Ana Sayfa
Alt Sayfa
MÜSLÜMAN NASIL OLUR
LİNKLER
İletişim
ANA BABA HAKKI
ANA BABA HAKKI-BALLI
ESB EVLAT HAKKI
FAYDALI SİTELER
KÜTÜPHANE
KUTSAL EMANETLER
NEDEN MÜSLÜMAN OLDULAR
DİİNİMİZİSLAM.COM RADYO
ESHABIN HEPSİ MÜÇDEHİDDİR
VAHDETİ VUCUD VE ARABİ
vahdeti vucud
MÜZİK AFETİ
MÜZİKSİZ İLAHİLER
DUALARLA AÇILAN MECLİS
HAK DİN İSLAM
FETRET EHLİ
TEMKİN VAKTİ
TÜRK-İSLAM ÜLKÜSÜ
S.AHMET ARVASİ
DİNDE ŞAHSİ GÖRÜŞ OLMAZ
SESLİ DİNLE
HAKİKAT KİTAPEVİ KİTAPLARI
TAM İLMİHAL
MEKTUBAT
FAİDELİ BİLGİLER
HAK SÖZÜN VESİKALARI
İSLAM AHLAKI
HERKESE LAZIM OLAN İMAN
ESHABI KİRAM*
KIYAMET AHİRET
KIYMETSİZ YAZILAR
CEVAP VEREMEDİ
İNG.CASUS İTİRAF
NAMAZ KİTABI
ŞEVAHİDİ NÜBÜVVE
MENAKIBI ÇİHARI GÜZİN
EVLİYALAR ANS.TEK
PADİŞAH ANNELERİ
ÖRENBAY
KAR HADDİ
C AHMET AKIŞIK
===SOHBETLER===
SOHBETİN ÖNEMİ
M.A.D SOHBET 2001
M.A.D SOHBET 2002
M.A.D SOHBET 2003
M.A.D SOHBET 2004
M.A.D SOHBET 2005
M.A.D.SOHBET 2006
M.A.D.SOHBET 2007
M.A.D.SOHBET 2008
M.A.D.SOHBET 2009
M.A.D.SOHBET 2010
M.A.D.SOHBET 2011
M.A.D.SOHBET 2012
M.A.D.SOHBET 2013
M.A.D.SOHBET 2014
SOHBET 2015
ünlü sohbet 2004-06
ünlü sohbet 2007-09
ünlü sohbet 2010-11
ünlü sohbet 2012-13
ünlü sohbet 2014-15
ÜNLÜ SOHBET 2015
ÜNLÜ SOHBET 2016
ÜNLÜ SOHBET 2017*
ÜNLÜ SOHBET 2018
ÜNLÜ SOHBET 2019
ÜNLÜ SOHBET 2020
ÜNLÜ SOHBET 2021
ÜNLÜ SOHBET 2022
ÜNLÜ SOHBET 2023
ÜNLÜ SOHBET 2024
O ÜNLÜ ÖZEL
6..--
6--
55
20**
2005
2006
2008
2009
2011
305
HİKMET EHLİ ZATLAR
YOLUMUZU AYDINLATANLAR VİDEO
YOLUMUZU AYDINLATANLAR 2001
YOLUMUZU AYDINLATANLAR 2002*
YOLUMUZU AYDINLATANLAR 2003*
YOLUMUZU AYDINLATANLAR 2004
YOLUMUZU AYDINLATANLAR 2005
YOLUMUZU AYDINLATANLAR 2006
YOLUMUZU AYDINLATANLAR 2007
YOLUMUZU AYDINLATANLAR 2008
YOLUMUZU AYDINLATANLAR 2009
YOLUMUZU AYDINLATANLAR 2010
YOLUMUZU AYDINLATANLAR 11
YOLUMUZU AYDINLATANLAR 2012
YOLUMUZU AYDINLATANLAR 2013
YOLUMUZU AYDINLATANLAR 2014
YOLUMUZ AYDIN 2015
YOLUMUZ AYDIN 2016
YOLUMUZU AYDINLATANLAR 17
YOLUMUZ AYDINL 2018
YOLUMUZ AYDIN 2019
YOLUMUZU AYDINLATANLAR 2020
YOLUMUZU AYDIN 2021
YOLUMUZU AYDIN 2022
YOLUMUZU AYDIN 2023
YOLUMUZ AYDIN 2024
video-sş barkçın
9.
VEHBİ TÜLEK GENEL
VEHBİ TÜLEK 2005
VEHBİ TÜLEK 2006
VEHBİ TÜLEK 2007
VEHBİ TÜLEK 2008
VEHBİ TÜLEK 2009
VEHBİ TÜLEK 2010
VEHBİ TÜLEK 2011
VEHBİ TÜLEK 2012
VEHBİ TÜLEK 2013
VEHBİ TÜLEK 2014
VEHBİ TÜLEK 2015
VEHBİ TÜLEK 2016
VEHBİ TÜLEK 2017
VEHBİ TÜLEK 2018
VEHBİ TÜLEK 2019
VEHBİ TÜLEK 2020
VEHBİ TÜLEK 2021
VEHBİ TÜLEK 2022
VEHBİ TÜLEK 2023
VEHBİ TÜLEK 2024
VT-OSMANLI
ET
M.ORUÇ 1994
M.ORUÇ 1995
M.ORUÇ 1996
M.ORUÇ 1997
M.ORUÇ 1998
M ORUÇ GB-1999
M ORUÇ GB 2000
M ORUÇ GB 2001
M ORUÇ GB 2002
M ORUÇ GB 2003
M ORUÇ GB 2004-05
G.BAHÇESİ 2006-07
G.BAHÇESİ 2008-10
M ORUÇ H SÖZLER
M ORUÇ HİKMETLER
M ORUÇ İMAN-EVLİLİK
M ORUÇ-İ AHLAKI
M ORUÇ-MEKTUBAT
D.DİYALOĞ M ORUÇ
N-
SALİM KÖKLÜ g
SALİM KÖKLÜ 1
SALİM KÖKLÜ 23
ÖZ
M.SAİD ARVAS 1
M.SAİD.ARVAS 2
.M.SAİD ARVAS 3
336
R AYVALLI GENEL
R.AYVALLI 11-12.
R AYVALLI 13-15
R.AYVALLI 15-16
R AYVALLI 17-18
R AYVALLI 19-20
R AYVALLI 21-24.
AA*
C AHMET AKIŞIK G
C AHMET AKIŞIK*
1**
HY-ESHABI KİRAM
HY-İMAN
HY-BESMELESİZ GENÇLİK
HY-EHLİSÜNNETYOLU
HY İNG.İSLAM DÜŞM
HY GENEL
HY-OSMANLI
HASAN YAVAŞ 15-16
HASAN YAVAŞ 17-21
HASAN YAVAŞ 22-24
306
AHMET DEMİRB 11-13
AHMET DEMİRB 14-15
AHMET DMİRBŞ 16-17
A DEMİRBAŞ 18-19
A DEMİRBAŞ 20-21
A DEMİRBAŞ 22-24
M-
5 A
H 1.ASIR ALİMLERİ-
H 2 ASIR ALİMLER *
H 3.ASIR ALİMLER*
H 4 ASIR ALİMLER-
H 5 ASIR ALİMLER**
H 6 ASIR ALİMLER
H 7 ASIR ALİMLER
H 8. ASIR ALİMLER
H 9. ASIR ALİMLERİ
H 10.ASIR ALİMLER
H 11.ASIR ALİMLERİ
H 12.ASIR ALİMLER
H 13 ASIR ALİMLERİ
ALİMLER ÖZEL 1
EVLİYALAR 1
EVLİYALAR 2
EVLİYALAR 3
H 5
===1.BÖLÜM===
EMRİ MAĞRUF
E-MAĞRUF-SÜNNETULLAH
FİTNE
CİHAD
CİHAD*F
CİHAD-R.MUHTAR
CİHAD-ENFALDE
CİHAD YKS
CİHAD-FECR
CİHAD-FİRASET
22-*
İSLAMİYET NEDİR
İSLAM NAKİL DİNİDİR
DİNİMİZİ DOĞRU BİLMEK
DİİNİMİZİN ÖZELLİKLERİ
AKLIN DİNDEKİ YERİ
AKLIN DİNDEKİ YERİ 2
AKIL-FECRNET
FELSEFE NEDİR
İLK İNSAN VAHŞİ DEĞİLDİ
HZ.İBRAHİMİN BABASI
HZ ADEM İLK PEYGAMBER
HIRSTIYANLIK 1
HIRISTIYANLIK 2
YAHUDİLİK
SEBATAYİZM
KEŞF
VEHBİ İLİM-İLHAM-
EHLİ KİTAP
EHLİ SÜNNET ...
EHLİ SÜNNET İ.HAKKI
*GIPTA EDİLENLER
222*
==2.BÖLÜM===
İLMİN ÖNEMİ 1
İLMİN ÖNEMİ 2
İLİM-R.AYVALLI
İLİM-İLİMSAATİ
İLİM-İHVANLAR
ALİMİN ÖNEMİ
ALİMİN KÖTÜSÜ
İSLAM İLERLEMEYİ EMREDER
DİNİMİZ VE FEN
İSLAM VE BİLİM
OSMANLIDA BİLİM
MÜSLÜM. GERİ KALIŞI
MATBAA GEÇ GELMEDİ
MÜSLÜMAN İLİM ÖNCÜLERİ
HER KİTAP OKUNMAZ
İSLAM MEDENİYETİ
VAKIF KÜLTÜRÜ
B.OSM.TARİHİ
B.OSM TARİHİ 2
ANSİKLÖPEDİLER
EVLİYALAR ANSİKLÖPEDİSİ
REHBER ANSİKLÖPEDİSİ
İSLAM TARİİHİ ANSİKLÖPEDİSİ
OSMANLI TARİHİ ANS.
33
===3.BÖLÜM===
İMAN NEDİR 1
iman nedir 2
HİDAYET
İTİKAT-M ORUÇ
İTİKAT CÜBBELİ
İMAN-FİRASETNET
TEVHİD-KELAM-FİRASET
KOCAKARI İMANI
MİRAC-AKLIN BİTTİĞİ YER
KELİMEİ TEVHİD
TEVHİD-HAZNEVİ
ESMA ÜL HÜSNA
-ALLAHA İMAN
ALLAHIN SIFATLARI
ALLAHI TANI-İLİM SAATİ
ALLAHIN YARATMASI
ALLAHA GÜVEN VE ISPAT
ALLAH SEVGİSİ
ALLAH SEVGİSİ-ŞİİR
ALLAH KORKUSU
ALLAH VE ADALET
ALLAHA ULAŞMAYI DİLEMEK
ALLAH GAYBI BİLİR BİLDİİRİR
A*.
HUBBU FİLLAH
-MELEKLERE İMAN
ŞEYTAN
KİTAPLARA İMAN
AHİRETE İMAN
AHİRETE İMAN*
AHİRET-İLMEDAVET
AHİRET-FİRASETNET
KABİR AZABI -ÖLÜM
KABİR ZİYARETİ
KABİR-İSLAMKALESİ
CENNET ŞU AN VAR
CENNET-CEHENNEM
CENNET-CEHENNEM 2
CENNET-FİRASET
CENNET-İLİMSAATİ
CENNET-FECR
CEHENNEM-FECR
CENNET-CEH-BİRİZBİZ
A.
KIYAMET ALAMETLERİ
KIYAMET ALAMETLERİ 2
K.ALEMETLERİ-ERRAHMAN
KIYAMET GÜNÜ
KIYAMET-FİRASET
KIYAMET-DERVİŞAN
KIYAMET ALAMETLERİ*
A...
HZ.İSA GELECEK 1A
HZ İSA GELECEK 1B
HZ İSA GELECEK 2
HZ İSA GELECEK 3
HZ MEHDİ GELECEK
HZ MEHDİ GELECEK 2
HZ.MEHDİ-TEBYANNET
MEHDİLİK KONUSU
MEHDİ TASLAKLARINA
DECCAL GELECEK
KAZA KADERE İMAN
KAZAYA RIZA
KADER-YÜMİT
KADER SAPIKLARI
KÜFR HALLERİ
ŞİRK VE KÜFR SÖZLER
ŞİRK-KÜFR SÖZLER 2
ŞEHİD OLMAK
GÜNAHKARIN DURUMU*
KELAM TARİHİ
CİNLER
RUH
MÜÇDEHİD OLMA ŞARTI
İTİKAT-NESEFİ
AKAİD-TAHAVİ
İTİKAT-SADAKAT
AKAİD-ENFALDE
AKAİD-HAKŞAİRİ.C
AKİDE-HALİS ECE
AKAİD-İSMAİLAĞA
AKAİD İHVAN
AKAİD-İHVAN-1*
AKAİD-İHVAN 2
AKAİD-BİRİZ BİZ
AKAİD-İLME DAVET
AKAİD-SÜNNETULLAH
AKAİD-guraba*
AKAİD-A KALKAN
AkAİD-İSLAMHAYAT
AKAİD-FİRASET
AKAİD-İNCE.M
NEZİH İTİKAT-İNCE M
İTİKAT-ES KALESİ
AKAİD-HAZNEVİ
TAFTAZANİ KELAM
AKAİD.İLİMİRFAN-
AMENTÜ-MEDİNE
ALLAHIN GÖRÜLMESİ
site-iman
4444
===4.BÖLÜM===
PEYGAMBERLERE İMAN
PEYGAMBERLERİN HAYATI
PEYGAMBERİMİZ
PEYGAMBRİMİZ 2
KAİNATIN EFENDİSİ 1
KAİNATIN EFENDİSİ 2
KAİNATIN EFENDİSİ 3
KAİNATIN EFENDİSİ 4
SEVGİLİ PEYGAMBERİM
PEYGAMBER HASLETLERİ
peygamberim 2
peygamberim 3
PEYG.TARİHİ-BALLI
RESULULLAHIN ÇOK EVLENMESİ
PEYGAMBERİN MUCİZELERİ
PEYGAMBERİMİZ HZ. MEHDİYİ ANLATIYOR
PEYGAMBERİMİİZİN HAYATI 1
PEYG.HAYATI SESLİ
peygamberimiz SES 2
PEYGAMBERİMİZE İFTİRA
hz.muhammed ont 1
hz.muhammad ont 2
rahmet peygamberi o.n.t
nebiler o.n.t.2
nebiler o.n.t.
HADİSİ ŞERİFLER
İSLAMIN DOĞUŞU
MEVLİD
M.MUSTAFA.C
KAİNATIN EFENDİSİ demek
HİCRET
KUTLU DOĞUM ALDATMACASI
NEBİİHAYAT-İHVANLAR
NEBİHAYAT-İİMREHBERİ
ZÜLKARNEYN ALEYH.
SİYERİ NEBİ-SADAKAT
NEBİ HAYAT-HALVETİ
NEBİMİZ-TAHAVİ
NEBİ-R AYVALLI
K.E.salih SURUÇ 1
K.E.salih SURUÇ 2
peygamber ahlakı -hakşairi
peygamberimiz-m.paksu
siyer
SİYER-MEDİNE
NEBİ-YÜMİT
HZ.AYŞE ANNEMİZİN YAŞI
PEYG TARİHİ- İLİMSAATİ*
ŞİİRLER
PEYGAMBERLER TARİHİ
555
===5.BÖLÜM===
KURAN OKU ÖĞREN
KURAN MUCİZESİ
kuran mucizeleri 2*
kuran mucizeleri-hakşaiiri
kuran mucizeleri 3
K.MUCİZE-DAMLALAR
KURAN -İLMEDAVET
ATEİST DİYORKİ 1
ATEİST diyorki 2
ATEİZM ELEŞTİRİSİ
ATEİSTLERE
SURELERİN FAZİLETİ
TA KENDİSİ - AYETİ
YALNIZ KURAN DİYENLER
K. RESULULLAH AÇIKLADI
MEAL-TEFSİR OKUMAK
KURANIN ÖZELLİKLERİ
kuranın özellikleri 2
KURAN bilgileri
KURAN BİLİM-ballı
KURANI HERKES ANLAYABİLİRMİ?
İLK MEAL BASIMI
MEAL OKUMAK-T
MEAL OKUMAK -G
M.Ş.EYGİ-MEAL
KURAN KİME İNDİ
KURAN VE TERCÜME
KURANDA MECAZLAR
kuranda tarih
KURAN-SORULAR
MEALCİLERE REDDİYE 1
MEAL SAVUNMALARI
KURAN İSLAMI SAFSATASI
KURAN -şenocak*
K.FAZİLETİ-SEVDEDE
K.BİLİM-SEVDEDE
K.BİLİM-DAMLALAR
K.BİLİM-İLME DAVET
KURAN-ENFALDE
YASİNİ ŞERİF
HAŞR-KURAN
YÜMİT-KURAN
MODERNİZM
İSL.DÜŞÜNCESİ DEMEK
KURAN-MEDİNEVEB
TEFSİR USULÜ
KURANA ABDETSİZ DOKUNULMAZ
***---
===6.BÖLÜM===
EHLİ SÜNNET İTİKADI 1
EHLİ SÜNNET 2
EHLİ SÜNNET İTİKADI 3
EHLİ SÜNNET-MEDİNEVEB
E-SÜNNET-SÜNNETULLAH
E.SÜNNET-FİRASET
E-SÜNNET-SEVDEDE
SÜNNET NEDİR
SÜNNETDE DELİLDİR
sünnetde delildir 2
sünnetde delildir 3
SÜNNET DELİLDİR-İSL.KALESİ
SÜNNET-sadabat
EHLİ SÜNNET-ihvan
7---
777*
==7.BÖLÜM==
BİDAT NEDİR
BİDAT-GURABA
KUT DOĞUM BİDATİ
DİNDE REFORM 1
DİNDE REFORM M.O 2
DİYANET RFORM 3
DİYANET REFORM 2
REFORMCULARA ALDANMA
TASAVVUF SİFİL
DİYALOĞ TUZAĞI
D.DİYALOĞ 1
D.DİYALOĞ 2
EYGİ-DİYALOĞ
DOĞRUYU BULMAK
DİN ADAMI BÖLÜCÜ OLMAZ
HOPARLÖR BİDATI
ATASÖZLERİNİ DOĞRU ANLA
19 CULUK
DİNİ TABİRLERİ BOZMAK
DİYALOĞ-ihvanlar-
M FELSEFE
S---
888
===8.BÖLÜM===-
EHLİ BEYT
ESHAB
ESHABI KİRAM
ESHABI KİRAM *
ESHABIN HAYATLARI
ESHAB-İHVANLAR
ESHAB-BİRİZ BİZ
HZ.EBUBEKİİR-FEDEK
HZ.MUAVİYE
HZ ALİ İNCE SÖZLERİ
MÜSLÜMANLARIN İKİ GÖZBEBEĞİ
EBU HUREYRE R.A.
İSLAMDA İLK FİTNE
HANIM SAHABİLER
NEVRUZ YALANI
HARİCİLER
HARİCİ-HAZNEVİ
ÖMER BİN ABDÜLAZİZ
GADİRİ HUM OLAYI
EBU ZER HZ.
999-
===9*.BÖLÜM===
VEHHABİYE REDDİYE ALİM
YOBAZ VE GENÇLİK
VEHHABİYE REDDİYE
VEHHABİLİK
VEHHABİLER HIRISTIYAN GİBİ İNANIYOR
VEHHABİLİĞE EHLİ SÜNNETİN CEVABI
VEHHABİLİĞİN BAŞLANGICI
VEHH- CEVAP-SADAKAT
VEHHABİ-İHVANLAR
vehhabi red-ihvan
VEHHABİ-İSL.KALESİ
TEVESSÜL-İSL-KALESİ
İBNİ SEBECİLİK
SELEFİLİK
GÜNAH İŞLEYEN KAFİR OLMAZ
RUH ÖLMEZ ÖLÜ İŞİTİR
ŞEFAAT VARDIR 1
şefat vardır 2
şefaat var 3
RESULULLAHI ÖĞMEK
KABİR ZİYERETİ
TÜRBE CAİZ
İNG.CASUSUNUN İTİRAFI
KANDİLLER UYDURMA DEĞİLDİR
MUCİZE KERAMET
MUCİZE KERAMET 2
mucize keramet 3
SEBEBPLERE YAPIŞMAK EMİRDİR
İNTİHAR ETMEK
HACILARA VERİLEN KİTAPLAR
TEVESSÜL-VESİLE
VESİLE-NAKŞNET
VESİLE-A.KALKAN
TEVESSÜL-İHVANLAR
KANDİL-İLİM SAATİ
RE ENKARNASYON YOK
BOZUK DİNLER
RECM VARDIR
DİNDE ZORLAMA YOK
MEZHEBE UYAN KAFİR DEĞİL
SAPITANLAR TR GG
ŞİRK NEDİR
BÖLÜCÜYE ALDANMA
EVLİYADAN YARDIM
KABİR-ÖLÜ-İSL.KALESİ
ŞEFAAT-İSL.KALESİ
İSTİĞASE-İSL.KALEİ
ŞİAYA CEVAP
ŞİAYA CEVAP-TAHAVİ
ŞİA-HAZNEVİ
ÖLÜLER İŞİTİR
ALİ ŞERİATİ
abduh
GASPIRALI İSMAİL
istiğase-darusselam
460
459
==10.BÖLÜM==
==REDDİYELER==
REDDİYELER
mezhepsizlere cevap
REDDİYELER-ihvan
SAPIKLARA REDDİYE
SABATAYCILIK
İBNİ TEYMİYYE-İHVAN
ŞİA-İHVANLAR
S.N.1
ZAMANİ
SN REDDİYE
SN3
İSLAMA SUKASTLER
MEZHEPSİLİK DİNSİZLİKTİR
SULTANA İSYAN
MEZHEPSİZLERİ TANI
İKBAL-ABDUH
İBNİ TÜFEYL
S.ULUDAĞ
N. YILDIZ
İBNİ TEYMİYYE
KANDEHLEVİ-KARDAVİ
İBNİ KAYYIM
SEYİD KUTUP
F.GÜLEN
BAYRAKLI-S.ATEŞ
HAMİDULAH
MEVDUDİ- CARULAH
SAPIKLIKLAR-İHVANLAR
MUSTAFA ÖZTÜRK
H.KARAMAN
***İKİ AKİF
M.İSYANOĞLU
SAPIKLAR-İHVANLAR.
A.HULİSİ ve sapıklar
REŞİT RIZA
SAPIKLAR-İNCE.M
BAYINDIR-ŞERİATİ
sapıtanlar
M.ESED
YAŞAR NURi
İSMAİL GASPIRALI
hadis inkarına cevap
tarihselcilere cevap
mealcilere cevap
İSLAM ANS.EFGANI
İ TEYMİYYE-ESK
VEHHABİYE RED-ESK
DİYALOĞ-ESK
M OKUYAN
290
999
DOST KAZANMA KİTABI
===11*.BÖLÜM===
TASAVVUF NEDİR
TASAVVUF NEDİR 2
TASAVVUFUN ÇIKIŞI
T-İLİMİRFAN
TASAVVUF-KONDERN
TASAVVUF-MEDİNE
TASAVVUF-HAZNEVİ
TASAVVUF DÜNYASI*
TASAVVUF-İNFO
TASAVVUF TAHAVİ
TASAVVUF SADABAT
TASAVUFLAMELİF-PDF
TASAVVUF-F.ATLASI
TASAVVUF-GİKEV
tasavvufi AHLAK
SOHBET-HİKAYELER
TASAVVUF-NAKŞ
TASAVVUF-DERVİŞAN*
TASAVVUF TERİMLERİ
TASAVVUF-SÜNNETULLAH
TASAVVUF BAHÇESİ
TASAVVUF-HALVETİ-
TASAVVUF-İHVANLAR
TASAVVUF-ihvan*
TASAVVUF REYHANGÜL
TASAVVUF-CANDAMLA
TASAVVUF-ŞENOCAK
TASAVVUF-HACETN.COM
TASAVVUF-SADAKAT
TASAVVUF-İSLAMHAYAT*
TASAVVUF-HALİSECE
TASAVVUF-İLİMSAATİ
TASAVVUF İHVAN
TASAVVUF-İNCE.M.
TASAVVUF-İNCE.M 2
TASAVVUF-İNCE.M.3
TASAVVUF* FİRASET
TASAVVUF-İSL.KALESİ
TASAVVUF-halveti
TASAVVUF BAHÇESİ
TASAVVUF.İHSAN
KALPLERİN KEŞFİ
TABAKATI KUBRA HŞ
yusuf hakiki-tasavvuf risalesi
YUNUS TASAVVUF
VESVESE-İ DAVET
KİBİR
TASAVVUF sorular mc
TASAVVUF BAHÇ-NFK
tasavvuf risalesi*
osmanlıda tasavvuf
somuncu baba
NAZARİYAT
121212-
1313-
==12*.BÖLÜM====
TARİKAT
TARİKATLAR VE OSMANLI
TARİKAT MELHEMLU
RABITA
RABITA-NAKŞ
RABITA-İHVANLAR
TEVEKKÜL
İNSANI KAMİL 1
İNSANI KAMİL 2
İNSANLIK ŞEREFİ
ZENGİNLİK-FAKİRLİK
FAZİLET MEDENİYETİ*
ŞEYTAN HİLELERİ 1
ŞEYTAN HİLELERİ 2
ŞEYTAN-ÖSELMİŞ
SIKINTILARIN SEBEBİ
NEFS
NEFS-REYHANG
REŞEHAT
İHLAS -NİMET
SABIR*
MESNEVİ
TAKVA*
SEVGİYE DAİR
TÖVBE*
TÖVBE-SÜNNETULLAH
TÖVBE fecir
AF-FECR
AF-İSRAF
TEFEKKÜR
GIYBET
EDEP HAYA
DÜNYA NEDİR*
ŞÜKÜR
HASET
KÖTÜ HUYLAR
GÜZEL AHLAK
AHLAK-ENFALDE
*İSLAM AHLAKI
AHLAK BİLGİLERİ
AHLAK BİLGİLERİ 2
AHLAK-İLİMREHBERİ
DİNİN RUHA ETKİSİ
kimyayı saadet-site
VESVESE
TASAVVUF-ES KALESİ
EVLİYAYI TANIMAK
ALİM VE EVLİYALAR
17-
131313-
==13* BÖLÜM==
ZİKİR
ZİKİR-NAKŞ
ZİKİR- İHVANLAR
GÜLDEN BÜLBÜLE
GÜLDEN BÜLBÜLE 2
GÜLDEN BÜLBÜLE 3
GÜLDEN BÜLBÜLE 4
TEVECCUH SOHBETİ
R.AYVALLI 2013-14
AŞK MAHFİYET
DEDE PAŞA -REYHANİ
ÖLÜM-KABİR AZABI
ÖLÜM-KABİR-BİRİZBİZ
ÖLÜM İHVANLAR
EFGANİ-ALBANİ
RUH-BİRİZBİZ
MARİFETNAME
GÜNAH-FECR
KISSADAN HİSSE
Ö.NASUHİ BİLMEZ
RİSALE-İNCE.M
TEFEKKÜR-İSLAMİHSAN
MÜSLÜMAN-ÖSELMİŞ
NEFS-İLİMİRFAN
İKTİSAT
KISSA-HİSSSE
SU
15-
141414
====14*.BÖLÜM===
İSLAM ALİMLERİ
İMAMI AZAM COM
SİLSİLEİ ALİYE
İMAMI AZAM İKİ YILI
İMAMI AZAM-İ.ŞENOCAK
İMAMI AZAMIN BÜYÜKLÜĞÜ
İMAMI AZAM-FIKIH
İMAMI AZAM HADİS
İMAMI AZAM PDF
İMAMI AZAM PDF 2
İMAMI MATURUDİ
İMAMI EŞARİ
MATURUDİ-EŞARİ
MEZHEP İMAMLARI
HADİS ALİMLERİ
HASAN HARAKANİ
BÜYÜK ALİMLER
H.HİLMİ IŞIK
ABDULKADİRİ GEYLANİ
EBU YUSUF
İBNİ MACE
BİYOĞRAFİLER
MEVLANA HZ
MEVLANA-SEMAZEN
FAHREDDİNİ RAZİ
S.ABDULHAKİM ARVASİ
MUSTAFA SABRİ HOCA
İSKİLİPLİ ATIF HOCA
ZAHİD EL KEVSERİ
DİĞER ALİMLERİMİZ
ŞAHI.B.NAKŞİBENDİ HZ
PİRİ REŞAHATI-ADAB
MİNAHI HALİDİYE
İMAMI RABBANİ HZ.
M.HALİDİ BAĞDADİ
HARİSİ MUHASİBİ
EMİR SULTAN-ŞİİR
İBNİKEMAL-BAKILANİ
M.İBNİ ARABİ
EBUSUUD-HADİMİ
AK ŞEMSEDDİN HZ
ÇANKIRI EVLİYALARI
ISLAH DE*
1515-
151515-
===15*.BÖLÜM=====
UYDURMA HADİS OLURMU
HADİS TARİHİ
HADİS ANS
HADİS USULÜ
1041 HADİS
RAMÜZ -99-70
HADİS-PDF
HADİS ARAMA
HADİS KİTAPLARI
İTTİFAK HADİSLERİ
kaynak hadisler ih
7 İMAM İTİFAK HADİSLER
uydurma sanılan hadisler
HADİS-ENFALDE
HADİS-İSLAMHAYAT
LULU MERCAN-İSLAMHAYAT
HADİS-HAKSANCAĞI
HADİS-DAMLALAR
HADİS-BALLICOM
RİYAZUS SALİHİN
S-HADİSLER-İHVANLAR
SAHHİ BUHARİ
İHYAİULUM
İMAMI GAZALİ
797
1616-
SI
===16*:BÖLÜM===
TÜRKLER VE MEZHEBİ
MEZHEPLER TARİHİ
MEZHEP. M.ORUÇ
MEZHEP DİĞER 1
MEZHEP DİĞER 2
MEZHEP-İLME DAVET
MEZHEP GENEL
MEZHEP 1
MEZHEP 2-DELİL
MEZHEP 3 LÜZUM
MEZHEP 4 MEZHEP
MEZHEP 5 NAKİL
MEZHEP 6
MEZHEP 7 TAKLİD
MEZHEP 8
MEZHEP 9 KİTAP
MEZHEP 10-TARİHSEL
MEZHEP 11 SİZLER
MEZHEP 12
MEZHEP 13
MEZHEP TAKLİDİ
MEZHEP MUHALİF
MEZHEP-DAMLALAR
MEZHEP-İLMEDAVET
MEZHEP-SEVDEDE
MEZHEP-İSL.KALESİ
1717-
80-
171717-
===17*.BÖLÜM===
BESMELE
VATAN SEVGİSİ İMANDAN
FIKIHIN ÖNEMİ
FIKIH USULÜ
FIKIH USULÜ 2
FIKIH USUL TARİHİ
EDİLEİ ŞERRİYE
İÇDİHAD
MÜÇDEHİD
müçdehid 1
İCMA-KIYAS
içdihad-KIRKINCI
SAKAL BİR TUTAMDIR
GAYRİMÜSLÜME BENZEMEK
NİYET-ARKADAŞ
EFALİ MÜKELLEFİN
FIKIH-ENFALDE
FIKIH-yusuf semmak
FIKIH-BALLI CIM
FIKIH-FİRASET
FIKIH-GURABA*
FIKIH-İHVANLAR
FIKIH USULÜ-
FIKIH-İLİMİRFAN
FIKIH-H.ECE
EMANET VE EHLİYET
EMANET VE EHLİYET *
MİRİ-MÜLK ARAZİ
MECELLE
SELAM VERMEK
fıkıh soruları
FERAİZ-İSKAT PROĞRAMI
RECM
CİN HAKKINDA
islammerkezi.com...
181818
19
1818--
===18 BÖLÜM===
KUTUBU SİTTE*
KUTUBU SİTTE İHAYAT
KUTUBU SİTTE BALLI
FETAVAİ HİNDİYYE
EBUSUUD FETVA
DURER
RUHUS-SALAT
MUCİZE-KERAMET
HAK-UKUBAT
MAKALELER-TAHAVİ
MAKALE DERYASI
310
1919**
191919**
===19 BÖLÜM===
İBADETLERİMİZ
SÜNNET YERİNE KAZA
SÜNNET YERİNE KAZA 2
ABDEST
ABDESTİN EDEPLERİ-K SİTTE-HŞ
ESB-ABDEST
ESB ADAK
ESB HOPARLÖR
ABDEST-İHVANLAR
ABDEST-BİRİZBİZ
ABDEST-SÜNNETULLAH
HAYZ-NİFAS
GÜSL-DİŞ DOLGUSU
DOLGUYA MUHALİFLER
İSTİKBALİ KIBLE
NAMAZIN ÖNEMİ
NAMAZIN KILINMASI
YOLCULUKDA NAMAZ
CUMA CEMAAT-ZUHR
SABAH NAMAZINA KALK
NAFİLE NAMAZLAR
TERAVİH-İTİKAF
NAMAZ-TAHAVİ
HASTALIKDA NAMAZ
HOPARLÖRLE NAMAZ
NAMAZDA VAKİT NİYET
NAMAZDA TADİLİ ERKAN
NAMAZ-İLİMSAATİ
NAMAZ-İHVANLAR*
NAMAZ-H.ECE
NAMAZ-ENFALDE
NAMAZ-FİRASTE
TEHARET
TEHARET-TAHAVİ
TAHARET-İHYA
TAHARET-ENFAL
TEHARET-FİRASET
SANDALYEDE NAMAZ
<
2020-
202020-
****20.BÖLÜM***
KAĞIT PARA İLE ZEKAT
ZEKAT
ZAKAT-TAHAVİ
ZEKAT-H.ECE
ZEKAT-İHVANLAR
ZEKAT-ENFALDE
ZEKAT-FİRASET
SB ZEKAT
O
ORUÇ
ORUÇ-TAHAVİ
ORUÇ-SÜNNETULLAH
ORUÇ-İHVANLAR
ORUÇ-GURABABL
ORUÇ-H.ECE
ORUÇ-FİRASET
ORUÇ-ERRAHMAN
ORUÇ-ENFALDE
RAMAZAN-FİRASET
K-
KURBAN
KURBAN-FİRASET
KURBAN-TAHAVİ
KURBAN-CANDAMLALARI
KURBAN-İHVANLAR
KURBAN-H.ECE*
ADAK
HAC-UMRE
ALIŞVERİŞ BİLGİLERİ
ALIMSATIM-HAZNEVİ
SİGARA HARAMMI
HAC-FİRASET
SARF
FAİZ-SİGORTA
FERAİZ-MİRAS
NELER YENİR
NELER KULLANILIR
TAKKE SARIK ÇARŞAF
NAZAR VARDIR
FAL-BÜYÜ
HARAC ZARURET
RESİM YAPMAK
LİAN KİTABI
212121-
21
2121
==21.BÖLÜM==
===DUA===
DUA ŞARTLARI
DUADA EL -KOMUT
365 GÜN DUA
DUA-İNCİMERCAN
DUA-İHVANLAR
DUA-REYHANG
DUA-İLİMSAATİ
DUA --SADAKAT
DUA-FECR
DUA-FİRASET
DUA-HAZNEVİ
DUA-İSLAMVEİHSAN
BAYRAM VE RAMAZAN
69
2222---
2222222
===22 BÖLÜM==
==AİLE BÖLÜMÜ==
EVLİLİK REHBERİ
KİMLERLE EVLENİLİR
EVLLİK VE AİLE NİKAH
NİKAH-İHVANLAR
TESETTÜR FARZDIR
EVLİLİK-SEVDEDE
HUZUR KAYN AİLE
AİLE-BALLICOM
KADIN-BİRİZBİZ
KADIN-SADABAT
AHVALÜ NİSA-İNCE.M
BABANIN KIZINA MEKTUBU
AİLE-FİRASET
KADIN AİLE-FİRASET
AİLE GENEL-FİRASET
YÜKSEK İSLAM AHLAKI
KADIN HAK VE HAYZ-FİRASET
AİLE-R AYVALLI
aile saadeti-ballı
AİLE-medine veb
kadının değeri
KADIN ŞAHİTLİK-MİRAS
s maraşlı genel
maraşlı hb genel
SEMA MARAŞLI DT
SEMA MARASLI 7
FATMA BARBAROS GENEL
EVLİLİK-İS HAYAT
LEKE TEMİZİĞİ
S MARAŞLI -F ATLASI
FU
nis*
202020
==23.BÖLÜM==
ÇOCUK EĞİTİMİ
ÇOCUK-FİRASET
ÇOCUK VE DİN-EVLATLIK
ÇOCUK-SADAKAT
ÇOCUK-BALLICOM
COCUK GELİŞİM
İZDİVAÇ VE MAHREMİYET
GÖRGÜ KURALLARI
İDERECİLİK BİLGİLERİ
TESETTÜR-TAHAVİ
80--
14-2
8--
===24-BÖLÜM====
EDEBİYAT KÖŞESİ
K.S.ÖREN
EDEBYAT-ENFALDE
SALİH BABA DİVANI
EDEBİYAT-H.ECE
NİYAZİ MISRİ
TÜRKÇENİN ÖNEMİ
TAM İLMİHAL ŞİİRLERİ
NECİP FAZIL ŞİİRLERİ
HÜDAİ DİVANI
DARÜL HARPTE BANKA
YT DİZİ
YT HATIRALAR
YK MTT
YK MTT 2
gö*
M***

****TARİH VE ÖNEMİ****
TARİH TANI
BATILILAŞMA İHANETİ
BİR DEVRİMİN ANATOMİSİ
TARİH OSMAN İHVAN
TARİHİ HAKİKATLER *
TARİHİ HAKİKATLER 1
TARİHİ HAKİKATLER 2
TÜRKLERİN İSLAMI KABULÜ
M*-
İS--
İSMAİL YAĞCİ*
İSMAİL YAĞCI 2001-02
İSMAİL YAĞCI 2003-04
İSMAİL YAĞCI 2005-06
İSMAİL YAĞCI 2007-09
İSMAİL YAĞCI 2010-12
601Ü
M 3
METİN ÖZER 1
METİN ÖZER 2
METİN ÖZER 3
İBRAHİM PAZAN 23
N*
M--*
A ŞİMŞİRGİL GENEL TÜM
AHMET ŞİMŞİRGİL
ŞİMŞİRGİL ESERLERİ
ŞİMŞİRGİL-İLMİ--PDF
ŞİMŞİRGİL-TARİH
PAZAR DİVANI-AŞ
CUMA DİVANI-AŞ
CUMA DİVANI 2017-18
CUMA DİVANI 2019
CUMA DİVANI 2020
CUMA DİVANI 2021-A
CUMA DİVANI 2021 B
CUMA DİVANI 2022*
CUMA DİVANI 2023
CUMA DİVANI 2024
ASR İHANETİ-ŞİMŞİRG
HZ MUHAMMED- A SİMŞİRGİL

Ş*
ZEY
==F.BOL===
F BOL PAZAR Y
FUAT BOL-CHP 1
FBOL M CHP 19-18
AKINCI CHP
CHP Yİ KONUŞ
FUAT BOL CHP 2023*
FUAT BOL-TARİH
F BOL M 19-18
F BOL 2022
F BOL 2022-2
F BOL 2022 D
FUAT BOL 2023*
fuat bol 2023 ekim
F 1
FU--
NE--
814
İH
ABDULHAMİD HAN
ABDULHAMİD DÜŞMANLIĞI
A.HAMİD-LOZAN-MUSUL
ABDULHAMİD OSM CNK
ABDULHAMİD HAN *
İSLAM TARİHİ-AŞ
İSLAM TARİH-MEDENİYET
TARİH-GENEL
TARİH SİTESİ.ORG*
TARİH VE MEDENİYET
TARİH- NUR DERGİSİ
İSLAM TARİHİ-ENFALDE
İSLAM TARİHİ- FİKİR ATLASI
TARİH-B-İSLAMCOM
TARİH İSLAM ANAHTARI
TARİH-TAHAVİ
MİMAR SİNAN
A.HAMİD NEDEN SESSİZ KALDI
TARİH -FİRASETNET
TARİH-HALİS ECE
TARİH-EMPOZE.HÜRREM
TARİH-BALLICOM
TÜRK DÜNYASI DERGİSİ
TARİH-SANALÜLKE
TARİH-İHVANLAR
TARİH-SADAKAT
TARİH-NAKŞ
TARİH-DAMLALAR
TARİHEYOLCULUK.ORG
TARİH YAZILARI
TARİH YAZILARI 2
TARİH YAZILARI 3
GEZİ NOTLARI
BİLİM TARİHİ
AB
===OSMANLI===
BİYOĞRAFİ NET
**RAMAZAN AK TARİH
R.AYVALLI-OSMANLI
OSMANLI NASIL YIKILDI
OSMANLI PADİŞAHLARI*
OSMANLIYI TANIMAK
OSMANLICANIN ÖNEMİ*
OSMANLI MEDRESELERİ
OSMANLIYA İFTİRA
OSMANLI 1*
OSMANLICA
OSMANLI 2**
OSMANLI KÜLÜBÜ*
OSMANLI-YÜMİT
OSMANLILAR.GEN.TR
BÜYÜK OSMANLI TARİHİ
OSMANLI HİKAYELERİ
OSMANLI HANEDANI
OSMANLI-ENFALDE
OSMANLI-HAKSANCAĞI
HZ OSMANIN ŞEHİD EDİLMESİ
OSMANLIDA İMAMLIK
OSMANLI İLİM-ENFAL
OSMANLI MEDENİYETİ-ENFAL
OSMANLICA SÖZLÜK
OSMANLI-enfal
SAKLI OSMANLI
İ.ANS BATILILAŞMA
BATININ İSLAMA BAKIŞI 1
ENDÜLÜSÜN FETHİ
SELÇUKLU TARİH
TARİH ENSTİTÜSÜ DER
TİMUR HAN
ARAP İHANETİ YALANI*
İSTANBUL VE FETİH
94 YILLIK TARTIŞMA
ARAPCA-İHVAN
DURSUN GÜRLEK GENEL
çanakkale-taha uğurlu
FAHREDDİN PAŞA
BATININ OYUNLARI
ALİ KEMAL TORUNU
GÜN TARİHİ
TÜRKTARİHİM.C

Hİ-
HİLMİ DEMİR GENEL
HİLMİ DEMİR 1
HİLMİ DEMİR 21-18
HALİL ÖNÜR
Y.BÜLENT BAKİLER
o.k
KEMAL KAYRA 21-23
KEMAL KAYRA 24
E.
E B EKİNCİ ŞAHS
EB EKİNCİ GEN
EB EKİNCİ GENEL YENİ
E.B.EKİNCİ 2008-
E.B.EKİNCİ 2009
E.B.EKİNCİ 2010
E.B.EKİNCİ 2011
E.B.EKİNCİ 2012
E.B.EKİNCİ 2013
E.B.EKİNCİ 2014
E.B.EKİNCİ 2015
E.B.EKİNCİ 2016
E.B.EKİNCİ 2017
E.B.EKİNCİ 2018
E.B.EKİNCİ 2019
E.B.EKİNCİ 2021
E.B.EKİNCİ 2022
E.B.EKİNCİ 2023
E B EKİNCİ 2024
KU--
TG-M.FATİH ORUÇ
M.N. ÖZFATURA GENEL TÜM
MN.ÖZFATURA-CHP
M.N.ÖZFATURA 2001
MNÖFATURA-OSMANLI
MNÖFATURA-TÜRKLER
MNÖ.FATURA-DİYALOĞ
MNÖ FATURA-TEFEKKÜR
MN ÖFATURA-SU
MN ÖFATURA-MADEN
MN.ÖFATURA-ERMENİ
M.M.ÖZF-2016
MN ÖZFATURA -GENÇLER
İ.ÖZFATURA 2014
İRFAN ÖZFATURA 2
İRFAN ÖZFATURA 3
İRFAN ÖZFATURA GENEL
S--
299
AKINCI 1
AKINCI 2
ÖMER N YILMAZ 1
İBRAHİM YAVUZ
ALTINBAŞ A
UFUK COSKUN 1
UFUK COŞKUN 2
KENAN ALPAY
sabri gültekin
misafir yazar
Y*
M YÜKSEL-GENEL
M.YÜKSEL 2013
M.YÜKSEL 2014
M.YÜKSEL 2015-
M.YÜKSEL 2016
KÜ-
KEMAL SUNAL FİLMLERİ ZARARLARI
TG-*KAZIM K.YÜCEL
TG-HASAN ULU
TG-HAKKI ASLAN
NASIL BATTI RILDI
NİMETULLAH
VAHDET YAZAR
AH**
Y-
FE
YUSUF KAPLAN-TIME
Y KAPLAN 2007-8
Y KAPLAN 2009-10
Y KAPLAN 2011-12
Y KAPLAN 2013-14
Y KAPLAN 15-16
Y KAPLAN 2017
YUSUF KAPLAN 2018
YUSUF KAPLAN 2019
YUSUF KAPLAN 2020
YUSUF KAPLAN 2021
YUSUF KAPLAN 2022
YUSUF KAPLAN 2023
YUSUF KAPLAN 2024
Y**
Y.BAHADIROĞLU 2012
YAVUZ BAHADIR 2013
YAVUZ BAHADIR 2014
YAVUZ BAHADIR 2015
YAVUZ BAHADIR-2016 A
YAVUZ BAHADIR-2017 A
YAVUZ BAHADIROĞLU 2017 A
Y.B.TIME TÜRK VE 2016 B
CE
22*
BELGELERGERÇEK TARİH GENEL
B.GERÇEKTARİH.C-1
B.GERÇEKTARİH.C 2
B.GERÇEKTARİH.C 3
BGERÇEKTARİH C 4
B.GERÇEKTARİH.C 5
B GERÇELTARİH C.6
B GERÇEKTARİH C.7
BG KONUŞUYOR
B G TARİH 1
B G TARİH 2
B G TARİH-DİYANET
BG T-HAFIZ
BGT VAHDETİN
BGT ŞALCI B
BGT CHP EKO
BGT KADIN
İNG DERVİŞ
ALİ ŞÜKRÜ CİNAYETİ
607
604
M.Ş.EYGİ 2005
M.Ş--EYGİ 16
M.Ş.EYGİ 19
M.Ş.EYGİ YD GENEL
4-2
M ***
M.ARMAĞAN 1997
M ARMAĞAN 2010
M ARMAĞAN 2011
M.ARMAĞAN 2012
M ARMAĞAN 2013
M.ARMAĞAN 2014
M.ARMAĞAN 2015
M ARMA 15-16 KİŞİ
M.ARMAĞAN Y-16
M.ARMAĞAN YŞ-17
M ARMA 2016 DT
M ARMA 2017-18 K
M ARMA 2021 MÜZEK
M ARMAĞAN-2022 AK
M ARMAĞAN 23- AKİT
M ARMAĞ İTTİFAK
EC
M *A
RAHİM ER GENEL
RAHİM ER 2014
RAHİM ER 2015
RAHİM ER 2016
RAHİM ER 2017
RAHİM ER 2018
RAHİM ER 2019
RAHİM ER 2020
RAHİM ER 21-22
RAHİM ER 2023
RAHİM ER 2024
RAHİ
324
EA
E.AFYONCU 2010
E. AFYONCU 2016
E AFYONCU 2017
E23 GENEL
NERDE KALDIK E A
HİSAR 23
HİSAR 22-20
HİSAR 20-19
293
FU-
TURGAY GÜLER SESLİ
FUAT UĞUR
KADİR MISIROĞLU
NUREDDİN TAŞKESEN
KÜBRA DEĞİRMEN
MEHMET CAN
MEHMET KUMAŞ
MESİH-Ş SİMAVİ
A.DOĞAN İLBAY
B ACUN
MUSTAFA UZUN*
AF ARI-ALİ ERYIL
Ö SAPSAĞLAM*
ALTAN ÇETİN*
F SARRAFOĞLU
R AKBAY
ISLAHDE-PDF
322
333
MEKTEBİDERVİŞ
MD-KUDÜS
MD-ZALİMLER 1
MD-ZALİMLER 2
MD-A GEYLANİ
MD-FUTUHULGAYB
MD ŞEFAAT HAKTIR
MD İMAMLARIMIZ
MD H İMAMLARI
MD REDDİYE
MD AŞEREİ MÜBEŞER
MD NEFS VE ŞEYTAN
MD TAS VE TAR
MD MÜRŞİD
MD A SİLSİLE
MD İZ BIRAKANLAR
MD İZ BIRAKANLAR 2
MD İZ BIRAKANLAR 3
MD İZ BIRAKALAR 4
MD KÜTÜBÜ SİTTE 1
MD KÜTÜBÜ SİTTE 2
MD KÜTÜBÜ SİTTE 3
MD KÜTÜBÜ SİTTE 4
MD KÜTÜBÜ SİTTE 5
MD KÜTÜBÜ SİTTE 6
MD KÜTÜBÜ SİTTE 7
MD KÜTÜBÜ SİTTE 8
MD KÜTÜBÜ SİTTE 9
MD KÜTÜBÜ SİTTE 10
MD KÜTÜBÜ SİTTE 11
MD KÜTÜBÜ SİTTE 12
MD KÜTÜBÜ SİTTE 13
MD KÜTÜBÜ SİTTE 14
MD KÜTÜBÜ SİTTE 15
MD KÜTÜBÜ SİTTE 16
MD KÜTÜBÜ SİTTE 17
MD KÜTÜBÜ SİTTE 18
317
292
252
329
ANAYASA
KÜLLİYAT-COŞAN
İNTERNET HUKUKU
arapçanın önemi
SSK KANUN
MEB KANUN
MEMURLAR KANUNU
DARULHARP
SADAKAT.NET
SAHİHİ BUHARİ NAMAZ
SAHİHİ BUHARİ
İ.ŞENOCAK-GENEL*
NECATİ AKSU NET
SABRİTANDAOĞAN
İSLAM KÜLTÜR.COM
YAZAROKU ESK
KIRKINCI.COM
ERRAHMAN DE
-ENFAL kavram
enfal 1
kavramlar
ARAPÇA ÖĞREN
YEZİDİLİK
BİLGELİK ÖYKÜLERİ
LÜGAT-BALLI
320
297
298
296
SAĞLIK ÖĞÜTLERİ
SAĞLIK 1
SAĞLIK 2
SAĞLIK 3 KAZA
SAĞLIK 4
BASARI SIRLARI
BESLENME
BİTKİ TEDAVİ-FİRASET
CEMAL ABİ İLE DEMİR GİBİ
ŞİFALI BİTKİLER
prostata çözüm
BİYOLOJİ SÖZLÜĞÜ
erdal yeşilada-SAĞLIK
294
316
304
DİYANET-İHVANLAR
MENKİBELER-İHVAN
MUHARREF D.-İHVANLAR
TESBİTLER-İHVAN
MENKİBE-İHVANLAR
KAVRAM-İHVANLAR
TV DEŞİFRE-İHVANLAR
GÜNDEM-İHVANLAR
MENKİBELER-NAKŞ
NASİHATLER-yusuf semmak
GENEL-NASİHAT.ORG
NASİHATLER 2 Y semmak
zikr nakş
nefs nakş
rabıta nakş
İBRAHİM KİRAS GENEL
İBRAHİM KİRAZ-
HAYDAR ORUÇ DİR-POS
İSMAİL YAŞA DİR POS
AHMET TAŞGETİREN
287
286
288
291
CEMİL KOÇAK 2011
CEMİL KOÇAK 2012
CEMİL KOÇAK 2013
CEMİL KOÇAK 2014
CEMİL KOÇAK 2015
CEMİL KOÇAK 2016
285
284
M.ŞÜKRÜ HANİ 2010
M ŞÜKRÜ HANİ 2011
M ŞÜKRÜ HANİ 2012
M ŞÜKRÜ HANİ 2013
M ŞÜKRÜ HANİ 2014
M ŞÜKRÜ HANİ 2015
M ŞÜKRÜ HANİ 2016
M ŞÜKRÜ HANİ 17-18
282
AYŞE HÜR TARAF 2008
AYŞE HÜR TARAF 2009
AYŞE HÜR TARAF 2010
AYŞE HÜR TARAF 2011
AYŞE HÜR TARAF 2012
AYŞE HÜR RAD 2013
AYŞE HÜR RAD 2014
AYŞE HÜR RAD 2015
AYŞE HÜR RAD 2016
281
=İHYAORG.KİTAPLIK=
4 İNCİL FARKLI
HADİS TARİHİ
ATEİZM ELEŞTİRİSİ*
280
277
TAMER KORKMAZ GENEL
İBRAHİM KARAGÜL GEN
YÜCEL KOÇ GENEL
İSMAİL KAPAN GEN
K**
NUH ALBAYRAK GEN
NUH ALBAY TÜRKİYE 9-14
NUH ALBAY ST 15-16
NUH ALBAY ST 17-18
NUH ALBAY ST 19-20
NUH ALBAY ST 21-22
NUH ALBAYRAK 2023
KA***
241
246
METİN HÜLAGU-G
M HÜLAGU 22-23
M HÜLAGU 21
M HÜLAGU 19-20
M HÜLAGÜ 18
mn
263
243
234
238
MURAT ÇETİN GENEL
MURAT ÇETİN DP
260
ÜZEYİR İLBAK DP
YUNUS EMRE ALTIN
ENES BAYRAK
HAZAR TÜRK
SESLİ MAKALE
TÜRK YÜZYILI RG
FİLİSTİNLİLER TOPRAK SATTIMI
İSMAİL ÖZ *
HAKAN ERDEM 2016
238-
240
F-BAKA-A İMR-NİSA
MAİD-ENAM-ARAF-ENFAL
TEVB-YNS-HUD-RAD-İB
HİC-NAHL-İSRA-KEHF-MRYM
TAHA-ENB-HAC-MÜMİNUN-NUR
FURK-ŞUARA-NEML-KAS-ANK
RUM-LKM-SEC-AHKF-MHMD
FTH-HUC-KHF-TUR-NECM-KMR
RHMN-VAKIA-HDD-MCDL-HŞR
MHTN-SAF-CUMA-MNFK-TEĞA-TLK
THRM-MÜLK-KLM-HKA-MARC-NUH
CİN-MÜZ-MÜD-KYM-İNS-MRS-NB
NZAT-ABS-TKVR-
232*
232
231
230
229
228
227
226
225
224
223
222
221
220
219
218
217
216
215
214
213
212
211
210
209
208
207
206
205
204
203
24-
2
5
4
3
7
1
202
ü7
13-
10
8
17--
14-
16--
6
ME
21-
12-
İRAN -GÜLDAĞI
VAHD VUCUD MUD
DOĞ-GÜN İS TARH 1-7
SELÇUK ŞİA
KADIZADELİLER
nesefi t
mesnevi anevi
ahmet kavas
pdf moğol-zengi
yazıcı-mesut
Z KEVSERİ
KAL-ÇAKIRGİL 24
PDF HADİS
pdf açık öğr-hadis
PDF İRAN
PDF MESNEVİ
pdf moğol istila
PDF DİNİ TERİM SÖZL
PDF Ö NESEFİ TEFSİR
PDF KİTAP 1
TASAVVUF E S
PDF EMİR SULTAN
PDF SUFİ-SİYASET
PDF İSLAM HUKUKU
PDF KONEVİ-FATİHA
PDF İBNİ ARABİ
PDF N TOPÇU
PDF HZ AYŞE
PDF ABD.İBN MESUD
PDF KURTUBİ
PDF SUFFE ASHABI
PDF HZ ÖMER S
PDF SUYUTİ-MEHDİ
PDF İLİMLER
PDF FAHREDDİN RAZİ
PDF HZ OSMAN
PDF HARİCİLİK
PDF VEHHABİ
PDF ESİ
PDF CENNET CEH
PDF ZAHİD KEVSERİ
PDF ŞABANI VELİ
PDF MİRAS HUKUKU
PDF MATURUDİ
PDF İBNİ HALDUN
PDF MSP
PDF İHV MÜSLİM
PDF HANEFİ M
PDF SELEFİ
PDF ABDULHAMİDİ SANİ
PDF M HALİDİ BAĞDADİ
PDF İ VE TERAKKİ
PDF E.B.EKİNCİ
PDF NECİP FAZIL
PDF AVRASYA ETÜD
PDF İMAM MATURUDİ
PDF KADIZADEL,LER
PDF EMRİ MAĞRUF
PDF CİHAD
PDF KAVRAMLAR 2
PDF KAVRAMLAR
PDF HZ FATIMA
pdf PEYGAMBERİMİZ
PDF AHMET YESEVİ
pdf istiklal m.
pdf anadoluluculuk
PDF-YSSELİM ROMANI
PDF HACI BAYRAM VELİ
PDF MEVLANA
PDF AHİLİK
PDF GAZALİ
pdf gazali 2
pdf batıniler
PDF NİYAZİ MISRİ
pdf bedreddin ayni
pdf pezdevi
pdf ibni hümam
pdf yunus emre
pdf 31 mart vakası
PDF KAYI 10
PDF ABDULHAMİD HAN
PDF BUHARİHANLIK
OSMANLI KÜLTÜRÜ PDF
pdf osmanlı kültürü
PDF OSM.EDENİETİ
pdf osmanlıda adalet
pdf milliyetçilik 1
pdf osm milliyetçilik 2
islamcılık zyt brn bl2
pdf islamcılık 1
-İSLAMCILIK ARŞİVİ
osmanlıda batıcılık pdf
PDF OSM BATICILIK
ÖZAK İRŞAD 1-2
ÖZAK İRŞAD 3
ÖZAK Z KULUP
PDF COŞAN 1-2
PDF TÜRKÇÜLÜK
OSMANLIDA TASAVVUF 1
PDF TASAVVUF 1
H K YILMAZ
PDF A SELÇUKLU
PDF SELÇUKLU
PD.YABANCI OKULLAR
PDF EMRE AYDI
A İSKENDERİ
CÜNEYDİ BAĞDAD PDF
EBU HANİFE ÖZEL SAYISI
EBU HANİFE PDF 1
İ H A DERGİ
PDF KATILIM
PDF MODERN
==DERGİLER==
YASİN OKUMAK
YORUM -dergileri
DÜZCE HABER
MİSAK DERGİSİ
elmalı tefsir enfal 1-9
elmalı tefsir enf 10-28
elmalı tefsir enf 30-38
elmalı tefsir enf 39-58
elmalı tefsir enf 59-86
elmalı tefsir enf 87-114
İMAN-is hayat
mesnevi-i hayat
ehli sünnet- i hayat
kıssa-is hayat
g isla.-is hayat
A-
ruhus salat-ince
nezih itikat-ince
evlilik-ince
hayzı nisa-ince
tas-zikr-rabt-ince
hakayık-ince
risale-ince
risale-ince 2(seytan-nefs)
nimeti islam-ince
sohbetler-ince 1
sohbetler-ince 2
hikayeler-ince
riyazüs salihin-sadakat
fıkıh-sadakat
fetevai hindiyye-sadakat
b islam ilmihali-sadakat
bir bilene soralım-sad
vehhabilere cev.-sadakat
fıkıh ans-sadakat
nurul izah-sadakat
kutubu sitte-sadakat
sahihi buhari-sadakat
evliyalar ans.-sadakat
R---
TEBLİĞ YÖNTEMLERİ
İBRAHİM KİRAZ
M.BARDAKÇI 1
ALPER TAN
TÜRKİYE -A.AKGÜL
ULUS İLİŞKİL M ORTAK
AHMET VAROL-DIŞ POL
DIŞ İŞL 2
DIŞ İŞL 3
DIŞ İŞL 4
DIŞ IŞL 5
dış 5 yeni
B.PAKMAN WORDPTRES.COM
SN-TEKHAFIZ
f-İTİRAFLAR
AGET 1-4
İİİ..GÖLGESİ
IŞIK-UFUK
SUKUT ÇIĞLIĞI
BAHARI SOLUK
Z.ALTIN DİLİ
ÖRNEK HRK.
BUH.AN.İNS
YİT.CEN.DOĞ
BABANIN BABASI
ozan arifin refe şiiri
KİTAP-SÜNNET-KADER
ABDULHAMİD HAN

ABDÜLHAMİD HAN Osmanlı padişahlarının 34'üncüsü olan Sultan II. Abdülhamid Han aklı, zekası ve ilmi fevkalade üstün olan bir zattı. Batılıların ve iç düşmanların asırlar boyunca devleti yok etmek için hazırladığı yıkıcı, sinsi planlarını sezip, önlerine aşılmaz bir set olarak dikildi. Hazırlayanları ve maşa olarak kullandıkları yerli işbirlikçilerini, sahte kahramanları işbaşından uzaklaştırdı. İşte bu büyük zatın 10 şubat, 96. yıldönümü idi. Yıldönümü vesilesi ile Yıldız Üniversitesi ve İstanbul Medeniyet Üniversitesi işbirliği ile iki açık oturumdan oluşan etkinlik düzenlendi. İlk panel Abdülhamid'in sağlık politikasıyla ilgiliydi. Oturum başkanlığını yaptığım bu panelde konuşmacılar özet olarak şunları anlattılar: Prof. Dr. Hüsrev Hatemi; Abdülhamid'in çok iyi niyetli, sağlam karakterli ve vefalı bir insan olduğunu söyledi. Kendisinden çok devleti düşünürdü. 33 sene zalimlik yapmadan devleti ustalıkla idare etmişti. Ona atılan iftiralardan biri de pinti olduğuna dairdi. Bu çok çirkin bir suçlama olduğunu ifade etti. Aristokrat havada, halktan uzak yaşamamıştı. Atatürk'ün Abdülhamid'i küçümseyici veya kötüleyici bir sözünün olmadığını da ekledi. Prof. Dr. Nil Sarı ise Abdülhamid'in sağlık alanındaki eserlerinden söz etti ve bazılarının fotoğraflarını gösterdi. Abdülhamid 90 adet gureba hastanesi, 19 adet belediye hastanesi, 89 adet askeri hastane ayrıca eğitim hastaneleri, kadın hastaneleri, akıl hastaneleri açmıştı. Bu hastaneler ülkemizden Lübnan'a, Yemen'den İsrail'e, Makedonya'dan Suriye'ye, Yunanistan'dan Libya'ya, Suudi Arabistan'dan Irak'a pek çok yerleşim bölgesine yayılmıştı. Ayrıca eczaneler, hapishane, sağlık merkezleri, fakirler, acizler ve hacılar için misafirhane de pek çoktur. Müthiş bir sağlık hizmetidir bu. Maalesef tahttan düştükten sonra bu eserlerin isimleri değiştirilmiş, bazıları yıkılmış ve bir kısmı da başka alanlarda kullanılmaya başlanmıştır. Kısacası bu büyük insan unutturulmak istenmiştir. Kasımpaşa, Haydarpaşa, Gülhane ve Mektebi Tıbbiye-i Şahane adlı eğitim ve üniversite hastanelerini açan da Abdülhamid olmuştur. Doç. Dr. Adem Ölmez ise Abdülhamid Han'ın özellikle eğitim, sağlık, ulaşım ve asayişe önem verdiğini anlattı. Zamanında yeni bulunan aşıları ülkeye getirmiş, aşı ve kuduz hastalığı üzerine merkezler kurmuş, Bimarhaneleri yani akıl hastanelerini ıslah etmiştir. Akıl hastalarına zincir kullanımını yasaklayarak bugün bile saldırgan hastalarda kullanılan gömleği yerine koymuştur. Dr. Şerif Esendemir konuşmasına Necip Fazıl'ın, "Abdülhamid'i anlamak her şeyi anlamak olacaktır." sözleriyle başladı. Abdülhamid'in tren yolları, bakteriyolojihane, cami ve mektepler yaptırdığını, çağına uygun yaşlılık politikası izlediğini, habitat yani biyosferi merkezi alan ekolojik politikaya önem verdiğini anlattı. Bunları dinlerken aklıma hep başbakanımız Recep Tayyip Erdoğan çağrışım yaptı. O da ülkeye duble yollar, hızlı trenler, Marmaray, üçüncü boğaz köprüsü, çok sayıda havaalanı gibi sayılamayacak eserler hediye etti. Sağlık alanında yeni hastaneleri hizmete açtı. Sağlık hizmetlerini halka yaydı. Eğitim alanını pek çok üniversite, sayısız derslik ve binlerce yeni öğretmenle destekledi güçlendirdi. Kısacası Abdülhamid'in çağdaş bir takipçisiyle karşı karşıyayız. Abdülhamid Han'ı nasıl ki bir takım vicdansız, merhametsiz ve acımasız kişiler, iç ve dış düşmanların oyununa gelerek, maşası olarak bir saray darbesi ile düşürdülerse aynı komplo şu an başbakanımıza karşı düzenlenmektedirler. Bu ülkeye hizmet etmek bazılarının gözüne batmakta ve ellerinden geleni yapmaktadırlar. Rabbim Başbakanımızı korusunu2026
.

Lozan’dan Türkiye’ye

 

24 Temmuz, hâlâ tartışılan ve bazı maddelerinin açıklanmadığı iddia edilen Lozan Antlaşması’nın 81. Yıldönümüdür. Bu antlaşmayı, aradan geçen zaman içinde yaşananların ışığında yeniden ele almak gerekiyor.

Tabii önce bize “İstiklal Savaşı” olarak takdim edilen ve hamaset edebiyatı eşliğinde sunulan dönemi daha soğukkanlı, akılcı ve mantıklı biçimde irdelemek gerekiyor. 

1. Kılı kırk yaran İngiliz istihbaratı, her üç kişiden birinin İngiliz casusu olduğu bir dönemde, Sultan Mehmed Vahideddin’in, elindeki en iyi, en gözüpek, en teşkilâtçı kurmay subaylardan Mustafa Kemal’i Anadolu’yu teşkilâtlandırmak üzere Samsun’a göndereceğini öğrenememiş olabilir mi?..

2. Mustafa Kemal ve beraberindeki heyet, işgal altındaki şehrin kuş uçurtulmayan Boğaz’ından (İngiliz hücumbotları adımbaşı kontrol yapmaktadır) ellerini-kollarını sallaya sallaya nasıl çıkmışlardır?..

3. Bandırma Vapuru’nun “çürük-çarık”“kırık-dökük” olmadığını, pusulasının çalıştığını (bize pusulası yoktu diye öğrettiler), ışıklarının yandığını (elektriksiz diye öğrettiler) çoktan beri biliyoruz: O zaman bize neden yalan söylenmiştir?..

4. Mustafa Kemal’in hemen hemen ayak bastığı her şehirde kongreler toplaması (Amasya tamimi, Erzurum ve Sivas Kongreleri) İstanbul’dan Sinop’a başlayan silah sevkiyatı, şagillerin hiç mi dikkatlerini çekmemiştir? (Rahmetli Ömer Reis’den dinlemiştim: İngiliz askerlerinin nöbet tuttuğu cephanelikleri gemicileriyle basıp soyarken İngiliz nöbetçiler nöbet mahallinden ayrılıyor, açık kapılardan kolayca depoya giriyorlar, ellerine geçen silah, cephane ve mühimmatı limana taşıyorlar, sonra takaya yüklüyorlar, rahatça Boğaz’dan çıkıp Sinop’a sağ-salim ulaştırıyorlar… İstanbul’a dönüşte Sinop’tan koyun filan yüklüyorlar, İngiliz devriyeler ancak o zaman yakalıyor, tabii hiç bir şey olmuyor).

5. Neden sonra Mustafa Kemal’i durdurmasını İngilizler Padişah’tan istiyor. O da bölgenin en üst rütbeli komutanı Kâzım Karabekir’e açık bir telgrafla bunu bildiriyor. Karabekir Paşa iseverilen emre uymak yerine tam tersini yapıyor. Sivas’a gidip Mustafa Kemal’e selam duruyor: “Kolordumla birlikte emrinizdeyim Paşam!” diyor (Padişah’tan bu doğrultuda gizli bir emir almış olabilir mi?).

6. Resmi tarih, “Yedi düvele karşı” savaştığımızı söylüyor, oysa Doğu’da Ermenilerle Batı’da Yunanlılarla savaşıyoruz… Yani ortada “yedi devlet”filan yok.

Zaten Ruslarla antlaşma yapmışız. İtalyan ve Fransızlar, İngiltere’nin oyununa geldiklerini nihayet anlayıp, tek kurşun atmadan çekilmeye başlamışlar… Üstelik Fransızlar çekilirken, ne tesadüf ki, silahlarının çoğunu bize bırakmışlar!

İngilizlere karşı da savaşmıyoruz. Çünkü ortada yoklar. Peki, işgalleri altındaki ülkede işgal ettikleri memleketin ordusunun teşkilatlanıp savaşmasına neden göz yumuyorlar?

Neden sahi?..

İzmir’i ve Batı Anadolu’yu işgal etmesi için Yunanistan’ı Anadolu’ya çağıran İngilizler, neden sonradan tutum değiştirip desteklerini çekiyor, ordumuzla karşı karşıya bırakıyorlar. O tarihte devlet olma sürecini bile tamamlayamamış, derme-çatma bir orduya sahip Yunanistan’ın, 20 sene aralıksız savaşmış İmparatorluk orduları karşısında hiçbir şansının olmadığını bilmiyorlar mı?..

Bile bile neden böyle bir oyun oynuyorlar? Neden Yunanistan’ın yenilmesini istiyorlar?

Sorulardan sonra Lozan’a gelirsek: Bütünü itibariyle Lozan, müthiş bir diplomatik zaferdir…

Ama ne Türkiye, ne de Yunanistan açısından: Onları tokuşturup parsayı toplayan İngiltere açısından büyük zaferdir!

Tek mermi atmadan bir ülkenin başkentini (İstanbul) işgal ediyor, tek mermi atmadan tüm istediklerini yaptırıyor ve büyük bir masrafa girmeden, büyük savaş vermeden Lozan’da hemen hemen her istediğini alıyor…

“Misak-ı Millî” nerede?

 

Sorularla konuya girelim…

Lozan’İsmet Paşa başkanlığında gönderilen heyete, Osmanlı Meclis-i Mebusan’ının, dağılmadan bir süre önce imzaladığı “Misak-ı Milli”kararına elifi elifine sadık kalmayabileceğimiz, mesela Musul Vilayeti’ni (ki Kerkük ve Süleymaniye o tarihte bu vilayete bağlıdır), Batı Trakya’yı ve 12 Ada’yı sınır dışında bırakabileceğimiz şeklinde bir telkin yapılmış mıdır?..

Bu arada, bir sürü Müslüman milleti yöneten, ancak Müslümanların hilafete bağlılıkları sebebiyle güçlüklerle karşılaşan İngiltere’nin çıkarları doğrultusunda, hilafetin kaldırılabileceği belirtilmiş midir?..

Bir miktar açmakta yarar var…

Biliyorsunuz İngiltere, Osmanlı Devleti’nin hilafeti temsil etmesinden ve bu sıfatla İslâm dünyasında etkin olmasından şiddetle rahatsızdır…

Gerek yönetiminde bulunan Müslüman milletleri, gerekse işgal etmeyi plânladığı Ortadoğu’yu rahatça sömürebilmesi hilâfetin kaldırılmasına bağlıdır. “İmam” yok edilmeli, Müslümanlar ipi kopmuş tespih taneleri gibi savrulmalı, İngiltere de onları tek tek avlamalıdır (nitekim öyle oluyor).

Esasen hilafet Mustafa Kemal’in da işine gelmemektedir: Çünkü saltanata son vermeyi düşünmektedir. Saltanata son verip hilafeti muhafaza etmek, devlete iki başlı bir görüntü verebilecek, halkın alışkanlıkları sebebiyle halife kendi önüne geçebilecektir. 

Yani İngilizlerle bir “amaç paralelliği söz konusudur. Bu durumda, müstakbel Türkiye Cumhuriyeti kurucularıyla saltanat ve hilafetin kaldırılması konusunda anlaşmak zor olmasa gerektir. 

Böylece Osmanlı Devleti ortadan kalkacak, yeniden güçlenip İngiltere’ye rakip olma ihtimali kalmayacak, hilafetin getirdiği etkinlik de kırılacak, Müslüman milletler başıboş kalıp parçalanacak, yutulması kolay lokmalara dönüşecektir.

Tabii bu gelişmelerden sonra, İngiltere’nin Ortadoğu’daki petrol bölgesi ile Hindistan’daki çalışan insan gücünü kontrol etmesi kolaylaşacaktır.

Acaba başından beri İngiltere’nin niyeti Türkiye’yi işgal etmek değil, kendi çıkarlarına uygun hareket edilmesini sağlamak mıydı?..

Yunanistan’ı kışkırtıp İzmir’i işgal ettirdikten sonra yalnız bırakması, âdeta yenilmesini istemesi, böyle bir pazarlık sebebiyle midir?

 “Tüm bu sorular bir gün cevaba kavuşursa ne olacak?” diyorsanız, kuşkusuz, gizli-saklı pek çok sırrı öğreneceğiz…

Bize öğretilen yalanlar ve yanlışlar ortaya çıkacak…

Dolayısıyla “resmî ideoloji” çok büyük yara alacak… 

Ders kitapları artık “Lozan Zaferi”nden bahsedemeyecek, kahramanlık destanları anlatamayacak, devletlüler Lozan üzerine hamasi nutuklar atamayacak… 

Bağımsızlığımızı “Yedi düvele karşı” silâhla koruduğumuz tezi çökecek... 

Bir “İngiliz projesi” karşısında kalıp kalmadığımız, “danışıklı dövüş” içinde yer alıp almadığımız tartışılmaya başlanacak…

İngilizlerin, “Çıkarlarına aykırı olmadığı müddetçe ne yaptığınız beni ilgilendirmez” anlamına gelen bir tavırla, İstiklâl Savaşı’mızı sadece izlemekle yetindikleri görüşü netleşecek.

Yunanistan Başbakanı Venizelos’un, Lozan’da, İsmet Paşa’ya, neden“İkimiz de İngiliz oyununa geldik” dediği anlaşılacak.

Bu durumda İstiklal Savaşı konusunun yeniden ele alınıp işlenmesi gerekecek!

Kafatası avcıları

 

Bize yüzlerce müstesna eser armağan eden Mimar Sinan’a CHP iktidarının reva gördüğü muamele nedir biliyor musunuz?..

Türbesinin zeminini kırıp mezarını açarak kafatasını çalmak!.. Hayır, yanlış okumadınız: CHP’nin “kafatası avcıları”, Sinan’ın kafatasını kabrinden çaldılar!

Her cinayet bir hikâyeye dayanır ya, bu cinayetin de ilginç bir hikâyesi var…

Ülkeyi ırkçılığın götürdüğü günlerde, Atatürk, mânevî kızı (şu “manevi kızlar” mevzuunun ayrıca tartışılması gerekiyor) Ayşe Afet’i(İsminin başındaki “Ayşe”yi hiç kullanmayan Prof. Dr. Afet İnan), kafatası eğitimi alması için İsviçre’ye gönderiyor. 

Afet, İsviçreli antropolog Prof. Dr. Eugène Pittard öğretmenliğinde Cenevre’de doktorasını yaparken, Türklerin vücut ölçülerinin (antropolojik özelliklerinin) iyi araştırılmadığını söyleyip bu konuda bir tez çalışması yapmak istediğini belirtiyor ve Atatürk’ten yardım istiyor. 

Atatürk de “Sıhhiye Vekâleti”ne (Sağlık Bakanlığı) bir talimat geçiyor: Buna göre eski mezarlar açılacak, kafatasları toplanıpistenen adrese gönderilecektir. 

Böylece “kafatası avcılığı” başlıyor! 

Selçuklu sultanlarının ve Anadolu beylerinin mezarları başta olmak üzere, binlerce mezar açılıyor. İlk plânda 40.000, ikincisinde 60.000 olmak üzere toplam yüz bin kafatası mezarlarından çıkarılıp istenen kuruma gönderiliyor (sadece 64 bin diyenler de var).

Ölçülüp biçiliyor ve sonuçlar Afet Hanım’a gönderiliyor. 

Bu şekilde tamamlanan tez, 1939’da Cenevre’de, “Recherches sur les caractères anthropologiques des populations de la Turquie” (Türkiye Halklarının Antropolojik Özellikleri Üzerine araştırmalar) ismiyle Fransızca olarak yayınlanıyor.

Kitapta Türklerin yalnız kafatası ölçüleri üzerine değil, boy ortalamaları, cilt-göz-saç renkleri ve göz kapağı çekikliği gibi yirmi kadar fiziksel antropolojik özellikleri üzerine çalışmalara dair bilgiler yer alıyor. 

Memleketi “ırkçılık-kafatasçılık” götürüyor! 

Bu konuda 5 Ağustos 1935 günü Cumhuriyet Gazetesi’nde yayınlanan“hükümet tebliği” hayli ilginçtir. Şöyle buyruluyor: 

“Eski Selçuklu, Danışmendli ve Osmanlı mezarları açılarak kafatasları toplanacak ve Antropoloji Müzesi’ne gönderilecektir… ” (o tarihte böyle bir müze sadece tasavvur olarak vardır, sonra da kurulamamıştır).

Kafatası avcılığının gerekçesi de ilginçtir: O sırada bazı Avrupa gazetelerinde Mimar Sinan’ın Türk olmadığına ilişkin birkaç yazı çıkmıştır. Bunun aksi ispat edilecektir.

Kafatası avcıları, Kayseri’nin Ağırnas köyünde dünyaya gelen Koca Sinan’ın“Türk” olduğunu ispat etmek için, kabrine dadanıyorlar…

1 Ağustos 1935’te Türk Tarih Tetkik Cemiyeti (Bugünkü Türk Tarih Kurumu)Asbaşkanı Prof. Afet İnan, aynı kurumun üyesi Hasan Cemil Çambel ve Antropolog Şevket Aziz Kansu, Süleymaniye Külliyesi’ne gidip Sinan’ın mezarını açıyorlar…

Konu, “Mimar Sinan türbesinde araştırma” başlığıyla o zamanki Akşam Gazetesi’ne haber oluyor:

“Mimar Sinan türbesinde araştırma… 

“Süleymaniye’de Mimar Sinan türbesinde yeni bir araştırmaya başlanmıştır. 

“Araştırmada itfaiye de çalışmaktadır… Alâkadarlar çok ketum davranmakta ve yalnız tarihî tetkikat yapıldığını öne sürmektedirler… Bu araştırmanın zabıtayı mı, asarı atikayı (eski eserler) mı alâkadar ettiği belli değildir.” 

Aslında kimi ilgilendirdiğini o tarihte kimse bilmiyor. Sadece emrin “yüksek yer”den geldiği biliniyor.

Bu acı hikâyenin devamına yine devam edeceğiz..

Kafatası avcıları 2

 

Ne demiştik en son?.. 1 Ağustos 1935’te Türk Tarih Tetkik Cemiyeti(Bugünkü Türk Tarih Kurumu) Asbaşkanı Prof. Afet İnan, aynı kurumun üyesi Hasan Cemil Çambel ve Antropolog Şevket Aziz Kansu, Süleymaniye Külliyesi’ne gidip Sinan’ın mezarını açıyorlar…

Dertleri, Mimar Sinan’ın “Türk” olduğunu ispat etmektir. Varsın Sinan,yüzlerce abide eseri “bizim için” yapmış olsun, fark etmiyor. İlle de damarlarında “asil Türk kanı” dolaşması gerekiyor! Unutmayın ki o yıllar,Osmanlı Devleti’ni kurup yüceltenlerin öz be öz torunu Sultan Vahideddin’in bile “kansız” ilan edildiği yıllardır: “Çarpsaydı damarında eğer halis Türk kanı/ Satar mıydı Vahdettin keyfi için vatanı?” türünden şiirlerin ilkokul öğrencilerine bağırtıldığı yıllar...

İşte Sinan’ın kabri o yıllarda açılıyor. Şevket Aziz Kansu, mezara giripAlmanya’dan ithal edilen âletlerle Sinan’ın kafatasını ölçüyor: Kafatasının azami genişliğini azami uzunluğuna bölüp 100’le çarparak“kafatası endeksi”ni çıkarıyor. “Dorikosefal” çıkarsa Avustralyalı, Güney Afrikalı ve Aborjin yerlilerine mensup sayılacak, “Mezosefal” çıkarsa yaAvrupalı veya Çinli olduğuna karar verilecek, “Brakisefal” çıkması halinde ise Sinan, “Türk” ilan edilecektir…

Kısa süre sonra Kansu müjdeyi veriyor: “Brakisefal”! Yani Türk kafatası!

Böylece Sinan, “Türk” ilan ediliyor (Merak ediyorum: Sinan’ın başka bir millete mensup olduğu anlaşılsaydı, eserleri yıkılacak mıydı?), ancak başka bir sorun vardır: Türklerle birlikte Moğollar, Kızılderililer, İsviçreliler, Bavyeralı Almanlar, Fransa’nın orta bölümünde yaşayan topluluklar, Boşnaklar, Gürcüler ve Ermeniler de “Brakisefal” kafalıdır. Kimse üstünde durmuyor.

Neyse: Hadi ölçtünüz-biçtiniz diyelim; peki niye çalıyorsunuz Kanuni’nin sermimarı Koca Sinan’ın kafatasını? Kurulması düşünülen (ama kurulmayan) Etnoğrafya Müzesi’ne konmak üzere Sinan’ın kafatası düpedüz çalınıyor! Sonrasını ise kimse bilmiyor. Hiçbir kayda ulaşılamıyor.

“Şevket Aziz Kansu’nun kafatası koleksiyonu arasında olabilir” diyenler de var, “kayboldu” diyenler de…

Araştırmacı-yazar Mustafa Yılmaz daha vahim bir iddiada bulunuyor:“Masonik inanışta kafatası önemli bir ritüeldir. Bir mason adayı masonluğa kabul edilmeden önce içinde gerçek bir kafatasının olduğu karanlık bir odaya alınır. Buraya ‘tefekkür odası’ adı verilir. Burada bir gece geçirdikten sonra masonluğa adım atar. 1935 yılında Mimar Sinan’ın mezarını açıp, kafatasını alan 3 kişiden 2’si, Hasan Cemil Çambel ile Şevket Aziz Kansu üst düzey masondu. Bunlar kafatasını alıp inceledikten sonra kafatası sır oldu. 1950’de mezarı açılınca kafatasının yerinde olmadığı anlaşıldı. Peki nerede? Ben yaptığım uzun araştırmaların ardından bu kafatasının alınıp, Mason Locaları’na konulduğunu ve onun hâlâ burada muhafaza edildiği sonucuna ulaştım. Bunu da kitabımda yazdım. Şu ana kadar herhangi bir yalanlama da gelmedi. Bence bu Mason Locaları’ndadır. Kaldı ki, Türkiye masonları uzun yıllar Mimar Sinan adında dergi çıkardı. Mimar Sinan adında vakıfları var. Bu isim onlar için önemlidir.” 

Ankara’nın kafatası avına çıktığı dönemde, millet bir dilim ekmeğe ve bir metre beze muhtaçtır. Ölüsüne kefen bezi alamamakta, herhangi temiz bir beze sarılıp defnedilmesinin mümkün olup olmadığı Diyanet İşleri Başkanlığı’na sorulmaktadır.

Millet ekmek derdindeyken, milleti yönetenler kafatası derdine düşüyor! 

CHP önce Mimar Sinan’ın çalınan kafatasının hesabını versin!

Gayet ehemmiyetsiz bir not: Kafatası ölçümü, 20. yüzyılın ortalarına kadar bilimsel ırkçılıkta, ırkların karakteristiklerinin tasnifinde kullanılmış, bu ölçüm, en başta Mussolini ve Hitler olmak üzere, Avrupalı faşistlerin “arı ırk-üstün ırk” safsatasının temelini oluşturmuştur. 

Osmanlı insanının temel vasıfları

 

Nezaket: İncelik…

Nezâhet: Temizlik…

Nezafet: Pir-u pâklık…

Nefaset: Kıymet-değer.

Maharet: Beceriklilik-ustalık…

Metanet: Sağlamlık-soğukkanlılık…

Necabet: Huy güzelliği…

Asalet: Köklülük…

Cesaret: Yiğitlik, korkusuzluk…

Samimiyet: İçtenlik…

İzzet: Muhterem ve muteber olmak.

Ve tamamı “fazilet” kelimesiyle ifade edilen bir sürü kıymet daha...

Prof. Gaston Jezz şimdi çoğunu yitirdiğimiz eski insanımızın özelliklerini çok güzel ifade diyor:

“Osmanlı âile hayatındaki güzellik, nezâhet ve samimiyet, zannetmiyorum ki başka bir yerde olsun. 

O güzelliklerin kaynağına da temas ederek şöyle diyor:

“Osmanlı’daki İslâmî hayat, huzurlu bir hayatın zirve noktasıdır. Birbirine sevgi-saygı ile bağlıdırlar…”

Sonra aileye işaret ediyor:

“Bütün bunları ailede öğreniyorlar!” 

Hiç araya girmeden, şimdi de ünlü tarihçi Hammer’e kulak verelim:

“Sadelik içinde görkem, sükûnet içinde ihtişam, tahakküm kabul etmeyen bir yüreklilik, alabildiğine geniş bir fetih aşkı, sonsuz bir teşebbüs kabiliyeti, bölgelere uymaktan çok bölgeleri kendine uydurma zevki ve alışkanlığı kadim Türk milletinin asırlar dolduran tarihinde açıkça görülür.” 

Osmanlı nezaketi, nezâfeti, nezâheti ve nefaseti, kısacası toplum hayatı konusunda Avrupalı gezginlerin sayısız tespitleri var. 

Mesela Guer şöyle diyor: 

“Türklerin pek mükemmel görgü kuralları vardır. Hepsine can-ı gönülden riâyet ederler. Birbirleriyle karşılaştıklarında sağ ellerini göğüslerine götürmek suretiyle selâmlaşırlar.”

Meşhur Fransız gezgin Brayer ise şunları söylüyor: 

“Türk halkının üstü-başı çok temizdir. Hâl ve tavırlarında büyük bir asalet, yüzlerinde tatlı bir sükûnet ve nezaket vardır! Konuştukları dil hoş ve ahenklidir… Sohbet edenlerin ifadeleri veciz, telaffuzları ter temizdir! Tebessümlerine incelik, el hareketlerine zarafet ve sadelik hâkimdir…” 

Tanınmış İtalyan yazar Edmondo de Amicis: 

“Tetkîk ve tespitlerime göre, Türk halkı, Avrupa’nın en nâzik ve en kibar topluluğudur.” 

İzninizle bendeniz de Amicis gibi bir cümle kurayım:

“Tetkîk ve tespitlerime göre”, Peygamber-i Âlişan Efendimiz, “Nezaket”, “nezâhet”, “nezafet” ve “nefaset” timsaliydi.

Çevresindekiler O’na bakmaktan zevk alırlardı...

Bizim örneğimiz de Peygamberimizdi. O’nun gibi nazik, temiz, medeni, ince, duyarlı, anlayışlı, hoşgörülü olmaya çalışırdık.

Bu gerçeği, 1800’lerde dokuz yıl kadar İstanbul’da kalan meşhur Fransız gezgin Dr. Brayer, en çarpıcı biçimde ifade ediyor:

 “Osmanlılar Peygamber Hazret-i Muhammed’e hayrandır… Hayatlarını O’na göre düzenlemeye çalışırlar, sadece O’nu örnek alır ve sadece O’nu taklit ederler.”

“Osmanlı insanı”nı hemen hemen her alanda ve hemen hemen her anlamda “cihan örneği” yapan sır, işte budur: “Peygamber’in izinde”olmak… 

Derken başka “iz”leri ve “izm”leri izlemeye başladık. Takılıp tökezledik!

Git gide “nezaket”, “nezahet”, “nezafet”, “nefaset” gibi güzellikler hayatımızdan çıktı. Yerine  “cehalet” kelimesiyle ifade edilen hakaret, kabalık, sıradanlık, lâubalilik, savrukluk, ürkeklik geldi.

Özet olarak: Kaybettiklerimizde kaybolduk! 

Değerler Eğitimi

 

Milli Eğitim Bakanlığı’nın, mülki amirlere gönderdiği “Değerler Eğitimi”ne ilişkin kitapçığına, ahlâktan, faziletten, ahiretten, maneviyattan söz edilince, bazı çevreler yine dellendi!..

“Bu çağda bu kafa!” klişesini yine dillerine pelesenk edip saldırıya geçtiler. 

Pek de farkında olmadan (sanırım), bir önceki yazımızda ifade etmeye çalıştığımız “nezaket”, “nezâhet”, “nezafet”, “nefaset, “maharet”, “metanet, “necabet, “asalet”, “cesaret”, “ahiret”, “samimiyet, “izzet” gibi, tümü“fazilet”i oluşturan kavramları topa tuttular.

Bu yüzden neye karşı çıktıklarını doğrusu tam anlayamadım: “Değerler eğitimi”ne mi, “imanlı ve faziletli insan” yetiştirilme gayretine mi,“ahlâk”a mı, topyekün “ahlâk sistemi”ne mi, yoksa yalnızca Sayın Bakan’a ve eğitimi yönetenlere mi?..

Bu karşı çıkış, sadece, “Bu iktidarın yaptığı herşey yanlıştır” cümlesiyle çerçevelenmeye müsait “muhalefet” anlayışının ürünü de olabilir pekalâ: Tıpkı Marmaray’a, Üçüncü Köprü’ye, Üçüncü Havalimanı’na ve pek çok temel yatırıma karşı çıkmaları gibi… 

Neresinden bakarsanız bakınız, “Vur vur inlesin!” mantığı dışında izahı olmayan bir tepki kondu.

Çünkü karşıtı, “faziletsiz insan” yetişmesini istemektir ki, fazilet sahibi hiçbir insanın böyle bir önerisi olamaz.

İslâm düşünürlerini okumak şöyle dursun, hatta çoğunu duymadıklarını bildiğimden, kendilerine kolaylık olması için, daima “referans” aldıkları Batılı düşünürlerden birkaç tespit aktaracağım…

Mesela Çiçero şöyle diyor: “Onur, faziletin hediyesidir.”  

Fazla “dinci” kaçtıysa Alain’den buyursunlar: “Fazilet, insanın gücünü kendisinden alması ve bu gücü kendi üzerinde kullanabilmesidir.”

Yahut Descartestan: “Fazilet, iyi olarak kabul ettiğimiz şeyleri yapmakta gösterdiğimiz kararlılık ve sabırdan ibarettir.”  

Fazla felsefi kaçtıysa Beethoven verelim:“Çocuklarınıza fazileti öğretin, insanı ancak o mutlu eder.” 

Hani Beethoven’i sever-sayar dinler görünürler ya… Belki katkısı olur.

Yahya Kemal merhum, bir makalesinin son cümlesinde şöyle diyor: “Eski Türklerin bir dini hayatı vardı, dini hayatı olduğu için de çok şeyi vardı… Yeni Türklerin de dini hayatları olduğunda çok şeyleri olacaktır.”

Tabi Yahya Kemal’in kasdettiği maddi değerler değil, “manevi değerler”

“Erdem” olarak Türkçeleştirilen, ama yerine uymayan o muhteşem kavram:Fazilet!

Varlığı “insan” yapan en büyük değer…

Bu kadarı, “Atamız maymundu” diyenler için bile ağır bir yüktür! 

Eski hayat-yeni hayat

 

Eski Türklerin hayatı, farz ve sünnetle çerçeveliydi: Yeni Türklerin hayatı ise aynı ölçekte şekillenmiyor. Daha farklı önceliklerimiz oluştu: Para bunların başında geliyor.

Para eksenli bir hayat yaşıyoruz. Ardından makam-mevki geliyor. Ve bunların sağladığı güç tabii… 

Eski Müslüman’ın güç kaynağı “iman”dı, yeni Müslüman’ın güç kaynağı ise“para”… Formül şu: Şöhret+servet=Güç!   

Bu yüzden çoğumuz bir şekilde “şöhret” olmaya çalışıyor, şöhretleri kendimize örnek alıyoruz… Yine bu yüzden televizyon yarışmalarına ölümüne ilgi gösteriyor, “maskara” olmayı bile göze alıyoruz… Ve bu yüzden onca piyango bileti alıyor, “haram” olduğunu bile bile faizi, lotaryayı hayatımızın merkezine dönüştürüyoruz.

Özet olarak, bir “eksen kayması” yaşıyoruz!

Dindar Müslümanlar, tıpkı Osmanlı insanı gibi, Kur’an’ı ve “canlı Kur’an”sayılan Peygamber-i Âlişan’ı yeniden “hayatın merkezi” yapana kadar, bu çalkalanma ve dalgalanma devam edecektir.

Adı “Müslümanca” olan mağazanın kapısında genç bir adam duruyor... 

Genç adamın bir elinde misvak, bir elinde su bardağı var...

Misvağı su bardağına batırıp batırıp dişlerine sürüyor. Sonra da aynı suyla ağzını çalkalıyor ve sokağa boşaltıyor...

Genç adam sözde Peygamber Efendimiz’i taklit ile “sünnet” sevabı alıyor!

Özde ise hem kendini, hem sokağı, hem de görüntüyü, hatta sünneti kirletiyor...

Bazılarımızın yanlış “temizlik” anlayışı yüzünden İslâm antipatik oluyor...

Delikanlıya bunu anlatmaya çalışmadım: Çünkü anlama kapasitesini uygun bulmadım. Öyle bir kapasitesi olsaydı, o hareketi yapar mıydı?

Siz de görmüşsünüzdür: Adam misvağını gömleğinin üst cebine sokmuş geziyor...

Adam otobüste, vapurda dişlerini misvaklıyor...

