Sual: "Kusursuz kul olmaz. Âlimlerin hatası olur. Bu bakımdan imam-ı a’zamı, imam-ı Şafii ve imam-ı Gazali gibi âlimleri eleştirmek gerekir. Mesela imam-ı Gazali’nin hatası çoktur. Kitaplarında uydurma hadis var" deniyor. Böyle söylemek doğru mudur?
CEVAP
"Kusursuz kul olmaz" sözü doğrudur. Fakat "imam-ı Gazali, hata etmiştir, kitaplarında uydurma hadis vardır" sözü yanlıştır. Böyle söyleyenler, âlimin dindeki ve Allah katındaki yerini bilmeyen kimselerdir. Hadis-i şerifte, (Âlimler, Peygamberlerin vârisleridir)buyuruldu. (İbni Mace)

Âlimlerin kıymetini ve onlara uymamızı emreden âyetlerden bazılarının meali şöyledir:
(Bilmiyorsanız âlimlere sorun!) [Nahl 43]

(Bu misalleri ancak âlim olanlar anlar.) [Ankebut 43]

(Bunun hükmünü Peygambere ve ülül-emre [âlimlere] sorsalardı, öğrenirlerdi.) [Nisa 83]
[Âyet-i kerimede geçen ülül-emrin âlim demek olduğu tefsirlerde yazılıdır. Peygamber efendimiz de (Ülül-emr, fıkıh âlimleridir)buyurdu. (Darimi)]

Hadis-i şeriflerde ise buyuruldu ki:
(Âlimlere tabi olun! Çünkü onlar, dünya ve ahiretin ışıklarıdır.)[Deylemi]

(Âlimler, kurtuluş yolunu gösteren birer rehber ve kılavuzdur.) [İ. Neccar]

(Bilmediklerinizi salih[âlim]lerden sorup öğrenin!) [Taberani]

Büyükler hakkında böyle konuşmak çok çirkindir, edebe aykırıdır. İmam-ı a'zam, imam-ı Gazali ve imam-ı Rabbani hazretleri de müctehid birer imamdır. İtikadda ayrılık olmaz. Peygamber efendimiz, bu ümmetin 73 fırkaya ayrılacağını, 72 sinin bid'at ehli olup Cehenneme gideceğini, bir fırkanın kurtulacağını bildirmiştir. Fırka-i naciyye denilen bu fırkanın Ehl-i sünnet vel-cemaat fırkası olduğunda Ehl-i sünnet âlimleri ittifak etmiştir. Bu ittifakta hata olmaz. Çünkü Hadis-i şerifte buyuruldu ki:
(Ümmetimin âlimleri, dalalet üzerinde birleşmezler, yanlış bir iş üzerinde ittifakta bulunmazlar.) [İbni Mace]

Müctehidin amele ait işlerdeki hatasına da sevap vardır. Sonra bir müctehid, diğer bir müctehidin hata ettiğini söylemez. Çünkü (İctihad, ictihadla nakzedilmez) kaidesi meşhurdur. Mesela, imam-ı Şafii hazretleri, deriden çıkan kanın abdesti bozmayacağına, imam-ı a'zam hazretleri de bozacağına ictihad etmiştir. Şimdi bunlardan birine (Hata) denmez. Farklı ictihad denir. Hadis-i şerifte buyuruldu ki:
(Âlim, ictihadında hata ederse bir, isabet ederse iki sevap alır.)[Buhari]

Sevap olan bir şey için hata tabirini kullanmak caiz değildir. Böyle farklı ictihadlar da Allahü teâlânın bir rahmetidir. Nitekim Hadis-i şerifte buyuruldu ki:
(Âlimlerin ihtilafları, farklı ictihadları rahmettir.) [Beyheki]

Sevap ve rahmet olan bir ictihadı için, bir âlime hata ettiğini, ya cahil yahut da bid'at ehli söyler. İbni Teymiye ve Mevdudi gibi bid'at ehli, imam-ı Gazali hazretlerinin yazılarına kusur isnat etmiştir. İbni Hacer-i Mekki hazretleri, (imam-ı Gazali hazretlerinin yazılarına kusur isnat eden, ya hasetçidir veya zındıktır) buyuruyor. İmam-ı Rabbani hazretleri de, bid'at ehlinden yılandan, canavardan kaçar gibi kaçmak gerektiğini bildirmektedir.

Mezhepsiz bir yazar, (imam-ı a'zamın, imam-ı Şafii ve Gazali’nin zaaflarından bahsetmekte, sahabenin hatalarını söylemekte ne sakınca vardır? Bunların dokunulmazlığı mı vardır? Tenkit kapısı kapatılmak ve fikir hürriyeti katledilmek mi isteniyor?) gibi hezeyanlar savuruyor. Ama aynı mezhepsiz, Abduhu, Efganiyi, Reşit Rızayı tenkit eden biri çıksa, hemen mezhepsizlik kılıcını sallayıp, (İslamı bütünüyle yaşayan bu âlimleri tenkit eden haindir, düzenin uşağıdır) diyor. İslam âlimlerini tenkit etmek fikir hürriyeti, mezhepsizleri tenkit etmek ise hainlik... Mezhepsizlerin ölçüsü bu...

Peygamber efendimiz, (Âlimler benim vârisimdir) ve (Eshabım anılınca dilinizi tutun) buyuruyor. Mezhepsiz ise, fikir hürriyeti diyerek saldırıyor. Âlimlere saldıran belasını bulur.

Başka bir yazar da, (imam-ı Gazali’nin kitaplarında dine aykırı mesele varsa ne yapacağız?) diyerek, sanki Hüccet-ül İslamın kitaplarında dine aykırı mesele var gibi göstermeye çalışıyor. Halbuki gerek imam-ı Gazali hazretlerinin ve gerekse diğer İslam âlimlerinin kitaplarında dinimize aykırı bir mesele bulunmaz. Çünkü farklı ictihad, dine aykırılık değil, dinin emri olup rahmettir. Rahmete hata denmez. Âlimlerin hatası da müslümanlar için hüccettir. (İmam-ı a'zamın sözü hak ise al, değilse at) diyerek, istisnasız, bütün âlimleri senet olmaktan çıkarıyor. (Âlimlere göre değil, hakka göre ölç!) diyor. Hakkı biz biliyoruz da, âlimler bilmiyor mu? Hakkı, âlimler bilemezse biz nasıl bileceğiz? (Elimizde temel ölçü olarak Kur'an olduğuna göre hakkı bâtıldan ayırırız) diyor. Peki, âlimlerin ellerinde Kur'an-ı kerim yok muydu? Onlar yanılabiliyor da mezhepsizler niye yanılmıyor? Bütün maksatları âlimler köprüsünü yıkmaktır.

Mezhepsizler, fikir anarşisi çıkartmak, hak ile bâtılı karıştırmak ve hak yol üzerindeki köprüleri yıkmak istiyorlar. Âlimlerin kurduğu köprüleri yıkıp, bid'at denizinde insanları boğmak istiyorlar. Fakat, âlimlerimizin kurduğu bu köprüler, bid'at ehlinin üfürmesiyle yıkılacak kadar zayıf değildir.

Kötülerin kötülüğünü açıklamalı
Dinimiz ilme ve âlime büyük önem verir. Bize ilmi bildiren âlimlerdir. Hadis-i şerifte, (Âlimler, Peygamberlerin vârisleridir) buyuruldu. Peygamberlerin vârisleri olan âlimlere dil uzatan, onları âlim oldukları için kötüleyen kimsenin imanı gider. Bir de İslam âlimi sanılan ve dinimizi içten yıkmaya çalışan dinde reformcular vardır. Bunların ihanetlerini söylemek, kötülemek olmaz. Dinin emrine uymak olur. Kötüye kötü, kirliye pis demek yanlış değildir. Temize pis demek kötülemek olur.
Kötülerin kötülüğünü açıklamak, Müslümanları onların zararından korumaya çalışmak farzdır.
Hadis-i şeriflerde buyuruluyor ki:
(Bid’atler yayılıp, bu ümmetin sonra gelenleri, öncekilere lanet edince, ilim sahipleri bunu herkese bildirsin! Bildirmeyip ilmini gizleyen, Kur’an-ı kerimi gizlemiş sayılır.) [İ.Asakir]

(Ortalık karışır, yalanlar yazılır, âdetler ibadetlere karıştırılır ve Eshabıma dil uzatılırsa, doğruyu bilen herkese bildirsin! Doğruyu bilip de gücü yettiği halde bildirmezse, Allah’ın, meleklerin ve bütün insanların laneti onların üzerine olsun!) [Deylemi]

Bu durumda bir Müslüman nasıl olur da "Bana ne" diyebilir? Gücü yettiği halde nasıl lanete müstahak olabilir?

Reformcunun biri çıkıyor, (Ortalık iyice aydınlandıktan sonra oruca başlanır) diyerek milletin orucunu ifsada çalışıyor. Bekara suresinin 187. âyetinde, (Sabahın beyaz ipliği [aydınlığı] siyah ipliğinden ayırt edilinceye kadar yiyip için, sonra geceye kadar orucu tamamlayın!) buyurulmuştur. Bu ipliklerin, gündüzün beyazlığı ile gecenin siyahlığı olduklarını anlatmak için, daha sonra fecrin kelimesi nazil oldu. Gündüzün beyazlığı ile gecenin siyahlığı, iplik gibi birbirinden ayrılınca, oruca başlanır. Sabah namazının vakti girmeden önce yiyip içme kesilir.

Bir başka reformcu, (Bugün camilerde kılınan namazlar, Peygamberin kıldığı namaza uymuyor) diyor. Namazın nasıl kılınacağını da bildirmiyor. Namaz kıldırmamak için her yola başvuruyor. Namaz kılmadığı, oruç tutmadığı, her çeşit günahı işlediği için, (Amelsiz iman makbul, fakat imansız amel makbul değildir) diyor. Sözü doğru ise de, maksadı başkadır. (Namaz kılmasam da, her günahı işlesem de bana sapık diyemezsiniz) demek istiyor.

Yine aynı reformist kişi, (Kur’anı zamana ve mekana göre yeniden ictihadımla yorumlayıp "Çağdaş ilmihal" yazacağım) diyor. Yani, ictihad adı altında dinde reform yapmak ve bütün sapık fikirlerini buraya koymak, böylece halkı zehirlemek istiyor.

Böyle reformcular için, (Bu kimselerin hiç iyi tarafı yok mudur?) denilmesi doğru değildir. Cenab-ı Hak, imansızların yol, köprü, cami, yaptırmak gibi hiçbir ameline sevap vermiyor, Cehenneme atıyor. Böyle kimselerin ihanetlerini açıklamak, onları kötülemek olmaz. Böyle kötü din adamları, din, iman hırsızlarıdır. Hadis-i şeriflerde buyuruldu ki:
(Âlimlerin iyisi, insanların en iyisidir. Âlimlerin kötüsü ise, insanların en kötüsüdür.) [Bezzar]

(Yazıklar olsun kötü âlimlere ki, ilmi ticarete alet ederler. Devlet adamlarına yaklaşır, menfaat temin etmeye çalışırlar. Bunların yaptıkları ticaret, kesada [darlığa, kıtlığa] uğrasın!) [Hakim]

(Bir zaman gelir ki, âlimler fitne çıkarır, camiler ve hâfızlar çoğalır, ama, [hakiki] âlim bulunmaz.) [Ebu Nuaym]

Pırlantaya cam demek gibi
Sual: Bazıları imam-ı Gazali’ye İslam filozofu diyorlar. Âlime filozof denir mi?
CEVAP
İmam-ı Gazali hazretleri, kendi zamanındaki fıkıh âlimlerinin en üstünü idi. Şafii fıkıh kitapları, hep onun kitaplarından vesikalar vermektedir.

Bu büyük İslam âlimine ve benzerlerine, (İslam filozofu), yazılarına ve bütün (İlm-i kelam), yani (Akaid) kitaplarına da, (İslam felsefesi) diyorlar. Halbuki, İslamiyet’te felsefe yoktur. İslam âlimleri, filozof değildir. Felsefe, din, ruh ve ictimai bilgi cahillerinin, bu bilgilerden, kendi kısa akılları ile ve zamanlarındaki fenni keşiflere göre, anladıklarına, yani bozuk düşüncelerine denir. İslam âlimlerinin kitapları ise, ilim sahiplerinin, Kur'an-ı kerimden ve hadis-i şeriflerden çıkardıkları bilgilerdir. İslam bilgilerine felsefe demek, pırlantayı cam parçalarına benzetmek gibidir. İslam âlimlerine felsefeci demek de, pırlantaya cam demek gibi olup, bu yüksek âlimlere hakaret etmek olur.

Din düşmanlarının âlimlerimize saldırması
Din düşmanlarının, dine ve din âlimlerine saldırması yadırganmaz. Âlimlerin de meşhur ve tesirli olanlarına saldırırlar. Özellikle imam-ı Gazali hazretleri, onlar için hedef tahtasıdır. Dinimizi içten yıkmaya çalışan reformcular da, aynı şeyi yapıyorlar. Bazı ahmaklar da, meşhur olmak için cami duvarını kirletmeyi, yani İslam âlimlerine saldırmayı tercih ediyorlar.

İslam âlimi kime denir? Her dalda uzman olan âlimler vardır. Fıkıh âlimi, hadis âlimi, tasavvuf âlimi, kelam âlimi, fen âlimi gibi. Bunların hepsini bilene İslam âlimi denir. Bilmek de yetmez. Bildikleri ile amel etmesi ve ihlaslı olması da şarttır. Onun için ilim, amel ve ihlas sahibi olan müslümana İslam âlimi denir. Bu üçünden biri noksan olana kötü din adamı, yobaz denir. Mason Abduh, çömezi mezhepsiz Reşit Rıza ve günümüzde bunların peşinden giden bid’at ehli birer yobazdır. İslam âlimi, dinin bekçisi, yobaz ise, şeytanın yoldaşıdır. Dört mezhebin imamı, imam-ı Rabbani ve imam-ı Gazali gibi müctehidler, İslam âlimidir. İşte Resulullah efendimiz, bu âlimler için, (Âlimler, Peygamberlerin vârisleridir) buyurdu. (İbni Mace)

İmam-ı Birgivi, “İslam âlimlerince yazılan bir din kitabına hakaret etmek, bu âlimlerden biri ile alay etmek ve saygı göstermek gereken bir şeye hakaret etmek, hakaret edilmesi gereken bir şeye saygı göstermek küfürdür” buyuruyor.

Mezhepsizler, demagojiyi iyi becerirler. Mesela imam-ı Birgivi’nin yukarıdaki sözünü alarak, “Sizler çelişki içindesiniz, Efgani ve Abduh gibi âlimleri kötülediğiniz için kâfirsiniz” derler. Aynı mantıkla, imam-ı Gazali hazretlerine saldırırlar. “Gazali, İslam filozoflarına kâfir diyor, Kur’ana aykırı hadisleri İhya’sına almıştır, sahih hadisle, uydurma hadisi ayıramazdı. Gazali şimdi yaşasaydı İhya’yı yazmazdı” gibi hezeyanlarda bulunuyorlar. Mezhepsizler, bir hadisin Kur’ana aykırı olduğunu biliyor da, koca imam bilemiyor mu?

Büyük âlim İbni Hacer-i Mekki hazretleri, imam-ı Gazali hazretlerinin yazılarında kusur bulan kimse, ya hasetçidir veya zındıktırbuyuruyor. (El- i’lam bi-kavâti’il-islam)

İbni Âbidin hazretleri, imam-ı Gazali, zamanının hüccet-ül-İslamı ve âlimlerin en üstünü idi. Ona dil uzatan kimse, cahillerin en cahili, fâsıkların en kötüsüdür buyurdu. (El-Ukud-üd-dürriyye)

Kâtip Çelebi, Bütün din kitapları yok olsa, imam-ı Gazalinin kitapları, bu boşluğu doldurabilir, hatta İhyâ’sı bile kâfi gelir diyor.

Seyyid Abdülhakim Arvasi hazretleri de, imam-ı Gazali’nin İhyâ kitabı, bütün âlimlerce doğru ve yüksektir. Bir gayrı müslim, severek yapraklarını çevirirse, müslüman olmakla şereflenirbuyuruyor.

Sual: Eskiden daha çok, imam-ı Gazali’ye, kitaplarına uydurma hadis aldı diye mason Abduhçu mezhepsizler iftira ederdi. Şimdi de, din cahilinin biri, (Matematiği zararlı, fen ilimlerini gereksiz, felsefeyi İslama aykırı gören Gazali, bilimsel uyanışı yıkmıştır) diye iftira ediyor. İmam-ı Gazali’nin kitapları meydandadır. Bu iftira nasıl yapılabiliyor?
CEVAP
Din düşmanları genelde, açıkça saldırmıyor. İslam âlimini, tesettürü, tesbihi, takkeyi bahane ederek dini kötülüyor. Hangi din düşmanına sorarsanız sorun, (Ben Müslümanlığa karşı değilim, ben irticaya karşıyım. Kadınların kapanmasına karşıyım. Araplara para yedirmek için hacca gidilmesine, medreselere, Kur'an kurslarına karşıyım) gibi cevaplar verir. Halbuki karşı olduğu hususlar, dinde bulunan şeylerdir.

İmam-ı Gazali hazretleri, eserlerinde, özetle buyuruyor ki:
İslami ilimler, akli ve nakli ilimler [din bilgileri] olmak üzere ikiye ayrılır. Akli ilimler [fen bilgileri], akıl ile incelenerek, tecrübe edilerek ve hesaplanarak elde edilir. Bu ilimler, nakli ilimlerin anlaşılmasına ve tatbik edilmesine de yardımcıdır. Öğrenilmeleri farz-ı kifayedir. Bu ilimler, matematik, mantık ve bütün tecrübi ilimlerdir. Hadis-i şerifte,(İlim Çin’de de, [çok uzakta ve kâfirde de] olsa, gidip alınız)buyuruldu. Bir islam şehrinde, fennin yeni bulduğu bir alet, bir vasıta yapılmayıp, bu yüzden bir müslüman zarar görürse, o şehrin idarecileri mesul olur.

İslami ilimlerin tasnifi
Fennin ilerlemesi, Allahü teâlânın varlığını ve kudretini daha fazla meydana çıkarmaktadır. Astronomi ve anatomi bilmeyen, Allahü teâlânın varlığını ve kudretini iyi anlayamaz. Akli ilimler, iyi, kötü ve mubah olarak üçe ayrılır:
1- İyi olanlar: Tıp, matematik ve benzeri ilimlerdir ki, bunlar da farz-ı kifaye ve fazilet olmak üzere ikiye ayrılır:
a) Farz-ı kifaye olanlar: Fen bilgileri böyledir. Mesela tıp, insanın sıhhatli olarak yaşayabilmesi için zaruridir. Hesap ilmi, alışveriş, miras, vasiyet ve bütün muamelatta zaruridir. Bu ilimleri bir beldede bilen bulunmazsa halk zorlukla karşılaşır ve hepsi birden mesul olur. Fakat ihtiyaç nispetinde bilenlerin bulunması kâfidir. Bu suretle diğerleri de bu mecburiyet ve mesuliyetten kurtulmuş olur. Tıb ve hesap gibi fen ilimlerine farz-ı kifaye dememize şaşmayın. Hakikat şu ki: Bütün sanatların asılları aynı hükümde olup farz-ı kifayedir. Rençberlik, dokumacılık, siyaset, dikicilik, tıp v.s. Bir ülkenin tabibi olmazsa hastalık çoğalır, insanlar işinden gücünden kalır, takâtten kesilir ve nihayet ölüme mahkum olur.
b) Fazilet olanlar: Fen ilimlerinin, çok ender gerekecek en ince teferruatına inmektir. Bu da, gereken kısımları anlamayı kolaylaştırması bakımından bir fazilet ve üstünlüktür.

2- Kötü olanlar: Bunlar dinde yeri olmayıp, hiçbir fayda sağlamayan, sihir [büyü], tılsım, telbisat [sahteyi doğru gibi gösterip aldatma ilmi] gibi.

