ehlisunnnetde - EHLİ SÜNNET ...

ABDULHAMİD HAN

ABDÜLHAMİD HAN Osmanlı padişahlarının 34'üncüsü olan Sultan II. Abdülhamid Han aklı, zekası ve ilmi fevkalade üstün olan bir zattı. Batılıların ve iç düşmanların asırlar boyunca devleti yok etmek için hazırladığı yıkıcı, sinsi planlarını sezip, önlerine aşılmaz bir set olarak dikildi. Hazırlayanları ve maşa olarak kullandıkları yerli işbirlikçilerini, sahte kahramanları işbaşından uzaklaştırdı. İşte bu büyük zatın 10 şubat, 96. yıldönümü idi. Yıldönümü vesilesi ile Yıldız Üniversitesi ve İstanbul Medeniyet Üniversitesi işbirliği ile iki açık oturumdan oluşan etkinlik düzenlendi. İlk panel Abdülhamid'in sağlık politikasıyla ilgiliydi. Oturum başkanlığını yaptığım bu panelde konuşmacılar özet olarak şunları anlattılar: Prof. Dr. Hüsrev Hatemi; Abdülhamid'in çok iyi niyetli, sağlam karakterli ve vefalı bir insan olduğunu söyledi. Kendisinden çok devleti düşünürdü. 33 sene zalimlik yapmadan devleti ustalıkla idare etmişti. Ona atılan iftiralardan biri de pinti olduğuna dairdi. Bu çok çirkin bir suçlama olduğunu ifade etti. Aristokrat havada, halktan uzak yaşamamıştı. Atatürk'ün Abdülhamid'i küçümseyici veya kötüleyici bir sözünün olmadığını da ekledi. Prof. Dr. Nil Sarı ise Abdülhamid'in sağlık alanındaki eserlerinden söz etti ve bazılarının fotoğraflarını gösterdi. Abdülhamid 90 adet gureba hastanesi, 19 adet belediye hastanesi, 89 adet askeri hastane ayrıca eğitim hastaneleri, kadın hastaneleri, akıl hastaneleri açmıştı. Bu hastaneler ülkemizden Lübnan'a, Yemen'den İsrail'e, Makedonya'dan Suriye'ye, Yunanistan'dan Libya'ya, Suudi Arabistan'dan Irak'a pek çok yerleşim bölgesine yayılmıştı. Ayrıca eczaneler, hapishane, sağlık merkezleri, fakirler, acizler ve hacılar için misafirhane de pek çoktur. Müthiş bir sağlık hizmetidir bu. Maalesef tahttan düştükten sonra bu eserlerin isimleri değiştirilmiş, bazıları yıkılmış ve bir kısmı da başka alanlarda kullanılmaya başlanmıştır. Kısacası bu büyük insan unutturulmak istenmiştir. Kasımpaşa, Haydarpaşa, Gülhane ve Mektebi Tıbbiye-i Şahane adlı eğitim ve üniversite hastanelerini açan da Abdülhamid olmuştur. Doç. Dr. Adem Ölmez ise Abdülhamid Han'ın özellikle eğitim, sağlık, ulaşım ve asayişe önem verdiğini anlattı. Zamanında yeni bulunan aşıları ülkeye getirmiş, aşı ve kuduz hastalığı üzerine merkezler kurmuş, Bimarhaneleri yani akıl hastanelerini ıslah etmiştir. Akıl hastalarına zincir kullanımını yasaklayarak bugün bile saldırgan hastalarda kullanılan gömleği yerine koymuştur. Dr. Şerif Esendemir konuşmasına Necip Fazıl'ın, "Abdülhamid'i anlamak her şeyi anlamak olacaktır." sözleriyle başladı. Abdülhamid'in tren yolları, bakteriyolojihane, cami ve mektepler yaptırdığını, çağına uygun yaşlılık politikası izlediğini, habitat yani biyosferi merkezi alan ekolojik politikaya önem verdiğini anlattı. Bunları dinlerken aklıma hep başbakanımız Recep Tayyip Erdoğan çağrışım yaptı. O da ülkeye duble yollar, hızlı trenler, Marmaray, üçüncü boğaz köprüsü, çok sayıda havaalanı gibi sayılamayacak eserler hediye etti. Sağlık alanında yeni hastaneleri hizmete açtı. Sağlık hizmetlerini halka yaydı. Eğitim alanını pek çok üniversite, sayısız derslik ve binlerce yeni öğretmenle destekledi güçlendirdi. Kısacası Abdülhamid'in çağdaş bir takipçisiyle karşı karşıyayız. Abdülhamid Han'ı nasıl ki bir takım vicdansız, merhametsiz ve acımasız kişiler, iç ve dış düşmanların oyununa gelerek, maşası olarak bir saray darbesi ile düşürdülerse aynı komplo şu an başbakanımıza karşı düzenlenmektedirler. Bu ülkeye hizmet etmek bazılarının gözüne batmakta ve ellerinden geleni yapmaktadırlar. Rabbim Başbakanımızı korusunu2026

ehlisunnnetde

Tasavvuf talebesi
Ehl-i sünnet ne demektir
Sual: Ehl-i sünnet ne demektir? Mezheblere ayrılmak parçalanmak mıdır?

CEVAP
Ehl-i sünnet vel-cemaat demek, Resulullahın ve eshab-ı kiramın gittikleri doğru yolda bulunan âlimler demektir. Hak olan cemaat ve yetmişüç fırka içinde Cehennemden kurtulacağı bildirilmiş olan Fırka-ı naciye bunlardır. Kur'an-ı kerimde, (Parçalanmayın) buyuruldu. Bu ayet-i kerime, itikadada, inanılacak bilgilerde parçalanmayın demektir. Yani nefslerinize ve bozuk düşüncelerinize uyarak, doğru imandan ayrılmayın demektir. İtikadda ayrılmak, parçalanmak elbette hiç caiz değildir. Hadis-i şerifte de (Cemaat rahmet, ayrılık azabdır) buyuruldu. (Parçalanmayın) ayet-i kerimesi fıkh bilgilerinde ayrılmayın demek değildir. Ahkamda, amellerde olan ictihad bilgilerindeki ayrılık, hakları, farzları, amellerdeki, ince bilgileri ortaya koymuştur. Eshab-ı kiram da, günlük işleri açıklıyan bilgilerde, birbirlerinden ayrılmışlardı. Fakat, itikad bilgilerinde hiç ayrılıkları yoktu. Hadis-i şerifte, (Ümmetimin ayrılığı [mezheblere ayrılması] rahmettir.) buyuruldu. Dört mezhebin, amel bilgilerinde ayrılması böyledir. (Hadika)

.
Mezhebler kardeştir
Bir mezhebde bulunan, diğer üç mezhebdeki müslümanları kardeş bilir. onları incitmez. Birbirlerini severler, yardım ederler.

Amelde mezheblerin bir olmayıp, çok olması, faidelidir. İnsanların yaratılışıları birbirlerine benzemediği gibi, sıcak çölde yaşıyanlara, bir mezhebe uymak kolay olurken, kutuplara yakın yerlerde yaşıyanlara, başka mezhebe uymak kolay geliyor. Bir hastaya bir mezheb kolay iken, başka hastalık için, başka mezheb kolay oluyor. Tarlada çalışanlarda, fabrikada, askerlikte çalışanlar için de, bu ayrılış görülmektedir. Herkes, kendine daha kolay gelen mezehebi seçip, taklid ediyor veya bu mezhebe tamamen intikal ediyor. Mezhebsizlerin, istedikleri gibi, tek bir mezheb olsaydı ve herkes tek bir mezhebe uymaya zorlansaydı, bu hâl çok güç, hatta imkansız olurdu. Mesela, Hanefi mezhebinde bulunan bir kimsenin bir yerinden kan çıkar ve durmazsa, abdestli duramıyacağından ve her zaman abdest alması güç olacağından, Şafiî veya Maliki mezhebini taklid ederek, zorluktan kurtulur.

.
Mezheblerin çıkışı
Sual: Mezhebleri inkar eden Abduhçu biri, "Peygamber ve Sahabenin mezhebi var mı? Bir mezheb imamına ve hadise uymadan Kur'ana göre amel ederim." diyor. Bir mezhebe uymak gerekmez mi?

CEVAP
Mezheb imamı demek, Kur'an-ı kerim ve hadis-i şeriflerde açıkça bildirilmiş olan din bilgilerini, Eshab-ı kiramdan işiterek toplıyan kitaba geçiren büyük âlim demektir. Açıkça bildirilmiş olanlara benzeterek meydana çıkaran derin âlimlerdir. Eshab-ı kiramın herbiri müctehid ve mezheb imamı idi. Her biri kendi mezhebinde idi. Hepsi de, mezheb imamlarımızdan daha üstün idi. Mezhebleri daha kıymetli idi. Fakat, bunlar kitablara yazılmadığı için,. mezhebleri unutuldu. (Peygamberin, sahabenin mezhebi nedir?) demek, (Ordu kumandanı, hangi bölüğün eridir?) veya (Fizik öğretmeni, hangi sınıfın talebesidir?) demeye benzer. Çünkü sahabenin her biri bir mezheb imamı, hatta mezheb imamlarının hocaları idi. Resulullah efendimiz de kainatın hocası idi. (Mîzân, Hadîka)

.
Sünnete Uymanın Önemi
(Mezhebe, hadise uymam) demek (Kur'ana uymam) demektir. Zira Hak teâlâ buyurdu ki:

(Resule itaat eden, Allaha itaat etmiş olur.) [Nisa 80]

(Peygamberin emrine uyun, nehyettiğinden sakının.) [Haşr 7]

(İndirdiğimi insanlara beyan edesin, açıklayasın) [Nahl 44]

Beyan etmek, ayetleri, başka kelimelerle ve başka suretle anlatmak demektir. Âlimler de, ayetleri beyan edebilselerdi ve kapalı olanları açıklıyabilselerdi ve Kur'an-ı kerimden hüküm çıkarabilselerdi, Allahü teâlâ Peygamberine, (Sadece sana vahy olunanları tebliğ et.) derdi. Ayrıca beyan etmesini emretmezdi. (Huccetullahi alelalemin)

Sünnet [hadis-i şeriler], Kur'an-ı kerimi, mezheb imamları da sünneti açıklamışlardır. Âlimler de, mezheb imamlarının sözlerini açıklamışladır. Hadis-i şerifler olmasaydı, namazların kaç rekat olduğu, nasıl kılınacağı, rükû ve secdede okunacak tesbihler, cenaze ve bayram namazlarının kılınış şekli, zekât nisabı, orucun, haccın farzları, hukuk bilgileri bilinmezdi. Yani hiç bir âlim, bunları Kur'an-ı kerimden bulup çıkaramazdı. Bunları peygamber efendimiz açıklamıştır. Sünneti müctehid âlimler açıklamış, böylece mezhebler meydana çıkmıştır. Allahü teâlâ, (Bilmediklerinizi âlimlere sorun) [Nahl 43] buyurduğu gibi, Peygamberimiz de bu âlimlere uymamızı emrediyor: (Kur'an-ı kerime tabi olmak, hepinize farzdır. Onu terk etmek için hiçbir özür olamaz. Kur'an-ı kerimde bulamadığınız işlerde, sünnetime uyunuz. Sünnetimde de bulamazsanız, Eshabımın sözüne uyunuz.) [Beyhekî]

(Âlimlere tabi olun!) [Deylemî]

(Âlimler rehberdir.) [İ. Neccar]

(Ulemâ, enbiyânın vârisidir.) [Tirmizî]

(Bize yalnız Kur'andan söyle!) diyen birine, İmran bin Husayn hazretleri: (Ey ahmak! Kur'an-ı kerimde, namazların kaç rekat olduğunu bulabilir misin?) dedi. Hz. Ömere, farzların seferde kaç rekat kılınacağını Kur'an-ı kerjmde bulamadık dediklerinden, (Allahü teâlâ, bize, Muhammed aleyhisselamı gönderdi. Kur'an-ı kerimde bulamadığımızı, Resulullahdan gördüğümüz gibi yapıyoruz. O, seferde, dört rekat farzları iki rekat kılardı. Biz de, öyle yaparız.) buyurdu. (Mizan-ül-kübra)

Yeni Bir Mezheb
(Mezhebe uymam Kur'anla amel ederim.) demek, (Kanunlara uymam, yalnız Anayasaya göre hareket ederim.) demek gibi yanlıştır. Çünkü Anayasada bütün hükümler, bütün cezalar bildirilmemiştir. Anayasa, kanunlara havale etmiştir. Kanunlardan başka tüzükler, yönetmenlikler de çıkmıştır. (Anayasa varken, kanuna lüzum yok.) demek ne kadar yanlış ise, (Kur'an varken, mezhebe lüzum yok.) demek, bundan daha yanlıştır. Kur'an-ı kerimi hadis-i şerifler, hadis-i şerifleri de mezheb imamları açıklamıştır. Kanunlar, Anayasanın gösterdiği istikamette hazırlanmış, mezhebler de, Kur'an-ı kerimin ve hadis-i şeriflerin gösterdiği istikamette teşekkül etmiştir.

Hiç kimse, (Madem, mezheb, Kur'an-ı kerimin ve hadis-i şeriflerin açıklamasıdır. Ben de açıklar bir mezheb kurarım.) diyemez. Çünkü bir kimsenin (Madem doktor olmak, tıp kitabı okumaya bağlıdır. Kimyager olmak için de kimya kitabı okumak kâfidir.) diyerek eline aldığı bir tıp ve kimya kitabı ile doktorluk yapmaya,ilaç imal etmeye kalkışması ne kadar gülünç ise, (Ben de Kur'andan, hadisten hüküm çıkarırım) demek daha gülünçtür.

(Ben İslâma göre hareket ederim, mezhebe uymam) demek, (Ben devletin emrine uyarım. Fakat, kanunu, polisi, hakimi dinlemem.) demeye benzer. Çünkü İslâma uymak demek, dört hak mezhebden birine uymak demektir. İslâm ayrı, mezheb ayrı değildir.

Mezhebin lüzumu
Bir müctehidin ictihad ederek elde ettiği bilgilerin hepsine, o müctehidin mezhebi denir. Eshab-ı kiramın hepsi derin âlim, birer müctehid idiler. Din bilgilerinde, siyaset, idarecilik ve zamanlarının fen bilgilerinde ve tasavvuf marifetlerinde birer derya idiler. Bu bilgilerinin hepsini, Resulullahın kalblere işliyen, ruhları çeken sözlerini işitmekle, az zamanda edindiler. Herbirinin mezhebi vardı. Mezhebleri az veya çok farlı idi.

Tabiinin ve Tebei tabiinin arasında da müctehidler vardı. Bu müctehilerin ve Eshab-ı kiramın mezheblerinden yalnız dördü kitaplara geçip, dünyanın her yerine yayıldı. Diğerlerinin mezhebleri unutuldu. Bu dört mezhebin imanları Eshab-ı kiramın ortak olan imanıdır. Bunun için dördüne de Ehl-i sünnet denir. İmanları arasında esasta ayrılık yoktur. Birbirlerine din kardeşi bilirler. Birbirlerine severler. Birbirlerine uymıyan işlerinde, zaruret olunca, birbirlerini taklid ederek yaparlar. Allahü teâlâ, mezheblerin böyle ayrı olmalarını istemiştir. Bu ayrılığın, müslümanlara Allahü teâlânın rahmeti olduğunu, peygamberimiz haber vermiştir. Çünkü, dört mezheb arasındaki ufak tefek başkalıklar, müslümanların işlerini kolaylaştırmaktadır. Her müslüman, vücud yapısına, yaşadığı iklim şartlarına ve iş hayatına göre, kendisine daha kolay gelen mezhebi seçer. İbadetlerini ve her işini, bu mezhebin bildirdiğine göre yapar.

Allahü teâlâ dileseydi, Kur'an-ı kerimde ve hadis-i şeriflerde, herşey açıkça bildirilirdi. Böylece, mezhebler hasıl olmazdı. Kıyamete kadar, dünyanın her yerinde, her müslümanın tek bir nizam olurdu. Müslümanların halleri, yaşamaları güç olurdu.

.
Resululllahın Yolu
Peygamberimizin yolu, Kur'an-ı kerim ile hadis-i şerifler ile ve müctehidlerin ictihadları ile gösterilen yoldur. Bu üç vesika, bir de, İcma-ı ümmet vardır ki, Eshab-ı kiramın ve Tabiinin sözbirliği olduğu, R.Muhtarda yazılıdır. Bir hüküm üzerinde, dört mezhebin ictihadları arasında icma hasıl olursa, bu icmaa da inanmak gerekir, inanmıyan küfre girer. (Mektubat c.2, m. 36)

İslâm âlimleri yanlış birşey üzerinde ittifakta bulunmazlar. Hadis-i şerifte buyuruldu ki:

(Ümmetim dalalet üzerinde birleşmez.) [İ.Ahmed]

Bu dört vesikaya Edille-i şerıyye denir. Bunların dışında kalan herşey bid'attir. Hadis-i şerifte buyuruldu ki: (Ümmetim yetimşüç fırkaya ayrılacak, bunlardan yalnız biri Cennete girecektir. Bunlar, benim ve Eshabımın yolunda olanlardır.) [İbni Mace]

Bu ayrılık, usulde, imanda olan ayrılıktır. Eshab-ı kiramdan sonra, yeni müslüman olanlardan bir kısmının imanları bozuldu. Eshab-ı kiramın doğru imanından ayrıldılar. Dalalet fırkaları meydana geldi. Bu bozuk fırkalara, bid'at fırları denir. Bunlar, bazı nassları tevil ederek yanıldıkları için kâfir değildir. Fakat, islâmiyete zararları, kafirlerin zararlarından çok oldu. Birbirleri ile ve Ehl-i sünnet ile çekiştiler. Harp ettiler. Çok müslüman kanı döküldü. Müslümanların yükselmelerini, ilerlemelerini baltaladılar.

Bid'at fırklarını, Ehl-i sünnetin dört doğru mezhebi ile karıştırmamalıdır. Dört mezheb, birbirlerinin doğru yolda olduğunu söyler ve birbirini severler. Bid'at fırkaları ise, müslümanları parçalamaktadır. Bu dört mezhebin birleştirilemiyeceğini, islâm âlimleri sözbirliği ile bildirmişlerdir. Allahü teâlâ, mezheblerin birleştirilmesini değil, ayrı olmalarını istiyor. Böylece, islâm dinini kolaylaştırıyor.

.
Doğru Yol Nedir?
Kur'an-ı kerimde buyuruldu ki:

(Ey iman edenler! Allahın dinine sarılın. Birbirinizden ayrılmayın!) [Al-i İmran 100]

Ebüssüud Efendi hazretleri burayı açıklarken, (Ehl-i kitabın parçalandığı gibi parçalanıp da doğru imandan ayrılmayın! Cahiliyye zamanında birbirleriniz ile dövüştüğünüz gibi bölünmeyin!) buyurdu. Doğru yolun, Ehl-i sünnet âlimlerinin bildirdiği iman olduğunu, Peygamberimiz haber verdi. O hâlde, Ehl-i sünnette birleşerek, kardeş olmaları, birbirini sevmeleri gerekir. Müslümanların bu birliğinden ayrılan, bu ayet-i kerimeye uymamış olur. Bu yolda birleşir, birer kardeş olduğumuzu bilip birbirimizi severek, dünyanın en büyük, en kuvvetli milleti olur, dünyada rahata, huzura, ahırette de sonsuz saadete kavuşuruz. Düşmanlarımızın ve cahillerin ve sömürücülerin, kendi çıkarları için söyledikleri yalanlara aldanıp, bölünmemeye çok dikkat etmeliyiz! (Hadika s. 696)

.
Mezheb ve rahmet
Allahü teâlâ ve Resulü, müminlere merhamet ettikleri için, bazı işlerin nasıl yapılacağı, Kur'an-ı kerimde ve hadis-i şeriflerde açık bildirilmedi. Açıkça bildirilse idi, öylece yapmak farz ve sünnet olurdu. Farzı yapmıyanlar günaha girer, kıymet vermiyenler de kâfir olurdu. Müminlerin hali güç olurdu. Böyle işleri, açık bildirilmiş bulunanlara benzeterek işlemek gerekir. Din âlimleri arasında, işlerin nasıl yapılabileceğini, böyle benzeterek anlıyabilenlere, Müctehid denir.

Dört mezhebin hali, bir şehir halkının haline benzer ki, önlerine çıkan bir işin nasıl yapılacağı kanunda bulunmazsa, o şehrin eşrafı, ileri gelenleri toplanıp, o işi kanunun uygun bir maddesine benzetip yaparlar. Bazan uyuşamayıp, bazısı devletin maksadı, beldeleri tamir ve insanların rahatlığıdır der. O işi, rey ve fikirleri ile, kanunun bir maddesine benzetir. Bunlar, Hanefilere benzer.

Bazıları da, devlet merkezinden gelen memurların hareketlerine bakarak, o işi, onların hareketine uydurur ve devletin maksadı, böyle yapmaktır, derler. Bunlar da, Maliki mezhebine benzer.

Bazısı ise ifadeye, yazının gidişine bakıp, o işi yapma yolunu bulur. Bu da, Şafiîye benzer.

Bir kısmı ise, kanunun başka maddelerini de toplayıp, birbiri ile karşılaştırarak, bu işi doğru yapabilmek yolunu arar. Bunlar da, Hanbeli mezhebine benzer.

.Dört Doğru Yol
İşte şehrin ileri gelenlerinden her biri, bir yol bulur ve hepsi, yolunun doğru ve kanuna uygun olduğunu söyler. Kanunun istediği ise, bu dört yoldan biri olup, diğer üçü yanlıştır. Fakat, kanundan ayrılmaları, kanunu tanımadıkları için, devlete karşı gelmek için olmayıp, hepsi kanuna uymak, devletin emrini yerine getirmek için çalıştıklarından, hiçbiri suçlu görülmez. Belki, böyle uğraştıkları için, beğenilir. Fakat, doğrusunu bulan daha çok beğenilip, mükâfat alır. Dört mezhebin hali de böyledir. Allahü teâlânın istediği yol, elbette birdir. Dört mezhebin ayrıldığı bir işte, birinin doğru olup, diğer üçünün yanlış olması gerekir. Fakat, her mezheb imamı, doğru yolu bulmak için uğraştığından, yanılanlar affolur. Hatta sevab kazanır.

Dört mezhebden başkasına uymak caiz değildir. Bu, Eshab-ı kiramın ve Tabiinin mezheblerini küçümsemek değildir. Çünkü, Eshab-ı kiramın ve başkalarının mezheblerini tam olarak bilmiyoruz. O mezhebleri de bilseydik, onlara uymamız da caiz olurdu. Çünkü, hepsinin mezhebleri doğru idi. Dört mezheb, tam bilindiği ve kitabları her yere yayılmış olduğu için, her müslümanın yalnız bunlardan birine uyması gerekir.

İmam-ı Rabbanî hazretleri, (Bir mezhebe tabi olmıyan mülhid olur.) buyuruyor. (Mebde ve Mead)

Yûsüf Nebhânî hazretleri, (Şimdi her müslümanın, dört mezhepten birine uyması gerekir) buyurduğu gibi, İmâm-ı Şa’rânî, S.Ahmed Tahtâvî hazretleri gibi birçok âlim de, aynı şeyi bildirmişlerdir.

Kur'an-ı kerimdeki; (Allahın ipine sarılın!) emri, (Fıkh âlimlerinin, mezheb imamlarının bildirdiğine uyun!) demektir. [Tahtavi (Dürr-ül muhtar) haşiyesi, zebayih kısmı]

.Mezheb Değiştirmek
Dört mezhebin imamları ve onları taklid eden âlimler, her müslümanın dört mezhebden dilediğini taklidde serbest olduğunu ve bir mezhebden başka mezhebe geçmenin caiz olduğunu ve harac, sıkıntı olduğu zamanlarda, başka mezhebin taklid edileceğini bildirdiler. Allahü teâlâ, müminlerin dört mezhebe ayrılmalarını ve bunun, kulları için faideli olacağını ezelde takdir ve irade buyurdu. Amelde mezheblere ayrılmaktan razı olduğunu bildirdi. Razı olmasaydı Resulü, bu ayrılığın rahmet olduğunu bildirmezdi. İtikadda ayrılmayı yasak ettiği gibi, amelde ayrılmayı da yasak ederdi. (Mizan)

Resulullah, Kur'an-ı kerimde icmalen bildirilenleri, yani kısa ve kapalı olarak bildirilenleri açıklamasaydı, Kur'an-ı kerim kapalı kalırdı. Resulullahın varisleri olan mezheb imamlarımız, hadis-i şeriflerde mücmel olarak bildirilenleri açıklamasalardı, sünnet-i nebeviyye kapalı kalırdı. Böylece, her asırda gelen âlimler, Resulullaha tabi olarak, mücmel olanı açıklamışlardır.

Bilinen 4 imam zamanında, başka mezheb imamları da vardı. Bunların da mezhebleri vardı. Fakat, bunların mezheblerinde olanlar azala azala bugün hiç kalmadı. (Hadika)

Ehl-i sünnetin dört mezhebinin imanları, inandıkları şeyler, birbirlerinin aynıdır. Aralarında hiç fark yoktur. Ayrılıkları yalnız ameldedir. Bu da, müslümanlara bir kolaylıktır. Her müslüman, dilediği mezhebi seçerek, bunu taklid eder. Her işini, seçtiği mezhebe göre yapar. Müslümanların, dört mezhebe ayrılmaları, Allahü teâlânın rahmetidir. Bir müslüman, kendi mezhebine göre ibâdet yaparken, bir zahmet, bir meşakkat hasıl olursa, başka bir mezhebi taklid ederek, bu işi kolayca yapar.

.
Geri kalışımızın sebebleri
Sual: Yabancı yazar, müslümanların geri kalışını ictihâda bağlayıp, (Fukahâ, ictihâd kapısının kapatılmasında ve bundan böyle dört mezheble iktifâ edilmesinde ittifak etmiştir. Bunun netîcesinde İslâm düşüncesi duraklamış, hukukta ve diğer İslâmî ilimlerde taklîd ve saplantının yayılmasına sebep olmuştur) diyor. Bu hususta açıklama yapar mısınız?

CEVAP
İctihâd kapısını kimse kapatmamıştır. Ehli olmadığı için kendiliğinden kapanmıştır. Kapalıya kapalı demek, kapatmak değildir. Kapatmaya yetkisi olanın açmaya da yetkisi olur. İctihâd edip etmemekle, geri kalışımızın bir alâkası yoktur. Milyonlarca insan ehil olup olmadığına bakmadan, kitap yazıyor, ictihâd yapıyor. Madem ictihâd yüzünden geri kaldık. Şimdi herkes ictihâd yaptığı hâlde niçin ilerlemiyoruz?

Mason Abduh ve onun Reşit Rıza ve Merâgî gibi çömezleri, mezheplere saldırıp, (mezhepler birleştirilmeli) diyerek mezhepleri kaldırmaya çalışmışlardır. İngiliz câsusu Hempher de aynı yolda hareket ederek Sünnîliği yıktırıp Necdîliği kurdurmuştur. Aynı art niyetli kimseler, (Herkes ictihâd etmeli) diyerek ehli olmıyan kimselerin de ictihâda yeltenmelerine sebep olmuşlardır. Hadîs-i şerîfte, (Her asır, bir öncekinden daha kötü olacaktır) buyuruldu. Bu bakımdan sonraki asırlarda birinci asırdaki gibi büyük âlimler yetişmedi. Yetişmesi de çok zordur. Bu zoru başarabilen az da olsa çıkarsa, buna kimse bir şey demez.

Hicrî 4. asırdan sonra mutlak müctehid olarak meşhur olan görülmedi. Mutlak müctehide ihtiyâç da kalmadı. Çünkü Allahü teâlâ ve onun Resûlü Muhammed aleyhisselâm, kıyâmete kadar, hayat şekillerinde ve fen vâsıtalarında yapılacak değişikliklerin, yeniliklerin hepsine şâmil olan hükümlerin hepsini bildirdi. Müctehidler de, bunların hepsini anlayıp, açıkladı. Sonra gelen âlimler, bu ahkâmın, yeni olaylara nasıl tatbik edileceğini tefsîr ve fıkıh kitaplarında bildirdi. Müceddid denilen bu âlimler kıyâmete kadar mevcuttur.

İctihâd kapısı açık diye herkes destursuz girerse, birbirine zıt gibi görünen hadîs-i şerîfleri görünce ne yapacaktır? Meselâ imâm arkasında Fâtiha’nın okunacağına dâir de, okunmıyacağına dâir de hadîs var. İcâzetsiz bir kimse, bunları okuyunca ya Peygambere sû-i zan edecek, yâhut hadîs âlimine iftirâ edecektir. Ehli olmayanların hüküm çıkarmak niyetiyle hadîs okuması, elbette doğru olmaz. Dünya işlerinde bile işinin ehli olmayan bir kimse, yaptığı şeyi başaramaz. Meselâ, (Ehliyeti olan şoför olmalıdır) demek yanlış mıdır? (Herkes araba kullansın) demek doğru olur mu? (Herkes göz ameliyatı yapmalıdır) demek ne kadar saçmalıktır. (Herkes hadîs kitabı okumalı, hadîsten hüküm çıkarmalı, Kur’ân meâli okuyup ondan hüküm çıkarmalı) demek daha tehlikelidir.

Araba kullanmasını bilmeyen, bir kazâ yapabilir ve canından olabilir. Fakat hadîsi, Kur’ânı anlamayan kimse, bunlarla amel edeceğim derken dîninden olur. Her işi ehline bırakmak kadar tabiî ne olabilir? Biz, (İş ehline verilmeli) diyoruz. O, (hayır herkes hadîs okumalı, herkes meâl okumalı, anladığı gibi amel etmelidir) demek istiyor. Bu, ilme düşmanlıktır. Herkesin âlim olmasını, müctehid olmasını istemek, akla da, ilme de aykırıdır. Müctehid olmanın birçok şartları vardır. Profesör olmak kadar kolay değildir. Bunlardan biri de ilâhî mevhibe’ye sahip olmak ya’nî evliyâ olması da lâzımdır. Fakat her evliyâ da müctehid değildir. İctihâd, ayağa düşürülmemelidir.

Âlimin dindeki yerini bilmiyenler, “Elimizde Kur’ân var iken âlime ne lüzûm var, İslâm âlimlerinin bin yıl önce verdiği fetvâlar bizi bağlamaz” diyorlar. Kur’ân-ı kerîmi herkes kolayca anlasa idi, Peygambere de ihtiyâç kalmazdı. Hadîs-i şerîfler, Kur’ân-ı kerîmin açıklaması mâhiyetindedir. Hakîkî âlimler de, hadîs-i şerîfleri açıklamışlardır. Arapça bilen herkese âlim denmez. Hakîkî âlim, Kur’ân-ı kerîmi, hadîs-i şerîfleri açıklıyan salâhiyetli, yüksek insandır. Sünneti, bid’ati bilir. Hakkı bâtıldan ayırır. Selef-i sâlihîn i’tikâdında, ya’nî Ehl-i sünnet vel-cemâ’at i’tikâdındadır.

Çok ilmi olduğu hâlde, hakkı bâtıldan ayıramıyan, hakîkî âlim değildir. 72 sapık fırkanın önderleri de derin âlim idi, hakkı bâtıldan ayıramadıkları için dalâlete düşmüşlerdir. Meselâ Vâsıl bin Atâ, hocası Hasan-ı Basrî hazretlerine i’tirâz edip, Mu’tezile fırkasını kurdu. İbni Teymiyye’nin de ilmi çok idi. Selef-i sâlihînin sözbirliğinden ayrıldı. Necdî fırkasının kurulmasına sebep oldu. Bugünkü mezhepsizlerin de önderi durumundadır. Şu hâlde, âlim, çok bilen değil, hakkı bâtıldan ayıran Ehl-i sünnet i’tikâdındaki din mütehassısıdır. Kur’ân-ı kerîmde ve hadîs-i şerîflerde övülen âlimler böyle kimselerdir. Bunların sözleri senettir. Bunlar peygamberlerin vârisleri, vekîlleridir. İctihâdlarında isâbet etmeseler de yine sevâb alırlar. Bunlara tâbi olanlar da kurtulur.

.
Hadis-i şerif ile amel etmek
Sual: Okuduğumuz bir hadisle amel etmemiz caiz midir?

CEVAP
Kifaye kitabında buyuruldu ki:

(Müctehid olmayan din adamı, okuduğu hadisten kendi anladığına uyarak amel edemez. Müctehidlerin ayet-i kerime ve hadis-i şeriflerden anlayarak, verdikleri fetva ile amel etmesi gerekir. Takrir kitabında da böyle yazılıdır.)

Bu önemli hususa birkaç örnek verelim: Bu konudaki hadis-i şeriflerden beşi şöyle:

1- (Deve eti yemek abdesti bozar.) [Müslim, Ebu Dâvud, Tirmizî, Nesâî]

2- (Ateşte ısınmış bir şeyi yiyip içmek abdesti bozar) [Müslim, Ebu Dâvud, İbni Mace, Tirmizî, Nesâî]

3- (Ön avretine dokunan erkeğin abdesti bozulur.) [Ebu Dâvud, Tirmizî, Nesâî]

4- (Eli ile ön avretine dokunanın abdesti bozulur.) [Hakim, İ.Ahmed, İ.Şafii]

5- (Ön avretine dokunan erkeğin abdesti bozulmaz. Çünkü o da vücuttan parçadır.) [Ebu Dâvud, Tirmizî, Nesâî]

Böyle birbirinden farklı gibi görünen sahih hadis-i şerifler çoktur.

Mezheplerin hükmü ne?
Birinci hadis-i şerifi okuyan, deve eti yemenin abdesti bozduğunu anlar. Hâlbuki deve eti yemek yalnız Hanbelide abdesti bozar, diğer mezheblerde bozmaz.

İkinci hadis-i şerifi okuyan kimse, ateşte pişirilen her şeyin abdesti bozduğunu anlar. Hâlbuki hiçbir mezhepte ateşte pişirilen şeyleri yiyip içmek abdesti bozmaz. Bu hadis-i şerif, Kütüb-i sitte denilen altı kıymetli hadis kitabından beşinde mevcuttur. Hiçbir hadis âlimi bu hadis-i şerife uydurma dememiştir. Bu hadis-i şerifin açıklaması Mizan-ül-kübra kitabında vardır.

Üçüncü hadis-i şerif, bir erkeğin kendi ön avret yerine dokununca abdestinin bozulduğunu bildirmektedir. Hâlbuki Hanefide bozmaz, diğer üç mezhebde bozar.

Dördüncü hadis-i şerifte ise, avret yerine dokunursa deniyor. Kadın mı, erkek mi, elin içi ile mi, dışı da dahil mi, bunlar açık değildir. Hâlbuki Hanefide, erkek veya kadın, bildirilen yere dokununca abdesti bozulmaz. Fakat Şafiîde ise elin içi seveteyne, yani hem ön hem arkaya, elinin içi ile değince abdest bozulur. Başkasına, hatta erkek veya kız kendi bebeğininkine değse de bozulur. Malikide ise, sadece erkek, kendi önüne, elinin içi ile dokunursa abdesti bozulur. Arkasına değerse bozulmaz. Çocuğa veya başkalarına dokunsa yine bozmaz. Hanbelide ise, hem elin içi, hem de elin dışı ile kendisinin veya büyük-küçük, ölü-diri kim olursa olsun başkasının seveteynine dokunursa abdesti bozar. Yalnız, kadınlar kendi avretine dokunursa bozmaz. Bu hükümleri hadislerden bizim çıkarmamız hiç mümkün müdür?

Beşinci hadis-i şerif ise, dokunmanın abdesti bozmadığını bildirmektedir. Hâlbuki Hanefi hariç, diğer üç mezhepte bozar.

Müctehid olmayanın bunları hadis-i şeriflerden anlaması mümkün olmaz. Bu bakımdan, müctehid âlim olmayan kimse, hadis kitabı okursa, ya hadis-i şeriflerin uydurma olduğunu zanneder veya kendi aklına göre, yanlış bir hüküm çıkarır. Her ikisi de felaketine sebep olur.

Bir müslümana yapılacak büyük bir kötülük, (Kütüb-i sitteyi al, hadisleri oku ve dinini öğren) demektir.

.Dinde kolaylık nedir?
Sual: Dinde kolaylık var diye herkes kolayına geleni yapıyor. Dinimizde kolaylığın ölçüsü nedir?

CEVAP
Evet bazı kimseler, (Dinde kolaylık vardır.) diyerek bilerek veya bilmeyerek dinimizi içten yıkmaya çalışıyorlar. Dinimizde ifrat ve tefritin yani aşırılığın yeri yoktur. Dinimiz orta yolda olmayı emreder. Hadis-i şerifte buyuruldu ki:

(İşlerin hayırlısı vasat olanıdır.) [Beyhekî]

[Vasat, ifrat ve tefritten uzak orta yol demektir. İfrat, normalden fazla, tefrit, normalden az demektir. Mesela çok uyumak ifrat, çok az uyumak tefrittir. Çok yiyip içmek ifrat, çok az yemek ise tefrittir.]

İfrata kaçarak gücünün yetmediği şekilde ibâdet etmeye çalışmak, mesela geceleri hiç uyumadan namaz kılmak, gündüzleri hep oruç tutmak, hanımından uzak kalmak, et, süt, tatlı gibi şeyleri hiç yememek, iyi müslüman olmak demek değildir. Hadis-i şerifte buyuruldu ki:

(Kolay bir din ile gönderildim. Dinimizde ruhbanlık yoktur. Et yiyin, hanımlarınızla mübaşeret edin! [Nafile] oruç da tutun! Tutmadığınız günler de olsun! [Nafile] namaz da kılın! Uyuyun da. Ben bunlarla emrolundum.) [Taberânî]

Dinde Aşırı Gidenler

Şu hâlde yiyip içmeden, uyumadan ibâdet etmek zordur. Hadis-i şerifte buyuruldu ki:

(Din kolaylıktır. Dinde aşırı gideni din mağlup eder.) [Nesâî]

Günümüzde ifrata kaçanlar azdır veya hiç yoktur. Fakat tefrite gidenler çoktur. (Dinde kolaylık var.) veya (Kolayını yapıyorum.) diyerek dini bozanlar çoktur. Emekli reformcunun kitabı böyle yanlışlıklarla doludur. Şimdi birkaç misal verelim.

Ayaklara mest giyiliyor, üstüne meshediliyor diyerek tırnaklara oje sürüp üstüne meshetmek caiz olmaz. Yahut bugünkü naylon çoraplara meshetmek caiz olmaz. Çoraba meshetmek kolaylık ise de, dinin emri değişmiş olur, ibâdet sahih olmaz.

Su bulunmadığı zaman teyemmüm etmek farzdır. Fakat dinde reformcuların dediği gibi sular kesilince hemen teyemmüm edin demek, dinde kolaylık değil, dini değiştirmektir. Ramazan yaza gelince tutmayıp, kışa tehir etmek de dini değiştirmek olur.

(Dinde kolaylık var.) diyerek namazları vaktinde kılmayıp, hepsini gece yatarken kılmak da dini değiştirmek olur. Hanefide gusülde ağzın içini yıkamak farzdır. Diğer mezheblerde farz değildir diyerek ağzın içini yıkamamak mezhepsizlik olur.

(Dinde zorluk yoktur, kolaylık vardır.) demek (Dinimizin verdiği ruhsatlardan faydalanın.) demektir.

Yoksa, (Herkes hoşuna giden şeyleri yapsın, hoşlanmadığı şeyleri yapmasın, ibâdetleri keyfine göre değiştirsin.) demek değildir. Dinde ufak bir değişiklik yapmak dinsizlik olur. Hadis-i şerifte buyuruldu ki:

(Dinimizde olmıyan bir şeyi çıkaranın, çıkardığı şey merduddur.) [Buharî]

Kur'an-ı kerimde de mealen, (Dinlerini oyuncak ve eğlence edinenleri bırak!) buyurulmaktadır. (Enam 70)

(Zaruretler haramları mubah kılar.) Yani zaruret nisbetinde haram işlemek caiz olur. Fakat reformcunun dediği gibi, her ihtiyaç zaruret değildir. Paraya ihtiyacı olan kimsenin faizle para alması caiz olmaz.

Dinimizin ihtiyaç için bildirdiği ruhsatlardan istifade edilir. (Her ihtiyaç bir zarurettir.) denirse bütün haramlar helal edilmiş olur. Mesela bir kimse, her türlü yiyeceği bulsa, fakat et bulamazsa, (Et yemek ihtiyaçtır.) diyerek domuz eti yiyemez. (Her ihtiyaç zarurettir.) diyerek müslümanları gusülsüz gezdirmekten sakınmalı, aşırılıklardan uzak durmalıdır.

.
Âlimlere tabi olmak
Sual: Yazılarınızda İslâm âlimlerinin kıymetinden, onlara tabi olanların hidayete kavuşacaklarından bahsediyorsunuz. İslâm âlimlerine nasıl tabi olunur?

CEVAP
Âlimlere tabi olmak, dört mezhebden birine uymak demektir. Asırlardan beri bütün İslâm âlimleri, dört mezhebden birine uymuşlar ve müslümanların da uymalarının gerektiğini bildirmişlerdir. Bunlara uymakta İcma hasıl olmuştur. İcmadan, cemaatten, birlikten, topluluktan ayrılan helak olur. Hadis-i şeriflerde buyuruldu ki:

(İki kişi, bir kişiden, üç kişi, iki kişiden iyidir. O hâlde cemaatle birlikte olsun! Allahın rızası, rahmeti, yardımı cemaatten ayrılan Cehenneme düşer.) [İbni Asakir]

(Cemaatten ayrılan, yüzüstü Cehenneme düşer.) [Taberânî]

(Ümmetimin âlimleri, hiç bir zaman dalalette birleşmezler. İhtilaf olunca sivad-i a'zama [âlimlerin ekseriyetinin bildirdiği yola] tabi olun!) [İbni Mace]

(O gün her fırkayı imamları ile çağırırız.) mealindeki İsra suresinin 71. ayet-i kerimesini Kadi Beydavi hazretleri (Her ümmeti peygamberleri ve dinde uydukları imamları ile çağırırız.) şeklinde açıklamıştır. Ruh-ul beyan ve Tefsir-i Hüseynide ise, (Herkes mezhebinin imamı ile çağırılır. Mesela "Ya Şafiî" veya "Ya Hanefi" denir.) şeklinde açıklanmaktadır. Bu açıklamalar da, her müslümanın dört hak mezhebden birine uyması gerektiğini açıkça bildirmektedir.

İcmadan Ayrılmak Caiz Değil
Medarik tefsirinde (Müminlerin [itikad ve ameldeki] yolundan yarılan Cehenneme gider.) mealindeki Nisa suresinin 115. ayet-i kerimesi bildirdikten sonra, (Kitab ve sünnetten ayrılmak gibi icmadan da ayrılmak caiz değildir.) buyuruluyor. Beydavi tefsirinde ise aynı ayet-i kerimenin açıklamasında (Bu ayet, icmadan ayrılmanın haram olduğunu göstermektedir. Müminlerin yolundan ayrılmak haram olunca, bu yola uymak da vacip olur, şart olur.) buyuruluyor.

Ahmed bin Muhammed Tahtavi hazretleri buyuruyor ki:

(Kur'an-ı kerimdeki (Allahın ipi)nden masat, cemaattır. Cemaat da, fıkh ve ilm sahipleridir. Fıkh âlimlerinden bir karış ayrılan dalalete düşer. Sivad-ı A'zam, fıkıh âlimlerinin yoludur. Fıkıh âlimlerinin yoluda, peygamber aleyhisselamın ve Hulefa-ı raşidinin yoludur. Bu yoldan ayrılanlar, Cehenneme gider. Kurtuluş yolu, Ehl-i sünnet vel cemaat fırkada bulunanlara, gazabı da bu yoldan ayrılanlaradır. Fırka-i naciyye, bugün dört mezhebde toplanmıştır. Bu dört mezhebde toplanmıştır. Bu dört mezheb, Hanefi, Maliki, Şafiî ve Hanbelidir. Bu zamanda bu dört hak mezhebden birine tabi olmıyan, bid'at sahibi olup Cehenneme gider.) [Tahtavi]

Abdülgani Nablüsi hazretleri de (Bugün dört mezhebden başkasına uymak caiz değildir.) buyuruyor. (Hadika)

İmam-ı Rabbanî hazretleri de, (Mezhebden ayrılmak, mezhepsiz olmak ilhaddır.) buyuruyor. (Mebde ve Mead)

[İlhad, Ehl-i sünnet âlimlerinin bildirdiği doğru yoldan ayrılmak demektir.]

.Cemaatin amin demesi
Sual: İmamlık yapıyorum. Cemaatten biri, (Hocam, Kâbe gibi mübarek bir yerde, yüksek sesle amin dendiği, hatta bu hususta hadis de olduğu hâlde, niçin Türkiyede sessiz amin deniyor) dedi.

Ben de Hanefi mezhebinde, yüksek sesle söylemek mekruhtur. Vehhabilerin farklı hareketleri bizlere ölçü olmaz) dedim. Aminin sesli olarak söyleneceğine dair hadis-i şerif var mıdır?

CEVAP
Dünkü yazımızda, bizlerin hadislerden hüküm çıkaramayacağımızı vesikalarla bildirmiştik. Kütüb-i sittenin beşinde bulunan, (Ateşte ısınmış bir şeyi yiyip içmek abdesti bozar) hadis-i şerifini nakletmiş, ateşte ısınan şeylerin abdesti bozmayacağını bildirmiştik.

Ayrıca cemaatle namaz kılarken, imam arkasında cemaatin de Fatiha okuması gerektiği hadis-i şerifle bildirilmiştir. Fakat Hanefi mezhebinde, imam arkasında Fatiha okumak harama yakın mekruhtur.

Ebu Davüdün bildirdiği hadis-i şerifte, imamın veleddallin dedikten sonra, ön safta olanların işiteceği bir sesle amin dediği bildirilmektedir. Fakat Hanefi mezhebinde, yüksek sesle amin demek mekruhtur.

Sesli olarak amin demek
Dürr-ül-muhtardaki (Fatihadan sonra, imam ve cemaat, sessiz olarak, amin der. İmam Fatihayı bitirince, cemaatin ve imamın yüksek sesle amin demesi mekruhtur. Hafif söylemelidir) hükmü, İbni Abidin c.1, s. 492, [tercümesi c. 2, s. 270], Halebi-yi kebir s. 309, Halebi-yi sagir s. 233, Hindiyye s. 258, Mizan-ı kübra s. 249, Mezahib-i erbea s. 250, Hidaye s.107, Dürer gurer s.127, Nimet-i islâm s. 300 [namazın 80. mekruhu], Ömer Nasuhi Bilmenin ilmihalinin 159. sayfasında da vardır.

Mevkufatta da, (imam, veleddallin dedikten sonra, hem imam, hem de cemaat amini gizli olarak söyler. Hadis-i şerifte, (İmam şu üç şeyi gizli söyler: Euzü çekmek, Besmele okumak ve amin demek) buyuruldu) denmektedir.

İmam-ı a'zam Ebu Hanife hazretlerinin, (Cemaatle namaz kılarken, imama uyanlar, Fatiha ve zamm-ı sure okumaz) dediğini duyanlardan on kişi, Hazret-i imamın huzuruna gelip derler ki:

- İmamın okumasını kâfi görüp, cemaate Kur'an okutmadığını işittik. Hâlbuki, Fatihasız namaz olmaz. Elimizde bunu isbat eden kuvvetli deliller vardır. Hakkın ortaya çıkması için tartışmaya geldik.

Hazret-i imam der ki:

- Ben bir kişi, siz on kişisiniz, hepinizle aynı anda nasıl tartışayım?

- Nasıl tartışmak istiyorsunuz?

- İçinizden en bilgili, âlim olanı seçin, onunla konuşayım. O, kendi ile birlikte hepinizin adına konuşsun.

- Teklifiniz uygun...

- O beni yenerse, hepiniz beni yenmiş olacaksınız, ben onu yenersem, hepiniz yenilmiş olacaksınız. Kabul mü?

- Peki kabul ettik.

- Tartışmayı ben kazandım.

- Nasıl olur, daha başlamadık bile...

- Siz, seçtiğiniz âlimin hepinizin adına konuşmasını kabul etmediniz mi?

- Evet...

- Ben de, sizin kabul ettiğinizi kabul ediyor, aynı şeyi söylüyorum. Herkesin tabi olduğu imam, kendi adına ve ona uyup, imam kabul edenler adına Kur'an-ı kerim okur, cemaat okumaz. Anlaşamadığımız bir nokta kaldı mı?

- Evet anlaştık.

.

Fatihasız namaz olmaz
İmam-ı Rabbanî hazretleri buyuruyor ki:

Namazda kıraat farzdır ve hadis-i şerifte (Fatihasız namaz olmaz) buyuruluyor. Neden Hanefilerin, hakiki kıraatı [cemaatin hepsinin okumasını] bırakıp, kıraat-i hükmiye [İmamın okuyup, cemaatin susmasına] karar vermelerinin sebebini tam anlayamadım.

İmam arkasında sükut etmeye dair açık bir delil bulamadım. Buna rağmen, mezhebime uyarak imam arkasında Fatiha okumadım. Çünkü, delili zayıf diye, mezhebimin hükmü ile amel etmemenin ilhad olduğunu biliyordum.

Nihayet Allahü teâlâ, mezhebe uymanın bereketi ile, Hanefi mezhebinde imama uyan cemaatin kıraati terketmelerindeki hakikati izhar eyledi. İmam, sanki cemaatin dilinden okuyor. Bu şuna benzer:

Bir köy halkı, köyün ortak bir meselesi için, köylünün tamamı kaymakama gitmez. Birkaç kişilik bir heyet seçerler. Bu heyetin hep bir ağızdan meseleyi anlatmaları da doğru olmaz.

İçlerinden birini, temsilci seçerler. Temsilci, istekler aynı olduğu için, hepsinin dili ile ihtiyaçlarını arz eder.

Kendilerine temsilci kabul ettikleri bu kimse, onların adına konuşur. Seçilen bu temsilcinin hepsinin adına ihtiyaçlarını arz etmesi şeklinde olan, cemaatin hükmi konuşması, onların hakiki konuşmalarından daha iyidir. İmam ile cemaatin hali de böyledir. (Mebde ve Mead f.30)

.
Kur’an-ı Kerim meal ve tefsirleri
Sual: Mealen ne demektir?

CEVAP
Mealen demek, tefsir âlimlerinin bildirdiklerine göre demektir. Yanı tefsir âlimlerinin anladığı mana demektir. Bunun için Kur'an tercümesi denilen kitaplardan, Kur'an-ı kerimin manası anlaşılmaz. Kur'an tercümesi okuyan kimse, murad-ı ilahiyi öğrenemez. Tercüme edenin bilgi derecesine göre, yaptığı açıklamayı öğrenir. Bir cahilin veya bir sapığın yaptığı tercümeyi okuyan kimse de, Allahü teâlânın bildirmek istediğini değil, tercüme edenin anladım sanarak kendi kafasından anlatmak istediğini öğrenir.

Kur'an-ı kerim tercümesini okuyan, amele, ibâdete ait bilgileri öğrenemez.

İtikada ait bilgileri ise öğrenmesi hiç mümkün olmaz. Çünkü 72 dalalet fırkası, Kur'an-ı kerime yanlış mana verdiği için sapıtmıştır. Kur'an tercümesi okuyarak, doğru imanı, Ehl-i sünnet itikadını öğrenmek mümkün olmaz. Hatta (Beydavi), (Celaleyn) gibi kıymetli tefsirleri bile bizim gibilerin anlaması mümkün değildir. Kur'an-ı kerimin manasını öğrenmek isteyen kimse, Ehl-i sünnet âlimlerinin yazdığı, kelam, fıkıh ve ahlâk kitaplarını okumalıdır. (Hadika)

.
Hangi tefsir zararlıdır?
Sual: Dinimizi, asıl kaynağından öğrenmek için hangi meali ve tefsiri tavsiye edersiniz?

CEVAP
Kur'an-ı kerimin manasını yalnız Muhammed aleyhisselam anlamış ve hadis-i şerifleri ile bildirmiştir. Kur'an-ı kerimi tefsir eden Odur. Doğru tefsir kitabı da, Onun hadis-i şerifleridir. Din âlimlerimiz, bu hadis-i şerifleri toplayıp, tefsir yazmışlardır. Ayet-i kerimeler kısa ve tam tercüme edilemediği için, İslâm âlimleri, tercüme değil, uzun tefsir ve tevillerini bildirmişlerdir. Resulullahın bildirdiği manalara Tefsir denir.

Tefsir, ancak Fahr-i âlemin mübarek lisanından, Sahabe-i kirama ve onlardan Tabiine ve Tebei tabiine ve böylece sağlam, kıymetli insanların söylemesi ile, fıkıh ve kelam âlimlerine gelen haberlerdir. Bundan başka olan bilgilere tefsir denmez. Müfessir, tefsir kitabı yazan demek değildir. Müfessir, kelam-ı ilahiden, murad-ı ilahiyi anlıyan derin âlim demektir. Beydavi tefsiri bunların en kıymetlilerindendir. Bu tefsir kitaplarını da anlıyabilmek için, yirmi ana ilmi, iyi öğrenmek gerekir. Ana ilimlerden biri, tefsir ilmidir. Bu yirmi ana ilmin kolları, seksen ilimdir.

1986da İstanbul’da yapılan (Kur'an Tercümeleri Sempozyumu)nda 1500den fazla tercüme incelendiğinde, birbirini tutmıyan hükümler görüldü. Herkes anlayışına göre tefsir ettiği için, karşımıza korkunç, dehşetli ve vahim bir manzara çıkmıştır. Hâlbuki nakle dayanılsaydı böyle olmazdı. Türkiyede ilk defa Kur'an tercüme işini, Cihan Kitabevi sahibi Misak isimli bir Ermeni başlatmıştır. Maksat dinimizi bozmaktır. Bu oyuna gelinmemeli!..

.
Diplomaya Güvenenler
Diplomaya güvenerek, tefsir ilmine dalmaya kalkışan, aldanır, helak olur. Yüzme bilmiyen birinin diplomasına güvenerek denize açılması gibi, cahilce, ahmakça iş olur.

Tefsir ilmini bilmiyenin hadis ve tefsir okumaya kalkışması, mide hastasının, kuvvetlenmek için, baklava, börek yemesine benzer. Hâlbuki, bu hastanın, önce perhiz yapması, sonra, kuvvetli yemesi gerekir. İşte bizim gibi, ana ilimleri okumıyan, din öğrenmek için, Kur'an tercümesi, tefsir, hadis okumaya kalkışırsa, bunları kavrayamaz. Yanlış anlıyarak, dinimizi, imanımızı da kaybederiz.

Ana yuvasından almış olduğu imanını kaybeden birkaç ilerici (!) kimsenin küfrüne sebep olan, zihinlerindeki şüphenin nasıl meydana geldiği sorulunca tefsir okudukları için böyle olduklarını bildirmişlerdir. Meşhur tefsirler bile, ehlinden başkasına zararlı oluyor. Tefsir ilimlerini bilmeden tefsir okumaya kalkışan, imanını kaybedebileceği için Mazhar-i Can-ı Canan hazretleri, tefsir yazmak isteyen halifesine engel olmuştur. (Makamat)

Türkçe tefsirlerin, en kıymetli sanılanlarında bile, şahsi düşünceler vardır. Okuyana zararı, faidesinden çoktur. Hele islâm düşmanlarının, bid'at sahiblerinin, Kur'an-ı kerimin manasını bozmak için yaptıkları tefsir ve tercüme kitapları, birer zehirdir. Bunları okuyan genç zihinlerde, bir takım şüpheler, itirazlar hasıl oluyor. Zaten, bizim gibilerin, islâmiyeti öğrenmek için, tefsir ve hadis-i şerif okuması uygun değildir. Çünkü Kur'an-ı kerimi ve hadis-i şerifi yanlış anlamak veya şüphe etmek imanı giderir. Yalnız Arabi bilmekle, tefsir ve hadis anlaşılmaz. Her arabi bileni, din âlimi sanan aldanır. Beyrutta ana dili Arabi olan çok papaz var. Fakat, hiçbiri islâmiyeti bilmez.

.
Kur'an-ı Kerimi Kim Anlar?
İmam-ı Gazalî hazretleri buyuruyor ki:

(Üç kimse, Kur'an-ı kerimin manasını anlıyamaz:

1- Arabiyi ve tefsir ilmini iyi bilmiyen.

2- Büyük günaha devam eden fâsık.

3- Bid'at sahibi [Eh-i sünnet itikadında olmıyan].

Görülüyor ki, Ehl-i sünnet olmıyan, Arabiyi çok iyi bilse de, Kur'an-ı kerimi doğru anlıyamaz. Yanlış anladıklarını yazarak, Ehl-i sünnet âlimlerinin kitaplarından nakletmeyip kendi görüşünü din diye ortaya koyan herkesi felakete sürükler. Hadikadaki (Ümmetim, kötü din adamlarından çok zarar görecek) hadis-i şerifi, böyle mezhepsizlerin zuhur edeceğini haber vermektedir.

Tefsir, akla değil, nakle dayanır. Âlimlerinin, Peygamberimizden ve Eshab-ı kiramdan alarak yaptıkları tefsirlere aykırı tefsir yazan, küfre düşer. Hadis-i şerifte, (Kur'an-ı kerimi kendi görüşüne göre tefsir eden kâfir olur) buyuruldu. (Mek.Rabbani m.234)

Mezhepsizler, bu inceliği anlıyamadıkları için, (Herkes Kur'an okumalı, dinini bundan kendi anlamalı, mezheb kitaplarını okumamalı) diyerek, Ehl-i sünnet âlimlerinin kitaplarının okunmasını yasak ediyorlar. Hadis-i şerifte, (Kur'an-ı kerimi, kendi görüşü ile açıklıyan, doğru olsa dahi, mutlaka hata etmiştir) buyuruldu. (Nesâî)

Tefsir, murad-i ilahiyi anlamak demektir. Kendiliğinden verdiği mana doğru olsa bile, meşru yoldan çıkarmadığı için, hata olur. Verdiği mana yanlış ise, kâfir olur. (Berika)

HANGİ TEFSİR ZARARLIDIR?

Suâl: Dinimizi, asıl kaynağından öğrenmek için hangi meâli ve tefsîri tavsiye edersiniz?

Cevap: Kur'ân-ı kerîmin ma'nâsını yalnız Muhammed aleyhisselâm anlamış ve hadîs-i şerîfleri ile bildirmiştir. Kur'ân-ı kerîmi tefsîr eden O'dur. Doğru tefsîr kitâbı da, O'nun hadîs-i şerîfleridir. Din âlimlerimiz, bu hadîs-i şerîfleri toplayıp, tefsîr yazmışlardır. Âyet-i kerîmeler kısa ve tam tercüme edilemediği için, İslâm âlimleri, tercüme değil, uzun tefsîr ve te'vîllerini bildirmişlerdir. Resûlullahın bildirdiği ma'nâlara Tefsîr denir. Tefsîr, ancak Fahr-i âlemin mübârek lisânından, Sahâbe-i kirâma ve onlardan Tâbi'îne ve Tebe'i tâbi'îne ve böylece sağlam, kıymetli insanların söylemesi ile, fıkıh ve kelâm âlimlerine gelen haberlerdir. Bundan başka olan bilgilere tefsîr denmez. Müfessir, tefsîr kitâbı yazan demek değildir. Müfessir, kelâm-ı ilâhîden, murâd-ı ilâhîyi anlıyan derin âlim demektir. Beydâvî tefsîri bunların en kıymetlilerindendir. Bu tefsîr kitaplarını da anlıyabilmek için, yirmi ana ilmi, iyi öğrenmek lâzımdır. Ana ilimlerden biri, tefsîr ilmidir. Bu yirmi ana ilmin kolları, seksen ilimdir.

1986'da İstanbul'da yapılan (Kur'ân Tercümeleri Sempozyumu)nda 1500'den fazla tercüme incelendiğinde, birbirini tutmıyan hükümler görüldü. Herkes anlayışına göre tefsîr ettiği için, karşımıza bir korkuunç, dehşetli ve vahim manzara çıkmıştır. Hâlbuki nakle dayanılsaydı böyle olmazdı. Türkiye'de ilk defa Kur'ân tercüme işini, Cihan Kitâbevi sâhibi Misâk isimli bir Ermeni başlatmıştır. Maksat dinimizi bozmaktır. Bu oyuna gelinmemeli!..

Diplamaya Güvenenler

Diplomaya güvenerek, tefsîr ilmine dalmaya kalkışan, aldanır, helâk olur. Yüzme bilmiyen birinin diplomasına güvenerek denize açılması gibi, câhilce, ahmakça iş olur.

Tefsîr ilmini bilmiyenin hadîs ve tefsîr okumaya kalkışması, mide hastasının, kuvvetlenmek için, baklava, börek yemesine benzer. Hâlbuki, bu hastanın, önce perhîz yapması, sonra, kuvvetli yemesi lâzımdır. İşte bizim gibi, ana ilimleri okumıyan, din öğrenmek için, Kur'ân tercümesi, tefsîr, hadîs okumaya kalkışırsa, bunları kavrayamaz. Yanlış anlıyarak, dinimizi, îmânımızı da kaybederiz.

Ana yuvasından almış olduğu îmânını kaybeden birkaç ilerici (!) kimsenin küfrüne sebep olan, zihinlerindeki şüphenin nasıl meydana geldiği sorulunca tefsîr okudukları için böyle olduklarını bildirmişlerdir. Meşhûr tefsîrler bile, ehlinden başkasına zararlı oluyor. Tefsîr ilimlerini bilmeden tefsîr okumaya kalkışan, îmânını kaybedebileceği için Mazhar-i Cân-ı Cânân hazretleri, tefsîr yazmak isteyen halîfesine engel olmuştur. (Makâmât)

Türkçe tefsîrlerin, en kıymetli sanılanlarında bile, şahsî düşünceler vardır. Okuyana zararı, fâidesinden çoktur. Hele islâm düşmanlarının, bid'at sâhiblerinin, Kur'ân-ı kerîmin ma'nâsını bozmak için yaptıkları tefsîr ve tercüme kitapları, birer zehirdir. Bunları okuyan genç zihinlerde, bir takım şüpheler, i'tirâzlar hâsıl oluyor. Zâten, bizim gibilerin, islâmiyyeti öğrenmek için, tefsîr ve hadîs-i şerîf okuması uygun değildir. Çünkü Kur'ân-ı kerîmi ve hadîs-i şerîfi yanlış anlamak veya şüphe etmek îmânı giderir. Yalnız Arabî bilmekle, tefsîr ve hadîs anlaşılmaz. Her arabî bileni, din âlimi sanan aldanır. Beyrut'ta ana dili Arabî olan çok papaz var. Fakat, hiçbiri islâmiyyeti bilmez.

Kur'ân-ı Kerîmi Kim Anlar?

İmâm-ı Gazâlî hazretleri buyuruyor ki:

(Üç kimse, Kur'ân-ı kerîmin ma'nâsını anlıyamaz: 1- Arabîyi ve tefsîr ilmini iyi bilmiyen. 2- Büyük günâha devam eden fâsık. 3- Bid'at sâhibi [Eh-i sünnet i'tikâdında olmıyan].

Görülüyor ki, Ehl-i sünnet olmıyan, Arabîyi çok iyi bilse de, Kur'ân-ı kerîmi doğru anlıyamaz. Yanlış anladıklarını yazarak, Ehl-i sünnet âlimlerinin kitaplarından nakletmeyip kendi görüşünü din diye ortaya koyan herkesi felâkete sürükler. Hadîka'daki (Ümmetim, kötü din adamlarından çok zarâr görecek) hadîs-i şerîfi, böyle mezhepsizlerin zuhur edeceğini haber vermektedir.

Tefsîr, akla değil, nakle dayanır. Alimlerinin, Peygamberimizden ve Eshâb-ı kirâmdan alarak yaptıkları tefsîrlere aykırı tefsîr yazan, küfre düşer. Hadîs-i şerîfte, (Kur'ân-ı kerîmi kendi görüşüne göre tefsîr eden kâfir olur) buyuruldu. (Mek.Rabbânî m.234)

Mezhepsizler, bu inceliği anlıyamadıkları için, (Herkes Kur'ân okumalı, dinini bundan kendi anlamalı, mezheb kitaplarını okumamalı) diyerek, Ehl-i sünnet âlimlerinin kitaplarının okunmasını yasak ediyorlar. Hadîs-i şerîfte, (Kur'ân-ı kerîmi, kendi görüşü ile açıklıyan, doğru olsa dahî, mutlaka hatâ etmiştir) buyuruldu. (Nesâî)

Tefsîr, murâd-i ilâhîyi anlamak demektir. Kendiliğinden verdiği ma'nâ doğru olsa bile, meşrû yoldan çıkarmadığı için, hatâ olur. Verdiği ma'nâ yanlış ise, kâfir olur. (Berîka)

.TEFSÎR OKUMANIN ZARARLARI: 2
TEFSÎRLER VE DİYÂNET

Prof. Dr. M.Sait Yazıcıoğlu, Diyânet İşleri Başkanı iken, 8 Ocak 1989 gün ve 01/924/008 sayılı açıklamasında (Sadece Başkanlığımızca yayınlanmış olan Kur'ân-ı kerîm meâlinde değil diğer meâllerde de, ba'zı hatâlar bulunmaktadır) demişti. Diyânetin hazırladığı (Kur'ân-ı kerîm ve Türkçe Anlamı) isimli tercümenin önsüzünde deniyor ki: Kur'ân-ı kerîm, Türkçeye değil, hiçbir dile hakkıyla çevrilemez. Kur'ân-ı kerîmde muhtelif ma'nâlara gelen lafızlar vardır. Böyle bir lafzı tercüme etmek, çeşitli ma'nâlarını bire indirmek olur ki, verilen tek ma'nânın murâd-ı ilâhî olduğu bilinemez.

Dinde reformcuların, (Allahın murâdı şudur) demeleri cehâletlerini gösterir. Eğer murâd-ı ilâhî tek olarak anlaşılsaydı, birbirinden farklı mezhebler meydana gelmezdi. Farz Allahın emridir. Her çağa göre yazılacak tefsîrde abdestin farzları kaç olarak bildirilecektir? Bir hak mezhebe göre açıklansa yenilik olmaz. Farklı açıklansa dini değiştirmek olur. Böyle, içinde şahsî düşünce bulunan tefsîrler okunmaz.

Kur'ân-ı kerîm hiçbir dile, hattâ Arapça'ya bile tercüme edilemez. Herhangi bir şiirin bile, tam tercümesine imkân yoktur. Ancak îzâh edilebilir. Kur'ân-ı kerîmin ma'nâsı tercümeden anlaşılmaz. Bir âyetin ma'nâsını anlamak demek, Allahü teâlânın, bu âyette ne demek istediğini anlamak demektir. Bu âyetin herhangi bir tercümesini okuyan, murâd-ı ilâhiyi öğrenemez. Tercüme edenin, bilgi derecesine göre anlamış olduğunu öğrenir.

Hangi tercüme olursa olsun, hiçbir Kur'ân tercümesinden din öğrenilemez. Dinini öğrenmesi için bir kimsenin eline, en uygun tercümeyi vermek, okyanus ortasında bulunan insana bir tahta parçası vermekten daha kötüdür. Çünkü bu tahta parçası ile insan sahile çıkamıyacağı için ölür, îmanlı ise Cennet gider. Fakat tercüme ile din öğrenmeye kalkışan, îmânını kaybedip Cehenneme düşebilir.

Gizli Sırlar

Muhâmmed Ma'sûm-i Fârûkî hazretleri buyuruyor ki:

(Üstünlüklerin hepsi Peygamberlik kaynağından alınmıştır. Fakat herkesin bu kaynaktan istifâdesi, kabiliyetine göredir. Resûlullah efendimiz, herkese istidâdına göre, (Kur'ân-ı kerîmin manevî sırlarını açıklardı. [(Buhârî)deki] hadîs-i şerîfte, (Herkese aklına, anlayışına göre söyleyin, [dinin hükmünü] inkâr ettirecek şekilde söylemeyin ki, Allahı ve Resûlünü yalanlamasınlar) buyuruldu. Birgün Peygamber efendimiz, Hz. Ebû Bekr'e, Kur'ân-ı kerîmin ince ma'rifetlerini onun seviyesine göre anlatıyordu. Yanlarına Hz. Ömer gelince, konuşma uslûbunu ve bildirdiği sırları onun da anlıyacağı şekilde değiştirdi. Sonra Hz. Osman ve daha sonra da Hz. Ali geldi. Konuşmasını hepsinin anlıyacağı şekilde değiştirdi. Her defasında değişik şekilde anlatması, oraya gelen zâtların yaratılış ve istidatlarının farklı oluşlarındandı.) [Mekt.Ma'sûmiyye 59]

Hadîs-i şerîflerde, (Benden sonra peygamber gelseydi, Ömer peygamber olurdu.), (Osmân'ın şefâ'ati ile, Cehennemlik yetmiş bin kişi, sorgusuz Cennete girecek.) ve (Ben ilmin şehriyim, Ali de kapısıdır.) buyuruldu. Her üçü de bu derece üstün olduğu ve Arabîyi çok iyi bildiği hâlde, Kur'ân-ı kerîmi değil, tefsîrini bile anlıyamadılar. Çünkü Resûlullah, herkesin seviyesine göre konuşurdu. Hadîs-i şerîflerde buyuruldu ki:

(Biz peygamberler, herkese, seviyesine göre muâmele etmek ve anlayışına göre konuşmakla emrolunduk.) [İ. Gazâlî]

(Aklın alamıyacağı şeyi söylemek, ba'zân fitneye sebep olur.) [İ. Asâkir]

Kendi Görüşüne Göre Tefsîr

Bir kimse, bir âyet-i kerîmeyi tefsir ederken, açıklarken, daha önceki müfessirlerden işitilmiyen şekilde, yalnız kendi görüşüne, kendi aklına göre açıklama yaparsa kâfir olur. İşte bu sebepten dolayı, peygamberler hariç, insanların en üstünü olmasına rağmen, Hz. Ebû Bekr-i Sıddık, (Kur'ân-ı kerîmi kendi reyimle, kendi görüşümle tefsîre kalkarsam, beni hangi yer taşır, hangi gök gölgeler?) buyurmuştur. (Şir'a)

Bizim gibilerin, tefsîrden din öğrenmesi mümkün değildir. Meselâ abdestin farzı, Hanefî'de 4, Şâfiî'de 6, Mâlikî ve Hanbelî'de daha fazladır. Tefsîrden abdestin farzını bile öğrenmemiz mümkün değilken, i'tikâdî konuları öğrenmemiz nasıl mümkün olur? İslâm âlimleri yıllarca çalışarak, Kur'ân-ı kerîmden çıkardıkları hükümleri, kitaplara yazmışlardır. Bir müslüman, hangi mezhebde ise, mezhebine âit kitapları okur, dinini öğrenir. Zaten her müslümanın, bir ilmihâl kitâbı okumakla, dinine âit lüzûmlu bütün bilgileri öğrenmesi mümkündür. Tıp kitâbı okuyarak hastalıklara teşhîs koymak, tedâvi ve ameliyatlara girişmek milyonda bir ihtimâl de olsa belki mümkün olabilir, fakat Kur'ândan din öğrenmek mümkün olmaz. Her işi ehlinden öğrenmek lâzımdır. Fıkıh kitaplarını "Tabu" olarak gösterenler, "Dini Kur'ândan, tefsîrden öğrenin!" diyenler, eğer câhil değilseler, din anarşisi meydana çıkarmak için çalışan hâin ve sapık kimselerdir.

.TEFSÎR OKUMANIN ZARARLARI: 3
TEFSÎRLER VE FIKHIN ÖNEMİ

İbni Âbidîn hazretleri buyuruyor ki:

(Namaz kılacak kadar sûre ezberlemek farzdır. Bundan sonra, fıkıh bilgilerinden farz-ı ayn olanları öğrenmek, Kur'ân-ı kerîmin fazlasını ezberlemekten daha iyidir. Çünkü, Kur'ân-ı kerîmi ezberlemek [hâfız olmak] farz-ı kifâyedir. İbâdetler ve mu'âmelât için lâzım olan fıkıh bilgilerini öğrenmek ise farz-ı ayndır. Helâlden, harâmdan ikiyüzbin mes'eleyi ezberlemek lâzımdır. Bunların bir kısmı farz-ı ayndır. Bir kısmı da farz-ı kifâyedir. Herkese, işine göre, lüzûmlu olan farz-ı ayn olur. Fakat hepsini öğrenmek, hâfızlıktan daha iyidir. Fıkıh ilmini öğrenmeden tefsîr ile vakit geçirmek doğru değildir. Çünkü, tefsîr ile, va'z, kıssa öğrenilir. Fıkıh ile, helâli, harâmı öğrenmelidir. [R. Muhtâr-Önsöz]

Tefsîr okumak, emrolunmadı. Fıkıh okumak ise, emrolundu (Berîka s. 1297)

Mezhep imâmlarımız, (Âlimlerden sorup öğrenin) meâlindeki âyet-i kerîme mucibince, Kur'ân-ı kerîmin ma'nâsını, Tâbi'înden ve Eshâb-ı kirâmdan öğrenerek, kitaplarına yazmışlardır. Diğer âlimlerimiz de, bunların kitaplarından, tefsîrden, hadîsten anladıklarını, bizim gibilere açık, kolay öğretmek için, binlerce Fıkıh ve İlmihâl kitâbı hazırlamışlardır. (Birgivî)

Ehl-i sünnet i'tikâdını ve farzları, harâmları öğrenmek farzdır. Bunlar, ancak fıkıh kitaplarından öğrenilir. Fıkhı, âlimler, âyet-i kerîmelerden ve hadîs-i şerîflerden çıkarmışlardır. (Hadîka s. 324)

Hz. Ömer'in Cevabı

İmâm-ı Şa'rânî hazretleri de buyuruyor ki: (Hadîs-i şerîfler, Kur'ân-ı kerîmi açıklar. Mezheb imâmları, hadîs-i şerîfleri açıkladı. Diğer âlimler de, mezheb imâmlarının sözlerini açıkladı. Namazların kaç rek'at olduğunu rükü' ve secdede okunacak tesbîhleri, bayram ve cenâze namazlarının nasıl kılınacağını, zekât nisâbını, orucun ve haccın farzlarını, hukuk bilgilerini, Peygamber efendimizin açıklaması olmadan Kur'ân-ı kerîmden anlamak mümkün değildir.

İmrân bin Hasîn hazretleri, (Bize yalnız Kur'ân'dan söyle!) diyene, (Ey ahmak, Kur'ân-ı kerîmden her şeyi anlamak mümkün mü? Meselâ namazların kaç rek'at olduğunu bulabilir miyiz?) buyurdu. Hz. Ömer'e de, (Farzlar seferde kaç rek'at kılınır? Kur'ânda bulamadık.) dediler. Cevaben, "Allahü teâlâ bize Muhammed aleyhisselâmı gönderdi. Biz, Kur'ân-ı kerîmde bulamadıklarımızı, Resûlullahtan gördüğümüz gibi yapıyoruz. O, seferde dört rek'atlık farzları, iki rek'at olarak kılardı. Biz de öyle yaparız" buyurdu.) [Mîzân]

Kur'ân-ı kerîmde, Resûlullaha ve âlimlere uymamız emrediliyor. (A.İmrân 31, Haşr 7, Nahl 43)

Peygamber efendimiz de, (Âlimlere tâbi' olun) buyuruyor. (Deylemî)

O halde, Allahü teâlânın emrine uyarak, âlimlere tâbi' olmamız, uymamız şarttır. Fıkhı bilmeden dine uymak mümkün olmaz. Çünkü dinin temeli fıkıhtır. Hadîs-i şerîflerde buyuruldu ki:

(İbâdetlerin en kıymetlisi fıkhı öğrenmek ve öğretmektir.) [İbni Abdilberr]

(Her şeyin dayandığı direk vardır. Dinin temel direği, fıkıh ilmidir.) [Beyhekî]

(Âlimlerin en hayırlısı fıkıh âlimleridir.) [Mâverdî]

(Allah, iyilik vermek istediği kimseyi fıkıh âlimi yapar.) [Buhârî]

(İbâdet için fıkıh kâfidir.) [Beyhekî]

(Fıkhı bilmeden ibâdet eden, gece karanlıkta binâ yapıp, gündüz yıkana benzer.) [Deylemî]

Din Nereden Öğrenilir?

Nisâ sûresinin (Bir işte anlaşamazsanız bu işin hükmünü, Allah ve Resûlünden anlayın!) meâlindeki 59. âyet-i kerîmesi, (Bir işte anlaşamazsanız, bu işin nasıl yapılacağını âlimler, Kur'ân ve sünnetten anlasınlar, âlim olmıyan ise, âlimlere uyarak yapsın!) demektir. (R. V. Hindi)

Dinimizi doğru olarak öğrenmek için Ehl-i sünnet âlimlerinin sözbirliği ile kabûl ettikleri fıkıh kitaplarını okumak lâzımdır. Ehl-i sünnet âlimi olan hakîkî din adamlarının kabûl ve tasdîk etmediği kitaplardan ve sözlerden din bilgisi öğrenmeye kalkışmamalıdır! Her din kitâbına yahut âlim görünen ve din adamı denilen herkesin sözüne veya kitâbına uyarak ibâdet yapmak câiz değildir. Ehl-i sünnet olmayan din adamlarının kitaplarına ve sözlerine uymamalıdır! Mu'teber kitaplardan toplanmış, tercüme edilmiş İlmihâli okumalıdır! Böyle tercüme edilmemiş, kafadan yazılmış ilmihâl kitaplarını ve uydurma tefsîrleri okumak insanı dünya ve âhıret felâketlerine sürükler. (İslâm Ahlâkı)

Se'âdet-i Ebediyye kitâbı kelâm, fıkıh ve ahlâk bilgilerini içine alan çok kıymetli bir eserdir. İçindeki bilgilerin hepsi, mu'teber eserlerden derlenmiştir. Bu kitâbı okuyan, dinimizin bütün hükümlerini öğrenir. Bu eseri herkes okuyup, çoluk çocuğuna da okutmalıdır. En güzel hediye, en güzel mîrastır.

.TEFSÎR OKUMANIN ZARARLARI: 4
ÇAĞA GÖRE TEFSÎR OLMAZ

Ba'zıları da "Kur'ânı her çağda, o asrın teknolojisinin, ilminin ışığında yeniden tefsîr etmek ve Allahın murâdını açıklamak gerekir." diyerek Kur'ân-ı kerîmi asra uydurmaya çalışıyorlar. Tefsîr, moda kitâbı değildir. Her çağa, her asra göre değişik tefsîr olmaz. Dinimiz eksik mi ki tamamlanacaktır? Yoksa fazlalık mı var ki çıkarılacak? Dinde eksiklik ve fazlalık olmadığı için değişik, yeni bir tefsîre ihtiyâç olmaz. Çünkü dine yeni birşey eklemek bid'at olur. Dinimizin emrilerini değiştirmek kadar büyük sapıklık olur mu? Her çağa, her asra göre değişik tefsîr yazmak demek, dini her asırda, bozmak demektir.

Kur'ân-ı kerîmin ma'nâsını Muhammed aleyhisselâm anlamış ve hadîs-i şerîfleri ile bildirmiştir. Doğru tefsîr kitâbı O'nun hadîs-i şerîfleridir. Tefsîr âlimleri, tefsîrlerini Peygamber efendimizden ve Eshâb-ı kiramdan naklederek meydana getirdiler. Bunların tefsîrleri asra uygundur. Kur'ân-ı kerîmin emîrleri, her asırdaki insan için aynıdır. Önceki asırlar için başka, sonraki asırlar için başka ma'nâsı yoktur.

Tehlikeli Kimseler

Peygamber aleyhisselâmdan gelen bilgileri, aynen nakleden islâm âlimlerinden farklı bildirmek, dini bozmak demektir. Kur'ân-ı kerîmi en iyi bilen Peygamber efendimizdir. O'nun açıklamaları bellidir. Bundan daha başka şekilde açıklamak, dini değiştirmek olur, reform olur. Hadîs-i şerîfte buyuruldu ki: (Ümmetime en çok tehlikeli olacak kimse, Kur'ân-ı kerîmi yersiz te'vil edendir.) [Taberânî]

Her asırda, her insana lâzım olan îmân ve ibâdet aynıdır. Asra göre îmân esâsları ve ibâdet şekli değiştirilemez. Bundan yarım asır önce, İlâhiyat Fakültesi profesörlerince namaz kılma şeklinin değiştirilmesi düşünülmüş, câmilere "Asra göre modern ibâdet âletleri" konulması teklif edilmişti.

Asra göre, çağa göre tefsîr yazanların böyle bir düşünceleri yoksa, İslâm âlimlerinin bildirdiklerinde değişiklik yapmadan aynı şeyi naklediyorlarsa, o zaman "Asra Göre Tefsîr" demenin ma'nâsı yoktur. Eğer değişiklik varsa, zaten mu'teber değildir.

Asrımızdaki insana göre kitap yazılacaksa, İslâm âlimlerinin kitapları aynen alınır, günümüzde kullanılan kelimelerle, buluşlarla açıklanabilir. Meselâ; müşrikler Peygamber efendimize, (Mescid-i Aksa'nın kaç kapısı, kaç penceresi vardı?) gibi suâller sormuşlardı. Fakat Resûlullah efendimiz Mi'râca giderken etrafına bakmadığı için bunları görmemişti. Cebrâil aleyhisselâm Mescid-i Aksâ'yı gözünün önüne getirince bakıp sorduklarına cevap verdi. Bu hadîse anlatılırken, (Televizyonda görür gibi görmüştü.) denebilir. Bu şekildeki bir açıklamaya da "Asrın Tefsîri" veya "Çağdaş Tefsîr" denmez.

İlmin ve Fennin Işığında Tefsîr diyenler de vardır. İlim ve fen, dinden ayrı mıdır da ilmin ışığı deniyor? Ecnebiler, din ile ilmi ayrı zannettikleri için böyle yazıyorlar. Ecnebiyi taklid eden reformcular da aynı şeyi söylüyorlar.

Dini Değiştirmek

Mecelle'nin Dürer-ül-hükkâm şerhinde (Zamanın değişmesi ile, örf ve âdete dayanan hükümler değişebilir. Nassa, dayanan hükümler zamanla değişmez.) deniyor. İmâm-ı Rabbânî hazretleri de buyuruyor ki: (Ba'zıları, yapacakları değişikliklerle, dini düzelteceklerini, olgunlaştıracaklarını zannediyorlar. Ortaya bid'atler çıkarıyorlar. Bid'atlerin zulmetleri ile sünnetin nûrunu örtmeye çalışıyorlar. Bunlar, dinin noksanlıklarını tamamladıklarını iddia ediyorlar. Bilmiyorlar ki din noksan değildir. Kâmildir. Kur'ân-ı kerîmde meâlen buyuruluyor ki:

(Bugün sizin için dininizi ikmâl eyledim. Üzerinize olan ni'metimi tamamladım ve size din olarak İslâmiyyeti vermekle râzı oldum.) [Mâide 3]

Dini noksan sanıp, tamamlamaya [asra göre, çağdaş tefsîr yazmaya] çalışmak bu âyet-i kerîmeye inanmamak olur.) [C. 1, m.260]

Allahü teâlâ ve O'nun Resûlü Muhammed aleyhisselâm, kıyâmete kadar hayat şekillerinde ve fen vâsıtalarında yapılacak değişikliklerin, yeniliklerin hepsine şâmil olan hükümleri bildirdiler. Müctehidler de bunların hepsini açıkladılar. Sonra gelen müceddid âlimler, bu hükümlerin yeni olaylara nasıl tatbik edileceklerini, tefsîr ve fıkıh kitaplarında bildirdiler.

.TEFSÎR OKUMANIN ZARARLARI: 5
ÂLİMLERE UYAN DOĞRUYU BULUR

Âlimin dindeki yerini bilmiyenler "Elimizde Kur'ân var iken âlime ne lüzûm var" diyorlar.

Kur'ân-ı kerîmi herkes kolayca anlasa idi, Peygambere ihtiyâç kalmazdı. Hadîs-i şerîfler, Kur'ân-ı kerîmin açıklaması mâhiyetindedir. Hakîkî âlimler de, hadîs-i şerîfleri açıklamışlardır. Arapça bilen herkese âlim denmez. Hakîkî âlim, Kur'ân-ı kerîmi, hadîs-i şerîfleri açıklıyan selâhiyetli, yüksek insandır. Sünneti, bid'ati bilir. Hakkı bâtıldan ayırır. Selef-i sâlihîn i'tikâdındadır. Yâni Ehl-i sünnet vel-cemâ'at i'tikâdındadır.

Çok ilmi olduğu hâlde, hakkı bâtıldan ayıramıyan, hakîkî âlim değildir. Yetmiş iki sapık fırkanın önderleri de derin âlim idi, hakkı bâtıldan ayıramadıkları, Ehl-i sünnetten ayrıldakları için dalâlete düşmüşlerdir. Meselâ Vâsıl bin Ata, Hasan Basrî hazretlerinin talebesi iken, hocasına i'tirâz edip, Ehl-i sünnetten ayrılarak Mu'tezîle fırkasını kurdu. İbni Teymiyye'nin de ilmi çok idi. Selef-i salihînin yâni Ehl-i sünnet âlimlerinin sözbirliğinden ayrıldı. Necdî fırkasının kurulmasına sebep oldu. Bugünkü mezhepsizlerin de önderi durumundadır.

Şu hâlde, âlim çok bilen değil, hakkı bâtıldan ayıran Ehl-i sünnet i'tikâdındaki din mütehassısıdır. Kur'ân-ı kerîmde ve hadîs-i şerîflerde övülen âlimler böyle kimselerdir. Bunların sözleri senettir. Bunlar peygamberlerin vârisleri, vekîlleridir. İctihâdlarında isâbet etmeseler de yine sevap alırlar. Bunlara tâbi olanlar da kurtulur.

Âlimlerin Üstünlüğü

Ehl-i sünnet âlimleri çok yüksek insanlardır. Hadîs-i şerîflerde buyuruldu ki:

(Âlimin âlim olmıyana üstünlüğü, peygamberin ümmetine üstünlüğü gibidir.) [Hatîb]

(Âlimin âbide üstünlüğü, dolunayın, yıldızlara olan parlaklığı gibidir.) [Ebû Nuaym]

(Âlim, âbidden yetmiş derece üstündür. Bid'at ortaya çıkınca âlim, halkı ikâz eder. Âbid bid'atten habersiz, ibâdetle meşgûl olur. Bu bakımdan da âlim, âbidden kıymetlidir.) [Deylemî]

(Âlimlerin mürekkebi, şehîdlerin kanı ile tartılır, âlimlerin mürekkebi, ağır gelir.) [İ.Neccâr]

(Allahü teâlâ, âlimleri almak sûretiyle ilmi ortadan kaldırır. Âlim kalmayınca da, câhiller bilmeden yanlış fetvâ verir, hem kendilerini, hem de başkalarını sapıtırlar.) [Buhârî]

(Âlim, Allahın emin olduğu, güvendiği kimsedir.) [Deylemî]

(Âlimler, yeryüzünün kandilleri, peygamberlerin halîfeleri, benim ve diğer peygamberlerin vârisleridir.) [Ebû Nuaym]

(Âlim ölünce,denizdeki balıklar bile, kıyâmete kadar ona istigfâr eder)[Deylemî]

(Kıyâmette âbide Cennete gir, âlime ise halka şefâ'at için bekle! denir.) [İ Mâverdi]

(Âlimlere tâbi olun! Onlar, dünyanın ışığıdır.) [Deylemî]

(Âlimler [ebedî saâdet yolunu gösteren, Cennete götüren] birer kılavuzdur, rehberdir.) [İ.Neccâr]

"Allahın İpi" Ne Demektir?

Ahmed bin Muhammed Tahtâvî hazretleri buyuruyor ki:

Kur'ân-ı kerîmdeki (Allahın ipi)nden maksat, cemâ'attır. Cemâ'at da, fıkıh ve ilim sâhipleridir. Fıkıh âlimlerinden bir karış ayrılan dalâlete düşer. Sivâd-ı a'zam, fıkıh âlimlerinin yoludur. Fıkıh âlimlerinin yolu da, Peygamber aleyhisselamın ve Hulefâ-i râşidinin yoludur. Bu yoldan ayrılanlar, Cehenneme gider. Kurtuluş, Ehl-i sünnet vel cemâ'at fırkasındadır. Fırka-i sünnet vel cemâ'at fırkasındadır. Fırka-i nâciyye, bugün dört mezhebde toplanmıştır. Bu zamanda bu dört hak mezhebden birine tâbi olmıyan, bid'at sahibi olup Cehenneme gider.) [Tahtâvî]

M.Hadîmî hazretleri buyuruyor ki:

(Dindeki dört delil, müctehid âlimler içindir. Bizim için delil, mezhebimizin bildirdiği hükümdür. Çünkü biz, âyetten ve hadîsten hüküm çıkaramayız. Bunun için, mezhebimizin bir hükmü, âyet ve hadîse uymuyor gibi görünse de, mezhebimizin hükmüne uyulur. Yâhut başka bir âyet veya hadîsle değişmiştir, yâhut te'vîl edilmesi gerekir. Bunları da ancak müctehid âlimler anlar. Bunun için tefsîr ve hadîs değil, âlimlerin kitaplarını okumamız lâzımdır.) [Berîka s.94]

.TEFSÎR OKUMANIN ZARARLARI: 6

KUR'ÂN-I KERÎME NASIL UYULUR?

İslâma, Kur'âna uymak, tefsîr okumakla değil, ancak hak olan bir mezhebe uymakla olur. Bir kimse, Kur'ân-ı kerîmden, tefsîrden anladığına uyarsa, İslâma uymuş olmaz. Kur'ân-ı kerîmde her hüküm var ise de, bunları doğru olarak Resûlullah efendimiz açıklamıştır. Resûlullaha uymak farzdır. Kur'ân-ı kerîmde buyuruluyor ki:

(De ki, "Eğer Allahı seviyorsanız, bana tâbi' olun!") [A. İmrân 31]

(O'na tâbi' olun ki, doğru yolu bulasınız.) [A'raf 158]

(Resûle itâ'at eden Allaha itâ'at etmiş olur.) [Nisâ 80]

İmâm-ı Rabbânî hazretleri buyurdu ki:

(Cenâb-ı Hak, Kur'ân-ı kerîmde, Muhammed aleyhisselâma itâ'at etmenin, kendisine itâ'at etmek olduğunu bildiriyor. O hâlde, O'nun Resûlüne itâ'at edilmedikçe, O'na itâ'at edilmiş olmaz. Bunun pek kat'î ve kuvvetli olduğunu bildirmek için, (Elbette muhakkak böyledir) buyurup, doğru düşünmiyenlerin, bu iki itâ'ati birbirinden ayrı görmelerine meydan bırakmadı. Yine buyurdu ki:

(Kâfirler, Allahü teâlânın emîrleri ile peygamberlerinin emîrlerini birbirinden ayırmak istiyorlar. Bir kısmına inanırız, bir kısmına inanmayız diyorlar. Îmân ile küfür arasında bir yol açmak istiyorlar. Onların hepsi kâfirdir. Kâfirlerin hepsine Cehennem azâbını, çok acı azâbları hazırladık.) [Müjdeci Mektûblar 152]

Hadîs-i Şerîflerin Önemi

Peygamber efendimize uymanın önemi anlaşılınca, Kur'ân-ı kerîmin açıklaması olan hadîs-i şerîflere de uymanın gereği anlaşılır. Sünnet, yâni hadîs-i şerîfler olmasaydı, namazların kaç rek'at olduğu ve nasıl kılınacağı, zekât hisâbı, orucun, haccın farzları, hukuk bilgileri bilinemezdi. Yâni hiçbir kimse, bunları Kur'ân-ı kerîmden çıkaramazdı. Şu hâlde Kur'ân-ı kerîmi anlamak için, onun açıklaması olan hadîs-i şerîflere ihtiyâç vardır. Hadîs-i şerîfleri de anlamak için âlimlere ihtiyâç vardır. Bu bakımdan Peygamber efendimiz, İslâma, Kur'âna tâbi olmak isteyenin bir âlime, bir mezhebe bağlanmasını emrediyor. (Âlimlere tâbi' olun!) buyuruyor. (Deylemî)

Allahü teâlâ da, âlimlere uymayı emrediyor, (Âlimlere sorun!) ve (Peygamberin emrettiğini yapın, yasakladığından sakının!) buyuruyor. (Nahl 43, Haşr 7)

Ahmed Tahtâvi hazretleri, (Kur'ân-ı kerîmdeki, (Allahın ipine sarılın!) emri, (Fıkıh âlimlerinin, bildirdiklerine uyun!) demektir.) buyurdu. (D. Muhtâr hâşiyesi)

Kendi hastalığını ve kalbindeki hastalığın ilâcını bilmiyen câhillerin hadîs-i şerîflerden kendine uygun olanları seçip alması imkânsız gibidir. İslâm âlimleri, kalb, rûh mütehassısları olup, herkesin bünyesine uygun rûh ilâçlarını, hadîs-i şerîflerden seçerek bildirmişlerdir. Peygamberimiz dünya eczâhânesine yüzbinlerce ilâç hazırlıyan baş tabîb olup, evliyâ ve âlimler de, bu hazır ilâçları, hastaların dertlerine göre dağıtan, yardımcı tabîbler gibidir. Hastalığımızı bilmediğimiz, ilâçları tanımadığımız için, yüzbinlerce hadîs-i şerîf içinden, kendimize ilâç aramaya kalkarsak alerji hâsıl olarak, câhilliğimizin cezâsını çeker, fayda yerine zarar görürüz. Bunun için âlimlere uymamız lâzımdır. Âlimlere uymak, 4 mezhebden birine uymak demektir. Asırlardan beri bütün İslâm âlimleri, 4 mezhebden birine uymuşlar ve müslümanların da uymalarının gerektiğini bildirmişlerdir. Bunlara uymakta icmâ hâsıl olmuştur. İcmâdan, cemâ'atten, topluluktan ayrılan helâk olur. Hadîs-i şerîflerde buyuruldu ki:

(İki kişi, bir kişiden, üç kişi, iki kişiden iyidir. O hâlde cemâ'atle birlikte olun! Allahın rızâsı, rahmeti, yardımı cemâ'attedir. Cemâ'atten ayrılan Cehenneme düşer.) [İbni Asâkir]

(Cemâ'atten ayrılan, yüzüstü Cehenneme düşer.) [Taberânî]

(Ümmetimin âlimleri, hiçbir zaman dalâlette birleşmezler.) [İbni Mâce]

Hadîs-i şerîfleri de, sahîh veya bozuk olduğunu bilmeden söylemek, sahîh olsa bile, günâh olur. Böyle kimsenin hadîs-i şerîf okuması câiz olmaz. Hadîs kitaplarından, hadîs nakletmek için, hadîs âlimlerinden icâzet almış olmak lâzımdır. Hadîs-i şerîflerin de sahîh olup olmadığını bilmeden, sahîh bir hadîs-i şerîfi bile söylemek günâh olur. Hadîs-i şerîfte, (Bilmediği sözü hadîs olarak söyliyen, Cehennemde azâb görür.) buyuruldu. Onun için âlim olmıyan kimsenin hadîs okuyup anladığı ile amel etmesi câiz olmaz.) [Berîka]

Kur'ân-ı kerîmi ancak Resûlullah efendimiz anlamış, hadîs-i şerîflerle açıklamıştır. Bu hadîs-i şerîfleri de, ancak Eshâb-ı kirâm ve müctehid imâmlar anlayabilmiş, müslümanlar da bu âlimlerin anladıklarına tâbi' olmuşlardır.

Şu hâlde, Kur'ândan, hadîsten ve bunların tercümelerinden din öğrenmek mümkün olmaz. Her müslüman dinini Ehl-i sünnet âlimlerinin kitaplarından hazırlanan ilmihâllerden öğrenmelidir!

.TEFSÎR OKUMANIN ZARARLARI: 7
UYDURMA HADÎS MES'ELESİ

Hadîs uyduranlar olmuş ise de, Ehl-i sünnet âlimlerinin kitaplarında aslâ uydurma hadîs yoktur. Çünkü onların her biri, (Âlimler, peygamberlerin vârisleridir.) ve (Âlimler, Allahın güvendiği kimselerdir.) gibi hadîs-i şerîfler ile övülen büyük insandır. Hadîs uydurmanın ve uydurma hadîsi nakletmenin vebâlinin büyüklüğünü bilirler. (Söylemediğim sözü hadîs diye bildiren Cehenneme gidecektir.) hadîs-i şerîfini nakleden o âlimler, kitaplarına nasıl olur da uydurma hadîs alabilirler?

Resûlullahın vârislerine olan i'timâdı sarsmak için böyle iftirâ ediyorlar. Bir müctehid, başka bir müctehide hatâ ettin demez. Çünkü Mecelle'de (İctihâd ictihâd'la nakzedilemez) buyuruluyor. (Madde 16)

Dört mezhebde birbirinden farklı hükümler vardır. Fakat hiçbiri, diğerini sapıklıkla, hatâ etmekle ithâm etmemiştir. Çünkü hadîs-i şerîflerde buyuruluyor ki:

(Âlimlerin farklı ictihâdları rahmettir.) [Beyhekî]

(Âlim ictihâdında hatâ ederse bir, isâbet ederse iki sevâb alır.) [Buhârî]

Hanefî ve Hanbelî'de gusülde ağzın içini yıkamak farz iken, Mâliki ve Şâfiî'de farz değildir. Bunun için mezhebin birine doğru, ötekine yanlış denemez. Her müctehidin bir hadîsten hüküm çıkarması farklıdır. Bir müctehidin sahîh dediği bir hadîse, başka bir müctehid mevdû' diyebilir.

Hadîs ilminde müctehid bir âlim, bir hadîse mevdû' derse, diğer müctehidler buna sahih diyebilir. Çünkü mevdû' diyen müctehid, bir hadîsin sahih olması için lüzûm gördüğü şartları taşımıyan bir hadîs için "Mezhebimin usûlünün kâidelerine göre mevdû' dur" der. Yâni bu sözün hadîs olduğu bence anlaşılamamıştır, der. Yoksa "Bu söz, Peygamber efendimizin sözü değildir" demek istemez. Aynı hadîs için başka bir müctehid sahihtir diyebilir. Sahih olduğunu söyliyen müctehid ötekine, "Peygamber efendimizin bu sözüne nasıl mevdû' dersin?" demediği gibi öteki de, "Bu uydurma söze sen nasıl hadîs diyebilirsin?" demez. Kur'ân-ı kerîmde meâlen buyuruluyor ki:

(Bu misâlleri ancak âlim olanlar anlar.) [Ankebût 43]

(Bilmiyorsanız âlimlerden sorun!) [Nahl 43]

(Bunun hükmünü peygambere ve ülül-emre [âlimlere] sorsalardı, öğrenirlerdi.) [Nisâ 83] [Âyet-i kerîmede geçen ülül-emr'in âlim demek olduğu tefsîrlerde yazılıdır. Peygamber efendimiz de (Ülül-emr, fıkıh âlimleridir) buyurdu. (Dârimî)]

(Allahtan en çok korkan ancak âlimlerdir.) [Fâtır 28] [Allahtan korkmak büyük mertebedir. Peygamber efendimiz (Allahtan en çok ben korkarım) buyurdu. (Buhârî)]

(Hiç bilenlerle bilmiyenler bir olur mu?) [Zümer 9]

Hadîs-i şerîflerde ise buyuruldu ki:

(Âlimlere tâbi' olun! Çünkü onlar, dünya ve âhıretin ışıklarıdır.) [Deylemî]

(Âlimler, kurtuluş yolunu gösteren birer rehber ve kılavuzdur.) [İ. Neccâr]

(Âlimler olmasaydı, insanlar helâk olurdu.) [İ. Mâverdî]

(Bilmediklerinizi sâlih [âlim]lerden sorup öğrenin!) [Taberânî]

Mezhebe Uymanın Lüzûmu

Allahü teâlâ ve Resûlü, âlimleri böyle överken, onların kitaplarında uydurma hadîs olduğunu söylemek ne kadar çirkin iftirâ olur.

Eğer herkes Kur'ân-ı kerîmden hüküm çıkarabilseydi, hadîs-i şerîflere, Eshâb-ı kirâma ve âlimlere ihtiyâç kalmazdı. Onun için Allahü teâlâ da, Peygamber efendimiz de âlimlere uymamızı emrediyor.

İki hadîs-i şerîfin birbirine zıt gibi olduğunu gören, mezhebinin hükmüne uyar. Zaten müctehid olmıyanın hadîs-i şerîfle amel etmesi, hüküm çıkarmaya kalkması câiz olmaz.

Her müslümanın dört hak mezhebden birine uyması lâzımdır. Uymıyanın mülhid olacağını İmâm-ı Rabbânî hazretleri Mebde ve Meâd kitâbında bildiriyor.

Dört mezhebden birine uymıyan Ehl-i sünnetten ayrılır. Ehl-i sünnetten ayrılanın da sapık veya kâfir olacağı S. Ahmet Tahtavî hazretlerinin Dürr-ül-muhtâr hâşiyesinde yazılıdır. Abdülganî Nablüsî hazretleri de, (Bugün dört mezhebden başkasına uymak câiz değildir. Kur'ân-ı kerîmin ma'nâsını öğrenmek isteyen, Ehl-i sünnet âlimlerinin kelâm, fıkıh ve ahlâk kitaplarını okumalıdır!) buyuruyor. (Hadîka)

TEFSÎR OKUMANIN ZARARLARI: 8-9
KUR'ÂN-I KERÎM TERCÜMESİ

Kur'ân-ı kerîmin tefsîri veya tercümesi yazılabilir ve yazılmıştır. İslâm âlimleri, bunu yasak etmemişlerdir. Fakat bunlar, Kur'ân-ı kerîmin belâgatini taşıyamazlar. Murâd-i ilâhîyi bildiremezler. Kur'ân-ı kerîmin ma'nâsını ve ma'nâlarındaki incelikleri anlamak isteyen ve belâgatinin zevkini tatmak dileyen müslümanlar, bu kitâb-i mübîni kendi lisânı ile okumalı ve ma'nâsını ve zevkini bundan almak için lâzım gelen bilgileri öğrenmekten üşenmemelidirler!

Şekspir'in, Victor Hugo'nun ve Bâkî efendinin şiirlerindeki incelikleri anlamak ve bundan zevk almak için, İngilizce'yi, Fransızca'yı ve Arapça'yı, ebediyatı ile birlikte öğrenmek lâzım olduğu gibi, Allah kelâmını ve inceliklerini anlıyabilmek için de gerekli ilimleri öğrenmek şarttır.

Cebrâil aleyhisselâmın Peygamberimize indirdiği bu kelimelerden ve sözlerden başka, Arapça da olsa, okunan şeyler Kur'ân-ı kerîm okumak olmaz. Meselâ, cünüb iken, Kur'ân-ı kerîm okumak harâmdır, büyük günâhtır. Fakat, onları okumak, harâm olmaz.

Namazda Okuduğunu Anlamak

Dinde reformcular diyor ki, insanın namazda okuduğunu, Rabbinden ne istediğini bilmesi lâzımdır. Böyle sözler, ibâdetlerin ne demek olduğunu anlamamış olmayı gösterir. Çünkü, namazı, insanın kendisi tertip etmemiştir. Namazın ve bütün ibâdetlerin nasıl yapılacağını, yaparken neler okunacağını Allahü tâlâ Peygamberine bildirmiştir. Peygamber aleyhisselâm da, bunları öğrendiği gibi Eshâbına bildirmiş ve kendi de yapmıştır. Bunlarda değişiklik olmaz.

Din imâmlarımız bunların hepsini Eshâb-ı kirâmdan görerek ve işiterek anlamışlar ve kitaplarına yazmışlardır. Bu derin âlimler bildiriyor ki: Namazda okunacak Kur'ânın, Allah kelâmı olması lâzımdır. Vazîfe, ancak böylece yapılmış olur. Namaz içinde okuduğunun ma'nâsını anlamak istiyenler, biraz çalışarak, bunların ma'nâsını da önceden kolayca öğrenebilirler. Dünya kazançları için yıllarca çalışıyor, nice bilgiler, çeşitli diller öğreniliyor da, bunun için neden çalışılmasın?

Namaz dışında müslümanlar, kendi dilleri ile de, duâ edebilirler. Namazda okudukları âyetlerin ma'nâlarını da, Ehl-i sünnet âlimlerinin kitaplarından öğrenebilirler. İslâm düşmanlarının, dinde reformcuların kitaplarından öğrenmeye kalkışanlar, yanlış, bozuk, çirkin şey öğrenmiş olurlar. Emekleri boşa gider.

Ba'zı kimseler hep kitap yazanı, tefsîr yazanı veya Arabî bileni âlim zannediyor. Her köşe başında şeyh geçinen yüzlerce kimse vardır. Bu kimseler, müslümanları şaşırtmış, kâtı'-i tarîk-ı ilâhî olmuşlardır. Yâni Ehl-i sünnet yolunu bozan, yol kesiciler vardır.

Âlimler Çok Azalmıştır

İslâm âlimlerinin en büyüklerinden olan İmâm-ı Rabbânî hazretleri, dörtyüz yıl önce buyurdu ki: (İslâm âlimleri, bugün garip oldu, azaldı. Şimdiki tarikatçıların yoluna bid'at karıştığı ve bu yol bozulduğu için, Resûlullahın sünnetine sarılmış olan büyük âlimleri, bu millet tanımaz oldu. Bu bilgisiz kimseler, milletin kalbini, bu bid'atlerle kazanmaya çalıştılar. Böyle yapmakla, dini yayacaklarını, hattâ İslâmiyyeti olgunlaştıracaklarını sandılar. Hâşâ öyle değildir. Bunlar dini yıkmaya çalışıyorlar. Allahü tealâ bunları doğru yola kavuştursun! Şimdi büyük âlimlerden pek az kalmıştır. İslâmiyyeti sevenlerin, bu âlimlerin talebelerine yardım etmeleri, onların yolunda gitmeleri lâzımdır.) [C.2, m.62]

Hadîs-i şerîflerde, (Kıyâmete yakın ilim azalır, cehâlet artar.), (İlmin azalması âlimlerin azalması ile olur. Câhil din adamları, kendi görüşleri ile fetvâ vererek fitne çıkarırlar, insanları doğru yoldan sapıtırlar.) ve (Her asır, önceki asırdan daha bozuk olur. Böylece kıyâmete kadar hep bozulur) buyuruldu. İnsanların en iyileri olan âlimlerin yazdıkları kitapları beğenmeyip, bozuk asırdaki bozuk adamlara ve onların bozuk kitaplarına aldanmaktan sakınmalıdır! (Hadîka)

İmâm-ı Mâlik hazretleri buyuruyor ki: (Fıkıh öğrenmeyip, tasavvuf ile uğraşan dinden çıkar, zındık olur. Fıkıh öğrenip tasavvuftan haberi olmıyan bid'at ehli, yâni sapık olur. Her ikisine kavuşan hakîkate varır.) [Merec-ül-bahreyn]

Farz-ı ayn olan fıkıh kitaplarını okumayıp, tefsîr okumak, câiz değildir. Zâten, bizim gibi mukallidlerin, tefsîrden fıkıh bilgisi öğrenmesi imkânsızdır. Cehenneme gidecekleri bildirilen 72 fırkanın âlimleri, tefsîrlerden yanlış ma'nâ anladıkları için, sapıttılar. Âlimler sapıtınca, bizim gibi câhillerin tefsîrden ne anlıyabileceğimizi düşünmeliyiz! Doğru yazılmış tefsîrleri okuyanlar, böyle felâkete düşerse, dinde reformcuların tefsîrlerini okuyan acaba ne olur?

Tayt Satmak

Suâl: Tayt denilen dar ve ince pantalonu dikip ve satmak uygun mudur?

Cevap: Hayır.

İlâh Yerine Padişah

Suâl: İlâh yerine padişah denir mi?

Cevap:İbâdet olmayan yerlerde câizdir.

Satışta Yanlışlık

Suâl: Bir, 2-3 milyonluk mallarım var. Yanlışlıkla,3 milyonluk mal, bir milyonlukların arasına karışmış. Bunu da bir müşteriye sattım. Alış-verişi feshedebilir miyim?)

Cevap:Fesh, yani alışverişten vazgeçmek, tek taraflı olmaz. Alıcı da râzı olursa feshedebilirsiniz.

Namazı Bozmak

Suâl: Cemâ'atle namaz kılarken safta sar'a tutan veya bayılan biri ile ilgilenmek için namazı bozmak câiz mi?

Cevap: Evet.

Yazılı Elbise

Suâl: Üstünde yazı bulunan elbise ile namaz kılmak mekrûh olur mu?

Cevap: Evet.

Tokalaştıktan Sonra

Suâl: Musâfeha ettikten sonra eli yüze sürmek bid'at mıdır?

Cevap: Evet.

Abla Kızı

Suâl: Öz ablamın kızı ile, dönüşü imkânsız bir yola girdik. Evlenmek istiyoruz. Evlenmemiz câiz midir?

Cevap: Abla kızı da, aynen abla gibidir. Evlenmek aslâ câiz değildir. Nîsâ sûresinin 23. âyet-i kerîmesinde harâm olduğu açıkça yazılıdır. Ablanızın kızının kızı ile de ve bütün torunları ile evlenmeniz câiz değildir.

Hıristiyanlık ve yahudilikte bile abla kızıyla evlenmek câiz değildir. Amca ve dayı ile, hala ve teyze ile de evlenilmez. (Nîsâ 23)

Zaten kanunen de abla kızı ile evlenmek suçtur. [Medenî kanun m.88-96]

Suç işliyerek evlenilse bile, kanun bunları derhal ayırır ve cezâlandırır.

Estetik Ameliyat

Suâl: Yanlış hatırlamıyorsam, sağlığa zararlı ise estetik ameliyat olunur diye yazmıştınız. Burnumun üstündeki kemik çıkıntısını düzeltmem günâh mıdır?

Cevap: Yanlış hatırlıyorsunuz. Sağlığa zararlı olmasa da, nefreti mucup durum varsa, o da estetik ameliyatla düzeltilir. Fakat burnum biraz büyük diyerek ameliyatla küçültmek doğru olmaz. İnsanların nefretine sebep olan şeyleri düzeltmek günâh olmaz. (R. Muhtar)

Tefsîr-i Merâği

Suâl: Tefsîr-i Merâği'nin yazarı Mısırlı Mustafa Merâği kimdir?

Cevap: Yüksek İslâm Enstitüsü eski Müdürü AHMED DAVUDOĞLU Hoca, "Din Tamir Dâvasında DİN TAHRİPÇİLERİ" isimli kitâbında özetle diyor ki:

(M.Abduh'un tilmizi [çömezi] Merâği'nin Ezher rektörlüğü benim Mısır'da talebeliğim zamanına rastladığı için kendisini tanırım. Şeyhulislam Mustafa Sabri efendi gibi hakîkî İslâm âlimleri, Abduh'u, bunu ve emsâlini haklı olarak tenkîd etmiştir. Fakat Merâği, cevap verecek vasıfta değildi. Merâği, üstâdı M.Abduh ve üstadinin üstâdı Efgânî gibi bir çok tashîhi güç hatâlara düştü. Birkaçı şöyle:

1- Merâği, üstâdı Abduh ve arkadaşı Reşit Rızâ gibi mu'cizelere inanmaz.

2- Fıkıh dinden değil der. Kur'ânda fıkıh öğrenmek emrediliyor. (Tevbe 122) Hadîs-i şerîfte de buyuruldu ki: (Allah kimin hayrını murâd ederse, onu dinde fakîh kılar) [Buhârî]

3- Arap olmıyanın, Kur'ân tercümesi ile namaz kılması câiz ve hattâ daha iyi diyor.

İbni Kesîr Tefsîri

Suâl: İbni Kesîr'in tefsîri uygun mudur?

Cevap: Tefsîrini hadîslerle açıklamış ve kendi görüşlerini de karıştırmış olduğu Keşfüz-zunûnde yazılıdır.

Şâm âlimlerinden üstâd Abdülganî hazretleri, Fadl-üz-zâkirîn kitâbında, (İbni Kesîr tefsîri'ni okumamalıdır. Çünkü içinde dalâlât-i kesîre vardır. İnsanların i'tikâdlarının bozulmasından korkup endişe ettiğim için İbni Kesîr'in tefsîrini, İbni Teymiyye ve İbni Kayyım'ın kitaplarının okunmasını hiç tavsiye etmem. Çünkü bunların kitaplarında o kadar çok sapık ve bozuk sözler var ki, herkes bunları ayırdedemez. Bunları ancak rasih ilimli âlimler anlıyabilir. (Fadl-üz-zâkirîn s. 24)

Bir kitapta, i'tikâdı zedeliyen, insanı küfre düşürücü bir ifâde bulunursa, elbette o kitap çok zararlıdır. Ba'zı mezhepsizler, (Kitaptaki faydalı yerlerini alır, zararlılarını atarım.) diyor. Halbuki kitap bilgi öğrenmek için okunur. Faydalısını zararlısından ayırabilen kimsenin o kitâbı okumasına ne lüzûm var? Bildiği şeyleri niçin okusun? Bilmediklerini öğrenmek için okuyorsa, bilmediği birşey onu küfre düşürebilir, ebedî felâketine sebep olabilir. Bunun için mezhepsizlerin kitaplarını okumak çok zararlıdır.

.

.
Tefsirler ve diyanet
Prof. Dr. M.Sait Yazıcıoğlu, Diyanet İşleri Başkanı iken, 8 Ocak 1989 gün ve 01/924/008 sayılı açıklamasında (Sadece Başkanlığımızca yayınlanmış olan Kur'an-ı kerim mealinde değil diğer meallerde de, bazı hatalar bulunmaktadır) demişti. Diyanetin hazırladığı (Kur'an-ı kerim ve Türkçe Anlamı) isimli tercümenin önsüzünde deniyor ki: Kur'an-ı kerim, Türkçeye değil, hiçbir dile hakkıyla çevrilemez. Kur'an-ı kerimde muhtelif manalara gelen lafızlar vardır. Böyle bir lafzı tercüme etmek, çeşitli manalarını bire indirmek olur ki, verilen tek mananın murad-ı ilahi olduğu bilinemez.