Sonra da misfağın ucunu parmaklarının arasında sıkıp yerlere iğrençlik damlatıyor.

Buna karşı çıkanı da “sünnete karşı çıkmak”la suçluyor!

Hâlbuki asıl sünnet, onu kirletenlere karşı çıkmaktır!

Sünnete evet; ama sünnet adına sünneti kirletenlere hayır!

Sakal, cübbe, takke, tespih yerinde, ama yürürken öyle saçıp savruluyor ki, kendinden başkasına özgürlük alanı tanımıyor...

“Kadın evliya” görüntüsü veren kadın, üzerindeki “İslâmî kıyafet”e aldırmadan piste fırlayıp erkek şarkıcıyla birlikte dans ediyor (Bir televizyon kanalında aynen gördüm)…

Otomobilinin arka camına “Huzur İslâm’da” çıkartması yapıştırmış, karayolunda zikzak çiziyor...

Sakın, “Diğerleri bizden beter” diye mazeret uydurmayalım: “Diğerleri”nin ne yaptığı beni hiç ilgilendirmez; ben kendi mahallemin uygunsuzluklarına bakarım.

“İslâm nezafettir, nezakettir” diyen Müslüman’ın öncelikle kendisinin nezih ve nazik olması gerekir...

“İslam sevgidir” diyen Müslüman’ın sevmeyi öğrenmesi ve bunu kendi ailesinden başlayarak, saldırgan olmayan tüm insanlara yayması lâzım.

Peki şu “İslâmcı terör” nereden çıktı? Bu “kadın cinayetleri”, “paralel yapı”filan?..

Takma dişle alınan abdestin sahih olup olmadığını soran cehalet nasıl bir şey?

Müslüman’ın bu kadar cahil kalma lüksü var mı?

Zengin bile olduk, ama “adam” olmamıza daha çok var anlaşılan...

 

Medeniyet

 

Beş asır gibi uzun bir süre, üç kıta üzerinde hükümran olan şanlı bir imparatorluğa beşiklik eden bu ülke insanlarının, neden 19. asırdan itibaren bunalıma düştüğünü artık ciddi ciddi tartışmamız lâzım…

Tarafsız bütün ilim adamları, tarihçi ve sosyologlar, birbuçuk asırdır süregelen bunalımların temelinde “medeniyet kavgası”nın yattığını söylüyorlar…

Osmanlı’nın, Batı Medeniyetinin farkına varması, ilk olarak Fransız ihtilâli ile başlar. O zamana kadar, Osmanlı, üstünlük duygusuyla sermesttir. Âlemde bir o vardır, bir de küffar: Daima küçümser küffarı. Ama Batı, Osmanlı’nın zannettiği eski Batı değildir artık. Rönesans’tan itibaren kilisenin skolastik düşüncesini yıkmış, akıl ve ilmin rehberliğinde büyük bir teknik atılım gerçekleştirmiştir. Hatta bir “Teknoloji Medeniyeti” (tabir yerindeyse) inşa etmiştir.

Osmanlı bu durumu fark edince, şaşırır. Fakat henüz haysiyet ve imanına sahiptir. Batı’daki bu gelişmeleri takip etmeye, gerekli gördüklerini ülkesine ithal etmeye karar verir.

Zaman geçer... Zaman içinde Osmanlı’nın hayreti hayranlığa dönüşür. Zaman zaman silkinip kendine gelmeye çalışsa da, ne hikmetse (ama Batı’lı büyük devletlerin çelmelediği açıktır) başarısız olur. Aradaki uçurum gün geçtikçe büyür ve derinleşir.

Bu hal karşısında, zihinler pragmatist çözüm yolları aramaya yönelir. Aydınlarımız “İslâmcılık”, “Türkçülük”, “Batıcılık” arasında bölünür. “Batıya tam teslim olmak lâzım” diyenlerle, “İnançlarımıza dönelim” diyenler, yıllarca kıyasıya vuruşur. 

Cumhuriyetin ilânıyla birlikte, “Batıcılar” kesin zaferlerini ilân ederler:“Türkçü”ler bu zaferi benimseyip pay kapmaya çalışır. “İslâmcı”lar ise“eskici-mürteci-örümcek kafalı” diye damgalanıp “öteki”leştirilir.

Devir artık, bütün örf, âdet ve müesseseleriyle Batı’ya yönelenlerin, bir bakıma kıbleyi değiştirenlerin devridir!

Ezandan selama, alfabeden kılık-kıyafete, takvimden saate, dilden tarihe kadar her şeyimiz değiştirilir: “İslâm Medeniyeti” hor ve hâkir görülürken,“Batı Uygarlığı” alabildiğine yüceltilir.

Emir yüksek yerden gelmiştir: Köklü medeniyetten “montaj medeniyet”e (Bediüzzaman, “mimsiz medeniyet” diyor) geçilecektir!

Ancak, milletlere “medeniyet nakli” yapmak zordur! Hele de toplumun kökleri İslâm’da ise, kökleri Hıristiyanlık’ta olan bir uygarlığı kolay kolay monte edemezsiniz.

“Bir medeniyetin tamamen başka bir medeniyete dönüşmesi mümkün değil” diyor, Danilevski... Hele iki medeniyet arasında derin uçurumlar varsa… Birbirine tamamen yabancı ise... Birbirine zıt kültür temellerine sahipseler...

O zaman gelsin baskı, şiddet, reklâm, propaganda!..

İstiklâl Mahkemeleri, sürgünler, sehpalar!

Devlet terörü eşliğinde, “Allah’ı da sultanla birlikte tahtından indirdik, bizim mâbetlerimiz fabrikalardır” (milletvekiliRefik Ahmet Sevengil) övünmeleri başlar.

“Din yok, milliyet var” (CHP Milletvekili Ruşenî Eşref Barkın tarafından 1926’da yayınlanan bu kitabın kenarında Atatürk’ün “Aferin, alkışlar!” şeklinde özel bir notu var)sloganı atılıp “Türk’ün Yeni Amentü’sü” (Safi imzasıyla yazan Moiz Kohen) yazılır.

Bugün CHP’nin “altı ok”unda simgelenen “altı ilke”“İman şartı” yerine vazedilir…

Şimdi bunlar çözülüp çöküyor işte: Feryad u figânın ve topyekûn saldırının özet olarak sebebi budur!

Tarihi nefret, Haçlı seferleri ve İslamofobya!

 

“İslamofobya” (İslam korkusu) bir aldatmacadır! Batı’nın öteden beri İslâm’a ve Müslümanlara karşı duyduğu derin kin ve nefretin maskesidir.

Bunun zaman zaman farklı tezahürleri olmuş, kâh “Haçlı Seferleri”düzenlenmiş, kâh Müslüman ülkeler işgal edilip Müslümanlar hem sömürülmüş, hem de soykırım uygulanmıştır.

Önce Haçlı seferlerine bir bakalım…

Birinci Haçlı Seferi: Haçlı seferlerinin en büyüğüdür (1096-1099). Papa II. Urban’ın 25 Kasım 1095 günü Clermont Konsilinde yaptığı, “Kutsal Toprakları Müslümanlardan kurtarma” çağrısıyla başlamış, çeşitli Avrupa devletlerinden toplanan 600.000 kişilik Haçlı Ordusu, Godfrua do Buyyonkomutasında Anadolu’ya girmiştir. 

Anadolu Selçuklu Sultanı I. Kılıç Arslan Eskişehir yakınlarında Haçlılarla savaşmış, fakat durduramamıştır.

Haçlılar geçtikleri yerlerde taş üstüne taş, omuz üstüne baş bırakmamacasına önce Antakya’ya, sonra Suriye ve Lübnan üzerindenFilistin’e girip Kudüs’ü işgal etmişler (1099), Kudüs’te yaşayan Müslümanları ve Musevileri katletmişlerdir.

İkinci Haçlı seferi: 1147-1149 yılları arasında gerçekleşti. Görünen sebebi,Musul Atabeyi’nin Urfa’yı fethetmesi üzerine Hıristiyanların Avrupa’dan yardım istemeleridir. 

Fransa Kralı VII. Louis ve Almanya İmparatoru III. Konrad, kuvvetlerini birleştirerek Anadolu’ya girmişler, ne var ki, her yerde Türk ordularının saldırısıyla karşılaşmışlar, hedef olarak belirledikleri Kudüs’e ancak küçük bir birlik halinde ulaşabilmişlerdir.

Kudüs’teki Hıristiyanlarla birleşip Suriye’yi işgal etmek istemişlerse de başarılı olamamışlar, perişan halde ülkelerine dönmüşler, dönerken de silahsız Müslümanları katlederek nefretlerini bastırmışlardır.

Üçüncü Haçlı seferi: 1189-1192 yılları arasında gerçekleşti. Hedef, 1187’de Selahaddin Eyyubi tarafından fethedilen “Kudüs’ü kurtarmak”tı! Oysa Müslüman hâkimiyeti Kudüs’e huzur getirmiş, farklı inançlara mensup insanlar rahata kavuşmuştu.

Bu Hıristiyan milletleri etkileyebilir ve Avrupa’da kitlesel Müslümanlaşma başlayabilirdi. 

Bunu kırmak için, Alman İmparatoru Friedrich Barbarossa, 100.000 kişilik bir kuvvetle Anadolu’ya girdi. Anadolu Selçuklu Sultanı II. Kılıç ArslanAlman ordusunu mahvetti. Alman İmparatoru ise, Boğaz’ı geçerken boğularak öldü…

Bunun üzerine Fransa Kralı II. Philip ve İngiltere Kralı Aslan Yürekli Richard yeniden işbirliği yaptılar:Akdeniz yoluyla Akka’ya çıkıp şehri işgal, her şeyi yağma, halkını ise katlettiler…

Bir süre sonra Fransa Kralı, hastalık bahanesiyle ülkesine döndü. Bir süre sonra da İngiltere Kralı onu takip etti. 

Dördüncü Haçlı seferi: Bu kez Papa III. İnnocentius’un daveti ve teşvikiyle 1200-1204 yılları arasında gerçekleşti. Gerekçe her zaman olduğu gibi yine “Kudüs’ü Müslümanlardan kurtarmak”tı, ama özünde “İslâm nefreti”,sömürme arzusu, ipekyolu hâkimiyeti ve katliam dürtüsü vardı.

Beşinci Haçlı Seferi: 1217–1221 yılları arasında Papa III. Innocentius’un“Haçlı Seferi” çağrısıyla başladı. Bu çağrıya katılma konusunda İtalya çekimser, diğer Avrupa devletlerinin çoğu ise kararsız kaldı. Haçlı seferlerinin sonucunu görmüşler, tokat üstüne tokat yemişlerdi.

Bunun üzerine, Kudüs Kralı Jean de Brienne kendi ordusuyla harekete geçti. Niyeti topraklarını genişletip krallığını büyütmekti. Zengin alanlara açılmak istiyordu. 

1219’da Dimyat’ı işgal edip Kahire üzerine yürüdü. Fakat başarısızlığa uğradı. Yakalanıp esir edildi. Dimyat’ı “kurtuluş fidyesi” olarak iade edince, serbest bırakıldı. Yani bir anlamda “Dimyat’a pirince giderken, evdeki bulgurdan oldu”.

Bu yazıyı kaleme almakta amacım, tarih anlatmak değil, “İslamofobya”dedikleri “yalancı korku”nun temelinde yatan kin ve nefrete tarihî bir boyut katmaktır.

Son söz: Batı’nın bizden yana “kuyruk acısı” var! Ötesi yarına kalıyor.

16 Türk devleti

 

Cumhurbaşkanı Sayın Recep Tayyip Erdoğan, Filistin Devlet BaşkanıMahmud Abbas’ı resmi törenle Cumhurbaşkanlığı Sarayı’nda karşılarken, bir ilk yaşandı...

Görüntü şu: Tarihteki 16 Türk devletinin askeri kıyafetlerini giymiş 16 asker, merdivenin iki yanına sıralanmışlar...

Hunlar (Batı Hunlar, Avrupa Hunları, Ak Hunlar), Göktürkler, Uygurlar, Avarlar, Hazarlar, Karahanlılar, Gazneliler, Selçuklular, Harzemşahlar (Hârizm), Timuriler, Babürler, Altınordu, Osmanlı...

Bu devletler şimdiye kadar cumhurbaşkanlığı forsundaki yıldızlarda simgelenirdi. İlk kez askeri kıyafetleriyle karşımıza çıktılar...

Görenler bir hayli şaşırdı...

Bir hayli de etkilendiler sanırım (en azından ben etkilendim)...

Aleyhte, lehte bir sürü şey söylendi, yazıldı, çizildi...

Adettir: Ne zaman yeni bir şey olsa toplum hemen ikiye bölünür. Yapanın ebedi muhalifi olanlar veryansın ederken, muvafıklar alkışlar... 

Ben de çoğunlukla iki arada bir derede kalırım.

İtiraf edeyim, yine öyle oldu: İslam öncesi Türk devletlerine sahip çıkmamakla suçlanan Sayın Erdoğan’ın tümüne birden sahip çıktığını göstermesi önemli bir mesaj: Buluş sahiplerini kutlamak lâzım...

Buluşu çok değerli ve gerekli bulmakla birlikte, doğrusu isterseniz, eski kıyafetler içindeki askerlerin merdivenin iki tarafına sıralanmasını hiç estetik bulmadım...

Keşke avluda dursalardı...

Hava soğuk olduğu için tören içeriye alınmış, tamam da pekalâ bu gösteri başka bir karşılama gününe kadar ertelenebilirdi.

Daha müsait şartlarda çok daha şık dururdu.

Bunun dışında hiçbir itirazım yok. Bu devletin İslâm öncesi de, sonrası da bizimdir ve o tarzda simgesel takdiminde hiçbir sorun yoktur.

Biliyorum, Sayın Erdoğan’ın her yaptığına mutlaka bir kulp takıp mantıklı-mantıksız eleştirmeyi “muhalefet” zannedenler için, bu söylediklerimin hiçbir anlamı olmayacak...

Yine de söylüyorum: Bazen tarihe not düşmek gerekiyor.

AYAKKABI

Bir toplantıda Sayın Kılıçdaroğlu’na ayakkabı fırlatıldığını okuyunca, kafama takıldı...

Acaba ne tür bir ayakkabı atıldı?..

İyi marka mı, kötü marka mı?..

Altı kösele mi, kauçuk mu?..

Toplatma kararı olduğu halde tamamına ulaşılamayan Çin malı zehirli ayakkabılardan mı, Türk malı kalitelilerden mi?

Mokasen mi bağcıklı mı?..

“Ayakkabı” deyip geçmemek lâzım. Ayak sağlığının son derece önemli olduğunu yaşayarak öğrendim...

Zaten hekimler de bu konuda sürekli uyarıyorlar: “Aman Çin malı ayakkabılara dikkat!”

Kansere dâvetiye çıkarıyormuş!

Alın bir merak konusu daha: Atıldığı kişiye isabet etmeyen Çin malı ayakkabı da acaba kanser yapar mı?

Hani rüzgârından falan!.

Ne de olsa, “Rüzgâr eken fırtına biçer!”

Vazo ve Ütopya

 

Bizim evde bir Çin vazosu vardı. Rahmetli büyük amcam Batum’dan getirmişti. Evin en nadide eşyasıydı. Herkes gözü gibi sakınır, her gün tozu alınır, gelen misafirlere neredeyse merasimle çıkarılırdı.

Gerçekten güzel ve etkileyiciydi: Ne zaman ona baksam, dünyayı dolaştığımı, ne zaman kollarıma alsam, güneşe sarıldığımı hissederdim.  

Sonra bir gün-ya onun gibi pek çok Çin vazosu elde etmek gibi ütopik bir düşünce ya da ona gösterilen ilgiyi kıskanmaktan kaynaklanan bir intikam dürtüsüyle- güzelim vazoyu döşemeye fırlatıp kırdım:

Tabii param parça oldu... 

Böylece pek çok Çin vazosu parçası elde etmiştim, ama ne yazık ki, hiçbiri Çin vazosu değildi...

Çok pişman olmuş, çok da üzülmüştüm... 

Dolu dizgin ağladım... 

Sonra parçaları bir araya getirip tekrar eski haline döndürmeye çalıştım. Fakat beceremedim...

Sonunda parçaları bir torbaya doldurdum. Gözlerimi yumdum ve içimden dua ettim: “Ey Rabbim, lütfen yaşadıklarım bir rüya olsun!..”

Yazık ki yaşadıklarım gerçekti. Gözlerimi açtığımda gerçekle tekrar yüz yüze geldim: Çin vazosunun parçaları hâlâ torbada duruyordu...

Güzelim vazonun hazin halini tüm çıplaklığıyla görebiliyordum.

Binlerce kez özür diledim, belki bir etkisi olur umuduyla gözyaşlarımı üzerine damlattım, bir mucize olup parçaların birleşmesi için dua ettim, ama olmadı, vazo eski haline gelmedi...

Fakat işin peşini bırakmadım. 

Bir hata yüzünden onca güzelliğin mahvolmasına izin veremezdim. 

Çarşıya gittim, güçlü bir yapıştırıcı satın aldım. Yapıştırıcıya sevgimi de kattım ve sabırla parçaları birbirine yapıştırmaya başladım. 

Her parçaya özrümü ve gözyaşlarımı ekliyordum. Çok acı çektim, çok uğraştım, çok zaman ve emek harcadım, fakat değdi; sonunda parçalar yeniden Çin vazosuna benzedi...

Benzedi de, aynısı değildi. Yapıştırılan yerlerde zamkın izleri kalmış, bu da vazonun güzelliğini azaltmıştı.

Bu yüzden annemden iyi bir azar işittiğimi söylememe bilmem gerek var mı?

Hepimiz insanız, insan olarak zaman zaman hata ederiz. Bencillik yaparız. Günah işleriz. Hatalarımızla, günahlarımızla yahut bencilliğimizle nadide Çin vazolarını kırarız. 

Böyle durumlarda hatayı tashihin bir yolu olmalı. Kaybetmek, vazgeçmek, köşeye çekilmek, bulunabilecek en iyi yol olmasa gerek. 

Durumu kurtarmak için çabalamak, emek sarfetmek, tırmanmak lâzım. Hayat o kadar kolay vermez kendini, mutluluk çabasız ulaşılacak bir değer değil.

Mutluluğu yakalamak için hayatı incitmeden yaşamaya çalışmalı!

Tabii gönül vazolarını kırmadan!

O gün bugündür, dostlarım; başkalarını kırmamak için kendimi kırıyorum!..

Başkalarını incitmemek için kendimi incitiyorum!..

Başkaları yanmasın diye kendim yanıyorum!

Yaptıklarımın ödülünü istemiyorum, ama bari yapamadıklarımın hesabını sormayın…

“Gücü yetmedi” diye düşünün!

Gönül vazomu hurdahaş etmeyin!

Gizli örgütün tetikçileri!

 

Kâzım Karabekir Paşa, doğrudan Atatürk’e bağlı olarak çalışan “Kızıl Pençe” isimli gizli bir teşkilattan söz ediyor.Uzun uzun da anlatıyor (Mustafa Armağan’ın, bu konuda kaleme aldığı kitap Timaş Yayınları tarafından basıldı).Bu arada gizli teşkilatın iki tetikçisinden de söz ediyor:Kılıç Ali ve Recep Zühtü... 

“Kızıl Pençe düzeninde İsmet yoktu” diyor, Karabekir Paşa, “buna doğruca Gazi emir verir. Meclis Reisi (Atatürk), Kılıç Ali gibi en güvenilir adamları vasıtasıyla hükümet mekanizması gizli oyunlarına başlarlardı.” 

Hatıralarını basan Sinan Matbaası’nabaskın verilmesini, el konulan formaların yakılmasını ve evinin yetmiş polis tarafından didik didik aranmasını, onlara bağlıyor.

Bu işlerin sorumluları mıdır, değil midir bilemem, ancak Karabekir’in verdiği iki isim de ilginç kişilikleriyle dikkat çekiyorlar.

Kılıç Ali’nin asıl ismi, Süleyman Asaf Emrullah (1889 - 14 Temmuz 1971).Atatürk bu ismi beğenmiyor ve doğduğu mahalleye izafeten “Kılıç Ali”adını veriyor.

Süleyman Asaf Emrullah ya da Atatürk’ün verdiği isimle Kılıç Ali, Gedikli Küçük Zabit Mektebi (astsubay okulu) mezunudur. Buna rağmen, binbaşılığa kadar yükseliyor. Rivayete göre çok faal olmasından dolayı subaylığa terfi ediyor.

Atatürk’ün güvenini kazanıyor ve Meclis’e alınıyor. Dönem seçimle değil, tayinle Meclis’e girildiği dönemdir. 1920-1938 yılları arasında Antep milletvekilliği yapıyor. 

Hukukçu değildir, ama İstiklâl Mahkemeleri adı verilen sözde mahkemelerde reislik yapıyor. Zaten dönemin hukuka filan da pek ihtiyacı yoktur: İnsanlar “durum icabı” asılıyor, kesiliyor, sürülüyor.

Kılıç Ali’nin oğlu Altemur Kılıç, “Babam, sırf ittihadcı olduğu için Cavit Bey’i astı” diyor (Cavit Bey İkinci Meşrutiyet döneminde Maliye Nazırlığı yapmış etkili bir isimdir). Ama hakkını yemeyelim: Pek çok kişiyi ipe gönderirken, bazılarını da ipten alıyor. Recep Zühtü ipten aldığı isimlerin başında geliyor.

Recep Zühtü’yü bilen bilir, biz bilmeyenler için kısaca bahsedelim…

1893 Manastır doğumludur (2 Aralık 1963’te ölmüştür). Milli Mücadele’nin başından beri Mustafa Kemal Paşa’nın en yakınında bulunan ve “Yakın korumalık” yapan kişidir.

“Atatürk’ün gazetesi” olarak ünlenen Hâkimiyet-i Milliye ile “Recep Zühtü Matbaaları” sahibi, II.(Ara Seçim), III. ve IV. dönem Sinop ve V. dönem Zonguldak milletvekilidir. 

“Soyak” soyadı bizzat Atatürk tarafından kendisine verilmiştir. Soyadı“Soy-ak”tır, ama icraatları pek de “soylu” ve “ak” olmamıştır.

Recep Zühtü’nünilginç bir hikâyesi var: 1925 yılında bir düğünde tanıştığı, istanbul sosyetesinin genç ve güzel hanımlarından Medeniye Hanım’la on yıl kadar “nikâhsız beraberlik” yaşıyor…

Medeniye Hanım evlenmek istiyor, ancak Recep Zühtü her defasında bir bahane ileri sürüp erteliyor. Sonunda Medeniye Hanım’ın sabrı tükeniyor,Recep Zühtü Bey’iterk edipYahudi bir gençle birlikte olmaya başlıyor. 

Bu ilişkiyi, Recep Zühtü, Atatürk’ün kendisine “Soyak” soyadını verdiği 8 Şubat 1935 tarihinden iki gün sonra, 10 Şubat 1935’te öğreniyor. Büyük bir öfkeyle Arnavutköy’den bir kayığa binerek Medeniye Hanım’ın Çengelköy’deki evine gidiyor. 

“Bari beni Müslümanla aldatsan!..” gibisinden birkaç saçma cümle kurduktan sonra, silahını çekiyor ve biri bacağına, ikisi kafasına olmak üzere üç kurşun sıkıyor. Medeniye Hanım, ağır yaralı olarak Pasteur Hastanesi’ne kaldırılıyor.Birkaç gün sonra da hayata gözlerini kapatıyor...

Zühtü Bey, candaşı Kılıç Ali’ye koşuyor, kendisini kurtarmasını istiyor. Kılıç Ali bu konuların uzmanıdır, Dr. Fahrettin Kerim Gökay’danaldığı “akli muvazenesinin yerinde olmadığına” ilişkin bir “deli raporu” ile candaşını kurtarıyor.

“Atatürk’e danışmadan hiçbir iş yapmadığı”nı anlatan Kılıç Ali, bu işi danışarak mı yapıyor, danışmadan mı, bilmiyoruz. Bildiğimiz şu ki,“Taammüden adam öldürme” suçu işleyen Recep Zühtü, hiç içeri girmeden, hatta yargılanmadan paçayı kurtarıyor.

“Deli” raporlu Zühtü Bey’in milletvekilliği de düşürülmüyor.Meclis’te paşa paşa oturuyor, tıkır tıkır maaşını alıyor. Dahası, belki şaşıracaksınız ama,Atatürk’le yakın arkadaşlığı devam ediyor. Atatürk’ün uşağı Cemal Granda,“Bir daha da onu Atatürk’ün sofrasında görmedik” diyerek gerçeği örtbas etmeye çalışsa da, sık sık görüşüyorlar.

Bu gerçeği, Türk İnkılâp Tarihi Enstitüsü’nün 1955’te yayınladığı,“Atatürk’ün Nöbet Defteri 1931-1938” isimli kitapta okuyoruz…

Atatürk, cinayetten sonra Recep Zühtü ile ilki 31 Mayıs 1935’te, ikincisi 7 Temmuz’da olmak üzere iki kez; 1936 yılında yine iki kez; 1937 yılında ise tam 23 kez görüşüyor. Son görüşmesi ise 25 Kasım’da gerçekleşiyor.

“Atatürk döneminde her iş usulüne uygun yapılıyordu” diyenlere kapak olsun! 

Üç Alilerin idam mangaları: İstiklâl Mahkemeleri

 

23 Nisan 1920’de Ankara’da 115 milletvekilinin katılımıyla açılan Büyük Millet Meclisi’nin ilk işlerinden biri, “Hıyanet-i Vataniye Kanunu”nu çıkarmak olmuştu (29 Nisan 1920).

Görünen maksat, “ülkedeki başıboşluğu ve dağınıklığı toparlayıp düzeni sağlamak”tı, görünmeyeni ise “muhalefeti itaat altına almak”...

Fakat bununla yetinilmeyecek, sadece dört ay sonra, “İstiklal Mahkemeleri” kurulacaktı. Selçuklu ve Osmanlı geleneğinde örneği olmayan bu mahkemenin ilham kaynağı Fransa’da bulunacak, 1793 şartlarında Fransa’da faaliyete geçirilen model, 127 sene sonra Türkiye’ye uyarlanacaktı.

Mahkemelere en büyük muhalefet, Erzurum mebusu Hüseyin Avni (Ulaş) beyden geldi…

4 Mart 1925 tarihli Takrir-i Sükûn Kanunu’nu ile kurulan “İkinci Dönem İstiklal Mahkemeleri” ise büyük itirazlarla karşılaştı. 

Kâzım Karabekir, “Islahatı İstiklal Mahkemeleri ile mi yapacaksınız?” diye sorarken, Gümüşhane Mebusu Zeki (Kadirbeyoğlu) Bey, Teşkilat-ı Esasiye Kanunu’nun (Anayasa) 26. maddesinin idam hükümlerinin infazını Meclis’e bıraktığını, dolayısıyla bu hüküm değişmeden kanunun görüşülemeyeceğini söylüyordu. 

Dersim Mebusu Feridun Fikri (Düşünsel) Bey “Kanunun hükümetçe çok geniş yorumlanarak bütün olayların isyan ve ihanet gibi gösterilebileceğini, Cumhuriyet rejiminde hakların her şeyin üzerinde olduğunu ve hak ve hürriyetlerin hükümetin idaresine bırakılamayacağını”söylüyor, Zeki Bey gibi o da “Anayasaya aykırılık” iddiasında bulunuyordu.

Ama egemenler her türlü itirazı susturdular ve hukukdışı mahkemeleri kurdular. Ne de olsa “Devrim kansız olmaz”dı.

İstiklal Mahkemeleri, kanunla kuruldukları için yasaldılar, ancak yargılama usulleri açısından hukuk dışıydılar. Çünkü üyeleri, Meclis içinden seçiliyordu, ama savcı hariç üyelerin hiç biri “hukukçu” değildi. 

Bu da gösteriyor ki, mahkemeler hukuku savunma adına dağil, siyaseten kurulmuştu ve o istikamette görev yapacaktı.

Öyle de oldu: Kapılarının üstünde “Yalnız Allah’tan Korkar” yazan mahkemeler kuruldu. Allah’tan korkmadan binlerce mazluma idam kararı verdi. Ne kararın itirazı vardı, ne temyizi; bu açıdan işleri kolaydı. Sanıkların kendilerini savunmalarına fazla vakit ayrılmıyor, birkaç kişinin idam fermanının imzalanması bazen birkaç dakikaya sığıyordu.

 Zaten mahkeme heyeti, verdiği kararlardan sorumlu değildi, ancak cezaların gecikmeden infazından sivil ve asker bütün bürokratlar sorumlu tutuluyordu. 

Kararın verilmesi için delile de pek gerek duyulmuyordu. Genel olarak görüntü üzerine karar oluşturuluyordu. Mesela meşhur Kel Ali, idamını imzaladığı genç bir sanığı görünce yakışıklılığından etkilenmiş, dosyasına yeniden bakıp beraat vermiş, “kara-kuru, eciş-bücüş biri olsaydı ikinci kez dosyasına bakma gereği duymayacağını” ve o arada asılmış olacağını alenen söylemişti.

Sanıkların avukat tutmaları çok nadir bir durumdu. Hem buna vakit yoktu, hem çoğu gariban takımından olan sanıklarda avukata verecek para yoktu, hem de o devirde böyle davaları üstlenerek mimlenmeyi göze alacak avukat yoktu… 

Kararlar hâkimlerin “vicdani kanaat”lerine göre oluşturuluyordu…

Ah vicdan!

Kararlar o kadar acele ile alınıyor ve infazlar o kadar hızlı gerçekleşiyordu ki, bazen yanlışlıkla başkasının yerine idam edilenler bile olabiliyordu.

“Git derdini Marko Paşa’ya anlat” deniyordu.

Hâlbuki Marko Paşa, çoktan ölmüştü!

Şimdi bu davalara ilişkin belgelerin büyük bölümü kayıp, bir bölümü ise hâlâ kilitli kasalarda saklıdır. 

Neyi kimden saklıyorlar, anlamak mümkün değil.

Enkaz altında kalmak…

 

Sadece insan bedeni yıkıntı altında kalmaz, insan ruhu da enkaz altında kalabilir…

Siz hiç hayallerinizin enkazı altında kaldınız mı?..

Kendi hatalarınızdan kaynaklanan olumsuzluklar ruhunuzu param parça etti mi hiç?..

Yüreğiniz derin derin hiç acıdı mı? 

Önümde acı yüklü mailler var: Çoğu bir hata, bir yanlış, bir bencillik yüzünden kaybedilen güzelliklere yanıyor. “Keşke yapmasaydım”lar uzayıp gidiyor. 

“Keşke” demeyi sevmiyorum, ama bazen ben de “keşke” demekten, pişmanlıklar içinde yaptıklarımla yapamadıklarımı sorgulamaktan kurtulamıyorum.

Gönül saksılarınıza diktiğiniz papatyalar var mı? Varsa eğer ne olur çok özen gösterin, ne olur hatalarınıza kurban etmeyin onları.

Bir zamanlar gönül saksıma ektiğim bir papatyam vardı. Suyuna sevgi katıp sulardım. Gün be gün yeşerirdi. Bir gün bir hata ettim: Suyuna kezzap kattım. Boynunu büktü. Anladım neden sonra anlamasına, anladım da yüreğimdeki tüm sevgi suyunu döktüm köklerine, fakat...

Heyhaat! 

Bir gün bir hata, bir yanlış, bir günah... 

Papatyaya kezzap suyu dökme günahı, hatası, yanlışı... 

Arkasından hatanızı, günahınızı, yanlışınızı izah sadedinde gelen yeni hatalar, yeni yanlışlar... 

Neden? Çünkü hatanızla, bir anlamda da kendinizle yüzleşmeye cesaret edememişsiniz. Bundan dolayı yeni yanlışlar yaparsınız, yeni potlar kırarsınız, yeni yaralar açarsınız kendi yüreğinize...

Sonunda yüreğiniz bunalır ve ardından acımaya başlar. Pişmanlıklar içinde çözülürsünüz. “Keşke” dersiniz, “yapmasaydım, konuşmasaydım, susmasaydım”...

Ve dersiniz ki: “Keşke en başından tekrar başlayabilseydim”.

Başlayın o zaman! Eğer yeniden başlayacak cesaretiniz varsa, kırdığınız vazoyu yapıştırın, papatyanızı yürek suyuyla sulayın, zaman tanıyın kendinize, emek verin, yeniden yeşertin yüreğinizi; yeniden içinize aksın mutluluk pınarınız...

Tâ başından başlayın her şeye, yeniden.

Unutmayın: Her gün yeni bir başlangıçtır...

Her sabah güneş yeni umutların üstüne doğar... 

Her hafta kendi şartlarıyla başlar...

Haftaya merhaba deyin, güne merhaba deyin, aya, yıla merhaba deyin ve hayatı sorgulamaya kalkışmadan yaşamaya çalışın.

Elinizdeki güzelliklerin değerini bile bile ve onların üstüne titreye titreye ve ümitlerinizi yeşerte yeşerte…

Bilin ki, ümitte hayat var! Ümit bir diriliş azmi, kurtuluş muştusudur.Ümitlerinizi asla yitirmeyin, asla “ümit fakirin ekmeği” diye düşünmeyin ve asla “her gün bir öncekinin aynısı, değişen hiçbir şey yok” (bu mealde mektuplar alıyorum) diye yakınmayın.

Hayata böyle yaklaşımlar ümidi boğar. Ümidin boğulduğu yerde insan da boğulur.

“Şimdiye kadar olmadı, ama bu kez olacak!” deyin...

“Bu sefer inşaallah başaracağım! Güçlükleri yenip düze çıkacağım” diye niyet edin.

Ve başlayın besmeleyle, tekrar tekrar başlayın...

Her sabah göle maya çalın, belki çaldığınız mayalardan biri tutar. Tutan niyetler, gerçekleşen hayaller, yeni başlangıçların (göle maya çalmaların) sonucu değil mi?

Başarmak isteyen herkes belki başaramaz, belki herkes ulaşmak istediği yere ulaşamaz, ama başarmak istemeyenin başardığı da hiç görülmemiştir.

Belki bugün sizin gününüzdür, belki bugün başaracaksınız! 

“Tanrı uludur”lu günlerin başlangıç tarihi

 

İslâm dünyasında 622 yılından beri, Hz. Peygamber’in öngördüğü biçimde okunan “Ezan-ı Muhammedî”, ilk kez “Muhammedî” kimliğinden, onunla birlikte de “şeair” (İslâm işareti) vasfından koparıldı ve Türkçe bilmeyenler için “anlamsız” bir bağırtıya dönüştürüldü.

Hafız Rıfat Bey tarafından ilk Türkçe ezanın Fatih Camii’nde okunduğu tarih 3 Şubat 1932’dir. 

Aynı yıl Türkiye’de insanlar açtı, ilâçsızdı; doktorsuzdu, ekmeksizdi, sahipsizdi; millet önlenemeyen salgın hastalıklarla pençeleşiyordu…

Çocuklar ya doğum sırasında, ya da kızıl, kızamık, boğmaca gibi hastalıklardan ölüyordu…

Türkiye’nin yeterli öğretmeni, okulu, hastanesi, yolu, suyu, fabrikası, barajı, elektriği, havaalanı yoktu…

Gençlere “din eğitimi” verecek imam-hatipleri, Kur’an kursları, İlahiyat Fakülteleri (o da aynı yıl, yani 1932 yılında kapatıldı) yoktu…

Artık “ezan gibi ezan”ı da yoktu, Türkiye’nin!

Ama bir “Dünya Güzellik Kraliçesi” vardı…

Yarışmayı, yanlış hatırlamıyorsam, tek parti yönetiminin yarı resmi organıCumhuriyet Gazetesi organize etmişti. 

Ve Avrupa, bizi açılıp saçılmaya teşvik babında, “Türkiye Güzeli”ni, “Dünya Güzellik Kraliçesi” ilân etmişti.

Ekonomi gazeteleri dâhil tüm gazeteler bu haberi günlerce manşetten veriyor, halka “ezansızlığın acısı”nı unutturmaya çalışıyordu.

Ama halk ne o acıyı unuttu, ne de o acıyı kendisine yaşatanları: Eline geçen ilk fırsatta (14 Mayıs 1950 genel seçimleri) kendisini tam 18 sene ezansızlığa mahkûm edenlerden intikamını aldı… CHP’yi deviripDemokrat Parti’yi iktidar yaptı…

Sonra o çizgide yürüyen diğer partileri: AP, ANAP, DYP; nihayet AK Parti…

On yıllık iktidarında kaçınılmaz olarak yaptığı bazı hatalara rağmen, bugün bile AK Parti’nin oy oranı yüzde 55’lerde, CHP’ninki ise taş çatlasa 20-25’lerde ise, bu sonuç “Ezanın intikamı”dır!

Türkiye’nin düşman işgaline uğramasını camilere çan takılması ve Ezan-ı Muhammedî’nin susturulması olarak algılayan Mehmed Âkif, Bursa’nın Yunanlılar tarafından işgal edilmesi üzerine yazdığı meşhur “Bülbül”şiirinde şöyle kükremişti:

“Ne zillettir ki: Nâkuus, (çan) inlesin beyninde Osman’ın,

“Ezan sussun, fezâlardan silinsin yâdı Mevlânın!..” 

Ve kendisine ısmarlanan İstiklâl Marşı’na o hicran içinde ezanlı mısralar koymuştu:

“Bu ezanlar -ki şahadetleri dinin, temeli,

“Ebedi yurdumun üstünde benim, inlemeli.”

Âkif, bu şaheser mısraları yazarken, bir gün bu topraklarda Ezan-ı Muhammedî’nin susturulacağını, eski coşkunun hıçkırığa dönüşeceğini acaba hiç aklına getirmiş miydi?

Âkif’i bilemem, ama cumhuriyet döneminin fikir babalarından Ziya Gökalpçoktan kararını vermişti: “Bir ülke ki, camiinde Türkçe ezan okunur/ Köylü anlar manasını namazdaki duanın” diyerek ezanın  Türkçeleşmesini savunuyordu.

Ezanı aslı gibi okumaktan çıkarmanın kılıfı, “Ne söylendiğinin anlaşılması”ydı, ama saklı amaç, o dönemin fikir babalarından Falih Rıfkı Atay’ın “Çankaya” ismiyle yayınladığı hatıralarında ifade ettiği üzere,“dinde reform” yapmaktı.

Dönemin yarı resmi gazetesi Cumhuriyet, 04 Şubat 1932 tarihli nüshasında konuya “Türkçe” çerçeveli yaklaşıyor, “Türk dünyasının Tanrı’sına kendi bilgisiyle taptığını” yazıyordu.

Milletin bütün bu “arıza”ları aşıp tekrar kıblesiyle buluşacağını, o günlerde biri söylese kimse inanmazdı. Bugün çok şükür yaşıyoruz.

Allah’ı “ulu” (zira bir de “Ulu Önder” var” gibi kifayetsiz kelimelerle değil,“Allahüekber”lerle anıyoruz!

“Tanrı uludur”lu günlerin başlangıç tarihi

 

İslâm dünyasında 622 yılından beri, Hz. Peygamber’in öngördüğü biçimde okunan “Ezan-ı Muhammedî”, ilk kez “Muhammedî” kimliğinden, onunla birlikte de “şeair” (İslâm işareti) vasfından koparıldı ve Türkçe bilmeyenler için “anlamsız” bir bağırtıya dönüştürüldü.

Hafız Rıfat Bey tarafından ilk Türkçe ezanın Fatih Camii’nde okunduğu tarih 3 Şubat 1932’dir. 

Aynı yıl Türkiye’de insanlar açtı, ilâçsızdı; doktorsuzdu, ekmeksizdi, sahipsizdi; millet önlenemeyen salgın hastalıklarla pençeleşiyordu…

Çocuklar ya doğum sırasında, ya da kızıl, kızamık, boğmaca gibi hastalıklardan ölüyordu…

Türkiye’nin yeterli öğretmeni, okulu, hastanesi, yolu, suyu, fabrikası, barajı, elektriği, havaalanı yoktu…

Gençlere “din eğitimi” verecek imam-hatipleri, Kur’an kursları, İlahiyat Fakülteleri (o da aynı yıl, yani 1932 yılında kapatıldı) yoktu…

Artık “ezan gibi ezan”ı da yoktu, Türkiye’nin!

Ama bir “Dünya Güzellik Kraliçesi” vardı…

Yarışmayı, yanlış hatırlamıyorsam, tek parti yönetiminin yarı resmi organıCumhuriyet Gazetesi organize etmişti. 

Ve Avrupa, bizi açılıp saçılmaya teşvik babında, “Türkiye Güzeli”ni, “Dünya Güzellik Kraliçesi” ilân etmişti.

Ekonomi gazeteleri dâhil tüm gazeteler bu haberi günlerce manşetten veriyor, halka “ezansızlığın acısı”nı unutturmaya çalışıyordu.

Ama halk ne o acıyı unuttu, ne de o acıyı kendisine yaşatanları: Eline geçen ilk fırsatta (14 Mayıs 1950 genel seçimleri) kendisini tam 18 sene ezansızlığa mahkûm edenlerden intikamını aldı… CHP’yi deviripDemokrat Parti’yi iktidar yaptı…

Sonra o çizgide yürüyen diğer partileri: AP, ANAP, DYP; nihayet AK Parti…

On yıllık iktidarında kaçınılmaz olarak yaptığı bazı hatalara rağmen, bugün bile AK Parti’nin oy oranı yüzde 55’lerde, CHP’ninki ise taş çatlasa 20-25’lerde ise, bu sonuç “Ezanın intikamı”dır!

Türkiye’nin düşman işgaline uğramasını camilere çan takılması ve Ezan-ı Muhammedî’nin susturulması olarak algılayan Mehmed Âkif, Bursa’nın Yunanlılar tarafından işgal edilmesi üzerine yazdığı meşhur “Bülbül”şiirinde şöyle kükremişti:

“Ne zillettir ki: Nâkuus, (çan) inlesin beyninde Osman’ın,

“Ezan sussun, fezâlardan silinsin yâdı Mevlânın!..” 

Ve kendisine ısmarlanan İstiklâl Marşı’na o hicran içinde ezanlı mısralar koymuştu:

“Bu ezanlar -ki şahadetleri dinin, temeli,

“Ebedi yurdumun üstünde benim, inlemeli.”

Âkif, bu şaheser mısraları yazarken, bir gün bu topraklarda Ezan-ı Muhammedî’nin susturulacağını, eski coşkunun hıçkırığa dönüşeceğini acaba hiç aklına getirmiş miydi?

Âkif’i bilemem, ama cumhuriyet döneminin fikir babalarından Ziya Gökalpçoktan kararını vermişti: “Bir ülke ki, camiinde Türkçe ezan okunur/ Köylü anlar manasını namazdaki duanın” diyerek ezanın  Türkçeleşmesini savunuyordu.

Ezanı aslı gibi okumaktan çıkarmanın kılıfı, “Ne söylendiğinin anlaşılması”ydı, ama saklı amaç, o dönemin fikir babalarından Falih Rıfkı Atay’ın “Çankaya” ismiyle yayınladığı hatıralarında ifade ettiği üzere,“dinde reform” yapmaktı.

Dönemin yarı resmi gazetesi Cumhuriyet, 04 Şubat 1932 tarihli nüshasında konuya “Türkçe” çerçeveli yaklaşıyor, “Türk dünyasının Tanrı’sına kendi bilgisiyle taptığını” yazıyordu.

Milletin bütün bu “arıza”ları aşıp tekrar kıblesiyle buluşacağını, o günlerde biri söylese kimse inanmazdı. Bugün çok şükür yaşıyoruz.

Allah’ı “ulu” (zira bir de “Ulu Önder” var” gibi kifayetsiz kelimelerle değil,“Allahüekber”lerle anıyoruz!

Cihanşümul insan” yetiştirirsek “Cihan Devleti” olabiliriz

 

Farkında mısınız bilmiyorum, ama Türkiye’yi yönetenler bir süredir “Cihan Devleti” olmaktan söz ediyor…

Buna bayıldım: Zira Sayın Erdoğan’a ve Sayın Davutoğlu’na kadar gelen başbakanlar sadece ekonomik hedeflerden söz eder, hatta büyük çoğunluğu günü kurtarmanın peşinde koşarlardı.

Oysa sosyal hedefiniz olmadan siyasî ve ekonomik hedeflerinize ulaşamazsınız.

Nitekim ulaşamadılar: Yıllar yılı IMF’ye mahkûm, hatta zaman zaman da rehin kaldık!

Ancak, “Cihan Devleti” olmak da öyle kolay bir iş değil: Öncelikle o hedefi benimseyip içsellemiş “cihanşümul insanlar” yetiştirmek lâzım.

Şeyh Edebali, “İnsanı yaşat ki, devlet yaşasın!” vecizesini boşuna söylememiştir.

Osmanlı Devleti, bu konuda da yöneticilerimize rehber olabilir.

Çünkü tarihimiz “cihanşümul insan”larla ve  “insanlık” örnekleriyle doludur… 

Eski insanımız öncelikle “insana saygılı”ydı, çünkü insan olmanın ne anlama geldiğini biliyordu.

Birbirimizin hakkını-hukukunu bu anlayış içinde gözetiyor, bizimle aynı dini, aynı inancı, aynı milliyeti, aynı siyaseti, aynı kıyafeti paylaşmayanlara karşı, yine bu anlayış içinde müsamahakâr yaklaşıyorduk.

Padişahlar dâhil, toplumu yönetenler öncelikle “Kul” olduklarının farkındaydı. Bizi “cihanşümul” yapan bu “kulluk şuuru”ydu. 

İrade ve hüküm sahiplerinin yanıbaşında, onları her türlü yanlıştan koruyan hocalar vardı: Allah’ın hükmünü dümdüz anlatır, sözlerini asla sakınmazlardı.

Ruh olgunluğuna onların rehberliğinde ulaşılırdı…

Onlar sayesinde devlet “hukuk devleti” kıvamına ulaşmıştı.

Fatih’in, Vezir-i Âzam (Başbakan) Mahmud Paşa’ya şikâyeti meşhurdur: 

“Bu pîre (Ak Şemsüddin’e) hürmetim ihtiyarsızdır. Başkaları benim yanımda titrerken, ben onun yanında heyecanlanırım, ellerim titrer!”

Padişahlar hocalarına böyle derin bir saygı, ince bir endişeyle bağlıydı. Hem ondan çekinir, hem de onlarla övünürlerdi…

Meşhur hikâyeyi burada tekrarlamakta fayda var…

Fetihten sonraki ilk divana (Bakanlar Kurulu toplantısı diyelim) neşeli girdiğini gören Sadrazam Mahmud Paşa, Fatih Sultan Mehmed’e şu anlamda bir şeyler söylüyor:

“Maşallah Hünkârım, alınmaz kal’ayı (İstanbul) fethetmenin neşesi çehrenize yansımış, çok mesrur görünüyorsunuz.”

Padişah, bu iltifatkâr sözlere şöyle mukabele ediyor:

“Bu ferah ki, bende görürsüz, bir kal’a fethunden değildur; Ak Şemseddin gibi bir pîr-i âziz (mübarek bir ihtiyar) zamanında yaşaduğuma sevinurum!”

Yani, “Mutluluğum İstanbul fethinden dolayı değil, Ak Şemseddin gibi bir âlimle aynı zamanda yaşadığım içindir!”

Aynı zamanı paylaştığımız için övünebileceğimiz âlimimiz var mı sahi?..

Varsa kaç tane var?..

Yoksa yetiştirilmeli diyeceğim, ama tekkeler, zaviyeler, dergâhlar, medreseler seksen küsur yıldan beri kapalı…

Övünülesi hocalar bu kurumlarda yetişirdi, zamanımızda nerede yetişecek?

Milli eğitim müfredatı malum, üniversitelerimizin hali ortada, mevcut birkaç “hoca” bile iltifat görmediğinden kendi uzletine çekilmiş…

Bazı şeyleri yeniden düşünmenin zamanı geldi sanırım: Geldi çünkü, yürek olgunluğuna ulaşmış “insan” ihtiyacımız hâd safhada…

Kemalistler fena halde rahatsız!

 

Bir süredir ucundan-kenarından Atatürk eleştirileri başladı ya, Kemalistler çılgına döndü. Rahatları kaçtı. Yan gelip yatmaya öylesine alışmışlar ki, belgeler karşısında şaşkınlaştılar.

“Bilmiyorduk” deseler rahatlayacaklar, ama bunu da kendilerine yediremiyorlar.

Eski hayatları ne güzeldi değil mi? “Atatürk büyüktü… En büyüktü… Ulu idi… Yüce idi… Gazi idi… Ebedi Şef idi… Yedi düveli yenmişti… Çanakkale Zaferi’ni o kazanmıştı” diyor, itiraz edenleri 5816 sayılı “Atatürk’ü Koruma Kanunu” ile püskürtüp, keyif çatıyorlardı.

Şimdilerde huzurları bozuldu. Alışkanlıklarından da kopamadıkları için yalan yanlış kitaplar yayınlamaya başladılar. Güya Atatürk eleştirisine cevap veriyorlar. Aslında ise resmi yalanları tekrarlamaktan öte gidemiyorlar.

Neymiş efendim, “Atatürk’ün Çanakkale Savaşları’nda önemli bir başarısı yoktur!” demek “yalan”mış.

Bunu söyleyen mi var? Hayali iddialar icat edip onu çürüterek prim yapma modasının tarihi çok eskidir. Bunu bilen bilir. Ama işe yaramaz.

Tersini söyleyen var ama: Kemalistler. Bu konuda o kadar hızlıdırlar ki, Çanakkale Zaferi’nin tüm şerefini Mustafa Kemal’e veriyorlar. İtiraz edenler buna ediyor: Başkumandan Vekili Enver Paşa, Çanakkale Zaferi’ni kazanan 5. Ordu Kumandanı Alman Mareşal Liman von Sanders, Müstahkem Mevki Kumandanı ve 18 Mart Deniz Zaferi’nin plânlayıcısı Albay Cevat Bey, o plânı harfi harfine uygulayarak 18 Mart Deniz Zaferi’ni kazanan komutanYarbay Selâhaddin Âdil Bey.

Sarıkamış Harekâtı hezimetinin faturasını Enver Paşa’ya kesen Kemalistler, neden acaba Çanakkale Zaferi’ndeki başarının mimari olarak Mustafa Kemal’i gösteriyorlar?

Çanakkale savaşlarında onlarca yarbay ve albay var. Mustafa Kemal önce yarbay, sonra albaydır. Generalleri (ki onların çoğu aynı zamanda Milli Mücadele kahramanıdır ama kitaplardan isimleri çıkarılmış, tüm zafer iki kişiye mal edilmiştir) ve diğer yarbaylarla albayları görmezden gelip“Çanakkale Zaferi Mustafa Kemal sayesinde kazanıldı” demek, tam bir“tarihi aldatmaca” olur. 

Eh, o zaman Milli Mücadele’deki başarıyı (ki tarihin bu tarafı hiç tartışılmamış, kanun gereği olarak Atatürk’ün Nutuk’ta anlattığı gibi kabul edilmiştir) da bir yarbaya yahut albaya verelim gitsin!

Mustafa Kemal’in Çanakkale cephesinde görev aldığı tümenin komutanıEsat Paşa’dan niçin kimse söz etmez? Yani bir yarbay üstlerine danışmadan kendi kendine karar verip harekete mi geçti? “Çürük Bandırma Vapuru” hikâyesine benzer bir hikâye bu: Hani Mustafa Kemal,“pusulası, haritası olmayan, ışıkları yanmayan dümeni kırık bir gemi”bulmuş ve kendi kendisini görevlendirerek “vatanı kurtarmak” üzere Samsun’a çıkmıştı… Rahmetli Necip Fazıl, Mustafa Kemal’i Sultan Vahideddin’in gönderdiğini yazınca, Kemalistler yine ayaklanıp 18 aya mahküm ettirmişlerdi. Bu ceza uygulanamadan vefat etti. Sonradan Necip Fazıl’ı doğrulayan belgeler ortaya çıktı. Ancak hiçbir Kemalist, “Kusura bakmayın” demedi, Üstad’ın ruhaniyetinden bile özür dilemediler.

Çanakkale cephesinde savaşan Mustafa Kemal’in, sevgilisi Madam Corinne’e yazdığı mektuplara bakarsanız, bir hayli boş zamanı olduğunu görebilirsiniz. Ayrıca da aynı tarihlerde Sultan Vahideddin’in kızı Sabiha Sultan’la evlenmek istediği söylentileri dolaşıyordu. Geçelim… 

“Atatürk düşmanları”nın yalanlarından biri de, “Cumhuriyet Doğu’ya yatırım yapmamıştır” şeklinde imiş…

Cumhuriyet değil, ama tek parti iktidarı zırnık yatırım yapmadı! Sadece Doğu’ya mı, ülkenin hiçbir bölgesine yapmadı. Yatırım yapılsaydı millet aç-bîilâç olur da, ölülerini kefensiz defnetmek zorunda kalır mıydı?

Tüm vaktini ezanı değiştirmekle, aç milletin kafasına cebren şapka geçirmekle, dini eğitim veren tüm okulların yanı sıra türbeleri, camileri kapatmakla geçirdi.

Hele hele “Atatürk çok dindardı, müdahale etmeseydi Suudi Kralı Peygamberimizin kabrini yıkacaktı” (bu ayrı bir masal) demeleri var ki, çok güldüm ve hazır elleri değmişken, “Dindar Atatürk”ü hacca göndermediklerine şükretmek lâzım geldiğini düşündüm!

Mustafa Kemal Atatürk’e izafe edilenbir sözle yazıyı bitirelim: “Dünyanın yarısını her zaman ve dünyanın hepsini bir zaman aldatmak mümkündür; fakat bütün dünyayı her zaman aldatmak mümkün değildir.”

Aynen öyle: Kemalistler bu millete doksan yıldır “tarih” yerine “masal”anlattılar. O kadar “yalan” söylediler ki, kronik yandaşları haricinde artık kimseyi inandıramazlar!

Ah benim güzel halkım

 

Her seçimde yenilen CHP ve CHP’li yazar-çizer takımı, bir özeleştiri yapıp, halkla aralarındaki kopukluğun sebeplerini irdeleyeceklerine, her seçim sonrası, CHP’ye oy vermeyen halka veryansın ediyorlar...

Derler ki, halka öfkelenmenin mimarı İsmet İnönü’dür. 14 Mayıs 1950 seçimlerini kaybedince, “Milli Şef” unvanıyla 1938’den beri oturduğuÇankaya Köşkü’nün penceresinden Ankara’ya doğru yumruk sallamış ve“Nankör millet!” diye bağırmıştır (bir gazeteye haber olmuş, tekzip de edilmemişti).

Belli ki, yıllardır muhalefetsiz, kesintisiz ve rakipsiz iktidarında millete“hizmet” ettiğine inanıyordu...

Hâlbuki ortada “hizmet” olarak değerlendirilebilecek bir şey yoktu. Ya daİsmet Paşa’nın “hizmet” algısıyla halkın “hizmet” algısı farklıydı. Paşa“Cumhuriyet devrimleri” denilen olguyu, yani şapka giydirmeyi, türbe, cami, tekke, dergâh kapatmayı, ezanı Türkçeleştirmeyi, ders kitaplarında“inkâr fırtınaları” estirmeyi, hilâfeti kaldırmayı “hizmet” sayıyor, halk ise bunları “baskı-şiddet” sayıyor yola, suya, fabrikaya, havaalanına, istihdama, zenginleşmeye “hizmet” diyordu.

Sonraki iktidarlarında ve koalisyon ortaklıklarında ne CHP bu türden hizmetler verebildi, ne de halk bu partiden böyle hizmetler bekledi. Zira çoktan umut kesmişti. Bu yüzden iktidarsızlığa mahkûm etti... Mahkûmiyeti hâlâ sürüyor!

İşte bu yüzden halka çok kızıyorlar: CHP’li yazar-çizerler, her seçim sonrasında kin ve nefret bulutuna dönüşüyor, halkın ne “cahil”liğini bırakıyorlar, ne “yalancı”lığını, ne “satılmış”lığını, ne “hain”liğini!..

Meselâ Hürriyet gazetesi yazarlarından biri, son seçim sonrasında, halkı“kör, sağır ve dilsiz” ilân ediyor: “1950’den bu yana iktidarını sürdüren tek partinin ve onun yarattığı mutlu azınlığın düzenlediği bayramlardır bunlar. Kör-sağır-dilsiz bir halk, bunca kurtuluş bayramı yapıldığı halde neden hâlâ kurtulamadığını düşünmeden el çırpar.”

Aynı yazar başka bir yazısında, “Gazeteyi sofraya sermek için kullanan(benim notum: Bu tür gazeteleri vatandaşın başka alanlarda kullanmadığına şükretsinler), hiçbir şeyden anlamayan, sadece karnını kaşıyıp oyunu kullanan adam” olarak vatandaşlara hakaret yağdırmakta hiçbir mahzur görmüyor.

Suçu asla kendisinde arama basireti gösteremiyorlar. Ancak sofraya serilecek evsafta ve kapasitede çıkan gazetelerinde aramıyorlar. Keza tuttukları partide de aramıyorlar. Geriye sade vatandaş kalıyor ki, onlar da vatandaşa veryansın ediyorlar!

Cumhuriyet yazarıise seçmeni “öngörüsüz”, “esir” ve “akılsız...” olarak niteliyor: “Seçmenin kaçta kaçı gerçekte aklını kullanabiliyor? Kaçı ‘özgür iradesi’yle hareket ediyor? Kaçı ‘öngörüye’ sahip?” 

Aynı sorgulamayı, kendi milletini öngörüsüz”, “esir” ve “akılsız ilân eden öfke tutsağı yazarlar için yapmak, acaba daha gerçekçi olmaz mıydı?

Cumhuriyet yazarlarından başka biri, haddini çok çok aşarak, seçmenin yarısına yakınını “İki torba kömüre satılmış” ilân ediyor: “Çoğunluğun, laiklik karşıtı, ulusal yararlara sahip çıkmayan, teslimiyetçi bir partiyi ve iki torba kömür ve 300 milyona (şimdiki parayla lira) onun ağzı bozuk liderini yeğleyeceğini hesap edemedik...” 

Yazar öylesine akıl ve mantık dışına çıkıyor ki, laikliği tehdit altında gösteren, ülkenin yabancılara peşkeş çekildiğini iddia eden kasıtlı yayınları milletin ciddiye almadığını aklına bile getiremiyor.

Keşke bu öfke köşe yazarlarıyla sınırlı kalsa da, politikacılara hiç bulaşmasa, ama bulaşıyor. Başarısızlıklarını ve beceriksizliklerini sorgulayacaklarına, halk iradesini sorguluyorlar. Biri şöyle diyor:  

 “Bu halka her şey lâyık. İhanete göz yumdu. Bu halkla yola çıkılmaz. Halkımız maalesef küçük paralara satıldı. Şehidine ihanet eden bir halkla karşı karşıyayız.”

Oylarına muhtaç olduğu milletini “kara cahil”, “satılmış”, “hain” ilân eden politikacının ve halkı küçümseyen köşe yazarının hükmü nedir?

“İktidarsızlık” değil midir? 

“Bu dâva hor, bu dâva öksüz, bu dâva büyük!”

 

Bazılarının derdi varsın, devlette önce kadrolaşıp sonra ele geçirmek olsun!..

Bazılarının derdi varsın, banka kurtarmak olsun!..

Bendeniz, “banka” ile “cevşen” kelimelerinin birbirine taban tabana zıt çağrışımları sebebiyle yanyana yazarken bile ürperdiğim halde, bazıları banka merkezinin merdivenlerine dizilip, hatalarının bedelini ödeyen bir faiz müessesesine “cevşen” okuyup dursunlar!.. 

Bazılarının derdi varsın, “vur patlasın, çal oynasın” eğlenmek olsun!..

Bazılarının derdi varsın, “kişisel menfaat”ları olsun!..

Bazılarının yüreği varsın, kendi grupçuklarının zaferine kilitlensin: Onun dışında bir şey görmesinler, bilmesinler, duymasınlar!..

Grupçuklarında yer almayan insanları varsın iftiraya bulasınlar, aşağılasınlar, yok etmeye çalışsınlar!..

Bizim derdimiz başka olmalı, büyük olmalı, ağır olmalı, kapsamlı olmalı! En önemlisi de, “meşru”,  “mübarek”, “muallâ”, “müberrâ”, “mücellâ”, “mutahhar” olmalı ki, derdimizin büyüklüğü ve ağırlığı altında ne kadar ezilirsek o kadar büyümeli, ne kadar ölürsek o kadar dirilmeliyiz!

Kısacası ümmet derdi, millet derdiyle yanmalıyız! İslâm dünyasının hal-i pür melâline Yavuz Sultan Selim gibi içlenmeliyiz: 

“Milletimde ihtilâf u tefrika endişesi,

“Kûşe-i kabrimde hattâ bîkarar eyler beni…

“İttihadken savlet-i a’dâyı def’e çaremiz, 

“İttihad etmezse millet, dağ-dar eyler beni!”

Nef’î gibi, hicrana düşüp ağlamalıyız:

“Çektiğim derdi ne hem-hâne ne hem-râh bilir,

“Âşıkım, hâl-i dil-i zârımı Allâh bilir!”

Ümmetin/milletin derdi karşısında şahsi dertlerini düşünmekten utananNamık Kemal gibi, bağırmalıyız:

“Bâis-i şekva bize hüzn-i umumidir Kemal,

“Kendi derdi gönlümün, billâh gelmez yâdıma!” 

Ziya Paşa gibi pişman olmalıyız:

“Eyvah bu bâzîçede bizler yine yandık!.. 

“Zîra ki ziyan ortada bilmem ne kazandık?” 

Mehmed Âkif gibi, haremgâhımızda dolaşan (elleri geçtik) ayakları kıramamanın utancıyla inim inim inlemeliyiz:

“Dolaşsın, sonra, İslâm’ın harem-gâhında nâ-mahrem,

“Benim hakkım, sus ey bülbül, senin hakkın değil mâtem!”

Necip Fazıl gibi yalnızlaşarak çoğalmalı, yakınmadan güçlenmeli, yıkılmadan devam etmeliyiz:

“Eyvah, eyvah, Sakaryam, sana mı düştü bu yük?.. 

“Bu dâva hor, bu dâva öksüz, bu dâva büyük!”

Her ziyaretimde Necip Fazıl’ı (sadece o değil, tanıdığım tüm büyük insanları) çok öfkeli bulur, bu dinmeyen öfkenin sebebini merak ederdim. 

Bir gün dayanamadım, azarlanmayı, hırpalanmayı göze alarak sordum:“Neden bu kadar öfkelisiniz, Üstad?”

Dik dik baktı ve “Sen öfkeli değil misin?” dedi.

“Hayır” dedim, “öfkelenecek bir şey yok.”

“Var” dedi, “öfkelenecek, sinirlenecek çok şey var! Umursamazlar, meselesizler, nemelâzımcılar, “banane”ciler; inançlarını satanlar; şahsî menfaatlerini millî menfaatlerin üstünde tutanlar; zümre çıkarcıları; sorumsuzlar, bilgisizler, görgüsüzler; kör taassuba tıkanmışlar; bilmeyenler, bilmediklerini bile bilmeyenler… Bunlara öfkeliyim!”

Sigarasından derin bir nefes çektikten sonra ekledi: “Öfkeliyim, çünkü benim derdim var!”

Anladım ki, Allah, “dağına göre kar verir”miş; küçük insanların küçücük dertleri, büyük insanların büyük dertleri olurmuş.

Bizim derdimiz ev/arsa, araba almak, yeni eşyalara sahip olmak, daha çok para kazanmak iken, onlar cihanı ense köklerinde gezdiriyorlardı.

Ah Fuzuli! “Ne müşkil dert olursa bulunur âlemde dermanı/Ne müşkil dert imiş aşkın ki, derman eylemek olmaz” diyorsun da, ümmetin halinin ne olacağını söylemiyorsun!

Tabii dermanı yerinde aramak lâzım, yoksa ahırda kaybettiği yüzüğü aydınlık diye avluda arayan (yahut devlete “komplo” sonucu kaybolan itibarı banka merdivenlerinde), Nasreddin Hoca’nın ağır hüsranına çarpılırız!

Yürek adam” ihtiyacı

 

Bugünlerde en büyük ihtiyacımız, her “tecelli” karşısında bocalayan ruhumuzu “teselli” edip diri tutacak şairlerin yanı sıra, Mevlâna veYunus’lardır!..

Bize, ruhumuza ruh, yüreğimize yürek üfleyecek gönül erleri lâzım!

Aksi takdirde, “Umut bağladığım grup çöktü, tutunduğum dal kırıldı, her şey bitti” noktasına tıkanır, dirilişi bir daha gerçekleştiremeyiz!

“Grubum çöktü ise hataları vardır”, “tutunduğum dal kırıldıysa mutlaka çürüktür” düşüncesi ekseninde, yeni arayışlara çıkmak lâzım.

Hatırlayalım: Moğol istilâsı sırasında Anadolu çözülmüş, siyaset ise tümüyle çökmüştü. Alpaslan’ın kurduğu, Melikşah’ın ve diğerlerinin yücelttiği Büyük Selçuklu Devleti’nin varlığına kilitlenen umutlar, devletle birlikte tökezlemişti. Gözü ve yüreği kara Moğol çudarları ile çapaçulları hiç bir kutsal ilke tanımıyor, ortalığı yakıp yıkıyorlardı. 

O tarihte Anadolu korkunç bir kâbus yaşıyordu. Bıkkınlık ve umutsuzluk yüreklerde dal-budak salmaya başlamıştı. Herkes başının çaresine bakıyor, insanlar, o zamana kadar üzerine titredikleri kutsal değerleri, hayatta kalabilmek için, gözden çıkarabiliyordu. 

Bu büyük bir çözülme idi. Bu çözülme toplumu git gide bireyselleştirip yalnızlaştırdı. Yalnızlaşma, toplumsal denetimi çökertti. Bu çöküşten de kimi ahlâksızlıklar ve yolsuzluklar fışkırdı. 

Mevlâna ve Yunus’un gelişi işte böyle bir döneme rastlar. Mevlânairşadıyla, Yunus nefesiyle topluma yeni bir ruh üflediler. Fani iklimlerden çözülmüş yürekleri ebediyet etrafında kenetlediler. İnsanlar yeniden umutlandı, tekrardan dirildi.

Osmanlı’yı doğuran hikmeti o dirilişin içinde aramak lâzım.

Kayı Aşireti’nin (Osmanlı Devleti’ni kuranlar) Anadolu’ya gelişinde aynı rolü bu kez Yesevi’nin müridleri üstlendi. “Alp Erenler” gerek yaşantıları, gerekse söylemleriyle insanlara umut aşıladılar. Ayrıca da aşirete ufuk açtılar. Öyle bir umut ve ufuk ki, sadece dörtyüz civarında silahlı yiğit çıkarabilen bu küçücük aşiret, kendini Peygamber müjdelisi sayıyor, müstakbel Bizans fatihi olma yolunda yürüyordu.

Gerçekten de Doğu’dan Anadolu’ya giren aşiretin Batı’ya, yani Bizansistikametine doğru yürümesi pek çok tarihçiyi şaşırtmıştır. Çünkü Bizans bölgenin “süper devlet”idir. Bu yüzden, küçücük bir aşiretin Bizanstaraflarına gitmesi ilk bakışta akıllıca bir strateji gibi gözükmüyor. Ancak sonuçları dikkate alındığında derin mânâlar kazanıyor. Çünkü bu yürüyüş“Feth-i Mübin”in başlangıcıdır.

Yani aslında Kayı Aşireti’nin Doğu’dan Batı’ya, Bizans taraflarına yürümesinde şaşılacak bir şey yoktur. Aşiret “ebedi misyonu”na yönelmiştir. Kayı Aşireti’nin ebedi misyonu “Feth-i Mübin”dir.

Peygamber-i Alişân Efendimizin “Konstantiniye bir gün mutlaka feth edilecektir” şeklindeki müjdesinin aşiret önderlerinin, özellikle de Osman Gazi’nin babası Ertuğrul Gazi’nin yüreğine üfürüldüğü kesindir. Yüreklere fetih muştusunu üfürenlerin başında da Şeyh Edebali gelir.

Bizans’ın üzerine yürümenin, Ahirzaman Peygamberi’nin yüreğine girmek anlamına geldiğini Kayı Aşireti gazilerine eminim onlar anlatmış, tüm aşiret bir “kutsal hedef” etrafında onların telkinleri sayesinde kenetlenmiştir. Kutsal hedef zamanla “Kızılelma”ya dönüşmüş, Kızılelma ise, her an yeni bir fetih müjdesi olarak, yüzyıllar boyu bir toplumun yüreğini tutuşturmuştur. 

Ve İmparatorluktan cumhuriyete geçiş dönemi...

Olaylar öylesine yakıcı, öylesine yıkıcı, ihanetler öylesine üst üste, reçeteler öylesine bir biri ardından, hezimetler öylesine arka arkaya gelmiştir ki, sonunda hem aydının, hem de milletin nevri dönmüştür. 

Kur’an’a dayanan sistemin çökmesi, bazı ard niyetli propagandaların da etkisiyle, haşa, dinin çöküşü gibi algılanmış, bu da müthiş bir şaşkınlık ve korku meydana getirmiştir. 

Milli Mücadele sonrasında yapılan devrimler yeni bir korku ve şaşkınlık kuşağıdır. Din ve tarikatlar üstüne üretilen spekülâsyonlar kimi yürekleri incitirken, kimilerini tümüyle çökertmiş, yürekler yeniden dirilmek için yine cesur bir sese, hakikatli bir nefese muhtaç hale gelmiştir.

O ses çok bekletmeden alemin ufkunda yankılanmıştır: “İ’cazı Kur’anı beyan edeceğim!..” Sesin sahibi Bediüzzaman’dır.

“Yürek Adam”lardan kiminin adı Bediüzzaman, kiminin Süleyman Hilmi Tunahan, Mehmed Zahid Kotku, Sami Efendi, Gönenli Mehmed Efendi...

Anadolulaşmış yüzlerce isim, dönem dönem, zindanlardan bile topluma“şevk” üfürdüler ve böylece Anadolu’nun yüreğini diri tuttular.

Ar günü değil, kâr günü!

 

Amerikalı bir uygar/aygır, üç Müslümanı birden katlediyor, ama neObama’nın sesi çıkıyor, ne de “Türkiye’de devlet baskısı var” türünden makaleler yayınlayan anlı-şanlı Amerikan medyasının...

Hangi şartlar altında olursa olsun, yanlış bir Müslümanın (zira İslâm’ın özü sevgi, şefkat ve merhamettir) şiddete bulaşmasını “İslâmcı terör” sayan Batı, Müslümana yönelik her türlü şiddete “nazar-ı müsamaha” ile bakıyor...

Bu haçlı seferlerinden beri böyledir ve değişmiyor!

“Sevgi” ve “aşk”ın böyle bir yapıdan doğduğunu, böyle bir yapının aşkı ve sevgiyi kutsadığını, bu yüzden yılda bir günü “Sevgililer Günü” ilân ettiğini düşünmek bile abestir!

“Sevgi” ve “aşk”, İslâm’ın masum, mazlum, saf, temiz çocuklarıdır! Batı cinselliği, İslâm aşkı temsil eder...

Ancak Batı “aşk”a da el atmış, “sömürü” mantığı ve “kapitalist” düzeniyle onu da kirletmiştir.

Çünkü aşka “cinsellik”, sevgiye “ticaret” bulaştırmıştır.

Batılı bir hayat yaşayan çevreleri ekrana taşıyan magazin programlarına bakarsanız, ne demek istediğimi daha rahat anlarsınız.

Sözün burasında Yunus’un “aşk” ve “sevgi” algısını hatırlamak lâzım...

“Ben gelmedim dâva için/ Benim işim sevgi işi;

“Aşkın evi gönüllerdir/ Gönüller yapmaya geldim.”

Yunus’un “sevgi” ve “aşk” üzerine deyişleri ne kadar masum, ne kadar temiz, ne kadar saftır. Bir buna bakın, bir de şimdiki “sevgi” ve “aşk”söylemlerine; aralarında dağlar kadar fark var.

Yunus’un “gönüller yapma” ifadesi ile özetlediği âlemin temelinde“şefkat”, “merhamet” ve “müsamaha” gibi saf anlamlar var. Batı düşüncesinde “gönüller yapmak” şöyle dursun, hedefe (paraya) ulaşmak için kaç gönül kırdığınız, kaç yürek üstünde yürüdüğünüz, hatta kaç kişiyi katlettiğiniz bile önemsizdir...

Hedefe ulaşmak için her şey mubah!

Zaten “şefkat”, “merhamet”, “müsamaha” eksenliolarak “gönüller yapma”düşüncesinden soyutlanmış “aşk”tan geriye sadece cinsellik kalır!

“Sevgi Günü” yerine, “Sevgililer Günü” denmesinin sebebi bu olsa gerektir. 14 Şubat gününe “Sevgi Günü” diyemezlerdi; zira “sevgi”, para kazandıran bir kavram değildir!

“Sevgililer Günü” deyip hediyeleşmeyi dayattılar. Hediye=Para: Batı’da her yol paraya çıkar!

Sahi, hangi sevgi, hangi aşk?..

Afrikalı Müslüman kölelerin kemikleri üstüne para imparatorlukları kuranların aşktan, sevgiden nasibi olabilir mi?..

İki dünya savaşı çıkarıp, milyonlarca insanın katledilmesine sebebiyet verenler “sevgi”den söz edebilir mi?..

İkinci Dünya Savaşı sonlarında Dresden’de 35 bin Alman’ı çocuk, kadın, yaşlı demeden bombalara lokma yapanlar “aşk”tan bahsedebilir mi?.. 

“Bunlar dünde kaldı” dilenler buyursun: Türkleri cayır cayır yakan, çatır çatır öldüren Alman dazlaklara baksın!.. 

Gözünü kırpmadan üç Müslümanı katleden Amerikan vatandaşına baksın!..

Duyarsız kalan ABD yönetimine ve medyasına baksın!..

Suriye’de, Irak’ta, Filistin’de, Mısır’da yaşanan katliamları sessizliğiyle onaylayanlara baksın!..

Hangi sevgi, hangi aşk gerçekten?..

Japonya’nın Hiroşima ve Nagazaki kentlerini iki atom bombasıyla tarihten silen “nefretin çocukları”, sevgiyi dahi kapitalist ahlâkın tüketim aracı olarak kullanıyorlar. Böylece aşkın ve sevginin her çeşidini kalbinden vuruyorlar!

Kısacası, “sevgi” ile “Batı”yı yan yana getirmek imkânsızdır. Peki, o zaman nedir bu “Sevgililer Günü?” 

Tüketimi kamçılamak suretiyle, Batı kapitalizmine “yeni tüketici”ler kazandırmak için oynanan bir oyundur!

Tıpkı “Anneler Günü”, “Babalar günü” gibi, “Sevgililer Günü” de sevgiyi kutsamaktan ziyade, istismarına hizmet ediyor.

Bu oyuna gelmeyi reddediyorum! 

Devrimlerin gerekli olup olmadığı tartışılmalı

 

Atatürk’ün “taraf” olduğu hiçbir konu bu ülkede doğru düzgün hiç tartışılmadı...

Sadece kavga edildi...

“Taraf” olanlarla “karşı” olanlar birbirlerini yere sermek için çabalayıp durdular.

Zaten tartışılamazdı da: Çünkü “Koruma Kanunu” vardı ve “muhalif”lerin tepesinde “Demokles’in kılıcı” gibi sallanıyordu!

Düştü düşecek, vurdu vuracak!

Böyle bir ortamda sağlıklı ve özgür tartışma yapmak mümkün değil. Sonunda herkes kendi çalar, kendi oynar, ama fikir hayatına ve tarihe hiçbir katkı olmaz.

Kemalistler, “Oldu da bitti maşallah, nazar değmez inşallah!”, muhalifler,“Geldi geçti” havasından çıkıp aşağıdaki tek soruya cevap aramalı...

Soru şudur: Devrimler zaruretlerden mi doğdu?..

Saltanatın ve hilafetin kaldırılması; 

Medeni Kanun’un kabul edilmesi (ki, Osmanlı gayrimedeni kanunla mı altıyüz sene yönetilmişti?

Tarikatların kaldırılması, türbe, tekke zaviye ve medreselerin kapatılması;

Laikliğin kabul edilmesi;

Şapka ve kıyafet kanunu;

Takvim, saat ve ölçüleri değiştirme;

Harf İnkılâbı, Dil İnkılâbı, Tarih İnkılâbı...

Bu dosyaları, “taraf” ve “taraftarlığın”; “sevgi” ve “nefret”in dışında,“gereklilik”, “geçerlilik” ve “zaruret” çerçevesinde, yeniden açmamız lâzım.

“Dönemin şartları”nı dikkate almakla birlikte, fikrimizi şartlara hapsetmeden bunu yapabilmeliyiz.

Zira şartları sebepler hazırlar. Bazı hallerde “şart”lara sığınmak, tarihe karşı sorumluluktan kurtulmanın tek yoludur. Bu yüzden gerekip gerekmediğine bakmak icap eder.

En aykırı sorudan başlayalım: “Saltanat ve hilâfeti kaldırma zarureti var mıydı?” 

Hemen “saltanatçı” (ki, olsam ne lâzım gelir? Demokrasi “saltanatçı” olma hakkı da tanıyan rejimin adıdır) damgası vurmadan düşünün ki, yıllar boyu insanları damgalayarak susturdunuz, ama bir işe yaramadı: Zaten bu saatten sonra kimseyi susturamazsınız...

Düşünün ki, Avrupa’nın pek çok devleti ile İskandinav ülkeleri ve Japonya“monarşi” ile gül gibi yönetiliyor. 

Ve düşünün ki, 23 Nisan 1920’de Ankara’da açılan Meclis, “Cumhuriyet Meclisi” değil, “Osmanlı Meclis-i Meb’usanı”dır ve meşrutiyet döneminde seçilmiş milletvekillerinin Ankara’ya gelmesiyle oluşmuştur!

İkincisi: 29 Ekim 1923’de ilân edilen Cumhuriyet ise “isimden ve resimden ibaret” bir cumhuriyettir. O kadar ki, çok parti ile yönetilen Osmanlı’nın cumhuriyete geçişi tek parti ile olmuş ve tek partililik 1946 yılına kadar sürmüştür.

Dünya şartları zorlamasaydı, kim bilir daha ne kadar sürecekti?

Kaldı ki, Milli Mücadele döneminin önder isimlerinden bazıları“Cumhuriyet gibi bir zaruret olmadığını” söylerken, Karabekir Paşa gibi diğer bazı isimler, “Saltanat kaldırılmalı, hilâfete ise dokunulmamalıydı”fikrindedirler.

Gerekçelere tek tek bakmak şart: Çünkü biliyorsunuz devrimler, “Ben yaptım oldu!” anlayışı içinde gerçekleştirildi.

“Ben yaptım oldu” anlayışının egemen olduğu devletin yönetim tarzına“demokrasi” denemeyeceğine göre, adını net koymamız lâzım:Diktatörlük! 

Yarın devam edelim inşallah...

Devrimler “halkla birlikte” mi yapıldı?

 

“1946’dan sonra Türkiye’de demokrasi olmadı” diyen CHP Genel Başkanı Sayın Kılıçdaroğlu’nun 1946’ya kadar kesintisiz süren “tek parti Şefokrasisi”ni “demokrasi” sanması, ya “demokrasi” algısındaki bir arızaya işarettir ya da partisinin geçmişini temize çıkarma çabasından kaynaklanan büyük bir telaşa...

CHP, 14 Mayıs 1950’de yapılan cumhuriyetin tek özgür seçimi sonucunda iktidarı Demokrat Parti’ye devredinceye kadar, o koltukta “cebren ve hile ile” oturmuştur.

Çünkü ortada gerçek bir seçim değil, sadece “göstermelik seçim” vardır…

Hele 1946 seçimlerinde uygulanan seçim yöntemi sebebiyle iktidar da, Cumhurbaşkanı da tartışmalı hale gelmiş, rahmetli Başbakan Adnan Menderes, bu hakikatı bizzat İsmet Paşa’nın yüzüne haykırmıştır.

Bir kere 950 öncesi yönetimde “Millet” yoktur. “Seçilmeye mahkûm” bir partinin zaten milletle iş tutması sözkonusu değildir. Millete ihtiyaç duyduğunda ise millet onları çoktan defterden silmiş bulunuyordu.

Şu soruya dürüst cevap istiyorum: Bugün her biri anayasa koruması altında bulunan “Atatürk devrimleri” millete sorularak mı yapıldı?..

Sorulsaydı, millet onaylar mıydı?..

Daha derin bir soru: Cumhuriyet ilân edildikten hemen sonra çok parti ile seçime girilseydi, Atatürk ve ekibi iktidarda kalabilir miydi?

Bu soruya “evet” cevabını veriyorsanız, 17 Kasım 1924’te Kâzım Karabekir’le arkadaşlarının (Rauf Orbay, Ali Fuat Cebesoy, Refet Bele, Adnan Adıvar) öncülüğünde kurulan Terakkiperver Cumhuriyet Fırkası’na halk neden akın etti? Halkın bu yönelişinden korkup altı ay sonra kapatmadınız mı? (3 Haziran 1925).

O kapatıldıktan uzunca bir süre sonra Atatürk’ün en yakın arkadaşı Fethi Okyar’a kurdurduğu (12 Ağustos 1930) Serbest Cumhuriyet Fırkası’na yine halk hücum edince, “Fethi Bey hükümeti istiyor” gibi bir gerekçe ile defterini dürmediniz mi? (18 Aralık 1930).

Halka güvenmemek, hatta halktan korkmak başka nasıl olur? 

Son soru: Devrimleri millete sorarak mı yaptınız?..

Bırakınız devrimleri millete sormayı, çoğunlukla Meclis’e bile sorulmadı. Saltanatın kaldırılmasına itirazlar gelince, Mustafa Kemal’in kürsüye fırladığını ve “Mesele zaten emrivaki olmuş bir hakikati ifadeden ibarettir. Bu mutlaka olacaktır. Burada toplananlar, Meclis ve herkes meseleyi tabii görürse, fikrimce uygun olur. Aksi takdirde yine hakikat usulü dairesinde ifade olunacaktır, fakat ihtimal, bazı kafalar kesilecektir” diyerek elini boğazına götürüp “kesme” işareti yaptığını, kelle vermeyi göze alamayan muhaliflerin bunun üzerine muhalefetten vazgeçtiklerini biliyoruz.

“Meclis’te oy birliğiyle kabul edilip kanunlaştı” dediğimiz pek çok uygulamada “oy birliği”, bazılarında “oy çokluğu” olmadığını da bilmekte fayda var: O kadar ki, cumhuryetin ilân edildiği oylamada bile “oy çokluğu” yoktur.

334 milletvekilinin yalnızca 158’i cumhuriyet ilânı ve cumhurbaşkanı seçimi oylamasına katılmış, 176 milletvekili (yüzde 52.07) ise oturuma katılmamıştır. Tartışmadığımız için bilmiyoruz, belki de katılmamaları sağlanmıştır. 

Anayasa gereği olarak cumhurbaşkanı seçimi her dört yılda bir tekrarlandı… Atatürk bu seçimlere daima tek aday olarak girdi, çıktı… 

1927’de 335 üyeden 288’inin, 1931’de 351 üyeden 289’unun, 1935’de de 444 üyeden 386’sının oyunu alabildi. Yani hiçbir zaman “ittifak” sağlanamadı. Ne var ki, ders kitaplarında ve resmi tarihte bu yalan tekrarlandı durdu.

Sayın Abdullah Gül’ün cumhurbaşkanlığını geçersiz kılmak için Sabih Kanadoğlu tarafından ortaya atılıp CHP’nin müracaatı üzerine Anayasa Mahkemesi’nin kabul ettiği “367 toplantı yeter sayısı” o gün de geçerli olsaydı, cumhuriyet ilân edilemeyecek, dolayısıyla Atatürk de Cumhurbaşkanı olamayacaktı.

Kızmadan, bağırmadan, öfkeye teslim olmadan, birbirimize küsmeden, her şeyi tartışmamız lâzım!

Var mısınız?

Atatürk diktatör olmaya mecbur muydu?

 

 Bir meslektaşım şöyle bir soru attı ortaya: “De ki, Atatürk diktatör olmaya mecburdu, peki biz o diktatörlüğü hâlâ kutsamaya ve en iyi yönetim biçimi olarak çocuklara ezberletmeye mecbur muyuz?”

Sahi, mecbur muyuz?..

Değilmişiz gibi gözükse de, evet, mecburuz galiba! Bizi buna “mecbur”,hatta “mahküm” eden de Türkiye Cumhuriyeti Devleti…

Varlığına baş koyduğumuz devlet!

Soruyu şu şekilde sorsak: “Devlet, çocukların beynine yalan-yanlış bilgiler ekmek mecburiyetinde mi?”

 Yürürlükteki kanunlara göre sorunun cevabı “evet”tir!

Evet, Bandırma Vapuru’nun “çürük” olduğuna inanacaksınız!..

Atatürk’ün Samsun’a kend insiyatifi ile gittiğine, kendi kendisini görevlendirdiğine (bizim ders kitaplarında böyle yazardı, şimdikilerde sanırım geçiştiriliyor) inanacaksınız!..

Atatürk’ün “en büyük kahraman” (yani gerçekten “Ata-Türk) olduğuna, hiçbir hata yapmadığına, her kararında isabet ettiğine, İsmet İnönü ile el ele vatanı kurtardığına, astıklarının ve sürdüklerinin “vatan haini”,sevdiklerinin “vatansever” olduğuna inanacaksınız!..

Padişahların doğru hiçbir şey yapmadıklarına, sadece “Sarayın dört duvarı arasında mirasyediler” (cumhuriyetin onuncu yılı münasebetiyle devletin yayınladığı “Nasıldı, Nasıl Oldu?” isimli kitaptan) gibi yaşadıklarına inanacaksınız!..

“Diktatörlük” gibi gözükse de, Atatürk ve İnönü dönemlerinde Türkiye’de“demokrasi” olduğuna (ki, CHP Genel Başkanı Kılıçdaroğlu’nun bile böyle bir iddiası oldu), Demokrat Parti’nin işbaşına gelmesiyle işlerin karıştığına inanacaksınız!..

Hiçbir belirtisi olma bile, Atatürk ve İnönü dönemlerinin “kalkınma dönemi” olduğuna, Demokrat Parti ile birlikte ülkenin gerilemeye başladığına inanacaksınız!..

Atatürk’ü ve dönemini tartışmamanın “memleket hayrı”na olduğuna inanacaksınız!..

Tek kurtuluş yolunun “Atatürk yolu” olduğuna, ülkeyi “Atatürk ilkeleri”nin“Çağdaş uygarlık düzeyinin üzerine” çıkardığına inanacaksınız!..

Elinize ne kadar belge geçerse geçsin, CHP iktidarı döneminde camilerin ahır yapılmadığına, satılmadığına, kiralanmadığına, ezanın Türkçeleştirilmesinin faydalı olduğuna, “Alfabe Devrimi”nin okuma-yazmayı kolaylaştırdığına, “Şapka”, “Takvim”, “saat”, “ölçü-tartı Devrimleri”nin ülkeyi çağdaş ülkeler arasına taşıdığına inanacaksınız!..

Fırsatınız olursa, Allah’a ve peygamberlerine de inanabilirsiniz!

Ne günlere kaldık: Türkiye Cumhuriyeti vatandaşı “dini kutsalları”eleştirebiliyor, ama “Cumhuriyet kutsalları”nı eleştiremiyor!

Bunu söyledim ya, bir yerlerden şu mealde cevaplar gelir: “Hakaret yasaktır, eleştirmek değil”…

Kâğıt üzerinde öyle de, hakkatte farklı: Her eleştiri “hakaret” kapsamında değerlendiriliyor.

“Atatürk’ün aziz hatırası” diye başlıyor savcılar, herşeyini beğenmek zorunda olduğunuz noktasına kadar getiriyorlar.

Atatürk’ü sevmek zorunda olduğumuza dair bir kanun yok (buna da şükür mü diyelim?), ama uygulamalar o kapıya çıkıyor…

Zaten bunun için bir televizyon programcısı, programına “konuk” ettiği başörtülü kızı sıkıştırıyor: “Atatürk’ü seviyor musun?”

Bu mudur yani?..

İlkokula başladığım günlerde, buna benzer bir soruyu, Başöğretmen Hikmet Bey sormuştu: “En çok kimi seviyorsun?”

Aileden gelen bir refleksle, “Allah’ı” deyince, Başöğretmenimin yüzü düşmüş, kaşları çatılmış, “Seninle işimiz var” demişti.

“Koca başöğretmenin benim gibi küçücük bir çocukla ne işi olabilir” diye içlenip sahile inmiş, koca taşların arkasına saklanarak ağlamıştım.

Envai çeşit saçma sapanlıklarla hem bizi, hem anamızı ağlattınız be Kemalistler!.. 

Canımıza tak etti artık!

“Kar Mûsikileri”

 

Yahya Kemal’in 1927’de Varşova’da yazdığı “Kar Musikileri” başlıklı şiir, yalnızca bir “kar şiiri” değil, aynı zamanda İstanbul’a ve İstanbul’la bütünleşerek yüreğine işlenen tüm vatanına duyduğu hasretin de sesidir...

Bin yıldan uzun bir gecenin bestesidir bu,

Bin yıl sürecek zannedilen, kar sesidir bu...

Bir kuytu manastırda duâlar gibi gamlı;

Yüzlerce ağızdan koro hâlinde, devamlı...

Bir erganun âhengi yayılmakta derinden,

Duydumsa da zevk almadım Slav kederinden...

Zihnim bu şehirden, bu devirden çok uzakta,

Tanbûri Cemil Bey çalıyor, eski bir plâkta...

Birdenbire mes’ûdum, işitmek hevesiyle,

Gönlüm dolu İstanbul’un en özlü sesiyle...

Sandım ki uzaklaştı yağan kar ve karanlık,

Uykumda bütün bir gece Körfez’deyim artık.

Eskiden yağmura “rahmet”, kara “hasret” gözüyle bakardık. Batılılaşmayla birlikte girdiğimiz “şükürsüzlük dönemi”nde,yağmuru “sel”, karı “felaket”olarak görmeye alıştık...

Zevk almak şöyle dursun, yapılan yayınların ve telkinlerin etkisiyle, hattâ nefret etmeye bile başladık!

Artık “kar şiiri” yazan kalmadı pek; 

“Bak yine kar yağıyor İstanbul’a,

“Soğuktan yanakların solmuş,

“Kardan adama dönmüşsün...

“Burnunda havuç,

“Gözünde kömür olsam diyorum...

“Seni çok seviyorum...” mısraları gibi, bölük pörçük mısralara aşk katıp, karı aşkla bütünleyemiyoruz.

Galiba ilhamımız kurudu: Salt siyaset konuşarak, kavgalar üreterek çoraklaştık... 

Mevsim değişiklikleri bile duygularımızı coşturamıyorsa, onları güncel kavgalarda öldürdüğümüzdendir.

Oysa Yahya Kemal, mevsimle insanı, insanla duyguyu ne güzel bütünlemişti:

“Fânî ömür biter, bir uzun sonbahâr olur,

“Yaprak, çiçek ve kuş dağılır, târümâr olur...

“Mevsim boyunca kendini hissettirir vedâ;

“Artık bu dağdağayla uğuldar deniz ve dağ!

“Yazdan kalan ne varsa olurken haşir-neşir;

“Günler hazinleşir, geceler uhrevîleşir...

“Teşrinlerin bu hüznü geçer tâ iliklere,

“Anlar ki yolcu, yol görünür serviliklere.”

Ya da Cahit Sıtkı Tarancı’nın “Kar ve Ben” şiirindeki renk-âhenk bütünlüğünde hissettiğimiz hüzünlü ürperişler:

“Esiyor tane tane yine beyaz bir rüzgâr,

“Söyleyin hangi kuşun kanatları yolundu;

“Yine hangi ağaçtan döküldü bu yapraklar?..

“Yağan beyaz bir sükût, bir mahşerdir sanki kar!

“Bir hicret sevdasıdır ruhumu sardı yine,

“Ruhum gibi pervasız, yoldaşlar da bulundu...

“Ruhum karıştı gitti, bu kar tanelerine;

“Şimdi yağan kar değil, ruhumdur kar yerine!” 

Atatürk olmasaydı, biz olmaz mıydık?

 

Hem “Tarihten önce vardık, tarihten sonra varız” (Behçet Kemal Çağlar ve Faruk Nafız Çamlıbel’in ortaklaşarak yazdıkları meşhur “Onuncu Yıl Marşı”nın bir mısrası) diye şiirler yazıp ders kitaplarına geçireceksiniz, milli bayramlarda ilkokul çocuklarına bunları bas bas okutacaksınız; hem de “Atatürk olmasaydı biz olmayacaktık” deyip varlığınızı “tek”e mahkûm ederek, tüm millete “iftira” atacaksınız!..

Bir milletin varlığını tek kişiye endekslemek, sağlıklı bir aklın ürünü olabilir mi?..

Olsa olsa, saçma sapanlığın sınırsız hezeyanı olabilir!

Aynı zamanda da yağcılığın en damıtılmış şeklidir!

