmuştur ki, acımayana acınmaz demektir.
              ***
Sual: Bir kimsenin elbisesinin herhangi bir yerine necaset bulaşsa, daha sonra da o yeri tam olarak bilemese, zannettiği yeri yıkasa, bununla kıldığı namaz kabul olur mu?
Cevap: Elbisenin veya vücudun bir yerine necaset gelse, bulaşsa, bulaşan bu yeri bulamasa, zannettiği yeri yıkasa temiz olur. Necaset bulaştığını zannettiği yer, namazı kıldıktan sonra meydana çıksa, kıldığı namazı iade etmez.
              ***
Sual: Necis boya ile boyanmış kumaş, yıkanınca temiz olur mu?
Cevap: Necis boya ile boyanan kumaş ve beden, üç kerre yıkanınca temiz olur. Su renksiz olarak akıncaya kadar yıkamak daha iyidir.

.
Camilerde değişiklik yapmak
 
 
 
A -
A +
Gayrimüslimler, Müslümanları Hıristiyan yapmaya, camileri kiliseye çevirmeye uğraşıyorlar.
 
 
Sual: Bazı camilere sandalyenin yanı sıra masa bile koyanlar olmuştur. Camilere böyle masa, sandalye koymak, dinimiz açısından uygun mudur?
Cevap: Gayrimüslimler, Müslümanları Hıristiyan yapmaya, camileri kiliseye çevirmeye uğraşıyorlar. Bu işi sinsice yapabilmek için, Müslüman görünüyorlar. Camilere ileride masa sokabilmek için, secde yerlerini biraz yükseltmekle işe başlıyorlar. Basılan yere baş konulmaz, hastalık olur diyorlar. Secde yerlerini uzun yıllarda yükselte yükselte, masaya yol açarız diyorlar. Camilere müzik, org sokabilmek için, önce hoparlörden, teyipten başlıyor, ibadetlerin çalgı aletleri ile yapılmasına, yavaş yavaş alıştırmak istiyorlar. Yapılması günah olmayan, mubah bir şeyin ibadet sanılması korkusu olursa, bu mubah şeyi yapmak haram olur, büyük günah işlemek olur. Bunun için, Müslümanların çok uyanık olması, ibadetleri Eshâb-ı kiram gibi, dedeleri gibi yapmaya titizlikle ehemmiyet vermeleri lazımdır. Hoparlör, teyp ve benzerleri ile ibadet etmek, iyi ve faydalı görülse bile, bidat olduğu için ve ibadetleri değiştirmeye yol açacağı için, camilere sokulmamalı, İslam düşmanlarının planlarına, tuzaklarına kapılmamaya dikkat etmelidir. Bekara suresi 216. âyetinde meâlen; (Beğendiğiniz, sevdiğiniz çok şey vardır ki, sizin için zararlıdır!) buyuruldu.
İbadetlerde yapılacak ufak bir değişiklik, çok faydalı görünse de, bunu yapmaktan kaçınmalıdır. Radyo ile, hoparlör ile okunan ezan kabul olmaz. İmamın ve müezzinin kendi seslerini işitmeyip, radyo, hoparlör sesleri ile hareket eden cemaatin namazları sahih olmaz.
             ***
Sual: Şıra olarak bilinen üzüm suyu, üzerimize, elbisemize dökülse namaz kılmaya mâni olur mu?
Cevap: Şıra, yani üzüm suyu temizdir, namaza mâni değildir. Üzüm suyu, şarap hâline dönünce pis, necis olur.
             ***
Sual: Şarap, sirke hâline döndükten sonra, yine necis olması devam eder mi?
Cevap: Şarap, sirke olunca temiz olur.
             ***
Sual: Bazı yerlerde buğday, arpa gibi hububat, hayvanların çektiği düven (döğen) denilen bir alet ile ezilmekte ve hayvanların pislikleri de bunlara karışmaktadır. Bu buğday pis mi, temiz mi olur?
Cevap: Döğen hayvanı buğdayın bir yerine bevletse, herhangi bir parçası yıkansa veya hediye verilse, yenilse veya satılsa, geri kalanlar temiz olur.

.Evliyanın kerametine inanmamak
 
 
 
A -
A +
Evliyanın keşif ve kerametlerine inanmayanlar, evliyaya olan itimatları yıkmaya çalışanlardır.
 
Sual: Bazı kimseler, evliyada meydana gelen, keşif ve kerametlere inanmıyor. Böylelerine ne denebilir?
Cevap: Evliyanın keşif ve kerametlerine inanmayanlar, aslında Müslümanların evliyaya olan itimatlarını yıkmaya çalışmaktadırlar. Hâlbuki, bu davranışlar çok çirkin ve haksızdır. Çünkü, bir âyet-i kerimede meâlen; (Çok zikrediniz. Zikretmekle kalp itminana kavuşur) buyuruldu. Hadis-i şerifte; (Allah sevgisinin alameti, Onu çok zikretmektir) buyuruldu. Hadis âlimleri; “Resulullah, her an zikrederdi” buyurdu. İşte bunun için bu ümmetin büyükleri çok zikrederdi. Böylece, İslamiyetin bu emrini de yerine getirmeye çalışırlardı. Çok zikredince, mübarek kalpleri itminana kavuşurdu. (Her derdin şifası vardır. Kalbin şifası, zikrullahtır) ve (Takvanın kaynağı, ariflerin kalpleridir) hadis-i şeriflerinin haber verdiği gibi, kalp  hastalığından, günahlardan kurtuldular. Allahü teâlânın sevgisine kavuştular. İşte takva sahibi olan, kalpleri temiz olan, Allahü teâlânın çok sevdiği bu büyük âlimler diyorlar ki:
“Çok zikrederken, dünyayı, her şeyi unutuyoruz. Kalbimiz ayna gibi oluyor. İnsan uykuda, her şeyi unutunca, rüya gördüğü gibi kalplerimizde bir şeyler görünüyor.” Bu gösterilenlere Keşif, Mükâşefe, Şühûd isimlerini veriyorlar. Böyle olduğunu, her asırda binlerle evliya haber veriyor.
Çok zikretmek ibadettir. Çok zikredenleri Allahü teâlâ sever. Bunların kalpleri, takva kaynağı olur. Bunları Kitap ve Sünnet haber veriyor. Bunlara inanmayan, Kitaba ve Sünnete inanmamış olur. Kalpte keşif ve şühûd hasıl olduğunu da, Allahü teâlânın sevdiği doğru Müslümanlar haber veriyor. Hadis-i şerifte; (Çok zikredenin kalbinde nifak kalmaz) buyuruldu. Bunları haber verenler, münafık olmayan, özü, sözü doğru kimselerdir. Keşif ve keramet, böyle kimselerin tevatür hâlindeki haberleri ile bildirilmiştir.
Evet bunlar, Ümûr-i vicdâniyye, Ümûr-i zevkiyyedir. Başkalarına hüccet olamaz. Bunlara inanmak emrolunmadı. Fakat, inanmak yasak da edilmemiştir. Allahü teâlânın sevdiği salih Müslümanların tevatür hâlinde bildirdiklerine inanmak, inanmamaktan daha iyidir. Müslümana hüsn-i zan olunur, haberlerine güvenilir. İbadetlerde bile, sözlerine güvenilir. “İnkâr eden, mahrum olur” sözü, meşhurdur.

.
Kur’ân-ı kerimi, teganni ederek okumak
 
 
 
A -
A +
Kur’ân-ı kerimi teganni ile okuyan hafızlara emr-i ma'rûf yapmak vaciptir.
 
 
Sual: Kur’ân-ı kerimi, mevlidi ve ezanı, şarkı kalıplarına uyarak okumanın dinimiz açısından bir mahzuru var mıdır?
Cevap: Kur’ân-ı kerimi, mevlidi ve ezanı musiki ile, teganni ederek okumak, manasını bozuyor ve zararlı oluyor. Mesela, Allahü ekber, Allahü teâlâ büyüktür, demektir. Sesi uzatarak, mesela Aaaallahü ekber, şeklinde okunursa, Allah, acaba büyük müdür? demek olur ki, böyle söyleyenlerin imanlarının gideceği meydandadır. Bütün fıkıh kitaplarında ve mesela, Halebî-yi sagîrde, konu ile alakalı olarak buyuruluyor ki:
“Kur’ân-ı kerimi nağme ile, yani sesi musiki perdelerine uydurarak okumak, harfleri bozmaz ise, âlimler mekruh demiştir. Zira fasıkların nağmelerine teşebbühtür, benzemektir. Eğer harfler değişir ise, haramdır. Okuması mekruh olan bir şeyi dinlemek de mekruhtur. Okuması haram olan şeyi, dinlemek de haramdır. Kur’ân-ı kerimi teganni ile okuyan hafızlara emr-i ma'rûf yapmak vaciptir. İnatlarına, düşmanlıklarına sebep olacak ise, bunları dinlememeli, orayı terk etmelidir. Teganni ile okuyan bir imam arkasında kılınan namazın iadesi, tekrar kılınması lazımdır.”
              ***
Sual: Kadın, erkek her Müslümanın, avret yeri olarak bilinen yerleri, namazda ve namaz dışında da örtmesi farz mıdır?
Cevap: Bu konuda Redd-ül-muhtârda deniyor ki:
“Avret yerini örtmek, namazda da, namaz dışında da farzdır. İpek ve gasbedilmiş, çalınmış kumaşla örtülü olarak namaz kılmak tahrimen mekruhtur. Hiçbir şey bulamayan bir erkeğin, yalnız ipek bulunca, ipekle de örtmesi lazım olur. Yalnız olduğu zaman namaz kılarken de, örtmek farzdır. Temiz elbisesi bulunan kimsenin karanlıkta, yalnız iken de çıplak namaz kılması caiz değildir.”
              ***
Sual: Namazda hiçbir özrü yokken, bir yere dayanarak namaz kılmanın muhzuru olur mu?
Cevap: Farz namazı kılarken özürsüz olarak, duvara, direğe dayanmak mekruhtur. Nafile namaz kılarken dayanmak mekruh olmaz.
              ***
Sual: Namaz kılanın karşısında yanan mum bulunsa, kılınan bu namaz kabul olur mu?
Cevap: Mushafa, kılıca, muma, kandile, lambaya, aleve, tabanca gibi harp aletlerine karşı ve yatan, uyuyan kimseye karşı namaz kılmak mekruh değildir. Çünkü, bunlara tapınılmamıştır. Mecusiler, ateşe tapar, aleve tapmaz. Alevli ateşe karşı namaz kılmak  mekruh olur.

.
Kâbe, cami resmi bulunan seccadeler
 
 
 
A -
A +
Kâbe-i muazzamanın ve camilerin resimlerini yere sermek tahrimen mekruhtur.
 
 
Sual: Namaz kılmak için yere serilen seccadeler üzerine Allah lafzını yazmanın, Kâbe, cami resmi basmanın dinen mahzuru yok mudur?
Cevap: Âyet-i kerimeleri ve Allahü teâlânın isimlerini, yerde serili şeyler ve seccadeler üzerine yazmanın tahrimen mekruh olduğu Halebîde yazılıdır. Kâbe-i muazzamanın ve camilerin resimlerini yere sermenin hükmü de böyledir. Âyet-i kerimeleri ve Allahü teâlânın isimlerini, paralar üzerine yazmanın mekruh olduğu İmdâdın Tahtâvî hâşiyesinde yazılıdır. Büyük âlim, Seyyid Abdülhakîm Efendi hazretleri buyuruyor ki:
“Eshab-ı kiram ve Tâbiin zamanlarında, paralar üzerine mübarek kelimeler yazılmadı. Çünkü, para, alışveriş vasıtası olduğundan, muhterem değildir, hakirdir. Üzerlerine resim koymak caiz olur. Ehl-i sünnet olmayan hükûmetler, mesela Fâtımîler, Resûlîler gibi, Mutezile mezhebinde olup, Müslüman ismini taşıyan, fakat İslamiyete uymayan hükümdarlar, para üzerine âyet-i kerime ve hadis-i şerif yazmışlardır. Milleti kandırmak, Müslüman görünmek için yaptıkları hilelerden biri de bu idi. Din âlimleri, muhterem kelimeleri, paralara değil, mezar taşlarına bile yazmaya izin vermemiştir.”
Böyle üzerinde ayet-i kerime yazılı paraları abdestsiz tutmanın mekruh olduğu, Fetâvâ-yi Hindiyyede yazılıdır.
              ***
Sual: İnsanların hoşuna gitsin ve böylece çok kişi ibadet etsin diye ibadetlerde değişiklik yapmak uygun olur mu?
Cevap: İbadetleri, insanların hoşuna gidecek şekilde değiştirmek caiz olmaz, olamaz. İnsanların beğendiği ibadeti, Allahü teâlâ da beğenir zannetmek, pek yanlıştır. Böyle olsaydı, Peygamberlerin gönderilmesine lüzum olmazdı. Herkes, hoşuna gittiği gibi ibadet eder, Allahü teâlâ da, onu beğenirdi. Hâlbuki, ibadetlerin kabul olması için insanların hoşuna gitmesi, dinleyicilerin çok olması değil, insanların aklı ermese, faydalarını anlamasalar bile, İslamiyete uygun olması lazımdır.
              ***
Sual: Başkalarını kötüleyen, ahlaksızlık anlatan şiirleri okumak mahzurlu mudur?
Cevap: Bu konuda Hadîkada deniyor ki:
“Tâtârhâniyye fetva kitabında; başkalarını hicveden, kötüleyen ve fuhuş, içki anlatan, şehveti harekete getiren şiirleri teganni yani ses dalgaları ile okumak, her dinde haramdır. Harama sebep olan şeyler de haram olur demektedir.”

.Kur’ân-ı kerimi güzel okumak için
 
 
 
A -
A +
Kur’ân-ı kerimi güzel okumak için, müzik öğrenmeye lüzum yoktur.
 
Sual: Kur’ân-ı kerimi güzel okuyabilmek için müzik bilmeye, makam öğrenmeye gerek var mıdır?
Cevap: Kur’ân-ı kerimi doğru, güzel okumak için, müzik öğrenmeye lüzum yoktur. Tecvid ilmini öğrenmeye lüzum vardır. Âlimlerin çoğuna göre, tecvid ilminde, harflerin ağızdaki yerleri, medler, harflerin uzatma miktarları ve daha birçok şeyler öğrenmeden okunan Kur’ân-ı kerim, doğru olmaz, ezan ve namaz sahih olmaz.
            ***
Sual: Bir kimse, akşam yatağa girdiği zaman, yattığı yerde Kur’ân-ı kerimdeki sure ve âyetleri okuyabilir mi?
Cevap: Bu konuda Halebî-yi kebîrde deniyor ki:
“Yan yatarak ayakları birbirine bitiştirip, Kur’ân-ı kerimi, içinden ezbere okumak veya yürüyerek, iş görerek, kabir başında oturup okumak caizdir. Kitap okuyan, yazan, iş yapan yanında Kur’ân-ı kerim okumaya başlamak, onlar dinlemedikleri zaman günah olur. Camide veya başka yerde, birkaç kişinin, bir zamanda, yüksek sesle Kur’ân-ı kerim okumaları tahrimen mekruhtur. Birinin okuyup, başkalarının sessizce dinlemeleri lazımdır. İşi olanların dinlemesi farz olmaz. Kur’ân-ı kerimi dinlemek, farz-ı kifayedir ve okunmasından ve nafile ibadetlerden daha sevaptır.”
            ***
Sual: Bir kadın, Kur’ân-ı kerimi ve namaz surelerini, erkek hocadan da öğrenebilir mi?
Cevap: Halebî-yi kebirde; “Kadın, Kur’ân-ı kerimi kadından öğrenmelidir. Yabancı erkeklerden, âmâdan bile öğrenmemelidir” buyuruluyor.
            ***
Sual: Kur’ân-ı kerimi öğrendikten sonra unutmak günah mıdır?
Cevap: Kur’ân-ı kerimi öğrendikten sonra, unutmanın günah olduğu, Berîkada ve Hadîkada yazılıdır.
            ***
Sual: Bir kimse, iş yaparken, kendi işiteceği bir sesle Kurân-ı kerim okuyabilir mi?
Cevap: Hulâsa-tül-fetâvâda deniyor ki:
“İş görürken ve yürürken, kalbi ile düşünerek, Kur’ân-ı kerim okumak câizdir.”
            ***
Sual: İş yapanlar ve uyuyanların yanında yüksek sesle Kur’ân-ı kerim okumanın mahzuru olur mu?
Cevap: Halebîde; “İş görenler ve yatanlar arasında, yüksek sesle Kur’ân-ı kerim okunursa, okuyan günaha girer” denmektedir.
            ***
Sual: Namaz kılan bir kimse, dışarıdan birinin biraz sağa veya sola git sözü ile hareket etse, namazı bozulur mu?
Cevap: Namazda başkasının sözü ile yerini değiştirmek veya yanına gelene, onun sözü ile yer açmak bozar. Fakat, biraz sonra, kendiliğinden hareket ederse bozmaz.

.
Hârikulâde, olağanüstü hâllerin olması
 
 
 
A -
A +
Veli olmayan bir müminden meydana gelen âdet dışı şeylere "ferâset" denir.
 
Sual: İnsanlardan bazılarında, âdet dışı olağanüstü hâller denilen şeyler meydana gelmiş ve gelmektedir. Bunlar kimlerde meydana gelir ve bu olağanüstü hâllere ne isim verilir?
Cevap: Bu konuda Seyyid Abdülhakîm bin Mustafâ hazretleri buyuruyor ki:
“Allahü teâlâ, her şeyi bir sebep altında yaratmaktadır. Bu sebeplere, iş yapabilecek tesir, kuvvet vermiştir. Bu kuvvetlere, tabiat kuvvetleri, fizik, kimya ve biyoloji kanunları diyoruz. Bir iş yapmamız, bir şeyi elde etmemiz için, bu işin sebeplerine yapışmamız lazımdır. Mesela, buğday hasıl olması için, tarlayı sürmek, ekmek, ekini biçmek lazımdır. İnsanların bütün hareketleri, işleri, Allahü teâlânın bu âdeti içinde meydana gelmektedir. Allahü teâlâ, sevdiği insanlara, iyilik, ikram olmak ve azılı düşmanlarını aldatmak için, bunlara, Hârikulâde, olağanüstü olarak, yani âdetini bozarak, sebepsiz şeyler yaratıyor.
Her insanda nefis vardır. Nefis, Allahın düşmanıdır. Hep kötülük yapmak ister. İslamiyete uymak istemez. İslamiyete uyanların nefisleri temizlenir, düşmanlıkları kalmaz. Açlık çeken, sıkıntılı yaşayan kâfirlerin nefisleri ise zayıflar, kötülük yapamaz. Bunun için, evliyada ve papazlarda Hârikulâde, olağanüstü işler hasıl olur.
1-Peygamberlerden, tam temiz oldukları için adet-i ilâhiyye dışında ve kudret-i ilâhiyye içinde şeyler meydana gelir. Buna mucize denir. Peygamberlerin mucize göstermesi lazımdır.
2-Peygamberlerin ümmetlerinin evliyasında, nefislerinin kötülükleri kalmadığı için âdet dışı meydana gelen şeylere, keramet denir. Evliyanın keramet göstermesi lazım değildir. Bunlar, keramet göstermek istemez. Allahü teâlâdan utanırlar.
3-Ümmet arasında, veli olmayanlardan meydana gelen âdet dışı şeylere, firâset denir.
4-Fasıklardan, günahı çok olanlardan zuhur ederse istidrâc denir ki, derece derece, kıymetini indirmek demektir.
5-Kâfirlerden zuhur edenlere ise sihir, yani büyü denir.”
              ***
Sual: Bir kimse, namaz kılarken, herhangi bir sebep yokken, zorla öksürür gibi ses çıkarsa, namazı bozulur mu?
Cevap: Namaz kılan kimse, boğazından, özürsüz, öksürür gibi ses çıkarırsa namazı bozulur. Bu hâl, kendiliğinden olursa namazı bozulmaz. Okumayı kolaylaştırmak için boğazı temizlemenin namaza bir zararı olmaz.

.
İslamiyetteki cihad emri
 
 
 
A -
A +
“İslam dininin emrettiği cihad, zalim ve vahşice bir hareket değildir."
 
Sual: Zamanımızda cihad adı altında çok kan dökülmekte ve Müslümanlar da kan dökücü olarak tanıtılmaktadır. Dinimizde cihad emri var mıdır, varsa mahiyeti nasıldır?
Cevap: Konu ile alakalı olarak Diyâ-ül Kulûb kitabında deniyor ki:
“İslam dininin emrettiği cihad, zalim ve vahşice bir hareket değildir. Müslümanların cihada hazırlanması, zalimlerin, İslam memleketlerine saldırmalarına mâni olmak ve milletleri, zalim devletlerin işkencelerinden kurtarmak içindir. Cihad, hakkı, doğruyu kabulden kaçınan zalimleri, inatçıları güç ve kuvvet ile terbiye etmek, Allahü teâlânın ismini yükseltmek ve İslamın güzel ahlakını her yere yaymak için yapılır. Cihadın edepleri ve farzları vardır ki şunlardır:
1-Harpten önce, uygun bir lisanla, kâfirlere İslam dinini kabul etmeleri teklif olunur. Eğer kabul ve iman ederlerse, müminler zümresine dâhil olup, müminlerle kardeş olurlar.
2-Eğer, kâfirler, bu nimeti, kendilerine uygun görmeyip; (Biz babalarımızı böyle yapıyor bulduk) mealindeki, Şu'arâ suresinin 74. âyetinde bildirilen dalalet içerisinde kalmak isterlerse, dinlerini değişdirmeleri için zorlama ve baskı yapılmaz. İslam memleketinde, kendilerinin mallarını, ırzlarını ve canlarını korumak ve kendi ibadetlerini yapmak karşılığında ve onların sosyal hizmetleri için harcanmak üzere, senede az bir cizye ödemek şartı ile sulh yapmaya ve vatanlarında kalmaya davet olunurlar. Eğer bunu kabul ederlerse, dinleri Müslümanların dini gibi serbest olur. Irzları, kanları ve malları da aynen bir Müslümanın ırzı, kanı ve malı gibi, devletin himayesinde olur. Müminlerle beraber güzelce geçinirler.
3-Eğer, kâfirler, ikinci hâli de kabul etmeyip, müminlerle harp etmeye kalkışırlarsa, İslamiyette bildirilen adalet ve usul üzere, onlarla cihad yapılır.
İslamiyetin, cihad hususunda, uyulmasını emrettiği adalet ve insaf yolu budur. Müslümanların ve Hıristiyanların tarihlerini ve şimdiye kadar yaptıklarını, bir teraziye koyup, insaf ile hüküm etmelerini, akıl ve idrak ehlinin vicdanlarına havale ederiz.
İslam dininin süratle yayılması, zorla ve dünya malına tamah etmek gibi sebeplerden olmamıştır. İslamiyetin süratle yayılması, hakiki ve en son din oluşu, hakiki ve umumi bir adaleti emretmesi sebebiyledir.”

.
Hıristiyanlıkta cihad emri yok mudur?
 
 
 
A -
A +
"İsa aleyhisselam; 'Ben şeriati yıkmaya değil, tamam etmeye geldim' buyurmuştur."
 
Sual: Hıristiyanlar; “İslamiyette cihad vardır, Hıristiyanlıkta ise yoktur. Bu da, Hıristiyanlığın üstünlüğünü gösterir” diyorlar. Gerçekten böyle midir?
Cevap: Bu konuda Diyâ-ül Kulûb kitabında deniyor ki:
"İsa aleyhisselam; 'Ben şeriati yıkmaya değil, tamam etmeye geldim' buyurmuştur. Böylece, Musa aleyhisselamın şeriatinde mevcut olan cihadı da tamamlayacağını bildirmiştir. Ahd-i atik kitaplarında da cihad emrine ait pek çok âyet vardır.
Geçmiş peygamberler de cihad ile emrolunmuşlardır. İslamiyetteki cihâd-i fî-sebîlillah, Allahü teâlânın ismini yükselterek, bütün insanları doğru yola kavuşturmak, insanları zulümden, işkenceden kurtarmak için yapılır. Hıristiyanlara sormalıdır ki, bu peygamberlerin gazaları Allahü teâlânın indinde razı olunmuş ve helal mi, yoksa buğuz olunmuş, haram mı idi? Eğer razı olunmuş ve helal iseler, bu hâl, iddialarının doğru olmadığını isbat eder. Eğer buğuz olunmuş ve haram iseler, Davut aleyhisselam hakkındaki yazıları ile mukaddes sayılan Pavlos yalancı olmuş olur. Ayrıca, binlerce masum kimsenin kanı, bir müminin kötü bir fiilinden dolayı akıtılmış olur. Böylece, Davut aleyhisselam için, ahirette kurtuluş nasıl mümkün olabilir? Çünkü Yuhannanın bir âyetinde;
'Siz bilirsiniz ki, masum olan nefsi katleden hiçbir katil için, ebedi hayat yoktur' denmektedir.
Cihadın İsa aleyhisselamın dininde bulunmamasının sebebi, Onun dine davet müddeti, üç sene gibi az bir zaman olduğu için, cihad edecek zamanının olmamasıdır. Beş, on kişi ile, Roma devletine karşı cihad etmek, şüphesiz ki, mümkün değildir.
İspanyada, Al-Morafe Katolik cemiyetinin mensupları, resmî olarak krallar ve devlet erkânı da hazır oldukları hâlde, Yahudilerden ve dinden döndüklerini hissettikleri zengin Hıristiyanlardan binlerce kişiyi, diri diri ateşte yakmışlardır. Bu çaresiz insanlar, aman yapmayınız diye bağırdıkça, yalvardıkça, feryad ettikçe, seyirci bulunan papazların, devlet adamlarının ve kadınların ellerini çırparak kahkaha ile güldükleri tarihlerde yazılı duruyor.
İslamiyetin zuhurundan bu zamana kadar, Hıristiyanların yaptıkları bu zulümlere benzer, Müslümanlar tarafından Hıristiyan ve Yahudilere yapılmış bir zulum, bir tek vakıa dahi yoktur. Varsa gösterilsin."

.
Gusülde mutlaka yapılması gerekenler
 
 
 
A -
A +
Hanefi mezhebinde gusülde mutlak yapılması gereken farzı üçtür.
 
Sual: Gusül abdesti alırken, mutlaka farz olarak yapılması gerekenler nelerdir?
Cevap: Hanefi mezhebinde gusülde mutlak yapılması gereken farzı üçtür:
1-Ağzın hepsini iyice yıkamak. Ağız dolusu su içmekle de olur ise de, yutmak mekruhtur diyen âlimler de olmuştur.
2-Burnu yıkamak. Burundaki kuru kir altını ve ağızdaki, çiğnenmiş ekmek altını yıkamazsa gusül sahih olmaz. Hanbeli mezhebinde, mazmaza ve istinşak, abdest alırken de, gusülde de farzdır.
3-Bedenin her yerini yıkamaktır. Bedenin, ıslatılmasında haraç olmayan yerlerini yıkamak farzdır. Yıkanan yerleri oğalamak lazım değil ise de, müstehaptır. İmam-ı Malik ile imam-ı Ebu Yusuf hazretleri lazımdır buyurdu.
             ***
Sual: Bir kimse, hiçbir kötü niyetim yoktur diyerek haram işlese, bu hâl yine günah olur mu?
Cevap: Günahlar, niyetsiz veya iyi niyet ederek işlenirse, günah olmaktan çıkmaz. (Ameller, niyete göre iyi veya kötü olur) hadis-i şerifi, taatlara ve mubahlara niyete göre sevap verileceğini bildirmektedir. Bir kimse, birinin gönlünü almak için başkasını incitse veya başkasının malı ile sadaka verse, yahut haram para ile mektep, cami yaptırsa, bunlara sevap verilmez. Bunlara sevap beklemek, cahillik olur. Zulüm, günah, iyi niyetle işlenirse, yine günah olur. Böyle işleri yapmamak sevaptır. Bilerek yapılırsa, büyük günah olur. Günah olduğu bilinmeyerek yapılırsa, Müslümanların çoğunun bildiği şeyleri bilmemek, öğrenmemek de günah olur. Gayrimüslim memleketlerde dahi, eğer İslam bilgileri yaygın ve öğrenmek mümkün ise, cahil kalmak, öğrenmemek, özür olmaz, günah olur.
             ***
Sual: Namazın ilk rekatinde sübhaneke, Euzü ve Besmele okunmaktadır. Bunları okumak da farz mıdır?
Cevap: Namazda, ilk rekatte, imam olsun, cemaat olsun ve yalnız olsun, Sübhaneke okumak sünnettir. İmamın ve yalnız kılanın, Euzü ve Besmele okuması da sünnettir. Fatihayı ve Fatihadan sonra, üç âyet, yahut, üç ayet kadar uzun bir âyet okumak vacip, sünnetlerin ve vitrin her rekatinde, yalnız kılarken farzların iki rekatinde, ayakta, kıyamda, Kur’ân-ı kerimden bir âyet okumak farzdır.
             ***
Sual: Domuz yağından yapılan sabun kullanılabilir mi?
Cevap: Necasetli yağ, leşin ve necis hayvanın, domuzun yağı, sabun yapılınca temiz olur. Bütün kimyevi değişmeler böyledir.

.
İbadetlerinin görülmesinden utanmak
 
 
 
A -
A +
İbadetlerini başkalarına göstermekten hayâ etmek, utanmak caiz değildir.
 
Sual: Bir kimsenin, yaptığı ibadetleri başkalarına göstermekten veya onların duymasından hayâ etmesi, utanması doğru bir şey midir?
Cevap: İbadetlerini başkalarına göstermekten hayâ etmek, utanmak caiz değildir. Hayâ, günahlarını, kabahatlerini göstermemeye denir. Bunun için, vaaz vermekten, ilmihal kitabı yazmaktan, satmaktan, imamlık, müezzinlik yapmaktan, Kur’ân-ı kerim okumaktan hayâ etmek caiz değildir.
(Hayâ imandandır) hadis-i şerifindeki hayâ, kötü, günah şeyleri göstermekten utanmak demektir. Müminin, önce Allahü teâlâdan hayâ etmesi lazımdır. Bunun için, ibadetlerini ihlas ile yapmalıdır.
             ***
Sual: Günah işlemeyi, insanların ayıplamalarından korkulduğu için mi yoksa Allah için mi terk etmelidir?
Cevap: Günah işleyecek kimsenin, bu günahtan vazgeçmesi, ya Allahü teâlâdan korktuğu veya insanlardan hayâ ettiği, utandığı yahut da başkalarının yapmasına sebep olmamak için olur. Allahü teâlâdan korkarak terk etmenin alameti, o günahı gizli olarak da işlememektir. İnsanlardan hayâ etmek, utanmak, onların kötülemelerinden korkmak demektir. Başkalarının günah işlemelerine sebep olmak, yalnız yapmaktan daha çok günahtır. Başkalarının bu günahı işlemelerinin günahları da, kıyamete kadar bunlara sebep olana yazılır. Bir hadis-i şerifte;
(İnsan günahını dünyada gizlerse, Allahü teâlâ da, kıyamet günü, bu günahı kullarından saklar) buyuruldu.
Herkese vera sahibi olduğunu bildirmek için, günahını saklamak ve gizli olarak devam etmek, riya olur.
             ***
Sual: Başkaları günah işlemesin diye, onların hatırı için, sünnetleri, müstehapları terk etmek uygun olur mu?
Cevap: Başkalarının günaha girmemeleri için, bir kimsenin mubahları terk etmesi iyi olur. Fakat sünnetleri, hatta müstehapları terk etmesi caiz olmaz. Mesela gıybet yapmamaları için, misvak kullanmayı terk etmek iyi olmaz.
             ***
Sual: Yolda yürürken, ayağımız, giydiğimiz mestten biraz çıksa, abdest bozulmuş olur mu?
Cevap: Ayağın topuğu, mestin topuğundan çıkınca, mest ayaktan çıktı sayılır. Fakat ekseri kitaplar, ayağın yarıdan fazlası, mestin topuk kemikleri hizasından yukarı çıkmadıkça, ayaktan çıktı sayılmaz diyor. Buna göre, mest geniş olup, yürürken, topuğu mestten çıkıp giren kimsenin meshi caiz olur. Yürürken abdesti bozulmaz.

..
Mubahları, lüzumu kadar kullanmalı
 
 
 
A -
A +
"Biz kuluz. Başıboş değiliz. Her istediğimizi yapmaya serbest değiliz."
 
 
Sual: Dinimizin helal ve mubah olarak bildirdiği şeyleri, lüzumundan fazla, aşırı derecede kullanmanın, yapmanın bir zararı olur mu?
Cevap: Bu konuda İmâm-ı Rabbânî hazretleri, bir talebesine hitaben buyuruyor ki:
“Mubahların fazlasından sakınmalısın. Mubahları, lüzumu kadar kullanmalısın. Bunları da, Allahü teâlâya kulluk etmek niyeti ile yapmalısın. Mesela, bir şey yerken, Allahü teâlânın emirlerini yerine getirmek için kuvvetlenmeye, giyinirken avret yerini örtmeye ve soğuktan, sıcaktan korunmaya niyet etmeli ve her mubah için, ders çalışırken bile böyle gerekli niyetler yapmalıdır. Büyüklerimiz azimet ile hareket etmiş, ruhsattan elden geldiği kadar kaçınmıştır. Mubahları, zaruret miktarı kullanmak da azimettir. Bu devlet, bu nimet ele geçmezse, mubahlardan dışarı çıkmamalı, haram ve şüphelilere taşmamalıdır. Allahü teâlâ kullarına çok merhamet ve ikram ederek, mubah olan şeylerle zevklenmeye izin vermiştir. Pekçok şeyleri mubah etmiştir. Helal olan bu sayısız zevkleri, lezzetleri bırakıp da, haram edilen birkaç zevke sapmak, Allahü teâlâya karşı, ne kadar edepsizlik olur. Hem de, haram ettiği lezzetleri, daha fazlası ile mubahlarda da yaratmıştır. Helal olan çeşit çeşit nimetlerin zevkleri bir yana, insanın işinden, Rabbinin razı olmasından daha büyük zevk olur mu? Bir kimsenin işini, efendisinin beğenmemesinden daha büyük cefa, sıkıntı olur mu? Cennette Allahü teâlânın razı olması, Cennet nimetlerinin hepsinden daha tatlıdır. Cehennemdekilerden Allahü teâlânın razı olmaması, Cehennem azaplarından daha acıdır.
Biz kuluz. Sahibimizin emrindeyiz. Başıboş değiliz. Her istediğimizi yapmaya serbest değiliz. İyi düşünelim! Uzağı gören akıl sahibi olalım! Kıyamet günü utanmaktan, pişman olmaktan başka, ele bir şey geçmez. Peygamber efendimiz; (Yarın yaparım diyen helak oldu, ziyan etti) buyurdu. Eğer dünya işlerini yarına bırakırsan ve bugün hep ahiret işlerini yaparsan güzel olur. Fakat, bunun aksini yaparsan çok çirkin olur.”
              ***
Sual: İslamiyetin emir ve yasaklarını beğenmemek, aşağılamak, alay etmek, insanın imanını giderir mi?
Cevap: Küfrü, inkârı, haramları, mekruhları sevmek, beğenmek küfür olur. Farzları, sünnetleri, beğenmemek de küfür olur yani imanı giderir.

.
Namazda düzgün oturamayan kimse
 
 
 
A -
A +
Bir uzvundaki dertten, yaradan dolayı uygun oturamayan kimse, istediği gibi oturur.
 
Sual: Hastalık veya vücudundaki yaralardan dolayı, namaz kılarken dinin bildirdiği şekilde düzgün oturamayan veya oturunca kalkamayan bir kimse, namazını sandalyede, yüksek bir yerde kılabilir mi?
Cevap: Bir uzvundaki dertten, yaradan dolayı uygun oturamayan kimse, istediği gibi oturur. Oturabilmek için, ayaklarını kıbleye karşı uzatabilir. Bir yerini yastığa veya başka şeye dayar. Yahut, bir kimse tutarak düşmesine mâni olur. Yüksek bir şeyin üstüne oturup îmâ ile kılması caiz değildir.
Sandalyede oturarak kılanın namazı kabul olmaz. Çünkü, sandalyede oturmak için zaruret yoktur. Sandalyede oturabilen kimse, yerde de oturabilir ve yerde oturup kılması lazımdır. Namazdan sonra, yerden ayağa kalkamıyan, sandalyeden ise kolay kalkan hastayı yerden bir kimse kaldırır. Yahut, kıbleye karşı uzatılmış sedir, kanepe üzerinde, ayaklarını sarkıtmadan oturarak kılar. Namazdan sonra, ayaklarını sedirin, kanepenin bir yanına sarkıtıp, sandalyeden kalkar gibi kalkar.
Bir şeye dayanarak veya bir kimsenin tutması ile de, yerde oturamayan hasta, sırtüstü yatarak kılar. Ayaklarını kıbleye uzatır. Başı altına yastık koyar. Yüzü kıbleye karşı olur. Veya kıbleye karşı sağ veya sol yanı üzerine yatar. Rüku ve secdeleri, başı ile îmâ eder. Böyle de îmâ edemeyen aklı başında bir hasta, bir günden çok namazını kılamazsa, hiçbirini kaza etmez. Semâvî bir sebeple, yani elinde olmayarak, mesela hastalık ile veya baygın yahut secde, rekat sayılarını unutacak kadar dalgın olarak, beşten fazla namazını kılamayan da böyledir. Alkollü içkiler ve uyuşturucu maddeler veya ilaç alarak böyle baygın, dalgın olanın, kılamadığı namazlarının adedi birkaç günlük olsa da, hepsini kaza etmesi lazımdır.
             ***
Sual: Dişi ağrıyan bir kimse, dişine ilaç koysa, namaz vakti de daralsa, ağzındaki ilaç okumasına mâni olması sebebiyle, bu kimse namazını bir şey okumadan da kılabilir mi?
Cevap: Bu konuda Halebî-yi kebirde deniyor ki:
“Şiddetli diş ağrısını durdurmak için konan ilaç, okumasına mâni olsa, vakit dar ise, imama uyar. İmam yok ise, okumadan kılar.”
             ***
Sual: Çok fazla ödünç ekmek isteyen kimseye, bu ekmekleri sayarak mı yoksa tartarak mı vermelidir?
Cevap: Eti tartarak, ekmeği ise tartarak veya sayarak ödünç vermek caizdir.

.
Namazda avret yerini örtmek
 
 
 
A -
A +
Namazda ve namaz dışında, avret yerini başkalarının görmemeleri için, örtmek farzdır.
 
Sual: Kadın olsun, erkek olsun namaz kılarken örtülmesi gereken yerlerini örtmezse, kıldığı namaz sahih ve kabul olmaz mı?
Cevap: Namazda ve namaz dışında, avret yerini başkalarının görmemeleri için, örtmek farzdır. Rükuda iken, kendi avret yerini kendi görürse, namazı bozulmaz. Fakat, bakması mekruhtur. Cam, naylon gibi, altının rengi görünen şey ile, örtü olmaz. Örtü dar olup veya bol ise de, herhangi avret yerine yapışıp uzvun belli olması, namaza zarar vermez. Fakat, böyle, başkalarına karşı örtülmüş olmaz. Başkasının, böyle belli olan kaba avretine bakmak haramdır. Erkeklerin Sev'eteyn denilen ön ve arka uzuvları ve kaba etleri kaba avrettir. Yorgan altında çıplak yatan bir hasta, başı yorgan içinde iken, ima ile namaz kılınca, çıplak kılmış olur. Başını yorgandan dışarı çıkarıp kılarsa, yorganla örtülü kılmış olup, caiz olur. İnsanın örtünmesi değil, avret yerinin örtünmesi şarttır. Karanlıkta, yalnız odada, kapalı çadırda çıplak kılmak caiz değildir.
             ***
Sual: Bir kimse, bir başkasına ömrün boyunca evim senin olsun deyince, o ev o kimsenin olur mu ve böyle yapmak caiz midir?
Cevap: Bu konuda İhtiyâr kitabında deniyor ki:
“Ömrî denilen hibe, hediye caizdir. Yani, ömrün boyunca evim senin olsun deyince, öldükten sonra ev, sahibine, sahibi ölmüş ise, vârislerine geri verilir. Rukbî denilen hibe, hediye ise, Tarafeyn'e göre batıldır. Yani, sen ölürsen benim olsun, ben ölürsem senin olsun diyerek evini birisine vermek batıldır. Her biri, ötekinin ölümünü beklediği için, rukbî denilmiştir. Mülk edinmeyi zarara talik etmek, bağlamak, sahih değildir. Bir kimseye giyecek gönderilse, hediye olur. Kabz edince, hediyeyi alınca mülkü olur ve başkalarına da verebilir.”
             ***
Sual: Bir kimse, önüne konulan yiyeceği, o yiyecekleri ikram edenden izin almadan bir başkasına verebilir mi?
Cevap: Bir kimseyi yemeğe çağırınca, önüne konan şey, hediye edilmiş olmaz, ibâha yani yemesine izin vermek olur. Ancak yediği mülkü olur. Ondan yani yemeği ikram edenden izin almadan, başkalarına veremez.
             ***
Sual: Erkekler, namazda rükuya gidince, rükuda nasıl durmalıdır?
Cevap: Rükuda, erkekler parmaklarını açıp, dizlerinin üstüne kor. Sırtını ve başını da düz tutar. Rükuda, bacaklar ve kollar da dik tutulur.

.
Camiye sağ ayak ile girilir
 
 
 
A -
A +
Camiye girerken, girmeden evvel, önce sol, sonra sağ ayakkabı çıkarılır.
 
 
Sual: Camiye girerken, çıkarken, elbise, ayakkabı giyerken,  çıkarırken, sağdan veya soldan başlanması diye bir hüküm var mıdır?
Cevap: Camiye sağ ayak ile girilir ve camiden çıkarken, önce sol ayak ile çıkılır. Uyûn-ül-besâirde deniyor ki:
“Camiye girerken, girmeden evvel, önce sol, sonra sağ ayakkabı çıkarılır. Bundan sonra, önce sağ ayakla camiye girilir. Önce sol ayakla çıktıktan sonra veya çıkmadan evvel, önce sağ ayakkabı giyilir.”  Hadîkada deniyor ki:
“İmâm-ı Nevevî Müslim şerhinde buyuruyor ki; mübarek, şerefli ve temiz işleri yaparken sağdan başlamak müstehaptır. Ayakkabı, don, gömlek giyerken, baş tıraş ederken ve tararken, bıyık kırkarken, misvak kullanırken, tırnak keserken, el, ayak yıkarken, mescide, Müslümanın evine ve odasına girerken, heladan çıkarken, sadaka verirken, yemek yerken, su içerken sağdan başlanır. Bunların zıddı olanları yaparken, mesela ayakkabı, çorap, elbise çıkarırken, camiden ve Müslümanın evinden, odasından çıkarken, helaya girerken, sümkürürken, taharetlenirken soldan başlamak müstehaptır. Bunları tersine yapmak, tenzihi mekruh olur. Çünkü heyette, şekilde olan sünneti terk etmek olur.”
           ***
Sual: Namazda iken, başka mezhepte abdesti veya namazı bozan bir şey yaptığını hatırlayan kimse, bu namazı bozabilir mi?
Cevap: Vaktin veya cemaatin kaçmasından korku olmadığı zaman, başka mezhepte namazı, abdesti bozan bir şeyden kurtulmak için namazı bozup, abdest alıp yeniden kılınabilir. Mesela, dirhemden az necaseti temizlemek için ve eli yabancı kadına dokunmuş olduğunu hatırlayınca, abdest almak için, namazı bozmak caiz olur.
           ***
Sual: Namaz kılarken, ana, baba çağırsa, bu namaz bozulabilir mi?
Cevap: Her namazı bozmanın farz, lazım olmasının iki sebebi vardır:
1-İmdat diye bağıran bir kimseyi kurtarmak, kuyuya düşecek âmâyı, yanacak, boğulacak kimseyi kurtarmak, yangını söndürmek için, namazı bozmak lazımdır.
2-Ana, baba, dede, nine çağırınca, farz namazı bozmak vacip olmaz, caiz olur ise de, ihtiyaç yok ise, bozmamalıdır. Kılınan namaz nafile ise ki buna sünnetler de dâhildir, bozulur. Bunlar, imdat isterse, farzları da bozmak lazım olur. Namaz kıldığını bilerek çağırıyorlarsa, nafileyi de bozmayabilir, bilmeyerek çağırdılarsa, bozması lazımdır.

.
İbadetleri, farklı mezheplere göre yapmak
 
 
 
A -
A +
Bir ibadeti yaparken, haraç, sıkıntı yok iken, iki mezhebi karıştırmak Telfîk olur.
 
Sual: Bir kimse, ibadetlerden bazısını bir mezhebe göre, başka işleri diğer bir mezhebe, daha başkalarını üçüncü bir mezhebe ve başka işleri de, dördüncü mezhebe uyarak yapsa, böylece dört mezhebe de uymuş olur mu?
Cevap: Böyle yapmak, dini oyuncak yapmak olur. Helal ve haram ortadan kalkar. Bu ise, memnudur, haramdır. Müslimdeki hadis-i şerifte;
(Münafık, iki koç arasında dolaşan koyun gibidir. Bir ona gider. Bir ötekine gider) buyuruldu. Buharideki hadis-i şerifte de;
(İnsanların kötüsü, ikiyüzlü olanlardır. Bazılarına bir yüz ile, başkalarına, başka yüz ile görünür) buyuruldu. Bunlar, Tövbe sûresinin 38. ayetinde bildirilen kimselerdir. Bu âyet-i kerimede meâlen;
(Nesî, küfürde ziyade olmaktır. Kafirler bununla aldatılır. Bir ayı helal sayarlar. Başka sene ise, bu ayı haram sayarlar) buyuruldu. Yani bir şeye, bir yıl helal derler. Başka zamanda haram derler. Hadîkada, Hüsn-üt-tenebbüh fit-teşebbüh kitabından alarak deniyor ki:
“Bir kimsenin nefsi, kolaylıkları yapmak istemezse, bunun azimetleri bırakıp, ruhsatla amel etmesi efdal olur. Fakat ruhsatla amel etmek, ruhsatları araştırmaya yol açmamalıdır. Çünkü nefse, şeytana uyarak, mezheplerin kolay yerlerini araştırıp toplamak, yani Telfîk etmek haramdır.
Bir ibadeti yaparken, haraç, sıkıntı yok iken, iki mezhebi karıştırmak Telfîk olur. Müleffikın ibadeti sahih olmaz, bâtıl olur.”
           ***
Sual: Bir kimse, namazda iken, abdestim var mı, elbiseme necaset bulaşmış mı diye şüphe ederse, nasıl hareket etmelidir?
Cevap: İftitah tekbirini söyledim mi, abdestim var mı, elbisem temiz mi, başımı meshettim mi diye şüphe eden bir kimse, ilk olarak şüphe etmiş ise, namazını bozup tekrar kılar. Abdest almaz, elbisesini yıkamaz. Eğer her zaman böyle şüphe ediyorsa, namazını bozmaz, tamamlar.
           ***
Sual: Evli bir kadın, çocuklarının dinini öğrenmesine mâni olursa, bu kadının kocası, çocukların babası, sorumluluktan kurtulur mu?
Cevap: Ananın, babanın, din bilgilerini öğretmek, Kur’ân-ı kerimi okutmak ve terbiye etmek için çocuklarını zorlaması lazımdır. Kadın çocuğunun okumasına, ahlakına ehemmiyet vermezse, kötü yetiştirirse, erkeğin; “Ben razı değilim, günahı senin olsun!” demesi, kendisini kurtarmaz. Kötülüğe mâni olması lazımdır.

.Abdest uzvunda yarası olanın abdesti
 
 
 
A -
A +
Abdest azasının yarısında yara olan kimse, su olduğu hâlde teyemmüm eder. 
 
 
Sual: Abdestte yıkaması emredilen uzuvlarda yara olan bir kimse, ne şekilde abdest alabilir?
Cevap: Abdest azasının yarısında yara olan kimse, su olduğu hâlde teyemmüm eder. Yara yarıdan azında ise, sağlamını yıkayıp, yarayı mesheder. Gusülde, bütün beden bir uzuv sayıldığı için, bütün bedenin yarısı yara ise teyemmüm eder. Yaralı yer, yarıdan az ise, sağlamını yıkayıp yaraları mesheder. Yaraya mesih zarar verirse, sargıya mesheder. Buna da zarar verirse, meshi terk eder. Abdestte ve gusülde, başa mesih zarar verirse, başı meshetmez. Eli çolak yahut elinde egzama, yara olup, su kullanamayan teyemmüm eder. Yüzünü, kollarını yere, kireçli, topraklı, taşlı duvara sürer. Elleri ve ayakları kesik olanın yüzü de yara ise, namazı abdestsiz kılar. Abdest aldıracak kimse bulamayan da, teyemmüm eder. Çocuğu, ücret ile tuttuğu kimse, yardıma mecburdurlar. Başkalarından da yardım ister. Fakat başkaları yardım etmeye mecbur değildir. Karı ve koca da, birbirlerine abdest aldırmaya mecbur değildirler.
              ***
Sual: Beş vakit namazı cemaatle kılmanın vacip olduğunu bildiren âlim olmuş mudur?
Cevap: Şartlar uygun olduğu zamanlarda, namazı cemaat ile kılmanın vacib olduğunu bildiren âlimler çoktur. Irak âlimlerine göre, vacibi özürsüz bir kerre bile terk etmek günah olur. Terk etmeyi âdet ederse, söz birliği ile günah olur. Sünneti terk ise, günah olmaz. Bir camide cemaati kaçıran kimsenin, başka camide araması müstehaptır.
              ***
Sual: Hastalığı sebebiyle, su ile gusül alamayan bir kimse, ne şekilde gusül alır?
Cevap: Gusül abdesti alınca, hasta olmaktan veya hastalığının şiddetlenmesinden yahut uzamasından korkan kimse, gusül için teyemmüm eder. Bu korku, kendi tecrübeleri ile yahut Müslüman, adil tabibin söylemesi ile malum olur, bilinir. Fıskı, günah işlemesi dillere düşmüş olmayan tabibin sözü de kabul edilir. Soğuk olup barınacak yer, suyu ısıtacak şey, şehirde hamam parası bulamamak, hastalığa sebep olabilir.
              ***
Sual: Hastalık sebebiyle teyemmüm alan bir kimse, bu teyemmümle sadece bir vakit namaz mı kılabilir?
Cevap: Hanefi mezhebinde, bir teyemmüm ile, dilediği kadar  namaz yani birkaç vakit namaz kılabilir. Şafii ve Maliki mezheblerinde her vakit namaz için yeniden teyemmüm alması gerekir

.İftitah tekbirini imamla almanın sevabı
 
 
 
A -
A +
Sual: Cemaatle namaz kılarken, iftitah tekbirini imamla beraber almanın sevabı, daha mı fazladır?
Cevap: İftitah tekbirini imamla beraber alanın, sonbaharda ağaçların yaprakları ne şekilde dökülürse o kişinin günahları da öylece dökülür. Bu konuda Miftâh-ul-Cennet kitabında şöyle bir hadise nakledilmektedir:
“Birgün, Resulullah efendim namaz kılarken, bir kimse sabah namazında, iftitah tekbirine yetişemedi. Bir köle azad etti. Sonra Resulullah efendimize gelip;
-Ya Resulallah! Bugün, iftitah tekbirine yetişemedim, bir köle azad ettim. Acaba iftitah tekbirinin sevabına kavuşabildim mi? diye arzetti.  Resulullah efendimiz, hazret-i Ebu Bekre;
-Sen ne dersin bu iftitah tekbirinin hakkında? diye sordu. Hazret-i Ebu Bekir;
-Ya Resulallah! Kırk deveye malik olsam, kırkının da yükü cevahir olsa, cümlesini fakirlere tasadduk etsem, yine imam ile beraber alınan iftitah tekbirinin sevabına kavuşamam dedi. Ondan sonra;
-Ya Ömer! Sen ne dersin bu iftitah tekbirinin hakkında? buyurunca, hazret-i Ömer;
-Ya Resulallah! Mekke ve Medîne arası dolu devem olsa ve yükleri de cevahir olsa, cümlesini fakirlere dağıtsam, yine imam ile beraber alınan iftitah tekbirinin sevabına kavuşamam dedi. Ondan sonra;
-Yâ Osman sen ne dersin bu iftitah tekbiri hakkında? buyurunca, hazret-i Osman;
-Ya Resulallah! Gece iki rekat namaz kılsam, her birinde Kur’ân-ı kerimi hatim eylesem, yine imam ile beraber alınan iftitah tekbirinin sevabına kavuşamam dedi. Ondan sonra;
-Ya Ali! Sen ne dersin bu iftitah tekbiri hakkında? buyurunca hazret-i Ali;
-Ya Resulallah! Doğru ile batı arasındaki kafirler, müslümanları yok etmek için saldırsalar, Rabbim bana kuvvet verse, bunlarla cihad edip, cümlesini haklasam, yine imam ile alınan iftitah tekbirinin sevabına kavuşamam dedi. Sonra Resulullah efendimiz;
(Ey ümmet ve Eshabım! Yedi kat yerler ve yedi kat gökler kağıt olsa, denizler mürekkeb olsa, bütün ağaçlar kalem olsa, cümle melekler katip olsalar ve kıyamete kadar yazsalar, yine imam ile alınan iftitah tekbirinin sevabını yazamazlar) buyurdu.”
Sual: Cemaat, ne zamana kadar iftitah tekbirini alırsa, imamla birlikte almış olur?
Cevap: İmam Fatiha suresini bitirmeden iftitah tekbirini alan, imamla birlikte almış olur.

.
İmam yapmazsa, cemaat yapar
 
 
 
A -
A +
İmam, dört rekatlik bir namazda beşinci rekate kalkarsa, cemaat kalkmaz.
 
Sual:  Cemaatle namaz kılarken, namazda imamın yapmadıklarını cemaatin yaptığı veya imamın yapıp cemaatin yapmadığı yerler var mıdır?
Cevap: Konu ile alakalı olarak Mevkûfât'ta deniyor ki:
Dört şeyi imam yaparsa, cemaat yapmaz: 1-İmam ikiden çok secde yaparsa, cemaat yapmaz. 2-İmam bayram tekbirini, bir rekatte üçten çok söylerse, cemaat söylemez. 3-İmam cenaze namazında, dörtten çok tekbir söylerse, cemaat söylemez.  4-İmam, dört rekatlik bir namazda beşinci rekate kalkarsa, cemaat kalkmaz. Beraber selam verirler.
On şeyi imam yapmazsa, cemaat yapar. Bunlar: 1-İftitah tekbirinde el kaldırmak. 2-Sübhaneke okumak. İki imam, cemaat de okumaz dedi. 3-Rüküya eğilirken tekbir getirmek. 4-Rüküda tesbih okumak. 5-Secdelere yatıp kalkarken tekbir söylemek. 6-Secdelerde tesbih okumak. 7-İmam semiallahü demezse, cemaat rabbenalekelhamd der. 8-Ettehıyyatüyü sonuna kadar okumak. 9-Namaz sonunda selam vermek. 10-Kurban Bayramı'nda, yirmi üç farzdan sonra, selam verir vermez, tekbir okumaktır.”
               ***
Sual: Allahü teâlânın zatına ait, sadece O'na mahsus olan sıfatları var mıdır, varsa nelerdir?
Cevap: Allahü teâlânın Sıfât-ı zâtiyyesi, zâti sıfatları altıdır. Bunlar: Vücud, Kıdem, Bekâ, Vahdâniyyet, Muhâlefet-ün lil-havâdis ve Kıyâm-ü bi-nefsihîdir. Vücûd, kendiliğinden var olmak demektir. Kıdem, varlığının öncesi, başlangıcı olmamaktır. Bekâ, varlığı sonsuz olmaktır, hiç yok olmamaktır. Vahdâniyyet, hiçbir bakımdan şeriki, ortağı, nazîri, benzeri olmamaktır. Muhâlefet-ün lil-havâdis, hiçbir şeyinde, hiçbir mahluka, hiçbir bakımdan benzemez demektir. Kıyâm-ü bi-nefsihî, varlığı kendindendir, hep var olması için, hiçbir şeye muhtaç değildir, demektir.
Bu altı sıfatın hiçbiri, yaratılanların hiçbirinde yoktur. Bunların, mahluklara hiçbir surette bağlantıları da yoktur. Bazı âlimler, Vahdâniyyet ve Muhâlefet-ün lil-havâdisin aynı olduklarını söyleyerek, sıfât-ı zâtiyye beştir demişlerdir.
               ***
Sual: Hadis ile hadis-i kudsi aynı mıdır, eğer farklı ise aralarında ne gibi bir fark vardır?
Cevap: Muhammed aleyhisselamın, manası da, telaffuzu da kendisine ait olan sözlerine Hadis-i şerif denir. Bunlardan, manası Allahü teâlâ tarafından, kelimeleri Muhammed aleyhisselam tarafından olan hadis-i şeriflere Hadîs-i kudsî denir.

.Rüyada kendini âlim olarak görmek
 
 
 
A -
A +
"Büyüklerimiz rüyalara ehemmiyet vermemiş, talebenin rüyasını tabir etmeye lüzum görmemişlerdir."
 
 
Sual: Bazı kimseler, rüyada kendilerini büyük bir hükümdar veya yüksek mevki sahibi, yahut büyük bir din âlimi olmuş olarak görmektedir. Böyle rüyalar doğru mudur, yoksa aslı, esası yok mudur?
Cevap: Böyle bir suali, İslam âlimlerinin büyüklerinden olan İmâm-ı Rabbânî hazretlerine sorduklarında, cevabında buyuruyor ki:
“Böyle rüyalar boş ve esassız değildir. Bu rüyayı gören kimsede, mevki sahibi olmak, âlim olmak hâli ve kabiliyeti var demektir. Fakat, kuvveti az olup, âlem-i şehâdette yani uyanıkken hasıl olacak kadar değildir. Eğer, bu hâl, zamanla kuvvetlenirse, Allahü teâlânın lütfu ile, âlem-i şehâdette de hasıl olur. Eğer âlem-i şehâdette hasıl olacak kadar kuvvetlenmezse âlem-i misâlde yani rüyada görünmekle kalır. Kuvveti miktarınca, orada görünür. Tasavvuf yolunun saliklerinin rüyaları da böyledir. Kendilerini yüksek makamlarda, Velilerin mertebelerinde görürler. Bu hâl, âlem-i şehâdette nasib olursa, pek büyük nimettir. Yok eğer, âlem-i misâlde, rüyada görünmekle kalırsa, hiç kıymeti yoktur. Çöpçüler, hamallar, rüyada, kendilerini hâkim, paşa görür. Hâlbuki, uyanık iken, ellerine bir şey geçmez. Rüyaları üzülmekten, pişmanlıktan başka bir şeye yaramaz. O hâlde, rüyalara güvenmemeli, uyanık iken ele geçene sevinmelidir.
Bunun içindir ki, büyüklerimiz rüyalara ehemmiyet vermemiş, talebenin rüyasını tabir etmeye lüzum görmemişlerdir. Uyanık iken ele geçene kıymet vermişlerdi. Bundan dolayı, devamlı görünenlere ehemmiyet vermişler, hiç kaybolmayan huzuru, kazanç bilmişlerdi. Allahü teâlâdan başka her şeyi unutmak, hiçbir şeyi hatırlamamak, bunlar için daimi idi. Başlangıcında nihayette ele geçecekler derc edilmiş olanlara, bu kemaller zor ve uzak değildir.”
           ***
Sual: Zekât verirken, niyet etmeyi unutan bir kimse, sonra hatırlasa ve niyet etse, verdiği zekât kabul olur mu?
Cevap: Bir kimse, zekâtı ayırırken ve fakire verirken niyet etmeyip, verdikten çok sonra niyet ederse, mal, fakirde bulunduğu müddetçe, caiz olur. Vekiline verirken niyet etmesi yetişir. Vekilinin fakire verirken, ayrıca niyet etmesi lazım değildir. Zengin, zekâtının bedelini vekiline verirken sadaka, hediye dese, vekili fakire bu niyetle vermeden önce, zengin zekât için niyet etse caiz olur.

.
Mevki, makam sahibi olma arzusu
 
 
 
A -
A +
Mevki sahibi olmayı istemenin sebeplerinden birisi de, nefsini eğlendirmektir.
 
Sual: Mevki, makam sahibi olmanın iyi ve kötü tarafları var mıdır?
Cevap: Mevki, makam ve şöhret sahibi olmak arzusu, insanlarda üç şeyden hasıl olur:
Birinci sebep, nefsin arzularına kavuşmaktır. Nefis, arzularının, haram yollardan elde edilmesini ister.
İkincisi, kendinin ve başkalarının haklarını zalimlerden kurtarmak ve müstehab olan mesela, sadaka vermek, hayrat, hasenat yapmak yahut mubah olan işler yapmak mesela, iyi yemek, iyi giyinmek, iyi evlerde oturmak ve çoluk çocuk sahibi olup, rahat, mesut yaşamak veya ibadetlerine mâni olacak şeylerden kurtulmak, İslam dinine ve Müslümanlara hizmet için mevki sahibi olmak istenir. Bu niyet ile mevkiye kavuşurken, riya, hakkı batıl ile karıştırmak gibi, İslamiyetin yasak ettiği şeyleri yapmazsa, vacipleri, sünnetleri terk etmezse, bunun mevki sahibi olması caizdir, hatta müstehabdır. Çünkü, caiz ve lazım olan şeylere kavuşturucu sebepleri yapmak da, caiz ve lazım olur. Allahü teâlâ, Kur’ân-ı kerimde, iyi insanların nasıl olacağını bildirirken, bunların (Müslümanlara imam olmak istediklerini) de bildirmektedir. Süleyman aleyhisselam;
“Ya Rabbi! Benden sonra kimseye nasip etmeyeceğin bir mülkü bana ihsan eyle!” diyerek melik ve emir olmak istemiştir. Hadis-i şeriflerde;
(Hak ve adalet üzere bir gün hâkimlik yapmayı, bir sene devamlı gaza etmekten daha çok severim.)
(Bir saat adalet ile idarecilik yapmak, altmış sene nafile ibadet yapmaktan daha iyidir) buyuruldu.
Riya ve hakkı batıl ile karıştırarak mevki sahibi olmak caiz değildir. İyi niyet ile olsa da, caiz değildir.
Mevki sahibi olmayı istemenin sebeplerinden üçüncüsü, nefsini eğlendirmektir. Nefsi, maldan olduğu gibi, mevkiden de lezzet almaktadır. Arada İslamiyete uymayan işler bulunmazsa, nefsi lezzet aldığı şeye kavuşturmak haram olmaz ise de, takvanın, himmetin az olduğunu gösterir. Helal ile haram karışık olan şeyi yapmamak lazımdır. Mevki sahibi olmanın bu üçüncü sebebi, haram değil ise de, iyi olmadığı için, ilacını bilmek ve yapmak lazımdır. Önce mevkinin, makamın geçici olduğunu ve zararlarını, tehlikelerini düşünmelidir. Söhretten ve hürmet toplayarak kibirli olmaktan kurtulmak için, İslamiyette mubah, caiz olup, halkın beğenmediği işleri yapmalıdır.

.
Herkes, çalışmasının karşılığını alır
 
 
 
A -
A +
"Senin Rabbinin nimetlerinin yetişmediği kimse yoktur."
 
 
Sual: Allahü teâlâ, inansın, inanmasın dünyada çalışan herkese, çalışmasının karşılığını muhakkak verir mi?
Cevap: Allahü teâlânın rahmeti, şefkati dünyada müminlere ve kâfirlere, herkese birlikte yetiştiği ve herkesin çalışmasına ve iyiliklerine dünyada karşılığını verdiği hâlde, ahirette kâfirlere merhametin zerresi bile olmayacaktır. Nitekim Hûd suresinin 15. âyetinde meâlen;
(Görüşleri kısa, akılları eksik olanlar, ahireti düşünmeyip her iyiliği, şöhret, mevki ve hürmet gibi dünya rahatlıklarını ve lezzetlerini kazanmak için yapıyor. Bu yaptıklarının karşılıklarını dünyada kendilerine tamamen verir, umduklarından birini esirgemeyiz. Bunların ahiretteki kazançları, yalnız Cehennem ateşidir. Çünkü, iyiliklerinin karşılıklarını almışlardır. Alacakları yalnız, bozuk niyetlerinin karşılığı olan, Cehennem ateşi kalmıştır. Hırs ve şehvetleri için, gösteriş için yaptıkları iyilikleri ahirette kendilerine yaramayacak, bunları Cehennemden kurtaramıyacaktır) buyuruldu.
İsrâ suresinin 18. âyetinde de meâlen;
(Görüşleri ve akılları, bu dünya çerçevesine sıkışmış olanlar, ahireti bırakarak dünyanın çabuk geçici zevklerinin arkasında koşuyor. Gece gündüz düşündükleri ve sıkıntılara katlanarak özledikleri bu nimetlerden, dilediğimizi, istediklerimize kolaylıkla ve bol bol veririz. Fakat, bunlara böylece iyilik etmiyoruz. Cehennem azabını hazırlıyoruz. Bunlar ahirette rahmetten uzaklaştırılıp, kötü bir hâlde, Cehenneme sürükleneceklerdir. Her biri çabuk biten ve arkasından sıkıntılar ve felaketler bırakan bu dünya lezzetlerine bağlanmayıp da, vadettiğim sonsuz ve hakiki ve hiç değişmeyen ahiret nimetlerini isteyerek, gösterdiğim ve beğendiğim iyilikleri yapanlara gelince, bunlar, Kur’ân-ı kerimde bildirdiğim yolda yürüdükleri için, bütün iyiliklerini beğeniriz. Dünyada, hem dünyanın âşıklarına, hem de sözlerime inanıp emirlerimi yapanlara istediklerini veririz. Kimseyi umduğundan mahrum bırakmayız. Nimetlerimizi hepsine serperiz. Senin Rabbinin nimetlerinin yetişmediği kimse yoktur) buyuruldu.
           ***
Sual: Hiçbir sebep yokken müekket sünnetleri yerine getirmemek, terk etmek de günah olur mu?
Cevap: Müekked sünneti, özürsüz olarak devamlı terk etmek mekruh olur, küçük günah olur.

.
Nefis yaratılmasaydı...
 
 
 
A -
A +
Nefis, insanların cihad sevabına kavuşmalarına, meleklerden üstün olmalarına sebep olmaktadır.
 
Sual: Kötülüklerin kaynağı olan nefis yaratılmasaydı daha iyi olmaz mı idi?
Cevap: Bu dünyada, her şeyde, Allahü teâlânın hem rahmet, hem de gadab sıfatı tecelli etmektedir. Su, insanların, hayvanların ve bitkilerin yaşamaları, temizlik, yemek, ilaç yapmak için lazım olduğu gibi, denizde binlerce insan boğulmakta, sel suları evleri yıkmaktadır. Ateş, ekmek, yemek pişirmek, kışın ısınmak için lazım olduğu gibi, içine düşeni yakmaktadır. Elektrik, çok işimize yaradığı hâlde, yangına sebep olmakta, insana çarpınca öldürmektedir. Her ilaç, bir derde deva olduğu hâlde, fazlası zararlı olmaktadır. Her şey de böyledir.
Nefis de bunlar gibidir. Hem faydalı, hem zararlı tarafları vardır. Nefsin yaratılması, insanların yaşaması, üremesi ve dünya için çalışmaları ve ahiret için cihad sevabı kazanmaları içindir. Allahü teâlâ, nefsi böyle nice faydaları için yarattı.
Allahü teâlâ bütün insanlara merhamet ederek, acıyarak, nefse hâkim olup, zararlı arzularını önlemeleri için, akıl da yarattı. Akıl, insan dimağı vasıtası ile, his uzuvlarından, şeytandan ve nefisten kalbe gelen arzuları inceleyerek, iyilerini kötülerinden ayıran bir kuvvettir.
Allahü teâlâ, ayrıca Peygamberler göndererek, hangi şeylerin faydalı, hangi şeylerin zararlı olduklarını ve nefsin bütün arzularının kötü olduğunu bildirdi.
Akıl, nefsin isteklerini, Peygamberlerin iyi dedikleri şeylerden ayırıp, kalbe bildirir, kalb de, aklın bildirdiğini tercih ederse, nefsin arzularını yapmayı irade etmez. Kalb, İslamiyetin iyi dediklerini, irade eder ve yaptırırsa, insan saadete kavuşur. Kalbin, iyiden, kötüden birini tercihine ve irade etmesine kesb denir. İnsanın hareket organları, beynine, beyin de kalbine tabidir.
Kalb, dimağ vasıtası ile his organlarından ve ruh vasıtası ile tarafı ilâhiden ve akıldan, melekten, hafızadan, nefisten ve şeytandan gelen tesirlerin toplandığı bir merkezdir. Kalb, akla uyunca, nefsin yaratılmış olması, insanların sonsuz nimetlere kavuşmalarına mâni olmaz. Kalbin nefse aldanmaması, ona uymaması, nefis ile Cihad-ı ekber olur. Allahü teâlâ, cihâd edenlere, Cennette yüksek dereceler vereceğini bildiriyor. Nefis, insanların cihad sevabına kavuşmalarına, meleklerden üstün olmalarına sebep olmaktadır.

