Ana Sayfa
Alt Sayfa
MÜSLÜMAN NASIL OLUR
LİNKLER
İletişim
ANA BABA HAKKI
ANA BABA HAKKI-BALLI
ESB EVLAT HAKKI
FAYDALI SİTELER
KÜTÜPHANE
KUTSAL EMANETLER
NEDEN MÜSLÜMAN OLDULAR
DİİNİMİZİSLAM.COM RADYO
ESHABIN HEPSİ MÜÇDEHİDDİR
VAHDETİ VUCUD VE ARABİ
vahdeti vucud
MÜZİK AFETİ
MÜZİKSİZ İLAHİLER
DUALARLA AÇILAN MECLİS
HAK DİN İSLAM
FETRET EHLİ
TEMKİN VAKTİ
TÜRK-İSLAM ÜLKÜSÜ
S.AHMET ARVASİ
DİNDE ŞAHSİ GÖRÜŞ OLMAZ
SESLİ DİNLE
HAKİKAT KİTAPEVİ KİTAPLARI
TAM İLMİHAL
MEKTUBAT
FAİDELİ BİLGİLER
HAK SÖZÜN VESİKALARI
İSLAM AHLAKI
HERKESE LAZIM OLAN İMAN
ESHABI KİRAM*
KIYAMET AHİRET
KIYMETSİZ YAZILAR
CEVAP VEREMEDİ
İNG.CASUS İTİRAF
NAMAZ KİTABI
ŞEVAHİDİ NÜBÜVVE
MENAKIBI ÇİHARI GÜZİN
EVLİYALAR ANS.TEK
PADİŞAH ANNELERİ
ÖRENBAY
KAR HADDİ
C AHMET AKIŞIK
===SOHBETLER===
SOHBETİN ÖNEMİ
M.A.D SOHBET 2001
M.A.D SOHBET 2002
M.A.D SOHBET 2003
M.A.D SOHBET 2004
M.A.D SOHBET 2005
M.A.D.SOHBET 2006
M.A.D.SOHBET 2007
M.A.D.SOHBET 2008
M.A.D.SOHBET 2009
M.A.D.SOHBET 2010
M.A.D.SOHBET 2011
M.A.D.SOHBET 2012
M.A.D.SOHBET 2013
M.A.D.SOHBET 2014
SOHBET 2015
ünlü sohbet 2004-06
ünlü sohbet 2007-09
ünlü sohbet 2010-11
ünlü sohbet 2012-13
ünlü sohbet 2014-15
ÜNLÜ SOHBET 2015
ÜNLÜ SOHBET 2016
ÜNLÜ SOHBET 2017*
ÜNLÜ SOHBET 2018
ÜNLÜ SOHBET 2019
ÜNLÜ SOHBET 2020
ÜNLÜ SOHBET 2021
ÜNLÜ SOHBET 2022
ÜNLÜ SOHBET 2023
ÜNLÜ SOHBET 2024
O ÜNLÜ ÖZEL
6..--
6--
55
20**
2005
2006
2008
2009
2011
305
HİKMET EHLİ ZATLAR
YOLUMUZU AYDINLATANLAR VİDEO
YOLUMUZU AYDINLATANLAR 2001
YOLUMUZU AYDINLATANLAR 2002*
YOLUMUZU AYDINLATANLAR 2003*
YOLUMUZU AYDINLATANLAR 2004
YOLUMUZU AYDINLATANLAR 2005
YOLUMUZU AYDINLATANLAR 2006
YOLUMUZU AYDINLATANLAR 2007
YOLUMUZU AYDINLATANLAR 2008
YOLUMUZU AYDINLATANLAR 2009
YOLUMUZU AYDINLATANLAR 2010
YOLUMUZU AYDINLATANLAR 11
YOLUMUZU AYDINLATANLAR 2012
YOLUMUZU AYDINLATANLAR 2013
YOLUMUZU AYDINLATANLAR 2014
YOLUMUZ AYDIN 2015
YOLUMUZ AYDIN 2016
YOLUMUZU AYDINLATANLAR 17
YOLUMUZ AYDINL 2018
YOLUMUZ AYDIN 2019
YOLUMUZU AYDINLATANLAR 2020
YOLUMUZU AYDIN 2021
YOLUMUZU AYDIN 2022
YOLUMUZU AYDIN 2023
YOLUMUZ AYDIN 2024
video-sş barkçın
9.
VEHBİ TÜLEK GENEL
VEHBİ TÜLEK 2005
VEHBİ TÜLEK 2006
VEHBİ TÜLEK 2007
VEHBİ TÜLEK 2008
VEHBİ TÜLEK 2009
VEHBİ TÜLEK 2010
VEHBİ TÜLEK 2011
VEHBİ TÜLEK 2012
VEHBİ TÜLEK 2013
VEHBİ TÜLEK 2014
VEHBİ TÜLEK 2015
VEHBİ TÜLEK 2016
VEHBİ TÜLEK 2017
VEHBİ TÜLEK 2018
VEHBİ TÜLEK 2019
VEHBİ TÜLEK 2020
VEHBİ TÜLEK 2021
VEHBİ TÜLEK 2022
VEHBİ TÜLEK 2023
VEHBİ TÜLEK 2024
VT-OSMANLI
ET
M.ORUÇ 1994
M.ORUÇ 1995
M.ORUÇ 1996
M.ORUÇ 1997
M.ORUÇ 1998
M ORUÇ GB-1999
M ORUÇ GB 2000
M ORUÇ GB 2001
M ORUÇ GB 2002
M ORUÇ GB 2003
M ORUÇ GB 2004-05
G.BAHÇESİ 2006-07
G.BAHÇESİ 2008-10
M ORUÇ H SÖZLER
M ORUÇ HİKMETLER
M ORUÇ İMAN-EVLİLİK
M ORUÇ-İ AHLAKI
M ORUÇ-MEKTUBAT
D.DİYALOĞ M ORUÇ
N-
SALİM KÖKLÜ g
SALİM KÖKLÜ 1
SALİM KÖKLÜ 23
ÖZ
M.SAİD ARVAS 1
M.SAİD.ARVAS 2
.M.SAİD ARVAS 3
336
R AYVALLI GENEL
R.AYVALLI 11-12.
R AYVALLI 13-15
R.AYVALLI 15-16
R AYVALLI 17-18
R AYVALLI 19-20
R AYVALLI 21-24.
AA*
C AHMET AKIŞIK G
C AHMET AKIŞIK*
1**
HY-ESHABI KİRAM
HY-İMAN
HY-BESMELESİZ GENÇLİK
HY-EHLİSÜNNETYOLU
HY İNG.İSLAM DÜŞM
HY GENEL
HY-OSMANLI
HASAN YAVAŞ 15-16
HASAN YAVAŞ 17-21
HASAN YAVAŞ 22-24
306
AHMET DEMİRB 11-13
AHMET DEMİRB 14-15
AHMET DMİRBŞ 16-17
A DEMİRBAŞ 18-19
A DEMİRBAŞ 20-21
A DEMİRBAŞ 22-24
M-
5 A
H 1.ASIR ALİMLERİ-
H 2 ASIR ALİMLER *
H 3.ASIR ALİMLER*
H 4 ASIR ALİMLER-
H 5 ASIR ALİMLER**
H 6 ASIR ALİMLER
H 7 ASIR ALİMLER
H 8. ASIR ALİMLER
H 9. ASIR ALİMLERİ
H 10.ASIR ALİMLER
H 11.ASIR ALİMLERİ
H 12.ASIR ALİMLER
H 13 ASIR ALİMLERİ
ALİMLER ÖZEL 1
EVLİYALAR 1
EVLİYALAR 2
EVLİYALAR 3
H 5
===1.BÖLÜM===
EMRİ MAĞRUF
E-MAĞRUF-SÜNNETULLAH
FİTNE
CİHAD
CİHAD*F
CİHAD-R.MUHTAR
CİHAD-ENFALDE
CİHAD YKS
CİHAD-FECR
CİHAD-FİRASET
22-*
İSLAMİYET NEDİR
İSLAM NAKİL DİNİDİR
DİNİMİZİ DOĞRU BİLMEK
DİİNİMİZİN ÖZELLİKLERİ
AKLIN DİNDEKİ YERİ
AKLIN DİNDEKİ YERİ 2
AKIL-FECRNET
FELSEFE NEDİR
İLK İNSAN VAHŞİ DEĞİLDİ
HZ.İBRAHİMİN BABASI
HZ ADEM İLK PEYGAMBER
HIRSTIYANLIK 1
HIRISTIYANLIK 2
YAHUDİLİK
SEBATAYİZM
KEŞF
VEHBİ İLİM-İLHAM-
EHLİ KİTAP
EHLİ SÜNNET ...
EHLİ SÜNNET İ.HAKKI
*GIPTA EDİLENLER
222*
==2.BÖLÜM===
İLMİN ÖNEMİ 1
İLMİN ÖNEMİ 2
İLİM-R.AYVALLI
İLİM-İLİMSAATİ
İLİM-İHVANLAR
ALİMİN ÖNEMİ
ALİMİN KÖTÜSÜ
İSLAM İLERLEMEYİ EMREDER
DİNİMİZ VE FEN
İSLAM VE BİLİM
OSMANLIDA BİLİM
MÜSLÜM. GERİ KALIŞI
MATBAA GEÇ GELMEDİ
MÜSLÜMAN İLİM ÖNCÜLERİ
HER KİTAP OKUNMAZ
İSLAM MEDENİYETİ
VAKIF KÜLTÜRÜ
B.OSM.TARİHİ
B.OSM TARİHİ 2
ANSİKLÖPEDİLER
EVLİYALAR ANSİKLÖPEDİSİ
REHBER ANSİKLÖPEDİSİ
İSLAM TARİİHİ ANSİKLÖPEDİSİ
OSMANLI TARİHİ ANS.
33
===3.BÖLÜM===
İMAN NEDİR 1
iman nedir 2
HİDAYET
İTİKAT-M ORUÇ
İTİKAT CÜBBELİ
İMAN-FİRASETNET
TEVHİD-KELAM-FİRASET
KOCAKARI İMANI
MİRAC-AKLIN BİTTİĞİ YER
KELİMEİ TEVHİD
TEVHİD-HAZNEVİ
ESMA ÜL HÜSNA
-ALLAHA İMAN
ALLAHIN SIFATLARI
ALLAHI TANI-İLİM SAATİ
ALLAHIN YARATMASI
ALLAHA GÜVEN VE ISPAT
ALLAH SEVGİSİ
ALLAH SEVGİSİ-ŞİİR
ALLAH KORKUSU
ALLAH VE ADALET
ALLAHA ULAŞMAYI DİLEMEK
ALLAH GAYBI BİLİR BİLDİİRİR
A*.
HUBBU FİLLAH
-MELEKLERE İMAN
ŞEYTAN
KİTAPLARA İMAN
AHİRETE İMAN
AHİRETE İMAN*
AHİRET-İLMEDAVET
AHİRET-FİRASETNET
KABİR AZABI -ÖLÜM
KABİR ZİYARETİ
KABİR-İSLAMKALESİ
CENNET ŞU AN VAR
CENNET-CEHENNEM
CENNET-CEHENNEM 2
CENNET-FİRASET
CENNET-İLİMSAATİ
CENNET-FECR
CEHENNEM-FECR
CENNET-CEH-BİRİZBİZ
A.
KIYAMET ALAMETLERİ
KIYAMET ALAMETLERİ 2
K.ALEMETLERİ-ERRAHMAN
KIYAMET GÜNÜ
KIYAMET-FİRASET
KIYAMET-DERVİŞAN
KIYAMET ALAMETLERİ*
A...
HZ.İSA GELECEK 1A
HZ İSA GELECEK 1B
HZ İSA GELECEK 2
HZ İSA GELECEK 3
HZ MEHDİ GELECEK
HZ MEHDİ GELECEK 2
HZ.MEHDİ-TEBYANNET
MEHDİLİK KONUSU
MEHDİ TASLAKLARINA
DECCAL GELECEK
KAZA KADERE İMAN
KAZAYA RIZA
KADER-YÜMİT
KADER SAPIKLARI
KÜFR HALLERİ
ŞİRK VE KÜFR SÖZLER
ŞİRK-KÜFR SÖZLER 2
ŞEHİD OLMAK
GÜNAHKARIN DURUMU*
KELAM TARİHİ
CİNLER
RUH
MÜÇDEHİD OLMA ŞARTI
İTİKAT-NESEFİ
AKAİD-TAHAVİ
İTİKAT-SADAKAT
AKAİD-ENFALDE
AKAİD-HAKŞAİRİ.C
AKİDE-HALİS ECE
AKAİD-İSMAİLAĞA
AKAİD İHVAN
AKAİD-İHVAN-1*
AKAİD-İHVAN 2
AKAİD-BİRİZ BİZ
AKAİD-İLME DAVET
AKAİD-SÜNNETULLAH
AKAİD-guraba*
AKAİD-A KALKAN
AkAİD-İSLAMHAYAT
AKAİD-FİRASET
AKAİD-İNCE.M
NEZİH İTİKAT-İNCE M
İTİKAT-ES KALESİ
AKAİD-HAZNEVİ
TAFTAZANİ KELAM
AKAİD.İLİMİRFAN-
AMENTÜ-MEDİNE
ALLAHIN GÖRÜLMESİ
site-iman
4444
===4.BÖLÜM===
PEYGAMBERLERE İMAN
PEYGAMBERLERİN HAYATI
PEYGAMBERİMİZ
PEYGAMBRİMİZ 2
KAİNATIN EFENDİSİ 1
KAİNATIN EFENDİSİ 2
KAİNATIN EFENDİSİ 3
KAİNATIN EFENDİSİ 4
SEVGİLİ PEYGAMBERİM
PEYGAMBER HASLETLERİ
peygamberim 2
peygamberim 3
PEYG.TARİHİ-BALLI
RESULULLAHIN ÇOK EVLENMESİ
PEYGAMBERİN MUCİZELERİ
PEYGAMBERİMİZ HZ. MEHDİYİ ANLATIYOR
PEYGAMBERİMİİZİN HAYATI 1
PEYG.HAYATI SESLİ
peygamberimiz SES 2
PEYGAMBERİMİZE İFTİRA
hz.muhammed ont 1
hz.muhammad ont 2
rahmet peygamberi o.n.t
nebiler o.n.t.2
nebiler o.n.t.
HADİSİ ŞERİFLER
İSLAMIN DOĞUŞU
MEVLİD
M.MUSTAFA.C
KAİNATIN EFENDİSİ demek
HİCRET
KUTLU DOĞUM ALDATMACASI
NEBİİHAYAT-İHVANLAR
NEBİHAYAT-İİMREHBERİ
ZÜLKARNEYN ALEYH.
SİYERİ NEBİ-SADAKAT
NEBİ HAYAT-HALVETİ
NEBİMİZ-TAHAVİ
NEBİ-R AYVALLI
K.E.salih SURUÇ 1
K.E.salih SURUÇ 2
peygamber ahlakı -hakşairi
peygamberimiz-m.paksu
siyer
SİYER-MEDİNE
NEBİ-YÜMİT
HZ.AYŞE ANNEMİZİN YAŞI
PEYG TARİHİ- İLİMSAATİ*
ŞİİRLER
PEYGAMBERLER TARİHİ
555
===5.BÖLÜM===
KURAN OKU ÖĞREN
KURAN MUCİZESİ
kuran mucizeleri 2*
kuran mucizeleri-hakşaiiri
kuran mucizeleri 3
K.MUCİZE-DAMLALAR
KURAN -İLMEDAVET
ATEİST DİYORKİ 1
ATEİST diyorki 2
ATEİZM ELEŞTİRİSİ
ATEİSTLERE
SURELERİN FAZİLETİ
TA KENDİSİ - AYETİ
YALNIZ KURAN DİYENLER
K. RESULULLAH AÇIKLADI
MEAL-TEFSİR OKUMAK
KURANIN ÖZELLİKLERİ
kuranın özellikleri 2
KURAN bilgileri
KURAN BİLİM-ballı
KURANI HERKES ANLAYABİLİRMİ?
İLK MEAL BASIMI
MEAL OKUMAK-T
MEAL OKUMAK -G
M.Ş.EYGİ-MEAL
KURAN KİME İNDİ
KURAN VE TERCÜME
KURANDA MECAZLAR
kuranda tarih
KURAN-SORULAR
MEALCİLERE REDDİYE 1
MEAL SAVUNMALARI
KURAN İSLAMI SAFSATASI
KURAN -şenocak*
K.FAZİLETİ-SEVDEDE
K.BİLİM-SEVDEDE
K.BİLİM-DAMLALAR
K.BİLİM-İLME DAVET
KURAN-ENFALDE
YASİNİ ŞERİF
HAŞR-KURAN
YÜMİT-KURAN
MODERNİZM
İSL.DÜŞÜNCESİ DEMEK
KURAN-MEDİNEVEB
TEFSİR USULÜ
KURANA ABDETSİZ DOKUNULMAZ
***---
===6.BÖLÜM===
EHLİ SÜNNET İTİKADI 1
EHLİ SÜNNET 2
EHLİ SÜNNET İTİKADI 3
EHLİ SÜNNET-MEDİNEVEB
E-SÜNNET-SÜNNETULLAH
E.SÜNNET-FİRASET
E-SÜNNET-SEVDEDE
SÜNNET NEDİR
SÜNNETDE DELİLDİR
sünnetde delildir 2
sünnetde delildir 3
SÜNNET DELİLDİR-İSL.KALESİ
SÜNNET-sadabat
EHLİ SÜNNET-ihvan
7---
777*
==7.BÖLÜM==
BİDAT NEDİR
BİDAT-GURABA
KUT DOĞUM BİDATİ
DİNDE REFORM 1
DİNDE REFORM M.O 2
DİYANET RFORM 3
DİYANET REFORM 2
REFORMCULARA ALDANMA
TASAVVUF SİFİL
DİYALOĞ TUZAĞI
D.DİYALOĞ 1
D.DİYALOĞ 2
EYGİ-DİYALOĞ
DOĞRUYU BULMAK
DİN ADAMI BÖLÜCÜ OLMAZ
HOPARLÖR BİDATI
ATASÖZLERİNİ DOĞRU ANLA
19 CULUK
DİNİ TABİRLERİ BOZMAK
DİYALOĞ-ihvanlar-
M FELSEFE
S---
888
===8.BÖLÜM===-
EHLİ BEYT
ESHAB
ESHABI KİRAM
ESHABI KİRAM *
ESHABIN HAYATLARI
ESHAB-İHVANLAR
ESHAB-BİRİZ BİZ
HZ.EBUBEKİİR-FEDEK
HZ.MUAVİYE
HZ ALİ İNCE SÖZLERİ
MÜSLÜMANLARIN İKİ GÖZBEBEĞİ
EBU HUREYRE R.A.
İSLAMDA İLK FİTNE
HANIM SAHABİLER
NEVRUZ YALANI
HARİCİLER
HARİCİ-HAZNEVİ
ÖMER BİN ABDÜLAZİZ
GADİRİ HUM OLAYI
EBU ZER HZ.
999-
===9*.BÖLÜM===
VEHHABİYE REDDİYE ALİM
YOBAZ VE GENÇLİK
VEHHABİYE REDDİYE
VEHHABİLİK
VEHHABİLER HIRISTIYAN GİBİ İNANIYOR
VEHHABİLİĞE EHLİ SÜNNETİN CEVABI
VEHHABİLİĞİN BAŞLANGICI
VEHH- CEVAP-SADAKAT
VEHHABİ-İHVANLAR
vehhabi red-ihvan
VEHHABİ-İSL.KALESİ
TEVESSÜL-İSL-KALESİ
İBNİ SEBECİLİK
SELEFİLİK
GÜNAH İŞLEYEN KAFİR OLMAZ
RUH ÖLMEZ ÖLÜ İŞİTİR
ŞEFAAT VARDIR 1
şefat vardır 2
şefaat var 3
RESULULLAHI ÖĞMEK
KABİR ZİYERETİ
TÜRBE CAİZ
İNG.CASUSUNUN İTİRAFI
KANDİLLER UYDURMA DEĞİLDİR
MUCİZE KERAMET
MUCİZE KERAMET 2
mucize keramet 3
SEBEBPLERE YAPIŞMAK EMİRDİR
İNTİHAR ETMEK
HACILARA VERİLEN KİTAPLAR
TEVESSÜL-VESİLE
VESİLE-NAKŞNET
VESİLE-A.KALKAN
TEVESSÜL-İHVANLAR
KANDİL-İLİM SAATİ
RE ENKARNASYON YOK
BOZUK DİNLER
RECM VARDIR
DİNDE ZORLAMA YOK
MEZHEBE UYAN KAFİR DEĞİL
SAPITANLAR TR GG
ŞİRK NEDİR
BÖLÜCÜYE ALDANMA
EVLİYADAN YARDIM
KABİR-ÖLÜ-İSL.KALESİ
ŞEFAAT-İSL.KALESİ
İSTİĞASE-İSL.KALEİ
ŞİAYA CEVAP
ŞİAYA CEVAP-TAHAVİ
ŞİA-HAZNEVİ
ÖLÜLER İŞİTİR
ALİ ŞERİATİ
abduh
GASPIRALI İSMAİL
istiğase-darusselam
460
459
==10.BÖLÜM==
==REDDİYELER==
REDDİYELER
mezhepsizlere cevap
REDDİYELER-ihvan
SAPIKLARA REDDİYE
SABATAYCILIK
İBNİ TEYMİYYE-İHVAN
ŞİA-İHVANLAR
S.N.1
ZAMANİ
SN REDDİYE
SN3
İSLAMA SUKASTLER
MEZHEPSİLİK DİNSİZLİKTİR
SULTANA İSYAN
MEZHEPSİZLERİ TANI
İKBAL-ABDUH
İBNİ TÜFEYL
S.ULUDAĞ
N. YILDIZ
İBNİ TEYMİYYE
KANDEHLEVİ-KARDAVİ
İBNİ KAYYIM
SEYİD KUTUP
F.GÜLEN
BAYRAKLI-S.ATEŞ
HAMİDULAH
MEVDUDİ- CARULAH
SAPIKLIKLAR-İHVANLAR
MUSTAFA ÖZTÜRK
H.KARAMAN
***İKİ AKİF
M.İSYANOĞLU
SAPIKLAR-İHVANLAR.
A.HULİSİ ve sapıklar
REŞİT RIZA
SAPIKLAR-İNCE.M
BAYINDIR-ŞERİATİ
sapıtanlar
M.ESED
YAŞAR NURi
İSMAİL GASPIRALI
hadis inkarına cevap
tarihselcilere cevap
mealcilere cevap
İSLAM ANS.EFGANI
İ TEYMİYYE-ESK
VEHHABİYE RED-ESK
DİYALOĞ-ESK
M OKUYAN
290
999
DOST KAZANMA KİTABI
===11*.BÖLÜM===
TASAVVUF NEDİR
TASAVVUF NEDİR 2
TASAVVUFUN ÇIKIŞI
T-İLİMİRFAN
TASAVVUF-KONDERN
TASAVVUF-MEDİNE
TASAVVUF-HAZNEVİ
TASAVVUF DÜNYASI*
TASAVVUF-İNFO
TASAVVUF TAHAVİ
TASAVVUF SADABAT
TASAVUFLAMELİF-PDF
TASAVVUF-F.ATLASI
TASAVVUF-GİKEV
tasavvufi AHLAK
SOHBET-HİKAYELER
TASAVVUF-NAKŞ
TASAVVUF-DERVİŞAN*
TASAVVUF TERİMLERİ
TASAVVUF-SÜNNETULLAH
TASAVVUF BAHÇESİ
TASAVVUF-HALVETİ-
TASAVVUF-İHVANLAR
TASAVVUF-ihvan*
TASAVVUF REYHANGÜL
TASAVVUF-CANDAMLA
TASAVVUF-ŞENOCAK
TASAVVUF-HACETN.COM
TASAVVUF-SADAKAT
TASAVVUF-İSLAMHAYAT*
TASAVVUF-HALİSECE
TASAVVUF-İLİMSAATİ
TASAVVUF İHVAN
TASAVVUF-İNCE.M.
TASAVVUF-İNCE.M 2
TASAVVUF-İNCE.M.3
TASAVVUF* FİRASET
TASAVVUF-İSL.KALESİ
TASAVVUF-halveti
TASAVVUF BAHÇESİ
TASAVVUF.İHSAN
KALPLERİN KEŞFİ
TABAKATI KUBRA HŞ
yusuf hakiki-tasavvuf risalesi
YUNUS TASAVVUF
VESVESE-İ DAVET
KİBİR
TASAVVUF sorular mc
TASAVVUF BAHÇ-NFK
tasavvuf risalesi*
osmanlıda tasavvuf
somuncu baba
NAZARİYAT
121212-
1313-
==12*.BÖLÜM====
TARİKAT
TARİKATLAR VE OSMANLI
TARİKAT MELHEMLU
RABITA
RABITA-NAKŞ
RABITA-İHVANLAR
TEVEKKÜL
İNSANI KAMİL 1
İNSANI KAMİL 2
İNSANLIK ŞEREFİ
ZENGİNLİK-FAKİRLİK
FAZİLET MEDENİYETİ*
ŞEYTAN HİLELERİ 1
ŞEYTAN HİLELERİ 2
ŞEYTAN-ÖSELMİŞ
SIKINTILARIN SEBEBİ
NEFS
NEFS-REYHANG
REŞEHAT
İHLAS -NİMET
SABIR*
MESNEVİ
TAKVA*
SEVGİYE DAİR
TÖVBE*
TÖVBE-SÜNNETULLAH
TÖVBE fecir
AF-FECR
AF-İSRAF
TEFEKKÜR
GIYBET
EDEP HAYA
DÜNYA NEDİR*
ŞÜKÜR
HASET
KÖTÜ HUYLAR
GÜZEL AHLAK
AHLAK-ENFALDE
*İSLAM AHLAKI
AHLAK BİLGİLERİ
AHLAK BİLGİLERİ 2
AHLAK-İLİMREHBERİ
DİNİN RUHA ETKİSİ
kimyayı saadet-site
VESVESE
TASAVVUF-ES KALESİ
EVLİYAYI TANIMAK
ALİM VE EVLİYALAR
17-
131313-
==13* BÖLÜM==
ZİKİR
ZİKİR-NAKŞ
ZİKİR- İHVANLAR
GÜLDEN BÜLBÜLE
GÜLDEN BÜLBÜLE 2
GÜLDEN BÜLBÜLE 3
GÜLDEN BÜLBÜLE 4
TEVECCUH SOHBETİ
R.AYVALLI 2013-14
AŞK MAHFİYET
DEDE PAŞA -REYHANİ
ÖLÜM-KABİR AZABI
ÖLÜM-KABİR-BİRİZBİZ
ÖLÜM İHVANLAR
EFGANİ-ALBANİ
RUH-BİRİZBİZ
MARİFETNAME
GÜNAH-FECR
KISSADAN HİSSE
Ö.NASUHİ BİLMEZ
RİSALE-İNCE.M
TEFEKKÜR-İSLAMİHSAN
MÜSLÜMAN-ÖSELMİŞ
NEFS-İLİMİRFAN
İKTİSAT
KISSA-HİSSSE
SU
15-
141414
====14*.BÖLÜM===
İSLAM ALİMLERİ
İMAMI AZAM COM
SİLSİLEİ ALİYE
İMAMI AZAM İKİ YILI
İMAMI AZAM-İ.ŞENOCAK
İMAMI AZAMIN BÜYÜKLÜĞÜ
İMAMI AZAM-FIKIH
İMAMI AZAM HADİS
İMAMI AZAM PDF
İMAMI AZAM PDF 2
İMAMI MATURUDİ
İMAMI EŞARİ
MATURUDİ-EŞARİ
MEZHEP İMAMLARI
HADİS ALİMLERİ
HASAN HARAKANİ
BÜYÜK ALİMLER
H.HİLMİ IŞIK
ABDULKADİRİ GEYLANİ
EBU YUSUF
İBNİ MACE
BİYOĞRAFİLER
MEVLANA HZ
MEVLANA-SEMAZEN
FAHREDDİNİ RAZİ
S.ABDULHAKİM ARVASİ
MUSTAFA SABRİ HOCA
İSKİLİPLİ ATIF HOCA
ZAHİD EL KEVSERİ
DİĞER ALİMLERİMİZ
ŞAHI.B.NAKŞİBENDİ HZ
PİRİ REŞAHATI-ADAB
MİNAHI HALİDİYE
İMAMI RABBANİ HZ.
M.HALİDİ BAĞDADİ
HARİSİ MUHASİBİ
EMİR SULTAN-ŞİİR
İBNİKEMAL-BAKILANİ
M.İBNİ ARABİ
EBUSUUD-HADİMİ
AK ŞEMSEDDİN HZ
ÇANKIRI EVLİYALARI
ISLAH DE*
1515-
151515-
===15*.BÖLÜM=====
UYDURMA HADİS OLURMU
HADİS TARİHİ
HADİS ANS
HADİS USULÜ
1041 HADİS
RAMÜZ -99-70
HADİS-PDF
HADİS ARAMA
HADİS KİTAPLARI
İTTİFAK HADİSLERİ
kaynak hadisler ih
7 İMAM İTİFAK HADİSLER
uydurma sanılan hadisler
HADİS-ENFALDE
HADİS-İSLAMHAYAT
LULU MERCAN-İSLAMHAYAT
HADİS-HAKSANCAĞI
HADİS-DAMLALAR
HADİS-BALLICOM
RİYAZUS SALİHİN
S-HADİSLER-İHVANLAR
SAHHİ BUHARİ
İHYAİULUM
İMAMI GAZALİ
797
1616-
SI
===16*:BÖLÜM===
TÜRKLER VE MEZHEBİ
MEZHEPLER TARİHİ
MEZHEP. M.ORUÇ
MEZHEP DİĞER 1
MEZHEP DİĞER 2
MEZHEP-İLME DAVET
MEZHEP GENEL
MEZHEP 1
MEZHEP 2-DELİL
MEZHEP 3 LÜZUM
MEZHEP 4 MEZHEP
MEZHEP 5 NAKİL
MEZHEP 6
MEZHEP 7 TAKLİD
MEZHEP 8
MEZHEP 9 KİTAP
MEZHEP 10-TARİHSEL
MEZHEP 11 SİZLER
MEZHEP 12
MEZHEP 13
MEZHEP TAKLİDİ
MEZHEP MUHALİF
MEZHEP-DAMLALAR
MEZHEP-İLMEDAVET
MEZHEP-SEVDEDE
MEZHEP-İSL.KALESİ
1717-
80-
171717-
===17*.BÖLÜM===
BESMELE
VATAN SEVGİSİ İMANDAN
FIKIHIN ÖNEMİ
FIKIH USULÜ
FIKIH USULÜ 2
FIKIH USUL TARİHİ
EDİLEİ ŞERRİYE
İÇDİHAD
MÜÇDEHİD
müçdehid 1
İCMA-KIYAS
içdihad-KIRKINCI
SAKAL BİR TUTAMDIR
GAYRİMÜSLÜME BENZEMEK
NİYET-ARKADAŞ
EFALİ MÜKELLEFİN
FIKIH-ENFALDE
FIKIH-yusuf semmak
FIKIH-BALLI CIM
FIKIH-FİRASET
FIKIH-GURABA*
FIKIH-İHVANLAR
FIKIH USULÜ-
FIKIH-İLİMİRFAN
FIKIH-H.ECE
EMANET VE EHLİYET
EMANET VE EHLİYET *
MİRİ-MÜLK ARAZİ
MECELLE
SELAM VERMEK
fıkıh soruları
FERAİZ-İSKAT PROĞRAMI
RECM
CİN HAKKINDA
islammerkezi.com...
181818
19
1818--
===18 BÖLÜM===
KUTUBU SİTTE*
KUTUBU SİTTE İHAYAT
KUTUBU SİTTE BALLI
FETAVAİ HİNDİYYE
EBUSUUD FETVA
DURER
RUHUS-SALAT
MUCİZE-KERAMET
HAK-UKUBAT
MAKALELER-TAHAVİ
MAKALE DERYASI
310
1919**
191919**
===19 BÖLÜM===
İBADETLERİMİZ
SÜNNET YERİNE KAZA
SÜNNET YERİNE KAZA 2
ABDEST
ABDESTİN EDEPLERİ-K SİTTE-HŞ
ESB-ABDEST
ESB ADAK
ESB HOPARLÖR
ABDEST-İHVANLAR
ABDEST-BİRİZBİZ
ABDEST-SÜNNETULLAH
HAYZ-NİFAS
GÜSL-DİŞ DOLGUSU
DOLGUYA MUHALİFLER
İSTİKBALİ KIBLE
NAMAZIN ÖNEMİ
NAMAZIN KILINMASI
YOLCULUKDA NAMAZ
CUMA CEMAAT-ZUHR
SABAH NAMAZINA KALK
NAFİLE NAMAZLAR
TERAVİH-İTİKAF
NAMAZ-TAHAVİ
HASTALIKDA NAMAZ
HOPARLÖRLE NAMAZ
NAMAZDA VAKİT NİYET
NAMAZDA TADİLİ ERKAN
NAMAZ-İLİMSAATİ
NAMAZ-İHVANLAR*
NAMAZ-H.ECE
NAMAZ-ENFALDE
NAMAZ-FİRASTE
TEHARET
TEHARET-TAHAVİ
TAHARET-İHYA
TAHARET-ENFAL
TEHARET-FİRASET
SANDALYEDE NAMAZ
<
2020-
202020-
****20.BÖLÜM***
KAĞIT PARA İLE ZEKAT
ZEKAT
ZAKAT-TAHAVİ
ZEKAT-H.ECE
ZEKAT-İHVANLAR
ZEKAT-ENFALDE
ZEKAT-FİRASET
SB ZEKAT
O
ORUÇ
ORUÇ-TAHAVİ
ORUÇ-SÜNNETULLAH
ORUÇ-İHVANLAR
ORUÇ-GURABABL
ORUÇ-H.ECE
ORUÇ-FİRASET
ORUÇ-ERRAHMAN
ORUÇ-ENFALDE
RAMAZAN-FİRASET
K-
KURBAN
KURBAN-FİRASET
KURBAN-TAHAVİ
KURBAN-CANDAMLALARI
KURBAN-İHVANLAR
KURBAN-H.ECE*
ADAK
HAC-UMRE
ALIŞVERİŞ BİLGİLERİ
ALIMSATIM-HAZNEVİ
SİGARA HARAMMI
HAC-FİRASET
SARF
FAİZ-SİGORTA
FERAİZ-MİRAS
NELER YENİR
NELER KULLANILIR
TAKKE SARIK ÇARŞAF
NAZAR VARDIR
FAL-BÜYÜ
HARAC ZARURET
RESİM YAPMAK
LİAN KİTABI
212121-
21
2121
==21.BÖLÜM==
===DUA===
DUA ŞARTLARI
DUADA EL -KOMUT
365 GÜN DUA
DUA-İNCİMERCAN
DUA-İHVANLAR
DUA-REYHANG
DUA-İLİMSAATİ
DUA --SADAKAT
DUA-FECR
DUA-FİRASET
DUA-HAZNEVİ
DUA-İSLAMVEİHSAN
BAYRAM VE RAMAZAN
69
2222---
2222222
===22 BÖLÜM==
==AİLE BÖLÜMÜ==
EVLİLİK REHBERİ
KİMLERLE EVLENİLİR
EVLLİK VE AİLE NİKAH
NİKAH-İHVANLAR
TESETTÜR FARZDIR
EVLİLİK-SEVDEDE
HUZUR KAYN AİLE
AİLE-BALLICOM
KADIN-BİRİZBİZ
KADIN-SADABAT
AHVALÜ NİSA-İNCE.M
BABANIN KIZINA MEKTUBU
AİLE-FİRASET
KADIN AİLE-FİRASET
AİLE GENEL-FİRASET
YÜKSEK İSLAM AHLAKI
KADIN HAK VE HAYZ-FİRASET
AİLE-R AYVALLI
aile saadeti-ballı
AİLE-medine veb
kadının değeri
KADIN ŞAHİTLİK-MİRAS
s maraşlı genel
maraşlı hb genel
SEMA MARAŞLI DT
SEMA MARASLI 7
FATMA BARBAROS GENEL
EVLİLİK-İS HAYAT
LEKE TEMİZİĞİ
S MARAŞLI -F ATLASI
FU
nis*
202020
==23.BÖLÜM==
ÇOCUK EĞİTİMİ
ÇOCUK-FİRASET
ÇOCUK VE DİN-EVLATLIK
ÇOCUK-SADAKAT
ÇOCUK-BALLICOM
COCUK GELİŞİM
İZDİVAÇ VE MAHREMİYET
GÖRGÜ KURALLARI
İDERECİLİK BİLGİLERİ
TESETTÜR-TAHAVİ
80--
14-2
8--
===24-BÖLÜM====
EDEBİYAT KÖŞESİ
K.S.ÖREN
EDEBYAT-ENFALDE
SALİH BABA DİVANI
EDEBİYAT-H.ECE
NİYAZİ MISRİ
TÜRKÇENİN ÖNEMİ
TAM İLMİHAL ŞİİRLERİ
NECİP FAZIL ŞİİRLERİ
HÜDAİ DİVANI
DARÜL HARPTE BANKA
YT DİZİ
YT HATIRALAR
YK MTT
YK MTT 2
gö*
M***

****TARİH VE ÖNEMİ****
TARİH TANI
BATILILAŞMA İHANETİ
BİR DEVRİMİN ANATOMİSİ
TARİH OSMAN İHVAN
TARİHİ HAKİKATLER *
TARİHİ HAKİKATLER 1
TARİHİ HAKİKATLER 2
TÜRKLERİN İSLAMI KABULÜ
M*-
İS--
İSMAİL YAĞCİ*
İSMAİL YAĞCI 2001-02
İSMAİL YAĞCI 2003-04
İSMAİL YAĞCI 2005-06
İSMAİL YAĞCI 2007-09
İSMAİL YAĞCI 2010-12
601Ü
M 3
METİN ÖZER 1
METİN ÖZER 2
METİN ÖZER 3
İBRAHİM PAZAN 23
N*
M--*
A ŞİMŞİRGİL GENEL TÜM
AHMET ŞİMŞİRGİL
ŞİMŞİRGİL ESERLERİ
ŞİMŞİRGİL-İLMİ--PDF
ŞİMŞİRGİL-TARİH
PAZAR DİVANI-AŞ
CUMA DİVANI-AŞ
CUMA DİVANI 2017-18
CUMA DİVANI 2019
CUMA DİVANI 2020
CUMA DİVANI 2021-A
CUMA DİVANI 2021 B
CUMA DİVANI 2022*
CUMA DİVANI 2023
CUMA DİVANI 2024
ASR İHANETİ-ŞİMŞİRG
HZ MUHAMMED- A SİMŞİRGİL

Ş*
ZEY
==F.BOL===
F BOL PAZAR Y
FUAT BOL-CHP 1
FBOL M CHP 19-18
AKINCI CHP
CHP Yİ KONUŞ
FUAT BOL CHP 2023*
FUAT BOL-TARİH
F BOL M 19-18
F BOL 2022
F BOL 2022-2
F BOL 2022 D
FUAT BOL 2023*
fuat bol 2023 ekim
F 1
FU--
NE--
814
İH
ABDULHAMİD HAN
ABDULHAMİD DÜŞMANLIĞI
A.HAMİD-LOZAN-MUSUL
ABDULHAMİD OSM CNK
ABDULHAMİD HAN *
İSLAM TARİHİ-AŞ
İSLAM TARİH-MEDENİYET
TARİH-GENEL
TARİH SİTESİ.ORG*
TARİH VE MEDENİYET
TARİH- NUR DERGİSİ
İSLAM TARİHİ-ENFALDE
İSLAM TARİHİ- FİKİR ATLASI
TARİH-B-İSLAMCOM
TARİH İSLAM ANAHTARI
TARİH-TAHAVİ
MİMAR SİNAN
A.HAMİD NEDEN SESSİZ KALDI
TARİH -FİRASETNET
TARİH-HALİS ECE
TARİH-EMPOZE.HÜRREM
TARİH-BALLICOM
TÜRK DÜNYASI DERGİSİ
TARİH-SANALÜLKE
TARİH-İHVANLAR
TARİH-SADAKAT
TARİH-NAKŞ
TARİH-DAMLALAR
TARİHEYOLCULUK.ORG
TARİH YAZILARI
TARİH YAZILARI 2
TARİH YAZILARI 3
GEZİ NOTLARI
BİLİM TARİHİ
AB
===OSMANLI===
BİYOĞRAFİ NET
**RAMAZAN AK TARİH
R.AYVALLI-OSMANLI
OSMANLI NASIL YIKILDI
OSMANLI PADİŞAHLARI*
OSMANLIYI TANIMAK
OSMANLICANIN ÖNEMİ*
OSMANLI MEDRESELERİ
OSMANLIYA İFTİRA
OSMANLI 1*
OSMANLICA
OSMANLI 2**
OSMANLI KÜLÜBÜ*
OSMANLI-YÜMİT
OSMANLILAR.GEN.TR
BÜYÜK OSMANLI TARİHİ
OSMANLI HİKAYELERİ
OSMANLI HANEDANI
OSMANLI-ENFALDE
OSMANLI-HAKSANCAĞI
HZ OSMANIN ŞEHİD EDİLMESİ
OSMANLIDA İMAMLIK
OSMANLI İLİM-ENFAL
OSMANLI MEDENİYETİ-ENFAL
OSMANLICA SÖZLÜK
OSMANLI-enfal
SAKLI OSMANLI
İ.ANS BATILILAŞMA
BATININ İSLAMA BAKIŞI 1
ENDÜLÜSÜN FETHİ
SELÇUKLU TARİH
TARİH ENSTİTÜSÜ DER
TİMUR HAN
ARAP İHANETİ YALANI*
İSTANBUL VE FETİH
94 YILLIK TARTIŞMA
ARAPCA-İHVAN
DURSUN GÜRLEK GENEL
çanakkale-taha uğurlu
FAHREDDİN PAŞA
BATININ OYUNLARI
ALİ KEMAL TORUNU
GÜN TARİHİ
TÜRKTARİHİM.C

Hİ-
HİLMİ DEMİR GENEL
HİLMİ DEMİR 1
HİLMİ DEMİR 21-18
HALİL ÖNÜR
Y.BÜLENT BAKİLER
o.k
KEMAL KAYRA 21-23
KEMAL KAYRA 24
E.
E B EKİNCİ ŞAHS
EB EKİNCİ GEN
EB EKİNCİ GENEL YENİ
E.B.EKİNCİ 2008-
E.B.EKİNCİ 2009
E.B.EKİNCİ 2010
E.B.EKİNCİ 2011
E.B.EKİNCİ 2012
E.B.EKİNCİ 2013
E.B.EKİNCİ 2014
E.B.EKİNCİ 2015
E.B.EKİNCİ 2016
E.B.EKİNCİ 2017
E.B.EKİNCİ 2018
E.B.EKİNCİ 2019
E.B.EKİNCİ 2021
E.B.EKİNCİ 2022
E.B.EKİNCİ 2023
E B EKİNCİ 2024
KU--
TG-M.FATİH ORUÇ
M.N. ÖZFATURA GENEL TÜM
MN.ÖZFATURA-CHP
M.N.ÖZFATURA 2001
MNÖFATURA-OSMANLI
MNÖFATURA-TÜRKLER
MNÖ.FATURA-DİYALOĞ
MNÖ FATURA-TEFEKKÜR
MN ÖFATURA-SU
MN ÖFATURA-MADEN
MN.ÖFATURA-ERMENİ
M.M.ÖZF-2016
MN ÖZFATURA -GENÇLER
İ.ÖZFATURA 2014
İRFAN ÖZFATURA 2
İRFAN ÖZFATURA 3
İRFAN ÖZFATURA GENEL
S--
299
AKINCI 1
AKINCI 2
ÖMER N YILMAZ 1
İBRAHİM YAVUZ
ALTINBAŞ A
UFUK COSKUN 1
UFUK COŞKUN 2
KENAN ALPAY
sabri gültekin
misafir yazar
Y*
M YÜKSEL-GENEL
M.YÜKSEL 2013
M.YÜKSEL 2014
M.YÜKSEL 2015-
M.YÜKSEL 2016
KÜ-
KEMAL SUNAL FİLMLERİ ZARARLARI
TG-*KAZIM K.YÜCEL
TG-HASAN ULU
TG-HAKKI ASLAN
NASIL BATTI RILDI
NİMETULLAH
VAHDET YAZAR
AH**
Y-
FE
YUSUF KAPLAN-TIME
Y KAPLAN 2007-8
Y KAPLAN 2009-10
Y KAPLAN 2011-12
Y KAPLAN 2013-14
Y KAPLAN 15-16
Y KAPLAN 2017
YUSUF KAPLAN 2018
YUSUF KAPLAN 2019
YUSUF KAPLAN 2020
YUSUF KAPLAN 2021
YUSUF KAPLAN 2022
YUSUF KAPLAN 2023
YUSUF KAPLAN 2024
Y**
Y.BAHADIROĞLU 2012
YAVUZ BAHADIR 2013
YAVUZ BAHADIR 2014
YAVUZ BAHADIR 2015
YAVUZ BAHADIR-2016 A
YAVUZ BAHADIR-2017 A
YAVUZ BAHADIROĞLU 2017 A
Y.B.TIME TÜRK VE 2016 B
CE
22*
BELGELERGERÇEK TARİH GENEL
B.GERÇEKTARİH.C-1
B.GERÇEKTARİH.C 2
B.GERÇEKTARİH.C 3
BGERÇEKTARİH C 4
B.GERÇEKTARİH.C 5
B GERÇELTARİH C.6
B GERÇEKTARİH C.7
BG KONUŞUYOR
B G TARİH 1
B G TARİH 2
B G TARİH-DİYANET
BG T-HAFIZ
BGT VAHDETİN
BGT ŞALCI B
BGT CHP EKO
BGT KADIN
İNG DERVİŞ
ALİ ŞÜKRÜ CİNAYETİ
607
604
M.Ş.EYGİ 2005
M.Ş--EYGİ 16
M.Ş.EYGİ 19
M.Ş.EYGİ YD GENEL
4-2
M ***
M.ARMAĞAN 1997
M ARMAĞAN 2010
M ARMAĞAN 2011
M.ARMAĞAN 2012
M ARMAĞAN 2013
M.ARMAĞAN 2014
M.ARMAĞAN 2015
M ARMA 15-16 KİŞİ
M.ARMAĞAN Y-16
M.ARMAĞAN YŞ-17
M ARMA 2016 DT
M ARMA 2017-18 K
M ARMA 2021 MÜZEK
M ARMAĞAN-2022 AK
M ARMAĞAN 23- AKİT
M ARMAĞ İTTİFAK
EC
M *A
RAHİM ER GENEL
RAHİM ER 2014
RAHİM ER 2015
RAHİM ER 2016
RAHİM ER 2017
RAHİM ER 2018
RAHİM ER 2019
RAHİM ER 2020
RAHİM ER 21-22
RAHİM ER 2023
RAHİM ER 2024
RAHİ
324
EA
E.AFYONCU 2010
E. AFYONCU 2016
E AFYONCU 2017
E23 GENEL
NERDE KALDIK E A
HİSAR 23
HİSAR 22-20
HİSAR 20-19
293
FU-
TURGAY GÜLER SESLİ
FUAT UĞUR
KADİR MISIROĞLU
NUREDDİN TAŞKESEN
KÜBRA DEĞİRMEN
MEHMET CAN
MEHMET KUMAŞ
MESİH-Ş SİMAVİ
A.DOĞAN İLBAY
B ACUN
MUSTAFA UZUN*
AF ARI-ALİ ERYIL
Ö SAPSAĞLAM*
ALTAN ÇETİN*
F SARRAFOĞLU
R AKBAY
ISLAHDE-PDF
322
333
MEKTEBİDERVİŞ
MD-KUDÜS
MD-ZALİMLER 1
MD-ZALİMLER 2
MD-A GEYLANİ
MD-FUTUHULGAYB
MD ŞEFAAT HAKTIR
MD İMAMLARIMIZ
MD H İMAMLARI
MD REDDİYE
MD AŞEREİ MÜBEŞER
MD NEFS VE ŞEYTAN
MD TAS VE TAR
MD MÜRŞİD
MD A SİLSİLE
MD İZ BIRAKANLAR
MD İZ BIRAKANLAR 2
MD İZ BIRAKANLAR 3
MD İZ BIRAKALAR 4
MD KÜTÜBÜ SİTTE 1
MD KÜTÜBÜ SİTTE 2
MD KÜTÜBÜ SİTTE 3
MD KÜTÜBÜ SİTTE 4
MD KÜTÜBÜ SİTTE 5
MD KÜTÜBÜ SİTTE 6
MD KÜTÜBÜ SİTTE 7
MD KÜTÜBÜ SİTTE 8
MD KÜTÜBÜ SİTTE 9
MD KÜTÜBÜ SİTTE 10
MD KÜTÜBÜ SİTTE 11
MD KÜTÜBÜ SİTTE 12
MD KÜTÜBÜ SİTTE 13
MD KÜTÜBÜ SİTTE 14
MD KÜTÜBÜ SİTTE 15
MD KÜTÜBÜ SİTTE 16
MD KÜTÜBÜ SİTTE 17
MD KÜTÜBÜ SİTTE 18
317
292
252
329
ANAYASA
KÜLLİYAT-COŞAN
İNTERNET HUKUKU
arapçanın önemi
SSK KANUN
MEB KANUN
MEMURLAR KANUNU
DARULHARP
SADAKAT.NET
SAHİHİ BUHARİ NAMAZ
SAHİHİ BUHARİ
İ.ŞENOCAK-GENEL*
NECATİ AKSU NET
SABRİTANDAOĞAN
İSLAM KÜLTÜR.COM
YAZAROKU ESK
KIRKINCI.COM
ERRAHMAN DE
-ENFAL kavram
enfal 1
kavramlar
ARAPÇA ÖĞREN
YEZİDİLİK
BİLGELİK ÖYKÜLERİ
LÜGAT-BALLI
320
297
298
296
SAĞLIK ÖĞÜTLERİ
SAĞLIK 1
SAĞLIK 2
SAĞLIK 3 KAZA
SAĞLIK 4
BASARI SIRLARI
BESLENME
BİTKİ TEDAVİ-FİRASET
CEMAL ABİ İLE DEMİR GİBİ
ŞİFALI BİTKİLER
prostata çözüm
BİYOLOJİ SÖZLÜĞÜ
erdal yeşilada-SAĞLIK
294
316
304
DİYANET-İHVANLAR
MENKİBELER-İHVAN
MUHARREF D.-İHVANLAR
TESBİTLER-İHVAN
MENKİBE-İHVANLAR
KAVRAM-İHVANLAR
TV DEŞİFRE-İHVANLAR
GÜNDEM-İHVANLAR
MENKİBELER-NAKŞ
NASİHATLER-yusuf semmak
GENEL-NASİHAT.ORG
NASİHATLER 2 Y semmak
zikr nakş
nefs nakş
rabıta nakş
İBRAHİM KİRAS GENEL
İBRAHİM KİRAZ-
HAYDAR ORUÇ DİR-POS
İSMAİL YAŞA DİR POS
AHMET TAŞGETİREN
287
286
288
291
CEMİL KOÇAK 2011
CEMİL KOÇAK 2012
CEMİL KOÇAK 2013
CEMİL KOÇAK 2014
CEMİL KOÇAK 2015
CEMİL KOÇAK 2016
285
284
M.ŞÜKRÜ HANİ 2010
M ŞÜKRÜ HANİ 2011
M ŞÜKRÜ HANİ 2012
M ŞÜKRÜ HANİ 2013
M ŞÜKRÜ HANİ 2014
M ŞÜKRÜ HANİ 2015
M ŞÜKRÜ HANİ 2016
M ŞÜKRÜ HANİ 17-18
282
AYŞE HÜR TARAF 2008
AYŞE HÜR TARAF 2009
AYŞE HÜR TARAF 2010
AYŞE HÜR TARAF 2011
AYŞE HÜR TARAF 2012
AYŞE HÜR RAD 2013
AYŞE HÜR RAD 2014
AYŞE HÜR RAD 2015
AYŞE HÜR RAD 2016
281
=İHYAORG.KİTAPLIK=
4 İNCİL FARKLI
HADİS TARİHİ
ATEİZM ELEŞTİRİSİ*
280
277
TAMER KORKMAZ GENEL
İBRAHİM KARAGÜL GEN
YÜCEL KOÇ GENEL
İSMAİL KAPAN GEN
K**
NUH ALBAYRAK GEN
NUH ALBAY TÜRKİYE 9-14
NUH ALBAY ST 15-16
NUH ALBAY ST 17-18
NUH ALBAY ST 19-20
NUH ALBAY ST 21-22
NUH ALBAYRAK 2023
KA***
241
246
METİN HÜLAGU-G
M HÜLAGU 22-23
M HÜLAGU 21
M HÜLAGU 19-20
M HÜLAGÜ 18
mn
263
243
234
238
MURAT ÇETİN GENEL
MURAT ÇETİN DP
260
ÜZEYİR İLBAK DP
YUNUS EMRE ALTIN
ENES BAYRAK
HAZAR TÜRK
SESLİ MAKALE
TÜRK YÜZYILI RG
FİLİSTİNLİLER TOPRAK SATTIMI
İSMAİL ÖZ *
HAKAN ERDEM 2016
238-
240
F-BAKA-A İMR-NİSA
MAİD-ENAM-ARAF-ENFAL
TEVB-YNS-HUD-RAD-İB
HİC-NAHL-İSRA-KEHF-MRYM
TAHA-ENB-HAC-MÜMİNUN-NUR
FURK-ŞUARA-NEML-KAS-ANK
RUM-LKM-SEC-AHKF-MHMD
FTH-HUC-KHF-TUR-NECM-KMR
RHMN-VAKIA-HDD-MCDL-HŞR
MHTN-SAF-CUMA-MNFK-TEĞA-TLK
THRM-MÜLK-KLM-HKA-MARC-NUH
CİN-MÜZ-MÜD-KYM-İNS-MRS-NB
NZAT-ABS-TKVR-
232*
232
231
230
229
228
227
226
225
224
223
222
221
220
219
218
217
216
215
214
213
212
211
210
209
208
207
206
205
204
203
24-
2
5
4
3
7
1
202
ü7
13-
10
8
17--
14-
16--
6
ME
21-
12-
İRAN -GÜLDAĞI
VAHD VUCUD MUD
DOĞ-GÜN İS TARH 1-7
SELÇUK ŞİA
KADIZADELİLER
nesefi t
mesnevi anevi
ahmet kavas
pdf moğol-zengi
yazıcı-mesut
Z KEVSERİ
KAL-ÇAKIRGİL 24
PDF HADİS
pdf açık öğr-hadis
PDF İRAN
PDF MESNEVİ
pdf moğol istila
PDF DİNİ TERİM SÖZL
PDF Ö NESEFİ TEFSİR
PDF KİTAP 1
TASAVVUF E S
PDF EMİR SULTAN
PDF SUFİ-SİYASET
PDF İSLAM HUKUKU
PDF KONEVİ-FATİHA
PDF İBNİ ARABİ
PDF N TOPÇU
PDF HZ AYŞE
PDF ABD.İBN MESUD
PDF KURTUBİ
PDF SUFFE ASHABI
PDF HZ ÖMER S
PDF SUYUTİ-MEHDİ
PDF İLİMLER
PDF FAHREDDİN RAZİ
PDF HZ OSMAN
PDF HARİCİLİK
PDF VEHHABİ
PDF ESİ
PDF CENNET CEH
PDF ZAHİD KEVSERİ
PDF ŞABANI VELİ
PDF MİRAS HUKUKU
PDF MATURUDİ
PDF İBNİ HALDUN
PDF MSP
PDF İHV MÜSLİM
PDF HANEFİ M
PDF SELEFİ
PDF ABDULHAMİDİ SANİ
PDF M HALİDİ BAĞDADİ
PDF İ VE TERAKKİ
PDF E.B.EKİNCİ
PDF NECİP FAZIL
PDF AVRASYA ETÜD
PDF İMAM MATURUDİ
PDF KADIZADEL,LER
PDF EMRİ MAĞRUF
PDF CİHAD
PDF KAVRAMLAR 2
PDF KAVRAMLAR
PDF HZ FATIMA
pdf PEYGAMBERİMİZ
PDF AHMET YESEVİ
pdf istiklal m.
pdf anadoluluculuk
PDF-YSSELİM ROMANI
PDF HACI BAYRAM VELİ
PDF MEVLANA
PDF AHİLİK
PDF GAZALİ
pdf gazali 2
pdf batıniler
PDF NİYAZİ MISRİ
pdf bedreddin ayni
pdf pezdevi
pdf ibni hümam
pdf yunus emre
pdf 31 mart vakası
PDF KAYI 10
PDF ABDULHAMİD HAN
PDF BUHARİHANLIK
OSMANLI KÜLTÜRÜ PDF
pdf osmanlı kültürü
PDF OSM.EDENİETİ
pdf osmanlıda adalet
pdf milliyetçilik 1
pdf osm milliyetçilik 2
islamcılık zyt brn bl2
pdf islamcılık 1
-İSLAMCILIK ARŞİVİ
osmanlıda batıcılık pdf
PDF OSM BATICILIK
ÖZAK İRŞAD 1-2
ÖZAK İRŞAD 3
ÖZAK Z KULUP
PDF COŞAN 1-2
PDF TÜRKÇÜLÜK
OSMANLIDA TASAVVUF 1
PDF TASAVVUF 1
H K YILMAZ
PDF A SELÇUKLU
PDF SELÇUKLU
PD.YABANCI OKULLAR
PDF EMRE AYDI
A İSKENDERİ
CÜNEYDİ BAĞDAD PDF
EBU HANİFE ÖZEL SAYISI
EBU HANİFE PDF 1
İ H A DERGİ
PDF KATILIM
PDF MODERN
==DERGİLER==
YASİN OKUMAK
YORUM -dergileri
DÜZCE HABER
MİSAK DERGİSİ
elmalı tefsir enfal 1-9
elmalı tefsir enf 10-28
elmalı tefsir enf 30-38
elmalı tefsir enf 39-58
elmalı tefsir enf 59-86
elmalı tefsir enf 87-114
İMAN-is hayat
mesnevi-i hayat
ehli sünnet- i hayat
kıssa-is hayat
g isla.-is hayat
A-
ruhus salat-ince
nezih itikat-ince
evlilik-ince
hayzı nisa-ince
tas-zikr-rabt-ince
hakayık-ince
risale-ince
risale-ince 2(seytan-nefs)
nimeti islam-ince
sohbetler-ince 1
sohbetler-ince 2
hikayeler-ince
riyazüs salihin-sadakat
fıkıh-sadakat
fetevai hindiyye-sadakat
b islam ilmihali-sadakat
bir bilene soralım-sad
vehhabilere cev.-sadakat
fıkıh ans-sadakat
nurul izah-sadakat
kutubu sitte-sadakat
sahihi buhari-sadakat
evliyalar ans.-sadakat
R---
TEBLİĞ YÖNTEMLERİ
İBRAHİM KİRAZ
M.BARDAKÇI 1
ALPER TAN
TÜRKİYE -A.AKGÜL
ULUS İLİŞKİL M ORTAK
AHMET VAROL-DIŞ POL
DIŞ İŞL 2
DIŞ İŞL 3
DIŞ İŞL 4
DIŞ IŞL 5
dış 5 yeni
B.PAKMAN WORDPTRES.COM
SN-TEKHAFIZ
f-İTİRAFLAR
AGET 1-4
İİİ..GÖLGESİ
IŞIK-UFUK
SUKUT ÇIĞLIĞI
BAHARI SOLUK
Z.ALTIN DİLİ
ÖRNEK HRK.
BUH.AN.İNS
YİT.CEN.DOĞ
BABANIN BABASI
ozan arifin refe şiiri
KİTAP-SÜNNET-KADER
ABDULHAMİD HAN