Dinde reformcuların, (Allahın muradı şudur) demeleri cehaletlerini gösterir. Eğer murad-ı ilahi tek olarak anlaşılsaydı, birbirinden farklı mezhebler meydana gelmezdi. Farz Allahın emridir. Her çağa göre yazılacak tefsirde abdestin farzları kaç olarak bildirilecektir? Bir hak mezhebe göre açıklansa yenilik olmaz. Farklı açıklansa dini değiştirmek olur. Böyle, içinde şahsi düşünce bulunan tefsirler okunmaz.

Kur'an-ı kerim hiçbir dile, hatta Arapçaya bile tercüme edilemez. Herhangi bir şiirin bile, tam tercümesine imkan yoktur. Ancak izah edilebilir. Kur'an-ı kerimin manası tercümeden anlaşılmaz. Bir ayetin manasını anlamak demek, Allahü teâlânın, bu ayette ne demek istediğini anlamak demektir. Bu ayetin herhangi bir tercümesini okuyan, murad-ı ilahiyi öğrenemez. Tercüme edenin, bilgi derecesine göre anlamış olduğunu öğrenir.

Hangi tercüme olursa olsun, hiçbir Kur'an tercümesinden din öğrenilemez. Dinini öğrenmesi için bir kimsenin eline, en uygun tercümeyi vermek, okyanus ortasında bulunan insana bir tahta parçası vermekten daha kötüdür. Çünkü bu tahta parçası ile insan sahile çıkamıyacağı için ölür, imanlı ise Cennet gider. Fakat tercüme ile din öğrenmeye kalkışan, imanını kaybedip Cehenneme düşebilir.

.
Gizli Sırlar
Muhammed Masum-i Faruki hazretleri buyuruyor ki:

(Üstünlüklerin hepsi Peygamberlik kaynağından alınmıştır. Fakat herkesin bu kaynaktan istifadesi, kabiliyetine göredir. Resulullah efendimiz, herkese istidadına göre, (Kur'an-ı kerimin manevî sırlarını açıklardı. [(Buharî)deki] hadis-i şerifte, (Herkese aklına, anlayışına göre söyleyin, [dinin hükmünü] inkar ettirecek şekilde söylemeyin ki, Allahı ve Resulünü yalanlamasınlar) buyuruldu. Birgün Peygamber efendimiz, Hz. Ebu Bekre, Kur'an-ı kerimin ince marifetlerini onun seviyesine göre anlatıyordu. Yanlarına Hz. Ömer gelince, konuşma uslubunu ve bildirdiği sırları onun da anlıyacağı şekilde değiştirdi. Sonra Hz. Osman ve daha sonra da Hz. Ali geldi. Konuşmasını hepsinin anlıyacağı şekilde değiştirdi. Her defasında değişik şekilde anlatması, oraya gelen zatların yaratılış ve istidatlarının farklı oluşlarındandı.) [Mekt.Masumiyye 59]

Hadis-i şeriflerde, (Benden sonra peygamber gelseydi, Ömer peygamber olurdu.), (Osmanın şefaati ile, Cehennemlik yetmiş bin kişi, sorgusuz Cennete girecek.) ve (Ben ilmin şehriyim, Ali de kapısıdır.) buyuruldu. Her üçü de bu derece üstün olduğu ve Arabiyi çok iyi bildiği hâlde, Kur'an-ı kerimi değil, tefsirini bile anlıyamadılar. Çünkü Resulullah, herkesin seviyesine göre konuşurdu. Hadis-i şeriflerde buyuruldu ki:

(Biz peygamberler, herkese, seviyesine göre muamele etmek ve anlayışına göre konuşmakla emrolunduk.) [İ. Gazalî]

(Aklın alamıyacağı şeyi söylemek, bazan fitneye sebep olur.) [İ. Asakir]

.
Kendi Görüşüne Göre Tefsir
Bir kimse, bir ayet-i kerimeyi tefsir ederken, açıklarken, daha önceki müfessirlerden işitilmiyen şekilde, yalnız kendi görüşüne, kendi aklına göre açıklama yaparsa kâfir olur. İşte bu sebepten dolayı, peygamberler hariç, insanların en üstünü olmasına rağmen, Hz. Ebu Bekr-i Sıddık, (Kur'an-ı kerimi kendi reyimle, kendi görüşümle tefsire kalkarsam, beni hangi yer taşır, hangi gök gölgeler?) buyurmuştur. (Şira)

Bizim gibilerin, tefsirden din öğrenmesi mümkün değildir. Mesela abdestin farzı, Hanefide 4, Şafiîde 6, Maliki ve Hanbelide daha fazladır. Tefsirden abdestin farzını bile öğrenmemiz mümkün değilken, itikadi konuları öğrenmemiz nasıl mümkün olur? İslâm âlimleri yıllarca çalışarak, Kur'an-ı kerimden çıkardıkları hükümleri, kitaplara yazmışlardır. Bir müslüman, hangi mezhebde ise, mezhebine ait kitapları okur, dinini öğrenir. Zaten her müslümanın, bir ilmihal kitabı okumakla, dinine ait lüzumlu bütün bilgileri öğrenmesi mümkündür.

Tıp kitabı okuyarak hastalıklara teşhis koymak, tedavi ve ameliyatlara girişmek milyonda bir ihtimal de olsa belki mümkün olabilir, fakat Kur'andan din öğrenmek mümkün olmaz. Her işi ehlinden öğrenmek gerekir. Fıkıh kitaplarını "Tabu" olarak gösterenler, "Dini Kur'andan, tefsirden öğrenin!" diyenler, eğer cahil değilseler, din anarşisi meydana çıkarmak için çalışan hain ve sapık kimselerdir.

.
Tefsirler ve fıkhın önemi
İbni Abidin hazretleri buyuruyor ki:

(Namaz kılacak kadar sure ezberlemek farzdır. Bundan sonra, fıkıh bilgilerinden farz-ı ayn olanları öğrenmek, Kur'an-ı kerimin fazlasını ezberlemekten daha iyidir. Çünkü, Kur'an-ı kerimi ezberlemek [hafız olmak] farz-ı kifayedir. İbadetler ve muamelat için gereken fıkıh bilgilerini öğrenmek ise farz-ı ayndır. Helalden, haramdan ikiyüzbin meseleyi ezberlemek gerekir. Bunların bir kısmı farz-ı ayndır. Bir kısmı da farz-ı kifayedir. Herkese, işine göre, lüzumlu olan farz-ı ayn olur. Fakat hepsini öğrenmek, hafızlıktan daha iyidir.

Mezhep imamlarımız, (Âlimlerden sorup öğrenin) mealindeki ayet-i kerime mucibince, Kur'an-ı kerimin manasını, Tabiinden ve Eshab-ı kiramdan öğrenerek, kitaplarına yazmışlardır. Diğer âlimlerimiz de, bunların kitaplarından, tefsirden, hadisten anladıklarını, bizim gibilere açık, kolay öğretmek için, binlerce Fıkıh ve İlmihal kitabı hazırlamışlardır. (Birgivi)

Ehl-i sünnet itikadını ve farzları, haramları öğrenmek farzdır. Bunlar, ancak fıkıh kitaplarından öğrenilir. Fıkhı, âlimler, ayet-i kerimelerden ve hadis-i şeriflerden çıkarmışlardır. (Hadika s. 324)

.
Dinin temel direği fıkıh ilmidir
Kur'an-ı kerimde, Resulullaha ve âlimlere uymamız emrediliyor. (A.İmran 31, Haşr 7, Nahl 43)

Peygamber efendimiz de, (Âlimlere tabi olun) buyuruyor. (Deylemî)

O hâlde, Allahü teâlânın emrine uyarak, âlimlere tabi olmamız, uymamız şarttır. Fıkhı bilmeden dine uymak mümkün olmaz. Çünkü dinin temeli fıkıhtır. Hadis-i şeriflerde buyuruldu ki:

(İbadetlerin en kıymetlisi fıkhı öğrenmek ve öğretmektir.) [İbni Abdilberr]

(Her şeyin dayandığı direk vardır. Dinin temel direği, fıkıh ilmidir.) [Beyhekî]

(Âlimlerin en hayırlısı fıkıh âlimleridir.) [Maverdi]

(Allah, iyilik vermek istediği kimseyi fıkıh âlimi yapar.) [Buharî]

(İbadet için fıkıh kâfidir.) [Beyhekî]

(Fıkhı bilmeden ibâdet eden, gece karanlıkta bina yapıp, gündüz yıkana benzer.) [Deylemî]

.
Din Nereden Öğrenilir?
Nisa suresinin (Bir işte anlaşamazsanız bu işin hükmünü, Allah ve Resulünden anlayın!) mealindeki 59. ayet-i kerimesi, (Bir işte anlaşamazsanız, bu işin nasıl yapılacağını âlimler, Kur'an ve sünnetten anlasınlar, âlim olmıyan ise, âlimlere uyarak yapsın!) demektir. (R. V. Hindi)

Dinimizi doğru olarak öğrenmek için Ehl-i sünnet âlimlerinin sözbirliği ile kabul ettikleri fıkıh kitaplarını okumak gerekir. Ehl-i sünnet âlimi olan hakiki din adamlarının kabul ve tasdik etmediği kitaplardan ve sözlerden din bilgisi öğrenmeye kalkışmamalıdır! Her din kitabına yahut âlim görünen ve din adamı denilen herkesin sözüne veya kitabına uyarak ibâdet yapmak caiz değildir. Ehl-i sünnet olmayan din adamlarının kitaplarına ve sözlerine uymamalıdır! Muteber kitaplardan toplanmış, tercüme edilmiş İlmihali okumalıdır! Böyle tercüme edilmemiş, kafadan yazılmış ilmihal kitaplarını ve uydurma tefsirleri okumak insanı dünya ve ahıret felaketlerine sürükler. (İslâm Ahlâkı)

Seadet-i Ebediyye kitabı kelam, fıkıh ve ahlâk bilgilerini içine alan çok kıymetli bir eserdir. İçindeki bilgilerin hepsi, muteber eserlerden derlenmiştir. Bu kitabı okuyan, dinimizin bütün hükümlerini öğrenir. Bu eseri herkes okuyup, çoluk çocuğuna da okutmalıdır. En güzel hediye, en güzel mirastır.

.
Çağa göre tefsir olmaz
Sual: Bazıları "Kur'anı her çağda, o asrın teknolojisinin, ilminin ışığında yeniden tefsir etmek ve Allahın muradını açıklamak gerekir." diyerek Kur'an-ı kerimi asra uydurmaya çalışıyorlar. Bunlara ne demeli?

CEVAP
Tefsir, moda kitabı değildir. Her çağa, her asra göre değişik tefsir olmaz. Dinimiz eksik mi ki tamamlanacaktır? Yoksa fazlalık mı var ki çıkarılacak? Dinde eksiklik ve fazlalık olmadığı için değişik, yeni bir tefsire ihtiyaç olmaz. Çünkü dine yeni birşey eklemek bid'at olur. Dinimizin emirlerini değiştirmek kadar büyük sapıklık olur mu? Her çağa, her asra göre değişik tefsir yazmak demek, dini her asırda, bozmak demektir.

Kur'an-ı kerimin manasını Muhammed aleyhisselam anlamış ve hadis-i şerifleri ile bildirmiştir. Doğru tefsir kitabı Onun hadis-i şerifleridir. Tefsir âlimleri, tefsirlerini Peygamber efendimizden ve Eshab-ı kiramdan naklederek meydana getirdiler. Bunların tefsirleri asra uygundur. Kur'an-ı kerimin emirleri, her asırdaki insan için aynıdır. Önceki asırlar için başka, sonraki asırlar için başka manası yoktur.

.ehlikeli Kimseler
Peygamber aleyhisselamdan gelen bilgileri, aynen nakleden islâm âlimlerinden farklı bildirmek, dini bozmak demektir. Kur'an-ı kerimi en iyi bilen Peygamber efendimizdir. Onun açıklamaları bellidir. Bundan daha başka şekilde açıklamak, dini değiştirmek olur, reform olur. Hadis-i şerifte buyuruldu ki: (Ümmetime en çok tehlikeli olacak kimse, Kur'an-ı kerimi yersiz tevil edendir.) [Taberânî]

Her asırda, her insana gereken iman ve ibâdet aynıdır. Asra göre iman esasları ve ibâdet şekli değiştirilemez. Bundan yarım asır önce, İlahiyat Fakültesi profesörlerince namaz kılma şeklinin değiştirilmesi düşünülmüş, camilere "Asra göre modern ibâdet aletleri" konulması teklif edilmişti.

Asra göre, çağa göre tefsir yazanların böyle bir düşünceleri yoksa, İslâm âlimlerinin bildirdiklerinde değişiklik yapmadan aynı şeyi naklediyorlarsa, o zaman "Asra Göre Tefsir" demenin manası yoktur. Eğer değişiklik varsa, zaten muteber değildir.

Asrımızdaki insana göre kitap yazılacaksa, İslâm âlimlerinin kitapları aynen alınır, günümüzde kullanılan kelimelerle, buluşlarla açıklanabilir. Mesela; müşrikler Peygamber efendimize, (Mescid-i Aksanın kaç kapısı, kaç penceresi vardı?) gibi suâller sormuşlardı. Fakat Resulullah efendimiz Miraca giderken etrafına bakmadığı için bunları görmemişti. Cebrail aleyhisselam Mescid-i Aksayı gözünün önüne getirince bakıp sorduklarına cevap verdi. Bu hadise anlatılırken, (Televizyonda görür gibi görmüştü.) denebilir. Bu şekildeki bir açıklamaya da "Asrın Tefsiri" veya "Çağdaş Tefsir" denmez.

İlmin ve Fennin Işığında Tefsir diyenler de vardır. İlim ve fen, dinden ayrı mıdır da ilmin ışığı deniyor? Ecnebiler, din ile ilmi ayrı zannettikleri için böyle yazıyorlar. Ecnebiyi taklid eden reformcular da aynı şeyi söylüyorlar.

.
Dini Değiştirmek
Mecellenin Dürer-ül-hükkam şerhinde (Zamanın değişmesi ile, örf ve adete dayanan hükümler değişebilir. Nassa, dayanan hükümler zamanla değişmez.) deniyor. İmam-ı Rabbanî hazretleri de buyuruyor ki: (Bazıları, yapacakları değişikliklerle, dini düzelteceklerini, olgunlaştıracaklarını zannediyorlar. Ortaya bid'atler çıkarıyorlar. Bid'atlerin zulmetleri ile sünnetin nurunu örtmeye çalışıyorlar. Bunlar, dinin noksanlıklarını tamamladıklarını iddia ediyorlar. Bilmiyorlar ki din noksan değildir. Kâmildir. Kur'an-ı kerimde mealen buyuruluyor ki:

(Bugün sizin için dininizi ikmal eyledim. Üzerinize olan nimetimi tamamladım ve size din olarak İslâmiyeti vermekle razı oldum.) [Maide 3]

Dini noksan sanıp, tamamlamaya [asra göre, çağdaş tefsir yazmaya] çalışmak bu ayet-i kerimeye inanmamak olur.) [C. 1, m.260]

Allahü teâlâ ve Onun Resulü Muhammed aleyhisselam, kıyamete kadar hayat şekillerinde ve fen vasıtalarında yapılacak değişikliklerin, yeniliklerin hepsine şamil olan hükümleri bildirdiler. Müctehidler de bunların hepsini açıkladılar. Sonra gelen müceddid âlimler, bu hükümlerin yeni olaylara nasıl tatbik edileceklerini, tefsir ve fıkıh kitaplarında bildirdiler.

.------
İbni Kesir Tefsiri

Sual: İbni Kesirin tefsiri uygun mudur?

CEVAP
Tefsirini hadislerle açıklamış ve kendi görüşlerini de karıştırmış olduğu Keşfüz-zununde yazılıdır.

Şam âlimlerinden üstad Abdülgani hazretleri, Fadl-üz-zakirin kitabında, (İbni Kesir tefsirini okumamalıdır. Çünkü içinde dalalat-i kesire vardır. İnsanların itikadlarının bozulmasından korkup endişe ettiğim için İbni Kesirin tefsirini, İbni Teymiyye ve İbni Kayyımın kitaplarının okunmasını hiç tavsiye etmem. Çünkü bunların kitaplarında o kadar çok sapık ve bozuk sözler var ki, herkes bunları ayırt edemez. Bunları ancak rasih ilimli âlimler anlıyabilir. (Fadl-üz-zakirin s. 24)

Bir kitapta, itikadı zedeliyen, insanı küfre düşürücü bir ifade bulunursa, elbette o kitap çok zararlıdır. Bazı mezhepsizler, (Kitaptaki faydalı yerlerini alır, zararlılarını atarım.) diyor. Hâlbuki kitap bilgi öğrenmek için okunur. Faydalısını zararlısından ayırabilen kimsenin o kitabı okumasına ne lüzum var? Bildiği şeyleri niçin okusun? Bilmediklerini öğrenmek için okuyorsa, bilmediği birşey onu küfre düşürebilir, ebedi felaketine sebep olabilir. Bunun için mezhepsizlerin kitaplarını okumak çok zararlıdır.

.Kur’ân-ı kerîmi anlamak
Sual: Kur’ân-ı kerîmin ma’nâsını Muhammed aleyhisselâmdan başkası anlıyamaz mı?

CEVAP
Evet. Kur’ân-ı kerîmin ma’nâlarını tam olarak yalnız Muhammed aleyhisselâm anlamıştır. Ondan başka hiç kimse tam anlıyamaz. Eshâb-ı kirâm, ana dili olarak Arabî bildikleri, edîb ve belîğ oldukları hâlde, bazı âyetleri anlıyamaz, Peygamber efendimize sorarlardı. Resûlullahın Kur’ân-ı kerîmin tefsîrini Eshâbına bildirdiğini İmâm-ı Süyûtî haber vermektedir. (Hadîka)

Tefsîr, akılla yapılmaz. Eshâb-ı kirâmın bildirdiğinden başka türlü söyliyenler, dalâlete, hattâ küfre düşer. Tefsîr nakle dayanır.

Muhammed Ma’sûm-i Fârûkî hazretleri buyuruyor ki: (Kemâlâtın, üstünlüklerin ve olgunlukların her çeşidi nübüvvet kaynağından ve ışığından alınmıştır. Fakat herkes bu kaynaktan istidâdı kadar ve kabiliyeti nisbetinde istifâde eder.

Resûlullah, Hak âşıklarının istidâtlarına uygun olarak, onların rûhlarına ma’nevî sırlar bildirir, feyz ve ma’rifetleri ulaştırır ve yansıtırdı. Hadîs-i şerîfte, (İnsanlarla akıllarının seviyesine göre konuşunuz) buyuruldu.

Bir gün Peygamber efendimiz, Hz. Ebû Bekir’e derin, ince ma’rifetleri, onun seviyesine göre anlatıyordu.Yanlarına Hz. Ömer gelince, konuşma uslûbunu onun da anlıyacağı şekilde değiştirdi. Yanlarına Hz. Osman gelince, yine konuşma uslûbunu değiştirdi. Oraya Hz. Ali de gelince konuşmasını, hepsinin anlıyacağı şekilde değiştirdi. Peygamber efendimizin her defasında konuşma uslûbunu değiştirmesi, oraya gelen zâtların yaratılış ve istidâtlarının farklı oluşlarından meydana gelmiştir.) [Mektûbât-ı Ma’sûmiyye 59]

Hadîs-i şerîflerde buyuruldu ki: (Biz Peygamberler, herkese, seviyesine göre muâmele yapmak ve anlıyabileceği şekilde hitap etmekle emrolunduk.) [İ.Gazâlî]

(Aklın almıyacağı şeyi söylemek, fitne olur.) [İbni Asâkir]

Hz.Ali, göğsünü işâret edip, (Burada istediğiniz kadar bilgi vardır. Ancak bunu taşıyabilecek birisi olsa, hepsini ona anlatırım) buyurdu. Adamın biri bir âlime ince bir mes’ele sordu. Âlim cevap vermeyince, o kimse dedi ki:

- Sen, (İlmini gizliyene Allahü teâlâ ateşten gem vurur) hadîs-i şerîfini bilmiyor musun?

- Eğer anlattıklarımı anlıyabilecek bir kimse sorar da söylemezsem, o zaman bana gem vurulur. Kur’ân-ı kerîmde, (Sefîhlere, akılsızlara malınızı vermeyin) buyuruluyor. Mal verilmezse, ilim hiç verilmez. Hadîs-i şerîfte buyurulduğu gibi fitneye sebep olur. (İhyâ)

.Nakli esas almayan tefsîrler
Sual: Günümüzde, yerli veya yabancıların, nakli esas almayan, şahsî görüşle yazdıkları tefsîrler vardır. Bunları okumakta mahzur var mıdır? Hatâsız Kur'ân tercümesi var mı?

CEVAP
İslâm âlimlerinin büyüklerinden ibni Hacer-i Mekkî hazretleri bir fetvâsında buyuruyor ki: İslâm âlimlerinin tefsîrlerinden almayıp da, kendi anladığını ve kendi görüşlerini tefsîr olarak yazan ehliyetsiz kimselerin tefsîrlerini milletin önüne sürenlere mahkemeler mâni’ olmalıdır! Böyle nakli esas almayan tefsîrler bâtıldır, bozuktur. Bu tefsîrleri milletin önüne süren din adamları sapıktır. Başkalarını da doğru yoldan saptırmaya çalışmaktadır. (Fetâvâ-yı hadîsiyye)

Tefsîr, akla değil, nakle dayanır. İslâm âlimlerinin, Peygamberimizden ve Eshâb-ı kirâmdan alarak yaptıkları tefsîrlere aykırı tefsîr yazan, küfre düşer.

Hadîs-i şerîfte buyuruldu ki:

(Kur’ân-ı kerîmi kendi görüşüne göre tefsîr eden kâfir olur.) [Mek.Rabbânî 234]

Bir kimse, kendi görüşüne göre Kur’ân-ı kerîme mâna verse, verdiği mâna doğru olsa da, meşrû yoldan çıkarmadığı için, hatâ etmiş olur. Verdiği mâna yanlış ise kâfir olur. (Berîka)

.
“Her meâlde hatâ olur”
Mezhepsizler, bu inceliği anlayamadıkları için, (Herkes Kur’ân okumalı, dînini bundan kendi anlamalı, mezhep kitaplarını okumamalı) diyerek, Ehl-i sünnet âlimlerinin kitaplarının okunmasını yasak ediyorlar.

Hadîs-i şerîfte buyuruldu ki:

(Kur’ân-ı kerîmi, kendi görüşü ile açıklayan, doğru olsa dahî, mutlaka hatâ etmiştir) [Nesâî]

Prof. Dr. M. Sait Yazıcıoğlu, Diyânet İşleri Başkanı iken, 8 Ocak 1989 gün ve 01 /924/ 008 sayılı açıklamasında, (Sadece Başkanlığımızca yayınlanmış olan Kur’ân-ı kerîm meâlinde değil, diğer meâllerde de, bâzı hatâlar bulunmaktadır) demişti. Diyânetin hazırladığı, (Kur’ân-ı kerîm ve Türkçe Anlamı) isimli tercümenin önsözünde deniyor ki: Kur’ân-ı kerîm, Türkçeye değil, hiçbir dile hakkıyla çevrilemez. Kur’ân-ı kerîmde muhtelif mânalara gelen lafızlar vardır. Böyle bir lafzı tercüme etmek, çeşitli mânalarını bire indirmek olur ki, verilen tek mânanın murâd-ı İlâhî olduğu bilinemez.

Dinde reformcuların, (Allahın murâdı şudur) demeleri cehâletlerini gösterir. Eğer murâd-ı İlâhî tek olarak anlaşılsaydı, birbirinden farklı mezhepler meydana gelmezdi. Farz, Allahın emridir. Her çağa göre yazılacak tefsîrde abdestin farzları kaç olarak bildirilecektir? Bir hak mezhebe göre açıklansa yenilik olmaz. Farklı açıklansa dîni değiştirmek olur. Böyle, içinde şahsî düşünce bulunan tefsîrler okunmaz.

Kur’ân-ı kerîm hiçbir dile, hattâ Arapça’ya bile tercüme edilemez. Herhangi bir şiirin bile, tam tercümesine imkân yoktur. Ancak îzâh edilebilir. Kur’ân-ı kerîmin mânası tercümeden anlaşılmaz. Bir âyetin mânasını anlamak demek, Allahü teâlânın, bu âyette ne demek istediğini anlamak demektir. Bu âyetin herhangi bir tercümesini okuyan, murâd-ı İlâhîyi öğrenemez. Tercüme edenin, bilgi derecesine göre anlamış olduğunu öğrenir.
Hangi tercüme olursa olsun, hiçbir Kur’ân tercümesinden din öğrenilemez. Dînini öğrenmesi için bir kimsenin eline, en uygun tercümeyi vermek, okyanus ortasında bulunan insana bir tahta parçası vermekten daha kötüdür. Çünkü bu tahta parçası ile insan sahile çıkamayacağı için ölür, îmânlı ise Cennete gider. Fakat tercüme ile din öğrenmeye kalkışan, îmânını kaybedip Cehenneme düşebilir.

.
“Eğer tefsîre kalkarsam”
Bir kimse, bir âyet-i kerîmeyi tefsîr ederken, daha önceki müfessirlerden işitilmeyen şekilde, yalnız kendi görüşüne, kendi aklına göre açıklama yaparsa kâfir olur. İşte bu sebepten dolayı, Peygamberler hariç, insanların en üstünü olmasına rağmen, Hz. Ebû Bekir buyurdu ki:

(Kur’ân-ı kerîmi kendi reyimle, kendi görüşümle tefsîre kalkarsam, beni hangi yer taşır, hangi gök gölgeler?) [Şir’a]

1986’da İstanbul’da yapılan (Kur’ân Tercümeleri Sempozyumu)nda 1500’den fazla tercüme incelendiğinde, birbirini tutmıyan hükümler görüldü. Herkes anlayışına göre tefsîr ettiği için, karşımıza korkunç, dehşetli ve vahim bir manzara çıkmıştır. Hâlbuki nakle dayanılsaydı böyle olmazdı. Türkiye’de ilk defa Kur’ân tercüme işini, Cihan Kitâbevi sâhibi Misâk isimli bir Ermeni başlatmıştır. Gençlerin önüne Kur’ân tercümelerini sürerek, “Öz Türkçe Kur’ân okuyunuz, yabancı dil olan Arabca Kur’anı okumayınız!” demesi bu millete ihânetten başka bir şey değildir.

Kur’ân tercümesi denilen kitaplardan, Kur’ân-ı kerîmin ma’nâsı anlaşılmaz. Kur’ân tercümesi okuyan kimse, murâd-ı ilâhiyi öğrenemez. Tercüme edenin bilgi derecesine göre, yaptığı açıklamayı öğrenir. Bir câhilin veya bir sapığın yaptığı tercümeyi okuyan kimse de, Allahü teâlânın bildirmek istediği değil, tercüme edenin anladım sanarak kendi kafasından anlatmak istediğini öğrenir.

.Diyanet işlerinin kararı
Diyanet işleri Başkanlığı Din işleri Yüksek Kurulu’nun 4.12.1997 gün ve 103 sayılı kararı da özetle şöyle:

(Kur’andan kolayınıza geleni okuyun) ayetinde olduğu gibi, Peygamber efendimiz de namaz kılmayı tarif ederken, (Kur’andan hafızandakilerden kolayına geleni oku) buyurmuştur. Bu itibarla namazda Kur’an-ı kerim okumak; kitap, sünnet ve icma ile sabit bir farzdır. Kur’an, sadece mana olarak değil, Resulullahın kalbine elfazı [sözleri] ile indirilmiştir. Bu elfazdan başka lafızlarla ifade edilen mana Kur’an değildir. Çünkü, indirildiği elfazın dışında, hatta Arapça bile olsa, başka sözlerle ifade edilen mana, Kur’an değildir. Kur’an kavramında sadece mana değil, bir rüknü olarak onun elfazı da vardır. Bunun için tercümesine Kur’an denilemiyeceği ve Kur’an hükmünde olmadığı konusunda İslâm âlimleri görüş birliği içindedir.

1926’da Göztepe camii imamı Cemal Efendi’nin cuma namazında Kur’an-ı kerimin tercümesini okuması üzerine, İstanbul müftülüğü, Diyanet işleri reisi Rıfat Börekçi’nin de imzası bulunan Müşavere heyeti kararında denmiştir ki:

“Namazda Kur’an okumak, icma ile farz ve Kur’anın herhangi bir tercemesini Kur’an yerine koymak asla caiz değildir. Bu husus İslâm âlimlerinin icmaı ile sabittir. Bu bakımdan Cemal Efendi’nin vazifeden alınmasına zaruret hasıl olmuştur.”

.Tercümeden din öğrenmek
Ehl-i sünnet âlimleri, âyet-i kerîmeleri tercüme değil, uzun tefsîr ederek açıklamışlardır. Şu hâlde hangi tercüme olursa olsun, hiç bir tercümeden din öğrenilemez. Bu bakımdan, dînini öğrenmesi için bir kimsenin eline, en uygun tercümeyi bile vermek, okyanus ortasında bulunan insana bir tahta parçası vermekten daha kötüdür. Çünkü bu tahta parçası ile insan sâhile çıkamıyacağı için ölür, îmânlı ise Cennete gider. Fakat tercüme ile din öğrenmeye kalkışan kimse, îmânını kaybedebilir ve ebedî Cehenneme düşebilir.

Her tefsîri herkes anlıyamaz. Kur'ân-ı kerîmi tercüme etmenin imkânsız olduğu yukarıda bildirildi. Ancak tefsîri yapılabilir. Tefsîr yapmak da büyük iştir. Bir hadîs-i şerîfte, (Kur'ân-ı kerîmi kendi görüşüne göre tefsîr eden kâfir olur) buyuruldu. O hâlde tefsîr denilen her kitaba güvenmemelidir! Mevdû'at-ül-ulûm'da deniyor ki:

(Kur'ân-ı kerîm ilmi, içinde şaşılacak, akıllara durgunluk verecek, sayısız acîb hâller bulunan engin bir denizdir. Ondaki her ilmi öğrenmek, sırrına erişmek imkânsızdır.)

Kur'ân-ı kerîmin hakîkî tefsîrini yapan, doğru ma'nâsını veren, ancak Muhammed aleyhisselâmdır, Onun hadîs-i şerîfleridir. Bu hadîs-i şerîfleri de, ancak Eshâb-ı kirâm ve müctehîd imâmlar anlayabilmiş, müslümanlar da bu âlimlerin anladıklarına uymuştur. Şu hâlde, Kur'ân'dan ve hadîsten ve bunların tercümelerinden din öğrenmek mümkün olmaz. Her müslüman, dînini, Ehl-i sünnet âlimlerinin kitaplarından hazırlanan ilmihâllerden öğrenmelidir.

.Yanlış tercümeler
Sual: Fütûh-ül-gaybın bir tercümesinde, (Üzerinde farz borcu olan, kazâsını kılmadan nâfile kılarsa, boş yere zahmet çekmiş olur. Kazâsını kılmadıkça, nâfile namazları kabûl olmaz) hadîs-i şerîfi, (Farz borcu varken nâfile ile uğraşan, doğurmayıp düşük yapan kadına benzer) şeklinde tercüme edilmiştir. Doğrusu nasıldır?

CEVAP
Bu hadîs-i şerîfi şerh eden Hanefî âlimlerinden Abdülhak-ı Dehlevî hazretleri, (Bu hadîs, farz borcu olanın, sünnet ve nâfilelerinin kabûl olmıyacağını göstermektedir) buyurup yukarıdaki meâli bildirmiştir. 48. makalenin sonundaki hadîs de, (Hakka isyân şeklinde mahlûka koşmak yakışmaz) diye tercüme edilmiş. Hâlbuki doğru tercümesi, (Hâlıka isyân olan işte, mahlûka itâat yoktur) ya'nî, (Bir kimse, âmir de olsa, Allahın harâm kıldığı bir şeyi, yap diye emrederse, onun emri yapılmaz) demektir. Yanlış tercümelere i'tibâr etmemelidir!

Kur'ân-ı kerîmin tefsîri ve te'vîli ehli olan âlimler tarafından yapılır. Fakat kelime kelime tercümesi mümkün olmaz. Tercüme ile murâd-ı ilâhî anlaşılamaz. Hadîs-i şerîflerin de kelime kelime tercümesi çok zaman yanlış ma'nâlara gelir. Hattâ bir dildeki deyim ve atasözlerinin bile kelime kelime tercümesi çok yanlış olur. Meselâ Fransızca, (Aveler les yeux), kelime anlamı, gözleri yutmak, deyim ma'nâsı, yiyecekmiş gibi bakmak demektir. (De bonne guerre), kelime anlamı, iyi savaştan demektir. Deyim anlamı, kanunlara uygun demektir. (Avoir le cœur gros), kelime anlamı, büyük yüreği olmak, deyim ma'nâsı, üzüntüsü olmak demektir.

.Deyimlerin ma'nâları
Türkçemizde de birçok deyimler vardır. Meselâ (Göz boyamak) ta'bîrini kelime kelime yabancı bir dile çevirirsek, gözün üstüne boya sürmek gibi bir ma'nâ çıkar. Hâlbuki, Türkçede göz boyamak, aldatmak demektir. (Göze girmek) gözün içine girmek değil, takdir toplamak, i'tibâr kazanmak demektir. (Gözden düşmek) de i'tibârını kaybetmek demektir. Eli maşalı deyimi, el ve maşa kelimeleri ile başka dile çevrilemez. İngilizceye yaklaşık olarak kavgacı anlamına gelen quarrelsome kelimesi ile çevrilir. Eli açık deyiminde de, el ve açık kelimelerini kullanmadan, cömert anlamına gelen generous kelimesi kullanılır. Eli uzun deyimini ise, hırsız anlamına gelen thief kelimesi ile anlatmak gerekir. (To be in the soup) başı dertte olmak demektir. Kelime anlamı ise çorbanın içinde olmak demektir.

Arabîde de çok ta'bîrler vardır. Hadîs-i şerîfler çok vecizdir. Kelime kelime tercüme edilirse yanlış olur. Birkaç misâl verelim!

Türkçede hırsızlık yapana eli uzun derler. Arapçada cömert demektir. Hz. Zeyneb binti Cahş, cömert ve eli mârifetli idi. Peygamber efendimiz onun hakkında, (Zevcelerim arasında, bana en önce kavuşacak olanı, eli uzun [cömert] olanıdır) buyurmuştur.

Dünya kelimesi, Türkçede, yeryüzü ma'nâsından başka, fikir ve inanç bütünlüğü ma'nâsına da gelir. (İslâm dünyası) gibi. Görüş ma'nâsına gelir. (Dünyaları ayrı iki insan) gibi. Çok kalabalık ma'nâsına da, (Dünyanın insanı gelmiş) denir.

Dünya, arabîde de bildiğimiz dünya ma'nâsına geldiği gibi, başka ma'nâlara da gelir. Dünya, ednâ kelimesinin müennesidir. Ednâ ism-i tafdil olup mastarı dünüv veya denâettir. Birinci mastardan gelince çok yakın demektir. Meselâ şu âyetteki dünya kelimesi bu ma'nâdadır: (Biz, en yakın olan gökü yıldızlarla süsledik.) [Saffât 6] Bazı yerlerde ikinci ma'nâda kullanılır. Meselâ hadîs-i şerîfte buyuruldu ki: (Dünya [denî, alçak şeyler, harâm ve mekrûhlar] mel'undur.) [İbni Mâce]

.Kılıçlar gölgesinde
Dünya, mal, dünyalık, rızık gibi ma'nâlara da gelir. Hadîs-i şerîfte buyuruldu ki:
(Dünya [dünya malı] bana yaklaşmak istedi. "Benden uzaklaş" dedim. Giderken, "Sen benden kurtuldun ama, senden sonrakiler benden kurtulamaz" dedi.) [Bezzâr]

(Cennet anaların ayakları altındadır) hadîs-i şerîfini, (Cennet, ananın rızâsı altındadır) şeklinde açıklamak lâzımdır. Ancak bu kadar bir açıklama da kâfi gelmez. Çünkü ana-babanın gayrı meşru emirlerine de riâyet edilmesi gerekeceği anlaşılır. Ayrıca bir çocuk, müslüman olmasa; fakat ana-babasının rızâsını alsa, Cennete gideceği de zannedilebilir. O hâlde hadîs-i şerîfi İslâm âlimlerinin açıkladığı şekilde bildirmek lâzımdır. O da şöyle: (Müslüman evlâd, müslüman ana-babanın dîne uygun emirlerine riâyet edip, rızâlarını kazanırsa, Cenneti kazanır.)

(Eş-şer'u tahtesseyf) ve (El Cennetü tahte zılâlissüyûf) hadîs-i şerîflerini kelime kelime tercüme edersek (İslâm kılıç altındadır) ve (Cennet kılıçların gölgesi altındadır) demektir. İslâm kılıcın altında ne demektir? Kılıç ile atom bombası, roket, radar, füze gibi her çeşit harb vâsıtaları kastedilmektedir. Müslümanlar, ekonomide, teknolojide ileri seviyede olursa, dinlerini korumuş olurlar. Yanî, Islâmiyet, kılıç ve diğer vâsıtaların koruması altındadır. Amerika'nın, Rusya'nın tekniğini almak lâzımdır. O hâlde yukarıdaki hadîs-i şerîflerin açıklaması şöyle olur: (İslâmiyet, kâfirlerdeki silâhların hepsini yapmakla ve bunları iyi kullanmakla sağlam kalır.)

.Doğruyu bulmak için
Sual: Ben dini bilgilerden mahrum olarak yetiştim. Dinimi doğru olarak öğrenmek istiyorum. Bir çok kitap aldım. Kitaplarda oldukça çok farklılık var. Kur'an mealleri de farklıdır. Kendi başıma doğruyu bulmam mümkün değildir. Aynı konuları hocalara sordum. Onlar da farklı şeyler söylediler. Dinimi doğru olarak öğrenmeden ölürsem, mazur sayılır mıyım? Yoksa yanlış bildiğimden sorumlu olur muyum?

CEVAP
Aynı ve benzer suâlleri çok kimse soruyor. Her fırka, her grup, benim yolum doğru diyor. İmam-ı Rabbanî hazretleri buyuruyor ki:

Hadis-i şerifte, müslümanların yetmişüç fırkaya ayrılacakları bildirildi. Bu yetmişüç fırkadan herbiri, islâmiyete uyduğunu, Cehennemden kurtulacağı bildirilen bu fırkanın kendi fırkası olduğunu söylemektedir. Kur'an-ı kerimde mealen buyuruluyor ki: (Her fırka, doğru yolda olduğunu sanarak, sevinmektedir.) [Müminun 53 ve Rum 32]

Bu çeşitli fırkalar arasında kurtuluş fırkasının alametini Peygamberimiz bildirmiştir: (Bu fırkada olanlar, benim ve Eshabımın gittiği yolda bulunanlardır.) [Tirmizî]

Peygamber efendimiz, kendini söyledikten sonra, Eshab-ı kiramı da, söylemesine lüzum olmadığı hâlde, bunları da söylemesi, (Benim yolum, Eshabımın gittiği yoldur. Kurtuluş yolu, yalnız Eshabımın gittiği yoldur.) demektir. Eshab-ı kiramın yolunda giden, elbette Ehl-i sünnet vel cemaat fırkasıdır. Cehennemden kurtulan fırka, yalnız bunlardır. (Müjdeci Mektublar m.80)

Bugün çok kimse de kendilerinin Ehl-i sünnet olduğunu söylüyor. Bu bakımdan Ehl-i sünnet itikadının ne olduğunu bilmek şarttır. Bu bilindikten sonra doğruyu, hakkı bilmek zor olmaz. İslâmiyeti işitince, doğru olarak öğrenmek istiyene, Allahü teâlâ, bunu nasib edeceğini vâd buyurmuştur. (Ya Rabbi doğru yolunu bana nasib eyle!) diye ihlasla, samimiyetle duâ edene Cenab-ı Hakkın, doğru yolunu gösterdiğini bir çok âlim bildirmiştir.

.İyilerin Hali
İyi kimselerin hali Kur'an-ı kerimin çeşitli yerlerinde bildirilmiştir. Mesela Furkan suresinde buyuruluyor ki:

(Allahü teâlânın kulları, yeryüzünde gönül alçaklığı ile vakar ve tevazu ile yürürler. Cahiller, onlara sataşacak olursa, bunlara [sağlık ve selamet sizin üzerinize olsun gibi] güzel sözler söylerler [yani, büyük bir yumuşaklık gösterirler] Onlar geceleri secde ve kıyamdadırlar [yani, namaz kılarlar]. Onlar, Ya Rabbi, Cehennem azabını bizden uzaklaştır. Cehennem azabı devamlıdır ve çok şiddetlidir. Orası şüphesiz kötü bir yer ve kötü bir duraktır, derler. Birşey verdikleri zaman, israf ve cimrilik yapmazlar. İkisi ortası bir yol tutarlar. Kimsenin hakkını yemezler. Allaha şerik koşmaz, Ondan başkasına yalvarmazlar. Allahın dokunulmasını haram ettiği cana kıymazlar, hiç kimseyi haksız olarak öldürmezler, zina etmezler. Kim bunlardan birini yaparsa günah işlemiş olur. Kıyamet günü azabı kat kat olur. Orada zelil ve hakir olarak ebedi bırakılır. Ancak, Allah, tevbe eden ve doğru iman eden ve ibâdet yapan, faideli iş yapanların kötülüklerini iyiliğe çevirir. Allah, af ve merhamet sahibidir. Kim tevbe eder, amel-i salih işlerse Allahü teâlâya [tevbesi makbul ve Onun rızasına kavuşmuş olarak] döner. Onlar yalan yere şahidlik yapmazlar. Faidesiz ve zararlı işlerden kaçınırlar. Kendilerine ayetler okunduğu zaman, kör ve sağır değildirler [dikkat ile dinleyip emredileni yaparlar.] (Furkan 63-73).

.
Doğru yolu bulmak
Sual: İnsan, kendi başına doğruyolu bulabilir mi? Allahı tanıyabilir mi?

CEVAP
Tarih boyunca, Allahü teâlânın gönderdiği bir rehber olmadan, insan, kendisini yaratan büyük kudret sahibinin var olduğunu, aklı ile anladı. Fakat Ona giden yolu bulamadı.

İnsanlar, yaratıcıyı önce etraflarında aradı. Kendilerine en büyük faydası olan güneşi, yaratıcı sandılar ve ona tapmaya başladılar. Sonra, büyük tabiat güçlerini, fırtınayı, ateşi, kabaran denizi, yanardağları ve benzerlerini gördükçe, bunları yaratıcının yardımcıları zannettiler. Her biri için bir suret, alamet yapmaya kalktılar. Bundan da putlar doğdu. Böylece, çeşitli putlar çıktı. Bunların gazabından korktular ve onlara kurbanlar kestiler. Hatta, insanları bile bu putlara kurban ettiler. Her yeni olay karşısında, putların miktarı da arttı. İslâmiyetin başında Kâbe’de 360 put vardı.

Kısacası insan, Bir, ezelî ve ebedî olan Allahü teâlâyı kendi başına bir türlü tanıyamadı. Bugün bile güneşe ve ateşe tapanlar vardır. Bunlara şaşmamalı! Çünkü, rehbersiz, karanlıkta doğruyol bulunamaz.

Kur’an-ı kerimde mealen buyuruluyor ki:

(Biz, peygamber göndererek bildirmeden önce azap yapıcı değiliz.) [İsra 15]

Peygamberlerin gelmesi
Allahü teâlâ, kullarına verdiği akıl ve düşünme kuvvetinin nasıl kullanılacağını onlara öğretmek ve kendi birliğini onlara tanıtmak ve iyi işleri kötü, zararlı işlerden ayırmak için, dünyaya peygamberler gönderdi. Peygamberler de birer insandır. Yer, içer, uyur ve yorulur. Diğer insanlardan farkları, zeka ve muhakeme kuvvetlerinin çok üstün olması, temiz ahlaklı ve Allahü teâlânın emirlerini bize tebliğ edecek bir güçte bulunmalarıdır. Peygamberler en büyük rehberlerdir.

Ruh-ul-beyan’da, Zümer suresinin, (Allahtan başkasını dost edinenler, “Biz bunlara bizi Allaha yaklaştırmaları için, bize şefaat etmeleri için tapınıyoruz, derler”) mealindeki 3. ayetinin tefsirinde deniyor ki:

(İnsan, kendisinin ve herşeyin yaratıcısını tanımaya elverişli olarak, yaratılmıştır. Yaratıcısına ibâdet etmek ve Ona yaklaşmak arzusu, her insanda vardır. Fakat böyle elverişli olmanın ve bu isteğin kıymeti yoktur. Çünkü, nefs, şeytan ve kötü arkadaş, insanı aldatarak [yaratılışındaki bu arzuyu yok eder, yaratana ve kıyamete inanmayan birer dinsiz veya] müşrik yaparlar. Müşrik, Allahü teâlâya yaklaşamaz. Onu tanıyamaz. Şirkten uzaklaşıp, tevhide sarılarak hasıl olan marifet, tanımak, kıymetlidir. Bunun alameti, peygamberlere ve kitaplarına inanmak ve bunlara uymaktır. İnsan, Allahü teâlâya ancak böyle yaklaşabilir.)

Zariyat suresinin, (İnsanları ve cinni, bana ibadet etmeleri için yarattım) mealindeki 56. ayet-i kerimesindeki (ibadet etmeleri için) ifadesi, (beni tanımaları için) demektir. Yani, Allahü teâlâyı tanımak, inanmak için yaratıldık. Hadis-i kudside, (Tanınmak için herşeyi yarattım) buyurması, (Onların beni tanımakla şereflenmesi için) demektir. Yoksa, (Tanınayım da meşhur olayım) demek değildir. Peygamber efendimiz, ilmin inceliklerini soran bedeviye buyurdu ki:

- İlmin başını öğrendin mi?

- İlmin başı ne ki?

- İlmin başı, Allahı tanımaktır. Bu da Onun; misli, benzeri, zıttı, dengi, eşi olmadığını, vâhid, evvel, ahir, zâhir ve bâtın olduğunu bilmektir. (Şir’a)

Yine buyurdu ki: (Acıya sabredip uğradığı felaketi gizlemesi ve kimseye şikayet etmemesi, kişinin Allahı iyi tanımış olmasındandır.) [İ. Gazali]

Peygamberleri inkâr
Sual: “Allahın varlığını kabul ediyorum, ama peygamberlere inanmıyorum” diyen kimse müslüman mıdır?

CEVAP
Hayır, müslüman değildir. İmanın şartı altıdır. Allaha, meleklere, kitaplara, peygamberlere, ahirete, hayrın ve şerrin Allahtan olduğuna ve öldükten sonra dirilmeye inanmaktır. Birini inkâr eden iman etmiş olmaz.

Her şeyi hikmetli yaratan Allah, insanları başıboş mu bırakır? Onların nasıl hareket edeceğini elbette bildirir. Elçileri [peygamberleri] vasıtası ile kitaplar göndererek, neleri yapıp neleri yapmamak lazım geldiğini bildirmiştir.

Peygamberler Allahın emirlerini noksansız bildirmişlerdir. Her şeye gücü yeten Allahü teâlâ, gelecekte olacak [yani yaratacağı] şeyleri de bildiği için, emrini değiştirecek, yanlış iş yapacak kimseleri peygamber olarak gönderir mi? Hâşâ Allahın emirlerini değiştirseler, yanlış şeyler söyleseler, her şeye gücü yeten Allahü teâlâ buna mani olmaz mı? Yaratmadan önce her vasfını bildiği en seçilmiş, en güvenilir insanları peygamber yaparak göndermiştir. Peygamberi inkâr, Allahı inkâr olur.

Allahü teâlâ, (Ben insanları bana ibadet etmeleri için yarattım) buyurdu.(Zariyat 56)

Peygamberler, kitaplar göndermeseydi, biz Allaha nasıl ibadet edecektik? Allaha inanıp da onun elçilerine inanmamak normal değildir.

.
Resulullaha uymak
Sual: Peygamberimizin peygamberliğini kabul eden, fakat ona uymayan cennete gider mi?

CEVAP
M. Masum hazretleri buyurdu ki:

(En büyük saadet, iki cihanın en üstün insanı olan Muhammed aleyhisselama uymaktır. Cehennem azabından kurtulmak için, Allahü teâlânın seçtiği, sevdiği insanların reisine uymak gerekir. Cennet nimetlerine kavuşmak, Ona uyanlara mahsustur. Allahü teâlânın sevgisine kavuşmak için, Ona uymak şarttır. Ona uymıyanların tevbeleri, zühdleri, tevekkülleri ve duâları kabul olmaz. Onun yolunda olmıyanların zikirleri, fikirleri kıymetsizdir.

Evliya, Onun sonsuz denizinden bir yudum içmekle muratlarına ermişlerdir. Yeryüzündeki melekler, Onun hizmetçileri, göklerdekiler, âşıklarıdır. Herşey, Onun şerefine yaratılmış, bütün varlıklar, Onun mübarek ruhundan feyz almışlardır. Allahü teâlânın varlığını O açıklamış, herşeyin yaratanı, Onun rızasını almak istemiştir. Ona ve Onun âline ve eshabına bizden duâlar olsun. O yüce Peygamber, hepimizden razı olsun!) [c.1, m.10]

[Ey saadete kavuşmak istiyen akıl sahipleri! Bütün gücünüzle Ona uymaya çalışınız! Bu devlete, bu nimete engel olan herşeyden kaçınız! Harikalar gösteren bir din yobazını ve yüksek mevkiler, diplomalar ele geçirmiş olan bir fen yobazını, yani Ona uymak şerefinden mahrum olan bir cahili, bir gafili görürseniz, bunun sözlerinin, yazılarının, radyolardaki, tv’lerdeki saçmalarının, yalanlarının, insanı felakete sürükleyeceğini ve hiç böyle gösteriş yapmıyan, fakat çok dikkat ile ve titizlikle Ona uyana inanmanın, Onu sevmenin, felaketlerden kurtarıcı çok kıymetli ilaç olduğunu biliniz!]

Dinsiz adamın durumu
Sual: Peygambere inanmamak ve (Kur’anı peygamber yazdı) demek de, Allahı inkâr olmaz mı?

CEVAP
Elbette Allahı inkar olur. Böyle bir kâfirin yaptığı hiçbir iyiliğin Allah katında kıymeti yoktur. Hattâ cami, çeşme yaptırsa, namaz kılsa, oruç tutsa hiç kıymeti olmaz. Kur’an-ı kerimde mealen buyuruluyor ki:

(İmansızların yaptıkları faydalı işler, fırtınalı bir günde rüzgârın savurduğu kül gibidir. Ahirette o işlerin hiçbir faydası olmaz.) [İbrahim 18]

(Kâfirlerin [beğenerek] yaptığı bütün işler, kıyamette boşa gidecek ve cehennemde, ebedî kalacaklardır.) [Tevbe 17]

(Kıyamette onların yaptıkları her işi toz duman ederiz.) [Furkan 23]

(Kıyamette en çok ziyana uğrayanlar, iyi işler yaptıklarını sanıp da, bütün çabaları boşa gidenlerdir.) [Kehf 103-104]

(Ahirette onlara ateşten başkası yoktur, yaptıkları işler boşa gitmiştir.) [Hud 16]

(Kâfir olarak ölenlerin yaptıkları işler, dünyada da, ahirette de boşa gider, cehennemde devamlı kalırlar.) [Bekara 217]

Müslüman çocuğu olduğu hâlde, Peygamber efendimize inanmıyan, Kur’an-ı kerimi onun yazdığını söyleyen kimse mürteddir. Mürted, yahudi ve hıristiyandan daha kötüdür. Çünkü yahudi ve hıristiyanın kestiği hayvan yenir, fakat mürtedin kestiği yenmez. Yahudi ve hıristiyan kız ile evlenilebilir, fakat mürted olan kız ile evlenilmez. Mürted olan erkek, müslüman kadınla evlenemez.

.
Sahih hadis-i şerifler
Sual: Aşağıdaki hadislerin uydurma olduğu söyleniyor. Uydurma olmayanların kaynağı nedir?

CEVAP
Hiçbirisi uydurma değildir. Kaynakları şöyle:

(Töhmete sebep olacak yerlerden sakının.) [İ. Münâvî, İ. Gazâlî]

(Ben ilmin şehri, Ali kapısıdır.) [Taberânî]

(Arabın seyyidi Ali’dir.) [Ebû Nuaym]

(Sadaka vermekte acele edin, çünkü bela sadakayı geçemez.) [Beyhekî]

(Aşırı sevgi kör ve sağır eder.) [İ. Mâce]

(Dünya ahiretin tarlasıdır.) [Deylemî]

(Cömerdin yemeği şifa, cimrininki hastalıktır.) [Hâkim, Deylemî, İbni Lâl]

(Kerim güçlü iken affedendir.) [Taberânî]

(Dostlara meclis dar gelmez.) [Hatîb]

(Mümine, Rabbine kavuşuncaya kadar rahat yoktur.) [Hatîb, İbni Nasr]

(Ümmetim için en korktuğum şey, kadın ve içki fitnesidir.) [İ. Süyûtî]

(Birinin müslüman olmasına sebep olan cenneti hak eder.) [Taberânî]

(Allahü teâlâ, bir zalime yardım edene, o zalimi musallat eder.) [İbni Asâkir]

(Gece namazı kılan kimsenin yüzü güzelleşir.) [İbni Mâce]

(Namaz dinin direğidir.) [Taberânî]

(Kalb, iyilik eden kimseyi sevecek, kötülük eden kimseye buğzedecek vasıfta yaratılmıştır.) [Beyhekî]

(Müslüman olarak öl, gerisine karışma!) [Deylemî]

İslâm âlimlerinin sahîh dediği hadîs-i şerîflere, Aliyy-ül-kâri, mevdû dedi diye, o hadîslerin mevdû olduğu iddia edilemez. Çok kitap tercüme ve şerh ederek yazıcılıkla geçinmiş olan Aliyy-ül-kâri, (El- Mevduât-ül-kübrâ) isimli kitabında, sahîh hadîslere mevdû demektedir. Fıkh-ı ekber’i şerhederken Peygamber efendimizin mübârek ana-babasına hakâret etmiş, tasavvuf büyüklerine de iftirâ atmıştır. Din büyüklerine çirkin itirazlarda da bulunmuş, İmâm-ı Şâfiî ve İmâm-ı Mâlik hazretlerinin ictihâdlarına dil uzatmıştır. (Turub-ül-emâsil)

Hadîs-i şerîfte buyuruluyor ki:

(Kıyâmete yakın ilim azalır, cehâlet artar. İlmin azalması, âlimlerin azalması ile olur. Câhil din adamları, kendi görüşleri ile fetvâ verir, insanları doğru yoldan saptırırlar.) [Buhârî]

Demek ki son zamanlarda, câhil ve sapık din adamları çoğalarak müslümanları aldatacaktır. Peygamber efendimizin, mu’cize olarak gelecekten haber veren birçok sözü vardır. Bunların çoğu çıktı. (Uydurma hadîs çok, Kur’ândan konuş) diyenlerin de çıkacağını bildirerek buyurdu ki:

(Bir zaman gelir, beni tekzib eden çıkar. Kendisine benden bir hadîs söylenince, “Resûlullah böyle şey söylemez. Bunu bırak Kur’ândan söyle” der.) [E. Ya’lâ]

Eğer herkes Kur’ân-ı kerîmden hüküm çıkarabilseydi, hadîs-i şerîflere, Eshâb-ı kirâma ve âlimlere ihtiyâç kalmazdı. Onun için Allahü teâlâ da, Peygamber efendimiz de, âlimlere uymamızı emrediyor. (Hadîka)

İmam-ı Gazalî gibi büyük âlimlerin kitaplarında uydurma hadis olduğunu söyleyen Acluni ve M. Şemseddin Sehavi ve Peygamber efendimizin ana-babasına kâfir diyen Aliyyül kari gibilerin sözlerine aldanarak, Ehl-i sünnet âlimlerinin kitaplarına dil uzatmamalı ve onların kitaplarında uydurma hadis var sanmamalı. Hiçbir Ehl-i sünnet âliminin kitabında uydurma hadis olmaz.

İslâm âlimleri, hadis uydurmanın ve uydurulmuş hadisi nakletmenin vebalinin büyüklüğünü bildikleri için, kitaplarına uydurma hadis almazlar. Çünkü hadis-i şerifte, (Benden duyduğunuz ayet ve hadisi tebliğ edin! Beni İsrailden bildirdiklerimi de söyleyin! Yalnız bana bilerek yalan isnat eden cehennemdeki yerine hazırlansın!) buyuruluyor. (Buharî)

.
Kur’an-ı kerimi kim anlar?
Sual: (Kur’anı herkes anlar, hadislere gerek yok) demek, Allaha, Resulüne ve İslâm âlimlerine iftira değil midir?

CEVAP
Elbette iftiradır. Çünkü Yusuf-i Nebhanî hazretleri buyuruyor ki:

(Allahü teâlâ, Resulüne, Nahl suresinin 44. ayet-i kerimesinde, (Sana indirdiğim Kur’an-ı kerimi insanlara beyan edesin, açıklayasın) buyuruyor. Beyan etmek, ayetleri, başka kelimelerle ve başka suretle anlatmak demektir. Âlimler de, ayetleri beyan edebilselerdi ve kapalı olanları açıklıyabilselerdi ve Kur’an-ı kerimden hüküm çıkarabilselerdi, Allahü teâlâ Peygamberine, (Sadece sana vahy olunanları tebliğ et) derdi. Ayrıca beyan etmesini emretmezdi.) [Huccetüllahi alelalemin fi mucizati-Seyyid-il-mürselin]

İmam-ı Rabbanî hazretleri de buyuruyor ki:

(Kur’an-ı kerimin tefsiri, ancak Resulullahtan işitildiği gibi yapılabilir. (Kur’an-ı kerimi, kendi görüşüne, anlayışına göre tefsir eden kâfir olur) hadis-i şerifi, bunu bildirmektedir.) [Mek 234]

Muhammed Hadimî hazretleri de buyuruyor ki:

(Tefsir, beyan etmek ve keşf etmek demektir. Bildirmek ve açıklamaktır. Tefsir, bir mana vermektir. Kendi görüşü ile tefsir, caiz değildir.

[Nesâî’deki] hadis-i şerifte, (Kur’an-ı kerimi, kendi görüşü ile açıklayan, doğru olsa da, hata etmiştir) buyuruldu. Tefsir, kelam-ı ilâhîden murad-ı ilâhîyi anlamak demektir. Kendiliğinden verdiği anlam doğru olsa bile, meşru yoldan çıkarmadığı için, hata olur. Verdiği mana yanlış ise, kâfir olur.

[Tirmizî’deki] hadis-i şerifte de, (Kur’an-ı kerime ehliyeti olmadan kendi görüşüne göre anlam veren cehennemde azap görecektir) buyuruldu.) [Berika]

İmam-ı Şaranî hazretleri de buyuruyor ki:

(Hadis-i şerifler, Kur’an-ı kerimi açıklamaktadır. Mezhep imamları, sünneti açıklamışlardır. Din âlimleri de, mezhep imamlarının sözlerini açıkladılar.

Sünnet, yani hadis-i şerifler olmasaydı, namazların kaç rekat olduklarını, rükü ve secdede okunacak tesbihleri, bayram ve cenaze namazlarının nasıl kılınacağını, zekât nisabını, orucun, haccın farzlarını ve nikâh, hukuk bilgilerini, hiçbir âlim, Kur’an-ı kerimde bulamaz ve öğrenemezdi.

Eğer âlimler açıklıyabilselerdi, Allahü teâlâ Resulüne Kur’an-ı kerimin açıklamasını emretmezdi. Resulullah, Kur’an-ı kerimde mücmel olarak bildirilenleri açıklamasaydı ve mezhep imamları da hadis-i şerifleri açıklamasalardı, bunları hiçbirimiz anlıyamazdık.) [Mizan-ül-kübra]

.
Peygamberlik iddiası
Sual: Peygamber efendimiz, ahir zaman peygamberi olduğuna ve ondan sonra peygamber gelmiyeceğine göre, nasıl oluyor da, Amerika’da R.Halife, Pakistan’da A.Kadiyani, İran’da Bahaullah, Türkiye’de birkaç kişi için peygamber deniyor?

CEVAP
Peygamber denilen kimselerin, müslümanlıkla hiç alakaları yoktur. Çünkü Kur’an-ı kerimde buyuruluyor ki:

(Muhammed [aleyhisselam] Allahın resulü ve Hatem-ün-nebîyyîn, yani nebîlerin sonuncusudur.) [Ahzâb 40]

Eğer, (Hatem-ün-nebîyyîn) değil de, (Hatem-ür-rüsul) denseydi, kötü maksatlılar, (Resul gelmez, ama nebî gelir) derlerdi. Bunun için, (Hatem-ün-nebîyyîn) denmiştir.

Artık bir zındık, (Nebî gelmez, ama resul gelir) dese de, bir kıymeti yoktur. Çünkü, resullük makamında nebîlik makamı da vardır. Yani her resul nebîdir; fakat her nebî resul değildir. Yeni bir şeriat getiren peygambere (Resul) denir. Yeni din getirmeyip, insanları önceki dine davet eden peygamberlere (Nebî) denir. Emirleri tebliğ etmekte ve insanları, dine davette resul ile nebî arasında bir ayrılık yoktur. Resul ile nebî eşanlamlıdır. Bunun için, Peygamber efendimize, resul de, nebî de denmiştir. Mesela nebî geçen bir ayet-i kerime meali:

(Allah ve melekleri, Nebî’ye çok salevat getirir. Ey müminler, siz de ona salevat getirin!) [Ahzâb 56]

.
Nebî de, resul de gelmez
Demek ki, resul olan bir peygamber, aynı zamanda nebîdir. (Nebî gelmez) demek, resul de gelmez demektir. Peygamber efendimiz de, kendisinin, Hatem-ün-nebîyyîn veya Hatem-ül-enbiyâ olduğunu bildirmiştir. (Buhârî)

Allahü teâlâ, Resulüne, (Sana indirdiğim Kur’an-ı kerimi, insanlara açıkla) buyurmaktadır. (Nahl 44)

Resulullah da açıklıyor. Son peygamber ile ilgili açıklamalarından bazıları şöyledir:

(Nebîlik ve resullük sona ermiştir. Benden sonra nebî de, resul de yoktur.) [Tirmizî]

(Resullerin ilki Âdem ve sonuncusu Muhammed [aleyhisselam]dir.) [Hâkim]

(Övünmek için söylemiyorum, ben nebîlerin efendisi ve hepsinin sonuncusuyum. Şefaat edicilerin de ilkiyim.) [Darimî]

(Ya Ali, Musa’nın yanında Harun nasıl idi ise, sen de, benim yanımda öylesin. Yalnız, şu fark var ki, benden sonra peygamber gelmiyecektir.) [Taberânî]

(Bana has olan 5 isim vardır: Muhammed [Yerde gökte çok övülen], Ahmed [En çok övülmüş], Mâhî [küfrü silen], Hâşir [önce haşrolan] ve Akîb [Hatem-ül-enbiya]) [Buhârî]

(Benim durumum, diğer peygamberlere göre şu misale benzer. Güzel bir ev yapılmıştır; fakat bir kerpici noksandır. Ziyarete gelenler, evi beğenir. Yalnız, “Şu boşluğa da bir kerpiç konsaydı” derler. İşte ben o kerpicim. Peygamberlerin sonuncusu, tamamlayıcısıyım.) [Buhârî, Müslim]

Uzun bir hadis-i şerifte ise, ahirette kendilerinden şefaat istenen bütün peygamberler, insanları Muhammed aleyhisselama gönderecekler. İnsanlar da, Peygamber efendimize, (Sen Allahın resulü ve hatem-ül-enbiya’sın, bize şefaat eyle) diyeceklerdir. (Buhârî, Müslim)

Mevâhib-i ledünniyye’de buyuruldu ki:

Resulullahın getirdiği din, diğer peygamberlerin şeriatini nesh etmiş ve kıyamete kadar devam edecektir. Bu bakımdan, Resulullahın ümmeti, diğer ümmetlerden çok olacaktır. Peygamber efendimize ait haslet çoktur.

Her milletin peygamberi

Hadis-i şeriflerde buyuruluyor ki:

(Kıyamette tebaası en çok olan peygamber ben olurum.) [Buhârî]

(Bütün nebîlere altı hasletle üstün kılındım. Ben bütün insanlara gönderildim. Nebîler benimle tamamlandı.) [Müslim]

(Her nebî, kendi kavmine gönderilmiştir. Ben ise, kızıl kara her millete gönderildim.) [Buhârî]

İslâmiyetten önce, zina çok olurdu. Bir kadın, bir erkek ile uzun zaman, flört edip metres olarak yaşar, sonra evlenirdi. Hz. Âdem, öleceği zaman, oğlu Hz. Şit’e, (Yavrum, alnında parlıyan bu nur, son peygamber olan Muhammed aleyhisselamın nurudur. Bu nuru, mümin, temiz ve afîf hanımlara teslim et ve oğluna da böyle vasiyet et) buyurdu. (Mevâhib-i ledünniyye)

Kur’an-ı kerimde, son nebî Muhammed aleyhisselamın gelmesi ile, İslâm binasının tamamlandığı bildirilerek buyuruluyor ki:

(Bugün size dininizi ikmal ettim, üzerinize nimetimi tamamladım ve sizin için din olarak İslâmı beğendim.) [Maide 3]

Allahü teâlâ, İslâmı beğenip, dini tamamladığına göre, başka bir resulün yeni bir din [şeriat] getirmesini düşünmek ilme de, akla da aykırıdır.

Bu vesikalar, Allahü teâlâya, Onun peygamberi Muhammed aleyhisselama ve Kur’an-ı kerime inanan müslümanlar içindir. İnanmıyanlara vesikanın faydası olmaz.

Allahü teâlâ, son peygamberini gönderip dinini tamamladığına göre, artık başka din ve başka peygamber aranmaz. Aramaya kalkmak, müslümanlığa inanmamak olur.

.
Eski dinlerin neshi
Sual: Tevrat ve İncil ve diğer İlâhi kitaplar, Allah tarafından gönderildiği hâlde, niçin Kur’an, bunlara uyanların dinlerinin hükümlerini ortadan kaldırmıştır?

CEVAP
Nesh; bir dinin emir ve yasaklarını değiştirmek demek değildir. Bunların yürürlük zamanlarının bittiğini haber vermek demektir. (Beyan-ül-hak)

Hz. Hûd, Âd kavmine; Hz. Salih, Semud kavmine; Hz. Musa, Benî İsraile gönderilmiştir. Peygamberlerden Harun, Davud, Süleyman, Zekeriyya ve Yahya “aleyhimüsselam” da, yine Benî İsraile gönderilmiştir. Fakat, bunların ayrı dini olmayıp, Benî İsraili, Hz. Musa’nın dinine davet etmişlerdi.

Hz. Davud’a inen Zebur’da ahkâm, emir ve ibadet yoktu. Vaaz ve nasihat dolu idi. Tevrat’ı neshetmedi, yani, yürürlükten kaldırmadı, onu kuvvetlendirdi. Bunun için Hz. Musa’nın dini, Hz. İsa zamanına kadar devam etti. Fakat Hz. İsa gelince, bunun dini, Hz. Musa’nın dinini neshetti. Yani Tevrat’ın hükmü kalmadı ve bundan sonra, Hz. Musa’nın dinine uymak câiz olmayıp, Muhammed aleyhisselamın dini gelinceye kadar, Hz. İsa’nın dinine uymak lazım oldu. Fakat, Benî İsrailin çoğu, “Biz Tevrat’a uyarız” diyerek, Hz. İsa’ya iman etmedi. İşte Yahûdilik ile Nasaralık [İsevîlik] böylece ayrıldı.

Hz. İsa, Beyt-ül-lahm’de doğdu. Sonra Mısır’a gidip, 12 yıl kaldı. Nasıra’ya gelip yerleşti. Burada 30 yaşında nebî oldu. Bunun için, Hz. İsa’ya iman edene Nasranî ve hepsine Nasara denir.

Yahûdiler, “Hz. Musa’nın dinine uyup, Tevrat ve Zebur okuyoruz” diyor. Nasara da, “Hz. İsa’nın dinine uyup, İncil okuyoruz” diyor. Hâlbuki, bütün âlemlere peygamber olarak gönderilen Muhammed aleyhisselamın dini ki, din-i İslâmdır, bütün dinleri neshetmiştir. Bu dinin hükmü kıyamete kadar süreceğinden, dünyanın hiçbir yerinde, Onun dininden başka bir dinde bulunmak câiz olmaz. Ondan sonra, hiç peygamber gelmiyecektir. Kur’an-ı kerimde buyuruluyor ki: (Muhammed aleyhisselam, Allahın Resulü ve peygamberlerin sonuncusudur.) [Ahzab 40]

.
Semavî dinlerde iman
Sual: Allahın gönderdiği dinlerdeki hükümler, aynı olması gerekirken niçin değişiktir?

CEVAP

Allahü teâlânın var ve bir olduğunu bildiren İlâhi dinlerin hepsi, insanlar tarafından bozulmadan önce, inanılacak şeyler bakımından birbirinin aynı idi. Aralarında fark yok idi.

Musevîlik ve İsevîlik de, Allahü teâlânın bir olduğunu ve Allahü teâlânın peygamberlerinin bir insan olduğunu bildirmiştir. Ancak Yahûdiler, Hz. İsa’ya inanmadılar. Hıristiyanlar da putlara tapınmaktan kurtulamadılar ve Hz. İsa, (Ben de sizin gibi bir insanım. Allahın oğlu değilim) dediği hâlde, Baba, Oğul ve Ruh-ul kuds ismi ile 3 ayrı ilâha tapındılar. Bunun yanlış olduğunu anlıyan ve düzeltmeye uğraşanlar arasında papa Honorius da vardır.

Bu yanlış inançları, ancak Allahü teâlâ, son peygamberi Muhammed aleyhisselam vasıtası ile düzeltmiştir. O hâlde, bu dinleri, içerlerine sokulmuş olan hurafelerden temizliyen hakiki, doğru dinin, İslâm dini olduğu pek açıktır. Müslüman olan İngiliz Fellowes, şöyle diyor:

(Hıristiyanlığın yanlış inançlarını düzeltmeye kalkan Martin Luther, ne yazık ki İslâmiyet ile bu kusurların düzeltildiğini bilmiyordu.)

.
Kur’an-ı kerim ve nesh
Sual: Allahın, koyduğu bir hükmü, daha sonra değiştirmesi, akla uygun mudur? Yani dinimizde nesh denilen şey var mıdır?

CEVAP
Dinimizde nesh vardır. Neshin mahiyetini bilmeden, Allah koyduğu hükmü neden değiştiriyor denmez. Allahü teâlânın gönderdiği bütün dinlerde, iman bilgileri aynı idi. Her dinde Allahın var ve bir olduğu, cennet, cehennem ve ahiret hayatı bildiriliyordu. Bunlarda değişiklik olmaz. Hindistan ulemasından Rahmetullah efendi diyor ki:

Nesh, peygamber kıssaları ile cennet ve cehennemden haber veren ayetlerde olmaz. Yalnız, emir ve yasakların bazılarında olur. Nesh; bazı emir ve yasakları değiştirmek demek değildir. Bunların yürürlük zamanlarının bittiğini haber vermek demektir. Kur’an-ı kerim, Tevrat ve İncil’i nesh etmiş, yürürlükten kaldırmıştır. (Beyan-ül-hak)

İslâmiyetin emir ve yasakları tedricî olarak bildirilmiştir. Mesela Kur’an-ı kerimde, önce içkinin büyük günahı yanında, bazı faydalarının da bulunduğu, fakat günahının faydasından büyük olduğu bildirilmişti. (Bekara 219)

Daha sonra, içkiden uzak duranın kurtulacağı, şeytanın içki yolu ile, düşmanlık ve kin sokacağı, Allahı anmaktan ve namazdan alıkoyacağı bildirilerek vazgeçilmesi emredilmektedir. (Maide 90, 91)

Neshin faydaları vardır
Müslümanların dinî vazifelerini daha kolay bir şekle sokmak için, nesh olmuştur. Nitekim Allahü teâlâ mealen buyuruyor ki:

(Biz, daha iyisini veya onun gibisini getirmeden bir ayeti neshetmez veya unutturmayız.) [Bekara 106]

Nesh hadis-i şerifle de yapılsa, yine Allahü teâlânın emri ile yapılmıştır. Çünkü Resulullahın dine ait sözlerinin vahiy mahsulü olduğu, Kur’an-ı kerimde şöyle bildirilmektedir:

(O, [Resul] kendi arzusuna göre konuşmaz. Onun sözü kendisine gelen vahiyden başka bir şey değildir.) [Necm 4, 5]

Yunus suresinin, (Ya bize bundan başka bir Kur’an getir, yahut onu değiştir diyenlere, de ki, Onu kendiliğimden değiştiremem) mealindeki 15. ayet-i kerimesi Neshin olabileceğini göstermektedir.

Neshin çeşitleri şunlardır:

1- Ayetin, ayet ile neshi:

Bekara suresinin 180. ayetinde, ölüm hastasının ana, baba ve yakınları için vasiyette bulunması emredilmişti. Nisa suresinin 11. ayetinde, herkesin ne kadar miras alacağı bildirilmiş ve böylece vasiyet şartı kaldırılmıştır. Nisa suresinin, (Yeminlerinizin bağladığı kimselere de hisselerini veriniz) mealindeki 33. ayetine göre, akraba olmıyan iki kişi yeminleşir ve biri diğerine mirasçı olurdu. Fakat Enfâl suresinin, (Allahın kitabına göre yakın akrabalar birbirine [vâris olmaya] daha uygundur) mealindeki 75. ayeti ile neshedilmiştir. (Ebu Davud)

Nur suresinin, (Zina eden erkek, ancak zina eden veya müşrik [dinsiz, putperest] olan bir kadınla evlenebilir; zina eden kadınla da ancak zina eden veya müşrik [kâfir] olan erkek evlenir. Bu, müminlere haram kılınmıştır) mealindeki 3. ayet-i kerimesi, Nisa suresi 3. ve Nur suresi 32. ayetleri ile ve [İbni Mâce’nin bildirdiği] (Önceki haram olan zina, helâl olan nikâhı haram kılamaz) mealindeki hadis-i şerif ile de nesh edilmiştir.

2- Ayet-i kerimenin, sünnet ile neshi:

Bekara suresinin 180. ayetinin, [Buhârî’deki] (Vârise vasiyet yoktur) hadis-i şerifi ile neshedildiği de bildirilmiştir.

Kur’an-ı kerimde zekât verilmesi bildirilen 8 sınıftan biri de (Müellefe-i kulub) denilen kimseler olup, kalblerine iman yerleştirilmesi istenilen veya kötülükleri önlenmek istenilen bazı kâfirler ve yeni iman etmiş olan bazı zayıf müslümanlar idi. Hz. Ebu Bekir zamanında, Beyt-ül-mal emini olan Hz. Ömer, [Kütüb-i sittenin hepsinde bulunan] (Zekâtı müslümanların zenginlerinden al, fakirlerine ver) mealindeki Muaz hadisini bildirip, (Müellefe-i kulub’a zekât verilmesini Resulullah nesh etti) dedi. Eshab-ı kiramın hepsi, bunu kabul etti. Nesh edilmiş olduğuna ve artık bunlara zekât verilmemesi için icma hâsıl oldu. (R. Muhtar)

3- Sünnetin, ayet-i kerime ile neshi:

Peygamber efendimiz, Beyt-ül-makdis’e doğru namaz kılarken, Bekara suresinin, (Yüzünü artık Mescid-i Haram tarafına çevir) mealindeki 144. ayeti ile neshedilip, kıble Kâbe olmuştur.

4- Sünnetin sünnet ile neshi:

Resulullah da, (Kur’an-ı kerim ayetlerinin birbirini nesh etmesi gibi, benim hadislerim de birbirini nesh eder) buyurdu. (Deylemî)

Bir hadis-i şerif meali şöyledir:

(Kabirleri ziyaret etmenizi yasak etmiştim, bundan sonra ziyaret edin!) [İ. Mace]

.
Araplar ve bedevîler
Sual: Sure-i Tevbe’nin 97. ayetinde, (A’rabîler küfür ve nifakta daha beter) deniyor. Niçin Araplar daha beterdir?

CEVAP
Tefsirlerde, A’rab kelimesi, bedevî olarak geçmektedir. Kâdı Beydavî tefsirinde, bu ayetin açıklamasında buyuruluyor ki: Şehirden uzak, çölde yaşayan bedevîler, küfür ve nifak yönünden şehir halkından daha ileridedir.

Bedevîlerin şehir medeniyetinden uzak kalışları, kalblerinin kasvetli oluşu, ilim ehli ile az görüşmeleri, kitap ve sünneti az bilmeleri sebebiyle onlar bu duruma düşmüşlerdir.

Bu tefsirin Şeyhzâde haşiyesinde de şöyle buyuruluyor: Buradaki A’rab kelimesi Arap milleti değildir. A’rab şehir dışında, çölde yaşayan bâdiye halkıdır. (Arabı sevmek imandandır) hadis-i şerifi, A’rabî ile Arabın farklı olduğuna delildir. Zira Arap övülüyor, A’rab ise kötüleniyor. A’rabîler, yani bedevîler, terbiye altına girmek istemiyen, isyankâr ve kalbleri kararmış vahşî kimselerdir. İlim ehli ile görüşmezler, Allahın kitabını, Resulullahın kalblere şifa veren sözlerini dinlemezler. Bunlar, elbette sabah akşam ilim ve hikmet ehlinin ve Resulullahın sohbetini dinleyenlerle aynı olamaz. Şehirde yaşayanla bâdiyede yaşıyan arasındaki fark, dağda yetişen meyve ile bahçede [tekniğe uygun olarak] yetiştirilen meyveye benzer. (2/448)

Bedevîlerin Müslümanları da elbette vardır. Fakat hüküm ekseriyete göre verilir. (Bu âyet-i kerimedeki A’rabîlerden maksat, Müslümanların arasında yetişen mürtedler ve münafıklardır. Bunların kâfirlik ve nifakları, diğer kâfirlerden daha şiddetlidir) diyen âlimler de olmuştur.

.
Eshab-ı kirama hakaret
Sual: Bir yazar, (Gelip geçmiş bütün insanlar içinde fiyaskosuz tek insan Resulullahtır. Bunun çömezleri arasında, vahiy kâtipliği yapan bile mürted olmuştur. Çünkü verici ne kadar kuvvetli olursa olsun, alıcı müsait değilse, verici Cebrail bile olsa, faydası olmaz) diyor. Böyle konuşmak câiz mi?

CEVAP
Bu yazar genelde peygamberlere, meleklere, eshab-ı kirama karşı saygısızca konuşur. Fiyasko, bir teşebbüste, gülünç ve başarısız neticedir. Böyle söylemek, diğer peygamberlerin fiyaskosu var demektir. Peygamberlere fiyasko isnat etmek çok çirkindir. Eğer fiyasko günah anlamında kullanılıyorsa, hiçbir peygamber günah işlememiştir. Hata veya zelle anlamında kullanılmışsa, yine yanlıştır. Bir hadis-i şerif meali: (Hatasız kul olmaz. Yalnız Yahya peygamber hata etmemiştir.) [İ. Asâkir]

Diğer peygamberler gibi Resulullahın da zellesi olmuştur. Bedir gazasında, Hz. Ömer ile Hz. Sad bin Muaz, esirlerin öldürülmesini, Resulullah efendimizle diğer eshab-ı kiram da, mal karşılığı bırakılmasını istedi. Esirler serbest bırakıldıktan sonra, Enfal suresinin, (Esirleri [mal karşılığı] salmak, hiçbir peygambere lâyık değildir.) mealindeki 67. ayet-i kerimesi geldi.

Resulullah efendimiz, (Mal karşılığında esirleri bıraktıkları için, eshabıma gelen azabı gördüm. Eğer azap geri çevrilmeseydi, Ömer ile Sad bin Muaz’dan başkası kurtulmazdı) buyurdu. (Beydavî)

Eshab-ı kiramı kötülemek
Eshab-ı kirama çömez denir mi? Peygamber efendimiz, Eshabım = Arkadaşlarım buyuruyor. Allahü teâlâ bile, bir sahabiye, (sahibihi), yani Muhammed aleyhisselamın arkadaşı buyuruyor. (Tevbe 40)

Hiçbir İslâm âlimi, Allah indindeki kıymetini bildiği için, eshab-ı kirama çömez dememiştir. Çömez; bir ustanın, kendi işini öğreterek yetiştirdiği çırağa denir. Eshab-ı kiram, peygamber mi olacak da, ona çömez deniyor? Ayrıca çömez kelimesi, küçümseyici anlamında kullanılır. Bunun için Abduh’un çömezi denilebilir. Fakat Allahü teâlâ, çeşitli ayet-i kerimelerde, eshab-ı kiramın hepsinin cennetlik olduğunu bildirmiştir. Böyle şerefli eshaba çömez demek, en azından edepsizliktir.

İmam-ı a’zam hazretleri, (Eshab-ı kiramın tamamını hayırla anarız) buyurdu.

Hz. İmam-ı Gazalî de buyurdu ki: (Eshab-ı kiram arasındaki olayları mübalağalı anlatmak haramdır. Çünkü onları sevmemeye sebep olur. Dinimizi bize ulaştıran onlardır. Birini kötülemek, dini yıkmak olur.) [Envar li-amel-il-ebrar]

Seyyid Ahmed Rıfai buyuruyor ki: (Eshab-ı kiram arasındaki olaylar üzerinde aşırı konuşmak, fikir yürütmek, hiç câiz değildir. Hepsini sevmek gerekir. Allah hepsinden razıdır.) (Tevbe 100, Maide 119, Fetih 18)

İbni Hacer-i Mekkî hazretleri buyuruyor ki:

(Eshab-ı kiramın hepsi adil, salih, evliya ve müctehiddir. Eshab-ı kiramdan birini kötülemek, Allahü teâlânın razı olduğunu bildirdiği ayetlere inanmamak olur.) [Tathir-ül-cenan]

Hiç bir sahabinin kâfir olmıyacağı, hepsinin cennete gideceği ayet ve hadisle bildirildi.

Allahü teâlâ, eshab-ı kiramdan razı olduğunu bildiriyor. Allahü teâlânın sıfatları sonsuzdur. Onlardan razı olması da sonsuzdur. Allahü teâlânın bunlardan razı olması değişmez. Sonradan mürted olacak, kâfir olacak kimseden razı olmaz. Münafıklar, eshaptan değildir. Münafıklardan birkaçının, küfürlerini açıklamaları, eshab-ı kiramın mürted olması demek değildir. Abdülaziz Dehlevî hazretleri buyurdu ki: Eshap arasındaki münafıklar müminlerden ayrıldı. Bir ayet-i kerime meali:

(Allahü teâlâ, sizi kendi hâlinize bırakmaz. Habisi tayyibden [münafığı müminden] ayırır.) [Âl-i İmran 179]

Hadis-i şerifte de buyuruldu ki: (Medine şehri, münafıkları müminlerden ayırır.) [Buhârî]

.
Hakiki iman sahipleri
Hakiki imana kavuşan evliya bile mürted olmaz. M. Masum hazretleri buyurdu ki:

(Tasavvuf büyüklerinde nefs de imana geldiği için, iman yok olmaktan korunmuştur. (Ya Rabbi, senden sonu küfr olmayan iman istiyorum) hadisi ve Nisa suresinin, (Ey iman edenler, iman edin) mealindeki 136. ayeti, hakiki imanı göstermektedir. Bu ayet (Hakiki imana kavuşun) demektir.) [2 / 61]

Senaullah-i Dehlevî hazretleri buyurdu ki:

Tasavvufta fenâ makamına kavuşan, muhakkak imanla ölür. Bekara suresinin, (Allahü teâlâ, imanınızı zayi etmez) mealindeki 143. ayet-i kerimesi ve (Allahü teâlâ, [Fenâ makamına kavuşan] kulların imanlarını geri almaz) hadis-i şerifi, hakiki imanın geri alınmıyacağını göstermektedir. (İrşad-üd-talibin)

Allahü teâlâ, fenâ makamına kavuşmuş evliyanın imanını almadığına, yani mürted yapmadığına göre, evliyadan daha yüksek olan sahabiyi mürted yapar mı hiç?

Dinimiz zâhire göre hüküm verir. Bir dinsiz, küfrünü gizleyip, “Müslümanım” dese, Müslüman kabul edilir ve Müslüman muamelesi görür. Salebe de münafık iken, Müslüman görünmüş; fakat, zekâtı inkâr edince, münafıklığı meydana çıkmıştır. Daha önce Müslüman göründüğü için (mürted oldu) denilmiştir. Yoksa ayet-i kerimede bildirildiği gibi, hakiki imana kavuşan asla mürted olmaz. Vahiy kâtiplerinden de münafık yoktu.

.
Hz. İbrahim güneşe tapmadı
Sual: Bütün peygamberlerin peygamberlikleri bildirilmeden önce de, günah işlemedikleri malum iken, neden meallerde, İbrahim aleyhisselamın, yıldıza, aya ve güneşe "Bu benim Rabbim" dediği yazılıdır?

CEVAP
Hiç bir peygamber, peygamberliğini tebliğ etmeden önce de günah işlemez, hele Allahü teâlâya şirk koşmaz. Müşrikler gibi (Güneş benim Rabbim) demez.

Maalesef bir çok tercümelerde, yıldız, ay ve güneş için (Bu benim Rabbim) diye yazılmıştır. Hiç bir açıklama yapılmamıştır. Bu bakımdan Kur'an-ı kerim tercümelerinden fıkh, akaid gibi ilimler öğrenilmez. Sonra ayetleri açıklamak herkesin işi değildir. Kur'an-ı kerime yanlış mana verdikleri için yetmiş iki sapık fırka meydana çıkmıştır.

Tefsir-i Mazharide, Enam suresinin 76-79. ayet-i kerimelerinin açıklaması şöyle:

İbrahim aleyhisselam, yıldızları, ay ve güneş gösterip Bu mu benim Rabbim diyerek bunlara tapanları ilzam etmek iştemiştir. Beydavi tefsirinin Şeyhzade haşiyesinde de böyle bildirilmektedir. [Bu hususta gazetemizin yayınlarından Peygamberler Tarihi Ansiklopedisinde kâfi malumat vardır.]

Mevcut Kur'an tercümleri içinde bir iki tanesi ancak, yıldız, ay ve güneş için (Bu mu benim Rabbim?) şeklinde tercüme etmiştir. Maalesef diğer tercümelerde (Bu benim Rabbimdir) şeklinde geçmektedir.

Tibyanda (Acaba Rabbim bu mu?) şeklinde tercüme yapılmıştır. Ancak 76. ayetin açıklamasında tefsirlerden aldığı dört açıklama şöyle:

1- İbrahim aleyhisselam, müşriklerin cehaletlerini bildirmek için böyle söylemiştir.

2- Müşriklerin yaptıkları şeyleri başlarına kakmak, doğruyu öğretmek niyetiyle (Bunun gibi şeyden Rab mı olur? Bu mu benim Rabbim?) demek istemiştir.

3- Müşriklerin aleyhine hüccet için, (Sizce benim Rabbim bu ha) demek istemiştir.

4- (Kavmim Rabbimin bu olduğunu söylüyor.) demek istemiştir.

Bu dört açıklama da İbrahim aleyhisselamın, yıldız, ay ve güneş için (Bu benim Rabbim) demediğini, yani müşriklerden olmadığını açıkça göstermektedir.

Ay veya güneş için Bu benim Rabbim demek şirktir. Hâlbuki peygamberler, şirk değil, günah bile işlemezler. (Feraid)

Kur'an-ı kerimde mealen buyuruluyor ki:

(İbrahim ne yahudi, ne de Hıristiyandı. O gerçekten Allahı tanıyan doğru bir müslümandı. Müşriklerden de olmadı.) [Al-i imran 67]

(Andolsun ki bundan önce, İbrahime de rüşdünü [büluğundan önce hidayeti] verdik. [Onun buna ehil ve müstehak olduğunu] biliyorduk.) [Enbiya 51]

Bu ayet-İ kerimeler de İbrahim aleyhisselamın büluğundan önce de hidayet üzere olduğunu göstermektedir. (Beydavi)

Kur'an tercümesi denilen kitapların ne kadar zararlı oldukları buradan da anlaşılmaktadır. Kelam, fıkh ve tasavvuf gibi lüzumlu bilgileri Kur'an tercümesi denilen kitaplardan öğrenmemiz mümkün değildir. Hatta muteber tefsirlerden bile anlamamız mümkün olmaz. Lüzumlu bilgileri ilmihalden öğrenmemiz gerekir.

.Zıllullah ne demek?
Sual: Okuduğum tercüme kitaplarda "Zıllullah" kelimesini, "Allahın gölgesi" diye tercüme etmişler. "Zıl" kelimesi sadece gölge manasına mı gelir? Gölge diye tercüme edilince çok tuhaf olmuyor mu? Allah, cisim gibi anlaşılıyor. Bu kelimelerin doğru tercümesi nasıldır?

CEVAP
Zıl, himaye, koruma gibi manalara da gelir. Mesela hadis-i şerifte buyuruldu ki:

(Allah, kendi himayesinden başka hiçbir himayenin bulunmadığı kıyamette, yedi sınıf insanı himaye eder.) [Buharî]

Gölge kelimesi, Türkçemizde de "Himaye" manasına kullanılır. Mesela, (Ali efendi, Mehmed Ağanın gölgesinde geçiniyor.) denince, Ali efendinin Mehmed Ağanın himayesinde olduğu anlaşılır. İnsan için gölge kelimesini kullanmakta mahzur yoktur. Selefiyyeciler, Allahı cisim gibi gösterip gökte bulunduğunu söylüyorlar. Böyle yanlış anlaşılacak kelimeleri mutlaka tevili, izahlı yazmalıdır! Bir misal daha verelim! Hadis-i şerifte buyuruldu ki:

(Sultan, yeryüzünde Allahın gölgesidir. Ona ikram eden ikram görür, ona ihanet eden de ihanete maruz kalır.) [Taberânî]

Sultan, Allahın gölgesidir demek, (Sultan Allahın emirlerini tatbik etmek salahiyetine malik olan kimsedir.) demektir. Bu bakımdan "Zıl" kelimesini gölge olarak tercüme etmek, yanlış anlamalara sebep olur.

(Din kılıçların gölgesi altındadır.) hadis-i şerifi ise, (Din, devletin himayesi ile yayılır. İslâmiyet, her çeşit silahları yapmak ve bunları iyi kullanmakla sağlam kalır.) demektir.

.Cehennem Sonsuz
Sual: Kâfir dostu biri, "Cehennem sonsuz değil, çok manasına sonsuz denmiş" diyerek kâfirlerin de Cennete gireceğini yazıyor. Cennet-Cehennem sonsuz değil midir?

CEVAP
Cehennemin ve Cennetin sonsuz olduğuna dair birçok ayet-i kerime vardır. Mesela Bekara 25, A.İmran 116, Maide 85, Enam 128, Tevbe 68, Hud 107.

Ayet-i kerimede Cehennem için de, Cennet için de (Hüm fiha halidun = Onlar orada ebedi kalırlar) buyuruluyor. (Bekara 81, 82)

Eğer "halidun" kelimesi tevil edilirse, Cennetin de sonsuz olmadığı ortaya çıkar. Halidun kelimesini cehennem için tevil edip de cennet için niçin tevil etmiyor? Sizin de bildirdiğiniz gibi, Yahudi ve Hıristiyanları cennete koymaya çalıştığı gibi, şimdi de bütün kâfirleri cennete koymaya çalışıyor. Şeytanın yoldaşları ne yapsa faydasızdır.

.Allahın dost ve düşmanları
Hadîs-i şerîflerde buyuruldu ki: (Üç şey îmânın lezzetini artırır: Allah ve Resûlünü herşeyden çok sevmek, kendisini sevmiyen müslümanı Allah rızâsı için sevmek ve Allahın düşmanlarını sevmemek.) [Taberânî]

(Kişi, dünyada kimi severse, âhırette onun yanında olur.) [Buhârî]

İmâm-ı Rabbânî hazretleri buyurdu ki: (Sevgi, sevgilinin dostlarını sevmeyi, düşmanlarına düşmanlık etmeyi gerektirir. Bu sevgi ve düşmanlık, âşıkların elinde ve irâdesinde değildir. Seviyorum diyen bir kimse, sevgilisinin düşmanlarından uzaklaşmadıkça sözünün eri sayılmaz. Buna yalancı denir. Sevgi, sevgilinin her şeyini sevmeyi gerektirir. Büyükler, (Sevdiğin zâtı inciten kimseye gücenmez isen, köpek senden daha iyidir) demişlerdir. Allahü teâlânın düşmanlarını sevmek, insanı Allahtan uzaklaştırır. Onun düşmanlarından uzaklaşmadıkça, sevgiliye dost olunmaz.) [c.4, m.29]

(Muhammed aleyhisselâma uymak için, Onu tam ve kusûrsuz sevmek lâzımdır. Tam ve olgun sevginin alâmeti de, onun düşmanlarını düşman bilip sevmemektir. Sevgiye müdâhene [gevşeklik] sığmaz. İki zıt şeyin sevgisi bir kalbde, bir arada yerleşemez. Cem’i zıddeyn muhâldir. Ya’nî iki zıddan birini sevmek, diğerine düşmanlığı gerektirir.) [m. 165]

(Doğru îmânın alâmeti, kâfirleri düşman bilip, onlara mahsûs olan ve kâfirlik alâmeti olan şeyleri yapmamaktır. Çünkü islâm ile küfür, birbirinin aksidir. Bunlardan birisine kıymet vermek, diğerine hakâret ve kötülemek olur. Allahü teâlâ, habîbi olan Muhammed aleyhisselâma, islâm düşmanları ile savaşmayı ve onlara sertlik göstermeyi emrediyor. Allahü teâlâ, kâfirlerin, kendi düşmanı ve Peygamberinin düşmanı olduklarını bildiriyor. Allahın düşmanlarını sevmek ve onlarla kaynaşmak, insanı Allaha düşman olmaya sürükler. Bir kimse, kendini müslüman zanneder. Kelime-i tevhîdi söyleyip, inanıyorum der. Namaz kılar ve ibâdet yapar. Hâlbuki, bilmez ki, böyle, [Allahın dostlarını sevmemek veya Allahın düşmanlarını “şu iyilikleri de var” diye sevmek] gibi çirkin hareketleri, onun îmânını temelinden götürür.) [m. 163]

Muhammed Ma’sûm hazretleri buyurdu ki: (Kâfirleri sevmemek Kur’ân-ı kerîmde açıkça emredilmiştir. Kur’ân-ı kerîme uymamız farzdır.) [m.29].

Kâfirleri sevmeyi harâm eden âyet-i kerîmelerden birkaçının meâli şöyle:

(Allaha ve kıyâmet gününe îmân edenler; babaları, kardeşleri ve akrabâsı olsa da, Allahın ve Resûlünün düşmanlarını sevmez.) [Mücâdele 22]

(Kâfirleri dost edinen, Allahın dostluğunu bırakmış olur.) [Â.İmrân 28]

(Yahûdîleri ve Hıristiyanları dost edinmeyin, sevmeyin!) [Mâide 54]

(Ey îmân edenler, benim ve sizin düşmanınız olanları dost edinmeyin, onları sevmeyin!) [Mümtehine 1]

(Kâfirlerle, münâfıklarla cihâd et! Onlara sert davran, düşmanlık yap!) [Tevbe 73]

Allahü teâlâ, Eshâb-ı kirâmı, (Kâfirlere gadab ederler, birbirlerine merhametlidirler) diye övmektedir (Feth 29)

Hadîs-i şerîflerde de buyuruluyor ki:

(Allahü teâlâyı sevmiyen ve O’nun düşmanlarını düşman bilmiyen, hakîkî îmân etmiş olmaz. Mü’minleri Allah için seven ve kâfirleri düşman bilen, Allahın sevgisine kavuşur.) [İ.Ahmed]

(Allahın dostunu seven, düşmanını düşman bilen îmân-ı kâmil olur.) [E.Dâvüd]

(İsyân edenlere düşmanlık ederek, Allaha yaklaşın!) [Deylemî]

(Bir kavmi sevip de onlarla dostluk kuran, kıyâmette onlarla haşrolur.) [Taberânî]

(Kâfirlere karşı malınızla, cânınızla ve dilinizle cihâd edin!) [R.Muhtâr]

Halîfe Ömer’e, (Hîreli bir hıristiyan var. Çok zekî, yazısı da çok güzel, bunu kendine kâtib yap) dediler. Kabûl etmedi. Aşağıdaki âyet-i kerîmeyi okuyup, (Mü’min olmıyan birini dost edinemem) dedi

Ebû Mûsel Eş’arî hazretleri anlatır: Halîfe Ömer’e dedim ki:

- Hıristiyan kâtibim çok işe yarıyor.

- Niçin, bir müslüman kâtib kullanmıyorsun? (Ey mü’minler! Yahûdî ve hıristiyanları sevmeyin) âyetini işitmedin mi?

- Dîni onun, kâtibliği benim.

- Allahü teâlânın hakîr ettiğine ikrâm etme! O’nun zelîl ettiğini azîz eyleme! Allahın uzaklaştırdığına yaklaşma!

- Basra’yı onunla idâre edebiliyorum.

- Hıristiyan ölürse ne yapacaksan, şimdi onu yap! Hemen onu değiştir!

.
Ayet-i Kerime masal değildir
Sual: Bir yazınızda bildirilen Hz.Süleymanın, cinlerden ve hayvanlardan meydana gelen ordusunun bulunması, kuşların dilinden anlaması, hüdhüdle konuşması, Belkısın tahtının bir anda gösterilmesi gibi şeyler birer efsane ve masaldır. Kitaba, sünnete, Kur'ana ve hadise, akla, mantığa, tarihe aykırıdır. Bu hurafeleri ne maksatla yayınlıyorsunuz?

CEVAP
Bahsettiğiniz hususlar ayet-i kerime ile bildirilmiştir. Peygamber efendimiz açıklamış, âlimler de bize bildirmiştir. Mucizeler, kerametler akılla, mantıkla izah edilemez. Edilse, zaten mucize ve keramet olmaz. Hz. Musanın asasının yılan olması, Hz. Hızırın elinde pişmiş balığın canlanması, Hz. İsanın beşikte konuşması, çamurdan yaptığı şekle üfürünce kuş olup uçması, Hz. Yunusun kırk gün balığın karnında ölmeden kalması, Eshab-ı kehfin üç yüz sene uyumaları, hayvanların konuşması, Peygamber efendimizin bir anda Cennete, Cehenneme ve daha başka yerlere gidip gelmesi, mübarek parmakları arasından bir orduya yetecek temiz su akması, Hz. Ömer, Medineden seslenince İrandaki kumandanın duyması, Hz. Habib-i Aceminin deniz üzerinde yürümesi, öldükten sonra herkesin dirilmesi gibi hadiseler akılla mantıkla izah edilemez. Bunlara sadece inanılır. İnanmayıp masal, efsane diyenler ise kâfir olur. Kur'an-ı kerimde mealen buyuruluyor ki:

(Onlardan seni [okuduğun Kur'anı] dinleyenler vardır. Onu anlamalarına engel olmak için kalblerine perdeler, kulaklarına da ağırlık koyduk. Onlar her türlü mucize görseler de, yine inanmazlar, nihayet gelip seninle çekişirler. İnkar edenler "Bu, öncekilerin masallarından [efsanelerinden] başka bir şey değildir" derler.) [Enam 25]

Önceki Kavimlerin Sözleri
(Öncekiler "Sahiden biz ölüp de, bir toprak, bir kemik yığını haline gelmişken yeniden mi diriltileceğiz? Şimdi bize yapıldığı gibi, daha önce de babalarımız tehdit edilmişti [Bu, öncekilerin masallarından başka birşey değildir" demişlerdi.) [Müminun 82, 83]

(İnkar edenler, "Biz ve atalarımız, toprak olduktan sonra gerçekten dirilecek miyiz? Andolsun ki, bu tehdit, bize olduğu gibi, daha önce atalarımıza da yapılmıştı. Bu, öncekilerin masallarından başka bir şey değildir" dediler.) [Neml 67, 68]

[Bazı müfeessirler, ayet-i kerimenin aslında geçen vâd kelimesini tehdit diye tefsir etmişlerdir.]

Hz. Süleymanla ilgili Neml suresinin 16-44. ayet-i kerimelerinde özetle şöyle bildiriliyor:

Hz. Süleymanın Ordusu
Süleyman aleyhisselam, Davüd aleyhisselama varis oldu. (Ey insanlar! Bize kuş dili öğretildi ve bize herşeyden bol nasip verildi. Bu apaçık bir lutuftur.) dedi. Hz. Süleymanın cinlerden, insanlardan ve kuşlardan müteşekkil olan ordusu, hizmet için toplandı. Hepsi toplu, düzenli olarak gidiyorlardı. Sonunda, karıncaların bulunduğu vadiye geldiklerinde bir karınca, (Ey karıncalar, yuvalarınıza girin, Hz. Süleymanın ordusu farkına varmadan sizi ezmesin.) dedi. Hz. Süleyman, onun sözüne tebessüm edip (Rabbim! Bana ve ana-babama verdiğin nimete şükürde, hoşnut olacağın işi yapmakta beni muvaffak kıl. Rahmetinle, beni iyi kullarının arasına koy!) dedi.

Hüdhüd Kuşunun Cevabı
Hz. Süleyman, kuşları araştırarak (Hüdhüdü [İbibik kuşunu] niçin göremiyorum? Yoksa kayıplara mı karıştı? Bana [mazeretini gösteren] apaçık bir delil getirmeli; yoksa onu şiddetli bir azaba uğratır yahut keserim.) dedi. Çok geçmeden Hüdhüd gelip Hz. Süleymana (Senin bilmediğin [önemi] bir şeyi öğrendim. Sebeden doğru bir haber getirdim. Onlara hükümdarlık eden, her türlü imkana [askeri techizata] sahip ve büyük bir tahtı olan [Belkıs adında] bir kadınla karşılaştım. Onun ve milletinin Allahı bırakıp Güneşe secde ettiklerini gördüm.) dedi. Hz. Süleyman (Doğru mu söylüyorsun, yoksa yalancılardan mısın, bakacağız.) dedi. [Sonra Hüdhüde] (Şu mektubu götür, onlara verip bir yana çekil, varacakları sonuca bak.) buyurdu. (Neml 16-28)

Sebe melikesi, [mektubu aldıktan sonra] (Ey ileri gelenler! Bana, Süleymandan gelen Bismillahirrahmanirrahim diye başlayan ve "Sakın bana karşı baş kaldırmayın ve teslim olarak gelin!" diyen önemli bir mektup bırakıldı.) dedi. (Ey ileri gelenler! Vereceğim emir hakkında bana fikrinizi söyleyin; siz benim yanımda bulunmadıkça, bir iş hakkında kesin bir hüküm vermem.) dedi. (Biz güçlü kimseler ve zorlu savaş adamlarıyız, emir senindir, sen ne istiyorsan emret.) dediler. Melike (Hükümdarlar bir şehre girince, orayı perişan, halkın ileri gelenlerini de zelil ederler. Onlar da böyle yapacaklar. Ben onlara bir hediye göndereyim de, elçilerin ne ile döneceklerine bakayım.) dedi. [Elçiler hediyelerle] gelince Hz. Süleyman (Bana mal ile yardım etmek mi istiyorsunuz? [Ey elçi git!] söyle! And olsun ki, karşı koyamıyacakları bir ordu ile gelir onları oradan hor ve hakir olarak çıkarırız.) dedi.

Hz. Süleyman [müşavirlerine] (Bana teslim olmalarından önce, hanginiz onun tahtını yanıma getirebilir?) dedi. Cinlerden bir ifrit, (Sen yerinden kalkmadan önce onu getiririm, bunu yapabilecek bir güce sahibim.) dedi. Kitabı bilen biri, (Gözünü açıp kapamadan onu getiririm.) dedi. Hz. Süleyman, tahtı yanına gelmiş görünce (Şükür mü edeceğim yoksa nankörlük mü edeceğim diye beni sınayan Rabbimin bir lütfudur bu.) dedi.

Hz. Süleyman (Tahtını tanımıyacağı hâle getirin, bakalım tanıyabilecek mi?) dedi. Melike geldiğinde (Senin tahtın böyle miydi?) denildi. O da (Sanki tıpkı o, zaten daha önce bize bilgi verilmiş ve teslimiyet göstermiştik.) dedi.

Belkıs İman Etti
Melikeye (Köşke gir.) dendi; salonu görünce, onu derin bir su zannedip, eteğini çekti. Hz. Süleyman (Bu billurdan yapılmış şeffaf bir zemindir.) dedi. Melike (Rabbim, [Güneşe tapmakla] kendime yazık etmişim. Hz. Süleymanla beraber, âlemlerin Rabbi olan Allaha teslim oldum.) dedi. (Neml 16-44)

Peygamber efendimizin açıklaması olmasaydı, bu ayetlerden açık bir şey anlamak çok zordu. Mesela Belkısı billur zemin üzerinde niçin yürütmüştü? Getirilen hediyeler ne idi? Belkıs ne gördü de iman etti? Bunun gibi suâller cevapsız kalırdı. Hz. Süleyman ve Belkıs yazımız tekrar okunursa bu ayet-i kerimelerin manaları kolayca anlaşılır. Hz. Süleymanın kuşların ve diğer hayvanların dilinden anladığı yukarıda bildirilmişti.

Kuşlar Ne Diyor?

İmam-ı Begavi hazretleri, Kab-ül-Ahbar hazretlerinden nakleder ki:

Süleyman aleyhisselam, bazı kuşların, öterken ekseriya ne dediklerini şöyle bildirmiştir:

Tavus kuşu "Cezalandırdığın gibi cezalandırılırsın" der.

Hüdhüd "Merhamet etmeyene merhamet olunmaz" der.

Göçeğen "Ey günahkârlar, Allahü teâlâdan af ve mağfiret isteyiniz," der.

Kaya kuşu "Her canlı ölecek, her yeni eskiyip, çürüyecektir" der.

Kırlangıç "Ne yaparsanız, onu bulursunuz" der.

Güvercin "Gökleri ve yeri mahlukatla dolduran Rabbimi noksan sıfatlardan tenzih ederim" der.

Kumru "Sübhane Rabbiy-el-ela" der.

Karga "Allahü teâlâdan başka her şey helak olacaktır" der.

Kustat kuşu "Susan, başına belâ ve musibet gelmesinden kurtulur" der.

Papağan "Düşüncesi dünya olan kimseye yazıklar olsun" der.

Doğan "Sübhane Rabbi vebihamdihi" der.

Yukardaki kuşların ötüşleri, konuşmaları yalnız bu sözlere ve manalara mahsus değidir. Neml suresinde, karınca ve hüdhüdün konuşmalarının bildirilmesi, ihtiyaca göre öterek ses çıkardıkları, konuştukları anlaşılmaktadır.

Kuşların, diğer vahşi hayvanların sesleri ve kainattaki hareketlerin hepsi, Allahü teâlânın, peygamberlerine ve arifinden olan evliyasına hitabıdır. Evliya, bu ses ve hareketleri makamları ve derecelerine göre anlar. Çünkü, peygamberler (aleyhimüsselam) kuşların ve diğer hayvanların dillerini aynısıyla bilirler. Evliya-i kiram ise, onların dillerini aynen bilemez. Sadece, onların seslerinden kendi hallerine aid olan hususları, Allahü teâlânın kalblerine ilham etmesi ile bilirler. (Ruh-ul-Beyan, Peygamberler Tarihi Ansiklopedisi)

.
mam-ı A’zam Hazretleri
Sual: İmâm-ı a’zam hazretleri hakkında hadîs var mıdır?

CEVAP
İmâm-ı a’zam Ebû Hanîfe hazretleri hakkında, meşhûr ve mu’teber fıkıh kitaplarında çeşitli hadîs-i şerîfler bulunmaktadır. Hanefîlerin en kıymetli fıkıh kitaplarından biri olan (Dürr-ül-muhtâr)’ın önsözündeki hadîs-i şerîflerde buyuruldu ki:

(Âdem aleyhisselâm, benimle övündüğü gibi, ben de ümmetimden ismi Nu’man, künyesi Ebû Hanîfe olan bir zât ile övünürüm. O ümmetimin ışığıdır.)

(Peygamberler benimle iftihar ettikleri gibi, ben de Ebû Hanîfe ile iftihar ederim. Onu seven, beni sevmiş olur. Onu sevmiyen, beni sevmemiş olur.)

Mevdûât-ül-ulûm ve Hayrât-ül-hisân’ daki hadîs-i şerîflerde buyuruluyor ki:

(Ebû Hanîfe adında biri gelir. Bu, kıyâmet günü, ümmetimin ışığı olur.)

(Ebû Hanîfe denilen biri gelir, Allahın dînini ve benim sünnetimi canlandırır.)

(Her asırda, ümmetimden yükselen olur. Ebû Hanîfe, zamanının en yükseğidir.)

Mir’ât-ı kâinât’daki birkaç hadîs-i şerîf:

(Ebû Hanîfe adında biri gelir. O, bu ümmetin en hayırlısıdır.)

(Ümmetimden biri, dîni canlandırır. Bid’ati öldürür. Adı Nu’man bin Sâbittir.)

(Ebû Hanîfenin iki küreği arasında ben vardır. Allah dînini onun eliyle canlandırır.)

İbni Âbidîn hazretleri, Dürr-ül-muhtâr’ın önsözündeki yukarıdaki hadîs-i şerîfleri açıklarken buyuruyor ki: [Buhârî ve diğer hadîs âlimlerinin rivâyet ettiği hadîs-i şerîfte, (Îmân, süreyya yıldızına çıksa Fâris oğullarından biri elbette alıp gelir) buyuruldu. Buhârî’nin diğer bir rivâyetinde ise, (Allaha yemîn ederim ki, din, süreyya yıldızında asılı olsa, onu Fâris oğullarından, acemlerden bir zât alacaktır) buyuruldu. Fâris, İran’ın Fers denilen memleketindeki insanlar demektir. İmâm-ı a’zamın dedesi buradandır. Bu hadîs-i şerîfin İmâm-ı a’zamı gösterdiği açıktır. İmâm-ı Süyûtî, “Buhârî ile Müslimin rivâyet ettiği bu hadîs, Ebû Hanîfe’ye işâret husûsunda sahîhtir” buyuruyor. Allâme Şâmi, (Üstâdımız İmâm-ı Süyûtî; “Bu hadîste Ebû Hanîfe’nin kastedildiği pek âşikârdır. Bunda şüphe yoktur. Çünkü Acemlerden, ilimde Ebû Hanîfe derecesine varan tek bir kimse yoktur” buyurdu) diyor.]

.İmâm-ı a’zam ve ictihâd
Sual: Âyet ve hadîs varken ictihâd yapılamıyacağına göre, İmâm-ı a’zam niçin kıyâs yaptı?

CEVAP
Önce kıyâs ve ictihâdın ta’rîfini yapalım:

Kıyâs;

Bir şeyi başka şeye benzetmek demektir. Fıkıhta, nass’tan anlaşılmayan bir şeyin hükmünü, bu şeye benzeyen başka şeyin hükmünden anlamak demektir. Haşr sûresinin, (Ey ilim sahipleri i’tibâr edin) ma’nâsındaki 2. âyet-i kerîmesi, (Bilmediklerinizi, bildiklerinize kıyâs edin) demektir. İ’tibâr, benzetmek demektir. (Menâr şerhi)

İctihad;

Âyet-i kerîmelerden ve hadîs-i şerîflerden, ma’nâları açıkça anlaşılmıyanları, açıkça bildirilen diğer hükümlere kıyâs ederek, benzeterek, bunlardan çıkarılan yeni hükümlere ictihâd denir. Kıyâs, ya’nî ictihâd yapabilecek derin âlimlere “Müctehid” denir. Bu benzetme işine “İctihâd” denir. Bir müctehidin ictihâd ederek elde ettiği bilgilerin hepsine, o müctehidin “Mezheb”i denir. İctihâd, gücü, kuvveti yettiği kadar, zahmet çekerek, uğraşarak çalışmak demektir. İctihâdda yanılmak da günâh değildir. Hadîs-i şerîfte buyuruldu ki: (Âlim, ictihâdında hatâ ederse bir, isâbet ederse iki sevâb alır.) [Buhârî]

Nahl sûresinin, (Bizden indirileni insanlara açıklaman için) meâlindeki 44. âyet-i kerîmesi ile Nisâ sûresinin, (Allahın kitâbına ve Resûlün hadîslerine müracaat edin) meâlindeki 59. âyet-i kerîmesi ictihâd etmeyi bildiriyor. Allahü teâlâ, müctehidin hükmünü kabûl ediyor. Bir müctehide, kesin olarak hatâ etti diyen, hüküm olarak onu kabûl eden Allaha hatâ isnâd etmiş gibi olur. İmâm-ı a’zam hazretlerinin her sözü, her işi, Kur’ân-ı kerîm ve hadîs-i şerîfler ile idi. Bir kimse, dört mezheb imâmının sözlerini, kıskanmadan ve inât etmeden, insâf ile incelerse, herbirinin, gökteki yıldızlar gibi olduklarını görür.

İmâm-ı a’zam hazretleri buyurdu ki:

(Nass [ya’nî âyet, hadîs] olan yerde kıyâs yapılmaz. Biz, zarûret olmadıkça kıyâs yapmayız. Bir suâl karşısında kalınca, önce Kur’ân-ı kerîmde ararız. Bulamazsak, hadîs-i şerîflerde ararız. Yine bulamazsak, Eshâb-ı kirâmın herhangi birinin sözlerinde ararız. Bu suâlin cevabını bunlarda da bulamazsak, kıyâs yaparak cevabını buluruz. Bir suâlin cevabını, âyette ve hadîs-i şerîflerde bulamazsak, Eshâb-ı kirâmın çeşitli cevaplarını bulursak, kıyâs yaparak, bu cevaplardan birini seçeriz. Âyette ve hadîslerde bulamadığımız bilgilerde, dört halîfenin cevaplarını seçeriz. Hadîslerin başımız üstünde yeri vardır. Onlara uymayan birşey söylemeyiz.)