3- Mubah olanlar: Şiir öğrenmek, eski tarihlerle meşgul olmak gibi. Bu ilimlerin hepsi makbuldür. İlim bizatihi kötü değildir. Yanlış yerlerde kullanılırsa zararlı olur.
Astronomi ilmi de kötü değildir. Peygamber efendimiz, (Kaderden, yıldızlardan ve Eshabımdan bahsedilince sükut edin) buyurdu.

Kırk gün sonra ölür
Bazı hallerde cehalet, bazıları için daha faydalıdır. Çocuğu olmayan, bir hanım doktora gider. Doktor, nabzına bakıp, “Doğurmadığı iyi, çünkü bu kadın, kırk güne kalmaz ölür” der. Hanımı dehşetli bir korku sarar, vasiyetini yapar. Kırk gün yemez içmez, üzüntü içinde günleri geçer. Kırk gün geçtiği halde ölmeyince, kocası doktora durumu bildirir. Doktor der ki:
- Şimdi çocuk doğurur.
- Nasıl olur doktor bey?
- Hanımınız çok şişmandı. Ondaki yağın çocuk olmasına mâni olduğunu anladım. Bu kadını ölüm korkusundan başka bir şey zayıflatmaz diye onu ölümle korkuttum. Şimdi zayıfladı, yağ eridi, çocuğun doğmasına mani kalmadı.

İşte şu kıssa bazı kimselerin bazı ilimleri bilmemesinin iyi olacağına bir örnektir. Peygamber efendimiz de, (Faydası olmayan bilgiden Allahü teâlâya sığınırım) buyuruyor. (İhya)

İmam-ı Gazali hazretleri, Yunan felsefecilerinin küfre düşürücü bütün sapıklıklarını tespit etmiştir. Bunlardan üçü şudur: Felsefeciler diyor ki:
1- Âlem, Allah gibi ezeli ve ebedidir.
2- Allah, cüzi olan şeyleri bilmez.
3- Cismani ve bedeni bir haşr, dirilme yoktur. (Tehafüt-ül-felasife)

İmam-ı Gazali hazretlerinin fikirleri bunlardır. Bu fikirlerin ilme düşmanlıkla veya geri kalmışlıkla, ilerlemeye mani olmakla ne ilgisi vardır?

Sual: Dini bilgim yoktur ancak yazdığınız bütün bilgiler yanlış. Sebebi de aklıma ve diğer gazetelerden okuduğum bilgilere uygun gelmiyor. Mesela (İlim Çin’de de olsa alınız) sözü, hadis olmadığı halde, hadis diye nasıl yazabiliyorsunuz? Bir gazetede hadis olmadığını okudum. Gazali’nin İhya’sından aldığınız yazı da yanlıştır. Bir doktor bir kadına, 40 gün sonra öleceksin nasıl diyebilir? Gazali de sizler gibi kara cahilin biri imiş. Bu asırda onun bildirdikleri ile hareket edilir mi?
CEVAP
1- Tıp bilgisi olmayanın bir doktoru tenkit etmesi gülünç olduğu gibi, dinimizden tamamen habersiz biri, dini konuda kulaktan duyduğu, gazetelerden okuduğu, yalan yanlış bilgiler üzerine, imam-ı Gazali hazretleri gibi, büyük bir din otoritesini nasıl tenkit edebilir?

Tenkit edilen yazı yukarıda bahsettiğimiz yazı.

Hastasını tedavi eden doktordur. Bunu İhya’da bildiren de, imam-ı Gazali hazretleridir. Eski bir siyasetçinin zannettiği gibi, imam-ı Gazalihazretleri, bir köy imamı değildir. Sözü dinde senet büyük bir âlimdir. (radıyallahü teâlâ anh)

Hadis-i şeriflerde buyuruldu ki:
(Kim bir âlimi aşağılarsa, Allahü teâlâ da, onu aşağılar.) [R. Nasıhin]
(Ehli olmayana ilimden bahseden, domuzların boynuna inci kolye asan kimseye benzer.) [R. Nasıhin]

(Âlimler Peygamberlerin vârisidir.) [Ebu Davud, İbni Mace, Tirmizi, Deylemi, İ. Neccar]
(Âlimler, yeryüzünün ışıkları, benim ve diğer enbiyanın vârisleridir.) [Ebu Nuaym]
(Âlimler olmasaydı, insanlar helak olurdu.) [R. Münire]
Böyle zatlara dil uzatanın dili kurur.

2- (İlim Çin’de de olsa alınız) hadis-i şerifini birkaç mezhepsiz uydurma demiş ise de, Deylemi, Taberani, Beyheki, İbni Adiy, İbni Abdilber, Muhammed Gazali gibi büyük âlim ve muhaddisler, bu hadis-i şerifin sahih olduğunu bildirip kitaplarına almışlardır. Bu âlimlere değil de, birkaç mezhepsize inanmak cahillik olur.

Âlimler hata eder mi?
Selefi görüşlü biri ile âlimlere olan itimat hakkındaki konuşmamız ilgi çekici olduğu için aynen nakletmek istiyorum. Selefi sordu:
- Namazda rükua eğilirken ayakları birleştirmenin kitapta yeri var mı?
- Halebi-yi Kebir ve Sagir, Miftah-ül cenne, Dürr-ül-muhtar ve İbni Âbidin’de var.

- İbni Âbidine inanmam.
- Nasıl olur? İbni Âbidin Hanefi mezhebinde en muteber ve en geniş bir fıkıh kitabıdır.

- İbni Âbidin kitabına uydurma hadis almıştır. Uydurma hadis alan birinin diğer yazılarına nasıl itimat edilir?
- Hangi hadis uydurmaymış?

- Ebu Hanife’yi öven hadis... Mezhep taassubuyla kitabına almış.
- İbni Âbidin hanefidir ama, aynı hadis-i şerif, Şâfii âlimlerinden İbni Hacer-i Mekki’nin Hayrât-ül-hisân kitabında da vardır. Mezhep taassubu olsaydı, Ebu Hanife ile ilgili hadis-i şerifi kitabına alır mıydı? Hiçbir İslam âliminin kitabında uydurma hadis olmaz.

- Niye olmasın, Gazali’nin kitabında bir sürü uydurma hadis var. Iraki bunları tespit etmiştir.
- Iraki kaynağını bulamadığı hadis-i şeriflere, kaynağını bulamadım demiştir. Bulamadım demek uydurma demek değildir. Sonra İslam âliminin kitabındaki bir hadis-i şerife uydurma denebilir mi?

- Kur’ana aykırı ise elbette denir.
- İbni Hacer-i Mekki, İbni Âbidin ve İmam-ı Gazali gibi âlimlerin kitaplarında uydurma dediğin hadisler Kur’ana aykırı mıdır?

- Aykırı ki uydurma denmiştir.
- Kur’ana aykırı olduğunu kim anlamış?

- Kim olacak onlara uydurma diyenler.
- Peki onlara uydurma diyenler, Kur’ana aykırı olduğunu anlamış da, imam-ı Gazali hazretleri gibi büyük bir âlim anlayamamış mı? Ne çirkin bir iftira bu? İmam-ı Gazali’nin kitabında uydurma olarak bildiğin en meşhur hadis hangisidir?

- Çok... Mesela (İlim Çin’de de olsa alın)
- Bu hadis-i şerife mezhepsizler uydurma demişlerse de, Taberani, Beyheki ve İbni Adiy gibi hadis âlimleri buna sahih demişler ve kitaplarına almışlardır.

- Peki namazda rükua eğilirken ayakların birleştirilmesi Kur’anda var mı?
- Namazın farzları Kur’anda var mı da sünnetleri olsun?

- Peki sünnette var mı?
- Dinimizde delil sadece kitap ve sünnet değil, icma ve kıyas da vardır. Âlimlerin ictihadı da senettir.

- Ben kıyası, ictihadı kabul etmem. Âlim hata edemez mi?
- Âlim hata etmez dense yanlış olmaz. Çünkü Âlimin ictihadı hatalı bile olsa senettir. Allahü teâlâ ahirette onun ictihadına göre amel edip etmediğimizi soracaktır. Buhari’nin bildirdiği hadis-i şerifte, (Âlim ictihadında hata ederse bir, isabet ederse iki sevap alır)buyuruldu. Bunun için hak mezhepler meydana gelmiştir.

- Birinin ak dediğine öteki kara demiştir.
- Ama bu yetkiyi Allah ve Resulünden almıştır. Bir hadis-i şerifte,(Âlimlerin farklı ictihadları rahmettir) buyuruluyor. (Beyheki)

- Hatalı bir ictihadla amel etmek caiz olur mu?
- Bir müctehidin hata ettiğini başka müctehid bilemez. İctihad ictihadla nakzedilemez. Mesela Hanefi ve Hanbeli’de gusülde ağzın içini yıkamak farz iken, Maliki ve Şafii’de farz değildir. Bunun için mezhebin birine doğru, ötekine yanlış denemez. Yanlış da olsa müctehidin ictihadı ile amel eden kurtulur. Çünkü müctehid bu yetkiyi Kitap ve Sünnetten almıştır. Farklı ictihadda bulunmak gibi, her müctehidin bir hadisten hüküm çıkarması da farklıdır. Hatta bir müctehidin sahih dediği bir hadis-i şerife, başka bir müctehid sahih değildir de diyebilir. O sahih değildir dedi diye o hadis uydurma olmaz. Sahih değildir diyen âlim, o hadise göre kendisi amel edemez. Ama sahih diyen âlim, bu hadis-i şerife göre amel eder, ona tâbi olan insanlar da amel eder.

Not: Bu hususta geniş bilgi Mezhep ve Mezhepsizlik maddesinde var.

Müslümana hakaret
Sual: Ş. Yeşil isimli biri, Sünnîlere (Sizi sofular) diye saldırmış. Ömer Nasuhi Hoca da yazdığı Ashab-ı kiram kitabında, onun sofular sözüne tepki gösteriyor. Sofu iyi bir kelimedir. Tepki gösterilmesi doğru mudur?
CEVAP
Ömer Nasuhi Hoca, (Sofu güzelse de, hakaret kastıyla söylenince tahammül edemeyiz) diyor. Elbette haklıdır. Din düşmanları da, Müslümanlara böyle saldırıyorlar. (Sen Müslüman olduğun için kötüsün) demiyorlar, çeşitli yaftalarla saldırıyorlar. Mesela,fundamentalist yani kökten dinci diyorlar. Kökten dinci olmak, yani dinine sıkı sıkıya bağlı olmak, dininden taviz vermemek kötü bir şey değil, fakat hakaret kastıyla söylendiği için, her Müslüman bu söze tepki gösterir. (Bırak onu, muhafazakârın, tutucunun biridir) diyorlar. Neyi tutuyor, neyi muhafaza ediyor? Dinini tutup muhafaza ediyor. Haramlara el uzatmıyor. Fakat bu, hakaret kastıyla söylenince tepkisiz kalınamaz.

Yine din düşmanları, geleneklerimize, törelerimize, âdetlerimize bağlı olanlara da hakaret için gelenekçi diyor. Muhafazakâr, gelenekçi gibi kelimelerin, mânâları kötü değilse de, hakaret kastıyla kullanıldığı için Müslümanlar bu kelimeleri kullanmamalı. Ehl-i sünnet âlimi demek yerine, gelenekçi âlim denmez. Mezhepsizler, âlimlere, (Nakilci, şerhçi) diye hakaret ediyorlar. Bu bakımdan, (İbni Âbidin nakilci, şerhçi bir âlimdir) demek yanlış olduğu gibi, (Gelenekçi bir âlimdir) demek de yanlıştır. Hâlbuki İbni Âbidin hazretleri nakli esas alan, şerhler yapan kıymetli bir zattır. (Nakilcinin tekiydi) diyerek ona hakaret edenlere itibar etmemelidir.

.

****

EĞİTİM?İN ÖNEMİ VE ?REHBER?LERE OLAN İHTİYÂÇ

11 Mart 2013 bekir.o

Prof. Dr. Ramazan Ayvallı

M. Ü. İlâhiyat Fak. Öğr. Üyesi

Uzaktan-Yakından Teşrîf Eden Pek Kıymetli Misâfirler!

Her şeyi yoktan var eden, varlıkta durduran, bizlere ve bütün canlılara rızıklarını ve muhtaç oldukları her şeyi veren Allahü teâlâ?ya ?hamd ü senâ?; geçmiş ve gelecek bütün mahlûkâtın en üstünü, iki cihânın güneşi, dünyâ ve âhıretin Efendisi, Allahü teâlânın en sevgili kulu, Sevgili Peygamberimiz Hazret-i Muhammed aleyhisselâma; temiz ?Ehl-i Beyt?ine ve şerefli ?Eshâb?ına; onları sevenlere ve izlerinde gidenlere ?salât ü selâm?la sözlerime başlamak istiyorum.

?Selâm, kelâmdan öncedir? hadîs-i şerîfi mûcibince, bir de selâm vererek sözlerimize devâm edelim: ?Es-selâmü aleyküm?.

Bu ?hamdele?, ?salvele? ve ?selâm? vazîfelerinden sonra, ?İnsanlara teşekkür etmeyen, Allah?a da şükretmemiş olur? hadîs-i şerîfi gereğince, bir teşekkür vecîbemizi de îfâ etmemiz gerekir:

Böyle güzel, lüzûmlu ve faydalı bir toplantıyı düzenledikleri için, başta saygıdeğer Genel Müdür Osman Çardak bey, sayın Genel Müdür Yardımcısı Gâlip Bilecen bey ve Satış ve Halkla Münâsebetler Müdürü muhterem Lutfullah Uzun bey olmak üzere, emeği geçen herkese teşekkür ediyorum.

Değerli Dinleyiciler!

Bildiğiniz gibi, İlköğretim Okulları, Lise ve Dengi Okullar ile bazı Üniversiteler, 17 Eylül Pazartesi günü, kalan diğer Üniversiteler de Ekim ayı başında 2007-2008 eğitim ve öğretim yılına başlamışlardı. [Tabîî ki başka târihlerde akademik takvîmini başlatmış olan müesseseler de var.] I. yarıyıl tedrîsâtı bitmek üzere.

75 milyona yaklaşan güzel Türkiye?mizde sâdece okuyan gençlik, nüfûsun beşte biri kadar[ya?nî 15 milyondan fazla]dır. Dünyada en genç, en dinamik nüfûsa sâhip olan ülkelerin başlarında geliyoruz. Bundan dolayı bugünkü konuşmamız, ?Eğitim?in önemi ve ?Rehber?lere olan ihitiyâç konusunda olacak.

Kıymetli Dinleyiciler!

Burada 2 tane önemli ıstılâh, tabîr [mefhûm, terim, kavram] var: Biri ?Eğitim?, diğeri ise ?Rehber?.

1- Şimdi önce, bir mukaddime olmak üzere, biraz ?Eğitim? kelimesinden bahsetmek yerinde olacaktır:

?Eğitim? kelimesinin, eski literatürümüzdeki adı ?Terbiye?dir. TERBİYE: ?Kişiyi, yavaş yavaş, rûhen ve bedenen yetiştirmek, olgunlaştırmak? demektir.

Bu iş, çocuk doğar-doğmaz hemen âilede başlar; gerekli yaşa gelince, kreşlerde, ana okullarında; diğer ilk, orta dereceli ve yüksek okullarda, hattâ lisans üstü müesseselerde ve çevrede devâm eder.

Nitekim Peygamber Efendimiz; “Bütün çocuklar, müslümanlığa uygun ve elverişli olarak dünyaya gelirler. Bunları, sonra anaları-babaları, yahûdî veya hıristiyân yâhûd mecûsî (ateşperest) yaparlar“ buyurarak, dînin, müslümanlığın veya dînsizliğin yerleştirilmesinde en mühim işin, çocuklukta ve gençlikte olduğunu, bu bakımdan çocukların ve gençlerin iyi terbiye edilmesinin lüzûmunu bildiriyor.

Bundan anlaşılıyor ki, her müslümanın evlâdına dînini, îmânını, Peygamberini ve kitâbını (ya?nî Kur””ân-ı Kerîm””i) henüz çocuklukta öğretmesi lâzım. İslâm âlimlerinin buyurduklarına göre bu, müslümanın birinci vazîfesidir.

[Tahrîm suresinin 6. Âyet-i kerîmesine dikkat etmelidir:……..]

YÜCE ALLAH, ÂLEMDE İNSANLARI HÂKİM KILMIŞTIR

Bakın burada şunu düşünelim: Yüce Allah, koca âlem içerisinde başka mahlûkları değil, insanları hâkim kılmış ve onları kendisine muhâtap kabûl etmiştir.

Bütün kâinâtı, canlı-cansız her varlığı, en mükemmel bir nizâm ve intizâm üzere yaratan ve onları her ân varlıkta durduran Allahü teâlâ, şu uçsuz-bucaksız olarak gördüğümüz koca ?Kâinât?ta, sâdece ?Dünyâ?nın insanlarla meskûn olmasını irâde etmiş, ?İlk İnsan? olarak ?Hz. Âdem?i bu dünyaya göndermiş ve onu aynı zamanda ?İlk Peygamber? kılmıştır.

[Binâenaleyh: 1-İnsanlık hayâtı, sâdece bu dünyâda var; diğer gezeğenlerde yok.

2-Bütün insanların atası maymun değil, insandır; beşeriyet Hazret-i Âdem?le eşi Hazret-i Havvâ?dan türemiştir.

3-Yine, insanlık vahşet üzere değil, medeniyet üzere başlamıştır. Çünkü ilk insan, Allah?ın seçilmiş bir Peygamberidir. Yontma taş devri, cilâlı taş devri? gibi şeyler birer tahmînden ibârettir, hayâl mahsûlüdür.]

İnsanın bütün hayâtı 4 safhadan ibârettir:

1-?Anne karnındaki hayâtı?, 2-?Dünyâ hayâtı?, 3-?Kabir hayâtı?, 4-?Âhıret hayâtı?.

Dünyâ hayâtı da, 4 basamak hâlinde ele alınıyor. Bir insana, 30 yaşına kadar ?genç?, 50 yaşına kadar ?yetişkin?, 70 yaşına kadar ?ihtiyâr?, 70?den sonra ise ?pîr-i fânî? denilmektedir.

Alexis Carrel gibi bazı batılı bilim adamları, ?İnsan Denen Meçhûl? adıyle kitap yazmak sûretiyle, insanı bir muammâ olarak gösteriyorlarsa da, insanı, -temel kaynaklarımızda zikredilen sıfatlarıyla- şöyle ta?rîf etmek mümkündür:

İnsan, madde ve ma?nâ (yani beden ve rûh) olmak üzere iki unsurdan meydâna gelen, “Allah””ın yeryüzündeki halîfesi” kılınan (Bakara, 30), a””lâ-yı illiyyîn””e çıkmaya namzed yapılan (Âl-i İmrân, 139; Mutaffifîn, 18-19), eşref-i mahlûkât olarak (İsrâ, 70), ahsen-i takvîm üzere yaratılan (Tîn, 4), mükerrem (İsrâ, 70) bir varlıktır.

Fakat nefsinin esîri olduğu zaman, esfel-i sâfilîn””e (Tîn, 5) yuvarlanmaya, hayvanlardan aşağı bir derekeye düşmeye mahkûm (A?râf, 179; Furkân, 44) bir yaratıktır.

Demek ki insan oğlu, ne melekler gibi sırf nûrânî bir varlık, ne de hayvanlar gibi sadece bir maddî varlıktır.İnsan, meleklerden üstün seviyeye çıkabilen, kendisine, muhtaç olduğu bütün ni?metler ihsân edilen (Lokman, 20; Nahil, 18), âhirette bunlardan hesâba çekilecek olan (Tekâsür, , belli bir yaratılış gâyesiyle bu dünyâya gönderilen, yanî Allahü teâlâyı tanımak ve ibâdet etmekle mükellef (Zâriyât, 56) bir kuldur.

Azîz Misâfirler!

Çocuklar, Allahü teâlâya inanmayı, Peygamber sevgisini, büyüklere hürmeti, vatan-millet aşkını, ?Ezân? ve ?Bayrak?a saygıyı, gelenek ve göreneklerini hep âilede öğrenirler.