ABDÜLHAMİD HAN Osmanlı padişahlarının 34'üncüsü olan Sultan II. Abdülhamid Han aklı, zekası ve ilmi fevkalade üstün olan bir zattı. Batılıların ve iç düşmanların asırlar boyunca devleti yok etmek için hazırladığı yıkıcı, sinsi planlarını sezip, önlerine aşılmaz bir set olarak dikildi. Hazırlayanları ve maşa olarak kullandıkları yerli işbirlikçilerini, sahte kahramanları işbaşından uzaklaştırdı. İşte bu büyük zatın 10 şubat, 96. yıldönümü idi. Yıldönümü vesilesi ile Yıldız Üniversitesi ve İstanbul Medeniyet Üniversitesi işbirliği ile iki açık oturumdan oluşan etkinlik düzenlendi. İlk panel Abdülhamid'in sağlık politikasıyla ilgiliydi. Oturum başkanlığını yaptığım bu panelde konuşmacılar özet olarak şunları anlattılar: Prof. Dr. Hüsrev Hatemi; Abdülhamid'in çok iyi niyetli, sağlam karakterli ve vefalı bir insan olduğunu söyledi. Kendisinden çok devleti düşünürdü. 33 sene zalimlik yapmadan devleti ustalıkla idare etmişti. Ona atılan iftiralardan biri de pinti olduğuna dairdi. Bu çok çirkin bir suçlama olduğunu ifade etti. Aristokrat havada, halktan uzak yaşamamıştı. Atatürk'ün Abdülhamid'i küçümseyici veya kötüleyici bir sözünün olmadığını da ekledi. Prof. Dr. Nil Sarı ise Abdülhamid'in sağlık alanındaki eserlerinden söz etti ve bazılarının fotoğraflarını gösterdi. Abdülhamid 90 adet gureba hastanesi, 19 adet belediye hastanesi, 89 adet askeri hastane ayrıca eğitim hastaneleri, kadın hastaneleri, akıl hastaneleri açmıştı. Bu hastaneler ülkemizden Lübnan'a, Yemen'den İsrail'e, Makedonya'dan Suriye'ye, Yunanistan'dan Libya'ya, Suudi Arabistan'dan Irak'a pek çok yerleşim bölgesine yayılmıştı. Ayrıca eczaneler, hapishane, sağlık merkezleri, fakirler, acizler ve hacılar için misafirhane de pek çoktur. Müthiş bir sağlık hizmetidir bu. Maalesef tahttan düştükten sonra bu eserlerin isimleri değiştirilmiş, bazıları yıkılmış ve bir kısmı da başka alanlarda kullanılmaya başlanmıştır. Kısacası bu büyük insan unutturulmak istenmiştir. Kasımpaşa, Haydarpaşa, Gülhane ve Mektebi Tıbbiye-i Şahane adlı eğitim ve üniversite hastanelerini açan da Abdülhamid olmuştur. Doç. Dr. Adem Ölmez ise Abdülhamid Han'ın özellikle eğitim, sağlık, ulaşım ve asayişe önem verdiğini anlattı. Zamanında yeni bulunan aşıları ülkeye getirmiş, aşı ve kuduz hastalığı üzerine merkezler kurmuş, Bimarhaneleri yani akıl hastanelerini ıslah etmiştir. Akıl hastalarına zincir kullanımını yasaklayarak bugün bile saldırgan hastalarda kullanılan gömleği yerine koymuştur. Dr. Şerif Esendemir konuşmasına Necip Fazıl'ın, "Abdülhamid'i anlamak her şeyi anlamak olacaktır." sözleriyle başladı. Abdülhamid'in tren yolları, bakteriyolojihane, cami ve mektepler yaptırdığını, çağına uygun yaşlılık politikası izlediğini, habitat yani biyosferi merkezi alan ekolojik politikaya önem verdiğini anlattı. Bunları dinlerken aklıma hep başbakanımız Recep Tayyip Erdoğan çağrışım yaptı. O da ülkeye duble yollar, hızlı trenler, Marmaray, üçüncü boğaz köprüsü, çok sayıda havaalanı gibi sayılamayacak eserler hediye etti. Sağlık alanında yeni hastaneleri hizmete açtı. Sağlık hizmetlerini halka yaydı. Eğitim alanını pek çok üniversite, sayısız derslik ve binlerce yeni öğretmenle destekledi güçlendirdi. Kısacası Abdülhamid'in çağdaş bir takipçisiyle karşı karşıyayız. Abdülhamid Han'ı nasıl ki bir takım vicdansız, merhametsiz ve acımasız kişiler, iç ve dış düşmanların oyununa gelerek, maşası olarak bir saray darbesi ile düşürdülerse aynı komplo şu an başbakanımıza karşı düzenlenmektedirler. Bu ülkeye hizmet etmek bazılarının gözüne batmakta ve ellerinden geleni yapmaktadırlar. Rabbim Başbakanımızı korusunu2026
 
Sırat köprüsü

Sual: Cahil hocalardan biri, (Kur’anda ve hadiste Sırat köprüsü diye bir şeyden bahsedilmez. Eğer öyle bir köprü varsa, Allah beni oradan geçirmesin) diyor. Sırat köprüsü yok mu?
CEVAP
Sırat köprüsünü aklını dinden üstün gören Mutezile denilen sapıklar inkâr ediyor. Ehl-i sünnet âlimleri, sırat köprüsünün hak olduğunu âyet-i kerime ve hadis-i şeriflerle ispat etmiştir. Kendi tercüme ve yorumları denmemesi için, kasten piyasadaki meallerden, A. Fikri Yavuz mealinden aldığımız bir âyet-i kerime meali:
(Onları Cehennem Sıratına 
[Sırat köprüsüne] götürüp hapsedin! Çünkü onlar sorguya çekileceklerdir.) [Saffat 23, 24]

Nuhbet-ül-Leali kitabında diyor ki:
Sırat, Cehennem üzerinde bir köprüdür. Bir âyet-i kerime meali şöyledir:
(İçinizden hiç biri istisna edilmemek üzere mutlaka Cehenneme varacaktır. Bu, Rabbinin katında kesinleşmiş bir hükümdür. Ancak Cennetlikler yanmadan geçecekler, Cehennemlikler ise ateşe düşeceklerdir.) [Meryem 71]

Hadis-i şeriflerde buyuruldu ki:
(Cehennem üzerine Sırat köprüsü kurulur. Buradan ümmetiyle ilk geçecek Peygamber benim.) [Buhari]

(Kıyamet gününde Cehennemin üzerine Sırat köprüsü kurulur. Bu köprüde kaypak yerler, ayakların kayıp sabit kalamayacağı kısımlar, kapanlar, demirden kelepçeler, dikene benzer kılçıklar vardır. İmanlı kişiler, amellerine göre, göz açıp kapamadan, ya şimşek gibi, ya hızla uçan bir kuş gibi, ya iyi koşan asil bir at hızıyla geçer giderler. Böylece bir Müslüman ya hiç zarar görmeden veya yara bere içinde geçip kurtulur. Yahut feci şekilde Cehennem ateşine düşer.) [Buhari, Müslim]

(Kıyamette Sırat köprüsünün başında durur, ümmetimin geçmesini beklerim. Allahü teâlâ, “Dilediğini iste, istediklerine şefaat et, şefaatin kabul olunacaktır” buyurur. Ümmetime şefaatten sonra, yalvarmaya devam ederim. Rabbim bana “Ümmetinden ihlâsla bir defa La ilahe illallah diyen ve imanla ölen herkesi Cennete koy” buyuruncaya kadar yerimden kalkmam.) [İ. Ahmed]

(Sırat köprüsünü geçmek herkesin nuruna bağlıdır. Kimi göz açıp yumuncaya kadar, kimi şimşek gibi, kimi yıldız akması gibi, kimi koşan at gibi Sıratı geçerler. Nuru çok az olan da yüzüstü sürünür. Elleri ve ayakları kayar, tekrar yapışır. Nihayet, sürüne sürüne kurtulur.) [Taberani]

(Sırat köprüsünden en kolay geçecek olanınız, Ehl-i beytimi ve Eshabımı çok seveninizdir.) [Deylemi]

(Cehennem ateşi, Sırattan geçen müminlere der ki: “Ey mümin, üzerimden çabuk geç, senin nurun ateşimi söndürüyor.”)[Taberani]

(Nice kimseler Sırattan geçtiğini bilmeyip, meleklere derler ki: “Sırat ve Cehennem nerede kaldı, biz onlardan geçtik mi?” Melekler de şöyle cevap verirler: “Siz Cehennem üstündeki Sırattan geçtiniz, fakat Cehennem ateşi sizin nurunuzdan çekilip, örtülmüştü.”) [Cami-us-sagir]

(Bir kimse, din kardeşinin rahata kavuşması veya sıkıntıdan kurtulması için sultana [devlet dairesine] gidip uğraşırsa, kıyamet günü Sırat köprüsünden, herkesin ayakları kaydığı zaman, Allahü teâlâ onun süratle geçmesi için yardım eder.) [Taberani]

(Bir Müslümanın sıkıntısını giderene, Allahü teâlâ iki nur verir. Bu iki nurla Sıratta o kadar çok kimse aydınlanır ki, sayısını ancak Allah bilir.) [Taberani]

(Kıyamette mizan ve Sırat köprüsü, şehidi rahatsız etmez.)[Beyheki]

(Sırat köprüsünden geçerken âbid’e “Sen Cennete gir, ibadetin sebebiyle oradaki nimetlerden faydalan” denir. Âlime de, “Sen burada dur ve sevdiklerine şefaat et! Senin şefaatin mutlaka kabul olacak” denir.) [Deylemî, Ebu-ş-şeyh]

(Kıyamette, dünyadayken belâya maruz kalmış kimseler için divan ve mizan kurulmaz, Sırat köprüsü engel olmaz, üzerlerine ecir, dökülür de dökülür.) [İ. Neccar]

(Sırat köprüsünü şimşek gibi ilk geçenler, beş vakit namazı cemaatle kılmaya devam edenlerdir.) [Taberani]
(Bana getirilen salevat, Sırat köprüsü üzerinde size nur olur.)[Dare Kutnî]

(Kıyamette Sırat köprüsü üzerinde, müminlerin alametleri, “Rabbim, bize selamet ver” demeleri olacaktır.) [Tirmizî]

(Namaz, Sırat köprüsü üzerinde nurdur.) [Dare Kutnî]

(Sırat köprüsü, Cehennemin üzerinde, Cennete giden yoldur.)[Hatîb]

(Ümmetimden birisi, Sırat köprüsünde sürünerek ve emekleyerek yol alırken, bana getirdiği salevatlar onu elinden tutarak ayağa kaldırır. Böylece Sıratı geçer.) [Taberani]

(Kurbanlarınız iyi ve semiz olsun. Onlar Sırat köprüsünde bineklerinizdir.) [Deylemi]

(Cennete girene kadar, Sırat köprüsünde göz kırpması kadar bekletilmemeyi isteyen, Allah’ın dini hakkında, kendi görüşüyle hiçbir söz söylemesin!) [Kurtubi]

(Bir idareci, Müslümanların işini üzerine aldığı halde aralarında adaleti gözetmezse, Cehennemin üzerine kurulan Sırat köprüsünde durdurulur. Sırat, bütün organları yerinden çıkıncaya kadar sallanır.)
 [İbni Asakir]

(Allahü teâlâ, kullarına, her gün beş kere namaz kılmayı farz etti. Bir kimse, güzel abdest alıp, namazını doğru kılarsa, kıyamet günü, yüzü, on dördüncü gündeki ay gibi parlar ve Sırat köprüsünü şimşek gibi geçer.) [H.S.Vesikaları]

(Hiçbir bid’at ehli Sırattan geçemeyecek, Cehenneme düşecektir.) [İbni Asakir]

Peygamber efendimizin ümmetinden olan bazı kişiler, mezardan kalkınca doğruca Cennete giderler. Melekler bunlara derler ki:
- Hesap gördünüz mü?
- Hayır, biz hesap falan görmedik.
- Sırat köprüsünü geçtiniz mi?
- Hayır, Sırat falan görmedik.
- Cehennemi gördünüz mü?
- Hayır, Cehennemi de görmedik.
- Siz ne amel işlediniz de, böyle hesap görmeden, Sırata uğramadan doğruca Cennete geldiniz?
- Biz iki hasletimiz sayesinde bu nimete kavuştuk. Allah’tan utanır, yalnızken de günah işlemezdik. Bir de Allah’ın verdiği az rızka razı olurduk.
- Bu nimetler sizin hakkınızdır. (İbni Hibban)

İmam-ı Rabbani hazretleri Mektubat kitabında buyuruyor ki:
Cehennem üzerindeki Sırat köprüsünden geçilecek, iyiler geçip Cennete gidecek, Cehennemlikler, Cehenneme düşecektir. (3/17)

Köprü denilince, bilinen köprüler zannedilmemeli! (Sınıf geçmek için imtihan köprüsünden geçilir) diyoruz. Hâlbuki imtihanın köprüye benzer tarafı yoktur. Sırat köprüsü de, bilinen köprülere veya imtihan köprüsüne hiç benzemez. (S. Ebediyye)

Hadis-i şerifte de bildirildiği gibi, bid’at ehli zaten Sırat köprüsünden geçemez. Bu kadar vesikayı inkâr eden elbette Sırattan geçemez.(İnkâr eden, mahrum kalır) sözü meşhurdur.

Sorulacak sualler
Sual: 
Sırat köprüsünde sorulacak sualler nelerdir?
CEVAP
Sırat köprüsü üzerinde yedi yerde, yedi şeyden sual edilecektir. 
Önce imandan
 sorulacaktır. İmanı doğru ise birinci duraktan geçecek, doğru değilse Cehenneme düşecektir. 

2. durakta namazdan
 sorulacaktır. Hadis-i şeriflerde buyuruldu ki:
(Namaz, Allahü teâlânın hoşnut olduğu bütün amellerin en faziletlisidir. Kabirde ışık, Sırat köprüsünü yıldırım gibi geçiricidir.) [M.Cenne]

(Kıyamette ilk önce namazdan sorulacaktır. Namazı düzgün olanın, diğer amelleri kabul edilir. Namazı düzgün olmayanın, hiçbir ameli kabul edilmez.)
 [Taberani] 
[Onun için her Müslüman mutlaka namazı kılmalıdır! Namaz dinin direğidir. Direksiz bina olmaz. Namaza önem vermeyenlerin kâfir olacağını bildiren birçok hadis-i şerif vardır.]

3. durakta zekâttan

4. durakta oruçtan
5. durakta hacdan, 
6. durakta kul hakkından, ana-baba hakkından, akrabayı gözetip gözetmediğinden, 
7. durakta gusledip etmediğinden sorulacaktır. 

Hangisinde kusuru varsa, o nispette Cehennemde yanacak, kusuru olmadığı yerden kolayca geçecektir. Hadis-i şeriflerde buyuruldu ki:

(İnsanlar Cehennem üzerindeki köprüden geçerler. Köprüde dikenli demirler, çengeller ve kancalar vardır. İnsanları sağdan soldan yakalar. Köprüdeki melekler, "Allah’ım selamet ver" diye dua ederler. Halkın bir kısmı köprüyü şimşek gibi, bir kısmı rüzgâr gibi, bir kısmı koşan at gibi, bir kısmı koşarak, bir kısmı yürüyerek, bir kısmı emekleyerek ve bir kısmı da sürünerek geçer. Asıl Cehennemliklere gelince, bunlar ne ölür, ne de yeni bir hayata kavuşur. Günahkârlar, günahı nispetinde Cehennemde yandıktan sonra onlara şefaat edilmeye izin verilir.) [Buhari]

(Sırat kıldan ince, kılıçtan keskindir. Melekler, müminleri kurtarmaya çalışır. Cebrail aleyhisselam beni belimden tutar. Ben de, "Ya Rabbi ümmetime selamet ver, onları kurtar" diye dua ederim. O gün ayağı sürçüp düşen çok olur.)
 [Beyheki]

(Servetiyle Allahü teâlâya itaat eden ve malının hakkını ödeyen kimse, Kıyamette Sırata gelince, malı "Haydi geç, çünkü sen, bende olan Allah’ın hakkını ödedin" der. Daha sonra malındaki Allah hakkını ödemeyen kimse gelir, malı, "Neden bende olan Allah hakkını ödemedin?" der. O da "Yazık bana, ne yaptım?" diye söylenir.)
 [Beyheki]

(Cennete girene kadar, Sıratta göz kırpması kadar bekletilmemeyi isteyen Allah’ın dini hakkında kendi görüşüyle hiçbir söz söylemesin!)
 [Kurtubi]

Sıratı geçen müminler iki pınarla karşılaşırlar. Bu pınarın birisinde yıkanır, diğerinden de içerler. Böylece maddi ve manevi temizliğe kavuştuktan sonra Cennetin kapısına gelirler. Melekler, Zümer suresinde bildirildiği gibi, (Sizlere selam olsun, hoş geldiniz. Ebedi olarak buraya girin!) derler. Sonra Cennet elbiseleri giydirilir. Hepsi Cennete girer. 
 
 
 
Cennet ve Cehennem ebedidir

Sual: Cennet ve Cehennem sonsuz değil midir?
CEVAP
Cehennemin ve Cennetin sonsuz olduğuna dair birçok âyet-i kerime vardır. Mesela Bekara 25, A.İmran 116, Maide 85, Enam 128,Tevbe 68, Hud 107.

Âyet-i kerimede Cehennem için de, Cennet için de (Hüm fiha halidun= Onlar orada ebedi kalırlarbuyuruluyor. (Bekara 81, 82)

Ebedilik sıfatı
Sual:
 Kur’an-ı kerimde, kâfirlerin Cehennemde, müminlerin Cennette, ebedi kalacağı bildiriliyor. Böyle olunca, Allahü teâlâdan başka şeyler için de, ebedilik sıfatı kullanılmış olmaz mı? 
CEVAP
Bunların var olmaları, varlıkta durmaları, kendilerinden olmadığı gibi, ebedi olmaları da, kendilerinden değildir. Bunları, ebedi yapan, Allahü teâlâdır. Allahü teâlâ, “Ol!” derse, var olur, “Yok ol!” derse, yok olur. İmam-ı Rabbani hazretleri buyuruyor ki:
Mahlûkların yok olacaklarına inanmak, yoktan var edildiklerine inanmak gibi, imanın şartıdır. (Arş, Kürsi, Levh, Kalem, Cennet, Cehennem ve Ruh denilen mahlûklar yok olmayacak, sonsuz var olacaklardır) ifadesi, bunlar yok olamaz demek değildir. Allahü teâlâ, var etmiş olduğu şeylerden, dilediklerini, tekrar yok edecek, dilediklerini de, yalnız kendi bileceği fayda ve sebeplerden dolayı, hiç yok etmeyecek, bunlar ebedi, yani sonsuz var olacaklardır demektir. Allahü teâlâ, dilediğini yapar ve istediğini emreder. Demek ki, âlem yani her şey, Allahü teâlânın dilemesi ve kudreti ile vardır. Var olmaları için ve varlıkta kalmaları için, Allahü teâlâya muhtaçtır; çünkü baki olmak demek, varlığın her an devam etmesi demektir. Başka bir şey olmak demek değildir. Hem var olmak, hem de varlıkta kalabilmek, Allahü teâlânın iradesi, dilemesi ile olur. (3/57)

Cennet de, Cehennem de dolacaktır
Sual:
 (Cennette boş yer kalınca, doldurmak için yeni insanlar yaratılacaktır) diyenler olduğu gibi, (Cehennemdeki bütün insanlar çıkacak, böylece Cennet dolacak, Cehennemde kimse kalmayacaktır) diyenler de var. Hangisi doğrudur?
CEVAP
İkisi de doğru değildir. Allahü teâlâ, Cenneti de, Cehennemi de dolduracaktır. Müminler, Cennette ebedi kalacak ve sayıları hiç eksilmeyecektir. Kâfirler de, Cehennem de sonsuz kalacak ve sayıları eksilmeyecektir. Cehennemden sadece, günahkâr müminler, cezalarını çektikten sonra çıkıp Cennette girecek ve orada sonsuz kalacaklardır.

Ebedi olan Cennet ve Cehennemin dolacağını bildiren bir hadis-i şerif meali şöyledir:
(Cennet, “Bana güçsüzler ve yoksullar girecektir” diye bazı deliller bildirdi. Cehennem de, “Bana da, cebbarlar ve kibirliler girecektir” dedi. Allahü teâlâ da buyurdu ki: “Ey Cehennem, sen benim azabımsın; dilediğim kimseleri 
[kâfirleri] seninle cezalandırırım. Ey Cennet, sen de benim rahmetimsin; dilediğim kimselere [müminlere] seninle rahmet ederim. İkinizi de dolduracağım.”) [Müslim]

Allah’ın merhameti
Sual:
 (Sonsuz merhamet sahibi Allah, kendi yarattığı kullarını, kâfir de olsa, sonsuz cehennemde yakmaz) deniyor. Bu doğru mudur? Kâfirler, Cehennemde sonsuz kalmayacak mı?
CEVAP
Kâfirler Cehennemde sonsuz kalacaktır. Söyledikleri çok yanlıştır. Allahü teâlâ elbette sonsuz merhamet sahibidir; fakat kimlere, nasıl merhamet edeceğini de kendisi bildirmiştir. İki âyet-i kerime meali şöyledir:
(O gün merhametim yalnız, benden korkarak kâfir olmaktan ve günah işlemekten kaçınanlara, zekâtını verenlere, Kur’an-ı kerime ve ümmi nebi olan Resule inananlara mahsustur.) [Araf 156, 157]

(İnkârcıları, zalimleri Allah asla affetmez, onları içinde ebedi kalacakları Cehennem yoluna iletir. Bu da Allah'a kolaydır.) [Nisa 168, 169]

Allahü teâlâ merhamet sahibi olduğu gibi, aynı zamanda intikam alıcı ve ganidir. İstediğini yapmakta hiç kimseden çekinmez. (Rıyad-un-nasıhin)

Cehennem ebedi değil mi?
Sual: (Nebe suresi 23. âyetinde, sonsuz olarak değil, asırlar boyunca cehennemde kalınacağı bildiriliyor. Dolayısıyla, kâfirler de cehennemde ebedi kalmayacaktır) diyorlar. Bu doğru olabilir mi?
CEVAP
Hayır, doğru değildir. Bahsedilen âyet-i kerimenin meali şöyledir:
(Onlar orada ahkâb [hukublar, devirler] boyunca kalacaklardır.)[Nebe 23]

Ahkâbhukub kelimesinin çoğuludur. Hukub, birçok seneleri ihtiva eden bir devir demektir. İmam-ı Kurtubi hazretleri tefsirinde buyuruyor ki:
Devirler boyunca orada kalacaklar demek, devirler devam ettiği sürece cehennemde kalacaklar demektir. Bu devirlerin ardı arkası kesilmeyecektir. Her bir devir geçtikçe bir başkası gelecektir. Sonsuza kadar, ardı ardınca günler gelecek demektir. Eğer beş ya da on ahkâb denilseydi ya da buna benzer bir ifade kullanılmış olsaydı, o zaman belirli bir zamana delalet ederdi. Ahkâbın söz konusu ediliş sebebi, hukubun onlar nazarında en uzun süreyi kapsadığından dolayıdır. Böylelikle onların anlayışlarının benimsediği ve bildikleri şekilde onlara hitap etmiş olmaktadır. Burada bu ifade, ebedilik için kullanılmıştır. Yani onlar orada ebediyen, sonsuz olarak kalacaklardır. Ahkâb ifadesi kalblere daha bir dehşet verir ve ebediliğe daha açık bir delil teşkil eder. Anlamlar birbirine yakın olduğu için ahkâb ifadesi kullanılmıştır. (Câmi’ul ahkâm)

Beydâvî, Celâleyn, Medârik tefsirlerinde de, (Sonsuz devirler boyunca içinde kalacaklar) buyuruluyor. Bu husus şu mealdeki âyet-i kerimelerde, daha açıkça bildirilmiştir:
(Kötülükleri [günahları, küfürleri] kendilerini çepeçevre kuşatanlar Cehennemliktir, orada ebedi kalırlar.) [Bekara 81]

(Şüphesiz, kâfirlere Cehennem azabı ebedidir, sonsuzdur.)[Zuhruf 74]
 

 
 
Cennet ve Cehennem şimdi vardır

Sual: Bir tek Cehennem mi var yoksa birkaç tane mi? Şimdi bunlar mevcut mu?
CEVAP
Cehennem yedi tabakadır, kâfirler durumuna göre tabakaların birinde azap görecektir.

Feraid-ül fevaid kitabında buyuruluyor ki:
Cehennem yedi tabakadır. Birbirinin altındadırlar. Her tabakanın ateşi, üstündekinden daha şiddetlidir. Günahı affedilmemiş olan müminler; birinci tabakada günahları miktarı yanıp, sonra Cehennemden çıkarılarak Cennete götürüleceklerdir. 

Diğer altı tabakada çeşitli kâfirler sonsuz yanacaklardır. 

Cennet ve Cehennem şimdi mevcuttur. Bazı âlimlere göre, Cehennemin nerede olduğu kesin bilinmemektedir. Bazılarına göre, yedi kat yerin altındadır. Arz küresi, güneş ve bütün yıldızlar birinci sema [gök] içinde olduklarına göre, yeryüzünün neresinde olursak olalım, yedi kat yerin altında sema vardır. Cehennemin yedi kat semadan birisinde bulunduğu anlaşılmaktadır. 

Her Müslüman bilir ki…
Sual: 
Bugün Cennet ve Cehennem var mıdır?
CEVAP
Her Müslüman bilir ki, ilk insan ve bütün insanların babası olan Hazret-i Âdem, yıllarca Cennette yaşadı. Yasak ağaçtan yiyince, dünyaya indirildi. Bu hususta Kur'an-ı kerimde birçok âyet-i kerime vardır. Mesela Bekara suresinin 35 ve 36, Araf suresinin 17. âyet-i kerimesinden 27. âyet-i kerimesine kadar. Taha suresinin 117-119. âyet-i kerimeleri bu hususlardan bahsetmektedir. Kur'an-ı kerimde ayrıca müminler için Cennetin, kâfirler için de Cehennemin hazır vaziyette beklediği bildiriliyor:

(Takva sahipleri için hazırlanmış olup genişliği gökler ve yer kadar olan Cennete koşun.) [Al-i İmran 133]

(Kâfirler için hazırlanmış olan Cehennem ateşinden sakının!)
 [Al-i İmran 131]

Peygamber efendimiz de, Miraca gidince, Cennet ve Cehennemi de gezdi. Gördüğü şeyleri anlattı. Bunlardan birkaçı şöyle:

(Cennete girdim. İnciden kubbeler gördüm.) [Müslim]

(Miraca çıktığım zaman Cennetin kapısı üzerinde "Sadakanın sevabı on, ödünç vereninki ise on sekiz mislidir" yazılı olduğunu gördüm.) 
[İbni Mace]

(Miracda Cehenneme baktım. Kokmuş leşler yiyenler gördüm. Bunların kim olduğunu sordum. Cebrail aleyhisselam, "Bunlar, gıybet etmek suretiyle insanların etlerini yiyenlerdir" dedi.) 
[İ. Ahmed]

Cennet nerede?
Sual: 
Cennetin bildiğimiz gezegenlerden birinde olacağı mümkün müdür?
CEVAP
Bugün bildiğimiz bütün yıldızlar ve gezegenler birinci kat semadadır. Semalar ise yedi kattır. Diğer katların ise bilinen bu semadan çok büyük olduğu bildirilmiştir. Cennet hakkında Kur'an-ı kerimde ve hadis-i şeriflerde bilgi vardır. Cennetin genişliğinin yer ile göğün genişliği kadar olduğu Kur'an-ı kerimde bildirilmiştir. (Hadid 21

Bu durumda Cennetin gezegenlerde olması mümkün değildir. Cennet daha yukarı semalardadır. (Deylemi)

Sekiz Cennet
Sual: 
Sekiz Cennetin isimleri nelerdir?
CEVAP
1- 
Dâr-i celal,
2- Dâr-i karar,
3- Dâr-i selam,
4- Huld,
5- Meva,
6- 
Adn,
7- 
Firdevs,
8- 
Naim.
 

 
 
Kimler Cennete girer?

Sual: Genel olarak kimler Cennetlik, kimler Cehennemliktir?
CEVAP
Allahü teâlâya inanan, Onun emir ve yasaklarına riayet eden, hepsini beğenen kimse yani Müslüman olarak ölen Cennete gider. Bunun tersi olan da Cehenneme gider. Genelde iyi huylular Cennete, kötü huylular Cehenneme gider. Bir hadis-i şerif meali şöyledir:
(Cennete gidecek olanları haber veriyorum, dikkatli dinleyin. Zayıftır, mazlumdur, güçleri yetmez. Bir şey için yemin ederlerse, Allahü teâlâ, bu Müslümanların yeminlerini, muhakkak yerine getirir. Cehenneme gidecek olanları da bildiriyorum: Sertlik gösterirler ve kendilerini üstün görürler.)[Tirmizi, Ebu Davud]

Cennet mi, Cehennem mi daha kolay?
Sual
: Cennete gitmek mi, yoksa Cehenneme gitmek mi daha kolaydır?
CEVAP
İkisi de kolaydır. Doğru inanan, Müslüman olarak ölen Cennete, inanmayan, kâfir olarak ölen Cehenneme gider.

Nefsine uyanın Cehenneme gitmesi çok kolay, Cennete gitmesi ise çok zordur. Cehenneme gitmek için hiçbir yasağa riayete ihtiyaç yoktur; ama Cennete gitmek için birçok kurallar vardır. Önce doğru iman, sonra haramlardan kaçmak ve ibadetleri yapmak... İki hadis-i şerif meali:
(Cehennem nefse hoş gelen, Cennet ise nefsin hoşuna gitmeyen şeylerle kuşatılmıştır.) [Buhari]

(Cenneti isteyen de, Cehennemden korkan da uyumaz. Cennet zorluklarla kuşatılmıştır, dünya ise lezzet ve şehvetlere bürünmüştür. Onun lezzet ve şehvetleri sizi Cennetten alıkoymasın.) 
[Ramuz]

Cennete girecek hayvanlar
Sual: 
İstisna olarak cennete girecek hayvanlar hangileridir?
CEVAP
Cennete girecek olan hayvanlar:
1- Salih aleyhisselamın devesi,
2- İbrahim aleyhisselamın danası,
3- İsmail aleyhisselamın koçu,
4- Musa aleyhisselamın sığırı,
5- Yunus aleyhisselamın Yunus ismi verilen balığı,
6- Üzeyr aleyhisselamın merkebi,
7- Süleyman aleyhisselamın karıncası,
8- Belkıs’a gönderilen hüdhüd,
9- Eshab-ı Kehf’in Kıtmir isimli köpeği,
10- Muhammed aleyhisselamın devesi.
Bu hayvanların, Cennete koç şeklinde gireceği bildirilmiştir. (Mişkatül-Envar, Şir'at-ül-islam şerhi)

Deli Cennete gider mi?
Sual:
 Deli, ahirette nereye gider? Doğuştan deli ise veya sonradan delirmişse ne olur? 
CEVAP
Allahü teâlâ, iman ve ibadette kullarından gücü yetmediği şeyleri istememiştir. Bunun için, Müslüman iken deli olan, uykuda iken ölen kimse, bu halinde imanlı olduğunu tasdik etmiyorsa da, Müslümanlığı devam etmektedir. Kâfir iken deliren de küfrünü ilan etmiyorsa da, önceki küfür hâli devam etmektedir.

Doğuştan deli olan Müslüman evladı Cennete gider. Kâfir çocukları için yedi tane farklı kavil vardır. O kavillerden birisi onlar da Cennete gidecektir. O kavillerin birine göre de, hesaptan sonra toprak olacaktır.

Son sözün önemi
Sual:
 (Son sözü La ilahe illallah olan cennete girer) hadis-i şerifinden murat nedir? Bir mümin aniden ölse, Allah diyemese cehenneme mi gider?
CEVAP
Son sözün kelime-i tevhid olması şart değildir. İmanlı ölen herkes er geç cennete girecektir. (Son sözü La ilahe illallah olan cennete girer) hadis-i şerifinden murat; cehenneme uğramadan cennete gireceğinin müjdesidir. Yoksa her Müslüman, velev ki fâsık olsun, günahlarının cezasını çektikten sonra da cennete girecektir. (İbni Abidin)

Demek ki son sözü kelime-i tevhid olmak ayrı bir müjdedir.

Cennete giremez
Sual: 
Fıkıh kitaplarında, cemaatle namaz kılmanın önemi anlatılırken,(Cemaati özürsüz terk eden, Cennetin kokusunu duyamaz)deniyor. Kokusunu duyamaz ne demek? Yani cemaat sünnetini terk eden kâfir olmayacağına göre, Cennete gider de, Cennetteki kokuları mı duyamaz?
CEVAP
(Cennetin kokusunu duymaz) demek, Cennete hiç girmez, kokusu duyulacak yerlerden bile geçemez demektir. Yani cemaati kasten terk eden, önem vermeyen kâfir olur. Sadece cemaat sünnetini değil diğer sünnetleri de, yapmayan değil, önem vermeyen kâfir olur. Yapmayan sevabından mahrum kalır. Ama (Sünnetin ne önemi var) derse, sünnete kıymet vermemiş olur. Bu da küfürdür. Bir özürle veya tembellikle cemaate gitmeyen kâfir olmaz.

Cennetin anahtarı
Sual: Cennetin anahtarı nedir?
CEVAP
Cennetin anahtarları çoktur. Birinci anahtarı iman ve namazdır. Birkaç hadis-i şerif meali şöyledir:
(Dua rahmetin anahtarı, abdest namazın anahtarı, namaz da Cennetin anahtarıdır.) [Deylemî]

(Cennetin anahtarı namazdır.) [Deylemi, Darimi]

(La ilahe illallah, Cennetin anahtarıdır.) [İ. Ahmed]

(Kılıç, Cennetin anahtarıdır.) [İ. Asakir]

(Cennetin anahtarı “Lâ ilâhe illallahü vahdehü lâ şerike-leh” demektir.)

(Her şeyin bir anahtarı vardır, Cennetin anahtarı da fakirleri sevmektir.) 
[İbni Lâl, İ. Süyûti]

Sekiz Cennetin sekiz kapısı ve sekiz de anahtarı vardır. Birincisi, beş vakit namaz kılan müminlerin imanıdır. İkincisi, Besmele-i şerifedir. Altısı da, Fatiha-i şerifenin içindedir. (İslam Ahlakı)

Fatiha suresinde zaten altı âyet-i kerime var. Her namazda Fatiha-i şerife okuyoruz. Müslüman namaza durunca, Cennetin sekiz kapısı açılır. Namazda her rekâtta Besmele okunur. Besmele de anahtardır. Diğer altısı da Fatiha-i şerifede gizlidir. Her namazda ve her rekâtta Fatiha-i şerife var. İşte Müslüman namaza durduğu zaman, sekiz Cennetin sekiz kapısı açılır. Namaz kılmadan Cennete gireceğini düşünmek, akıl kârı değildir.

Cennetin bedeli
Sual: 
Deylemi’de bildirilen bir hadiste, (Cennetin bedeli Lâ ilâhe illallah, nimetin bedeli de, Elhamdülillahtır) buyuruluyor. Gayrimüslim de olsa, Lâ ilâhe illallah diyen cennetin bedelini ödeyip, onu satın almış olmaz mı?
CEVAP
Kur’an-ı kerimin bazı ayetleri, diğerlerini açıkladığı gibi, hadis-i şeriflerin bir kısmı da diğerlerini açıklar. (Şartsız bildirilen haberler, şartlı olarak anlaşılır) ifadesi dinimizde bir kuraldır. Müslüman olmayan kimse, kesinlikle Cennete giremez. Bir gayrimüslim, lâ ilâhe illallah dese de Cennete giremez. İmanın altı şartına inanma mecburiyeti vardır. İnanmak da yetmez, ayrıca beğenerek söylemesi gerekir. Dil ile söylemesi de yetmez, kalble tasdik etmesi de şarttır. İmanın alameti, farzları yapıp haramlardan sakınmaktır. Eğer haramdan sakınmaya önem vermiyorsa, yine iman sahibi olamaz. Bir hadis-i şerifte, (Ancak ihlâsla, Lâ ilâhe illallah diyen Cennete girer) buyuruluyor. Demek ki, ihlâssız söylenince değeri olmuyor. Peki, ihlâs nedir? Bunu da peygamber efendimiz açıklıyor, (İhlâs, haramlardan sizi men etmesidir) buyuruyor. (Bezzar, Hatib)

Şu halde, haramlardan kaçılmıyorsa, ihlâs yok demektir. Sadece ihlâs da yetmiyor, bir de, kalb ile tasdik de gerekiyor. Bir hadis-i şerif meali şöyledir:
(Kalb ile tasdik edip, ihlâsla kelime-i şehadeti söyleyen Cennete girer.) [Taberani]

Bir de bunları beğenmek şartı vardır. Bir hadis-i şerif meali şöyledir:
(İnanarak, beğenerek ihlâsla Lâ ilâhe illallah diyene Cennet vardır.) 
[İbni Hibban]

Kalble tasdik, ihlâs, haramlardan kaçmak ve beğenmek de yetmiyor. Cennete gitmek için başka şeyler de gerekiyor. Bir hadis-i şerif meali şöyledir:
(İhlâsla, “Rabbimin Allah, dinimin İslam ve Peygamberimin Muhammed aleyhisselam olduğuna razıyım” diyen Cennete girer.) [İ.Ahmed]

Demek ki gayrimüslim, İslamiyet’i kendi dini olarak kabul etmezse, Muhammed aleyhisselamı kendi peygamberi olarak kabul etmezse, Cennete giremez.

Cennete gitmek için bu kadar şartlar da yetmez. Amentü’de bildirilen imanın altı esasına da inanmak şarttır. Biri noksan olursa, ötekilerinin kıymeti kalmaz. Mesela Kitaplara iman şartındandır ki, Kur’an-ı kerimi kabul etmeyenin imanı sahih olmaz. Yahut melekleri kız bilenin imanı sahih değildir. Onun için, İslam âlimlerinin açıklaması olmadan, hadis-i şeriflere mana vermek çok yanlış olur.
 

 
 
Cenneti istemek ve Allah rızası

Sual: Okuduğum muteber eserlerde, (Cenneti istemem; Allah’ı görmek isterim) demenin caiz olmadığı bildiriliyor. Yunus Emre ve daha başka evliyanın böyle sözler söylediği görülüyor. Bunların izahı nasıldır?
CEVAP
Allahü teâlâ, Cenneti beğenmekte ve onu övmektedir. Bir kimsenin, övülen, beğenilen Cenneti, beğenmemesi, istememesi, Allahü teâlânın beğendiğini beğenmemek, Onun isteyin dediği şeyi istememek olur. Bu bakımdan Cenneti istememek caiz değildir.

Yunus Emre gibi Hak âşıklarının, vahdet-i vücuda mensup evliyanın sözleri ancak teville anlaşılır. Yunus Emre hazretleri diyor ki:
Cennet Cennet dedikleri,
Birkaç köşkle, birkaç huri
İsteyene ver sen anı.
Bana seni gerek seni
.

Böyle sözleri bir veli söylerse, o zaman tevil edilir. Yunus Emre bu sözleriyle, (Ben yalnız Cennete gitmek niyetiyle değil, sırf senin rızan için ibadet ediyorum) demek istiyor. Zaten her müminin de, Allah rızası için ibadet etmesi gerekir. Sadık kul, Cenab-ı Hakka hep (Senin rızan, senin rızan) der. Bunun için aşık Yunus da (Bana seni gerek seni)diyor. Hallac-ı Mansurun (Enel Hak) demesi de böyle tevil edilir. Bu sözüyle (Ben yokum, Allah vardır) demek istiyor. 

Tasavvuf sarhoşluğu
Vecd ve hal sahipleri, tasavvuf sarhoşluğu ile şuurlarını kaybettikleri zaman, sözlerinde ve işlerinde mazur olurlar. Tasavvuf sarhoşlarının dine uymayan sözlerine ve işlerine, başkalarının uymaları caiz değildir. Kendileri günaha girmezlerse de, bunlara uyanlar günaha girer. (Merec-ül-bahreyn)

İmam-ı Rabbani hazretleri buyuruyor ki: 
Allahü teâlâyı istemek ve sevmek, ahireti istemek ve sevmektir. Çünkü Allahü teâlâya kavuşmak, ahirette vâd edilmiştir ve Allahü teâlânın kulundan rızası, ahirette belli olacaktır. Hak teâlâ, ahireti sever. Beğenilenden yüz çevirmek, sekrdir. Allahü teâlânın davet etmesine ve beğenmesine karşı gelmektir. Yunus suresinin 25. âyetinde (Allahü teâlâ, Dar-üs-selama [Cennete] çağırıyor) buyurmaktadır. Allahü teâlâ, ahirete çağırmaktadır. Ahiretten yüz çevirmek, Hak teâlâya karşı gelmek olur. Onun beğendiği şeyi ortadan kaldırmaya uğraşmak olur.(1/302)

Büyükler, Cenneti, Allahü teâlânın razı olduğu yer olduğundan ve Cenneti isteyenleri sevdiği için, isterler. Cehennemden sakınmaları da, Allahü teâlânın gazap ettiği yer olduğu içindir. Yoksa Cenneti istemeleri, nefislerine tatlı geldiği için değildir. Cehennemden kaçınmaları, orada azap ve sıkıntı olduğu için değildir. Çünkü bu büyükler, sevgilinin yaptığı her şeyi güzel görür. Bunları kendilerinin, matlubu, maksadı bilirler.

Yunus Emre
 aynı şiirinde diyor ki:
Aşkın ile yanıyorum, bana seni gerek seni
Adını hep anıyorum, bana seni gerek seni

Ne varlığa sevinirim, ne yokluğa yerinirim
Aşkın ile avunurum bana seni gerek seni.

Aşkın aşığı öldürür, aşk denizine daldırır
Arananı buldurur, bana seni gerek seni

Aşkın şarabından içem, Mecnun olup dağa düşem
Sensin benim hep endişem, bana seni gerek seni.

Âşıklara Mevla gerek, Mecnunlara Leyla gerek
Sofulara Cennet gerek, bana seni gerek seni

Eğer beni öldürseler, külüm göğe savursalar
Toprağım yine çağıra bana seni gerek seni.

Yunus Emre benim adım, gün geçtikçe artar odum
İki cihanda maksudum bana seni gerek seni.

Cenneti istemek
Sual: 
Herkes gibi Cennet sevdası, Cehennem korkusu yüzünden ibadet ediyor ve haramdan sakınıyoruz. Sanki burada Allah’ın rızası ikinci planda kalıyor gibi görünüyor. Allah kullarım size Cennet Cehennem yok, sadece benim rızam için ibadet edin dese, bana öyle geliyor ki, kimse ibadet etmez. Şu halde, Cennet sevdası ve Cehennem korkusundan dolayı yapılan ibadet kabul olur mu?
CEVAP
Bu fikir yanlıştır. Hiçbir Müslüman Cennet Cehennem için ibadet etmez. Allah için eder, O emrettiği için eder. Onun rızasına kavuşmak için eder. Onun sevdiklerini sever, Onun sevmediklerini sevmez. Mesela Müslümanları sever, kâfirleri sevmez. 

Cenneti istemek Allah rızasına aykırı değildir. Allah’ı seven, Onunla buluşmayı ister. Buluşma yeri Cennettir. Cenneti isteyen, aslında Allahü teâlâ ile buluşmayı, Ona kavuşmayı istemektedir.

Bizde gazete dağıtıcısı olarak çalışan bir gençle konuşuyorduk. Genç dedi ki:
- Eskiden Allah rızası için hizmet ediyordum, şimdi ise ne kadar çok gazete satarsam o kadar para alırım diyorum ve ihlâsım kalmadı, Allah rızası ikinci plana düştü, hatta hiç Allah rızası kalmadı, sadece parayı düşünüyorum. 
- O zaman sana bol paralı bir iş var. Falanca gazeteden bize telefon ettiler, eleman arıyorlarmış. Şu kadar para veririz dediler. Ne dersin?
- Açlıktan ölsem manevi değerlerime saldıran o gazeteye gitmem.
- Hani sende ihlâs yoktu? Gördün mü sen para için değil Allah rızası için çalışıyorsun.

Cennet istenmez mi?
Sual: Ben yalnız Allah rızası için ibadet ediyorum. Cenneti istemek ve Cehennemden korkmak hatırıma gelmiyor. Yani (Yâ Rabbi, Cennetini ver, Cehenneminden koru) demiyorum. Bu uygun mu?
CEVAP
Uygun değildir, çünkü İmam-ı Rabbani hazretleri buyuruyor ki:
Allahü teâlâya, korkuyla ve nimetlerine kavuşmak için ibadet eden evliya zatların korkuları ve arzuları, kendi nefsleri için değildir. Bunlar, Allahü teâlânın rızasına, sevgisine kavuşmak için ve Onun gazabından, gücenmesinden korktukları için ibadet ederler. Bunlar Cenneti de isterler, çünkü Cennet, Allahü teâlânın rızasının, sevgisinin bulunduğu yerdir. Yoksa Cenneti istemeleri, nefslerinin zevkleri için değildir. Bunlar Cehennemden de korkar. Cehennemden korunmak için dua ederler, çünkü Cehennem, Allahü teâlânın gazabının bulunduğu yerdir. Yoksa Cehennemden korkmaları, nefslerini azaptan kurtarmak için değildir, çünkü bu büyükler, nefslerine köle olmaktan kurtulmuşlardır. Allahü teâlâ için halis kul olmuşlardır.

Evliya zatlar Cenneti isteyip, Cehennemden korkunca, bizim de elbette Cenneti isteyip, Cehennemden korkmamız gerekir. Birkaç hadis-i şerif meali şöyledir:
(Namazı bitiren kimse, hiç konuşmadan “Allahümme ecirnî min-en-nâr ve edhılnil Cennete” demezse melekler, “Yazık şuna, Cehennemden korunmasını istemekten âciz kaldı”, Cennet de,“Yazık şuna Cenneti istemekten âciz oldu” der.) [Taberani]

(Kim Allah’tan üç kere Cenneti isterse, Cennet, “Yâ Rabbi bunu Cennete sok” diye dua eder. Kim de Cehennemden üç defa azatlık isterse, Cehennem de, “Allahım onu ateşten uzaklaştır” der.) [Nesai]

(Allah’ım, senden Cenneti ve ona yaklaştıracak her türlü söz ve işi diliyor, Cehennemden ve ona yaklaştıracak her türlü söz ve davranıştan sana sığınıyorum.) [İbni Mace]

(Allah’ım, mağfiretini, her günahtan korunmuş olmayı, her iyiliği kazanmayı, Cenneti elde edip Cehennemden kurtulmayı bize nasip et!) [Hâkim]

(Allah’ım, her günahtan selâmeti, her iyiliği kazanmayı, Cennete girmeyi ve Cehennemden kurtulmayı nasip et!) [Hâkim]

Demek ki, Cenneti istemek ve Cehennemden korunmak için dua etmek dinimizin emridir.
 
 
 
Cennet nimetleri hayal edilemez

Sual: Bal yiyen baldan bıkar, Cennet ne kadar güzel olsa da, insan bu nimetlerden bıkmaz mı? Monoton hayat insanı sıkmaz mı?
CEVAP
Bu çok yanlış bir düşüncedir. Bu, Allahü teâlânın sonsuz kudretinden şüphe etmek olur. Hâşâ Onu âciz sanmak olur.

Cennette monoton hayat yoktur. Dinimiz, iki günü aynı olanın ziyanda olduğunu bildirir. Ahirette de her gün nimetler artacak, iki gün eşit olmayacaktır. Her gün aynı şeylerden farklı ve daha fazla zevkler alınacaktır. Yine her gün, farklı şeylerle, farklı nimetlerle karşılaşılacaktır. Allahü teâlânın kudretinden şüphe edilmez. İnsan, bilmediği şeyleri, bildiği şeylerle mukayese eder. Hâlbuki bilinmeyen şey, bilinen şeye kıyas edilmez. Hadis-i şeriflerde buyuruluyor ki:
(Dünya, mümine zindan gibidir.) [Müslim]

(Dünya, ana rahmine göre Cennet, Cennete göre ise çöplük gibidir.) [M. Name]

Çöplükle Cennet mukayese edilir mi? Ana rahmindeki bir çocuğun, nasıl ki, dünyaya gelip, çeşitli olaylarla karşılaşacağını bilmesi mümkün değilse, Cennete gidecek müminin de, orada kavuşacağı nimetleri bilmesi mümkün değildir.

Allahü teâlâ, Cennette, cemal sıfatıyla görünecektir. Mümin, Allahü teâlâyı görünce, cennetteki bütün nimetlerden aldığı zevklerden daha fazla zevke kavuşacaktır. Bir âyet meali:
(Kıyamet günü ışıl ışıl parlayan yüzler, Rablerine bakacaklardır.)[Kıyamet 22, 23]

Yunus suresinin, (Güzel amel edenlere, hüsna [Cennet] ve ziyadesi de vardır) mealindeki 26. âyet-i kerimesindeki ziyade kelimesini Resulullah efendimiz rüyet [Allahü teâlâyı görmek] olarak açıklayıp, (Dolunayı gördüğünüz gibi kıyamette Rabbinizi açıkça görürsünüz) buyurdu. (Buhari)

Bir insanın Rabbimizin kudretiyle yaratılacak nimetleri hayal etmesi asla mümkün değildir. İki hadis-i şerif meali şöyledir:
(Cennette hiç kimsenin görmediği, işitmediği ve hayal bile edemediği nimetler vardır.) [Müslim]

(Cennet nimetleriyle, dünyadakiler arasında yalnız isim benzerliği vardır.) [Beyheki]

Rüya ile dünya hayatı bile mukayese edilmez. Rüyada gözlerimiz kapalı olduğu halde çok yerleri görürüz. Dilimiz oynamadığı halde konuşuruz. Yani görmemiz gözle, konuşmamız dille değildir. İşitmemiz kulakla, yürümemiz ayakla değildir. Rüyada hükümdar olsak ne çıkar. Az sonra uyanınca, hayal olduğu görülür. İşte dünya hayatı da, rüya gibidir. Asıl hayat olan ahirette hükümdar olmak gerekir. Hadis-i şerifte(İnsanlar uykudadır, ölünce uyanırlar) buyuruldu. Nasıl ki, rüyadaki şeyleri bile dünyadaki nimetlerle mukayese etmek uygun değilse, dünyadaki şeyler de, Cennetteki nimetlerle mukayese edilmez.

Allahü teâlânın sonsuz kudretine inananın, Onun bildirdiği her şeye inanması gerekir. Cenab-ı Hak, Cennette hiçbir sıkıntı, üzüntü, pişmanlık, bıkkınlık olmayacağını, Cennet ehline istedikleri her nimetin verileceğini bildiriyor. Cennet nimetleri yanında, dünya nimetleri, onların gölgesi, resmi gibi bile değildir. Ağacın resmiyle kendisi nasıl aynı şey değilse, Cennet nimetleri yanında dünyadakiler de öyledir. Allahü teâlâ, dünyaya mahsus nimetleri, yoktan yarattığı gibi, ahirette de, hatıra, hayale gelmeyen nimetleri yoktan yaratacaktır. Allah için güçlük olmaz. Birkaç âyet-i kerime meali:
(İyilik edenlere, en güzel mükâfat ve daha fazlası vardır. Yüzlerinde keder ve zilletten bir eser yoktur. İşte bunlar Cennette devamlı kalacaklardır.) [Yunus 26]

(İman edip salih amel işleyenler, Firdevs Cennetlerinde sonsuz kalır, oradan hiç ayrılmazlar.) 
[Kehf 107-108]

(Cennetin neresine bakarsanız bakın, bol nimet ve büyük saltanat görürsünüz.)
 [İnsan 20]

(Mümin olarak salih amel işleyeni, sıkıntısız güzel bir hayat içinde yaşatacağız. Bunları, yaptıklarının en güzeli ile mükâfatlandıracağız.) [Nahl 97]

(İyi amellerinin mükâfatı olarak, insanları memnun edecek neler hazırlandığını hiç kimse bilemez.) [Secde 17]

Hadis-i şeriflerde de buyuruldu ki:
(Allahü teâlâ, “Salihlere gözlerin görmediği, kulakların işitmediği ve insanın hatırına gelmeyen şeyler hazırladım” buyurdu.) [Buhari]

(Cennete giren ölmez, ebedi yaşar. Hep mutlu olur, üzülmez, ümitsizliğe düşmez, elbisesi eskimez ve gençliği gitmez.) [İbni Ebiddünya]

(Cennet ehli, hiç hastalanmaz ve yaşlanmaz; hiç üzülmez ve hep neşeli olur.) [Müslim]

(Cennet ehlinin aralarında anlaşmazlık olmaz, gönülleri birdir.)[Buhari]

(Cennetinki hariç, her nimet yok olur. Cehenneminki hariç, her kaygı biter.) [İbni Lâl]

(Ancak Cennete giren rahata kavuşur.) [İ. Ahmed]

(Cennete giren, “Bir ata bineyim” derse biner, “uçayım” derse, uçar.) [Tirmizi]

(Hak teâlâ, Cennet ehline “Razı mısınız” buyurur, onlar, “Elbette razıyız, sayısız nimetler ihsan ettin” derler. Sonra “Daha iyisini vereyim mi” buyurur. Cennet ehli “Daha üstünü de mi var” diye sorarlar. “Sizden hep razı olur, size asla gücenmem” buyurur.)[Buhari]

Cennet nimetleri

Mümin için hazır bekleyen cennet,
Akıl almaz nimetlerle doludur.
Günbegün katlanır, çoğalır nimet,
Akıl almaz nimetlerle doludur.

Cennet ehli ölmez, ebedî yaşar,
Hayrete kapılır, görünce şaşar,
Her çeşit ihsanlar dolar da taşar.
Akıl almaz nimetlerle doludur.

Cennette monoton yaşayış yoktur,
Kaybolmaz hiçbir şey, arayış yoktur,
Ayıplayan olmaz, kınayış yoktur,
Akıl almaz nimetlerle doludur.

Rahata kavuşur, cennete giren,
Mest olur solmayan gülünü deren,
Nimete gark olur, Mevla’yı gören,
Akıl almaz nimetlerle doludur.

Hiçbir rahatsızlık, sıkıntı yoktur,
Aranan şey olmaz, hepsi pek çoktur,
Bunları yaratan Cenab-ı Hak’tır.
Akıl almaz nimetlerle doludur.

Üzüntü ve keder asla bulunmaz,
Rahatımız kaçmaz, canımız yanmaz,
Lütuf değişiktir, kimse usanmaz,
Akıl almaz nimetlerle doludur.

Dünya mümin için, benzer zindana,
Müjdeler pek çoktur ehl-i imana,
Cennete girince erer ihsana,
Akıl almaz nimetlerle doludur.

İman ile ölmek büyük ganimet,
Hayal edilemez verilen nimet,
Kıyas edilir mi, zindanla cennet,
Akıl almaz nimetlerle doludur.

Cennet ehli yaşar, hiç hastalanmaz,
Asırlar geçse de, asla yaşlanmaz,
Kötüden, çirkinden, eser bulunmaz,
Akıl almaz nimetlerle doludur.

Cennet ehli, kötü sözler işitmez,
Giydiği eskimez, yediği bitmez,
Aynı yaşta kalır, gençliği gitmez,
Akıl almaz nimetlerle doludur.

Günahkâr mümine, şefaat vardır,
Cennette muazzam saltanat vardır,
Her yönden mükemmel bir hayat vardır,
Akıl almaz nimetlerle doludur.

Namaz, oruç gibi, ibadet yoktur,
Kıskançlık, haset yok, rekabet yoktur,
Her gün bayram olur, saadet çoktur,
Akıl almaz nimetlerle doludur.

Kalblerden geçeni Rabbimiz bilir,
İstenilen şeyler anında gelir,
Önüne her çeşit nimet serilir,
Akıl almaz nimetlerle doludur.

Cennetin her yeri döşeli olur,
Üzüntü yok, herkes, neşeli olur,
Yok yoktur, arayan her şeyi bulur,
Akıl almaz nimetlerle doludur.

Hoca orda, günah işlemek yoktur,
Öyle birbirini şişlemek yoktur,
Kimse kötülenmez, taşlamak yoktur,
Akıl almaz nimetlerle doludur.

Mehmet Ali Demirbaş

Cennet nimetleri
Sual: 
Cennetin en aşağı derecesinde olana da en yüksek derecedeki çok nimet verilecek mi?
CEVAP
Derece farkı elbette olacak; ama en aşağı derecedeki bile, akla hayale gelmeyecek nimetlere kavuşacaktır. Bir hadis-i şerif meali şöyledir:
(Cennetin en aşağı derecesinde olan kişiye, “Ne istersen iste” denecek. O da, hatırından ne geçiyorsa hepsini isteyecek. Ona, “Her istediğinin iki katı sana verilecektir” denecek.)
 [Müslim]

Bir şeyin gölgesi
Sual:
 Dünyada gördüğümüz güzel manzaralar, güzel yiyecekler ve içecekler diğer güzellikler Cennette de olacak mı?
CEVAP
Bu dünyadaki güzelliklerin hepsi bir gölgeden, görüntüden ibarettir. Bunlar cennet nimetleri yanında bir şeyin gölgesi gibidir. Bir elma düşünün bir de gölgesini veya resmini düşünün. Gölgesi veya resmi elma yerine geçer mi? İşte dünya meyveleri, dünya nimetleri birer gölge gibidir. Müminler için bunlar, Cennetteki asıllarının müjdecisidir.