.Günah işleyenle inkâr eden farklıdır
 
 
 
A -
A +
İslamiyetin haram ettiği şeylerden kaçınmak, her Müslüman için lazımdır.
 
 
Sual: Bir kimse, haramlara önem vermese, inkâr etse, bir başkası da haramın haram olduğuna inansa fakat nefsine uyarak günah işlese, bu ikisinin durumu aynı olur mu?
Cevap: İslamiyetin haram ettiği şeylerden kaçınmak, her Müslüman için lazımdır. Haram edilen şeylerin haram olmasına ehemmiyet vermeyen ve kaçınmaya lüzum görmeyen, yani Allahü teâlânın yasak etmesine aldırış etmeyen veya bunları beğenen, ne güzel diyenin imanı gider, kâfir olur. Bunlar Cehennemde, sonsuz kalacaktır. Allahü teâlânın haram etmesine ehemmiyet verip, kabul edip de, nefsine mağlup olarak, aldanarak, bunları yapan ve sonra akıllarını toparlayıp pişman olanlar kâfir olmaz ve imanlarını kaybetmezler. Böyle kimselere fasık ve günahkâr denir. Bunlar, günahları sebebiyle, Cehenneme girip cezalarını çekerse de, Cehennemde sonsuz kalmayacaklar, çıkıp Cennete kavuşacaklardır.
             ***
Sual: Toprak mahsulünün zekâtı olan uşru verirken ilaç, gübre gibi yapılan masrafları düşmek gerekir mi?
Cevap: Verilecek uşur, ister onda bir, ister yirmide bir olsun, hayvan, tohum, alet, gübre, ilaç ve işçi masraflarını düşmeden evvel, tarladan çıkan mahsulün uşrunu vermek lazımdır. Bir sâ'dan az mahsulün uşru verilmez. Toprağın sahibi çocuk, deli, köle olsa da, yine uşru verilir.
             ***
Sual: Bazı kimselere, İslamiyetin emirlerini yapmanın ve yasak ettiklerinden sakınmanın zor gelmesinin sebebi ne olabilir?
Cevap: Haram işlememek ve bütün İslamiyetin bildiridiği hükümleri yerine getirmek, çok kolaydır. Bunları yerine getirmek, kalbi bozuk olanlara güç gelir. Birçok işler vardır ki, sağlam insanlara kolaydır. Hastalara ise güçtür. Kalbin bozuk olması demek, İslamiyete tam inanmaması demektir. Bu gibi insanlar, inandım dese de, hakiki tasdik değildir. Laf ile tasdiktir. Kalbde hakiki tasdikin, doğru imanın bulunmasına alamet, din-i islam yolunda yürümekte kolaylık duymaktır.
             ***
Sual: Zengin bir kimse, niyet etmeden, fakirlere çokça mal, para verse, dağıtsa, bu dağıtılanlar zekât yerine geçer mi?
Cevap: Bir kimse, zekât niyeti ile kırkta bir ayırmadan veya verirken niyet etmeden, fakirlere milyonlarla lira dağıtsa, zekât vermiş olmaz. Çünkü zekâtı ayırırken veya kendi vekiline yahut fakire, fakirin vekiline verirken niyet etmesi farzdır.

.Hiç kimseyi hafife almamalıdır
 
 
 
A -
A +
“Fasıklara ve facirlere yani günah işleyenlere karşı da kibirli olmamalıdır."
 
 
Sual: Bir Müslümanın, çocukları, günah işleyenleri, henüz iman etmemiş olanları, hafife alması, onlara tepeden bakması uygun mudur?
Cevap: Konu ile alakalı olarak Süleyman bin Cezâ hazretleri Eyyühel Veled kitabında buyuruyor ki:
“Küçüklere, fasıklara ve facirlere yani günah işleyenlere karşı da kibirli olmamalıdır. Yalnız, tekebbür sahibine karşı tekebbür etmek lazımdır. Bir çocuk gördüğün zaman, bunun günahı yoktur, benim günahım vardır dolayısı ile bu çocuk benden daha faziletlidir. Bir yaşlı Müslüman gördüğün zaman, bu benden daha fazla ibadet eylemiştir, dolayısı ile benden daha faziletlidir. Bir İslam âlimi görünce, ben cahilim, bu benden ziyade âlimdir, öyle ise, benden daha faziletlidir. Bir cahil görünce, bu bilmeden günah işler fakat ben bilerek işlerim, öyle ise, bu benden efdaldir. Bir kâfir görsen, olur ki, iman edip dünyadan iman ile gider, benim imanla gidip gitmeyeceğim ise, belli değildir, o hâlde, benden daha faziletlidir diye düşünmelisin! Müslümanlara karşı kibir yapmazsan, Hak teâlâ indinde yüksek derecelere vasıl olursun.”
             ***
Sual: Gösteriş için araba, koklamak için çiçek, okumak için kitap kiraya verilebilir mi?
Cevap: Bu konuda Dürr-ül-muhtâr ve Redd-ül-muhtârda deniyor ki:
“Bir mal, dinen ve aklen nerede kullanılabilirse, o maksatla kullanmak için kiraya verilir. Kumaşı, ev ve mutfak eşyasını, süs, gösteriş olarak bulundurmak için; evi, oturmayıp, altını, gümüşü ve otomobili kullanmayıp, başkalarına gösteriş yapmak için kira ile almak fasit olur. Ücret vermesi lazım gelmez. Çünkü bu mallar, icab eden, gerekli yerlerde kullanmak için kiraya verilmemiştir. Bunlar yersiz kullanılsa bile, kira vermek lazım olmaz. Koklamak için çiçeği ve okumak için kitabı kiraya vermek caiz değildir. Ücreti ve zamanı söylenerek ariyet vermekle de kiraya verilmiş olur. Fakat ücreti söylemeden kiraya vermek ariyet olmaz, fasit icare olur.”
             ***
Sual: İlmihal kitaplarında, abdest ve gusül alırken, delk ve muvalattan bahsediliyor, bunlar ne demektir?
Cevap: Delk, abdest ve gusül alırken yıkanan yerleri ovmaktır. Muvalat ise, abdest ve gusül alırken ara vermemek, yıkanan yerleri peş peşe yıkamaktır. Delk ve muvalat, Hanefi ve Şafii mezhebinde sünnet, Maliki mezhebinde ise farzdır.

.
Sütü için ineği kiralamak
 
 
 
A -
A +
Sütü için hayvanı, meyvesi için ağacı, yünü için hayvanı kiraya vermek caiz değildir.
 
Sual: Sütü için ineği veya koyunu, keçiyi, meyvesi için ağacı kiralamanın, dinimiz açısından bir mahzuru var mıdır?
Cevap: Dürr-ül-muhtâr ve Redd-ül-muhtârda deniyor ki:
“Kira süresi içinde bozulup telef olan veya kullanırken helak olan şeyleri kiraya vermek caiz değildir. Mesela para kiraya verilmez. Çünkü kullanırken elden gider. Sütü için hayvanı, meyvesi için ağacı veya asmayı, koyun otlatmak için tarlayı, yünü için hayvanı kiraya vermek caiz değildir, fasittir.”
            ***
Sual: Beş vakit namazını kılan bir kimsenin, sadece cuma namazlarına gidenleri ölçü alarak, ben onlara göre daha iyiyim demesi dinen uygun olur mu?
Cevap: Peygamber efendimiz, konu ile alakalı bir hadis-i şeriflerinde buyuruyorlar ki:
(O kimseye bakma ki, dinde senden aşağıdır, zira kendini beğenip, helak olursun. Dinde senden yukarısına bak ki, senden hayırlıdır. Malı çok olana bakma ki, Allahın kısmetine gadab edersin. Şu kimseye bak ki, yiyeceğini zahmet çekerek alın teri ile hazırlar, o zaman da, Hak teâlânın sana verdiği nimete şükredersin.)
            ***
Sual: Bir topluluğa selam verince, o toplulukta bulunan herkesin ayrı ayrı selamı alması mı gerekir?
Cevap: Çok kimseye selam verildiği zaman, bir kişi, hatta bir çocuk cevap verince, ötekiler vermese de olur.
            ***
Sual: Dinimiz, yaratılan her canlıya karşı merhametli olmamızı mı emretmektedir?
Cevap: Mahlukatın yani yaratılanların hepsine merhamet etmeli, acımalıdır. Zira Peygamber efendimiz buyurdu ki:
(Yeryüzündeki mevcudata merhamet eyleyin ki, göklerdeki mahlukat size merhamet eylesin. Sıddıkların nişanı odur ki, sadaka verirken gizli verir, bir belaya uğradığı zaman, bağırıp çağırmaz, kimseye şikâyet eylemez ve o belayı herkesten gizler ve bir günah işlediği zaman ardından hemen sadaka verir ki, günahına keffaret olsun.)
            ***
Sual: Dinimizde, hasta olanlardan her birini ayrı ayrı ziyaret etmek şart mıdır, bu ziyaret etmenin dinen hükmü nedir?
Cevap: Bakıcısı, hizmet edeni bulunan hastayı ziyaret etmek sünnettir. Hastanın kimsesi yok ise, yoklamanın, ziyaret etmenin vacip olduğu Mişkât haşiyesinde yazılıdır.
            ***
Sual: Fakir olan küçük çocuğa  zekât verilebilir mi?
Cevap: Küçük çocuk akllı yani parayı başka şeyden ayırabiliyor ve aldatılarak elinden alınamıyorsa, buna zekât verilir.

.Zekât, niyet edilmeden verilirse
 
 
 
A -
A +
Her ibadete mahsus olan farzların yerine getirilmesi şarttır. 
 
Sual: Zengin bir kimse, niyet etmeden, fakirlere para, mal dağıtsa, bu verdiği para ve mallar zekât yerine geçer mi?
Cevap: Her ibadete mahsus olan farzların yerine getirilmesi şarttır. Zekâtın da farzı yerine getirilmezse, zekât verilmiş olmaz. Zekâtın farzı birdir, bu da, niyet etmektir. Niyet kalp ile olur. Malın zekâtını ayırırken veya Müslüman fakire verirken; “Allah rızası için, zekât vereceğim” diye niyet edip de fakire veya zekâtını fakirlere vermek için vekil ettiği kimseye verirken hediye veriyorum dese, caiz olur, söze bakılmaz. Zekât ve sadaka diye birlikte niyet ederse, İmâm-ı Ebû Yûsüf'e göre, zekât olur. İmâm-ı Muhammed'e göre, sadaka olur, zekâtını vermemiş olur.
             ***
Sual: Zekâtını vermeden ölen bir kimsenin verilmeyen bu zekât borçlarını, mirasçıları ödeyecek midir?
Cevap: Vasiyet etmemiş meyyitin, bıraktığı maldan zekât borcu verilmez. Çünkü niyet etmesi lazım idi. Vârisleri, kendi mallarından ödeyebilirler. Bu takdirde, zekâtın iskatı yapılmış olur.
             ***
Sual: Evde bulunan, birikim için saklanan altın ve gümüşlerin de zekâtı olur mu?
Cevap: Altın ve gümüş eşya ve kâğıt paralar, her ne suretle ele geçerse geçsin, bunlar zekât malı olur ve zekât hesabına katılırlar.
             ***
Sual: Bir Müslüman, gayrimüslim olan bir fakire de zekât verebilir mi?
Cevap: Gayrimüslim vatandaşa zekât verilmez. Çünkü zekât Müslümana verilir. Sadaka, hediye vermek ise caizdir.
             ***
Sual: Zengin olup alacaklarını alamayan ve sıkıntıya düşen bir kimse, bu durumda iken zekât alabilir mi?
Cevap: Alacaklarını ve malını eline geçiremeyen, elindeki bononun ödeme zamanı gelmeyen zengin kimse, faizsiz ödünç veren kimse bulamazsa, ihtiyacı kadar, zekât alabilir. Malı eline geçtiği zaman, almış olduğu zekâtı da, fakirlere dağıtmaz.
             ***
Sual: Hacca gitmek niyeti ile biriktirilen paranın da zekâtını vermek gerekir mi?
Cevap: Zekâtı, nisaba malik olduktan bir hicri sene sonra, vermek farz olur. Zekât vermek farz olduğu bu zaman, herkes için başkadır. Bu zaman, hac zamanından evvel ise, malın, paranın hepsi için zekat verilip, geri kalan para ile hacca gidilir. Zekât vermek zamanı, hac zamanına rastlarsa veya hac zamanından sonra ise, önce hacca gidilir. Hacdan sonra, elde kalan mevcut paranın zekâtı verilir.

.İbadetleri, neşeli olarak yapmalıdır
 
 
 
A -
A +
Yorgunluk ve usanç hasıl olduğu zaman ibadet tehir edilir, terk edilmez.
 
Sual: Din kitaplarında, ibadetleri gücünüz yettiği kadar ve neşeli olarak yapınız deniyor. Bundan maksat nedir, neşeli olmayan kimsenin, ibadetleri terk mi etmesi gerekir?
Cevap: Hadis-i şerifte; (İbadetleri takat getireceğiniz kadar yapınız. Neşe ile yapılan ibadetin kıymeti çok olur) buyuruldu. Beden istirahat edince, ibadetler zevk ile yapılır. Beden ve zihin yorgun iken yapılan işten usanç hasıl olur. Yorgunluğu gidermek için, ara sıra mubah olan şeylerle, bedene neşe getirmelidir. İmâm-ı Gazâlî hazretleri buyuruyor ki:
“Çok ibadet yapınca, beden yorulur, hareket etmek istemez. Bu zaman uyumakla veya salihlerin hayat hikâyelerini okumakla yahut mubah olan eğlencelerle bedeni neşelendirmeli. Böyle yapmak, usanarak ibadet yapmaktan efdaldir.”
İbadet yapmaktan maksat, hem nefisle cihad ederek, nefsi terbiye etmek, hem de, kalbe ferahlık getirmek, kalbi Allahü teâlâya bağlamak içindir. (Namaz, insanı kötü ve çirkin işler yapmaktan korur) buyuruldu. Severek, neşe ile kılınan namaz böyle olur. Bu neşeyi hasıl etmek için, nefsin mubahlardaki arzularını, ihtiyaç olduğu kadar, yerine getirmek lazım olur. Böyle yapmak, İslamiyete uymak olur. İbadetlere sebep olan mubahlar da ibadet olur. (Âlimin uykusu, cahilin ibadetinden hayırlıdır) hadis-i şerifi, bunun şahididir. Uyuklayarak, teravih namazı kılmak mekruhtur. Uykulu hâl gidince, neşe ile kılmalıdır. Uyuklayarak kılınan namazda gevşeklik ve gaflet hasıl olur.
Ancak bunları yanlış anlamamalıdır. Yorgunluk ve usanç hasıl olduğu zaman ibadet tehir edilir, terk edilmez. Farzları özürsüz terk etmek büyük günahtır. Kaza etmek farz olur. Vacipleri de kaza etmek vacip olur. Sünnetleri terk eden, bunların sevabından mahrum kalır. Özürsüz terk etmeyi âdet ederse, bu sünnetlere mahsus olan şefaatten mahrum kalır.
Yorgun, hâlsiz, neşesiz olmak, farzları vaktinden sonraya bırakmak için özür olmaz. Vaktinden sonraya bırakmak günahından ve azabından insan kurtulamaz. Farzlara ve haramlara ehemmiyet vermemenin küfür olduğu, imanı giderdiği, akait kitaplarında bildirilmiştir. Bu sebeple, Ehl-i sünnet âlimlerinin yazdıkları fıkıh ve ilmihal kitaplarını okuyup, imanı, farzları, haramları iyi öğrenmeli ve yakınlarına da öğretmelidir.

.
Alacağı maaşın zekâtı olur mu?
 
 
 
A -
A +
Maaş, ücret ele geçmeden önce, bunlar nisab, zekât hesabına katılmaz.
 
Sual: Hak edilmiş fakat ele geçmemiş olan maaş ve ücretler, zekât hesabına katılır mı?
Cevap: İbni Âbidînde, alışveriş anlatılırken deniyor ki:
“Din adamlarının, evkaftan alacakları erzakı, teslim almadan önce satmaları caiz değildir. Çünkü bunlar, hak edilmiş ücret iseler de, hak edilen mal, kabz edilmeden, ele geçmeden önce mülk olmaz.” Bunun için memurların, işçilerin alacakları maaş ve ücretler, ellerine geçmeden önce mülkleri olmaz. Maaş, ücret ele geçmeden önce, bunlar nisab, zekât hesabına katılmaz, yani zekâtları verilmez. Memur ve işçilerden kesilen yardım sandığı, sigorta paraları ve tasarruf bonoları zekât hesabına katılmaz. Senelerce sonra birikmiş olarak ele alınınca, yalnız alınan para, o senenin zekât nisabının hesabına katılır. Satış karşılığı alınan bonolar, böyle değildir. Bunlar ve hisse ve tahvil senetleri, her sene zekât hesabına katılır.
           ***
Sual: Bir şirkete ortak olan, kendi hissesine düşenin mi zekâtını verir?
Cevap: Bir ticaret şirketine ortak olanın, hissesi nisab miktarı ise, kendi hissesinin zekâtını hesap ederek vermesi lazımdır.
           ***
Sual: Hasta olan bir kimse, bir ay oruç tutmayı adasa ve vefat etse, ne yapılması gerekir?
Cevap: Hasta olan kimse, Allah için bir ay oruç tutayım dese, iyi olmadan ölse, bir şey lazım gelmez. Bir gün bile iyi olup tutmaz ise, hepsi için iskat yapılmasını vasiyet eder.
           ***
Sual: Şafii mezhebindekiler, zekât verirken Hanefi mezhebine uyarak vermektedirler. Bunun sebebi nedir?
Cevap: Şafii mezhebine göre, zekât vermek için, zekâtın, Tövbe suresi, altmışıncı âyetinde bildirilen sekiz sınıf insanın her sınıfına verilmesi lazımdır. Bunlardan, gönlünü alması lazım gelen kâfir sınıfı, zekât toplayan memur sınıfı ve kölelikten kurtarılacak borçlu sınıfı bugün yoktur. Bunları bulup zekât vermek imkânsız olmuştur. Bunun için, Şafii âlimleri, hanefi mezhebine göre zekât verilmesine fetva vermiştir. Hanefi mezhebinde, bu sınıflardan birine vermekle, zekât verilmiş olmaktadır.
           ***
Sual: Din bilgileri için, fıkıh mı, tefsir kitabı mı okumalıdır?
Cevap: Fıkıh kitapları varken, din bilgilerini tefsirlerden öğrenmeye kalkışmak, nafile ibadet olur. Farz-ı ayın olan fıkıh kitaplarını okumayı bırakıp, nafile olan tefsir okumak, caiz değildir.

.
Emredilenleri yapmak kıymetlidir
 
 
 
A -
A +
Zamanımızın Müslümanları, farzları nafilelere sarılıyor, farzları ehemmiyetsiz görüyorlar.
 
Sual: Müslümanlardan bazısı, kazaya kalan namaz, oruç, zekât borçları varken, nafile namaz kılmakla, oruç tutmakla ve sadaka vermekle meşgul oluyor. Böyle yapmak, dinimiz açısından uygun mudur?
Cevap: Konu ile alakalı olarak İmâm-ı Rabbânî hazretleri, Mektûbât kitabında buyuruyor ki:
“Her şeyden önce, Ehl-i sünnet âlimlerinin bildirdiği, kitaplarında yazdığı itikadı öğrenmek ve imanını buna göre düzeltmek lazımdır. Ondan sonra, fıkıh ahkamını öğrenmeli, farzları yapmaya sarılmalı, helale, harama dikkat etmelidir. Farzların yanında, nafile ibadetlerin, hiç kıymeti yoktur. Zamanımızın Müslümanları, farzları bırakıp nafilelere sarılıyor, nafile ibadetleri yapmaya ehemmiyet verip, farzları mesela beş vakit namaz kılmayı, ramazan ayında oruç tutmayı, zekât, uşur vermeyi, borç ödemeyi, helali, haramları öğrenmeyi hafîf ve ehemmiyetsiz görüyorlar.
Olur olmaz yerlere birçok para sarf ediyorlar da, bir kuruş zekâtı bir Müslümana vermeyi benimsemiyorlar. Hâlbuki, bilmiyorlar ki, bir kuruş zekâtı yerine vermek, binlerle lira sadaka vermekten, kat kat daha sevaptır. Zekât vermek, Allahü teâlânın emrini yapmaktır. Sadaka ve hayratın çoğu ise, şöhret, hürmet ve nefsin şehvetlerini kazanmak için olur. Farzlar yapılırken araya riya, gösteriş karışmaz. Nafile ibadetlerde ise, gösteriş çok olur. Bunun içindir ki, zekâtı, aşikâre, açıkça vermek lazımdır. Bu suretle insan iftiradan kurtulur. Nafile sadakayı, gizli vermelidir ki, kabul olma ihtimali fazla olur. Sözün özü şudur ki, dünyanın zararından kurtulabilmek için, İslamiyete yapışmaktan başka çare yoktur. Dünya zevklerini büsbütün bırakamıyanların, hiç olmazsa, hükmen terk etmesi, yani dünyayı terk etmiş sayılmaları lazımdır. Bunun için de, her sözü ve her işi İslamiyete uygun yapmalıdır.”
           ***
Sual: Müslüman olmadıkları hâlde, İslamiyetin bildirdiklerine uygun iş yapanlar, bu yaptıklarının karşılığını ahirette görürler mi?
Cevap: Gayr-i müslimlerin, bazı emellerine kavuşmak için, İslamiyete uygun işler yapmaları, dünyada faydalı olur, böylece rahat, mesut yaşamalarına sebep olur ise de, kıyamet gününde fayda vermez. Çünkü onlar, imanla şereflenmemiştir. İbadetlerin kabul olması, iyiliklere sevap kazanabilmek için, iman sahibi olmak lazımdır.

.
Allahü teâlâ intikam alabilir!..
 
 
 
A -
A +
Tövbe edilmeyen herhangi bir günahtan Allahü teâlâ intikam alabilir.
 
Sual: Allahü teala, işlenen günahlar sebebi ile, kullarından intikam alabilir mi ve almış mıdır?
Cevap: Tövbe edilmeyen herhangi bir günahtan Allahü teâlâ intikam alabilir. Çünkü Allahü teâlânın gadabı, günahlar içinde saklıdır. Allahü teâlâ pek kuvvetli, herkese galip ve intikam alıcıdır. Yüz bin sene ibadet eden makbul bir kulunu, bir günah için, sonsuz olarak reddedebilir ve hiçbir şeyden çekinmez. Bunu Kur’ân-ı kerim bildiriyor ve iki yüz bin sene itaat eden iblisin, şeytanın, kibredip, secde etmediği için, ebedi melun olduğunu, haber veriyor. Yeryüzünde halifesi olan, Âdem aleyhisselamın oğlunu, bir adam öldürdüğü için, ebedi tard eyledi.
Musa aleyhisselam zamanında, Bel'am bin Bâûrâ, İsm-i a'zamı biliyordu, her duası kabul olurdu. İlmi ve ibâdeti, o derecede idi ki, sözlerini yazıp istifade etmek için, iki bin kişi hokka, kalem ile yanında bulunurdu. Bu Bel'am, Allahü teâlânın bir haramına, az bir meylettiği için, imansız gitti. (Onun gibiler köpek gibidir) diye dillerde kaldı.
Karun, Musa aleyhisselamın akrabası idi. Musa aleyhisselam buna hayır dua edip ve kimya ilmi öğretip, o kadar zengin olmuştu ki, yalnız hazinelerinin anahtarlarını kırk katır taşırdı. Zekât vermediği için, bütün malı ile birlikte, yer altına sokuldu.
Salebe, sahabe arasında çok zahit ve çok ibadet ederdi. Bir kerre sözünde durmadığı için, sahabilik şerefine kavuşamadı, imansız gitti. Peygamber efendimize  onun için dua etmemesi emrolundu.
Allahü teâlâ, nice kimselerden, bir günah sebebi ile, böyle intikam almıştır. O hâlde, her müminin günah işlemekten çok korkması, bir günah işlediğinde tövbe, istiğfar etmesi, yalvarması lazımdır.
             ***
Sual: Ölenin 40., 53. günleri, ölünün kabrinin başında yemek dağıtmak, mevlit okutmak dinimizce uygun mudur?
Cevap: Ölünün ardından, kırkıncı, elli üçüncü gibi günlerde helva, çörek gibi şeyler yapmak, kabir başında  dağıtmak, mevlit okutup yemek vermek mekruhtur. Bunların çoğu, gösteriş, şöhret için yapılmaktadır. Bu bidatler yapılırken, araya nice haramlar da karışmaktadır. Bunların yapılmasını vasiyet etmek de batıldır. Kırkıncı günü beklememeli, dua, hatim, sadaka, mevlit okutmak gibi ibadetler, hemen yapılıp, sevapları meyyitin ruhuna hediye edilmelidir.

.Görmek ve tanımak ayrı şeylerdir
 
 
 
A -
A +

"Bâyezîd-i Bistâmî hazretleri, öyle kâmil, olgun bir veli idi ki, onu görenler hidayete kavuşurdu."

 
Sual: Bir evliyayı görenin doğru yolu bulacağı söyleniyor. Bu söz doğru mudur, böyle bir şey olabilir mi?
Cevap: Gaznevî imparatorluğunun kurucusu olan Sultan Mahmud-i Gaznevî, Ebül-Hasan-ı Harkânî hazretlerine;
-Bâyezîd-i Bistâmî hazretleri nasıl bir zat idi? diye sual eder. O da cevabında;
-Bâyezîd-i Bistâmî hazretleri, öyle kâmil, olgun bir veli idi ki, onu görenler hidayete kavuşurdu, Allahü teâlânın razı olduğu kimselerden olurdu buyurdu. Sultân Mahmud-i Gaznevî, bu cevabı beğenmedi ve;
-Ebu Cehil, Ebu Leheb gibi kimseler, Peygamber efendimizi nice kerre gördüler. Bunlar hidayete gelmedi de, Bâyezîd-i Bistâmî hazretlerini  görenlerin hidayete geldiklerini nasıl söylüyorsun? O, Resulullah efendimizden daha yüksek mi ki, iki cihanın efendisini, üstünlerin üstünü olan, Allahü teâlânın sevgili Peygamberini gören, küfürden, inkârdan kurtulamadı da, Bâyezîd-i Bistâmî hazretlerini görenler nasıl kurtulur? dedi. Ebül-Hasan-ı Harkânî hazretleri buyurdu ki:
-Ebu Cehil ve Ebu Leheb gibi ahmaklar, Allahü teâlânın sevgili Peygamberini görmediler. Ebu Talib'in yetimi gözü ile baktılar. Eğer, hazret-i Ebu Bekir gibi, Resulullah olarak görselerdi, eşkıyalıktan, inkârdan kurtulur, Onun gibi kemale gelirlerdi. Nitekim Kur’ân-ı kerimde mealen;
(Onların sana baktıklarını görürsün. Onlar, seni anlayamıyorlar. Üstünlüğünü göremiyorlar) olan Arâf suresinin 197. âyeti bu inceliği bildirmektedir.
Sultan Mahmud-i Gaznevî, bu cevabı çok beğendi ve din büyüklerine olan sevgisi arttı.
            ***
Sual: Seferî olan bir kimse, orucunu kazaya bırakabilir mi, bir de cuma ve bayram namazlarını kılması, kurban kesmesi gerekir mi?
Cevap: Seferî olan bir kimsenin, orucunu kazaya bırakması, mest üzerine üç gün süre ile mesh etmesi caiz olur. Cuma ve bayram namazlarını kılması ve kurban kesmesi de lazım olmaz.
            ***
Sual: Cemaatle namaz kılarken, müezzinin ayrıca yüksek sesle tekrar etmesinin bir mahzuru olur mu?
Cevap: Konu ile alakalı olarak İbni Âbidînde deniyor ki:
“İmamın sesini, ihtiyaçtan fazla yükseltmesi mekruh olduğu gibi, müezzin için de mekruhtur. İmamın sesi yetiştiği zaman, tekbirleri müezzinin de bildirmesinin mekruh olduğunu ve çirkin bidat olduğunu, dört mezheb âlimleri söz birliği ile bildirmişlerdir.”

.Nimet ne demektir?
 
 
 
A -
A +
Allahü teala, kullarına lazım olan bütün nimetleri yaratmıştır. 
 
Sual: Rabbimiz çok nimetler vermiş deniyor ve diyoruz da. Nimet deyince ne kastedilmekte, nimetten neyi anlamalıyız?
Cevap: İnsanların, sıhhatli, sağlam, rahat yaşamalarına ve ahırette sonsuz saadete kavuşmalarına sebep olan faydalı şeylere Nimet denir. Allahü teala, kullarına lazım olan bütün nimetleri yaratmıştır. Bunlardan nasıl istifade edileceğini, nasıl kullanılacağını, Peygamberleri ile gönderdiği kitaplarında bildirmiştir ki buna Din denir. Herhangi bir insan, bu kitaplara uygun yaşarsa, dünyada rahat ve huzur içinde olur. Eczanelerde yüzlerce ilaç vardır. Her ilacın kutusunda, nasıl kullanılacağının tarifi vardır. İlacı, tarif edilen şekle uygun kullanan, faydasını görür. Tarifeye uymayan kimse, ilaçtan zarar görür. Kur’ân-ı kerime uygun yaşayan da, nimetlerden fayda görür
             ***
Sual: Karada, suda yaşayan, yılan, kaplumbağa gibi benzeri hayvanların etini yemenin hükmü nedir?
Cevap: Avını köpek dişi veya pençesi ile yakalayan hayvanın etini yemek haramdır. Karada, suda yaşayan haşeratı yemek, helal değildir. Mesela, kertenkele, kaplumbağa, yılan, kurbağa, akrep, yengeç, fare, köstebek, kirpi, sincap yemek helal değildir. Avlanılan, yakalanan her balığı yemenin helal olduğu, Mâide suresinde bildirilmektedir. Su içinde kendiliğinden ölüp, karnı üst tarafta duran balık yenmez. Ağ, saçma, ilaç ve sarsıntı ile ölen her balık yenir.
             ***
Sual: Ölen hamile bir kadının, karnını yararak, çocuğu çıkarmanın dinen mahzuru olur mu?
Cevap: Konu ile alakalı olarak Eşbâhda deniyor ki:
“Çocuğun yaşayacağı ümit edildiği zaman, çocuğu anasının karnından çıkarmak için, ölmüş olan anasının karnını yarmak caiz olur. İmâm-ı a'zam Ebû Hanîfe, bu sebeple, bir kadının karnının yarılmasını emretmiş, kurtarılan çocuk, çok yaşamıştır.”
             ***
Sual: Bir şarta bağlı olarak yapılan adak, şart edilen şey olmadan önce yerine getirilebilir mi?
Cevap: Bir şarta bağlı olmayan nezri, adağı, tayin ettiği zamandan önce yapmak caizdir. Fakat, şarta bağlı olan nezri, adağı ise, istenilen şart hasıl olmadan önce yapmak sahih olmaz.
             ***
Sual: Bir şeyi sadaka olarak adayan bir kimse, adadığı şeyin değerinde başka bir şey de verebilir mi?
Cevap: Sadaka vermek için bir şey adayan kimse, aynı değerde başka şeyi veya kıymetini de verebilir.

.İş yapanlar yanında Kur’ân okumak
 
 
 
A -
A +
Kur’ân-ı kerimi dinlemek, farz-ı kifayedir ve okunmasından, nafile ibadetlerden daha sevaptır.
 
Sual: Ayakta, yatakta, yürürken ve iş yapanların yanında Kurân-ı kerim okunabilir mi?
Cevap: Konu ile alakalı olarak Halebî-yi kebîrde diyor ki:
“Yan yatarak ayakları birbirine bitiştirip, Kur’ân-ı kerîmi, içinden ezbere okumak veya yürüyerek, iş görerek, kabir başında oturup okumak caizdir. Kitap okuyan, yazan, iş yapan yanında Kur’ân-ı kerim okumaya başlamak, onlar dinlemedikleri zaman günah olur. Camide veya başka yerde, birkaç kişinin, bir zamanda, yüksek sesle Kur’ân-ı kerim okumaları tahrimen mekruhtur. Birinin okuyup, başkalarının sessizce dinlemeleri lazımdır. İşi olanların dinlemesi farz olmaz. Kur’ân-ı kerimi dinlemek, farz-ı kifayedir ve okunmasından, nafile ibadetlerden daha sevaptır. Kadın, Kur’ân-ı kerimi kadından öğrenmelidir. Yabancı erkeklerden, âmâdan bile öğrenmemelidir.”
Kur’ân-ı kerimi öğrendikten sonra, unutmanın günah olduğu, Berîka ve Hadîkada yazılıdır. Hulâsa-tül-fetâvâda diyor ki:
“İş görürken ve yürürken, kalbi ile düşünerek, Kur’ân-ı kerim okumak caizdir.”
              ***
Sual: Nasıl kesildiğini bilmediğimiz kasapta satılan etleri alıp yemenin mahzuru olur mu?
Cevap: Müslüman kasaptan alınan bir etin, nasıl kesildiği bilinmiyorsa, helal olma ihtimali varsa, yemesi caiz olur. Haram olduğu, görerek veya adil bir Müslümanın haber vermesi ile anlaşılarak bilinirse, yememelidir. Fakat, sorup araştırmak lazım değildir. Müslümandan satın alınan şüpheli eti yemeli, vesvese etmemelidir.
              ***
Sual: Necaset ve benzeri pis şeyleri yiyen tavuk, koyun gibi hayvanların eti yenir mi?
Cevap: Necis şeyleri yiyen hayvanın eti kokarsa, yanına yaklaşınca pis koku gelirse, eti, sütü ve teri necis olup, yemesi mekruhtur. Temiz şeyle beslenip, pis kokusu kalmazsa caiz olur. Bunun için, tavuk üç gün, koyun dört, deve ve sığır on gün hapis olunur denildi.
              ***
Sual: Demirden, camdan, tahtadan mest yapıp kullanılabilir mi?
Cevap: Mestin, bir saat yol yürüyünce, ayaktan çıkmayacak şekilde sağlam ve ayağa uygun olması lazımdır. Ağaçtan, camdan, madenden mest olamaz. Zira sert şeyle bir saat yürünemez.
              ***
Sual: Tek tırnaklılardan olan atın ve tavşanın eti yenir mi?
Cevap: Yabani eşek eti ve sütü helaldir.  At eti ve sütü temizdir, helaldir. Nesli azalmaması için, mekruh denildi. Tavşan eti de helaldir.

.
Çocuğa getirilen yiyecekleri yemek
 
 
 
A -
A +
Çocuğa yiyecek olarak gelen hediyeyi, fakir olan anası babası yiyebilir.
 
Sual: Çocuk için hediye olarak getirilen yiyecekleri, çocuğun ana, babası da yiyebilir mi?
Cevap: Çocuğa yiyecek olarak gelen hediyeyi, çocuğa zaruri lazım değilse, yalnız fakir olan anası babası yiyebilir. Başka fakirlere yidiremezler. Ana baba fakir değil, fakat kendilerinde bulunmayan bir şey ise, yiyebilirler ve kıymetini çocuğa öderler. Anaya babaya hediye etmek niyyeti ile getirilen şeyi, kıymetsiz olduğunu bildirmek için, çocuğa hediye diyerek verilirse, anaya babaya getirilmiş olur. Bunu, zengin iseler de yiyebilirler ve dilediklerine verebilirler.
             ***
Sual: Kur’ân-ı kerimi, şarkı kalıplarına uyarak okumak ve böyle okunanları dinlemek uygun olur mu?
Cevap: Konu ile alakalı olarak Halebî-yi sagîr kitabında deniyor ki:
“Kur’ân-ı kerimi nağme ile yani sesi musiki perdelerine, şarkı kalıplarına uydurarak okumak, harfleri bozmaz ise, âlimler mekruh demiştir. Zira fasıkların nağmelerine teşebbüh, benzemektir. Eğer harfler değişirse, haramdır. Okuması mekruh olan bir şeyi dinlemek de mekruhtur. Okuması haram olan şeyi, dinlemek de haramdır. Kur’ân-ı kerimi teganni ile, şarkı kalıplarına uyarak okuyan hafızlara emr-i ma'ruf yapmak, doğrusunu bildirmek vaciptir. İnatlarına, düşmanlıklarına sebep olacaksa, bunları dinlememeli, orayı terk etmelidir”
             ***
Sual: Kur’ân-ı kerimi güzel okumak için, makam öğrenme mecburiyeti var mıdır?
Cevap: Kur’ân-ı kerimi doğru ve güzel okumak için, bilinen şarkı kalıplarını, makamları, musikiyi öğrenmeye lüzum ve ihtiyaç yoktur. Sadece tecvit ilmini öğrenmeye lüzum vardır. Âlimlerin çoğuna göre, tecvit ilminde, harflerin ağızdaki yerleri, metler, harflerin uzatma miktarları ve daha birçok şeyler öğrenmeden okunan Kur’ân-ı kerim, doğru olmaz, ezan ve namaz da sahih olmaz.
             ***
Sual: Eti yenen hayvanlardan gayrimüslimlerin kestikleri ile Müslümanların besmelesiz olarak kestikleri hayvanların eti yenir mi?
Cevap: Kitaplı kâfirlerin, kendi kitaplarına göre ve kendi dilleri ile Allahü teâlânın ismini söyleyerek kestiklerini, kadının, çocuğun ve cünüb olanın kestiğini yemek caizdir. Besmele çekmesi unutularak kesileni ve avlananı yemek de caizdir. Şâfii mezhebinde Besmelesiz kesileni yemek de caizdir. Mâlikî mezhebinde ise, Besmelesi unutulan da yenmez.

.
Kur’ân-ı kerim okunacağı zaman...
 
 
 
A -
A +
“Kur’ân-ı kerim, İslamiyete uyan hafızlara şefaat edecektir..."
 
Sual: Kur’an-ı kerim okunacağı zaman nelere dikkat etmeli ve Mushaf'ı nasıl tutmalıdır?
Cevap: Konu ile alakalı olarak Riyâd-un-nâsıhînde deniyor ki:
“Kur’an-ı kerim, İslamiyete uyan hafızlara şefaat edecektir. Müslimdeki hadis-i şerifde; (Kur’an-ı kerim, okuyanlarına, ya şefaat edecek veya düşman olacaktır) buyuruldu. Bir hadis-i şerifte de; (Kur’an-ı kerim okuyan çok kimse vardır ki, Kur’an-ı kerim, onlara lanet eder) buyuruldu. Kur’an-ı kerimi abdestli olarak okumak, sağ el ile tutmak, dizden aşağı koymamak, bitirince açık bırakmamak, başka şey yaparken kapayıp yüksek bir yere koymak, okurken konuşmamak, konuşursa, tekrar Eûzü okuyarak başlamak lazımdır. Mushaf'ı ve Kur’ân-ı kerim bulunan teybi ayağa kalkarak almalıdır.”
             ***
Sual: Müslümanlıktan çıkan bir kimse, Müslüman olan babası vefat ettiği zaman, babasının mirasından pay alması dinen uygun mudur?
Cevap: Müslüman evladı olduğu hâlde, helale, harama, farzlara, namaza, gusle ehemmiyet vermeyen, bunları inkâr eden, pişman da olmayanın imanı gider ve böyle olan bir kimse, Müslümandan miras alamaz.
             ***
Sual: Dört rekatli farz bir namazı, cemaatle kılarken, ikinci rekatinde imam oturmazsa, cemaat de oturmaz mı?
Cevap: İmam, dört rekatli farz namazın, ikinci rekatinde oturmazsa, cemaat de oturmaz. Namazın sonunda secde-i sehv yapılır.
             ***
Sual: Bir kimse, Müslümanlıktan çıkmayı düşündüğü veya  çıkmayı istediği zaman imanı gider mi?
Cevap: Kâfir olmayı isteyen kimse, buna niyet ettiği anda kâfir olur. Başkasının kâfir olmasını isteyen kimse, küfrü beğendiği için istiyorsa, kâfir olur. Kötü, zalim olduğundan, zulmünün cezasını cehennemde çekmesi için istiyorsa, kâfir olmaz.
             ***
Sual: Namazda aşırı nağme yaparak ve şarkı kalıplarına uyarak sureleri okuyan bir imamın arkasında kılınan namaz kabul olur mu?
Cevap: Konu ile alakalı olarak Halebîde deniyor ki:
“Teganni ile yani şarkı kalıplarına uyarak okuyan bir imam arkasında kılınan namazın iadesi, tekrar kılınması lazımdır.”
             ***
Sual: İş görenler ve uyuyanların yanında, yüksek sesle Kur’ân-ı kerim okumanın, dinimiz açısınan bir mahzuru var mıdır?
Cevap: Konu ile alakalı olarak Halebîde deniyor ki:
“İş görenler ve yatanlar arasında, yüksek sesle Kur’ân-ı kerim okunursa, okuyan günaha girer.”

.
Uçakta iftarın vakti
 
 
 
A -
A +
"Yüksekte olan, güneşin gurub ettiğini, battığını görmedikçe iftar edemez.”
 
Sual: Uçakla yolculuk yapan bir kimse, eğer oruçlu ise, iftarı neye ve nereye göre yapar?
Cevap: Konu ile alakalı olarak İbni Âbidînde deniyor ki:
“Alçak yerde olanlar, güneşin gurub ettiğini, battığını görünce, iftar ederler. Yüksekte olan, güneşin gurub ettiğini, battığını görmedikçe, bunlarla yani aşağıdakilerle beraber iftar edemez.”
İbini Âbindin hazretleri orucu tarif ederken yazdığı (Oradan gece başlayınca iftar edilir) hadis-i şerifinin;
“Şark, doğru tarafında karanlık başlayınca iftar edilir” demek olduğunu bildirmektedir. Şark, doğu tarafında karanlığın başlaması, en yüksek yerde ziyanın, güneş ışığının kalmaması demektir.
            ***
Sual: Kaza, keffaret veya adak orucu tutanların, iftar vaktinde, ramazan orucunda olduğu gibi, ihtiyatlı mı hareket etmesi gerekir?
Cevap: Oruçlu olan kimsenin, iftarı akşam namazından önce yapması müstehab ise de, bir ibadeti bozmak şüphesinden kurtarmak için müstehab terk edilmelidir. Önce akşam namazını kılmalı, sonra iftar etmelidir. Böylece iftar yine, yıldızlar görünmeden önce  yani acele edilmiş olur ve oruç, bozulmak tehlikesinden kurtulur. Akşam namazını vakti çıkmadan, tekrar kılmak mümkündür. Takvim, saat ve ezan yanlış olunca, oruç kurtulmaz. İbni Âbidînde buyuruluyor ki:
“İftar etmek için, güneşin battığını iki adil Müslümanın haber vermesi lazımdır. Bir olursa da, beis yoktur.”
Görülüyor ki, takvimi hazırlayanın ve iftar topu atanın, ezan okuyanın adil olmaları lazımdır.
            ***
Sual: Başkaları günah işlemesin diye, onların hatırı için, sünnetleri, müstehabları terk etmek uygun olur mu?
Cevap: Başkalarının günaha girmemeleri için, bir kimsenin mubahları terk etmesi iyi olur. Fakat sünnetleri, hatta müstehabları terk etmesi caiz olmaz. Mesela gıybet yapmamaları için, misvak kullanmayı terk etmek iyi olmaz.
            ***
Sual: Abdest uzuvlarında yaralar bulunan bir kimse, nasıl abdest alır?
Cevap: Abdest uzuvlarının çoğunda veya yarısında yara bulunan kimse, teyemmüm eder. Çoğu sağlam ise, sağlamını yıkayıp yaralara mesheder. Gusülde, bedenin hepsi, bir uzuv sayılır. Bedenin yarısı yaralı ise, teyemmüm eder.
            ***
Sual: Bir Müslümanı öldürene, "iyi yaptın" dense, imanı gider mi?
Cevap: Bir mümini öldüren veya öldürülmesini emreden kimseye, "iyi yaptın" diyen kâfir olur.

.
Dinde reformcu olarak bilinenler
 
 
 
A -
A +
"Dinde reformcuların üçüncü kısmı, sinsi İslam düşmanı olanlardır."
 
Sual: Bazı din büyükleri için, "dinde reform yaptı" deniyor. Dinde reform olmadığına göre, bazı din büyükleri için niçin böyle bir ifade kullanılmıştır?
Cevap: Dinde reformcu olarak bilinenler üç kısma ayrılmaktadır:
1-Dinde reformcu denilenlerin birinci kısmı, Ehl-i sünnet mezhebinin derin âlimleridir. Bunlar, cahil halk  ve İslam düşmanları tarafından Müslümanlar arasına sokulmuş olan hurafeleri, yanlış inançları ve yanlış işleri düzeltirler. Müctehit âlimlerin Eshab-ı kiramdan işiterek bildirmiş oldukları doğru bilgileri meydana çıkarırlar, kendilerinden bir şey söylemezler. Bunlara Müceddid denir. Bunların geleceğini ve İslamiyete hizmet edeceklerini, hadis-i şerifler haber vermekte ve övmektedir.
(Benden sonra, her yüz senede, bir âlim çıkar. Dinimi kuvvetlendirir.)
(Ümmetimin âlimleri, İsrail oğullarının Peygamberleri gibidir) hadis-i şerifleri ile bu mücedditler övülmektedir. İmam-ı a'zam Ebû Hanîfe, İmam-ı Şâfii ve bunlar gibi mezheb imamı olan mutlak müçtehitler,  İmâm-ı Rabbânî, her asırdaki dört mezhebden birinde olan âlimler ve ileride gelecek olan hazret-i Mehdî bu müceddidlerdendir. Bu büyük âlimlere "Reformcu" değil "Müceddid" denir.
2-Dinde reformcuların ikinci kısmı, Kur'ân-ı kerime ve hadis-i şeriflere inanırlar, saygı gösterirler. Fakat, İslam âlimlerinin kitaplarında bildirilen bilgileri kabul etmezler. Kur'ân-ı kerimden ve hadis-i şeriflerden, kendi kısa görüşlerine göre manalar çıkarırlar. Bunlara "Bid'at" veya "Dalâlet" fırkaları denir. Bunların meydana geleceğini de, Peygamber efendimiz haber vermiş ve;
(Ümmetim yetmişüç fırkaya ayrılacaktır. Bunlardan yetmişikisi Cehenneme gidecek, biri, inanış sebebi ile Cehenneme girmeyecektir) buyurmuştur.
3-Dinde reformcuların üçüncü kısmı, sinsi İslam düşmanı olanlardır. Bunlar Müslüman görünerek, dini ıslah ediyoruz, ana kaynaklarını meydana çıkarıyoruz, ilk hâline getiriyoruz gibi yaldızlı sözler söyleyerek İslam dinini yıkmaya, Kur'ân-ı kerimin ve hadis-i şeriflerin doğru manalarını değiştirmeye, bozmaya çalışıyorlar. İslamiyeti, içeriden yıkmak istiyorlar. Müslüman göründükleri ve dini ıslah ediyoruz, hurafelerden temizliyoruz, dedikleri için, cahil halk, bunları gerçek müceddid sanıyor ve bunlara aldanıyorlar.

.Mahşerde yeni bedenler yaratılacaktır
 
 
 
A -
A +
Kıyamette herkes, öldüğü zamandaki şekli, boyu ve organları ile mezardan kalkacaktır.
 
Sual: Mahşer günü yeniden dirilen her insanın bedeni, dünyadaki bedeni gibi mi olacaktır?
Cevap: Kıyamette herkes, öldüğü zamandaki şekli, boyu ve organları ile mezardan kalkacaktır. Herkesin kuyruk sokumu kemiği değişmeyecek, başka organlar, bu kemik üzerine yeniden yaratılacak, ruhlar bu yeni bedenlerini bulup, gireceklerdir. Ruhların bu başka bedenlere girmeleri, tenasüh değildir.
İnsanın bedeni, organları dünyada da değişiyor. Kırk yaşındaki insanın eti, yağı, derisi, kemikleri başkadır. Çocukluğunda bulunanlar başkadır. Fakat o, hep aynı insandır. Çünkü insan, ruh demektir. Beden değişiyor ise de, ruh değişmez. İnsanın parmak izi de hiç değişmez. Hiçbir insanın parmak izi, başkasının parmak izine benzemez. Bir insanın parmak uçlarındaki çizgilerin şekli, doğmadan önce, ruh bedene girdiği sıralarda teşekkül eder. İnsan ölüp çürüyünceye kadar hiç değişmez. Beş bin yıllık mumyalarda aynen kaldıkları görülmüştür. Parmak ucundaki çizgilerden her biri, yan yana dizilmiş deliklerden meydana gelmiştir. Her delikçikten, ter sızmaktadır. İnsan bir şeyi tutunca, sızan ter, o şey üzerinde çizgilerin şekli gibi yapışıp kalır. Teri boyayan bir ilaç sürünce, o kimsenin parmak izi, o şey üzerinde görünür. Büyük âlim, İmâm-ı Muhammed Gazâlî hazretleri, Kimyâ-yı se'âdet kitabında buyuruyor ki:
“Bir insanın çeşitli yaşlarındaki bedenleri başka başka oldukları gibi, aynı boy ve şekilde, fakat başka zerrelerden yapılmış bir bedenle kabirden kalkacaktır. Kıyamet günü, o uzuvların kendi değil, benzerleri yaratılacaktır.”
           ***
Sual: Bazı hastalar için, eğer hastahaneye, doktora yetiştirilseydi, ilaç alınsaydı ölmezdi deniyor. Gerçekten böyle midir?
Cevap: Doktor ve ilaç bulmak da, takdire bağlıdır. Allahü teâlâ, takdirine göre sebepleri yaratmaktadır. Çok eskiden bilindiği gibi, bir yeri kesilen insanın eceli gelmedi ise, kesilen damarı bağlanır, ilaç verilir, ölmez. Eceli gelmiş ise, damarı bağlayacak biri bulunamaz. Kanı akar, mikrop kapar, ölür. Yürek adalesi bozuk olan ağır hastaya, ölmek üzere olan bir başkasının sağlam yüreği takılıp takılmaması da, ecelin gelip gelmemesine bağlıdır. Kalbin değiştirilmesi de hastayı muhakkak iyi yapmıyor, bazen çoklarının ölmesine de sebep olmaktadır.

.
Hastalık sebeplerinden kaçınma
 
 
 
A -
A +
Hastalık sebeplerinden kaçınmak, tevekküle mâni değildir.
 
 
Sual: Hasta olmaya sebep olan şeylerden sakınmak, bunlar için tedbir almak, tevekkül etmemek mi olur?
Cevap: Hastalık sebeplerinden kaçınmak, tevekküle mâni değildir. Hazret-i Ömer, Şam’a gidiyordu. Şam’da taun yani veba hastalığı olduğu işitildi. Yanında bulunanların bazısı, Şam’a girmeyelim dedi. Bir kısmı da, Allahü teâlânın kaderinden kaçmayalım dedi. Halife de;
“Allahü teâlânın kaderinden, yine Onun kaderine kaçalım, şehre girmeyelim. Birinizin bir çayırı ile, bir çıplak kayalığı olsa, sürüsünü hangisine gönderirse, Allahü teâlânın takdiri ile göndermiş olur” buyurdu. Abdurrahman bin Avf hazretlerini çağırıp;
-Sen ne dersin? buyurunca, O da;
-Resûlullah efendimizden işittim. (Veba olan yere girmeyiniz ve veba olan bir yerden, başka yerlere gitmeyiniz, oradan kaçmayınız!) buyurmuştu, dedi. Halife de;
-Elhamdülillah, sözümüz, hadîs-i şerife uygun oldu deyip, Şam’a girmediler.
Veba bulunan yerden dışarı çıkmanın yasak edilmesine sebep, sağlam olanlar çıkınca, hastalara bakacak kimse kalmaz, helak olurlar. Vebalı yerde, kirli hava yani mikroplu hava, veba basilleri, herkesin içine yerleşince, kaçanlar, hastalıktan kurtulamaz ve hastalığı başka yerlere götürmüş, bulaştırmış olurlar. Hadîs-i şerifte buyruluyor ki:
(Veba hastalığı bulunan yerden kaçmak, muharebede kâfir karşısından kaçmak gibi, büyük günahtır.)
Muhyiddîn-i Arabî hazretleri, Fütûhât-ül-mekkiyye kitabında;
“Belalardan, tehlikelerden, gücünüz yettiği kadar sakınınız. Çünkü, takat getirilemeyen, dayanılamayan şeylerden uzaklaşmak, Peygamberlerin âdetidir” buyurmaktadır.
Eceli gelen hastanın ölmesine mâni olunamaz. Ancak, ölüm hastasının istiğfar okuması, hastalığın vereceği sıkıntıları gidereceği Mektûbât-ı Ma'sûmiyyede yazılıdır.
Redd-ül-muhtârda ve Bezzâziyye fetvasında deniyor ki:
“Kapalı yerde iken zelzele, deprem olursa, oradan açık bir yere kaçmak müstehaptır.”
           ***
Sual: İnsanın yaptığı iyi ameller, kendisi hakkında takdir edilen bir şeyin değişmesine sebep olabilir mi?
Cevap: Kader değişmez. Kaza, kadere uygun olarak meydana gelir. Kaza, her gün çok değişip, sonunda kadere uygun olunca yaratılır. Kaza-i muallak yani değişebilecek şeklinde yaratılacağı yazılmış olan bir şey, kulun iyi ameli ile değişip yaratılmaz.

.
Yemekteki sütle, süt çocuğu olmaz
 
 
 
A -
A +
İhtikan, yani kadın sütü ile lavman yapılmakla süt çocuğu olmaz. 
 
Sual: Kadının sütü ile yapılmış olan çorbayı içen çocuk, sütü veren kadının süt çocuğu olur mu?
Cevap: İhtikan, yani kadın sütü ile lavman yapılmakla süt çocuğu olmaz. Kadın sütü ile pişmiş yemeği yemekle de, süt çocuğu olmaz. Pişmemiş ise, yarıdan çok olunca, süt çocuğu olur. İmâm-ı Şâfiî hazretleri, süt yarıdan az olunca da, süt çocuğu olur buyurdu. Kadının sütü, çocuğun burnuna damlatılırsa, süt çocuğu olur. Ölünün ve dokuz yaşına gelmiş kızın sütü ile de olur.
           ***
Sual: Hasta olan bir kimsenin, doktora gitmesini, ilaç kullanmasını dinimiz emretmiş midir?
Cevap: Tedavi olmak, yani doktora gitmek, ilaç kullanmak sünnettir. Tabibe gitmeli, ilaç kullanmalı, fakat şifayı, doktordan ve ilaçtan değil, Allahü teâlâdan istemelidir. Hadîs-i şerifte buyuruldu ki:
(Hastalığınızı tedavi ediniz! Çünkü, Allahü teâlâ, ölümden başka her hastalık için, deva, ilaç yaratmıştır.)
           ***
Sual: Ayakkabı imal eden bir kimse, ayakkabıyı yapmadan önce satabilir mi?
Cevap: Bir kimsenin, ileride yapacağı ayakkabıyı, henüz yapmadan önce satması batıldır, haramdır. Ancak istisna yani ısmarlama sureti ile yapmak caizdir.
           ***
Sual: Kurân-ı kerimdeki şifa için bildirilen âyet-i kerimeler hangi sûrelerdedir ve hangi âyetlerdir?
Cevap: Kurân-ı kerimdeki şifa âyetleri şunlardır: Tevbe sûresi, ondördüncü âyetinin sonu, Yunus sûresi, elliyedinci âyetinin ortası, Nahl sûresi, altmışdokuzuncu âyetinin orta kısmı, İsrâ sûresi, seksenikinci âyetinin baş tarafı, Şü'ârâ sûresinin sekseninci âyeti, Fussilet sûresi, kırkdördüncü âyetinin orta yeridir. Bunlar, safranlı su gibi, renkli bir sıvı ile bir çanağa yazılıp, yağmur suyunda eritilir. Zevceden, hanımdan mehir parasından hediye isteyip, bu para ile bal alınır. Balı bu su ile karıştırıp içmelidir. Şifa âyetlerini, abdestli olarak, bir kâğıda yazıp, bu kâğıdı, bir kaptaki suya koymak da olur.
           ***
Sual: Hasta olan bir Müslüman, Allahü teâlâya güvenmek, tevekkül etmek için, hastalığını herkese anlatmaması, şikâyet etmemesi mi gerekir?
Cevap: Tevekkül etmek için, hastalığını herkese bildirmemek lazımdır. Bildirmek ve şikâyet etmek mekruhtur. Yalnız faydası olacaklara, mesela, doktora söylemek veya aczini, zavallılığını bildirmek için söylemek de mekruh olmaz ve tevekkülü bozmaz.

.
Günahtan sakınmak, huy hâline gelmeli
 
 
 
A -
A +
Günah işlememek, kalbinde meleke, tabiat, hâlini almalıdır.
 
Sual: Bir Müslüman, emirleri yapar ve haramlardan sakınırsa, salih yani evliya olabilir mi?
Cevap: Yapılmaması lazım olan şeyler, ya belli bir uzuv ile yapılır, yahut bütün beden ile yapılır. Günah işlenen uzuvlardan sekiz uzuv meşhurdur. Bu uzuvlar, kalp, kulak, göz, dil, el, mide, ferc ve ayaklardır. Kalp, insanın göğsünde, sol tarafında bulunan yürek denilen et parçasına üfürülmüş ruhani bir latifedir. Ruh gibi, madde olmayan bir varlıktır. Günah işleyen, bu uzuvların kendileri değildir. Bunlarda bulunan his kuvvetleridir. Dünyada ve ahirette saadete kavuşmak, rahat etmek isteyen kimse, bu uzuvların günah işlemelerine mani olmalıdır.
Günah işlememek, kalbinde meleke, tabiat, hâlini almalıdır. Namaz kılan, haram işlemeyen Sünni bir kimseye Mütteki ve Salih, iyi insan denir. Allahü teâlânın rızasına, sevmesine kavuşarak, Veli, evliya olur. Kalpte tabiat hâlini almadan, kendini zorlayarak günahlardan sakınmak, takva olur ise de, evliya olmak için, günah işlememek tabiat, huy hâlini almalıdır. Bunun için de, kalbin temizlenmesi lazımdır. Kalbin temizlenmesi, İslâmiyete uymakla olur. İslâmiyet üç kısımdır: İlim, amel, ihlas. Yani, emirleri ve yasakları öğrenmek, öğrendiklerine tabi olmak, bunları yalnız Allah rızası için yapmak lazımdır. Kur’ân-ı kerim, bu üçünü emir ve methetmekte, övmektedir.
           ***
Sual: Kadın sütünü satmakta ve kadın sütünü ilaç olarak kullanmakta mahzur var mıdır?
Cevap: Kadının sütünü sağdıktan sonra dahi ve domuzun kılını satmak batıldır, haramdır. Domuz kılını, iğne yerine kullanıp ayakkabı dikmek zaruri olunca yani dikecek başka bir şey bulamazsa kullanması ve parasız malik olamazsa, satın alması caiz olur. Buna satılması mekruh olur. Ancak kadın sütünü ilaç olarak kullanma konusunda Feth-ul-kadîr kitabında;
“Müslüman, mütehassıs tabip, kadın sütünün muhakkak iyi edeceğini ve başka ilacı olmadığını söylerse, hastanın, kadın sütü içmesi ve satın alması caiz olur denildi” diye yazılıdır. Kan vermek de böyledir.
           ***
Sual: İyi olsun kötü olsun her insan, bir şeyin meydana gelmesi için bir vasıta mıdır?
Cevap: Allahü teâlâ, sevdiklerini hayırlı işlere vasıta kıldığı gibi, kendisine inanmayanları, düşmanlık edenleri de, fena, kötü işlere vasıta kılmaktadır.

.
Kalp hastalıklarının en kötüsü
 
 
 
A -
A +
Şirkten sonra en kötü hastalık, bidatlere inanmak ve bidat işlemektir.
 
Sual: Kalbi hasta eden, insanı Allahü teâlânın rızasından, sevgisinden uzaklaştıran günahların en kötüsü hangisidir?
Cevap: Kalp hastalıklarının şirkten yani Allahü teâlâya ortak koşmaktan sonra en kötüsü, bidatlere inanmak ve bidat işlemektir. Bidatlerden sonra, diğer günahlardan sakınmamak gelir. Küçük olsun, büyük olsun, şirkten yani küfürden başka günah işleyip, tevbe etmeden ölen bir mümin, şefaat olunmakla, yahut hiçbir sebep olmadan, yalnız Allahü teâlânın merhamet etmesi ile, affolunabilir. Küçük günah, affedilmezse, Cehennemde azap çekilecektir. Kul hakkı da bulunan günahların affı güçtür ve azapları daha şiddetli olacaktır. Zevcesinin, hanımının mehrini vermemek ve insanların hak dini öğrenmelerine mani olmak, kul haklarının en büyüğüdür. Hadîs-i şeriflerde buyuruldu ki:
(Bir zaman gelir ki, insan kazancının helalden mi, haramdan mı olduğunu düşünmez.)
(Bir zaman gelir ki, İslâmiyete yapışmak, elinde ateş tutmak gibi güç olur.)
Bunun için, haramların hepsinden ve tahrimi mekruhlardan sakınmak takva olur. Farzları ve vacipleri terk etmek haramdır. Müekked sünnetleri özürsüz terk etmek tahrimen mekruh olur denildi. İtikatta, ahlakta ve amelde emir olunanları terk edene, kıyamette azap yapılacaktır. Azaba sebep olan şeyleri terk etmek lazımdır. Mesela namaz kılmamak ve kadınların, kızların açık gezmeleri büyük günahlardandır. Bir günahı terk etmek, mesela beş vakit namazı her gün kılmak çok lazımdır.
           ***
Sual: Koyun, keçi, deve ve ineğin sütünü, sağılmadan önce toptan bir aylığına veya daha fazla zaman için satın almanın, dinimizce bir yolu var mıdır?
Cevap: Dünyaya gelmeden evvel hayvanın yavrusunu ve sağılmadan önce hayvanın memesindeki sütünü satmak veya satın almak batıldır, haramdır. Fakat Fetâvâ-i Hayriyyede, hayvan sağılmadan önce memesindeki sütü satabilmek ve satın alabilmek için şöyle bir çıkış yolu gösterilerek deniyor ki:
“Sütü isteyen, hayvanın sahibine, sütün değerine yakın bir malı ödünç verir. Hayvan sahibi de ona, hayvanından çıkan sütü her gün ödünç al der. Sonra borçlarını takas yolu ile ödeşirler.”
           ***
Sual: Tamamen bozulmuş veya kokmuş olan et satılabilir mi?
Cevap: Kurtlanmış, bozulmuş eti satmak batıldır, haramdır. Kokmuş eti satmak ise fasittir

.
Sıkıntılardan dolayı ölmeyi istemek
 
 
 
A -
A +
Hastalıktan ve dünya sıkıntılarından kurtulmak için ölümü istemek caiz değildir.
 
Sual: Bir kimsenin yakalandığı hastalıklardan veya içine düştüğü sıkıntılardan, dertlerden kurtulmak için ölmeyi istemesi, dinimizce uygun olur mu?
Cevap: Hastalıktan ve dünya sıkıntılarından kurtulmak için ölümü istemek caiz değildir. Dinde sıkıntı ve fitnelerden korkarak, Allahü teâlâdan ölümü istemek sünnettir. Allah yolunda şehit olmayı istemek de böyledir. Mekke-i mükerremede, Medine-i münevverede olduğu zamanda ve Evliyayı kiram türbelerinin yanında ölümü istemek de caizdir.
Allahü teâlâya kavuşmayı sevdiği için ölümü istemek müstehaptır. Hadîs-i şerifte buyruldu ki:
(Bir kimse, Allahü teâlâya kavuşmayı severse, Allahü teâlâ da ona kavuşmayı sever.)
           ***
Sual: Eti yenmeyen hayvanları satmanın ve bu hayvanların derilerini kullanmanın dinimizce mahzuru var mıdır?
Cevap: Domuzdan başka eti yenmeyen hayvanları, haşeratı ve balıktan başka deniz hayvanlarını, ancak kullanmaları faydalı olduğu zaman satmak caiz olur. Fakat yemesi yine haramdır. Domuzdan başka eti yenmeyen hayvanlar Besmele ile kesilince veya avlayınca derisi söz birliği ile temiz olur. Eti de temiz olur denildi. Fakat yemesi haramdır. Deri ve etlerini satmak ve faydalanmak caiz olur.
           ***
Sual: Kırda, bayırda kendiliğinden yetişmiş otları toplamak ve kaynaklardan, pınarlardan çıkan suları alıp içmek, kullanmak, dinimizce uygun mudur?
Cevap: Kendiliğinden yetişen otu, yerden çıkan suyu kullanmak ve birinin ateşinde ısınmak, herkesin hakkı olduğu hadîs-i şerifte bildirildi. Fakat, bu hakkından istifade etmek için başkasının mülküne girilemez. Ancak sahibinin oraya girmeye izin vermesi veya sahibinden oradaki otu, suyu getirmesi istenir. Birinin kazdırdığı kuyuda veya sarnıcında toplanan yağmur suyundan başkalarının hakkı olmadığı ve bu suları satabileceği, Fetâvâ-i Hayriyyede yazılıdır.
           ***
Sual: Bir kimsenin, kötü olan bir huyunu veya huylarını değiştirmesi, bunları iyileştirip güzel huylu olması mümkün müdür?
Cevap: Ahlakı tebdil etmek, kötüsünü yok edip, yerine iyisini getirmek mümkündür. Hadîs-i şerifte; (Ahlakınızı iyileştiriniz!) buyuruldu. İslâmiyet mümkün olmayan şeyi emretmez. Tecrübeler de, böyle olduğunu göstermektedir. İnsanların, ahlaklarını tebdil etmek, değiştirmek istidatları aynı değildir

.
Öleni, borçlardan kurtarmalıdır
 
 
 
A -
A +
Ölen bir kimsenin borçları ödenmedikçe, onun ruhu, iyiler derecesine kavuşamaz.
 
Sual: Ölen bir kimsenin, geride bıraktığı borçlar ve kul hakları varsa, öleni bu borçlardan ve bu haklardan kurtarmanın bir yolu, bir usulü var mıdır?
Cevap: Bir kimse, ölür ölmez, bunun borçlarını bir an önce ödemelidir. Çünkü borçları ödenmedikçe, ölen kimsenin ruhu, iyiler derecesine kavuşamaz. Ölen erkek ise, zevcesine, hanımına vaktiyle ödemediği mehir parası da, borcudur. Verilmemiş, birikmiş zekat, fıtra da borçtur. Hırsızlık etmesi, zor ile alması da borcudur. Meyyiti kabre koymadan önce, borçlarını ödemek mümkün olmaz ise, meyyitin yakın akrabasından biri, bu borcu Havale usulü ile, kendi üzerine alır. Yani borçlar bunun olur. Böylece, hak sahiplerinin kabul etmesi ile, meyyit borçtan kurtulmuş olur. Bu yol, havale usulüne tam uymuyor ise de, meyyitin ihtiyacı çok olduğu için, İslâmiyet buna izin vermiştir. Peygamber efendimiz borçlu olarak ölen birinin cenaze namazını kılmak istememişti. Eshâb-ı kiramdan Ebu Katâde-i Ensârî hazretleri, meyyitin borcunu, bu usul ile, kendi üzerine alarak kabul edince, Resûlullah efendimiz cenaze namazını kılmayı kabul buyurdular. Bu meyyitin borcu iki dinar, yani 4,8 gramlık iki altın olup, Resûlullah efendimiz, Ebû Katâde hazretlerine;
-Bu iki altın borç, senin üzerine oldu mu ve meyyit borçtan kurtuldu mu? diye sual etti. Ebû Katâde hazretleri de;
-Evet deyince, Resûlullah efendimiz, cenazenin namazını kıldı.
Görülüyor ki, yabancı bir kimse de borcu kendi üzerine alırsa, meyyit borçtan kurtulmaktadır. Borcu üzerine alan kimsenin alacaklıya “Meyyite hakkını helal et!” demesi uygun olur. Böyle helallaşma ile, meyyit borçtan tamamen kurtulur.
Gerek böyle, gerekse, İslâmiyetin gösterdiği başka yollar ile, meyyit, borçlardan, üzerindeki haklardan kurtarıldıktan sonra, ölenin varsa vasiyeti yerine getirilmelidir. Günah olan bir şeyi yapmak için vasiyet etmek sahih olmaz. Böyle vasiyetler yerine getirilmez. Böylece, meyyit, vasiyetten hasıl olan sevaptan ve duadan mahrum bırakılmamış olur.
           ***
Sual: Şirk ne demektir ve müşrik diye kime denir?