Hiçbir millet, bir önderini övmek için, kendisini böyle yerle bir etmez!

Düşünün ki, biz altı bin seneden beri varız, Atatürk son doksan yıldan beri var! Bu millete, sadece doksan sene önce “Atatürk’le birlikte gökten zembille inmiş” muamelesi yapmak, en büyük hakarettir! İlkokuldan beri bu hakarete maruz kala kala geliyoruz.

Başöğretmenim, “O olmasaydı, hepimiz İngiltere’nin kölesi olacaktık!”demeye bayılırdı. Hattâ sözün burasında coşar, sonradan Aka Gündüz’e ait olduğunu öğrendiğim karalamayı, bağıra bağıra okumaya başlardı:

“Yerde o, gökte o/ Denizde o, her yerde o!.. 

Varsın, teksin, yaradansın!../ Sana bağlanmayanlar utansın!” 

Başöğretmenimin doğru söyleyip söylemediğini test etmek için, teneffüse çıkar çıkmaz, yere bakardım: Yoktu...

Göğe bakardım: Yoktu...

Sahile (ilkokulum denize çok yakındı) koşup denize bakardım: Yoktu...

1950’de Demokrat Parti’nin iktidara gelmesiyle inşaatı yarım kalmış halkevine bakardım: Orada da yoktu...

Şairin ve Başöğretmenimin her yerde gördüğünü, ben hiçbir yerde göremezdim! 

Hüzünlü hüzünlü döner, ders kitaplarıma bakardım o zaman: Atatürk doluydu.

19 Mayıs 1919’da “Çürük Bandırma Vapuru” ile Samsun’a çıkmış, oradan Amasya’ya, sonra Erzurum’a gitmiş, Misak-ı Milli sınırları Sivas’ta çizilmiş, vatanı kurtarıp, Cumhuriyeti ilân etmişti.

Onu hepimiz çok sevecektik! Çünkü ders kitaplarım ve Başöğretmenim öyle istiyordu. Peki, ama sevgimizi nasıl gösterecektik?

Kolaydı: Padişahlara veryansın edip tüm tarihi karalayacaktık! Sonra her yere bol miktarda heykellerini dikecektik (özellikle darbe dönemlerinde)...

Dağlara, taşlara vecizelerini yazacaktık! 

Kendisini de ilkelerini de kanunlarla koruyacaktık...

“O” bu işten acaba memnun olacak mıydı?..

Bunu kimse bilemezdi elbet, öyle olduğunu var sayıyorduk.

Her milli bayramda biraz daha yüceltiyor, biraz daha abartılı övgüler düzüyor, birbirinden kopya kitaplar yazıyorduk.

Ne de olsa fikre, düşünceye karşı boykotumuz vardı, derinleşme konusunda çok tembeldik, araştırma angarya sayılıyordu...

Geriye kala kala beş şey kalıyordu:

Atatürk’ü alabildiğine övmek ve yüceltmek...

Kanunla korumak...

Bütün bulvarlara, meydanlara, havaalanlarına heykellerini dikmek, sözlerini yazmak...

Her 19 Mayıs’ta temsili Bandırma Vapuru’ndan heykelini rıhtıma çıkarıp heykele selam durmak...

Bulutlardan dağlara yansıyan gölgeyi Atatürk niyetine selâmlamak...

Birkaç madde daha eklenebilir, ama hepsi aynı kapıya çıkar. Çünkü bu türden yaklaşımların hayata hiçbir katkısı olmuyor. Aslında Atatürk’ü anlamaya da yaramıyor. Tümü kişisel tatmine giriyor.

İşi o kadar abarttılar, o raddeye vardırdılar ki, mevcutlar yetmedi, 22 metrelik dev bir heykelini Artvin’e diktiler...

Derken bu da kâfi gelmedi, 3 yıl çalışarak, 42 metrelik rölyefini (Türkiye’nin en büyük, dünyanın ise 10’uncu büyük rölyefi imiş) Buca’nın (İzmir) kayalarına yerleştirdiler. Sanki heykeli ne kadar büyük olursa, Atatürk o kadar büyüyecek!

Alın size bir soru: Tarih boyunca acaba heykellere toplam kaç lira harcandı?

Yerimiz bitti, cevap çar-nâçar yarına kalıyor.

Kişi başına kaç Atatürk heykeli düşüyor?

 

“O olmasaydı” derdi Başöğretmenim, “hepimiz İngiltere’nin kölesi olacaktık!”

“O olmasaydı, İngilizler ezanı kaldıracak, Kur’an eğitimini yasaklayacaktı!”

“O olmasaydı, camiler kiliseye çevrilecekti.”

“O olmasaydı, zulüm altında inim inim inleyecektik!”

Soramazdık: Ey Başöğretmenim, 1950’ye kadar millet zulüm altında inlemedi mi?..

Ezan-ı Muhammedî ve din eğitimi 1950’ye kadar yasaklanmadı mı?..

Camilere sıralar konması, oturularak “tapınılması”, musiki aleti çalınması teklifi “Dinde Reform Layihası” adı altında teklif edilmedi mi?..

Başöğretmenim bu tür sorular sorulmasından hiç ama hiç hazzetmezdi.

Ne tesadüf: Kemalistler de bu tür sorulardan hiç hoşlanmıyorlar!

Dünkü soruya gelelim: Tarih boyunca acaba heykellere toplam kaç lira harcandı?

Kendi sağlığında diktirdiği heykelleriyle ölümünden sonra (özellikle darbeden darbeye) devletin, belediyelerin ve özel kurumların diktirdiği heykellerine toplam kaç lira harcandığı konusunda bir araştırma yapılırsa, sanırım çok ilginç rakamlara ulaşılabilir.

Sıhhat derecesini bilmiyorum, ama bir internet sitesinde, her 800 kişiye bir Atatürk heykeli düştüğünü okudum.

PEPUG.com’un haberine göre ise (21 Eylül 2014 Pazar) Türkiye, dünya sıralamasında büst sahibi ülkeler arasında birinci sırada yer alıyor. 

“Türkiye’de 67 bin okul, 1.220 hastane, 6.500 sağlık ocağı, 100 cemevi olduğu düşünüldüğünde, sadece küçük büst sayısı oldukça fazla. Bunlara meydanlardaki, özel kurumlardaki büst ve heykeller dâhil değil elbette. Her bir büstün maliyetinin 5000 TL. olduğu gerçeği ise ülke ekonomisinin neden bu halde olduğunu açıklıyor. Araştırmacıların ve anket şirketlerinin verilerinin sonucu ise korkunç…”

Site, heykel ve büstlere harcanan miktarla neler yapılabileceğini de hesaplamış.

5 havaalanı;

2.000 km. asfalt yol;

3 adet yolcu uçağı;

450 tam teşekküllü hastane;

200 fabrika;

20 üniversite;

500 okul yapılabilirmiş! 

Bir haber de 12.09.2009 tarihli Vatan gazetesinden: “İzmir Buca’da 42 metrelik boyuyla Türkiye’nin en büyük dünyanın ise  10’uncu büyük rölyef projesi 3 yılda tamamlandı”…

 “… açılışı ertelenen Atatürk maskı dün CHP İzmir Milletvekili Ahmet Ersin ve Büyükşehir Belediye Başkanı Aziz Kocaoğlu’nun da katıldığı törenle açıldı. 4. 2 milyon TL’lik fiyatıyla bazı tartışmalar yaratan, eski Başkan Cemil Şeboy ve proje ekibinin yargılanmasına yol açan maskın açılışı, 10’uncu Yıl Marşı eşliğinde yapıldı. Açılışta konuşan CHP’li yeni Başkan, ‘Ben olsam yaptırmazdım, 4 milyon TL’yi okul, yurt yapımına harcardım” dedi (“Vay irticacı vaaay!..” diyelim mi? Ama diyemeyiz: Çünkü CHP’li)… 

“Tören öncesi ve sırasında lazer gösterileri geceye renk katarken 8 dakika boyunca havai fişek gösterisi yapıldı. Mask, 42 metrelik boyuyla Brezilya Rio de Janeiro’da bulunan 38 metre yüksekliğindeki Hz. İsa heykelinden de yüksek… 

“Buca Çaldıran Mahallesi’nde çevre yolu güzergâhına bakan kayalıklarda 3 yıl önce yapım çalışmalarına başlanan mask için önce bölgede zemin etüdü ile statik çelik projeleri yapıldı. İnşaatında 450 tondan fazla çelik taşıyıcı kullanılan mask, 3 kat püskürtme beton atılarak tamamlandı. Heykeltraş Harun Atalayman’ın yaptığı mask çalışmalarında, başta Dokuz Eylül Üniversitesi olmak üzere 25 farklı üniversitelerden danışmanlık hizmeti alındı.”

Kaça mal olursa olsun, onu seyretmek Başöğretmenimin çok hoşuna giderdi herhalde. .

Atatürk’e “Müşir” rütbesi ve “Gazi” unvanı niçin verildi?

 

“Gazi” olmak, savaşta yaralanmak anlamına geliyorsa, Atatürk hiçbir savaşta hiçbir yerinden yaralanmadı… 

Gerçi Çanakkale savaşları sırasında göğsüne gelen bir kurşunun saatini parçaladığını kendisi anlatıyor, ama bu olayın belgesine rastlanmamıştır. Bu durumda herkes kendince yorumlamakta özgürdür. Tarihçi de “yok”farz etmekte mazurdur!

Kendisi, son derece dramatik bir biçimde bu olayı şöyle anlatıyor:

“10 ağustos 1915. Conkbayırı’nı almak ve bütün boğaza hâkim olmak için ingilizler 20.000 kişilik bir kuvvetle günlerce kazdıkları siperlere yerleşmişler, hücum anını bekliyorlardı. Gecenin karanlığı tamamen kalkmış, tan ağarmak üzereydi. 8. Tümen komutanı ve diğer subaylarını çağırdım. ‘Mutlaka düşmanı mağlup edeceğinize inanıyorum, ancak siz acele etmeyin, evvela ben ileri gideyim, size ben kırbacımla işaret verdiğim zaman hep birlikte atılırsınız.’ 

“Bu durumdan askerlerini de haberdar etmelerini istedim. Hücum baskın tarzında olacaktı. Sakin adımlarla ve süzülerek düşmana 20-30 m. yaklaştım. Binlerce askerin bulunduğu Conkbayırı’nda çıt çıkmıyordu. Dudaklar sessizce bu sıcak gecede dua ediyordu. Kontrol ettim. Kırbacımı başımın üstünde kaldırıp çevirdim ve birden aşağı indirdim. Saat 04.30’da kıyametler kopmuştu. İngilizler neye uğradıklarını şaşırmıştı. ‘Allah allah’ sesleri bütün cephelerde, karanlıkta gökleri yırtıyordu… 

“Her taraf duman içinde ve heyecan her yere hâkim olmuştu. Düşmanın topçu ateşi gülleleri büyük çukurlar açıyor, her tarafa şarapnel ve kurşun yağıyordu. Büyük bir şarapnel parçası tam kalbimin üzerine çarptı, sarsıldım, elimi göğsüme götürdüm, kan akmıyordu. Olayı Yarbay Servet beyden başka kimse görmemişti. Ona parmağımla susmasını emrettim. Çünkü vurulduğumun duyulması bütün cepelerde panik yaratabilirdi. 

“Kalbimin üzerinde cebimde bulunan saat paramparça olmuştu. O gün akşama kadar birliklerin başında daha hırslı olarak çarpıştım. Yalnız bu şarapnel vücudumda, kalbimin üzerinde aylarca gitmeyen derin bir kan lekesi bırakmıştı. Aynı gün gece, yani 10 ağustos günü, beni mutlak ölümden kurtaran ve parçalanan saatimi ordu komutanı Liman von Sanders Paşa’ya hatıra olarak verdim. Çok şaşırmış, heyecanlanmıştı. Kendileri de altın cep saatini bana hediye ettiler. Bu hücumlarda ingilizler binlerce ölü bırakarak tamamen geri çekildi ve Çanakkale’nin geçilemeyeceğini iyice anlamış oldular.”

Son cümle şöyle okunmaya da pekalâ müsait bir cümledir: “Sayemde düşman Çanakkale’yi geçemedi!” Kemalistler de zaten böyle okuyor...

Çanakkale savaşlarındaki rolüne daha sonra temas edeceğimizden dolayı, şimdilik teğet geçip o saate gelelim…

Atatürk, Liman von Sanders’in hediyesi olan saati saklamış (şimdi Anıtkabir Müzesi’nde sergileniyor), Liman von Sanders neden saklamamış acaba?.. Hâlbuki askerler savaş hatıralarına meraklı olurlar, en küçük bir objeyi bile kaybetmezler…

Neyse: Ortada “delil” olmadığına göre, bu sadece bir “iddia”dır. Tarih iddialar üzerinden değil, belgeler üzerinden yazılır.

 Başka bir rivayet de şöyle: Mustafa Kemal, 12 ağustos 1921’de Polatlı’daki cephe karargâhına giderek ordunun başına geçti. Cephede teftiş yaparken, attan düşerek birkaç kaburga kemiği kırıldı.”

“Atatürk Araştırma Merkezi” şu bilgiyi veriyor: “Mustafa Kemal Paşa, başkumandanlığa geçmesinin hemen ardından yayınladığı tekalif-i milliye emirleri ile halkı ordunun donatılması için seferberliğe çağırdı. 12 ağustos’ta Polatlı’da teftiş yaparken, attan düştü ve kaburga kemiği kırıldı.”

Bu bilgiyi, ölümüne kadar Atatürk’e doktorluk yapan Mim Kemal Öke de doğruluyor: 

“Mustafa Kemal Paşa’nın Sakarya Savaşı’ndan önce cepheyi teftiş ederken, hayvanının ürkmesiyle kaburga kemikleri kırılmıştı. Murat Bey arkadaşımla birlikte onu Çankaya’nın mütevazı bir odasında muayene ettik. Röntgeni alınmak üzere Cebeci Askeri Hastanesi’ne birlikte gittik.”

Bu ilginç hikâyenin devamı bir sonraki yazıya kaldı.

Atatürk’e “Müşir” rütbesi ve “Gazi” unvanı niçin verildi? (2)

 

Konumuza devam ediyoruz…

Atatürk’ün “Can Yoldaşım” dediği, Ali Çavuş ise kaza yerini “Polatlı” olarak veriyor: “Düşman Polatlı’ya kadar gelmişti. Atatürk, Fevzi Paşa, İsmet Paşa karargâhlarıyla, Malı köyü karşısında bulunan Türkoğlu Ali Ağa’nın çiftliğinde bulunuyorlardı. Atına süratle atladı. Çok hızlı bindiği için eğerin üzerinden kayarak öbür tarafa düştü. Yer düz olmasına rağmen, ufacık bir taş kaburga kemiğine rastlamış ve kırmıştı.” (M. Kemal’in “Can Yoldaşı” Ali Çavuş, Zeynel Lüle, Doğan Kitap, 1. Baskı, Kasım 2008, sayfa 112-114).

Atatürk’ün yakın arkadaşı, Atatürk döneminin İktisat ve Adalet BakanıMahmut Esat Bozkurt, “Atatürk İhtilali” adını verdiği hatıralarında, hayli ütopik bir yaklaşım içinde aynı konuya değiniyor:

“Atatürk, Sakarya Savaşları sırasında bir gün attan düştü. Kaburga kemiği kırıldı. Hemen ayağa kalktı. Yüzünü düşmana doğru çevirdi: ‘Günü gelecek ben de senin kemiklerini kıracağım!’ diye haykırdı. Atatürk bütün bu sıkıntılara göğüs gerdi…” (Sayfa 189).

Ne kadar duygusal değil mi?..

Attan düşme gibi sıradan bir olay, nasıl kahramanlık destanına dönüştürülüyor? Milli Mücadele’nin hikâyesi de bu mantıkla yazıldı işte. Hayat hayal ile öylesine karıştırıldı ki, hangisi hayat, hangisi hayal anlamaya imkân kalmadı…

İsmet İnönü de giriyor hikâyeye:

“Sakarya vuruşmasında üç kaburga kemiği kırık olarak bir koltuğa mıhlanmış, ancak hiç uyumadan yirmi iki gün yirmi iki gece vuruşmayı yönetmiştir.” (Belleten, cilt 33, sayfa 129, Ocak 1969, sayfa 18).

Hiç uyumadan 22 gün, 22 gece!.. 

Amerika’nın kendini “insanüstü” göstermek için uydurup dünya çocuklarını etkilediği “Süper Man”ı yazanların hayali bile bu kadar geniş değildi.

Bence bu, tıp tarihine geçmeye lâyıktır! 

Çünkü insanoğlu varolduğundan beri bunu kimse başaramamıştır. Zira imkânsızdır!

Hatıra sahiplerinin bazıları attan düşme olayının “Polatlı”da geçtiğini söylerken, bazıları “Sakarya” civarında olduğunu söylüyor…

Dr. Rıza Nur’un görüşü ise şöyle: “Bu Çal Dağı’nın düşmesi bütün ümitlerimizi bitirdi. Yeniden Türk Milleti’nin istikbali, hürriyeti, hayatı tehlikeye düştü, gidiyor. Artık hep ölü haldeyiz. Kimsede can kalmadı. Ağzımızı bıçak açmıyor. Bunun üzerine Mustafa Kemal orduya geri çekilme emri vermiş. Bu haber de geldi. Mustafa Kemal’in özel hizmetlerinde kullandığı Arnavut yaveri Salih (Bozok) de cepheden geldi. Mustafa Kemal eşyalarını topladı. (....) Mustafa Kemal ata binmiş, .... (Dikkat! Rıza Nur, Mustafa Kemal Paşa ile yakın arkadaşlık döneminde değil, düşmanlık döneminde bunları yazıyor). Düşmüş, kaburga kemiği de kırılmış. Meğerse Yunanlar sol cephemizi 10 gündür söktüremedikleri için ümitsizliğe düşüp geri çekilmeye karar vermişler. Ağırlıklarını Sakarya’nın batı cephesine alıyorlarmış. Fevzi Çakmak bunu sezmiş ve Mustafa Kemal’e ‘aman geri çekilme! Düşman da geri çekiliyor. Emri geri al’ demiş. Ne ise Mustafa Kemal geri çekilmeyi durdurdu. İşte Fevzi Çakmak bu vaziyeti kurtardı. Yoksa bütün emekler, askerlerin çabaları, dökülen kanlar boşa gidiyordu.”

Bu da “ihtilâflı” konulardan birini teşkil ediyor. Yalnız bir “püf noktası” var: Çiftikte yahut denetim esnasında attan düşüp, kaburga kemiğini kırdığı için kimse kimseye “Gazi” unvanı vermeyeceğine göre, bu unvan Mustafa Kemal Paşa’ya neden verildi?

Konu fazla uzadı, yarın inşallah bitirelim…



.

Atatürk’e “Müşir” rütbesi ve “Gazi” unvanı niçin verildi?(3)

 

Malum: Bazı padişahlara “Gazi” unvanı verilmiş, hatta henüz “Bey” olanErtuğrul, Osman ve Orhan beyler tarihlere bu unvanla geçmiştir.

Onlardan başka Sultan II. Murad, II. Mehmed, II. Bayezid, Yavuz Selim, IV. Murad, II. Süleyman, II. Ahmed, II. Mustafa, III. Ahmed, I. Mahmud, III. Mustafa, I. Abdülhamid, II. Mahmud, I. Abdülmecid, II. Abdülhamid gibi padişahlar da, diğer unvanlarının yanı sıra “Gazi” unvanını da kullanmışlardır.

Rıza Nur bir “özenti”ye dikkat çekse de gerçekte “özenti” olup olmadığını bilmiyoruz.

Her neyse…

19 Eylül 1921’de Büyük Millet Meclisi’nde kabul edilen bir kanunla, Mustafa Kemal Paşa’ya müşir (mareşal) rütbesi ile gazilik unvanı veriliyor.

Savaşta yaralanmadığına göre, olsa olsa bu unvan tüm hizmetlerinden dolayı verilmiştir, diye düşünüyor insan.

Siz öyle düşüne durun, o tarihlerde Mustafa Kemal’in yakınlarından olan (o kadar ki, Lozan görüşmelerinde heyetimizin başkanı İsmet Paşa’nın yardımcısıdır) Dr. Rıza Nur, başka bir şey söylüyor…

“Sakarya Harbi bitince iki mühim şey olmuştu. Mustafa Kemal hareket etmeden evvel, Meclis’ten kendisine gazi unvanı ve müşirlik verilmesini istedi. Herkes: ‘Canım bu adam ne oluyor? Ne istiyor? Bunları ne yapacak?’ diyordu. Ve yine: ‘Galiba padişah olmak peşindedir. Şimdiden onun gibi tuğrasına El-Gazî yazmak için bu unvanı istiyor.’ diyorlardı.

“Nutkunda: ‘Meclis bana Gazi unvanını verdi’ diyor. Halbuki böyle bir şey kimsenin aklına gelmemişti. Kendi istedi…

“Meclis ise, ‘Olmaz’ dedi. Kıyamet koptu. Nihayet tehdit altında ve kendi adamlarını kullanarak Gazi unvanını aldı.” (Dr. Rıza Nur, Hayat ve Hatıratım (Paris 1929), Altındağ Yayınları, İstanbul 1967, sayfa 863, 864).

Bunlar sadece hatıra, biliyorum. Ama biz zaten “İstiklâl Savaşı” dediğimiz Milli Mücadele’nin tüm safhalarını hatıralardan öğrenmiyor muyuz? Saltanatın, hilâfetin kaldırılışını. Cumhuriyetin kuruluşunu, ders kitaplarına olduğu gibi geçirdiğimiz Atatürk’ün “Nutuk” adını verdiği“hatıraları”ndan öğrenmiyor muyuz?..

Ders kitaplarımız, “Cumhuriyet Meclis tarafından ilan edildi” diye yazar, ama Meclis’te kaç milletvekili olduğunu söylemez!

Ders kitaplarımız, “Atatürk ittifakla cumhurbaşkanı seçildi” der, ancak kaç vekilin oyuyla seçildiğinden bahsetmez!

Gerçek şu ki, Cumhuriyet, 287 milletvekilinden 158’inin oylarıyla ilân edildi. 

Çünkü cumhuriyetin ilânından haberdar olmayan129 milletvekili o gün Meclis’e gelmemişti. Bu yüzden üçte ikilik çoğunluk sağlanamamıştı. 

Eski Yargıtay Cumhuriyet Başsavcısı Sabih Kanadoğlu’nun, 2007 yılında yapılan cumhurbaşkanlığı seçimlerinde ortaya atıp, CHP’nin başvurusu üzerine Anayasa Mahkemesi’nin de kabul ettiği “toplantı yeter sayısı” formulü esas alınırsa,  Cumhuriyetin İlanı da, Mustafa Kemal’ın cumhurbaşkanlığı da tartışmalı hale geliyor.

Çünkü bu mantığa göre, cumhuriyetin ve Mustafa Kemal’ın cumhurbaşkanlığının en az 192 milletvekili tarafından kabul edilmiş olması gerekiyor…

Bu sayı o gün var mıdır? Yoktur! Üstelik etkin muhaliflerden Kâzım KarabekirTrabzon’da, Rauf Orbay İzmir’dedir. Sonra bu seçime itiraz edecekler, ancak itirazları kabul görmeyecektir.

Atatürk’ün bu seçimden sonra girdiği cumhurbaşkanlığı seçimlerinde (1927-1931 ve 1935) de “ittifak” yoktur. 

Girdiği her seçimi “ittifakla kazandı”ğını söyleyen ders kitapları yalan söylemektedir.

Meselâ, 1927’de girdiği cumhurbaşkanlığı seçiminde 335 üyeli TBMM’den 288; 1931’de 351 üyeli TBMM’den 289; 1935’de 444 üyeli TBMM’den 386 oyla Cumhurbaşkanı seçilmiştir. 

Söyler misiniz, şimdi ne olacak? 

İşte size tarih!

 

Ne zaman cumhuriyet döneminin hatalarından söz etsem, tepki hazırdır:“Cumhuriyetle ne alıp veremediğin var?”

Alıp veremediğim hiçbir şey yok. Zaten derdim ne cumhuriyetle ne de kurucularıyla: Derdim yapılan yanlışların doğru gösterilmesiyle...

Bu alışkanlık (ya da tercih) tüm geleceğimizi etkiliyor. Daha da acısı, öylesine kabullenmişiz ki, inceleme ve irdeleme gereği dahi duymuyoruz.

Hâlbuki karşı karşıya geldiğimiz siyasi ve sosyal sorunların temelinde yakin geçmişimiz yatıyor. 

Düşünün: Düşünün ki, biz Molla Fenariler, Zembilliler, İbn-i Kemaller, Hızır Çele-bi’ler, Molla Güranî’ler, Hüsrev’ler, Ak Şemsüddin’ler, Ebussuûd Efendiler, Sinan’lar, Barbaros’lar, Turgut Reis’-ler, Uluğ Bey’ler, Koçi Bey’ler, Pirî Paşalar yetiştirmiş, bugün bile iftihar kay-nakla-rımızı oluşturan camiler, kervansaraylar, su kemerleri, vakıflar, vesaireler inşa etmiş bir milletiz...

Zaferleri saymıyorum bile...

Saymıyorum, çünkü tarih savaşlarla değil, eserlerle inşa edilir.

Neresinden bakarsanız bakın, tarihimizde övünebileceğimiz pek çok eser ve “insan” anlamında pek çok “ebedi âbide” var...

Yanlış olan bunları inkâr ederek kendimizi doksan seneye hapsetmektir. Bu yanlış, özgüvenimize mal oldu, özgüvenimizi yitirdik: Batı karşısında aşağılık duygusuna kapıldık.

Buna “redd-i miras” derler: Bu redd-i miras, bize pahalıya patladı.

Söyler misiniz lütfen: Yavuz Sultan Selim’i unutturmak için, meşhur“Goben” zırhlısının “Yavuz Sultan Selim” olan adını, Cumhuriyet Türkiye’si sadece “Yavuz” şekline getirmekle ne kazandı, Meclis kürsüsünden Sultan II. Abdülhamid’e ve Sultan Vahideddin’e yapılan saldırılar hangi problemlerimizi çözdü?

Meşhur Fransız yazar Claude Farrer, “Size tuhaf bir şey söyleyeceğim” diye başladığı cümlesini şöyle devam ettiriyor: 

“Günümüzün cumhuri-yetçi Türkleri, kendilerini Bayezid’in torunları değil de Timur’un torunları sayıyorlar. Cumhuriyet donanma-sında bir zırhlı var: Almanların eski ‘Goben’ Zırhlısı... Bu gemi-nin adını değiştirmek ve millî bir isim vermek gerekti. Çok haklı olarak ‘Yavuz Selim’ adı teklif edildi. Ama Çankaya Hükûmeti buna razı olmadı. Kısaca ‘Yavuz’ denmesini uygun buldu. Osman’ın (Osman Gazinin) kanı, Ankara’-daki adamlar için tarihten silinmesi gereken, nefret edile-cek bir şey hâline geldi. Tahripkâr ve zalim Cengiz’le Ti-mur; sayısız saraylar yaptıran, mabetler inşa ettiren, yol-lar açan, bunca eyaleti Türk topraklarına katan hü-küm-darlara (padişahlara) tercih edilmektedir... Cumhuriyet Türkleri, cetlerinin mirasını hor görmeye baş-ladılar.” (Claude Ferrere, Türklerin Manevî Gücü, s. 1987 v.d.).

Yabancıları bile dehşete düşüren bu redd-i miras, sa-dece kişilere münhasır kalsaydı, belki tahribat bu seviyede olmayacaktı. Hazin ki, aşiretten beylik, beylikten devlet, devletten imparatorluk çıkaran ve en az 500 sene cihanın üçte birine hâkim kılan temeller de tahrip edildi. 

Yeni devletin telâkkileri gibi insanları da “modern” olacaktı. Örnek vardı: Avrupa... Her vesi-ley-le kuyumuzu kazan, her fırsatta haçlı mantığıyla üzeri-mize çullanan Avrupa... Onun gibi giyinecek, onun yazı-sıyla yazacak, kendi kültür kaynaklarımıza sırt çevirip tarihi-mizi inkâr ederek onun kaynaklarına yönelecektik. 

Papa’-nın teklifini kabul ederek Hıristiyan olmadığı için Fatih’i kına-yacak,Yavuz’“kanlı katil” ilân edecek, Sultan II. Abdülhamid’“Kızıl Sultan”, Sultan Vahideddin’“vatan haini” muamelesi çekecek, bütün tarihi “hane-dan tarihi” ilân edip karaladıktan sonra, Etilerden, Sümerlerden, Moğollardan ec-dat aramaya  çıkacaktık...

Vakıalar, vesikalar önemsiz, kaynaklara sadık kalmak gereksizdi. “Millî olmak” yeterliydi. Bu uğurda geçmiş yok ediliyor, koskoca bir boşluk üzerine “yeni kimlik” inşa ediliyordu.

“Yok”un üzerine gelecek inşa etmek gibi imkânsız bir hayalin peşinde yıllar tükettik. Bir de baktık Süleyman Şah türbesi karşımızda! 

Tarihin yaşanmış bitmiş olaylar dizisi değil, yaşanan süreç olduğunu anladık mı bari? Anladıksa, ötesini yarın konuşalım inşallah... 

Süleyman Şah ve Türbesi

 

30 Kasım 1925 tarihinde kabul edilip 13 Aralık 1925 tarihli Resmi Gazete’de yayınlanarak yürürlüğe giren 677 sayılı, “Tekke ve Zaviyeler ile Türbelerin Seddine ve Türbedarlar ile Bazı Unvanların Men ve İlgasına Dair Kanun” çerçevesinde Süleyman Şah türbesi de kapatılmış, türbedar ve türbe imamı görevden alınmıştı (hâlâ yürürlükte bulunan 1982 darbe anayasasında, bu yasa, “inkılap kanunları”ndan sayılıyor ve 174. maddeye göre anayasaya aykırılığı iddia edilip iptal edilemeyecek kanunlar arasında bulunuyor, iyi mi?). 

Kimse bu çelişkiye bakmıyor ve uluorta ahkâm kesiyor: “Ankara Antlaşmasıyla Çaber mevkii Türk toprağı sayıldı, bu Atatürk’ün başarısıdır.”

Birinci Dünya Savaşı sonuna kadar Suriye’nin tamamı bizimdi, bu bütünün içinden on dönümlük bir mezarlık kopararak mı ihya olduk?..

Musul’u, Kerkük’ü verdik, mezarlık mı aldık? Geçelim.

Bu tarihten (925’ten) beş yıl kadar sonra, 150’likler listesinden sürgünde bulunan meşhur edebiyatçımız Refik Halid Karay, “Türk Mezarı” başlıklı ironik bir yazı kaleme aldı.

Sonra da bu yazısını Halep’te basılan “Bir İçim Su” isimli kitabına aldı. İşte Ankara’yı harekete geçiren bu yazı oldu. 

Bu yazı üzerine harekete geçen Ankara, Süleyman Şah türbesi’ni elden geçirdi. İmamlık kadrosunu yeniden ihdas etti. 

Tarih hükmünü icra etmiş, “devrim yasası” devrimcilerin eliyle delinmiş, fakat bu garabetin üzerine gidecek kimse kalmadığı için unutulup gitmişti.  

Yıllar sonra aynı türbenin yeniden karşımıza çıkması, üstelik de “ölüm-kalım meselesi” haline gelmesi, kendini inkâr edenlerden tarihin hesap sorması olarak yorumlanabilir.

Yine de son nakil meselesinde fena halde heyheylenen CHP’ye sormak gerekiyor: “Birader, Osmanlı’ya bu kadar bağlıydın da, neden kudret döneminde Osmanlı tarihini “Hanedan Tarihi” ilân edip karaladın, Süleyman Şah türbesi dâhil atalarımızın tüm türbelerini kapattın, eğitim müesseselerine kilit vurdun, alfabesini, hukukunu, kıyafetini, dilini değiştirdin?”

Tuhaf bir durum!..

Peki, “Osman Gazi’nin dedesi” deyip durduğumuz bu Süleyman Şahkimdir? 

Kesin olarak bilemiyoruz. Âşıkpaşazâde, Neşrî ve Oruç Bey gibi ilk Osmanlı tarihçileri Osmanlı hanedanının atası olduğunu, Fırat Nehri’ni geçerkenboğulduğunu, Caber Kalesi eteklerine gömüldüğünü yazıyorlar. 

Bu iddiaya göre Osman Gazi’nin dedesi Süleyman Şah’tır…

Enverî’nin Düstûr-nâme’si ve Tevki’î Mehmed Paşa Tarihi gibi önemli Osmanlı kaynakları ise “Osman Gazi’nin dedesi Gündüz Alp’tır” diyorlar ve son zamanlarda bulunan “Osman bin Ertuğrul bin Gündüz Alp” yazılıbir sikke (para) de açıkça bu görüşü doğruluyor.

Yani son bulgular Osman Gazi’nin dedesinin Süleyman Şah değil, Gündüz Alp olduğu görüşünde birleşiyor.

O taktirde Süleyman Şah neci oluyor?..

Anadolu Selçuklu Devleti kurucularından olması ihtimali çok yüksek. Ancak bunlar politikacıları değil, tarihçileri ilgilendiriyor. CHP’yi ise sadece “her şeye muhalefet” anlayışı dışında hiçbir şey ilgilendirmez.

Uysa da uymasa da… 

Sohbet bitti muhabbet kalmadı

 

“Gönül ne kahve ister ne kahvehane

“Gönül sohbet ister, kahve bahane”.

“Sohbet” ve “muhabbet”, neredeyse unutulmaya yüz tutmuş sözcükler...

Bunlar gitti, yerine “söyleşi” falan geldi.

Hâlbuki başka hiçbir kelime “sohbet” ve “muhabbet”in yerini tutamaz. Çünkü sohbetin içinde dostluk, muhabbetin içinde “Muhammed” saklı...

“Muhabbetten Muhammed oldu hâsıl,

“Muhammedsiz muhabbetten ne hâsıl?” 

Ama sohbet ve muhabbet dostlar arasında yapılır. Oysa,

“Dost bi-vefa, felek bi-rahm, devran bi-sükûn,

“Dert çok, hemdert yok, düşmen kavi tali’ zebun” (Fuzuli).

Şair mizacıdır yakınır: Yoksa eskiden “kadim dost”lar, riyasız ve hesapsız dostluklar vardı. “Vefa” sadece bir “semt ismi” değil, dosttan dosta kurulan ve dostluğun “olmazsa olmaz”ı olan bir “yürek köprüsü”ydü.

Dost, dostun gözünden, gönlünü okumasını bilirdi... Gönül dilini anlayabilirdi... Dostunun tüm dertlerini yüksünmeden yüklenir, itirazsız taşıyabilirdi... Soru sormadan dinler, söylenmeyen şeyleri bile kavrardı...

Günümüzde böyle dostlar, dostluklar kalmadı pek, hayat şartları ile umursamazlıklar el ele verip dostlukları bitirdi.

Âşık Veysel’in, “Dost dost diye nicesine sarıldım/ Benim sadık yarim kara topraktır/ Beyhude dolandım, boşa yoruldum/ Benim sadık yarim kara topraktır” diye yakınması boşuna değil...

“Nice güzellere bağlandım kaldım,
“Ne bir vefa gördüm ne faydalandım,
“Her türlü isteğim topraktan aldım:
“Benim sadık yârim kara topraktır”.

“Dost” diye toprağa sarılmak, ilk bakışta anlamsız gelebilir, ama düşününce anlamsız olmadığını görürsünüz. Çünkü toprak itirazsız size kendini veren (her türlü ürünü-meyveyi) ve sonsuza kadar sizi kendinde tutan (mezar kimliğiyle) bir “dost”tur...

Hem hamurumuzdur (topraktan yaratıldık), hem mayamızdır, hem de sonsuzluğumuz, yani mezarımız...

Dostların ve dostlukların kalmadığı demde bile dost kalan, üstelik büyük bir vefa göstererek sonsuza kadar sizi kucaklayan toprağın dostluğuna muhtaç olmak yadırganmamalı.

Mevlâna’nın, “Sevgide güneş gibi ol, dostluk ve kardeşlikte akarsu gibi ol, hataları örtmede gece gibi ol, tevazuda toprak gibi ol, öfkede ölü gibi ol; her ne olursan ol, ya olduğun gibi görün, ya göründügün gibi ol” demesi de bu deme zaten.

Dost böyle olmalı: Her an haşmetli ve sabırlı bir bekleyiş içinde sizi beklediğine inanmalı ve güvenilebilirliğini test etmeye ihtiyaç duymadan, kendinizi onun karşısında tereddütsüz çözebilmelisiniz.

Boşuna dememiş Mevlana: “İnsanı nasihat değil muhabbet kurtarır...” 

Dostlar hayatın yükünü biraz olsun hafifletmek içindir.

Duygu sarmalına dolaştığınızda, hicran sağanağına tutulduğunuzda, acının her çeşidi dolu gibi yüreğinize yağmaya başladığında ve ruhunuzun rüzgârı sert poyraza dönüşüp fırtınanın en acımasızı ile savrulduğunuzda, sığınabileceğiniz en iyi sığınaktır, dost...

Dost, yürek bahçenize kök salmış bir çınardır...

Her zaman orada olduğunu, her an sizi beklediğini hissedersiniz.

Her ihtiyaç duyduğunuzda bir ulu çınarın gölgesine sığınır gibi dostunuza sığınır, hayatın üzerinize yağdırdığı tipilerden, buzullardan korunursunuz.

Kaldı mı böyle dostlar demeyin, kalmıştır... Kalmalıdır...

Yoksa hayat büsbütün yalnızlığa dönüşür ve çekilmez olur.

Kalbi kırık olanın kalbine Allah dokunur

 

Bundan yıllar önce kalb ameliyatı olmak için yattığım ameliyat masasında gülümsemiş ve “Geldinse hoşgeldin dostum” demiştim.

Her şey yoluna girdikten sonra, bunu bana hatırlatan doktorum o sırada kimi gördüğümü, kime “hoşgeldin” dediğimi sordu.

“Ölüme” dedim.

“Ölüm dostun mu?” diye sordu bu kez.

“Allah’tan gelen her şey dosttur” dedim.

“Nasıl yani?” diye üsteleyince, Mevlana’nın sırrını fısıldadım:

“Her canlı bir gün mutlaka ölümü tadacak, ama sadece bazıları hayatı tatmış olarak ölecek.”

“Ne garip adamsın” dediğini hatırlıyorum.

Sağ olsunlar, çok ziyaretçim geldi. Her gelen de saksı saksı çiçek getirdi. Yattığım katın bütün koridoru bana gelen çiçeklerle doldu.

Bu sefer doktorum, “Amma çok dostun varmış” dedi. Hasta yatağımda“dost” kavramını sorgulamama sebep oldu.

Vakıa şu ki, günümüzde “gerçek dost” mumla aranıyor! Dost sandıklarımızın çoğu, onlara gösterdiğimiz dostluğun karşılığını veriyor sadece…

Oysa gerçek dost, dostluğu “Al gülüm-ver gülüm” açmazına tıkamayandır…

Herkes kendi penceresinden bakar hayata: Kendi mutlu olan sizi de mutlu görmek ister. Ya da öyle zanneder. Gülümsüyorsanız her şey yolunda demektir. Kimse içinizde dolanan fırtınalarla ilgilenmez. 

Fuzuli de bundan yakınıyor zaten:

“Derdime vâkıf değil cânân, beni handân (mutlu) bilur,

Hakkı vardır şâd olanlar, herkesi şâdân (neşeli) bilur…

Söylesem te’siri yok, sussam gönül râzı değil,

Çektiğim âlâmı (dertleri) bir ben, bir de Allah’ım bilur.” 

Dostluk öyle bir hâldir ki, gülmenizi de okur, ağlamanızı da…

Siz küsseniz küsmeyen, kızsanız kızmayan, kırsanız kırmayan, darılsanız darılmayan, gerekirse size rağmen sizi seven ve dostluğunu her şart altında size verendir, gerçek dost.

Böyle kaç dostunuz var sahi?..

Saatinize bakmaksızın, vaktin geç olduğunu dikkate almaksızın yüreğiniz her daraldığında, ruhunuz her sıkıldığında arayabileceğiniz, hatta haber vermeden kapısını çalabileceğiniz kaç dostunuz var?

“Vakit geç oldu” demeyen, “Gecenin bu saatinde bunlar konuşulur mu?”diye sızlanmayan, “Saatin kaç olduğundan haberin var mı senin?” diye yargılamayan, derdinizin mahiyetini sorgulamayan kaç dostunuz var?..

Kötü bir rüya ile yataktan fırladığınızda bile dertleşebileceğiniz “Rüya işte, amma da ciddiye aldın” demeyeceğine inandığınız, dostlarınızın sayısı kaç?

Bir sebepten kalbiniz daraldığında, bütün kapılar yüzünüze kapandığında, ne yapmanız gerektiğini bilmediğinizde yanınızda olan gerçek dostunuzdur. 

Yüreğiniz avucundaymış gibi okur tüm sırlarınızı…

Böyle tek bir dostunuz varsa bile bahtiyar olmalısınız…

Zira umutlarınızın enkazı altında kalan emelleriniz ezildiğinde, dertler tespih gibi yüreğinize dizildiğinde tereddütsüz sığınabileceğiniz tek bir insan, sizinle çıkar ilişkisi içinde olan bir ordu insandan daha hayırlıdır.

Şu halde çevrenizin genişliğiyle değil, gerçek anlamda “dost”larınızın varlığıyla övünmelisiniz…

Kimse yoksa bile Allah var! “Dost istersen, Allah yeter!” dersiniz, O’na sığınır, yalnız O’nda teselli ararsınız. 

O dinler bütün sızlanışlarınızı… Bütün dualarınıza cevap verir… Bütün çözümsüzlüklerinizi çözer… Tıkanmışlıklarınızı açar… Yol gösterir size…

O en yılmaz, en yıkılmaz dosttur!

Söz Bediüzzaman Hazretleri’nin:

“Mesleğimiz halîliye olduğu için, meşrebimiz hıllettir (dostluk-sevgi).Hıllet ise, en yakın dost ve en fedakâr arkadaş ve en güzel takdir edici yoldaş ve en civanmert kardeş olmak iktiza eder.”

Ezcümle:

“Hüzünle titreyen gönle, ince bir âh dokunur;

Kalbi kırık olanın, kalbine Allah dokunur…”

“Türk tipi Başkanlık” ya da yeni soluk!

 

“İnkılâp ümmetinin şanı yakıp yıkmaktır,

“Size çılgın demeyen varsa kuzum, ahmaktır!..

“Yıkmak insanlara yapmak gibi kıymet mi verir?..

“Onu en çolpa herifler de emin ol becerir...

“Sade sen gösteriver ‘işte budur kubbe’ diye,

“İki ırgatla iner şimdi koca Süleymaniye...

“Ama ‘gel kaldıralım bu ülkeyi’ dendi mi,

“Bir Süleyman daha lâzım yeniden, bir de Sinan!”

Bazen Süleyman bulduk, Sinan bulamadık...

Sinan bulduk, Süleyman bulamadık...

Unsurları bir araya getirip bir türlü “yeni Süleymaniye”ler inşa edemedik!

“Türk ruhu” hâlâ gecekondu döneminde yaşıyor!

Bu kaçınılmazdır: Zira Süleymaniye enkazından saray çıkmaz, çıksa çıksa birkaç gecekondu çıkar!

“İnkı­lâp ümmeti”, “eski”ye ait ne kadar “eskimez” varsa, öyle bir yaktı-yıktı ki, sonunda enkaza döndük!

Her “yıkıntı”dan bir “döküntü” çıktı! Çok uğraşmamıza rağmen, döküntüyü“inşa”ya, inşayı “ihya”ya çeviremedik!

Hâlâ da debelenip duruyoruz!..

Ve bu gidişle debelenip duracağız!

Başlangıçta çerçevesi “Cumhuriyet” olarak çizilen devletin düzenini bile oturtamadık...

“Parlamenter Sistem” mi olacak, “Başkanlık” mı, yoksa “Yarı Başkanlık”mı, karar veremedik!

Yerine ne koyacaklarına karar vermeden geleneksel olan her şeyi yerle bir edenler, çaresizlik içinde Avrupa’ya yöneldiler ve ne buldularsa “vardır bir hikmeti” diyerek aldılar, yıktıkları müesseselerin boşluklarını onlarla doldurdular.

Avrupalı gibi giyinince, Avrupalı gibi okuyup yazınca, Avrupa müziği dinleyince zamanla her şey düzelir sandılar.

Hiçbir şey düzelmedi...

Bünye ithal kültürü reddetmiş, eski kültür ve medeniyete dönüş yapamadığı (zaten yasaktı) için de, hormonlu hale gelmişti!

İlâç tedavisi dönemi çoktan bitti, artık “ameliyat” kaçınılmaz oldu!

Sayın Cumhurbaşkanı’mızın “Türk tipi Başkanlık” demesi bundandır.

“Türk tipi”ne her anlamda alerjisi olanların buna da alerji duyması yine aynı sebeptendir.

Alışkanlıklarımız beynimizi öylesine kilitledi ki, “farklı” arayışları “ihanet”sayıyoruz!

Olsun! Ben yine de söylemek istediğimi söyleyeceğim...

Türkiye Cumhuriyeti Devleti artık “Türk tipi” olsun...

Önce “Türk tipi Başkanlık”...

Peki “Başkan”ın unvanı ne olacak?..

Hadi “Sultan” olmasın, ama en azından “Han” olabilir mi?

Eski Türk geleneklerine de uygun...

Mete Han...

Bilge Kağan (Han)...

Süleyman Han...

Abdülhamid Han gibi...

Neden olmasın?

Sonra kurumları elden geçirir, kadim devlet geleneğimizden ilham alarak hepsini “Türk tipi” ekseninde yeniden inşa ederiz.

Hatta hepsini yeniden isimlendirebiliriz...

“Yeni Türkiye”yi inşa etmek için yeni soluğa ihtiyacımız var. 

“İyi mi oldu?” diye sorsak

 

29 Ekim 1923’te Cumhuriyeti kurduk...

Cumhuriyetin telâkkileri gibi insanları da “modern” olacaktı...

Hazır örnek Avrupa idi: Her vesi-ley-le kuyumuzu kazan, her fırsatta haçlı güruhunu üzeri-mize saldırtan, Avrupa... 

Onun gibi giyinecek, onun yazı-sıyla yazacak, kendi kültür kaynaklarımıza sırt çevirip tarihi-mizi inkâr ederek onun kaynaklarına yönelecektik. 

Papa’-nın teklifini kabul edip Hıristiyan olmadığı için Fatih’i kına-yacak, Yavuz’u “zalim” ilân edecek, Abdülhamid’e “Kızıl Sultan” diyecek, Fahideddin’i “hain” olarak damgalayacak, bütün tarihi “hane-dan tarihi”diye karalayacak, Etilerden, Sümerlerden, Moğollardan kendimize ec-dat arayacaktık.

Vesikalar, vakıalar önemsizdi. Artık tarih bir ilim değil, bir sanattı! Objektif olmanın önemi yoktu. “Millî” olmak yeterliydi.

“Yok”un üzerine geleceği inşa etmek gibi imkânsız bir hayalin peşinde koşuluyordu. Buna da “Milli devrim” deniyordu.

“Millî devrimin bir amacı” diyor, Dr. İlter Turan, “Türkiye’yi Asya ve Arap kültüründen çıkararak Batı kültürüne mâl etmekti. Sosyal ve siyasî hayatın her yö-nüne nüfuz etmiş olan dini bu yerinden çıka-rarak birey [fert] ile Tanrı arasında bir olay yapmak, Arap kültüründen çıkmanın başlan-gıcını teşkil ediyordu. 

“Bunu gerçekleştirmek, dinin toplumsal kurumla-rını ve görüntülerinin bir kısmını ortadan kaldırmakla mümkün ola-bilirdi. Devrimlerin izlediği yol da bu oldu. An-cak din gibi, hislere hitap eden bir kurumun za-yıfla-ması, bir ‘his boşluğu’ meydana getiri-yor-du. Bu boşluğu doldurmak veya diğer bir de-yimle ‘bireysel’ hislerin top-lumsal hareketler şeklinde ifade edilmesini sağlamak için, millî hislerin geliştirilmesine, milliyetçiliğin yayılma-sına çalışıldı. Mustafa Kemal’in kişiliğine yö-nelen bağlılık, sul-tan ve halifeye duyulanın ye-rini aldı. Milleti yüceltmek emel ise hiç ol-maz-sa aydınlara erişilmesi güç, kendilerini verme-lerini gerektiren bir ideal verdi. İhdas edilen millî bayramlar, düzenlenen törenler, dinî tö-ren ve bayram-larda duyulan hislerin millî gün-lerde de duyulmasını sağlamaya ça-lıştı ve bunda başarıya ulaştı. (Dr. İlter Turan, Cumhuriyet Tarihimiz, s. 82-83).

Şimdi hepimizi uzun uzun düşündüreceğine inandığı-m konuya geçeyim. Aynı ders kitabından aktarıyorum: 

 “Arap harflerini kullanmanın doğurduğu güç-lükler milliyetçilerce düşünülürken, Sovyetler Birliği’ndeki Türk cumhuriyetlerinde Arap ya-zısı yerine Lâtin harfleri kabul edildi. Değişik-liğin amacı Sovyet Türklerini kültürel ba-kım-dan Türkiye’den ve dinî bağları olan Araplar-dan ayırmak olmasına rağmen, milli-yetçi kad-roya Lâtin harf-lerinin Türkçe için çok daha uy-gun olacağını gösterdi.”

H. Ritter şöyle diyor: “Lâtin yazısın-dan beş defa kısa ve harikulâde müsait olan Arap yazısı okuma yazmayı kolaylaştırdığı için İslâm âlimleri sayısız eser vermiştir.” (Classicisme et Declin culturel dans l’histoire de Islâm, Paris 1957, s. 178-179).

Prof. Osman Turan da aynı konuda şu görüşleri dillendiriyor:

“Gerçekten İslâm harfleri şakulî, ufkî ve inkinaî olduğundan onunla bir metnin yazılması ve okunması, zaman ve emek tasarrufu sağlar; Lâtin harfleri gibi sadece ufkî ve uzun olmadığı için muhakeme mana üzerinde toplanır; Lâtin harfleriyle yazılı bir kelime incelenirken, eski yazı ile bir bakışta bir cümle okunur, hatta bir sahifenin muhtevasına nüfuz edilir... Mimarîde büyük selâtin camileri ve kervansaraylar, musi-kide Dede Efendiler ne ise, yazı sanat eserleri ile tuğralı fermanlar da ay-nı ince ve yüce ruhun tecellileridir.” (Türk Cihan Hâkimiyeti Mefkûresi Tarihi).

Dr. İlter Turan da işin gerçeğini fısıldıyor idrakımıza: “Harf devriminin tek amacı ve hatta en önemli amacı, okuma yazmanın yaygınlaş-masını kolaylaştırmak de-ğildir... Devrimin temel gayelerinden biri, yeni nesillere geçmişin kapılarını kapamak, Arap-İslâm dünyasıyla bağları koparmak ve dinin toplum üzerindeki etkisini zayıflatmaktı.”

Sonunda, “Dinin toplum üzerindeki etkisi” zayıfladı. Peki, iyi mi oldu? Genç kızlar minibüslerde katlediliyor! Hırsızlık, uğursuzluk, yolsuzluk kol geziyor. 

Bu tablonun sorumluları ise bir kesim tarafından hâlâ alkışlanıyor.

Bir CHP yalanı: “Kadınlara seçme-seçilme hakkı verdik”...

 

“Kadınlara seçme-seçilme hakkını biz verdik” diye yıllardır övünen CHP doğru söylemiyor!..

Vakıa kadınlara 5 Aralık 1934 tarihinde seçme hakkı verildi, ancak bu yalnızca kâğıt üzerindeydi: Zira seçilme hakkı, “baş açma” şartına bağlı olarak verilmişti. Daha düne kadar başı kapalı hiçbir kadın Meclis’e alınmıyordu.

Aslına bakarsanız, CHP döneminde ne kadının ne erkeğin “seçme” hakkı yoktur. Bu tam anlamıyla mugalatadan (demagoji) ibarettir. Neden derseniz, 1950’ye kadar ülke tek parti tarafından yönetilmektedir ve adayların tamamı bu partiye mensuptur. Bu durumda “seçme hakkı”ndan söz edilemez, sadece “tasdik hakkı”ndan söz edilebilir!

CHP 1946’ya kadar, kendi adaylarını halka tasdik ettirmiştir. Durum bundan ibarettir.

Gelelim “kadın ve siyaset” konusuna...

Siyaset tarihimiz pek bahsetmez, ama 9 Eylül 1923’te Mustafa Kemal Paşatarafından kurulan “Halk Fırkası”ndan aylar önce, 16 Haziran 1923’tekuruluş dilekçesi verilip, faaliyete başlayan bir “Kadınlar Halk Fırkası”var...

Fırkanın (“Parti” kelimesi henüz yoktur) Genel Başkanı: Nezihe Muhiddin Hanım’dır...

Amacı, kadınları örgütlemek, başta seçme ve seçilme hakkı olmak üzere o tarihe kadar verilmemiş bazı insan haklarına kavuşmalarını sağlamaktır...

Nezihe Muhiddin (Tepedelengil), sıradan bir kadın değildir: Farsça, Arapça, Almanca, Fransızca bilen bir gazeteci ve yazardır (20 roman, 300 kadar öykü, piyes, senaryo, operet kaleme almıştır), kadın hakları savunucusu ve mütefekkir bir eylemcidir...

Padişahlık döneminde bile “kadın hakları savunucusu” olarak meşhur olmuş, bunun mücadelesini vermiştir...

1909 yılında fen dersi öğretmeni olarak çalışmaya başladı. Aynı yılSabah, İkdam gibi gazetelerde sosyoloji, pedagoji, psikoloji konularında makaleleri yayımlanmaya başlandı. İttihat ve Terakki Kız Sanayi Mektebi, Selçuk Hatun Sultanisi gibi okullarda müdürlük yaptı. Bir dönem maarif müfettişi olarak çalıştı.

1913’te “Türk Hanımları Esirgeme Derneği”nin kuruluşunda yer aldı ve sekreterliğini üstlendi. 1924’te şahsi parasıyla “Türk Kadın Yolu” dergisini kurdu. 

Cumhuriyete doğru ilerleyen “Yeni Türkiye”nin dikkatini “kadın”a çekmek için de 1923’te partisini kurdu. Devrin egemenleri, “Mümkün değil”dediler, “yürürlükteki kanunlar, kadınların siyasi temsiline müsaade etmiyor”...

“O zaman değiştirip müsait hale getirin” dediyse de gülüp geçtiler...

Daha da ötesi, iktidarı körü körüne destekleyen gazeteleri ve bazı tanınmış yazarları üzerine sürdüler... Dalga geçmeye başladılar... Bu dönemde, iktidar borazanlığı yapan Akbaba Dergisi’nde yayınlanan,“Kadınlar Halk Fırkası’nın Dokuz Umdesi” (ilkesi) başlıklı yazıda hem kendisi, hem partisi, hem de kadınlarla açıkça dalga geçildi...

1. Hâkimiyet bilakayd ü şart (kayıtsız-şartsız) kadınlarındır.

2. Her zevç (koca), zevcesine (karısına) itaate mecburdur.

3. Bütün ev işleri erkeklere aittir.

4. Erkek, kadının müsaadesi olmadıkça harem dairesinden dışarı çıkamayacaktır.

5. Muaşakatın sürat ve emniyetini temin için her mahallede post ve senet gişeleri açılacaktır.

6. Dulların istikbali temin edilecektir.

7. Ziynet eşyasının ithali serbesttir.

8. Taaddüt-i zevcat (çok eşlilik) memnudur.

9. Her kadın, indellüzum, kırk yaşına gelen zevcini tekaüde sevke mezundur.

Sonunda anladı ki, kadın haklarını, Türkiye’yi yönetenlere siyasi parti kanalıyla anlatamayacak,  Türk Kadınlar Birliği ismiyle bir dernek kurdu. Yayınlarında kadınlara seçim hakkı verilmemesini sert şekilde eleştirmeye başladı.

1925 yılında, Türk Kadınlar Birliği tarafından Halide Edip’le birlikte milletvekilliği için aday gösterildilerse de, CHP tarafından veto edildiler (CHP “kadın haklarını getirmek”le hâlâ övünüyor mu?)...

Türk Kadınlar Birliği bu kez erkek bir aday göstermek istedi, fakat CHP bunu da engelledi: Meclis’te kadın hakları savunucusu görmek istemiyordu...

Nezihe Muhiddin ve yönetim kurulu 1927 yılında görevden alındı. 1935 yılında da, cemiyet merkezi polis tarafından basıldı. Nihayet kadınların erkeklerle eşit olduğunu savunduğu gerekçesiyle, Türk Kadınlar Birliğitemelli kapatıldı. 

Ardından Nezihe Muhiddin hakkında “yolsuzluk” iddiaları başladı. Aslı olmayan ithamlar ve iftiralar iktidarı destekleyen gazetelerde çarşaf çarşaf yayınlandı... Nihayet, kendisine reva görülen muameleye dayanamadı, psikolojisi bozuldu...

Ve mücadele ile geçen hayatı 10 Şubat 1958’de, İstanbul’da bir akıl hastanesinde sona erdi.

Kadın haklarını savunan bir kadına, “Bu ülkeye kadın haklarını biz getirdik” diyen CHP’nin reva gördüğü muamele budur. 

“Yeni Türkiye” nasıl inşa edilir?

 

Cumhuriyeti kuranlar, Osmanlı tarihini, “hanedan tarihi” olarak aşağıladı ve yeni tarihin yazılmasını bir heyete havale etti. 1930’ların başında da“Türk Tarih Tetkik Cemiyeti” (1933’te “Türk Tarih Kurumu”na dönüştürüldü) kuruldu.

Onun diğer tarafında “Türk Dil Kurumu” oluşturulacak ve bu konularda her türden saçmalık “ilim” sayılacaktı!

“Yeni bir tarih tezi ileri sürüldü. Bu teze göre medeniye­tin ilk kurucuları Orta Asya’daki Türkler, Orta Asya’dan göç ederek medeniyeti dünyanın diğer bölgelerine yaymış­lardı… Bugünkü Avrupa medeniyetinin öncüleri de Türklerdi. O hâlde Türklerin Batılılaşmak is­temesi, doğ­masında kendilerinin büyük payı olan bir uygarlığa tekrar dönmelerinden iba­retti. ‘Batılılaşmak’ demek, kendile­rinin de bir parçası olduğu uygarlığı yeniden benimse­mek demektir.

“İkinci olarak, Anadolu’da tarih boyunca ku­rulan uygar­lıklar incelenerek, bunların Türk uygarlıkları olduğunun gösterilmesine çalışıldı. Anadolu uygarlıkları arasında, özellikle Sü­merler ve Etiler üzerinde duruldu. Sümerler ve Etilerin tercih edilmiş olması sebepsiz de­ğildir. Osmanlı Devletinin kalıntılarının yı­kılmak is­tendiği bir devrede, Osmanlı tarihi incelene­mezdi. Sonra gerek Selçuklu, gerek Osmanlı tarihinin araştırılması, Türklerin İslâm’a olan yakın ilgisini de belirtmek zorun­daydı. Lâik­leşme döne­minde İslâm’ın bir araş­tırma konu­su edilmesi uygun düş­mezdi. Hâlbuki Sümerler ve Etiler, Anadolu’da yaşa­mış oldukları gibi, Selçuklu ve Osmanlıların ortaya çıkardığı sa­kıncalar (yani Müslümanlık) onlar için varit değildi (çünkü onlar Müslüman değildi). Dola­yısıyla onların pek de kesin olmayan Türklük­leri —ki, bugün Etilerle Sümerlerin Türk olmadı­ğı konusundaki deliller kesindir— üzerinde du­ruldu, kurdukları uygarlıkların “Anadolu Türk uygarlığı” olduğu ve Türklerin Anadolu’da uzun bir tarihe sahip olduğu gösterilmeye ça­lışıldı.

“Çalışmalar belirli bir gayeye hizmet etmek için yapıldı­ğından zaman zaman bilimsellik dışına çıkmışlardır” (Dr. İlter Turan, Cumhuriyet tarihimiz, s. 93-94).

“Belirli bir gaye”den muradın ne olduğunu bugün hepi­miz biliyoruz. Kitleleri dininden, dilinden, kültüründen, me­deniyetinden, tarihinden koparıp, Batılılaştırma gaye­sidir bu. Hatta bu “gaye”nin gerçekleşmesi için isyanlar ter­tip­lenmiş, sehpalar kurulmuş, kelleler alınmış, arkada kandan bir iz bıra­kılmıştır. 

Ama acaba umulan elde edilmiş midir? 

Eğer bir türlü belini doğrultamayan, kendi ayakları üzerinde du­ramayan, bir asra dünya çapında birkaç deha oturtama­yan fukara, ilmî gelişmelerin dışında, kabuğuna büzülmüş bir Türkiye murat ediliyordu ise, evet, umduklarını elde etmiş sayılabilirler. 

Yok, kültürlü, dünyada sözü geçen ve ilim, fen, edebiyat, teknik sahalarında söz sahibi bir Türkiye murat ediliyordu ise, bunun hâlâ çok uzağındayız. 

Zaten o yoldan yürüyüp parıltılı bir noktaya gelmek, geçmişi in­kâr zeminine sağlam bir gelecek inşa etmek imkânsızdı. Gele gele inkârcıların gelebileceği bir noktaya gelmişiz: Hüsran noktası... 

Gördüğünüz gibi, geçmişi tahlile çalışırken, kahırlanmamak elden gelmiyor. Ancak kahırlanıp kalmak da çare olarak gözükmüyor. 

Harekete geçmek gerekiyor. Amacımız gerçekten de “Yeni Türkiye”yi inşa etmekse, önce eski Türkiye’nin hatalarından arınmamız lâzım.

Kaybettiğimiz değerleri kaybettiğimiz yerde arayarak işe başlayabiliriz.

Çanakkale zaferinden İstiklâl Marşı’na

 

12 Mart “İstiklâl Marşı”mızın TBMM’de kabulünün yıldönümüydü. Perşembe günleri yazmadığım için konu bugüne kaldı. 

Önce “Milli Mücadele”ye gelen süreci kısaca hatırlayalım...

17 yıl aralıksız süren savaşlarda insan, para ve silâh kaynaklarını tüketenOsmanlı’nın başkenti, Mondros Mütarekesi çerçevesinde işgal ediliyor.

En bitkin, en yorgun zamanımızda kendimizi “Milli Mücadele”nin içinde buluyoruz. Artık küllerimizden tekrar doğmak zorundayız! Parola: “Ya istiklâl ya ölüm”dür!

Çete baskınlarıyla başlayan mücadele, yerini git gide düzenli ordulara bırakırken, yorgun milletin ruhunu kışkırtıp, moralini takviye edecek bir“İstiklâl Marşı”na ihtiyaç duyuluyor ve bu amaçla Maarif Vekâleti 1921 başında 500 lira nakit para ödüllü bir “İstiklâl Marşı” yarışması açıyor.

Bu yarışmaya 724 şiir geliyor,ancak jüri tarafından tek tek değerlendirilen şiirlerden hiç biri beğenilmiyor. Şiirler çala kalem, sırf yüksek para ödülü için yazılmış gibidir. 

Oysa istenilen evsafta bir şiiri maddi mülâhazalarla yazabilmek mümkün değildir. Onu yazabilmek için anonim imanın ruhuyla ruhlanmak gerekmektedir... 

Bu öyle bir şiir olmalıdır ki, bitip tükenmeyen savaşlardan yorgun düşmüş bir milletin yüreğini kıpırdatmalı, umutlarını diriltmeli, ruhunu ayağa kaldırmalıdır.

Tarih boyunca yaşanan acılar satırlara dökülmeli, bir şiirin içselliğinde geçmiş geleceğe bağlanmalıdır... Bunu, yüreğini Peygamber yüreğinin ritmiyle bütünleyebilmiş bir şair ancak yazabilirdi. 

Çünkü şiire konu olan millet, sünneti devletleştirip yüzyıllarca zirvede tutmuş bir milletti.

Belki de bu olguyu kavrayamadıkları için, Cenap Şahabeddin, Yahya Kemal Beyatlı, Ahmet Haşim, Abdülhak Hamid Tarhan, Ziya Gökalp, M. Emin Yurdakul, Süleyman Nazif, Enis Behiç Koryürek, Orhan Seyfi Orhon, Yusuf Ziya Ortaç ve Faruk Nafız Çamlıbel gibi “İstanbul şairleri”, yarışmaya katılmamışlar, ilgilenmemeyi yeğlemişlerdir.

Devrin Maarif Vekili (Milli Eğitim Bakanı) Hamdullah Suphi beye göre, bu şiiri sadece Mehmed Âkif yazabilir; zira Âkif, hem milletinin değer hükümlerine sımsıkı bağlı bir vatanseverdir, hem de yürek vuruşunu Peygamber’inin yürek vuruşuyla bütünlemiş bir şairdir.

Ama Âkif para ödülü konduğu için yarışmaya katılmamıştır. 

Kendisini ikna etmeye çalışan dostu Hasan Basri Bey’e, para ödülünü kastederek, “şerait (şartlar) ağır” diyecektir. Ancak ödül meselesinin başka biçimde halledileceği sözü verildikten sonra, Tâceddin Dergâhı’na (Ankara’da) kapanıyor, İstiklâl Marşı’mızın ilk mısrasının ilk kelimesini“besmele” eşliğinde kâğıda döküyor: “Korkma!..”

Bu kelime, Peygamber-i Âlişan Efendimiz’in Mekke’den Medine’ye hicreti sırasında sığındığı Sevr Mağarası’nda, muhteşem yol arkadaşı Hz. Ebubekir’in endişelenmesi üzerine kulağına fısıldadığı teselli âyetinin ilk kelimesinden alınmıştır: “Korkma ey Ebu Bekir, Allah bizimledir!”

Yüreğini ilhamının kaynağına kilitledikten sonra, Âkif, marşın gerisini hızla getiriyor ve 17 Şubat 1921’de tamamlayıp Maarif Vekâleti’ne gönderiyor. 

Âkif’in şiiri Türkiye Büyük Millet Meclisi’nin 01 Mart 1921 tarihli oturumunda söz alan Hamdullah Suphi tarafından okunurken, her kıtası milletvekilleri tarafından coşkulu bir şekilde alkışlanıyor. 

Nihayet 12 Mart 1921... Türkiye Büyük Millet Meclisi, o gün Mehmet Âkif’in şiirinin “Milli Marş” güftesi olmasını kararlaştırıp kanunlaştırıyor. 

Âkif’in şiiri kanunlaşıp resmiyet kazandıktan sonra, Hamdullah Suphitarafından Büyük Millet Meclisi kürsüsünden tekrar tekrar okunuyor ve bütün mebuslarca ayakta alkışlanıyor. 

Bu sırada Âkif’in yüzü mahçubiyetten kıpkırmızı olmuştur. O kadar mütevazıdır ki, alkışlar ruhunu sıkmıştır. “Bu kadar da olmaz ki canım”diye söylene söylene Meclis’ten kaçıyor.

Para ödülü ise, “Harp Malülleri Cemiyeti”ne bağışlanıyor...

O sırada Âkif, bir palto alacak parayı denkleştiremediği için, soğukta sokağa çıkacağı zaman arkadaşının paltosunu ödünç almaktadır.

“Nereden nereye” desek mi? 

Derin oyunlar

 

1946’da, “Derin Türkiye”, başta Nihal Atsız olmak üzere “Türkçü” hareketin tüm önde gelenlerini gözaltına alıp tabutluklara (insanın kıpırdayamayacağı kadar daracık işkence hücreleri) kapattı, hepsini işkenceden geçirdi...

Ülkede bunlar olurken, ne dindarlardan itiraz geldi, ne solculardan...

“Canım” dediler, “şu Türkçüler de fazla ileri gitmeselerdi!”

Sonra “Derin Türkiye” solculara yöneldi. 12 Mart (1971-Komuta heyeti ülkeye yine el koymuştur) sürecinde, pembesinden kızılına, ülkede ne kadar solcu yazar-çizer, sendikacı, öğrenci, kısacası ne kadar solcu aydın varsa hepsini tutukladı. Mahkeme salonları sanıklarla dolup taştı. Yargılandılar ve çeşitli cezalar aldılar. Hatta Deniz Gezmiş gibi bazı gençler de asıldı.

Ne dindarlardan bir itiraz geldi, ne Türkçülerden, ne de milliyetçilerden. Aynı şekilde düşündüler:

“Canım” dediler, “şu solcular da fazla ileri gitmeselerdi!”

Derken, 12 Eylül 1980’de generaller bir kez daha Türkiye’ye el koydular…

“Genelkurmay Başkanı” sıfatına, devlete el koyduktan sonra, “Devlet Başkanı ve Başbakan” sıfatını da ekleyen Orgeneral Kenan Evren, meydan meydan dolaşıp laiklik nutku eşliğinde âyet-hadis okumaya başladı. Şekilci dindarlar “Bize dokunmayan bin yaşasın” hesabında onu alkışlarken, şekilci solcular “laik” takılıp parsa toplamaya çıktılar.

Milliyetçi kesim ise, atıldığı zindandan, “Biz zindandayız amma fikrimiz iktidarda” mesajı gönderiyordu. 

Aydınlar yine biçiliyor, fikir yine öldürülüyor, düşünce yine “yasak”kapsamında tutuluyor, insan hakları görülmemiş biçimde çiğneniyordu.

Nihayet 28 Şubat süreci başladı: “Derin Türkiye” bu kez, komünizmin dünya çapındaki perişaniyetinden sonra laikliğin dozunu arttıran eski komünistlerle milliyetçilerin desteğini alıp “dinci” ilan ettiği kesimlerin üzerine çullandı.

Ne milliyetçilerden itiraz geldi, ne solculardan, ne de “light dindar”lardan:“Demokratlar”ı soracak olursanız, ülkede onların sayısı zaten devede kulaktı. Türkiye’yi Avrupa Birliği’ne taşımaya çalıştığı görüntüsü vermek isteyen “en demokrat demokrat” Mesut Yılmaz bile, iktidardaki siyasi rakiplerini asker tankı eşliğinde yenmeye çalışıyor, “Sincan’dan geçen tankları görmüyor musunuz?” diye soruyordu.

Zaten eski CHP de, 27 Mayıs 1960 darbesinin Demokrat Parti’yi tüm mensuplarıyla birlikte yok etme projesini, “tanklara dayanarak” onaylamış, ancak 12 Eylül sürecinde sıra kendisine de gelmiş ve kapatılmıştı. DP kapatılırken CHP, MSP kapatılırken AP, DEP-HEP, v.s. kapatılırken RP karşı çıksaydı, 69 yıllık çok partili siyasi hayatımızda düzinelerce kapanmazdı.

Anlayacağınız, şu bizim demokrasi (bu isimde bir kitabım da var, ama mevcudu kalmamış durumda) ideolojik grupların ve siyasi partilerin “Bana dokunmayan bin yaşasın!” hesabına kurban gitti!..

Şimdi aynı oyun tersinden kurgulandı: Bu kez “sivil” gruplar, devlete çullanıyor…

Devleti dinliyor ve devletin en mahrem bilgilerini bir yerlere servis ediyor…

Bu dehşetengiz manzara karşısında bazılarımızın tek yaptığı iş, “Ama canım, devleti yönetenler de…” diye başlayan cümleler kurmak…

Hâlbuki “devletin bekası”nın sözkonusu olduğu yerde, diğer bütün gerekçeler susar…

Tüm sebepler, ötelenir…

Devletin varlığını güve gibi kemirenlere karşı yekvücut çıkılır. 

Birlik-beraberliğimizin adresi Çanakkale’dir

 

Etrafında ihtilafsız ittifak edebileceğimiz ortak değerleri öne çıkarmamızı gerektiren günler yaşıyoruz...

Tarih ortak değerlerimizden biridir...

Özellikle Çanakkale Zaferi, yakın tarih içindeki yeri bakımından, son derece anlamlıdır.

Anlamlıdır, çünkü “Osmanlı bitti, bir daha dirilemeyecek şekilde yere serildi” denilen bir zamanda kazanılmıştır. 

Mahiyeti itibariyle bir diriliş cehdi, aynı zamanda da birlik-beraberlik sembolüdür. Bu itibarla Çanakkale mücadelesini kazanan ruhu keşfetmeye ve kavramaya muhtacız.

Hatırlayalım ki, Çanakkale Zaferi, İngiliz önderliğinde birleşen Avrupa ile Rusların 17 yıl aralıksız savaştırıp yıprattıktan sonra, nihayet  “Hasta Adam” damgasını vurup son ölümcül darbeyi indirmek üzere gelen“düşman”a karşı verilmiş canhıraş bir varlık mücadelesidir. Tarihi zaferlerle ve medeniyet nimetleriyle dolu bir milletin ateşle imtihanıdır... 

Oysa yıllarca savaşmaktan yorgundu. İmparatorluğun geniş coğrafyası içinde yıllarca aralıksız savaştırılmış, Trablusgarp’tan Balkanlar’a kadar tüm vatan sathını kanıyla âdeta sulamış, başta insan kaynakları olmak üzere hemen hemen tüm kaynaklarını tüketmişti. 

En tükenmiş zamanımızda geldiler, ama öyle bir ders aldılar ki, sonsuza kadar unutamıyor, o korkunun etkisiyle Türkiye’yi ve komşularını her vesileyle rahatsız etmeye çalışıyorlar.

Çanakkale savaşlarının yüzüncü yıldönümündeyiz (1915-2015)...

Ama ben size savaşı değil, imkânsızlıklar içinde o savaşı kazanan insanı birkaç örnekle anlatmaya çalışacağım. Çünkü insan, hayatın olduğu gibi, savaşın da ana unsurudur.

Öncelikle şunu belirteyim ki, Çanakkale’yi canla, başla, imanla savunanların dilinden düşürmediği üç kelime var:

Allah...

Bismillah...

Kardeş.

Çanakkale’de ırk farkı unutulmuş, dil farkı unutulmuş, memleket farkı unutulmuş, bütün savunmacılar “kardeş” kelimesinde ittifak etmiştir... 

Türk Kürd’ün, Kürt Laz’ın, Laz Çerkez’in, Abaza’nın, Arnavut’un, Roman’ın sadece “kardeş”idir...

Karşılarındaki saldırganlar ise İngiliz-Fransız, Anzak olarak değil, sadece“düşman” olarak tanımlanmaktadır...

Zaten Mehmed Âkif de öyle yapmış, “Kimi Hindu, kimi yamyam, kimi bilmem ne belâ” diyerek tek mısrada “düşman”ı özetlemiştir.

Kısacası saldıranlar “düşman”, savunanlar “kardeş”tir, o kadar!

Önemli bir nokta daha var: O insanlar gökten zembille inmedi, yetiştirildi. İhtiyacınız olduğunda ihtiyaç duyduğunuz imanlı, kararlı, sabırlı, yürekli, gayyur, fedakâr, cefakâr, dayanıklı, vatansever insanı bulabilmek için, önceden yetiştirmiş olmak gerekiyor...

Osmanlı yıllarca emek vererek o insanı yetiştirmiş, o insan da imkânsızlıklardan imkân çıkararak Çanakkale Zaferi’ni kazanmıştır.

Şöyle kabaca bir düşünün lütfen: Çanakkale’de dünyanın en güçlü armadası ve en eğitimli ordularıyla savaşan Osmanlı Devleti’nin parası var mıydı? Yoktu... 

Devlet o kadar fakirdi ki, savaşan askerlerine miğfer dağıtamıyor, bu yüzden binlerce askerimiz, İngiliz uçaklarından atılan çivi bombalarına canlı hedef olup şehâdet şerbetini içiyordu.

Peki bari devlet, cephelerde savaşan askerlerinin karnını doğru düzgün doyurabiliyor muydu?.. 

Hayır, doyuramıyordu: Anadolu’nun dört yanından gelen gencecik vatan evlâtları kavrulmuş süpürge tohumu kemirerek savaşıyor, subaylarımız haftada bir çıkan sıcak çorbalarını bile, “Onlar güzel yemeklere alışkındır, biz nasıl olsa idare ederiz” diyerek, İngiliz esirlerine ikram ediyordu...

Askerlerimizn silâhları muntazam değildi... Müttefiklerin modern silahlarının yanında “çakaralmaz” denebilecek kadar eski silahlarla savaşıyorlardı...

 

İmanın tekniğe karşı zaferi

 

Müttefiklerin elindeki savaş gemilerinin toplam tonajı 250 bin tondu ve yüz parçadan oluşuyordu...

Üstelik dünyanın en modern, en büyük zırhlılarıydı... 

4’ü Fransız, 12’si İngiliz olmak üzere 16 zırhlı, 4 kruvazör, 14 destroyer, 7 denizaltı, 21 mayın tarama gemisi, 30’dan fazla bot, 1 muhrip ana gemisi, 1 gambot ve çeşitli destek gemilerinden oluşan dev bir donanma... 

Ayrıca da 42 keşif ve bombardıman uçağı...

Bizim ise elimizdeki gemilerin toplamı sadece 25 bin tondu... Üstelik bunlardan bir kısmı çoktan hurdaya ayrılması gerekecek kadar eskiydi.

506 topla mevzilerimize günde ortalama 23 bin mermi atıyorlardı.

Bizde çoğu eski ve demode olmak üzere sadece 150 top vardı ve bunlarla günde ortalama 370 mermi ancak atılabiliyordu. 

Top açığını kapatmak için, Mehmetçikler, köylerden soba boruları toplamış, mevzilere dikmiş, arada bir altında çalı-çırpı yakarak duman çıkarmalarını sağlamışlardı...

Dumanı tüten soba borularının, İngiliz zırhlılarından ateşlenmiş top gibi görünmesini ve bu sayede morallerinin biraz olsun bozulmasını sağlamaya çalışıyorlardı.

Kısacası düşman hem teknik açıdan, hem de silah, mühimmat, gıda ve giyecek açısından mükemmeldi...

Gerçek şu ki, saldırganların her şeyi vardı, savunanların ise hemen hiç bir şeyi yoktu: Buna rağmen başardık?

“Mucizeler tarlası” demem işte bu yüzdendir.

“İnsan”a dikkat çekmem de...

Şimdi onlardan birine yakından bakalım...

Savaşın en kanlı günlerinde Kocadere Köyü’nde kurulan büyük sargı yerine (seyyar hastane) her an yaralı geliyor.

Ağır yaralılardan biri, sargı yerinde dolaşan komutanın ellerine sarılıyor. Zor nefes almakta, sık sık tıkanmaktadır. Kesik kesik şunları söylüyor:

“Ölme ihtimalim çok fazla... Ben bir pusula yazdım... Arkadaşıma ulaştırın...”

“Arkadaşın kim, pusulayı kime ulaştıracağız?” diye soruyor komutan.

Yaralı derin bir nefes alıp, defalarca yutkunuyor:  

“Köylüm Lapsekili İbrahim Onbaşı’dan bir Mecidiye borç aldıydım... Ondan sonra kendisini göremedim. Belki ölürüm... Ölürsem söyleyin, hakkını helal etsin!”

“Merak etme evladım” diyor komutan yaralı askerin saçlarını okşayarak, “hiç merak etme, hallederim.”

Fakat artık duymuyor, şehit olmuştur...

Komutanın gözleri nemleniyor.

Aradan fazla zaman geçmiyor. Savaş tüm acımasızlığıyla devam ettiği için, sargı yerine sürekli yaralı taşınmaktadır. Bazıları sargı yerine ulaştırılmadan şehit oluyorlar. Şehitlerin üzerinden çıkan eşyalar, künyeler komutana ulaştırılıyor. 

Bir künye ile bir pusula geliyor ki, ötekilerden farklıdır. Komutan pusulaya göz atar atmaz, “Allahım!..” diyor hıçkırarak, ellerini yüzüne kapatıyor.

Pusulada şu not vardır:

“Beybaş Köyü’nden arkadaşım Halil’e bir mecidiye borç verdiydim. Kendisi beni göremedi. Biraz sonra taarruza kalkacağız. Belki ben dönemem. Arkadaşıma söyleyin, hakkımı helal ettim!”

Komutan olduğu yere çömeliyor, “Allahım, büyük Allahım” diye diye ağlıyor.

Çanakkale Savaşı yahut bakkal borcunu kanla ödemek

 

Çanakkale savaşları sırasında dramatik olaylar sadece cephede yaşanmıyor, dramın büyüğü cephe gerisinde kalan ailelerde yaşanıyordu.

Tek varlıklarını savaşa göndermiş buruk kalpler, sadece acılarıyla değil, yokluk ve yoksullukla da boğuşuyorlardı.

Bunlardan biri de Vefa Lisesi’nde Fransızca öğretmeni Ahmed Rıfkı’nın annesi Ayşe Hanım’dı… Ahmed Rıfkı otuzuna gelmesine rağmen, hâlâ bekârdı. İstanbul’un Vefa semtinde annesiyle birlikte oturuyordu. 

Savaşa çağrıldı. Koşa koşa gidecekti, ama bir sorun vardı: Yokluğunda, yaşlı annesi nasıl geçinecek, ona kim kol-kanat gerecekti?

Eski bakkallar aileden sayılırdı. Babacan tavrıyla sırtını sıvazladı: “Hiç merak etme evlât, o işi ben hallederim. Sen dönene kadar anneni maişetsiz bırakmam. Çorbada tuzumuz bulunsun.”

“Sağolun. İnşallah dönüşte birikmiş tüm borçlarımı ödeyeceğim.”

Sözleştiler… Ahmed Rıfkı, rahatlamış olarak Çanakkale Cephesi’ne gitti. Canla-başla savaştı… Nihayet düşmanın kaçtığını gördü. Artık annesine dönebilecekti.

Fakat öyle olmadı. Kaçarken düşmanın Arıburnu ve Anafartalar bölgesine döşediği mayınlardan birine basıp, 19 Aralık günü saat 8.20 sularında şehit oldu.

Bir öğle sonrası, gözlerinde ölüm donukluğu olan birkaç subay Ahmed Rıfkı’nın annesi Ayşe Hanım’ın kapısını çaldı. Ana yüreği, daha söylenmeden anladı oğlunun şehit düştüğünü. Yutkundu: “Vatan sağolsun” dedi, “Mevlâm sizleri bağışlasın!”

Şehid’in cebinden çıkan para ile eşyalarını Ayşe Hanım’a teslim edip gittiler…

Ayşe Hanım, günlerce eve kapandı. Şehidinin eşyalarını koklaya koklaya günlerce ağladı. Sadece namaz kılıp Kur’an okuyor ve dua ediyordu…

Evde de yiyecek hiçbir şey kalmamış, mahalle bakkalına borcu ise ödenemez seviyeye çıkmıştı. Bir gün “Ne olursa olsun” dedi ve komşusuGülşah Hanım’ı yanına alarak mahalle bakkalına gitti.

Bakkala girer girmez, Ayşe Hanım, kırık dökük kelimelerle anlatmaya başladı:

“Selahaddin Âdil Efendi, durumu biliyorsun, oğlum şehit düştü. Üzerinden çıkan parayı esvaplarıyla birlikte verdiler. Yedi aydır senden veresiye alıyorum. Hesabını yap, alacağını al. Yetmezse çalışır üstünü öderim. Oğlum mezarında borçlu yatmasın. Şu borç defterini veriver bir zahmet!” 

Bakkal Selahaddin Âdil Efendi, borç defterini Ayşe Hanım’ın önüne koydu.Ayşe Hanım, komşusu Gülşah Hanım’a uzattı:

“Bak bakalım” dedi, “borcum ne kadarmış?”

Gülşah Hanım veresiye defterinin sayfalarını dikkatle çevirmeye başladı. Sayfaların arasında ne Ayşe Hanım’ın adı vardı, ne de oğlu Ahmed Rıfkı’nın…

Son sayfaya geldiğinde, Gülşah Hanım’ın gözleri büyüdü. Sayfanın başında“Ahmed Rıfkı” yazıyordu. En altına ise şöyle bir not konmuştu:

“Tüm borç Ahmed Rıfkı’nın kanıyla ödenmiştir!”

Gülşah Hanım komşusunun kulağına bu cümleyi fısıldayınca, birbirlerine sarılıp ağlamaya başladılar…

Bu nasıl bir anlayıştı Allah’ım, bu nasıl bir vatan sevgisiydi? Selahaddin Âdil Efendi de ağlıyordu…

“Biz milletiz bacılar! Millet olmanın şartı, devletin eksik bıraktığını tamamlamaktır. Devletin erişemeyeceği noktalara erişip insanlığımızı yapmaktır. Ahmet Rıfkı bizim hürriyetimiz için canını verdi, biz bir kaç parça bir şey versek kıyamet mi kopar? Bana borcunuz yok Ayşe Hanım, oğlunuz çoktan o defteri kapattı. Tam tersine, bizim size borcumuz var!..”

Ayşe Hanım bu ülkede kimsesiz olmadığını anlamış, bir oğlunu alan Allah’ın pek çok oğul bahşettiğini fark etmişti…

İçi serinlemiş olarak evine döndü.

Tüm şehitlerimizi rahmet ve minnetle anıyorum.

 NOT: “Çanakkale Zaferi’ne Yüzüncü Yıl Armağanı” olarak “İmanın Zaferi: Çanakkale” isimli kitabım Nesil Yayınları’ndan çıktı.

 tarih içindeki yeri

 

...

gözlerini açtığı dünya, Aydınlanma Çağıdüşünürleri öncülüğünde oluşturulmuş “para eksenli” bir dünyadır (Dünya savaşları, terör ve küresel krizler, bu dünyanın artık miadını doldurduğu sinyalini veriyor. Yeni bir hayat tarzı oluşturulamazsa çözülme ve çökme kaçınılmazdır)...

“Çok çalışıp çok üreterek çok para kazanma ve rahat yaşama” eksenine oturtulan “Aydınlanma” felsefesi, insanlara mutluluk sırrının “para”da saklı olduğunu telkin etmiş, insanlık pozitivist bir hayat tarzına itilmiş, fikri ve felsefi kimi akımlar Allah’a âdeta savaş açmıştır...

İnsanın yaradılış hikmetine taban tabana zıt olan bu yöneliş, insanı“üretim-tüketim” kıskacına alarak kısa sürede bunaltmış, bu bunalım yeni arayışları hızlandırmış, neticede güçlü bir alternatif olarak “komünizm” ve“faşizm” doğmuştur...

Bütün bu değişim ve dönüşümlerin, tabiatıyla Osmanlı Devleti’ne ve halkına birtakım yansımaları olacaktı. Sadece “küffar” olarak tanımladıkları, tarihi, sosyolojik, psikolojik, siyasî ve dinî değerlerini pek de iyi bilmedikleri Batı dünyasındaki köklü değişimle zihinler bulandı...

Bir taraftan da devlet, yoğun savaş baskısı altındaydı: Balkanlar veKafkasya’da, Rusya ile savaşıyorduk...

Rusya’nın Sırpları kışkırtması ile Bosna-Hersek ve Karadağ’da başlayan isyanlar, Avrupa’nın yarısını ve Osmanlı Devleti’nin tamamını etkileyecek kadar büyük bir savaşı başlatmıştı. 

Osmanlı tarihçilerinin Rumi Takvim’e göre “93 Harbi” dediği 1877-78 Osmanlı-Rus savaşının, Osmanlı Devleti’ne yeni başlangıçlar yaptıracak kadar önemli sonuçları oldu.

Osmanlı Devleti, Meşrutiyet ilan ederek siyasi, sosyal ve ekonomik alanlarda büyük değişikliklere yol açacak olan anayasal parlamenter sistemi yürürlüğe koydu. 

Nisan 1877’de, Rusya’nın savaş ilanıyla Kafkas ve Balkan cephelerinde başlayan çarpışmalar, Osmanlı kuvvetlerinin sürekli olarak geri çekilmesi ile sonuçlandı. Ruslar, batıda Plevne’yi düşürdükten sonra, Balkanları boydan boya istila ederek, Ayastefanos’a (Yeşilköy’ün o dönemdeki adı) kadar geldiler...

Doğuda ise Ardahan, Oltu ve Kars’ı alarak Erzurum’a girdiler...

Bu esnada, Osmanlı Devleti’nde ekonomik kriz had safhada idi. Salgın hastalıkların yayılması parasızlık yüzünden engellenemiyordu. Halk, fakirlik ve salgın hastalıklardan bizardı. 

Savaşın sonunda Yeşilköy’de imzalanan “Ayastefanos Andlaşması” ile Osmanlı, Balkanlarla Avrupa’daki topraklarının neredeyse tamamına yakınını kaybetti. 

Tuna cephesinde Romanya, Sırbistan ve Karadağ bağımsızlığına kavuştu ve Bulgaristan Prensliği kuruldu. Kafkas cephesinde ise Batum, Kars, Ardahan ve Doğubeyazıt Ruslara bırakıldı.

Olup bitenlerin, dünyaya hükmetmeye alışmış Osmanlı insanının üzerinde derin izler bırakması doğaldı. Bir taraftan da, Osmanlı Devleti’nin ödemesi gereken ağır savaş tazminatı, ağır ekonomik şartlarla bütünleşince korkunç bir çöküntü baş gösterdi. Yavuz ve Kanuni dönemlerinde ağzına kadar altın dolu olan Osmanlı Hazinesi, artık namerde muhtaç haldeydi:Devlet azınlıklara mensup Galata Bankerleri’ne boyun eğip borç alıyordu.

Her anlamda karışık hattâ kaotik bir dönemdi... İnsanların onuru zedelenmişti...

Haliyle aydınlar da şaşırmış, “Batıcılık”, “Türkçülük”, “İslâmcılık” gibi arayışlar arasında bölünmüşlerdi... Şaşkınlık kol geziyordu...

Yarın devam edelim inşallah...

Seyit Onbaşı gerçekte kimdir?

 

İmkânsızlıkların ortasında sürdürülen savaşlarda dokuz yıl kesintisiz askerlik yapar mısınız?.. Zor, hatta imkânsız...

Değil dokuz sene, bir sene bile fazla geliyor da, durmadan kısaltıp duruyoruz. Hatta onunla dahi yetinmeyip, sık sık “Bedelli Askerlik Kanunu”  çıkartıyoruz ve her kanunda yaşı biraz daha küçültüyoruz...

Dokuz sene askerlik bize zor, hatta imkânsız; ancak 1889’da Havran’ın (Balıkesir) Manastır köyünde doğan Seyid Onbaşı’ya(hani şu 276 kilo denen top mermisini [aslında 215 kilodur] tereddütsüz kaldırıp namluya sürdükten sonra “besmele” ile tetiği çekip Ochean zırhlısını vuran kahraman) hiç zor gelmiyor...

“Bu kadarı da fazla” demeden tam dokuz yıl savaşıyor. En genç, en verimli zamanında dokuz yılını vatanına veriyor...

1909’da alınıyor askere... 1912’de Balkan Savaşları’na katılıyor... 1915’teOsmanlı Devleti, Birinci Dünya Savaşı’na girince, Beşinci Ordu’ya naklediliyor...

Baştan sona Çanakkale savaşlarına katılıyor. Kaç kere ölümle burun buruna geliyor, kaç kere şehadete ramak kalıyor...

Nihayet 18 Mart 1915’te, Çanakkale Boğazı’nı geçmeye çalışan Müttefik Donanması’na öyle bir iş ediyor ki, ebedileşip âbideleşiyor... Efsane oluyor. Yüz yıl boyu konuşuluyor, minnet ve rahmetle anılıyor. Bu millet varoldukça da anılacak.

“Çanakkale’nin Koca Seyid”i deyip geçtiğimiz, sırtında mermi taşıyan fotoğrafını her yere astığımız, her zaman iftiharla hatırladığımız bu delikanlı, gerçekte kimdir sahi, necidir, neyin nesidir?..

Havran’ın Manastır köyünde dünyaya geldiğini söylemiştik. Burası bir orman köyü. Köylüler odun toplar, kömür yapar, gizli gizli şehre indirip satarak geçinirler...

Gizli gizli: Çünkü kömür yapmakta kullandıkları odun orman malı, yani devletin... Kömür yaparken ya da çarşıda satarken, orman kolcularına yakalınanın işin bitik: Mapushane damını boylar...

Tam ismiyle Seyit Ali (soyadı kanunu çıkınca “Çabuk” soyadını almış)  de gizli yaptığı kömürü satıp geçinen bir Anadolu garibanı...

Gök gözlü, kavruk tenli, ufak-tefek biri... Ama cesur, ama atak, ama yürekli...

Bu cesur yürek 18 Mart 1915 tarihinde Çanakkale sırtlarına konuşlandırılmış Rumeli Mecidiye Tabyası’nda görevlidir. Âkif’in “Kimi Hindu, kimi yamyam, kimi bilmem ne bela” olarak tanımladığı düşman, tüm toplarını aleste etmiş mevzilerimizi cehenneme çeviriyor. Zaten yetersiz sayıda olan toplarımızın çoğunu susturuyor.

Bu arada Queen Elizabeth zırhlısından atıldığı tahmin edilen bir top mermisi Mecidiye Tabyası’na isabet ediyor. Bazı toplar tamamiyle devre dışı kalırken, sağlam tek topun da mataforu (ağır mermileri namluya süren bir nevi vinç) kırılıyor. 