Temiz içecek
Sual: 
Cennette şarap içilecekmiş, bunu anlamadım, nasıl oluyor?
CEVAP
Kur'an-ı kerimde Cennet ehli için, orda, (Tertemiz şarap içerler)buyuruluyor. (İnsan 21)
Cennet ehline verilecek, "Şeraben tahura" diye buyurulan "Temiz şarap"tan maksat, temiz bir içecektir. Türkçesi şurup, meşrubat demektir. Alkollü olan şarapla, rakıyla bir alakası yoktur. Kur'an-ı kerimde alkollü şarabın haram olduğu bildiriliyor. (Maide 90) 

Herkes 33 yaşında olacak
Sual: 
Ahirette herkes, bütün insanlar 30 yaşında oluyorlarmış. Mesela 60 yaşında ölen adam 30 yaşında olacak. 21 yaşında ölsem ben de 30 yaşında mı olacağım? 
CEVAP 
Herkes 30 değil, 33 yaşında olacaktır. Siz de 33 yaşında olacaksınız. 
 

 
 
Cennette üzüntü ve pişmanlık yoktur

Sual: Cennette üzüntü yok denirken, pişmanlığın olduğu söyleniyor. Bu ikisi, birbirine zıt değil midir?
CEVAP
Cennette hiçbir üzüntü, sıkıntı olmadığı gibi, Cehennemdekilerin pişmanlığı gibi bir pişmanlık da yoktur. Cennette monoton bir hayat da yoktur. Hayal bile edilemeyecek nice nimetler olacak, bunlardan alınacak zevk de her an artacaktır. Bunu, dünyadaki nimetlere benzeterek anlamak mümkün değildir.

Cehennem ehli, (Keşke biz de iman etseydik de Cennetteki sonsuz nimetlere kavuşsaydık) diye üzülürler. Cennet ehli ise, daha çok iyilik ibadet etseydik de, daha yüksek derecelere kavuşsaydık temennisinde bulunur. (Ne kadar gafletteymişiz ki, Allah’ı zikretmeden geçirdiğimiz anlar olmuş) derler. İki hadis-i şerif meali şöyledir:
(Cennet ehli hiçbir şeye pişmanlık duymaz. Yalnız, Allah’ı zikirsiz geçirdikleri vakitler için pişman olurlar.) [Hâkim]

(Kıyamette, fâsık salih herkes pişman olur. Fâsık, fıskı [günahı]bırakıp doğruluk ve takva üzere bulunmadığına; salih ise, daha çok ibadet etmediğine pişman olur.) [Feraid-ül fevaid]

Padişahın biri, gece bir yerden geçerken askerlerine, (Buradaki taşlardan alabilirsiniz) der. Kimi emre uyar az veya çok taş alır, kimi taşın yükünü niye çekeyim diye almaz. Ülkelerine gelince, aldığı taşlara bakarlar ki hepsi kıymetli taşlar. Almayan pişman olduğu gibi, alan da pişman olur. Alan niye daha çok almadım diye pişman olur. Çok alan da niye daha çok almadım diye pişman olur. Elbette çok alanla hiç almayanın pişmanlığı aynı olmaz. Cennette gittikçe artan nimetlere kavuşan insanın pişmanlığı da üzüntü meydana getirmez.

Cehennemi görmek
Sual: 
Öldükten sonraki dirilmeye, Cennete, Cehenneme inanmayan, Müslümanlara gerici diyen dinsizlerin, Cehennemde nasıl azap çektiklerini ahirette görme imkânı var mıdır?
CEVAP
Elbette vardır. Mutaffifin suresinde iman edenlerin, kâfirlerin çektikleri azapları gülerek seyredeceklerini bildiren âyet-i kerimelerin tefsirinde Hazret-i Kab buyuruyor ki:
(Cennetten, Cehennemi seyretme imkânı vardır. Bir mümin, Cehennemdeki düşmanını görmek istese, [hemen önüne gelir, bir televizyon gibi] düşmanına yapılan azapları görerek sevinir.)[Tibyan] 

Cehennemdekileri gören üzülmez mi?
Sual:
 Bir hadis-i şerifte, (Cennetten, Cehennemi seyretme imkânı vardır. Bir mümin, Cehennemdeki bir zalimi görmek istese, ona yapılan azapları görerek sevinir) buyuruluyor. Cennette üzüntü olmadığı da bildiriliyor. Bir kimse, Cehennemde azap gören zalim ana babasını veya çocuğunu görse üzülmez mi?
CEVAP
Dünya haliyle ahiretinki farklıdır. Bilinmeyenler, bilinenlere kıyas edilemez. Orada nefsimiz olmayacağı için nefisten gelen duygular da olmayacaktır. Tevbe edilen günahlar affolup, ahirette o günahlar unutturulup, hiç hatıra bile getirilmediği gibi, Cehenneme giden yakınlarımız da unutturulur. Üzülecek bir durum meydana gelmez. Allahü teâlânın işinde karışıklık olmaz. (Cennette üzüntü olmaz)buyurduğuna göre, hiçbir şekilde üzüntü olmayacaktır.

Cennette zahmet yoktur
Sual:
 Cennette sakal olacak mıdır? Sakalımızı orada da tıraş etme zahmeti olacak mıdır?
CEVAP
Cennette erkeklerin sakalı çıkmayacaktır. Ne tıraş olma zahmeti, ne de başka zahmet olacaktır. Mesela tuvalet ihtiyacı da olmayacaktır. Namaz, oruç gibi herhangi bir ibadet de olmayacak, akla hayale gelmeyen nimetlere kavuşulacaktır. Sakalla ilgili iki hadis-i şerif meali şöyledir:

(Cennet ehli sakalsız, siyah kirpikli olacaktır.) [Tirmizi]

(Cennet ehli sürmeli, sakalsız ve Yusuf aleyhisselamın güzelliğinde olacaktır.) [İbni Asakir]

Cennette herkes 33 yaşında olacaktır. Peygamber efendimiz, yaşlı bir kadına, (Cennete kocakarı girmez) buyurunca, kadıncağız ağlamaya başlar. Bunun üzerine, kadına, (Sen o zaman genç olursun) buyurur. (Tirmizi)

Herkes genç olacak
Sual: 
Çocukken ölenler de, ihtiyar dedeler de, Cennette 33 yaşında genç olacakmış. 33 yaş, pek genç sayılmaz. Niye 20 yaşında değil de 33 yaşında oluyorlar?
CEVAP
Bizim peygamberimizin ümmetinden çok az kimse yüz yaşını geçebiliyor. Eski ümmetler, bin yaşından fazla yaşıyorlardı. 33 yaş, onların yanında çok küçük sayılırdı. 33 yaş, küçüklere büyük bir yaş gibi geliyorsa da, bizim gibi yaşlılar için genç yaşıdır. Bir diğer husus da, orada herkes en güzel, en yakışıklı olacaktır. Gerek yaş yönüyle, gerekse başka yönden, Cennette hiçbir üzüntü ve sıkıntı olmayacaktır.
 
 
 
Cennette evlilik vardır

Sual: Cennette evlilik var mıdır?
CEVAP
Evet, vardır, ama nasıl olduğu belli değildir. Çünkü orada nefs yoktur. İslam âlimleri buyuruyor ki: 
Dünyada olan şeyler birer görüntüdür. Her görüntünün bir de aslı olur. Asıl olmadan görüntü meydana gelmez. Dünyadaki şeylerin hepsinin asılları, gerçekleri Cennette vardır. 

Bir kimse rüyada çeşitli meyveler yese, uyanınca bunun gerçek olmadığını anlar. Cennete giden insan da, dünyadaki şeyleri böyle hayal gibi görür, hakiki şeylere kavuşur. Dünyadaki şeyler, Cennettekilerin gölgesi, sureti gibidir. Hadis-i şerifte, (İnsanlar uykudadır, ölünce uyanırlar) buyuruldu. Ölüp ahirete gidince dünyadakiler, rüyada görülenler gibi olacaktır. Bir hadis-i şerif meali:
(Cennet nimetleriyle, dünyadakiler arasında yalnız isim benzerliği vardır.) [Beyheki]

İki günü aynı olan ziyandadır buyuruluyor. Ahirette de her gün nimetler artacaktır. Her gün aynı şeylerden farklı ve daha fazla zevkler alınacaktır. Yine her gün farklı şeylerle, farklı nimetlerle karşılaşılacaktır. Allahü teâlânın gücünden şüphe edilmez. İnsan, bilmediği şeyleri, bildiği ile mukayese etmeye çalışıyor. Hâlbuki bilinmeyen şey, bilinen şeye kıyas edilmez. Hadis-i şerifte buyuruluyor ki:
(Dünya, ana rahmine göre Cennet, Cennete göre ise çöplük gibidir.) [M.Name]

Çöplükle Cennet mukayese edilir mi? Ana rahmindeki bir çocuğun, nasıl ki, dünyaya gelip, çeşitli olaylara karşılaşacağını bilmesi mümkün değilse, Cennete gidecek müminin de, orada kavuşacağı nimetleri bilmesi mümkün değildir. Bir hadis-i şerif meali şöyledir:
(Cennette işitilmeyen ve hayal bile edilemeyen nimetler vardır.)[Müslim] 

Evliliğin de hakikisi orda olacaktır. Herkese eşi, çok güzel görünecektir. Benim eşimden daha güzeli, daha yakışıklısı yok diyecektir. Orada diğer zevkler gibi, evlilik zevkleri her gün artacaktır. Sonsuza kadar böyledir. Cennette evliliğin olacağı âyet-i kerime ve hadis-i şeriflerle sabittir. Kur’an-ı kerimde iyilere verilecek nimetler bildirilirken mealen buyuruluyor ki:

(Bunun yanı sıra biz onları, sürmeli gözlü 
[ceylan gözlü] hurilerle evlendiririz.) [Duhan 54]

(Biz ceylan gözlüleri, defterleri sağdan verilenler için yeniden yarattık; onları bakire, eşlerine düşkün ve hepsini aynı yaşta kıldık.)
 [Vakıa 35-38]

(İçlerinde huyu güzel, yüzü güzel kızlar vardır.)
 [Rahman 70]

(Takva sahipleri için bahçeler, üzüm bağları, tomurcuk göğüslü aynı yaşta kızlar, içecek dolu kâseler vardır.)
 [Nebe 31-34]

(Yanlarında güzel bakışlarını yalnız onlara tahsis etmiş, iri gözlü eşler vardır. Onlar, gün yüzü görmemiş bembeyaz yumurta gibidir.)
 [Saffat 48-49]

Hadis-i şeriflerde de buyuruluyor ki:
(Rabbine itaat edip, kocasının hakkını ödeyen, ona hıyanet etmeyen kadınla şehit arasında, bir derece fark kalır. Kocası güzel ahlaklı bir mümin ise, onun kocası olur. Kocası uygun birisi değilse, Cennette Allahü teâlâ onu bir şehitle evlendirir.)[Taberani]

(Şehit, Cennette bir huri ile evlendirilir.)
 [İ. Ahmed]

(Cennet kızlarından biri dünyaya gelse, yerle gök arası güzel koku ile dolar ve ikisinin arasını aydınlatırdı.)
 [Buhari, Müslim]

Çocuk veya bekâr olarak ölenler de Cennette evlenecektir. Herkes aynı yaşta olacaktır.

Hangisiyle beraber olacak?
Sual: 
Cennette herkes eşi ile beraber olmayacak mıdır? Bir de iki evlenen kadının durumu nasıl olacak? İlk kocasını veya ikinci kocasını daha çok seviyorsa, kadına tercih hakkı yok mudur? 
CEVAP
İkisi de Cennetlik olursa herkes genelde eşi ile olacaktır. Ümm-i Habibe validemiz, kocası öldükten sonra, birisi ile evlenen, ondan da ayrılıp başka bir erkekle evlenen kadın, ahirette bu üç kişiden hangisi ile evlenecek diye bir suali sorunca, Resulullah efendimiz (Böyle bir kadın, serbesttir. Hangi kocası güzel huylu ise ahirette onunla olur. Güzel ahlak sahibi olan, dünya ve ahiret iyiliğine kavuşur)buyurdu. Demek ki, kadın, üç kişiden hangisini daha çok seviyorsa, onunla beraber olur. Üçünü de istemiyorsa, hiçbirisi ile beraber olmaz. Cennette üzüntü yoktur. Çocuk veya bekâr olarak ölenler de Cennette evlenecektir. Herkes aynı yaşta olacaktır. 

Bekâr olanlar
Sual: 
Ölünce Cennete evli olarak gidenlere huri verilecekmiş, bekâr olanlar ne oluyor?
CEVAP
Dünyadaki evlilikler sona eriyor. Yani herkes oraya bekâr olarak gidiyor. Evli gittiği halde eşi imansız olarak ölmüşse Cehenneme gider ve ebedi orada kalır.

Cennet ehlinin hepsine hizmet edecek huriler, gılmanlar verilecektir. Bekâr kimse kalmayacaktır. 
 
 
 
Ahirette rahmet Müslümanadır

 
Sual: İtikadı düzgün Müslümanlar, Cehenneme hiç girmez diyorlar doğru mudur?
CEVAP
Evet doğrudur. Cehenneme hiç girmez demek, girse de azap görmez demektir. Müminin nuru, narı [ateşi] söndürecektir. Bir hadis-i şerif meali şöyledir: 
(Ümmetime Cehennemin sıcaklığı, hamam sıcağı gibi olacaktır.)[Ebu Nuaym]

Dünyadan imanla yani Müslüman olarak ayrılan herkes Cennete gidecektir. Allahü teâlânın rahmeti gazabını aştı. Üç âyet meali:
(De ki, ey çok günah işlemekle haddi aşan kullarım, Allah’ın rahmetinden 
[bizi affetmez diye] ümidinizi kesmeyin! Çünkü Allah, [iman ehlinin] bütün günahlarını hiç şüphesiz affeder. Elbette O, sonsuz mağfiret ve nihayetsiz merhamet sahibidir.) [Zümer 53]

(Kötülük eden, nefsine zulmeden, af dilerse, Allah’ı çok affedici, çok merhametli bulur.) [Nisa 110]

(Allah şirk hariç, bütün günahları, istediği kimselerden affeder.)
[Nisa 48]

Hadis-i şeriflerde de buyuruluyor ki:
(İşlediği günahı, Allah’ın bildiğine inanan, tevbe etmese bile, Allah onu affeder.) [Taberani]

(Allah’ın rahmetinin çokluğunu kâfir bilseydi, Cennetten ümit kesmezdi.) 
[Buhari, Müslim]

(Ömründe bir defa Allahü teâlâyı anan veya Ondan korkan Cehennemden çıkar.) [Tirmizi]

(Cebrail 
“mümin olarak ölen herkes Cennete girer” dedi. "Zina ve hırsızlık eden de Cennete girer mi?" dedim. “Evet” dedi. Üç defa sordum. "Evet şarap içse de Cennete girer" dedi.) [Tirmizi] 

(Eğer Allahü teâlânın affının çok olduğu bilinseydi, hiç kimse günahtan çekinmezdi.) [Nesefi] 

(Allahü teâlâ, kullarına bu kadının çocuğuna olan merhametinden daha merhametlidir.) 
[Buhari]

(Günah işlemeyen olsaydı, Allahü teâlâ günah işleyecek kimseler yaratır, sonra onları affederdi. Çünkü Allahü teâlâ, çok affedici, çok merhametlidir.) 
[Taberani] 

(Allahü teâlâ, hiç kimsenin hatırına gelmeyecek şekilde, günahkârları affeder.) [Beyheki]

(Havf ve reca arasındaki mümin, umduğuna kavuşur, korktuğundan emin olur.) [Tirmizi, İbni Mace] (Havf, Allah’ın azabından korkmak, Reca, Allah’ın rahmetini ümit etmek.)

(Ümmetim hariç, her ümmetin bir kısmı Cennette, bir kısmı Cehennemdedir.) [Deylemi]

(Allah’ı Rab, beni de Peygamber bilene, Cehennem haram olur.)[Hakim]

(Ümmetim, ümmeti merhumedir, mukaddestir, mübarektir, kıyamette onlara azap yoktur. Azapları ancak dünyada aralarındaki fitnelerledir.) [Taberani, İbni Asakir]

Bu vesikalar gösteriyor ki, küfür hariç, mümin ne kadar büyük günah işlerse işlesin, affa ve şefaate kavuşarak Cehenneme girmez, girse bile ona hamam sıcaklığı gibi olur.

İmam-ı Rabbani hazretleri buyuruyor ki:
Kelime-i tevhidi söyleyip, bunun manasını kabul eden Müslüman, Muhammed aleyhisselam, Allahü teâlânın Peygamberidir, her sözü doğrudur, ona uygun olmayanlar yanlıştır, kötüdür diye inanırsa ve son nefesinde de böyle ölüp, ahirete, bu iman ile giderse, küfür pislikleri varsa, onların cezasını çektikten sonra Cennete gider. Yani kâfirlere mahsus olan âdetlere ve bayramlara katılır, kâfirlerin mukaddes bildikleri günlerinde ve gecelerinde, onların yaptıklarını yaparsa muhakkak Cehenneme girer; ama kalbinde zerre kadar imanı olduğu için, Cehennemde sonsuz kalmaz. Küfür pislikleri temizleninceye kadar azap çekip sonunda Cehennemden çıkar.

İmanla ölen ve küfür pisliği olmayan her günahkâr Müslümanın yerine bir kâfir yanacaktır. Bu husustaki hadis-i şeriflerden bazıları şöyledir:(Bu ümmet rahmete kavuşmuştur. Azapları dünyada ve birbirlerindendir. Kıyamette her Müslüman için bir müşrik ayrılır,“Bu senin Cehennemden fidyendir” denir.) [İbni Mace]

(Ümmetim, mağfiret olunmuştur. Dünyadaki sıkıntıları onlara kefarettir. Kıyamette her Müslümana bir Yahudi veya Hıristiyan verilir, “Bu ateşten senin fidyendir” denir.) [Taberani]

(Kıyamette, her Müslümana bir kâfir verilir, “Bu senin ateşten fidyendir” denir.) [Müslim]

(Ümmetim, ümmeti merhumedir, mukaddestir, mübarektir, kıyamette onlara azap yoktur. Azapları ancak dünyada aralarındaki fitnelerledir.) [Taberani, İbni Asakir]

(Kıyamette bütün Müslümanlar secde halinde iken, onlara denir ki: “Başınızı kaldırın, küfür ehlinden sayınız kadar size karşılık fidye kıldık.”) [İbni Mace]

(Kıyamette bir melek, bir kâfirle gelir. Mümine ”Şu kâfir, ateşe karşı fidyendir” der.) [Hakim]

(Ümmetime ahirette azap yoktur. Kıyamette onlar yerine bedel olarak bâtıl din ehlinden bir kâfir verilir. Bu onların Cehennemden fidyesidir.) [Hatib, İbni Neccar]

Bir hasta ziyaretine gitmiştim. Ölüm halinde idi. Kalbine teveccüh ettim. Kalbi kararmış idi. Uğraşmama rağmen o zulmet temizlenmedi. Nihayet, o siyahlıkların, kâfirlik bulaşıklıkları ve sıfatları olduğu ve küfür ile olan bağlılığından olduğu anlaşıldı. O zulmetlerin ancak, küfrün cezası olan, Cehennem ateşi ile temizleneceği anlaşıldı; fakat kalbinde zerre kadar iman nuru da görüldüğünden, bunun sayesinde cezasını çektikten sonra Cehennemden çıkarılacaktır. Cehennem azabı küfür için ve küfür sıfatları ve bulaşıklıkları içindir. 

Küfürden kaçınan, iman sahiplerinin yaptıkları büyük günahlar, ya imanları hürmetine, Cenab-ı Hakkın merhameti ile veya kalb ile tevbe ve dil ile istiğfar ederek ve beden ile hayırlı bir iş yaparak veya şefaate kavuşmaları ile af olunur. Günahta kul hakkı varsa, hak sahibi ile helalleşmek lazımdır. Böyle af olmayanlar, dünya sıkıntıları ve dertleri ile veya son nefeste can verirken, çekecekleri zahmetler ile temizlenir. Bunlarla da temizlenmezse, bazıları kabir azabı çekmekle affa kavuşur. Bazıları ise, kabir azabı ve sıkıntıları ve kıyamet gününün şiddetleri ile af olunup, günahları biter ve Cehennem azabı ile temizlenmeye lüzum kalmaz. Küfürden başka günahlara Cehennemde azap olunacağını bildiren haberler, hep bu günahlarda küfür bulaşıklığı olduğu içindir. Mesela, günahı hafif görerek, önem vermeyerek işlemek, İslam dininin emirlerini aşağı görerek, namaz kılmamak ve günah yapmak gibi küfür bulaşan günahlardır. (1/266) 

Cennete gitmek için Müslüman olarak ölmek lazımdır. Müslümanları Müslüman oldukları için sevmek, kâfirleri kâfir olduğu için sevmemek lazımdır. Bir âyet-i kerime meali şöyledir:
(İslam’dan başka din arayan, bilsin ki, o din asla kabul edilmez.)[Al-i İmran 85]

Hamam sıcaklığı
Sual: (Ümmetimin müminlerine, Cehennemin sıcaklığı hamam sıcağı gibi olacaktır) hadis-i şerif, günahkâr olan her mümin için mi bildirilmiştir? İstisnası var mıdır?
CEVAP
İstisnasız her mümin içindir. Cehennemin şiddetine göre, hamam sıcaklığı gibidir.

İmam-ı Rabbani hazretleri, itikadı doğru olan yani küfür pisliği olmayan müminlerin, günahkâr olsa da, Cehenneme hiç girmeyeceğini bildirmektedir. (1/266)
 

 

 
Cennet kapıları açılır

Sual: Bir hadiste, (Ramazanda Cennet kapıları açılır, Cehennem kapıları kapanır) deniyor. Cennetin kapıları açılır, Cehennemin kapıları kapanır ne demektir? Bir iyilik yapınca da Cennetin kapısını açtın deniyor. Cennetin kapısı kapalı da, biz mi açıyoruz?
CEVAP
Biz açmıyoruz, amelimize göre açılıyor. İman edip salih amel işleyenlere Cennetin kapıları açılır, kâfirlere ise Cehennem kapıları açılır. Müslüman birisine Cennetin kapısını açtın demek, Cennete girmeye vesile olacak iş yaptın, Cennete girmeye layık oldun, demektir.

Bu tür teşvik edici, müjde veren hadis-i şerifler, itikadı düzgün Müslümanlar içindir. Kâfirler Müslüman olmadıkça, ne yaparlarsa yapsınlar Cennete giremezler. 

Cennetin kapıları ne zaman açılır, yani insan Cennete girmeye ne zaman layık olur? Hangi işleri yapınca Cennete girebiliriz? Bu konudaki hadis-i şerif meallerinden bazıları şöyledir:

(Receb ayında 7 gün oruç tutana, Cehennem kapıları kapanır. 8 gün oruç tutana Cennetin 8 kapısı açılır.)
 [Taberani] (Bugünlerde oruç tutanın Cennete gidebileceği bildiriliyor.)

(Namaz kılmaya duran kimseye Cennet kapıları açılır.)
 [Taberani] (Namaz kılanın Cennete gideceği bildiriliyor.)

(Cuma, Pazartesi ve Perşembe günleri Cennetin kapıları açılır.)
[Müslim] (Bugünler daha çok ibadet edilmesi tavsiye ediliyor.)

(Besmele ile başlayıp, güzelce aldığı abdest esnasında her uzvu yıkarken, kelime-i şehadet okuyana ve abdestten sonra da,
(Allahümme ec'alni minettevvabine vecalni minel mütatahhirin) diyene Cennetin sekiz kapısı açılır. Dilediği kapıdan içeri girer.) [Müslim, Ebu Davud, Tirmizi, Nesai, Hâkim] (Sünnetlerine, müstehablarına riayet ederek alınan abdest ve okunan duaların, o kimseyi Cennete götürebileceği bildiriliyor.)

(İlim öğrenmek için evinden çıkana Cennette bir kapı açılır.)
[İ.Asakir] (Müslümanlara faydalı olmak için, Dine uygun ilim öğrenenlerin Cennete girebileceği bildiriliyor.)

(Allah rızası için ana babasına muti olarak sabahlayana Cennetten iki kapı açılır. Ana babadan biri varsa bir kapı açılır.)
 [ İ. Asakir] (Ana babasını dine uygun şekilde razı eden Müslüman evladın, Cennete gidebileceği bildiriliyor.)

(Beş vakit namaz kılan, Ramazan orucunu tutan, zekâtını veren ve yedi büyük günahtan kaçınana, Cennetin bütün kapıları açılır, selamet ve emniyet içinde gir denilir.)
 [Nesai] (Farzları yapıp haramlardan kaçan Müslüman’ın Cennete girebileceği bildiriliyor.) 

(Hâ-mim’ler yedidir. Cehennemin kapıları da yedidir. Her biri, Cehennemin bir kapısına gelir, “Ya Rabbi, bana inanıp da beni okuyanı bu kapıdan sokma!” der.)
 [Beyheki] (Kur’an-ı kerimde bahsedilen âyetleri okuyanın Cennete gidebileceği bildiriliyor.)

(Doğru olun. Doğruluk, Cennet kapılarından bir kapıdır. Yalandan sakının. Yalan, Cehennem kapılarından bir kapıdır.)
 [Hatib] (Doğru olanların Cennete, yalancıların Cehenneme gidebileceği bildiriliyor. Böyle ifadeler, zikrül cüz, irâdetül kül cinsindendir. Yani meselenin bir veya bir kısmı bildirilir, tamamı kast edilir. Kâfir de doğru söyleyebilir, ama kâfir doğru söylese de Cennete girmez, Müslüman yalan söylese de Cennete sonunda muhakkak girer.)
 
 
Müslümanlar Cehenneme girecek mi?

 
Sual: Müminun suresinin (Tartıları hafif gelenler, kendilerine yazık edendir, cehennemde ebedi kalırlar) mealindeki 103. ayeti, Cehenneme giren Müslümanların da ebedi cehennemde kalacağını göstermiyor mu?
CEVAP
Hayır, Cehennemde temelli kalan, kâfirlerdir. Günahı çok Müslümanlar, affa ve şefaate kavuşamazsa, cezası kadar Cehennemde kalacaktır. Bu, yanlış düşünce meal okumanın, Kur’an-ı kerime kendi görüşüne göre mana vermenin neticesidir.

Herkes Cehenneme girecek, kimi hiç azap çekmeden çıkacak; kimi az, kimi çok, kimi de sonsuz olarak kalacaktır. Bir âyet-i kerime meali:
(İçinizde Cehenneme uğramayacak hiç kimse yoktur. Bu, Rabbinin kesin hükmüdür. Allah’tan sakınanları oradan kurtarır; zalimleri [kâfirleri] de dizüstü çökmüş olarak orada bırakırız.)[Meryem 71, 72]

(İman edip de imanlarını şirkle bulaştırmayanlar, Cehennemde ebedî kalmaktan emindirler. Onlar için, bu korku yoktur) [En’am 82]

Cehenneme girip, oradan çıkan kimse, ebedi Cennetliktir. Bir âyet-i kerime meali de şöyledir:
(Her insan ölümü tadacaktır. Kıyamet günü, ecirleriniz size mutlaka ödenecektir. Cehennem ateşinden uzaklaştırılıp Cennete sokulan kimse artık kurtulmuştur.) [Âl-i İmran 185]

Âyet-i kerimeleri açıklayan Peygamber efendimiz buyuruyor ki:
(Allahü teâlâ iman sahiplerine, Cehennemde, günahları kadar azap eder. Sonra imanları sebebiyle ebedi olarak Cennete sevk eder.) [Ebu Nuaym]

(Kalbinde zerre kadar imanı olan Cehennemde sonsuz olarak kalmayacak, Cehennemden çıkarılacaktır.) [Buhari, Müslim]

(Cehennem ehlinin bir kısmı ne ölür, ne azaptan kurtulur, ne de hayata kavuşur. Bir kısmı da, ölür kömür halini alır. O zaman şefaat izni çıkar. Onlar Cennet kıyılarına kadar getirilir, Cennet ehline “Bunları hayat ırmaklarında yıkayın” denir. Yıkandıktan sonra yeni bitmiş taze ot gibi hayat bulurlar.) [Müslim, İbni Mace, Darimi]

(Tevhid ehlinden bazıları günahları sebebiyle Cehenneme girince, puta tapanların onlara, “Allah’a inanmanız size yarar sağlamadı” demeleri üzerine, Allahü teâlâ gazap eder. İman ehlini Cehennemden çıkarıp hayat ırmağında yıkatır. Temiz halde Cennete girerler.) [Ebu Nuaym]

(İyi kötü herkes Cehenneme girer. Yalnız mümine, serin ve selamet olur, İbrahim’e ateşin serin olduğu gibi. Allah takva ehlini kurtarır, zalimleri ise orada yüzüstü bırakır.) [İbni Mace]

(Şefaat etmeye devam ederim ve şefaatim de kabul olunur. Ya Rabbi lâ ilahe illallah Muhammedün Resulullah diyen herkese şefaatimi kabul et derim. Böylece zerre imanı olan hiç kimse Cehennemde kalmaz.) [Deylemi]

(Sayısız insan Cehenneme girer. Bana da şefaat izni verilir. Secdeye kapanıp şefaat isterim. O zaman “Kaldır başını, şefaatin kabul olundu” buyurulur.) [Taberani]

(Vallahi Cehenneme giren mümin, orada 80 yıl kalmayınca çıkamaz.) [Deylemi]

İmam-ı Rabbani hazretleri de, (İman ehli, günahları dolayısıyla Cehenneme girince yüzleri kara olmaz ve zincire vurulmaz. Cezalarını çekince Cehennemden çıkarılır) buyurdu. (2/67)
 
 
 
Cehennemle korkutmak

Sual: Kâfirleri Cehennemle korkutmanın faydası olmayacağı Kur’anda bildirilirken, hocaların Cehennemin sonsuz azabından bahsetmesinin sebebi nedir?
CEVAP
Evet, Kur’an-ı kerimde mealen buyuruluyor ki: 
(Kâfirleri [azapla] korkutsan da, korkutmasan da fark etmez; çünkü inanmazlar.) [Bekara 6]

Tefsirlerde, kâfirler açısından fark etmese de, Peygamber efendimizin vazifesi olan emr-i marufu ve nehy-i münkeri yapması gerektiği bildirilmektedir. Bu âyet-i kerime, sonsuz olan Cehennem azabının dehşetinden bahsetmeyin demek değildir. Öyle olmuş olsaydı, Allahü teâlâ, Cehennemin sonsuz, azabının da çok şiddetli olduğunu sık sık tekrar etmezdi. 

(Kâfirlerin temelli kalacakları Cehennemin azabı çok şiddetlidir)
mealinde birçok âyet-i kerime vardır. Ayrıca Peygamber efendimiz müminler için müjdeleyici, kâfirler için korkutucu [ikaz edici] olarak gönderilmiştir. 

Âyet-i kerimede mealen buyuruluyor ki: 
(Ey nebi, biz seni [inanıp inanmayanlar ve iyi amel edip etmeyenler için] bir şahit, [inananlara Cenneti] müjdeleyici ve [inanmayanları Cehennemle] korkutucu olarak gönderdik.) [Ahzab 45]

Dinimizin temeli, imanı, farzları ve haramları öğrenmek ve öğretmektir. Allahü teâlâ, peygamberleri bunun için göndermiştir. Gençlere bunlar öğretilmediği zaman, İslamiyet yıkılır, yok olur. Allahü teâlâ, Emr-i maruf yapmayı emrediyor. Yani, benim emirlerimi bildiriniz, öğretiniz buyuruyor. Nehy-i münker yapmayı da emrederek, yasak ettiğini bildirdiği haramların yapılmasına razı olmamamızı istiyor. 

Âyet-i kerimelerde mealen buyuruluyor ki:
(Kendinizi ve aile efradınızı Cehennem ateşinden koruyun!)[Tahrim 6]

(İçinizde, hayra çağıran, iyiliği emredip kötülükten sakındıran bir cemaat bulunsun. İşte bunlar, kurtuluşa erenlerdir.) [Âl-i İmran 104]

Mümine nasihat kâr eder. Cehennem azabının şiddeti bildirilmeli ki, müminler kâfirliğe özenmemelidir. Âyet-i kerimede mealen buyuruluyor ki:
(Nasihat et, çünkü nasihat, müminlere elbette fayda verir.)[Zariyat 55]
 
 
 
Soğuk Cehennem (Zemheri)

Sual: Ateistler, (İslamiyet sıcak bölgede olduğu için insanlar ateş ile korkutulmuştur. Kutuplarda gelseydi, soğuk azaplardan bahsedilirdi. Şimdi din kitaplarında niye soğukla azaptan bahsedilmiyor) diyorlar. Bazı kimseler de (Şeytan ateşten yaratıldığı için Cehennem ateşi onu yakamaz, onun için şeytan, açıkça meydan okuyor) diyorlar. Yine bir zat da, (Kâfir, yaptığı kötü amellerle cezayı hak etmiş ise de, bu amellerinin cezasını çektikten sonra, zamanla ateş ile ülfet peyda eder ve artık ateş ona azap edemez) diyor. Bu konuda dinimizin hükmü nedir?
CEVAP

Önce şunu bilmek gerekir. Allahü teâlânın kudreti sonsuzdur. Kudreti sınırlı olan ilah olamaz. Allahü teâlâ kâfirlere azap etmekten aciz değildir. Kâfirlerin azapları hafiflemez, aksine artar. Bu konudaki âyetlerden birkaçının meali şöyledir:

(Onların azapları hiç hafifletilmez.) [Bekara 86]

(Orada temelli kalırlar, azapları hafifletilmez ve geciktirilmez.)[Al-i İmran 88]

(Allah’ın, meleklerin ve bütün insanların laneti kâfir olarak ölenlerin üzerinedir. Lanette temelli kalırlar, azapları da hafifletilmez ve geciktirilmez.)
 [Bekara 161, 162]

(Onların azapları hafifletilmez ve tehir de edilmez.) 
[Nahl 85]

(Kâfirler öldürülmez ki ölsünler, Cehennemdeki azapları da hiç hafifletilmez.) [Fatır 36]

(Ateşte olanlar, Cehennemin bekçilerine: 
“Rabbinize yalvarın da hiç değilse bir gün, azabımızı hafifletsin” derler. Halbuki kâfirlerin yalvarması boşunadır.) [Mümin 49,50] 

(Orada devamlı kalırlar, azapları hafifletilmez, kurtuluş ümitleri de yoktur.) 
[Zuhruf 75]

Cehennem azabı sadece ateş değildir. Birçok azap çeşitleri vardır. Birkaçı şöyledir: 
1- Soğukla azap,
2- Yılan akrep gibi hayvanların sokması, 
3- Başına topuzlarla vurmak, 
4- Aç bırakmak, 
5- Zakkum yedirerek bağırsakları parçalamak, 
6- Vücutları büyültülerek azabın şiddetlendirilmesi,
7- İrinli su içirmek,
8- Gayya kuyusuna atmak,
9- Uçurumlardan yuvarlamak,
10- Zifiri karanlıkta azap,
11- Büyük azap veren pis kokulara maruz bırakmak,
12- Azapların her gün katlanarak çoğaltılması,
13- Sonsuza kadar azap edilmesi.

Kadı zade Ahmed efendi buyuruyor ki: 
Cehennemde bir yere Zemherir veya Zemheri denir. Çok soğuk Cehennemdir. Soğukluğu pek şiddetlidir. Bir an dayanılmaz. Kâfirlere, bir soğuk bir sıcak, sonra soğuk sonra sıcak Cehenneme atılarak, azap yapılacaktır. (Amentü şerhi)

Cehennemde çok soğuk Zemheri azapları bulunduğu, Kimya-i saadet ve Dürret-ül-fahire kitabında yazılıdır. Buhari, Müslimİbni Mace ve diğer hadis kitaplarında, yazın sıcaklığı sıcak Cehennemin nefesinden, kışın soğukluğu da Zemheri Cehennemin nefesinden olduğu bildiriliyor. Reşahat kitabında da, (Zemheri denilen soğuk Cehennemin azabı çok şiddetlidir) deniyor.

İlk insan topraktan, diğer insanların bedenleri toprak maddelerinden meydana geldi. Ama insan, et ve kemiktir, toprak değildir. Şeytan da ateş ve havadan yaratılmışsa da ateş ve hava değildir. (Eşbah)

Allahü teâlânın, şeytana soğuk Cehennemde de, sıcak Cehennemde de azap etmeye elbette gücü yeter. Aciz insanın yaptığı demir testere demiri kestiği gibi, ateş de ateşi yakar. Bugün fen ilmine vakıf olanlar, cisimlerin elementlerden meydana geldiğini bilir. Mesela, yanıcı hidrojen gazı ile yakıcı oksijen gazının terkibiyle su meydana gelmektedir. Su ise, kendini meydana getiren oksijen ve hidrojene hiç benzememektedir. İnsan topraktan, cin ve şeytan da ateş ve havadan yaratıldığı halde, yaratılış maddelerine benzemez.

Kur’an-ı kerimin bir çok yerinde, (Ve hüve ala külli şey’in kadir =Onun her şeye gücü yeter) buyuruluyor. İki âyet-i kerime meali şöyledir:

(Göklerin ve yerin hükümranlığının Allah’ın olduğunu elbette bilirsin. O dilediğine azap eder, dilediğini bağışlar. Allah her şeye kadirdir.) [Maide 40]

(Allah, sana bir sıkıntı verirse, Ondan başkası gideremez. Sana bir iyilik verirse, onu başkası engelleyemez. O, her şeye kadirdir.)
 [Enam 17]

Cehennem azapları çeşit çeşittir. Kur’an-ı kerimde mealen buyuruluyor ki:

(Yakıtı insan ve taş olan ateşten sakının. O ateş kâfirler için hazırlanmıştır.) [Bekara 24] 

(Zakkum ağacı, günahkârların yemeğidir. O, karınlarda maden eriyiği gibi, suyun kaynaması gibi kaynar. 
“Suçluyu yakalayın, Cehennemin ortasına sürükleyin, sonra başına azap olarak kaynar su dökün” denir.) [Duhan 43-48]

(Elbette zakkum ağacından yiyeceksiniz. Karınlarınızı onunla dolduracaksınız; kaynar sudan içeceksiniz; susamış develerin suya saldırışı gibi içeceksiniz. İşte ceza gününde onlara sunulacak ziyafet budur!) 
[Vakıa 52-56]

(Cehennemde ona irinli su içirilir! O suyu yudumlar, ama yutamaz. Ölüm 
[öldürücü azap] ona her yönden gelirse de, ölüp kurtulamaz, arkasından çetin bir azap gelir.) [İbrahim16,17]

(Âyetlerimizi inkâr edenleri ateşe sokarız; onların derileri yandıkça, daha fazla acı duymaları için derilerini değiştiririz. Allah güçlü ve hakîmdir!) 
[Nisa 56] (Onların derileri değişmese de Allahü teâlânın azap etmeye gücü yeter. Ancak yeni deriler yaratarak azap edecektir.)

(Onların azaplarını kat kat artıracağız.) 
[Nahl 88] (Cennette, müminlere nimetleri her gün kat kat artırıldığı gibi, Cehennemde de kâfirlere her gün azapları katlanır. Katlanarak çoğalan azaplar sonsuza kadar böyle devam eder. Bu Allahü teâlâ için güç bir şey değildir. Ol demesi yeterlidir.)

(Kendinizi ve ailenizi, yakıtı insan ve taş olan ateşten koruyun.)
[Tahrim 6] (Düşünün, taşı yakan ateş, deri ile ülfet mi kurar?)

Bu âyeti dinleyen bir genç, bu nasıl taş diye sorunca, Resulullah efendimiz, (O taşlardan biri bir dağ üstüne atılsa, bütün dağlar[bütün dünya] kül olur) buyurdu. (İbni Ebiddünya) 

Yukarıdaki âyet-i kerimeleri açıklayan hadis-i şeriflerden bazıları şöyledir:

(Kâfirler, Cehennemde isteklerinin hiç birisi karşılanmayınca,
“Ya Malik, Rabbin hiç değilse canımızı alsın” derler. O da “Siz ölmeden, hep böyle azapta kalacaksınız” der.) [Tirmizi] (Zuhruf suresinin 77, Mümin suresinin 49,50 âyetleri de aynı mealdedir.)

(Cehennemliklere ateş dokununca, yakıp kömür eder.)
 [Müslim]

(Cehennemden bir damla su gelse, dünyayı zehir eder.)
[Beyheki]

(Cehennem yılanının soktuğu kâfirin bütün etleri dökülür. Cehennem akrepleri kâfiri
 soktuğunda, zehrinin acısı, Cehennem ateşini unutturur.) [Hâkim]

(Cehennem halkının yiyeceği olan zakkumdan bir damla, sulara karışsa, hepsini zehirler, içilmez hale getirir. Ya bütün yiyecekleri zakkum olanların halini düşünün.)
 [Hâkim, Tirmizi]

(Cehennemde yılanın soktuğu kimse, 70 yıl acısını çeker.)
 [İ. Ahmed, Taberani, Hâkim]

(Cehennemin demir topuzuyla, bir dağa vurulsa, dağ parçalanır kül haline gelir.) 
[Hâkim]

(Cehennemden birisi dünyaya gelse, onun korkunç görünüşü ve saçtığı pis kokudan herkes ölür.) 
[İbni Ebiddünya]

(Kâfirin bir dişi, Uhud dağı kadar büyük olacaktır.)
 [Müslim]

(Kâfirin iki omuz arası at ile gidilen üç günlük yol kadar uzun olacaktır.) [Buhari]

Yukarıdaki âyet-i kerime ve hadis-i şerifler, Allahü teâlânın her şeye gücü yeteceğini, azap etmekten aciz olmadığını, kâfirlere, artırarak sonsuza kadar çeşitli şekillerde azap edeceğini göstermektedir. Bazı şeylere güç yetiremeyen, ilah olamaz. (Deri ateşle ülfet eder, artık ateş yakmaz) sözü bir veli tarafından ilhamla söylenmişse, söyleyen mazur olur, ancak ona uyanlar ve inananlar felaketten kurtulamaz. Çünkü ilham dinde senet değildir. 

Dondurucu soğuk
Sual: 
İnsan suresinin, (Müslümanlar Cennette koltuklara kurulmuş olarak bulunurlar; orada ne yakıcı sıcak görülür, ne de dondurucu soğuk) mealindeki 13. âyeti Cenneti anlatmaktadır. Bu âyet Cehennemde ateşin ve dondurucu soğuğun olduğunu işaret etmiyor mu?
CEVAP
Âyete biz mana veremeyiz. Ancak İslam âlimleri, adı Zemheri olan çok şiddetli soğuk bir Cehennemin olduğunu bildiriyorlar. Kütüb-i sittede bulunan bir hadis-i şerif meali de şöyledir:

(Allahü teâlâ ateşe iki defa nefes almaya izin verdi. Biri yazın, biri kışın. Yazın en şiddetli sıcağı ile kışın zemheri soğuğu onun iki nefesidir.) [Buhari, Müslim, Ebu Davud, Tirmizi, İbni Mace, Nesai]

Şeytana azap
Sual: 
Ateşten yaratılan şeytan, Cehennemde azap görebilir mi?
CEVAP
Hâşâ Allah, şeytana azap vermekten aciz midir? Kitaplarda bildiriliyor ki:
Cehennemin bir bölümüne Zemherir denir. Yani soğuk Cehennemdir. Soğukluğu pek şiddetlidir. Bir an dayanılmaz. İmansızlara bir soğuk, bir sıcak, sonra soğuk, sonra sıcak Cehenneme atılarak şiddetli azap yapılacaktır. (Feraid-ül fevaid)

Cehennemde soğuk Zemherir azaplarının bulunduğu, imam-ı Gazali hazretlerinin Kimya-i Saadet ve başka kitaplarında da bildirilmektedir. İlk insan topraktan yaratıldı. Diğer insanların bedenleri toprak maddelerinden meydana geldi. Fakat insan, et ve kemiktir, toprak değildir. Cin de böyledir. Ateş ve havadan meydana gelmişse de, ateş ve hava değildir. Şeytan da ateş ve havadan yaratılmışsa da ateş ve hava değildir. (Akâm-il-Mercân)

Allahü teâlânın kudreti sonsuzdur. Aciz değildir. Şeytana soğuk Cehennemde de, sıcak Cehennemde de azap eder. Demir testere demiri kestiği gibi, ateş de ateşi yakar. Allahü teâlâ için hiçbir güçlük yoktur. Cehennem ateşi o kadar şiddetlidir ki, dünyaya bir kıvılcım gelse, her şeyi yakıp kül eder. (Tergib) 

Bugün fen ilmine vakıf olanlar, cisimlerin elementlerden meydana geldiğini bilir. Mesela, yanıcı hidrojen gazı ile yakıcı oksijen gazının terkibiyle su meydana gelmektedir. Su ise, kendini meydana getiren oksijen ve hidrojene hiç benzememektedir. İnsan topraktan, cin ve şeytan da ateş ve havadan yaratıldığı halde, yaratılış maddelerine benzemez.

Kısacası Allahü teâlâ, zalimlerin cezasını vermekten aciz değildir. Soğukla cezalandırdığı gibi, ateşle veya başka bir şeyle de cezalandırır. Cehennemde azap sadece ateşle değildir. Çeşitli azap şekilleri vardır.
 
 
 
 
Kâfir çocukları Cennete girecek mi?

Sual: Akıl baliğ olmadan önce ölen kâfir çocukları, Cennete girecekler mi, girmeyecekler mi?
CEVAP
Bu konuda, İslam âlimleri yedi farklı kavil bildirmişlerdir. Bunlar şöyledir:

1- 
Akıl-baliğ olmadan ölen kâfir çocukları, Cennete girer. Hadis-i şeriflerde buyuruldu ki:
(Cennette İbrahim aleyhisselamın etrafında çocuklar dolaşır. Bunların içinde müşriklerin küçükken ölen çocukları da bulunur.)[Buhari]

(Rabbimden, müşrik çocuklarını bağışlamasını diled
im, kabul edip Cennete soktu.) [E.Nuaym]

(Her çocuk İslam fıtratı üzere [İslam’a elverişli olarak] doğar.)[Buhari]

2- 
Kâfir çocukları Cennette müminlere hizmetçi olur. Hadis-i şerifte buyuruldu ki:
(Rabbimden, küçükken ölen müşrik çocuklarının Cennette müminlere hizmet etmelerini istedim, kabul etti.) [Hakim-i Tirmizi]

(Müşriklerin çocukları Cennet ehlinin hizmetçileridir.)
 [Taberani]

3- 
Ana babalarına tâbi olur. Ana babasından biri, Cennete giderse, çocuk da Cennete gider. İkisi de Cehenneme giderse, çocukları da Cehenneme gider. Küçükken ölen müşrik çocuklarının ahiretteki durumları sorulunca Resulullah efendimiz (Babalarına tâbidirler)buyurdu. Hiçbir amel işlemeden nasıl babalarına tâbi olur denilince, şöyle buyurdu: 
(Büyüseydiler, ne amel işleyeceklerini Allah elbette bilir.) [Ebu Davud] 

İki hadis-i şerif meali de şöyledir: 
(Müşrikler de, çocukları da Cehennemliktir.) [İ.Ahmed]

(Kız çocuğunu diri diri gömen de, gömülen de Cehennemdedir.)[Ebu Davud]

[Günahsız çocuğun Cehenneme gideceği yedi kavilden biridir. Kendi aklına göre bu hadis-i şeriflere uydurma diyen kimse, hadislerin ve kavillerin ne olduğu bilmeyen cahildir. Farklı hadis-i şeriflerden dolayı farklı mezhepler meydana çıkmıştır. İmam arkasında Fatiha okumak Şafii’de farz iken Hanefi’de harama yakın mekruhtur. İki hükmün birbirine bu kadar zıt olması, Resulullah efendimizin farklı bildirmesindendir. Peygamber efendimiz de, ümmetine rahmet olması için farklı bildirmiştir. Bunun için bir kişi kendi mezhebine göre yapamadığı işi, sıkıntı olunca başka hak mezhebe göre yapmakta, farklı kavildeki rahmetten istifade etmektedir.]

4-
 Kâfirlerin çocukları, büyüseydi mümin veya kâfir olacaktı. Bu ise ilm-i ilahide bilindiğine göre, hüküm de ona göredir. Yani kâfir olacaklar Cehenneme, Müslüman olacaklar ise Cennete gider. Hadis-i şerifte buyuruldu ki: 
(Akıl-baliğ olsalardı, ne amel işleyeceklerini Allah elbette bilir.)[Buhari, Müslim, Nesai]

5-
 Cennete de, Cehenneme de girmez. Araf denilen bir yerde kalır. Fakat burası da devamlı değildir. Çünkü kıyamette Cennet ile Cehennemden başka yer yoktur. Hatta, (Ahirette imtihan olurlar, kazananlar Cennete, kaybedenler Cehenneme gider) diyen âlimler de olmuştur.

6-
 Kâfir çocukları toprak olacaktır. Cennete gitmek için imanlı olmak, Cehennemde ebedi kalmak için de imansız olmak şarttır. Kâfirlerin çocukları ne imanlı, ne de imansızdır. Bunlar yok olacaktır. Dağ, orman, mağara veya çölde yaşayıp da dinden haberi olmayanlar da, imanlı olmadıkları için Cennete girmez, Allah’ı, Cenneti, Cehennemi duymadığı ve inkâr etmediği için Cehenneme de girmez, hayvanlar gibi yok edilir. 

7-
 Bazı âlimler, farklı hadis-i şerifler karşısında susmuşlar, bir şey dememişlerdir. [Bu bilgiler, Mektubat-ı Rabbani, Feraid-ül fevaid ve Tac gibi muteber eserlerden alınmıştır.]

Kâfir çocuğu iman ederse
Sual:
 Kâfir çocuğu, iman edip buluğdan önce ölse, ne yapılır?
CEVAP
Müslüman çocuğu gibi muamele edilir.
 

 
 
Kâfirler Cehenneme gider

Sual: Bazı kimseler, ateist, Budist, ateşperest, Hıristiyan ve Yahudi Cennete girer diyorlar. Bunlar kâfir değil mi? Kâfir Cehenneme girmeyecek mi?
CEVAP
Bir hoca da, yukarıda bildirilen kâfirlerin hepsinin Cehennemlik olduğunu anlatınca, esnaftan birkaç kişi geliyor, (Hocam biz sizin görüşünüze katılmıyoruz. Kâfirlerin de Cennete gireceğini bildiren başka hocalar vardır) diyorlar. Hoca, (Bu benim kendi görüşüm değildir, zaten hiç kimsenin kendi görüşü dinde senet olmaz. Bu Allahü teâlânın, Kur’an-ı kerimde açıkça bildirdiği bir hükmüdür) diyor. Ama onlar, (Allah’ın açık bir hükmü olsa hiç öteki hocalar böyle söyler mi) diye itirazlarına devam ediyorlar. Onun için kâfirleri bile Cennete koymaya çalışanlara cevap olması için bu yazıyı yazmak zorunda kaldık. 

Dinimizde dört delil var. Bunlardan kıyas-ı fukahayı ve icma-i ümmeti kaldırmaya çalışıyorlardı, sadece Kitap ve sünnet diyorlardı, son zamanlarda, Sünneti de devreden çıkarmaya çalıştılar. Sadece Kitap [Kur’an] kalmıştı. Demek şimdi Kur’an-ı kerime olan itimadı da sarsmaya çalışıyorlar. 

Müslüman olmayan herkesin ebedi Cehennemlik olacağı hükmü, bizim görüşümüz değil, yüce Allah’ın kesin emridir, âyet ve hadislerle sabittir. Bunu inkâr eden Müslüman kâfir olur. Bu konuda yüzden fazla âyet vardır. Birkaçının meali şöyledir:
(Elbette, ehl-i kitaptan [Yahudi ve Hıristiyan] olsun, müşriklerden olsun bütün kâfirler Cehennem ateşindedir, orada ebedi kalırlar. Onlar yaratıkların en kötüsüdür.) [Beyyine 6]

(Kâfirler için hazırlanmış olan ateşten sakının!) 
[Al-i İmran 131]

(Allah’a ve Resulüne karşı isyan edip sınırlarını 
[dinin hükümlerini]aşanı Allah ebedi kalacağı bir ateşe sokar.) [Nisa 14]

(Resule karşı gelip, müminlerin yolundan başka bir yola gideni, o yönde bırakır ve Cehenneme sokarız; orası ne kötü bir yerdir.)
[Nisa 115]

(İnkârcıları, zalimleri Allah asla affetmez, onları içinde ebedi kalacakları Cehennem yoluna iletir. Bu da Allah'a kolaydır.) 
[Nisa 168, 169] 

(Allah, Meryem oğlu Mesîh’tir diyenler kâfir olmuştur. Allah, kendine ortak koşana Cenneti haram kılar; artık onun yeri ateştir ve zalimler için yardımcı yoktur.) 
[Maide 72]

([Allah, Şeytana] dedi ki: Yerilmiş ve rahmetten kovulmuş olarak, oradan çık, defol; and olsun ki sana uyanları ve sizin hepinizi Cehenneme dolduracağım.) [Araf 18]

(Kâfirlerin akıbeti ateştir.) 
[Rad 35]

(İçinde ebedî kalacağınız Cehenneme girin! Kibirlenenlerin yeri ne kötüdür.) 
[Nahl 29]

(Biz, Cehennemi kâfirler için bir zindan yaptık.) 
[İsra 8]

(Tartıları hafif gelip hüsrana uğrayanlar, Cehennemde ebedi kalır.) [Müminun 102,103]

(Allah’a ve Resûlüne inanmayan o kâfirler için çılgın bir ateş hazırladık.) [Fetih 13]

(Ey Nebi, kâfirlerle [silahla] ve münafıklarla [öğütle, delille, belgeyle] cihad et, [öğüt de kâr etmezse] onlara sert davran! Onların gidecekleri Cehennem, ne kötü yerdir.) [Tevbe 73, Tahrim 9]

(Cehennem, tagutları
 [kâfirleri] bekleyen yerdir.) [Nebe 21-22]

(Facirler [kâfirler] Cehennemdedir.) [İnfitar 14]

(Kâfirlere Cehennem ateşi vardır. Öldürülmezler ki ölsünler
 [de kurtulsunlar] Cehennem azabı da hafifletilmez. İşte biz, küfürde ileri gideni böyle cezalandırırız.) [Fatır 36]

Yaratıcıya inanmak yetmez
Sual: 
Bir tanrıya inansa da, inanmasa da bütün gayrimüslimler Cehenneme gidecek mi? Bu konuda âyet var mı?
CEVAP
Birçok âyet ve hadis vardır. Âyet-i kerimelerden bazılarının mealleri şöyledir:

(Kâfirler için hazırlanan, yakıtı insan ve taş olan ateşten sakının.)[Bekara 24]

(Âyetlerimizi yalanlayan kâfirler, Cehennemliktir, orada ebedi kalırlar.) [Bekara 39]

(Kötülükleri 
[günahları] kendilerini çepeçevre kuşatanlar Cehennemliktir, orada ebedi kalırlar.) [Bekara 81]

(İnkârcının 
[kâfirin] az bir süre rızkını verir, sonra onu Cehennem azabına maruz bırakırım. Orası ne kötü yerdir.) [Bekara 126]

(Allah’tan kork denilince işlediği günahlar sebebiyle daha çok gurura kapılan kimseye, Cehennem yetişir. Ne kötü yataktır orası.) 
[Bekara 206]

(İnkârcıların 
[kâfirlerin] dostları tâğuttur, onları aydınlıktan karanlığa sokar. İşte bunlar Cehennemliktir, orada ebedi kalırlar.) [Bekara 257]

(
[Mubah bilip] tekrar faizcilik yapanlar Cehennemliktir, orada temelli kalırlar.) [Bekara 275]

(İnkârcıların 
[kâfirlerin] malları da, evlatları da Allah indinde bir fayda sağlamaz [onları cezadan kurtaramaz.] Onlar Cehennem yakıtıdır.) [Al-i İmran 10]

(İnkârcılara de ki: Mağlup olacak ve Cehenneme sürüleceksiniz. Orası ne kötü bir yerdir!) 
[Al-i İmran 12]

(Allah’ın, hakkında hiçbir delil indirmediği şeyleri Ona ortak koşmaları sebebiyle, kâfirlerin kalblerine korku salacağız. Gidecekleri yer de Cehennemdir. Zalimlerin varacağı yer ne kötüdür!) 
[Al-i İmran 151]

(İnkârcıların diyar diyar 
[refah içinde] gezip dolaşmaları seni[ümmetini] aldatmasın! Bu [tez gelip geçen] az bir menfaattir, sonunda onların varacakları yer Cehennemdir. Orası ne kötü yerdir!) [Al-i İmran 196, 197]

(Âyetlerimizi inkâr edip kâfir olanları yarın 
[elbette] ateşe sokacağız.) [Nisa 56]

(Bir mümini 
[mümin olduğu için] kasten öldürenin cezası, içinde ebedi kalacağı Cehennemdir. Allah ona gazap etmiş, onu lanetlemiş ve onun için büyük bir azap hazırlamıştır.) [Nisa 93]

(İşte onların 
[Allah’ı bırakıp şeytanı dost edenlerin] yeri Cehennemdir; ondan kaçıp kurtulacak bir yer de bulamazlar.)[Nisa 121]

(İnkâr edip âyetlerimizi yalanlayanlar, Cehennemliktir.)
 [Maide 86]

(Âyetlerimizi yalanlayıp büyüklük taslayanlar, Cehennemliktir, orada temelli kalırlar.) [Araf 36]

(And olsun, Cehennem için birçok cin ve insan yarattık; onların kalbleri var ama anlamazlar; gözleri var, görmezler; kulakları var, işitmezler. İşte bunlar hayvanlar gibidir, hatta daha da aşağıdır.)
 [Araf 179]

(Kâfirlikte ısrar edenler Cehenneme toplanacaktır.) 
[Enfal 36]

(Müşriklerin, Allah'ın mescitlerini imar etmeye yetkileri yoktur.
[Beğendikleri] bütün işleri boşa gidecek; ebedi olarak ateşte kalacaklardır.) [Tevbe 17]

(Cehennem, kâfirleri mutlaka kuşatacaktır.) 
[Tevbe 49]

(Şu gerçeği anlamıyorlar mı: Allah'a ve Resulüne karşı gelene muhakkak içinde ebedi kalınacak Cehennem ateşi vardır.)
[Tevbe 63]

(Allah, erkek kadın münafık ve kâfirlere ebedi kalacakları Cehennem ateşini hazırladı. O ateş onlara yeter. Allah onlara lanet etti. Onlara bitmez tükenmez bir azap vardır.)
 [Tevbe 68]

(Müşriklerin Cehennemlik oldukları belli olduktan sonra, akrabaları bile olsa, artık onlar için, Peygamber de, müminler de istiğfar edemezler.) [Tevbe 113]

(Şakiler 
[azaba maruz kalanlar] ateştedir, orada feci şekilde inleyip, solurlar.) [Hud 106]

(Şaşacaksan, onların, "Biz toprak olduktan sonra mı yeniden yaratılacağız?" demelerine şaşmak gerekir. İşte onlar Rablerini inkâr edenler, boyunlarına demir halka vurulanlardır. Onlar Cehennemliktir, orada temelli kalırlar.)
 [Rad 5]

(Sağlam söz verdikten sonra Allah’a verdiği sözde durmayanlara, Allah'ın emrettiği bağları koparanlara 
[akrabalık bağlarını kesenlere] ve yeryüzünde bozgunculuk yapanlara lanet olsun, kötü yurt, [Cehennem] onlaradır.) [Rad 25]

(Allah’ın nimetine nankörlük eden ve kavimlerini helâk yurduna
[Cehenneme] sürükleyen [müşrikler] ler, oraya girecektir. Orası ne kötü bir karargahtır.) [İbrahim 28, 29]

(Kıyamette onları 
[kâfirleri] kör, dilsiz ve sağır bir halde yüzüstü haşrederiz. Onların varacağı ve kalacağı yer Cehennemdir.) [İsra 97]

(Biz Cehennemi kâfirlere bir konak olarak hazırladık.) 
[Kehf 102]
(Allah'tan başka taptıklarınız [putlar] ile birlikte siz Cehennem yakıtı olacaksınız.) [Enbiya 98]

(Âyetlerimizi bozmak için tartışanlar, fesat çıkaranlar, Cehennemliktir.)
 [Hac 51]

(Senden bir an önce azabın gelmesini isteyen kâfirleri Cehennem çepeçevre kuşatacaktır.) 
[Ankebut 54]

(Allah kâfirleri lanetlemiş ve onlara çılgın bir ateş hazırlamıştır.)
[Ahzab 64]

(Kâfirler, zümreler halinde Cehenneme sürülür. Orada, bekçiler,
“Size, Rabbinizin âyetlerini bildiren ve bugüne kavuşacağınızı ihtar eden resuller gelmedi mi” derler. Onlar, “Evet geldi” derler; ama azap vaadi [Elbette Cehennemi (kâfir olan) cin ve insanlarla dolduracağım vaadi] kâfirlerin üzerine gerçekleşmiştir.) [Zümer 71]

(Yoldan çıkanlar 
[kâfirler] Cehenneme odun olmuştur.) [Cin 15]

(Biz, kâfirler için zincirler, demir halkalar ve alevli bir ateş hazırladık.) [İnsan 4]
 
 
 
 
Kâfirlerin iyi işleri

Sual: İnsanlığa birçok hizmet veren kâfirlerin iyi işleri, keşifleri, nazarı itibara alınacak mı? Yoksa topluma büyük zulümleri olan bir kâfir ile aynı kefeye mi konacaktır? 
CEVAP
Hayır, aynı kefeye konmaz. Sekiz Cennet, yedi Cehennem vardır. Cennettekilerin, ihlâslarına ve amellerine göre dereceleri farklıdır. Peygamberlerle, şehitlerle sıradan bir Müslüman’ın derecesi aynı değildir. Cehennemdeki kâfirlerin durumu da böyledir. Firavun gibi ilahlık davası güdüp yeni doğan masum çocukları kesen bir zalimle, kendisinden başka hiç kimseye zararı olmamış, topluma çeşitli hizmetler veren bir kâfirin durumu aynı değildir. 