Cevap: Şirk, Allahü teâlâya, herhangi bir şeyi ortak yapmak, bir şeyi Ona benzetmek demektir. Allahü teâlâya bir şeyi benzeten veya ortak yapan kimseye Müşrik, benzetilen şeye de Şerik denir.

.
Batıl olan şatış şekli

 
 
 
A -
A +
Hiçbir dinde mal olmayan şeylerin satılması ve bunlarla bir şey satın alınması batıldır.
 
Sual: Bazı din kitaplarında, böyle satış batıldır ifadesi geçmektedir. Batıl satış ne demektir, nelerin satışı batıldır ve böyle satışların uygun olmamasının sebebi nedir?
Cevap: Hiçbir dinde mal olmayan şeylerin satılması ve bunlarla bir şey satın alınması batıldır. Batıl satışlar, caiz değildir ve haramdır, büyük günahtır.
Kan, kendi ölmüş hayvanın leşi ve hür insan mal değildir. Besmele ile kesilmiş hayvan etini, leş ile birlikte satmak da batıldır. İmâmeyne göre, fiyatları ayrı ayrı bildirilirse, Besmele ile kesilmiş olan caiz olur.
Vakıf olan her şeyi satmak caiz değildir. Çünkü, vakıf, mülk değildir. Vakıf olmayan yeri, vakıf yerle birlikte satmak, vakıf olmayan kısımda caizdir. Vakıf toprak üzerine yapılan binayı satmak caizdir.
Mülkü olmayan şeyi satmak batıldır. Mesela, havadaki kuşu, denizdeki balığı yakalamadan önce satmak batıldır. Bunlara akitten sonra malik olup müşteriye teslim etse, sahih olmaz. Batıl akdi fesih edip, malik olduğu mal için yeniden akit, sözleşme yapmaları lazımdır.
Dünyaya gelmeden evvel hayvanın yavrusunu, memede olan sütü, tarlada yetişen yabani otları biçmeden önce ve mülkünde bulunan kaynaktaki, nehirdeki, deredeki suyu, bulunduğu yerde iken satmak batıldır.
Ağaçta belirmemiş olan meyveyi satmak batıldır. Akıllı olmayan küçük çocuğun alışverişi, yani pazarlık edip söz kesmesi batıldır.
Canlı hayvanın etini tartı ile satmak ve koyun üstündeki yünü ve canlı koyunun derisini satmak batıldır. İmâm-ı Ebû Yusuf hazretleri, koyun üstündeki yünü satmak ve ağaçtaki dut yaprağını satmak caizdir buyurdu.
Canlı hayvan etini tartı ile satmak veya satın almak isteyen kimse, pazarlık yerinde bile, hayvanı tartıp etini kilo üzerinden, kendi kendine hesap edip çıkardığı fiyata göre, canlı hayvanı toptan pazarlık etmelidir. Satış, hayvan üzerinden yapılmalıdır.
Leş derisini dabağlamadan satmak batıldır. Dabağladıktan sonra caizdir. Leşin kemikleri, sinirleri, boynuzu, tüyü, kılı ve fil dişi satılır ve kullanılır.
Bir binanın üst katı yıkıldıktan sonra, yalnız bu üst katını satmak batıldır. Çünkü, mal kalmamıştır. Çünkü mevcut olan mal satılır.
Parasız, meccanen mal satmak batıldır. Aynı cins malı, birbiri karşılığında veresiye satmak da her zaman faiz olur.

.Ölüm hastasına Yasîn sûresini okumak
 
 
 
A -
A +
Yanında Yasîn-i şerif okunan hasta, suya doymuş olarak vefat eder ve doymuş olarak kabre girer.
 
Sual: Ölüm hastasının veya hasta olanların başında âyet-i kerime ve Yasîn sûresini okumanın faydası olur mu?
Cevap: Hasta yanında Yasîn sûresini okumak mühim sünnettir. Hadîs-i şerifte buyruldu ki:
(Yanında Yasîn-i şerif okunan hasta, suya doymuş olarak vefat eder ve doymuş olarak kabre girer.)
Yani, can vermenin hasıl edeceği susuzluğu duymaz. Yasîn sûresi, kıyamette olan şeyleri, dünyanın geçici olduğunu, Cennet nimetlerini ve Cehennemdeki azapları bildirdiğinden, hasta yanında okununca, iman ile gitmeye sebep olan şeyleri işitmiş olur. Ra'd sûresini okumak, ruhun çıkmasını kolaylaştırır. İnsan ölünce, Hanefi mezhebinde necis olur. Kur’ân-ı kerim, yanında değil, karşısında ve sessiz okunabilir. Diğer üç mezhebe göre necis olmaz.
Kur’ân-ı kerimi, ölüler de işitir ve faydalanır. Cenazeyi taşıyanların, kabir ziyaret edenlerin, maddi bir karşılık düşünmeyerek, Kur’ân-ı kerimden bir parçayı, Allah rızası için okuyarak, sevabını meyyitin ruhuna hediye etmeleri sünnettir.
Hastaya ölüm hâlinde su içirmek sünnettir. İhtiyacı görülürse vacip olur. İçince ferahladığı görülürse vacipliği artar. Ölüm anında şeytan, saf su gösterip, senden başka mabudum yoktur dersen, sana içiririm dediği, hadîs-i şeriflerde bildirilmiştir. Yasîn sûresini okumanın on faydası vardır ki şunlardır:
1-Aç olan, tok olur. Yani, ummadığı yerden rızık gelir.
2-Susuz olan, kanıncaya dek su bulur.
3-Elbisesi olmayan, elbise bulur.
4-Eceli gelmeyen hasta şifa bulur.
5-Eceli gelen hasta ölüm acısı duymaz.
6-Ölürken, Cennet melekleri gelip, görünür.
7-İnsan korktuğundan emin olur.
8-Misafir ve garip kimse yardımcı bulur.
9-Bekarların evlenmesi kolay olur.
10-Kaybolan şey bulunur.
Fakat bunlara niyet ederek ve inanarak okumak lazımdır. Peygamber efendimiz buyurdu ki:
(Ölüm hastası yanında, bir sûre okununca, her harfi için bir melek gelip, ruhun kolay çıkmasına dua eder. Yıkanırken yanında bulunurlar. Cenazesi ile birlikte giderler. Namazında bulunurlar. Gömülürken bulunurlar. Hep dua ederler.) Başka bir hadîs-i şerifte de buyuruldu ki:
(Müslüman bir hasta yanında Yasîn-i şerif okunursa, Rıdvan ismindeki melek Cennet şerbeti getirir. Suya doymuş olarak ruh teslim eder. Doymuş olarak kabre girer. Suya ihtiyacı olmaz.)

.
Gençken yapılan ibadet kıymetlidir
 
 
 
A -
A +
Gençlikte, nefsin arzuları, insanı kapladığı gibi, ilim öğrenilecek, ibadet yapılacak en kârlı zaman da gençliktir.
 
Sual: Bazı kimselerin, gençlere, siz henüz gençsiniz, yaşınız ilerleyince çokça ibadet edersiniz, şimdi hayatın tadını çıkarın demeleri, dinî açıdan uygun olur mu?
Cevap: Bu konuda, İmâm-ı Rabbânî hazretleri genç bir talebesine yazılı olarak yaptığı nasihatte buyuruyor ki:
“Yavrum! Gençlikte, nefsin arzuları, insanı kapladığı gibi, ilim öğrenilecek, ibadet yapılacak en kârlı zaman da gençliktir. Gençlikte, şehvetin, asabiyetin kapladığı anlarda, İslâmiyetin bir emrini yerine getirmek, ihtiyarlıkta yapılan aynı ibadetten çok üstün ve kıymetli olur. Hele başka mâniler de araya katılırsa, bunları dinlemeyip yapılan ibadetin sevabı o kadar çoktur ki, ancak Allahü teâlâ bilir. Çünkü, maniler karşısında, ibadeti yapmak güçlüğü, sıkıntısı, o ibadetlerin, şanını, şerefini göklere çıkarır. Mâni olmayarak, kolay yapılan ibadetler, aşağıda kalır. Bunun içindir ki, insanların yüksekleri, meleklerin yükseklerinden daha üstün olmuştur. Çünkü insan, mâniler arasında ibadet ediyor. Melekler ise, mâni olmadan emre itaat ediyor. Harp zamanında, askerin kıymeti artar ve muharebede ufak bir hizmetleri, sulh zamanındaki büyük gayretlerinden daha kıymetli olur. Gençlik arzuları, Allahü teâlânın düşmanı olan nefsin ve şeytanın sevdiği şeylerdir. İslâmiyete uygun şeyler ise, Allahü teâlânın sevdiği şeylerdir. Allahü teâlânın düşmanlarını sevindirip, bütün nimetleri veren, hakiki sahibi gadaba getirmek, akıllı ve zeki insanların yapacağı şey değildir. Allahü teâlâ, hepimize akla uygun hareketler nasip edip, nefse, şeytana ve zındıkların, yani Müslüman ismini taşıyan din düşmanlarının sözlerine ve yazılarına aldanmaktan muhafaza buyursun! Hele dinsizlerin, Müslümanlarla alay edenlerin çoğaldığı, Müslüman evlatlarını dinden çıkaran propagandaların yayıldığı zamanda yapılan az bir ibadete, doğru olmak şartı ile, kat kat çok sevap verilecektir. Peygamber efendimiz buyurdu ki:
(Ey Eshâbım! Siz öyle bir zamanda geldiniz ki, Allahü teâlânın emirlerinden onda dokuzunu yapıp, birini yapmazsanız, helak olursunuz, Cehenneme gidersiniz! Bir zaman gelecek ki, o zamanın müminleri, emirlerin birini yapabilip, dokuzunu bıraksalar, Cehennemden kurtulurlar. O zamanda imanı olanlara müjdeler olsun!)

.
Ölüler de işitir ve görür
 
 
 
A -
A +
Allahü teâlâ, şehitlerin diri olduğunu, rızıklandırıldıklarını bildirdi.
 
Sual: Bazı kimseler, ölen kimse, Peygamber de, evliya da olsa, işitmez, görmez, ziyaretine gelenleri tanımaz diyorlar. Gerçekten de böyle midir?
Cevap: Allahü teâlâ, şehitlerin diri olduğunu, rızıklandırıldıklarını bildirdi. Hadîs-i şerifte, şehit ruhlarının Cennete girdikleri haber veriliyor. Âlimlerden birkaçı, bu nimetlerin, yalnız şehitler için olduğunu, sıddıkların böyle olmadıklarını söylüyorlar ise de, Ehl-i sünnet âlimlerinin çoğu, diri olmak ve rızıklandırılmak, ruhların Cennete girmesi, yalnız şehitler için değildir dediler. Âyet-i kerimelerden ve hadîs-i şeriflerden böyle anlaşılmaktadır buyurdular.
Vehhabiler, ibni Teymiyyenin yolunda olduklarını söylüyorlar. Onun büyük âlim olduğunu bildiriyorlar. Kendisine Şeyh-ul-islâm diyorlar. Hâlbuki, onun kitaplarını ve fikirlerini kabul etmiyorlar. İbni Teymiyye, bütün meyyitlerin, şehitler gibi diri olduklarını ve şehitler gibi rızıklandırıldıklarını bildirmektedir.
Resûlullah efendimiz için, işitmez ve ziyarete gelenleri, kendisine yalvaranları görmez, bilmez ve tanımaz diyen ahmaklar, ibni Teymiyyenin ve hiçbir kimsenin yolunda değildirler. Kendi nefisleri, keyifleri arkasındadırlar.
Meyyitlerin, dirileri gördüklerini bildiren vesikalardan biri, Buhârîdeki;
(Her meyyite, her sabah ve her akşam ahiretteki yeri gösterilir. Cennetlik olana, Cennetteki yeri, Cehennemlik olana, Cehennemdeki yeri gösterilir) hadîs-i şerifidir.
Gösterilir sözü, gördüklerini bildirmektedir. Allahü teâlâ, Firavunun adamları için;
(Onlara sabah akşam ateş gösterilir) buyurdu.
Meyyit görmeseydi, gösterilir demek faydasız olurdu. Ebû Nu'aym, Amr bin Dînârdan alarak bildiriyor ki:
(Bir kimse ölünce, ruhunu bir melek tutar. Ruh, bedenin yıkanmasına, kefenlenmesine bakar. Kendisine, insanlar, seni nasıl övüyorlar işit, denir.) Abdullah ibni Ebid-dünyânın Amr bin Dînârdan alarak bildirdiği hadîs-i şerifte;
(Bir kimse, öldükten sonra çoluk çocuğunun başına gelenleri bilir. Kendisini yıkayanlara ve kefenleyenlere bakar) buyuruldu. Buhârîdeki sahih hadîste;
(Münker ve Nekîr melekleri, sual ve cevaptan sonra meyyite, Cehennemdeki yerine bak! Allahü teâlâ, değiştirerek, sana Cennetteki yeri ihsan eyledi derler. Bakar. İkisini birlikte görür) buyuruldu.

.
Müslümanlar üstünken niçin gerilediler?
 
 
 
A -
A +
İslâmiyete karşı olanlar, genç nesillerin, bilgisiz, dinsiz kalmasını hedef edindiler. 
 
Sual: Müslümanların geri kalmasına, din yani İslâmiyet mi sebep oldu?
Cevap: İslâmiyete karşı olanlar, asırlarca yaptıkları kanlı tecrübelerle anladılar ki, imanını yıkmadıkça, Müslüman milleti yıkmaya, imkân yoktur. Her ilerlemenin ve yükselmenin teşvikçisi olan İslâmiyeti, ilmin ve yiğitliğin düşmanı gibi göstermeye yeltendiler. Genç nesillerin, bilgisiz, dinsiz kalmasını, onları manevi cepheden vurmayı hedef edindiler. Bu yolda milyonlar döktüler. Hırs ve şehvetlerine kapılmış olan bazı cahiller, kâfirlerin bu hücumları ile hemen bozuldu.
Bunlardan bazıları, Müslüman görünerek, fen adamı, din âlimi, hatta Müslümanların hamisi şekline girip, temiz gençlerin imanlarını çalmaya koyuldular. Kötülükleri hüner, imansızlığı moda şeklinde gösterdiler. Dini, imanı olanlara softa, gerici denildi. Din bilgilerine, İslâmın kıymetli kitaplarına, gericilik diyenler oldu. Kendilerinde bulunan ahlaksızlık ve şerefsizlikleri, Müslümanlara, İslâm büyüklerine isnat ederek, o temiz insanları kötülemeye, evlatları babalarından soğutmaya uğraştılar. Tarihimizin şerefli sayfalarını karartmaya, lekelemeye, hadiseleri ve vesikaları değiştirmeye kalkıştılar. Böylece, gençleri dinden ayırmaya, İslâmiyeti ve Müslümanları yok etmeye çalıştılar. İlmi, fenni, güzel ahlakı, fazileti ve yiğitliği ile dünyaya şan ve şeref saçan, ecdadımızın sevgisini genç kalplere yerleştiren mukaddes bağları çözmek, gençliği dedelerinin kemalatından habersiz bırakmak için, kalplere ve vicdanlara hücum ettiler.
Hâlbuki, İslâmiyetten uzaklaştıkça, Resûlullah efendimizin yolundan ayrıldıkça, ahlak bozulduğu gibi, her yeni bilgilerde, üstünlüğü kaybediyor, ecdadımızın gösterdiği başarıları gösteremiyor, hatta geri kalmaya başlıyorduk. Bu maskeli dinsizler, bir taraftan ilimde, fende geri kalmamıza çalışıyor, diğer taraftan da, İslâmiyet geriliğe sebep oluyor, Batıya yetişebilmemiz için çöl kanunlarından kurtulmamız lazımdır, diyorlardı. Bu suretle maddi ve manevi kıymetlerimizi yıkarak, vatanımıza, milletimize, dışarıdaki düşmanların, asırlarca yapamadıkları kötülüğü yaptılar. Müslüman ismini taşıyan İslâm düşmanlarına Zındık denir. Zındıkların İslâmiyete zararları, kâfirlerin zararlarından daha çok olmuştur.

.
Rahat, huzurlu olmanın formülü
 
 
 
A -
A +
Sonsuz saadete kavuşabilmek için, önce iman etmek, inanmak lazımdır.
 
Sual: Bir kimse, dünyada rahata, huzura, ahirette de sonsuz saadete kavuşmak istiyorsa, ne yapmalıdır?
Cevap: Allahü teâlâ, kullarına çok acıdığı, onların dünyada rahat, huzur içinde, kardeşçe yaşamaları, ahirette de, sonsuz saadete, bitmez, tükenmez nimetlere kavuşmaları için, yapılması lazım olan iyilikleri ve sakınılması lazım olan kötülükleri, Peygamberlerine, melek vasıtası ile bildirmiş, bunları bildiren birçok kitap da göndermiştir. Allahü teâlânın gönderdiği bu kitaplardan, yalnız Kur’ân-ı kerim bozulmamış, diğerlerinin hepsi ise, değiştirilmiştir. Dinli olsun, dinsiz olsun, inansın inanmasın, herhangi bir kimse, bilerek veya bilmeyerek, Kur’ân-ı kerimdeki ahkâma, yani emir ve yasaklara uyduğu kadar, dünyada rahat ve huzur içinde yaşar. Bu hâl, faydalı bir ilacı kullanan herkesin, dertten, sıkıntıdan kurtulması gibidir. Zamanımızda Müslüman olmayan, hatta İslâm düşmanı olan bazı insanların ve milletlerin birçok işlerinde, başarılı olmaları, rahat, huzur içinde yaşamaları, inanmadıkları, bilmedikleri hâlde, Kur’ân-ı kerimin hükümlerine uygun olarak çalıştıkları içindir. Müslüman olduklarını söyleyen, âdet olarak ibadetleri yapan, çok kimselerin ise, sefalet, sıkıntılar içinde yaşamalarının sebebi de, Kur’ân-ı kerimin gösterdiği hükümlere ve güzel ahlaka uymadıkları içindir. Kur’ân-ı kerime uyarak ahirette sonsuz saadete kavuşabilmek için ise, önce buna iman etmek, inanmak ve bilerek, niyet ederek uymak lazımdır.
           ***
Sual: Müslümanların bugünkü bu zayıf hâle düşmelerinin sebebi ne olabilir?
Cevap: Cenâb-ı Hak, bütün insanlara, sayılamayacak kadar çok nimet, iyilik vermiştir. Bunların en büyüğü ve en kıymetlisi olarak da, Resûller ve Nebiler göndererek, İslâmiyeti, sonsuz saadet yolunu göstermiştir ve İbrahîm sûresinin yedinci âyetinde mealen;
(Nimetlerimin kıymetini bilir, şükrederseniz, yani emrettiğim gibi kullanırsanız, onları arttırırım. Kıymetlerini bilmez, bunları beğenmezseniz, elinizden alır, şiddetli azab ederim) buyurmuştur.
Bir asırdan beri İslâmiyetin garip olması ve son zamanlarda büsbütün uzaklaşarak, dünyanın küfür ve irtidat karanlığı ile kaplanması, hep İslâm nimetlerinin kıymetlerini bilmeyip, onlara şükretmemenin, arka çevirmenin neticesidir.

.
Ömrü, boş yere harcamamalı
 
 
 
A -
A +
“Kıymetli ömrü, lüzumsuz mubahlara bile harcamamalıdır. Haram ile geçirmemek, elbette lazımdır..."
 
 
Sual: Bazı kimseler, insanlar arasında söz taşıyor ve dedikodu yapıyorlar. Bunlar nasıl ikaz edilmelidir?
Cevap: Bu konuda İmâm-ı Rabbânî hazretleri, saliha bir hanıma yazdıkları mektupta buyuruyorlar ki:
“Kıymetli ömrü, lüzumsuz mubahlara bile harcamamalıdır. Haram ile geçirmemek, elbette lazımdır. Teganni, şarkı ve çalgı aletleri ile meşgul olmamalı, bunların nefse verecekleri lezzete aldanmamalıdır. Bunlar bal karıştırılmış, şekerle kaplanmış zehirdir.
Gıybet etmemelidir. Gıybet haramdır. Gıybet, bir Müslümanın gizli bir kusurunu, arkasından söylemektir. Bidat sahiplerinin ve açıkça günah işleyenlerin bu günahlarını ve Müslümanlara zulmedenlerin ve alışverişte onları aldatanların bu fenalıklarını Müslümanlara duyurarak, bunların şerrinden sakınmalarına sebep olmak ve Müslümanlığı yanlış söyleyenlerin ve yazanların bu iftiralarını söylemek lazımdır, gıybet olmaz.
Nemime, yani Müslümanlar arasında söz taşımamalıdır. Bu iki günahı işleyenlere çeşitli azaplar yapılacağı bildirilmiştir. Yalan söylemek ve iftira etmek de haramdır, sakınmak lazımdır. Bu iki fenalık, her dinde de haram idi. Cezaları çok ağırdır. Müslümanların ayıplarını örtmek, gizli günahlarını yaymamak ve kusurlarını affetmek çok sevaptır. Küçüklere, emri altında bulunanlara, fakirlere merhamet etmelidir. Kusurlarını yüzlerine vurmamalıdır. Olur olmaz sebeplerle o zavallıları incitmemeli, dövmemeli ve sövmemelidir. Hiç kimsenin dinine, malına, canına, şerefine, namusuna saldırmamalı, herkese olan borçları ödemelidir. Rüşvet almak ve vermek haramdır. Yalnız zalimin zulmünden kurtulmak için ve ikrah edilince, zorlanınca vermek rüşvet olmaz. Fakat, bunu almak da haram olur.
Herkes, kendi kusurlarını görmeli, Allahü teâlâya karşı yaptığı kabahatleri düşünmelidir. Allahü teâlânın, kendisine ceza vermekte acele etmediğini, rızkını kesmediğini bilmelidir.
İtikadı düzelttikten ve fıkhın emirlerini yaptıktan sonra, bütün zamanları, Allahü teâlâyı zikir ile geçirmelidir. Buna, yani kalbin, Allahü teâlâyı zikretmesine mâni olan her şeyi, düşman bilmelidir. Ahkâm-ı islâmiyyeye ne kadar çok yapışılırsa, Onu anmanın lezzeti artar. Ahkâm-ı islâmiyyeye uymakta, gevşeklik, tembellik arttıkça, o lezzet de azalır ve kalmaz olur.”

.Günah işleyene nasihat etmek
 
 
 
A -
A +
Karşılık verecek kimseye, emr-i maruf ve nehy-i münker yapılmaz.
 
Sual: Haram, günah işleyenlere, her Müslümanın nasihat etmesi, onlara doğruyu bildirmesi gerekir mi veya bunun belli bir ölçüsü var mıdır?
Cevap: Fetâvâ-yı Hindiyyede, konu ile alakalı olarak deniyor ki:
“Günah işleyene tatlı sözle emr-i maruf, yani nasihat edilir. Dinlemezse, fitne çıkacak ise edilmez, susulur. Sözü dinlenecek ise, sert söylenir. Sövmek, kötü söylemekle emr-i maruf yapmamalıdır. Karşılık verecek kimseye, emr-i maruf ve nehy-i münker yapılmaz. Karşılığa sabır edebilirse yapması efdal olur. Amirler el ile, alimler dil ile, cahiller kalp ile emr-i maruf yapar. İnsan evvela kendine Emr-i maruf yapmalıdır. Cahil, alime emr-i maruf yapmamalıdır. Bir günahı yapmak âdeti olan, o günahı işleyeni görünce, emr-i maruf yapar. Günah işleyene emr-i maruf yapamayan kimse, onun babasına söyler veya yazar. Babası emr-i maruf yapmaz veya yapamayacak ise, babasına bildirmez. Zevcine, hükûmete bildirmek de böyledir. Tevbe edenin günah işlediği başkasına bildirilmez. Hırsızı gören, zararından korkmazsa haber verir.”
           ***
Sual: Küs olan iki Müslümanı barıştırmak, aralarını bulmak için, yalan söylenebilir mi?
Cevap: Yalan söylemek haramdır, günahtır. Yalnız, harpte düşmana ve iki Müslümanı barıştırmak, aralarını bulmak ve zalimden mazlumu kurtarmak için caiz olur.
           ***
Sual: Şu kadar parayı fakire vereceğim diye adakta bulunan kimse, söylediği miktarı mı vermesi gerekir?
Cevap: Herhangi bir fakire vermek üzere sadaka adayan kimse, vereceği paranın miktarını söylerse, o miktarı verir. Eğer miktarını söylemezse, yemin kefareti, yani on fakire 1750 gram buğday veya bunun değerini verir.
           ***
Sual: Bir kimse ile yolculuk, arkadaşlık yapınca, nelere dikkat etmelidir?
Cevap: Bir kimse ile yolda arkadaş olunca, eğer yaya olarak gidiliyorsa, onun yürüdüğü kadar yürümeli. Onunla konuşurken, sağa sola bakmamalı. İhtiyaç için ondan bir müddet ayrılınca, erkence yanına dönmeli, onu bekletmemelidir. Arkadaşın hakkını gözetmeli, onu gücendirmemelidir. Namazları onunla cemaat yaparak kılmalı ve ondan ayrılırken onunla helalleşmelidir.
           ***
Sual: Kadınlar, farz namazları kılarken kamet getirirler mi?

Cevap: Kadınlar, beş vakit namazın farzlarını ve kazaya kalan namazlarını kılarken ezan ve ikamet okumazlar.

.
Ziyafet için hayvan kesmek

 
 
 
A -
A +
Gelen misafire veya yolcuya ikramda bulunmak için hayvan kesmek caizdir.
 
Sual: Bir misafir geldiğinde veya uzaktan gelen bir yolcu için, ziyafet niyeti ile bir hayvan kesip pişirip ikram etmenin, yedirmenin mahzuru olur mu?
Cevap: Yolcusu veya sevdiği, saydığı kimse gelince, sevinç veya o insan için saygı hayvanı veya şükür hayvanı kesmek caiz değildir. Yolcu gelmeden veya gelince adak edilir ve adak olarak, yani Allahü teâlâ için kesilir ve etleri fakirlere yedirilir. Zenginler yiyemez. Hayvan kesmeyi adarken, kurban denirse, kurban bayramında kesmesi lazım olur. Gelen misafire veya yolcuya ziyafet çekmek, ikramda bulunmak için hayvan kesmek ise caizdir.
           ***
Sual: Hasta olan birini ziyarete gidildiğinde, ne yapmalı, nelere dikkat etmeli, nasıl hareket etmelidir?
Cevap: Bir hastanın ziyaretine gidildiği zaman, kapıya varınca, içeri girmeye müsaade istemeli, izin almalı. İzin verilirse besmele ile girmeli, mümkünse hastanın sağ tarafına oturmalı, içeri girince selam vermeli, hastanın hâl ve hatırını sormalı. Hastalığına bir ilaç veya tavsiye edilecek bir doktor biliniyorsa söylemeli. Kelime-i şehadet getirerek ona duyurmalı ve acil şifalar dilemeli. Hastanın yanında fazla oturmamalı. Bir ihtiyacı varsa yapmalı. Ayrılırken kendisine acele sıhhat bulması için dua etmeli.
           ***
Sual: Bir hayvan kesmeyi adayan kimse, bunun etinden kendisi, hanımı, çocukları ve yakınları yiyebilir mi?
Cevap: Fakir olsun, zengin olsun, adak eden, adak edilerek kesilen hayvanın etinden yiyemez ve zekât vermesi caiz olmayanlara yediremez. Anasına, babasına, evlatlarına, hanımına veya kocasına, fakir olsalar da yediremez. Yerse veya bunlara yedirirse, yenilen etin kıymetini, fakirlere sadaka olarak verir. Akrabasından ve evinde bulunan yakınlarından, kendi zekâtını vermesi caiz olan büyük, küçük herkes yiyebilir. Bunlar içinde, zengin olanlar yiyemez. Yerlerse, adak sahibi, bunların kıymetini fakirlere verir.
           ***
Sual: Kumarsız olarak satranç oynamanın dinimiz açısından mahzuru var mıdır?
Cevap: Fetâvâ-yı Hindiyyede; “Satranç, kumar ile olursa haram, kumarsız olursa mekruhtur” buyuruluyor.
           ***
Sual: Haram, günah olan bir şeyi yapmayı düşünmek, yapmaya karar vermek de günah mıdır?
Cevap: Günah işlemeyi düşünmek, işlemeye niyet etmek, karar vermek günah olmaz, sadece yapmak, işlemek günah olur.

.
Her türlü oyunu oynamak
 
 
 
A -
A +
Kur’ân-ı kerim okumaya, namaz kılmaya vakit bırakmayan her mubah iş mekruhtur.
 
 
Sual: Her türlü oyunu kumarsız olarak oynamanın, çalgılı şarkılar dinlemenin dinimiz açısından bir mahzuru var mıdır?
Cevap: Konu ile alakalı olarak Fetâvâ-yı Hindiyyede deniyor ki:
“Her türlü teganni, yani çalgı ile şarkı söylemek ve dinlemek haramdır. Ansızın işitir ve oradan kaçarsa günah olmaz. Günah olmayan şeyleri böyle olmayan seslerle dinlemek caiz olur. İlim, ahlak bulunan şiir yazmak, söylemek caizdir. Kur’ân-ı kerim okumaya, namaz kılmaya vakit bırakmayan her mubah iş mekruhtur. Tekkelerde ilâhiler okuyarak raks etmek, oynamak, dönmek haramdır. Bu tekkelere gitmek, oturmak da haramdır. Şimdi, dinden haberi olmayan fasıklar, böyle tarikatçılık yapıyorlar. Düğünlerde ve küçük çocuğu eğlendirmek için kadının def çalması caizdir. Günah şey söylemeden ve başkalarını güldürmek için olmayan mizah, latife söylemek caizdir. Kuvvetlenmek için güreşmek caizdir. Oyun ve eğlence için mekruhtur. Tavla, onaltı taş, iskambil, briç ve bilardo, bezik gibi oyunlar, kumarsız da olsalar, mala-yanidir. İlim öğrenmeye, namaz kılmaya mâni olan her şey haramdır.”
           ***
Sual: Bir kimse, elinde olandan daha çok bir malı veya parayı adak olarak adayabilir mi?
Cevap: Nezir, adak edilen sadakanın, paranın, eşyanın, kişinin kendi malı olması, mülkündekinden çok olmaması ve başkasının malı olmaması lazımdır. Mesela yüz lirası olan bir kimse, bin lira sadaka vermeyi adasa, elinde, mülkünde sadece yüz lirası olduğu için, bu yüz lirayı vermesi lazım olur. Bir kimse de, belli miktarda altını vermeyi nezretse, adasa, altınlar da helak olsa, nezir, adak sakıt olur yani yerine getirmesi gerekmez.
           ***
Sual: Bir kimse, şu işim olursa bir horoz kurban edeceğim diye adakta bulunabilir mi?
Cevap: Allah rızası için horoz kurban edeceğim veya keseceğim diyerek horoz adamak caiz olmaz. Çünkü horoz, kurbanlık hayvan değildir. Horoz adamak isteyen; “Allah rızası için horoz kesip, etini fakirlere vereceğim” demeli ve horozu diri olarak veya kesip, etini fakire vermelidir. Böylece, kurban değil, sadaka nezir, adak edilmiş olur.
           ***
Sual: İmam, bayram namazını kıldırırken, fazladan alınan tekbirleri unutup yapmazsa, cemaat de yapmaz mı?
Cevap: Mevkûfât'ta; “İmam bayram namazlarındaki tekbirleri okumazsa, cemaat de okumaz” deniyor.

.
Zarar veren yiyecekleri yemek
 
 
 
A -
A +
Her türlü zehir, cam tozu, demir ve cıva bileşikleri, kireç ve benzerlerini yemek içmek haramdır.
 
Sual: Bazı kimselerin bedenine, yiyecek ve içeceklerden zarar verenler oluyor. Böyle kimselerin, bedenlerine zarar veren bu yiyecekleri yemeleri günah mı olur?
Cevap: Hadîka kitabında yemesi haram olanlar anlatılırken buyruluyor ki:
“Yemesi, içmesi zararlı olanlar üçe ayrılır: Birincilerinin zararını herkes bilir çünkü bunlar öldürücüdür. Her türlü zehir, cam tozu, demir ve cıva bileşikleri, kireç ve benzerleri böyledir. Bunları yemek, içmek haramdır. İkincilerinin zararlı olduğu bilinir ise de, öldürücü değildirler. Toprak, çamur, kil ve benzerleri böyledir. Bunları çok yemek, içmek mekruh olup, zararsız miktarları mubahtır. Üçüncüleri, organlarında zafiyet, hastalık olanlara zarar verir, sağlam olanlara zarar vermezler. Bazı kimselere balık eti, süt, yumurta, pastırma, turşu, konserve eti, bal, zeytinyağı, biber zarar verir. Bunlar, yalnız zarar verenlere haram veya mekruh olur. Zarar vermeyenlere ise mubahtırlar.”
           ***
Sual: Âyet ve hadîslerde açıkça bildirilmeyen bazı hükümleri, mezhep imamları bildirmektedir. Bunlar da sonradan çıkarılmış ve böylece bidat olmuş olmuyor mu?
Cevap: Ehl-i sünnet âlimlerinin ibadetlerde, ictihat ile buldukları bilgiler bidat değildir. Bu bilgileri bulurken isabet edememeleri de suç olmaz. Dört mezhebin imamları, bu bilgileri, İslâmiyetin sahibinin izni ile, İslâmiyetin bildirdiği delillerden, senetlerden çıkarmışlardır. Bu bilgiler, İslâmiyeti değiştirmiş değil, İslâmiyete yardımcı olmuşlardır. Kur'ân-ı kerimde ve hadîs-i şeriflerde açık olarak bildirilmiş şeylerde, zaten ictihat yapılmaz. Bunlar, olduğu gibi kabul edilir. Açık bildirilmemiş bir işi gösteren delili ararken, isabet edememek suç olmaz. Fakat bu delil yani doğru yol açık olup da, bu delili bulmakta yanılarak veya bir delilden çıkarılmayıp, akla uyarak yapılan ibadetler, bidat olur. Böyle reformlar, bir müekket sünnetin ortadan kalkmasına sebep olursa, günahı daha da çok olur.
           ***
Sual: Şu işim olursa, şu kadar Yasin okuyacağım, şu kadar tavaf yapacağım, salevat okuyacağım diye adak yapılabilir mi?
Cevap: Kur’ân-ı kerim okumayı ve tavaf etmeyi adamak caizdir. Peygamber efendimize her gün, belli sayıda salevat okumayı mesela, Delâil-i hayrât veya Câliyet-ül ekdâr okumayı adamak caizdir.

.Çeşitli şekillerde yarış tertip etmek
 
 
 
A -
A +
“Her şeyle yarış etmek ve bilmece çözmek helaldir. Bunları kumarla yapmak haramdır."
 
 
Sual: Çocuklar, gençler arasında bulmaca çözerek, bilmece sorarak çeşitli yarışlar yapmanın, tertip etmenin, dinimiz açısından bir mahzuru var mıdır?
Cevap: Konu ile alakalı olarak İbni Âbidînde deniyor ki:
“Her şeyle yarış etmek ve bilmece çözmek helaldir. Bunları kumarla yapmak haramdır. Koşarak veya atla, silahla, okla hedefe atmak gibi harpte kullanılan şeylerle yapılan yarışlarda, bir taraftan mal şart etmek de caiz olur. Yani iki kişiden yalnız biri, sen kazanırsan, ben sana vereceğim, ben kazanırsam, sen bana vermeyeceksin derse veya bir üçüncü kimse, yarışa katılan cemaat arasından kazanana ben vereceğim derse, caiz olur. Fakat harbe hazırlık için yapılmaları lazımdır. Oyun, gösteriş, övünmek için yapılan her yarış mekruh olur. Namaza mâni olacak kadar devam ederse, haram olurlar. Harpte kullanılan şeyleri öğrenmek menduptur. İki tarafın da mal vermesi şart edilirse, kumar olur. Kumar oynamak ise haramdır. Bir üçüncü kimse de yarışa katılıp, ikisini de geçerse, ikisinden de alması, ikisini de geçemezse, ondan bir şey alınmaması şartı ile, ikisinden geride kalanın, geçene mal vermesini şart etmek caiz olur. Kıbleye karşı atış mekruhtur. İki ilim adamının bir konuda münakaşa edip, tek taraflı mal şart etmeleri de caizdir. Birçok ilim adamından sözü doğru olana, hariçten birinin mal vermesi de caizdir. Fakat münakaşaya katılanların birbirlerine mal vermeleri kumar olur. Hadîs-i şerifte; (Her türlü lehv haramdır. Yalnız, hanımı ile oynamak, at ve silah ile talim, yarış yapmak caizdir) buyruldu.”
           ***
Sual: Ayakta ve bir solukta su içmenin, dinimiz açısından bir mahzuru var mıdır?
Cevap: Süleyman bin Cezâ hazretleri, Eyyühel-veled kitabında konu ile alakalı olarak buyuruyor ki:
“Su içerken bir solukta içme, üç defada iç! Terli iken soğuk su içme, uyku arasında su içme, çok su içme! Bunların hepsinin vücuda zararları vardır. Bir toplantıda su istendiği zaman, baş taraftan su vermeye başla, sağdan dolaş! Peygamber efendimiz; (Su içeceğiniz vakit, ayakta içmeyiniz! Vücudunuza zararlıdır. Yalnız abdestten artan su ve zemzem ayakta içilebilir) buyurdu.”
İlaç yutmak için içilen su ayakta içilebilir. Yolcu, her suyu ayakta içebilir denildi. Suyu yavaş yavaş emerek içmelidir.

.
Gördüğü, bildiği hâlde inkârın sebebi
 
 
 
A -
A +
"İman etmek için mucize istediler, mucizeleri görünce, bunlar sihir dediler!"
 
 
Sual: Peygamber efendimiz zamanında, mucizeleri görmeden iman edenler olduğu gibi, gördükleri hâlde inkâr edenler de olmuş. Bunun sebebi nedir?
Cevap: Konu ile alakalı olarak Şevâhid-ün Nübüvve kitabında deniyor ki:
“Resûlullah efendimiz zamanında, basiretli, ileri görüşlü olanlar, hiçbir delile ihtiyaç duymadan hemen iman etmişlerdi. Basiretleri örtülü olanlar ise, örf ve âdetler bunlarda huy hâline geldiği için, Resûlullah efendimizin hâllerini, sözlerini ve mucizelerini görüp, işitmedikçe, iman etmek nimeti ile şereflenememişlerdi.
Resûlullah efendimiz zamanındakiler böyle olduğu gibi, daha sonra gelip iman edenler de iki kısma ayrılmaktadır. Bunlardan bir kısmı, Resûlullah efendimizin sözlerinin açıklamalarını, hâllerini ve ahlakını işittiklerinde, okuduklarında, hemen tasdik edip iman etmişlerdir. İkinci kısımdakiler ise, mucizeleri duyup, Resûlullah efendimizin Peygamber olduğunu iyice anlayıp tasdik etmedikçe, iman nimetine kavuşamamışlardır. İnsanlardan bir kısmı da, Resûlullah efendimizin Peygamberlik alametlerini, mucizelerini görseler de, inat ve kibirlerinden dolayı inanmamışlardır. Kureyş kabilesinin ileri gelenleri böyle idi. İman etmek için mucize istediler, mucizeleri görünce, bunlar sihir ve göz boyamaktır dediler. Mucizeleri görmeleri, inkârlarını arttırmaktan başka bir şey yapmadı. Daha sonraki inkâr edenler de, bunlara dâhildir. Bunlar, mucizeleri inkâr ederek, inat ve kibir yolunu tutmuşlardır. Haşra, neşre, kıyamet gününe, hesaba, kitaba, Cennete, Cehenneme ve Peygamber efendimizin haber verdiği diğer hususlara da iman etmiyorlar.
İnsanlardan bir kısmı da, nakledilen delillere ve mucizelere inandıklarını söylüyorlar ise de, onların hepsini tevil ediyor, mucize olmaktan çıkaracak şekilde açıklıyorlar ve inkâr ediyorlar. Bunlar, mucizeleri inkâr ettikleri hâlde, halkın gönlüne girmek ve çeşitli menfaatler elde etmek için, keramet sahibi olduklarını iddia ediyor ve çeşitli yalanlarla, hilelerle, cahil kimseleri kendilerine bağlıyorlar.”
           ***
Sual:Haram olmayıp mubah şeylerle meşgul olmanın, dinimizce bir mahzuru var mıdır?
Cevap: Fetâvâ-yı Hindiyyede; “Kur’ân-ı kerim okumaya, namaz kılmaya vakit bırakmayan her mubah iş, mekruhtur” buyruluyor.

.Önce din bilgilerini öğrenmeli
 
 
 
A -
A +
''İlim öğrenip de, bunu kullanmamak deliliktir. İlimsiz amel de yanlış olur, kabul edilmez.”
 
Sual: Bir kimsenin, kendisine lazım olan din, ilmihal bilgilerini öğrenmeden dünya işleri ile meşgul olması, mal, mülk, makam peşinde koşması, dinimiz açısından uygun mudur?
Cevap: Konu ile alakalı olarak İmam-ı Gazâli hazretleri, bir talebesine hitaben buyuruyor ki:
“Dünyanın nesini seversen sev, hepsine veda edeceksin! Elinden geleni yap! Fakat unutma ki, her yaptığının hesabını vereceksin! Keyfine göre yaşa! Fakat bu yaşaman uzun sürmeyecek, bir gün elbette öleceksin. Gece gündüz düşündüğün, sımsıkı sarıldığın lezzetlerden elbette ayrılacaksın. İman edilecek şeyleri akla uydurmaya, beğendirmeye uğraşmak, dinsizlerle, cahillerle, münakaşa edip, onların bozuk düşünceleri ile uğraşmak ve Kur’ân-ı kerimi öğrenmeden, namazı, abdesti, orucu, farzları, haramları okumadan, bilmeden para kazanmaya kalkışmak, herkesten fazla zengin olmak için lüzumsuz ilimlerle uğraşmak, ömrü boş yere harcamak olur. Allahü teâlâya yemin ederim ki, İsa aleyhisselamın İncilinde okudum; bir kimseyi tabuta koyduktan mezara bırakıncaya kadar; Allahü teâlâ ona kırk sual soracaktır. Birincisi, (Ey kulum! Yaşadığın kadar hep dünya için süslendin, herkesin beğenmesi, hürmet etmesi için birçok şeyler öğrendin. Benim emrettiğim şeyleri de öğrendin mi, istediklerimi yapıp, haram ettiklerimden kaçındın mı?)dır. Allahü teâlâ sana her gün soruyor: (Başkaları için neye bu kadar uğraşıyorsun? Görmüyor musun ki, tepeden tırnağa kadar benim iyiliklerim ile, ihsanlarım ile örtülüsün?) Fakat sen bunu duymuyorsun. Çocuk oyuna dalıp etrafını görmediği gibi, dünya zevkleri, nefsin arzuları seni sağır ve kör eylemiş! İlim öğrenip de, bunu kullanmamak deliliktir. İlimsiz amel de yanlış olur, kabul edilmez.”
           ***
Sual: Yaşı büyük olan bir kimse, herhangi bir kadının sütünü içse, bu kimse, bu kadının süt çocuğu olur mu?
Cevap: Hanbeli mezhebinde, herhangi bir yaşta olan kimse, bir kadının sütünü içse, bu kadının süt çocuğu ve sütünü içtiği kadının çocukları da bunun süt kardeşi olur. Diğer üç mezhepte, ikibuçuk yaşından sonra süt içince, süt kardeş ve süt çocuk olmaz.
           ***
Sual: Cuma günü salevat getirmek, sadaka vermek sevap mıdır?
Cevap: Cuma günü çok salevat-ı şerife getirmek, az veya çok sadaka vermek, Cuma gününün sünnetlerindendir.

.
Resûlullahı, Allahü teâlâ övmüştür
 
 
 
A -
A +
Resûlullah efendimizi övmek ibadettir. Eshâb-ı kiramın hepsi övmüşlerdir...
 
Sual: Bazı kimseler, Kasîde-i bürdede Peygamberimizin aşırı övüldüğünü söyleyerek bunu tenkit etmektedirler. Peygamberimizi övmek, dinimiz açısından uygun değil midir ki böyle tenkit ediyorlar?
Cevap: Resûlullah efendimizi, bizzat Allahü teâlâ övmüştür. Kendisi de, kendisini överek, Allahü teâlânın kendisine ihsan etmiş olduğu nimetleri saymıştır. Buhârîdeki bir hadîs-i şerifte, Peygamber efendimiz;
(Her asırda, her zamanda yaşayan insanların en iyilerinden, seçilmişlerinden dünyaya getirildim) buyurmuştur. Yine Tirmizînin bildirdiği hadîs-i şerifte;
(Allahü teâlâ, insanları yarattı. Beni insanların en iyi kısmından vücuda getirdi. Sonra, bu kısımlarından en iyisini Arabistan’da yetiştirdi. Beni bunlardan vücuda getirdi. Sonra evlerden, ailelerden en iyilerini seçip, beni bunlardan meydana getirdi. O hâlde, benim ruhum ve cesedim, mahlukların en iyisidir. Benim silsilem, ecdadım en iyi insanlardır) buyurulmuştur.
Peygamber efendimizin bu övmeleri, o kadar çoktur ki, İmam-ı Busayri hazretlerinin Kasîde-i bürdesindeki övmesi, onların yanında hiç kalmaktadır. Çünkü Resûlullah efendimizi övmek ibadettir. Eshâb-ı kiramın hepsi övmüşlerdir. Bunlardan Hassân bin Sâbit ve Kâ'b bin Züheyr hazretlerinin uzun övmeleri meşhurdur. Kâ'b bin Züheyr hazretleri, Peygamber efendimizi, Bânet sü'âd kasidesinde, İmam-ı Busayri hazretlerinden daha çok övmüştür. Resûlullah efendimiz, bunu beğenip, hazret-i Kâ'bın önceki kusurunu affetmiş ve mübarek hırkasını ona hediye etmişlerdir. Bu hırka-i saadet, şimdi İstanbul’da Topkapı Sarayı'ndadır.
           ***
Sual: Erkeklerin kırmızı ve sarı renkli elbise giymelerinin bir mahzuru var mıdır?
Cevap: Erkeklerin de her renk elbise giymeleri caiz ise de, kırmızı, sarı renkli elbise giymelerinin tenzihen mekruh olduğu bildirilmiştir. Başa giyilen başlık ve takkenin ise, kırmızı ve sarı renklerde olmasının, mekruh olmadığı söz birliği ile bildirilmiştir. Resûlullah efendimizin ayakkabısının siyah olduğu, Şir'at-ül-islâm şerhinde yazılıdır.
           ***
Sual: Anne, baba, günah olan bir şeyi küçük çocuklarına yaptırırsa, bu günah çocuğun mu yoksa ana, babanın mı olur?
Cevap: Büyüklere yani ana, babaya haram olan şeyleri, kendi çocuğuna yaptıran kimse, haram, günah işlemiş olur.

.
İslâmiyeti yok etmek isteyenler!..
 
 
 
A -
A +
"Müslümanlık, yavaş yavaş bozularak, bunların istedikleri, planladıkları şekle dönüyor."
 
Sual: İslâmiyeti yok etmek isteyenler, hangi kılıkla İslâmiyete saldırmaktadır?
Cevap: İslâm nimetlerinin elden çıkmasına sebep olanlar iki kısımdır:
Birincileri, düşmanlıklarını açıklayan kâfirler olup, bunlar silahlı kuvvetleri, propaganda vasıtaları ile İslâmiyeti yıkmaya uğraşıyorlar. Müslümanlar, bunları biliyor ve onlardan üstün olmaya çalışıyor.
İkinci kısımdakiler, kendilerine Müslüman ismini verip, din adamı tanıttırıp, Müslümanlığı, kendi akılları ile, keyiflerine uygun bir şekle çevirmeye uğraşıyor, Müslümanlık ismi altında, uydurma bir din kurmak istiyorlar. Hile ve yalanlarla, Müslümanları aldatmaya çalışıyorlar. Müslümanların çoğu bunları, bazı sözlerinden ve İslâmiyeti yıkıcı davranışlarından seziyor ise de, çok kurnaz idare edildikleri için, birçok sözleri revaç bulup, Müslümanlar arasında yerleşiyor. Müslümanlık, yavaş yavaş bozularak, bunların istedikleri, planladıkları şekle dönüyor.
Bazıları da; “Bu asırda yaşayabilmemiz için, milletçe batılılaşmalıyız” diyor. Bu sözün iki manası vardır:
Birincisi, garplıların fende, sanatta bulduklarını öğrenmek, yapmak, bunlardan istifadeye çalışmaktır ki, bunu İslâmiyet, zaten emretmektedir. Fen bilgilerini öğrenmenin farz-ı kifaye olduğu, kitaplarda bildirilmiştir. Resûlullah efendimiz;
(Hikmet yani fen ve sanat, müminin kaybettiği malıdır. Nerede bulursa alsın!) buyurmuştur. Fakat bu, garba, batıya uymak değil, ilmi, fenni onlarda bile arayıp almak ve onların üstünde olmaya çalışmaktır.
İkinci manada garblılaşmak ise, ecdadımızın doğru ve mukaddes yolunu bırakıp, batının bütün âdetlerini, ahlaksızlıklarını, dinsizliklerini ve putlarını alıp, camileri kilise ve eski sanat eseri şekline sokmak, Müslümanlığa şark dini, gerilik dini, Kur’ân-ı kerime çöl kanunu, puta tapmaya, ibadete müzik karıştırmaya batı dini, modern ve medeni din demek ve İslâmiyeti bırakıp, Hıristiyanlığa, musiki aletleri ile ibadete dönmeye, Dinde reform ismini vermektir.
Herkes şunu bilmelidir ki, bu milletin damarlarında dolaşan asil kan, ne bugün, ne de onların ümitle bekledikleri günlerde, bu manada asla garplılaşmayacak ve dinsiz olmayacak, zındıkların yalanlarına aldanmayacaktır. Ecdadının mukaddesatını ayaklar altında çiğnetmeyecektir

.Her şey ezelde takdir edilmiştir
 
 
 
A -
A +
İlim, mal, rütbe, evlat gibi rızıklar dünya yaratılmadan evvel, ezelde taksim edilmiştir.
 
 
Sual: Rızık, mal, makam gibi şeyler ezelde takdir ve taksim edilmiş midir?
Cevap: Bu konuda, Hâtim-i Esam hazretleri, hocası Şakîk-i Belhî hazretlerine, öğrendiklerini arz ederken şöyle buyuruyor:
“Herkesi dünyada bir sıkıntıya girmiş, dünyalık toplamaya uğraşıyorlar, gördüm, sonra bir âyet-i kerimenin şu mealini düşündüm:
(Dünya malından, sarıldığınız, sakladığınız her şey, yanınızda kalmayacak, sizden ayrılacaktır! Ancak Allah rızası için yaptığınız iyilikler ve ibadetler sizinle beraber kalacaktır!) Dünya için topladıklarımı, Allah yolunda harcadım, fakirlere dağıttım! Baki kalmaları için, Allahü teâlâya 'ödünç' verdim!
Yine insanlara baktım, herkesin başkalarını beğenmediğini gördüm. Buna sebep, birbirlerine haset etmeleri olduğunu, birbirlerinin mevkilerine, mallarına göz dikmeleri olduğunu anladım ve bir âyet-i kerimenin şu mealine dikkat ettim:
(Dünyadaki maddi, manevi bütün rızıklarını aralarında taksim ettik.) Herkesin ilim, mal, rütbe, evlat gibi rızıklarının dünya yaratılmadan evvel, ezelde taksim edildiğini, kimsenin elinde bir şey olmadığını ve çalışmayı, sebeplere yapışmayı emrettiğinden, çalışmak lazım geldiğini ve haset etmenin büyük zararlarından başka, lüzumsuz olduğunu anladım ve Allahü teâlânın ezelde yaptığı taksime ve çalışınca Rabbimin gönderdiğine razı oldum, herkesi sevdim ve sevildim...
Yine insanlara baktım, birçoklarının insanlık şerefini, kıymetini, amir, müdür olmakta, insanların kendilerine muhtaç olduklarını ve karşılarında eğildiklerini görmekte zannettiklerini ve bununla öğündüklerini gördüm. Bazıları da, kıymet ve şeref, çok mal ve evlat ile olur sanarak, bunlarla övünüyorlar. Bir kısmı da, insanlık şerefi, malı, parayı insanların hoşuna gidecek yerlere sarf etmektir, sanarak, Allahü teâlânın emrettiği yerlere ve emrettiği şekilde harcedemiyorlar ve bununla övünüyorlar gördüm ve bir âyet-i kerimenin şu mealini düşündüm:
(En şerefliniz ve en kıymetliniz, Allahü teâlâdan çok korkanınızdır.) İnsanların yanıldıklarını, aldandıklarını anladım ve takvaya sarıldım. Rabbimin affına ve ihsanlarına kavuşmak için, Ondan korkarak İslâmiyetin dışına çıkmadım, haramlardan kaçtım.” Bunları dinleyen Şakîk-i Belhî hazretleri;
“Ne güzel yapmışsın” buyurur.

.
Hulefâ-i râşidînin sıralaması
 
 
 
A -
A +
Ebû Ukayl hazretleri "Ya Resûlallah! Sizden sonra insanların hayırlısı kimdir?" diye sual eder.
 
 
Sual: Bazı kimseler, Hulefâ-i râşidîn denilen, Peygamber efendimizin ilk dört halifesinin sıralamasına itiraz etmekte ve Hazret-i Ali'nin hakkı gasbedildi demektedirler. Bunlara nasıl bir cevap vermelidir?
Cevap: Bu konuda Menâkıb-ı Çihâr Yâr-î Güzîn kitabında deniyor ki:
“Enes bin Mâlik hazretleri şöyle haber vermiştir: Resûlullah efendimizin huzurunda oturmuştuk. Ensârdan, Ebû Ukayl hazretleri kalkıp;
-Ya Resûlallah! Sizden sonra insanların hayırlısı kimdir diye sual edince, Resûlullah efendimiz;
-Ebu Bekr-i Sıddık'tır buyurdu.
-Ondan sonra kimdir diye arz edince;
-Ömer-ül Fâruk'tur buyurdu.
-Ondan sonra kimdir denilince;
-Osman bin Affân'dır buyurdu.
-Ondan sonra kimdir, diye sual edince de;
-Ali bin Ebi Talib'dir buyurdular. Bunun üzerine Ebû Ukayl hazretleri;
- Ya Resûllallah! Neden amcan oğlunu sonraya bıraktın, dördüncü ettin. Hâlbuki o senin kardeşindir, diye arz edince, Resûlullah efendimiz;
-Ya Ebâ Ukayl. Allahü teâlâ yüzyirmidörtbinden ziyade Nebiyi halk etti, yarattı. İnsanlara gönderdi. Beni cümlesinin, hepsinin sonu kıldığını bilmiyor musun! buyurdu Ebû Ukayl hazretleri;
-Evet ya Resûlallah, biliyorum dedi. Bunun üzerine Resûlullah efendimiz;
(Benim Peygamberlerin sonuncusu olmamın ne zararı oldu ki, halifelerin dördüncüsü olmasının Ali'ye de zararı olsun! Ya Ebâ Ukayl! Muhakkak Allahü teâlâ bana; Âdem aleyhisselamın yaratıldığı vakitten kıyamete dek iman getiren kimselerin sevabını bağışladı. Ebu Bekr'e de benim Peygamberliğim bildirildiği vakitten kıyamete kadar gelen ve Ebu Bekr'i seven müminlerin sevaplarını bağışladı. Ali bin Ebi Talib'e de, Allahü teâlâya, şarktan, doğudan, garba, batıya ibadet edenlerin sevabını bağışladı) buyurdu. ”
           ***
Sual: Nimet deyince ne anlamalı ve bu nimetlere şükür nasıl olmalıdır?
Cevap: Nimet, faydalı şey demektir. Nimetler, Ehl-i sünnet âlimlerinin kitaplarında yazılıdır. Şükür ise, bütün nimetleri İslâmiyete uygun olarak kullanmak demektir.
           ***
Sual: İman ettiğini söylediği hâlde İslâmiyete uymayanların hâli nedir?
Cevap: İman edip de kendini İslâmiyete uyduran Müslümandır. İslâmiyeti kendi arzularına, keyiflerine uydurmak isteyen ise kâfirdir. Allahü teâlâ, dinleri, nefsin arzularını, keyiflerini kırmak ve taşkınlıklarını önlemek için göndermiştir.

.
İmanın devamlı kalmasının sebepleri
 
 
 
A -
A +
"Biz gayba iman eyledik. Bizim imanımız gaybadır, zahire, görünüşe değildir."
 
Sual: Bir Müslümanda, imanın devamlı kalmasının ve bu imanın devam etmesinin, sebepleri, şartları var mıdır, varsa nelerdir?
Cevap: Konu ile alakalı olarak Miftâh-ul-Cennet kitabında deniyor ki:
“İmanın, bizde baki, devamlı kalıp çıkmamasının şartı ve sebebi altıdır:
1-Biz gayba iman eyledik. Bizim imanımız gaybadır, zahire, görünüşe değildir. Zira biz, Allahü teâlâyı, gözümüzle göremedik. Lakin görmüş gibi inandık, iman ettik. Bundan asla şüphemiz yoktur.
2-Yerde ve gökte, insanda, cinde, meleklerde ve Peygamberlerde, gaybı bilen yoktur. Gaybı ancak Allahü teâlâ bilir ve dilediklerini dilediklerine bildirir. Gayb demek, duygu organları veya hesap, tecrübe ile anlaşılmayan demektir.
3-Haramı haram bilip, itikat etmek, inanmak.
4-Helali helal bilip, böyle itikat etmek, inanmak.
5-Allahü teâlânın azabından emin olmayıp, daima korkmak.
6-Her ne kadar günahkâr olsa da, Allahü teâlânın rahmetinden ümit kesmemek.
Bu altı şeyden birisi, bir kimsede bulunmasa da, beşi bulunsa, yahut birisi bulunsa da, beşi bulunmasa, o kimsenin imanı ve İslâmı sahih değildir.”
           ***
Sual: Bir Müslümanın, nefsinin İslâmiyetin dışına çıkmaması, azgınlık yapmaması için ne yapması gerekir?
Cevap: Nefsin İslâmiyetin dışına, çıkmasını, taşmasını önlemek için, onunla iki cihat vardır:
Birincisi, ona uymamak, onun arzularını yapmamaktır. Buna, Riyazet çekmek denir. Riyazet, vera ve takva ile olur. Takva, haramlardan sakınmaktır. Vera, haramlardan ve mubahları ihtiyaçtan fazla kullanmaktan da sakınmaktır.
Cihadın ikincisi, nefsin istemediği şeyleri yapmaktır. Buna Mücâhede denir. Bütün ibadetler mücahededir. Bu iki cihat, nefsi terbiye eder. İnsanı olgunlaştırır, ruhları kuvvetlendirir. Sıddıkların, şehitlerin ve salihlerin yoluna kavuşturur. Allahü teâlâ kullarının ibadetlerine muhtaç değildir. Kullarının günah işlemesi Ona hiç zarar vermez. Kullarının nefislerini terbiye etmek, nefisle cihat etmek için bunları emretmiştir.
           ***
Sual: Bir Müslümanın yemede ve içmede uyacağı ölçü ne olmalıdır?
Cevap: Namazı ayakta kılacak ve oruç tutacak kadar gıda almak farzdır. Doyuncaya kadar yiyip içmek mubahtır. Doyduktan sonra yemek, içmek ise haramdır. Yalnız sahurda ve misafiri utandırmamak için yemek haram olmaz.

.
İbadet ve kazanç ilimlerini öğrenmek
 
 
 
A -
A +
Fıkıh öğrenmeyip, hadîs, tefsir öğrenmek iflas alametidir... Falcılık bilgileri öğrenmek haramdır...
 
Sual: Her Müslümanın kendisine lazım olan din bilgilerini ve nafakası için lazım olan bilgileri öğrenmesi farz mıdır?
Cevap: Konu ile alakalı olarak Fetâvâ-yı Hindiyyede deniyor ki:
“İbadet ve kazanç ilimlerini öğrenmek farzdır. Daha fazlasını öğrenmek efdaldir. Fıkıh öğrenmeyip, hadîs, tefsir öğrenmek iflas alametidir. Kıble ve namaz vakitleri için astronomi öğrenmek caizdir. Falcılık bilgileri öğrenmek haramdır. Mücadele, münakaşa için kelam ilmi öğrenmek mekruhtur. Cahillerin, bidat fırkaları üzerinde, mezhepler üzerinde konuşmaları caiz değildir. Eski Yunan felsefecilerinin ve bidat ehlinin, mezhepsizlerin din kitaplarını okumak, evinde bulundurmak caiz değildir. Böyle kitaplar, insanın itikadını, imanını bozar. Din bilgilerini, iman bilgilerini Ehl-i sünnet âlimlerinin kitaplarından öğrenmeden önce, fen bilgilerini, felsefe bilgilerini öğrenmek caiz değildir. Her Müslüman, çocuklarına, önce, Kur’ân-ı kerim okumasını, namaz kılmasını, din ve İslâm ahlakını öğretmeli, ondan sonra mektebe gönderip, fen, sanat ve sair lüzumlu, faydalı şeyleri öğretmelidir. Her çeşit oyun, Mâ-lâya'nî olur, ilim öğrenilmesine mâni olur.”
           ***
Sual: Bir Müslüman evinden çıkarken hangi dua veya sûreyi okumalıdır?
Cevap: Bu konuda Süleyman bin Cezâ hazretleri, Eyyühel-veled kitabında buyuruyor ki:
“Evinden çıkarken Âyetelkürsîyi oku! Zira, her işinde muvaffak olur ve hayırlı işler başarırsın. Resûlullah aleyhisselam buyurdu ki; (Bir kimse, evinden çıkarken Âyetelkürsîyi okursa, Hak teâlâ, yetmiş meleğe emir eder, o kimse evine gelinceye kadar, ona dua ile istiğfar ederler.) Evine gelince de okursan, iki Âyetel-kürsî arasındaki işlerin hayırlı olur ve fakirliğin önlenir. Önce sağ ayakkabını giy! Sonra sol ayak ile evden, camiden çık!”
           ***
Sual: Namazdan sonra veya diğer zamanlarda dua ederken, ellerin durumu nasıl olmalıdır?
Cevap: Bu konuda Fetâvâ-yı Hindiyyede;
“Dua ederken avuçları açmak, iki el arası açık olmak, kolları göğüs hizasına kaldırmak, duadan sonra elleri yüze sürmek müstehaptır” denmektedir.
           ***
Sual: Arapça lisanını öğrenmek ve öğretmek de ibadet olur mu?
Cevap: Arapça öğrenmek ve öğretmek, ibadettir. İbni Âbidînde deniyor ki:
“Arabi, lisan-ı Cennettir. Diğer lisanlardan efdaldir.”

.
Cennet de, Cehennem de sonsuzdur
 
 
 
A -
A +
İbni Teymiyye, kâfirlerin Cehennemde sonsuz kalacaklarını inkâr etmektedir.
 
Sual: Cennet ve Cehennem her ikisi de sonsuz mudur, Cehennemdekilerin kurtulma ihtimali hiç yok mudur?
Cevap: Konu ile alakalı olarak İmâm-ı Rabbânî hazretleri Mektûbât kitabında buyuruyor ki:
“Müminlere mükafat ve nimet için hazırlanmış olan Cennet ve kâfirlere azap için hazırlanmış olan Cehennem şimdi vardır. Her ikisini de, Allahü teâlâ, yoktan var etmiştir. Kıyamette her şey yok edilip, tekrar yaratıldıktan sonra ebedi, sonsuz olarak varlıkta kalacaklar, hiç yok olmayacaklardır. Sual ve hesaptan sonra, müminler Cennete girince, burada sonsuz kalacaklar, Cennetten hiç çıkmayacaklardır. Bunun gibi, kâfirler de, Cehenneme girince, Cehennemde sonsuz kalacaklar, ebedi, sonsuz olarak azap çekeceklerdir. Bunların azaplarının azaltılması caiz değildir. İbni Teymiyye, kâfirlerin Cehennemde sonsuz kalacaklarını inkâr etmektedir. Hâlbuki; (Onların azapları hafifletilmeyecek, onlara hiç yardım olunmayacaktır) mealindeki âyet-i kerime meşhurdur. Kalbinde zerre kadar imanı bulunanı, günahlarının çokluğu sebebi ile Cehenneme soksalar da, günahları kadar azap edip, sonunda, Cehennemden çıkarılır ve onun yüzünü siyah yapmazlar. Kâfirlerin yüzleri ise, siyah yapılır. Müminleri Cehennemde zincirlere bağlamazlar. Boyunlarına tasma takmazlar. Böylece kalplerindeki zerre imanın hürmeti, kıymeti belli olur. Kâfirleri ise, kelepçe ve zincirlere bağlarlar.”
           ***
Sual: Gönderilen bütün Peygamberlerin esas vazifesi nedir, niçin gönderilmişlerdir?
Cevap: Peygamberler Allahü teâlâ tarafından kullarına gönderilmiş insanlardır. Ümmetlerini Allahü teâlâya çağırmak, azgın, yanlış yoldan, doğru, saadet yoluna çekmek için gönderilmişlerdir. Davetlerini kabul edenlere, Cenneti müjdelemişler, inanmayanları ve inanıp da yapmayanları Cehennem azabı ile korkutmuşlardır. Onların Allahü teâlâdan getirdikleri her haber doğrudur, yanlışlık yoktur. Peygamberlerin hepsi aynı imanı bildirmişlerdir. Peygamberlerin sonuncusu, Muhammed aleyhisselamdır. Onun dini bütün dinleri neshetmiş, yürürlükten kaldırmıştır. Onun kitabı, geçmiş kitapların en iyisidir. Onun dini kıyamete kadar bâkidir. Kimse tarafından değiştirilmeyecektir. İsa aleyhisselam gökten inecek, Onun dini ile amel edecek, yani Onun ümmeti olacaktır.

.
İman, herkeste aynı mıdır?
 
 
 
A -
A +
İnanmanın azı, çoğu olmaz. Azalan ve çoğalan bir inanışa, inanmak değil, zan ve vehim denir.
 