16 er şehit, 24 er yaralı. Sadece batarya komutanı ile Niğdeli Ali, bir de bizim Seyit yarasız-beresiz ayakta kalıyor.

Komutan durumu rapor edip yardım alma umuduyla tabura giderken, bunlar top başında kalıyor... Niğdeli Ali bir cigara sarıp efkâr dağıtırken,Seyit elinden gelen herşeyi yapıp yapmadığını düşünüyor. Gözü 215 kiloluk mermilerde: Taşıyıp namluya sürebilse, bunu bir yapabilse, ruhu sükunet bulacak.

Düşüncede bırakmayıp eyleme geçiyor. Mermiyi sırtladığı gibi namluya sürüyor ve besmele eşliğinde ateşliyor...

Üçüncü mermi zırhlının dümen köşkünde patlayıp, dümenini kilitliyor. Bu alan elli santimetrekarelik zırhsız bir alandır ve bu isabetin gerçekleşmesi imkânsız gibidir.

Tabii imkânsızlıktan imkân çıkarmayı bilmeyenlerle, şartlara teslim olmayanlar bu genel kuralın dışındadırlar: Tıpkı Havranlı Seyit Ali Onbaşı(bu başarısından sonra “onbaşı” rütbesi alıyor) gibi...

Çanakkale’den düşman çekildikten sonra, üç yıl daha çeşitli cephelerde savaşıyor. Sonra terhis ediliyor. Köyüne dönüp anasına, karısına, kızına kavuşuyor. Ne madalya, ne maaş, ne ücret, ne alkış istiyor. Ona göre vatan hizmetinin bedeli yoktur. Eskisi gibi kömür yapıp satarak hayatını bıraktığı yerden sürdürüyor.

50 yaşında, zatürreden hayata veda ediyor (1939)..

Hilafet “ittifak”la mı kaldırıldı?..

 

Saltanat daha önce kaldırılmış, sıra hilafete gelmişti. O makamda şimdilik Abdülmecid oturuyordu ve kısa bir süre önce Meclis tarafından seçilmişti.

Halife Abdülmecid’le Ankara arasında ilk gerginlik biat töreninin hemen ardından yaşanıyor. TBMM Başkanı Mustafa Kemal Paşa’ya çektiği telgraf hazmedilemiyor. Çünkü Abdülmecid, yeni unvanını “Halife-i Resullullah Hadimü’l-Haremeyni’ş-Şerifeyn Abdülmecit bin Abdülaziz Han” şeklinde yazmıştır.

Vay efendim bu nasıl oluyor? “Abdülmecit bin Abdülaziz Han” unvanını kullanarak Osmanlı saltanatına nasıl vurgu yapabiliyor? 

Böylece Ankara hükümeti ile Halife Abdülmecid, daha ilk günden karşı karşıya geliyorlar. 

Halife Abdülmecid’in Hilafet kurumuna ayrılan tahsisatın artırılmasını istemesi, yabancı elçileri kabul etmesi, hele hele tüm nişanlarını takarak Cuma selamlığına çıkması bardağı taşıran son damlalar oluyor. 

Bu arada Cumhuriyetin ilanı sonrasında Ankara ekibi arasında bir ihtilaf vücuda geliyor. Bu işin, Kâzım Karabekir gibi, Milli Mücadele’nin bazı önemli komutanlarına danışılmadan, danışma şöyle dursun, hatta haber dahi verilmeden, bir oldu bitti şeklinde yapılması paşaları kızdırıyor.

Bir çırpıda hem cumhuriylet ilân edilmiş, hem de Mustafa Kemal Paşa Cumhurbaşkanı seçilmiştir.

Cumhuriyetin demokratik teamüllere uygun biçimde gerçekleşmediği açıkça görülüyor.

Kazım Karabekir, Rauf Orbay gibi önemli komutanlar usule itiraz ediyorlar, fakat hemen “saltanat yanlısı” olarak damgalanıyorlar.

Cumhuriyet’e karşı olmadıklarını, ilân şekline karşı olduklarını söyleseler de dinletemiyorlar. Cumhuriyete karşı çıkmakla suçlanıyorlar. İktidardan yana gazetelerde aleyhte kampanyalar yapılıyor ve paşalar itibarsızlaştırılmaya çalışılıyor.

Bu isimlerin Halifeyi ziyaret etmesi ile vicdanî bağlılıklarını bildirmeleri, aleyhte kampanyayı ayyuka çıkarıyor.

Siyasi bir gerilim başlamıştır. Mustafa Kemal Paşa, bu gerilimi kullanarak Hilafet makamını tartışmaya açıyor. Halifeliğin devlet yönetiminde iki başlılığa sebep olduğunu ve bunun Türkiye’nin geleceği açısından önemli bir tehdit oluşturduğunu söylüyor.

Aslında her şey plânlanmış, saltanattan sonra hilafetin kaldırılmasına birlikte karar verilmiştir: Adım adım hedefe yürünüyor.

Beklenen kanun teklifi, 3 Mart 1924 günü geliyor. Urfa Milletvekili Şeyh Saffet Efendi ile 53 milletvekili arkadaşı, TBMM Başkanlığına bir kanun teklifi vererek Hilafetin kalmdırılmasını istiyorlar.

“Türkiye Cumhuriyeti dâhilinde makamı hilâfetin vücudu Türkiye’yi dâhilî, harici siyasetinde iki başlı olmaktan kurtaramadı. İstiklâlinde ve hayatı milliyesinde müşareket kabul etmiyen Türkiye’nin zahiren ve zımmen bile olsa ikiliğe tahammülü yoktur. 

“Asırlardan beri Türk Milletinin sebebi felâketi ve ilâ nihaye fiilen ve ahden bir Türk İmparatorluğunun vasıta i inkırazı olan Hanedanın hilâfet kisvesi altında Türkiye’nin mevcudiyetine daha müessir bir tehlike olacağı tecarübü mütehammilâne ile katiyen sabit olmuştur. Bu hanedanın Türk Milletiyle münasebattar olan her vaziyet ve kuvveti mevcudiyeti milliyemiz için mahzı tehlikedir. Esasen hilâfet, imarat evaili islâmda Hükümet mâna ve vazifesinde ihdas edilmiş olduğundan dünyevi ve uhrevi bilcümle vazaifi mütevecciheyi ifa ile mükellef olan zamanı hazır Hükümatı İslâmiyesinin yanında ayrıca bir hilâfetin sebebi mevcudiyeti yoktur.”

Teklifin birinci maddesi şu şekilde düzenlenmiştir: “Halife hul’edilmiştir. Hilâfet, Hükümet ve Cumhuriyet mâna ve mefhumunda esasen mündemiç olduğundan hilâfet makamı mülgadır.”

Birinci madde okunur okunmaz. Rize milletvekili Ekrem Bey kürsüye geliyor. Osmanlı Hanedanı’nın Türk milletine hiçbir hizmetinin bulunmadığını, hizmet şöyle dursun hatta ilerlemesini engellediklerini söyledikten sonra, şöyle devam ediyor:

“Mazisi cinayetlerle dolu ve Türk Milletine hizmet etmemiş olan bu ailenin hilâfetle münasebeti nedir? Binaenaleyh neticeye geliyorum, doğrudan doğruya teklifin gösterdiği vechile bilaistisna hanedan ailesinin hudut haricine çıkarılmasından ibarettir.”

Konuşma hakaretler eşliğinde sürüyor.

Yarın bağımsız Gümüşhane milletvekili Zeki Beyin konuşmasına bakalım inşallah.

Hilafet nasıl kaldırıldı?(2)

 

Fakat herkes bu fikirde değildir. Oylama yapılacağı gün, hilafetin devamından yana olan bütün milletvekillerinin kapısına polis dikiliyor. Evden dışarı çıkmaları yasaklanıyor. 

Ama her nasılsa Meclis’in en dişli üyelerinden Gümüşhane milletvekiliZeki Bey (Meclis’teki tek bağımsız isimdir) bu kıskaçtan kurtulup oturuma katılıyor. Katılmakla da kalmıyor, hilafetin kaldırılmaması gerektiği yönünde uzun, mantıklı ve kendi içinde tutarlı bir konuşma yapıyor…

Hilafet makamının Türk milletinde olduğunu bunun hem iç siyaset hem de dış siyaset için Türk milletinde kalmasının yararlı olduğunu izah etmeye çalışıyor.  

Mecliste hilafet makamını savunan Zeki Beyin konuşması bazı milletvekilleri tarafından sık sık kesiliyor. Alışıla gelindiği gibi o da“Cumhuriyet düşmanı” ve “Damat Feritçi” olmakla suçlanıyor. İlgisiz ve içeriksiz laf atmalarla susturulmak isteniyor. Fakat Zeki Bey susmuyor:

“Arkadaşlar, bendeniz mutedil liberal ve bununla bir ebedi müthiş bir ittihadı islâm taraftarıyım (Türkçe söyle sesleri), tarihin bu azametini kendi milletimde görmek isterim… Benim gayem budur. Bunun içindir ki, memleketimin siyaseti dâhiliye ve hariciyesi namına hilâfetin ilgasını kabul ederek bugünkü vaziyet dâhilinde bu müthiş kuvveti düşmanların veyahut diğer hükümetlerin kucağına atmayalım.”

Bir ara sataşmalar o raddeye geliyor ki, Zeki Bey, “Ben de sizin gibi bir vekilim. Bu kürsüden millette istediğimi bilâperva söylerim. Kimseden korkum yoktur” diye bağırmak zorunda kalıyor.

Sonra bu kararı halka sormak gerektiğini belirtiyor:

Yoksa biz düşündüklerimizi, kendi arzu ettiklerimizi doğrudan doğruya halka kabul mu ettireceğiz? Bendeniz bugünkü vaziyeti kanuniyemiz ve teşkilâtı esasiyemiz bu fırkanın heyeti umumiyei millete umdei esasiye olarak kabul ettirdikleri eşkâli muhtelife üzerinde bu hak ve salâhiyetin bugün için bizde mevcud olmadığını görüyorum. Ya arayı umumiyeye müracaat yahut yeniden tecdidi intihabat yapılması lâzımdı. (Gürültüler), (aşağı sesleri) ve bunları bir umdei esasiye olarak ‘yeniden millete bildirir, o suretle o teşkilâtı ifa ederdik. Efendiler her gün bir arz ve talep karşısında bulunuyoruz. Bunun mebdeini anladık, gayesi nedir? Bunu bize söyleyin!..”

Seçime gitmeyi teklif ediyor ve hilafeti kaldırmak isteyenlere açıkça soruyor:

“Asıl amacınız nedir?”

“Seni damat yapalım, Zeki Bey!” diye lâf atan Kozan Milletvekili Ali Saib Beye aldırmadan, konuşmasına şöyle devam ediyor:

“Bunu bugün bir ecnebi diyarına atmaktansa vaziyeti siyasiyemiz icabı acaba bu hanedandan yanındaki iki tane sırmalı uşağiyle dört tane adamdan mı yoksa yine milletin maiyetine verdiği sekiz tane askerden mi korkuyoruz? Hâkimiyet daima milletindir. Meclisi Âlinizindir. Bunu buradan çekip de Etlik’te bir köşkte oturtturabiliriz. Efendiler bugünkü vaziyet karşısında hâkimiyet... bilâkayduşart milletin midir, hâkimiyet bilâkayduşart Meclisi millînin midir? Benim kanaatime göre bugün hâkimiyet bilâkayduşart milletindir. Bunlar bugünden itibaren tavazzuh etmeli ve anlaşılmalıdır. (Meclis de milletindir sesleri)…

“Öyle görüyorum ki, bugün verdiğimiz bir karardan ertesi gün nükûl ediyoruz. Efendiler bütçe müzakeresi münasebetiyle arz etmiştim ki, gerek Ricali Hükümet ve gerek mümessisi millet olan Heyeti Celilemiz hüküm verdikleri zaman en ziyade milletin arzusunu efkârını düşünerekten ve onlara istinad ederekten hüküm vermek mecburiyetindedir. Yoksa onların duygularının hislerinin haricinde vukubulan şeyler hiçbir şeye istinad edemez.”

Zeki Bey sözlerini şöyle tamamlıyor:

“Efendiler biz saltanata düşman değiliz, eşhasa düşmanız. Zira bugünkü günde gördüğüm vaziyet şudur: Cumhuriyet, devam ettiği halde saltanata doğru yürüyor.” (Gürültüler).

Yarın: Kastamonu milletvekili Halid Beyin konuşması ve sonuç…

Hilafet nasıl kaldırıldı?(3)

 

 

Zeki Beyden sonra Kastamonu milletvekili Halit Bey kürsüye geliyor ve hilafeti savunan bir konuşma yapıyor.

1921’de Sakarya Savaşında 3. Kafkas Tümeni, 30 Ağustos 1922’deDumlupınar Meydan Muharebesinde 5. Kafkas Tümeni komutanlıkları yapmış, 2 Eylül 1922’de Küçük Asya Ordusu Başkomutanı Yunanlı General Trikopis’i, 2. Kolordu Komutanı General Dijennisi 13. Tümen KomutanıAlbay Vandelisi ve 39 Yunan subayı ile 4.385 eri Karacahisar köyü yakınlarında teslim alan çok önemli bir isimdir. 

Şu mealde konuşuyor:

“Efendiler... ‘Halifeyi kurtaracağız’ diyerek halkı milli mücadeleye kattıktan sonra, hilafeti kaldırmanın büyük bir tenakuz (çelişki)oluşturacağı malumunuzdur…” 

O günkü oturumda “öğretilmiş çaresizlik” içinde “muhafız alayı” gibi davranan milletvekillerinin sataşmaları arasında kürsüden iniyor.

Milli Mücadele kahramanı acımasızca aşağılanıyor, yuhalanıyor, ihanetle suçlanıyor… 

O kadar ki, bunları yaşadıktan bir süre sonra siyasi hayatına son verecek, zarurat içinde 10 Şubat 1953’de İstanbul’da vefat edecektir.

Hilafet oturumu sadece üç buçuk saat sürüyor. Üç buçuk saat içinde bin üç yüz yıllık müesseseye son veriliyor (3 Mart 1924).

“Hilâfetin ilgasına ve Osmanlı Hanedanı’nın Türkiye Cumhuriyeti sınırları dışına çıkartılmasına dair kanunun” (431 sayılı) birinci maddesine göre: 

“…Hilafet, hükümet ve cumhuriyet mana ve mefhumunda esasen mündemiç olduğundan, makam-ı hilâfet mülga” oluyor.

Tespihin ipi kopuyor, başsız kalan ümmet, ipi kopmuş tespih taneleri gibi savruluyor...

İslam dünyasında, duygusal, moral ve siyasal açıdan müthiş bir başıboşluk dönemi açılıyor...

Halifenin hem millet, hem de dünya üzerinde bir itibarı ve etkisi vardı, Hilafetin kaldırılmasıyla o etki kırılıyor. O etki kırılınca, bundan en çok, İslam’ı ve onun temsilcisi saydıkları halifeyi kendi istiklalleri açısından umut olarak görün Hind Müslümanlarını etkiliyor. 

Hind Müslümanları, İngiltere ve Hindular karşısında desteksiz kalıyorlar. Hindu lider Pandit Jawahir Lal Nehru, Türklerin “din” yerine “milliyetçilik”i esas alıp laikleştiklerini, Hindistan Müslümanlarının da buna benzer bir“inkılap” yapmalarını, laikleşerek Hind milliyetçi hareketine katılmalarını ve bağımsızlık istemekten vaz geçmelerini savunmaya başlıyor. 

Bu sebeple, Hintli Müslüman önderlerden Şevket Ali, “Hilafet Komitesi”adına, Ankara’ya telgraf çekerek, hilafetin kaldırılışı kararının yeniden gözden geçirilmesini rica ediyor. 

Öte yandan, Ürdün Haşimi Krallığı, “Müslümanlıktan çıktınız” diyerek Türkiye’den “Mukaddes Emanetleri” geri istiyor... 

Hicaz Kralı Şerif Hüseyin başta olmak üzere, ortaya bir sürü “Çakma halife” çıkıyor...

Halifeliğini top atışlarıyla ilan ediyor, ama kimse ciddiye almıyor... 

Bu arada Şam’da Hüseyin’in, Fas’ta Fas Sultanı’nın, Trablus’ta İtalyan Kralı’nın adı “Halife” unvanıyla birlikte anılmaya başlanıyor, fakat onlar da ciddiye alınmıyor. 

Muhtelif ülkelerden tam dokuz halife adayı hilafet iddiasıyla ortaya çıkıyor. İngiltere, Fransa ve İtalya, yeni durumu kendi çıkarları yönünde kullanma çabası içine giriyorlar.

 

Atatürk isteseydi halife olur muydu?

 

“Atatürk isteseydi halife olurdu” diyorlar, gerçekten olabilir miydi?..

Tarih “olsaydı-bulsaydı” tekerlemelerinin üzerinden okunmaz malum, belgelerin ve gerçeklerin üzerinden okunur...

Mustafafa Kemal Paşa’nın saraya damat olup Enver Paşa gibi bir statü kazanmak istediğini herkes biliyor...

Hikâyesini kısaca anlatayım...

Sultan Vahideddin’in iki kızından biri olan Sabiha Sultan’a (diğeri Ulviye Sultan), o tarihte kendine “statü arayışı” içinde olan Mustafa Kemal talip oldu... 

Aralarında bir aşk olması imkânsız gibi bir şey; çünkü kızı ancak bir veya iki kez görmüştü (Sabiha Sultan bir kere gördüğünü söylüyor), zaten bu yüzden “Mustafa Kemal’ın statü arayışı” diyorum.

Bu talep evlilikle sonuçlanmadı, zire Sultan, son Halife AbdülmecidEfendi’nin oğlu Şehzade Ömer Faruk Efendi’ye âşıktı (zaten sonunda onunla evlendi).

Sabiha Sultan, Mustafa Kemal’in kendisiyle evlenmek istediğini yıllar sonra verdiği bir mülakatta doğrulayacak, Suat Hayri Ürgüplü’ye yazdırdığı kısa hátıratında, Mustafa Kemal Paşa sizi istemiş, pederiniz razı olmamış, doğru mudur?” şeklindeki soruyu şöyle cevaplandıracaktır:

“Evet, istemiş. Benimle konuşmuş değildir ama ben çekindim ve istemedim. Zira, önümde hiç de iyi örnek olmayan Enver Paşa ile Naciye Sultan’ın hayatı vardı.”

Bu evlilik gerçekleşseydi, olaylar farklı gelişebilirdi, ama gerçekleşmedi. 

Mustafa Kemal Paşa, Milli Mücadele kazanıldıktan sonra, halife olma niyetini birkaç kez seslendirdi, hatta bazı yabancı gazetecilere, böyle bir teklif gelmesi halinde kaçınamayacağı yolunda beyanlarda bile bulundu.

Aslına bakarsanız İslam dünyası da büyük ölçüde buna hazırdı: Çünkü Milli Mücadele döneminde Mustafa Kemal Paşa, İslam dünyasını esir eden İngiliz emperyalizmine kafa tutan adam olarak gözüküyordu. Zaten bu yüzden Milli Mücadeleyi duaları ve paralarıyla desteklemişlerdi.

Ancak Lozan görüşmeleri durumu değiştirdi. İngiltere, sömürü düzenine engel teşkil ettiğini düşündüğünü hilafeti çoktan kadırmayı plânlamış ve adım adım bu noktaya gelmişti.

Lozan’ın galip devletler tarafından kabulü, Musul ve Kerkük başta olmak üzere bazı topraklarımızdan vazgeçmemize ve ayrıca hilafeti kaldırmamıza endekslenmişti.

Görüşmeler bu yüzden kesildi. İnönü ülkeye döndü. Mustafa Kemal Paşa ile görüştü ve dayatılan şartlar kabul edildi.

O günlerde Mustafa Kemal’in yabancı gazetecilere verdiği beyanat ilginçtir: Özet olarak, “İngiltere ile savaşacak durumumuz yok” demiştir. Bu her istenileni yapmak zorundayız” anlamına gelmektedir.

Nitekim İnönü, Meclis’te hırpalanmış, “vatanı satmak”la suçlanmış, ne var ki Birinci Meclis lağv edilmiş, İkinci Meclis ise her istenileni yapacak isimlerden oluşturulmuştur.

İnönü de Lozan’a dönmüş, andlaşmayı imzalamıştır.

Ne var ki, Lozan Andlaşması’nın İngiltere parlamentosunda tasdiki geciktirilmiştir. Ne zamana kadar derseniz, hilafetin kadırılmasına kadar...

Türkiye hilafeti kaldırdıktan birkaç gün sonra, İngiliz parlamentosu tarafından Lozan onaylanmıştır.

Ne tesadüf!

Atatürk’ün kendini halife ilan ettirmesinin başka engelleri de vardır:  

Halife demek sadece Türkiye’deki Müslümanların değil, onlarla birlikte dünya Müslümanlarının da lideri olmak demektir ki, bu öncelikle “dindar” olmayı gerektiriyor...

Yani imanın tüm şartlarını, tüm Kur’an ahkâmıyla (ki adıyla-sanıyla buna “şeriat” derler) birlikte benimsemek...

Ve hem takipçisi, hem de savunucusu olmak...

Yani, namaz kılacaksınız, oruç tutacaksınız, her türlü haramdan sakınacaksınız, gayrimeşru zevklerden uzak duracaksınız...

Fakat bunlar da yetmez: Ümmetin de böyle yaşaması için çaba harcayacaksınız...

Uzun zaman öyle gözükmesi, hilafetten sitayişle bahsetmesi biraz da bu yüzden olsa gerektir.

Lozan’dan sonra durum büsbütün değişecek, Çankaya köşkünde her akşam rakı sofraları kurulmaya başlanacaktır.

Ve Atatürk de kendisini hilafetten de saltanattan daha güçlü bir konuma getirip “Tek Adam” olacaktır! 

Hilâfetin kaldırılması kimin işine yaradı?

 

Kemalistler derler ki: “Hilafetin kaldırılması Türkiye’ye yaradı”… 

Bu tamamıyla yalandır!..

Hilâfetin kaldırılması Türkiye’ye değil, İslâm dünyasına da değil, İngilizlere ve müttefiklerine yaramıştır…

Çünkü o tarihlerde İngiltere büyük bir Müslüman nüfusa hükmediyor, acımasızca sömürüyordu…

Bugün Londra’daki metroların altında Pakistanlı Müslümanların kemikleri var…

Büyük Britanya İmparatorluğu Müslümanların kemikleri üzerine basarak büyümüş bir imparatorluktur. 

Rahmetli Ahmed Kabaklı, “Temellerin Duruşması” isimli eserinde, bize“filozof” olarak tanıtılan Rıza Tevfik’in kitabından bir olay naklediyor: 

“Bizleri (II. Abdülhamid’i tahttan indirmemiz için) başta İngiliz sefiri olmak üzere Fransız, İtalyan sefirleri de çok teşvik ettiler. Olaydan (Sultan II. Abdülhamid’i tahttan indirdikten) sonra, İngiliz sefâretine gittik. Fakat bizi karşılayan olmadı, kimi sorduysak içeride oldukları halde ‘yok’ dedirttiler. 

“Yıllar sonra, Londra’da Lord Nicholson’a bunun sebebini sordum. Dedi ki: ‘Dostum Rızâ Tevfik Bey, evet biz sizleri teşvik ettik. Büyük bir netice bekliyorduk. Sultan’la beraber temsil ettiği hilâfet müessesesi de alaşağı edilecekti.’

“Lord’a sordum: ‘İngiltere devletini, hilâfet müessesesi neden bu kadar ilgilendiriyor?’

“ ‘Biz Müslüman ülkelerinde, onları idaremiz altına alabilmek için milyonlarca altın harcadık, muvaffak olamadık. Hâlbuki Sultan, yılda bir defâ bir ‘selâm-ı şâhâne’, bir de ‘Hafız Osman Kur’ân-ı kerîmi’ gönderiyor, bütün İslâm ümmetini, hudutsuz bir hürmet duygusu içinde, emrinde tutuyor. İşte biz, bu kuvvetin de devrilmesini bekledik, istediğimiz netice tam alınamayınca size soğuk davrandık.’ ”

Yıllar sonra İngilizlerin İstanbul’u işgal etmeleri işte bu yüzdendir. Fakat bu işte bir tuhaflık var: İçinde kimlerin olduğunu, hangi amaçla Samsun’a gittiklerini bile bile Bandırma Vapuru’nun çıkışına neden izin veriyorlar?

Cumhuriyet tarihini yazanlar bile buna bir kılıf bulamamış olmalıdırlar ki,“Çürük Bandırma Vapuru” efsanesini uydurmak zorunda kaldılar. Bandırma Vapuru’nun çürük-çarık olmadığı ispatlanınca da, Osmanlı hükümetinin gönderdiği söylenmeye başlandı. İngiliz işgalcileri üzerinde Osmanlı hükümetinin böyle bir etkisi olabilir mi? Osmanlı’nın en iyi kurmayları, İstiklâl Savaşı’nı organize etmek üzere Samsun’a rota tutarken, namı dillere destan İngiliz istihbaratı uyuyor muydu? Bu kadarcık bir şeyi anlamamaları mümkün mü?

Çok bilinmeyenli bir denklemle daha karşı karşıyayız!

Öte yandan; İngilizler Başkent’imizi işgal ediyor, ama biz İngilizlerle değil, İzmir’e İngiliz teşvikiyle çıkıp sonradan terk edilen Yunanlılarla boğuşuyoruz. 

Hem Yunanlılara İzmir’i işgal ettirdiler, hem de niçin desteklerini çektiler? Yunan’ın Anadolu’da boğulmasını niçin seyrettiler? Bu işin içinde de bir iş yok mu?

Öte yandan; İngilizler İstanbul’u işgal eder etmez, Osmanlı Meclis-i Meb’usan’ını dağıtıyor. Milletvekilleri de Ankara’ya gidip Mustafa Kemal Paşa’nın riyasetinde toplanıyorlar ve Meclis yeniden kuruluyor (23 Nisan 1920)…

İstanbul’daki Meclis dağıtılmasaydı, Ankara’da hangi Meclis toplanacaktı? Toplanmasaydı İstiklâl Savaşı’nın meşruiyeti nasıl tescil edilecekti?

Bitmedi: Hiçbir cephede savaşmadığımız, savaşmadığımız için de yenmediğimiz İngiltere, bir süre sonra merasimle İstanbul’dan ayrılıyor. 

Neden geldiler, niçin gidiyorlar?..

Giderken yanlarında ne götürüyorlar?

Hilafet ve saltanat dışında…

İnsanın kafası iyice karışıyor. Düşünüyorsunuz: Siz 600 küsur yıllık bir hanedanı devirmek, 1. 400 yıllık hilafeti kaldırmak isteseniz, ilk plânda neye ihtiyaç duyarsınız?

Kuşkusuz herkes tarafından tanınıp güvenilen bir insana…

Bunun için ne lâzımdır: Yine kuşkusuz birini bu konuma getirmek lâzımdır.

Nasıl yapacaksınız?..

Tabii zafer kazandırarak…

İstiklâl Savaşı bu mudur?

İnsanın beyni yanıyor!

Tarihin ışığında güncel bir yaklaşım

 

Malum: Yıllar önce Birlik Vakfı, bendenize, “Tarihi Sevdiren Adam” unvanı vermişti...

Öncelikle “Tarih öğrenmeyi seven adam”ım! Öğrenmeyi ve öğrendiklerimi paylaşmayı seviyorum...

Bu da, yıllar içinde birkaç kuşağı, tarihe düşman olmaktan kurtarmış, hatta öğrenme zevkini aşılamıştır… Bu gerekliydi: Çünkü tarihe ilişkin ders kitapları, kuru bilgi yığını tıkıştırılmış halleriyle nesillere tarih zevki aşılamaktan çok uzaktır.

Neyse; geçenlerde Selçuklu+Osmanlı sürecine ilişkin bir kitabı okurken, karşıma son derece enteresan bir olgu çıktı...

Gördüm ki, evrensel mükellefiyetler (yükümlülükler) yüklenmiş toplumların kurduğu devletler tökezlediğinde, yürekleri diri ve dinamik tutacak “Yürek Adam”lar ortaya çıkmış...

Onlar belirlenmiş bir misyon çevçevesinde insanlara ulaşıp, yürekleri umutsuzluktan kurtarmaya çalışmışlar…

Hatırlayacaksınız: Selçuklular zayıflayıp Moğol istilâsı başlayınca Anadolu çözülmüş, siyaset ise tümüyle çökmüştü...

Alpaslan’ın kurduğu, Melikşah’ın ve diğerlerinin yücelttiği Büyük Selçuklu Devleti’nin varlığına kilitlenen umutlar, devletle birlikte tökezlemeye başlamıştı...

Gözü ve yüreği kara, Moğol çudarları ile çapaçulları hiçbir kutsal ilke tanımıyor, ortalığı yakıp yıkıyordu. 

Bu büyük bir çözülme idi. Bu çözülme toplumu git gide bireyselleştirip yalnızlaştırdı. Bireyselleşme toplumsal denetimi çökertti. Bu çöküşten de kimi ahlâksızlıklar ve yolsuzluklar fışkırdı (Şimdi de öyle olmuyor mu?)…

Mevlâna ve Yunus gibi iki “Yürek Adam”ın gelişi, tam bu döneme rastlar.Mevlâna sevgisiyle, Yunus nefesleriyle topluma yeni bir ruh üflediler.Yürekleri fani iklimlerden çözüp tekrar ebediyete kenetlediler. İnsanlar yeniden umutlanıp dirildi. 

Öte yandan Kayı Aşireti (Osmanlı Devleti’ni kuranlar) Anadolu’ya girmiş, mâneviyat pusulası gibi aşirete yol gösteren “Alp Erenler” âşiretin önderiErtuğrul Gazi’yi batıya, Bizans yakınlarına çekmişti.

Dört beşyüz silâhlı adam ancak çıkarabilen küçücük bir âşiretin batıya yönelişi hâlâ da pek çok tarihçiyi şaşırtır. Çünkü Bizans, bölgenin “süper devlet”idir. O tarihe kadar üzerine gelenleri püskürtmeyi başarmış,“yenilmez” unvanı almıştır. Buna rağmen Kayı Âşireti’nin Bizans’a doğru yürümesi mânidardır...

Feth-i mübin o yürüyüşle başlamıştır.

Yani aslında Kayı Âşireti’nin doğudan batıya, Bizans taraflarına yönelmesinde şaşılacak bir şey yoktur: Aşiret “ebedi misyonu”na yürümüştür. Kayı Âşireti’nin ebedi misyonu “Feth-i Mübin”dir.

Peygamber-i Alişân Efendimizin “Konstantiniye bir gün mutlaka feth edilecektir” şeklindeki müjdesinin âşiret önderlerinin, özellikle de Osman Gazi’nin babası Ertuğrul Gazi’nin yüreğine üfürüldüğü kesindir. Yüreklere fetih muştusunu üfürenler ise “Ahiyan-ı Rûm=Anadolu kardeşleri” diye de anılan “Alp Erenler”dir: Onlar kendi dönemlerinin “Yürek Adam”larıdır.

Bizans’ın üzerine yürümenin, Ahirzaman Peygamberi’nin yüreğine girmek anlamına geldiğini Kayı gazilerine eminim onlar anlatmış, tüm aşiret bir“kutsal hedef” etrafında onların telkinleri sayesinde kilitlenmiştir. Kutsal hedef zamanla “Kızılelma”ya dönüşmüş, Kızılelma ise, her an yeni bir fetih müjdesi olarak, yüzyıllar boyu bir toplumun yüreğini tutuşturmuştur...

Bu ateşi yakanlar da yine “Yürek Adam”lardır.

Anadolu her alanda kendisine ışık olacak, yüreğini diri tutup ufkunu genişletecek “Yürek Adam”lar bekliyor.

Konferans verdiğim her merkezde bu taleple karşılaştım: “Diğerleri de gelsin, bize kendi gerçeğimizi anlatsınlar” diyorlar.

Dâvete icabet sünnettir!

Eski defterleri açalım mı?

 

Yeni Şafak gazetesi günlerdir manşetten bağırıp, “Atatürk’ün zehirlenerek öldürüldüğü” yolunda bazı belgeler yayınlıyor...

Tarihçilerle mülakatlar yapıyor (bu arada beni de aradılar, bildiklerimi anlattım) ama inkılâp tarihçileriyle Kemalistlerin “gık”ı çıkmıyor.

O caniplerde anlamlı bir sessizlik hüküm sürüyor.

Şimdi gelin, başından itibaren şu konuyu biraz tartışalım...

Bilmiyorsunuz, cumhuriyetten önce Osmanlı meşrutiyetinde çok partili sistem vardı. Çok partili seçimler yapılıyor, değişik hükümetler kuruluyordu (1908’den 1922’ye kadar geçen 14 yıl içinde tam 24 hükümet kurulmuştur).

Buna karşılık Cumhuriyetin 1923-1946 yılları arasında geçen 27 yıllık döneminde tek parti var: Cumhuriyet Halk Partisi... Genel Başkanı daMustafa Kemal Paşa’dır...

Bir anda meşrutiyetten cumhuriyete değil de, sanki “cumhuriyetten diktatörlüğe” geçmiş gibiyiz!

Modern Kemalistler, cumhuriyeti el çabukluğuna getirip “demokrasi” gibi göstermeye çalışadursun, kazın ayağının hiç de öyle olmadığını, Atatürk’ün en yakın arkadaşlarından Falih Rıfkı Atay söylüyor: 

“Mustafa Kemal (Atatürk) de, İsmet (İnönü) de, nihayet, Enver (Paşa) gibi birer askerdirler. Ankara iktidarı, ister istemez kafasının dikine giden bir ‘askerî dikta rejimi’ olacaktır. Cumhuriyet, işin iç yüzünü ‘maskelemekten’ başka bir şey değildir.” (Falih Rıfkı Atay, Çankaya: Atatürk’ün Doğumundan Ölümüne Kadar)...

Adam cumhuriyete “maske” diyor, ama “cumhuriyet fazilettir” sloganını evire-çevire bağıran kesimde ses-sada çıkmıyor!

Peki, o zaman şunu soralım: Cumhuriyet, bize yutturulduğu gibi “ittifakla”mı ilân edildi? 

Hayır! Cumhuriyet oylamasına meclisin yüzde 52.07’si katılmadı...

Arkasından Cumhurbaşkanlığı seçimine geçildi. Tek aday Mustafa Kemal’di. 334 milletvekilinin 158’i oylamaya katıldı, geri kalan 176 üye ise ne Cumhuriyet oylamasına, ne de Cumhurbaşkanı seçimine katılmadı...

Veya katılmaları bir şekilde engellendi (ne tesadüftür ki, başta Karabekir Paşa olmak üzere, Meclis’in etkin isimleri daha önce bir şekilde Ankara’dan uzaklaştırılmıştır. Karabekir görevle gittiği Trabzon’da 33 pare top atışını duyduğunda cumhurbaşkanı seçildiğini öğrenmiştir, veminel garaib!).

Hadi o gün öyle oldu, peki, daha sonraki cumhurbaşkanlığı seçimlerinde adaylar kimlerdi?..

Mustafa Kemal, Mustafa Kemal ve Mustafa Kemal...

1924’de değiştirilen Anayasa gereği olarak dört yılda bir yapılan (1927, 1931 ve 1935) tüm seçimlere “tek aday” olarak girdi, ancak yine “ittifak” sağlanamadı.

 1927’de 335 üyeden 288’inin, 1931’de 351 üyeden 289’unun, 1935’de de 444 üyeden 386’sının oylarını aldı ve hayatı boyunca cumhurbaşkanı olarak kaldı.

Oysa Birinci Meclis dışındaki tüm meclislerde milletvekili listesini bizzat kendisi yapmıştı.

Buyurun:Milletvekili adaylarının belirlenme usülüne ilişkin bir haberi, devrin yarı resmi Cumhuriyet Gazetesi’nden okuyun: 

“(...)Kaç mebus alınacak? Hakiki vaziyeti hiç kimse tahmin edemez. Kati vaziyet Gazi hazretleri umumi listeyi ilân edince anlaşılacak.” (1 Nisan 1931).

Zaten tek parti döneminde milletvekili adaylarını belirleme yetkisi önceleri Parti Divanı’na, 1927’den itibaren de “Genel Başkanlık Kurulu”na aitti. Tabii inisiyatif her zaman genel başkandaydı. Bu yüzden milletvekili adayları Atatürk döneminde Atatürk, İnönü döneminde İnönü tarafından belirlenirdi. Milletvekili “atanmak” için aranan kriterlerin başında da,“lider kadroya bağlı” olmak geliyordu.

Belki de bu yüzden seçimlere halk ilgi göstermiyordu. Düşünün ki, 1931 genel seçimlerine katılım sadece yüzde 45 olmuştu. O şartlar altında bile 20 bağımsız milletvekili parlamentoya girmeyi başarmıştı.

İnönü, bu süre içinde (kısa fasılalar hariç) Başbakandı. Atatürk’le “iyi bir ikili” oluşturmuşlardı. Fakat ne olduysa oldu, Atatürk’ün ölümünden bir süre önce araları fena halde açıldı. Hatta İnönü’nün öldürülmesini istediği yolunda iddialar çıktı: Bu yüzden oğullarına, eğitimlerini tamamlayabilmeleri için, mirasının bir miktarını vasiyet ettiği rivayet edilir.

Yarınki yazımızda “zehirlenme” iddialarına bakalım...

Atatürk zehirlenerek mi öldü?

 

Öteden beri böyle iddialar dillendirilir. Yeni Şafak Gazetesi de günlerdir manşetinde böyle bir iddia seslendiriyor. Üstelik de bazı belgeler yayınlıyor. Fakat ne hikmetse Kemalist kesimin sesi-soluğu çıkmıyor:“Duymadım, görmedim, bilmiyorum” sessizliği içinde “Atam sen kalk da ben yatam” serenadını sürdürüyorlar.

Bu konuda bence en güçlü delillerden biri, Dâhiliye Vekili (İçişleri Bakanı) olarak İstihbarat Teşkilâtı’na da hâkim olan Şükrü Kaya’nın, Atatürk ölüm döşeğindeyken, İsmet Paşa’ya yazdığı mektuptur...

Şükrü Kaya, İsmet İnönü’ye gönderdiği mektupta, Atatürk’ün hastalığıyla ilgili olarak, “Her şey yolunda seyretmektedir” diyor (hangi iş yolunda? Cumhurbaşkanı ölüyor yahu), “doktorların görevlerini tam yaptıklarından”dem vuruyor ve ekliyor: “Sizi cumhurbaşkanı görme arzusu hepimizde hâsıl olmuştur.” 

Söyler misiniz, bunun, İsmet Paşa’nın cumhurbaşkanı seçilmesi için önündeki en büyük engelin ortadan kalkmak üzere olduğunu söylemekten ne farkı var?

Bu işi otopsi çözer. Çünkü zaten Atatürk otopsi yapılmadan defnedildi (bu da başka bir kuşkulu taraf). Bunun iki nedeni olabilir: Ya bir şeyler saklanmak istendi ya da doktorlar ölüm sebebi konusunda hiçbir kuşkuya kapılmamış (hani doktorlar kuşkulu olurdu?).

Yine de o sıradan bir ölü değil, “Ebedi Şef” unvanlı bir Cumhurbaşkanıydı. Otopsi yapılmalıydı. Bunun yerine alelâcele “tahnit” edilip katafalka konuyor, sonra da geçici kabrine defnediliyor.

Önemli isimlere suikast olmadık şey değil. Bu ihtimalin neden dikkate alınmadığı “kuşkuları” besleyen başka bir faktör...

Büyükada’da istirahat buyuran İsmet Paşa’nın, ölüm döşeğindeki kadim dostunu ziyaret etmemesi de başka ilginç bir nokta olsa gerektir. Geçelim...

Atatürk’ün ölümü ile boşalan cumhurbaşkanlığı koltuğu için kapalı kapılar arkasında İsmet İnönü, Fevzi Çakmak, Şükrü Kaya ve Celal Bayar isimleri dolaşıyor.

İsmet Paşa CHP örgütü tarafından, Genelkurmay Başkanı Mareşal Fevzi Çakmak ordu tarafından, Şükrü Kaya, Atatürk’ün yakın çevresi ile istihbarat teşkilâtı tarafından, Celal Bayar ise iş dünyasından destek alıyor... İsmet İnönü “devletçi”, Celal Bayar “liberal” olarak tanınıyor.

Gerisini, dönemin Genelkurmay 2. Başkanı General Asım Gündüz’ün notlarından okuyalım...

“Atatürk’ün ölümü an meselesiydi. Onun yerine kimin cumhurbaşkanı olacağı yazılıyordu. Tartışmalar endişeli bir hal almıştı. Genelkurmay’da bir toplantı yaparak, cumhurbaşkanlığı seçiminde ordu olarak takınacağımız tavrı tespit etmiştik...

“Vardığımız sonuç şuydu: Atatürk ölmüştür, ama onun Millet Meclisi vardır. Cumhurbaşkanı seçme yetkisi Millet Meclisi’ne ait bir iştir. 

“Bu toplantıyı öğrenen devrin Başbakanı Celal Bayar, koşa koşa Genelkurmay Başkanlığı’na gelmiş ve kararımızı öğrenmek istemişti. Başbakan yanına girince, Mareşal Fevzi Çakmak beni de çağırttı ve ‘Asım Paşa’ dedi, ‘bak Başbakan beyefendi bizim kararımızı bilmek istiyor, olanları anlatın’... 

“Anlattım. Başbakan Celal Bayar ferahlamıştı. O, İsmet Paşa’dan çekiniyor ve İsmet Paşa için karar aldığımızı sanıyordu... Aradan bir iki gün geçmişti. 1. Ordu komutanı Fahrettin Altay geldi ve: ‘Asım Paşa cumhurbaşkanı kim olacak?’ dedi. Olanları tek tek anlattım ve itiraz etti: ‘Olmaz öyle şey’ dedi, ‘madem ki mareşal kabul etmedi, o zaman İnönü cumhurbaşkanı olmalıdır’ dedi. ‘Neden? Bu karar da nereden çıktı?’ (diye sordum). ‘1. Ordu ve tümen komutanları toplandık ve bu kararı aldık’ dedi. ‘Dur dedim, Mareşal’e haber vereyim. Gir içeriye ve derdini anlat’. 

“Fahrettin Paşa yanına girince, Mareşal beni de çağırdı: ‘Asım Paşa bak Fahrettin Paşa ne diyor?’ 

“Vallahi efendim kararımız (seçimi Meclis’e bırakma kararı) demokrasi prensipleri bakımından doğru ve yerindedir. Ancak dünyanın karışık durumu, Nazilerin, faşistlerin ve komünistlerin şahlanmış ihtirasları karşısında Fahrettin Paşa’ya hak vermemek mümkün değil...

“İşte Atatürk ün ölümünden sonra, İsmet İnönü bu şekilde cumhurbaşkanı olmuştur.”

Atatürk bir süre daha yaşasaydı, İsmet Paşa o makama gelebilir miydi acaba?

Rahmetli Başbakan Adnan Menderes, İnönü’nün yüzüne karşı, “O koltuğu gaspettiniz” derken, neyi kasdetmişti?

Bilmiyoruz: Çünkü biz hâlâ “saklı tarih”in çocuklarıyız!

Sultan Süleyman’a neden “Kanuni” dendi?

 

Kanuni Sultan Süleyman kanun yapan ilk hükümdar değildir. Ondan çok önce Osman Gazi (alışverişe ilişkin vergilerin düzenlenmesi), Yıldırım Bayezit (mahkeme rüsumunun ihdası) ve Fatih Sultan Mehmed (meşhur“Fatih Kanunname”si) dönemin ihtiyaçlarını dikkate alan kanunlar yapmış, bazen de yürürlükteki kimi kanunlara açıklık getirmeye çalışmışlardı.

Kanunları denetleme görevi ise şeyhülislamındı. Şeyhülislam onaylamadan hiçbir kanun yürürlüğe giremezdi. Buna rağmen şer’i açıdan tartışmalı bazı kanunların yapıldığı da biliniyor. 

Çünkü İslam hukukunda “racih kavil” (çoğunluğun yorumu) ve “mercüh kavil” (azınlığın yorumu) kavramları var. Bir konuda âlimlerin çoğu aynı görüşte birleşmiş, ama bazıları başka bir yorumu seçmişse, çoğunluğun yorumuna “racih kavil”, azınlığın yorumuna ise “mercüh kavil” deniyor. 

Gerek Fatih, gerekse Kanuni, bazı kanunlarını, tabii ki yine fetva ile“mercüh kavil”e istinadençıkarmış olabilirler. O takdirde Zenbilli gibi kılı kırk yaran derin âlimlerin eleştirisine de maruz kalabilirler...

Üstad Bediüzzaman bir eserinde şu şekilde naklediliyor: 

“Sultan Süleyman Kanuni, kesretli Kırkçeşme sularını İstanbul’a getirdiği vakit, Şeyhülislam Zenbilli Ali Efendi, ona demiş: ‘Hilaf-ı şeriat (şeriata aykırı) kanunları Avrupa’dan getirdiğin cihetle, İstanbul’u öyle bir pisledin ki, o getirdiğin suların cümlesi üzerinden akıp geçse, yüz senede temizleyemez’”.

Zenbilli Hoca’nın sözleri, Kanuni’nin yaptığı kanunların Kur’an esaslarına zıt olduğu anlamına elbette gelmiyor. Sadece Kur’an dışı kanun yapmanın açtığı çığır eleştiriliyor. Bunun emsal teşkil edebileceği ve zamanla Kur’an’a zıt kanunların yapılabileceği endişesi, Zenbilli Hoca’yı titretiyor ve bu endişesini çok sert ve yalın biçimde ifade ediyor.

Ayrıca bu ifadeler, Kırkçeşme suyunun Kâğıthane’ye aktığı keyifli bir ortamda yaşlı Hoca’nın talebesiyle şakalaşması biçiminde anlaşılmaya da müsaittir...

Zaten o tarihte Osmanlı Devleti, askeri, siyasi, ekonomik ve sosyal alanda zirve olduğu kadar, hukuk alanında da zirvedir; bu itibarla Avrupa’dan kanun ithal edecek bir durum ve konum yoktur. Tam tersine, o dönemin Avrupa’sı Osmanlı’yı taklit etmekte, onu örnek olarak görmektedir (meselâ İngiltere, İstanbul’a bir heyet göndererek Osmanlı kanunlarını incelemiş, özellikle adaletin hızlı tecellisini kendine örnek almıştır). 

Bununla birlikte Zenbilli Ali Hoca’nın bir nükte ile de olsa işaret ettiği endişe çok önemlidir...

Zenbilli endişesinde haklı çıkmış, sonraki padişahlar zamanında Sultan Süleyman kanunları emsal gösterilerek, şeriata aykırı bazı düzenlemelere gidilmiştir.

Daha sonra ise Osmanlı Devleti Avrupa’yı taklide yönelmiş, hatta toplumu medeniyet değiştirmeye (Batılılaşmaya) zorlamıştır (Tanzimat Hareketi).

Bediüzzaman bu yanlışın şahididir ve bu yüzden çok büyük ıstıraplar da çekmiştir. İhtimal bu sebeple Zenbilli üzerinden Kanuni Sultan Süleyman’a serzenişte bulunmaktadır.

Şunu söylemeye çalışıyorum ki, Kanuni’nin yaptıkları yanlış olmasa bile açtığı çığır yanlış çağrışımlara müsait bir çığır olarak değerlendirilebilir.

Yine de şunun altını çizmek lâzım: Kanuni Sultan Süleyman da herkes gibi hata edebilir. Çünkü insandı. Ama her icraatını şeyhülislam fetvasına bağlayacak kadar da dindar bir padişahtı.

Bu konuda o kadar titizdi ki, icraatlarını onaylayan fetvaları bir sandıkta saklamış, öldüğünde sandığın mezarına konmasını vasiyet etmişti. Buna itiraz eden Şeyhülislam Ebussuud Efendi sandığı açtığında kendi fetvalarıyla karşılaştı. “Sen kendini kurtardın Süleyman, ya ben kendimi nasıl kurtaracağım?” diye feryat etti.

“Kanuni” unvanına gelince: Kanun yaptığından dolayı değil, kanunlara riayette gösterdiği titizlikten dolayı bu unvanla anılmıştır.

Cumhuriyet, demokrasi ve CHP

 

“Cumhuriyetimizi Atatürk’e, demokrasimizi İnönü’ye borçluyuz” derdi, Başöğretmenim Hikmet Bey...

Her cumhuriyet bayramında hepimizi karşısına dizer, kendisi merdiven başına çıkar, bacaklarının üzerinde yaylana yaylana ve gerine gerine nutuk atardı:

“Vatanı biz kurtardık!”

“Cumhuriyeti biz kurduk!..”

“Demokrasiyi biz getirdik...”

“Memlekete en çok biz hizmet ettik!”

“Biz”, yani CHP...

Başöğretmenim iflah olmaz bir CHP’liydi. O da fötrünü başına geçirir, güneş gözlüklerini takar, ilçedeki “CHP’li önder”lerle birlikte şehir turu atardı.

Demokrat Parti’nin köyümüzü suya kavuşturduğu günlerde, dayanamayıp sordum: “Sizin partinin hizmetlerini anlatır mısınız?”

Yine “vatan-millet-Cumhuriyet” demeye başlayınca, bütün cesaretimi toplayarak itiraz ettim:

“Köylere yol mu yaptınız, su mu getirdiniz, hastane mi inşa ettiniz, ne yaptınız?”

Ben somut şeyler istedikçe, o inadına soyuta kaçıyor, nutuk atıyordu. Duyan da CHP’nin Türkiye’yi ihya ettiğini zannederdi. Hâlbuki hiçbir tesisin, hiçbir hizmetin üstünde CHP imzası yoktu. Bunu babamdan duymuştum.

Tabii çok kızdı... Teneffüste öğretmenler odasına çağırdı ve bir güzel haşladı. 

Ama sualim hâlâ cevapsızdı. Hâlâ da cevapsız... 

27 sene kesintisiz ve muhalefetsiz iktidar olan CHP’nin ülke kalkınmasına hiçbir katkısı yok! Bunun kendisi de farkında olduğu için, “hizmet”leriyle değil, ideolojisiyle gündem oluşturmaya çalışıyor: Dün “Cumhuriyet mitingi”, bugün “cumhuriyet yürüyüşü” ve çelenk krizi... 

“Yaşasın cumhuriyet!.. Yaşasın laiklik!..” çığlıkları.

CHP hâlâ sloganlarda varlık arıyor: 

“Cumhuriyeti biz kurduk, demokrasiyi biz getirdik!..”

Daha neler! Demokrasiyi CHP’nin getirdiği iddiası, tamamen mesnetsiz bir iddia... CHP ne zaman demokrat olmuş ki, demokrasi getirsin?

27 Mayıs darbecilerine “Emrinizdeyim” diyerek hulus çeken CHP Genel Başkanı İsmet İnönü...

“İhtilâlin ne içindeyiz ne dışında” diyen de o... 

İdam sehpalarından geçirilerek ikram edilen iktidarı içine sindirip teşehhüt miktarı başbakanlığa razı olan yine o...

CHP’nin hâkim olduğu yıllarda şehirlerde “Polis Devleti”, köylerde“Jandarma Devleti” var... Vatandaşlar “parya” muamelesi görüyor, sırtlarına her türlü “angarya” yükleniyor...

Millet yokluğun, kıtlığın, yoksulluğun yanında bir de ezansızlıktan dolayı acı çekiyor... Bu yüzden eline geçen ilk fırsatta (14 Mayıs 1950 genel seçimlerinde) CHP’yi yerle bir ediyor. Öyle bir sille yiyor ki, bir daha ayağa kalkamıyor, iktidara gelemiyor. Bu gidişle de gelemeyecek: Çünkü hâlâ milletin tersine gidiyor.

Milletin tersine gittikçe de, “alternatif” olmaktan çıkıyor.

Ne talihsizlik: Türkiye’nin en eski partisinin ülke kalkınmasına ilişkin hiçbir projesi yok...

Teröre ilişkin hiçbir teklifi yok...

Hiçbir ekonomik modeli yok...

Koskoca CHP, marjinal partilerin koluna girmiş, onlarla birlikte bağırıyor, yürüyor, eleştiriyor.

Genel Başkanı, Cumhurbaşkanlığı resepsiyonuna katılmayarak gündem oluşturmaya çalışıyor.

Gerçekten de hem CHP, hem de Türkiye için büyük talihsizlik!

Ermeni tehciri ve sonrası

 

Papa’nın, “Türkler Ermenilere soykırım uyguladı” anlamındaki açıklaması, bir şey ifade etmez...

Alelâcele eline tutuşturulan metni kekeleyerek okurken, aslında ne anlama geldiğini kavrayabildiğinden bile emin değilim.

Öylesine okudu...

Zaten “soykırım” kavramını değil dillendirmek, ima etmek bile Papa’nın haddi değil: Neden derseniz, oturduğu makam, dönem dönem Müslümanların üzerine yapılan Haçlı seferlerini kışkırtıp himaye eden seleflerinin (kendinden öncekilerin) makamıdır! 

“Soykırım”ı Hıristiyanlık tarihinde arasın!..

Katoliklerin Müslüman, Ortodoks ve Protestanları nasıl kestiğini anlatsın!..

İspanyolların Endülüslü Müslümanlarla Yahudilere, İngirtere’nin Aborjinlere (Avustralya’nın yerli halkı), Amerika’nın Kızılderililere-Japonlara, Fransa’nın Cezayirlilere, İtalya’nın bizim Trablusgarplılarla (Libya), Habeşlere, Almanların Yahudilere, Rusya’nın Kırımlılara uyguladığı“soykırım”dan söz etsin! 

Zerre kadar vicdanı varsa, Papa önce bunlara bakar, ardından iki dünya savaşında öldürülen yirmi milyon insanın (ki aralarında iki dedem de var) hesabına oturur!

Zannımca bu konuşma, meşhur “diyalog” çerçevesinde, “Papa cenapları”deyip elini öpenlerin hatırına yapılmıştır.

“Diyalog” boşuna değilmiş, muhtemelen bugünler düşünülerek plânlanmış.

Geçelim ve 1876 yılında, bir başka “din adamı”nın, Vatandaşlık Meclisi Şûrası’na sunduğu mektubunda söylediklerine bakalım...

O tarihte İstanbul Ermeni Patriği olan Nerses Varjabedyan şöyle diyor: 

“Şayet günümüze kadar Ermeni milleti, millet olarak korunduysa ve inancını, kilisesini, dilini, tarihi ve kültürel değerlerini koruyorsa, tüm bunlar Türk hükümetlerinin Ermeni milletine gösterdiği koruma, yardım ve hayırseverlik sayesindedir. Kader, Ermenileri Türklere bağlamıştır.” 

Bu bağ ne yazık ki, Osmanlı’yı bölüp parçaladıktan sonra paylaşma projesi yapan ve bu amaçla, Osmanlı şemsiyesi altında yüzlerce yıl barış içinde yaşamış azınlıkları kışkırtan Avrupa devletleri (özellikle İngiltere) tarafından koparıldı.

Birinci Dünya Savaşı öncesinden itibaren silâhlandırılıp çeteleştirilen kimi Ermeniler (asla tamamı değil), savaş sürecinde eski köylerini, kasabalarını basıp eski komşuları olan Türkleri, Kürtleri ve sair Müslüman unsurları katletmeye başladılar. Rus, İngiliz, Fransız ve İtalyan konsolosları da Ermeni komitacılara külliyetli para ve silah yardımında bulundular.

Bu arada Türkler/ Kürtler ve sair Müslüman unsurlar da silâha sarılmış, kendilerini vuran çetelerle savaşmaya başlamıştır. Neticede karşılıklı ölümler yaşanmıştır.

Bu durumda Osmanlı Devleti, sadece beş cephede değil, aynı zamanda kendi içindeki çetelerle ve ayrılıkçı unsurlarla da savaşmak zorunda kalmıştır.

Söyler misiniz lütfen ey insaflı Ermeniler, hangi devlet kendi içinden vurulmayı göze alabilir de böylesine “kirli” bir savaşı görmezden gelebilir?

Tabii Osmanlı Devleti de masum ve mazlum vatandaşlarını korumak zorunda kaldı. Bunun iki yolu vardı: Ya Türklerle Kürtlerin (ve sair Müslüman unsurların) arkasına devletin gücünü koyup isyancıların üstüne hışımla gidilmesini sağlayacaktı ya da gece bastırdığında silâhlanıp eski komşularını öldüren Ermenileri başka bölgelere iskân edecekti...

İkinci yol daha uygun bulundu ve “tehcir” (zorunlu hicret, sürgün) dediğimiz olay böylece başlamış oldu. Devlet görevlilerinin gözetiminde, köylerden ve kasabalardan toplanan Ermeni vatandaşlar, kitleler halinde daha önce belirlenen bölgelere “sürgün” edildiler.

Sürgün sırasında ve sonrasında yaşananlar bir sonraki yazıya kaldı.

Ermeni tehciri ve sonrası(2)

 

“Ermeni tehciri” durup dururken plânlanmadı. Köy ve kasabalarda dağınık olarak yaşayan Ermenilerden bazılarının silâhlandırılarak Türklerin (Kürtlerin) üzerine gönderilmesi sonucu, bir bakıma Ermeni nüfusun korunması amacıyla gündeme geldi.

Tehcir sırasında, mülki amirler, tehcire tabi tutulan Ermenilerin her türlü ihtiyacını karşılamakla yükümlüydü. Buna rağmen, insan olduğu yerde“hata” da olur: Nitekim Hükümet, Ermenileri sevk konusunda gerekli tüm tedbirleri almakla birlikte, bazı hatalar yapılmasının önüne geçemedi. Yol boyunca yağma amaçlı eşkıya baskınları yaşandı. Yine de ölümlerin çoğu ağır iklim şartlarından ve tifo, dizanteri gibi salgın hastalıklardan kaynaklandı.

Dolayısıyla, “tehcir” esnasında meydana gelen kayıplardan Osmanlı Devleti’ni sorumlu tutmak, hakkaniyetle bağdaşmaz. Devletin “katliam”kastı yoktu. Böyle bir kastı olsaydı, hepsini yerinde “infaz” edebilirdi...

Kaldı ki, devlet, Ermenilerin sevki sırasında görevini ihmal eden ya da kötüye kullanan mülki âmirleri, memurları ve subayları anında ya görevden aldı veyaDivân-ı Harb-i Örfîlerde (savaş mahkemeleri) yargılayıp cezalandırdı.

Yani Osmanlı hükümetleri bu olayla hesaplaşıp bedelini ödedi. Tarihî ve hukukî olarak bu defter de kapandı.

Şimdi gelin kimlerin tutuklandığına bakalım...

Acente Mustafa; eski valilerden Muammer Bey, Atıf ve Memduh Beyler; Yozgat Jandarma Tabur Kumandanı Tevfik Bey; eski Bursa valisi Ali Osman Bey, İttihad ve Terakki Cemiyeti Bursa Murahhası Konyalı İbrahim ve Belediye Reisi Ahmed Muhtar Beyler başta olmak üzere, 9 Ocak 1919 tarihi itibariyle, Trabzon tehcirinden sorumlu tutulan 130 kişi tutuklandı.

Ocak ayı sonuna ise hükümet daha geniş çapta tutuklamalara başladı. Gece yarısı yapılan polis baskınlarında tutuklananlar arasında, devletin önemli kademelerinde bulunmuş, hatta nazırlık yapmış İttihatçılar bile vardı. 

Aralarında Dahiliye Nazırı (İçişleri Bakanı) İsmail Canbolat, İâşe Nazırı Kemal Bey, Meclis-i Mebusan eski reisi Hacı Adil Bey, İstanbul Mebusu Karasso Efendi, Meclis-i Mebusan eski Reis Vekili Hüseyin Cahit (Yalçın)Bey, Merkez-i umumi azasından Ziya Gökalp Bey, İttihad ve Terakki Cemiyeti Kâtib-i Umumisi (genel sekreter) Midhat Şükrü (Bleda) gibi isimler bulunuyordu. 

Hatta İzmir Valisi Rahmi Bey’in, üzerini degiştirmesine bile fırsat verilmemiş, pijamasıyla karakola götürülmüştü.

Midhat Şükrü Bey’in evine gelen polisler ise, kapı açılır açılmaz içeri dalmışlar, hanımını ve hizmetçileri korkutarak bayılmalarına sebep olmuşlardı. 

Bazıları, polise direnmek istemişse dezorla götürülmüştü. Hatta Lazistan mebusu Sudi Bey, kendisini zorla götürenpolise; “Elbet bize de sizi tevkif etmek sırası gelecektir” diye tehdittebulunmuştu.

Yakalananıp sorgulananların içinde kimi muvazzaf ve emekli askerler de vardı. Süleyman Numan Paşa, Mahmut Kâmil Paşa, Cevad Bey, Vasfi Bey ve Kaymakam (yarbay) Agâh Bey bunların arasındaydı (Vakit Gazetesi, 1 Şubat1335- 1 Şubat 1919).

Yazık ki, Türkiye Cumhuriyeti hükümetleri, kendi gerçeğini anlatmakta fazla bir çaba göstermedi. Ermeni Diasporası bütün dünyada neredeyse kapı kapı dolaşıp “Türkler bize soykırım uyguladı” yalanını yayarken, biz arşiv belgelerini kilitleyip, “yalan söylüyorlar” deme dışında bir tepki göstermedik. 

Ermeni çeteciler tarafından diplomatlarımız patır patır öldürürken bile, mağduriyetimizi dünyaya anlatamadık. Neden sonra arşivleri açtık,“buyurun çalışın” dedik, ama atı alan çoktan Üsküdar’ı geçmişti!

Ve aradan 100 yıl geçti. Katalik dünyanın Papa’sı, “Türkler Ermenileri kesti” deyiverdi. Bizim Diyanet İşleri Başkanı ise en güzel cevabı verdi:“Belgeler açıklanırsa zararlı çıkan Vatikan olur!”

Tepki son derece doğru ve yerinde bir tepkidir. Zira tarih içinde, tümü de papaların önderliğinde üzerimize sayısız Haçlı Seferi düzenlenmiş, kimi Katolik dünyasını birleştirmek, kimi Müslümanların ellerinde bulunan zenginlikleri yağmalamak, kimi Avrupa’dan Türkleri sürmek, kimi de kutsal saydıkları Kudüs ve Urfa gibi şehirleri işgal etmek için üzerimize gelmişlerdir.

Ama her defasında yenilmişler, tokat üstüne tokat yiyip geri çekilmişlerdir.

Anlaşılan Papa, o günlerin acısını çıkartmaya çalışıyor. 

Şunu kimse unutmasın: Bu millet soykırım uygulasaydı, bugün yeryüzünde ne Ermeni kalırdı, ne Sırp kalırdı, ne Rum, ne de Bulgar kalırdı.

Peygamber Sevgisi

 

“İftirakınla Efendim bende tâkat kalmadı,

“Yekpare oldu bu dil, aşkta muhabbet kalmadı…

“Şol kadar ağlattı, ben bîçareyi hükm-i kaza,

“Giryeden hiç Hazreti Yakub’a nevbet kalmadı.”

Şair olup da Efendimiz hakkında şiir yazmayan tek padişah yoktur. Bunlardan biri, Peygamber Efendimizin ayak izinin resmini çizdirip hilafet sarığının alın kısmında ömür boyu taşıyan Sultan I. Ahmed’dir…

O kadar ki, Efendimiz’in ayak izine (Kadem-i Şerif) bir de şiir yazmıştır:

“N’ola tacım gibi başımda götürsem daim, 

“Kadem-i resmini ol Hazret-i Şah-ı Rasul’ün. 

“Gül-i gülizar-ı nübüvvet o kadem sahibidir… 

“Ahmeda, durma yüzün sür kademine o gülün.” 

Yavuz Sultan Selim’den:

“Ey cemâl-i nûr-i çeşm-i evliya,

“Elmeded ey ma’den-i nûr-i Hudâ...

“Hâk-i pây-i tûtiyâ-yı asfiyâ,

“Elmeded ey ma’den-i nûr-i Hudâ.”

Kanuni Sultan Süleyman’dan:

“Nûr-ı Âlemsin bugün hem dahi Mahbub-u Hüda,

“Eyleme âşıkların bir lâhza kapından cüda…

“Gitmesin nâm-ı şerefin bu dilimden dem be-dem,

“Dertli gönlüme devadır can bulur ondan safa.”

Şair Nabi’den, Hac sırasında ayaklarını Medine’ye doğru uzatıp uyuyan Osmanlı Paşasına şöyle haykırmıştır:

“Sakın terk-i edebden, kûy-i mahbûb-i Hudâ’dır bu!

“Nazargâh-i ilâhîdir, Makâm-ı Mustafâ’dır bu!..

“Habîb-i Kibriyânın hâb-gâhıdır fazîletde,

“Tefevvuk-kerde-i arş-ı cenâb-ı Kibriyâ’dır bu!”

Sultan II. Bayezid, İstanbul’da “veli” olarak tanınan Baba Yusuf’u Hacca uğurlamak için dergâhına gidiyor ve Ravza’daki kandillere konan yağın alımında kullanılmak üzere, hatırı sayılır bir miktar altın veriyor:

“Bu, çalışarak kazandığım helâl paradır. Bu altınları Ravza-i Tahira’nın kandilleri için ayırdım. Allah Resulü’nün huzuruna varınca: ‘Ey Allah’ın Resulü, günahkâr kul Bayezid’in selâmı var, bu altınları türbenin kandillerine yağ alınması için gönderdi, lütfen kabul buyurunuz’ de.”

Kimseye anlatmamasını tembihledikten sonra, ağlayarak yanından ayrılıyor.

Osmanlı Devleti, her yıl, “Sürre Alayı” ile kutsal topraklarda yaşayan fakir-fukaraya dağıtılmak üzere külliyetli miktarda altın gönderdiğini biliyoruz. 

Mondros Ateşkes Antlaşması’ndan sonra silâh bırakmak zorunda kalanMedine’nin son savunucusu “Çöl Kaplanı” unvanıyla meşhur Fahreddin Paşa’nın,İngilizlere karşı “Son Medine Savunması”, Peygamber sevgisinin en çarpıcı örneklerinden biridir. 

Kılıcını İngilizlere teslim etmeyen Paşa, Ravza’ya gidiyor, kılıcını bırakıyor ve “Ya Resulüllah! Sünnetini savunmak için kuşandığım kılıcı yine sana emanet ediyorum” diyor, sonra komutanlarına şöyle bir teklifte bulunuyor:

“Gelin hep beraber… huzurunda huşû ve vecd içinde gözyaşları döktüğümüz Peygamber’imizin karşısında, aynı yemini tekrar edelim ve diyelim ki: Ya Resulullah, biz Seni bırakmayız!” 

Nitekim de bırakmadık, bırakmayacağız! İstanbul’un fethini tüm Müslümanlara hedef olarak gösterdiğini, bu fethin kalbinin Ayasofya olduğunu asla unutmayacağız ve İstanbul fatihi ile fetih ordusunun secde ettiği yere özgürce secde etme imkânını elde edinceye kadar çalışacağız!

Kutlu Doğum haftamız mübarek olsun.

23 Nisan: Millî Egemenlik Bayramı mı, Çocuk Bayramı mı?

 

23 Nisan 1920’de Ankara’da toplanan Meclis, Osmanlı “Meclis-i Meb’usan”ının yedincisidir. O tarihe kadar Osmanlı’da altı Meclis faaliyet göstermiş, üyeler birden fazla parti arasından seçimle Meclis’e gelmiştir (Garip ama gerçek: Cumhuriyet döneminde, tâ 1946’ya kadar tek parti hâkimiyeti vardır!)...

Son Osmanlı Meclisi, 12 Ocak 1920’de toplanacak ve ilk icraat olarak“Misak-ı Milli”yi ilân edecektir. Ondan kısa bir süre sonra İngiliz kuvvetleri tarafından basılıp (16 Mart) dağıtılacak, bazı üyeleri tutuklanarak sürgüne gönderilecektir.

Kalanlar ise bu tarihten yaklaşık bir ay sonra (11 Nisan 1920), Sultan Vahideddin tarafından (anayasal yetkisine dayanarak) dağıtılacak, vekillerin çoğu Ankara’ya gidip ilk Meclis’te görevlerine devam edeceklerdir.

Bu bir bakıma hicrettir: İşgal edilen Başkent’ten, geçici olarak vatanın özgür topraklarına ilticadır.

Merak ettiğim şudur: Sultan Vahideddin, Meclis’i dağıtmasaydı (kuşkusuz Ankara’ya gitmelerini de telkin etmiştir) Ankara’da hangi anayasaya göre (Ankara’daki Meclis, 1876 tarihli “Teşkilat-ı Esasiye Kanunu”na göre toplandı) “Büyük Millet Meclisi”ni toplayacaklardı?

Sultan Vahideddin’e hakaretler yağdırarak “vatan haini” damgası vuranlar arasında “iyi niyetli” olanlar varsa, bu gerçeklerin ışığında, olayı bir kere daha düşünmelidirler.

Bundan şu çıkar: 23 Nisan’da Ankara’da toplanan Büyük Millet Meclisi, çok önce yazdığım bir yazıda da ifade ettiğim gibi, “Osmanlı Meclis-i Meb’usanı”dır ve Osmanlı Devleti adına toplanmıştır.

Başka türlü olması da zaten mümkün değildir. Bunun yerine Ankara’da seçimle oluşmamış, hukuki (anayasal) dayanağı olmayan, âdeta “hüdayi nabit” (kendi kendine ortaya çıkmış) bir meclis oluşturulsaydı, Türkiye ve dünya bunu ciddiye almaz, daha ilk günlerde temsil sorunuyla karşılaşırdı.

Temsil sorunuyla karşılaşmadı, çünkü 23 Nisan 1920’de Ankara’da toplanan Meclis, bir Osmanlı Meclisi’ydi. O kadar ki, Mustafa Kemal Paşa’nın arzu ve direktifleri istikametinde değil, kendi özgür iradesiyle ilk kararları aldı…

Meselâ, Mustafa Kemal Paşa, Meclis Başkanı olmak istiyordu, ilk plânda yapmadılar…

Anadolu ve Trakya’da “Müdafaa-i Hukuk Grubu” kurulması için karar verilmesini istiyordu, vermediler…

“Müdafaa-i Hukuk” yerine “Felah-ı Vatan Grubu”nu kurdular…

Mustafa Kemal Paşa bu işe o kadar içerledi ki, “Sözlerinde durmayan bu efendiler imansızdırlar, korkaktırlar, cahildirler!..” deyiverdi. 

Fakat aynı Meclis, meselâ, “Misak-ı Millî”yi anında kabul etti ve üzerine yemin etti (ama Lozan’da o da tırtıklanacak, bu Meclis itiraz ettiği ve Lozan’ı onaylamadığı için lâğv edilip “İkinci Meclis” tabir edilen, “tasdikçi” bir Meclis kurulacaktır).

Yani İstanbul’dan Ankara’ya hicret eden vekiller “kişi odaklı” değil, “vatan odaklı”ydı (Meclisler İkinci Meclis’le birlikte “kişi odaklı” hale geldi)…

23 Nisan 1920’de Ankara’da toplanan ve hatimlerle, dualarla açılan Büyük Millet Meclisi’nden (BMM), vekiller çok umutluydu. İstanbul’da kaybettiklerini Ankara’da yeniden inşa edeceklerine inanıyor, şevkle çalışıyorlardı.

Bir süre sonra “Misak-ı Millî”nin tarumar edildiğini, düşmana terk edilmeyeceği yolunda yemin ettikleri bölgelerin Lozan’da birer ikişer terk edildiğini görecek, bu yüzden sert tartışmalara girecek, ancak vatanı savunmanın karşılığı, dağıtılmak, unutulmak ve unutturulmak olacaktı. Oysa Millî Mücadele’yi bu Meclis vermiş, zafer bu Meclis’in gölgesinde kazanılmıştı.

Belki de bu yüzden, 23 Nisan “Milli Egemenlik Bayramı” iken, gitgide“Çocuk Bayramı”na dönüştürüldü!..

Ve belki de “Milli Egemenlik” kavramını unutturmak için, dünya kadar“kişiye özel” şiir yazıldı:

“Bugün 23 Nisan/ Neşe doluyor insan…

“İnan, başta olsaydı/ İnsan olurdu insan…

“Atatürk’tür her zaman/ İnandığım tek insan!” 

II. Abdülhamid’in tahttan indirilme gerekçesi

 

Sultan II. Abdülhamid’i, devlet ve hilafet mührünü abdestsiz basmayacak kadar dindar bir kişilik olarak biliriz…

Bu konuda en yakınında bulunmuş pek çok ismin şahitliği var. Ama “dinsizlik” anlamına gelen iftiralar atılarak tahttan indirildi!

Kızı Ayşe Osmanoğlu, babasının dindarlığını şöyle anlatıyor: 

“Babam doğru ve tam dini itikada sahip bir Müslüman’dan başka biri değildir. Beş vakit namazını kılar, Kur’an-ı Kerim okurdu. Gençliğinde Şazeli tarikatına girmişti. Daima camilere devam ettiğini, Ramazanlarda Süleymaniye Camii’nde namaz kıldığını, o zamanlar camide açılan sergilerden alışveriş ettiğini hikâye tarzında anlatırdı. Camide namaz kıldığı günlerden birinde Hamza Zafir Efendi adında muhterem bir şeyhe tesadüf edip onunla ahbap olmuş, bu tarikata bu suretle intisap etmiştir. Keza Yahya Efendi Tekkesi’nin büyük şeyhi olan Abdullah Efendi vasıtasıyla dahi Kadiri tarikatına intisap etmiştir…

Babam herkesin namaz kılmasını, camilere devam edilmesini çok isterdi. Sarayın hususi bahçesinde beş vakit Ezan-ı Muhammedi okunurdu. Babamın bir sözü vardı: “Din ve Fen” derdi, ”bu ikisine de itikat etmek caiz.” (Ayşe Osmanoğlu, Babam Sultan Abdülhamid, Hatıralarım, 3. Baskı, Ankara 1986, Selçuk Yayınları, sayfa 24-25).

Şimdi gelin Sultan II. Abdülhamid’i tahttan indiren fetvaya bir bakalım… Bakalım ve “Halife-i Ruy-i zemin”in nasıl akıl almaz iftiralarla tahttan indirildiğini görelim (günümüz Türkçesiyle)…

“Müslümanların imamı olan kimse, bazı önemli şer’i konuları şeriat kitaplarından çıkarsa ve bu kitapları yasak etse, yaksa ve yırtsa (akıl alır gibi değil, ama tüm Müslümanların aynı zamanda dini lideri olan zat, bazı şer’î hükümleri din kitaplarından çıkarmakla, hatta dinî eserleri yakıp yırtmakla suçlanıyor) devlet hazinesini israf edip şeriata aykırı şekilde harcasa, idare ettiği kimseleri şer’i sebep olmadan öldürse, hapsetse, sürse, başka türlü zulümleri de adet edindikten sonra doğru yola yemin etmişken sözünden dönerek Müslümanların yaşayışını tamamen bozacak şekilde fitne (fitne!) çıkarmakta direnip onları birbirlerine öldürtse, buna engel olacak durumdaki Müslümanlar, onun bu zora dayanan tutumunu ortadan kaldırınca, İslam memleketlerinin pek çok yerlerinden hal’ edilmiş tanıdıklarını ispatlayan haberler gelip yerinde kalmasına kesinlikle zarar ve ayrılışında iyilik düşünülürse, kendisine imamlık ve sultanlıktan vazgeçme teklif etmek veya hal’ etmek şekillerinden hangisi meseleyi çözen ve bağlayan işlerin sahibi olanlar tarafından daha iyi görülürse yapılması yerinde ve vacip olur mu?”

Hacı Nuri Efendi, o tarihte “Fetva Emini”dir. Kulaklarına inanamıyor. Son cümleleri tekrar okutuyor. Sonra:

“Bunun kimseye hayrı olmaz” diyor, “Ben ancak birinci şıkkı, yani imamet ve saltanattan feragat teklifine evet derim.” 

Talat Bey, Ahmet Rıza Bey ve Pertev Paşa’dan oluşan darbe heyeti Fetva Emini ile özel görüşmek istiyorlar. Yan odaya geçiliyor. Daha görüşme başlamadan İttihad ve Terakki’nin İstanbul meb’usu Mustafa Asım Efendi hışımla içeri dalıyor. Fetva Emini Hacı Nuri Efendi’yi odanın bir köşesine sürükleyip kulağına bir şeyler fısıldıyor….

Hacı Nuri Efendi’nin yüzü sapsarı oluyor. Dudakları titriyor. O şekilde salona dönülüyor (Salonda bulunanlardan Süleyman Tevfik Bey hatıralarında böyle tasvir eder). 

Şeyhülislam Ziyaeddin Efendi, Hacı Nuri Efendi’ye soruyor:

 “Birader, fetva üzerine başkaca mütalâanız var mı?” 

Hacı Nuri Efendi, ürkek bir sessizlik içinde masaya gidiyor. Fetva masanın üstündedir: Tek kelime etmeden titreyen elleriyle fetvayı mühürleyip imzalıyor.

Ardından da Şeyhülislam Ziyaeddin Efendi, “elcevap, olur” notunu ekleyip mührü basıyor.

Elmalılı Hamdi (Yazır) Efendi’nin kaleme alıp Şeyhülislam Mehmed Ziyaeddin Efendi’nin imzaladığı bu hal’ fetvasıyla 33 yıl padişahlık ve halifelik makamında oturmuş Sultan II. Abdülhamid tahttan indiriliyor (27 Nisan 1909=106. Yıldönümü).

Asıl anlatmak istediğim, Sultan II. Abdülhamid’in Peygamber Efendimiz’e bağlılığı… O kadar ki, Efendimiz hakkında dünyada yapılan tüm yayınları dikkatle izler, gerektiği zaman müdahale eder, hilâfet ve saltanat gücünü kullanarak engellemeye çalışırdı.

Bu konuda birkaç örnek vereceğim, ama yarın inşallah...

Avrupa bunu hep yapıyor

 

Çoğumuzun Volter (Voltaire) olarak tanıdığımız Aydınlanma Çağıdüşünürlerinden Fransız yazar ve filozof François-Marie Arouet (ne tesadüf ki kendileri mason olurlar),  “Muhammed yahut Taassup” isimli, Peygamber Efendimiz’e hakaret içeren bir oyun yazıp Paris’te sahneye koyuyor.

Bunu haber alan Padişah, derhal harekete geçiyor. Dışişlerine talimat verip Fransız Hükümeti’ne sert uyarılarda bulunuyor. Bunun sonucu olarakFransa, oyunu yasaklıyor.

Ancak Voltaire inat ediyor ve oyununun İngiltere‘de sahnelenmesini sağlıyor. Bunun üzerine Sultan II. Abdülhamid, İngiltere‘ye bir ültimatom veriyor: Oyunun durdurulmaması halinde, “Halife” sıfatıyla İslâm dünyasına bir beyanname yayınlayacağını söylüyor.

Başta Hindistan (o tarihte Pakistanlı ve Bangladeşli 70-80 milyon Müslüman Hindistan Devleti vatandaşıdır ve Hindistan, İngiltere sömürgesidir). İngiltere, “Halife” sıfatıyla Sultan II. Abdülhamid‘in beyannamesinin ayaklanmaya sebebiyet verebileceğini düşünüyor ve tıpkıFransa gibi, o da oyunu yasaklıyor.

Hatırlayalım ki, dönem, Osmanlı Devleti’nin en zayıf dönemlerinden biridir. Peki Sultan II. Abdülhamid bu sonucu hangi gücüyle almıştır?

Kuşkusuz hilafet gücüyle!..

Fakat bugün de olduğu gibi, haçlı zihniyeti rahat durmuyor.1894’de Henri de Bourneir isimli Fransız yazar, Peygamber Efendimiz’e hakaretler yağdıran “Muhammed” isimli bir oyun kaleme alıyor…

Oyun Fransa, İngiltere ve Amerikada eşzamanlı olarak sahnelenecektir: Tüm hazırlıklar tamamlanmış, biletler basılmış, davetiyeler gönderilmiştir.

Sultan II. Abdulhamid, olaydan haberdar olur olmaz, adı geçen ülkelere protesto notası gönderiyor. O kadar ki, bu konu, Fransa ve Osmanlı Devletiarasında ciddi bir krize yol açıyor…

Padişah, oyunun sahnelenmesini engellemek için her türlü girişimde bulunuyor. Hilafetten aldığı gücü sonuna kadar kullanıyor. Meselâ, FransızBüyükelçisi Kont Montebella vasıtasıyla Fransız Hükümeti‘ne sert mesajlar gönderiyor. 

Öte yandan, Paris Büyükelçimiz Esad Paşa, derhal Fransız Hariciyesi veEğitim Bakanlığı‘na başvuruyor. Fransa Eğitim Bakanlığı’nın “Oyunda bazı değişiklikler yapılması suretiyle sahneye konulması” yönündeki teklifini şiddetle reddediyor: “Oyun hiçbir şekilde sahnelenmemelidir, aksi halde diplomatik kriz çıkar!”

Sultan Abdülhamid, ciddiyetini bir kere daha gösteriyor. Fransız Büyükelçisi Montebello’yu tekrar kabul ediyor ve “Oyunun sahnelenmesi halinde, Osmanlı-Fransız ilişkilerinin son bulacağını” kesin bir dille tekrar ifade ediyor.

Fransa’nın etekleri tutuşuyor.

Osmanlı Dışişleri Bakanlığı ile Paris‘teki elçiliğimiz arasında, MuhammedAleyhisselatü vesselam hazretlerinin nam-ı kudsiyelerine karşı tertip olunan oyuna dair” başlıklı bir dizi yazışma yapılıyor. Yazışmalarda oyunun adını geçirmemek için, sık sık “facia-i mahude” (bilinen facia) ifadesi kullanılıyor. Osmanlı, bu kadar da dikkatlidir!).

Nihayet konu Fransız Kabinesi’nde tartışılıyor. Karar “Oyunun Fransa‘daki hiçbir tiyatroda sahnelenmemesi” yönünde çıkıyor ve bu karar Fransa Büyükelçisi Montebello tarafından 22 Mart 1890‘da Osmanlı Dışişleri Bakanlığı‘mıza şu mealde bir telgrafla ulaştırılıyor: 

“Hazret-i Hünkar‘ın Hükümetim tarafından alınan bu kararı, hem kendilerine hem de Osmanlı Hükümeti‘ne karşı hükümetimin dostluğuna bir delil olarak değerlendireceğine inanıyorum. Bu karar yeniden başlayacak dostluğumuzun teminatı olur ümidindeyim.”

Osmanlı Devleti ile Fransa arasındaki kriz böylece sona eriyor, ancak yazarBornier, oyununu İngiltere‘de sahneye koymak için teşebbüse geçiyor. Ne var ki, Sultan Abdülhamid oyunu İngiltere’de de yasaklatıyor. 

Bornier, işi inada bindiriyor:1892‘de oyunu Amerika’ya götürüyor ve“Osmanlı Hükümeti’nin Avrupa çapında yasaklattığı oyun” diye lânse ediyor.

Sultan Abdülhamid, Osmanlı Devleti’nin Amerika Sefiri Mavroyani’ye derhal talimat veriyor.Hilâfetin gücü bu ülkede de etkisini gösteriyor veBornier, oyununu sahneleyecek tiyatro bulamıyor.

Dahası da var: Sultan II. Abdülhamid, Hollanda‘da Osmanlı’yı küçük düşürmeye yönelik “Harem” konulu oyunu, keza New-York’taki bir gecekulübünde yapılması plânlanan sema gösterisini de engelliyor.

Bugün Türkiye Cumhuriyeti Devleti de zaman zaman bu tür işlere (meselâ sözde Ermeni soykırım tasarısının meclislerden geçmesine) müdahale ediyor, ancak sonuç alamıyor…

Sebebi malum: Hilâfet gücünden mahrumuz! 

Osmanlı’da “işçi bayramı” yok, işçi hakları var

 

1 Mayıs’ı yine yüreğimiz ağzımızda yaşadık. Oysa bayramlar, anonim neşe ve sevincin paylaşıldığı mutlu günlerdir. Ne hikmetse, “Bayram” denilen 1 Mayıslarda, Taksim’e yürüyenler dâhil, kimse bunu hissetmiyor: Hepimiz tedirgin ve huzursuz oluyoruz.

“Bayram”dan huzursuz olmak, “bitse de kurtulsak” havasına girmek, nasıl bir şey sahi? Sendika liderleri bunu hiç düşünmüşler mi acaba?

Osmanlı asırlarında böyle bayramlar yoktu, ama “İnsanı yaşat ki devlet yaşasın” anlayışında billurlaşan bir huzur anlayışı ile “İşçinin alın teri kurumadan ücretini ödeyiniz” fermanını “kul hakkı” kavramıyla bütünleyen bir “emek” algısı vardı: Bu yüzden işçilerin hakkı yenmez, emekleri zayi edilmezdi.

Bu anlayışın hayata bir yansıması olarak, dünyada ilk “toplu sözleşme”nin tüm emekçileri kapsayacak şekilde 25 Haziran 1774’te İstanbul’da imzalandığını biliyoruz. 

Kütahya’da bundan iki yıl sonra imzalanan toplusözleşmede ise çini ve porselen emekçilerinin hakları güvence altına alınıyor.

Kesin olarak şunu söyleyebilirim ki, toplu sözleşme ve grev hakkı, sanıldığı gibi bize Avrupa’dan gelmiş değildir. 

Bir çok padişahın fermanlarından anlaşıldığına göre, işçiler tarih boyunca zaman zaman ücretlerinin arttırılması isteğiyle iş bırakmışlar, yani “grev”yapmışlar ve hedefledikleri hakları almışlardır.

21 Haziran 1587 (15 Recep 995)’de Sultan III. Murad’ın, Mimar Sinan’a hitaben yazdığı fermanda, işçi gündeliklerinin on iki akçeden on altı akçeye çıkarılmış olduğu halde, işçinin memnun olmadığı şöyle anlatılıyor: 

“...Mehmed Paşa, bina eylediği camide, işleyenlere (işçiler ve ustalar)ferman-ı şerifim üzerine yevmiye (gündelik) on altışar akçe ücretlerin verirken, ziyade talep idüp (daha fazlasını isteyip) ‘virmezsenüz işlemezüz’(ücretimiz arttırılmazsa işi bırakırız) deyu taallül ve niza iderler imiş (bu bahane ile patırtı çıkarırlarmış) Gereği gibi tembih eyleyesün kim, ferman-ı şerifim üzre on altışar akçe ücretlerin aldıktan sonra taâllül ve niza etmeyeler...” 

Şimdi Sultan I. Ahmed devrine bakalım…

Edirne’de inşa edilen handa çalışan işçilerin gündelikleri arttırılmış (ustalar için 24 akçe, amelelere 20 akçe ve çıraklara 18 akçe yevmiye), fakat çalışanlar yeni ücretleri de beğenmeyerek işi bırakmışlar, herhangi bir şekilde zorlanmaktan çekinmeleri sebebiyle de Edirne civarında bulunan Enez Kasabası’na gitmişler. 

Bunun üzerine Padişah, Edirne Kadısı’na 03 Rebiülevvel 1018 (06  Haziran 1609) tarihli bir ferman gönderiyor: “Han-ı mebzur bina olunmayub muattal kalmışdur” (han inşaatı yarım kaldı) diye yakınan padişah, ustalarla işçilerin derhal getirtilmesini, ücretlerin yeterli olduğunun anlatılmasını, şayet “bina emini” ve “bina kâtibi” tarafından ücretlerde keyfi kısıntılar yapılmışsa, bunun mutlak surette engellenmesini emrediyor.

Yani, pek-çok insanî ve vicdanî hak gibi, işçi haklarının da başlangıç noktası bu topraklardır. Öyle olmak zorunda: Çünkü Osmanlı’nın hayat nizami “insan merkezli”dir… 

Kur’anî bir bakışla hayata bakar, Kur’anî baktığı için de her insanda (inancı, kıyafeti, düşüncesi, milliyeti ve toplumsal konumu ne olursa olsun) “eşref-i mahlûkat (yaratılmışların en yücesini) olarak görür ve değer verir. 

Geçmişimiz “insan merkezli” olduğu halde, ideolojik saplantılarımız yüzünden, aynı “insan merkezli” yapıyı oluşturamıyoruz. 

Osmanlı gibi “önder” ve “örnek” olamıyoruz, dolayısıyla büyüyemiyoruz.

Tedirginlik içinde geçirdiğimiz bu son “İşçi Bayramı” olsun!

“Anılarımdaki Türkiye”(1)

 

Yeni bir kitabım çıktı: “Anılarımdaki Türkiye”...

Bu kitabın ne kadarı benim, tam olarak bilmiyorum! Çünkü benim yaptığım iş, torunum Nilüfer’in çocukluğuma, gençliğime, kitaplarıma, çalışmalarıma ve özel hayatıma dair sorularını cevaplandırmaktan ibaret...

Meselâ şöyle bir soru sordu: “Meraklı bir çocuk muydunuz?”

Cevap: Çok meraklıydım galiba. Ama polisiye bir romanda (Mayk Hammer),“Aşırı merak öldürücüdür” cümlesini okuduğum gün, keyfim fena halde kaçtı. Kendimi “ölü gibi” hissetmeye başladım. Sonra, “Nasılsa bir gün hepimiz ölecek değil miyiz?” diye düşünüp, bu metaforda teselli bulmaya çalıştım...

Cami imamına itiraz ettiğim gün ise “Haddini aşma” azarına tosladım. Bozulan moralimi tamir için de bizim köy evine doğru müthiş bir koşu tutturdum. Faydasızdı: O ses kulaklarımda çınlıyordu: 

“HADDİNİ AŞMA!”

Baktım kaçmakla kurtulunacak gibi değil, korkularımın üzerine yürümeye karar verdim. Eve gitmekten vazgeçip yönümü tekrar camie çevirdim. İmam, takunyaları giymiş, kollarını ve pantolonunun paçalarını sıvamış, abdeste oturmuştu. Şaşkın şaşkın ter içindeki yüzüme bakarak neden döndüğümü, belki de neden koştuğumu kestirmeye çalışıyordu. Nefes nefese bağırdım:

“Öğrenmek maksadıyla sormak haddi aşmaksa, neden Peygamberimize onca soru soruldu?”

Cevap beklemeden yanından ayrıldım. Bu, imamla ilişkimin sonu oldu. 

Yine de hiç faydasını görmediğimi söyleyemem: Özellikle televizyon tartışmalarında ne zaman üst perdeden “ahkâm” kesmeye başlasam, ne zaman karşımdakinin haddini bildirdiğimi düşünsem, anında bizim köy imamının azarı kulağıma çarpar: “Haddini aşma!”

Fark ettim ki, insan başkalarına haddini bildirmek için değil, kendi haddini bilmek için dünyaya gönderilmiştir...

“Beni bende demen, ben ben değilem/ Bir ben vardır bende, benden içerü” (Yunus) diyecek kadar olgun değilim elbet, ama haddimi bilmeyecek kadar da ham değilim çok şükür...

Yaşadıklarımdan ders alıp almadığımı doğrusu tam bilemiyorum: Sadece, bilmediklerimi merak etmeyecek kadar hayattan kopuk olmadığımı biliyorum.

Okuma-yazma öğrendiğim günden beri bir şeyler yazıyorum. Hatıra defteri (günce mi diyorlar) tutmayla başlayan yazı adamlığı, şiirle sürdü. Aklınıza gelen her şeye şiirler yazdım. Üzüntülerimi, sevinçlerimi, kaygılarımı, sorularımı ve sorunlarımı kafiyeleştirdim...

“Kafiye” ile “safiye” (saflık, temizlik, doğruluk) arasındaki farkı anlayana kadar yazdım, yazdım...

Torunum Nilüfer sordu: “Şiir yazar mıydınız?” 

Cevap: Hayatımın belli bir döneminde “şiir” zannettiğim şeylerin“karalama”dan ibaret olduğunu şairleri ve şiiri tanıyınca anladım ancak. Rahmetli Necip Fazıl, “Şuursuz şiir, şiirsiz şuur olmaz! ” deyip şiir defterimi yüzüme fırlatınca, “şiir”den “şuur”a geçişin peşine düştüm. 

Cami imamının azarından sonra tosladığım en sert duvardı bu, tuzla buz olmuştum. 

Yıl 1971’di ve ben çiçeği burnunda bir “gazeteci” idim. Yirmili yaşların tüm heyecanıyla birlikte açmazlarını, yorgunluklarını, çelişkilerini, istikrarsızlıklarını da yaşıyordum.

Sonra Cemil Meriç, “devam” dedi, “şair olmasan bile kelime seçmeyi öğrenirsin.”

Mahir İz Hocam ise dua buyurdu, Münir Süleyman Çapanoğlu sırtımı sıvazladı, Hekimoğlu İsmail teşvik etti, Mevlâna ve Bediüzzaman yürek üflediler yüreğime; yazmam konusunda âdeta “el” verdiler.

Ötesi yarına kalıyor...

 

“Anılarımdaki Türkiye”(2)

 

Necip Fazıl, Mahir İz, Zübeyir Gündüzalp, Münir Süleyman Çapanoğlu, İbrahim Hakkı Konyalı, Abdülbaki Gölpınarlı, Eşref Edip, Sinan Omur, Bekir Berk, Cemil Meriç: Gençliğimin idol isimleri...