Çocuklara ve gençlere ne kadar hizmet versek azdır. Zira azîz vatanımız, asîl milletimiz ve ebed-müddet devletimiz sağlam bir şekilde onların omuzlarında yükselecektir.

Mukaddes dînimiz İslâmiyete göre her insan, elinin altında bulundurduğu kimselerin her türlü hak ve hukûkundan, eğitim ve öğretiminden, terbiyesinden sorumludur. Ebeveynin evlâdı üzerindeki eğitiminin önemi hakkında Allah””ın Resûlü Sevgili Peygamberimiz:

“Her doğan çocuk İslâm fıtratı üzere doğar. Bundan sonra anası, babası onu Yahûdi veya Nasrânî yahut ta Mecûsî yaparlar. Nitekim behîme (hayvân), derli toplu bir behîme olarak doğurulur. Siz, kusursuz doğan bu hayvan yavrularının içinde kulağı, dudağı, burnu, ayağı kesik olanını hiç görüyor musunuz? “ (Müslim) buyurmuştur.

Hadîsi rivâyet eden Ebû Hureyre (radıyallahü anh), devâmla: “İsterseniz şu âyeti okuyunuz” dedi: “O halde sen yüzünü bir muvahhid olarak dîne, Allah””ın o fıtratına çevir ki, insanları bunun üzerine yaratmıştır…” (Rûm, 30)

Zikredilen âyet-i kerîme ve hadîs-i şerîf, insanın fıtraten temiz ve saf olduğunu, ahlâkın en güzeli olan İslâm””ı kabûle kâbiliyet ve istidâtlı bulunduğunu ortaya koyar. Ancak, insana verilen yanlış bir eğitim, onu kötü ahlâk sahibi ve inançsız bir insan durumuna getirir. Bu sebeple çevrenin ve ebeveynin çocuk üzerindeki te””dîb ve terbiyesi tartışılmayacak kadar önemlidir.

Allahü teâlâ, insanı fıtraten temiz yarattığı halde, onun fıtratına uygun edebi verme işini babaya havâle etmiştir. Babanın evlâda en güzel ve kalıcı hediyesi, onu iyi terbiye etmesidir. Bırakacağı en iyi mîrâs da güzel bir terbiyedir. Terbiye edilmiş sâlih bir evlâd, baba için, ölümünden sonra da hayırlı amellerin yazılmasına sebep olur. [Bu konuda bazı hadîs-i şerîfler de var.]

?Pedagoji?, yâni çocuk ve gençlerin terbiye edilmeleri, İslâm dîninde çok kıymetli bir ilimdir. ?Terbiye=eğitim?, çocuğun iyi yetenek (kâbiliyet, istidât) ve eğilimlerini geliştirme ve kötülerini silme işine denmektedir. Eğitim, sistemli olarak çocuğu etkileme ve iyi alışkanlıklar vermekle mümkündür. Etkileme ve iyi alışkanlıkların verilmesine ne kadar erken başlanırsa, sonuç o kadar mükemmel olur.

Ferdin fıtratında olan, doğuştan getirdiklerine ?tabîat?, sonradan kazandıklarına ?kültür? diyecek olursak, ?terbiye?yi daha vecîz bir ifâdeyle; ?yeni nesillere, doğuştan getirdikleri kapasitelerini inkişâf ettirme, geliştirme ve onlara terakkî eden, ilerleyen insanlık kültürünü de aktarma faâliyetidir? diyebiliriz.

Çocuklar altı yaşlarına kadar kişilik özelliklerini de âileden alırlar. Bu sebeple âilenin düzenli olması çok önemlidir. Âile hayâtının düzenli olması, çocukların şahsiyetli ve güzel karakterli olarak yetişmesini sağlar.

?Ağaç yaşken eğilir? ve ?Demir tavında dövülür? gibi ata sözlerimiz meşhûrdur. Her şey zamanında yapılmalıdır. Bu konudaki bir hadîs-i şerîf meâli şöyledir:

?Çocukken öğrenilen şey, taş üzerine kazılan nakış gibi kalıcıdır. Yaşlandıktan sonra öğrenmeye kalkması ise, su üzerine yazı yazmaya benzer.? [Hatîb Bağdâdî]

Kıymetli Kardeşlerim!

Bu bakımdan çocuklarımıza ilkönce, Kur?ân-ı kerîmi, Peygamber Efendimizi, İslâm Büyüklerini ve dîn-i İslâmı, Türkün yüksek seciye ve ahlâkını, bütün millî ve ma?nevî değerlerimizi, târihimizi, târihî şahsiyetlerimizi, kültürümüzü ve medeniyetimizi öğretmeliyiz. Daha sonraya bırakmamalıyız. ?Heleke?l-müsevvifûn? hadîs-i şerîfi, ?Sonra yaparım diyenler helâk oldular (Hayırlı işlerinizi hemen yapın. Yarına bırakmayın)? demektir.

Demek ki, terbiyenin, eğitimin gâyesi, iyi bir insan yetiştirmek ve bu insanı cemiyete faydalı hâle getirmektir.

İslâm dîninde çocuk ve genç terbiyesinden, eğitiminden maksat, çocukların ve gençlerin, Allahü teâlânın râzı olduğu, kulların beğendiği, devletine, vatanına, milletine, âilesine, cemiyete ve insanlığa faydalı birer insan olarak yetişmesidir. Bunların tahakkuku için, çocuk ve gençler, çeşitli güzel vasıflarla donatılmalıdır.

Seyyid Abdülhakîm Arvâsî (rahmetullahi aleyh): ?Evlât büyük bir nimettir. Ni?metin kıymeti bilinmezse, elden gider. Bunun için pedagoji yani çocuk terbiyesi, İslâm dîninde çok kıymetli bir ilimdir? buyurmuştur.

İmâm-ı Gazâlî de (rahimehullah): ?Çocuğun terbiyesine çok dikkat etmelidir. Onun kötü arkadaşlarla düşüp kalkmasına mani olmalıdır. Kötü arkadaş, çocuğun edeb ve terbiyesini bozar? buyurmaktadır.

[Hâtırlıyacağınız üzere, arkadaşla ilgili çok güzel atasözlerimiz vardır:….]

Kıymetli Kardeşlerim!

?Terbiye?nin ?edeblendirme, cezâlarını verme? şeklinde 2. bir manâsı daha vardır; ama bu ma?nâ, bugünkü konumuzla alâkalı olmadığından şimdi, burada mevzû-ı bahis edilmiyecektir.

?Edeb?, ?te””dîb? kelimelerinin de ?terbiye?, ?eğitim? kelimeleriyle çok yakın alâkası vardır. Eğer bir insan, edebli bir insan hâline getirilebilirse, eğitimde istenilen maksada, arzû edilen hedefe kavuşulmuş demektir. Onun için Yunus Emre?miz:

?İlim meclislerinde aradım kıldım talep,

İlim geride kaldı ille edep, ille edep? diyerek bunu ne güzel ifâde etmektedir.

Sevgili Gençler!

Bu bakımdan, şimdi de, önemine binâen birazcık ?Edep?ten bahsetmek gerekir. Burada, altını çizerek şunu ifade edelim ki:

Bizim mukaddes dînimiz, şanlı târihimiz, yüksek kültür ve medeniyetimizde; kıymetli örf, âdet ve an?anelerimizde eğitimden maksat “İYİ İNSAN”, orijinal ismiyle söylemek gerekirse “İNSÂN-I KÂMİL” meydâna getirmektir.

Eğitimde işin esâsı, hem kendisine, hem âilesine faydalı, hem de milletine, vatanına ve devletine yararlıunsurlar meydana getirmektir. İşte târih boyunca millî eğitimimizdeki ana hedef bu olmuştur.

Burada, hemen İmâm-ı Gazâlî””nin (rahmetullahi aleyh) bir sözünü hâtırlıyoruz. Buyuruyor ki:

“İnsanlar üç gruptur: Birinci grup, gıdâ gibidir; herkese her zaman lâzımdır [Meselâ ekmek ve su herkese her zaman lâzım olur]. İkinci grup, devâ (ilâç) gibidir; bazı insanlara bazen lâzım olur [Bugün insanlarımız çeşit çeşit ilaçlar kullanmaktadırlar].

Üçüncü grup ise, illet (maraz, derd, hastalık) gibidir; herkes ondan kaçar, ama o, insanlara bulaşır.”

Burada, insanların, birinci gruptan olmaları, ya?nî herkese lâzım olan gıdâ gibi olmaları esâstır. İşte, bizim târih ve medeniyetimiz boyunca, eğitimimizin ana hedefi, böyle gıdâ gibi insanlar yetiştirme gayreti olmuştur.

Kıymetli Misâfirler!

İSLÂMİYETTE İLİM ÖĞRENMENİN ÖNEMİ

Söz buraya gelmişken, birazcık ?İslâmiyette ilim öğrenmenin önemi?nden bahsetmemiz uygun düşecektir:

Herkesçe bilindiği gibi, mahlûkâtın, yaratıkların en üstünü olan ?insan?ların diğer varlıklardan imtiyâzlı ve üstün olmaları, kuvvetle, vücut iriliğiyle, çok yemekle, yiğitlikle değil, îmân, ilim, ahlâk ve takvâya sâhip olmaları iledir.

“Şerefü””l-insâni bil-ilmi vel-edeb, lâ bil-mâli ve””n-neseb: İnsanın şerefi ilim ve edebledir. Mâl ve neseble değildir” kelâm-ı kibârı, konuyu ne güzel özetlemektedir?

Yine “İlim rütbesi, rütbelerin en yükseğidir” hadîs-i şerîfi, ilim rütbesinin durumunu yeteri kadar ifâdeye kâfî olsa gerektir.

Kur””ân-ı kerîmde en çok geçen kelime, ?Allah? lafz-ı celâlidir. Bu kelime, değişik şekillerde 2.697 defa geçmektedir. Kökü “alime” olan ?ilim? kelimesinden müştak (türemiş) olan kelimeler de, Kur””ân-ı kerîmde pekçok defa zikredilmiştir. Mu””cemlerden, fihristlerden yaptığımız bir araştırmaya göre, bu kelimelerin sayısı toplam olarak 676(altıyüz yetmişaltı)dır ki, ?Allah? kelimesinden sonra, Kur””ân-ı kerîmde en sık geçen kelimelerden biri olduğunda şüphe yoktur.

Bilindiği üzere, ilk emri, “Oku” diye başlayan İslâm dîninde ilme büyük ehemmiyet verilmiştir. İlim mevzûunda, ilmin temîn edeceği yüksek dereceler husûsunda, Kur””ân-ı kerîmde müteaddid âyet-i celîleler ve Peygamber Efendimizin birçok hadîs-i şerîfleri vardır. Neden?

Çünkü, şüphesiz ki kâmil bir îmân, tâm bir tâat ve ibâdet, Allahü teâlâya ve Resûl-i Ekremine bi-hakkın itâat ve ittibâ, iyiliği emretme ve kötülükten nehyetme, cihâd, i””lâ-yı kelimetullah için yapılacak çalışmalar, İslâmı en iyi şekilde teblîğ, Allah yoluna da””vet ve sâir hizmetler, lâyıkı vechile, ancak ilim, irfân ve hikmetle yapılabilir.

Sevgili Dinleyiciler!

İmâm-ı Gazâlî âlimlerin, velîlerin, mürşidlerin, rehberlerin, eğitimcilerin derece ve mertebesini ne kadar vecîz bir şekilde ifâde etmektedir. Buyuruyor ki: “İlim adamları olmasaydı, insanlar hayvanlar gibi olurdu. Çünkü âlimler insanları, öğretim vâsıtasıyla barbarlıktan çıkarıp insanlık seviyesine yükseltirler.”

Hazret-i Ömer Efendimizin: “Biz, en zelîl bir kavim idik; Allahü teâlâ, bizi İslâmiyyetle azîz eyledi” sözü ne kadar mânidârdır.

Yine Hz. Ömer””in (r.a.): “Câhiliye döneminde yaptığımız iki iş vardır ki, birine hâlâ gülerim; diğerine de hâlâ ağlarım” sözü de çok önemlidir. Bilindiği gibi bu iki şeyle kasdettiği, yolda tapınmak için yanlarına aldıkları putu, kıtlık olunca parçalayıp yemeleri ve kız çocuğunu diri diri toprağa gömmesi hususlarıdır.

Burada ifade edelim ki: Tarihte “Câhiliye Devri” denilen bir dönem vardır. Bu dönemde, Arabistan Yarımadası?nda, insanlar putlara tapıyor, fıçılarla içki içiyor, sabahlara kadar kumar oynuyorlardı. Yine o devirde kuvvetli olan haklı sayılıyor, kadınlar bir ticaret eşyası gibi alınıp-satılıyor, kız çocukları diri-diri toprağa gömülüyorlardı. Elbette bunlardan rahatsız olan, memnun olmayan akl-ı selim sahibi insanlar- -az da olsa- mevcuttu ve bunlar Cenab-ı Hakk?a tazarru ve niyazda bulunuyor, bu karanlık gecenin bitmesi için adeta can-hıraş bir şekilde yalvarıyorlardı.

Peygamberimiz, ilmin önemi ve âlimin fazîleti üzerinde o kadar durmuştur ki, iki sınıf dışındaki insanlarda âdetâ hayır olmadığını söylemiştir. Bu iki hayırlı sınıf ise, âlim (ilim adamı) ve öğrencidir.

Bilinmeyen konuların mutlakâ ilim ehline sorulması Kur””ân-ı Kerîm””de geçen bir emirdir. Müslümanlar içinde, terbiye ve aydınlatma işiyle görevli husûsî muallimlerin bulunması gerekir. Büyük İslâm âlimi İmâm Gazâlî (r.aleyh), her şehirde, akâid konusunda ortaya çıkacak tereddütleri gidermek için bir İslâm âliminin bulunmasının farz-ı kifâye olduğunu belirtmektedir. İşte İslâm nazarında öğretmen yetiştirilmesi, her türlü ihtiyaçtan önce gelmektedir.

İlmin ayakta durması ulemânın varlığına bağlıdır. Dünyâ durdukça, ilim adamlarına olan ihtiyaç devâm edecektir. Muallimler de eğitim ve öğretimin temel ihtiyâcıdır. Bir eğitim ve öğretimde, öğretmenin bilgisi, şahsî özellikleri ve öğretim metodlarına vukûfiyeti, birbirinden ayrılmaz bir bütün olup pedagojik esâslara göre çok önemlidir.

Şüphesiz ki, Peygamberimizi, belirli kişilere veya özel bir sınıfa ders veren klasik bir eğitimci olarak düşünmemek lâzım.

O, Sahâbe-i Kirâm””ı yani ilk müslümanları nasıl eğitmiştir? diye bir soru sorulacak olursa, tabîî ki evvelâ Kur?ân-ı Kerîm ile eğitmiştir cevâbını veririz. Zâten Hz. Âişe vâlidemiz de, Peygamberimizin ahlâkının, Kur?ân-ı Kerîm ahlâkından ibâret olduğunu ifâde etmiyor mu?

2- Şimdi gelelim 2. terimimiz olan ?Rehber? kelimesine: Sözlük ma?nâsı ?yol gösterici? demektir.

İnsanlar iyilik yapmaya ve yükselmeye elverişli olarak doğarlar. Ali bin Emrullah?ın (rahmetullahi aleyh) naklettiğine göre:

?İslâm âlimlerinin çoğuna göre: insanlar iyiliğe, yükselmeğe elverişli olarak doğarlar. Sonra nefsin kötü arzûları ve güzel ahlâkı öğrenmemek ve kötü arkadaşlarla düşüp kalkmak, kötü huyları meydana getirir.?

İslâm ahlâkına göre huylar, güzel ve çirkin olmak üzere iki kısma ayrılır. ?Güzel huylara, dînin ve aklın beğendiği huylar?a, ?ahlâk-ı hasene? veya ?ahlâk-ı hamîde? denilir. ?Kötü ahlâka, dînin ve aklın beğenmediği huylar?a da ?ahlâk-ı zemîme? veya ?ahlâk-ı seyyie? yahut ta ?ahlâk-ı kabîha? denilir.

Meselâ edep, hayâ, cömertlik, tevâzu (alçak gönüllü olmak), ikrâm gibi huylar güzel; kibir, haset (kıskançlık), kin, düşmanlık, cimrilik, sefîhlik gibi huylar da çirkindir.

Değerli Dinleyiciler!

Şüphesiz ki, dünyaya gönderilen ilk insan ve ilk Peygamber olan Hazret-i Adem””den bu yana gelmiş-geçmiş bulunan bütün cemiyetleri incelediğimizde, belki sanatsız, edebiyatsız birtakım toplumlar bulmamız mümkündür. Fakat dinsiz hiçbir cemiyet bulmak mümkün değildir. Eğer hak dini bulamamışlarsa, batıl, beşeri dinler ihdas etmişler, yıldızlara, aya, güneşe, rüzgara, volkanlara, kabaran dalgalara, ağaçlara, taşlara, putlara tapınmışlardır. Dinler tarihi kitapları incelenecek olursa, bunlar bütün teferruatıyla görülecektir.

İnsanlık Târihini inceleyecek olursak, insanların, önlerinde, Allahü teâlânın gönderdiği bir rehber olmadan, kendi başlarına gittiklerinde, hep yanlış yollara saptıklarını görürüz.

Bakınız, insan, kendisini yaratan büyük kudret sâhibinin var olduğunu, aklı sâyesinde anladı. Fakat, ona giden yolu bulamadı. Peygamberleri işitmiyenler, Hâlıkı (yaratanı) evvelâ etraflarında aradılar. Kendilerine en büyük fâidesi olan güneşi, yaratıcı sandılar ve ona tapmağa başladılar. Sonra aya, yıldızlara, kabaran dalgalara, fışkıran volkanlara, taşlara, ağaçlara yöneldiler. Kısacası, insan; bir, ezelî ve ebedî olan Allahü teâlâyı kendi başına bir türlü tanıyamadı.

Çünkü rehbersiz, karanlıkta doğru yol bulunamaz. Peygamberler en büyük rehberlerdir. İslâm dînini tebliğ eden, en son ve en üstün Peygamber, Muhammed aleyhisselâmdır. O””na verilen kitâb, Kur””ân-ı kerîmdir. O””nun doğru yolu gösterici mübârek sözlerine ve işlerine, ?hadîs-i şerîf? ve ?sünnet? denir. Bir insan, bir rehber olmadan, Kur””ân-ı kerîmin ve hadîs-i şerîflerin mânâsını anlayamaz.

Bunun için, her zaman ve her yerde, yetişmiş ve yetiştirebilen ?Mürşid-i kâmil? denilen büyük din âlimlerine ihtiyaç olmuştur ve bundan sonra da olacaktır. Bunların en üstünleri de dört mezheb imâmlarıdır. Bunlar;İmâm-ı a””zam Ebû Hanîfe, İmâm Mâlik, İmâm-ı Şâfiî ve İmâm Ahmed bin Hanbel””dir (rahmetullahi aleyhim ecmaîn). Bu dört imâm, İslâm dîninin dört temel direkleridir. Kur””ân-ı kerîmin ve hadîs-i şerîflerin mânâlarını doğru olarak öğrenmek için, bunlardan birinin kitâblarını okumak lâzımdır. Bunlardan her birinin kitâblarını açıklayan binlerce âlim gelmiş-geçmiştir. Bu açıklamaları okuyan, İslâm dînini doğru olarak öğrenir. Bu kitâbların hepsindeki îmân bilgileri aynıdır. Bu doğru îmâna “Ehl-i Sünnet” îtikâdı (inancı) denir. (M. Sıddîk Gümüş)

Muhterem Misâfirler!

Şüphesiz ki, her yerde bir rehbere ihtiyaç vardır. Bir çırağın berber olması için, bir çocuğun terzi olması için birer ustaya ihtiyaçları vardır. Okuyup-yazabilmek, ilim sâhibi olabilmek için öğretmene, hocaya ihtiyaç vardır.

Hattâ hayvanlar da, her şeyi annelerinden öğrenirler.

Yollarda da yol levhalarına, muhtelif işâretlere, haritalara, krokilere, polislere ihtiyaç vardır. Havada ve denizlerde kazasız yol alabilmek için pusulaya gerek vardır.