İmâm-ı a’zam hazretleri, hiçbir yerde bulamadığı bir bilgi için, kendi kıyâs ettikten sonra, bir sahâbînin sözünü işitirse, kendi re’yini bırakıp, o söze uygun cevap verirdi. Ebû Mutî’ hazretleri diyor ki: Bir Cum’a sabahı Ebû Hanîfe ile birlikte Kûfe Câmi’inde idim. Süfyân-ı Sevrî ve Mukâtil ve Hammâd bin Müslim ve Câ’fer Sâdık ve daha başkaları içeri girip, Ebû Hanîfe’ye, (Senin, din işlerinde kıyâsla cevap verdiğini işittik. Senin için korktuk) dediler. İmâm-ı a’zam, onlarla yaptığı münâzarada, Kur’ân-ı kerîmden, sonra hadîs-i şerîflerden, daha sonra Eshâb-ı kirâmın ittifakla bildirdiklerinden cevap verdiğini anlattı. Hepsi kalkıp, imâmın elini öptüler ve, “Sen âlimlerin seyyidisin, bizi affet, bilmeden seni üzdük” dediler. O da, “Allahü teâlâ, bizi ve sizi affeylesin” dedi.

Hanefî mezhebindeki bütün müctehidler de, diğer mezheb reîsleri ve mezhebdeki müctehidler gibi, zarûret olmadıkça, kıyâs yapmamıştır. Nass olan yerde kıyâs yapılmaz buyururlardı.

[İmâm-ı Şâfiî hazretleri, Hanefî olmadığı hâlde, (İmâm-ı a’zamın rey ve ictihâdını beğenmiyene Allah la’net etsin) buyurdu.

İmâm-ı a’zamın, İmâm-ı Ebû Yûsüf ve İmâm-ı Muhammed gibi müctehid talebelerinin, İmâm-ı a’zama uymayan sözleri, onu beğenmemek değildir. Kendi ictihâdlarını bildirmektir. Bunu bildirmek vazîfeleridir. Peygamber efendimiz, her biri birer müctehid olan Eshâb-ı kirâma, Kitâb ve Sünnette bulamadıkları mes’elelerde ictihâd etmelerini, kendilerinden daha yüksek olsalar da, başkalarının fikir ve ictihâdına uymamalarını emir buyurdu. İşte bunun için İmâm-ı a’zamın müctehid talebeleri, kendilerinden çok yüksek olan hocalarının ictihâdlarına tâbi olmaz, kendi ictihâdları ile hareket ederlerdi. Dört mezheb arasındaki farklar da bundan ileri gelmektedir. (E.Kirâm kitâbı)]

İmâm-ı a’zamın ictihâdına i’tirâz eden, Onun mezhebinin inceliğini anlayamıyan veya sapık olandır. Tâceddîn-i Sübkî hazretleri buyuruyor ki: Peygamberlerin vârisi olan mezheb imâmlarına karşı edebli olmalıdır. Din imâmlarına dil uzatan, felâkete gider. Onların her sözü bir delîle dayanır. Onlar gibi olmayanlar, bu delilleri anlayamaz. Müctehidlerin ayrılıkları, Eshâb-ı kirâm arasındaki ayrılıklar gibidir. Resûlullah efendimiz ayrılıkları için, Eshâb-ı kirâma dil uzatmayı yasak etti. Hepsini iyilikle anmayı emretti. (Mîzân-ül-kübrâ)

.
İmam-ı A’zam bu ümmetin ışığıdır
Sual: İmâm-ı a’zam hazretlerinin az uyumasına ateş püskürüp, (Böyle biri, insanlıktan çıkmıştır. “Geceyi örtü, uykuyu istirahat kıldık” âyeti ile çelişmektedir) diyorlar. Bu hususta açıklama yapar mısınız?

CEVAP
Böyle demek ne kadar yanlıştır. (Kurân-ı kerîmi kendi görüşüne göre tefsîr eden kâfir olur) hadîs-i şerîfini düşünerek, İslâm âlimlerinin kitaplarındaki yazılara dil uzatmaktan sakınmalıdır. Bir hastalık sebebiyle hiç uyumıyanlar bulunduğu gibi, kerâmet olarak da uyumıyanlar vardır. İmâm-ı a’zam hazretleri ise, hem ulemâ’dan, hem de evliyâ’dan bir zât idi.

Bugün bile birkaç saat uyku ile idâre eden kişiler çoktur. Meselâ Prof.Dr.Ayhan Songar, Prof.Dr.A.Yüksel Özemre, fıkıh hocası Mehmet Savaş bunlardandır.

İmâm-ı a’zam hazretleri, kırk sene, yatsı namazının abdesti ile sabah namazını kıldığı yanî yatsıdan sonra uyumadığı Hayrât-ül-hisân, Mir’ât-i kâinât, Mevdû’ât-ül-ulûm, Dürr-ül-muhtâr, İbni Âbidîn, Mîzân-ül-kübrâ ve daha birçok kitapta yazılıdır. Gündüz kaylûle yapardı, yanî birkaç saat uyurdu. Bu büyüklerin hanımları da, kendileri gibi, Allahü teâlâya ibâdet etmeyi, O’nun dînine hizmet etmeyi zevk edinmişler, kendi hak ve zevklerini, Allah yolunda fedâ etmişlerdi.

Eshâb-ı kirâmın hepsi de, hanımlarının izinleri ile, Allahın dînini yaymak için uzak yerlere cihâda gitmişler, çoğu şehîd olup geri dönmemişlerdi. Hanımları da, bu sevâblara ortak oldukları için sevinmişlerdi.

Mu’cize gibi kerâmetin hak olduğu Kur’ân-ı kerîmde bildiriliyor. İlim sahibi bir zât, iki aylık mesâfedeki Belkıs’ın tahtını göz açıp kapayıncaya kadar getirmiştir. (Neml 40)

Hazret-i Ömer, Medîne’de hutbe okurken, İran’a gönderdiği ordunun mağlup olmak üzere olduğunu görüp, (Yâ Sâriye arkanı dağa ver) buyurdu. O da, dağa yanaştı. (Şevâhid-ün-nübüvve)

Bir kimse, hiç uyumasa, gökte uçsa, denizde yürüse, bu kimse, Peygamberse mu’cizedir, velî ise kerâmet, kâfir ise sihirdir. Bunların hepsini yapan Allahü teâlâdır. Allahın, mu’cize ve kerâmet yaratamıyacağını söyliyen kâfir olur. Evliyânın kerâmetlerini mu’teber eserlerden alarak bildirince, İsrâîliyyâtçılar, sanki Allahü teâlâ kerâmet yaratmaktan âcizmiş gibi, bu kerâmetlere hurâfe diyorlar. Allahü teâlânın kudretinden şüphe edilmez.

İmâm-ı a’zam hazretleri, son haccında, Kâ’be-i şerîfte, iki rek’at namaz kıldı. Namazda, Kur’ân-ı kerîmin tamamını okudu. Sonra, ağlayarak, (Yâ Rabbî, sana lâyık ibâdet yapamadım. Fakat, senin akıl ile anlaşılamıyacağını iyi anladım. Hizmetimdeki kusûrumu, bu anlayışıma bağışla) diyerek duâ etti. O anda bir ses işitildi ki, (Ey Ebû Hanîfe, sen beni iyi tanıdın ve bana güzel hizmet ettin. Seni ve kıyâmete kadar, senin mezhebinde olup, yolunda gidenleri af ve magfiret ettim) buyurulduğu, yine Dürr-ül-muhtâr, Redd-ül-muhtar, Hayrât-ül-hisân, Hazânet-ül-müftîn, Mir’ât-i kâinât gibi bir çok kitapta yazılıdır.

Burada iki husûs var: Biri, iki rek’at namazda Kur’ân-ı kerîmi hatmetmek, öteki de, hâtiften bir ses işitilmek. Mu’cizeye, kerâmete inanmıyanlar bunları inkâr ediyor. Evliyâ menkıbesini anlatan Resûlullahın vârislerini yalancılıkla suçlamak ne kadar çirkindir.
Bir rek’at namazda Kur’ân-ı kerîmi hatmetmek, yalnız, Osmân bin Affân, Temîm-i Dârî, Sa’îd b. Cübeyr ve İmâm-ı a’zam Ebû Hanîfe’ye nasîb olmuştur. Kur’ân-ı kerîmi üç günden önce hatmetmemelidir. (Kur’ân-ı kerîmi üç günden önce hatmeden, ma’nâsını anlıyamaz) hadîs-i şerîfi, bir namazı hatm ile kılmayı yasaklamıyor. Çünkü namaz kılarken okuduğu sûrelerin ma’nâsını anlamak emredilmedi. Resûlullah efendimiz, suâl edenlerin, hâline ve işine uygun bir zamanda hatmetmesini emrederdi. (Şir’a)

Allah, Mûsâ’dan başkası ile konuşmadı demek, sapık bir fırkanın görüşüdür. Bu fırka, Peygamber efendimizin Mi’râc’da Allahü teâlâ ile konuştuğunu da inkâr ediyor. Sadece İmâm-ı a’zama değil, birçok evliyâ ve enbiyâya böyle ses gelmiştir. Bir enbiyâ, bir de evliyâ için misâl verelim: Peygamber efendimiz buyuruyor ki:

(Eyyüb, yıkanırken üstüne yağan altın çekirgeleri toplamaya başlayınca, Allahü teâlâ nida etti ki: “Yâ Eyyüb, seni, ganî kılmamış mıydım?” O da, “İzzetin hakkı için ganî kılmıştın. Fakat senin ni’metine doyulmaz” dedi.) [Buhârî]

Büyük islâm âlimi A.Nâmıkî Câmî anlatır: Arkadaşlarıma getirmek üzere, bağ evinden aldığım şarapları merkebime yükledim. Hayvan yürümedi. Ne kadar dövdümse de yürütemedim. Kulağıma, “Yâ Ahmed, hayvanı niçin incitiyorsun? Onu yürütmiyen biziz” diye bir ses geldi. Hemen secdeye kapanıp, “Yâ Rabbî, tevbe ettim. Bir daha içki içmiyeceğime söz veriyorum. Arkadaşlara mahçup olmamam için, şu merkep yürüsün” diye yalvardım. Merkep yürümeye başladı. Arkadaşlarımın yanına varınca, şarabı kadehlerine doldurdum. Kendime koymadığımı görünce, sebebini sordular. Ben de tevbe ettiğimi söyledim. “Bizimle alay mı ediyorsun” dediler. Bu anda yine kulağıma, “Yâ Ahmed, kadehin birini al, tadına bak! Onlar da tadına baksın” diye bir ses geldi. Hemen kadehin birini alıp tattım. Baktım ki, güzel bir bal şerbeti. Oradakilerin hepsine taddırdım. Onlar da tevbe ettiler. (Nefehât-ül-üns)

.
Rahmet olan ayrılıklar
Sual: Bazı kimseler, dinimizi bilmedikleri için, “Allah bir, peygamber bir, mezhep neden dört?” diyerek, güya mezhepleri bölücülük gibi kabul ediyorlar. Bazıları da, (Herkes başka bir mezhebin hükmü ile amel eder) diyerek temel inançlarımızı yıkmak istiyorlar. Bu hususları açıklar mısınız?

CEVAP

Peygamber efendimiz, (Ümmetimin âlimlerinin farklı mezheplere ayrılması rahmettir) buyuruyor. Rahmet olan ve Peygamber efendimiz tarafından övülen bir şey kötü olabilir mi?

İmam-ı Rabbanî hazretleri (Mezhebimizin hükmüne aykırı gibi görülen hadis-i şerifler, âlimlerin sözlerini reddetmek için delil ve senet olamaz.) buyuruyor.

M. Hadimi hazretleri de, (Dindeki dört delil, müctehidler içindir. Bizim için delil, mezhebimizin bildirdiği hükümdür. Çünkü bizler, ayet ve hadisten hüküm çıkaramayız. Mezhebin bir hükmü, ayete, hadise uymuyor gibi görünse de yanlış değildir. Çünkü ayet ve hadis ictihad isteyebilir, başka bir ayet veya hadisle değiştirilmiş olabilir veya başka bir tevili olabilir.) buyuruyor.

Mezhepler kardeştir, mensupları birbirini çok sever. Emredilen bir ibâdeti yaparken güçlük çeken, hak mezheplerden birini taklit eder. Bir ihtiyaç olmadan, bu daha kolay, bu daha işime gelir diyerek mezhep taklidi yapılmaz. İhtiyaç yokken veya mezheplerin kolay gelen taraflarını taklit etmek [telfik] caiz değildir, haramdır. Dinin bir emrini yapmak için, başka mezhebi taklit gerekince, o mezhebin bu husustaki şartlarına da uymak gerekir. İmam-ı Rabbani hazretleri, (Müslümanları sıkıntıya sokmak haramdır. Şafiî âlimleri, Şafiîde yapılması güç şeylerin Hanefi'ye göre yapılmasına fetva vermişlerdir.) buyuruyor.

Dört mezhebin hali, bir şehir halkının haline benzer ki, önlerine çıkan bir işin nasıl yapılacağı kanunda bulunmazsa, o şehrin ileri gelenleri toplanıp, o işi kanunun uygun bir maddesine benzetip yaparlar. Bazen uyuşamayıp, bazısı, devletin maksadı, beldeleri tamir ve halkın rahatlığıdır der. O işi, rey ve fikirleri ile, kanunun bir maddesine benzetir. Bunlar, Hanefî mezhebine benzer.

Bazıları da, devlet merkezinden gelen memurların hareketlerine bakarak, o işi, onların hareketine uydurur ve devletin maksadı, böyle yapmaktır, derler. Bunlar da, Mâlikî mezhebine benzer.

Bazısı ise ifadeye, yazının gidişine bakıp, o işi yapma yolunu bulur. Bu da, Şâfiî mezhebine benzer.

Bir kısmı ise, kanunun başka maddelerini de toplayıp, birbiri ile karşılaştırarak, bu işi doğru yapabilmek yolunu arar. Bunlar da, Hanbelî mezhebine benzer.

İşte şehrin ileri gelenlerinden her biri, bir yol bulur ve hepsi, yolunun doğru ve kanuna uygun olduğunu söyler. Kanunun istediği ise, bu dört yoldan biridir. Fakat, bunların farklı anlayışları, kanunu tanımadıkları için, devlete karşı gelmek için olmayıp, hepsi kanuna uymak, devletin emrini yerine getirmek için çalıştıklarından, hiçbiri suçlu görülmez. Hatta böyle uğraştıkları için, beğenilir, doğrusunu bulan daha çok mükâfat alır. İşte dört mezhebin hali de böyledir.

Şimdi birkaç örnek verirsek, bu konu daha iyi anlaşılır. Hacca giden Şâfiî’ler, kadının eline dokununca abdestleri bozulur. Hanefî ve Mâlikî’de bozulmaz. Hak olan bu iki mezhepten birisi taklit edilirse, abdestleri bozulmadan tavaflarını yaparlar. Bu bir rahmettir

Bir kız, babası razı olmazsa, Şâfiî’de evlenmek caiz olmaz. Babası razı olmadığı için bir kız, her bakımdan uygun temiz bir Şâfiî gence kaçsa, Şâfiî’de babasının rızası olmadan evlenmesi mümkün değildir. O halde, Hanefî mezhebini taklit ederek evlenebilir. Bu da bir rahmettir.

Seferde iken, Hanefî hariç, diğer üç mezhepte namazları cem etmek, yani öğle ile ikindiyi, akşam ile yatsıyı birleştirerek kılmak caizdir. Namazlarını kaçırma tehlikesi varsa, Hanefîler, diğer 3 mezhepten birini taklit ederek öğle ile ikindiyi veya akşam ile yatsıyı cem ederek kılabilir. Bu da bir rahmettir.

Müslüman kadının, gayrı müslim ve fâsık kadınların ve mürted amca ve dayının yanında örtünmesi üç mezhepte farzdır, Hanbelî’de caizdir. İhtiyaç olunca, Müslüman bir kadın, Hanbelî mezhebini taklit ederek, onların yanında başını açabilir. Bu da bir rahmettir.

Gusülde ağız ve burnu yıkamak Hanefî ve Hanbelî’de farz, Mâlikî ve Şâfiî’de farz değildir. İhtiyaç olunca diş dolduran bir kimse, Mâlikî veya Şâfiî’yi taklit ederse, guslü sahih olur. Bu da bir rahmettir.

Zaruret veya ihtiyaç olunca, başka mezhep taklit edilerek, o mezhepteki helal olan bir hayvan yenir. Mesela kirpi etinin egzama, kaşıntı, sedef, baras gibi deri hastalıklarına ve gelincik denilen fil hastalığına iyi geldiği bildirilmektedir. Hanefî ve Hanbelî’de kirpi eti yemek haramdır. Şâfiî ve Mâlikî’de caizdir. Tesirli başka mubah bir ilaç yoksa, hastanın, bu iki mezhepten birini taklit ederek kirpi eti yemesi caiz olur. Bu da bir rahmettir. Rahmete vesile olmak ve müslümanlara bir hizmet olması için, ihtiyaç olan konularda dört mezhepteki farklı hükümleri öğrenip öğretmek gerekir. İhtiyaç yokken mezheplerin kolay gelen taraflarını taklit etmek telfik olur, caiz değildir, haramdır.

.Âlimler hata eder mi?
Selefi görüşlü biri ile âlimlere olan itimat hakkındaki konuşmamız ilgi çekici olduğu için aynen nakletmek istiyorum. Selefi sordu:

- Namazda rükua eğilirken ayakları birleştirmenin kitapta yeri var mı?

- Halebi-yi Kebir ve Sagir, Miftahülcenne, Dürrülmuhtar ve İbni Abidin’de var.

- İbni Abidin’e inanmam.

- Nasıl olur? İbni Abidin hanefi mezhebinde en muteber ve en geniş bir fıkıh kitabıdır.

- İbni Abidin kitabına uydurma hadis almıştır. Uydurma hadis alan birinin diğer yazılarına nasıl itimat edilir?

- Hangi hadis uydurmaymış?

- Ebu Hanifeyi öven hadis... Mezhep taassubuyla kitabına almış.

- İbni Abidin hanefidir ama, aynı hadis-i şerif, Şâfii âlimlerinden İbni Hacer-i Mekkî’nin Hayrât-ül-hisân kitabında da vardır. Mezhep taassubu olsaydı, Ebu hanife ilgili hadis-i şerifi kitabına alır mıydı? Hiçbir İslam âliminin kitabında uydurma hadis olmaz.

- Niye olmasın, Gazalinin kitabında bir sürü uydurma hadis var. Iraki bunları tespit etmiştir.

- Iraki kaynağını bulamadığı hadis-i şeriflere, kaynağını bulamadım demiştir. Bulamadım demek uydurma demek değildir. Sonra islam Âliminin kitabındaki bir hadis-i şerife uydurma denebilir mi?

- Kurana aykırı ise elbette denir.

- İbni Hacer-i Mekki, İbni Abidin ve imam-ı Gazali gibi Âlimlerin kitaplarında uydurma dediğin hadisler Kur’ana aykırı mıdır?

- Aykırı ki uydurma denmiştir.

- Kurana aykırı olduğunu kim anlamış?

- Kim olacak onlara uydurma diyenler.

- Peki onlara uydurma diyenler, Kur’ana aykırı olduğunu anlamış da, İmam-ı Gazali hazretleri gibi büyük bir Âlim anlayamamış mı? Ne çirkin bir iftira bu? İmam-ı Gazalinin kitabında uydurma olarak bildiğin en meşhur hadis hangisidir?

- Çok... Mesela (İlim Çinde de olsa alın)

- Bu hadis-i şerife mezhepsizler uydurma demişlerse de, Taberânî, Beyhekî ve İbni Adiy gibi hadis âlimleri buna sahih demişler ve kitaplarına almışlardır.

- Peki namazda rükua eğilirken ayakların birleştirilmesi Kur’anda var mı?

- Namazın farzları Kur’anda var mı da sünnetleri olsun?

- Peki sünnette var mı?

- Dinimizde delil sadece kitap ve sünnet değil, icma ve kıyas da vardır. Âlimlerin icitihadı da senettir.

- Ben kıyası, ictihadı kabul etmem. Âlim hata edemez mi?

- Âlim hata etmez dense yanlış olmaz. Çünkü Âlimin ictihadı hatalı bile olsa senettir. Allah ahirette onun ictihadına göre amel edip etmediğimizi soracaktır. Buhari’nin bildirdiği hadis-i şerifte, (Âlim ictihadında hata ederse bir, isabet ederse iki sevap alır.) buyuruldu. Bunun için hak mezhepler meydana gelmiştir.

- Birinin ak dediğine öteki kara demiştir.

- Ama bu yetkiyi Allah ve Resulünden almıştır. Bir hadis-i şerifte, (Âlimlerin farklı ictihadları rahmettir.) buyuruluyor. (Beyhekî)

- Hatalı bir ictihadla amel etmek caiz olur mu?

- Bir müctehidin hata ettiğini başka müctehid bilemez. İctihad ictihadla nakzedilemez. Mesela Hanefi ve Hanbeli’de gusülde ağzın içini yıkamak farz iken, Maliki ve Şafiî’de farz değildir. Bunun için mezhebin birine doğru, ötekine yanlış denemez. Yanlış da olsa müctehidin ictihadı ile amel eden kurtulur. Çünkü müctehid bu yetkiyi Kitap ve sünnetten almıştır. Farklı ictihadda bulunmak gibi, her müctehidin bir hadisten hüküm çıkarması da farklıdır. Hatta bir müctehidin sahih dediği bir hadis-i şerife, başka bir müctehid uydurma da diyebilir. O uydurma dedi diye o hadis uydurma olmaz. Uydurma diyen âlim, o hadise göre kendisi amel edemez. Ama sahih diyen âlim, bu hadis-i şerife göre amel eder, ona tabi olan insanlar da amel eder.

.Âlimlere uyan doğruyu bulur
Âlimin kıymetini bilmeyenler (Âlim de insandır, o da yanılır. Kur'an var iken âlime ne lüzum var) diyenler olduğu gibi, (Kuran varken peygambere de ihtiyaç yoktur) diyenler çıkmıştır.

Kur'an-ı kerimi herkes kolayca anlasa idi, Peygambere ihtiyaç kalmazdı. Hadis-i şerifler, Kur'an-ı kerimin açıklaması mahiyetindedir. Hakiki âlimler de, hadis-i şerifleri açıklamışlardır. Arapça bilen herkese âlim denmez. Hakiki âlim, Kur'an-ı kerimi, hadis-i şerifleri açıklayan yetkili, yüksek insandır. Sünneti, bid'ati bilir. Hakkı bâtıldan ayırır. Selef-i salihin itikadındadır. Yani Ehl-i sünnet vel cemaat itikadındadır.

Çok ilmi olduğu hâlde, hakkı bâtıldan ayıramayan, hakiki âlim değildir. 72 sapık fırkanın önderleri de derin âlim idi, hakkı bâtıldan ayıramadıkları, Ehl-i sünnetten ayrıldıkları için dalalete düşmüşlerdir. Mesela Vasıl bin Ata, Hasan Basri hazretlerinin talebesi iken, hocasına itiraz edip, Ehl-i sünnetten ayrılarak Mutezile fırkasını kurdu. İbni Teymiyyenin de ilmi çok idi. Selef-i salihinin yani Ehl-i sünnet âlimlerinin sözbirliğinden ayrıldı. Necdi fırkasının kurulmasına sebep oldu. Bugünkü mezhepsizlerin de önderi durumundadır.

Şu hâlde, âlim çok bilen değil, hakkı bâtıldan ayıran Ehl-i sünnet itikadındaki kimsedir. Kur'an-ı kerimde ve hadis-i şeriflerde övülen âlimler böyle kimselerdir. Bunların sözleri senettir. Bunlar peygamberlerin varisleri, vekilleridir. İctihadlarında isabet etmeseler de yine sevap alırlar. Bunlara tabi olanlar da kurtulur.

Ehl-i sünnet âlimleri çok yüksek insanlardır. Hadis-i şeriflerde buyuruldu ki:

(Âlimin âlim olmayana üstünlüğü, peygamberin ümmetine üstünlüğü gibidir.) [Hatib]

(Âlimin abide üstünlüğü, dolunayın, yıldızlara olan parlaklığı gibidir.) [Ebu Nuaym]

(Âlim, abidden yetmiş derece üstündür. Bid'at ortaya çıkınca âlim, halkı ikaz eder. Abid bid'atten habersiz, ibâdetle meşgul olur. Bu bakımdan da âlim, abidden kıymetlidir.) [Deylemî]

(Âlimlerin mürekkebi, şehidlerin kanı ile tartılır, âlimlerin mürekkebi, ağır gelir.) [İ.Neccar]

(Allahü teâlâ, âlimleri almak suretiyle ilmi ortadan kaldırır. Âlim kalmayınca da, cahiller bilmeden yanlış fetva verir, hem kendilerini, hem de başkalarını sapıtırlar.) [Buharî]

(Âlim, Allahın emin olduğu, güvendiği kimsedir.) [Deylemî]

(Âlimler, yeryüzünün kandilleri, peygamberlerin halifeleri, benim ve diğer peygamberlerin varisleridir.) [Ebu Nuaym]

(Âlim ölünce, denizdeki balıklar bile, kıyamete kadar ona istiğfar eder) [Deylemî]

(Kıyamette abide Cennete gir, âlime ise halka şefaat için bekle! denir.) [İ Maverdi]

(Âlimlere tabi olun! Onlar, dünyanın ışığıdır.) [Deylemî]

(Âlimler [ebedi saadet yolunu gösteren] birer kılavuzdur, rehberdir.) [İ.Neccar]

.Âlimleri kötülemek
Dinimiz ilme ve âlime büyük önem verir. Bize ilmi bildiren âlimlerdir. Hadis-i şerifte, (Âlimler, Peygamberlerin varisleridir) buyuruldu. Peygamberlerin varisleri olan âlimlere dil uzatan, onları âlim oldukları için kötüleyen kimsenin imanı gider. Bir de İslâm âlimi sanılan ve dinimizi içten yıkmaya çalışan dinde reformcular vardır. Bunların ihanetlerini söylemek, kötülemek olmaz. Dinin emrine uymak olur. Kötüye kötü, kirliye pis demek yanlış değildir. Temize pis demek kötülemek olur.

Kötülerin kötülüğünü açıklamak, Müslümanları onların zararından korumaya çalışmak farzdır. Hadis-i şeriflerde buyuruluyor ki:

(Bid'atler yayılıp, bu ümmetin sonra gelenleri, öncekilere lânet edince, ilim sahipleri bunu herkese bildirsin! Bildirmeyip ilmini gizleyen, Kur'an-ı kerimi gizlemiş sayılır.) [İ.Asakir]

(Ortalık karışır, yalanlar yazılır, adetler ibâdetlere karıştırılır ve Eshabıma dil uzatılırsa, doğruyu bilen herkese bildirsin! Doğruyu bilip de gücü yettiği hâlde bildirmezse, Allahın, meleklerin ve bütün insanların lâneti onların üzerine olsun!) [Deylemî]

Bu durumda bir Müslüman nasıl olur da "Bana ne" diyebilir? Gücü yettiği hâlde nasıl lânete müstahak olabilir?

Reformcunun biri çıkıyor, (Ortalık iyice aydınlandıktan sonra oruca başlanır) diyerek milletin orucunu ifsada çalışıyor. Bekara suresinin 187. Ayetinde, (Sabahın beyaz ipliği [aydınlığı] siyah ipliğinden ayırdedilinceye kadar yiyip için, sonra geceye kadar orucu tamamlayın!) buyurulmuştur. Bu ipliklerin, gündüzün beyazlığı ile gecenin siyahlığı olduklarını anlatmak için, daha sonra fecrin kelimesi nazil oldu. Gündüzün beyazlığı ile gecenin siyahlığı, iplik gibi birbirinden ayrılınca, oruca başlanır. Sabah namazının vakti girmeden önce yiyip içme kesilir.

Bir başka reformcu, (Bugün camilerde kılınan namazlar, peygamberin kıldığı namaza uymuyor) diyor. Namazın nasıl kılınacağını da bildirmiyor. Namaz kıldırmamak için her yola başvuruyor. Namaz kılmadığı, oruç tutmadığı, her çeşit günahı işlediği için, (Amelsiz iman makbul, fakat imansız amel makbul değildir.) diyor. Sözü doğru ise de, maksadı başkadır. (Namaz kılmasam da, her günahı işlesem de bana kâfir diyemezsiniz.) demek istiyor.

Yine aynı reformist kişi, (Kur'anı zamana ve mekana göre yeniden ictihadımla yorumlayıp "Çağdaş ilmihal" yazacağım.) diyor. Yani, ictihad adı altında dinde reform yapmak ve bütün sapık fikirlerini buraya koymak, böylece halkı zehirlemek istiyor.

Böyle reformcular için, (Bu kimselerin hiç iyi tarafı yok mudur?) denilmesi doğru değildir. Cenab-ı Hak, imansızların yol, köprü, cami, yaptırmak gibi hiç bir ameline sevap vermiyor, cehenneme atıyor. Böyle kimselerin ihanetlerini açıklamak, onları kötülemek olmaz. Böyle kötü din adamları, din, iman hırsızlarıdır. Hadis-i şeriflerde buyuruldu ki:

(Âlimlerin iyisi, insanların en iyisidir. Âlimlerin kötüsü ise, insanların en kötüsüdür.) [Bezzar]

(Yazıklar olsun kötü âlimlere ki, ilmi ticarete alet ederler. Devlet adamlarına yaklaşır, menfaat temin etmeye çalışırlar. Bunların yaptıkları ticaret, kesada [darlığa, kıtlığa] uğrasın!) [Hakim]

(Bir zaman gelir ki, âlimler fitne çıkarır, camiler ve hafızlar çoğalır, ama, [hakiki] âlim bulunmaz.) [Ebu Nuaym]

(Zebaniler, günahkâr hafızlara, puta tapanlardan daha önce azap yapar. Çünkü bilerek yapılan günah, bilmeyerek yapılandan daha kötüdür.) [Taberânî]

.
Bin yıl önceki mezhepler
Sual: “Teknolojinin ilerlediği günümüzde yeni fen vasıtaları çıktı, devir değişti. Yeni olaylarla karşılaşıyoruz. İctihad kapısı açılıp yeni ictihadlar yapılmalı, farzlar azaltılmalı, kolaylıklar getirilmeli, bin yıl önce kurulan mezhep devri kapanmalı, İslâm âlimlerinin bin yıl önce verdiği fetvalar bizi bağlamamalı, böylece geri kalmışlıktan kurtulmalıyız” diyenler türemeye başladı. Bunlara cevap verir misiniz?

CEVAP
Mecellenin Dürer-ül-hükkam şerhinde, (Zamanın değişmesi ile, örf ve adete dayanan hükümler değişebilir. Nassa dayanan hükümler zamanla değişmez) deniyor.

İmam-ı Rabbanî hazretleri de buyurdu ki: (Bazıları, yapacakları değişikliklerle, dini olgunlaştıracaklarını zannediyorlar. Ortaya bid'atler çıkarıyorlar. Bid'atlerin zulmetleri ile sünnetin nurunu örtmeye çalışıyorlar. Bunlar, dinin noksanlıklarını tamamladıklarını iddia ediyorlar. Bilmiyorlar ki din noksan değildir. Kur'an-ı kerimde, mealen, (Bugün dininizi tamamladım, size din olarak İslâmiyeti verdim) buyuruluyor. Dini noksan sanıp, tamamlamaya [dinde reform yapmaya] çalışmak, bu ayete inanmamak olur.) [m.260]

İctihad kapısı, ehli olmadığı için kendiliğinden kapanmıştır. Kapalıya kapalı demek, kapatmak değildir. Kapatmaya yetkisi olanın açmaya da yetkisi olur. İctihad edip etmemekle, geri kalışımızın bir alakası yoktur. Milyonlarca insan ehil olup olmadığına bakmadan, kitap yazıyor, ictihad yapıyor. Madem ictihad yüzünden geri kaldık. Şimdi herkes ictihad yaptığı hâlde niçin ilerlemiyoruz?

Mason Abduh ve çömezi Reşit Rıza gibi gibi mezhepsizler, (mezhepler birleşsin) dediler, mezhepleri kaldırmaya çalıştılar. İngiliz casusu Hempher de aynı yolda hareket ederek Necdiliği kurdurmuştur. Aynı art niyetli kimseler, (Herkes ictihad etmeli) diyerek ehli olmayanların da ictihada yeltenmelerine sebep olmuşlardır. Hadis-i şerifte, (Her asır, bir öncekinden daha kötü olacaktır) buyuruldu. Bu bakımdan sonraki asırlarda birinci asırdaki gibi büyük âlimler yetişmedi.

Bugün mutlak müctehide ihtiyaç da yoktur. Çünkü Allahü teâlâ ve onun Resulü Muhammed aleyhisselam, kıyamete kadar, hayat şekillerinde ve fen vasıtalarında yapılacak değişikliklerin, yeniliklerin hepsine şamil olan hükümlerin hepsini bildirdi. Müctehidler de, bunların hepsini anlayıp, açıkladı. Sonra gelen âlimler, bu hükümlerin, yeni olaylara nasıl tatbik edileceğini tefsir ve fıkıh kitaplarında bildirdi. Müceddid denilen bu âlimler kıyamete kadar mevcuttur.

İctihad kapısı açık diye herkes destursuz girerse, birbirine zıt gibi görünen ayet ve hadisleri görünce ne yapacaktır? Ayete ve hadise şüphe ile bakabilir. Dünya işlerinde bile ehli olmayan kimse, yaptığı işi başaramaz. Mesela, (Ehliyeti olan şoför olmalı) diyene, (Herkes araba kullansın) demek doğru olur mu? (Herkes ameliyatı yapmalı) demek ne kadar saçmalıktır. (Herkes Kur’an meali ve hadis okuyup hüküm çıkarmalı) demek daha tehlikelidir. Araba kullanmasını bilmeyen, bir kaza yapabilir ve canından olabilir. Fakat Kur'anı ve hadisi anlamayan kimse, bunlarla amel edeceğim derken dininden olur. Her işi ehline bırakmak kadar tabii ne olabilir? Biz, (İş ehline verilmeli) diyoruz. Mezhepsiz ise, (Herkes meal ve hadis okumalı, anladığı gibi amel etmeli) diyor. [Halbuki kendileri de dünya işlerinde işin ehline gitmektedirler. Siz hiç mide rahatsızlığı olanın notere gittiğini gördünüz mü? Notere gitmesi gerekenin baytara gittiğini duydunuz mu? Kendi kendini ameliyat eden oluyor mu? Ama iş dini hususlara gelince, (işin ehline verilmesi, işin ehline gidilmesi) gerçeğinden ayrılıp, herkes işini kendi yapsın deniyor. Herkes meal ve hadis okumalı, anladığı gibi amel etmeli deniyor. Bu koyu bir cehalet değilse, çok büyük hainliktir.] Bu, ilme düşmanlıktır. Herkesin âlim olmasını, müctehid olmasını istemek, akla da, ilme de aykırıdır. Müctehid olmanın birçok şartları vardır. Bunlardan biri de ilahi mevhibeye sahip olmak yani evliya olması da gerekir. Fakat her evliya da müctehid değildir. İctihad, ayağa düşürülmemelidir.

.Nasıl inanıyoruz?
Sual: Sizin yazılarınızdan anladım ki, mezhepsizlerin kitaplarını okuya okuya neye ve nasıl inanacağımı da karıştırmışım. Bu yüzden, imanımın doğru ve sahih olması için gerekli şartları bildirir misiniz?

CEVAP
Bid'at ehlinin amelleri boşa gider. Onun için bid’at karışmamış bir itikada sahip olmak gerekir. Doğru iman, Allaha, meleklerine, gönderdiği mukaddes kitaplarına, peygamberlerine, ahiret gününe, kadere, hayrın ve şerrin Allaht’an olduğuna, öldükten sonra dirilmeye inanmaktır. İmanın sahih olması için gerekli şartlardan bazıları şunlardır:

1- İmanda sabit olmak.

2- Allahın azabından korkup, rahmetinden ümit kesmemek.

3- Can boğaza gelmeden iman etmek.

4- Güneş batıdan doğmadan önce iman etmek.

5- Gaibi yalnız Allahü teâlâ bildiğine ve Allahın bildirdiği peygamber veya evliyanın da bilebilieceğine inanmak.

6- küfrü gerektiren söz ve işten kaçmak.

7- Dini bir hükümde şüphe etmemek: Mesela namaz farz mı, kumar haram mı diye tereddüt etmemek.

8- İtikadını İslâm dininden almak: Tarihçilerin, felsefecilerin değil, Muhammed aleyhisselamın bildirdiği şekilde iman etmek gerekir.

9- Sevgi ve buğzu yalnız Allah için olmak.

Doğru imanı açıklayan alimler bildiriyor ki: Bir müslüman şu şekilde imana sahip olmak lazımdır:

Kuran-ı kerimin Kelam-ı İlâhî olup mahluk [yaratık] olmadığına inanmak. Kendi imanından şüphe etmemek. Eshab-ı kiramın tamamını sevmek, hiçbirini kötülememek. Cennetten Allahü teâlânın görüleceğine inanmak. İslam diyarında açıkça günah işlediği bilinmeyen her imamın arkasında namaz kılmak. Namaz kılan Müslümana işlediği günahlardan dolayı kâfir dememek. İbadetler, imandan parça değildir. Yani ibâdet etmeyen ve günah işleyen mümine kâfir denmez. Allahü teâlâ, küçük günaha azab edebilir, büyük günahları affedebilir. Mest üzerine mesh caizdir. İman artıp eksilmez. [Parlaklığı, kuvveti artıp eksilir.]

Miracın ruh ve bedenle birlikte olduğuna inanmak. Miracın Mescid-i aksaya kadar olan kısmını inkar eden kâfir olur. Bundan sonrasına inanmayan ise, bid'at ehli, sapık olur. Tasavvufu inkâr etmemek. Mucize ve keramet haktır.

Bugün için dört hak mezhepten birine uymak, mezhepsiz olmamak.

Hz. Ebu Bekir ve Hz. Ömerin halifeliklerine ve üstünlüklerinin halifelik sırasına göre olduğuna inanmak. Kabir ziyareti caizdir. Kabirde yatan enbiyadan ve evliyadan yardım istemek caizdir. Okunan Kur'an-ı kerimin ve verilen sadakanın sevabını ölülere göndermenin caiz olduğuna, bu sevapların ve duâların ölülere vasıl olarak, azaplarının azalmasına sebep olacağına inanmak. Kabir suâli haktır. Kabir azabı ruh ve bedene olacaktır. Sırat köprüsü vardır. Şefaata, hesaba ve mizana inanmak. Öldürülenin kendi eceli ile öldüğüne inanmak. Herkes kendi rızkını yer, kimse kimsenin rızkını yiyemez. Allahü teâlâ, dilediğini hidayete kavuşturur, dilediğini dalalette bırakır. Cennet ve cehennem şu anda vardır. Günahkâr müminler, cehennemde sonsuz kalmaz, kâfirler sonsuz kalır. Aşere-i mübeşşereye inanmak. Eshab-ı kiramın tamamının cennetlik olduğuna inanmak. Kıyamet alametlerinden olan Deccal, Dabbet-ül-arz, Hz. Mehdi’nin geleceğine, Hz. İsa’nın gökten ineceğine ve diğer bildirilenlere inanmak.

Bunlardan birine bile inanmamak tehlikelidir.

.--------

Âlimlere tabi olmak
Sual: Yazılarınızda İslâm âlimlerinin kıymetinden, onlara tabi olanların hidayete kavuşacaklarından bahsediyorsunuz. İslâm âlimlerine nasıl tabi olunur?

CEVAP
Âlimlere tabi olmak, dört mezhebden birine uymak demektir. Asırlardan beri bütün İslâm âlimleri, dört mezhebden birine uymuşlar ve müslümanların da uymalarının gerektiğini bildirmişlerdir. Bunlara uymakta İcma hasıl olmuştur. İcmadan, cemaatten, birlikten, topluluktan ayrılan helak olur. Hadis-i şeriflerde buyuruldu ki:

(İki kişi, bir kişiden, üç kişi, iki kişiden iyidir. O hâlde cemaatle birlikte olsun! Allahın rızası, rahmeti, yardımı cemaatten ayrılan Cehenneme düşer.) [İbni Asakir]

(Cemaatten ayrılan, yüzüstü Cehenneme düşer.) [Taberânî]

(Ümmetimin âlimleri, hiç bir zaman dalalette birleşmezler. İhtilaf olunca sivad-i a'zama [âlimlerin ekseriyetinin bildirdiği yola] tabi olun!) [İbni Mace]

(O gün her fırkayı imamları ile çağırırız.) mealindeki İsra suresinin 71. ayet-i kerimesini Kadi Beydavi hazretleri (Her ümmeti peygamberleri ve dinde uydukları imamları ile çağırırız.) şeklinde açıklamıştır. Ruh-ul beyan ve Tefsir-i Hüseynide ise, (Herkes mezhebinin imamı ile çağırılır. Mesela "Ya Şafiî" veya "Ya Hanefi" denir.) şeklinde açıklanmaktadır. Bu açıklamalar da, her müslümanın dört hak mezhebden birine uyması gerektiğini açıkça bildirmektedir.

İcmadan Ayrılmak Caiz Değil
Medarik tefsirinde (Müminlerin [itikad ve ameldeki] yolundan yarılan Cehenneme gider.) mealindeki Nisa suresinin 115. ayet-i kerimesi bildirdikten sonra, (Kitab ve sünnetten ayrılmak gibi icmadan da ayrılmak caiz değildir.) buyuruluyor. Beydavi tefsirinde ise aynı ayet-i kerimenin açıklamasında (Bu ayet, icmadan ayrılmanın haram olduğunu göstermektedir. Müminlerin yolundan ayrılmak haram olunca, bu yola uymak da vacip olur, şart olur.) buyuruluyor.

Ahmed bin Muhammed Tahtavi hazretleri buyuruyor ki:

(Kur'an-ı kerimdeki (Allahın ipi)nden masat, cemaattır. Cemaat da, fıkh ve ilm sahipleridir. Fıkh âlimlerinden bir karış ayrılan dalalete düşer. Sivad-ı A'zam, fıkıh âlimlerinin yoludur. Fıkıh âlimlerinin yoluda, peygamber aleyhisselamın ve Hulefa-ı raşidinin yoludur. Bu yoldan ayrılanlar, Cehenneme gider. Kurtuluş yolu, Ehl-i sünnet vel cemaat fırkada bulunanlara, gazabı da bu yoldan ayrılanlaradır. Fırka-i naciyye, bugün dört mezhebde toplanmıştır. Bu dört mezhebde toplanmıştır. Bu dört mezheb, Hanefi, Maliki, Şafiî ve Hanbelidir. Bu zamanda bu dört hak mezhebden birine tabi olmıyan, bid'at sahibi olup Cehenneme gider.) [Tahtavi]

Abdülgani Nablüsi hazretleri de (Bugün dört mezhebden başkasına uymak caiz değildir.) buyuruyor. (Hadika)

İmam-ı Rabbanî hazretleri de, (Mezhebden ayrılmak, mezhepsiz olmak ilhaddır.) buyuruyor. (Mebde ve Mead)

[İlhad, Ehl-i sünnet âlimlerinin bildirdiği doğru yoldan ayrılmak demektir.]

.Cemaatin amin demesi
Sual: İmamlık yapıyorum. Cemaatten biri, (Hocam, Kâbe gibi mübarek bir yerde, yüksek sesle amin dendiği, hatta bu hususta hadis de olduğu hâlde, niçin Türkiyede sessiz amin deniyor) dedi.

Ben de Hanefi mezhebinde, yüksek sesle söylemek mekruhtur. Vehhabilerin farklı hareketleri bizlere ölçü olmaz) dedim. Aminin sesli olarak söyleneceğine dair hadis-i şerif var mıdır?

CEVAP
Dünkü yazımızda, bizlerin hadislerden hüküm çıkaramayacağımızı vesikalarla bildirmiştik. Kütüb-i sittenin beşinde bulunan, (Ateşte ısınmış bir şeyi yiyip içmek abdesti bozar) hadis-i şerifini nakletmiş, ateşte ısınan şeylerin abdesti bozmayacağını bildirmiştik.

Ayrıca cemaatle namaz kılarken, imam arkasında cemaatin de Fatiha okuması gerektiği hadis-i şerifle bildirilmiştir. Fakat Hanefi mezhebinde, imam arkasında Fatiha okumak harama yakın mekruhtur.

Ebu Davüdün bildirdiği hadis-i şerifte, imamın veleddallin dedikten sonra, ön safta olanların işiteceği bir sesle amin dediği bildirilmektedir. Fakat Hanefi mezhebinde, yüksek sesle amin demek mekruhtur.

Sesli olarak amin demek
Dürr-ül-muhtardaki (Fatihadan sonra, imam ve cemaat, sessiz olarak, amin der. İmam Fatihayı bitirince, cemaatin ve imamın yüksek sesle amin demesi mekruhtur. Hafif söylemelidir) hükmü, İbni Abidin c.1, s. 492, [tercümesi c. 2, s. 270], Halebi-yi kebir s. 309, Halebi-yi sagir s. 233, Hindiyye s. 258, Mizan-ı kübra s. 249, Mezahib-i erbea s. 250, Hidaye s.107, Dürer gurer s.127, Nimet-i islâm s. 300 [namazın 80. mekruhu], Ömer Nasuhi Bilmenin ilmihalinin 159. sayfasında da vardır.

Mevkufatta da, (imam, veleddallin dedikten sonra, hem imam, hem de cemaat amini gizli olarak söyler. Hadis-i şerifte, (İmam şu üç şeyi gizli söyler: Euzü çekmek, Besmele okumak ve amin demek) buyuruldu) denmektedir.

İmam-ı a'zam Ebu Hanife hazretlerinin, (Cemaatle namaz kılarken, imama uyanlar, Fatiha ve zamm-ı sure okumaz) dediğini duyanlardan on kişi, Hazret-i imamın huzuruna gelip derler ki:

- İmamın okumasını kâfi görüp, cemaate Kur'an okutmadığını işittik. Hâlbuki, Fatihasız namaz olmaz. Elimizde bunu isbat eden kuvvetli deliller vardır. Hakkın ortaya çıkması için tartışmaya geldik.

Hazret-i imam der ki:

- Ben bir kişi, siz on kişisiniz, hepinizle aynı anda nasıl tartışayım?

- Nasıl tartışmak istiyorsunuz?

- İçinizden en bilgili, âlim olanı seçin, onunla konuşayım. O, kendi ile birlikte hepinizin adına konuşsun.

- Teklifiniz uygun...

- O beni yenerse, hepiniz beni yenmiş olacaksınız, ben onu yenersem, hepiniz yenilmiş olacaksınız. Kabul mü?

- Peki kabul ettik.

- Tartışmayı ben kazandım.

- Nasıl olur, daha başlamadık bile...

- Siz, seçtiğiniz âlimin hepinizin adına konuşmasını kabul etmediniz mi?

- Evet...

- Ben de, sizin kabul ettiğinizi kabul ediyor, aynı şeyi söylüyorum. Herkesin tabi olduğu imam, kendi adına ve ona uyup, imam kabul edenler adına Kur'an-ı kerim okur, cemaat okumaz. Anlaşamadığımız bir nokta kaldı mı?

- Evet anlaştık.

.http://www.medineweb.net/ TIKLA

Merak Ettikleriniz - 1

Merak Ettikleriniz - 2

Merak Ettikleriniz - 3

.Reenkarnasyona (yeniden doğuşa) inanan dinden çıkar mı ?
Soru: Ölmüş kimselerin rûhları, çocuk, hayvan veya bitkiye geçiyormuş. Bir çocuk, rûhunu aldığı kimsenin geçmiş hayatında bahsedip, meselâ, "Ben yüz sene önce şunları yapmıştım." diyormuş. Ölenin rûhu başkasına geçer mi?
Cevap: Bu bâtıl inanç daha çok Hindu ve Budistlerde vardır. İslâmiyyette tenâsüh (reenkarnasyon] yoktur. Ya'nî ölen kimsenin rûhu başkasına geçmez. Yahut bir kimse birkaç defa dünyaya gelmez. Daha çok dine inanmayan kimseler, reenkarnasyondan bahsediyorlar. Dine inanmayan biri, eğer dinden bahsediyorsa, elbette samîmiyetinden şüphe edilir. Bunların asıl maksadı dini yıkmaktır. Bunlar, dine inanır görünüp, genel olarak, içkinin az içilirse günah olmadığını, tesettürün Kur'ânda olmadığını, lüzûmsuzluğunu, Cennet ve Cehennemin dünyada olduğunu yazıp çizerler. Hz. Adem'i inkâr etmek için ilk insanların vahşi olduğunu, maymundan geldiğini, dil bilmediğini de söylerler. Halbuki Allahü teâlâ, bütün eşyânın ilmini, san'atını Hz. Âdem'e öğrettiğini bildiriyor. (Bekara 31) Müslümanlar, gezegenlerde insan veya insan gibi canlı varlık bulunmadığını bildirdiği için, din düşmanları, Ufo diye bir yalan uydurdular. Allaha inanmazlar, "Gök tanrıları" derler, "Tanrıların arabaları" diye roman yazarlar. "Çamur At İz Bıraksın" Falın, ilmî hiçbir değeri olmadığı, asılsız olduğu herkesçe bilindiği halde, sırf İslâmiyet falı kötülüyor diye gazetelerinde fal ile ilgili yazılar, yorumlar yayınlarlar. Asıl kendileri hurâfeci olduğu halde, müslümanlara iftira ederler. Kısacası bunlar, dini yıkmak için açıkça değil, böyle te'vîlli, dolaylı yollardan dine saldırırlar, "tutmazsa da iz bırakır" ümidiyle, İslâmiyete çamur atmaya çalışırlar. Bunların sözünün dinde bir değeri olmaz. Cin, insanın içine girebilir. Bu husus hadîs-i şerîfle sabittir. İnsanın his ve hareket sinirlerine te'sîr ederek, hareket ve ses hâsıl ederler. İnsanın, bu kendi söz ve hareketinden haberi olmaz. Böylece vaktiyle Roma'da ve Peşte'de, son zamanlarda Adana ve Hatay'da konuşan çocuk ve hastalar görülmüştür. Bunları konuşturan cin, uzak memleketlerdeki veya eski zamanlardaki şeyleri söylediklerinden, ba'zı kimseler, bu çocukların iki rûhlu olduğunu veya başka insanın rûhunu taşıdığını sanmışlardır. Bunun yanlış olduğunu dinimiz açıkça bildirmektedir. İmâm-ı Gazâlî hazretleri buyuruyor ki: (Çeşitli yaşlarındaki bedenleri başka başka oldukları gibi, aynı boy ve şekilde, fakat başka zerrelerden yapılmış bir bedenle kabirden kalkacaktır. Bu yazımız anlaşılınca, insan insanı yerse, yenilen organın, hangi insan ile yaratılacağı, yiyen ile mi, yoksa yenilen ile mi birlikte yaratılacağı gibi sorulara lüzûm kalmaz. Çünkü, o organların kendileri değil, benzerleri yaratılacaktır.) (Onlar, gökleri ve yeri yaratmış olan Allah'ın, kendileri gibilerini de, [benzerlerini de] yaratmaya kâdir olduğunu düşünmediler mi?) [İsrâ 99]
Beden Değişir, Ruh Değişmez
Herkes, öldüğü zamandaki şekli, boyu ve organları ile mezârdan kalkacaktır. Herkesin kuyruk sokumu kemiği değişmiyecek, başka a'zâ, organlar, bu kemik üzerine yeniden yaratılacak, rûhlar bu yeni bedenleri bulup, te'alluk edeceklerdir. Rûhların bu başka bedenlerle beraber olmaları tenâsüh değildir. İnsan bedenî, organları dünyada da değişiyor. Kırk yaşındaki insanın eti, yaşı, derisi, kemikleri başka, çocukluğunda bulunanlar başkadır. Fakat o, hep aynı insandır. Çünkü insan, rûh demektir. Beden değişiyor ise de, rûh değişmez. Rûh değişmediği gibi, parmak izi de hiç değişmez. Hiçbir insanın parmak izi, başkasının parmak izine benzemez. Bir insanın parmak uçlarındaki çizgilerin şekli, doğmadan önce, rûh bedene te'alluk ettiği sıralarda teşekkül eder. İnsan ölüp çürüyünceye kadar hiç değişmez. Beşbin yıllık mumyalarda aynen kaldıkları görülmüştür. Parmak ucundaki çizgilerden herbiri yanyana dizilmiş deliklerden meydana gelmiştir. Her delikcikten, ter sızmaktadır. İnsan bir şeyi tutunca, sızan ter, o şeyin üzerinde çizgilerin şekli gibi yapışıp kalır. Teri boyayan bir ilâç sürünce, o kimsenin parmak izi, o şey görünür. Hırsız parmak izinden bulunabilir. Ölen bir kimsenin rûhu, başka birine geçmez. Fen ilerlediği zaman bu durum daha da kolay anlaşılır. Meselâ bütün insanların parmak izleri bir yere alınır. Eskiden ölmüş bir kimseden bahseden çocuğun parmak izi ile karşılaştırılınca tutmadığı görülür. Daha başka usûllerle de tesbiti mümkündür.
Yaratılış, ölüm ve diriliş
Kur'ân-ı kerîm bildiriyor ki: İlk insan çamurdan, sonrakiler, nutfeden yaratıldı. Nutfe kan pıhtısı, sonra et olur, sonra can verilir. Herkes ölür, kıyâmette dirilir. (Mü'minun 12-16) İnsanlar ilk ölümden başka bir ölüm tadmayacaklar. (Duhân 56) Cehennemde ölüm yoktur. (A'lâ 13) Bekara sûresinin (Allah sizi ölü iken diriltti. Sonra öldürecek, sonra diriltecek, nihâyet O'na döndürüleceksiniz.) meâlindeki 28. âyetini, Beydâvî, Celâleyn ve diğer tefsîrler şöyle açıklıyor: Çocuğun ana rahminde can verilmesinden önceki hâli için ölü, can verilmesine de diriltme ta'biri kullanılmıştır. Ya'nî insan, bir defa ana rahminde diriltiliyor, bir de kabirden sonra diriltiliyor. İki ölü hâli vardır. Biri ana rahmindeki canlılıktan önceki durumu, bir de kabirdeki hâli. Ya'nî hepsi iki ölüm, iki diriltmedir. Kâfirlerin âhirette (Ey Rabbimiz, bizi iki defa öldürdün, iki defa dirilttin.) diyecekler. (Mü'minun 11) Ve dünyaya tekrar gönderilmelerini istiyecekler, iyi amel işliyeceklerini söyliyecekler. (Secde 12) Kendilerine dünyadan geldikleri bildirilerek istekleri reddedilecek (İbrâhim 44) ve denecek ki: (Size, düşünebilecek kimsenin düşünebileceği, öğüt alabileceği kadar bir ömür vermedik mi? Size, [peygamber, kitâb, akıl, ihtiyârlık, yakınların ölümü gibi] uyarıcılar gelmedi mi?) [Fâtır 37] Dine inanmayan bir yazar, kelebekler hep ölüp diriliyor diyerek reenkarnasyonun gerçek olduğunu savunuyor. Dünyada her canlının bir hayat devresi vardır. Kelebeklerde, Yumurta, Tırtıl, Pupa, Kelebek devreleri vardır. Kelebeklerin nesilleri böyle devam eder. Bunun reenkarnasyon hurâfesi ile bir ilgisi yoktur. Bitkilerin, kavunun, karpuzun, tohuma yetişen diğer sebzelerin çoğalması da buna benzer. Meselâ bir karpuz çekirdeği toprağa atılınca, çekirdekten yeşil aksam meydana gelir. Yeşil aksamdan da karpuz olur. Karpuzun içinde de çekirdekler bulunur. Böylece neslini devam ettirir. Yeni meydana gelen karpuzlar, çekirdeği ekilen karpuza benziyor diye eski çekirdek yeniden meydana geldi mi denir? Yahut karpuz ölüp ölüp diriliyor denmez. Her canlı ölür. (Rahmân 26)
Rûh Çağırmak
Ruh fincanla çağırılmaktadır. (Falancanın rûhu gel) denir. (Şu, şöyle mi?) gibi soru sorulunca, fincan, evet ve hayır yazılı tarafa yahut harfler üzerinde dolaşarak hareket eder. Böylece sorulan şeye cevap verilmiş olur. Bunların içinde gerçek olanları da olur. Peki bu nasıl biliniyor ve bunu bildiren kimdir? Kur'ân-ı kerîmde gaybı Allahtan başkasının bilemiyeceği bildiriliyor. (Cin 26) Gayb, duyu organları ile veya hesap ile, tecrübe ile anlaşılmayan demektir. Birisinin altınları çalınır. Medyuma, rûhçuya veya cinci denilen kimselere gidilir. Bunlar, çalanı tarif eder. Ba'zan isabet ettiği de olur. Çalınan şey, bize göre gayb ise de, çalana göre veya onu gören başkalarına göre gayb değildir. Onu çalanı bir cin görmüşse, cin çalanı tarif eder ve bulunur. Cin gaybı bilmiş olmaz. Rûh çağırıyoruz denildiğinde de gelen cindir. Cin de geleceği, gaybı bilmez. Bilmediği Kur'ân-ı kerîmde yazılıdır. (Sebe 14)
Gaybı Bilenler Vardır
Cin, gaybı bilmediği gibi, melek hattâ peygamber de bilmez. Ancak Allahü teâlâ bildirirse, başkası da, peygamber de bilir. (Cin 27) Peygamber efendimizin devesi kaybolunca, münâfığın biri (Cennetten, Cehennemden bahsediyor. Halbuki kaybolan devesinin yerini bile bilmiyor) dedi. O anda Allahü teâlâ, devenin nerede olduğunu Resûlüne bildirdi. Peygamber efendimiz, deveyi ve yularının bir ağaca takılmış olduğunu görüp tarif etti. Gittiler, tarif edilen yerde buldular. (M. Kâinat) Allahü teâlâ gaybı evliyânın kerâmetllerinde de çok görülmüştür. Meselâ Hz. Ömer'in, Medîne'den İran'daki ordusunu görüp, kumandanına (Dağa çekil dağa) dediği meşhurdur. Evliyânın rûhları da yardım eder Şevâhid-ün-nübüvve) Rûh çağıranlar, ölenin rûhu geliyor diye milleti kandırıyorlar. Kâfirenin rûhları hapsedilmiştir. Gelmeleri mümkün değildir. Müslümanların rûhları ise, fâsıkarın, kâfirlerin çağırması ile gelmez. Rûhçuların rûh hakkındaki söylediklerinin hemen hepsi yalandır. Çünkü Kur'ân-ı kerîmde insanlara rûh hakkında çok az bilgi verildiği bildiriliyor. (İsrâ 85) Rûhçular, faza birşey bildikerini iddia ediyorlarsa, bu âyeti inkâr olur. İmâm-ı Rabbânî hazretleri, tenâsühe inananın kâfir olacağını bildiriyor. (C.2, m.58)

.Kıyamet ne zaman kopacak? Kıyâmet alâmetleri nelerdir?

Soru: Kıyâmet ne zaman kopacaktır, belli başlı alâmetleri var mıdır?
Cevap: Kıyâmetin ne zaman kopacağı bildirilmemiş, (Onu ancak Allah bilir) buyurulmuştur. (A'râf 187, Ahzâb 63) Kıyâmetin kopmasına yakın çeşitli alâmetler çıkacaktır. Kurân-ı kerîmde buyuruluyor ki: (Rabbinin ba'zı âyetleri [alâmetleri] geldiği gün, önce îmân etmemiş veya îmânında bir hayır kazanmamış olana, o günkü îmânı fayda vermez.) [En'âm 158] Ba'zı âyetlerden maksat, Güneş'in batıdan doğması gibi Kıyâmet alâmetidir. &127On büyük alâmet çıkmadıkça Kıyâmet kopmıyacağı hadîs-i şerîfle bildirmiştir.
Büyük alâmetler
1- Mehdî gelecektir. Babası Abdullah, annesi Âmine'dir. Hadîs-i şerîfte buyuruldu ki: (Mehdî'nin başı hizâsında bir bulut olacak, buluttan bir melek "Bu Mehdîdir, sözünü dinleyin" diyecektir.) [Ebû Nuaym]
2- Deccâl gelecektir. Hadîs-i şerîfte buyuruldu ki: (Deccâl çıkınca, tanrı olduğunu söyler. Onun tanrı olduğuna inananın îmânı gider.) [İbni Ebî Şeybe]
3- Hz. Îsâ gökten inecektir. Kurân-ı kerîmde buyuruluyor ki: (Allah'ın resûlü Meryem oğlu Îsâ'yı öldürdük dedikleri için yahûdîleri la'netledik. Onlar Îsâ'yı öldürmediler, asmadılar da. Öldürülen, kendilerine Îsâ gibi gösterildi.) [Nisâ 157] Hz. Îsâ göğe kaldırılmıştır. (Nisâ 158) (Elbette o [Hz. Îsâ'nın Kıyâmete yakın gökten inmesi], Kıyâmetin yaklaştığını gösteren bilgidir. Sakın bunda şüphe etmeyin.) [Zuhruf 61-Tibyân]
4- Dâbbet-ül-arz çıkacak. Bu hususta birçok hadîs-i şerîf vardır. Biri şöyle: (Dâbbet-ül-arz, mü'mine âsa ile dokunur, alnına "Bu Cennetlik" yazılır, yüzü nûrlanır. Kâfire vurunca, "Cehennemlik" diye yazılır, yüzü simsiyah olur.) [F. Fevâid] Bu hayvandan Kur'ân-ı kerîmde de bahsedilmektedir. (Neml 82)
5- Ye'cüc ve me'cüc çıkacaktır. Ye'cüc-me'cüc seddi yıkıp çıkar. (Enbiyâ 96)
6- Duman çıkacaktır. Yeri göğü duman kaplar. (Duhan 10)
7- Güneş batıdan doğacaktır. Hadîs-i şerîfte buyuruldu ki: (Güneş batıdan doğmadıkça Kıyâmet kopmaz. O zaman herkes îmân ederse de fayda vermez.) [Müslim]
8- Ateş çıkacaktır. Hadîs-i şerîfte buyuruldu ki: (Hicâzdan çıkan ateş, Basra'daki develerin boyunlarını aydınlatır.) [Müslim]
9- Doğu, Batı ve Arabistan'da ay tutulacak ve yer batması olacak. (B.Arifin)
10- Kâ'be yıkılacaktır. (T.Kurtûbî) Kıyâmet koparken, dünya, şimdiki yörüngesinden çıkıp, başka bir yörüngeye girer, daha sonra dağlar hallaç pamuğu gibi atılır, taş taş üstünde kalmaz, apartmanlar, gökdelenler, saraylar yıkılır. Madden böyle virân olduğu gibi ma'nen de, virân olur. Kıyâmetin küçük alâmetleri ile ilgili hadîs-i şerîflerden ba'zıları şöyle: (Ticaret çoğalır, izinsiz ticâret yapılmaz.) [Müslim] (Erkekler azalır, kadınlar çoğalır, zinâ artar.) [Buhârî] (Çalgı her yere yayılır, zaptiye, gammaz ve gıybetçi çoğalır.) [Beyhekî] (Câmiye giren iki rek'at namaz [tehiyyet-ül mescid] kılmaz.) [Taberânî] (Sadece tanıdıklara selâm verilir. Yazarlar çoğalır.) [Hâkim] (İlim kalkar, cehâlet, anarşi ve ölüm çoğalır.) [İbni Mâce] (Zengine malı için ta'zim edilir. Esnaf, ölçü ve tartıda hîle yapar. Köpek beslemek, evlâd yetiştirmekten câzip gelir. Veled-i zinâ çoğalır.) [Taberânî] (Fırat'ta bir altın define çıkar. Görenler ondan bir şey almasın!) [Buhârî] (Ehli olmayana iş verilir.) [Buhârî] (Ulema, halkın istediği yönde fetvâ verip, helâla haram, harama helâl derler, Kur'ânı ticârete âlet ederler.) [Deylemî] ("Şu kabirdeki ben olsaydım" denmedikçe Kıyâmet kopmaz.) [Müslim] (Kötü iyi, iyi kötü gösterilmedikçe, Kıyâmet kopmaz.) [Harâitî] (Zelzele, fitne, katillik artmadıkça, Kıyâmet kopmaz.) [Buhârî] (Lûtîlik mubah sayılıp, taş yağmadıkça Kıyâmet kopmaz.) [Deylemî] (Kardeşler farklı dinden olmadıkça Kıyâmet kopmaz.) [Deylemî] (Şerliler dünyaya hâkim olmadıkça Kıyâmet kopmaz.) [İbni Mâce] (Müslümanlarla Yahudiler savaşmadıkça Kıyâmet kopmaz. Yahudilerin gizlendiği taş ve ağaç, "Yahudi arkamda gel öldür" diyecektir.) [Müslim] (Yırtıcı hayvanlar, insanlarla konuşmadıkça Kıyâmet kopmaz.) [Tirmizî] (Allah diyen müslüman kaldığı müddetçe Kıyâmet kopmaz.) [Müslim] (Kıyâmet, yalnız kötüler üzerine kopar.) [Buhârî, Müslim]
Diğer alâmetler
Hadîs-i şerîfle bildirilen diğer alâmetlerden ba'zıları:
1- Emânete riâyet kalkar.
2- Kötüler söz sahibi olur.
3- İçki ve tefecilik âşikâr olur.
4- Zekât verilmez.
5- Hanıma uyulur, anneye isyân edilir.
6- Kur'ân-ı kerîm tegannî ile okunur.
7- Zararından korunmak için herkese müdâra edilir.
8- Gençler fâsık olur.
9- Sonra gelenler, önceki âlimleri câhillikle suçlar.
10- Bid'atler yayılır.
11- Bilgin denilenlerde, zerre kadar îmân olmaz.
12- İslâma uymak ayıp sayılır, hor görülür.
13- Herkese iyilik edenler ahmak sayılır.
14- İslâma uymak, ateşi elde tutmak gibi zor olur.
15- Mescidlerde fâsıkların sesi yükselir.
16- Emr-i ma'ruf ve nehy-i münker kalkar.
17- Günâha teşvik artar. İyiliğe mâni olunur. İbni Ömer hazretleri buyuruyor ki: Kıyâmet alâmetleri zuhur edince dine daha çok sarılmalıdır!
Bunlardan birkaçı şöyle:
1- Âlimler ilmi, para karşılığı öğretir.
2- Akrabalık münâsebetleri kopar.
3- Ana-babaya isyân edilir.
4- İyiler azalır.
5- Dünya menfaati için din âlet edilir.
6- Binalar yükselip heva-i nefse uyulur.
7- İltimas, rüşvet çoğalır.

.Hz. Mehdî ve deccâlın alâmetleri

Soru: Hz. Mehdî'nin ve Deccâl'ın çoktan gelip geçtiği söyleniyor. Bunların alâmetleri nelerdir? Hz. Îsâ da ikinci defa gelmiş midir?
Cevap: Şimdi değil, her devirde câhil kimseler, ba'zı şahıslara Mehdî demişlerdir. Hattâ dengesi bozuk ba'zı kimseler kendilerine Mehdî demişlerse de, Hz. Mehdî'nin hadîs-i şerîfle bildirilip ehli olan âlimlerce açıklanan birçok alâmetileri vardır. İbni Hacer-i Mekkî hazretlerinin (Alâmât-i Mehdî), İmâm-ı Süyûtî hazretlerinin (El-bürhan) ve İmâm-ı Şa'rânî hazretlerinin (Muhtasar-ı Tezkire-i Kurtubî) kitaplarında iki yüze yakın alâmeti bildirilmektedir. Hadîs-i şerîflerde buyuruldu ki: (Kıyâmet kopmadan önce, Allahü teâlâ, benim evlâdımdan birini yaratır ki, ismi benim ismim gibi, babasının ismi, benim babamın ismi gibi olur. Ondan önce dünya zulümle dolu iken, onun zamanında adâletle dolar.) [Tirmizî]
(Yeryüzüne dört kişi mâlik oldu. İkisi mü'min, ikisi kâfir idi. Mü'min olan Zülkarneyn ile Süleymân aleyhisselâm idi. Kâfir olan ikisi de, Nemrûd ile Buhtunnasar idi. Beşinci olarak, benim evlâdımdan biri yeryüzüne mâlik olacaktır.) [İ.Süyûtî]
(Eshâb-ı Kehf, Hz. Mehdî'nin yardımcıları olacak ve Îsâ aleyhisselâm bunun zamanında gökten inecektir. Îsâ aleyhisselâm, Deccâl ile harb ederken, Hz. Mehdî, onunla beraber olacaktır. Bunun hükümdârlığı zamanında, her zamankinin aksine olarak ve hesâbların tersine olarak, Ramazan-ı şerîfin 14. günü güneş ve ilk gecesinde ay tutulacaktır.) [İ.Süyûtî]
(Mehdî'nin başı hizâsında bir bulut olacaktır. Buluttan bir melek, "Bu Mehdî'dir, sözünü dinleyiniz" diyecektir.) [Ebû Nuaym] İnsaf etsinler ki... İmâm-ı Rabbânî hazretleri de bu hadîs-i şerîfleri naklettikten sonra buyuruyor ki: (O halde insaf etsinler ki, bu alâmetler, [câhillerin Mehdî zannettikleri kimselerde ve] o ölen adamda var mıdır, yok mudur?) [Mektûbât c. 2. m.67] Yine İmâm-ı Rabbânî hazretleri buyuruyor ki: (Hz. Mehdî hükûmet sürdüğü zaman, dini yayarken ve sünneti diriltirken, bid'at işlemeye alışmış olan Medîne'deki âlim, bid'atı güzel sandığı ve ibâdet olarak yaptığı için Hz. Mehdî'nin emîrlerine şaşarak "Bu adam bizim dinimizi yok etti" diyecektir. Hz. Mehdî bu âlimi öldürecektir.) [C.1, m.255] Deccâl öldürülecektir Hz. Îsâ, Hz. Mehdî ve Deccâl hakkındaki hadîs-i şerîflerden ba'zıları da şöyle: (Mehdî benim soyumdan gelecektir.) [İbni Mâce]
(Mehdî gelince daha önce görülmemiş bir bereket olacak, ümmetim rahat edecektir.) [İbni Ebî Şeybe] (Îsâ, evlâtlarımdan Mehdî'nin arkasında namaz kılacaktır.) [İbni Hacer-i Mekkî] (Gaflete düşmemek için Deccâl'ın ba'zı alâmetlerini bildiriyorum. Boyu kısa, ayakları çarpık, saçları kıvırcık, bir gözü sakattır.) [Ebû Dâvüd] (Deccâl, Mekke ve Medîne hâriç her yere girer.) [Buhârî, Müslim] (Deccâl çıkınca, ilâh olduğunu söyler. Onu tasdîk edenin îmânı gider, sevâbı yok olur. Onu yalanlıyanın da geçmiş günâhlarına cezâ verilmez.) [İ.Ebî Şeybe] (Âdemden, Kıyâmete kadar Deccâl'dan büyük fitne yoktur.) [Müslim] (Deccâl çıktıktan sonra, Îsâ aleyhisselâm inip Deccâl'ı öldürecektir.) [Müslim] (Îsâ aleyhisselâm inince Deccâl'ı öldürecektir.) [Ebû Dâvüd] (Sizin için Deccâl'dan daha çok sapık imâmlardan korkuyorum.) [İ.Ahmed] (Îsâ aleyhisselâm, Deccâl'ı öldürdükten sonra iki kişi arasında düşmanlık kalmaz.) [Müslim] (Îsâ aleyhisselâm benim yanıma gömülecektir.) [Tirmizî] Kütüb-i sitteden Buhârî, Müslim, Ebû Dâvüd, İbni Mâce, Tirmizî ve diğer hadîs âlimlerinin bildirdikleri bu hadîs-i şerîfleri ve Ehl-i sünnet âlimlerinin açıklamalarını akıl ve îmân sâhibi hiç kimse inkâr edemez. Te'vîl etmek de dinimize aykırıdır. Herkes dinin hükümlerini te'vîl etmeye kalkarsa ortada din diye bir şey kalmaz. Bu kadar açık deliller karşısında, Hz. Mehdî'nin ve Deccâl'ın gelip geçtiğini söylemek büyük câhillik veya büyük taassup olur. Hz. Mehdî ve Deccâl gelmiş olsaydı, Kıyâmet de kopmuş olacaktı

.Rûhlar yardım eder mi?
Kur'ân-ı kerîmde meâlen buyuruluyor ki: (Allah yolunda öldürülenleri ölü sanmayın, onlar, Rableri indinde diridir ve rızıklandırılmaktadır.) [Âl-i İmrân 169] (Allah yolunda öldürülenlere ölü demeyin! Onlar diridir; fakat siz bunu anlayamazsınız.) [Bekara 154] Şehîdler diri olduğu gibi, şehîdlerden üstün olan ve Allah yolunda ölen peygamberler, elbette diridir. Hadîs-i şerîflerde buyuruldu ki: (Peygamberlerin vücûdunu toprak çürütmez.) [Ebû Dâvüd] (Her peygamber, kabrinde diri olup namaz kılar.) [Beyhekî, Ebû Ya'lâ] (Kim, bir tanıdığının kabrine uğrayıp selâm verse, ölü onu tanıyıp cevap verir. Tanımadığı ölüye selâm verirse, o da sevinir, cevap verir.) [İbni Ebiddünya] (Ölü kabre konurken, oradan dağılırken, onların ayak seslerini işitir.) [Buhârî] (Ölüler yaptığınız iyi işlerinizi görünce sevinir, kötü işlerinize üzülürler.) [İ.Ebiddünyâ] Peygamber, şehîd ve müslüman her ölü işittiği gibi, kâfir olan her ölü de işitir. Çünkü rûh ölmez. Peygamber efendimiz, Bedir'de bir çukura gömülü olan müşriklerin yanına varıp (Rabbinizin sRûhlar yardım eder mi? Kur'ân-ı kerîmde meâlen buyuruluyor ki: (Allah yolunda öldürülenleri ölü sanmayın, onlar, Rableri indinde diridir ve rızıklandırılmaktadır.) [Âl-i İmrân 169] (Allah yolunda öldürülenlere ölü demeyin! Onlar diridir; fakat siz bunu anlayamazsınız.) [Bekara 154] Şehîdler diri olduğu gibi, şehîdlerden üstün olan ve Allah yolunda ölen peygamberler, elbette diridir. Hadîs-i şerîflerde buyuruldu ki: (Peygamberlerin vücûdunu toprak çürütmez.) [Ebû Dâvüd] (Her peygamber, kabrinde diri olup namaz kılar.) [Beyhekî, Ebû Ya'lâ] (Kim, bir tanıdığının kabrine uğrayıp selâm verse, ölü onu tanıyıp cevap verir. Tanımadığı ölüye selâm verirse, o da sevinir, cevap verir.) [İbni Ebiddünya] (Ölü kabre konurken, oradan dağılırken, onların ayak seslerini işitir.) [Buhârî] (Ölüler yaptığınız iyi işlerinizi görünce sevinir, kötü işlerinize üzülürler.) [İ.Ebiddünyâ] Peygamber, şehîd ve müslüman her ölü işittiği gibi, kâfir olan her ölü de işitir. Çünkü rûh ölmez. Peygamber efendimiz, Bedir'de bir çukura gömülü olan müşriklerin yanına varıp (Rabbinizin size va'dettiğine kavuştunuz mu?) buyurunca, Hz. Ömer, (Yâ Resûlallah leşlere mi söylüyorsun?) dedi. Cevaben buyurdu ki: (Siz beni onlardan daha iyi işitmezsiniz.) [Buhârî] Her Ölü İşitir (Sen ölüye işittiremezsin) âyetinde, diri olup, gözü kulağı ve beyni olan kâfirler ölüye benzetiliyor, (Ölü kalblileri [kâfirleri] îmâna kavuşturamazsın) deniyor. (Ölülere, sağırlara işittiremezsin) buyurulduktan sonra, ancak îmân edenlere işittirebileceği bildiriliyor. (Rum 52, 53) Fâtır sûresinin (Diri ile ölü [mü'min ile kâfir] bir olmaz. Allah dilediğine işittirir. Sen kabirdekilere [İnatçı kâfirlere] işittiremezsin [îmâna kavuşturamazsın) meâlindeki 22. Âyet-i kerîmesinde de, kâfirler, ölülere benzetilmiştir. (Beydâvî) (Sen ölülere işittiremezsin, ancak âyetlerimize îmân edeceklere işittirebilirsin) buyurulup, kâfirlerin işitmeyeceği, ya'ni hakkı kabûl etmeyeceği, ancak mü'minlerin işitecekleri bildirildi. (Neml 80, 81) (Kâfirlerin gözleri değil, göğüslerindeki kalbleri kördür) buyurulup, hakkı görmedikleri için kâfirlere kör denildiği bildiriliyor. (Hac 46) Ayrıca 2/18, 5/ 71, 6/ 50, 7/ 64, 10/ 42, 11/24, 13/16, 17/72, 27/ 66, 41/ 17, 43/40 ve daha başka âyet-i kerîmelerde, kâfirler ölüye benzetilmiş, onların kör, sağır ve dilsiz oldukları ya'ni hakkı görmedikleri, işitmedikleri, söylemedikleri, ya'ni hidâyete kavuşmadıkları bildirilmektedir. Buradaki işitmek, kabûl etmek demektir. (Beydâvî) Rûhların Kerâmetleri Hz. Abdülhâk-ı Dehlevî buyuruyor ki: (İnsan ölürken rûhunun ölmediğini, şuûr sâhibi olduğunu, ziyâret edenleri ve onların yaptıklarını anladıklarını âyet-i kerîmeler ve hadîs-i şerîfler açıkça bildiriyor. Evliyânın rûhları, diri iken olduğu gibi, öldükten sonra da, yüksek mertebededir. Evliyâda, dünyada da, öldükten sonra da kerâmet vardır. Kerâmet sâhibi olan, rûhlardır. Rûh ise, insanın ölmesi ile ölmez. Kerâmeti yaratan, yalnız Allahü teâlâdır. Her insan, Allahü teâlânın kudreti karşısında, diri iken de, ölü iken de hiçtir. Bunun için, Allahü teâlâ, diriler vâsıtası ile çok şey yaratıp verdiğini, herkes, her zaman görmektedir. İnsan diri iken de, ölü iken de birşey yaratamaz. Ancak O'nun yaratmasına vâsıta olmaktadır.) [Mişkât] Resûlullahı ve evliyâyı vesîle ederek duâ etmek câizdir. (Hülâsat-ül-kelâm) Hadîs-i şerîfte buyuruldu ki: (Yâ Rabbî, senden isteyip de, verdiğin zâtların hâtırı için, istiyorum.) [İ.Mâce] Ben ölünce, beni düşünün, imdâdınıza yetişirim. (Mevlânâ C. Rûmî) Rûhaniyetime teveccüh edin veyâ Mazhar-ı Cânânın kabrine gidin! Ondan hâsıl olan fâide, bin dirinin fâidesinden daha çoktur. (Mektûbât-ı Dehlevî) Evliyâ, peygamberler yaratıcı değildir. Allahü teâlâ istenilen şeyi onların hürmetine yaratır. Ya'nî onlar vesîledir, sebeptir. Cenâb-ı Hak, her şeyi yoktan yarattığı hâlde, yaratmasına ba'zı şeyleri sebep kılmıştır. Meselâ Hz. Âdem'i ana-babasız yaratmış, fakat çamuru vesile kılmıştır. Bütün çocukları yaratan da Allahü teâlâdır. Fakat çocukların yaratılması için, ana-babayı vesîle, vâsıta kılmıştır. Hz. Âdem'i yarattığı gibi, bütün insanları da ana-babasız yaratabilirdi. Fakat ana-babayı sebep vasıta kılmıştır. O'nun âdeti böyledir. Onun için Kur'ân-ı kerîmde (Allaha yaklaşmak için vesîle arayın) buyuruldu (Mâide 35) Her şeyi yaratan Allahtır. "Sebeplere yapışın" buyurduğu için bir sebebe yapışılır. Hz. İbni Kemâlpaşazâde'nin Hadîs-i erba'in'deki (Bir işinizde, sıkışıp bunalınca, kabirdekilerden yardım isteyin) ve Deylemî'nin bildirdiği (Kabirdekiler olmasa, yeryüzündekiler yanardı) hadîs-i şerîfleri de, Allahü teâlânın izni ile, ölülerin dirilere yardım ettiğini göstermektedir. (M.Nasîhat)

.Ölüye nasıl yardım edilir?
Soru: Ba'zı kimseler, herkesin kazandığı kendinedir diyerek ölü için duâ ve sadakanın faydası olmıyacağını söylüyorlar. Ölü için ne yapılabilir?
Cevap:Ölü için duâ etmenin ve hayır hasenâtta bulunmanın, ölüye fayda vermiyeceğini söyleyenler, âyet-i kerîmeyi kendi düşüncelerine göre tefsîr eden sapık kimselerdir. İmâm-ı Rabbânî hazretleri buyuruyor ki: Ölülere, duâ ile, istigfâr etmekle, onun için sadaka vermekle yardım etmek, imdâtlarına yetişmek lâzımdır. İbrâhim aleyhisselâm, (Ey Rabbimiz, [kıyâmette] hesâb için ayağa kalkıldığı gün, beni, ana-babamı ve bütün mü'minleri magfiret eyle) diye duâ etmiştir. (İbrâhim 4) Bir mü'minin duâsı ile diğer mü'minlerin günâhları affediliyor ki, böyle duâ edilmesi emredilmiştir. Yine her gün namazda, (İbâdillâhissâlihin) diyerek müslümanlara duâ ediyoruz. Faydası olmasaydı, her tehıyyatta bunun okunması emredilmezdi. Bir mü'minin cenâze namazı kılınırsa, günâhlarının bir kısmı veya tamamı affolur. Hadîs-i şerîfte buyuruldu ki: (Bir müslüman ölür de, üç saflık bir cemâ'at namazını kılarsa, o mevta Cennete girmeye hak kazanır.) [Tirmizî, Ebû Dâvüd] Mü'min ölünce, geride kalan evlâdı, onun için duâ ederse, o kişinin amel defterine sevâb yazılır. Hadîs-i şerîfte buyuruldu ki: (İnsan ölünce amel defteri kapanır. Ancak şu üçü bundan müstesnâdır: Sadaka-i câriye, faydalı ilim ve kendisine duâ eden sâlih evlâd bırakan.) [Buhârî] Ölmüş ana-babası için ne iyilik yapılacağı suâl edildiğinde, Peygamber efendimiz buyurdu ki: (Onlar için duâ ve istigfâr et!) (Hâkim) Yine buyurdu ki: (Sadaka veren kimse, sevâbını müslüman ana-babasına da niyyet ederse, verdiği sadakanın sevâbı, onlara da gider, kendi sevâbından da bir şey eksilmez.) [Taberânî] İmâm-ı Ahmed bin Hanbel hazretleri, (Kabristana girince, Fâtiha, Kul-eûzüler ve İhlâs sûresini okuyup sevâbı hepsine vâsıl olur) buyurdu. Hadîs-i şerîfte de buyuruldu ki: Bir kimse, kabristandan geçerken, onbir kerre ihlâs sûresi okuyup sevâbını ölülere hediye ederse, ölü sayısınca sevâba kavuşur.) [Etfâl-ül müslimîn] Görüldüğü gibi, ölü için, duâ etmek, Kur'ân-ı kerîm okumak, sadaka vermek câiz ve lâzımdır. Sadece onlar için namaz kılınamaz ve oruç tutulamaz; fakat bunların sevâbları bağışlanabilir. Dürer'deki hadîs-i şerîfte, (Bir kimse, başkasının yerine oruç tutamaz, namaz kılamaz; fakat onun orucu ve namazı için fakiri doyurur) buyuruldu. (Nesâî) Hidâye'de, (oruç, namaz, sadaka ve diğer ibâdetlerin sevâbını başkalarına bağışlamak câizdir) ve Tatarhâniyye'de, (Sadaka veren kimse, sevâbının bütün mü'minlere verilmesi için niyyet ederse, kendi sevâbından hiç azalmadan, bütün mü'minlere de sevabı erişir. Ehl-i sünnet mezhebi böyledir.) buyuruldu. (R. Muhtâr) Rızkı Düşünmek İmâm-ı Ahmed hazretleri buyurdu ki: Hak teâlâ, senin ve bütün âlemin rızkına kefildir. Rızık için elinden geldiği kadar çalıştıktan sonra hakkına râzı ol! Çünkü, Hak teâlâ tarafından bütün rızklar taksim edilmiştir. Çalışarak, hissene düşen rızkı arayıp bulursun. Cehennem azâbı hak olduğu bilinince, günâh işlemeye cesâret edilir mi? Bütün işler, Hak teâlânın takdîri iledir. Sen fakir olup, başkalarının zenginliğine canının sıkılmasının ne faydası olur? Hadîs-i şerîfte buyuruldu ki: (Bir kul çalıştığı hâlde, rızkı az olsa, fakat ağlayıp bağırmasa ve fakirliğine sabretse, Hak teâlâ, meleklere buyurur ki, "Şâhid olun, bu kulun her lokmasına Cennet-i a'lâda bir köşk ve bir derece ihsân ettim") [İslâm Ahlâkı]

.Allahü teâlânın varlığı nasıl ispat edilebilir?
İnsanlar, mahlûk olduğu gibi, bütün işleri, hareketleri de, Allahü teâlânın mahlûkudur. Çünkü O'ndan başka, kimse birşey yapamaz, yaratamaz. Kendi mahlûk, yaratılmış olan, başkasını nasıl yaratabilir? Yaratılmak damgası, kudretin az olduğuna alâmettir ve ilmin noksan olduğuna işârettir. Bilgisi, kuvveti az olan, yaratamaz. İnsanın işinde, kendine düşen pay, kendi kesbidir. Ya'nî o iş, kendi kudreti ve irâdesi ile olmuştur. O işi, yaratan Allahü teâlâ, kesbeden kuldur. İnsanların ihtiyârî işleri, isteyerek yaptıkları şeyler, insanın kesbi ile Allah'ın yaratmasından meydana gelmektedir. İnsanın yaptığı işte, kendi kesbi, ihtiyârı [seçmesi, beğenmesi] olmasa, o iş titreme şeklini alır. Kalbin hareketi gibi olur. Hâlbuki, ihtiyârî hareketlerin, böyle olmadığı açıktır. Her ikisini de, Allahü teâlâ yarattığı hâlde, ihtiyârî hareketle, titreme hareketi arasında görülen bu fark, kesbden ileri gelmektedir. Allahü teâlâ, kullarına merhamet ederek, onların işlerinin yaratılmasını, onların kasdlarına, arzûlarına tâbi' kılmıştır. Kul isteyince, kulun işini yaratmaktadır. Bunun için de, kul mes'ûl olur. İşin sevâbı ve cezâsı, kula olur. Allahü teâlânın kullarına verdiği kasd ve ihtiyâr, işi yapıp yapmamakta eşittir. Kullarına, emîrlerini ve yasaklarını yerine getirecek kadar kudret [enerji] ve ihtiyâr vermiştir. Bir işin iyi veya kötü olduğunu da bildirmiştir. Kul, her işinde, yapıp yapmamakta serbest olup, ikisinden birini seçecek, iş iyi veya kötü olacak, günâh veya sevâb kazanacaktır. Allahü teâlâ ve âlem
Allahü teâlâ, âlemin içinde olmadığı gibi, âlemin dışında da değildir. Âlemden ayrı olmadığı gibi âlem ile bitişik de değildir. Allahü teâlâ vardır. Fakat, içerde, dışarda, bitişik ve ayrı değildir. Allahü teâlâyı böyle bilmeli, böyle aramalı ve böyle bulmalıdır. Allahü teâlâ, hiçbir şeye benzemez. Sözle yazı ile anlatılamaz ve anlaşılamaz. His organlarımız olmasaydı, etrafımızdaki hiçbir şeyden haberimiz olmayacaktı. Kendimizi bile bilemiyecek, yürüyemiyecek, birşey bulamayacak, birşey yapamayacak, yiyemiyecek, içemiyecek, yaşayamayacaktık. Allahımıza yalnız bunun için, durmadan şükretsek, yine şükrünü ödemiş olamayız. Duygu organlarımıza etki eden herşeye varlık diyoruz. Kum, su, Güneş birer varlıktır. Çünkü, bunları görüyoruz. Ses varlıktır. Çünkü, işitiyoruz. Hava, sıcaklık, soğukluk birer varlıktır. Çünkü, derimizle bunları duyuyoruz. Elektrik, ısı ve mıknâtıs gibi enerjilerin [kudretlerin] de mevcût olduklarına inanıyoruz. (Ben havanın, ısının, elektriğin mevcût olduklarına inanmam. Çünkü, bunları görmüyorum.) sözü yanlıştır. Çünkü, bunlar görülmezlerse de, kendilerini veya yaptıkları işleri, duygu organlarımız ile anlıyoruz. Bunun için, görülemiyen varlıklara da inanmak lâzımdır. Göremediğimiz için, yok olmaları lâzım gelmez. (Ben Allah'a inanmam. Melek, cin yoktur. Görmediğime inanmam.) sözü de, akla, fenne uygun değildir.
Herşey yoktan yaratıldı
Cisimlerin, maddelerin hep değişmeleri, sonsuz olarak gelmiş değildir. Böyle gelmiş, böyle gider denilemez. Bu değişmelerin bir başlangıcı vardır. Hiçbir şey yok iken, hepsi yoktan yaratılmıştır. İlk, ya'nî birinci olarak maddeler yoktan yaratılmış olmasalardı ve birbirlerinden hâsıl olmaları, sonsuz öncelere doğru uzasaydı, şimdi bu âlemin yok olması lâzımdı. Çünkü, âlemin sonsuz öncelerde var olabilmesi için, bunu meydana getiren maddelerin daha önce var olmaları, bunların da var olabilmeleri için, başkalarının bunlardan önce var olmaları lâzım olacaktır. Sonrakinin var olması, öncekinin var olmasına bağlıdır. Önceki var olmazsa, sonraki de var olmayacaktır. Sonsuz önce demek, bir başlangıç yok demektir. Sonsuz öncelerde var olmak demek, ilk, ya'nî, başlangıç olan bir varlık yok demektir. İlk varlık olmayınca, sonraki varlıklar da olamaz. Herşeyin her zaman yok olması lâzım gelir. Herbirinin var olması için, bir öncekinin var olması lâzım olan sonsuz sayıda varlıklar dizisi olamaz. Hepsinin yok olmaları lâzım olur. Âlemi yoktan var eden bir yaratıcının bulunduğunu ve bu yaratıcının kadîm [hep var] olması, hiç değişmeden sonsuz var olması lâzım gelir. Herşeyi yaratan, yalnız Allahü teâlâdır. Ondan başka yaratıcı yoktur. Fakat, O'nun âdeti şöyledir ki, herşeyi sebeblerle yaratmaktadır. Böylece, âleme düzen vermektedir. Sebepsiz yaratsaydı, âlemdeki bu nizâm, bu düzen olmazdı. Mikroplar hastalığa, bulutlar yağmura, güneş hayâta, katalizörler birçok kimyâ reaksiyonun hızlanmasına ve hayvanlar, bitkisel maddelerin et, süt, bal hâline gelmelerine, yapraklar organik maddelerin sentezine sebep oldukları gibi, insanlar da, uçak, otomobil ve ilâcın daha nice şeylerin yapılmasına sebep olmaktadır. Bütün bu sebeplere kuvvet, te'sir veren Allahü teâlâdır. İnsanlara fazla olarak akıl ve irâde de vermiştir. Sebeplere, vâsıtalara yaratıcı demek doğru olamaz.

.Tefsirden meâlden dinimizi öğrenebilir miyiz?
Nahl sûresinin kırkdördüncü âyetinde meâlen, (İnsanlara indirdiğimi onlara beyân edesin!) buyuruldu. Beyân etmek, Allahü teâlâdan gelen âyetleri, başka kelimelerle ve başka sûretle anlatmak demektir. Ümmetin âlimleri de, âyetleri beyân edebilselerdi ve kapalı olanları açıklayabilselerdi Allahü teâlâ Peygamberine, sana vahy olunanları teblîg et derdi. Beyân etmesini emretmezdi.

Resûlullah, Kur'ân-ı kerîmde mücmel olarak bildirilenleri açıklamasaydı ve mezheb imâmları da kapalı olarak bildirilenleri açıklamasalardı, bunları hiçbirimiz anlayamazdık. Meselâ Peygamber efendimiz, abdesti nasıl alacağımızı hadîs-i şerîfleri ile bize bildirmeseydi, nasıl abdest alacağımızı Kur'ân-ı kerîmden çıkaramazdık.

Namazlar kaç rek'attir?

Namazların kaç rek'at oldukları ve orucun, haccın, zekâtın hükümleri ve keyfiyyetleri ve nisâb miktârları ve şartları ve farzları ve sünnetleri, Kur'ân-ı kerîmden çıkarılamazdı.

Kur'ân-ı kerîmde mücmel olarak bildirilen hükümlerin hepsi böyledir. Yâni, bunlar hadîs-i şerîflerle bildirilmeseydi, hiçbirini anlayamazdık.

Mezheb imâmları da hadîs-i şerîfleri açıklamışlardır. Mezheb imâmları çok büyük âlimdir. Bu âlimler, Resûlullahın vârisleridir.

Resûlullahın getirdiklerinin hepsine, hikmetlerini, delîllerini anlamasak bile, îmân ve tasdîk etmemiz lâzım olduğu gibi, mezheb imâmlarımızdan gelen bilgilere de, kelâmlarına da, delîllerini anlamasak bile, islâmiyete muhâlif olmadıkları için îmân ve tasdîk etmemiz lâzımdır.

Peygamberlerin hepsinin dinleri birbirlerine zıd hükümleri bulunduğu hâlde hepsine îman ve tasdîk etmemiz lâzımdır. Mezhebler de, bunun gibidir. Müctehid olmayanın, mezhebler arasında ayrılıklar bulunduğunu görse de, hepsine îmân ve tasdîk etmesi lâzımdır. Müctehid olmayan birinin, bir mezhebi hatâlı görmesi, o mezhebin hatâlı olduğunu göstermez. O kimsenin, kendisinin hatâlı olduğunu, anlayışının kıt olduğunu gösterir. (Mîzân-ül-kübrâ)

Her ilmi ancak ehli anlar. Herkes her ilmi bilmez. Kur'ân-ı kerîmde meâlen buyuruluyor ki: (Biz Kur'ânı öğüt almak için kolaylaştırdık. Düşünüp öğüt alan yok mudur?) [Kamer 17]

Tefsirlerdeki açıklaması şöyle: (Kur'ânı hıfzetmek, ezberlemek için kolaylaştırdık. O hâlde onun öğütlerini dinleyin, onu ezberliyen var mı?) [Celâleyn]

Cenâb-ı Hak, (Biz onu kolaylaştırdık) buyuruyor. Allah birdir, çok değildir. O hâlde niçin (Ben kolaylaştırdım) değil de (Biz kolaylaştırdık) buyuruyor? Kur'ân-ı kerîmi okuyan Hıristiyanlar, (Tanrı üç tane olmasa, Kur'ânda biz denmez, ben denirdi) diyorlar. Görüldüğü gibi, bir "biz" kelimesini bile anlamak kolay değildir. İslâm âlimleri buyuruyor ki: (Allahü teâlâ, büyüklüğünü, herşeye mâlik ve hâkim olduğunu bildirmek için Ben yerine Biz demiştir.)

Mevdû'at-ül-ulûm'da (Tefsîr ilminin dalları) kısmında buyuruluyor ki: (Kur'ân-ı kerîm ilmi, içinde şaşılacak, akıllara durgunluk verecek sayısız acaîb hâller bulunan engin bir denizdir. Öyle yüksek ve metin bir dağdır ki, ondaki gariplikleri öğrenmek, her sırrına erişmek imkânsızdır. Bu ilmin sayılmayacak kadar dalı, erişilmiyecek kadar fenni vardır.) Bu bölümde 8 temel ilim ile, 72 yardımcı ilim hakkında bilgi verilmektedir. Bugün çok kimse, bu ilimlerin ismini bile duymamıştır.

Herkes Kur'ân-ı kerîmi anlasa, ondan hüküm çıkarabilseydi, hadîs-i şerîflere lüzum kalmaz, cenâb-ı Hak da meâlen (Peygamber size ne emrettiyse onu yapın, neyi yasak etmişse, ondan sakının!) buyurmazdı. (Haşr 7)

Eğer herkes Kur'ân-ı kerîmi anlasaydı, 72 sapık fırka meydana çıkmazdı.

Hanefî'de abdestin farzı 4, Şâfiî'de 6, Hanbelî'de 10'dur. Kur'ân-ı kerîmde her şey açık olsaydı, farz olan bir ibâdet, her mezhebde aynı olurdu, mezheblere, âlimlere göre değişmezdi.

Kevser sûresinde (Kurban kes) âyet-i kerîmesi için ba'zı gençler, (Allahın emri farzdır. Bu âyete göre kurban kesmek herkese farz) diyorlar. Hâlbuki hiçbir İslâm âlimi kurban kesmenin farz olduğunu bildirmemiştir. Üç mezhebde sünnet, yalnız Hanefî'de vâcibdir. Kurban kesmek herkese değil, zenginlere emredilmiştir.

Kur'ân-ı kerîmi kendi görüşüne göre tefsîr etmenin büyük hatâ olduğu, bu kimsenin Cehenneme gideceği hattâ kâfir olacağı hadîs-i şerîflerde bildirilmiştir. Şu hâlde (Herkes Kur'ânı anlar, herkes meâl okusun, hadîslere, fıkıh kitaplarına lüzûm yok) demenin büyük bir cinâyet olduğu meydandadır. Yüzenleri görüp de (Denizde yüzmek kolaydır. Herkes yüzebilir) sanarak yüzme bilmiyen bir genci, okyanusun ortasına atmak, Kur'ân-ı kerîme ma'nâ vermek yanında çok hafif kalır. Çünkü yüzme bilmeyen boğulur; fakat Kur'ân-ı kerîme yanlış ma'nâ veren Cehenneme gider.

Nahl sûresinin 44. âyetinde meâlen, (İnsanlara indirdiğimi onlara beyân edesin!) buyuruldu. Beyân etmek, Allahü teâlâdan gelen âyetleri, başka kelimelerle ve başka sûretle anlatmak demektir. Ümmetin âlimleri de, âyetleri beyân edebilselerdi ve kapalı olanları açıklayabilselerdi Allahü teâlâ Peygamberine, sana vahy olunanları teblîg et der, beyân etmesini emretmezdi. Resûlullah, Kur'ân-ı kerîmde mücmel olarak bildirilenleri açıklamasaydı ve mezheb imâmları da kapalı olarak bildirilenleri açıklamasalardı, bunları hiç kimse anlayamazdı.

Resûlullahın getirdiklerinin hepsine, hikmetlerini, delîllerini anlamasak bile, inanıp tasdîk etmek lâzım olduğu gibi, Resûlullahın vârisleri olan mezheb imâmlarımızdan gelen bilgilere de, delîllerini anlamasak bile, islâmiyete muhâlif olmayacağı için inanıp tasdîk etmek lâzımdır.

Peygamberlerin şerî'atlarında birbirine zıd hüküm bulunduğu hâlde, hepsine îmân ve tasdîk etmemiz lâzım olduğu gibi, hak mezhebler arasında ayrılıklar bulunsa da, hepsine îmân ve tasdîk etmek lâzımdır. Müctehid olmayan birinin, bir mezhebi hatâlı görmesi, o mezhebin hatâlı olduğunu göstermez. O kimsenin, kendisinin hatâlı ve anlayışının kıt olduğunu gösterir.

Müctehid olan ise zaten başka mezhebe hatâlı demez, farklı ictihâdda bulunur. Farklı ictihâd ise rahmettir. (Mîzân-ül-kübrâ)

Piyasadaki tefsirler

Piyasadaki Türkçe tefsîrlerde, şahsî düşünceler vardır. Okuyana zararı, faydasından çoktur. Hele islâm düşmanlarının, zındık yazarların, bid'at sâhiblerinin, Kur'ân-ı kerîmin ma'nâsını bozmak için yaptıkları tefsîr ve tercümeleri, birer zehirdir. Bunları okuyan genç zihinlerde, bir takım şüpheler, i'tirâzlar hâsıl olur. Zâten, bizim gibilerin, dinimizi öğrenmek için, tefsîr ve hadîs-i şerîf okuması uygun değildir. Çünkü Kur'ân-ı kerîmi ve hadîs-i şerîfi yanlış anlamak veya şüphe etmek îmânı giderir.

Yalnız Arabî bilmekle, tefsîr ve hadîs anlaşılmaz. Her Arabî bileni, din âlimi sanan aldanır. Beyrut'ta ana dili Arabî olan çok papaz var; fakat, hiçbiri islâmiyeti bilmez.

Bir kaporta boyacısı, (Kur'ânı anlamak için hadîslere ve fıkıh âlimlerinin açıklamasına ihtiyâç yoktur. Herkes tercümesini okuyarak amel eder. Ben baştan sona kadar okudum. Anlamadığım yer çıkmadı.) diyor.

Bir doktor hanım da aşağı yukarı böyle söylüyor. Hattâ Dr. Hanım, misâller de verip, (Yalnız senden yardım dileriz. Fatiha 5, Yalnız Allaha güvenin, Mâide 23, Yalnız benden korkun Bekara 40, âyetleri pek açıktır. Herkes anlar. Neresi açıklansın?) diyor.

Cevap: (Yalnız senden yardım dileriz.) dedikten sonra, birinden bir bardak su istesek bu âyete aykırı mıdır, değil midir? Hangi hususta başkasından yardım istemeyeceğiz? Bunlar açık değildir. Bir bid'at fırkası ise, ölüden yardım istenmez, fakat diriden yardım istenir diyor.

(Yalnız Allaha güvenin) buyuruluyor. Ne hususta Allaha güveneceğiz? Bir doktora muayene olsak, ilâç verse, güvensek, bu âyete aykırı olur mu? Topkapı'dan Sirkeci'ye giden tramvaya binsek, "Bu tramvay Sirkeci'ye gider" desek, Allahtan başkasına mı güvenmiş olacağız? Demek ki güvenmenin izahı lâzımdır.

(Yalnız benden korkun) buyuruluyor. Başka bir âyet-i kerîmede (İnsanlardan korkmayın, benden korkun!) buyuruluyor. (Mâide 44)

Hırsızdan, kötü kimselerden ve yılandan korksak bu âyete aykırı olur mu? Demek ki açıklamaya ihtiyâç vardır.

Namaz nasıl kılınır?

Bir âyet-i kerîmede (Namaz kılın, zekât verin.) buyuruluyor. (Hac 78, Nur 56)

Namazın nasıl, kaç rek'at kılınacağı, zekâtın nasıl, hangi mallardan verileceği açık değildir. Bütün bunlar, hadîs-i şerîflerle ve âlimlerin açıklaması ile anlaşılmıştır.

Fetih sûresinin (Allahın eli onların ellerinin üzerindedir.) meâlindeki 10. ve Bekara sûresinin (Doğu da, batı da Allahındır, nereye dönerseniz Allahın yüzü oradadır.) meâlindeki 115. âyet-i kerîmesinin te'vîle ihtiyâcı vardır. Yine meâlen buyuruluyor ki:

(Allah, dilediğini saptırır, dilediğini doğru yola iletir.) [Araf 155, İbrahim 4, Müddesir 31]

Bu âyetleri okuyan bir dinsiz, (Doğru yola getiren ve sapıttıran Allah olduğuna göre, beni de dinsiz yapan O'dur. Benim bunda ne suçum var?) diyebilir. Bu bakımdan hadîs-i şerîflere ve âlimlerin açıklamasına ihtiyâç vardır. Nitekim, âyetlerden anladığına uyup "Hayır-şer Allahtan olduğuna göre, bize günâh işleten de Allahtır. Biz günâhlardan mes'ul değiliz." diyen gruplar çıkmıştır. İşte bu tehlikeyi önlemek için Peygamber efendimiz, gerekli açıklamalarda bulunmuştur. Âlimler de bunları açıklamıştır. Artık, özür, bahane kalmamıştır.

Kur'ân-ı kerîmi anlamak için açıklamaya ihtiyâç olduğunu bizzat Allahü teâlâ bildiriyor:

(Kur'ânı insanlara açıklayasın diye sana indirdik.) [Nahl 44]

(Verdiğimiz bu misâlleri ancak âlim olanlar anlar.) [Ankebut 43]

(Bilmiyorsanız âlimlere sorun.) [Nahl 43]

Demek ki Kur'ân-ı kerîmi Peygamber efendimizin ve âlimlerin açıklamasına ihtiyâç varmış.

İmâm-ı Rabbânî hazretleri buyurdu ki:

(Cenâb-ı Hak, Kur'ân-ı kerîmde, (Nisâ) sûresi, sekseninci âyetinde, Muhammed aleyhisselâma itâ'at etmenin, kendisine itâ'at etmek olduğunu bildiriyor. O hâlde, O'nun Resûlüne itâ'at edilmedikçe, O'na itâ'at edilmiş olmaz. Bunun pek kat'î ve kuvvetli olduğunu bildirmek için, âyet-i kerîmede (elbette muhakkak böyledir) buyurdu ve ba'zı doğru düşünmiyenlerin, bu iki itâ'ati birbirinden ayrı görmelerine meydan bırakmadı. Allahü teâlâ, yine Nisâ sûresinde meâlen, (Kâfirler, Allahü teâlânın emirleri ile peygamberlerinin emirlerini birbirinden ayırmak istiyorlar. Bir kısmına inanırız; bir kısmına inanmayız diyorlar. İmân ile küfr arasında bir yol açmak istiyorlar. Onların hepsi kâfirdir. Kâfirlerin hepsine Cehennem azâbını, çok acı azâbları hâzırladık) buyurarak, bunlardan şikâyet etmektedir.) [Müjdeci Mektûblar 152]

Nisâ sûresinin 152. âyet-i kerîmesinde de, Peygamberimizin emrini, Allahü teâlânın emrinden ayrı görmeyenlere de mükâfatlar verileceği bildirilmektedir.

Önceki yazılarımızda, hadîs-i şerîflerin Kur'ân-ı kerîmin açıklaması olduğunu, mezheb imâmlarının ve diğer İslâm âlimlerinin de hadîs-i şerîfleri açıkladığını, bu bakımdan âlimlerin yolunun, Allahü teâlânın ve Resûlünün yolundan farklı olmadığını bildirmiştik. Onun için dinimize delil, (Kitab, Sünnet, İcmâ ve Kıyâs)tır.

Kitâb, Kur'ân-ı kerîmdir. Sünnet, hadîs-i şerîflerdir. İcmâ', Eshâb-ı kiramın ve Tâbiînin sözbirliğidir. Kıyâs, Kur'ân-ı kerîmden, hadîs-i şerîflerden ve icmâ'dan müctehid olan İslam âlimlerinin çıkardığı hükümlerdir. Bu dört delile, vesîkaya (Edille-i şer'ıyye) denir. Bunlardan başka yol, delil arıyanların sapık olduğunu dinimiz açıkça bildirmektedir. (R. Muhtâr)

İmâm-ı a'zam ve İmâm-ı Şafiî hazretleri gibi, İslam âlimlerinin Kur'ân-ı kerîmden, hadîs-i şerîflerden ve icmâ'dan çıkardığı bilgilere, "İslâmi hüküm" olmuyorsa, şimdiki insanların Kur'ân-ı kerîmden anladığı şeylere nasıl "İslâmi hüküm" denebilir? Ya'nî müctehid âlimlerin edille-i şer'ıyye'den çıkardığı hükümlere "Mezheb" diyerek mezhebi İslâmiyetten ayrı imiş gibi göstermeye çalışmak, kendisinin kısa aklı ile Kur'ân-ı kerîmden anladığını da "İslâm" zannetmek ne kadar tuhaftır.

Allahü teâlâ, Kur'ân-ı kerîmde, fitne çıkarmanın insan öldürmekten daha büyük günâh olduğunu bildirirken, Peygamber efendimiz de fitne çıkaranlara la'net ederken nasıl olur da bir müslüman fitne çıkarabilir. Fitnenin ne olduğunu da İslâm âlimleri açıkça bildirmişlerdir. Resûlullahın vârislerine i'tirâz edenler ve edille-i şer'ıyyeyi kabûl etmeyenler, kendilerinin Allahın yolunda olduklarını söyleseler de, şeytanın yolunda oldukları meydandadır. Ne mutlu, Allaha ve Resûlüne inanıp âlimlere tâbi' olanlara...

.Dînimizde kadının yeri neresidir ?
Suâl: "İslâmiyet kadına değer vermiyor" deniyor. İslâmda kadının yeri nedir?

Cevap: Dinimizi bilmiyen bir kimsenin İslâmiyetin kadına verdiği değerden bahsetmesi, körlerin fili ta'rîf etmesine benzer. Körün biri, filin bacağına dokunur. "Fil direk gibi" der. Biri karnına dokunur, "Fil duvar gibi" der. Diğeri de hortumuna dokunur. "Fil, yılan gibi" der. Görenle görmeyen bir olmadığı gibi, bilenle bilmiyen de bir olmaz.

Çalışan kadınlara ne kadar maaş verildiğini öğrenmek üzere, Amerika'dan iki kişi gelse, birisi, bakanlık yapan bir kadının maaşını öğrense, öteki de yeni işe giren ilkokul mezunu bir kadının maaşını öğrense, verecekleri rapor elbette birbirinden çok farklı olur. İşçi bir kadın, başbakan olan kadınla mukayese edilmez. İki ayrı cins olan armutla portakal toplanıp şu kadar portakal etti denilemez. Hayvanla insan mukayese edilmez. Çünkü yaratılışları farklıdır. Kadınla erkek mukayese edilerek, "Kadın doğum yapıyor, erkek yapmıyor, böyle eşitlik olmaz" denemez. Allahü teâlâ, kadını erkeği ayrı işler için yaratmıştır. Fizikî yapısı birbirine benzemez. Birbirine benzemiyen iki şey, birbiri ile mukayese edilmez. Bir erkek kalkıp da, "Madem kadın-erkek eşitliği vardır, ne diye kadınlar da bizim gibi yerin altında, kömür ocaklarında, maden ocaklarında çalışmıyor?" diyemez. Çünkü kadının bünyesi buna müsâit değildir. Rusya'da kadın böyle zor işlerde çalıştırılıyorsa da, bu bir hak değil, kadına zulümdür. Herkese bünyesine uygun iş verilmelidir.

Yanlış mukayese

Cinsleri, vasıfları farklı olanlar arasında mukayese olmaz. Meselâ elma armuttan veya armut elmadan üstündür denemez. Çünkü cinsleri farklıdır. Onun için elma ile armut toplanmaz denir. Kadın ile erkek iki ayrı cinstir. Vazîfeleri farklıdır. Taksi ile tank, birbiriyle mukayese edilmez. Yüz kiloluk pehlivan ile elli kiloluk pehlivanı birbiriyle güreştirmiyorlar. Her pehlivan, kilosundaki pehlivanlarla güreşip şampiyon olabiliyor. Ağır sıkletteki bir pehlivan, rakiplerine yenilse, fakat elli kilodaki bütün pehlivanları yense madalya alamaz. Aynı cinsler arasında bile ba'zı vasıflar aranıyor. Kadının boksör, güreşçi olmaması onun değerini düşürmez.

Kadın ile erkek iki ayrı cinstir. Elma ile armut mukayese edilmediği gibi, bunların da birbirine üstünlüğü söz konusu olmaz. Ancak vasıfları eşit olan iki şey arasında kıyaslama yapılır. Vasıfları farklı olan şeyler arasında kıyaslama olmaz. Meselâ vapur, uçak ve otobüs binek vâsıtası olduğu hâlde, birinin diğerine üstünlüğü söylenemez. Uçak, denizde yüzemediği için vapurdan aşağı sayılmaz. Vapur, karada gitmediği için bisikletten aşağı olduğu söylenemez. Vapur başka bir vapurla, uçak başka bir uçakla mukayese edilebilir. İkisi de kara vâsıtası olduğu hâlde, bir tankla bir taksi mukayese edilemez. Tank, taksi kadar hızlı gitmediği için aşağı kabûl edilemez. Herbirinin vazîfesi ayrıdır. Boksta iki kadın, ancak bir erkek kadar dövüşebilir" dense, bu, kadına hakaret olmaz. Cenâb-ı Hak, kadını akıl ve beden yönünden erkeğe göre farklı yaratmıştır. Hattâ bir erkeğin aklını diğer erkeğe göre de farklı yaratmıştır. Biri kalkıp da (Yâ Rabbî insanların aklını niçin eşit yaratmadın?) diyemez. Yaratıcı sorguya çekilemez. Bu bakımdan kadın-erkek, birçok bakımdan mukayese edilemez, ikisi arasında her bakımdan bir eşitlik sözkonusu olamaz. İki erkek arasında her yönden eşitlik olmadığı gibi, iki kadın arasında da farklılıklar vardır.

Üstünlüğün ölçüsü

Dinimizde üstünlük, Allah indindeki kıymete göredir. Müslüman fakir bir zenci, müslüman olmayan bir imparatordan o kadar çok üstündür ki, mukayese bile kabûl etmez.

Dînimizin, zenginlerin ve kadınların çoğunun Cehenneme gideceğini bildirmesi, zengine ve kadına hakaret değildir. Zenginlerin ekserisi, parasını faydalı işlerde kullanmadığı, fakirleri sömürdüğü için onları ikâz etmek için (Şunları yapmazsanız, Cehenneme gidersiniz) buyurulmuştur. Kezâ kadınlar da, erkeklere nisbetle te'sîr altında kalarak daha fazla günâh işlediği için, (Günâh işlemeyin, Cehenneme gidersiniz) diye ikâz ediliyor. İyi kadınları ve servetini iyi yolda harcayanları da cenâb-ı Hak övüyor. Malı hayırlı şey olarak bildiriyor, sâlihâ kadınları da övüyor. Kâfir erkeklerin Cehenneme gideceğini bildirirken, müslüman kadınların Cennete gideceğini haber veriyor.

Dinimiz kadına çok değer vermiş, erkeğe de çok mes'ûliyet yüklemiştir. Kadın, ev içinde ve ev dışında çalışmaya para kazanmaya mecbûr değildir. Evli ise kocası, evli değilse babası, kadına lâzım olan şeyi getirmeye mecbûrdur. Kimsesi olmayan kadına devlet bakar. (Hidâye)

.Erkeklerin kadın üzerindeki hakları nelerdir?