Sual: Peygamberlerin imanı ile diğer insanların imanları hep aynı mıdır, aralarında iman bakımından bir fark var mıdır?
Cevap: Konu ile alakalı olarak İmâm-ı Rabbânî hazretleri Mektûbât kitabında buyuruyor ki:
“İmân; Ehl-i sünnet âlimlerinin kitaplarında yazılı olan, Peygamber efendimizden gelen haberlere inanmak ve inandığını söylemek demektir. Her lisan ile söylemenin caiz olduğu, Dürr-i yektâda yazılıdır. İbadetler, imandan parça değildir. Fakat, imanın kemalini arttırır ve güzelleştirirler. İmâm-ı a'zam Ebû Hanîfe aleyhirrahme, iman artmaz ve azalmaz, buyuruyor. Çünkü iman, kalbin tasdik etmesi, kabul etmesi, inanması demektir. İnanmanın azı, çoğu olmaz. Azalan ve çoğalan bir inanışa, inanmak değil, zan ve vehim denir. İmanın kâmil veya noksan olması, ibadetlerin çok ve az olması demektir. İbadet çok olunca, imanın kemali çok denir. O hâlde, müminlerin imanları, Peygamberlerin imanları gibi olmaz. Çünkü bunların imanları ibadetler sebebi ile kemalin tepesine varmıştır. Diğer müminlerin imanları oraya yaklaşamaz. Her ne kadar, her iki iman, iman olmakta ortak iseler de, birincisi, ibadetler vasıtası ile, başka türlü olmuştur. Sanki aralarında benzerlik yoktur. Müminlerin hepsi, insan olmakta, Peygamberler ile ortaktır. Fakat, başka kıymetler, üstünlükler bunları yüksek derecelere çıkarmıştır. İnsanlıkları, sanki başka türlü olmuştur. Sanki, müşterek olan insanlıktan daha yüksek insandırlar. Belki, insan bunlardır, başkaları sanki insan değildir.
İmâm-ı a'zam Ebû Hanîfe aleyhirrahme; (Ben elbette müminim) demelidir, diyor. İmâm-ı Şâfiî aleyhirrahme ise; (Ben inşâallah müminim) demelidir, buyuruyor. Bunun ikisi de doğrudur. İnsan şimdiki imanını söylerken (Ben elbette müminim) demelidir. Son nefesteki imanını söylerken (Ben inşâallah müminim) der. Fakat, burada da, şüpheli söylemektense, elbette demek daha iyidir.”
           ***
Sual: Meleklerin evlenmesi var mıdır, günah işleyebilirler mi?
Cevap: Melekler, Allahü teâlânın kıymetli kullarıdır. Allahü teâlânın emirlerine isyan etmezler, emir olundukları işleri yaparlar. Evlenmeleri yoktur, doğurmazlar, çoğalmazlar, hata etmez, unutmaz, hile yapmaz, aldatmazlar. Bunların Allahü teâlâdan getirdikleri hep doğrudur, şüpheli, ihtimalli değildir

.
Hayırlı işlere sağdan başlamak
 
 
 
A -
A +
Mübarek, şerefli ve temiz işleri yaparken sağdan başlamak müstehaptır.
 
Sual: İyi, hayırlı işlere başlarken, hep sağdan mı başlamak gerekir?
Cevap: Konu ile alakalı olarak Hadîkada deniyor ki:
“İmâm-ı Nevevî Müslim şerhinde buyuruyor ki, mübarek, şerefli ve temiz işleri yaparken sağdan başlamak müstehaptır. Ayakkabı, don, gömlek giyerken, baş tıraş ederken ve tararken, bıyık kırkarken, misvak kullanırken, tırnak keserken, el, ayak yıkarken, mescide, Müslümanın evine, odasına girerken, heladan çıkarken, sadaka verirken, yemek yerken, su içerken sağdan başlanır. Bunların zıddı olanları yaparken, mesela ayakkabı, çorap, elbise çıkarırken, camiden ve Müslümanın evinden, odasından çıkarken, helaya girerken, sümkürürken, taharetlenirken soldan başlamak müstehaptır. Bunları tersine yapmak, tenzihi mekruh olur. Çünkü şekilde olan sünneti terk etmek olur.”
           ***
Sual: Camiye rastgele mi girip çıkılır veya nasıl girmeli ve çıkmalıdır?
Cevap: Camiye sağ ayak ile girilir, çıkarken sol ayak ile çıkılır. Uyûn-ül-besâirde deniyor ki:
“Camiye girerken, girmeden evvel, önce sol, sonra sağ ayakkabı çıkarılır. Bundan sonra, önce sağ ayakla camiye girilir. Önce sol ayakla çıktıktan sonra veya çıkmadan evvel, önce sağ ayakkabı giyilir.”
           ***
Sual: Cin veya şeytan şerrinden korunmak, kurtulmak için belli bir dua veya dualar var mıdır?
Cevap: Cin, şeytan şerrinden kurtulmak için ve sara hastalığına, sihre, büyüye karşı Teshîl-ül-menâfi kitabının sonundaki âyât-ı hırzı yedi gün okumalı ve yazıp, üzerinde taşımalıdır. Celâleddîn-i Süyûtîn hazretleri Kitâbürrahme fittıbb-i velhikme kitabında buyuruyor ki:
“Şeytanın vesvesesinden, sıkıntıdan kurtulmak için, her gün bu duayı okumalıdır: (Yâ Allah-ür-rakîb-ül-hafîz-ür-rahîm. Yâ Allah-ül-hayy-ül-halîm-ül'azîm-ür-raûf-ül-kerîm. Yâ Allah-ül-hayy-ül-kayyüm-ül-kâimü alâ külli nefsin bimâ kesebet, hul beynî ve beyne adüvvî!) Hiltit veya şeytan tersi adındaki zamkı yanında taşıyan kimseye cin gelmez. Sara hastası, bunu koklarsa, iyi olur.”
Asa Foetide denilen bu zamk, esmer, pis kokulu, reçine olup, antispasmodique yani sinirleri teskin edici olarak Avrupa’da, toz, hap, ihtikan şeklinde adale ve sinir gerginliğini gidermek için, kullanılmaktadır. Ütrüc yani Ağaç-kavunu bulunan eve cin girmeyeceği, Hayât-ül-hayvân’da ve Kâmûs’da yazılıdır.

.
Doğru yoldan ayrılmanın sebebi
 
 
 
A -
A +
Dâî'ler, Kur'ân-ı kerimin bir içyüzü, bâtını, bir de dış yüzü zahiri olduğunu iddia ettiler!..
 
Sual: Bidat fırkalarının, Peygamber efendimizin ve ilk Müslümanların bildirdiği doğru yoldan ayrılmalarının sebebi ne idi?
Cevap: Ehl-i sünnet İslâm âlimleri, kelam, iman bilgilerinde, müteşâbih yani manası açıkça anlaşılamayan, ayrıca tefsire, izaha muhtaç olan âyet-i kerime ve hadîs-i şeriflerin açıklamalarında, yalnız Resûlullah efendimizin sözlerine ve Eshâb-ı kiramın ictihatlarına uymuşlar, eski felsefecilerin bunlara uymayan fikirlerini reddetmişler, böylece İslâm dinini, Hristiyanlık gibi bozulmaktan korumuşlardır. Peygamber efendimiz ve Eshâb-ı kiramın yolundan ayrılanlar ise, felsefecilerin her sözlerinin doğru olacağını zannederek, bu felsefecilere teslim olmuşlar ve böylece Mutezile ve benzeri bozuk fırkalar meydana gelmiştir. Peygamber efendimiz İslâmiyette yetmişiki bozuk fırkanın hasıl olacağını haber vermiştir. Yunan, Hint, Fars, Latin felsefelerinden ilham alan, İbni Sina, Farabi, İbni Tufeyl, İbni Rüşd, İbni Bâce gibi filozoflar zuhur ederek, bazı bilgilerde Kur'ân-ı kerimin hak yolundan ayrılmışlardır.
İmâm-ı Gazâlî hazretleri Rumca öğrenerek eski Yunan felsefesini incelemiş, doğru bulmadığı yerlerini reddetmiştir. Hârûnürreşîd hazretleri zamanında İslâm ilimlerine karıştırılan felsefe, Montesquieu, Spinoza gibi filozoflara rehberlik etmiş, bunlar Farabius adını verdikleri Farabi’nin tesiri altında kaldıklarını açıkça itiraf etmişlerdir.
İmâm-ı Muhammed Gazâlî hazretleri yetmişiki fırkadan ilk zuhur eden Şii fırkasının Dâî'leri ile mücadele etti. Dâî'ler, Kur'ân-ı kerimin bir içyüzü, bâtını, bir de dış yüzü zahiri olduğunu iddia ettiler. Bunlara Bâtıni fırkası ismi verilmiştir. İmâm-ı Gazâlî hazretleri bunların felsefelerini kolayca yıktı. Bâtıniler bu mağlubiyetten sonra, İslâmiyetten daha çok ayrıldılar. Manaları açık olmayan âyet-i kerimelere ve hadîs-i şeriflere yanlış manalar vererek Mülhid, dinsiz oldular. Siyasi maksatları sebebi ile işi azıtarak, hak yoldaki Ehl-i sünnet Müslümanlarının başına bela oldular.
           ***
Sual: Necis topraktan imal edilen testi ve benzeri şeyleri kullanmakta mahzur var mıdır?
Cevap: Necis su ile inşa edilmiş, yapılmış fırında ekmek pişirilebilir. Necis toprakla yapılan küp, testi gibi şeyler, fırından çıkınca temiz olur.

.
Ümmetim, yetmişüç fırkaya ayrılacaktır”
 
 
 
A -
A +
Bu ümmet yetmişüç millete ayrılacak, bunlardan yalnız birisi Cehennemden kurtulacaktır.
 
Sual: Müslümanların çeşitli fırkalara ayrılacağını Peygamber efendimiz biliyor muydu?
Cevap: Resûlullah efendimiz ümmetinin başına gelecekleri bildirirken;
(Benî İsrail yetmişiki millete ayrıldı. Ümmetim de, yetmişüç fırkaya ayrılacaktır. Bunlardan yalnız bir fırka kurtulacak, diğerlerinin hepsi Cehenneme gidecektir) buyurdu. Eshâb-ı kiram;
-O hangisidir ya Resûlallah deyince;
-Benim ve Eshâbımın yolunda olanlardır buyurdu. Bu hadîs-i şerifi, İmam-ı Tirmizi hazretleri, Abdullah bin Ömer hazretlerinin haber verdiğini bildiriyor. İmâm-ı Ahmed'in ve Ebû Dâvud hazretlerinin naklettiklerine göre de;
(Bunlardan yetmişikisi Cehennemde, geri kalan biri Cennettedir. Bu da, bir cemaattir) buyurdu.
Bu hadîs-i şerifte bildirilen tek kurtuluş fırkasını ve bunların Cennete girmeye sebep olan itikatlarını arayıp bulmak, bunların itikadına uymayan sapık fırkalardan sakınmak lazımdır. Bu suretle Cehennemin ateşinden kurtulmaya çalışmalıdır. Abdülkadir-i Geylânî hazretleri, ikinci hadîste bildirilen Cemaati ve birinci hadîs-i şerifi şöyle açıklamaktadır:
“Müminin Sünnete ve Cemaate tabi olması lazımdır. Sünnet Resûlullahın gösterdiği yoldur. Cemaat de, Hulefâ-i râşidîn denilen dört halife zamanlarındaki Eshâb-ı kiramın söz birliği yaptığı şeylerdir. Müslümanın, bidat sahiplerinin çoğalmalarına mani olması, onlara yaklaşmaması lazımdır.” Ahmed ibni Hacer-ül-Heytemî hazretleri Savâık-ul-muhrika kitabında;
“Ehl-i sünnet itikadından ayrılanlara Mübtedi denir. Bunlar, birinci asırda ortaya çıkmaya başladılar” demektedir. Feth-ul-cevâd kitabında da diyor ki:
“Mübtedi, Ehl-i sünnetin söz birliği ile bildirmiş olduğu itikada uymayan kimsedir. Bu söz birliğini Ebül'Hasen Eş'arî ve Ebû Mansûr Ma'türîdî hazretleri ile bunların yolunda olan âlimler bildirdiler.” Şafii âlimlerinden Ahmed Şihâbüddîn Kalyûbî Mısrî, Kenz-ür-râgıbîn haşiyesinde diyor ki:
“Ebül-Hasen Eş'arînin ve Ebû Mansûr Ma'türîdînin bildirdiklerinden ayrılan kimse Sünni değildir. Bu iki imam Resûlullah efendimizin ve Eshâbının yolundadırlar.”
Bütün bunlardan anlaşılıyor ki, bu ümmet yetmişüç millete ayrılacak, bunlardan yalnız birisi Cehennemden kurtulacaktır. Her müminin bu bir fırkayı arayıp bulması ve bunlara tabi olması vaciptir.

.Zamana göre, dinde değişiklik yapmak
 
 
 
A -
A +
Müslümanlarda, birkaç asırdan beri bir duraklama, hatta gerileme olduğu meydandadır...
 
Sual: Bazıları; “Zamana göre, dinde yenilikler yapılmalıdır. Dinde bulunmayan çok şey, İslâmiyete karışmıştır. Bunları temizlemek, dinimizi ilk zamanındaki temiz hâline getirmek lazımdır” diyor. Dinde değişiklik yapılabilir mi?
Cevap: Müslümanlarda, birkaç asırdan beri bir duraklama, hatta gerileme olduğu meydandadır. Bu gerilemeyi görerek, İslâmiyetin bozulduğunu söylemek, çok yanlıştır.
Geri kalmanın sebebi, Müslümanların dinin emirlerini yerine getirmekte gevşek davranmalarıdır. İslâm dinine, başka dinlerde olduğu gibi, hurafeler karışmamıştır. Cahillerin yanlış inanışları ve konuşmaları olabilir. Fakat bunlar, İslâmın temel kitaplarında bildirilenleri değiştirmez. Bu kitaplar, Resûlullah efendimizin sözlerini ve Eshâb-ı kiramdan gelen haberleri bildirmektedirler. Hepsi, en salahiyetli, yüksek âlimler tarafından yazılmışlardır. Bütün İslâm âlimlerince söz birliği ile beğenilmiştir. Asırlar boyunca, hiçbirinde hiçbir değişiklik olmamıştır. Cahillerin sözlerinin, kitaplarının ve dergilerinin hatalı olması, İslâmiyetin temel kitaplarına kusur ve leke kondurmaya sebep olamaz.
Bu temel kitapları her asrın modasına, gidişine göre değiştirmeye kalkışmak, her zaman için yeni bir din yapmak demek olur. Böyle değişiklikleri, Kur'ân-ı kerime ve hadîs-i şeriflere dayanarak, bunlara uydurarak yapmaya kalkışmak, Kur'ân-ı kerimi ve hadîs-i şerifleri bilmemenin, İslâmiyeti anlamamanın bir alametidir. İslamın emirlerinin, yasaklarının zamana göre değişeceğini sanmak, İslâm dininin hakikatine inanmamak olur. Bir âyet-i kerimede mealen;
(Müminler maruf olan şeyleri emreder) buyuruldu.
Kur'ân-ı kerime, İslâmiyete saygısızca saldıran aşırı reformculardan Ziya Gökalp ve benzerleri, bu âyet-i kerimedeki maruf kelimesine, örf, âdet diyerek, İslâmiyeti âdete, modaya göre değiştirmeye, böylece mason üstatlarının gözüne girip sandalye, koltuk kapmaya kalkıştılar. Dünyalık için dinlerini sattılar. Ziya Gökalp, bu hizmetine karşılık, İttihatçıların genel merkez üyeliğine getirildi.
Bunun dediği gibi, İslâmiyet âdetlere yer verseydi, daha kuruluşunda cahil Arapların kötü âdetlerini yasak etmez, o zamanın en kıymetli âdeti olan ve Kâbe’nin içine kadar girmiş bulunan putperestliği hoş görürdü.

.
Muhammed aleyhisselama uyan kurtulur
 
 
 
A -
A +
Cehennemden kurtulmak, yalnız Muhammed aleyhisselama tabi olanlara mahsustur.
 
Sual: Peygambere ve bildirdiklerine inanmayan, gösterdiği yoldan gitmeyen bir kimse, çok iyilik de yapsa, bu yaptığı iyiliklerin faydasını, ahirette göremez mi?
Cevap: Ahirette Cehennemden kurtulmak, yalnız Muhammed aleyhisselama tabi olanlara mahsustur. Dünyada yapılan bütün hayırlar, iyilikler, bütün keşifler, bütün hâller ve bütün ilimler Resûlullah efendimizin yolunda bulunmak şartı ile, ahirette işe yarar. Yoksa, Allahü teâlânın Peygamberine tabi olmayanların yaptığı her iyilik, dünyada kalır ve ahiretin harap olmasına sebep olur. Yani, iyilik şeklinde görünen, birer istidraçtan başka bir şey olamaz.
Nitekim, dünyadaki faydalı ve hayırlı işlerden cenâb-ı Hakkın, en çok beğendiği, cami yapmaktır. Cami yapmanın, çok sevap olduğunu bildiren hadîs-i şerifler vardır. Böyle olmakla beraber, Tevbe sûresinin 18. ayetinde mealen;
(Kâfirlerin cami yapmaları caiz değildir. Yerinde ve yarar bir iş değildir. Onların cami yapmaları ve diğer bütün beğendikleri işleri, kıyamette kendilerine yaramayacak ve Muhammed aleyhisselama tabi olmadıkları için, Cehenneme girip, çok acı azaplarda sonsuz olarak cezalandırılacaklardır) buyuruldu.
Âl-i îmrân sûresinin 85. âyetinde mealen;
(Muhammed aleyhisselamın getirdiği İslam dininden başka din isteyenlerin, dinlerini Allahü teâlâ sevmez ve kabul etmez. Din-i islâma arka çeviren, ahirette ziyan edecek, Cehenneme girecektir) buyuruldu.
Bir kimse, binlerce sene ibadet etse, ömrünü, nefsini temizlemekle geçirse, güzel huyları ile yanındakilere ve keşfettiği aletlerle, bütün insanlara faydalı olsa, Muhammed aleyhisselama tabi olmadıkça sonsuz saadete kavuşamaz.
           ***
Sual: Kadınların ve erkeklerin saçlarını boyamalarının, ellerine kına gibi boya yapmalarının, dinen bir mahzuru olur mu?
Cevap: Erkeklerin saçını sakalını siyahtan başka renge boyaması caizdir. Siyaha boyamaya da caiz diyen olmuştur. Elini ayağını, tırnağını boyaması ise caiz değildir. Çünkü kadınlara benzemek olur. Kadınların, yabancı erkeklere göstermemek şartı ile ve abdestte, gusülde yıkamaya mâni olmayan boya ile boyamaları caizdir.
           ***
Sual: İçinde ölmüş balık bulunan su ile abdest alınabilir mi?
Cevap: Suda yaşayan balık, yengeç, su kurbağası, suda ölünce, bu su ile abdest ve gusül caizdir.

.
Tahiyyatta parmağı kaldırmak
 
 
 
A -
A +
"Namazda, her uzvunu, gücün yettiği kadar, kıbleye karşı bulundur!"
 
Sual: Hanefi mezhebindeki bir Müslüman, namazda ettehiyyatüyü okurken, şehadet parmağını kaldırır mı?
Cevap: Bu konuda İmâm-ı Rabbânî hazretleri Mektûbât kitabında buyuruyor ki:
“Şehadet parmağı ile işaret etmenin caiz olduğunu bildiren hadîs-i şerifler çoktur. Hanefî mezhebindeki âlimlerin bir kısmı da, böyle söylemiştir. Hanefî mezhebindeki kitaplar, çok dikkatle okunursa, parmak kaldırmanın caiz olduğunu bildiren haberler, Üsûl bilgileri değildir. Fetâvâ-i Sirâciyyede deniyor ki: “Namazda eşhedü en lâ... derken, şehadet parmağı ile işaret mekruhtur. Fetva da böyle verilmiştir.”
İşaret etmenin haram veya mekruh olduğunu bildiren fetvalar mevcuttur. Bizim gibi mukallitlerin, hadîs-i şerif vardır diyerek, işaret etmeye kalkışmamız, müctehidlerin fetvaları ile haram veya mekruh olduğu bildirilen bir işi yapmamız doğru olmaz. Bu fetvalar karşısında, Hanefi mezhebindeki bir kimsenin, parmakla işaret etmesi, ya ictihat derecesinde olan bu âlimlerinin işaret edileceğini bildiren, meşhur hadislerden haberleri yok imiş veya hadîs-i şerifleri işitmişler, fakat, bunlara uymamışlar, kendi kafaları, düşünceleri ile hareket etmişler demek olur. Bu fikirlerin ikisi de, çok bozuktur. Bize düşen; “Bu büyükler, işaret etmenin haram ve mekruh olacağına bir delil elde etmeselerdi, haram veya mekruh demezlerdi. İşaretin sünnet ve müstehab olduğunu gösteren haberlerin değil, yasak olduğunu gösteren vesikaların doğru olduğunu anlamışlardır” olmalıdır.
Birkaç hadîs-i şerif işitmek, delil ve senet olamaz. Eğer; “Biz şimdi, onların anladıklarının yanlış olduğunu gösteren bilgileri ele geçirmiş bulunuyoruz” denirse, bizim gibi mukallitlerin bilgisi, bir şeyin helal veya haram olmasına vesika olamaz.
Hanefî mezhebinin âlimleri, işaret için bildirilen hadîs-i şeriflerin çok ve başka başka olduğunu görünce, namaz hakkındaki kesin ve açık emirlere uygun olmayan, fazla bir hareketin yapılmamasını söylediler. Çünkü namazda esas, fazla hareketten sakınmaktır. Bundan başka, bütün âlimler, söz birliği ile haber vermiştir ki, parmakları, gücü yettiği kadar, kıbleye karşı bulundurmak sünnettir. (Namazda, her uzvunu, gücün yettiği kadar, kıbleye karşı bulundur!) hadîs-i şerifi, bunu açıkça emretmektedir.”

.
Kader, bir ilm-i mütekaddimdir
 
 
 
A -
A +
Kadere inanmayan, mümin değildir. Kaderin, iyisi, kötüsü, tatlısı, acısı, hep Allahü teâlâdandır. 
 
Sual: Kader, Allahü teâlânın olacakları önceden bilmesi midir yoksa, kullarına zorla yaptırması mıdır?
Cevap: Kaza ve kadere inanmak, imanın şartlarındandır. Kaza ve kader, zeki insanların en çok takıldığı bir bilgidir. Bu takıntılar, kaza ve kaderi iyi anlamamaktan ileri gelmektedir. Kaderin ne demek olduğu iyi anlaşılsa, hiç kimsenin şüphesi kalmaz ve imanları da kuvvetli olur.
Âlemlerin yaratanı, yarattığı ve yaratacağı şeylerin hepsini, ezelden ebede, zerreden Arş'a kadar hepsini, maddeleri, manaları, bir anda ve bir arada bilir. Her şeyi yaratmadan önce biliyordu. Her şeyin iki türlü varlığı olur. Biri ilimde varlık, ikincisi, hariçte, maddeli varlıktır. İmam-ı Gazâlî hazretleri bunu bir misal ile, şöyle anlatmıştır:
“Bir mühendis mimar, yapacağı bir binanın şeklini, her yerini, önce zihninde tasarlar. Sonra zihnindeki bu resmi, kâğıda çizer. Sonra bu planı, mimara ve ustalara verir. Bunlar da, bu plana göre, binayı yapar. Kâğıttaki plan, binanın, ilimdeki varlığı demektir ve zihinde tasavvur edilerek çizilen şeklidir. Buna, ilmi, zihni, hayali vücut isimleri verilir. Kereste, taş, tuğla ve harçtan yapılan bina da, hariçteki varlıktır. Mühendis mimarın zihninde tasavvur ettiği şekil, yani bu şekle olan bilgisi, binaya olan kaderidir.”
Kaza ve kader bilgisi karışık olduğundan, okuyanlarda, birtakım yanlış fikirler, evham ve hayaller hasıl olabilir. Bunun için, din büyükleri, kaza ve kaderi çeşitli şekilde anlatmışlardır. Böylece okuyan ve dinleyenler, sözlerin gelişine ve şekline göre, tariflerin birinden faydalanabilir ve şüpheye düşmekten kurtulurlar.
Kader, ileride yaratılacak şeyleri, Allahü teâlânın ezelde bilmesidir. Allahü teâlâ, her şeyi, kudreti ve ilmi ile yaratıyor. İşte kader, bu ilimdir. Kader, hiçbir şey yaratılmadan önce, Allahü teâlânın ilim sıfatının mahluklara olan bağlılığıdır. Kader bir ilm-i mütekaddimdir, cebr-i mütehakkim değildir. Allahü teâlânın sonsuz öncelerde bilmesidir, kullarına zorla yaptırması değildir.
Ehl-i sünnet vel-cemâat, kadere iman etmiş, kadere inanmak imanın şartıdır demiştir. Kadere inanmayan, mümin değildir dediler. Kaderin, iyisi, kötüsü, tatlısı, acısı, hep Allahü teâlâdandır. Çünkü kader, bildiği şeyleri yaratmak demektir.

.
Cenaze sessiz götürülür
 
 
 
A -
A +
Cenazede bulunanlar, cenazenin arkasında ve ona yakın yürümelidir.
 
Sual: Cenazeyi taşıyanların dışında kalanlar, cenazenin önünde mi arkasında mı gitmeli ve cenazeyi taşırken tekbir getirmenin mahzuru olur mu?
Cevap: Cenazede bulunanlar, cenazenin arkasında ve ona yakın yürümelidir. Cenazede bulunmak sünnet-i müekkededir. Şafii mezhebinde cenazenin önünde gidilir. Kadınlar cenazede bulunmaz. Cenaze sessiz götürülür. Yüksek sesle tekbir, tehlil okumanın bidat ve günah olduğu, Halebî-i kebîr, Merâkıl-felâh, Tahtâvî hâşiyesi, Ni’met-i islâm ve Şir’atül-islâm şerhi sonunda uzun yazılıdır. Cahillerin yapmalarına ve yazmalarına aldanmamalıdır. Böyle bidatler bulunan cenazeyi terk etmemeli, mümkün ise, mâni olmalıdır. Fakat, bidat bulunan ziyafeti terk etmek lazımdır. Cenazenin ön ve yan taraflarında yürümek caiz ise de, arkasında gitmek daha iyidir. Cenazeyi, çok yavaş değil, meyyiti sarsmayacak kadar, hızlı götürmelidir.
           ***
Sual: Bir kimse, ölmeden önce, kendisi için kabir yeri satın alabilir mi ve kendisi için kabir kazdırabilir mi?
Cevap: Hayatta iken, kendisi için kabir kazdırmak caizdir. Kendi mülkünde ise, ona mahsus olur. Kendi mülkünde değilse ve kabristanda yerini satın almamış ise, başkası da oraya gömülebilir.
           ***
Sual: Ölen bir kimseyi, eğer imkân varsa nerede defnetmek daha iyi ve faydalı olur?
Cevap: Meyyiti büyük mezarlıkta gömmek lazımdır, sünnettir, çok faydalıdır. Salihlere ve evliyaya yakın defnetmelidir. Fasıkların, facirlerin ve hele kâfir ve mürtetlerin kabirlerinden uzak olmalıdır. Rutubetli, nemli yerlerde defnetmek iyi değildir. Mümkün olduğu kadar kuru yerlere defnetmelidir. Nemli yerde defin, çabuk çürümesine sebep olur. Din-i islamda, meyyitin geç çürümesi lazımdır. Toprak nemli veya gevşek olursa, çivisiz tabut ile gömmek iyi olur.
           ***
Sual: İslâmiyeti hiç duymayanların ve küçükken ölen gayr-i müslim çocuklarının ahiretteki durumu nedir, nereye giderler?
Cevap: Bu konuda İmâm-ı Rabbânî hazretleri Mektûbât kitabında buyuruyor ki:
“Bu fakire göre, dağda yetişip, hiçbir din duymayıp, puta tapan müşrikler, Cennete ve Cehenneme girmeyecekler, hesap yapılırken, zulümleri kadar azap çekeceklerdir. Sonra hayvanlar gibi, yok edileceklerdir. Küçük iken ölen kâfir çocukları ve Peygamberlerden haberi olmayanlar da böyle olacaklardır.”

.
Ruhların iş yapması
 
 
 
A -
A +
Ruhların, cisim şekli alarak iş görmelerini, bazı kimseler, tenasüh sanmıştır.
 
Sual: İnsanın ruhu, dünyaya gelmeden önce çeşitli işler yapabilir mi?
Cevap: Bu konuda, İmâm-ı Rabbânî hazretlerine; “Reşehât kitâbında, Bâbâ Âbriz'in ‘Allahü teâlâ, dünyada hiç insan yok iken, Âdem aleyhisselamın çamurunun yoğurulmasını irade ettiği vakit, ben de çamura su döküyordum’ dediğini yazıyor. Bu nasıl olur” diye sual ediliyor. Bu zât cevabında buyuruyor ki:
“Âdem aleyhisselamın çamurunu melekler yoğurmuş idi. Bu vazife, meleklere verildiği gibi, Bâbâ Âbriz'in ruhuna da, su dökmek vazifesi verilmiş olduğu anlaşılıyor. Kendi bedeni, dünyaya hatta kemale gelince, ruhunun bu vazifeyi yapmış olduğu, kendisine bildirilmiş oluyor. Allahü teâlânın, ruhlara, bedene gelmeden önce veya bedenden ayrıldıktan sonra, cisim şekline girip, canlıların yaptığı işleri yapabilmeleri kudretini vermesi caizdir.
Din büyüklerinden birkaçı dünyaya gelmeden asırlarca önce, mühim büyük işler yapmış olduklarını haber vermiştir ki, bunlar da, böyle olmuştur. Yani, bu işleri ruhları, bedensiz olarak yapmış, kendilerine dünyaya geldikten sonra, bildirilmiştir.
Ruhların, cisim şekli alarak iş görmelerini, bazı kimseler, tenasüh sanmıştır. Hâşâ hiç tenasüh değildir. Yani ruhlar, başka bir bedene girmemiştir. Bu hâl birçok cahillerin ayaklarının kaymasına sebep olmuştur.”
           ***
Sual: Şehirler arası yollarda konaklama yerlerinde mescitler bulunuyor. Burada namaz kılacak kimse, kendisi ezan okur ve kamet getirir mi?
Cevap: Yollarda bulunan veya imamı ve müezzini bulunmayan ve cemaati belli kimseler olmayan camilerde, çeşitli zamanlarda gelenler, bir vaktin namazı için, çeşitli cemaatler yaparlar. Her cemaat için, ezan ve ikamet okunur. Böyle camide, yalnız kılan da, ezan ve ikameti kendi işiteceği kadar sesle okur.
           ***
Sual: Zikir, sadece Allahü teâlânın ismini çokça söylemek midir?
Cevap: Mektûbat kitabında buyuruluyor ki:
“Resûlullah efendimize uygun olan her iş, hatta alışveriş bile zikir olur. O hâlde, her hareketin, her duruşun, Resûlullah efendimize uygun olması lazımdır. Böylece, hepsi zikir olur. Zikir demek, gafleti gidermek, Allahü teâlâyı hatırlamaktır. İnsan her hareketinde, her işinde, Allahü teâlânın emrini ve yasağını gözetince, emir ve yasakların sahibini unutmaktan kurtulur ve daim zikretmiş olur.”

.
Evliyanın ruhlarının hazır olması
 
 
 
A -
A +
Allahü teâlânın hazır olması ile, ruhların hazır olması arasında çok fark vardır.
 
Sual: Evliyanın ruhları her zaman hazır olur demek, dinen uygun mudur?
Cevap: Bu konu Seyyid Abdülhakîm Arvâsî hazretlerine de sual edilmiş ve bu zât cevabında buyuruyor ki:
Kâdî-zâde Ahmed Efendi Birgivî Vasıyyetnâmesi şerhinde; “Ervâh-ı meşâyıh hazırdır, bilirler dese kâfir olur dediler” sözünü açıklarken; “Zira, ruhların hazır olması gaybdır. Gayba hüküm ettiği için kâfir olur” diyor. Görülüyor ki, küfre sebep olan şey, ruhların hazır olacağına inanmak değil, ruhların hazır olduğunu söylemektir. Ruhların hazır olduklarını bilmediği hâlde, hazırdır diyerek, gaybdan haber verdiği için kâfir olmaktadır. Allahü teâlâ hazırdır ve nazırdır. Böyle olduğunu bildirmek için, Allahü teâlâ, her zamanda ve her yerde hazır ve nazırdır derler. Hâlbuki, Allahü teâlâ, zamanlı ve mekânlı değildir. O hâlde, bu söz, görünüş üzere kalmaz, mecaz olur. Yani zamansız ve mekânsız, yani hiçbir yerde olmayarak, hazırdır yani bulunur ve nazırdır yani görür demektir.
Allahü teâlâ, sonsuz zamanlarda, hep hazır ve nazırdır. Hayat, ilim, kudret ve kelâm sıfatları zamansız ve mekânsız olduğu gibi, hazır ve nazır olması da, zaman ve mekân ile değildir. Allahü teâlânın sıfatlarının hepsi böyledir. Böylece, hiçbir şey, Onun gibi değildir. Mesela, hazırdır ve bu hazır olmaktan önce, gâib değil idi. Bundan sonra, bir ölüm, cahillik olmayacağı gibi, gâib olmak da, olmaz. Çünkü sıfatları da, kendi gibi ezelî ve ebedîdir.
Melekler, Peygamberlerin, evliyanın ruhları, her kim nerede ve ne zamanda ve her ne hâlde çağırırsa, orada bulunur, yardım ederler. Hızır aleyhisselâmın, sıkıntıda olanların imdadına yetişmesi böyledir. Fahr-i âlemin, ümmetinin her birine, hele ölüm zamanında, imdada yetişmesi de böyledir. Azrail aleyhisselâm, ruh, can almak için her anda, her yere gelmesi de, böyledir. Her Mürşid-i kâmilin, talebesine yetişmesi de böyledir ki, bunlar zamanlı ve mekânlıdır. Ezeli ve ebedi olarak değildir. Devamlı da değildir. Allahü teâlânın hazır olması ile, ruhların hazır olması arasında çok fark vardır. Allahü teâlânın hazır olması gibi, kimse hazır değildir. Allahü teâlânın sıfatlarının hepsi de böyledir. Ne bir melek, ne bir nebi ve ne de bir veli, cenâb-ı Hakk'ın hiçbir sıfatına ortak değildir.

.
Çobanlık, bahçıvanlık yapmak
 
 
 
A -
A +
Kendinin ve çoluk çocuğunun nafakasını temin için çalışmak farzdır.
 
Sual: Bazı kimseler, başkasının işinde çalışmayı, çobanlık, bahçıvanlık gibi işleri yapmayı, zillet aşağılık olarak görmektedir. Gerçekten dinimiz açısından da böyle midir?
Cevap: Her sanatı ve ticareti yapmak, maaş, ücret karşılığında mubah olan işleri yapmak, mesela çobanlık, bahçıvanlık yapmak, inşaatta, hafriyatta çalışmak ve sırtında yük taşımak tezellül değildir. Peygamberler ve veliler bunları yapmışlardır. Kendinin ve çoluk çocuğunun nafakasını temin için çalışmak farzdır. Başkalarına yardım için her türlü kazanç yolunda çalışarak daha fazla kazanmak mubahtır. İdris aleyhisselam terzilik yapardı. Davut aleyhisselam demircilik yapardı. İbrahim aleyhisselam ziraat ve kumaş ticareti yapardı. İlk olarak kumaş dokuyan Âdem aleyhisselamdır. Din düşmanları, ilk insanların ot ile örtündüklerini, mağarada yaşadıklarını yazıyorlar. Bu yazılarının hiçbir vesikası, senedi, delili yoktur. Peygamberlerden İsa aleyhisselam kunduracılık yapardı. Nuh aleyhisselam marangozluk, Salih aleyhisselam çantacılık yapardı. Peygamberlerin çoğu çobanlık yapmıştır. Hadîs-i şerifte;
(Evinin ihtiyaçlarını alıp getirmek kibirsizlik alametidir) buyuruldu.
Resûlullah efendimiz mal satmış ve satın almıştır. Satın alması daha çok olmuştur. Ücret ile çalışmış ve çalıştırmıştır, ortaklık yapmıştır. Başkasına vekil olmuş ve vekil yapmıştır. Hediye vermiş ve almıştır. Ödünç ve ariyet mal almıştır. Vakıf yapmıştır. Dünya işi için kimseye kızmamış, incitecek şey kimseye söylememiştir. Yemin etmiş ve ettirmiştir. Yemin ettiği şeyleri yapmış, yapmayıp kefaret verdiği de olmuştur. Latife, şaka yapmış ve söylemiş, latifeleri hep hak üzere ve faydalı olmuştur. Bunları yapmaktan çekinmek, utanmak, kibir olur. Çok kimse burada yanılmıştır. Böyle kimseler, tevazu ile tezellülü, zilleti birbiri ile karıştırmış ve nefis, burada çok kimseyi aldatmıştır.
           ***
Sual: İlahiyatçılardan bazısı, diğer üç mezhepte olduğu gibi kurban kesmek farz değildir diyor. Bunun aslı var mıdır?
Cevap: Kurban kesmek farz değil vaciptir. Hanefi mezhebinde vacip, diğer üç mezhepte ise sünnet-i müekkede olduğu Mîzân-ı kübrâ ve Menâhic kitaplarında yazılıdır. İslâmiyette kurban kesmek yoktur diyen kimsenin ise, imanı gider.

.
İşlenen günahlara tevbe etmelidir
 
 
 
A -
A +
Günahlarına tevbe etmek, herkese farz-ı ayındır. Hiç kimse tevbeden kurtulamaz.
 
Sual: Mübarek ay ve günlerde, işlenen günahlar için de tevbe etmek bir fırsat değil midir?
Cevap: Bu konuda İmâm-ı Rabbânî hazretleri, bir talebesine hitaben buyuruyor ki:
“Kıymetli ömrümüz, günah işlemekle, kusur, kabahat yapmakla, yanılmakla, faydasız, lüzumsuz konuşmakla geçip gidiyor. Bunun için; tevbeden, Allahü teâlâya boyun bükmekten söyleşmemiz, vera ve takvadan konuşmamız hoş olur. Nûr sûresi, 31. âyet-i kerimesinde meâlen; (Ey müminler! Hepiniz, Allahü teâlâya tevbe ediniz! Tevbe etmekle kurtulabilirsiniz) buyurmuştur. Tahrîm sûresi, 8. âyet-i kerimesinde meâlen; (Ey iman eden seçilmişler! Allahü teâlâya dönünüz! Halis tevbe edin! Yani tevbenizi bozmayın! Böyle tevbe edince, Rabbiniz, sizi belki affeder ve ağaçlarının, köşklerinin altından, önünden sular akan Cennetlere sokar) buyurmuştur. En'âm sûresi, 120. âyet-i kerimesinde mealen; (Açık olsun, gizli olsun günahlardan sakınınız!) buyurmuştur.
Günahlarına tevbe etmek, herkese farz-ı ayındır. Hiç kimse tevbeden kurtulamaz. Nasıl kurtulur ki, Peygamberlerin hepsi tevbe ederdi. Peygamberlerin sonuncusu ve en yükseği olan Muhammed aleyhisselam buyuruyor ki: (Kalbimde envâr-ı ilâhiyyenin gelmesine engel olan perde hasıl oluyor. Bunun için her gün, yetmiş kere istiğfar ediyorum.) Yapılan günahta, kul hakkı bulunmayıp, alkollü içki içmek, çalgı dinlemek, yabancı kadınlara bakmak, Kur’ân-ı kerimi abdestsiz tutmak ve yanlış inanışlara saplanmak gibi, yalnız Allahü teâlâ ile kendi arasında olursa, böyle günahlara tevbe etmek, pişman olmakla, istiğfar okumakla, Allahü teâlâdan utanıp, sıkılıp, Ondan af dilemekle olur. Farzlardan birini özürsüz terk etti ise, tevbe için, bunlarla birlikte, o farzı da yapmak lazımdır.
Günahta kul hakkı da varsa, buna tevbe için, kul hakkını hemen ödemek, onunla helalleşmek, ona iyilik ve dua etmek de lazımdır. Mal sahibi, hakkı olan ölmüş ise, ona dua, istiğfar edip çocuklarına, vârislerine verip ödemeli, bunlara iyilik yapmalıdır. Çocukları, varisleri bilinmiyorsa, mal ve parayı fakirlere sadaka verip, sevabını hak sahibine ve eziyet yapılana niyet etmelidir. Bir hadîs-i şerifte; (Müsevvifler helak oldu) buyuruldu. Yani, ileride tevbe ederim diyenler, tevbeyi geciktirenler ziyan etti.”

.
İbadetleri, Allah için yapmalı
 
 
 
A -
A +
Mümin, helal kazanmaya çalışmalıdır. Haramdan ve şüphelilerden kaçınmalıdır.
 
Sual: Namaz, oruç, zekât ve kurban gibi ibadetlerin kabul olması için ne yapmalı, nasıl hareket etmelidir?
Cevap: Bütün ibadetlerin kabul olması için, Allahü teâlâ için yapılması ve böyle niyet edilmesi şarttır. Kötü niyetler, ibadeti bozar. İbadetleri, hoşa gidecek şekilde değiştirmek olamaz. İnsanların beğendiği ibadeti, Allahü teâlâ da beğenir zannetmek, pek yanlıştır. Eğer böyle olsaydı, Peygamberlerin gönderilmesine lüzum kalmazdı ve herkes, kendi istediği, hoşuna gittiği gibi ibadet eder, Allahü teâlâ da, onu kabul ederdi. Hâlbuki, ibadetlerin kabul olması için insanların hoşuna gitmesi, görenlerin, dinleyenlerin çok olması değil, insanların aklı ermese de, faydalarını anlamasalar da, İslâmiyetin bildirdiğine uygun olması lazımdır. Bütün ibadetlerin kabul olması, helal lokmaya bağlıdır. Hadîs alimi Ahmed bin Abdullah isfehânî hazretleri, Hilyet-ül-evliyâ kitabında diyor ki:
“Büyüklerden çoğu buyurdu ki: İbadetler on kısımdır. Dokuz kısmı helal kazanmaktır. Bir kısmı da bildiğimiz bütün ibadetlerdir.”
Onun için her mümin, helal kazanmaya çalışmalıdır. Haramdan ve şüphelilerden kaçınmalıdır. Ebû Hüreyre hazretleri Resûlullah efendimizin şöyle buyurduğu nakletmektedir:
(Allahü teâlâ güzeldir. Yalnız güzel yapılan ibadetleri kabul eder. Allahü teâlâ, Peygamberlerine emrettiğini, müminlere de emretti ve buyurdu ki, ey Peygamberlerim! Helal yiyiniz ve salih, iyi işler yapınız! Müminlere de emretti ki, ey iman edenler! Sizlere verdiğim rızıklardan helal olanları yiyiniz! Uzak yoldan gelmiş, saçı sakalı dağılmış, yüzü gözü toz içinde bir kimse, ellerini göğe doğru uzatıp dua ediyor. Ya Rabbi! diye yalvarıyor. Hâlbuki yediği haram, içtiği haram, gıdası hep haram. Bunun duası nasıl kabul olur?) Yani haram yiyenin duası kabul olmaz buyurdu.
Haramı, helali, şüphelileri ve faizi bilmeyen, bunları birbirinden ayıramayan kimse, haramdan kurtulamayıp, yaptığı ibadetleri boşuna gider.
           ***
Sual: Zilhicce ayı içinde tutulan oruçlar için belli bir niyet şekli var mıdır, bu oruçlara kaza ve adak oruçları için de niyet edilebilir mi?
Cevap: Zilhicce ayı içinde tutulan oruçlara, herkes kendi durumuna göre, nafile, kaza, adak ve yemin kefareti orucu olarak, istediği niyeti yapabilir.

.
Kılınmayan namaz, kaza edilir
 
 
 
A -
A +
“Namazı bilerek terk etmek büyük günahtır ve farzları hemen kaza etmek farzdır." 
 
Sual: Beş vakit namazdan herhangi birini vaktinde kılamayan kimsenin, bu namazı kaza etmesi gerekmez diyenler oluyor. Gerçekten vaktinde kılınmayan namaz kaza edilmez mi?
Cevap: Câmi-ul-ezherin Cameroun cumhuriyetindeki mümessili, temsilcisi üstaz İbrahim Muhammed Neşât hazretleri, İslâm kültürü kitaplarının altıncısında diyor ki:
“Namazı bilerek terk etmenin büyük günah ve farzları hemen kaza etmenin farz olduğunu, cumhûr-ı ulemâ bildirmektedir. İbni Teymiyye, namazı amden, bilerek terk edenin kaza etmesi lazım değildir. Kaza kılması sahih olmaz. Çok nafile kılması, çok hayrat, hasenat ve istiğfar yapması lazım olur dedi. Daha önce İbni Hazm da, uzun yazıları ile böyle uygunsuz fikirler ortaya atmıştı.”
İbni Teymiyye ve İbni Hazm, hükmü şüpheli olan âyet-i kerimeleri ve hadîs-i şerifleri tevil ettiler. Yani, yanlış manalar vererek, Ehl-i sünnetten ayrıldılar. Böylece, hayırlı işlerin, namaz yerine geçeceği sapıklığını da körüklemişlerdir. İslâmiyette açtıkları yaraların en zararlı olanlarından biri de, bu olmuştur. Halebî-i kebîrde deniyor ki:
“Özürlü ve özürsüz olarak namazı terk edenin, bunun farzını kaza etmesi lazımdır. Yalnız Hanbeli mezhebinde, namazı özürsüz terk eden mürted olacağı, dinden çıkacağı için, namazını kaza etmesi lazım olmaz. Önce, küfürden tevbe etmesi lazım olur.” Yine Halebî-i kebîrde deniyor ki:
“Namaz kılmak, farz olduğu için, inanmayan kâfir olur. İnanıp da, terk eden, yani özürsüz kılmayan fasık olur. Kitap, sünnet ve icma ile açıkça bildirilmiş olan farzların hepsi böyledir. İctihad ile anlaşılmış farzlara Mukayyed denir. Bunlara inanmayan kâfir olmaz.”
Bunlara da ehemmiyet vermeyen, aklına uyup, müctehidin hükmünü beğenmeyen kâfir olur.
           ***
Sual: İstidrac nedir ve insanı neye ve nereye sürüklemektedir?
Cevap: İstidrac; nefsi cilalanan kimsenin, bilinmeyen şeyler, kendisine keşfedilmesiyle dalalet uçurumuna düşmesidir. İstidrac; Allahü teâlânın bir kimseye, isteklerini dünyada vermesidir ki, o kimsenin haddi aşması ve Allahü teâlâ katından uzaklaşarak, rahmetten mahrum kalmasına sebep olmasıdır. İslâmiyetten kıl ucu kadar bile ayrılan kimsede, çeşitli hâller hasıl olursa, bunlara istidrâc denir ve onu dünyada ve ahirette rezil olmaya sürükler.

.Maddeye tapan, insanlıktan uzaklaşır
 
 
 
A -
A +
İnsanın ruhu da, bedeni gibi gıdaya muhtaçtır. Bu da, ancak iman etmekle kabildir.
 
Sual: Sadece maddi şeylere değer veren, maddenin, makinenin esiri olmuş kimseler, zamanla insanlık sıfatlarını kaybedebilir mi?
Cevap: Yalnız maddiyata inanan kimseler, çok kereler dertlerine çare bulamayıp, ümitsizliğe kapılmaktadırlar. Bu, onların ruhlarının boş kalmasından ileri gelmektedir. İnsanın ruhu da, bedeni gibi gıdaya muhtaçtır. Bu da, ancak iman etmekle kabildir ve Allahü teâlânın yolunu ancak din gösterir. Allahü teâlâyı inkâr edenler bile, muhakkak bir gün bu ihtiyacı duyarlar.
Ünlü Rus yazar Solzhenitsyn, Amerika’ya yerleştiği zaman, kendisinin büyük sıkıntılardan, ruhi bunalımlardan, makine olmaktan kurtulacağını zannetmişti. Bir gün, bir üniversitede Amerikan gençlerini başına toplayarak onlara;
“Ben buraya gelince, çok bahtiyar olacağımı zannetmiştim. Ne yazık ki, burada da büyük bir boşluk hissediyorum. Çünkü siz, artık maddenin esiri olmuşsunuz. Evet, burada hürriyet var, herkes istediğini yapıyor. Fakat, ancak maddeye ehemmiyet veriyor. Ruhları bomboş. Hâlbuki, insanı hakiki insan yapan, onun tekamül etmiş, gelişmiş, temizlenmiş ruhudur. Size tavsiyem şudur: Ruhunuzu geliştirmeye, güzelleştirmeye bakın! Ancak o zaman, memleketinizde bulunan ve sizi de üzen çirkinlikler yok olmaya başlar. Dine ehemmiyet, önem verin! Din, insan ruhunun gıdasıdır. Dinine bağlı insanlar, her işte sizin en büyük yardımcınız olacaktır. Çünkü, onları Allah korkusu doğru yoldan ayırmaz. Sizin en büyük zabıta kuvvetiniz bile, herkesi gece gündüz murakabe edemez, gözetleyemez. İnsanları fenalıktan, kötülükten alıkoyan polis değil, onların duyduğu Allah korkusudur” diye hitap etmiştir.
İnsan ruhunun gıdası, Allaha imandır, dindir. Ruhunu beslemeyen dinsiz insanların bir hayvandan farkları kalmaz. Bu gibi insanlarda, sevgi, acıma, şefkat, anlayış ve merhamet kalmaz. Böyle olan kimseleri, en kötü maksatlar için kullanmak, çok kolaydır.
           ***
Sual: Devamlı mekruh olan şeyleri yapmak, küçük günaha devam etmek, ısrar ve inat etmek mi olur?
Cevap: Tahrimen mekruh olan şeyi her zaman yapan kimse âdil değildir. İbni Âbidîn hazretleri, Redd-ül-muhtâr kitabında, İbni Nüceym hazretlerinden alarak buyuruyor ki:
“Tahrimen mekruh işlemek küçük günahtır. Küçük günaha devam etmek, adaleti giderir.”

.
Asıl yaratıcı, mucid, Allahü teâlâdır
 
 
 
A -
A +
Edison'un itirafı: "İnsan, elinden hiçbir şey gelmeyen aciz bir mahluktur."
 
Sual: Kendilerini bilgin, fen adamı diye tanıtan bazı kimseler, yaratıcıyı inkâr etmektedirler. Gerçekten bütün fen bilginleri Allahı inkâr mı etmişlerdir?
Cevap: Meşhur Amerikalı fen adamı Edison'un mesai arkadaşı olan Martin André Rosonoff, şu hatırasını anlatmaktadır:
“Bir gün laboratuvara girince, Edison'u kendinden geçmiş, çok dalgın bir hâlde, hiç kımıldamadan elinde tuttuğu bir kaba baktığını gördüm. Yüzünde büyük bir hayret, hürmet, takdir ve tazim ifadesi vardı. Yanına yaklaşıncaya kadar, geldiğimin bile farkına varmadı. Sonra beni yanında görünce, elindeki kabı bana gösterdi. Kap, cıva ile doluydu. Bana;
-Şuna bak! Bu ne muazzam bir eserdir! Sen cıvanın harikulade bir şey olduğuna inanır mısın? dedi. Ben;
-Cıva, hakikaten hayrete değer bir maddedir diye cevap verdim. Edison konuşurken sesi titriyordu. Bana;
-Ben cıvaya bakınca bunu yaratanın büyüklüğüne hayran oluyorum. Buna ne türlü hassalar vermiş? Bunları düşündükçe, aklım başımdan gidiyor diye mırıldandı. Sonra tekrar bana döndü;
-Dünyadaki bütün insanlar bana hayrandır. Benim yaptığım birçok keşifleri, birçok yeni buluşları birer harika, birer başarı zannediyorlar. Beni, insanüstü bir varlık gibi görmek istiyorlar. Hâlbuki, ne büyük hata! Ben, beş para bile etmeyen bir insanım. Benim keşiflerim esasen dünyada bulunan, fakat o zamana kadar insanların göremedikleri büyük harikaların ufacık bir kısmını meydana çıkarmaktan ibarettir. Bunu ben yaptım! diyen bir insan, en büyük yalancı, en büyük budaladır. İnsan, elinden hiçbir şey gelmeyen aciz bir mahluktur. İnsan, ancak bir parça konuşabilen, biraz düşünebilen bir mahluktur. İyi düşünse, kibre, gurura kapılmaz, aksine, ne kadar boş olduğunun farkına varır. İşte ben de, bunları düşündükçe, ne kadar kudretsiz, ne kadar aciz, ne kadar zayıf bir mahluk olduğumu anlıyorum. Ben mucidim ha! Asıl mucid, asıl dâhi, asıl yaratıcı işte Odur, Allah'tır! dedi.”
Görülüyor ki, fen adamları Allahü teâlânın varlığına inanmakta ve iki elle Onun dinine sarılmaktadır.
           ***
Sual: Ahiretteki gün ve yıllar da, dünyada kullanılan gün ve yıllar gibi midir?
Cevap: Din kitaplarında; “Ahiretin bir günü, bu dünyanın bin senesi kadardır. Ahiretin yılları, ona göre hesap olunur” denmektedir.

.
Müşteriye ihsanda bulunmak
 
 
 
A -
A +
"Alışverişte kolaylık gösterenlere, Allahü teâlâ, her işinde kolaylık gösterir."
 
Sual: Ticaretle uğraşan bir kimse, ne yapar ve nasıl davranırsa, müşterilerine ihsanda bulunmuş olur?
Cevap: Konu ile alakalı olarak Kimyâ-i se'âdet kitabında deniyor ki:
“Müşteriden para almakta üç türlü ihsan olur: Fiyatta ikram etmelidir. Eski, kirli paraları kabul etmelidir. Peşin verdiği fiyatla, veresiye vermelidir. Veresiye vermek için, fiyatı arttırmak şart edilirse, alışveriş fasit olur, haram olur. Resulullah efendimiz buyurdu ki: (Alışverişte kolaylık gösterenlere, Allahü teâlâ, her işinde kolaylık gösterir.) İhsanın en büyüğü, en kıymetlisi, fakirlere veresiye vermektir. Parası, malı olmayanın borcunu uzatmak, zaten vaciptir. İhsan değil, adalet ve vazifedir. Fakat, malı olup da, ziyan ile satmadıkça veya muhtaç olduğu bir şeyi satmadıkça, ödeyemeyecek bir hâlde olanların ödemesine zaman vermek ihsandır ve büyük sadakadır. Resûlullah efendimiz buyurdu ki: (Kıyamette bir kimseyi hesaba çekerler ki, çok günah işlemiş, hiç iyilik yapmamış. 'Sen dünyada hiç iyilik yapmadın mı?' derler. 'Hayır, yalnız çırağıma derdim ki; fakir olan borçluları sıkıştırma! Ne zaman ellerine geçerse, o zaman vermelerini söyle. İstediklerini yine ver. Boş çevirme!' Allahü teâlâ buyuracak ki: Ey kulum! Bugün sen fakir, muhtaçsın! Sen dünyada benim kullarıma acıdığın gibi, bugün biz de sana acırız. Onu affeder.)
Hadîs-i şerifte buyuruldu ki: (Bir Müslümana, Allah rızası için ödünç veren kimseye, her gün için sadaka sevabı verilir. Fakirden, alacağını çabuk istemeyene, her gün için malın hepsini sadaka vermiş gibi sevap verilir.) Büyüklerimizden öyle kimseler vardı ki, borcun getirilmesini arzu etmezdi. Her gün, o malı sadaka vermiş gibi sevap kazanmayı tercih ederlerdi. Bir hadîs-i şerifte buyuruldu ki: (Sadaka verilen her dirhem için on sevap, ödünç verilen her dirhem için ise, onsekiz sevap vardır. Çünkü, borç, ihtiyacı olana verilir. Sadaka belki, ihtiyacı olmayanın eline düşebilir.)”
           ***
Sual: Herhangi bir kimseye, al şu parayı sarf et, kullan veya al şu elbiseyi giy dense, bunlar hediye edilmiş mi oluyor?
Cevap: Herhangi bir kimseye, al, sarf et diye verilip, hediye olduğu söylenmeyen para, o kişiye teslim edilince, ödünç verilmiş olur. Fakat al, giy diyerek verilen elbise ise, hediye olur.

.
Ölçüde, tartıda, hile etmemeli
 
 
 
A -
A +
Kur’ân-ı kerimde buyuruldu ki: "Verirken noksan, alırken fazla ölçenlere acı azaplar yapacağım."
 
Sual: Alışveriş yaparken, ölçüde, tartıda hile yapmayı, insanları aldatmayı dinimiz yasak etmemiş midir?
Cevap: Bu konuda Kimyâ-i se'âdet’te deniyor ki:
“Ölçüde hile etmemeli, doğru tartmalıdır. Kur’ân-ı kerimde, Mutaffifîn sûresi, birinci âyetinde meâlen; (Verirken noksan, alırken fazla ölçenlere acı azaplar yapacağım) buyuruldu. Büyüklerimiz, her aldıklarını biraz noksan, verdiklerini de, biraz fazla ölçerdi. Bu az fark, Cehennem ile aramızda perdedir derlerdi. Bunu, tam doğru ölçememek korkusundan yaparlardı. Yedi kat yer ve yedi kat gökler genişliğinde olan Cenneti, birkaç kuruşa satanlar ve birkaç arpa tanesi için, Cehennem azabı ile müjdelenenler ne kadar ahmaktır, buyururlardı. Resûlullah efendimiz her ne satın alsaydı, parasını biraz fazla verirdi. Fudayl bin îyâd hazretleri, oğlunu, bir şey satın alıp, vereceği altının kirlerini temizlerken görünce; 'Ey oğlum! Bu yaptığın iş, sana iki nafile hacdan ve iki umreden daha faydalıdır' buyurdu.
Büyüklerimiz buyuruyor ki: Fasıkların en kötüsü, alırken çok, satarken az ölçenlerdir. Manifaturacılardan, kumaşı alırken gevşek, satarken gergin tutup ölçenler de böyledir. Kemiğini, âdetten fazla koyan kasaplar da böyledir. Hububat içine toz toprak karıştırıp satan köylüler de böyledir. Malın iyisi ile kötüsünü karıştırıp, hepsini iyi diye satan pazarcılar da böyledir. Bunların hepsini yapmak haramdır. Velhasıl, alışverişte herkese karşı doğru hareket etmek vaciptir. Hatta, kendine söylenmesini istemediği sözü başkalarına söylememelidir. Böyle haramlardan kurtulmak için de, kendini, din kardeşinden üstün görmemek lazımdır. Bunu da, herkesin yapması güçtür. Bunun için Allahü teâlâ, (Hepiniz Cehennemden geçeceksiniz!) buyuruyor. Amma, herkes Allahü teâlâdan korkusuna göre, oradan çabuk veya geç kurtulacaktır.”
           ***
Sual: Anadolu’da, bazı eşyalar ariyet olarak alınmaktadır. Ariyetle ödünç aynı şeyler midir, farkları var mıdır?
Cevap: Ödünç vermek, ariyet vermek demektir. Ancak ariyet, bir malı, kullanmak için vermektir. Daha sonra malın kendisi geri alınır. Ödünç verilen mal ise, geri alınırken, misli, aslı satılmış olup, semen, bedel alınmış olur. Mecellede deniyor ki: “Ariyet, ücretsiz olarak kullanmak için verilen mala denir.”

.
Dünya işleri, ibadetlere mâni olmamalı
 
 
 
A -
A +
"Mallarınız ve çocuklarınız, Allahü teâlâyı, hatırlamanıza mâni olmasın!"
 
 
Sual: İş sebebiyle, namazları ve diğer ibadetleri vaktinde yapmamak, geciktirmek, sonraya bırakmak, dinen uygun olur mu?
Cevap: Bu konuda Kimyâ-i se'âdet kitabında deniyor ki:
“Dünya işleri, ahiret için çalışmaya mâni olmamalıdır. Ahiret için ticaret yeri camilerdir. Münâfıkûn sûresi, 9. âyet-i kerimesinde meâlen;
(Mallarınız ve çocuklarınız, Allahü teâlâyı, hatırlamanıza mâni olmasın!) buyuruldu. Hazret-i Ömer buyurdu ki:
“Ey tüccarlar! Önce ahiret rızkını kazanın! Sonra dünya rızkına çalışın!” Ticaretle meşgul olan din büyükleri, sabah ve akşamları ahiret için çalışır, Kur’ân-ı kerim okur, ders dinler, tevbe ve dua eder, ilim öğrenir ve gençlere öğretirlerdi. İnsanların amellerini yazan ikişer melek, her sabah ve akşam değişmektedir. Bir hadîs-i şerifte;
(Melekler insanların amel defterlerini götürdükleri zaman, başında ve sonunda iyi iş yazılı ise, gün ortasında yapılanları ona bağışlarlar) buyuruldu. Başka bir hadîs-i şerifte de buyuruldu ki:
(Gündüz ve gece melekleri, sabah ve akşam, gidip gelirken birbirleri ile karşılaşırlar. Hak teâlâ, giden meleklere, kullarımı nasıl bıraktınız? buyurur. Ya Rabbi! Namazda bulduk ve namaz kılarken bıraktık, derler. Allahü teâlâ da, şahit olun, onları affettim buyurur.)
Müslüman tüccarlar, sanat sahipleri, gündüzleri de, ezan sesini duyunca, işini hemen bırakıp, camiye koşmalıdır. Dinini seven ve kayıran bir imam bulursa, ona uymalı, dinini dünyaya değişen, ibadete haram, bidat karıştıran, Müslümanlıktan haberi olmayan imam ve hafızların yanına, sesine, sözüne yanaşmamalıdır. Din Büyükleri;
(Ticaretleri, satışları, Allahü teâlâyı unutmalarına sebep olmaz) âyet-i kerimesine mana verirken diyor ki:
“Demirciler vardı. Demir döğerken, ezan okununca, çekici kaldırmış iken, demire vurmaz, bırakıp namaza koşarlardı. Ve terziler vardı. İğneyi kumaşa sokunca, ezan okunsaydı, o hâlde bırakıp, cemaate koşarlardı.”
           ***
Sual: Namaz kılarken öksürür gibi ses çıkarmak veya boğazını temizlemek için öksürür gibi yapmak, hırıltılı ses çıkarmak, namazı bozar mı?
Cevap: Bir kimsenin, namaz kılarken, boğazından, özürsüz, öksürür gibi ses çıkarması namazını bozar. Ancak bu hâl, kendiliğinden olursa bozmaz. Okumayı kolaylaştırmak için yapılırsa, zararı olmaz.

.
Sünneti terk etmekten daha kötüdür!..
 
 
 
A -
A +
İbadette bir bidati yapmak, bir sünneti terk etmekten daha fenadır.
 
Sual: Dinde bir değişiklik yapmak yani bidat işlemek, bir sünneti terk etmekten daha mı büyük günahtır ve kötüdür?
Cevap: İbadette bir bidati yapmak, bir sünneti terk etmekten daha fenadır, kötüdür. Çünkü her bidat, ya bir sünneti yok eder, yahut sünnetle ilgisi olmaz. Bidat işlemek haram, sünneti özürsüz terk etmek mekruhtur. Bir sünneti özürsüz terk etmeyi sevap sanarak, sünneti terk etmek de bidat olur. Bir inanışın, bir işin veya bir sözün sünnet veya bidat olduğu bilinemediği zaman, bunu yapmamak lazım olur. Çünkü bidati terk etmek, yapmamak lazımdır. Sünneti yapmak lazım değildir. Lazım olmayan şey yapılmazsa kaza olunamaz. Bunun için namazların kılınmamış sünnetleri kaza olunmaz.
           ***
Sual: Bir kimse, su bulunmayan bir yerde, büyük abdestini yaptıktan sonra, kâğıt, kemik gibi şeylerle temizlik yapabilir mi?
Cevap: Su olmadığı zaman, gıda maddesiyle, gübre, kemikle, hayvan gıdası, yemi ile, kömür ve başkasının malı ile, saksı, kiremit parçası ile, kamış ve yaprakla, bezle, kâğıtla, tuğla, saksı, cam parçaları ve muhterem yani para eder şeyler, mesela ipekle, camiden atılan şeylerle, zemzem suyu ile taharetlenmek tahrimen mekruhtur. Boş kâğıda da saygı lazımdır. Muhterem olmayan isimler, dine yaramayan yazılar bulunan kâğıt ve gazete ile istinca caizdir. Fakat, Kur’ân harfleri ile yazılmış hiçbir kâğıtla istinca edilmez.
           ***
Sual: Ezanın tercümesini, ezan yerine okumanın, dinen bir mahzuru olur mu?
Cevap: Ezan, herkese bildirmek demektir. Belli olan Arapça kelimeleri sırası ile okumaktır. Tercümesini okumak, ezan olmaz. Manası anlaşılsa da, Farsça ve başka dillerle okunmaz.
           ***
Sual: Ezan okumak ne zaman emredildi ve ezan okumak için yüksek bir yere çıkmak şart mıdır?
Cevap: Ezan okumak, hicretten önce Mekke’de, Mirac gecesi başladı. Hicretin birinci senesinde, namaz vakitlerini bildirmek için emir olundu. Mahalle mescidinde, camisinde, yüksek yerde okunması sünnettir. Müezzinin sesini yükseltmesi lazımdır. Fakat, çok bağırmak için, kendini zorlamamalıdır.
           ***
Sual: Bir kimsenin, banyo aldığı, guslettiği yere idrarını yapması dinen mahzurlu mudur?
Cevap: Gusül edilen, banyo yapılan yere bevil, idrar yapmak caiz değildir. Fakat bevil, idrar, akar, gider, toplanmazsa, bunlar caiz olur.

.
Âdetlerde değişiklik, bidat değildir
 
 
 
A -
A +
İslâmiyetin dışında olan şeylerde yapılan değişiklikler bidat olmaz.
 
Sual: Helal ve mubah olan âdetlerde değişiklik yapmak da, dinimizin kötülediği ve yasak ettiği bidatlerin içine girer mi?
Cevap: Âdetlerde değişiklik yapmak, bidat değildir. Vera sahiplerinin yapmaması iyi olur. Hadîs-i şerifte;
(Benim sünnetime ve benden sonra, hulefâ-i râşidînin sünnetlerine sarılınız!) buyuruldu.
Sünnet sözü, yalnız olarak söylenildiği zaman, İslâmiyetin bildirdiği her şey demektir. Bu dinin sahibi olan Resûl aleyhisselam, âdetlerde bir şey bildirmedi. Çünkü Resûlullah efendimiz, insanlara dinlerini bildirmek için geldi. Dünyada muhtaç oldukları şeylerin yapılmasını öğretmek için gelmedi. Hadîs-i şerifte;
(Dünya işlerinizi yapmasını siz daha iyi bilirsiniz!) buyuruldu. Dünyanıza faydalı olan şeyleri bulup yapmanız için benim bildirmeme lüzum yoktur demektir. Dinî vazifelerinizi, ibadetlerinizi bilemezsiniz, onları benden öğreniniz demektir. Bunun için âdetler, İslâmiyetin dışında kalmaktadır. İslâmiyetin dışında olan şeylerde yapılan değişiklikler bidat olmaz.
           ***
Sual: Camilere minare yapmak, okul yapmak sonradan ortaya çıktığı için, minare ve okul yapmak da bidat midir?
Cevap: Minare, mektep, okul, kitap gibi sonradan yapılmış olan şeyler bidat yani dinde reform değildir. Bunlar dine yardımcı şeylerdir. İslâmiyet bunlara izin vermiş, hatta emretmiştir. Böyle şeylere Sünnet-i hasene denir. İslâmiyetin ibadet olarak yasak ettiği şeyleri meydana çıkarmaya Sünnet-i seyyie denir. Bidatler, yani dinde reformlar, sünnet-i seyyiedir. Sünnet-i hasene yani dine yardımcı şeylerin Eshâb-ı kiramın ve tabiinin zamanlarında yapılmaması, onların bu faydalı şeylere ihtiyaçları olmadığı içindi. Onlar, kâfirlerle cihat ediyor, İslâmiyeti dünyaya yayıyorlardı. Onların zamanlarında bidat sahipleri çıkmamış veya çoğalmamıştı. Kıyamete kadar sünnet-i hasene meydana çıkarmak caizdir ve sevaptır.
           ***
Sual: Et, peynir gibi şeyler, koktuğu, ekşidiği zaman, diğer necis şeyler gibi bunlar da necis olur mu?
Cevap: Et kokunca, yemek ekşiyince, necis olmaz fakat, zararlı oldukları için, bunların yenilmeleri helal olmaz. Yağ acımakla, yemesi haram olmaz. Et, peynir, kokup kurtlanmakla necis olmaz. Bir temiz ciğer, kuyuya düşüp, kokup, kurtlansa, ciğer ve kuyudaki su pis olmaz.