Cehennem 7 tabakadır. Her birinin azabı üstündekinden daha şiddetlidir. (Feraid-ül-fevaid)

1. tabaka: Adı Cehennem’dir, azabı en hafiftir. Burada, günahkâr Müslümanlar azap görür. 
2. tabaka: Adı Sair’dir. Ateşi ve azabı şiddetlidir. Burada, Yahudiler azap görür. 
3. tabaka: Adı Sekar’dır. Bu daha şiddetlidir. Burada Hıristiyanlar azap görür.
4. tabaka: Adı Cahim’dir. Burada, güneşe, yıldızlara tapanlar azap görür.
5. tabaka: Adı Hutame’dir. Burada Mecusiler, Budistler, Brehmenler azap görür.
6. tabaka: Adı Lazy’dir. Ateistler, müşrikler, dinsizler azap görür.
7. tabaka: Adı Haviye’dir. En şiddetlisidir. Burada münafık ve mürtedler azap görür. 

Her tabakadaki kâfirlerin de azabı farklıdır. Aynı tabakada olan cömert bir kâfir ile zalim bir kâfirin azabı aynı değildir. Her kâfir, zulmünün derecesine göre farklı azap görür. Yerleri aynı olmasına rağmen azapları farklı olur. Zalim kâfir, diğer kâfirlere göre azabı daha şiddetli hisseder. 

Cennet nimetleri de böyledir. Derecesi yüksek olan daha çok faydalanır. İmam-ı Rabbani hazretleri buyuruyor ki: Dünyada İslamiyet'in yalnız suretine kavuşanlar, Cennetin de yalnız suretine kavuşacaklar, yalnız onun zevkini, tadını alacaklardır. Dünyada İslamiyet'in hakikatine kavuşanlar, Cennetin de hakikatine kavuşacaklardır. Cennetin yalnız suretine ve yalnız hakikatine kavuşanlar, aynı nimetlerden mesela aynı meyvesinden yedikleri halde, farklı lezzet duyacaklardır. Resulullahın zevceleri, müminlerin anneleri olup, Cennette Resulullahın yanında bulunacaklar, aynı meyveyi yiyecekler; fakat farklı tat alacaklardır. Duydukları lezzet, hep aynı olsa idi, müminlerin annelerinin, bütün insanlardan [Peygamberlerden de] daha üstün olmaları lazım gelirdi. (2/50)

Cehennemden kurtulmak yalnız Müslümanlara mahsustur. Kâfirlerin iyi işleri, ne kadar çok olursa olsun, onları Cehennemden kurtaramaz ve azaplarını hafifletemez. Birkaç âyet meali şöyledir:
(Kâfirlerin faydalı işleri fırtınalı bir günde rüzgârın savurduğu küller gibidir. Ahirette o işlerin hiç faydası olmaz.) [İbrahim 18]

(Deki: Size en çok ziyana uğrayanları haber verelim mi? Onlar dünya hayatında iyi işler yaptıklarını sandıkları halde, çabaları boşa giden kimselerdir. İşte onlar, Rablerinin âyetlerini ve Ona kavuşmayı 
[dirilmeyi, hesabı, ceza ve mükâfatı] inkâr eden, bu yüzden amelleri boşa giden kimselerdir. Onlar için, kıyamet günü, hiç bir terazi tutmayız. [İyilikleri ile kötülüklerini ölçmeyiz çünkü amelleri boşa gitmiştir, tartıya girecek makbul şeyleri kalmamıştır.]) [Kehf 103, 104, 105]

(Kâfirlerin iyi işleri engin çöllerde görünen seraba benzer. Susayan kimse onu uzaktan su sanır; ama yanına varınca, umduğunu bulamaz.)
 [Nur 39] 

Kâfirlerin azapları hafiflemez. Birkaç âyet meali şöyledir:
(Kâfirler orada temelli kalırlar, azapları hafifletilmez ve geciktirilmez.) [Al-i İmran 88]

(Kâfirler öldürülmez ki ölsünler, Cehennemdeki azapları da hiç hafifletilmez.) [Fatır 36]

(Onlar, Cehennemin bekçilerine, 
“Rabbinize yalvarın da hiç değilse bir gün, azabımızı hafifletsin” derler. Hâlbuki kâfirlerin yalvarması boşunadır.) [Mümin 49, 50] 

Demek ki, kâfirlerin dünyada yaptıkları iyilikler ve faydalı işleri azaplarını yok etmez, aşağıda açıklandığı gibi, sadece azabı daha hafif olan Cehennemin bir tabakasına girmelerine yardım eder.

Bazı âlimler, (Kâfirlerin azabı hafifletilmez) âyetini açıklarken, (Zaman bakımından hafifletilmez, sonsuz azap görür; ama iyilikleri yüzünden azabı hafifletilen olur) diyerek şu âyetleri bildirmişlerdir:
(Kıyamet günü adalet ölçüsünü ortaya koyarız. Kimseye bir zulüm yapılmaz, [kötülüğün cezası adaletle verilir], hardal tanesi kadar iyilik eden karşılığına kavuşur.) [Enbiya 47]

(Herkes 
[iyi kötü] ne getirmişse, onu görecektir.) [Tekvir 14]

(Zerre kadar hayır yapan sevabını, zerre kadar şer yapan cezasını görecektir.) [Zilzal 7,8]

Kâfirlerin azapları sonsuzdur, hafifletilmez; ama cezası hafif olanlar olabilir, ayda, yılda bir gün azap görmeyenler olabilir. Bu konudaki hadis-i şeriflerden bazıları şöyledir:
(Cuma hariç, zeval vakti namaz kılmak mekruhtur. Çünkü Cuma günü Cehennem kızdırılmaz, diğer günler Cehennem ateşinin hızı arttırılır.) [Ebu Davud, Beyheki, İ. Adiy]

(Zeval vakti Cehennem çok şiddetlenir.)
 [Müslim, Ebu Davud, Tirmizi, Nesai]

(Allahü teâlâ, Cehennem kapıcısına, cömert kâfir için, “Bunu cömertliği derecesinde hafif yere koy” buyurur.)
 [Deylemi, Ebu-ş-şeyh]

(Cehennemde en hafif azap Ebu Talib’e yapılır. Ateşten iki nalın sebebiyle beyni kaynar.)
 [Müslim] (Ebu Talibin diriltilerek iman ettiğiMuhtasarı Kurtubi’deki hadis-i şerifte bildirildi.)

(Kıyamette en şiddetli azabı, zalim hükümdar görür.)
 [Ebu Nuaym]

Resulullah efendimiz, kâfirlerin, dünyada yaptığı iyilikler, onları Cehennemin ebedi azabından kurtarmayacağını; ama zalim kâfire göre azabı daha az hissetmesine sebep olacağını bildirip, şu mealdeki âyeti okudu: (Firavun ailesini azabın en şiddetlisine sokun.)[Mümin 46] (Hâkim)

Ebu Leheb, Resulullah efendimizin dünyaya geldiğini müjdeleyen Cariyesi Süveybe’yi sevincinden dolayı azat etmişti. Bunun için, her yıl, Rebiul-evvel ayının 12. geceleri, azabı hafifler. İki parmağı arasından çıkan serin suyu emerek ferahlar. (M. Nasihat)

Demek ki, kâfirler sonsuz Cehennemde kalmakla beraber, içlerinde haftada, ayda veya yılda bir kere azapları hafifleyenler olabilir. Bunlar istisnadır, istisna ise kaideyi bozmaz.

Kâfirler Cehenneme girmeyecek mi?
Sual: Bir arkadaş milletine hizmet eden bütün kâfirler Cehenneme girmez dedi. Yanlış değil mi? 
CEVAP
Müslüman olmayanların yani bütün kâfirlerin Cehenneme gireceğini Allahü teâlâ bildiriyor. Bunu günlük işlerdeki örneklerle açıklayalım: Mesela, Türkistanlı bir Türk Türkiye’ye gelse; Türk vatandaşlığına kabul edilmediği sürece, profesör olsun, Edison gibi bilim adamı olsun, Türk vatandaşına tanınan haklardan faydalanamaz. Mesela oy kullanamaz, milletvekili olamaz. Çünkü T.C. vatandaşı değildir. Vatandaş olmayan, bu haklara sahip olamaz. Allahü teâlâ da Cennete girmek için, mümin olma şartını koymuştur.

Bir Türk resmi dairedeki bir memurun yanına gelip, ona günlerce yardım etse, ay sonunda o Türk’e bir kuruş para verilmez. Hâlbuki o dairedeki herhangi bir personel, çok az çalışsa, hatta izinli olsa da, ay sonunda maaşını alır; çünkü bu personelin o dairede kaydı vardır. Başka kimselerin o dairede kayıtları bulunmadığı için, çalışmaları nazarı itibara alınmaz. Mümin olan; suç ve günah işlese de, iman kaydı bulunduğu için Cennete gider. İman kaydı bulunmayan kâfir de, yararlı işler yapsa da Cehenneme gider.

Hacca veya bazı ülkelere giderken pasaport istenir, pasaportsuz olan o ülkeye sokulmaz. İman pasaportu [Müslüman] olmayan da, ister Nobel ödülü alsın, ister elektrik ampulünü bulsun, isterse dünyanın her yerine yol, çeşme, cami yaptırsın, onun hiçbir iyiliğine sevap verilmez ve Cennete giremez.

Cennetin sahibi Allahü teâlâdır. Cennete girmek için, faydalı iş yapmayı değil, önce Müslüman olma şartını koymuştur. Müslüman değilse, iyi işleri faydasızdır; ama Müslüman çok günahkâr olsa, hatta günah işlerken, zulmen öldürülse şehid olur. (Fetava-i Hayriyye 1/16,Redd-ül-muhtar 2/253) 

Müslüman olmayanların hiçbir iyiliğine sevap verilmez. İmam-ı Rabbani hazretleri buyuruyor ki: 
Ahirette Cehennemden kurtulmak, yalnız Muhammed aleyhisselama uyanlara mahsustur. Dünyada yapılan bütün iyilikler ve keşifler, Onun yolunda bulunmak şartı ile ahirette işe yarar. Ona uymayanın yaptığı her iyilik dünyada kalır, ahiretinin yıkılmasına sebep olur. (1/184)

İyi işlere, ibadetlere sevap verilebilmesi için, düzgün iman sahibi olmak gerekir. Bid’at ehli bile, Müslüman olduğu halde, ibadetlerine sevap alamaz. Nerede kaldı ki, gayrimüslimler, iyiliklerine sevap alıp da Cennete girsin. 

Bir profesör, insanlığa faydalı çok eserler yapsa; fakat çeşitli insanları suçsuz yere öldürse, hırsızlık etse, yaptığı iyiliklere bakılmadan, bulunduğu devletin kanunlarına göre cezası ne ise verilir. Hak teâlâ da, imansızlıktan, yani küfürden başka günahları, dilerse affedeceğini; fakat kâfirliği, yani gayrimüslim olmayı asla affetmeyeceğini bildirmektedir. Müslüman olmayan herkes gayrimüslimdir, yani kâfirdir. Kâfirin de yaptığı hiçbir iyiliğin, Allah katında kıymeti yoktur; hatta cami, çeşme yaptırsa, namaz kılsa, oruç tutsa hiç kıymeti olmaz. Allahü teâlânın sözüne Müslüman inanır. Kur’an-ı kerimde mealen buyuruluyor ki:
(Allah şirki [her çeşit kâfirliği] affetmez.) [Nisa 48] 

(Kâfir olarak ölenlerin işleri, dünyada da, ahirette de boşa gider.)
[Bekara 217]

(Kâfirlerin 
[iyi olarak] yaptığı bütün işler, kıyamette boşa gider.)[Tevbe 17]

(İmansızın ameli boşa gider.) [Maide 5]

(Kâfirlere ahirette yalnız Cehennem vardır. Emekleri boşa gider.) [Hud 16]

Resulullah efendimizin sözlerine de ancak Müslüman inanır. Hadis-i şeriflerde de buyuruldu ki:
(Cennete ancak Müslüman girer.) [Buhari] 

(İmanı olmayan Cennete girmez.) [Tirmizi]

(Beni duyup da iman etmeyen Yahudi ve Hıristiyan elbette Cehenneme girecektir.) [Hâkim]

Zerre kadar iyilik
Sual: Bir hadiste, (Allah, zerre kadar iyilik eden kimseyi, âhirette rezil rüsvay etmez) buyuruluyor. Bu hadise göre, iyilik eden bütün kâfirlerin Cennet’e gideceği anlaşılmıyor mu?
CEVAP
Hadis-i şerifler, genelde şartsız söylenir. Şartsız söylenince bazı şartların olduğu anlaşılır. İkincisi, hadis-i şerife mânâ vermeye kalkmak yanlış olur. Yetkili âlimlerin açıklamasıyla beraber okumalıdır.

Hadis-i şerifte bildirilen kimse Müslümandır ve itikadı düzgündür, çünkü bu iki şart olmayınca, o kimse muhakkak Cehenneme gider. Müslüman olmayanın hiçbir iyiliğinin değeri olmaz. Bir âyet-i kerime meali şöyledir:
(Kâfirlerin iyi ve faydalı işleri fırtınalı bir günde rüzgârın savurduğu küller gibidir. Âhirette o işlerin hiç faydası olmaz.)[İbrahim 18]

Demek ki, Müslüman olmak ve doğru itikada sahip olmak şarttır. Bunlara sahip olan müminin, zerre kadar iyiliği zayi olmaz. O iyiliği sebebiyle büyük nimetlere kavuşur. Bir hadis-i şerif meali de şöyledir:
(Ömründe bir defa Allahü teâlâyı anan veya Ondan korkan Cehennemden çıkar.) [Tirmizi]

Elbette bu hadis-i şerifte de, mümin olarak ölme şartı vardır.

Cömert kâfirler
Sual: 
Cömert olan kâfirlerin, Cehennemdeki azabı hafifler mi?
CEVAP
Kâfirlerin azaplarının durdurulduğu anlar olursa da, her zamanki azapları hafiflemez. Bir âyet-i kerime meali şöyledir:
(Kâfirlerin azapları hiç hafifletilmez.) [Bekara 86]

Cömert kâfirlerin azapları ise, diğer kâfirlere göre daha hafif olur. Bir hadis-i şerif meali şöyledir:
(Allahü teâlâ, Cehennem kapıcısına, cömert kâfir için, 
“Bunu cömertliği derecesinde hafif yere koy” buyurur.) [Deylemi, Ebu-ş-şeyh]

Cehennem azabının en hafifi bile çok şiddetlidir. Dünyadaki ateşten kat kat daha şiddetlidir. Bir hadis-i şerif meali şöyledir:
(Cehennemde en hafif azap gören, beynini kaynatan ateşten iki nalın olan bir kimsedir. Bazıları topuğuna kadar ateşe girmiş olarak azap görür. Kimi dizlerine kadar, kimi göğsüne kadar, kimi burnuna kadar, kimi de tamamen ateşe batmış olarak azap görür.) 
[Hâkim]

Sadece cömertlere değil, bütün Cehennem halkının azabının durdurulduğu anlar olur. Mesela Cuma günleri ve Mevlid gününde azap yapılmaz. Bu ayrı bir şeydir. Cömert de olsa kâfirin azabı hiç hafiflemez. Bunun gibi, Ebu Leheb, Resulullah efendimizin dünyaya geldiğini müjdeleyen cariyesini sevincinden dolayı azat ettiği için, her yıl, o gece, azabı hafifler. Bunlar kâfirlerin azabının hafiflediğini göstermez. Hattâ bu hafif azabı görerek, iman etseydim, hiç azap görmezdim diyerek, bu olayın ona her yıl hatırlatılması, belki de, pişmanlığını artırır.
 
 
 
Cehennemde ateş yok mu?

Sual: Sitenizde, (Cennette nimet, Cehennemde azap ve ateş yok, herkes nimeti ve ateşi kendisi götürür) deniyor. İmam-ı Rabbani’den naklen, (Cennetteki her şey, dünyadaki ibadetlerin, iyiliklerin meyveleridir) denilerek, (Cennette ağaç yoktur. Tesbih, tahmid, temcid ve tehlil okuyarak, oraya çok ağaç dikin) hadisi bildiriliyor. Başka yerdeyse, Cennetin nimetlerle, Cehennemin ateş ve başka azaplarla dolu olduğu bildiriliyor. Bu çelişki değil midir?
CEVAP
Çelişki yoktur, ikisi farklı şey değildir. Biri diğerini açıklamaktadır. Cehennemdeki azaplar, kâfirler için hazırlanmıştır. Yani kâfir, o azaplara kendi ameline karşı maruz kalıyor. Ateşini kendisi götürür demek, kötü ameliyle Cehennemi hak eder demektir. Cennet nimetleri müminler içindir. Üç âyet-i kerime meali:
(Cennetin neresine bakarsanız bakın, bol nimet ve büyük saltanat görürsünüz.) [İnsan 20]

(İyi amellerinin mükâfatı olarak [Cennette, müminleri] memnun edecek ne nimetler hazırlandığını, hiç kimse bilemez.) [Secde 17]

(Allahü teâlâ, kullarını dar-üs-selama [selamet, saadet yeri olan Cennetine] davet ediyor.) [Yunus 25]

Bir hadis-i şerif meali:
(Cennetten bir tırnak ucu kadar bir şey dünyaya gelse, Batıyla Doğu arasındakileri tezyin ederdi. Cennet ehlinden bir kişi bilezikleriyle beraber gözükse, nuru güneşin ışığını söndürürdü. Güneşin yıldızları söndürdüğü gibi.) [Tirmizi]

Cehennem azapları kâfirler içindir. Üç âyet-i kerime meali:
(De ki: Gerçek Rabbinizdendir. Artık dileyen inansın, dileyen inkâr etsin! Biz zalimler için, duvarları çepeçevre onları içine alacak bir ateş hazırladık. Onlar yardım istediklerinde, erimiş maden gibi, yüzleri kavuran bir su serpilir. Bu ne kötü bir içecek ve Cehennem ateşi ne kötü bir duraktır!) [Kehf 29]

(İşte onu, Sekar’a 
[Cehenneme, şiddetli bir ateş içine] atacağım. Sekar, [içine girenleri] ne çıkartır, ne de azaptan vazgeçer. İnsanın derisini yakıp kavurur.) [Müddessir 26-29]

(Kâfirler için hazırlanmış olan Cehennem ateşinden sakının!) [Al-i İmran 131]

Kâfirler için hazırlanan Cehennem, Müslümanları yakmaz. Bir hadis-i şerif meali:
(İyi kötü herkes [Cehennem üzerine kurulmuş Sırattan] geçer. İbrahim aleyhisselama ateşin serin olduğu gibi, mümine, serin ve selamet olur. Öyle ki Cehennem, “Müminin nuru nârımı söndürüyor” diye bağırır.) [İbni Mace] (Demek ki Cehennemde ateş var, ama mümini yakamıyor.)

Cehennemde ateş ve azap olduğunu bildiren birkaç hadis-i şerif meali şöyledir:
(Cehennemden bir kıvılcım dünyaya düşse, sıcaklığının şiddeti ve pis kokusu doğuyla batıyı kaplardı.) [İbni Medûye]

(Eğer Cehennem yiyeceği olan zakkumdan bir tek damla dünyaya damlasa, dünya halkının yaşayışını fesada verir.)[Tirmizi, İbni Mace, İ. Ahmed]

(Kibirli, Cehennemin azabı en şiddetli olan Bolis çukuruna sokulur.) [İslam Ahlakı]

(Akşam namazını kıldıktan [duadan] sonra, yedi kere Allahümme ecirni minen-nâr diyen, o gece ölürse, ona Cehennem ateşinden kurtuluş emânı verilir. Sabah namazından sonra da, aynı şekilde okuyup, o gün ölene yine ateşten kurtuluş emânı verilir.)[Müslim] (Cehennemde ateş olmasaydı, böyle dua edilmesi emredilmezdi. Emân, güvence, garanti belgesidir.)

Resulullah efendimiz, Miraç’ta, Cennetteki nimetleri, Cehennemdeki azapları gördü. Cenab-ı Hakk’ın cemalini görmek arzusundan ve zevkinden, Cennetteki nimetlerin hiçbirine bakmadı. Cehennemde vazifeli Zebani denilen meleklere, ateş zarar vermez. Denizin balığa zararlı olmaması gibidir. (İtikadname) [Cehennemde ateş olmasaydı, Zebanilere ateşin zarar vermeyeceği bildirilmezdi.]

Her mümin, iyi ameli kadar nimete kavuşur. İnanmak ve iyi amel işlemek, Cennete nimet götürmek olur. İnkâr etmek ve kötü amel işlemek de, Cehenneme ateş götürmek olur. Şifalı bal, şeker hastasına zarar verir. Suç balda değildir. Bazı gıdalar da, bazı kimselere alerji yaparak zarar verir. Suç gıdada değil, ona müsait olmayan bünyededir. Cehennemin kâfire zarar vermesi de böyledir. Müminle kâfiri Cehenneme atsalar, kâfir azap görür, mümin görmez.

Cennet nimetlerinin en üstünü, Allahü teâlâyı görmektir. Mümin, Allahü teâlâyı, cemal sıfatıyla görmekle, en büyük nimete kavuşmuş olacaktır. Cehennem azaplarının en büyüğü de yine Allahü teâlâyı görmektir. Kâfir, Allahü teâlâyı kahr ve celal sıfatıyla görmekle, en büyük azaba maruz kalacaktır. (İtikadname)

Cennet ve Cehennem şimdi vardır. (Herkese Lazım Olan İman)

Netice: Demek ki, Cennetteki nimetler, müminlerin amellerine göre, Cehennemdeki azap da kâfirlerin amellerine göre hazırlanmıştır. Yedi Cehennemin ve sekiz Cennetin olması bu yüzdendir. Herkes ameline göre, nimete veya azaba maruz kalacaktır. Mümin Cehenneme girse bile, Cehennemdeki ateş onu yakamayacağı için herkes ateşini kendi götürür denmiştir.
 
 
Müctehide hata etti demek

Sual: Şöyle diyenler var: İmam-ı Rabbani, (Dağda yetişip, hiçbir din duymayıp, puta tapan müşrikler, imanları olmadıkları için Cennete girmez. Peygamber gönderip haber vermeden, yalnız akıllarıyla bulamadıkları için, kullarını sonsuz olarak Cehenneme atmaz. Bunlar bütün hayvanlar gibi yok edilir) diyorsa da, ictihadında hata etmiştir. Fetret devrinde olduğu gibi, dinin ulaşmadığı kimseler, ehl-i necat yani Cennetliktir. Ayrıca yok etmek, Cehenneme sokmaktan daha büyük cezadır. Dinin ulaşmadığı bir kimseye, Cehennemden daha ağır ceza verilir mi?
CEVAP
Burada iki büyük hata var:
Bir kimse, İmam-ı a’zam, İmam-ı Şafii ayarında büyük bir müctehid olsa bile, başka bir müctehide hata etti diyemez; çünkü (İctihad ictihadla nakzolunmaz) kaidesi meşhurdur. Şafii’de imam arkasında Fatiha okumak farzdır. Hanefi’de ise, tahrimen mekruh yani haramdır. Hanefiler, (Şafiilerin bu hükmü yanlıştır) diyemediği gibi, Şafiiler de, (Hanefilerin bu hükmü yanlıştır) diyemez. İmam-ı Matüridi ile İmam-ı Eş’arinin farklı ictihadları için, biri doğru, öteki yanlış denmez. (İmam-ı Rabbani ictihadında hata etmiştir) demek cüretini göstermek, taassup kadar cahilliği de ortaya sermek demektir.

İkinci hata ise, (Bir kimseyi yok etmek toprak haline getirmek, Cehennemden büyük cezadır) sözüdür. Cehennemin şiddetli azabına göre yok olmak büyük kurtuluştur. Çünkü âhirette, kâfir Cehennemin şiddetine dayanamayacak, (Yâ leyteni küntü türaba) yani (Keşke toprak olsaydım) diyecektir. (Nebe suresi, âyet 40)

Eshab-ı kiram ve diğer İslam âlimleri, Cehennemin şiddetinden, hatta hesap vermekten o kadar çok korktukları için, taş, toprak, kuş olmayı, hiç doğmamış olmayı istemişlerdir. Birkaç örnek:
Hazret-i Ebu Bekir, (Keşke bir kuş, bir yeşil ot olsaydım, hiç insan olmasaydım da kıyamette hesaba çekilmeseydim) buyururdu. Hazret-i Ömer de, Cehenneme düşme korkusundan, bir avuç toprak, bir çöp ve hiç doğmamış olmayı istemiştir. (İhya, Zeyn-ül-mecalis, Kurret-ül ayneyn)

Hazret-i Osman da, (Ölünce dirilmemek isterdim) derdi.Sahabeden Ebu Zer hazretleri, (Cehenneme düşmektense, bir ağaç olmak isterdim) derdi. (İhya)

Kâfirlerin, sonsuz azaba dayanamayacaklarını, toprak olmak isteyeceklerini bildiren âyet-i kerimeyi hiçe sayıp, bu sonsuz azabı, yok olmaktan daha hafif görmek kadar ahmaklık olmaz.
 
 
 
Cennetin anahtarı

Sual: Cennetin anahtarı nedir?
CEVAP
Cennetin anahtarları çoktur. Birinci anahtarı iman ve namazdır. Birkaç hadis-i şerif meali şöyledir:
(Dua rahmetin anahtarı, abdest namazın anahtarı, namaz da Cennetin anahtarıdır.) [Deylemî]

(Cennetin anahtarı namazdır.) [Deylemi, Darimi]

(La ilahe illallah, Cennetin anahtarıdır.) [İ. Ahmed]

(Kılıç, Cennetin anahtarıdır.) [İ. Asakir]

(Cennetin anahtarı “Lâ ilâhe illallahü vahdehü lâ şerike-leh” demektir.)

(Her şeyin bir anahtarı vardır, Cennetin anahtarı da fakirleri sevmektir.) 
[İbni Lâl, İ. Süyûti]

Sekiz Cennetin sekiz kapısı ve sekiz de anahtarı vardır. Birincisi, beş vakit namaz kılan müminlerin imanıdır. İkincisi, Besmele-i şerifedir.Altısı da, Fatiha-i şerifenin içindedir. (İslam Ahlakı)

Fatiha sûresinde zaten altı âyet-i kerime var. Her namazda Fatiha-i şerife okuyoruz. Müslüman, namaza durunca, Cennetin sekiz kapısı açılır. Namazda her rekâtta Besmele okunur. Besmele de anahtardır. Diğer altısı da Fatiha-i şerifede gizlidir. Her namazda ve her rekâtta Fatiha-i şerife var. İşte Müslüman, namaza durduğu zaman, sekiz Cennetin sekiz kapısı açılır. Namaz kılmadan Cennete gireceğini düşünmek, akıl kârı değildir.

Sual: (Cennetin anahtarı, ibadet değil, imandır) deniyor. Hâlbuki İslam Ahlakı kitabındaki bir hadiste, (Cennetin anahtarı namazdır)buyuruluyor. Yine hadis-i şerifte, (Fakirleri sevmek Cennetin anahtarıdır) ve (Kılıç, Cennetin anahtarıdır) buyuruluyor. Namaz kılmak ve fakirleri sevmek ibadet olduğuna göre, (Cennetin anahtarı imandır) demek doğru olur mu?
CEVAP
Dinimizde bir kaide var. Şartsız bildirilen şeylerde bazı şartlar var demektir. Özellikle hadis-i şerifler, açıklamaları ile birlikte alınmazsa yanlışlıklara sebep olur. (La ilahe illallah, Cennetin anahtarıdır) ve(Cennetin anahtarı “Lâ ilâhe illallahü vahdehü lâ şerike-leh” demektir) hadis-i şerifleri de, Cennetin anahtarının iman olduğunu göstermektedir.

Mızraklı ilmihalin adı Miftah-ül-Cennet yani Cennetin anahtarıdır. Bu kitapta iman ve amel bilgileri vardır. Yalnız imanla Cennete girilirse de, yalnız amelle Cennete girilmez. Amelsiz iman makbul, imansız amel ise makbul değildir. Peygamber efendimiz, (Hiç kimse, ibadeti sebebiyle Cennete girmez) buyurmaktadır. İmanı olan kimsenin ibadeti az da olsa, çok da olsa Cennete, Allahü teâlânın lütfu ve ihsanı ile girilir. Lütuf ve ihsana kavuşmak için, imanlı olmak şarttır. İmanı muhafaza edebilmek için ibadete de ihtiyaç vardır. İbadet etmeyerek günaha giren kimsenin imanını koruması, imkânsız denecek kadar çok zordur. Çünkü haramlar insanı küfre sürükler. İmanı korumak için namaz çok lüzumludur. Namaz kılmamak en büyük günahlardan biridir. Onun için Peygamber efendimiz, (Cennetin anahtarı namazdır) buyuruyor. (Kılıç, Cennetin anahtarıdır) buyurulması da, dinin ve imanın muhafazası için cihadın, emr-i marufun farz olduğunu göstermektedir. Fakiri, fakir olduğu için sevmemek de kibirdendir. Kibrin yeri Cehennemdir. Şeytan kibirlendi, kâfir oldu. Müşrikler, kibirlerinden dolayı iman etmediler. Kibir, her hayra manidir.

Yukarıda bildirilen namaz, kibirsizlik ve cihad, amelle ilgiliyse de, dolaylı olarak imanı ilgilendirdiği ve imanı tehlikeye sokup kâfir yapacağı için bunlara Cennetin anahtarı denmiştir.

.
 
Cennet dili

Sual: (Arap harfleri de, Kiril, Latin ve Çin harfleri gibi, insanlar tarafından meydana getirilmiştir. Arapça da, Rusça, İngilizce ve Çince gibi bir ırkın dilidir, kutsallıkla ilgisi yoktur. Onun için namazda herkes Kur’an mealini kendi diliyle okumalı) deniyor. Bu yanlış değil mi?
CEVAP
Elbette yanlıştır. Arapların, Farsların ve daha önce bin yıl kadar Osmanlıların kullandığı harfler, Arap harfleri değil, İslam harfleridir. Arapça Cennet lisanıdır. Cennette kullanılan yazı da Arapların kullandığı İslam harfleridir. Arab, sözlükte, güzel demektir. Arabî [Arapça], güzel dil demektir. Arap ırkıyla alakası yoktur.

Her lisan, insanlar tarafından meydana getirildi. Arapça ise, insanlar yaratılmadan önce de vardı. İlk insan olan Âdem aleyhisselam Cennetin her yerinde (Lâ ilâhe illallah) yazılı olduğunu gördü. Yani, insanlar yokken de bu harfler, bu lisan vardı. (Mir’at-ı Medine, Ruh-ül beyan tefsiri)

Âdem aleyhisselam, Cennetin her yerinde ve Arş üzerinde İslam harfleriyle yazılı (La ilahe illallah Muhammedün Resulullah)yazısını gördü. O harfler, insan yapısı değildir. Dünya ve Âdem aleyhisselam yokken, o harfler vardı. (S. Ebediyye)

Ruh-ul-beyan tefsirinde, Maide sûresinin 18. âyetinin tefsirinde, Hazret-i Ömer’in haber verdiği şu hadis-i şerif bildiriliyor:
(Âdem aleyhisselam, “Ya Rabbi! Muhammed aleyhisselam hakkı için beni affet!” diye dua edince, Allahü teâlâ “Onu daha yaratmadım. Nereden bildin?” buyurdu. “Ya Rabbi! Arşta, La ilahe illallah Muhammedün Resulullah yazısını görünce, anladım” dedi) [Bu hadis-i şerif, imam-ı Beyhekî’nin Delail kitabında ve yine hadis âlimlerinden Hâkim-i Nişapurî’nin Müstedrek kitabında yazılıdır.]

İbni Hacer-i Mekkî hazretleri buyuruyor ki:
Mushaf'ı Arapçadan başka harfle yazmak ve başka dile tercüme edip, Kur'an-ı kerim yerine bunu okumak haramdır. Arapçadan başka harfle yazmak ve böyle yazılmış Mushaf’ı okumak haramdır. Kur'an-ı kerimi başka dile tercüme edip, Kur'an-ı kerim yerine bunu okumak ve Mushaf'ı Arabî harflerle, okunduğu gibi yazmak suretiyle değiştirmek bile sözbirliğiyle haramdır. Kur'an-ı kerimi böyle yazarken ve başka dile tercüme ederken, Allah kelamının icazı [mucize özelliği] bozulmakta, nazm-i ilahi değişmektedir. Bunun gibi sebeplerle de, Kur'an tercümesi namazda okunamaz. (Fetava-i fıkhiyye)

Namazda her şey Arapça okunsa sadece iftitah tekbiri (Allahü ekber)yerine bunun herhangi bir dildeki tercümesi söylense namaz yine sahih olmaz. (Redd-ül-muhtar)

Selamdan önce okunan duaları bile Arapça okumak şarttır. Arapçadan başka herhangi bir dille namaz kılmanın sahih olmadığını bütün âlimler ittifakla bildirmişlerdir. (Hindiyye)

Diyanet’in hazırladığı Kur'an mealinin önsözünde diyor ki:
(Kur'an-ı kerim, yalnız Türkçeye değil, hiçbir dile hakkıyla çevrilemez. Kur'anın yalnız mânasını ifade eden sözleri, Kur'an hükmünde tutmak, namazda okumak caiz olmaz. Hiçbir tercüme, aslının yerini tutamaz.)

Din İşleri Yüksek Kurulu’nun 4.12.1997 gün ve 103 sayılı kararı da özetle şöyledir:
(Kur’andan kolayınıza geleni okuyun!) mealindeki âyetinde olduğu gibi, Resulullah da namaz kılmayı tarif ederken, (Kur’andan hafızandakilerden kolayına geleni oku!) buyurmuştur. Bu itibarla namazda Kur’an okumak; Kitap, Sünnet ve İcma ile sabit bir farzdır. Kur’an, sadece mâna olarak değil, Resulullah'ın kalbine elfazı [sözleri] ile indirilmiştir. Bu elfazdan başka lafızlarla ifade edilen mâna Kur’an değildir. Çünkü indirildiği elfazın dışında, hattâ Arapça bile olsa, başka sözlerle ifade edilen mâna, Kur’an değildir. Kur’an kavramında sadece mâna değil, bir rüknü olarak onun elfazı da vardır. Bunun için tercümesine Kur’an denilmez ve Kur’an hükmünde olmaz.

Cennetteki yazı
Sual: 
(Kur’an harfleri İslam harfleri değil, Arap harfleridir. Arap harfleriyle yazılmış yazılara basmanın hiç mahzuru yoktur) diyenler oluyor. Cennet dili Arapça olduğu gibi, Cennetteki harfler de, Arapların kullandıkları İslam harfleri değil midir?
CEVAP
Böyle söyleyenler, dinimizin kıymet verdiklerini tahkir etmek isteyen art niyetli kimselerdir. Kur’an-ı kerimin yazıldığı harfler, elbette İslam harfleridir. İslam harflerinin üzerine basmamak, saygı duymak gerekir.

Cennette konuşulan dil de Arapçadır. Bir hadis-i şerif:
(Cennet ehlinin lisanı Arapçadır.) [Taberânî, Hâkim, İbni Asakir, Abd-ür-rezzak]

İlk insan olan Âdem aleyhisselam Cennetin her yerinde, İslam harfleriyle (Lâ ilâhe illallah) yazılı olduğunu gördü. Yani insanlar yokken de bu harfler, bu lisan vardı. (Mir’at-ı Medine, Ruh-ül beyan tefsiri)

Ruh-ul-beyan tefsirinde, Maide sûresinin 18. âyetinin tefsirinde, Hazret-i Ömer’in haber verdiği şu hadis-i şerif bildiriliyor:
(Âdem aleyhisselam, “Ya Rabbî, Muhammed aleyhisselam hakkı için beni affet!” diye dua edince, Allahü teâlâ “Onu daha yaratmadım. Nereden bildin?” buyurdu. “Ya Rabbî! Arşta, La ilahe illallah Muhammedün Resulullah yazısını görünce, anladım” dedi) [Bu hadis-i şerif, imam-ı Beyhekî’nin Delail kitabında ve yine hadis âlimlerinden Hâkim-i Nişapurî’nin Müstedrek kitabında yazılıdır.]

Türkiye’deki seyyidler, Arap oldukları hâlde, Kürtçe konuşuyorlar. Kürtçe konuşmak Kürt olmayı gerektirmediği gibi, Arapların İslam harflerini kullanmaları da, Arap harfleri olmalarını gerektirmez. İslam harflerini, 600 yıl boyunca, Türkçe konuşan Osmanlılar da kullanmıştır. Farsça konuşan İran da, İslam harflerini kullanmaktadır. Daha başka ülkelerde de, İslam harfleri kullanılmaktadır. Kur’an-ı kerimin harfleri İslam harfleridir. Üç hadis-i şerif:
(Allahü teâlâ Arş’ı yaratınca, üzerine Lâ ilâhe illallah Muhammedün Resulallah yazdı.) [İ. Rafiî]

(Allahü teâlânın Levhi mahfuzda yazdığı ilk şey, Bismillâhirrahmanirrahimdir.) [Deylemî]

(Yer gök yaratılmadan iki bin yıl önce, Cennetin kapısında Lâ ilâhe illallah Muhammedün Resulullah yazılmıştır.) [Ukayl, İ. Neccar]

Mir’at-ül-Haremeyn kitabında deniyor ki: Âdem “aleyhisselam”, Cennette iken, Cennetin her yerinde ve Arş üzerinde (La ilahe illallah Muhammedün Resulullah) yazılı gördü. Onun, Allahü teâlânın en sevgili kulu olduğunu, bundan anlamıştı. Bunlar, İslam harfleri ile yazılıydı. Dünya ve Âdem aleyhisselam yokken, o harfler vardı. Bütün kitaplar ve sahifeler, İslam harfleri ile gönderilmiştir. (S. Ebediyye)

Kur’an-ı kerimin harfleri muhteremdir. Hadîka’da ve Letaif-ül-işaratkitabında (Hud aleyhisselama gelen kitap İslam harfleri ile idi) deniyor. (S. Ebediyye)

İbni Âbidin hazretleri buyuruyor ki: Âlimlerimiz, Kur’an-ı kerim harflerine hürmet etmek gerektiğini nakletmişlerdir. Kurradan bazıları Hud Aleyhisselama indirilmiş kitabın Kur'an harfleriyle yazıldığını söylemişlerdir. Bu, yazının mutlak surette muhterem olmasını gösterir. Seyyid Abdülganî Nablüsî buyuruyor ki: Hud aleyhisselama indirilen kitap, Kur’an harfleriyle yazılmıştır. Bunu İmam-ı Kastalânî (El-İşarat) isimli kitabında açıklamıştır. (Redd-ül muhtar)

Hindiyye’de, (Bir kâfirin ismini yazıp buna hakaret caiz değildir. Çünkü İslam harflerine hürmet lazımdır) deniyor. (S. Ebediyye)

Bostan-ül-arifin’de deniyor ki: Doğumun rahat olması için, (Bismillahillezi la ilahe illa huv El-Halim-ül Kerim. Sübhane Rabbil Arş-ilazim Elhamdülillahi Rabbil âlemin) ve sonra (Naziat) sûresinin son âyetini ve Ke-ennehümden itibaren (Ahkaf) sûresinin son âyetiniİslam harfleri ile yazıp, eritip doğum yapacak kadına içirmelidir. (S. Ebediyye)

Kur’an-ı kerim, Allah'ın sözüdür. Allahü teâlâ, sözünü, İslam harflerinin ve seslerinin içine sokup, Peygamber efendimiz Muhammed aleyhisselama göndermiştir. (Dıyâ-ül Kulûb)

Demek ki, Kur’an yazısı İslam yazısıdır. Yazıya da, harflerine de hürmet gerekir.

.
 
Cennette günler vardır

Sual: Cennette güneş olmadığına göre, haftanın günleri olacak mıdır?
CEVAP
Din kitaplarımızda deniyor ki:
Günlerin birbirinden ayrı olması için, güneşin doğup batması ve gece gündüz olması şart değildir. Nitekim kutuplarda altı ay gündüz ve altı ay gece oluyor. Fakat altı aylık, yani yüz seksen günlük zaman diyoruz. Cennette de günler ayrı ayrı olacaktır. Hâlbuki Cennette güneş yoktur. (S. Ebediyye)

Müminlerin makbul olanları, Cennette her sabah ve akşam; derecesi aşağı olanlar ise, her cuma günü, tecelli-i cemalle ve rüyetle müşerref olacaklardır. (H. L. O. İman)

Bu konudaki birkaç hadis-i şerif:
(Cuma, dünyada ve Cennette müminlerin bayramıdır.) [R. Nâsıhîn]

(Günlerin en hayırlısı cuma günüdür. Âdem aleyhisselam, cuma günü yaratıldı, cuma günü Cennete kondu, cuma günü dünyaya gönderildi. Kıyamet de cuma günü kopacaktır.) [Tirmizî]

(İnsanlar, Cennette de âlimlere muhtaç olurlar. Her cuma günü, Allahü teâlâ, “Benden ne dilerseniz dileyin” buyurur. İnsanlar,
[hiçbir şeye muhtaç olmadıkları, her çeşit nimete kavuştukları için] ne isteyeceklerini şaşırıp, âlimlere sorarlar. Âlimler de, istenmesi gerekeni söylerler.) [Deylemî, İbni Asakir]

(Cennette müminler, Allahü teâlâyı cuma günü göreceklerdir.)
[Şir’a şerhi]

(Cennet ehlinin bir çarşısı vardır. Her cuma günü oraya gelince, ferahlatıcı bir meltem rüzgârı eser, elbiselerini ve yüzlerini okşayarak güzelliklerini artırır. Hanımları, “Vallahi, bizden ayrıldıktan sonra sizin cemal ve güzelliğiniz artmış" derler. Erkekler de, "Vallahi, siz de çok güzelleşmişsiniz!" derler.")
[Müslim]

Dünya ile mukayese edilemeyen Cennet hayatı sonsuzdur. Her hafta cuma günü herkesin güzelliği artacak, Allahü teâlânın kudreti sonsuz olduğu için, bu artışlar, sonsuza kadar devam edecektir. Bu, Allahü teâlâ için zor değildir.
 
 
 
 
Cennet ve Cennetler
 
 
Ateist diyor ki:
Sual:
 Kur’anda Cennet ve Cennetler diye geçiyor. Bu ise bir çelişkidir. İşte âyetler:
Erkek veya kadın, iman edip yararlı işler işlerse, işte onlar Cennete girer. (Nisa 124)
Rablerine karşı gelmekten sakınanlar ise, bölük bölük Cennete götürülür. (Zümer 73)
Allah'a ve Peygamberlerine inananlar için hazırlanmış olup genişliği gökle yerin genişliği kadar olan Cennete girmek için yarışın. (Hadid21)

Aşağıdakiler de çoğuldur:
Allah’a ve Peygamberine itaat edeni içlerinden ırmaklar akan Cennetlere koyacaktır, orada temelli kalırlar, büyük kurtuluş budur. (Nisa 13)
Rableri onlara, tarafından bir rahmet ve hoşnutluk ile, kendileri için, içinde tükenmez nimetler bulunan Cennetleri müjdeler. (Tevbe 21)
İman edip de güzel davranışlarda bulunanlar için, Allah'ın vaadi gereğince, devamlı kalacakları ve nimetleri bol Cennetler vardır. (Lokman 8)
CEVAP
Cümlenin gelişine ve salih amel işleyenlerin durumuna göre, tekil veya çoğul kullanılmıştır. Türkçe’de de böyle ifadeler vardır. Mesela, (Oğlum üniversiteyi kazandı) denir. Halbuki bir çok üniversite, yüksek okul vardır. Burada vurgulanan onun üniversiteyi kazanmasıdır. Önemli olan artık onun üniversiteli olması. Aldığı puana göre, gidebileceği üniversiteyi araştırması, seçmesi, kayıt yaptırması bundan sonra gelir. Yani üniversiteyi kazandı diye gel istediğine kayıt yaptır denmiyor, puanına göre şunlara gidebilirsin deniyor.

(Anarşistler, cezaevine atıldı, yakalanan fahişelerden isteyen genel eve gönderildi) denince, atılan veya gönderilen yerde bir ev değil, bir çok ev vardır. (Türkiye’deki cezaevleri, genel evler, ıslah edilmeli) denince de çoğul kullanmak gerekir.

Bir de Anadolu’dan bir kimse, İstanbul’daki, Bakırköy’e, Şişli’ye ve Üsküdar’a gelecek olsa, gideceği yerlerin hepsini teker teker saymaz, (Ben İstanbul’a gidiyorum) der. Özel bir durum varsa, (Ben Üsküdar’a gidiyorum) da diyebilir.

Kur’an-ı kerimde de salih kimselerin durumuna göre Firdevs ve Adn Cennetlerinden de bahsedilir. Arapça’da Cennet, bahçe demektir. İyi kimselerin durumuna, ibadetine göre bir değil birkaç Cennet verilecektir.

Peygamber efendimiz âyetleri açıklamış, yedi Cehennem ve sekiz Cennetin bulunduğunu bildirmiştir. Cennet kelimesini tekil veya çoğul kullanmanın çelişki ile ne alakası vardır ki..


.**************

 
26 Eylül 2000 Salı
Cehennemin bulunduğu yer
 
Bazı kimseler; şimdi cehennemin olmadığını, kıyamet günü yaratılacağını sanıyorlar. Halbuki cennet ve cehennem şimdi mevcuttur. Bazı kimseler de sadece bir cehennemin bulunduğunu, herkesin orada azap göreceğini söylüyorlar. Halbuki cehennem yedi tabakadır, kafirler durumuna göre tabakaların birinde azap görecektir.
 
Feraid-ül fevaid kitabında buyuruluyor ki:
 
Cehennem yedi tabakadır. Birbirinin altındadırlar. Her tabakanın ateşi, üstündekinden daha şiddetlidir. Günahı affedilmemiş olan müminler; birinci tabakada günahları miktarı yanıp, sonra cehennemden çıkarılarak cennete götürüleceklerdir.
 
Diğer altı tabakada çeşitli kâfirler sonsuz yanacaklardır. Azabı en şiddetli olan yedinci tabakasında münafıklar yanacaktır. Bunlar, dilleri ile İslâmiyeti, övüp, kalbleri ile inanmayan, ikiyüzlü kâfirlerdir. Kâfirlerin bedenleri yanıp kül olunca, tekrar yaratılarak tekrar yanacaklar, sonsuz olarak böyle azap göreceklerdir.
 
Cennet ve cehennem şimdi mevcuttur. Bazı âlimlere göre, cehennemin nerede olduğu kesin bilinmemektedir. Bazılarına göre, yedi kat yerin altındadır. Arz küresi, güneş ve bütün yıldızlar birinci sema [gök] içinde olduklarına göre, yeryüzünün neresinde olursak olalım, yedi kat yerin altında sema vardır. Cehennemin yedi kat semadan birisinde bulunduğu anlaşılmaktadır.
 
Soğuk cehennem de vardır
 
Bazı kimseler de, ateşten yaratılan şeytanın, cehennemde azap göreceğini kabul etmiyorlar. Hâşâ Allah’ın, şeytana azap vermekten aciz olduğunu sanıyorlar. Kitaplarda bildiriliyor ki:
 
Cehennemin bir bölümüne Zemherir denir. Yani soğuk cehennemdir. Soğukluğu pek şiddetlidir. Bir an dayanılmaz. İmansızlara bir soğuk, bir sıcak, sonra soğuk, sonra sıcak cehenneme atılarak şiddetli azap yapılacaktır. (Feraid-ül fevaid)
 
Cehennemde soğuk Zemherir azaplarının bulunduğu, İmam-ı Gazalî hazretlerinin Kimya-i Saadet ve başka kitaplarında da bildirilmektedir. İlk insan topraktan yaratıldı. Diğer insanların bedenleri toprak maddelerinden meydana geldi. Fakat insan, et ve kemiktir, toprak değildir. Cin de böyledir. Ateş ve havadan meydana gelmişse de, ateş ve hava değildir. Şeytan da ateş ve havadan yaratılmışsa da ateş ve hava değildir. (Akâm-il-Mercân)
 
Allahü teâlânın kudreti sonsuzdur. Âciz değildir. Şeytana soğuk cehennemde de, sıcak cehennemde de azap eder. Demir testere demiri kestiği gibi, ateş de ateşi yakar. Allahü teâlâ için hiçbir güçlük yoktur. Cehennem ateşi o kadar şiddetlidir ki, dünyaya bir kıvılcım gelse, her şeyi yakıp kül eder.
 
Bugün fen ilmine vâkıf olanlar, cisimlerin elementlerden meydana geldiğini bilir. Mesela, yanıcı hidrojen gazı ile yakıcı oksijen gazının terkibiyle su meydana gelmektedir. Su ise, kendini meydana getiren oksijen ve hidrojene hiç benzememektedir. İnsan topraktan, cin ve şeytan da ateş ve havadan yaratıldığı hâlde, yaratılış maddelerine benzemez.
Kısacası Allahü teâlâ, zâlimlerin cezasını vermekten âciz değildir. Soğukla cezalandırdığı gibi, ateşle veya başka bir şeyle de cezalandırır. Cehennemde azap sadece ateşle değildir. Çeşitli azap şekilleri vardır.
 
11 Ekim 2001 Perşembe
Cehennemin tabakaları
 
 
Cehennem şimdi var mı, yoksa kıyamet koptuktan sonra mı yaratılacak? Kâfirler hep aynı yerde mi azap görecektir? deniyor. (Feraid-ül-fevaid) kitabında diyor ki:
 
Cennet ve Cehennem şimdi mevcuttur. Cehennem yedi tabakadır. Birbirinin altındadırlar. Her tabakanın ateşi, üstündekinden daha şiddetlidir. Günahı affedilmemiş olan müminler birinci tabakada, günahları miktarı yanıp, sonra Cehennemden çıkarılarak Cennete götürüleceklerdir. Diğer altı tabakada çeşitli kâfirler sonsuz yanacaklardır. Azabı en şiddetli olan yedinci tabakasında münafıklar, mürtedler ve zındıklar yanacaktır. Bunlar, dilleri ile islâmiyeti övüp, kalbleri ile inanmayan, ikiyüzlü kâfirlerdir. Kâfirlerin bedenleri yanıp kül olunca, tekrar yaratılarak, tekrar yanacaklar, sonsuz olarak böyle azap göreceklerdir.
 
 
Hz. Âdem’e secde etmek
 
Allahtan başkasına secde edilmediğine göre, Allahü teâlâ, Hz. Âdem’e secde edilmesini niçin emretmiştir deniyor. Allahü teâlânın (Âdem’e secde edin) emri, (Âdem’e doğru secde edin) demektir. Nasıl biz, Kâbe için değil de, Kâbe istikametine secde ediyorsak, melekler de Âdem aleyhisselama doğru secde ettiler. Fakat İblis secde etmedi. Hâlbuki İblis, daha önce hep secde ederdi. Kendini Hz. Âdem’den üstün gördüğü için ona doğru secde etmedi. (Mektubat-ı Rabbanî)
 
Âdem aleyhisselamdan, İbrahim, aleyhisselama kadar, selamlaşma, birbirine secde etmekle olurdu. Sonra, bunun yerine boynuna sarılmakla oldu. Muhammed aleyhisselam zamanında, el ile müsafeha sünnet oldu. (R. Nasıhin)
 
 
Sirke güzeldir
 
Bazı kimseler, sirkenin şaraptan yapıldığını, bu bakımdan sirke yemenin doğru olmayacağını söylüyorlar. Birçok necis şey, kimyevi değişmelerle temiz olur. Sirke üzümden başka maddeden de yapılır. Fakat üzüm şırasından yapılan daha makbuldür. Şıra önce şarap, sonra sirke olur.
 
Şarap sirke haline dönünce, artık bir daha şaraplaşmaz. Onun için sirke kullanmakta mahzur yoktur. Hadis-i şerifte, (Sirke ne güzel yiyecektir) buyuruldu (Müslim)
 
 
Alacağın tehiri
 
Bazı kimseler de, “Alacaklı olduğumuz kimseleri, borçlarını ödemeleri için sıkıştırsak günah olur mu?” diye soruyorlar.
 
Her zaman alacağınızı istemek hakkınızdır. Ancak borcunu veremeyenleri sıkıştırmamak çok iyidir. Hadis-i şeriflerde buyuruldu ki:
 
(Kıyamette sıkıntılarından kurtulmak isteyen, eli darda olana, alacağını tehir etsin veya bağışlasın!) [Müslim]
 
(Bir müslümana Allah rızası için ödünç verene, her gün için sadaka sevabı verilir. Fakirden alacağını çabuk istemeyene, her gün için malın hepsini sadaka vermiş gibi sevap verilir.) [Hakim]
 
(Başka himaye bulunmayan günde, Allahın himayesine girmek isteyen, eli darda olana kolaylık göstersin veya alacağını bağışlasın!) [Taberânî]
 
(Kim, fakirdeki alacağını tehir eder veya bağışlarsa, Allahü teâlâ da, kıyamet günü onu kendi himayesine alır.) [Taberânî]
 
03 Ekim 2004 Pazar
 
 
Cenneti istemek
 
Sual: Cennet sevdası ve Cehennem korkusundan dolayı yapılan ibadet kabul olur mu?
 
CEVAP: Hiçbir Müslüman Cennet Cehennem için ibadet etmez. Allah için eder, O emrettiği için eder. Onun rızasına kavuşmak için eder. Onun sevdiklerini sever, Onun sevmediklerini sevmez. Mesela Müslümanları sever, kâfirleri sevmez.
 
Yunus Emre diyor ki:
 
Cennet Cennet dedikleri,
 
Birkaç köşkle, birkaç huri
 
İsteyene ver sen onu,
 
Bana seni gerek seni.
 
Cenneti istemek Allah rızasına aykırı değildir. Allah’ı seven, onunla buluşmayı ister. Buluşma yeri Cennettir. Cenneti isteyen, aslında Allahü teâlâ ile buluşmayı, Ona kavuşmayı istemektedir.
 
Bir mani vardır:
 
Bir söz demeye geldim
 
Peynir yemeye geldim
 
Meramım peynir değil
 
Kız seni görmeye geldim
 
Nasıl kızı görmek için peynir yemeye gitmek gerekiyorsa, Allah’ı görmek için de, Cennete gitmek gerekir.
 
Bir başka mani:
 
Gönül ne çay ister
 
Ne de kahvehane
 
Gönül sohbet ister
 
Çay kahve bahane.
 
Dostla buluşup sohbet etmek için kahve bir sebep olduğu gibi, Allahü teâlâya kavuşmak için de Cennete gitmek bir sebeptir.
 
İmam-ı Rabbani hazretleri buyuruyor ki:
 
Allahü teâlâyı istemek ve sevmek, ahireti istemek ve sevmektir. Çünkü Allahü teâlâya kavuşmak, ahirette vaat edilmiştir ve Allahü teâlânın kulundan rızası, ahirette belli olacaktır. Hak teâlâ, ahireti sever. Beğenilenden yüz çevirmek, Allahü teâlânın davet etmesine ve beğenmesine karşı gelmektir. Yunus suresinin 25. âyetinde (Allahü teâlâ, Dar-üs-selama [Cennete] çağırıyor) buyurmaktadır. Cenneti istememek ahiretten yüz çevirmek olur.
 