Erkeğin hanımı üzerinde hakkı çoktur. Kadın kocası ile iyi geçinmelidir! Hadîs-i şerîfte buyuruldu ki: (Kadının cihâdı, kocası ile iyi geçinmektir.) [Taberânî]
Bir kadın, kocasını güzel karşılar, güzel sözler söyleyerek hoşnutluğunu kazanmaya çalışırdı. Peyamber aleyhisselâm, kadının bu hareketinden dolayı kocasına buyurdu ki.
(Hanımına selâm söyle, yarı şehid sevâbına kavuştuğunu haber ver!) [Şir'a] [Aşağıda siyah harferle yazılanların hepsi hadîs-i şerîftir]
Kadınların Cennete girmeleri erkeklere göre daha kolaydır.
(Kadın, beş vakit namazı kılar, orucunu tutar, kendini yabancılardan korur ve kocasına muti olursa, Cennete girer.) [İbni Hibbân]
Erkeğini râzı eden kadın için korku yoktur: (Kocası râzı olduğu halde ölen kadın Cennete girer.) [Tirmizî]
Kadına zînet eşyâsı mubâhtır. Zînet almak için kocasını müşkül duruma düşürmemeli, yabancılara zînetlerini göstermemelidir! Böyle olunca zînetleri Cennete girmelerine ma'nî olmaz. (Cennette kadınların az olduğunu gördüm. Sebebini sordum. "Onları altın ve zînet eşyâsı meşgûl etti." dediler.) [İ. Ahmed]
Kocasına, elinden geldiği kadar güler yüzlü davranıp, sevgi göstermeli, dili ile de onu incitmemelidir. (Kıyâmette Allahü teâlâ, kocasına dili ile eziyet eden kadının dilini 70 arşın uzun yapıp, boynuna dolar. Kocasına kötü gözle bakan kadını da başı kesik ve bedeni parçalanmış hâle çevirir.) [Şir'a]
(Senden ne gördüm) diyerek küfrân-ı ni'mette bulunmamalıdır! (Eğer kocalarına karşı küfrân-ı ni'mette bulunmasalar, namaz kılanlar hemen cennete girerdi.) [Şir'a] (Cehennem halkının ekseriyetini kadınların teşkil ettiğini gördüm. Sebebi de, çok la'net ederler ve kocalarına karış küfrân-ı ni'mette bulunurlar.) [Buhârî] Kocasına bir iyilik yapmışsa, başına kakmamalıdır. Yeme ve giyme gibi husûslarda kocasını üzmemeli, yapamıyacağı şeyi ondan istememelidir! Kocasının şerefini korumalı, her işte onun rızâsını kazanıp gönlünü hoş etmeye çalışmalıdır!
(Kocanın hanımı üzerindeki hakkı, benim sizin üzerinizdeki hakkım gibidir. O hâlde kocasının hakkını gözetmiyen, Allah'ın hakkını gözetmemiş olur.) [Şir'a]
Kadın, kocasını üzmemelidir. Birgün Hz. Fâtıma, ağlıyarak babasının huzûruna geldi. Resûlullah buyurdu ki:
- Yâ Fâtıma, niçin ağlıyorsun?
- Kasıtsız söylediğim bir sözden Ali bana kızdı. Özür diledim. Fakat onu üzdüğüm için ağlıyorum.
- Kızım, bilmez misin, Allahü teâlânın rızâsı kocanın rızâsına bağlıdır. Ne mutlu o kadına ki dâima kocasının rızâsını arar, kocası ondan râzı olur. Kadınlar için en üstün ibâdet, kocasına itâ'attir. Erkek, hanımından râzı olunca, o kadın istediği kapıdan Cennete girmeye hak kazanır. Kocasını üzen kadın, onu râzı edinceye kadar, Allahü teâlânın la'netinde olur.) [R. Nâsıhîn]
Kadınlara Nasîhat
İmâm-ı Rabbânî hazretleri, sâliha bir hanıma yazdığı mektûpta buyuruyor ki:
Kalb, göze tâbidir. Gözler harâmdan sakınmazsa, kalbi korumak güç olur. Kalb, harâma dalarsa, günâhlardan sakınmak güç olur. O hâlde, îmânı olanların, harâm işlememesi, harâma bakmaması lâzımdır. Erkeklerin homoseksüel olması harâm olduğu gibi, kadının da homoseksüel olması, ya'nî herhangi bir kadına şehvet ile dokunması ve bakması harâmdır. Kadınların, kadınlara şehvet ile bakması ve dokunması, kocasından başkasına, erkek ve kadın, kim olursa olsun, yabancıya süslenmeleri câiz değildir. Erkekle kadın, başka cinsten oldukları için, bir araya gelmeleri nisbeten güçtür. Kadının kadına yaklaşması ise daha kolaydır. Bunun için kadının kadına bakması ve dokunması, erkeğin kadına ve kadının erkeğe bakmasından daha kötü olabilir. Lezbiyenliğe fransızca safizm deniyor.
Erkeğin erkek için ve kadının kadın için avret yeri, diz ile göbek arasıdır. Bir kadın, başka bir kadının, göbek ile diz arasına bakamaz. Zarûretsiz bakarsa, harâm işlemiş olur. Kadının yabancı erkek için avret yeri, el ve yüzünden başka, bütün bedenidir. Başkasının avret yerine, lüzûm yokken, şehvetsiz de bakmak harâmdır. Hadîs-i şerîfte (Erkek, erkeğin ve kadın da kadının avret yerine bakmasın) buyuruldu. (Eşi'at-ül-leme'ât)
Hz. Ümm-i Seleme vâlidemiz anlatıyor:
Resûlullahın yanında iken, iki gözü de görmiyen İbn-i Ümm-i Mektûm hazretleri, izin isteyip içeri girdi. Resûlullah bize, (İçeri girin) buyurdu. (O a'mâ değil mi, bizi görmez) dedim. (O sizi görmüyorsa, siz onu görüyorsunuz) buyurdu. (Tirmizî, Ebû Dâvüd)

.Kadın nasıl giyinmeli?

Kadınların vücût hatlarının [kaba avret yerlerinin şekli ve rengi] belli olmayacak herhangi bir elbise ile örtünmesi farzdır. İslâm dini, kapanmayı emretmiş, fakat belli bir örtü şekli bildirmemiştir. (Dürer-ül-mültekıte)

Peygamber efendimizin ve Eshâb-ı kirâmın mübârek hanımları, çarşafla örtünmemiştir. Hiçbir kitapta çarşaf giydikleri bildirilmemiştir. Milhâfe, ferâce, fistan, entâri giydikleri birçok kitapta bildirilmiştir. İmâm-ı Rabbânî hazretleri de, böyle değişik elbise giydiklerini 313. mektûbunda bildiriyor. Bu husûslar, Câmi'urrumûz ve Hidâye kitabında da bildiriliyor.

Kapanması gereken yerleri örtmek ve yukarıda bildirilen vücût hatlarını belli etmemek şartı ile kadınlar, bulunduğu şehrin âdetine uygun giyinir. Çünkü elbise gibi mubâhlarda, şehrin âdetine uymamak tahrimen mekrûhtur. Zarûret olmadıkça, harâmlarda hiçbir yerin âdetine uyulmaz. (Hadîka)

Peygamber efendimiz, ayaklarına kadar uzun gömlek, ya'nî entâri giymiştir. Şalvar ve pantalon giymemiştir. Bunları giymek âdette bid'attir. Âdette bid'at olan şeyi yapmak günâh değildir. Taksiye, uçağa binmek de âdette bid'attir. Bunları yapmak günâh değil dinin emridir. Bunun için âdet olan yerlerde, kâfirlerden gelmiş olsa bile, kadınların çarşaf ve erkeklerin bol pantalon veya şalvar giymeleri câizdir, günâh olmaz. Elbisenin şekli ibâdet değil, âdettir. Çünkü Peygamber efendimiz, papaz ayakkabısı, Rum elbisesi giymiştir. (Redd-ül muhtâr)

Sünnet-i zevâid

Peygamber efendimizin böyle âdet olarak yaptığı şeylere Sünnet-i zevâid denir. Bunları terketmek günâh olmaz. (Hadîka)

(Bir kavme benziyen onlardandır) hadîs-i şerîfi, ibâdetlerde benzemenin tehlikesini bildirmektedir. Meselâ papaz zünnarı ve haç takmak böyledir. Dikiş makinası, daktilo, elbise gibi şeyler ise âdettir. Âdetlerde kâfirlere benzemek günâh olmaz.

Peygamber efendimiz, her zaman belli bir elbise giymezdi. Ba'zan Rum, ba'zan Arab elbisesi giyerdi. Kolları dar Rum cübbesi de giymiştir. (Tirmizî)

Ahzâb sûresinde kadınların cilbâb giymesi emrediliyor. Cilbâb nedir?

Cilbâb, erkeklerin de, kadınların da giydikleri bir elbise, bir gömlektir. Zevâcir ve Berîka'daki hadîs-i şerîflerde buyuruldu ki:

(Harâmdan cilbâb [gömlek] giyen erkeğin namazları kabûl olmaz.) [Bezzâr]

(Hayâ cilbâbını [örtüsünü] çıkarandan [aleyhinde] söz etmek gıybet olmaz.) [Beyhekî]

Bu hadîs-i şerîflerde bildirilen cilbâbın çarşaf demek olmadığı, herhangi bir örtü olduğu açıkça görülmektedir. Cilbâbın çarşaf değil, dış elbise olduğu tefsîr kitaplarında da yazılıdır. Birkaçı şöyle:

Cilbâb, baş örtüsünden daha geniş ve gömlekten kısa olan örtüdür. Yüzü ve bedeni örten her örtüye denir. (Ebüssü'ûd tefsîri)

Cilbâb, kadınların giydileri tek parça örtüdür. (Celâleyn)

Cilbâb, göğse kadar inen baş örtüsüdür. (Rûh-ul-beyân)

Cilbâb, bedeni baştan aşağı örten çarşaf, ferâce, câr gibi dış kisvedir. (Elmalılı)

Cilbâb, dışa giyilen örtüdür. (Tibyân)

Cilbâb, milhâfe, uzun entâri veya baş örtüsü demektir. (El-Envâr)

Kadın ve başörtüsü

Nûr sûresinin 31. âyet-i kerîmesinde, (Kadınlar, baş örtülerini yakalarının üzerine örtsünler) buyuruluyor. Eğer kadınlar çarşaf giyselerdi, baş örtüsünü yakanın üzerine örtmekten bahsedilmezdi. Bir de fıkıh kitaplarına bakalım!

Erkeğin hanımına vermesi vâcib olan nafaka, yemek, kisve [elbise] ve meskendir. Kisve ise, himâr ve milhâfedir. (Bahr)

Himâr, baş örtüsü, Milhâfe, dış örtü demektir. Buna eskiden ferâce denirdi. Şimdi ise manto deniyor. Erkeklerin giydiği örtüye de milhâfe denmektedir. Hz. Enes'in rivâyet ettiği hadîs-i şerîfte, (Resûlullah, milhâfesini evde giyerdi) buyuruluyor. (Hatîb)

Herkesin çarşaf giydiği bir yerde, birkaç kadının manto giymesi fitneye sebep olacağından uygun olmadığı gibi, manto giyilmesi âdet olan yerlerde de çarşaf giyilmesi uygun olmaz. Çünkü bir yerde âdet olan şeyler giyilmezse, gösteriş ve şöhret olur, fitneye sebep olur. Hadîs-i şerîfte (Fitneyi uyandırana la'net olsun) buyuruldu. (Hadîka)

Nefsi hor görmek

Nefsimize zor gelse de, dinimizin emîrlerini yapmaya çalışmak lâzımdır. Hadîs-i şerîfte buyuruldu ki: (Nefsini hor gören dinine değer verir, nefsini azîz gören dinini horlamış olur. Dinin ise azîz olması gerekir. Nefsini besleyen dinini zayıflatmış, dinini besleyen, dinini de nefsini de beslemiş olur.) [Ebû Nuaym]

Kadınların kapanması

Kadınların tesettürü kesin olarak açıklanmıştır. Tesettürle ilgili âyet-i kerîmeleri Peygamber efendimiz açıklamış, âlimler de bizlere bildirmiştir. Bu husûstaki tartışmalar kasıtlıdır.

Kur'ân-ı kerîmde genel olarak herşey, kısa olarak bildirilmiştir. Bunları Peygamber efendimiz açıklamış, o günden beri uygulanmıştır.

Kur'ân-ı kerîmde (Sakın ana-babana öf deme) buyuruluyor. (İsrâ 23)

Bir kimse, ana-babasına öf demese, fakat sopa ile dövse, sonra da (Ben öf demediğim için, Kur'ânın emrine uydum) dese, bu kimse Kur'âna uymuş mu oluyor? Âyet-i kerîmenin ma'nâsı, (Ana-babanızı üzmeyin hattâ onlara öf bile demeyin) demektir. (Beydâvî)

Bunun için Kur'ân-ı kerîmdeki bir âyetin hükmünü öğrenmek için Kur'ân tercümesine bakmak çok yanlış olur. Herkes Kur'ân-ı kerîmden hüküm çıkarabilseydi, hadîs-i şerîfler lüzûmsuz olurdu.

Hırsızlık suçtur. Bir hâkim, kanûnları esâs almadan, sırf Anayasa'ya göre bir hırsıza cezâ veremez.Çünkü hırsızlığın cezâsı açıkça Anayasada bildirilmemiştir. Birçok hükümler kanûnlarla açıklanmıştır.

Bunun gibi, dinimizin bir hükmünü öğrenmek için herkes Kur'ân-ı kerîme bakıp anlıyamaz. Kur'ân-ı kerîm, hadîs-i şerîflerle açıklanmıştır. Hadîs-i şerîfleri de anlamak büyük ilim işidir. Bunları da İslâm âlimleri açıklamıştır. Onun için hiç kimseye Kur'ân tercümesi okumasını tavsiye etmiyoruz. Bir okuyucu "Kur'ân tercümesi, okuyarak dinsiz oldum" diye acı bir itirafta bulunmuştu.

Tıp kitâbı okuyarak, ilâç yapmak ve hastaya teşhis koymak yanlıştır. Kur'ân tercümesinden hüküm çıkarmak bundan daha büyük yanlıştır. Çünkü yanlış ilâç kullanan ölebilir. Fakat yanlış hüküm çıkaran îmânını kaybedip, sonsuz azâba düşebilir. Hadîs-i şerîflerde buyuruldu ki:

(Kur'ânı kendi görüşü ile açıklayan, doğru olsa bile, muhakkak hatâ etmiştir.) [Nesâî]

(Kur'ânı kendi görüşüne göre tefsîr eden kâfir olur.) [M.Rabbânî]

Kur'ân-ı kerîmde buyuruluyor ki:

[yabancı erkeklere bakmaktan] sakınsınlar, ırzlarını korusunlar, [el, yüz gibi] görünen kısmı hâriç, zînetlerini [zînet takılan yerlerini] göstermesinler, başörtülerini yakalarına kadar [saç, kulak ve gerdanlarını] örtsünler!) [Nûr 31]

Bu âyet-i kerîmeden kadınların başörtüsünü sadece yakasına örteceği, baş ve vücûdunun diğer yerlerini örtmenin lâzım gelmediği anlaşılabilir. Gözünü neden sakınacak, ırzını nasıl koruyacak, zînetten maksat nedir? Kına, sürme boya mıdır, altın, gümüş gibi zînetler midir? Bu husûslar açık değildir, hadîs-i şerîfle bildirilmiştir. Bir âyet-i kerîme de şöyle: (Ey Nebî, hanımlarına, kızlarına ve mü'minlerin kadınlarına [dışarı çıkarken] cilbâblarını [dış elbiselerini] giymelerini söyle! Bu, onların tanınıp, ezâ edilmemelerine daha uygundur.) [Ahzâb 59]

Bu tercümeye bakıp "Kadın, tanınıp ezâ edilmemesi için dış elbise giyer. Tanınıp ezâ edilmezse, çıplak gezebilir" diyenler çıkmıştır. Bu âyetleri Resûl aleyhisselâmın nasıl açıkladığına bakmalıdır. Hadîs-i şerîfte buyuruldu ki:

(Kadının [yüz ve iki elinden başka] bütün bedeni avrettir) [Mecma'ul-enhür, El-mugnî]

Bu hadîs-i şerîfte kadının tesettürü açıkça, bildiriliyor. Kur'ân-ı kerîmin 17 yerinde Resûlullaha (De ki, bana tâbi' olun) buyuruluyor. Allahü teâlânın Resûlüne tâbi' olup O'nun bildirdiği şekilde tesettüre riâyet etmelidir!

Hz. Esmâ, ince elbise ile gelince, Resûlullah baldızına bakmadı. Mübârek yüzünü çevirip (Yâ Esmâ, bir kız, namaz kılacak yaşa gelince, yüz ve elleri hâriç, vücudunu erkeklere gösteremez) buyurdu. (Ebû Dâvüd)

Hz. Âişe buyurdu ki: (İlk muhacir kadınlara Allah rahmet etsin! Tesettür âyeti inince, hemen futalarını yırtıp başlarını örttüler) buyurdu. (Buhârî, Nesâî)

Kadın avrettir, tesettürü farzdır. Âyet-i kerîmeyi kendi görüşüne göre tefsîr edip bu farzı inkâr etmek küfürdür.

Bir kadın açık gezse kâfir olmaz. Fakat kapanmanın lüzûmsuz olduğunu söylerse kâfir olur. Günâh ile küfür farklıdır. Eyyâmcı bir gazete, küfrü, günâhtan çok küçük görüp, Acem profesörün tesettürü inkâr eden yazısını yayınlama gaflet ve dalâletinde bulunmuştur. Böylelerine aldanmamalıdır.

.Nazardan nasıl korunabiliriz?
Nazarın ya'nî göz değmesinin gerçek olduğu Kur'ân-ı kerîmle ve hadîs-i şerîflerle sabittir. Nazar akla ters midir, değil midir? Göz neleri görür, neleri göremez?

Görünüşe aldanmamak lâzımdır. Akıl, çok zaman gözün yanlışını çıkarır. Göz ile pencereden güneşe baktığımız zaman, güneşin, bir tepsi kadar olduğunu zannederiz. Fakat, akıl, güneşin dünyadan büyük olduğunu söylüyor. Gözümüzün aldandığı açıktır. Nazara inanmayanlar, elbette, (Biz gözümüzün gördüğüne inanırız. Güneş, top kadar küçüktür) diyemezler. Diyemediklerine göre, göz her zaman ölçü olamaz. Görmedikleri şeye yok diyemezler.

Gözle görülmeyen şeylerin yok olduğunu söylemek, akla değil, his uzuvlarına tâbi olmak demektir. Hayvanlar his uzuvlarına tâbi olur, insanlar ise, akla tâbi olurlar. İnsanların his uzuvları, hayvanlarınkinden daha geridedir. Köpek çok kuvvetli koku alır. İnsan, bu kadar koku alamaz, gecenin zifiri karanlığında yarasa gibi hareket edemez, kedinin gördüğü gibi karanlıkta göremez.

Mıknatısın magnetik gücünü gözümüzle göremiyoruz. Fakat demiri çekmesinden mıknatısta bir güç olduğunu anlıyoruz. Kumanda âleti ile, TV'yi açıp kapatıyoruz. Kumanda âletinde gözümüzle görmediğimiz bir güç, bu işleri yapıyor.

Akıl ve his

Uzaktan kumandalı bir âletle, otonun kapılarını açıp, arabayı çalıştırabiliyoruz. Fakat bu işi yapan gücü gözümüzle göremiyoruz. O hâlde, hisse değil, akla değer vermek lâzımdır.

Lazer ışınları ile çeşitli ameliyatlar yapılıyor. Demir bile kesiliyor. Bu ışınları, magnetik dalgaları gözümüzle göremiyoruz. Göremediğimize yok demek akla, ilme uygun değildir.

Bir teldeki elektrik akımını gözümüzle göremiyoruz. Fakat yaptığı işlerden, meselâ elimizi dokunduğumuz zaman, bizi çarpmasından, içinde cereyan olduğunu anlıyoruz. Göz ile görmediğimiz için cereyanı inkâr etmek mi gerekir?

Yer çekimini de gözümüzle göremeyiz. Fakat cisimlerin havaya doğru değil de yere doğru düşmesinden yerde bir çekim kuvvetinin olduğunu anlıyoruz. Karanlıkta göremediğimiz gibi, çok kuvvetli ışıkta da göremeyiz.

İnsandaki rûh denilen bir varlığı göremiyoruz. Ancak insanları ayakta tutup hareket etmesini sağladığı için rûhun varlığını anlıyoruz. İyiyi kötüden ve hakkı bâtıldan ayıran insana akıllı diyoruz. Hâlbuki aklı da göremiyoruz. Görülemeyen şeyi inkâr etmek ilme aykırı bir ahmaklıktır.

Gözle görülmediği hâlde, mevcut olduğu akılla anlaşılan çok şey vardır. Ba'zı kimseler, birşeye bakıp beğendikleri zaman gözlerinden çıkan şuâlar, canlı cansız şeylerin bozulmasına sebep oluyor. Fen, belki bugün, şuâları ve te'sîrlerini daha iyi açıklayacaktır. Nazar gözle görülmez ama, diğer te'sir eden şeyler gibi neticesinden anlaşılır. Toplumda, nazarı değen insanlar vardır. Nazarın, kadınlara ve çocuklara daha çok te'sîr ettiği tecrübelerden anlaşılmıştır.

Nazar ve çâresi

Nazar hakkında birçok hadîs-i şerîf vardır. Birisi şöyle: (Nazar haktır) ya'nî göz değmesi doğrudur. (Buhârî)

Peygamber efendimiz zamanında Esed oğullarından nazarı değen bir kimse var idi. Üç gün birşey yemez, sonra çadırın bir tarafını kaldırıp oradan geçen bir deveye bakıp, (Bunun gibi bir deve hiç görmedim) der demez, deve yere düşer hastalanırdı. Müşrikler, bu adamı bulup Peygamber efendimizi nazarla öldürmesini istediler. Cenâb-ı Hak da Resûlullahı bunun nazarından korumuştur. Bu husûsta Kalem sûresinin 51.âyet-i kerîmesi inmiştir. Meâlen buyuruluyor ki:

(Nerede ise, kâfirler seni gözleri ile yıkacaklardı.) [68/51]

Nazar değen kimseye şifâ için Âyet-el-kürsî, Fâtiha, Muavvizeteyn ve Kalem sûresinin sonunu okumanın muhakkak iyi geldiği Medâric ve Mevâhib de yazılıdır. Âyât-ı hırz'ı okumak ve üzerinde taşımak da çok fâidelidir.

Göz değene, Peygamber efendimizin bildirdiği şu ta'vizî okumalıdır:

(E'ûzü bi-kelimâtillâhittâmmati min şerri külli şeytânın ve hâmmatin ve min şerri külli aynin lâmmetin.)

Bu ta'vîz her sabah ve akşam üç defa okunup kendi üzerine veya hastanın üzerine üflenirse, göz değmesinden ve şeytanların ve hayvanların zararından korur.

Herkes, bilhassa nazarı değen kimse, beğendiği birşeyi görünce (Mâşâallah) demeli, ondan sonra, ne söyliyecekse, o şeyi söylemelidir. Önce Mâşâallah deyince, nazar değmez.

.Tasavvuf nedir?

Soru: Tasavvuf nedir, yeni mi çıktı?

Cevap: Tasavvuf, kalbi saf yapmak, kötülüklerden temizlemek demektir. İnsanın kalbini, Allahü teâlânın muhabbetine bağlamak, Resûlullahın söz, hareket ve ahlâkına uymak, yolundan gitmektir. Kalb ile yapılması ve sakınılması gerekli şeyleri ve kalbin, rûhun, kötülüklerden temizlenmesi yollarını öğreten ilme, tasavvuf ilmi denir. Îmânın yerleşmesini, fıkıh ilmi ile bildirilen ibâdetlerin severek, kolaylıkla yapılmasını ve Allahü teâlânın sevgisine kavuşmayı sağlar. Tasavvuf ilmine, Ahlâk ilmi de denir. Âlimler tasavvufu çeşitli şekillerde ta'rîf etmişlerdir. Ba'zıları şöyledir:

Tasavvuf, güzel ahlâktır. (İ. Kettânî)

Tasavvuf, kalbi temizlemektir. (Ebû Ali Rodbârî)

Tasavvuf, edebe riâyettir. ( Ebû Muhammed Cevîrî)

Tasavvuf, i'tirâzı bırakıp, emredilene peki demektir. (Ebû Sehl Sa'lûkî)

Tasavvuf, nefsin kötü isteklerini terk etmektir. (Ebû Hüseyn Nûrî)

Tasavvuf, faydasız işleri terk etmektir. (Ebû Saîd İbni Arabî)

Tasavvuf, vakti değerlendirmek ve vaktin kıymetini bilmektir. (İbni Osman Mekkî)

Tasavvuf, Allahü teâlânın ahlâkı ile ahlâklanmaktır. (Cüneyd-i Bağdâdî)

Tasavvuf, kimseye ezâ ve cefâ vermemek, herkese lütûf ve ihsânda bulunmak, hastalık ve musîbetleri herkese izhâr etmemek, düşmanlarını affetmek, insanlık mertebesinin en yüksek derecesine kavuşmayı usûl ittihaz etmektir. (Ahmed Şirbâhî)

Güzel ve çirkin huylar

Kalbin, kötü huylardan temizlenmesi için, Allah için olmayan herşeyin sevgisini kalbden çıkarmak gerekir. Bu yolda ilerlemek Peygamberlerin ahlâkındandır.

Kötü sıfatlar, câhillik, öfke, riyâ, kin, hased, kibir, ucup cimrilik, mal ve makam sevgisi, övülmeyi sevmek, ayıplamaktan korkmamak, sû-i zan, övünmek gibi şeylerdir.

Güzel huylar, ilim, tefekkür, rızâ, hayâ, tevâzu, merhamet, mürüvvet, cömertlik gibi güzel işlerdir.

Hak yolunda ilerlemekten maksat, kötü sıfatlardan kurtulmak ve güzel huylarla süslenmektir.

Tasavvuf, Yahudi veya Yunan filozoflarının uydurması değildir. Tasavvuf bilgilerinin hepsi Resulullahtan gelmektedir. Bunların isimleri sonradan konulmuştur. Resûlullahın, Peygamber olduğu bildirilmeden önce, kalble zikrettiği mu'teber eserlerde yazılıdır.

Zikir ve nefs muhasebesi, Resûlullah ve Eshâb-ı kirâm zamanında da vardı. Hicrî 2. asır sonlarında, Ehl-i sünnetten, kalblerini gafletten koruyanların ve nefislerini Allaha itâ'ate kavuşturanların bu hâllerine Tasavvuf ve kendilerine Sofî ismi verildi. Kendine ilk defa sofî denilen zât, Ebû Hâşim Sofî'dir.

Tasavvuf, İslâm ahlâkı ile ahlâklanmak için lâzım olan bilgileri öğreten bir ilimdir. Tıp ilmi, beden sağlığına âit bilgileri öğrettiği gibi, tasavvuf da kalbin, rûhun, kötü huylardan kurtulmasını öğretir, kalb hastalıklarının alâmetleri olan kötü işlerden uzaklaştırır, Allah rızâsı için güzel iş ve ibâdet yapmayı sağlar. Zaten dinimiz, önce ilim öğrenmeyi, sonra buna uygun iş ve ibâdetin Allah rızâsı için yapılmasını emreder. Kısaca din, ilim, amel ve ihlâstan ibârettir.

Huzûra kavuşmak için

Dünya ve âhıret iyiliklerine, rahat ve huzûra kavuşmak için birinci olarak doğru bir îmân sâhibi olmak gerekir. Doğru bir îmâna kavuşmak için, Ehl-i sünnet i'tikâdını öğrenmek ve inanmak gerekir.

İkincisi, insanların saâdeti için lâzım olan şey, dinin emîr ve yasaklarını öğrenmektir. Dînimizde bildirilen helâlı, harâmı ve diğer husûsları öğrenmek ve buna uygun hareket etmektir.

Üçüncüsü, kalbin kötülüklerden temizlenmesi ve nefsin terbiye edilmesidir. Nefs hep kötülük yapmak ister. Onun bu isteklerinden kurtulmak ve Allah sevgisini kalbe yerleştirmek için, tasavvuf âlimlerinin eserlerini okuyup amel etmek lâzımdır.

Bir kimse doğru îmâna kavuşur, dinin emîrlerini seve seve yerine getirirse enbiyâya, evliyâya ve melâikeye benzer ve onlara yaklaşır. Aynı cinsten olan şeyler, birbirini çektiği gibi onlar tarafından yanlarına çekilir. Çok büyük bir mıknatısın bir iğneyi çekmesi gibi onu yüksekliklere çekip Cennete kavuşmasına sebep olurlar.

Ma'nen yükselmek dünya ve âhıret saâdetine kavuşmak bir uçağın uçmasına benzetilirse, îmân ile ibâdet, bunun gövdesi ve motorları gibidir. Tasavvuf yolunda ilerlemek de, bunun enerji maddesi, ya'nî benzinidir. Tasavvufun iki gâyesi vardır: Birincisi, îmânın yerleşmesi ve şüphe getiren tesirlerle sarsılmaması içindir. Âkıl ile, delil ve ispat ile kuvvetlendirilen îmân böyle sağlam olmaz. Allahü teâlâ buyurdu ki:

(Kalblere îmanın yerleşmesi ancak ve yalnız zikir ile olur.) [Ra'd 28]

Zikir, her işte, her harekette Allahü teâlâyı hatırlamak, O'nun rızasına uygun iş yapmak demektir.

İkinci gâyesi, ibâdetlerde kolaylık, lezzet hâsıl olması için, nefisten doğan sıkıntıların giderilmesidir. İbâdetleri kolaylıkla, seve seve yapmak ve günâh olan işlerden de nefret edip uzaklaşmak, ancak tasavvuf ilmini öğrenip, bu yolda ilerlemek ile mümkündür.

İmâm-ı Mâlik hazretleri buyurdu ki:

(Fıkhı öğrenmeden tasavvuf ile uğraşan dinden çıkar, zındık olur. Fıkhı öğrenip tasavvuftan haberi olmayan bid'at sahibi, sapık olur. Her ikisini edinen hakikate kavuşur.) [Merec-ül bahreyn]

.Tasavvufun çıkışı

Suâl: Ba'zıları evliyânın yolunu yâni tasavvufu, tarikatı kastederek, bunların sonradan çıktığını, bid'at olduğunu söylüyorlar. Tasavvufun dinimizdeki yeri nedir?

Cevap: Bu husûsta Muhammed Ma'sûm-i Fârûkî hazretleri buyuruyor ki:

Sûret ve zâhirdeki kemâlâtın ve mânevî makamların hepsi Resûlullah efendimizden gelir. Sûretteki kemâlâta yükselmeye sebep olan emîrlerini, yasaklarını bizlere din âlimleri bildirdi. Kalbin, rûhun temizlenmesine yarayan gizli bilgileri ve kalb işlerini tasavvuf büyükleri bize ulaştırdı. Kalbe ve bedene yarayan bilgilerimizin hepsi Resûlullahtan gelir.

Hz. Ömer vefât edince, oğlu Hz. Abdullah gazâda idi. Yanında olanlara, "İlmin onda dokuzu gitti" buyurdu. Ba'zılarının bu söze şaştığını görünce; "Dediğim ilim, herkesin bildiği abdest ve gusül gibi bilgiler değil, Allahı tanıtan bilgilerdir" buyurdu.

Hakîkî tarîkatların hepsi, Resûlullahın yolunu gösterir. Tasavvuf büyükleri, kendi hocaları vâsıtası ile Resûlullaha bağlanmıştır. O büyüklerin çalışma usûlleri, sonradan uydurulmuş şeyler değildir. Fenâ, bekâ, cezbe, sülûk, seyr-i ilâllah ve benzerleri gibi isimler, sonradan verilmiş ise de, bu isimlerin bildirdikleri şeylerin hepsi Resûlullah efendimizden gelmektedir.

Tefekkür ve Sessiz Zikir

Nefehât kitâbında bildirildiği gibi, fenâ, bekâ, gibi isimleri ilk bildiren zât, Ebû Saîd-ül Harrâz'dır. Zikir de, Resûlullahtan gelmiştir. Resûlullah efendimizin peygamber olduğu bildirilmeden önce, mübârek kalbi ile zikretmiştir. Resûlullahın çok zaman sükût ettiği, sessiz, düşünceli durduğu, dost, düşman her tarihçinin kitâbında yazılıdır. Bu halde bulunmak, isimleri sonradan çıkan şeylerin Resûlullahda da bulunduğunu göstermektedir. Bu isimler, hadîs-i şerîfleri açıklamak için konulmuştur. Meselâ tefekkür, fikri, bâtıldan hakka doğru çevirmek olup, (Az bir zaman tefekkür etmek, bin sene nâfile ibâdet yapmaktan daha fâidelidir) hadîs-i şerîfinden alınmıştır.

Eğer denirse ki, tasavvuftaki usuller, vazîfeler, kazançlar Resûlullahtan gelmiş olsaydı, ayrı ayrı tarîkatlar olmazdı ve tarîkat sarhoşluğu, dine uygun görünmiyen şeyleri söylemek olmazdı. Böyle değişik sözler ve hâller, insanların istidatlarının, başka başka olmasından ileri gelmektedir. Resûlullahtan gelen nisbette, feyzde ve te'sîrde hiç değişiklik yoktur. Bunun çeşitli insanlara, çeşitli mizâçlara te'sîri başka başka olmaktadır. Bir insanın bile çeşitli zamanlardaki hâli, mizâcı başka başka oluyor. Bir insanın çeşitli fotoğraflarda çektirdiği resimler bile birbirlerine benzemiyor. Bütün kemâlât, her tarîkata, Resûlullahtan gelmektedir. Fakat herkesin yaradılışına, hazırlığına göre, başka başka te'sîr etmektedir. Resûlullah efendimiz hayatta iken de, herkesin istidâdına göre konuşur, mâ'nâ ve esrârı başka başka sunardı. Resûlullah efendimiz. Hz. Ebû Bekr'e ince bilgiler anlatırken, yanlarına Hz. Ömer gelince, sözü değiştirdi. Sonra Hz. Osman gelince sözü daha da değiştirdi. Hz. Ali geldi, başka türlü anlatmaya başladı. Çünkü, her birinin istidâdı başka başka idi. (Mektûbât c.5, m.59)

Zikrin Efdali

Turuk-ı aliyyede en çok, Lâ ilâhe illâllah kelime-i tayyibesi söylenir. Bunu söylemek nasıl bid'at olur? Temeli bu kelimeyi söylemek olan tarîkatlara, hangi ilim ve vicdan sahibi, dil uzatabilir? (Sözlerin, zikirlerin efdali, en fâidelisi, lâ ilâhe illâllah demektir.) hadîs-i şerîfi güneş gibi her yerde ışık salmakta iken, bunu söylemek sonradan meydana çıkmış denilebilir mi? Tarîkat demek, sünnet-i seniyyeye yapışmak ve bid'atlerden sakınmak demektir. Buna dil uzatacak bir müslüman düşünülebilir mi?

O halde, tarîkatlar zamân-ı seâdette yok idi, sonradan meydana çıktı diyen kimse, sünnet-i seniyyeyi yıkmak istiyen bir islâm düşmanı değilse, menfâat sağlamak, câhilleri aldatmak için tarîkatçılık ve şeyhlik perdesi altında islâma yakışmıyan kötülükleri yapanları anlatmak istiyordur. Böyle tarîkatçılar ne kadar çok kötülense yeridir. Bu kötü kimseler, müslüman göründükleri için, müslümanlık kötülenebilir mi? Talebesine kötülük yapan öğretmen var diye, öğretmenlik mesleğine kötü damgası basılabilir mi? Evet, ba'zı câhiller, ahlâksızlar şeyh şekline girdi. Tarîkatçılık adı altında her kötülüğü yapanlar oldu. Fakat bunlara bakarak, Resûlullahın sünnetine yapışan, her kötülükten sakınan, Allah adamlarına dil uzatmak pek yanlıştır. Tarîkat ehli buyuruyor ki:

(İyi olan da, kötü olan da, iyilik yapabilir. Kötülük yapmamak ise, ancak Allah adamlarının özelliğidir. Sıddıklar günâh işlemez.) [Mektûbât c.5, m.106]

.Tasavvufta ilerleme
Suâl: Eskiden tasavvufta ilerleyen çok kimse evliyâ oluyordu. Tasavvufta ilerlemek için ne yapmak gerekiyordu?

Cevap: Tasavvufa giren sâlik, şunları yapardı:

1- Hocasına tam inanırdı. Bütün başarılarını ve kendisine gelen her iyiliği hocasından bilir, "O olmasa, ben bunlara kavuşamazdım." derdi.

2- Kalbinde hocasına karşı en ufak bir itiraz yer almazdı. Tam teslimiyet sahibi idi. Hocaya en ufak bir itirazın öldürücü zehir olduğunu ve itirazın feyzi kestiğini, hocasına itiraz edenin Allahın nazarından da düştüğünü bilirdi. Resûlullaha itiraz Allaha itiraz demektir. Âlime itiraz Resûlullaha itiraz olur. Bu bakımdan âlimin, hocasının sözüne itiraz eden Allaha itiraz etmiş gibi olur ve hocasını imtihân eden mel'undur.

3- Abdestsiz bulunmazdı. Allahü teâlâ Mûsâ aleyhisselâma buyurdu ki:

(Yâ Mûsâ, sana bir musîbet geldiği zaman abdestsiz isen, yalnız kendini ayıpla, kusûru kendine bul!) [Şir'a]

4- Ehl-i dünyadan uzak durur, ehl-i kemal ile sohbet ederdi. Allah dostundan başkası ile dostluk etmezdi. Zira iki zıt bir kalbde olmaz.

5- Günâhlardan el çekerdi. Hep nefsi ile mücâdele ederdi. Çünkü nefsi ile mücâdele edene Hak teâlâ hakîkî hidâyeti ihsân eder. İhtiyâç kadar yiyip içerdi. Çünkü açlık müşâhedeye [Kalb gözünün açılmasına], uzlet [kötülerden uzak durmak], vâsıl olmaya sebep olur.

Sükûtun Fazîleti

6- Sükûtu bilirdi. Çünkü sükût mahallinde sukût, konuşmak mahallinde konuşmak daha şereflidir. Konuşulacak yerde sukût, sukût edilecek yerde konuşmak aklın noksanlığındadır. Hikmet on kısımdır, dokuzu dinlemek, biri de kötülerden, kötülüklerden uzlettir, el çekmektir. Bir kimse tahrik edici söz söylemezse, o kimse tahrik edici sözün âfetinden mâsun kalır. Hakîkati meydana çıkarmak için hak için, hakîkati bildirmek için konuşmak şarttır.

7- Hep Allahı hatırladı, yâni zikrederdi. Zikri aslâ ihmâl etmezdi. Allahtan gayrısını unuturdu. Çünkü Allahtan başkalarını unutmadıkça, zikirden beklenilen fayda hâsıl olmaz.

8- İhlâs ile ibâdet ederdi. Hadîs-i şerîfte buyuruldu ki:(Kırk gün ihlâs ile islâmiyete uyanın kalbi hikmetle dolar. Konuşunca hikmetler söyler.) [İbni Adiy]

9- Sâlik, doğru îmân sâhibi idi. Kalbde doğru îmânın bulunmasına alâmet, dinin emîrlerini seve seve yapmak, kâfirleri düşman bilip, onlara mahsûs olan ve kâfirlik alâmeti şeyleri yok etmektir. Allahü teâlânın emîrlerini yapmamak hep kalbin bozuk olmasındandır. Kalbin bozuk olması, dine tam inanmamaktan olur.

Hak teâlâ, kâfirlere kıymet verenlerin ve onlara tâbi olanların aldandıklarını ve pişman olacaklarını beyân buyurmuştur.

10- Sâlik, Allahü teâlâyı iyi tanırdı. Çünkü Allahü teâlâyı tanımaya çalışmak, Allahü teâlânın râzı olduğu şeyleri, Resûlullah efendimizin yolunu bilen ve bu yolda bulunan birini aramak ve böyle bir Allah adamına uymak, her müslümanın vazîfesidir. Kur'ân-ı kerîmde buyuruluyor ki:(Allahın rızâsına kavuşmak için vesile, vâsıta arayınız!) (Mâide 38)

Söz Taşımak

Suâl: Birinin, başka biri hakkında söylediği sözü, hiç ekleme yapmadan ona götürmek de koğuculuk mu? Meselâ "Âyşe hanım senin hakkında şöyle dedi." demek koğuculuğa girer mi?

Cevap: Doğru olarak söz taşımak da koğuculuk olur. Yalan katılırsa iftirâ da olur. Koğuculuk günâhtır. Âhırette cezâsı ağır olduğu gibi, dünyada da insanların aralarının açılmasına sebep olur. Vebalinin ağırlığı düşünülerek "Taş taşı da, söz taşıma" derler. Hadîs-i şerîflerde buyuruldu ki:

(Koğuculuk, kabir azâbına sebep olur.) [Beyhekî]

(Hasetçi, koğucu ve falcı benden değildir.) [Taberânî]

(Sizin en kötünüz, söz taşıyan, dostların arasını bozan ve ayıp araştırandır.) [İ.Mâverdi]

(Koğucular ve ettiği iyiliği başa kakanlar mel'undur.) [İ.Mâverdi]

Bu hadîs-i şerîflerde geçen (Cennete giremez), (Benden değildir) ve (Mel'undur) gibi ifâdeler "tevbe edip helâllaşmadan ölen, cezâsını çekmeden Cennete giremez" ma'nâsındadır. Eğer bu kimseler affa veya şefâ'ate kavuşursa, Cennete girer. Yâhut insanın sevâbları çok olur, günâhlarından fazla gelirse, yine Cennete girer. Ehl-i sünnet i'tikâdında, günâh işliyene kâfir denmez.

Sebebe Sarılmak

Suâl: Feyze kavuşmak için ne yapmak lâzımdır?

Cevap: Hadîs-i şerîfte buyuruldu ki:

(İnsan, kendine ihsân, iyilik edeni sever. Bu sevgi, insanın yaradılışında vardır.) [İ.Ahlâkı]

Yapılan ihsân, ne kadar kıymetli ve ne kadar çok olursa, sevgi de o kadar fazla olur. Bunun için herkes ana-babasını, hocasını, ustasını, vatanını, din kardeşlerini çok sever. Bir müslümanın hocası, kendisine din ve dünya bilgilerini, îmânını, Allahını, Peygamberini, güzel ahlâkı öğrettiği için, onu herkesten, herşeyden çok sever. Bu sevgi cibillîdir, insanın doğuşunda vardır. Çok sevilen kimse, insanın kalbinden, hâtırından çıkmaz. Onun şekli kalbine yerleşir.

Feyz, kalbden kalbe gelen, insana Allahü teâlânın râzı olduğu şeyleri yaptıran nûrdur, bir kuvvettir. Feyzler, Resûlullahın mübârek kalbinden yayılmakta, evliyânın kalbleri vâsıtası ile, evliyâyı çok seven kalblere gelmektedir. Feyze kavuşan bir insanın kalbi, ilimler, ma'rifetler, kerâmetler hazînesi olur. Bu saâdete kavuşmak için, Ehl-i sünnet i'tikâdında olmak ve dinin emîr ve yasaklarına uymak şarttır. Bedeni besleyen rızıklar ve kalbi temizleyen feyzler, ezelde takdîr ve taksîm edilmiştir. Fakat, bunlara kavuşmak için, âdet-i ilâhiyyeye uymak, sebeplerini aramak, bulmak için çalışmak lâzımdır. Şartlarına uyarak çalışana elbet verilir. Allahü teâlâ dilediğine çalışmadan da ihsân eder.

Kalbi Sıkan İş

Suâl: Bir işi yaparken kalbime bir sıkıntı geliyor. Ne yapmak lâzımdır?

Cevap: Muhammed Ma'sûm-i Fârûkî Serhendî hazretleri buyuruyor ki:

Kalbinin ürperdiği işi yapma! Nefsine uyma! Şüphe ettiğin işlerde kalbine danış! Hadîs-i şerîflerde buyuruldu ki:

(Nefse sükûnet ve kalbe ferâhlık veren iş, iyi iştir. Nefsi azdıran, kalbe heyecan veren iş günâhtır.) [Beyhekî]

(Helâl olan şeyler bellidir. Harâmlar da bildirilmiştir. Şüpheli olanlardan kaçınız! Şüphesiz bildiklerinizi yapınız!) [Taberânî]

Bu hadîs-i şerîfler gösteriyor ki, şüphe edilen ve kalbi sıkan şeyi yapmamalı! Şüphe edilmeyeni yapmak câiz olur. Hadîs-i şerîfte buyuruldu ki: (Allahın, Kur'ân-ı kerîmde helâl ettiği şeyler helâldir. Kur'ân-ı kerîmde bildirmediği şeyleri affeder.) [Tirmizî]

Şüpheli birşeyle karşılaşınca, eli kalb üzerine koymalı, kalb çarpması artmazsa, o şeyi yapmalı! Eğer, fazla çarparsa yapmamalıdır! Hadîs-i şerîfte buyuruldu ki:

(Elini göğsüne koy! Helâl şeyde kalb sâkin olur. Harâm şeyde çarpıntı olur. Şüpheye düşersen yapma! Din adamları fetvâ verseler de yapma!) [İ. Ahmed]

Îmânı olan, büyük günâha düşmemek için, küçük günâhtan kaçar.[C.2 m.110]

.
Zamanımızdaki tarikatların durumu nedir?

Tasavvuf büyükleri, asırlardır, bıkmadan, usanmadan İslâmın güzel ahlâkını anlatıp İslâmı herkese sevdirmişlerdir. Her hâlleri ile İslâmiyeti yaşıyarak örnek olmuşlardır. Bu büyükler ayrıca İslamiyeti dünyaya yaymakta bir nevi öncü kuvvet olmuşlardır. Tasavvuf büyüklerinin dîni yaymaktaki bu önemli fonksiyonunu gören İslâm düşmanları, bütün güçleri ile tasavvufa yöneldiler.

Yüz yıldır, tarîkat diyerek, birçok şey uyduruldu. Eshâb-ı kirâmın yolu unutuldu. Câhiller, sahtekârlar şeyh maskesi altında her çeşit günâhı işlettiler. İslâm memleketlerini, gerçek ma'nâda tasavvuf ile ilgisi olmayan, Müslümanları sömüren sahte mürşitler, sahte şeyhler istilâ etti.

Eskiden, ya'nî zamanımızdan 100-150 yıl önce dînimizin emir ve yasaklarını öğreten; severek, zorlama olmadan yapılmasını sağlayan, insanlara dînimizin güzel ahlâkını ağlayan birçok tarîkat, birçok şeyh vardı.

Dimyat'a pirince giderken...

Fakat, Osmanlıların son zamanlarından itibaren, tarîkatlar bozulmaya başladı. Tarîkatlara, çeşitli ajanlar sızdı. Müslüman kılığındaki bu ajanlar, yerine göre talebe, yerine göre şeyh, mürşid rolünde çeşitli yollar ile tarîkatlara harâmlar, bid'atler karıştırdılar. Din ile ilgisi olmayan, dînimizin yasak ettiği şeyleri, dînimizin emri olarak gösterdiler.

Meselâ, 18. asırda yaşamış meşhur İngiliz Casusu Hempher, hatırasında, İslâm ülkelerinde talebe, mürşid kıyâfetinde beşbin ajanımız vardı, diye yazmaktadır.

Bilhassa son zamanlarda, tarîkat adı altında, insanların îmânını çalmak için uğraşan sayısız sahte şeyhler türedi. Namaz kılmanın farz olmadığını, kadınların açık gezmesinin sevâb olduğunu açıkça söyleyebilen şeyhler çıktı ortaya. O hâle geldi ki, insanlara dîni sevdirmek olan tarîkatın gâyesini, insanları dinden uzaklaştırmak şekline çevirdiler.

"Mürşidi olmayanın mürşidi şeytandır" sözünü öne sürerek, topladıkları Müslümanların îmânlarını, i'tikâdlarını bozdular. Bu söz, dîne uygun tasavvuf ehli bir kimse olduğu zaman için geçerlidir. Yoksa her önüne gelen, ne olduğu belirsiz kimselere gidip tâbi olmak değildir. Böyle kimseler şeytandan daha kötü kimselerdir. Böyle bozuk bir tarîkata girmek, yağmurdan kaçalım derken, doluya tutulmaktan, Dimyat'a pirince giderken, evdeki bulgurdan da olmaktan daha kötüdür. Çünkü bulgursuz yaşanır da, îmânsız yaşanmaz.

Bunların tuzaklarına düşen kimse, sahte, câhil doktora giden hastaya benzer. Sahte doktora giden hayatından olduğu gibi, sahte şeyhe giden de dîninden îmânından olur.

Hakîkî tasavvuf âlimi olmadığı zaman, eskiden yaşamış, bilinen meşhur evliyâların, mürşid-i kâmillerin kitaplarını okuyarak, dînimizi, dînimizin güzel ahlâkını buralardan öğrenmeliyiz.

Hele hele şu karışık zamanda, din hırsızlarının, ırz, namus düşmanlarının kol gezdiği bir zamanda, bilhassa kadınların sokak sokak şeyh aramaya çıkması çok yanlıştır. Bunların ve her Müslümanın yapacağı, mu'teber bir ilmihâl kitabından dînini öğrenmek, beyine karşı vazîfelerini ifâ etmek, çocuklarını İslâm terbiyesi ile yetiştirmek, ev işlerini yapmak olmalıdır.

Başta İngilizler olmak üzere İslâm düşmanları, 18. asırda taktik değişikliği yaptılar. Kaba kuvveti bırakarak, âlimlere ve ilme yöneldiler. Âlimleri ve ilmi ortadan kaldırdıkları takdirde, câhil kalan Müslümanları istedikleri tarafa yöneltmenin çok kolay olacağını anlamışlardı.

Zehirli tohumların meyveleri

İki asır önce ektikleri tohumlar artık tam istedikleri şekilde meyve vermeye başlamıştı. Âlimler, fıkıh kitapları bir tarafa bırakılmış, herkes âlim olmuştu artık! Daha Kur'ân-ı kerîmi doğru dürüst yüzünden bile okuyamayan kimseler, kimin ne maksatla yaptığı bilinmiyen meâllerden din öğrenmeye kalktılar. Netîcede ortaya bu karanlık tablolar ortaya çıktı. Bundan kurtulmanın yolu da eskiye dönüp, dîni hakîkî Ehl-i sünnet âlimlerinin kitaplarından öğrenmektir. Bileni, elinde Ehl-i sünnet ölçüsü olanı, kimse kandıramaz. İlmin olmadığı, âlimin bulunmadığı yerde, din de kalmaz. Nitekim, hadîs-i şerîfte, (İlim bulunan yerde Müslümanlık vardır. İlim bulunmayan yerde Müslümanlık kalmaz) buyuruldu.

.Falcılığın ve büyücülüğün dinimizdeki yeri nedir?
Soru: Kâhinlik, falcılık, büyücülük nedir? Büyü çözmek için ne yapmak gerekir?

Cevap: Kâhinlik, cinden bir arkadaş edinip, olmuş ve olacak şeyleri ona sorup, ondan öğrenmek ve bunları başkalarına bildirmektir. Cin ile tanışan falcılar, (Yıldıznâme)ye bakıp, sorulan herşeye cevap verenler böyledir. Bunlara ve büyücülere gidip, söylediklerine, yaptıklarına inanmak, ba'zan doğru çıksa bile, Allah'tan başkasının herşeyi bildiğine ve her dilediğini yapacağına inanmak olup küfürdür. (Hadîka)

Hadîs-i şerîfte buyuruldu ki:

(Uğursuzluğa inanan, kâhinlik yapan, kâhine giden, büyü yapan ve yaptıran ve bunlara inanan bizden değildir, Kur'ân-ı kerîme inanmamış olur.) [Bezzâr]

İbni Ebî Zeyd hazretleri diyor ki:

(Cinci tarikatçıya inanmak, insanı cinden kurtardığına inanarak, ona ücret vermek câiz değildir. Büyü çözene de para vermek câiz değildir.)

Gaybı Cin de Bilmez

(Birgivî Vâsiyetnâmesi)nde (Bir kimse, ben çalınanları, kaybolanları bilirim dese, diyen de, buna inanan da kâfir olur. "Bana cin haber veriyor, onun için biliyorum" derse yine kâfir olur. Çünkü cin de gaybı bilmez. Gaybı yalnız Allah bilir) buyuruluyor. Kâdızâde, burayı şöyle açıklıyor: (Gaybı Allahü teâlânın vahy ve ilhâm ettikleri de bilir. Cin bu iki yoldan öğrendiğini haber verirse, "Bana cin haber verdi" demekte zarar yoktur. Allahü teâlâ vahy yolu ile peygamberlere gaybı bildirdiği gibi, ilhâm yolu ile de evliyâya ve mü'minlere de bildirir.)

İbni Âbidîn hazretleri buyurdu ki:

(Büyü, ilme, fenne uymıyan, gizli sebepler kullanarak, garip işler yapmayı sağlıyan ilimdir. Büyü öğrenmek de, öğretmek de haramdır. Müslümanları zarardan korumak için öğrenmek de haramdır.) [R.Muhtâr]

Hayırlı iş yapmak için de haram işlemek [büyü çözmek için büyü yapmak] câiz değildir. (Hadîka)

İmâm-ı Rabbânî hazretleri buyurdu ki:

(Büyü yapmak, küfre en yakın olan, en kötü haramdır. Hadîs-i şerîfte buyuruldu ki: (Müslüman büyü yapmaz. Allah saklasın, îmânı gittikten sonra büyü te'sir eder.) [C.3, m.41]

İmâm-ı Nevevî hazretleri buyurdu ki:

(Büyü yaparken, küfre sebep olan kelime ve iş olursa, küfürdür. Böyle bir kelime ve iş olmazsa büyük günâhtır.)

Üfürükçülüğün Tehlikesi

Hadîs-i şerîflerde buyuruldu ki:

(Helâke sürükleyen yedi şeyden biri büyüdür.) [Buhârî]

(İpe üfleyip düğüm atan, büyü yapmış olur. Büyü yapan da Allah'a şirk koşmuş olur.) [Nesâî]

(Falcıya, büyücüye, kâhine giderek, onların söylediklerine inanan, Kur'ân-ı kerîme inanmamış olur.) [Taberânî]

(Büyücüye inanan, Cennete giremez.) [İ.Hibbân]

(Gâipten haber vermek maksadı ile yıldız ilmi ile uğraşan, büyücü gibi günâha girer.) [İbni Mâce]

(Falcıya fal baktıran, onun sözüne inanmasa bile, kırk gün namazı kabûl olmaz.) [Müslim]

(Fal bakmak, yazı ve çizgi ile gelecekten haber vermek, puta tapmak gibidir.) [Ebû Dâvüd]

(Karı-kocayı birbirine düşüren Allah'ın la'netine uğrar.) [El-Envâr]

(Ana ile evlâdın, kardeşle kardeşin arasını açana la'net olsun.) [İ.Mâce]

(Kâhinlik yaparak alınan para haramdır.) [Buhârî]

Büyü, insanları hasta eder. Sevgi veya nefrete sebep olur. Yâni cesede ve rûha te'sir eder. Büyü, kadınlara ve çocuklara daha ç ok etki eder. Büyünün te'siri kesin değildir. İlâcın te'siri gibi olup, Allahü teâlâ dilerse te'sirini yaratır. Dilerse te'sirini yaratmaz. Şu halde, (Büyücü büyü ile istediğini şüphesiz yapar, büyü muhakkak te'sir eder) diyen ve inanan kâfir olur. (Allahü teâlâ takdir etmişse, büyü te'sir edebilir) demelidir.

.Büyü nasıl çözülür?
Büyüden kurtulmak için, diğer hastalıklarda olduğu gibi sebeblere yapışmak lâzımdır. Bunlardan ba'zıları şunlardır:

1- Bir miktar suya Âyet-el kürsî, ihlâs ve Mu'avezeteyn [Nas ve Felâk] sûrelerini okumalıdır. Büyü yapılan kimse bundan üç yudum içmeli, kalan su ile gusledilmelidir.

2- Sedir ağacının yeşil yaprağından yedi adedi iki taş arasında ezilip su ile karıştırılır. Üzerine Âyet-el kürsî, İhlâs ve Kul-e'ûzüler okunur. Üç yudum içip geri kalanla gusledilir.

3- Üç kerre Salevât-ı şerîfe okumalı, sonra yedi Fâtiha, yedi Âyet-el kürsî, yedi Kâfirûn sûresi, yedi İhlâs-ı şerîf, yedi Felâk ve yedi Nâs sûrelerini okuyup kendi üzerine veya hastanın üzerine üflemelidir. Bunları tekrar okuyup hastanın odasına, yatağına, evin her yerine, bahçesine üflemelidir. İnşâallahü teâlâ büyüden kurtulur.

4- Fâtiha, Âyet-el kürsî ve dört kul, [yâni Kâfirûn, İhlâs, Felâk ve Nâs sûreleri] yedişer kerre okunup hastaya üflenirse, bütün âfetler, dertler için ve sihir, nazar için iyi gelir. Tuz üzerine okunup, suda eritilerek içmek şeklinde de olur.

5- Bir kimse sabah akşam, Bakara sûresinin başından dört âyet ve Âyet-el kürsî ile, Âyet-el kürsîden sonraki iki âyeti ve Bakara sûresinin sonundaki üç âyeti okursa, evine şeytan girmez. Mecnûnun [Delinin] hastanın üzerine okunursa, iyi olur.

Silsile-i Aliyye

6- Yirmi beş kerre Estagfirullah denir. Sonuncusunda ve etûbü ileyh'e kadar okunur. Sonra on bir ihlâs ve yedi kerre Fâtiha-i şerîfe ve otuz üç kerre, Allahümme salli ve sellim alâ seyyidinâ Muhammedin ve alâ ali seyyidinâ muhammed okuyup, sevâbı Peygamber efendimizin ve Eshâb-ı kirâmın ve Evliyânın rûhlarına ve sonra Silsile-i aliyye denilen büyük âlimlerin isimlerini söyleyip; bu büyüklerin rûhlarına hediyye edilir. Bunların hürmetine şifâ vermesi için Allahü teâlâya duâ edilir. Hergün sabah-akşam böyle duâ edilir.

7- Âyât-i hırz'ı okumalıdır! Âyât-i hırz, şu sûre ve âyetlerdir:

Fâtiha, Bakara 1,2,3,4,5 ve 163,164 ve 255,256,257 ve 285,286, Âl-i İmrân 18,19. âyetten sadece: "İnneddîne indellâh-il-islâm" kısmı, Âl-i İmrân 26,27, Âl-i İmrân 154, En'âm 17, A'râf 54,55,56, Tevbe 51, Tevbe 128,129, Yunûs 107, Hûd 56, İbrahim 12, İsrâ 43, İsrâ 110,111, Mü'minûn 116,117,118, Ankebût 60, Rûm 17,18, Fâtır 2, Yasin 83, Saffât 1,2,3,4,5,6,7,8,9,10,11, Saffât 180,181,182, Feth 27,28,29, Rahmân 33,34,35,36, Hadîd 1,2,3,4,5, Haşr 21,22,23,24, Cin 1,2,3,4,5,6, Burûc 20,21,22, İhlâs, Felak ve Nâs sûresi.

Abdest alınıp, yedi istigfâr ve onbir salevât okunup, hastanın sıhhatine niyyet ederek, güneş doğduktan ve ikindi namazından sonra, günde iki def'a hasta üzerine okunmalı, işâretli yerlerde, hasta üzerine üfürülmeli, şifâ buluncaya kadar [kırk gün kadar] devam etmeli. Her def'ası sonunda, bir Fâtiha okuyarak sevâbı, Peygamber efendimizin ve Behâeddin Buhârî, Ahmed Rifâî ve İmâm-ı Rabbânî hazretlerinin rûhuna hediye edilmelidir. Bir nüsha da yazıp, yanında taşırsa, sihirden, büyüden, nazar değmesinden korur. Murâdı hâsıl olur.

Te'sir etmesi için

Peygamber aleyhisselâmın üç türlü ilaç kullandığı bildirilmiştir. Kur'ân-ı kerîm veya duâ okurdu. Fen ile bulunan ilaçları kullanırdı. Her ikisini karışık da kullanırdı. (Mevâhib)

Kur'ân-ı kerîmin ve duânın te'sir etmesi için ba'zı şartların gözetilmesi lâzımdır. Okuyanın veya yazanın ve hastanın buna inanması, hastanın zararlı olan gıdalardan, şüpheli ilâçlardan perhiz etmesi, sıcaktan ve soğuktan sakınması lâzımdır. Okuyan kimsenin, i'tikâdının bozuk olmaması, haram işlemekten, kul hakkından sakınması, haram ve habîs şey yiyip içmemesi ve karşılık olarak ücret almaması şarttır. Hadîs-i şerîfte buyuruldu ki:

(Allah'ı unutarak, gafletle edilen duâ kabûl olmaz.) [Tirmizî]

Duâ, ba'zı ilâçlar gibidir. Allahü teâlâ dilerse te'sir eder. Ya'nî te'sirini Allahü teâlânın verdiğine inanmalıdır! Hadîs-i şerîflerde buyuruldu ki:

(Dert-belâ gelince, Hz. Yûnus'un duâsını okusun! Allahü teâlâ onu muhakkak kurtarır. Duâ şudur: "Lâ ilâhe illâ ente sübhâneke, innî küntü minez-zâlimîn.") [Hâkim]

("Lâ havle ve lâ kuvvete illâ billâh" okumak, 99 derde devâdır. Bunların en hafifi sıkıntıdır.) [Hâkim]

(Allah, istigfara devâm edeni, her sıkıntıdan, her dertten kurtarır, ummadığı yerden rızıklandırır.) [Nesâî]

.Sıkıntıdan kurtulmak için okunacak duâlar nelerdir?
Soru: (Bir sinir hastamız var. Hep sıkıntılı ve huzursuzdur. Asabiyeciye gittik. Ona "Açık yerlerde gez! Teselli edici kimselerle konuş! Ruhî tedâvi için nasihat çok faydalıdır. Tıpta telkinle tedâvi vardır. Böyle psikolojik hastalıklar için ilâçların yanı sıra duâ okumak faydalıdır." dedi. İlaçlardan başka ne yapmalıyız?

Cevap: Mütehassıs doktorların tavsiyelerine uymak lâzımdır. Psikolojik hastalıklar için telkin iyi gelmektedir. Telkinle sağlam insana sıkıntı vermek mümkün olduğu gibi, sıkıntılı insanı da tedâvi etmek mümkündür. Psikolojik hastalara, bir şeyler söyleyip, (Artık bir şeyin kalmaz, biraz gez.) dendiğinde hastanın daha huzurlu olduğu görülmüştür.

Vücudumuz, bize emânettir. Dinimiz onu iyi korumamızı emrediyor. Hastayı tedavi ettirmek lâzımdır. Tedâvinin, hastalığın durumuna göre, ilâç ile sadaka vermek ile ve duâ ile yapılacağı bildirilmiştir. Tecrübe ile te'sirleri kat'i olan, aşı, serum ve mikrop öldürücü ilâçları kullanmak farzdır. Yâni Allahü teâlâ'nın emridir. Te'siri kat'i olan ilâçlar, gıda gibi olup, ilâç almayıp ölmek günâhtır. Peygamber aleyhisselâm üç türlü ilâç kullanmıştır. Kur'ân-ı kerîm veya duâ okurdu. Fen ile bulunan ilâçları kullanırdı. Her ikisini karışık da kullanırdı. (Mevâhib)
Duânın te'sîr etmesi

Kur'ân-ı kerîmin ve duânın te'sir etmesi için ba'zı şartların gözetilmesi lâzımdır. Okuyanın veya yazanın ve hastanın buna inanması, hastanın zararlı olan gıdalardan, şüpheli ilâçlardan perhiz etmesi, sıcaktan ve soğuktan sakınması lâzımdır. Okuyanın, itikadının bozuk olmaması, harâm işlemekten, kul hakkından sakınması, harâm ve habîs şey yiyip içmemesi ve karşılık olarak ücret almaması şarttır.

Duâ ilâç gibidir. Allahü teâlâ dilerse te'sir eder. Hadîs-i şerîflerde buyuruldu ki:

(Duâ mü'minin silâhıdır, dinin de direğidir.) [İbni Ebiddünya]

(Duâ belâyı önler.) [Ebuşşeyh]

(Allahü teâlayı unutarak, gafletle edilen duâ kabûl olmaz.) [Tirmizî]

(Allahü teâlâ, kendisinden istemeyene, duâ etmeyene gazab eder.) [İ. Mâce]

(Dert belâ gelince, Yûnus peygamberin duâsını okuyun! Allahü teâlâ, o belâdan kurtarır. Duâ şudur: "Lâ ilâhe illâ ente sübhâneke, innî küntü minez-zâlimin.") [Hâkim]

(Sabah-akşam İhlâs ve Muavvizeteyni [iki kuleûzüyü] üçer defa oku! Bunlar, bütün belâları, âfetleri, sıkıntıları ve istemediğin şeyleri giderir.) [Tirmizî]

(Sabah-akşam, 3 kere "Bismillahillezî lâ yedurru me'asmihî şey'ün fil erdi velâ fissemâi ve hüvessemî'ül'alîm" okuyana bir şey zarar veremez.) [İ. Mâce]

(Allahü teâlâ, hergün sabah-akşam yedi kerre, "Hasbiyallahü lâ ilâhe illâhü, aleyhi tevekkeltü ve hüve Rabbül-arşil-azîm" diyenin dünya ve âhıret işlerine kâfidir.) (Beyhekî)

Bismillâhirrahmânirrahîm ve lâ havle ve lâ-kuvvete illâ billâhil' aliyyil'azîm okumak, sinir hastalığına ve bütün hastalıklara iyi gelir. Peygamber efendimiz, sıkıntıyı gidermek için, (Lâ ilâhe illallâhül'azîm-ül-halîm lâ ilâhe illallâhü Rabbül-Arş-il'azîm lâ ilâhe illallâhü Rabbüs, semâvâti ve Rabbül-Erdı Rabbül Arşil-kerîm) okurdu. (Müslim)

Lâ havle söylemek

İmâm-ı Rabbânî hazretleri, din ve dünya zararlarından kurtulmak için her gün beş yüz kerre "Lâ havle velâ kuvvete illâ billâh" okurdu. Okumaya başlarken ve okuduktan sonra yüzer kerre "Salevât" getirirdi. (T. Mazherî)

Korkulu yerlerde ve düşman karşısında ve emîn ve rahat olmak için Li îlâfi'yi okumalıdır. Tecrübe edilmiştir. Hergün ve her gece hiç olmazsa, onbirer defâ okumalıdır. Hadîs-i şerîfte, (Bir yere gelen kimse, Eûzü bikelimâtillâhi-ttâmmâti min şerri mâ haleka okursa, o yerden kalkıncaya kadar, ona hiçbir şey zarar veremez) buyuruldu. (Müslim)

Bir dileği olan, yatarken abdest almalı. Temiz bir yere oturup, 3 salevât okumalı. Sonra Besmele ile 10 Fâtiha ve sonra 11 İhlâs okumalı. Sonra 3 salevât okumalı. Sonra sağ yanı üzere, yüzü kıbleye karşı ve sağ elini, sağ yanağının altına koyup yatmalıdır. niyyet ettiği şeyin nasıl olacağını bi-iznillah rü'yâda görür. (Fetâvâ-i kâri-ül-hidâye)

Dileklere kavuşmak için, iki rek'at namaz kılıp, sevâbını silsile-i âliyye denilen âlimlerin rûhuna hediye etmeli, bunların hürmeti için diyerek duâ etmelidir. Meselâ, "Yâ Rabbî, filân yere sağ-sâlim gidip gelmek nasîb eyle, filân sıkıntıdan beni kurtar" gibi duâ ettikten sonra, "Bu duâmı silsile-i âliyye büyükleri hürmetine kabûl eyle" demelidir. (Mekâtîb-i şerîfe)

Fâtiha, Âyet-el kürsî ve Dört kul, yâni Kulyâ, Kulhüvallahü, Felâk ve Nâs yedişer kerre okunur, Allahü teâlâya sığınılırsa, âfetlerden, belâlardan hastalıklardan korunmuş olur.

.Sıkıntıdan kurtulmak için okunacak duâlar nelerdir?
Soru: (Bir sinir hastamız var. Hep sıkıntılı ve huzursuzdur. Asabiyeciye gittik. Ona "Açık yerlerde gez! Teselli edici kimselerle konuş! Ruhî tedâvi için nasihat çok faydalıdır. Tıpta telkinle tedâvi vardır. Böyle psikolojik hastalıklar için ilâçların yanı sıra duâ okumak faydalıdır." dedi. İlaçlardan başka ne yapmalıyız?

Cevap: Mütehassıs doktorların tavsiyelerine uymak lâzımdır. Psikolojik hastalıklar için telkin iyi gelmektedir. Telkinle sağlam insana sıkıntı vermek mümkün olduğu gibi, sıkıntılı insanı da tedâvi etmek mümkündür. Psikolojik hastalara, bir şeyler söyleyip, (Artık bir şeyin kalmaz, biraz gez.) dendiğinde hastanın daha huzurlu olduğu görülmüştür.

Vücudumuz, bize emânettir. Dinimiz onu iyi korumamızı emrediyor. Hastayı tedavi ettirmek lâzımdır. Tedâvinin, hastalığın durumuna göre, ilâç ile sadaka vermek ile ve duâ ile yapılacağı bildirilmiştir. Tecrübe ile te'sirleri kat'i olan, aşı, serum ve mikrop öldürücü ilâçları kullanmak farzdır. Yâni Allahü teâlâ'nın emridir. Te'siri kat'i olan ilâçlar, gıda gibi olup, ilâç almayıp ölmek günâhtır. Peygamber aleyhisselâm üç türlü ilâç kullanmıştır. Kur'ân-ı kerîm veya duâ okurdu. Fen ile bulunan ilâçları kullanırdı. Her ikisini karışık da kullanırdı. (Mevâhib)
Duânın te'sîr etmesi

Kur'ân-ı kerîmin ve duânın te'sir etmesi için ba'zı şartların gözetilmesi lâzımdır. Okuyanın veya yazanın ve hastanın buna inanması, hastanın zararlı olan gıdalardan, şüpheli ilâçlardan perhiz etmesi, sıcaktan ve soğuktan sakınması lâzımdır. Okuyanın, itikadının bozuk olmaması, harâm işlemekten, kul hakkından sakınması, harâm ve habîs şey yiyip içmemesi ve karşılık olarak ücret almaması şarttır.

Duâ ilâç gibidir. Allahü teâlâ dilerse te'sir eder. Hadîs-i şerîflerde buyuruldu ki:

(Duâ mü'minin silâhıdır, dinin de direğidir.) [İbni Ebiddünya]

(Duâ belâyı önler.) [Ebuşşeyh]

(Allahü teâlayı unutarak, gafletle edilen duâ kabûl olmaz.) [Tirmizî]

(Allahü teâlâ, kendisinden istemeyene, duâ etmeyene gazab eder.) [İ. Mâce]

(Dert belâ gelince, Yûnus peygamberin duâsını okuyun! Allahü teâlâ, o belâdan kurtarır. Duâ şudur: "Lâ ilâhe illâ ente sübhâneke, innî küntü minez-zâlimin.") [Hâkim]

(Sabah-akşam İhlâs ve Muavvizeteyni [iki kuleûzüyü] üçer defa oku! Bunlar, bütün belâları, âfetleri, sıkıntıları ve istemediğin şeyleri giderir.) [Tirmizî]

(Sabah-akşam, 3 kere "Bismillahillezî lâ yedurru me'asmihî şey'ün fil erdi velâ fissemâi ve hüvessemî'ül'alîm" okuyana bir şey zarar veremez.) [İ. Mâce]

(Allahü teâlâ, hergün sabah-akşam yedi kerre, "Hasbiyallahü lâ ilâhe illâhü, aleyhi tevekkeltü ve hüve Rabbül-arşil-azîm" diyenin dünya ve âhıret işlerine kâfidir.) (Beyhekî)

Bismillâhirrahmânirrahîm ve lâ havle ve lâ-kuvvete illâ billâhil' aliyyil'azîm okumak, sinir hastalığına ve bütün hastalıklara iyi gelir. Peygamber efendimiz, sıkıntıyı gidermek için, (Lâ ilâhe illallâhül'azîm-ül-halîm lâ ilâhe illallâhü Rabbül-Arş-il'azîm lâ ilâhe illallâhü Rabbüs, semâvâti ve Rabbül-Erdı Rabbül Arşil-kerîm) okurdu. (Müslim)

Lâ havle söylemek

İmâm-ı Rabbânî hazretleri, din ve dünya zararlarından kurtulmak için her gün beş yüz kerre "Lâ havle velâ kuvvete illâ billâh" okurdu. Okumaya başlarken ve okuduktan sonra yüzer kerre "Salevât" getirirdi. (T. Mazherî)

Korkulu yerlerde ve düşman karşısında ve emîn ve rahat olmak için Li îlâfi'yi okumalıdır. Tecrübe edilmiştir. Hergün ve her gece hiç olmazsa, onbirer defâ okumalıdır. Hadîs-i şerîfte, (Bir yere gelen kimse, Eûzü bikelimâtillâhi-ttâmmâti min şerri mâ haleka okursa, o yerden kalkıncaya kadar, ona hiçbir şey zarar veremez) buyuruldu. (Müslim)

Bir dileği olan, yatarken abdest almalı. Temiz bir yere oturup, 3 salevât okumalı. Sonra Besmele ile 10 Fâtiha ve sonra 11 İhlâs okumalı. Sonra 3 salevât okumalı. Sonra sağ yanı üzere, yüzü kıbleye karşı ve sağ elini, sağ yanağının altına koyup yatmalıdır. niyyet ettiği şeyin nasıl olacağını bi-iznillah rü'yâda görür. (Fetâvâ-i kâri-ül-hidâye)

Dileklere kavuşmak için, iki rek'at namaz kılıp, sevâbını silsile-i âliyye denilen âlimlerin rûhuna hediye etmeli, bunların hürmeti için diyerek duâ etmelidir. Meselâ, "Yâ Rabbî, filân yere sağ-sâlim gidip gelmek nasîb eyle, filân sıkıntıdan beni kurtar" gibi duâ ettikten sonra, "Bu duâmı silsile-i âliyye büyükleri hürmetine kabûl eyle" demelidir. (Mekâtîb-i şerîfe)

Fâtiha, Âyet-el kürsî ve Dört kul, yâni Kulyâ, Kulhüvallahü, Felâk ve Nâs yedişer kerre okunur, Allahü teâlâya sığınılırsa, âfetlerden, belâlardan hastalıklardan korunmuş olur.

.Hergün okunacak duâlar nelerdir?
Soru: Sabah-akşam okunması gereken duâlar nelerdir?

Cevap: Okunacak duâlar çok ise de, birkaçını bildirelim! Hadîs-i şerîflerde buyuruldu ki:

(Duâ, mü'minin silâhı, dinin direğidir.) [İ.Ebiddünya]

(Sabah-akşam 7defa Allahümme ecirnî minennâr diyen cehennemden kurtulur.) (E.Dâvüd)

(Sabah-akşam, 3 defa, (Bismillahillezi lâ yedurru ma'asmihi şey'ün fil erdı velâ fissemâi ve hüvessemî'ul'alîm) okuyan, büyücü ve zâlimlerin şerrinden emîn olur) [İ.Mâce]

(Sabah 3 defa, "E'ûzü billâhis-semî'il alîm-i mineşşeytanirracim" diyerek Haşr sûresinin son üç âyetini okuyana, 70 bin melek, akşama kadar duâ eder. O gün ölürse şehîd olur. Akşam da okursa yine aynı şeylere kavuşur.) [Tirmizî]

(Şirkten korunmak için "Allahümme innî e'ûzübike min en-üşrike bike şey-en ve ene a'lemü ve estağfiruke li-ma lâ a'lemü inneke ente allâmülguyûb" okuyun.) [İ.Ahmed]

(Sabah-akşam 7 defa, "Hasbiyallahü lâ ilâhe illa hu, aleyhi tevekkeltü ve hüve Rabbül-arşil-azîm" okuyanın dünya ve âhiret işine Allah kâfi gelir.) [Beyhekî]

Şükür Duâsı

(Allahümme mâ eshâba bî bin ni'metin ev bi ehâdin min halkıke, fe minke vahdeke lâ şerîke leke, felekel hamdü ve lekeşşükr duâsını, gündüz okuyan o günün, akşam okuyan o gecenin şükrünü ifâ etmiş olur.) [Akşam esbaha yerine emsâ denir.]

(Sabah-akşam on defa, "Lâ ilâhe illallahü vahdehü lâ-şerîkeleh lehül-mülkü ve lehül-hamdü yuhyî ve yümît ve hüve alâ küllî şey'in kadîr" okuyan, kötülüklerden korunur.) [Nesâî]

(Günde yüz defa "Sübhânallahi ve bihamdihi" diyenin, günâhları deniz köprüğü kadar da olsa affedilir.) [Müslim] [Yüz defa da akşam okumalıdır]

(Evden çıkarken "Bismillâhi, tevekkeltü alellahi, lâ havle ve lâ kuvvete illâ billâh" diyen, tehlikelerden korunur ve şeytân ondan uzaklaşır.) [Tirmizî]

(Günde 25 defa "Estagfirullahellezî lâ ilâhe illâ hüverrahmânürrahîm el-hayy-ül- kayyûmüllezî la-yemûtü ve etûbü ileyh Rabbigfir lî" okuyan belâdan kurtulur.) (M.hidâye)

("Lâ havle... okumak, 99 derde devâdır. Bunların en hafifi gamdan, sıkıntıdan kurtulmaktır.) [Ebû Nuaym]

(Her gün yüz defa salevât getiren, münâfıklıktan ve Cehennem ateşinden uzaklaşır ve kıyâmette şehîdlerle beraber olur.) [Taberânî]

[İmâm-ı Rabbânî hazretleri, din ve dünya zararlarından kurtulmak için her gün 500 defa Lâ havle velâ kuvvete illâ billâh okurdu. Okumaya başlarken ve okuduktan sonra yüzer defa Salevât getirirdi. (T.Mazherî)]

Günde 25 defa (Allahümme bâriklî fil mevt ve fî mâ ba'del mevt) okuyan şehîd olarak ölür. (R. Muhtâr)

(Sabah namazından sonra 11 ihlâs okuyana, Cennette bir burç verilir.) [Harâitî]

Abdestli Yatmak

Yatağa abdestli gir, E'ûzü Besmele çek, sağ yanın üzerine kıbleye karşı yat, sağ avucunu sağ yanağının altına koy, Âyet-el-kürsî, 3 İhlâs, bir Fâtiha ve birer defa iki kul e'ûzü'den sonra 3 defa (Estağfirullâh'elazîm ellezî lâ ilâhe illâhü) oku, 3.süne ( el-hayyelkayyûme ve etûbü ileyh) ekle. On defa da (Lâ havle velâ kuvvete illâ billâh) oku, 10. suna (hil aliyyil azîm ellezî lâ ilâhe illâhü) ilâve et! Uykudan uyanınca (Allahümmagfirlî) de! (Ey Oğul İlmihâli)

Peygamber efendimiz, (Yâ Âişe, Kur'ân-ı kerîmi hatmet, bütün Peygamberleri kendine şefâ'atçı kıl ve mü'minleri kendinden râzı et!) buyurdu. Hz.Âişe vâlidemiz, kısa zamanda bunları nasıl yapacağını sorunca, buyurdu ki: (3 ihlâs okuyan, Kur'ân-ı kerîmi hatmetmiş sayılır. "Allahümme salli alâ Muhammedin ve alâ cemî'il Enbiyâi velmürselîn" diyen bütün enbiyâyı râzı eder. "Allahümmağfirlî velil mü'minîne vel mü'minât vel müslimîne vel müslismât" diyen, bütün mü'minleri râzı eder. "Sübhânallahi vel hamdü lillahi ve lâilâhe illâllahü vellahü ekber velâ havle velâ kuvvete illâ billâhil aliyyil azîm" diyen, Allahü teâlâyı râzı eder.) [Ey Oğul İlm.]

(Yatağa girince, 3 defa "Estağfirullah el azîm ellezî lâ ilâhe illâ hüvel hayyel kayyûm ve etûbü ileyh" okuyanın günâhları, deniz köpüğü kadar da olsa affolur.) [Tirmizî] [Devamı var]

Çeşitli dualar

(Günde 25 defa (Allahümmagfirlî ve li-vâlideyye ve li-üstâziyye ve lil mü'minîne vel mü'minât vel müslimîne vel müslimât el ahyâ-i minhüm vel emvât bi-rahmetike yâ erhamerrâhimîn) okuyan, âbidlerden olur.) [Miftâh-ün-necât]

(Kim sabah-akşam yüz defa "Sübhânallahi ve bihamdihi" derse, o gün ve o gece hiç kimse onun kadar sevâb kazanamaz.) [Deylemî]

(Gece Amenerresûlüyü okumak, her şey için yeterlidir. Bu iki âyeti yatsıdan sonra okuyana, geceyi ibâdetle geçirmiş sevâbı verilir.) [Şir'a]

(Tebârekeyi okumadan yatma! Ölürsen kabirde yoldaş olur, kabir azâbını def eder. Her gece Tebâreke okuyan, Kadr gecesini ihyâ etmiş gibi sevâba avuşur.) [E.O İlm]

(Yatağa abdestli girip zikreden, uyanana kadar namazda sayılır. Bir melek onun için ibâdet eder. Uyanınca, yine zikrederse, o melek onun affı için duâ eder)[İ Hibbân]

(Gece Yâsin okuyanın günahları affolur.) [Beyhekî]

(Eve girerken İhlâs okuyan yoksulluk görmez.) [T.Kurtubî]

(Evinden çıkarken Âyet-el kürsî okuyana, yetmiş melek, evine gelinceye kadar duâ ve istigfâr eder.) [Ey Oğul İlm]

(Günde 70 istigfâr okuyanın, 700 günâhı affolur.) [Deylemî]

(İstigfâra devam eden, her sıkıntıdan kurtulur, ummadığı yerden rızıklanır.) [İ.Mâce]

(Kıyâmette bana en yakın olan dünyada bana en çok salevât getirendir.) [İ.Hibbân]

(Günde yüz defa Lâ ilâhe illallah diyenin yüzü, kıyâmette dolunay gibi parlar.) [Taberânî]

(Sabah namazlarından sonra üç defa Sübhânallah-il azîm ve bi hamdihî diyen körlük, cüzzam ve felçten korunur.) [İ. Ahmed]

[Sebeplere yapışıp duâsı kabûl olan kimse, şifâ verici ilâca kavuşur, hastalığı iyi olur. Çünkü bir hadîs-i şerîfte (Çalışmadan duâ eden, silâhsız harbe giden gibidir) buyuruldu.]

(Cum'a namazından sonra, 7 defa ihlâs ve mu'avezeteyn okuyanı, Allahü teâlâ, bir hafta, kazâdan, belâdan, kötü işlerden korur.) [İ.Sünnî]

(Bir yere gelen, E'ûzü bikelimâtillâhi-ttâmmâti min şerri mâ haleka okursa, o yerden kalkıncaya kadar, ona hiçbir şey zarar veremez.) [Müslim]

(Lâ ilâhe illâ ente sübhâneke, innî küntü minez-zâlimîn'i [40 defa] oku, dert ve belâdan kurtul.) [Hâkim]

Namaz kılıp duâdan sonra, her birinde Besmele çekerek, onbir İhlâs ve iki Kul-e'ûzü okumakı ve 67 Estagfirullah demek müstehâbdır.

Peygamber efendimiz, sıkıntıyı gidermek için, (Lâ ilâhe illallâhül'azîm-ül-halîm lâ ilâhe illallâhü Rabbül-Arş-il'azîm lâ ilâhe illallâhü Rabbüs-semâvâti ve Rabbül-Erdı Rabbül Arşil-kerîm) okurdu. (Müslim)

Hergün sabah-akşam 24 defa Estagfirullah, sonra (Estagfirullâhel'azîm ellezî lâ ilâhe illâ hüvel hayyel kayyûme ve etûbü ileyh) denir, sonra 11 ihlâs, 7 Fâtiha ve 33 defa Allahümme salli ve sellim alâ seyyidinâ Muhammedin ve alâ alî seyyidinâ muhammed okunur, sevâbı Peygamber efendimizin, Eshâb-ı kirâm ve Evliyânın rûhları ile Silsile-i aliyye denilen büyük âlimlerin isimlerini söyleyip; rûhlarına hediye edilir. Bu büyükler hürmetine şifâ vermesi için Allahü teâlâya duâ edilir.

Bir hâcete kavuşmak için, 2 rek'at namaz kılınır, sevâbı silsile-i aliyye'ye hediye edilerek duâ edilir!

Deliye Okunan Duâ

Şu duâ [İslâm harfiyle yazıp] deliye okunursa, akıllanır, hastaya okunursa şifâ bulur: (Revâ Aliyyül-Rıdâ, fe-kâle, Haddesenî ebî Mûsel-Kâzım an ebîhi Ca'feris-Sâdık an ebîhi Muhammedenil-Bakır an ebîhi Zeynel'âbidîn Alî an ebîhil-Hüseyn an ebîhi Alî bin Ebî tâlib radıyallahü anhüm, kâle haddesenî habîbî ve kurretü aynî Resûlullahi sallallahü aleyhi ve sellem, kâle haddesenî Cibrîlü, kâle semi'tü Rabbül'izzeti yekülü, Lâ ilâhe illallâhü hısnî, men kâle-hâ dehale hısnî, ve men dehale hısnî emine min azâbî)

M. Mâsum hazretleri buyuruyor ki: Duâ ve âyet-i kerîme, şifâ veya bir ihtiyâcın hâsıl olması için üstâdın izni ile okunmalıdır. Üstâd vefât etmişse, kitabından öğrenip okumak da izin almak olur. İzin alan, izin verenin vekili olur. Bunun okuması, vekil edenin okuması gibi te'sîrli olur.

Âyet-i kerîmenin, duânın te'sîr edebilmesi için, okuyan ve okunan kimsenin buna inanması ve okuyanın Ehl-i sünnet i'tikâdında olması, Allahü teâlânın rızâsı için okuması, kul hakkından sakınması, harâm yememesi ve karşılığında ücret istememesi şarttır.

.Hangi hâller guslü gerektirir ?
Soru Guslü gerektiren ve gerektirmeyen hâller nelerdir?

Cevap: Hayz veya lohusalık hâli bitince yahut cünüp olunca gusletmek farzdır.

Hayz bitince, cünüp de olursa, ikisi için bir gusletmek yetişir. Kadın cünüp iken hayz görürse, isterse hemen gusleder, isterse hayz bitene kadar bekler, sonra ikisi için bir defa gusleder.

Üç şekilde cünüp olunur: 1- Zekerin [penisin] ucu, sünnet derisi altındaki yuvarlak kısım, ferce [hazneye] girince erkek de, kadın da cünüp olur. 2- Erkekte koyu beyaz ve kadında akıcı sarı menî, yerinden şehvetle kopup çıkarsa cünüp olunur. 3- İhtilâm ile, ya'nî rü'yâda şehvetlenip uyandığı zaman, menî akmış olduğunu gören erkek ve kadın cünüp olur.

Guslü gerektiren hâller

1- Şehvet ile yerinden ayrılan menî, idrar yolunda kalıp, dışarı çıkmadığı müddetçe, gusletmek gerekmez. Sonra buradan, şehvetsiz de çıkınca, gusletmek gerekir.

2- İstimnâ [mastürbasyon] guslü gerektirir. Kadın veya erkek tarafından yapılan mastürbasyon, zevk için olursa harâm, sükûnet bulmak için câiz, zinâ tehlikesi olursa, vâcib olur. Ya'nî, sırf zevk için olursa harâmdır. Sükûnet bulmak için olursa günâh olmaz. Zinâ etme tehlikesi olunca, zinâdan korunmak için mastürbasyon yapmak lâzım olur. (R.Muhtâr)

3- Cünüp olup, idrar yapmadan guslettikten sonra menînin geri kalan kısmı, şehvetsiz aksa, tekrar gusletmek gerekir. Bunun için, gusülden önce idrara çıkıp, idrar yolunda kalmış olan menî parçasını çıkardıktan sonra gusletmek lâzımdır. Şâfi'îde, idrara çıkılmış olsa da, tekrar gusletmek gerekir.

4- Zekerin ucu, kadının veya erkeğin dübürüne girince, menî aksa da, akmasa da, her ikisine gusletmek farz olur. Hayz hâlinde de, temiz iken de kadına dübüründen yaklaşmak harâmdır. Büyük günâhtır. Livata veya cinsî sapıklık denilen oğlan kirletmek daha büyük günâhtır. Hayvana tecavüz edene de gusül gerekir. Çok çirkin ve büyük günâhtır.

5- İhtilâm olan, uyanınca, yatakta, elbise veya bacağında yaşlık görürse, bunun mezi denilen beyaz akıcı sıvı olduğunu anlarsa veya uyanık iken mezi akarsa, gusül gerekmez.

6- İhtilâm olduğunu hâtırlamadan, menî görenin, gusletmesi lâzımdır. Mezi, sansa ihtiyâten gusleder.

7- Uyanıp, çamaşırında menî gören, ihtilâm olduğunu hâtırlamasa da gusleder.

8- Parmak ferce sokulunca, lezzet duyulursa, gusletmek gerekir. Lezzet duyulmazsa, gusletmesi iyi olur. Kadın doktoruna muayene olan kadının durumu da böyledir.

Guslü gerektirmeyen haller

Halk arasında guslü gerektirdiği sanılan ba'zı hâller, guslü gerektirmez. Bunlardan ba'zıları şunlardır:

1- Bir erkek, bir kadını yahut bir erkeği çıplak görse, gusül gerekmez. Görmekle cünüp olursa gusül gerekir.

2- Bir kadın, kendi kocasını veya bir kadını çıplak görse gusül gerekmez. Görmekle cünüp olursa gusül gerekir.

3- Karı-koca oynaşırken, çıplak resme bakarken veya düşünürken mezi gelse, fakat menî gelmese gusül gerekmez.

4- İdrar yaptıktan sonra gelen yapışkan prostat sıvısı ve vedi guslü gerektirmez. Ağır birşey kaldırmak gibi bir sebeple menî çıkarsa, gusül gerekmez. Şâfiide ise gerekir.

5- İhtilâm olduğunu hâtırlayanın, uyanınca çamaşırında menî görmezse gusletmesi gerekmez.

6- Kadın, guslettikten sonra, kocasının menîsinin artığı çıksa, gusletmez.

7- Kadınların taktıkları spiral gusle mâni değildir.

8- Kadın veya erkek, etek traşı olsa gusül gerekmez.

Nasıl gusledilir?

Gusletmek çok kolaydır. Ağzını ve burnunu su ile yıkayıp denize veya göle girip çıkan yahut duş altında bütün vücudunu ıslatan gusletmiş olur. Gusletmek için niyet, Hanefide sünnet, diğer mezheblerde farzdır. Guslederken niyeti unutanın da guslü sahih olur.

Sünnete uygun gusletmek için, önce abdest alınır. Üç def'a başa, sonra sağ omuza, sonra sol omuza dökülür. İlk dökmede ovulur. Gusledince, tekrar abdest almak mekrûhtur. Fakat guslederken abdesti bozulursa, bir daha almak lâzım olur. Dört hak mezhebde de, gusül abdesti ile namaz kılınır.

Kadınlara nasîhat

İmâm-ı Rabbânî hazretleri, sâliha bir hanıma yazdığı mektupta buyuruyor ki:

(Kalb, göze tâbidir. Gözler harâmdan sakınmazsa, kalbi korumak güç olur. Kalb, harâma dalarsa, günâhlardan sakınmak güç olur. O hâlde, îmânı olanların, Allahü teâlâdan korkanların, harâma bakmaması lâzımdır.

Safizm, ya'nî kadınların, yabancı kadınlara şehvet ile bakması ve dokunması, yabancı erkeklerin bakması ve dokunması gibi harâmdır. Kadınların, kocasından başkasına, erkek veya kadın kim olursa olsun, yabancıya süslenmeleri câiz değildir.)

Uzuvları teşekkül etmiş çocuğu aldırmak harâmdır. [İbni Âbidin'de, (Özürsüz, çocuk düşürmek, harâmdır. Ananın veya süt emen diğer çocuğun ölümüne sebep olan bir özür varsa uzuvlar teşekkül etmeden düşürmek, ya'nî aldırmak câiz olur) buyuruldu. Uzuvları yüzyirmi gün sonra teşekkül eder. Dört ayını geçmiş canlı çocuğu aldırmak harâmdır.]

Fakirlikten dolayı iyi bakamamak, besleyememek korkusu, çocuk düşürmek, aldırmak için özür olmaz. Din bilgisi verememek, İslâm terbiyesi ile yetiştirememek korkusu özür olur. Bunun için, yalnız bu niyetle çocuk aldırmak câiz olur. Fakirlik, besleyememek korkusuyla aldırmak câiz olmaz. Çocuk olmaması için tedbir almak da câizdir. Meselâ, hap, fitil, prezervatif ve spiral kullanmak câizdir.

İslâmiyetin ilk zamanlarında evlenip çoğalmak emrediliyordu. (Ben sizin çokluğunuzla diğer ümmetlere karşı iftihâr ederim) hadîs-i şerîfi evlenmeyi teşvik etmektedir. Ancak (İki yüz yılından sonra sizin en iyiniz, hafifülhâz olandır) buyuruldu. (Yâ Resûlallah hafîfülhâz ne demektir?) diye sual edildi. (Hanımı ve çocuğu olmayandır) buyurdu. Bunun için Bişr-i Hâfî, Bâyezid-i Bistâmî gibi evliyânın büyüklerinden olan zâtlar bekâr kalmayı tercih etmişlerdir. Müslümanların çocuklarının çok olması iyidir. Ancak, bilindiği gibi gerekli islâmi terbiye verilemediğinden gençler, namaz, kılmamakta, dinden uzaklaşmakta, hattâ bir kısmı anarşist olmaktadır. Peygamber efendimiz elbette böyle gençlikle övünmez. Bu bakımdan, istemedikçe çocuk olmaması için tedbir almak câizdir.

.Sünnete uygun nasıl boy abdesti alınır?
Guslün farzı üçtür:

1- Ağzın içini iyice yıkamak.

2- Burnu yıkamak.

3- Bedenin her yerini yıkamaktır.

Her ibadeti Peygamber efendimizin bildirdiği şekil ile yâni sünnet üzere yapmak lâzımdır.

Sünnet üzere gusül abdesti almak için, önce, temiz olsa da iki eli ve avret yerini yıkamalıdır. Sonra bedeninde necâset varsa buraları yıkamalı, sonra, tam bir abdest almalıdır. Sonra bütün bedene üç def'a su dökmelidir. Önce üç def'a başa, sonra sağ omuza, sonra sol omuza dökmeli, her döküşte, o taraf tamamen ıslanmalıdır.

Gusül abdesti almak çok kolaydır. Şöyle ki, duşun altına girip, ağzına, burnuna su verip bütün vücudunu baştan ayağa yıkayan, ıslatan gusletmiş olur. Meselâ yazın, denize dalıp, çıkarken de ağzına burnuna su alan gusletmiş olur. Bu kadar kolaydır.

Cünüp iken, tırnak kesmek, saç - sakal tıraşı olmak ve başka kılları kesmek mekruhtur. Kadınlık hali buna dahil değildir. Yâni kadın bu halde iken, saç, tırnak kesebilir.

Deriye yapışmış, hamur, mum, sakız, yağlı boya gibi şeyler altına su geçirmediği için, gusle manidir. Bunun için bilhassa kadınlar arasında çok yaygın olan, tırnaklara sürülen oje de gusle manidir. Çünkü, tırnak üzerinde bir tabaka teşekkül ediyor. Altına su geçirmiyor. Tırnakların üzerini yıkamak farzdır.

Saç boyaları genelde kına gibidir. Kına altına su geçirdiği için saç üzerinde yağlı boya gibi tabaka teşekkül ettirmediği için gusle mani değildir. Altına su geçirmiyorsa tabiî ki o zaman mani olur.

Dişlerin arasında ve diş çukurunda bulunan yemek artıklarının altına su geçmezse, altı yıkanmazsa gusül abdesti câiz olmaz.

Ağzın içini yıkamak, iğne ucu kadar ıslanmamış yer bırakmamak farz olduğu için, buna mani olan her şey guslü geçersiz kılar. Her halükârda, ağzın içi mutlaka yıkanacak, her tarafına su değecektir.

Küpe deliğinde, küpe yoksa ve delik açıksa kulağı ıslatırken, delik ıslanırsa yetişir. Islanmazsa, deliği parmakla ıslatmalıdır. Bütün bunlarda ıslandığını çok zannetmek yetişir.

Gusül abdestinden sonra, vücutta altına su geçirmiyen bir yer meselâ, yağlı boyalı bir yer görülse veya ağzını veya başka yerini yıkamayı unutan hemen boyayı kaldırıp altını ıslatması kâfidir. Namaz kılsa, sonra hatırlasa, orasını yıkayıp farzı tekrâr kılar.

Vücûdun herhangi bir yerine dövme yaptırmak haramdır. Yaptırmamalıdır. Yaptırılmış ise deriyi kazımak gerekmez. Dövme, derinin üst yüzeyinin ıslanmasına mani değildir. Bunun için de gusle zarar vermez.

Abdestte ve gusülde, lüzûmundan fazla su kullanmak isrâf olup, harâmdır. Peygamber efendimiz, bir müd, yaklaşık 875 gr. su ile abdest alır , bir sa' su ile yâni 4.2 litre su ile guslederdi.

Guslederken, kirden de temizlenmek istenirse o zaman, önce gusledilir. Bundan sonra da, kirden temizlenmek için yıkanılır. Veya, önce kirden temizlenir, banyodan çıkacağı vakit, gusül abdesti alır.

Bu takdirde kirden temizlenene kadar su harcanabilir.

Gusülden önce, idrâr çıkararak, idrâr yolunda kalmış olan menî parçasını çıkarmak, sonra gusletmek lâzımdır. İdrardan sonra gelen parçalar guslü gerektirmez. Eğer idrara çıkılmamış ise tekrar gusletmek gerekir.

.Kadınlara âit hayz bilgileri nelerdir?
Soru: Hayz ve nifâs hkkında kâfi bilgi verir misin?

Cevap: Her müslüman erkek ve kadının ilmihâl bilgilerini öğrenmesi farzdır. Bu bilgiler içinde, Hayz ve Nifâs bilgileri de çok önemlidir. Abdest, namaz, Kur'ân-ı kerîm, hac, bâlig olmak, evlenmek gibi işler için kadın hâllerini bilmek şarttır. Bunları bilmiyen, harâma düşer, ibâdeti sahîh olmaz. Herkesin bilmesi lâzım olanlar, Hanefî mezhebine göre kısaca şöyle:

Hayz müddeti en az 3 gün, en fazla 10 gündür. 10 günden sonra gelen kana İstihâza kanı denir. Bu hastalık kanıdır.

Beyazdan başka her renge Hayz kanı dır. Kan görüldüğü andan, kesilene kadar olan günlerin sayısına âdet zamanı denir. Âdet zamanı en çok 10, en az 3 gündür. Diğer üç mezhebde en çoğu 15 gündür. Hayz kanı devamlı akmayabilir. Hergün az miktar kan görülmesi hayz hâlinin devam ettiğini gösterir.

İki âdet arasında en az 15 gün temizlik hâli olur. Kan, en az 15 günlük temizlikten sonra gelip 3 günden önce kesildiğinde, namaz vaktinin sonu yaklaşıncaya kadar bekler. Sonra gusletmeden yalnızca abdest alıp, o namazı kılar ve önce kılmadıklarını kazâ eder. O namazı kıldıktan sonra kan yine gelirse, namaz kılmaz. Yine kesilirse vaktin sonuna doğru abdest alıp, o namazı kılar ve kılmadıklarını kazâ eder. 3 gün tamam oluncaya kadar böyle yapar.

Âdetin değişmesi

Üç gün kan gelip, normal âdet süresinden önce kesildiğinde, namaz vakti sonuna kadar bekler, kan görmezse gusledip, o namazı kılar. Kılmadıklarını kazâ etmez. Normal âdet zamanı geçinceye kadar bekler.

Âdet zamanı belli olan kadın, bir defa başka sayıda hayz kanı görse, âdeti değişmiş olur. Temiz gün sayısı da böyledir. Meselâ, âdeti 5 gün, temizlik hâli 20 gün olan bir kadın, hayz hâlini 7 gün görse âdeti değişmiş 7 gün olmuş olur.

Âdeti 7 gün olan kadının kanı, 8 gün devam eder sonra kesilirse, âdeti 8 güne çıkmış olur. Fakat 11. gün tekrar gelirse, 7 günden sonrası istihâza kanı olur. 7 günden sonraki namazlarını kazâ eder. Normal âdeti 7 gün iken 5 günde kan kesilirse, gusledip namazını kılar.

Âdetin başlayış ve bitiş vaktini bilmek çok önemlidir. Meselâ, âdeti 5 gün olan kadının özrü, 10 günü 3 dakika aşmış olsa, âdet zamanı olan 5 günden sonra gelenler, istihâza kanı olur. 10 gün geçmeden ya'nî 10 günden birkaç dakika önce kesilmiş olursa, hepsi hayz olur. Bunun için her kadının, kendi hayz ve temizlik gün sayısını ezberlemesi gerekir.

Ramazanda, sahurdan sonra, hayzdan veya nifâstan kesilen, o gün yiyip içmez. Fakat, o günü kazâ eder. Hayz veya nifâs gündüz başlarsa, o gün yiyip içer. Hayz olmayıp istihâza kanı gelen kadın, idrarını tutamayan veya bir yerinden devamlı kan akan kimse gibi özürlü olur. Kan aksa da, namazını kılar, orucunu tutar. Özürlü olduğu için, her namaz için, o namazın vakti girince abdest alması lâzımdır. Fakat Mâlikî'yi taklîd ederse, abdesti bozulmuş olmaz.

Nifâsın en çoğu 40 gündür. Daha sonra gelen kan istihâza kanıdır. Nifâsta da âdet günü vardır. Meselâ, nifâs âdeti ilk çocuğunda 25 gün ise, bundan sonraki çocuğunda 25 gün olur.

Hayzlı ve nifâslılar

Hayzlı veya nifâslı şunları yapamaz:

1- Namaz kılamaz. Hadîs-i şerîfte de buyuruldu ki: (Müstehâza [özürlü kadın] hayzlı iken namaz kılamaz, hayzı bitip özrü devam ederken kılar.) [E.Dâvüd]

2- Oruç tutamaz. [Hz. Âişe vâlidemizin naklettiği hadîs-i şerîfte, hayzlı iken tutulamayan orucu kazâ etmek gerektiği, kılınmayan namazları kazâ etmek gerekmediği bildirilmiştir. (Buhârî)

3- Kur'ân-ı kerîm okuyamaz. Hadîs-i şerîfte, (Hayzlı, cünüp olan, Kur'ândan birşey okuyamaz) buyuruldu. (Tirmizî)

4- Mushafa el süremez. Çünkü Kur'ân-ı kerîmde, (Ona [Kur'ân-ı kerîme] temiz olanlardan başkası dokunamaz) buyuruluyor. (Vâkıa 79) Peygamber efendimiz de, (Kur'âna ancak temiz olan dokunabilir) buyurdu. (Nesâî)

5- Câmiye, giremez. Hadîs-i şerîfte, (Cünüp ile hayzlıya mescide girmek helâl olmaz) buyuruldu. (İbni Mâce)

6- Kâ'beyi tavâf edemez. Çünkü tavâfta abdestli olmak lâzımdır. Hadîs-i şerîfte, (Beytullahı tavâf etmek, namaz kılmak gibidir) buyuruldu. (Tirmizî)

7- Zevciyet muâmelesinde bulunamaz. (Bekâra 222)

Hayzlı kadının, tesbih çekmesinde, salevât-ı şerîfe, kelime-i tevhîd, istiğfâr ve duâlar ile, Rabbenâ âtina gibi duâ âyetlerini ezberden okumasında mahzûr yoktur. Fâtiha'yı duâ niyetiyle okuyabilir. Hayzlı saç ve tırnak kesebilir. Cünüp olan saç ve tırnak kesemez. Cünüp kadın, göğsünü yıkadıktan sonra ağlıyan çocuğunu emzirebilir. Mümkünse her zaman abdestli emzirmeye çalışmalıdır! (Hadîka)

.Bir mezhebe uymak şart mıdır?
Soru: Mezhebleri inkâr eden Abduhçu biri, "Peygamber ve Sahâbenin mezhebi var mı? Bir mezheb imâmına ve hadîse uymadan Kur'âna göre amel ederim." diyor. Bir mezhebe uymak lâzım değil mi?

Cevap: Mezheb imâmı demek, Kur'ân-ı kerîm ve hadîs-i şerîflerde açıkça bildirilmiş olan din bilgilerini, Eshâb-ı kirâmdan işiterek toplıyan kitaba geçiren büyük âlim demektir. Açıkça bildirilmiş olanlara benzeterek meydâna çıkaran derin âlimlerdir. Eshâb-ı kirâmın herbiri müctehid ve mezheb imamı idi. Her biri kendi mezhebinde idi. Hepsi de, mezheb imâmlarımızdan daha üstün idi. Mezhebleri daha kıymetli idi. Fakat, bunlar kitablara yazılmadığı için,. mezhebleri unutuldu.

(Peygamberin, sahâbenin mezhibi nedir?) demek, (Ordu kumandanı, hangi bölüğün eridir?) veya (Fizik öğrenmeni, hangi sınıfın talebesidir?) demeye benzer. Çünkü sahâbenin her biri bir mezheb imâmı, hattâ mezheb imâmlarının hocaları idi. Resûlullah efendimiz de kâinatin hocası idi.

Sünnete Uymanın Önemi

(Mezhebe, hadîse uymam) demek (Kur'âna uymam) demektir. Zira Hak teâlâ buyurdu ki:

(Resûle itâat eden, Allah'a itâat etmiş olur.) [Nisâ 80]

(Peygamberin emrine uyun, nehyettiğinden sakının.) [Haşr 7]

(İndirdiğimi insanlara beyân edesin, açıklayasın) [Nahl 44]

Beyân etmek, âyetleri, başka kelimelerle ve başka sûretle anlatmak demektir. Âlimler de, âyetleri beyân edebilselerdi ve kapalı olanları açıklıyabilselerdi ve Kur'ân-ı kerîmden hüküm çıkarabilselerdi, Allahü teâlâ Peygamberine, (Sadece sana vahy olunanları teblîğ et.) derdi. Ayrıca beyân etmesini emretmezdi. (Huccetullahi alel'âlemîn)

Sünnet [hadîs-i şerîler], Kur'ân-ı kerîmi, mezheb imâmları da sünneti açıklamışlardır. Âlimler de, mezheb imâmlarının sözlerini açıklamışladır. Hadîs-i şerîfler olmasaydı, namazların kaç rek'at olduğu, nasıl kılınacağı, rükü' ve secdede okunacak tesbîhler, cenâze ve bayram namazlarının kılınış şekli, zekât nisâbı, orucun, haccın farzları, hukûk bilgileri bilinmezdi. Ya'nî hiç bir âlim, bunları Kur'ân-ı kerîmden bulup çıkaramazdı. Bunları peygamber efendidimiz açıklamıştır. Sünneti müctehid âlimler açıklamış, böylece mezhebler meydana çıkmıştır. Peygamberimiz de bu âlimlere uymamızı emrediyor:

(Kur'ân-ı kerîme tâbi' olmak, hepinize farzdır. Onu terk etmek için hiçbir özür olamaz. Kur'ân-ı kerîmde bulamadığınız işlerde, sünnetime uyunuz. Sünnetimde de bulamazsanız, Eshâbımın sözüne uyunuz.) [Beyhekî]

(Âlimlere tâbi' olun!) [Deylemî]

(Âlimler rehberdir.) [İ. Neccâr]

(Bize yalnız Kur'ândan söyle!) diyen birine, İmrân bin Husayn hazretleri: (Ey ahmak! Kur'ân-ı kerîmde, namazların kaç rek'at olduğunu bulabilir misin?) dedi. Hz. Ömer'e, farzların seferde kaç rek'at kılınacağını Kur'an-ı kerjmde bulamadık dediklerinden, (Allahü teâlâ, bize, Muhammed aleyhisselâmı gönderdi. Kur'ân-ı kerîmde bulamadığımızı, Resûlullahdan gördüğümüz gibi yapıyoruz. O, seferde, dört rek'at farzları iki rek'at kılardı. Biz de, öyle yaparız.) buyurdu. (Mîzân-ül-kübrâ)

(Mezhebe uymam Kur'ânla amel ederim.) demek, (Kanunlara uymam, yalnız Anayasa'ya göre hareket ederim.) demek gibi yanlıştır. Çünkü Anayasa'da bütün hükümler, bütün cezâlar bildirilmemiştir. Anayasa, kanunlara havâle etmiştir. Kanunlardan başka tüzükler, yönetmenlikler de çıkmıştır. (Anayasa varken, kanına lüzum yok.) demek ne kadar yanlış ise, (Kur'ân varken, mezhebe lüzum yok.) demek, bundan daha yanlıştır. Kur'ân-ı kerîmi hadîs-i şerîfler, hadîs-i şerîfleri de mezheb imâmları açıklamıştır. Kanunlar, Anayasa'nın gösterdiği istikamette hazırlanmış, mezhebler de, Kur'ân-ı kerîmin ve hadîs-i şerîflerin gösterdiği istikamette teşekkül etmiştir.

Hiç kimse, (Madem, mezheb, kur'ân-ı kerîmin ve hadîs-i şerîflerin açıklamasıdır. Ben de açıklar bir mezheb kurarım.) diyemez. Çünkü bir kimsenin (Mâdem doktor olmak, tıp kitâbı okumaya bağlıdır. Kimyager olmak için de kimya kitabı okumak kâfidir.) diyerek eline aldığı bir tıp ve kimya kitabı ile doktorluk yapmaya,ilâç imâl etmeye kalkışması ne kadar gülünç ise, (Ben de Kur'ândan, hadîsten hüküm çıkarırım) demek daha gülünçtür.

(Ben İslâma göre hareket ederim, mezhebe uymam) demek, (Ben devletin emrine uyarım. Fakat, kanunu, polisi, hâkimi dinlemem.) demeye benzer. Çünkü İslâma uymak demek, dört hak mezhebden birine uymka demektir. İslâm yarı, mezheb ayrı değildir.

Mezheplerin lüzumu

Bir müctehidin ictihâd ederek elde ettiği bilgilerin hepsine, o müctehidin mezhebi denir. Eshâb-ı kiramın hepsi derin âlim, birer müctehid idiler. Din bilgilerinde, siyâset, idârecilik ve zamanlarının fen bilgilerinde ve tasavvuf ma'rifetlerinde birer deryâ idiler. Bu bilgilerinin hepisini, Resûlullahın kalblere işliyen, rûhları çeken sözlerini işitmekle, az zamanda edindiler. Herbirinin mezhebi vardı. Mezhebleri az veya çok farlı idi.

Tâbiînin ve Tebe'i tâbi'înin arasında da müctehidler vardı. Bu müctehilerin ve Eshâb-ı kirâmın mezheblerinden yalnız dördü kitaplara geçip, dünyanın her yerine yayıldı. Diğerlerinin mezhebleri unutuldu. Bu dört mezhebin îmânları Eshâb-ı kirâmın ortak olan îmânıdır. Bunun için dördüne de Ehl-i sünnet denir. Îmânları arasında esasta ayrılık yoktur. Birbirlerine din kardeşi bilirler. Birbirlerine severler. Birbirlerine uymıyan işlerinde, zarûret olunca, birbirlerini taklîd ederek yaparlar. Allahü teâlâ, mezheblerin böyle ayrı olmalarını istemiştir. Bu ayrılığın, müslümanlara Allahü teâlânın rahmeti olduğunu, peygamberimiz haber vermiştir. Çünkü, dört mezheb arasındaki ufak tefek başkalıklar, müslümanların işlerini kolaylaştırmaktadır. Her müslüman, vücûd yapısına, yaşadığı iklim şartlarına ve iş hayatına göre, kendisine daha kolay gelen mezhebi seçer. İbâdetlerini ve her işini, bu mezhebin bildirdiğine göre yapar.

Allahü teâlâ dileseydi, Kur'ân-ı kerîmde ve hadîs-i şerîflerde, herşey açıkça bildirilirdi. Böylece, mezhebler hâsıl olmazdı. Kıyâmete kadar, dünyanın her yerinde, her müslümanın tek bir nizâm olurdu. Müslümanların hâlleri, yaşamaları güç olurdu.

Peygamberimizin yolu, Kur'ân-ı kerîm ile hadîs-i şerîfler ile ve müctehidlerin ictihâdları ile gösterilen yoldur. Bu üç vesîka, bir de, İcmâ'-ı ümmet vardır ki, Eshâb-ı kirâmın ve Tâbi'înin sözbirliği olduğu, R.Muhtâr'da yazılıdır. Bir hüküm üzerinde, dört mezhebin ictihâdları arasında icmâ' hâsıl olursa, bu icmâ'a da inanmak lâzımdır, innamıyan küfre girer. (Mektûbât c.2, m. 36)

İslâm âlimleri yanlış birşey üzerinde ittifakta bulunmazlar. Hadîs-i şerîfte buyuruldu ki:

(Ümmetim dalâlet üzerinde birleşmez.) [İ.Ahmed]

Bu dört vesîkaya Edille-i şer'ıyye denir. Bunların dışında kalan herşey bid'attir. Hadîs-i şerîfte buyuruldu ki: (Ümmetim yetimşüç fırkaya ayrılacak, bunlardan yalnız biri Cennete girecektir. Bunlar, benim ve Eshâbımın yolunda olanlardır.) [İbni Mâce]

Bu ayrılık, usûlde, îmânda olan ayrılıktır. Eshâb-ı kirâmdan sonra, yeni müslüman olanlardan bir kısmının îmânıları bozuldu. Eshâb-ı kirâmın doğru îmânından ayrıldılar. Dalâlet fırkaları meydâne geldi. Bu bozuk fırkalara, bid'at fırları denir. Bunlar, ba'zı nassları te'vîl ederek yanıldıkları için kâfir değildir. Fakat, islâmiyyete zararları, kâfilerin zararlarından çok oldu. Birbirleri ile ve Ehl-i sünnet ile çekiştiler. Harp ettiler. Çok müslüman kanı döküldü. Müslümanların yükselmelerini, ilerlemelerini baltaladılar.