Bir terim olarak ?REHBER?: ?Yol gösteren, kılavuz; bir kimseye veya bir topluluğa iyi ile kötüyü görmesinde ve doğru yolu bulmasında yardımcı olan, insanı Allahü teâlânın rızâsına kavuşturmaya çalışan, ilim ve ahlâk sunan zât? ma?nâsındadır. (?Mürşid? terimi de, bu ma?nâda kullanılmaktadır.)

Büyük âlim ve velîlerimizden İmâm-ı Rabbânî (kuddise sirruh):

?Allahü teâlânın Sevgili Peygamberi Muhammed aleyhisselâm; insanların rehberi, her bakımdan en güzeli, en iyisi ve en üstünüdür? buyurmuştur.

Yine büyük âlim İmâm-ı Gazâlî (rahmetullahi aleyh): ?Allahü teâlâyı tanımaya çalışmak, bunun için, İslâm ahlâkını bilen ve Cenâb-ı Hakk””a kavuşturma yolunu gösteren bir rehber aramak ve ona uymak, İslâmiyet””in emirlerindendir? buyurmaktadır.

?Allahü teâlâ, bir kulunu severse, âhirete yarar işler, iyi, güzel ameller yaptırır. Allahü teâlâdan hidâyet olmazsa, yüzlerce kitâb okusa, nasîhat dinlese yola gelmez. Yanî terbiye kabûl etmeyen kimseye nasîhat vermek, öküze tecvîd okutmaya benzer.? (İ. Gazali)

Gavsü?s-sekaleyn, gavs-ı a?zam lakablarıyla anılan Abdülkâdir-i Geylânî (kuddise sirruh) ise: ?İnsanlara rehberlik eden kimsede şu hasletler bulunmazsa, o rehberlik yapamaz. Kusurları örtücü ve bağışlayıcı olması, şefkatli ve yumuşak olması, doğru sözlü ve iyilik yapıcı olması, iyiliği emredip kötülükten men edici olması, misâfirperver ve geceleri insanlar uyurken ibâdet edici olması, âlim ve cesûr olması lâzımdır? buyurmuştur.

Kıymetli Kardeşlerim!

Bunları belirttikten sonra, burada, yine altını çizerek ifâde edelim ki: Konumuz ?Eğitim ve Rehbere İhtiyaç?olduğu için, yine ifâde edelim ki, herkesçe bilindiği gibi, bütün ?Peygamberler Tarihi?ni incelediğimizde ve son Peygamber olan Hazret-i Muhammed(s.a.s.)””in hadîs-i şerîflerini okuduğumuzda, hepsinin gâyelerinin, yüksek ahlâklı iyi insanlar, âileler ve cemiyetler meydâna getirmek olduğunu görüyoruz.

Zâten, tekrâren belirtelim ki, bizim dînimizde, târihimizde, kültür ve medeniyetimizde eğitimden maksat ?iyi fert?, ?iyi âile?, ?iyi cemiyet? meydâna getirmek, özetle söylemek gerekirse “iyi insan”[orijinal ismiyle de “insân-ı kâmil”] meydâna getirmektir.

Değerli Kardeşlerim!

Allahü teâlâ, insanların îmân etmelerini, kardeşçe yaşamalarını, sevişmelerini, birbirlerine yardımcı olmalarını istemiş ve bunları emretmiştir. İnanan insanların da kardeş olduklarını i?lân etmiştir.

İNSANLARIN İÇİNE DÜŞTÜKLERİ BUHRÂNLARIN SEBEPLERİ

Günümüzde görülen, bütün dünyâdaki insanların içine düştükleri buhrânların, bunalımların en önemli sebebi, şüphe yok ki, insanların rûh ve madde dengesini kuramamaları, ulvî yaratılış gâyelerini unutmaları, fıtrat-ı selîmelerine uygun hareket edememeleridir. Yanî akl-ı selîmin îcâplarına göre hareket etmeyip, nefislerinin, süflî duygularının esîri olmaları, kemâle götüren yollardan ayrılmalarıdır.

Bugün insanlığın çok bunaldığı, çözmekte sıkıntıya düştüğü her şeyin çözüm ve çâresi, aslında bizim yüksek kültür ve medeniyetimizde, özellikle mukaddes dînimiz İslâmiyette vardır. Bugün çok perişan hâlde olan insanlığın kurtuluşu için, bizim bu yüksek kültür ve medeniyetimizden istifâde edilmelidir.

Şimdi, günümüzde bütün dünyanın başını ağrıtan anarşi ve terör münâsebetiyle birkaç kelime söylemek istiyoruz:

Gelmiş-geçmiş bulunan bütün Peygamberlerin getirdikleri ahkâm-ı dîniyyede dînin, nefsin (cânın), aklın, neslin (ırzın, nâmûsun), mâlın ve benzeri değerlerin korunması öngörülmüştür. Allahü teâlâ ve Peygamberleri, emir ve yasaklarında, bunları koruma altına almışlardır.

Halbuki bugün bütün dünyâda, bu sayılanlar da dâhil olmak üzere, bütün insan hakları ciddî bir şekilde ihlâl edilmektedir.

Mukaddes dînimizde adam öldürmek, yaralamak, malını almak, çalmak şöyle dursun, kalp kırmak bile büyük günâhlardan sayılmıştır.

Onun için Yunus Emre (rahmetullahi aleyh):

?Eğer bir gönül yıktınsa bu kıldığın namaz değil;

Yetmişiki millet dahî elin yüzün yumaz değil ? demektedir.

Peşînen ifâde edelim ki, câna, mâla, ırza hücûm etmek, aslâ İslâmiyetin tasvîp ettiği işler değildir. İslâmiyette, adâlet karşısında herkes eşittir. Sultan-tebea farkı gözetilmez.

Gerek bütün Peygamberler, gerekse Peygamberimizin vârisi durumunda olan, ?Ulemâ? ve ?Evliyâ? denilen, Allahü tealânın sevdiği kullar, hayâtları boyunca, insanları pek çok rûhî olgunluklara eriştirmek için çalışmışlardır.

Kıymetli Kardeşlerim!

Son Peygamber olan Hazret-i Muhammed””in (sallallahü aleyhi ve sellem), 150 bin mübârek insan, güzîde sahâbe, “hayırlı bir ümmet” meydana getirmesi, onların da 50 sene gibi çok kısa zaman zarfında gâyet mahdût imkânlarla Endülüs””ten Çin””e kadar olan geniş coğrafî bölgeleri fethedip oralara ilim, irfân, ahlâk, fazîlet, medeniyet, adâlet, hakkâniyet, insan hakları, nûr ve hidâyet götürmeleri konusu ciddiyetle incelenmesi gereken bir konudur. Aslında, Hazret-i Âdem””den itibaren gelmiş-geçmiş bulunan 6 Ülü””l-azim Peygamber, 313 Resûl, 124 binden ziyâde Nebî?nin eğitimdeki hedefleri aynıdır. 100””ü suhuf, 4””ü büyük kitap olmak üzere, bu Peygamberlerden bazılarına gönderilen 104 kitaptaki hedef de, altını çizerek ifâde edelim ki, insanların dünyâda huzûr ve sükûn içerisinde yaşamaları, âhirette de ebedî saâdete kavuşmalarıdır.

Allahü teâlânın, bütün mahlûkâtına, özellikle insanlara olan merhameti, ihsânı, ni?metleri o kadar çoktur ki, bu ancak ?sonsuz? kelimesiyle ifâde edilebilir. Bilindiği üzere, dünyadaki bütün insanlara, kullarına çok acıdığı için, ?Rahmân? sıfatının gereği olarak iyi, güzel ve faydalı şeyleri yaratıp, dostunu-düşmanını ayırmadan, herkese göndermektedir.

Kullarının dünyâda râhat, huzûr içinde, kardeşçe yaşamaları, âhirette de sonsuz saâdete, bitmez-tükenmez ni?metlere kavuşmaları için, yapılması lâzım olan iyilikleri ve sakınılması lâzım olan kötülükleri, Peygamberlerine bildirmiş, bunları bildiren birçok ?Kitap? (yüz suhuf ve dört büyük kitap) da göndermiştir. Bu kitaplardan yalnız Kur””ân-ı Kerîm bozulmamış, diğerleri maalesef kötü kimseler tarafından değiştirilmiştir.

Bilindiği gibi, Allahü teâlânın, Hazret-i Âdem?den i?tibâren, insanları ebedî saâdete kavuşturmak için, muhtelif asırlarda, çeşitli coğrafî bölgelere, pek çok ?Peygamber? göndermesi, bunlardan bazılarına da, ?Kitap?lar ve ?Sahîfe?ler indirmesi, kullarına gönderdiği ni?metlerinin en büyüğüdür.

Muhakkak ki Cenâb-ı Hakk?ın kullarına olan ni?metlerinin en büyüğü, ?Peygamber?ler ve ?Kitap?lar göndererek onlara sırât-ı müstakîmi, doğru yolu, rızâ-i İlâhî?ye ve Cennet?e götüren yolu, ebedî saâdet yolunu göstermesidir. Bütün Peygamberler, hep aynı îmân ve i?tikâd esâslarını bildirmişler, hepsi de insanları ebedî kurtuluşa dâvet etmişlerdir.

İster ?Ülü?l-azm Peygamber?ler [ya?nî Hz. Âdem, Hz. Nûh, Hz. İbrâhîm, Hz. Mûsâ, Hz. Îsâ ve Hz. Muhammed(aleyhimüsselâm)], ister ?Resûl?ler, isterse ?Nebî?ler olsun; Peygamberlik vazifelerini görmekte, Peygamberlik üstünlüklerini taşımakta, hepsi müsâvîdir, eşittir. Fakat Peygamberlerin, birbirleri üzerinde, şerefleri, üstünlükleri vardır. ?Ülü?l-azm olan Peygamber?ler, böyle olmayanlardan ve ?Resûl?ler de, ?Nebî?lerden daha üstündürler.

Ümmetlerinin çok olması, gönderildikleri memleketlerin büyük olması, ilim ve ma?rifetlerinin çok yerlere yayılması, mu?cizelerinin daha çok ve devâmlı olması ve kendileri için ayrı kıymetler ve ihsânlar bulunması gibi üstünlükler bakımından, âhir zaman Peygamberi Muhammed aleyhisselâm, bütün Peygamberlerden daha üstündür.

Kıymetli dinleyiciler!

Hiç şüphe yok ki, milletleri ayakta tutan, millî ve ma?nevî değerlerdir. Bu değerler, milletlerin birlik, beraberlik ve toplumsal dayanışma içerisinde yaşamalarını ve millî kimlikleriyle târih sahnesinde de yer almalarını sağlamaktadır. Milletler, söz konusu kıymetleri, değerleri, büyüklerini gelecek nesillere,kuşaklara aktardıkları nisbette (oranda) varlıklarını sürdürürler.

Tarih, bize millî ve ma?nevî değerlerine sahip çıkmayan ve başka milletleri körü körüne taklit edip millî şahsiyetlerini kaybedenlerin, dünyâ coğrafyasından silinip gittiklerini göstermektedir.

Bu yüzden, bir toplumu içten yıkmak isteyenler, onların inanç, ahlâk ve millî değerlerini yok etmeyi ilk hedef olarak seçmektedirler.

Bu i?tibârla, özellikle genç kuşakları, bu değerler çerçevesinde eğitmek ve yetiştirmek oldukça önemlidir. Çünkü esefle görüyoruz ki, gençlerin dînî, millî ve ahlâkî değerlerden uzaklaşmaları, örf ve âdetlerimize uymayan davranışları benimsemelerine, zararlı akım ve alışkanlıkların tuzaklarına düşmelerine yol açmaktadır.

Bizim millî kültürümüz, yüce dînimizle âdetâ bütünleşmiş ve yine mukaddes dînimizin güzel ahlâkî prensipleriyle yoğrulmuştur. Sevgi, saygı ve fedâkârlığın geliştirilmesinde, toplum hayâtımızın âhenkli ve sağlam bir şekilde devâm ettirilmesinde, gençlerimizin ve çocuklarımızın yetiştirilme- sinde, ma?nevî değerlerimizin ve millî kültürümüzün katkısı çok büyüktür.

Bu bakımdan geleceğimizin te?mînâtı olan gençlerimizi, millî, ma?nevî ve kültürel değerlere uygun yetiştirmek, anne-baba, dede-nene, eğitimci, resmî, askerî ve sivil kuruluşlar, medya ve topyekûn toplum olarak hepimizin görevidir.

Değerli Dinleyiciler!

İster ?Ülü””l-azim?, ister ?Resûl? ve isterse ?Nebî? olsun, bütün Peygamberlerin eğitimdeki hedefleri aynıdır.Bu Peygamberlerden bazılarına gönderilen 104 kitaptaki hedef de, altını çizerek ifâde edelim ki, insanların dünyâda huzûr ve sükûn içerisinde yaşamaları, âhirette de ebedî saâdete kavuşmalarıdır.

Peygamberlerin vârisleri olan İslâm âlimleri ve Evliyâ-yı kirâm da, hep gıdâ gibi, bütün insanlara lâzım olan iyi fertler, âileler ve cemiyetler teşkîl etmek için uğraşmışlardır.

İNSANLAR İYİLİK YAPMAYA VE YÜKSELMEYE ELVERİŞLİ OLARAK DOĞARLAR

Ahlâk âlimlerimizden Ali bin Emrullah şöyle naklediyor:

İşte doğru yolda bulunabilmek için ciddî bir eğitim ve doğru rehberler lâzımdır.

Bugün millî ve manevî değerlerinden mahrûm, mâzîsine, târîhine, kültürel değerlerine yabancı olan gençler arasında içki, uyuşturucu, fuhuş ve kumar alışkanlığı gibi kötülükler, bir salgın ve moda haline gelmiştir. Bu illetler, milletimizin yükselmesini ve memleketimizin ilerlemesini istemeyen düşman güçlerin yaymaya çalıştıkları anarşi ve terörden daha tehlikeli birer hastalıktır. Bu hastalıklar, yetkililerin ifâdeleriyle, gençleri ahlâksızlık, iffetsizlik, fuhşun bütün nevileri, terör, silâh ve uyuşturucu kaçakçılığı gibi kötülüklere de itmektedir.

Her binânın bir temeli vardır. İslâmın temeli de güzel ahlâktır. İslâm dîni kadar, açık ve mantıkî; ferdlere, âilelere ve cemiyetlere bu kadar faydalı hiçbir dîn yoktur. Bu dînin esâsını anlayan, seven ve uygulayan bir kimse, dünyâ ve âhirette mutlu olur.

CENÂB-I HAK, İNSANLARI KENDİSİNE MUHÂTAP YAPMIŞTIR

Tekrâren ifâde edelim ki Yüce Allah, bütün yaratıkları içinde, insanı en güzel bir kıvâmda kılmış, eşref-i mahlûkât yapmış ve diğer yaratıkları da onun istifâdesine vermiştir. Binâen aleyh dünyadaki bütün hayvanlar, bitkiler ve cansızları; yer altı ve yer üstündeki; denizler, göller, nehirler ve semâvâttaki her şeyi, insan oğlunun emrine ve hizmetine vermiştir. İnsanı, âlemde hâkim duruma getirerek, onu kendisine muhâtab kabûl etmiş ve mükellef yapmıştır.

Yüce Allah, insanlara muhtâc oldukları her türlü ni?meti de lutfetmiştir. Bu ni?metler sayılamıyacak kadar çoktur. [Bu konuda 2 âyet-i kerîme vardır.]

Cenâb-ı Hak, şüphesiz ki bütün insanlara sayılamıyacak kadar çok nimet, iyilik vermiştir. Allahü teâlânın merhameti, ihsânı, nimetleri o kadar çoktur ki, bunu ancak ?sonsuz? kelimesiyle ifâde edebiliriz. Bunların en büyüğü ve en kıymetlisi ise, Resûller ve Nebîler (aleyhimüsselâm) göndererek İslâmiyeti, ebedî saâdet yolunu göstermesidir.

Allahü teâlâ?nın feyizleri, nimetleri, ihsanları yani iyilikleri her an, insanların iyisine de, kötüsüne de, herkesegelmektedir. O, herkese mal, evlâd, rızık, hidâyet, rüşd, selâmet ve daha nice iyiliği fark gözetmeksizin göndermektedir. Fark, bunları kabûlde, alabilmekte ve bazılarının da alamaması sûretiyle insanlardadır.

Allahü teâlânın rahmeti, şefkati, dünyâda, mü””minlere ve kâfirlere, herkese birlikte geldiği ve herkesin çalışmasına ve iyiliklerine dünyada karşılığını verdiği halde, âhirette kâfirlere merhametin zerresi bile yoktur. O hâlde, akıllı olan her insan, Cennet?e tâlip olmalıdır.

Cenâb-ı Hak, kullarına çok acıdığı için, onların dünyada râhat, huzûr içinde, kardeşçe yaşamaları, âhirette de sonsuz saâdete, bitmez-tükenmez nimetlere kavuşmaları için, yapılması lâzım olan iyilikleri ve sakınılması lâzım olan kötülükleri, Peygamberlerine bildirmiş, bunları bildiren birçok kitap (yüz suhuf ve dört kitap) da göndermiştir. Bu kitaplardan yalnız Kur””ân-ı kerîm bozulmamıştır.

İslâm âlimlerinin buyurdukları gibi, bütün üstünlükler, faydalı şeyler, İslâmiyetin içindedir. Eski dînlerin görünür-görünmez bütün iyilikleri İslâmiyette toplanmıştır. Bütün seâdetler, muvaffakıyetler ondadır. Yanılmayan, şaşırmayan akılların kabul edeceği esâslardan ve ahlâktan ibârettir.

İslâmiyet, insanların rûhî ve maddî refâhını en mükemmel şekilde te””mîn edecek prensipler getirmiştir. İnsan hak ve vazîfelerini en geniş şekilde düzenlemiştir.

İslâmiyet; ilme, fenne, tekniğe, endüstriye, lâyık olduğu üzere ehemmiyet verir. Zirâat, ticâret ve san””atı da kat””i olarak emreder. İnsanların yardımlaşmalarını, birbirlerine hizmet etmelerini ehemmiyetle istemektedir. Kendi idâresi altında bulunan insanların, evlâdın, âilenin ve milletlerin haklarını ve idârelerini öğretmekte; dirilere, geçmişlere, geleceklere karşı bir takım hak ve mes””ûliyetler yüklemektedir. Seâdet-i dâreyni ya””ni dünyâ ve âhiret seâdetini kendinde toplamıştır.

Hülâsa olarak söylemek gerekirse, İslâm dîni, ahlâkı ve medeniyeti doğru bir şekilde öğrenilir ve öğretilirse, ona uygun yaşanırsa, bütün fertler, âileler, cemiyetler, hattâ bütün insanlık râhat eder, huzûr ve sükûn içerisinde, emniyet ve âsâyiş üzere yaşarlar. Eğer bütün insanlar, İslâm ahlâkı üzere yaşasalar, dünyâda ne kötülük, ne hîle, ne savaş, ne şiddet, ne de zulüm kalır.

Dünyâmız büyük bir gemi, bütün insanlar da onun yolcuları gibidir. Bu gemiyi hepimizin korumaya çalışması lâzımdır; yoksa hep birlikte batarız.

AKLIN MÂHİYETİ

Cenâb-ı Hak, diğer vücûd uzuv(organ)larımızın üstünde bulunan aklı, esâs itibâriyle hakkı-bâtıldan, iyiyi-kötüden, faydalıyı-zararlıdan ayırt eden bir meleke olarak yaratmıştır. Zâten iyiyi, kötüden ayırabilen akla ?akl-ı selîm? denir.

Fakat hemen belirtmek lâzımdır ki, akıl yalnız başına, faydalı-zararlı şeyleri, genellikle ma?neviyyâtı anlayamamaktadır. Şu bir vâkıadır ki, hak ile bâtıl, iyi ile kötü, ancak, bütün mahlûkâtı yoktan var eden Allah?ın bildirmesiyle bilinip anlaşılabilmektedir.