Büyükler, Cenneti, Allahü teâlânın razı olduğu yer olduğundan ve Cenneti isteyenleri sevdiği için, isterler. Cehennemden sakınmaları da, Allahü teâlânın gazap ettiği yer olduğu içindir. Yoksa, Cenneti istemeleri, nefislerine tatlı geldiği için değildir. Cehennemden kaçınmaları, orada azap ve sıkıntı olduğu için değildir. Çünkü bu büyükler, sevgilinin yaptığı her şeyi güzel görür. Bunları kendilerinin, matlubu, maksadı bilirler.
 
 
“İhlasım kalmadı!”
 
Bizde gazete dağıtıcısı olarak çalışan bir gençle konuşuyorduk. Genç dedi ki:
 
- Eskiden Allah rızası için hizmet ediyordum, şimdi ise ne kadar çok gazete satarsam o kadar para alırım diyorum, sanki hiç ihlasım kalmadı, sadece parayı düşünüyorum.
 
- O zaman sana bol paralı bir iş var. Falanca gazeteden bize telefon ettiler, eleman arıyorlarmış. Şu kadar para veririz dediler. Ne dersin?
 
- Açlıktan ölsem manevî değerlerime saldıran o gazeteye gitmem.
- Hani sende ihlas yoktu? Gördün mü sen para için değil Allah rızası için çalışıyorsun.
1 Mayıs 2005 Pazar
 
Soğuk Cehennem (Zemherir)
 
Sual: Ateistler, “İslamiyet sıcak bölgede olduğu için insanlar ateş ile korkutulmuştur. Kutuplarda gelseydi, soğuk azaplardan bahsedilirdi. Şimdi din kitaplarında niye soğukla azaptan bahsedilmiyor” diyorlar. Bazı kimseler de “Şeytan ateşten yaratıldığı için Cehennem ateşi onu yakamaz, onun için şeytan, açıkça meydan okuyor”diyorlar. Yine bir zat da, “Kâfir, yaptığı kötü amellerle cezayı hak etmiş ise de, bu amellerinin cezasını çektikten sonra, zamanla ateş ile ülfet peyda eder ve artık ateş ona azap edemez” diyor. Bu konuda dinimizin hükmü nedir?
 
CEVAP: Önce şunu bilmek gerekir. Allah’ın kudreti sonsuzdur. Kudreti sınırlı olan ilah olamaz. Allah kâfirlere azap etmekten aciz değildir. Kâfirlerin azapları hafiflemez, aksine artar. Bu konudaki âyetlerden birkaçının meali şöyledir:
 
(Onların azapları hiç hafifletilmez.)[Bekara 86]
 
(Allah’ın, meleklerin ve bütün insanların lâneti kâfir olarak ölenlerin üzerinedir. Lanette temelli kalırlar, azapları da hafifletilmez ve geciktirilmez.) [Bekara 162]
 
(Orada temelli kalırlar, azapları hafifletilmez ve geciktirilmez.) [Al-i İmran 88]
 
(Onların azapları hafifletilmez ve tehir de edilmez.) [Nahl 85]
 
(Kâfirler öldürülmez ki ölsünler, Cehennem azabı da biraz olsun hafiflemez.) [Fatır 36]
 
(Ateşte olanlar, Cehennemin bekçilerine, “Rabbinize yalvarın da hiç değilse bir gün, azabımızı hafifletsin” derler. Halbuki kâfirlerin yalvarması boşunadır.)[Mümin 49,50]
 
(Orada devamlı kalırlar, azapları hafifletilmez, kurtuluş ümitleri de yoktur.) [Zuhruf 75]
 
Cehennem azabı sadece ateş değildir. Birçok azap çeşitleri vardır. Bazıları şöyledir: 1-Soğukla azap, 2-Yılan ve akreplere sokturmak, 3-Başa topuzlarla vurmak, 4-Aç bırakmak, 5- Zakkum yedirmek, 6-Vücutlarını büyültmek, 7-İrinli su içirmek, 8- Gayya kuyusuna atmak. 9- Uçurumlardan yuvarlamak, 10-Zifiri karanlıkta azap, 11-Pis kokulara maruz bırakmak, 12-Azapları her gün artırmak. 13- Sonsuza kadar katlanarak azap etmek.
 
Kadızade Ahmed efendi buyuruyor ki: Cehennemde bir yere Zemherir denir, yani, soğuk Cehennemdir. Soğukluğu pek şiddetlidir. Bir an dayanılmaz. Kâfirlere, bir soğuk bir sıcak, sonra soğuk, sonra sıcak Cehenneme atılarak, azap yapılacaktır. (Amentü şerhi)
 
Cehennemde çok soğuk Zemherir azapları bulunduğu, Kimya-i saadet ve Dürret-ül-fahire kitabında yazılıdır. Buhari, Müslim, İbni Mace ve diğer hadis kitaplarında, yazın sıcaklığı sıcak Cehennemin nefesinden, kışın soğukluğu da Zemherir Cehennemin nefesinden olduğu bildiriliyor. Reşahat kitabında deniyor ki: Zemherir denilen soğuk Cehennemin azabı çok şiddetlidir.
 
 
Ateş ateşi yakar!
 
İlk insan topraktan, diğer insanların bedenleri toprak maddelerinden meydana geldi. Ama insan, et ve kemiktir, toprak değildir. Şeytan da ateş ve havadan yaratılmışsa da ateş ve hava değildir. (Eşbah)
Allahü teâlânın, şeytana soğuk Cehennemde de, sıcak Cehennemde de azap etmeye gücü yeter. Demir testere demiri kestiği gibi, ateş de ateşi yakar. Bugün fen ilmine vakıf olanlar, cisimlerin elementlerden meydana geldiğini bilir. Mesela, yanıcı hidrojen gazı ile yakıcı oksijen gazının terkibiyle su meydana gelir. Su ise, kendini meydana getiren oksijen ve hidrojene hiç benzemez. İnsan topraktan, şeytan ateş ve havadan yaratıldığı halde, yaratılış maddelerine benzemez. (Devamı var)
 
02 Mayıs 2005 Pazartesi
Soğuk Cehennem (2)
 
Kur’an-ı kerimin birçok yerinde, (Ve hüve ala külli şey’in kadir=Onun her şeye gücü yeter) buyuruluyor. İki âyet meali şöyledir:
 
(Göklerin ve yerin hükümranlığının Allah’ın olduğunu elbette bilirsin. O dilediğine azap eder, dilediğini bağışlar. Allah her şeye kadirdir.)[Maide 40]
 
(Allah, sana bir sıkıntı verirse, Ondan başkası gideremez. Sana bir iyilik verirse, onu başkası engelleyemez. O, her şeye kadirdir.)[Enam 17]
 
Cehennem azapları çeşit çeşittir. Kur’an-ı kerimde buyuruluyor ki:
 
(Yakıtı insan ve taş olan ateşten sakının. O ateş kâfirler için hazırlanmıştır.) [Bekara 24]
 
(Zakkum ağacı, günahkârların yemeğidir. O, karınlarda maden eriyiği gibi, suyun kaynaması gibi kaynar. “Suçluyu yakalayın, Cehennemin ortasına sürükleyin, sonra başına azap olarak kaynar su dökün” denir.) [Duhan 43-50]
 
(Elbette zakkum ağacından yiyeceksiniz. Karınlarınızı onunla dolduracaksınız; kaynar sudan içeceksiniz; susamış develerin suya saldırışı gibi içeceksiniz. İşte ceza gününde onlara sunulacak ziyafet budur!) [Duhan 52-56]
 
(Cehennemde ona irinli su içirilir! O suyu yudumlar, ama yutamaz. Ölüm [öldürücü azap]ona her yönden gelirse de, ölüp kurtulamaz, arkasından çetin bir azap gelir.) [İbrahim16,17]
 
(Âyetlerimizi inkâr edenleri ateşe sokarız; onların derileri yandıkça, daha fazla acı duymaları için derilerini değiştiririz. Allah güçlü ve hakîmdir!) [Nisa 56] {Onların derileri değişmese de Allah’ın azap etmeye gücü yeter. Ancak yeni deriler yaratarak azap edecektir.}
 
(Onların azaplarını kat kat artıracağız.) [Nahl 88] {Cennette, müminlere nimetleri her gün kat kat artırıldığı gibi, Cehennemde de kâfirlere her gün azapları katlanır. Katlanarak çoğalan azaplar sonsuza kadar böyle devam eder. Bu Allah için güç bir şey değildir. Ol demesi yeterlidir.}
 
(Kendinizi ve ailenizi, yakıtı insan ve taş olan ateşten koruyun.) [Tahrim 6] {Düşünün, taşı yakan ateş, deri ile ülfet mi kurar?}
 
Bu âyeti dinleyen bir genç, bu nasıl taş diye sorunca,Resulullah, (O taşlardan biri bir dağ üstüne konsa, bütün dağlar [bütün dünya] kül olur) buyurdu. (İbni Ebiddünya)
 
 
İlham senet değildir!
 
Yukarıdaki âyet-i kerimeleri açıklayan hadis-i şeriflerden bazıları şöyledir:
 
(Cehennemliklere ateş dokununca, yakıp kömür eder.)[Müslim]
 
(Cehennemde yılanın soktuğu kimse, 70 yıl acısını çeker.) [İ. Ahmed, Taberani, Hakim]
 
(Eğer dünyaya Cehennemden bir kıvılcım gelse, doğu batı her yeri yakardı.) [Taberani]
 
(Cehennemin demir topuzu ile, bir dağa vurulsa, dağ parçalanır kül haline gelir.) [Hakim]
Yukarıdaki âyet ve hadisler, Allahü teâlânın her şeye gücü yeteceğini, azap etmekten aciz olmadığını, kâfirlere artırarak sonsuza kadar çeşitli şekillerde azap edeceğini göstermektedir. Bazı şeylere güç yetiremeyen, ilah olamaz. “Deri ateşle ülfet eder, artık ateş yakmaz” sözü eğer ilhamla söylenmemişse büyük bir sapıklık olur. İlhamla söylenmişse söyleyen mazur olur, ancak ona inananlar felaketten kurtulamaz. Çünkü ilham dinde senet değildir.
 
 
03 Mayıs 2005 Salı
Cennetteki en büyük nimet
 
 
Sual: Cennet nimetleri yalnız bedene mi olacaktır? Allah’ı dünyada gören olmuş mudur? Ahirette herkes görecek midir? Çok kimse ben görmediğime inanmam diyor.
 
CEVAP: Cennet nimetlerini, lezzetlerini yalnız bedenin lezzeti zannetmek yanlıştır. Dünyada yükselmeye başlayan bir ruh, bedenden ayrılınca, kıyamete kadar, her an, yükselmeye devam eder. Cennette beden, sonsuz kalabilecek evsafta dünyadakinden bambaşka özellikte var olacaktır. Yükselmiş olan ruh, bu ceset ile birleşerek kıyamet hayatı başlayacaktır. Cennette, bedenin ve ruhun çok farklı nimetleri, lezzetleri olacaktır. Yüksek olanlar, Cennette de ruhun lezzetlerine önem vereceklerdir. Ruhun lezzeti, bedenin lezzetlerinden çok farklı ve çok fazla olacaktır. Ruhun lezzetlerinin en tatlısı, en yükseği de, Allahü teâlâyı cemal sıfatı ile görmek olacaktır.
 
Cennet lezzetlerinin tadını alabilmek için, önce acı, sıkıntı çekmek lazım değildir. Çünkü, Cennetteki bedenin yapısı, dünyadaki gibi değildir. Dünyadaki beden, yok olacak bir halde yaratıldı. Takriben yüz sene dayanacak kadar sağlamdır. Cennetteki beden ise, sonsuz kalacak, hiç yıpranmayacak sağlamlıktadır. Aralarındaki benzerlik, insan ile, aynadaki hayali arasındaki benzerlik gibidir. İnsan aklı, kıyametteki varlıkları anlayamaz. Akıl, his organları ile duyulanları ve bunlara benzeyenleri anlayabilir. Cennet nimetlerini, lezzetlerini, dünyadakilere benzetmek, onlar üzerinde mantık, fikir yürütmek insanı, yanlış sonuçlara götürür. Bilinmeyen şeylerin, bilinen şeylere benzetilmesi bâtıldır.
 
Allahü teâlâyı, dünyada baş gözü ile görmek caiz ise de, kimse görmemiştir. Peygamber efendimiz Miracda ahirete giderek görmüştür.
 
Allahü teâlâ, kıyamette, mahşer yerinde, kâfirlere kahır ve celal ile, yani azap edici olarak; salih müminlere ise, lütuf ve cemal ile yani büyük bir nimet, büyük bir zevk olarak görünecektir. Cennette de, cemal sıfatı ile görünecektir. Kur’an-ı kerimde buyuruluyor ki:
 
(Kıyamet günü ışıl ışıl parlayan yüzler, [müminler]Rablerine bakacaklardır.) [Kıyamet 22, 23]
 
Meşhur bir hadis-i şerif meali de şöyledir:
 
(Gökteki şu ayı nasıl net görüyorsanız, [siz müminler Cennette] Rabbinizi, böyle açıkça göreceksiniz.) [Buhari, Müslim, İbni Mace, Tirmizi, Ebu Davud, Nesai, İ.Ahmed, İbni Huzeyme, İbni Hibban]
 
Kâfirler, Cennete giremeyecekleri için cemal sıfatı ile Allahü teâlâyı görme nimetinden mahrum kalacaklardır. Bir âyet meali şöyledir
 
(Onlar [kâfirler] o gün Rablerini [cemal sıfatı ile]görmekten mahrumdur.) [Mutaffifin 15]
 
Allah’ı cemal sıfatı ile görmek büyük nimettir. Cennetteki bütün nimetlerden daha üstündür. Kâfirlere ise, Cennet haram olduğu için bu büyük nimetten mahrum kalacaklardır.
 
Kâfirler, ahirette Allah’ı kahır sıfatı ile göreceklerdir, ancak bu görme bir nimet değil, büyük bir azap olacaktır. Dünyada çekilen bütün azaplardan daha büyük bir azap olacaktır.
 
Mutezile fırkası ahirette de Allah görülemez demiştir.
 
30 Mayıs 2005 Pazartesi
Cehennemin tabakaları
 
 
Sual: İnsanlığa birçok hizmet veren kâfirlerin iyi işleri, keşifleri, nazarı itibara alınacak mı? Yoksa topluma büyük zulümleri olan bir kâfir ile aynı kefeye mi konacaktır?
 
CEVAP: Hayır aynı kefeye konmaz.Sekiz Cennet, yedi Cehennem vardır. Cennettekilerin, ihlaslarına ve amellerine göre dereceleri farklıdır. Peygamberlerle, şehitlerle sıradan bir Müslümanın derecesi aynı değildir. Cehennemdeki kâfirlerin durumu da böyledir. Firavun gibi ilahlık davası güdüp yeni doğan masum çocukları kesen bir zalim ile, kendisinden başka hiç kimseye zararı olmamış, topluma çeşitli hizmetler veren bir kâfirin durumu aynı değildir.
 
Cehennem 7 tabakadır. Her birinin azabı üstündekinden daha şiddetlidir. (Feraid-ül-fevaid)
 
1. tabaka: Adı Cehennem’dir, azabı en hafiftir. Burada, günahkâr Müslümanlar azap görür.
 
2. tabaka: Adı Sair’dir. Ateşi ve azabı şiddetlidir. Burada, Yahudiler azap görür.
 
3. tabaka: Adı Sekar’dır. Bu daha şiddetlidir. Burada Hıristiyanlar azap görür.
 
4. tabaka: Adı Cahim’dir. Burada, güneşe, yıldızlara tapanlar azap görür.
 
5. tabaka: Adı Hutame’dir. Burada Mecusiler, Budistler, Brehmenler azap görür.
 
6. tabaka: Adı Lazy’dir. Ateistler, müşrikler, dinsizler azap görür.
 
7. tabaka: Adı Haviye’dir. En şiddetlisidir. Burada münafık ve mürtedler azap görür.
 
Her tabakadaki kâfirlerin de azabı farklıdır. Aynı tabakada olan cömert bir kâfir ile zalim bir kâfirin azabı aynı değildir. Her kâfir, zulmünün derecesine göre farklı azap görür. Yerleri aynı olmasına rağmen azapları farklı olur. Zalim kâfir, diğer kâfirlere göre azabı daha şiddetli hisseder.
 
Cennet nimetleri de böyledir. Derecesi yüksek olan daha çok faydalanır. İmam-ı Rabbani hazretleri buyuruyor ki: Dünyada İslamiyet’in yalnız suretine kavuşanlar, Cennetin de yalnız suretine kavuşacaklar, yalnız onun zevkini, tadını alacaklardır. Dünyada İslamiyet’in hakikatine kavuşanlar, Cennetin de hakikatine kavuşacaklardır. Cennetin yalnız suretine ve yalnız hakikatine kavuşanlar, aynı nimetlerden mesela aynı meyvesinden yedikleri halde, farklı lezzet duyacaklardır. Resulullahın zevceleri, müminlerin anneleri olup, Cennette Resulullahın yanında bulunacaklar, aynı meyveyi yiyecekler, fakat, farklı tad alacaklardır. Duydukları lezzet, hep aynı olsa idi, müminlerin annelerinin, bütün insanlardan [Peygamberlerden de] daha üstün olmaları lazım gelirdi. (2/50)
“Rüzgârın savurduğu küller gibi”
 
Cehennemden kurtulmak yalnız Müslümanlara mahsustur. Kâfirlerin iyi işleri, ne kadar çok olursa olsun, onları Cehennemden kurtaramaz ve azaplarını hafifletemez. Birkaç âyet meali şöyledir:
 
(Kâfirlerin faydalı işleri fırtınalı bir günde rüzgârın savurduğu küller gibidir. Ahirette o işlerin hiç faydası olmaz.) [İbrahim 18]
 
(Deki: Size en çok ziyana uğrayanları haber verelim mi? Onlar dünya hayatında iyi işler yaptıklarını sandıkları halde, çabaları boşa giden kimselerdir. İşte onlar, Rablerinin âyetlerini ve Ona kavuşmayı (dirilmeyi, hesabı, ceza ve mükafat) inkâr eden, bu yüzden amelleri boşa giden kimselerdir. Onlar için, kıyamet günü, hiçbir terazi tutmayız. [İyilikleri ile kötülüklerini ölçmeyiz çünkü amelleri boşa gitmiştir, tartıya girecek makbul şeyleri kalmamıştır.]) [Kehf 103, 104, 105]
 
(Kâfirlerin iyi işleri engin çöllerde görünen seraba benzer. Susayan kimse onu uzaktan su sanır. Ama, yanına varınca, umduğunu bulamaz.) [Nur 39] (Devamı var)

 
18 Temmuz 2005 Pazartesi
 
“Cennet kapıları açılır” ne demek?
 
Sual: Bir hadiste, (Ramazanda Cennet kapıları açılır, Cehennem kapıları, kapanır) deniyor. Cennetin kapıları açılır, Cehennemin kapıları kapanır ne demektir? Bir iyilik yapınca da Cennetin kapısını açtın deniyor. Cennetin kapısı kapalı da, biz mi açıyoruz?
 
CEVAP: Biz açmıyoruz, amelimize göre açılıyor. İman edip salih amel işleyenlere Cennetin kapıları açılır, kâfirlere ise Cehennem kapıları açılır. Müslüman birisine Cennetin kapısını açtın demek, Cennete girmeye vesile olacak iş yaptın, Cennete girmeye layık oldun, demektir.
 
Bu tür teşvik edici, müjde veren hadis-i şerifler, itikadı düzgün Müslümanlar içindir. Kâfirler Müslüman olmadıkça, ne yaparlarsa yapsınlar Cennete giremezler.
 
Cennetin kapıları ne zaman açılır, yani insan Cennete girmeye ne zaman layık olur? Hangi işleri yapınca Cennete girebiliriz? Bu konudaki hadis-i şerif meallerinden bazıları şöyledir:
 
(Receb ayında 7 gün oruç tutana, Cehennem kapıları kapanır. 8 gün oruç tutana Cennetin 8 kapısı açılır.) [Taberani] (Bugünlerde oruç tutanın Cennete gidebileceği bildiriliyor.)
 
(Namaz kılmaya duran kimseye Cennet kapıları açılır.) [Taberani] (Namaz kılanın Cennete gideceği bildiriliyor.)
 
(Cuma, Pazartesi ve Perşembe günleri Cennetin kapıları açılır.) [Müslim] (Bugünler daha çok ibadet edilmesi tavsiye ediliyor.)
 
(Besmele ile başlayıp, güzelce abdest aldıktan sonra her uzvu yıkarken, Kelime-i şehadet okuyana ve abdestten sonra da, “Allahümme ec’alni minettevvabine vecalni minel mütatahhirin” diyene Cennetin sekiz kapısı açılır. Dilediği kapıdan içeri girer.) [Müslim, Ebu Davud, Tirmizi, Nesai, Hakim] (Sünnetlerine, müstehablarına riayet ederek alınan abdest ve okunan duaların, o kimseyi Cennete götürebileceği bildiriliyor.)
 
(İlim öğrenmek için evinden çıkana Cennette bir kapı açılır.) [İ.Asakir] (Müslümanlara faydalı olmak için, dine uygun ilim öğrenenlerin Cennete girebileceği bildiriliyor.)
 
(Allah rızası için ana babasına muti olarak sabahlayana Cennetten iki kapı açılır. Ana babadan biri varsa bir kapı açılır.) [ İ. Asakir] (Ana babasını dine uygun şekilde razı eden Müslüman evladın, Cennete gidebileceği bildiriliyor.)
 
(Beş vakit namaz kılan, Ramazan orucunu tutan, zekatını veren ve yedi büyük günahtan kaçınana, Cennetin bütün kapıları açılır, selamet ve emniyet içinde gir denilir.) [Nesai] (Farzları yapıp haramlardan kaçan Müslüman’ın Cennete girebileceği bildiriliyor.)
 
(Hâ-mim’ler yedidir. Cehennemin kapıları da yedidir. Her biri, Cehennemin bir kapısına gelir, “Ya Rabbi, bana inanıp da beni okuyanı bu kapıdan sokma!” der.) [Beyheki] (Kur’an-ı kerimde bahsedilen âyetleri okuyanın Cennete gidebileceği bildiriliyor.)
 
(Doğru olun. Doğruluk, Cennet kapılarından bir kapıdır. Yalandan sakının. Yalan, Cehennem kapılarından bir kapıdır.) [Hatib] (Doğru olanların Cennete, yalancıların Cehenneme gidebileceği bildiriliyor. Böyle ifadeler, zikrül cüz, irâdetül kül cinsindendir. Yani meselenin bir veya bir kısmı bildirilir, tamamı kast edilir. Kâfir de doğru söyleyebilir, ama kâfir doğru söylese de Cennete girmez, Müslüman yalan söylese de Cennete sonunda muhakkak girer.)
 
 
9 Kasım 2005 Çarşamba
 
 
Cenneti istemek
 
Sual: Cennet sevdası ve Cehennem korkusundan dolayı yapılan ibadet kabul olur mu?
 
CEVAP: Hiçbir Müslüman Cennet Cehennem için ibadet etmez. Allah için eder, O emrettiği için eder. Onun rızasına kavuşmak için eder. Onun sevdiklerini sever, Onun sevmediklerini sevmez. Mesela Müslümanları sever, kâfirleri sevmez.
 
Cenneti istemek Allah rızasına aykırı değildir. Allah’ı seven, onunla buluşmayı ister. Buluşma yeri Cennettir. Cenneti isteyen, aslında Allahü teâlâ ile buluşmayı, Ona kavuşmayı istemektedir.
 
İmam-ı Rabbani hazretleri buyuruyor ki:
 
Allahü teâlâyı istemek ve sevmek, ahireti istemek ve sevmektir. Çünkü Allahü teâlâya kavuşmak, ahirette vaat edilmiştir ve Allahü teâlânın kulundan rızası, ahirette belli olacaktır. Hak teâlâ, ahireti sever. Beğenilenden yüz çevirmek, Allahü teâlânın davet etmesine ve beğenmesine karşı gelmektir. Yunus suresinin 25. âyetinde (Allahü teâlâ, Dar-üs-selama [Cennete] çağırıyor) buyurmaktadır. Cenneti istememek ahiretten yüz çevirmek olur.
 
Büyükler, Cenneti, Allahü teâlânın razı olduğu yer olduğundan ve Cenneti isteyenleri sevdiği için, isterler. Cehennemden sakınmaları da, Allahü teâlânın gazap ettiği yer olduğu içindir. Yoksa, Cenneti istemeleri, nefislerine tatlı geldiği için değildir. Cehennemden kaçınmaları, orada azap ve sıkıntı olduğu için değildir. Çünkü bu büyükler, sevgilinin yaptığı her şeyi güzel görür. Bunları kendilerinin, matlubu, maksadı bilirler.
 
06 Şubat 2006 Pazartesi
 
Hepsi Cennetlik olanlar
 
Sual: Eshab-ı kiramdan büyük günah işleyenler de mi Cennetliktir? CEVAP: Evet hepsi Cennetliktir. Allahü teâlâ, onlara en güzel mükafatı vereceğine yani Cennete koyacağına dair söz verdi. (Hadid 10) Âyet-i kerimede, ve küllen vaadallahü hüsna buyuruldu. Yani Allah hepsine Cenneti söz verdi demektir.
 
(Muhacirlerin [Mekke’den hicret eden eshabın] ve Ensarın [Medine’de muhacir eshaba yardım edenlerin] önce gelenlerinden ve bunların yolunda gidenlerden Allah razıdır ve bunlar da, Allah’tan razıdır. Allah bunlar için, altından ırmaklar akan Cennetler hazırladı. Bunlar Cennetlerde sonsuz olarak kalacaklardır.) [Tevbe 100]
 
Allahü teâlânın zatı gibi sıfatları da sonsuzdur. Razı olması da sonsuzdur. Allahü teâlâ, Eshabdan birkaç sene razı olup sonra vazgeçmez. Hepsinin Cennetlik olduğunu bildirdiği gibi ayrı ayrı da bildirdi. Mesela ağaç altında biat eden 1400 eshabdan razı olduğunu da bildirdi:
 
(Ağaç altında, sana söz veren müminlerden, Allah razıdır.) [Fetih 18]
 
Resulullah efendimiz, (Ağaç altında sözleşenlerden hiçbiri Cehenneme girmez) buyurdu. Bu biate, (Biat-ür-rıdvan=Razı olunan biat) denir. Çünkü Allahü teâlâ bunlardan razıdır. (Meâlimüttenzil)
 
Eshab-ı kiramdan büyük günah işleyenlere bir örnek verelim:
 
Hatib bin Ebi Beltea hazretleri, Saire
 
isimli casus bir kadınla Mekke’deki müşriklere, Mekke’nin fethi için hazırlık yapıldığını bildiren bir mektup gönderdi. Vahiy ile durumu öğrenen Resulullah efendimiz, üç kişiye emretti. Onlar da, kadına yetişip, mektubu istediler. Kadın “Bende mektup yok” dedi. “Resulullah yalan söylemez, mektubu çıkar. Yoksa...” diyerek tehdit edilince, kadın örülü saçlarının arasındaki mektubu çıkarıp verdi. Mektup getirilince Peygamber efendimiz, Hz. Hatib’e niçin böyle yaptığını sordu. Hatib Radıyallahü anh, (Mekke’de çoluk çocuğum var. Müşriklerin bir zararı dokunmasın diye bunu yazdım) dedi. Hz. Ömer (Ya Resulallah, izin ver, hemen şu münafığın kellesini uçurayım) dedi. Fakat Peygamber efendimiz (Allahü teâlâ, Bedir gazasında bulunanlara “İstediğinizi yapın! Sizin her işinizi affettim” buyurdu. Bu Bedir ehlindedir) buyurunca, Hz. Ömer, eshab-ı kiramdan birisine böyle söylediği için ağladı, pişman oldu, tövbe istiğfar etti.
 
Bir örnek daha: Eshab-ı kiramdan Sabit bin Kays bin Şemmâs, ses tonu yüksek idi. Hücurat suresinin, (Ey iman edenler, seslerinizi Peygamberin sesinden fazla yükseltmeyin. Birbirinize bağırdığınız gibi, Peygambere yüksek sesle konuşmayın. Farkına varmadan amelleriniz boşa gider) mealindeki ikinci âyeti inince huzur-ı saadete artık gelmedi. Resul-i Ekrem efendimiz, haber gönderip çağırttı.
 
Ona gelmeyiş sebebini sorunca, Hz. Sabit, “Ya Resulallah, bu âyet inince amellerimin boşa gideceğinden korktum. Çünkü ses tonum yüksektir” dedi. Resulullah efendimiz buyurdu ki:
 
(Sen o mevkide değilsin. Sen eshabımdansın, sen hayr ile yaşayıp hayr ile de öleceksin. Sen Cennet ehlisin.) [Beydavi, Medarik, Buhari, Müslim]
 
Bu husus, bundan sonraki âyet-i kerime ile de bildirildi: (Allah’ın elçisinin huzurunda seslerini kısanlar, Allah’ın kalblerini takva ile imtihan ettiği kimselerdir. Onlara mağfiret ve büyük mükâfat vardır.)
 
[Hücurat 2] (Büyük mükafat, Cennette büyük makamlara kavuşmak demektir.)
 
--------------------------------------
 
Tel: 0 212 - 454 38 20 Faks: 0 212 - 454 38 29
 
 
21 Şubat 2006 Salı
 
Allah Cennette görülecektir
 
Sual: Abdurrahim Semerkandi, Füsuli
 
imadi fıkıh kitabında diyor ki: (Bir kimse, Allah’ı Cennette görüyorum derse kâfirdir. Cennetten görüyorum derse kâfir değildir. Zira birincisinde Allah mekâna nispet edilmiştir. “Cennetten görüyorum” sözündeki maksat, “Allah Cennette olacağı için, Onu Cennette görürüm” ise yine kâfirdir.)
 
Okuduğum diğer kitaplarda ise, (Cennette Allah görülecektir) deniyor. Bu nasıl küfür olur?
 
CEVAP: Bir kere tercüme Türkçe’ye uygun değil. Cennette veya Cennetten görüyorum denmez. Çünkü henüz Cennete gitmedi ki öyle bir şey desin. Cennette veya Cennetten görülecek der.
 
Tercüme düzgün değil, maksat açık anlatılamamış. Ahirette, mahşerde Allahü teâlâ görülecektir. Bu demek hâşâ, (Allah ahirettedir, mahşerdedir) demek değildir. Allahü teâlâ Cennette de görülecektir. Cennette müminlere hitap edecektir. Böyle söylemek de hâşâ, (Allah, Cennettedir) anlamında değildir. Allahü teâlâ mekandan münezzehtir. (Allah, Cennettedir, ahirettedir, dünyadadır, kâinattadır, Arş’tadır) gibi sözlerin hepsi yanlıştır. Cennette mekandan münezzeh olarak görülecektir.
 
Cennetten görülecek derken, bir yönden görülecek demek de aynı şekilde caiz değildir. O da mekan tayin edilmiş olur. Ehl-i sünnet âlimleri buyuruyor ki:
 
Allahü teâlâyı müminler Cennette, cihetsiz olarak ve karşısında bulunmayarak ve nasıl olduğu anlaşılmayarak ve ihatasız, yani bir şekilde olmayarak görecektir. Allahü teâlâyı ahirette görmeye inanırız. Nasıl görüleceğini düşünmeyiz. Çünkü, Onu görmeyi akıl anlayamaz. İnanmaktan başka çare yoktur. Felsefecilere ve Mutezile’ye ve Ehl-i sünnetten başka bütün fırkalara yazıklar olsun ki, kör olduklarından, buna inanmaktan mahrum kaldılar. Görmedikleri, bilmedikleri şeyi gördükleri şeylere benzetmeye kalkarak iman şerefine kavuşamadılar. (Mektubat-ı Rabbani 2/67)
 
Allahü teâlâyı müminler Cennette görecektir. Fakat, nasıl olduğu bilinmeyen bir görmekle göreceklerdir. Nasıl olduğu bilinmeyeni, anlaşılmayanı görmek de, nasıl olduğu anlaşılmayan bir görmek olur. (Mektubat-ı Rabbani 3/17)
 
Allahü teâlâ, Cennette mümin kullarına (Kullarım, Benden daha ne istersiniz ki vereyim) buyuracak, Cennette, mekandan münezzeh olduğu halde cemalini gösterecektir. (Miftah-ül cenne)
 
Kıyamette, mahşer yerinde, kâfirlere, kahr ve celal ile; salih müminlere ise, lütuf ve cemal ile görünecektir. Müminler, Cennette, cemal sıfatı ile görecektir. (İtikadname-Mevlana Halid-i Bağdadi)
 

 
Misvak sünnettir
 
Sual: Namaz kitabında, abdest alırken dişleri misvak ile temizlemek müstehabdır denirken, abdestin sünnetleri bahsinde ise, misvak önemli sünnet deniyor. Burada bir çelişki yok mu? Bunun gibi namaz kılarken rüku ve secdelerde tesbihleri üçer kere okumak sünnet, 5, 7, 9 gibi fazla okumak ise müstehabdır deniyor. Fazla okuyunca sevabı niye azalıyor ki?
 
CEVAP: Abdest alırken dişleri temizlemek, fırçalamak sünnettir. Bunu misvak ile yapmak müstehabdır, daha iyidir. Yani misvak kullanılınca hem sünnet yerine geliyor hem müstehab, parmakla veya diş fırçası ile dişler temizlenirse sadece sünnet yerine gelir. Bu sünnet misvakla yapılınca ayrıca müstehab sevabı da alınıyor.
 
Rüku ve secdelerde üçer defa tesbih çekmek sünnet, daha fazla çekince ayrıca müstehab sevabı da alınıyor.
 
Bunun gibi namazda selam verirken sağa sola bakmak sünnet, başını iyice çevirmek ve omuzlara bakmak müstehabdır.
 

 
 

 
 

 
 

 
 
 
 
 
4 Nisan 2006 Salı
 
 
 
Bilmek mi, görmek mi?
 
 
 
Sual: Evliya zatlardan bazıları, (Biz cenneti, cehennemi görsek, imanımızda bir artma, bir değişiklik olmaz) demişler. Bu nasıl olur? İnsanın bir şeyi bilmesine ilmel yakîn, gözle görmesine de aynel yakîn deniyor. Gözle görmek, ilimle bilmekten çok daha üstün değil midir? Atalarımız, (Gözüm sana mı inanayım, yoksa sözüm sana mı inanayım?) diye boşuna mı söylediler? Bu zatların böyle söylemesinin hikmeti ne olabilir?
 
CEVAP: Elbette göz, bilmeye göre daha sağlam delildir. Ama bu bizim gibi insanlar içindir. Hakiki imana kavuşmuş evliya zatların ilimleri farklıdır. Hz. Ebu Bekir’in (O söylediyse doğrudur) demesi bunun bariz örneğidir.
 
Göz yanılabilir ama, bu ilim sahiplerinin imanları öyle sağlamdır ki, hiçbir şey onu değiştiremez. Göz ile görenin imanı bu kadar sağlam olamaz.
 
İman etmede göz ölçü değildir. Sadece göz ölçü olsaydı, Resulullah efendimizi gören herkesin iman etmesi gerekirdi. (Abdullah’ın yetimi) diye bakanlar kâfirlikte kaldı, (Allah Resulü) diye bakanlar hidayete erdi. Baştaki göz yanılabilir, kalbdeki göz yanılmaz. Müslümanların görmeleri, anlamaları kalb gözü ile olur.
 
Göz bakınca, kalb inanınca görür. Müslümanın kalbi inanmıştır, Allahü teâlânın ihsanlarına kavuşmuştur. Derecesine göre neler görür neler, dünya ahiret fark etmez.
 

 
Doğru yolu aramak
 
Sual: Fanatik birine, şu mealdeki ayeti okudum:
 
(İnsanlar, dinde çeşitli gruplara bölündüler. Her grup, kendi yolunu doğru sanıp sevinmektedir.) [Müminun 53]
 
Sonra dedim ki:
 
Ehl-i sünnet âlimleri diyor ki: Allahü teâlâ, İslamiyet’i doğru olarak öğrenmek isteyene, bunu nasip edeceğine söz verdi. Bunun için, (Ya Rabbi beni, yanlış yollara gitmekten koru) diye dua etmeli, istihare yapmalı. Dua etmekten çekinmemeli. Hâşâ Allahü teâlâ yanlış bir iş yapmaz. Samimi dua edene doğru yolu muhakkak gösterir. Kuran-ı kerimde mealen buyuruluyor ki:
 
(Doğru yolu arayanları, saadete ulaştıran yollara kavuştururuz.) [Ankebut 69]
 
(Allah, kendisine yöneleni doğru yola iletir.) [Şûra 13]
 
Fakat arkadaş, (Ben böyle dua edemem, edersem, kendi inancımı, kendi yolumu, kendi rehberimi inkâr etmiş olur, küfre girerim) dedi. Allah’a dua edince insan küfre mi girer?
 
CEVAP: İlk başta bildirdiğiniz ayet-i kerimede, Müslümanların çeşitli gruplara ayrılacağı, her grubun kendisini doğru sanacağı bildiriliyor. Peygamber efendimiz de, ümmetinin 73 fırkaya ayrılacağını bildiriyor. Her grup ben doğru yoldayım diyerek, dua etmekten çekinirse, biri hariç hepsi dalalete düşmüş olur. Dua etmekten niçin korkulur ki? Sizin dediğiniz gibi -haşa- Allah yanlış iş yapmaz. Müslümanlık mı hak, yoksa kâfirlik mi hak diye bir istihare yapılmaz. Ama doğru yolda olup olmadığını anlamak için istihare yapılır ve dua edilir. Böyle bir dua etmemek ahmaklığın, cahilliğin daniskası olur.
 

 
 

 
 

 
 

 
 
 
 
 
30 Ekim 2006 Pazartesi
 
 
 
Cenneti istemek
 
 
 
Sual: Cennet sevdası ve Cehennem korkusundan dolayı yapılan ibadet kabul olur mu?
 
CEVAP: Hiçbir Müslüman Cennet Cehennem için ibadet etmez. Allah için eder, O emrettiği için eder. Onun rızasına kavuşmak için eder. Onun sevdiklerini sever, Onun sevmediklerini sevmez. Mesela Müslümanları sever, kâfirleri sevmez.
 
Cenneti istemek Allah rızasına aykırı değildir. Allah’ı seven, onunla buluşmayı ister. Buluşma yeri Cennettir. Cenneti isteyen, aslında Allahü teâlâ ile buluşmayı, Ona kavuşmayı istemektedir.
 
İmam-ı Rabbani hazretleri buyuruyor ki:
 
Allahü teâlâyı istemek ve sevmek, ahireti istemek ve sevmektir. Çünkü Allahü teâlâya kavuşmak, ahirette vaat edilmiştir ve Allahü teâlânın kulundan rızası, ahirette belli olacaktır. Hak teâlâ, ahireti sever. Beğenilenden yüz çevirmek, Allahü teâlânın davet etmesine ve beğenmesine karşı gelmektir. Yunus suresinin 25. âyetinde (Allahü teâlâ, Dar-üs-selama [Cennete] çağırıyor) buyurmaktadır. Cenneti istememek ahiretten yüz çevirmek olur.
 
Büyükler, Cenneti, Allahü teâlânın razı olduğu yer olduğundan ve Cenneti isteyenleri sevdiği için, isterler. Cehennemden sakınmaları da, Allahü teâlânın gazap ettiği yer olduğu içindir. Yoksa, Cenneti istemeleri, nefislerine tatlı geldiği için değildir. Cehennemden kaçınmaları, orada azap ve sıkıntı olduğu için değildir. Çünkü bu büyükler, sevgilinin yaptığı her şeyi güzel görür. Bunları kendilerinin, matlubu, maksadı bilirler.
 
Bizde gazete dağıtıcısı olarak çalışan bir gençle konuşuyorduk. Genç dedi ki:
 
- Eskiden Allah rızası için hizmet ediyordum, şimdi ise ne kadar çok gazete satarsam o kadar para alırım diyorum ve ihlasım kalmadı, Allah rızası ikinci plana düştü, hatta hiç Allah rızası kalmadı, sadece parayı düşünüyorum.
 
- O zaman sana yağlı bir iş var. Falanca gazete bize telefon etti, bizim gazetelerden de satan varsa, ona şu kadar para veririz dediler. Ne dersin?
 
- Açlıktan ölsem o küfre hizmet eden gazetenin işini yapmam.
 
- Hani sende ihlas yoktu? Gördün mü sen para için değil Allah rızası için çalışıyorsun.
 

 
Rükuda topukları birleştirmek
 
Sual: Rükuda topuk kemiklerini birleştirmeye çalışırken çok zor oluyor. Rükuda ve secdede topukları birleştirmek yeterli midir, yoksa illâ topuk kemiklerini de birleştirmek şart mıdır?
 
CEVAP: Şart değildir. Sadece topukları birleştirmekle sünnet yerine gelir. Tam İlmihalde diyor ki:
 
(Halebi-i kebir)de, üç yüz on beşinci sayfada ve (Dürr-ül-muhtar)da diyor ki, (Rükuda sünnetlerden birisi de, topuk kemiklerini birbirine bitiştirmektir) Bunun için, rükua eğilirken, sol ayağın topuğu, sağ ayak yanına getirilir. Secdeden kıyama kalkarken açılır.
 
Son cümlede, (Bunun için, rükua eğilirken, sol ayağın topuğu, sağ ayak yanına getirilir) deniyor. Sadece topukları birleştirmek yeterlidir. Bunu İlmihalin müellifine yazılı olarak sormuştuk. (Topukları birleştirmek kâfidir)diye cevap gelmişti. Cennet Yolu İlmihali’nde namazın müstehabları sayılırken, (Rükuda ayakları bitiştirmek)ifadesi geçiyor.
 
Halebi, Dürr-ül-muhtar ve Redd-ül-muhtar’da (kâbeyni [iki kâbı] birleştirmek)ifadesindeki kâ’b kelimesi, ayakların iç tarafındaki çıkıntılı kemiktir. Buna topuk kemiği de denir. Topukların birleştirilmesi yeterlidir. Bu iki kemiği zorla birleştirmeye kalkmak gerekmez, iki topuk yan yana gelince sünnet yerini bulmuş olur. Bu olayı büyütmek yanlıştır. Namazda sakin olmak esastır. Topuk kemiklerini birleştirmeye çalışarak kendini zorlamak uygun olmaz. Birleştirene de, birleştirmeyene de bir şey dememek gerekir. Kadınlar ayaklarını birleştirmez. Bu erkeklere mahsustur.
 

 
 

 
 

 
 

 
 

 
 

 
 
 
 
 
4 Mart 2007 Pazar
 
 
 
Cennette evlilik
 
 
 
Sual: Cennette evlilik var mıdır? CEVAP: Evet vardır, ama nasıl olduğunu bilemeyiz. Çünkü orada nefs yoktur. Dünyada olan şeyler, birer görüntüdür. Her görüntünün, bir de aslı olur. Asıl olmadan görüntü meydana gelmez. Dünyadaki şeylerin hepsinin asılları, gerçekleri, Cennette vardır. Çocuk veya bekâr olarak ölenler de, Cennette evlenecektir. Herkes, aynı yaşta olacaktır.
 
İki hadis-i şerif meali şöyledir:
 
(Cennet nimetleri ile, dünyadakiler arasında yalnız isim benzerliği vardır.) [Beyheki]
 
(Cennette işitilmeyen ve hayâl bile edilemeyen nimetler vardır.) [Müslim]
 
Evliliğin de hakikisi, orada olacaktır. Herkese eşi, çok güzel görünecektir. Benim eşimden daha güzeli, daha yakışıklısı yok diyecektir. Orada diğer zevkler gibi, evlilik zevkleri her gün artacaktır. Sonsuza kadar böyledir. Cennette evliliğin olacağı, âyet-i kerime ve hadis-i şeriflerle sabittir.
 
Bu konudaki âyet-i kerime meallerinden bazıları şöyledir:
 
(Bunun yanı sıra biz onları, sürmeli gözlü hûrilerle evlendiririz.) [Duhan 54]
 
(Yanlarında güzel bakışlarını yalnız onlara tahsis etmiş, iri gözlü eşler vardır. Onlar, gün yüzü görmemiş bembeyaz yumurta gibidir.) [Saffat 48, 49]
 
(Biz ceylan gözlüleri, defterleri sağdan verilenler için yeniden yarattık; onları bakire, eşlerine düşkün ve hepsini aynı yaşta kıldık.) [Vakıa 35-38]
 
(İçlerinde huyu güzel, yüzü güzel kızlar vardır.) [Rahman70]
 
Hadis-i şeriflerde de buyuruluyor ki:
 
(Rabbine itaat edip, kocasının hakkını ödeyen, ona hıyanet etmeyen kadınla şehid arasında, bir derece fark kalır. Kocası güzel ahlâklı bir mümin ise, onun kocası olur. Kocası uygun birisi değilse, Cennette Allahü teâlâ onu bir şehidle evlendirir.) [Taberani]
 
(Şehid, Cennette bir huri ile evlendirilir.) [İ. Ahmed]
 
(Cennet kızlarından biri dünyaya gelse, yerle gök arası güzel koku ile dolar ve ikisinin arasını aydınlatırdı.) [Buhari, Müslim]
 

 
Cemaat sevabı
 
Sual: Bir kimse, herhangi bir sebeple bazen camiye gidemese, evinde cemaat yaparak namazı kılsa, cemaat sevabından mahrum kalır mı?
 
CEVAP: Herhangi bir sebeple camiye gidemeyen eğer, evinde cemaatle kılarsa cemaat sevabına kavuşur. Özürsüz camiye gitmeyip evinde cemaatsiz, yani yalnız kılarsa, cemaat sevabından mahrum kalır. İslam Ahlakı kitabındaki bir hadis-i şerifte (Özürsüz, evinde [yalnız] namaz kılan kişinin borcu ödenir, namazının sevabı noksan kalır) buyuruluyor. Ancak camideki imamın itikadı düzgün değilse, bid’at ehli ise veya fasık ise, elbette evde kılmak gerekir. Cemaat sevabı alacağım derken, namazdan da olmamalıdır.
 

 
 

 
 

 
 

 
 

 
 

 
 
 
 
 
21 Mayıs 2007 Pazartesi
 
 
 
Cennette pazar var mı?
 
 
 
Sual: Cennette, bir suret pazarı varmış. Bu pazarda sadece insan suretleri varmış. Cennetteki insanlar, dış görünüşlerini değiştirmek istedikleri zaman, bu pazara gidip, suret satın alıp, görünüşlerini değiştirme imkânı varmış. Bu doğru mudur?
 
CEVAP: Cennette pazara ihtiyaç yoktur. Namaz, oruç gibi ibadet de yoktur. Günah işleme diye bir şey yoktur. Her şeyin en güzeli, Cennet halkı içindir. Neyi arzu ederse, anında ona sahip olur. Bir yere gitmesi gerekmez. Canı bıldırcın eti istedi, hemen pişmiş olarak anında önümüze hazır gelir. Herkes eşini en güzel surette görecektir. Şu benden daha güzel diyerek üzüntü olmayacaktır. İkinci olarak, her nimet her gün artacak. Güzelliği artacak, yiyecek ve içeceklerden aldığı zevkler artacak. Diğer her nimet, her gün artacaktır; iki günü eşit olmayacaktır. Her gün aynı şeylerden farklı ve daha fazla zevkler alınacaktır. Yine her gün farklı şeylerle, farklı nimetlerle karşılaşılacaktır. Allahü teâlânın kudreti sonsuzdur. Ebedi olarak böyle devam edecektir. İnsan, bilmediği şeyleri, bildiği şeylerle mukayese eder. Hâlbuki bilinmeyen şey, bilinen şeye kıyas edilmez.
 
Ana rahmindeki bir çocuğun, dünyaya gelip, çeşitli olaylara karşılaşacağını bilmesi mümkün değilse, Cennete gidenin de, oradaki nimetleri bilmesi mümkün değildir. İki hadis-i şerif meali:
 
(Cennette görülmeyen, işitilmeyen, hatta hayâl bile edilmeyen nimetler vardır.) [Müslim]
 
(Cennet nimetleri ile, dünyadakiler arasında yalnız isim benzerliği vardır.) [Beyheki]
 
Rüya ile dünya hayatı bile, mukayese edilmez. Rüyada, gözlerimiz kapalı olduğu hâlde, çok yerleri görürüz. Dilimiz oynamadığı hâlde konuşuruz. Yani görmemiz göz ile, konuşmamız dil ile değildir. İşitmemiz kulak ile, yürümemiz ayak ile değildir. Rüyada hükümdar olsak, ne çıkar! Az sonra uyanınca, hayal olduğu görülür. İşte dünya hayatı da, rüya gibidir. Asıl hayat olan ahirette, hükümdar olmak gerekir. Hadis-i şerifte, (İnsanlar uykudadır, ölünce uyanırlar) buyuruldu. Nasıl ki, rüyada görülen bile dünyadaki nimetlerle mukayese edilemezse, dünyadakiler de, Cennettekilerle mukayese edilmez.
 
Dünyada olan şeyler, birer görüntüdür. Her görüntünün, bir de aslı olur. Asıl olmadan görüntü meydana gelmez. Dünyadaki şeylerin hepsinin asılları, gerçekleri Cennette vardır.
 
Allahü teâlânın sonsuz kudretine inananın, Onun bildirdiği her şeye inanması gerekir. Cenab-ı Hak, Cennette sıkıntı olmayacağını, Cennet ehline, istedikleri her nimetin verileceğini bildiriyor. Cennet nimetleri yanında, dünya nimetleri, onların gölgesi, resmi gibi bile değildir. Ağacın resmi ile kendisi nasıl aynı şey değilse, Cennet nimetleri yanında dünyadakiler de öyledir. Allahü teâlâ, dünyaya mahsus nimetleri, yoktan yarattığı gibi, ahirette de, hatıra, hayâle gelmeyen nimetleri, yoktan yaratacaktır. Allahü teâlâ için, güçlük olmaz. Cennette, üzüntü, sıkıntı yoktur. İki âyet-i kerime meali:
 
(Cennetin neresine bakarsanız bakın, bol nimet ve büyük saltanat görürsünüz.) [İnsan 20]
 
(İyi amellerinin mükâfatı olarak, onları memnun edecek, ne nimetler hazırlandığını kimse bilemez.) [Secde 17]
 
İki hadis-i şerif meali:
 
(Cennete giren ölmez, sonsuz yaşar, gençliği gitmez. Hep mutlu olur, üzülmez.) [İbni Ebiddünya],
 
(Cennet ehli, hiç hastalanmaz ve yaşlanmaz; hiç üzülmez ve hep neşeli olur.) [Müslim]
 

 

 

 

 
 

 
 

 
 

 
 
 
 
 
19 Haziran 2009 Cuma
 
 
 
Cehennem sonsuzdur
 
 
 
Sual: (Cennette boş yer kalınca, doldurmak için yeni insanlar yaratılacaktır) diyenler olduğu gibi, (Cehennemdeki bütün insanlar çıkacak, böylece Cennet dolacak, Cehennemde kimse kalmayacaktır) diyenler de var. Hangisi doğrudur?
 
CEVAP: İkisi de doğru değildir. Allahü teâlâ, Cenneti de, Cehennemi de dolduracaktır. Müminler, Cennette ebedi kalacak ve sayıları hiç eksilmeyecektir. Kâfirler de, Cehennem de sonsuz kalacak ve sayıları eksilmeyecektir. Cehennemden sadece, günahkâr müminler, cezalarını çektikten sonra çıkıp Cennette girecek ve orada sonsuz kalacaklardır.
 
Cehennemin ve Cennetin sonsuz olduğuna dair birçok âyet-i kerime vardır: (Bekara 25, Al-i İmran 116, Maide 85, Enam 128, Tevbe 68, Hud 107)
 
Âyet-i kerimede Cehennem için de, Cennet için de, (Hüm fî hâ hâlidûn = Onlar orada ebedi kalırlar) buyuruluyor. (Bekara 81, 82)
 
Ebedi olan Cennet ve Cehennemin dolacağını bildiren bir hadis-i şerif meali şöyledir:
 
(Cennet, “Bana güçsüzler ve yoksullar girecektir” diye bazı deliller bildirdi. Cehennem de, “Bana da, cebbarlar ve kibirliler girecektir” dedi. Allahü teâlâ da buyurdu ki: “Ey Cehennem, sen benim azabımsın; dilediğim kimseleri [kâfirleri] seninle cezalandırırım. Ey Cennet, sen de benim rahmetimsin; dilediğim kimselere [müminlere] seninle rahmet ederim. İkinizi de dolduracağım.”) [Müslim]
 

 
FAİZ VE TİCARET
 
Sual: (İslamiyet’te faiz yasak edildiği için ticaretimiz aksadı, geri kalmıştık) diyenlere ne söylemeli?
 
CEVAP: (Faiz, uzun yıllardan beri serbesttir. Buna rağmen niye kalkınmadık?) demek yeterli olur.
 
Eskiden, Müslüman tüccar, zenginlerden ödünç alır, böylece, tefeciden kurtulurdu. Ödünç alamayan tüccar, hisse senetleri çıkarıp, Müslümanları kendine ortak yapardı. Kâra ortak olmak için, zenginler tüccara çok para verirlerdi. Paralarını bankaya değil, ticarete yatırırlardı. Böylece, yurtta ticaret, sanat gelişir, ülke kalkınırdı. Hem de, tefeciler kimseyi soyamaz, millet refaha kavuşurdu.
 

 
ZAMMI SUREDEN ÖNCE BESMELE
 
Sual: Zamm-ı sureden önce Besmele çekmek gerekir mi?
 
CEVAP: Gerekmezse de, çekilmesi iyi olur. Fatihadan sonra, Besmele çekmek gerekmez; çekmek iyi olur. Fatiha ile sure arasında Besmele çekmek, caiz veya müstehabdır. (S. Ebediyye)
 

 
 

 
 

 
 

 
 

 
 

 
 
 
 
 
22 Temmuz 2009 Çarşamba
 
 
 
Cehennemi seyretmek
 
 
 
Sual: Bir hadis-i şerifte, (Cennetten, Cehennemi seyretme imkânı vardır. Bir mümin, Cehennemdeki bir zalimi görmek istese, ona yapılan azapları görerek sevinir) buyuruluyor. Cennette üzüntü olmadığı da bildiriliyor. Bir kimse, Cehennemde azap gören zalim ana babasını veya çocuğunu görse üzülmez mi?
 
CEVAP: Dünya haliyle ahiretinki farklıdır. Bilinmeyenler, bilinenlere kıyas edilemez. Orada nefsimiz olmayacağı için nefisten gelen duygular da olmayacaktır. Tevbe edilen günahlar affolup, ahirette o günahlar unutturulup, hiç hatıra bile getirilmediği gibi, Cehenneme giden yakınlarımız da unutturulur. Üzülecek bir durum meydana gelmez. Allahü teâlânın işinde karışıklık olmaz. (Cennette üzüntü olmaz) buyurduğuna göre, hiçbir şekilde üzüntü olmayacaktır.
 

 
ZAMMI SURE OKURKEN
 
Sual: Namazda birinci rekâtta okuduğumuz zamm-ı sureden bir öncekini veya bir sure atlayarak ikincisini okumak mekruh oluyor. Mesela, birinci rekâtta Maun suresini, ikinci rekâtta ise, Kevser suresini okuyacağımız yere, yanılarak bir önceki olan Kureyş veya Kevser’den sonraki Kâfirun suresini okumaya başlayınca, yanıldığımızı hatırlarsak ne yapmak gerekir?
 
CEVAP: Devam edilir. Unutmak özür olur, yanılarak okuyunca mekruh olmaz.
 

 
KORUNMAK
 
Sual: Erkek, hanımın rızası olmadan, çocuk olmaması için hanımını tedbir almaya zorlayabilir mi?
 
CEVAP: Hayır.
 

 
YOLDA DOĞAN
 
Sual: Yolda doğmuş, bekâr ve hiçbir yere yerleşmemiş kimsenin vatan-ı aslisi olur mu?
 
CEVAP: Vatan-i aslisiz insan olmaz. Doğduktan sonra getirilip büyüdüğü yer, vatan-i aslisi olur.
 

 
TESBİH VE DUA OKURKEN
 
Sual: Her gün belli sayıda okuduğum, tesbih ve dualar var. Mesela, her gün 100 salevat-ı şerife ve ardından 500 la havle, sonra 100 salevat-ı şerife okuyorum. Bunları hiç ara vermeden, arada hiç konuşmadan mı okumak gerekir?
 
CEVAP: Hayır, ara vermenin veya bir ihtiyaç olunca, arada konuşmanın mahzuru olmaz.
 

 

 
 

 
 

 
 

 
 
 
 
 
21 Ocak 2010 Perşembe
 
 
 
Cehennem ebedi değil mi?
 
 
 
Sual: (Nebe suresi 23. âyetinde, sonsuz olarak değil, asırlar boyunca cehennemde kalınacağı bildiriliyor. Dolayısıyla, kâfirler de cehennemde ebedi kalmayacaktır) diyorlar. Bu doğru olabilir mi?
 
CEVAP: Hayır, doğru değildir. Bahsedilen âyet-i kerimenin meali şöyledir:
 
(Onlar orada ahkâb [hukublar, devirler] boyunca kalacaklardır.) [Nebe 23]
 
Ahkâb, hukub kelimesinin çoğuludur. Hukub, birçok seneleri ihtiva eden bir devir demektir. İmam-ı Kurtubi hazretleri tefsirinde buyuruyor ki:
 
Devirler boyunca orada kalacaklar demek, devirler devam ettiği sürece cehennemde kalacaklar demektir. Bu devirlerin ardı arkası kesilmeyecektir. Her bir devir geçtikçe bir başkası gelecektir. Sonsuza kadar, ardı ardınca günler gelecek demektir. Eğer beş ya da on ahkâb denilseydi ya da buna benzer bir ifade kullanılmış olsaydı, o zaman belirli bir zamana delalet ederdi. Ahkâbın söz konusu ediliş sebebi, hukubun onlar nazarında en uzun süreyi kapsadığından dolayıdır. Böylelikle onların anlayışlarının benimsediği ve bildikleri şekilde onlara hitap etmiş olmaktadır. Burada bu ifade, ebedilik için kullanılmıştır. Yani onlar orada ebediyen, sonsuz olarak kalacaklardır. Ahkâb ifadesi kalblere daha bir dehşet verir ve ebediliğe daha açık bir delil teşkil eder. Anlamlar birbirine yakın olduğu için ahkâb ifadesi kullanılmıştır. (Cami’u li-Ahkâm)
 
Beydâvî, Celâleyn, Medârik tefsirlerinde de, (Sonsuz devirler boyunca içinde kalacaklar) buyuruluyor. Bu husus şu mealdeki âyet-i kerimelerde, daha açıkça bildirilmiştir:
 
(Kötülükleri [günahları, küfürleri] kendilerini çepeçevre kuşatanlar Cehennemliktir, orada ebedi kalırlar.) [Bekara 81]
 
(Şüphesiz, kâfirlere Cehennem azabı ebedidir, sonsuzdur.) [Zuhruf 74]
 

 
MÜSLÜMAN OLUNCA
 
Sual: Bir gayrimüslim, Müslüman olunca, gusletmesine gerek var mı?
 