Kimi sonsuz bilge, kimi sonsuz âlim, kimi ebedi hatıra, kimi ölümüne mücadeleci, kimi cesaret âbidesi, kimi “yürek adam”...

Her birinin rahle-i tedrislerine diz çöküyor, bazılarından sabrı, bazılarından şükrü, bazılarından cesareti, bazılarından mücadeleyi, fedakârlığı, cefakârlığı öğreniyordum...

Huzurda her söylediklerini emerken, “cehalet”le “saadet” arasında ilişki kuruyordum: Konuştuğum her “cahil”in “gamsız”, her “âlim”in “öfkeli”olması tesadüf müydü?

“Bilme”nin zaman içinde çileye, cehaletin ise saadete dönüştüğünü neden sonra anladım. Artık iki yol vardı önümde: Ya “mutlu bir cahil” ya da“dertli bir âlim” olacaktım.

Ne cahil kalabildim, ne âlim olabildim: Ama en azından “hedef sahibi insan” olmayı başardım sanırım.

Yazarlar pek dertli olmasalar da, “muharrir”ler (aradaki farkı daha sonra konuşuruz) “dertli” insanlardır. Belki bu yüzden aykırı, bu yüzden sinirli, bu yüzden çekilmezdirler. Hem kendilerini mutsuz ederler, hem de çevrelerini.

“Yazı adamı” (hadi şimdilik kaydıyla böyle tanımlayalım) olmak kolay değil. Hele de eğitim sisteminin yanlışlarından kafanızı arındırıncaya kadar, akla karayı seçersiniz!

Ah, eğitim sistemi! Pek çok insan gibi, beni de “akrebin kıskacı”nda tüketmişti. Hem ruhumdan, hem de beynimden yaralıydım. Beynimin ve ruhumun yaralarını tedavi için de kendimi, okulda okutulmayanları okumaya verdim.

Yıllar boyu okudum, okudum, okudum. 

Hamdım, yandım, piştim: Sonra yazdım, yazdım, yazdım!..

Bir de baktım ki, yazdığım kitaplar,  küçüğüyle-büyüğüyle boyuma yaklaşmış: Çocuk kitapları, romanlar, biyografiler, denemeler, belgeseller, hikâyeler, tiyatro oyunları, senaryolar... 

Kısacası, “yazı” denince, akla gelen her şey... 

Sözün burasında, Nilüfer torunum sordu: “Sen allame-i cihan mısın ki, her konuda yazıyorsun?” 

Cevap: Hayır, “allame-i cihan” değilim! Sadece allamelerin kendilerini köşelerine çekip sırça köşklerinde günlerini gün etmeye daldıkları bir fetret devri çocuğuyum. 

Yollarda milyonlarca susuz yolcu gördüm. Yanlışta heba olan gencecik insanları izledim. Yüreğim daraldı: O darlığın içinde kaleme sarıldım ve canhıraş bir gayretle yazdım. 

Şükran-ı nimet olarak söyleyeyim ki, hiçbir kitabım vitrinlerde kalmadı. Sararıp solmadı. Yazdığım kitaplar arasında ikiyüz baskı yapanlar var. Ülkemizin en çok okunan yazarları arasına girdim (Forbes-Türkiye Dergisi’ne göre, 2011 yılının “en çok kazanan yirmi yazarı” arasındayım, ama ne hikmetse beş param yok).

Aralıksız yirmi yıl yazdıktan sonra, sekiz buçuk yıllık bir yönetim serüveni yaşadım (1992-2000)... Allah orada da muvaffakiyet nasip etti. Yönettiğim şirketler grubu (Nesil Grup), kendi alanının en büyükleri arasına girdi...

İşte o süreçte farklı bir şey oldu: Şirketleri yönetirken, kendimi yönetmeyi öğrendim.

Zaman zaman günlük politikaya çekmek istediler beni, beceremem diye girmedim, iş âlemine almak istediler, kelimelerin yerini rakamların almasından korkup gitmedim; yazmaktan başka bir “iş” yapmadım ve hiç düşünmedim...

Kısacası ben kitaplarda yaşamayı yeğledim... 

Bütün hayatım bundan ibarettir. Ötesi “zata mahsus”tur. 

“Anılarımdaki Türkiye”, isimli kitap biraz beni, biraz çevremi, biraz da Türkiye’nin son elli yılını anlatıyor, sık sık da tarihe vurgu yapıyor (Nesil Yayınlarından çıktı). 

Yağmur “rahmet”e dönüştüğü zaman…

 

Geçen Cuma sabahı gök gürlemesiyle uyandım…

Tam sabah namazı vaktiydi…

Yağmur bardaktan boşalırcasına yağıyordu…

Sabah namazını, yağmur sesine kattım…

Geçen sene bu vakitler kuraklık içinde susuzluk korkusu çektiğimizi ve çok telâşlandığımızı hatırlayarak, ellerimi açtım…

Bol yağmur ihsan edene şükrettim.

Yağmur sesini yüreğimle dinleye dinleye kahvaltımı ederken, yağmuru“rahmet” olarak algılayan ecdadımızın yaklaşımını düşündüm…

Birden fark ettim ki, yağmur damlaları bahçemdeki ağaçların yapraklarında notaya dönüşüyor…

Damlalarla yapraklar yürek yüreğe vermiş, hayatımı daha anlamlı kılan bir şarkı tutturmuşlar.

Müthiş lezzet aldım, keyfim iyice yerine geldi, o moralle trafiğe daldım.

Trafik, sözün tam manasıyla keşmekeşti…

Düşündüm ki, trafiğin keşmekeşe dönüşmesi, yağmurun suçu değil, tamamıyla bizim suçumuzdur… 

Kaza yapan araçları seyretmek gibi yersiz meraklarımız, gereksiz acelemiz, zikzak çizme tutkumuz, emniyet şeridi kullanma alışkanlığımız, hız yapma sevdamız, sinyal vermeme umursamazlığımız olmasaydı, herkes kendi şeridinde gitse, sabır gösterseydi, trafik bu kadar keşmekeşe dönüşmeyecekti.

Sağ şeride geçtim…

Yol ve hava şartlarına uygun bir hızda sürerken, bulutların üstünde güneşin hâlâ ve her zaman hayata gülümsediğini düşündüm.

Böyle durumlarda sevgili dostlarım, iki bakış açısı geliştirebilirsiniz: Ya“Ne güzel yağmur yağıyor” dersiniz, “çimler, ağaçlar, güller, bitkiler, ekinler, meyveler sulanıyor, şehir temizlenip arınıyor, barajlar doluyor...”

Yağmuru büyük bir ihsan-ı İlahi olarak görür, şükredersiniz.

Ya da… 

“Trafik” dersiniz, “kayma” dersiniz, “kaza” dersiniz, “Hayatım da böyle keşmekeş, böyle karanlık” diye düşünür, kendinizi perişan edersiniz.

Bazılarımıza göre hayat hep böyle: Her 
yer karanlık!..

Nokta kadar bir umut ışığı bile yok!..

Oysa yaşayan için umut ışığı hep vardır: Sadece dikkatli bakanlar görür.

Dünya kolay kolay kendini vermez insana. Hayat yolu inişli yokuşludur…

Kimi gün aktır, kimi gün kara; kimi gecedir, kimi gündüz; kimi kıştır, kimi yaz; kimi zaman hayat güzeldir, kimi zaman çirkin…

Kısacası, kimi zaman güldür hayat, kimi zaman diken!

Acılarla mutluluklar iç içe yaşanır. Bazen aynı gün mutlulukla mutsuzlukları birlikte yaşarız…

Mutlulukla mutsuzluk arasında gel-git kurarız…

Bazen birkaç dakikada havamız değişir. Neşeden kedere yahut mutsuzluktan mutluluğa geçeriz. 

Hayat çok kez diken tarlası, tamam: Ama pekâlâ diken tarlasında “gülü arayan adam” (bu isimde bir kitabım var) olabilirsiniz.

Hayat yolunu yürürken, bazen dikenler elinize-ayağınıza, bazı bazı da belki yüreğinize batacak. Ama güle ulaşma azminiz acılarınızı hafifletecektir. 

Dikenlere kilitlenmek yerine güle kilitlenin: O zaman hayatın dikenlerini daha az hissedersiniz. 

Bununla birlikte bazen öyle durumlar olur ki, insan tüm umutları tüketir ve çaresiz kalır...

Küçük Sally’nin kardeşi

 

Sally, küçük kardeşi George’un amansız hastalığı hakkında anne ve babasının konuşmalarını duyduğu tarihte, yalnızca sekiz yaşındaydı...

Annesi, George’un hastalığının git gide ilerlediğini, önemli bir ameliyat geçirmesi halinde ancak sağlığına kavuşabileceğini, fakat ameliyatın çok pahalı olduğunu söylüyordu...

Babası ise umutsuz bir biçimde annesine şöyle fısıldıyordu: “Biz ne yazık ki fakiriz, yiyecek ekmeğimizi zor çıkarıyoruz, bu durumda oğlumuzun kurtulması için bir mucize gerekiyor.”

Sally, odasına koştu. Kumbarasını alarak içindeki paraları yere döktü. Diz çöküp saymaya başladı: “Tam bir dolar on bir sent.”

Tüm serveti buydu. Ne zorluklarla biriktirmişti. Hepsini cebine koyarak sokağın başındaki eczaneye koştu. Eczacı çok yoğundu. Bu yoğunluk arasında sekiz yaşındaki bir çocukla ilgilenmedi. Sally büyük bir sabırla bekledi. Nihayet eczacı ona döndü, yarımağız sordu: “Evet, ne istiyorsun bakalım?” 

Gözleri eczaneye yeni giren iyi giyimli, zengin görünüşlü, orta yaşlı adama takılınca, acele acele ekledi: “Çabuk söyle, beyefendiyle ilgileneceğim.”

Sally üzgün ve kırgın bir sesle konuştu: “Kardeşim çok hasta, iyileşmesi için mucize gerekiyormuş, sizden bir mucize almak istiyorum.”

Eczacı Sally’ye garip garip baktı: “Anlayamadım” dedi, “mucize mi?” 

“Babam söyledi” diye ekledi Sally, “babam, kardeşim için: ‘Onu ancak bir mucize kurtarabilir’ dedi. Ben de o mucizeyi almak için eczanenize geldim. Bir mucize kaç para, efendim?”

Eczacı, Sally’ye sevgiyle karışık bir acıyla baktı bu kez: “Üzgünüm yavrum” dedi, “maalesef biz mucize satmıyoruz, yardımcı olamayacağım.”

Sally kolay kolay vazgeçmek niyetinde değildi. Kardeşini çok seviyordu. Eczacının gözlerinin içine bakarak: “Merak etmeyin efendim” dedi, “param var, alacağım mucizenin karşılığını ödeyeceğim, siz yalnızca fiyatını söyleyin yeter.”

Sırasını bekleyen iyi giyimli, orta yaşlı adam, cevap vermeye hazırlanan eczacıyı bir el işaretiyle susturduktan sonra, gülümseyerek Sally’ye sordu: “Kardeşinin iyileşmesi için ne tür bir mucize gerekiyor küçük hanım?” 

“Bilmiyorum” dedi, Sally.

Gözlerinden süzülen yaşlara aldırmadan devam etti: “Bildiğim şu ki, küçük kardeşim George çok hasta. Bir mucize olmazsa, ölecek. Ben de kumbaramdaki tüm paraları çıkarıp mucize satın almak için bu eczaneye geldim. Biz bir aileyiz ve birbirimizi çok seviyoruz.”

“Ne kadar paran var?” diye sordu orta yaşlı, iyi giyimli adam.

“Tam tamına bir dolar, on bir sent” dedi Sally, avucunu açıp paraları adama göstererek, “tüm servetim bu ve servetimi kardeşim için harcamak istiyorum!”

“Bu aslında iyi bir para” derken hüzünle gülümsedi iyi giyimli, orta yaşlı adam; “kardeşini kurtarmak için gerekli olan mucizeyi bu parayla rahatça satın alabilirsin.”

Sonra avucunu açıp Sally’ye uzattı: “Şimdi bütün paranı bana ver bakalım.”

Sally tüm bozuklukları adamın avucuna boşalttı.

“Tamam” dedi adam, “şimdi de beni evine götür, kardeşini tanımak istiyorum.”

Yorgun eczacının şaşkın bakışları arasında, eczaneden çıktılar. Eeczanede “mucize” ararken rastladığı adamın, Amerika’nın en tanınmış cerrahlarından Dr. Carlton Armstrong olduğunu Sally bilmiyordu...

Dr. Armstrong, Sally’nin kardeşi George’un ameliyatını ücretsiz yaptı. George sağlığına kavuştu. Bir hafta sonra mutluluk içinde hastahaneden evlerine döndüler.

Eve girer girmez, Sally’nin annesi: “Hâlâ inanamıyorum” dedi, “yaşadıklarımız gerçek bir mucize! Yine de ameliyatın kaça mal olduğunu merak ediyorum.” 

Sally kendi kendine gülümsedi. 

O bu mucizenin kaça mal olduğunu biliyordu: Tamı tamına bir dolar onbir sente malolmuştu! (Bonita L. Anticola).

Tüm parasına yüreğini de katan küçük bir kız çocuğunun, elinden geleni yapma çabası sonunda “tecellî” eden rahmet, aileye “mucize” gibi gelmişti. 

Bilin ki, umut ışıkları hiç bir zaman tümüyle sönmez: Çünkü her halimizi gören ve bilen “BİRİ” var...

O bir sebep halkeder ve nice olmazlar olur!

Çocuklarımızı ihmal etmenin faturası ağırlaşıyor

 

Yıllarca bol bol siyaset (özeti: Sallandıracaksın üç-beş kişiyi, bak nasıl düzeliyor), bol bol din (özeti: Kaza namazları ne zaman ve nasıl kılınır? Sünnetler de kaza edilir mi?Göz çapağının abdest ve gusle bir engeli var mıdır? [Soruları, “En çok sorulan dini sorular” başlıklı bir internet sitesinden aldım], bol bol para, bol bol güç, bol bol futbol (“valla-billa göldü” çerçeveli) konuştuk...

Yıllardır zamanımızı televizyon dizileri (yaşanmamış, hatta yaşanması imkânsız bol gözyaşı katkılı hayatları salya-sümük izleyerek) karşısında heba ettik...

Eşimize, çocuklarımıza ve aile efradımıza ayırmamız gereken vakti, incir çekirdeğini doldurmayan konuları abartıp kavga eden tv “yorumcu”larını seyrede seyrede saatler geçirdik...

Kadın-çocuk ölümleri, şiddet, uyuşturucu ve terör kâbusuyla karşılaştığımızda ise “Ne oluyoruz?”demeye başladık.

Bir şey olduğumuz yok: Sadece ektiğimizi biçiyoruz!

En sonunda ihmallerimizin faturası geldi, burnumuza dayandı...

İlkokul çağında çocuklar, annelerini bıçaklıyor. (televizyonda gördüler ya, unuttunuz mu, birlikte seyretmiştiniz!)

Ortaokul çağında çocuklar, uyuşturucu kullanıyor!..

Lise çağında çocuklar artık silah taşıyor. 

Çocuklarımız, en küçük tartışmada birbirlerini bıçaklıyorlar. Çete kurup kavga ediyorlar. Başka çocukları haraca bağlıyorlar.

“Durum gerçekten bu kadar vahim mi?” diyeceksiniz; şimdilik bu kadar değil (şok etkisi yapması için biraz abarttım), ama eli kulağında, oldu olacak...

Bazı çocuklar sapanla polise demir bilye fırlatarak, bazıları yüzlerine maske takıp terör estirerek, bazıları uyuşturucu çekerek “terörist” ve“mafya” provası yapıyor!

Son günlerde, bir hayli çocuğun polis bültenlerine geçtiğini görüyoruz...

Ayrıca emniyet yetkilileri çocuklarına sahip çıkmaları konusunda anne-babaları sık sık uyarıyorlar.

Kayıtlara göre kapkaç, hırsızlık, gasp, yaralama ve uyuşturucu suçu işleyen çocuklarla evden kaçan çocukların sayısı durmadan artıyor.

Bu haberleri her okuyuşumda, kendimi, öz çocuklarını kaybetmiş bir baba gibi hissediyorum. Dünyayı kavrayamayacak yaşta çocukların, hayatın başında yitip gitmeleri yüreğimi yakıyor...

Derinden acıyorum ve için için anne-babaları, öğretmenleri, eğitim sistemini, toplumu, kendimi suçluyorum!

Çünkü her çocuktan tüm toplum sorumludur!..

Çocuklarını doğru düzgün yetiştiremeyen milletlerin ise geleceği olmaz!

Biz televizyon karşısında zaman öldürürken (aslında zaman bizi öldürüyor), yalnızlaşan çocuğun duygu dünyasını hesaba katmalıyız.

Kısacası tam anlamıyla “aile” olmalıyız.

Emniyet yetkililerine göre, evden kaçışların temelinde, aile problemleri, macera hevesi ve lüks hayat arayışı yatıyor... 

Bir anlamda televizyonda seyrettikleri, internette okudukları hayatlara özenip felakete sürükleniyorlar.

Tabii bu kaçışlarda yanlış terbiyenin, anne-baba umursamazlığı, bilgisizliği ve ilgisizliğinin, artan boşanmalar yüzünden oluşan sahipsizliğin ve sevgi boşluğunun da rolü var. 

Bir çocuk üç-beş çocuğu etkileyebiliyor...

Bu bakımdan çocuklarımızın arkadaşlarıyla yakından ilgilenmemiz gerek. Onlarla, hatta mümkünse aileleriyle tanışmaya çalışmalıyız.

Çocuklarımızın geleceğini kimlere emanet ettiğimizi bilmek zorundayız!

Üç tehdit var önümüzde: Televizyon, internet, yanlış arkadaş.

Üstümüze elzem olmayan şeyleri konuşarak, ekrana kilitlenerek, yaşanmamış hayatlar üstüne gevezelik üreterek tükettiğimiz zamanı, çocuklarla yaşamaktan başka çaremiz yok.

Çünkü o hayat bize “yaşamamız” için ihsan edildi, seyretmemiz için değil!

Atatürk olmasaydı halimiz ne olurdu?

 

19 Mayıs münasebetiyle yine esip savurdular. Ciddi görünümlü adamlar, yine “Atatürk olmasaydı biz olmayacaktık!” türünden “komik” nutuklar attı!

İçimden sormak geldi: “Şimdi Atatürk yok diye biz de mi yokuz?” 

Bu nasıl bir yaklaşımdır, büyük bir milletimize ne korkunç iftiradır? Hem“Tarihten önce vardık, tarihten sonra varız” (Behçet Kemal Çağlar ve Faruk Nafız Çamlıbel’in ortaklaşarak yazdıkları meşhur “Onuncu Yıl Marşı”nın bir mısrası) diye şiirler yazıp ders kitaplarına geçireceksiniz, milli bayramlarda ilkokul çocuklarına bas bas okutacaksınız; hem de “Atatürk olmasaydı biz olmayacaktık” deyip kendi varlığınıza “iftira” atacaksınız!

Bir milletin varlığını tek kişiye endekslemek, ancak hastalıklı akılların ürünü olabilir: Saçma sapanlığın endazesiz biçimidir! Yağcılığın en damıtılmış şeklidir!

Hiçbir millet, birini övmek için kendini böylesine yerle bir etmez!

Atatürk olmasaydı, biz millet olarak yine var olurduk, ama meselâ bugün giydiğimizi giymezdik belki...

Yabancı kıyafetlere bürünmez, “moda”nın arkasına takılmaz, “Anneler Günü”, “Babalar Günü”, “Sevgililer Günü” gibi kapitalist mantığın ürettiği“tüketim” sarmalına düşmezdik...

Alfabemiz değişmez, kültür kaynaklarımız diken tarlasına, kütüphanelerimiz türbeye dönmez, böyle kültürsüzlüğe mahkum olmazdık...

Onca cami satılmaz, kiralanmaz, yıkıma bırakılmaz, “devrim” uğruna onca insan sehpalara sürülmez, Dersim acımasızca bombalanmaz, İskilipli Atıf Hoca gibi nice hocalar çeşitli bahanelere kurban edilmez, Ayasofya Müze yapılmazdı...

Yok şapka giymedi, yok ezanı Türkçe okumadı diye insanlara zulmedilmezdi...

Hac ve umrenin yanı sıra, Türk müziğinin radyolarda çalınması yasaklanmazdı...

Başta Milli Mücadele kahramanları olmak üzere, sayısız insan “hain” ilân edilmez, sürgünlerde hayat sürmek zorunda kalmazdı...

Tekkeler, zaviyeler, dergâhlar, medreseler kapanmaz, şimdiki gibi yürek bağlarımız kopmazdı...

Kimsenin soyuna-sopuna, dinine-imanına, diline-ırkına, vicdanına-namusuna,  dinine, tekkesine- medresesine, dergâhına-divanına karışılmayacağından, muhtemelen Şeyh Said, Dersim, Koçgiri, Düzce, Yozgat, Menemen olayları gibi karışıklıklar çıkmaz, kardeş kardeşe kurşun sıkmaz, kin tortusu birikmez, bugün PKK’yı besleyen Türk-Kürt ayırımı yaşanmazdı... 

Batı’nın tüm kirli suları üzerimize boşalmaz, böylesine ruhsal ve yüreksel kirlenme olmazdı...

Bediüzzaman’ın ve diğer âlimlerin kadr-u kıymeti bilinir, değerli vakitleri zindanlarda, hicranlarda tüketilmezdi...

Laiklik uğruna ocaklar sönmez, mazlum insanlar hapishanelere sürülmez, başörtüsü zulmü yaşanmazdı...

İnancımıza ve geleneklerimize aykırı olarak, Türkiye’nin heryerine heykeller dikilmez, onca masraf yapılmaz, çocuklarımızın beynine ecdad düşmanlığının yanısıra, din düşmanlığı tohumları da ekilmezdi...

Çerkez Edhem, Rauf Orbay, Kâzım Karabekir gibi, şahsa biat etmeyen vatanseverlere “hain” yaftası yapıştırılmaz, yanlış tarih yazılmaz, beynimiz keşmekeşe dönmez, Selçuklu-Osmanlı eserleri yağmalanmaz, belgeler satılmaz yahut yakılmaz, nesiller kendi ninelerine ve dedelerine böylesine yabancılaşmazdı...

Hars ve irfanımızda kesiklik yaşanmayacağından, kitleler cehalete mahküm bir duruma düşmez, kitap okuma oranı böylesine düşük olmaz, saçma sapan şiirler yazılmaz, bunlar milletin çocuklarına cebren ezberletilmez, öğrencilere “Atatürk’ün sevdiği şarkılar” öğretilmez,“sevdiği yemekler”den söz edilmezdi...

Bir hayat hikâyesi (Nutuk) tarihi kaynak sayılmaz, nesiller yanlış tarih bilgisi almak gibi tüm hayatlarını etkileyecek böylesine büyük bir hataya sürüklenmez, CHP’nin bugün de amblemini teşkil eden altı ok, devletin temeline saplanmaz, devlet bir partinin eksenine girmez, “tornadan çıkma insan” yetiştirme uğruna yıllar ve nesiller heba edilmezdi...

Hilafet kalkmaz, İslâm dünyası bugünkü perişanlıkta savrulmazdı...

“Atatürk ilkelerine sadakat” diye bir şey olmaz, kişiye özel kanun çıkarılmaz, tüm partiler “Atatürkçü” görünmek zorunda kalmaz, tarihi belgeler yıllar boyu saklanmaz, milletin gerçeği öğrenme hakkı gasp edilmez, millet, “demokrasi” yerine, 27 sene “Şefokrasi”ye talim etmez, sosyal, siyasi ve ekonomik anlamda hiçbir iyileşme sağlayamayan tek partiyi kesintisiz 27 yıl sırtında taşımazdı...

Tercüme kanunlar yerine kendi kanunlarımız yürürlükte olur, adli mekanizma güven kaybetmez, bir sürü “vasat zekâ”, “üstün zekâ” gibi yutturulamaz, Osmanlı’yı aşağılayan diziler yapılamaz, şanlı geçmişimize dil uzatılamazdı...

Çeşitli ülkelerde Efendimizle dalga geçen karikatürler çizilemez, kitaplar yayınlanamaz, dergiler çıkarılamaz, filmler yapılamazdı (ki, Sultan II. Abdülhamid’in bu tür yayınlara anında müdahale ederek tepki gösterdiğini, başta Amerika olmak üzere İngiltere, Fransa ve Hollanda gibi ülkelere sahnelenecek oyunları kaldırttığını, bunun için de hilâfet gücünü kullandığını biliyoruz)...

Lozan da olmayacağından, Ege Adaları, Musul, Kerkük, Batı Trakya, Batumbelki kaybedilmez, Ortadoğu belki elimizden çıkmaz, tabiatıyla baş belâsıİsrail kurulamazdı...

Bizden bu kadar: Artık gerisini siz getirin! 

Bir İngiliz projesi...

 

Tarih bilmeyen diplomat, pusuladan anlamayan kaptana benzer; her ikisinin de karaya oturmak tehlikesi vardır (A. Cevdet Paşa)

1800’lerde, dönemin süper devleti İngiltere, uzun soluklu ve iki aşamalı bir plan yaptı...

Planın özü ve özeti, yüzyıllar boyu Batılı devletler tarafından sömürüle sömürüle zengin kaynakları bitmeye yüz tutan eski sömürgelerin yerine yeni sömürgeler bulmaktı. 

İslâm dünyası bu iş için biçilmiş kaftandı: Zaten buhar gücünün yerini yavaş yavaş petrol almaya başlamıştı ve Ortadoğu petrol yatakları bakımından oldukça zengindi.

Fakat bir engel vardı: Osmanlı...

Osmanlı Ortadoğu’ya hâkimdi, ama ne sömürüyor, ne de sömürtüyordu. Şu halde Osmanlı İmparatorluğunun önce zayıflatılması, ardından parçalanıp bölüşülmesi gerekiyordu...

Bu, planın birinci aşamasıydı...

Fakat yetmezdi: Çünkü imparatorluk dağılsa bile, Osmanlı Hanedanı’nın elinde bulunan hilâfet gücü, İslâm dünyasını kontrole devam edecekti...

Sadece imparatorluk (dolayısıyla saltanat) değil, hilâfetin de Osmanlı Hanedanı’ndan alınması lâzımdı.

Böylece, “birleştirici unsur”dan mahrum kalan İslâm âlemi (hilâfetten) savrulup her türlü sömürüye açık hale getirecekti.

İngiltere, bir takım devletleri de yanına alıp (Fransa ve dönem dönem Rusya) güçlendikten sonra, düğmeye bastı: 1800’lü yılların başında operasyonu başlattı...

Bu plan da iki aşamalıydı: O zamana kadar Osmanlı Devleti şemsiyesi altında sorunsuz yaşamış azınlıklar kışkırtılıp ayaklandırılacak, bir taraftan da ordu içine ve saraya kadar girilip hem subaylar arasında hem de hanedan üyeleri arasında “fitne” çıkarılacaktı.

Bu çerçevede, Batı’nın hoşuna gideceğini düşündüğü reformları yine Batı’nın dayatmasıyla bir bir yürürlüğe koyan Sultan II. Mahmud’un yenileşme hareketlerini dikkate almadılar.

Tahtta kaldığı 31 yıllık zaman diliminde ülke rahat yüzü görmedi: Padişah bazen içeride bazen dışarıda karışıklıklarla uğraşmak zorunda kaldı.

Bir yandan Balkanlar Sırp ve Yunan isyanlarıyla çözülürken, bir yandan da Rus, İngiliz ve Fransız donanmalarıyla uğraştı. Navarin’de Osmanlı donanması imha edildi. Bu felaket yetmezmiş gibi, Mısır Valisi Kavalalı Mehmed Paşa’yı isyana teşvik ettiler. Ali Paşa’nın ordusu Suriye ve Anadolu’yu geçerek Kütahya’ya dayandı.

Sultan II. Mahmud, bir taraftan isyanlarla boğuşurken, diğer taraftan, yine Batı’nın öngördüğü reformları arka arkaya gerçekleştiriyor, bu arada Islahı mümkünken, Batı’nın telkinlerine kapılıp Yeniçeri Ocağı’nı topa tutuyor, hatta sokaklarda ve dağlarda “Yeniçeri Avı” başlatıyordu...

Çünkü tüm Avrupa’nın Yeniçeri Ocağı’na derin bir kini vardı: Haçlı ordularıyla Anadolu’nun üzerine ne zaman yürümüşlerse, her seferinde“Osmanlı Tokadı” yemişler, geldiklerinden beter dönmek mecburiyetinde kalmışlardı.

O tokadı atan ordunun en vurucu gücü Yeniçeri Ocağı idi.

Neyse, geçelim...

Sultan II. Mahmud’un dostları da, düşmanları da çoktu...

Dostları ve taraftarları, onu, devleti tekrar ihya etmek üzere her yüzyılda bir gelmesi beklenenmüceddid” olarak görürken, düşmanları, Batı yanlısı reformlarına bakarak, “Gâvur Padişah” ilân etmişti...

Aslında ne “müceddid” ne de “gâvur”du: O sadece devletini kurtarmaya çalışan ve bu arada bazı büyük hatalar da yapan bir padişahtı...

İki ateş arasında o kadar bunalmıştı ki, vereme (dönemin deyişiyle, “ince maraz”) yakalanmıştı.

Yarınki yazımızda işin en ibretlik noktasına bakalım...

Tarihten bir ibret tablosu

 

Avrupa ile kendi vatandaşları arasında sıkışan Sultan II. Mahmud’un vereme yakalandığını dünkü yazımda belirtmiştim... 

1839 yazında, rahatsızlığı arttı. Hekimler Çamlıca havasının hastalığına iyi geleceğini söylediler. O da eşi Bezmialem Sultan’la birkaç yakınını yanına alarak kızkardeşi Esma Sultan’ın Çamlıca’daki kasrına gitti. 

Padişah ölür ölmez haberdar olmak ve padişahlık sırasının kendisine geldiğini herkesten önce Şehzade Abdülmecid’e haber verip bu yolla sadrazamlığa yükselmek isteyen Meclis-i Valâ (Yüce Meclis) Reisi Hüsrev Mehmed Paşa (Koca) da Esma Sultan Kasrı’nın bir odasına yerleşmişti.

Fakat Padişah’ın ölümü gecikiyordu. Bazı makamlara gelmek isteyenlerin ise acelesi vardı. Hüsrev Mehmed Paşa ve yandaşları, “Bu kargaşa zamanında devlet işleri beklemez” bahanesine sığınarak, Padişah’ın tahttan indirilmesine dair fetva aldılar. Asıl amaç Şehzade Abdülmecid’i bir an önce tahta geçirip hayallerindeki makamlara âcilen kavuşmaktı (Koca Hüsrev Mehmed Paşa (1769 – 3 Mart 1855), çok istediği sadrazamlığa 2 Temmuz 1839’da Sultan Abdülmecid döneminde kavuşacak, ne var ki, bu görevde sadece on bir ay yedi gün kalabilecek, 29 Mayıs 1840’da azledilecektir).

Öte yandan Sultan Mahmud’a gönülden bağlı saray erkânından etkili bir grup, hekimlerin Padişah’ı kasten tedavi etmediklerini (yakın tarihimizde de benzer olaylar yaşanmadı mı?) düşünüyor, bu işten Padişah’ın oğluŞehzade Abdülmecid’i ve Hüsrev Paşa’yı sorumlu tutuyorlardı. 

Güya Şehzade Abdülmecid, “Babası bir an önce ölsün de bir an önce tahta kavuşayım” diyor, Hüsrev Paşa da kendi ikbali için ona yardım ediyordu.

Bunlar Koca Hüsrev Paşa’nın siyasi rakibi Kaptan-ı Derya Müşir Ahmed Fevzi Paşa’yı başlarına geçirip Şehzade Abdülmecid’i öldürme kararı aldılar.

Böylece Sultan Mahmud rakipsiz kalacak, Hüsrev Paşa’nın bulduğu doktorlar da ister istemez işlerine dört elle sarılıp Padişah’ı iyileştireceklerdi.

Hüsrev Paşa plandan, saraydaki adamları vasıtasıyla haberdar oldu. Haberdar olur olmaz da Şehzade Abdülmecid’le annesi Bezmialem Sultan’ı haberdar etti.

Birileri de maalesef ölüm döşeğinde son anlarını yaşayan Padişah’ın kulağına bütün bu çatışmaları fısıldadı. 

Sultan II. Mahmud, bu yüzden eşine ve oğluna küskün öldü. O kadar ki,Şehzade Abdülmecid, babasını son kez görmek için odasına girip ağlayarak ayaklarını öpmeye başlayınca, kalan son gücünü oğlunun yüzünü tekmelemek için kullandı. 

Nihayet 2 Temmuz 1839 pazartesi günü sabaha karşı vefat etti. Cağaloğlu’na defnedildi. Bir yıl içinde de türbesi yapıldı (türbenin projesi Hassa Mimarı Garabet Amira Balyan’a aittir ve Abdülhalim Efendi’nin nezaretinde inşa edilmiştir).

Osmanlı tahtına geçme sırası Abdülmecid’e gelmişti.

Tafsilatı daha sonra vermek üzere, şu kadarını ifade etmeliyim ki, Sultan Abdülmecid de bir takım yenileşme hareketlerine imza attı. O kadar ki, “olmaya Osmanlı’ya yeni soluk getirir” korkusuyla, Batı’dan (o tarihte “Batı” demek, İngiltere demektir) borç almaya alıştırıldı. Ne var ki, bu borç şartlı verilmişti: Yatırıma dönüştürmeyecek, kendisine en görkemlisinden bir saray (Dolmabahçe Sarayı) yaptıracaktı.

Yaptırdı...

Ne var ki, saray yapması şartıyla borç para veren İngiltere, öyle bir algı operasyonu başlattı ki, halk padişahından soğudu, bedduaya başladı:

“Millet yarı açken kendisine altın saraylar yaptıran padişahı biz istemezük!”

Oyunlar hep vardır ve olacaktır: Ülkeyi yönetenlerin görevi, tarihten ders alarak oyunları boşa çıkarmaktır!

İster istemez gerisi yarına kalıyor...

İçimiz ne zaman karışır?

 

Sultan II. Mahmud döneminde Osmanlı, son derece büyük sarsıntılar geçirmiş, II. Mahmud’un veremden ölmesi sonucu, oğlu Sultan Abdülmecid tahta geçmişti... 

Bu sırada Batı dünyası, İngiltere önderliğinde her fitneyi deniyor, bu serinin ilk yazısında belirttiğim “Büyük Proje” adım adım hayata geçiriyordu.

Sultan Abdülâziz, bir darbe sonucu katledildi...

Sultan V. Murad “deli” damgasıyla tahttan indirildi...

İttihad ve Terakki Cemiyeti kurulup baş döndürücü bir hızla etkisini hissettirmeye, hatta belirleyici olmaya başladı...

Sıra Abdülhamid’i denemeye gelmişti. İttihad ve Terakki Cemiyetivasıtasıyla çeşitli pazarlıklar sonucu tahta çıkardılar. Bu, komplocuların en büyük hatası oldu: Amaçlarına ulaşmaları 33 sene gecikti.

Sultan II. Abdülhamid döneminde, İngiliz oyunu ilk kez sekteye uğrayıp durakladı. Osmanlı bir ölçüde toparlanmaya başladı. 

Padişah, hilafet gücünü de kullanarak İslâm dünyası üzerindeki etkisini artırmış, Filistin’de bir Yahudi Devleti kurulmasını kesin bir dille reddetmekle kalmayıp, İngiltere vatandaşlarına ve Yahudilere toprak satışını yasaklamış, hatta bölgeyi üzerine tapulamıştı.

İngiltere’nin ise böyle bir gecikmeye tahammülü yoktu...

Padişah (Sultan Abdülâziz) katletmeyi bile göze alan fitne, bu kezAbdülhamid’i tahttan indirmeye karar verdi.

İttihad ve Terakki Cemiyeti sayesinde orduya fitne soktular. Kolağası Resneli Niyazi Bey’le Enver Bey (sonra Paşa), Sultan II. Abdülhamid’e karşı savaşmak üzere isyan edip dağa çıktılar...

Osmanlı köşe-bucak karıştı...

Ortalık karman-çorman oldu...

Ne yaptılarsa, siyaset allamesinin “idarî dehâ” olarak tescil ettiği Sultan II. Abdülhamid’i aşamadılar. Dönemin gazeteleri ile dini hassasiyetlerini kullanarak çeşitli dezenformasyonlarla Abdülhamid aleyhine yaptıkları propagandalar bile işe yaramadı.

“Diktatör” dediler tutmadı, “hırsız” dediler olmadı; nihayet “elleri kanlı katil” anlamında “Kızıl Sultan” diye saldırdılar; yine de Abdülhamid Han’ın padişahlık ve halifelik sıfatlarından beslenen iradesini aşamadılar...   

Ne var ki, “İngiliz oyunu” sınır tanımıyordu: Suikastler dizisini devreye soktular. Her defasında Padişah bunlardan “kılpayı” kurtuldu. Bu kez de ordu içindeki ve Meclis-i Meb’usan’daki yandaşları vasıtasıyla “31 Mart Olayı”nı tezgâhladılar...

Bu işleri tezgâhlamak için İngiltere çok para saçtı: “Kaz gelecek yerden tavuk esirgenmez”di.

31 Mart Olayı, Selanik (Hareket) Ordusu ve nihayet tahttan indirme operasyonu... 

Abdülhamid’e tahttan indirildiğini tebliğ edecek heyette, Makedonya Risorta Mason Locası’nın kurucusu Selanik Milletvekili Emanuel Karasso Efendi (Mondros Mütarekesi sonrasında Trieste’ye yerleşti ve 1934 yılında orada öldü) isimli bir Yahudi ile bir de Ermeni milletvekili Aram Efendivardı... 

Sultan II. Abdülhamid tahttan indirildi. Padişah’ın her ihtimale karşı satın alıp üzerine tapuladığı stratejik yerler (Filistin bölgesinin Mescid-i Aksa çevresi, Musul ve Kerkük’ün petrol bölgeleri) acemi İttihadcılar tarafından tapu delinerek İngiltere’ye peşkeş çekildi...

İsrail kuruldu, Balkanlar’daki topraklar elden çıktı, Arap âlemi param parça edildi, petrol yataklarına el konuldu. Böylece İngiltere ve müttefikleri ilk büyük hedeflerine ulaşmış oldular.

Sıra en büyük hedefi vurmaya gelmişti: Müslümanların rahatça sömürülebilmesi için, bir türlü kontrol edemedikleri hilafetin artık kökünün kazınması gerekiyordu.

Sonrasını biliyorsunuz...

NOT: Tarihi olayların günlük karşılıklarını bulmayı ferasetinize bırakıyorum.

Kitap, kütüphane, insan ve kitap fuarları

 

Profesyonel fuarcıların yanı sıra bir süredir bazı belediyelerin de kitap fuarları düzenlemesi, “fal-ı hayr”dır (İyi alâmet-iyi işaret)...

Bu hayırlı organizasyonlar, kitabı tekrar hayatımızın ayrılmaz parçası yapıyor.

Bu çerçevede, Cuma ve cumartesi günleri Kocaeli Büyükşehir Belediyesi’nin düzenlediği kitap fuarındaydım...

Hem iki konferans verdim (sohbet demeyi tercih ediyorum ya ne çare), hem de kitaplarımı imzaladım.

Belediyenin açtığı bilgi evlerine devam eden çocuklarımızın ilgisi harikaydı: Bazıları, üstünde kitabımın kapağı basılı özel tişörtler giymişti. Bayıldım. 

Her şey bir yana, ama insanın kitapla bütünleşmesini yakından gözlemlemek son derece keyifli oluyor.

Başta sevgili dostum Büyükşehir Belediye Başkanı İbrahim Karaosmanoğlu olmak üzere, emeği geçen herkese teşekkür ediyorum.

Geçtiğimiz Pazar günü de bir kitap fuarı münasebetiyle Samsun’daydım...

Yeni kitabımın adı olan “Anılarımdaki Türkiye” (Nesil Yayınları) konulu bir de konferans verdim.

Kesintisiz dört saat süreyle de kitaplarımı imzaladım. Öncelikle Samsunlu hemşehrilerime teşekkürler, varolsunlar, sağolsunlar.

Ama en çok hoşuma giden şey, dededen toruna geçen kitaplarım: Üç kuşağın birlikte gelip kitap imzalatmaları, beni müthiş derecede duygulandırıp mutlu ediyor.

Bu arada “Sizi ilk kez dinledim, ilk kez kitabınızı okudum/okuyacağım”diyenlerin sayısı da oldukça fazla...

Türkiye’nin her yerinde, kitap imzalatmak için saatlerce kuyrukta bekleyen dostlarım haklarını hilâl etsinler.

Benim imzama ihtiyaçları olmadığını, gösterdikleri ilginin daha derin anlamlar içerdiğini biliyorum. 

Saatlerce bekledikten sonra, “yorulmuşsunuzdur, hakkınızı helâl edin”diye şefkat gösteren teyzeleri ise nasıl anlatacağımı bilemiyorum.

Teşekkürler, dualar. Biz harika bir milletiz. “Kitap okunmuyor, gençler okumuyor” diye umutsuzluk saçanlar, imza günlerime buyursunlar, her yaştan gencin kitapla bütünleşmesini izlesinler. O zaman eminim kanaatleri değişecektir.

Maharet: Keşfetmek ve fark etmektir.

Okumak: Fark etmek, idrak etmek, keşfetmek demektir. Bunlar insanı şükretmeye götürür.

Kitapla aramıza “zihniyet devrimi”, “kültür devrimi”, “dil devrimi”, “alfabe devrimi” gibi nice “devirme”ler girmesine rağmen, çok şükür bunlar zaman içinde aşıldı ve kitapla, kültürle yeniden buluştuk.

Geçmişle bağları kesilen hafızamızı artık kitapla onarıyor, aklımızı kitapla tedavi ediyor, yeniden kütüphanelerle haşir-neşir oluyoruz...

Scilus böyle diyor: “Kitaplıklar aklın tedavi yerleridir.”

Bir Japon Atasözüise,kitabı ilaca benzetiyor: “Kitap ruhun ilacıdır.”

Tarih boyunca kitapla insanın arasındaki muhteşem bağı koparmak için büyük tahribatlar yapıldı, el yazması kitaplar, muhteşem kütüphaneler yakıldı. 

Meselâ Cengiz Han, kütüphaneler şehri Buhara ve Semerkand’ı (1220) işgal ettiğinde (“Buhara Yanıyor” ve “Elveda Buhara” ismiyle iki kitapta romanlaştırmıştım, hâlâ Türkiye’nin ne çok okunan kitapları arasında) “Biz asker milletiz kitaba ihtiyacımız yok” diyerek kütüphaneleri yıktırıp yaktırmıştı...

Tarih onu affetmedi. “Zalim” olarak not düştü.

Kütüphaneleri mezarlığa dö nüştürenleri de tarih affetmeyecektir.

Köy-kent’ten Mega-kente...

 

Biraz kadr-u kıymet bilin yahu!..

Bakın CHP, tüm siyasi hayatında ilk kez “laiklik” demiyor...

Havada, karada ve denizde, “Laiklik elden gidiyor!” çığlıkları atmıyor...

“Atatürk ilkelerini herkesin kafasına çakmak”tan hiç söz etmiyor...

“Uzanan elleri kırmak”tan, “dilleri koparmak”tan söz etmiyor...

“İrtica-mürteci” tartışmalarına girmiyor...

İlk kez ekonomi ağırlıklı bir seçim stratejisi yürütüyor...

İlk kez halka şirin gelecek vaatlerde bulunuyor...

İlk kez millete tepeden bakmıyor, “Çobanın oyu ile profesörün oyu”nu karşılaştırmıyor; ikisine de aynı derecede muhtaç olduğunu ilk kez kabul ediyor...

Bir bakıma ilk kez kendini “devlet” olmaktan kurtarıp “siyasi parti” oluyor!

Güzel değil mi?..

Bu yüzden “kadr-u kıymet bilin yahu!..” diyorum.

“Mega-kent” gibi projeler bile koyuyor önümüze, daha ne istiyorsunuz?

Hatırlayalım: CHP’nin eski genel başkanı Bülent Ecevit, “Köy-kent” diye diye ölmüştü; Kılıçdaroğlu “Mega-kent”e geldiğine göre, büyük aşama kaydetmiş sayılır...

Köyden kente geçiş kolay mı sanıyorsunuz?..

“Köyden indim şehire, şaşırdım birden bire” diye lâfı bile var bunun; hiç kolay iş değil!

Büyük bir aşama: Belki bir dahaki seçimde “Uzay-kent” projesiyle seçmenin karşısına çıkar, bugün Sayın Kılıçdaroğlu’nun oturduğu makamda oturacak CHP genel başkanları...

Neresinden bakarsanız bakın, CHP büyük bir adım attı ve “Köy-kent”sendromundan sıyrılıp “Mega-kent”e geçti...

Ecevit, Reşadiye’yi “Köy-kent”yapmak için neler çekmişti? Parti yandaşı köşe yazarları köşe köşe nasıl alkışlamışlardı.

Olmadı işte: O kadar olmadı ki, “Köy-kent” projesi sayesinde Reşadiye’yi ihya ettiğini düşünen Ecevit’e Reşadiye halkı büyük bir sürpriz yaparak rakip partiye oy verdi...

Kâğıt üzerinde iyi duran proje uygulamada işe yaramadı.

Neyse: En azından bugünkü CHP kendini “devlet”, devleti “efendi” olarak görmüyor. Zihniyet bu kadar kolay değişir mi bilemem, ama stratejinin değiştiğini söyleyebilirim.

Bu bir mecburiyetti: Zira üst üste seçim yenilgisi alarak öğrendi ki, halkı“köle”, kendini “efendi” sayan anlayış itibar görmüyor...

Son çare, halkı “efendi”, kendisini “hizmetkâr” sayan bir anlayışa geçmekti. Bunu da girdiği tüm seçim ve referandumları kazanan AK Parti’den öğrendiğini söyleyebiliriz.

Nihayet fark etti ki, “Halka rağmen halk için”“profesörün oyu ile çobanın oyu bir olmaz”, “sayısal üstünlüğün önünde siyasal üstünlük var” şeklinde sözlerle ve ideolojik dayatmalarla bir yere varılamaz.

Biliyorsunuz, CHP’nin alamet-i farikası, yatırımlara karşı çıkmaktı...

“Boğaz Köprüsü’ne hayır, Keban Barajı’na hayır” demesiyle ünlüydü...

Şimdi takdirlerini, tebriklerini sunuyor, Sayın Kılıçdaroğlu:

“Yapanlardan Allah razı olsun” bile diyor...

Daha ne istiyorsunuz?

Tabii vaatleri yerine getirmek, söylemek kadar kolay değildir. Lakin ne gam: Nasılsa iktidara gelemeyecek. 

Fatih gibi, Ayasofya’da secdeye varmak...

 

“Ekânim-i Selâse Kilisesi”, Büyük Kilise” ya da “Yeni Sion Kilisesi”... 

Kısacası Ayasofya... Mana olarak, “Kutsal hikmet”...

Başta Fatih Sultan Mehmed, Hocaları ve fetih ordusunun, sonra da milyonlarca Müslüman  alınların tam 481 sene müddetle secde ile buluştuğu mübarek mekân...

Yıllardır mahzun, öksüz, yetim; Çünkü “müze” yapılmış, âdeta kimliksizleştirilmiş... 

“Cami” bir aidiyet, bir kimliktir. Hadi diyelim ki, “kilise” de öyle; peki ya ne cami, ne kilise hali ne haldir?.. 

“Müze” imiş... Müze mi yoktu? Camii yahut kiliseyi “müze” yapmak, tam anlamıyla kimliksizleştirmektir!

Boşuna haykırmıyor şiirinde, cennetmekân Ali Ulvi Kurucu:

“Ürperdi hayâlim, bu nasıl korkulu rüya?.. 

“Şaştım, neyi temsil ediyorsun, Ayasofya?.. 

“Çöller gibi ıssız, ne hazin ülke muhitin, 

“Yâd el gibi, yurdunda garib olmalı mıydın?..” 

Fatih’in vakfı, emaneti, hediyesi, vediası Ayasofya, yıllardan beri zindan.

“Bayram, Ramazan, Cum’a, mübârek gecelerde,

“Avize değil, mum bile yanmaz mı içerde?..

Yıllardır mübarek gecelerde mum bile yanmadı Ayasofya’da. Koyu karanlıkta idam mahkümlarının kaderini yaşadı. 

Anlamsız, ama derin bir hicranda yaşıyor hâlâ. Fatih’in Ak Şemseddin’in,Molla Gürani’nin ve fetih ordusunun secde ettiği zemine ayakkabılarıyla basmak zorunda bırakılan ümmetin yüreği boğuluyor!

Camiye biletle de girilmez, ayakkabılarla da!.. Çünkü camiler duvarlarla değil, secdede Allah’la buluşma yerleridir!

“Gidin Sultan Ahmed Camii’ne” diyemezsiniz, “orası daha dolmadı” biçiminde mazeret uyduramazsınız...

Zira 481 sene cami olan bina, kıyamete kadar camidir! Bu gerçeği kimse değiştiremez.

Ey bizi yönetenler: Sultan Ahmed Camii’ni adres göstereceğinize, Fatih’in emanetini kurtarın! Bu, bin yeni cami yapmaktan daha hayırlı bir hizmettir!

Belki o zaman, Fatih gibi bir Peygamber müjdesinin lâneti rahmete dönüşür ve Türkiye sıkışmışlıktan kurtulur.

Fatih Topkapı’dan şehre girişinde, onca katedrali, kiliseyi geçip boşuna mı Ayasofya’nın avlusunda atından indi?..

Öyle yaptı: Çünkü Ayasofya Osmanlı Devleti’nin kuruluş hikmetiydi. Aynı zamanda da gizli kuvveti... Enerjisini “fetih” hayalinden alarak yürüyor, yürüdükçe büyüyor ve imparatorluk burcuna Ayasofya’da yükseliyordu.

Bu tarihi olaya bizzat şahitlik eden meşhur tarihçimiz Tursun Bey, “(Padişah) Ayasofya nam kiliseyi görmeye rağbet etti” diyor...

Müverrih Âlî, “Fatih’in hemen şehre girmesindeki isticali (acelesi)Ayasofya nam kenise-i azimeyi mâbed-i ehl-i İslam etmeğe mütehâlik”(kendini tehlikeye atacak kadar acele etmek) olduğunu söylüyor.

Tursun Bey’e göre, Fatih, Ayasofya’yı baştan sona gezmiş, tarihin labirentlerine girer gibi temelindeki tünellere girmiş, “...binay-ı hasisün tevabi ve levahikin harab u yebab görmüş” (yıkık ve harap) bunun üzerineSadî’nin meşhurFarsça beytini mırıldanmıştır: 

“Perde-dârî mî küned der tâk-ı kisrâ ankebût,

“Bûm-i nevbet mî zened der kal’a-ı Efrâsiyâb.” (“Örümcek Kisrâ’nın penceresinde perdedarlık yapıyor/Baykuş Efrasiyab’ın kalesinde nöbet tutuyor”).

Ondan sonra ezan okunmuş, bu da meşhur Bizanslı tarihçiDukas’ınkalbine fena oturmuştur. Şöyle diyor:

“Adem-i meşruiyetin veledi, Deccal’ın mübeşşiri, mihraptaki mukaddes din taşının üstüne çıkarak, namazını kıldı... Nedir bu nekbet? Heyhat, nedir bu dehşet veren acibe! Eyvah ne olacağız? Vay vay, neler görüyoruz? Altında havarilerin ve şehitlerin mübarek bakiyeleri medfun bulunan bu mukaddes mihrap üzerinde bir Türk, bu mihrabın üzerinde bir dinsiz!..” 

Biz işte o mihraptan Fatih’i indirdik! Emanetine hıyanet ettik! Bedduasını umursamadık ve belki de bunca çabaya rağmen bu yüzden bir türlü belimizi doğrultamadık.

Bu sorumluluktan bir ölçüde kurtulmanın tek yolu var: Ayasofya’da tekrar secdeye kapanmak...

 

Fetih Yürekli Fatih

 

Sultan İkinci Mehmed henüz yedi yaşlarında iken hocası Molla Ak Şemseddin kulağına eğildi ve başarının en önemli kuralını fısıldadı:“Hedefini belirle!”

Önce hedef belirlendi: “Kostantiniye mutlaka fethedilecektir! Çünkü bu bir Peygamber-i Âlişan emridir…”

Ak Şemseddin hedef tespitinden sonrasını da söyledi:

“Dağ ne kadar yüksek olursa olsun, yel onun üzerinden geçer. Sen dağ olmaya heveslenme, asla gururlanma; yel ol ki, iklim iklim surların üzerinden geçesun!”

“Hocam, ya şartlar elverişli olmazsa?” diye sordu genç öğrenci... 

Ak Şemseddin hiç duraksamadan cevap verdi:

“Şartlara teslim olmazsan şartlar değişir, sana teslim olurlar. Çok çalışır, çok dua eder ve çok istersen, Allah’ın rahmeti tecelli eder, rahmet tecelli ettiğinde nice olmazlar olur.”

Ve Sultan İkinci Mehmed, günü gelince, çocuk yaşına bakmadan öncelikleBizans’ın fethini düşleyip, hazırlıklarını ona göre yapmaya başladı.

Çandarlı Halil Paşa, gencecik padişahın niyetini duyar duymaz telaşlandı. Sadrazamdı. Sadrazam olarak genç Padişah’a yol göstermek gibi bir sorumluluğu vardı. Bu çocuk (Padişah) bir çocukluk edip Bizans’ın üzerine yürümeye kalkarsa, alimallah Osmanlı mülkü pây-mâl olabilir, hatta elden gidebilirdi. 

“Ümmet-i Muhammed’i çocuk Padişahın hevesine kurban etmezem! Kelleme mal olsa bile ikaz görevimi yapıp, Padişahı bu maceradan vaz geçireceğim” diyordu.

Niyeti halisti, ama her halis niyet iyi sonuç vermez: Niyetin yanına feraseti de koymak, şartları iyi okumak gerekir.

Bir gün genç Padişah’ın huzuruna çıktı. Selamı bile unutup sordu: “Sen Ümmet-i Muhammed’i hisar (İstanbul surları) önünde telef etmek mi istersün?”

Genç Hünkâr, baba yadigârı Sadrazamının öfkelenmesinin sebebini az-çok tahmin etmişti. Fakat ağzından duymak istiyordu:

“Kangi sebepten ümmet telef olubdur koca Vezirum?”

“Bizans’ı feth itmeğe and virmişsün. Ümmetun telefatine başkaca sebep ne lâzım?”

“Beli, and virdük! Ya biz Bizans’ı, ya Bizans bizi alacak dedük! Bir mahzuru mu var?”

“Elbette!” diye cevap verdi Sadrazam, konuşurken uzunca sakalı titriyordu:“Elbette ki mahzuru var, Bizans’ın fethi bir olmayacak duadır ki, akl-ı selim olmayacak duaya hiç bir vakit amin dimez.”

Sultan İkinci Mehmed gülümsedi: “Kangi duayı kabul edeceğini ancak Hak Tealâ bilür. Biz sadece arzımızı yapar, hükm-i İlâhiye (Allah’ın hükmüne)râm olub (boyun büküp) bekleriz.”

Kalktı, Sadrazamına doğru birkaç küçük adım attı. Gözlerine baktı:

“Her daim dimez misun ki, padişahlar gaza (Allah aşkına savaş) itmek gerektur. Biz dahi bu yolda say (çaba) itmek isteruz. İnşaallah-ü Tealâ fetih mukarrerdur.”

“Nereden belli ki?” diye sordu Çandarlı, sesi hâlâ sertti.

“Doğru, henüz belli değil. Zaten teşebbüs olmadan tahakkuk(gerçekleşme) olmaz. Biz dahi teşebbüs üzereyiz.”

Koca Sadrazamın aklı bu işe bir türlü yatmıyordu. İkna olmamıştı. 

“Baban feth edemedi, deden feth edemedi, onlardan öncekiler de fethedememişlerdi; peki sen neyine güveniyorsun? Senden öncekilerden daha dirayetli, daha tecrübeli, daha akıllı mısın?”

Padişah-ı Cihan Sultan İkinci Mehmed Han’ın müthiş cevabı öbür yazıya kaldı…

Fetih Yürekli Fatih-2

 

Geçen yazımızı hatırlama babında, Sadrazam Çandarlı Halil Paşa’nınSultan İkinci Mehmed’e sorduğu soruyu tekrarlayalım:

“Baban feth edemedi, deden feth edemedi, onlardan öncekiler de fethedememişlerdi; peki sen neyine güveniyorsun? Senden öncekilerden daha dirayetli, daha tecrübeli, daha akıllı mısın?”

Genç hükümdar hışımla pencereye döndü. Bir süre yeniçerilerin koşturmasını seyretti. Onlar fethe inanıyordu. Ama yaşlı Sadrazamını henüz inandıramamıştı.

Yüreğine ince bir sızı girdi. Bir an için endişelendi. Ne de olsa yaşlı Sadrazamın müthiş bir tecrübe birikimi vardı. Onyedi yaşından beri devlet hizmetindeydi. Kendisi ise onyedisini geçeli ancak üç yıl olmuştu. Bu açıdan şartlar aleyhinde görünüyordu. Fakat şartlara teslim olmayacaktı.Çandarlı’ya döndü:

“Bak a vezirim” diye söze başladı, öfkesini tereddüdüne sarıp yutkunarak;“ben ne babama benzerim, ne babamdan öncekilere. Şimdiki zaman başkaca zamandır. Çaresi yok fetih olacaktır!”

İhtiyar Sadrazam, tezini savunma kararlılığı içinde tek geri adım atmadı:

“O zaman bil ki, bunun mes’uliyeti tamamiyle sana aittur, çünkü akıbeti hayır görmüyorum. Bizans İmparatoru unvanını alayım derken, korkarım padişahlıktan da olacaksın. Bu ne hırs!”

Padişah ilk defa öfkelendi: “Hırs değil iman!..” diye kükredi, “dedik a, ya biz onu, ya o bizi alacak! Hakikatli hükümdar olmanın başkaca çaresi yoktur.”

“Elinde olanla yetinsene…” diye önerdi bu kez.

“Elimdekiyle yetinirsem elimde olan da gider Çandarlı, ne belledin! Zirvede durulmaz, ya devamlı tırmanırsınız ya da aşağı kayarsanız. Ben gencim, tırmanacağım!”

Çandarlı çıkmak için toparlanırken:

“Ben söylemiş olayım, Hak Tealâ ve kulu nezdinde mes’uliyetten kurtulayım da, sen yine ne ki istersen yap, padişah sensin.”

Padişah kürklü kaftanının yakalarını tutarak cevap verdi:

“Şükrolsun biz padişah-ı cihanız ve Kostantiniye’yi fethedeceğiz!”

“İmkânsız” diye dudak büzdü Çandarlı Halil Paşa.

“Neden koca Vezir?”

“Çünkü surlar çok muhkemdir (güçlüdür), muhkem surları yıkacak cesamette (büyüklükte) topumuz yoktur.”

Genç hükümdarın karşısına yine şartlar ve sebepler çıkmıştı. Ak Şemseddin Hoca’nın sözlerini hatırladı. Gülümseyerek sordu:

“Surları yıkacak toplar günün birinde yapılacak mı?”

“Evet” dedi Sadrazam, “günün birinde herhalde ki yapılır.”

Genç Hükümdar kükredi:

“İşte bugün o gündür Vezirim! O topları yapacak zenaatkâr benim, surları tar ü mar edip fetihle buluşacak Hünkâr da benim!”

O kadar kararlıydı ki, Sadrazam’a susmak düştü.

Ne demişti Ak Hoca: “Şartlara teslim olmazsan şartlar değişir, sana teslim olurlar. Çok çalışır, çok dua eder ve çok istersen Allah’ın rahmeti tecelli eder, rahmet tecelli ettiğinde nice olmazlar tahakkuk eder. (gerçekleşir)

Şartlar değişti, Bizans teslim oldu, çünkü rahmet inmişti. Bakın nasıl?

Bizans İmparatoru Konstantin Dragazes’in hizmetinde Macar asıllı bir top dökümcüsü (mühendis diyebiliriz) vardı: Urban Usta. Tam o sırada, İmparatorla arasında küçük bir ücret anlaşmazlığı oldu. Bu yüzden Urban Usta pılısını-pırtısını topladı ve Edirne’ye gitti. Padişah’la görüşmek istedi. Topçu olduğunu söyleyince, Padişahın bu işle çok ilgilendiği bilindiğinden, hemen huzuruna çıkardılar. Urban Usta yanında getirdiği plânları Padişah’ın önüne koydu:

“Bunlar” dedi, “Bizans’ı koruyan surların plânıdır, tarafımdan en zayıf noktalar tespit edilmiş ve işaretlenmiştir.”

Ardından başka bir deri heybe açtı: 

“Bunlar da işaretlenmiş yerleri yıkacak kuvvette gülleler atabilen topların plânlarıdır. Bana imkân ve fırsat verirseniz, sizin için bu topları dökerim. Siz de surları yerle bir edersiniz.”

Rahmet tecelli etmişti: 

Geriye şükür ve gayret kalıyordu. 

Doğu Roma’nın yüreğine giriş anı

 

Fatih Sultan Mehmed, iki tarafında hocaları, hocalarının yanında vezirleri, beyleri, komutanları, arkasında peygamber müjdesine mazhar bir cennet ordusu ile 546 sene önce Doğu Roma’nın yüreği İstanbul’a girdi. 

Fethi yaşamış tarihçilerimizden Tursun Bey, kendi adını taşıyan tarihinde şöyle diyor:

“Çün erkân-ı devlet vü mülâzımân-ı hazret kal’anun kapularun açdılar, Sultan Mehemmed-i Gazî, Hazret-i Muhammed-i Arabî aleyhi efdalü’s-salavât, Burâka binüp seyr-i cennet ider gibi, ulema ve umerâsı ile kal’ayı teşrif buyurdu.”    

Mübarek fethin yıldönümünde, “cevher insan” modeline hasret oluşumuzu da dikkate alarak, Fatih Sultan Mehmed’in kimliği, kişiliği ve yetişme tarzı üzerinde dikkatle durmak gerekiyor. 

Öncelikle belirtmeliyim ki, Sultan İkinci Mehmed’in doğduğu dünyada, bir fatihin yetişmesi için gerekli maddi-manevi tüm şartlar hazırdı. Osmanoğlu’nun elinde, Malazgirt zaferinden itibaren oluşan aynı kıble eksenli, Kur’an orjinli insan kaynakları vardı. 

Mesela hocaları: Tarih, Molla Gürani gibi, Ak Şemsüddin gibi, Molla Hüsrev gibi cevherlerin aynı dönemi paylaşmalarına pek nadir şahit olmuştur. 

Bu bilim ve yürek adamlar ise sadece aynı dönemi paylaşmakla kalmamış, aynı çocuğu aynı anda beslemek gibi İlâhî bir tevafukun unsuru olmuşlardır.

Atını doğruca Ayasofya’ya sürdü ve o tarihte Ayasofya’nın içi henüz tasvir (resim ve heykel) dolu olduğu için avlusunda iki rekat “şükür namazı”kıldı. 

Namazı biter bitmez mabede girdi. “Barbar” dedikleri Türklerden kurtulmak için sığındıkları Ayasofya’nın kurtaramadığı Bizans önderleri, gencecik Padişah’ın içeri girmesiyle birlikte kendilerini korku içinde yere attılar. 

Bu bir “secde” edişti. Padişah’ın yüreği ürperdi. “Kalkın!” diye bağırdı, “kul kula secde etmez! Size dokunulmayacak. Kalkın!”

Hemen sonra Hıristiyan halka hitaben bir “Amannâme-hak ve özgürlükler belgesi” yayınladı... Altında Zağanos Paşa’nın “Elfakir Zağanos” şeklinde imzası, (kendisini tüm beşeri ünvanlardan soyutlayıp fakrinde aczini rütbe yapması o günkü insanın karakteri hakkında temel bir fikir verir sanıyorum) üstünde ise Fatih’in tuğrası bulunan bu “Amannâme”, “Biz ki, emir-i âzam Sultan-ı muazzam Murad Han oğlu pâdişah-ı muazzam ve emir-i âzam Sultan Muhammed Han’ız! Yerleri ve gökleri yaratan Allah adına, büyük Peygamber’imiz Muhammed Mustafa Aleyhimüsselâm adına, yüce kitabımız Kur’an-ı Azimüşşan adına, Allah’ın yüz yirmi dört bin peygamberi adına, büyük babamız, babamız  ve oğullarımız adına, kuşandığımız kılıç adına yemin ederiz ki...” diye başlıyordu… (Ayrıntı isteyen “Fatih Sultan Mehmed” [Nesil Yayınları 0212 551 32 25] isimli çalışmamıza bakabilirler).

Bu “Amanname” ile Fatih Sultan Mehmed, kendisi gibi inanmayan, kendisi gibi yaşamayan, kendisi gibi düşünmeyen, kendisi gibi giyinmeyen ayrı dinden, ayrı dilden, ayrı kılık kıyafetten, üstelik birkaç gün öncesine kadar kılıç kılıca savaştığı bir halka, bugün bile ulaşmaya çalıştığımız bazı temel hak ve özgürlükler veriyordu…

Sadece kendi çağını değil, bugün “demokratik” geçinen bazı ülkelerdeki insan hakları uygulamalarını bile çok çok aşan meşhur “Amannâme”siyle,Fatih’in, Hıristiyan halka verdiği hak ve özgürlükleri beş ana maddede özetleyebiliriz:

1. İnanç özgürlüğü,

2. İbadet özgürlüğü,

3. Kıyafet özgürlüğü,

4. Seyahat özgürlüğü,

5. Ticaret özgürlüğü.

Fatih kılıcıyla değil, adaletiyle yeni bir çağ açtı.

“Kandil” değil, “Mübarek Gece”

 

“Ramazan Bayramı” yerine “Şeker Bayramı”, “Nur” yerine “ışık”, “Regaib”, “Mirac”, “Berat” ve “Kadir” yerine “kandil”…

Nedir bu şimdi? Mübarek gecelerde “kandil” mi yakıyoruz, yoksa ibadet mi ediyoruz?

Berat Gecesi münasebetiyle bana gelen tebrik mesajlarına baktım baktım da, mübarek gecelerin içinin boşaltılmasına isminden başlandığını düşündüm…

Oysa dilimize yapışan bu “kandil”, Sultan İkinci Selim (1566-1574) zamanında başlatılan ışıklandırma ile ilgilidir. Mübarek gecelerde camilerin ve minarelerin kandillerle aydınlatılmasını emretmişti. Bu uygulama zamanla mübarek gecelere isim oldu, cumhuriyet döneminde ise ısrarla yaygınlaştırıldı.

Aslına bakarsanız, İslâm dünyasında bu iş Onbirinci Yüzyılın ortalarında,Şam’daki Emeviyye Camii’nde kandillerin yakılmasıyla başladı. Bunu“bid’at” sayan âlimlere rağmen, uygulama uzunca bir süre devam etti. 

Selçuklularda Berat geceleri halka tatlı dağıtma geleneği vardı. İbn Kesir(ö. 310/923), bu geleneği Selçuklu Vezir Fahrülmülk’ün başlattığını kaydeder. Bu geleneğin dinle alakası yoktur. Hayır yapma anlayışının bir ürünüdür.

Osmanlılar, diğer mübarek geceler gibi, Berat gecesini de büyük bir coşkuyla kutlarlardı. Camiler renkli fenerlerle donatılır, mahyalara anlamlı sözler yazılır, özellikle selâtin camileri hıncahınç dolardı.

Neyse, esasa gelelim: Sonradan uydurduğumuz “kandil” dışında, Berat Gecesinin, dört adı daha var: “Berae”, “Sakk”, “Rahmet” ve “Mübarek gece”:Kadir gecesi de Kur’an’da “mübarek gece” olarak geçer: “Apaçık kitaba yemin olsun ki, Biz Kur’an-ı mübarek bir gecede indirdik. Biz, gerçekten uyarıcıyız. O mübarek gecede, her hikmetli iş katımızdan bir emirle ayırt edilir.” (Duhan sûresi, 44/1-4).

Her mübarek gecenin ayrıca kendi özel isimleri var: “Regaib Gecesi”, “Mirac Gecesi”, “Berat Gecesi” ve “Kadir Gecesi” gibi… Hâl böyle iken“Kandil” demek, bir garabettir!

 Peygamber-i Âlişan Efendimiz, mübarek gecelerin ibadetle geçirilmesini ve gündüzünde oruç tutulmasını tavsiye etmiştir: 

Buyurdu ki: “Şaban ayının onbeşinci gecesini ibadetle geçirin, gündüzünde de oruç tutun. Çünkü Yüce Allah, bu gece dünya semasına rahmetiyle tecelli eder ve ‘Tövbe eden yok mu, tövbesini kabul edeyim! Rızık isteyen yok mu, rızık vereyim! Şifa isteyen yok mu, şifa vereyim! …Başka isteği olan yok mu, ona da istediğini vereyim’ der.” (İbn Mace, İkâmetü’s-Salât, 191).

Hazret-i Âyşe Validemiz (r.a) anlatıyor:

“Resul–ü Ekrem, Şaban ayının onbeşinci gecesi (berat gecesi) eve geldi, elbisesini çıkardı. ‘Bu gece ibadet etmeme müsaade eder misiniz?’ diye bana sordu (ibadet için bile eşinden izin alan Peygamber-i Âlişana bakın, bir de hiçbir eylemini eşine danışmayan ümmetine bakın). 

“Evet ey Allah’ın Resulü dedim. Peygamber namaza kalktı. Secdeye kapanıp uzun müddet kaldı. Endişelendim. Elimle yokladım. Elim, ayağının altına dokununca kımıldadı. Ben de sevindim. Secdede, ‘Allah’ım! Azabından affına, gazabından rızana sığınıyorum. Senden yine Sana iltica ediyorum. Şanın yücedir. Sana yaptığım senayı Senin kendine yaptığın senaya denk bulmuyorum. Sana lâyık bir surette hamd etmekten âcizim’diye dua ettiğini işittim. 

Laiklik tartışmalarından “klozet” atışmalarına

 

Eski seçimlerde en ziyade “laiklik” ve “başörtüsü” tartışılırdı...

Laiklik elden gittiydi, gitmediydi...

Atatürk ilkelerinden sapıldıydı, sapılmadıydı!..

Al takke, ver külah!..

Bir de başörtüsü çok tartışıldı...

Kimi “türban” derdi, kimi “başörtüsü”...

Başörtüsü, kimine göre “irtica simgesi”ydi, kimine göre “inanç gereği”...

Kimse kimseyi dinlemez, herkes bildiğini okurdu.

Örtülürdü, örtülmezdi; dinimizde ve geleneklerimizde “türban” vardı, yoktu...

Yine al takke ver külah!

Bu seçimde bunları kimse tartışmıyor...

Ne laiklik sözü eden var, ne başörtüsü...

“Hepsi aşılacak demiştim”, çok şükür aşıldı.

Ama bir soru da kafama takılmıyor değil: Laiklik bu kadar önemliydi madem, neden kimse konuşmuyor?..

Bu kadar önemli değildi ise, neden seksen küsür sene boyunca gevezeliğini yaptık? Neden onca insanı zindanlara attık, onca parti kapattık, onca yüreğin üzerinden tanklar geçirdik?

Daha can alıcı bir soru: İncir çekirdeğini doldurmayan konuları seksen yıl tartışarak, geleceği nasıl inşa edeceğiz?

Neyse, bunları aştık...

Aştık da, selamete mi ulaştık sanki?..

Yok, maalesef bu kez de “klozet” tartışması açtık!..

Konu şu: Ak Partililerin sevdiği ismiyle “Beştepe Külliyesi”, muhalefetin sevdiği ismiyle de “Kaçak Saray”ın klozetleri altın mı, değil mi?..

Kılıçdaroğlu “altın” diyor, bazı gazeteler ve yazarlar da aynı çizgide “altın”çığlığı atıyorlar. Televizyonlar “klozet” üzerine “bilimsel” oturumlar yapıyor!

Sayın Cumhurbaşkanı’nı “Lüks ve gösteriş düşkünü” gibi göstermeye çalışıyorlar (bir süre önce de Kocaeli eski valisine aynı iftirayı atmışlardı, fakat Sayın Vali, bunun yalan olduğu anlatacak muhatap bulamamış, Kılıçdaroğlu, telefonlara çıkmamıştı).

Sayın Cumhurbaşkanı da muhatap bulamayacağını bildiği için, sesini meydanlardan duyuruyor: “Buyurun bakın, altınsa istifa edeceğim” diyor.

Nereye buyuracak muhalefet? Afedersiniz, tuvalete...

Düşünsenize: Sayın Kılıçdaroğlu, yanında uzmanlarla saraya giriyor ve girer girmez tuvalete koşuyor! Tabii görenler “Başkan çok sıkıştı” türünden fikir yürütüyorlar. Lâkin kazın ayağı öyle değil. Genel Başkan’ın merakı başka:

“İyi bakın, altın mı, değil mi?”

Millet seyrediyor... Dünya seyrediyor... Herkeste büyük bir merak: “Altın mı, değil mi?”

Derken, rapor veriliyor: “Altın değilmiş yahu!” (ha bu arada, ille de altın klozet merakı olanlar Savarona Yatı’nın tuvaletlerine bakabilirler).

Türkiye’nin en önemli meselesi bu mudur?

Budur! Yoksa koskoca anamuhalefet lideri, neden klozetle uğraşsın?

Diyeceğim şu ki, önümüzdeki seçimlere ilişkin olarak isnat, iftira ve yalanlar havada uçuşuyor.

Hiçbir seçimde olmadığı kadar, belden aşağı vuruşlar yapılıyor. Yurtdışı ile ittifaklar da cabası...

Ve bütün bunların tek hedefi var: Sayın Erdoğan’ı bir şekilde yıpratıp gözden düşürerek bulunduğu makamdan indirmek!

Zararlarını milletçe yaşayarak denediğimiz, her denemede çok şey kaybettiğimizi gördüğümüz koalisyonları sevdirmeye çalışmaları da bu yüzden...

Tutar mı? İnşallah tutmaz: Tutarsa yandığımızın resmidir! 

Batı dünyasının şifresi: “Kazanmanın ahlâkı olmaz!”

 

Cumhurbaşkanımız sık sık Batı dünyasının çifte standardına, bir bakıma ikiyüzlülüğüne, kestirme olarak söyleyecek olursak ahlâksızlığına dikkat çekiyor.
Bence boş zahmet: Zira ahlâksızlık Batı’nın ahlâkıdır! Hiçbir kural, prensip, ayıp, günah, yanlış tanımadan sadece kazanmaya kilitlenir.

İtalyan Rönesans hareketinin en önemli figürlerinden ve Batı dünyasının fikir önderlerinden Makyavel (Niccolò di Bernado dei Machiavelli (1469 –1527) şöyle diyor: “Yeni düzende, kazanmanın ahlâkı olmaz!”

Yani, “Önemli olan oyunu kazanmaktır, hangi yöntemler kullanarak kazandığınız hiç önemli değildir.”

Siz kazanırken, kaç kişinin öldüğü, kaç ailenin mağdur olduğu, kaç çocuğun öksüz kaldığı, açlık, yokluk, sefalete sürüklendiği (Birinci ve İkinci Dünya Savaşları, Dresten bombardımanları, atom bombaları, Kızılderililerin katli, zencilerin köleleştirilmesi, Afganistan’ın ve Irak’ın işgali, Suriye’nin durumu, Arap âleminin karıştırılması) önemsiz ayrıntılardır!

Kazanmaya kilitleneceksiniz, bunun için kafataslarından saraylar kuracaksınız, sömürebildiğiniz kadar çok sömüreceksiniz, basabildiğiniz kadar çok yüreğe basacaksınız, acıtacaksınız, inciteceksiniz!..

Makyavel’in öngördüğü yöntem budur ve Batı dünyası, Makyavel’i zaman zaman eleştirmekle birlikte bu yöntemi içten içe benimseyerek sürekli uygulamıştır.
Bize “ikiyüzlü” gelen yaklaşımlarının özünde “Kazanmanın ahlâkı olmaz!” yöntemi gizlidir. Bunun asıl adı ise “Batı tarzı politika”dır.

Merhametsizliğin dik alâsı, vurdumduymazlığın şahı, çifte standardın kralıdır! Ama yüzyıllardır yürütüyorlar. Aslında Makyavel yöntem vazetmemiş, uygulanan yöntemi prensip haline getirmiştir!

Hiç düşündünüz mü? Bugün Yunanistan’ın içinde bulunduğu ekonomik çöküşe Türkiye düşseydi, halimiz ne olurdu?

Tekrar IMF kıskacına girer, 70 sente muhtaç olduğu o karanlık döneme geri dönerdi. Avrupa’nın büyük finans kurumları Türkiye’yi yalvar-yakar konuma getirirdi. Bir milyon dolar için Lüksemburg gibi 2.586 kilometrekarelik, 500.00 nüfuslu bir Avrupa şehir devleti karşısında yüz suyu döktürürdü. 

Çok şükür Türkiye, geçmişten kalma borçlarını IMF’ye çoktan ödemiş, fakat ne hikmetse Avrupa’yı memnun edememiştir. 

“Ne hikmetse” demem sözün gelişi, yoksa Avrupa’nın zengin, müreffeh bir Türkiye görmekten öteden beri hoşlanmadığını, hatta huzurunu bozmak için, tarih boyunca elinden geleni yaptığını (sonuncusu Gezi olayları ile devlet dinlemeleri) biliyoruz. 

Avrupa’nın Türkiye’ye ilişkin tercihi bellidir: Borçlu, istikrarsız, kargaşa içinde dilenen mahçup bir Türkiye görmek istiyorlar. Bu yüzden Yunanistan’a “destek” olurken, Türkiye’ye “köstek” oluyorlar! Türkiye’nin istikrarsızlaşması için de seçimlerle çok ilgileniyorlar…

Selahattin Demirtaş’ı, Kılıçdaroğlu’nu, varı-ile yoku belirsiz küçük partileri bu yüzden cilâlayıp parlatıyorlar. Ne de olsa, “Kazanmanın ahlâkı olmaz!”
Kendinize hiç sordunuz mu? Osmanlı’dan cumhuriyete geçiş esnasında, yüzlerce yıl varlığını sürdürmüş temel müesseseler (tekke, zaviye, medrese, dergâh, hattâ camiler) bir bir kapatılırken, Selçuklu ile birlikte yaklaşık bin yıldan beri kullanılan alfabe bir çırpıda değiştirilirken, bir yönü ile inançlara dayanan kıyafetten vazgeçilirken, saltanat ve hilafet kaldırılırken, laiklik getirilirken karşılaşılması mukadder olan güçlüklerle neden karşılaşmadık?..

Komünizm’den kapitalizme geçiş yapan eski Doğu Avrupa ülkeleri, o zorlu geçiş esnasında neden hiç teklemediler?..

Çin ve Arnavutluk gibi komünizmin en katı şeklini uygulayan devletler neden hiç bölünme ihtimaliyle yüzyüze gelmediler?..

Çünkü bu değişimler, Avrupa’nın öngördüğü şekilde gerçekleşti… Bu yüzden de başları derde girmedi. Oysa biz Avrupa’ya rağmen bir değişim gerçekleştiriyoruz. İslam ve Türk dünyasının bu değişimden etkilenmesi pek tabii kaçınılmazdı: İşte bu yüzden Arap dünyasının başını derde sokup bizi izole etmeye çalışıyorlar.

Ne demiş Avrupalı Makyavel: “Kazanmanın ahlâkı olmaz!”

Peki, ne demiş bizim Şeyh Edebali: “İnsanı yaşat ki, devlet yaşasın!”

Yani, kazanmanın da kaybetmenin de bir ahlâkı var.

“Mücâhid-i fisebîl-illâh”

 

Şu Feth-i Mübin’e bakın...

Molla Gürani savaşın en kanlı yerinde, müritlerinin önünde dalkılıç savaşırken, Ak Şemseddin, boynuna doladığı kefenini fetih bayrağı gibi dalgalandırarak şanlı talebesinin her tereddüdünü tek kelime ile yok ediyordu: 

“Alacaksın!”

Bir din borcunu, hattâ vicdan borcunu sürekli hatırlatırken, kimi zaman Peygamber müjdesine sığınmakta, kimi zaman ard arda fetih âyetleri okuyup müridini ve Padişahını yüreklendirmekteydi: “Ha gayret!..”

Gücünü imanından alan ordu, her şeyi maddî menfaat ölçeğine vuran orduyu yendi, imparatorun gerçekten takdire değer savunma tedbirleri ile bir çok tarihçinin hayranlığını kazanan cesareti semeresiz kaldı. İmparator maktul düşerken, şanlı ordu, şanlı Padişahının arkasında Topkapı’dan“Ümmü dünya’ya (Osmanlılar İstanbul’a “Dünyanın anası”anlamında “Ümmü dünya” da derlerdi) duhul eyledi.”

Fetihten hemen sonra, Fatih’in ricası üzerine Hocası Ak Şemsüddîn’in askere hitaben yaptığı kısa konuşma, fethin amacı açısından ebediyen hatırlanması gereken mesajlar içeriyor: “Ey gaziler! Bilin, âgâh olun ki, cümleniz hakkında Âhirzaman Peygamberi ol Server-i Kâinat Efendimiz Hazretleri, ‘Onlar ne güzel askerdir’ buyurmuştur. İnşallah cümlemiz mağfuruz. Fakat gaza malını israf etmeyüb Konstantiniye içinde hayır ve hasenata sarf ve Padişahınıza itaat ve muhabbet ediniz...”

Şanlı talebesinin başına “iki çatal ablak sorguç”u takıp sözlerini tamamlıyor: “Bütün Âl-i Osman’ın âb-ı rûyu (şerefi, namusu, haysiyeti)oldun. Heman mücâhid-i fisebîl-illâh ol!” 

Ezeli hasret, ancak o hasretin kaynağında dinebilirdi; bu yüzdenKonstantiniye’ye giren Fatih’in ilk durağı Ayasofya’dır. Ordu sokak aralarında son mukavemeti kırarken, Fatih, yerli halkın çiçek yağmuru, alkışları ve dervişlerle askerlerin bir ağızdan tekbirleri arasındaAyasofya’ya geldi. “Kilise” kimliğinden soyunmaya hazırlanan Ayasofya’nın içi gibi avlusu da doluydu. O andan itibaren “Roma İmparatoru” sıfatını da taşımaya hak kazanan Sultan Mehmed’in Ayasofya avlusuna girmesiyle, başta Patrik olmak üzere herkes ağlayarak yere kapandı. “Sultan, onlara eliyle susmalarını işaret etti. Sükûnet sağlanınca Patrik’e, ‘Ayağa kalk! Ben, Sultan Mehmed, sana ve arkadaşlarına ve  bütün halka söylüyorum ki, bugünden itibaren artık ne hayatınız ve ne de hürriyetiniz hususunda, benim gazabımdan korkmayınız’ dedi...” (Belleten, No: 145, 147... Büyük Türkiye Tarihi, c.2., s.448)

Sonra Ayasofya’nın galerilerine girdi, kubbelere çıktı. Her adımda şükrediyor, dualar mırıldanarak yürüyordu. Mutluydu. Nihayet Peygamber müjdesi tahakkuk etmiş, mucize gerçekleşmişti.

Padişah derin bir haz, âdeta huşû içinde Ayasofya’yı dolaşırken, bir yeniçeri, kilisenin en kuytu yerine çekilmiş hem sevinçten ağlıyor, hem de hançerinin ucuyla yerden bir mozaik parçası koparmaya çalışıyordu. Niyeti bir küçük parçayı fethin hatırası olarak saklamaktan ibaretti. Genç Padişah, durumu gördü. Görür görmez yeniçerinin üzerine yürüdü. Kamçıyla vurarak bağırdı: “Bırak! Bu size verip bağışladığımız ganimetlerden değildir. Binalar bize aittir.” (Hammer, s.382)

“Tasvirleri (resim ve heykelleri) örtünüz!” diye emretti yanındakilere, “İlk Cuma namazını burada eda etmek isteriz. O vakte kadar mâbedi namaza hazırlayınız.”

Tarih mirasını korumakta öylesine dikkatli, öylesine titizdi. Oysa bir zamanlar Bizans İmparatoru’nun dâvetiyle Selçuklulara karşı kullanılmak üzere, İstanbul’a gelen Haçlı Ordusu kiliselere kadar her şeyi yağmalamış, hatta Ayasofya’nın kubbesindeki altın haçı sökerek eritmişler ve aralarında paylaşmışlardı. Grandük Notaras bu farkı çok iyi değerlendirdiği içindir ki,“Bizans surlarının önünde Lâtin serpuşu görmektense, Müslüman sarığı görmeyi tercih” etmişti. Ve yine bu farktır ki, Bizans ahalisine Feth-i Mübînbir kurtuluş olarak görünmüş, fetih ordusunu alkışlatmıştı. 

Aslında bu fark “istilâ” ile “fetih” arasındaki derin farktır. Birincisinin maksadı sömürmek, yakmak, yıkmak, eritmek; ikincisinin maksadı ise inşâ ve ihyâ etmektir. Bu bakımdan Osmanlılar hiç bir zaman istilâcı olmamış, yani yakıp yıkmamış, tam tersine, girdikleri beldeleri imar ve inşa etmişlerdir. Yerli halkı adâletleri, şefkatleri ve himmetleriyle korumuş, mutlu etmişler, bu sayededir ki, kendilerini sevdirmişlerdir. Osmanlı fetihleri gelip geçici bir heyecan dalgası değil, köklü, kalıcı bir emelin neticesiydi.

Umudumuz kadar varız!

 

Umudunu kaybeden inancını kaybeder

Umut, iman kaynaklı bir kavramdır: İnançlı insanı imanı yönetir. Yönetmiyorsa o iman taklittir.

Bilmemiz gereken şudur: Umudunu yitiren, kendini de yitirir...

Ancak hedefimizin büyüklüğü ölçüsünde büyüyebilir, umudumuz kadar var olabilir, imanımızın derinliği nispetinde şartlara meydan okuyabiliriz.

Osmanlı insanı bu gerçekten hareketle, dört unsurlu bir hayat felsefesi geliştirmişti:

1. Errizku Alellah (rızkı veren Allah’tır)...

2. Tevekkeltü Alellah (Allaha dayan)...

3. Ya sabır (sabretmeyi bil, vaktinden önce bahar gelmez)...

4. Bu da geçer ya hu! (Her şeyin bir ömrü vardır, kişisel yahut toplumsal sıkıntıları kalıcı sanıp umutsuzluğa düşme)...

Osmanlılar bu cümleleri levhalaştırıp duvarlarının yanı sıra yüreklerine de astılar ve hayatın temel sırrı gibi, bir tılsım gibi taşıdılar.

Ertuğrul, Osman, Orhan, Hüdavendigâr, Yıldırım, Fatih, Yavuz, Kanunî, Murad gibi nice “Âbide insan” bu hayat felsefesiyle yetiştirildi...

Bu felsefe ile yetişip Peygamber kıssalarıyla pişen yürekler, musibetler karşısında diri durdular: Hayattan yakınmayı, isyana kalkışmayı ya da şartlara teslim olmayı bir an bile düşünmediler. 

Bu yüzden imkânsızlıktan imkân çıkarır, engellerin üstüne “umut kılıcı”yla yürürlerdi.

Aşiretten kısa süre içinde devlete, devletten baş döndürücü bir hızla imparatorluğa yükselişin sırrı, kanaatimce, burada yatıyor.

Osmanlı’ya Bizans fethini nasip edip, ayrıca hilâfetle Osmanlı’yı taçlandıran İlâhî tecellî de, sanki bu hayat felsefesinin gerekliliği ile geçerliliğini tescil ediyor.

Biz sürekli şikâyet ederek, yakınarak, umutsuzluğa düşerek, dünyayı kurtaracakken engelleniyormuşuz hissiyle bunalarak yahut “müsebbip” sandıklarımızla savaşarak bir yere varamayız...

Fail-i hakiki (o işi gerçekte yapan), Allah’tır!

Olumsuz düşünceler, tereddütler, umutsuzluklar, yersiz tenkitler ve abartılı böbürlenmeler sadece hizmet alanımızı daraltır, hareket kabiliyetimizi sınırlar: Zaman içinde kıpırdayamaz oluruz.

Osmanlı’nın diğerlerine üstünlüğü inancıydı sanırım. Özünde “İnanıyorsanız, üstünsünüz” hükmünü yaşıyordu. Buna o kadar inanıyorlardı ki, herhangi bir konuda başarısız olsalar, şartlardan ve sebeplerden önce kendilerini sorgulamaya başlıyorlardı.

Gerçek anlamda inanan insanın yüreğini çökertmek mümkün değildir. Çünkü onun hiçbir şart atında çökmeyen, çökse de yeniden dirilişi başlatan dinamikleri vardır. Dinamiklerini harekete geçirip her çöküntüden çıkar, her zaman yeniden dirilişi başarır, yoluna devam eder...

Yani inanç, insana azim, ümit, hedef, kararlılık ve direnç kazandırır. İnanan insan pes etmez, teslim olmaz, şartlara boyun eğmez.

Bediüzzaman, “Hakiki imanı elde eden adam kâinata meydan okuyabilir” derken, eminim bu ölçüden hareket etmiş, bu ölçüden aldığı inançla da,Ümitvar olunuz, şu istikbal inkılâbı içinde en yüksek gür sada, İslamin sadası olacaktır” diye haykırmıştır.

Tüm kapıların iman hizmetine kapandığı yıllarda ne pes etmiş, ne isyan etmiş, “Bir kapıyı kapatan Allah başka kapılar açar” hakikati çerçevesinde “tevekkeltü Alellah” diyerek, işi “fail-i hakiki”ye bağlamış, azimle kıble yürüyüşünü sürdürmüştür.

Şartlar, insanlar zamanla değişebilir, ama kurallar değişmez. Hele o kuralın kaynağı “Kur’an-ı Kerim” ise...

Peşin hükümleri değiştirmek zordur!

 

Otoyollarda seyahat ederken geçtiğimiz bazı turnikelerin konuştuğunu gördüğümde, ünlü Fransız fizikçi Jean Bouilland’ı hatırlamıştım... 

Jean Bouilland sadece insanların konuşabileceğine, makinelerin asla konuşmayacağına inanmıştı...

Joe Nickell, yeni bir şeyin kolay kabul görmediğini bir misalle bize anlatıyor: 

1878’de, Du Moncel, Edison’un son buluşu olan fonografı tanıtmak için hazırladığı gösteriye, Fransız Bilimler Akademisi üyeleriyle birlikte o da katılmıştı.

Ancak küçük, ilkel fonograf konuşmaya başladığı sırada, sabrı taştı. Joe Nickell’in yakasına sarılıp bas bas bağırmaya başladı: 

“Seni sefil, seni alçak! Vantrolog (karından konuşma sanatı) hileleriyle bizi aldatmaya utanmıyor musun?” 

Çoğumuz saplantılardan, peşin hükümlerden yakınırız. Oysa bizim de bir takım peşin hükümlerimiz, saplantılarımız, kıyamet kopsa değiştirmeyeceklerimiz var...

“İnsanlar alışkanlıklarının esiridir” sözü boşuna söylenmemiş...

Aklımız ve mantığımız, hatta bazen inancımız bile alışkanlıklarımızın gerisinde kalıyor...

Keşifler ve icatlar sürecinde de böyle oldu. Alışkanlıklarını aşamayanlar, her yeniliğe karşı çıktılar. Meselâ ampulü yakmak için insanüstü bir çaba gösteren Edison’la alay ettiler. Tüm zamanlarını laboratuarında cam fanuslar, kömürler, teller ve deney kavanozları arasında geçiren ve dünyanın parasını bir hayal uğruna harcayan bu adamı anlamıyorlardı.

Onlara göre her şey çok basitti aslında: “Yağ ve fitil olmadan ışık olmaz”dı. Bunu çocuklar bile biliyor, ama Edison bir türlü anlayamıyordu.

Hâlbuki Thomas Alva Edison hiç yapılmamışın, o zamana kadar düşünülmemişin peşindeydi. Merakı ve kararlılığı ona yol gösteriyor, sabrı adım adım onu hedefine taşıyordu.

Mahallede adı “deli”ye çıkmıştı: “Adam deli kardeşim, bir baltaya sap olmaya çalışacağına, fuzuli şeylerle oyalanıyor.”

Bazı insanlar sadece gördüklerine inanırken, “farklı” insanlar, gördüklerinin yanı sıra hayal ettiklerine de inanırlar...

Mevcudu “sonuç” sayanlar “farklı”lığı kavrayamazlar, kavrayamadıkları için de “fark”ı vurgulayanları “deli” ilan ederler. 

Bu anlamda bugünkü teknolojiyi bir takım “deli”lere borçlu olduğumuzu söyleyebiliriz!

Aralarında önemli isimlerin de bulunduğu peşin hükümcüler ise her yeni icada karşı çıktı (Türkçemize yerleşen “icat çıkarma” sözünü hatırlayın)... 