Bid'at fırklarını, Ehl-i sünnetin dört doğru mezhebi ile karıştırmamalıdır. Dört mezheb, birbirlerinin doğru yolda olduğunu söyler ve birbirini severler. Bid'at fırkaları ise, müslümanları parçalamaktadır. Bu dört meshebin birleştirilemiyeceğini, islâm âlimleri sözbirliği ile bildirmişlerdir. Allahü teâlâ, mezheblerin birleştirilmesini değil, ayrı olmalarını istiyor. Böylece, islâm dinini kolaylaştırıyor.

Doğru yol nedir?

Kur'ân-ı kerîmde buyuruldu ki:

(Ey îmân edenler! Allah'ın dinine sarılın. Birbirinizden ayrılmayın!) [Âl-i İmrân 100]

Ebüssü'ûd Efendi hazretleri burayı açıklarken, (Ehl-i kitabın parçalandığı gibi parçalanıp da doğru îmândan ayrılmayın! Câhiliyye zamanında birbirleriniz ile dövüştüğünüz gibi bölünmeyin!) buyurdu. Doğru yolun, Ehl-i sünnet âlimlerinin bildirdiği îmân olduğunu, Peygamberimiz haber verdi. O hâlde, Ehl-i sünnette birleşerek, kardaş olmaları, birbirini sevmeleri lâzımdır. Müslümanların bu birliğinden ayrılan, bu âyet-i kerîmeye uymamış olur. Bu yolda birleşir, birer kardeş olduğumuzu bilip birbirimizi severek, dünyanın en büyük, en kuvvetli milleti olur, dünyada râhata, huzûra, âhırette de sonsuz saâdede kavuşuruz. Düşmanlarımızın ve câhillerin ve sömürücelerin, kendi çıkarları için söyledikleri yalanlara aldanıp, bölünmemeye çok dikkat etmeliyiz! (Hadîka s. 696)

.Mezheb ve rahmet

Allahü teâlâ ve Resûlü, mü'minlere merhamet ettikleri için, ba'zı işlerin nasıl yapılacağı, Kur'ân-ı kerîmde ve hadîs-i şerîflerde açık bildirilmedi. Açıkça bildirilse idi, öylece yapmak farz ve sünnet olurdu. Farzı yapmıyanlar günâha girer, kıymet vermiyenler de kâfir olurdu. Mü'minlerin hâli güç olurdu. Böyle işleri, açık bildirilmiş bulunanlara benzeterek işlemek lâzım olur. Din âlimleri arasında, işlerin nasıl yapılabileceğini, böyle benzeterek anlıyabilenlere, Müctehid denir.

Dört mezhebin hâli, bir şehir halkının hâline benzer ki, önlerine çıkan bir işin nasıl yapılacağı kanûnda bulunmazsa, o şehrin eşrâfı, ileri gelenleri toplanıp, o işi kanûnun uygun bir maddesine benzetip yaparlar. Ba'zan uyuşamayıp, ba'zısı devletin maksadı, beldeleri tamîr ve insanların râhatlığıdır der. O işi, re'y ve fikirleri ile, kanûnun bir maddesine benzetir. Bunlar, Hanefîlere benzer.

Ba'zıları da, devlet merkezinden gelen me'mûrların hareketlerine bakarak, o işi, onların hareketine uydurur ve devletin maksadı, böyle yapmaktır, derler. Bunlar da, Mâlikî mezhebine benzer. Ba'zısı ise ifâdeye, yazının gidişine bakıp, o işi yapma yolunu bulur. Bu da, Şâfiîye benzer. Bir kısmı ise, kanûnun başka maddelerini de toplayıp, birbiri ile karşılaştırarak, bu işi doğru yapabilmek yolunu arar. Bunlar da, Hanbelî mezhebine benzer.

Dört doğru yol

İşte şehrin ileri gelenlerinden her biri, bir yol bulur ve hepsi, yolunun doğru ve kanûna uygun olduğunu söyler. Kanûnun istediği ise, bu dört yoldan biri olup, diğer üçü yanlıştır. Fakat, kanûndan ayrılmaları, kanûnu tanımadıkları için, devlete karşı gelmek için olmayıp, hepsi kanûna uymak, devletin emrini yerine getirmek için çalıştıklarından, hiçbiri suçlu görülmez. Belki, böyle uğraştıkları için, beğenilir. Fakat, doğrusunu bulan daha çok beğenilip, mükâfât alır. Dört mezhebin hâli de böyledir. Allahü teâlânın istediği yol, elbette birdir. Dört mezhebin ayrıldığı bir işte, birinin doğru olup, diğer üçünün yanlış olması lâzımdır. Fakat, her mezheb imâmı, doğru yolu bulmak için uğraştığından, yanılanlar affolur. Hattâ sevâb kazanır.

Dört mezhebden başkasına uymak câiz değildir. Bu, Eshâb-ı kirâmın ve Tâbi'înin mezheblerini küçümsemek değildir. Çünkü, Eshâb-ı kirâmın ve başkalarının mezheblerini tam olarak bilmiyoruz. O mezhebleri de bilseydik, onlara uymamız da câiz olurdu. Çünkü, hepsinin mezhebleri doğru idi. Dört mezheb, tam bilindiği ve kitabları her yere yayılmış olduğu için, her müslümanın yalnız bunlardan birine uyması lâzımdır.

İmâm-ı Rabbânî hazretleri, (Bir mezhebe tâbi olmıyan mülhid olur.) buyuruyor. (Mebde ve Mead)

Kur'ân-ı kerîmdeki; (Allah'ın ipine sarılın!) emri, (Fıkh âlimlerinin, mezheb imâmlarının bildirdiğine uyun!) demektir. [Tahtâvî (Dürr-ül muhtâr) hâşiyesi, zebâyih kısmı]

Mezheb değiştirmek

Dört mezhebin imâmları ve onları taklîd eden âlimler, her müslümanın dört mezhebden dilediğini taklîdde serbest olduğunu ve bir mezhebden başka mezhebe geçmenin câiz olduğunu ve harac, sıkıntı olduğu zamanlarda, başka mezhebin taklîd edileceğini bildirdiler. Allahü teâlâ, mü'minlerin dört mezhebe ayrılmalarını ve bunun, kulları için fâideli olacağını ezelde takdîr ve irâde buyurdu. Amelde mezheblere ayrılmaktan râzı olduğunu bildirdi. Râzı olmasaydı Resûlü, bu ayrılığın rahmet olduğunu bildirmezdi. İ'tikâdda ayrılmayı yasak ettiği gibi, amelde ayrılmayı da yasak ederdi. (Mîzân)

Resûlullah, Kur'ân-ı kerîmde icmâlen bildirilenleri, ya'nî kısa ve kapalı olarak bildirilenleri açıklamasaydı, Kur'ân-ı kerîm kapalı kalırdı. Resûlullahın vârisleri olan mezheb imâmlarımız, hadîs-i şerîflerde mücmel olarak bildirilenleri açıklamasalardı, sünnet-i nebeviyye kapalı kalırdı. Böylece, her asırda gelen âlimler, Resûlullaha tâbi' olarak, mücmel olanı açıklamışlardır.

Bilinen dört imâm zamanında, başka mezheb imâmları da vardı. Bunların da mezhebleri vardı. Fakat, bunların mezheblerinde olanlar azala azala bugün hiç kalmadı. (Hadîka)

Ehl-i sünnetin dört mezhebinin îmânları, inandıkları şeyler, birbirlerinin aynıdır. Aralarında hiç fark yoktur. Ayrılıkları yalnız ameldedir. Bu da, müslümanlara bir kolaylıktır. Her müslüman, dilediği mezhebi seçerek, bunu taklîd eder. Her işini, seçtiği mezhebe göre yapar. Müslümanların, dört mezhebe ayrılmaları, Allahü teâlânın rahmetidir. Bir müslüman, kendi mezhebine göre ibâdet yaparken, bir zahmet, bir meşakkat hâsıl olursa, başka bir mezhebi taklîd ederek, bu işi kolayca yapar.

.Mezheb taklîdi nasıl yapılır?
Soru Bir kimsenin, kendi mezhebine göre yapamadığı veya güçlükle yaptığı bir işin diğer üç mezhebde yapılması kolay ise, bu işi o mezhebi taklid ederek yapması câiz midir?

Cevap: İhtiyâç ve zarûret hâlinde, hak mezheblerden birini yalnız o mes'elede taklîd etmek câizdir. (R. Muhtâr c.1,s.51 ve c.2,s.542, Mizân, s.18)

(Abdest ve gusülde başka mezhebi taklîd etmek câizdir. Bunun için o mezhebin bu husûstaki şartlarına da uymak lâzımdır.) [Hadika s.790]

(Bir Hanefînin kendi mezhebine göre yapamadığı bir işi, yapabilmesi için Şâfi'î mezhebini taklîd etmesine bir beis yoktur. (Bahrürrâık) ve (Nehrülfâık) kitâplarında da böyle yazmaktadır) [Tahtâvî s.96]

Şâfiî'de Zekât

İmâm-ı Rabbânî hazretleri buyuruyor ki: (Müslümanları sıkıştırmak, incitmek haramdır. Şâfi'î âlimleri, kendi mezheblerinde yapılması güç şeylerin Hanefî mezhebine göre yapılmasına fetvâ vermişlerdir. Meselâ Şâfi'î mezhebinde sekiz sınıfın her birine zekât verilmesi lâzımdır. Bugün bu sınıfların hepsi olmadığı için zekât vermek imkânsızdır. Bunun için Şâfi'î âlimleri, Hanefî mezhebi taklîd edilerek zekât verilmesine fetvâ vermiştir. Çünkü Hanefî mezhebinde bu sınıflardan birine vermek kâfidir.) [c.3,m.22]

[Zekât verirken, Hanefî mezhebini taklîd eden Şâfi'î'nin, namazda, oruçta ve diğer ibâdetlerde de Hanefî'yi taklîd etmesi gerekmez.]

Hacca giden bir Şâfi'înin kadınlara dokunma ihtimâli çok olduğu için abdestli bulunması imkânsız gibidir. Bu durumda Hanefî mezhebini taklîd etmesi câiz olur. İhtiyâç yok iken veya mezheblerin kolay gelen taraflarını taklîd etmek ya'nî telfîk câiz değildir, haramdır. (Hadîka s.207, R. Muhtâr s.51]

Bir Hanefî, yolculukta namazlarını kaçırma tehlikesi olduğu zaman Şâfi'î mezhebini taklîd ederek öğle ile ikindiyi veya akşam ile yatsıyı cem ederek bir vakitte kılabilir. Ancak, Şâfi'î mezhebine göre guslü ve abdesti bulunması, namazı da Şâfi'î mezhebine göre kılması îcâb eder. Meselâ; kadına dokunduğu hâlde, namazlarını cem ederse Şâfiî'ye göre abdestsiz kılmış olur. Hanefîde de yolculukta namazı birleştirmek câiz olmadığından her iki mezhebe göre de namazı sahîh olmaz. Namaz, gusül ve abdeste bağlı bir ibâdettir. Şâfiî'ye göre abdesti olmayan Hanefî, yolculukta Şâfi'îye göre namazlarını birleştiremez. Birleştirirse telfîk olur, câiz olmaz. (Hulâset-üt-tahkik)

.Hanbelî mezhebi nasıl taklîd edilir?
Soru: (Se'âdet-i Ebediyye, kitabında deniyor ki: "Hanbelî mezhebinde, seferde, hastalıkta, kadının emzikli veyâ müstehâza olmasında, abdesti bozan özürlerde, abdest ve teyemmüm için meşakkat çekenlerde ve a'ma ve yer altında çalışan gibi, namaz vaktini anlamakta âciz olanın ve canından, malından ve namûsundan korkanın ve ma'îşetine zarar gelecek olanın meselâ, talebenin memurun iki namazı cem'etmeleri câiz olur.

Namazı kılmak için işlerinden ayrılmaları mümkün olmayanların, bu namazlarını kazâya bırakmaları Hanefî mezhebinde câiz değildir.

Bunların, yalnız böyle günlerde, Hanbelî mezhebini taklît ederek, öğle ile ikindiyi veyâ akşam ile yatsıyı takdim yâhut te'hir ederek birlikte kılmaları câiz olur.

Cem' ederken, öğleyi ikindiden ve akşamı yatsıdan önce kılmak, birinci namaza dururken, cem' etmeği niyyet etmek, ikisini ard arda kılmak ve abdestin, guslün ve namazın Hanbelî mezhebindeki farzlarına ve müfsidlerine uymak lâzımdır." Hanbelî mezhebini taklîd ederken nelere dikkat etmemiz gerekmektedir?

Cevap: Hanbelî mezhebini taklîd ederken dikkat edilecek husûslar şunlardır:

1- Gusülde ağzın ve burnun içini yıkamak ve niyyet etmek farzdır.

[Zarûret olunca ağzında dolgu dişi olan da Hanbelî mezhebini taklîd ederek bahsedilen ruhsatlardan istifâde eder.]

2- Bir kavle göre mezi guslü gerektirir.

3- Teyemmümde Besmele çekmek ve tertip farzdır.

4- Kadınların hayz müddetleri en fazla on beş gündür. İki hayz arası temizlik en az 13 gündür.

5- Abdestte ağız ve burnun içini yıkamak kaplama mesh, niyyet, tertip, müvâlât ve Besmele çekmek farzdır.

6- Mahrem veya nâmahrem bir kadının tenine şehvetle dokunmak, kendisinin veya başkalarının seveteynine dokunmak abdesti bozar. Bir kadın kendisinin seveteynine dokunursa abdesti bozulmaz.

7- Deve eti yemek ve ölü yıkamak abdesti bozar.

8- Hafif bir uyku hâriç, uykunun her çeşidi abdesti bozar.

9- Namazda Fâtiha okumak, ta'dîl-i erkân ve iki tarafa selâm vermek farzdır.

10- Beden, elbise ve namaz kılınan yerde az da olsa necâset bulunmamalıdır.

.Şâfiî'yi mezhebi nasıl taklid edilir?
Soru: Diş dolgusu sebebiyle Şâfiî mezhebini taklîd nasıl olur?

Cevap: Şâfiî'yi taklîd eden, Şâfiî'deki farzlara uyar, müfsidlerden kaçar.

1- Gusülde niyyet farzdır.

2- Meni şehvetsiz de gelse, guslü gerektirir. Her akıntı meni değildir.

3- Abdestte niyyet ve tertîb farzdır.

4- İmâm arkasında Fâtiha okumak farzdır.

5- Yabancı kadına ve hanımının tenine çıplak olarak dokunmak, abdesti bozar.

6- Kendisinin veya başkasının veya bebeğin iki abdest bozma uzvuna elinin içi ile dokunursa abdesti bozulur.

7- Ta'dîl-i erkân farzdır.

8- İkinci teşehhüdde salevât-ı şerîfe okumak farzdır.

9- Meshin hiç yırtığı olmamalıdır.

10- Abdestte çenenin altını da yıkamak farzdır.

11- Köpeğe dokunmak abdesti bozmaz. Köpeğe, yaş olarak dokunursa, o yeri biri çamurlu su olmak üzere yedi defa temiz su ile yıkamak lâzımdır.

12- Az necâsetten de sakınmak lâzımdır.

13- Kadınların hayz müddeti en fazla 15 gündür. En azı bir gündür.

.Şans oyunları kumara girer mi?
Soru: Top yarışı yaptırmak, topu en ileri atana hediye vermek câiz mi, kumar mı? Hangi şans oyunları, hangi yarışlar, kumardır, hangileri kumara girmez? Kur'â çekmek, piyangoya girer mi?

Cevap: Birşeyin kumar olabilmesi için bahse giren iki veya daha fazla kişinin zarar veya kâr etme ihtimalinin bulunması şarttır. Meselâ (Sen kazanırsan ben sana vereceğim, ben kazanırsam sen bana vereceksin.) şeklinde bahse girmek kumar olur. (Sen kazansan da, ben kazansam da ben vereceğim veya sen vereceksin.) şeklinde olursa kumar olmaz. Yahut, birisi, iştirakçilerden para almadan (Hanginiz kazanırsa ona para veya araba vereceğim) dese kumar olmaz. Kazanma olmadan, (Kur'a çekeceğim. Kim kur'ada çıkarsa ona vereceğim) demek de kumar olmaz.

Mubah olan herhangi birşey ile yarışmak câizdir. Yarışan iki kimseden yalnız birinin, (Beni geçersen, sana şunu vereceğim. Ben geçersem, senden birşey istemem.) demesi veya yarışmaya karışmayan birinin, (İkinizden kazanana şunu vereceğim. Kazanmayan birşey vermiyecek.) demesi câizdir. (Kazana mayan, kazanana şunu verecek.) denirse, kumar olur.

Kumarcılardan herbirinin malının artmak ve azalmak ihtimâli vardır. Eğer, üçüncü bir kimse, ikisinin atlarını geçmesi şübheli olan bir at ile yarışa katılıp, (Sizi geçersem, ikinizden de alırım. Siz beni geçerseniz, size birşey vermem, hanginiz ötekini geçerse, ondan alır.) demesi de câiz olur.

Ba'zı çekilişler

Bir ara Huzur TV, fazla puan alana, kapıyı önce açana, mayını patlatmayana çeşitli hediyeler veriyor. İştirakçilerden hiç para almıyor. İştirak eden herkesten az da olsa para alsa, kumara girer. Bu hususta, mu'teber eserlerden aldığım yazı aşağıdadır:

Herşey ile yarış etmek ve bulmaca çözmek helâldir. Bunları kumar ile yapmak harâmdır.

Koşarak veya at ile ve silâh ile, ok ile hedefe atmak gibi harbde kullanılan şeylerle yapılan yarışlarda, bir taraftan mal şart etmek de câiz olur. Ya'nî iki kişiden yalnız biri, (Sen kazanırsan, ben sana vereceğim. Ben kazanırsam, sen bana vermiyeceksin.) derse veya bir üçüncü kimse, Yarışa katılanlar arasından kazanana ben vereceğim.) derse câiz olur. İki tarafın da mal vermesi şart edilirse, kumar olur. Bir üçüncü kimse de yarışa katılıp, ikisini de geçerse, ikisinden de alması, ikisini de geçemezse, ondan birşey alınmaması şartı ile, ikisinden geride kalanın, geçene mal vermesini şart etmek câiz olur.

Kur'a çekmek câiz ve sünnettir. Mülk sâhiblerinin haklarının miktarlarını değiştirmek veya ortaklardan birinin hakkını yok etmek yahut hakkı olmayana pay vermek için yapılan kur'a, piyango olur, haram olur.

Kumar, yarışlarda olduğu gibi, tavla ile, dama taşları ile, iskambil kâğıtları ile yapılan her oyunda, futbol oyunlarında da olur. Bunların hepsinde ve ilim adamları arasındaki kumarda, sözleri, tahmînleri yanlış çıkanlar, tahmînleri doğru çıkanlara mal, para vermektedir. Kumara katılanların herbirinde, hem almak hem de vermek ihtimâli vardır. Kumar oynatmak, yarışmak demek değil, tahmînde yanılıp yanılmamak demektir.

Kumarla sömürenler

Kumarda, sonu tahmîn edilen işin oyun olması, kazançlı, başarılı olması veya zararlı olması arasında fark yoktur. Canbazın düşüp düşmeyeceğini, geminin batıp batmayacağını tahmîn edenlerin, birbirlerine para vermek için sözleşmeleri de kumar olur. Bunun içindir ki, oyun, yarış yapılmaksızın, kumarcıların isimleri veya para ile aldıkları biletlerin numaraları arasında piyango çekerek, çekilen numara sâhiblerine biletlerden toplanan paraların hepsini veya bir miktarını dağıtmak kumar olur. Çünkü, piyangoya katılanların hepsi kendi numarasının çekileceğini ümit etmektedir. Bu tahmînleri doğru çıkanlar, yanlış çıkanların önceden vermiş oldukları paralardan almaktadır. Aldıkları para ile, önceden bilete verdikleri paranın farkını, tahmînleri yanlış çıkanlardan almış olmaktadır.

Tahmînleri yanlış çıkacaklardan para toplamak güç olacağı için ve bunlar önceden belli olmadıkları için, piyangoya katılanların hepsinden, önceden bilet ücreti ismi altında para toplanmakta, tahmîni doğru çıkanların vermiş oldukları, sonra kendilerine iâde edilmektedir. Önceden toplanan paraların hepsini piyango sâhibi almakta, bundan "aslanpayı"nı kendine ayırıp, geri kalanını tahmînleri doğru çıkanlara vermektedir.

Piyango sâhibi, kumara iştirâk etmese bile, harâma sebep olduğu için, büyük günâh işlemekte ve piyango iştirâk edenleri sömürmektedir. (R. Muhtâr S. Ebediyye, İ. Ahlâkı)

.Çekiliş ile araba kumara girer mi?
Soru: Çekiliş yaparak araba vermekle piyango arasında fark var mıdır?

Cevap: Piyango bileti alınınca verilen paraya karşılık bir mal alınmıyor. Kuponsuz olarak Gazetemizin vereceği çekilişe katılan kimse, verdiği para ile gazetenin yanında ayrıca ansiklopedi ve kaset de alıyor.

Okuyucuların gazeteden bir alacakları kalmıyor. Gazete fazla olarak kur'a ile araba vs. veriyor. Gazetemiz bunu da sorulan suâlleri bilene veriyor. Bunun piyango ile hiç alâkası yoktur. Üç çeşit kur'a, yâni çekiliş vardır:

1- Haram olan kur'a. (İştirakçilerinden birkaçı hâriç, hepsi zarar eder. Her çeşit piyango çekilişleri böyledir.)

2- Câiz olan kur'a. (İştirakçilerden hiç birinin zarar etmediği kur'a. Gazetemizin verdiği arabalar, buzdolapları ve çamaşır makineleri böyledir.)

3- Müstehap olan kur'a. Müşterek hakka sahip olanlar arasında çekilen kur'a. (Kurban etini tarttıktan sonra ortakların kur'a ile hisselerini almaları böyledir.) [Mecelle Şerhi]

Din adamları ne diyor?

İlâhiyat Fakültesi öğretim üylerinden Prof. Dr. Hayrettin Karaman'ın bu konudaki yazısı özetle şöyle: Bir gazete, neşrettiği kuponlardan belli sayıda biriktirenler arasında kur'a çekerek, kur'ada çıkanlara belli miktarda hediyeler veriyor. Gazete yanında verilen o malların, helâl olabilmesi için hediye kuponu bulunan gazete ile kuponsuz gazetenin fiatı arasında fark bulunmamalıdır; yâni gazete beş bin lira ise, hediye kuponu neşredilirken de beş bin lira, neşredilmezken de beş bin lira olmalıdır. Meselâ beş bin lira vererek aldığımız gazetenin fiatı zaten beş bin liradır, biz hediye çıksın diye farklı bir bedel ödemedik, kur'adan çıkan mal, doğrudan doğruya gazete kazancından, rızâsı ile ayırıp bize hediye ettiği bir maldır ve helâldır. (Günün Mes'eleleri)

Ankara müftülüğü'nün de bu konudaki fetvâsının özeti şöyle: Gazetelerin okuyucularına verdiği araba, daire gibi şeyler, piyango hükmünde değildir. Çünkü ödenen para ile gazete satın alınmaktadır. Alınan gazetenin, emsâli gazeteler yanında, tesbit edilen değeri verilmektedir. Araba, daire gibi hediyeler, gazete sahibinin, kazancının bir kısmından alınarak, okuyucularına kur'a yâni çekiliş ile hediye edilmektedir. Bunu madddi hiçbir değeri olmıyan piyango bileti veya toto kağıdı ile karıştırmamak lâzımdır. Bu hususta Din İşleri Yüksek Kurulu'nun birçok fetvâsı mevcuttur.

Diyânet İşleri Başkanlığı Din İşleri Yüksek Kurulu'nun kur'a yâni çekiliş ile hediye vermenin câiz olduğunu bildiren fetvâlarından biri şöyle:

Para ödeyerek bilet alan kimselerden bir kısmına ikramiye çıkıp, bir kısmına çıkmadığı için kumardır.

Gazetelerin okuyucularına vermekte oldukları, otomobil, daire gibi şeyler, piyango hükmünde değildir. Çünkü bunda, ödenen para ile gazete satın alınmaktadır. Gazeteden çekiliş ile, okuyucularına çıkan otomobil vs. gibi şeyler hediye hükmündedir.

.Kumar nedir?

Birşeyin kumar olabilmesi için bahse giren iki veya daha fazla kişinin zarar veya kâr etme ihtimalinin bulunması şarttır. Meselâ (Sen kazanırsan ben sana vereceğim, ben kazanırsam sen bana vereceksin.) şeklinde bahse girmek kumar olur. (Sen kazansan da, ben kazansam da ben vereceğim veya sen vereceksin.) şeklinde olursa kumar olmaz. Yahut, birisi, iştirakçilerden para almadan (Hanginiz kazanırsa ona para veya araba vereceğim.) dese kumar olmaz. Kazanma olmadan, (Kur'a çekeceğim. Kim kur'ada çıkarsa ona vereceğim.) demek de kumar olmaz. Mübah olan herhangi birşey ile yarışmak câizdir. Yarışan iki kimseden yalnız birinin, (Beni geçersen, sana şunu vereceğim. Ben geçersem, senden birşey istemem.) demesi veya yarışmaya karışmayan birinin, (İkinizden kazanana şunu vereceğim. Kazanmayan birşey vermiyecek.) demesi câizdir. (Kazanamayan, kazanana şunu verecek.) denirse, kumar olur. Kumarcılardan herbirinin malının artmak ve azalmak ihtimâli vardır. Eğer, üçüncü bir kimse, ikisinin atlarını geçmesi şübheli olan bir at ile yarışa katılıp, (Sizi geçersem, ikinizden de alırım. Siz beni geçerseniz, size birşey vermem, hanginiz ötekini geçerse, ondan alır.) demesi de câiz olur. (R. Muhtâr)

.Resûlullah şefâ'at edemez mi?

Soru: Mısırlı bir yazar, şefâ'ati inkâr ediyor. "Peygamber kendi yakını olan amcasını kurtaramadı ki, nerede kaldı diğer müslümanları kurtarsın." diyor. Şefâ'atin hak olduğu âyet ve hadîsle sabit değil midir?
Cevap: Bütün Ehl-i sünnet âlimleri, ittifakla, hepsi şefâ'ati kabûl etmişlerdir. Sadece nakilden çok akla tâbi olan Mu'tezile denilen ahmaklar şefâ'ati inkâr etmiştir. Yeni türedi ba'zı yazarlar da Peygamber efendimize düşmanlık ederek "Kur'ânı getirmekle onun vazifesi bitmiştir. Kimseye faydası olmaz, şefâ'at edemez." diyorlar. O'nun âlemlere rahmet olarak geldiğini kabûl etmiyorlar, Mu'tezileyi taklid edip, şefâ'atin hak olduğunu bildiren âyet ve hadîsleri de inkâr ediyorlar. Halbuki Kur'ân-ı kerîmde buyuruluyor ki: (Resûle itâ'at eden, Allaha itâ'at etmiş olur.) [Nisâ 80] (Allah ve Resûlüne itâ'at eden, en büyük kurtuluşa ermiştir.) [Ahzâb 71] (Peygamberin verdiğini alın, yasak ettiğinden sakının!) [Haşr 7] (De ki, "Bana uyun ki, Allah da sizi sevsin!") [A.İmrân 31] {Bu âyet-i kerîme gelince, münâfıklar, "Muhammed kendisine tapılmasını istiyor." dediler. [Şimdi mezhepsizler de "Peygamber, Allah'tan üstün tutuluyor" diyorlar.] Bunun üzerine aşağıdaki âyet-i kerîme indi. (Şifâ-i şerîf)} (De ki, "Allah'a ve Peygambere itâ'at edin! [İtâ'at etmeyip] yüz çeviren [kâfir olur.] Elbette Allah kâfirleri sevmez.) [A.İmrân 32] Şefâ'atle İlgili Âyetler (Allahü teâlâ, şefâ'at edene ve şefâ'at edilene izin vermedikçe, hiç kimse şefâ'at edemez. Kalblerindeki müthiş korku giderilince [şefâ'at bekleyenlere şefâ'at edenlere] "Rabbiniz şefâ'at hakkında ne buyurdu?" diye soracaklar. Onlar [şefâ'at edenler] ise, "Hak olanı buyurdu [şefâ'ate izin verdi." diyecekler.) [Sebe' 23] (O gün, kimse şefâ'at edemez. Ancak Rahmânın izin verdiği ve sözünden hoşlandığı kimse şefâ'at eder.) [Tâhâ 109] (Rahmanın nezdinde söz ve izin alanlardan başkası şefâ'at edemez.) [Meryem 87] (Allah'ı bırakıp da taptığı putlar şefâ'at edemez. Ancak hak dine inanıp ona şâhitlik edenler şefâ'at eder.) [Zuhruf 86] (Onlar, O'nun rızâsına kavuşmuş olandan başkasına şefâ'at etmezler.) [Enbiyâ 28] (Sadece Allah'ın dilediği ve râzı olduğu kimselere şefâ'at etmesi için izin verilen göklerde nice melekler vardır.) [Necm 26] Yukarıdaki âyet-i kerîmelerde, Allah'ın izni olmadan kimsenin şefâ'at edemeyeceği açıkça bildirilmektedir. Ancak Allahın izin verdiklerinin bundan müstesna oldukları, ya'nî Allahın izni ile şefâ'at edecekleri bildirilmiştir. Allahın izni olmadan şefâ'at edilemeyeceğini bildiren âyetlerden ba'zısı şunlardır: (Bekara 255, Yunus 3, Meryem 87, Zümer 44) Kâfirlere şefâ'atçi olmadığını ve putların şefâ'at edemeyeceğini gösteren âyetlerden ba'zıları şunlardır: (A'râf 53, Şuarâ 100, Rum 13, Secde 4, Yasîn 23), (Şefâ'atçilerin şefâ'atleri, onlara [kâfirlere] fâide vermez.) [Müddessir 48] Bu ve benzeri âyet-i kerîmeleri gösterip, (Resûlullah mü'minlere şefâ'at edemez.) demek, mezhepsizliğe has bir taktiktir. Resûlullahın şefâ'ati Duhâ sûresinin (Sen râzı olana [yeter diyene] kadar, her dilediğini vereceğim.) meâlindeki 5. âyeti, Allahü teâlânın, Peygamberlerine bütün ilimleri, bütün üstünlükleri, ahkâm-ı islâmiyyeyi, düşmanlarına karşı yardım ve ümmetine kıyâmette her türlü şefâ'at ve tecellîler ihsân edeceğini va'd etmektedir. Bu âyet-i kerîme gelince, Cebrâil aleyhisselâma bakıp (Cehennemde bir mü'minin kalmasına râzı olmam.) buyurdu. Yine buyurdu ki: (O kadar çok kimseye şefâ'at ederim ki, Rabbim bana "Râzı oldun mu?" diye sorunca, "Evet râzı oldum" derim.) [Beyhekî, Bezzâr, Taberânî] Resûlullahı vesîle edenlerin, onun şefâ'ati ile tevbelerinin kabûl olunacağını şu âyet-i kerîme de göstermektedir. (Nefslerine zulmedenler, sana gelip, Allah'tan af diler ve Resûlüm de, onlar için af dilerse, Allahü teâlâyı, tevbeleri kabûl edici ve merhamet edici bulurlar.) [Nisâ 64] Resulullah'ın şefaati ("Rabbin sana makam-ı Mahmudu verecek" [meâlindeki İsrâ sûresinin 79.] âyetindeki "Makam-ı Mahmud", bana verilecek şefâ'at makamıdır.) [Tirmizî] (Her peygamberin duâsı kabûl olur. Her peygamber, ümmeti için dünyada duâ etti. Ben ise, Kıyâmette ümmetime şefâ'at izni verilmesi için duâ ediyorum. İnşâallah duâm kabûl olacak. Müşrik olmayan herkese şefâ'at edeceğim.) [Buhârî] (Kıyâmette, en önce ben şefâ'at edeceğim.) [Müslim] (Kıyâmette Sırat köprüsünün başında durur, ümmetimi beklerim. Allahü tâlâ, "Dilediğini iste, istediklerini şefâ'at et, şefâ'atin kabûl olunacak." buyurur. Şefâ'at edip, yalvarmaya devam ederim. Rabbim bana, "İhlâsla bir defa Lâ ilâhe illallah diyen ve îmânla ölen herkesi Cennete koy" buyuruncaya kadar yerimden kalkmam.) [İ.Ahmed] (Allahü teâlâ bana, "Ümmetinin üçte ikisini sorgusuz suâlsiz Cennete koymamı mı istersin, yoksa şefâ'at izni mi istersin?" buyurdu. Ben de şefâ'at hakkı vermesini istedim. Şefâ'atim elbette bütün müslümanlaradır.) [Taberânî] (Âhırette ilk şefâ'at eden ve şefâ'ati kabûl olan ben olacağım.) [İbni Mâce] (Ümmetimden geri kalan olur korkusu ile Cennette tahtıma oturmam. Allahü teâlâya, "Yâ Rabbî ümmetim..." derim. Rabbim "Ümmetine ne yapmamı istiyorsun?" buyurur, ben de "Yâ Rabbî onların hesaplarını çabuk gör, sıkıntıdan kurtulsunlar." derim. Cehennemliklerin listesi bana verilir. Onlara şefâ'at ederim.) [Beyhekî, Taberânî] Peygamber efendimiz, günahkârlara şefâ'at edeceğini bildirince, Hz. Ebüdderdâ, (Îmânı olan hırsız ve zâniler de şefâ'ate kavuşacak mı ?) diye suâl etti. (Evet onlara da şefâ'at edeceğim.) buyurdu. (Hatîb) (Büyük günâh işleyen mü'minlere şefâ'at edeceğim.) [İ.Ahmed] (Günâhı çok olanlara şefâ'at edeceğim.) [Hatîb] (Nefslerine aldananlara şefâ'at edeceğim.) [Deylemî] (Kıyâmette, kum sayısından daha çok kimseye şefâ'at ederim.) [Taberânî] (Kıyâmette "Yâ Rabbî, zerre kadar îmânı olanı Cennete koy!" diyeceğim. Hepsi şefâ'atimle Cennete girecek.) [Buhârî] (Ehl-i beytimi sevenlere şefâ'at edeceğim.) [Hatîb] (Eshâbımı kötüleyenden başka herkese şefâ'at edeceğim.) [Buhârî] (Kabrimi ziyâret edene şefâ'atim vâcib oldu.) [Buhârî] (Sırf beni ziyâret için gelen, Allahın izniyle şefâ'atime kavuşur.) [Müslim] (Medîne'de ölen [mü'min]lere şefâ'at ederim.) [Tirmizî] (Medîne'nin sıkıntılarına katlanana, şefâ'at ederim.) [Müslim] (Sünnetimi [îmânını] elinden kaçırana [kâfire] şefâ'atim harâm oldu.) [Şir'a] (Şefâ'atime inanmayan, ona kavuşamaz.) [Şir'a] (Allahü teâlâ, Kıyâmette Âdem'i bir milyar insana şefâ'atçi kılar.) [Taberânî] (Kıyâmette Allahü teâlâ "melekler, peygamberler ve sâlihler şefâ'atlerini yaptılar. Bundan sonra benim büyük rahmetim kaldı." buyurur.) [Buhârî] (Kur'ân-ı kerîm, okuyanlarına, ya şefâ'at edecek veya düşman olacaktır.) [Müslim] (Allah indinde Kur'ândan daha üstün şefâ'atçi yoktur. Ne peygamber, ne melek, ne de başkası.) [Taberânî] (Kur'ân-ı kerîm, Kıyâmette yüzü ve ahlâkı güzel bir kimse sûretinde gelir. Kendisinden şefâ'at taleb olunur ve şefâ'at eder. Kendisini mûsikî ile [gazel okur gibi ve oyun yerlerinde okuyanlardan ve para kazanmak için] okuyanlardan da'vâcı olur. Bunlardan hakkını ister. Râzı olduklarını alıp Cennete götürür.) [İ.Gazâlî] (Kıyâmette önce enbiyâ, sonra ulemâ, sonra şühedâ şefâ'at edecek.) [İbni Mace] (Kıyâmet günü Allahü teâlâ, "Ey âlimler, siz benim indimde ba'zı melekler gibisiniz, şefâ'at edin, şefâ'atiniz kabûl edilecektir." buyurur.) [Zehebî] (İmâmlarınız şefâ'atçilerinizdir.) [Dârekutnî] (Yemîn ederim ki, Osmân, yetmişbin kişiye şefâ'at edecek, Cehenneme gitmekten kurtaracaktır.) [İ. Asâkir]

.Kaç çeşit şefaat vardır?
Kabirden önce, Resûlullah üzerinde Cennet elbisesi ile kalkacak. Burak üzerinde elinde livâ-ül-hamd isimli bayrakla mahşer yerine gidecek, Peygamberler ve bütün inananlar bu bayrağın altında duracak, hepsi, beklemekten çok sıkılacak, önce peygamberlerden Âdem, sonra Nûh, sonra İbrâhim, Mûsâ ve Îsâ'ya gidip, hesâba başlanması için şefâ'at etmelerini dileyeceklerdir. Her biri, birer özür bildirerek, Allahü teâlâdan utandıklarını söyleyecekler, şefâ'at edemeyecekler, Resûlullaha gelip yalvaracaklardır. Önce, onun ümmeti, Sırât'tan geçip Cennete girecektir. Sonra bütün peygamberler şefâ'at edecektir. (Buhârî) Peygamber efendimizin şefâ'ati şöyle olacak:
1- Makâm-ı Mahmûd şefâ'atı ile, herkesi mahşerde beklemek azâbından kurtaracak.
2- Çok kimseyi hesapsız Cennete sokacak.
3- Azâb çekmesi lâzım olan mü'minleri azâbdan kurtaracak.
4- Günâhı çok olan mü'minleri Cehennemden çıkaracak.
5- Sevâbla günâhı eşit olup, A'râf'ta bekliyenlerin Cennete gitmelerine şefâ'at edecek.
6- Cennette olanların derecelerinin yükselmesine şefâ'at edecek. Şefâ'at ile hesaptan kurtardığı yetmiş bin kimsenin her birinin şefâ'atleri ile de, yetmişer bin kişi sorgusuz, suâlsiz Cennete girecektir.
Şefâ'at beş türlüdür
1- Mahşer yerinde, çok uzun beklemekten usanan günâhkârlar, feryad ederek, hesâbın bir ân önce yapılmasını isteyecekler. Bunun için şefâ'at olunacak.
2- Suâlin ve hesâbın kolay ve çabuk olması için, şefâ'at edilecek.
3- Günâhı çok olan mü'minlerin, Sırât'tan Cehenneme düşmemeleri için şefâ'at olunacak. 4- Günâhı çok mü'minleri Cehennemden çıkarmak için şefâ'at olunacak.
5- Cennette sayısız ni'metler olacak ve sonsuz kalınacak ise de, sekiz derecesi vardır. Herkesin derecesi, makâmına, îmânına ve ameline göre olacak. Cennettekilerin derecelerinin yükselmeleri için de şefâ'at olunacaktır. İmâm-ı Rabbânî hazretleri buyuruyor ki: (Peygamberlerin sonuncusu gibi bir şefâ'atçı olmasaydı, bu ümmetin günâhları kendilerini helâk ederdi. Bu ümmetin günâhları çok ise de, Allahü teâlânın af ve mağfireti de sonsuzdur. Allahü teâlâ, bu ümmete af ve mağfiretini o kadar saçacak ki, geçmiş ümmetlere böyle merhamet ettiği bilinmiyor. 99 rahmetini, sanki bu günâhkâr ümmet için ayırmıştır. İkrâm, ihsân, günâhkârlar içindir. Allahü teâlâ, af ve mağfiret etmeyi sever. Günahı çok olan bu ümmet kadar af ve mağfirete uğrayacak hiçbir şey yoktur. Bunun için, bu ümmet, ümmetlerin en hayırlısı oldu. Bunların şefâ'atçileri olan Peygamberleri, peygamberlerin en üstünü oldu. Furkân sûresi, 70. âyetinde meâlen, (Allahü teâlânın, günâhlarını iyiliklerle değiştireceği kimseler, onlardır. Onun mağfireti, merhameti sonsuzdur.) buyuruldu.) [C.2, m.3] Diğer insanların şefâ'ati Allahü teâlânın rahmeti o kadar çok ki, peygamber, âlim, evliyâ, şehid gibi üstün kimseler haricinde, ba'zı müslümanlar da şefâ'at edecektir. Hadîs-i şerîftlerde buyuruldu ki: (Bir kimse, ameline göre birkaç kişiye şefâ'at eder.) [Tirmizî] (Bir Cehennemlik, bir Cennetliğe "Dünyada sana su vermeştim. Şimdi sen de bana şefâ'at et" der. O da Allah'ın izni ile şefâ'at edip onu Cehennemden kurtarır.) [Deylemî] (Küçük çocuk ana-babasına şefâ'at eder, onları Cennete çeker.) [İbni Mâce] (Bir kişinin şefâ'ati ile Temim oğullarından daha çoğu Cennete girecektir.) [İbni Mâce] (Kur'ân, akrabâ, emânete riâyet eden, Peygamberiniz ve din kardeşleriniz şefâ'at edecektir.) [Deylemî] (Bir kimse, bir mü'mine bir iyilik yapınca, Allahü teâlâ bu iyilikten bir melek yaratır. Bu melek, hep ibâdet eder. İbâdetlerinin sevâbları buna verilir. Bu kimse ölünce, bu melek, nûrlu ve sevimli olarak bunun kabrine gelir. Meleği görünce neş'elenir. "Sen kimsin?" der. "Ben, falancaya yaptığın iyilik ve onun kalbine koyduğun neş'eyim. Allahü teâlâ beni bugün seni sevindirmek ve sana şefâ'at etmek ve Cennetteki yerini sana göstermek için gönderdi" der.) [Tergîb]

.Kaç çeşit şefaat vardır?
Kabirden önce, Resûlullah üzerinde Cennet elbisesi ile kalkacak. Burak üzerinde elinde livâ-ül-hamd isimli bayrakla mahşer yerine gidecek, Peygamberler ve bütün inananlar bu bayrağın altında duracak, hepsi, beklemekten çok sıkılacak, önce peygamberlerden Âdem, sonra Nûh, sonra İbrâhim, Mûsâ ve Îsâ'ya gidip, hesâba başlanması için şefâ'at etmelerini dileyeceklerdir. Her biri, birer özür bildirerek, Allahü teâlâdan utandıklarını söyleyecekler, şefâ'at edemeyecekler, Resûlullaha gelip yalvaracaklardır. Önce, onun ümmeti, Sırât'tan geçip Cennete girecektir. Sonra bütün peygamberler şefâ'at edecektir. (Buhârî) Peygamber efendimizin şefâ'ati şöyle olacak:
1- Makâm-ı Mahmûd şefâ'atı ile, herkesi mahşerde beklemek azâbından kurtaracak.
2- Çok kimseyi hesapsız Cennete sokacak.
3- Azâb çekmesi lâzım olan mü'minleri azâbdan kurtaracak.
4- Günâhı çok olan mü'minleri Cehennemden çıkaracak.
5- Sevâbla günâhı eşit olup, A'râf'ta bekliyenlerin Cennete gitmelerine şefâ'at edecek.
6- Cennette olanların derecelerinin yükselmesine şefâ'at edecek. Şefâ'at ile hesaptan kurtardığı yetmiş bin kimsenin her birinin şefâ'atleri ile de, yetmişer bin kişi sorgusuz, suâlsiz Cennete girecektir.
Şefâ'at beş türlüdür
1- Mahşer yerinde, çok uzun beklemekten usanan günâhkârlar, feryad ederek, hesâbın bir ân önce yapılmasını isteyecekler. Bunun için şefâ'at olunacak.
2- Suâlin ve hesâbın kolay ve çabuk olması için, şefâ'at edilecek.
3- Günâhı çok olan mü'minlerin, Sırât'tan Cehenneme düşmemeleri için şefâ'at olunacak. 4- Günâhı çok mü'minleri Cehennemden çıkarmak için şefâ'at olunacak.
5- Cennette sayısız ni'metler olacak ve sonsuz kalınacak ise de, sekiz derecesi vardır. Herkesin derecesi, makâmına, îmânına ve ameline göre olacak. Cennettekilerin derecelerinin yükselmeleri için de şefâ'at olunacaktır. İmâm-ı Rabbânî hazretleri buyuruyor ki: (Peygamberlerin sonuncusu gibi bir şefâ'atçı olmasaydı, bu ümmetin günâhları kendilerini helâk ederdi. Bu ümmetin günâhları çok ise de, Allahü teâlânın af ve mağfireti de sonsuzdur. Allahü teâlâ, bu ümmete af ve mağfiretini o kadar saçacak ki, geçmiş ümmetlere böyle merhamet ettiği bilinmiyor. 99 rahmetini, sanki bu günâhkâr ümmet için ayırmıştır. İkrâm, ihsân, günâhkârlar içindir. Allahü teâlâ, af ve mağfiret etmeyi sever. Günahı çok olan bu ümmet kadar af ve mağfirete uğrayacak hiçbir şey yoktur. Bunun için, bu ümmet, ümmetlerin en hayırlısı oldu. Bunların şefâ'atçileri olan Peygamberleri, peygamberlerin en üstünü oldu. Furkân sûresi, 70. âyetinde meâlen, (Allahü teâlânın, günâhlarını iyiliklerle değiştireceği kimseler, onlardır. Onun mağfireti, merhameti sonsuzdur.) buyuruldu.) [C.2, m.3] Diğer insanların şefâ'ati Allahü teâlânın rahmeti o kadar çok ki, peygamber, âlim, evliyâ, şehid gibi üstün kimseler haricinde, ba'zı müslümanlar da şefâ'at edecektir. Hadîs-i şerîftlerde buyuruldu ki: (Bir kimse, ameline göre birkaç kişiye şefâ'at eder.) [Tirmizî] (Bir Cehennemlik, bir Cennetliğe "Dünyada sana su vermeştim. Şimdi sen de bana şefâ'at et" der. O da Allah'ın izni ile şefâ'at edip onu Cehennemden kurtarır.) [Deylemî] (Küçük çocuk ana-babasına şefâ'at eder, onları Cennete çeker.) [İbni Mâce] (Bir kişinin şefâ'ati ile Temim oğullarından daha çoğu Cennete girecektir.) [İbni Mâce] (Kur'ân, akrabâ, emânete riâyet eden, Peygamberiniz ve din kardeşleriniz şefâ'at edecektir.) [Deylemî] (Bir kimse, bir mü'mine bir iyilik yapınca, Allahü teâlâ bu iyilikten bir melek yaratır. Bu melek, hep ibâdet eder. İbâdetlerinin sevâbları buna verilir. Bu kimse ölünce, bu melek, nûrlu ve sevimli olarak bunun kabrine gelir. Meleği görünce neş'elenir. "Sen kimsin?" der. "Ben, falancaya yaptığın iyilik ve onun kalbine koyduğun neş'eyim. Allahü teâlâ beni bugün seni sevindirmek ve sana şefâ'at etmek ve Cennetteki yerini sana göstermek için gönderdi" der.) [Tergîb]

.Evliyâyı vesîle ve şefâ'at câiz midir?

Zümer sûresinin (Allah'tan başkalarını dost edinenler, onlar Allah'a şefâ'at ederek bizi yaklaştırır derler.) meâlindeki 3. âyeti ileri sürülerek, müslümanları müşriklere benzetmek, çok çürük, ahmakça bir şeydir. Abdullah bir Ömer'in bildirdiği hadîs-i şerîflerde Peygamber efendimiz (Bir zaman gelecek, kâfirler için gelmiş olan âyet-i kerîmeleri, müslümanları kötülemek için vesîka olarak kullanacaklardır.) ve (En çok korktuğum şey, âyet-i kerîmeleri, Allahü teâlânın dilemediği yerlerde kullanacak kimselerin ortaya çıkmasıdır) buyurdu. Bu iki hadîs-i şerîf, Kur'ân-ı kerîme iftirâ edip, kâfirler hakkındaki âyet-i kerîmelerin müslümanlar için olduğunu söyliyenlerin türeyeceğini bildirmektedir. Putlara tapınmak ile, evliyâdan yardım istemek birbirine benzemez. Putlara yalvarmak, Cehenneme götürür. Evliyâya yalvarmak ise, Allahü teâlânın affına, merhametine sebep olur. Evliyâya yalvarınca, Allahü teâlânın merhamet edeceğini (Allah'ın sevdiği kulları hatırlanırsa, Allahü teâlâ merhamet eder.) hadîs-i şerîfi de göstermektedir. (İ. Ahmed) Peygamberden şefâ'at istemek, tabîbden ilâç istemek, buluttan yağmur beklemek gibidir. Böyle sebeblere yapışmak, Allahü teâlâya şirk olmaz. O'nun âdetine uymak, O'na itâ'at etmek olur: (Bana itâ'at etmek isteyen, Resûlüme itâ'at etsin!) [Nisâ 80] Şefâ'at edilmiyen günah İmâm-ı Gazâlî hazretleri buyuruyor ki: (Şefâ'atin hak olduğuna inanmak, Ehl-i sünnet i'tikâdındandır. Fakat öyle günahlar vardır ki, şefâ'at ile önlenmez. Nitekim Allahü teâlâ (Onlar, Allah'ın hoşnut olduğu kimselerden başkasına şefâ'at edemez.) buyurdu. Hergünah, şefâ'atle önlenseydi, Peygamber efendimiz, Allah'a isyân edilmemesi lâzım geldiğini bildirmezdi. "Nasıl olsa şefâ'at var" diyerek takvâyı bırakıp isyâna dalmak, bir hastanın akrabâsı olan doktora güvenip, bizim doktor nasıl olsa tedavi eder diye kendini tehlikelere atmasına benzer. Bilmeli ki doktor, her hastalığı değil, ba'zı hastalıkları tedâvi edebilir. Şu halde doktora güvenip de hastanın zararlı şeyler yiyip içmesi doğru olmaz. İşte şefâ'at sâhibi peygamberlerin, sâlihlerin yakınlarına yapacakları şefâ'atleri de böyle anlamak gerekir. Meselâ hepsi Cennetle müjdelenen Sahâbe-i kirâm bile, Resûlullahın şefâ'atine kavuşacaklarını bildikleri hâlde, yine de, korku içinde ibâdete sarılmışlar, taş, toprak, kuş olmayı istemişlerdir. O halde şefâ'ate lâyık olmaya çalışmalıdır. Resûlullah efendimiz, şefâ'at isteyen bir Sahâbîye, (Sen de bu hususta namaz kılıp, çok secde etmekle bana yardımcı ol) buyurdu. (Müslim) Hz.Ali, "Dost edinin, dostlarınız sizin için dünya ve âhıret sermayesidir, şefâatçilerinizdir" buyuruyor. Şuarâ sûresinin 100. âyetinde, Cehennemdekilerin (Bizim için şefâ'at edici [şefâ'at etmesine izin verilen] kimse yoktur) dedikleri bildirilmektedir. Aynı sûresinin 26. âyetinde ise (Îmân edip sâlih amel işleyenlerin duâlarına icâbet eder. Lütfunda fazlasını da verir) buyuruluyor. Lütfundan fazlasını verir ifâdesi, "Onlara şefâ'at edici arkadaşlar verir ve beraber Cennete girerler." diye tefsir edilmiştir.) [İhyâ] Şefâ'at elbet haktır Bütün müfessirler, muhaddisler ve fakîhler gibi, dört mezheb imâmı da şefâ'atin hak olduğunu bildirmişlerdir. Bütün âlimlerin en büyüğü olan İmâm-ı a'zam hazretleri (Peygamberler, âlimler ve sâlihler, günâhkârlara şefâ'at edecektir.) buyurdu. (Fıkh-ı ekber) Buraya kadar, şefâ'atin hak olduğunu bildiren âyet-i kerîme ve hadîs-i şerîfler ile Ehl-i sünnet âlimlerinin yazılarından ba'zısını bildirdik. Kur'ân-ı kerîmi en iyi anlıyan Peygamber efendimiz, Eshâbı ve Ehl-i sünnet âlimlerinin tamamı şefâ'atin hak olduğunu bildirmiştir. Bir hadîs-i şerîfin Kur'ân-ı kerîme aykırı olup olmadığını en iyi bilen muhaddisler ve diğer Ehl-i sünnet âlimleridir. Bütün muhaddisler, şefâ'atle ilgili hadîs-i şerîfleri bildirmişlerdir. Onlar, bir hadîsin Kur'ân-ı kerîme aykırı olup olmadıklarını bilemiyor da, Mu'tezileyi taklid eden Mısırlı, Suriyeli ve yerli türedi mezehpizler mi biliyor? Âlimler buyuruyor ki:Şefâ'at elbet haktır. İnkâr eden ahmaktır.

.Resulullahın faziletleri nelerdir?

Sayısız üstünlüklerinden birkaçını (Mevâhib) ve (Mir'at-i kâinat) gibi kitaplardan alarak bildiriyoruz.]
1- Mahlûklar içinde ilk olarak Muhammed aleyhisselâmın rûhu yarıtıldı.
2- Onun ismi Arş'a ve Cennetlere yazıldı.
3- Hz. Âdem zamanında okunan ezânda, Hz. Muhammedin ismi de söylenirdi.
4- Tevrât, İncîl ve Zebûr'da Muhammed aleyhisselâm müjdelenmiş ve övülmüştür.
5- Doğacağı vakit, büyük alâmetler görüldü.
6- Doğunca, meleklerce sünnet edildi. Bütün putlar da yüzüstü devrildi.
7- Beşikte iken konuşmaya başladı. Hz. İsâ da konuşmuştu.
8- Çocuk iken, açıklarda gezerken, başı hizâsında birbulut gölge yapardı.
9- Her Peygamberin nübüvvet mührü, sağ elinin üstünde idi. Muhammed aleyhisselâmın ise, sol kürek üzerinde idi. Hz. Cebrâil, Cennet mührü ile mühürledi.
10- Önünden gördüğü gibi, arkasından da görürdü.
11- Mübârek tükrüğü, acı suları tatlı yaptı. Hastalara şifâ, bebeklere süt gibi gıdâ oldu. 12- Teri gül gibi güzel kokardı.
13- Uzun kimselerin yanında iken, onlardan yüksek görünürdü.
14- Güneş ve Ay ışığında, gölgesi yere düşmezdi.
15- Üstüne sinek ve başka böcek konmazdı.
16- Çamaşırları çok giyse de hiç kirlenmezdi.
17- Taş üstüne basınca, izi kalır, kum üstünde giderken hiç iz bırakmazdı.
18- Büyük mu'cizesinden biri de Mi'râc'dır. Burak ile Mekke'den Kudüs'e, oradan göklere ve Arş'a götürüldü. Kendisine acâib şeyler gösterildi. Bir ânda tekrâr evine getirildi.
19- En çok ilim ona verildi. Kimseden birşey öğrenmemiş iken, Allahü teâlâ ona herşeyi bildirdi. Hz. Âdem'e herşeyin ismi bildirildiği gibi, ona da herşeyin ismi ve ilmi bildirildi. 20- Sözü çok vecizdi. Az kelime ile çok şey anlatırdı. (Ameller niyyetlere göredir.) , (Helâl harâm bellidir.), (Şâhidi da'vâcı gösterir, da'vâlıya da yemîn düşer.), (Kendi için istediğini, din kardeşi için de istemeyen, kâmil mü'min değildir) hadîs-i şerîflerden ilki, ibâdet, 2.si, Muâmelât, 3.sü, adâlet ve siyâset ilminin, 4.sü de, ahlâk ilminin temelidir. 21- Eshâbının hepsi, peygamberlerden başka, bütün insanların en üstünleridir. (Eshâbım, peygamberler hâriç, cin ve insanların hepsinden üstündür.) buyurdu. (Bezzâr) Mescîdinde kılınan bir rek'at namaza, bin rek'at sevâbı yazılır.
22- Nikâhla olan akrabâlığın kıyâmette fâidesi yoktur. Resûlullahın ki bundan müstesnâdır. Hadîs-i şerîflerde buyuruldu ki: (Allahü teâlâ, bana söz verdi ki, kızlarını aldığım ve kızlarımı verdiğim âileler, Cennette benimle beraberdir.) [Deylemî] (Eshâbımın [hanım tarafından olan akrabâlarımın] Cennetlik olmasını istedim. Rabbim de bu isteğimi kesin olarak kabûl buyurdu.) [Hâkim] (Kız alıp verdiğim kimseler Cehenneme girmez.) [İ. Neccâr, İ. Asâkir, Deylemî] {Şu halde, onun kayınpeder ve kayın birâderlerine ve dâmatlarına dil uzatmaktan sakınmalı.}
23- Onun mübârek ismini taşıyan hakîkî mü'minler Cehenneme girmez.
24- Onu sevmek farzdır. (Allahü teâlâyı seven, beni sever.) buyurdu. Sevmenin alâmeti, dinine uymaktır. Kur'ân-ı kerîmde, (Bana uyanı Allah sever.) demesi emrolundu.
25- Onun Ehl-i beytini sevmek vâcibdir. Hadîs-i şerîflerde buyuruldu ki: (İslâmın esası, beni ve Ehl-i beytimi sevmektir.) [İ. Asâkir] (Vallahi Ehl-i beytimi sevmeyenin kalbine îman girmez.) [İ. Ahmed] (Ehli beytime, Cehennemlikten başkası buğzetmez.) [İ. Ahmed]
26- Eshâbının hepsini sevmek de vâcibdir. Allahü teâlânın, hepsinden râzı olduğu [Tevbe 100 de], hepsine Cenneti söz verdiği [Hadîd 10'da] bildirildi. Hadîs-i şerîflerde buyuruldu ki: (Eshâbımı sevmek, beni sevmek, onlara düşmanlık, bana düşmanlıktır.) [Buhârî] (Eshâbım arasında fitne çıkacak, benimle olan sohbetleri hürmetine Allahü teâlâ, onları affedecektir. Bu fitneye karışan Eshâbıma dil uzatan Cehenneme girecektir.) [Müslim] 27- Hadîs-i kudsîde (Sen olmasaydın, hiçbir şeyi yaratmazdım) buyuruldu. [Deylemî]

.Kur'ân-ı kerîm okurken dikkat edilecek hususlar?

Soru: Kur'ân-ı kerîm öğrenirken ve okurken dikkat edilecek husûslar nelerdir?
Cevap: Kur'ân-ı kerîmi tecvîde uygun öğrenmeli ve her gün okumaya çalışmalıdır! Bu husûstaki hadîs-i şerîflerden ba'zıları şöyle: (Kur'ân-ı kerîm öğrenen ve öğreten en hayırlınızdır.) [Buhârî] (Kur'ân-ı kerîm okuyan bunamaz.) [Tirmizî] (Kur'ân-ı kerîm okunan yere rahmet, bereket yağar. Melekler hazır olur.) [Buhârî] (Kur'ân-ı kerîm okunan evin hayrı artar, sakinlerini sıkmaz, melekler oraya toplanır, şeytânlar oradan uzaklaşır. Kur'ân-ı kerîm okunmayan ev, içindekilere dar gelir, sıkıntı verir, bereketsiz olur. Bu evden melekler uzaklaşır, şeytânlar oraya dolar.) [Dârimî] (Her gece on âyet okuyan, gâfillerden sayılmaz.) [Hâkim] (Kur'ân okuyun! Kıyâmette şefâ'at eder.) [Müslim] (Kim bir âyet öğrenirse, kıyâmette onun için nûr olur.) [Dârimî] (Bir âyet öğrenmek, yüz rek'at [nâfile] namaz kılmaktan daha iyidir.) [İbni Mâce] (İki şeye imrenilir. Biri, Kur'ânı öğrenip gece-gündüz okuyanı gören, "Keşke buna verilen ni'met, bana da verilseydi ben de bunun gibi amel etseydim" der. Diğeri de, malnı, hayırlı işlerde, Allah yolunda sarfeder. Bunu gören "Keşke benim de malım olsaydı da bunun gibi hayrına sarfetseydim" diye imrenir.) [Buhârî] (Kur'ân okuyup, ezberliyen, helâlini helâl, harâmını harâm bilen, Cennete girer. Ayrıca [müslüman] akrabâsından hepsi de Cehennemlik olan on kişiye şefâ'at edip onları Cehennemden kurtarır.) [Tirmizî] İmâm-ı Ahmed bin Hanbel hazretleri buyuruyor ki: (Cenâb-ı Hak, "Anlayarak da, anlamayarak da Kur'ân-ı kerîm okuyan benim rızâma kavuşur" buyurdu.) [İhyâ] Kur'ân-ı kerîm okurken on edeb lâzımdır:
1- Abdestli olarak, temiz bir yerde kıbleye karşı diz üstü oturmalı! Erkekler başı açık okumamalı, hiç değilse bir takke giymelidir! Takkesiz okumak tenzihen mekruhtur. [Mushafa bakarak okumak, ezbere okumaktan daha sevâbdır. Çünkü, gözler de ibâdet etmiş olur.]
2- Kur'ân-ı kerîm okumaya başlarken E'ûzü ve Besmele çekmelidir!
3- Ma'nâsını bilen de, bilmeyen de ağır ağır okumalıdır!
4- Mümkünse, ağlayarak okumalıdır! Ağlayamayan, ağlamak için kendini zorlamalı!
5- Her âyetin hakkını vermeli, ya'nî azâb âyetini okurken, korkarak, rahmet âyetlerini heveslenerek, tenzîh âyetlerini tesbîh ederek okumalı!
6- Kur'ân-ı kerîm okurken, kendisinde riyâ, ya'nî gösteriş uyanırsa veya namaz kılan kimseye mâni' olursa, yavaş sesle okumalıdır!
7- Kur'ân-ı kerîmi tecvîde uygun ve güzel sesle okumalı, fakat tegânnî etmemelidir! [Tegânnî, harfleri, kelimeleri bozarak ırlamak demektir. Tegânnî yaparken harfler bozulursa harâm, harfler bozulmazsa mekrûh olur. Halebî'de diyor ki, "Kur'ân-ı kerîmi tegânnî ile okuyan bir imâmın arkasında kılınan namazın iâdesi lâzımdır."]
8- Kur'ân-ı kerîm, Allahü teâlânın kelâmıdır, sıfâtıdır, kadîmdir. Ağızdan çıkan harfler, ateş demeye benzer. Ateş demek kolaydır. Fakat ateşe kimse dayanamaz. Bu harflerin ma'nâları da böyledir. Bu harfler, başka harflere benzemez. Bu harflerin ma'nâları meydana çıksa, yedi kat yer ve yedi kat gök dayanamaz. Allahü teâlâ kendi sözünün büyüklüğünü, güzelliğini bu harflerin içine saklayarak insanlara göndermiştir. Nitekim hayvanlara, söylemekle, tarif edilmekle iş yaptırılmaz. Hayvan seslerine benzeyen ba'zı sesler çıkararak idâre edilirler. Meselâ deveye (Yat da üstüne binelim) dense anlamaz. Yularından tutup ıh denirse yere çöker. Öküz alıştığı bir sesle tarlayı sürer. Fakat yaptığı işin sebebini ve faydasını bilmez. İşte insanların çoğu da, böyle, Kur'ân-ı kerîmden yalnız ses duyarlar ve Kur'ân-ı kerîmin, harf ve sesten başka bir şey olmadığını zannederler. Bunlar, hiç ateş görmemiş ve ateşin, birkaç harften başka bir şey olmadığını zanneden kimseye benzer. Bu zavallı bilmez ki, kâğıt ateşe dayanamayıp yanar. Ateş kelimesinin harfleri ise, kâğıt üzerinde durur ve kâğıda bir şey yapmaz. Nasıl bir insanın bir rûhu vardır ve rûhu, insanın şekline benzemez ise, bu harfler de, insan gibi şekillidir. Harflerin ma'nâları ise, insanın rûhu gibidir. İnsanın şerefi, kıymeti, rûh ile olduğu gibi, harflerin şerefi de ma'nâları iledir.
9- Kur'ân-ı kerîmi okumadan önce, bunu söyleyen Allahü teâlânın büyüklüğünü düşünmelidir! Kimin sözü söyleniyor, ne önemli iş yapılıyor düşünmelidir! Kur'ân-ı kerîme dokunmak için, temiz el lâzım olduğu gibi, onu okumak için de, temiz kalb lâzımdır. Allahü teâlânın büyüklüğünü bilmeyen, Kur'ân-ı kerîmin büyüklüğünü anlayamaz. Allahü teâlânın büyüklüğünü anlamak için de, O'nun sıfâtlarını ve yarattıklarını düşünmek lâzımdır. Bütün mahlûkatın sâhibi, hâkimi olan bir zâtın kelâmı olduğunu düşünerek okumalıdır!
10- Gaflet içinde okumamalı, okurken başka şeyler düşünmemelidir! Ana - Baba ve evladın dinimizdeki yeri
İmândan sonra birinci vazifemiz ana-babanın kalbini kırmamaktır. Onlar ne kadar kötü olsalar da, yine her şeyin üstünde hakları vardır. Onların kalbini kıranın ibâdeti kabûl olmaz. Müslüman doğmamıza ve müslüman yetişmemize sebep olan ana-babamızın kalbini kırarsak Cennete girmemiz düşünülebilir mi? Onlar bize hakâret etse de, yalvararak gönüllerini almamız lâzımdır. Müslüman ana-babamız, bizden râzı olmadıkça, Allahü teâlânın sevdiği kulu olmamız çok zordur.

Ücretle ibâdet yapılır mı?
Soru: Ücretle Kur'ân okumak, hazır hatim satmak câz midir?

Cevap: Kur'ân-ı kerîm geçim vâsıtası yapılmaz. Hadîs-i şerîflerde buyuruldu ki:

(Kur'ân okuyun, fakat geçim vâsıtası yapmayın.) [İ.Ahmed]

(Bir zaman gelir, Kur'ân, Allah rızâsı için değil, dünyalık için okunur.) [Ebû Dâvüd]

(Kur'ân okuyup da, okun yaydan çıktığı gibi dinden çıkanlar olacaktır.) [İbni Mâce]

(Kur'ân-ı kerîm, okuyanlarına ya şefâ'at eder veya düşman olur.) [Müslim]

Ücretle okunan Kur'ândan ölüye sevâb hâsıl olmaz. (Hidâye)

Para ile Kur'ân-ı kerîm okutmak harâmdır. (Bey ve şir'a)

Hâfız, pazarlık etmeden, sırf Allah rızâsı için hatim veya mevlid okursa, okutanın hediye ettiğini alması câiz olur. (Hadîka, Berîka)

Kur'ân-ı kerîm okuyup hediye almayı meslek hâline getirmemelidir! Çünkü âdet hâline gelen hediyeler, şart edilen ücret gibidir. (D.muhtâr)

Mukabele ve Meâl

Soru: Hocanin biri, "Anlamadan Kur'ân okumak ve dinlemek faydasızdır. Kur'ân yerine meâl okumalı" dedi. Câmilerde okunan mukabelenin sevâbı yok mudur?

Cevap: Dinde reformcuların sözlerine i'tibâr edilmez. İmâm-ı Gazâli hazretleri buyuruyor ki:

(İmâm-ı Ahmed bin Hanbel hazretleri, Cenâb-ı Hakkın, (Anlıyarak da, anlamıyarak da Kur'ân-ı kerîm okuyan benim rızâma kavuşur) buyurduğunu bildirmektedir.) [İhyâ]

Kur'ân-ı kerîmi öğrenmek, öğretmek, okumak çok sevâbdır Hadîs-i şerîflerde buyuruldu ki:

(En hayırlınız, Kur'ân-ı kerîmi öğrenen ve öğreteninizdir.) [Buhârî]

(Kur'ân okunan evin hayrı artar, sakinleri rahatlar, melekler oraya toplanır, şeytanlar oradan uzaklaşır. Kur'ân okunmayan ev, içindekilere dar gelir, sıkıntı verir, bereketsiz olur. Bu evden melekler uzaklaşır, şeytanlar oraya dolar.) [Dârimî]

(Bir gecede on âyet okuyan, gâfillerden sayılmaz.) [Hâkim]

(Kur'ân okuyun! Çünkü Kıyâmette şefâ'at eder.) [Müslim]

Kur'ân-ı kerîmi okumak sünnet, dinlemek ise farzdır. Ya'nî dinlemek daha çok sevâbdır. Mushafa bakarak dinlemek daha sevâbdır. Hadîs-i şerîflerde buyuruldu ki:

(Kur'ân okunan yere rahmet yağar, melekler hazır olur.) [Buhârî]

(Kur'ândan bir âyet dinleyen, sayısız çok sevâba kavuşur.) [İ.Ahmed]

Bilindiği gibi meâller değişiktir. Birbirini tutmayan yerleri çoktur.

Diyânet İşleri Başkanlığı'nca da açıklandığı gibi meâllerde hatâ olur. Hiç hatâ olmasa bile meâle, "Allah kelâmı" denmez. İbni Hacer-i Mekkî hazretleri buyuruyor ki:

(Kur'ân-ı kerîm tercümesini Kur'ân-ı kerîm yerine okumak harâmdır.) [Fetâvâ-i fıkhıyye s.37]

Meâllere "Allah kelâmı" demek ise insanı küfre sürükleyebilir. Hele kendi tefsîrinin, kendi yorumunun murâdı ilâhi olduğunu söylemek daha tehlikelidir. Hadîs-i şerîfte, (Kur'ânı, kendi görüşüne göre tefsîr eden kâfir olur) buyuruldu. (Mektûbât-ı Rabbânî)

.Vesveseden kötü düşüncelerden nasıl kurtulurum?
Soru: Yeni namaza başladım. "Cennet Cehennem var mıdır? Allahı kim yarattı" gibi vesveseler içimi kemiriyor. Bunlardan nasıl kurtulabilirim?

Cevap: İmâm-ı Gazâlî hazretleri buyurdu ki:

Her insana musallat olan en az bir şeytan vardır. Şeytanın vereceği vesveselerden korunmaya çalışmalıdır! Hadîs-i şerîflerde buyuruldu ki:

(Kanın damarlarda dolaştığı gibi, şeytan da, insanın vücûdunda dolaşır. Açlıkla [az yemekle, oruç tutmakla] onun yollarını daraltın!) [Buhârî]

(Şeytan kalbe vesvese verir. Allahü teâlânın ismi söylenince kaçar. Söylenmezse vesveseye devam eder.) [Ebû Ya'lâ]

Vesvese, duâ ederek, zikrederek azalır ve yok olur. Bunun için, bilhassa günâh işleme meyli olduğu zaman, hemen Allahı hatırlamaya, onu anmaya çalışmalı, istigfâr, salevât ve duâ okuyarak şeytanı uzaklaştırmaya çalışmalıdır! Günâhlara tevbe etmelidir! Şeytanın vesvesesinden ve sıkıntılardan kurtulmak için, hergün şu duâyı okumalıdır:

(Yâ Allah-ür-rakîb-ül-hafîz-ür-rahîm. Yâ Allah-ül-hayy-ül-halîm-ül'azîm-ür-raûf-ül-kerîm. Yâ Allah-ül-hayy-ül-kayyüm-ül-kâimü alâ külli nefsin bimâ kesebet, hul beynî ve beyne adüvvî!) [Kitâbürrahme fittıbb-i velhikme]

Tevbeyi geciktirmemeli

Bilhassa kırk yaşını geçince, tevbeyi hiç ihmâl etmemelidir. Hadîs-i şerîfte, (Şeytan, kırk yaşını geçtiği hâlde, tevbe etmiyen için, "Bu artık kolay iflâh olmaz" der) buyuruldu. (İ.Gazâlî)

Onun için hemen tevbe etmeli, şeytanı uzaklaştırmaya, çâresiz hâle getirmeye çalışmalıdır. Hadîs-i şerîfte buyuruldu ki:

(İnsan, yolculukta devesini zayıflatabildiği gibi, mü'min de şeytanını zayıflatabilir.) [İ.Ahmed]

Kötü şeyler düşünerek, kötü yerlere giderek, şeytana yardımcı olmamalıdır! Hadîs-i şerîfte, (Koru etrafında dolaşan oraya düşebilir) buyuruldu. (Buhârî)

Harâm işlemeye niyet edip, Allahtan korktuğu için vazgeçen günâha girmez. Nefse ve şeytana uymayıp Allahü teâlâya itâ'at ettiği için büyük sevâba da kavuşur. O harâmı işlemeyişi Allah korkusundan değil de, insanlardan utandığı için ise, böyle düşüncenin de günâh olduğunu söyleyen âlimler vardır. Ba'zı âlimler ise, yalnız kalbe gelen şeylerden dolayı suâl ve azâb olmayacağını bildirmişlerdir. Hadîs-i şerîfte buyuruldu ki:

(Kalbe gelen kötü şey söylenmedikçe ve buna uygun hareket edilmedikçe affolur.) [Beyhekî]

Kibir, hased gibi şeyler böyle değildir. Çünkü bunlar zaten kalb ile olur.

Şeytanın kalbe giriş yerlerinden biri de, Allahü teâlânın zâtı hakkında düşündürmek, şüpheye düşürmektir. İnsanların en ahmağı zekâsına en çok güvenendir. İnsanların en akıllısı da, suçu kendinde arıyan ve bilmediklerini âlimlere soran kimsedir. Hadîs-i şerîflerde buyuruldu ki:

(Şeytan, vücûda girerek, "seni kim yarattı" diye sorar. O kişi "Allah yarattı" dediği zaman, "O'nu kim yarattı" diye vesvese verir. Böyle bir vesveseyle karşılaşan kimse, "Ben Allah ve Resûlüne îmân ettim" desin!) [Buhârî]

(Allahın yarattığı şeyleri tefekkür edin, fakat zâtını tefekkür etmeyin. Yoksa helâk olursunuz.) [Ebûşşeyh]

Böyle vesveseler, âlimlerde olmaz. Câhil olanlar ise, böyle şeylerle meşgûl olmamalıdır! Câhillerin böyle konular hakkında konuşması, hırsızlık etmekten daha kötüdür. Çünkü âlim olmayan din hakkında konuşursa sapıtabilir, hattâ küfre düşebilir. Bu, yüzme bilmeyen kimsenin, yüzenleri görüp, ben de yüzerim diyerek denize atlamasına benzer.

Vesvese îmândandır

İbâdetleri yapıp îmânıma bir zarar gelir diye korkanın ve (günâhlarım çoktur, ibâdetlerim beni kurtarmaz) diye düşünenin îmânı kuvvetli demektir. (Bezzâziyye)

İbâdetle meşgûl olup, fıkıh bilgilerini öğrenmeye çalışan kimseye, Allahı, dirilmeyi, Cenneti ve Cehennemi inkâr etmek gibi düşünceler gelmesi, onun îmânsız olduğunu göstermez. Aksine onun îmânlı olduğunu gösterir. Meyveli ağaç taşlandığı gibi, şeytan da îmânlı olanlara saldırır. Hadîs-i şerîfte, böyle vesveselerin îmândan olduğu bildirilmiş, (Vesvese îmânın tâ kendisidir) buyurulmuştur. (Râmûz)

İmâm-ı Rabbânî hazretleri buyuruyor ki: Eshâb-ı kirâmdan birkaçı, kötü düşüncelerden, vesveselerden şikâyet edince, Resûl aleyhisselâm bunlara, (Bu vesveseler, îmânın olgun olmasındandır) buyurmuştu. Kötü vesveselerin gelmesine sebep îmânın kâmil olmasıdır. (m.182)

Böyle vesveseler birçok kimsede olabilir. Îmânım gitti diye şüpheye düşmemelidir! Böyle düşüncelere önem vermemelidir! Her zaman Allahü teâlâyı anmaya çalışmalıdır!

.Vesvese nedir?
Soru: Vesvese nedir, çâresi var mıdır?

Cevap: Vesvese, zararlı olan şüphe, kuruntu demektir. Hadîs-i şerîfte buyuruldu ki:

(Vesvese şeytandandır. Abdestte, gusülde ve necâset temizlerken, şeytanın vesvesesinden sakının!) [Tirmizî]

Vesvese etmek günâhtır. Vesvese eden imâmın arkasında namaz kılmak mekrûhtur. Vesvese, suyu isrâf etmeye sebep olur. İsrâf ise harâmdır. Vesvese, namazı geciktirmeye, cemâ'ati, hattâ namaz vaktini kaçırmaya sebep olur. Vakti, ömrü zâyi etmeye sebep olur.

Herkesin seccâdesinde namaz kılamaz, özel seccâde kullanmak gibi, bid'at işlemeye sebep olur.

Başkalarının elbisesinin, yemeğinin necis olmasından şüphe eder ki, müslümanlara sû-i zan harâmdır.

Abdestin, tahâretin ve namazın şartlarını, sünnetlerini, mekrûhlarını bilmeyen, vesveseye yakalanır.

Demek ki, vesveseden kurtulmanın çâresi, hangi mes'elede vesvese ediliyorsa, dînimizin o konudaki hükmünü iyi bilmektir. Bir mes'eleyi kesin bilen kimse, o konuda aslâ vesvese etmez.

Azimet ve ruhsat nedir?

Her müslüman, harâmlardan, şüpheli şeylerden, hattâ mubâhların fazlasından da kaçmalıdır! Buna azîmetle hareket etmek denir. Günâh olmayan, câiz olan işleri yapmaya, ruhsatla hareket etmek denir. İhtiyâç olmadıkça, ruhsatla amel etmemelidir!

Azîmetleri ya'nî güç gelen işleri yapamayanın, ruhsatla, kolay olan, izin verilen işi yapması, azîmeti yapmak gibi sevâb olur.

Gerektiğinde en kolay fetvâya uymak daha iyi olur. Nûr sûresinin 28.âyet-i kerîmesinde ise, insanın zayıf, dayanıksız yaratıldığı, bu bakımdan Allahü teâlânın, ibâdetlerin hafif, kolay olmasını istediği bildirilmektedir. (Mektûbât-ı Rabbânî)

Hadîs-i şerîflerde buyuruldu ki:

(Allahü teâlânın size verdiği kolaylık ve ruhsatlardan istifâde edin!) [Buhârî]

(Bir zaman gelir, temizlikte titizlik gösterip, dinde haddi aşanlar çıkar.) [Ebû Dâvüd]

Şeytan namazı kıldırmak istemez. Namaz kılan kimseye de, "Madem namaz kılıyorsun, güzel abdest al, doğru namaz kıl, kuru yer kalmasın, iyi yıka, namazın olmadı, yeni baştan kıl" gibi vesveseler verip sıkıntıya sokar. İbâdetler mekrûh olmakla kalmaz, rûhî bunalımlara yol açar.

Dînimiz, kolaylıklar, ruhsatlar dînidir. Meselâ, abdest aldığını bilip, sonra bozulduğunda şüphe edenin abdesti var demektir.

Abdest aldıktan sonra, kuru yer kalmıştır zannıyla yeniden abdest alınmaz. Tekrar abdest almak mekrûh olur.

Abdest aldıktan sonra, iç çamaşırında yaşlık görüp, idrar mı, su mu diye şüphe eden, abdestten önce çamaşırına su serpmelidir! Sonra orada bir yaşlık gördüğü zaman, "Bu benim serptiğim su" demelidir.

Hattâ o yaşlık idrar bile olsa, onun idrar olduğu kesin olarak bilinmediği için yıkamak gerekmez.

Elbisesinin veya vücûdunun bir yerine necâset bulaşsa, burayı bulamayıp, zannettiği yeri yıkasa, necâseti temizlemiş kabûl edilir. Hattâ namazdan sonra necâsetli yer meydana çıksa, bir kavle göre kıldığı namazı iâde etmez.

Şüpheye önem vermek

Abdest aldıktan sonra, "Acaba başıma mesh ettim mi" veya "Abdestim var mı" diye şüphe eden, namaz kıldıktan sonra, "Elbisem temiz miydi" veya "İftitâh tekbîrini almış mıydım" gibi şüpheler vâki olan kimse, yeniden abdest almaz, elbisesini yıkamaz, namazını iâde etmez.

İbâdetlerimizi eksik yapmakla, hâşâ Allahü teâlânın bir kaybı, fazla yapmakla da bir kazancı olmaz.

Bunun için, dînin emrine uyularak noksan veya fazla yapılmış olsa mahzûru olmaz. Üç mü, dört mü kıldım diye her zaman şüphe eden kimse, zann-ı gâlibe göre hareket eder. Meselâ sabahın farzını kılarken, "İki mi, bir mi kıldım" diye şüphe eden kimse, bir rek'at daha kılsa ve kıldığı üç rek'at olsa, namazı sahîh olur. Fakat kasten üç kılsa namazı sahîh olmaz.

Bir kimse de dört kıldım zannıyle üç rek'at kılsa, kıldığı namaz sahîh olur. Hak teâlâ, "Niçin yanlış zannettin" demez. Gücümüzün yetmediği işleri bize emretmez. (Hadîka)

VESVESE VE ÇARESİ

Suâl: Abdestte, namazda, temizlikte ve niyette vesvese ediyorum. Kurtuluş çâresi nedir?

Cevap: Vesvese, zararlı olan şüphe, kuruntu demektir. Hadîs-i şerîfte, (Vesvese şeytandandır. Abdest alırken, guslederken ve necâset temizlerken, şeytanın vesvesesinden sakınınız!) buyuruldu. (Tirmizî)

Vesvese etmek günâhtır. Vesvese eden imâmın arkasında namaz kılmak mekrûhtur. Vesvese, suyu isrâf etmeye sebep olur. İsrâf ise harâmdır. Vesvese, namazı geciktirmeye, cemâ'ati, hattâ namaz vaktini kaçırmaya sebep olur. Vakti, ömrü zâyi etmeye sebep olur. Başkalarının elbisesinin, yemeğinin necis olmasından şüphe eder ki, müslümanlara sû-i zan harâmdır. Kendini ihtiyâtlı sanıp, kibirli olur.

Abdestin, tahâretin ve namazın şartlarını, sünnetlerini, mekrûhlarını bilmeyen, vesvese hastalığına yakalanır. Bunları bilip, yerine getirince, şüpheye düşmemeli, iyi ve tamam yaptığına inanmalıdır! Böyle inanmak ihtiyât olur. Şüpheye düşmek vesvese olur. Vesvese sâhibi, ruhsat ile amel etmelidir! Kalbi, kötü ahlâktan temizlemekte, kul haklarını gözetmekte ve harâmlardan sakınmakta, vesvese olmaz. Vera' ve takvâ olur. (Hadîka, Berîka)

Bilen Vesvese Etmez

Vesveseden kurtuluş çâresi, hangi mes'elede vesvese ediliyorsa dinimizin o konudaki hükmünü iyi bilmektir. İyi bilen vesvese etmez. Her müslüman, harâmlardan, şüpheli şeylerden, hattâ mubâhların fazlasından da kaçmalıdır! Buna azîmetle hareket etmek denir. Günâh olmıyan, câiz olan işleri yapmaya, ruhsatla hareket etmek denir. İhtiyâç olmadıkça, ruhsatla amel etmemelidir! Azîmetleri yâni güç gelen işleri yapamıyanın, ruhsâtla yâni kolay olan, izin verilen işi yapması, azîmeti yapmak gibi sevâb olur. İmâm-ı Rabbânî hazretleri, (Gerektiğinde en kolay fetvâya uymalıdır. Allahü teâlâ, insanlara güç gelen şeyleri değil, kolay olanların yapılmasını istiyor. Çünkü insan zayıf, dayanıksız yaratılmıştır.) buyuruyor.

İmâm-ı Şa'rânî hazretleri buyurdu ki: İhtiyâç hâlinde ruhsatla amel etmelidir! Hadîs-i şerîflerde buyuruldu ki:

(Allahın verdiği kolaylıklardan, ruhsatlardan istifâde edin!) [Buhârî]

(Ruhsatlardan istifâde etmiyen, Arafat dağı kadar günâh işlemiş olur.) [Taberânî]

(Allahü teâlâ, azîmetle hareket edilmesini sevdiği gibi, ruhsatla da amel edilmesini sever.) [Beyhekî]

(Bir zaman gelecek, insanlar temizlikte fazla titiz hareket edecek, [vesveseye düşerek] dinde haddi aşacaklardır.) [Ebû Dâvüd]

Şeytan namazı kıldırmak istemez. Namaz kılana da "Madem namaz kılıyorsun, güzel abdest al, doğru namaz kıl, kuru yer kalmasın, iyi yıka, namazın olmadı, yeni baştan kıl!" gibi vesveseler verip sıkıntıya sokar. İbâdetler mekrûh olmakla kalmaz, rûhî bunalıma yol açar.

Dinimiz, kolaylıklar, ruhsatlar dinidir. Meselâ, abdest aldığını bilip sonra bozulduğunda şüphe edenin abdesti var demektir. Abdest aldıktan sonra, kuru yer kalmıştır zannıyla yeniden abdest almak îcâb etmez. Tekrar abdest alması mekrûh olur. Abdest aldıktan sonra, iç çamışırında yaşlık görüp, idrâr mı, su mu diye şüphe eden, abdestten önce çamaşırına su serpmelidir! Sonra orada bir yaşlık gördüğü zaman "Bu benim serptiğim su" demelidir. Hattâ o yaşlık idrâr bile olsa, onun idrâr olduğu kesin olarak bilinmediği için yıkamak gerekmez.

Yaş ayakla necis yerde yürünse, yer kuru ise ayaklar necis olmaz. Elbisenin veya vücûdunun bir yerine necâset bulaşsa, burayı bulamayıp, zannettiği yeri yıkasa, necâseti temizlemiş kabûl edilir. Hattâ namazdan sonra necâsetli yer meydana çıksa, bir kavle göre kıldığı namazı iâde etmesi lâzım gelmez. Vesveseliler, bu hükümle amel edip vesveseden kurtulmaya çalışmalıdır.

Şüphe Etmemek Lâzım

Abdestten sonra, "Acaba başımı mesh ettim mi?" veya "Abdestim var mı?" diye şüphe etmek, namaz kıldıktan sonra "Elbisem temiz mi idi?" veya "İftitâh tekbîrini almış mıydım?" gibi şüpheler vâki olan kimse, yeniden abdest almaz, elbisesini yıkamaz, namazını iâde etmez.

İbâdetlerimizi eksik yapmakla, hâşâ Allahü teâlânın bir kaybı, fazla yapmakla da bir kazancı olmaz. Bunun için, dinin emrine uyularak noksan veya fazla yapılmış olsa mahzûru olmaz. Meselâ sabahın farzını kılarken (İki mi, bir mi kıldım?) diye şüphe eden, bir rek'at daha kılsa ve kıldığı üç rek'at olsa, namazı sahih olur. Fakat kasten üç kılsa namazı sahih olmaz. Bir kimse de dört kıldım zannıyla üç rek'at kılsa, kıldığı namaz sahîh olur. Cenâb-ı Hak, "Niçin yanlış zannettin?" demez. Gücümüzün yetmediği işleri bize emretmez. (Hadîka) [Yarın: Vesvese Çeşitleri]

.

.Yanlış fetvâ vermenin günahı nedir?
Soru: Dîni konularda çalakalem yazı yazmanın, ona uygun, ötekine uygun değil demenin vebâli yok mudur?

Cevap: Dînî konularda bilmeden konuşmanın vebâli çok büyüktür. Meşhur bir harâma helâl veya meşhur bir helâle harâm diyen küfre girer.

Müctehîd olmayan kimsenin, Kur'ân-ı Kerîmden ve hadîs-i şerîflerden anladığına göre fetvâ vermesi câiz değildir. Çünkü âyet ve hadîslerden dört mezhebin müctehîdleri, farklı hükümler çıkarmıştır. Onun için herkes, kendi mezhebine uymalı, kendi mezhebindeki âlimlerin verdiği fetvâlarla amel etmelidir!

Bilmeden, kitaba bakmadan, "câizdir", "câiz değildir" gibi konuşmaktan çok sakınmalıdır! Hadîs-i Şerîfte, (Ateşe [Cehenneme] en cür'etkâr olanınız, fetvâ vermeye en cür'etkâr davrananınızdır) buyuruldu.

Harâmdan korkmayan, günâh işlemeye cesâret eden câhildir. Nitekim, (câhil, cür'etkâr olur) buyuruldu. Ya'nî, (câhil, günâh işlemekten korkmaz) demektir.

Fetvâ vermenin mesuliyeti

Fetvâ vermenin mes'ûliyeti çok büyüktür. Hadîs-i Şerîflerde buyuruldu ki:

(Bilmeden fetvâ verene, yerdeki ve gökteki melekler la'net ederler.) [İbni Lâl]

(Ehli olmadan din kardeşine yanlış fetvâ veren, ona hâinlik etmiş olur.) [Ebû Dâvüd]

(Cehennem zebânileri, günâh işleyen hâfızlara, puta tapanlardan daha çok azâb yapar. Çünkü bilerek yapılan günâh, bilmiyerek yapılan günâhtan daha kötüdür.) [Taberânî]

(Ümmetim, kötü âlimler, câhil âbidler yüzünden helâk olur. Kötülerin en kötüsü kötü âlimlerdir. İyilerin en iyisi de iyi âlimlerdir.) [Dârimî]

(Ümmetim, kötü din adamlarından çok zarar görecektir.) [Hâkim]

(Sizin için Deccâl'dan daha çok, sapık imâmlardan korkuyorum.) [İ.Ahmed]

Kendine suâl sorulan, bilmiyorsa, "bilmiyorum, kitaplara bakayım, bulursam söylerim" demelidir! Bilmiyorum demek ilimdendir.

Hadîs-i Şerîflerde buyuruldu ki:

(İlim üçtür, biri "bilmiyorum" demektir.) [İbni Mâce]

(Üzeyr'in, Zülkarneyn'in peygamber olup olmadığını bilmiyorum. Cebrâil aleyhisselâm gelinceye kadar, oturulacak yerlerin en iyisi ve en kötüsünün ne olduğunu soranlara "bilmiyorum" dedim. Cebrâil de, "bilmiyorum" dedi. Nihâyet Allahü teâlâ bildirdi ki, "Oturulacak yerlerin en iyisi câmiler, en kötüsü de sokaklardır.") [Ebû Dâvüd]

(Âlimim diyen câhildir.) [Taberânî]

Ehl-i sünnet âlimleri buyuruyor ki:

(Bilmem, demek ilmin yarısıdır. Allah rızâsı için bilmediği bir husûsta, susanın aldığı mükâfât, bildiği husûsta konuşanın aldığı mükâfâttan az değildir. Çünkü cehâleti kabûl etmek nefse çok ağır gelir.) [Şa'bî]

(Şeytanı en çok kahreden şey, âlimin "bilmiyorum" demesidir. şeytan, "Bunun susması benim için, konuşmasından daha zararlı" der.) [İbrâhim Edhem]

(Hakîkî âlim, suâli cevaplandırırken, kıyâmette, "bu cevabı hangi kitapta buldun" diye sorulacağından korkan zâttır.) [H.Nişapurî]

İlmi gizlemek vebâldir

Dînini öğrenmek için suâl soranlara, cevap vermemenin vebâli çok büyüktür.

Hadîs-i Şerîfte buyuruldu ki:

(İlmini [bildiğini] gizliyene, denizdeki balıktan, gökteki kuşa kadar her şey la'net eder.) [Dârimî]

İlmin kıymetini bilmiyene, ilim öğretilmez.

Hadîs-i Şerîfte buyuruldu ki:

(İlmi, ehli olmayana öğretmek, onu kaybetmek demektir.) [İbni Ebî Şeybe]

Bilenin de bildiğini söylemesi gerekir. Hadîs-i Şerîfte buyuruldu ki:

(Âlimin bildiğini söylememesi, câhilin de bilmediğini sormaması helâl değildir. Çünkü Allahü teâlâ, "bilmiyorsanız, ilim ehline sorun" buyuruyor.) [Taberânî]

.Kimlerle süt kardeşlik olur?
Soru: Bir çocuk bir kadının sütünü emse, çocuk kimlerle süt kardeş olur?

Cevap: İki yaşından küçük iki çocuk, aynı kadından süt emince, süt kardeşi olur.

Bir çocuk, bir kadının sütünü emince, bu sütün hâsıl olmasına sebep olan erkek, bu çocuğun süt babası olduğu gibi, bu erkeğin babası da, süt dedesi, anası da, süt ninesi, kardeşleri de süt amca ve süt halası olur.

Çocuğun, süt anası ve süt babası ile ve bunların anaları, babaları ve kardeşleri ve çocukları ve her kuşaktan torunları ile evlenmesi, ebedî harâmdır. Bunlarla soydan akrabâ olsaydı, yine evlenemezdi. Bu çocuğun çocukları, bunun süt anası veya süt babası ile evlenemez. Çocuğun hanımı, çocuğun süt babası ile ve çocuğun kocası da, çocuğun süt anası ile evlenemez. Aynı kadından emen oğlan ile kız, süt babaları başka olsa ve başka yıllarda emmiş olsalar bile, birbiri ile ve birbirlerinin çocukları ve torunları ile evlenemez.

Ba'zı Misâller

Birkaç misâl verirsek, konu daha iyi anlaşılır:

Suâl: Abimin hanımı, bir kızı emzirmiş. Bu kızla evlenmem harâm mıdır?

Cevap: Evet harâmdır. O kız ağabeyinizin kızı sayılır, sizin de yeğeniniz olur. Öz kardeşinin süt kızı ile evlenmek harâm olduğu gibi, süt kardeşinin öz kızı ile ve süt kardeşinin süt kızı ile de evlenmek harâmdır.

Suâl: Annemi emen çocuğun, ya'nî süt kardeşimin annesi veya bacısı ile evlenebilir miyim?

Cevap: Evet.

Suâl: Abim, amcamın hanımını emmiş. Amcamın kızı ile evlenebilir miyim?

Cevap: Evet evlenebilirsiniz.

Suâl: Dul bir kadın ile kızı var. Kadın ile babam, kızı ile ben evlenebilir miyim?

Cevap: Evet evlenebilirsiniz.

Suâl: Bir çocuk benim hanımımı emdi. Bu çocuğun ablası bana nâmahrem mi?

Cevap: Evet yabancıdır.

Suâl: Amcamın hanımını emdim. Bu hanım ölünce amcam, başka bir kadınla evlendi. Bu kadın da bana süt annem gibi mahrem midir?

Cevap: Evet mahremdir; ya'nî yabancı değildir. Süt babanın başka hanımı da mahrem olur.

Suâl: Bir çocuk hanımımdan süt emdi. Bu çocuk şimdi büyüdü, evlendi. Onun hanımı bana mahrem midir?

Cevap: Evet süt oğlun hanımı da mahremdir.

Suâl: Annemi emen çocuğun annesi ile evlenebilir miyim?

Cevap: Evet.

Suâl: Sütünü emdiğim kadının kardeşi, ya'nî süt dayım, benim ablamla evlenebilir mi?

Cevap: Süt annenin ve kocasının ya'nî süt babanın, nesebden ve süt emzirmekle hâsıl olan akrabâsının hepsi, süt çocuğunun akrabâsıdır. Fakat süt çocuğun akrabâsı, süt annesinin ve süt babasının akrabâsı değildir. Meselâ süt annenin erkek kardeşi, süt çocuğunun bacısı ile evlenebilir. Süt babasının kardeşi de evlenebilir.

Suâl: Ağabeyim, amcamın hanımını emmiş. Amcamın kızları benimle de süt kardeş olur mu?

Cevap: Amcanızın bütün kızları ağabeyinizle süt kardeştir. Sizinle hiç biri süt kardeş olmaz.

Süt Aşağı Akmaz

Suâl: Süt kardeşliğinde, "Süt aşağı akar, yukarı akmaz" sözü doğru mudur?

Cevap: Böyle birşeyin aslı olmadığı Ni'met-i İslâm kitabında yazılıdır. Meselâ bir kız, bir kadından süt emse, bu kadının bütün çocukları ile süt kardeş olur. Fakat bu kadının çocukları, emen kızın ablası ve küçük kardeşi ile de evlenebilir. Yalnız bu kız, onlara süt kardeş olur. Büyük-küçük diğerleri süt kardeş olmaz.

Suâl: Amcamın büyük kızı, annemi emmiş. Amcamın diğer kızları ile süt kardeş olur muyuz?

Cevap: Annenizden süt emen büyük kız ile hepiniz süt kardeş olursunuz. Annenizi emmiyen diğer kızların hiçbirisi, hiçbirinizle süt kardeş olmaz.

Suâl: Süt kardeşin süt kızı da, süt kardeş hükmünde midir?

Cevap: Evet süt kardeş hükmündedir.

Suâl: Bir kişi, hanımının süt kızına şehvet ile dokunsa, kendi kızına dokunmuş gibi hurmet-i musâhere hâsıl olur mu?

Cevap: Evet.

Suâl: (Bir kadın biberona sütünü sağsa, biberonun içinde inek sütü de olsa ve bu süt başka birisinin küçük çocuğuna içirilse, bu çocuk, sütünü içtiği kadının çocukları ile süt kardeş olur mu?)

Cevap: Kadının sütü, inek sütünden fazla ise süt kardeş olur. Az ise süt kardeş olmaz. Kadın sütü yoğurt yapılsa, çocuğa bu yoğurt yedirilse yine süt kardeş olmaz. (M. felâh, Dürer, Tahtâvî)

.Sünnetin önemi nedir?

Suâl: Ba'zıları, "Bize Kur'ân yeter. Muhammedin sünneti bize lâzım değil" diyor. Sünnetin dinimizdeki yeri nedir?

Cevap: Sünnete düşman olan kâfir olur. Zaten bunu yapanlar mürted ve zındıklardır. "Bize Kur'ân yeter, yalnız Kur'âna uyarız" diyenler, sözlerinde samimi değildir. Onlar Kur'âna da inanmıyorlar. İnansalar, (Resûlüme uyun) emrine uyarladı. Bunlardan ba'zıları, (Kur'ânı biz indirdik, biz koruruz) âyetine rağmen, Kur'ânın bir kısmı eksik veya fazla diyebiliyorlar. Eğer Kur'ana inansalardı böyle söylemezlerdi. Böyle sapıkların çıkacağını Peygamber efendimiz, bir mu'cize olarak bildiriyor ki:

(Bir zaman gelir, beni yalanlayanlar çıkar. Bir hadîs söylenince "Resûlullah böyle şey söylemez. Hadîsi bırak, Kur'ândan söyle" derler.) [Ebû Ya'la]

(Yakında "Kur'ânın dışında uyulacak bir şey tanımam" diyenler çıkacaktır.) [Ebû Dâvüd]

Kur'ân-ı kerîmde, Peygamber efendimizin âlemlere rahmet olarak gönderildiği ve Allah'ın büyük lütfu olduğu bildirilmekte, ona imân ve ita'ât gerektiği defalarca tekrar edilmektedir. Kurân-ı kerîme uyanın, Onun Resûlüne de uyması gerekir. Resûlüne uymazsa, Kur'ân-ı kerîme de uymamış olur.

Âlemlere rahmettir

Allahü teâlânın Resulullahı peygamber olarak göndermesi bir rahmet ve büyük bir lütuf ve ni'mettir. Nitekim Kur'ân-ı kerîmde meâlen buyuruluyor ki:

(Resûlüm, biz seni ancak âlemlere rahmet olarak gönderdik.) [Enbiyâ 107]

(Andolsun ki içlerinden, kendilerine Allahın âyetlerini okuyan, [kötülüklerden ve inkârdan] kendilerini temizleyen, kendilerine Kitap ve hikmeti öğreten bir Peygamber göndermekle Allah, müminlere büyük bir lütufta bulundu. Halbuki daha önce onlar apaçık bir sapıklık içinde idi.) [A.İmrân 164]

(Andolsun içinizden size öyle bir Peygamber gelmiştir ki, sizin sıkıntıya uğramanız ona çok ağır gelir. O, size çok düşkün, mü'minlere karşı çok şefkatli, merhametlidir.) [Tevbe 128]

(Ey Resulüm, Rabbin sana [âhırette çeşitli ni'metler ve şefâ'at izni] verecek, sen de hoşnut, râzı olacaksın) meâlindeki Duhâ sûresi 5. âyet-i kerîmesi inince, Resûlullah efendimiz, (Ümmetimden bir kişi Cehennemde kalsa râzı olmam) buyurdu. (Tibyân)

Yine buyuruldu ki:

(O kadar çok kimseye şefâ'at ederim ki, Rabbim bana, "şimdi râzı oldun mu" diye sorunca, "evet râzı oldum" diye cevap veririm.) [Bezzâr, Taberânî]

Her müslümanın, bu büyük ni'met olan Resûlullahın kıymetini bilip onun yolundan gitmesi, onun yolunda can vermesi gerekir. Çünkü (Peygamber, mü'minlere kendi canlarından üstündür.) [Ahzâb 6]

Resûlullaha imân farzdır Allahü teâlâ, imân edilmesinde de, kendisine itaatte de, Resûlünün adını kendisiyle birlikte bildirmiştir. Resûlünün adı kelime-i şehâdette Allahın adı ile birlikte yer almıştır. Kur'ân-ı kerîmde meâlen buyuruluyor ki:

(Allaha ve ümmî Peygamber olan Resûlüne imân edin!) [A'râf 158]

(Allaha ve Resûlüne itâ'at edin!) [Enfâl 20]

(Allaha ve Resûlüne inanmıyan [kâfir olur ve] bilsin ki, biz kâfirler için çılgın bir ateş hazırladık.) [Feth 13]

Allahü teâlânın emrine uyup ona imân ve ita'ât etmemiz gerekir. Ona inanmayan ve ona uymayan müslüman olamaz. Örnek bir zâttır

Örnek şahsiyettir

Allahü teâlâ, Peygamber efendimizi her yönüyle örnek bir şahsiyet olarak bildirmektedir:

(Andolsun Resûlullahta sizin için [uyulması gereken] güzel örnekler vardır.) [Ahzâb 21]

Kurân-ı kerîme inanan kimsenin bu güzel örneklere uyması gerekir. Aynı zamanda, Kurân-ı kerîmin ifâdesiyle en üstün ahlâk sahibiydi: (Sen elbette büyük bir ahlâk üzeresin.) [Kalem 4]

Âişe vâlidemiz de, (Resûlullahın ahlâkı Kur'ân idi) buyuruyor. (Müslim)

Peygamber efendimizin doğru yolu gösterdiği, onun bildirdiklerine güvenmek gerektiği Kurân-ı kerîmde açıkça beyân edilmektedir:

(Elbette sen onları sırât-ı müstekîme [doğru yola] çağırıyorsun.) [Mü'minûn 73]

(Ona itâ'at ederseniz doğru yolu bulursunuz.) [Nûr 54]

(Peygamberin emrettiğine uyun, yasak ettiğinden sakının!) [Haşr 7]

(Onun bildirdikleri vahiyden başka bir şey değildir.) [Necm 4]

Allahü teâlâ, Peygamber efendimizi, saymamızı, ona salât etmemizi emrediyor:

(Allah ve melekleri, Resûle salât ediyor, [onun şerefini gözetiyor ve şanını yüceltiyor ey îmân edenler, siz de salât edin!) [Ahzâb 56) [Allahın salât etmesi rahmet, meleklerin salâtı duâdır. (Beydâvî)]

(Ey imân edenler, Allah ve Resûlünün önüne geçmeyin. Allahtan korkun, seslerinizi, Peygamberin sesini bastıracak şekilde yükseltmeyin, birbirinizle konuştuğunuz gibi onunla yüksek sesle konuşmayın. Yoksa farkında olmadan amelleriniz boşa gider.) [Hucurât 1, 2)]

Resûlullaha itâ'at Allah'a itaat ayrı mıdır?
Resûlüne imân ve itâat olmadan Allah'a imân ve itâat olmaz. Çünkü Allahü teâlâ, kendine itâ'ati, bir çok âyette, Resûlü ile birlikte zikretmiştir. Meselâ buyuruyor ki:

(Resûle itâ'at eden, Allah'a itâ'at etmiş olur.) [Nisâ 80]

(Resûl, size ne verdiyse onu alın, size neyi yasakladıysa ondan sakının!) [Haşr 7]

(De ki "Eğer Allah'ı seviyorsanız bana uyun ki Allah da sizi sevsin!") [A.İmrân 31]

[Bu âyet-i kerîme inince, münâfıklar, şimdiki mürted ve zındıklar gibi, "Muhammed kendine tapılmasını istiyor" dediler. Bunun üzerine aşağıdaki âyet-i kerîme indi. (Şifâ-i şerîf)]

(De ki, "Allah'a ve Peygambere itâ'at edin! Eğer [Peygambere uymayıp] yüz çevirirlerse, [kâfir olurlar] Elbette Allah kâfirleri sevmez.) [A.İmrân 32]

Allahü teâlâ, Peygamber efendimize itâati emrettiği gibi, ona muhâlefeti, isyânı da yasaklamıştır:

(Kim Allah'a ve Resûlüne isyân eder ve hududullahı aşarsa Allah onu, temelli kalacağı Cehenneme sokar.) [Nisâ 14] [Hududullah, Allah'ın emir ve yasakları]

(Doğru yol belli olduktan sonra, Peygambere karşı geleni ve mü'minlerin yolundan başka bir yola uyanı, o yolda bırakır ve cehenneme sokarız.) [Nisâ 115]

Allah'a, Resûlüne isyân

(Allah ve Resûlüne karşı gelen, bilsin ki Allah'ın azâbı çetindir.) [Enfal 13]

(Ey îmân edenler, sizi hayat verecek şeylere [dinin emîrlerine] da'vet edince, Allah'a ve Resûlüne icâbet edin!) [Enfâl 24]

(Allah'a ve Resûlüne karşı gelen, apaçık bir sapıklığa düşmüş olur.) [Ahzâb 36]

Sünnet-i seniyyeye uymanın farz olduğunu yukarıda âyet-i kerîmelerle bildirmiştik. Bu konudaki hadîs-i şerîflerden birkaçı da şöyle:

(Bana uyan Cennete girer, isyân eden giremez.) [Buhârî]

(Resûlün harâm kılması, Allah'ın harâm kılması gibidir.) [Tirmizî]

(Allah'ın kitabına, Peygamberin sünnetine sarılan sapıtmaz.) [Hâkim]

(Sünnetimden yüz çeviren benden değildir.) [Müslim]

(Benden sonra ihtilâflar çıkar. O zaman sünnetime ve hülefa-i râşidînin sünnetine uyun!) [Tirmizî]

Kur'ân-ı kerîm, Peygamber efendimize inmiştir. Muhatabı odur. Eshâb-ı kirâm, Peygamber efendimize, Kur'ân-ı kerîmin açıklamasını suâl ederlerdi. Açıklamayı gerektirmiyen âyetler hariç, her âyetin açıklamasını bilen yalnız odur. Resûlullah efendimizin bildirdiğinden başka türlü açıklamak yanlış olmakla kalmaz, Allah'a ve Resûlüne iftirâ olur. Hiç bir kimse, Peygamber efendimizden daha iyi bildiğini söyleyemez. Çünkü Allahü teâlâ buyuruyor ki:

(Size kitabı, hikmeti getiren ve bilmediklerinizi öğreten bir Peygamber gönderdik.) [Bakara 151]

Demek ki, Peygamber efendimiz, Kitabın [Kur'ân-ı kerîmin] dışında, bir de hikmet getirmiştir.

Ayrıca, Kurân-ı kerîme rağmen, insanların bilmediği şeyleri de öğretmiştir. Allahü teâlâ, hikme ehlini de övmüştür:

(Allah, hikmeti kime dilerse ona verir. Kime de hikmet verilmişse, muhakkak ona çok hayr verilmiştir.) [Bekara 269]

Hikmet, fen ma'nâsına geldiği gibi, fıkıh ilmi ma'nâsına da gelir. (Dürr-ül muhtâr)

Peygamber efendimiz, İbin Abbâs hazretleri için, (Yâ Rabbî, bunu fakîh kıl, hikmet sâhibi eyle ve buna Kur'ân-ı kerîmin bilgilerini ihsân eyle) buyurdu. (Buhârî)

Kur'ânı ehli olan açıklar

Peygamber efendimiz, fıkh bilgilerini de eshâb-ı kirâma öğretmiştir. Peygamberimizin öğrettiklerine sünnet dendiği için, öğrettiği fıkh ilmine de sünnet de denir.

İmâm-ı Şâfiî hazretleri, (Bu âyetteki hikmet'ten maksat, Resûlullahın sünnetidir. Önce Kur'ân zikredilmiş peşinden hikmet bildirilmiştir) buyuruyor. (Risâle s.78)

Kurân-ı kerîm açıklamasız öğrenilseydi, Peygamber efendimize, (tebliğ et yeter) denilirdi, ayrıca (açıkla) denmezdi. Halbuki, açıklanması da emredilmiştir:

(Kur'ânı insanlara açıklayasın diye sana indirdik.) [Nahl 44]

(Biz bu Kitabı, hakkında ihtilâfa düştükleri şeyi insanlara açıklayasın ve imân eden bir kavme de hidâyet ve rahmet olsun diye sana indirdik.) [Nahl 64]

Bu âyet-i kerîmeler, açıklamayı gerektiren âyetlerin bulunduğunu gösterdiği gibi, bunu açıklamaya Resûlullah efendimizin yetkisi olduğunu da göstermektedir.

Kurân-ı kerîmde her bilgi vardır. Ancak açık değildir. Peygamber efendimiz bunları vahy ile öğrenmiş ve ümmetine bildirmiştir. Bir âyet-i kerîme meâli:

(Onun sözleri vahydir.) [Necm 4]

Hz.Cebrâil, Peygamber efendimize gelip 5 vakit namazın her şeyini bizzat tatbîkî olarak öğretmiştir.

Peygamber efendimiz de (Namazı benim kıldığım gibi kılınız) buyurmuştur. (Buhârî)

.Dinde Hüküm koyma yetkisi kimdedir?
Allahü teâlâ, Peygamber efendimize, Kur'ân-ı kerîmi açıklama yetkisi verdiği gibi, Kur'ân'da açık olmayan hususlarda hüküm koyma yetkisini de vermiştir:

(Hayır, Rabbine andolsun ki, aralarında çıkan anlaşmazlıkta seni hakem yapıp, sonra da verdiğin hükme içlerinde bir burukluk duymadan tam manasıyla kabullenmedikçe, imân etmiş olmazlar.) [Nisâ 65]

(Allah ve Resûlü, bir işte hüküm verdiği zaman, artık inanmış kadın ve erkeğe, o işi kendi isteğine göre, tercih etme, seçme hakkı yoktur.) [Ahzâb 36]

(O Peygamber ki, iyiliği emredip kötülükten meneder; onlara güzel şeyleri helâl, çirkin şeyleri harâm kılar.) [A'raf 157]

(Bir işte anlaşamazsanız, bu işin hükmünü Allah'tan [Kur'ân-ı kerîmden] ve Resûlünden [Sünnet-i seniyyeden] anlayın!) [Nisâ 59]

Bu "anlayın emri" âlimler içindir. Âlim olmayan, âlimlerin Kur'ân-ı kerîm ve hadîs-i şerîflerden anladığı hükme uyar. Kur'ân-ı kerîmde (Bilmiyorsanız âlimlere sorun) buyuruluyor. (Nahl 43)

Harâm kılma yetkisi

Hadîs-i şerîte buyuruldu ki:

(Şunu kesin olarak biliniz ki, bana Kur'ân ve onun bir misli daha verilmiştir. "Yalnız Kur'ândaki helâlı helâl, haramı haram kabûl edin" diyecek bazı kişiler çıkacaktır. İyi bilin ki, Resûlullahın haram kıldığı şeyler de Allah'ın haram kıldığı gibidir.) [Tirmizî, Dârimî]

Kendiliğinden ölmüş hayvanın etini yemek harâmdır. Çünkü Kur'ân-ı kerîmde (Meyte ve kan size harâm kılındı) buyuruldu. (Mâide 3)

Meyte, dinin emrine uyulmadan öldürülen veya kendi kendine ölen, ya'nî leş olan hayvandır.

Eğer bu âyet-i kerîmeyi Peygamber efendimiz açıklamasaydı, kendi kendine ölen her hayvanı yemek haram olduğu gibi, balığı da yemek haram olarak anlaşılırdı. Peygamber efendimiz, (Denizin suyu temizdir, meytesi helâldir) buyurarak deniz meytelerinin helâl olduğunu bildirmiştir. (Ebû Dâvüd, Abdürrezzak)

Meyte ve kandan istisna olarak yenenleri de Peygamber efendimiz bildirip, (Size iki meyte ve iki kan helâl kılındı. İki meyte balıkla çekirgedir, iki kan ise, karaciğerle dalaktır) buyurmuştur. (İbni Mâce, Ebû Dâvüd)

Aslan, kaplan, kurt, maymun ve köpek gibi yırtıcı hayvanlarla, atmaca, kartal, doğan ve şâhin gibi yırtıcı kuşların etlerinin haramlığı da hadis-i şerîfle bildirilmiştir. (Müslim)

Erkeklere altın takmanın ve ipek giymenin haramlığı ve süt kardeşlik de yine hadis-i şerif ile bildirilmiştir. (Taberânî)

Namazın nasıl, kaç rek'at kılınacağı, zekâtın nasıl, hangi mallardan verileceği açık değildir.

Bütün bunlar, hadîs-i şerîflerle ve âlimlerin açıklaması ile anlaşılmıştır. İslâma uymak için, Peygamber efendimize uymak gerekir. Peygamber efendimize uymak için de İslâm âlimlerine uymak gerekir. Hadîs-i şerîflerde buyuruldu ki:

(Âlimlere tâbi'olun!) [Deylemî]

(Âlimler yeryüzünün ışıklarıdır. Benim ve diğer peygamberlerin vârisleridir.) [Ebû Nuaym]

(Âlimler rehberdir.) [İ. Neccâr]

(Âlim, Allah'ın güvendiği kimseledir.) [Deylemî]

Resûlullahın vârisi olan âlimlerden Tahtâvi hazretleri, buyuruyor ki:

(Kur'ân-ı kerîmdeki, (Allah'ın ipine sarılın!) emri, (Fıkıh âlimlerinin, mezheb imâmlarının bildirdiklerine uyun!) demektir.) [Dürr-ül muhtâr hâşiyesi]

Eshâb-ı Kirâma Uymak

Eshâb-ı kirâmın yolu, Muhammed aleyhisselâmın yoludur. Peygamber efendimiz Eshâb-ı kirâma uymamızı emrediyor, buyuruyor ki: (Eshâbım gökteki yıldızlar gibidir. Hangisine uyarsanız, doğru yolu bulursunuz.) [Beyhekî]

Uymak, tâbi olmak, iki türlü olur: Biri, i'tikâdda, ya'nî îmânda, ya'nî inanmakta uymaktır. Eshâb-ı kirâma uymak, inanılacak şeylerde uymak demektir. Onlar gibi îmân etmek demektir. Eshâb-ı kirâm gibi îmân eden müslümanlara (Ehl-i sünnet) denir. Amelde, ya'nî yapılacak ve sakınılacak işlerin herbirinde, Eshâb-ı kirâmın hepsine uymak lâzım değildir. Buna imkân da yoktur. Her işi Eshâb-ı kirâmın nasıl yaptıkları bilinemiyor. Çok işler de, Eshâb-ı kirâm zamanında yoktu. Sonradan meydana çıktılar.