İşte bundan dolayı Allahü teâlâ, insanların, akıllarından faydalanmaları için, Peygamberleri, dîn ışığını yaratmıştır. Kullarına çok acıyıp, onların râhat ve huzûr içerisinde yaşamalarını istediğinden, her asırda insanlar arasından seçtiği en üstün, en iyi kimseleri Peygamber yapmış, bunlara kitaplar göndererek huzûr ve saâdet yolunu göstermiştir. Peygamberler, dünyâ ve âhırette râhat etme yolunu bildirmeselerdi, şüphesiz ki akılla bulunamazdı.

Sâdece akla uymak gecenin koyu karanlığında, bilinmeyen yerlerde, pervâsızca yürümeye ve engin denizde, acemî kaptanın, pusulasız yol almasına benzer ki, her an uçuruma, girdâba düşebilirler. Nitekim felsefeciler ve her şeyi tecrübeleri, hayâlleri ile îzâha kalkışan materyalistler (maddeciler), akılları dışında bulunan konulardaki sözlerinin çoğunda yanılmışlardır.

Akıl göz gibidir. Yani insanın aklı gözü gibi zayıf yaratılmıştır. Allahü teâlâ, gözümüzden faydalanabilmemiz için güneş ışığını yaratmıştır. Akıl da yalnız başına manevî şeyleri, faydalı ve zararlı şeyleri anlıyamayacağından, Allahü teâlâ, Peygamberleri ve dîn ışığını yaratmıştır. Akıl nasıl hareket edeceğini, dünyâ ve âhirette râhat etme ve huzûra kavuşma yollarını bunlardan öğrenmiştir.

Şunun net bir şekilde bilinmesi lâzımdır ki, dînimizde akla uymayan hiçbir şey yoktur, fakat aklın ermediği şeyler çoktur. Âhıret bilgileri ve Allâhü teâlânın beğenip beğenmediği şeyler ve O?na ibâdet şekilleri, eğer aklın çerçevesi içinde olsalardı ve akıl ile doğru olarak bilinebilseydi, binlerce Peygamber gönderilmezdi.

Sevgili Kardeşlerim!

Maddî yönden, ta?rîf edilemiyecek derecede gelişmelere sahne olan çağımız, ne hazîndir ki, insanoğlunun en bunalımlı, huzûrsuz, rûh ve manâ bakımından iflâs ettiği bir çağ olma özelliğini taşımaktadır. Asrımızda, akla, hayâle gelmeyen suçlar işlenmekte; insanlar canavarca birbirlerini boğazlamakta, birileri diğerlerinin canlarına, mallarına ve ırzlarına tecâvüz etmektedirler.

İnsanların içine düştükleri buhrânların, bunalımların en önemli sebebi; insanın rûh ve madde dengesini kuramaması, ulvî yaratılış gâyesini unutması, fıtrat-ı selîmesine uygun hareket edememesidir. Yani akl-ı selîmin îcâplarına göre hareket etmeyip, nefsinin, süflî duygularının esîri olması, kemâle götüren yollardan ayrılmasıdır.

Allahü teâlâ tarafından, insanlar arasından seçilmiş, her bakımdan güvenilen, günâhsız kimseler olan Peygamberlerin, insanlara, dînin hükümlerini teblîğ eden elçiler olduklarını yukarıda ifâde etmiştik. Peygamberlik vazîfelerini görmekte, peygamberlik üstünlüklerini taşımakta, bütün peygamberlerin müsâvi, eşit olduklarını da belirtmiştik. Ancak Peygamberler, üstünlük sırasına göre dört derecedirler:

1)Hâtemü?l-Enbiyâ ve?r-Rusül [Peygamberlerin en üstünü ve sonuncusu olan Muhammed aleyhisselâm?dır.]

2) Ülü?l-azm peygamberler [Altı tâne olup gönderiliş sırasına göre Âdem, Nûh, İbrâhim, Mûsâ, Îsâ ve Muhammed (aleyhimü?s-selâm)dır.]

3) Resûller,

4) Nebîler.

Ülü?l-azm Peygamberler, üstünlük bakımından şöyle sıralanırlar:

1) Mahlûkların yaratılmasına sebep olan ve Âdemoğullarının en üstünü, en şereflisi bulunan Muhammed aleyhisselâm, Habîbullah?tır.

2) İbrâhîm aleyhisselâm, ülü?l-azm peygamberlerin ikincisi olup, Peygamber Efendimiz Muhammed aleyhisselâm?dan sonra bütün peygamberlerin ve insanların en üstünüdür. ?Halîlullah (Allah?ın dostu)? veya ?Halîlür-rahmân? olarak bilinir.

3) Mûsâ aleyhisselâm, İsrâîloğullarına gönderilen peygamberlerden olup kendilerine ?ülü?l-azm? denilen altı peygamberin üçüncüsüdür. Kendisine Tevrat gönderildi. Allahü teâlâ ile konuştuğu için, ?Kelîmullah? denilmiştir.

4) Îsâ aleyhisselâm, İsrâîloğullarına gönderilen, Kur?ân-ı kerîm?de ismi bildirilen ve Ülü?l-azm denilen altı peygamberin dördüncüsüdür. Annesi Hz. Meryem?dir. Allahü teâlâ onu babasız yarattı. Îsâ aleyhisselâm rûhullah ve Kelimetullah?tır. Çünkü babası yoktur. Yalnız ?Ol? kelime-i İlâhiyyesiyle anasından dünyâya geldi.

5) Âdem aleyhisselâm, yeryüzünde yaratılan ilk insan ve ilk peygamber olup bütün insanların babasıdır. Her şeyin ismi ve faydası kendisine bildirildi. Allahü teâlânın emri ile bütün melekler, Âdem aleyhisselâma karşı secde ettiler.

6) Nûh aleyhisselâm, Hz. İdrîs?den sonra gönderilen peygamberlerdendir. Allah korkusundan dâima ağladığı için adına, çok ağlayan, inleyen mânâsına gelen ?Nûh? denilmiştir.

Elli yaşında iken, Allahü teâlâ, onu insanlara Peygamber olarak gönderdi. Kendi zamânında yaşayan bütün insanlara Peygamber olarak gönderilen Nûh aleyhisselâm, ömrünün sonuna kadar insanları Allahü teâlâya îmân etmeye, O?nun emirlerine uymaya dâvet etti.

PEYGAMBERLERİN İNSANLIĞA YAPTIKLARI ÖNEMLİ HİZMETLER

İnsanların, zaman zaman içine düştükleri birtakım vahîm yanlışlık ve bayağı işler, her zaman ve mekânda, Allahü teâlânın gönderdiği Peygamberler (aleyhimüsselâm) ve hak dînler vâsıtasıyla düzeltilmiş, îmân ve ibâdette hak olan Ma?bûd?a (Allah?a) yönelmeleri emredilmiştir.

Bütün Ülü?l-azim Peygamberler, Resûller ve Nebîler (aleyhimüsselâm), insanlığı kendileri gibi birer mahlûk olan varlıklara tapınma karanlığından kurtararak, bütün varlıkların yaratanı ve hakîkî sâhibi olan Allahü teâlâya ibâdet etmenin şeref ve üstünlüğüne çağırmışlardır.

Peygamberlerin hepsi, insanları fevz u necâta yani dünyâda ve âhirette kurtuluşa dâvet etmiş, sırât-ı müstakîmi, doğru olan yolu, bıkmadan, usanmadan ve yılmadan anlatmışlardır.

Bu Peygamberlerin ve kitapların gönderilmesi, bunlarla sırât-ı müstakîmin, doğru yolun, rızâ-i İlâhî?ye ve Cennet?e götüren yolun gösterilmiş olması, şüphesiz ki, yüce Allah?ın, kullarına olan ni?metlerinin en büyüğüdür.

Bilindiği gibi, Hz. Muhammed aleyhisselâmdan önceki bütün Peygamberler, belli zaman dilimlerine gönderilmişler, onların ahkâm-ı şer?iyyelerinin (dînlerinin) geçerlilik müddetleri belli zamanlarda dolmuş, bitmiş; getirdiği hükümler, kıyâmete kadar geçerli olan bir tek Hz. Muhammed aleyhisselâm kalmıştır.

Allahü teâlâ, bir insanda bulunabilecek görünür-görünmez bütün iyilikleri, bütün üstünlükleri, bütün güzellikleri ?Habîb?inde, dünyâ ve âhiretin Efendisi, insanların ve cinnîlerin Peygamberi olan Resûl-i Ekrem Muhammed aleyhisselâm?da toplamıştır. Mahlûkların yaratılmasına sebep olan ve Âdemoğullarının en üstünü, en şereflisi, en kıymetlisi bulunan Muhammed aleyhisselâm, ?Habîbullah?tır. Onun Habîbullah (Allahü teâlânın en çok sevdiği kimse) olduğunu, büyüklüğünü ve üstünlüğünü gösteren şeyler sayılamıyacak kadar çoktur.

O””nun güzel huyları o kadar çoktu ki, herkesi hayran bırakırdı; görenler ve işitenler seve-seve müslüman olurdu. Hiçbir hareketinde, hiçbir işinde, hiçbir sözünde, hiçbir zaman, hiçbir çirkinlik, hiçbir kusur görülmemiştir.

Âlemlere rahmet olarak gönderilen, kâinâtın baştâcı, ebedî rehberimiz, varlığımızı ve kurtuluşumuzu kendisine borçlu olduğumuz, müstesnâ şahsiyet, Sevgili Peygamberimiz Hazret-i Muhammed Mustafâ (aleyhisselâm) hakkında söz söylemek ve yazı yazmak aslında bizim gibi âcizlerin haddi değildir.

Resûlullah?ın (aleyhisselam) şâirleri vardı; onu överler, düşmanların iftirâlarına cevâp verirlerdi. Resûlullah, Mescid-i Nebevî?de, Hassân bin Sâbit için bir kürsü koydurdu. O buraya çıkıp, Resûlullah?ı över, düşmanları kötülerdi. Peygamberimiz, Hassân?ın şiirlerini çok beğenir, ?Hassân?ın sözleri, düşmanlara oktan dahâ te””sîrlidir? buyururdu.

Bu vesîle ile belirtelim ki, İslâmın birinci şartı, bilindiği gibi, Allahü teâlâya ve Peygamberine (aleyhisselam) îmândır. Ya””nî onları sevmek ve sözlerini beğenip kabûl etmektir. İki cihân saâdetine kavuşmak, ancak ve yalnız, dünyâ ve âhıretin Efendisi olan Muhammed aleyhisselâma tâbi”” olmağa bağlıdır. Ona tâbi”” olmak demek, îmân etmek ve onun getirdiği ahkâm-ı İslâmiyyeyi öğrenmek ve yapmak demektir.

Yine Muhammed aleyhisselâm?a tâm ve kusûrsuz tâbi”” olabilmek için, onu tâm ve kusûrsuz sevmek lâzımdır.Bunun alâmeti de, onun dostlarını dost, düşmanlarını düşman bilmek, onu beğenmeyenleri sevmemektir. Allahü teâlâ, kâfirlerin, kendi düşmanı ve Peygamberinin düşmanı olduklarını bildiriyor. Allahü teâlânın düşmanlarını sevmek ve onlarla kaynaşmak, insanı Allahü teâlâya ve O?nun Peygamberine düşman olmaya sürükler. Tabîî ki sevgi ve nefret kalpte olur. Dînimizin gereği, zâhiren onlara da iyi davranmak, tatlı dilli ve güler yüzlü olmak lâzımdır.

Sevgili Peygamberimiz Hazret-i Muhammed aleyhisselâm, ?Ben, iyi huyları tamâmlamak, yerleştirmek için gönderildim? buyurmuştur.

“O?nun şahsında, Allah””ı ve Âhiret gününü umanlar ve Allah””ı çokça hâtırlayanlar için güzel edeb ve ahlâk nümûneleri vardır ” (Ahzâb, 21) âyet-i kerîmesi, Muhammed aleyhisselâmın ?üsve-i hasene? [nümûne-i imtisâl = en güzel örnek] olduğunu ne güzel ifâde etmektedir?

?Peygamberlerin sonuncusu? olan Muhammed aleyhisselâmın dîni bütün dînleri nesh etmiş, ya?nî yürürlükten kaldırmıştır. O?nun kitâbı, geçmiş kitapların en iyisidir. O?nun getirdiği dîn olan ?İslâm? da kıyâmete kadar bâkî kalacaktır; kimse tarafından değiştirilemiyecektir.

İki cihân saâdetine kavuşmak, ancak ve yalnız, dünyâ ve âhıretin Efendisi olan Muhammed aleyhisselâma tâbi”” olmaya bağlıdır. Ona tâbi”” olmak için, îmân etmek ve onun getirdiği ahkâm-ı İslâmiyyeyi öğrenmek ve yapmak lâzımdır.

[03 Ocak 2008 Perşembe Sâat: 21.00-22.30] – Armutlu Tatil Köyü

PEYGAMBERLER, ÂLİMLER VE VELÎLERİN REHBERLİĞİNE OLAN İHTİYAÇ?

13 Mart 2013 bekir.ozer

[19. 05. 2006 Cuma Günü Saat 21.00 – 22.00 Arasında Çamlıca Yüksek Tahsil Öğrenci Yurdu?nda Verilen Konferans]

Prof. Dr. Ramazan Ayvallı

M.Ü.İlâhiyât Fakültesi Öğr. Üyesi

1- Bütün kâinâtı, canlı-cansız her varlığı, en mükemmel bir nizâm ve intizâm üzere yaratan ve onları her ân varlıkta durduran Yüce Allah, şu uçsuz-bucaksız olarak gördüğümüz koca ?kâinât?ta, sâdece ?dünya?nın insanlarla meskûn olmasını irâde etmiş, ?ilk insan? olarak ?Hz. Adem?i bu dünyaya göndermiş ve onu aynı zamanda ?İlk Peygamber? kılmıştır. [ Binâen aleyh:

a- İnsanlık hayâtı, sâdece bu dünyâda var; diğer gezeğenlerde hayât yok.

b- Bütün insanların atası maymun değil, insandır; beşeriyet Hazret-i Âdem?le Hazret-i Havvâ?dan türemiştir.

c- Yine, insanlık vahşet üzere değil, medeniyet üzere başlamıştır. Çünkü ilk insan, Allah?ın seçilmiş bir Peygamberidir. Yontma taş devri, cilâlı taş devri gibi şeyler birer tahmînden ibârettir, hayâl mahsûlüdür.]

Kıymetli Kardeşlerim !

Bilindiği üzere, dünyadaki bütün insanlara çok acıyan Rabbimiz, ?Rahmân? sıfatının gereği olarak iyi, güzel ve faydalı şeyleri yaratıp, dostunu-düşmanını ayırmadan, herkese göndermiştir.

Şüphesiz ki, Allahü teâlâ, yarattığı şu mükemmel âlemle, kendi varlığını belli ettiği gibi, kullarına çok acıdığı için, var olduğunu ayrıca ?Peygamber?leri vâsıtasıyla da bildirmiştir.

Demek ki, dünyâya gönderdiği ilk insanı, aynı zamanda ilk ?Peygamber? kılmış, onunla ve ondan sonra gönderdiği bütün ?Peygamberler?i vâsıtasıyla, onlara saâdet yollarını göstermiş, iyi ve güzel, kötü ve çirkin her şeyi öğretmiştir.

Dünyâya gönderilen ilk insan Âdem aleyhisselâmdan başlamak üzere, Sevgili Peygamberimize gelinceye kadar her asırda, dünyânın her tarafındaki insanlar arasından en iyi, en üstün olarak seçtiği bir zâta (?Peygamber?e), ?melek?(Cebrâîl)le haber göndererek, kendi varlığını, isimlerini ve sıfatlarını bildirmiştir.

BU ?PEYGAMBER?LERLE, İNSANLARIN DÜNYÂDA VE ÂHİRETTE RÂHAT ETMELERİ, HUZÛR İÇERİSİNDE, İYİ BİR ŞEKİLDE YAŞAMALARI İÇİN, EMİRLERİNİ VE YASAKLARINI, YANÎ NE YAPMALARI VE NELERDEN SAKINMALARI LÂZIM OLDUĞUNU AÇIKLAMIŞTIR.

Peygamberler, Yüce Allah tarafından seçilip beşeriyete gönderilmiş insanlardır. Ümmetlerini, Cenâb-ı Hakk?a çağırmak, sapık, yanlış yoldan, doğru yola, saâdet yoluna çekmek için gönderilmişlerdir. Dâvetlerini kabûl edenlere, ?Cennet?i müjdelemişler, inanmayanları ?Cehennem? azâbı ile korkutmuşlardır. Onların Allâhü teâlâdan getirdikleri her haber doğrudur, yanlışlık ihtimâli yoktur.

HADD-İ ZÂTINDA, PEYGAMBERLER VE KİTAPLAR GÖNDERMESİ, BU SÛRETLE, BÜTÜN İNSANLARA, DÜNYÂ VE ÂHİRETTE HUZÛR VE SAÂDET İÇERİSİNDE YAŞAMANIN YOLLARINI GÖSTERMESİ, ALLAH?IN EN BÜYÜK Nİ?METİDİR.

Kıymetli Arkadaşlar!

2- Bütün kâinâtı, canlı-cansız her varlığı, en mükemmel bir nizâm ve intizâm üzere yaratan ve onları her ân varlıkta durduran Allahü teâlâ, yaratıkları içinde, ?insan?ı en güzel bir kıvâmda kılmış (Tîn, 4), diğer yaratıkları da onun istifâdesine vermiştir. Böylece insanı, âlemde hâkim duruma getirerek, onu muhâtab ve mükellef yapmıştır.

Binâen aleyh dünyadaki bütün hayvanlar, bitkiler ve cansızlar; yer altı ve yer üstündeki; denizler, göller, nehirler ve semâvâttaki her şey, insan oğlunun emrine musahhar kılınmış, onun hizmetine verilmiştir.

Cenâb-ı Hak, insanlara muhtâc oldukları her türlü ni?meti de lutfetmiştir. Bu ni?metler sayılamıyacak kadar çoktur. [Bu konuda 2 âyet-i kerîme var.]

Kınalızâde Ali Efendi?nin ?Ahlâk-ı Alâî?sinde ifâde ettiğine göre, İNSAN denen varlık ?medenî? olarak yaratılmıştır. Yanî insanlar topluluk hâlinde, yardımlaşarak yaşayan, kibâr, nâzik, terbiyeli, görgülü kimselerdir.

Alexis Carrel gibi bazı bilim adamları, ?İnsan Denen Meçhul? adıyle kitap yazmak suretiyle, insanı bir muammâ olarak gösteriyorlarsa da, insanı, bizim -temel kaynaklarımızda zikredilen sıfatlarıyla- ta?rîf etmemiz mümkündür:

İnsan, madde ve ma?nâ (yani beden ve rûh) olmak üzere iki unsurdan meydâna gelen, “yeryüzünde Allah”ın halîfesi” kılınan (Bakara, 30), a”lâ-yı illiyyîn”e [ya?nî yükseklerin yükseğine] çıkmaya namzed yapılan (Âl-i İmrân, 139, Mutaffifîn, 18-19), eşref-i mahlûkât [ya?nî yaratılmışların en şereflisi] olarak (İsrâ, 70), ahsen-i takvîm üzere [ya?nî en güzel sûrette] yaratılan (Tîn, 4), mükerrem [şerefli] (İsrâ, 70) bir varlıktır.

Fakat nefsinin esîri olduğu zaman, esfel-i sâfilîn”e [aşağıların aşağısına] (Tîn, 5) yuvarlanmaya, hayvanlardan daha aşağı bir derekeye düşmeye mahkûm (A?râf, 179, Furkân, 44) bir yaratıktır.

Ne melekler gibi sırf nûrânî, rûhânî bir varlık, ne de hayvanlar gibi sâdece maddî bir varlıktır. İnsan, meleklerden üstün seviyeye çıkabilen, kendisine, muhtaç olduğu bütün ni?metler ihsân edilen (Lokmân, 20, Nahil, 18), âhirette bunlardan hesâba çekilecek olan (Tekâsür, , belli bir yaratılış gâyesiyle bu dünyâya gönderilen, yani Allahü teâlâyı tanımak ve ibâdet etmekle mükellef (Zâriyât, 56) bir kuldur.