.
Zikir, Allahü teâlâyı hatırlamaktır
 
 
 
A -
A +
Zikretmek, Allahü teâlâyı hatırlamak demektir. Bu da, kalp ile olur. Zira zikredince, kalp temizlenir.
 
Sual: Zamanımızda zikir yapıyoruz diyerek, tarikat ismi altında, halay çeker gibi hareket yapanlar, el çırpanlar hatta oynayanlar oluyor. Bunların din ile, İslâmiyetle bir alakası var mıdır?
Cevap: Zikretmek, Allahü teâlâyı hatırlamak demektir. Bu da, kalp ile olur. Zira zikredince, kalp temizlenir. Yani kalpten dünya sevgisi çıkar ve o kalbe Allah sevgisi yerleşir. Birçok kimselerin, bir araya toplanarak oynaması, dönmesi, zikir değildir. Son yüz yılda, tarikat diyerek, birçok şey uyduruldu. Din büyüklerinin, Eshâb-ı kiramın yolu unutuldu. Cahiller, hatta fasıklar şeyh olarak zikir ve ibadet ismi altında, günah işledi. Hele son zamanlarda, haram girmeyen, rafizilik, mezhepsizlik karışmayan bir tekke, dergâh kalmamıştı. Bugün ne İstanbul’da, ne Anadolu’da ve ne de Mısır, Irak, İran, Suriye ve Hicaz'da, yani hiçbir İslâm memleketinde, tasavvuf âlimi yok gibidir. Fakat sahte mürşitler, Müslümanları sömüren tarikatçılar çoktur. Din büyüklerinin, eskiden kalma, halis, doğru yazılmış kitaplarını okuyup, ibadetleri bunlara göre doğrultmalıdır. Tarikatçılık, şeyhlik, müritlik gibi isimlerin perdesi altında iş gören zındıklara, mal ve din hırsızlarına aldanmamalı, bunlardan kaçınmalıdır.
           ***
Sual: Bazen, vakit darlığından dolayı namazdan sonra âyet-el kürsi ve tesbihleri okumayanlar oluyor. Böyle yapmak doğru olur mu?
Cevap: Her beş vakit namazdan sonra, Âyet-el-kürsî okumaya ve tesbihleri çekmeye çalışmalı, bunları terk etmemelidir. Zira Peygamber efendimiz buyurdu ki:
(Farz namazlarından sonra Âyet-el-kürsî okuyan kimse ile Cennet arasında, ölümden başka mâni yoktur.)
Beş vakit namazdan sonra, sessizce, otuzüç kere kelime-i tenzih yani Sübhânallah, otuzüç kere tahmid Elhamdülillah ve otuzüç defa tekbir Allahü ekber ve en sonra, bir kere “Lâ ilâhe illallahü vahdehu lâ şerîke leh, lehülmülkü velehül hamdü yühyî ve yümît ve hüve alâ külli şey’in kadîr” demelidir ki, hepsi yüz olur.
           ***
Sual: Cuma günü, camiye gelenlerin, vakit girmeden önce herhangi bir namazı kılmasının mahzuru var mıdır?
Cevap: Güneş tepede iken, yani öğle namazının vaktinden evvel olan zaman içinde, her namazı kılmak haramdır. Bu zamanda, her namazı kılmanın, cuma günleri de haram olduğu sözü daha kuvvetlidir.

.
Cuma, Müslümanlara mahsustur
 
 
 
A -
A +
Cuma namazı ve hutbe, size, başka işlerinizden daha faydalıdır. 
 
Sual: Cuma gününün mübarek olması yalnız Müslümanlar için midir?
Cevap: Konu ile alakalı olarak Riyâd-un-nâsıhînde deniyor ki:
“Allahü teâlâ, cuma gününü Müslümanlara mahsus kılmıştır. Cuma sûresi sonundaki âyet-i kerimede meâlen;
(Ey iman etmekle şereflenen kullarım! Cuma günü, öğle ezanı okunduğu zaman, hutbe dinlemek ve cuma namazı kılmak için camiye koşunuz. Alışverişi bırakınız! Cuma namazı ve hutbe, size, başka işlerinizden daha faydalıdır. Cuma namazını kıldıktan sonra, camiden çıkar, dünya işlerinizi yapmak için dağılabilirsiniz. Allahü teâlâdan rızık bekleyerek çalışırsınız. Allahü teâlâyı çok hatırlayınız ki, kurtulabilesiniz!) buyuruldu.
Namazdan sonra, isteyen işine gider çalışır. İsteyen camide kalıp, namaz kılar, Kur’ân-ı kerim okur, dua ile meşgul olur. Namaz vakti alışveriş sahihtir, fakat, günahtır.”
           ***
Sual: Cenazeyi taşırken, tabutun ne tarafından başlamalı ve ne şekilde taşımalıdır?
Cevap: Cenaze taşımakta önce ön tarafta, meyyitin sağ tarafı, sağ omuza alınıp, on adım taşınır. Sonra, arka sağ bacak tarafı sağ omuzda, on adım taşınır. Sonra meyyitin sol tarafına, yani arkadan bakıldığına göre, tabutun sağ tarafına geçip, sol omuzda, on adım önde, on adım arkada taşınır. Hepsi kırk adım eder. Hadîs-i şerifte buyuruldu ki:
(Cenazeyi kırk adım taşıyanın kırk büyük günahı affolur.)
           ***
Sual: Cuma günleri, ölenlerin ruhlarının toplandığı, kabir azabının durdurulduğu doğru mudur?
Cevap: Bu konuda Riyâd-un-nâsıhînde deniyor ki:
“Cuma günü, ruhlar toplanır ve birbirleri ile tanışırlar. Kabirler ziyaret edilir. Bugün kabir azapları durdurulur. Bazı âlimlere göre, müminin azabı artık başlamaz. Kâfirin cuma ve ramazanda yapılmamak üzere, kıyamete kadar sürer. Bugün ve gecesinde ölen müminler kabir azabı hiç görmez. Cehennem, cuma günü çok sıcak olmaz. Âdem aleyhisselam cuma günü yaratıldı, cuma günü cennetten çıkarıldı. Cennettekiler, Allahü teâlâyı cuma günleri göreceklerdir.”
           ***
Sual: Tek olarak yalnız cuma günleri oruç tutulabilir mi?
Cevap: Yalnız cuma günleri oruç tutmak ve yalnız cuma geceleri teheccüd namazı kılmak mekruhtur.
           ***
Sual: Abdest alırken ağza üç defa su vermenin hükmü nedir?
Cevap: Abdest alırken ağzı, ayrı ayrı su ile, üç kere yıkamaya Mazmaza denir ki sünnettir

.
Hangi namazlarda ezan ve kamet okunur?
 
 
 
A -
A +
Kamet, ezandan daha efdaldir. Ezan ve kamet, kıbleye karşı okunur.
 
Sual: Bir Müslüman, namazlarını yalnız olarak kıldığında, beş vakit namazın hangilerinde ezan ve kamet okur?
Cevap: Fıkıh ve ilmihal kitaplarında bu konu, üç madde hâlinde şu şekilde bildirilmektedir:
1-Kırda, bostanda, yalnız veya cemaat ile kılarken, erkeklerin ezan ve kameti yüksek sesle okumaları sünnettir. Birkaç kazaya kalan namazı bir arada kılan, önce ezan ve kamet okur, sonraki kazaları kılarken, hepsine kamet okur, ezan okumasa da olur.
Kadınlar, vaktinde ve kaza kılarken ezan ve kamet okumaz.
Camide kaza namazı kılan, ezan ve kameti, kendi işiteceği bir sesle okur. Evinde kaza kılan, şahitleri çoğaltmak için, ezan ve kameti, odada işitilecek kadar, yüksek sesle okur. Sünneti farz kazası niyeti ile kılan da böyledir.
2-Evinde yalnız veya cemaat ile vakit namazı kılan, ezan ve kamet okumaz. Çünkü, camide okunan ezan ve kamet evlerde de okunmuş sayılır. Fakat, okumaları efdal olur. Müezzinin sesini evden duymak lazım değildir. Camide ezan okunmazsa veya şartlarına uygun olmazsa, evde yalnız kılan ezan ve kamet okur.
Mahalle camisinde ve cemaati belli kimseler olan her camide, vakit namazı, cemaat ile kılındıktan sonra, yalnız kılan kimse, ezan ve kamet okumaz. Böyle camilerde, vakit namazları, imam mihrapta olarak, cemaat ile kılındıktan sonra, tekrar cemaatler yapılabilir. Sonraki cemaatlerde de, imam mihrapta bulunursa, ezan ve kamet okunmaz. İmamları mihrapta durmazsa, ezanı ve kameti, cemaat duyacak kadar sesle okurlar.
Yollarda bulunan veya imamı ve müezzini bulunmayan, cemaati belli kimseler olmayan camilerde, çeşitli zamanlarda gelenler, bir vaktin namazı için, çeşitli cemaatler yaparlar. Her cemaat için, ezan ve kamet okunur. Böyle camide, yalnız kılan da, ezan ve kameti kendi işiteceği kadar sesle okur.
3-Misafir olanlar, kendi aralarındaki cemaat ile de, yalnız kılarken de, ezan ve kamet okur. Yalnız kılanın yanında, arkadaşları kılıyorsa, ezanı terk edebilir. Seferî olan kimse, bir evde yalnız kılarken de, ezan ve kamet okur. Çünkü, camide okunan, onun namazı için sayılmaz. Seferî olanlardan bazısı, evde ezan okursa, sonra kılanlar okumaz.
Kamet, ezandan daha efdaldir. Ezan ve kamet, kıbleye karşı okunur. Okurken konuşulmaz ve selama cevap verilmez.

.
Rüyada Resûlullah efendimizi görmek
 
 
 
A -
A +
Rüyalara kıymet vermemelidir. Her şey, insan uyanık iken vardır...
 
Sual: Bazı kimseler; “Rüyada Resûlullah efendimiz görülürse, o rüya doğrudur, çünkü şeytan, onun şekline giremez” diyorlar. Gerçekten böyle midir?
Cevap: Konu ile alakalı olarak, İmâm-ı Rabbânî hazretleri, Mektûbât kitabında buyuruyor ki:
“Resûlullah efendimizin kendi şeklini ve hele rüyada tanıyabilmek çok güçtür. Bunun için, rüyalara nasıl güvenilebilir? Âlimlerin çoğunun dediğine uyarak ve Resûlullah efendimizin yüksek şanına yakışacak üzere, şeytanın hiçbir şekilde o Serverin ismi ile görünemeyeceğini söylersek, o şekilden emirler almak ve onun beğenip beğenmediğini anlamak kolay değildir. Şeytan, araya karışarak, olmayan şeyi olmuş gibi gösterebilir. Kendi sözlerini ve işaretlerini, o şeklin sözleri ve işaretleri imiş gibi gösterir.
Bir gün Resûlullah efendimiz Eshâbı ile oturuyordu. Kureyş'in ileri gelenleri de orada idiler. Resûlullah efendimiz onlara Vennecmi sûresini okudu. Onların putlarını anlatan âyet-i kerimeye gelince, şeytan putları öven birkaç sözü, o Serverin sözüne ekledi. Dinleyenler, bunları da o Serverin sözü sandılar. Şeytanın sözlerini âyet-i kerimeden ayıramadılar. Orada bulunan müşrikler, 'Muhammed bizimle sulh yaptı, putlarımızı övdü' dediler. Müslümanlar da, okunan sözlere şaşakaldılar. O Server şeytanın sözlerini anlayamadı. (Ne oluyorsunuz?) diye sordu. Eshâb-ı kiram, 'siz okurken bu sözler de araya karıştı' dediler. O Server düşünceye daldı ve çok üzüldü. Hemen Cebrâil aleyhisselam vahiy getirdi. O sözleri şeytanın karıştırdığını, bütün Peygamberlerin sözlerine de karıştırmış olduğunu bildirdi. Allahü teâlâ, o sözleri âyet-i kerime arasından çıkardı. Kendi kelamını sapsağlam yaptı.
Görülüyor ki, o Server hayatta, uyanık ve Eshâb-ı kiram arasında iken, şeytan o Serverin sözüne kendi bozuk şeylerini karıştırıyor ve hiç kimse bunu ayıramıyor. O Server vefat ettikten sonra bir kimse uykuda hisleri çalışmaz ve yalnız iken, nasıl olur da, rüyanın şeytanın karışmasından korunduğunu ve onun değiştirmediğini anlayabilir? Rüyalara kıymet vermemelidir. Her şey, insan uyanık iken vardır. Bunları uyanık iken görmeye çalışmalıdır. Uyanık iken görülen şeylere güvenilir. Bunları, tabir etmek istemez. Rüyada ve hayalde görülen şeyler de, rüya ve hayaldir.”

.İslâmın yayılmasına hizmet etmek
 
 
 
A -
A +
Bugün, İslâma hizmet için bir lira vermek, başka zaman verilen binlerce liradan daha çok sevaptır.
 
Sual: İslâm dininin doğru olarak öğrenilmesi ve bu bilgilerin insanlara ulaştırılması konusunda, kadın, erkek her Müslüman sorumlu mudur?
Cevap: Bu konuda İmâm-ı Rabbânî hazretleri Mektûbât kitabının 1. cilt, 193. mektubunda buyuruyor ki:
“Bugün Müslümanlar kimsesiz kaldı. Din düşmanları her taraftan saldırıyor. Bugün, İslâma hizmet için bir lira vermek, başka zaman verilen binlerce liradan daha çok sevaptır. İslâma yapılacak en büyük hizmet, Ehl-i sünnet kitaplarını alıp, gençlere dağıtmakla olur. Hangi talihli kimseye bu hizmeti nasip ederlerse, çok sevinsin, çok şükretsin. İslâma hizmet etmek her zaman sevaptır. Fakat, İslâmın zayıf olduğu, yalanlarla, iftiralarla, Müslümanlık yok edilmeye çalışıldığı bu zamanda, Ehl-i sünnet itikadını yaymaya çalışmak, kat kat daha çok sevaptır. Resûlullah efendimiz, Eshâb-ı kiramına karşı buyurdu ki:
(Siz öyle bir zamanda geldiniz ki, Allahü teâlânın emirlerinden ve yasaklarından onda dokuzuna uyup, onda birine uymazsanız, helak olursunuz, azab görürsünüz! Sizden sonra, öyle bir zaman gelecek ki, o zaman, emirlerin ve yasakların yalnız onda birine uyan kurtulacaktır.)
Hadis-i şerifte bildirilen zaman, işte bu zamandır. Ehl-i sünnet âlimlerinin kitaplarını, sözlerini yaymak için, keramet sahibi olmak, âlim olmak şart değildir. Her Müslümanın bunu yapmak için uğraşması lazımdır. Fırsatı kaçırmamalıdır. Kıyamette her Müslümana, bunu soracaklar, İslâma niçin hizmet etmedin diyeceklerdir. Özür, bahane, kabul edilmeyecektir. Peygamberler, insanların en üstünleri iken, hiç rahat oturmadı. Allahü teâlânın dinini yaymak için, gece gündüz uğraştılar. Bu yolda çalışırlarken, Allahü teâlâ da, bunlara yardım eder, mucize yaratırdı. Bizim de, Ehl-i sünnet âlimlerinin kitaplarını, sözlerini yaymamız ve Müslümanlara iftira edenlerin, yalancı olduklarını, gençlere, dostlara bildirmemiz lazımdır. Bu yolda malı, kuvveti, mesleği ile çalışmayanlar, azaptan kurtulamayacaklardır. Bu yolda çalışırken, sıkıntı çekmeyi büyük saadet, büyük kazanç bilmelidir. Peygamberler, Allahü teâlânın emirlerini bildirirken, çok sıkıntı çekerlerdi. Onların en üstünü olan Muhammed aleyhisselam;
(Benim çektiğim eziyet gibi, hiçbir Peygamber eziyet görmedi) buyurdu.”

.
Hac ibadetinin eda şartları
 
 
 
A -
A +
Hac için gidilecek yolun ve hac yerinin selamet ve emniyetli olması lazımdır.
 
Sual: Hac ibadetinin yerine getirilmesi için de belli şartlar var mıdır?
Cevap: Hac ibadetinin farz olmasından başka, bu ibadeti yerine getirebilmesi için de belli şartlar vardır ki bunlara Eda şartları denir ve dört tanedir:
1-Hapsedilmiş veya yasaklanmış olmamak.
2-Hac için gideceği yolun ve hac yerinin selamet ve emniyetli olması lazımdır. Gemi, tren, otobüs veya uçaklardan tehlikeli olan ile gitmek lazım olduğu zaman, hacca gitmek farz olmaz. Eşkıyaların, hacıların canına, malına saldırdığı yıllarda hacca gitmek farz olmaz.
3-Mekke'den üç gün üç gecelik uzak yerlerde bulunan hür kadının hacca gidebilmesi için, üç mezhepte, kocasının veya nikâhı düşmeyen ebedi mahrem akrabasından fasık, mürtet olmayan akıllı, büluğa ermiş bir erkeğin beraber gitmesi lazımdır. Bunun yol parasını verecek kadar, kadının zengin olması da lazımdır. Künûz-üd-dekâıkda yazılı Bezzâr'ın bildirdiği hadîs-i şerifte;
(Kadın, yanında bir mahremi olmadan hacca gidemez!) buyuruldu. Zamanımızda fesat çoğaldığı için, nikâhtan ve sütten olan mahrem akraba ile sefere gitmemelidir. Zengin olan kadının, mahremi ile bir kere hacca gitmesine kocası mâni olamaz. Zira zevcin, kocanın farzlara mâni olmaya hakkı yoktur.
4-Kadın, iddet hâlinde yani kocasından yeni ayrılmış olmamaktır.
           ***
Sual: Bir kimseye hac farz olduktan sonra, bunu geciktirmesi, sonraki senelere bırakması günah olur mu?
Cevap: Vücub şartları bulunmakla beraber, eda şartları da kendisinde bulunan kimsenin, o sene hacca gitmesi farz olur. O sene, hac yolunda ölürse hac sakıt olur ve bu kimsenin vekil gönderilmesi için vasiyet etmesi de lazım olmaz. Farz olduğu o sene gidilmezse, günah olur. Farz olduktan sonra hacca gitmeyi, daha sonraki senelere bırakan kimse fasık olur. Çünkü küçük günaha devam etmek, büyük günah olur. Sonraki senelerde, hac yolunda, evinde hasta olursa, hapse düşerse veya hacca gidemeyecek şekilde sakatlanırsa, yerine başkasını, kendi memleketinden bedel göndermesi veya bunun için vasiyet etmesi lazımdır. Bedel gönderdikten sonra iyi olursa, kendinin gitmesi de lazım olur. Sonraki senelerde hacca giderse, geciktirme günahı affolur. İmam-ı Muhammed ve imam-ı Şâfii hazretlerine göre, sonraki senelere bırakması da caizdir.

.
İslâm dininde felsefe var mıdır?
 
 
 
A -
A +
Yalnız akla uyup, yalnız ona güvenip, aklın ermediği şeylerde yanılan kimse, felsefecidir.
 
Sual: Felsefe ne demektir, İslâm dini bir felsefe midir daha doğrusu, İslâm dininde felsefe var mıdır?
Cevap: Felsefe, herhangi bir konu üzerinde insanların akıl ve mantık yolu ile incelemeler ve araştırmalarla elde ettikleri neticelere verilen isimdir. Kısaca;
“Her şeyin aslını arama ve ne için var olduğunun sebebini bulma” manasına gelir.
Felsefe, Yunanca Filozofiya, Hikmet sevgisi demektir ve derin düşünme, arama, kıyaslama ve tetkik esaslarına dayanır. Felsefe ile meşgul olanların, hem ruh, hem de fen bilgilerinde çok derin bilgi sahibi olması gerekir. Fakat, bir insan ne kadar ilmi olursa olsun, yanlış düşünebilir veya yaptığı araştırmalardan yanlış neticeler çıkarabilir. İşte bunun içindir ki, felsefe, hiçbir zaman kesin neticeler vermez. Ayrıca her felsefenin bir de zıddı vardır. Onun için, bu karşılığı zıt görüşü de incelemek, her iki düşünceyi karşılaştırmak lazım olur. Birçok felsefi düşüncelerin zamanla değişebileceği unutulmamalıdır. O hâlde, felsefi düşünceler, hiçbir zaman kesinlik taşımaz.
Yalnız akla uyup, yalnız ona güvenip, aklın ermediği şeylerde yanılan kimse, felsefecidir. Aklın erdiği şeylerde ona güvenen, aklın ermediği, yanıldığı yerlerde, Kur’ân-ı kerimin ışığı altında akla doğruyu gösteren yüksek insanlar da, İslâm âlimleridir. O hâlde, İslâmiyette felsefe yoktur, İslâm felsefesi, İslâm filozofu yoktur. Felsefenin üstünde olan İslâm ilimleri ve felsefecilerin üstünde olan İslâm alimleri vardır.
İslâm âlimleri, zamanlarına kadar olan fen bilgilerini okuyup ve seksen ilmi iyi öğrendikten sonra, İslâmiyetin gösterdiği yolda, kalplerini açarak, nefislerini temizleyerek, aklın erişemediği bilgilerde de, âyet-i ve hadislerle doğruyu bulmuşlar, hakikate varmışlardır. İslâm âlimlerine filozof demek, bunları küçültmek olur. İslâm âlimlerinin hiçbiri filozof değildir. Zaten filozof, İslâm âlimi olamaz ve İslâm filozofu diye de bir şey yoktur. Çünkü İslâmiyette felsefe yoktur. Ehl-i sünnet âlimlerinin felsefe ile hiç alakaları yoktur. Çünkü onlar, felsefecilerden çok yüksektirler.
Ehl-i sünnet alimlerine göre, İslâm bilgilerinin ölçüsü, sadece insan aklı, insanın düşüncesi değil, muhkem olan yani manaları açık olan âyet-i-i kerimeler ve hadîs-i şeriflerdir.

.
Altın ve gümüş kap kullanmak
 
 
 
A -
A +
Kadın ve erkeğin altın ve gümüş kap ile yemesi, içmesi tahrimen mekruhtur.
 
Sual: Altından veya gümüşten imal edilmiş tas ve tabakların kullanılmasında bir mahzur var mıdır?
Cevap: Kadın ve erkeğin altın ve gümüş kap ile yemesi, içmesi, her türlü kullanması tahrimen mekruhtur. Altın ve gümüş kaşık, saat, kalem, abdest ibriği, bıçak, sandalye ve benzeri şeyleri kullanmaları da böyledir. Bunları kendi bedeni için kullanmayıp, başka yerde kullanmaları caiz olur. Mesela yağı, balı gümüş bıçakla ekmeğe sürmek ve bu ekmeği eli ile yemek caizdir. Altın kaptaki ilacı başına dökmek haramdır. Fakat, buradan eline döküp, elindekini başına sürmek caizdir. Fakat, suyu ve ilacı kullanmak için, önceden bu kaplara koymak caiz değildir. Gümüş tastan çorbayı tahta kaşıkla alıp yemek caiz olmaz. Çünkü tas, zaten kaşıkla kullanılır. Gümüş tüpteki merhemi ele sıkıp, el ile başa sürmek de böyledir. İbrikteki suyu ele döküp, yüzü yıkamak da böyledir. Mevlitlerde, gümüş kaptan avuca gül suyu serpip, avucu yüze, elbiseye sürmek de, böyle caiz değildir.
           ***
Sual: Kasaplardan satın alınan etlerin yenmesinde, şüphe etmek ve bunlarını mahiyetini araştırmak gerekir mi?
Cevap: Müslüman kasaptan satın alınan bir etin, nasıl kesildiği bilinmiyorsa, helal olmak ihtimali varsa, yani kesenler Müslüman ve mürtet karışık ise, yemek caiz olur. Haram olduğu, görerek veya adil bir Müslümanın haber vermesi ile anlaşılarak bilinirse, yememelidir. Fakat, sorup araştırmak lazım değildir. Müslümandan satın alınan şüpheli eti yemeli, vesvese etmemelidir.
           ***
Sual: Necis, pis şeyleri yiyen hayvanların etini yemenin ve sütünü içmenin mahzuru var mıdır?
Cevap: Tezek ve başka necis şeyleri yiyen hayvanın eti kokarsa, yanına yaklaşınca pis koku gelirse, eti, sütü ve teri necis olup, yemesi mekruhtur. Temiz şey ile beslenip, pis kokusu kalmazsa caiz olur. Bunun için, tavuk üç gün, koyun dört, deve ve sığır on gün hapsolunur denildi. At eti ve sütü temizdir, helaldir. Nesli azalmaması için, mekruh denildi. Yabani eşek eti ve sütü helaldir.
           ***
Sual: Altından ve gümüşten yapılmış olan her türlü süs eşyasını, kadınların kullanmasında bir mahzur var mıdır?
Cevap: Altın ile gümüşü süs olarak takmak yalnız kadınlara helaldir. Fakat, bunları mesela, parmağındaki yüzüğünü mahrem olmayan erkeklere göstermeleri haramdır.

..İcazet ve hilâfet ne demektir?
 
 
 
A -
A +
Sahte şeyhlerin, cahil tarikatçıların tuzaklarına düşmemek için uyanık olmalıdır.
 
Sual: Tasavvuf kitaplarında, "icazet aldı, halifesi oldu" gibi tabirler geçiyor, ne demektir bunlar?
Cevap: İcazet ve Hilâfet, taliplerin kalplerine ihlas yerleştirmesi için, olgun birisine izin vermek demektir. Kendisine izin verilen zata Halife veya Vesile denir. Kendisine izin verilecek zatın batınının yani kalbi ve diğer dört latifesinin nispete ve hâllere kavuşmuş olması, kötü huylardan temizlenmiş, iyi huylarla süslenmiş olması ve sabır, tevekkül, kanaat, rıza, teslim sahibi olması, dünyaya düşkün olmaması lazımdır. Bu yüksek mertebe, ancak Selef-i sâlihîne uymakla ele geçebilir. Eshâb-ı kiram ile Tabiin-i ızama Selef-i sâlihîn denir. Üçüncü ve dördüncü asırlarda gelen İslâm âlimlerine, Halef-i sâdıkîn denir. Bu hâller ve keyfiyetler kalpte hasıl olmadan, vaaz etmesi için izin vermek haramdır. Tasavvuf büyüklerinin yolunu bozmak olur. Birisini mağrur yapmak, kendini beğenmesine sebep olmak, bir talibi acemi ellere düşürerek mahrum etmek, akla da, İslâmiyete de uygun değildir. Zamanımızda hakiki tarikat, mürşid, mürid, şeyh yok gibidir. Vardır diyenlere, şeyh olduğunu söyleyenlere inanmamalıdır. Sahte şeyhlerin, cahil tarikatçıların tuzaklarına düşmemek için uyanık olmalıdır.
           ***
Sual: Yemeyi, içmeyi terk etmek, dinen uygun mudur?
Cevap: Yemeyip, içmeyip, açlıktan, susuzluktan ölen, günaha girer. Halbuki, ilaç almayıp ölen, günaha girmez. Namazı ayakta kılacak ve oruç tutacak kadar gıda almak farzdır. Doyuncaya kadar yiyip içmek mubahtır. Doyduktan sonra yemek, içmek haramdır. Yalnız sahurda ve misafiri utandırmamak için haram olmaz. Çeşitli meyve, tatlı yemek, içmek caiz ise de, vazgeçmek iyidir. Sofrada, lüzumundan fazla, çeşitli yemekler bulundurmak israftır. İbadete kuvvetlenmek ve misafir için bulundurmak, israf olmaz. Lüzumundan fazla ekmek bulundurmak da böyledir.
           ***
Sual: İlaç diye satılan tiryak nedir, neden yapılmıştır, kullanmak caiz midir?
Cevap: Tiryak, afyon demektir. Afyona alışmış olanlara tiryaki denir. Eski Yunan hekimlerinin, zehirlenmelere karşı yaptıkları bir ilaca da denir. İçinde afyon, yılan eti ve ispirto vardır. Tiryak denilen ilaçta, yılan eti, ispirto varsa, içmesi haram, satması caizdir. Bunların bulunduğu bilinmiyorsa, içmek de caiz olur.

.
Besmelesiz kesilen hayvanın eti
 
 
 
A -
A +
Besmele çekmesi unutularak kesileni ve avlananı yemek caizdir. 
 
Sual: Besmelesiz kesilen ve gayr-i müslimlerin kestikleri hayvanların eti yenir mi?
Cevap: Kasten, yani bilerek besmele çekmeden kesilen hayvanı ve besmelesiz tutulan av hayvanını, kitapsız kâfirlerin, mürtetlerin kestiği, avladığı hayvanı yemek haramdır. Böyle tutulan balığı yemek haram değildir. Kesmeyip de, bir yerine bıçak saplayarak, ensesine ve alnına vurarak veya boğarak yahut ilaçlayarak, elektrikleyerek öldürülen kara hayvanları, leş olur. Bunları yemek haram olur.
Kitaplı kâfirlerin, kendi kitaplarına göre ve kendi dilleri ile Allahü teâlânın ismini söyleyerek kestiklerini, kadının, çocuğun ve cünüp olanın kestiğini yemek caizdir. Besmele çekmesi unutularak kesileni ve avlananı yemek caizdir. Şafii mezhebinde Besmelesiz kesileni yemek de caizdir. Maliki mezhebinde, Besmelesi unutulan da yenmez.
Besmele ile gönderilen av köpeğinin ve doğan kuşunun yakalayıp, ısırarak yaralayıp öldürdüğü av hayvanı yenir. Diri getirdikleri av hayvanını kesmek lazımdır. Köpeğin, yaralamayıp boğduğu ve yaralayıp etinden yediği av, yenmez.
           ***
Sual: Kaplumbağa, yılan, kurbağa gibi hayvanları yemek uygun mudur?
Cevap: Avını köpek dişi ile veya pençesi ile yakalayan hayvanın etini yemek haramdır. Karada, suda yaşayan haşeratı yemek, helal değildir. Mesela, kertenkele, kaplumbağa, yılan, kurbağa, arı, pire, bit, sinek, akrep, midye, yengeç ve fare, köstebek, kirpi, sincap yemek helal değildir.
           ***
Sual: Dinimizde, gölde, nehirde yakalanan her balık yenir mi?
Cevap: Avlanılan, yakalanan her balığı yemenin helal olduğu, Mâide sûresinde bildirilmektedir. Su içinde kendiliğinden ölüp, karnı üst tarafta duran balık yenmez. Ağ, saçma, ilaç ve sarsıntı ile ölen her balık yenir.
           ***
Sual: Yağmur ve eriyen kar suları ile abdest alınabilir mi ve böyle sularla necaset temizlenebilir mi?
Cevap: Yağmur, kar, dolu suyu, deniz, nehir, kuyu, göl, memba, kaynak sularına, Mutlak su denir. Bu sularla, hem abdest, gusül alınır, hem de her türlü necaset temizlenir.
           ***
Sual: Namazın son oturuşunda Ettehıyyatü duasını okumanın rüku ve secdelerde bir miktar durmanın hükmü nedir?
Cevap: Son rekatta otururken, Ettehıyyâtü okumak, rükuda ve iki secdede sübhânallah diyecek kadar hareketsiz durmak vacip, daha çok durmak sünnettir.

.
Aşırı değil orta hâlde olmalı
 
 
 
A -
A +
"Uykuda, yemekte ve söylemekte aşırı gitmeyip orta derecede olmalısınız."
 
Sual: Müslümanlardan bazısı, dinin emirlerini yapma konusunda çok aşırı gitmekte ve etrafındakilere de sıkıntı vermektedir. Böyle yapmak, davranmak dinimiz açısından doğru olur mu?
Cevap: Bu konuda Muhammed Ma’sûm hazretleri, Mektûbât kitabında buyuruyor ki:
“İşlerinizi, sözlerinizi ve ahlakınızı, dinini bilen ve seven, dindar âlimlerin sözlerine ve kitaplarına uydurmalısınız. Salih kullar gibi olmalısınız ve onları sevmelisiniz. Uykuda, yemekte ve söylemekte aşırı gitmeyip orta derecede olmalısınız. Seher vakti yani gecelerin sonunda kalkmaya gayret etmelisiniz. Bu vakitlerde istiğfar etmeyi, ağlamayı, Allahü teâlâya yalvarmayı ganimet bilmelisiniz. Salihlerle düşüp kalkmayı aramalısınız. (İnsanın dini, arkadaşının dini gibidir) hadîs-i şerifini unutmayınız! Şunu, iyi biliniz ki, ahireti isteyenlerin dünya lezzetlerine düşkün olmaması lazımdır.
Mubah olan lezzetleri bırakamazsanız, hiç olmazsa, haramlardan ve şüphelilerden kaçınınız ki, ahirette kurtulmak umulsun. Fakat, her türlü altın ve gümüş eşyanın ve çayırda otlayan hayvanların ve ticaret eşyasının zekâtını ve topraktan, tarladan, ağaçtan alınan mahsullerin uşrunu da herhâlde vermek lazımdır. Bunların verilecek miktarları, fıkıh kitaplarında bildirilmiştir.
Zekâtı ve fıtraları, İslâmiyetin emrettiği kimselere seve seve vermelidir. Akrabayı ziyaret etmeli, mektupla gönüllerini almalıdır. Komşuların haklarını gözetmelidir. Fakirlere ve borç isteyenlere merhamet etmelidir. Malı, parayı, İslâmiyetin izin vermediği yerlere harcetmemeli, izin verilen yere de, israf etmemelidir. Faizden, kumarlı ve kumarsız oyunlardan sakınmalıdır. Parayı oyunlara, haramlara, çalgılara, süslenmeye, gösteriş yapmaya, övünmeye, mal toplamaya kullanmamalıdır. Bunlara dikkat edince, mal, zarardan kurtulur ve dünyalıklar, ahiretlik hâlini alır.”
           ***
Sual: Herhangi bir konuda münakaşa etmek, tartışmak, insanlar arasındaki dostluğu, samimiyeti giderir mi?
Cevap: Kimse ile münakaşa etmemelidir. Çünkü münakaşa, dostluğu giderir, düşmanlığı arttırır. Hiç kimseye kızmamalıdır. Hadis-i şerifte; (Gadab etme, kızma!) buyuruldu. Fitne, fesat zamanında, ineğe tapanları görünce, ineğin ağzına saman vermeli, onları kızdırmamalıdır.

.Kızını fasıka veren, melundur”
 
 
 
A -
A +
Müslüman olan kimse, kızını Müslüman ve salih kimseye vermelidir.
 
Sual: Bir Müslüman, kızını evlendirirken, tercihi ne olmalı, neyi ön planda tutmalıdır?
Cevap: Dinini bilen ve seven erkekler, her hareketlerinde İslâmiyete uyarak, hem kendilerine, hem de aile ve akrabalarına, bütün mahluklara hayırlı ve faydalı olur. Bunun için, kızını seven ve onun dünyada ve ahirette mesut olmasını isteyen, dini ve ahlakı bozan televizyonları, radyoları dinlemesine ve böyle olan sinemalara ve topluluklara gitmesine mâni olmalıdır. Müslüman olan kimse, kızını Müslüman ve salih kimseye vermelidir. Mal, para, apartman ve mevki sahibi değil, din ve ahlak sahibi damat aramalıdır. Kızını kâfire veren kimsenin kendisi de, kızı da kâfir olur. Peygamber efendimiz, hadîs-i şeriflerinde buyurdu ki:
(Bir kimse, kızını fasıka, kötü kimseye verirse, Allahü teâlânın emanetine hıyanet etmiş olur. Emanete hıyanet edenlerin gideceği yer, Cehennemdir.)
(Kızını fasıka veren kimse, melundur.)
(Şefaatime kavuşmak isteyen, kızını fasıka vermesin!)
Eşi'atül-lemeâtta yazılı hadîs-i şerifte de;
(Ya Ali! Üç şeyi geciktirme! Namazı evvel vaktinde kıl! Hazırlanmış cenazenin namazını hemen kıl! Dul veya kızı küfvü isteyince, hemen evlendir!) Yani namazını kılan, günah işlemeyen ve nafakasını helalden kazanan birini bulunca, hemen ona ver, buyurdu.
           ***
Sual: Evlenmek, nikâhlanmak helal olduğu gibi, ayrılmak, boşanmak da helal, mubah değil midir?
Cevap: Konuyla alakalı olarak Kimyâ-i se'âdette buyuruluyor ki:
“Erkeğin vazifelerinden birisi de, zevcesini, hanımını boşamamaktır. Allahü teâlâ, bütün mubahlar yani izin verdiği şeyler içinde yalnız, talak vermeyi yani boşamayı sevmez. Zaruret olmadıkça, birini incitmek caiz değildir.”
           ***
Sual: Bir kimse, kötü olan huyunu değiştirip, güzel huylu olabilir mi?
Cevap: Bir kimsenin, ahlakını, huyunu değiştirip, kötüsünü yok edip, yerine iyisini getirmesi mümkündür. Hadis-i şerifte;
(Ahlakınızı iyileştiriniz!) buyuruldu. İslâmiyet mümkün olmayan şeyi emretmez. Tecrübeler de, böyle olduğunu göstermektedir. Tecrübe, kati bilgi elde etmeye yarayan üç vasıtadan biridir. Bu vasıtalardan ikincisi, Muhbir-i Sâdıkın yani Peygamberin haber vermesidir. Üçüncüsü, hesap ile anlamaktır. İnsanların, ahlaklarını değiştirme istidatları, kabiliyetler aynı değildir.

.Eshâb-ı kiramın yolunda birleşmeli
 
 
 
A -
A +
İslâm âlimi olarak konuşup, İslâmiyeti içeriden yıkmaya çalışanlara 'zındık' denir!..
 
Sual: Zamanımızda Müslümanlar paramparça olmuş durumdadır. Herkes birleşmeli diyor, peki nerede birleşmelidir?
Cevap: Allahü teâlânın, kullarına merhameti pek çoktur. Bütün insanların dünyada rahat ve huzur içinde yaşamalarını ve öldükten sonra da, nimetler, lezzetler içinde sonsuz kalmalarını istiyor. Bu saadetlere kavuşabilmek için iman etmelerini, Müslüman olmalarını, Peygamberi Muhammed aleyhisselamın ve Onun Eshâbının yolunda birleşmelerini, birbirlerini sevmelerini, yardımlaşmalarını emrediyor. Peygamber efendimiz;
(Karanlık gecelerde, yıldızlar yol gösterdikleri gibi, Eshâbım da, saadet yolunu göstermektedirler. Herhangisinin sözlerine tabi olursanız, saadete kavuşursunuz) buyurdu.
Eshâb-ı kiramın hepsi, Kur'ân-ı kerimi, Resûlullah efendimizden öğrendiler. Öğrendiklerini, gittikleri yerlere yaydılar. Resûlullah efendimizden işittiklerine kendi düşüncelerini karıştırmadılar. İslâm âlimleri, Eshâb-ı kiramdan işittiklerini kitaplara yazdılar. Bu âlimlere Ehl-i sünnet âlimleri denir. Sonradan gelen ve kendilerini âlim zannedenlerden bazıları, eski Yunan filozoflarından, Yahudilerden, Hristiyanlardan ve bilhassa İngiliz casuslarının yalanlarından ve kendi zamanlarındaki fen bilgilerinden, kafalarında hasıl olan düşüncelerini ekleyerek, yeni din bilgileri ortaya çıkardılar. İslâm âlimi olarak konuşup, İslâmiyeti içeriden yıkmaya çalıştılar. Bunlara Zındık denir. Bunlardan manaları açık olan âyetleri ve hadîs-i şerifleri değiştirenler Kâfir oldu. Manaları açık olmayanlara yanlış mana verenlere Bidat fırkaları denildi. Müslüman ismini taşıyan birçok bozuk bidat fırkası meydana geldi. İngilizler, bundan istifade ederek, küfür ve bidat fırkaları meydana çıkararak, hakiki Müslümanlığı yok etmeye çalışıyorlar.
           ***
Sual: Âyet-i kerime ve hadîs-i şeriflerde geçen şirk, her çeşit küfür, inkâr anlamında mıdır?
Cevap: Küfrün, inkârın çeşitleri vardır. Hepsinin de en kötüsü, en büyüğü şirktir. Bir kötülüğün her çeşidini bildirmek için, çok kere, bunların en kötüsü söylenir. Bunun için, âyet-i kerime ve hadîs-i şeriflerde bulunan şirk kelimesinden, her çeşit küfür manası anlaşılır. Nisâ sûresinin kırksekiz ve yüzonaltıncı âyet-i kerimelerinde, müşrikin hiç affedilmeyeceği bildirildi.

.
Eshâb-ı kiramın hepsi müctehid idi
 
 
 
A -
A +
Müctehide kendi ictihadı ile amel etmek lazım olduğundan her birinin mezhebi vardı. 
 
Sual: Peygamber efendimizi gören, sohbetinde bulunanların her biri, mezhep imamı gibi müctehid mi idi?
Cevap: Eshâb-ı kiramın yani Peygamber efendimizi gören Müslümanların hepsi derin âlim ve her biri, birer müctehid idiler. Din bilgilerinde, siyasette, idarecilikte, zamanlarının fen bilgilerinde ve tasavvufta, ahlak ilminde birer derya idiler. Bu bilgilerinin hepsini, Resûlullah efendimizin mübarek yüzünü görmekle ve kalplere işleyen, ruhları çeken sözlerini işitmekle az zamanda edindiler. Müctehide kendi ictihadı ile amel etmek lazım olduğundan her birinin mezhebi vardı. Mezhepleri az veya çok farklı idi. Tabiin yani Eshâb-ı kiramı görenler ve Tebe-i tabiin yani Tabiini görenler arasında da müctehidler vardı. Bu müctehidlerin mezheplerinden yalnız dördünün kitaplara geçip dünyanın her yerine yayıldığını, diğerlerinin mezheplerinin unutulduğunu, Seyyid Abdülhakîm Efendi ve Hamdullah Decvî hazretleri açıkça bildirmektedir.
           ***
Sual: Mezhep imamı diye kimlere denir ve bunların özellikleri nedir?
Cevap: Kur'ân-ı kerimde ve hadîs-i şeriflerde açıkça bildirilmiş olan din bilgilerini, Eshâb-ı kiramdan işiterek veya nakil yolu ile toplayan, açıkça bildirilmemiş olanları da, kendi koydukları usullere, metotlara göre açıkça bildirilmiş olanlara benzeterek çıkaran ve mutlak müctehid olan derin âlimlere mezhep imamı denir.
           ***
Sual: Bilinen mezhep imamlarından başka mezhep imamları var mı idi?
Cevap: Bilinen dört mezhep imamından başka mezhep imamları da vardı. Fakat bunların mezheplerinde olanlar azala azala bugün hiç kalmadı. Eshâb-ı kiramın hepsi de derin âlim ve müctehid idi. Her biri kendi mezhebinde idi. Hepsi de bilinen mezhep imamlarından daha üstün idi. Fakat bunların kitaplarının olmadığı için mezheplerinin unutulduğunu, İmam-ı Şa'rânî hazretleri bildirmektedir.
           ***
Sual: Kötü huyları değiştirmek için belli bir çare, ilaç var mıdır?
Cevap: Kötü huyların hepsi için ortak ilaç, hastalığı, zararını, sebebini, zıddını ve ilacın faydasını bilmektir. Sonra, bu hastalığı kendinde aramak, bulmak gelir. Bu teşhisi kendisi yapar, yahut bir âlimin, rehberin bildirmesi ile anlar. Mümin, müminin aynasıdır. İnsan kendi kusurlarını zor anlar. Güvendiği arkadaşına sorarak da, kusurunu öğrenir.

.
İtikadı bozuk olan, cehenneme gider
 
 
 
A -
A +
"Lâ ilâhe illallah diyen kimseye, günah işlediği için kâfir demeyiniz!.."
 
Sual: İtikadında, iman ve inanışında bozukluk olanlar, cehennemde sonsuz olarak mı kalırlar?
Cevap: Müslümanların 73 fırkaya ayrılacakları Peygamber efendimiz tarafından haber verilmiştir. Nitekim hadîs-i şerifte;
(Benî İsrâil yetmişiki millete ayrıldı. Benim ümmetim de yetmişüç millete ayrılacaktır. Bunlardan yetmişikisi cehenneme gidecek, yalnız biri kurtulacaktır. Bunlar, benim ve Eshâbımın yolunda olanlardır) buyuruldu.
İsrâiloğulları, Yahudiler, dinde yetmişiki fırkaya ayrıldı, Müslümanlar da, dinde yetmişüç fırkaya yani çok fırkalara ayrılacaktır. Bunların hiçbiri kâfir değil ise de, cehennemde uzun zaman kalacaklardır. Çünkü “Yalnız Benim ve Eshâbımın itikadında olan ve bizim gibi ibadet eden fırka cehenneme girmeyecektir” buyurulmuştur.
İtikat bilgilerinde ictihad ederken, Resûlullah efendimizin ve Eshâb-ı kiramın itikatlarından ayrılan din âlimleri, dinde zaruri ve söz birliği ile bilinen itikattan ayrılırlarsa, kâfir olurlar. Bunlara Mülhid denir. Bunların müşrik oldukları, Bahrde ve Hindiyyede yazılıdır. Zaruri ve söz birliği ile bildirilmemiş olan itikattan ayrılırlarsa, kâfir olmazlar, itikatta bidat sahibi olurlar. Bunlara Ehl-i kıble de denir.
Amel ve ibadet bilgilerinde ictihad ederken de, zaruri ve söz birliği ile bilinen ibadetlere inanmayan kâfir olur. Fakat, zaruri ve söz birliği ile bildirilmemiş olan ibadetlerden ayrılan âlimler, eğer müctehid iseler, sevap kazanırlar. Müctehid değilseler, amelde bidat sahibi, Mezhepsiz olurlar. Çünkü müctehid olmayanın ictihad etmesi caiz değildir. Bunun, bir müctehidin mezhebini taklit etmesi lazımdır. Hadis-i şerifte;
(Lâ ilâhe illallah diyen kimseye, günah işlediği için kâfir demeyiniz! Buna kâfir diyenin kendisi kâfir olur) buyuruldu.
İtikadı bozuk olmadığı için, cehenneme girmeyecek olan kimse, yaptığı günahlar sebebi ile cehenneme girebilir. Eğer salih yani günahına tevbe etmiş yahut af veya şefaate kavuşursa, cehenneme hiç girmez. Zaruri olarak yani cahillerin de bildiği ve söz birliği ile bildirilmiş olan bir inanışı veya bir işi inkâr eden, kâfir ve mürted olacağı için, lâ-ilâhe illallah dese ve her ibadeti yapsa, her günahtan da sakınsa bile, buna lâ-ilâhe-illallah ehli ve ehl-i kıble denmez.

.İbadetlerin, önemine göre dereceleri
 
 
 
A -
A +
İbadetlerin en kıymetlisi ve en efdali, haramlardan sakınmaktır.
 
 
Sual: Dinimizde, emirleri yapmak ve yasaklardan sakınmak konusunda öncelik nasıldır, bunların kendilerine göre bir sırası var mıdır?
Cevap: İslâm dininde ibadetlerin, önemine göre dereceleri vardır ve şöyledir:
Birinci derece: İbadetlerin en kıymetlisi ve en efdali, haramlardan sakınmaktır. Haramı gördüğü zaman, yüzünü çevirenin kalbini, Allahü teâlâ iman ile doldurur. Bir kimse, haram işlemeye niyet eder ve o haramı işlemezse, ona günah yazılmaz. Haram işlemek, Allahü teâlâya karşı gelmek olduğundan, ondan sakınmak da, ibadetlerin en efdali olmuştur. İslâm dininde, hiç kimse, günah ile veya kâfir olarak doğmaz. Zaten, bunu akıl da kabul etmez.
İkinci derece: Farzları yapmaktır. Farzların terki büyük günahtır. Allahü teâlânın yapınız diye emrettiği şeylere farz denir. Farzları yapmak, çok kıymetlidir. Hele farzların unutulduğu, haramların yayıldığı bir zamanda, farzları yapmak, daha çok kıymetlidir. Farzları yapanlara büyük ecir ve mükafatlar vardır.
Üçüncü derece: Tahrimi mekruhlardan, yani harama yakın mekruhlardan sakınmaktır. Tahrimi mekruhlardan sakınmak, vacipleri yapmaktan daha kıymetlidir.
Dördüncü derece: Vacipleri yapmaktır. Vacipleri yapmak da, farz kadar olmasa bile, çok sevaptır. Vacipler, farz olup olmaması şüpheli olan ibadetlerdir.
Beşinci derece: Tenzihi mekruhlardan sakınmaktır. Tenzihi mekruh demek, helale yakın olan mekruhlar demektir.
Altıncı derece: Müekked sünnetleri yapmaktır. Sünnetleri terk etmek, günah değildir. Özürsüz devamlı terk etmek ise, küçük günahtır. Sünneti beğenmemek ise küfürdür.
Yedinci derece: Nafileler ve müstehaplardır. Nafileleri yapıp yapmamakta Müslümanlar serbesttirler. Yapmayana, terk edene ceza olmadığı hâlde, iyi niyetle yapana ecir ve mükafat vardır.
           ***
Sual: Kaza, adak ve nafile oruç tutarken, bunları bile bile bozunca da, ramazan orucunda olduğu gibi kefaret gerekir mi?
Cevap: Kaza, adak ve nafile oruçları tutarken, bilerek de bozulsa bunlar için kefaret yapılmaz.
           ***
Sual: Ramazan ayında, sadece kazayı gerektiren bir şeyi, birkaç defa yapınca kefaret de mi gerekir?
Cevap: Ramazanın bir gününde, kaza lazım olan bir şey yaparak orucunu bozan kimse, başka gününde de bu şeyi bilerek yine yaparsa, kefaret de lazım olur.

.
Cami içinde yasak edilenler
 
 
 
A -
A +
İbadet etmeyip, camide dünya kelamı ile meşgul olmak tahrimen mekruhtur.
 
 
Sual: Cami içinde konuşmak, alışveriş yapmak, çocuklar için oyun yerleri yapmak, caminin içinden geçmek dinimizce uygun mudur?
Cevap: Konu ile alakalı olarak İbni Âbidînde buyuruluyor ki:
“Camiden bazen geçmek caizdir. Yol hâline getirmek mekruhtur. Özür olursa, mekruh olmaz.
Camilere necaset sokmak mekruhtur. Üzerinde necaset bulunan kimse, camiye giremez. Fetâvâ-i fıkhiyyede diyor ki:
“Mescitte necaset gören kimsenin, bunu hemen temizlemesi lazımdır. Temizlemeyi özürsüz geciktirirse, günah olur. Namaz kılanın üzerinde, secde yerinde necaset görenin, bunu ona bildirmesi lazımdır. Bunu haber vermek ve namazı geçecek olanı uyandırmak vacip değil, sünnettir.”
Camide pazar kurmak, yüksek sesle konuşmak, nutuk söylemek, kavga etmek, silah çekmek, ceza vermek tahrimen mekruhtur.
Müminin hicvi, aşk, ahlaksızlık gibi haram şeyler bulunan şiiri okumak tahrimen mekruhtur. Camilerde ilahi ve mevlitleri namaz kılanlara mâni olmamak şartı ile, ara sıra okumak caizdir. Her zaman okuyup, âdet hâline getirmek caiz değildir.
Camide bir şey yemek, uyumak mekruhtur. Misafir olan müstesnadır. Misafir, camiye girerken itikâfa niyet etmeli, önce tehıyyet-ül-mescid olarak, namaz kılmalıdır. Sonra, yiyebilir ve dünya kelamı konuşabilir. İtikâf eden de yiyebilir, yatabilir. İtikâf sünnet-i müekkededir. İtikâfı terk etmek, beş vakit namazın sünnetlerini özürsüz kılmamak gibi olduğu Berîkada yazılıdır.
Camide soğan, sarımsak gibi fena kokulu şeyleri yiyene, sigara içene mâni olmalıdır. Kasapları, balıkçıları, ciğercileri, yağcıları, üzerleri pis ise ve pis kokarsa ve üzeri pis kokanları ve cemaati dili ile incitenleri, camiden çıkarmalıdır. İlaç olarak kokulu şey özür ile veya unutarak yiyen, cemaate gelmez, mazur olur. Pis koku insanlara ve meleklere eziyet verir.
Camide, alışveriş olan her akit, sözleşme mekruhtur. Nikâh yapmak ise müstehaptır.
İbadet etmeyip, camide dünya kelamı ile meşgul olmak tahrimen mekruhtur. Ateş odunu yiyip bitirdiği gibi, camide dünya kelamı konuşmak da, insanın sevaplarını giderir. İbadetten sonra, mubah olan şeyleri, hafif sesle konuşmak caizdir. İslâmiyetin beğenmediği şeyleri konuşmak, her zaman caiz değildir.
Cami içinde tütün içmek, soğan, sarımsak yemek haramdır.”

.Erkeklerin ipek elbise giymesi
 
 
 
A -
A +
“Erkeklerin iç çamaşır ve dış elbise olarak ipek giymesi haramdır.”
 
Sual: Erkeklerin ipekten dokunmuş elbise giymeleri ve ipekten yapılmış yorgan ve benzeri eşyaların kullanılması, dinimiz açısından uygun mudur?
Cevap: Konu ile alakalı olarak Dürr-ül-muhtâr ve Redd-ül-muhtârda buyuruluyor ki:
“Erkeklerin iç çamaşır ve dış elbise olarak ipek giymesi haramdır.”
İpek, ipek böceğinin yaptığı ipliklerden örülmüş kumaş demektir. ipek böceği kozayı delerek çıkınca, elde edilen iplikler kısa ve kıymetsiz oluyor ise de, bunları hiçbir kitap, uzun iplikten ayrı tutmamıştır. Bunlara helal diyen olmamıştır. İpeğin her çeşidi haramdır. Muhît-i Burhânî kitabı, deriye değmeyen dış elbisenin caiz olduğuna dair bir rivayet bildiriyor ise de, başka kitaplarda böyle bir şey yoktur. Deriye değsin, değmesin haramdır. İki imama göre yalnız harpte giymek caiz olur. Elbisenin ve başlığın astarını ipekten yapmak mekruhtur. Elbisenin kol, etek, cep, paça, yaka ve başlık gibi yerlerine, dört parmak enine kadar geniş ipek şerit dikmek caizdir. Birçok şerit dikilebilir. Her birine ayrı ayrı bakılır. Genişliklerinin toplamına bakılmaz. Dört parmağa kadar altın iplikten örülmüş şeritler de caizdir. Kadınlara ipek elbise ve her miktarda altın şerit caizdir. Erkek çocuklara ipek giydirmek mekruhtur.
Erkeklerin de, ipek cibinlik kullanması caizdir. İpekten bel bağı caiz denildi. Başa ipek takke giymek ve boyuna ipek kese asmak mekruhtur.
İpek seccadede namaz kılmak caizdir. İpek yorganla örtünmek caiz değildir. Saat, anahtar, tesbih ipleri ve cebe konulan kese, çantalar, mushaf kesesi ve bohçanın ipekten olması caizdir. Duvarları ipek kumaş ve halı ile örtmek, kibir ve zinet için olmazsa, caizdir. İpek halı, yaygı kullanmak, üzerine oturmak caizdir.
Çözgüsü ipek, atkısı ipek olmayan elbise erkeklere de haram değildir. Çünkü kumaşın atkısı mühimdir. Çözgüsünün değeri yoktur. Atkısı ipek olup, çözgüsü ipek olmayan elbise, saf ipek gibi haramdır. Suni ipek giymek erkeklere de helaldir. Çünkü bunlar parlak pamuk bileşikleridir.
           ***
Sual: İpek böceğini, ateşte ısıtarak, kaynar suya koyarak öldürmek caiz midir?
Cevap: İpek böceğini öldürmek için kozayı güneşe koymak caizdir. Güneşte öldürmeyip de, ateşte ısıtarak, kaynar suya koyarak öldürmenin caiz olmadığı, Berîkada yazılıdır.

.Namaz, ibadet-i bedeniyyedir
 
 
 
A -
A +
Ağır hasta ve çok ihtiyar olan kimse, namaz yerine fakire fidye, para veremez.
 
Sual: Bir kimse, kılmadığı namazları, para verip başkasına kıldırabilir mi veya kılmadığı namazlar için, oruçta olduğu gibi fakirlere fidye, para verebilir mi?
Cevap: Namaz, İbâdet-i bedeniyye yani bedenle yapılan bir ibadet olduğundan, başkası yerine kılınamaz. Herkesin kendi kılması lazımdır. Ağır hasta ve çok ihtiyar olan kimse, namaz yerine fakire fidye, para veremez. Halbuki, oruç yerine fidye vermesi lazımdır. Halebî-i kebîrde deniyor ki:
“Özürlü ve özürsüz olarak namazı terk edenin, bunun farzını kaza etmesi lazımdır. Yalnız Hanbeli mezhebinde, namazı özürsüz terk eden mürted olacağı için, namazını kaza etmesi lazım olmaz. Önce, küfürden tevbe etmesi lazım olur. Namaz kılmak, farz olduğu için, inanmayan kâfir olur. İnanıp da, terk eden, yani özürsüz kılmayan fasık olur. Kitap, sünnet ve icma ile açıkça bildirilmiş olan farzların hepsi böyledir. İctihat ile anlaşılmış farzlara Mukayyed denir. Bunlara inanmıyan kâfir olmaz.” Bunlara da ehemmiyet vermeyen, aklına uyup, müctehidin hükmünü beğenmeyen kâfir olur. Dürr-ül-muhtârda buyuruluyor ki:
“Farz namazı, özrü olmadan, vakti geçtikten sonra kılmak, yani kazaya bırakmak haramdır.”
Câmi-ul-ezherin Cameroun cumhuriyyetindeki mümessili, üstâz İbrâhîm Muhammed Neşât, İslâm kültürü kitabında diyor ki:
“Namazı bilerek terk etmenin büyük günah olduğunu ve farzları hemen kaza etmenin farz olduğunu, cumhûr-ı ulemâ bildirmektedir. İbni Teymiyye, namazı amden, bilerek terk edenin kaza etmesi lazım değildir. Kaza kılması sahih olmaz. Çok nafile kılması, çok hayrat, hasenat ve istiğfar yapması lazım olur dedi. Daha önce İbni Hazm da, uzun yazıları ile böyle uygunsuz fikirler ortaya atmıştı.”
İbni Teymiyye ve İbni Hazm, hükmü şüpheli olan âyet-i kerimeleri ve hadîs-i şerifleri tevil ettiler. Yani, yanlış manalar vererek, Ehl-i sünnetten ayrıldılar. Böylece, hayırlı işlerin, namaz yerine geçeceği sapıklığını da körüklemiş oldular. İslâmiyette açtıkları yaraların en zararlı olanlarından biri de, maalesef bu olmuştur.
           ***
Sual: Kazaya kalan namaz ve oruçları, hemen kaza etmek gerekir mi?
Cevap: Vaktinde kılınmamış namazları acele kaza etmek lazımdır. Vaktinde yapılmayan Secde-i tilâvet ve oruç kazası, acele değildir, gecikirse günah olmaz.

.
İbadetler, Cennete gitmek için midir?
 
 
 
A -
A +
Reformcu​lar, cennetin yiyeceklerini, aç gözlülüğü okşayan birer hile saymaktadırlar!
 
Sual: Müslümanların yaptığı ibadetleri, Cennet nimetlerine kavuşmak için yaptığını söyleyen dinde reformculara ne denebilir?
Cevap: Reformculardan Ahmed Midhat Efendi de, "Nizâ-ı ilm ve din" yani ilim ve dinin çekişmesi ismindeki kitabında, imanın şartı olan kıyamette dirilmek bilgisini gözden düşürmeye çalışırken, Cennetin yiyeceklerini, içeceklerini, aç gözlülüğü ve maddeciliği okşayan birer hile saymaktadır. Hâlbuki, kendisi ilim ile dini ayırarak hile yapmaktadır. İslâm dini, ilmin ta kendisidir. Bu ikisini birbirinden ayırmak İslâm düşmanlığına alamettir. Dünyada bu zevklerin peşinde koşan ve din âlimlerini, dini vazifelerin, bu dünya zevkleri için yapılması lazım olacağını bildirmedikleri için kötüleyen ve insanların, her şeyden daha cazip, daha tatlı olan bu dünya zevklerine kavuşmak için ibadete sarılacaklarını söyleyen dinde reformcuların, bu zevklerin Cennette bulunmasına karşı koymaları, İslâmiyete leke sürmek istediklerini açıkça göstermektedir. İslâm âlimlerinin, Müslümanları Cennet nimetlerine kavuşmak ve Cehennem azabından kurtulmak için ibadete sarılmalarına çalışmalarını taşlayan böyle ve benzeri sözler çok görülmüştür.
           ***
Sual: İmanı, inanmayı kabul etmeyenler, insandaki inanma duygusunu da kabul etmiyorlar mı, bunu da mı reddediyorlar?
Cevap: İslâmiyetin meydana çıktığı Arabistan yarımadasında, putlara, heykellere tapılıyordu. Fikirler, çok tanrının varlığına saplanmış idi. İslâmiyet bunun için, şirkin kötülüğü üzerinde çok durmuştur ve bunun için, Müslüman olmak, Kelime-i tevhîd ile başlamıştır. İnsanlar yaratılışta din hissine maliktir. Bunun için, Allaha inanmayan kimse, ruh hastası, psikopat demektir. Böyle kusurlu insanlar, büyük manevi bir destekten mahrum olup, pek acınacak bir hâldedirler. Avrupa fikir adamlarından birinin; “Dindarlık büyük bir saadettir. Fakat ben bu saadete kavuşamadım” dediği gibi, bizdeki dinde reformculardan Tevfîk Fikret de, Târîh-i Kadîm adını verdiği manzum bir eserinde, Müslümanlık ile ve iman sahibi olmakla alay ettiği hâlde, şairlik ruhundan fışkıran ve önü alınamayan şu şiirinde imanlı olma ihtiyacını da bildirmiştir:
Bu yalnızlık, bu bir gurbet ki, benzer gurbet-i kabre,
İnanmak! İşte âğûş-i rûhânî, o gurbette.

.
Mubahlar, iyi niyetle yapılınca sevap olur
 
 
 
A -
A +
İnsan, mubah bir işe başlarken, niyetine dikkat etmelidir. Niyeti iyi ise, o işi yapmalıdır. 
 
Sual: Helal ve mubah olan şeyleri yaparken, niyetin iyi veya kötü olmasının, sevap ve günah bakımından bir önemi var mıdır?
Cevap: Her mubah, iyi niyetle yapılınca taat olur. Kötü niyetle yapılınca, günah olur. Koku sürünen, iyi giyinen kimse, dünya lezzeti için veya gösteriş yapmak, övünmek için veya kendini kıymetlendirmek için, yahut yabancı kadınları, kızları avlamak için şık giyinirse, günah işlemiş olur. Dünya lezzetini tatmak için olan niyetine azap verilmez ise de, ahiret nimetlerinin azalmasına sebep olur. Başka niyetleri için azap görür. Bu kimse, sünnet olduğu için koku sürünür, şık giyinirse, camiye saygı için, camide yanına oturan Müslümanları incitmemek için, temiz olmak için, sıhhatli olmak için, İslâmın vakarını, şerefini korumak için niyet edince, her niyeti için ayrı sevaplar kazanır. Bazı âlimler buyuruyor ki: Her mubah işte, hatta yemede, içmede, uyumada ve helaya girmekte bile iyi niyet etmeyi unutmamalıdır. İnsan, mubah bir işe başlarken, niyetine dikkat etmelidir. Niyeti iyi ise, o işi yapmalıdır. Niyeti, yalnız Allahü teâlâ için olmazsa, yapmamalıdır. Hadîs-i şerifte;
(Allahü teâlâ, sizin suretlerinize, mallarınıza, bakmaz. Kalplerinize ve amellerinize bakar) buyuruldu. Yani, Allahü teâlâ, insanın yeni, temiz elbisesine, hayrat ve hasenatına, malına, rütbesine bakarak sevap ve ikram vermez. Bunları ne düşünce ile, ne niyetle yaptığına bakarak, sevap veya azap verir.
           ***
Sual: Birinin gönlünü almak veya gönlünü kırmamak için işlenen günah, günah olmaktan çıkar mı?
Cevap: Günahlar, niyetsiz veya iyi niyet ederek işlenirse, günah olmaktan çıkmaz. (Ameller, niyete göre iyi veya kötü olur) hadîs-i şerifi, taatlara ve mubahlara niyete göre sevap verileceğini bildirmektedir. Bir kimse, birinin gönlünü almak için başkasını incitse veya başkasının malı ile sadaka verse, yahut haram para ile mektep, cami yaptırsa, bunlara sevap verilmez. Bunlara sevap beklemek, cahillik olur. Zulüm, günah, iyi niyetle işlenirse, yine günah olur. Böyle işleri yapmamak sevaptır.
           ***
Sual: Ehl-i sünnet âlimi diye kimlere denmektedir?
Cevap: Dört mezhepte ictihat derecesine yükselmiş olan müctehitlere ve bunların yetiştirmiş oldukları büyük âlimlere Ehl-i sünnet âlimleri denir.

.
Allahü teâlâ için darılmak
 
 
 
A -
A +
"Amellerin, ibadetlerin en kıymetlisi, hubb-i fillah ve buğd-ı fillahtır."
 
 
Sual: Günah işleyenlere karşı mesafeli durmak, darılmak, dinimiz açısından uygun olur mu?
Cevap: Hicr, menetmek, dostluğu bırakmak, dargın olmak demektir. Günah işleyene, ona nasihat olması niyeti ile hicr eylemek, caizdir, hatta müstehaptır. Bu hâl, Allahü teâlâ için darılmak olur. Hadîs-i şerifte;
(Amellerin, ibadetlerin en kıymetlisi, hubb-i fillah ve buğd-ı fillahtır) buyuruldu. Hubb-i fillah, Allahü teâlâ için sevmek demektir. Buğd-ı fillah ise, Allahü teâlâ için sevmemek, dargın olmak demektir. Allahü teâlâ, Musa aleyhisselama;
-Benim için ne yaptın? buyurunca;
-Ya Rabbi, senin için namaz kıldım, oruç tuttum, zekât verdim, ismini çok zikreyledim, diye arz edince, Allahü teâlâ;
-Namaz, sana burhandır, kötü iş yapmaktan korur. Oruç, kalkandır, Cehennem ateşinden korur. Zekât da, mahşer yerinde gölge verir, sana rahatlık verir. Zikir, mahşerde karanlıktan kurtarır, ışık verir. Benim için ne yaptın? buyurdu.
-Ya Rabbi! Senin için olan işin ne olduğunu bana bildir, diye yalvarınca;
-Ya Musa! Dostlarımı sevdin mi, düşmanlarımdan kesildin mi? buyurdu. Musa aleyhisselam, Allahü teâlânın en çok sevdiği ibadetin, hubb-i fillah ve buğd-ı fillah olduğunu anladı.
Günah işleyeni, kabahat yapanı uzun zaman hicr eylemek caizdir. Ahmed bin Hanbel hazretlerinin haramdan geldiği bilinen hediyeyi kabul ettikleri için amcasını ve oğullarını hicr eylediği meşhurdur. Resûlullah efendimiz, Tebük gazasına gelemeyen üç kişiyi hicr eylemiştir.
           ***
Sual: Bütün Peygamberlerin iman ve ibadet olarak bildirdikleri hep aynı mıdır?
Cevap: Bütün Peygamberler, hep aynı imanı söylemiş, hepsi ümmetlerinden aynı şeylere iman etmeyi istemişlerdir. Fakat, dinleri, yani kalp ile, beden ile yapılması ve sakınılması lazım olan şeyleri başka başka olduğundan, Müslümanlıkları da ayrıdır.
           ***
Sual: İnsanlara maddeten yardım eden, hayır yapan kimse, zekât vermiş gibi ibadet sevabı alabilir mi?
Cevap: İhlas ile, yani Allahü teâlânın rızasına, sevgisine kavuşmak ve sevap kazanmak niyeti ile, farzları, sünnetleri yapmaya ve haramlardan, mekruhlardan kaçınmaya, yani ahkam-ı islâmiyyeyi, İslâmiyetin hükümlerini yerine getirmeye İbadet etmek denir. Niyetsiz, ibadet olamaz. Önce iman etmek, sonra İslâmiyeti öğrenmek ve yapmak lazımdır.

.
Evliya, işlerinde hiç hata yapmaz
 
 
 
A -
A +
İnsanları Müslüman ve salih yapmak için uğraşan veliye "mürşid" denir.
 