Ehl-i sünnetin reisi İmâm-ı a'zam Ebû Hanîfe'dir. Dört mezhep de, mâm-ı a'zamın Eshâb-ı kirâmdan öğrenip söylediği gibi inanmaktadır. İmâm-ı a'zam, Eshâb-ı kirâmdan birkaçını gördü. Çok şeyleri bunlardan işitip öğrendi. Çok şeyleri de, hocaları vâsıtası ile öğrendi. İmâm-ı Şâfiî'nin ve İmâm-ı Mâlik'in, inanılacak ba'zı şeyleri değişik söylemeleri, İmâm-ı a'zamdan ayrılmak değildir. İmâm-ı a'zamdan işittiklerini öyle anlamışlar. Anladıkları gibi bildirmişlerdir. Sözlerinin aslı birdir. İzahları farklıdır. Dördüne de inanırız. Dördünü de severiz.

.Uydurma hadîs nasıl anlaşılır?

Peygamber efendimizin vârisleri, vekîlleri olan âlimlere olan i'timâdı sarsmak için, İngilizler asırlardır, İslâm âlimlerinin kitaplarında uydurma hadîs olabileceğini telkîn etmeye çalışmışlar, bunda da oldukça başarı sağladıkları, bir çok genci zehirledikleri anlaşılmaktadır.

Bir müctehid, başka bir müctehide hatâ ettin demez. (İctihâd ictihâd'la nakzedilemez) [Mecelle m.16)

Dört mezhebde birbirinden farklı hükümler vardır. Fakat hiçbiri, diğerini sapıklıkla, hatâ etmekle ithâm etmemiştir. Çünkü hadîs-i şerîflerde buyuruluyor ki: (Âlimlerin farklı ictihâdları, mezheblere ayrılmaları rahmettir.) [Beyhekî]

Hanefî ve Hanbelî'de gusülde ağzın içini yıkamak farz iken, Mâlikî ve Şâfiî'de farz değildir. Bunun için mezhebin birine doğru, ötekine yanlış denemez.

Her müctehidin bir hadîsten hüküm çıkarması farklıdır. Bir müctehidin sahîh dediği bir hadîse, başka bir müctehid mevdû' diyebilir.

Muhaddis mevdu derse

Hadîs ilminde müctehid bir âlim, bir hadîse mevdû' derse, diğer müctehidler buna sahîh diyebilir. Çünkü mevdû' diyen müctehid, bir hadîsin sahîh olması için lüzûm gördüğü şartları taşımıyan bir hadîs için, "Mezhebimin usûlünün kâidelerine göre mevdû'dur" der. Ya'nî bu sözün hadîs olduğu bence anlaşılamamıştır, der. Yoksa, "Bu söz, Peygamber efendimizin sözü değildir" demek istemez. Aynı hadîs için başka bir müctehid sahîhtir diyebilir. Sahîh olduğunu söyleyen müctehid ötekine, "Peygamber efendimizin bu sözüne nasıl mevdû' dersin?" demediği gibi, öteki de, "Bu uydurma söze sen nasıl hadîs diyebilirsin?" demez. Diyelim ki, Süyûtî ve Zehebî gibi hadîs âlimleri, İmâm-ı a'zâm ve İmâm-ı Gazâlî hazretlerinin sahîh dediği bir hadîse mevdû' dese, o hadîs, ancak bu iki zâta göre mevdû' sayılır. Hadisi bildiren imâmlara göre yine sahîhtir. Fakat Aclûnî, hadîs imâmlarının bildirdiği hadîs-i şerîflere mevdû derse, o hadîs mevdû olmaz.Peygamber efendimizin, mu'cize olarak gelecekten haber veren birçok hadîs-i şerîfleri vardır. Bunların çoğu çıktı. (Uydurma hadîs çoktur, Kur'ân okuyalım) diyenlerin de çıkacağını bildirerek buyurdu ki:

(Bir zaman gelir, beni tekzib edenler çıkar. Şöyle ki, kendisine benden bir hadîs söylenince, "Resûlullah böyle şey söylemez. Bunu bırak, Kur'ândan şöyle" der.) [Ebû Ya'lâ]

Eğer herkes Kur'ân-ı kerîmden hüküm çıkarabilseydi, hadîs-i şerîflere, Eshâb-ı kirâma ve âlimlere ihtiyâç kalmazdı. Onun için Allahü teâlâ da, Peygamber efendimiz de âlimlere uymamızı emrediyor. İmâm-ı Rabbânî hazretleri buyurdu ki:

(Hadîs-i şerîflerle amel etmek, bize câiz olmaz. Mezhebimizin hükmüne aykırı gibi görülen hadîs-i şerîfler, âlimlerin sözlerini reddetmek için delil ve senet olamaz.) [Müj.Mek. 312]

Muhammed Hadimî hazretleri buyuruyor ki:

(Dindeki dört delil, müctehidler içindir. Bizim için delil, mezhebimizin bildirdiği hükümdür.

Çünkü bizler, âyet ve hadîsten hüküm çıkaramayız. Mezhebin bir hükmü, âyete, hadîse uymuyor gibi görünse de yanlış değildir. Bunun için tefsîr ve hadîs okumamız uygun olmaz.) [Berîka s.94]

Uydurma hadis nakli

İmâm-ı Gazâlî gibi büyük âlimlerin kitaplarında uydurma hadîs olduğunu söyleyen Aclûnî' ve M.Şemseddin Sehâvî Peygamber efendimizin ana-babasına kâfir diyen Aliyyül kâri ve benzerlerinin sözlerine aldanarak, Ehl-i sünnet âlimlerinin kitaplarına dil uzatmak ve onların kitaplarında uydurma hadîs var demekten sakınmalıdır. Hiç bir Ehl-i sünnet âliminin kitabında uydurma hadîs olmaz.

İslâm âlimleri, hadîs uydurmanın ve uydurulmuş hadîsi nakletmenin vebâlinin büyüklüğünü bildikleri için, Allahtan çok korktukları için, tek kelime ile sâlih âlim oldukları için kitaplarına uydurma hadîs almazlar. Aşağıdaki hadîs-i şerîfler hadîs âlimlerinin kitaplarından alınmıştır.

(Benden duyduğunuz âyet ve hadisi tebliğ edin! Benî İsrâil'den bildirdiklerimi de söyleyin! Yalnız bana bilerek yalan isnat eden Cehennemdeki yerine hazırlansın!) [Buhârî]

(İftirâcıların en büyüğü, söylemediğim bir sözü, bana isnat edip nakledendir.) [Beyhekî]

(Söylemediğim sözü, hadîs olarak bildiren veya Ku'ânı kendi re'yi [görüşü] ile tefsîr eden, Cehennemde azâb görecektir.) [Tirmizî]

Bu hadîs-i şerîfleri nakleden ve bilen bir âlim, nasıl olur da kitabına uydurma hadîs alabilir? Yoksa uydurma hadîsi bilemiyecek kadar hâşâ câhil miydiler?

.Sünneti değiştirmenin sakıncası var mıdır?
Soru: Sünneti değiştirmekte mahzûr var mıdır? Meselâ tesbihi 33 yerine, daha fazla sevâb olsun diye 44 olarak çeksek mahzûru olur mu? Sakalı bir tutam yerine bir veya iki karış uzatsak veya çok kısa yapsak bir mahzûru olur mu?

Cevap: Peygamber efendimizin yaptığı işlere sünnet denir. Hattâ birisini bir şey yaparken görüp de bir şey demediği işlere de sünnet denir. Peygamber efendimiz bu yaptıklarını ya ibâdet olarak veya âdet olarak yapardı. Âdet olarak yaptıklarına sünnet-i zevâid denir. Uzun entari giymesi, saçlarını uzatması veya kısaltması, sakal bırakması gibi. Bir kimse, (Peygamberimiz, kadınlar gibi entari, uzun gömlek giyermiş) diyerek alay etse, îmânı gider. Yâhut sakalı beğenmeyen veya sünnete uygun sakalı olana çember sakallı, top sakallı diye hakâret eden kâfir olur. Çünkü Peygamber efendimizin yaptığı işleri ya'nî sünnetini, beğenmemiş olur. Hâlbuki Allahü teâlânın bütün insanların en üstünü olarak yarattığı ve âlemlere rahmet olarak gönderdiği peygamberini beğenmemek, Allahı beğenmemek olur. (Niye böyle peygamber gönderdin) demek olur. Allahı beğenmeyenin de kâfir olacağı pek açıktır. Kur'ân-ı kerîmde, Peygamber efendimizin emrettiğini yapmak, yasakladığından kaçmak gerektiği bildiriliyor. (Haşr 7)

İbâdet zamanla değişmez

İbâdete ait hükümler zamanla değişmez. İbâdetleri değiştirmek, dîni değiştirmek olur, dinsizlik olur. Bir kâfir, bir söz ile [kelime-i şehâdet getirerek] müslüman olur. Bir müslüman da küfre düşürücü bir söz ile kâfir olur. Dînimizin herhangi bir hükmünü beğenmeyen, meselâ, (tesettür lüzûmsuzdur) diyenin îmânı gider. Resûlullah efendimize uymanın önemi büyüktür. Kurân-ı kerîmde buyuruluyor ki:

(Resûle itâ'at eden, Allaha itâ'at etmiş olur.) [Nisâ 80]

Peygamber efendimiz de aynı meâlde buyuruyor ki: (Bana itâ'at eden, Allaha itâ'at etmiş olur, bana isyân eden de Allaha isyân etmiş olur.) [Buhârî]

Kur'ân-ı kerîmde, Resûlullaha itâ'atin Allaha itâ'at olduğu, Ona isyân edenin Allaha isyân etmiş olduğu çok yerde bildirilmekte, (Allaha ve Resûlüne itâ'at), (Allah ve Resûlüne isyân) ifâdeleri çok yerde geçmektedir. (Nisâ 13-14)

Hadîs-i şerîflerde de buyuruluyor ki:

(Sünnetimden yüz çeviren benden değildir.) [Müslim]

(Bir bid'at çıkarılınca, bir sünnet kalkmış olur.) [İ.Ahmed]

İbâdet maksadı ile dîne birşey ilâve etmek bid'attir, büyük günâhtır. Dînimiz noksan değildir. Hâşâ Allah veya peygamberimiz dinde bir şeyi eksik bırakmış da, daha iyisini biz mi yapacağız? İbâdete bid'at karıştırmak, Allahü teâlânın bildirdiği dinde noksanlık bulmak, koyduğu hükümleri beğenmemek, dîni değiştirmek olur. Meselâ akşam namazının farzını 3 rek'at yerine, daha fazla ibâdet edeyim diye 4 rek'at kılmak bid'attir. 3 yerine de geçmez, namaz hiç kabûl olmaz. Tesbihleri 33 yerine, çok sevâb olsun diye 40 defa veya daha fazla çekmek bid'at olur. Hiç tesbih çekilmese günâh olmaz. Fakat sünnet sevâbından mahrûm kalınmış olur.

Bir din kitâbını tahkîr etmek, islâm âlimlerinden biri ile alay etmek ve ta'zîm etmemiz emrolunan birşeyi tahkîr etmek, tahkîr etmemiz emrolunan birşeyi ta'zîm etmek küfürdür. Bunları yapan kâfir olur. (Birgivî)

Ortaya bid'at çıkarmak

Sakalı sünnet diye kısa bırakmak veya sadece çenede bırakmak bid'at olur, Resûlullah efendimizin sakal şekli beğenilmemiş olur. Hadîs-i şerîfte, (İbâdetleri bizim gibi yapmayanlar bizden değildir) buyuruluyor. Namazlardan sonra âyet-el-kürsî okunur. Sonra tesbihler çekilir, ondan sonra duâ edilir. Duâ ederken salâten tüncînâ veya başka duâlar da okunur. Âyet-el-kürsî'nin okunduğu yerde salâten tüncînâ'yı okumak sünneti değiştirmek olur, ya'nî bid'attir. Peygamber efendimiz nasıl ibâdet etmişse, mezhebimiz bunu nasıl bildirmişse, o şekilde ibâdet edilir. (Şunu da yapalım, ötekini de ilâve edelim) demek, dinde değişiklik olur. (Hadîka)

(Kim dinde olmayan birşey çıkarırsa merdûddur) hadîs-i şerîfi gösteriyor ki, dinden olmayan bir i'tikâd, bir söz, bir iş, bir hâl ortaya çıkarılır ve bunun din ve ibâdet olduğuna inanılırsa, yâhut İslâmiyetin bildirmiş olduklarında, bir fazlalık veya noksanlık yapılırsa ve bunu yapmaktan sevâb beklenirse, bu yenilikler, değişiklikler, (Bid'at) olur. İslâmiyete uyulmamış, ona îmân edilmemiş olur. İmâm-ı Rabbânî hazretleri buyuruyor ki: Bugün kalbler kararmış olduğundan, ba'zı bid'atler güzel görünse de, hepsinden kaçınmak lâzımdır, kıyâmette hepsinin zararlı olduğu anlaşılacaktır. Hadîs-i şerîfte, (Her bid'at sapıklıktır) buyuruldu. (Müslim)

Din bir bütündür. Bir hükmünü beğenmeyen veya değiştiren kâfir olur. Meselâ sünnet olan sakalı da beğenmeyen kâfir olur. Beğendiği hâlde yapmaz ise kâfir olmaz. Sünneti değiştirirse bid'at ehli olur.

.Kazası olan nâfile kılınabilir mi?
Soru: Kazâ namazı olan, nâfile namaz kılabilir mi, belli başlı nâfile namazlar hangileridir?

Cevap: Namaz iki sebeple kazâya kalır:

1- Uyumak, unutmak gibi dînî bir özürle kaçırılır. Buna (Fâite) ya'nî kaçırılmış namaz denir. Üzerinde böyle farz kazâsı olanın nâfile namaz kılması câizdir. R.Muhtâr, Halebi, Tahtâvî ve Hindiyye'de buyuruluyor ki:

(Fâite [fevt olmuş, bir özürle kaçırılmış] namazların kazâlarını acele kılmak lâzımdır. Fevt olmuş [bir özürle kazâya kalmış] namazların kazâlarını kılmak, nâfile kılmaktan evlâ ise de, hadîs-i şerîfle övülmüş olan beş vaktin sünnetlerini, duhâ, tesbîh, tehıyyet-ül-mescid, evvâbin gibi nâfile namazları kılmak, kazâ kılmaktan evlâdır.)

Evlâ olmasının sebebi, unutmak, uyumak gibi bir özürle namazı kazâya bırakmak günâh olmadığı içindir. Böyle kimselerin, adı geçen nâfileleri kılacak kadar, kazâları geciktirmeleri günâh olmaz. Unutarak, uyuyarak kazâya bırakılan namaz sayısı bir veya birkaç vakittir. Meselâ sabah namazının vaktinde uyuyup kalan kimse, güneş doğduktan 50 dakika kadar sonra bu namazı kazâ eder. Kazâ etmeden önce, duhâ [kuşluk] namazı kılarsa câiz olur. Çünkü sabah namazını, uyanamayarak bu vakte bırakması günâh değildir. Duhâ namazı kılacak kadar geciktirmesi de günâh olmaz.

Namazı kasten terk

2- Bir de namaz, bile bile tembellikle kılınmayıp kazâya bırakılır. Namazı böyle terk ederek kılmamak büyük günâhtır. Terk edilen böyle namazı, bir özürle kaçırılan namazla karıştırmamalıdır. Birisinin kazâya kalması günâh değilken, ötekinin kazâya kalması büyük günâhtır. Bu büyük günâh her namaz kılacak kadar boş zaman geçince, bir misli artar. Çünkü namazı boş zamanlarda hemen kazâ etmek farzdır. Abdülkâdir-i Geylânî hazretleri buyuruyor ki:

Farz kazâsı olanın nâfile kılması, borçlunun alacaklıya, hediye götürmesine benzer ki, elbette kabûl olmaz. Mü'min, bir tüccâra benzer, farzlar sermâyesi, nâfileler de kazancıdır. Sermâye kurtarılmadıkça, kazanç olamaz. Hadîs-i şerîfte buyuruldu ki:

(Farz borcu olan, nâfile kılarsa, boşa zahmet çekmiş olur. Kazâsını ödemedikçe, nâfile namazları kabûl olmaz) [Fütûh-ul gayb 48]

Hanefî âlimlerinden Abdülhak-ı Dehlevî hazretleri, bu hadîs-i şerîfi açıklarken, farz borcu olanın hiç bir nâfilesinin kabûl olmıyacağını bildiriyor. Kazâ borcu olanın nâfilelerinin kabûl olmayacağı Mektûbât-ı ma'sûmiyye, Bey ve şîrâ risâlesi ve Nevâdir-i fıkhıyye fî mezheb-il-hanefîyye'de de yazılıdır. İmâm-ı Rabbânî hazretleri buyuruyor ki:

(Farz ibâdetlerin yanında nâfile ibâdetlerin hiç kıymeti yoktur. Deniz yanında damla bile değildir.) [Müj.m. 260]

Farz ve vâcib olmayan namazlara nâfile namaz denir. Beş vaktin sünnetleri de nâfiledir. Nâfile namazlar çoktur. Kuşluk, evvâbin, teheccüd, tehıyyet-ül-mescid gibi. Pazar günü 4, pazartesi 2-12, salı 10, çarşamba 12, perşembe 2, cumartesi 4 rek'at nâfile namaz kılmanın fazîleti hadîs-i şerîf ile bildirilmiştir. Nâfilelerin sevâbı çoktur. Meselâ kuşluk ve teheccüd namazları için hadîs-i şerîflerde buyuruldu ki:

(Her gün iki rek'at kuşluk namazı kılanın günâhları deniz köpüğü kadar da olsa affedilir.) [İbni Mâce]

(Farzlardan sonra en fazîletli namaz gece namazıdır.) [Müslim]

Tehıyyet-ül-menzil namazı

Evden çıkarken ve eve girince, kerâhet vakti değilse iki rek'at namaz kılmalı! Buna "Tehıyyet-ül-menzil" namazı denir. Hadîs-i şerîfte buyuruldu ki: (Evinden çıkarken iki rek'at namaz kılan, dışarıdan gelecek her çeşit belâdan korunur. Evine girince iki rek'at namaz kılan da, içteki kötülüklerden korunmuş olur.) [Beyhekî]

Abdest alan, sübhâ ya'nî abdeste şükür namazı kılmalıdır! Peygamber efendimiz, Hz.Bilâl'e, Cennetteki derecesinin yüksekliğinin sebebinin ne olduğunu sorunca, o da, (Bilmiyorum. Her abdest aldıktan sonra, iki rek'at namaz kılarım) der. Peygamber efendimiz de Hz.Bilâl'e, bu namaz sebebiyle o dereceye kavuştuğunu söyler. (Buhârî)

Farz kazâsı olanlar, bildirilen nâfile namazların vaktinde kazâ namazı kılmalıdır! Hem kazâ borcu ödenir, hem de nâfile namaz sevâbına kavuşur. Kuşluk, evvâbin, teheccüd, tehıyyet-ül-mescid namazlarını kılarken, meselâ, (ilk kazâya kalmış sabah namazının farzına ve kuşluk namazını kılmaya) diye niyet etmelidir. Böylece hem kazâ borcu ödenmiş, hem de adı geçen nâfile namazlar kılınmış olur. (N.Fıkhıyye)

Hiç kazâsı olmıyan kimsenin de kazâ namazı kılması câizdir. (R. Muhtâr, Hindiyye)

.Nâfile farza eklenir mi?
Soru: Nâfile namazlar farzları tamamlıyormuş. İş yerimde öğle ve ikindiyi kılamıyorum. Eve gelince 8 rek'at nâfile kılsam, öğle ve ikindiyi kılmış sayılır mıyım?

Cevap: Namazı, zarûretsiz kazâya bırakmak harâmdır. Namazı kazâya bıraktığı için tevbe etmek ve kazâ borçlarını ödemek farzdır. Milyon rek'at nâfile namaz, iki rek'at farzın yerine geçmez. (Tamam yapılmamış olan namaz, zekât ve başka farzlar, nâfilelerle tamamlanır) hadîs-i şerîfini İbni Âbidîn hazretleri şöyle açıklıyor:

(İmâm-ı Beyhekî, "Bu hadîs-i şerîf, yapılmış olan farzlar içindeki sünnetler noksan kalırsa, nâfilelerin bunları tamamlayacağını bildirmektedir. Yoksa yapılmamış farzların yerine nâfilelerin geçeceğini bildirmiyor" dedi. Şu hâlde, nâfileler, terkedilmiş olan farzları değil, noksan olarak kılınan namazlardaki kusûrları tamamlar.) [R.Muhtâr]

İ. Ahmed'in bildirdiği, (Farzdan bir şey noksan yapılırsa, nâfile namazlarla tamamlanır) hadîs-i şerîfi de nâfilelerin farzlardaki kusûrları tamamlıyacağını bildirmektedir. (Tahtâvî)

Öğle ve ikindiyi kazâ etmeden 8 rek'at değil, 8 bin rek'at nâfile namaz kılınsa, öğlenin veya ikindinin 4 rek'at farzı yerine geçmez. Milyonlarla nâfile sadaka, bir lira zekât borcunu ödeyemez. Farzın önemi çok büyüktür. Hadîs-i şerîflerde buyuruldu ki:

(Hak teâlâ, "farz ibâdetle bana yaklaşıldığı gibi, hiç bir şeyle yaklaşılamaz" buyurdu.) [U.Besâir]

(En fazîletli cihâd, farzları ifâ etmektir.) [İ.Ahmed]

(Farz namaz borcu olanın, nâfile namazı kabûl olmaz.) [Dürret-ül fâhire]

(Yâ Ali, halk, nâfile ile meşgûl olurken, sen farzları tamamla!) [Miftâh]

(Farzı kazâ etmeden nâfile kılan, boşa zahmet çeker.) [Fütûh-ul gayb]

Sünnet ve şefâ'at

Suâl: "Farzı terkederek harâm işleyen şefâ'ate kavuşur, fakat sünneti terkeden şefâ'ate kavuşamaz" deniyor. Doğru mudur?

Cevap: Sünnet kelimesi üç ma'nâya gelir:

1- Kitab ve Sünnet ifâdesindeki sünnet, hadîs-i şerîfler demektir.

2- Farz ve Sünnet ifâdesindeki sünnet, Resûlullahın emîrleri demektir. Bunlar ikiye ayrılır:

Sünnet-i zevâid: Peygamber efendimizin ibâdet olarak değil, âdet olarak devamlı yaptığı şeylerdir. Yeyip içme, elbise giyiniş şekli gibi.

Sünnet-i Hüdâ: Yalnız dînimizin şiârı olan işlerdir. Ezân okumak, cemâ'atle namaz kılmak gibi. Bunlara (müekked sünnet) de denir. Ara sıra terk ettiklerine (sünnet-i gayrı müekkede) denir.

3- Sünnet, yalnız olarak kullanılınca, İslâmiyet anlaşılır. Hadîs-i şerîfte buyuruldu ki:

(Bir zaman gelir, sünnetime [İslâmiyete] uyan garip olur.) [Şir'a]

(Sünnetimi [İslâmiyeti] terkedene şefâ'atim harâmdır) hadîs-i şerîfinin, (İnanılacak şeylerde İslâmiyetten ayrılan şefâ'ate kavuşamaz) ma'nâsına geldiği, Şerh-i hadîs-i erbaîn'de yazılıdır. Çünkü günâh işliyen şefâ'atten mahrûm kalmaz. Hadîs-i şerîfte, (Büyük günâh işleyenlere şefâ'at edeceğim) buyuruldu (Tirmizî)

Sünnet kelimesi, yol, iş, âdet, çığır gibi ma'nâlara da gelir. Meselâ sünnetullah, Allah'ın işi, Allah'ın âdeti demektir. Hadîs-i şerîfte buyuruldu ki:

(Kim, dînimizde bir "sünnet-i hasene" çıkarırsa, [iyi bir çığır açarsa] bunun sevâbı, ona verilir, o yolda gidenlerin sevâbından da hiç bir şey eksilmez. Kim de, dînimizde bir "sünnet-i seyyie" çıkarırsa, [kötü bir çığır açarsa] bunun günâhı ile, bu yolda gidenlerin günâhı, ona da verilir, o kötü yolda gidenlerin günâhından da hiçbir şey eksilmez.) [Müslim]

Farz ve nâfile

Suâl: Haccını yapanın, umreye gitmesi mi, yoksa nâfile hac yapması mı daha sevâbtır?

Cevap: Farzları nâfile olarak yapmak, müekked sünnetleri yapmaktan daha sevâbdır. Ya'nî nâfile hac, umreden daha sevâbdır. Öğle namazının farzını kılanın, aynı namazı cemâ'atle veya yalnız tekrar kılması, öğlenin müekked sünnetinden daha sevâbdır. İmâm-ı Rabbânî hazretleri buyuruyor ki:

(İnsanı Allahü teâlânın rızâsına kavuşturacak işler, farzlar ve nâfilelerdir. Farzların yanında nâfilelerin hiç kıymeti yoktur. Bir farzı vaktinde yapmak, bin yıl nâfile ibâdetten daha çok faydalıdır. Hangi nâfile olursa olsun, ne kadar hâlis niyetle yapılırsa yapılsın hepsi böyledir. Hattâ farzları yaparken, bu farzın sünnetlerinden bir sünneti, hattâ bir edebî gözetmek de böyle çok faydalıdır. İmâm-ı a'zâm hazretleri abdestin edeblerinden [müstehâblarından] birini terk ettiği için kırk yıllık namazını kazâ etmiştir.) [Müj.m. 29]

Yahûdîlerin aslı nedir?
Soru: Yahûdîliğin aslı nedir?

Cevap: Yahûdîler, Ya'kûb aleyhisselâmın oniki oğlundan türemişlerdir. Hz.Ya'kûb'un adı İsrâil olduğu için, bunlara (Beni İsrâil), ya'nî İsrâil oğulları denildi. İsrâil, Abdullah demektir. Hz.Mûsâ, Tûr dağına gidince, bunlar dinden çıktı, buzağıya taptı. Sonra pişman olup tevbe ettikleri için, Yahûdî denildi. Yahûdî, hidâyeti, doğru yolu bulucu demektir.

Yahûdîler, Hz.Mûsâ'ya çok eziyet etti. Sonra gelenleri, bin Peygamberi şehîd etti. Hz.Îsâ'yı babasız çocuk diye kötülediler. Annesi Hz.Meryem'e iftira ettiler. Bunları öldürmek için saldırdılar. Âhır zaman peygamberi Muhammed aleyhisselâmı zehirlediler. Hz.Osman zamanında, fitne çıkararak, halîfenin şehîd edilmesine sebep oldular. Hurûfîliği meydana çıkarıp, müslümanları parçaladılar, birbirine düşman ettiler.

Asırlarca, Allahın gönderdiği dinleri, peygamberleri yok etmeye uğraştılar. Dinleri yok etmek için masonluğu kurdular. 1918'de biten Birinci Cihân Harbi'nden sonra, din düşmanı olan komünist devletler kurdular. Bir yandan da, önce İstanbul, sonra Mısır hahambaşısı olan Hayım Naum, dünyanın biricik İslâm devleti Osmanlı imparatorluğunu yıkmak için, kapitalist ve emperyalist devletler arasında fırıldaklar çevirdi. Neticede, İslâm âleminin liderliğini yapan koca imparatorluk parçalandı. Müslümanlara gerici denildi. İslâmiyet kuvvetsiz kaldı, yok olmaya yüz tuttu. (Hak Sözün Vesîkaları)

Siyonizm Nedir?

Suâl: Siyonizm nedir?

Cevap: Siyonizm bir nevi Yahûdî idealidir. Siyon protokollerinin 15. maddesinde, dünya Yahûdî krallığı kuruluncaya kadar, bütün memleketlerde temâyüz etmiş kişiler elde edilerek, siyonizm hizmet için kullanılmalıdır deniliyor.

Yahûdîler, bukalemun gibi, bulundukları yerin rengini alırlar. Rusya'da bolşevik bir ihtilâlci, Amerika'da zengin bir bankerdir. Diğer memleketlerde kapitalistinden komünistine kadar her renge girer.

Siyonistler, dünyayı, iktisadi, ticârî ablûkaya almak, ihracat ve ithalâtı elinde tutmak için çalışırlar. Siyonistler, ideallerini gerçekleştirebilmek için protokoller hazırlamışlardır. Bunlardan ba'zıları şunlardır:

1- Gençleri ahlâksızlığa teşvik etmek,

2- Âile kudsiyetini yıkmak,

3- San'at anlayışını düşürmek, müstehcen kalıba dökmek,

4- Mukaddesâta olan hürmeti tahrip etmek,

5- Lüks ve zararlı modayı teşvik etmek,

6- İnsanları, fâidesiz eğlence ve oyunlar ile oyalamak,

7- Sapık nazariyeler ileri sürerek islâmiyeti yok etmeye çalışmak,

8- Cemiyeti sınıflara ayırmak ve aralarına husûmet sokmak,

9- Grev ve lokavtları körüklemek,

10- Mâli istikrarı bozmak.

Müstehcen neşriyat yapan yayınlar, bilerek veya bilmiyerek Siyonizme âlet oluyorlar.

.Sandalyede namaz kılınabilir mi?
Soru: Ayakta namaz kılamayan hasta, sandalyede kılsa veya yükseğe secde etse câiz olur mu?

Cevap: Namaz kılarken 25 cm'den yükseğe secde etmek câiz değildir. Daha az yükseğe secde mekrûhtur. Resûlullah efendimiz az yükseğe de secde etmemiştir. (R.Muhtâr s.338)

Az yükseğe bile secdenin câiz olmadığını bildiren âlimler de vardır. (Câmi'ur-rumûz s.69)

Ayakta duramayan hasta, namazlarını oturarak kılar. Secde için yere eğilemiyen, 25 cm'den yüksek olmayan sert bir yere secde edebilir. Bunu da yapamazsa îmâ ile kılar. Peygamber efendimiz bir hastanın yastık üzerine secde ettiğini görünce yastığı aldı. Hasta, odun üzerine secde edince onu da aldı. Sonra, (Gücün yeterse yere secde et! Yere eğilemezsen, yüzüne birşey kaldırıp, bunun üzerine secde etme! ^Imâ ile kıl ve secdede, rükü'dan daha çok eğil) buyurdu. Oturduğu hâlde yere secde edemiyen hasta, îmâ ile kılar. (Halebî)

Uygun oturamayan hasta istediği gibi oturur. Sandalyeye oturup îmâ ile kılması câiz değildir ve kıldığı namaz kabûl olmaz. Çünkü, sandalyede oturabilen, yerde de oturabilir. Namazdan sonra, yerden ayağa kalkamayan, sandalyeden ise kolay kalkan hastayı yerden bir kimse kaldırır. Veya, kıbleye karşı uzatılmış sedir üzerinde, ayaklarını sarkıtmadan oturarak kılar. Namazdan sonra, ayaklarını sedirin bir yanına sarkıtıp, sandalyeden kalkar gibi kalkar.

Bir şeye dayanarak veya bir kimsenin tutması ile de, yerde oturamayan hasta, sırt üstü yatarak kılar. Ayakta hiç duramayan hasta, oturarak namazlarını kılar. Rükü' için eğilir, secde için başını yere koyar. Duvara, direğe, insana veya herhangi bir şeye dayanarak bıraz ayakta durabilenin, ayakta tekbir alması ve o kadarcık ayakta okuması farzdır.

Alnında ve burnunda birlikte yara olan veya başka bir hastalık sebebiyle başını yere koyamıyan kimse, ayakta durabilse de ilk tekbîr dahil, oturup îmâ ile namazını kılar. Rükü' için biraz eğilir, secde için, rükü'da eğildiğinden daha çok eğilir. Ayakta duramayan ve oturarak da kılamıyan hasta, sırt üstü yatıp başı ile îmâ ederek kılar. Yüzü kıbleye karşı olması için başı altına yastık konur. Yüzü kıbleye karşı olur. Veya kıbleye karşı sağ veya sol yanı üzerine yatar. Rükü' ve secdeleri, başı ile îmâ eder. (Hindiyye)

Dinimizin bu emirlerine rağmen birçok câmilerin giriş yerlerine sandalyeler konmuş. Birçok kimse, sandalyede namaz kılıyor. Sebebini sorunca da dini bir gerekçe gösteremiyorlar. (Dinimiz kolaylık dinidir. Dinde güçlük olmadığı için sandalyeye oturarak namaz kılıyoruz) diyorlar. Dinde güçlük yok demek, (Size güç gelen ibâdetleri yapmayın veya bu ibâdetleri istediğiniz gibi değiştirin) demek değildir. Dinimizin izin verdiği ruhsatlardan istifâde edilir. Gerek peygamber efendimizin asrında ve gerekse daha sonraki asırlarda, ya'ni 14 asırdır hiç kimse hastalanmadı mı? Peygamber efendimiz veya herhangi bir âlim, sandalyede namaz kılmaya izin verdi mi? Kendi kafasına göre, dini değiştirenler büyük vebal altındadır.

Felçlinin Namazı

Suâl: Bacaklarım felçlidir. Namazlarımı tekerlekli sandalyemde kılabilir miyim?

Cevap: Bir yardımcı ile de yere inme imkânı varsa, sandalyede namaz kılmak câiz olmaz. Yere indirecek bir yardımcı bulunmadığı zaman, vakit çıkma tehlikesi de varsa, zarûretten dolayı namazı tekerlekli sandalyede kılmak câiz olur.

Hapis ve Namaza

Suâl: Hapiste bir hücrede eli ayağı bağlı olan nasıl abdest alır ve nasıl namaz kılar?

Cevap: Hapiste, eli ayağı bağlı olan, teyemmüm edemezse, abdestsiz, birşey okumadan, rükü' ve secde yapar. Bunu da yapamazsa, ayakta îmâ eder. Kurtulunca kazâ eder. Kazâya bırakması günâh olmaz.

.Selefîlik nedir?
Soru: İ'tikâdda tek mezheb, Ehl-i sünnet vel cemâ'attir. Amelde ise dört hak mezheb vardır. Son zamanlarda, selefiyye mezhebi diye bir şey çıkardılar. Selefîlik nedir?

Cevap: Eshâb-ı kirâma, tâbi'îne, tebe-i tâbi'îne selef veya selef-i sâlihîn denir. Bunların yoluna "Ehl-i sünnet vel-cemâ'at" denir.

Mezhebsizler, selef kelimesini istismar ediyorlar. (Selefiyye mezhebi, selefin yoludur) diyorlar. İmâm-ı a'zâmın, İmâm-ı Eş'ârînin, İmâm-ı Mâtüridînin yolu selefin yolu değilmiş gibi bir intiba vermeye çalışıyorlar.

Ba'zı sapıklar da çıkıp, (Peygamberiyye mezhebi) kursa, buna da bu peygamberin yoludur dese i'tibâr edilir mi? İmâm-ı Gazâlî hazretleri, Eshâb-ı kirâmın yolu olan Ehl-i sünnet i'tikâdını anlatıp, (İşte selefin mezhebi budur) buyuruyor.

İ'tikâdda mezheb tektir. Çünkü i'tikâdda ayrılık olmaz. İ'tikâdda mezhebimiz Ehl-i sünnet vel- cemâ'attır. Ehl-i sünnet fırkasının meşhûr iki imâmı vardır. Birincisi İmâm-ı Eşârî, ikincisi İmâm-ı Mâtüridî'dir. İkisinin ictihâdları arasındaki farklılık temelde değildir. Eğer farklılık temelde olsa idi, birisi Ehl-i sünnet i'tikâdından ayrı olsaydı, elbette onun i'tikâdı Ehl-i sünnet kabûl edilmezdi. Amele âit bir mezhebde farklı ictihâdlara sahip imâmlar olabilir. Meselâ İmâm-ı a'zâm ile İmâm-ı Ebû Yusuf'un ictihâdı farklı olabilir. Farklı olması, rahmet olup Hanefî mezhebine aykırı olmaz. İmâm-ı Eş'ârî ile İmâm-ı Mâtüridî arasında îmân konusunda temelde ayrılık yoktur. Hattâ biri Hanefîlerin, diğeri şâfi'îlerin imâmı demek de doğru değildir. İkisi de ehl-i sünnetin imâmlarıdır. İmâm-ı Rabbânî ve İmâm-ı Mâtüridî, hanefî mezhebine göre amel ettikleri için i'tikâdda Hanefî imâmları olarak bilinmektedir. Ebûl Hasen-i Eş'ârî de Şâfi'îye göre amel ettiği için i'tikâdda Şâfi'î imâmı olarak tanınmaktadır. Bir şâfi'î, İmâm-ı Mâtüridî gibi inansa veya bir Hanefî, İmâm-ı Eş'ârî gibi inansa Ehl-i sünnet olmaktan çıkmaz. Fakat bir kimse, amele âit bir hükümde ihtiyâçsız kendi mezhebini bırakıp, başka bir mezhebin hükmü ile amel etse mezhebsiz olur. (Hulâsat-üt-tahkîk)

Hiçbir İslâm âlimi, selefiyye mezhebi diye bir mezhebden bahsetmemiştir. Türkiye'de ilk defa emekli postacı denilen bir sapık, bu sapıklığı ortaya çıkarmıştır. İbni Teymiyyeciler, selefîyiz diyorlar. Selefîlik, vehhâbiliğin başka adıdır. Emekli postacı, selefiyye mezhebinde olduğu için Elhamdülillah diyor. Bu postacının yolundan giden ba'zı selefî yazarlar, i'tikâdda hak olan mezhebi üçe ayırıyorlar. Hâlbuki Tirmizî'nin bildirdiği hadîs-i şerîfte (Ümmetim 73 fırkaya ayrılacak, yetmiş ikisi Cehenneme gidecektir) buyurulurken, üç fırkaya fırka-i naciye denir mi, i'tikâdda üç tane hak mezheb olur mu? Fırka-i naciye denilen kurtuluş fırkası bir tanedir. O da Ehl-i sünnet-vel-cemâ'attir. Hadîs-i şerîfle de bildirildiği gibi, diğerleri Cehenneme gidecektir. (Hadîka)

Günümüzde mezhebsiz bir prof. bir kitap yazıyor. O zihniyetteki başka bir prof. da, mezhebsizlik üzerine yazılar yazıyor. Kaynak olarak da mezhebsiz bir profu gösteriyor. Din konusunda günümüzdeki profların yazısı hüccet olur mu? İslâm âlimlerinden nakletmiyorsa yazılarının hiç kıymeti olmaz. Meselâ mezhebsiz bir yazar, Mi'râcı inkâr edici bir yazı yazıyor. Sahîh hadîse mevzû diyor. (İnanmazsanız falanca profesörün şu kitabına bakabilirsiniz) diyor. Kendisi senet olmadığı gibi, kaynak olarak gösterdiği mezhepsiz de senet değildir.

Her gazetede, ba'zı yazarlar, bilmese de dinden bahseder. Bizim gazetede de dinden bahseden yazarlar vardır. Onların mu'teber nakle dayanmayan din hakkındaki yazıları kendi görüşleri olur. O yazılar, bizi de, gazetemizi bağlamaz.

Bir mezhebde bulunan müslüman, diğer üç mezhebdeki müslümanları kardeş bilir. Onları incitmez. Birbirlerini severler, yardım ederler. Allahü teâlâ, müslümanların îmânda birleşmelerini, emrediyor. Böyle inanmaya, Ehl-i sünnet denir. Bütün müslümanların, Ehl-i sünnet âlimlerinin bildirdikleri gibi inanmaları lâzımdır. Sonradan çıkan Selefiyye veya mezhebsizlik inanışlarının bozuk olduğunu bildiren mu'teber kitaplar çoktur.

Amelde mezheblerin bir olmayıp, çok olmasının, lüzûmlu, fâideli olduğu, akıl ile de kolay anlaşılmaktadır. İnsanların yaratılışları birbirlerine benzemediği gibi, sıcak çölde yaşayanlara, bir mezhebe uymak kolay olurken, kutuplara yakın yerlerde yaşayanlara, başka mezhebe uymak kolay geliyor. Dağda yaşanlara, bir mezheb kolay iken denizcilere, bu mezheb güç oluyor. Bir hastaya bir mezheb kolay iken, başka hasta için, başka mezheb kolay oluyor. Tarlada çalışanlarla, fabrikada çalışanlar için de, bu ayrılış görülmekdedir. Herkes, kendine daha kolay gelen mezhebi seçip, taklîd ediyor veya bu mezhebe tamamen geçiyor. Mezhebsizlerin istedikleri gibi, tek bir mezheb olsaydı ve herkes tek bir mezhebe uymaya zorlansaydı, bu hâl çok güç, hattâ imkânsız olurdu. (Hadîka)

.Seyyid Kutup kimdir?
Soru: Zuhaylî ve Kardâvî gibi, S.Kutb da mezhepsiz midir?

Cevap: Türkçeye birçok kitabı tercüme edilen S.Kutb, İslâmın iktisâd sistemini sosyalizme göre açıklamış, mason Abduh'un dinde reform yolunu tutmuş ve çıkardığı fitneler yüzünden birçok müslümanı sıkıntıya sokmuştur. Hadîs-i şerîfte buyuruluyor ki:

(Uyuyan fitneyi uyandırana Allah la'net etsin) buyuruluyor. (İ. Rafiî)

Dürr-ül Muhtâr'da, (Şahsî mal, sâhibinin rızâsı olmadan alınmaz, kullanılmaz) buyurulurken S.Kutb diyor ki:

(Devlet, şahsî mülkiyetten ihtiyâcını, gerektiği kadar iâde etmemek üzere alır ve toplumun umûmî ihtiyâçlarına sarfeder.) [Cihan Sulhu s. 149]

(Devlet, lüzûmu hâlinde cemiyetini korumak için ihtiyâcı olan parayı varlıklı fertlerden kayıtsız şartsız alabilir.) [İslâmi Etüdler s. 92]

Şahsî malı almak, komünizmde vardır. Dinimizde, meşrû yoldan kazanılan mal, mübârektir. S. Kutb, şahsî mülkiyete devletin el koymasını isteyerek diyor ki:

(Şâyet bu işler için zekât kâfi gelmezse, hükümet, zenginlerin ellerindeki fazla malları alıp, fakirlere iâde eder.) [İslâmi Etüdler s. 98]

Mezheb düşmanı

S.Kutb, her kitabında hep İslâm düşüncesi diyor. Hâlbuki düşünce de, akıl gibi mahlûktur. Bunları Allahü teâlâ yaratmıştır. Allah düşüncesi, Allah aklı diyen kâfir olur. İslâm şerî'ati'ne İslâm düşüncesi denmez.

S.Kutb, Mezhebleri İslâmın bir cüz'ü kabûl ediyor. Bu cüzleri, ya'nî mezhepleri birleştirmek isteyerek diyor ki:

(İslâmiyet bir bütündür, ayrılan cüzleri birleştirmeli, ihtilâflar ortadan kalkmalıdır.) [İslâmda Sos. Adâlet s.35]

Dört hak mezhebi ihtilâf olarak kabûl etmektedir. İhtilâflardan maksat, sapık mezhepler değildir. Öyle olursa daha tehlikeli olur. Hak ile bâtılın birleşmesine zâten imkân yok. Hak mezhepleri birleştirmek de Telfîk olur ki, bu da icmâ ile bâtıldır. Hadîs-i şerîfte, (Âlimlerin ihtilâfı [Mezheplere ayrılması] rahmettir) buyurulurken, mezhebleri birleştirmek suretiyle kaldırmak istiyor.

Bid'at ehlinden İbni Teymiye ve İbni Hazm'ı da imâm diye övüyor. [İslâmda İktisat s.94]

Mezhepsiz S.Kutb, Hz.Osman'a ve diğer Eshâb-ı kirâma alçakça dil uzatarak diyor ki:

(Çok yaşlı olan Osman'ın hilâfete geçmesi, kötü bir talihin eseridir. Müslümanların mallarını gelişigüzel harcamıştır. Çok müsrif idi. Muâviye'nin mülkünü genişletip, Filistin'i de ona verdi. Bu, İslâmın rûhuna aykırı idi.) [İslâmda Sosyal Adâlet s.186]

Bunların iftirâ olduğu bütün mu'teber kitaplarda yazılıdır. Hadîs-i şerîflerde buyuruldu ki:

(Bugünden sonra Osman'a günâh yazılmaz. [Ya'nî Osman günâh işlemez]) [Tirmizî]

(Yâ Rabbî, Osman'ın geçmiş, gelecek, Kıyâmete kadar bütün günâhlarını affet!) [Ebû Nuaym]

(Osman, "Yâ Rabbî, yer ile göğün yerini değiştir" diye duâ etse, duâsı elbette kabûl olur.) [Mesâbîh]

(Osman bendendir, ben de Osman'danım.) [Taberânî]

(Meleklerin bile hayâ ettiği zâttan [Osman'dan] ben hayâ etmez miyim?) [Beyhekî]

(Osman'ın şefâ'ati ile Cehennemlik 70 bin kişi, hesâb görmeden Cennete girer.) [İ.Asâkir]

Fıkha da düşman

Hz.İsâ'nın ölmediği Kur'ân-ı kerîmde bildirilirken, (Hz. Îsâ vefât etti) diyor. [Bu ifâde, başka bir tercümeden çıkarılmıştır. Böyle fâhiş hatâlar kasten çıkarılmaktadır.]

Prof. S.Kutb, (İslâm toplumunu inşâ ederken, İslâm fıkhına bağlı kalmamak gerekir. Fıkıhla meşgûl olmak ömrü ve sevâbı zâyi etmektir) diyor. Hâlbuki hadîs-i şerîfte buyuruldu ki:

(Her şeyin direği vardır. Dinin temel direği fıkıhtır.) [Beyhekî]

Ancak mezhebsiz olan, ba'zan Hanefînin hükmüne, ba'zan Şâfi'îninkine uygun der. Mâide sûresinin 33. âyetinin tefsirinde 4 mezhebin hükmünü bildirdikten sonra, (Biz bu husûsta, İmâm-ı Mâlik'in fikrini tercîhe şâyan görürüz) diyor. Mezhebler arasında hakemlik yapıyor. Kendisini her mezhebin üstünde görüyor.

Zümer sûresinin 3. âyetinin tefsîrinde, (Bugün islâm ülkelerinde Evliyâya ibâdet ediliyor, onlardan şefâ'at isteniyor) diyerek necdî olduğunu gizlemiyor. Tasavvufu da inkâr ediyor, İbni Arabî hazretlerine gayrı müslim diyor.

Böyle mezhepsiz kimselerin kitaplarını okumak çok tehlikelidir.

Cem'ıyyet-ül-meşârî' tarafından neşredilen Nehc-üs-Sevîy... kitabında deniyor ki:

Hakîkî ilim kitap okumakla elde edilemez. Taberânî'deki hadîs-i şerîfte (İlim ancak üstâddan öğrenilir) buyuruldu. Hiçbir âlimden ilim okumamış olan S.Kutb, Allaha, mu'cize kalem, Yaratıcı kalem, diyor. Nebe' sûresini tefsîr ederken de Allaha "Akl-i müdebbir" diyor. [Akıl ve şuur mahlûktur. Mahlûka âit bir sıfâtı Allah için söylemek küfürdür.] Böyle söylemek ilhâddır. Kur'ân-ı kerîmde buyuruluyor ki:

(En güzel isimler Allahındır. O'na onlarla duâ edin. Onun isimleri hakkında sapanları bırakın.) [A'râf 180]

"Küçük mes'elelerde de olsa idâreciler Allahın hükmü ile hükmetmedikleri müddetçe yeryüzünde müslüman yoktur" diyor. Hâlbuki İmâm-ı Kurtubî hazretleri buyuruyor ki:

(Allahın hükmü ile hükmetmeyenler hakkındaki âyet-i kerîmenin ma'nâsı şöyledir: Kur'ân-ı kerîmi reddederek ve Resûlullahın sözünü inkâr ederek Allahın indirdiği ile hükmetmeyen kâfirdir.) [Ahkâm-ul-Kur'ân]

Hz. İkrime de bu âyet-i kerîmenin tefsirinde, (İnkâr ederek, Allahü teâlânın indirdiği ile hükmetmeyen kâfirdir. İnanıp da hükmetmeyen zâlimdir, fâsıktır) buyurdu. [Ehl-i sünnette amel, îmândan parça değildir. Günâh işleyene kâfir denmez. S.Kutb, günâh işleyene kâfir demekle de Ehl-i sünnetten ayrılıyor.]

Herkes Mürtedmiş

S.Kutb, herkesi mürtedlikle ithâm ederek diyor ki:

"Bütün beşer mürted olmuştur. İslâm, bütün hayatı içine alır. Bir mes'elede de ona uymayan, îmândan ayrılmış, dinden çıkmıştır. Küçük bir mes'elede beşer kanûnuna uyan Lâ İlâhe illallah dese de müşrik olur, dinden çıkar. Bugün islâmiyet yoktur. Biz müşrik bir toplumda yaşıyoruz. Bütün beşeriyet mürteddir, câhiliyet devrine dönmüştür. Bugün müslüman hükümdar ve müslüman tebaa yoktur. Müslümanlar asırlar önce yok olmuştur."

[Bu sözlere kendi yolunda olanlar da dahil midir? Dahil değildir denemez. Çünkü, kâfir sultana sadece uyan değil, uymayan da kâfirdir diyor. Dünyadaki herkese kâfir diyor. Ne hayrettir ki, kendilerine kâfir denilen kimseler onu savunuyorlar.]

S.Kutbun izinden gidenlerin bir kısmı avukat, bir kısmı da, pasaport çıkarmak gibi işlerde beşerî kanûnlarla hareket ediyorlar. Onların başka bir kısmı da, bu beşerî kanûnlar çerçevesinde eserlerini izinsiz basmıyorlar. Ya'ni beşerî kanûnlara tâbi oluyorlar. Hani beşerî kanûna uyan kâfir idi?

S.Kutb, "O [Allah], nerede olursanız olun, sizinledir" meâlindeki âyet-i kerîmenin ma'nâsında da bütün islâm âlimlerine muhâlefet ederek "Allah herkesle, herşeyle beraberdir ve her yerdedir" diyor. Bu görüş küfürdür. Hâlbuki bütün islâm âlimleri, bu âyet-i kerîmenin "Allahü teâlânın ilminin bütün mahlûkatı kuşattığı" ma'nâsında olduğunu bildirmişlerdir.

Hz.Yusuf'tan sonra, Hz.Mûsâ'yı kötülüyerek diyor ki:

(Hz.Mûsâ, asabî mizâçlı, atak bir liderdir. On sene sonra hayatının ikinci devresinde onunla buluşmak üzere onu şimdi burada bırakalım. Belki sükûnete kavuşmuş, sakin tabiatlı ve halîm selîm olmuştur. Ama hayır olmamıştır.)

Peygamber ve Günâh

S.Kutbun bu sözleri, Peygamberlerin, büyük-küçük günâhlardan ma'sûm olması gerektiğini kesin olarak ifâde eden İslâm akîdesine tamamen zıddır. Hz. İbrâhim'in Yıldızı, Ay'ı, sonra da Güneş'i görünce, "Bu benim Rabbim" sözü, istifhâm-ı inkârı takdîri üzerinedir. (Sizin zannetiğiniz gibi bu benim Rabbim mi? Ya'ni bu benim Rabbim değil, bu Rab olmaya lâyık değildir. O hâlde siz onun Rab olduğuna nasıl inanıyorsunuz) buyurmuştur. Hz.İbrâhim, bunları söylemeden önce de yegâne ilâhın Allah olduğunu, O'ndan başka ilâh olmadığını kesin olarak biliyordu. Çünkü Allahü teâlâ "Biz daha önce İbrâhim'e rüşdünü verdik" buyuruyor. (Enbiyâ 51)

S.Kutb, En'âm sûresinin "Hüküm ancak Allahındır" meâlindeki 57. âyet-i kerîmeyi, murâd olan ma'nâsının tam aksine anladığından, Hz. Ali'yi ve onu sevenleri de tekfîr etti. Â.İmrân sûresinin (Sana tâbi olanları Kıyâmete kadar küfredenlerin üstünde tutacaktır) meâlindeki 55. âyet-i kerîmesi, bu ümmetin Kıyâmete kadar, kendi dinleri üzerine kalacaklarını bildirmektedir. Bu ümmetin ilk asırda İslâmiyet üzere, ondan sonra câhiliyet üzere yaşadığını nasıl söyleyebiliyor? Hadîs-i şerîflerde buyuruldu ki:

(Allahü teâlâ, her asırda dini tecdîd eden bir zât gönderir.) [Ebû Dâvüd]

(Kıyâmete kadar hak üzere olan bir cemâ'at mutlaka bulunur.) [Buhârî ]

[Nehc-üs-Sevîy... kitabının Arabî aslı İstanbul'daki Hakîkat Kitabevi tarafından da neşredilmiştir. P.K. 35- Fatih adresinden temîn edilebilir]

.Evliya kabrinden yardım istenir mi?
Soru: Fâtiha sûresinde "Yalnız Senden yardım isteriz" dendiği için, Peygamber kabrine veya bir yatıra gidip onu vâsıta ederek duâ etmek şirk olmaz mı?

Cevap: Duâların kabûl olması için ba'zı şartlar vardır. Herkeste bu şartlar bulunmadığı için duâların kabûl olmadığı görülüyor. Onun için, ulemânın ve evliyânın duâ etmesi için onlara yalvarmak, onları vâsıta kılmak lâzımdır. Evliyânın diri veya ölü olması arasında fark yoktur. Zira (Büyük bir âlim vefât edince, feyz vermesi kesilmez, hattâ artar) buyuruldu. (İrşâd-üt-tâlibîn)

Allahü teâlâ, sevdiklerinin rûhlarına işittirir. Onların hâtırı için istenileni yaratır. Diriler, Allahü teâlânın yaratmasına sebep olduğu gibi, rûhları da diri olduğu için, Allahü teâlânın yaratmasına sebep olur.Hz.Âdem, Muhammed aleyhisselâmın hürmeti için duâ etti, duâsı kabûl oldu. Allahü teâlâ da, (Yâ Âdem, Muhammed aleyhisselâmın ismi ile, her ne isteseydin kabûl ederdim, O olmasaydı, seni yaratmazdım) buyurdu.[Hâkim, Beyhekî]

Ölü-diri her velînin rûhundan yardım istenir. Hadîs-i şerîflerde buyuruldu ki:

(Çölde yalnız kalan kimse, bir şey kaybederse, "Ey Allahın kulları, bana yardım edin" desin! Çünkü Allahü teâlânın sizin göremediğiniz kulları vardır.) [Taberânî]

(Halil-ür-rahmân [Hz. İbrâhim] gibi 40 kişi her zaman bulunur. Onların sebebiyle yardım görülür ve zafere kavuşulur. Onların bereketiyle gökten yağmur yağar. Onların yerine yeni birisi gelmedikçe, ölen olmaz.) [Taberânî]

Diri de Birşey Yapamaz

Fâtiha'daki (Yalnız senden yardım isteriz) âyet-i kerîmesi, ölünün de, dirinin de bir şey yapmasına te'sir eden kudretin, yalnız Allahü teâlâdan olduğuna inanmaya mâni değildir. Meselâ acıkan, hiçbir sebebe yapışmadan (Yâ Rabbî beni doyur) demesi, bu âyete uygun değildir. Çünkü Cenâb-ı Hak, doyurmak için yemek yemeyi sebep kılmıştır. Yemek yiyip doyan da, doymayı Allah'tan bilmesi lâzımdır. Rabbimiz, yemek yemeden de doyurur. Fakat yemek yenmesini sebep kılmıştır. Yalnız senden yardım isteriz diyen kimse, fırıncıya gidip (Bana ekmek ver) diye ondan yardım istemesi Allah'tan gayrısından yardım istemek sayılmaz. Allahü teâlânın emrettiği sebeplere yapışmak demektir. Ölü veya diri evliyâdan yardım istemek de, sebeplere yapışmaktır. Abdülazîz-i Dehlevî hazretleri Fâtiha'nın tefsîrinde buyuruyor ki:

Birisinden yardım istenirken, yalnız ona güvenilirse, onun, Allahü teâlânın yardımına mazhar olduğu düşünülmezse, harâmdır. Eğer yalnız Allahü teâlâya güvenilip, o kulun Allah'ın yardımına mazhar olduğu, Allahü teâlânın herşeyi sebep ile yarattığı, onun da bir sebep olduğu düşünülürse, câiz olur. Enbiyâ ve Evliyâ da, böyle düşünerek başkasından yardım istemiştir. Bu düşünce ile birisinden yardım istemek, Allahü teâlâdan istemek olur.

Çok tecrübe ettim, Mûsâ Kâzım'ın kabri, duâmın kabûl olması için ilâç gibidir.(İmâm-ı Şâfiî)

Büyük bir zât "Diri iken tasarruf [yardım] yaptığı gibi, öldükten sonra da yapan evliyâdan Ma'rûf-i Kerhî ile Abdülkâdir-i Geylânî'yi gördüm" buyurmuştur. (İ.Gazâlî)

Keşf ehli evliyânın çoğu, rûhlardan feyz alarak olgunlaştığını bildirmişler, bunlara "Üveysî" demişlerdir. (Eşi'at-ülleme'ât)

Evliyâ Vesîledir

Mevlânâ Abdülhakîm-i Siyâlkutî hazretleri buyuruyor ki:

(Duâ eden, Allahü teâlâdan istemektedir. Duâsının kabûl olması için, Allahü teâlânın sevdiği bir kulunu vâsıta yapmaktadır. (Yâ Rabbî, bu sevgili kulunun hâtırı ve hürmeti için bana da ver) demektedir. Yâhut evliyâdan bir zâta, (Ey Allah'ın velîsi, bana şefâ'at et, bana vâsıta ol, benim için duâ et) demektedir. Dileği veren, yalnız Allahü teâlâdır. Velî, yalnız vesîledir, sebeptir. O da fânidir, tasarrufu, gücü yoktur. Böyle inanmak şirk olsaydı, Allah'tan başkasına güvenmek olsaydı, diriden de duâ istemek, birşey istemek yasak olurdu. Diriden de duâ istemek, birşey istemek, yasak edilmedi. Bir câhil, dileğini Allah'ın kudretinden beklemeyip (Velî yaratır) derse, bu düşünce ile ondan isterse, bu elbette yanlıştır. Bunu ileri sürerek, islâm âlimlerine dil uzatılamaz.) [Zâd-üllebîb]

Ebûl Hasan-ı Harkanî hazretleri, sefere çıkan talebelerine, (Sıkıştığınız zaman benden yardım isteyin) buyurur. Eşkıyâ talebeleri yakalar. Allahü teâlâya duâ ederlerse de, kurtulamazlar. Bir talebe (Yâ Ebel Hasan imdât) der. O talebeyi eşkıyâ göremez. Diğerlerinin nesi varsa alırlar. Seferden dönünce hocalarına, (Biz Allah'tan yardım istedik, kurtulamadık. Fakat şu arkadaş, sizden yardım isteyince kurtuldu. Bunun hikmeti nedir?) derler. O da (Allahü teâlâ günâhkârların duâsını kabûl etmez. Bu talebe, benden yardım isteyince, onun duâsını Allahü teâlâ bana duyurdu. Ben de, (Yâ Rabbî imdât diyen talebemi kurtar) dile duâ ettim. Allahü teâlâ da kurtardı. Ben sadece vâsıta oldum, duâ ettim. Kurtaran Rabbimizdi) diye cevap verir. (T. Evliyâ)

.Rûhlar yardım eder mi?

Kur'ân-ı kerîmde meâlen buyuruluyor ki:

(Allah yolunda öldürülenleri ölü sanmayın, onlar, Rableri indinde diridir ve rızıklandırılmaktadır.) [Âl-i İmrân 169]

(Allah yolunda öldürülenlere ölü demeyin! Onlar diridir; fakat siz bunu anlayamazsınız.) [Bekara 154]

Şehîdler diri olduğu gibi, şehîdlerden üstün olan ve Allah yolunda ölen peygamberler, elbette diridir. Hadîs-i şerîflerde buyuruldu ki:

(Peygamberlerin vücûdunu toprak çürütmez.) [Ebû Dâvüd]

(Her peygamber, kabrinde diri olup namaz kılar.) [Beyhekî, Ebû Ya'lâ]

(Kim, bir tanıdığının kabrine uğrayıp selâm verse, ölü onu tanıyıp cevap verir. Tanımadığı ölüye selâm verirse, o da sevinir, cevap verir.) [İbni Ebiddünya]

(Ölü kabre konurken, oradan dağılırken, onların ayak seslerini işitir.) [Buhârî]

(Ölüler yaptığınız iyi işlerinizi görünce sevinir, kötü işlerinize üzülürler.) [İ.Ebiddünyâ]

Peygamber, şehîd ve müslüman her ölü işittiği gibi, kâfir olan her ölü de işitir. Çünkü rûh ölmez. Peygamber efendimiz, Bedir'de bir çukura gömülü olan müşriklerin yanına varıp (Rabbinizin size va'dettiğine kavuştunuz mu?) buyurunca, Hz. Ömer, (Yâ Resûlallah leşlere mi söylüyorsun?) dedi. Cevaben buyurdu ki: (Siz beni onlardan daha iyi işitmezsiniz.) [Buhârî]

Her Ölü İşitir

(Sen ölüye işittiremezsin) âyetinde, diri olup, gözü kulağı ve beyni olan kâfirler ölüye benzetiliyor, (Ölü kalblileri [kâfirleri] îmâna kavuşturamazsın) deniyor. (Ölülere, sağırlara işittiremezsin) buyurulduktan sonra, ancak îmân edenlere işittirebileceği bildiriliyor. (Rum 52, 53)

Fâtır sûresinin (Diri ile ölü [mü'min ile kâfir] bir olmaz. Allah dilediğine işittirir. Sen kabirdekilere [İnatçı kâfirlere] işittiremezsin [îmâna kavuşturamazsın) meâlindeki 22. Âyet-i kerîmesinde de, kâfirler, ölülere benzetilmiştir. (Beydâvî)

(Sen ölülere işittiremezsin, ancak âyetlerimize îmân edeceklere işittirebilirsin) buyurulup, kâfirlerin işitmeyeceği, ya'ni hakkı kabûl etmeyeceği, ancak mü'minlerin işitecekleri bildirildi. (Neml 80, 81)

(Kâfirlerin gözleri değil, göğüslerindeki kalbleri kördür) buyurulup, hakkı görmedikleri için kâfirlere kör denildiği bildiriliyor. (Hac 46)

Ayrıca 2/18, 5/ 71, 6/ 50, 7/ 64, 10/ 42, 11/24, 13/16, 17/72, 27/ 66, 41/ 17, 43/40 ve daha başka âyet-i kerîmelerde, kâfirler ölüye benzetilmiş, onların kör, sağır ve dilsiz oldukları ya'ni hakkı görmedikleri, işitmedikleri, söylemedikleri, ya'ni hidâyete kavuşmadıkları bildirilmektedir. Buradaki işitmek, kabûl etmek demektir. (Beydâvî)

Rûhların Kerâmetleri

Hz. Abdülhâk-ı Dehlevî buyuruyor ki:

(İnsan ölürken rûhunun ölmediğini, şuûr sâhibi olduğunu, ziyâret edenleri ve onların yaptıklarını anladıklarını âyet-i kerîmeler ve hadîs-i şerîfler açıkça bildiriyor. Evliyânın rûhları, diri iken olduğu gibi, öldükten sonra da, yüksek mertebededir. Evliyâda, dünyada da, öldükten sonra da kerâmet vardır. Kerâmet sâhibi olan, rûhlardır. Rûh ise, insanın ölmesi ile ölmez. Kerâmeti yaratan, yalnız Allahü teâlâdır. Her insan, Allahü teâlânın kudreti karşısında, diri iken de, ölü iken de hiçtir. Bunun için, Allahü teâlâ, diriler vâsıtası ile çok şey yaratıp verdiğini, herkes, her zaman görmektedir. İnsan diri iken de, ölü iken de birşey yaratamaz. Ancak O'nun yaratmasına vâsıta olmaktadır.) [Mişkât]

Resûlullahı ve evliyâyı vesîle ederek duâ etmek câizdir. (Hülâsat-ül-kelâm)

Hadîs-i şerîfte buyuruldu ki:

(Yâ Rabbî, senden isteyip de, verdiğin zâtların hâtırı için, istiyorum.) [İ.Mâce]

Ben ölünce, beni düşünün, imdâdınıza yetişirim. (Mevlânâ C. Rûmî)

Rûhaniyetime teveccüh edin veyâ Mazhar-ı Cânânın kabrine gidin! Ondan hâsıl olan fâide, bin dirinin fâidesinden daha çoktur. (Mektûbât-ı Dehlevî)

Evliyâ, peygamberler yaratıcı değildir. Allahü teâlâ istenilen şeyi onların hürmetine yaratır. Ya'nî onlar vesîledir, sebeptir. Cenâb-ı Hak, her şeyi yoktan yarattığı hâlde, yaratmasına ba'zı şeyleri sebep kılmıştır. Meselâ Hz. Âdem'i ana-babasız yaratmış, fakat çamuru vesile kılmıştır. Bütün çocukları yaratan da Allahü teâlâdır. Fakat çocukların yaratılması için, ana-babayı vesîle, vâsıta kılmıştır. Hz. Âdem'i yarattığı gibi, bütün insanları da ana-babasız yaratabilirdi. Fakat ana-babayı sebep vasıta kılmıştır. O'nun âdeti böyledir. Onun için Kur'ân-ı kerîmde (Allaha yaklaşmak için vesîle arayın) buyuruldu (Mâide 35)

Her şeyi yaratan Allahtır. "Sebeplere yapışın" buyurduğu için bir sebebe yapışılır. Hz. İbni Kemâlpaşazâde'nin Hadîs-i erba'in'deki (Bir işinizde, sıkışıp bunalınca, kabirdekilerden yardım isteyin) ve Deylemî'nin bildirdiği (Kabirdekiler olmasa, yeryüzündekiler yanardı) hadîs-i şerîfleri de, Allahü teâlânın izni ile, ölülerin dirilere yardım ettiğini göstermektedir. (M.Nasîhat)

.Cinleri niçin göremiyoruz?
Ba'zı dinsizler, (Cin ve şeytanı gözümüzle görmüyoruz. Görülmeyen şeylere inanmayız) diyorlar. Fenden haberi olan, normal düşünebilen ve akıl sâhibi bir kimsenin, yalnız gözüne göre konuşması, karar vermesi mümkün değildir.

Akıl, göze değil, göz akla bağlıdır. Göz herşeyi göremez. Meselâ tecrübeler neticesinde havanın içinde çeşitli gazlar bulunduğunu biliyoruz. Gözümüzle havayı ve içindeki gazları göremiyoruz. Göremediğimiz için, aklımızı göze tâbi kılarak, (Hava ve gaz diye bir şey yoktur, olsaydı görürdük) demek aklı, tecrübeyi hiçe saymak olur.

Bugün fen yolu ile suyun, oksijen ve hidrojen denilen iki gazdan meydana geldiğini biliyoruz. Bu gazların biri yakıcı, diğeri de yanıcıdır. Suya baktığımız zaman ne oksijeni, ne de hidrojeni görmemiz mümkün olmaz. Hattâ su renksiz olduğu için ağzına kadar dolu bir şişedeki suyu bile göremeyiz. Aklı göze tâbi kılarak, (şişede su, suda da gaz yoktur) diyebilir miyiz?

İnsanlık şerefi

Aklın önemi, insanlığın şerefi, gözün görme kuvvetiyle ölçülseydi, kedinin insandan daha şerefli olması gerekirdi. Çünkü insan, ışık olmadan, karanlıkta göremediği hâlde kedi görebiliyor. O hâlde göze değil, akla göre karar vermek lâzımdır.

Ba'zı zehirli gazlar, renksiz ve kokusuz olduğu için görülemez ve varlığı anlaşılamaz. Tüpteki bir gazın çıkıp da odadaki insanları zehirlememesi için gaza koku katılmaktadır. Bu sâyede bir odadaki gazı gözümüzle görmediğimiz hâlde, kokusundan dolayı anlarız.

İki biberin birinin tatlı, diğerinin acı olduğunu gözümüzle anlayamayız. Gözün vazifesi bu değildir. Göz, belli bir uzaklıktan sonraki ve belli bir büyüklükten daha küçük olan cisimleri göremez. Küçük mikroplar görülemediği gibi, çok uzaktaki koca bir insan da görülemez. Göremediğimiz için bunların yokluğunu iddia edemeyiz.

Göz herşeyi göremediği gibi, kulak da her sesi işitemez. Sağlam bir kulak, belli bir frekans ve belli bir uzaklıktaki sesleri işitebilir. Şu anda Ankara'da insanlar konuştukları hâlde, biz onları duyamıyor, göremiyoruz. Biz duyamıyoruz diye onların konuşmadığını iddia edebilir miyiz? Evimiz içinde çeşitli frekansta sesler bulunduğu hâlde, bir radyo olmadan bu sesleri duyamıyoruz. Biz bu sesleri duyamıyoruz diye varlıklarını nasıl inkâr edebiliriz?

Bu bakımdan fenne inanan bir insan, göremediği şeyi inkâr edemez. Aslen var olup da göremediğimiz şeyleri akıl reddedemez.

Ba'zı gezegenlerin varlığından haberdar değiliz. Bugünkü fen, bunları anlayamadığı için başka gezegenlerin yokluğu iddia edilemez. Canlıları ayakta tutan rûhu da göremiyoruz, ama inkârı mümkün değildir.

Misâlleri çoğatmak mümkündür. Fenden anlıyan bir dinsiz, sadece, (Gözümle görmediğim için, cin, şeytan, melek gibi varlıklar vardır diyemem ve inceleme alanına girmediği için yoktur da diyemem) derse, daha insaflı hareket etmiş olur.

Cinlerin yaratılışı

Normal akla sahip bir kimse, kâinattaki muazzam nizâmı incelediğinde, bunun kendiliğinden olmadığını anlar. (Dünya kendi kendine muntazam bir şekilde nasıl asırlardan beri dönebilir. Elbette döndüren bir yaratıcı vardır) der. Yaratıcıya inanan da O'nun bildirdiklerine inanır. Çünkü cinleri, şeytanları inkâr etmek, Allahü teâlâyı inkâr etmek demektir. Bunun için aklı, fennî, göze tâbi kılmamalı, aksine gözü akla tâbi kılmalıdır! Akıl da tek başına hakkı bulamaz.

Akıl göz gibi, İslâmiyet de ışık gibidir. Ya'nî aklın doğru karar verebilmesi için İslâmiyet ışığına ihtiyâcı vardır. İslâmiyet ışığı da bunların var olduğunu bildiriyor. Her şeyi yoktan yaratan Allahü teâlâ, (İnsan ve cinleri ancak, beni tanımaları, ibâdet etmeleri için yarattım) buyuruyor. (Zâriyat 56)

Cin ve şeytanların insanların damarlarına kadar girip zarar verdikleri hadîs-i şerîfle bildirilmiştir. Cinlerin meydana getirdiği hastalıklardan korunmak için çeşitli duâlar vardır.

Duâların en kıymetlisi, fâidelisi Fâtiha sûresidir. Hz.Ali'nin bildirdiği İbni Mâce'deki hadîs-i şerîfte, (İlâçların en iyisi Kur'ân-ı kerîmdir) buyuruldu. Hastaya okunursa, hastalığı hafifler. Eceli gelmemiş ise, iyi olur. Eceli gelmiş ise, rûhunu teslîm etmesi kolay olur. (Tefsîr-i Mazherî)

.Dinde reform yapılabilir mi?

Soru: "Yeni fen vâsıtaları çıktı, devir değişti. Yeni olaylarla karşılaşıyoruz. Din görevlileri toplanmalı, bir şûrâ kurulmalı, alacağı kararlarla, yeni tefsîrler, yeni ictihâdlar yapılmalı, ba'zı farzlar azaltılmalı, kolaylıklar getirilmeli, âlimleri, mezhebleri taklîd devri kapanmalıdır!" deniyor. Dinde değişiklik yapmak câiz midir?

Cevap: Dürer-ül hükkâm şerhinde, (Zamanın değişmesi ile, örf ve âdete dayanan hükümler değişebilir. Nassa, dayanan hükümler zamanla değişmez) deniyor. İmâm-ı Rabbânî hazretleri de buyuruyor ki: Ba'zı kimseler, yapacakları değişikliklerle dîni düzelteceklerini zannediyor, ortaya bid'at çıkarıyorlar. Bid'atlerin zulmetleri ile sünnetin nûrunu örtmeye çalışıyorlar. Yaptıkları değişikliklerle dînin noksanlıklarını tamamladıklarını iddia ediyorlar. Bilmiyorlar ki din noksan değildir. Kur'ân-ı kerîmde buyuruluyor ki:

(Bugün sizin için dîninizi ikmâl eyledim. Üzerinize olan ni'metimi tamamladım ve size din olarak İslâmiyyeti vermekle râzı oldum.) [Maide 3]

Dinimiz Noksan Değildir

Dînimiz, kıyâmete kadar hayat şekillerinde ve fen vâsıtalarında yapılacak değişikliklerin, yeniliklerin hepsine şâmil olan hükümleri bildirdi. Müctehidler de bunların hepsini açıkladı. Sonra gelen müceddid âlimler bu hükümlerin yeni olaylara nasıl tatbik edileceklerini, tefsîr ve fıkıh kitaplarında birdirdi. Müceddid âlimler kıyâmete kadar mevcuttur.

Dîni değiştirip yıkmak istiyen reformcuların kuracakları şûrâdakiler, ya İmâm-ı a'zam hazretleri gibi birer müctehiddir veya değildir. Eğer müctehid iseler, ictihâdlarını birleştirmezler. Meselâ İmâm-ı a'zam hazretlerinin üç talebesi müctehid oldukları ve hocalarından farklı ictihâdda bulundukları hâlde, hocalarının ictihâdının yanlış olduğunu söylememişlerdir. Çünkü ictihâd, ictihâdla nakzedilmez, ya'nî hükmü ortadan kaldırılmaz. En mühimi de farklı ictihâdların rahmet olmasıdır. Hadîs-i şerîfte, (Müctehid âlimlerin farklı ictihâdları rahmettir) buyuruluyor. (Beyhekî)

Bu rahmeti ortadan kaldırmak câiz olmaz. Reformcuların kuracakları şûrâda 5 reformcu guslün farzının 2 olduğuna, 7 reformcu da 4 olduğuna karar verse, 5 müctehid, 7 müctehidin kararına uymaya mecbur mu edilecektir? Hâlbuki, her müctehid kendi ictihâdı ile hareket eder. Başka müctehide uyması câiz değildir. Sonra gusül ile namaz ile fen vâsıtalarınının ilerlemesinin ne alâkası olur? Zamanla farzlar değişmez.

Reform şûrâ, ittifakla namaz vakitlerini, rek'at sayılarını azaltsalar, zekât 1/40 iken 1/100'e indirseler, yaptıkları bu reform, dîne hizmet mi olur, yoksa dîni yıkmak mı olur?

Şûrâdaki reformcular müctehid değilse, o zaman alacakları kararların ne kıymeti olur? Her iki hâlde de yapacakları iş, dîni değiştirmekten başka birşey değildir. Şûrâ sözünü ağzına alanların câhil değilse, sapık olduğu apaçık meydandadır.

M.Hâdimî hazretleri buyurdu ki:

(Edille-i şer'ıyyenin 4 olması, müctehidler içindir. Mukallidler, ya'nî dört mezhebden birinde olanlar için delil, senet, bulunduğu mezhebin hükmüdür. Çünkü, mukallidler, nasstan [âyet ve hadîsten] hüküm çıkaramaz. Bunun için, bir mezhebin bir hükmü, nassa uymuyor gibi görünse de, yine o mezhebe uymak lâzımdır. Çünkü Nass, ictihâd isteyebilir, te'vîli gerekebilir, neshedilmiş olabilir. Bunu da ancak müctehid anlar.) [Berîka s.94]

M. Şevket Eygi Diyor ki

M.Şevket Eygi, Milli Gazetedeki yazısının ilk iki parağrafında diyor ki:

(Bir ilâhiyat profesörü çıkıyor, Ehl-i Sünnet Müslümanlığına savaş açıp, "Kur'ân Müslümanlığı" safsatası altında masonik bir hümanizmanın propagandasını yapıyor. Bir başka reformcu, "Allah göktedir" diyen aşırı bir adamın mezhebini ülkemizde yaymak istiyor. Bir ötekisi, îmânın şartlarını altıdan beşe indiren ve Âmentü formülünden kadere îmân maddesini kaldıran Pakistanlı bir yazarın metodunun Türkiye'yi kurtaracağını iddia ediyor. Velhasıl ortalıkta bir sürü yamuk, bozuk, çarpık inanç görüş dolaşıyor. Peki bu hatâlı inanış ve kanaatleri yayanlar kimlerdir? Bunlar kendilerine İslâmcı diyorlar ama peşlerinden gittikleri adamlar genellikle 19. ve 20. asırda zuhur etmiş on kadar mâlum ve mâhut şahıstır. Hâlbuki İslâm dünyasında, bahusus Ehl-i Sünnet dairesi içinde binlerce büyük din âlimi, fakih, mürşid, allâme, imâm, rehber yetişmiştir. Bizim reformcuların hiçbiri Gazâlî'nin, Süyûtî'nin, Şârânî'nin, Birgivî'nin, Ebülleys'in, Ebussuud'un, Fahreddin Râzî'nin, Cüveynî'nin, İmâm-ı Rabbânî'nin eserlerinden bahsetmez. Onlar ehl-i sünnet imâmlarıdır. Bizimkiler ise selefî, mezhebsiz, Necdî, telfîkçi, reformcu, aktivist birkaç kişinin peşine takılmıştır.)

Not: M.Şevket Eygi'nin kaderi inkâr eden Pakistanlı yazar dediği kimse, Mevdûdi'dir. Necdî dediği de vehhâbidir. Allah gökte diyenler de vehhâbilerdir.

.İbâdette değişiklik yapılabilir mi?

Soru: Allah'a daha iyi kulluk etmek için ibâdetleri değiştirmek uygun olur mu?

Cevap: Allahü teâlâ, kullarını kendisine ibâdet etmek için yarattı. İbâdet, züll ve zillet demektir. Ya'nî, insanın Rabbine, ma'bûduna, hakîr olduğunu, âciz, muhtaç olduğunu göstermesidir. Bu da, her aklın ve âdetlerin güzel ve çirkin dediklerine uymayıp, Rabbin güzel ve çirkin dediklerine teslîm olmak ve Rabbin gönderdiği Kitâba ve Peygamberlere inanmak ve bunlara tâbi' olmak demektir. Bir insan, bir işi, Rabbinin izin verdiğini düşünmeden, kendi görüşü ile yaparsa, Ona kulluk yapmamış, müslümanlığın îcâbını yerine getirmemiş olur.

Bu iş, i'tikâdda, inanmakta ise ve inanılması lâzım olduğu sözbirliği ile bildirilmiş olan şeylerden ise, bu inanışı küfre sebep olan bid'at olur. Gayrı müslimlerin ibâdet olarak yaptıkları şeyleri müslümanların yapması câiz olmaz. Meselâ papazlar, ibâdet niyetiyle bellerine zünnar kuşanırlar, boyunlarına haç takarlar. Müslümanların, böyle yapmaları câiz olmaz. Bid'at, i'tikâdda olmayıp da, amele ait işte kalırsa, fısk, büyük günâh olur. Hadîs-i şerîfte buyuruldu ki:

(Dinde olmayan birşey meydana çıkarılırsa, o şey reddedilir.) [Buhârî]

Âdetlerde Yenilik Olur

Bu hadîs-i şerîf gösteriyor ki, dinden olmayan bir i'tikâd, bir söz, bir iş, bir hâl ortaya çıkarılır ve bunun din ve ibâdet olduğuna inanılırsa, yâhut islâmiyyetin bildirmiş olduklarında bir ziyâdelik veya noksanlık yapılırsa ve bunu yapmakta sevâb beklenirse, bu yenilikler, değişiklikler, bid'at olur. İslâmiyyete uyulmamış, ona îmân edilmemiş olur.

İbâdette olmayıp, âdette olan yenilikler, ya'nî yapılırken sevâb beklenilmiyen değişiklikler bid'at olmaz. Meselâ, yemekte, içmekte, binme ve taşıma vâsıtalarında yapılan yenilikleri, değişiklikleri dînimiz reddetmez. Bunun için, masada, ayrı tabaklarda, çatal kaşık ile yemek, otomobile, uçağa binmek, her çeşit bina, ev ve mutfak eşyâsı kullanmak ve bütün fen ile ilgili bilgi ve âletler dinde bid'at değildir. Bunları yapmak ve faydalı yerlerde kullanmak günâh değildir.

Enes bin Mâlik hazretleri, birgün ağlıyordu. Sebebi soruldukta, (Resûlullahtan öğrendiğim ibâdetlerden, değiştirilmemiş bir namaz kalmıştı. Şimdi, bu da elden gidiyor, ya'nî insanların çoğu, namazın şartlarını, vâciblerini, sünnetlerini, müstehablarını yerine getirmiyor, mekrûhlarından, müfsidlerinden, bid'atlerinden sakınmıyorlar. Onun için ağlıyorum) dedi. Bunlar, Peygamberlerin, Evliyânın, sâlih ve sâdık mü'minlerin büyüklüklerini anlıyamayanlardır. Onların yollarını bırakıp, kendi görüşlerine göre ibâdetleri değiştiriyorlar.

Bid'at, selef-i sâlihîn zamanında olmayıp, sonradan ortaya çıkarılan herşeye denir. Âdet ve ibâdetlerde yapılan değişiklikler bid'attir. Bid'atin ıstılâh ma'nâsı ise şöyledir: Resûlullah efendimizin ve O'nun 4 halîfesinin zamanlarında dinde bulunmayan bir inanışı, bir işi, bir sözü veya ahlâkı, sonradan ortaya çıkarmak, sonradan ortaya çıkan böyle bir bozukluğu yaymak ve bundan sevâb beklemek, yasak edilen bid'at olur.

Âdet, sevâb beklenilmeden, dünya menfaati için yapılan şeylerdir. Yiyip içmekte, giyinmekte, ev yapmakta, bineklerde zamanla değişen âdetler, bir ibâdeti bozmadıkça veya dînin yasak ettiği birşeyi işletmedikçe yasak edilen bid'at olmaz. Meselâ çatal-kaşık günâh olan bid'at değildir. Eğer bir âdet, ibâdeti bozuyorsa veya dînin yasak ettiği birşey ise, bunu işlemek harâm olur. İbâdetlere bid'at karıştırmak büyük günâhtır.

Bid'atin Büyük Zararı

Hadîs-i şerîflerde buyuruldu ki:

(Her bid'at dalâlettir ve her dalâlet ehli de ateştedir.) [İ.Asâkir]

(Bid'at ehlinin namazı, orucu, sadakası, haccı, umresi, cihâdı, farzı, nâfilesi kabûl olmaz, yağdan kılın kolayca çıktığı gibi İslâmiyyetten çıkması, kolay olur.) [İ.Mâce]

(Bid'at ehlinin tevbesi, bid'ati bırakana kadar kabûl olmaz.) [Taberânî]

Tevbesi kabûl olmaz demek, bid'at ehli, bid'atinden sevâb beklediği, iyi bir iş yaptığını sandığı için tevbe etmeyi düşünmez. Bu bid'atten vazgeçmediği için de ibâdeti kabûl olmaz, demektir.

Âlimleri, bid'ati, bid'at-i hasene ve bid'at-i seyyie diye ikiye ayırmışlar, okul, kitap gibi sonradan yapılan şeylere (bid'at-i hasene) demişlerdir. Hadîka'da, (Böyle bir bid'at, bir ibâdetin yapılmasına yardımcı olduğu için, dînimiz buna izin vermiştir) buyuruluyor. İmâm-ı Rabbânî hazretleri ise, dînin izin verdiği böyle faydalı şeylere bid'at denmemesini, bid'at kelimesinin bunlara bulaştırılmamasını ve bunlara sünnet-i hasene, ya'nî iyi iş denmesini istemektedir. Sünnet, burada yol, iş demektir. Yolun, işin iyisi de, kötüsü de olur. Müslim'deki hadîs-i şerîfte, sünnet-i hasene [iyi çığır] açanlar övülmekte, sünnet-i seyyie [kötü çığır] açanlar ise kötülenmektedir.

.Mu'tezîle ve akılcılar

Suâl: Mu'tezîle fırkasının belli başlı görüşleri nelerdir? Doğrusu nedir?
Cevap: Bid'at ve dalâlet fırkalarından mu'tezîlenin görüşlerinden ba'zıları şunlardır:
1- Aklın beğendiği, güzel gördüğü şeylere farz, çirkin gördüklerine harâm derler.
2- Sahâbenin hepsinin âdil olduğunu inkâr ederler.
3- Bir kısmı, cin ve mi'râcı inkâr eder.
4- Mu'cize ve kerâmeti inkâr ederler.
5- Cennette Allahü teâlânın görüleceğini inkâr ederler.
6- Ekserisi, (Günâh işleyen kâfirdir. Amel îmândan parçadır.) derler.
7- Kabir ziyâretinde enbiyâ ve evliyâdan yardım istemenin câiz olmadığını söylerler.
8- Kabir azâbını inkâr ederler.
9- (Ölüye, duâ fayda etmez.) derler.
10- Sırâtı, şefâ'ati inkâr ederler. Ehl-i sünnet âlimleri, mu'tezîlenin dalâlette olduğunu âyet ve hadîslerle isbât etmişlerdir. Aklın Dindeki Yeri Mu'tezîleye göre âkıl, herkeste eşittir. (Dinen bildirilmese de, âkılla harâmı ve farz olan ibâdetleri bilmek, mümkündür.) derler. Her ne kadar âkıl, iyiyi kötüden ayıran bir kuvvet ise de, her işte ölçü olmaz. Allahü teâlâya âit bilgilerde âkıl senet olmaz. Âkıl, kendi başına dinin emîr ve yasaklarını bilseydi, peygamberlere, âlimlere lüzûm kalmazdı. Bir peygamberi veya onun getirdiği dinin hükümlerini duymayanlar, cezâlandırılmazlar. (İsrâ 15) Eski milletlere mubâh olan ba'zı şeyler, bizlere harâm edilmiş, eskilere harâm olan ba'zı şeyler de bizlere mubâh kılınmıştır. Bu da gösteriyor ki, bir şeyin farz veya harâm oluşu, ancak Allahü teâlânın emretmesi ile belli olur, âkıl ile belli olmaz. Meselâ eskiden sığır ve davar iç yağı harâm idi, bizlere ise helâldir. (En'âm 146) Ehl-i sünnet âlimleri buyuruyor ki: Nakil yolu ile anlaşılan, yâni Peygamberlerin söyledikleri şeyleri, âkıl ile araştırmaya uğraşmak, düz yolda, güç giden, yüklü bir arabayı, yokuşa çıkarmak için zorlamaya benzer. Yokuşa doğru at, kamçılanırsa, çabalaya çabalaya, ya yıkılıp canı çıkar, yâhud, alışmış olduğu düz yola kavuşmak için sağa sola ve geriye kıvrılarak arabayı yıkar ve eşyâlar harâb olur. Âkıl da, yürüyemediği, anlıyamadığı âhıret bilgilerini çözmeye zorlanırsa, ya yıkılıp insan aklını kaçırır veya bunları alışmış olduğu, dünya işlerine benzetmeye kalkışarak, yanılır, aldanır ve herkesi aldatır. Âkıl, his kuvveti ile anlaşılabilen veya hissedilenlere benzeyen ve onlara bağlılıkları bulunan şeyleri birbirleri ile ölçerek, iyilerini kötülerinden ayırmaya yarayan bir ölçüdür. Böyle şeylere bağlılıkları olmayan varlıklara eremiyeceğinden, şaşırıp kalır. O hâlde, peygamberlerin bildirdikleri şeylere, inanmaktan başka çâre yoktur. Âkıl Yolu Peygamberlere tâbi' olmak, aklın gösterdiği bir lüzûmdur ve aklın istediği ve beğendiği bir yoldur. Peygamberlerin, aklın dışında ve üstünde bulunan sözlerini, akla danışmaya kalkışmak, akla aykırı bir iş olur. Gecenin koyu karanlığında bilinmeyen yerlerde, pervâsızca yürümeye ve engin denizde, acemî kaptanın, pusulasız yol almasına benzer ki, her ân uçuruma, girdâba düşebilirler. Nitekim, felsefeciler ve tecrübeleri hayâlleri ile îzâha kalkışan maddeciler, âkılları dışında bulunan sözlerinin çoğunda yanılmış, bir yandan birçok hakîkatleri meydana çıkarırken, bir taraftan da, insanların se'adet-i ebediyyeye kavuşmalarına mâni' olmuşlardır. Tecrübelerin dışına taşmıyan âkıl sâhibleri, bu acıklı hâli, her zaman görmüş ve bildirmiştir. İslâmiyette aklın ermediği şeyler çoktur. Fakat, akla uymayan birşey yoktur. Âhıret bilgileri ve Allahü teâlânın beğenip beğenmediği şeyler ve O'na ibâdet şekilleri, eğer aklın çerçevesi içinde olsalardı ve âkıl ile doğru olarak, bilinebilselerdi, binlerce peygamberin gönderilmesine lüzûm kalmazdı. İnsanlar, dünya ve âhıret sa'âdetini kendileri görebilir, bulabilirdi ve Allahü teâlâ, hâşâ peygamberleri boş yere ve lüzûmsuz göndermiş olurdu. Hiçbir âkıl, âhıret bilgilerini bulamıyacağı, çözemiyeceği içindir ki, Allahü teâlâ, her asırda dünyanın her tarafına, peygamber göndermiş ve en son ve kıyâmete kadar değiştirmemek üzere ve bütün dünyaya, peygamber olarak, Muhammed aleyhisselâmı göndermiştir. Bütün peygamberler, Allahü teâlânın beğendiği ve beğenmediği şeyleri açık olarak bildirmişlerdir.

.Hile-i şer'ıyye
Suâl: Bir yazar, "İslâmiyette hile-i şer'ıyye yoktur." diyor. Harâma düşmemak için hile-i şer'ıyye yapmak câiz değil midir?

Cevap: Hile-i Şer'ıyye, harâma düşmemek için kurtuluş çâresini bulmak demektir.

Mu'teber eserlerde buyuruluyor ki:

(Harâmdan kurtulmak ve helâle kavuşmak için hile-i şer'ıyye yapmak câiz ve iyidir. Böyle hîlenin câiz olmasına senet, Sâd sûresinin 44. âyetidir. Bu âyet-i kerîme, Eyyüp aleyhisselâm, hanımına yüz sopa vurmaya yemîn edince, bu yemîni yapmaktan kurtulması için yapılacak hile-i şer'ıyyeyi bildirmektedir.) [Fetâvâ-i Hindiyye]

(Said bin Sa'd hazretleri dedi ki, "Babam Sa'd, Resûlullahın yanına, hasta, sarsak birini getirdi. Suçunu söyleyip cezâ verilmesini istedi. Peygamber efendimiz, (Buna üzerinde yüz filiz bulunan bir dal ile bir kerre vurunuz!) buyurdu. Böylece bir vurmakla, yüz sopa vurulmuş, had cezâsı yapılmış oldu.) [Eşi'at-ül-lemeat]

Âyet-i kerîme ve hadîs-i şerîfte bildirilen husûslar da, hile-i şer'ıyyenin câiz ve iyi olduğunu göstermektedir. Harâmı helâl veya helâlı harâm yapmak için hile-i şer'ıyye yapılmaz. Yahut birinin hakkına mâni olmak veya haksız mal ele geçirmek için hîle yapmak câiz olmaz. Yapılırsa buna hile-i şer'ıyye değil, hîle-i bâtıla denir. İmâm-ı a'zam hazretleri de hîle-i şer'ıyyenin câiz olduğunu bildirmiştir.

Namaz Bozulunca

Suâl: Namazı bozulan, namazdan çıkarken selâm verip de mi çıkar?

Cevap: Namaz bozulunca selâma lüzûm yoktur. Namaz bozulmadan, namazı bozmak mecbûriyeti hâsıl olursa, o zaman selâm vererek namaz bozulur. Meselâ farza yeni başlıyan kimse, yanında o namaz cemâ'atle kılınmaya başlasa, hemen selâm verip cemâ'ate uyar.

.Allahı tanımak
Suâl: İnsan, kendi başına doğru yolu bulabilir ve Allahı tanıyabilir mi?

Cevap: Tarihi inceliyecek olursak, insanların, önlerinde Allahü teâlânın gönderdiği bir rehber olmadan kendi başlarına gittiklerinde, hep yanlış yollara saptıklarını görürüz. İnsan, kendisini yaratan büyük kudret sahibinin var olduğunu, aklı sayesinde anladı. Fakat ona giden yolu bulamadı. Peygamberleri işitmeyenler, Hâlıkı, yâni yaratıcıyı evvelâ etraflarında aradı. Kendilerine en büyük faydası olan güneşi, yaratıcı sandılar ve ona tapmaya başladılar. Sonra, büyük tabiat güçlerini, fırtınayı, ateşi, kabaran denizi, yanardağları ve benzerlerini gördükçe bunları yaratıcının yardımcıları zannettiler. Her biri için bir sûret, alâmet yapmaya kalktılar. Bundan da putlar doğdu. Böylece, çeşitli putlar zuhur etti. Bunların gazâbından korktular ve onlara kurbanlar kestiler. Hattâ, insanları bile bu putlara kurban ettiler. Her yeni hâdise karşısında, putların miktarı da arttı. İslâmiyyet zuhûr ettiği zaman Kâ'be-i muazzamada 360 put vardı. Kısacası insan, bir, ezelî ve ebedî olan Allahü teâlâyı kendi başına bir türlü tanıyamadı. Bugün bile güneşe ve ateşe tapanlar vardır. Bunlara şaşmamalıdır! Çünkü, rehbersiz, karanlıkta doğru yol bulunamaz. Kur'ân-ı kerîmde meâlen buyuruluyor ki: (Biz, Peygamber göndererek bildirmeden önce azâb yapıcı değiliz.) [İsrâ 15] Allahü teâlâ, kullarına verdiği âkıl ve düşünme kuvvetinin nasıl kullanılacağını onlara öğretmek ve kendi birliğini onlara tanıtmak ve iyi işleri fenâ, zararlı işlerden ayırmak için, dünyaya peygamberler gönderdi. Peygamberler beşerî sıfatlarda bizim gibi insandır. Onlar da yer, içer, uyur ve yorulur. Diğer insanlardan farkları, zekâ ve muhakeme kuvvetlerinin çok üstün olması, tertemiz ahlâklı ve Allahü teâlânın emîrlerini bize tebliğ edecek bir güçte bulunmalarıdır. Peygamberler en büyük rehberlerdir. Ma'sûm olmak, kusûrsuz olmak, Peygamberlere mahsûstur. (Merec-ül-bahren) Peygamberlerin Sıfatları Her peygamber, büyük küçük her günâhtan ma'sûmdur. (Riyâd-ün-nâsihin.)

1- Emânet: Her peygamber, emîndir.
2- Sıdk: Dinde ve diğer mes'elelerde sâdık ve doğrudurlar. Yalandan uzaktırlar.
3- Adâlet: Âdildirler. Zulümden uzaktırlar.
4- İsmet: Büyük ve küçük günâhtan uzaktırlar. Günâh şeklindeki şeyler, ister Kur'ân-ı kerîmde olsun, ister sahîh hadîslerde olsun te'vil edilip yakışan ma'nâ verilir.
5- Emn-ül azl: Hiçbir peygamberlikten azl olmaz. (Ferâid-ül fevaid) Peygmaberler günâh işlemekten ma'sûmdur, temizdir, günâh işleyemezler. (Mektûbât-ı Rabbânî c.2, m.44) İmâm-ı Gazâlî hazretleri, (Ravda-tüt-tâlibîn) isimli eserinde buyuruyor ki: (Resûlullah, icmâ ile büyük-küçük günâhlardan ve mekrûh işlemekten uzaktır. Unutmaktan, gafletten, verdiği haberlerde hatâ edip yanılmaktan da uzak olduğu icmâ ile sabittir. Tebliğ ettiği sözlerde yanılmasının câiz ve mümkün olması, üzerinde durmayıp derhal farkına varması şartıyledir. Bu da icra ettiği şeydeki hikmetleri bilmeyi ve ona tâbi olmayı ve unutmanın faydasını bildirmek içindir. Resûlullahın bu husustaki yanılma hâline sebep, ilmin anlatılması ve dinin açıklanmasıdır. Nitekim hadîs-i şerîfte buyuruldu ki: (Ben hiçbir husûsta unutup yanılmam. Böyle birşey vâki olursa, bu sadece bildirmek istediğimi açıklamam içindir.) Peygamber ve Günâh Bu durum, onun için bir noksanlık değil, bilâkis tebliği genişletmek ve ni'meti tamamlamak içindir. Fakat bir tebliğde bulunmak, fiillerindeki hükümleri açıklamak, dini emîrleri bildirmek ve kalbine gelen vahy haberlerini anlatmak maksadı bulunmayan husûslarda bütün mutasavvuflar ve kalb ilmine sahip âlimler, yanılmanın, unutmanın, gaflet ve gevşekliğin imkânsız olduğunu bildirmişlerdir. Kadı İyâd, (Şifâ-i Şerif) isimli kitâbında buyuruyor ki: (Küçük günâhları peygamberlere câiz görenler, bu cevâzlarına birçok âyet-i kerîme ve hadîs-i şerîflerin zehirlerini delil olarak almaları, büyük günâhları câiz görmeğe, icmaı parçalamaya ve müslüman kimsenin söyliyemiyeceği şeyleri söylemeğe sevketmiştir.) Bütün bu nakillerden anlaşılacağı üzere, peygamberler küçük, büyük günâh işlemezler. Peygamber (Zelle) işleyebilir. Zelle ise günâh değildir. En efdali ve en evlâyı yapmayıp, fâdılı, yâni fazîleti tercih etmektir (Riyâd-ün-nâsihîn.) Fetih sûresinde Peygmaber aleyhisselâma hitaben (Allah senin geçmiş ve gelecek günâhlarını affetti. Üzerindeki ni'metini tamamladı ve seni doğru yola iletti) buyurulan bu âyet-i kerîmede, Allahü teâlâ, Resûl-i ekremini her türlü ayıplardan teberri ve O'nun ismetini, günâhsızlığını beyân buyurmaktadır (Şifa-i şerîf.) Ba'zı âlimler de bu âyet-i kerîmeyi şöyle açıklamışlardır: (Allahü teâlâ, seni geçmişte ve gelecekte günâh işlemekten korudu.)

.Din ve fen
Din düşmanları, temiz gençleri aldatmak için, (İslâmiyyet ilerlemeye engel olmaktadır. Hıristiyanlar ilerliyor. Her nevî fen vâsıtası yapıyorlar. Tıpta, savaşta, haberleşmelerde kullandıkları fen âletleri, gözlerimizi kamaştırıyor. Biz de hıristiyanlara uymalıyız.) gibi sözlerle, islâmiyyetteki güzel ahlâkı, kardeşliği bıraktırmaya uğraşıyorlar ve Avrupalılara, Amerikalılara benzemeye ilericilik diyorlar. Gençleri, kendileri gibi islâm düşmanı yapmaya, felâkete sürüklemeye çalışıyorlar.

Hâlbuki İslâmiyyet, fende, san'atta ilerlemeyi emrediyor. Hıristiyanlar ve bütün gayr-ı müslimler, babalarından, ustalarından öğrendiklerini yapıyorlar. Evvelki neslin yaptıklarını, ufak tefek ilâvelerle, tekrar yapıyorlar. Evvelkiler yapmasalardı, bunlar hiçbirini yapamazdı. (Tekmîl-i sinâ'ât telâhuk-ı efkâr iledir.) sözü asırlarca evvel söylenmiştir. Yâni san'atın, fennin, tekniğin ilerlemesi, fikirlerin, deneylerin birbirlerine eklenmesi ile olur.

Fendeki Yenilikler

Tarih gösteriyor ki, fendeki yenilikleri, hep müslümanlar yaptı. Fen bilgilerini, fen âletlerini yüz sene evvelki hâle kadar yükselttiler. Bu terâkkilere, hep islâm dini ve bu dini tatbik eden İslâm devletleri sebep oldu. Hıristiyanlar, haçlı seferleri ile İslâm devletlerini yıkamadıkları için, siyâsî oyunlarla, yalanlarla, hîlelerle, içerden yıktılar. Bunların topraklarında, muhtelif rejimler kurdular. Fakat, İslâmiyyeti yok edemediler. Müslümanlardan kalan, fendeki keşiflere, ilâveler yaparak bugünkü terâkkîyi kendilerine mal ediyorlar. Yalnız kendi keyiflerini, zevklerini, menfâatlarını düşünenler kötülüklerini ortaya koyduğu için, fen ve san'atı emreden İslâmiyyete gericilik diyorlar. Yahûdiler, hıristiyanlar, hattâ başka din mensupları da Cennete, Cehenneme inanıyor, mâbedleri dolup taşıyor. Bu inananlara gerici demediklerine göre, fenne, san'ata değil, zevk ve safâya, ahlâksızlıklara ilericilik dedikleri anlaşılıyor. Böyle asılsız ve haksız yalanlara, İslâmiyyete küstâhça, ilk saldıran İngilizlerdir. [İngiliz Câsûsunun İ'tirafarı kitâbında kâfi bilgi vardır.]

Şimdi müslümanların İslâmiyyetin emrettiği, fen bilgilerine de sarılmaları, yine büyük sanayi kurarak yeni âletler yapmaları, hıristiyanlardan üstün olarak, bütün beşeriyyeti saâdete kavuşturmaları lâzımdır

.Televizyon seyretmek
Suâl: Ba'zı kadınlar, "Televizyon Batıdan geldiği için seyretmek günâhtır. Televizyonda dinin emîrleri de bildirilse, hattâ Cennet bile gösterilse bakmak harâmdır." diyorlar. TV izlemek günâh mıdır?

Cevap: Batıdan geldiği için televizyona zararlı demek doğru olmaz. Bugün tıpta, sanayide ve diğer alanlarda kullandığımız makinaların çoğu Avrupa'dan gelmiştir. Hadîs-i şerîfle de bildirildiğine göre, dînimizde fen, mü'minin kaybedilmiş malıdır, nerede bulursa alması lâzımdır. Televizyon çok iyi bir haber ve eğitim vâsıtasıdır.

Televizyon, bir bıçak gibidir, iyi bir silâhtır. Bıçakla faydalı çok işler yapılır. Bu faydalı âlet, düşmanın eline geçerse, gözümüzü oyar, gırtlağımızı kesebilir. Düşman, bıçağı, böyle kötü bir işte kullandığı için "Bıçak kötü âlettir" denemez. Bıçağı kötü işte kullanan kimse kötülenir. Modern silâhların müdâfaada büyük rolü olur. Bu silâhlar anarşistlerin veya başka düşmanların eline geçerse, çeşitli katliamlara girişebilirler. İştetv'ler de böyledir. İyi kimselerin elinde bulunursa, insanlığa büyük hizmetleri olur. Kötülerin elinde olursa insanlığa büyük zararları olur.

Gösterilen filmin, bir sahnesinde, din ile alay eden birşey olsa, bunu seyreden müslüman da buna gülse, o müslümanın îmânı gider. Ayrıca dine aykırı husûslar, müstehcenlik, iyi birşey gibi gösterilmeye devam edilirse, ister istemez seyircilerin beyni menfi yönde yıkanır. Bu bakımdan güzel yayın yapan televizyonu, seyretmelidir.

.Sünnet düşmanlığı

Mısırlı, Suriyeli mezhepsizler, dinimizdeki dört delilden ikisini inkâr edip sadece "Kitâb ve sünnet" diyorlardı. Bahsettiğiniz mezhepsiz yazarlar, daha ileri giderek, sünneti de inkâr ediyorlar. Sünneti Kur'ân-ı kerîmde farklı birşey zannediyorlar. Bunların asıl maksadı Kur'ân-ı kerîmi inkârdır. Edille-i şer'ıyyeden, dindeki dört delilden üçü inkâr edilince, herkes kendi anladığını doğru kabûl edecek, herkesin anladığı din olacak. Böylece insan sayısı kadar din meydana gelecek. Bir kargaşa yaşanacak. Maksatları İslâmiyyeti yıkmaktır. Fakat buna muvaffak olamıyacakları Kur'ân-ı kerîmde bildirilmektedir. Meâlen (Onlar, ağızları ile [sihir, kehânet diyerek] Allahın nûrunu [Allahın dinini, kitâbını, delillerini] söndürmeye yelteniyorlar. Halbuki kâfirler istemeseler de, Allah nûrunu tamamlayacaktır) buyuruluyor. (Saf ?

Hemen sonra, (Allah peygamberini hidâyet ile [Kur'ân-ı kerîm ile, mu'cize ile] ve hak din ile gönderendir.) buyuruluyor. (Saf 9)

Peygamber Gaybı Bilir mi?

Kur'ân-ı kerîmde gaybı ancak Allahü teâlânın bildiği yazılıdır. Allahü teâlânın gaybı bildirdiği kimseler de vardır. Meâlen buyuruluyor ki:(Allahü teâlâ, gaybdan ba'zılarını yalnız peygamberlerden dilediğine bildirir.) [Cin 27]

Gaybdan bilmek peygamberlerin mu'cizesidir. Evliyânın gaybdan bildiği kerâmetleri de yine Peygamber efendimizin mu'cizesinin devamıdır. (Redd-ül muhtâr)

Bu âyet-i kerîmede ba'zı gaybları Allahü teâlânın peygamberlere bildirdiği açıkça yazılıdır. Peygamber efendimiz de, Allahü teâlânın kendisine bildirdiği gaybları, gelecekte olacak hâdiseleri bildirmiştir. Meselâ Deccal'ın ve Hz. Mehdî'nin geleceğini bildirmiştir. Hâşâ Peygamberimiz yalan mı söylemiştir? Kur'ân-ı kerîmde meâlen (O, [Resûlullah] vahyedilenden başkasını söylemez.) buyuruluyor. (Necm 3)

Necm sûresindeki âyet-i kerîme, Peygamber efendimizin din hakkında bildirdikleri, Allahü teâlânın vahyettiğinden başka olmadığını bildirmektedir. Kur'ân-ı kerîmde yine meâlen buyuruluyor ki: (Peygamber size neyi verdiyse onu alın, neyi yasakladıysa ondan da sakının!) [Haşr 7]

Kur'ân-ı kerîmde, Resûlullaha itâ'atin Allaha itâ'at olduğu, O'na isyân edenin Allaha isyân etmiş olduğu çok yerde bildirilmektedir. [Nisâ 80]

Yine Kur'ân-ı kerîmin çok yerinde (Allaha ve Resûlüne itâ'at), (Allah ve Resûlüne isyân) ifâdeleri çok yerde geçer. (Nisâ 13 - 14)

Sünneti, Kur'ân-ı kerîmden ayrı göstermek büyük sapıklıktır. Çünkü Kur'ân-ı kerîmde meâlen buyuruluyor ki:

(Kâfirler, Allahü teâlânın emîrleri ile, peygamberlerinin emîrlerini birbirinden ayırmak istiyorlar.) [Nisâ 150]

Nasıl kanûnlar, Anayasadan ayrı kabûl edilmezse, sünnet de, yâni hadîs-i şerîfler de Kur'ân-ı kerîmden ayrı değildir. Onun açıklamalarıdır. Nasıl, tüzükler, yönetmelikler, kanûnlara aykırı kabûl edilmiyorsa, icmâ ve kıyâs-ı fukaha da sünnete aykırı değildir. Kıyâs, Kur'ân-ı kerîmin ve hadîs-i şerîflerin açıklamasıdır. Sünneti Kur'ân-ı kerîmden ayrı, kıyâsı [âlimlerin ictihâdlarını] hadîs-i şerîflerden başka göstermeye çalışanlar, dalâlet ehlidir. (Mektûbât-ı Rabbânî)

Kendini Tanımak

Suâl: Hadîste "Kendini tanıyan Rabbini tanır" buyuruluyor.Kişi kendini nasıl tanır?

Cevap: Bir kimse, kendi şahsında Allahü teâlânın zâtının varlığını, kendi sıfatlarında, Hak teâlânın sıfatlarını, kendi irâde ve tasarrufundan, cenâb-ı Hakkın bütün âlemlerdeki tasarrufunu anlıyabilir.

İnsan kendine baktığı zaman, bir damla sudan, göz, baş, kan, sinir gibi vücûdunun bütün organlarının ve âkıl ve rûhunun yaratılmış olduğunu görür. Bunu kendisinin yaratmadığını, bir yaratıcının bulunduğunu zarûrî olarak bilir. Tesâdüfen muazzam bir vücûdun meydana geldiğini düşünmek akla uygun olmaz. Vücûddaki organların yerli yerinde yaratılışını, hiç bir uzuvda eksiklik ve fazlalığın bulunmayışını görür ve bunları yoktan yaratanın kudretini anlar.

Bütün âkıllılar bir araya gelse, insanın şeklinden daha mükemmelini düşünemezler. İki el yerine üç veya dört el olsa veya göz, başka bir yerde olsa daha iyi olurdu denemez. Her organın en uygun şekilde yaratılmış olduğunu görür. İnsan ne düşünürse düşünsün eksik olur ve Hak teâlânın yarattığı ise en mükemmeldir. Buradan da anlaşılıyor ki, Yaratan her şeyi bilir ve her şeye gücü yeter.

Bir kimse, organlarının faydalarını ve hikmetlerini ne kadar çok bilirse, Yaratıcıya olan hayranlığı o kadar çok olur. İşte bunun için kendini tanımak, Allahü teâlâyı bilmenin anahtarıdır.

İnsan, canlı veya cansız bir mahlûka baksa, meselâ suya, havaya, güneşe, Aya baksa, bunların faydalarını düşünse, yine Rabbimizin büyüklüğünü, kudretini görür. Bunları görebilen insan, kendinin yaratılış gayesini düşünür. Bunun da Yaradana kulluk ve ibâdet etmek olduğunu öğrenir. O hâlde Allahü teâlâyı tanımaktan maksat, O'na, O'nun istediği şekilde doğru ibâdet etmektir. Bunun için de, İslâm âlimlerinin Kur'ân-ı kerîmden ve hadîs-i şerîflerden çıkardığı bilgileri öğrenmek lâzımdır. Herkes, her sahada mütehassıs olamaz. Mütehassıs âlimlerin kendi sahalarında söz sahibi oldukları bilgileri öğrenmemiz lâzımdır. Bu bilgileri kendimiz, doğrudan doğruya Kur'ân-ı kerîmden öğrenmemiz mümkün değildir. Dinimizi, ibâdetlerimizi mu'teber ilmihâllerden öğenip ilmimizle amel etmeye çalışmalıyız.

.Din ve ırkçılık
Suâl: Irkçılığın dinimizdeki yeri nedir?

Cevap: Kur'ân-ı kerîm ve hadîs-i şerîfler, ırkçılığı, ırk üstünlüğünü kesin olarak reddetmektedir. Birkaç misâl verelim! Kur'ân-ı kerîmde meâlen buyuruluyor ki:

(Ey insanlar, şüphesiz biz sizi, bir erkekle bir kadından yarattık. Birbirinizle tanışmanız için milletlere ve kabilelere ayırdık. Muhakkak ki, Allah indinde en üstününüz, takvâda en ileri olanınızdır.) [Hucurât- 13]

[Takvâ, Allaha inanıp, O'nun emîr ve yasaklarına riâyet etmektir. Kısaca harâmlardan sakınmak demektir.]

Bir önceki âyet-i kerîmede, (Ey îmân edenler), buyurulurken, bu âyet-i kerîmede (Ey insanlar) şeklinde hitap edilmektedir. Hitap yalnız inananlara değil, bütün insanlaradır. Bütün insanlar, aynı ana-babadan, yâni Hz. Âdem ile Hz. Havva'dan meydana geldiler. Bu bakımdan bir ırkın diğerine üstünlük taslamaya hakkı yoktur. Âyet-i kerîmede, tanışmakta kolaylık olması için, milletlere ve milletler içinde kabîlelere ayrıldığımız ve Allah indinde üstünlüğün, müslümanlığa bağlılıkla ölçüleceği bildirilmektedir (Araplar veya Yahûdiler üstündür) denmiyor. Birkaç âyet önce de (Mü'minler ancak kardeştir.) buyuruluyor. [Hucurât- 10]

Mü'minler Kardeştir

Arapların veya başka bir ırkın değil, yalnız mü'minlerin kardeş olduğu açıkça bildirilmektedir. Hadîs-i şerîflerde buyuruldu ki:

(Rabbiniz bir olduğu gibi, babalarınız, dininiz ve Peygamberiniz de birdir. Arap'ın Acem'e, Acem'in Arap'a üstünlüğü olmadığı gibi, kırmızının karaya, karanın kırmızıya üstünlüğü yoktur. Hiçbir milletin diğerine üstünlüğü yoktur. Ancak takvâ bakımından biri diğerinden üstün olabilir.) [İbni Neccâr]

[Acem, Arap olmıyan milletler demektir.]

(Acemlerden, dininizi kabûl edenler ve nesebinize katılanlar olacaktır.) [Hâkim]

(Müslümanlar kardeştir. Takvâ hâli hâriç, kimsenin kimseye üstünlüğü yoktur.) [Taberânî, Ebû Nuaym]

(Allahü teâlâ, câhiliyyet övünmelerini sizden kaldırdı. Hepiniz Âdem aleyhisselâmın evlâdlarısınız. Âdem ise topraktan yarıtılmıştır.) [Tirmizî]

(Ey Kureyşliler, kıyâmet günü herkes ameli ile gelir. Siz dünyayı omuzlıyarak gelmeyin! Bu hâlde gelip de, "Yâ Resûlallah" deseniz, tarafınıza bakmam.) [Taberânî]

(İnsanlar bir tarağın dişleri gibi eşittir.) [İbni Lâl]

(Irkçılık yapan da, ırkçılık için savaşan da ve ırkçılık uğrunda ölen de, bizden değildir.) [Ebû Dâvüd]

Din ve Milleyitçilik

Suâl: Millet din demek olduğuna göre Fransız milleti veya milliyetçiyim demek uygun mudur?