CEVAP: Cünüp olduktan sonra yıkanmışsa, Müslüman olunca gusletmesi müstehabdır. Cünüp kâfir, kir için yıkanmışsa cünüplüğü de kalmaz; çünkü Hanefi’de gusülde niyet farz değildir. Yıkanmakla gusletmiş olur. Cünüp olduktan sonra yıkanmamışsa, Müslüman olunca gusletmesi farzdır. (İ. Ahlakı)
 

 
İBADETTEN SEVAB BEKLENİR
 
Sual: S. Ebediyye‘de orucun Allah’ın emri olduğuna inanmak ve sevab bekleyerek tutmak lazım olduğu bildiriliyor. Oruç gibi, namaz için de, aynı şekilde sevab beklemek lazım mıdır?
 
CEVAP: Elbette sevab beklemek lazımdır. Zekât da öyle, hac da öyledir.
 

 

 
XXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXX
 

 

 
BİRİZBİZ.COM
 

 

 
;">Cennet ve Cehennem
 
Cehennem
 
Cehennem Ateşi ve Azabı
 
Cehennemin Kapıları
 
Cehennemin Yakacağı
 
Cennet
 
Cennet Cehennem Ehlinin Konuşması
 
Cennet Şu Anda Var mıdır?
 
Cennet Yeryüzünde miydi?
 
Cennet de Allah'ın Görülmesi
 
Cennet de Hangi Dil Konuşulacak?
 
Cennet ve Cehennemin Ebediliği
 
Cennete Girecek İlk Kadın
 
Cennete Nasıl Ağaç Dikilir
 
Cennet'in Anahtarı
 
Cennet'in Güzellikleri
 
Cennet'in Tabakaları Cennetlikler Kimlerdir
 
Cennette Kadın
 
Edison Cennete Gidecek mi?
 
Eşler Cennette Birlikte mi Olacak?
 
Huriler
 
Kevser Havuzu
 
Sabataycılar Cennete Girecek mi?
 
Zebani
 

 

 

 

 
;">Cennet
 

 

 
Cennet…
 
Cehennem üzerine kurulmuş sırat ile geçilen gizemli hayat.
 

 
Hz. Adem’in yasak ağacın meyvesinden yediği için dünyaya gönderildiği adres…
 

 
İçinde bulunan bitki ve ağaçların gölgesiyle kaplanmış yerle gök arası geniş bir meyvelik bahçe.
 

 
İman edip sâlih amel işleyenlerin ebedî âlemdeki makamı…
 

 
Rablerinin huzuruna suçlu olarak varmaktan korkanların ve nefsini hevasından arındıranların konağı.
 

 
Allah’ın rızasını kazananlar için mükafat olarak hazırlanmış hoş bir mekan.
 
Altlarında ırmaklar akar Adn cennetlerinin, orada İrem ve Gesi bağlarını mecazda bırakarak çekirdekli ve çekirdeksiz üzüm bağları ve asmalar vardır. Asmalı konaklar vardır içinde huriler oturan. Mü’minler pınar başlarında yüzerler Naim cennetlerinde… Hüsna cennetinde görür Allah’ın kulları Rablerini… Dolunaya bakar gibi temaşa ederler yaratıcılarını… Kimisini aşk-ı Hak almış durur… Kimisi Tur’da Rabbinin tecellisini gören Musa gibi olur. Kimisi kılıçların gölgesinde gelmiştir Cennet’e, kimisi anasının rızasını alarak varmıştır selam yurduna… Kimisi sabır sayesinde giymiştir ipek elbiseyi. Kimisi altın kâseden içmiştir Kevser’i…
 

 
Peygamberlerin davetine uyarak iman edip, dünya ve ahirete ait işleri, kulluk vazifelerini elden geldiği kadar güzel bir şekilde yapan temiz ve müttakî kişiler için hazırlanmış bir huzur ve saadet yurdudur. Kısaca ahiretteki nimetler yurdunun adıdır.
 

 
 
 

 
 
Kur'an-ı Kerîm ve hadis-i şeriflerde Cennet, çeşitli şekillerde tasvir edilmiştir. Bilhassa Kur'an-ı Kerîm'de ağaçları altından ırmaklar akan Cennetler şeklinde anlatılmaktadır:
 
 

 
 
"Cennet takva sahiplerine, uzak olmayarak yaklaştırılmıştır. İşte size va'dolunan, gördüğünüz şu Cennet'tir ki, O, Allah'ın taatına dönen onun (hudud ve ahkâmına) riayet eden çok esirgeyici Allah'a bütün samimiyetiyle gıyâben saygı gösteren, hakkın taatına yönelmiş bir kalble gelen kimselere aittir. "
 

 
(Kâf, 31-33)
 

 
 
"Tövbe edenler, iyi amel ve harekette bulunanlar öyle değil. Çünkü bunlar hiç bir şeyle haksızlığa uğratılmayarak Cennet'e, çok esirgeyici Allah'ın kullarına gıyâben va'd buyurduğu Adn Cennet'lerine gireceklerdir. Onun vadi şüphesiz yerini bulacaktır. Orada selâmdan başka boş bir söz işitmeyeceklerdir. Orada sabah, akşam rızıkları da ayaklarına gelecektir. O, öyle Cennet'tir ki biz ona kullarımızdan gerçekten müttakî olanları vâris kılacağız. "
 
(Meryem, 60-63)
 

 
 
Cennet, bu dünyada yapılan iyiliklerin ahirette Allah tarafından verilen karşılığıdır.
 
Kur'an'da Cenâb-ı Allah şöyle buyurmaktadır:
 

 

 
"Adn Cennetleri vardır ki altlarından ırmaklar akar. Onlar orada ebedî kalıcıdırlar. İşte günahlardan temizlenenlerin mükâfatı."
 
(Tâhâ, 76)
 

 
Kaynaklar:
 
1) Cennet, Durak PUSMAZ, Şamil İslam Ansiklopedisi
 
2) Cennet, A. Hamit Özyayla, İlkadım Dergisi, Eylül 2004
 

 
;">Cennet şu anda var mı?
 

 
Ehl-i Sünnet inancına göre, Cennet halen vardır, yaratılmıştır, hazırlanmıştır. Nitekim şu ayet bunu açıkça ifade eder:
 

 
 

 
 
"Rabbinizin mağfiretine ve eni göklerle yer kadar olan Cennet'e koşun. O Cennet takva sâhipleri için hazırlanmıştır. "
 
(Âli İmrân, 133)
 

 
 
Peygamber Efendimiz (sav.) şöyle buyurmuşlardır:
 

 
 
"Demincek Cennet ile Cehennem şu duvarın yüzünde bana arz olundu."
 

 
"Cennet bana yaklaştı, o kadar ki, eğer cür'et edeydim salkımlarından bir tânesini size getirebilecektim."
 

 

 
;">Cennet Yeryüzünde miydi?
 
 
"Biz: Ey Âdem! Sen ve eşin beraberce cennete yerleşin..."
 
(Bakara Suresi 35)
 

 
 
Cennet yeryüzünde şeklinde zannedenler olmuşlardır. "Filistin'de yahut Fâris ile Kirmân arasında bir cennet idi. İnişi de oradan Hindistan'a nakliydi." denilmiştir. Bu şöyle bir anlayışla söylenmiştir:
 

 
-Çünkü Âdem'in yaratılışı yeryüzünde olduğunda ittifak vardır.
 

 
-Kıssada semaya yükselmesi zikredilmemiştir. Olsa idi öncelikle hatırlatılırdı.
 

 
-Bir de ebedi cennet olsaydı, çıkılmaz ve şeytan oraya giremezdi.
 

 
Ancak bu tahmin, göründüğü kadar makul ve tabii değildir. Âdem'in yeryüzüne inişi, yeryüzünde ortaya çıkması, akıl ve nakle daha uygundur.
 

 
-Ebedi cennet de devamlı oturmak için girmekle, misafir olarak girmek arasında da fark vardır.
 

 
-"Cennet", ahirette müminlerin varacağı sevap evidir ki, şimdi mevcut, fakat dünyada görüşten gizlenmiştir. "Cennet" denilince Kur'ân dilinde bilinen budur.
 

 
-Âdem'in cennette oturması hali, ahiret âleminin meydana gelişine benzer bir ilk oluştur. Ve bu durum bize göre bir makul âlemdir.
 

 
-Yeryüzü ile onun arasında mekanla ilgili bir uzaklık tasavvuruna da lüzum yoktur. O da aynı feza içindedir.
 

 
Bunda akla yaklaştırmak için söylenebilecek olan söz: Âdem'in ruhunun bütün kemal kuvvetlerini haiz olarak, maddeye, önceki unsurlara ilk ilgisi, diğer deyişle beşerin aslı olan ilk Âdem'le ilgili hücreciğin esîrî bir şekilde oluşumu ve ondan eşinin ayrılmasıdır. Muhyiddin-i Arabî'nin bir deyişine göre, ruhun tabiata ilk verilişidir.
 

 
Kaynak: Elmalı Tefsiri Bakara Suresi 35.ayet
 

 

 
;">;">Cennet de Allah'ın Görülmesi
 

 
Allah'ın Âhirette Görülmesi (Rü'yetullah). Müminler, âhirette, cennete girdikten sonra Allah'ı göreceklerdir. Bu görmenin mahiyeti hakkında kesin bilgi yoktur. Ancak bilginler Allah'ı görme olayında, bu dünyada varlıkların görülmesi için zorunlu olan şartların gerekmediğini ileri sürmüşlerdir.
 
 
Kur'ân-ı Kerîm'de "Yüzler vardır ki, o gün ışıl ışıl parlayacaktır. Rablerine bakacaklardır" (Kıyâmet,22-23) buyurularak, âhirette müminlerin Allah'ı görecekleri haber verilmektedir.
 

 
Resulullah (sav) buyuruyor:
 

 
"Muhakkak ki siz şu ayı görüşünüz gibi, Rabbinizi de göreceksiniz. Ve o sırada izdihamdan ötürü birbirinize zarar vermiş de olamayacaksınız"
 

 
"Cennetlikler Cennet'e girdiği zaman Allah (c. c.) şöyle buyuracak:
 

 
"Size daha da vermemi istediğiniz bir şey var mı?" Cennetlikler de Şöyle derler:
 

 
"Yüzlerimizi ak çıkarmadın mı, bizi Cennet'e koymadın mı, bizi Cehennem'den kurtarmadın mı? (o yeter)."
 

 
Rasûlullah sözlerine devam buyurarak:
 

 
"Cenâb-ı Hak perdeyi kaldırır, Cennetliklere artık Rablerine bakmaktan daha sevimli gelecek hiç bir şey verilmiş olmaz. "
 

 
Müminlerin Allah'ü Teâlâ'yı Cennet'te görmeleri, herhangi bir yön, yer ve şekilden uzak olarak vukû bulacaktır. Bunun keyfiyeti bizce meçhuldür.
 

 
"Allah bilir" deriz. Kur'an ve Sünnet'te bildirildiği için kesinlikle böyle inanırız.
 

 

 
Kaynaklar:
 
1) Cennet, Durak PUSMAZ, Şamil İslam Ansiklopedisi
 
2) İlmihal, İman ve İbadetler, İsam, 1999(Hadid,14)
 

 

 
; font-weight: bold; text-align: justify;">Cennette Hangi Dil Konuşulacak?
 

 
 
Cennet dili Arapça'dır. Değildir diyenlere deriz ki:
 

 
Resululullah (s.a.v) buyuruyor:
 

 
"Üç hasletten dolayı Arabı seviniz:
 

 
Çünkü ben Arabım,
 

 
Kur'ân-ı Kerim Arapça olarak nazil olmuştur.
 

 
Cennet ehlinin konuştukları dil Arapçadır." (1)
 
 

 
 
Allah Resülü, İki Cihan Serverinin (s.av) konuştuğu dil Arapça olacak da Cennet dili Arapça dan başka bir dil mi olacak. Hz.Adem (a.s) yeryüzüne indirilmeden Arapça konuşacak da, Cennet dili mi Arapça olmayacak?
 
 
 
 

 
Hz.Aişe r.a. buyuruyor:
 

 
Cennet ehli Muhammed aleyhisselamın diliyle konuşacaklar. (2)
 
 

 
(Allahulalem)
 

 
 

 
Kaynak:
 
1) Feyzu'l Kadir, İmam Münavi, İbni abbas'tan rivayet edilmiştir.
 
2) Mevahib-ül Ledünniye, İmam Kastalani(Hadid,14)
 

 

 
;">;">Cennete Nasıl Ağaç Dikilir?
 

 
 
Peygamberimiz (s.a.v) buyurdu ki,
 
- Cennetde ağaç yokdur. Oraya çok ağaç dikiniz!.
 

 
- Oraya ağacı nasıl dikelim dediklerinde,
 

 
-Tesbîh, tahmîd, temcîd ve tehlîl okuyarak) buyurdu.
 

 
Yanî, (Sübhânallahi velhamdü lillahi ve lâ ilâhe illallahü vallahü ekber) diyerek Cennete ağaç dikiniz buyurdu.
 

 
Bir hadîs-i şerîfde,
 

 
-Bir kimse, Sübhânallahil'azîm ve bihamdihi derse, onun için Cennetde bir ağaç fidanı dikilir, buyurdu.
 

 
Görülüyor ki, Cennet ağacı, dünyâda harfler ve sesler şeklinde, bu kelimeye yerleşdirilmiş olduğu gibi, Cennetde, bu kemâller ağaç şeklinde bulunmakdadır. Bunun gibi, Cennetde bulunan herşey, dünyâdaki ibâdetlerin, iyi işlerin netîceleridir. Allahü teâlânın kemâllerinden herhangi biri, bu dünyâda, iyi sözlerde ve iyi işlerde yerleşdirilmiş olduğu gibi, bu kemâlât, Cennetde, lezzetler, nimetler perdesi altında meydâna çıkar. Bunun içindir ki, oradaki lezzetleri, nimetleri Allahü teâlâ beğenir. Bunları tadmak, Cennetde sonsuz kalmağa ve Allahü teâlâya kavuşmağa sebeb olur. Zevallı Râbi'a (rahmetullahi aleyhâ) eğer bu inceliği anlamış olsaydı, Cenneti yakıp yok etmeği düşünmezdi. Ona bağlılığı, Allahü teâlâya bağlılıkdan başka sanmazdı!
 

 
Kaynak: Mektubat, İmam-ı Rabbani, 1. Cilt 302.Mektup(Hadid,14)
 

 

 
;">Cennet Cehennem Ehlinin Konuşması
 

 

 
Kur'an-ı Kerim'de Cennet ehli ile Cehennem ehli arasında konuşmalar yapılacağı da belirtilerek bu konuşmalardan nakiller yapılmaktadır:
 

 

 
 
"O gün, münafık erkekler ile münafık kadınlar, iman edenlere derler ki: "(Ne olur) Bize bir bakın, sizin nurunuzdan birazcık alıp-yararlanalım." Onlara: "Arkanıza (dünyaya) dönün de bir nur arayıp-bulmaya çalışın" denilir. Derken aralarında kapısı olan bir sur çekilmiştir; onun iç yanında rahmet, dış yanında o yönden azap vardır.
 
(Hadid,13)
 

 
 

 
Münafıklar) Onlara seslenirler: "Biz sizlerle birlikte değil miydik?" Derler ki: "Evet, ancak siz kendinizi fitneye düşürdünüz, (Müslümanları acıların ve yıkımların sarmasını) gözetip-beklediniz, (Allah'a ve İslam'a karşı) kuşkulara kapıldınız. Sizleri kuruntular yanıltıp-aldattı. Sonunda Allah'ın emri (olan ölüm) geliverdi; ve o aldaltıcı da sizi Allah ile (Allah'ın adını kullanarak, hatta masumca sizden görünerek) aldatmış oldu."
 

 

 
;">Cennet'in Anahtarı
 
 
Son sözü Kelime-i Tevhîd olan kimsenin mükâfatı Cennet'tir .
 

 
 
Bu durumu hadisçiler şöyle yorumlarlar: Lâ ilâhe illallah, Cennet'in anahtarıdır, ancak bu anahtarın dişleri vardır, onlarda ilâhi emirlere bağlı olmak itaat ve ibadet etmektir. Bir de "Lâ ilâhe illallah" demekle, birinin müslümanlığına hükmedilmez, "Muhammedün Rasûlullah" (Muhammed Allah'ın peygamberidir) sözünü de eklemesi gerekir. Hatta İslâm dininden başka bütün dinlerden uzak olması icab eder. Bu inançta olan kimse, ehl-i kebâir (büyük günah işleyen) de olsa, günahı kadar Cehennem'de ceza gördükten sonra Cennet'e girecektir.
 

 
 
Muaz b. Cebel (r.a.)'ın Hz. Peygamber (s.a.s.)'den rivayet ettiği şu hadis meseleyi açıklığa kavuşturur:
 

 
 
"-Hiç bir kimse yoktur ki, kalben tasdik ederek Allah'dan başka ilâh olmadığına ve Muhammed (s.a.s.)'in, Allah'ın kulu ve resûlü olduğuna Şehadet etsin de, Allah ona Cehennem'i haram etmiş olmasın (herhalde harâm eder)"
 

 
 
Ehl-i Sünnet ve'l-Cemâat inancına göre, "Lâ ilâhe illallah, Muhammedün Rasûlullah" diyen ve bunun gereğince iman edip salih amel işleyen her kimse Allah'ın izniyle mutlaka Cennet'e girecektir. Cennetlikler, hastalık, sakatlık, ihtiyarlık, huysuzluk vs. hallerden uzak olarak yaşayacaklardır.
 

 
Kaynak: Cennet, Durak PUSMAZ, Şamil İslam Ansiklopedisi
 

 

 
;">Cehennem
 

 
Derin kuyu, ahirette kâfir ve günahkâr kimselerin azap Cekecekleri ceza yeri. Kur'an-ı Kerîm'de inanan ve güzel amel işleyen kimselere Cennet vadedildiği gibi (Kehf, 107); kâfir ve günahkâr kimselere de Cehennem vâdedilmiştir.
 

 
 

 
Kâfir, münâfık ve müşrikler Cehennem'de ebedî kalırlar, orada ölmezler ve azabları hafifletilmez.
 

 
 
Tövbe etmeden günahkâr olarak ölen ve Allah'ın kendilerini affetmediği mü'minler ise Cehennem'de ebedî kalmazlar. Kendilerine günahları kadar azap edilir. Sonra oradan kurtulup Cennet'e girerler ve orada ebedî kalırlar.
 

 
 
Allah Cehennem'i diğer yaratıklardan önce yaratmıştır ve şu anda mevcuttur, yok olmayacaktır. Nitekim şu ayet bu durumu gayet açık ifade eder:
 

 
 
"Artık o ateşten sakının ki, onun tutuşturucu odun insanlarla taşlardır. O kâfirler için hazırlanmıştır. " (Bakara, 24)
 

 
 

 

 
"Kâfirler için hazırlanan ateşten korkun. " (Ali İmran, 131)
 

 
İnsanın eğitimi ve iyi davranışlara yönlendirilmesi açısından Cennet ve Cehennem inancının dünya hayatına etkileri açıktır. Kişi, gizli ve açık yaptığı her şeyin karşılığını, bulacağını ve Cehennem'deki cezânın dehşetini hatırladığında, elbette hareketlerine çeki düzen verme ihtiyacını duyacaktır.
 

 
Kaynak :Cehennem, M. Sait ŞİMŞEK, Şamil İslam Ansiklopedisi
 

 

 
;">;">Cehennem Ateşi ve Azabı
 

 
Ateş, insan cismine çok büyük acı ve ızdırap verdiği için ahirette kâfir ve münâfıkların cezası ateşle verilecektir. Böylelikle Cehennem, Allah'ın tutuşturulmuş ateşinin ismidir,
 

 

 
İşte Cehennem'in en açık vasfı ateş olduğu için bazen, Cehennem yerine ateş manasına "nâr" kullanılır:
 

 

 

 
"Şüphesiz ki münâfıklar nâr'ın en aşağı tabakasındadırlar. Onlara bir yardımcı bulamazsın."
 
(Nisâ, 145).
 
Cehennem'de görülecek azabın miktar, şiddet ve şekillerini ancak Allah ve Rasûlü'nün bizlere bildirmesiyle ve bildirdikleri kadarıyla bilebiliriz.
 

 
 
Kur'an-ı Kerîm'de belirtildiğine göre;
 

 

 
a-Cehennem kâfirleri çepeçevre kuşatır:
 

 
"Cehennem inkâr edenleri şüphesiz çepeçevre kuşatacaktır."
 
(Tevbe, 49)
 
b-Cehennem ateşi sönmez:
 

 
"Biz sapık kimseleri kıyamet günü yüzü koyun, körler, dilsizler ve sağırlar olarak haşrederiz. Varacakları yer Cehennem'dir. Onun ateşi ne zaman sönmeye yüz tutsa hemen alevini artırırız. "
 
(İsrâ, 97)
 

 

 
c-Cehennem dolmak bilmez:
 

 
"O,gün Cehennem'e: "doldun mu?"deriz. O! " Daha var mı?" der. "
 
(Kaf, 30)
 

 
d- Kaynarken çıkardığı ses:
 
"Rablerini inkâr eden kimseler için Cehennem azabı vardır. Ne kötü bir dönüştür. Oraya atıldıkları zaman onun kaynarken çıkardığı uğultuyu işitirler. Nerede ise öfkesinden çatlayacak gibi olur. İçine her bir topluluğun atılmasında bekçileri onlara: "size bir uyarıcı gelmemiş miydi" diye sorarlar. Onlar evet, doğrusu bize bir uyarırı geldi; fakat biz yalanladık ve Allah hiç bir şey indirmemiştir, siz büyük bir sapıklık içerisindesiniz, demiştik " derler. "
 
(Mülk, 6-9)
 

 
e- "Ateş onların yüzlerini yalar, dişleri sırıtıp kalır. "
 
(Mü'minün, 104)
 

 
f- "Boyunlarında halkalar ve zincirler olarak kaynar suya sürülür, sonra ateşte yakılırlar. "
 
(Mü'min, 70-72).
 

 
g- İnkâr edenlere ateşten elbiseler kesilmiştir. Başlarına kaynar su dökülür de bununla karınlarındakiler ve derileri eritilir. Demir topuzlar da onlar içindir. Orada uğradıkları gamdan ne zaman çıkmak isteseler, her defasında oraya geri çevrilirler. Ve kendilerine "yakıcı azabı tadın"denir.
 
(Hâcc, 19-22).
 

 
h- Derileri yandıkça azabı tatmaları için yeniden başka derilerle değiştirilir.
 
(Nisâ, 56).
 

 
i- Ölümü isterler fakat azabları devamlıdır, ölmezler.
 
(Zuhruf,74-77; Fatır,36).
 

 
Peygamberimizin (sav) ifadesine göre:
 

 
"Cehennem ateşi (miktarca ve sayıca) dünya ateşleri üzerine altmış dokuz derece fazla kılınmıştır. Bunlardan her birinin harareti bütün dünya ateşinin harareti gibidir. "
 

 
Cezalar, işlenen suçlar cinsinden olacaktır. Dilleriyle suç işleyenlerin cezaları dillerine; elleriyle günah işleyenlerin cezaları ellerine vs. tatbik edilecektir.
 

 

 
Kaynak : Cehennem, M. Sait ŞİMŞEK, Şamil İslam Ansiklopedisi
 

 

 
 
; text-align: left;">Cehennemin Kapıları
 
 
Kur'an-ı Kerîm'de Cehennem'in yedi kapısının olduğu belirtilmektedir.
 

 

 
"Cehennemin yedi kapısı olup, onlardan her bir kapı için bir grup ayrılmıştır." (Hicr, 44).
 

 
Onun, o cehennemin yedi kapısı vardır. Yani gireceklerin çokluğundan dolayı yedi giriş kapısı veyahut azgınlığın çeşit ve derecelerine göre, önce Cehennem, sonra Lezzâ, sonra Hutame, sonra Sa'îr, sonra Sekar, sonra Cehîm, sonra Hâviye isminde yedi tabakası vardır. Her kapı için, onlardan (o azgınlardan) bir grup ayrılmıştır.
 

 
Ebu's-Suûd Tefsiri'nde deniliyor k:
 

 
"Muhtemelen yedi kapı ile sınırlanması, helak eden şeylerin beş duyu ile hissedilen şeylerle şehvet ve öfke kuvvetlerini gereğine mahsus olmasındandır." Bununla beraber bunda diğer bir ihtimal vardır ki, şeriat dili açısından akla daha uygundur. Çünkü cehennem kapılarının yedi olması ile cennet kapılarının sekiz olması arasında apaçık bir ilişki vardır. Bundan dolayı denebilir ki, bu kapıların mükellef organlarla ilgili olması düşünülür.
 

 
Bilindiği gibi insanın mükellef organları sekiz tanedir: Kalb, dil, kulak, göz, el, ayak, ağız, cinsel organ. Bunların yedisi açık, birisi gizlidir ki, o da kalbdir. Doğrudan doğruya Allah'a bakan kalp kapısı açık olursa, bu sekiz organın her biri Allah'ın emri üzere hareket ederek cennete birer giriş kapısı olabilir. Ve bu şekilde cennete sekiz kapıdan girilir.
 

 

 
Fakat içte ruh körlenmiş, kalb kapısı kapanmış bulunursa dıştaki yedi organın her biri cehenneme açılmış birer giriş kapısı olurlar. İşte cennet kapıları sekiz olduğu halde, cehennem kapılarının her birine ayrılmış bir grup olmak üzere yedi olması, Allah daha iyi bilir ki bu hikmetten dolayıdır. "Ve ona ruhumdan üflediğim zaman..." (Hıcr, 15/29) ifadesinin şerefine nail olmakla iman ve marifet kapısı olan kalb, cehenneme kapalıdır. Ondan yalnız cennete girilir, Allah'a erişilir. Kalbi açık olan kimse şeytana uymaz, Allah'ı inkâr etmekten ve O'na isyan etmekten sakınır.
 
 

 
Kaynak: Elmalı Tefsiri
 

 

 

 

 
 
;">;">Cehennemin Yakacağı
 

 
Cehennem'in yakacağı hakkında da Kur'an'da bilgi verilmekte ve şöyle denilmektedir:
 

 
 
"Ey iman edenler, kendinizi ve yakınlarınızı ateşten koruyun ki onun yakıtı insanlar ve taşlardır; üzerinde oldukça sert, güçlü melekler vardır. Allah kendilerine neyi emretmişse ona isyan etmezler ve emredildiklerini yerine getirirler. "
 

 
(Tahrîm, 6).
 

 

 

 
;">Cennet ve Cehennem’in Ebedîlîği
 

 
Cennet’in de, Cehennem’in de varlığı ebedî olarak devam edecektir.
 

 
Kur’an ve Sünnet nassları, hem Cennet’in, hem de Cehennem’in şu anda mevcut olduğunu, kıyamet, haşir ve hesap süreçlerinden sonra Cennetlikler Cennet’e, Cehennemlikler Cehennem’e gittikten sonra orada ebedî kalacaklarını açık bir şekilde ifade etmektedir.
 

 
Şu kadar ki, Cennet’e gidenlerin hiç birisi oradan bir daha çıkmayacak, ancak Cehennem’e gidenlerin bir kısmı, yani günahkâr mü’minler, günahları miktarınca azap gördükten sonra Cehennem’den azad edilecek ve ebedî hayatlarına Cennet’te devam edeceklerdir.
 

 
Ancak; bizim varlığımızın sonsuzluğunun, Allah Teala’nın varlığının sonsuzluğu “gibi” olmayacağını, zira bizim sonsuzluğumuzun da varlığımız gibi “mümkin”, O’nun sonsuzluğunun ise varlığı gibi “zorunlu” olduğunu unutmamak gerekir.
 

 
Kaynak : Cennet ve Cehennemin Ebediliği, Ebubekir Sifil, Milli Gazete, 17/12/2005(Hadid,14)
 

 

 
;">
 

 
;">Cennete İlk Girecek Kadın
 

 

 
Bir gün Rasulallah (s.a.v) efendimiz kızı Hz. Fatıma' ya şöyle der ;
 

 
- Cennete giren ilk kadın kimdir biliyormusun ?
 

 
Hazreti Fatıma cevap verir ;
 

 
- Ey Fahr-i Kainat ben değilmiyim ?
 

 
Rasulallah efendimiz der ki ;
 

 
- Hayır, filan yerde filan evde bir kadın var o dur.
 

 
Hazreti Fatıma şöyle der ;
 
 
- Ne amel işlemektedir de cennete giren ilk kadın olacaktır
 

 
Rasuallah efendimiz cevaben git onu ziyaret et görürsün der. Hazreti Fatıma hazırlanıp o kadının evine gider. Kapıyı çalar çok çirkin bir ses ona cevap verir.
 

 
- Kimsiniz ?
 

 
Hazreti fatıma şöyle der ;
 

 
- Ben Fatıma.
 

 
- Hangi Fatıma? der kadın,
 

 
Hazreti Fatıma şu cevabı verir ;
 

 
- Rasualllah (s.a.v) in kızı Fatıma.
 

 
Kadın şöyle seslenir. (Hadid,14)
 

 
- Kusura bakma iki cihan serverinin kızı, Kocam şu an evde yok, kendisi benden başka kimseye Kapıyı açma dedi, Bende söz verdim açamam ey rasulllahın kızı. İstersen yarın gel başımın üstünde Yerin var sana canım kurban, O zamana kadar kocamdan izin alırım.
 
- Peki, Tamam.. der Hazreti Fatıma
 

 
Ertesi gün olur, Hazreti Fatıma yine o kadına giderken yanına Hazreti Hüseyin gelir, Beni de götür Der, Hazreti Fatıma oğlunu kıramaz ve tamam gel beraber gidelim der. O kadının evine gelirler Kapıyı çalar.
 
- Kimsiniz ? der kadın
 

 
Hazreti Fatıma cevap verir;
 

 
- Benim, Fatıma.
 

 
Kadın şöyle der,
 

 
- Ey cihan serverinin mübarek kızı yanında bir erkek çocuğunun sesi duyulur. Kimdir O ? der.
 

 
- Benim oğlum Hüseyindir. O da peşime takıldı gelmek istedi bende kıramadım. diye cevap verir Hazreti Fatıma.
 

 
Kadın Üzülerek şöyle der.
 

 
- Kusura bakma Ey Rasul kızı Hazreti Fatıma, Ben kocamdan sadece senin için izin istedim Oğlun Hüseyin için istemedim. Sen bugün git yarın gel o zaman Hüseyin içinde izin isterim.
 
- Peki, Tamam... Der Hazreti Fatıma. Evine döner.
 

 
Ertesi gün olur. Hazreti Fatıma ile Hazreti Hüseyin tam yola çıkacakken
 

 
kardeşi Hazreti Hüseyini gören Hazreti Hasan ağlamaya başlar beni de götürün der, Hazreti Fatıma oğlunun bu isteğini kıramaz ve Onu da yanına alır ve yola çıkarlar. Kadının evine gelirler. Kapıyı çalar ve yine o çirkin kadın sesi cevap verir.
 
- Kimsiniz ?
 

 
- Ben Fatıma. der
 

 
- Yanında kim var Ya Rasulallahın Kızı Fatıma
 

 
- Oğlum Hüseyin var birde Hasan var, Hüseyini gelirken gördü ağladı, gelmek istedi bende kıramadım.
 

 
Kadın Üzülerek cevap verir ;
 

 
- Kusura bakma Ya Rasul kızı Fatıma ben kocamdan sadece sen ve oğlun Hüseyin için izin aldım Hasan için Almadım yarın gel kocamdan Hasan içinde izin alayım. der
 

 
Hazreti Fatıma ;
 

 
- Peki, Tamam der..
 

 
Ertesi gün olur. Hazreti Fatıma, Hazreti Hasan ile Hüseyini yanına alarak o kadının evine giderler. Kapıyı Çalarlar
 

 
- Kimsiniz ? der kadın.
 

 
- Ben Fatıma.
 

 
- Yanında Hazreti Hüseyin Ve Hazreti Hasan' dan başka biri var mı Ya Rasul Kızı Fatıma.
 

 
- Hayır yok. der Hazreti Fatıma
 
Ve kapıyı açılır, Kapıyı açan o kadar güzel bir kadındır ki yüzünden nurlar akıyor. Çok güzel örtünmüş Çok güzel bir kadın. Ağzını açar ve bir misket büyüklüğünde taşa benzeyen bir cisim çıkarır ve ;
 
- Hoşgeldin Sefa getirdin Ey Rasulallahın kızı Fatıma. der
 

 
Hazreti Fatıma ilk olarak kocasına olan itikatını beğenir. Ve Şöyle der.
 

 
- Üç gündür Kimsiniz diyen yaşlı kadın senmisin ? der
 

 
- Hayır. Der kadın.
 

 
- Peki o yaşlı kadın kimdi ?
 

 
- Yaşlı kadın yoktu Ya Rasuallahın Kızı Fatıma, ağzımda taş vardı o yüzden sesimi değiştirdim
 

 
- Peki neden değiştirdin, der Hazreti Fatıma
 

 
Kadın Şu Cevabı verir.
 
 
- Belki sesimi duyupta yoldan geçen bir erkek şehvetlenir, Kötü amel işler diye değiştirdim Ya Hazreti Fatıma
 

 

 
;">;">Cennet'in Güzellikleri
 
 

 
Kur'an'da Cennet'in niteliklerinden bazılarına şu şekilde değinilir:
 

 
1- Altlarından ırmaklar akan, birbiri üzerine bina edilmiş yüksek köşkler (1), güzel meskenler (2)
 

 
2- Türlü ağaç ve meyvalara, akar kaynaklara, görünüş ve kokusu güzel, isteyenlerin yanına kadar sarktığından koparılması kolay, türlü bol meyvelere sahip (3)
 

 
3- Gönlün çekeceği her türlü yemek ve etler, türlü kokulu içecekler, temiz şaraplar ve çeşit çeşit tükenmez nimetleri içeren bir mekân.
 

 
"Onlara Cennet'te bir meyve, içlerinin çekeceği bir et verdik (vereceğiz)" (4)
 

 
"Canların isteyeceği ve gözlerin hoşlanacağı ne varsa, hepsi oradadır. Siz de orada devamlı olarak kalacaksınız. İşte bu, sizin çalıştığınız ameller sebebiyle mirasçı kılındığınız Cennet'tir. Sizin için orada çokmeyveler vardır, onlardan yiyeceksiniz." (5)
 

 
"Cennet şarabından (dünya Şarabı gibi) mide ızdırabı yoktur" (6)
 

 
 

 
4- Cennet'te hayat sonsuzdur, kin yoktur, boş lâf ve günah'a sokacak söz işitilmiş. "Biz o Cennetliklerin kalblerindeki kinleri çıkarır atarız. Hepsi kardeşler olarak tahtlar üzerinde karşı karşıya otururlar. Orada kendilerine hiç bir zahmet dokunmaz ve onlar oradan çıkarılacak da değillerdir" (7)
 

 
"Onlar Cennet'te ne bir boş laf işitirler ne de bir hezeyan. Ancak bir söz işitirler: Selâm.. (birbirleriyle selâmlaşır dururlar)." (8)
 

 
5- Cennet nimetleri insan hayalinin erişemeyeceği güzelliktedir. Cennet'i aslında dünya ölçüleriyle tarif etmek mümkün değildir. Bununla beraber Cennet'teki eşsiz nimet ve saltanatı anlayabilmemiz için Allah Teâlâ onu bize şu şekilde tasvir etmiştir: (9)
 

 
"İşte bu yüzden Allah onları o günün fenâlığından esirger.
 

 
(Yüzlerine) parlaklık, (gönüllerine) sevinç verir.
 
Sabretmelerine karşılık onlara Cennet'i ve oradaki ipekleri lütfeder.
 
Orada koltuklara kurulmuş olarak bulunurlar.
 
Ne yakıcı sıcak görürler orada, ne de dondurucu soğuk.
 
Ağaçlarının gölgeleri üzerlerine sarkar; kolayca koparılabilen meyveleri istifadelerine sunulur.
 
Yanlarında gümüş kaplar ve billür kaselerle, gümüşî beyazlıkta şeffâf kupalarla dolaşılır ki ölçüsünde tavin ve takdir ederler.
 
Onlara orada bir kâseden içirilir ki karışımında zencefil vardır. (Bu şarap) orada bir pınardandır ki adına Selsebil denir.
 
Cennettekilerin etrafında öyle ölümsüz genç nedenler dolaşır ki, onları gördüğünde kendilerini etrafa saçılıp dağılmış inciler sanırsın.
 
Ne yana bakarsan bak, (yığınla) nimet ve ulu bir saltanat görürsün.
 
Üzerlerinde ince yeşil ipekli, parlak atlastan elbiseler vardır.
 
Gümüş bilezikler takınmışlardır. Rableri onlara tertemiz içecekler içirir.
 
Onlara: "İşte bu sizin işlediklerinizin karşılığıdır, çalışmalarınız şükre değer" denir. "
 
 

 
Cennet'in tasviri konusunda söylenecek son söz şu kudsî hadisin ifade ettiği durumdur:
 

 
Hz. Peygamber (s.a.s.) şöyle buyurmuştur:
 

 
Cenâb-ı Hak buyuruyor ki:
 

 
"Salih kullanım için ben, Cennet'te hiç bir gözün görmediği hiç bir kulağın işitmediği ve hiç bir insan gönlünün hatırlamadığı bir takım nimetler hazırladım."
 

 
Başka bir hadislerinde de, Rasûlullah (s.a.s.) Cennet'in gümüş ve âltın kerpiçten yapıldığını, harcının misk, taşlarının inci ve yakut olduğunu, oraya girenlerin bolluk ve refâh içinde, üzüntüsüz ve kedersiz yaşayacağını ebedî kalacaklarını, ölmeyeceklerini, elbiselerinin eskimeyeceğini ve gençliklerinin yok olmayacağını ifade eder.
 

 
Kaynak: Cennet, Durak PUSMAZ, Şamil İslam Ansiklopedisi
 

 
1) Zümer, 20
 
2) Tevbe, 72
 
3) Rahmân, 54-58
 
4) Tûr,21
 
5) Zuhruf, 71-73
 
6) Saffât, 47
 
7) Hicr, 47-48
 
Vâkıa, 25-26
 
9) İnsan, 76/11-22
 

 

 
;">;">Cennettin Tabakaları
 

 
İbn Abbâs (r.a.)'dan gelen bir rivayette, Cennetin yedi tabakası olduğu haber verilmektedir. Bu tabakalardan her birinde, müminlerin yaptıkları iyi işler karşılığında girecekleri veya yükselecekleri derece veya mertebeler vardır. Bunlar:
 

 
 
1-Nâim Cenneti: "Beni Cennetü'n-Nâim'in varislerinden kıl... "
 
(Şuârâ, 85) (Ayrıca bk. Mâide,65; Tevbe, 21; Yunus, 9)
 

 
 
2-Adn Cenneti : "Şüphesiz ki, iman edenler ve güzel amel işleyenler yok mu, işte onlar mahlûkatın en hayırlısıdırlar. Onların mükâfâtı Rableri katında And Cennetleridir ki onların altlarından nehirler akar, orada onlar ebedî kalıcıdırlar, Allah onlardan razı olmuştur, onlar da ondan razı olmuşlardır. Bu Rabb'inden korkanlar içindir. "
 
(Beyyine, 8, Ayrıca bk. Tevbe, 72; Ra'd, 23; Nahl, 31)
 

 
 
3-Firdevs Cenneti : "Şüphesiz, iman edip güzel amel işleyenler için barınak olarak Firdevs Cennetleri. vardır"
 
(Kehf, 107 ve Mü'minun, 11)
 

 
 
4-Me'vâ Cenneti: "İman edip güzel amel işleyenlere gelince, onlar için Me'vâ Cennetleri vardır. "
 
(Secde, 19 ve Necm, 15)
 

 
 
5-Dârü's-Selâm: "Halbuki Allah Dârü's-Selâm'a çağırıyor ve O, dilediği kimseleri dosdoğru bir yola hidâyet buyurur. "
 
(Yunus, 25 ve En'âm, 127)
 

 
 
6-Dârü'l-Huld: "O Rab ki, fazlından bizi durulacak yurda (Cennet'e) kondurdu."
 
(Fâtır, 35)
 

 
 
7) İlliyyûn :
 

 
 
Her ne kadar İbn Abbâs Cennet'in tabakalarını yedi ile sınırlandırmışsa da, ayetlerden anlaşıldığına göre, Cennet'in bir çok tabakası vardır. Burada İbn Abbâs'ın haber verdiği ve ayetlerde adları geçen Cennet tabakaları, Cennet'in en yüksek tabakalarıdır. Çünkü bu tabakalarda da bir çok tabaka vardır. Nitekim Allah Teâlâ'nın Nâim Cennetleri veya "Firdevs Cennetleri" şeklindeki çoğul ifade eden ayetleri buna delildir.
 

 

 
Kaynak: Cennet, Durak PUSMAZ, Şamil İslam Ansiklopedisi
 

 

 
;">;">Cennetlikler Kimlerdir?
 

 
Kur'an ve Sünnet'te ifade buyrulduğuna göre, peygamberlerin davetine uyup iman eden ve amel-i sâlih işleyen kimseler Cennet'e gireceklerdir. Bu kimseler Cennetliktir. Esasen Allah'a ve insanlara karşı görevlerini yerine getirmekle insan daha dünyada iken manevî bir huzura kavuşur, maddî refah sağlanır ama tam manasıyla huzur ve kardeşlik Cennet'te gerçekleşir:
 

 
"Takva sahipleri, elbette Cennet'lerde ve pınarlardadırlar. Girin oraya selâmetle, emin olarak. Biz, O Cennetliklerin kalblerindeki kinleri çıkarır atarız. Hepsi kardeşler olarak tahtlar üzerinde karşı karşıya otururlar. Orada kendilerine hiç bir zahmet dokunmaz ve onlar oradan çıkarılacak da değiller." (Hicr,45-48).
 
Kur'an-ı Kerîm de:
 

 
-Namazını eksiksiz kılanlar, malından bir kısmını yoksullara ayıranlar, ceza-hüküm gününe inananlar, Allah'ın gazabından korkanlar,ırzlarına sahip olanlar, sözlerine ve emânete sadık kalanlar, doğru şahitlikte bulunanlar (1).
 

 
-Cenâb-ı Hakk'ın rızasını dileyerek sabredenler (2);
 
-Şükredenler (3)
 
-Yürekten tövbe edenler (4)
 
-Allah yolunda canını feda eden şehitler (5)
 
-Allah'a yönelmiş bir kalble idealize olmuş müslümanlara "Allah'ın ölçüsünde Allah'a yönelenlere" (6) içinde ebedî kalınacak Cennet'e girecekleri yüce Rabbimiz tarafından müjdelenmiştir.
 

 
"İmran b. Husayn (r.a.)'dan rivayete göre Hz. Peygamber (s.a.s.) Cennet ehlinin çoğunun fakirler olduğunu ifade buyurmuşlardır . Hadis yorumcuları bunu şöyle açıklarlar. Bir çok kötülükleri insana mal işletir. Çoğu insan mal yüzünden azar. Onun için maldan mahrum fakirler çoğunluğu oluşturduğundan bunların Cennet ehlinin çoğunluğunu teşkil etmesi de olağandır.
 

 
Kaynak: Cennet, Durak PUSMAZ, Şamil İslam Ansiklopedisi
 

 
1) Meâric, 70/23, 24, 25, 26, 27, 29, 33
 
2) Ra'd, 13/20, 21, 22, 23
 
3) Ahkâf, 35/15-16
 
4) Tahrim, 66/8
 
5) Bakara, 2/154
 
6) Kaf, 50/31-34
 

 

 

 
;">;">Cennette Kadın
 
Gerek cennet ve gerekse cehennem, hem erkek ve hem de kadın kullar için açıktır, yaratılış bakımından bu iki cinsin cennet ve cehenneme girmeyi hak etmede fırsat eşitlikleri vardır. Fiilen hak ediş ise serbest irade ile gerçekleştirilen iyi veya kötü davranışlara bağlıdır.
 

 
Kitap ve sünnet kaynaklarında yapılan açıklamaları, uslübü ve islamı tam bilmeyenler yanlış anlamışlar, yanlış yorumlamışlar bunlardan, ilahi sıfatlar, mantık ve vicdan ile bağdaşmayan sonuçlar çıkarmışlardır. "Cennetin adeta erkek sultanların sarayı olması, kadınların orada da ikinci sınıf kullar durumunda oldukları, cehennemi dolduranların çoğunun kadınlar olması..." bu cümledendir. Bu yanlış anlayışları düzeltmek gerekirse;
 

 
 
Ayetlerde ve sayılan çok az sayıda mütevatir (1) hadislerde, cennete veya cehenneme girme ve ebedi mutluluğa erme bakımından kadının aleyhinde olan bir bilgi mevcut değildir. Bu kaynaklarda, "nimette-külfette, cezada mükafatta eşitlik" bulunduğu bildirilmektedir.
 

 
Cennet yalnızca erkeklerin sarayları değildir; orada kadın da, erkek de saraylarının sultanlarıdır.
 

 
Cennette kadına da erkeğe de dilediği, arzu ettiği, canının çektiği, elde edince mutlu olacağı her şey verilecektir.
 

 
Cennet sonsuz bir mutluluk yeridir; ancak insanoğlu bu mutluluğu daha önce ne tanımış, ne tatmıştır. Bu sebeple insanların, dünyadaki zevkleri, alışkanlıkları, kadın-erkek ilişkisindeki cinselliği olduğu gibi ahirete taşımaları, nasları buna göre yorumlamaları gerçeğe uygun değildir.
 

 
Mütevatir olmayan hadislerde "cennette erkeklere ikişer adet dünya hatunu verileceği" bildirilmiştir. Bundan kadınların aleyhine ve erkeklerin lehine bir sonuç çıkarmak mümkün değildir; çünkü bu da erkeklerin dünyada tattıkları ve arzuladıkları şeylerin kelimeleri kullanılarak- imrendirmek üzere- söylenmiş bir sözdür. Ayrıca kadın tek olmayı istiyorsa veya başka erke istiyorsa ona da bunlar verilecektir. Burada önmelki olan dünyadaki isteklerimiz ve yapımız ile cennetteki isteklerimiz, isteme kabiliyetimiz ve yapımızı birbirine karıştırmamaktır. Problem varsa işte bu karıştırma sebebiyle vardır.
 

 
Vakı'a suresinde huriler kastedilerek "..onları bambaşka bir yapıda yeniden yarattım..." (56/22,37) buyurulmuştur. Müfessirler bu hurilerin dünyada yaşlanmış ve buruşmuş olarak vefat eden kadınlar oldukların ifade etmişlerdir. Buna göre huriler de melek değil, insandır, dünyada yaşamış kadınlardır ve cennette sayılan erkeklerden daha fazladır.
 

 
Erkek ve kadın olarak Allah Tealanı has ve arif kulları cenne, köşk, kadın, yiyecek, içecek, bağ ve bahçe için istamezler, cenneti aşık oldukları Cemal-i İlahi için, özledikleri Habibiullah (s.a.) için isterler.
 

 
Kaynak: Prof.Dr.Hayrettin Karaman'ın "İslam'da Kadın ve Aile" isimli eserinin "Cennette Kadın" adlı yazısından özetle alınmıştır.
 

 
Mütevatir Hadis: Peygamberimiz'den bize kadar, haberin ve bilginin doğruluğundan şüphe etmeyeceğimiz ölçüde ve sayıda kimsenin naklede geldikleri hadisler. (Hadid,14)
 

 

 
;">;">Edison Cennete Girecek mi?
 
 
Bazı ilericiler, çağdaşlar, uygarlıkçılar tutturmuşlar, “Edison ampulü icat etti, daha nice icada imza attı, insanlığa faydası çoktur, böyle bir adamı Müslüman olmadığı için cennete sokmamak olur mu” gibi laflar ediyorlar.
 

 
Bilsinler ki:
 

 
Edison’un varlık problemi, Tanrı, din konusundaki inanç ve görüşleri sadece İslâm’a değil, bütün dinlere aykırıdır. O, İslâm dinine göre de, Yahudiliğe göre de, Nasranîliğe göre de Cennete giremez.
 

 
Ampulü ve fonografı icat etmiş. Bunlar Cennete girebilmesi için yeterli değildir. Cennete iman ile girilir. Allah’a iman edecek, BÜTÜN Peygamberlere iman edecek, BÜTÜN ilahî kitaplara iman edecek. Bir kişi imanın temellerinden bir maddeyi kabul etmese yine cennete giremez. Din kitapları böyle söylüyor.
 

 
Şu mantıksızlığa bakınız:
 

 
Gayr-i müslimler Son Peygamber Hz. Muhammed’i yalanlıyor, “Sen Peygamber değilsin, yalancısın” diyor. Kur’ân’ı inkâr ediyor, Allah kelamı değildir, kul sözüdür diyor. İslâm dininin hak din olduğunu kabul etmiyor... Sonra da Müslümanlar, bunların Cennete giremeyeceklerini söyleyince dinsizler çok kızıyor, ateş püskürtüyor...
 

 
Gayr-i müslimler Müslümanları Cennete koyuyor mu? Koymuyorlar. Cennet kimsenin babasının mülkü değildir, Allah’ın mülküdür ve oraya dilediğini koyar.Cennete kimler girecektir? Kur’ân, Sünnet ve onları yorumlayan büyük din alimleri ve uluları bunu bildiriyor. Cennete iman edenler girer. Allah’a, Peygamber’e, Kitabullah’a, hak dine iman edenler...
 

 
Öncelikle bir Müslüman olarak şu ayet-i kerimeleri iyi, ama çok iyi bilmemiz gerekmektedir:
 
“Şüphesiz, ALLAH katında din, İslâm’dır. Kitap verilenler, kendilerine ilim geldikten sonra, aralarındaki aşırılık yüzünden, ihtirastan dolayı ayrılığa düştüler. Kim ALLAH’ın ayetlerini inkâr ederse, şüphesiz ALLAH, hesabı çok çabuk görendir.”
 
(Âl-i İmran: 19)
 

 
“…Bugün sizin dininizi kemale erdirdim. (Dinin hükümlerini ikmal ettim.) Üzerinizdeki nimetimi tamamladım ve size din olarak İslâm’ı (verip ondan) razı oldum, hoşnut oldum.
 
(Maide Sûresi: 3)
 

 
“Kim İslâm’dan başka bir din ararsa, bu ondan asla kabul edilmeyecektir. Ve o kimse, ahirette de hüsrana, en büyük zarara uğrayanlardan olacaktır.”
 
(Âl-i İmran Suresi: 85)
 

 
Bazı kimseler “Cennet, Müslümanların tekelinde değil” diyorlar ki çok yanlıştır. Çünkü cennetin sahibi olan ALLAH Teâlâ: “Cennete girebilmek için mü’min olmak, yani ALLAH ve Resûlüne iman etmek gerekir.” buyuruyor. Bir yere kimin girip giremeyeceğine sadece o yerin sahibi karar verebilir. Başkası veremez.
 

 
Kimin cennete, kimin de cehenneme gideceğini Allah Teâlâ Kur’an-ı Kerim’de beyan etmiştir. Hiçbir kimsenin Allah’ın rahmetini daraltmaya hakkı olmadığı gibi, mü’mine de kâfire de vermeğe hakkı yoktur.
 

 
Şu bir gerçek ki: Cennet kimsenin babasının mülkü değildir, Allah’ın mülküdür ve oraya dilediğini koyar.
 

 
Kimin cennete, kimin de cehenneme gideceğini Allah Teâlâ Kur’an-ı Kerim’de beyan etmiştir. Cennete kimler girecektir? Kur’ân ve Sünnet bunu bildiriyor:
 

 
Cennete iman edenler girer. Allah’a, Peygamber’e, Kitabullah’a, hak dine iman edenler...
 

 
Cenab-ı Hak şöyle buyuruyor:
 

 
“Ey Muhammed! Sen onlar için ister istiğfar et, af dile; ister istiğfar etme, af dileme! Bir şey değişmez, her ikisi de eşittir. Onlar için yetmiş kez istiğfar etsen de, af dilesen de, yani ne kadar çok istiğfar edersen et, ne kadar çok af dilersen dile, yine de ALLAH onları kesinlikle affetmeyecektir, bağışlamayacaktır. Bu, onların ALLAH ve Resûlünü inkâr etmelerinden ötürüdür. ALLAH fâsıklar topluluğunu hidayete erdirmez.” (Tevbe sûresi:80)
 

 
Âyet-i kerimeden açıkça anlaşılan husus: ALLAH ve Resûlünü inkâr eden kimselerin affedilme şanslarını tamamen yitirmiş olduklarıdır.
 

 
O (gayrımüslim)lerden ölen hiçbir kimseye asla dua etme, cenaze namazını kılma! (defin veya ziyaret için) kabrinin başında da durma! Çünkü onlar ALLAH’ı ve Resûlünü inkâr ile kâfir oldular ve onlar fasık (adam) lar olarak öldüler.
 
(Tevbe sûresi:84)
 

 
Kaynak:
 

 
1)Teolojik Bahisler: Sabataycılar Cennete Girecek mi?, Mehmet Şevket Eygi, Milli Gazete, 08.03.2007
 
2) Cennete girebilmek için Mü’min olmak, yani Allah ve Resûlüne iman etmek gerekir, Mehmet Talü, Milli Gazete, 10.03.2007
 

 

 
;">;">Eşler Cennette Birlikte mi Olacak?
 

 
Müslüman olan eşler için Kur'an-ı Kerim şöyle diyor.
 

 

 
"Siz ve eşleriniz cennete girin orada ağırlanacaksınız."
 

 
 
 
(Zuhruf, 70)
 

 
 

 

 
"O gün cennetlikler eğlence içinde zevk sürecekler. Onlar ve eşleri gölgeliklerde, koltuklar üzerinde yaslanacaklar. Onlar için orada meyveler ve arzu ettikleri her şey vardır."
 
(Yasin, 55-57)
 

 
"Biz Cennet kadınlarını yepyeni bir yaradılışla yaratacağız. Onları bakire yapacağız. Kocalarına düşkün ve aynı yaşta. Bütün bunlar amel defterlerini sağdan alanlar içindir."
 
(Vakıa, 35-38)
 

 
Bu ayetlerin beyan ettiği şey şudur. Eşlerin ikiside müslüman ise cennette birlikte olacaklardır.
 

 
Kaynak: Ahiretten Haber Var, Rauf Pehlivan, Motif Yayınları, Temmuz 2009
 

 

 
;"> ;">
 
Huriler
 

 
Gözleri iri ve siyahı çok siyah, beyaz kısmı da çok beyaz olan, Cenâb-ı Allah'ın, cennetliklere vadetmiş olduğu güzel kızlardan her biridir.
 

 
; background-color: rgb(255, 255, 255);">Kur'ân-ı Kerim'de Huriler
 
"Müttakiler güvenli bir yerde; bahçelerde ve pınar başlarındadırlar. İnce ipekten ve parlak atlastan giyinerek karşılıklı otururlar. Böylece biz onları, siyah iri gözlü hûrîlerle evlendirmişizdir."
 

 
(Duhan,51-54).
 
"Müttakilere kurtuluş, başarıya ulaşma, bahçeler, bağlar, göğüsleri tomurcuklanmış yaşıtlar ve dolu dolu kadehler vardır."
 

 
(Nebe, 31-34)
 
"Onlar koltuklara yaslanıp kurularak, birçok meyveler ve içecekler isterler. Ve yanlarında da bakışlarını yalnızca eşlerine çevirmiş (utangaç bakışlı) yaşıt dilberler vardır."
 

 
(Sâd,51, 52)
 
"Biz ceylan gözlüleri defterleri sağdan verilenler için inşa etmişiz (yeniden yaratmışız)dır. Onları bâkire, eşlerine düşkün ve hepsini bir yaşta kılmışızdır."
 

 
(Vâkıa, 35-38)
 
"Orada huyları güzel, yüzleri güzel kadınlar vardır"
 

 
(Rahmân, 70)
 
"Orada utangaç bakışlı öyle kadınlar vardır ki, bundan önce kendilerine ne bir insan ne de bir cin dokunmamıştır."
 

 
(Rahmân, 56)
 
"Ve sedeflerinde saklı inciler gibi iri siyah gözlü eşler"
 

 
(Vâkıa, 22, 23)
 
Hadislerde Huriler
 
Cennet ehlinden her birinin iki kadını vardır ki, vücutlarının şeffaflığından baldır kemiklerinin ilikleri etinin üstünden görünür. Ehl-i Cennet arasında ne ihtilaf vardır ne de düşmanlık; gönüller sanki bir gönül, sabah akşam Allah'ı tesbih ederler" (1)
 

 
Ümmü Seleme, Peygamber (s.a.s)'e bir gün,
 
-Ya Rasûlüllah! dünyada ki kadınları mı, yoksa Cennetteki hûrîler mi daha iyidir? diye sorar.
 
Rasûlüllah (sav);
 
-Dünyadaki kadınların üstünlüğü, yüzün astara üstünlüğü gibidir" diye cevap verir.
 
Ümmü Seleme;
 
-Niçin, deyince
 
O, şöyle cevap verir;
 
-Dünyadaki kadınlar namaz kıldıkları, oruç tuttukları ve birçok ibadetlerde bulundukları için. (2)
 

 
Kaynaklar:
 
1) Buhârî
 
2) Tabarânî'den naklen; Mevdûdî, Tefhîmü'l-Kur'ân Terc., VI. 81
 

 
 
;">Kevser Havuzu
 
Havz büyük bir ikramdır. Allah Teâlâ bu ikramı peygamberimize tahsis etmiştir. Hadîsler havzııı vasfını belirtmiştir. Allah Teâlâ'dan ümidimiz dünyada havz hakkındaki bilgiyi, âhirette de onun tadını bize nasip etmesidir; zira havzumun sıfatlarından biri şudur: Havzdan içen bir kimse hiçbir zaman susamaz.
 

 
Enes (r.a) şöyle anlatıyor: Hz. Peygamber (s.a) bir ara uyukladıktan sonra tebessüm ederek başını kaldırdı.
 
Ashâb
 
-Ey Allah'ın Rasûlü! Neden güldün? diye sordu.
 