Mesela İskoçyali fizik âlimi Lord Kevin, “Hiçbir geleceği yok” diyerek radyoya itiraz etmişti...

Meşhur yazar H. G. Wells, ilk kez 1901’de denize indirilen denizaltı için, “Bunlar savaşta hiçbir işe yaramaz” demişti, “sadece mürettebatın boğularak ölmesine sebep olur!”

1903’te Henry Ford’un kredi talebi üzerine, otomotiv sektörünün geleceği konusunda ekspertiz veren bir banka müdürünün kanaati şuydu: “Atlar (o güne kadar taşımacılıkta kullanılırdı) her zaman kullanılacaktır. Otomobil ise ancak geçici bir moda olabilir.”

Birinci Dünya Savaşı’nda Fransız Orduları Başkomutanı olan Mareşal Ferdinand Foch, ilk askeri uçak uçmaya başladığında şunları söyledi: “Uçaklar hoş oyuncaklardır, ama askeri bir değerleri yoktur.”

Film endüstrisi yöneticisi Harry M. Warner, 1927’de icat edilen sesli film hakkında “Artistlerin konuşmalarını kim duymak ister ki?” diyerek itiraz etti.

1944 yılında Fox’un başkanlığını yapan Daryik F. Zanuck dedi ki: “Televizyon en geç altı ay içinde piyasadan silinecektir. İnsanlar her akşam böyle bir kutuya bakmak istemez.”

Bilgisayar icat edildiğinde, ilk itiraz eden Popular Mechanics Dergisi oldu: “Bilgisayarlar gelecekte belki sadece birbuçuk ton ağırlığında olacaklar. Böyle bir alameti kim kullanmak ister ki?”

Digital Equipment Corp.’un isimli bir bilgisayar firmasının başında bulunan Kenneth Olsen de yaklaşık aynı görüşü paylaşıyordu: “İnsanların evlerinde bilgisayar bulundurmaları için herhangi bir neden göremiyorum.” (yıl 1977).

Süleyman Demirel

 

Dün yazı günüm olmadığı için, Demirel değerlendirmesi, ister istemez bugüne kaldı...

Şunu hemen belirteyim ki, Süleyman Demirel’inöldüğünü duyduğumda sadece “Başörtülüler Suudi Arabistan’a gitsin!” diyen Cumhurbaşkanı Demirel canlanmadı gözlerimin önünde; Keban Barajı, Boğaziçi Köprüsü, Almus, Kesikkaya, Altınapa Barajları, Kesikkaya Santralı, Ambarlı Santralıgibi temel yatırımlarla köklü icraatlar da geldi...

“Büyük Türkiye” idealini ve yüzde 5 enflasyona karşılık yüzde 7 kalkınma hızı yakaladığımız günleri de hatırladım...

Demirel, Boğaziçi Köprüsü’nün temelini atarken, Anamuhalefet Partisi lideri Ecevit, “Boğaz Köprüsü lükstür, üstünden zenginler geçecek” diyor, solcular, “Zap suyuna köprü” kampanyası başlatıyordu.

1965 yılında Başbakanlığına geldiği Türkiye’nin sadece 3 barajı vardı. 1980 yılına kadar 150 büyük barajla 200 küçük baraj (gölet) inşa etti. Bunlar sayesinde topraklar sulanıp verimliliği arttı, köylere elektrik gitti.

1965 yılında Türkiye’nin yalnızca 508 köyünde elektrik varken, bu sayı 1980 yılına kadar 18.345’e çıktı. Köylerin yüzde 80’i elektrikle buluştu.

Ve hala dünyanın önemli projelerinden biri olma özelliğini koruyan GAP Projesi: 22 baraj, 19 hidroelektrik santralinden oluşan bu proje sayesinde 1 milyon 693 bin hektar arazi sulanıyor ve 27 milyar 345 milyon kilovat/saat elektrik üretiliyor.

Yıllarca ihmal edilmiş Doğu ve Güneydoğu bölgemiz başta olmak üzere, tüm Türkiye’ye enerji, bir bakıma hayat taşıyor (hem su, hem enerji hayattır).

Elliden fazla üniversite Demirel zamanında kuruldu. Sayısız İHL açıldı.Binlerce cami yapıldı ve 60.000 camiye (ve imam-hatip mezunlarına) imamlık kadrosu verildi. Diyanet’in bütçeden aldığı pay arttırıldı. 10 civarında “İslam Enstitüsü” kuruldu. Yüzlerce Kur’an kursu açıldı. 

1979 Ramazan’ında Ayasofya’nın “Hünkâr Mahfili” ibadete açıldı, yıllar süren ezansızlıktan Ayasofya minareleri kurtarıldı. Hırka-i Şerif dairesi’nde yeniden 24 saat Kur’an okunmaya başlandı. 

“Herkes göğsünü gere gere, ‘Ben Müslümanım’ diyecek” sözü de Süleyman Demirel’e aittir.

En büyük zorluğu ise Türkiye’nin altyapıdan mahrum bulunmasıydı. Bu yüzden “altyapı” teşkil edecek yatırımlara öncelik verilmesi gerekiyordu. Öyle yaptı: 1950 yılında her şeyi dışarıdan alan Türkiye 1980 yılına gelince 600 kalem mal üretip dışarıya ihraç edecek seviyeye geldi. 2 milyar dolarda aldığı ihracatı (965), 1980’e kadar 20 milyar dolara çıkardı.

Kısacası Demirel, eleştirilebilecek yönlerine rağmen, Türkiye’ye çağ atlatan dört liderden (diğerleri Menderes, Özal ve Erdoğan) biridir.

Başbakan Demirel budur!..

Tabii bir de “Cumhurbaşkanı Demirel” var ki, tamamiyle “Başbakan Demirel”in tersine gitmiştir (Allah günahlarını affetsin).

Yarın da bunu konuşalım inşallah. 

“Başbakan Demirel”-“Cumhurbaşkanı Demirel”

 

Tanıdığım iki Demirel var: İlki “Başbakan Demirel”, ikincisi“Cumhurbaşkanı Demirel”...

Özetle söylemek gerekirse, tanıdığım “Başbakan Demirel” nadiren “yanlış”konuşur, “yanlış” yapardı...

Tanıdığım “Cumhurbaşkanı Demirel” ise nadiren “doğru” konuşur, nadiren“doğru” işyapardı.

“Cumhurbaşkanı Demirel”, “Başbakan Demirel”in tam karşıtı, hatta düşmanı oldu! “Başbakan Demirel”in savunduğu “ilke”lerin tam tersini savundu, yaptıklarını yıktı!

Meselâ, inançlı yürekleri çok inciten, “Başını açmayan Arabistan’a gitsin!”sözü “Cumhurbaşkanı Demirel’e” ait bir sözdür. “Başbakan Demirel” asla böyle bir söz sarfetmezdi. Tam tersine başörtüsünü ve başörtülüleri savunurdu.

Aşağıdaki cümleler “Başbakan Demirel”e aittir ve Köprü Dergisi’ne verdiği bir röportajdan alınmıştır:

“Anadolu kadınının yüzde sekseninin başı örtülüdür, yazmalıdır, yaşmaklıdır. İşte benim anam: Yazmayı, yaşmağı çıkarabilir misiniz ondan? Lüzum var mı, hacet (ihtiyaç) var mı?.. Pekalâ güzel kıyafettir o... Hiç kimse ondan rahatsız olmaz. ‘Çağdaş kıyafete uymuyor’ da demez.

“Derseniz ki, ‘Bizim inançlarımız böyledir. Biz başımızı bağlamak istiyoruz’; kimse bir şey diyememelidir.

“Başörtüsü için ‘Kıyafet Kanununa aykırı’ diyorlar. O zaman Kıyafet Kanununu düzeltsinler. Kıyafet Kanunu gökten mi indi ki? Mesele kanunsa değiştiririz. Kıyafetin kanunla tanziminin zamanı geçmedi mi?

“Kadının başını zorla açamazsınız. Bunu kimse yapamaz. ‘İsteyen açsın, isteyen kapatsın’ dediğiniz zaman mesele biter.”

Cumhurbaşkanlığı döneminde bunun tam tersini savundu.

Bu da “Başbakan Demirel”in imam-hatip liseleri hakkında görüşü:

“İmam hatip okullarının gayesi sadece din adamı yetiştirmek değildir. Dini bilen Türk vatandaşı yetiştirmektir. Dini bilen Türk vatandaşı doktor, mühendis, hakim olsa, daha iyi değil mi?..

Cumhurbaşkanlığı döneminde bunun da tam tersini savundu.

“İrtica” konusunda “Başbakan Demirel” şöyle diyor:

“Dindar insanların üzerine konulan bir baskıdır, irtica iddiaları. Dindar insanların bundan rahatsız olmaları tabiidir. ’İrtica tehlikesi vardır’ diyerek kimi tehlike sayıyorsunuz?

“Eğer dindarlığı tehlike sayıyorsanız günah işliyorsunuz ve vebal altındasınız; insanlığın temel haklarına tasallut ve tecavüz halindesiniz.”

Cumhurbaşkanlığı döneminde bunun tam tersini savundu.

“Başbakan Demirel” laiklik tartışmalarına şöyle bir katkı yapıyor:

“Eğer siyasetin din ve vicdan hürriyetini savunması ‘laikliğe ters düşüyor, din istismar ediliyor’ şeklinde yorumlanacaksa, o zaman İnsan Hakları Beyannamesi’nde ve anayasada yer almış bulunan din ve vicdan hürriyetinin kemaliyle ve hakkıyla kullanılmasını kim sağlayacaktır? Binaenaleyh, siyaset, din ve vicdan hürriyetini, diğer hürriyetleri savunduğu gibi savunacaktır.

Cumhurbaşkanlığı döneminde bunun tam tersini savundu.

Sanırım bu kadar yeter...

Sakın “Hangi Demirel” diye sormayın. Malum: “Dün dündür, bugün bugündür!”

Ve bir dua: İnşallah hayatımızın hiçbir döneminde, özellikle de yaşlılığımızda ihtiraslarımız, aklımızın önüne geçmez!

“Demirel öldü” dediklerinde, aklıma bunlar geldi. 


Ramazan kültür ve kitaptır

 

Ramazan kitaptır: Çünkü kitapların anası Kur’an bu ayda nazil oldu...

Ramazan kültürdür: Çünkü mukabele, mahya, fitre, sadaka, teravih, mani, sahur davulcusu, iftar misafirliği gibi, kendine has ritüelleri vardır...

Ramazanı bunlardan ayırdığınız zaman, “medeniyet” boyutunu ıskalamış olursunuz. 

Ne hikmetse bunların üstünde pek kimse durmuyor, sadece oruçtan, teravihten, en çok da “orucu bozan şeyler”den söz ediliyor.

Hele gazeteler ve televizyonlar: Malum gazeteler yine “eski ramazanlar”diyor, malum televizyonlar “Direklerarası eğlence”lerinden bir türlü vazgeçmiyor.

Öyle bir anlatıyorlar ki, sanırsınız, eski ramazanlar eğlenceden ibaretti: İçinden zikir, fikir, şükür, geçmezdi!...

Bazı belediyeler bile böyle algılamış olmalılar ki, “Ramazan eğlenceleri”adı altında yapılan türlü şaklabanlıklara zemin hazırlıyorlar.

Camide teravih kılınırken, avlusunda çalgı-çengi gazel gırla gidiyor! 

Sultanahmed Camii’nin dış avlusu “incik-boncuk” ve “yiyecek-içecek”merkezine dönüştü: Sucuk kokusundan ramazana has cennet kokusunu alamıyoruz!

Birkaç yıl öncesine kadar revaklar arasında kurulan “Kitap Fuarı”, “Oku”(Ikra’) ile başlayan kitabı dinin “Ramazan ve cami kültürü”ne daha uygun bir atmosfer oluşturuyordu. Geleneklerimize de uygundu, zira eski ramazanlarda selâtin camilerinin avlusunda “kitap panayırı” kurulur, bir taraftan kitap satılışı yapılırken, bir taraftan da talebe göre kitap istinsah (çoğaltmak) eden hattatlar, doyumsuz bir manzara oluştururdu.

O kadar ki, siz “enderun usulü” teravihinizi kılıncaya kadar, hattatlara emanet ettiğiniz kitabınız kopyalanmış olurdu. Verdiğiniz bir nüsha, birkaç nüsha olarak size geri dönerdi.

Nasıl bir mülâhaza ile bilemiyorum, ancak birkaç yıldan beri “kitap fuarı” Bayezid Camii’nin avlusundaki çadırlara taşındı. Şimdi de Yenikapı’daki alana taşınması düşünülüyor. Kitabı ve kültürü bu kadar “hor” ve “hâkir”gören yönetimlere kitap da küser kültür de...

Sonunda ikisinin birden hışmına uğrarsınız!

Eski ramazanlara gelince...

Bendenizin hatırlayabildiğim en “eski ramazan”, 1950’lerde yaşanmış ramazanlardır ki, tek parti döneminin eseri olan fakir Türkiye’nin yoksul sofralarında geçmiştir...

Camilere sadece ramazanlarda imam tutulur, ücreti fukara halkın cebinden ödenirdi. Millet “Ezan-ı Muhammedi”ye hasretti: Çünkü ezan Türkçe okunurdu. Aslı gibi okumaya kalkışan hocalar kelepçelenip karakola çekilir, falakaya yatırılırdı.

Değil şimdiki gibi gazetelerin “ramazan sayfası” yapması, ramazan haberi bile ya hiç yapılmaz ya da “Yarın Müslümanların oruç ayı başlıyor”gibisinden iç sayfalarda birkaç cümle ile geçiştirilirdi.

Bizi bu ramazana erdirene şükür! Mübarek gecelerde yapılan tövbelerle arınıp inşallah pir ü pâk hale gelmiş ruhumuzla karşıladık, ramazanı...

Son ramazanımızmış gibi dolu dolu yaşıyoruz, inşallah...

Her iftarı “büyük cihad” (Efendimiz’in buyruğuna göre cihadın büyüğü nefisle yapılandır), her sahuru neşveli bir bayram, her anı kalbî dua ile Hak Tealâ’ya ulaşıyor ve ulaştırıyoruz.

Hâlbuki yaşamak için en doğru an, yaşanan andır!

Ramazanların en güzeli ise, yaşadığımız ramazandır.

Çünkü geçmişi geri getirme şansımız yok, sadece anı yaşama şansımız var...

O zaman yaşayalım biz de...

Hadi mübarek olsun.

Eski ramazan mı, yeni ramazan mı?

 

Bakmayın bazılarının “Ah nerede o eski ramazanlar” serenadına, bilin ki en güzel ramazan, içinden geçilen ramazandır. Yaşayabilen o anı yaşayıp tadını çıkarırken, hiçbir ramazanı, ruhuna ve özüne uygun biçimde yaşamayanlar, çocukluk günlerinden hafızalarında kalmış kırık-dökük hatıralarla yetinmek zorunda kalıyor, zorunlu olarak eski ramazanları sayıklamakta teselli alıyorlar.

Ramazanı tüm mânâsı ve muhtevasıyla içselleyenler ise, “ah nerede eski ramazanlar!” tekerlemesine takılmadan, içinde bulundukları ramazanın tadını çıkarıyor.

Sanki eskiden daha mı derin yaşanırdı, ramazanlar?..

Daha büyük bir neşeyle mi karşılanırdı?

Sanmıyorum.

Eski ramazanlar nostaljik durumdan dolayı rağbette: Kısacası herkes kendi çocukluğunu özlüyor.

Gerçek şu ki, bu topraklarda dün de bugün de sevinçle yaşanıyor ramazanlar...

Tabii şartlar çok farklı: Eskiden marketler olmadığı için, ramazana on, onbeş gün kala ramazan alışverişi yapılır, kiler ramazanlıklarla doldurulurmuş.

Osmanlı insanının “Yürek Müslümanı” olduğu dönemlerde, Osmanlı Devleti de yürekleşmiş, “Yürek Devleti” olmuştu. “Yürek Devleti” olduğu ölçüde büyümüş, gelişmiş, zenginleşmiş, güçlenmiş, geniş bir hayır müessesesine dönüşüp, her inançtan insanı sevgiyle kucaklamıştı...

Hatırlayın: İspanya’dan kovulan Musevîler Osmanlı Devleti’nde soluklandı... Bolşevik İhtilâli’nden kaçan Beyaz Ruslar, ancak İstanbul’da hayata yeniden başlama şansına kavuştu... Rumlar, Ermeniler özgürce yaşadılar aramızda, yüzyıllar boyu. Sonra politik ve ekonomik nedenlerden dolayı yürekler öldürüldü. Sevgiler yok edildi. Yerine düşmanlık tohumları ekildi.

Şimdi zaman zaman yüreğimiz, yakın tarihte ürettiğimiz ve öncelikle başka renklere yönelttiğimiz düşmanlıklara takılıyor... Zaman zaman sevgisizlikten boğuluyoruz!..

Hep böyle olur: Sizden olmadıklarını varsaydıklarınızdan başlattığınız nefret seferiniz, git gide sizden olanların limanına da ulaşır... 

Nihayet sıra size gelir: Size de bulaşır ve yüreğiniz çöle dönüşür!

Ramazan-ı mübarek, ramazanlaşıp “Yürek Müslümanı”na dönüşmek için büyük bir fırsattır...

Onbir ay boyunca konuştuğumuz dünyevi konulara ara verip ramazana yoğunlaşmak, ramazanı duyumsayıp içsellemek herhalde daha akılcı bir yaklaşım olacaktır.

Zira siyaset bildiğine giderken, biz hızla kendi kabrimize doğru gidiyoruz! 

Ramazan kabir ötesinde bize eşlik edebilecek donanımlar getirir. 

Ramazan-ı mübarek büyük bir fırsat:Zikir plânından fikir plânına geçiremediğimiz Müslümanlık anlayışımızı gözden geçirmefırsatı...

Bir türlü “hikmet”e eremeyişimizin sebebi bu... 

Oysa Peygamber Efendimiz, “Hikmet müminin yitiğidir, onu nerede bulursa alır” buyurmuş, “hikmet”in önemine dikkat çekmiştir.

Büyük mütefekkirimiz Mehmed Âkif de bu hadis-i şeriften aldığı ilhamla,“Allah’a dayan, sa’ye sarıl, hikmete ram ol/ Yol varsa budur, bilmiyorum başka çıkar yol!” diye haykırmıştır.

Zira “farkındalık” bununla kaimdir: “Hikmet” olmadan tefekküre, tefekkürsüz tevekküle ulaşılmaz!

Osmanlı insanı “hikmet”i es geçmeyen bir “tevekkül” (Allah’a dayanmak, Allah’a güvenmek, her işte O’nu vekil etmek) içindeydi. Elinden geleni yapar, sonrasında “Allah kerim” der, Allah’a havale ederdi...

O kadar ki, “Tevekkeltü alellah” cümlesini levhalara yazmış, duvarına asmış, bir anlamda sırtını Allah’a dayamıştı... Onca başarıya bu tek kelimenin ışığında ulaştı...

Diri bir duruş kazandı ve o diri duruş içinde her türlü olumsuz şarta meydan okudu. 

Dualaşalım dostlarım. 



Ak Parti’nin oy kaybında manevi sebepler de var

 

Seçim sonuçlarını yalnızca maddi sebeplere bağlamak “pozitivist” bir yaklaşımdır. Bu bakış açısı Müslümana yakışmaz. Müslüman, maddi sebeplerin yanında “manevi” sebepleri de dikkate alır ve “kader”açısından da hayata bakar...

Takip edebildiğim kadarıyla, şimdiye kadar seçim sonuçlarına bu açıdan bakan bir “Müslüman” (yoksa “İslâmcı” mı demeliyim) yazar görmedim...

Herkes, “Ak Parti şunu şöyle yapmalıydı... Bunu öyle yapmamalıydı”havasında yazıyor. Bir bakıma, “Araba devrildikten sonra yol gösteren çok olur” deyimini hatırlatır tarzda kalem oynatıyorlar. 

Seçim öncesi Ak Parti’ye “Çok iyi gidiyorsun, yola devam!” gazını veren de aynı kalemlerdi.

Neyse, bu hamur çok su götürür...

Gelin biz Ak Parti’nin, ekonomiyi düze çıkarmak, IMF borçlarını ödemek, enflasyonu düşürmek, sağlam bir bankacılık sistemi kurmak, Türkiye’yi vesayetten kurtarmak, içeride ve dışarıda meydana gelen olaylar karşısında dik durmak, Suriye muhalefetine ve Türkmenlere kol-kanat germek, yurtiçinde ve dışında nice ecdat yadigârı eserleri onarmak, İmam-Hatiplerin önünü açmak, başörtülü kadını sadece üniversiteye değil, memuriyete, hatta Meclis’e sokmak gibi, nice “olmaz”, “oldurulamaz”icraatlarına rağmen, oy kaybetmesine “kader” cihetinden bakalım...

Bilen bilir: Türkiye 1950 seçimlerine giderken çok fakirdi. Kasabalarda ve köylerde yaşayanlar aç ve bîilaçtı. Ayrıca da halkın üzerinde korkunç bir jandarma ve devlet baskısı vardı. Buna rağmen halk, demokratlardan ekonomik rahatlıktan önce “Ezan-ı Muhammedi” istiyordu...

Kasketliler, mitinglerde konuşan Demokrat Partili adayların sözünü kesiyor, “Ezan ne olacak ezan?” diye soruyordu. Çünkü ezan, 1932’den beri (tam 18 sene olmuştu) “Muhammedî” kimliğinden çıkarılmış, Türkçe okunmaya başlanmıştı.

Yani “Türkçe ezan” milletin içindeki en önemli “ukde” idi. RahmetliMenderes ezanı aslına döndürüp bu “ukde”yi kaldırdı. Böylece gönüllere taht kurdu. Millet ekseriyeti tarafından hâlâ hayırla yâd ediliyor.

Diyeceğim şu ki, Ayasofya’nın bugünkü kimliksiz hali de millet ekseriyetinin içinin “ukde”sidir! 

Konu çok önemlidir: Önemli olmasaydı Bediüzzaman, Mehmed Âkif, Abdulhakim Arvasi, Necip Fazıl, Süleyman Hilmi Tunahan, Mahmud Efendibaşta olmak üzere, pek çok kanaat önderleri, açılması için çaba sarf etmezlerdi.

Bu konuda Bediüzzaman Said Nursi’nin Başbakan Adnan Menderes’e bir de mektubu var. Aslı, Emirdağ Lahikası’nda yer alan bu mektupta özetle şöyle diyor:

“...Ayasofya’yı muzahrafattan (süprüntüler, pislikler)  temizleyip ibadet mahalli yapmaktır... Otuz sene siyaseti terk ettiğim halde, bu nokta hatırı için Namık Gedik’i görmek istedim ve geldim (Ankara’ya). Adnan Bey, Namık Gedik ve Tevfik İleri gibi zatların hatırı için başka yere gitmedim.”(Said Nursî, 25 Aralık 1959).

Ayasofya’nın açılmasına ilişkin başka mektupları da var, hatta birinde“Ayasofya’yı açmazsanız sonunuz hüsran olur” ikazını yapıyor. Yaklaşık beş ay sonra “hüsran” geldi çattı: 27 Mayıs (1960) darbesi gerçekleşti. 

Zamanın şartlarında Demokrat Parti’nin yapamadığını yapmak, onun izinden giden Ak Parti iktidarına düşerdi. Yazık ki, o da yapamadı. Yine hüsran!

Bereket versin, bu seferki “hüsran” sadece “şefkat tokatı” şeklinde geldi, yalnızca oy oranını düşürdü.

Şimdi bize düşen, 481 sene “cami” olduğu için, artık “ebedi cami” olanFatih’in emaneti Ayasofya’ya en azından ayakkabılarla girmemek, Fatih’in, Ak Şemseddin’in, Molla Gürani’nin ve Âlişan Efendimiz tarafından müjdelenen fetih ordusunun alnının secdeye gittiği “secdegâh”lara kirli ayakkabılarla basmamaktır...

Mescid-i Aksa’yı, İsrail askerlerinin postallarından, belki bu dikkatimiz sayesinde kurtarabiliriz!

Bu da o işin “kader” cihetidir!

XXXXXXXXXXXXXXXXXX

Kaza geliyorum dedi, Lâz Osman duymadı

 

Geçenlerde size “Üç Boğa” hikâyesini anlatmıştım. Bugün ise “Lâz Osman”hikâyesini anlatacağım...

Evel zaman içinde, kalbur saman içinde, belediyeye ait şantiyelerin birinde bir kaza meydana gelmiş...

Kazada lâkabı “Lâz”, adı Osman olan, Karadenizli bir duvarcı ustası, feci şekilde yaralanmış...

Tam anlamıyla ölümden dönmüş...

Yarı ölü vaziyette hastaneye kaldırmışlar...

Yaralarını sarmışlar, sarmalamışlar, ellerinden geleni yapmışlar...

Lâz Osman biraz iyileşir iyileşmez, kalem-kâğıt istemiş. Başına bu kazanın nasıl geldiğini kendi mantığı ve şaşmaz dürüstlüğüyle ayrıntılı olarak yazmış...

Buyurun: Duvarcı ustası Lâz Osman’ın âmirlerine mektubu...

Muhterem büyüklerim...

İş kazası tutanağı tutanlara, “plânlama hatası” olduğunu söylemiştim. Artık bunu yeterli görmüyor, olayı tüm ayrıntısıyla siz büyüklerime anlatmak istiyorum...

Feci şekilde yaralanmama sebep olan kaza, aynen aşağıdaki gibi cereyan etmiştir...

Malum: Ben bir duvarcı ustasıyım. İnşaatın altıncı katındaki işimi bitirdiğim zaman biraz tuğla artmıştı. Yaklaşık 250 kilogram kadar olduğunu tahmin ettiğim bu tuğlaları aşağıya indirmek gerekiyordu.

Bu amaçla aşağıya indim, bir varil buldum, varile sağlam bir ip bağladım, altıncı kata çıktım ipi bir çıkrıktan geçirip ucunu aşağıya salladım. 

Tekrar aşağıya indim ve ipi çekerek varili altıncı kata çıkardım. İpin ucunu oradaki bir ağaca bağlayıp tekrar altıncı kata çıktım...

250 kilo kadar çeken tuğlaları varile doldurdum... 

Aşağı indim...

İpi ağaçtan çözdüm...

İpi çözmemle birlikte, kendimi havada bulmam bir oldu!

Sebebi şu: Ben yaklaşık 75 kiloyum. 250 kiloluk tuğla dolu varil hızla aşağıya düşerken, beni yukarı çekti. Heyecan ve şaşkınlıktan ipi bırakmayı akıl edemedim. Yolun yarısında dolu varille çarpıştık.

Sağ iki kaburgamın burada kırıldığını sanıyorum...

Tam yukarı çıkınca, iki parmağım iple beraber çıkrığa sıkıştı. Parmaklarım da bu sırada kırıldı. Bu esnada yere çarpan varilin dibi çıktı ve tuğlalar etrafa saçıldı...

Varil hafifleyince bu sefer ben aşağıya düşmeye, varil yukarı çıkmaya başladı ve yolun yarısında tekrar varille çarpıştık: Sol bacağımın kaval kemiği de bu sırada kırıldı. 

Can havliyle nihayet ipi bırakmayı akıl ettim. 

Başımı yukarı kaldırdığımda boş varilin süratle üzerime geldiğini gördüm: Kafatasımın da bu sebeple çatladığını zannediyorum. 

Bayılmışım. Gözümü hastanede açtım...

Cenab-ı Hak’tan tüm kullarını böyle görünmez kazalardan korumasını diler, saygılar sunarım.

Duvarcı ustası: Laz Osman.

Bugünkü siyasi ortama uyarlanabilir mi bilmiyorum, sadece anlatmak istedim. 


Vaktiyle Osmanlı’ya yapılan operasyon Türkiye’ye de yapılmak isteniyor!

 

“Tarih, muazzam bir erken uyarı sistemidir.” (Norman Coisins) 

Hemen belirteyim ki, I. Dünya Savaşı elde olmayan sebepler yüzünden çıkmadı: Tüm ayrıntıları hesaplandı, inceden inceye plânlandı ve bilinip istenerek dünya o korkunç ve kanlı savaşa adım adım sürüklendi.

Savaşın tali amaçlarının yanında, altı çizilmesi gereken en önemli amacıOsmanlı Devleti’nin önce savaşlarla zayıflatılması, sonra işgal edilmesi, nihayet paylaşılmasıydı.

Bu plân İngiltere öncülüğünde 1850’lerde yapılmış ve aşama aşama yürürlüğe konmuştur.

Birinci aşama: Osmanlı şemsiyesi altında yüzyıllardan beri mutlu ve huzurlu yaşayan azınlıklara ırkçılık aşılanacak ve silahlandırılıp  ayaklandırmak…

Bu çerçevede Ermenileri ve Balkan milletlerini ayaklandırıp Osmanlı üstüne saldılar…

1897’de Dömeke’de Yunanlılarla, hemen arkasından Makedonya’da, 1911’de Trablusgarp’ı işgal eden İtalya ile, 1912-1913 yıllarında çıkarılan iki Balkan Savaşı’nda Rusya ile savaşmak zorunda kaldık…

Bunun yanı sıra Sırplar, Bulgarlar, Karadağlılar ve Yunanlılardan oluşan yeni Haçlı Ordusuyla amansızca savaştırılıp yıpratıldık…

Nihayet yıl 1915: Bu kez cephe bütün vatan… Yine kan, barut, ateş!.. 

Ateşin ortasında yine biz: Sanki Nemrut ateşine fırlatılmış İbrahimleriz! 

Çeşitli oyunlarla onyedi yıl aralıksız savaştırıldık. Bu kadar uzun süre savaşan bir devletin önce insan kaynakları, sonra para kaynakları, nihayet silah kaynakları tükenir. En tükenmiş anımızda “Hasta Adam” damgasını vurdular ve öldürücü son darbeyi indirmek üzere, dünyanın en güçlü, en etkili, en teknik ve tabii en büyük donanmasını Çanakkale Boğazı’na yığdılar.

İkinci aşama: I. Dünya Savaşı…Gerisi “el-malum”.

Plânın beş hedefi vardı:

1. Osmanlı zayıflatılacak; 

2. Vurulup bölüşülecek; 

3. Petrol yatakları kontrol altına alınacak; 

4. Osmanlı Hilâfet gücünden mahrum bırakılacak;

5. Nihai olarak da Osmanlı topraklarında (Filistin’de) İsrail kurulacaktı… 

İngiltere ile Fransa arasında imzalanan meşhur ve de menfur ve tabii de gizli Sykes-Picot Anlaşması (16 Mayıs 1916) bunları taahhüt altına aldı. Bu anlaşmayla Osmanlı İmparatorluğu resmen paylaşıldı.

Ancak bu anlaşmadan iki yıl kadar önce, İngiltere, Osmanlı topraklarını paylaştıran bir haritayı tüm dünyaya yaymıştı (ne tesadüftür ki, CNN bugünlerde benzer bir harita yayınladı). İngiltere hükümeti “Böyle bir haritadan haberimiz yok” diyordu (CNN’nin yayınladığı haritadan da Amerikan hükümetinin haberi yokmuş, böyle bir açıklama yaptılar)…

Türkiye Sykes- Picot Antlaşması’nın yeni bir versiyonu ile karşı karşıyadır. Tek avantajımız Sayın Cumhurbaşkanımızın ve Sayın Başbakanımızın tarihi iyi okumaları ve ibret almayı bilmeleridir…

Sayın Cumhurbaşkanı’nın, “Sarayda altın klozet”, “250 bin liralık masa, bir milyon liralık iftar yemeği” türünden iftiralar ve algı operasyonlarıyla yıpratılmak istenmesi bu yüzdendir…

Büyük Avrupa Devletleri, Hilâfet müessesesinin itibarini, hedeflerine ulaşmanın en büyük engeli olarak görüyorlardı. Halifelere çeşitli iftiralar atarak, hilafeti önce yıpratma cihetine gittiler, nihayet bize kaldırttılar…

Sürece bakın: Osmanlı’yı modernleştirmeye çalışan Sultan Abdülâzizkatledildi. Şehzadeliği sırasında masonlukla tanıştırılan Sultan V. Murad’a Osmanlı tahtı ikram edildi. Bir süre sonra işlerine yaramadığını gördüler ve “deli” damgasını vurarak devre dışı bıraktılar.

Arkasından tahta çıkan Sultan II. Abdülhamid’i menfaatleri istikametinde kullanamayacaklarını anlar anlamaz “algı operasyonu”na tabi tuttular.“Diktatör” dediler, “cimri” dediler, “katil” dediler, “korkak” dediler, nihayet“Kızıl Sultan” dediler, halkın gözünden düşürmeye çalıştılar...

Sonunda bir dizi suikast tertipleyerek öldürmeye çalıştılar. Olmayınca da, ordudaki bazı birlikleri isyana teşvik ettiler. Binbaşı Enver Bey’le, Kolağası Resneli Niyazi Bey, komuta ettikleri birlikleri alarak dağa çıktılar, çeteciliğe başladılar…

II. Meşrutiyet ilân edildi. Fakat bu yolla da emellerine ulaşamayınca, 31 Mart Olayı’nı tertipleyerek, Sultan II. Abdülhamid’i tahttan indirdiler.

İttihad ve Terakki iktidarı eliyle imparatorluğumuzu bitirdiler.

Son sözü Norman Coisins söylesin: “Tarih, muazzam bir erken uyarı sistemidir”. 


Tarih tekerrür müdür?

 

“Geçmişten adam hisse kaparmış... Ne masal şey!

“Beş bin senelik kıssa yarım hisse mi verdi?

“Tarihi  ‘tekerrür’ diye tarif ediyorlar;

“Hiç ibret alınsaydı, tekerrür mü ederdi?” (M. Âkif)

Tarih “tekerrür” (tekrarlanmak) değilse bile, dönem dönem hâdiseler öyle bir örtüşüyor ki, böyle bir kuşkuya kapılmamak mümkün değil.

Bu girişten sonra gelin şimdi, Sultan II. Abdülhamid dönemine kısaca bakalım…

Bir tarafta Avrupa devletleri, bir tarafta Rusya, bir tarafta Ermeni komiteleri ve suikastçıları, bir tarafta mason örgütleriyle dört taraftan kuşatılmış olan Abdülhamid’in siyasi yeteneği ile kişisel feraseti, Osmanlı Devleti’nin İttihad ve Terakki cuntacılarının elinde hâk ile yeksan olduğu görüldükten sonra vicdan sahipleri tarafından da teslim edildi, ancak iş işten geçmiş, Osmanlı Balkanlar’ı ve Ortadoğu’yu kaybetmişti.

Kumpasa bakar mısınız?..

Bir tarafta İngiltere ile Fransa gibi Avrupa’nın büyükleri İslâm dünyasında operasyon yapabilmek için Osmanlı’nın elinde bulunan hilâfet gücünü ortadan kaldırmaya çalışıyor…

Bu amaçla Osmanlı şemsiyesi altında yüzyıllarca mutlu-huzurlu yaşamış milletleri silahlandırıp ayaklandırıyor…

Rusya boğazlar bölgesini önce kendi kontrolü altına almak, ardından ilhak etmek için duruma müdahil oluyor… 

O dönemde “Vilayat-ı Sitte” denilen ve zamanın idari haritasına göre Erzurum, Van, Bitlis, Diyar-ı Bekir, Mamüret-ül Aziz, Harput ve Sivas’tan oluşan (bugünkü idari yapıya göre Erzincan, Ağrı, Hakkâri, Muş, Siirt, Mardin, Malatya, Bingöl, Amasya, Tokat) bölgede “azınlık” olarak yaşayan Ermenilere “kültürel özerklik” verilmesini, bu çerçevede Osmanlı Devleti’nin bir “ıslahat programı” hazırlayıp yürürlüğe koymasını istiyor. 

Osmanlı ile Rusya arasında sözde arabuluculuk yapan, aslında ise kendine yontan Almanya elçisine karşı Sultan Abdülhamid, “Ermeniler hiçbir vilayette ekseriyeti teşkil etmiyorlar” dedikten sonra, “Şark’ı (Doğu)Anadolu’yu muhtariyete (bağımsızlığa) götürecek böyle bir ıslahatı kabul etmektense, ölmeyi tercih ederim!” (İ.H. Danişmend, Tarihi Hakikatler, c.2. s. 102, Tercüman Yayınları) diye kükrüyor, ama kurt çoktan kuzuyu yemeye karar vermiştir!

Bu cevap, “Büyük Ermenistan” rüyası görenlerle, yürekleri Yahudilerden yana vuranların gözünde, Abdülhamid Han’ı, “Kızıl Sultan” yapmaya yetiyor.

Ardından müthiş bir tezvirat başlıyor. Algı operasyonları üst üste geliyor. Padişah’ın her hareketi “suç” ve “günah” gibi yansıtılıyor. Bir taraftan“cimrilik”le suçluyorlar, bir taraftan “israf”la. “Dün dündür bugün bugündür” anlayışı içinde çıkarılan gazeteler hiçbir çelişkiye aldırmadan iftira üstüne iftira atıyorlar. “Dindar Padişah”ı “dinsizlik”le dahi suçluyorlar! Maksat, “çamur at izi kalsın!” (Beştepe Külliyesi’ndeki iftar yemeği gibi mi?)

Öte yandan masonlar devreye giriyor. Selanik meb’usu Emanuel Karassobazı İttihadcı önderleri İspanyol Mason Locası’na kaydettirip masonlaştırırken, Filistin’de Yahudi devleti kurmak için mücadele eden Dr. Theodor Herzl, Osmanlı’nın dış borçları karşılığında Sultan Abdülhamid’den toprak talep ediyor.

Bunlarla uğraşması gereken Meclis-i Meb’usan’da yer alan azınlık temsilcileri mensup oldukları milletlerin istiklâli için Osmanlı’nın altını oyuyorlar (yeni Meclis’te herkes temsil ediliyor diye pek övündük ya)…

Birinci Meşrutiyet’in parlamentosunda ana dili Türkçe olan milletvekili sayısı oranı yüzde 50’yi bulmuyor…

Ermeni Patriği Narses, Rus Çarı’na başvurarak Doğu Anadolu’da bağımsız bir Ermenistan kurulması için yardımını beklediğini bildiriyor. 

Birinci Meşrutiyet 1 yıl 1 ay 21 gün sonra çöküyor, ama  23 Temmuz 1908’de İkinci Meşrutiyet geliyor.

Kolağası Resneli Niyazi’nin “Geyik hazretleri” de (Selahattin Demirtaş’ın sazı gibi mi?) siyasi hayatımıza II. Meşrutiyet’le birlikte giriyor.  

Yarın konuşalım inşallah.



“Çok renkli” Meşrutiyet Meclisleri

 

“Yeni Meclis’in içinde Türk var, Kürt var, Ezidi var, Roman ver, Ermeni var, Abdullah Öcalan’ın yeğeni bile var; maşallah çok renkli bir meclisimiz oldu” diye seviniyorlar ya, meşrutiyet meclisleri toplandığında da böyle sevindiklerini hatırlıyorum...

Maşallah Birinci ve İkinci Meşrutiyet Meclislerinde de Türk vardı, Kürtvardı, Boşnak vardı, Arnavut vardı, Rum vardı, Bulgar vardı, Romen vardı,Ermeni vardı, Sırp vardı...

İnançlar açısından Müslüman, Hıristiyan, Musevi vardı...

Hatta o kadar “demokratik”ti ki, içinde “ayrılıkçı” unsurları bile barındırıyordu. 

Bu noktaya kolay gelinmemişti...

Yönetmek iddiasında oldukları devletin temeline bazı milletvekillerinin dinamit koyduklarını, Sultan II. Abdülhamid derin sezgisiyle gördü ve Birinci Meclis-i Meb’usan’ı, 1 yıl 1 ay 21 gün sonra dağıttı...

Uzunca bir süre bildiği gibi yönetti. İyi ki, yoksa Osmanlı Devleti daha 1877’de dağılıp gitmişti.

Esasen halk çoğunluğu da Abdülhamid’in yönetiminden memnundu. Fakat dışarıdan güdülen bir kısım aydınlarla onların dolduruşuna gelen öğrenciler ayaklandılar.

12 Haziran 1908’de Binbaşı Enver Bey (geleceğin Enver Paşa’sı), ihtilali başlatmak üzere Selanik’i terk ederek emrindeki birliklerle dağa çıktı. Ondan üç gün sonra da 15 Haziran’da 150 kişilik taraftarı ile Kolağası Resneli Niyazi Bey Manastır’da aynı şeyi yaptı... Dağa çıkarken geyiğini almayı da ihmal etmedi (bu geyik bahsini ayrıca ele almak istiyorum)...

Subayken eşkıya oldular!

Bu ne bir fikir, ne de bir doktrin hareketiydi. Maksutları farklı gruplar, sadece Sultan Abdülhamid’i tahttan indirme maksadında ittifak etmişlerdi. Sonrası “Allah Kerim”di!

Abdülhamid tahttan indirildikten sonra nasıl bir yönetim kurulacağını ve baskılara karşı ne tür tedbirler alınacağını kimse bilmiyordu. İşin ilginç tarafı kimse bunları düşünmek istemiyordu. “Hele bir indirelim gerisi kolay” demeye getiriyorlardı. Ama gerisi hiç kolay olmayacak, koskoca imparatorluk elden gidecekti.

İkinci Meşrutiyet işte bu havada ilân edildi.

Kısa süreliğine müthiş bir coşku yaşandı. Padişah’tan istediklerini almışlardı. Dillerde adalet, müsavat (eşitlik), uhuvvet (kardeşlik) sloganları dolaşıyor, bütün cemaatlerin kutsal bildikleri Kudüs’te şeyhlerden, rahiplerden, hahamlardan oluşan garip gruplar kol kola dolaşıyor, Padişah’ın aleyhine konuşuyorlardı. 

Güya Müslümanlar, Yahudiler, Samaritler, Türkler ve Ermeniler kardeşçe bir araya gelmişlerdi! Güya Abdülhamid fitnenin başıydı, cemaatleri birbirine o düşürüyordu ve bunu kişisel menfaatleri için yapıyordu.

“Herkese hürriyet! Artık Türk, Arap, Rum, Bulgar hepimiz hür Osmanlı Devleti’nin vatandaşlarıyız!” diye günlerce, gecelerce bağırdılar.

Yanıldıklarını neden sonra anladılar, ama iş işten geçti.

Sürgündeki Jön-Türkler yurda döndü. Kahraman gibi karşılandılar. Enver Bey ile Resneli Niyazi dağlardan indiler. Onlar daha büyük kahraman olarak selamlandılar. O kadar ki Resneli Niyazi Bey’in geyiği bile meşhur oldu (Selahaddin Beyin sazı gibi ha?).

17 Aralık 1908’de İkinci Meşrutiyet Meclisi toplandı. 260 milletvekilinin dağılımı şöyleydi: 60 Arap, 25 Arnavut, 23 Rum, 12 Ermeni, 5 Yahudi, 4 Bulgar, 3 Sırp, 1 Ulah toplam 133 kişi. Meclis’te 127 tane de Türk milletvekili vardı. 

Balkanlar’da, Osmanlı Devleti’ne isyan eden altı Bulgar çete reisi, en azılıları Sandasky de dahil olmak üzere mebus seçilmişlerdi. Sason İsyanı tertipçilerinden Ermeni Komitası Reisi Hamporsam Boyacıyan veDamadyan da artık Kozan Mebusu olarak Meclis-i Meb’usan’da oturuyorlardı.

“Çok renkli Meclis”, kısa süre içinde, tıpkı Birinci Meşrutiyet Meclisi gibi azınlıkların mücadele sahası haline geldi. 

Gerisi malum...


Resneli Niyazi’nin geyiği Selahattin Demirtaş’ın sazı

 

19 Mart 1877’de ilk Meclis-i Mebusan Sultan Abdülhamid tarafından büyük bir merasimle açılmıştı. Yeni bir umut, taze bir başlangıçtı. Padişah’ın görkemli açılış nutkunu, Padişah adına Mabeyn Başkâtibi Küçük Said Bey okudu. 

Sultan II. Abdülhamid nutkunda yeni yapılanmadan duyduğu memnuniyeti anlatıyor, Meclis’e başarılar diliyordu.

Fakat umulan olmadı. Çünkü Birinci Meşrutiyet Meclisi’nin yapısı renkli, ama tutarsızdı: Anadili Türkçe olan milletvekili sayısı yüzde 50’yi dahi bulmuyordu.

Nitekim yürümedi. Azınlık temsilcileri kendi istiklallerinin peşine düştüler. Devlet zarar gördü. Padişah da Meclis’i süresiz tatile soktu.

Bir süre sonra İttihad ve Terakki Cemiyeti’ne mensup subaylar ayaklandı.Binbaşı Enver Bey’in (meşhur Enver Paşa’mız) arkasından Kolağası Resneli Niyazi Bey de ayaklanıp dağa çıktı. Tek dertleri Sultan Abdülhamid’i devirmekti. Geleceğe ilişkin bir projeleri ve teklifleri yoktu. “Abdülhamid gidecek, her şey yoluna girecek” diyorlar, bol bol “Hürriyet, adalet, müsavat, uhuvvet” sloganları atıyorlardı. 

Seçim öncesinde bazı tv. kanallarının, HDP eş Genel Başkanı Selahattin Demirtaş’ı sazlı-sözlü programlara çıkardıklarını ve “iyi adam”, hatta “tam bir barış ve hürriyet kahramanı” imajı vermeye çalıştıklarını görünce,Resneli Niyazi Bey’i düşündüm.

Gerçi Niyazi Bey’in sazı yoktu, Selahattin Bey kadar da düzgün konuşamıyordu, ama dönemin muhalif medyası tarafından meşhur edilen ve “geyik hazretleri” denilen ehil bir geyiği vardı: Resneli Niyazi’nin merhameti, insan ve hayvan sevgisi geyik üzerinden vurgulanırdı.

Aslında kendi ordusuna ve devletine isyan etmiş bir “âsi”den başka bir şey değildi. Üstelik dağa çıkarken hem kışla kasasını, hem de silah deposunu soymuş, depodan kişi başına iki tüfekle bol miktarda cephane, kışla kasasından ise 550 altın almıştı. Bu para ve cephaneyi kendi dindaşlarını, vatandaşlarını vurmakta kullanacaktı.

Ama dönemin muhalif medyası bu gerçeği görmezden geliyor, sırf Abdülhamid’e muhalefet ettiği için Resneli Niyazi’yi “Kahraman-ı Hürriyet”, geyiğini ise “Rehber-i Hürriyet” ilân etmekte beis görmüyordu…

Aydınlara öyle bir basiret bağlanması ve öylesine bir Abdülhamid düşmanlığı hâkimdi ki, hiçbiri “eşkıyadan kahraman mı olur?” diye sorma gereği duymuyordu.

Gerçi halk kitlesi Abdülhamid yönetiminden memnundu, ama aydınlar sürekli saldırıyor, halkın kafasını da karıştırıyorlardı…

Övgülerden başı dönen Niyazi, fesinin ön kısmına “Vatan Fedâisi”yazdırarak fotoğraflar çektiriyor, “Osmanlı’yı Abdühmamid zulmünden gerekirse tek başına kurtacağı” yolunda gazetelere demeçler patlatıyordu. Niyazi’nin geyikli fotoğrafları şehirlerde kapış kapış satılıyordu (İstanbul/Fulya’daki Resneli Niyâzi İlkokulu girişinde, bu fotoğraflardan biri asılıdır).

Uzatmayalım, bu tür baskılardan bunalan Sultan II. Abdülhamid nihâyet II. Meşrûtiyet’i îlân etmek zorunda kaldı.

Binbaşı Enver Bey de, Resneli Niyâzi Bey de dağdan indiler. “Geyik hazretleri” hâlâ Niyazi’nin yanındaydı…

Abdülhamid’e muhalif medyanın “Kahraman-ı Hürriyet” ilân ettiği Niyazi ile “Rehber-i Hürriyet” olarak selamladığı geyiği Selânik’te padişah gibi karşılandılar. Muhalif gazeteler, “Şu geyik bile hürriyetin kıymetini anladı”türünden “ironik” yazılar döşenip, Sultan Abdülhamid’e göndermeler yaptılar.

Daha sonra Niyazi ve “muhterem geyiği” başkent İstanbul’a geldiler.Gülhâne Parkı’nda ziyâretçilerini kabul ettiler. Geyiği yakından gören aydınlar alkışlarla ortalığı inletti. Hz. Musa kavminin altın buzağıya yaptığı gibi, bir secde etmedikleri kaldı.

Muhalif gazeteler, “Kahraman-ı Hürriyet Resneli Niyazi Bey ve Rehber-i Hürriyet geyik hazretleri şehrimizi teşrif ettiler” gibisinden türlü manşetler attılar.

Gazetelerin birinci sayfalarını “geyik hazretleri”nin boy boy fotoğrafları süsledi. Geyik o kadar ilgi çekti ki; Veliaht Reşad Efendi bile görmek istedi (geyik muhabbeti deyimi o günlerden kalmadır). 

Ayrıca o yıl (1908) dünyaya gelen erkek çocukların çoğuna Enver veNiyazi, kızlara da Meral (geyik)isimleri verildi (bu sene doğanlara “Selahattin” ismi verilir mi, bilmiyorum). O kadar yani…

Bir ara bayraklarla süslenmiş trenle Bursa’ya gitti. Devrin Bursa vâlisi Azmi Bey tarafından merasimle karşılandı. Şerefine verilen ziyâfette elinden düşürmediği kamçısını kürsüye vura vura yaptığı konuşmada, bu zaferi tek başına kazandığını söyledi. Bu konuşma onun sonunu hazırladı. 

Mahmud Şevket Paşa, “Anadolu gezilerini iptâl ederek derhal İstanbul’a dönmesi”ni emretti.

Döndü ve eski arkadaşları tarafından terk edildiğini gördü. Kullanıldıktan sonra bir kenara atılmıştı. Siyasete küstü, Resne’ye dönüp çiftçilik yapmaya başladı. Bir kavgayı ayırmaya çalışırken de vurularak öldürüldü (1913). Kavga muhtemelen bunun için çıkarılmıştı. Kim vurduya gitti.

Ondan geriye “Ne şehittir ne gazi… hiç yolunda gitti Niyazi” sözü kaldı.

Geyiğini sorarsanız şehir hayatına dayanamamış, Niyazi’den önce ölmüştü.

Bir süre sonra imparatorluk da ölecekti.


Hafıza tazelemek

 

AK Parti’ye kapatma dâvası...

27 Nisan e-muhtırası...

Aba altından sopa göstermeler...

Abdüllatif Şener projesi: Rivayete göre, “özde değil sözde Atatürkçü” olan Sayın Abdullah Gül’ün yerine Abdüllatif Şener cumhurbaşkanı yapılacak,Erdoğan’a karşı koçbaşı olarak kullanılacaktı. 

Proje tutmadı...

Derken meşhur “Arap Baharı” gündeme geldi: Durup dururken ayaklanan halklar başlarındaki yöneticileri attılar.  

Biz “Nihayet oralara da demokrasi geliyor” diye sevinirken, bir de baktık, kargaşa geldi. Demokrasi ile henüz tanışan Mısır, seçimle işbaşına gelen Mursi’yi kanlı bir darbe ile devirdi... 

Bizim “Bahar” zannettiğimiz olgu, hızla  “kış”a döndü.

Irak’tan, Libya’dan, Tunus’tan sonra Suriye de karıştı. Suriye’de iç savaş çıktı, yüzbinlerce çoluk çocuk öldü.

 Türkiye’yi doğrudan vurmayı göze alamayanlar, çevresinde sorunlar çıkararak, izole ettiler; Türkiye yine de pes etmedi...

Ardından milyonlarca göçmeni Türkiye sınırına sürüp, iyi giden ekonomimizi altüst etmeyi denediler: Türkiye tüm dünyaya insanlık dersi vererek hepsine kapılarını açtı... 

Bu kez birkaç ağacın yerinin değiştirilmesini istismar ederek, Taksim merkezli bir kargaşa başlattılar...

Tahrik üstüne tahrik yaptılar. Algı operasyonlarıyla Erdoğan’dan ve ekibinden kurtulmaya çalıştılar...

Kurtulamadılar...

Derken, Kobani bahanesiyle Türkiye’yi tekrar sıkıştırmayı denediler...

Yine olmadı...

Tayyip Erdoğan durdurulamadı, AK Parti yıkılamadı!

Seçim öncesinde blok oluşturdular. Yurtiçi ve yurtdışından destek verdiler.AK Parti’nin oylarını bir miktar etkilediler. Türkiye 13 yıl aradan sonra koalisyonlar dönemine girdi. Etraf yine toz-duman oldu...

Ve bu toz-dumanın içinden bir kitap çıktı: “Abdullah Gül ile 12 Yıl”. Yazan:“Ahmet Sever”. Sayın Gül’ün basın danışmanıymış. Kitabı yayınlayan yayınevi ise “el malum”: “Doğan Kitap”... 

Hedef yine aynı: Sayın Erdoğan ve AK Parti!

Harika bir zamanlama ile çıkan bu kitaba göre, Sayın Gül “çok iyi”, SayınErdoğan “çok kötü”!

Projeler nasıl da arka arkaya geliyor!

Tesadüf bu ya, Birinci Dünya Savaşı öncesinde de böyle olmuştu. Osmanlı topraklarının İtilaf Devletleri arasında paylaştıran 1916 tarihli gizli Sykes-Picot Antlaşması’ndan yaklaşık iki yıl kadar önce, İngiltere, Osmanlı topraklarını paylaştıran bir harita dağıtmıştı (bugünlerde de gazetelerde “yeni harita”lar yayınlanıyor).

Bu haritada Anadolu Türklere bırakılıyor, doğu vilayetlerimiz dışında Adana ve Trabzon’u da içine alan topraklar üzerinde Ermenistan kuruluyor, Suriye, Irak, Filistin ve petrol bölgesi Basra (petrol yatakları) İngiltere’ye bağlanıyor, İstanbul ile Boğazlar uluslararası bir komisyonun idaresine terk ediliyordu. 

Ege bölgesinin yeni sahiplerinin tespiti ise pazarlık sonucu belirlenecekti.

Birinci Dünya Savaşı işte bu büyük projenin ayrıntısıdır ve dört temel hedefi vardır: 1. Osmanlı vurulup bölüşülecek; 2. Filistin’de Yahudi devleti kurulacak; 3. Petrol yatakları kontrol altına alınacak; 4. Bu projenin kalıcı olması için de Müslümanlar Hilâfet gücünden mahrum bırakılacak. Yani hilafet kaldırılacak... 

Proje adım adım hayata geçirildi. Başımızda bir halife olmadığı için de o gün bugündür İslam dünyası ile “kedi-fare oyunu” oynuyorlar.

Tarihten ders alındığını bilsem, “Yağma yok! Müslüman bir ısırıldığı deliğe parmağını bir daha sokmaz” diyeceğim, ama ders aldığımızdan pek de emin değilim.

Artık yaşayıp göreceğiz! 



Bir musibet, bin nasihat!

 

02.05.2003 tarihli “İktidar Bozar Abi!” başlıklı yazımda şunları söylemişim...

“Artık çok iyi biliyoruz ki, para insanları, iktidar partileri bozar! Sonuçta partiler de insanlardan oluşuyor: İnsanların ise paraya ve güce (iktidara) karşı zaafları var. 

“Bu yüzden muhalefette iken “Biz iktidarda olsaydık tüm olumsuzlukları engellerdik” diye düşünenler, iktidara gelip olumsuzlukların kaynağı olmaya başladıklarında, “Biz iktidarda olmasaydık her şey daha kötü olurdu” demekte teselli ararlar...

“Biz iktidarda olmasaydık, Türkiye kayıtsız şartsız İsrail güdümüne girerdi...”

“Biz iktidarda olmasaydık, IMF borçları ödenemezdi...

“Biz iktidarda olmasaydık, enflasyon düşürülemezdi...

“Biz iktidarda olmasaydık, kalkınma hamleleri gerçekleştirilemezdi...”

“Biz iktidarda olmasaydık, Kıbrıs konusu daha beter karışırdı...”

“Biz iktidarda olmasaydık, her şeyin fiyatı daha fazla artar, döviz alabildiğine yükselir, borsa çakılırdı...”

“Biz iktidarda olmasaydık, her şey birbirine girerdi!”

Bu iktidar için söylemek gerekirse, bunların çoğu doğru. Hatta dahası da var. Güzel icraatların hepsini yazmaya kalksak, kitap olur.

Ama bazı yanlışlar da yapılmadı mı? Sanırım şimdi parti yetkili kurulları bunu sorguluyor. Sorgulanmalı da zaten...

Melikşah’ın büyük veziri Nizamülmülk, meşhur şaheseri“Siyasetname”sinde diyor ki: “Doğru işler yapmak isteyen idareciler, her şeye kafa sallayıp, ‘İsabet buyurdunuz’ diyen dalkavuklara değil, samimi dostlarının tenkitlerine kulak vermeli... Dost acı söylese de doğru söyler!”

. “İdareci hiçbir zaman memurlarının durumundan gafil olmamalı, devamlı kontrol etmeli, zulüm ve hıyanet zuhur ederse, memuriyetten derhal almalı (bu konuda çok geç kalındı)... 

“Yönetici, yüksek makama bir memur tayin ettiğinde, peşini asla bırakmamalı, onun ardından mutlaka bir müfettiş göndermeli...

“Yönetici, inkâr ve küfürle ayakta kalabilirse de zulümle ayakta kalamaz, idareci idare ettiklerine asla zulmetmemeli, âdil olmalı...

“Hükümdar, memleketin yıkılmasına çalışan, haram iş işleyen, devlet sırrını açıklayan, diliyle hükümdara dalkavukluk ederken, kalbiyle düşmanlık eden suçluları bağışlamamalı.

İzninizle şuracığa bir not düşeyim: Mübarek sanki bugünleri görmüş da bunları söylemiş gibi...

“Yönetici, dünyanın dört bir köşesine elçiler ve casuslar göndermeli, ülkenin meşhur yollarının üzerine haber alma merkezleri kurmalı...

“Yönetici, maaşların ve yollukların vaktinde ödenmesine dikkat etmeli...

“Devlet işlerini ehline danışarak yürütmeli, kendi başına iş görmemeli; herkesin, zıt da olsa fikrini açıkça ortaya koymasını sağlamalı...

“Yönetici, yetişmiş insanları kolayca harcamamalı, ama yaptıkları hatayı tekrarlamamalarına da izin vermemeli...

“Yönetici, gösteriden, gösterişten, kısacası zevk u sefadan uzak durmalı, devlet kaynaklarını kullanırken kılı kırk yarmalı...

“Bu dünya hükümdarların amel defteridir; iyi olurlarsa rahmetle, kötü olurlarsa nefretle anılırlar...

“Haksız yere kan dökülmesine mani olmak yöneticilerin üzerine farzdır...

“Vergi memurları ve işlerini denetlemek, gelirini giderini bilmek, devlet mallarını korumak, hazine ve ambarın doluluğunu, boşluğunu ölçmek, düşmanın zarar vermesini önlemek de vazifeleridir... 

“Peygamber Efendimiz’in buyurduğu gibi, ‘İşlerin hayırlısı orta yolu takip etmektir...’

“İdareci, yapacağı her işte Allah’ın rızasını gözetmeli, O’nun emrine boyun eğerek, yoluna ve kuluna hizmet etmelidir...” 

Şimdilik bu kadar yeter: Daha fazlasını isteyen “Siyasetname”yi okusun!



Sultan II. Abdülhamid’in Kadir Gecesi Alayı

 

Osmanlı Devleti’nin sonlarına doğru padişahlar Topkapı Sarayı’nı terk edipDolmabahçe Sarayı başta olmak diğer dış saraylarda yahut mevsimlik köşklerde otururlardı.

Ancak Kadir geceleri mutlaka Topkapı Sarayı’na gelip atalarının evinde iftar eder, yatsı ve teravih namazlarını da, Şeyhülislâm hazretlerinin arkasında, Topkapı Sarayı’nda kılarlardı. Ardından yapılan Kadir Gecesidua törenine katılır, hatta bazen Topkapı Sarayı’nda gecelerlerdi.

Padişahlar geldiğinde Topkapı Sarayı’nda mükellef bir iftar sofrası kurulması ve padişahın özel olarak hazırlanmış yumurta yemesi bir hanedan geleneğiydi.

Bu yumurtaya “Yumurta-yı Hümayun” denir, özenle hazırlanırdı.

Arşivlere geçen tariflere göre, “Yumurta-yı Hümayun” hazırlanmadan önce soğan halka şeklinde kıyılır, Halep yağında iyice kavrulur, sonra ince dilimlenmiş pastırma ilave edilip biraz su, yeteri kadar şeker ve sirke katılarak bir iki taşım kaynatıldıktan sonra açılan yuvalara günlük yumurta kırılır, kapağı kapatılarak kaskatı olmayacak derecede pişirilirdi.

Bundan sonra sıra çöp veya fırın kebabına gelirdi. Ardından kıymalı, peynirli, ıspanaklı kol, bohça ya da talaş kebabı yenirdi. Sonrasında elmasiye tatlısı, muhallebi veya güllaç gibi sütlü tatlılar alınırdı. Nihayet ekşili bamya sofraya gelirdi ki, bu, yemekte birinci turun bitip ikinci turun başladığına işaretti.

İkinci tur, tavuk veya fırında hindi ile başlardı. Bunlar, fıstıklı, üzümlü, kestaneli, ciğerli, katılı ve baharlı ala iç pilavı ile doldurulmuş olurdu. 

Bundan sonra bol etli mevsim sebzeli, yine mevsimine göre zeytinyağlı barbunya enginar, imambayıldı, taze veya çalı fasulye gibi yemekler yenir, nihayet ortaya kat kat bıldırcınlı, beyinli halis amberbu pirinçten, mutlaka Vakfıkebir yağı ile pişmiş tepeleme pilav tepsisi gelirdi. 

Topkapı Sarayı’ndaki geleneksel iftar ziyafeti en sonunda sofraya gelen cevizli, fıstıklı veya kaymaklı baklava ile son bulurdu.

Bir insanın ne kadar obur olursa olsun midesine bunca nevaleyi doldurması mümkün olmadığına göre, acaba bu kadar çeşit yemek pişirilmesinin sebebi ne idi?

Osmanlı insanını hayata bağlayan yardım bağının başka bir çeşidi, sevgili dostlarım. Sofraya gelen her çeşit yalnızca tadılır, yemek neredeyse hiç dokunulmadan olduğu gibi saray hizmetkârlarına, nöbetçilere, halayıklara, beslemelere gönderilirdi.

Böyle bir ziyafete alışık oldukları için Kadir Gecesini dört gözle bekler, envai çeşit yemekle tıka basa doyarlardı.

Gelelim İtalyan romancı, hikâyeci, şair, gezgin ve yazar Edmondo De Amicis’in (31 Ocak 1846 —11 Mart 1908) Sultan II. Abdülhamid’in Kadir Gecesi Alayı hakkında yazdıklarına… Şöyle anlatıyor:

 “Yılın bu tek gecesinde Sultan, sarayından dışarıya namaza gider. Bunun için düzenlenen alay görülmeye değer manzaralar verir. 

“Eski bir gelenek uyarınca Kadir Gecesi’nde Sultan’ın camiye gidişi bir şenlik niteliğindedir. Bu, özellikle atalarının töresine bağlı İkinci Abdülhamid zamanında böyleydi. 

“Ben onun son Kadir Gecesi alayını gördüm. Yıldız Sarayı’ndan Hamidiye Camii’ne kadar olan her yer ışık halkalarıyla doldurulmuştu. 

“Caminin kendisi çepeçevre küçük yağ kandilleriyle aydınlatılmış ve daha arkalar Arapça yazılar ve mimari desenlerle süslenmişti. 

“Limanın ve şehrin karanlık bir geceye karşı oluşturduğu etki, bir peri masalı gibiydi, uzaktaki gemi direkleri ve minarelerin soluk altın yaldızlarıyla parlıyordu. 

“Tam o sırada bando sesleriyle askerler geldi, süngüleri lambanın ışığı altında ışıl ışıldı. Sonunda minareden müezzin sesi duyuldu. Biri adeta bir minör tatlılığında bir ezan okumaya başladı. 

“Derken bando Hamidiye Marşına başladı, maytaplar gökyüzünü renkli yıldızlarla doldurdu ve imparatorluk korteji saray kapısından aktı. 

“Çok güzel iki atın çektiği saltanat arabasının etrafında büyük beyaz fenerler taşıyan süslü üniformalara bürünmüş kalabalık dalgalanıyordu. 

“Kırmızılar ve altınlar içinde arabanın üstünde oturan arabacı ve gri sakallı, omuzuna askeri bir palto almış Sultan Abdülhamid belirdi. 

“Sultan, ‘Padişahım çok yaşa!’ selamına eliyle karşılık verdi. Gösteri alayı caminin avlusuna daldı ve majesteleri camiye girdi. 

“Bir saat boyunca maytaplar patladı, kalabalık adeta bir şenlik havasındaydı. İçeriden zaman zaman tatlı bir ilahi sesi yükseliyordu. 

“Derken majesteleri tekrar göründü, kalabalık ve askerler tekrar, ‘“Padişahım sen çok yaşa!’ diye haykırıyordu. Yüksek beyaz saray kapısı bir kez daha İslam halifesini içine aldı. 

Allah bizi Leyle-i Kadrin kadrini bilenlerden eylesin. Mübarek olsun!



O ve Su!..

 

Bir bardak su verene, “Su gibi aziz ol” diyerek, ikramın hakkını “velayet”temennisiyle ödüllendiren “merhamet” insanı, elbette yağmura “rahmet”gözüyle bakacaktır.

Ve suyu imanla buluşturup “temizlik imandandır” diyen Peygamber-i Âlişanı ebedi rehber olarak tanıyacaktır.

Günde beş kez abdest alan Osmanlı insanın su ile haşir-neşir olması ve bir su kültürü, hattâ medeniyeti oluşturması tabiidir. 

İşte bu yüzden, “Su gibi aziz ol” duası, asırlar boyu en makbul dualardan sayılmıştır. 

Suya saygı o mertebeye ulaşmıştır ki, bazı âlimler ayakta ve baş açık su içmenin “adaba mugayır” olduğunu söylemişler,bu ihtimale binaen Osmanlı insanı suyunu çömelerek içmiş, başı açıksa elini başının üstüne kapak yapmıştır. 

Suyu yaradanın önüne diz çökmek ve suya saygı göstermek gerek...

Efendimiz, suyun üç ara ile içilmesini tavsiye ederler. Birinci ara zikrin, ikinci ara şükrün, üçüncü ara hamdın ve fikrindir...

Birinci ara bedenin, ikinci ara beynin, üçüncü ara ruhun ve yüreğin hakkıdır! 

Bu haliyle su baştan sona bir büyük tefekkürdür. Duygusuz ve tefekkürsüz Müslümanlık olmaz!

Çöle terk edilen Ana-oğulu hatırlayalım: Hazret-i Hacer ve Hazret-i İsmail...

Çölde en bulunmayan şey sudur. Fakat oğlu susuzluktan ağlamaya başladığında, ana yüreği çırpınmaya durmuş, en bulunmayanı bulmak içinSafa ile Merve arasında koşar adım gidip gelmeye başlamıştır.

“Ne arıyorsun ey Hacer Ana?” diye sorsanız, “Su” diyecektir. “Çölde su olmaz ki” deseniz hayretlenecek, engin imanını konuşturup, “O isterse oldurur” diye cevap verecektir.

Mantıksal imanınız, Hacer Ana’mızın duygusal imanı karşısında tökezleyecektir.

Nihayet “su koşusu” zaferle sonuçlanacak, siz ne kadar yanıldığınızı anlarken, Hz. Hacer Zemzem’le buluşacaktır.

Hazret-i Hacer’in bu “kutsal arayış”ını ve mübarek “vuslat”ını, uzun yaz günlerinde tuttuğu oruçtan sonra gelen iftarda suyla buluşan mü’minden daha iyi kim anlayabilir?

Ve ondan daha derin kim düşünebilir, orucunu açmak için bir yudum temiz su bulamayan Afrikalı Müslüman kardeşlerimizin “su hasreti”ni?

İmparatorluk Müslümanları (bizler) dışında hangi Müslüman “Su gibi aziz ol” duasına koca bir kâinatı sığdırabilir?    

Su gibi aziz olmak demek, su kadar berrak, su kadar temiz, verici, canlandırıcı, arındırıcı, dinamik, güçlü, mütevazı, neşeli, izzetli, kıymetli, mübarek, kararlı ve azimli olmak demektir...

Öyle bir ikram-ı İlâhidir ki, şair Fuzuli, bir başka ikram-ı İlâhî olan Efendimizi su ile özdeşleştirmiş, “Su Kasidesi” olarak da anılan meşhur“Kasîde der na’t-ı Nebevî”sini yazmıştır:

“Sensen ol bahr-ı kerâmet kim şeb-i Mi’râc’da, 

“Şebnem-i feyzün yetürmiş sâbit ü seyyâra su… 

“Umduğum oldur ki, rûz-ı haşr mahrûm olmayam, 

“Çeşm-i vaslun vire men teşne-i dîdâra su!” 

Efendimiz’le su arasındaki benzerliklere bakar mısınız?

Su şeffaf ve berraktır: Efendimiz gibi...

Su vericidir, kendini karşılıksız verir: Efendimiz gibi...

Su dinamiktir; bıkmaz-usanmaz, geri gitmez: Efendimiz gibi... 

Su neşelidir, su sesinin keyiflendirici ve teskin edici özellikleri var: Efendimiz gibi...

Su mütevazıdır: Efendimiz gibi...

Su izzetlidir, tehditlere, telkinlere asla boyun eğmez, hüküm altına girmez, doğru bildiği yoldan gider: Efendimiz gibi...

Su güçlü, kararlı ve istikrarlıdır. Kararlı ve istikrarlı şekilde belli aralıklarla düşen damlalar en sert cisimleri bile eritir: Efendimiz gibi...

Su kıymetlidir, çünkü su hayattır: Efendimiz gibi...

Su hem bizatihi temizdir, hem de değdiği herşeyi temizleme kabiliyetine sahiptir: Efendimiz gibi... Ve hâkeza... 

Sonuç aynı: O ve su bir bütün!..


Üç “T”: Tevazu, Tefekkür, Tevekkül

 

Eski Müslümanlığın “Üç T Kuralı” vardı: 

Tevazu...

Tefekkür...

Tevekkül.

Yeni Müslümanlarda bunların yerini “dört belirleyen” aldı: Para, makam, iktidar ve güç!..

Bizim güçlüler de, ilke tanımıyor artık...

“Kul hakkı” gözetmiyorlar...

Tepeden bakmayı seviyorlar...

Hava atmaya bayılıyorlar...

Telefonlara çıkmıyorlar...

Bizimkiler de çoktan beridir özel sekreter, özel şoför, özel kalem müdürü sayesinde “özelleştiklerini” düşünüyorlar.

Tevazuu çöpe attık!

Biz de, “farklı” ve “üstün” olmayı “takva”da değil, “makam” ile “marka”da arar hale geldik...

“Kullukta varlık” aramayı bıraktık...

“Bir Şah’a (Allah’a) kul oldum ki, kulu Şah-ı Cihandır,

“Bir Şah’a kul oldum ki, cihan ana gedadır” (muhtaçtır) diyerek sultanlığının önüne kulluğunu koyan cihan padişahı Fatih Sultan Mehmed’i kenara alıp “mevki-makam” ve “para tutkunluğu”nu kulluğumuzun önüne geçirdik...

Hayatın sert köşelerini yumuşatan ve insanları bir birleriyle “kardeş”yapan “hayat muavenettir” (yardımlaşmadır) anlayışından kopup, Avrupa felsefesinin hayat anlayışını yansıtan “Hayat Mücadeledir” anlayışına eklemlendik...

Biz de batılılaştık: Kılık kıyafetimizden sonra, ruhumuz da “ötekiler”e benzedi. 

Dolayısıyla bizi biz yapan “tefekkür” ve “tevekkül”den de koptuk!

Oysa ecdadımızın hayatı “Tefekkür” ve “tevekkül” çerçeveliydi: Hayat“zikir-fikir-şükür” kokardı...

Yağmurda “rahmet”, karda “temizlik”, baharda “diriliş”, depremde “hikmet”,kazada “rıza” görür, her türlü felaketten sonra “tevekkül” içinde.“saadet”in tecellisini beklerdi...

Şimdiki gibi yağmura “sel”, kara “felaket”, depreme “kıyamet” gözüyle bakmaz, kazaya “isyan” etmezdi. En sıkışık zamanında, Erzurumlu İbrahim Hakkı Hazretlerinin meşhur mısralarını mırıldanırdı: “Mevlâ görelim neyler, neylerse güzel eyler!” 

Hayretleri bile zikirdi: Hayrete düştüklerinde şimdi olduğu gibi “Vaaaav yaaaa!..” diye Amerikan kırması çığlıklar atmazlardı. Duygularını “Allah Allah”, “Fesübhanallah”, “Lailahe İllallah”, “Tövbe estağfurullah”, “Neuzubillah”, “Hasbinallah” gibi kelimelerle ifade ederlerdi.

Her işe “Bismillah” ile başlar, sakınmak istediklerinde “Neuzubillah” der, haksızlığa uğramaları karşısında “Hasbünallâhü ve ni’mel-vekîl!” diyerek yine “tevekkül” ederlerdi.

Kızdıklarında en çok, “Lâ havle” (velâ kuvvete illâ billâh-il aliy-yil azim) çekerler, beddua yerine “Hay Allâh derdini alsın!” türünden dua mırıldanırlar, şaşkınlıklarını “Fesübhanallâh!” eşliğinde yenerler, damarlarına basıldığında “Yâ sabır!” diyerek sabrın kuvvetine sığınırlardı.

Tekke ve zâviyelerin duvarlarını, “Edeb ya hû!”, “bu da geçer ya hû!”, “vazgeç ya hû!”, “hoş gör ya hû!” gibi teselli levhalar süslerdi.

Ticarethanelerin duvarlarında ise mutlaka “Errizku Alellah” levhası asılı olurdu.

Kısacası toplum “yaşamak” ve “yaşatmak” temelinde yücelmişti. 

Kişisel ve toplumsal ilişkilere “menfaat” hükmetmiyordu. “Kardeşlik” en belirleyici unsurdu. Bu yüzden insanlar arasında kıyasıya bir rekabet oluşmaz, en azından rekabet, kırıcı ve incitici boyutlara ulaşmazdı.

“Tevazu” ve “doğallık” sıradan meziyetler sayılırdı. Hayata şefkat, hamiyet ve infak (yardım) hâkimdi.  

“Küstahlık” nedir bilinmez, büyüklerin sözü kesilmez, bilgiçlik taslanmaz, ar, namus ve hayâ gibi kutsallar es geçilmezdi.

Onları şimdiki zamanın “Modern Müslüman”ıyla karşılaştırın ve nelerimizin eksildiğine siz karar verin.

Bir sonraki yazıda “4 Nun (N) Kuralı”na bakalım inşallah.


Arefe ve Bayram Muayedesi

 

Osmanlı sarayında bayram kutlamaları Ramazanın 27. günü başlardı. Buna“Arefe muayedesi” denirdi...

“Arefe muayedesi” şeyhülislamın “Paşakapısı”nda sadrazamı kutlamasıyla başlar; o gün ve ertesi gün boyunca vezirler, devlet ricali, Ocak ağaları sadrazamı ziyaret ederlerdi. Ramazanın son gününde ise sarayda “Arefe Divanı” yapılırdı. 

O gün öğle namazından sonra, divan çavuşları, tören giysili ve ellerinde uzun âsaları olduğu halde Divanhane’nin (Kubbealtı) önünde saf tutarlar; bunların arkasında padişahın, hazine değerinde koşumlarla donatılmış binek atları ve üniformalı Has Ahır Saraçları sıralanırdı...

İkindi namazından sonra Mehterhane’nin “nevbet” (marşlar)çalmaya başlamasıyla Divanhane’de sadrazam, divan üyelerinin; Arz Odası önüne konulan sedef işli “Arefe Tahtı”na oturan padişah da Birun ve Enderunhalklarının (saray görevlileri), ocak ağalarının kutlamalarını kabul eder; bayram ihsanlarında bulunurdu. 

Arefe Divanı’ndan sonra padişahın, Silahdar Ağa’nın hediye ettiği ata binerek Hasbahçe’de kısa bir gezinti yapıp bahçe köşklerinden birinde dinlenmesi, iç oğlanlarının hüner göstermelerini izlemesi gelenekti. 

Padişah, bayram gecesini Has Oda’da geçirirken, gece yarısından sonra, Mehterhane nöbetler çalmaya başlardı...

Önce sadrazam daha sonra kubbe vezirleri, divan üyeleri, şeyhülislam ve ulema, Kubbealtı’na gelip sadrazamı kutlarlar; sabah namazını Ayasofya hatibinin imamlığında Divanhane’de kılarlardı...

Namazdan sonra, sarayın tören kapısı olan Babüssaade önünde yapılacak“Muayede Resm-i Hümayunu” için dışarı çıkıp revaklar altında protokol sırasına girerlerdi. 

Bayramlaşma için İçhazine’den çıkartılan altın kaplamalı, mücevher işlemeli merasim tahtı, saray halıları, al serendazlarla (ipek yolluklar) bir tören salonu gibi donatılan “Saçak Altı”na konulurdu. 

Padişah ise Enderun avlusundaki Ağalar Camii’nde sabah namazını kılıpEnderun ağalarının kutlamalarını kabul ettikten sonra, büyük bayramlaşma için, Babüssaade Ağası ve Enderun ileri gelenleriyle dışarı çıkar; bu sırada “alkışçı” denen koro, “Aleyke Avnullah!”, “Padişahım çok yaşa!”, “Mağrur olma Padişahım, senden büyük Allah var!” gibi sözlerle ortalığı velveleye verirlerdi.

Nakibüleşraf Efendi’nin (Peygamber Efendimizin soyundan gelenlerin reisi) duası bitince, padişah tahta oturur; Darüssaade Ağası ve Silahdar Ağa arkasında yer alırlar; Muayede Resm-i Hümayunu (padişahla bayramlaşma) başlardı. 

Önce padişahın hocaları, sonra sırasıyla Kırım hanzadeleri, kapıcıbaşılardan mir-i âleme değin saray görevlileri, sonra sadrazam ve vezirler, şeyhülislâm, kazaskerler, büyük müderrisler; yeniçeri ağası ve kapıkulu ocakları ağaları, tören düzenini bozucu en basit bir yanlışlığa yer vermeksizin “Teşrifatî Efendi”nin (protokol müdürü) yönetiminde, konumlarına göre belirlenmiş “saçak öpme”, “etek öpme”, “musafaha” ve“yer öpme” tarzlarından biriyle kutlamada ve saygı sunuşunda bulunurlardı. 

Vezir-i âzamla kubbe vezirleri yer öptüğü halde, Padişah, şeyhülislam ve ulemanın tebriklerini ayakta kabul ederdi. Alimlerle tek tek el sıkışır,Osmanlı Devleti’nin ilme verdiği değer, âlimlere gösterilen ilgi ile dışa vurulurdu.

Daha sonra Harem dairesine geçen padişah, annesi, hasekileri, çocukları ve harem kadınlarıyla bayramlaşır, biraz dinlenir, nihayet “Bayram Alayı”için kıyafet değiştirirdi. 

Bu sırada, sarayın Alay Meydanı’nda da Rikâb Alayı ya da “Mevkib-i Hümayun” denilen, görkemli bayram korteji hazırlanırdı. 

Mirahor Ağa ile üzengi ağalarının haremin taht kapısı önüne getirdikleri ata binen padişah, Babüsselâm’dan çıkıp kortejin ortasındaki yerini alır; alkışlar ve dualarla bayram namazının kılınacağı camiye hareket ederdi. 

Bayram namazını camiin “Hünkâr Mahfili”nde kılan padişah, yine alayla saraya dönerdi. 

Yarın halkın bayramını konuşalım inşallah.


Iydiniz said, ömrünüz mezid, makamınız cennet olsun!

 
 

Kısacası, bayramınız mübarek olsun!

Osmanlı Türkiye’sinde bayram hazırlıkları ramazanın ortasında başlardı. Alış verişler yapılır, gerekiyorsa çocuklara ayak ölçülerine göre potin (ayakkabı) siparişi verilir, seçilen kumaşlar evde özenle dikilir (konfeksiyon yok tabii ki), yakın akrabalar için işlemeli mendiller, yemeniler ve iç çamaşırları bohçalanırdı.

Ayrıca kurabiyeler, lokmalar, lokumlar dökülür, rengârenk şekerlerden bir“ikram sofrası” oluşturulurdu.

Ama her konuda olduğu gibi bu konuda da mahalleli yetimlerle fakirlerin önceliği vardı. Önce onların ihtiyaçları dikkate alınarak alış veriş yapılırdı. 

Mahallenin yetim çocuklarıyla fakirlerine dağıtılacak elbiselikler bohçalanır, yanlarına bir miktar gıda maddesi ile nakit para konur, ramazanın son haftasına kadar sahiplerine ulaştırılırdı.

Ancak ondan sonra ailedeki çocuklara elbise dikilirdi. Onları evde çalışan hizmetliler ve ailenin kadınları takip ederdi. Erkekler en sona bırakılırdı. 

Osmanlı mahallesinin ombudsmanları (Ak Saçlılar Meclisi) tarafından bayram öncesinde mahallenin küslerini tespit edilir, gide-gele uzlaşma noktaları bulunur, barıştırılıp bayrama mutlu bir şekilde girmeleri sağlanırdı.

Bu gelenek toplumsal barışın temelini teşkil ederdi. Mahalleler de barışık toplumun yeşerme alanlarıydı.

“Sevmek” maddesi böylece hayata geçtikten sonra, sıra “vermek”e gelirdi.

Bunun adı “infak”tı. (İnfak: Malını Allah yolunda, sırf Allah rızası için sarf etmek). “İnfak” o denli geniş alanları kapsardı ki, bunun bir ucunda devlet, bir ucunda saray, bir ucunda vakıf müesseseler ve imaretler (bedava yemek yenen yerler) bulunurdu…

İnfak o kadar yaygındı ki, Osmanlı Devleti’ni gezen Avrupalı gezginler“Dilencisiz bir toplumsal yapı”dan söz etmek zorunda kalırlar, kendi ülkeleri adına utanırlardı.

Mahalle bekçileri bayram sabahları maniler söyleye söyleye ve âsâlarını kaldırım taşlarına vura vura mahalleyi dolaşır, hem mahalleliyi bayram namazına uyandırır, hem de bahşiş toplarlardı.

Bayram namazından sonra, yaşayanların geçmişlerine duydukları sevgi ve saygının bir ifadesi olarak mezarlıklar ziyaret edilir, ancak ondan sonra eve dönülürdü. 

Eve dönülünce ev halkıyla bayramlaşma ve hediyeleşme faslı başlardı. Evin yaşlısı bir köşede durur, ev halkı el öperek önünden geçer, her el öpen hediyesini de alırdı. Varsa evin hizmetkârları da hediye alır, ev halkından ayırt edilmezlerdi. 

Ardından evin reisi konağın “selamlık” (erkeklere mahsus bölüm) kısmına geçer, gelmeye başlayan akrabaların ve mahallelinin tebriklerini kabul ederdi. 

Daha sonra mevsim uygunsa bayram kutlama alanlarındaki mesire yerlerine gidilirdi. Çocuklar salıncaklara, atlıkarıncalara, çek çek arabalarına bindirilerek birlikte eğlenilirdi. En meşhur bayram yerleri Fatih, Edirnekapı, Aksaray, Yedikule, Kadırga meydanları; Tophane, Sakabaşı, Çukurcuma, Sormagir, Karabaş mahalleri; Kulaksız ve Baruthane çayırları; Beşiktaş, Ihlamur, Maçka düzlükleri; Doğancılar, Bülbülderesi, Nuhkuyusu, Haydarpaşa ve Kuşdili çayırları idi. 

Yaz bayramlarında halk bayram yerlerini doldurur, bu arada sebilciler envai çeşit şurupları, kurabiyeciler kurabiyeleri “sevap” anlayışı içinde bedava halka dağıtır, çayırların üstüne serilen yer sofralarında birlikte yemekler yenilirdi.

Şehirler bayram hürmetine baştan başa süslenirdi. Hele de İstanbul, ışıltılı bir geline döndürülürdü. Toplar bir biri ardına gümlerdi. 

Osmanlı’nın bayram kutlamalarında bile bir azamet vardı anlayacağınız. Ziyaretler, el öpmeler, harçlık vermeler hep bu azametin parçalarıydı ve bayramlar geleneksel bir sistem içinde kutlanırdı.

Bayram günleri İslâmın “kardeşlik” düsturunun hayatı bütünüyle kuşattığı günlerdi. Verecek hiçbir şeyi olmayanlar bile din kardeşlerine gülümser, böylece “sadaka sevabı” alırlardı.

Anlayacağınız, bayramlar dâhil her şey “iman” eksenli yaşanır, hayat geçici hevesatın değil, ebedi hayatın hizmetinde gelişirdi. 

Yürek pusulaları kıbleyi gösterir, evler dâhil her şey kıbleye dönük olurdu.

Bayramlar bu çerçevede yaşanan bir hayatın güzellemeleriydi. Ama bayramın da amacı vardı: Sevme ve yardımlaşma…

Bu iki kavram, Peygamber-i Âlişan Efendimiz’in vahye dayalı olarak getirdiği “Yürek İnkılâbı”nın da özü ve özetiydi zaten.

Efendimiz büyük inkılâbını “Sevmek” ve “vermek” temeline oturtmuştu.Devr-i Saadet’de hayat “infak” kokuluydu.

Sevmeyen veremezdi. İşte bu yüzden bayramlar sevme ve sevgiyi“vermek”le besleme zamanlarıydı.

Bayramınız tekrar mübarek olsun dostlarım. Dualaşalım.


“Dört Nun” Kuralı

 
 

Osmanlılarda “Dört Nun (N) Kuralı” hayatın vazgeçilmeziydi…

Nezaket;

Nezahet;

Necabet;

Nefaset.

Meşhur İtalyan romancı Edmondo de Amicis, nezaketimiz konusunda şunları yazıyor: 

“Türk halkı Avrupa’nın en nâzik ve en kibar insanlarıdır. Sokakta kavga enderdir. Kahkaha sesi nadirattan işitilir. O kadar müsamahakârdırlar ki, ibadet sa-atlerinde bile camilerini gezebilir, bizim kiliselerde gördü-ğünüz kolaylığın çok fazlasını görürsünüz.”

Frasız yazar Guer ise ne kadar görgülü bir millet olduğumuzu anlatıyor:

“Türklerin pek mükemmel muâşeret (insanlarla iyi münasebet) usûlleri vardır ki, onlar, muaşeretin bütün kaidelerine riâyet ederler. karşılaştıklarında başlarını eğip sağ ellerini göğüslerine götürmek suretiyle selâmlaşırlar.” 

Fransız yazar ve seyyah (gezgin) Brayer de şöyle diyor: 

“...Halkın (yani bizim) üstleri başları ne kadar temizdir. Hâl ve tavırlarında ne büyük bir asâlet ve yüzlerinin çizgilerinde ne tatlı bir sükûnet ve nezâket vardır! Konuştukları dil de, ne tatlı ve ne kadar âhenklidir!” 

“... Sohbet edenlerin ifâdeleri vecîz ve telaffuzları da pek temizdir! Tebessümlerinde incelik ve el hareketlerinde ayrı bir zerâfet ve sâdelik vardır. Ecnebîleri en çok hayrette bırakan cihet, birkaçının birden konuşmayıp, yalnız birinin söz söylemesidir. Konuşan, umûmiyetle sözünü pek kısa tutar. Dinleyen de, söz bitene kadar güzel bir dikkat hâlindedir. Birbirlerine karşı fikirlerini hürmetle müdâfaa ederler. Söylenen sözlerde herhangi bir fenâlık, koğuculuk, iftirâ gibi kötülükler ve edebe mugâyir lâubâlî muhtelif lakırdılar yoktur. Yaşlı ve büyüklere karşı hürmetle onların hakkına riâyet, hayâl edilemeyecek bir nezâket içindedir…”

Brayer dayanamıyor, 1800’lerde gelip dokuz yıl kaldığı ülkemizde görüp yaşadıklarından âdeta büyülendiğini söylüyor:

“Diyebilirim ki Osmanlıların ahlâkî husûsiyetleri, insanı âdetâ teshîr eder, büyüler. Yürüyüşlerinin serbestlik ve ihtişâmı, misâfir kabullerindeki güler yüzlülükleri ve nihayet selâmlığa girip çıkarken riâyet ettikleri teşrîfâtın zarâfeti karşısında hayran olmamak elde değildir.” 

M. De Jonquieres, Brayer’i şöyle onaylıyor:: “Bugün Türkiye’de nezaket o derece göze çarpmaktadır ki, kabalıktan iz bulmak imkânı yoktur.”

Nezahet, yani ahlâk temizliğine gelince: Bu konuda emsalsiz olduğumuzu söyleyen yine Batılı gezginlerdir.

Türkiye Seyahatnâme’siyle meşhur Du Loir bu konuda şöyle diyor:

“Hiç şüphesiz ki, ahlâk bakımından Türk siyasetiyle medeni hayatı bütün cihana örnek olabilecek vaziyette-dir.”

Şimdi sıra çoktan unuttuğumuz “Necabet” kelimesine geldi. Ama aslında bu bir kelime değil, topyekün bir haylat görüşüdür ve “huy temizliğine”işaret etmektedir. “Necip milletimiz” derken de kastedilen huy temizliğidir.

Eski Türkiye insanını araştırmaya gelen Batılı yazarlardan A. L. Castellanşöyle diyor:

“Türkler başkalarının kadınlarına azami derecede hürmet ederler. Gezinti yerlerinde rastladıkları kadınlara gözlerini dikip bakmazlar. Çünkü haram sayarlar… Ayrıca son derece naziktirler. Hıristiyanlarla savaştıkları dönemlerde bile, biz Hıristiyanlara hiçbir hakarette bulunmazlar, söz dokundurmazlar… İnsan hayretler içinde kalıyor.”

Brayer de bu tür meziyetlerimizi uzun uzun anlatıyor, ama biz buraya yer darlığından dolayı tek cümlesini alıyoruz: “Müslüman Türkler arasında kibir ve gurur nedir bilinmemektedir.”

Ve son madde: “Nefaset”: Kıymetli, değerli ve çok güzel olmak…

Brayer güzel meziyetlerimizin kaynağını da veriyor: “Kur’an’da nezakete dair âyetler vardır. Türkler, dinin bütün düsturları gibi, bu âyetleri de aynen ve harfiyen tatbik ederler.”

Son söz: Kur’an orijinli terbiye sisteminin insanlarıyla Batı eksenli terbiye sisteminin insanları arasındaki “fark” ortada. 


“Cehennem makinesi”

 

Türkiye’yi yabancı devletlerin çıkarlarına göre yönetmekte direnen Sultan II. Abdülhamid’e önce bin türlü iftira atılarak, halkının gözünden düşürülmeye çalışıldı…

Olmayınca, bir dizi suikast düzenlendi ki, en etkilisi “Yıldız Suikasti” olarak tarihe geçen menfur saldırıdır. Padişah bu suikasttan saniye farkıyla kurtulmuştur.

Ölümcül suikastı Samuel Fayn kod adını kullanan Kristofor Mikaelyanisimli bir Rus Ermenisi planlamıştır. Saat ayarlı bombayı patlatma işini iseEdouard Joris isimli bir başka Ermeni üstlenmiştir. Bir de yardımcısı vardır: Herkese kızı olarak tanıttığı Robina isimli bir kadın…

Viyana’da Neseldorfer Wagenbefcu Fabriks Geselschaft firmasına özel olarak yaptırılıp parçalar halinde deniz yoluyla İstanbul’a soktukları bir faytona 80 kilo patlayıcı maddeyle 20 kilo demir parçası yüklediler. Patlayıcı yüklü arabayı da Padişah’ın her zaman Cuma namazlarını kıldığı Yıldız Camii’nin önüne getirip, arabasının yanına çektiler. 

“Cehennem Makinesi” adı verilen ve bombayı istenilen zamanda patlatacak olan araç ise Fransa’dan getirtilmişti. 

DERİN ORGANİZYONU GÖRÜYOR MUSUNUZ?

Bütün bunlar tamamlandıktan sonra, 21 Temmuz 1905 cuma günü fayton, Abdülhamit’in dört at koşulu arabasının yanına bırakılmış, Padişah’ın camiden çıkması beklenmeye başlanmıştı. 

Son derece dakik olan Padişah, camie gireceği ve çıkacağı saatleri hiç sektirmezdi. Bu tür keşifleri çok önce yapmışlar ve suikastı buna göre plânlamışlardı.

Sultan II. Abdülhamid, caminin kapısında belirince, Kristofor Mikaelyan ile herkese kızı olarak tanıttığı Robina isimli kadın, Cehennem Makinesini çalıştırarak, bomba 1 dakika 42 saniye sonra patlayacak duruma getirdiler.