Cevap: Fransız milleti demekte mahzûr yoktur. Millet kelimesi çeşitli ma'nâlara gelir. Birkaçı şöyle:

1- Din ma'nâsında kullanılır. "Millet-i İbrâhim", "Millet-i Resûlullah" gibi.

2- Ümmet ma'nâsında, bir din mensuplarının tamamına denir. "İslâm milleti", "Yahudi milleti" gibi.

3- Topluluk ma'nâsına gelir. "Küfr tek millettir.", "Kâfir milleti zâlimdir." gibi.

4- Sınıf, cins, taife ma'nâsına kullanılır. "Kadın milleti", "Şoför milleti" gibi.

5- Halk ma'nâsına kullanılır. "Bu millet, iyiye lâyıktır." gibi.

6- Kavim ma'nâsında kullanılır. Din, dil, tarih, gelenek, kültür, ideâl ve vatan birliği olan topluluk demektir. "Türk milleti", "Arap milleti" gibi.

Milliyetçi demek, aynı dine mensup, aynı dili konuşan, ortak tarihi olan, aynı gelenekleri ve aynı kültürü olan, aynı ideâle ve aynı vatana sahip olan kimse demektir. "Ben milliyetçiyim." demek yanlış olmaz. Kelimenin yalnız bir ma'nâsını düşünmek doğru değildir.

Bulunan Para

Suâl: (Bulunan bir parayı almak zengine harâm oluyor da fakire niçin helâl? Harâm zengine de fakire de harâm değil mi?

Cevap: Dinimizin hükmü böyledir. Niçin böyle hüküm konulmuş denemez. Zekât fakirin hakkıdır. Zengin, zekâtını başka zengine verse kabûl olmaz. Zenginin veya bir günlük yiyeceği olan fakirin dilenmesi harâmdır. Zekât fakirin hakkı olduğu gibi, bulunan para da sahibi bilinmiyorsa fakirin hakkıdır. İçine harâm karışmış helâl parayı hediye olarak herhangi bir kimseye vermek câizdir. Hepsi harâm olan parayı hiç kimsenin alması câiz değildir. Bir kimse, harâm bir parayı fakire verse, fakir de harâm olduğunu bilmese, günâhı fakire olmaz.

.Canlar nasıl alınır?
Suâl: Dünyanın çeşitli yerlerinde, binlerce, hattâ milyonlarca insan, trafik kazâsı, deprem, savaş gibi sebeplerle aynı ânda ölüyor. Ba'zı kimseler, "Ölüm meleğinin bir ânda bunların canını nasıl aldığını aklımız almıyor." diyorlar. Bunun îzâhı mümkün mü?

Cevap: Azrâil aleyhisselâm'ın kudretinden şüphe etmek, Allahü teâlânın kudretinden şüphe etmeğe kadar gidebilir. Allahü teâlânın kudretinin büyüklüğünü bilen kimse, sebebini bilmese de, İslâma teslim olup, Allahın her şeye gücü yetebileceğine inanması lâzımdır.

Bugün bir düğme ile bir veya birkaç şehrin bütün elektrikleri aynı anda söndürülebilmektedir. Ölüm meleği de rûhları bundan daha tez almaktadır. İbrâhim aleyhisselâm, ölüm meleğine suâl etti ki:

- Ey ölüm meleği, eceli gelen insanların bir kısmı doğuda, bir kısmı batıda olsa, yahut kuzeyde ve güneyde aynı anda zelzele olup ölseler, yahut da dünyanın çeşitli yerlerinde savaş olsa, aynı ânda binlerce, milyonlarca insan ölse, aynı ânda bunların hepsinin rûhlarını nasıl alıyorsun?

Ölüm meleği cevap verdi:

- Allahın izniyle onların rûhlarını çağırırım, derhal avucumun içinde oluverirler.

Ölüm Meleği

İslâm âlimlerinden biri buyuruyor ki:

(Dünya, ölüm meleği için küçük bir leğen gibidir. Oradan eceli gelenlerin rûhlarını alır.)

Süleyman aleyhisselâm, ölüm meleğine suâl etti:

- İnsanların rûhlarını kimini genç yaşta, kimini bebekken, kimini ihtiyârlayınca alıyorsun. Rûhları almada ölçün nedir?

Ölüm meleği dedi ki:

- Bana eceli gelenlerin listesi verilir. Ben verilen listeyi tatbik ederim. Başka işe karışmam.

Ölüm meleği gelip, Süleyman aleyhisselâmın yanında oturan bir kimseye dikkatli bakmaya başladı. Sonra çıkıp gitti. O zât, Süleyman aleyhisselâma suâl etti:

- Kimdi o bana öyle can alacak gibi bakan?

- Ölüm meleğiydi.

- Beni onun pençesinden kurtar! Rüzgâra emret, beni Hindistan'a götürsün!

O zâtın bu isteği derhal yerine getirildi. Ölüm meleği ikinci defa Süleyman aleyhisselâmın yanına gelince, Hz. Süleyman suâl etti:

- Geçen gelişinde yanımdaki zâta niçin öyle bakmıştın?

- Şimdi onun rûhunu alıp geldim. Bana onun rûhunu Hindistan'da almam emredilmişti. Ömrü biterken, hâlâ burada bulunduğu için öyle bakmıştım.

.Avrupa'daki müslümanlar
Suâl: Buraya çeşitli islâm memleketlerinden gelen ba'zı müslümanlar, "Avrupa gayr-i müslim diyârıdır. Avrupa'da kanûnlara uymamak günâh olmaz." diyorlar. Avrupa'da müslümanların hareketleri nasıl olmalıdır?
Cevap: İbni Âbidîn hazretleri buyuruyor ki: (Gayrı müslim memleketlerde, onların kanûnlarına itâ'at etmek [karşı gelmemek] zarûreti vardır. Mallarına, canlarına, ırzlarına saldırmak aslâ câiz değildir) [R.Muhtâr kâdılık bahsi] Abdulganî Nablusî hazretleri buyuruyor ki:(Hükûmet mubâh bir işi yasak ederse, bu emre itâ'at vâcib olur. Kendini tehlikeye atmak câiz olmaz.) [Hadîka s.143] Muhammed Hadîmî hazretleri buyuruyor ki:(Hükûmetin emrettiği her mubâhı yapmak millete vâcib olur.) [Berîka s.91] Bu üç eserde de görüldüğü gibi, müslüman, dünyanın neresinde olursa olsun, ister müslüman memleketlerde, ister gayr-i müslimlerin bulunduğu yerlerde, onların kanûnlarına karşı gelmemeli, güzel ahlâkı ile herkese örnek olmalıdır. Avrupa'da Suç ve Günâh Almanya'da otomobille yolun sağından, İngiltere'de ise yolun solundan gitmek mecbûriyeti vardır. (Avrupa'da kanûnlara uymamak günâh olmaz.) diyerek, Almanya'da yolun solundan, İngiltere'de ise yolun sağından giderek kazâ yapıp, insanların ve kendisinin ölümüne sebep olan kimse, büyük günâha girer. Avrupa'da kanûnlara karşı geldiği için değil, topluma ve kendine zarar verdiği için günâha girmiştir. Bu bakımdan gayr-i müslimlerin kanûnlarına karşı gelmemek vâcibdir. Karşı gelmek ise günâhtır. Yabancı bir ilim adamı, İslâmiyyeti inceleyip müslüman olduktan sonra, Arap ülkelerine gidince, oralardaki müslümanların yanlış hareketlerini görüyor. (Sizlerin hayatını inceleseydim, müslüman olmazdım) diyor. Ne kadar mühim bir teşhis. Hiçbir müslümanın, yanlış hareketlerle noksansız olan İslâmiyete gölge düşürmeye hakkı yoktur. Müslüman, İslâmın güzel ahlâkı ile süslenmeli, kimseye zarar vermemeli, isyânkâr olmamalı, anarşi çıkarmamalı, kötü kimselere aldanmamalı, kısacası, Allaha karşı günâh, kanûnlara karşı suç işlemekten sakınmalıdır. Görüldüğü gibi, Avrupa'daki müslümanların işlenen kötülükleri el ile düzeltmeye kalkmaları fitne olur. Fitne ise büyük günâhtır. Hadîs-i şerîflerde buyuruldu ki: (Fitneden sakının, söz ile çıkarılan fitne, kılıç ile çıkarılan fitne gibidir.) [İ Mâce] (Kıyâmet yaklaştıkça fitneler çoğalır. Gece başlarken karanlığın artması gibi olur. Sabah evinden mü'min çıkan, akşam evine kâfir olarak döner. Akşam mü'min iken, gece safâlarında îmânları gider, kâfir olarak sabaha çıkarlar. Böyle zamanlarda kenarda kalan, ileri atılandan, oturan ayakta olandan, ayakta olan, yürüyenden, yürüyen de, koşandan hayırlı olduğu için evinizde oturun, fitneye karışmayın!) [Ebû Dâvüd] (Malı ve canı ile cihâd eden, ortalığın karışık olduğu zaman bir kenara çekilip ibâdetini yapan ve kimseye zararı olmıyan insan, mü'min-i kâmildir.) [Hâkim] (Fitne zamanında evinizde oturun, günâhlarınıza tevbe edin, dilinizi tutun, kendi işinize bakın, başkalarının işine karışmayın!) [Nesâî, Ebû Dâvüd] (Ne mutlu fitneye karışmayana, ne mutlu fitneye mâruz kalıp da sabredene!) [Ebû Dâvüd] (Hâdiseler, fitneler, tefrika ve ihtilâflar zuhur edince, katil [öldüren] olmaktan kurtulup, maktül [öldürülen] olabilirsen ol!) [Ebû Nuaym] (Fitne zamanı evinize girdikleri zaman, Âdem aleyhisselâmın, [Mâide sûresinin 28. âyetinde bildirildiği gibi] "Beni öldürmek için sen bana elini uzatırsan da, seni öldürmek için ben sana elimi uzatmam" diyen oğlu [Hâbil] gibi ol!) [Ebû Dâvüd, Tirmizî] (Fitne zamanı evlerinizden ayrılmayın! Oklarınızı kırın, yaylarınızı kesin! Âdem aleyhisselâmın oğlu [Hâbil] gibi olun!) [Ebû Dâvüd, Tirmizî] İtâ'at ve İsyân Avrupa'daki gayrı müslimlerin kanûnlarına karşı gelmek başka şey, onlara itâ'at etmemek başka şeydir. Avrupa'daki âmirler, patronlar, müslüman işçilere içki, kumar gibi harâm şeyleri yapmalarını emrederlerse, müslümanlar, bunları yapmaz. Çünkü (Hâlıka isyân olan işte, mahlûka itâ'at olmaz) hadîs-i şerîfi vardır. Ancak, gayrı meşrû emre itâ'at edilmez diye isyân etmek câiz olmaz. Ana-baba da harâmı, küfrü emretse, onlara da itâ'at edilmez. Fakat isyân edip onları üzmek doğru olmaz. (Hâkim)in bildirdiği hadîs-i şerîfte emîr [âmir, başkan] (Ya müslümanlığı bırakırsın veya öldürürüm) derse, (Müslümanlığı bırakmamalı, boynunu uzatmalı) buyuruluyor. Kâfir olmaya zorlayan bir emîre bile isyân etmeyi dinimiz câiz görmüyor. Hâlbuki kâfir olmıyan bir emîr, müslümanı kâfir olmaya zorlamaz. Dünyanın neresinde olursa olsun, fitneden kaçmalıdır!

.Habîbullah olan zât
Suâl: Ba'zı kimseler, Peygamberimize Habîb denmesi uygun değildir. Habîb sevgili demektir. Allahın sevgilisi olur mu diyorlar.

Cevap: Allahü teâlâ, Muhammed aleyhisselâma "Habîbim" buyuruyor. Habîb, sevgili demektir. Sevgi ise çeşitlidir. Ormanı, çiçeği, suyu sevmek başkadır, yemekleri, meyveleri sevmek başkadır. Ana-babayı, evlâdı sevmek başka, hanımı sevmek başka, Allahü teâlâyı sevmek daha başkadır. Bütün sevgileri yalnız hanımı sevmek gibi kabûl etmek çok yanlıştır.

Şimdi İmâm-ı Gazâlî, İmâm-ı Kastalânî hazretleri gibi İslâm âlimlerinden naklen Allahü teâlânın sevip sevmediği kimseleri bildirelim!

Kur'ân-ı kerîmde meâlen (Allah, onları [Eshâb-ı kirâmı, sâlihleri] sever, onlar da Allahı sever) buyuruluyor. (Mâide 54)

Allahü teâlâ şunları sever:

(Sabredenleri sever.) [İmrân 146]

(Tevekkül edenleri sever.) [İmrân 159]

(İyilik edenleri sever.) [Bekara 195]

(Adâlet edenleri sever.) [Mâide 42]

(Tevbe edenleri sever.) [Bekara 222]

Allahın Sevmedikleri

(Aşırı gidenleri sevmez.) [Bekara 190]

(Fesâdı sevmez.) [Bekara 205]

(Zâlimleri sevmez.) [A. İmrân 57]

(Kibredenleri sevmez.) [Nahl 23]

(Hâinleri sevmez.) [Enfâl 58]

Allahü teâlâ, Peygamber efendimize, (De ki, eğer, Allahı seviyorsanız, bana uyun ki, Allah da sizi sevsin, günâhlarınızı affetsin!) buyuruyor. (A.İmrân 131)

Peygamber efendimiz de, (Allah ve Resûlü bir kimseye, herkesten daha sevgili olmadıkça, îmân etmiş olmaz.) buyuruyor. (Buhârî)

Selmân-ı Fârisî hazretlerinin bildirdiği hadîs-i kudsîde buyuruluyor ki:

(Ey Resûlüm, İbrâhimi halil [dost] edindiysem de, seni de habîb [sevgili] edindim. Senden daha sevgili hiçbir şey yaratmadım. Sen olmasaydın kâinâtı yaratmazdım. (Mevâhib-i Ledünniyye)

Yine aynı kitaptaki hadîs-i şerîfte, (Allah, İbrâhim'i halil edindiği gibi beni de halil edindi.) buyuruluyor. Şu halde Peygamber efendimiz hem habîbdir, hem halildir.

Sevginin kuvvetli olmasına aşk denir. Mevlidde de (Habîbim sana âşık olmuşam.) ifâdesi geçer. Ba'zı kimseler, nefsin şehvâni arzûlarına aşk dedikleri için Allahü teâlânın, Habîbini çok sevmesini, yâni aşk ile sevmesini kabûl edemiyorlar. (Mevlidin burası yanlış.) diyorlar. Allahü teâlâ, en çok Habîbini sever. Dinde, fazla sevgiye aşk denir. Mevlidde geçen ifâde de yanlış değildir. İlâhî tenzihe aykırı yeri yoktur. (Allah Habîbini çok sevmez.) demek yanlıştır.

İlmin Önemi

Suâl: Ba'zıları dînî ve ilmî diyorlar. Din ilimden ayrı mıdır?

Cevap: İslâmiyet, ilmin tâ kendisidir. Kur'ân-ı kerîmin birçok yeri, ilmi emretmekte, ilim adamlarını övmektedir. Meselâ Kur'ân-ı kerîmde meâlen (Bilen ile bilmeyen hiç bir olur mu? Bilen elbette kıymetlidir.) buyurulmaktadır. (Zümer 9)

Peygamber efendimizin ilmi öven ve teşvîk buyuran sözleri o kadar çoktur ve meşhûrdur ki, gayrı müslimler dahî bunları bilmektedir. Hadîs-i şerîflerde buyuruldu ki:

(İlim, Çin'de de olsa alınız!) [Beyhekî]

(Beşikten mezâra kadar ilim öğreniniz, çalışınız!) [S.Ebediyye]

(Yarın ölecekmiş gibi âhırete ve hiç ölmiyecekmiş gibi dünya işlerine çalışınız!) [İbni Asâkir]

(Bilerek yapılan az bir ibâdet, bilmiyerek yapılan çok ibâdetten daha iyidir.) [Hakîm]

(Şeytanın bir âlimden korkması, câhil olan bin âbidden korkmasından daha çoktur.) [Beyhekî]

İslâm dininde kadın kocasının izni olmadan nâfile hacca gidemez. Sefere çıkamaz. Fakat kocası öğretmezse ve izin vermezse, ondan izinsiz, kendisi için lüzûmlu olan ilmi öğrenmeye gidebilir. Görülüyor ki, Allahü teâlânın sevdiği, büyük ibâdet olan hacca izinsiz gitmesi günâh olduğu hâlde, ilim öğrenmeye izinsiz gitmesi günâh olmuyor. Hadîs-i şerîfte (Nerede ilim varsa, orada müslümanlık vardır. Nerede ilim yoksa, orada kâfirlik vardır!) buyuruldu. Burada da, dinimiz ilmi emretmektedir. Her müslümanın, önce din, sonra dünya bilgilerini öğrenmesi lâzımdır. (Herkese Lâzım Olan Îmân)

.Dünya için çalışmakSuâl: Bir hadîs-i şerîfte, "Dünyaya, burada kalacağınız kadar, âhırete de, orada kalacağınız kadar çalışınız!" buyuruluyor. Ne kadar büyük olursa olsun, bir sayının sonsuzun yanındaki değeri sıfır kabûl edildiğine göre, dünya için hiç çalışmamak gerekmez mi?

Cevap: Dinimiz, dünyaya da, âhırete de çalışmayı emretmektedir. Kur'ân-ı kerîmde meâlen (Dünyadan da nasibini unutma!) buyuruluyor. [Kasas 77]

Hadîs-i şerîflerde de buyuruldu ki:

(Dünyanızı ıslâha, düzeltmeye çalışınız! Yarın ölecekmiş gibi de âhıret için amel ediniz!) [Deylemî]

(Hiç ölmeyecekmiş gibi dünya için, yarın ölecekmiş gibi de âhıret için çalışınız!) [İbni Asâkir]

(Sizin hayırlınız, âhıreti için dünyasını, dünyası için âhıretini terk etmiyen ve insanlara yük olmıyandır.) [Deylemî]

Dünya Binektir

İmâm-ı Mâverdi hazretleri buyuruyor ki:

Dünya çalışma yeridir. Hadîs-i şerîfte, (Dünya ne güzel binektir. Ona binin ki, sizi âhırete kavuştursun!) buyuruluyor. Dünya mutlak ma'nâda kötü değildir. Âhıret azığını hazırlıyanlar için servet yurdudur. İbrâhim aleyhisselâm, (Yâ Rabbî ne zamana kadar daha dünyayı takip edeceğim.) dediği zaman Allahü teâlâ buyurdu ki:

(Yâ İbrâhim, böyle konuşma! Çoluk çocuğunun nafakası için çalışmak dünya talebi değil ki ondan şikâyet edilsin!) [Edeb-üd-dünya]

Dünya bir âlet, bir vâsıtadır. Bu vâsıtayı iyi yolda kullanan kazanır, kötü yolda kullanan kaybeder. Meselâ size yeni, güzel bir araba veriyorlar. (Bu araba ile, şu kadar zamanda şu karşıdaki köprüyü geçerseniz, kurtuluşa ereceksiniz.) deniyor. Siz de, arabaya bakıp (Ne kadar da güzelmiş.) diyerek onu sevmekle meşgûl olur, verilen zaman içinde karşıya geçmezseniz, düşman gelir, sizi kıskıvrak yakalar, köprüyü geçemezsiniz. Bu vâsıta, yolcuları sahile çıkaran bir gemi de olabilir. Bu vâsıtaya zamanında binip gitmiyen kurtulamaz. Dinimiz bu vâsıtayı, kötülememiştir. Hadîs-i şerîflerde buyuruldu ki:

(Dünya, âhıretin tarlasıdır.) [Deylemî]

(Dünya, âhıretin köprüsüdür.) [Deylemî]

(Allah rızâsını kazanmak, âhıret azığını temin etmek için, dünya ne güzel yerdir. Allah rızâsını kazanmıyan, âhıret azığını temin etmiyen için de, dünya ne kötü yerdir. Bir kimse, "Allah dünyayı rezil etsin!" derse, dünya da ona, "Hangimiz Rabbimize âsî oluyorsa, Allah onu rezil etsin!" der.) [Hâkim, İbni Lâl]

(Dünyaya sövmeyin; çünkü mü'min için ne güzel bir binektir. Hayra onunla erişilir, şerden onunla kurtulunur.) [Deylemî, İbni Neccâr]

Dünya Sevgisi

Dinimiz, bu bineğin sevgisini kötülemiştir. Yâni "Binek ne güzelmiş." diyerek, onunla meşgûl olup hedefe varmamak kötülenmiştir. Nitekim, hadîs-i şerîflerde buyuruldu ki:

(Dünya sevgisi bütün günâhların başıdır.) [Beyhekî, İbni Ebiddünya]

Demek ki, bineği sevmekle meşgûl olmayıp, binip bir ân önce saâdet diyârına gitmeye çalışmalıdır!

Bizi maksadımıza ulaştıran bineğin iyi, sağlam olması istenir. Onun için Allahın bize verdiği âkıl, sağlık, mal gibi ni'metleri yerinde kullanmalıdır! Cenâb-ı Hak, dünya saâdetini de istememizi emrediyor. (Ey Rabbimiz, bize dünyada da âhırette de güzellik ver!) diye duâ etmemizi istiyor. (Bekara 201)

Hadîs-i kudsîde de buyuruldu ki:

(Hak teâlâ buyurdu ki, "Ey dünya, bana hizmet edene hizmetçi ol! Sana hizmet eden de senin hizmetçin olsun.") [Ebû Nuaym]

Rüşvet âfeti

Suâl: Günümüzde rüşvet yaygınlaşmıştır. Rüşvetin dindeki yeri nedir?

Cevap: Dinimiz, gasb edilmiş malı ve zulüm, hırsızlık ile alınan, rüşvet, fâiz, kumar ücretleri ve diğer hıyânet yollarından birisi ile ele geçen kazancın yenilmesini ve başkalarına yedirilmesini yasak etmiştir. Kur'ân-ı kerîmde meâlen buyuruldu ki:

(Birbirinizin mallarını aranızda [kumar, yalancılık, sahtekârlık, hırsızlık, gasb, rüşvet gibi] bâtıl sebeplerle yemeyin!) [Bekara 188]

Kızın babasının veya akrabâsının, kızı vermeye râzı olmaları için dâmattan istedikleri para veya mal rüşvet olur. Ayakbastı parası almak da rüşvettir, harâmdır. Malını, canını, hakkını kurtarmak için istemiyerek rüşvet vermek câiz ise de, rüşvet istemek aslâ câiz değildir, harâmdır.

Lâyık olmayan kişileri işe almak için rüşvet istemek, memleket idâresini ehliyetsiz ellere terk etmek demektir. Bu da bir milletin yıkılmasına sebep olur.

Bir öğretmenin, kabiliyetsiz bir talebeyi rüşvetle geçirmesi de, lâyık olmayan kimselerin iş başına geçmesine vesîle olur.

Alt sırada olan bir evrağı rüşvetle üste çıkarıp hemen muâmelesini yapmak, diğer sırası gelen insanların haklarına tecâvüzdür, zulümdür.

Doktorun rüşvet alarak sağlam memura rapor vermesi, düzenin bozulmasının, memleketin yıkılmasının sebeblerindendir.

Belediyelerce, kanûnsuz binalara ruhsat vermek veya ruhsatsız yapılara rüşvet alarak göz yummak veya daha başka şekilde rüşvet almak vazifeye ihânettir.

Müslümanlık ve Rüşvet

Dinsiz bir kimse, Allahtan korkmadığı için, kanûnun görmediği yerlerde her rezâleti işleyebilir. Fakat bir müslüman, Allahın her zaman kendini gördüğünü bildiği için rüşvete karışmaz ve diğer günâhları işlemez. Eğer müslüman bir kimse, rüşvet gibi kirli işlere karışmışsa, Allahtan korkmadığı veya az korktuğu anlaşılabilir. Bu bakımdan müslüman bir kimsenin rnüşvet alması, sadece kendini günâha sokmakla kalmaz, aynı zamanda islâmiyete de ihânettir.

Neticede, rüşvet bir milleti ma'nen ve maddeten çökerten bir illettir. İlgililere yardımcı olmak, her ferdin vazîfesidir.

Dinen büyük günâh olup, bir milletin felâketine sebeb olan rüşveti kaldırmak ancak islâm ahlâkına sahip olmakla mümkündür. Çünkü ahlâklı bir müslüman haksızlık etmediği gibi, haksızlığa da râzı olmaz. Çünkü onda Allah korkusu bulunduğu için rüşvete vâsıta bile olmaktan aslandan, yılandan kaçar gibi kaçar.

Bu bakımdan çocuklarımızı, gençlerimizi ahlâklı yetiştirmek, millet olarak başta gelen vazîfelerimizden biridir. Devlet memurlarının vazîfelerini yaparken, vazîfe yaptığı kişilerden hediye almaları da doğru değildir.

Hediye ve Rüşvet

Hz. Ömer, devlet başkanı iken, hanımı ile bir köye gider. Köylü kadınlar halîfenin hanımına çeşitli hediyeler verirler. Eve geldikleri zaman, hazreti Ömer, hanımına der ki:

- Bunları nereden aldın?

Hanımı cevap verir:

- Köylü kadınlar hediye ettiler.

- Ben halîfe olmasaydım, sana bu hediyeler verilir miydi? Eskiden ben halîfe değilken sana niçin hediye vermiyorlardı? diyerek Hz. Ömer, verilen hediyeleri beyt-ül mala verir.

Rüşvet, haksız kazanç yollarından biridir. Bütün dinlerde günâhtır. Devletlerin cezâ kanûnlarında, devlet idâresine karşı işlenen bir amme [kamu] suçu kabûl edilmiştir.

Haksızı haklı, yanlışı doğru, kötüyü iyi, liyâkatsizi liyâkatli göstermek için bir kimseden para, mal almak rüşvettir. Böyle gayrı meşrû hareket için, para, mal verilmesine vâsıta olmamalıdır! Çünkü hadîs-i şerîfte buyuruldu ki: (Rüşvet alana, verene ve bunlar arasında rüşvete vâsıta olana da Allahü teâlâ la'net etsin.) [Hâkim]

Rüşvet ve Hediye

Rüşvetin yaygınlaşması kıyâmet alâmetlerindendir. Hadîs-i şerîfte buyuruldu ki: (Öyle bir zaman gelecek ki, rüşvet, hediye adı altında alınıp verilecek, ibret olsun diye, gözdağı vermek için suçsuz kimseler öldürülecektir.) [İ. Gazâlî]

.Medeniyet nedir?

Suâl: Medenî insan nasıl olur? Avrupalılar müslümanlardan daha medenî midir?

Cevap: Medenî bir insan, her şeyden önce, güzel ahlâklı, dürüst ve çalışkandır. Önce din terbiyesi almış, fen bilgilerini de öğrenmiştir. Sözü özü doğrudur. İşlerini son derece dikkat ile başından sonuna kadar takîb eder. Gerekirse, iş saatinden fazla çalışmaktan hiç çekinmez. Böyle çalışmaktan, iş görmekten zevk alır. Yaşlansa bile, kolay kolay işinden ayrılmaz. Âmirlerine itâ'at eder. Dininin emîr ve yasaklarına titizlikle uyar. İbâdetlerini aslâ terketmez. Çocuklarının îmânlı, ahlâklı yetişmelerine çok ehemmiyyet verir. Onları kötü arkadaşlardan, zararlı yayınlardan korur. Zamanın kıymetini bildiği için, her işini dakikası dakikasına yapar. Va'dine sâdık olur. Din ve dünya vazîfelerini bitirmeden içi râhat etmez. Bir işi tesvîf etmek [yarına bırakmak] şöyle dursun, yarın yapılacak bir işi bugün yapar. Ecdâdımızın bu meziyetlerine sahip olursak, maddî ve ma'nevî yükselir, her işimizde muvaffak olur, Rabbimizin rızâsını kazanırız.

Batı ve Medeniyet

Garblılar böyle midir? Îmânları, ahlâkları şüphesiz böyle değildir. Hele İkinci Cihan Harbînden sonra, sayıları artan sapık fikirli, âdî ruhlu insanlar başkalarını da bozmaktadırlar. Fakat yukarıda yazdığımız gibi olmaya ve sapık fikirlileri terbiye etmeye çalışmaktadırlar. Zâhirî temizliklerine gelince, İslâm dininin emrettiği temizliği tatbîk ediyorlar. Ba'zı sokaklarda tek çöp parçası yoktur. Parklar bir çiçek deryâsı hâlindedir. Her taraf, her dükkân, herkes ve görünüşleri tertemizdir.

Şimdi Kur'ân-ı kerîmin, İslâm dininin bize emrettiği şeylere bakalım. Bunlar bize ahlâkımızı, bedenimizi ve kullandığımız şeyleri temizlemeyi emrediyor. O hâlde demek oluyor ki, hakîkî medeniyet esâsları bizim dinimizde bulunmaktadır ve Orta Çağdaki İslâm medeniyeti ancak bu sâyede meydana gelmiştir.

Şimdi milletimiz ne yapıyor? İslâmiyet iyi bilinmediği için, unutturulduğu için, her şeyden evvel tembeldir. Allahü teâlânın emîr ve yasaklarına pek önem vermez. Zevke düşkündür. Çabuk yorulur. Adam sendecidir. Bir binâ yapar, ta'mirine üşenir. Az çalışıp çok kazanmak ister. Bir işe başladıktan biraz sonra gevşer. Bulgarlar "İşe Türk gibi başla, Bulgar gibi bitir!" derler. Memleketimizdeki, dedelerimizden kalma, mu'azzam san'at eserleri bakımsızlık ve ta'mîrsizlikten dolayı harâb olmaktadır.

Önce, Ehl-i sünnet âlimlerinin bildirdikleri doğru îmânın ne olduğunu öğrenelim. Sonra, bu öğrendiğimize uygun olarak inanalım. Îmânı bozuk olan, Allahü teâlânın rızâsına, sevgisine kavuşamaz. O'nun rahmetinden, yardımından mahrûm kalır. Râhatı, huzûru bulamaz.

Îmânımızı düzelttikten sonra, ahlâkımızı da düzeltmek, İslâmiyyete sımsıkı sarılmak yâni Allahü teâlânın ve Peygamberimizin emîrlerine ve yasaklarına uymak, kalblerimizi temizliyerek, nefslerimizi ve sıhhatimizi ıslâh etmek lâzımdır. Böyle yapanların kalbi, hep iyilik yapmak ister. Kötülük yapmak hâtırına bile gelmez.

Rûh ve kalb temiz ve beden kuvvetli olunca, el ele vererek kardeşçe ve son derece dürüst olarak çalışmak kolay olur. Din düşmanlarının, münâfıkların ve mezhebsizlerin sözlerine, propagandalarına aldanmamalıdır. Eğer böyle hakîkî müslüman olur ve fâideli işler yaparsak, Kur'ân-ı kerîmin Tîn sûresinde beyân buyurulduğu gibi, Allahü teâlâ bizden râzı olur, bize yardım eder. Eğer îmânımızı düzeltmez ve Muhammed aleyhisselâmın dinine uymaz ve hayırlı iş görmez, sapık, bozuk inanışlar uğruna döğüşür veya kendi şahsî menfâatlerimiz için gayrı meşrû' yollara saparsak, Allah bizi aşağıların aşağısı yapar.

.Medeniyetin beşiği neresi?
Suâl: Medeniyetin beşiğinin Avrupa olduğu doğru mudur?

Cevap: Avrupa'nın ilimde, teknikte ve sanâyi'de ilerlemeye başlaması, son üçyüz seneden beri olmuştur. 1494 senesine kadar, Avrupalılar vahşet, cehâlet, pislik içerisinde yaşıyorlardı. Bu sırada İslâm memleketleri, hıristiyan Avrupa'nın tam tersi bir idâre altında idi. Arabistan, Irak, İran, Mısır, Türkistan, Emevî ve Abbâsî halîfelerinin idâresiyle her cihetten, maddî ve ma'nevî terakkîler yapmış idi. O zaman müslümanlar, rûhen ferâh, maddeten de refâh içerisinde idiler.

Müslümanlar, İspanya'yı, Endülüs Emevî sultanlarının emri altında, en güzel şekilde imâr etmiş, medeniyetin en yüksek zirvesine ulaşmışlardı. İlim, sanat, ticâret ve ziraata ve güzel ahlâka çok önem verilmişti.

İspanya önceleri, Gotlar elinde vahşî bir yer iken, müslümanların idâresine kavuştuktan sonra, sanki Cennet bahçeleri gibi olmuştu. Avrupalı ilim adamları ve sanâyiciler, ilelebet müslümanlara teşekkür etseler, yine İslâmiyetin hakkını ödeyemezler. Çünkü, Avrupa'ya ilim kıvılcımı, ilk defa Endülüs müslümanlarından sıçramıştır. Ortaçağda, Endülüs'te ortaya çıkan parlak medeniyet, Endülüs'ün dışına taşarak, Avrupa'ya yayıldı. Endülüsteki medeniyeti gören kabiliyetli ba'zı Avrupalılar ortaya çıktı. İslâm âlimlerinin kitaplarını, Avrupa lisânlarına tercüme ettiler. Bunların, tercüme ve te'lîf ederek, neşrettikleri kitaplar sayesinde, Avrupa halkı cehâlet uykusundan uyanmaya başladı.

Birçok âyet-i kerîme ve hadîs-i şerîflerde ilim, san'at ve ticâret emredilmektedir. Ayrıca, ana-babaya, akrabâya, yetimlere, âcizlere, kimsesizlere, komşulara, yolculara ve kölelere iyilik ve ihsânda bulunmayı, onların haklarını gözetmeyi de emretmektedir. Bugünkü Avrupalıların dedeleri, medeniyet vasıtası olan bu şeylerden habersiz iken, islâm memleketlerinin her tarafında muntazam mektepler, medreseler, fakir ve yoksullar için bakım evleri, aşhâneler, hanlar, hamamlar ve daha nice hayır ve iyilik müesseseleri kurulmuştu. Müslümanlar, ayrıca bu hayır müesseselerinin devamı ve giderlerinin karşılanması için, husûsî yardım teşkilâtı olan vakıflar kurmuşlardı. Görüldüğü gibi medeniyetin beşiği hıristiyan ülkeleri değil, müslüman memleketleridir.

*Medîne'de Kırk Namaz

Suâl: Hac veya Umre yapanın, Medîne'de sekiz gün kalıp kırk vakit namaz kılması şart mıdır?

Cevap: Hac veya Umre için, Medîne-i münevvere'de sekiz gün kalıp kırk rek'at namaz kılmak şart değildir. Yâni kırk rek'at namaz kılmak, hac ve umrenin şartlarından veya sünnetlerinden değildir.

Peygamber efendimiz için de Medîne-i münevvere'de sekiz gün kalmak gerekmez. Resûlullahı ziyâret için, Ravza-i mutahharaya gidip selâm vermek kâfidir. Resulullah efendimizin mübârek kabri şerifini ziyâret etmek çok sevâbdır. Hadîs-i şerîfte, (Kabrimi ziyâret edene, şefâ'atim vâcib oldu.) buyuruluyor. (İbni Huzeyme)

Medîne-i münevvere'ye ne maksatla gidilirse gidilsin, Mescid-i nebevî'de namaz kılmanın fazîleti çoktur. Hadîs-i şerîflerde buyuruldu ki :

(Mescid-ül-harâm hariç, şu mescidimde kılınan bir namaz, başka bir mescidde kılınan bin namazdan daha hayırlıdır.) [Buhârî]

(Şu mescidimde, ara vermeden kırk vakit namaz kılan için Cehennemden kurtuluş berâtı yazılır.) [Tirmizî]

Görüldüğü gibi, kırk rek'at namazın fazîleti, Resûlullahı ziyâret ile değil, Mescid-i nebevî'nin fazîletiyle ilgilidir.

.Domuzun harâm edilişi
Suâl: Domuzun herkese, ipek ve altının erkeklere harâm edilişinin hikmeti nedir?

Cevap: Dinimizde birşey harâm ise, hikmetini bilmesek de onun harâm olduğuna inanmak lâzımdır. Muhammed aleyhisselâm'ın peygamber olarak bildirdiği şeylere akla uygun olduğu, yâhut tecrübe ile anlaşıldığı için inanmak îmân olmaz. Çünkü bu, aklı tasdik etmek demektir. Harâmlarda muhakkak vücuda zarar veren birşey aranmamalıdır!

Domuz, her türlü pisliği yiyen çok pis bir hayvandır. Zararlı bir hayvan olduğu için yalnız Türkler değil, Avrupalılar da, bir kimseye hakaret etmek için "Domuz" derler.

Tevrat'ta domuz eti yasak edildiği için bugünkü yahûdiler bile domuz eti yemezler. Bugün tıp, insana en çok zarar veren ve hastalık bulaştıran etin domuz eti olduğunu tesbit etmiştir. Domuz eti yiyenlerde [safra kesesi iltihabı, apandisit, barsak iltihabı, çeşitli çıbanlar, mafsal kireçlenmeleri, damar sertliği, romatizma, grip, tansiyon yüksekliği, kalb anjini, infarktüs gibi ] çeşitli hastalıkların görüldüğü meydana çıkmıştır. Domuz etinde bulunan büyüme hormonunun kansere sebebiyet verdiği açığa çıkmıştır. Domuz eti ile geçen trişinoz hastalığının bugün bile tedâvisi yoktur. Domuz şeridi [tenya], mide ve barsak yolu ile kana geçerek, göz, beyin gibi önemli organlarda ağır hastalıklara, hattâ ölüme sebep olmaktadır.

Kıskançlığı Yok Eder

Domuz eti yiyenlerde, kıskançlık hislerinin dumura uğradığı, nâmûsunu kıskanmadığı da tesbit edilmiştir. Domuz yağı, E vitaminini birdenbire yok eder. İnsan, E vitamininden mahrûm kalınca nesli söner, E vitamininin yokluğu sevgiyi, aşkı yok eder. E vitamininin noksanlığında erkeklerde kısırlık, kadınlarda çocuk düşürme hastalığı ortaya çıkar. E vitamini yağlardaki acılaşmayı önler. E vitamini tükenince A vitamini acılaşmayı önleyemez. A vitamininin yokluğunda da cinsiyete menfi yönde etki eder. Domuz eti ve yağlı yiyenlerde karakter değişikliğinin ortaya çıktığı da tesbit edilmiştir.

Domuz etinin, diğer hayvan etlerine hiçbir üstünlüğü yoktur. Hazmı güç, protein değeri çok düşüktür.

Yarın domuzun daha başka zararları da tesbit edilebilir. Yine de (Mutlaka bu veya şu sebebten dolayı domuz harâm edilmiştir.) denilemez. Fakat hiç zararı tesbit edilmese de dinimiz yasak ettiği için, domuz etini yemek harâmdır. İpek ve altının erkeklere harâm ediliş sebebine de bu açıdan bakmak lâzımdır. Hadîs-i şerîflerde buyuruldu ki:

(Altın ve ipek , kadınlara helâl, erkeklere ise harâmdır.) [Tahavî]

(Altın ve gümüş kaptan yiyip içmek, ipek giyinmek ve üzerinde oturmak harâmdır.) [Buhârî]

.İffetli olmak
İnsana en büyük zarar, kötü arkadaştan gelir. Kötü arkadaşlarla düşüp kalkan, kılavuzu karga olan nasıl her zaman temiz olabilir?

İyi insanlarla beraber olan kimse, bir müddet onlar gibi iyi iş yapmasa bile, onların yanında kötülük edemez. Hadîs-i şerîfte, (İnsanın dini arkadaşının dini gibidir.) buyuruluyor. (Tirmizî)

Şu hâlde yapılacak iş, arkadaşlık edilen kimselere dikkat etmek ve kötü arkadaşlardan uzak durmaktır. Nâmûslu, iffetli yaşamak isteyene cenâb-ı Hakkın bunu nasip edeceği din kitaplarında yazılıdır. Bir hadîs-i şerîfte buyuruldu ki:

(İffet talep edeni, Allahü teâlâ iffetli kılar.) &127[Hâkim]

İffetli olan, âile efradının da iffetli olmasını ister. Onları da kötülükten korur. Kendisi kötü olursa, birgün çoluk çocuğu da Allah saklasın kötü yollara düşebilir. Çocuklarının iffetsiz olmasını hangi ana-baba isteyebilir?

Çocuklara iyi örnek olmak lâzımdır. Hadîs-i şerîflerde buyuruldu ki:

(İffetli olursanız, kadınlarınız da iffetli olur. Ana-babanıza ihsân ederseniz, çocuklarınız da size ihsân eder!) [Taberânî]

(Kötülükten korunmak için, nikâhlı yaşamak ve iffetli olmak lâzımdır.) [İbni Asâkir]

Kötülükten Korunmak İçin

Kur'ân-ı kerîmde de namaz kılanın her kötülükten korunacağı bildiriliyor. Herkes ne ekerse onu biçer. Rüzgâr eken, fırtına biçebilir. İyilik eden de iyilik biçer. Hem Allahü teâlâ çok merhametlidir. Bir tohuma, bire on ve daha fazla mahsûl verir. İyilik yönünden bir adım atana çok şeyler ihsân eder. Günâhlarına pişman olup özür dileyenin günâhlarını affeder. Yeter ki insan hatâsını bilip özür veya af dilemesini bilsin! "Ben artık mahvoldum, Allah beni affetmez" diye düşünmek çok yanlış ve çok tehlikelidir.

Gayrı meşrû işler, dünyada insan için yüzkarasıdır. Âhırette ise, azâbı çok şiddetlidir. "Ben ölmem" veya "Cehennem ateşi bana zarar vermez." diyen varsa, dilediği kötülüğü işlesin! Hadîs-i şerîfte buyuruldu ki:

(Dünya için, dünyada kalacağın kadar çalış! Âhıret için, orada sonsuz kalacağına göre çalış! Allahü teâlâya, muhtâc olduğun kadar itâ'at et! Cehenneme dayanabileceğin kadar günâh işle!) [Eyyühel veled]

Öleceğine inanan ve öldükten sonra başına gelecekleri düşünen, nasıl kötülük işleyebilir?

Gaybı Bilen Var mı?

Suâl: Ba'zıları, "Peygamber de beşer idi. Nasıl bizim gelecek hakkında bilgimiz yoksa, onun da gâibi bilmesi mümkün değildir" diyor. Allah peygamberlerine gelecekten ba'zı şeyleri bildirmemiş midir?

Cevap: Peygamber efendimiz de beşer yâni insan idi. Fakat "Seyyid-ül beşer" idi, insanların en üstünü idi. Önünde olanları gördüğü gibi, arkasında olanları da görürdü. Hadîs-i şerîflerde buyuruldu ki:

(Saflarınızı tamamlayın. Çünkü sizi elbette arkamdan da görüyorum.) [Müslim]

(Rükü' ve secdeleri düzgün yapın, Allaha yemîn ederim ki, arkamda sizi rükü' ve secde yaparken görüyorum.) [Buhârî, Müslim]

Gözde görmeyi yaratan Allahü teâlâ, diğer uzuvlarda da görmeyi yaratmaya kâdirdir. (Buhârî)deki hadîs-i şerîfte, Peygamber efendimizin gündüz, aydınlıkta nasıl görürse, gece, karanlıkta da aynen gördüğü yazılıdır.

(Arkasındaki, karanlıktaki şeyleri görürdü.) demek, (Gaybı bilirdi.) demek değildir. Allahü teâlâ bildirmedikçe gaybı bilmezdi.

Birgün Resûlullahın devesi kayboldu. Münâfıklar bunu fırsat bilip (Hani göklerden, Cennetten, Cehennemden bahsediyordu. Kaybolan devesinin yerini bile bilmiyor.) dediler. Münâfıkların bu sözü Resûlullaha ulaşınca buyurdu ki: (Vallahi ben ancak Rabbimin bana bildirdiklerini bilirim. Başkasını bilmem. Şu anda Rabbim, bana devemin nerede olduğunu bildirdi. Devem, şu anda falanca yerdedir.) Tarif edilen yere gidip deveyi bir ağaca bağlı olarak buldular. (Mevâhib-i Ledünniyye)

Kur'ân-ı kerîmde de gaybı ancak Allahü teâlânın bildiği, fakat dilediği peygamberlere de bildirdiğini beyân edilmektedir. (Cin 27)

Demek ki gaybı, Allahü teâlâ dilerse peygamberine de bildirir. Hattâ evliyâsına da bildirdiği birçok hadîs-i şerîfle açıklanmıştır.Evliyânın bu bilmesine kerâmet, enbiyânınkine de mu'cize deniyor.

.Gāzilišin fazīleti
Suāl: Gāzilišin fazīleti nedir?

Cevap: Gāzi, savaža, cihāda katżlżp saš olarak geri dönen kimse demektir. Cihād edene mücāhid denir.

Mücāhid saš olarak evine dönerse buna gāzi denir. Savažta her ölene žehīd, geri dönenlere de gāzi deniyorsa da, hakīkī žehīd ve gāziyi ancak Allahü teālā bilir. Īmānż olan ancak žehīd ve gāzi olur. Dišerlerinki zāhiren öyledir. Gāzilik ve žehīdlik yüce bir mertebedir. Kur'ān-ż kerīmde meālen buyuruluyor ki:

(Ey mü'minler, Allahtan korkun, O'na [O'nun rżzāsżna kavužmak iēin] vesile arayżn ve Allah yolunda cihād edin ki, kurtuluža eresiniz.) [Māide 35]

(Onlar, [žerefli mü'minler] hiē kimsenin kżnamasżndan ēekinmeden Allah yolunda cihād ederler.) [Māide 54]

(Īmān edip de Allah yolunda hicret edenler, cihād edenler ve bunlarż barżndżrżp yardżm edenler, ižte gerēek mü'min bunlardżr.) [Enfāl 74]

(De ki, ešer babalarżnżz, ošullarżnżz, kardežleriniz, hanżmlarżnżz, ažiretiniz [hżsżm, akrabā ve yakżnlarżnżz] kazandżšżnżz mallar, kesāda ušramasżndan korktušunuz ticāret ve hožlandżšżnżz meskenler, size Allahtan, Resūlünden ve Allah yolunda cihād etmekten daha sevgili ise, Allahżn emri gelinceye kadar bekleyin! Allah fāsżklar güruhunu hidāyete erdirmez.) [Tevbe 24]

Žehīdlik ve Gāzilik

Kur'ān-ż kerīmde žehīdlik ve gāzilik iēin iki güzellik, iki iyilik tabiri kullanżlmaktadżr. (Tevbe 52)

Žehīd olmasa da, cihāda katżlmanżn, gāzi olmanżn sevābż büyüktür. Hadīs-i žerīflerde buyuruldu ki:

(Allah yolundaki bir savažta bir saat durmak, 60 yżl ibādetten üstündür.) [F.Kadir]

(Allah yolunda bir ok atan, bir köle azād etmiž gibi sevāb kazanżr.) [F.Kadir]

(Bir gün nöbet tutmak, bir ay oruē tutmaktan ve gecelerini ibādetle geēirmekten hayżrlżdżr.) [Müslim]

(Allah iēin savažmżyan veya bir mücāhidi silāhla donatmayan veya bir mücāhidin ēoluk ēocušuna yardżm etmiyen bir belāya māruz kalżr) [E.Dāvüd]

(Bir mücāhidi donatan, o mücāhid kadar sevāba kavužur.) [Żbni Māce]

(Cihāda ēżkan bir gāziyi donatan, cihād etmiž gibi ecre kavužur.) [Buhārī]

(Mü'minin amelinin en efdali, Allah yolunda cihāddżr.) [Taberānī]

(En fazīletli insan, malż ve canż ile Allah yolunda cihād eden mü'mindir) [Buhārī]

(Cihād etmeden veya cihāda niyyet etmeden ölen, nifak üzere ölür.) [Müslim]

(Cihādż terk eden topluluk, mutlaka umumi bir belāya māruz kalżr.) [Taberānī]

(Fī-Sebilillah cihād eden, Cenneti hak eder.) [Taberānī]

(Cihād eden, üzüntüden, sżkżntżdan kurtulur.) [Hākim]

Peygamber efendimiz, Mi'rāc gecesi, ekin ekip bir günde biēen bir toplulušu gördü. Biētiši mahsūl yeniden eski hāline dönüyordu. Bunlarżn kim oldušunu sorunca, Cebrāil aleyhisselām, (Bunlar Allah yolunda cihād edenlerdir. Bunlarżn bir iyilišine yediyüz misli sevāb verilir. Harcadżklarżnżn yerine yenisi verilir) dedi. (Bezzār)

.Zırva te'vîl götürmez
Bir müddet önce, Hamîdullah hakkında, ba'zı müelliflerin yazılarını nakletmiştim. Üç tane tenkîd mektubu geldi. Bunların ikisi biraz insaflıdır. Ancak bir tanesi çok gariptir. Bakırköy'den Ş. BAHA'nın bu mektubunu birazcık kısaltarak ibret için yayınlıyorum:

Prof. Hamîdullah hakkındaki yazınıza cevabımdır:

1- Birkaç yazardan nakil yaparak, Prof. Hamîdullah'ın ba'zı görüşlerini tenkid ettiniz. Bu görüşlere siz de katılıyorsunuz ki, neşrettiniz. Necip Fazıl, onun bu kitâbı Fransızlara bir şükran borcu olarak yazdığını söylüyor. Peki Fransız arabalarının Türkiye bâyiliğini almakla asıl siz Fransızların adamı olmuyor musunuz?

2- Mi'râcı inkâr etmekle ne olur? O, İslâmı kabûl ediyor, namaz kılıyor ya. Namaz kılan bir müslümana Mi'râcı inkâr etti veya Şakkul-kamer mu'cizesini inkâr etti diye hemen kâfir damgası basılır mı? Bir müslümana kâfir diyenin kendi kâfir olmaz mı?

3- Şakkul-kamer mu'cizesi hakkında âyet yoktur. Varsa yazın. Biz de bilelim

4- Hz. Âişe de, Mi'râcın rü'yâda olduğunu yazıyor. Buna ne diyebilirsiniz?

5- Onun kitaplarındaki görüşleri, kendine âit değildir. Çeşitli yazarlardan nakildir. Kendine âit olmıyan görüşlerden dolayı onu nasıl suçlarsınız?

6- Onu tenkid edenlerden Prof. Zeki Çıkman, tıp doktorudur. Doktor dinden ne anlar?

7- Sadreddin Hoca'nın oğlu, Amerika'da peygamber olduğunu söyliyen birinin dinine girmiştir. Onun görüşleri doğru olsaydı, oğluna etki ederdi.

8- Davudoğlu Hoca'nın ona "Paslı silsileden biri" demesinin hiç kıymeti yoktur. Çünkü o, daha başkalarını da tenkid etmiştir.

9- Prof. Hayrettin Karaman ve diğer ba'zı prof.lar da onu takdir ediyorlar. Buna ne diyeceksiniz?

10- İslâmî çalışmalar yüzünden hiç hapiste yattınız mı? Yatmadıysanız, yazılarınızın hiçbir değeri olmaz.

Cevap: Aslında cevap vermeye değmez. Fakat birkaç satır olsun yazalım!

1- Beşinci maddedeki görüşüne zıttır.

2- Mi'râcı inkâr edenin kâfir olacağını (Ruh-ül-beyân) tefsirinden ve (Bahr-ür-raık) fıkıh kitâbından alarak yazmıştık. Dinimizin bir hükmünü inkâr edenin kâfir olacağı bütün din kitaplarında yazılıdır. Böyle bir kimse, namaz kılsa da kâfirdir. Kâfire kâfir demek câizdir.

3- Şakkul-kamer mu'cizesi, Kamer sûresinin ilk âyetlerinde bildirilmektedir.

4- Peygamber efendimizin, bedenle gidilen Mi'râcdan başka rü'yâda gördüğü mi'râcları da olmuştur. Hz. Âişe vâlidemizin bildirdiği bu mi'râclardır. Çünkü meşhûr Mi'râc hâdisesinde henüz Âişe vâlidemizle evlenmemişti bile.

5- Bu görüşünün birinci maddedeki görüşe zıt olduğunu, birinci maddede bildirmiştik. Nakletmek suç değilse, naklettiğimiz yazılardan dolayı bizi niçin suçluyorsunuz?

6- Din kimsenin inhisarında değildir. İsteyen herkes, dini öğrenebilir. İmâm-ı a'zam hazretleri de tüccar idi. Doktor olan dini öğrenemez mi? Zeki Çıkman tıp profesörü de, kendi memleketinde vatandaşlıktan çıkarılan Hamîdullah, ne profesörüdür? Devletler Hukuku profesörüdür. Biz onu hukukçu olduğu için değil, Ehl-i sünnet düşmanı olduğu için tenkid ediyoruz.

7- Oğlundan dolayı babasını tenkid etmek yanlıştır. Hz. Âdem'in ve Hz. Nuh'un oğullarından biri de kâfir idi. Bunlardan dolayı babalarına söz söylenir mi?

8- Başkaları dediği kimseler, Efgani ve Abduh gibi mezhepsizlerdir.

9- Onu takdir eden yandaşları olmasaydı, kitapları Türkiye'de satılır mıydı?

10- Hapiste yatan herkesi kahraman saymak yanlıştır.

."Ölülerinizi iyilikle anın"
Suâl: Bilindiği gibi, Mısırlı, Suriyeli, Pakistanlı ve Hintli ba'zı yazarlar, Eshâb-ı kirâma, bilhassa Hz. Osman'a ağır şekilde dil uzatıyorlar. Dinimizi içten yıkmaya, mü'minler arasında tefrika çıkartmaya çalışıyorlar. Bunları gören ba'zı müslümanlar, meselâ Davudoğlu Hoca, Necip Fazıl, Sadreddin Yüksel ve daha başkaları, bu mezhepsizlere gereken cevabı vermişlerdir. Fakat mezhepsizlerin yandaşı olan bir yazar, "Hz. Osman ve diğer sahabeleri kötüleyenler şimdi ölmüştür. Mü'minler elbette kardeştir. Dolayısıyla (Ölülerinizi iyilikle anın, kötülüklerini söylemeyin!) hadîsine uyup, Sahabeyi kötüleyen bu zatları da tenkid etmek câiz olmaz." diyor. Peki mezhepsiz bir kimse, yazarın ölüsü sayılıyor da ve onu iyilikle anmak, kötülüklerini söylememek lâzım geliyor da, Hz. Osman ve diğer Eshâb-ı kirâm müslümanların ölüleri sayılmıyor mu? Onları kötülemek câiz midir?

Cevap: Mezhepsizlere göre, Eshâb-ı kirâmı kötülemek câiz, fakat, kötülüyenlere ne yapıyorsunuz demek bile câiz değildir. Böylece Eshâb-ı kirâmı kendi ölüleri olmadıklarını âdeta kabûl etmiş oluyorlar. Mezhepsizlerin ve onların yandaşlarının çok samimiyetsiz oldukları meydandadır. Hem (Ölülerinizi iyilikle anın!) hadîs-i şerîfini yazarlar, hem de Eshâb-ı kirâma dil uzatırlar. Eshâb-ı kirâmı kötülemek câiz olmadığı gibi, onlar hakkında iyilikten başka şey söylemek de câiz değildir.

.Eshâb-ı Kirâmın Fazîleti

Peygamber efendimiz, (Eshâbımın ismini işitince, susunuz, şânlarına yakışmıyan söz söylemeyiniz!) buyuruyor. (Mevâhib)

A'raf ve Hicr sûrelerinde meâlen, (Biz azîmüşşân, onların kalblerindeki gıl ve gışşı nez'ettik) buyuruyor. Yâni kalblerindeki kin, hıyânet ve birbirlerine düşmanlık gibi şeyleri kökünden çıkarıp attık. Bu âyet-i kerîme gösteriyor ki, hiçbir Sahâbî, hiçbir Sahâbî için hased ve kin besliyemez. Bunların kökü onlardan sökülmüş, atılmıştır. Çünkü, hepsi Hakkulyakîne varmışlardır. Aralarında hâsıl olan mücâdele ve muhârebeler ictihâd sebebiyle idi. Her biri, kendi ictihâdıyla hareket etmeye memur ve mecbûr olduğundan, hiçbirine dil uzatılamaz. Kur'ân-ı kerîmde (İki mü'min grup birbiriyle savaştığı zaman aralarını düzeltin!) buyuruluyor. (Hucurât 9)

Eshâb-ı kirâm çok üstün kimselerdi. Hadîs-i şerîflerde buyuruluyor ki:

(Eshâbım arasında fitne çıkacaktır. O fitnelere karışanları, Allahü teâlâ benimle olan sohbetlerinin hürmetine af ve mağfiret edecektir. Sonra gelenler ise, bu fitnelere karışan Eshâbıma dil uzatarak Cehenneme girecektir.) [Müslim]

(Eshâbıma dil uzatmakta Allahtan korkun! Benden sonra onları kötü niyetlerinize hedef tutmayın! Onları seven, beni sevdiği için sever. Onları sevmiyen, beni sevmediği için sevmez. Onlara el ile, dil ile eziyet eden, Allaha eziyet etmiş olur.) [Buhârî]

(Eshâbım, cin ve insanların hepsinden daha üstündür.) [Bezzâr]

Hz. Osmân'ın Üstünlüğü

Mezhepsizlerin hedef aldığı Hz. Osman, Cennetle müjdelenmiş on kişiden biridir. Hadîs-i şerîfte (Osman'ın şefâ'ati ile hepsi Cehennemlik olan yetmiş bin kişi sorgusuz suâlsiz Cennete girecektir.) buyuruldu. (İbni Asâkir)

Peygamber efendimiz, Allahü teâlânın emri ile kızı Rukayye'yi Hz. Osman'a verdi. Rukayye vefât edince, ikinci kızı Ümm-i Gülsüm'ü de ona verdi. O da vefât edince (Daha kızlarım olsaydı, onları da Osman'a verirdim.) buyurdu. Kızı Ümm-i Gülsüm'e de (Kızım, zevcin Osman, ceddin İbrâhim peygambere ve babana herkesten daha çok benzemektedir.) buyurdu. Hz. Osman gelince, Peygamber efendimiz mübârek ayaklarını örttü. Âişe vâlidemiz, sebebini suâl edince, (Yâ Âişe, Osman'dan melekler hayâ eder, ben hayâ etmez miyim?) buyurdu. Tebük gazvesinde Hz. Osman, kendi ticaret malından üç bin deve, yetmiş at, on bin altın getirdi. Resûlullah efendimiz, bunları askere dağıttıktan sonra, (Bugünden sonra Osman'a günâh yazılmaz.) [Bundan sonra Allah Osman'ı günâh işlemekten korur.] buyurdu. (Tirmizî) ve (Yâ Rabbî, Osman'ın geçmiş, gelecek, gizli-açık ve Kıyâmete kadar işliyeceği günâhları affet!) diye duâ etti. (Ebû Nuaym)

Hz. Ali, birgün Hz. Fâtıma'yı incitmişti. Hz. Ebû Bekr ile Hz. Ömer Peygamber efendimize ricâda bulundularsa da, Peygamber efendimiz Hz. Ali'yi affetmedi. Hz. Osman ricâ edince affetti. Sebebini sorduklarında (Öyle birinin şefâ'atini [ricâsını, af talebini] kabûl ettim ki, yer ile göğün yerini değiştir diye, Allah'tan istese, Allahü teâlâ bunu kabûl edip değiştirir. Yâhut "Yâ Rabbî bu ümmetin hepsinin günâhlarını affet!" dese, affeder.) buyurdu. (Mesâbîh)

.Hâcet namazı
Suâl: Çeşitli dertlerimiz, dileklerimiz oluyor. Bunların hâllolması için hâcet namazı kılınıyormuş. Bu namaz nasıl kılınır?

Cevap: Hâcet namazı birkaç şekilde kılınır:

1- Eshâb-ı kirâmdan Osman bin Huneyf hazretleri anlatır: Gözleri görmeyen bir kimse, gözlerinin açılması için Resûlullaha ricada bulundu. Peygamber efendimiz buyurdu ki: (Abdest alıp iki rek'at namaz kıl, sonra şöyle duâ et!: "Allahümme innî es'elüke ve eteveccehü ileyke binebiyyî Muhammedin sallallahü aleyhi ve sellem nebiyyirrahmeti." Daha sonra gözlerinin açılması için "Yâ Rabbî Resûlünün hürmeti için gözlerimi aç!" diye duâ et!) [Nesâî]

O kişinin, namaz kılıp duâ ettikten sonra, gözlerinin açıldığını gördük. (Tergîb)

2- Hadîs-i şerîfte buyuruldu ki: (Allahtan veya insanlardan bir isteği bulunan kimse, güzelce abdest alıp iki rek'at namaz kılsın! Sonra Allahü teâlâya hamd etsin, Resûlüne salevât getirsin sonra şu duâyı okusun!

(Lâ ilâhe illâllah-ül-halîm-ül-kerîm. Sübhânallahi Rabb-il-arş-il-azîm. Elhamdü lillâhi Rabbil âlemin. Es'elüke mûcibâti rahmetike ve azâimi mağfiretike vel ganîmete min külli birrin vesselâmete min külli ismin lâ teda' lî zenben illâ gafertehü velâ hemmen illâ ferrectehü velâ hâceten hiye leke rıdan illâ kadaytehâ yâ erhâmerrâhimîn.) [Bu duâyı İslâm harfleriyle yazıp doğru olarak okumak lâzımdır.]

Hâcet namazı iki, dört veya oniki rek'at olarak kılınır. Birinci rek'atta Fâtiha'dan sonra üç kerre Âyet-el kürsî okunur, diğer rek'atlerde Fâtiha ile birer kerre İhlâs ve Muavvizeteyn [yâni iki kul'euzü] okunur. Yahut her rek'atte Fâtiha, Âyet-el-kürsî ve İhlâs okunur.

3- Bir başka hâcet namazı da şöyle:

Yatsı namazını kılıp vitri kılmadan önce, dört rek'at namaz kılınır. Birinci rek'atta bir Fâtiha, üç kerre Âyet-el-kürsî okunur. İkinci rek'atta Fâtiha'dan sonra üç kerre İhlâs ve Muavvizeteyn [yâni iki kul'euzü] okunur. Üçüncü rek'atta ilk rek'atta okunanlar okunur. Dördüncü rek'atta ise ikinci rek'atta okunanlar okunur. Namazdan sonra dileğini ister. (İmâd-ül-islâm)

Dilek Duâsı

Suâl: Bir dilek için hangi duâ okunur?

Cevap: (Fetâvâ'i kâri-ül-hidâye)de diyor ki:

(Murâdı olan meselâ bir yere sağ sâlim gidip gelmek isteyen, tehlikeli bir durumdan kurtulmak istiyen, bir dileği olan kimse, yatacağı zaman abdest almalı. Temiz bir örtü üzerinde oturup, üç salevât okumalı. Sonra besmele çekerek on Fâtiha ve sonra onbir İhlâs okumalı. Sonra üç salevât okumalı. Sonra sağ yanı üzere, yüzü kıbleye karşı olarak ve sağ elini, sağ yanağının altına koyarak yatıp uyumalıdır. Niyet ettiği şeyin nasıl olacağını bi-iznillah rü'yâda görür.)

(Mekâtîb-i şerîfe) kitâbında buyuruldu ki: Hâcetlere, dileklere kavuşmak için, iki rek'at namaz kılıp, sevâbını silsile-i aliyye denilen âlimlerin rûhuna hediye etmeli, bunların hürmeti için diyerek duâ etmelidir. Meselâ, "Yâ Rabbî, filân yere sağ sâlim gidip gelmek nasîb eyle, filân sıkıntıdan beni kurtar." gibi duâ ettikten sonra, "Bu duâmı silsile-i aliyye büyükleri hürmetine kabûl eyle" demelidir!

Namaz kılmıyanın, harâm işliyenin ve kalbi gâfil olanın duâsı kabûl olmaz. Ehl-i sünnet i'tikâdında olmıyanın okuması fâide vermez. Hak teâlâ, herşeyi bir sebep ile yaratmaktadır. Bir şeye kavuşmak istiyen, o şeyin sebebine yapışmalıdır. Rabbimiz, insana sıhhat, şifâ vermek için, duâ etmeyi, sadaka vermeyi ve ilâç kullanmayı sebep yapmıştır.

Sıkıntı Hâlinde

Suâl: Sıkıntıdan kurtulmak için ne yapmalıdır?

Cevap: Sıkıntıdan kurtulmak için sebeplere yapışmak lâzımdır. (Çalışmadan duâ eden, silâhsız savaşa giden gibidir) hadîs-i şerîfi de sebeplere yapışmayı emretmektedir. Kur'ân-ı kerîmde meâlen, (Her zorluğun bir kolaylığı vardır) buyuruluyor. Sıkıntıdan kurtulmanın da çâresi vardır. Hiç boş vakit geçirmemeli, kendine faydalı bir meşgâle bulmalıdır. (Sabır kurtuluşun anahtarıdır) sözüne uymalı, çalışıp sabrederek bir çıkış yolu aramalıdır.

Psikolog doktorlar, sıkıntının başlıca çâresinin meşgâle olduğunu söylüyorlar. Kendinize severek yapacağınız işler bulursanız, rahatlarsınız. Ayrıca ma'nevî yönden, ba'zı duâlar okumanız da faydalıdır. Hadîs-i şerîflerde buyuruldu ki:

(İstigfâra devam edeni, Hak teâlâ, her türlü sıkıntı ve üzüntüden uzaklaştırır, geçim darlığından da kurtarır, ferâhlığa çıkarır, ummadığı yerden rızka kavuşturur.) [Nesâî]

(Hergün sabah akşam yedi kere, "Hasbiyallahü lâ ilâhe illâ hü aleyhi tevekkeltü ve hüve Rabb-ül arşil azîm" okuyan, dünya ve âhıret sıkıntısından kurtulur.) [İbni Sünnî]

(Lâ ilâhe illâllah demek 99 belâyı önler. Bunun en aşağısı hemmdir.) [Deylemî]

(Lâ havle velâ kuvvete illâ billah okumak 99 derde devâdır. Bunun en hafifi hemmdir) [T.Mazharî] [Hemm, gam, üzüntü, sıkıntı demektir.]

.Kerâmet ve hokkabazlık
Suâl: Irak'tan gelip, Avrupa'da ağızlarına ateş alan, avurtlarına şiş sokup çıkartan ve bu yaptıklarına kerâmet diyen kimselerin hâlleri İslâmiyete uygun mudur?

Cevap: Allahü teâlâ, böyle kimselerin Mûsâ aleyhisselâm zamanında da bulunduğunu haber veriyor. Bunlara kerâmet değil, sihir diyor. Böyle göz boyamanın harâm olduğu (Fetâvâ-yı hadisiyye)de yazılıdır. Bunlar, müslümanları aldatmaktadır. Bu hareketleri din değil, dinsizliktir. Japonya'daki gayrı müslimler de, sirklerde bunlarınkinden daha acâip şeyler gösteriyor. İslâmiyet, hokkabazlık, cambazlık, sihirbazlık dini değildir. İslâmiyet, inanması, yapması, sakınması lâzım olan şeyleri, güzel ve çirkin huyları öğrenmek, herkese iyilik yapmak dinidir. (El-Münire) kitâbındaki hadîs-i şerîfte buyuruluyor ki:

(Bir kimsenin havada uçtuğunu ve deniz üzerinde yürüdüğünü yâhut ağzına ateş koyup yuttuğunu görseniz, fakat dine uymayan bir iş yapsa, kerâmet ehliyim derse de, onu büyücü, yalancı, sapık ve insanları doğru yoldan saptırıcı biliniz!)

İmâm-ı Rabbânî hazretleri de buyuruyor ki:

(Nefsi cilâlanan ba'zı kimseler, hârikulâde hâller gösterip sapıklık uçurumuna sürüklenmektedir. Evliyâyı böyle yalancılardan ayıran en bâriz fark, her sözünün, her hareketinin dine uygun olması, yanında bulunanların kalblerinde Allah korkusu ve sevgisi hâsıl olmasıdır ve başka şeylerden soğumalarıdır.) [C.2, m.92]

Fıkıh ve Tasavvuf

Suâl: Fıkıh yerine tasavvuf kitâbı okumak uygun mu ve zikir nedir?

Cevap: Fıkhı bilmeden dine uymak mümkün olmaz. Hadîs-i şerîflerde buyuruldu ki:

(İbâdetlerin en kıymetlisi, fıkıh öğrenmek ve öğretmektir.) [İ.Abdilberr]

(Her şeyin dayandığı bir direk vardır. Dinin temel direği, fıkıh bilgisidir.) [Beyhekî]

(Fıkıh öğrenmeden ibâdet eden, gece karanlıkta binâ yapıp, gündüz yıkana benzer.) [Deylemî]

İmâm-ı Mâlik hazretleri buyuruyor ki: (Fıkıh öğrenmeyip, tasavvuf ile uğraşan dinden çıkar, zındık olur. Fıkıh öğrenip tasavvuftan haberi olmıyan bid'at ehli, yâni sapık olur. Her ikisine kavuşan hakîkate varır.) [Merec-ül-bahreyn]

İbrâhim Edhem hazretlerine, gece gündüz ibâdet eden, vecde gelip kendinden geçen bir gençten bahsettiler. Gencin yanına gidip üç gün misâfir kaldı. Çok acâip hâller gördü. Gencin bu hâlinin şeytandan olup olmadığını öğrenmek istedi. Yediğine baktı. Helâlden değildi. Bu hâllerin şeytandan olduğunu anladı. Genci evine da'vet etti. Gence helâl yemek verdi. Gençteki eski aşk ve gayret kalmadı. İbrâhim Edhem hazretleri, gence, (Sendeki hâller şeytandandı. Helâl yiyince şeytan giremedi. Esâs hâlin meydana çıktı.) buyurdu. (Tezkiretül-evliyâ)

Kerâmeti inkâr, büyük sapıklıktır. Çünkü kerâmet, Peygamberin mu'cizesinin devamıdır. Ancak, istidracı kerâmet sanmamalıdır! Mu'cize'den başka hârikulâde hâller, kerâmet, firâset, istidraç ve sihr adını alır. Velînin su üstünde yürümesi kerâmet, papazın su üstünde yürümesi sihr, fâsığınki ise istidraçtır.

Zikrin Fazîleti

Zikir, Allahü teâlâyı hatırlamak demektir. Bu da, kalb ile olur. Zikredince, kalb temizlenir, yâni kalbden dünya sevgisi çıkıp Allah sevgisi yerleşir. Ba'zı kimselerin, bir araya toplanıp hay huy etmesi, oynaması, dönmesi, zikir değildir. Yüz yıldır, tarîkat diyerek, bir çok şey uyduruldu. Eshâb-ı kirâmın yolu unutuldu. Câhiller, fâsıklar şeyh olarak zikir ve ibâdet ismi altında, günâh işledi. Bugün hiçbir islâm memleketinde, tasavvuf âlimi yok gibidir. Fakat sahte mürşitler, müslümanları sömüren tarîkatçılar çoktur. Din büyüklerinin, eskiden kalma, hâlis kitaplarını okuyup, zikri, fikri bunlara göre doğrultmalıdır. Tarîkatçılık, şeyhlik, mürîdlik gibi isimlerin perdesi altında iş gören, mal ve din hırsızlarına aldanmamalı, bunlardan kaçınmalıdır.

Bir şeyin sahtesinden kaçın demek iyisinden de kaçın demek değildir. (Hakîkî tereyağı alın, hîlelisini, karışık olanını almayın.) demek tereyağına hakaret olur mu? Bilâkis tereyağının önemi bildirilmiş olur. Her şeyin sahtesi de hakîkisi de vardır. (Tasavvuf perdesi altında iş gören, mal ve din hırsızlarına aldanmamalı.) dedik. Tasavvuf âliminin yok gibi olduğunu, yâni çok az olduğunu bildirdik. Zaten kıymetli şeyler az, taklidleri çok olur. Bütün yayınlarımızda tasavvuf büyüklerinin, hayatlarını, menkıbelerini anlatıyoruz. Tasavvuf, evliyâlık demektir. Tasavvufa hiç kimse karşı çıkamaz. Hakîkî tasavvufa karşı çıkmak müslümanlığa karşı çıkmak demektir. Fakat sahte tasavvufa karşı çıkmak her müslümana lâzımdır.

.Domuz yağlı gıdâlar
Ba'zı vatandaşlar gibi, gıdâlardaki, bilhassa margarinlerdeki domuz yağı söylentisinden tedirgin olmuş. Kod numaraları yazılı bir E listesi göndermiş. Bu işi ciddi şekilde araştırıp bilgi verilmesini istiyor.

Bu husûsta gerekli araştırmalar yaparak birkaç defa uzun yazı yazdık. Dini hükmünü bildirdik.

Vatandaşları böyle tedirgin edenlerin günâha girdiklerini açıkladık. Ancak o yazılarımızı okumamış olanlar için, bu defa da, bütün margarin imalatçılarının altında imzası bulunan Bitkisel Yağ Sanayiciler Derneği'nin gazetelere verdikleri ilânın özeti şöyle:

(Değerli Halkımıza

Son günlerde kamoyunda margarinlerde domuz yağı veya domuzdan üretilen katkı maddeleri kullanıldığına dâir çıkarılmaya çalışılan tamamen asılsız söylentileri ve "E listesi" ile ilgili iddiaları üzücü bir haksızlık olarak değerlendirmekteyiz. Gıdâ katkı maddelerinin belirtilmesinde T.C. Sağlık Bakanlığı'nca hazırlanan ve 7.6.1990 tarih ve 20541 no'lu Resmi Gazete'de yayınlanan "Gıdâ Katkı Maddeleri Yönetmeliği", Avrupa Topluluğu Kodu'nu benimsemiş ve ambalajlara yazılması zorunluluğunu kanunen getirmiştir. Bu sistem çerçevesinde Europe (Avrupa) kelimesinin baş harfi olan "E" ve ilgili gıdâ katkı maddesinin kod numarasının ambalaj üzerine konması zaruridir.

Sağlık Bakanlığı'nın 17.11.1993 tarih ve 13300 numaralı yazısından da açıkça anlaşılacağı üzere, Türkiye'de domuz kaynaklı katkı maddeleri ile domuz yağı içeren mamul gıdâlara üretim izni verilmemiş olup, bahsi geçen E listeli katkı maddelerinin domuz kökenli olması kanunî açıdan da kesinlikle mümkün değildir. Margarinlerimizde domuz yağı veya domuzdan elde edilmiş herhangi bir katkı maddesi yoktur, hiçbir zaman da olmamıştır.

Öte yandan, halkımızın temel dini ve ahlâkî değerlerine olan hassasiyeti sebebiyle ve yanlış bilgilerin doğurabileceği her türlü tereddütü ortadan kaldırmak amacıyla Diyânet İşleri Başkanlığı da konuyu inceleyerek bu tür dedikoduları yaymaktan sakınmak gerektiğini ve bu yağları yemenin dinen bir mahzûru olmadığını açıklamıştır. )

Bu yazıdan da anlaşıldığı gibi, Türkiye'de imâl edilen margarinleri ve diğer gıdâları yiyip içmekte mahzûr yoktur. Zaten içinde necis madde bulunduğu kesin olarak bilinmiyen gıdâları yemenin câiz olduğunu bütün İslâm âlimleri ittifakla bildirmişlerdir. (Hadîka)

.Dinde kolaylık nedir?
Suâl: Dinde kolaylık var diye herkes kolayına geleni yapıyor. Dinimizde kolaylığın ölçüsü nedir?

Cevap: Evet ba'zı kimseler, (Dinde kolaylık vardır.) diyerek bilerek veya bilmeyerek dinimizi içten yıkmaya çalışıyorlar. Dinimizde ifrât ve tefritin yâni aşırılığın yeri yoktur. Dinimiz orta yolda olmayı emreder. Hadîs-i şerîfte buyuruldu ki:

(İşlerin hayırlısı vasat olanıdır.) [Beyhekî] [Vasat, ifrât ve tefritten uzak orta yol demektir. İfrât, normalden fazla, tefrit, normalden az demektir. Meselâ çok uyumak ifrât, çok az uyumak tefrittir. Çok yiyip içmek ifrât, çok az yemek ise tefrittir.]

İfrâata kaçarak gücünün yetmediği şekilde ibâdet etmeye çalışmak, meselâ geceleri hiç uyumadan namaz kılmak, gündüzleri hep oruç tutmak, hanımından uzak kalmak, et, süt, tatlı gibi şeyleri hiç yememek, iyi müslüman olmak demek değildir. Hadîs-i şerîfte buyuruldu ki: (Kolay bir din ile gönderildim. Dinimizde ruhbanlık yoktur. Et yiyin, hanımlarınızla mübaşeret edin! [Nâfile] oruç da tutun! Tutmadığınız günler de olsun! [Nâfile] namaz da kılın! Uyuyun da. Ben bunlarla emrolundum.) [Taberânî]

Dinde Aşırı Gidenler

Şu hâlde yiyip içmeden, uyumadan ibâdet etmek zordur. Hadîs-i şerîfte buyuruldu ki:

(Din kolaylıktır. Dinde aşırı gideni din mağlup eder.) [Nesâî]

Günümüzde ifrâta kaçanlar azdır veya hiç yoktur. Fakat tefrite gidenler çoktur. (Dinde kolaylık var.) veya (Kolayını yapıyorum.) diyerek dini bozanlar çoktur. Emekli reformcunun kitâbı böyle yanlışlıklarla doludur. Şimdi birkaç misâl verelim.

Ayaklara mest giyiliyor, üstüne meshediliyor diyerek tırnaklara oje sürüp üstüne meshetmek câiz olmaz. Yâhut bugünkü naylon çoraplara meshetmek câiz olmaz. Çoraba meshetmek kolaylık ise de, dinin emri değişmiş olur, ibâdet sahîh olmaz.

Su bulunmadığı zaman teyemmüm etmek farzdır. Fakat dinde reformcuların dediği gibi sular kesilince hemen teyemmüm edin demek, dinde kolaylık değil, dini değiştirmektir. Ramazan yaza gelince tutmayıp, kışa tehir etmek de dini değiştirmek olur.

(Dinde kolaylık var.) diyerek namazları vaktinde kılmayıp, hepsini gece yatarken kılmak da dini değiştirmek olur. Hanefî'de gusülde ağzın içini yıkamak farzdır. Diğer mezheblerde farz değildir diyerek ağzın içini yıkamamak mezhepsizlik olur.

(Dinde zorluk yoktur, kolaylık vardır.) demek (Dinimizin verdiği ruhsatlardan faydalanın.) demektir.

Yoksa, (Herkes hoşuna giden şeyleri yapsın, hoşlanmadığı şeyleri yapmasın, ibâdetleri keyfine göre değiştirsin.) demek değildir. Dinde ufak bir değişiklik yapmak dinsizlik olur. Hadîs-i şerîfte buyuruldu ki:

(Dînimizde olmıyan bir şeyi çıkaranın, çıkardığı şey merduddur.) [Buhârî]

Kur'ân-ı kerîmde de meâlen, (Dinlerini oyuncak ve eğlence edinenleri bırak!) buyurulmaktadır. (En'âm 70)

(Zarûretler harâmları mubâh kılar.) Yâni zarûret nisbetinde harâm işlemek câiz olur. Fakat reformcunun dediği gibi, her ihtiyâç zarûret değildir. Paraya ihtiyâcı olan kimsenin fâizle para alması câiz olmaz.

Dinimizin ihtiyâç için bildirdiği ruhsatlardan istifâde edilir. (Her ihtiyâç bir zarûrettir.) denirse bütün harâmlar helâl edilmiş olur. Meselâ bir kimse, her türlü yiyeceği bulsa, fakat et bulamazsa, (Et yemek ihtiyâçtır.) diyerek domuz eti yiyemez (Her ihtiyâç zarûrettir.) diyerek müslümanları gusülsüz gezdirmekten sakınmalı, aşırılıklardan uzak durmalıdır.

.Tamah ve cimrilik
Suâl: Cimrilikle tamah aynı mıdır, bunlardan kurtuluş yolu var mıdır?

Cevap: Tamah, mal toplama, biriktirme hırsıdır. Cimrilik ise, harcanması gereken yerde para harcamaktan kaçınmaktır. Cimriliğin içinde tamah da vardır. Her hastalığın çâresi vardır. Önce hastalığı teşhis etmek lâzımdır! Hastalık belli olunca ona göre ilâç verilir. Allahtan korkan, kötülük işlemekten çekinir. Tamahın kötü olduğunu bilen müslüman da bundan kaçar. Dinimizde mal sahibi olmak kötü değildir. Kur'ân-ı kerîmde mala hayır adı verilerek övülmüştür. Hadîs-i şerîfte de buyuruldu ki: (Mal, sâlih kimse için ne güzeldir) [Taberânî]

Mal, kıymetli olduğu için onu isrâf etmek harâmdır. Süfyân-ı Sevrî hazretleri, malın insanın silahı olduğunu söyliyerek, insanın canını, malını, sıhhatini, dinini, şerefini mal ile koruyacağını bildirmiştir.

Dinimiz malı böyle övmüş, fakat mal hırsını, mal sevgisini yermiştir. Zengin olmak başka, mala muhabbet başkadır. Tamah mala muhabbettir. Tamahkâr malını hayırlı işlerde kullanamaz. Mal sevgisinin kötü olduğunu bildiren hadîs-i şerîflerden birkaçı şöyle:

(İki aç kurdun, bir koyun sürüsüne vereceği zarar, mal ve makam sevgisinin müslümanın dinine vereceği zarardan daha fazla değildir.) [Bezzâr]

(Mal ve mevki sevgisi, suyun sebzeyi yeşertmesi gibi kalbde nifakı yeşertir.) [İ. Gazâlî]

(İnsanoğulunun iki dere dolusu altını olsa, üçüncüsünü isterdi. Onun gözünü ancak bir avuç toprak doyurur.) [Buhârî]

(Kişi yaşlandıkça iki şeyi gençleşir; uzun emel ile mal sevgisi.) [Buhârî]

(Zenginlik, mal çokluğu değil, gönül zenginliğidir.) [Buhârî]

(Şüphelilerden sakınan insanların en âbidi olur, kanâat eden en çok şükredenlerden sayılır, kendisi için sevdiğini başkası için de seven kâmil bir mü'min olur.) [İbni Mâce]

Kur'ân-ı kerîmde bildiriliyor ki, İbrâhim aleyhisselâm, (Yâ Rabbi, beni ve çocuklarımı puta tapmaktan koru!) diye duâ etmiştir. Puttan maksat para sevgisidir. Demek ki, parayı sevmek, puta tapmak gibidir. Bunun için (Paraya tapan helâk oldu.) buyuruldu. (Altın ve gümüşün kulu helâk oldu. Sürçmedi, tamamen helâk oldu.) hadîs-i şerîfi, parayı çok sevenlerin akıbetini haber vermektedir. (Tirmizî)

Kanâat gibi zenginlik olmaz. (Âlim ilme, tamahkâr da mala doymaz.) buyuruldu.

Kâfirlerin Hakları

Suâl: Almanya'da Mısırlı ba'zı fellahlarla çalışıyoruz. Bunlar, "Almanya gayrı müslim ülkedir. Bunların mallarını hile ile almak câizdir." diyerek büyük marketlerdeki etiketleri değiştirip hile yapıyorlar. Kâfirlerin hakkı mühim değil midir?

Cevap: Gayrı müslimlere [müslüman olmıyanlara] kâfir denir. Bunları incitmek, kalblerini kırmak harâm olduğu gibi, hile yapmak, mallarına zarar vermek de harâmdır. (Mülteka)

Zimmîye [gayrı müslim vatandaşa] zulmetmek, müslümana zulmetmekten daha kötüdür.

Hayvanlara işkence, zimmîye işkenceden daha kötüdür. (Dürr-ül-muhtâr)

Üzerinde kul hakkı bulunanların ibâdetleri kabûl olmaz, Cennete giremez. Kâfirin hakkı için de, onunla helâllaşmak lâzımdır. Gönlü alınmazsa ahırette affı çok güçtür. Kâfirin hakkından kurtulmak, müslümanın hakkından kurtulmaktan daha zordur. Gayrı müslimlerin mallarına, canlarına saldırmak câiz olmadığı gibi kadınlarına, kızlarına saldırmak da câiz değil, harâmdır. (R. Muhtâr)

Savaş hâli harîç, kâfirleri öldürmek de harâmdır. Hadîs-i şerîflerde buyuruldu ki:

(Arkadaşını öldüren, ümmetimden değildir. Öldürülen kâfir olsa da yine böyledir.) [Hadîka]

(Zimmîyi öldüren, Cennetin kokusunu alamaz.) [Hadîka]

(Zimmîyi öldürene, Cennet harâmdır.) [Ebû Dâvüd]

Bir kimseden haksız olarak alınan bir kuruşu, sâhibine geri vermek, yüzlerle lira sadakadan kat kat daha sevâbdır. Bir kimse, peygamberlerin yaptığı ibâdetleri yapsa, fakat, üzerinde başkasının bir kuruş hakkı bulunsa, bu bir kuruşu ödemedikçe, Cennete giremez. (Mektûbât-ı Rabbânî c.2, m.66, 87]

Kul hakkını, Allahü tealânın hakkından önce ödemek lâzımdır. Kul hakkı olan günâhların affı güç ve azâbları daha şiddetlidir. Başkasının hakkını yiyen, hak sâhibleri ile helâllaşmadıkça affa uğramaz. Yâni üzerinde kul veya hayvan hakkı bulunanı Allahü teâlâ affetmez ve bunlar Cehenneme girip, cezâlarını çekeceklerdir. (Hadîka)

.Doğruyu bulmak için
Suâl: Ben dînî bilgilerden mahrûm olarak yetiştim. Dinimi doğru olarak öğrenmek istiyorum. Bir çok kitap aldım. Kitaplarda oldukça çok farklılık var. Kur'ân meâlleri de farklıdır. Kendi başıma doğruyu bulmam mümkün değildir. Aynı konuları hocalara sordum. Onlar da farklı şeyler söylediler. Dinimi doğru olarak öğrenmeden ölürsem, ma'zur sayılır mıyım? Yoksa yanlış bildiğimden sorumlu olur muyum?

Cevap: Aynı ve benzer suâlleri çok kimse soruyor. Her fırka, her grup, benim yolum doğru diyor. İmâm-ı Rabbânî hazretleri buyuruyor ki:

Hadîs-i şerîfte, müslümanların yetmişüç fırkaya ayrılacakları bildirildi. Bu yetmişüç fırkadan herbiri, islâmiyete uyduğunu, Cehennemden kurtulacağı bildirilen bu fırkanın kendi fırkası olduğunu söylemektedir. Kur'ân-ı kerîmde meâlen buyuruluyor ki: (Her fırka, doğru yolda olduğunu sanarak, sevinmektedir.) [Mü'minûn 53 ve Rûm 32]

Bu çeşitli fırkalar arasında kurtuluş fırkasının alâmetini Peygamberimiz bildirmiştir:(Bu fırkada olanlar, benim ve Eshâbımın gittiği yolda bulunanlardır.) [Tirmizî]

Peygamber efendimiz, kendini söyledikten sonra, Eshâb-ı kirâmı da, söylemesine lüzûm olmadığı hâlde, bunları da söylemesi, (Benim yolum, Eshâbımın gittiği yoldur. Kurtuluş yolu, yalnız Eshâbımın gittiği yoldur.) demektir. Eshâb-ı kirâmın yolunda giden, elbette Ehl-i sünnet vel cemâ'at fırkasıdır. Cehennemden kurtulan fırka, yalnız bunlardır. (Müjdeci Mektûblar m.80)

Bugün çok kimse de kendilerinin Ehl-i sünnet olduğunu söylüyor. Bu bakımdan Ehl-i sünnet i'tikâdının ne olduğunu bilmek şarttır. Bu bilindikten sonra doğruyu, hakkı bilmek zor olmaz. İslâmiyeti işitince, doğru olarak öğrenmek istiyene, Allahü teâlâ, bunu nasîb edeceğini va'd buyurmuştur. (Yâ Rabbî doğru yolunu bana nasîb eyle!) diye ihlâsla, samimiyetle duâ edene Cenâb-ı Hakkın, doğru yolunu gösterdiğini bir çok âlim bildirmiştir.

İyilerin Hâli

İyi kimselerin hâli Kur'ân-ı kerîmin çeşitli yerlerinde bildirilmiştir. Meselâ Furkân sûresinde buyuruluyor ki:

(Allahü teâlânın kulları, yeryüzünde gönül alçaklığı ile vakar ve tevâzu' ile yürürler. Câhiller, onlara sataşacak olursa, bunlara [sağlık ve selâmet sizin üzerinize olsun gibi] güzel sözler söylerler [ya'ni, büyük bir yumuşaklık gösterirler] Onlar geceleri secde ve kıyâmdadırlar [ya'ni, namaz kılarlar]. Onlar, Yâ Rabbî, Cehennem azâbını bizden uzaklaştır. Cehennem azâbı devamlıdır ve çok şiddetlidir. Orası şüphesiz kötü bir yer ve kötü bir duraktır, derler. Birşey verdikleri zaman, isrâf ve cimrilik yapmazlar. İkisi ortası bir yol tutarlar. Kimsenin hakkını yemezler. Allaha şerîk koşmaz, O'ndan başkasına yalvarmazlar. Allahın dokunulmasını harâm ettiği cana kıymazlar, hiç kimseyi haksız olarak öldürmezler, zinâ etmezler. Kim bunlardan birini yaparsa günâh işlemiş olur. Kıyâmet günü azâbı kat kat olur. Orada zelîl ve hakîr olarak ebedî bırakılır. Ancak, Allah, tevbe eden ve doğru îmân eden ve ibâdet yapan, fâideli iş yapanların kötülüklerini iyiliğe çevirir. Allah, af ve merhamet sâhibidir. Kim tevbe eder, amel-i sâlih işlerse Allahü teâlâya [tevbesi makbûl ve O'nun rızâsına kavuşmuş olarak] döner. Onlar yalan yere şâhidlik yapmazlar. Fâidesiz ve zararlı işlerden kaçınırlar. Kendilerine âyetler okunduğu zaman, kör ve sağır değildirler [dikkat ile dinleyip emredileni yaparlar.] (Furkân 63-73).

İslâmî ilimler

Suâl: Fen ilerledikçe dinin zayıflıyacağı doğru mudur?

Cevap: Kesinlikle yanlıştır. Müslümanların bilmesi, öğrenmesi lâzım olan ilimlere (İslâmî İlimler) denir. İslâmî ilimler, (Aklî ilimler) ve (Naklî ilimler) olmak üzere ikiye ayrılır.

Aklî ilimler, hissedilerek, âkıl ile incelenerek, tecrübe edilerek ve hesaplanarak elde edilir. Bu ilimler, naklî ilimlerin anlaşılmasına ve tatbik edilmesine yardımcıdır. Öğrenilmeleri farz-ı kifâyedir. Bu ilimler, matematik, mantık ve tecrübî ilimlerdir. Bunlara (Fen Bilgileri) de denir. Fen ve edebiyat bilgileri din bilgilerinden ayrı değildir.

Naklî ilimler, aklın ve dimağ gücünün dışında ve üstündedir. Kelâm, tasavvuf, fıkıh gibi ilimlere naklî ilimler denir. Âdet olduğu için bunlara din bilgileri demek yanlış olmaz.

Fen Bilgileri

Bir islâm şehrinde, fennin yeni bulduğu bir âlet, bir vâsıta yapılmayıp, bu yüzden bir müslüman zarar görürse, o şehrin idârecileri sorumlu olur. Fennin ilerlemesi, her yeni buluş, Allahü teâlânın varlığını, bir olduğunu, kudretini ve ilmini daha fazla meydana çıkarmakta, İslâmiyeti desteklemektedir. Seyyid Şerif Cürcânî hazretleri, (Aklı olan, iyi düşünen bir kimse için, astronomi ilmi, Allahü teâlânın varlığını anlamaya yardım eder.) buyuruyor. İmâm-ı Gazâlî hazretleri de (Astronomi ve anatomi bilmeyen, Allahü teâlânın varlığını ve kudretini iyi anlıyamaz.) buyuruyor. Kâdı Beydâvî hazretleri, Neml sûresindeki, (Dağları, yerinde duruyor görüyorsun, hâlbuki bunlar bulut gibi hareket etmektedir.) âyet-i kerîmesini açıklarken, dünyanın nasıl döndüğünü açıklamaktadır. Fahreddin-i Râzî hazretleri de, (Enbiyâ) sûresinin 33. âyet-i kerîmesinin tefsîrinde; Ay'ın, Güneş'in yıldızların mihverleri ve yörüngeleri etrafında döndüklerini daha önceki âlimlerden alarak bildirmektedir.

Fen adamları, İslâm kitaplarını okuyunca, Kur'ân-ı kerîmin her tecrübeyi, her buluşu, daha önceden haber vermiş olduğunu görüp hayran kalıyorlar.

Fenni iyi bilen bir fen adamı, Allahü teâlânın varlığını inkâr edemez. Ba'zı fen adamlarının dinsiz olmalarına ise, papazların ve câhil halkın bâtıl inanışları ve yanlış anlayışları sebep olmuştur.

İnsaflı fen adamları, eğer İslâm âlimlerinin, Kur'ân-ı kerîmden çıkardıkları, fenne bağlı bilgileri, bunların inceliğini, doğruluğunu okuyup anlasalar, hepsi de hakîkati görüp seve seve müslüman olur. Hıristiyanlığın akla ve ilme aykırı hükümlerini okuyan ba'zı ilim adamları şüpheye düşmektedir. Kur'ân-ı kerîmde meâlen buyuruluyor ki:

(Bilenle bilmiyen bir olur mu?) [Zümer 9]

(Bilmiyorsanız, bilenlere sorun!) [Nahl 43]

İlmin Değeri

Hadîs-i şerîflerde de buyuruldu ki:

(Allahü teâlâ, İbrâhim aleyhisselâma "Ben ilim sahibiyim, ilim sahiplerini severim." buyurdu.) [İbni Abdilber]

(İlim, İslâmın hayatı, îmânın direğidir.) [Ebûşşeyh]

(Hiç kimse, cehâletle azîz, ilim ile de zelil olmaz.) [Askerî]

(Fıkıh öğrenmek her müslümana farzdır. Fıkhı öğrenin ve öğretin, câhil olarak ölmeyin!) [İ. Mâverdi]

(Boş vaktini ilme harcıyan kurtulur.) [İ. Mâverdi]

(Sâlih âlimlerden olun, eğer sâlih âlimlerden olamazsanız, böyle âlimlerin sohbetinde bulunun, sizi hidâyete kavuşturacak, dalâletten uzaklaştıracak ilmi dinleyin!) [İ. Mâverdi]

(Ya âlim, ya talebe ol, yâ dinleyici veya ilmi seven ol! Beşincisi olma helâk olursun!) [Beyhekî]

(Hikmet, [fen ve san'at] mü'minin kaybettiği malıdır. Nerede bulursa alması lâzımdır.) [Askerî]

(İlim Çin'de de olsa alın.) [Beyhekî]

(İlim öğrenmek her müslümana farzdır.) [Beyhekî]

(İlim öğrenmek, namaz, oruç, hac ve cihâddan da efdaldir.) [Deylemî]

(Yarın ölecek gibi âhırete, hiç ölmiyecek gibi dünyaya çalışın!) [İbni Asâkir]

(Nerede ilim varsa, orada müslümanlık vardır.) ve (Beşikten mezâra kadar ilim öğrenin) hadîs-i şerîfleri ilmin değerini göstermektedir. (S. Ebediyye)

.Fâsık ve günâh
Fâsık, kâfir demek değildir. Okuduğunuz Kur'ân tercümeleri ile dini doğru öğrenmeniz mümkün olmaz. Birçok kelime, her ilimde, ayrı ma'nâda kullanılır. Meselâ, zâlim kelimesi tefsîr ilminde, kâfir demektir. Fıkıh ilminde, başkasının hakkına saldıran kimse denir. O hâlde, bir ilme âid bir kitâbı okuyup anlıyabilmek için, önce kelimelerin bu ilimdeki özel ma'nâlarını bilmek lâzımdır. İşte, birkaç sene Arabî öğrenenlerin ve eline bir ceb lügâti alıp da, Kur'ân-ı kerîmi ve hadîs-i şerîfleri tercümeye kalkışan türedilerin, para kazanmak için yaptıkları tercüme ve tefsîrler, bozuk ve zararlı olmaktadır.

Radyodan dinlediğiniz bilgi de yanlış ve eksiktir. Tevbe edip bir daha günâh işlemiyen hemen fâsıklıktan kurtulur. Cenâb-ı Hak, tevbe edilen her günâhı affeder. Bir kâfir, küfrüne tevbe ederse, mü'min olur, bütün günâhları affolur. Bir mü'min de her çeşit günâhı işlese, hattâ Allaha şirk koşsa, sonra pişman olup tevbe etse, Allahü teâlâ yine affeder. Kur'ân-ı kerîmde meâlen buyuruldu ki: (Ey günâhta haddi aşanlar, Allahın rahmetinden ümit kesmeyin! Çünkü Allah, bütün günâhları affeder. O, gafûrurrahîmdir, affı, merhameti çoktur.) [Zümer 53]

Tevbe Eden Affolur

Hadîs-i şerîflerde buyuruldu ki:

(Tevbe eden, günâh işlememiş gibi olur.) [İbni Mâce]

(Hak teâlâ buyurdu ki, kulumun, günâhı göklere kadar yükselse, benden ümit kesmeyip, af dilerse affederim.) [Tirmizî]

(Günâhınız çok olup göklere kadar ulaşsa, tevbe edince, Allahü teâlâ tevbenizi kabûl eder.) [İbni Mâce]

(Allahın Rab, benim de peygamber olduğuma yakînen inanana, Cehennem harâm olur.) [Hâkim]

(Hak teâlâ "Günâhını affımdan büyük görene şiddetli gazâp edirim." buyurdu) [Deylemî]

(Allahın rahmetinden ümit kesmiyen fâsık, Allahın rahmetinden ümit kesen âbidden, rahmete daha yakındır.) [Hâkim]

(Mü'min, Allahın azâbını bilseydi, Cenneti ümid etmezdi. Kâfir de Allahın rahmetini bilseydi, Cennetten ümdini kesmezdi.) [Müslim]

[Allahın rahmeti bu kadar bol iken O'nun rahmetinden hiç ümit kesilir mi?]

(Allahı kullarına sevdirin ki, Allah da sizi sevsin!) [Taberânî]

(Allahın rahmetinden ümit kestirip [dinden] nefret ettirene, Allah la'net etsin! Kolaylaştırın, güçleştirmeyin!) [Şir'a]

(Allahü teâlâ, hiç kimsenin hatırına gelmiyen bir mağfiretle, günâhkâr müslümanları affeder.) [Beyhekî]

(Ömründe bir defa Allahı anan veya O'ndan korkan Cehennemden çıkar.) [Tirmizî]

(Allahü teâlâ buyurdu ki, "Ey kulum, af dilersen, günâhlarının çokluğuna bakmadan affederim. Günâhların bulutlara kadar yükselse de affederim. Yer dolusu günâhla gelsen, yer dolusu mağfiretle karşılarım. Yeter ki îmân ile gel!") [Tirmizî]

Çok Çalışmak

Suâl: Çok kazanmak için çok çalışmak dine aykırı mıdır?

Cevap: Kendinin ve çoluk çocuğunun nafakasını kazanacak ve borçlarını ödeyecek kadar çalışıp kazanmak farzdır. Hadîs-i şerîfte buyuruldu ki:

(Çalışıp kazanmak farzdır.) [Taberânî]

Çoluk çocuğunun bir yıllık nafakasını toplayacak kadar çalışmak mubâhtır. Müslümanlara yardım için, cihâd etmek için fazla çalışıp kazanmak müstehâbdır, iyidir. Hadîs-i şerîfte buyuruldu ki:

(İnsanların en iyisi, insanlara fâideli olandır.) [Kudâî]

Gösteriş için, övünmek için kazanmak tahrîmen mekrûhtur. Çalışmak rızkı artırmaz. Çalışmak takdir edilen rızka kavuşturmaya vesiledir. Rızkı veren Allahü teâlâdır. Çalışmak sebebe yapışmaktır. Sebeblere yapışmak sünnettir. (El-İhtiyâr)

Âhıret sevâbı için, (çok kazanmak için, çok kazanmak lâzımdır) sözü elbette pek hoştur.

.Yanıp ölene kabir azâbı

Suâl: Yanarak ölene kabir suâli ve kabir azâbı olur mu?

Cevap: (Emâli) şerhinde, "Bir kimse kurtlar tarafından parçalanıp yense, yâhut ateşte yansa, denizde çürüse, kabir suâl olur, kabir azâbına veya kabir ni'metine kavuşur." buyuruldu. Hadîs-i şerîflerde buyuruldu ki:

(Kabir, ya Cennet bahçelerinden bir bahçe veya Cehennem çukurlarından bir çukurdur.) [Tirmizî]

Peygamber efendimiz, iki kabir yanında durup, (Biri, idrârdan sakınmadığı için, diğeri ise, söz taşıdığı için kabir azâbı çekiyor.) buyurdu. (Taberânî)

İmâm-ı Rabbânî hazretleri buyuruyor ki: Kabir azâbı, âhıret azâblarındandır. Dünya azâbına benzemediği gibi, rü'yâda görülen azâba da benzemez. Böyle sanmak, kabir azâbını bilmemekten ileri gelir. Kabir azâbına inanmıyan bid'at sâhibi olur. Bir kimse, "Hakkında hadîs olsa da, olmasa da, kabir azâbına inanmam, âkıl ve tecrübe bunu kabûl etmez." derse kâfir olur. (C.3, m.17- 31)

Âkıl, Göz Gibidir

Aklın almadığı şeyleri âkılla çözmeye kalkışmak çok yanlıştır. Âkıl, göz gibi, din bilgileri de ışık gibidir. Göz, ışık olmadıkça, karanlıkta görmez. Göz, karanlıkta görmediği şeylere "Yok" diyemez. Âkıl da, ma'neviyâtı, fizik-ötesini anlıyamaz. Aklımızdan faydalanmamız için Allahü teâlâ, din ışığını gönderdi. Göz, ışık olmadan karanlıkta cisimleri göremediği gibi, din bilgileri olmadan da âkıl, ma'nevi şeyleri anlıyamaz.

Amerika'daki vahşîlerin, oklarının uçlarına sürdükleri, "Kürar" ismindeki zehir, sinirlerin uçlarını felce uğratır. Adale hareket edemez. Ağrı yapmadığından insan zehirlendiğini anlamaz. Elini, ayağını oynatamaz, yere yıkılır, taş gibi kalır. Görür ve işitir ise de, gözünü kırpamaz, dilini oynatıp bağıramaz. Kabir azâbı da buna benzetilebilir. Ölü, acı duyar, fakat kıpırdayamaz.

İnsan, rûhu sayesinde ayakta durur. Aklı, düşüncesi, rûhu sayesinde vardır. İnsanın, vücûdu bir marangozun âletleri gibidir. İnsan ölünce, âletleri olmadığından, rûh bir iş yapamaz. Bir kimseye, başkasının bütün organları takılsa, o insanın aklında, düşüncesinde değişiklik olmaz. Marangozun eski âletleri yerine, yeni âletleri gelmiş demektir. Âlet değişmekle, marangozdaki bilgi, kabiliyet değişmez. Kesmiyen bir testere yerine, iyi kesen bir testere gelirse, daha kolay iş yapar. Görmiyen gözün yerine sağlam göz takılırsa görür. Kanı, kalbi, beyni de değişse, yine düşünceye te'sir etmez. Sağlam organ takılmışsa, daha kolay iş görür. Çünkü insan, rûh demektir. Bir insan yanmakla yok olmaz. Sadece âletleri elinden alınmış olur. Âhırette ona yeni âletler verilir. Mü'min ise Cennete, kâfir ise Cehenneme gider. Rûh, kendisine verilen vücût sayesinde, ya ni'mete kavuşur veya azâba düçâr olur. Rûhun mâhiyetini bilmiyen veya Allahın kudretinden şüphe eden kimse, insan yanınca yok olduğunu, kabir suâli ve kabir azâbının olmadığını zanneder. Hâlbuki kabir azâbının olduğunu dinimiz açıkça bildiriyor. Hadîs-i şerîflerde buyuruldu ki:

(Kabir azâbı haktır.) [Buhârî]

(Gizliyebilseydiniz, kabir azâbını işitmeniz için Allaha duâ ederdim.) [Müslim]

(Namaz kılmıyanın kabri ateşle doldurulur. Gece-gündüz onu yakar. Bir ejderha da, her gün her namaz vaktinde onu sokar.) [Kurretül'Uyûn]

(Allaha yemin ederim ki, 99 ejderha Kıyâmete kadar, kâfire kabrinde azâb eder.) [Ebû Ya'lâ, İbni Hibbân]

.Şükrün önemi
Şükür ile ilgili âyet-i kerîmeler çoktur. Meselâ Kur'ân-ı kerîmde meâlen buyuruluyor ki:

(Bana şükredin, nankörlük etmeyin!) [Bekara 152]

(Allahtan sakının ki şükredebilesiniz.) [Nisâ 123]

Allahü teâlâ şükredene bol bol ni'met verir. (Fâtır 30)

İbrâhim aleyhisselâm, Rabbinin ni'metlerine şükretti, Rabbi de onu seçip doğru yola iletti. (Nahl 121)

Cenâb-ı Hak, kudretinin eseri olarak insanların istifâdesi için bir çok hayvan yaratmıştır. Bu hayvanları insanların emîrlerine âmâde kılmıştır. Kimine binilir, kiminin etinden, sütünden vesairesinden istifâde edilir. (Yâsîn 71-73)

Bu hayvanlar, şükretmemiz için istifâdemize verilmiştir. (Hac 36)

Allahü teâlâ, insanlara bol ni'met vermiştir; fakat insanların çoğu şükretmez. (Bekara 243, Yunus 60, Neml 73, Mümin 61)

Allahü teâlâ, çeşitli ni'metler verdiğini, fakat şükredenlerin az olduğunu, az şükredildiğini bildiriyor. (Secde 9, Sebe' 13, A'râf 10, Mü'minûn 78, Nahl 78, Mülk 23)

Kıymetli şeyler ekseriya az olur. Meselâ altın pek çok olsa, bu kadar kıymeti olmaz.

Kıymetli Olan Azdır

Azların kıymetli olduğunu bildiren âyet-i kerîmelerden birkaçı şöyle:

Emrimiz gelip, tandırdan sular kaynamaya başlayınca, [Hz. Nuh'a] "Her cinsten birer çifti ve aleyhine hükmedilmiş olanın dışında kalan çoluk çocuğunu ve inananları gemiye bindir." dedik. Pek azı, onunla beraber îmân etmişti. (Hûd 40)

İnanıp yararlı iş işleyenler bunun dışındadır ki sayıları da çok azdır! (Sâd 24)

İsrâiloğullarından, "Allahtan başkasına kulluk etmeyin, ana-babaya, yakınlara, yetimlere, düşkünlere iyilik edin, insanlarla güzel konuşun, namazı kılın, zekâtı verin" diye söz almıştık. Sonra pek azınız müstesna, sözünüzden döndünüz.(Bekara 83)

İnkârlarından dolayı, Hak teâlâ, onları la'netlemiştir. Onların pek azı inanır.(Bekara 88)

Allah yolunda savaşacaklarını söylemişlerdi ama savaş onlara farz kılınınca, azı hâriç, yüz çevirdiler. (Bekara 246)

Nice az topluluk, çok topluluğa Allahın izniyle üstün gelmiştir, Allah sabredenlerle beraberdir. (Bekara 249)

Allahın size bol ni'meti ve rahmeti olmasaydı, pek azınız hariç, şeytana uyardınız. (Nisâ 83)

İçlerinden pek azı hariç, onlardan dâima bir hâinlik görürsün, yine de sen, onları affet ve aldırış etme! Allahü teâlâ, iyilik edenleri elbette sever. (Mâide 13)

Yaptıklarının cezâsı olarak, bundan böyle az gülsünler, çok ağlasınlar. (Tevbe 82)

Günâhlarımızı düşünerek elbette üzülmemiz, ağlamamız lâzımdır. (Az gülsünler) demek, (Güler yüzlü olmayın) demek değildir. Müslüman her zaman güler yüzlü olur. Fakat günâhlarını düşünerek üzülür ve ağlar.

Şükür Nedir?

Şükür, İslâmiyete uymak demektir. Dinimizin emîrlerine uyan şükretmiş olur.

Allahü teâlâ, Mûsâ aleyhisselâma buyurdu ki: (Bir kimse, kendine verdiğim ni'meti benden bilip kendinden bilmezse, ni'metlerin şükrünü edâ etmiş olur. Bir kimse de, rızkını kendi çalışması ile bilip, benden bilmez ise, ni'metin şükrünü edâ etmemiş olur.) [İ. Gazâlî]

Şükür, kendini o ni'mete lâyık görmemektir. Şükür, Allahü teâlânın verdiği ni'metleri

O'nun sevdiği yerlerde kullanmaktır. Allahü teâlâ bir kula birbirini takip eden çeşitli ni'metler verince, kul buna lâyık olmadığını düşünüp utanması da şükür olur. Şükürdeki kusûrunu bilmesi de şükür olur. Şükredemiyoruz diye özür beyân etmesi de şükürdür. (Allahü teâlâ, kusûrlarımı örtüyor.) demesi de şükürdür. Şükür vazîfesini yerine getirmenin Allahü teâlânın bir lütfu olduğunu düşünmek de şükürdür. Hattâ vâsıtalara şükür de şükür olur. Hadîs-i şerîfte buyuruldu ki:

(İnsanlara teşekkür etmiyen Allaha şükretmemiş olur.) [İ. Ahmed]

.Erzincanlı kızın mektubu

Erzincanlı kız, sinsi bir İslâm düşmanıdır. Mektubunda, hem Allaha ve İslâma inandığını söylüyor, hem de İslâmiyetin peygamberi Muhammed aleyhisselâma, çok evlendiği için çirkin iftirâlar ediyor.

Müslümanım dediği hâlde, bir misyoner gibi İslâm dışı inanç ve ideolojileri tavsiye ediyor. İslâmiyetin ilme önem vermediğini, Kur'ânın değiştirildiğini, dinin emrine uymıyan, namaz kılmıyan ve zina eden kimsenin de kalbinin temiz olacağını, nâmûs mefhumunu kafada aramak gerektiğini, dinin emîrleri o günkü pis olan Arablara mahsûs olduğunu, müslümanların Cennet sözüyle avutulduğunu, Cennet diye bir yerin olmadığını, Erzincan'ın Cennet olduğunu bildiriyor.

Cevap: Eğer Allaha inanıyorsa, Allahın gönderdiği peygambere iftirâ etmez. Allaha inanırım demesi, sadece arkadaşı ile olan irtibatının kesilmemesi ve onu kandırmak isteyişindendir.

Müslümanların bilmesi, öğrenmesi lâzım olan ilimlere İslâmî ilimler denir. İslâmî ilimler, Aklî ilimler ve Naklî ilimler olmak üzere ikiye ayrılır.

Aklî ilimler, matematik, mantık ve tecrübî ilimlerdir. Bunlara Fen bilgileri de denir. Fen bilgileri din bilgilerinden ayrı değildir. Aklî ilimlerin öğrenilmeleri farz-ı kifâyedir. İslâmiyetin ilme önem vermediğini söylemek iftirâdır. Arabların veya başka müslümanların hatâlarını İslâmiyete yüklemek ise insafsızlık olur. Bir müslüman, hırsızlık etse, müslümanlık hırsızlığı hoş görüyor denebilir mi?

Naklî ilimler, aklın ve dimağ gücünün dışında ve üstündedir. Kelâm, tasavvuf, fıkıh gibi ilimlere naklî ilimler veya din bilgileri denir.

Bir insan, her türlü kötülüğü yaptıktan sonra, kalbim temizdir, diyemez. Bir insanın iyi veya kötü olması yaptıklarına göre değişir. Bir insan eğer hiç kimseye zararı dokunmuyorsa, elinden geldiği kadar herkese faydalı olmaya çalışıyorsa, Allahın emîrlerine uyup yasakladıklarından kaçıyorsa o insan hem iyi niyetli hem de temiz kalblidir. Fakat her kötülüğü yapıyorsa, Allahın emîrlerini yapmayıp yasaklarından kaçmıyorsa; ne kadar niyetim iyi, kalbim temiz, sen kalbe bak, dese de ona inanılmaz ve iyi biri olduğu aslâ söylenmez. Çünkü Hadîka isimli kıymetli kitapta buyuruluyor ki:

Harâm işliyenlerin, sen kalbime bak, kalbim temiz demeleri yanlıştır. Müslümanları aldatmaktır. Ancak dinin emîr ve yasaklarına uyanın kalbi temiz olur.

Arab veya başka ırk değil, ancak mü'minler kardeştir. (Hücurât 10)

İslâmda ırk üstünlüğü yoktur. Dine en iyi şekilde uyan daha üstündür. (Hücurât 13)

Hadîs-i şerîflerde de buyuruldu ki:

(Rabbiniz bir olduğu gibi, babalarınız, dininiz ve Peygamberiniz de birdir. Arabın aceme, acemin araba üstünlüğü olmadığı gibi, kırmızının karaya, karanın kırmızıya üstünlüğü yoktur. Hiçbir milletin diğerine üstünlüğü yoktur. Ancak takvâ bakımından biri diğerinden üstün olur.) [İbni Neccâr]

[Acem, Arab olmıyan demektir. Takvâ, Allahın emîr ve yasaklarına riâyet etmektir.]