Hz. Peygamber
 
-Bana şimdi bir ayet indi dedikten sonra Kevser sûresini okuyup şöyle dedi:
 
- Kevser'in ne olduğunu biliyor musunuz?
 
-Allah ve Rasülü daha iyi bilir.
 
- Kevser, bir nehirdir. Rabbim cennette onu bana va'detti. O nehrin üzerinde çok hayır vardır. Onun yanında bir havuz var. Kıyamet gününde ümmetim o havuzun başında toplanacaklar. O havuzun kapları gökteki yıldızlar kadardır. (1)
 

 
Enes, Hz. Peygamberin şöyle buyurduğunu rivayet eder:
 
Cennette yürüdüğüm bir anda gözüme bir nehir ilişti. Nehrin iki kıyısına içi delikli inciden mâmûl kubbeler ser-pilmişti. Cebrail'e dedim ki:
 
- Ey Cebrâil bu nedir?
 
- Bu, rabbinin sana verdiği kevserdir. Melek elini havuzun altına vurdu. Çamurunun halis misk olduğunu gördüm. (2)
 

 
Yine Enes, Hz. Peygamberin şöyle buyurduğunu rivayet eder:
 

 
Havzumun iki tarafının arasındaki mesafe, Medine ile San'a (veya Medine ile Amman) arasındaki mesafe kadardır. (3)
 

 
İbn Ömer Kevser Sûresi inince Hz. Peygamberin (s.a) şöyle buyurduğunu rivayet ediyor:
 

 
Kevser cennette bir nehirdir. İki tarafı altından yapılmıştır. Suyu sütten daha beyaz, baldan daha tatlı ve miskten daha güzel kokuludur. O su inci ve mercan kayaları üzerinde akar. (4)
 

 
Hz. Peygamberin âzadlısı Sevban b. Bücded, Hz. Peygamberin şöyle buyurduğunu rivayet eder:
 

 
Muhakkak ki benim havuzumun mesafesi Aden ile Belka arası kadardır. Havuzumun suyu sütten daha beyaz, baldan daha tatlıdır. Havuzumun testileri gökteki yıldızlar kadardır. Kim ondan bir yudum içerse, artık ebediyyen susamaz. Havza ilk varan muhacirlerin fakirleridir. (5)
 
Bunun üzerine Hz. Ömer sordu:
 
- Ey Allah'ın Rasûlü! Onlar kimlerdir!
 
- Başları (yoksulluktan ötürü) tozlu toprakla elbiseleri pejmürde, nimetler içerisinde olan kadınlarla evlenmeyen ve kendilerine baş olma kapıları açılmayan kimselerdir.
 

 
Bu hadîsi işitince Ömer b. Abdülazîz şunları söyledi: 'Yemin ederim, ben nimetler içerisinde beslenen kadınlarla evlendim. Abdülmelik'in kızı Fâtıma ile evlendim. Bana riyaset kapıları açıldı, (Öyleyse ben o havuza ilk varanlardan olamam). Ancak rabbim bana rahmet ederse o başka! Bundan sonra başım kirlenmedikçe ona yağ sürmem. Elbisem kirlenmedikçe yıkamam.
 

 
Ebû Zer diyor ki:
 
-Hz. Peygambere 'Havuzun kabı nedir diye sordum, dedi ki:
 
-Muhammed'in nefsini kudret elinde tutana yemin olsun! Havzun kapları, bulutsuz ve kapkaranlık gecede parlayan gökteki yıldızların sayısından daha fazladır. O havuzdan içen bir kimse, ebediyyen susamaz. Havuzun üzerinde son bulan, cennetten oraya iki musluk akar. Havuzun eni, uzunluğu gibidir. Amman ile ile arasındaki mesafe kadardır. Suyu sütten daha beyaz, baldan daha tatlıdır. (6)
 

 
Semûre, Hz. Peygamberin şöyle buyurduğunu rivayet eder:
 
Her peygamberin bir havuzu vardır. Her peygamber havuzuna gelen insanların fazlalığıyla iftihar eder. Ben, benim havuzumun onların en kalabalığı olmasını umuyorum. (7)
 

 
İşte bu, Hz. Peygamber'in ümididir. Her kul havuza gidenlerin arasında olacağını ümit etmelidir. Mağrur olup da ümit etmesin. Çünkü hasadı uman, tohumu eker, yeri temizler, sular, sonra oturup Allah'tan ekini bitirmesini, kasırganın, dolunun ekine dokunmamasını niyaz eder. Nadas etmeyi veya tarlayı temizleyip sulamayı terkedip de Allah'tan ekin ve meyve bitirmesini uman bir kimseye gelince, bu kimse aldanmış ve kuruntuya kapılmış bir kimsedir. Bu kimse, Allah'ın fazlını ümit edenlerden değildir. İşte halkın çoğunun ümidi böyledir. Bu, ahmakların aldanışıdır. Aldanmak ve gafletten Allah'a sığınıyoruz; zira tedbir almadan Allah'ın fazlına aldanmak, dünya ile aldanmaktan daha tehlikelidir.
 

 
Ey insanlar! Allah'ın va'di gerçektir; sakın dünya hayatı sizi aldatmasın ve o aldatıcı (şeytan) Allah ile sizi aldatmasın!
 
(Fâtır/5)
 

 
Kaynak: İhya-ı Ulumiddin, İmam-ı Gazali, 4.Cilt1
 

 
1) Müslim
 
2) Tirmizî, (hasen olarak)
 
3) Müslim
 
4) Tirmizî, (hasen sahih olarak)
 
5) Tirmizî, (garîb olarak). Belka Şam diyarında bir beldenin adıdır.
 
6) Müslim
 
7) Tirmizî, (garîb olarak)
 

 

 
;">;">Sabataycılar Cennete Girecek mi?
 
 

 
MUSEVÎLİK DİNİNE GÖRE
 

 
 
Sahte Mesih İzmirli Sabatay Sevi’ye iman ettikleri, Musa dininden ve Tevrat’tan saptıkları için onlar kâfir olmuştur. Binaenaleyh Cennete giremezler.
 

 
 
HIRİSTİYANLIĞA GÖRE
 

 
 
İsa Mesih’e inanmadıkları, Teslis inancına iman etmedikleri, İncil’i kutsal saymadıkları ve vaftiz edilmedikleri için onlar Allah’ın melekûtuna (cennete) giremeyecekler, ebedî mutluluğa nail olamayacaklardır.
 

 
 
İSLÂM DİNİNE GÖRE
 

 
 
Onlar iki kimliklidir. İslâm mezhep, tarikat ve fırkaları içinde Sabataycılık diye bir grup yoktur. Onların Müslümanlığı samimî ve içten değildir, zâhirîdir (dış, yüzeysel), binaenaleyh onların imanı yoktur, dolayısıyla cennete giremeyecekler, kurtuluşa eremeyeceklerdir. Zaten onlar, dıştan biz de Müslümanız deseler bile, kendi aralarında Müslümanlara “Acı Soğan” derler.
 

 
 
KENDİLERİNE GÖRE
 

 
 
Sabatay Sevi’ye iman etmeyen Yahudiler Cennete giremez. Hıristiyanlar zaten giremez. Müslümanlar ise hiç giremez. O halde Cennete kimler girecektir? Elbette Mesih’in mü’minleri olan Sabataycılar girecektir. Şu altı küsur milyarlık insanlık âleminde olsa olsa beş-altı milyon Sabataycı vardır. Koskoca Cennet onların olacaktır.
 

 
 
DİNLERARASI DİYALOGÇULARA GÖRE
 

 
 
Sabataycılar da İbrahimîdir. Biz İbrahim diyoruz, onlar Abraham diyor. Onlar da ehlî cennet ve ehl-i necattır.
 

 
 
BAZI REFORMCU VE YENİLİKÇİLERE GÖRE
 

 
 
Cennet Müslümanların tekelinde değildir. Yahudiler, Hıristiyanlar, yıldızlara tapanlar da cennete girecektir, bu arada tabiî Sabataycılar da...
 

 

 
Kaynak: Teolojik Bahisler: Sabataycılar Cennete Girecek mi?, Mehmet Şevket Eygi, Milli Gazete, 08.03.2007
 

 

 

 
;">;">Zebani
 

 
Cehenneme gidenlerle meşgul olan melek, cehennemlikleri cehenneme atmaya memur edilen melek, cehennem bekçisi. Çoğulu "zebâniyyûn"dur.
 

 
Cehennem bekçisi olan zebânîler, azap melekleri diye tavsif edilmiştir. Kur'ân-ı Kerîm diliyle zebânî, "Cehennem koruyucusu"dur.
 

 
Kur'ân-ı Kerîm'in altı ayrı sûresinde dokuz âyette (Zümer, 71, 73; Duhân, 47-50; Tahrîm, 6; Mülk, 8; Müddessir, 31; Alak, 18) "zebânî" kelimesine atıflar vardır.
 

 
Kelime açık olarak ve "ez-zebâniyye" şeklinde yalnız bir âyette (Alak, 18) geçmektedir.
 

 
Müddessir, 30. âyetinde zebânilerin sayısının 19 olduğu açıklanmış, onların melek olduğu özellikle belirtilmiştir.
 

 
Kur'ân-ı Kerîm'deki "zebânî" kelimesinin atıf şeklinde geçtiği âyet meâllerinin ilgili cümleleri şöyledir:
 

 
"Biz o ateşin bekçiliklerine meleklerden başkasını memur etmedik"
 
(Müddessir 31)
 

 
"Ey iman edenler, gerek kendilerinizi, gerek ailelerinizi öyle bir ateşten koruyun ki, onun yakacağı insanla taştır. O ateşin üzerinde iri gövdeli sert tabiatlı melekler vardır..."
 
(Tahrîm, 6)
 

 
"O küfredenler, ayrı ayrı bölükler halinde cehenneme sürüldü. Nihayet oraya geldikleri zaman onun kapıları açıldı. Cehennemin bekçileri onlara şöyle dedi..."
 
(Zümer, 71)
 

 
"(Zebânilere); Tutun onu da denilir, sürükleyerek cehennemin tâ ortasına götürün"
 
(Duhan, 47)
 

 
Bu meâller dikkatle incelendiğinde Müddessir, 31 ve Zümer, 71 âyetlerinde zebânilerin "Cehennem bekçileri" ve "Melek" oldukları, Tahrîm, 6 âyetinde ise cehennem görevlisi zebânîlerin "Sert tabiatlı melekler" olduğu açıklanmıştır. Duhan, 47. âyetinde zebânîlerin "Cehennemlik kişileri iteleyerek" cehenneme attıklarına atıf vardır. Zebânî kelimesi bir tek âyette, "Biz de zebânîleri çağırırız" (Alak, 18) açık olarak geçmektedir.
 

 
Fahruddin er-Râzî "ez-Zebâniyye"yi, "Onlar ehl-i meclis ve ehl-i meşveret olan azab melekleridir ki, şiddetle tutmak ve atmakla cehennemin işlerine memur olmuşlardır" şeklinde açıklamıştır. İnsanları şiddetle cehenneme itmeğe muktedir oldukları için onlara "zebânî" denmiştir.
 
Kaynak: Zebani, Osman CİLACI, Şamil İslam Ansiklopedisi
 

 

 
FECİR.NET
 

 

 
CENNET .. Cennet Kelimesi; Anlam ve Mâhiyeti
 
Cennette Yalnızca Kuran'da Bildirilen Şeyler mi Var? .
 
Nimet ve Sefahat
 
Cennet İnancı
 
Gerçek Yaşam Bu Dünyadaki Değildir
 
Umursamazlık
 
Cennet Ehlinin Dünyadaki Durumları Müminlerin Dünyadaki Güzel Yaşamları
 
İslâmda Cennet İnancı
 
Cennetin İsimleri ve Tabakaları
 
Müjde
 
Allah'ın Vaadi
 
Cennetin Tasviri
 
Cenneti Şiddetle Umanlar Allah'ın Fırkası
 
En Büyük Zevk Cennette Allah'ın Görülmesi
 
Ahirete Güzel Geçiş Güzel Ölüm
 
Cennet Şu An Mevcuttur
 
Cennet Hayatı
 
Kolay Hesap
 
Cennet Nimetleri
 
Cennetteki Doğal Güzellikler
 
Cennette Cinsî Zevkler
 
Sonsuz Lezzet
 
Amaç, Cismanî Zevkler Sağlayan Cennet Nimetleri Değil; Allah'ın Rızasıdır
 
Cennette Müminlerin Yaşadıkları Yerler
 
Cennetlikler
 
Cennettekilerin Eşleri
 
Cehennem Korkusu - Cennet Ümidi (Allah ile İlişkilerimizde Denge)
 
Hayal Gücü Sınırlarının Ötesinde Bir Cennet
 
Cennet Ucuz Değil!
 
Tüm Nimetlerin En Üstünü Allah'ın Rızası
 
Cennet-Cehennem Karşılıştırması
 
Cennettekilerin Aralarında Geçen Bazı Konuşmalar
 
Cennet Hakkındaki Bazı Batıl Düşünceler
 
MÜ'MİNLERİN ASIL YURDU CENNET ..
 
CEHENNEM ...
 
Nâr ve Cehennem Kelimelerinin Anlam ve Mâhiyeti
 
Cehennem Azabının Tasviri
 
Cehennemin 7 Kapısı ve Cehennem Tabakaları
 
Cehennem Azabının Miktar, Şiddet ve Şekli
 
Psikolojik Cezalar
 
Cehennem Ehli
 
Kur'an'da Cehennem Tabloları
 
Cehennemle İlgili Bazı Hadis-i Şerifler
 
Konuyla İlgili Birkaç Uyarı
 
Ve Cehennemin Düşündürdükleri
 
Cehennemle İlgili Geniş Bilgi Alınabilecek Kaynaklar
 

 
C
 
İLİMSAATİ.COM
 

 

 
Cennet
 
Cennetlerin Sayı ve Vasıfları Erzurumlu Hakkı İbrahim’in açıklamalarından aktarılmıştır.
 
Bu Dünyada Cennet ve Cehennemi Müşahede
 
02 Ocak 2014 yayınlandı | ilim tarafından
 

 
Bu Dünyada Cennet ve Cehennemi Müşahede
 
Burada aklına şöyle bir sual gelebilir: Fıkıh âlimleri ile kelâm âlimleri arasında, insanın ruhu öldükten sonra yok olur ve sonra onu tekrar yaratırlar, sözü meşhurdur. Bu ise sizin dediğinize uymuyor. Cevabında deriz ki:
 

 
Başkalarının sözüne uyan, göremez olur. Bunu ancak, taklid ve basiret… Okumaya devam et →
 

 
Ahireti Tanımak, Cehennem, Cennet, Kabir Hayatı ve Ölüm kategorisine gönderildi| cehennem, cennet, İmam Gazâlî, kabir, kimyai saadet, ölüm, yalnızlık ile etiketlendi| Yorum bırakın
 
Beden ve Ruhla Alâkalı Cennet ve Cehennem
 
31 Aralık 2013 yayınlandı | ilim tarafından
 
Beden ve Ruhla Alâkalı Cennet ve Cehennem
 
Ölümün hakikati bilinmeyince âhiretin hakikatini kimse bilemez. Hayatın hakikatini bilemeyince, ölümün hakikatini bilemez. Ruhun hakikatini bilmeyince de, hayatın hakikatini bilemez. Ruhun hakikatini bilmek de, bir kısmını açıkladığımız kendi nefsini bilmektir.
 

 
Daha evvel söylemiştik ki, insan, biri ruh, diğeri beden olan iki asıldan meydana… Okumaya devam et →
 

 
Ahireti Tanımak, Cehennem, Cennet kategorisine gönderildi| ahiret, Allah, cehennem, cennet, İmam Gazâlî, İmam Gazâli-KİMYAİ SAADET, iman, inanç ile etiketlendi| Yorum bırakın
 
CENNET IV. BÖLÜM
 
31 Ocak 2013 yayınlandı | ilim tarafından
 

 
CENNET IV. BÖLÜM
 
Livâ-yı Hamd’i ve Beyt-i Ma’mûr’u bildirir.
 

 
Ey aziz! Ehl-i tefsir ve ehl-i hadis ittifakla şöyle buyurmuşlardır:
 

 
Hak Teâlâ Hâbib-i Ekrem (s.a.v.) hazretlerine Livâü’l Hamd isminde bir sancak-ı şerif bahş etmiştir. Mahşer günü ümmet-i Muhammed (s.a.v.), onun altında toplanacaktır. Ümmetine şefaat edecek olan Peygamberimiz (s.a.v.) kendisine va’d… Okumaya devam et→
 

 
Cennet kategorisine gönderildi | Beyt-i Ma’mûr, cennet, Erzurumlu İbrahim Hakkı,hacer-i esved, kabe, Livâü’l-Hamd, Makam-ı Mahmûd, Marifetname ile etiketlendi| Yorum bırakın
 
CENNET III. BÖLÜM
 
29 Ocak 2013 yayınlandı | ilim tarafından
 

 
CENNET III. BÖLÜM
 
Üçüncü bölümde; Cennet nimetlerinin özünü ve devlete kavuşanı bildirir.
 

 
Ey aziz! Hakk Teâlâ hadîs-i kudside azametiyle buyurmuştur ki:
 

 
“Ey Âdemoğlu! Sen dünyaya ne kadar rağbet ve iltifat ediyorsun. O fânidir, nimetleri geçicidir, hayatı sınırlıdır. Gerçekten Bana itaat eden kullarım için sekiz Cennet hazırladım. Kapıları da sekiz tanedir.…Okumaya devam et →
 

 
Cennet kategorisine gönderildi | ağaç, burak, cennet, gülsuyu, hûri, köşk, melek,namaz, nimet, rıdvan.arş, tuba ağacı ile etiketlendi| Yorum bırakın
 
CENNET II. BÖLÜM
 
29 Ocak 2013 yayınlandı | ilim tarafından
 

 
CENNET II. BÖLÜM
 
İkinci bölümde; Cennetlerin çeşitli nimetlerini, içindeki hûri ve gılmanları ve Allahû Tealâ’yı görmeyi bildirir.
 

 
Ey aziz! Ehl-i tefsir ve ehl-i hadis ittifakla şöyle bildirmişleridir: Cennette bulunanların iştiha ettikleri nimetler, her durumda hemen önlerine gelir. Yüksek ağaçlardan sarkan meyveler, bir işaretle ellerine erişir. Çeşitli meyvelerle her an lezzetlenirler.…Okumaya devam et →
 

 
Cennet kategorisine gönderildi | burak, cennet, hûri, melek, rıdvan.arş, tuba ağacı ile etiketlendi| Yorum bırakın
 
CENNET I. BÖLÜM
 
05 Kasım 2012 yayınlandı | ilim tarafından
 

 
CENNETLERİN SAYI VE VASIFLARI
 
Erzurumlu İbrahim Hakkı HazretleriMârifetnâme adlı eserindeCennetlerin sayılarını, isimlerini, vasıflarını ve içindeki nehirleri, ağaçları, binaları, çeşitli nimetlerini, huri ve gılmanı dört bölümde bildirir.
 

 
Birinci bölümde; cennetlerin isimlerini, vasıflarını ve içinde akan ırmakları meyvalı ağaçları, yüksek köşkleri ve güzel elbiseleri beyan eder.
 

 
Ey aziz!… Okumaya devam et →
 

 
Cennet kategorisine gönderildi | cennet, cennet cehennem, cennet hakkında,cennetlerin sayı ve vasıfları, erzurumlu hakkı ibrahim ile etiketlendi| Yorum bırakın
 
Cehennem
 
Toplam 2 sayfa, 1. sayfa gösteriliyor.12»
 
Ruhanî Ateş, Cismanî Ateşten Daha Acıdır
 
03 Ocak 2014 yayınlandı | ilim tarafından
 

 
Ruhanî Ateş, Cismanî Ateşten Daha Acıdır
 
Ruha ait olan üç çeşit ateşi öğrendin. Şimdi bu ateşin, beden için olan ateşten daha şiddetli olduğunu anlayacaksın. Rûha, cana te’sir etmedikten sonra bedenin herhangi bir acıdan haberi olmaz. O hâlde bedenin acısı cana ulaşır. Bu yolla acı artar. İş böyle olunca,… Okumaya devam et →
 

 
Ahireti Tanımak, Cehennem kategorisine gönderildi| ahiret, cehennem, cehennem ateşi, cennet, Cismanî Ateşten Daha Acıdır, İmam Gazâli-Kimyâ-yı Saadet,kabir, ruh, Ruhanî Ateş ile etiketlendi| Yorum bırakın
 
Ruhla Alâkalı Üç Cins Cehennem Ateşi
 
03 Ocak 2014 yayınlandı | ilim tarafından
 

 
Ruhla Alâkalı Üç Cins Cehennem Ateşi
 
Şimdi ruhanî Cehennemi anlatalım: Rûhanî dememizin sebebi, beden araya girmeksizin yalnız ruha olduğu içindir. Âyet-i kerîmede, «O Allah’ın tutuşturulmuş bir ateşidir ki, tırmanıp yüreklerin tâ üstüne çıkacak ve kaplayacaktır», (1) buyurulması bunu gösteriyor. O, kalbi istilâ eden bir ateştir. Bedenle alâkalı olan ateşe… Okumaya devam et →
 

 
Ahireti Tanımak, Cehennem kategorisine gönderildi| cehennem, cennet, İmam Gazâli-Kimyâ-yı Saadet,kötü amel, ruh, Ruhla Alâkalı Üç Cins Cehennem Ateşi ile etiketlendi| Yorum bırakın
 
Bu Dünyada Cennet ve Cehennemi Müşahede
 
02 Ocak 2014 yayınlandı | ilim tarafından
 

 
Bu Dünyada Cennet ve Cehennemi Müşahede
 
Burada aklına şöyle bir sual gelebilir: Fıkıh âlimleri ile kelâm âlimleri arasında, insanın ruhu öldükten sonra yok olur ve sonra onu tekrar yaratırlar, sözü meşhurdur. Bu ise sizin dediğinize uymuyor. Cevabında deriz ki:
 

 
Başkalarının sözüne uyan, göremez olur. Bunu ancak, taklid ve basiret… Okumaya devam et →
 

 
Ahireti Tanımak, Cehennem, Cennet, Kabir Hayatı ve Ölüm kategorisine gönderildi| cehennem, cennet, İmam Gazâlî, kabir, kimyai saadet, ölüm, yalnızlık ile etiketlendi| Yorum bırakın
 
Beden ve Ruhla Alâkalı Cennet ve Cehennem
 
31 Aralık 2013 yayınlandı | ilim tarafından
 
Beden ve Ruhla Alâkalı Cennet ve Cehennem
 
Ölümün hakikati bilinmeyince âhiretin hakikatini kimse bilemez. Hayatın hakikatini bilemeyince, ölümün hakikatini bilemez. Ruhun hakikatini bilmeyince de, hayatın hakikatini bilemez. Ruhun hakikatini bilmek de, bir kısmını açıkladığımız kendi nefsini bilmektir.
 

 
Daha evvel söylemiştik ki, insan, biri ruh, diğeri beden olan iki asıldan meydana… Okumaya devam et →
 

 
Ahireti Tanımak, Cehennem, Cennet kategorisine gönderildi| ahiret, Allah, cehennem, cennet, İmam Gazâlî, İmam Gazâli-KİMYAİ SAADET, iman, inanç ile etiketlendi| Yorum bırakın
 
CEHENNEM III. BÖLÜM
 
24 Aralık 2012 yayınlandı | ilim tarafından
 

 
CEHENNEM III.BÖLÜM
 
cehennem hakkında
 

 
Âlem ağacının meyvası olanÂdem Aleyisselâmın rûhu cümleden önce iken cümleden sonra zuhur ettiğini, Cennete çıkışını, oradan inişini zürriyeti ile yeryüzünün ma’mûr olduğunu, onun neslinden Habîb-i Ekrem sallâllahü aleyhi vessellemin dünyaya teşrifini ve Şeriatının devamlı ve ulu olduğunu bildirir.
 

 
Ey aziz! Tefsir ve ehl-i hadis… Okumaya devam et →
 

 
Cehennem kategorisine gönderildi | cehennem, Erzurumlu İbrahim Hakkı, Habil, hz. muhammed, hz.Adem, iblis, Kabil, Marifetname,melekler, peygamber, Yedi Deniz, Yedi Kat Yer,Ye’cûc ve Me’cûc ile etiketlendi| Yorum bırakın
 
CEHENNEM II.BÖLÜM
 
11 Aralık 2012 yayınlandı | ilim tarafından
 

 
CEHENNEMII.BÖLÜM
 
Yedi kat yerlerin hâllerini, her tabakanın sâkinlerini, Cehennemin yedi tabakasını, her birinin ismini ve oraya girecekleri teferruatiyle bildirir.
 

 
Ey aziz! Tefsir ve hâdis âlimleri ittifakla şöyle bildirmişlerdir: Hakk Teâlâ yerleri birbirinin altında yedi tabaka halinde yaratmıştır. Her tabakanın genişliği ve her iki tabaka arası beş yüz yıllık… Okumaya devam et →
 

 
Cehennem kategorisine gönderildi | cehennem, Erzurumlu İbrahim Hakkı, Marifetname,Yedi Deniz, Yedi Kat Yer, Ye’cûc ve Me’cûc ile etiketlendi| Yorum bırakın
 
Toplam 2 sayfa, 1. sayfa gösteriliyor.12»

Cennet ve Nimetleri..

 
N İ M E T L E R Y U R D U C E N N E T

بسم الله الرحمن الرحيم

Bilindiği gibi cennet, iman edip salih amel işleyen kimselere Allah’u Teala’nın ikram edeceği bağlı, bahçeli, Hurili, kilmanlı, toprağı miskten ve piriketleri Altından - gümüşten olan köşklü bir mekandır…

Rabbimiz kullarına bu hayırlı mekanı kazanmaları için çaba göstermelerini emretmektedir…. O şöyle buyurmaktadır :

“ - Ey insanlar ! - Rabbinizden bir mağfirete ve cennete ( kavuşmak için) çaba gösterip yarışın. - o cennet ki - genişliği gök ile yer gibi olup Allah'a ve Resûlü'ne iman edenler için hazırlanmıştır. İşte bu, Allah'ın fazlıdır ki, onu dilediğine verir. Allah büyük fazl sahibidir. “
HADİD : 21

“ …. Allah resulü s.a.v bir hadislerinde şöyle buyurur : İki büyüğü sakın untmayın ! Denildi ki : iki büyük nedir ya Rasulallah ! Resulullah s.a.v : Cennet ve cehennemdir, buyurdular. “

Ebu Nuaym es - sıfat vel-Cenneh : 66 – Dulabi el kuna : 2 / 164 – İbn Kesir en Nihaye : 2 / 502

CENNETE KİMLER GİRECEK VE ONLARIN VASIFLARI NELERDİR ?

1 - İman edip salih amel işleyenler. Nisâ : 57 - Yûnus : 9

2 - Allah’a ve Rasulüne itaat edenler. Nisâ : 13

3 - Zekatı verenler. Mü’minûn : 4 

4 - Muttakiler - yani takva sahipleri - Âl-i İmrân : 133 - Râd : 35

5 - Görmediği halde Rahmân’dan korkanlar. Kâf : 33 

6 - Allah’a yönelmiş - mutmain olmuş - bir kalp ile gelenler. Kâf : 33

7 - Namazlarında huşû içerisinde devamlı olanlar. Mü’minûn : 2 - 9

8 - Boş ve yararsız şeylerden yüz çevirenler. Mü’minûn : 3

9 - İffetini koruyanlar. Mü’minûn : 5

10 - Emanet ve ahidlerine riayet edenler. Mü’minûn : 8

11 - Günahlarından sonra tevbe edip salih ameller işleyenler.

Meryem : 60

12 - Mallarıyla ve canlarıyla Allah yolunda cihad edenler.
Saff : 11

13 - “Rabbimiz Allah’tır.” deyip sonra dosdoğru olanlar.
Fussilet : 30

14 - Allah’ın gözetilmesini emrettiği şeyleri - yani akrabalık bağlarını - gözetenler.
Ra’d : 21
15 - Rablerinden ve kötü hesaptan korkanlar.
Ra’d : 21

16 - Kendilerine verilen rızıktan gizli ve açık infak edenler.
Ra’d : 22

17 - Kötülüğü iyilikle savuşturanlar.
Ra’d : 22

18 - İhlas sahibi - muhlis - kimseler.
Sâffât : 40 - 43

19 - Hesap gününe inanıp onu tasdik edenler.
Meâric : 26

20 - Şahitliklerini dosdoğru yapanlar.
Meâric : 33

21 - Verdikleri sözü yerine getirenler.
İnsân : 7

22 - Kendi canları istemesine rağmen yoksula, yetime ve esire yedirenler.
İnsân : 8 
23 – Zayıf ve hakir görülenler

“ … Harise bin Vehb El-Huzai radiyallahu anh den; Rasûlullah sallallahu aleyhi ve sellem şöyle buyurdu : “ Dikkat edin ! Ben size cennetlik olanları haber veriyorum : Zayıf olup zayıf görülen her kimse...”

Buhârî : 4902 - Müslim : 2853 / 46 - Tirmîzî : 2732 - İbni Mâce : 4116
24 – Fakirler

“ … İmran b. Husayn r.a’dan. Rasulullah s.a.v şöyle buyurdu : Cennete muttali oldum, ahalisinin çoğunu fakirler olduğunu gördüm……….. “

Buhari : 14.c.6456.s - Müslim : 2737 / 94

CENNET ŞU AN HAZIR VE KONUKLARINI BEKLEMEKTEDİR

Ey Müslüman ! unutmaki cennet şu an hazır ve kendisine girecek olan o bahtiyar konuklarını beklemektedir… Rabbimiz kerim kitabında şöyle buyur-maktadır :

“ Rabbinizden gelecek olan mağfirete ve takva sahipleri için hazırlanan, genişliği göklerle yer arası kadar olan cennete koşun. “
ALİ İMRAN : 133

“ … İmran b. Husayn r.a’dan. Rasulullah s.a.v şöyle buyurdu : Cennete muttali oldum, ahalisinin çoğunu fakirler olduğunu gördüm. Cehenneme de muttali oldum, onun ahalisinin çoğunu da kadınlar olarak gördüm. “

Buhari : 14.c.6456.s - Müslim : 2737 / 94

CENNET DERECE DERECEDİR

“ … Muaz bin Cebel radiyallahu anh den ; Rasûlullah sallallahu aleyhi ve sellem şöyle buyurdu : Muhakkak cennet yüz derecedir. Onlardan her bir derece gök ile yer arasındaki mesafe kadardır. Şüphesiz o derecelerin en yücesi Firdevs’tir, en faziletlisi de Firdevs’tir. Arş, muhakkak Firdevs’in üstündedir. Cennetin ırmakları da Firdevs’ten çıkıp akar. Bu itibarla siz Allah’tan dilemek istediğiniz zaman Firdevs’i isteyin.”

İbni Mâce : 4331- Tirmîzî : 2651

CENNET’TE HER ŞEYDEN ÖNCE ÖLÜM YOK EBEDİ BİR HAYAT VARDIR


“ ……… Allah onlardan razı olmuş, onlar da Allah’tan razı olmuştur. Allah onlara, altlarından ırmaklar akan, içinde ebedi kalacakları cennetler hazırlamıştır. “
Tevbe : 100 – Hicr : 48 – Hud : 108 – Vakia : 33

“ Onda ebedi olarak kalıcıdırlar, ondan ayrılmak istemezler. “
KEHF : 108

“ Allah onlar için, süresiz kalacakları, altından ırmaklar akan cennetler hazırladı. İşte büyük kurtuluş ve mutluluk budur. “
TEVBE : 89

“ Böylelikle Allah, dediklerine karşılık olarak içinde ebedi kalacakları, altından ırmaklar akan cennetler verdi. Bu, iyilik yapanların karşılığıdır.

MAİDE/85

“ - Ey Muhammed - iman edip salih amellerde bulunanları müjdele. Gerçekten onlar için altlarından ırmaklar akan cennetler vardır… Orada, onlar için tertemiz eşler vardır ve onlar orada süresiz kalacaklardır.

BAKARA : 25

“ O gün, mü'min erkekler ile mü'min kadınları, nurları önlerinde ve sağlarında koşarken görürsün. " Bugün sizin müjdeniz, içinde ebedi kalıcılar ( olduğunuz ), altından ırmaklar akan cennetlerdir." İşte 'büyük kurtuluş ve mutluluk' budur.
HADİD : 12

“ … İbni Ömer r.a dan. Rasulullah s.a.v şöyle buyurdu : Cennet ehli cennete cehennem ehli de cehenneme doğru ayrılıp gidince, ölüm getirilir. Cennet ve cehennem arasında boğazlanır. Sonra bir nidacı der ki : Ey cennet ehli, artık ölüm yoktur ; ey cehennem ehli, artık ölüm yoktur. Cennet ehlinin sevincine bir sevinç daha eklenir. Cehennem ehlinin gam ve kederine de bir gam ve keder daha eklenir. “
Müslim’deki rivayette ise Hadis şu ziyade ile rivayet edilmiştir : “..... Her kes nerenin ehli ise o orada ebedi kalacaktır..... “

Buhari : 6548 – Ter : 6457 - Müslim : 2850 / 42 – 43

“ … Ebu Said el-Hudri ve Ebu Hureyre r.a’dan ; Nebi sallallahu aleyhi ve sellem şöyle buyurdu : Bir münadi - cennet ehline - : “ Daima sıhhatli kalmanız ve ebediyyen hasta olmamanız hakkınızdır. Daima yaşamanız ve ebediyyen ölmemeniz hakkınızdır. Daima genç kalmanız ve ebediyyen ihtiyarlamamanız hakkınızdır. Daima nimetler içinde hoş bir halde olmanız ve ebediyyen sıkıntı ve çetinliğe maruz kalmamanız hakkınızdır “ , diye nida edecektir.”
Müslim : 2837 / 22

CENNET’TE ALLAH’I GÖRMEK VARDIR

Allah’u Tealanın Salih insanlara orada hazırladığı bir çok nimetler vardır. Onlara yapacağı en büyük ikram ise, kendisini göstermesidir…. Rabbimiz kerim kitabında şöyle buyurmaktadır :

“ 0 gün öyle yüzler var ki parıl parıl, parlarlar ve Rablerine bakarlar.”

Kıyame : 22 – 23

“ İyilik yapanlara daha iyi ve güzel bir de ziyade vardır... “ 
Yunus : 26
Müfessirlerden Çoğu bu Ayette ki { ... bir de ziyade vardır... } kısmından murat, cennette Allah’u tealayı görmektir, demişler sonra da Müslim deki Nebi s.a.v’in şu hadisini delil getirmişlerdir.

“ … Resulullah s.a.v buyurdular ki : Cennet ehli cennete girdiği zaman, Allah’u Teala kullarına : Bir şey istiyor musunuz ?, diye buyurur. Cennet ehli de : Yüzlerimizi ağartmadın mı, bizleri ateşten kurtarıp cennete girdirmedin mi ?, derler. Müteakiben Allah hicabı kaldırır, artık onlar için Rab’lerine bakmaktan daha sevimli bir şey verilmemiştir. Sonra : “ İyilik yapanlara daha iyi ve güzeli, bir de ziyade vardır..... “ Ayetini okudu. “

Müslim : 181 / 297- 298 - Fethu’l-Bari : 8 / 198

“ … Suheyb r.a dan; Nebi s.a.v “ Amelini güzel yapanlar için güzel mükafat ve dahası vardır. “ Yûnus 26 Ayeti hakkında şöyle buyurdu:
“ Cennet ehli cennete girdikleri vakit bir münadi : “ Sizin için Allah katında bir vaad vardır “ diye nida eder. Onlar da : “ Allah bizim yüzlerimizi ak etmedi mi ? , Bizi ateşten kurtarmadı mı ? Bizi cennete girdirmedi mi ? “ derler. Melekler : “ Evet “ diye cevap verirler. Müteakiben Allah ile cennet ehli arasında perde kaldırılır. Allah’a yemin ederim ki, Allah, cennet ehline kendisine bakmasından daha sevgili hiç bir şey vermemiştir.”
Tirmîzî : 2676

CENNET NİMETLER YURDUDUR

“ …. Ebû Hureyre radiyallahu anh den ; Nebi sallallahu aleyhi ve sellem şöyle buyurdu : Aziz ve Celil olan Allah şöyle buyurdu : “ Ben salih kullarım için ahiret azığı olarak hiçbir gözün görmediği, hiçbir kulağın işitmediği ve hiçbir beşer aklına gelmedik bir takım nimetler hazırladım.” Allah’ın sizleri ( bu sözlerle ) muttali kıldığı şeyleri bir yana bırak. Bir de bunlardan başka onun sizleri muttali kılmadığı bir şey vardır ki, o en büyüktür.”
BUHARİ : 3053 – MÜSLİM : 2824 / 3

“ Takva sahiplerine va'dedilen cennetin misali şudur : İçinde bozul-mayan sudan ırmaklar, tadı değişmeyen sütten ırmaklar, içenler için lezzet veren şaraptan ırmaklar ve süzme baldan ırmaklar vardır ve orda onlar için meyvelerin her türlüsünden ve Rablerinden bir mağfiret vardır. Hiç böyle mükafaatlanan bir kişi , ateşin içinde ebedi olarak kalan ve bağırsaklarını parça parça koparan kaynar sudan içirilen kimseler gibi olur mu ? “
MUHAMMED : 15.AY.

CENNETTE PİRİKETLERİ ALTINDAN VE GÜMÜŞTEN OLAN GÜZEL KÖŞKLER VARDIR

“ Ancak Rablerinden sakınanlar için cennet te altında ırmaklar akan kat kat inşa edilmiş odalar ve köşkler vardır. “ 

ZÜMER : 20

“ Bizim katımızda sizi ( bize ) yaklaştıracak olan ne mallarınız, ne de evlatlarınızdır ; ancak iman edip salih amellerde bulunanlar başka. İşte onlar için, yaptıklarına karşılık olmak üzere kat kat mükafaat vardır. Onlar yüksek köşklerinde güven içindedirler. “
SEBE : 37

“ … Ebû Musa el-Eş’ari r.a’dan ; Rasûlullah sallallahu aleyhi ve sellem şöyle buyurdu : “ İki cennet vardır ki, bunların kapları ve içinde bulunan şeyler hep gümüştendir. Diğer iki cennet daha vardır ki, bunların kapları ve içinde bulunan şeyler de altındandır. Adn cennetindeki kimselerle Rablerine bakmaları arasında Allah’ın vechi üzerindeki büyüklük ridasından başka bir şey bulunmayacaktır.” 
Buhârî : 4828 - Tirmîzî : 2648

“ … Ebû Hureyre radiyallahu anh den ; “...... Ya Rasûlellah ! Cennetin yapısı nedir ? diye sordum. Rasûl-ü Ekrem sallallahu aleyhi ve sellem buyurdu ki : Bir kerpici gümüşten, bir kerpici altından, harcı keskin kokulu misk, çakılları inci ve yakut, toprağı za’ferandır....”
Tirmîzî : 2646

CENNETTE ALTINDAN GÖVDESİ BULUNAN AĞAÇLAR VARDIR

“ … Ebû Said el- Hudri r.a dan ; Nebi s.a.v şöyle buyurdu : “ Şüphesiz cennette öyle bir ağaç vardır ki, ( onun altında ) bir süvari, yürüyüşü çok sür’atli, talimli, iyi cins bir at ile yüz sene yürürse yine onu bitiremez.”

Müslim : 2828 / 8 - Buhârî : 6459 - Tirmîzî : 2643 - İbni Mâce : 4335 

“ … Ebû Hureyre radiyallahu anh den; Rasûlullah sallallahu aleyhi ve sellem şöyle buyurdu : Cennette , gövdesi altından olmayan hiçbir ağaç yoktur.”

Tirmîzî : 2645
CENNET TİN PINARLARI VARDIR

“ - Ey Muhammed - iman edip salih amellerde bulunanları müjdele. Gerçekten onlar için altlarından ırmaklar akan cennetler vardır………“

BAKARA : 25

“ ……….. Onların altında ırmaklar akmaktadır. ( Bu,) Allah'ın va'didir. Allah, va'dinden dönmez. “
ZÜMER : 20

“ İman edip salih amellerde bulunanları, içinde ebedi kalıcılar olarak, altından ırmaklar akan cennetin yüksek köşklerine yerleştireceğiz. (Salih) Amellerde bulunanların ecri ne güzeldir. “
ANKEBUT : 58

“ Dilediği takdirde, sana bundan daha hayırlısı olarak altından ırmaklar akan cennetler veren ………… ( Allah ) ne yücedir.
FURKAN : 10

CENNET TE YAKAN KAVURAN SICAK YOK, SERİN GÖLGELER VARDIR

“ - Yayılıp - uzanmış gölgeler, “ VAKIA : 29


CENNET TE İRİ İRİ GÖZLÜ HURİLER VE KADINLAR VARDIR

“ Ve yanlarında bakışlarını yalnızca eşlerine çevirmiş iri gözlü kadınlar vardır. “
SAFFAT : 47

“ Ve iri gözlü huriler “ VAKIA : 21

“ … Enes bin Malik radiyallahu anh den ; Rasûlullah sallallahu aleyhi ve sellem şöyle buyurdu : “........... Şayet cennet ehli kadınlardan bir kadın arza – yani dünyaya - çıkmış olsaydı, muhakkak yer ile gök arasını aydınlatır ve ikisi arasını güzel bir koku doldururdu. O kadının başörtüsü dünyadan ve dünyadaki her şeyden hayırlıdır.”
Buhârî : 6467


CENNET TE LEZZETLİ VE BAŞ DÖNDÜRMEYEN İÇKİLER VARDIR

“ Bembeyaz ; içenlere lezzet veren bir içki. “ SAFFAT : 47

“ O ne bir baş ağrısı verir, ne de ondan sarhoş olurlar. “ SAFFAT : 47

“ Çevrelerinde gümüşten billur kablar, kupalar dolaştırılır. “
İNSAN : 17

“ Orada onlara bir kadeh içirilir ki, karışımı zencefildir. “
İNSAN : 17

“ Bir pınar ki orada "selsebil" olarak adlandırılır. “
İNSAN : 17

CENNET TE KUŞ ETLERİ VARDIR

“ Canlarının çektiği kuş eti. “ VAKIA : 21


CENNETTE GÜZEL ELBİSELER VE GÜZEL TAKILAR VARDIR

“ Onların üzerinde hafif ipek ve ağır işlenmiş atlastan yeşil elbiseler vardır. Gümüşten bileziklerle bezenmişlerdir. Rableri onlara tertemiz bir şarab içirmiştir. “
İNSAN : 21

“ Hiç şüphesiz Allah, iman edenleri ve salih amellerde bulunanları altından ırmaklar akan cennetlere sokar, orada altından bileziklerle ve incilerle süslenirler ; ordaki elbiseleri ipek ( ten ) tir. “
HAC : 23

“ Ve sabretmeleri dolayısıyla – Allah mü’minleri - cennetle ve ipek elbi-selerle ödüllendirmiştir.
İNSAN : 12

“ Adn cennetleri – Allah’a hakkıyla iman edenlerindir. Onlar - ; oraya girerler, orada altından bileziklerle ve incilerle süslenirler. Ve orada onların elbiseleri de ipektendir.
FATIR : 33

CENNET TE HER TÜRLÜ MEYVE VARDIR

“ İçlerinde ( her türden ) meyve, eşsiz - hurma ve eşsiz - nar vardır. “

RAHMAN : 68

“ ……. orda onlar için meyvelerin her türlüsünden ve Rablerinden bir mağfiret vardır……………….. “ 
MUHAMMED : 15.AY.

“ Orada kesilip eksilmeyen ve yasaklanmayan ( meyveler ). “ 
VAKIA : 33

“ Üstüste dizili meyveleri sarkmış muz ağaçları “ 
VAKIA : 29

“ - Arzulayıp - seçecekleri meyveler, “ VAKIA : 21
“ - Çeşitli - meyveler. Onlar ikram görenlerdir. “
SAFFAT : 42

“ Nice bahçeler ve üzüm bağları. “
NEBE : 32


CENNETTE GÜZEL SEDİRLER VE YAYGILAR VARDIR


“ – Orada – yükseklere kurulmuş döşekler ve sedirler vardır. “
VAKIA : 34
“ Ve serilmiş yaygılar – var – “
ĞAŞİYE : 15 – 16

“ – orada – Yeşil yastıklara ve çarpıcı güzellikteki döşeklere yaslanırlar.”

RAHMAN : 76

Astarları, ağır işlenmiş atlastan yataklar üzerinde yaslanırlar……. “

RAHMAN : 54

CENNETTE BIKMAK YORULMAK YOKTUR

“ Orda – yani cennette - onlara hiç bir yorgunluk dokunmaz ve onlar ordan çıkarılacak değildirler. “
HİCR : 48

“ Ki O – Allah - , bizi kendi fazlından ( ebedi olarak ) kalınacak bir yurda yerleştirdi ; burada bize ne bir yorgunluk dokunur ve ne de burada bize bir bıkkınlık gelir ."
FATIR : 35

“ … Ebû Hureyre r.a dan; Nebi s.a.v şöyle buyurdu : “ Her kim cennete girerse naz ve nimet içinde hoş halde olur. Kendisine hiçbir sıkıntı ve çetinlik isabet etmez. Elbiseleri eskimez, gençliği de bitmez.”

Müslim : 2836 / 21 - Tirmîzî : 2646

CENNET EHLİ GENÇ VE YAŞITTIRLAR

“ Eşlerine sevgiyle tutkun ( ve ) hep aynı yaşıt “
VAKIA : 36-37

“ - Cennetlik olan kimselerin - Çevrelerinde ( gençlikleri ve dinçlikleri ) ebedi kılınmış civanlar dolaşır durur ; sen onları gördüğün zaman saçılmış birer inci sanırsın.
İNSAN : 19

“ …. Muaz ibni Cebel r.a dan. Dedi ki : Resulullah s.a.v buyurdular ki : Cennet ehli cennete kılsız, tüysüz, yaratılıştan sürmeli, otuz veya otuzüç yaşla-rında gireceklerdir. “
TİRMİZİ : 4.C.2669.N

CENNETİN GÜZELLİK ÇARŞISI VARDIR, MÜ’MİNLER ORAYA GİTTİKLERİNDE GÜZELLİKLERİNE GÜZELLİK KATARLAR

“ … Enes bin Malik r.a dan ; Rasûlullah sallallahu aleyhi ve sellem şöyle buyurdu : “ Şüphesiz cennette bir çarşı vardır ki, cennet ahalisi her Cuma günü oraya gelirler. Müteakiben şemal rüzgarı eser de onların yüzlerine ve elbiselerine en güzel koku nevilerini serper. Bundan da cennet ehlinin güzellikleri artar da artar. Güzellikleri artmış olarak kendi aileleri yanına dönerler. Aileleri onlara : “ Vallahi sizlerin bizden sonra güzelliğiniz daha da artmıştır “, derler. Onlar da ailelerine : “ Vallahi sizler de öylesiniz. Andolsun bizden sonra sizin de güzelliğiniz ziyadelenmiştir “ , derler.”

Müslim : 2833 / 13

CENNETTE KORKU VE HÜZÜN YOKTUR

“ ……. Kim Allah'a ve ahiret gününe iman eder ve salih amellerde bulunursa, artık onların Allah katında ecirleri vardır. Onlara korku yoktur ve onlar mahzun olmayacaklardır. “
BAKARA : 62

“ Allah'ın kendi fazlından onlara verdikleriyle sevinç içindedirler. Onlara arkalarından henüz ulaşmayanlara müjdelemeyi isterler ki onlara hiç bir korku yoktur, mahzun da olacak değillerdir. “
ALİ İMRAN : 170

“ Derler ki : " Bizden hüznü giderip yok eden Allah'a hamdolsun; şüp-hesiz Rabbimiz, gerçekten bağışlayandır, şükrü kabul edendir."
FATIR : 34

CENNETTE KİN VE NEFRET YOKTUR


“ Biz onların göğüslerinde kinden ne varsa çekip almışızdır. – Onları yerleştirdiğimiz cennetlerin - Altlarından ırmaklar akar. Derler ki : " Bizi buna ulaştıran Allah'a hamd olsun. Eğer Allah bize hidayet vermeseydi biz doğruya ermeyecektik. Andolsun, Rabbimizin elçileri hak ile geldiler." Onlara : " İşte bu, yaptıklarınıza karşılık olarak mirasçı kılındığınız cennettir " diye seslenilecek. “
A'RAF : 43

“ Onların göğüslerinde kinden ( ne varsa tümünü ) sıyırıp – çektik aldık, onlara orada ardeşler olarak tahtlar üzerinde karşı karşıyadırlar. “

HİCR : 47


CENNET EHLİ TÜKÜRMEZ, SÜMKÜRMEZ VE TUVALET İHTİYACI HİSSETEMEZLER

“ …. Ebu Hureyre r.a dan. Resulullah s.a.v buyurdular ki : Cennete girecek olan ilk grubun sureti, Ay’ın dolunay gecesindeki sureti üzeredir. Onlar orada tükürmeyecekler, sümkürmeyecekler ve tuvalete cıkmayacaklardır. Onların cennetteki kullandıkları kapları altından, tarakları altın ve gümüşten buhurdanlıkları öd ağacından ve terleri de misk kokusu gibidir. Onlardan her birinin iki hanımı vardır ki, güzelliklerinden ötürü etlerinin ardından baldırlarının iliği görünür. Aralarında anlaşmazlık yok, bir birlerine karşı kin ve nefret yok. Kalpleri bir insanın kalbi gibidir. Sabah akşam Allah’ı tesbih ederler. “
TİRMİZİ : 4.C.2660.N

CENNETTE İNCİDEN ÇADIRLAR VE ONLARIN İÇERİSİNDE BİRBİRİNDEN GÜZEL EŞLER VARDIR

“ … Abdullah bin Kays r.a’dan; Nebi s.a.v şöyle buyurdu : “ Muhakkak cennette mü’min için içi boşaltılmış bir tek inciden bir çadır vardır. Onun boyu altmış mildir ( yani yaklaşık yüz kilometre ). Onun her köşesinde mü’mine mahsus bir çok ehiller vardır ki, diğerleri onları görmezler. Mü’min kişi onları dolaşıp ziyaret eder.”

Buhârî : 4830 - Müslim : 2838 / 23-24-25

CENNET TE SON DERECE CİNSİ MÜNASEBET ARZUSU VE KUVVETİ VARDIR

“ …. Ebu Hureyre r.a dan. Resulullah s.a.v’e ; Ey Allah’ın resulü ! cennet te kadınlarımızla ilişki kurabilecek miyiz ? diye soruldu. Allah resulü s.a.v : Kişi günde yüz bakire ile ilişki kurabilecektir, dedi. “

BEZZAR : KEŞFUL ESTAR : 4.C.3525.N – TABERANİ M.SAĞİR : 795.N – HEYSEMİ M. ZEVAİD : 10 / 417 EL ALBANİ S. SAHİHA : 1 / 367

“ …. Lakıyd bin Amr r.a dan. Resulullah s.a.v’e ; Ya rasulallah ! cennette nelere muttali olacağız ? diye soru soruldu. Resulullah s.a.v :
- Süzme baldan ırmaklara, baş ağrısı ve pişmanlığa neden olmayan şaraptan nehirlere, tadında değişme olmayan sütten ırmaklara, bozul-mayan sulara, bildiğimiz meyvelere ve onlardan daha da iyilerine ve tertemir eşlere sahip olacaksınız, dedi. Ben tekrar sordum ; Ya rasulallah ! Cennette bizim için Saliha eşler var mı ?. Resulullah s.a.v şöyle buyurdu :
- Salah ehli erkeklere Saliha kadınlar verilecektir. Dünya da nasıl haz ve lezzet alıyorsanız – orada da – onlardan lezzet duyacaksınız. Onlar da sizinle lezzetlenecekler, ancak doğum olmayacak. “

AHMED MÜSNED : 4 / 13 – SÜNNE : 1120.N – İBNİ EBİ ASIM SÜNNE : 636 . N – İBNİ HUZEYME TEVHİD : 186.S – MECMAU’Z ZEVAİD : 10 / 338 - 340
“ …. Enes r.a dan. Resulullah s.a.v buyurdular ki : Cennette mü’mine şu kadar ve şu kadar cinsi münasebet arzu ve isteği verilecek. Bunun üzerine dediler ki : Ya rasulalah ! insan buna güç yetirebilecek mi ? . Resu-lullah s.a.v buyurdular ki : O kimseye yüz kişinin kuvveti verilecektir. “

TİRMİZİ : 4.C.2659.N

CENNETTE EN SON GİRECEK OLANIN BİLE, DÜNYANIN ON MİSLİ KADAR YERİ OLACAKTIR

“ … İbni Mes’ud r.a dan ; Nebi s.a.v şöyle buyurdu : “ Ben ateş ehlinin cehennemden son çıkacak ve cennet ehlinin cennete son girecek olanını bilip duruyorum. Bu bir kimsedir ki, cehennemden emekleye emekleye çıkar. Yüce Allah ona: “ Git, cennete gir ! “ buyurur. O kimse cennete varır, ona öyle bir hayal gelir ki, cennet dopdoludur. Dönüp : “ Ya Rab ! Ben cenneti dopdolu buldum “, der. Allah yine : “ Git, cennete gir ! “, buyurur. O kimse cennete varır. Cennet ona yine dopdolu gibi hayal ettirilir. Dönüp : “ Ya Rab ! Ben cenneti dopdolu buldum “ der. Allah ona : “ Git, cennete gir ! “, Dünya kadar ve dünyanın on misli kadar yer senindir “, buyurur. O kul : “ Sen yegane Melik olduğun halde benimle alay mı ediyorsun, yahut bana gülüyor musun ? “, der. –

İbni Mes’ud diyor ki : - Vallahi – bunu anlatırken - Rasûlullah’ın azı dişleri görününceye kadar güldüğünü gördüm. Sahabiler arasında : “ Cennet ehlinin en aşağı menzil sahibi işte o kimsedir “, denilirdi.”

Buhârî : 6469 - İbni Mâce : 10.c.4339.n 

Va’dedilen, anlatılan ve güzellikleri tahmin edilemeyecek derecede olan bu cennetlere rağmen, şaşarım bunun peşinden koşmayanlara…

Şaşarım … Eni gökler ve yer kadar olan cenneti satıpta, yerine içerisinde salgın hastalıklar ve belalar bulunan zindanları satın alanlara …

Şaşarım … Altlarından ırmaklar akan Firdevs ve Adın cennetlerini bırakıpta, yerine, sonu harab ve helak olacak mekanlar edinenlere …

Şaşarım … Yakut ve mercan gibi şen, şakrak, sıcak, sevecen, her biri genc ve güzel, hiçbir elin değmediği tertemiz bakireleri bırakıpta, yerine kirli, pasaklı, kötü huylu ve fuhuş yapan şirkefleri tercih edenlere …

Şaşarım … İçenler için lezzet veren, baş döndürmeyen ve saçma sapan sözler söyletmeyen içkileri bırakıpta, yerine aklı gideren, insana saçma sapan sözler söyleten murdar içkileri satın alanlara …

Şaşarım … Rahmanın kelamını dinlemeyi bırakıpta, şarkılar, türküler ve insanı içmeden sarhoş eden şeytani nameler dinleyenlere.

Şaşarım … Değersiz ve fani nasipleri, pek nefis ve baki olan nasiplere tercih edenlere …

Ey insan …. !!!!! Allah’a yemin olsun ki ; ebedi olan bu güzelliklere yapılan çağrı, senin hayat sermayen henüz elinde iken yapılan çağrıdır…

Öyleyese uyanık olman gerekmez mi ? .. Allah'ın sana verdiği aklı güzel kullanman gerekmez mi ? ....





DERLEYEN

TACUDDİN EL- BAYBURDİ
 
 **********

Azap Ve Nimetleriyle Kabir, Cennet Ve Cehennem -1

Doç. Dr. Hüdaverdi Adam
AddThis Sharing Buttons
11

İnsanlar dünyada işledikleri amellere göre -isterse bir kabre defnedilmemiş olsunlar- ölümle başlayıp yeniden diriltilmeye kadar olan zaman diliminde ya azap ya da nimetle karşılaşacaklardır.

Allah (c.c) "Kahrolası insan! Ne de nankör! Allah onu hangi şeyden yarattı? Bir nutfe (sperma)'den. Onu yarattı, ona biçim verdi. Sonra ona yolu kolaylaştırdı. Sonra onu öldürdü ve kabre koydurdu. Sonra dilediği bir zamanda onu yeniden diriltir." (80, Abese,17–22) buyurarak insanın buradan sonraki ilk uğrağı ve ilk durağının kabir olduğunu bildirir. Hz. Peygamber (s.a.s) de bunu "kabir, ahiret menzillerinden ilk menzildir. Eğer bir kimse oradan kurtulursa ondan sonrası onun için daha kolaydır. Eğer ondan kurtulamazsa ondan sonrası daha şiddetlidir."1 şeklinde ifade eder.

KABİR NİMETLERİ VE AZABI

Kabir azabını Ehl-i Sünnet âlimleri; "Onlar (kıyamet gününe kadar kabirlerinde) sabah ve akşam ateşe arz edileceklerdir. Kıyamet koptuğu gün de 'Firavun ve kavmini en şiddetli azaba sokun' denilecektir" (40, Mü'min, 46) ayeti2 ile "Çevrenizdeki bedevilerden ve Medine halkından birtakım münafıklar vardır ki, onlar nifak yapmaya alışmışlardır. Sen onları bilmezsin. Onları Biz biliriz. Biz onlara iki defa azap edeceğiz. Sonra da onlar, büyük bir azaba itileceklerdir."(9, Tevbe,101) ayetini delil göstererek3 kabul ederken Mutezile,4 daha doğrusu Mutezile’den bazıları5 Hariciler (özellikle Ahnesiyye fırkası)6 Cehmiyye,7 ve Şia'dan Zeydiyye'nin bir kolu olan Rafıziler8 reddetmektedir.

Mutezile’ye Göre

Bu mevzuda ihtilaf edilmesinin sebebi konu ile ilgili muhkem ayetlerin bulunmamasıdır. Kesin bir hükmün bulunmaması her görüş sahibine görüşünü ortaya koyma ve içtihat etme imkânını vermiştir. Mu'tezile'den Kadı Abdu'l-Cebbar bu meselede ümmetin çoğunluğu ile kendileri arasında bir ihtilafın bulunmadığını, Dırar İbn Amr hariç kimsenin buna muhalefet etmediğini belirtir.9 Ancak Bişr el-Merisi ile sonraki Mu'tezile âlimlerinden çoğunun kabir azabını mutlak olarak kabul etmedikleri bilinmektedir.10

Mu'tezile'nin bu meseledeki görüşünü anlayabilmemiz için öncelikle onların Adalet, el-Menziletü Beyne'l-Menzileteyn, Va'd ve Vaid gibi akli prensiplerinin göz ardı edilmemesi gerekir. Ancak o zaman onların kabir azabını inkârlarının en azından bu meseleyle çok ilgilenmemelerinin sebebini anlamış oluruz. Öyleyse burada asıl mesele onların akılcılığı ve bunu bütün prensiplerine hâkim kılmalarıdır. Hâlbuki kabir azabını akıl kabul etmez. Daha doğrusu kabir azabı akılla halledilebilecek, aklın hüküm verebileceği meselelerden değildir.