Konuşmamızın burasında, gâyet net bir şekilde söyleyelim ki, İNSANIN DİĞER VARLIKLARDAN DAHA MÜMTÂZ (SEÇKİN) OLMASI ÎMÂN, TAKVÂ, İLİM, EDEP VE AHLÂK İLEDİR.

?İnsanın şerefi ilim ve edepledir; mal ve neseple değildir? kelâm-ı kibârı (büyüklerin sözü) ne kadar mânidârdır. Bundan dolayı, en son ve en mükemmel dîn olan mukaddes dînimiz İSLÂMİYETTE, İLME, ÂLİME, KİTÂBA, OKUMAYA ÇOK BÜYÜK ÖNEM VERİLMİŞTİR.

Hayvanlarla insanlar arasında çok büyük farklar vardır. Meselâ hayvanlar medenî yaratılmamışlardır; şehirlerde birlikte yaşamaya mecbûr değildirler. İnsanlar, nâzik, zayıf yaratıldıkları için, pişmemiş yemek yiyemezler. Gıdâ, elbise ve binânın kendileri için hâzırlanması lâzımdır. Yâni san”atlara ihtiyâçları vardır. Bunun için de araştırmak, düşünmek, tedkîk etmek (incelemek), tecrübe yapmak (denemek) ve çalışmak lâzımdır.

Fen ve san”at, insanlığa yaratılış îcâbı lâzımdır. Bütün insanlığın ortak malı olan ilim ve fenden, bilim ve teknolojiden, bugün herkesin istifâde etme hakkı vardır.

3-Allahü teâlânın, bütün mahlûkâtına, özellikle insanlara olan merhameti, ihsânı, ni?metleri o kadar çoktur ki, bunu ancak ?SONSUZ? kelimesiyle ifâde edebiliriz.

Bu nimetler arasında aklın yeri çok önemlidir. ?Aklı olmayanın dîni de yoktur? hadîs-i şerîfi, mes?ûliyette aklın lüzûmuna işâret etmektedir.

İnsanları yoktan var eden, ihtiyâçları olan her türlü ni?meti kendilerine lutfeden Cenâb-ı Hak, iyiyi-kötüden, güzeli-çirkinden, doğruyu-eğriden, faydalıyı-zararlıdan, ilmi-cehâletten, nûru-zulmetten, hidâyeti-dalâletten, hakkı-bâtıldan ayırt edebilmeleri için, onlara, diğer vücud uzuvlarının üstünde olan ve ?akıl? denen bir meleke de ihsân etmiştir. İyiyi, kötüden ayırabilen akla ?akl-ı selîm? denir.

Fakat hemen belirtmek lâzımdır [ve bir vâkıadır ki], gerçek ma?nâda hangi şeyin iyi, hangisinin kötü, hangi şeyin hak, hangi şeyin bâtıl olduğu, ancak, bütün mahlûkâtı yoktan var eden Allah?ın bildirmesiyle bilinebilmekte ve anlaşılabilmektedir. İşte bundan dolayı Allahü teâlâ, insanların akıllarından faydalanabilmeleri için, Peygamberleri, dîn ışığını göndermiştir.

Hakîkaten akıl, yalnız başına faydalı-zararlı şeyleri, bilhâssa ma?neviyyâtı, âhıret bilgilerini, Allâhü teâlânın beğenip-beğenmediği şeyleri ve O?na ibâdet şekillerini, dünyâ ve âhıret saâdetini anlayamamaktadır. Dînimizde akla uymayan hiçbir şey yoktur; fakat aklın ermediği şeyler çoktur.

Eğer bunlar, aklın çerçevesi içinde olsalardı ve akıl ile doğru olarak bilinebilseydi, binlerce Peygamberin gönderilmesine lüzûm kalmazdı. Fakat hiçbir akıl, tek başına âhıret bilgilerini bulamayacağı, çözemeyeceği içindir ki, Allahü teâlâ, kullarına çok acıyıp onların râhat ve huzûr içinde yaşamalarını istediği için, her asırda insanlar arasından seçtiği en üstün, en iyi kimseleri Peygamber yapmış, bunlara kitaplar göndererek huzûr ve saâdet yollarını göstermiştir.

İnsanların Peygamberlere olan ihtiyâcını her akıllı insan idrâk eder. Çünkü insanların doğruyu, iyiyi, güzeli bulabilmeleri, tek başına akılla mümkün olamamaktadır.

Akıl, göz gibidir; bir Peygamber vâsıtası ile gönderilen dîn ise ışık gibidir. Yâni, insanın aklı, gözü gibi zayıf yaratılmıştır. Göz, cisimleri, maddeleri karanlıkta göremiyor. Allahü teâlâ, görme âletinden (gözden) faydalanmamız için güneşi, ışığı yaratmıştır. Güneşin ve çeşitli ışık kaynaklarının nûru olmasaydı, göz işe yaramazdı. Tehlikeli cisimlerden, yerlerden kaçamaz, faydalı şeyleri bulamazdık.

O hâlde, Allahü teâlânın görevlendirdiği Peygamberlerin bildirdikleri şeylere, akla uyup-uymadığına bakmadan inanmak gerekir. Aslında, Peygamberlere tâbi olmak, aklın gösterdiği bir lüzûmdur ve aklın istediği ve beğendiği bir yoldur. Peygamberlerin, aklın dışında ve üstünde bulunan sözlerini, akla danışmaya kalkışmak, zâten akla aykırı bir iş olur.

Bu durum, bir kişinin, gecenin koyu karanlığında, bilinmeyen yerlerde, pervâsızca yürümesine ve acemî bir kaptanın, engin bir denizde, pusulasız yol almasına benzer ki, bunlar her ân uçuruma, girdâba düşebilirler.

Nitekim, felsefeciler ve her şeyi tecrübeleri, hayâlleri ile îzâha kalkışan materyalistler, maddeciler, akılları dışında bulunan sözlerinin çoğunda yanılmış, bir yandan birçok hakîkatleri meydâna çıkarırken, diğer taraftan da, insanların saâdet-i ebediyyeye kavuşmalarına mâni olmuşlardır. Tecrübelerin dışına taşmayan akıl sâhipleri, bu acıklı hâli, her zaman görmüş ve bildirmişlerdir.

4- Allahü teâlâ, dünyaya gönderdiği ilk insan ve ilk Peygamber Hazret-i Âdem?den Resûlullah Efendimize kadar bütün peygamberlerine vahiyde bulunmuştur. ?Vahiy?, ilmî bir terim olarak ?Allahü teâlânın dilediği şeyleri, emir ve yasaklarını, dilediği şekilde Peygamberlerine bildirmesi? demektir.

Kullarına çok acıyıp, onların râhat ve huzur içinde yaşamalarını istediğinden, her asırda insanlar arasından seçtiği en üstün, en iyi kimseleri ?Peygamber? yapmış, bunlara kitaplar göndererek huzûr ve saâdet yolunu göstermiştir. Peygamberler, dünyâ ve âhırette râhat etme yollarını bildirmeselerdi, şüphesiz ki sâdece akılla bulunamazdı.

Değerli Kardeşlerim!

Yüce Allah, ilk Peygamber Hz. Adem?den son Peygamber Muhammed aleyhis-selâma kadar, muhtelif asırlarda, çeşitli coğrafî bölgelere, birçok ?Peygamber? göndermiş, bazılarına ?Kitap? ve ?Suhuf? ta vermiştir. Bu peygamberlerden 6?sına ?Ülü?l-azm?, 313?üne ?Resûl?, 124 binden ziyâdesine de ?Nebî? denildiği malûmdur.

Peygamberler hakkında, Kur?ân-ı kerîm?de bazı âyet-i kerîmelerde meâlen buyuruluyor ki:

?…Peygamberler göndermedikçe azap yapmayız.? (İsrâ sûresi, 15)

?Peygamberin, üzerinizdeki (vazîfesi) ancak İlâhî emirleri teblîğdir. Allah, açıkladığınız ve gizlediğiniz(sözlerle hareketlerinizin) hepsini bilir.? (Mâide sûresi, 99)

?(Îmân edenleri Cennetle) müjdeleyici, (küfredenleri de Cehennemle) korkutucu olarak Peygamberler gönderdik ki, bu Peygamberlerin gelişinden sonra insanların (yarın) kıyâmette: (Bizi îmâna çağıran olmadı)diye Allâh?a bir huccet ve özürleri olmasın. Allah azîzdir, hükmünde hikmet sâhibidir.? (Nisâ sûresi, 165)

Demek ki Peygamberler, insanlara hem müjde vermek, hem de onları korkutmak için gönderilmişlerdir. Böylece, insanların Allahü teâlâya özür, bahâne ileri sürmeleri önlenmiştir.

Dâvetlerini kabûl edenlere, ?Cennet?i müjdelemişler, inanmayanları ?Cehennem? azâbı ile korkutmuşlardır. Onların Allâhü teâlâdan getirdikleri her haber doğrudur, yanlışlık ihtimâli yoktur.

Şüphesiz ki diğer Peygamberler gibi Sevgili Peygamberimiz de, aynı îmân ve i?tikâd esâslarını, ?Âmentü Esâsları? diye bildiğimiz umdeleri teblîğ etmiştir.

Azîz Dinleyiciler!

Peygamberlerin ve kitapların gönderilmesi, bunlarla sırât-ı müstakîmin, doğru yolun, rızâ-i İlâhî?ye ve Cennet?e götüren yolun, ebedî saâdet yolunun gösterilmiş olması, şeksiz ve şüphesiz, yüce Allah?ın, kullarına olan nimetlerinin en büyüğüdür.

Bunların hepsinin hedefi, ?insân-ı kâmil? yani ?iyi ferd?, ?iyi âile?, ?iyi cemiyet? yanî güzel ahlâklı insanlarmeydâna getirmek olmuştur.

5- ALLAHÜ TEÂLÂ, İNSANLARIN ÎMÂN ETMELERİNİ, KARDEŞÇE YAŞAMALARINI, SEVİŞMELERİNİ, BİRBİRLERİNE YARDIMCI OLMALARINI İSTEMİŞ VE BUNLARI EMRETMİŞTİR. İnanan insanların da kardeş olduklarını i?lân etmiştir.

[Başkaları, dünya vatandaşlığı, dünya kardeşliğinden bahsederler; ama bunlar, târihte görüldüğü üzere, yeri ve zamanı gelince birbirlerini keserler, öldürürler.]

Bilindiği gibi, Yüce Allah, yukarıda zikredilenlerin hâsıl olması için, dünyaya gönderdiği ilk insan ve aynı zamanda ilk Peygamber kıldığı Hz. Adem?den son Peygamber Muhammed aleyhis-selâma kadar, insanları ebedî saâdete kavuşturmak için, muhtelif asırlarda, çeşitli coğrafî bölgelere birçok ?Peygamber? göndermiş, bazılarına ?Kitap? ve ?Suhuf? ta vermiştir.

Bu peygamberlerden 6?sına [ ya?nî Hz. Âdem, Hz. Nûh, Hz. İbrâhîm, Hz. Mûsâ, Hz. Îsâ ve Hz. Muhammed(aleyhimüsselâm?a)] ?Ülü?l-azm Peygamber?ler denilir.

Bunların arasında, takrîben 1.000 senede bir ?Resûl?ler [bunların sayısı 313] ve yine bunların arasında da takrîben 100 senede bir olmak üzere birçok ?Nebî? gönderilmiştir; [bunların sayısı da 124 binden ziyâdedir.]

6- Peygamberlik vazifelerini görmekte, peygamberlik üstünlüklerini taşımakta, bütün peygamberler müsâvîdir, eşittir. Fakat peygamberlerin, birbirleri üzerinde, şerefleri, üstünlükleri vardır. Meselâ, ümmetlerinin çok olması, gönderildikleri memleketlerin büyük olması, ilim ve ma?rifetlerinin çok yerlere yayılması, mu?cizelerinin daha çok ve devâmlı olması ve kendileri için ayrı kıymetler ve ihsânlar bulunması gibi üstünlükler bakımından, âhir zaman Peygamberi Muhammed aleyhisselâm, bütün peygamberlerden daha üstündür. ?Ülü?l-azm olan peygamberler, böyle olmayanlardan ve resûller de, nebîlerden daha üstündürler.

BU PEYGAMBERLERİN VE KİTAPLARIN GÖNDERİLMESİ, BUNLARLA SIRÂT-I MÜSTAKÎMİN, DOĞRU YOLUN, RIZÂ-İ İLÂHÎ?YE VE CENNET?E GÖTÜREN YOLUN GÖSTERİLMİŞ OLMASI, ŞÜPHESİZ Kİ, YÜCE ALLAH?IN, KULLARINA OLAN Nİ?METLERİNİN EN BÜYÜĞÜDÜR.

Hz. Muhammed aleyhisselâmdan önceki bütün Peygamberler, belli zaman dilimlerine gönderilmişler, onların ahkâm-ı şer?iyyelerinin (dînlerinin) geçerlilik müddetleri belli zamanlarda dolmuş, bitmiş; GETİRDİĞİ HÜKÜMLER, KIYÂMETE KADAR GEÇERLİ OLAN BİR TEK HZ. MUHAMMED ALEYHİSSELÂM KALMIŞTIR.

ŞÜPHESİZ Kİ, BU PEYGAMBERLERİN HEPSİ, AYNI ÎMÂN ESÂSLARINI [ÂMENTÜ ESÂSLARI DİYE BİLDİĞİMİZ UMDELERİ] TEBLÎĞ EDEREK, ?İYİ FERD?, ?İYİ ÂİLE?, ?İYİ CEMİYET? MEYDÂNA GETİRMEYİ HEDEFLEMİŞLERDİR. ZİKRETTİĞİMİZ KİTAPLARIN HEDEFİ DE, ?İNSÂN-I KÂMİL? MEYDÂNA GETİRMEKTİR.

BÜTÜN ÜSTÜNLÜKLER, FAYDALI ŞEYLER, İSLÂMİYETİN İÇİNDEDİR

7- Dünyadaki bütün insanlar mes?ûd olmak isterler. Fakat mesut olan pek azdır, çünkü ?saâdet?in ne olduğunu bilen azdır. ?Saâdet? denilince, yalnız dünyâdaki râhatlık hâtıra gelmemelidir. Asıl saâdet, ebedî olan âhiret saâdetidir. Âhiret saâdetine kavuşabilmek için de Allahü teâlânın ve son Peygamberinin emirlerine uymak yegâne çâredir; bundan başka çâre yoktur.

Cenâb-ı Hak, insanların dünyâda râhat, huzûr içinde, kardeşçe yaşamaları, âhirette de sonsuz saâdete, bitmez-tükenmez ni?metlere kavuşmaları için, yapılması lâzım olan iyilikleri ve sakınılması lâzım olan kötülükleri, Peygamberlerine bildirmiş, bunları bildiren birçok ?Kitap? (yüz ?suhuf? ve dört büyük ?kitap?) da göndermiştir. Bu kitaplardan yalnız Kur”ân-ı Kerîm bozulmamış, diğerleri maalesef kötü kimseler tarafından değiştirilmiştir.

Bu vesîleyle şu önemli husûsu da belirtelim ki:

İki cihân saâdetine kavuşmak, ancak ve yalnız, dünyâ ve âhıretin Efendisi olan son Peygamber Muhammed aleyhisselâma tâbi” olmaya bağlıdır. Ona tâbi” olmak için, îmân etmek ve onun getirdiği ahkâm-ı İslâmiyyeyi öğrenmek ve yapmak lâzımdır. Yine Muhammed aleyhisselâm?a tâm ve kusûrsuz tâbi” olabilmek için, onu tâm ve kusûrsuz sevmek lâzımdır.

Aslında Hazret-i Adem”den itibâren gelmiş-geçmiş bulunan 6 ?Ülü”l-azim Peygamber?, 313 ?Resûl?, 124 binden ziyade ?Nebî?nin eğitimdeki hedefleri aynıdır. 100”ü küçük, 4”ü ise büyük kitap olmak üzere bu Peygamberlerden bazılarına gönderilen 104 kitaptaki hedef de, insanların dünyada huzûr ve sükûn içerisinde yaşamaları, âhirette de ebedî seâdete kavuşmalarıdır.

Peygamberler, Yüce Allah tarafından seçilip beşeriyete gönderilmiş çok kıymetli insanlardır. Ümmetlerini, Cenâb-ı Hakk?a çağırmak, sapık, yanlış yoldan, doğru yola, saâdet yoluna çekmek için gönderilmişlerdir.

8- İnsanların dünyâdaki ve âhiretteki işlerinin düzgün ve faydalı olması için, Yüce Allah, Âdem aleyhisselâmdan itibâren, takrîben her bin senede, bir Peygamber vâsıtasıyla, insanlara bir dîn göndermiştir. Bu dînler, onları yanlış, zararlı işlerden koruyup, selâmet, hidâyet, râhat ve saâdete kavuşturmak için gönderilmiştir.

Peygamberler vâsıtası ile gönderilen ?DÎN?, insanları ebedî saâdete götürmek için Allahü teâlâ tarafından gösterilen yol demektir. ?Dîn? ismi altında insanların uydurdukları eğri yollara aslında ?dîn? denmez, ?dînsizlik? denir.

İşte, bir babanın veya annenin evlâdına olan şefkat ve merhametinden daha çok kullarına merhamet edenYüce Rabbimiz, insanları küfür, dalâlet, sapıklık, ahlâksızlık, çirkinlik, bozukluk, kötülük, zulmet, karanlıklardankurtarmak için, insanların dünyâda râhat, huzûr içinde, kardeşçe yaşamaları, âhirette de sonsuz saâdete, bitmez-tükenmez ni?metlere kavuşmaları için, yapılması lâzım olan iyilikleri ve sakınılması lâzım olan kötülükleri, Peygamberlerine bildirmiş, onlara ?DÎN? göndermiştir.

Umûmî bir ta?rîf yapmak gerekirse ?İslâm dîni?, Allahü teâlânın, Cebrâîl ismindeki melek vâsıtasıyle, Sevgili Peygamberi Muhammed aleyhisselâm?a gönderdiği, insanların, dünyâda ve âhirette râhat ve mes”ûd olmalarını sağlıyan usûl ve kâidelerdir.

İslâm âlimlerinin buyurdukları gibi, bütün üstünlükler, faydalı şeyler, İslâmiyetin içindedir. Eski semâvî dînlerin görünür-görünmez bütün iyilikleri ve güzellikleri İslâmiyetin içinde toplanmıştır. Bütün seâdetler, muvaffakıyetler ondadır. Yanılmayan, şaşırmayan akılların kabûl edeceği esâslardan ve ahlâktan ibârettir.

İslâmiyet, insanların hem rûhî, hem de maddî refâhını en mükemmel şekilde te”mîn edecek prensipler getirmiştir. İnsan hak ve vazîfelerini en geniş şekilde düzenlemiştir. İnsanların yardımlaşmalarını, birbirlerine hizmet etmelerini ehemmiyetle istemektedir.

Kendi idâresi altında bulunan insanların, evlâdın, âilenin ve milletlerin haklarını ve idârelerini öğretmekte; dirilere, geçmişlere ve geleceklere karşı bir takım hak ve mes”ûliyetler yüklemektedir. Seâdet-i dâreyn ya”ni dünyâ ve âhıret seâdeti İslâmiyette toplanmıştır.

İslâm dîni, ahlâkı ve medeniyeti doğru bir şekilde öğrenilir ve öğretilirse, ona uygun yaşanırsa, bütün fertler, âileler, cemiyetler, hattâ tüm insanlık râhat eder, huzûr ve sükûn içerisinde, emniyet ve âsâyiş üzere yaşarlar.

9- Konuşmamın burasında, bir nebze, ?Allah?a, ?Peygamber?lere ve ?Dîn?e olan ihtiyaçtan bahsetmek istiyorum.

Bildiğiniz gibi, tapınma duygusu ve ihtiyâcı, insanoğlunun rûhî yapısında tabîî olarak vardır. Târih boyunca gelmiş-geçmiş bütün beşer cemiyetlerinde, insan topluluklarında görülen ortak özelliklerden biri, kendi inançlarına göre bir tapınaklarının, tapındıkları bir varlığın, ibâdet usûlü ve şekillerinin bulunmasıdır.