(Acemlerden, îmân edip nesebinize katılanlar olacaktır.) [Hâkim]

(Takvâ hâli hâriç, kimsenin kimseye üstünlüğü yoktur.) [Taberânî]

(İnsanlar [insan olarak] bir tarağın dişleri gibi eşittir.) [İbni Lâl]

(Irkçılık yapan veya ırkçılık uğrunda ölen bizden değildir.) [Ebû Dâvüd]

Peygamber efendimiz Arab olduğu için -hâşâ- kötü, çirkin değildir. Arab, lügâtta, güzel demektir. Zencileri veya Mısırlı fellahları Arab sanmak yanlıştır. Arablar beyaz, buğday benizli olur. Bilhâssa Peygamber efendimizin sülâlesi beyaz ve çok güzel idi. Dedelerinden Hz. İbrâhim da Basralı olup beyaz idi. Hadîs-i şerîflerde buyuruldu ki:

(Her asırdaki insanların en iyilerinden dünyaya getirildim.) [Buhârî]

(Allahü teâlâ, İsmâil peygamberin sülâlesinden Kureyş'i seçti. Kureyş'ten de, Benî Hâşim'i seçti. Onlardan da, beni süzüp seçti.) [Müslim]

(Allahü teâlâ, İnsanlar içinden seçtiklerini Arabistan'da yerleştirdi. Bu seçilmişlerden de, beni seçti. O hâlde, Arabistan'da bana bağlı olanları seven, benim için sever. Onlara düşmanlık eden, bana düşmanlık etmiş olur.) [Taberânî] Yarın: Cennetin Vasıfları

.Borcu geciktirmek
Suâl: Borcu ödemeyip geciktirmek günâh mıdır?

Cevap: Borcunu vaktinde ödemeyen kimsenin, gelip mühlet istemesi lâzımdır. Ödeme imkânı olduğu hâlde, borcunu geciktirmek günâhtır. Hadîs-i şerîfte buyuruldu ki:

(Herhangi bir kimse, imkânı olduğu hâlde, borcunu vermeyip geciktirirse, [borcunu verinceye kadar] her gün amel defterine zulmetme günâhı yazılır.) [Taberânî]

Borcunu vaktinde ödememek zulümdür. Hadîs-i şerîfte buyuruldu ki:

(Zenginin [ödeme imkânı olanın] borcunu ödemeyip, oyalaması zulümdür.) [Buhârî]

Borcu vaktinde ödememeye zulüm, ödemiyene de zâlim denmiştir. Hadîs-i şerîfte buyuruldu ki:

(Allahü teâlâ zâlim zengini sevmez, ona buğzeder.) [Bezzâr]

Borcu olan, borcunu ödemeden sadaka vermemelidir. Çünkü hadîs-i şerîfte (Borcu var iken verilen sadaka kabûl olmaz) buyuruldu. (Buhârî)

Verilmeyen zekât da borçtur. Borcu ödemek, zekât vermek farzdır. Zekât borcu olanın verdiği sadaka kabûl olmaz. Önce bu borçları ödemek lâzımdır. Bunun gibi farz borcu olanın nâfile namazları da kabûl olmaz. Sünnetler de nâfile demektir. (N.Fıkhıyye)

Borçlanmamaya çok dikkat etmelidir! Hz Lokman Hakîm, (Borç yükü altında ezilmektense, taş taşımayı tercîh ederim.) buyuruyor. Çünkü borçlanmak, insanı küfre kadar sürükler. Peygamber efendimiz, (Yâ Rabbî, küfre düşmekten ve borca girmekten sana sığınırım) buyurarak, borçlanmanın çok kötü olduğunu bildirmiştir. (Nisâî)

Borçluya Mühlet

Suâl: Borcunu ödeyemiyene, mühlet vermek lâzım mıdır?

Cevap: Borcunu gerçekten ödeyemiyenlere mühlet vermek çok sevâbdır. Hadîs-i şerîflerde buyuruldu ki:

(Kıyâmet gününün dehşetinden kurtulmak ve Allahın himâyesine sığınmak istiyen, darda kalan borçluya mühlet versin!) [Taberânî]

(Darda olanı ferâha kavuşturan veya böyle bir kimsenin borcunu ödeyeni, Allahü teâlâ Kıyâmet gününün dehşet, korku ve sıkıntılarından kurtarır.) [Müslim]

(Fakir borçluya, borcunu ödemesi için kolaylık gösterene, her gün o borç miktarı kadar sadaka sevâbı yazılır.) [İ.Ahmed]

(Bir kimse, borcunu ödeyebileceği vakte kadar fakire mühlet verse, günâhlarından tevbe etmesi için Allahü teâlâ da ona mühlet verir.) [Taberânî]

(Musîbetten kurtulmak, istediğine kavuşmak ve Arşın gölgesine sığınmak istiyen, eli darda olanın borcunun vâdesini uzatsın veya o borcu bağışlasın!) [Abdürrezzak]

Kıyâmette günâhı çok bir müslümanı hesâba çekerler. O kimse de (Benim hiç iyiliğim yoktur. Sadece çırağıma, "Fakir olan borçluları sıkıştırma, ne zaman ellerine geçerse, o zaman vermelerini söyle, birşey isterlerse yine ver, boş çevirme!" diye söylerdim.) der. Allahü teâlâ da, o kimseyi affederek buyurur ki:

(Ey kulum, bugün sen fakir, muhtâçsın. Sen dünyada benim kullarıma acıdığın gibi, bugün biz de sana acırız.) [Buhârî]

Harâmda Şifâ Aramak

Suâl: Ba'zısı, mubâh ilâç bulunmayınca, harâm olan bir şeyle de tedâvinin câiz olduğunu söylüyor. Hâlbuki Buhârî'deki hadîs-i şerîfte, Allahın, harâm olan şeyde şifâ yaratmadığı bildiriliyor. Şifâsı olmıyan şeyin kullanılmasının sebebi nedir?

Cevap: İbni Âbidîn hazretleri buyuruyor ki:

(Harâm olan şeylerin ilâç olarak kullanılması, bunun hastaya iyi geleceği bilinirse ve helâl olan ilâç bulunmazsa, câiz olur. Şifâ olduğu tecrübe edilen maddeler, ilâç için helâl olur. Harâm olan bir şeyin hastaya iyi geleceğinin bilinmesi, mütehassıs olan müslüman bir doktorun söylemesi ile anlaşılır.) [R. Muhtâr]

(Zarûretler harâmları mubâh kılar.) hükmüne göre, bir hastalığı tedâvi için harâm birşey kullanmak, yedirmek, içirmek gerekince, bu harâm şey mubâh oluyor. Hasta, harâm olan şeyi değil, mubâh olan şeyi kullanmış oluyor. Yâni harâm mubâh hâle geliyor, şifâ mubâh madde ile sağlanıyor.

Bunu bir misâlle açıklayalım! Böbreklerdeki taşı eritecek, hiç bir ilâç bulunmazsa, müslüman bir doktor da harâm bir madde ile tedâviyi tavsiye etmişse, ilâç bulunmadığı için harâm madde kullanma zarûreti hâsıl olmuştur. Zarûretler harâmları mubâh kılacağından, harâm madde kullanmak mubâh olacaktır. Hasta şifâ bulursa, mubâh sayesinde bulmuş olacaktır. Harâm olan madde sayesinde şifâ bulmuş olmıyacaktır.

Bu husûs iyice anlaşılınca harâm maddenin, mubâh hâle geldikten sonra kullanılması (Harâmda şifâ yoktur) hadîs-i şerîfine aykırı olmaz.

.İktisâdın önemi
Suâl: İktisâd eden cimri sayılır mı?

Cevap: Cimrilik de, isrâf gibi kötü huydur. Dinimiz, her işte orta yolda olmayı iktisâd etmeyi emreder. Aza kanâat eden, nafakasını kolay temin eder, geçim sıkıntısı çekmez. Hadîs-i şerîflerde buyuruldu ki:

(Allahü teâlâ, tok gözlü olanı zengin eder.) [Buhârî]

(Mü'minin izzeti, insanlara karşı tok gözlü olmasıdır.) [Hâkim]

(Yetecek rızka sahip olan ve Allahın kendine verdiği rızka kanâat eden müslüman kurtulmuştur.) [Müslim]

(Kimseye muhtaç olmadan yaşıyan kanâatkâr müslümana ne mutlu!) [Tirmizî]

(Sakın tamahkâr olmayın! Çünkü tamah, fakirliğin tâ kendisidir.) [Taberânî]

(Müjde o kimseye ki, hidâyete kavuşmuş, müslüman olmuş, mâişeti de yetecek kadardır ve buna kanâat etmiştir.) [Tirmizî]

(Fakir-zengin herkes kıyâmette "Keşke dünyada, geçinecek miktardan fazla malım olmasaydı." diyecektir.) [İbni Mâce]

(Şüphelilerden sakın ki, insanların en âbidi olasın! Kanâat et ki, en çok şükredenlerden olasın! Kendin için sevdiğini başkaları için de sev ki, hakîkî mü'min olasın!) [İbni Mâce]

(İnsan, elindeki ihtiyâcına yeterken, kendini azdıracak olan daha fazla mal ister. Aza kanâat etmez, çok ile de doymaz. Ey insanoğlu, vücudun âfiyette ve günlük ihtiyâcın mevcût olarak sabahlarsan, artık bu sana kâfi gelir.) [Beyhekî]

Tamahtan Kurtuluş Yolu

Kanâatkâr kimse, iktisâd da ederse, tamahkârlıktan kurtulur. Hadîs-i şerîflerde buyuruldu ki:

(İktisâd eden, sıkıntı çekmez.) [Taberânî]

(Kurtarıcı üç şeyden biri, varlıkta, yoklukta, zenginlikte, fakirlikte, iktisâda riâyet etmektir.) [Beyhekî]

(İktisâd etmek, mâişetin yarısıdır.) [Hatîb]

(Tedbirli olmak, geçimin yarısıdır.) [Deylemî]

(Geçimde iktisâd etmek, peygamberliğin yirmide biridir.) [Ebû Dâvüd]

(İktisâd eden zenginleşir, isrâf eden fakirleşir.) [Bezzâr]

Rızık ve Endişe

İnsan, rızık için endişeye düşüp sıkıntıya girmemelidir! Her mü'min, rızkı Allahın verdiğine inanıp, O'na güvenmelidir. Kur'ân-ı kerîmde meâlen buyuruluyor ki:

(Yeryüzündeki her canlının rızkı, Allaha âittir.) [Hûd 6]

Hadîs-i şerîflerde buyuruldu ki:

(Ey insanlar, rızkınızı güzel yollardan arayın! Herkes takdir edilenden fazla rızka kavuşamaz. Takdir edilen rızka kavuşup onu yemedikçe de dünyadan göçmez. İstemese de rızkı kendine verilir.) [Hâkim]

(Cebrâil aleyhisselâm bildirdi ki, rızkını yemeden kimse ölmez. Öyle ise Allahtan korkun, rızkınızı güzel yollardan arayın!) [Hâkim]

(Rızkın için üzülme! Takdir edilen rızık seni bulur.) [İsfehânî]

(Allahü teâlâ, mü'minin rızkını ummadığı yerden verir.) [İbni Hibbân]

Peygamber efendimiz, (Eğer Allah korkusunu kendinize sermaye edinirseniz, rızkınız, ticaretsiz ve sermayesiz gelir.) buyurup şu meâldeki âyet-i kerîmeyi okudu: (Kim Allahtan korkarsa, Allah ona bir çıkış yolu ihsân eder ve rızkını ummadığı yerden gönderir.) [Taberânî- Talâk2,3]

.Çok yaþama arzûsu

Suâl: Çok yaþamayý arzû etmekte mahzûr var mýdýr? Cevap: Allahü teâlâya ibâdet ve O'nun dinine hizmet için çok yaþamayý istemekte mahzûr yoktur. Hadîs-i þerîflerde buyuruldu ki:

(Ýnsanlarýn en iyisi, ömrü uzun ve ameli güzel olandýr, en kötüsü de, ömrü uzun ameli kötü olandýr.)[Hâkim, Tirmizî]

(Ömrü uzun olup Ýslâmiyete uymak, büyük saâdettir.) [Beyhekî]

(Saçýný, sakalýný müslüman olarak aðartan affolur.) [Müj. Mek.88]

(Cenneti istiyen, uzun emelli olmasýn, dünya iþleri ile uðraþmasý, ona ölümü unutturmasýn, harâm iþlemekte Allahtan hayâ etsin!) [Berîka]

Tûl-i emel sâhipleri, yâni çok yaþamayý isteyenler, dünyanýn fâidesiz þeylerine, zevklerine düþkün olur, ölümü unutur, kalbi katýlaþýr, va'z nasîhat te'sîr etmez, sýhhatine ve gençliðine aldanýr. Tûl-i emelden kurtulmak için bu sebepleri yok etmek lâzýmdýr. Ölümün her ân geleceðini düþünmelidir! Sýhhatin, gençliðin ölüme mâni' olmadýðýný unutmamalýdýr! Mal, mevki hýrsý ile ömrü tüketmemelidir! Hadîs-i þerîfte buyuruldu ki: (Allahtan utanýn! Baþkalarýna kalacak þeyleri toplamakla vaktinizi kaybetmeyin! Kavuþmýyacaðýnýz þeyleri ele geçirmek için uðraþmayýn; ihtiyâcýnýzdan fazla bina yapmakla hayatýnýzý harcamayýn!) [Beyhekî]

Ümmet-i Da'vet

Suâli: Hýristiyanlar ve dinsizler de Peygamberimizin ümmeti midir?

Cevap: Peygamber efendimize inananlara ümmet-i icâbet, inanmýyanlara da ümmet-i da'vet denir. Fakat tek baþýna hýristiyanlara, yahudilere ve dinsizlere ümmet denmez.

.Kötü komşu
Müslüman, komşunun sıkıntılarına da katlanır. Ona zararı dokunmaz. Hadîs-i şerîflerde buyuruldu ki: (Komşusu kötülüğünden emin olmıyan kimse, [kâmil] mü'min değildir.) [Buhârî] (Allaha ve âhırete inanan, komşusunu incitmesin!) [Buhârî] (Allah ve Resûlünü seven, bunların da kendisini sevmesini istiyen, konuşunca doğru söylesin, emânete riâyet etsin ve komşusu ile iyi geçinsin!) [Beyhekî] (Komşusu, şerrinden emin olmıyan kimse, îmân etmemiştir.) [Bezzâr] (Kötü komşu, gördüğü iyiliği gizler, kötülüğü de yayar.) [Taberânî] (Kötü komşunun eziyetlerine ölünceye kadar sabredeni Allah sever.) [Hâkim] (Komşunun köpeğini döven, sahibini incitmiş olur.) [İ. Gazâlî] (Komşusu aç iken tok olan mü'min değildir.) [Taberânî] (Komşuna ihsânda bulun ki mü'min olasın!) [Tirmizî] (Sâlih komşu, uygun bir binek ve geniş bir ev, saâdettir.) [İ. Ahmed] (Sıkıntıya düşen komşusuna yardım edene, sıkıntısını giderene, kıyâmette en kıymetli elbiseler giydirilir.) [Şir'a] İbâdetin Faydası

Suâl: Allahü teâlânın bizim ibâdetlerimize ihtiyâcı yoktur. İbâdetlerimizin O'na hiç faydası yoktur. İnsanların ibâdet ve isyânları, O'nun büyüklüğü karşısında aynıdır. İbâdet yapan, boşuna zahmet çekiyor diyenlere nasıl cevap vermek gerekir?
Cevap: Şerefüddîn Ahmed bin Yahyâ Münîrî hazretleri buyuruyor ki: Ba'zıları, ibâdetlerin Allahü teâlâya faydası olduğunu ve bunun için emrolunduklarını zannediyorlar. Böyle zannetmek çok yanlıştır. Her insanın yaptığı ibâdetin faydası, yalnız kendisinedir. Böyle olduğu (Fâtır) sûresinin onsekizinci âyet-i kerîmesinde açıkça haber verilmektedir. Böyle yanlış düşünen kimse, perhiz yapmayan hastaya benzer. Bu hastaya doktor, perhiz tavsiye ediyor. Bu ise, (Perhiz yapmazsam doktora hiç zararı olmaz.) diyerek, perhiz yapmıyor. (Doktora zararı olmaz.) demesi doğrudur. Fakat kendine zarar vermektedir. Tabîb, kendine faydası olduğu için değil, onun hastalıktan kurtulması için perhiz yapmasını tavsiye etmiştir. Doktorun tavsiyesine uyarsa şifâ bulur. Uymazsa ölür gider. Tabîbin bundan hiç zararı olmaz. Hayırlı İş Bir kimsenin iyi veya kötü olduğu yaptığı işlerden anlaşılır. Bir kimse, kötülüklerden kaçıyor, iyi işler yapıyorsa, o kişinin Cennete gitme ihtimâli çoktur. Onun için iyi kimselerle beraber olmaya çalışmalıdır. Hadîs-i şerîfte buyuruldu ki: (Allahü teâlâ, bir kula hayır murâd ettiği zaman, dinini kayıran kimseler yanında çalışmayı nasîp eder. Şerri murâd edilen kul da, dinini kayırmayan kötülerin yanında çalışır.) [Deylemî] Cihâd Farzdır
Suâl: Cihâd farz mıdır?
Cevap: Kur'ân-ı kerîmde cihâdın farz olduğu bildiriliyor. (Bekara 216) Âlimlerin çoğu cihâdın farz-ı ayn değil, cenâze namazı kılmak gibi farz-ı kifâye olduğunu bildirdi. Nitekim Kur'ân-ı kerîmde meâlen buyuruluyor ki: (Mal ve canları ile cihâd edenler, oturanlardan üstündür.) [Nisâ 95] Âlimlerin çoğu (Bu âyet-i kerîme, cihâdın herkese farz-ı ayn olmadığını, farz-ı kifâye olduğunu bildiriyor.) dediler.

.********

.ÖLÜDEN YARDIM İSTEMEK
Necdî genç, (Peygamber mu'cize, evliyâ kerâmet gösterir demek küfürdür. Çünkü insana yaratıcılık vasfı verilmiş olur. Peygamber de olsa, ölülerden şefâ'at, yardım veya başka şey istemek şirktir) diyor. İlk ikisi dün açıklanmıştı. Diğerleri de bugün bildirilecektir.

Buhârî, Müslim ve Tirmizî'deki hadîs-i şerîfte, Benî İsrâil'den gâibi bilen, kerâmet sâhibi zâtların bulunduğu ve bu ümmetten de Hz. Ömer'in onlar gibi kerâmet sâhibi bir zât olduğu bildirilmektedir. (Taç)

Hz. Âdem, çok duâ etti ise de kabûl olmadı. Peygamber efendimizi vesîle ederek, O'nun hürmeti için duâ edince duâsı kabûl oldu. Allahü teâlâ buyurdu ki:

(Yâ Âdem, Muhammed aleyhisselâmın ismi ile, her ne isteseydin kabûl ederdim, O olmasaydı seni yaratmazdım.) [Hâkim, Beyhekî]

Bu husustaki hadîs-i şerîflerden birkaçı da şöyle:

(Yâ Rabbî, senden isteyip de, verdiğin zâtların hâtırı için, senden istiyorum.) [İbni Mâce]

(Çölde yalnız kalan kimse, birşey kaybederse, "Ey Allahın kulları bana yardım edin!" desin; çünkü Allahü teâlânın, sizin göremediğiniz kulları vardır.) [Taberânî]

(Hayvanı kaçan kimse, "Ey Allahın kulları bana yardım edin, Allah da size merhamet etsin!" desin!) [Hısn-ül hasîn]

(Halil-ür-rahmân [İbrâhim aleyhisselâm] gibi kırk kişi her zaman bulunur. Onların bereketiyle gökten yağmur yağar, suya kavuşulur, yardım görülür ve zafere kavuşulur. Onların yerine yeni birisi gelmedikçe, içlerinden biri ölmez.) [Taberânî]

Ölü Elbette İşitir

Bekara 154. ve Âl-i İmrân 169. âyet-i kerîmelerinde Allah yolunda ölenlerin [şehîdlerin] ölü olmadığı, diri olduğu bildiriliyor. (Peygamberlerin vücudunu toprak çürütemez.) ve (Ben öldükten sonra da, diri iken olduğu gibi anlarım.) ve (Buhârî)deki (Siz beni kâfir ölülerinden daha iyi işitemezsiniz.) hadîs-i şerîfleri, mü'min ve gayr-ı müslim her ölünün işittiğini açıkça bildirmektedir.

Allahü teâlâ, (Ölüye işittiremezsin.) buyuruyor. Bu âyet-i kerîmede, diri olup, gözü, kulağı ve beyni olan kâfirler ölülere benzetilmektedir. Yâni (Ölü kalbleri [Kâfirleri] îmâna kavuşturamazsın.) demektir. Allahü teâlâ, (Ölülere, sağırlara işittiremezsin.) buyurduktan sonra, ancak îmân eden müslümanlara işittirebileceğini bildiriyor.(Rum 52,53)

(Fâtır) sûresinin (Diri ile ölü [Mü'min ile kâfir] bir olmaz. Allah dilediğine işittirir. Sen kabirdekilere [inatçı kâfirlere] işittiremezsin. [Îmâna kavuşturamazsın] ) meâlindeki 22. âyet-i kerîmesinde de kâfirler ölülere benzetilmiştir. (Hac) sûresinin 46. âyet-i kerîmesinde meâlen, (Kâfirlerin gözleri değil, göğüslerindeki kalbleri kördür.) buyurularak, hakkı görmedikleri için kâfirlere kör denildiği bildiriliyor. (Bekara 18), (Mâide 71), (A'râf 64) ve daha birçok âyet-i kerîmelerde, kâfirler ölülere benzetilmiş; onların kör, sağır ve dilsiz oldukları yâni hakkı görmedikleri, işitmedikleri, söylemedikleri, yâni hidâyete kavuşmadıkları, bildirilmektedir. Bu âyet-i kerîmelerde geçen işitmek, kabûl etmek demek olduğu (Beydâvî) ve diğer tefsirlerde bildirilmektedir.

Rûhların Kerâmetleri

Abdülhak-ı Dehlevî hazretleri buyuruyor ki:

(İnsan ölürken rûhunun ölmediğini âyet-i kerîmeler ve hadîs-i şerîfler açıkça bildiriyor. Rûhun şuûr sâhibi olduğu, ziyâret edenleri ve onların yaptıklarını anladıkları da bildiriliyor. Kâmillerin, velîlerin rûhları, diri iken olduğu gibi, öldükten sonra da, yüksek mertebededirler. Allahü teâlâya ma'nevî olarak yakındırlar. Evliyâda, dünyada da, öldükten sonra da kerâmet vardır. Kerâmet sâhibi olan, rûhlardır. Rûh ise, insanın ölmesi ile ölmez. Kerâmeti yapan, yaratan, yalnız Allahü teâlâdır. Herşey O'nun kudreti ile olmaktadır. Her insan, Allahü teâlânın kudreti karşısında, diri iken de, ölü iken de hiçtir. Bunun için, Allahü teâlânın, dostlarından biri vâsıtası ile, bir kuluna ihsânda bulunması şaşılacak birşey değildir. Diriler vâsıtası ile çok şey yaratıp verdiğini, herkes, her zaman görmektedir. İnsan diri iken de, ölü iken de birşey yaratamaz. Ancak Allahü teâlânın yaratmasına vâsıta, sebep olmaktadır.) [Mişkât]

(Hadîs-i erba'in)de (Herhangi bir işinizde, sıkışıp şaşırınca, kabirdekilerden yardım isteyin!) ve (Deylemî]nin bildirdiği (Kabirdekiler olmasa, yeryüzündekiler yanardı.) hadîs-i şerîfleri ile yukarıda bildirilen hadîs-i şerîfler, Allahü teâlânın izni ile, ölülerin dirilere yardım ettiğini göstermektedir.

.EVLİYANIN YARDIMI

1- Mektubunuzda "Evliyâ yardım edebiliyorsa, ne diye Bosna'ya, Keşmir'e yardım etmiyor? Eğer evliyânın yardım etmeye gücü yetseydi, müslümanlar dünyada perişan olmazdı." diyorsunuz. Siz evliyânın gücünden şüpheleniyorsunuz ki böyle bir suâl soruyorsunuz. Biz Allahü teâlânın gücünün sonsuz olduğunda ve O'nun peygamberlerine ve evliyâsına verdiği güçlerden hiç şüphe etmiyoruz. Allah, her şeye gücü yettiği halde, niye Bosna'ya, Keşmir'e yardım etmiyor? (Allahın gücü yetseydi, müslümanlar perişan olmazdı.) diyemiyeceğinize göre, Allahın yardım etmeyişinin de elbette sebepleri vardır. Evliyânın, peygamberin yardım etmesi de ancak Allahın izni ile olur. O izin vermezse nasıl yardım edebilir? O izin verince de kim mâni olabilir?

Evliyâ, enbiyâ yaratıcı değildir. Allahü teâlâ istenilen şeyi onların hürmetine yaratır. Yâni onlar vesîledir, sebeptir. Cenâb-ı Hak, her şeyi yoktan yarattığı hâlde, yaratmasına ba'zı şeyleri sebep kılmıştır. Meselâ Âdem aleyhisselâmı ana-babasız yaratmış; fakat çamuru vesîle kılmıştır. Bütün çocukları yaratan da Allahü teâlâdır. Fakat çocukların yaratılması için, ana-babayı vesîle kılmıştır. Âdem aleyhisselâmı yarattığı gibi, bütün insanları da ana-babasız yaratabilirdi. Fakat ana-babayı vesîle kılmıştır. Onun âdeti böyledir. Onun için Kur'ân-ı kerîmde, (Allaha yaklaşmak için vesîle arayınız!) buyuruluyor. (Mâide 35)

Sebebe Yapışıp Duâ Etmeli

(Hadîka)da (Ölülerden, rûhlardan birşeyi isterken, yâni sebeplere yapışırken bu işleri sebeplerin değil, Allahü teâlânın yaptığına inanmalı.) buyuruluyor. Sebebe yapışan kimse, dileğini Allahü teâlâdan bekliyor. Allahü teâlâdan çocuk istiyen kimsenin, sebeplere yapışması, evlenmesi lâzımdır. Evlenmeden (Yâ Rabbî bana çocuk ver.) demek, doğru değildir. Sebeplere yapışarak duâ etmelidir!

2- Kâfirlerin, putların şefâ'at hakkı yoktur. Enbiyâ ve evliyâ, melâike, ulemâ, şühedâ ve daha başkaları Allahın izni ile şefâ'at edecektir. Şefâ'ati Mu'tezîle ve Necdîler inkâr eder.

3- Allahü teâla, (Sadece bana itâ'at edin.) demiyor. (Bana ve Resûlüme itâ'at edin.) ve (Resûlümün emrettiğini yapın, nehyettiğinden sakının!) buyuruyor. Resûlü de, (Vârislerim olan âlimlere tâbi olun!) buyuruyor. Biz de Ehl-i sünnet âlimlerinin bildirdiklerini yazıyoruz, bunlara birşey ilâve etmiyoruz.

Evlilik ve duâ

Suâl: Evlilik hakkındaki duâlarımın kabûl olmayışının sebebi nedir?

Cevap: Her gencin evlenmek istemesi normaldir. Ancak her evlilik mutlaka hayırlı olur mu? Çok az da olsa, evlilik bir kimsenin dünya ve âhıret felâketine sebep olabilir. Ne olursa olsun evlenmeyi değil de, mutlaka hayırlı olanını istemelidir. Hayırsız bir evlilik yerine bekârlığı tercih etmelidir! Âhırette herkes evlenecek, hiç bekâr kalmıyacaktır. Esâs hayat, âhıret hayatıdır. Debdebeli bir hayat sürülse de, dünya geçicidir. Âkıllı, âhıretini kazanmaya çalışır. (Yâ Rabbî evlilik hakkımda hayırlı ise nasîb et) diye duâ etmelidir! Kur'ân-ı kerîmde, (Duâ edin, duânızı kabûl ederim.) buyuruluyor. (Mü'min 60) Hadîs-i şerîfte ise (Rabbiniz elbette kerîmdir. Kendine açılan elleri boş çevirmekten hayâ eder.) buyuruldu. (Tirmizî)

Duânın kabûl edileceği âyet-i kerîme ve hadîs-i şerîflerle bildirildiğine göre, (Dûalarım kabûl olmuyor.) demek doğru değildir. Çünkü cenâb-ı Hak, duâ edenin ellerini boş çevirmiyeceğine göre, ya günâhları affolur veya kendisine gelecek bir belâ önlemiş olur. Yâhut duâsı âhırete tehir edilir. Yâni duâsının karşılığını âhırette alır. Allahü teâlâ, kıyâmet günü dünyada duâsını hemen kabûl etmediği kuluna, (Sen dünyada iken duâ etmiş idin, şimdi o duâna karşılık olarak şu sevâbları veriyorum.) buyuracak, o kadar çok sevâb verecek ki, o kimse, (Keşke dünyada hiçbir isteğim kabûl edilmeseydi de, bugün onların karşılıklarını görseydim.) diyecektir. (T. Gâfilîn)

Duâ Günâhlara Keffârettir

Hadîs-i şerîflerde buyuruldu ki:

(Duâ, işlenen günâhlara keffârettir.) [İbni Hibbân]

(Duâ edene Allahü teâlâ şu üç şeyden birini verir: Yâ duâsını kabûl eder veya âhırete erteler, yâhut ona gelecek belâyı önler.) [Deylemî]

İstenilen şeyin olmaması, duânın kabûl olmadığını göstermez. Onun için duâya devam etmelidir! Duânın kabûlünün gecikmesinin başka sebepleri de vardır. Hadîs-i şerîfte buyuruldu ki:

(Mü'min duâ edince, Allahü teâlâ, Cebrâil'e, "Ben onu seviyorum, isteğini hemen yerine getirme!" Fâcir duâ edince de "Ben onun sesini sevmiyorum. İsteğini hemen yerine getir." buyurur.) [İbni Neccâr]

Şu hâlde, duânın kabûlünün gecikmesi zararlı değildir. Duâyı ganîmet bilmelidir. Hadîs-i şerîfte buyuruldu ki: (Duânın efdali, dünya ve âhıret için af ve âfiyet istemektir. Bu ikisine kavuşan, kurtuluşa ermiş demektir.) [İbni Mâce]

Allahü teâlâ, ni'metlerini çeşitli sebeplerle göndermektedir. Meselâ belâları def etmek, faydalı şeyleri vermek için duâyı sebep kılmıştır. Duâların kabûl edilmesi için de ba'zı şartlar vardır. Bu şartlara riâyet etmeden duânın kabûlünü beklemek uygun olmaz. Çünkü hadîs-i şerîfte, (Çalışmadan duâ eden, silahsız harbe giden gibidir.) buyuruldu. (Deylemî)

Önce çalışmak, sonra duâ dinin esâsı!

Kabûl edilir ancak, çalışanın duâsı!

Duanın kabul şartları

Bu şartlardan birkaçı şöyle:

1- Düzgün bir îmâna sahip olmalı. (Ferâid)

2- Farzları yapıp harâmlardan sakınmalıdır! Hadîs-i şerîflerde, (Duânın kabûl olması için helâl lokma yiyin!), (Harâm yiyenin duâsı kabûl olmaz.), (Harâmdan sakının, çünkü bir lokma harâm yiyenin kırk gün duâsı kabûl olmaz.) buyuruluyor. (R. Nasıhîn)

3- Duâ, gafletten uzak, uyanık kalb ile yapılmalıdır! Hadîs-i şerîfte, (Kabûl edileceğine inanarak duâ edin! Allahü teâlâ, gafletle yapılan duâyı kabûl etmez.) buyuruldu. (Tirmizî)

4- Cum'a günü, seher vakti gibi şerefli vakitleri fırsat bilmeli! Rabbimiz, seher vakti, (Duâ eden yok mu kabûl edeyim!) buyurur. Şerefli hâllerde, meselâ yağmur yağarken, oruçlu veya hasta iken duâ etmeli! Hadîs-i şerîfte, (Dertli mü'minin duâsını ganîmet bilin!) buyuruldu. (Ebûşşeyh)

5- Sadece belâ ânında değil, her zaman duâ etmelidir. Hadîs-i şerîfte, (Sıkıntılı ânında duâsının kabûl edilmesini isteyen, rahat iken çok duâ etsin!) buyuruldu. (Tirmizî)

6- Duâya, hamd ve salevâtla başlamalı, sonunu da böyle bitirmelidir! Hadîs-i şerîfte, (Duâ ederken önce Allahü teâlâya hamd et, sonra bana salevât getir, sonra duâ et!) buyuruldu. (Nesâî)

7- Allahü teâlânın Esmâ-i hüsnâsı ile duâ etmelidir. Hadîs-i şerîfte, (Yûnüs aleyhisselâmın balığın karnında ettiği duâyı okuyup, onunla duâ edenin duâsı kabûl olur.) buyuruldu. Yûnüs aleyhisselâmın duâsı şudur: (Lâ ilâhe illâ ente sübhâneke innî küntü minezzâlimîn.) [Nesâî]

.

.KALBE GELEN DÜŞÜNCELER
İnsanın kalbine, melekten, sâlih veya kötü arkadaştan ve kendi nefsinden de çeşitli düşünceler gelir. Bunların birbirinden farkı nasıl bilinir? Hadîs-i şerîfte, (Melekten gelen ilhâm, İslâmiyyete uygun olur. Şeytandan gelen vesvese, İslâmiyyetten ayrılmaya sebep olur.) buyuruldu. O hâlde vesveseyi ilhâmdan ayırmak için dinin emrini iyi bilmek lâzımdır.

Şeytan, hayırlı, iyi bir işe mâni olmak için daha az iyi olanı yaptırmak maksadıyla vesvese verir. Büyük günâha sürüklemek için küçük iyilikleri yaptırmaya çalışır. Dinini bilen kimseyi, şeytan, aslâ aldatamaz. Her insan Allahın kulu olduğu hâlde, dinini bilen, Allahın emîr ve yasaklarına riâyet eden kimseler için Kur'ân-ı kerîmde, şeytana hitap edilirken, (Benim kullarıma senin sultan [hâkimiyetin] yoktur.) buyuruluyor. (İsrâ 65)

Şeytanı Kovmak İçin

Şeytanın vesvesesine aldanmamak için Allahü teâlânın, (Benim Kulum) dediği kimselerden olmalı, yâni düzgün bir i'tikâda ve ilme sahip olmalı ve ilmi ile amel etmelidir! "Meselâ şeytan vesvese verince, onu hemen uzaklaştırmalıdır! Hadîs-i şerîfte, (Şeytan vesvese verir. Allahın ismi zikredilince, söylenince kaçar. Söylenmezse, vesveselerine devam eder.) buyuruldu. (E. Ya'lâ)

Sünnete uygun abdest almasını bilmeyen kimse, iyi abdest alayım diye fazla su kullanır. Bu ise vesvesedir. Hadîs-i şerîfte, (Vesvese şeytandandır. Abdest alırken, guslederken ve necâset temizlerken şeytanın vesvesesinden sakının!) buyuruldu. (Tirmizî)

Vesvese etmek günâhtır. Vesvese eden imâmın arkasında namaz kılmak, mekrûh olur.

Vesvese eden kimse, dine iyi uymak niyyetiyle yeni bir şeyler çıkarır, bu ise bid'attır. Bid'at ise harâmdır. Başkalarının yiyecek ve içeceklerinin, giyeceklerinin temiz olup olmadığında şüphe eder. Bu da sû'i zanna sebep olur. Müslümana sû'i zân ise harâmdır. (Ben her gıdâyı yemem, ihtiyâtlı davranırım) diyerek kibre düşer. Hâlbuki zerre kadar kibri olanın Cennete girmesi zordur.

Fâtır sûresi 6. âyet-i kerîmesinde meâlen, (Elbette şeytan size düşmandır. Onu düşman edinin!) buyuruluyor. Vesvese eden, şeytanı kendine dost ve kardeş edinmiş olur. Sünnetleri, mekrûhları ve diğer emîr ve yasakları bilmiyen, vesvese hastalığına yakalanır. Bunları bilip yerine getiren şüpheye düşmemelidir! Vesvese eden, ruhsatlarla amel etmelidir! Üzerinde necâset görünmiyen her şey temiz kabûl edilir. Şüphe etmekle necis olmaz. Gıdâlarda necis maddeler var zannı ile gıdâ almamak vesvesedir, aşırılıktır. Hadîs-i şerîfte (Aşırı gidenler helâk oldu.) buyuruldu. (Müslîm)

İfrât ve tefrîtten yâni aşırılıklardan uzak olmak ve orta yolu tutmak lâzımdır. Deylemî'deki hadîs-i şerîfte (İşlerin hayırlısı vasat olanıdır.) buyuruldu. (Hadîka)

Şeytanla Bir Münâzara

Şeytan, âbid ve âlim Sâlih efendiye der ki:

- Sâlih efendi, ne kadar çok ibâdet ediyorsun? Sanki Allahın ibâdete ihtiyâcı mı var?

- Evet, Allahü teâlâ, her ihtiyâçtan münezzehtir. Hiç kimsenin ibâdetine ihtiyâcı yoktur. Ancak bizim ibâdete ihtiyâcımız vardır. Kur'ân-ı kerîmde, (Sâlih amelin fâidesi, bunu yapanadır.) buyuruluyor. (Fussîlet 46)

- Sâlih efendi, çok ibâdet etmek için acele ediyorsun. Acele işlerde hayır olmaz. İşlerini önce bir yoluna koy, bir rahata kavuş, ondan sonra bol bol ibâdet edersin. Dünyanı kazanmadan âhıretini nasıl kazanacaksın?

- Ecel benim elimde değil... Sonra bugünün işini yarına bırakırsam, yarının işini ne zaman yaparım? Hadîs-i şerîfte, (Yarın yaparım diyenler, helâk oldu.) buyuruluyor. İbâdetler vakitlidir. Her ibâdeti zamanında yapmak lâzımdır.

- Evet Sâlih efendi, hayırlı işte acele etmek lâzımdır. Hayırlı iş olan ibâdetleri acele yap ki kısa zamanda daha çok ibâdet etmiş olursun.

- Cenâb-ı Hak, çok ibâdeti değil, ihlâslı ibâdeti kabûl eder. Hatâsız yapılan az iş, hatâlı yapılan çok işten hayırlıdır.

- Ne mutlu sana Sâlih efendi, demek az da olsa hatâsız ibâdet ediyorsun. Toplumda düzgün ibâdet yapamıyan çok kimse vardır. İbâdetinle bunlara örnek olmak için onların göreceği yerlerde ibâdet etsen, daha çok sevâb kazanırsın. Çünkü hadîste (Bir hayra delâlet eden, onu yapan gibidir.) buyuruluyor. (İ. Ahmed)

Örnek olmamakla emr-i ma'rûfu terketmiş olursun.

- Allahü teâlânın beni görmesi kâfidir. İnsanların da görmesini istersem, ibâdete riyâ karıştırmış olurum. Riyâ ile yapılan amel kabûl olmaz.

.ŞEYTANIN TAKTİKLERİ
[Şeytan, Sâlih efendiye, ibâdetlerini beğendirip ucba sürüklemek için vesvese vermeye devam ederek der ki:]

- Sâlih efendi, gerçekten büyük insansın. Yaptıkların, adına lâyık sâlih işlerdir. Herkes gaflette yüzerken senin şuurluca, âkıllıca ibâdet etmen her türlü takdirin üstündedir. Dünyada bu dereceye kaç kişi erişmiştir ki?

- Eğer söylediklerin bende varsa, hepsi Rabbimin ihsânıdır. Her ni'metin sâhibi yalnız Allahü teâlâdır.

[Şeytan, Sâlih efendiyi gizli riyâya sürüklemek için der ki:]

- Az önce "Allahın beni görmesi kâfidir" demiştin. O halde riyâdan kurtulmak için, insanların gözünden uzak yerlerde ibâdet edersen, yine Allah senin sevgini insanların kalbine yerleştirir.

- Başkalarına, "Sâlih efendi ibâdetlerini hep gizli yapıyor." dedirterek beni ucba, kibre ve riyâya sürüklemek istiyorsun. Ben kulum, Rabbim, benim ibâdetimi dilerse açığa vurur, dilerse gizler. Gizli yapılacak işler var, açık olanları var. İnsanlardan gizlemekle veya onlara göstermekle elime ne geçer?

İbâdeti Bıraktırmak İster

[Şeytan, ibâdeti bıraktırmak için bu sefer de tenkîd yolunu deneyerek der ki:]

- Sâlih efendi, ibâdetlerin kusûrlu mu, yoksa mükemmel mi?

- Çok kusûrludur.

- Zaten gizlemen mümkün değildir. Namaz kılarken kalıbın namazda, kalbin dünya işlerindedir. İşlediğin günâhları ben bilirim. Bu hâlinle takvâ ehli olamazsın. Halbuki Rabbimiz, (Allah, sadece takvâ ehlinin ibâdetlerini kabûl eder.) buyuruyor. Takvâ ehli olmadığına göre, yatıp kalkman boşunadır.

- Benim vazifem Rabbimin emrine uymaktır. Şartlarına uygun olan her ibâdet sahihtir. Fakat şartlarına uygun bir ibâdeti de kabûl edip etmiyeceği O'nun bileceği bir iştir. Farz olan ibâdetleri terk etmek büyük günâhtır. Bu günâhlardan kurtulmak için farzları yapmak şarttır. İbâdet etmeden, Cennete girmek için duâ etmek günâhtır. Hadîs-i şerîfte, (Âkıllı, nefsine uymaz, ibâdetlerini yapar, ahmak olan da nefsine uyar, sonra Allahın rahmetini bekler.) buyuruluyor. Dünyada, ne ekersen, âhırette onu biçersin. Âhıret için lâzım olan şeyleri bu dünyada hazırlamak lâzımdır. Bu da Rabbimizin emîrlerine uyup, yasak ettiklerinden kaçmakla olur.

[Şeytan, bir çok kimsenin ayağının kaydığı kazâ-kader konusunda Sâlih efendiyi kandırmak ister. Der ki:]

- Sen i'tikâdı düzgün bir insansın, hayrın ve şerrin Allahtan olduğunu bilirsin. Cennetlik veya Cehennemlik olduğun ezelde takdir edilmiştir. Cehennemliksen, yapacağın ibâdetlerin hepsi boştur. Cennetliksen, ibâdete ne lüzûm var?

- Bir kimse Cennetlik ise, dünyada Cennete götürücü amelleri işler, Cehennemlikse, günâh olan işleri yapar. Kulun vazifesi, Allahü teâlânın emrine uyup Cennetlik amelleri işlemektir. Ezelde takdir edildiği için ibâdet ediyorum.

- "Ezelde Allahın takdir ettiği olur." diyorsun. Sâlih efendi, o hâlde şu minâreye çık, kendini aşağı at, eğer ezelde selâmetin takdir edilmişse, sana birşey olmaz.

İmtihânı Kim Eder?

- Allah kullarını imtihân eder. Kulun, Allahı imtihân etmeye hakkı yoktur. Cenâb-ı Hak, (Kendinizi tehlikeye atmayın.) buyuruyor. Emretmediği, üstelik yasak ettiği bir iş nasıl yapılır? Minâreden kendini atmak intihârdır. Onun emrine isyân edip intihâra teşebbüs edilir mi?

- Sâlih efendi konuyu değiştirme! Benim soruma cevap vermedin. Cennetliksen ibâdete ne lüzûm var diyorum?

- Eğer Cennetlik isem, ibâdet etmekle derecelerim yükselir. Hak teâlâ, ibâdet edenleri Cennete, ibâdet etmiyenleri de Cehenneme koyacağını va'dediyor. Rabbimiz, va'dinde sâdıktır, îmân edip sâlih amel işliyenleri Cennete koyacağına söz vermiştir.

- Sâlih efendi, "Cennetlik olan Cennete götürücü, Cehennemlik olan da Cehenneme götürücü amelleri işler." dedin. Yâni "Allah takdir ettiği için ibâdet ediyorum." demek istiyorsun. Peki, ezelde Cehennemlik olarak takdir edilen kimsenin günâhı nedir de ona kötü işler işletiliyor?

- İnsanlarda (İrade-i cüz'iyye) denilen bir kuvvet vardır. Bir şeyi yapmak ve yapmamakta kullanır. İrâde-i cüz'iyyeyi kullanmakta mecbûr değil, serbesttir. Allahü teâlâ, kul, irâdesini iyiliğe kullanırsa iyilik, kötülüğe kullanırsa kötülük yaratacağını bildiriyor. Kul, ibâdet etmekte ve günâh işlemekte serbest olmasa, âhırette iyiliğe mükâfat, kötülüğe cezâ verilmez. O halde irâdemizi iyi yolda kullanmalıyız. (Berîka)

.SIKINTIDAN KURTULUŞ
Suâl: Bir sinir hastamız var. Hep sıkıntılı ve huzûrsuzdur. Asabiyeciye gittik. Ona "Açık yerlerde gez! Teselli edici kimselerle konuş! Ruhî tedâvi için nasihat çok faydalıdır. Tıpta telkinle tedâvi vardır. Böyle psikolojik hastalıklar için ilâçların yanı sıra duâ okumak faydalıdır." dedi. İlâçlardan başka ne yapmalıyız?

Cevap: Mütehassıs doktorların tavsiyelerine uymak lâzımdır. Psikolojik hastalıklar için telkin iyi gelmektedir. Telkinle sağlam insana sıkıntı vermek mümkün olduğu gibi, sıkıntılı insanı da tedâvi etmek mümkündür. Psikolojik hastalara, bir şeyler söyleyip, (Artık bir şeyin kalmaz, biraz gez.) dendiğinde hastanın daha huzûrlu olduğu görülmüştür.

Vücudumuz, bize emânettir. Dinimiz onu iyi korumamızı emrediyor. Hastayı tedavi ettirmek lâzımdır. Tedâvinin, hastalığın durumuna göre, ilâç ile sadaka vermek ile ve duâ ile yapılacağı bildirilmiştir. Tecrübe ile te'sirleri kat'i olan, aşı, serum ve mikrop öldürücü ilâçları kullanmak farzdır. Yâni Allahü teâlâ'nın emridir. Te'siri kat'i olan ilâçlar, gıdâ gibi olup, ilâç almayıp ölmek günâhtır. Peygamber aleyhisselâm üç türlü ilâç kullanmıştır. Kur'ân-ı kerîm veya duâ okurdu. Fen ile bulunan ilâçları kullanırdı. Her ikisini karışık da kullanırdı. (Mevâhib)

Duânın Te'sîr Etmesi

Kur'ân-ı kerîmin ve duânın te'sir etmesi için ba'zı şartların gözetilmesi lâzımdır. Okuyanın veya yazanın ve hastanın buna inanması, hastanın zararlı olan gıdâlardan, şüpheli ilâçlardan perhiz etmesi, sıcaktan ve soğuktan sakınması lâzımdır. Okuyanın, i'tikâdının bozuk olması, harâm işlemekten, kul hakkından sakınması, harâm ve habîs şey yiyip içmemesi ve karşılık olarak ücret almaması şarttır.

Duâ ilâç gibidir. Allahü teâlâ dilerse te'sir eder. Hadîs-i şerîflerde buyuruldu ki:

(Duâ mü'minin silâhı, dinin de direğidir.) [İbni Ebiddünya]

(Duâ belâyı önler.) [Ebûşşeyh]

(Allahü teâlayı unutarak, gafletle edilen duâ kabûl olmaz.) [Tirmizî]

(Allahü teâlâ, kendisinden istemiyene, duâ etmiyene gazâb eder.) [İ. Mâce]

(Dert belâ gelince, Yûnus peygamberin duâsını okuyun! Allah, o belâdan kurtarır. Duâ şudur: "Lâ ilâhe illâ ente sübhâneke, innî küntü minez-zâlimin.") [Hâkim]

("Lâ havle ve lâ kuvvete illâ billah" okumak, 99 derde devâdır. Bunların en hafifi sıkıntıdır.) [Hâkim]

(Allahü teâlâ, istigfâra devam edeni, her sıkıntıdan, her dertten kurtarır, ummadığı yerden rızıklandırır.) [Nesâî]

(Sabah-akşam İhlâs ve Muavvizeteyni [iki kuleûzüyü] üçer defa oku! Bunlar, bütün belâları, âfetleri, sıkıntıları ve istemediğin şeyleri giderir.) [Tirmizî]

(Evinde, Fâtiha ve Âyet-el kürsî okuyana, o gün cin ve şeytan zarar veremez.) [Deylemî]

(Sabah-akşam, üç defa "Bismillahillezî lâ yedurru me'asmihî şey'ün fil erdi velâ fissemâi ve hüvessemî'ül'alîm" diyene hiçbir şey zarar veremez.) [İ. Mâce]

(Allahü teâlâ, hergün sabah-akşam yedi defa, "Hasbiyallahü lâ ilâhe illâhü, aleyhi tevekkeltü ve hüve Rabbül-arşil-azîm" diyenin dünya ve âhıret işlerine kâfidir.) (Beyhekî)

Lâ Havle Söylemek

İmâm-ı Rabbânî hazretleri, din ve dünya zararlarından kurtulmak için her gün beş yüz kerre "Lâ havle velâ kuvvete illâ billâh" okurdu. Okumaya başlarken ve okuduktan sonra yüzer kerre "Salevât" getirirdi. (T. Mazherî)

Korkulu yerlerde ve düşman karşısında ve emîn ve rahat olmak için Li îlâfi'yi okumalıdır. Tecrübe edilmiştir. Hergün ve her gece hiç olmazsa, onbirer defa okumalıdır. Hadîs-i şerîfte, (Bir yere gelen kimse, E'ûzü bikelimâtillâhi-ttâmmâti min şerri mâ haleka okursa, o yerden kalkıncaya kadar, ona hiçbir şey zarar veremez.) buyuruldu. (Müslim)

Bir dileği olan, yatarken abdest almalı. Temiz bir yere oturup, üç salevât okumalı. Sonra Besmele ile on Fâtiha ve sonra onbir İhlâs okumalı. Sonra üç salevât okumalı. Sonra sağ yanı üzere, yüzü kıbleye karşı ve sağ elini, sağ yanağının altına koyup yatmalıdır. niyyet ettiği şeyin nasıl olacağını bi-iznillah rü'yâda görür. (Fetâvâ-i kâri-ül-hidâye)

Dileklere kavuşmak için, iki rek'at namaz kılıp, sevâbını silsile-i âliyye denilen âlimlerin rûhuna hediye etmeli, bunların hürmeti için diyerek duâ etmelidir. Meselâ, "Yâ Rabbî, filân yere sağ-sâlim gidip gelmek nasîb eyle, filân sıkıntıdan beni kurtar" gibi duâ ettikten sonra, "Bu duâmı silsile-i âliyye büyükleri hürmetine kabûl eyle" demelidir. (Mekâtîb-i şerîfe)

Fâtiha, Âyet-el kürsî ve Dört kul, ya'ni Kulyâ, Kulhüvallahü, Felâk ve Nâs yedişer kerre okunur, Allahü teâlâya sığınılırsa, âfetlerden, belâ ve hastalıklardan korunmuş olur.

.ALACAĞI TAHSİL
Suâl: Bir arkadaşa beş sene önce beş bin liraya bir gömlek sattım. Şimdi ise bir gömlek yüz veya iki yüz bin liradır. Bu parayı tahsil ederken beş bin lira olarak mı alacağız, yoksa o günkü beş bin liranın alım gücüne göre mi?

Cevap: Eşyânın değeri altın ile ölçülür. Beş sene önce beş lira ile kaç gram altın alınıyorsa, bugün de aynı gram altın istemek câizdir. Diyelim ki 2 gram altın ediyorsa, bugün de 2 gram altın istenir. 2 gram altının bugünkü karşılığı olan kâğıt para da istenebilir. Gömleğe göre veya başka eşyâya göre istenmez. Belki bu günkü 2 gram altın iki gömlek eder veya o gömleğin yarısı eder. Ne kadar gömlek ettiği değil, ne kadar altın değerinde olduğu önemlidir. İhsân etmek iyidir. Alacaklı arzû ederse beş bin lirayı alarak da hesâbı kapar. Hiç de almayabilir.

.DİNİMİZDE AVCILIK

Suâl: Dinimizde avcılığın yeri nedir?

Cevap: Allahü teâlâ, insanlar için çeşitli hayvanlar yaratmıştır. Bıldırcın, tavşan, balık gibi hayvanların etinden, sansar, porsuk, tilki gibi hayvanların postundan, geyiklerin derisinden, tıpta ve ıtriyatta kullanılmak üzere misk ceylanlarının miskinden, deniz hayvanlarının incisinden, mercanından, filin dişinden istifâde etmek için avlamak, kurt, domuz, yılan, fâre gibi hayvanları da zararlarını önlemek için, öldürmek câizdir. Avcılık yaparken başkalarının mahsûllerine zarar vermemelidir.

Vahşi hayvanları avlamak, mubâh bir kazanç yolu ise de, ticaret, ziraat, san'at gibi diğer kazanç yolları bundan daha efdaldir. Sırf eğlence için avcılık hoş değildir. Kalbe sıkıntı verir, hayvanlara karşı şefkat duygularını köreltir, merhamet duygusunu azaltır.

Avcılık, tüfekle, tuzak kurmakla yapıldığı gibi, ta'lîm görmüş köpek, tazı, şahin, atmaca, doğan gibi hayvanlarla da yapılır. Ta'lîm görmemiş hayvanlarla avcılık yapılmaz. Yâni hayvan, avı kendisi için değil, sahibi için avlaması lâzımdır. Bir hayvanın ta'lîm görmüş olduğu, peşpeşe üç defa tuttuğu avı yemeden sahibine getirmesinden anlaşılır. Atmaca, şahin gibi tırnaklı kuşların ise, bırakıldıktan sonra, çağrıldığı vakit uçup gelmelerinden anlaşılır. Bir köpek avladığı hayvanı yese veya bir atmaca çağırıldığı hâlde gelmese, böyle hayvanların avladığı hayvan yenmez.

Avın Yenilmesi İçin

Bir avın yenebilmesi için şunlara riâyet lâzımdır:

1- Av, keklik, tavşan gibi eti yenen hayvan olmalıdır.

2- Avcı, müslüman veya ehl-i kitap olmalı ava silâh atarken veya ta'lîm görmüş hayvanı ava gönderirken Besmele çekmelidir! Besmele unutulursa mahzûru olmaz. Kasten terk edilirse avın eti yenmez. Kitapsız kâfirlerin, mürtedlerin kestiği, avladığı hayvanı yemek ise harâmdır.

3- Av, aldığı yaradan ölmelidir. Ölmeden ele geçirilirse besmeleyle kesilmesi lâzım olur.

4- Avcı, hemen koşup gitmeli, yara alan av hayvanını hemen boğazlamalıdır! Gidene kadar ölürse mahzûru olmaz, yâni eti yenir. Av, gözden kaybolduktan sonra başka uzak bir yerde ölü olarak bulunursa eti yenmez. Çünkü başka bir sebeple ölmesi mümkündür. Meselâ yüksekten düşüp ölebilir. Bir ağaca çarpıp ölebilir. İlk aldığı yara derin ise, kan akmışsa yenir.

5- Yara alan bir avı, ta'lîm görmüş başka birisine âit bir hayvan tutup öldürürse yenmez. Kendi hayvanı öldürmüş olmalıdır.

6- Ta'lîm görmüş bir köpek, tuttuğu avın etinden yerse, o avı yemek câiz olmaz. Fakat şahin gibi bir kuş yakaladığı avın etinden yerse mahzûru olmaz. Çağırılınca gelen avcı kuşun tuttuğu av yenir. Avını köpek dişi ile veya pençesi ile yakalıyan hayvanın eti yenmez.

7- Av tutanın olur. Bir kimse, bir avı vurup düşürdükten sonra, av kalkıp kaçarken, başkası yakalarsa, av yakalayanın olur.

8- Kara ve su kaplumbağası, yenmediği gibi, istiridye ve midye gibi deniz haşerâtı da yenmez.

9- Balık sûretinde olmıyan deniz hayvanları yenmez. Su içinde kendiliğinden ölüp, karnı üst tarafta bulunan balık yenmez. Ağ ile, saçma ile, ilâç ile, sarsıntı ile, buz arasında sıkışarak ölen balık yenir.

10- Besmelesiz tutulan veya gayrı müslimlerin, kâfirlerin avladığı balıkları yemek helâldir. Fakat avladıkları diğer hayvanları yemek ise harâmdır.

Leşin Postu Temiz mi?

Hanefî mezhebinde, domuzdan başka her hayvan ölünce kılı, kemiği, siniri ve dişi temiz olur. Leşin derisi, necis olmayan madde ile dabağlanınca temiz olur. Necis madde ile dabağalanınca, üç kerre yıkayıp sıktıktan sonra temiz olur. Domuz ve yılan derisi hiçbir zaman temiz olmaz. Bunlarla yapılan cüzdan, kemer, çanta, elbise ile namaz kılmamalıdır! Domuz ve yılan hariç, eti yenmiyen hayvan, dine uygun kesilince veya avlanınca yalnız derisi temiz olur. Böyle öldürülmüş bir hayvanın postu üzerinde namaz kılmak câiz olur.

Şâfiî mezhebinde, karada yaşıyan hayvanların leşleri, necis olduğu gibi, bunların bütün parçaları, tüyleri, kılları, kemikleri, derileri ve bunlardan çıkan her şey necistir. Sadece ölmüş tavuktan çıkan yumurta temizdir. Domuz ve köpek hariç, eti yenmiyen hayvanların derileri dabağlanınca temiz olur. Şu halde, dabağlanmış aslan postu üzerinde namaz kılmak Hanefî mezhebinde câiz, Şafiî'de ise, câiz değildir. (Hidâye, Hindiyye, S.Ebediyye)

.FRANSIZLARIN ADAMI
Suâl: Ba'zı gazetelerde, Hamîdullahın görüşü esâs alınarak, Mi'râcın rü'yâda olduğu bildirildi. Mi'râc hakkında Kur'ânda hüküm yok mu?

Cevap: (Rûh-ul-beyân)da Tefsîr-i Hüseynî'den alarak, (Resûlullahın Mekke'den Mescid-i Aksâya götürüldüğüne inanmıyan kâfir olur. Göklere ve bilinmiyen yerlere götürüldüğüne inanmıyan ise sapık olur.) buyuruluyor. Hamîdullah ise, her ikisine de inanmıyor. Hamîdullah'ın çok sapık biri olduğu çeşitli ilim adamlarınca bildirilmiştir. Meselâ Üstâd Necip Fazıl, Türkiye'nin Manzarası isimli eserinde özetle diyor ki:

"Dalâlet kumkuması Hamîdullah İslâm Peygamberi isimli kitâbında:

1- Azılı islâm düşmanı müsteşrik Dr. Duzi ağzıyla konuşan,

2- Resûlullaha, hıristiyanlardan din bilgisi almış olmayı yakıştıran (s.21),

3- Süt kardeşi Şeymanın omuzunu, hayat boyu iz kalacak şekilde ısırdı diye yazabilen (s.40),

4- Nübüvvetten önce, Peygamber puta koyun kurban etti diyebilen (s.47),

5- Vahyi, "Onların ifâdesine göre" diyerek şüpheli gösteren (s.66),

6- Buda'yı Peygamber sayan (s.69),

7- Şakk-ül-kamer mu'cizesini bıyık altından alaya alan (s.82),

8- Mi'râcı, rûhî bir hâl sayan, Mi'râcı Allaha mekân ta'yin etmiş olmak gibi gösteren (s.92),

9- İslâmdan önce Kudüste mescid bulunmadığını iddia edip Mescid-i aksâyı dolayısıyle Kur'ânı bile yalanlamaya kadar giden (s.93),

10- Eserini, Fransızlardan gördüğü misâfirperverliğe mukabele için yâni kiliseyi memnûn edebilmek için yazdığını itiraf eden... (Önsöz)

Evet, bütün bunları eyliyen, dinden, îmândan yoksun bir bedbahtın, âlim ve mütefekkir diye piyasaya sürülmesinden büyük felâket düşünülemez. Din simsarları böyle kitapları basa dursun..."

Sadreddin Hoca'nın Tenkîdi

Sadreddin Yüksel Hoca da, (Hamîdullahın İki Eseri Üzerine Bir Araştırma) isimli kitâbında özetle diyor ki:

1- Hamîdullah, İslâm Peygamberi isimli kitâbında "Hz. Muhammedin yegâne arzûsu eski peygamberlerin tebliğlerini tekrar canlandırmaktır. O, kendisinden sonra bir peygamber daha gönderilmesine lüzûm kalmaksızın, ilâhî tebliğin hiç değişmeden bâkî kalacağına dâir samimî kanâatinde yanılmamıştır." diyor. (s.14)

Peygamberimiz için "Samimi kanâatinde yanılmamış." demek, [affedilmez] çok büyük bir hatâdır. Çünkü Resûlullahın peygamberlerin sonuncusu olduğuna dâir âyet-i kerîme vardır. Eğer Hamîdullah'ın iddia ettiği gibi, bu Peygamberimizin samimi kanâati olsaydı, Ahzab sûresinin 40. âyeti Allahın kelâmı değil, Hz. Muhammedin sözü olurdu. Zaten Hamîdullah'a göre, Kur'ân, ilhâma dayalı Hz. Muhammedin sözüdür, Hamîdullah, (Resûlullah Muhammed isimli eserinde (Kur'ân Allahın sözünü temsil eder, onun yerine geçer.) diyor. (s.2)

[Kur'ân-ı kerîmin Allah kelâmı olmadığını söylemek küfürdür.]

Kâfiri Tasdik Ediyor

2- İslâmın zuhurunda çok sayıda din var idi. Yeni bir dine ihtiyâç var mı idi? İslâmın muvaffakiyeti hangi şartlara bağlı idi. Buna, Filip Hitti'nin, çok veciz ve faydalı cevabı şöyle: İslâmiyet, Sâmi kavimlere âit dinlerin mantıkî mükemmelleşmesidir. Yâni İslâm semâvî bir din değil, diğer dinlerin bir tekâmülüdür.

Hamîdullah, müsteşrikin sözünü faydalı görmekle, ona suç ortağı olmuştur. [Yâni onun gibi kâfir olmuştur.]

3- (Hz. Muhammed, Suriye hıristiyanlarının akideleri hakkında bilgi edindi.) diyor. (s.21)

Burada da vahyi silmek için aynı gayret gösteriliyor. Kur'ân-ı kerîmde, hıristiyanların akidelerini bildiren âyetler yok mu da, hıristiyanlardan öğrenmek mecbûriyeti hâsıl olsun?

4- Hamîdullah, (İslâmiyyetin tesisinde ba'zan mu'cizelere götüren tesadüfî şartlardan ayrı bizim bilmediğimiz birşey vardır.) diyen Napolyon'u haklı gösteriyor. (s.26)

Napolyon'un, İslâmın zaferlerini tesadüfe bağlaması normaldir. Fakat Fransızların İslâm profesörü dediği bir kimse böyle nasıl düşünebilir.?

.CENNETLİK
Suâl: Bir kimsenin cennetlik veya cehennemlik olduğu nasıl anlaşılır?

Cevap: Cennetlik olana Sa'îd, cehennemlik olana da şakî denir. Se'âdet ve şekâvet, Allahü teâlânın iki hazînesi gibidir. Se'âdet hazînesinin anahtarı ibâdet, şevkâvet hazînesinin anahtarı ise günâhlardır. Sa'îd olacak, yâni cennetlik olacak kimse, Allahü teâlâya itâ'at eder. Şakî olacak kimse ise hep günâh işler. Dünyada herkes, iyi veya kötü olduğunu, Cennet veya Cehenneme gideceğini yaptığı işlerden anlıyabilir.

Genel olarak Allahü teâlânın emrine uyup yasak ettiklerinden kaçan kimse, cennetlik demektir. Allaha isyân eden, kâfir olan ise cehennemlik demektir. Her şey neticesi ile ölçülür. Bu bakımdan, kâfir bir kimse, ömrünün sonunda îmâna kavuşursa cennetlik olur, mü'min kimse de maazallah sapıtıp kâfir olabilir. Fakat bu çok azdır. Genel olarak insan nasıl yaşarsa öyle ölür. Yâni mü'min olarak yaşıyan mü'min olarak, kâfir olarak yaşıyan kâfir olarak ölür.

.HAMÎDULLAH'IN HEZEYANLARI
[Dün, Üstâd, Necip Fazıl'ın yazısı ile Sadreddin Hoca'nın yazısından dört madde bildirmiştik. Bugün Sadrettin Hoca'nın yazısına devam ediyoruz.]

5- Hamîdullah, (Bütün bu seyâhatler, Hz. Muhammedin gezdiği yerlerin ticârî, idârî gelenek ve kanûnlarını öğrenmesine yol açtı. Olgunluk yaşında, kırkında bu tercübeli adam, kavmini ıslâha teşebbüs etti.) [S.34]

Hamîdullah, tam bir misyoner edâsıyla, Hz. Muhammedin, seyahatler neticesinde bilgi edinmesinden sonra ıslahata kalkıştığını yazıyor. Bu, bir peygamberin vasfı değil, olsa olsa bir ıslahatçının vasfı olabilir. [Halbuki, Peygamber efendimiz, vahy ile öğreniyordu. Ankebût sûresinin 48. âyetinde meâlen (Sen bu Kur'ân gelmeden önce, bir kitap okumadın, başkalarından öğrendin diyebilirlerdi.) buyuruldu.]

6- (Tarihçilere göre, Hz. Muhammed, bir seyahatinde Mi'râc şehri Kudüsü gördü.) diyor. (s. 53)

Halbuki Mi'râc bahsinde, Kudüs'ün Mi'râc şehri olmadığını, Peygamberin Kudüs'e gitmediğini yazıyor. Böylece tenakuza düşüyor ve (Şayet Hz. Muhammed, sorulduğu zaman, Mescid-i aksâ hakkında bir şey söyleyebilmişse 25 yaşındakayken oraları gördüğü için) demek istiyor. (s.92)

7- (Hz. Muhammed, Eliyâdi'nin tek ilâh hakkındaki nutkunu aslâ unutmaz, ba'zân da Lebid ve Ümeyye'nin aynı konudaki mısralarına müracaat ederdi.) diyor. (s.64)

Sanki Hz. Peygamber,. tevhid akidesine âit bütün ilhamını Eliyâdi, Lebid ve Ümeyye'den almış ve sanki tevhid inancı Peygamberimizde bunlar sayesinde uyanmış.

Mescid-i Aksâ Yok mu?

8- Hamîdullah Mi'râcın bedenle olduğunu inkâr etmek için, Mescid-i aksâyı inkâr edip (Kur'ânın inzal edildiği devirde Kudüs'te mescid yoktu.) diyor. (s.94)

Halbuki Buhârî'deki hadîs-i şerîfte, yeryüzünde ilk kurulan mâbedin Mescid-i harâm, ikincisinin ise Mescid-i aksâ olduğu bildiriliyor. Yine Buhârî'deki hadîs-i şerîfte, üç mescid için uzaktan ziyârete gelinebileceğini bunlardan birinin de Mescid-i aksâ olduğu bildiriliyor. Mescid-i aksâ, gökteki Beytül Ma'mur değildir. Çünkü ziyâret için deveye binip de göklere çıkılmaz.

9- Hz. Musâ ile ilgili Kehf sûresindeki hâdise için, (Din kitapları temsiller getirir. Bunların tarihî hâdiseler olması zarûrî değildir.) diyor (s.377)

Kâfirler, (Bu Kur'ân, eskilerin masallarından ibâret) demişlerdi. Eğer Kur'ân-ı kerîmdeki kıssalar, gerçek tarihî hâdiseler olmazsa, masal ve asılsız hikâyelerden ibâret kalır. Muarızların iddiaları doğruluk kazanır. Bu ise, Kur'ân-ı kerîm için -hâşâ-büyük bir hezimettir. O halde, Kur'ânda anlatılan hâdiselerin tarihî hâdiseler olması zarurîdir.

10- Hz. Peygamber ile yahudiler arasında çıkan anlaşmazlıkta hangi tarafın zâlim olduğunu anlamak zor diyor. (s.389)

Müşteşrik gibi konuşuyor, Peygamber tarafı da zâlim olabilir demek istiyor. Böyle ifâdeler tüyler ürperticidir. Zulüm büyük günâhtır. Peygamberler mâsumdur, ismet sıfatları vardır. Peygamber hâşâ zâlim olur, âdil olmazsa, başka kim âdil olur ki?

Mu'cizeyi İnkâr Ediyor

Sadreddin Hoca, Hamîdullahın, Resûlullah Muhammed adlı kitâbı için diyor ki:

1- Hamîdullah, bu kitâbında Peygamber efendimizin nübüvvetten önceki, irhasat denilen, bin senedir yanan mecusilerin ateşlerinin sönmesi, Kisrâ'nın sarayının yıkılması gibi hârikaların Peygamberimizin doğumu ile ilgisini kesmeye çalışıyor. (Müstakbel kahramanın dünyaya gelmesi ile bir alâkası olup olmadığı bir tarafa.) diyor. (s.24)

2- Peygamber efendimizin, ilk vahyini anlatırken, yine samimiyetsizliğinin bâriz örneğini veriyor. Vahyi rü'yâ olarak gösteriyor. (s.49)

Cebrâil aleyhisselâmın ilk gelişi, uykuda, sonrakiler uyanıkken oldu. Vahy hep uyanıkken oldu.

3- (Allah ses ve lisândan ötedir. Kur'ânın Arapça lafızları, Allahın sözünün yerine geçer.) diyor. Halbuki Kur'ânın lafzıda, nazmı da Allahındır. İşte âyet-i kerîmeler: (Ta ki Allahın kelâmını, dinlesin, işitsin.) [Tevbe 6], (Biz onu Arapça bir Kur'ân olarak indirdik.) [Yusüf2]

Allahü teâlâ, ben Kur'ânı Arapça olarak indirdim buyuruyor. Hamîdullah ise, ma'nâ Allahtan, lafızlar ise Peygambere âit diyor. Onun tarif ettiği kudsî hadîstir. O zaman kudsî hadîs ile Kur'ânın bir farkı kalmaz.

4- Mu'cizelerin, tabiat kanûnlarına göre vuku bulduğunu söylüyor. Meselâ Peygamberlerden ayın ikiye ayrılması istendiği sırada, ayın iç yapısında bir patlama meydana geliyor, sonra kendisindeki mevcût çekim kuvvetiyle tekrar birleşiyor diyor. Böylece mu'cizeyi mu'cize olmaktan çıkartıyor. (s.228)

Hamîdullah, İsmâ'îlî mezhebinde, koyu Ehl-i sünnet düşmanı olarak yetişti. İslâmiyyeti sinsice bozmaya, Ehl-i sünnet âlimlerini lekelemeye çalışmaktadır. Sebe' sûresinin 28. âyetinde meâlen (Seni bütün insanlara Peygamber gönderdim) buyurulurken, yalnız müslümanların Peygamberi olduğunu anlatan İslâm Peygamberi isimli kitâbında, (Hz. Muhammed, çocuk iken, süt kardeşinin omuzunu hayat boyu iz kalacak şekilde ısırdı.) diyerek O'nu diğer çocuklar gibi zannediyor. (s.40)

Halbuki, O, süt kardeşini hiç incitmediği gibi, onun haklarına hattâ, sütüne bile saygı gösterir, onun emdiği memeden hiç emmezdi. Halîme Hâtun diyor ki, (O emerken kendi oğlum emmez, O'na saygı gösterirdi. Bu da süt kardeşlerinin O'ndan hiç incinmediklerini, O'nu hep sevip saydıklarını bildirmektedir. O emerken, güzel yüzüne bakmaya dayanamazdım. Konuşmaya başlayınca, ilk olarak Kelime-i tevhîd söyledi. Herşeyi tutarken Bismillah derdi. Çocukların oyunlarına karışmazdı. (Biz oyun oynamak için yaratılmadık.) derdi. Hiç ağlamaz, kimseyi incitmezdi.)

Allahtan Başka Dayanak

Hamîdullah (Öğlenin yakıcı sıcağından korunmak için Abdullah bin Cud'anın duvarının gölgesine sığınırdı.) diyor.(s.48)

Resûlullahın mübârek başı üstünde bulut bulunduğu, O'nunla birlikte gittiği, O'na gölge yaptığı, nübüvvete kadar böylece güneşten muhâfaza olunduğu mu'teber eserlerde yazılıdır. Gölgeye sığınırdı demek, bu mu'cizeye inanmamak olur. Resûlullah, burada gölgelenmek için değil, gölgelenenleri irşâd etmek için oturmuş olabilir.

Ayın ikiye ayrılmasını [yâni Şakk-ul kamer mu'cizesini] âyet-i kerîme ve hadîs-i şerîfler ile bildirildiğini yazmıyor, târihçilerin haber verdiğini yazıyor. Böylece bir mu'cizeyi daha hafife alıyor. (s.82)

Bütün ümitlerini kaybedip ölümle pençeleşen hasta için, artık bunun işi, Allaha kaldı veya Allahtan başka dayanağı kalmadı denir. Hamîdullah da (Önce zevcesi, sonra amcası vefât etti. Mü'minlerin büyük kısmı Habeşistan'da idi. Artık Allahtan başka dayanağı kalmamıştı.) diyor. Resûlullah efendimiz, her zaman ve her işlerinde, yalnız Allahü teâlâya güvenir. Ancak, O emrettiği için sebeplere yapışır. Sebeplere dayanmaz. Sebeplerin yapıcı değil, yardımcı olduklarına inanırlar. Dinimizde, kitap ehli hariç, bütün kâfirlerin, putperestlerin, dinsizlerin kestiği hayvan yenmez. Sebebi de, dinsiz oldukları için. Fakat Hamîdullah, (Müslüman, mecusilerin kestiği hayvanı yemez. Sebebi de mecusiler, hayvanı keserken sağlık kâidelerine çok az yer veriyordu.) diyor. (s.277)

Sağlığa riâyet etseler, kestikleri yenir mi? Hamîdullah'a göre yenir. Dinsiz ile evlenilmez. Fakat Hamîdullah, bunda da sebep olarak dinsizliği değil, hayvan kesmedeki gibi başka sebepleri bildiriyor. (s.277)

Paslı Silsileden Biri

Hamîdullah, A. Ü. İslâmî İlimler Fakültesinde Mi'râc ile ilgili seminer verir. Seminerde Prof Dr. Zeki Çıkman da bulunur. Hamîdullah'la 50 dakika konuşur. Zeki Çıkman'ın aklî ve naklî delilleri karşısında şahitlerin huzûrunda, Hamîdullah "Bu benim şahsı düşüncem" demek mecbûriyetinde kalır. Zeki Beyin, Mi'râc ve Hamîdullah isimli kitâbında yapılan konuşmalar ve cevaplar vardır.

Ahmed Davudoğlu Hoca'da, bu kitâba yazdığı takrizde Hamîdullah'ın paslı silsilenin [din taripçilerinin] son halkalarından biri olduğu, onun Peygamberimiz hakkında yazdığı kitaplarında Kur'ân-ı kerîmin Hz. Cebrâil vasıtasıyle indirildiğine yâni vahy mahsûlü olduğuna dâir bir işâret bulunmadığını kaydettikten sonra Mısır'da çok reformcu gördüğünü, bu bakımdan Hamîdullah'a şaşmadığını, fakat onu bir din yetkilisi gibi kabûl ederek fesat tohumu ekmesine müsâade edenlere çok şaştığını bildirmektedir.

Emânete Hıyânet

Suâl: Bir arkadaş, başka yerdeki arkadaşına vermem için bir kutu çikolata verdi. Yolda çikolataların yarısını yedim. Varınca, çikolataların yarısını yediğimi söyleyip helâllaştım. Habersiz yediğim için günâh oldu mu?

Cevap: Emânete hıyânet etmişsiniz. Helâllaşmadan ölebilirdiniz de. Fakat helâllaştığınıza göre, sadece mekrûh olur. (Hindiyye)

Secdeye Mâni Olmaz

Suâl: Erkeklerin saçları veya takkeleri alnın üstüne gelirse secdeye mâni midir?

Cevap: Saçların veya takkenin alna gelmesi secdeye mâni değilse de tenzîhen mekrûh olur.

La'netlikler

Suâl: Peygamberimizin hiç la'net etmediği söyleniyor. La'nete müstehak olana da mı la'net etmemiştir?

Cevap: Diğer peygamberler, kavimlerine la'net ettikleri hâlde, Peygamber efendimiz la'net etmemiştir. Bir savaşta, kâfirlerin yok olması için duâ etmesini istediklerinde (Ben la'net etmek için, insanların azap çekmesi için gönderilmedim. Ben, herkese iyilik etmek için, insanların huzûra kavuşması için gönderildim.) buyurdu. Nitekim, Kur'ân-ı kerîmde meâlen, (Seni âlemlere rahmet, iyilik için gönderdik.) buyuruluyor. (Enbiyâ 107) La'nete müstehak olanlara ise la'net etmiştir. Hadîs-i şerîflerde (Allah la'net etsin!) denilen zümrelerden ba'zıları şunlardır:

(Rüşvet alıp verenlere...) [İ. Mâce]

(Eshâbıma söğenlere...) [Hâkim]

(Zekât vermiyenlere...) [Nesâî]

(Ana-babasına la'net edene...) [Müslim]

(Lûtilik yapanlara...) [Beyhekî]

(Erkek kılığına giren kadınlara, kadın kılığına giren erkeklere...) [Buhârî]

(Zâlim âmirlere, açıktan günâh işliyenlere, sünnetimi yıkan bid'atçılara.) [Deylemî]

Daha bunun gibilere la'net edildiğini bildiren hadîs-i şerîfler çoktur. Kur'ân-ı kerîmde de Allahü teâlâ, la'net ettiğini bildiren çok âyet-i kerîme vardır. Meselâ:

(Allahın la'neti kâfirlerin üzerine olsun!) [Bekara 89]

(Âyetlerimizi inkâr edip kâfir olarak ölenler var ya, işte Allahın, meleklerin, insanların hepsinin laneti onlaradır.) [Bekara 161]

Yahudiler la'netleniyor. [Mâide 64]

Üç İhlâs Okumak

Suâl: Sünnet ile farz veya farz ile sünnet arasında konuşmak veya duâ etmek, Kur'ân okumak bid'at mi?

Cevap: (Merâkıl-felâh)ın Tahtâvî hâşiyesinin tercümesi olan Ni'met-i İslâm kitâbının (Nâfile Namazlar) kısmında deniyor ki:

(Farzla sünnet veya sünnetle farz arasında konuşmak sünneti iskât etmez. Lâkin sünnetin sevâbını azaltır. Alâ kavlin sünnet sakıt olmakla iâde olunur. Tahrimeye münâfi olan her amel dahî böyledir, yâni konuşmak gibidir.)

Aynı ifâde (Dürr-ül-muhtâr)da da vardır. Esah olan kavil, sünnet kabûl olmaz, evvelki sünneti tekrar kılmak lâzımdır. Bu ifâde (Dürr-ül-muhtâr)ın arabî aslının 457. ba'zı baskılarında 711. sayfasındadır. Türkçe tercümesinin de 3. cild 40 ve 41. sayfasındadır. İbni Âbidîn hazretleri, (Dürr-ül-muhtâr)ın ifâdesini açıklarken her türlü okumaların da bu hükme girdiğini bildirmektedir. Şu hâlde, sünnet ile farz arasında duâ, sûre veya üç ihlâs okumamalıdır. Hele bunu âdet hâline getirmek bid'atdır. İbâdetlere ilâve yapmak dini değiştirmek olur. Hadîs-i şerîfte, (İbâdetleri bizim gibi yapmıyanlar bizden değildir.) ve (Bizim yaptığımıza benzemiyen her amel, her ibâdet merduddur.) buyuruluyor. Peygamber efendimiz nasıl ibâdet etmişse, mezhebimiz bunu nasıl bildirmişse, o şekilde ibâdet edilir. (Şunu da yapalım, ötekini de ilâve edelim) demek, dinde reform olur. Aslâ câiz olmaz. Sünnet ile farz arasında bir şey okumanın sünneti iskât (iptal) edeceği (Bahr-ür-râık) da da yazılıdır.

İmâm-ı Rabbânî müceddid-i elfi sânî hazretleri buyuruyor ki:

(Âhir zamanda Hz. Mehdî gelip, dini yayarken ve sünneti diriltirken, bid'at işlemeye alışmış olan Medîne'deki âlim, bid'ati güzel sandığı ve ibâdet olarak yaptığı için, Hz. Mehdî için, "Bu adam bizim dinimizi yok edecektir." diyecektir.) [Müjdeci Mektûblar 255]b

Zeytinden Misvâk

Suâl: Misvâğın erak ağacından yapıldığını yazdınız. Bu ağaç da Türkiye'de yoktur. Başka ağaçtan misvâk yapılamaz mı?

Cevap: Erak ağacından yapılan misvâk diğerlerine tercih edilir. Erak ağacı bulunmadığı zaman zeytinden de yapılır. Hadîs-i şerîfte buyuruldu ki:

(Mübârek bir ağaç olan zeytinden yapılan misvâk ne güzeldir. O benim ve benden önceki peygamberlerin misvâkıdır.) [Taberânî]

Zeytinden de olsa, misvâk kullanmayı ihmâl etmemelidir. Çünkü misvâk, yaşlanmayı yavaşlatır, gözün görmesini kuvvetlendirir, ağız kokusunu giderir. Daha bir çok faydası vardır. (R. Muhtâr)

Secde-i Tilâvet

Suâl: TGRT'de mukabele okunuyor. Secde âyetlerini dinleyince, secde-i tilâvet gerekir mi?

Cevap: Gerekmez. Fakat Kur'ân-ı kerîmi takip ederken veya dinlerken, siz de sesli olarak okursanız, secde-i tilâvet gerekir. TV'den, radyodan ve teypten duyulan secde âyeti için secde-i tilâvet gerekmez. (M.Erbea)

Namaz ve Sütre

Suâl: Evde namaz kılarken, hanım, dalgınlıkla önümden geçti. Namazım mekrûh oldu mu? Küçük mescidlerde ba'zân namaz kılarken önümden geçiliyor. Bana da günâh oluyor mu?

Cevap: Hanım sizin önünüzden geçmekle namazınıza zarar gelmez. Mescidlerde de direk arkasında veya önde namaz kılarken önünüzden geçen olursa yine size günâh olmaz. Geçenler günâh işlemiş olur. Fakat yol üzerine durmuşsanız size de günâh olur. Onun için namaz kılarken tedbir almak, sütre olacak birşey koymak lâzımdır.

Câmi Resimli Seccâde

Suâl: Üzerinde câmi veya Kâ'be resmi bulunan seccâdede namaz kılmak câiz mi?

Cevap: Üzerinde İslâm yazısı veya bir harfi bulunan seccâdeyi yere sermek tahrîmen mekrûhtur. Böyle seccâdeyi ne maksatla olursa olsun yere sermek mübârek yazı veya harfe hakaret olur. (Hadîka c.2, s.633)

Kâ'be, câmi veya İslâm yazısı bulunan seccâdeyi yere sermek [ona hakaret olacağı için] câiz değildir. Fakat resim bulunan battaniye böyle değildir. İbni Hacer-i Mekkî hazretleri, fetvâsında, (Canlı resmini, hürmet edilen yerlerde kullanmak câiz değildir, hürmet edilmiyen şeyler üzerinde câizdir.) buyuruyor. Battaniye yere serilince onun üzerinde bulunan resme hürmet edilmemiş, hakaret edilmiş olur. Resim secde edilen yerde değilse, böyle resimli battaniye üzerinde namaz kılmakta mahzûr olmaz. Canlı resimleri göbekten yukarıda bulunursa, orada namaz kılmak mekrûh olur. Canlı resmi, basılan, oturulan yerde ise mekrûh olmaz. Namaz kılanın arkasında göbekten yukarıda olursa tenzihen mekrûh olur. (R.Muhtâr)

Şu hâlde canlı resmi bulunan şeyleri yere serince ona hakaret olduğu için namaz mekrûh olmuyor. Kâ'be, câmi resmi bulunan şeyleri yere sermek de ona hakaret olduğu için câiz olmuyor. (S.Ebediyye)

Saç Jölesi

Suâl: Saçımıza sürdüğümüz jöle ve sprey abdesti bozar mı, namaza mâni midir?

Cevap: Jöle ve sprey abdesti bozmaz. İçinde alkol olduğu bilinmiyorsa namaza da mâni olmaz. Üzerinde yazmıyorsa, onun bunun; içinde alkol varmış demesiyle birşey necis olmaz (Hadîka)

Dinsiz Sünnetçi

Suâl: Müslüman sünnetçi bulamazsam, çocuğu kâfir doktora sünnet ettirmem günâh mıdır?

Cevap: Günâh değildir. İhtiyâç hâlinde kâfir doktora muâyene ve tedâvî olmak câizdir. (Hadîka)

Kadın ve İlim

Suâl: Beyimden habersiz, mevlit için, va'z dinlemek için, namaz kılmak için câmiye, komşuların evlerine gitmem doğru mudur?

Cevap: Zarûrî lâzım olan din ilimlerini beyi öğretmiyen kadın, münâsip bir kadın hocadan bunları öğrenebilmek için izinsiz gidebilir. Beyiniz izin verse bile, komşularda yapılan uygunsuz şeyler konuşulan toplantılara gitmenizi tavsiye etmeyiz. Kadınların câmilere de gitmeleri uygun değildir. Birkaç kadının, toplanıp uygun bir ilmihâl kitâbı okumaları çok iyi olur.

Teyp ve Kur'ân-ı Kerîm

Suâl: Kur'ân okumasını bilmiyorum. Bir hocaya Yâsin okutup teybe aldım. Bu teybi babamın kabrine götürüp açıyorum. Teypten okunan Yâsini babama dinletmekle, kendim okumam arasında fark var mıdır?

Cevap: Çok fark vardır. Teypten okunan Kur'ân-ı kerîmin, Yâsin-i şerîfin ölüye faydası olmaz. (M.Erbea)

Kabre Benziyen Ev

Suâl: Namaz kılınan bir evde hiç Kur'ân okunmasa, yâni Kur'ân okumayı bilen hiç kimse olmasa günâh olur mu?

Cevap: Bir evde namaz kılan varsa, o evde Kur'ân-ı kerîm okunuyor demektir. Ezbere okununca da Kur'ân-ı kerîm okunmuş olur. Bir evde ezbere de Kur'ân-ı kerîm okunmuyorsa, o ev kabir gibidir. Hadîs-i şerîfte buyuruldu ki:

(Evlerinizde Kur'ân-ı kerîm okumayı artırın! Kur'ân okunmıyan evin hayrı azalır, şerri çoğalır, o ev halkına darlık gelir.) [Dâre kutnî]

Evde Mukabele

Suâl: Muayyen özrü zuhur eden kadın, evde kocasının, oğlunun veya kızının okuduğu Kur'ân-ı kerîmi, mukabeleyi dinliyebilir mi?

Cevap: Kur'ân-ı kerîme dokunmamak şartı ile mukabele dinlemekte mahzûr yoktur. Ancak özürlü kadın, mukabele dinlemek için câmiye gidemez. Câmiye girmesi harâm olur. Hattâ câmiye abdestsiz de girilmez. (Mevkûfât)

Da'vete İcâbet

Suâl: Ziyâfetlere, da'vetlere, meselâ düğün yemeğine gitmek vâcib mi, sünnet mi?

Cevap: (Buhârî)deki hadîs-i şerîfte, (Da'vete icâbet etmiyen, Allah ve Resûlüne isyân etmiştir.) buyuruluyor. Âlimler bu hadîs-i şerîfi açıklamış, her çeşit da'vete icâbet etmenin vâcib değil, sünnet olduğunu bildirmişlerdir. (Menâhic-ül-ibâd)

Düğün yemeğine çağırılınca gitmek de sünnettir. Ba'zı âlimler vâcib demişlerdir.

.KAFİR HAKLARI ÇOK MÜHİMDİR

Suâl: Gayrı müslimlerle çalışıyoruz. Onların hakkını yesek günâh olur mu?

Cevap: Gayr-i müslimlere [müslüman olmıyanlara] kâfir denir. Bunların inançları, ibâdetleri sevilmez. Fakat onları incitmek, kalblerini kırmak harâmdır. Gayrı müslimleri gıybet eden, yüzlerine karşı kâfir diyen müslüman cezâlandırılır. Çünkü bunları incitmek, mallarına zarar vermek günâhtır. (Mülteka) [Kâfirler kendilerini kâfir kabûl etmedikleri için kâfirin bile yüzüne karşı kâfir demek günâh olur.]

Zimmîye [yâni gayr-i müslim vatandaşa] zulmetmek, müslümana zulmetmekten daha kötüdür. Hayvanlara işkence, zimmîye işkenceden daha kötüdür. Zimmîyi üzmemek için selâmlaşmak ve tokalaşmak câiz olur. Açıkça günâh işliyen fâsığa selâm vermek de böyle câizdir. (Dürr-ül-muhtâr)

Üzerinde kul hakkı bulunanların ibâdetleri kabûl olmaz, cennete giremez. Kâfirin hakkı için de, onunla helâllaşmak lâzımdır. Gönlü alınmazsa ahırette affı çok güçtür. Kâfirin hakkından kurtulmak, müslümânın hakkından kurtulmaktan daha zordur. Gayrı müslimlerin mal ve canlarına saldırmak câiz olmadığı gibi kadın ve kızlarına saldırmak da câiz değil, harâmdır. (R. Muhtâr)

Savaş hâli harîç, kâfirleri öldürmek de harâmdır. Hadîs-i şerîflerde buyuruldu ki:

(Arkadaşını öldüren, ümmetimden değildir. Öldürülen kâfir olsa da yine böyledir.) [Hadîka]

(Zimmîyi öldüren, Cennetin kokusunu alamaz.) [Hadîka]

(Zimmîyi öldürene, Cennet harâmdır.) [Ebû Dâvüd]

Kul Hakları

Suâl: Yirmi yıl önce birkaç arkadaş, bir şirkete para yatırıp hisse senedi almıştık. Şirket yetkilileri, senedimizin ne aslını, ne de kârını veriyorlar. Şirketin adını da değiştirmişler. Bize "Siz şirketten ayrılmak istediğinize göre, bizden değilsiniz. Yabancının parasını vermeyiz. Kanunî olarak da her tedbiri aldık. Beğendiğiniz yere gidin." diyorlar. Müslüman olan bu kişiler, kul hakkından hiç mi korkmuyorlar? Acaba bizi kâfir mi zannediyorlar? Dinimizde kâfirin hakkı önemli değil midir?

Cevap: Üzerinde kul hakkı olan buna tevbe için, kul hakkını hemen ödemek, onunla helâllaşmak, ona iyilik ve duâ etmek de lâzımdır. Mal sahibi, hakkı olan ölmüş ise, ona duâ, istigfâr edip vârislerine verip ödemeli, bunlara iyilik yapmalıdır. Çocukları, vârisleri bilinmiyorsa, o miktar parayı fakirlere sadaka verip, sevâbını hak sâhibine bağışlamalıdır. (Sefer-i Âhıret)

Bir kimseden haksız olarak alınan bir kuruşu, sâhibine geri vermek, yüzlerle lira sadakadan kat kat daha sevâbdır. Bir kimse, peygamberlerin yaptığı ibâdetleri yapsa, fakat, üzerinde başkasının bir kuruş hakkı bulunsa, bu bir kuruşu ödemedikçe, Cennete giremez. (Mektûbât-ı Rabbânî c.2, m.66, 87]

Kıyâmet günü, hak sâhibi, hakkından vazgeçmezse, bir dank [yarım gram gümüş] hak için, cemâ'at ile kılınmış, kabûl olmuş yediyüz namazı alınıp, hak sâhibine verilecektir. (Dürr-ül-muhtâr)

Kul hakkını, Allahü tealânın hakkından önce ödemek lâzımdır. Kul hakkı olan günâhların affı güç ve azâbları daha şiddetlidir. Başkasının hakkını yiyen, hak sâhibleri ile helâllaşmadıkça affa uğramaz. Yâni üzerinde kul veya hayvan hakkı bulunanı Allahü teâlâ affetmez ve bunlar Cehenneme girip, cezâlarını çekeceklerdir. (Hadîka)

Paranın Geçmediği Yer

Hadîs-i şerîflerde buyuruldu ki:

(Üzerinde kul hakkı olan, ölmeden önce ödeyip helâllaşsın! Çünkü âhırette altının, malın değeri olmaz. O gün, hak ödeninceye kadar, kendi sevâblarından alınır, sevâbları olmazsa, hak sâhibinin günâhları buna yüklenir.) [Buhârî]

(Müflis, şu kimsedir ki, kıyâmette, defterinde pek çok namaz, oruç ve zekât sevâbı bulunur. Fakat, ba'zılarına çeşitli yönden zararı dokunmuştur. Sevâbları, bu hak sâhiblerine dağıtılır. Hakları ödenmeden önce sevâbları biterse, hak sâhiblerinin günâhları, bunun üzerine yükletilip Cehenneme atılır.) [Müslim]

(Kibri, hıyâneti ve kul borcu olmayan mü'min, Cennete girer.) [Nesâî]

(Kul hakkı, mü'minin aybı, kusûrudur.) [Ebû Nuaym]

Üzerinde kul hakkı bulunanların rûhları Cennete girmez. Sâlihlerin rûhları kabirlerine gelerek, cesetlerini ziyâret ederler. Vefât eden mü'minlerin rûhları gelip, dünyada tanıdıklarını sorarlar. (Ferâid-ül-fevâid)

.İYİLİĞE TEŞEKKÜR
Suâl: İyiliğe teşekkürün dindeki yeri nedir?

Cevap: İyilik edene, mal ile, hizmet ile karşılığı yapılır. Bunu yapamıyan, hamd ve senâ, teşekkür ve duâ eder. Çünkü, iyiliğe karşı iyilik yapmak, insanlık vazîfesidir. Böyle olunca, her iyiliği yapan, en büyük iyilik olarak, yok iken var eden, en güzel şekli veren, lüzûmlu uzuvları, kuvvetleri ihsân eden, herbirini bir âhenk ile işleterek sıhhat veren, âkıl ve zekâ bahşeden, çoluk çocuğu, ev, ihtiyâç eşyâsı, gıdâ, içecek, elbiselerimizi yaratan yüce bir sâhibe, bu ni'metleri sebepsiz, karşılıksız ihsân eden ve her ân yok olmaktan, düşmandan, hastalıktan muhâfaza eden ve bize hiç ihtiyâcı olmıyan, sonsuz kuvvet, kudret sâhibi olan Allahü teâlâya şükretmemek, kulluk hakkını ödememek ne büyük kabâhat, ne çok zulm ve ne alçak bir vaziyet olur? Hele, O'na ve ni'metlerin O'ndan geldiğine inanmamak veya bunları başkasından bilmek en büyük zulm, en çirkin yüz karası olur.

İyilik Övülmeli

Bir kimseye her ihtiyâcı verilse, her ay yetecek para, gıdâ hediyye olunsa, bu kimse, o ihsân sâhibini her yerde herkese nasıl över. Gece gündüz onun sevgisini, teveccühünü, onun kalbini kazanmaya uğraşmaz mı? Onu dertlerden, sıkıntılardan muhâfaza etmeye çalışmaz mı? Ona hizmet edebilmek için, kendini tehlikelere atmaz mı? Bunları yapmasa, o ihsân sâhibine hiç kıymet vermese, herkes onu ayıplamaz mı? Hattâ insanlık vazîfesini yapmıyor diye cezâlandırılmaz mı? İyilik eden bir insanın hakkına böyle riâyet ediliyor da, her ni'metin, her iyiliğin hakîkî sâhibi olan, hepsini yaratan, gönderen, Allahü teâlâya şükretmek, O'nun beğendiği, istediği şeyleri yapmak niçin lâzım olmasın? Elbette, en çok O'na şükretmek, en çok O'na itâ'at etmek, ibâdet etmek lâzımdır. Çünkü O'nun ni'metleri yanında başkalarının iyilikleri deniz yanında damla kadar bile değildir. Hattâ diğerlerinden gelen iyilikleri de, yine O göndermektedir.

Şükür, her ni'metin Allahü teâlâdan geldiğini bilip dil ile de hamdetmektir. Allahü teâlânın emîrlerini yapıp yasak ettiklerinden sakınmak şükretmek olur.

İnsanların hidâyeti için çalışmak, onları irşâd etmek de şükür sayılır.

Peygamberlerden biri, küçük bir kayadan büyük bir su çıktığını görüp sebebini kayaya sordu. Kaya, (Yakıtı insan ve taş olan ateşten [Cehennemden] sakının!) meâlindeki âyet-i kerîmeyi okuyup, "Bu âyeti duyduğumdan beri böyle ağlarım." dedi. Bu peygamber duâ edip bu kayanın Cehenneme girmemesini istedi. Allahü teâlâ da onun duâsını kabûl etti. Birkaç gün sonra aynı yere gitti. Yine kayadan su aktığını görünce sebebini sordu. Kaya, "O zamanki korkudan idi, şimdiki ise şükür göz yaşıdır." dedi. (İhyâ)

Sertleşen kalbleri korku veya şükür hâlindeki gözyaşı ile yumuşatmak lâzımdır. Kur'ân-ı kerîmde şükretmek emredilmektedir.

(Bana şükredin, nankörlük etmeyin!) [Bekara 152]

[Nankörlük, şükretmemek, ni'metleri Allahü teâlâdan bilmemek demektir.]

(Şükrederseniz elbette ni'metimi artırırım. Eğer nankörlük ederseniz, hiç şüphesiz azâbım çok şiddetlidir.) [İbrâhim 7]

(Kullarımdan şükreden azdır.) [Sebe 13]

Hadîs-i şerîfte de (Kıyâmet günü "Şükredenler gelsin!" diye seslenilir. Onlar bir bayrak altında Cennete girer. Bunlar, darlık ve genişlikte, her hâl-ü kârda Allaha şükredenlerdir.) buyuruldu. (İ. Gazâlî)

Şükür, ni'meti değil, ni'meti vereni görmektir. Ni'meti vereni bilip gereğiyle amel etmektir. Bu amel, kalb, dil ve diğer azâlarla olur. Kalb ile iyiliğe niyyet eder. Dil ile hamdeder, şükrünü açıklar. Uzuvlarla şükür ise, Allahü teâlânın verdiği ni'metleri yerli yerinde kullanmaktır. Meselâ gözün şükrü, müslümanların, arkadaşların kusûrunu görmemektir. Kulağın şükrü, söylenilen ayıpları duymamış olmaktır.

İmâm-ı Mücâhid hazretleri Nahl sûresinde (Onlar, Allahın ni'metini bilip itiraf ederler. Sonra da onu inkâr ederler) meâlindeki 83. âyet-i kerîmesini (Onlar, ni'metlerin Allahtan olduğunu bilirler. Fakat "Bu ni'metleri biz kazandık veya bize mîras kaldı" diyerek nankörlük eder) diye tefsir etmiştir.

İnsan, bir hasta veya sakat görünce, kendisinin böyle bir derde müptelâ olmadığı için şükretmelidir! Hadîs-i şerîfte buyuruldu ki: (Bir kimse, hasta, sakat birini görünce, "Allahü teâlâya hamdolsun ki beni böyle etmedi. Bundan ve daha başka dertlilerden üstün kıldı." derse, ni'metin şükrü olur.) [Beyhekî]

Ni'mete şükredince, hem eldeki ni'met yok olmaktan kurtulur, hem de yeni ni'metlerin ele geçmesine sebep olur. Hadîs-i şerîfte (Az veya çok bir ni'mete kavuşan, "Elhamdülillah" derse, Allahü teâlâ, o kimseye bu ni'metten daha iyisini verir.) buyuruldu. Şükredenden Allahü teâlâ râzı olur. Hadîs-i şerîfte, (Yiyip içtikten sonra "Elhamdülillah" diyenden Allahü teâlâ râzı olur.) buyuruldu. Şu üç şeyi yapan tam şükretmiş olur: 1- Bir ni'met gelince bunu Allahtan bilip şükretmek. 2- Allahü tealânın verdiği her şeye râzı olmak. 3- Verilen ni'metten istifâde edildiği müddetçe, Allahü teâlâya isyân etmemek. Hadîs-i şerîfte buyuruldu ki:

(Din işlerinde kendinden üstün olanı görüp ona uyan, dünya işlerinde ise kendinden aşağısına bakıp Allaha hamdeden şükretmiş olur.) [T. Gâfilîn]

İbâdete Güvenmemeli

Ni'met umumî olunca, herkese gelince insan bu ni'metin kıymetini bilemez. Görmek büyük ni'met iken, herkeste göz olduğu için göz ni'metine her zaman şükretmeyiz. Gençler; yaşlanmadıkça gençliğin kıymetini bilmez. Hastalar sağlığın kıymetini anlar. Fakirler zenginliğin kıymetini bilir. Hayatın kıymetini de ancak ölüler anlar. Şu halde yaşlanmadan gençliğin, hastalanmadan sıhhatin ve ölmeden önce de hayatın kıymetini bilip şükretmelidir. Hadîs-i şerîfte buyuruldu ki:

(Benî İsrâil'de bir âbid var idi. Beşyüz yıl ibâdet etmişti. Kıyâmet günü Allahü teâlâ, "Bu âbidîn benim ihsânımla Cennete götürün!" buyurur. Âbid, "Ben ihsân ile değil, yaptığım beşyüz yıllık ibâdetle Cennete girmek istiyorum." der. Allahü teâlâ emreder, hesâbı görülür. Yalnız göz ni'meti beşyüz yıllık ibâdetten fazla gelir. Melekler âbidi Cehenneme götürürler. Âbid, "Yâ Rabbî beni rahmetinle, ihsânınla Cennete koy." diye duâ eder. Allahü teâlâ buyurur ki:

"Ey kulum, seni yoktan kim yarattı? [Âbid, sen yarattın, der.] Seni yaratmam, senin tarafından mı oldu, yoksa benim ihsânımla, benim rahmetimle mi oldu? [Âbid, senin rahmetinle oldu, der.]

Allahü teâlâ verdiği ba'zı ni'metleri de sayar. Âbid, "Hepsi senin rahmetinle, ihsânınla oldu" der. [T. Gâfilîn]

Dil ile şükürde, Allahü teâlâdan râzı olduğu ifâde edilmelidir! Peygamber efendimiz, bir kimseye (Nasılsın?) buyurdu. O kimse, (İyiyim.) dedi. Üçüncü defa sorunca o kimse (Elhamdülillah iyiyim.) dedi. Peygamber efendimiz, (İşte senden bu cevabı bekliyordum. Bunun için soruyu tekrarladım.) buyurdu. (Taberânî)

Âlimler, sâlihler, bir kimseyi Allaha şükrettirmek için (Nasılsın?) derlerdi. İnsan ya şükreder, ya susar veya şikâyette bulunur. Allahtan şikâyet etmek ise çok çirkindir. Kulun Mevlâsına zillet göstermesi izzettir. Mevlâyı başkasına şikâyet etmesi ise zillettir. Şükür, ihsânını, iyiliği anmak sûretiyle ihsân edeni övmektir. Yâni dil ile teşekkür de şükürdür. Bir grup kimse, halîfe Ömer bin Abdülazîz hazretlerini ziyârete geldiklerinde, içlerinden gencin birisi konuşmaya başlar. Halîfe, (Önce yaşlılarınız konuşsun!) buyurur. Genç, (Her iş yaşlıya verilecekse, senden daha nice yaşlılar var. Halîfeliği onlara vermek lâzımdır.) der. Halîfe gence (O halde konuş bakalım!) der. Genç, (Biz birşey istemeye gelmedik. Üstün fazîletinizi, adâletinizi duyduk. Size dilimizle teşekkür etmeye geldik. Teşekkür edip döneceğiz.) der.

Şükür Nasıl Olur?

Allahü tealâ, Mûsâ aleyhisselâma buyurdu ki: (Bir kimse, kendine verdiğim ni'meti benden bilip kendinden bilmezse, ni'metlerin şükrünü edâ etmiş olur. Bir kimse de, rızkını kendi çalışması ile bilip, benden bilmez ise, ni'metin şükrünü edâ etmemiş olur.) [İ.Gazâlî]

Şükür, kendini o ni'mete lâyık görmemektir. Şükür, Allahü teâlânın verdiği ni'metleri O'nun sevdiği yerlerde kullanmaktır.

Allahü teâlâ bir kula birbirini takip eden çeşitli ni'meter verince, kul buna lâyık olmadığını düşünüp utanması da şükür olur. Şükürdeki kusûrunu bilmesi de şükür olur. Şükredemiyoruz diye özür beyân etmesi de şükürdür. (Allahü teâlâ, kusûrlarımı örtüyor.) demesi de şükürdür. Şükür vazîfesini yerine getirmenin Allahü tealânın bir lutfu olduğunu düşünmek de şükürdür. Hattâ vâsıtalara şükür de şükür olur. Hadîs-i şerîfte buyuruldu ki: (İnsanlara teşekkür etmiyen Allaha şükretmemiş olur.) [İ. Ahmed]

İyilerle Evlenmeli

Adana'dan G. ÇİLLER'in suâlne cevap:

(İslâm Ahlâkı) kitâbında diyor ki:

Kızı dengine vermek lâzımdır. Dengi demek, zengin olmak, maaşı çok olmak demek değildir. Dengi olmak, erkeğin sâlih müslüman olması, Ehl-i sünnet i'tikâdında olması, namaz kılması, içki içmemesi, yâni islâmiyyete uyması ve nafaka kazanacak kadar iş sâhibi olması demektir. Kızını bu vâsıfta olana vermiyen, evlâdını felâkete sürüklemiş, Cehenneme atmış olur. Hadîs-i şerîflerde buyuruldu ki:

(Kızını fâsık bir erkekle evlendirene, her gün bin la'net iner, onun ameli ve duâsı kabûl edilmez, farz ve nâfilesi makbûl değildir.) [Şir'a şerhi]

[Fâsık, açıktan günâh işliyen demektir. Meselâ namaz kılmıyan, tesettüre riâyet etmiyen fâsıktır.]

(Kızını veya âile fertlerinden birini içki içene veren, onu ateşe atmış olur.) [Deylemî]

(Fâsık erkekle evlenmeye râzı olan kadının, kabrinden kalkarken alnında, "Allahın rahmetinden ümidini kesmiş" yazısı bulunur. Ancak şefâ'atimi istiyen hâriç.) [M.Cinân]

(Kızını evlendirmek, onu elden çıkarmak demektir. O hâlde kızınızı evlendirirken nereye verdiğinize dikkat ediniz!) [Beyhekî]

(Kızını fâsıka veren, Allahü teâlânın emânetine hıyânet etmiş olur. Emânete hıyânet edenin gideceği yer, Cehennemdir.) [S. Ebediyye]

(Kızını fâsıka veren kimse, mel'undur.) [S. Ebediyye]

(Şefâ'atime kavuşmak isteyen kızını fâsıka vermesin!) [Şir'a]

Evlenmeden Önce

Müslüman bir gencin benim evlenme vaktim geldi demesi için, önce dinini iyice öğrenmiş olması lâzımdır. Ondan sonra sünneti yerine getirmek niyyetiyle evlenebilir. Edebî, hayâsı, ahlâkı olan, dinini, îmânını, islâmın şartlarını öğrenmiş, İslâmiyete uyan, sokakta dinin emrettiği şekilde giyinen bir kızla nikâhlanmalıdır. İffet sâhibi, dinini kayıran bir kız aramalıdır. İllâ da (Malı çok, güzel bir kız olsun.) dememelidir. Mal için, güzellik için iffeti ve salâhı elden kaçırmamalıdır. Hadîs-i şerîfte buyuruldu ki: (Kadın, ya malı veya güzelliği, yâhut dini için alınır. Siz dini olanını alın! Malı için alan malına kavuşamaz. Yalnız güzelliği için alan, güzelliğinden mahrûm kalır.) [Müslim]

Din ile güzelliğin birlikte bulunması iyidir. Yine hadîs-i şerîfte buyuruldu ki:

(Güzelliği ve malı için bir kadınla evlenen, ikisinden de mahrûm kalır. Dini için evlenene, mal ve güzellik kendiliğinden verilir.) [Taberânî]

Nikâhtan önce kızı görmek sünnettir, iyi geçinmeyi sağlar. Hadîs-i şerîfte buyuruldu ki:

(Görmeden olan evliliğin sonu, üzüntü ve pişmanlıktır.) [İ. Gazâlî]

.MU'CİZE VE KERÂMET HAKTIR
Necdi bir genç, (Peygamberler mu'cize gösterir, evliyânın kerâmeti olur, kâfir sihir yapar demek şirktir, küfürdür. Böyle söylemekle bunlara yaratıcılık vasfı verilmiş olur) diyor.

Az da olsa, memleketimizde böyle sapık inançlı kimseler vardır. Gençlerin böyle sapıkların oyununa gelmemesi için necdî gence cevap verme lüzûmunu hissettim.

İnsanların bütün işleri, âdet-i ilâhiyye içinde meydana gelir. Allahü teâlâ, sevdiği insanlara, iyilik ikrâm olmak için, âdetini bozarak, sebepsiz şeyler yaratır. Bunlar peygamberlerden meydana gelirse (Mu'cize), evliyâdan meydana gelirse (Kerâmet), diğer mü'minlerden meydana gelirse (Firâset), fâsıklardan meydana gelirse (İstidrâc), kâfirlerden zuhur ederse (Sihir) denir.

Kur'ân-ı Kerîm ve Hârikalar

Her müslümanın Kur'ân-ı kerîme inanması şarttır. Bir âyetinden bile şüphe eden müslüman olamaz. Kur'ân-ı kerîmde birçok mu'cize ve kerâmet bildirilmiştir. Meselâ:

Hz. Dâvüd'ün elinde demir, hamur gibi yumuşardı. (Sebe 10)

Cinler, kuşlar ve rüzgâr Hz. Süleyman'ın emrinde idi. Erimiş bakır sel gibi aktı. (Sebe 12, Neml 17)

Dağlar ve kuşlar Hz. Dâvüd'e boyun eğdi. (Enbiyâ 79)

Hz. İbrâhim'i ateş yakmadı. (Enbiyâ 69)

Hz. İbrâhim'in kestiği dört kuş dirildi. (Bekara 260)

Hz. Yunus'u balık yuttuğu halde, zarar gelmeden kurtuldu. (Saffât 139-145)

Hz. Mûsâ'nın asâsı yılan olup, sihirbazların sihrini bozarak, gösterdikleri şeyleri yuttu (Tâhâ 69)

[Kâfirlerin sihir ile hârika şeyler yaptığı bu âyetten de anlaşılmaktadır.]

Hz. Îsâ beşikte iken konuştu. Elindeki çamurdan şekle üfleyince, canlı kuş oldu. Körleri iyi etti. Ölüleri diriltti. (Mâide 110, A. İmrân 49)

Hz.Hızırın hârikası, sepetteki pişmiş ölü balık canlandı. (Kehf 86) [Ba'zı âlimlere göre Hz.Hızır, nebî değil velîdir. Velî ise, gösterdiği hârikalar mu'cize değil kerâmettir.]

Ay ikiye ayrılınca, kâfirler, Resûlullah için (Bize sihir yaptı) dediler. (Kamer 1,2)

Resûlullah, Mescid-i Aksaya ve bilinmiyen yerlere bir anda gidip geldi. Mi'râc hâdisesi. (İsrâ 1)

Vezir, Belkıs'ın tahtını göz açıp kapayıncaya kadar Hz. Süleyman'a getirdi. (Neml 40) [Hz. Süleyman'ın veziri peygamber olmadığı halde, bu kerâmeti göstermiştir.] Peygamberlerin, elinde meydana gelen mu'cizelerin yaratıcısı da Allahü teâlâdır. (Hz. Îsâ, ölüleri diriltirdi.) demekle ona yaratıcılık vasfı verilmiş olmuyor. Yine Allah yaratıyor. Nitekim, Allahü teâlâ, peygamberlerine verdiği mu'cizeleri bildirdikten sonra (Bunları yapan biziz.) buyuruyor. (Enbiyâ 79)

Cin sûresinin son âyetlerinin tefsirinde (Allahü teâlâ ba'zı gâipleri, gizli sırları peygamberlerine bildirir, onların gâipten haber vermeleri mu'cizedir) buyuruluyor. (Medârik)

İslâm âlimleri de buyuruyor ki:

(Evliyânın kerâmeti, enbiyânın, mu'cizelerinin devamıdır. Bunun için bu ümmetin evliyâsından hâsıl olan kerâmetler de Peygamber efendimizin mu'cizesidir.) [Şevâhid-ün-nübüvve]

(Evliyâyı inkâr etmek, dinin bir hükmünü inkâr etmek gibi küfürdür. Evliyâ ve enbiyâ, ne kadar yüksek olursa olsun kuldur. Hârika, kerâmet hâsıl olmasında, kulların hiç te'sîri yoktur. Allahü teâlâ, evliyâsını ve peygamberlerini, başkalarından üstün tutmuş, onlara vermediği kerâmet ve mu'cize gibi hârikaları, ni'metleri bunlara ihsân etmiştir. (Hadîka)

İmâm-ı Gazâlî hazretleri (İnsanların kalblerinden geçenleri haber vermesi gibi evliyânın, kerâmeti sayılamıyacak kadar çoktur.) buyuruyor. (İhyâ)

Buraya kadar olan vesikalardan da anlaşılıyor ki, peygamberlerin mu'cizesi, evliyânın kerâmeti ve kâfirin de sihri [büyüsü] olur. (Falanca peygamber veya falanca velî, ölmüş tavuğu diriltti.) demekle, o nebî veya velîye yaratıcılık isnat edilmiş olmuyor. Ölen şeyin diriltilmesi, yine Allahın izniyle oluyor. Sağ veya ölü bir velînin yardım etmesi de, yine Allahın izni ile oluyor. Şu meşhûr menkıbeyi bilen çoktur.

Evliyâ Yardım Eder

Ebû Hasan-ı Harkanî hazretleri, sefere çıkan talebelerine, (Sıkışınca benden yardım isteyin) buyurur. Yolda talebelerini, eşkıyâ yakalar. Onlar, kurtulmaları için Allahü teâlâya duâ ederler; fakat kurtulamazlar. Bir talebe (Yâ Ebel Hasan, imdât!) der. O talebeyi eşkıyâ göremez. Diğerlerinin nesi varsa alırlar. Seferden dönünce hocalarına, (Biz Allahtan yardım istediğimiz hâlde soyulduk. Fakat şu arkadaşımız, sizden yardım isteyince kurtuldu. Bunun hikmeti nedir?) derler. O da, (Allahü teâlâ günâhkâr kimselerin duâsını kabûl etmez. Arkadaşınız, benden yardım isteyince, onun duâsını Allahü teâlâ bana duyurdu. Ben de, (Yâ Rabbî bu talebemi kurtar!) dedim. Allahü teâlâ da kurtardı. Ben sadece vâsıta oldum, duâ ettim. Kurtaran Rabbimizdi.) diye cevap verdi. [T. Evliyâ]

Bugün 515 ziyaretçi (1303 klik) kişi burdaydı!

Bu web sitesi ücretsiz olarak Bedava-Sitem.com ile oluşturulmuştur. Siz de kendi web sitenizi kurmak ister misiniz?

Ücretsiz kaydol