Bu sebeple Mu'tezile kabir azabını kabul etmeyi akli prensiplerine aykırı görerek inkâr etmişlerdir. Fakat Kadı Abdulcebbar, Mu'tezilenin kabir azabını inkâr etmediğini, bu meselede onların cumhur-u ulemadan farklı düşünmediğini ifade ederek İbn Ravendi'nin töhmetini reddeder.11 Mu'tezileden kabir azabını inkâr eden "Kabriyye" fırkasıdır.12 Mu'tezile'nin hepsi kabir azabını inkâr etmemektedir.13 Onlar kabir azabını kesin olarak reddetmeseler bile kesin olarak kabul ediyor da değillerdir. Çünkü kabir azabı meselesi akli değil sem'i konulardandır. Akıl ile tartışılamaz. Eğer tartışılır ise akıl onu ya nefyeder veya inkâr eder. Dolayısı ile onlar bu meseleyi sem'an kabul, fakat aklen reddetmişlerdir. Aklen reddederken de Hariciler ile Şia'dan "Zeydiyye" ye tabi olmuşlardır.

Her ne kadar Mu'tezile, kabir azabı ve nimetinin tahakkuk edebilmesi için dirilmenin (ihya) şart olduğunu bunun ise kabirde mümkün olmadığını düşünerek kabir azabı ve nimetini aklen kabul etmemiş ise de Salihiyye fırkası ile Kerramiye'den bazıları, kabirde diriltilmeden ölüye azap edilmesinin mümkün olduğunu ifade etmişlerdir."

Mu'tezile, karşı çıktığı her meselede aklı hakem yapmıştır. Kabir azabı ve nimeti meselesi de bunların arasındadır. Çünkü azap, bir azap edicinin bulunmasını gerektirir. O da ya Allah veya Allah'ın dışında biri olur ki bu da akıl ile bilinen meselelerdendir.15 Hâlbuki kabir azabının keyfiyeti, sual meleklerinin (Münker-Nekir) mahiyeti ve soruları akıl ile değerlendirilebilecek hususlardan değildir.

Eş'arilere göre

Kabir azabını cismani yönüyle kabul etmeyen, -bu anlamda- onu inkâr eden Mu'tezileye karşı çıkan Eş'ariyye, kabir hayatı ile ondaki nimet ve azabı ayet ve hadislere dayanarak ispat etmiştir. Kabir azabının sabit oluşunda ittifak halinde olan Eş'ariyye arasında bu konuda üç ayrı tutum vardır.

1- Tafsilatını araştırmaksızın kabir azabının olacağını kabul. Bu, ilk Eş'arilerden İmam Eş'ari, Bakıllani ve Cüveyni'nin tutumudur.

2- Kabir azabı dinin aslından (usuluddin) olarak sabittir. Ona iman, dinin asıllarından herhangi birine iman gibidir. Bu yönüyle kabir azabına iman dinin kaidelerinden biridir ve tafsilatıyla anlatılır. Bu görüşün temsilcisi İmam Gazali'dir.

3- Kabir azabı dinin asıllarından biri olarak sabittir. Ancak tafsilatında aşırı derecede ifrat edilmiştir. Bu durum ise İmam Gazali'den sonraki müteahhirin Eş'arilerde görülür.

Mütekaddimin Eş'arilerden hiçbirisi -kabir hayatı ile ondaki azap ve nimeti kabul etmekle birlikte-kitaplarında müstakil olarak bu konuya yer vermemiş ve münakaşasını yapmamışlardır. Mesela İmam Eş'ari, el-İbane'sinde Mu'tezile'nin kabir azabı konusundaki inkârını reddettikten sonra, Hz. Peygamber'den nakledilen pek çok hadis-i şerif ile bunun sabit olduğunu, bunu nefyeden bir tek bile hadisin olmadığını ifade ederek "Kabir azabından Allah'a sığınınız."16 gibi bazı hadisler nakleder.17 İmam Eş'ari -ayrıca kabir azabına "(Azaptan biri de) ateştir ki, onlar sabah akşam buna sokulurlar. Kıyametin kopacağı günde Firavun ailesini azabın en çetinine sokun denilecek." (40,Mümin:46) ve "Çevrenizdeki bedevi Araplardan ve Medine halkından birtakım münafıklar vardır ki, münafıklıkta maharet kazanmışlardır. Sen onları bilmezsin, Biz biliriz onları. Onlara iki kez azap edeceğiz. Sonra da onlar büyük bir azaba itileceklerdir."(9,Tevbe:101) gibi ayet-i kerimeleri delil olarak gösterir.18

Ona göre Kur'an, "Allah yolunda öldürülenleri sakın ölü sanmayın. Bilakis onlar diridirler; Allah'ın lütuf ve kereminden kendilerine verdikleri ile sevinçli bir halde Rableri yanında rızıklara mazhar olmaktadırlar. Arkalarından gelecek ve henüz kendilerine katılmamış olan şehit kardeşlerine de hiçbir keder ve korku bulunmadığı müjdesinin sevincini duymaktadırlar."(3, Alu İmran: 169–170) buyurarak şehitlerin dünyada Allah'ın fazlı ve ihsanı ile sevinip rızıklandırılacaklarını haber vermektedir. Bu ise dünyada olacaktır.

İmam Bakıllani de kabir nimeti ve azabına "Kim de Beni anmaktan yüz çevirirse şüphesiz onun sıkıntılı bir hayatı olacak ve Biz onu, kıyamet günü kör olarak hasredeceğiz. "(20, Taha:124); "(Azaptan biri de) ateştir ki onlar sabah akşam buna sokulurlar." (40, Mümin:46) ve "Allah, sağlam sözle iman edenleri hem dünya hayatında hem de ahirette sapasağlam tutar" gibi ayetleri delil olarak gösterir. Ayette geçen sıkıntılı hayattan (dar geçim) kasıt kabir azabıdır. Sabah ve akşam burada olacağına göre sabah ve akşam azaba sokulma, kabirde olacaktır. Ahirette sapasağlam olma ise Münker ve Nekir'in kabirdeki sorgusudur.19

Razi, insanın bu bedende ikamet eden nurani ve latif bir cevher olduğunu belirttikten sonra eğer ilim ve amelde kâmil ise beden harap olduktan sonra saadette, eğer noksan ise bela ve azapta olacağını belirtir.20 Ona göre "Onlar, Rabbimiz! Bizi iki defa öldürdün, iki defa dirilttin. Biz de günahlarımızı itiraf ettik. Bir daha (bu ateşten) çıkmaya yol var mıdır? derler" (71, Nuh:125) ayetindeki iki ölümden ilki dünya hayatının sonunda, ikincisi ise kabir hayatının sonunda meydana gelir.21

İmam Gazali, Ahiretle ilgili sem'i bahisleri inanç esaslarından bir asıl olarak ele alarak22 tafsilatıyla anlatırken23 İbn Hazm, bunun kıyametten önce olduğunu belirterek "O zalimler, ölümün boğucu dalgaları içinde, melekler de pençelerini uzatmış, onlara 'haydi canlarınızı kurtarın! Allah'a karşı gerçek olmayanı söylemenizden ve O'nun ayetlerine karşı kibirlilik taslamış olmanızdan ötürü, bu gün alçaklık azabı ile cezalandırılacaksınız' derken onların halini bir görsen!"(6, En'am:93) ayetini delil gösterir ve kabir fitnesi ile azabının tesirinin sadece cesetten ayrıldıktan sonra ruh için olduğu görüşünü ileri sürer.24

Mütekaddimin Eş'ariler ile İmam Gazali bu meseleyi sadece Kur'an ayetleri ve Hz. Peygamber'in hadis-i şeriflerine dayandırarak açıklamalarına rağmen müteahhirin Eş'ariler bu konuda çok fazla mübalağa yaparak hakkında ayet ve hadisin bulunmadığı, sahih olmayan bir kısım hususların da ifade edilmesine kapı açmışlardır.25

Bu mevzudaki ayetleri ve hadisleri nakleden İbn Kayyım el-Cevziyye, bu konuda söz söyleme hususunda Hz. Peygamber'in kâfi olduğunu ifade ederek Ehl-i Sünnet'in, hadisçilerin ve diğer taifelerin kabir azabı meselesinde görüş birliği içinde olduklarını belirtir.26

Bu meselede bir neticeye varmak gerekirse; kabir azabı aklın idrak etmekten mahrum olduğu ahiretle ilgili nakil (haber) ile sabit sem'i konulardandır. Bu konuyu kabul edenler bazı ayetleri tevil ederek delil getirirken reddedenler de ayetlerin delaletlerinin kesin ve kat'i olmadığını ileri sürmektedirler. Dolayısıyla bu konunun ve tafsilatının anlaşılması için en sağlam ve ilk delil Hz. Peygamber'in hadisleri olmaktadır.

Burada hemen belirtelim ki, bu meselenin salt akılla anlaşılamıyor olması aklın tamamen devre dışı kaldığını göstermez Çünkü akıl bunun imkânını kabul ile uydurulan hurafeleri reddeder.

Zannedildiği gibi -Dırar b. Amr ve Bişr el-Merisi ve onlara tabi olan az bir kitle hariç tutulacak olursa-Mu'tezile kabir azabını inkâr etmemekte farklı bir yorumla kabul etmektedir. Hariciler kesin olarak kabir azabını reddederken Zeydiyye ise kabul edenlerle reddedenlerin arasında bir tereddüt geçirmektedir.

CENNET VE CEHENNEM

Cennet ve cehennemde ebedi kalma ve bu kalmanın hissi mi, ruhani mi, yoksa hem hissi hem de ruhani mi olacağı konuları öteden beri tartışılmaktadır.

Dünya hayatı mükellefiyet ve amel; ahiret âlemi ise hesap ve karşılık görme yeridir. Hesap, hassas bir adaletle meydana gelir. Hiç kimseye herhangi bir şekilde zulmedilmez. Yaptıklarının karşılığını görme ise ya cennet veya cehennemde meydana gelir. Dolayısıyla çalışmada cennet ve cehennem meselesini ele alacak ve;

1. Cennet ve cehennem manevi bir özellik taşımakta ve hiçbir hissi yönü bulunmamakta mıdır?

2. Cennet ve cehennem hissi ve manevi olmakla birlikte dünyadan farklı mıdır?

3. Cennet ve cehennem -iddia edildiği gibi eğer- ruhani ise bu şer'i bilgilere uymakta mıdır? 

4. Cennet ve cehennem şu anda yaratılmış mıdır? Gibi sorulara cevap arayacağız.

Bu sorular uzun zamandan beri Müslüman mütefekkirlerin zihinlerini meşgul etmiş, mütekellim ve felsefeciler bunlara cevap bulmaya çalışmışlar ve birbirinden farklı görüşler ortaya koymuşlardır.

İSLAM FELSEFECİLERİNE GÖRE CENNET VE CEHENNEM HAYATI

İslam filozoflarının cennet ve cehennem hakkındaki görüşlerini anlamak için önce onların insan nefsini nasıl anladıklarını bilmemiz gerekir. Filozoflar nefsi ve onun tabiatını incelemiş ve nefsin bedenden üstünlüğüne ve ona ihtiyacı olmadığına, sonuç olarak da nefsin ebediliği görüşüne ulaşmışlardır. Nefis, ölümle bedenden ayrıldığında, beden fena, nefis ise beka bulduğu için nimet ve azap bu nefse ulaşmaz. Azap ve nimetin ikamesi için bedene ait bir mekan yoktur.

Fârâbi

Ebu Nasr el-Farabi (v.339/950) bu düşünceyi destekleyerek cennet ve cehennem hayatının ruhani olduğunu açıkça belirtmekte ve nefsi hakiki anlamda insan olarak aldığımızda, o insana dünyada yaptıklarının karşılığı olarak mükâfat veya azap verileceğini belirtmektedir.27

İbn Sinâ

Ebu Ali İbn Sina (v. 428/1037), nasslarda geçen cennet ve cehennemdeki hissi elem ve lezzetlerin, ruhani elem ve lezzetleri avamın zihinlerine yakınlaştırmak için olduğu kanaatindedir. Avam bu akli lezzet ve elemleri ancak bu hissi misallerle anlayabileceğinden ötürü nasslar meseleyi beşerin anlayabileceği misallerle anlatmıştır.28

İbn Sina'nın cennet veya cehennemdeki azap ve nimetin tabiatı hakkındaki görüşlerini izah edebilmemiz için genel olarak elem ve lezzet meselesine bakışına işaret etmek durumundayız.

İbn Sina, akli lezzetlerin hakiki olduğunu ve varlığı hakkında şüphe edilemeyeceğini hatta akli lezzetlerin her türlü lezzetten daha üstün olduğu kanaatindedir. Ancak bizim bunu anlamamız, o lezzetleri yaşamamızla mümkün olur.

Hislerin idrakiyle bilinen mevcudatın çeşitleri, sayıca sınırlıdır. Bu sebeple akli kemalat, hissi kemalattan hem daha çok hem de idraki daha mükemmeldir. Ona ait tabii lezzet ise daha güçlü ve daha şiddetlidir. Çünkü bir lezzeti diğer bir lezzete nispet etmek, bir kemali başka bir kemale, bir idraki başka bir idrake nispet etmek gibidir. Akli lezzet düşünce ve marifet hayatında mutluluğun en büyüğünü ortaya çıkarttığı için, en üstün bir lezzettir.29 Çünkü "Akli idrak, karışık şeylerden kurtulup öze ulaşmayı sağlar. His ise buna güç getiremez.30 Böylece İbn Sina ruhani saadet ve şekaveti kabul ettiğini; ruhani veya akli lezzetin, hissi lezzetten daha üstün olduğunu açıklamış olmaktadır.

Gazali (v.505/1111), filozofların "nefis, ölümden sonra sonsuza dek, vasfedilemeyen bir lezzet veya anlatılamayan bir elem içinde bakidir, ancak insanlar elem ve lezzetin derecelerinde farklılık gösterirler. Nitekim dünyevi mertebelerde ve lezzetlerde de bir farklılık söz konusudur. Temizlenmiş (tezkiye olunmuş) kâmil nefisler için sonsuz bir lezzet günahlarla kirlenmiş nakıs nefisler için ise sonsuz bir elem vardır" dediklerini belirtir.31

İbn Sina, cennet, cehennem, azap ve nimet hakkındaki görüşünü nefis ve konumu ile vazifeleri üzerine bina eder. Nefse ait yüce vazifelerin ve ona ait üstün bir mekânın olduğunu kabul ederken hissi ve bedeni vazifelerin her biri için de bir mekân olması gerektiğini düşünür. Nefis bu dünya hayatında bedeni idare etme konumundadır. Fakat ahirette nefse ait bir mekân gerekmez. Allah'ın (c.c.) nefse tahsis ettiği bu mekân filozofların geneline ve İbn Sina'ya göre ahirette azap ve nimete taalluk eder. Ancak diğer İslam filozofları cennet ve cehennemin ebedi olduğu görüşünü ileri sürerken, o, bedensiz olarak ruhun ebediliğini ileri sürmüştür.

Kur'an'da süzülmüş baldan, sütten ve şaraptan nehirler olduğu, huri ve gılmanların müminlerin hizmetinde olacağı, cennet ehlinin her istediğinde önüne gelecek olan meyveler ile yiyeceklerin bulunduğu haber verilmektedir. Kur'an, hissi lezzetlerin tamamını zikrettikten sonra "Allah, mümin erkeklere ve mümin kadınlara, içinde ebedi kalmak üzere altından ırmaklar akan cennetler ve Adn cennetlerinde güzel meskenler vaadetti. Allah'ın rızası ise hepsinden büyüktür. İşte büyük kurtuluş da budur."(9, Tevbe:72) diyerek ruhani lezzetlere de işaret etmektedir.

Ancak biz -nakle zıt olmasına rağmen- İbn Sina'nın azap ve nimet, yani cennet ve cehennemin tüm tabiatı ile ruhani olduğunu ifade ettiğini görüyoruz. O, naklin cennet ve cehennem ile nimet ve azaplarını, insanların dünya hayatıyla karşılaştırma yaparak, daha iyi anlamaları için bu şekilde, cismani olarak anlattığını söylemektedir.32

Kur'an'da cennet "Rabbinizden bir mağfirete; Allah'a ve peygamberlerine inananlar için hazırlanmış olup, genişliği gökle yerin genişliği kadar olan cennete koşuşun. İşte bu, Allah'ın lütfudur ki, onu dilediğine verir. Allah büyük lütuf sahibidir."(57, Hadid:21) gibi ayetlerle anlatılır. Bu ayetlerde İbn Sina'nın görüşünü destekleyici delili bulmak mümkün değildir. İbn Sina'ya göre insanların haşrolacağı, ayrıca geniş ve boş bir araziyi düşünmek muhaldir. O âlem, bu âlemden başka âlem değildir. Yani âlem tektir. Cennet'in semada olması mümkün değildir. Çünkü cennet hacim ve muhteva itibarıyla semadan büyüktür. Yeryüzünde olması da mümkün değildir. Çünkü yeryüzü cenneti ihata edemez. Cennetin gökyüzünde olduğu farz edilse bile kıyamet günü insan cismi ile oraya nasıl çıkacaktır? Bunun gerçekleşmesi mümkün değildir.33

Bu gibi ayetleri te'vil eden İbn Sina'ya göre cennet de cennetteki nimetler de ruhanidir. Aynı şekilde cehennem de ondaki azap da ruhanidir. Ona göre, akli lezzetler cismani lezzetlere göre daha şereflidir. Buna en güzel örnek meleklerin durumudur. Melekler için yeme, içme ve diğer lezzetler gibi bilinen cismani bir lezzet olmadığı halde durumları hayvanattan hınzır ve diğer yırtıcı hayvanların halinden daha şereflidir.

İnsan da melekler gibi, akli lezzetleri, cismi lezzetlere tercih eder. Hatta bazen gün boyunca satranç oynamanın zevki adına yemeği terk eder. Yemeyi istese bile kendine hâkim olur, açlık elemini de hiç hissetmez.34 Bunu ifade sadedinde Allah (c.c) Kur'an'da: "Yaptıklarına karşılık olarak, onlar için ne mutluluklar saklandığını hiç kimse bilemez. "(32, Secde: 17) buyurmaktadır. Akli hedefler nefis açısından tahkir edilen şeylerden daha değerlidir.35

İbn Sina'ya göre, ruhani elem ve azaba uğrayan kötü nefis, cehennemde hissi ceza ve elem gören nefislerden daha şiddetli bir azaba uğrayacaktır. Bu nefis için ebedi olarak rahatlık ve istikrar söz konusu değildir. Bundan dolayı o, bedeniyle birlikte bulunduğu ilk haline dönmek ister: "Nihayet onlardan (müşriklerden) birine ölüm gelip çattığında; 'Rabbim!' der 'beni geri gönder. Ta ki boşa geçirdiğim dünyada iyi iş (ve hareketler) yapayım.' Hayır! Onun söylediği bu söz (boş) laftan ibarettir. Onların gerisinde ise, yeniden dirilecekleri güne kadar (süren) bir berzah vardır."(24, Müminun:99–100)

Bu nefis, kötü fiilleri işlemede bedeni kuvvetleri kendini desteklerse, onlardan zevk alır ve onları yapmaya çalışır. Bu şekilde azabı en şiddetli hale gelir. Nefis bedenden ayrıldığında tekrar ona dönmek ister. Bu hususta Allah Teala (c.c) şöyle buyurmaktadır: "Artık, bundan önce benzerlerine yapıldığı gibi kendileriyle arzu ettikleri şey arasına perde çekilmiştir. Şüphesiz onlar, kendilerini endişeye düşüren bir korku içindeydiler." (34, Sebe;54). Ruhani azap içinde kalan nefsin çektiği acı, hissi ateşin verdiği acıdan daha büyüktür.36

İbn Rüşd: 

İbn Sina ve İbn Rüşd (v.595 /1198), cennet ve cehennemin ebediliği ile bunların tabiatı hususunda hemen hemen mutabakat halindedirler. Fakat İbn Rüşd'ün bu konudaki görüşleri daha muğlak ve daha müphemdir.37 Ona göre vahiy, nefsin baki kalacağı hususunda insanları uyarmış; âlimler bu meselede birçok delil ortaya koymuştur. Nefisler ölümden sonra cismani şehvetlerden sıyrılacaklardır. Şayet nefis tezkiye olunmuş ise cismani şehvetlerden sıyrılmak suretiyle manevi temizliği daha da artacaktır. Şayet nefis kötü ve günahkâr ise, kirlenmesi artık sona erecek ve kaybettiği şeylerden ötürü nefsin pişmanlığı ziyadeleşecektir. Çünkü nefis, her şeyi bu bedenle kazanmıştır.38

İbn Rüşd genel olarak ahiret hayatının özel olarak da cennet ve cehennem ile nimet ve azabın ruhani olduğu düşüncesindedir. Ona göre cisimlerle birlikte ona bağlı şeyler de fena bulur. Sadece dünya hayatında bu beden ile olan alakalardan mücerret olan umumi akıl baki kalır. İbn Rüşd'ün bazı görüşlerinden hareketle uhrevi vücut içinde cismani bir şüphe olduğu düşünülürse yapılan tasvir ve ruhani varlıkla ilgili temsillerin konuyu daha iyi kavratmak ve bu konu hakkında düşünenlerin anlayışını daha da derinleştirmek için yapıldığı anlaşılacaktır.39

Uhrevi beka "huld" meselesinin tasvirinde dinler arasında da ihtilaf vardır. Her din bu meseleyi kendi kavram ve misalleriyle insanlara anlatmaya ve ahiret nimetlerine teşvik edip azabından da sakındırmaya çalışmıştır. İbn Rüşd, dinlerin, iyi ve kötü nefislerin duyacakları elem ve lezzeti misallerle anlattıkları görüşündedir. Anlatılan bu temsiller her ne kadar meleki lezzet ve ruhani hallerle ilgili olsa bile bunların hakikatlerini anlatmak ancak hisse ve müşahedeye dayalı örneklerle mümkün olmaktadır. Dinlerin hissi müşahedelerle ilgili örnekler vermesi ahiretteki lezzetlerin bazen dünyadaki elemler sebebiyle ortadan kaldırılmaması içindir. Nitekim ahiretteki eza'nın da meydana gelmesi dünyadaki rahatın son bulmasıyla ortaya çıkmaktadır.40

İbn Sina, uhrevi hayatın ruhani olduğu görüşüyle dinin ifade ettiği azap ve nimetin cismani olduğu görüşü arasında bir irtibat kurmaya (tevfik) gayret ettiği gibi İbn Rüşd de bu iki görüşün arasını bulmaya çalışmaktadır. İbn Rüşd, Gazali’nin filozofları tekfir etmesine cevap verirken ahiretin ruhani veya cismani olduğunu iddia eden iki görüş arasında orta bir yol bulmaya çalışmıştır. Bu mevzuda o, ahirete yönelik meselelerin cismani örneklerle anlatılmasının, ruhani örneklerle anlatılmasından daha üstün olduğunu düşünmektedir. Hz Peygamber de cenneti vasfederken orada gözlerin görmediği, kulakların duymadığı ve insan kalbinden (bile) geçmeyen nimetler bulunduğunu haber vermiş; İbn Abbas (r.a) ise dünyada, ahiret hakkındaki kavramların sadece bilgilerinin var olduğunu hakiki örneklerinin dünyada bulunmadığını söylemiştir.41

İbn Rüşd, dinin cennet ve cehennemin hissi hallerini ve vasıflarını anlatırken teşbih ve temsil metodunu takip ettiğini, aksi halde halkın çoğunun bunları kavramaya muktedir olamayacağını belirtmektedir. Ancak sonuç olarak İbn Rüşd, ebedi hayatın her yönüyle ruhani olduğuna inanmaktadır.42

İhvân-ı Safâ

Felsefeciler gibi, bedenden ayrıldıktan sonra nefsin ebedi olacağı görüşünde olan İhvanu's-Safa, öldükten sonra ruhun fani cisimlere tekrar döneceği inancındadır.43 Nefislerin ba'si zamanında ruhlar tekrar ruhlar âlemine döneceklerdir. Onlar buna "Bu dünya hayatı sadece bir eğlenceden, bir oyundan ibarettir. Ahiret yurduna (oradaki hayata) gelince, işte asıl hayat odur. Keşke bilmiş olsalardı!"(29, Ankebut:64) ile "Onlara altın tepsiler ve kadehler dolaştırılır. Orada canlarının istediği, gözlerinin hoşlandığı her şey vardır. Ve kendilerine: Siz orada ebedi kalacaksınız, denilir"43 (Zuhruf:71) ayetleri buna delildir.44

Sonuç olarak; İhvanu's-Safa'ya göre cehennemde birçok tabakalar vardır. Ancak bu tabakalar dinin bildirdiği şekilde hissedilebilen (mahsus) tabakalar değildir. Bunlar günahkâr (şaki) ruhların hapsedildiği ve çeşitli özelliklere sahip yerlerdir. Cehennem ehli, mahiyetini idrak edemeyeceğimiz çeşitli şekillerle azap göreceklerdir.

(Devam edecek)
*Sakarya Ünv. İlahiyat Fak. Öğrt. Üyesi

Dipnotlar

1. Ahmed b. Hanbel, 1:63, nr.456.
2. el-Eş'ari, el-İbane an Usuli'd-Diyane, 65-66, Medine,1975; Gazzali, İtikadda Orta Yol (Terc. Prof. Dr. Kemal Işık), 160, Ankara 1971; Taftazani, Şerhu'l-Makasıd, 2/162, İstanbul, 1277; Cürcani, Şerhu'l-Mevakıf, 3/242, Matbaa-yı Amire,1311; İmamu'l-Harameyn el-Cüveyni, el-İrşad ila Kavaidi'l-Edillefi Usuli'l-İ'tikad, 375, Mısır, 1950.
3. Ebu Mansur el-Maturidi, Akaid Risalesi (Terc. Yusuf Ziya Yörükan), 27; İstanbul, 1953; el-Eş'ari, el-İbane, 66
4. Maturidi, a. yer. el-Eş'ari, el-İbane, 65;
5. Cürcani, Şerhu'l-Mevakıf, 3/242, Taftazani, Şerhu'l-Makasıd, 2/162; Sadru'l-İslam Pezdevi, Ehl-i Sünnet Akaidi, (Terc.Şerafeddin Gölcük,), 235, İstanbul, 1980
6. el-Kurtubi, el-Cami li-Ahkami'l-Kur'an, 4/160-161
7. el-Maturidi, a.g.e, s.27
8. Neşet Çağatay - İ. Agah Çubukçu, İslam Mezhepleri Tarihi, 59, Ankara, 1976, Pezdevi, Ehl-i Sünnet Akaidi, s.235
9. Kadı Abdu'l-Cebbar, Şerhu'l-Usuli'l-Hamse, 730, (Tahkik: Abdulkerim Osman), Mektebetü Vehbe, 1965.
10. Cürcani, Şerhu'l-Mevakıf, 3/242, el-Kuşci, Şerhu't-Tecrid, (Şerhu'l-Mevakıf'la birlikte), Matbaa-yı amire, 1311; Taftazani, Şerhu'l-Makasıd, 2/162.
11. Kadı Abdu'l-Cebbar, Şerhu'l-Usuli'l-Hamse, 730
12. Kemal Işık, Mu'tezilenin Doğuşu ve Kelami Görüşleri,56; Ankara, 1967, Kabriyye fırkasının Cehmiye'ye mensup olduğunu söyleyenler de vardır. (el-Kurtubi, el-Cami, 4/162; Kahire, 1967)
13. Sübki, Şiau's-Sikam fi Ziyareti'l-Hayri'l-Enam, 169; Bulak, 1318
14. Cürcani, Şerhu'l-Makasıd, 3/242; Taftazani, Şerhu'l-Makasıd, 2/163
15. Kadı Abdulcebbar, Şerhu'i-Usuli'l-Hamse, 730.
16. Müslim, Cennet, 17, nr.2867.(Kabir azabının isbatı için bkz.: Nevevi, Müslim Şerhi, 11:7088-7091, 1996 Beyrut, Da-ru'l-Fikr Yay.)
17. Eş'ari, el-İbane, 70.
18. a.y.
19. Ebu Bekir el-Bakıllani, el-İnsaf (fima Yecibü İ'tikadühü ve la yecüzü'l-Cehlü Bihi) 45, Neşr ve Tashih: es-Seyyid İzzet el-Attar, Kahire, 1950.
20. Fahruddin Razi, Mealimü Usuli'd-Din, 132, (Muhassal ile birlikte) 1. Baskı, Kahire, 1323.
21: Razi, Nihayetü'l-Ukul fi Dirayeti'l-Usul, 2/181,(Yazma, yazan: el-Hidiviyye el-Mısriyye Kütüphanesi, Tevhid:747
22. Gazzali, İhyau Ulumi'd-Din, 16/2927,2929-31; vd., Daru'ş-Şa'b, Kahire, ts.
23. Gazzali, el-Erbain fi İlmi'l-Kelam, 1/286, Matbaatü'1-İstikame, Kahire, 1344.
24. İbn Hazm (Ebu Mulıammed Ali Bin Ahmed), el-Fasl fi'l-Milel ve'l-Ehva ve'n-Nihal, 4/56, I. Baskı 1347.
25. Mesela bkz. İbrahim el-Beycuri, Tuhfetü'l-Mürid -Haşiye Ala Cevherati't-Tevhid li'ş-Şeyh İbrahim el-Lekkani- 159-161, el-Matbaatü'l-Kesteliyye, Kahire, 1279; Ahmed Subhi, fi İlmi'l-Kelam, 1/289, Müessesetü's-Sekafe el-Camiiyye, İsken-deriyye, 1978
26. İbn Kayyım el-Cevziyye, er-Ruh, 47-62, 3. Baskı, Haydarabad, 1357; Selefin görüşleri için ayrıca bkz. İbn Teymiye,Mecmuatü'r-Resaili'l-Kübra, 1. Cilt, 9. Risale, 1. Baskı, el-Mat-baatu'l-amiriyyye eş-Şer'iyye, Mısır, 1322
27. De Boer, T.J., Tarihu'l- Felsefe fi'l-İslam, 173, Tercüme ve Talik: Abdülhadi Ebu Ride, Lecnetü't-Te'lif ve'n-Neşr, 3.Baskı, Kahire, 1953.
28. Gazzali, Telıafütü'l-Felasife, 273, Tahkik: Süleyman Dünya, 2. Baskı, Daru'l-Maarif, Kahire, 1955.
29. Hamude Garabe, İbn Sina Beyne'd-Din ve'l-Felsefe,153, Daru't-Tıbaa ve'n-Neşri'l-İslami, 1948
30. İbn Sina, el-İşarat ve't-Tenbihat, 753 vd. (Tahkik : Süleyman Dünya), Daru'l- Maarif, Mısır, 1958
31. Gazzali, Tehafütü'l-Felasife, 268.
32. İbn Sina, eş-Şifa, 423, (7.BI. bölüm, 9. Mkl.), (Tahkik: Mulıammed Yusuf Musa ve diğerleri) el-Hey'etü'l-amme li-Şuuni'l-Matabii'l-Emiriyye, Kahire, 1960.
33. Hamude Garabe, a.g.e.,s. 155.
34. Gazzali, Tehafütü'l-Felasife, 270
35. İbn Sina, Şifa, İlahiyat, (7. Bl., 90. Mkl.), 427.
36. Hamude Garabe, s.168 (İbn Sina, Risaletü's-Saade,16,17)
37. Muhammed Abdurrahman Baysar, Fi Felsefeti İbn Rüşd: el-Vücud ve'l-Hulud, 158, 3. Baskı, Daru'l-Kitabi'l-Lübnani, Beyrut, 1973
38. İbn Rüşd, el-Keşf an Menahici'l-Edille, 151, (Felsefetü İbn Rüşd kitabıyla birlikte) 2. Baskı, el-Mektebetü'l-Muhammediyye et-Ticariyye Baskısı, Mısır, 1935
39. Muhammed A. Baysar, 176.
40. İbn Rüşd, Felsefetü İbn Rüşd, 149-151, 2. Baskı, 1935.
41. İbn Rüşd, Tehafütü't-Tehafüt,,585, el-Matbaatu'l-Katolikiyye, Beyrut, 1930.
42. Muhammed Atıf el-lraki, en-Nüz'ati'l-Akliyye fi Felsefeti İbn Rüşd, 309, Mısır, 1967.
43. İhvanu's-Safa, Resailü İhvani's-Safa, 3/289; (Tashih:Hayruddin ez-Zirikli), Mısır, 1928.
44. a.yer

.

Azap Ve Nimetleriyle Kabir, Cennet Ve Cehennem -2

Doç. Dr. Hüdaverdi Adam
AddThis Sharing Buttons
1 3

İlk bölümü geçen sayımızda çıkan yazının son bölümünü bu sayımızda takdim ediyoruz. Bu bölümde yazarımız, Mu'tezile'nin cennet ve cehennemle ilgili görüşlerini tartışıyor. Onlara göre cennetin mahlukiyeti, oraya girecek olanların evsafı, cehennemde kimlerin ebedi kalacağı gibi konuları değerlendiriyor. Yazının devamında da selefe göre cennet ve cehennemin durumunu incelediği yazı, Gazali ve diğer Ehl-i Sünnet kelamcılarının görüşleriyle son buluyor. Sonuç kısmında da, iki bölümlük yazının neticesini takdim ediyor. Burada Mu'tezile ve İslam felsefecilerinin ahiretle ilgili sem'i konuları akılla anlamaya çalıştıkları için değerlendirme hatasına düştüklerini ve Ehl-i Sünnet'ten ayrıldıklarını gösteriyor.

MU'TEZİLE'YE GÖRE CENNET VE CEHENNEM HAYATI

Mu'tezile, azap ve nimetin hem manevi hem de hissi olduğu görüşündedir. Azap ve nimet mücerret temsil ve teşbihten ibaret değildir. Onlar hakikattir ve vakidir. Azap ve nimetin hem cismani hem de ruhani olduğunu kabul eden sadece Mu'tezile değildir. Gazali bu düşünceyi savunanların en barizlerinden biridir ki, ileride Eş'ari mezhebinin görüşlerini verirken müstakil olarak onun görüşlerini de ele alacağız.

Mu'tezile'ye göre, fasıklar cehennemde ebedi olarak kalacaklar ve oradan bir daha çıkamayacaklardır. Cennetteki nimet de cehennemdeki azap da ebedidir. Mu'tezile'den Ebu'l Huzeyl el-Allaf (v. 230 / 844) cennet ve cehennem ehlinin hareketlerinin sona ereceğini ve daimi bir sükûn içinde yerlerinde kalacaklarını söylemektedir. Nitekim Mu'tezile'ye göre cennet ve cehennem mahlûk (yaratılmış) değildir.45

Mu'tezile'nin tutumu bu meselede birbirinin aynı değildir. Onların büyük bir kesimi genelde Usul-i Hamse'ye ve özellikle Usul-i Selase'ye (Adl, Va'd ve vaid ve el-Menziletü Beyne 'l-Menzileteyn) dayanarak, cennet ve cehennemin hissi olduğu görüşündedirler. Mu'tezile, tevbe etmeden ölen mürtekib-i kebirenin (büyük günah işleyenin) cehennemde ebedi kalacağı, yakınlarının yaptığı duanın ona fayda vermeyeceği, dostlarının istiğfarının, kabrinin başında Kur'an okumalarının hiçbir şeye yaramayacağı, hatta Hz. Peygamber'in şefaatinin söz konusu olamayacağı görüşüne sahiptirler. İlahi adalet ancak bu şekilde zuhur edebilecektir. Buna "Kim bir mümini kasten öldürürse cezası, içinde ebediyyen kalacağı cehennemdir. Allah ona gazap etmiş, onu lanetlemiş ve onun için büyük bir azap hazırlamıştır."(4, Nisa:93) ayeti delildir. Ayetin tefsirinde Mu'tezile'nin çoğunluğu, ebediyet ehlinin hareketlerinin son bulacağını iddia eden Allah'a muhalefet ederek bu ayetin kesintisiz süreklilik ifade ettiğini söylemektedir. Eş'ariler ise ebediyet (Hulud) kavramından devamlı olmayan uzun bir müddet anlamışlardır. Bundan dolayı "Kalbinde zerre kadar iman olan kimse cehennemden (mutlaka) çıkacaktır."46 hadisine istinaden bir Müslümanın ebedi olarak cehennemde kalmayacağı inancını benimsemişlerdir. Allah (c.c) da "Allah kendisine ortak koşulmasını asla bağışlamaz; bundan başkasının (günahlarını) dilediği kimse için bağışlar."(4, Nisa:48) buyurmaktadır.

Mu'tezile ile birlikte Hariciler ve Zeydiler de büyük günah işleyenin ebedi azapta kalacağını düşünürken, Eş'ari, Maturidi, Mürcie ve selef, onlara muhalefet ederek iman ehlinin cehennemde ebedi kalmayacağını belirtmektedirler.

Mu'tezile'ye göre cennet ve cehennemin varlığına şu anda ihtiyaç yoktur. Çünkü sevap ve cezayı hak eden hiçbir insan şu anda oraya gitmeyecektir. Cennet ve cehennem nimet ve azaba vasıtadır. Sevap ve azaba ise fiildeki hür irade ile müstahak olunur.

Aslında Mu'tezile bu meseleyi cennet ve cehennemin yaratılması ve cennet ve cehennem ehlinin durumu olmak üzere iki ana noktada ele alır.47

Cennet ve Cehennemin Yaratılması: 

Mu'tezile, cennetin salih kullar için bir nimet yeri olduğunu, cehennemin ise kötü insanlar için bir elem yeri olduğunu belirtmektedir. Onlara göre, kıyamet gününde her insan hak ettiği (müstahak olduğu) yere gidecektir.48 Bu sebeple de cennet ve cehennemin şu anda yaratılmış olduğu düşünülemez. Çünkü cennet ve cehennem, hesap ve cezanın olacağı kıyamet gününden sonra dolacaktır. O zaman cennet ve cehennem yaratılacak ve onları hak eden cennet ve cehennem ehli için yayılıp genişletilecektir.

Mu'tezile cennet ve cehennemin yaratılmadığı mevzuunda aşırıya kaçmış, mübalağa etmiştir. Hatta el-Fûtî gibi bazıları cennet ve cehennemin şu anda yaratıldığını iddia edeni tekfir etmişlerdir.49 Cennet ve cehennemin şu anda yaratılmadığını savunan Abbad İbn Süleyman gibi bazı Mu'tezililer bu görüşlerini birtakım akli delillerle ispata çalışmışlardır. Şayet cennet ve cehennem şu anda mevcut ise ya yıldızlar âleminde, ya unsurlar âleminde veya başka bir âlemdedir ki bu da mümkün değildir, demişlerdir.50

Ebu Haşim el-Cübbai (v. 321 / 933) "Rabbinizden bir mağfirete; Allah'a ve peygamberlerine inananlar için hazırlanmış olup genişliği gökle yerin genişliği kadar olan cennete koşuşun. İşte bu, Allah'ın lütfudur ki onu dilediğine verir. Allah büyük lütuf sahibidir."(57, Hadid:21) ayetini te'vil ederek cennet ve cehennemin kıyametten önce yaratılamayacağını ispat etmek için uğraşmakta; yer ve gök yok olmadan önce cennetin boyutlarını düşünmemizin muhal olduğunu ve cisimlerin birbirinin içinde olmasının mümkün olamayacağını belirtmektedir. 51

Mu'tezile diğer meselelerde olduğu gibi bu meselede de akli görüşlerinin ışığında hareket etmektedirler. Bu sebeple onlar en, boy ve derinlik gibi boyutları olan cennet ve cehennemin şu anda yaratılmadığını, çünkü aklın bu kadar büyük bir sahanın varlığını düşünemeyeceğini ve tasavvur edemeyeceğini belirtmektedirler. Cennet mevcut olsa, hangi âleme ve nereye sığacaktır ki?

Halbuki cennet ve cehennemin ba's gününde dolması, şu anda var olmasına engel değildir. Mu'tezile'nin bu konudaki temel dayanağı cennet ve cehennemin ceza ve mükâfat vermeye vesile olduğu için şu anda yaratılmadığıdır. Cennet ve cehennemin şu anda yaratılmış olmasının insana hiçbir açıdan faydası bulunmamaktadır. Hz. Peygamber (s.a.s)'in Mi'raç'ta gördüklerini anlattığı hadisler ise Mu'tezile'ye göre mecazi anlam taşıdıklarından temsilidirler. Nitekim insan rüyasında geleceğe dair olayları, mesela bir çocuğu büyümüş adam olarak görebilir. Allah (c.c), Resulüne gelecek hakkındaki olayları duvardaki bir resim şeklinde göstermektedir. Dolayısıyla cennet ve cehennemin şu anda var olduğuna işaret eden naslar, rüya örneğinde olduğu gibi aslında gelecekte olacak şeyleri haber vermektir.

Cennet ye Cehennem Ehlinin Durumu: 

Cennet sevap, cehennem azap yeridir. Bu sevaba ancak dini kurallara ulaşan ve hür olarak onların gereklerini yerine getiren, azaba ise dini hükümleri anlayıp, onlara hür iradesiyle muhalefet eden layık olur. Dini hükümler kendini anlayacak olgun bir akıl gerektirdiğinden buna sahip olmayan çocuk ve zihin özürlülerin dini bir sorumluluğu yoktur.52 Açıkçası cezanın özelliği ile ilgili genel tutum, akli olgunlukla dini kurallara ulaşan ile aklın noksanlık ve aczi sebebiyle dini hükümlere ulaşamayanların eşit bir şekilde görülmesidir. Ahiret ancak sevap ve azap yeridir. Orada, çocuk iken ölen ve elinde olmayan sebeplerden ötürü Allah (c.c)'ı tanımayan, dolayısıyla ceza ve sevabı gerektirecek herhangi bir iş yapmayan kimse bulunmayacaktır. Onlar o zaman toprak olacaklardır. Herhangi bir sevap ve azap görmeyeceklerdir.53

Bu tutum, Mu'tezile'nin fikir ve görüşlerindeki adalet esasına olan bağlılıklarını açıkça ortaya koyar. Onlara göre adalet, sevabın ve azabın mükelleflerden hak edene ulaşmasıdır. Mükellef olmayan azap ve sevabı hak edecek bir şey yapamaz. Dolayısıyla onlar herhangi bir azap ve sevaba nail olmazlar ve ahirette toprak olurlar. Bu sebeple kâfirler azaplarının şiddetiyle, "Keşke toprak olsaydım" (78, Nebe:40) diyeceklerdir. Şayet ahirette mükellef olmayanlara sevap olsaydı, o zaman bu ahiret ve dünya hayatım düzene koyan adalet prensibi çiğnenmiş olurdu. Bu zor meselede Mu'tezile Allah'ın lütfü ve adaleti ile insanın seçme hürriyeti meselesini bağdaştırmaya çalışmaktadır. Çünkü insan, sevap ve azaba, ancak hür iradesiyle müstahak olur. Bu hür irade olmadan azap ve sevap meselesini bir sebebe bağlamak mümkün değildir.54 Bundan dolayı Ebu'l-Huzeyl el-Allaf "Dünya amel, sıkıntı, imtihan ve emir-nehiy yurdudur. Bundan dolayı dünya azap ve elem, ahiret ise ceza yurdudur, amel yurdu değildir." der.55

Ebu'l-Huzeyl'e göre, insanlar cennette de olsalar akıl ve bedenlerinin sağlıklı olmasıyla bir kısım şeyleri yapmaya memur veya bazı şeyleri yapmaktan nehyedilmiş olurlardı. Böyle olunca da onlardan itaat veya ma'siyet sadır olurdu. O zaman da cennet sevap değil, mihnet ve emir-nehiy yurdu olurdu. Halbuki bunların yeri dünyadır. Cennet, bu gibi şeylerin yeri değildir.56 Dünyadakilere nispetle cennet ehlinin yemeleri, içmeleri ve nimetlerden lezzet almaları devamlıdır. Tüm bu özellikler sadece cennettedir. Orada nimetler ne fani olur, ne de tükenir. Oradakiler cennetin lezzet ve saadetlerinden tam olarak yararlanırlar. Cennette devamlı olarak kalırlar.

Mu'tezile'ye göre cennette nimetler ebedidir. Buna "Takva sahiplerine vaat olunan cennetin özelliği şudur: Onun zemininden ırmaklar akar. Yemişleri ve gölgesi süreklidir. İşte bu (kötülükler den) sakınanların (mutlu) sonudur. Kâfirlerin sonu ise ateştir."(13, Ra'd:35) mealindeki ayet delildir. Cennet ehlinin cennette devamlı kalmasının sebebi Kur'an'ın getirdiği ebedilik görüşü ve hareketlerin sonunun olmamasıdır.57

Sonuç olarak Mu"tezile, İhvanu's-Safa ve felsefecilerin yaptığı gibi, cennet ve cehennemin hissi (mahsus) vasıflarını birer remizden ibaret olarak görmez. Allah'ın (c.c) zati sıfatlarında tevile gittikleri gibi, cennet ve cehennem konusunda te'vil yapmazlar. Öbür yandan Mu'tezile'nin kitaplarında, Ehl-i Sünnet'in kitaplarında,58 yer alan hissi tasvirler neredeyse hiç bulunmaz. Öbür yandan onlar Haşeviye'nin abartılı tasvirlerini reddederler.59

Bu tutumuyla Mu'tezile bu meselede bazı sufilerin, felsefecilerin, İhvanu's-Safa'nın yorumlarıyla Haşeviye'nin aşırılıkları arasında orta bir yol tutar. Aşırılığa kaçmadan cennet ve cehennem hakkında mutedil bir görüşü savunur.

SELEF VE EHL-İ SÜNNET KELAMCILARINA GÖRE CENNET VE CEHENNEM

Ehl-i Sünnet'e göre hissi olan nimetler ve azaplar iki sıfattır. Onlar Kur'an ve sünnette ifade edilen bütün hissi kavramları olduğu gibi te'vilsiz olarak kabul ederler. Cennet nimet, cehennem ise azap yeridir. Bu azap ve nimet birinci dereceden maddi, sonra manevi özelliğe sahiptir. Hislerimiz nimet ve azabı tadacak özellikte yaratılmıştır.

Cehennem azabı çeşitlidir. Allah (c.c) Kur an'da "O gün cehenneme, doldun mu? deriz. O da: Daha var mı? der" (50, Kaf:30) buyurur. "Bu iki hasım takım Rableri hakkında çekişip durmaktalar. Dini inkâr edenlere ateşten elbiseler biçilmiştir. Başlarının üstünden kaynar sular dökülür. Öyle ki, onunla içlerinde olan herşey bütün organları, hatta derileri bile eritilir. Bir de bunlara demirden kamçılar vardır. Bunalmaları sebebiyle, her ne vakit cehennemden çıkmak isterlerse, gerisin geriye oraya itilirler ve kendilerine: "Çıkmak yok! sonuna kadar tadacaksınız!" denir" (22, Hacc: 19-22).

Cehennemin azabı sınıf sınıftır. Hepsi de maddi özellikler taşır. Örneğin; cehennemdeki elbiseler kâfirler içindir. Sıcak su onların başlarından dökülür ve derilerine sirayet eder. Oradakilere demirden çubuklarla vurulur. Kaçmak istediklerinde cehennem onları kuşatır. Bunların hepsi cehennemin maddi olduğunu gösterir. Bu hissi tabloların birleşmesinden cehennem meydana gelir.

"Şüphesiz zakkum ağacı günahkârların yemeğidir. O, karınlarda maden eriyiği gibi, suyun kaynaması gibi kaynar. (Allah zebanilere emreder): Tutun onu! Cehennemin ortasına sürükleyin! Sonra başına azap olarak kaynar su dökün! (ve deyin ki): Tat bakalım. Hani sen kendince üstündün, şerefliydin!"(44, Duhan:42-49)

"Müttakilere vaat olunan cennetin durumu şöyledir: İçinde bozulmayan sudan ırmaklar, tadı değişmeyen sütten ırmaklar, içenlere lezzet veren şaraptan ırmaklar ve süzme baldan ırmaklar vardır.

Orada meyvelerin her çeşidi onlarındır. Rablerinden de bağışlama vardır. Hiç bu, ateşte ebedi kalan ve bağırsaklarını parça parça edecek kaynar su içirilen kimselerin durumu gibi olur mu?"(47, Muhammed:15).

Bu ayetlerde çok dakik hissi tasvirler vardır. Bu nehirler insanın iştahı ölçüsünde akar. İnsan her istediğini orada bulabilir. Nimetlerin lezzeti çok tatlıdır. Meyveleri çeşitlidir. Ancak tüm bu nimetlerden daha üstün nimet, Allah (c.c)'in mağfiretidir.

"İman edip iyi davranışlarda bulunanlara, içinden ırmaklar akan cennetler olduğunu müjdele! O cennetlerdeki bir meyveden kendilerine rızık olarak yedirildikçe: 'Bundan önce dünyada bize verilenlerdendir bu', derler. Bu rızıklar onlara (bazı yönlerden dünyadakine) benzer olarak verilmiştir. Onlar için cennette tertemiz eşler de vardır. Ve onlar orada ebedi kalıcıdırlar."(2, Bakara:25) "(Cennet ağaçlarının) gölgeleri, üzerlerine sarkar, kolayca koparılabilen meyveleri istifadelerine sunulur."(76, İnsan: 14)

"Ey ayetlerimize inanan ve Müslüman olan kullarım! Bugün size korku yoktur. Sizler üzülmeyeceksiniz de. Siz ve eşleriniz, ağırlanmış olarak cennete giriniz! Onlara altın tepsiler ve kadehler dolaştırılır. Orada canlarının istediği, gözlerinin hoşlandığı her şey vardır. Ve kendilerine: Siz orada ebedi kalacaksınız, işte yaptıklarınıza karşılık size miras verilen cennet budur. Orada sizin için bol bol meyveler vardır, onlardan yersiniz, denilir." (43, Zuhruf:68-73)

"İşte onlara, alt taraflarından ırmaklar akan Adn cennetleri vardır. Onlar Adn cennetlerinde tahtlar üzerine kurularak orada altın bileziklerle bezenecekler; ince ve kaim dibadan yeşil elbiseler giyecekler. Ne güzel karşılık ve ne güzel kalma yeri!" (18, Kehf:31) "Fakat Rablerinden sakınanlara, üst üste yapılmış, altlarından ırmaklar akan köşkler vardır. Bu, Allah'ın verdiği sözdür. Allah, verdiği sözden caymaz."(39, Zümer:20)

Ehl-i Sünnet'in iman ettiği cennet ve cehennemdeki maddi özellikler idrakimizin çok üstündedir. Ehl-i Sünnet'ten olan Eş'ariler cennet ve cehennemin baki vasıflarının kalıcı ve çeşitli olduğuna inanmaktadırlar. Cennet ve cehennem nimetleri ehilleri için devamlıdır.60

Kıyamet gününde kafirlerin pişmanlığı onlara fayda vermez. Yüzleri üzerinde sürünürler. Cehennem onları her taraflarından kuşatır ve onlar adeta cehennemde boğulurlar. Yiyecekleri, giyecekleri, yatacakları her şey ateştir. Katrana batırılmışlardır. Demir çubuklarla devamlı dövülürler. Zincirlerin ağırlığı altında ezilirler.61 Cehennemin kapıları olduğu gibi cennetin kapıları da vardır. İbn Kayyım el-Cevziyye gibi Selefin tutumu da bu doğrultudadır.62

Gazali, filozofların, "sadece ruhlar sevap ve ceza görür" düşüncesine şiddetle karşı çıkar; çünkü filozoflar "ruh görür cisim görmez" diyerek ruhani hayatın varlığını tasdik ederken cismaniyet ve mahsusatla ilgili şeriatın ifadelerini inkâr etmişlerdir.63 Cennet ve cehennemin kendine has özellikleri vardır. Ona göre cismani lezzetlerle ruhani lezzetlerin aynı şekilde cismani elemlerle ruhani elemlerin bir arada beraber bulunmasına herhangi bir mani de yoktur.64

Gazali, "şeriatte ahiret hayatını anlatan tüm bilgiler mecazi anlam taşıyan birer temsilden ibarettir" diyenleri reddederek ahiretin hem ruhani hem de hissi olduğunu belirtir.65 Ehl-i Sünnet cennet ve cehennemin yaratılmış ve mevcut oluşuna iki cihetle delil getirir:

1- Hz. Adem (a.s) ve Hz. Havva'nın cennette iskan edilmelerine ve işledikleri bir zelle sebebiyle oradan çıkartılmalarına dair Kur'an kıssası, cennetin yaratılmış ve mevcut olduğunu gösterir. Cehennem de varlık yönüyle cennetten ayrılamayacağı için cennetin varlığı, cehennemin de var olduğunu gösterir. 

2- "Bunu yapamazsanız -ki elbette yapamayacaksınız- yakıtı, insan ve taş olan cehennem ateşinden sakının. Çünkü o ateş kâfirler için hazırlanmıştır."(2,Bakara:24) "Rabbinizin bağışına ve takva sahipleri için hazırlanmış olup, genişliği gökler ve yer kadar olan cennete koşun!" (3, Alu İmran:133) gibi ayetlerde Allah (c.c) cehennemin hazırlandığını mazi sigasıyla bildirmektedir ki bu cehennemin yaratıldığını ve şu anda mevcut bulunduğunu gösterir.66

Sonuç
Ahirete dair sem'i konular -akıl, idrak ve ispatından aciz olsa bile- kesin hakikatlerdendir. Bunlar sübutu için varit olan sadık haberle bilinir. Sadık haber ise ya içine hiçbir vecihle batılın karışmadığı Allah'ın kitabı ya da hevasından konuşmayan Hz. Peygamber'in beyanıdır. 

Ahiretle ilgili konularda akıl -Kant ve Sokrat'ta olduğu gibi- ahlaki bir kısım prensipler dışında hüküm vaz'edemez. Sırat, Havz, Mizan, Cennet ve Cehennemin tabiatı, sevap ve ikabın incelikleri gibi tafsilatın akıl ile bilinmesi mümkün değildir. Bunlar ancak nakil ile bilinebilir.

Nimet ve azap ruhi (manevi) değil hissi (maddi)'dir. Fakat bunun bir kısım uydurma rivayetlerle aklın reddedebileceği hurafelerle tasviri doğru değildir. Buna karşılık İslam felsefecileri nimet ve azabın hissi oluşunu tamamen reddederek hata etmişlerdir. Çünkü cennet insan nefsinin iştihasını celbedecek şekilde gözlerin görmediği, kulakların duymadığı, beşerin hayalinden bile aciz kaldığı nimetlerle tavsif edilmiş; Kur'an-ı Kerim'de cennette bulunan üzümlerden, hurmalardan, narlardan, süt ve içki akan nehirlerden bahsedilmiştir.

Velhasıl, lezzetlerin hissi oluşunu dünyadaki mevcutlara kıyas ederek inkâr edenler de, tamamen dünyadakilere kıyas ederek onların tasvirinde ifrata düşenler de hata etmişlerdir. Öyleyse ahiret azap ve nimeti ile ilgili tafsilatın dünyaya kıyas edilerek yani "gaibin şahide kıyası" ile değerlendirilmesi doğru değildir.

Ahiretle alakalı meselelerin akıl ve nakil bütünlüğü içerisinde değerlendirilmesi gerekir. Akıl, ahiretle ilgili genel prensipleri idrak ederken; nakil, onun tafsilat ve cüz'iyyatı ile ilgili bilgiler verir. Böylece kıyamet gününe dair olan imanımız akıl ve nakil bütünlüğü üzerine bina edilmiş olur.

Sakarya Unv. İlahiyat Fak. Oğr. Üyesi

Dipnotlar

45. Eş’ar i, Makalatu'l-İslamiyyin, 21148-149, Kahire, 1950; el-İci, el-Mevakıf fi İlmi'l-Kelam, 374, (Neşr: Ahmed ed-Desuki ve diğerleri). Kahire, 1357; Abdulkahir el-Bağdadi, Usulü d-Din, 238; İstanbul, 1928
46. Tirmizi, Sıfatu Cehennem, 10.
47. Elbir Nasri Nadir, Felsefetü’l-Mutezile, 21125
48. Adudiddin el-İci, el-Mevakıf, 375,
49. Abdulkahir el-Bağdadi, el-Fark Beyne l-Fırak, 150, İstanbul, 1928
50. el-İci, el-Mevakıf, 375
51. el-İci, a.g.e., 376
52. Elbir, a.g.e., 2/128
53. Bağdadi, el-Fark, 157
54. Elbir, a.g.e., 2/129
55. Ebu'l-Hüseyn el-Hayyat, el-İntisar ve'r-Reddü ala İbn Ravendi el-Mülhid, 70, Kahire, 1925
56. el-Hayyat, el-İntisar, 71
57. Ali Mustafa el-Gurabi, Ebu'I Hüzeyl el-Allaf, 60-65, (Neşr.: Mahmud Tevfik,) Mısır, 1969.
58. Mesela: Haris el-Muhasibi'nin (v.243 1857) "Tevekkül" ve İbn Kayyım el-Cevziyye'nin (v. 751/1350) "Hadi'l-Ervah" isimli kitapları gibi.
59. Bağdadi, el-Fark, s. 99.
60. Bağdadi, Usulü d-Din, 238.
61. Gazali, İhya, 16/2987.
62. İbn Kayyım, HadMektebetü'l-İncilu el-Mısriyye, Kahire, 1955.
64. Gazali, Tehafüi' l-Ervah, 35, Beyrut ts.
63. Gazali, el-Munkız Mine'd-Dalal, 106-107, (Tahkik ve Ta'lik: Abdulhalim Mahmud), 2. Baskı, tül-Felasife, 274-276, 2. Bsk.. Mısır 1955.
65. Gazzali,a.g.e., 278-279
66. Eş'ari, Makalatu’l-İslamiyyin, 2/149,(Tahkik: Muhammed Muhyiddin Abdulhamid), 1. Baskı, Mektebetün-Nahda el-Mısriyye, 1954; el-İci, el-Mevakıf, 374-375.

.


Bugün 764 ziyaretçi (1932 klik) kişi burdaydı!


Bu web sitesi ücretsiz olarak Bedava-Sitem.com ile oluşturulmuştur. Siz de kendi web sitenizi kurmak ister misiniz?
Ücretsiz kaydol