Sual: İnsanları, Peygamber efendimizin bildirdiği yola davet eden ve kendilerine mürşid-i kamil denilen zatlar, yaptıkları işlerde hata yapmaz mı?
Cevap: Bu konuda, İmâm-ı Rabbânî hazretleri Mektûbât kitabında buyuruyor ki:
“Müslüman olmak için, dünyaya yani haramlara kıymet vermemek lazımdır. Dünyayı hatırlamayı da kalbinden çıkarana Salih Müslüman denir. Helal olsun, mubah olsun, mâ-sivâyı, yani Allahü teâlâdan başka her şeyi hatırlamayı kalbinden çıkarmaya Fenâ-fillah denir. Buna kavuşan Müslümana VeliEvliya denir. İnsanları Müslüman ve salih yapmak için uğraşan veliye Mürşid denir. Evliya, her şeyi öğrenir, bilir. Ahkâm-ı islamiyyeye, dinin hükümlerine uymakta, dünya işlerinde aklını kullanır. Hesabını yapmakta, sanatında, ticaretinde hiç hata yapmaz. Fakat, aklındaki düşünceler, kalbine sirayet etmez, bulaşmaz. Dünyayı seven, hatırlayan kalp, hastadır. Kalbin temiz olması, dünya dediğimiz şeyleri sevmekten, hatırlamaktan kurtulması demektir.”
           ***
Sual: Bir Müslüman, imanı gideren bir sözü, hiçbir zaruret olmadan söylerse, imanı gider mi?
Cevap: Allahü teâlâya mahsus olan sıfatlara ülûhiyyet, ilahlık sıfatları denir. Akait ve fıkıh kitaplarının çoğunda, mesela Dürerde deniyor ki:
“Bir kimse, kalbi iman ile dolu olduğu hâlde, küfre sebep olan bir şeyi, zaruret olmadan, yani isteyerek söylerse, imanı gider, kâfir olur. Kalbindeki imanın faydası olmaz. Çünkü, bir kimsenin kâfir olduğu sözünden anlaşılır. Küfre sebep olan şeyi söyleyince, insanlar arasında da, Allahü teâlâ yanında da kâfir olur.”
           ***
Sual: İnsanlar arasındaki muamelelerde, alışverişlerde, günah işleyen Müslümanların ve gayr-i müslimlerin sözüne de itibar edilir mi?
Cevap: Bu konuda Dürr-ül-muhtârda deniyor ki:
“İnsanların birbirleri arasında olan işlere Muamelat denir. Muamelatta bir fasıkın veya kâfirin sözü de kabul edilir. Akıllı olan çocuk ve kadın da erkek gibidir. Bunlardan biri, 'bu eti kitaplı kâfirden aldım' derse, yemesi helal olur.”
           ***
Sual: Ağaçlardan damlayan ve meyvelerinden sıkılarak elde edilen sular temiz midir ve bunlarla abdest alınabilir mi?
Cevap: Ağaçtan, ottan, meyveden, asmadan çıkan, damlayan su temizdir. Fakat bunlar ile ve bunları sıkarak çıkarılan sular ile abdest ve gusül caiz değildir.

.
Allahü teâlânın taksimine razı olmak
 
 
 
A -
A +
Rıza demek, Allahü teâlâdan gelen her şeye razı olmak demektir. 
 
Sual: Allahü teâlâdan razı olmak, bela ve nimet olarak gelen her şeyden razı olmak, itiraz etmemek mi demektir?
Cevap: Rıza demek, Allahü teâlâdan gelen her şeye razı olmak demektir. Allahü teâlâdan bir felaket gelse, ona da rıza gösterir. Kimseye şikâyet etmez. Bu, her insanın yapabileceği bir iş değildir. Fakat, bunu yapabilen, büyük bir insandır. Böyle insanlarda, Peygamberlere mahsus sabır ve tahammül var demektir. Allahü teâlânın büyüklüğüne inandığı derecede insan, bu tahammülü ve bu rızayı gösterebilir. Gıbta edilecek bir meziyettir. İmâm-ı Rabbânî hazretleri buyuruyor ki:
“Her gün insanın karşılaştığı her şey, Allahü teâlânın dilemesi ve yaratması ile var olmaktadır. Bunun için, iradelerimizi Onun iradesine uydurmalıyız! Karşılaştığımız her şeyi, aradığımız şeyler olarak görmeliyiz ve bunlara kavuştuğumuz için sevinmeliyiz! Kulluk böyle olur. Kul isek, böyle olmalıyız! Böyle olmamak, kulluğu kabul etmemek ve sahibine karşı gelmek olur. Allahü teâlâ, Hadîs-i kudside buyuruyor ki; (Kaza ve kaderime razı olmayan, beğenmeyen ve gönderdiğim belalara sabretmeyen, benden başka Rab arasın. Yeryüzünde kulum olarak bulunmasın!)
           ***
Sual: Gayr-i müslimlerin âdetlerini veya onların ibadet olarak yaptığı şeyleri yapmanın dinen bir mahzuru olur mu?
Cevap: Kâfirlerin âdetlerini yapmak, onlara benzemek niyeti ile olmazsa ve haram veya kötü âdetler değilse, faydalı şeyler ise, caiz olur. Onlar gibi yemek, içmek böyledir. Onlara uymak için olur veya haram veya fena, kötü şeyler ise, haram olur. Uyûn-ül besâirde deniyor ki:
“İnsan resmi veya heykeli yapıp, bu insanda ülûhiyyet, ilahlık sıfatlarından birinin bulunduğuna inanarak veya bunun kâfir olduğunu bilerek, bunların karşısında, hürmet, tazim, saygı bildiren bir şey söylese veya yapsa, mesela secde etse, Yahudilerin ve Hristiyanların bağladıkları Zünnar denilen kuşağı ve onların dinlerine mahsus şeyleri kullansa, kâfir olur. Kâfirlere mahsus olan şeyleri harpte hile olarak kullanırsa, kâfir olmaz.” Canını, malını, rızkını kurtaracak kadar kullanması özür olur, daha fazlası küfür olur.
           ***
Sual: Namaz kılarken, ah, of diye sesli olarak inlemek namazı bozar mı?
Cevap: Ah, of gibi inlemek, uf diye sıkıntıyı bildirmek, namazı bozar.

.
Peygamberin, velinin hakkı için demek
 
 
 
A -
A +
“Senden istedikleri zaman verdiğin kimseler hakkı için” gibi dua edenler olmuştur.
 
Sual: Dinimiz açısından, Peygamberin veya herhangi bir velinin hakkı, hatırı için, onun hürmetine diyerek dua etmekte bir mahzur var mıdır?
Cevap: Peygamberleri, salih kulları vesile ederek dua etmenin caiz olduğu kitaplarda yazılıdır. Mesela Berîkada deniyor ki:
“Peygamberin, velinin hakkı için demek, Onun nübüvveti haktır, vilayeti haktır demek olur. Peygamber efendimiz de, bu niyet ile (Peygamberin Muhammed hakkı için) demiş ve harplerde Allahü teâlâdan, Muhacirlerin fukarası hakkı için yardım dilemiştir.” İslâm âlimlerinden;
“Senden istedikleri zaman verdiğin kimseler hakkı için” gibi dualar yapanlar ve kitaplarına yazanlar çok olmuştur. Hısn-ül-hasîn kitabı böyle dualarla doludur. Rûh-ul-beyân tefsirinde, Mâide sûresinin 18. âyetinde diyor ki:
“Hazret-i Ömer'in haber verdiği hadîs-i şerifte; (Âdem aleyhisselam yanıldığı zaman, ya Rabbi! Muhammed aleyhisselam hakkı için beni affet dedi. Allahü teâlâ da, Muhammed'i daha yaratmadım. Onu nasıl tanıdın dedi. Ya Rabbi! Beni yaratıp ruhundan bana ihsan edince, başımı kaldırdım. Arş'ın eteklerinde, Lâ ilâhe illallah Muhammedün resûlullah yazılmış olduğunu gördüm. Sen isminin yanına, en çok sevdiğinin ismini yazarsın. Bunu düşünerek Onu çok sevdiğini anladım dedi. Allahü teâlâ da buna karşılık, ey Âdem, doğru söyledin. Mahluklarımın içinde, en çok sevdiğim Odur. Onun için, seni affeyledim. Muhammed olmasaydı, seni yaratmazdım dedi) buyuruldu. Bu hadîs-i şerif, imâm-ı Beyhekî'nin Delâil ve Âlûsî'nin Gâliyye kitaplarında da yazılıdır.
           ***
Sual: Tanıdık bir bakkala borç para verip, daha sonra o para bitinceye kadar o bakkaldan alışveriş yapmanın mahzuru olur mu?
Cevap: Bu konuda İbni Âbidîn ve Dürer'de deniyor ki:
“Bakkala borç para verip, o para bitinceye kadar ondan mal satın almak haramdır. Çünkü, istifade etmek şartı ile ödünç vermek faiz olur.”
           ***
Sual: Birine kızıp uzun süre ona karşı küs durmak, konuşmamak uygun mudur?
Cevap: Dargın, küs olana, üç günden önce gidip barışmak, daha iyidir. Güçlük olmaması için, üç gün müsaade edilmiştir. Daha sonra günah başlar ve gün geçtikçe artar. Günahın artması, barışıncaya kadar devam eder. Hadîs-i şerifte;
(Sana darılana git, barış! Zulüm yapanı affet. Kötülük yapana iyilik et!) buyuruldu.

.
Kâr haddi koymak
 
 
 
A -
A +
Hadîs-i şerifte buyuruldu ki: "Kâr haddi koymayınız! Fiyat koyan, Allahü teâlâdır."
 
 
Sual: Dinimizde belli bir kâr haddi var mıdır, satılan mallara sınırlama getirilebilir mi?
Cevap: Konu ile alakalı olarak İbni Âbidînde deniyor ki:
“Enes bin Mâlik hazretleri nakleder ki, Medine-i münevverede, pahalılık oldu. Ya Resûlallah! Fiyatlar yükseliyor. Bize kâr haddi koyunuz denildi. (Fiyatları koyan Allahü teâlâdır. Rızkı genişleten, daraltan, gönderen yalnız Odur. Ben, Allahü teâlâdan bereket isterim) buyurdu. Dürr-ül-muhtârdaki hadîs-i şerifte; (Kâr haddi koymayınız! Fiyat koyan, Allahü teâlâdır) buyurdu. Esnafın hepsi fiyatları, fahiş olarak yani mal oluş fiyatının iki misline çıkardığı, arttırdığı, millete zarar ve zulüm hâline geldiği zaman, hükûmetin, tüccarlara danışarak uygun bir narh, kâr haddi koyması caiz olur.”
Hükümetin koyduğu bu fiyata uymak vaciptir. Bunun gibi, adaleti, milletin haklarını, hürriyetlerini koruyan kanunlara uymak lazımdır. Bunları korumak için, hükûmete yardımcı olmalı, mal, vergi kaçakçılığı yapmamalıdır. Gayrimüslim hükûmetlerin kanunlarına da karşı gelmemelidir.
           ***
Sual: Vakıf olarak yapılmış bir bina, eskimiş ve kullanılamaz duruma gelmiş ise, bu binanın malzemelerini başka yerde kullanmanın mahzuru olur mu?
Cevap: Vakıf olarak yapılan cami, bina harap olunca, işe yaramayan parçaları satılıp, kendi tamirine, tamiri mümkün değilse, yakın bulunan bir vakıf binanın tamirine, onun ihtiyacına sarf edilir. Başka bir yere sarf edilemez.
           ***
Sual: Bir kimsenin, dükkânında, mağazasında mallarını satarken, salevat ve benzeri tesbihleri söylemesi, dinimiz açısından uygun olur mu?
Cevap: Konu ile alakalı olarak İhtiyâr kitabında deniyor ki:
“Tesbih, tahmid, tekbir, Kur’ân-ı kerim, hadîs-i şerif ve fıkıh kitabı okumak sevaptır. Ahzâb sûresinin 35. âyetinde mealen; (Allahı çok zikreden erkeklerin ve kadınların günahları affolur ve çok sevap verilir) buyuruldu. Tüccarın, malını müşteriye gösterirken, bunları okuması ve kelime-i tevhid, salevat okuması günahtır. Bunları, para kazanmaya alet etmek olur.”
           ***
Sual: Abdest alırken, yıkanacak uzuvları kaç kere yıkamalıdır?
Cevap: Abdest alırken, yıkanacak yerleri, üç kere su dökmek değil, üç kere tam yıkamak sünnettir. Üçten fazla yıkamak mekruhtur. Üçü sayarken şaşırırsa, üç yapar. Fazla oldu ise, mekruh olmaz.

.
Allahü teâlâya isyan, iki türlüdür
 
 
 
A -
A +
Farzları yapmamanın günahı, haram işlemek günahından daha çoktur.
 
Sual: Allaha isyan ettiler denilince ne anlatılmak istenmektedir, bu ifadeden, haram, günah işleyenleri mi anlayacağız?
Cevap: Allahü teâlâya asi olmak, isyan etmek iki türlüdür:
1-Allahü teâlânın emirlerini, yani farzları yapmamaktır. Farzları, vazife kabul etmeyen, kâfir olur. Vazife olduğunu bilip de, tembellikle yapmayanlar, yani kaza etmek, ödemek fikrinde olanlar, Hanefî mezhebinde, kâfir olmaz. Fakat en büyük günah olur.
2-Allahü teâlânın men, yasak ettiğini, yani haramları yapmaktır. Haramdan kaçmayı, sakınmayı, vazife bildiği hâlde, nefsine uyarak yapan ve sonra üzülenler kâfir olmaz. Haram işleyen Müslümanlara fasık, asi denir. Haram işlemeyenlere ve farzları yapanlara salih, iyi insan, mütteki denir. İttikanın, yani haramdan kaçmanın sevabı, farzları yapmanın sevabından daha fazladır. Farzları yapmamanın günahı, haram işlemek günahından daha çoktur.
           ***
Sual: İbadetlerde ve yapılan işlerde acele etmenin, dinimiz açısından bir mahzuru var mıdır?
Cevap: Konu ile alakalı olarak Eyyühel-veled kitabında deniyor ki:
“İşlerinde acele etme ve hemen karar verme! Acele ile verilen kararlara şeytan karışır. Hadîs-i şerifte; (Acele şeytandandır. Teenni Rahmandandır) buyuruldu. Nefsin istediği bir şey hatırına gelince, şeytan, fırsatı kaçırma, hemen yap der. O da, yapar. Kalbe gelen şeyi yapmaktan Allahü teâlâ razı olur mu düşünmeli, sevap mı, günah mı olacağını anlamalı. Günah değil ise, yapmalıdır. Böylece, teenni etmiş, yani acele etmemiş olur. Yalnız beş yerde acele etmek lazımdır:
1-Misafirin gelince, önüne yiyecek getir!
2-Hasbel beşer bir günah işleyince, hemen tevbe, istiğfar eyle!
3-Her beş vakit namazını, vakit geçmeden, acele, yani erken kıl!
4-Kız veya oğlan çocuklarına, din bilgilerini ve namaz kılmasını öğret! Bulûğa erişince, geciktirmeden evlendir!
5-Ölen şahsın defin edilmesinde acele eyle! Fakat bunun için, beş vakit namazın sonundaki, âyetel kürsî ve tesbihleri terk etme!”
           ***
Sual: Abdest uzuvlarında yaralar bulunan bir kimse, nasıl abdest alır?
Cevap: Abdest uzuvlarının çoğunda veya yarısında yara bulunan kimse, teyemmüm eder. Çoğu sağlam ise, sağlamını yıkayıp yaralara mesh eder. Gusülde, bedenin hepsi, bir uzuv sayılır. Bedenin yarısı yaralı ise, teyemmüm eder.

..
Hakikati kabul eden Batılılar
 
 
 
A -
A +
Gibbon: “Kur'ân-ı kerim, Allahü teâlânın birliğini ispat eden en büyük eserdir.”
 
Sual: Bizde aydın geçinen bazı kimseler, Peygamber efendimizi gözden düşürmek için ellerinden geleni yapıyorlar. Peki Avrupa ve Amerika’da yetişmiş aydınlardan hakikati gören olmamış mıdır?
Cevap: Peygamber efendimiz ve Kur’ân-ı kerim hakkında Thomas Carlyle;
“Araplara bir kahraman Peygamber, onların çok iyi anladıkları bir kitap ile reislik etti. O zaman İslâm dini bir kıvılcım gibi parladı. Hindistan’dan Granada’ya kadar, büyük bir dünya parçasını ateşledi. Karanlık dünyayı nur içinde bıraktı” demektedir.
Lamartine, Muhammed aleyhisselam için;
“Filozof, hatip, Peygamber, kumandan, insan düşüncelerini sihirleyen, yeni hükümler koyan, muazzam bir İslâm devleti kuran zat. İşte Muhammed aleyhisselam budur. İnsanların büyüklüğünü ölçmek için kullanılan bütün ölçülerle ölçülsün. Acaba Ondan daha büyük bir insan var mıdır? Olamaz!” demekten kendini alamamıştır.
Gibbon, Roma İmparatorluğunun Çökmesi ve Yıkılması adlı eserinde şunları söylüyor:
“Kur'ân-ı kerim, Allahü teâlânın birliğini ispat eden en büyük eserdir.”
Amerikan astronomi mütehassısı Michael H. Hart, Âdem aleyhisselâmdan bugüne kadar gelen bütün büyük insanları birer birer tetkik ederek, bunların içinden yalnız 100 tanesini ayırmakta, bu 100 kişi arasında en büyüğü olarak, Muhammed aleyhisselamı göstermekte ve;
“Onun kudreti, kendisine Allahü teâlâ tarafından vahiy edildiğine inandığı, muazzam eser Kur'ân-ı kerimden gelmektedir” demiştir.
Amerika Chicago Üniversitesi profesörlerinden Yahudi Jales Massermann, Time dergisinde, "Büyük liderler nerede?" başlığı altında, şimdiye kadar gelip geçmiş olan rehberleri tetkik etmekte, bunların hayatlarını tahlil etmekte ve;
“Bunların en büyüğü Muhammed aleyhisselamdır” demekte ve şu neticeye varmaktadır:
“Muhammed aleyhisselamdan sonra, Musa aleyhisselam gelir. İsa aleyhisselam ve Buda lider olmaya layık kimseler değildi.”
Halbuki kendisi, Yahudi olduğu için, Musa aleyhisselamı Muhammed aleyhisselama tercih etmesi beklenirdi. O, bunu yapmamış, hakikatten ayrılmamıştır.
Bütün bu ve benzeri ilim adamlarının hakikati kabul etmek zorunda kalmaları, dünyayı kısa zamanda medeniyete kavuşturması bakımından da, Kur'ân-ı kerimin mucizelerinden biri olduğu hakikatini bize göstermektedir.

.
İslâmiyetin ilerlemedeki gücü
 
 
 
A -
A +
Müslümanlar ilimde o kadar ileri gitmişlerdi ki, Papalar bile Endülüs Üniversitelerinde okuyordu!
 
Sual: Bazı kimseler, İslâmiyetin ilerlemeye, fendeki yeni buluşlara kapalı hatta mani olduğunu söylüyorlar. Gerçekten İslâmiyet, bunların dedikleri gibi midir?
Cevap: İslâmiyetten evvel Arabistan bir çöl ve orada oturan insanlar da yarı vahşi bedevilerdi ve putperest idiler. Birçok putlara taparlardı. İptidai, basit bir hayat sürerlerdi. Kız çocuklarını diri diri toprağa gömmek gibi korkunç âdetleri vardı. Bu yarımada, bir yol üzerinde olmadığı için, ne büyük İskenderler, ne Persler, ne Romalılar, Araplarla hiç uğraşmamış, birçok kavimlerle savaştıkları hâlde, Arapların yanından geçmemişlerdi. Bu sebepten, İranlıların, Romalıların ahlaksızlıkları, zulümleri, hilekârlıkları Araplara bulaşmadı. Bunlar mert olarak kaldılar.
İşte böyle aciz, zavallı, fakat saf ve temiz olan bir kavim, onlara mürşitlik, rehberlik eden Muhammed aleyhisselamın getirdiği Kur'ân-ı kerim sayesinde birdenbire değişmiş, tam bir medeniyete kavuşmuş, olağanüstü bir gayret ile 30 sene içinde, Doğu'da Türkistan ve Hindistan, Batı'da İspanya olmak üzere akla hayret veren çok kudretli bir İslâm devleti meydana getirmiştir. İlimde, fende ve medeniyette son derece ilerlemişler, o zamana kadar bilinmeyen birçok şeyleri keşfetmişlerdir. İlim, fen, tıp ve edebiyatta en yüksek mertebeye varmışlardır. İlimde o kadar ileri gitmişlerdi ki, Papalar bile Endülüs Üniversitelerinde okuyor, dünyanın her tarafından koşup gelenler, bu üniversitelerde fen ve tıp tahsil ediyorlardı. O zamanın Avrupa’sından bahseden John W. Drapper gibi tarafsız bir tarihçi, Avrupa’nın manevi inkişafı ismindeki eserinde şöyle demektedir:
“O zamanki Avrupalılar, tamamen barbardı. Hıristiyanlık onları barbarlıktan kurtaramamıştı. Hıristiyan dininin başaramadığını, İslâm dini başardı. İspanyaya gelen Araplar, evvela onlara yıkanmasını öğrettiler. Sonra, onların üzerindeki parça parça olmuş, bitlenmiş hayvan postlarını çıkararak, temiz, güzel elbiseler giydirdiler. Evler, konaklar, saraylar, bahçeler yaptılar. Onları okuttular. Üniversiteler kurdular. Hıristiyan tarihçiler, İslâma karşı olan kinlerinden ötürü, bu hakikati gizlemeye çalışmakta, Avrupa’nın medeniyette Müslümanlara ne kadar borçlu olduğunu bir türlü itiraf edememektedirler.”

.
Açlık çekerek ruhen yükselmek
 
 
 
A -
A +
Cahillere göre riyazet, yalnız açlık çekmektir. Aç kalmayı pek kıymetli sanırlar!
 
Sual: Bazı kimseler, Peygamberimiz ve ilk Müslümanlar açlık çekerek ruhen yükseldiler diyerek, aç kalmayı tavsiye ediyorlar. Gerçekten yükselmek için aç mı kalmak gerekir?
Cevap: Bu konuda, İmâm-ı Rabbânî hazretleri, Mektûbât kitabında buyuruyor ki:
“Din büyüklerinin yolunda, sünnet-i seniyyeye uymak, hâllerini örtmeye çalışmak, orta hâlli yaşamak, yiyecekte, giyecekte ve her şeyde orta hâli gözetmek vardır. Cahiller bunları riyazet saymazlar. Bunlara göre riyazet, yalnız açlık çekmektir. Çok aç kalmayı pek kıymetli sanırlar. Çünkü, hayvanlar gibi yaşayan bu kimseler, yemeye, içmeye çok önem verirler, hep bunları düşünürler. Bunun için, yememek, içmemek bunlara ağır riyazet görünür. Bu cahiller, sünnete uymaya ve benzerlerine hiç kıymet vermezler. Bu yolun büyüklerine, hallerini örtmeye çalışmak ve cahillerin kıymet verdikleri riyazetleri yapmamak lazımdır. Açlık çekmek gibi böyle riyazetleri cahiller beğenir, şöhrete sebep olur ve sonu kötü olur. Resûlullah efendimiz; (Dinde ve dünyada parmakla gösterilmesi, insana kötülük olarak yetişir. Bundan ancak Allahü teâlânın koruduğu kimse kurtulur) buyurdu.
Uzun açlıklar çekmek, yemekte ve içmekte orta dereceyi gözetmekten daha kolaydır. Orta hâli gözetmek riyazetinin, çok aç kalmak riyazetinden daha üstün olduğu meydandadır. Yiyecekte, giyecekte ve her işte orta dereceyi gözetmek çok iyidir.
Hak teâlâ, Peygamber efendimize kırk erkek kuvveti ihsan etmişti. Bu kuvveti ile ağır açlıklara dayanırdı. Eshâb-ı kiram da, insanların en iyisinin sohbeti yardımı ile bu yüke katlanırlardı. Bu yüzden işlerinde ve çalışmalarında hiçbir bozukluk ve gevşeklik olmazdı. Aç iken muharebede düşmanla çarpışırlardı. Eshâb-ı kiramdan başkaları, böyle aç kalsalar, edepleri, sünnetleri, belki de farzları yapamaz hâle gelirlerdi. Gücü yok iken, bu işte Eshâb-ı kirama benzemeye kalkışmak, kendini sünnetleri ve farzları yapamayacak hâle sokmak olur. Hazret-i Ebu Bekir, Peygamber efendimiz gibi her gün oruç tutmak istedi. Zayıflayıp, takati kalmayınca, Resûlullah efendimiz, buna üzülerek; (İçinizde benim gibi kim vardır? Rabbimin huzurunda kalırım. Oradan yerim ve içerim) buyurdu. Görülüyor ki, gücü yetmediği şeyi yapmaya kalkışmak iyi değildir.”

.
Beş vaktin sünnetleri de nafiledir
 
 
 
A -
A +
Sünnetlerin nafile namaz oldukları, Cevherede de açıkça yazılıdır.
 
Sual: Bazı kimseler, kaza namazı borcu olanların, sünnetler yerine de kaza namazı kılmalarına, sünnetler terk edilemez diyerek itiraz ediyorlar. Beş vaktin sünnetleri de nafile değil midir, nafile yerine kaza namazı kılınamaz mı?
Cevap: Konu ile alakalı olarak Merâkıl-felâhda ve bunu açıklayan Tahtâvî diyor ki:
“Sabah namazının farzından sonra, güneş doğuncaya kadar nafile namaz kılmak, tahrimen mekruhtur. Sabah namazının sünnetini önceden kılmamış ise, bunu kılmak da, bu yasağın içindedir. Çünkü bu vakit, yalnız farz kılmak için ayrılmıştır. Yani, farzdan sonra güneş doğuncaya kadar, namaz kılmayan, hep farz kılmış sayılmaktadır. Bu ise, sabah sünneti bile olsa, nafile kılmaktan daha efdaldir. Fakat, bu zaman içinde kaza namazı kılmak mekruh olmaz. Çünkü, hükmen farz kılmış sayılmak, sünnetten efdaldir. Kaza namazı kılmak ise, hakiki farz kılmak olup, bundan daha çok efdaldir.
Namaz vakti daraldığı zaman, nafile kılmak tahrimen mekruhtur. Çünkü, farzın vaktini kaçırmaya sebep olur. Lazım olmayan namazı kılarak, lazım olan namazı kaçırmış olur ki, aklı olanın yapacağı iş değildir. Güneş doğarken ve tepede iken ve batarken de, nafile kılmak böyledir. Bu nafileler, beş vakit namazın sünnetleri ise de, yine böyledir.”
Sünnetlerin, nafile namaz demek olduğu buradan da anlaşılmaktadır. Sünnetlerin nafile namaz oldukları, bunun için, özürsüz olarak hayvan üzerinde kılınabilecekleri Cevherede de açıkça yazılıdır. Hadîkada deniyor ki:
“Namaz vakti daraldığı zaman, farzdan evvelki sünneti kılmak, farzın kazaya kalmasına sebep olursa, bu sünneti kılmak haram olur. Farz olmayan bir şeyi yapmak için farzı terk etmek caiz değildir.”
Birçok Hanefi kitaplarında, Dürr-ül-muhtâr, İbni Âbidîn, Mültekâ şerhi olan Dürr-ül-müntekâ ve Ni'met-i İslâmda deniyor ki:
“Bir hâkim, vazifesini yapmak, bir talebe din dersini kaçırmamak için, sabah namazından başka namazların sünnetlerini terk edebilir.”
Hâkimin vazifesi, farz-ı ayn olmadığı hâlde, sünnetleri terk etmek için özür sayılınca, birikmiş kaza namazlarını ödemek, farz-ı ayn ve cezası pek şiddetli iken, bunları ödemek özür olmaz mı?
           ***
Sual: Namaz kılarken 'ah' demek namaza zarar verir mi?
Cevap: Namazda, ah, of gibi inlemek, namazı bozar.

.Sünneti terk eden, şefaate kavuşamaz
 
 
 
A -
A +
“Bu hadîs-i şerifteki sünnet, yapması vacip olan şeyler demektir."
 
Sual: Bazı kimseler, (Sünnetimi terk edene şefaatim haram oldu) hadîs-i şerifini beş vakit namazın sünnetlerini terk edenler için olduğunu söylüyorlar, gerçekten böyle midir?
Cevap: Şeyhülislâm Ahmed bin Süleymân bin Kemâl Paşa hazretleri Şerh-i hadîs-i erba'în kitabında;
(Sünnetimi terk edene şefaatim haram oldu) hadîs-i şerifini şöyle açıklamaktadır:
“Bu hadîs-i şerifte sünnet demek, İslâmiyet yolu demektir. Çünkü, mümin kimse, büyük günah işlese de, şefaatten mahrum olmaz. Hadîs-i şerifte; (Büyük günah işleyenlere şefaat edeceğim) buyuruldu. Resûlullah efendimizin Hak teâlâdan getirdiği dine tabi olmak lazımdır. Bunu terk eden, şefaate kavuşamaz.” Şir'at-ül-islâm kitabında deniyor ki:
“Bu hadîs-i şerifteki sünnet, yapması vacip olan şeyler demektir. Bu da, Eshâb-ı kiramın, Tabiin ve Tebei tabiinin imanı ve ibadetleridir. Bu sünnete yapışanlara, Ehl-i sünnet denir. O hâlde, hadîs-i şerifin manası, inanılacak şeylerde, yapılacak ve sakınılacak işlerde Ehl-i sünnetten ayrılanlar, şefaate kavuşamayacaklardır demektir.”
           ***
Sual: Takvimdeki namaz vakitlerinde yanlışlık olursa veya ezan erken okunursa, vakit girmediği için kılınan o namaz kabul olur mu?
Cevap: Bu konuda İbni Nüceym Zeyn-ül-Âbidîn hazretleri, Kebâir ve segâir kitabında buyuruyor ki:
“Farz namazları vakti girmeden önce ve vakti çıktıktan sonra kılmak büyük günahtır. Büyük günah, ancak tevbe etmekle affolur. Küçük günahları affettirecek şeyler çoktur. Tevbe ederken, kılmadığı namazları kaza etmesi lazımdır. Kabul olan hac, büyük günahları temizler diyen âlimler, namazları kaza etmek lazım olmaz dememişlerdir. Namazı vaktinden sonraya özürsüz olarak geciktirmek günahı affolur demişlerdir. Ayrıca kaza etmek lazımdır. Kaza etmeye gücü varken kaza etmezse, ayrıca büyük bir günah daha işlemiş olur.”
Hanefi mezhebinde iftitah tekbirini vakit çıkmadan alan, Şafii ve Maliki mezhebinde bir rekatı vakit çıkmadan kılan kimse, namazını vaktinde kılmış olur. Namazın hepsi vakit içinde tamam olmazsa, küçük günah olur.
           ***
Sual: Cemaatle namaz kılarken, imam ikinci rekatte oturmazsa, cemaat ne yapar?

Cevap: Dört rekatlı farz namazın, ikinci rekatinde, imam oturmazsa, cemaat de oturmaz. Namazın sonunda secde-i sehv yapılır.

.
Namazı şartlarına uyarak kılmalıdır

 
 
 
A -
A +
Peygamber efendimiz buyurdu ki: "En büyük hırsız, kendi namazından çalan kimsedir."
 
 
Sual: Namaz, şartlarına uygun kılınmazsa, o namaz, namazı kılandan şikâyetçi olur deniyor. Gerçekten böyle bir şey var mıdır?
Cevap: Bu konuda İmâm-ı Taberânî hazretlerinin Evsât kitabında deniyor ki:
“Bir mümin namazını güzel kılar, rüku ve secdelerini tamam yaparsa, namaz sevinir ve nurlu olur. Melekler, o namazı göğe çıkarır. O namaz, namazı kılmış olana, iyi dua eder ve 'sen beni kusurlu olmaktan koruduğun gibi, Allahü teâlâ da, seni muhafaza etsin' der. Namaz güzel kılınmazsa, siyah olur. Melekler o namazdan iğrenir, göğe götürmezler. O namaz, kılmış olana, fena dua eder. 'Sen beni zayi eylediğin, kötü hâle soktuğun gibi, Allahü teâlâ da, seni zayi eylesin' der.” Peygamber efendimiz;
(En büyük hırsız, kendi namazından çalan kimsedir) buyurunca;
-Ya Resûlallah! Bir kimse, kendi namazından nasıl çalar? diye sordular.
(Namazın rükuunu ve secdelerini tamam yapmamakla) buyurdu.
İmâm-ı Rabbânî hazretleri de buyuruyor ki:
“Namazları tamam kılmaya çalışmalı, tadil-i erkânı yapmalı, rükuu, secdeleri, kavmeyi yani rükudan kalkıp dikilmeyi ve celseyi yani, iki secde arasında oturmayı iyi yapmalıdır. Başkalarının da kusurlarını görünce söylemelidir. Din kardeşlerinin namazlarını tamam kılmalarına yardım etmelidir. Tumaninet yani uzuvların hareket etmemesi ve tadil-i erkânın yani bir kere sübhanallah diyecek kadar hareketsiz durmanın yapılmasına çığır açmalıdır. Müslümanların çoğu, bunları yapmak şerefinden mahrum kalıyor. Bu nimet, elden çıkmış bulunuyor. Bu ameli meydana çıkarmak çok mühimdir. Peygamber efendimiz; (Unutulmuş bir sünnetimi meydana çıkarana, yüz şehit sevabı verilecektir) buyurdu.”
Zeyd ibni Vehb hazretleri birini namaz kılarken rüku ve secdelerini tamam yapmadığını gördü. Yanına çağırıp, ne kadar zamandır böyle namaz kılıyorsun, dedi. Kırk sene deyince, sen kırk senedir namaz kılmamışsın dedi.
           ***
Sual: Cemaatle namaz kılarken, saflarda cemaatin aynı hizada mı durması gerekir?
Cevap: Cemaat ile namaz kılarken safları düz yapmaya dikkat etmelidir. Saftan ileride ve geride durmamalıdır. Herkes, bir hizada durmaya çalışmalıdır. Peygamber efendimiz, önce safları düzeltir, ondan sonra namaza dururdu ve;
(Safları düzeltmek, namaz kılmanın bir parçasıdır) buyururdu.

.Kıyametin kopma zamanı
 
 
 
A -
A +
"Camiler çok, cemaat az olacak. Binalar yüksek, elbiseler ince, kadınlar emir olacak."
 
Sual: Kıyamet kopacağı zaman yeryüzünde imanlı kimse kalmayacak deniyor, doğru mudur bu?
Cevap: İmâm-ı Rabbânî hazretleri Mektûbât kitabında buyuruyor ki:
“İslâm dini, garip olmaya, zayıflamaya başladı. Müslümanlar, kimsesiz kaldı. Bundan sonra da, daha garip olur gider. O dereceye gelir ki, yeryüzünde Allah diyen kimse kalmaz. Hadîs-i şerifte; (İslâmiyet garip, kimsesiz olarak başladı. Son zamanlarda, başladığı gibi, garip olarak geri döner. Garip olan Müslümanlara müjdeler olsun!) buyuruldu. Kıyamet, dünyadaki iyi insanlar kalmayıp, her yeri kötülük kapladığı zaman kopar, buyuruldu.”
Peygamber efendimiz buyurdu ki:
(Bir zaman gelecek ki, ümmetimde Müslümanlığın yalnız adı kalacak. Mümin olanlar, yalnız birkaç İslâm âdetini yapacak. İmanları kalmayacak. Kur’ân-ı kerim yalnız, okunacak. Emirlerinden, yasaklarından haberleri bile olmayacak. Düşünceleri yalnız yiyip içmek olacak. Allahü teâlâyı unutacaklar. Yalnız paraya tapınacaklar. Kadınlara köle olacaklar. Az kazanmak ile kanaat etmeyecekler. Çok kazanınca doymayacaklar.)
Abdülvehhâb-ı Şa'rânî rahmetullahi aleyh, Tezkire-i Kurtubî muhtasarında diyor ki:
“İbni Mâcenin bildirdiği hadîs-i şerifte; (Bir zaman gelecek. Elbisenin rengi, ziyneti solduğu gibi, yeryüzünde İslâmiyet de solup kalkacak. Öyle olacak ki, namaz, oruç, hac, sadaka unutulacak. Kur’ân-ı kerimden yeryüzünde bir âyet kalmayacak) buyuruldu. İmâm-ı Kurtubî buyuruyor ki:
“İslâmın unutulması, İsa aleyhisselâm gökten inip, öldükten sonra olacaktır. Daha önce, Müslümanlar garip olacak. Kur’ân-ı kerime uyulmayacak ise de, büsbütün unutulmayacaktır.”
Ma'rifetnâmede deniyor ki:
“Kıyamet alametleri çoktur. Camiler çok, cemaat az olacak. Binalar yüksek, elbiseler ince, kadınlar emir olacak. Erkekler kadınlaşacak.”
           ***
Sual: Dinde bidat olanlar, sadece Peygamberimizin vefatından sonra ortaya çıkanlar mıdır?
Cevap: Bidat demek, Peygamber efendimizin ve Onun dört halifesinin zamanlarında bulunmayıp, dinde, sonradan meydana çıkarılan, uydurulan inanışlara, sözlere, işlere ve âdetlere denir. Bunların hepsini din diye, ibadet diye uydurmak veya dinin ehemmiyet verdiği şeyleri dinden ayrıdır, din buna karışmaz demek bidattir. Bidatlerin bazıları küfür, bazıları da büyük günahtır.

.Bir yere girmek için izin istemek vaciptir
 
 
 
A -
A +
Ana baba, çocuğunun, çocuk, bunların odasına gireceği zaman da izin istemelidir.
 
 
Sual: Birinin evine, bahçesine, odasına girerken izin istemek şart mıdır? Anne, baba çocukların, çocuklar anne, babanın odasına girerken de izin gerekir mi?
Cevap: Konu ile alakalı olarak Hadîkada deniyor ki:
“Birinin evine, odasına, bahçesine girileceği zaman izin istemek vaciptir. Kapıya vurarak, zili çalarak veya seslenerek, mesela selam vererek izin istemeden içeri girmemelidir. Ana baba, çocuğunun, çocuk, bunların odasına gireceği zaman da izin istemelidir. İzin üç defa istenir. Birincisinde izin verilmezse, bir dakika kadar sonra, ikinci defa istemeli, yine verilmezse, üçüncü defa istemelidir. Yine izin verilmezse, dört rekat namaz kılacak kadar beklemiş ise, içeri girmemeli, gitmelidir. Kapı aralanırsa, aradığı kimseyi sormadan önce, kendini tanıtmalıdır. Telefon edince de, önce kendini tanıtmalıdır. İçeri girmeye rızası olduğu bilinen kimsenin yanına izin almadan girilebilir.”
           ***
Sual: Namaz kılamayacak kadar hasta ve yaşlı olan bir kimse, kılamadığı namazlar yerine fidye verebilir mi?
Cevap: Namaz, İbadet-i bedeniyye olduğundan, başkası yerine kılınamaz. Herkesin kendi kılması lazımdır. Ağır hasta ve çok ihtiyar, yaşlı kimse, kılamadığı namaz yerine fakire fidye, para veremez. Halbuki, oruç tutamayacak kadar hasta ve yaşlı kimse, tutamadığı oruçların yerine fidye vermesi lazımdır.
           ***
Sual: Abdestte ve gusülde yıkanacak yerlerde yara varsa ve su değdirmek de mümkün olmazsa ne yapmalıdır?
Cevap: Merâk-ıl-felâhın Tahtâvî haşiyesinde bu konuda deniyor ki:
“Abdest ve gusülde, yıkanacak yerlerin yarıdan fazlası yara ise, teyemmüm eder. Yarısı yara ise, sağlam yerleri yıkar. Yaraları mesh eder, yaraya mesh zarar verirse, sargı üzerine mesh eder. Bu da zarar verirse, hiç mesh etmez.”
           ***
Sual: Bir kimsenin elleri ve ayakları kesilmiş veya yoksa, bu kimse nasıl abdest alması gerekir?
Cevap: Bu konuda Merâk-ıl-felâhın Tahtâvî haşiyesinde deniyor ki:
“İki elinin ve iki ayağının yıkaması farz olan yerleri kesik olanın yüzü de yara ise, teyemmüm edemeyeceğinden abdestsiz kılar ve iade etmez. Yüzü sağlam ise, yüzünü yıkatır. Yardımcısı yoksa, sadece yüzünü toprağa sürer.”
           ***
Sual: Kur’ân-ı kerimi ve ekmeği öpmenin mahzuru var mıdır?
Cevap: Kur’ân-ı kerimi, ekmeği öpmek caizdir.

.
Fitneye sebep olacak nasihat yapmak
 
 
 
A -
A +
Nasihat, birinin yüzüne karşı olmamalı, umumi olarak, ortadan söylemelidir.
 
Sual: İnsanları sıkıntıya sokacak, anlamaları zor olan veya fitneye sebep olacak olan nasihatleri yapmak, dinimizce uygun olur mu?
Cevap: Fitneye sebep olacak nasihati yapmamalıdır. Gücü, kuvveti, salahiyeti olan nasihat etmez ise, Müdahene olur ki, haramdır. Gücü yettiği hâlde, fitne çıkarmamak için nasihat etmezse, Müdara denir ki, caiz olur. Hatta müstehab olur. Güç kullanmak, devlet adamlarının vazifesidir. Alay edenlere, zarar yapacaklara nasihat verilmez. Nasihat, birinin yüzüne karşı olmamalı, umumi olarak, ortadan söylemelidir. Hiç kimse ile münakaşa etmemelidir. Resûlullah efendimize biri geldi. Onu uzaktan görünce;
(Kabilesinin en kötüsüdür) buyurdu. Odaya girince, gülerek karşılayıp, iltifat eyledi. Gidince, hazret-i Aişe, sebebini sordu.
(İnsanların en kötüsü, zararından kurtulmak için yanına yaklaşılmayan kimsedir) buyurdu. O, Müslümanların başında bulunan bir münafık idi. Müslümanları onun şerrinden korumak için müdara buyurdu. Fıskı, fuhşu, zulmü açık, yani herkes arasında yayılmış olanı başkalarına söylemek Gıybet olmayacağı ve şerrinden korunmak için müdârâ câiz olduğu buradan anlaşılmaktadır. Künûz kitabındaki hadîs-i şerifte;
(İnsanlara müdara için gönderildim) buyuruldu.
Dini ve dünyayı korumak için dünyalık vermeye Müdara denir. Dünyalık ele geçirmek için dini vermeye ise Müdahene denir. Tatlı dil ile iyilik ve hatta yalan söyleyerek gönül almak, dünyalık vermek olur. Müslümanların, gizli yaptıkları büyük günahlarını görünce, örtmek lazımdır. Başkalarına söylerse, Kazf olur. Zan ile, iftira ile söylemek ise, daha büyük günahtır.
           ***
Sual: Kız ve erkek çocukların yatak odalarını kaç yaşından itibaren ayırmalıdır?
Cevap: On yaşına gelen kız ve erkek çocukların yatak odalarını birbirinden ve ana babalarından ayırmalıdır.
           ***
Sual: Ana, babanın dışında din büyüklerinin, âlimlerin de eli öpülür mü?
Cevap: Âlimin, ana babanın eli öpülür, başkasının öpülmez. Arkadaş ile karşılaşınca elini öpmek haramdır.
           ***
Sual: Kendimizden yaşça ve ilim bakımından büyük olanlar, bulunduğumuz yere geldiği zaman, onları ayağa kalkarak mı karşılamalıdır?
Cevap: Büyükler geldiği zaman, ayağa kalkarak karşılamak müstehabdır. Kendi gelince, kendisi için ayağa kalkılmasını sevmek mekruhtur.

.
Meyvenin ve ekinin uşru
 
 
 
A -
A +
Fakirler, uşurlarını İmâm-ı Ebu Yusuf ve İmâm-ı Züfer hazretlerine göre verir.
 
 
Sual: Toprak mahsullerinin zekâtını verirken, bunları topladıktan sonra mı vermeli yoksa toplamadan olgunlaşınca da verilebilir mi?
Cevap: Bu konuda İbni Âbidînde buyuruluyor ki:
“Meyvenin ve ekinin uşru, İmâm-ı a'zama ve İmâm-ı Züfere göre, bitki üzerinde meydana geldikleri ve çürümekten emin oldukları zaman farz olur. Toplanacak hâle gelmese de, faydalanılacak, yenecek hâle gelince uşrunu vermek farz olur. İmâm-ı Ebu Yusuf’a göre olgunlaşınca, toplamadan önce farz olur. İmâm-ı Muhammede göre ise, hasattan sonra, yani hepsini toplayınca farz olur. Hasattan önce, yerinden koparıp yemesi veya başkasına yedirmesi caizdir. Fakat, İmâm-ı a'zama göre, bunun uşrunu da sonra verir. İki imama göre, bunun uşrunu vermesi lazım olmaz. Fakat, mahsulün beş vesk olması için, bu da hesaba katılır. Olgunlaştıktan sonra koparmış ise, İmâm-ı Muhammede göre, yine uşrunu vermek lazım olmaz. Hepsini topladıktan sonra telef olanın ve çalınanın uşrunu vermek lazım olmaz.”
Fakir olanlar, uşurlarını iki imama yani İmâm-ı Ebu Yusuf ve İmâm-ı Züfer hazretlerine göre hesap edip verir. Zenginler ise, İmâm-ı a'zam hazretlerine göre vermelidir.
           ***
Sual: Selamlaşırken birbirine karşı eğilmek ve kucaklaşmak dinen uygun olur mu?
Cevap: Konu ile alakalı olarak Berîkada deniyor ki:
“Selam verirken ve selam alırken eğilmek günahtır. Hadîs-i şerifte; (Karşılaştığınız zaman, birbirinize eğilmeyiniz, kucaklaşmayınız!) buyuruldu. Allahü teâlâdan başkası için rüku ve secde yapmak haramdır.” İbni Nüceym Zeyneddîn Mısrî hazretleri Segâir ve Kebâir kitabında; “El ile selam vermek günahtır” buyuruyor. İsmail Sivâsî hazretleri, bunu açıklarken;
“Çünkü, el ile selam vermek, kâfirlerin âdetidir” buyurmaktadır.
           ***
Sual: Hazret-i Ebu Bekir'e niçin "Atik" ve "Sıddîk" denmektedir ve bunların anlamı nedir?
Cevap: Hazret-i Ebu Bekir'in lakaplarında biri, Atîkdir. Bunun sebebi, Resûlullah efendimiz, hazret-i Ebu Bekir'in yüzlerine bakarak;
(Bu, Cehennem ateşinden atîkdir) buyurmuşlardır. Yani, Allahü teâlânın narından, ateşinden azatlı kuludur, demektir. Hazret-i Ebu Bekir, bundan sonra, bu lakab ile şöhret bulmuştur. Bir lakabı da Sıddîkdır. Sıddîk, çok fazla inançlı demektir. Resûlullah efendimizi tasdik ettiği için, bu isim verilmiştir.

.Fitne, Müslümanları sıkıntıya sokmaktır
 
 
 
A -
A +
Din adamlarının insanlara yapamayacakları fetvaları bildirmeleri fitneye sebep olur.
 
Sual: Fitne ne demektir, ne yapılırsa fitne çıkarılmış veya fitneye sebep olunmuş olur?
Cevap: Bu konuda Hadîkada, fitne anlatılırken deniyor ki:
“Fitne, Müslümanlar arasında bölücülük yapmak, onları sıkıntıya, zarara, günaha sokmak, insanları devlete karşı isyana kışkırtmak demektir. Zalim olan devlete de itaat etmek vaciptir.”
Ayrıca Berîkada da deniyor ki:
“Başınızdaki amir, bir Habeş hizmetçi gibi zelil, adi, aşağı kimse olsa da, İslâmiyete uygun emirlerine itaat vaciptir. İslâmiyete uymayan emirlerine de, fitneye, fesada sebep olmamak için karşı gelmemeli, isyan etmemelidir.”
Din adamlarının insanlara yapamayacakları fetvaları bildirmeleri de fitneye sebep olur. Köylüye ve ihtiyara, 'tecvitsiz namaz kılınmaz' demek böyledir. Çünkü, bunlar artık öğrenemez ve namazı büsbütün bırakır. Hâlbuki, tecvitsiz namazın caiz olduğuna, fetva verenler vardır. Bu fetva zayıf ise de, hiç kılmamaktan iyidir. Harac, meşakkat olunca başka mezhebi taklit caiz olduğunu düşünerek, cahillere, acizlere zorluk çıkarmamalıdır.
           ***
Sual: Bir kimse, tarlasından, bahçesinde elde ettiği mahsulün uşrunu vermezse, sadece verilmeyen uşur miktarı mı yoksa o mahsulün tamamı mı haram olur?
Cevap: Bu konuda İmâd-ül-islâm kitabında deniyor ki:
“Çift sürmekle hasıl olsun, bağdan hasıl olsun, mahsulün onda birini fakir Müslümana vermeden önce yemek haramdır. Eğer ölçü ile çıkarıp, ölçü ile yedikten sonra, yediğinin de uşrunu hesap edip verirse, önce yemiş olduğu helal olur.
On kile buğday alan, bir kilesini Müslüman fakire vermezse, yalnız o bir kilesi değil, on kilenin hepsi haram olur. Sahibinin rızası yok iken, onun yerini ekip mahsul alan kimseye, elde ettiği mahsulden yalnız masrafı, sermayesi kadarı helal olup, fazlası haram olur. Fazlasını fakirlere sadaka vermesi lazımdır.”
           ***
Sual: Yatılı olarak gelen misafire, kaldığı süre içinde her gün ikramda bulunmak, dinimizin emri midir?
Cevap: Bu konuda Mâ-lâ-büddede deniyor ki:
“Gelen misafire üç gün ziyafet vermek, müekked sünnettir. Sonraki günlerde ise müstehabdır.”
           ***
Sual: Bir veya birkaç kişi yemek yerken, oraya gelen bir kimse, bu yemek yiyenlere selam verebilir mi?
Cevap: Eğer gelen açsa ve sofraya çağrılacağını bilirse, yemek yiyenlere selam verebilir.

.
Dua, ibadet demektir
 
 
 
A -
A +
Allahü teâlâ, dua eden Müslümanı çok sever. Dua etmeyene gadab eder.
 
Sual: Dinimizde, dua etmek de diğer namaz, oruç ibadetleri gibi bir ibadet midir ve yapılan her duanın kabul olma durumu var mıdır?
Cevap: Bu konuda Kâdîzâde, Ferâid kitabında buyuruyor ki:
“Dua ibadet demektir. Bunun için namaza dua denilir. İslâmiyette dua, Allahü teâlâya yalvararak muradını istemektir. Allahü teâlâ, dua eden Müslümanı çok sever. Dua etmeyene gadab eder. Dua müminin silahıdır. Dinin temel direklerinden biridir. Yerleri, gökleri aydınlatan nurdur. Dua, gelmiş olan dertleri, belaları giderir. Gelmemiş olanların da gelmelerine mâni olur. (Bana halis kalp ile dua ediniz! Böyle duaları kabul ederim) mealindeki âyet-i kerimeden anlaşılıyor ki, dua etmek, namaz, oruç gibi ibadettir. (Bana ibadet yapmak istemeyenleri, zelil ve hakir yapar, Cehenneme atarım) mealindeki âyet-i kerime meşhurdur. Allahü teâlâ, her şeyi sebep ile yaratmakta, nimetlerini sebeplerin arkasından göndermektedir. Zararları, dertleri def etmek ve faydalı şeyleri vermek için de, dua etmeyi sebep yapmıştır. Peygamberler aleyhimüssalevât, hep dua ettiler. Ümmetlerine dua etmelerini emrettiler.
Dua etmenin de şartları vardır. Önce, günahlarına pişman olup, tevbe etmeli, istiğfar okumalı, sadaka vermeli, imanını Ehl-i sünnet âlimlerinin bildirdiklerine uygun olarak düzeltmeli, duanın kabul olacağına inanmalı, güvenmeli, iki dizi üzerine kıbleye karşı oturup, önce hamdetmeli ve salevat okumalı. Duayı üçten fazla söylemeli. Haram şeyleri ve hasıl olmuş şeyleri istememeli. Kabul olmadı diyerek, ümidi kesmemeli, kabul oluncaya kadar, uzun zaman tekrar etmelidir. Haram yememeli, haram içmemeli, haram şeyleri söylememelidir.”
           ***
Sual: Selam verene, aksırıp "elhamdülillah" diyene, mektupla veya mail ile gelen selama hemen cevap vermek gerekir mi?
Cevap: Selam verene ve üçe kadar aksırıp da Elhamdülillah diyene hemen cevap vermek farz-ı kifayedir. İşitenlerin cevabı geciktirmesi haramdır. Tevbe etmeleri lazım olur. Mektupla, mail ile gelen selamı okuyunca hemen Ve aleyküm selam demek farzdır. Bunu yazıp göndermek ise müstehabdır. Birisine selam götürmeyi kabul eden kimsenin, bu selamı götürmesi farzdır. Çünkü, üzerinde emanettir. Götürmeyi kabul etmemiş ise Vedia olur ve Vediayı götürmek lazım olmaz

.Anadolu toprağı uşurlu mudur?
 
 
 
A -
A +
"Bazıları, Anadolu toprağı, uşurlu toprak değildir, diyor. Memleketimizde mîrî toprak yoktur."
 
Sual: Bazıları, Osmanlı döneminde Anadolu’da uşur verilmezdi ve şimdi de verilmez diyorlar. Bu işin aslı nedir ve şimdi bu topraklarda tarım yapanlar uşur verecek midir?
Cevap: Bu konuda, Beyt-ül-malın, yani mîrî toprakların kullanılmasını gösteren eski Arazi kanununun çeşitli şerhleri arasında, mülkiye mektebi Mecelle muallimi, Atıf Bey'in 1319 baskılı kitabında deniyor ki:
“Bir memleket harp ile alınırsa, toprağın beşte biri beyt-ül-malın olur. Geri kalan üç türlü olabilir:
1- Askere veya başka Müslümanlara taksim edilir. Bunların mülkü olur. Böyle topraktan, her sene uşur alınır.
2- Toprak gayr-i müslimlerin elinde bırakılır. Böyle topraktan haraç alınır.
3- Devlet reisi toprağı kimseye vermeyip, beyt-ül-mala verir. Böyle toprağa mîrî toprak da denir. Uşurlu veya haraçlı toprağın sahibi ölüp, hiç vârisi kalmazsa, bu toprak beyt-ül-malın olur ve mîrî toprak olur. Sultanın tespit edeceği bedel ile satılır veya kiraya verilir. Semeni ve ücreti haraç olur. Yani, beyt-ül-malın üçüncü kısmına konur. Yahut, her sene kira olarak mahsulün yüzdesi alınmak üzere, tapu ile, müslim ve gayr-i müslim vatandaşlara kiraya verilir. Kiraları askerin ve subayların olurdu. Kira almak hakkı bulunan askere Timarcı, subaylara Za'îm denirdi. Askerin toprağına Timar, subay toprağına Ze'âmet, general toprağına Hâs denirdi. Müftî-üssekaleyn Ebüssü'ûd efendi, Nûr-i Osmâniyye Kütüphânesinde bulunan fetvalarında buyuruyor ki:
“Beyt-ül-mala ait mîrî toprakları tapu ile kiralayanların, her sene timarcılara mahsulün onda birini vermelerini sultanlar emretmişlerdir. Bu verilenlere uşur denilmekte ise de, uşur değildir, kira ücretidir.”
Son zamanlarda mîrî arazinin çoğu, devlet tarafından vakfedilmiş veya millete satılmış, her iki şekilde de, uşurlu olmuştu. Böylece, Anadolu ve Rumeli’deki toprakların hemen hepsi, milletin mülkü olup, uşurlu olmuştu. Görülüyor ki, tarladan uşur veya haraçtan birini vermek lazımdır. Bazıları, Anadolu toprağı, uşurlu toprak değildir, diyor. Halbuki, şimdi memleketimizde mîrî toprak yoktur. Herkesin tarlası, bostanı, kendi mülküdür, yahut kiracıdır. Mahsulün uşrunu vermeleri farzdır.”
           ***
Sual: Bir talebe, hocasına selam verebilir mi?
Cevap: Talebe, hocasına selam verebilir.

.Yolcular, birbirlerine yardım etmelidir
 
 
 
A -
A +
Bu dünyada herkes yolcudur, geldik gidiyoruz. Yolcuların birbirlerine yardımcı olmaları lazımdır. 
 
Sual: Her Müslümanın, kendine ve insanlara faydalı olması için bir meslek edinmesi, çalışması dinin emri midir ve işi yaparken nasıl bir niyet edilmesi gerekir?
Cevap: Konu ile alakalı olarak, İmâm-ı Gazâlî hazretleri Kimyâ-i se'âdet kitabında buyuruyor ki:
“En az, binlerle insan çalışmayacak olursa, kendisinin bir gün bile yaşayamayacağını düşünmelidir. Mesela, çiftçi, fırıncı, dokumacı, demirci, iplikçi ve daha nice sanatkârlar, hep onun için çalışıyor. O hepsine muhtaçtır. Herkes onun için çalışıp, ona hazırlayıp da, onun boş oturması, kimseye faydalı olmaması doğru olur mu?
Bu dünyada herkes yolcudur, geldik gidiyoruz. Yolcuların birbirlerine yardım etmesi, el ele vermeleri, kardeş gibi olmaları lazımdır. Her Müslüman böyle düşünmelidir. Vazifesine başlarken, Müslüman kardeşlerime yardım etmek, onları rahat ettirmek için çalışacağım. Din kardeşlerim benim işimi gördükleri gibi, ben de, onlara hizmet edeceğim demelidir. Allahü teâlâya rahat, temiz ibadet edebilmek, ahiret yolunda yürüyebilmek için, vazifeme gidiyorum demeli, Müslümanlara yardım ve nasihat yapmayı, kalbinden geçirmelidir.
Her Müslüman iyi bilsin ki, bütün sanatlar, farz-ı kifayedir. Bunu düşünerek, bir sanata yapışmak, ibadet etmek olur. İster kitaplı kâfirler keşf etsin, ister kitapsız kâfirler bulsun, her sanatı öğrenmek ve hele, harp vasıtalarını en modern, en ileri şekilde yapmaya çalışmak farzdır. Bu vasıtaları yapabilmek için, gerekli ilimleri, dersleri mekteplerde, bu niyet ile okutmak ve okumak hep ibadet olur. Namaz kılan insanın bu niyet ile, her işi ibadet olur. Namaz kılmayanların her hareketi de günah olur. O hâlde, her Müslüman, namazını kılmalı, sonra farz olduğunu düşünerek, vazifesini yapmalıdır. İş görürken niyetin doğru olmasına alamet, insanlara faydalı olan bir meslek, sanat seçmektir. Öyle bir iş görmeli ki, eğer o iş olmasa, Müslümanlar sıkıntı çekerdi. O hâlde, keyif, oyun ve benzerlerine, sanat dense de, haram işleyenlere sanatkâr ismi verilse de, bunları yapmak ibadet olmaz. Hatta, haram olmayan, mubah olan, fakat insanlara lüzumlu olmayan sanatları seçmemelidir. Hadîs-i şerifte;
(En iyi ticaret, bezzazlıktır, kumaş satmaktır. En iyi sanat, terziliktir) buyuruldu.”

.İslâmiyeti beğenmemek, kötülüktür
 
 
 
A -
A +
İnsanların en kötüsü 'Zındık'lardır. Bunlar, İslâmiyeti istedikleri şekle sokarlar!..
 
Sual: İslâmiyeti beğenmeyen veya Müslüman görünüp İslâmiyeti değiştirmeye çalışan kimseler kötü müdür ve bunlarla arkadaşlık yapılabilir mi?
Cevap: Kötü, fasık olan birisi ile arkadaş olmanın sonu felaket olur. Kötü insan, İslâmiyeti beğenmeyen kimse demektir. Muhammed aleyhisselamın emirlerine ve yasaklarına İslâmiyet denir. İnsanların en kötüsü Zındıklardır. Bunlar, Müslüman ismini taşır, büyük sarık, eski cübbe içinde gizlenirler. Peygamber efendimizi ve İslâmiyeti methederler, överler. Fakat Kur’ân-ı kerime ve hadîs-i şeriflere yanlış mana vererek, İslâmiyeti istedikleri şekle sokarlar. Bu tipler, genelde, İngilizlere uşaklık ederler. Londra’daki mason merkezinden aldıkları bol para, sahte diploma, şöhret ile, kâfirlere satılmış ahmaklardır. Aklı olan, Ehl-i sünnet kitaplarını okumuş olan, bunlara aldanmaz. Peygamber efendimiz, bu münafıkların geleceğini ve Cehennemde çok acı azapta sonsuz olarak kalacaklarını haber verdi. Bilhassa gençlerin bu sinsi düşmanlara aldanmaktan korunması ve bunun için de Ehl-i sünnet âlimlerinin kitaplarını okuması lazımdır. Aklı olana bu kitaplar çok faydalı olacak, onlara rehberlik edecektir. Zira; “Aklı olana nasihat dinlemek saz, aklı olmayana davul, zurna az” sözü meşhurdur.
           ***
Sual: İnsana zarar veren bir şeyi, helal de olsa, yemek veya içmek günah olur mu?
Cevap: Konu ile alakalı olarak Hadîkada deniyor ki:
“Yemesi, içmesi zararlı olanlar üçe ayrılır:
Birincilerinin zararını herkes bilir. Bunlar öldürücüdür. Her zehir, cam tozu, demir ve cıva bileşikleri, kireç ve benzerleri böyledir. Bunları yemek, içmek haramdır.
İkincilerinin zararlı olduğu bilinir ise de, öldürücü değildirler. Toprak, çamur, kil ve benzerleri böyledir. Bunları çok yemek, içmek mekruh olup, zararsız miktarları mubahtır.
Üçüncüleri, organlarında zafiyet olanlara zarar verirler, sağlam olanlara zarar vermezler. Bazı kimselere balık eti, süt, yumurta, pastırma, turşu, konserve eti, bal, zeytinyağı, biber zarar verir. Bunlar, yalnız zarar verenlere haram, mekruh olur. Zarar vermeyenlere ise mubahtırlar.”
           ***
Sual: Gümüş tas veya tabaktan, bir şey yenip, içilebilir mi?
Cevap: Gümüş tastan çorbayı tahta kaşıkla alıp yemek caiz olmaz. Çünkü tas, zaten kaşıkla kullanılır.

.Hoparlör ile kılınan namaz
 
 
 
A -
A +
Hoparlör sesi ile ve televizyondaki imama uyarak namaz kılanların namazları sahih olmaz.
 
Sual: Hoparlör ile namaz kılmak, dinimizce uygun mudur?
Cevap: Bu konuda El-mukaddimet-ül-hadremiyye, Envâr, El-fıkh-ü-alel-mezâhib-il-erbe'a ve Misbâh-un-necât kitaplarında deniyor ki:
“Şafii mezhebinde, cami haricinde, dışında bulunan kimsenin, camideki imama uymasının sahih olması için, imamın intikalatını, imamı veya cemaatten birini görerek yahut imamı veya müezzini işiterek bilmek şart olduğu gibi, son saftan uzaklığı takriben üçyüz zrâ'dan, 126 metreden fazla olmaması da şarttır.”
Tergîb-üs-salât kitabında deniyor ki:
“Cami haricindeki kimsenin, imama uymasının sahih olması için, caminin dolu olması lazımdır. Dolu olmaz ise ve dolu olup da, son saf ile, dışarıdaki kimse arasında, araba geçecek kadar mesafe varsa, imama uyması sahih olmaz.”
Hoparlör sesi ile ve televizyondaki imama uyarak namaz kılanların namazlarının sahih olmadığı, Hindistan âlimlerinin çıkardıkları El-Muallim mecmuasının Aralık 1985 tarihli sayısında uzun yazılıdır. Miladi 1981 senesinde Pakistan’da çıkan Süyûf-ullahil-ecille isimli kitapta, hoparlör ile namaz kıldıran imama uymanın caiz olmadığı açık yazılıdır.
           ***
Sual: Erkek, kendi mahremi olan hanımlara imam olup, cemaatle namaz kıldırabilir mi?
Cevap: Evde, erkek, mahremi olan kadınlara imam olup cemaatle namaz kıldırabilir. Sadece yabancı kadınlar varsa, bunlara imam olamaz, çünkü, halvet olur. Eğer cemaat arasında, bir erkek veya imamın mahremi kadın bulunursa, yabancı kadınlar da cemaate girebilir. Burada da, süt ve nikâh ile olan mahremlerin, halvette olduğu gibi, genç olmaları mekruhtur. Mescitte halvet hasıl olmaz çünkü umuma açıktır. Cemaat olarak sadece bir kadın varsa, imamın tam arkasında durur, yanında durmaz. Eğer bir erkek de var ise, kadın erkeğin tam arkasında durup cemaatle namazını kılar.
           ***
Sual: Satılan ve hediye edilen mal, teslim alınmadan, bunlar satılmış ve hediye edilmiş olur mu?
Cevap: Satılan malı teslim etmek, hediye olunanı ise kabzetmek yani teslim almak lazımdır.
           ***
Sual: Televizyon ekranında görülen imama uyarak namaz kılınabilir mi?
Cevap: Sinema perdesinde, televizyonda namaz kıldığı görülen imamın kendisi değildir, benzeridir. Buna uymak caiz olmadığı gibi, bu seslerle ibadet yapmak da sahih olmaz. Bidat ve büyük günah olur.

.
İmam olmakta öncelik hakkı
 
 
 
A -
A +
Fıkıh bilgilerini daha çok bilenin ve gözetenin, başkalarından önce imam seçilmesi lazımdır.
 
Sual: Birkaç kişi bir araya geldiğinde, cemaatle namaz kılacaklarında hangisinin tercihen imam olması gerekir?
Cevap: Fıkıh bilgilerini daha çok bilenin ve gözetenin, başkalarından önce imam seçilmesi lazımdır. Bundan sonra, tecvit ile okuyan seçilir. Hafız olması şart değildir. Bunlar birkaç kişi ise, vera sahibi olan seçilir. Vera, şüphelilerden kaçınmak demektir. Bundan sonra, yaşı çok olan seçilir. Bundan sonra, sıra ile, huyu, yüzü, nesebi, sesi, elbisesi güzel olan seçilir. Bunlar birkaç kişi ise, aralarından malı, mevkii çok olan seçilir. Bunlar da benziyor ise, mukim misafire imam olur. Seçimde uyuşulmazsa, çoğunluğun seçtiği imam olur. Daha üstünü varken, başkası seçilirse, çirkin olur, fakat günah olmaz. Bir evde, ziyafette, seçim aranmadan, ev sahibi, ziyafet sahibi imam olur, yahut imamı bu seçer. Kiracı, ev sahibi demektir. İstenmeyen kimsenin imam olması mekruhtur. Bidat sahibi kimsenin imam olması da tahrimen mekruhtur.
           ***
Sual: Dinimizde hangi hâller, hangi sebepler, camiye cemaate gitmemek için özür sayılmaktadır?
Cevap: Hastanın, felçlinin, bir ayağı kesik olanın, yürüyemeyen ihtiyarın ve âmânın cemaate gitmesi lazım değildir. Yardımcıları, nakil vasıtaları olsa da, lazım değildir. Yağmur, çamur, çok soğuk ve karanlık da, özürdür. Çok rüzgâr, yalnız gece özür olur. Hırsız ve başka sebeple malı gitmek korkusu, fakir olanın alacaklısından korkusu, canı ve malı için zalimden korkusu, abdest sıkıştırması, yolcunun nakil vasıtasını kaçırmak korkusu, hastaya bakmak, imrendiği yemeği kaçırmak korkusu, fıkıh bilgisini öğrenmeyi kaçırmak korkusu, cemaate gitmemek için özürdür. İmamın bidat sahibi olduğunu veya abdestin, guslün, namazın şartlarını gözetmediğini bilmek de özürdür.
           ***
Sual: Ölenin ardından yapılan iskatta, iskata oturan fakirlere, nisaptan fazla altın verilebilir mi?
Cevap: Meyyit için yapılan namaz, oruç, zekât, kurban kefaretlerinin iskatında, bir fakire nisaptan fazla verilebilir. Hatta, altınların hepsi, bir fakire verilebilir.
           ***
Sual: Ölen kimsenin iskatını, defin yapılmadan önce mi yapmak gerekir?
Cevap: Mecma'ul-enhür ve Dürr-ül-müntekâda deniyor ki:
“Meyyitin iskatını definden önce yapmalıdır.” Definden sonra da caiz olduğu, Kuhistânîde yazılıdır.