II. Abdülhamid her zamanki gibi, caminin merdivenlerinden inecek ve dört yüz metre ileride bekleyen arabasına binecekti. 

Fakat bu sefer küçük bir gecikme yaşandı. Şeyhülislâm Cemaleddin Efendi,Padişah’ın yolunu kesmiş, bazı konularda bilgi sunmak istemişti. 

Aralarındaki konuşma biraz uzadı. Zamana ayarlı bomba o sırada korkunç bir gürültüyle patladı. 

Herkes paniğe kapılmış, amaçsızca sağa sola koşuşturma başlamıştı. Aralarında sadece Padişah soğukkanlılığını koruyabilmişti. Merdiven başında bir heykel gibi kıpırtısız duruyor, sakin olmalarını söylüyordu.

Bu nasıl bir metanet, kadere nasıl bir teslimiyetti.

Nihayet herkes toparlandı. Ağlayanlar vardı. Padişah, hiçbir şey olmamış gibi maiyetine emretti:

“Arabamı çekiniz, burayı kordon altına alınız, sorumluları tutuklayınız!..” 

Padişah’a yeni bir araba getirdiler. Ağır ağır olay yerinden ayrıldı.

Başlatılan soruşturma sonunda Edouard Joris yakalanıp yargılandı ve idama mahküm edildi. 

Fakat Sultan II. Abdülhamid’in başka plânları vardı. Bir süre sonra tetikçiyi hapishaneden aldırıp Yıldız Sarayı’na getirtti. Joris idama götürüldüğünü zannetmişti. Kendisini Padişah’ın huzurunda bulunca, çok şaşırdı. Acaba kendi elleriyle mi öldürmek istiyordu?  

Fakat suikastçının hiç ummadığı bir şey daha olacak, Ermeni teröristlerin Osmanlı aleyhine yaptıkları çalışmaları Saray’a bildirmesi şartıyla serbest kalacaktı… Üstelik hatırı sayılır miktarda bir de maaş bağlanacaktı.

Kabul edince, Avrupa’ya gönderildi ve ömür boyu, öldürmek istediği Padişah’a çalıştı.


II. Abdülhamid’in ABD elçisine anlattıkları

 
 

İkinci Abdülhamid dönemi uzmanlarından Prof. Dr. Vahdettin Engin’in“Kurtlar Sofrasındaki Osmanlı” isimli kitabında anlatılan bir olay var. 

Padişah, ABD Elçisi Terel’i kabul edip Ermeni meselesinde bakış açısını anlatıyor: 

Görüşmeye ilişkin olarak Terel, “İçinde bulunduğumuz 1897 Mart’ının 19. günü selamlık törenini seyretmek üzere Yıldız Sarayı’na gittim. Törenden sonra padişahın huzurunda iki saat kadar kaldım ve iltifatlarına mahzar oldum. Padişah hazretleri Osmanlı Devleti’nde Ermeni milletinin mahzar olduğu iyi muameleler konusunda pek çok şeyler söyledi. Bu söylediklerinin Amerikan kamuoyunca da bilinmesini arzu ettiklerini ifade etti. 

“Sultan Abdülhamit, görüşmemiz sırasında, Ermeni ayaklanması denilen olaylar sırasında yaptığı icraat hakkında İngiliz Milletvekili Sir Simith Barten’in gerçeklere uygun bir ifade kullanmasından gayet memnun olduğunu belirtti. Daha sonra, ‘Hakikatleri Amerikan kamuoyuna sizin bildireceğinizi umarım’ dedi ve Ermeniler hakkında bazı bilgiler verdi. 

“Zat-ı şahaneleri bunları anlattıktan sonra, Ermeniler’in başına gelenlerin Hristiyan olmalarından kaynaklanmadığını söyledi. Bunu ispat için, gerek atalarının gerekse kendisinin Ermeniler’e iyi davrandıklarını, onlara tam olarak güvendiklerini ifade etti ve sözlerine şöyle devam etti: 

“Babam Sultan Abdülmecid Han Hazretleri Baruthane Nezareti’ni Dadyan isimli bir Ermeni’ye emanet etmişti. Öyle ki, kötü barut imal edip de Osmanlı askerine zarar vermek Dadyan’ın elinde idi. Buna rağmen bu kişiye güvenildi ve Dadyan da bu suretle pek çok servet edindi. Oğulyan, Agop, Gümüşgerdan, Balyan ailesi hep Osmanlı’ya hizmet ederek zengin oldular.

“Şu anda şahsi hazinemi yöneten Portakalyan Efendi de Ermeni olup bütün emlâkım onun idaresindedir. Benim rıza göstermem suretiyle birçok Ermeni’yi hizmetinde istihdam ediyor. Bunların isimlerini ve aldıkları maaşları gösteren bir listenin size verilmesini emredeceğim. 

“Ermeniler, Osmanlı hanedanı tarafından bunca lütuf gördükleri, kendilerine ihsanlarda bulunulduğu ve bu şekilde bol miktarda mal, mülk ve servet edindikleri halde, memleketimi harap etmek maksadıyla fesat komiteleri kurup ve nankörlük ettiler. İsyan hareketlerini zengin Ermeniler destekledi… 

“Anadolu’nun fethi sırasında Moğollar’la İranlılar’ın saldırılarına maruz kalan Ermeniler toplu halde Osmanlı ülkesine hicret ederek Osmanlı sultanlarının himayelerine girdiler. 

“Ermeniler, Osmanlı sultanlarınca şefkatle karşılandı ve kendilerine gerekli müsamaha gösterildi. 

“Can ve mallarının muhafazası hususunda her şey yapıldı. Osmanlı sultanlarının sefere çıktıkları ve fetihle meşgul oldukları zamanlarda ticaret işleri Hıristiyanlar’a özellikle de Ermeniler’e kaldı. 

“Müslümanlar, Allah’ı tek yaratıcı olarak tanıyan her türlü dinin mensubuna ilişmedikleri için Hristiyanlar’ın dinlerine de karışılmadı. İşte bu suretle Ermeniler mal, mülk ve servet biriktirme imkânı buldular. 400 seneden beri de Osmanlı idaresinden memnun bir şekilde yaşıyorlar.

“Osmanlı ülkesinde sarraflık ve iltizam işleri hep Ermeniler tarafından yürütülüyor. Ermeniler bu süre içinde dinlerini muhafaza edebildiler, asırlardan beri eski kilise ve manastırlarda serbestçe dini ayinlerini yerine getirdiler, lüzum gördükçe yeni kiliseler açtılar. Ermeni patriklerinin her türlü şikâyetlerine hükümetler hep kulak verip, mezhepleri de her zaman himayeye mahzar oldu.”



“Halk bilmez, bizim Paşa bilir” modeli

 

1910’lu yılların sonlarında ülkemizin belirli bölgeleri İngiliz, Fransız ve Yunan orduları tarafından işgal edilmişti...

İşgal Kuvvetleri Komutanları sık sık beyanname yayınlıyor, halkı kurtarmak için geldiklerini, onu yücelteceklerini, bilgili, kültürlü insanlara dönüştüreceklerini öne sürüyorlardı.

Halk bu dolmaları yutmayınca, zulmetmeye başladılar. Ama yaptıkları zulmü “zulüm” ve “baskı” olarak görmüyor, “bilinçsiz halka yardım” ettiklerini söylüyorlardı. Çünkü halk kendi menfaatinin nerede olduğunu bilmiyordu!..

Kendilerini işgalcilere karşı direnmeye çağıran hacıların, hocaların kışkırtmalarına kapılıyor, bir bakıma kendi kendine zarar veriyordu!..

Hacıları, hocaları, din adamlarını dinleyeceklerine İşgal Kuvvetleri Komutanlığı’nı dinleselerdi, haklarında daha hayırlı olurdu. 

Ama bu gerçeği zaman içinde öğrenecekler ve işgalin menfaatleri icabı olduğunu kabullenip direnmekten vazgeçeceklerdi!

Ne var ki, halk direnmekten asla vaz geçmedi... Asla “pes” etmedi... Asla diz çökmedi. “Tek dağ başı mezar oluncaya kadar savaş” kararlılığı içinde vatanını kurtardı, İşgal Kuvvetleri’ni geldiklerinden beter gönderdi.

Ama arkalarında bir zihniyet mirası bıraktılar: “İşgal kuvvetleri mantığı!”Okumuş-yazmış, eğitim almış kimi “aydın”lara maalesef bu mantık egemen oldu...

Kendi halklarına aynı açıdan bakmaya başladılar. Halkı kurtaracaklardı!.. İyiye, güzele, doğruya götüreceklerdi!..

Ama halk bunu anlamıyordu... Kendi çıkarının nerede olduğunu göremiyordu!.. “Sürü” gibi davranıyor, laikliğe oy vermesi gerekirken, ekmeğe oy veriyordu.

Oylar hemen her seçimde (üstelik darbe-marbe şaşırtmalarına rağmen) sağ partilere gidiyordu.

Çünkü o, hiçbir şey öğrenme hevesi olmayan “bilgisiz adam”dı!

O, salt yaşayan, ama ne yaşadığını anlamayan “bilinçsiz adam”dı!

O, yalnız bilinçsiz ve bilgisiz değil, aynı zamanda “göbeğini kaşıyan adam”dı! 

O, gazeteyi sofra bezi yapan, ama asla “okumayan adam”dı!

O, “dinlemeyen, duymayan, görmeyen adam”dı!

O, “olup bitenleri anlamayan adam”dı! 

O, “kendi haline bakıp da niçin süründüğünü sorgulamayan adam”dı!

O, “teslimiyetçi, kaderci adam”dı!

O, “çağdaşlık ve uygarlık gibi bir derdi olmayan adam”dı!

O, “beleş ve avanta ile iradesini satan adam”dı!

O, “manyak adam”dı! (Suçlamalar, eski Hürriyet yazarı Bekir Coşkun’un eski yazılarından derlenmiştir)...

Bu yüzden doğru seçim yapamıyordu. Yani “Bu millet adam olmaz”dı!

“Adam” olsaydı oylarını CHP’ye verir, sırasıyla Deniz Baykal’ı ve Kemal Kılıçdaroğlu’nu başbakan yapar, bol bol yaldızlı nutuk dinlerdi...

Bu arada, “Cumhuriyet”, “laiklik”, “solculuk” gibi “temel kavramlar” üzerine kesilen ahkâmlarla “çağdaş uygarlık düzeyinin üzerine” çıkardı.

Belki de Kılıçdaroğlu kendini cumhurbaşkanı bile seçtirir, paraların ve pulların üzerindeki Atatürk resmi yerine kendi resimlerini dahi koydururdu! Eski CHP’nin lideri İsmet Paşa böyle yapmamış mıydı?.. O yaptığına göre, yeni CHP’nin lideri Kılıçdar Paşa neden yapmasındı?

“Halka hiçbir hizmeti geçmedi” diye CHP’nin eleştirilmesi haksızlıktı...

Nasıl hizmeti geçmezdi? Köy Enstitüleri’nde “faşist” düzen kurup, “İmam karşıtı öğretmen” yetiştiren kimdi?

Beslenme yetersizliğinden dalakları şişmiş, elbiseleri lime lime olmuş ortaokul öğrencilerine askeri kasket giydirip (kızlar dâhil), kravat taktıran kimdi?

Açlıktan bir deri bir kemiğe dönmüş köylüleri halkevlerinde toplayıp kadınların nasıl selamlanacağı, nasıl el sıkışılacağı, ana yemek çatalı ile ara yemek çatalının nasıl ayrıştırılacağını öğreten kimdi?

“Muhammed’in fikirlerinin toplu olduğu kitaba Kur’an denir” görüşünü ders kitaplarına geçirerek vahyi inkâr eden kimdi?

Bu hizmetler yol, su, elektrik, baraj, köprü gibi hizmetlerden daha mı az önemlidir?

Her iktidara gelişinde ya savaş, yahut ekonomik kriz çıkması, her defasında milletin “bir lokma, bir hırka”ya muhtaç olması hiç önemli değildi!..

Sonuçta CHP, “Türkiye’nin en cumhuriyetçi partisi”ydi...

Bunun yanında hizmetin lafı mı olurdu?


Padişahlar eleştirilebilir miydi?

 

Eleştiri, sağlam siyasetçilerin sigortasıdır...

Bir devletin gücünü anlamak isteyen, halkına verdiği hak ve hürriyetlere, siyasetçinin gücünü anlamak isteyen, eleştiri karşısındaki tavrına bakmalı...

Siyasetçi, eleştiriye ne kadar tahammül ediyorsa o kadar güçlü ve kendinden emin, ne kadar sinirleniyorsa, o kadar zayıftır. Tabii “eleştiri” ile“hakaret”i, yani “tenkit” ile “tezyif”i ayırmak gerekiyor...

Osmanlı’da insanların “tenkit” (eleştiri) hakkı var...

Çünkü Osmanlı yönetimine, “hak kuvvette” (günümüzün kuvvetliysen haklısın anlayışı) değil, “kuvvet hakta”dır (haklı olan güçlüdür anlayışı) anlayışı hâkimdir...

Bu prensip, üst makamlarda oturanı değil, haklı olanı üstün yapar.

Hukuk özgürdür: Osmanlı’da padişahlar bile adliyeye karışamaz, gerektiğinde yargılanırlar (Fatih Sultan Mehmed’le Mimar İpsilantı Efendi Davası örneği) ve hattâ mahkûm bile olurlar (hukukun üstünlüğü ilkesi)...

Osmanlı’da padişahlar hükümete sadece tavsiyede bulunabilir, talimat veremezler (Koçi Bey şöyle der: “Vezir-i âzam [yürütmenin başı=Başbakan] müstakil olup umûr-u saltanata [devleti yönetme biçimine] kimse müdahale etmezdi.”)...

Buna da bugünkü adıyla “Kuvvetler ayrılığı prensibi” derler: Demokrasinin özü ve özetidir...

Yani Batı demokrasisi, Selçuklu’dan (Çünkü Selçukluların da demokratik uygulamaları bir haylidir) ve Osmanlı’dan çok şey öğrenmiştir... Öğrene öğrene bugünkü şeklini almıştır... Demokrasinin şekillenmesine katkılarımız vardır.

Şimdi sırası geldi, bugünün adıyla “demokratik uygulama”lara Osmanlı’dan birkaç örnek vereyim... 

Örneklerin ilki Yıldırım Bayezid (Peşin hükümleri bertaraf etmek için de hemen belirteyim ki, bu hikâye, Osmanzade Taib’in Hadikat-üs Selatin isimli eserinde anlatılıyor)...

Şimdi kısa bir süre için 1300’lü yıllara gidiyoruz...

Başkent Bursa: Osmanlı tahtında genç padişah Yıldırım Bayezid oturuyor...

Molla Fenari, tekmil Osmanlı Devleti’nin “Müftiil enam”ı, yani Yüksek Mahkeme Başkanı.

Bir dâvada padişahın mahkemeye gelip şahitlik etmesi gerekiyor.

Padişah geliyor. Şahitlik edeceğini söylüyor. Fakat Molla Fenari şu gerekçeyle Yıldırım Bayezid’in şahitliğini reddediyor. İmparatorluk Türkçesiyle diyor ki:

“Terk-i cemaat eyledüğün şuyu’ bulmağılen, şahadetün caiz değildür.”

İmparatorluk Türkçe’sini cumhuriyet Türkçe’sine çevirelim:

“Namazlarını cemaatle kılmadığın söylendiğinden (aksini ispatlayana kadar) şahitliğini kabul etmiyorum.”

Buna karşılık padişahın tavrı, okul kitaplarımızda ya da yukarıda adını andığım kitapta iddia edildiği gibi, “Urun kellesini” tarzında değil, kusurunu gidermek için tedbir almak tarzındadır.

Ne yapmış peki? Gelin onu da aynı kaynaktan okuyalım:

“Hünkâr, saray-ı hümayunları pişgâhında bir camii şerif bina idüb evkaat-ı hamsede cemaate müdavemet buyurdular.”

Yani, Yıldırım Padişah, sarayının bahçesinde bir cami yaptırmış (bugünkü Yıldırım Bayezid Camii) ve beş vakit namazını bu camide cemaatle kılmaya özen göstermiş.

Özetle demek istediğim şudur: Artık kendi geçmişimizle barışmamız, tarihimize ilim, insaf ve vicdan ölçüsünde yaklaşmamız, geçmişi kötüleyerek günü kurtarma hatasından kurtulmamız lazım.

Çünkü bu temel bir hatadır. Ve bu temel hata, ister istemez bizi başka hatalara sürüklemektedir. 

Unutmayalım ki hatalı temeller üstünde abide inşa edemezsiniz. Etseniz etseniz gecekondu inşa edersiniz ki, o da ilk depremde yerle bir olur.

Sanıyorum, hâlâ dirilemeyişimizde, tarihe hatalı bakışımızın büyük rolü var.

Yarın başka bir örnekte buluşup noktayı koyalım inşallah...


Padişaha “şahitliğini kabul etmiyorum” diyen Osmanlı kadısı

 

Devir, Sultan Dördüncü Mehmed (“Avcı” lâkabıyla meşhur Padişah) devriydi: Osmanlı Devleti’nin hırpalanmaya başladığı yıllar...

Gün geçmezdi ki, serhadlerden acı haberler gelmesin! Ay geçmezdi ki, Osmanlı Devleti’ne bağlı kalelerden biri daha “nâbeca küffar” eline geçmesin! Vatan ağlıyor, millet ağlıyor, devlet ağlıyordu. Ne var ki,“Şevketlü Sultan Mehmed” maiyeti erkânıyla birlikte Davutpaşa ormanlığında hayal avlıyordu!

Acaba Padişah, sınırlarda olup bitenlerden, kalelerin bir bir yaban ellere geçişinden habersiz miydi?..

Elbette değildi, lakin kalın dalkavuk duvarını aşamıyor, dalkavukların, “İsabet buyurdunuz Hünkârım” şeklinde özetlenebilecek övgülerinde teselli arayıp vicdanını rahatlatıyordu.

Mert ve sert bir sese hem vatanın, hem milletin, hem de padişahın ihtiyacı vardı, ama nerdeee.. O mert ve sert sesi kim verecekti? Hangi babayiğit padişahı düştüğü gaflet uykusundan uyandıracaktı? 

Bereket versin millet bugünkü gibi “kaht-ı rical”de (adam kıtlığı) değildi. En azından, milletin, İstanbul Kürsü Vaizi Himmetzâde Abdullah Efendi’si vardı.

Abdullah Efendi, Sultan Dördüncü Mehmed devri hocalarından bir gönül eriydi. Âlimdi de: O kadar ki, yalnız İstanbul’da değil, neredeyse tüm İslâm âleminde adı, sanı bilinir, sözü, sohbeti dinlenir, kendisine güvenilirdi. Fakat son derece mutsuzdu: Çünkü İslâm’ın bayraktarlığını şerefle yapan koca Osmanlı Devleti çatırdıyordu. 

Bir cuma sabahı padişahın habercisi kapısına dayandı:

“Efendi Hazretleri” dedi, “Padişahımız, zat-ı âlinizi Davutpaşa Camii Şerifi’ne dâvet buyurmaktalar, ‘Gelsün, va’z-u nasihat itsün, irşad olalım” dimekteler. Ne dersüz?”

Abdullah Efendi’nin sabrı çoktan taşmış da, duygu ve düşüncelerini Padişah’a ulaştırmak için çoktan beri müsait bir fırsat kollar olmuştu. Teklifi canına minnet saydı. Padişah’ın gönderdiği dört çekerli at arabasına binerek Davutpaşa’nın yolunu tuttu. 

Cuma sünnetinden sonra hutbeye çıktı. Ağlayarak konuşmaya başladı:

“Ey ümmet-i Muhammed! Devlet sahipsiz kaldı. Şehir ve kalelerimiz bir bir küffar eline geçti. Müslümanın canı, malı, ırzı, namusu pay-mal oldu. Camilerimiz kiliseye döndürüldü. İmdi günahlarımıza tövbe edelim. Secdeye kapanıp, göz yaşlarımızdan yerde çimen bitinceye kadar da ağlayalım. Belki o zaman bağışlanırız.”

Cemaat de ağlamaya başlamıştır. Abdullah Efendi, doğrudan Padişah’a döndü. Gönlünden geçenleri gürledi:

“Hay Padişahım! Nedur bu hay-huy, nedur bu nefs-i emmareye uymalar? Niçün gaflet uykusundan uyanmazsız? Bilin ki, şimdiki zaman avlanma zamanı değil, ağlama zamanıdır!”

Padişah, yüreğini inciten hutbeyi başı önünde sessizce dinledi. Namaz biter bitmez de, adamlarına derhal hazırlanmaları emrini verdi. İstanbul’a döndü. Ordusunun başına geçip bizzat sefere çıktı.

Osmanlı’nın tabii uzantısı olan toplumumuzun bugün de Abdullah Efendi’lere ihtiyacı var. Birbirleriyle kavga eden siyasetçilerimizi, öğrencileriyle kavga eden üniversitelerimizi, halkla kavga eden medyamızı ve kendi kendisiyle kavga eden halkımızı “Kavga zamanı değil, el ele verip memleketi kurtarma zamanıdır” diye uyaracak gür bir sese muhtacız.

Merak etmeyin, bulacağız. Bu toplumda ne dalkavukların nesli tükendi, ne de Abdullah Efendi’lerin...

Dalkavuklar yapabildiği tüm tahribatı yaptılar, artık sıra Abdullah Efendilerde. 


Başımız tavana değiyor!

 

insanlarla birlikte evlerin de tavanları alçaldıkça alçaldı. Neredeyse başımız, yeni yapılan evlerin tavanına değiyor. Oysa tavanı alçak evlerde yüksek ruhlu insan yetişmez!

Osmanlı evlerinin tavanları bu yüzden alabildiğine yüksektir.

Osmanlıların yüksek tavanlı, geniş sofalı, bahçeli meskenlerini gördükçe, arsa bolluğunda diledikleri gibi yayıldıklarını düşünür, mimarinin insan karakteri üzerindeki etkilerini hesaplamazdım...

Mimarinin insan karakteri üzerindeki etkilerini çok sonra öğrendim. Meğer atalarımızın geniş yürekli, sabırlı, azimli ve hayırsever oluşlarında, yaşadıkları mekânların etkisi varmış...

Meğer yüksek tavan can sıkıntısını azaltır, insanın kendini daha müreffeh ve mutlu hissetmesini sağlar, karşılıklı pencereler komşuluğa açılır (üst üste bindirilmiş balkonların kapıları ise kavgaya açılıyor), bahçede, çiçeklerin arasında yapılan sohbetler aile bağlarını güçlendirir, araba yokluğunda yapılan yürüyüşler kilo sorununu çözer, bahçeyle ilgilenmek stres alırmış...

Neden bu kadar sinirli, öfkeli, stresli, kilolu, sıkıntılı olduğumuzu şimdi daha iyi anlıyorum. Yaşadığımız mekânlar küçüldükçe küçüldü, tavanlar alçaldıkça alçaldı, pencereler ufaldıkça ufaldı, bir biri üzerine bindirilmiş “daire”lerden oluşan “rezidans”lar ise yükseldikçe yükseldi...

Evler “daire”ye dönüştü dönüşeli, bir kısır döngü içinde dönüp duruyoruz.

Yani, geleneksel mimarinin dışına çıkmakla aslında geleneksel karakterimizin de dışına çıkmış olduk: Toparlanamıyoruz.

Başka bir tuhaflık da şu: Dairelerimiz çok küçük olmasına rağmen, çoğumuz salonlarımızı kullanmıyoruz. Neymiş efendim: Her an misafir gelebilirmiş! Bu yüzden eşyalar eskitilmemeli, misafir için daima yeni ve daima hazır tutulmalı imiş...

Böylece evimizin en aydınlık, en geniş ve güzel bölümünü, gelip gelmeyeceği bile belirsiz konuklara tahsis etmiş bulunuyoruz. Ev halkına “girmek yasak!” Sadece bu mealde bir levha ile telörgüsü eksik…

Sonuçta daimi misafirler (hane halkı), arada bir gelme ihtimali olan geçici misafirlerden arta kalan kısma sığmaya çalışıyor!

Hiç düşündünüz mü: Ne zaman geleceği belli olmayan, bazılarını çok da iyi tanımadığımız insanlara evimizin en mükemmel mekânını hazırlıyoruz da, evin gerçek sahipleri ve emektarları olarak kendimizi neden daracık alanlara hapsediyoruz? 

Misafir gelmeden biz gidersek (ölürsek) ne olacak?.. 

Onca emek ve değer verdiğimiz evimizin en güzel bölümünü mezar olarak mı kullanacağız?..

Unutmayın: Hiç kimseyi evinin, köşkünün, villâsının ya da malikânesinin en güzel odasına gömmezler! Hiç kimseyi lüks otomobilinin içinde toprağa vermezler! Bunu yapsalar bile ölünün hiçbir işine yaramaz.

Zaten salonda otursak bile fark etmiyor: Eskiden insanların saltanat sürdüğü bu bölümde, artık eşyalar saltanat sürüyor!..

En güzel yerde koltuklar oturuyor! Üzerinde çok seyrek olarak yemek yenen kocaman yemek masası bir gösteriş tuzağı: “Amma kocaman yemek masaları var, kim bilir üstünde ne nadide yemekler yiyorlar” desinler...

İrili-ufaklı sehpalar, salonda yürümek isteyenlere geçit vermiyor. Hava olsun diye salonun şurasına burasına atılmış küçücük halı ve antika kilimler insanın ayaklarına dolaşıyor...

Bunlara bir de gösterişli vazolar, biblolar, yapma çiçekler, mumlar, müzik seti ve televizyon ekleyin… 

Bitmedi: İçi kullanılması yasak tabaklarla, çatallarla ve incik boncukla dolu kocaman vitrin duvar boyu uzanıyor...

Onca yer kaplamasına karşın, içindeki tabaklarla ıvır zıvırlar hemen hemen hiç kullanılmıyor. Gerekçe malum: “Biri kırılırsa, tüm takım bozulur”... Sanırsınız ki, misafirler bize değil, yemek takımını saymaya geliyor! Böyle bir şey olmayacağına göre, neden onca ıvır zıvırı yıllar boyu yıkayıp, kurutup, sarıp sarmalayıp vitrine istifliyoruz?..

Sonra bir deprem: Vitrin devriliyor, canımız gibi sevip koruduğumuz yemek takımları ve incik boncuklar tuzla buz oluyor!

“Ah!.. Keşke kullansaydım…”

Eh, kullanın o zaman! 

Biz değişmedikçe hiçbir şey değişmez

 

Haklılığına ve bilgisine güvenen insan kendine de güvenir... Kendine güvenen insan, ne kendini ne de temsil ettiklerini ezdirir... Ölümüne hedefine yürür!

Bu anlamda özgüven, başarıya ulaşmanın en kestirme yoludur!

En büyük sorunlarımızdan biri özgüvenimizin olmaması: Çünkü ailelerimiz ya aşırı himayeci ya da bilgisiz ve ilgisiz...

Ağaca çıkma tekniğini öğretip yükseklik korkumuzu yenmemize yardımcı olacaklarına, ağaca çıkmamamızı öğütlüyorlar...

Yüzme öğretip denizle barışmamızı sağlayacaklarına, denizden korkmamızı telkin ediyorlar.

Ağaca çıkarsak düşer bir yerimizi kırar, acı çekermişiz... Denize girersek boğulur, ölürmüşüz...

Bu telkinler yüzünden hayattan korkuyoruz. Hayattaki pek çok meşru zevki (dalında meyva yemek, yahut yüzmek gibi) yaşayamıyoruz.

Oysa korku korkuyu besler!

Kimi yöneticiler darbelere teslim olurken, kimilerinin direnip kazanması da bence özgüvenle ilgilidir.

• 

Peygamberlerimizin hayatlarını okuyor musunuz? Şimdiye kadar okumuş olsanız dahi yeniden okuyun. Evinizde yoksa hemen bir tane edinin.

Bakın bakalım, aralarında, “ekmek derdine” kapılıp taviz verenler var mı?..

Ölüm gelmeden ölmeye yatanlar var mı?..

“Köprüyü geçene kadar ayıya dayı” diyenler var mı?..

“İtle dalaşmaktansa çalıyı dolaşmayı” tercih edenler var mı?..

“Bana dokunmayan yılan bin yaşasın” tekerlemesine sığınanlar var mı?..

“Maslahat icabı” inançlarından, ilkelerinden taviz verenler var mı? 

Hayır yok!.. 

Nasıl inanmışlarsa öyle yaşamışlar...

Baskı ise baskı, zulümse zulüm! Hepsine katlanmışlar. Şiddet karşısında bile itidalden uzaklaşmamışlar, suhulet ve sükünetle tebliğlerini yapmışlar. 

Hatırlayın: Hazret-i İbrahim’in karşısında Nemrud vardı...

Hazret-i Musa’nın karşısında Firavun vardı...

Hazret-i İsa’nın karşısında Roma despotları vardı...

Hazret-i Âlişan Efendimizin karşısında ise başta Ebu Cehil olmak üzere, Mekke’nin tüm müşrikleri: Tüm kuvvet ve kudret sahipleri vardı...

Güce boyun eğmediler, zulme teslim olmadılar, asla pes etmediler; yılmadılar, tereddüde kapılmadılar.

Nemrud, Hazret-i İbrahim’i ateşe attı: Ateş gülistan’a döndü.

Firavun, Hazret-i Musa’yı Nil Nehri’nde boğmaya kalktı, ordusuyla birlikte kendisi boğuldu.

Roma despotları Hazret-i İsa’yı öldürdüklerini zannettiler, Hazret-i İsasemaya alındı... 

Ebucehil, Hazret-i Âlişan Efendimizi doğduğu şehirden kovdu, ama kısa bir süre sonra muzaffer olarak aynı şehre dönmesini engelleyemedi.

Onlar başkalarına değil, Allah’a teslimdiler. Allah’a teslim oldukları için zahiren kaybettikleri zamanlarda bile mânen kazanıyorlardı.

Baskılar şiddetlendikçe inançlarına sarılıyor, inançlarında diriliyorlardı.

Samimiydiler...

Dürüsttüler...

Yüreklerinin en derin yerlerine kadar imanlıydılar ve inançlarında sebat etmeye kararlıydılar.

Tarih onların yaşama biçiminin haklılığını tescil etti.

Tarih bizim tabansızlığımızı da tescil ediyor. Bakalım gelecek nesiller nezdinde beraat edebilecek miyiz?

• 

Rahmetin tecellisini hak etmeye çalışmak için korkularımızdan kurtulmamız lâzım...

Korkularımızdan kurtulmak demek, prangalardan kurtulmak demektir!

Çünkü korkularımız, ruhumuzu ve beynimizi kilitleyen prangalardır!

Kaldı ki, korkunun ecele faydası yoktur...

Öyleyse umutla ve cesaretle yürümeye devam.

Bilin ki, korkaklar hayatı değil, sadece korkularını yaşarlar! 


Başlık parası

 

Eskiden evlilikler daha kolaydı. Çünkü “zaruri ihtiyaç” listesi bu kadar kabarık değildi. Küçük bir çeyiz sandığı yeterli olurdu. 

Şimdilerde çok zor!..

Öncelikle “ev sorunu” bel büküyor. 

Daha kız isteme safhasında dayatılıyor bu konu: “Kızımız ille ayrı evde oturacak”…

Bir de evi dayayıp döşeme sorunu var ki, eh, neresinden baksanız on binlerce lira tutuyor. 

Çünkü kız ailesi sıradan eve razı olmamak bir yana, ortalama eşyalara da razı olmuyor…

İlle en iyisi olacak!

Böylece evlilik Peygamber-i Âlişan’ın tavsiyesinin tam tersi istikamette zorlaştırılıyor.

“Ev alınacak (ya da kiralanacak), dayayıp döşenecek, perdeler şöyle, halılar böyle, mobilyalar filanınki gibi gösterişli olacak!”

Hiçbir şey “ihtiyaca göre” seçilmiyor, her şey “gösteriş” tutkumuza ayarlı! Maksat “Filanın kızına ne masraflar yaptılar” densin.

Yeni bir ev açmak, dayayıp döşemek dünya para... 

Bu parayla iki kişilik bir aile hiç çalışmadan birkaç yıl rahat rahat geçinebilir. Ya da ufak çaplı bir iş kurulabilir. 

Kimse işin bu tarafına bakmıyor. 

Moda, dinden daha etkin sanki; modaya göre yaşıyoruz.

Sonunda yeni ev açılıyor, borç-harç döşeniyor. Bazı bölgelerimizde bir de“başlık parası” belası var ki, akıl-mantık kitabına sığdırmak mümkün değil.

Gerçekten de eskiden böyle bir sorunumuz yoktu. 

Evlenen çiftler anne babalarıyla oturur, onların deneyimlerinden yararlanarak yeni durumlarına alışırlardı. 

Yeni evliler, anne babalarının nezaretinde “annelik”, “babalık” öğrenirlerdi.

Av-ru-pa’dan Türkiye’ye “çekirdek aile ti-pi” ithal ettik edeli, aileler küçüldü. Aile küçüldükçe dertler büyüdü. Konut sorunu bir türlü çözülemiyor. 

Çünkü her evlenen yeni ev açıyor. 

Yeni evde borçları ve tecrübesizlikleriyle baş başa yaşıyorlar. 

Bu yüzden boşanmalar evliliğin ilk beş yılında yoğunlaşıyor. Gençler evliliğin inceliklerini düşe-kalka öğrenmeye çalışırken tükeniyorlar…

Bu arada etkisizleştirildiklerini düşünün yaşlılar da başka bir biçimde tükeniyor. Terk edilmişlik duygusuyla hırçınlaşıyorlar, bazen çekilmez hale geliyorlar. 

Mali durumu iyi olan yaşlılar için bu durum pek “dramatik” olmayabilir, ancak maddi durumu iyi olmayan yaşlı anne babalar için durum “facia”boyutlarına çıkabiliyor.

Evlâtları tarafından terk edilen yaşlı ana bab-a-lar, “ahır ömür”le-rinde“na-merde muhtaç” hale gel-iyorlar. Ken-dil-e-ri-ni itilmiş, atılmış, terk edilmiş his-sediyorlar. Tabiatıyla da mut-suz ol-uyor-lar.

Durum gençler açısından da kötü aslına bakarsanız. Es-kid-en ye-ni ai-lel-er, ai-le-deki yaşlıların gözetimi altında ku-ru-lur-du. 

De-ney-im-siz gençlerin za-man za-man geçirdiği sarsıntılar aile büyüklerinin se-ve-cen müdahaleleriyle boşanmaya var-ma-dan onarılırdı. 

Şimdiki evlerde yaşlılar yok. Bu yüzden iki tecrübesiz gen-cin oluşturduğu aile ku-ru-mu, ilk duy-gu-sal kav-ga-da dağılabiliyor. 

İşin bir de bu yönüne bakmak lâzım.


Evlilik zorlaştı

 

Başlık parasını soran sorana… 

Belli ki evlenme çağında bulunan gençlerin canı çok yanıyor…

“Osmanlılarda başlık parası var mıydı?” diye soruyor. 

“Yoktu” demeyi ne kadar isterdim, ama maalesef diyemiyorum. Çünkü başlık parasının geçmişi Osmanlı’dan bile eski. 

Zaman zaman Osmanlı Devleti tarafından sert tedbirler alınmasına rağmen, başlık parası kaldırılamadı. Üstelik de dini bir yanı yok. Yanibaşlık parası dinsel değil, gelenekseldir. Evliliği müthiş şekilde sarpa sardırmaktadır!

Evliliği sarpa sardırıp zorlaştıran olgulardan biri de “ayrı ev açma”sendromudur! Oysa “kaynana evinde” (gelinlerin tabiriyle) oturmanın sayısız yararları var…

1. Genç ev-lil-er için ev ara-ma zah-me-ti or-ta-dan kalk-ar… 

2. Aileler bir sürü eşyaya para harcama der-din-den kur-tu-lur-lar (Eşyaya ve-ril-e-cek para daha önemli işlerde değerlendirilir).

3. Ku-ru-lu bir düzen olduğu için, gençler, ye-ni düzen kur-maya vak-it ayırmazlar…

4. Hazır eve yerleştikleri için evliliğin da-ha ilk günlerinde yıpranmaz, yo-rul-maz-lar. Ta-bii bun-lar-dan kay-nak-lan-a-cak kavgalara da gir-mez-ler.

5. Ye-mek ve te-miz-lik gi-bi önemli iki büyük der-di olmayacağından, kocasıyla ra-hat ra-hat gez-me-lere çıkabilir. Eve ayıracağı zamanı kocasına ve çocuklarına ayırabilir.

6. Anne-ba-ba kanalıyla da eve para girdiğinden (emeklilik vesaire), ye-ni ev-lil-er geçim sıkıntısı çekmezler. 

7. İşten atılma kor-ku-su hayatlarını ce-hen-neme çevirmediğinden, mut-lu ol-ma ih-ti-mal-le-ri ar-tar.

8. Ail-eye kaynana ve/ veya kayınpeder kanalıyla da para girdiği için, ge-lin hanım çalışmak zo-run-da kal-maz. Da-mat bey, aynı gerekçeden dolayı ikin-ci bir işte çalışmayacağından vak-tin-den önce çökmez. Tüm va-kit-le-ri-ni bir birle-rine has-re-derl-er.

9. Da-mat za-man za-man iş icabı gec-e-le-ri de- çalışacak ya-hut sey-a-hat-lere çıkacaktır. Bu du-rum-da, ev-de anne-ba-ba yok-sa, ge-lin hanım ya-pa yalnız kalır. Özellikle evliliğinin ilk yıllarında, alışmadığı bir mu-hitte, hat-ta kent-te yaşadığı için yalnız kal-mak-tan ölesiye kor-kab-i-lir. Kor-ku-su si-nir-le-ri-ni bozacağından, başka biçimde eşine yansıtabilir. Böylece ye-ni ai-le-nin ilk kavgaları başlayabilir. 

10. Çocuklarıyla aynı ev-de ot-u-ran anne bab-a-lar, mut-lu olur-lar. Onların mutluluğu genç ev-li-le-ri etkileyeceğinden tüm ai-lede mut-lu-luk havası es-er.

11. Ha-mil-e-lik döneminde, de-ney-im-li bir insanın ai-lede varlığı, ilk çocuğuna ha-mile olan genç bir ge-lin için büyük güvencedir. Eğer ai-lede tecrübeli bi-ri yok-sa, geçici süreler için yine an-ne-lerd-en yardım is-ten-e-cek, böylece iki ta-raf da mec-bur-en alışmadıkları ortamı paylaşacak ve büyük ih-ti-malle hu-zur-suz olacaklardır. Bu da za-ten stres içinde olan ha-mile ge-li-ni da-ha büyük bir strese sürükler.

12. Ge-lin hanım kocasının sevdiği ye-mek-le-ri biz-zat kaynanasından öğrenme imkânı bu-lur. An-nes-i-nin oğluna nasıl davrandığını gözlemler ve za-man içinde bunları uy-gu-lay-a-rak kocasını ken-di-sine bağlar.

13. Çocuklar, büyüme çağında, yalnız anne-ba-baya değil, dede ve nin-eye de muhtaçtır. Pek çok hayat der-si-ni on-lar-dan alırlar. Dede ile nine kavramı bel-li yaşlardaki çocuklar için bir sığınaktır. An-ne-nin yer-siz öfkelerinden ve za-man za-man şiddete va-ran çıkışlarından kaçan çocuk, de-de-sine ya-hut nine-sine sığınır. Her bi-ri hay-at-tan alınma masalları, kıssaları, hikâyeleri ve hatıraları on-lar-dan din-ler. Hat-ta çocuklar, çıkarsız sev-meyi, yaşlı yakınlarını seve-rek öğrenirler.

14. Anne-ba-baya sev-gi, saygı; anne-babayı kor-u-ma, kol-la-ma, gözetme ve mut-lu et-me, za-ten Al-lah’ın em-ri, Pey-gam-ber’in kav-li-dir. Bu it-i-bar-la ib-a-det-tir. 

De-mek oluy-or ki, yaşlı anne ve babalarımızın yüreği cen-ne-tin kapısıdır. Onların yüreğine gir-mek de-mek, cen-nette git-mek de-mek-tir.

Bununla birlikte yaşlılarla oturmanın bazı mahzurları da yok değil. Zaman içinde ona da bakalım inşallah.


Hayattan zevk almak ya da almamak

 

Dalgaların kabarmasını, denizin köpürmesini, köpük köpüğe sahille kucaklaşmasını seyrederken, yanıma benim yaşlarda biri geldi…

Benimle birlikte bir süre denize baktıktan sonra, aradığını bulamamış insanların kırıklığı içinde sordu: “Nereye bakıyorsunuz?”

Muziplik yapmak istedim: “Denize” dedim…

“Denizde ne var?” diye sordu bu kez, daha derin bir merakla…

“Denizde deniz var” diyerek muzipliği devam ettirdim.

Dudaklarını büzdü: “Ben de bir şey var sanmıştım” dedi, dönüp yürüdü.

Deniz zaten bir şeydi, hem de büyük bir şey, ama tabii bunu ona anlatamazdım.

O çoktan büyümüş, çoktan çoğu yetişkinlerin yaptığı gibi olumsuzluğa kilitlenmiş, denizi seyretmenin, hele hele denizde taş sektirmenin, en azından ayakları denize sokmanın huzurunu unutmuştu…

Biri dikkat ve ilgiyle denize bakıyorsa, orada mutlaka olumsuz bir şeyler olmalıydı: Bir ceset mesela, yağ tabakası, çöp yığını, kirlenme… Benim baktığım yerde ise sadece dalgalar vardı, köpük vardı… Açıkçası, sadece deniz vardı… O da ilginç değildi.

Adam yanımdan uzaklaşırken, arkasından bir süre baktım. Güzellikleri keşfetmeye, keşfetmek şöyle dursun, keşfedilmişleri fark etmeye bile üşeniyordu. Bunu da büyümek sanıyordu!..

Siz büyüyüp geliştikçe, içinizdeki duygular büyümüyor, gelişmiyor, aksine küçülüp güdükleşiyorsa, hayattan “kâm” alamazsınız. 

Adam bir ara dönüp bana baktı. Gülümseyerek el salladım. Karşılık vermedi. Hızla uzaklaşırken, eminim kafadan kontak olduğumu düşünüyordu.

Çünkü yaptığım iş, ona göre, son derece gereksizdi. Geliri yoktu. Çok çocuksuydu… Hâlbuki bendeniz son derece eğleniyordum.

Birden Hayalî’nin meşhur deyişini hatırladım:

“Cihan-ârâ (cihanın süsü) cihan içindedür ârâyı (süsleyeni) bilmezler, 

“Ol mâhiler (balıklar) ki, derya (deniz) içredür, deryayı bilmezler.” (balıklar denizin içindedirler, ama denizi bilmezler).d

İnsanların hayatı bilmemeleri gibi mi?..Düşündüm ki, bir yetişkin, sırf içinden geldiği için pantolonunun paçalarını sıvayıp çamurun gözüne basmıyorsa…

Deniz kıyısında durup dalgın dalgın ufka bakmak yerine, denizde taş sektirmece oynamıyorsa…

Zaman zaman parka gidip (yahut arka bahçeye çıkıp), “elâlem ne der?”kaygısına düşmeden çayırlarda yuvarlanmıyorsa…

Yaz yağmuru altında sırılsıklam olana dek ıslanmıyorsa…

Ayağına gelen topa vuracağı yerde bel bel arkasından bakıyorsa…

Somurtup duruyor, nerede bir çocuk görse azarlıyorsa…

Açık havada sırtüstü yatıp gökyüzündeki bulut karmaşasında değişik şekiller üretmiyorsa...

Gecenin bir vakti otomobilini ıssız bir yerde durdurup, yıldızlarla konuşmuyorsa…

Ayın yüzeyindeki lekeler hakkında kendine çocuksu masallar anlatmıyorsa…

İçinden geldiği için bir gülü okşamıyor, koklamıyorsa...

Güneşin doğuşunu, ya da denizdeki dalgacıklara pembe öpücükler göndere göndere batışını seyretmiyorsa…

Hiçbir ağaca çıkma isteği duymuyorsa…

Herkesin gözünün önünde uçurtma uçurtmuyorsa...

Bazen bürosunu kilitleyip seksek yahut misket oynamıyorsa…

Bir aynaya uzun uzun bakıp kendine göz kırpmıyorsa...

“Deli” demelerini umursamadan bazen kendi kendisiyle konuşup gülmüyorsa…

O yetişkin, içindeki son çocuğu da öldürmüş, Allah’ın ikramı güzelliklerle irtibatını koparmış demektir! İçindeki çocuğu öldüren yetişkin olumsuz, negatif, tasalı, keyifsiz, hayata karşı ilgisiz, küskün ve asık suratlı olur!

Bu yüzden mi acaba orta yaş kertesinde çekilmez oluyoruz?


Aşk

 

İlm kesbiyle rütbe-i rif’at,

Arzu-yı muhal imiş ancak…

Aşk imiş her ne var ise âlemde,

İlm bir kıl ü kal imiş ancak.

Fuzuli’nin bu mısralarını ilk kez okuduğumda tepeüstü çakılmış gibi hissettim kendimi… Şiir bittiğinde bulutlardan düşmüş gibiydim…

Şaşkın şaşkın bakındım…

Toparlanmam çok uzun sürdü. 

Ardından, “Aşka vakit yok” (bu isimde bir film mi izlemiştim ne?) diye düşündüm. Herkes öylesine bir koşturmaca içindeki, aşkla birlikte baharı da ıskalıyor.

Sizi bilemem, ama bana aşkla bahar arasında bir ilişki varmış gibi geliyor. 

Toprağın yeşermesini aşkın gönüllerde yeşermesine benzetiyorum. 

Sonra tomurcuklanıyor. Nihayet papatyalar açmaya başlıyor. 

Neden mi papatya? Bir kere beyaz… Beyaz masumiyetin simgesidir. Aşk da masum… Aynı hüzünlü, biraz da mütereddit (ikilemli) dizilişi, gerçek aşkta daima var olan ayrılık korkusuyla vuslat neşesi arasındaki çelişkili gel-gitleri anımsatır.

Bir bakmışsınız bütünüyle sendedir, sensin; bir de bakarsınız ulaşılmaz derecede uzaktır, uzaksın…

Çelişkilere dolanır yüreğiniz. Bir derin seversiniz, bir nefret edersiniz! Aslında nefret ederken bile ona tutulur, ona tutunursunuz. 

Bilmiyorum, meşhur allame Ak Şemseddin aşkı keşfettiğini sandığında (sanırsınız, ama hiçbir zaman keşfedemezsiniz onu) kaç yaşındaydı? “Ben aşkı böyle bilmezdim” demesine bakılırsa hayli yaşlı olmalı:  

“Bu aşkı ben bilmez idim,

“Bir acaib sevdâ imiş…

“Bir zerresi ay-u güneş, 

“Bir damlası derya imiş.”

Allah ilk insanı yarattığında, “Kan dökecek bir varlığı neden yarattığını”sormuş melekler…

Aldıkları cevap aşkın sırrı gibi: 

“Siz benim bildiklerimi bilmezsiniz!” 

Özgür duyguların şahikasını o duyguları yaratandan başka bu kadar veciz, bu kadar net kim ifade edebilir?

“Siz benim bildiklerimi bilmezsiniz!” 

Duygunun zirvesi “aşk”ı, aşkın insanı yıkayıp durulayan kudretini, ruhunu yüreğine emzirip sarhoş oluşunu melekler nereden bilebilir?

Hani bir soru vardır ya: “Çok gezen mi çok bilir, çok okuyan mı?” diye. Diğer konuları bilmem, ama aşkı ne gezen bilir, ne okuyan; onu sadece yaşayan bilir.

Neden derseniz hayatın özündeki sırdır “aşk”! Fuzuli’nin deyişindeki gibi, her yerdir ve her şeydir aynı zamanda!

Gerçi “aşk” denilen derin sevgi, son yıllarda bir hayli rayından çıkarıldı. Sözde “sa-nat çevreleri”, “tel-e-vole” mantığıyla yaşadıkları ya-pay hay-at-larla aşkı iyice yozlaştırıp kirlettiler. Yapay dünyada “aşk”ın yerini“zevkçilik” aldı. Ancak gerçek dünyada aşk hep yaşıyor ve hep yaşayacak. 

Aşk ölürse hayat da ölür!.. 

Geriye sadece “kıyamet” kalır. 

Çünkü aşk hayatın hayatıdır! 

“Ya sevgi?” diyeceksiniz. 

Sev-gi “sev-gi-ci”lerin elinde bir nevi ideolojiye dönüştü. Ve sanki herkes bir bi-ri-ni sev-mek zo-run-da imiş gi-bi bir ha-va oluştu.

Oysa sevgi bir zorunluluk değil, hayatın ruhsal derinliğinin dışa vurumudur. İçten yaşanırsa ve kendiliğinden gelişirse bir anlamı olur. Zaten kim-seyi si-zi sev-meye zorlayamazsınız, an-cak ken-di-ni-zi se-vil-e-cek bir in-san yap-mak için çabalayabilirsiniz.

Hemen hemen tüm köşe yazarlarının “reel-politik” takıldığı bir vasatta, baharla aşkın vuslatını hatırlatmak istedim.


Kaç çeşittir sevmek?

 

“Sevgi ikiye ayrılır” derler:

1. Şartsız sev-gi: Çıkarsız, pazarlıksız, yalın, düzeyli. Bu tür sev-giyi “aşk”ol-a-rak da tanımlamak mümkündür. Hz. Mevlâna gibi ciddi bir tasavvuf adamını, Şems’in demirci dükkânının önünde, örs ve çekiç sesine ritim tutturup titreten derin duygu aşktır…

2. Şartlı sev-gi: Bu tür sevmeler şartlara ayarlıdır. Şartların oluşmasına ve gelişmesine bağlı olarak ya gelişir, ya nefrete dönüşür.

“Şartlı sev-gi”l-eri de ken-di içinde ikiye ayırırlar:

1. “Çünkü”lü sev-gil-er: (Se-ni se-viy-or-um, çünkü güzelsin... Çünkü zen-gin-sin... Çünkü meşhursun... Çünkü ses-siz-sin, v.s.)

2. “Eğer”li sev-gil-er: (Eğer ba-na ev alırsan... Eğer ba-na ara-ba alırsan... Eğer ba-na kürk man-to alırsan... Eğer ok-u-lu-nu bi-tir-ip dok-tor olur-san, vs. [Evlenme programlarında şahit olduğumuz türden])…

Esas sev-gi “rağmenli sev-gi”imiş: “Se-ni fakirliğine rağmen... Se-ni işsiz ol-ma-na rağmen... Se-ni ai-leme rağmen... Se-ni ken-dime rağmen se-viy-or-um” diy-e-bil-mek ve bu ter te-miz duy-guyu yaşayabilmekmiş...

Hz. Hatice gibi desem… Biliyorsunuz Hazret-i Hatice, Peygamber-i Âlişan Efendimiz’in ilk eşidir. Aralarında onbeş yaş fark bulunmakla birlikte,Efendimiz onu çok sevmiş, “Hıristiyan kadınların en hayırlısı İmrân’ın kızı Meryem, Müslüman kadınların en hayırlısı ise, Hüveylid’in kızı Hatice’dir”diyerek kıyamete kadar aşkını ilân etmiştir…

Âşık olmasaydı dulluğuna takılır, kendisinden onbeş yaş büyük olması karşısında tökezleyip geri çekilirdi… Hiçbirini umursamadan onunla evlendi ve yaşadığı müddetçe başka hiçbir kadını istemedi. Hatta Hz. Hatice vefat ettikten sonra, ona hürmeten uzun sayılabilecek bir süre bekâr kaldı.

Ama evlenmek zorundaydı, çünkü dinin kadın boyutunu kadınlara taşıyacaklara ihtiyaç vardı. Üst üste evlendi. Bunun farklı hikmetleri üzerinde elbette durulabilir, ancak bir yönü “Hz. Hatice karakteri”ne duyduğu derin özlemdir sanırım. Her kadında onun kokusunu, onun duruşunu, onun aşkını aramış, bulamayınca Hz. Ayşe Validemizi çocuk denebilecek yaşta nikâhlayarak yıllar boyu eğitmiş, Hz. Hatice’ye benzetmek istemiştir…

Sonuçta faziletinden, takvasından, şefkatinden, sevgisinden, kavrama kabiliyetinden, nihayet kadın duruşundan etkilenmiş, bu kez Hz. Ayşe’ye doludizgin âşık olmuştur.

O kadar ki, Hz. Ayşe kadınsı bir merak ve istekle “Efendim, beni seviyor musunuz?” diye sorduğunda, “Kördüğüm gibi” diye cevap vermiştir, “Seni kördüğüm gibi seviyorum.”

Aradan birkaç yıl geçiyor… Zor yıllardır geçen yıllar. Âlişan Efendimizöncelikle bir Peygamberdir ve bu sıfatıyla Bizans kralından çöl bedevisine kadar binlerce kişiye hakikati tebliğle mükelleftir: O buna vakit ayırıyor… 

Aynı zamanda devlet başkanıdır, devlet başkanı sıfatıyla görüşmeler, anlaşmalar yapıyor: Buna vakit ayırıyor…

Aynı zamanda başkomutandır, orduları yönetiyor: Buna vakit ayırıyor…

Muallimdir, çevresine ve dünyaya öğretmenlik yapıyor: Buna vakit ayırıyor…

Kocadır kadınlarına, babadır çocuklarına, dededir torunlarına vakit ayırıyor…

Bazen savaşmak zorunda kalıyor, bazen yoklukla, hatta açlıkla mücadele ediyor…

O böylesine girift ve yoğun işlerle uğraşırken, kim bilir yine hangi kadınsı duyarlılığın etkisiyle, Hz. Ayşe, yıllar öncesinden kalma o “kördüğüm”ü hatırlatmak istiyor Efendimiz’e… Damdan düşer gibi soruyor: “Efendim, kördüğüm ne âlemde?”

“Ne kördüğümü?” diye sormuyor Efendimiz…

“Bunca işimin arasında yıllar önce söylediğim bir kelimeyi hatırlamamı bekleyemezsin” diye azarlamıyor Hz. Ayşe Validemizi… “Ben nelerle meşgulüm, sen nelerle meşgulsün” diye de küçümsemiyor…

O cümleyi bir dakika önce söylemiş gibi gülümsüyor, sadece. Derin derin eşine bakıyor ve teminat veriyor: 

“Kördüğüm daha da girift bir hale geldi, yüreğime bütün bütün dolaştı…”

Aşk sünnettir! Zaten Allah’a da ancak o yoldan gidilir. 



Aşkın özü aşkta saklı

 

Bu isimde bir film seyretmiştim vaktiyle. Başrolü genç yaşta kaybettiğimizTurhan Seyfioğlu ile Ayhan Işık paylaşıyordu sanırım…

Aslında bu topraklar “Devlerin Aşkı”na dönem dönem şahit olmuş topraklardır. Hükümdarlıkta “dev” olanlar, bir cariye karşısında bazen acze düşmüş, inim inim inlemek zorunda kalmıştır:

“Merdüm-i dideme bilmem ne füsun etti felek,

“Giryemi etti füzun, eşkimi hun etti felek;

“Şirler pençe-i kahrımdan olurken lerzan,

“Beni bir gözleri ahuya zebun etti felek.”

(Gözlerime felek nasıl bir büyü yaptı bilmiyorum/ Ama çok fazla ağlattı, özümü kan içinde bıraktı, askimi arttırdı/ Aslanlar bile gücümün korkusundan titrerken/ Felek beni bir ceylan gözlüye esir etti).

Bu şiir, Yavuz Padişah’ındır. Esiri olduğu “ahu (ceylan) gözlü” ise, bir rivayete göre isimsiz bir Türkmen kızı, bir rivayete göre de eşi Hafsa Sultan’dır. 

Ne olursa olsun, Yavuz Sultan Selim gibi alabildiğine realist, alabildiğine öfkeli bir Padişah’ın aşkın önünde dize gelmesi ilginçtir.

Oğlu Kanuni  Sultan Süleyman ise aşık olduğu Hürrem Sultan’a yazdığı meşhur şiirinde tüm varlığını, hatta bir gün var olacağına inandığı herşeyini hiç yüksünmeden “Stanbulum, Karaman’ım, diyar-ı milket-i Rum’um/ Bedahşan’ım (lâl madeni çıktığı için çok kıymetli bir bölgedir) ve Kıpçağım ve Bağdad’ım, Horasanım” diyerek sevdiğinin ayaklarına sermiştir…

Sultan I. Abdülhamid de öyle: Büyük dedesi Kanuni gibi, o da bir cariyeye âşık olmuş, adı “Ruhşah” olan “köle kız”a, sultanlara lâyık mektuplar yazmıştır. Bunlardan biri şöyledir: 

“Abdülhamid, Ruhşah’ına kul kurban olsun. Bir kusur ile beni unutma. Benim vücudum toprak oluncaya kadar senden vazgeçersem, Allah bana lâyık olduğumu versin… 

“Efendim; gideyim, belki beni götür diye buyurursun diyorum, ama sen bana götür demiyorsun. İnşallah-u Tealâ ömrümüz oldukça birbirimizin oluruz. Canım efendim, ben ayağına yüzümü sürerek senden rica ediyorum…” 

Ya Mimar Koca Sinan?..

Eserlerine “aşk” katmasaydı, bu kadar etkileyici olurlar mıydı?

Belgesi yok, ama Mihrimah Sultan adına Üsküdar’da ve Edirnekapı’da inşa ettiği camiler, aşkın “vecd” haline dönüştüğünün resmidir.

Ayrıca aşkın belgesi zaten olmaz! Şairin şiirinde, mimarın eserinde okunur.

Bugün de hayranlık ve şaşkınlıkla seyrettiğimiz eski camilerin, çeşmelerin, türbelerin, köprülerin, resimlerin, heykellerin, katedrallerin, kısacası tüm “anıtsal eser”lerin içinde mutlaka derin bir “aşk” saklıdır. 

Bu durum yürek tellerimize dokunan şarkılar, şiirler, romanlar ve hikâyeler için de geçerlidir. Buhûrizâde Mustafa Itri Efendi’yi meşhur “segâhtekbir”inde, Süleyman Çelebi’yi “mevlid”inde, Yazıcızade Muhammed Efendi’yi “Muhammediye” adlı muhteşem eserinde zirveye ulaştıran şey, kuşkusuz “aşk”tır!..

Eski “eser”leri okurken, ya da eski eserlere bakarken, bunu hissetmemek ancak “taş yürekli” olmak, ya da tepeleme “güncel olay” dolmakla mümkündür.

“Eser”de saklı aşkı yakalayamayanlar açısından “eser” anlamını yitirir. Sıradanlaşır. Mâbed “bina”ya,şiir “yazı”ya, hat “kareografi”ye,resim“çerçeve”ye, ebru “boya”ya dönüşür. Oysa ebru, “suyun ruhunu kâğıda emzirmek”, mâbed, bağımsız taşlara aşk katmakla yapılabilir. 

Kelimeleri yürekte damıtıp aşkla kundaklayabilirseniz ancak şiir yazabilirsiniz…

Resim ise, insanın iç dünyasındaki renk skalasını tuvale en uyumlu biçimde emdirmesidir.

Ya hat sanatı?.. Diviti aşkın gözyaşlarına banarak ancak o güzellemeler yazılabilir. Bazı hattatlar bu uğurda gözlerini neden kaybettiler sanıyorsunuz?

Harfleri raksa getirmek için, aşkın kalemini kullanmak gerekiyor. 


İnsan merkezli eğitimin çocukları: Osmanlılar

 

Eskiden “eğitim” vardı, şimdi “öğretim” var…

Şimdiki öğretim bilgi eksenli, Osmanlı eğitimi ise insan merkezliydi: Önce insanın kıymeti öğretilir, o yoldan insanı yaratan Allah’a gidilirdi…

Bu yüzdendir ki, Osmanlı insanı din, dil, renk, ırk farkı gözetmeksizin, insanlara hizmeti ibadet telakki ediyor, “İnsanların en hayırlısı, insanlara faydalı olandır” prensibi içinde, hayırda yarışıyor, bu ulvi ve külli yarışın bir sonucu olarak da, büyük hayır müesseseleri (vakıflar) vücuda geliyordu.

Osmanlı’da vakıf müesseselerin bolluğu ve yaygınlığı, hayırda yarışın ne denli büyük bir toplumsal heyecan dalgaları oluşturduğunu gösteriyor.

Rahatlıkla söyleyebiliriz ki, Osmanlı insanı, “İnsanların en hayırlısı insanlara faydalı olan, malın en hayırlısı Allah yolunda harcanan, Allah yolunda harcananın da en hayırlısı halkın en çok ihtiyaç duyduğu şeyi karşılayandır” anlayışı çerçevesinde, hayatını yaradılış hikmetine hizmete vakfetmişti.

Devlet, insanının bu ulvi çabasından öylesine etkilendi ki (belki birazcık abartıyorum) bizatihi kendisi devasa bir vakfa dönüşüp din, dil, renk, ırk, kıyafet farkı gözetmeksizin, tüm gücünü, yönettiği insanların hizmetine sundu: Bu da Osmanlı’yı “dilencisiz bir millet” yaptı.

Böyle söylüyor meşhur Fransız gezginlerden A. De.La Motraye: “Bütün Türkiye ile Tataristan’da (Kırım’da) dilencinin yahut dilenciliği meslek edinmiş fukaranın ne olduğu bile malum değildir.” (Voyages en Europe, Asie et Afrique, La Haye, 1727, c.1, s. 263)…

Comte de Bonneval da aynı şeyi tekrarlıyor: “İstanbul şehriyle çevresinde yaklaşık iki milyon nüfus yaşıyor. Bu yapısıyla, İstanbul, Avrupa’nın en büyük şehirlerinden biridir. Buna rağmen, bu koca payitahtta (başkent) tek bir dilenciye rastlamak bile mümkün değildir.”

O günlerden daha zenginiz, ama dilenci bolluğundan geçilmiyor. Ne dersiniz, dilenci sayısı mı arttı, yoksa fitresini, sadakasını, zekâtını tereddütsüz veren hayır sahipleri mi azaldı?

Kuşkusuz hayır sahipleri azaldı. Çünkü cumhuriyet eğitimi “verme”yi değil, sadece “alma”yı öğretiyor! Ayrıca “insanın değeri” konusunda sistemin hiçbir fikri yok. Oysa hayat eğitimle şekillenir.

Şimdi Osmanlı’nın “olmazsa olmaz”ı sayılan vakıf müesseselerine gelelim: Bunlar insana (ve tabii ki hayata) duyulan sevgi ve saygının kurumlaşmış halidir. 

Böyle müesseseler düşünebilmek için, insanın yaradılış hikmetini kavramak gerekir. İnsanın yaradılış hikmetini en iyi anlatan kitap Kur’an olduğuna göre, insana hizmeti pek tabii Müslümanlar kurumlaştıracaklardı. Böylece Müslüman yüreklere “vakıf” fikri doğdu ve kısa sürede imparatorluk kültürünün temeli oldu.

Bir kişinin malını-mülkünü hiç tanımadığı insanların hizmetine sunması, insanı tüm teferruatı ve kıymetiyle kavramasıyla mümkündür! Belli ki, bu idrak Osmanlı insanında mevcuttu. Bu idrak olmasaydı, otuz altı binden fazla vakıf kurulabilir miydi?..

Bu vakıflardan bazıları hayvanlara ve bitkilere yöneliktir ki, Ortaçağda böylesine derin bir çevre bilincini takdirle anmamak haksızlık olur.

El-is-ee Recus yazıyor: “Osmanlılardaki iyilik duygusu hayvanları dahi kucaklamıştır. Birçok köyde eşekler haftada iki gün izinli sayılır...

“Türklerle Rumların karışık olarak yaşadığı köylerde, hangi evin bacasına leylekler yuva yapmışsa, bilin ki o bir Türk evidir. Leylekleri rahatsız etmemek için ateş yakmazlar.” (Küçük Asya. c. 9).

Gez-gin Guer, başka bir örnek veriyor: “Bu adamlar (dediği bizim ninelerimiz ve dedelerimizdir) sokak başlarında sahipsiz köpeklere ve kedilere et dağıtırlar... Sokaktaki ağaçların kuraklıktan kurumasını önlemek için bir fakire para verip sulatacak kadar kaçık Müslümanlara bile rastlamak mümkündür...”

 “Osmanlı Asırları”nda, canlı cansız tüm varlıkların Allah’ı zikrettiğine inanıldığı için, hayata “şefkat” ediliyor, hayatın en kıymetli varlığı olan insana, düşman olmaması kaydıyla, “öz kardeş” nazarıyla bakılırken, hayvanlar ve bitkiler aynı şefkat anlayışı içinde kucaklanıyordu.

Artık şunu iddia edebiliriz: Yeryüzünün ilk “sosyal devlet”i ninelerimizle dedelerimizin kurduğu Osmanlı Devleti’dir. 



Vakıf devlet, vakıf millet ve Osmanlı demokrasisi

 

Osmanlı asırlarında devlet ve millet “vakıf” statüsü kazanırken, Avrupa kendi bencilliğinde tükeniyordu. 

Bu yüzden Osmanlı Devleti’ne gelen Batılı gezginler, hayretten hayrete düşüyor, Avrupa’ya Osmanlı insanını ve onun devletini örnek gösteriyorlardı.

Bir zamanlar Londra Ticaret Odası’nın en görünür yerinde şu mealde bir tavsiye levhası asılıydı: “Türklerle alışveriş ediniz!” 

Hollanda Ticaret Odası’nda oylar eşit çıkınca, Türklerle ticari ilişkisi olan üyenin oyu iki sayılırdı: Türklyerle alış veriş etmek bir imtiyazdı. Zira namus ve dürüstlük abidesiydik.

“Türkler vaatlerine dindarane bir sadakat gösterirler” diyor, Comte de Bonneval.

Mouradgea d’Ohsson ise “Müslüman Türkler yeminleriyle ahitlerine de son derece sadıktırlar” diyerek, “sadakat” nedir bimleyen vatandaşlarına bizi örnek gösteriyor.

Dahası da var: Osmanlı ülkesine gelip tetkiklerde bulunan Avrupalı gezginler, Avrupa ile mukayese kabul etmez insan hakları uygulamaları karşısında şaşkınlıklarını dile getirmekten kendilerini alamıyorlar…

Bunların arasında özellkle diplomat Comte de Marsigli’nin tespitleri dikkate değer, çünkü Marsigli bir İslam-Türk düşmanıdır. Buna rağmenOsmanlı Devleti’nin insanlara verdiği değerle riayet ettiği insan hak ve hürriyetlerinden bahsetmekten kendini alamıyor. 1732’de La Haye’de yayınladığı hatıratının birinci cildinin 28-29. sayfalarında Osmanlı idaresini öve öve bitiremiyor: 

“Tarihçilerimizin hepsi Osmanlı padişahlarının diktatör olduklarını dünyaya ilân ediyorlar. Hâlbuki Osmanlı Devlet sistemiyle diktatörlük arasında en ufak bir bağ yok. Nasıl olsun ki, Padişahın maiyetinde bulunan ve adına ‘Kapıkulu’ denen askeri teşkilatın (yeniçeri ve sipahileri kastediyor) gerek eski padişahlardan kalma kanunlar mucibince, gerekse kendi gelenekleri gereği padişahı tahttan indirebiliyor, zindana bile atabiliyorlar.”

Marsigli, padişahların “diktatör” olmadıklarına dair pek-çok örnek verdikten sonra, yukarıda adı geçen kitabının 31. sayfasına şu hüküm cümlesini yerleştiriyor: “Buraya kadar verdiğim örneklerden de anlaşılacağı gibi, Osmanlı Devleti bir aristokrasi değil, adı konmamış bir demokrasidir.” 

Şimdi de buyurun, M. Porter’i dinleyelim: “Kur’an hükümleri zulüm ve istibdada karşı çok kuvvetli bir engeldir. Savaş, ya da barışla Osmanlı hâkimiyetine giren Hıristiyan milletlerin malları ve mülkleri güven altına girer. Padişah Hıristiyan ahalinin haklarının da muhafızlığını yapmak zorundadır. Bu durumda keyfi bir istibdat manzarası görmeye imkân yoktur.” 

“Osmanlılarda insan en değerli varlıktır. Çünkü Kur’an böyle diyor. Bu durumda insana baskı ve şiddet uygulanabilir mi?” (İngiliz yazar Th. Thornton, 1807).

Fransız gezgin ve yazar A. L. Castellan’dan son nakil: “Teb’asının hayatına, namus ve haysiyetine, malıyla mülküne hâkim sayılan padişahın iradesi Kur’an hükümlerinden, şeriat ulemasının kararlarından veyahut Şeyhülislâmın fetvalarından üstün değildir.”  (Moeurs, usages, costumes, des Othomans et abrégé de leur historie 1812, c.3, s. 14-15).

Bu satırlar “Saltanat propagandası” sayılabilir mi? Şundan dolayı sordum ki, Üstad Necip Fazıl, 1954’lerde yayınladığı Büyük Doğu Mecmuası’nın kapağına, Osmanlı arması koyunca, dergi toplatılmış, Üstad, “padişahlık propagandası yapmak”la suçlanarak mahkemeye sevk edilmişti.

Necip Fazıl’ın, yargılama esnasında söyledikleri çok ilginçtir. Kendisini“padişahçı” olmakla suçlayan savcıya şöyle demişti: 

“İçinde adalet işlerine bakılan bu binanın tepesinde aynı Osmanlı arması var. Siz de mi padişahlık propagandası yapıyorsunuz?”

Veminel garaib!


“Dost bî vefa!..”

 

Dost bî-vefâ, felek bî-rahm, devran bî-sükûn,

“Derd çoh, hem-derd yoh, düşmen kavî, tâli’ zebûn (Fuzuli).  

Yani, “Dost  vefasız, felek acımasız, dünya karışık/ Dert çok, dert ortağı yok, düşman güçlü, talihim âciz” diyor, Fuzuli… 

Şimdiki vefasızlıkları görse acaba neler söylerdi?

Rodoslu zindancıya vefa duygusundan dolayı bugün İstanbul’da “Vefa”olarak anılan semte adını veren Ebul Vefa’yı yetiştiren milletin çocuklarında “vefa” kalmadı. Ne zaman vefadan bahsedilse, “İstanbul’da bir semt adı” deyip geçiyoruz…

Sevgi, saygı, şefkat, merhamet, fedakârlık gibi en değerli duygularımız da vefa duygusuyla birlikte tarihe karıştı. 

Ulvi duygularımız kimi zaman siyasetçiler, kimi zaman ticaretçiler, kimi zaman cemaatçiler, kimi zaman da devlet tarafından o kadar sömürüldü ve kullanıldı ki, hepsi aşındı!

Evet ama bunlarsız da “insan” olunmaz. Bu bakımdan yeniden yeşertmenin bir yolunu bulmamız lâzım.

Sözün burasında size Serhat Beyi Osman’ın hikâyesini aktarmak istiyorum. Bakın ki, vefa nasıl bir şey?..

Cihan Padişahı Kanunî Sultan Süleyman, şehzadelerin sünnet düğünü münasebetiyle devlet ricaline bir ziyafet veriyor. Ziyafetin ortalarına doğru paüdişah çadırının yakınında bir patırtı kopuyor. Gürül gürül bir ses haykırıyor: “Beni Hünkârımdan koparamazsınız! Biz serhat beyiyiz. Beç önlerinde kılıç salkarken itibarlıydık. Kılıç yerine baston tutunca gözden mi düştük?”

Vezirler korkuyla bakışırken, Padişah, tanır gibi olduğu sesin sahibini düşünüyor. Viyana önleri geliyor gözlerinin önüne, “Ya Allah bismillah”diye haykırıp kılıç sallayan serhat yiğidini hatırlıyor:

“Tez huzura alın” diye emrediyor, “serhat kulu bekletilmez. Biz babadan böyle gördük!”

Adamı içeri alıyorlar. Bir elinde baston, diğerinde bir çıkın. Bastona dayanarak yürüdüğü halde topallıyor. Sultan Süleyman, görür görmez adamı tanıyor. Tanır tanımaz da ayağa fırlıyor: “Pehlivan Osman, serhat beyim, baba yadigârım, hoşgeldin!..”

Adam, yumruk olup genzini tıkayan hıçkırığı o an salıyor: “Çok şükür unutulmadık!” diye mırıldanarak Padişah’ı etekliyor.

Padişah, gözlerine inanamıyor. Viyana kapılarını tek başına zorlayan doksan kara okkalık serhat yiğidi Pehlivan Osman’a ne olmuştur böyle?.. Nasıl bu derece zayıflamış, ihtiyarlamış, tanınmayacak hâle gelmiştir?“Hele otur, dinlen” diyor, “anlat ki, neler oldu?”

Osman Bey oturmuyor. Bastonuna dayanarak konuşmaya başlıyor: “Viyana önlerinde yaralandık, bastonsuz yürüyemez olduk. Anlayacağınız artık bizden serhat kulluğu geçmiş ola...”

Bir çıkın açıyor, içinden işlemeli bir altın kâse çıkarıyor, Padişah’a uzatıyor:

“Bu kâse, sizin, Şahin Bey’e armağanınızmış. Şehit olurken bana verdi. En kıymetli malım budur. Şehzadelerimiz efendilerimizin sünnet düğünlerine armağan olarak getirdim. Gerçi sunulan hediyeler karşısında bunun bir ehemmiyeti yok; amma benim de verebileceğim başka bir şeyim yok. Kabul buyurunuz, Hünkârım...”

Sultan Süleyman kâseyi alıyor. Bunu Şahin Bey’e verdiğini hatırlıyor. Osman’a dönüyor: “Aldığım hediyelerin en değerlisi budur, Osman’ım... Hepsine bedeldir. Çünkü bir serhat yiğidinin yegâne kıymetli malıdır.”

Geri uzatıyor: “Aldım, kabul ettim; fakat bunu tekrar sana hediye ediyorum! Padişah hediyesini çevirmek âdet değildir. Şimdi artık sofraya buyur. Hep birlikte taam edelim.”

Sofrasına oturtuyor. Birlikte yemek yiyorlar. Osman Bey müsaade isteyince, etek öpmesine bırakmadan kucaklıyor: “Bak a Osman Bey” diyor, “sakatlığı bahaneyle ceng-u cidalden uzak durma. Çabuk iyileşmen için bizim nekimbaşıya baktıracağım. Serhat boyları bizi bekler. Yine birlikte kılıç sallayacağız!”

Bu söz Osman Bey’i diriltiyor. Padişah huzurunda olduğunu unutup bastonunu kılıç gibi havaya kaldırarak gürlüyor: “Birlikte kılıç sallayacağız!”

Pir-i Mehmet Paşa, gördüğü tablo karşısında gözyaşlarını tutamıyor, başını ellerinin arasına alarak, “Bu ne büyük fedakârlık Allah’ım, bu nasıl bir vefa duygusu!..” diye diye ağlıyor.

İZNİNİZLE…

Sevgili dostlarım! 

Bir süreliğine doğduğum, büyüdüğüm topraklara gidiyorum. Allah izin verirse dönüşte yine görüşürüz. Selamette kalın ve lütfen dualarınızı eksik etmeyin.



Eski Saray-Yeni Saray-Külliye-Beştepe

 

“Kimi ar’ar dedi kadd-i dildâra kimi elif;

“Cümlenin maksûdı bir, ammâ rivâyet muhtelif.” 

Kanunî Sultan Süleyman’a ait bu dizeleri günümüz Türkçesine şu şekilde çevirebiliriz: “Muhteşem endamını bazıları ardıç ağacına benzetti, bazıları da elife… /Aslında aynı şeyi söylemek istiyorlar, ama rivayet çeşitli.”

Yani câhilin üslûbu başka, âlimin başkadır. Herkes gördüğünü kendi seviyesine göre ifade eder. 

Cumhurbaşkanlığı binası da aynı akıbete uğradı: Kimimiz “Külliye”, kimimiz “Beştepe”, kimimiz “Saray” dedik, maksada göre değişen rivayetler ürettik. 

Muhaliflerin, “ısraf” ve “gösteriş” gibi anlamlar yüklediğini bile bile bendeniz “Saray” denmesinden hiçbir rahatsızlık duymam. Çünkü bu millet altıyüz küsür sene saraydan yönetildi. Atatürk de sarayda (Dolmabahçe Sarayı) öldü.

Ama Batı’daki pekçok sarayı görmüş gezmiş biri olarak, hakperestçe ifade etmeliyim ki, Beştepe’deki bina tam bir “saray” değil, tam bir “Külliye” de değil. Türkiye Cumhuriyeti Devleti’nin şanına yakışan “Büyük Devlet Evi”dir.

Ezbere konuşmuyorum: Sayın Cumhurbaşkanı’nın dâvetlisi olarak gittim, gördüm, gezdim. Elbette oturduğumuz evlerden daha lüks, ama saraylara göre çok daha sade… 

Genel olarak Batılı saraylardaki şaşaa karşısında insan kendini ufalanmış, ezilmiş hisseder. Gördüğünüz ihtişam karşısında gerilirsiniz, kendiniziKuzey Kutbu’nda yapa yalnız hissedersiniz. Fakat Beştepe’nin hiçbir yerinde kendimi öyle hissetmedim. İtiraf edeyim ki, hakkında yazılıp çizilenleri hatırlayıp hayal kırıklığına bile uğradım: Ne 250 bin liralık yemek masası vardı, ne de altın kaplama klozet ve musluklar!

En pahalı eşyalar Kasapyan Köşkü’den (Çankaya Köşkü) getirilip duvarlara asılan antika tablolardı. Duvarlara çerçeveli tablolar asmak Batılı bir anlayıştır. Bizim geleneksel mimari anlayışımızda duvarlara tablo asılmaz. Batılı resim sanatından daha üstün, daha kalıcı ve daha estetik süslemeler ve özellikle hüsn-ü hatlarla (güzel yazılar) bizatihi duvar tabloya dönüştürülür. 

Osmanlı sarayları ve camileri bu tür tablolarla süslüdür. Her biri öylesine olması gereken yerdedir ki, başka yere taşıma gereği duymazsınız. Zaten isteseniz de koca duvarı bir yerden bir yere taşıyamazsınız. BenceBeştepe’nin en belirgin eksikliği budur: İğreti duran antika tabloları saymazsak, duvarlar ve kapı başları boş duruyor.

Oysa Fatih Sultan Mehmed tarafından yaptırılan Topkapı Sarayı’nın duvarları ve kapıbaşları doludur. Meselâ, Bâb-ı Hümâyûn’un (sarayı şehirden surun girişi) üzerinde müsenna yazı ile besmele ve Hicr Suresi’nin 45-48. âyetleri yazılıdır (bir zahmet meale bakın).

Bâb-ı Hümâyûn’un sağ ve solundaki tek satırlık kitabelerin birinde,“Sultan, Allah’ın emir ve yasaklarını gözetir ve mazlumları zalimlerden korur” anlamında “Es-Sultân-ı zıllullâhi fi’l-arz, ye’viileyhi külli mazlûmîn”,diğerinde ise, “Apaçık gerçeğin sahibi Allah’tan başka ilah yoktur. Emin ve sözünün eri olan Muhammed Allah’ın Resulüdür” anlamında, “La ilahe illallah El-Meliku’l-hakku’l-mübîn, Muhammedu’r-Resulullah sâdıku’l va’di’l-emîn” yazıları okunur.

Orta Kapı da denilen Bâbüsselam (Selam Kapısı) iç içe iki kapıdan oluşur. Birinin üzerinde “Lâilâhe illallâh Muhammedün Rasûlullâh”, diğerinin üzerinde, “Kapıları kendilerine açılmış Adn cennetleri vardır.” (Sad Suresi 38/50) meâlinde âyet-i kerîme yer alır.

Topkapı Sarayı Harem Dairesi girişinde yine bir âyet vardır.

“Adalet Kulesi” olarak şöhret bulan “Divan Odası”nın Padişahlara ait kapısının üzerinde ise, “Bir saat adaletle hükmetmek, yetmiş sene nafile ibadetten hayırlıdır” anlamında birHadis-i Şerifle adaletin önemine vurgu yapılmıştır. 

Her âyet, her hadis, her kelam-ı kibar, Osmanlı devlet felsefesinin mermere işlenip ebediyete miras bırakılmış bir dışa vurumu gibidir.  

Aynı zamanda bunlar, Osmanlı Devleti’nin hangi ilke ve referanslarla yönetildiğini açıkça gösteren işaretlerdir. 

Kimimizin “Külliye”, kimimizin “Beştepe”,kimimizin de ısrarla “Saray”dediği mekânda işte bunlar yok.

Çünkü hayat felsefemizle birlikte devlet felsefemiz de değişti.

Şimdi artık “hoşbulduk” diyebilirim: Malum, memlekete gitmiştim, döndük hamdolsun.

Osmanlı’nın tefekkür dünyasında bayramın yeri

 

Eskiden bayrama on-onbeş gün kala bayram için gerekli olan ihtiyaçlar tedarik edilir, kumaşlar alınır, çocuklarla hanımların bayramlık elbiseleri dikilmeye başlanırdı. 

Bu arada zengin aileler kendi ev halkı için daha ağır ve pahalı bayramlıklar diktirirlerdi. Aynı zamanda konaklarında hizmet eden kâhya, divan efendisi vb. hizmetlilere de elbiselik çukalar, şallar alır, evin hanımı evdekiler için bohça hazırlar, içine süslü iç çamaşırlar, som ipek bel futası (aşçıbaşıya) mendil, peşkir, bir miktar da harçlık koyardı.

Evlenip konaktan çıkan eski kalfalara da süslü bayram elbiseleri, çocuklarına çamaşırlar alınır ve konaktaki cariyelere yine kendi arzularına göre elbiseler dikilir, çocukların ebeleri olan hanıma, konaktaki gedikli ağalara ve tüm hizmet eden hademelere de icabına göre elbiselik çukalar ve iç çamaşırları hazırlanırdı. 

Ev ve konaklarda bulunan cariyelerin kâhya kadınlar tarafından alınan elbiseleri bayramdan önce biçilir, dikilir, hazırlanır, verilecek iç çamaşırları da herkesin kıdem ve derecesine göre ayrılır, bohçalanır, bayramın gelmesi beklenirdi. 

Bu arada bayram arifesinde sokaklar ve camiler baştanbaşa temizlenirdi. Bu işler çoğunlukla imece usulü yapılırdı.

Osmanlı ceddimiz, “İyd-i Adha” dediği kurban bayramını tefekkür, tezekkür ve  teşekkür duygularıyla karşılardı. Bayram münasebetiyle hayatına yeni anlamlar katar bu çok özel günleri hem Kur’anî mantığı, hem de toplumsal yansımalarıyla derinlemesine yaşardı.

Kurban bayramını, Ramazan bayramından ayıran en büyük özellik, şüphesiz bayrama yakın, kurbanlıkların satın alınmasıydı. Kurbanlıklar, Rumeli ve Anadolu’dan, İstanbul yakınlarına getirilirdi.

İstanbul’a getirilecek kurbanlıkların sayısı (19. Yüzyılda İstanbul’a getirilen koyun sayısının, seksen ile yüz otuz bin arasında değiştiğini eski kayıtlarda görüyoruz) ve zamanı yetkili makamlar tarafından belirlenirdi. Ayrıca kurbanlıkları getirecek olanlar, kurban miktarını ve İstanbul’da olacakları zamanı yetkili makamlara önceden bildirmek zorundaydılar. 

Yani İstanbul’la ilgili hiçbir şeyde kuralsızlık yoktu. Her şeyin usulü erkânı vardı. Halk kurallara uyar, uymayanlar cezalandırılırdı.

İstanbul’da büyükbaş hayvan nadiren kesilirdi. Genel olarak küçükbaş hayvan tercih edilirdi. Bu son derece bilinçli bir tercihti ve büyük baş hayvan neslinin korunması amaçlanmıştı. Ayrıca atıklarının çokluğu dolayısıyla imha etmenin güçlüğü de hesaba katılmıştı. Yani çevre hassasiyeti ile bu tercihin ana unsurlarından biriydi.

Ama kırsal kesimde ortam müsait olduğundan büyükbaş hayvanların kurban edilmesi serbestti. Köylüler kurbanlıkları evlerinde besler, kasabalılar ise hayvan pazarlarından satın alırlardı (şimdi de böyledir).

Satın alınan kurbanlıkların birkaç gün beslenmesi, yedirilip içirilmesi, şefkat gösterilmesi âdettendi. Kurbanlıklara asla sert davranılmaz, kesim sırasında asla itilip kakılmaz, her şey usulüne uygun yapılırdı.

Bir büyük baş kurbanlığa beş ilâ yedi kişi (aile) ortak olurdu. Hayvanın postu ya seccade olarak değerlendirilir ya da eşit parçaya bölünüp her ortağa bir çarıklık ayrılırdı.

Eti ise yedi eşit parçaya bölünür, kura ile sahiplerine verilirdi. Onlar da bir kısmını kendilerine ayırıp bir kısmını fakir fukaraya dağıtırlardı.

Zenginler ev halkı sayısınca kurban keserler, bu konuda cimrilik yapmazlardı. Hatta gelinin ailesine kurbanlık koç gönderirlerdi.

Dini hükmünü bilmiyorum, ama ölülere de kurban adanırdı.Ölülere adanan kurban arefe günü kesilirdi.

Padişah için de Arefe günü Hırka-i Şerif yakınlarında iki kurban kesilirdi. 

Bu kurbanlıkların “marya” yani yavrulu olmamalarına, gözlerinin sağlam olmasına, boynuzlarının kırık veya herhangi bir azasının noksan bulunmamasına çok dikkat edilirdi. 

Bayram geceleri sokaklar coşkulu olurdu. Camilere mahyalar yapılır, tek minareli camilerin minarelerine ise ışıklı kaftan giydirilirdi. 

Bu arada bayramın ilanıyla birlikte İstanbul Boğazı’ndaki bütün gemiler süslenir, tüm fenerleri yakılırdı. 

Bir yandan peş peşe top atışları yapılır, diğer yandan art arda havâi fişekler ateşlenir, muhteşem bir şehrayin gerçekleşirdi.

T. Gautier, 1852 Ramazan Bayramı şenliklerini öve öve bitiremiyor.


Kanunname-i Âl-i Osman’da bayram kanunu

 

“Ve bayramlarda Meydan-ı Divan’a taht kurulmak emrim olmuştur. El öpüldükte vüzeram ve Kadı Askerlerim ve Defterdarlarım kafadarım olup duralar…

“Ve hocama ve Müftü’l-Enem’a ve vüzerama ve kadı askerlerime ve Baş Defterdar’ıma ve Nişancıya kendüm kalkmak kanunumdur… 

“Ve çavuşlar el öpmek kanunumdur. Ve ehl-i mansıbın hurde ehl-i mensıplarından Alay Beği el öpmek kanunumdur…

“Ve Müteferrika ulufe ile olursa el öpmek kanunumdur. Ve Çeşnigir el öpmek kanunumdur. Ve Zaim ve Erbab-ı Tımar el öpmek lazım değildur… 

“Zaim Müteferrikası yüz elli bin akçe ile el öpmek kanunumdur. Ve altmış akçeden yukarı ve yetmiş akçe kadılar el öpmek kanunumdur. Ve yirmi akçe Müderris el öpmek kanunumdur. Ve kitaptan nefer olan Reis Kâtipleri ve Defterhane Kâtipleri, gerek kâtip oldukta ve gerek iyd’de (bayramlarda)el öpmek kanunum değildir. 

“Ve Ehl-i Mansıb olan muhasebesi ve Yeniçeri Kâtibi ve Sipahiler Kâtibi ve Rüznameci el öpmek kanunumdur. Ve bilcümle divana uzun yenli kaftan ile gelenler hace makamındadur.” (Fatih Sultan Mehmed, Kanunnâme–i Âl–i Osman, s. 25).

Kanunnâme–i Âl–i Osman, bayramların sarayda nasıl protokol uygulandığına dair ip uçları veriyor.

Biliyorsunuz, eski İstanbul’da, bayramların en görkemli şekilde yaşandığı mekân “Saray-ı Amire”, yani Topkapı Sarayı idi. 

Topkapı Sarayı her bayramda muhteşem kutlamalara sahne olur, saray protokolünün gerektirdiği tüm ayrıntılar eksiksiz uygulanırdı.

Belki bazılarınıza garip gelecek, ama sarayda resmî bayramlaşma bayramdan üç gün önce başlardı.

Çünkü saray kalabalıktı. Bayramlaşmayı tek güne sığdırmaya imkân yoktu.

Sarayda bayramlaşmanın nasıl olacağı, Fatih Kanunnamesi’nde ayrıntılı bir şekilde belirtilmişti. 

Kanunname’ye göre, padişah, sabah namazını Hırka-i Saadet Dairesi’nde kılacak, daha sonra Hırka-i Saadet Dairesi’nin önüne yerleştirilen tahtına oturacaktı. 

Padişah tahta oturunca orada bulunan hocalar dualar okuyacaklar, ardından görevliler bunlara hediyelerini vereceklerdi. 

Mehter çalmaya başlayınca, bir taraftan da “Bu gibi günlere yetişmek her zaman müyesser ola” anlamında bağırılıp dua edilecekti.

Bayramlar, Osmanlı Başkenti ve saray açısından hayatı renklendiren önemli günlerdi…

Bir tarafı ibadet, bir tarafı neşe idi…

Harem halkı meşruiyet içinde eğlenir, karşılıklı hediyeleşmeler yaşanır, küslerin barışması sağlanırdı.

Bu süreçte padişahın dindarlık ve iyilikseverliğini vurgulamak amacıylayoksullara sadakalar dağıtılırdı…

Halkın iyi bir bayram geçirmesi için tedbirler alınır, kente daha fazla zahire, meyve, sebze ve canlı hayvan getirtilmesi sağlanırdı…

Büyük camilerin avlularına yemiş, baharat, bakkaliye, şekerleme, mum, fener, kandil, oyuncak gibi ihtiyaç maddeleri ile kapamacı işi (bir nevi konfeksiyon) hazır elbise ve kumaş satan tezgâhlar kurulurdu…

Camilerin etrafı panayır yerine döner, herkes istediğini bulurdu.

Bu panayırların en vez geçilmesi kitaptı: El yazması kitaplar boy boy sergilere dizilir, kitapçı gelen müşteriye kitaplar hakkında detaylı bilgi verir, şaşılacak derecede derin bir hâkimiyetle içeriklerinden (şimdiki gibi kitapçılar satıcı satıcı değil, aynı zamanda âlim insanlardı) bahsederdi…

Padişah’ın bayram namazına gidiş-dönüşü tam anlamıyla görsel bir ziyafetti. Fransız tüccar, doğa bilimci ve gezgin Paus Lucas (1664-1737) bir bayram sabahı gördüklerini şöyle anlatıyor:

“At üzerindeki Padişah’ın ihtişamı ile hiçbir şey mukayese edilmez. Bindiği ve yedekte götürdüğü atlar yeryüzünün en güzel atlarıdır. Atların koşumları altın, inci ve mücevherlerle süslüdür…

“Üniformaların çeşitliliği, debdebesi, atların güzelliği, koşumlarının zenginliği göz kamaştırır. Subayların çokluğu, üniformaların renkliliği içinde alay intizam içinde sessizce yol alır…

“Bayram Alayı, gerçekten de dünyanın en eğlenceli ve en meraklı gösterisidir”. 

Eski deyişle, İydiniz said, ömrünüz mezid, makamınız cennet olsun!..

Şimdiki deyişle, bayramınız mübarek olsun!



***

Yabancıların anlatımıyla eski bayramlarımızSon güncelleme: 25 Eylül 2015 09:51

 

Osmanlılar, İslâmi anlayışa uygun olarak her cuma ve özellikle bayram günlerini “barış günü” olarak da kutlarlardı (buna çok ihtiyacımız var). Mahallelerde küskünler önceden tespit edilir, arefe günü akşamına kadar barışmaları sağlanırdı.

14 yıl boyunca Avrupa’daki Türk topraklarını ve Anadolu’yu gezen Kralın saray nazırı Jacques de Villamont“Les Voyageurs du Seigneur Villamont”(Bay Villamont’un Yolcuları) adlı 1596 yılında yayımlanan eserindekonumuza ilişkin olarak şöyle diyor: “...Her kimin bir düşmanı varsa gidip ondan af dilemekle mükelleftir. Öteki de el öpmeden ve musâfaha da etmeden evvel affettiğini söylemek mecbûriyetindedir. Aksi takdirde bayramlarının mübârek olması mümkün değildir. Bu esasa riâyet etmeyen kimseler ise, neredeyse fâsık telâkkî edilirler.”

Du Loir: “Her bayramın birinci günü onlar (Osmanlılar) için genel bir barış günüdür. Birbirlerine rastladıklarında el sıkışırlar. Küçük olan büyüğünün elini öptükten sonra başına koyup ‘Bayramın mübârek olsun’ der.” 

A. Ubicini: “...Cum’a ve bayram günleri bir baba, oğlunu elinden tutup dışarıda gezdirir. Adımlarını da çocuğun adımlarına göre ayarlar… Onunla pek derin bir şefkatle konuşur. Çocuğun bütün hareketlerini dikkatle takip eder.” 

Paus Lucas: “Bayram Alayı, gerçekten de dünyanın en eğlenceli ve en meraklı gösterisidir”. 