Gerçekten yeryüzünün her yerinde yapılan kazılarda, eski insanların mâbedlerinin, ibâdet usûllerinin, esâslarının izlerine rastlanıldığı gibi, bugün de dünyânın neresine gidilirse gidilsin, en muhteşem yapıların başında mâbetlerin geldiği ve buralarda insanların çok saygılı davrandıkları görülür.

İnsanlar, sâhip oldukları inancın koyduğu usûllere göre bu mâbetlere koşmakta, inandıkları varlığa tapınarak huzûr bulmaya, âcizlik, yeis (ümitsizlik), sıkıntı ve kederlerden kurtulmaya, ümit, neş?e ve kuvvet kazanmaya çalışmaktadırlar.

Bütün insanlarda ortak olan bu hâl, insanlığın, ?kendilerinden üstün, dileklerini kabul edecek, onları korktuklarından koruyacak ve istediklerine kavuşturacak bir varlığa? inanma ve tapınma ihtiyâcının ifâdesidir.

Değerli Dinleyiciler !

İnsanlık, bu inanma ve tapınma ihtiyâcını gidermek için târih boyunca pekçok çâreye başvurmuştur. Dünyaya gönderilen ilk insan ve ilk Peygamber olan Hazret-i Âdem?in ve daha sonra gelen diğer Peygamberlerin bildirdikleri İlâhî dînlerden ve bu dînlerde emredilen ibâdetlerden ayrıldıkça şaşkına dönmüşler, inanç ve ibâdet boşluklarını doldurmak, düştükleri buhrân ve huzûrsuzluklardan kurtulmak için hayâlî şeylere, güneşe, aya, yıldızlara, rüzgâra, ateşe, şeytâna ve bunların taştan, topraktan, ağaçtan ve çeşitli madenlerden yapılmış sembollerine tapınmışlardır.

Ortaya çıkarılan inanç ve ibâdet şekillerinin bir çoğu garîp, gülünç ve saçmalıklarla dolu olurken; bâzıları dainsanların diri diri yakılması, işkence ve eziyetler çektirilmesi, vahşî hayvanlara parçalattırılarak, uydurdukları tanrılara kurbân edilmesi gibi zulüm ve vahşetlere veya türlü türlü ahlâksızlık ve rezilliklere bürünmüştür.

Hattâ insan, varlığının en derin yerlerinden gelen bu ibâdet ihtiyâcını giderebilmek için, kendisi gibi bir insan olan ana ve babalarına, krallara, zâlim diktatörlere, büyücülere vs. tapınmış, her şeyiyle onlara kul ve köle olarak, insanlık haysiyet ve şerefini hiçe sayıp hak ve hürriyetlerini kaybetmiştir.

Sevgili Dinleyiciler!

İnsanların düştükleri bu vahîm yanlışlık ve bayağı işler, her devir ve her yerde, Allahü teâlâ?nın gönderdiği Peygamberler (aleyhimüsselâm) ve hak dînler vâsıtasıyla düzeltilmiş, îmân ve ibâdette hak olan ?Ma?bûd?a (yüce Allah?a) yönelmeleri emredilmiştir.

Peygamberler (aleyhimüsselâm), insanlığı, kendileri gibi birer mahlûk olan varlıklara tapınma karanlığından kurtararak, bütün varlıkların yaratanı ve hakîkî sâhibi olan Allahü teâlâ?ya ibâdet etme şeref ve üstünlüğüne çağırmışlardır.

En son hak dîn olan İslâmiyette, en büyük ve en son Peygamber olan Hazret-i Muhammed (aleyhisselâm) tarafından tebliğ edilmiş olan îmân, ibâdet ve ahlâk esâslarıyla insanlar, mânen ve maddeten yükselmeye, üstünlük ve şeref sâhibi olmaya, dünyâ ve âhiret saâdetlerine kavuşmaya dâvet edilmişlerdir.

Böylece insanlar, âlemlerin ve bütün mahlûkların yaratıcısı olan ve bütün iyilikleri, nîmetleri gönderen, hiçbir varlığa benzemeyen, mekânlı ve zamanlı olmayan, gücü her şeye yeten, doğmamış, doğurulmamış ve ?Bir?olan Allahü teâlâya ibâdet etmeye, ancak O?na boyun bükmeye, O?na duâ etmeye, O?ndan yardım istemeye, O?na sığınmaya çağırılmışlardır.

10- Yüce Allah, insanlara kendileri için en doğru olan yaşayış tarzını bildirmiştir. Dolayısıyla Allah”ın bize öğrettiği edep ve ahlâk, değişmeyen en güzel ve en doğru ahlâktır.

“Gerçekten sen, büyük bir ahlâk üzeresin” (Kalem, 4) âyetinde, Allah”ın iltifâtına mazhar olan Sevgili Peygamberimiz, Kur”ân”dan ibâret olan güzel ahlâkını, hayâtında sergilediği tatbîkâtı ve tavsiyeleri ile ümmetine teblîğ etmiştir.

“Onun şahsında, Allah”ı ve Âhiret gününü umanlar ve Allah”ı çokça hatırlayanlar için güzel edeb ve ahlâk nümûneleri vardır ” (Ahzâb, 21) âyet-i kerîmesi, onun ?üsve-i hasene? [nümûne-i imtisâl = en güzel örnek] olduğunu ne güzel ifâde etmektedir?

Yine Muhammed aleyhisselâm?a tâm ve kusûrsuz tâbi” olabilmek için, onu tâm ve kusûrsuz sevmek lâzımdır. Bunun alâmeti de, onun dostlarını dost, düşmanlarını düşman bilmek, onu beğenmeyenleri sevmemektir. Tabîî ki sevgi ve nefret kalpte olur. Dînimizin gereği, zâhiren onlara da iyi davranmak, tatlı dilli ve güler yüzlü olmak lâzımdır.

?Ahlâk İlmi? âlimlerinden Ali bin Emrullah?ın dediği gibi, ?İslâm âlimlerinin çoğuna göre: insanlar iyiliğe, yükselmeye elverişli olarak doğarlar. Sonra nefsin kötü arzûları, güzel ahlâkı öğrenmemek ve kötü arkadaşlarla düşüp kalkmak, kötü huyları meydana getirir.?

İSLÂM ÂLİMLERİNİN BUYURDUKLARI GİBİ, SAÂDETLERİN, RÂHATLIKLARIN, İYİLİKLERİN BAŞI, MUHAMMED ALEYHİSSELÂMI TANIMAK, SEVMEK, O?NA ÎMÂN ETMEK, TÂBİ? VE TESLÎM OLMAKTIR. FELÂKETLERİN BAŞI DA O?NU TANIMAMAK, SEVMEMEK, O?NA ÎMÂN ETMEMEK, O?NU İNKÂR ETMEKTİR.

Bir insanda bulunabilecek, görünür-görünmez bütün iyilikler, üstünlükler ve güzellikler kendisinde toplanmış olan, dünyâ ve âhiretin Efendisi, insanların ve cinnîlerin Peygamberi olan Resûl-i Ekrem Muhammed aleyhisselâm?ı gündemde tutmak, akıllarda ve fikirlerde, hâtırlarda ve gönüllerde bulundurmak, bütün insanlara tanıtmak ve sevdirmeye çalışmak çok şerefli bir iştir.

Bu, kültürlü, münevver, imkânı olan ve gücü yeten her müslümanın işi olmalıdır.

Mahlûkların yaratılmasına sebep olan ve Âdemoğullarının en üstünü, en şereflisi, en kıymetlisi bulunan Muhammed aleyhisselâm, Habîbullah?tır. Onun Habîbullah (Allahü teâlânın en çok sevdiği kimse) olduğunu, büyüklüğünü ve üstünlüğünü gösteren şeyler sayılamıyacak kadar çoktur.

Peygamberlerin sonuncusu olan Muhammed aleyhisselâmın dîni bütün dinleri nesh etmiş, yürürlükten kaldırmıştır. O?nun kitabı, geçmiş kitapların en iyisidir. O?nun getirdiği din olan İslâm da kıyâmete kadar bâkîdir. Kimse tarafından değiştirilemeyecektir. Kıyametin kopmasına yakın Îsâ aleyhisselâm gökten inecek ise de, O?nun ümmeti olacak ve O?nun dîniyle amel edecektir.

Son peygamber olan Hazret-i Muhammed”in (sallallahü aleyhi ve sellem), 150 bin mübârek insan, güzîde sahâbe, “hayırlı bir ümmet” meydâna getirmesi, onların da 50 sene gibi çok kısa zaman zarfında gayet mahdûd imkânlarla Endülüs”ten Çin”e kadar olan geniş coğrafî bölgeleri fethedip oralara ilim, irfân, ahlâk, fazîlet, adâlet, medeniyet, nûr ve hidâyet götürmeleri ciddiyetle incelenmesi gereken bir konudur.

Aslında, bütün insanlığın buhrân, bunalım, huzûrsuzluk ve kaos içerisinde olduğu ve buradan çıkış için bir arayış içerisinde bulunduğu günümüzde, kâinâtın Efendisi Muhammed aleyhisselâmı, lâyıkı vechile, doğru bir şekilde beşeriyete tanıtmak, O?na ümmet olmakla şereflenmiş biz Müslümanlar için bir insanlık, müslümânlık ve vefâ borcudur. Çünkü hadîs-i şerîfte: ?Bir şeyi çok seven, elbette onu çok anar?buyuruluyor.

Kıymetli Kardeşlerim!

Peygamberlerin sonuncusu, Muhammed aleyhisselâmdır. O?nun dîni, bütün dînleri nesh etmiş, yürürlükten kaldırmıştır. O?nun kitâbı, geçmiş kitâpların en iyisidir. O?nun getirdiği dîn, kıyâmete kadar bâkî kalacaktır. Kimse tarafından değiştirilemeyecektir.

Şunu, kesinlikle ifâde edebiliriz ki, târih boyunca, hayâtı, sâdece sene ve ay bazında değil, hafta, hattâ gün ölçeğinde olmak üzere, en ince teferruâtıyla ele alınan ve ortaya konulan yegâne zât, şüphesiz ki, Peygamber Efendimizdir. O?na, insânlığın ne kadar muhtâç olduğunu, bugün daha iyi anlıyoruz.

Sözümüze, son devir ulemâsının büyüklerinden ve Sevgili Peygamberimizin torunlarından olan Seyyid Abdülhakîm Arvâsî?nin (rahmetullahi aleyh) bir sözüyle devâm edelim:

?Her Peygamber, kendi zamânında, kendi mekânında, kendi kavminin hepsinden, her bakımdan üstündür. Muhammed aleyhisselâm ise, her zamânda, her memlekette, yanî dünyâ yaratıldığı günden, kıyâmet kopuncaya kadar, gelmiş ve gelecek, bütün varlıkların, her bakımdan en üstünüdür. Hiç kimse, hiçbir bakımdan O?nun üstünde değildir. Bu güç bir şey değildir. Dilediğini yapan, her istediğini yaratan, O?nu böyle yaratmıştır. Hiçbir insanın O?nu medhedecek gücü yoktur. Hiçbir insanın, O?nu tenkîd edecek iktidârı yoktur.?

Eski Peygamberlerin kitâpları ve sözleri zamanla değiştirilmiş, eski dînler unutulmuştur. Yüce Allah, insanlara acıdığı için, kullarına son bir Peygamber ve yeni bir dîn (İslâmiyet) göndermiştir. Bu dîni (İslâmı) kıyâmete kadar koruyacağını, bozulmamış olarak her yere yayacağını müjdelemiştir.

Azîz dinleyiciler !

Târih boyunca, hayâtı, en ince teferruâtıyla ortaya konulan yegâne zât olan Hazret-i Peygambere, insânlığın ne kadar muhtâç olduğunu ifâde için, dünyâ çapında meşhûr bazı kimselerin, O?nunla ilgili ve İslâm Dîni hakkındaki bazı sözlerini burada nakletmek çok faydalı olurdu.

Ancak târihte, araştırma ve incelemeleri netîcesinde, İslâmiyetle şereflenen sayılamıyacak kadar çok insan vardır. Biz, çokluğundan dolayı, burada, maalesef onlardan bahsedemiyeceğiz.

Günümüzde de yabancılardan, gayr-i müslimlerden pek çok kimse, zamân zamân İslâmiyetle şerefleniyor. Bir çok diplomat, devlet ricâli, ilim ve fen adamları, hattâ dîn adamlarının müslümân oluşları, İslâmiyetin büyüklüğüne hayrân kaldıklarındandır.

11- Bilindiği üzere, O?nun çalışmalarıyla, Cenâb-ı Hakk?ın da lutfuyla, târîhte ?CÂHİLİYE DÖNEMİ? diye anılan zulmetli, karanlık devre bitmiş, ?ASR-I SAÂDET? denilen berrâk ve aydınlık bir dönem meydâna gelmiştir. Dünyâda, o asrın bir benzeri, bugüne kadar görülmemiş, kıyâmete kadar da görülemiyecektir.

Yirmi sene gibi kısa bir zamanda, Arabistan halkını dünyâda bir eşi, benzeri görülmemiş üstünlüklere, yüksekliklere ve medeniyete kavuşturan İslâmiyet, otuz sene gibi çok kısa bir zamanda da Mezopotamya, Îrân ve Hindistân içlerine, Anadolu?ya, Mısır ve Kuzey Afrika?ya, Kıbrıs?a kadar yayılarak büyük İslâm devletleri kuruldu.

Tarihimizde Karahanlılar, Gazneliler, Timuroğulları, Babürlüler, Selçuklular ve Osmanlılar, bütün insanlığa çok hayırlı hizmetler yapmış ve çok yüksek medeniyetler sergilemişlerdir. Bu medeniyetlerin temelleri, tâ Sevgili Peygamberimizin ?HİCRET-İ NEBEVİYE?lerinden sonra Medîne-i münevverede kurdukları İslâm devletine dayanır.

Bu yüksek medeniyetlerin temellerini atan Sevgili Peygamberimiz, dost-düşmân herkesin dikkatlerini çekmiş, pek çok kimse, imkânları nisbetinde o zâtı tedkîk etmiş, incelemelerinin sonucunda bazı değerlendirmeler yapmışlardır.

Daha sonraki asırlarda Afrika içlerine, İspanya?ya, Avrupa içlerine götürülen İslâm dîni ve medeniyeti, gittiği her yerde insanlara adâlet ve emniyet, huzur ve saâdet dağıttığı gibi, ilmin ve tekniğin en son mahsûllerini de bol bol saçtı.

Şehirler i?mâr edildi, yollar açıldı, hastahâneler, üniversiteler, hânlar, hamâmlar, çeşitli vakıf eserleriyle beldeler i?mâr edildi, güzelleştirildi. İnsanların hayât seviyeleri yükseltildi.

Hicâz başta olmak üzere Halep, Şâm, Bağdâd, Kâhire, Trablusgarp, Gırnata, Konya, Bursa, İstanbul, Edirne, Belgrad, Sofya, doğuda Mâverâünnehir şehirleri, Horasân, Buhârâ, Semerkand ve Haydarâbâd, Delhî gibi Hind şehirleri, İslâm medeniyet ve san?atından en çok nasiplenen şehirler oldu.

Kubbelerin hâkim olduğu bir mi?mârî tarzıyla yapılmış câmiler, medreseler, sarâylar, sosyal tesisler ile süslenen bu şehirler, yetiştirdikleri ilim ve fen adamlarıyla da insanlığa ışık saçtılar.

Bu, öyle yüksek ve nimetlerini her yere bol bol saçan öyle cömert bir medeniyet oldu ki, bugün Müslümanların elinde olmayan şehirlerde, dinsizlerin yaptıkları olanca tahribâta rağmen, bu eserlerin bir kısmı, hâlâ haşmetleriyle ayakta durmaktadırlar.

Ayrıca müslümanların matematik, astronomi, kimya, tıb, botanik, coğrafya gibi ilim dallarında gösterdikleri mahâret ve buluşları, Avrupa rönesansının ve bugünkü dünyâ ilim ve tekniğinin temeli oldu.

Müslüman âlimlerin göz ameliyâtından çiçek aşısına, matematik kâidelerinden astronomi hesâplarına, kan deverânından eczâcılığa kadar her sâhada ulaştıkları yüksek seviye, İslâm medeniyetini süsleyen kıymetli mücevherler gibidir.

Edebiyât, mi?mârî, tezhîp, hat, çinicilik, hattâtlık, oymacılık, kakmacılık sâhalarında ortaya konulan mümtâz eserler, bugün de bütün dünyânın hayrânlık ve takdîrlerini toplamaktadır.

Târihte, araştırma ve incelemeleri netîcesinde, İslâmiyetle şereflenen sayılamıyacak kadar çok insan vardır.

İnsânlığın bugün de, Hazret-i Peygambere ne kadar muhtâç olduğunu ifâde için, dünyâ çapında meşhûr bazı kimselerin, O?nun ve İslâm Dîni hakkındaki bazı sözlerini, vaktimiz kalırsa, biraz sonra nakledeceğiz.

Târih boyunca, mükemmel hayâtı, en ince teferruâtıyla ortaya konulan yegâne zât olan Hazret-i Peygambere, insânlığın bugün de ne kadar muhtâç olduğunu, şimdi daha iyi anlıyoruz.

Azîz Dinleyiciler !

12- Dost-düşman herkesçe bilinen bir gerçektir ki, Muhammed aleyhisselâm, çocukluğundan itibâren tanınan, sevilen, sayılan, kendisine i?timâd edilen, hattâ ?Emîn? lakabıyla anılan bir insandır.

Ne var ki, o, Peygamberliğini i?lân edince, bazı menfaat-perest kişiler tarafından iftirâlara uğradı, hakâretler gördü, hücûmlara ma?rûz kaldı. Fakat o şanlı Peygamber, kendisine ve ashâbına yapılan eziyetlere ve işkencelere karşı büyük bir tahammül gösterdi; hep sabretti.

O, Cenâb-ı Hakk?ın, kendisine ve sahâbe-i kirâmına olan İlâhî va?dlerinin hepsinin aynen gerçekleşeceğini yakînen biliyordu. O?na inanan, O?nu seven-sayan, O?na tâbi olan kimseler, O?nun uğrunda mallarını, çoluk-çocuklarını fedâ ettikleri gibi, canlarını da fedâ etmeye hâzır hâle gelmişlerdir.

Resûlullah Efendimiz, ömrü boyunca, bazı tesbitlere göre, 47 def?a sû-i kasde (suikaste) uğrayan, ama Allahü teâlânın koruduğu (Mâide, 67), kendisini öldürmek isteyen kimseleri dahi affeden, onlara, bütün insanlara, hattâ diğer mahlûkâta da çok acıyan, merhamet eden bir kimsedir.

Harplerde bile, önce hasımlarına müslüman olmalarını teklîf ederdi; böylece kardeş olacaklarını ifâde ederdi. İslâmiyetle şereflenmiyeceklerse, cizye vermelerini, İslâmın himâyesine girmelerini, bu sebeple canlarını, mallarını, ırzlarını korumayı 2. teklîf olarak sunardı. Buna da râzı olmazlarsa, o zaman harp yaparlardı. Başta asr-ı saâdette yapılanlar olmak üzere, müslümanların harpleri genellikle müdâfaa harbi şeklinde olmuştur.Önce saldıranlar hep kâfirler olmuştur. Bizim Peygamberimiz, kendisine düşmanlıkta çok ileri giden Ebu Cehil?e bile acıyarak, onun da kurtulmasını istiyerek kendisine 23 def?a İslâmiyeti teblîğ eden bir zâttır.

Onun merhameti sadece insanlara değil, hayvanlara ve nebatlara bile şâmil idi. Nitekim harbe gönderdiğiseriyye kumandanlarına verdiği 8 maddelik ta?lîmâtta kadınların, çocukların, yaşlıların, dîn adamlarının, hayvanların öldürülmemesini, ağaçların kesilmemesini, ekinlerin yakılmamasını, suların zehirlenmemesini emrederdi.

Biz burada ancak, 14 asır evvel ifâde buyurulan bu yüksek emirler karşısında, feministlerin, hayvân-severlerin, çevrecilerin ve diğer insan hakları savunucularının kulakları çınlasın diyoruz.