.
Azimet veya ruhsatla amel etmek
 
 
 
A -
A +
Dört mezhebin her birinde, bir işin yapılması için, bir kolay yol, bir de güç yol vardır.
 
Sual: Bir Müslüman, kendi mezhebinde güç olan bir emri, ibadeti, başka bir mezhebi taklit ederek yapabilir mi?
Cevap: Bir ibadeti, bir işi yapmak için, dört mezhepten birini taklit etmeye niyet etmek, o mezhebe uyarak yapmak lazımdır. Dört mezhebin her birinde, bir işin yapılması için, bir kolay yol, bir de güç yol vardır. Birinci yola Ruhsat, ikincisine Azimet yolu denir. Kuvvetli, hâli elverişli olanın, azimet ile amel etmesi efdaldir. Güç olan işi yapmak, nefse daha ağır gelir. Nefsi daha çok ezer, zayıflatır. İbadetler, nefsi zayıflatmak, kırmak için emrolundu. Çünkü nefis, insanın da, Allahın da düşmanıdır. Onu zayıflatarak azmasını önlemek lazımdır. Fakat, büsbütün öldürülmez, çünkü, bedenin hizmetçisidir. Zayıf, hasta, sıkışık hâlde olan kimsenin, ibadetlerinde, işlerinde azimet yolunu terk etmesi, ruhsat yolu ile yapması lazımdır. Kendi mezhebinin ruhsat yolu ile yapması da güç olursa, diğer üç mezhepten birini taklit ederek yapması caiz olur.
           ***
Sual: Din adı altında her türlü günahı işleyenlerin ve insanları kendileri gibi olamaya çağıranların bu kötülüklerini söylemek, onlar hakkında kötü düşünmek mi olur?
Cevap: Kalbimiz temizdir diyerek haramları, çirkin ve kötü şeyleri yapanları, iyi niyetle yapılan her şey hayır ve ibadet olur diyenleri, açıkça günah işleyenleri ve Müslümanları aldatarak kendilerine adam, taraftar toplayanları sevmemek, bunlara uymamak lazımdır. Bunların fasık olduklarını söylemek, sû-i zan olmaz.
           ***
Sual: Âyet-i kerime ile hadîs-i kudsi arasında ne fark vardır?
Cevap: Allahü teâlânın, emir ve yasaklarını, Peygamberlerine bildirmesine Vahiy denir. Vahiy, iki türlüdür: Cebrâîl aleyhisselam, Allahü teâlâdan aldığı haberleri getirerek Peygambere okur, buna, Vahy-i metlû denir. Bu vahyin kelimeleri de, manaları da Allahtan gelmiştir. Kur’ân-ı kerimdeki âyetler, vahy-i metlûdür. Vahyin ikinci kısmı, Vahy-i gayr-i metlûdür. Bu vahiy, Allahü teâlâ tarafından Peygamberin kalbine bildirilir. Peygamber aleyhisselam, bu vahyi, kendi bulduğu kelimelerle yanındakilere söyler. Bu sözlere, Hadîs-i kudsi denir. Hadîs-i kudsinin kelimeleri, Peygamberdendir. Peygamberin aleyhisselam kelimeleri de, manaları da kendinden olan sözlerine, Hadîs-i şerif denir.

.
Günah, şehitliğe mâni değildir
 
 
 
A -
A +
“Haydut, suda boğulursa ve çaldığı at üzerinde cihad ederken öldürülen kimse şehit olur."
 
Sual: Bir Müslüman, haram olduğunu bildiği ve inandığı hâlde bir günah işlerken öldürülse veya çöken binanın altında kalsa yahut denizde boğulsa, bu kimse şehit olarak ruhunu teslim edebilir mi?
Cevap: Bu konuda Mâliki mezhebi âlimlerinden Alî Echürî hazretleri buyuruyor ki:
“Yol kesici haydut, suda boğulursa ve çaldığı at üzerinde cihad ederken öldürülen kimse ve bir odada günah işleyenler üzerine ev çökse, bunların hepsi şehit olur. Çünkü, günah sebebi ile ölenler şehit olmaz. Günah işlerken, şehitliğe sebep olan bir sebeple ölürse, ahiret şehidi olur ve günahının cezasını da yüklenir. Bunun gibi, şarap içip çatlayan şehit olmaz. Fakat şarap içip, sarhoş hâlde iken, zulüm ile öldürülen kimse şehit olur. Çünkü, şaraptan ölmemiş, başka sebeple ölmüştür. Fakat, şarap günahını da yüklenir.” Bunlar İbni Âbidînde de yazılıdır. İbni Nüceymin Eşbâh kitabının şârihlerinden Hayreddîn-i Remlînin ve Müeyyed zâde Abdürrahmân efendinin Fetâvâlarında da deniyor ki:
“Şarap içen kimse, sarhoş iken öldürülse, şehit olur. Şarap içmek büyük günahtır. Fakat şehit olmaya mâni olmaz.”
           ***
Sual: Yemek yedikten sonra, ağız yıkandığı gibi ayrıca dişleri de temizlemek gerekir mi?
Cevap: Yemekten sonra dişleri misvak ile, kürdanla temizlemek sünnettir, temizliktir. Temizlik imanı kuvvetlendirir. Dişler arasından kürdan ile çıkarılan şeyleri yutmamalıdır. Bu temizliği musluk başında yapıp, diş arasından çıkan kırıntıları, delikli taşa atmalı, sofrada bulunanları iğrendirmemelidir. Dil ile toplanan yutulabilir. Fesleğen, nar dalı ve kamış, incir, ılgın, süpürgeden hilal, kürdan olmaz.
           ***
Sual: Yemek ikram eden kimseye, sadece teşekkür etmek kâfi gelir mi?
Cevap: Yemekten sonra ev sahibine, bereket, rahmet ve mağfiret ile dua edilir. Sonra, gitmeye izin istenir. Yemeğe de davet edilir.
           ***
Sual: Namaz kılmak için yere serilen seccadede resim bulunursa, böyle seccade üzerinde namaz kılınabilir mi?
Cevap: Bu konuda Dürerde; “Secde edilmeyen yerlerinde canlı resmi bulunan seccade üzerinde namaz kılmak mekruh değildir. Çünkü, yere sermek hakaret etmektir” denmektedir
O hâlde, Kâbe, cami resimleri ve mübarek yazılar bulunan ve zihni meşgul eden resimler, nakışlar bulunan seccadeleri kullanmak caiz değildir.

..
İbadetlerin sevabını hediye etmek
 
 
 
A -
A +
Yapılan ibadetin sevabını, ölü veya diri başkasına hediye etmek caizdir.
 
 
Sual: Kılınan namaz, tutulan oruç gibi bütün ibadetlerin sevapları, diri ve ölü herkese hediye edilebilir mi?
Cevap: Yapılan ibadetin sevabını, ölü veya diri başkasına hediye etmek caizdir. Hac, namaz, oruç, sadaka, Kur’ân-ı kerim, mevlid okumak, zikir ve dua okumak sevaplarını başkasına hediye etmek, Hanefi mezhebinde caizdir. Bu ibadetleri ücret karşılığı, pazarlık ederek yapmak caiz değildir. Allahü teâlâ için Kur'ân okuyup, verilen hediye kabul edilir. Maliki ve Şafii mezheplerinde, sadaka, zekât ve hac gibi mal ile yapılan ibadetlerin sevabını hediye etmek caiz olup, namaz, oruç ve Kur’ân-ı kerim okumak gibi beden ile yapılanları caiz değildir. Hadîs-i şerifte;
(Kabristandan geçen kimse onbir ihlas suresi okuyup, sevabını kabirdekilere hediye ederse, meyyitler adedince sevap verilir) buyuruldu. Hanefi olan, sevabını hediye eder. Maliki ve Şafii ise, meyyitin affı için dua eder.
           ***
Sual: Ölen kimsenin kılmadığı namazları, geride kalan evlatları, yakınları kaza ederek kılabilirler mi?
Cevap: Meyyitin borçlu olduğu namazları, oruçları, vârislerin ve herhangi bir kimsenin kaza etmesi caiz değildir. Fakat, nafile namaz kılıp, oruç tutup, sevabını meyyitin ruhuna hediye etmek caizdir ve iyi olur.
           ***
Sual: Hac için, ölmeden önce birini vekil edip vasiyette bulunmak dinen uygun olur mu?
Cevap: Meyyitin borcu olan haccını, vekil ettiği kimsenin, meyyitin parası ile kaza etmesi caiz olur. Yani, meyyiti borçtan kurtarır. Çünkü hac, hem beden ile, hem de mal ile yapılan ibadettir. Nafile hac, başkası yerine her zaman yapılır. Farz hac ise, ancak ölünceye kadar hacca gidemeyecek kimse yerine, vekili tarafından yapılır.
           ***
Sual: Ölüm hastasının kılamadığı namazlar ve tutamadığı oruçlar için fidye verilebilir mi?
Cevap: Ölüm hastasının, kılmadığı namazların fidyesini vermesi caiz değildir. Oruç tutamayacak kadar ihtiyar, yaşlı olanın, tutamadığı oruçların fidyesini vermesi caizdir. Çünkü hastanın, namazlarını başı ile ima ederek de kılması lazımdır. Böyle ima ile bir günden fazla namaz kılamayacak hastanın, kılamadığı namazları affolur. İyi olursa, bunları kaza etmesi lazım gelmez. Tutamadığı oruçları, iyi olunca tutması lazımdır. İyi olmayıp, vefat ederse, bu oruçları da affolur.

.Büyü yapmanın ve yaptırmanın günahı
 
 
 
A -
A +
Sihir, ilme, fenne uymayan gizli sebepler kullanarak, garip işler yapmayı sağlayan ilimdir.
 
Sual: Sevgi, muhabbet için veya yapılan büyüleri çözmek için de olsa büyü yapmak veya yaptırmak yine günah olur mu?
Cevap: Konu ile ilgili olarak İbni Âbidînde deniyor ki:
“Öğrenmesi haram olan bilgilerden biri sihir, büyü ve kehanettir. Sihir, ilme, fenne uymayan gizli sebepler kullanarak, garip işler yapmayı sağlayan ilimdir. Sihri öğrenmek de, öğretmek de haramdır. Müslümanları zarardan korumak için ve hayırlı işler yapmak için öğrenmek de haramdır.
Demek ki, yapılmış büyüyü çözüp yok etmek, karı koca arasında muhabbet, sevgi hasıl etmek ve harpte düşmanı mağlup etmek gibi faydalı işler için de sihir yapmak büyük günahtır. Hayırlı iş yapmak için, bu büyük günahı işlemenin caiz olmayacağı Hadîkada yazılıdır.
Zevcin zevcesini sevmesi için Tivele denilen sihri yapmak, hadîs-i şerif ile nehyedilmiş, yasaklanmıştır. Bunun haram olduğu Hâniye fetvasında da yazılıdır. Sihirde âyetlerden, dualardan başka şeyler yazılıdır. Sihirbazın ve zındıkın tevbeleri kabul edilmez. Ben her istediğimi yaparım şeklinde küfre sebep olan itikadı olmasa dahi, fitne ve fesada çalıştığı için, sahirin, büyücünün hâkim tarafından cezalandırılması lazımdır. Sihirde imanı gideren bir şey de yaparsa, kâfir olur.
Kehanet, ileride olacak şeyleri haber vermektir. Arraf, falcı demektir. Çalınan şeylerin yerlerini, çalanları ve sihir yapanları haber verir. Tecrübe ile, hesap ile değil, tahmin ile, zan ile konuşurlar. Yahut cinden öğreniyoruz derler.”
           ***
Sual: Malına zarar verilen bir kimse, zarar verenin malına aynı şekilde zarar verebilir mi?
Cevap: Mecelle'nin 19. maddesinde deniyor ki:
“Birine zarar vermek ve zarar yapana karşılık olarak zarar yapmak caiz değildir.” Mübah olan işlerde, başkasına zarar verirse, caiz olmaz. Malı çalınan kimse, hırsızın veya başkalarının malını çalmaya hak kazanmaz. Zararları gidermek hâkimin vazifesidir. Zarar, kendi kadar veya daha çok zararla giderilmez.
           ***
Sual: Bir kimsenin kalbine, imanı gideren bir şey gelse ve bunu söylemese veya buna uygun iş yapmasa, yine de imanına zarar gelir mi?
Cevap: Kalbine, imanın gitmesine, küfre sebep olan bir şey gelen kimse, bunu söylemezse ve bundan dolayı üzülse, imanına zarar vermez. İmanının kuvvetli olduğunu gösterir.

.
Kendi aklına uyan sapıtır!
 
 
 
A -
A +
Bidat itikadı, imanın bozuk ve sapık olmasıdır. Müslümanların çoğu, bu kötü hastalığa yakalanmışlardır.
 
Sual: Kendi aklına uyarak âyet ve hadîslere mana veren, bidat sahibi mi olur yoksa bunun imanı mı gider?
Cevap: Bidat itikadı, imanın bozuk ve sapık olmasıdır. Müslümanların çoğu, bu kötü hastalığa yakalanmışlardır. His organları ile anlaşılamayan, hesap ile ulaşılamayan şeylerde akıl yürütmek ve aklın yanıldığı şeylere inanmak, insanı bu hastalığa sürükler. Her Müslümanın itikatta mezhebin iki imamından birine, yani Matüridi veya Eşari mezhebine tabi olması lazımdır. Bu iki imamdan birini taklit etmek, insanı bu hastalıktan kurtarır. Çünkü, Ehl-i sünnet âlimleri, aklın ermediği bilgilerde, yalnız Kur’ân-ı kerime ve hadîs-i şeriflere uymuşlar, akıllarını yalnız bu ikisinin manalarını arayıp bulmakta ve anlamakta kullanmışlardır. Bu manaları, Eshâb-ı kiramdan, Onlar da, Resûlullahtan öğrenmişler ve öğrendiklerini kitaplarına yazmışlardır.
Kur’ân-ı kerimde ve hadîs-i şeriflerde açıkça bildirilmiş olan bir şeye inanmayan veya şüphe eden, Kâfir olur. Açık olarak bildirilmemiş, şüpheli olan emirlere yanlış mana vermek Bidat olur. Kur'ândan, hadîsten yanlış mana çıkarana, Bidat sahibi denir. Kendi anladıklarına, düşüncelerine Kur'ân, hadîs diyene, Zındık denir. Bu yanlış anladığına inanan, bidat sahibi olur. Böyle şey olmaz, aklım kabul etmez derse, kâfir olur. Bir harama mubah diyen kimse, bir âyete veya hadîs-i şerife dayanarak söylüyorsa, kâfir olmaz, bidat sahibi olur. Hazret-i Ebu Bekir ile hazret-i Ömer’in hilafete seçilmeleri haklı değildi demek bidattir. Hilafete hakları yok idi demek ise küfürdür.
           ***
Sual: Meşhur olmak, dünyalık toplamak için vaaz vermenin, nasihat yapmanın, dindeki yeri nedir?
Cevap: Şöhret için, meşhur olup tanınmak için vaaz vermek, nasihat etmek, kitap yazmak riya olur. Vaaz, emr-i ma'rûf ve nehy-i münker demektir. Münakaşa etmek, başkalarından üstün görünmek ve övünmek için ilim öğrenmek de, riya olur. Dünyalık elde etmek, yani mal, mevki elde etmek için ilim öğrenmek de, riya olur. Riya ise haramdır. Allahü teâlâ için olan ilim, Allahü teâlâdan korkmayı arttırır. Kendi ayıplarını görmeye sebep olur. Şeytanın aldatmasına mâni olur. İlmini dünya kazancına, mala ve mevkiye kavuşmaya vasıta eden din adamlarına, ulemâ-i sû, yani kötü din adamları denir.

.Cenaze namazı için tesbihleri terk etmek
 
 
 
A -
A +
Cenaze namazı için sünnetin terk edileceğini hiçbir âlim bildirmemiştir.
 
 
Sual: Camilerde, bir cenaze olduğu zaman, hemen duaya geçiliyor, tesbihler çekilmiyor. Böyle yapmak dinimizin bir emri midir?
Cevap: Cenaze namazı, gasli ve techizi, tekfini, defni, farz-ı kifaye, bayram namazı vacib ise de, cemaate geç gelenlerin bunu bayram namazı sanarak şaşırmamaları için önce bayram namazı kılınır. Hazır olan cenazenin namazı, bayramın hutbesinden ve akşamın, cumanın, yatsının ve öğlenin son sünnetlerinden önce kılınacağı, bildirilmektedir. Fakat Hilye ve Bahr kitaplarında ise, önce son sünnetlerin farz ile birlikte kılınmaları lazımdır deniyor. Techiz, tekfin ve namazı çabuk yapmak mendubdur.
Görülüyor ki, cenaze namazı, sünnetlerden önce veya sonra kılınır denilmiştir. Fakat, cenaze namazı için sünnetin terk edileceğini hiçbir âlim bildirmemiştir. Bunun için, cenaze namazı kılınacağı zaman, camilerde tesbihleri terk etmemelidir. Cenaze namazını acele kılmak vacib olduğu için tesbihleri terk ediyoruz diyenler yanılıyorlar. Cenaze namazını acele kılmak vacib değildir, müstehabdır. Cenaze namazını, cemaat çok olsun diyerek bekletmek mekruh olduğu hâlde, cemaat çok olması için, cenazeyi saatlerce bekletip, sonra acele etmek vacib diyerek, Âyet-el-kürsîyi ve namaz tesbihlerini terk etmek pek yanlıştır. Bu yanlış âdeti ortadan kaldırarak, cenaze olunca da Âyet-el-kürsîyi ve tesbihleri okuyanlara, okutan imam ve müezzin efendilere müjdeler olsun.
           ***
Sual: Cenaze namazı, namaz kılması tahrimen mekruh olan vakitlerde kılınabilir mi?
Cevap: Namaz kılması tahrimen mekruh olan üç vakitte namaz kılmak caiz değildir. Bu vakitlerden önce hazırlanmış olan cenazenin namazını, bu vakitlere geciktirmek de caiz değildir. Bu vakitlerde defnetmek ise caizdir. Merâkıl-felâhda deniyor ki:
“Bu vakitlerde cenazeyi defnetmek mekruh değildir, caizdir.”
Günün her vaktinde cenaze namazı kılmak caizdir. Beş vakit namazdan sonraya bırakmak da şart değildir.
           ***
Sual: Minare, okul, kitap gibi sonradan çıkan şeyler de, dinimizin yasak ettiği bidatler içine mi girmektedir?
Cevap: Minare, mektep, kitap gibi sonradan yapılmış olan şeyler bidat yani dinde reform değildir. Bunlar dine yardımcı şeylerdir. İslâmiyet bunlara izin vermiş, hatta emretmiştir. Böyle şeylere Sünnet-i hasene denir.

.
İctihad ile bulunanlar bidat değildir
 
 
 
A -
A +
 Kur'ân-ı kerimde ve hadîs-i şeriflerde açık bildirilmiş şeylerde ictihad yapılmaz.
 
Sual: Müctehid âlimlerin ictihad ile bildirdikleri hükümlerin de bidat olduğunu söyleyenler var, bunun aslı var mıdır?
Cevap: Ehl-i sünnet âlimlerinin ibadetlerde, ictihad ile buldukları bilgiler bidat değildir. Bu bilgileri bulurken yanılmaları suç olmaz. Dört mezhebin imamları, bu bilgileri, İslâmiyetin sahibinin izni ile, İslâmiyetin bildirdiği delillerden, senetlerden çıkarmışlardır. Bu bilgiler, İslâmiyeti değiştirmiş değil, İslâmiyete yardımcı olmuşlardır. Kur'ân-ı kerimde ve hadîs-i şeriflerde açık bildirilmiş şeylerde ictihad yapılmaz. Bunlar, olduğu gibi kabul edilir. Açık bildirilmemiş bir işi gösteren delili ararken yanılmak suç olmaz. Fakat bu delil yani doğru yol açık olup da, müctehid bu delili bulmakta yanılarak veya bir delilden çıkarılmayıp, akla uyarak yapılan ibadetler, bidat olur, sapıklık olur. Böyle reformlar, bir müekked sünnetin ortadan kalkmasına sebep olursa, günahı daha çok olur.
           ***
Sual: Cenaze namazının da farzları, sünnetleri var mıdır, varsa nelerdir?
Cevap: Cenaze namazının farzı ikidir:
1-Dört kere tekbir getirmektir.
2-Ayakta kılmaktır. Özürsüz, oturarak veya hayvan üstünde kılmak caiz değildir. Yağmurdan, çamurdan dolayı hayvandan inemezse caiz olur.
Cenaze namazının sünneti de üçtür:
1-Sübhaneke okumak.
2-Salevat okumaktır. Çünkü, duadan önce salevat okumak, duanın sünnetidir.
3-Kendine, meyyite ve bütün Müslümanlara af ve mağfiret için bildirilmiş olan dualardan bildiğini okumaktır.
           ***
Sual: Bir kimse, kendi aklına göre, âyet-i kerimelere ve hadîs-i şeriflere mana verse, bu kimsenin imanına bir zarar gelir mi?
Cevap: Müctehid olmayan din adamlarının, kendilerini müctehid sanarak, âyet-i kerimelere ve hadîs-i şeriflere manalar vermeye kalkışmaları ile veya kendi görüşleri ile söyledikleri itikat bilgisi, açık bildirilmemiş veya herkesin işitmediği bilgilerden olsa bile, yanlış olursa, böyle yanlış inananların imanı gider, kâfir olurlar.
           ***
Sual: Cenaze namazı kılınırken, imam dördüncü tekbirden sonra selam vermeyip beşinci tekbiri söylerse, cemaat de söyler mi veya nasıl hareket eder?
Cevap: Cenaze namazı kılarken, imam dördüncü tekbirde selam vermeyip beşinci tekbiri söylerse, cemaat söylemez. Sessizce bekleyip, imamla birlikte selam verirler.

.
Cenaze namazının kabul olması için
 
 
 
A -
A +
Cenaze namazının kabul olması için, altı şarttan birincisi; meyyit Müslüman olmasıdır.
 
 
Sual: Cenaze namazının kabul olması için dinimizin bildirdiği belli şartlar var mıdır, varsa nelerdir?
Cevap: Bir müminin vefat ettiğini haber alan erkeklere, erkek yoksa, kadınlara cenaze namazı kılmak, gasl, techiz ve defin farz-ı kifayedir. Ehemmiyet vermeyen, kâfir olur. Cenaze namazının kabul olması için, altı şart lazımdır:
1-Meyyit Müslüman olmalıdır.
2-Meyyit yıkanmış olmalıdır. Yıkanmadan gömülen, üzerine toprak atılmamış ise, çıkarılıp yıkanır, sonra namazı kılınır.
3-Cenazenin veya bedeninin yarısı ile başının veya başsız yarıdan fazla bedenin, imamın önünde bulunması lazımdır.
4-Cenaze, yerde veya yere yakın, ellerle tutulmuş veya taşa konmuş olmalıdır. Başka bir yerde bulunan veya hayvan üstünde veya el ile yüksekte tutulan cenazenin namazı kabul olmaz. Cenazenin başı, imamın sağına, ayağı soluna gelecektir. Tersine koymak günahtır.
5-Cenaze, imamın önünde hazır olmalıdır.
6-Cenazenin ve imamın avret yeri örtülü olmalıdır.
           ***
Sual: Elbisesinde veya ayakkabısında necaset bulunan kimse, cenaze namazı kılabilir mi?
Cevap: Cenazenin ve imamın bulunduğu yerin temiz olması lazımdır. Cemaatinki şart değildir. Çünkü, yalnız imamın kılması ile, farz yapılmış olur. Elbise, ayakkabı ve basılan yer necis ise namaz sahih olmaz. Tahtâvînin İmdâd haşiyesinde deniyor ki:
“Meyyit temiz tabut içinde ise ve üst yüzü temiz olan ayakkabı çıkarılıp, üzerine basılırsa, yerin necis olması zarar vermez.”
           ***
Sual: Erkek bulunmadığı zaman, kadın cenaze namazı kılabilir mi?
Cevap: Erkek bulunmadığı zaman, kadının cenaze namazını kılması ile, farz yapılmış olur. Böylece kadının cenaze namazı kabul olur ve bir kişinin kılması ile farz yerine gelmiş olur. Çocuğun, cenaze yıkaması caiz ise de, namazını kıldırması caiz değildir.
           ***
Sual: Cenaze namazının, değişik yerlerde birkaç defa kılınmasının dinimiz açısından bir mahzuru var mıdır?
Cevap: Cenaze namazı bir kere kılınır. Bir kadın kıldıktan sonra bile, tekrar kılınırsa, nafile olur. Cenaze namazını nafile olarak kılmak mekruhtur.
           ***
Sual: Müslümanlar arasına yayılan küfür alametleri, küfür alameti olmaktan çıkıp İslâm âdeti mi olur?
Cevap: Küfür alametleri âdet olur, Müslümanlar arasına yayılırsa, İslâm âdeti olmaz. Küfür alameti olmaktan çıkmazlar.

.Kitaplarda uydurma hadîs meselesi
 
 
 
A -
A +
Beydâvî, İmâm-ı Gazâlî, Sadreddîn-i Konevî gibi âlimlere çok büyük saygısızlık ediyorlar!..
 
 
Sual: İmam-ı Gazali hazretleri gibi âlimlerin kitabında uydurma hadîs var diyenlere nasıl bir cevap vermelidir?
Cevap: Beydâvî, İmâm-ı Gazâlî, Celâleddîn-i Süyûtî, Sadreddîn-i Konevî ve Senâüllahı pâni-pütî hazretleri gibi büyük âlimleri sahih hadîsle, uydurma hadîsi birbirinden ayıramayacak kadar bilgisiz sanmak, yahut, uydurma hadîsleri, bile bile, sahih hadîs olarak yazacak kadar dinsiz veya dinini kayırmaz ve vicdanı sızlamaz sanmak, çok büyük saygısızlık, vicdansızlık ve insafsızlıktır. İslâm âlimlerinin hadîs-i şerifler üzerinde nasıl bir titizlikle çalıştıkları, kitaplarda uzun uzun bildirilmiştir. O yazıları okuyan akıllı ve insaflı bir kimse İmâm-ı Gazâlî hazretleri gibi büyük bir âlimin kitaplarında uydurma hadîs vardır diyecek kadar küstahlaşan bir dinde reformcuya hiç inanır mı? O yüce âlimler, hadîs-i şerifleri anlayamamışlar da, ibni Teymiyye ve onun yolundakiler anlayabilmiş demek, Ehl-i sünnet âlimlerine düşman olanlardan başkasının söyleyebileceği bir şey değildir. İslâm âlimlerinin büyüklüğünü anlayamayanlar, o yüce imamları da, kendileri gibi kısa akılları, bozuk düşünceleri ile yazmış sanıyorlar.
“Gazâlî'nin muhakemesi, sosyal fikirlerin zararlı tesirleri altında kalmış” diyecek kadar aşağı kelimeler kullanıyorlar. Onların her yazılarının, âyet-i kerimelerin ve hadîs-i şeriflerin izahı, açıklaması olduğunu kavrayamıyorlar. İmâm-ı Rabbânî hazretlerini öven bir kimse, bu sözünde samimi ise ve o yüce imâmın yazılarını beğeniyorsa, bu yazılara uyması ve onun çok övdüğü Ehl-i sünnet âlimlerini beğenmesi, onlara karşı saygısızlık yapmaması lazımdır. Âlimin kıymetini, ancak âlim anlar. Ehl-i sünnet âlimlerinin kıymetini anlamamak, onları lekelemeye kalkışmak, Fırka-i nâciyyeden ayrılmak olur. Ehl-i sünnetten ayrılanın ya dalalet sahibi sapık veya kâfir olacağı, El-besâir li-münkirit-tevessül kitabında uzun yazılıdır. Celâleyn tefsiri haşiyesinde deniyor ki:
“Dört mezhepten başkasını taklit etmek caiz değildir. Dört mezhepten birine uymayan kimse, dalalettedir. Başkalarını da dalalete sürüklemektedir. Bunların bazıları da kâfir olmaktadır. Çünkü, küfre sebep olan yollardan biri, âyet-i kerimelerden ve hadîs-i şeriflerden ahkam, hüküm çıkarmaya kalkışmaktır.”

.Ölünün kırkıncı günü, elli üçüncü gecesi
 
 
 
A -
A +
Ölüler için sadaka, mevlid gibi hayratın belli günlerde yapılması Hristiyanlardan sirayet etmiştir.
 
Sual: Ölen kimsenin ardından, kırkıncı günü ve elli üçüncü gecesi, sadaka vermenin, mevlid okutmanın dinimiz açısından bir mahzuru var mıdır?
Cevap: Meyyitin kırkıncı gün burnu düşmesi, elli üçüncü gecesi çürümeye başlaması ve bu gecelerde mevlid okutmalı gibi sözler doğru değildir. Ahmet isminde bir türbedarın rüyada gördüm diye söylediği şeylerdir. Meyyite yapılan her hizmet ibadettir. İbadetler, yalnız âyet-i kerime, hadîs-i şerifler ve müctehidlerin sözü ile belli olur. Şunun, bunun emri ile, rüya ile ibadetler değiştirilemez. İbadetleri değiştirmek, bozmak isteyenler kâfir olur. Ölülere Kur’ân-ı kerim okumak, sadaka vermek, dua etmek gibi yardımları yapmak için, elli üçüncü gecesini beklememeli, birinci günü yaparak, imdadına bir an önce yetişmelidir. Bu yardımları, yedinci, kırkıncı, elli üçüncü gecelere bırakmak, boğulmak üzere olan birine, biraz bekle yardıma birkaç gün sonra geleceğim demeye benzer. Muhammed Ma’sûm hazretleri Mektûbât kitabında buyuruyor ki:
“Âdet olarak, riya, gösteriş olarak değil de, Allah rızası için, fakirlere yemek, sadaka verip, sevaplarını meyyitin ruhuna göndermek, iyi olur ve büyük ibadet olur. Fakat, bunun belli gün veya gecede yapılması için güvenilir bir haber yoktur. Yani aslı yoktur.”
İstanbul gazetelerinde, Hristiyan ölülerine, kırkıncı günlerinde mezarlıklarında ayin yapılacağı, tanıdıklarını oraya çağırdıkları çok yazılmıştır. Kendilerine bunun sebebi sorulduğunda;
“Kırkıncı gün ölüye yardım yapmak âdetimizdir” demişlerdir. Ölüler için sadaka, mevlid gibi hayratın belli günlerde yapılmasının Müslümanlara Hristiyanlardan sirayet etmiş olduğu anlaşılmaktadır.
           ***
Sual: Birkaç cenaze olduğu zaman, namazları ayrı ayrı mı yoksa toptan hepsi için bir kere mi namaz kılınır?
Cevap: Birkaç cenaze birlikte ise, her birinin namazını ayrı kılmak efdaldir. Hepsi için bir namaz kılınması da caizdir. Bunun için, birinin başı ötekinin ayağına gelmek üzere sıralanır. İmam, derecesi yüksek olanın önünde durarak kılar. Cenazelerin bir kısmı imamın sağında, bir kısmı da imamın solunda bulunur. Yahut, hepsini imamın önünde olarak yan yana koyup, imam hepsinin göğsü hizasında durur. Önce erkekler, sonra oğlan, sonra kadın, en sonra kız cenazesi konur.

.
Dinde bidat demek
 
 
 
A -
A +
Hadîs-i şeriflerde kötü olduğu bildirilen, dindeki bidatlerdir. Yani dinde reformlardır.
 
Sual: Bidatin anlamı nedir ve dinde bidat ne demektir, ne yapılırsa dinde bidat olmuş olur?
Cevap: Bidat Arapça bir kelimedir. Sonradan ortaya çıkarılan her şey demektir. Bu bakımdan, hem âdette, hem de ibadette yapılan değişiklikler, reformlar bidat olur. Âdet demek, karşılık olarak kıyamette sevap beklenilmeyen, yalnız dünya faydasını düşünerek yapılan şey demektir. İbadet bunun tersi olup, kıyamette karşılığında sevap beklenen şeydir.
Dinde bidat demek, Eshâb-ı kiram ve Tabiîn zamanından sonra, Resûlullah efendimizin izni olmadan, dinde yapılan eklemeler ve noksanlıklar, yani ibadet olarak yapılan, sevap olduğu düşünülen değişiklikler demektir. Dinde reform da, dinde bidat demektir. Âdetlerde yapılan değişiklikler, bu bidatin dışında kalmaktadır. Hadîs-i şeriflerde kötü olduğu bildirilen, dindeki bidatlerdir. Yani dinde reformlardır. Bunlar ibadetlere yardımcı değildirler. Hepsi, ibadetleri değiştirmekte, bozmaktadırlar.
Bidat, ikiye ayrılır: İtikatta ve ibadet olan işlerde bidatlerdir. İtikatta olanlar, ya ictihâd ile yapılır. Yani âyet-i kerimelerden ve hadîs-i şeriflerden çıkarılır. Yahut, akıl, düşünce ile beğenilerek yapılır.
İctihâd yapabilmek için derin âlim, yani müctehid olmak lazımdır. Müctehid, itikat bilgilerinde ictihâd yaparken yanılırsa, af olmaz, suçlu olur. Yanlış anladığı inanılacak şey, dinde açıkça bildirilmiş ve cahillerin bile işitip bildiği, yayılmış bilgilerden ise, bu müctehid ve buna inananlar kâfir olur. Kâfir olduğu anlaşılan bir kimse, bu küfründen tevbe etmedikçe, Müslüman olduğunu söylese ve bütün ömrünü ibadetle geçirse de, küfürden kurtulamaz. Açık bildirilmiş, fakat herkesin işitmemiş olduğu bilgilerden veya açık bildirilmemiş bilgilerden ise, kâfir olmazlar. Bidat sahibidalalet ehli yani sapık olurlar. Bu yanlış inanışları, katl ve zina gibi büyük günahlardan da daha büyük günahtır. Yetmişiki türlü bidat fırkası bulunacağı ve sapık inanışları sebebiyle hepsinin Cehenneme gidecekleri, hadîs-i şeriflerde bildirilmiştir.
Resûlullah efendimizin Mirac'a çıktığına, kabir sualine, ictihâd yolu ile inanmayan, bidat sahibi, yani sapık olur. Kendi aklı, görüşü ile inanmayan bir din adamı ise, din bilgilerine kıymet vermemiş olacağından, kâfir olur.

.İlim öğrenmekten maksat
 
 
 
A -
A +
"İlim öğrenmekten maksadın şöhret, mevki sahibi olmak ise, sana yazıklar olsun!"
 
Sual: Din bilgilerini öğrenmekten maksat ne olmalıdır?
Cevap: Bu konuda İmâm-ı Gazâlî hazretleri bir talebesine hitaben buyuruyor ki:
“İlim öğrenmek için çok gecelerini feda ettin. Bilmem ki, niçin kendini bu kadar harap ettin? İlim öğrenmekten maksadın eğer dünya menfaatlerini toplamak, şöhret, mevki sahibi olmak ve Müslümanlara büyüklük göstermek idi ise, sana yazıklar olsun! Yok eğer maksadın İslâmiyete ve Muhammed aleyhisselamın dinine yardım etmek, ahlakını temizlemek, nefsini kırmak idi ise, sana müjdeler olsun!
Keyfine göre yaşa! Fakat bu yaşaman uzun sürmeyecek, bir gün elbette öleceksin. Gece gündüz düşündüğün, sımsıkı sarıldığın lezzetlerden elbette ayrılacaksın. Dünyanın nesini seversen sev, hepsine veda edeceksin! Elinden geleni yap! Fakat unutma ki, her yaptığının hesabını vereceksin!
İman edilecek şeyleri akla uydurmaya, beğendirmeye uğraşmak, dinsizlerle, cahillerle, münakaşa edip, onların bozuk düşünceleri ile uğraşmak ve Kur’ân-ı kerimi öğrenmeden, namazı, abdesti, orucu, farzları, haramları okumadan, bilmeden para kazanmaya kalkışmak, herkesten fazla zengin olmak için doktorluk, mühendislik, edebiyat, hukuk ilimleriyle uğraşmak da, ömrü boş yere harcamak olur.
İsa aleyhisselamın İncilinde okudum; bir kimseyi tabuta koyduktan mezara bırakıncaya kadar; Allahü teâlâ ona kırk sual soracaktır. Birincisi şudur:
(Ey kulum! Yaşadığın kadar hep dünya için süslendin, herkesin beğenmesi, hürmet etmesi için birçok şeyler öğrendin. Benim emrettiğim şeyleri de öğrendin mi, istediklerimi yapıp, haram ettiklerimden kaçındın mı?)
Allahü teâlâ sana her gün soruyor:
(Başkaları için neye bu kadar uğraşıyorsun? Görmüyor musun ki, tepeden tırnağa kadar benim iyiliklerim ile, ihsanlarımla örtülüsün?) Fakat sen bunu duymuyorsun. Çocuk oyuna dalıp etrafını görmediği gibi, dünya zevkleri, nefsin arzuları seni sağır ve kör eylemiş!
Bugün seni günahtan korumayan ve ibadete sevk etmeyen ilim, yarın Cehennem ateşinden de korumaz.
Dünyada iken, ibadet ederek geçmiş günahlarını affettiremezsen, kıyamette elin ve dilin aciz kaldığı zaman;
-Ya Rabbi, bizi geri dünyaya gönder, bütün ömrümüzü ibadetle geçireceğiz diyenlerden olursun. Fakat;
-Ey ahmak! Oradan geldin ya! cevabını alıp kalırsın!..”

.
Fıkıh kitaplarında mevdu hadîs yoktur
 
 
 
A -
A +
Dinde reformcular, İslâmiyeti yok etmek için, son koz olarak hadîs-i şeriflere saldırıyorlar...
 
Sual: İslâm alimlerinin kitaplarında, mevdu, uydurma hadîs var diyenlere ne cevap vermelidir?
Cevap: Dinde reformcular, İslâmiyeti yok etmek için, son koz olarak da hadîs-i şeriflere saldırıyorlar ve bazı emirlerin dayandığı hadîslere mevdudur diyorlar. Bu sözlerine inandıramayacaklarını anlayınca, mevdu olmasa bile, zayıftır, zayıf hadîsle hüküm verilmez diyorlar. Mesela, erkeklerin altın yüzük takması, haramdır. Dinde reformcular, bunu bildiren hadîs zayıftır, altın yüzük haram değildir diyorlar. Bu sözleri, kendilerini yalanlamaktadır. Çünkü, zayıf hadîs ile hüküm verilemeyeceğine göre, (Altın yüzük haramdır) hükmü çıkarılmış olan hadîsin sahih olması lazım gelir. Doğrusu da budur. Ehl-i sünnet âlimleri, hadîs-i şerifleri incelerken, kılı kırk yarmışlar, mevdu hadîslerin hepsini elemişlerdir. Farzları, helal ve haramları, yalnız sahih ve meşhur hadîslerden çıkarmışlardır. İbni Melek hazretleri, Menâr şerhinde;
“Zayıf olan hadîs ile vücub sabit olmaz. Hadis ve fıkıh âlimlerince, sahih olduğu anlaşılamayan bir hadîs ile amel olunmaz” diyerek, bu hakikati anlatmaktadır. İbni Âbidîn hazretleri, Dürr-ül-muhtâr haşiyesinde;
“Müctehidin bildirdiği hükümlerin delillerini, senetlerini aramak, mukallide lazım değildir” buyuruyor.
Ehl-i sünnet âlimlerine ve fıkıh kitaplarına saygısız olan kimsenin mezhepsiz olduğu anlaşılır. Seyfülhindî fî ibâneti tarîkat-iş-şeyh-in-Necdî kitabında; sahih hadîslere mevdu diyenlerin mezhepsiz oldukları, Ehl-i sünneti yıkmaya uğraştıkları vesikalarıyla birlikte ispat edilmektedir. Müderris Seyyid Abdullah Efendi İrsalülmekal kitabında, hadîs-i şeriflere zayıftır, mevdudur gibi iftira edenlere cevap vermekte, bu yoldakilerin önderliğini yapan ibni Teymiyyeyi ve Şevkânîyi ret etmektedir.
Usûl-i hadîs denilen ayrı bir ilim vardır. Bu ilimde, Mevdu hadîs demek, uydurma hadîs demek değildir. Bu ilimden haberi olmayanlar, mevdu hadîsi, lügat, sözlük manası ile düşünerek, uydurma hadîs demek sanıyorlar.
Bir hadîsin mevdu olduğunu bildiren kimsenin, her şeyden önce, üsûl-i hadîs ilminde müctehid olması lazımdır. Böyle bir müctehid, üsûl-i hadîs ilminin kaidelerine göre, bir hadîsin mevdu olduğunu ispat ederse, yalnız onun mezhebinde bu hadîs mevdu olur.

.Bidat sahipleriyle görüşmemelidir
 
 
 
A -
A +
"Bidat sahipleri ile birlikte bulunmayınız! Onların kötülükleri, uyuz hastalığı gibi bulaşıcıdır."
 
Sual: İslâmiyette olmayıp sonradan çıkarılan ve ibadet diye yapılmasını teşvik edenlerle görüşmek, dinimiz açısından uygun olur mu?
Cevap: Bidat sahipleri ile görüşmeyi yasaklayan ve onlardan uzaklaşmayı emreden, Sahîh-i Müslimde Ebû Hüreyre hazretlerinin bildirdiği hadîs-i şerifte;
(Onlardan kaçınız! Sizi dalalete götürmesinler. Fitneye düşürmesinler) buyuruldu. Ebû Dâvud'un Abdullah ibni Ömer hazretlerinden haber verdiği hadîs-i şerifte;
(Hasta olurlarsa, ziyaretlerine gitmeyiniz!) buyuruldu. İbni Mâce'nin hazret-i Câbir'den haber verdiği hadîs-i şerifte;
(Karşılaşınca, onlara selam vermeyiniz!) buyuruldu. Ukaylî'nin Enes bin Mâlik hazretlerinden haber verdiği hadîs-i şerifte;
(Onlarla birlikte bulunmayınız! Onlarla birlikte yiyip içmeyiniz. Onlardan kız alıp vermeyiniz!) buyuruldu.
Bu hadîs-i şerif, bidat sahipleri ile arkadaşlık etmeyi, onlarla birlikte yiyip içmeyi, onlardan kız alıp vermeyi yasaklamaktadır. İbni Hibbân'ın bildirdiği hadîs-i şerifte de;
(Onların cenazelerinin namazını kılmayınız! Onlarla birlikte namaz kılmayınız!) buyuruldu.
“Şir'at-ül-islâm kitabında deniyor ki:
“Selef-i salihin, bidat ehli ile birlikte bulunmazdı. Çünkü hadîs-i şerifte; (Bidat sahipleri ile birlikte bulunmayınız! Onların kötülükleri, uyuz hastalığı gibi bulaşıcıdır) buyuruldu.”
Hindiyye ve Bahr-ür-râık kitaplarında deniyor ki:
“Zındıklar, bâtıniler, ibâhiler ve inanışları küfre sebep olan bütün mezhepsizler, putlara, heykellere ve yıldızlara tapınanlar gibi müşriktirler. Bu müşriklerle evlenmek haramdır.”
Ebû Ca'fer Muhammed Bâkır hazretleri buyuruyor ki:
“Münakaşa edenlerin yanında oturmayınız! Bunlar âyet-i kerimelere diledikleri gibi mana verirler.”
Bu hadîs-i şeriflerden ve kitaplardaki bilgilerden anlaşılıyor ki, Ehl-i sünnet olmayanın inanışı küfre sebep olursa, müşrik olur. Bunlarla nikâhlanmak ve kestiklerini yemek haram olur. Küfre sebep olmayanı, bidat ehli olup, bunlarla nikâhlanmak haram olmuyor. Nikâhları sahih oluyor ise de, bunlarla birlikte yaşamak, hatta selamlaşmak, hadîs-i şeriflerle yasak edildiği için, bunlarla evlenmemelidir.
Bidat sahipleri ile beraber bulunmanın zararları bu kadar çok olunca, onları sevmenin ve övmenin zararlarının ne kadar olacağını düşünmelidir.

.
Şirkten, küfürden korunmak için
 
 
 
A -
A +
Kendisini küfürden muhafaza etmesi için, Allahü teâlâya çok dua etmelidir.
 
 
Sual: Bir Müslüman, imanı gideren bir şey yaptığında, bundan tevbe etmek için ne yapması lazımdır?
Cevap: İmanının gitmesine sebep olan şeyden tevbe etmedikçe, yalnız Kelime-i şehadet söylemekle, namaz kılmakla, Müslüman olmaz. İmanın gitmesine sebep olacak şeyi yaptığını inkâr etmesi de tevbe olur. Tevbe etmeden ölürse, Cehennemde sonsuz olarak azap görür. Küfürden çok korkmalı, az konuşmalıdır. Hadîs-i şerifte;
(Hep hayırlı, faydalı konuşunuz. Yahut susunuz!) buyuruldu.
Ciddi olmalı, latifeci, oyuncu olmamalıdır. Dine, akla, insanlığa uygun olmayan şeyler yapmamalıdır. Kendisini küfürden muhafaza etmesi için, Allahü teâlâya çok dua etmelidir. Hadîs-i şerifte;
(Şirkten sakınınız. Şirk, karıncanın ayak sesinden daha gizlidir) buyuruldu.
Bu hadîs-i şerifteki şirk, küfür demektir. Bu kadar gizli olan şeyden korunmak nasıl olur denildikte;
(Allahümme innâ ne'ûzü bike en-nüşrike-bike şey'en na'lemühu ve nestagfirüke limâ lâ-na'lemühu duasını okuyunuz!) buyuruldu. Bu duayı sabah, akşam çok okumalıdır.
           ***
Sual: İnkâr edenlerin ahiretteki azaplarının sonsuz olmasının sebebi, hikmeti nedir?
Cevap: İnkâr edenlerin, Cehennemde sonsuz azap görecekleri, Cennete hiç girmeyecekleri söz birliği ile bildirilmiştir. Kâfir, dünyada sonsuz yaşasaydı, sonsuz kâfir kalmak niyetinde olduğu için, cezası da sonsuz azaptır. Allahü teâlâ, her şeyin hâlıkı, yaratanı, sahibidir. Mülkünde dilediğini yapması hakkıdır. Ona, niçin böyle yaptın demeye kimsenin hakkı yoktur. Bir şeyin sahibinin, o şeyi dilediği gibi kullanmasına zulüm denmez. Allahü teâlâ, Kur’ân-ı kerimde, zalim olmadığını, hiçbir mahlukuna zulüm yapmadığını bildirmektedir.
           ***
Sual: Önceden Müslümanlar dinlerini, vatan sevgisini, medreselerde, dergâhlarda öğrenirlerdi. Peki sonra bunlar ne oldu?
Cevap: Osmanlılar zamanında gençler, dinlerini ve vatan sevgisini öğrenmek için, bir âlimin, bir velinin etrafına toplanırlardı. Büyük âlimlerin gösterdiği yola Tarikat denildi. Tarikatlar her tarafa yayıldı. Müslümanlar ve vatan sevgisini öğrenen gençler, çoğaldı. Devletleri ele geçiren masonlar, bu hâli görünce, tarikatlara dinsiz kimseleri karıştırdılar. Hakiki Müslümanlar azalıp, kalmayınca, tarikatlar, dinsizlerin, ahlaksızların elinde kaldı.

.
İman ve ibadet esaslarının delilini bilmek
 
 
 
A -
A +
"Her Müslümanın, kelime-i tevhidin manasına hiç şüphe etmeden, yalnız inanması yetişir."
 
Sual: Her Müslümanın, İslâmiyetin bildirdiği iman ve ibadet esaslarının delillerini, araştırarak bilmesi ve böylece inanması mı gerekir?
Cevap: Konu ile alakalı olarak İmam-ı Muhammed Gazâlî hazretleri Kimyâ-i se'âdet kitabında buyuruyor ki:
“Müslüman olan bir kimseye, ilk önce Lâ ilâhe illallah, Muhammedün resûlullah kelimesinin manasını bilmek ve inanmak farzdır. Bu kelimeye Kelime-i tevhid denir. Her Müslümanın, kelime-i tevhidin manasına hiç şüphe etmeden, yalnız inanması yetişir. Bunları, delil ile ispat etmesi ve akla uydurması farz değildir. Resûlullah efendimiz, Araplara, delil ile bilmelerini ve bu delilleri de söylemelerini, şüphelerini araştırıp, bunların çözülmesini emir buyurmadı. Yalnız inanmalarını, şüphe etmemelerini emir eyledi. Herkesin böyle kısaca iman etmesi yetişir. Fakat, her şehirde birkaç din âliminin bulunması farz-ı kifâyedir. Bunların, delilleri bilmesi, şüpheleri gidermesi, sualleri çözmeleri vaciptir. Bunlar, müminlerin çobanı gibidir. Bir taraftan, onlara itikat, yani iman bilgisi öğretir. İtikatlarını korur. Bir taraftan da din düşmanlarının iftiralarına cevap verirler.
Kelime-i tevhidin manasını, Kur'ân-ı kerim bildirmekte, Resûlullah efendimiz de bu bildirilenleri açıklamaktadır. Eshâb-ı kiramın hepsi, bu açıklamaları öğrendi ve kendilerinden sonra gelenlere bildirdiler. Eshâb-ı kiramın bildirdiklerini hiç değiştirmeden, olduğu gibi, kitaplara geçirerek bizlere ulaştıran yüksek din âlimlerine Ehl-i sünnet âlimi denir. Herkesin, Ehl-i sünnet itikadını öğrenmesi, bu inançta birleşmeleri lazımdır. Saadetin tohumu, bu itikattır ve bu itikatta birleşmektir.”
           ***
Sual: Namazını kıldıktan sonra, abdestinin olmadığını anlayan bir kimse, vakit çıkmadan abdest alıp bu namazı kılsa, kaza mı etmiş olur?
Cevap: Herhangi bir sebepten dolayı bozulan bir namazı vakti içinde tekrar kılmaya İade etmek denir. Vaktinde kılınamayan ve vaktinden sonra kılınan namaza ise, o namazı Kaza etmek denir. Farzı, kaza etmek farzdır. Vacibi kaza etmek ve fasit olan, bozulan sünnet ve nafile namazları iade etmek vaciptir. Vaktinde kılınmayan sünneti kaza etmek emir olunmadı. Bir kimse, bu sünneti kaza ederse, kıldığı namaz, nafile olur ve sünnet sevabına kavuşmaz.

.Peygamber efendimizin üç vazifesi
 
 
 
A -
A +
Seyyid Abdülhakim Arvâsî hazretleri, "Resûlullah efendimizin üç türlü vazifesi vardır" buyuruyor.
 
Sual: Peygamber efendimizin vazifesi, sadece insanlara tebliğde bulunmak mı idi?
Cevap: Bu konuda, İslâm âlimlerinin büyüklerinden olan Seyyid Abdülhakim Arvâsî hazretleri buyuruyor ki:
“Resûlullah efendimizin üç türlü vazifesi vardı:
Birincisi; iman edilecek bilgileri ve fıkıh hükümlerini bütün insanlara tebliğ etmek, bildirmek idi. Fıkıh hükümleri, yapılması emir veya yasak edilen işlerdir.
İkinci vazifesi; Allahü teâlânın zatına ve sıfatlarına ait marifetleri, yalnız ümmetinin yüksek olanlarının kalplerine akıtmaktır.
Üçüncü vazifesi; fıkıh hükümlerini, nasihat ile yapmayanlara, kuvvet kullanarak yaptırmaktır.
Resûlullah efendimizden sonra dört halifeden her biri, bu üç vazifeyi tam olarak başardı. Daha sonra bu üç vazifeyi, bir kişi yapamaz oldu. İmanı ve fıkıh hükümlerini bildirmek vazifesi, din imamlarına, yani müctehidlere verildi. İkinci vazife, yani dileyen Müslümanları, Kur'ân-ı kerimin manevi ahkamına kavuşturmak, Ehl-i beytin oniki imamına ve tasavvuf büyüklerine verildi. Cüneyd-i Bağdâdî ve Sırrî-yi Sekatî hazretleri bunlardandır.
Ehl-i sünnet âlimleri, Resûlullah efendimizin bu ikinci vazifesini oniki imamdan öğrenerek, tasavvuf ilmini meydana getirdiler. Görülüyor ki, oniki imam Ehl-i sünnetin imamlarıdır. Ehl-i beyti seven ve oniki imamın yolunda olanlar Ehl-i sünnettir. İslâm âlimi olabilmek için, Resûlullah efendimizin bu iki vazifesinde, kendisinin vârisi olması lazımdır.
Üçüncü vazife; yani dinin hükümlerini kuvvet ile yaptırmak işi, sultanlara yani devlet adamlarına verildi.
Birinci sınıfın kısımlarına Mezhep, ikincisinin kısımlarına Tarikat, üçüncüsüne de Kanun denildi. İmanı bildiren mezheplere İtikatta mezhep denir. İtikat mezheplerinin yetmişüçe ayrılacağını, bunlardan yalnız birinin doğru, ötekilerinin bozuk olacağını, Peygamber efendimiz haber vermişti. Öyle de oldu. Doğru yolda olduğu müjdelenen fırkaya, Ehl-i sünnet velcemaat mezhebi denir. Yanlış oldukları bildirilen yetmişiki fırkaya Bidat fırkaları denir. Bunların hiçbiri kâfir değildir. Fakat yetmişiki fırkadan birinde bulunduğunu söyleyen bir kimse, Kur'ân-ı kerimde veya hadîs-i şeriflerde açıkça bildirilmiş ve Müslümanlar arasına yayılmış bilgilerden birine inanmazsa, kâfir olur.”

.Şafiide sefer mesafesi
 
 
 
A -
A +
Şafii, Maliki ve Hanbeli mezheplerinde, sefer mesafesi, iki merhale, konaktır.
 
Sual: Şafii mezhebinde de sefer mesafesi, Hanefi mezhebindeki gibi midir?
Cevap: Bu konuda El fıkh-u alel mezâhibde deniyor ki:
“Şafii, Maliki ve Hanbeli mezheplerinde, sefer mesafesi, iki merhale, konaktır. Bu da, onaltı fersahtır. Bu da 48 mildir. Çünkü bir fersah, üç mildir. Bir mil altıbin zrâ, insan koludur. Seferî olmak mesafesi, seksen kilometre altıyüzkırk metrelik bir yoldur.”
Bu kadar kilometre olmak için, bir milin 4000 zrâ ve bir zrâın 42 cm olması lazımdır. Nitekim (h 1404), m 1984'te ikinci baskısı yapılan El-mukaddimet-ül hadremiyye Şafii fıkıh kitabının şerhinde de;
“Şafiide seferî olmak mesafesi, dört berid, yani iki merhaledir. Bir berid, dört fersahtır. Bir fersah üç mildir. Bir mil, bin bâ', kolaçtır. Bir bâ', dört zrâ', insan koludur. Bir zrâ', iki karıştır” denmektedir.
Seferîlik mesafesi, bu şerhe göre de, 16 fersah, yani 48 mil olmakta ve bir mil, dört bin zrâ' olmaktadır. Mir'ât-i Medînede deniyor ki:
“Kitabımızda zrâ' dediğimiz uzunluk, insan kolu olup, Mısır ve Hicaz'da şimdi kullanılan demir ölçünün sekizde yedisidir. Takriben iki karıştır.”
Bu demir ölçü birimi, Hanefi fıkıh kitaplarında yazılı olan zrâ' olup, 24 parmak genişliğindedir, 48 santimetredir. Bunun sekizde yedisi 42 santimetredir.
Görülüyor ki, Şafiide bir mil dört bin zrâ'dır. Bu da 1680 metredir. 48 mil de 80 kilometre 640 metredir. Sefer mesafesinin, tam bu kadar kilometre olması şart değildir. Meşhur olan veya zann-ı galib ile anlaşılan mesafe kâfidir.
           ***
Sual: Boğulmakta olan birini kurtarmak için, namazı, vaktinden sonraya yani kazaya bırakmak caiz olur mu?
Cevap: Bu konuda Kara Çelebizâde'nin Eşbâh şerhinde;
“Boğulmak üzere olanı ve benzerlerini kurtarmak için namazı vaktinden sonra kılmak sahihtir” deniyor. Fakat, özür bitince, hemen kaza etmesi farz olur.
           ***
Sual: Bir kimsenin, kazaya kalan namazlarını, herkese göstererek veya bildirerek kılması uygun olur mu?
Cevap: Kaza namazı borcu olan, kaza namazı kıldığını başkasına bildirmemelidir. Çünkü, namazı kaçırmak, vaktinde kılmamak günahtır. Günahı ise gizlemek lazımdır.
           ***
Sual: Kaza namazı borcu çok olan da, bunları kaza etmek için acele mi etmelidir?
Cevap: Kılınmamış namazların sayısı beşten çok ise de, acele kaza etmek lazımdır.

.Hanefide sefer mesafesi
 
 
 
A -
A +
Âlimler, üç günlük yolu, fersah dedikleri, bir saatte gidilen yolun uzunluğu ile bildirdiler.
 
Sual: Hanefi mezhebinde bir kimsenin seferî olabilmesi için, bildirilen üç günlük yolun, kilometre olarak belli bir hesaplama şekli, dayanağı var mıdır?
Cevap: Bu konuda İbni Âbidînde buyuruluyor ki:
“Âlimlerin hepsi, üç günlük yolu, fersah dedikleri, bir saatte gidilen yolun uzunluğu ile bildirdiler. Bir kısmı, üç günlük yol yirmi bir fersahtır dedi. Bir kısmı da, onsekiz, bir kısmı ise, onbeş fersahtır dedi. Fetva, ikinci söze göre, verilmiştir.”
Çoğunluğun fetvasına göre, bir merhale, yani bir günde gidilen yol, arızasız olan düz yerde altı fersahtır. Bir fersah üç mildir. Bir merhale onsekiz mil, üç merhale 54 mil olur. Bir milin dört bin zrâ olduğu ve dört bin hatve kavlinin zayıf olduğu ve bir zrâın kelime-i tevhid harfleri adedince, yirmi dört parmak genişliğinde olduğu İbni Âbidînde yazılıdır. Bir parmak genişliği, ortalama 2 santimetredir. Bir zrâ, 48 santimetre, bir mil 1920 metre, bir fersah 5760 metredir. Bir merhale, otuzdört kilometre beşyüzaltmış metre, üç günlük yol da, takriben yüzdört, 103,680 kilometre olmaktadır.
Coğrafi mil, bir dakikalık Ekvator kavisinin uzunluğu olup 1852 metredir. İstanbul’da Küçükçekmece’den ayrılarak Tekirdağ’a giden seferi olur.
           ***
Sual: Seferilik mesafesi için bildirilen üç günlük yolu, devamlı akşama kadar yürümek mi gerekiyor?
Cevap: Akşama kadar hep yürümesi şart değildir. Kısa günde, sabah namazından, öğleye kadar yürümesi kafidir. Bu da, bir merhale, yani bir menzil, bir konak denilen yoldur. Arada dinlenmesi de caizdir.
           ***
Sual: Üç günlük yolu, yürüyerek değil de bir vasıta ile gidince yine seferî olunur mu?
Cevap: Üç günlük yola, süratli bir vasıta ile, mesela trenle, daha az zamanda giderse, yine misafir yani seferî olur. [Mecelle 1664]
           ***
Sual: Bir yere, biri uzun diğeri kısa olan iki yoldan gidenin, ikisi de seferi olur mu?
Cevap: Bir yere, iki başka yoldan gidilse, biri kısa, öteki uzun olsa, kısa yoldan giden misafir, seferî olmaz. Uzun yol, üç günlük yürüyüş ise, bu yoldan, her vasıta ile giden de, misafir, seferi olur.
           ***
Sual: Sağlamken kazaya kalan namazlar, hastayken teyemmümle kaza edilebilir mi?
Cevap: Sağlam iken kılınmayan namazları, hasta iken teyemmüm ve ima ile kaza etmek caizdir. İyi olursa, tekrar kılması lazım olmaz.

.
Sarımsak yiyenin camiye gitmesi
 
 
 
A -
A +
Mescide giderken çiğ soğan, sarımsak yemek, tenzihen mekruhtur.
 
Sual: Soğan, sarımsak gibi koku yapan şeyleri yiyerek camiye veya toplum içine gitmenin dinen bir mahzuru var mıdır?
Cevap: Hadîs-i şerifte; (Soğan, sarımsak yiyen, mescidimize gelmesin!) buyuruldu. Çünkü, melekler pis kokudan incinir. Pırasa gibi pis kokulu şeyleri yiyenler ve cüzzam, baras hastaları, yarası kokanlar, üzeri balık, et kokanlar da böyledir. Bunlar mescide sokulmaz. Mescide giderken çiğ soğan, sarımsak yemek, tenzihen mekruhtur. Pişmiş yemek mekruh değildir. İlaç olarak yemek caizdir.
           ***
Sual: Bir kimse, misafir gittiği evde, gece gusül gerektiren bir hâl ile karşılaşsa, gusül etmesi de şüpheye sebep olacaksa, sabah namazı vaktinde, böyle bir kimse nasıl hareket eder?
Cevap: Misafir olduğu evde cünüp olan kimse, gusül abdesti alırsa iftiraya, şüpheye uğrayacağından korkarsa, gusül etmez. Su varken teyemmüm etmesi de caiz olmaz. Namaz vakti ise, o hâli ile, niyet etmeden, iftitah tekbiri söylemeden, ayakta bir şey okumadan, rüku ve secde gibi hareket yaparak namaz kılar görünmesi caizdir. İtikadı ve ameli bozuk olanların arkasında namaz kılmak zorunda olanlar da böyle yapar.
           ***
Sual: Yalan yere yemin etmenin günahı, dinimizce çok mu büyüktür?
Cevap: Bu konuda Tarîkat-ı Muhammediyyede deniyor ki:
“Peygamber efendimiz; (Yalan yere yemin, büyük günahtır) buyurdu. Bir hadîs-i şerifte de; (Yalan yemin ederek bir Müslümanın hakkını alan kimsenin gideceği yer, Cehennemdir) buyuruldu. Doğru olarak çok yemin etmek, Allahü teâlânın ismine ve yemine kıymet vermemek olur. Bunlara kıymet vermeyerek yemin etmek çok çirkindir. Şarkılarda, temsillerde, eğlencelerde yemin etmek de böyledir.”
           ***
Sual: Bazı kimseler, yemin ettirmek istediklerine, "babanın başı için, canın için, namusun üzere yemin et" diyorlar. Böyle yemin etmek ve ettirmek dinen uygun mudur?
Cevap: Bu konuda İbdâ kitabında deniyor ki:
“Hadîs-i şerifte; (Babam hakkı için diyerek yemin etmeyiniz! Yemin, Allah ismi ile olur) buyuruldu. Ebû Dâvuddaki hadîs-i şerifte; (Emanet, yani namus için yemin eden, bizden değildir) buyuruldu. (Allahtan başka bir isim ile yemin eden kâfir olur) hadîs-i şerifini İmam-ı Tirmizî bildirmektedir. Babanın başı için, canın, başın için, namus için gibi yemin etmeler maalesef yaygın hâl almıştır.”

.Din ile dünyayı birlikte kazanmak
 
 
 
A -
A +
Ahireti kazanmak için, dünyayı yani haramları, mekruhları terk etmek lazımdır. 
 
Sual: Bir kimse, hem dünyasını, hem de ahiretini birlikte mamur edebilir, ikisini birlikte kazanabilir mi?
Cevap: Ahireti kazanmak için, dünyayı yani haramları, mekruhları terk etmek lazımdır. Dünyayı terk etmek, iki türlüdür:
Birincisi, bütün haram olan şeylerle beraber, mubahları da yani günah olmayan lezzetlerin çoğunu da bırakıp, yaşamak için zaruri olan miktarını kullanmaktır. Tembel ve işsiz olarak oturup da, dünyanın zevk, keyif ve eğlencelerine dalmak yolunu bırakarak, her türlü zevk ve lezzetinden vazgeçip, bütün zamanını, ibadetle, Müslümanların rahatları ve İslâm dinini bilmeyenlerin, doğru yola kavuşmaları için lazım olan ilmi ve teknik usulleri, vasıtaları, en ileri, en üstün şekilde yapmak ve kullanmakla geçirmek, böylece durmadan çalışmaktır. Dünya zevkini böyle çalışmakta aramak ve bulmaktır. Eshâb-ı kiramın hepsi ve din büyüklerinin çoğu, hep böyle idi. Dünyayı, bu şekilde terk etmek, çok faydalıdır. Bundan maksat, İslâmiyetin emrettiği şeyleri yapmak için, bütün rahatı ve zevkleri feda etmektir.
İkincisi, dünyada haram ve şüpheli şeylerden kaçıp mubahları kullanmaktır. Bu kısım da, ahir zamanda, çok kıymetlidir. Bu sebeple, İslâmiyetin haram ettiği şeylerden kaçınmak, her Müslüman için lazımdır. Hadîs-i şerifte;
(Yalnız dünya için çalışana, yalnız kaderinde olan kadar gelir. İşleri karışık, üzüntüsü çok olur) buyuruldu.
İmâm-ı Rabbânî hazretleri Mektûbât kitabında, bu konuda buyuruyor ki:
“Din ile dünyayı birlikte kazanmak imkânsızdır. Ahireti kazanmak isteyenin, dünyadan vazgeçmesi lazımdır. Bu zamanda, dünyayı tamamen terk etmek, kolay değildir. Hiç olmazsa, hükmen terk etmek, yani terk etmiş sayılmak lazımdır. Bu da, her işte İslâmiyete uymak demektir. Yiyecekte, içecekte, giyecekte ve ev kurmakta İslâmiyete uymak lazımdır. İslâmiyetin emirlerini aşmamak lazımdır. Altın ve gümüşün, ticaret eşyasının, kırda, çayırda otlayan dört ayaklı hayvanların zekâtını vermek farzdır. Bunların zekâtını elbette vermelidir. İslâmiyete uymakla ziynetlenen bir kimse, dünyanın zararından kurtulmuş olur ve ahireti kazanır. Dünyayı yani nefsin arzularını, böyle hükmen de terk edemeyen kimse, münafık demektir. İmanlı olduğunu söylemesi, ahirette kendisini kurtaramaz.”

.
Alışverişte aldanmak da israftır
 
 
 
A -
A +
Ahireti kazanmak isteyenlere, lazım olan ile kanaat edip, fazlasını sadaka vermek yakışır.
 
 
Sual: İsraf sadece yemede içmede mi olur yoksa başka şeylerde de israf olabilir mi?
Cevap: Malı kıymetinden aşağı fiyatla satarak veya kiraya vererek ve kıymetinden yukarı fiyatla satın alarak veya kiralayarak aldanmak israf olur. Aldanarak alışverişe zaruri ihtiyaç olursa veya yardım, sadaka gibi niyet ile böyle yaparsa israf olmaz. Meyyitin kefenini miktar ve cins bakımından, İslâmiyette bildirilenden fazla yapmak israftır. Abdullah ibni Ömer hazretleri şöyle naklediyor:
“Sa'd ibni Ebî Vakkâs hazretleri abdest alırken, Resûlullah efendimiz gördü.
-Ya Sa'd! Suyu niçin israf ediyorsun? buyurdu.
-Abdest alırken de israf olur mu dedikte;
-Büyük nehirde de olsa, abdestte fazla su kullanmak israf olur buyurdu.”
Acıkmadan önce, günde ikinci defa yemek, israftır. Ahmed Ebû Bekr-i Beyhekî hazretleri kitabında;
“Hazret-i Aişe buyuruyor ki, günde ikinci defa yemek yiyordum. Resûlullah efendimiz görünce;
-Ya Aişe! Yalnız mideni doyurmak, sana her işten daha tatlı mı geliyor? Günde iki kere yemek de israftandır. Allahü teâlâ, israf edenleri sevmez! buyurdu.”
Hâdimî merhum, burayı şöyle açıklıyor:
“Resûlullah efendimiz, hazret-i Aişe'nin ikinci yemeği, acıkmadan yediğini anlayarak böyle buyurmuştu. Yoksa, kefaretler için, günde iki kere yedirmek lazım olduğu meydandadır.”
Sofraya lüzumundan fazla ekmek koyup, sonra bunları, tekrar yemek için kaldırmamak israftır. Yani, yenmeyen ekmek parçalarını atmak ve riya, gösteriş, şöhret için fazla ekmek koymak israf olur.
Nefis yemekleri yemek, kıymetli, yeni elbise giymek, yüksek, büyük binalar yapmak ve dinin sahibinin haram etmediği daha bu gibi şeyler, helalden kazanıldığı, kibir ve öğünmek için olmadığı zaman israf değildir. Lüzumundan fazla olunca tenzihen mekruh olurlar. Ahireti kazanmak isteyenlere, lazım olan ile kanaat edip, fazlasını sadaka vermek yakışır.
           ***
Sual: Bir kimse, birkaç defa yemin edip bu yeminleri bozsa, hepsi için bir kefaret mi yapar?
Cevap: Bir kimse, birkaç yemini bozarsa, hepsi için ayrı ayrı kefaret yapması lazımdır. Kefaretler, zekât gibi, ibadet-i maliyyedir. Malını fakirlere bir vekil vasıtası ile vermesi caiz olur. Fakat, kendisinin malı ayırırken veya fakire verilinceye kadar niyet etmesi lazımdır.

.Öfkeyi yenmeli, affetmeli
 
 
 
A -
A +
Bir kimse, Resûlullah efendimize gelerek; "hizmetçimi kaç kere affedeyim?" diye sorar...
 
 
Sual: Görüştüğümüz, beraber çalıştığımız kimselere zaman zaman hatalarından dolayı kızıyoruz. Böyle durumlarda nasıl hareket etmemiz gerekir?
Cevap: Eshâb-ı kiramdan Abdullah ibni Ömer hazretleri şöyle naklediyor:
“Bir kimse, Resûlullah efendimize gelerek; hizmetçimi kaç kere affedeyim diye sordu. Resûlullah efendimiz cevap vermedi. O kimse tekrar sorunca; (Her gün, yetmiş kere affet!) buyurdu.”
Eshâb-ı kiramdan Muâz bin Cebel hazretleri de şöyle naklediyor:
“Resûlullah efendimiz bir gün elimden tuttu. Birkaç adım yürüdükten sonra;
(Ya Muâz! Takva üzere ol. Hep doğru söyle. Ahdine sadık ol. Emanete hıyanet etme. Yetimlere merhamet et. Komşunun hakkını gözet. Kimseye kızma. Hep tatlı konuş. Her Müslümana selam ver. İmamın lazım olduğunu bil. Kur’ân-ı kerimin yolu olan fıkıh bilgilerini öğren ve bu bilgilerden ayrılma. Her işinde ahireti düşün. Hesap gününe hazırlan. Dünyaya gönül bağlama. Hep güzel, faydalı işler yap! Hiçbir Müslümanı kötüleme. Yalancı şahitlik yapma. Doğru sözü kabul eyle. İmâm-ı âdile, isyan etme. Yeryüzünde fesat çıkarma. Her zaman Allahı zikret, hatırla. Gizli günahlara gizli tevbe et. Aşikâr, açıkça işlenen günahlara aşikâr, açıkça tevbe et!) buyurdu.”
           ***
Sual: İslâm âlimlerinin kitaplarında bildirilen nasihatlerin kaynağı, hep âyet-i kerime ve hadîs-i şerifler midir?
Cevap: İmâm-ı Gazâlî hazretleri, kendisinden nasihat isteyen bir talebesine hitaben buyuruyor ki:
“Allahü teâlâ, sana uzun uzun ömürler verip, ömrünü ibadetle ve Onun gösterdiği yolda gitmekle geçirmek nasip eylesin! Bütün nasihatler Peygamber efendimizden alınmıştır. Ondan gelmeyen nasihatler fayda vermez. Peygamber efendimizin dünyaya yayılan nasihatlerinden biri şudur:
(Allahü teâlânın, bir kuluna rahmet etmeyeceğine, ona gadab ve azab edeceğine alamet, dünyaya ve ahirete faydası olmayan şeylerle meşgul olması, zamanlarını lüzumsuz şeylerle öldürmesidir. Bir kimsenin ömründen bir saati, Allahü teâlânın beğenmediği bir şeyde geçerse, ne kadar çok pişman olsa, üzülse yeridir. Bir kimse kırk yaşını geçtiği hâlde onun hayırlı işleri, yani sevapları, kötü işlerinden, yani günahlarından ziyade olmadı ise, Cehenneme hazırlansın.)
Bu hadîs-i şerifin manasını iyi anlayanlara, bu nasihat yetişir.”

.
Kişi, sevdiği ile beraberdir
 
 
 
A -
A +
"Bu büyükleri seven, onlarla beraber olur. Onlarla beraber olan, şakî olmaktan korunmuş olur."
 
Sual: Bir kimse, kimi severse, o sevdiği kimselerle beraber mi olmuş olur?
Cevap: Bu konuda İmâm-ı Rabbânî hazretleri, bir talebesine hitaben buyuruyor ki:
“Allahü teâlâ, hallerinizi güzel, işlerinizi faydalı maksatlarınızı ıslah eylesin! Allahü teâlâ, bu yolun büyüklerine olan sevginizi arttırsın! Hadîs-i şerifte;
(El-mer'ü me'a men ehabbe) buyuruldu ki;
(Kişi, sevdiği ile beraberdir) demektir.
Bu büyükleri seven, onlarla beraber olur. Onlarla beraber olan, şakî olmaktan korunmuş olur. Hadîs-i şerifte buyuruldu ki:
(İnsanların yaptıklarını yazan meleklerden başka melekler de vardır. Yollarda, sokak başlarında dolaşırlar. Allahü teâlâyı zikredenleri ararlar. Zikredenleri bulunca, birbirlerine seslenirler. Buraya geliniz, buraya geliniz derler. Kanatları ile, onları sararlar. O kadar çokturlar ki, göğe varırlar. Kullarının her işini bilici olan Allahü teâlâ, meleklere sorarak;
-Kullarımı nasıl buldunuz, buyurur?
-Ya Rabbi! Sana hamd ve sena ediyorlar ve senin büyüklüğünü söylüyorlar ve senin ayıplardan ve kusurlardan temiz olduğunu söylüyorlar, derler.
-Onlar, beni gördüler mi, buyurur?
-Hayır görmediler, derler.
-Görselerdi, nasıl olurlardı, buyurur?
-Daha çok hamd ederlerdi ve daha çok tesbih ederlerdi ve daha çok tekbir söylerlerdi, derler.
-Onlar, benden ne istiyorlar, buyurur?
-Ya Rabbi! Cennetini istiyorlar, derler.
-Onlar, Cenneti gördüler mi, buyurur?
-Görmediler, derler.
-Görselerdi, nasıl olurlardı, buyurur?
-Daha çok yalvarırlardı, daha çok isterlerdi. Ya Rabbi! Bu kulların Cehennemden korkuyorlar. Sana sığınıyorlar, derler.
-Onlar Cehennemi gördüler mi, buyurur?
-Hayır görmediler, derler.
-Görselerdi, nasıl olurlardı, buyurur?
-Görselerdi, daha çok yalvarırlardı ve ondan kurtulmak yoluna daha çok sarılırlardı, derler. Allahü teâlâ, meleklere;
-Şahit olunuz ki, onların hepsini affeyledim, buyurur.
-Ya Rabbi! O zikredenlerin yanında, filan kimse zikretmek için gelmemişti. Dünya çıkarı için gelmişti, derler.
-Onlar benim misafirlerimdir. Beni zikredenlerle beraberim. Onların yanında bulunanlar da, zarar etmezler, buyurur.)
Bu hadîs-i şerif ve (Kişi, sevdiği ile beraberdir) hadîs-i şerifi gösteriyorlar ki, bu büyükleri sevenler, bunlarla beraberdirler.”

.Yaptığı ibadet ve iyilikleri beğenmek
 
 
 
A -
A +
Günah işleyenlerin iniltileri, Allahü teâlâya, tesbih çekenlerin övünmesinden iyi gelir.
 
Sual: Bir kimsenin, her yaptığı ibadeti, iyiliği beğenmesi, sözünün herkes tarafından dinlenmesini istemesi, kötü bir huy mudur?
Cevap: Ucb, yaptığı ibadetleri, iyilikleri beğenerek, bunlarla övünmektir. Yaptığı ibadetlerin, iyiliklerin kıymetini bilerek, bunların elden gitmesini düşünerek korkmak, üzülmek ucb olmaz. Yahut, bunların Allahü teâlâdan gelen nimetler olduğunu düşünerek, sevinmek de, ucb olmaz. Bunların Allahü teâlâdan gelen nimetler olduğunu düşünmeyerek kendi yaptığını, kazandığını sanarak sevinmek, kendini beğenmek, ucb olur. Ucbun zıddına Minnet denir. Minnet, nimete kendi eliyle, kendi çalışmasıyla kavuşmadığını, Allahü teâlânın lütfu ve ihsanı olduğunu düşünmektir. Böyle düşünmek, ucb tehlikesi olduğu zaman farz olur. Diğer zamanlarda ise müstehabdır.
İnsanı ucba sürükleyen sebeplerin başında cehalet ve gaflet gelmektedir. Bu ucbdan kurtulmak için, her şeyin Allahü teâlânın dilemesi ile ve yaratması ile meydana geldiğini, akıl, ilim, ibadet etmek, mal ve mevki gibi kıymetli nimetlerin, Allahü teâlânın lütfu ve ihsanı olduklarını düşünmek lazımdır.
Ucb, kibre, günahları unutmaya sebep olur. Günah ise, kalbi karartır. Günahlarını düşünen kimse, ibadetlerini büyük görmez. İbadet yapmanın da, Allahü teâlânın lütfu, ihsanı olduğunu düşünür.
Ucb sahibi, Allahü teâlânın mekrini ve azabını da unutur. Başkalarından istifade etmekten mahrum kalır. Kimse ile meşveret etmez, danışmaz. Hadîs-i şerifte;
(Üç şey, insanı felakete sürükler: Buhl, heva ve ucb.)
Buhl sahibi, yani hasis, cimri kimse, Allaha ve kullara karşı olan hakları ve vazifeleri ödemekten mahrum olur. Hevasına, yani nefsinin arzularına uyan ve ucb sahibi olan, nefsini beğenen kimse, muhakkak felakete düçar olur. İmâm-ı Gazali hazretleri buyurdu ki:
“Bütün kötülüklerin başı, kaynağı üçtür: Haset, riya, ucb. Kalbini bunlardan temizlemeye çalış!”
Ucb sahibi, hep ben, ben der. Toplantılarda baş tarafta bulunmak ister. Her türlü sözünün kabul olunmasını ister. Günah işleyenin boynu bükük olur ve tevbe edebilir. Ucb sahibi ise, ilmi ile, ameli ile mağrur olur. Egoist olur ve tevbe etmesi de güç olur. Günah işleyenlerin iniltileri, Allahü teâlâya, tesbih çekenlerin övünmesinden iyi gelir.

.Tevazunun aşırısı tezellül olur
 
 
 
A -
A +
Tevazunun aşırı miktarına tezellül, bayağılık, kendini aşağı tutmak denir.
 
 
Sual: Herkese karşı ayağa kalkmak, önünde eğilmek, el bağlamak tevazu mudur?
Cevap: Tevazunun aşırı miktarına tezellül, bayağılık, kendini aşağı tutmak denir. Tezellül haramdır. Başka haramlarda olduğu gibi, bu da zaruret ile caiz olur. Dinini, canını, malını, ırzını korumak, zalimden kurtulmak, zarurettir.
Tezellül, kötü huylardandır. Bir âlimin yanına bir kunduracı geldiği zaman, âlimin ayağa kalkıp, yerine bunu oturtması ve gideceği zaman kapıya kadar yanında yürümesi ve kunduralarını önüne koyması tezellüle bir misaldir. Yalnız ayağa kalkıp otursaydı, ona yer gösterseydi ve işini, hâlini, niçin geldiğini sorsaydı, suallerine güler yüzle cevap verseydi, davetini kabul etseydi ve sıkıntısını giderecek şey yapsaydı, tevazu göstermiş olurdu. Hadîs-i şerifte;
(Din kardeşini sıkıntıdan kurtarana nafile hac ve umre sevabı verilir) buyuruldu.
Nafakası, yani bir günlük yiyeceği, içeceği olan kimsenin dilenmesi, tezellüldür, haram olur. Bunun, bir günlük nafakası olmayan, başka bir kimse için veya borçlu için yardım toplaması tezellül olmaz.
Fazla hediye almak için, az bir şeyi hediye vermek, tezellül olur. Davet olunmadan ziyafete gitmek de tezellüldür. Hadîs-i şerifte;
(Davet edilen yere gitmemek günahtır. Davet olunmadığı yere gitmek hırsızlık etmek olur) buyuruldu.
Her sanatı ve ticareti yapmak, maaş, ücret karşılığında mubah olan işleri yapmak, mesela çobanlık, bahçıvanlık yapmak, inşaatta, hafriyatta çalışmak ve sırtında yük taşımak tezellül değildir. Peygamberler ve veliler bunları yapmışlardır.
Kendinin, çoluk çocuğunun nafakasını temin için çalışmak farzdır. Başkalarına yardım için her türlü kazanç yolunda çalışarak daha fazla kazanmak mubahtır. İdris aleyhisselam terzilik, Davut aleyhisselam demircilik yapardı. İbrahim aleyhisselam ziraat ve kumaş ticareti yapardı. İlk olarak kumaş dokuyan Âdem aleyhisselamdır. Din düşmanları, ilk insanların ot ile örtündüklerini, mağarada yaşadıklarını yazıyorlar. Bu yazılarının hiçbir vesikası yoktur. İsa aleyhisselam kunduracılık yapardı. Nuh aleyhisselam marangozluk, Salih aleyhisselam çantacılık yapardı. Peygamberlerin çoğu çobanlık yapmıştır. Hadîs-i şerifte;
(Evinin ihtiyaçlarını alıp getirmek kibirsizlik alametidir) buyuruldu.

.
Büyüden kurtulmak için
 
 
 
A -
A +
Âyât-i hırzı sabah namazı ve ikindi namazlarından sonra, yedi gün birer kere okumalı...
 
 
Sual: Kendisine büyü yapılmış olan bir kimse, bu yapılan büyüden kurtulmak için neler okuyabilir veya neler yapabilir?
Cevap: Bu konu hakkında Fevâid-i Osmâniyye kitabında buyuruluyor ki:
“Sihir ve cadı, yani büyü afetlerinden kurtulmak için, üç kere Salevât-ı şerife okumalı, sonra yedi Fâtiha, yedi Âyet-el-kürsî, yedi Kâfirûn sûresi, yedi ihlâs-ı şerif, yedi Felak ve yedi Nâs sûreleri okuyup kendi üzerine veya hasta üzerine üflemelidir. Bunları tekrar okuyup, büyülenmiş olanın odasına, yatağına, evin her yerine, bahçesine üflemelidir. İnşaallahü teâlâ, büyüden halas olur, kurtulur. Buna karşılık ücret almamalıdır. Bütün hastalıklar için de iyidir.”
Büyü yapılmış olan kimse, Mevâhib-i ledünniyyede bildirilen âyet-i kerimeleri, duaları ve Teshîl-ül-menâfi kitabı sonundaki Âyât-i hırzı sabah namazı ve ikindi namazlarından sonra, yedi gün birer kere okur ve boynuna asarsa, şifa bulur.
Bir miktar suya, Âyet-el-kürsî, İhlâs ve Mu'avvizeteyn okumalı. Büyülenmiş kimse bundan üç yudum içmeli, kalan ile gusül abdesti almalıdır, şifa bulur. İbni Âbidînde ve Mevâhib-i ledünniyyede deniyor ki:
“Sidr ağacının yeşil yaprağından yedi adedi iki taş arasında ezilip su ile karıştırılır. Üzerine Âyet-el-kürsi, İhlâs ve Kul-e'ûzüler okunur. Üç yudum içip, gusül edilir.” Sidr, Lotus denilen yabani kiraz, kâzib abanoz ağacıdır. Mekâtîb-i şerîfede deniyor ki:
“Hacetlere kavuşmak için, iki rekat namaz kılıp, sevabını silsile-i aliyyenin ruhlarına hediye etmeli, bunların hürmeti için diyerek dua etmelidir.”
           ***
Sual: Namazda secdeye gidince, yalnız alnı koymak yeterli midir, burnu da yere koymak gerekir mi ve parmaklar bitişik mi yoksa açık mı olmalıdır?
Cevap: Secdede el parmakları, birbirine bitişik, kıbleye karşı, kulaklar hizasında, baş iki el arasında olmalıdır. Alnı temiz yere, yani taş, toprak, tahta, yaygı üzerine koymak farz olup, burnu da beraber koymak vacib denildi. Özürsüz yalnız burnu koymak caiz değildir. Yalnız alnı koymak da mekruhtur. Secdede en az üç kere Sübhâne rabbiyel-a'lâ denir.
           ***
Sual: Köpeğin, kuşun ve diğer hayvanların satılmasında, satın alınmasında dinen bir mahzur var mıdır?
Cevap: Köpeği ve diğer işe yarayan hayvanları, kuşları satmak da satın almak da caizdir.

.Canlı hayvanın etini satmak
 
 
 
A -
A +
Canlı hayvanın etini tartı ile satmak ve koyunun üstündeki yünü satmak batıldır.
 
 
Sual: Canlı hayvanın, daha kesmeden etini satmanın veya satın almanın, ayrıca koyunların üzerindeki yünü, kırkılmadan önce satın almak veya satmak, dinen uygun mudur?
Cevap: Canlı hayvanın etini tartı ile satmak ve koyunun üstündeki yünü ve canlı koyunun derisini satmak batıldır. İmâm-ı Ebû Yusuf hazretleri, koyun üstündeki yünü satmak ve ağaçtaki dut yaprağını satmak caizdir buyurmuştur. Canlı hayvan etini tartı ile satmak veya satın almak isteyen kimse, pazarlık yerinde bile, hayvanı tartıp etini kilo üzerinden, kendi kendine hesap edip çıkardığı fiyata göre, canlı hayvanı toptan pazarlık etmelidir.
           ***
Sual: Ağaçta bulunan toplanmamış meyveyi ve tarladan toplanmamış mahsulü satmak veya satın almak uygun olur mu?
Cevap: Ağacın vereceği meyveyi veya tarlanın vereceği mahsulü, oluncaya kadar yerinden ayırmamak şartı ile, olmadan satın almak fasittir.
           ***
Sual: Bir arsa, bir bahçe satıldığı zaman, içinde bulunan ağaçlar veya bina da satılmış olur mu?
Cevap: Bir arsa satılınca, içindeki binalar, anahtarlar da satılmış olur. Bir bahçe satılınca, içindeki ağaçlar da satılmış olur. Tarla satılınca, içindeki ekini, ağaç satılınca meyvesi, ev satılınca eşyası satılmış olmaz. Bayi, satıcı, ekini ve meyveyi, eşyayı toplayıp tahliye etmeye mecbur olur. Ekini ile, meyvesi ile derse, böylece satılmış olur. Bir ağacın tam belirmiş meyvesini yiyecek hâlde olmasa bile satmak caizdir. Müşteri hemen toplar. Ağaçta kalmasını isterse, bey, alışveriş fasit olur. Müşteri istemez, fakat bayi, satıcı izin verirse, iyi olur.
           ***
Sual: Birinin bahçesine arılar gelip bal yapsa, bu bal, bahçe sahibinin mi olur?
Cevap: Bir bahçede kuş yavrulasa veya yumurtlasa veya sahipsiz hayvan girse, bunlar alanın olup, bahçe sahibinin olmaz. Bahçe sahibi görüp, kapıyı kapatırsa onun olur. Bir yerde şeker veya para atılsa, kimin üstüne düşerse onun olur. Bir bahçeye arılar gelip bal yapsa veya ağaç çıksa veya sular kum getirip yığsa, bahçe sahibinin olur.
           ***
Sual: Satılan mal karşılığında, sahte para verilmiş ise, satıcının ne yapması gerekir?
Cevap: Bir kimse sattığı malın semeni, karşılığı olarak bilmeyerek sahte para aldıysa ve o kişi de yanında ise, geri verip iyisini alır. Sahte parayı kullandı ise, iyisini isteyemez.

.
Ölüm hastasının hediye etmesi
 
 
 
A -
A +
İhtiyaçlarını temin etmek için sokağa çıkamayan hastaya "Ölüm hastası" denir.
 
Sual: Ölüm hastası diye, hangi hâlde olana denir ve böyle olan bir kimsenin, malını satması, hediye etmesi dinen uygun mudur?
Cevap: Bu konuda Redd-ül-muhtârda buyuruluyor ki:
“İhtiyaçlarını temin etmek için sokağa çıkamayan hastaya, Ölüm hastası denir. Bir hastanın bazen sancısı, ağrısı olsa, çok zaman sokağa da çıksa, buna Ölüm hastası denmez. Sıtma, verem, zafiyet böyledir. Böyle hasta, bütün malını hediye etse, emanet, başkasınındır dese, caiz olur. Vârislerinden birine bir şey satabilir ve hediye edebilir. Başka vârislerin buna izin vermesine lüzum olmaz.”
Mirasının kendi arzusuna göre taksim edilmeyeceğini anlayan kimse, dilediğine, dilediği miktarda hediye ederek, hepsini dağıtır.
Mecellenin 1596. maddesinde de şöyle deniyor:
“Zevcesinden, hanımından başka vârisi olmayan, maraz-ı mevtinde, ölüm hastalığında iken bütün malını, zevcesine, hanımına vasiyet edebilir.”
           ***
Sual: Kadının sütünü ve domuzun kılını satmakta, dinen bir mahzur var mıdır?
Cevap: Hür kadının sütünü sağdıktan sonra dahi ve domuzun kılını satmak batıldır. Domuz kılını, iğne yerine kullanıp ayakkabı dikmek zaruri olunca yani dikecek başka bir şey bulamazsa kullanması ve parasız malik olamazsa, satın alması caiz olur. Buna satılması mekruh olur. Leş yağı, bevl, idrar, insan sütü ve şarabın, tıpta ve sanayi için kullanılmaları da böyledir. İmâm-ı Muhammed hazretlerine göre bu kadar kıl temizdir. Kâfir de olsa, insan kılını ve her uzvunu, bevlini, idrarını, necasetini satmak batıldır. Kullanmak da caiz değildir. Yalnız, insan pisliği kullanılabilir ve toprakla karışık olarak satılabilir. Hayvan pisliklerini satmak ve gübre ve yakacak olarak kullanmak caizdir. Vedek, yani leş yağını satmak ve kullanmak haramdır.
           ***
Sual: Cuma günü, cuma namazı kılınan vakit içinde alışveriş yapılabilir mi?
Cevap: Cuma günü öğle ezanı ile imam selam verinceye kadar olan zamanda alışveriş yapmak mekruhtur.
           ***
Sual: Satın almayacağı veya iki kişinin bir fiyatta anlaştığı malın fiyatını artırmakta, dinen bir mahzur var mıdır?
Cevap: Satın almayacağı bir malın semenini, fiyatını başka müşteriler arasında yükseltmek mekruhtur. İki kişi bir malın fiyatında uyuşmuş iken, bu malı, daha yüksek fiyatla satın almak istemek de mekruhtur.

.
Şehvet ve gadab terbiye edilir
 
 
 
A -
A +
Şehvet ve gadab, avcının köpeği ve süvarinin atı gibidirler. Bu ikisi olmadıkça, ahiret nimetleri avlanamaz.
 
Sual: Dinimiz, insandaki şehvetin, öfkenin ve benzerlerinin yok edilmesini mi yoksa terbiye edilmesini mi emretmektedir?
Cevap: Bu konu hakkında Ahmed bin Yahyâ Münîrî hazretleri Mektûbât kitabında buyuruyor ki:
“İslâmiyet, şehvetin ve gadabın yok edilmesini değil, her ikisine hâkim olup, dine uygun kullanılmalarını emretmektedir. Süvarinin atını ve avcının köpeğini yok etmeleri değil, bunları terbiye ederek, kendilerinden faydalanmaları lazım olduğu gibidir. Yani, şehvet ve gadab, avcının köpeği ve süvarinin atı gibidirler. Bu ikisi olmadıkça, ahiret nimetleri avlanamaz. Fakat, bunlardan faydalanabilmek için, terbiye ederek, dine uygun kullanılmaları lazımdır. Terbiye edilmezler, azgın olup, dinin sınırlarını aşarlarsa, insanı felakete sürüklerler. Riyazet yapmak, bu iki sıfatı yok etmek için değil, terbiye edip dine uymalarını sağlamak içindir. Bunu sağlamak da, herkes için mümkündür.”
Medeniyet de, atom gücü kullanmak ve jet gibi şeyler yapmak değildir. Medeniyet, bunları insanlara hizmet için kullanmaktır. Bu da, İslâmiyete uymakla ele geçer.
           ***
Sual: İnsan, nefsinden kaynaklanan kötü şeylere karşı, nasıl bir yol izleyebilir?
Cevap: İnsanın, kötü bir şey yapınca, arkasından riyazet çekmeyi, nefse güç gelen şey yapmayı âdet edinmesi, faydalı bir ilaçtır. Mesela, bir kötülük yaparsam, şu kadar sadaka vereceğim veya oruç tutacağım, gece namazları kılacağım diye yemin etmelidir. Nefis, bu güç şeyleri yapmamak için, onlara sebep olan kötü âdetini yapmaz. Kötü ahlakın zararlarını okumak, işitmek de, faydalı bir ilaçtır. Bu zararları bildiren hadîs-i şerifler çoktur. Bunlardan birinde buyuruluyor ki:
(Allah katında kötü huydan büyük günah yoktur.) Çünkü, bunun günah olduğunu bilmez, tövbe etmez, işledikçe, günahı kat kat artar.
           ***
Sual: Namazda ilk rekatte okuduğu bir sûreyi veya uzun bir âyeti unutarak ikinci rekatte de tekrar okuyan bir kimsenin namazı kabul olur mu?
Cevap: Bir kimsenin, namazda ikinci rekatte, birinci rekatte okuduğu âyeti tekrar okuması, tenzihen mekruhtur. Eğer ilk rekatte okuduğu sûreden veya âyetten önceki bir âyeti, bir sûreyi okur ise tahrimen mekruh olur. Unutarak okursa, mekruh olmazlar. İkinci rekatte birinciden üç âyet uzun okumak da mekruhtur.

.
Bidat, doğru yoldan ayrılmaktır
 
 
 
A -
A +
Bidat itikadı, yanlış, sapık inanmaktır. İmanın bozuk ve sapık olmasıdır.
 
Sual: Âyet-i kerimelerden ve hadîs-i şeriflerden yanlış mana çıkaranlar, bidat sahibi mi, yoksa kâfir mi olur?
Cevap: Kur’ân-ı kerimde ve hadîs-i şeriflerde açıkça bildirilmiş olan bir şeye inanmayan veya şüphe eden kimse Kâfir olur. Açık olarak bildirilmemiş, şüpheli olan emirlere yanlış mana vermek Bidat olur. Kur'ândan, hadisten yanlış mana çıkarana Bidat sahibi denir. Kendi anladıklarına, düşüncelerine Kur'ân, hadîs diyene Zındık denir. Bu yanlış anladığına inanan, bidat sahibi olur. Böyle şey olmaz, aklım kabul etmez derse, kâfir olur. Bir harama mubah diyen kimse, bir âyete veya hadîs-i şerife dayanarak söylüyorsa, kâfir olmaz, bidat sahibi olur. Bidat sahipleri, Kur'ândan ve hadîs-i şeriflerden yanlış mana çıkarıyorlar. Zındıklar ise, kendi anladıklarına, düşüncelerine âyet ve hadis diyor.
Bidat itikadı, yanlış, sapık inanmaktır. İmanın bozuk ve sapık olmasıdır. Müslümanların çoğu, bu kötü hastalığa yakalanmışlardır. His organları ile anlaşılamayan, hesap ile ulaşılamayan şeylerde akıl yürütmek ve aklın yanıldığı şeylere inanmak, insanı bu hastalığa sürükler.
Her bidat sahibi, Kur’ân-ı kerimde ve hadîs-i şeriflerde manaları açık olmayan itikat bilgilerinde, yanlış tevil yaparak, yanlış mana çıkardığı için, hak yoldan ayrılmıştır. Halbuki, Peygamber efendimiz buyurdu ki:
(Kur’ân-ı kerimden kendi aklı ile kendi düşüncesi ve bilgisi ile mana çıkaran kâfirdir.)
Kur’ân-ı kerimden ve hadîs-i şeriflerden çıkarılan ilimler içinde, kıymetli ve doğru olan, yalnız Ehl-i sünnet âlimlerinin anladıkları ve bildirdikleridir. Ehl-i sünnet âlimleri, bu ilimleri, Eshâb-ı kiramdan öğrendi. Bunlar da, Resûlullah efendimizden öğrendiler. Her bidat sahibi ve her cahil, tuttuğu yolun, Kur’ân-ı kerime ve hadîs-i şeriflere uygun olduğunu sanır ve iddia eder. Hâlbuki bu hâlde olanların, Kur’ân-ı kerimden ve hadîs-i şeriflerden çıkardıkları her mana, makbul ve muteber değildir.
           ***
Sual: İnanmayanların yaptığı iyiliklerin, ahirette kendilerine faydası olacak mıdır?
Cevap: Ahirette kurtulmak, yalnız Muhammed aleyhisselama tabi olanlara mahsustur. Dünyada yapılan bütün iyilikler, bütün keşifler, bütün hâller ve bütün ilimler Resûlullah efendimizin yolunda bulunmak şartı ile, ahirette işe yarar.

.İnsanların ayıplamalarına karşı
 
 
 
A -
A +
Bir kimsenin düşmanlarının kendisine karşı kullandıkları kelimeler, insana ayıplarını tanıtmaya yarar. 
 
Sual: İnsanların kötülemelerine, ayıplamalarına karşı ne yapmalı, nasıl bir yol takip etmelidir?
Cevap: İnsanların kötülemelerinden ve ayıplamalarından korkmaya karşı ilaç olarak şöyle düşünmelidir:
“Kötülemeleri doğru ise, ayıplarımı bana bildirmiş oluyorlar. Bunları yapmamaya karar verdim demeli, böyle kötülemelerden ferahlık duymalıdır. Onlara teşekkür etmelidir. Hasen-i Basrî hazretlerine, birisinin kendisini gıybet ettiğini haber verdiler. Ona bir tabak helva gönderip;
“Sevaplarını bana hediye ettiğini işittim. Karşılık olarak bu tatlıyı gönderiyorum” dedi. İmâm-ı a'zam Ebû Hanîfe hazretlerine de, birisinin kendisini gıybet ettiğini söylediler. Ona bir kese altın gönderip;
“Bize verdiği sevapları arttırırsa, biz de karşılığını arttırırız” dedi.
Yapılan kötüleme yalan, iftira ise, zararı söyleyene olur. Onun sevapları bana verilir. Benim günahlarım, ona yüklenir demelidir. İftira etmek, nemmamlık yapmak, gıybet etmekten daha fenadırlar. Nemime, Müslümanlar arasında söz taşımaktır.
Bir kimsenin düşmanlarının kendisine karşı kullandıkları kelimeler, insana ayıplarını tanıtmaya yarar. Çünkü düşman, insanın ayıplarını arayıp, yüzüne çarpar. İyi arkadaşlar ise, insanın ayıplarını pek görmezler. Birisi İbrâhîm Edhem hazretlerine, ayıbını, kusurunu bildirmesi için yalvarınca;
“Seni dost edindim. Her hâlin, hareketlerin, bana güzel görünüyor. Ayıbını başkalarına sor” dedi.
Başkasında bir ayıp görünce, bunu kendinde aramak, kendinde bulursa, bundan kurtulmaya çalışmak da, kötü huyların ilaçlarındandır.
(Mümin müminin aynasıdır) hadîs-i şerifinin manası budur. Yani, başkasının ayıplarında, kendi ayıplarını görür. İsa aleyhisselâma;
-Bu güzel ahlakını kimden öğrendin dediklerinde;
-Bir kimseden öğrenmedim. İnsanlara baktım. Hoşuma gitmeyen huylarından ictinab ettim, sakındım. Beğendiklerimi ben de yaptım buyurdu. Lokman hakîme;
-Edebi kimden öğrendin dediklerinde;
-Edepsizden! dedi. Selef-i sâlihînin, Eshâb-ı kiramın, velîlerin hayat hikâyelerini okumak da, iyi huylu olmaya sebep olur.
           ***
Sual: Bir şey söylemek veya yapmakla iman gidebilir mi?
Cevap: Bir Müslüman, imanın yok olmasına sebep olacağı söz birliği ile bildirilmiş olan şeyleri istekle, bilerek söyler veya yaparsa, imanı gider.

.
Gusül, tıbben de gerekli bir temizliktir
 
 
 
A -
A +
Vücudumuzun normalde bir statik elektrik dengesi vardır. Bu denge bazı hâllerle bozulur.
 
Sual: Gusül gerektiren durumlardan sonra, dinen olduğu gibi, tıbben de vücudun mutlaka her yerinin yıkanması gerekir mi?
Cevap: Vücudumuzun normalde bir statik elektrik dengesi vardır. Vücut sağlığı bu elektriksel denge ile yakından alakalıdır. Bu denge, psikolojik gerilimler, iklim şartları, giyim eşyaları, iş yerleri ve bu arada guslü gerektiren hâllerle bozulur. Bu elektriksel yük, öfke hâlinde normalin dört katına, guslü gerektiren hallerde 12 katına çıkmaktadır. Günümüzde kızılötesi (enfraruj) ışınlarla dış derinin özel fotoğrafları çekilmiş, bu fotoğraflarda gusül gerektiren hâllerden sonra, vücudun bütün yüzeyinin fazla statik elektrik tabakasıyla örtüldüğü tespit edilmiştir. Bu tabaka, derinin oksijen alışverişine engel olduğu gibi, cildin renginin bozulmasına ve çabuk kırışmasına sebep olur. Bu durumdan kurtulmak için vücudun iğne ucu kadar yeri dahi kalmayacak şekilde tamamen yıkanması gerekir. Böylece su zerreleri, olumsuz elektrik gerilimini alarak, vücudu topraklıyor ve yeniden normale döndürüyor. Bu açıdan gusül, tıbbi yönden de mutlaka yapılması gereken bir temizliktir.
           ***
Sual: Farz, vacib ve sünnet namazlarının niyetleri aynı mıdır, farklı olan var mıdır?
Cevap: Farzlarda ve vaciplerde niyet ederken, hangi farz ve hangi vacib olduğunu bilmek lazımdır. Mesela; “Bugünkü öğleyi kılmaya” diye, farzın ismini bilmek veya; “Vaktin farzı” demek lazımdır. Bayram, vitir ve nezir, adak namazlarını kılarken, bunların vacib olduklarını ve isimlerini düşünmek lazımdır. Rekat sayısını niyet lazım değildir. Sünnet kılarken, namaza niyet etmek kâfidir.
           ***
Sual: Cenaze namazı kılmak için nasıl niyet edilir?
Cevap: Cenaze namazına; “Allahü teâlâ için namaza, meyyit için duaya” diye niyet edilir.
           ***
Sual: Cuma ve bayram namazları için gusül almak gerekir mi?
Cevap: Cuma, fıtır, ramazan bayramı ve kurban bayramı namazları için ve Arefe günü, Arafat meydanında gusül abdesti almak sünnet-i zevaiddir.
           ***
Sual: Başın için, evladın için diyerek yemin etmek veya böyle yemin edilmesini teklif etmek, dinen uygun mudur?
Cevap: Allahü teâlânın isminden başka, yer, gök ve başın, evladın için diyerek, yemin etmek, çeşitli hadîs-i şeriflerle menedildiğinden, dinen caiz değildir.

.
İslâmiyet, semavi bir dindir
 
 
 
A -
A +
Her semavi dinde olduğu gibi, İslâm bilgileri de "din bilgileri" ve "fen bilgileri" diye ikiye ayrılmıştır.
 
Sual: Reformcu Mûsâ Cârullah; “Fıkıh kitapları yazılırken ibadetlerde, azabı ve sevabı esas tutmuşlar, İslâmiyeti sosyal bir din olmaktan mahrum bırakmışlar. Bunun şu günahı, sevabı var diyecek yerde, İslâmiyetin ahlak ve cemiyet üzerindeki faydalarını anlatsalardı, sevap ve azap yerine, akıl ve zekâyı iknaya çalışsalardı, İslâmiyeti sosyal bir din olmaktan mahrum etmezlerdi” diyor. Gerçekten böyle mi olmalıydı?
Cevap: İslâmiyet, semavi bir dindir. Her semavi dinde olduğu gibi, İslâm bilgileri de; din bilgileri ve fen bilgileri diye ikiye ayrılmıştır. İslâm âlimi olmak için, zamanının fen bilgilerini de, gücü yettiği kadar öğrenmek lazımdır. Fen bilgileri, zamanla değişir, ilerler. Din bilgileri, hiç değişmez. Bu bilgiler, inanılacak şeyler, emirler ve yasaklardır. Bunlar, Allahü teâlâ tarafından bildirilmiştir. İslâmiyete uymaya, ibadet etmek denir. Müslümanlar, Allahü teâlâ emrettiği için ibadet eder. İslâmiyetin emir ve yasaklarında, kulların dünyaları ve ahiretleri için nice faydalar bulunmakla beraber, ibadet ederken, Allahü teâlânın emri olduğunu, kulluk vazifesi olduğunu niyet etmek, düşünmek lâzımdır. Böyle düşünmeden yapılan iş, ibadet olmaz. Mesela, namaz kılan, Allahü teâlânın emrini yerine getirmeyi niyet etmeyip, namazın bir beden terbiyesi olduğunu düşünerek kılarsa, namazı sahih olmaz, ibadet yapmış olmaz, spor yapmış olur.
Oruç tutanın da, yalnız mideyi dinlendirmeyi, perhiz yapmayı düşünmesi, orucun sahih ve makbul olmamasına sebep olur. Harp eden, canını tehlikeye koyan bir Müslüman da, Allahın dinini kuvvetlendirmek, İslâmiyeti yeryüzüne yaymak için değil de, şan, şeref, mal ve rütbe için dövüşürse, ibadet yapmış olmaz, cihad sevabı kazanmaz. Ölürse şehit de olmaz. Bedenine zarar verdiği için alkollü içkileri bırakan, sarhoşluk günahından kurtulamaz. Frengi, AIDS gibi korkunç hastalıklara yakalanmamak için, zinadan sakınan kimse de, İslâmiyette, temiz sayılmaz.
İslâmiyette ibadet yapmak için, niyetin büyük önemi vardır. Yapılan her işin İslâmiyete uygun olup olmadığı, niyet ile anlaşılır. Allahü teâlâ, Cehennemden kurtulmayı ve Cennete girmeyi vazife olarak bildirmeseydi, yalnız Cenneti, Cehennemi düşünerek yapılan ibadetler de makbul olmazdı.

.Nazar değmesi haktır
 
 
 
A -
A +
Nazarı değen kimse, hatta herkes, beğendiği bir şeyi görünce "Mâşâallah" demelidir.
 
 
Sual: Nazar diye bir şey var mıdır, varsa buna karşı ne yapılır, hangi dualar okunabilir?
Cevap: Nazar değmesi haktır, yani göz değmesi doğrudur. Bazı kimseler, bir şeye bakıp, beğendiği zaman, gözlerinden çıkan şuâ zararlı olup canlı ve cansız, her şeyin bozulmasına sebep oluyor. Bunun misalleri çoktur. Fen, belki bir gün, bu şuâları ve tesirlerini anlayabilecektir. Nazarı değen kimse, hatta herkes, beğendiği bir şeyi görünce Mâşâallah demeli, ondan sonra o şeyi söylemelidir. Önce Mâşâallah deyince, nazar değmez. Nazar değen veya korkan çocuk için, çöp yakıp etrafında döndürerek tütsülemenin veya erimiş mumu başı üzerinde suya dökmenin, kurşun dökmenin caiz olduğu, Fetâvâ-yı Hindiyyede yazılıdır. (Fâtiha, Âyet-el-kürsî ve E'ûzü bi-kelimâtillâhittâmmeti... okumak) hadîs-i şerifte emredildiği Teshîl kitabında yazılıdır.
İbni Âbidînde, nazar değmemesi için tarlaya kemik, hayvan kafası koymanın caiz olduğu bildirilmektedir. Bakan kimse, önce bunu görüp tarlayı sonra görür. Mavi boncuk ve başka şeyleri bu niyet ile taşımanın caiz olacağı buradan anlaşılmaktadır.
Nazar değen kimseye şifâ için Âyet-el-kürsî, Fâtiha, Mu'avvizeteyn ve Nûn sûresinin sonundaki iki âyeti okumanın muhakkak iyi geldiği, Medâric-ün-Nübüvve kitabında ve Mevâhib-i ledünniyyede yazılıdır. Mevâhib ve Medâricde deniyor ki:
“İmâm-ı Mâlik hazretlerine göre, demirle, tuzla, iplik düğümlemekle ve mühr-i Süleymanla Rukye yapmak mekruhtur.”
           ***
Sual: Büyüde cinlerin bir tesiri, rolü var mıdır?
Cevap: Sihir, büyü; cinlerin insanlarda yaptıkları hastalıklardır. Müslüman cinlerden insanlara zarar gelmez. Cinler her şekilde görünür. Kâfir cinler, salih insan şekline de girer. Kâfir insanlar gibi, bir iyilik yapınca, küfre, fıska da sebep olurlar. Arkadaşlık ettiği insanın göstereceği kimselerde hastalık, sihir yaparlar. Bu hastalıktan kurtulmak için, bu cinni öldürmek veya kovmak lazımdır. Cinnin zararından kurtulmak için, en tesirli iki silah; Kelime-i temcîd ve İstiğfâr duasıdır. Kelime-i temcîd; (Lâ havle ve lâ kuvvete illâ billâhil aliyyil azîm)dir. Bunu okuyandan cinlerin kaçtığını, büyünün bozulduğunu, İmâm-ı Rabbânî hazretleri 174. mektubunda ve istiğfar duasının, dertlere deva olduğu hadîs-i şeriflerde bildirilmiştir.

.
Büyü yapmak ve yaptırmak!
 
 
 
A -
A +
"Müslüman sihir yapamaz. Allah saklasın imanı gittikten sonra, sihri tesir eder."
 
Sual: Büyü var mıdır, insanlara tesir eder mi, büyü yapmak ve yaptırmak dinen imanı tehlikeye sokar mı?
Cevap: Sihir yani büyü, insanları hasta yapar. Sevgi veya muhabbetsizlik yapar, cesede ve ruha tesir eder. Sihir, büyü, kadınlara ve çocuklara daha çok tesir eder. Sihrin tesiri kati, kesin değildir, ilacın tesiri gibi olup, Allahü teâlâ, isterse tesirini yaratır. İstemezse, hiç tesir ettirmez. Açlık çekerek, sıkıntılı işler yaparak, nefsini ezen, haram işlemekten zevk alamaz hâle getiren kâfirlerin yaptığı sihir tesir etmektedir. Böyle papazların sihir çözmeleri de tesirli olmaktadır. Şimdiki papazlar, dünya zevklerine düşkün ve nefisleri azgın olduğundan, sihir yapamaz ve bozamazlar.
Sihir yani büyü yapmamalıdır ve sihir yaptırmamalıdır, haramdır ve küfre en yakın olan, en fena haramdır. Sihre ait ufak bir şey yapmamaya çok dikkat etmelidir. Hadîs-i şerifte buyuruldu ki:
(Müslüman sihir yapamaz. Allah saklasın imanı gittikten sonra, sihri tesir eder.) Sanki sihir yapınca, imanı gider.
İmâm-ı Nevevî hazretleri buyurdu ki:
“Sihir yaparken küfre sebep olan kelime veya iş olursa, küfürdür. Böyle kelime veya iş bulunmazsa, büyük günahtır.”
Bir büyücü, sihir ile istediğini elbette yapar, sihir muhakkak tesir eder diyen ve inanan kâfir olur. Sihir, Allahü teâlâ takdir etmiş ise, tesir edebilir, demelidir.
           ***
Sual: Kusurlu, hatalı olan, günahı bulunan kimseden de Allahü teâlâ razı olabilir mi?
Cevap: Bu konuda İmâm-ı Rabbânî hazretleri Mektûbât kitabında buyuruyor ki:
“Allahü teâlâ, o kulunu affetmek isterse ve affetmek için sebep araya korsa, o kimse, görünüşte günahı bulunsa bile, elbette razı olunmuşlardan demektir.”
           ***
Sual: Örtmesi emredilen yerleri açık olanların yanında, Kur’ân-ı kerim okunabilir mi?
Cevap: Kendi avret yeri açık iken ve avret yeri açık olanlar yanında Kur’ân-ı kerim okumak mekruhtur. Gece yatmak için yatağa giren ve belli sûreleri okuyacak olan kimse de, bir yeri açık ise, başını yorgandan çıkarıp okumalıdır.
           ***
Sual: Cünüp olan bir kimse, cuma namazı için gusül abdesti alsa, cünüplükten de kurtulmuş, temizlenmiş olur mu?
Cevap: Cünüp olduğunu unutan bir kimse, cuma namazı için gusül abdesti alırsa, cenabetlikten kurtulur, temiz olur. Fakat, farz sevabına kavuşamaz.

.
Ciğer kebabı" meselesi
 
 
 
A -
A +
 Resûlullah efendimiz "Ya Ebâ Bekir! Ciğer kebabını yalnız yermişsin; reva mıdır?" diye sordu.
 
Sual: Hazret-i Ebu Bekir’in, evinde et pişirip yediği ve sahabeleri davet etmediği diye bir olay olmuş mudur veya bunun aslı nedir?
Cevap: Bu konu, Menâkıb-ı Çihâr Yâr-i Güzîn kitabında şöyle anlatılmaktadır:
“Bir gün sahabe-i kiramdan bazıları Fahr-i kâinat efendimizin huzurlarına varıp, hazret-i Ebu Bekir’den şikâyet ederek dediler ki:
-Ya Resûlallah! Hazret-i Ebu Bekir evinde ciğer kebabı yapıp yalnız yer. Kokusunu duyduğumuz hâlde bizi davet etmez. Bunun üzerine Peygamber efendimiz buyurdu ki:
(Bir daha böyle yaptığı vakit, bana haber veriniz; evine varalım.)
Bir gün yine hazret-i Ebu Bekir, evinde iken, ciğer kebabının kokusunu duyan Sahabiler, ciğer kebabı yer diyerek, varıp, Resûlullah efendimize haber verdiler. Resûlullah efendimiz de, derhal kalkıp, hazret-i Ebu Bekir’in evine gittiler. İçeri girdiklerinde, gördü ki, ne ateş var; ne de kebap. Bunun üzerine Resûlullah efendimiz;
-Ya Ebâ Bekir! Ciğer kebabını yalnız yermişsin; reva mıdır diye sual edince, hazret-i Ebu Bekir;
-Ya Resûlallah! Haşa ki ben ciğer kebabını yalnız yiyeyim. Pişen kendi ciğerimdir cevabını verdi. Peygamber efendimiz sebebini sorunca da, hazret-i Ebu Bekir;
-Ya Habiballah! Daima hatırıma gelir ki, Hak teâlâ bana İslâm dinini nasip etti ve Habibinin dostlarından eyledi. Hususi olarak bütün Sahabe-i kiram içinde bu şekilde şöhret buldum. Kıyamet gününde; acaba ahvalim ne olur. Allahü teâlânın huzurunda bu iltifatı ve bu nimetlerin şükrünü yerine getirir miyim diye korkudan ciğerim kebap gibi pişti, sebebi budur. Hemen o anda Cebrâîl aleyhisselam gelip; hazret-i Ebu Bekir’in hakkında nice müjdeler getirdi. Ondan sonra Eshab-ı kiramın, hazret-i Ebu Bekr'e karşı muhabbetleri bir iken bin kat fazla oldu.”
           ***
Sual: Ağır bir şey kaldırınca, insandan meni gelirse, bu sebepten dolayı gusül almak gerekir mi?
Cevap: Dayak yemek, ağır bir şey kaldırmak veya bir yerden düşmek gibi sebeplerle insandan meni çıkınca, Hanefi ve Maliki mezhebinde gusül lazım olmaz. Şafii mezhebinde ise, lazım olur. Şafii mezhebini taklit eden Hanefinin, buna da dikkat etmesi lazımdır.
           ***
Sual: Ölen kimseyi yıkamadan önce, cenaze namazı kılınabilir mi?
Cevap: Meyyiti gasletmek, yıkamak, vacib-i kifayedir. Cenaze yıkanmadan, namazı kılınmaz.

.
Abdest, gusül ve teyemmümün faydaları
 
 
 
A -
A +
Abdest ve gusül, beden sağlığımız için pek çok faydalar hasıl etmektedir. 
 
Sual: İbadet maksadıyla alınan abdestin, guslün ve su bulunmadığı zaman toprakla yapılan teyemmümün, insan bedenine, insan sağlığına ne gibi faydaları vardır?
Cevap: İbadet maksadıyla yapılan abdest ve gusül, beden sağlığımız için pek çok faydalar hasıl etmektedir. Bedenî faydalarının yanında, ruh sağlığı yönünden de faydası çoktur. Tespit edilen sayısız faydalarından bazıları şöyle sıralanabilir:
1-Günlük hayatımızda, ellerimizin dokunmadığı yer, kapmadığı mikrop kalmıyor. İşte abdest alırken, el, yüz ve ayakları yıkamak, cilt hastalıkları ve iltihapları için en güzel bir korunmadır. Mikroplar, parazit bakterilerin bazıları vücuda deri yoluyla dâhil olurlar.
2-Solunum sistemimizin bekçiliğini yapan burnu yıkamakla, toz ve mikrop yığınlarının vücuda girmeleri önlenmiş olmaktadır.
3-Yüzün yıkanması, cildi kuvvetlendirir, baştaki ağırlığı ve yorgunluğu hafifletir. Damarları ve sinirleri harekete geçirir. Devamlı abdest alanların, ihtiyarlasalar, yaşlansalar bile yüzlerindeki güzelliklerinin gitmemesi bu yüzdendir.
4-Cünüplüğe sebep olan hâllerde büyük bir enerji harcanmakta, kalp ve dolaşım hızı artmakta, solunum hızlanmaktadır. Vücudun aşırı çalışmasıyla da yorgunluk, bitkinlik, uyuşukluk ve gevşeklik hissedilmekte, umumiyetle zihnî faaliyetler oldukça yavaşlamaktadır. Gusül ile vücut eski zindeliğini kazanır. Vücudu belirli aralıklarla devamlı yıkamak, koruyucu hekimlik yönünden fevkalade önemlidir.
5-Abdest ve gusül abdestinin, dolaşım sistemi üzerinde de olumlu tesirleri bulunmaktadır. Damarlardaki sertleşme ve daralmayı önler. Abdestte mevzii bir uyarılma vardır. Lenf sistemi, en önemli merkezlerinden biri olan burun arkası ve bademcikler yıkanarak uyarılmaktadır. Ayrıca boyun ve yanlarının yıkanması da, lenf sistemine tesir eder. Abdest ve gusülle kolaylaşan lenf dolaşımı sayesinde, lenfosit denen savaşçı hücreler vücudu zararlı unsurlardan korurlar ve vücut direncini arttırırlar.
6-Su bulunmadığı zaman toprakla yapılan teyemmüm de büyük ölçüde vücuttaki statik elektriği yok etmektedir.
           ***
Sual: Yeni Müslüman olan bir kimsenin, mutlaka gusül abdesti alması gerekir mi?
Cevap: Yeni Müslüman olan bir gayr-i müslimin, Müslüman olunca, gusül abdesti alması müstehabdır.

.
Fıkıh âlimlerinin dereceleri
 
 
 
A -
A +
“Fıkıh âlimleri yedi derecedir. En yüksek derecesi, ahkam-ı islâmiyede müctehid olanlardır."
 
Sual: Kur’ân-ı kerimden hüküm çıkaran müctehid âlimlerin hepsi aynı mıdır yoksa bunların da belli dereceleri var mıdır?
Cevap: Bu konuda İbni Âbidîn, Mecmû'a-i Zühdiyye ve Vakfunniyyât kitaplarında buyuruluyor ki:
“Fıkıh âlimleri yedi tabaka, yedi derecedir. En yüksek derecesi, ahkam-ı islâmiyede müctehid olanlardır. Bunlara mutlak müctehid denir. Dört mezhep imamları böyledir.
İkinci tabaka, mezhepte müctehid denilen büyük âlimlerdir. İmam-ı Ebu Yusuf, İmam-ı Muhammed Şeybani ve İmam-ı a'zam hazretlerinin diğer talebeleri böyledir. Bunlar, İmam-ı a'zam Ebu Hanife hazretlerinin koymuş olduğu usul ve kaidelere uyarak, delillerden hüküm çıkarırlar.
Üçüncü tabaka, meselelerde müctehid olan âlimlerdir. Bunlar, ortaya yeni çıkan meselelerin hükümlerini bulurlar. Bunların bulduğu hükümlerin ilk iki tabakanın hükümlerine uygun olmaları lazımdır. Hassâf, Tahâvî, Kerhî, Şems-ül-eimme Halvânî, Şems-ül-eimme Serahsî, Pezdevî, Kâdîhân ve benzerleri olan derin âlimler, üçüncü tabakadan müctehidlerdir. Bunlardan sonra olan tabakalardaki âlimler müctehid değildir. Mukalliddirler.
Dördüncü tabakadaki, Eshâb-ı tahrîc denilen âlimler, ictihad yapamazlar. Mücmel, kısa bildirilmiş olup, iki türlü anlaşılabilen hükümleri açıklayarak, bir manasını seçen Ebû Bekir Ahmed Râzî bunlardandır.
Fıkıh âlimlerinin beşinci tabakası, Eshâb-ı tercîhdir. Kendilerine gelmiş olan, çeşitli haberler arasından sahih, evla olanları seçerler. Kudûrî ve Hidâye sahibi Burhâneddîn Mergınânî bunlardandır.
Altıncı tabaka, Eshâb-ı temyîz olup, sağlam hükümleri zayıf olanlardan, zahir haberleri, nadir haberlerden ayıran mukallid âlimlerdir. Kenz, Muhtâr, İhtiyâr, Vikâye ve Mecma'ul-bahreyn kitaplarının sahipleri bunlardandır. Bunların kitaplarında zayıf rivayetler yoktur.
Yedinci tabaka, yukarıda bildirilen hizmetleri yapamayan, ancak önceki tabakaların kitaplarından doğru olarak nakil yapabilen, onları bildiren mukallidlerdir. Tahtâvî, İbni Âbidînin ve Dürr-ül-muhtâr sahibinin bunlardan olduğu, Mecmû'a-i Zühdiyyede yazılıdır.
Altıncı tabakadan âlimler kıyamete kadar bulunacaklar, hakkı batıldan ayıracaklardır. (Ümmetimden hak üzere olan âlimler, Kıyamete kadar bulunacaktır) hadîs-i şerifi, bunu haber vermektedir.”

.Dinin temel direği, fıkıhtır
 
 
 
A -
A +
Tefsir, hadis ve kelam ilimlerinden sonra, en şerefli ilim fıkıh ilmidir.
 
Sual: Dinimizi doğru öğrenebilmek için, İslâmi ilimler içinde, bir Müslüman için en kıymetli ve en lüzumlu ilim hangisidir?
Cevap: Tefsir, hadis ve kelam ilimlerinden sonra, en şerefli ilim fıkıh ilmidir. Fıkıh bilgisi okumak, geceleri nafile namaz kılmaktan daha sevaptır. Âlimlerden okumak da, yalnız okumaktan daha sevaptır. Fıkıh ilminin şerefini bildiren hadîs-i şeriflerde buyuruldu ki:
(Allahü teâlâ bir kuluna iyilik etmek isterse, onu dinde fakih yapar.)
(Bir kimse fakih olursa, Allahü teâlâ, onun özlediği şeyleri ve rızkını, ummadığı yerlerden gönderir.)
(Allahü teâlânın en üstün dediği kimse, dinde fakih olan kimsedir.) İmâm-ı a'zam Ebû Hanife hazretlerinin üstünlüğünü göstermeye, yalnız bu hadîs-i şerif yetişir.
(Şeytana karşı bir fakih, bin âbidden, çok ibadet yapandan daha kuvvetlidir.)
(Her şeyin dayandığı bir direk vardır. Dinin temel direği, fıkıh bilgisidir.)
(İbadetlerin efdali, en kıymetlisi, fıkıh öğrenmek ve öğretmektir.)
İmam-ı Mâlik hazretleri buyuruyor ki:
“Fıkıh öğrenmeyip, tasavvuf ile uğraşan, dinden çıkar, Zındık olur. Fıkıh öğrenip tasavvuftan haberi olmayan Bidat sahibi yani sapık olur. Her ikisini edinen, hakikate varır.”
           ***
Sual: Hasta ve yaşlı bir kimse, namazda rüku ve secdeye giderken bir yere dayanarak gidebilir ve bir yere dayanarak kalkabilir mi?
Cevap: Hasta ve ihtiyar, yaşlı olan bir kimse, secde için eğilemezse ve başını secdeden kaldıramazsa, sandalyeye veya bir şeye dayanarak secdeden başını kaldırır veya eğilir. Yahut bunları yapmak için, bir kimse buna yardım eder.
           ***
Sual: Bazı kimseler, başkaları görmesin diyerek ibadetlerini gizlemekte ve insanlara göstermekten utanmaktadır. Böyle yapmak ve utanmak, dinen uygun mudur?
Cevap: İbadetlerini başkalarına göstermekten hayâ etmek caiz değildir. Hayâ, günahlarını, kabahatlerini göstermemeye denir. Bunun için, vaaz vermekten ve emr-i ma'rûf ve nehy-i münker yapmaktan din kitabı, ilmihal kitabı yazmaktan, satmaktan, imamlık, müezzinlik yapmaktan, Kur’ân-ı kerîm ve mevlid okumaktan hayâ etmek caiz değildir. (Hayâ imandandır) hadîs-i şerifindeki hayâ, kötü, günah şeyleri göstermekten utanmak demektir. Müminin, önce Allahü teâlâdan hayâ  etmesi lazımdır. Bunun için, ibadetlerini ihlas ile yapmalıdır.

.
Cennet de, mahluktur, yaratılmıştır
 
 
 
A -
A +
Cennet de, Allahü teâlânın mahlukudur ve Allah yarattıklarının hiçbirisine girmez.
 
Sual: Cennet de Allahü teâlânın yarattıklarından bir yerdir deniyor. Cennetin diğer yaratılanlardan farkı nedir?
Cevap: Cennet de, her şey gibi, Allahü teâlânın mahlukudur. Allahü teâlâ, mahluklarının, yarattıklarının hiçbirisine girmez, birinde bulunmaz. Fakat mahluklarının bazısında Onun nurları zuhur eder, görünür. Bazısında ise, o kabiliyet yoktur. Aynada, karşısındaki cisimlerin görünüşleri, zuhur ediyor, görünüyor. Taşta, toprakta ise zuhur etmiyor, görünmüyor. Allahü teâlâ, her mahlukuna aynı nispette ise de, mahluklar, yaratılanlar, birbirlerinin aynı değildir. Allahü teâlâ, dünyada görülemez. Bu âlem, Onu görmek nimetine kavuşmaya elverişli değildir. Dünyada görülür diyen, yalancıdır, iftiracıdır. Doğruyu anlayamamıştır. Bu dünyada, bu nimet nasip olsaydı, herkesten önce, Musa aleyhisselam görürdü. Peygamber efendimiz mi'racda, bu devletle yani görmekle şereflendi ise de, bu dünyada değildi. Ahirette görmüş oldu. Dünyada görmedi. Dünyada iken, dünyadan çıktı, ahirete karıştı ve gördü.
           ***
Sual: İbadetleri yaparken, dört mezhebe birden uymak mümkün olabilir mi?
Cevap: İki veya üç yahut dört mezhebe birden uymak mümkün değildir. Çünkü, dört mezhebin imamlarının ictihatlarının birbirlerine uymadığı çok yer vardır. Bir işi yapmaya biri vacip, diğeri ise haram demiştir. Mesela, deriden kan çıkınca, imâm-ı a'zam hazretleri, abdest bozulur, imâm-ı Şâfi hazretleri ise bozulmaz buyurmuştur. Erkeğin derisi, kadının derisine değince, imâm-ı Şâfi hazretleri, ikisinin de abdesti bozulur, imâm-ı a'zam hazretleri ise, ikisinin de bozulmaz buyurmuş. İmâm-ı Mâlik ile imâm-ı Ahmed bin Hanbel hazretleri arasında da böyle ihtilaflar vardır. Böyle ihtilaflı olan işlerde, imâm-ı a'zam hazretlerine uysa, diğerlerine uymamış olur. Diğer imâmlara uygun yapan da, bu işte imâm-ı a'zam hazretlerine uymamış olur. Bir işi, dört mezhebe de uygun yapmak imkansız olduğu gibi, üç imâma ve iki imâma birlikte uyarak yapılamayacak işler de çoktur. Böyle ihtilaflı işler, ancak bir imâma uyarak yapılabilir.
           ***
Sual: Vaktin namazını kılıp kılmadığında şüpheye düşen bir kimse, ne yapmalıdır?
Cevap: Namazı kıldığında şüphe eden kimse, vakit çıkmadı ise, bu namazı tekrar kılar. Vakit çıkmış ise kılmaz.

.İmâm-ı a'zamın ilmi gibi takvası da çoktu
 
 
 
A -
A +
İmâm-ı a'zam hazretleri, ellibeş kere haccedip, birkaç yıl Mekke'de kaldı...
 
Sual: İmâm-ı a'zam Ebu Hanife hazretlerinin ilmi gibi, haramlardan sakınması da çok fazla mı idi?
Cevap: İmâm-ı a'zam hazretlerinin takvası o kadar çoktu ki, otuz yıl, oruç tutması haram olan beş günden başka her gün oruç tuttu. Çok kere, bir veya iki rekatte bütün Kur’ân-ı kerîmi okurdu. Bazen de, yalnız bir azab veya rahmet âyetini namazda veya namaz dışında tekrar tekrar okuyup, hıçkıra hıçkıra ağlar, sızlardı. Hanefi mezhebinde, namazda Allah için ağlamak namazı bozmaz. İşitenler, hâline acırdı. Muhammed aleyhisselamın ümmeti içinde, bir rekat namazda bütün Kur’ân-ı kerîmi hatim etmek, yalnız Osman ibni Affân, Temîm-i Dârî, Sa'îd bin Cübeyr ve İmâm-ı a'zam Ebû Hanîfe hazretlerine nasip olmuştur.
Kimseden hediye kabul etmezdi. Fakirler gibi giyinirdi. Bazen de, Allahü teâlânın nimetlerini göstermek için, çok kıymetli elbise giyerdi. Ellibeş kere haccedip, birkaç yıl Mekke-i mükerremede kaldı. Yalnız ruhu kabz olunduğu, vefat ettiği yerde, zindanda, yedi bin kere hatm-i Kur'ân okumuştu. “Ömrümde bir kere güldüm. Ona da pişmanım” demiştir. Az söyler, çok düşünürdü. Bazı din konularında, talebesi ile münazara, konuşma yapardı. Bir gece, yatsı namazını cemaat ile kılıp çıkarken, bir ayağı kapının dışında, bir ayağı daha mescitte iken, bir konu üzerinde, talebesi İmam-ı Züfer ile sabah ezanına kadar konuşup, ikinci ayağını dışarı çıkarmadan, sabah namazını kılmak için, yine mescide girmiştir. Hazret-i Ali; “dört bin dirheme kadar nafaka caizdir” buyurdu diyerek, kazancının dört bin dirheminden fazlasını fakirlere dağıtırdı.
           ***
Sual: Küçükken çocuklara İslâmiyet öğretilince, büyüdüklerinde, ergenlik çağına girince de bunların Müslümanlığı devam etmiş olur mu?
Cevap: Konu ile alakalı olarak İbni Âbidînde deniyor ki:
“Kız çocuğu küçükken; anasına, babasına tabi olarak Müslümandır. Büluğa erince, anasının, babasının dinine tabi olması devam etmez. İslâmiyeti bilmeyerek büluğa erince, mürted olur. İmanın şartlarını öğrenip ve İslâmiyete uymak lazım olduğuna inanmadıkça, Lâ ilâhe illallah, Muhammedün resûlullah dese de, Müslümanlığı devam etmez. Âmentü billâhi’de bulunan altı şeyi öğrenip, bunlara inanması ve Allahü teâlânın emirlerini ve yasaklarını kabul ettim demesi lazımdır.”

.
İmanı gideren söz söyleyince
 
 
 
A -
A +
Küfre sebep olan sözü, yanılarak veya tevilli olarak söyleyenin imanı ve nikâhı bozulmaz.
 
 
Sual: Bir Müslüman, bilerek veya bilmeyerek imanı gideren bir söz söyleyince, imanı gidip, Müslümanlıktan çıkmış olur mu?
Cevap: Bu konu hakkında, BerîkaHadîka ve Mecmâ'ul-enhürde buyruluyor ki:
“Erkek veya kadın, bir Müslüman, âlimlerin söz birliği ile küfre sebep olacağını bildirdikleri bir sözün veya işin küfre sebep olduğunu bilerek, amden, tehdit edilmeden, istekle, ciddi olarak veya güldürmek için söyler, yaparsa, manasını düşünmese dahi imanı gider, Mürted olur. Buna Küfr-i inâdî denir. Küfr-i inâdî ile mürted olanın, yani dinden çıkanın, evvelki ibadetlerinin sevapları yok olur. Tevbe ederse, geri gelmezler. Zengin ise, tekrar hacca gitmesi lazım olur. Mürted iken kılmış olduğu namazları, tuttuğu oruçları, verdiği zekâtları kaza etmez. Mürted olmadan önceki yapmadıklarını kaza eder. Çünkü, mürted olunca, evvelki günahları yok olmaz. Mürted zamanında yapmadıklarını kaza etmez. Küfr-i inâdî ile mürted olanların nikahları bozulur. Tekrar imana gelince, iki şahit yanında Tecdîd-i nikâh yapmaları lazım olur. Tevbe etmek için yalnız Kelime-i şehadet söylemeleri kâfi değildir. Küfre sebep olan şeyden de tevbe etmeleri lazımdır. Eğer, küfre sebep olduğunu bilmeyip söyler, yaparsa veya küfre sebep olacağı, âlimler arasında ihtilaflı olan bir sözü amden, bilerek söylerse, imanının gideceği ve nikâhının bozulacağı, şüphelidir. İhtiyat olarak, tecdîd-i îmân ve nikâh etmesi iyi olur. Bilmeyerek söylemeye Küfr-i cehlî denir. Çünkü her Müslümanın, bilmesi lazım olan şeyleri öğrenmesi farzdır. Bilmemesi özür değil, büyük günahtır. Küfre sebep olan sözü, hata ederek, yanılarak veya tevilli olarak söyleyenin imanı ve nikâhı bozulmaz. Yalnız tevbe ve istiğfar, yani tecdîd-i îmân etmesi ihtiyatlı olur. Tecdîd-i nikâh lazım olmaz.”
Camilere giden Müslümanın küfr-i inâdî ile mürted olması, dinden çıkması düşünülemez. Yalnız diğer dört şekil ile küfür söylemesi ihtimali olduğu için, imam efendiler cemaate;
(Allahümme innî ürîdü en üceddidel îmâne vennikâha tecdîden bi-kavli lâ ilâhe illallah Muhammedün resûlullah) okutarak, tevbe ve tecdîd-i îmân ve nikâh yaptırıyorlar. Böylece;
(Lâ ilâhe illallah diyerek, tecdîd-i iman yapınız!) hadîs-i şerifindeki emir yapılmış olmaktadır.

.

Bugün 807 ziyaretçi (2054 klik) kişi burdaydı!


Bu web sitesi ücretsiz olarak Bedava-Sitem.com ile oluşturulmuştur. Siz de kendi web sitenizi kurmak ister misiniz?
Ücretsiz kaydol