O?nun, Yahûdî ve Hıristiyanlara verdiği ?emân-nâme?, yine O?nun halifelerinin (mesela Hz. Ömer?in) gayr-i müslimlere verdiği ?ahid-nâme?ler dillere destândır. Bugün bütün devletlerin ve milletlerin kabul ettikleri ?İnsan Hakları Evrensel Beyannâmesi?nin tarihi, daha dün denilebilecek kadar yakındır.

Bunları böylece belirttikten sonra, şimdi de Allahü teâlânın, Kur?ân-ı kerîm?de O?nun hakkında ne buyurduğuna bakalım: ? (O vakit) sen, Allahü teâlâdan bir rahmet (esirgeme) sâyesindedir ki, onlara yumuşak davrandın. Eğer (bil-farz) kaba, katı yürekli olsaydın, onlar etrafından herhalde dağılıp gitmişlerdi bile. Artık onları bağışla; (Allah?tan da) günâhlarının yarlığanmasını iste…? (Âl-i Imrân, 159)

13- Allahü teâlâ, bütün peygamberlerine ismiyle hitâb ettiği hâlde, Muhammed aleyhisselâma; Habîbim (sevgilim) diye iltifât etmiştir. Âyet-i kerîmede meâlen: “Seni âlemlere rahmet olarak gönderdik” (Enbiyâ sûresi, 107) ve bir hadîs-i kudsîde de: “Sen olmasaydın, sen olmasaydın, mahlûkâtı yaratmazdım” buyurdu. Az evvel bahsettiğimiz gibi, her peygamber, kendi zamanında, kendi mekânında, kendi kavminin hepsinin her bakımdan en üstünüdür. Peygamberimiz Muhammed aleyhisselâm ise, dünyâ yaratıldığı günden kıyâmet kopuncaya kadar, her zamanda, her memlekette, gelmiş ve gelecek bütün varlıkların her bakımdan en üstünü, en fazîletlisidir. Hiç bir kimse hiç bir bakımdan O”ndan üstün değildir. Cenâb-ı Hak, O”nu öyle yaratmıştır.

Allahü teâlâ her şeyden önce, sevgili Peygamberimiz Muhammed aleyhisselâmın mübârek nûrunu yarattı. Tefsîr ve hadîs âlimlerimiz bildirmişlerdir ki, “Cenâb-ı Hak, önce Muhammed aleyhisselâm”ın nûrunu yaratıp, ondan sonra bütün kâinâtı sırası ile vücûda getirdi.”

RESÛLULLAH EFENDİMİZİN FAZÎLETLERİni, üstünlüklerini bildiren yüzlerce kitap yazılmıştır. O?nun fazîletlerinden birkaç tanesini seçerek, burada sâdece bereketlenmek için nakledelim:

a- Âyet-i kerîmede de geçtiği üzere, Allahü teâlâ ve melekler, Ona salât etmektedirler.

b- Allahü teâlâ, kelime-i şehâdette, ezânda, ikâmette ve namazdaki teşehhüdde, kendi isminin yanına O?nun ismini de koymuştur.

c- Bülûğa ermiş olarak, büyük yaşta vefât eden erkek-kadın herkese, kabrinde Muhammed aleyhisselâm sorulacaktır. ?Rabbin kimdir?? denildiği gibi, ?Peygamberin kimdir?? de denilecektir.

d- Sevgili Peygamberimiz, âlemlere rahmet olarak gönderilmiştir. O?nun rahmeti, faydası, bütün varlıklara yayılmıştır. Mü”minlere faydası meydândadır. Ona îman etmiyenlere ise, O?nun âlemlere rahmet olması sebebiyle, bu dünyâda azâb yapılmadı; cezâları öteki âleme, âhirete tehîr olundu. Halbuki başka Peygamberlerin zamanlarındaki kâfirlere, dünyâda çeşitli azâblar yapılır, yok edilirlerdi.

e- Aklı, bütün insanların akıllarından daha çoktur.

f- İnsanlarda bulunabilecek bütün iyi huyların hepsi O?na ihsân olundu.

g- Muhammed aleyhisselâm mâsûm idi. Bilerek ve bilmiyerek, Peygamberliği bildirilmeden evvel ve sonra, büyük ve küçük, hiçbir günâh işlememiştir. Çirkin hiçbir hareketi görülmemiştir. Onun her sözü, her işi doğrudur.

h- İnsanlar ve melekler içinde, en çok ilim O?na verildi.

ı- Her ictihâdı, Allahü teâlâ tarafından doğrulanmıştır.

j- Üstünlüklerinin en üstünü, ?Habîbullah? olmasıdır. Allahü teâlâ, O?nu kendisine sevgili, dost yapmıştır. O?nu herkesten, her melekten daha çok sevmiştir.

k- Allahü teâlâ, Muhammed aleyhisselâma, râzı oluncaya kadar istediğini vereceğini ?Duhâ? sûresinde bildirmiştir: ?Rabbin, Sana, râzı oluncaya kadar, [Sen, yeter deyinceye kadar] her dilediğini verecek?meâlindeki bu âyet-i kerime, Allahü teâlânın, Peygamberine bütün ilimleri, bütün üstünlükleri, ahkâm-ı İslâmiyyeyi, düşmânlarına karşı yardım ve galebeyi, ümmetine fetihler ve zaferleri, kıyâmette her türlü şefâat ve tecellîleri ihsân edeceğini vaat etmektedir.

l- Allahü teâlâ, bütün Peygamberlere, ?Muhammed aleyhisselâm sizin zamanınızda Peygamber olursa, ümmetlerinize, ona îmân etmelerini de emrediniz? diye emir buyurdu.

14- ?Medeniyet?: ?Ta?mîr-i bilâd ve terfîh-i ıbâd? yanî ?beldeleri îmâr edip, kulları, insanları refâha, râhat ve huzûra kavuşturmak? şeklinde ta?rîf edilmektedir.

Demek ki ?medeniyet?; memleketleri îmâr etmek, binâlar, yollar, fabrikalar, çeşitli âlât u edevât v.s. yaparak memleketleri kalkındırmak, fenni ve her çeşit gelirleri, ferd, âile, cemiyet ve milletlerin yanî bütün insanların hürriyetleri, râhat ve huzûr içinde yaşamaları için kullanmak demektir.

Şu hâlde medeniyet, bütün insanları rûh, düşünce ve beden bakımlarından râhat yaşatmaktır.

Şimdi burada çok önemli bir tesbîti daha sunalım:

İslâmiyet; ?medenî insan? ve ?medeniyyet sâhibi toplum? meydâna gelmesi için, insanlara lâzım olan îmân ve ibâdetleri; iş, ahlâk ve cemiyet hayâtında uyulması gereken her şeyi bildirmiştir.

Bunlar; Allahü teâlânın bildirdikleri, Hz. Peygamber Muhammed aleyhisselâmın öğrettikleri, Eshâb-ı kirâmın naklettikleri, tarih boyunca gelmiş-geçmiş İslâm âlimleri ve Evliyâ-yı kirâmın açıkladıklarıdır.

İnsanlığın bugün bunaldığı, çözmekte sıkıntıya düştüğü her şeyin çözüm ve çâresi, aslında bunların içinde vardır. O hâlde, bugün çok perişan hâlde olan insanlığın kurtuluşu için, bunlardan istifâde etmeye çalışmak lâzımdır.

Anarşi ve teröre karşı; içki, uyuşturucu, kumar ve fuhşa karşı; her türlü insan hakları ihlâline karşı ortak mücâdele gerekir.

Ma?lûm olduğu üzere dünya büyük bir gemi, bütün insanlar da onun yolcuları gibidir. Bu gemiyi hepimizin korumaya çalışması lâzımdır, yoksa hep birlikte batarız.

15- Maddî yönden, ta?rîf edilemiyecek derecede gelişmelere sahne olan çağımız, ne hazîndir ki, insanoğlunun en bunalımlı, huzûrsuz, rûh ve ma?nâ bakımından iflâs ettiği bir çağ olma özelliğini taşımaktadır.

Asrımızda, akla, hayâle gelmeyen suçlar işlenmekte, insanlar canavarca birbirlerini boğazlamakta, bir kısmı da güyâ dertlerden kurtulmak için intihâr etmektedir. Halbuki intihâr hakîkatte bir kurtuluş reçetesi değildir.

Bu açıklamalara bağlı olarak denilebilir ki:

Bugün bütün dünyâdaki insanların içine düştükleri buhrânların, bunalımların en önemli sebebi, insanların rûh ve madde dengesini kuramamaları, ulvî yaratılış gâyelerini unutmaları, fıtrat-ı selîmelerine uygun hareket edememeleridir. Yanî akl-ı selîmin îcâplarına göre hareket etmeyip, nefislerinin, süflî duygularının esîri olmaları, kemâle götüren yollardan ayrılmalarıdır.

Bugün millî ve manevî değerlerinden mahrûm, mâzîsine, târîhine, kültürel değerlerine yabancı olan gençler arasında içki, kumar ve uyuşturucu alışkanlığı bir salgın ve moda haline gelmiştir.

Bu illetler, asîl milletimizin yükselmesini ve güzel memleketimizin ilerlemesini istemeyen düşman güçlerin yaymaya çalıştıkları anarşi ve terörden daha tehlikeli bir hastalıktır.

Bu hastalıklar, yetkililerin ifâdeleriyle, gençleri ahlâksızlık, iffetsizlik, fuhşun bütün nevileri, terör, silâh ve uyuşturucu kaçakçılığı gibi kötülüklere de itmektedir.

Burada, sırası düşmüşken, kendi insanımızın dîni, dili, vatanı, coğrafyası, târihi, ilmi, irfânı, edebiyâtı, zevk ve güzel ahlâkına ağırlık verilmesini, bunları yeni nesillerimize, çocuklarımıza ve torunlarımıza aktarmak mecbûriyetinde olduğumuzu ifâde etmek istiyoruz.

Okuyuculara ve dinleyicilere doğruları öğreten, onları şaşırtmayan ve yanıltmayan, genel kültürlerini arttıran kitap, dergi, gazete, ansiklopedi, CD ve DVD?lere, İnternet sitelerine velhâsıl doğru ilmî eserlere, her ülkede, her zamanda ve hele günümüzde büyük ihtiyaç olduğunda şek ve şüphe yoktur. Millî kültürümüzü yüceltecek bilgileri ihtivâ eden kaynakların yayınlanması, onlardan nakiller yapılması, milletimizin ve memleketimizin istikbâli açısından çok önemlidir.

16- BU AÇIKLAMALARDAN SONRA, ŞİMDİ DE BİR NEBZE, ?VELÎ-EVLİYÂ?, ?REHBER-REHBERLİK? TERİMLERİNDEN BAHSETMEK İSTİYORUM:

Bir terim olarak ?Velî?; Cenâb-ı Hakk?ın rızâsını kazanmış, sevdiğini Allah için seven ve her işi O”nun rızâsı için yapan, her ân Allahü teâlâ ile bulunan, gafletten uzak kimse demektir. ?Evliyâ? tabiri ise bu kelimenin çokluk şeklidir. Yâni ?evliyâ?: ?velîler” demektir.

Başka bir tarifle; bütün sözleri, işleri ve ahlâkı, İslâm dîninin bildirdiği gibi olan, Allahü teâlânın ve Resûlünün çok sevdiği kimselere ?velî? ve bunun çoğulu olarak ?evliyâ? denir.

Kur”ân-ı Kerîm?de meâlen: “Biliniz ki, Allahü teâlâ?nın evliyâsı için azâb korkusu yoktur. Ni?metlere kavuşmamak üzüntüsü de yoktur” (Yûnus sûresi, 62) buyurulmuştur.

Büyük muhaddis Ebû Nuaym el-İsfehânî”nin ?Hilyetü?l-Evliyâ? kitabında zikrettiği bir hadîs-i şerîfte: “Evliyâ görülünce, Allahü teâlâ hatırlanır” buyurulmuştur.

?Sahîh-i Buhârî”?de geçen bir ?hadîs-i kudsî?de ise; “Evliyâmdan birine düşmanlık eden, benimle harb etmiş olur…” buyurulmaktadır.

Yahyâ bin Muâz, “Evliyânın sohbetine kavuşan, şeytânın elinden kurtulur, her an Allahü teâlâ ile berâber olur” demiş, İmam Gazâlî de, mahşerde, önce Peygamberlerin (aleyhimüsselâm), sonra evliyâ-yı kirâmın (kuddise sirruhum), Allahü teâlânın izni ile, günâhı çok olan mü?minlere şefâat edeceklerini bildirmiştir. İmâm Kuşeyrîise, Allahü teâlâ?nın evliyâsının, büyük günâh işlemekten mahfûz (korunmuş) olduklarını da belirtmiştir.

Şüphe yok ki, Peygamberlerden sonra en üstün, en yüksek, en faziletli insanlar Sahâbe-i Güzîn?dir. Sevgili Peygamberimiz, 3 nesli yanî Eshâb-ı Kirâm, Tâbiîn ve Tebe-i Tâbiîn?i birçok hadîs-i şerîflerinde medhetmişlerdir.

14 asır boyunca, Peygamberlere tâm tâbi olan, Allahü teâlânın sevgisi ile dolu, mânevî sırlar sâhibi ?âlim? ve ?velî? zâtlar bulunmuş ve bunlar da insanların dîn ve dünyâ saâdetine ulaşmaları için ellerinden gelen gayreti göstermişlerdir.

Son Peygamber Hazret-i Muhammed aleyhisselâm?ın âhirete intikâlinden sonra, her memlekette ve her devirde O?na tâm tâbi olan âlim ve velî zâtlar bulunmuş ve bunlar da O?nun vârisleri olarak insanların dîn ve dünyâ saâdetine ulaşmaları için çalışmışlardır.

17- Peygamberi kabul edip inanan kimseye, o peygamberin ?ümmet?i denir. Kıyâmet gününde, ümmetlerinden, günâhı çok olanlara peygamberlerin şefâat etmeleri için izin verilecek ve şefâatları kabul olacaktır. Ümmetlerinden, âlim, sâlih, velî olanlarına da, şefâat etmeleri için Allahü teâlâ izin verecek ve şefâatlerini kabûl buyuracaktır.

Şüphesiz ki, Sahâbe-i Kirâm ve Tâbiîn devrinden başlayarak geniş İslâm dünyâsı içinde birçok âlim ve velî gelip geçmiştir. Bu büyük âlim ve velîler, kendi asırlarında olduğu gibi, zamanlarından sonra da dâimâ sevilen ve sayılan, nasîhat ve tavsiyelerinden istifâde edilen, hayâtları örnek alınan kimseler olmuşlardır.

İslâmiyetin başlangıcından zamânımıza gelinceye kadar, 14-15 asırdır, çeşitli asırlarda ve değişik coğrafî bölgelerde, BİLHASSA BUGÜNKÜ ANADOLU TOPRAKLARINDA YAŞAYAN İLİM, İRFÂN, AHLÂK VE FAZÎLET SÂHİBİ ÂLİM VE VELÎLER, müslümanlara rehberlik etmiş, onlara doğruları öğretmiş, kendileri de eksiksiz İslâmî birer hayat yaşamışlardır.

İnsanlara doğru yolu göstermeleri, hâl ve hareketleri ile örnek olmaları, evliyânın belli başlı vasıflarındandır. Ayrıca, Allahü teâlânın rızâsı için insanların dertleri ile dertlenmeleri ve fedâkârlıkları onların şânındandır. Onlar, Peygamberlerden sonra seçilenler sınıfındandır.

Bir rehber elinde yetişerek silsile yoluyla Peygamber Efendimize kadar gitmeleri, onların ortak yanıdır; bu durum, bunlar nerede ve hangi memlekette yetişirlerse yetişsinler, onları tek bir kaynağa bağlamıştır. Bu velîler, Allah dostları, zamanla çeşitli kollara ayrılmışlar, Kâdirî, Nakşî, Sühreverdî, Kübrevî, Çeştî, Halvetî, Celvetî, Cerrâhî, Şâzelî, Bayrâmî, Gülşenî, Yesevî, Mevlevî vs. gibi isimlerle anılmış veya bu yollardan birinde akıp gelmişlerdir.

Fâs”tan Hindistân”a; Macaristân ve Balkanlar”dan Orta Asyâ ve Çin”e; Kırım ve Kazân”dan Afrikâ”ya ve Yemen”e kadar ?Evliyâ? grubuna giren pek çok İslâm büyüğü gelip geçmiştir. Anadolu”da da bunlardan bol miktarda yaşayanlar olmuştur. Bütün bu ?Allah Dostları?, aynı kaynaktan fışkıran nûrları, olduğu gibi gösteren aynalardır. Hangisine baksak hepsinde aynı nûru görürüz.

18- İnsanların çeşitli buhrânlara, bunalımlara, rûhî sıkıntılara ma?rûz kaldıkları asrımızda, büyük insanların yaşayış tarzları, tavsiye ve nasîhatları, hâl ve hareketleri ile kerâmetlerinin bilinmesi, hem râhatlamaya ve ferahlamaya, hem zevk ve ibret almaya, hem de intibâha, uyanmaya ve istifâdeye sebep olacaktır.

Şüphesiz ki iyi insanların hayatları öğrenildikçe, iyilerin adedi artacaktır. Geçmişini, büyüklerini tanıyamayan çocuklar, gençler ve yaşları ilerlemiş insanlar, büyüklüklere tâlip olamazlar.

Ulemâ-yı kirâm ve Evliyâ-yı fihâm, Allahü teâlâ?nın ve Peygamber?inin (aleyhisselâm) emir ve yasaklarını öğreterek, insanların dünyâ ve âhiret saâdetine kavuşmaları için uğraşmışlardır.

Asr-ı Saâdet?ten sonra, târih boyunca insanlığa huzûrlu devirler yaşatmış olan Emevîler, Abbâsîler, Karahanlılar, Gazneliler, Timuroğulları, Bâbürlüler, Selçuklular, Osmanlılar ve daha birçok İslâm devletinin sultânları, hep bu büyüklerin rehberliğinde insanlık âlemine hizmete devâm etmişler, yeri gelince atlarının arkalarından gitmişler, bâzan onlarla berâber savaşlara katılmışlardır.

İslâm ve Türk târihi boyunca dünyâya hükmeden sultânlar, pâdişâhlar onların mânevî sultânlar olduklarını görmüşler, doğruyu onların vâsıtasıyla bulmaya çalışmışlar, onların irşâd ve nasîhatleriyle devlete, millete ve bütün insanlığa çok faydalı hizmetler yapmışlardır.

Onlar, duâ ordularının kumandanları ve dertlerin mânevî tabîbleridir. Onların hayâtları, sözleri ve nasîhatları okunur ve onlarla amel edilirse, bu binlerce velînin mânevî sohbetine kavuşulmuş olur. Onların güzel ahlâkları, söz ve menkıbeleri ile huzûr bulunur.

İslâm dünyâsında eskiden beri, başta Sevgili Peygamberimiz ve Eshâb-ı Kiramı olmak üzere bütün velîlerin kabirleri ziyâret edilmiş, rûhâniyetlerinden istifâde edilmiş, herkes onları vesîle ederek, Allahü teâlâya yalvarmış, duâlarının kabûlü için niyâzda bulunmuştur.

***

Âlimlerin irşâdına olan ihtiyâcımız...

İnsanların, rehberlere ihtiyaçları vardır

İnsanların rehberlere olan ihtiyacı...

İnsanlar rehbersiz kalınca...

EĞİTİM?İN ÖNEMİ VE ?REHBER?LERE OLAN İHTİYÂÇ

PEYGAMBERLER, ÂLİMLER VE VELÎLERİN REHBERLİĞİNE OLAN İHTİYAÇ?

Âlimlere tâbi olunsa anarşi olmaz...

BİLGİNİN TEMELİ

BİLMENİN ÜÇ SEVİYESİ: AKLETME, MÜŞAHEDE ve YAKîN

ALİMLER PEYGAMBERLERİN VARİSLERİDİR

Alimi Elinden Alınan Ümmet

Cemal Nar / Habervaktim.com

İyi Alim Kötü Alim

Cemal Nar / Habervaktim.com