Gerard de Nerval: “Bayram sabahı, güneş doğarken, gemilerden ve bütün hisarlardan atılan toplar şehri inletti. Binlerce minarelerden yükselen ezan sesleri her tarafa yankılandı. Merasim yeri Atmeydanı idi... 

“Meydanın bir yanında Sultanahmed Camii var. Padişah Abdülmecid hazretleri, bayram namazını kılmak için işte bu camiye gelecekti. Sabah, İstanbul, Üsküdar ve Pera’dan gelen, belki bir milyon insandan fasla olan muazzam bir kalabalık Sarayburnu’na kadar uzanan sahayı doldurdu. Kaldığım han buraya çok uzak olmadığı için, kalabalığa karışıp Atmeydanı’na kadar gidebildim. 

“Ayasofya’yı dolanan yolda yapılan resmigeçit en az bir saat sürdü. Fakat kıyafetleri bir Frenk için hiç de merak uyandırıcı değildi. Çünkü başlarındaki kırmızı fesler bir yana bırakılırsa, hemen hemen bütün birlikler Avrupai tarzda giyinmişti. 

“Paşaların Üniforması, tıpkı bizimkiler gibi, dikiş yerlerinden altın yaldızlı tellerle süslüydü. Fakat her tarafta mavi redingotlar göze çarpıyordu. 

“Beyoğlu’nda oturan Avrupalılar’ın çoğu bu kalabalığa karışmıştı. Çünkü bayram günleri, diğer dinlerden olanlar da Müslümanların merasimine iştirak ederler, onlar da bayram yaparlar. 

“İslami merasime kalben katılmayanlar için bile, bu bir bayramdı. Sultanın, Donizetti’nin kardeşi tarafından yönetilen Muzikay-ı Humayun’u çok güzel marşlar çalıyordu ve bu marşlar Şark usulüne uygun olarak “unisson” şeklinde, yani çok çalgının bir ses oluşturması şeklinde icra ediliyordu. 

Resmi geçitin en ilgi çekici yanı, Muhafız Birliği’nin geçişi oldu. Bunların miğferleri uzun sorguçlarla süslüydü, ayrıca mavi panaşları vardı. İnsan onları seyrederken, Macbeth’deki gibi bir ormanın yürüdüğünü görür gibi oluyordu. 

“Nihayet padişah geldi. Çok sade giyinmişti, yalnız sarığının üzerinde küçük bir elmas parlıyordu. Fakat bindiği atın eyer ve takımları altın ve elmaslar içindeydi, herkesin gözünü kamaştırıyordu. 

“Peşinden gelen ve seyislerin idaresinde olan atların koşumları da aynı şekilde zengin süslerle pırıl pırıldı. Nazırlar, seraskerler, kazaskerler, ulema ve diğer yüksek dereceli memurlar, hükümdarın ardında yürüyüşe katıldılar. Daha sonra yeni birlikler geçti ve geçit sona erdi.” 

“Meydan, oyuncakçılarla, her çeşit yiyecek ve şerbet satanlarla doluydu... Çörekler, şekerli kaymaklar, kızartmalar ve halkın en çok yediği kebaplar pek boldu. 

“Kızartmalar kalın ekmek dilimlerinin içine bol maydanoz ile birlikte konuyor ve bedava dağıtılıyordu. Parasını yüksek ve zengin şahsiyetler ödüyormuş. Ayrıca, herkes istediği eve girer, sofraya oturur ve ikram görür. 

“Fakir, zengin bütün Müslümanlar, evlerine gelen insanların dini, ırkı, sosyal durumu ne olursa olsun, kendi varlık durumlarına göre ziyafet verirler, onları memnun etmeye çalışırlar. Bayramın ikinci ve üçüncü günleri şenlik devam ederdi.” (Çev, Refik Özdek).

Bayramınız tekrar tekrar mübarek olsun, efendim.



Makine kafa!

 

1933 yılında, Cumhuriyetin onuncu yıldönümü münasebetiyle Maarif Vekâleti (Milli Eğitim Bakanlığı) tarafından basılan bir kitap var önümde… Adı: “Osmanlı İmparatorluğu’ndan Türkiye Cumhuriyeti’ne: Nasıldı Nasıl Oldu”…

Yani “Osmanlı zama-nında nasıldı, cumhuriyette nasıl oldu?”

“Nasıldı?” tarafını bırakalım, çünkü bu bölüm Osmanlı padişahlarına,Osmanlı Devleti’ne, halkına ve hatta inançlarına hakaretlerle dolu. Mesela, Osmanlı Devleti’nin bu kitaptaki adı: “Köle İmparatorluk”tur. Osmanlı insanının tanımı ise “Örümcek kafalı” biçiminde yapıl-maktadır.

Biz en iyisi “Cumhuriyette nasıl oldu?” bölümüne ba-kalım. Bakalım ki, nasıl olmuş?

Devlet yayını olan ve resmi sıfatları bulunan iki kişi tarafından hazırlanan bu kitabın 21. sayfasında “İnkılâp Türkiyesinin insanı” şöyle anlatılıyor:

“İnkılâp Türkiyesi’nin insanı, ışıklı bir kafa taşır. Bu kafada hiçbir yabancı hayat telâkkisine yer yoktur. Bu kafayı işleten motor inkılâbın yüksek menfaatleridir.”

Anladık da ne türden bir “motor”? Dizel mi, benzinli mi, gazlı mı, elektrikli mi? “Gazlı” olması lâzım, çünkü bu kitap baştan sona “havagazı!”

“İnkılâp insanının kafasında hiçbir yabancı hayat telakki-sine yer yoktur”diyenler tıpkı bir İngiliz gibi, bir Fransız gibi giyinmiş insanlar. Bu yazıları da İngiliz-Fransız alfabesiyle yazmaktadırlar. Aynı zamanda bu in-sanlar,“Batılılaşma” hesabına milli ve dini tekmil değer-lere savaş açmış insanlar. Bu o kadar böyledir ki, aynı kitapta Falih Rıfkı’dan yapılan alıntı ile bu doğrulan-ıyor. Şöyle diyor Falih Rıfkı:

“Tek mektep dokuz yaşındadır. Arap harflerini bilme-yen okumuş çocukların sayısı 400 bini geçti. Dolaba attı-ğımız son feslerin kırmızı çuhaları ve kara püskülleri çü-rüdü... Son medreselinin saçı ağardı. Bizim bütün gençliğimizce süren kavganın adı, eski-yeni kavgası oldu. Bu ad yanlış konmuştur. Bu kavganın asıl doğru adı eski ve yeni değil, iki medeniyet, iki kültür, iki çağ kavgasıdır. Bi-zim ismimiz gâvur, karşımızdakilerin ismi mürteci idi. Haç ve hilal gibi çarpışıyorduk.”

Anladık, ama acaba “haç” hangi tarafa düşüyor? 

Anlaşılacağı üzere inkılâbın özü ve özeti, Müslüman milletimizi İslâm Medeniyeti’nden koparıp Batı Uygarlığı’na savurmaktı. Bütün dayatmalar bu uğurda yapılıyor, bunun için sehpalar kuruluyordu.

Bakalım kitapta “laiklik” nasıl açıklanıyor?

“Cumhuriyet Türkiye’sinin cemiyeti laik bir cemiyettir. Fakat bu laiklik sadece din ve dünya işleri arasında, Fransa’da olduğu gibi, bir mütareke mânâsını ifade et-mez. Yani pasif bir laiklik değildir. “

Avrupa’nın laikliği “pasif”, bizimki “aktif” maşallah! 

“Aktif laiklik” yüzünden kaç mazlumun ahı alındı, bir düşünün!  

Kaç mazlumun yüreği kanatıldı?

“Veminel garaib!”

Şimdi çevirelim sayfayı ve birkaç satır daha okuyalım:

“İnkılâp nizamını yaşatacak unsurları inkılâp maarifi (Milli Eğitim Sistemi)yetiştiriyor. Cumhuriyet Türkiye’sinin bütün maarif teşki-latı memleket çocuklarına inkılâbın emrine kafasını ve canını vermesini öğreten fikir ve bilgi atölyeleridir.”

Cumhuriyet okullarından, devrim uğruna kelle verme-yi öğrenen çocuklar, 1980 öncesinde bir başka devrim (komünist devrim) uğruna canlarını verdiler. Laik cumhuriyeti korumak için yetiştirilenler, “komünist” olup cumhuriyete silah çektiler…

Hattâ Abdullah Öcalan başta olmak üzere Murat Karayılan, Cemil Bayık ve diğer PKK önderleri ile medyadaki, iş dünyasındaki destekçileri böyle bir eğitim sisteminin ürünleri değil midir?.. 

Acılar çekiyor, tedbirler düşünüyor, ama bir türlü asıl büyük yanlışı nerede yaptığımızı sorgulamıyoruz. Galiba kendimizi sorgulayacak, yan-lışlarımızla yüzleşecek cesaretimiz yok. Ne de olsa cumhuriyet hâlâ“Atatürk cumhuriyeti!”



Buyurun “CHP’nin Şeref Kitabı”na!

 

Bundan önce yayınlanan yazımda, Cumhuriyetin onuncu yıldönümü münasebetiyle yayınlanan bir “devlet kitabı”ndan utana-sıkıla alıntılar yapmıştım…

Bugün cumhuriyetin on beşinci yıldönümü münasebetiyle devlet partisi’nin (CHP) “Şeref Kitabı” adıyla yayınladığı başka bir kitaptan yine utana-sıkıla bazı alıntılar sunacağım…

“Nereden nereye geldik?” sorusunun cevabını artık siz verirsiniz.

Cumhuriyetin on beşinci yıldönümü münasebetiyle, Milli Eğitim Bakanlığı, okullar arasında bir yarışma düzenliyor.

Konu: “Atatürk ve Cumhuriyet”…

Gelen binlerce cevap arasından seçilen şiir ve nesirler, CHP Basın Bürosu tarafından “CHP’lilerin Şeref Kitabı” adıyla yayınlanıyor ve CHP Denizli İl Gençlik Kolu Başkanı Attilâ Sezener imzasıyla yayınlanıyor (İstiklâl Matbaası, İzmir).

Cumhuriyet eğitiminin nasıl insan yetiştirmek istediğini anlamak açısından bu kitap çarpıcı bir örnektir. 

Kitaptan birkaç yazı ile birkaç şiir aktarayım…

“Ben Atatürk’ün çocuğu, yurdun ve ulusun kuluyum. Ata’nın bana emanet ettiği cumhuriyeti canımdan çok sevmeye; onu korumak için icabında canımı vermeye söz veriyorum.” (Osman Özyurt, Yalvaç/ Alemdar Okulu)…

“Geleceği düşünüyorum: Gözümün önüne zenginleşe-cek güzel yurdum geliyor. Cennet gibi ovalar, şen, mesut yuvalar, parlak mavi göğünü fabrika dumanlarından bu-lutlar kaplamış şehirler geliyor.” (Behire, Ankara Ticaret Lisesi)…

Merak ettim: “Parlak mavi göğünü fabrika dumanlarından bu-lutlar kaplamış” olan Ankara’nın ve diğer şehirlerimizin havasının solunamaz olduğunu, bu zilletten ülkeyi doğalgazı getirenlerin kurtardığını, bu kurtuluşta CHP’nin hiçbir emeğinin olmadığını gördü mü? Gördüyse ne düşündü?

“Ey Türkün yaratıcısı, Cumhuriyetin yapıcısı, kurucu ve koruyucusu! Sana yan bakacak bir göz, uzanacak bir el şunu bilsin ki: On yedi milyon Türkün süngüsü o gözleri keskinlikler ile değil, parlaklıklar ile bakamaz eder, kör eder.. Türk yurduna, Cumhuriyetine yine yan gözle bakmak cesaretini eğer kendinde bulan var da denemeye kalkacaksa, şunu iyi bilsin ki: On yedi milyon aslan her biri yüz köpek, tilki boğmadan ölmez... can vermez.... Ey Büyük Ata! Ey Tanrının oğlu (sümme haşa)! On yedi milyon yetiştirdiğin, yokken varettiğin Türk gençliği senin ve yurdum için her vakit isteyerek canını vermiye hazırdır. Hepsi senin gittiğin yoldan gitmeye, hepsi uğruna can vermeğe and içmiştir” (Kâzım Ökmen, Savur İlkokulu)...

Bir de “Heykelin Karşısında” başlıklı şiirimtırak bir şey sunayım…

“Ufukta sonsuzluğu çizen kudretli bir el,

“Göklere yükseliyor ilâh gibi bir heykel, 

“Bu varlığın önünde bir dakika dize gel, 

“Bu taş daha kutsîdir o kâbenin taşından..”

“Selânikten yüceldi ilâhların bir eşi;

Doğuşuyla kararttı gökte sanki güneşi.” (Leman Çiçekdağı, Kırşehir Ortaokulu).

Hepsi ve daha fazlası “CHP’nin Şeref Kitabı”nda var.

Son sözüm şu: Cumhuriyet kutsallaştırıldı, kurucusu ilahlaştırıldı, bu yüzden bir türlü sivilleşemedi ve demokratikleşemedi.




Bugün Hicrî yılbaşı

 

Osmanlı ceddimizin de kullandığı Hicri Takvim esasına göre, 13 Ekim Salı günü (dün) 1436 bitti, 14 Ekim Çarşamba günü (bugün) 1437 yılı başladı. 

Yani dün gece Hicri takvime göre yılbaşı gecesi idi.

Bugün de yeni yılın ilk günüdür...

Çoğumuz bu değişimin farkında bile olamadık: Çünkü 26 Aralık 1925’te çıkarılan 698 sayılı kanunla takvim değişti. Türkiye Cumhuriyeti’nde resmi devlet takvimi olarak Milâdî Takvim (Papaz Gregoryan Takvimi da denir) kabul edildi. 

Ve 1 Ocak 1926’dan itibaren Miladi Takvim kullanılmaya başlandı.

“Alt tarafı takvim, ne fark eder” dedik sineye çektik. Oysa takvim zamandı ve zaman başıboş değildi. Kur’an’da zamana vurgu vardı: “(Rasûlüm) sana yeni doğan (hilal şeklindeki) ayı sorarlar. De ki; o, insanlar için de hac için de vakit ölçüsüdür”... “Güneşi ışıklı ve ay’ı nurlu kılan, yılların sayısını ve hesabını bilmeniz için ay’a konak yerleri düzenleyen O’dur.”

Yani Kur’an, takvimde ay sistemine uyulmasını açık bir şekilde emrediyordu. Değişikliğin esas sebebi bu muydu bilmiyorum, bildiğim bazı aylara (meselâ Ramazan) Kur’an’da vurgu yapıldığı, bazı ayların (Recep, Şaban ve Muharrem) ibadetle birlikte anıldığıydı. 

Yoksa bu yüzden mi takvim, eski ay isimleri, ezan, selam, hatta saat değiştirilmişti? (alaturka’dan alafrangaya) Bu tür değişikliklerle “kul”un Allah’dan koparılması mı amaçlanmıştı? 

Bunu dahi bilemem. İsterseniz işin gerekçesini “Devrim Ansiklopedisi”nden okuyalım:

Şöyle yazıyor “Devrim Ansiklopedisi”...

“Çağdaşlaşmak ve uluslararası ilişkileri kolaylaştırmak için takvim ve saatin de değiştirilmesi gerekiyordu. Hicri ve Rumi Takvim bırakılarak Miladi Takvim kabul edildi. Güneşin batışına göre ayarlanan saat yerine, çağdaş dünyanın kullandığı saat sistemi kabul edildi”.

“Çağdaşlaşmak” kelimesine dikkat! Zira bir dönemin ve bu dönemin sihirli kelimesi budur. Hangi cümlenin başına bu kelimeyi koyarsanız “ilerici-devrimci” olup çıkar. Hatta “Çağdaş Kanaryacılar Derneği” kursanız dahi“ilerici-devrimci” ve “modern” sayılırsınız!

Eskiden “Muasır” derler “Muasır medeniyet seviyesine” ulaşmak için kırıp dökerlerdi. Son zamanlarda “çağdaşlık” adına kırıp döktüler!

Miladi Takvim’in yıldönümlerinde de kırıp dökmeyi sürdürüyorlar.

Kavga, gürültü, şamata, taciz kıyamet! Tedbirlere rağmen bir türlü önlenemeyen ağaç katliamını, envai çeşit çam devirmeleri ve Noel Baba’ya çorap koklatmaları hesaba bile katmıyorum. 

Yıl değişimi ise bu da yıl değişimi, yılbaşı ise bugün de yılbaşı!..

Ama Milâdi yılbaşılarda olduğu gibi, şamatalı-kavgalı, gürültülü-patırtılı değil...

Polis ve jandarma seferber olmadı...

İçkiyi fazla kaçıranlar polis arabaları ve ambülânslarla taşınmadı...

Sokaklarda sarhoş naraları atılmadı...

“Eğlenmek” adına kimse kimseyi incitmedi...

Kimse kimsenin yüreğine basmadı!..

Kimse kimseyi huzursuz etmedi!

Meydanlarda iğrenç tacizler yaşanmadı!

Ümmet, Peygamber-i Âlişan’dan miras alınan derin bir sükûnet ve ağırbaşlılıkla kutladı yeni yılını.

Sessiz-sedasız, kavgasız-nizasız, sakin ve duru... 

Ümmet, yüreğinde yaşadı Hicret vuslatını...

Mübarek olsun yeni yılınız, hayırlı, huzurlu, bereketli olsun inşallah. 


Nezaket medeniyetinden kabalık uygarlığına!

 

Nezaket medeniyetin, kabalık uygarlığın çocuğudur! O kadar ki, gelen bazı twitlerdeki kabalık ve bazı görüşmelerdeki nezaketsizlik içime oturuyor.

Yaşlılara hürmet, çocuklara merhamet kalmadı. Züppelik modernlik sayılıyor: “Sen” yerine “siz” diyeni tebrik edesim geliyor. 

Biz böyle kaba-saba değildik…

Zaman zaman alıntılar yaptığım meşhur Avrupalı gezginler Guer, eski insanımızın edeb ve nezaketini şöyle anlatıyor:

“Türklerin pek mükemmel muâşeret (insanlar arası iyi münasebet) usûlleri vardır… Birbirleriyle karşılaştıklarında sağ ellerini göğüslerine götürmek suretiyle selâmlaşırlar...” 

Osmanlı Devleti’nde dokuz yıl kalan Fransız gezgin Brayer ise şunları söylüyor:

“Türk halkının üstü başı çok temizdir. Hâl ve tavırlarında büyük bir asâlet, yüzlerinde tatlı bir sükûnet ve nezâket vardır! Konuştukları dil tatlı ve âhenklidir!.. 

“Sohbet edenlerin ifâdeleri vecîz (Kısa, öz, derli toplu), telâffuzları temizdir! Tebessümlerinde incelik, el hareketlerinde zerâfet ve sâdelik vardır. Bir kaçı aynı anda konuşmaz, biri konuşur, diğerleri dikkatle dinler. Konuşan, sözünü kısa tutar. Birbirlerine karşı hürmetsizlik etmezler. Edebe aykırı söz söylemez, lâubâlî tavırlar sergilemezler. Yaşlı ve büyüklere karşı hürmetle onların hakkına riâyet, hayâl edilemeyecek bir nezâket içindedir.”

Ah nezaket! Artık rastlayamadığımız muhteşem değer…

Düşünün ki,  “Filan kitabı okudum” demek hem kitaba, hem muhataba saygısızlık sayılır, “Filan kitabı ziyaret etmek nasip oldu” şeklinde mütevazı bir ifade kullanılırdı.

Zira kitap okumanın, okuyabilir olmanın nasip işi olduğunun farkında idiler.  

Osmanlı insanı o kadar nazikti ve kelimeleri öylesine bir özen ve dikkatle seçerdi ki, “yakma” filinin (yürek yangını, ev yangını, orman yangını gibi) kötü çağrışımlarına meydan vermemek için “ocağı yak”,“Işığı yak” yerine,“Ocağı uyandır”, “Işığı uyandır” demeyi tercih ederdi…

“Ocak sönmesi” olumsuz bulunduğundan, “Ocağı söndür” yerine “Ocağı dinlendir” demeyi tercih ederlerdi…

Aynı şekilde, “Lambayı söndür” denmez, “Lambayı dinlendir” denirdi.

“Kapıyı kapat” yerine (Allah kimsenin yürek kapılarımızı kapatmasın)“Kapıyı ört” veya “Kapıyı sırla” ifadeleri kullanılırdı.

Kapıların iç kısmında “kapılar açan, zorlukları gideren, kalplere ferahlık veren” anlamına gelen “Ya Fettah”, kapının dışında ise “Allah korusun”anlamında “Ya Hafız” levhaları asılıydı…

Unutmadan söyleyeyim: Bir pencerenin önündeki sarı çiçek, “Bu evde hasta var, lütfen sessiz olun”  anlamına gelirdi. İnsanlar bu mesajı algılar, ille de konuşmaları gerekiyorsa, fısıldaşarak o evin önünden geçer, hatta birkaç dakika durup şifa için dua ederlerdi.

Pencerenin önüne konmuş kırmızı çiçek ise “Bu evde gelinlik çağında kız/kızlar var; evin önünden geçerken konuşmalarınıza dikkat edin”anlamına gelirdi.

Kız istemeye gelindiğinde, damat adayının namaz kılıp kılmadığını sormak nezaketsizlik sayıldığından, belli etmeden pantolonunun (şalvarının) diz kısmında iz olup olmadığına bakılırdı…

Eve gelen misafirin ayakkabısının burnu kapıya dönük şekilde tutulur (şimdi tam tersi yapılıyor),  “Misafirliğinizden memnunuz, gitmenizi istemiyoruz” mesajı bu şekilde verilirdi.

Misafire aç olup olmadığı nezaketsizlik sayıldığından, gelir gelmez kahve ikram edilir, kahvenin yanında mutlaka bir bardak su getirilir, sudan bir yudum aldıktan sonra kahveyi içmişse tok olduğu anlaşılır, yok eğer suyu sonuna kadar içip ondan sonra kahveyi içmişse aç olduğu anlamına gelir, hemen sofra kurulurdu.

Genç erkekler, nişanlılarına ilk buluşma hediyesi olarak ayna verirlerdi: Bu, “O kadar güzel,  o kadar hoşsunuz ki, (en yakınlar bile “senli-benli” konuşmazdı) size sizden daha güzel bir hediye bulamadım” demekti.

Eski insanımız Peygamber Efendimiz’e öylesine bir saygı ve sevgiyle bağlıydı ki, onun vefat yaşı olan 63’ü geçmek, “haddi aşmak” sayılır, bu yüzden, 63 yaşını geçmiş birine yaşı sorulduğunda, “Haddi aştık” diye cevap verirdi.

Allah onlara rahmet eylesin, bize de basiret ve nezaket ihsan etsin!

 


Çağlar ve devirler

 

İlkokula tek derslikli bir okulda başladım. Rahmetli Karoğlu (“Karoğlu” derlerdi, adı İsmail’di galiba) Dayı’nın kahvehanesi elinden alınıp okula dönüştürülmüştü. 

Bütün sınıflar tek odaya tıkışmıştık. Sıralara dörderli oturuyorduk (bir sene içinde ilkokul inşaatı bitince üç derslikli bir okulumuz oldu, hâlâ da ayakta, ama kapalı).

Henüz Lâtince okuma-yazmam yoktu. “Lâtince” vurgusu yapmam boşuna değil: Çünkü Kur’an-ı Kerim’i gürül gürül okuyabiliyordum, hatta bir yılı aşkın bir süre de hafızlığım vardı.

İlk gün okula yakın akrabam rahmetli Âdem Abi ile birlikte gittim. Beşinci sınıftaydı, yol yordam biliyordu. Sınıfa (eski kahvehaneye) girer-girmez, karşı duvara asılı renkli kâğıtlar dikkatimi çekti. Henüz okuyamadığım alfabe ile üzerlerine bir şeyler yazılmıştı. Âdem Abi’ye sordum: “Ne yazıyor?”

“Amma da meraklısın” der gibi baktı ve okudu:  Taş devri (Kaba Taş Devri-Yontma Taş Devri-Cilâlı Taş Devri)... Maden Devri (Tunç devri-Demir Devri-Bakır Devri)... Bugünkü devir (modern-uygar devir).

Hiçbir şey anlamamıştım, ama o okumaya devam ediyordu:

“Çağlar: İlkçağ, Ortaçağ, Yeniçağ, Yakınçağ”...

İçimden oflayıp fufladığımı hatırlıyorum: “Okula gitmek amma da zor!”diye düşündüğümü de...

İlkokul inşaatı bitince, aynı tabloyu, bazı resimler ve çizimlerle süsleyerek yeni okulumun hemen girişine astılar. Okumayı sökmüştüm ya, artık rahatça okuyabiliyordum: “Devirler Tablosu”: Taş devri (Kaba Taş Devri-Yontma Taş Devri-Cilâlı Taş Devri)... Madem Devri (Tunç devri-Demir Devri-Bakır Devri)... Bugünkü devir (modern-uygar devir).

Çizimlerdeki kıllı yaratık önce dört ayak üstünde yürüyor, sonra yavaş yavaş doğruluyor, kolları kısalıyor, bacakları uzuyor, kılları dökülüyor, her çizimde yaratık biraz daha insana benziyordu... Başöğretmenimiz de ballandıra ballandıra anlatıyordu:

“Atamız maymuna benzer bir varlıktı çocuklar, mağaralarda yaşar, çiğ et yerdi. Zaman içinde bugünkü halimize geldik.”

“Bundan sonra ne hale geleceğiz peki?” diye sorduğumu hatırlıyorum, ama verdiği cevabı hatırlamıyorum; hatırlamadığıma göre aklıma yatmamış olmalı diye düşünüyorum.

Hale bakın: Ailemiz Hz. Âdem ile Havva’dan türediğimizi öğretiyor, okulumuz ise “ata” diye maymunu dayatıyordu; tepe takla olmuştum.

Neden sonra fark ettim ki, bu tasnifin dini ve millî tarihimizle bir ilgisi yoktur! Bunlar çağdaş batı düşüncesinin temelini oluşturan pozitivizmin tasniflerdir. 

İnsanı Allah’tan koparmayı esas alan bir anlayışın ürünüdür. Mesaj şudur: İnsan, din kitaplarının öngördügü gibi, Hz. Âdem ve Havva’dan gelmiyor... Önceleri maymuna benzeyen bir yaratıktı, bugünkü duruma aşama aşama geldi. Yani maymuncuk evrildi-devrildi, insan oldu çıktı (Meşhur Evrim Teorisi)...

Bunları gencecik kafalara ekmek, ilmi inançtan ayırır. Artık insan, ilmini kontrol edemez olur ve kimya adına öğrendiklerini bomba yapıp Ankara Garı’nda patlatmak için kullanır!

Bir de “çağlar” konusu var: İlkçağ, Ortaçağ, Yeniçağ, Yakınçağ...

İlkçağ: Yazının bulunması... Ortaçağ: Roma’nın yıkılması ve Avrupa’da göçler... Yeniçağ: Bizans’ın yıkılışı... Yakınçağ: Fransız ihtilali.

Fark ettiniz sanırım: Bunlardan sadece birinin (İstanbul’un fethi) bizimle ilgisi var, diğerlerinin dini ve milli tarihimizle hiç bir ilgisi yok. 

Belki, Hz. Âdem ve Havva ile başlayıp peygamberler tarihi, Hicret, Malazgirt Zaferi ve Osmanlı Devleti’nin kuruluşu gibi, dinî ve millî tarihimizin nirengi noktalarını esas alan yeni bir “Devirler ve Çağlar Tablosu” yapmamız lâzım...

Bunu yapabilmek için, önce şuurumuz ve hafızamızla Batı’ya kilitlenmekten kurtulmamız gerekiyor!



Değiştik, tokuştuk!

 

Dünkü yazımızda söyledik: Çağ (İlkçağ-Ortaçağ-Yeniçağ, vs.) ve devir (Taş Devri-Maden Devri, vs.) tasnifleri Avrupa’nın dinî ve millî tarihine göre yapılmıştır. Bizim tarihimizle ilgisi yoktur. Zaten bizde “Ortaçağ” da yoktur: Batı Ortaçağ karanlığını yaşarken, İslâm dünyası ilmin aydınlığını yaşıyordu.

“Ortadoğu” kavramı da böyledir: İngilizler kendi coğrafi konumlarına göre böyle isimlendirmiş, biz de aynen kabullenmişiz: O gün bugündür, İngiliz uydurmasını seslendiriyoruz. Çünkü Batı’dan gelen her şeyi “doğru”sanıyoruz…

Biraz şuur!.. Biraz da “milliî” ve “yerli” algı!

Ama nasıl? Tanzimat’tan bu yana millî kültürümüze, medeniyetimize, harsımıza, irfanımıza ve imanımızA gizli/açık saldırılar var: Ezan değişmiş, selam değişmiş, lisan değişmiş, alfabe değişmiş, müzik değişmiş, hukuk değişmiş, sistem değişmiş, buluşma sözcükleri, veda cümleleri dahi değişmiş…

Dolayısıyla geçmiş geleceğe sağlıklı biçimde aktarılamamış. Geçmişini geleceğe aktaramayan milletler, toplumsal dinamiklerini (en başta da özgüvenini) kaybeder ve gitgide arabeskleşirler!

Hatırlayalım ki, yıllardır “Selamünaleyküm” yerine “Günaydın” diyoruz,“Allah’a emanet ol-Allahaısmarladık” yerineya “esen kal” diyoruz ya da“kendine iyi bak!” 

Sanki kişiyi kendine bırakmak, “Allah’a bırakmak”tan daha emin! Kişinin hükmü ne, kudreti ne, kuvveti ne ki? Üstelik, “Beni bir an bile kendime bırakma” diye dua eden bir Peygamber-i Âlişan’ın ümmetiyiz.

Ölüye “Allah rahmet eylesin” derdik, “başın sağolsun” diyoruz! “Nur içinde yatsın” yerine ise “ışıklar içinde yatsın” garabetini uydurmuş bulunuyoruz! Maksat uhrevi olanı dillendirmemek, Allah’ı hatırlatan ve Allah’a yaklaştıran kavramlardan milleti uzak tutmak!

“Nur” uhrevidir, “ışık” dünyevi: “Nur” dendiğinde Allah akla gelir, “ışık”dendiğinde ampul ya da ampulü bulduğu için Edison! Hadi biraz da amblemi ampul olan AK Parti diyelim! (böyle söylersek, belki “ışıklar içinde yatsın” demekten vazgeçerler!). Bu ne garabet!..

Çağlar, devirler, aylar, yıllar (Milâdi Takvim), hatta saat (“Alaturka”dan “Alafranga”ya) Batı’ya göre değiştirildikten sonra, sıra gün isimlerini değiştirmeye geldi. Bir çırpıda o da değiştirildi, ama bazı hızlı “dilci”lere yetmedi. Değişeni değiştirmeye kalktılar.

Yazmıştım, ama tekrar hatırlamakta fayda var: Eski Milli Eğitim bakanlarından Hasan Ali Yücel, bakanlığı sırasında (28 Aralık 1938- 5 Ağustos 1946) böyle bir teklif geldiğini söylüyor: 

“Bir gün dil devrimcilerinden biri geldi. Gün isimlerinin Türkçe olmamasını yüz kızartıcı bulduğunu belirterek dedi ki: ‘Salı dışındaki tüm gün isimleri Arapça ve Farsça’dır. Mesela, pazar, pazartesi, çarşamba, perşembe Farsça, cuma ve cumartesi ise Arapça’dır. Ben bu mahzuru gidermek için yeni gün isimleri buldum. Önüme bir liste koydu ve ‘İşte’ dedi, ‘Türk günlerinin Türkçe isimleri.’

“Listeye baktığımda hafakanlar bastı. Pazar gününün karşısına ‘gezgün’,pazartesinin karşısına ‘öngün’, salının karşısına ‘işgün’ yazmıştı. Bu listede çarşamba ‘güçgün”, perşembe ‘koşgün’, cuma ‘yorgün’, cumartesi ‘bitgün’olmuştu. Şaşırdığımı görünce izahat vermeye başladı, adam: ‘Pazar gününe ‘gezgün’ demesinin sebebi tatil olmasındanmış, çünkü tatilde gezilir, eğlenilirmiş...

Pazartesiye ‘öngün’ demesinin sebebi, haftanın ilk iş günü oluşuymuş... Salı ile çarşambaya ‘işgün’ ve ‘güçgün’ demesinin sebebi ise haftanın en yoğun ve zor günleri olmalarıymış...

Perşembeye ‘koşgün’ demesi, iş peşinde koşulmasından, cumaya “yorgün”demesi dört gün çalışan insanın yorgunlaşmasından, cumartesiye ‘bitgün’demesi hafta içi çalışmaktan çok yorulan bedenlerin bitkin düşmesindenmiş.” (İ. Hâmi Danişmend, Tarihi Hakikatler, c.1, s. 310).

Belli ki asıl amaç “Cuma”nın değiştirilmesi ve zamanın Kur’an’la irtibatının gün plânında da koparılmasıydı.

Kısacası değiştik ve tokuştuk! Artık her alanda kavga ediyoruz!


“Alaturka” ve “Alafranga” zaman

 

Ne buyurmuştu, “Devrim Ansiklopedisi”?..

 “Çağdaşlaşmak ve uluslararası ilişkileri kolaylaştırmak için takvim ve saatin de değiştirilmesi gerekiyordu. Hicri ve Rumi Takvim bırakılarak Miladi Takvim kabul edildi. Güneşin batışına göre ayarlanan saat yerine, çağdaş dünyanın kullandığı saat sistemi kabul edildi”...

Takvim değişikliğinin mahiyetini bundan önceki yazımızda işlemeye çalıştık. Sıra geldi ay isimleriyle saate...

Eski ay isimleri şöyle: Muharrem, safer, rebiülevvel, rebiülahir, cemaziyelevvel, cemaziyelahir, recep, şaban, ramazan, şevval, zilkade ve zilhicce... 

Ramazan ayı Kur’an’da, diğer bazı aylar hadislerde geçer: Yani Müslüman’ın zamanı Kur’an ve hadisle irtibatlıdır!

Ayların ibadetle ve kullukla da irtibatları var: Ramazan oruç ayıdır meselâ, Recep ve Şaban’la birlikte hayatımıza “Mübarek Üç Aylar” olarak girmiş ve faziletleri hakkında pek çok hadis rivayet edilmiştir. 

Muharrem ayına ait tavsiye edilen bazı ibadetler vardır. Peygamber-i Zişan da hadislerinde bu ayın faziletini vurgulamıştır.

Ramazan ayından sonraki en faziletli oruç Muharrem ayında tutulan oruçtur. Muharrem Ayında tutulan bir gün oruca 30 gün sevabı verilir... Muharrem Allah’ın ayıdır.”

Rivayete göre, Hazreti Âdem’in tövbesi Muharrem ayında kabul edildi...

Hazreti Musa, Muharrem ayında Firavun’un elinden kurtuldu...

Hazreti Yusuf, kardeşleri tarafından atıldığı kuşudan Muharrem ayında kurtuldu...

Hazreti Yakub, oğlu Hazreti Yusufa Muharrem ayında kavuştu...

Hazreti Nuh, Muharrem ayında tufandan kurtuldu...

Hazreti Yunus, balığın karnındaki seyahatini Muharrem ayında tamamlayıp selamete erdi...

Hazreti İdris’in tevbesi Muharrem ayında kabul edildi...

Hazreti Eyyub Muharrem ayında hastalıktan kurtulup şifa buldu...

Hazreti İbrahim Muharrem ayında Nemrud ateşinden kurtuldu...

Hazreti Hüseyin Muharrem ayında şehid edildi...

Yani İslâm tarihi açısından da son derece önemli bir aydır Muharrem. Takvimi ve ay isimlerini değiştirirseniz bütün bunları ıskalarsınız. Zamanın dinle irtibatı kopar.

Yoksa amaç bu muydu?

Türkiye’deki saat sistemi de ayna amaçla mı değiştirildi dersiniz?...

Hiç unutmam: Köyün yaşlıları bazı akşamlarda bir tepeciğin üstüne çıkar, ellerinde köstekli-kurmalı “Serkisof” marka saatlerini alır, gün batımını beklerlerdi. Güneşin batması demek saatin 12.00’yi vurması demekti. Akşam ezanı vaktiydi ve saatler her akşam akreple yelkovanın vuslatıyla akşamı gösterirdi... 

Yani gün namaza (ibadete) endeksliydi.

26 Aralık 1925’te çıkarılan “Günün 24 Saate Taksimine Dair Kanun”la (697 sayılı) bu sistem değiştirildi. 2 Ocak 1926’da da kanun Resmi Gazete’de yayınlanarak yürürlüğe girdi.

Kanunun birinci maddesi şöyle diyor: “Türkiye Cumhuriyeti dâhilinde gün, gece yarısından başlar ve saatler sıfırdan yirmi dörde kadar sayılır”... 

Halk eski kullanılan saate “Alaturka” (Türk saati), yeni getirilen saate de “Alafranga” (Frenk yani Avrupa) dedi, uzun süre alafrangaya direndi.

Fakat zaman çok şeyi öğütüyor, o hassasiyeti de öğüttü. Nicedir hepimiz “alafranga” saat kullanıyoruz.

Oysa “Alaturka” saat namaz (ahirete) vakitlerine, “Alafranga” saat ise işe (dünyaya) ayarlıdır. Dolayısıyla işlerinizi namaz vaktine göre değil, namazınızı iş durumunuza göre ayarlarsınız...

Ve gitgide “namaz disiplini”ni kaybedersiniz.

Peygamber Efendimiz ne buyurmuştu: “Namaz dinin direğidir!” (Acluni, Keşful Hafa, II/31). 

Dinin direği kırılınca ne olur bilirsiniz.



Mankurt...

 

Cumhurbaşkanı Sayın Erdoğan kimilerine “Mankurt” dedi...

Yine 12’den vurdu...

Yine gündem oluşturdu...

Doğrusu yüreğimiz de biraz soğudu: “Oooh” çektik.

Benzetme de “cuk” oturdu.

Peki, “Mankurt” kimdir?..

İnsan nasıl “Mankurt” olur?

Aslında Sayın Cumhurbaşkanı, “Mankurt” ifadesini, “Milli kimliğinden, milletinden ve tarihi varlığından uzaklaşıp yabancı emellere hizmet eder hale gelen insanlar” için kullandı, ama bu bir Altay ve Kırgız efsanesidir.

Cengiz Aytmatov 1980 yılında yayınladığı Gün Olur Asra Bedel isimli eserini bu efsaneden faydalanarak yazmıştır.

Efsaneye göre “Mankurt” yapılmak istenen kişinin saçları kazınır, elleri-kolları bağlanıp başına ıslak deve derisi sarılır ve kızgın güneş altında günlerce bırakılır. 

Deve derisi kurudukça, başı mengene gibi sıkar. Mankurt adayı ya ölür ya da korkunç acılar içinde kıvrana kıvrana şuurunu kaybeder...

O artık her isteneni yapacak uzaktan kumandalı bir köledir!

Kendi fikri, yaklaşımı, düşüncesi yoktur...

Sadece emirleri, talimatları uygular.

Günümüz mankurtlarına elbette böyle bir işlem yapılmıyor. Ama çocukluktan itibaren verilen terbiye, eğitim vasıtasıyla kafasına ekilen tohumlar, benzer sonuçlar doğurabiliyor.

Kendi toplumunu beğenmiyor, “Göbeğini kaşıyan adam”, “Bidon kafalı”diyerek insanlarını aşağılıyor. Kapalı kadınları “Karafatma”, dindarları“gerici” ilân ediyor.

Yatırımları küçümsüyor. Ülkenin gelişmesinden rahatsızlık duyuyor, herşeye “oryantalist” bir kafa ile yaklaşıyor, kendisi gibi düşünmeyen herkesi suçluyor, Cumhurbaşkanı’na, Başbakan’a hakaret ediyor.

Onlardan çok var bu ülkede!

Selçuklu tarihinde ters tepen bir “Mankurt” örneğinden söz edilir: Çaka Bey (Çavuldur boyundan Çağa)... Çaka Bey, Batı Anadolu’nun fethi sırasında (1078-1081), Bizanslı komutanlardan Kabalika Alexandros’a esir düşmüş cesur, zeki, esprili, atak bir Türk komutandır. Kabalika Alexandrosesirini tanıdıkça hayran kalıyor. O kadar etkileniyor ki, İmparator Batancıates’e takdim ediyor. 

Çaka Bey’in hali-tavrı, özellikle de sorulara verdiği tutarlı, ama esprili cevaplar İmparator’un da dikkatini çekiyor. Eğitime alınmasını emrediyor.Çaka Bey kısa sürede çok iyi derecede Rumca öğreniyor. 

“Eğitim” beyin yıkama seansları şeklinde sürüyor. Zaman içinde Türk düşmanı haline getiriliyor. Artık tamamen mankurtlaşıp Rumlaştığını düşünüyorlar. Vlakerna Sarayı’na alınıyor. İmparator’un hem danışmanı, hem de sırdaşı oluyor. Her isteneni yapıyor. Savaşlarda kendini ispatlıyor.Bizans İmparatoru’na göre, o artık ruhu ve yüreği çıkarılmış bir“Mankurt”tur! 

Çaka Bey’in mankurtluğu, soydaşlarıyla savaşması emredildiği ana kadar sürüyor. Verilen emre göre, Selçuklu askeri birliğini basacak ve askerleri kılıçtan geçirecektir. Sabaha kadar düşünüyor. Uykusuz geçen o gecenin sabahında mankurtluktan sıyrılıyor. Asıl kimliği ortaya çıkıyor. Bizans sarayından kaçıyor (1081) ve soydaşlarına katılıyor. 

Hızla yükseliyor. İzmir’i fethediyor. Orada kurduğu tersanede yaptığı gemilerle fetihlerine devam ediyor. Devlet kuruyor. Efsaneye dönüşüyor,“İlk Türk Amiralı” oluyor.

Keşke “bizim mankurtlar” da beyinlerini kilitleyen görünmez kelepçelerden (ya da ıslatılmış deve derisinin sıkıştırdığı kafalardan) kurtulup Çaka Bey’leşseler.

Zor, çok zor! Çünkü “bizimkiler” biraz da gönüllü Mankurt!

NOT: “Çaka Bey”in hayatı yıllar önce dikkatimi çekmiş, bu muhteşem örneği tarihin tozlu raflarından alıp romanlaştırmıştım. Hâlâ çok satan kitaplar arasında... 


Büyük millet-Büyük ders!

 

Bir yazımda demiştim ki, büyük devlet olmak biraz teknolojiye biraz da paraya bakar; teknoloji üretip satan her devlet “büyük” olabilir.

Ama “büyük millet” olmak farklı bir şey: Öncelikle muhteşem bir tarihi mirasın üstünde oturacaksınız, imparatorluk birikiminden geleceksiniz (Hun, Göktürk, Selçuklu, Osmanlı imparatorlukları, vs.), yoğun bir nüfusa sahip bulunacaksınız, eğitim çağındaki çocuklarınızın hemen hemen tamamını eğitebilecek donanıma malik olacaksınız...

Ve... Dünyanın neresinde olursa olsun ezilen, dövülen, sömürülen, hor ve hakir görülen mazlum milletlere din, dil, ırk, renk ayırımı yapmadan elinizi uzatacaksınız...

Ve... Ülkelerindeki iç savaştan kaçıp size sığınan göçmenlere ülkenizin kapılarıyla birlikte yüreğinizin kapılarını da açacaksınız (Avrupalı zengin ülkeler gibi kelle sayımı yapmadan hem de)... 

Onlarla kıt imkânlarınızı paylaşacaksınız... Ekmeğinizi bölüşeceksiniz... Yani vicdanınızı menfaatlerinizin önüne koyacaksınız, büyük fedakârlıklar yapacaksınız.

İzninizle bir “ve” daha diyeceğim...

Ve... Zor zamanlarda öyle tercihler yapacaksınız ki, tercihleriniz ülkenin önü açacak...

1 Kasım seçim sonuçlarına baktığımda, “Büyük Millet” vasfımızın tescil edildiğini görüyorum.

AK Parti yüzde elliye yakın oy aldı (49.4)...

Bu durumda AK Parti tüm rakiplerinin toplamı kadar oy almış demektir...

Yabancı devletlerle yabancı basının AK Parti aleyhine gizli-açık çıkışlarına, yerli-yabancı fitne odaklarının faaliyetlerine, AK Parti aleyhine ittifak eden siyaset dışı unsurların tezvirlerine, kumpaslarına rağmen bu sonuç alınmıştır. 

Bu itibarla da çok anlamlıdır, çok değerlidir...

Hale bakın ki, farklı görüşlerde olan tüm partilerin toplamı bile bir AK Parti etmiyor!

Oysa 13 yıllık kesintisiz iktidarından sonra, AK Parti oylarının bir miktar düşmüş olması lâzımdı. 7 Haziran seçimlerinde bu yaşandı. 1 Kasım seçimlerinde ise telâfi edildi. Hatta AK Parti oyları zirve yaptı. Buna karşılık CHP kemikleşmiş bölgelere iyice sıkıştı. MHP ile HDP’nin baraja takılmalarına ramak kaldı. Yani muhalefet eridi, iktidar parladı.

Bu tabloyu iyi okumak lâzım...

Kısacası, büyük milletimiz yine “göbeğini kaşıdı”!

Seçim günü “Oy kullanmaya giderken beyninizi yanınıza almayı unutmayın” şeklinde manşet atan gazete ile birlikte aynı paralelde duran herkese büyük bir ders verdi...

Beynini kullandığını, ince eleyip sık dokuduğunu, hesap-kitap yaptığını ve oyunu ona göre kullandığını gösterdi.

Sadece muhalefeti değil, istedikleri sonuç çıkmayınca, halka kin kusanları da tasfiye etti.

Bölücülere, teröristlere, iftiracılara dersini verdi...

Umudunun, beklentisinin adresini verdi...

Adres, hiçbir kuşkuya ve tartışmaya mahal bırakmayacak şekilde, AK Parti’dir...

Yine de herkes bildiğini okuyor. İstifa etmek başarısız politikacıların aklına dahi gelmiyor.

Ne muhalefet partileri, ne de onlara taktik veren “kayıt dışı siyaset”mimarları seçim sonuçlarını doğru değerlendiremiyor.

Yayın organları hâlâ “aynen devam” anlamında başlıklarla çıkıyor. Zaten aynen devam ettiğiniz için silindiniz, böyle devam ederseniz tümden yok olacaksınız!

Benden söylemesi...

Evet büyük milletiz!..

“Neden?” sorusunun cevabını, “Ulusların öğretmeni” olarak ünlenen Çek bilgini Jan Amos Comenius (28 Mart 1592 – 15 Kasım 1670) yıllar önce vermiş:

“Türkler... dostlarına zarar vermezler. Tuttukları eli bırakmazlar. Verdikleri sözden dönmezler. İyi ve kötü günlerde dostlarını terk etmezler. Böyle bir milletle el ele vermek, yeryüzünde her zorluğu yenmek için sonsuz bir güç ve yetenek kazanmak demektir.”

Hayırlısı olsun.


“Mankurtlar” nasıl üretildi?

 

“Mankurt kafalılık” üzerine konuşuyorduk ya, 1933 yılında, Cumhuriyetin onuncu yıldönümü münasebetiyle Maarif Vekâleti (Milli Eğitim Bakanlığı) tarafından basılan bir kitap var önümde… Adı: “Osmanlı İmparatorluğu’ndan Türkiye Cumhuriyeti’ne: Nasıldı Nasıl Oldu” isimli kitaba bakarsanız, bu tür “kafa”ların nasıl üretildiğini anlarsınız…

Kitabın konusu: “Osmanlı zama-nında nasıldı, cumhuriyette nasıl oldu?”

Bu “yalan makinesi”nde Osmanlı Devleti’nin adı: “Köle İmparatorluk”tur. Osmanlı insanının tanımı ise “Örümcek kafalı” biçiminde yapıl-maktadır.

Biz en iyisi “Cumhuriyette nasıl oldu?” bölümüne ba-kalım. Bakalım ki, nasıl olmuş?..

Devlet yayını olan ve resmi sıfatları bulunan iki kişi tarafından hazırlanan bu kitabın 21. sayfasında “İnkılâp Türkiyesinin insanı” şöyle anlatılıyor:

“İnkılâp Türkiyesi’nin insanı, ışıklı bir kafa taşır. Bu kafada hiçbir yabancı hayat telâkkisine yer yoktur. Bu kafayı işleten motor inkılâbın yüksek menfaatleridir.”

Anladık da ne türden bir “motor”? Dizel mi, benzinli mi, gazlı mı, elektrikli mi? “Gazlı” olması lâzım, çünkü bu kitap baştan sona “havagazı!”

“İnkılâp insanının kafasında hiçbir yabancı hayat telakki-sine yer yoktur”diyenler tıpkı bir İngiliz gibi, bir Fransız gibi giyinmiş insanlar. Bu yazıları da İngiliz-Fransız alfabesiyle yazmaktadırlar. Aynı zamanda bu in-sanlar,“Batılılaşma” hesabına milli ve dini tekmil değer-lere savaş açmış insanlar. Bu o kadar böyledir ki, aynı kitapta Falih Rıfkı’dan yapılan alıntı ile bu doğrulan-ıyor. Şöyle diyor Falih Rıfkı:

“Tek mektep dokuz yaşındadır. Arap harflerini bilme-yen okumuş çocukların sayısı 400 bini geçti. Dolaba attı-ğımız son feslerin kırmızı çuhaları ve kara püskülleri çü-rüdü... Son medreselinin saçı ağardı. Bizim bütün gençliğimizce süren kavganın adı, eski-yeni kavgası oldu. Bu ad yanlış konmuştur. Bu kavganın asıl doğru adı eski ve yeni değil, iki medeniyet, iki kültür, iki çağ kavgasıdır. Bi-zim ismimiz gâvur, karşımızdakilerin ismi mürteci idi. Haç ve hilal gibi çarpışıyorduk.”

Anladık, ama acaba “haç” hangi tarafa düşüyor? 

Anlaşılacağı üzere inkılâbın özü ve özeti, Müslüman milletimizi İslâm Medeniyeti’nden koparıp Batı Uygarlığı’na savurmaktı. Bütün dayatmalar bu uğurda yapılıyor, bunun için sehpalar kuruluyordu.

Bakalım kitapta “laiklik” nasıl açıklanıyor?

“Cumhuriyet Türkiye’sinin cemiyeti laik bir cemiyettir. Fakat bu laiklik sadece din ve dünya işleri arasında, Fransa’da olduğu gibi, bir mütareke mânâsını ifade et-mez. Yani pasif bir laiklik değildir.”

Avrupa’nın laikliği “pasif”, bizimki “aktif” maşallah! 

“Aktif laiklik” yüzünden kaç mazlumun ahı alındı, bir düşünün!  

Kaç mazlumun yüreği kanatıldı?

“Veminel garaib!”

Şimdi çevirelim sayfayı ve birkaç satır daha okuyalım:

“İnkılâp nizamını yaşatacak unsurları inkılâp maarifi (Milli Eğitim Sistemi)yetiştiriyor. Cumhuriyet Türkiye’sinin bütün maarif teşki-latı memleket çocuklarına inkılâbın emrine kafasını ve canını vermesini öğreten fikir ve bilgi atölyeleridir.”

Cumhuriyet okullarından, devrim uğruna kelle verme-yi öğrenen çocuklar, 1980 öncesinde bir başka devrim (komünist devrim) uğruna canlarını verdiler. Laik cumhuriyeti korumak için yetiştirilenler, “komünist” olup cumhuriyete silah çektiler…

Hattâ Abdullah Öcalan başta olmak üzere Murat Karayılan, Cemil Bayık ve diğer PKK önderleri ile medyadaki, iş dünyasındaki destekçileri böyle bir eğitim sisteminin ürünleri değil midir?.. 

Acılar çekiyor, tedbirler düşünüyor, ama bir türlü asıl büyük yanlışı nerede yaptığımızı sorgulamıyoruz. Galiba kendimizi sorgulayacak, yan-lışlarımızla yüzleşecek cesaretimiz yok. Ne de olsa cumhuriyet hâlâ“Atatürk cumhuriyeti!”


Devlet nasıl yönetilmeli?

 

Büyük Selçuklu Sultanı Melikşah, bir gün vezirlerini topladı ve bütçe yapılmasını emretti: “Atalarımızdan öğrendik ki, maliyesi sağlam olan devletler yıkılmaz. Hadi göreyim sizi, bütçelerinizi yapın, getirin!”

Bütçeler yapıldı, geldi. Sultan Melikşah’a arz edildi. Melikşah, Baş veziriNizamülmülk’le birlikte tek tek hepsini inceledikten sonra:

“Görüyoruz ki, bütçenizde yoksullara, muhtaçlara, yetimlere, dervişlere, âlimlere, ilim tahsil edenlere ve sanatkârlara pek bir şey ayırmamışsınız. Bu saydıklarımız için bütçeye üçyüz bin altın konsun.”

Harbiye Nazırı (Savunma Bakanı), söz istedi:

“Devletinizin genişleyip büyümesinde, korunup yükselmesinde, zafer kazanıp ganimet toplanmasında en büyük pay âlimlerin, dervişlerin, yetimlerin, sanatkârların değil, ordunundur. Bu para ordunun bütçesine eklenirse, Bizans’ın surlarını dahi aşarız!” 

Sultan Melikşah sâkin sâkin cevap verdi: “Yanlışın var! Biz şimdiye kadar âlimleri, fakirleri, dervişleri, yetimleri, muhtaçları gözetmeseydik, ordumuz değil yeni beldeler fethetmek, payitahtımızı (aşkent) bile koruyamazdı.”

Hepsini tek tek süzdükten sonra devam etti: “Biz memleketleri, kılıçtan evvel, yoksul takımı ve derviş-molla kısmının dualarıyla fethederiz. ‘Duanız olmasaydı ne ehemmiyetiniz olurdu?’ buyuran Cenab-ı Hakk’a yemin ederim ki, bütçemizde yapılan en hayırlı harcama budur.”

Devletimizi yönetenler, bütçe arifesinde bunları bir düşünsün!

Kendi ismini taşıyan (Nizamiye) Medreseleri’nin kurucusuNizamülmülk’ün, “Her hükümdarın (yani devleti yönetenin) okuması gerektiğini” söylediği “Siyasetname” isimli bir eseri var...

Bir devletin nasıl yönetilmesi, yöneticinin nasıl olması gerektiğini o eserinde anlatıyor... 

1. “Yönetici hiç bir zaman memurlarının durumundan gafil olmamalı (ki, sonra “beni kandırdılar” demesin), devamlı kontrol etmeli, zulüm ve hıyanet zuhur ederse, memuriyetten derhal almalıdır...

2. “Yönetici, büyük bir işin başına birini tayin ettiğinde peşini bırakmamalı, müfettişler göndererek sık sık denetlemelidir...

3. İnkâr ve küfürle ayakta kalınsa da zulümle ayakta kalınamaz; idareci idare ettiklerine asla zulmetmemeli, âdil olmalıdır...

4. Hükümdar (Başkan, Başbakan, vs), memleketin yıkılmasına çalışan, haram iş işleyen, devlet sırrını açıklayan, diliyle yöneticilere dalkavukluk ederken, kalbiyle düşmanlık eden suçluları bağışlamamalıdır...

5. Yönetici, dünyanın dört bir köşesine elçiler ve casuslar göndermeli; ülkenin işlek yollarının üzerine haber alma merkezleri kurmalıdır...

6. Yönetici, maaşların ve yollukların vaktinde ödenmesine dikkat etmelidir...

7. Devlet işlerini ehline danışarak yürütmeli, kendi başına iş görmemeli; herkesin, zıt da olsa, fikrini açıkça ortaya koymasını sağlamalıdır(Nizamülmülk, günümüzden yaklaşık bir sene önce parlamenter sistem öneriyor)...

8. Yönetici, yetişmiş insanları kolayca harcamamalı, ama yaptıkları hatayı tekrarlamamalarına da izin vermemelidir...

9. Yönetici, zevk u sefadan uzak durmalı, devlet kaynaklarını kullanırken, kılı kırk yarmalıdır...

10. Bu dünya, hükümdarların amel defteridir: İyi olurlarsa rahmetle, kötü olurlarsa nefretle anılırlar...

11. Haksız yere kan dökülmesine mani olmak yöneticilerin üzerine farzdır! Vergi memurları ve işlerini denetlemek, gelirini- giderini bilmek, devlet mallarını korumak, hazine ve ambarın doluluğunu-boşluğunu ölçmek, düşmanın zarar vermesini önlemek de vazifeleridir...

12. Peygamber Efendimiz’in buyurduğu gibi, “İşlerin hayırlısı orta yolu takip etmektir. Yönetici ifrat ve tefritte olmamalıdır...

13. Yönetici, yapacağı her işte Allah’ın rızasını gözetmeli, Onun emrine boyun eğerek, yoluna ve kuluna hizmet etmelidir.

Kısacası şu: Bizi yönetenlerin tarihten alacakları çok ders var.



“Güç zehirlenmesi” sadece siyasette olmaz

 

Para insanları, iktidar siyasi partileri, ihtiras medyayı, yoğun “mürit” kitlesinin vehmettirdiği güç ise tarikat ve cemaatleri bozar!..

Para, iktidar ve din adına sorgusuz-sualsiz teslim olmuş kitlelerin getirdiği böyle bir açmaz var.

Her birini tek tek ele alırsak...

Zengin olmak, tehdit değildir!..

İktidara gelmek, her siyasi parti için en meşru en makul hedeftir ve önemli hizmetlerin eşiğidir...

Gazetecilik meslek ilkeleri çerçevesinde yapılır, kin ve nefret bulaştırılmazsa, saygın bir meslektir...

Tarikat ve cemaate mensup olmak kıble yürüyüşüne mü’min kardeşlerle birlikte devam etmek anlamındadır ki, zaruret olmasa bile hayırlıdır.

Lâkin, şımarmamak, gururlanmamak, kibirlenmemek, sınırların dışına çıkmamak, her hal-u kârda haddini aşmamak, üstüne elzem olmayan işlere bulaşmamak, ihtirası aklın önüne koymamak şartıyla...

Yani, paranın üstüne yatıp, diğer insanlara tepeden bakmayacaksınız...

İktidar koltuğunda otururken, “Küçük dağlar benden sorulur” havasına girmeyeceksiniz... 

Siyaset siyasetçiler için “kirli” bir alan değildir, ama tarikat ya da cemaat partileşmeden siyaset yapmaya kalkarsa, kirlenir! Zira siyaset “ihtiras” ile tarikat/cemaat ise “ihlâs” ile yürür...

“Kırk derviş bir posta sığar, iki padişah koca cihana sığamaz” sözü tam da buna işaret eder.

Lâkin günümüz “derviş”lerine “post” (şimdiki zamanın “post”ları gazeteler, radyolar, televizyonlar, dergiler, kitaplar, dernekler, vakıflar, holdingler, v.s.) dar geliyor olmalı ki, siyasete yöneliyorlar ve seçime girmeden, hatta partileşmeden devleti yönetmeye talip oluyorlar.

Neyse... 

Demiştik ki, siyaset “ihtiras” ile tarikat/cemaat ise “ihlâs” ile yürür...

Bu kavramlarden biri “dünyevi”, diğeri “uhrevi”dir. Ukbaya (ahiret âlemine) dünyayı karıştırırsanız, fitne-fesat olur.

Meşhur kıssadır: Fatih Sultan Mehmed, Ebul Vefa namıyla meşhur Şeyh Muslihuddin Mustafa Efendi’yi ziyarete gitmiş, fakat “Bizim buluşmamız kaynaşmamızı, kaynaşmamız ba’del-zaman (zaman içinde) bir birimizin işine karışmamızı doğuracak, ben Padişah-ı Alem’in devlet işine, Padişah benim irşad işime karıştıkta Osmanlı’ye fitne-fesat girup zarar verecektir”mülâhazasıyla görüşme talebini reddetmiştir. 

Orta zamanların sonlarına kadar bu hassasiyet korunmuştur: Padişah tekke ve zaviyelerin hizmetlerinden, tekke/zaviye şeyhleri de devlet işlerinden uzak durmuştur.

Bu denge korunduğu dönemde devlet yücelmiş, eğitim ve irşad hizmetleri yolunda gitmiş, bu denge bozulduğunda ise siyasetin de tarikatların da dengesi bozulmuştur.

İmam-ı Rabbani Hazretlerinin tarifindeki “mürit” mumla aranıyor.  Şöyle demiştir: 

“Der Tarik-i Nakşibendi lâzım âmed çâr terk,

“Terk-i dünya, terk-i ukba, terk-i hesti, terk-i terk”.

Yani: Nakşîbendi Tarikatı’na giderken dört şeyi terk etmeli: 

Dünyayı;

Ukbayı (Ahiret saadeti için değil, yalnız Allah rızası için yaşamak);

Kendini;

Terkini (terk ettiklerini düşünmemek, fedakârlık hissiyle gurura kapılmamak)...

Şimdiki zaman başka...

Şimdiki bazı önderler, halis duygularla ve uhrevi endişelerle kendisine hürmet gösteren, elini öpen, karşısında el pençe divan duran, her sözünü“hikmet”, her hareketini “hizmet”, her yaptığını “keramet” sayan ve müthiş bir hüsnüzanla yaklaşıp lâyık olmadığı sıfatlar yakıştıran ihlâslı, idealist taraftarlarına bakıp,  devlete hükmetme gibi ifrat düşüncelere kendilerini kaptırabiliyorlar...

Kendi sınırları içinde kaldıklarına inanan tarikat ve cemaatler lütfen tespitlerimi üzerlerine almasınlar!


10 Kasım

 

Başöğretmenim Hikmet Bey, her 10 Kasım’da ilkokulun bahçesine bizi sıralar, bağırtırdı:

“Atatürk ölmedi, içimizde yaşıyor!”

Sınıfa girince de, “Anıtkabir”in fotoğraflarını gösterir, “Atatürk burada yatıyor çocuklar” derdi…

“İçimizde” mi, “yaşıyor”, yoksa ölmüş de “Anıtkabir’de mi yatıyor”kestiremezdim…

Öğretmenler, masum ilkokul öğrencilerini hâlâ böyle bağırtıyorlar mı, bilmiyorum, ama 10 Kasım münasebetiyle “Atatürk’e mektup”yazdırdıklarını biliyorum.

Hepsi de “Atam, sen kalk da ben yatam” kıvamında…

Neyse…

Her 10 Kasım günü, saatler 09.05’yi gösterirken, müthiş bir gürültü kopar Türkiye’nin her yerinde…

Sirenler, klâksonlar çalar, ortalık velveleye gider…

O saatte tembeliğe vurup uyuyorsanız, uyanacaksınız!..

Yatıyorsanız, kalkacaksınız!..

Yolda gidiyorsanız, duracaksınız!..

Araba kullanıyorsanız, kenara çekip ineceksiniz ve esas duruşa geçeceksiniz!

Klâksonları, sirenleri esas duruşta dinleyeceksiniz!

Yani o gün, o saatte hepiniz “Mecburen Atatürkçü” olacaksınız!

“Yahu biz ölülerimize rahmet okuruz, siren de ne, klâkson neyin nesi?”diye düşünebilirsiniz, ama zinhar bunu ifade etmeyeceksiniz…

Zira 5816 sayılı meşhur “Koruma Kanunu” hâlâ yürürlüktedir…

Her şey değişir, bir o değişmez!..

Her şey zamanla düzelir, bir o düzelmez!..

“Kişiye özel kanun yapılamaz” hükmüne rağmen, Menderes yapmıştır (1951). O gün bugündür bir sürü insanı çarptı: Hâlâ da çarpıyor.

Erbabı diyor ki: “Bu tür kanunların bireysel haklar ve düşünce özgürlüğü adına en büyük tehlikesi, eleştiri-hakaret ayrımında oluşacak içtihatların niteliği. Zira bu ayrım sağlıklı bir şekilde yapılmadığı müddetçe, kanunun belli düşüncelerin susturulmasına hizmet edecek şekilde kötüye kullanılabilmesi de mümkün olabilir…

“Bir başka deyişle, uzun yıllardır Atatürk’ün ‘tartışılamaz’ ve ‘aşılamaz’ kılınmaya çalışılması yönündeki çabaların oluşturduğu algı, yargıya hakim olduğu ölçüde, Atatürk’ün düşünceleri ve uygulamalarına yöneltilen ‘olumsuz eleştiri’lerin de ‘hakaret’ olarak değerlendirilmesi fazlasıyla mümkün. 

“Kanunun ‘tuhaf’ olarak nitelendirilebilecek bir yönü de yok değil. Zira kanun, Atatürk’ün şahsına yönelik hakaretlerden çok, heykellerini korumaya odaklanıyor. Kanunda, Atatürk’ün şahsına hakaret etmenin cezası maksimum üç yıl olarak belirtilmişken, heykeller için öngörülen maksimum ceza ‘ağır hapsi’ de içermek üzere beş yıla kadar çıkabiliyor.”

Hiç itiraz etmeyin: İtirazınız maazallah Kemalist bir savcının kulağına giderse ya da Kemalistlerden biri itirazınızı duyup gammazlarsa,“Atatürk’ün hatırasına hakaret”ten başınız derde girer; mapushane damına tıkılırsınız!..

İnanmayacaksınız, ama böyle bir olaya şahidim…

Hangi yıldı hatırlamıyorum, ama 10 Kasım günüydü. Öğretmen her daim yaptığı gibi, “Saygı duruşu başlıyor, herkes okulun bahçesine susta durmaya” diye kahveye haber göndermişti.

Biz ilkokul öğrencileri yağmur altında mecburen dikiliyorduk, ama Kadir Amca böyle bir mecburiyeti olmadığını düşünerek, gelmek istememişti. Mazereti de vardı: Gripten yeni kalkmıştı. 

O gün hava da soğuk mu soğuktu. Üstelik inceden yağmur da çiseliyordu.

“Bu havada yağmur altında dikilemem” demesiyle, ihbarlanması bir oldu.“Atatürk’ün manevi hatırasına hakaret”ten birbuçuk yıl cezaevinde yattı. O cezaevinde yatarken karısı ölmüş, cenazeye katılmasına bile izin verilmemişti. Bu kadar “ağır suçlu”ydu anlayacağınız!

Şimdi böyle şeyler oluyor mu, olmuyor mu, bilmem; bildiğim şu ki“Koruma Kanunu” hâlâ yürürlükte ve “Demokles’in kılıcı” hâlâ tepemizde…

Bu da bir nevi “vesayet” midir, değil midir, kimse tartışmıyor.

Atatürk ne zaman güldü, ne zaman öldü?

 

Çocukken nerede bir Atatürk fotoğrafı görsem, neden gülmediğini düşünürdüm...

Sonraki yaşlarımda gülen fotoğraflarını da gördüm, ama bilgisayar sayesinde güldürülmüştü. Böylece bilgisayarın marifetlerine biri daha eklenmiş oluyordu.

Niye hiç gülmediğini Başöğretmenim Hikmet Bey’e sormuştum bir gün:“Memleketin dertlerine üzülüyor” gibisinden bir cevap vermişti, çok iyi hatırlamıyorum. Saygı duymuştum.

“Bizi düşünmekten gülmeyi unutmuş olmalı” diye düşünmüştüm belki de, kimbilir!

Sonra bilgisayar devreye girdi, Atatürk’ü güldürdü. Başöğretmenim sağ olsaydı sorardım: “Niye gülüyor?”

Muhtemelen “Halimize gülüyor” derdi. Sıkı bir CHP’liydi. Sırf “Atatürk’ün partisi” diye CHP’yi tutar, “Atatürk’ün arkadaşı” diye İsmet Paşa’yı sever, ikisini birden överdi.

Neyse, asıl konumuz “Atatürk’ün ölümü”. Size “Ne zaman öldü?” diye sorsam, eminim “10 Kasım 1938’de, saat dokuzu beş geçe”yi basarsınız...

İyi ama Atatürk’ün resmi eşi Latife Hanım’ın kız kardeşinin torunu Mehmet Sadık Öke, “Teyzem Latife” (kitap, Fatih Bayhan’ın Mehmet Sadık Öke ile yaptığı söyleşilerden oluşuyor) isimli kitabında, başka bir gün ve başka bir saat veriyor: 

“Atatürk 10 Kasım’da değil 09 Kasım’da, saat dokuzu beş geçe değil, 07.00 sularında öldü” diyor! O da aile büyüklerinden böyle duymuş...

Tarihçi olmak, kuşkucu olmaktır: İster istemez insanın beynine bir kurt düşüyor: “Hangisi doğru?”

Resmi “ölüm raporu” var da, “Saatin 09.05 olarak ayarlanması, dönemin Başbakanı Celal Bayar’ın marifeti” diyenler de var. Ne tesadüftür ki, ölüm saati tam da memurların mesaiye başlama saatine denk gelmiş!

Alimallah saat 07.00 gibi ölse, kimi saygı duruşuna kaldıracaksınız? 

Peki ölmeden önceki son sözleri ne?..

Maalesef Atatürk’ün son sözleri de muamma: Bu konuda da çelişkili beyanlar var, ittifak yok...

Atatürk’ün yakın dostu Falih Rıfkı Atay, Atatürk’ün son sözünün “Saat kaç?” olduğunu söylerken, Ruşen Eşref Ünaydın, “Aman dil! Aman dil!”dediğini yazıyor...

Yine yakın arkadaşlarından Kılıç Ali (İstiklâl Mahkemeleri’nin astığı astık, kestiği kestik meşhur “Kel Ali”si) ise, “Aleykümselam” dedikten sonra, ebediyen sustuğunu ifade ediyor.

Bir sır küpüne daha düşüyoruz!

İşin içinden çıkamıyoruz...

Acaba hangisi doğru?.. 

Falih Rıfkı Atay’ın belirttiği gibi, son söz olarak saati mi sordu?..

Diğer bir yakın arkadaşı gazeteci Ruşen Eşref Ünaydın’ın iddia ettiği gibi, “Aman dil! Aman dil!” mi dedi?..

Yoksa, asıl ismi Süleyman Asaf Emrullah iken Atatürk’ün emri ve direktifi istikametinde ismini değiştirip bir anda Kılıç Ali olan daha da yakın arkadaşının dediği gibi, “Aleykümselam” mı?..

“Ne önemi var?” demeyin...

Var: Çocukluğunda karga kovalaması önemli de bu niye önemsiz olsun?

Hikâye şu: Atatürk, 8 Kasım 1938 günü çok şiddetli bir rahatsızlık daha geçirdi. Bu sırada başında Hasan Rıza Bey (Soyak) vardı. Ona bakarak birkaç kez “saat kaç?” diye sordu. 

Hasan Rıza her defasında “Saat yedi efendimiz” diye cevap verdi. 

Odaya Dr. Neşet Ömer girdi. “Dilinizi göreyim, efendim” diye rica etti. Dilin yarısı çıkınca, “Dilinizi biraz daha çıkarın lütfen” diye ısrar etti.

Atatürk, Neşet Ömer Bey’e bakarak; “Aleykümselam” dedi, gözlerini kapattı. Komaya girmişti. Bir daha da çıkamadı.

Yaveri Salih Bozok (tarih içinde rastladığım en samimi Atatürk sevdalısıdır), Atatürk’ün ölümü üzerine, “Başkomutan yaversiz gidemez!”diye ağlaya ağlaya yan odaya geçti ve kalbine bir kurşun sıktı, fakat ölmedi (1941’e kadar yaşadı).


.Eski hamam eski tas

 

Çocukken her şey çok kolaydır. Ders kitaplarını okur, öğretmenin anlattığı“Atatürk”ü hayran hayran dinler, sınıfları geçersiniz…

Ama bir de sonrası var bunun: Büyüyüp kitaplar devirdikçe, okulda öğretilenlerin gerçekle ilgisinin bulunmadığını fark edersiniz…

Tökezlersiniz. Tereddüde düşersiniz, işin doğrusunu öğrenmek için de başka kitaplara yönelirsiniz: Okudukça öfkelenir, öfkelendikçe okursunuz.

Bana işte böyle oldu: Öfkelendim, kızdım, küstüm; ama okumaktan, araştırmaktan hiç vazgeçmedim.

Yıllar yılı, “Bizi neden kandırdılar?” sorusuna cevap arayıp durdum.

Bir devlet, kendi çocuklarını neden kandırır sahi? Saklamak istediği bir şeyler mi vardır? Devlet neden bir şeyler saklamak ister?

Beynimi üşüten yalanlar, doğrular tarafından kovulana kadar uğraştım. Sonunda anladım ki, demokratik devlet vatandaşına yalan söylemez, ideolojik devletler yalan söyler… Ve benim devletimin “Kemalizm” denen bir ideolojisi var (hâlâ)…

Ders kitapları, Sultan II. Abdülhamid’e, Ermeni/Yahudi ağzıyla “Kızıl Sultan”, Sultan Vahideddin’“Vatan haini”, kimisine “sarhoş”, kimisine“deli”, kimisine “Harem baykuşu” deyiverir.

Osmanlı Devleti’ne “Köle imparatorluk”, millete “Ümmet Leşi”(Cumhuriyetin 10. Yıldönümü münasebetiyle Milli Eğitim Bakanlığı tarafından yayınlanan “Nasıldı, Nasıl Oldu?” isimli kitap), padişahlara“mirasyedi” diye diye tüm geçmişimizi kirletir…

Ortada sadece Atatürk kalır…

“Eski-püskü”, “dümeni kırık”, “pusulasız”, “ışıksız” ve de “Çürük-çarık Bandırma Vapuru” ile “gizli gizli Samsun’a çıkmış ve vatanı kurtarmıştır”.

Daha doğrusu vatanın bir bölümünü: Yaklaşık iki milyon kilometrekarelik“vatan”dan yalnızca 780 bin kilometre karesini…

Onu da kimlerden kurtardık, bilemiyoruz: İngilizler, Başkentimizi işgal ettiler, ama işgali Anadolu’ya yaymadılar. Bunu yapmak yerine Yunan’ı çağırdılar. Biz İngilizlerle değil, İngilizler tarafından Batı Anadolu’ya çağrılan Yunan ordusuyla savaştık.

“Atatürk yedi düveli yendi” diye överler ya, karşımızda “yedi düvel” (devlet) filan yok, sadece “dünkü eyaletimiz” Yunan vardı: Kendi kuvvetlerine değil (Venizelos bu gerçeği anılarında söylüyor) İngiliz desteğine güvenip İzmir’e asker çıkarmış, neden sonra “İngiliz oyunu”na geldiğini anlayınca, İngiliz yöneticilerini “kalleşlik”le suçlamıştı! 

Kısacası, gerçekler başka, öğretilenler bambaşka!.. İki ateş arasında bunaldık! Hepimiz derece derece “ideoloji”nin narına yandık! Bugün bunun bedelini ödüyoruz. 

Yalanlarla, yanlışlardan bunalan ruhumuz, sonunda isyan etti: O isyanın içinden “yeniden diriliş” filizleniyor: “Yeni Türkiye” bu olsa gerek!

Bu bir umut ışığıdır, lâkin yeterli değil… Hükümet “yeniden diriliş” hamlesinin önünü açmalı. Doksan küsur senedir sümenaltı edilen konuların özgürce irdelenebildiği demokratik bir ortam inşa etmeli. Başlangıç olarak da 4816 sayılı “Koruma Kanunu”nu kaldırmalı…

Böylece hem “milletinin sağduyusuna güvenmeyen devlet” görüntüsü ortadan kalkar, hem de Atatürk, “korunmaya muhtaç” biri gibi gösterilmekten kurtulur!

“Vatanı kurtaran” insanın vatandaşla “sorunlu” gibi gösterilmesi, en azından ayıptır!..

Ayrıca da büyük bir çelişkidir!

Hükümet bu işe bir el atmalı. Yoksa sırf teknolojik gelişmeler ve yatırımlarla “Yeni Türkiye”yi tesis etmek mümkün değildir! 

10 Kasım ritüellerine baktığım zaman, çocukluğumdan bu yana yapılanların sürekli tekrarlandığını gördüm…

Yine övgüler düzüldü, yine abartıldı, yine esas duruşlara geçilip saygılar sunuldu, televizyon kanalları yine “izindeyiz” türünden nutuklarla doldu, yine saat 09.05’te sirenler, klâksonlar, borular (gemilerden) çaldı, yine millet susta durduruldu, yine hepimize “ilkokul çocuğu” muamelesi çekildi.

Merak ediyorum: Dünya bu anma programlarına bakıp hakkımızda acaba ne düşünüyor…

“Demokratik Türkiye” mi, diyorlar, yoksa “Antidemokratik Türkiye” mi?

Mustafa Kemal’e en büyük zararı Kemalistler veriyor!Son güncelleme: 14 Kasım 2015 07:27

 

Şunu peşinen söyleyeyim ki, Gazi Paşa ile benim bir alıp veremediğim yoktur! Ben, onun arkasına sığınıp “ideolojik kumpaslar” kuran ikiyüzlülerle mücadele ediyorum... 

Bunlar Gazi Paşa’yı milletten koparıp ideolojilerine âlet etmek suretiyle kirletiyorlar! Hâlbuki bir devlet adamı milletle ne kadar iç içe ise, o kadar hayattar olur. “Millete rağmen” yürümeye kalkışan bir zümrenin tekeline geçerse, “dayatma”ya dönüşür ve halktan kopar. O zümrenin kalıpsal davranışları da ona mal edileceğinden, gitgide, devre dışı kalır.

Olan budur...

Bu yüzden, Gazi Paşa’ya en büyük ihanet, “Kemalist” olduklarını iddia eden zümreden gelmektedir: Onu sırtından milletin değerleriyle savaşıyorlar. 

Benim itirazım bunadır. Çabam ise Atatürk’ü ellerinden kurtarma çabasıdır. Bırakalım hakkındaki hükmü tarih versin.

Çocukluğumdan beri Atatürk hakkında bana öğretilenleri (dayatılanları demek daha doğru) şöyle bir hatırlamaya çalıştım...

Ulaştığım sonuç şu: “Atatürk büyüktü... En büyüktü... Ulu idi... Yüce idi... Akıllı idi... Zeki idi... Gazi idi... Ebedi Şef’ti... Mareşal’dı... Herşeyi bilirdi... Her işin üstesinden gelirdi... O olmasaydı biz olmayacaktık... Bizi o kurtardı... Yedi düveli yenmişti... Çanakkale Zaferi’ni de o kazanmıştı”...

 Bunlara itiraz edenler çıktı elbet, ama 5816 sayılı “Atatürk’ü Koruma Kanunu” ile püskürtüp, zindanlara tıktılar.

Övgüler yıllar boyu sürdü. Kendi çıkarları için yıllar boyu Atatürk’ü övenler, o konuda bile derinleşme ihtiyacı duymadılar, hakkında doğru düzgün araştırma yapmadılar.

Niye yapsınlar ki? Övmek yetiyor, kilitli kapıları açıyor: “Atatürkçüyüm... Çağdaşım” deyince akan sular duruyor, onlar da keyiflerine bakıyorlar.

Ama artık yetti: “Yeni Türkiye”nin yeni kodlarında yalanlara, masallara, efsaneleştirilmiş olaylara ve gerçekleşmemiş hayallere yer yok! Herkes bilgi ve belge istiyor. 

“İşte Nutuk ortada!” demek de kimseye yetmiyor. Çünkü “Nutuk” tarih değil, Atatürk’ün kendi bakış açısıyla oluşturduğu “hatıralar”dır. Bir nevi“savunma”dır. 

Nutuk “19 Mayıs 1919’da Samsun’a çıktım” cümlesiyle başlıyor, ama Samsun’a çıkması için kim tarafından görevlendirdiğini, bu iş için kendisini kimin seçtiğini, İstanbul’dan çıkış izninin kimlerden alındığını, neden kendisinin tercih edildiğini söylemiyor...

O güne kadar neler yaşadığını, nasıl bir aileden geldiğini, ailesiyle ilişkisinin neden “limoni” olduğunu, babasından, dedesinden, ninesinden neden hiç söz etmediğini bilmiyoruz... 

Meşhur “karga kovalama” hikâyesini hariç tutarsak, nasıl bir çocukluk yaşadığını dahi bilmiyoruz. Doğum tarihi (sadece ayında değil, yılında) ile ölüm günü ve saatinde bile ihtilâf var.

Doğum tarihi konusunda, “Neden 19 Mayıs olmasın”  dediğini biliyoruz, ama “Neden 19 Mayıs olsun?” sorusunun cevabını bilmiyoruz.

Bir “önder”in hayatının alaca karanlık kuşağında kalması ilginçtir! Daha da ilginç olanı, Kemalistlerin bu konularla ilgilenmiyor olmaları... 

Yahu insan, sevdiği insanın gerçek doğum ve ölüm tarihlerini, tüm ailesini, akrabalarını merak etmez mi? 

Etmiyorlar. Doğum tarihinin bile ihtilaflı olması onlara hiç bir rahatsızlık vermiyor. Hala alaca karanlık kuşağında el yordamıyla yürümeye ve“vaziyeti idare” etmeye çalışıyorlar...

Ne zamana kadar peki?



İktidarda “başarı” kriterleri değişti

 

Rahmetli Başbakan Adnan Menderes’in söylediği iddia edilen bir söz var:“Odun koysam kazanır!”

Yalandır: Çünkü Menderes insanlara tepeden bakan, onları aşağılayan bir insan değildi.

Çok nazik, çok nahif, çok sevecen, çok terbiyeli ve çok mütevazı, üstelik de bir hayli zeki bir insandı. Böyle kaba-saba benzetmeler yapmaya ne terbiyesi, ne tevazuu, ne de zekâsı izin verirdi.  

Bugün AK Parti’ye “algı operasyonu” uygulayanların babaları ve dedeleri Menderes’e de bir algı operasyonu uyguladılar ve böyle dediğine herkesi inandırdılar.

Aslında bu CHP’lilerin propagandasıydı ve üst üste seçim kazananMenderes’i halkın gözünden düşürme amacıyla ortaya atılmıştı.

Aradan yıllar geçti: Geçen yıllar içinde hiçbir siyasi lider açıktan böyle kaba benzetmeler yapmadı, ama zaman zaman bunu akla getiren tercihler de oldu…

Liderler üst üste seçim kazanmanın getirdiği aşırı özgüvenle, bazen “Kimi aday göstersem seçilir” düşüncesine kapıldılar.

Bu özgüven içinde aday yapıldığı bölgeyi tanımayan, bölge insanının da tanımadığı, tanısa bile sevmediği insanlar aday yapıldı (Örnek: 7 Haziran seçiminde AK Parti’nin bazı Doğu ve Güneydoğu adayları). Tabii kaybeden yine parti oldu, dolayısıyla da lider oldu.

Gerçi “kimi aday göstersem kazanır” anlayışı biraz da seçim sisteminden kaynaklanıyor. Malum: Oy kullanırken, hiç birimiz listede kimlerin olduğuna bakmıyoruz. Bir ambleme mühür basıyoruz. Parti amblemi altında yazılmış adaylar, doğrusuyla yanlışıyla sandığa giriyor. 

En çok da bunun için adayları doğru-düzgün belirlemek gerekiyor. Ki, iki yanlış bir doğruyu götürmesin.

7 Haziran seçimlerinde özellikle AK Parti için biraz böyle olmuştu. Teşkilatın ve halkın tanımadığı bazı adaylar belirlenmişti. Yerel yöneticiler“Merkezin tercihidir” diyerek sineye çektiler, ama şevkle de çalışmadıkları anlaşılıyor. AK Parti teşkilatı ilk zamanların şevkiyle çalışsaydı, sonuç öyle mi olurdu?

Ve parti böyle bir yanlış tercih yapmamış olsaydı, özellikle Doğu ve Güneydoğu illerimizdeki adayları toptan değiştirir miydi? 

Demek oluyor ki, yanlış hesap Doğu’dan döndü…

Neyse: 7 Haziran’da yapılan yanlış, 1 Kasım’da tashih edildi. Üç dönem kuralı gereği seçime sokulmayan deneyimli politikacılara da yeniden seçilme yolu açılınca, bugünkü sonuca ulaşıldı. AK Parti ezici çoğunlukla yeniden tek başına iktidar oldu.

Bazı hatalardan dönülmesi, bir takım yanlışların düzeltilmesi iktidar getirdi, ancak iktidarda “başarı” getirir mi? Günün tartışma konusu budur. 

Gerçi AK Parti’nin geçmişinde çok önemli hizmetler var. Şu kadar havalimanı, şu kadar bölünmüş yol yapmış, Türkiye’yi zenginleştirmiş, IMF borçlarını ödemiş, Boğazı tekrar ve tekrar hem altından hem üstünden geçmiş, terörle kesin sonuç alma mücadelesine girmiş, “özerklik”taleplerinin üzerinden geçmiş, işgal edilen şehirlerimizi geri almış, devletin kılcal damarlarına kadar nüfuz eden farklı yapıları ayıklama kararlılığını göstermiştir.

Bunlar doğrudur ve büyük başarılardır. Ne var ki, bu doğruları sürdürmekle yurt çapında etkili, kapsamlı ve kalıcı bir sinerji oluşturulamaz. Çünkü bu tür hizmetler artık “rutin” sayılıyor. Bu yüzden önümüzdeki yılların“başarı” kriteri bunlar olmayacak, “insan” olacak: “Doğru insan”… 

Pek çok kişiye ters gelebilir, ama AK Parti “insan yetiştirme” konusunda bir hayli zayıftır! Öyle olmasaydı 13 yıllık iktidarı sonunda “insansızlık”tan yakınıyor olur muyduk?

Meselâ hâlâ ders kitaplarına (özellikle de tarih) ciddi el atılmamıştır. Kifayetli öğretmen yetiştirme konusunda ciddi adımlar atılmamıştır. “Tek adam”lı sistem devam ediyor. “Kişiye özel kanun çıkarılamaz” hükmüne rağmen, “kişiye özel” çıkarılan “Koruma Kanunu” (31 Temmuz 1951 tarihli ve 5816 sayılı) yerli yerinde duruyor. Bu da “özgür” ve “özgün insan”yetiştirmeye engel oluyor.

AK Parti teşkilâtlarının, seçmenin ve bütün milletin farklı, sarsıcı, şaşırtıcı, coşturucu, yenileyici taze bir enerjiye ihtiyacı var. Millete “işte budur!”dedirtecek farklı bir heyecan üflenmesi lâzım… 

Kısacası, “insan” odaklı yeni bir çıkışa ihtiyaç var.

Bir de Ayasofya Camii’nin yeniden Müslümanların ibadetine açılmasına…1 Kasım sonrası, ülke çapında tüm ampuller yanarken, Ayasofya’nın zifiri karanlık içinde durması, milleti hüsrana sürüklüyor!


Dünün ışığında günü okumak

 

Peyami Safa: “Onun doktorluğu da, filozofluğu da yarım kalmıştır” diyor…

Sadece bunlar mı, aslında Sultan II. Abdülhamid muhalifliği de yarım kaldı, Rıza Tevfik Bölükbaşı’nın…

Kendileri iflah olmaz bir Sultan II. Abdülhamid düşmanıydı. Ağır tenkitler yazıyordu. Ama hiç görmemiş, yüzyüze hiç konuşmamıştı. Sadece çevresinde anlatılanları dinliyor, Fransa ve İngiltere’den kaçak olarak yurda sokulan gazeteleri okuyor, hakkındaki hükmü öyle veriyordu.

Anlatılanlara bakılırsa, Abdülhamid tam bir “diktatör”dü: Tam bir “le Sultan Rouge”du (Kızıl Sultan). “Pinti, korkak, evhamlı bir Padişah”tı. Gençleri asıp kesiyor, hürriyetleri kısıtlıyor, “aptalca” yasaklar koyup milleti canından bezdiriyordu. Nihayet içinde bulunduğu İttihad ve Terakki Fırkası (partisi) iktidara geldi. Rıza Tevfik Bey de milletvekili olarak Meclis-i Meb’usan’da yerini aldı.

Meclis’in açılış günüydü. Padişah salona girdi. Herkes ayakta alkışlarken, Rıza Tevfik Bey oturuyor, “Ben bir zalime kalkmam!” diye düşünüp arkadaşlarını eleştiriyor, kinle kısılmış gözlerle Abdülhamid’e bakıp homurdanıyordu.

Galiba padişah fark etti. Birden ona döndü ve “Siz Rıza Tevfik Bey, doktorsunuz değil mi?” diye sordu.

Filozof suçüstü yakalanmış bir çocuk gibi kızardı: “Evet” diye kekeledi.

“Evet” dedi Abdülhamid, “Parislere gidip aleyhime çalışacağınıza, burada kalıp bir hastahane açsanız, memleket için daha iyi olmaz mıydı?”

Bu kez kulaklarına kadar kızardı Rıza Tevfik. Anlamsız bir şeyler mırıldandı. 

Oturum kapanıp avluya çıktığında, derin bir nefes aldı. “Ben bunca sıkıntıya meb’us olmak için mi katlandım” diye düşündü, “adam haklı, bir hastane yapsam millet için daha hayırlı olurdu.” Beynine ilk kez bir tereddüt saplanmıştı. “Belki de padişah haklı” diye düşünmüş, sonra düşüncesinden utanıp hızlı adımlarla Meclis’ten ayrılmıştı.

Arada bir görüşlerimizi şöyle bir gözden geçirip “karşı taraf haklı olabilir mi?” diye düşünmemiz gerekiyor sanırım. Aksi halde alternatifsizliğe düşer, “tek fikir” etrafında patinaj yapar dururuz.

Neyse: Gelen günler 31 Mart Vak’ası’nı (Rumi takvime göre 31 Mart 1325, Milâdi takvime göre ise 13 Nisan 1909) getirdi. Sultan II. Abdülhamid tahttan indirildi. Büyük Britanya İmparatorluğu başta olmak üzere, Avrupa’nın büyükleri çok mutluydular. Neredeyse 150 yıldır sürdürdükleri derin politika ilk büyük meyvesini vermiş, 33 yıldır aşamadıkları dış politika dâhisi Abdülhamid bertaraf edilmişti.

İttihat-Terakki iktidarının önderleri, mücadelelerinde kendilerini destekleyen Avrupa ülkelerinin büyükelçilerine teşekkür ziyareti yapmayı kararlaştırdılar.

İttihadcılar hâlâ Avrupalı büyüklerle “amaç birliği” içinde olduklarını, Türkiye’nin hayrı için ya da İttihadcıların kara kaşları, kara gözleri için yardım ettiklerini sanıyorlardı. Ziyaret için Filozof Rıza Tevfik’le Talat Paşa görevlendirildi. 

İngiliz Büyükelçiliği’ne gittiler. Ancak Büyükelçi Lord Nicholson onları kabul etme lütfunda bulunmadı. Hâlbuki Rıza Tevfik’in şahsi dostuydu. 

Sonra adam emekli olup Londra’ya döndü. Rıza Tevfik de günün birinde Londra’da okuyan oğlunu ziyarete gitti. Eski dostu Lord Nicholson’la son kez görüştü. Karşılıklı kahvelerini yudumlarken, aklından çıkmayan soruyu sordu:

“O gün bizi neden kabul buyurmadınız?”

Lord bir kahkaha attı: “Dostum Rıza Tevfik Bey... Biz Jön Türkleri teşvik ettik. Onlardan büyük bir netice bekliyorduk. İhtilal olacak, istibdat ile beraber Saltanat ve hilâfet müessesesi de alaşağı edilecekti. Fakat aldanmış olduk. Beklediğimiz neticeyi alamadık. İhtilal yaptınız gerçi, Kanun-u Esasi geldi, fakat Sultan da hilâfet müessesesi de yerinde bâki...” (Özet: Abdülhamid gitti, ama hanedan devam etti).

Rıza Tevfik şaşkın şaşkın sordu: “İngiltere Devleti fahimesini hilâfet müessesesi bu derece şiddetle neden alakadar ediyor?” 

“Ha... Dostum Rıza Tevfik Bey... Biz Mısır’da bilhassa Hindistan’da İslam ülkelerini idaremiz altına alabilmek için milyonlarca altın harcadık, muvaffak olamadık. Hâlbuki Sultan, yılda bir defa bir selam-ı şahane bir de Hafız Osman hattı Kur’an-ı Kerim gönderiyor, bütün İslam ümmetini, hudutsuz bir hürmet duygusu içinde emrinde tutuyor.

“İşte biz ihtilalden ve siz Jön Türkler’den ihtilal sonunda, sultanların da hilâfetin de, yani bir selam-ı şahâne ve bir Hafız Osman Kur’an’ıyla kitleleri avucunda tutan kuvvetin de devrilmesini bekledik, aldandık. İşte bu sebeple bir soğuk adem-i kabul gördünüz…” (Ahmet Kabaklı, Temellerin Duruşması, s. 136-137).

Rıza Tevfik, İttihad-Terakki iktidarının imparatorluğu bitirdiğini, üstelik kurduğu diktatörlüğün Abdülhamid dönemine bin kere rahmet okuttuğunu, arkasından ilân edilen cumhuriyetin İttihad-Terakki diktatörlüğünü bile geçtiğini yaşayarak gördü ve “Sultan Abdülhamid’in ruhaniyetinden istimdat” dileyen “pişmaniye”ler kaleme aldı, ancak iş işten geçmişti.

Hani vakit varken diyorum, herkes duruşunu bir gözden geçirse…



Obama’dan İslâm dünyasına öğüt!

 

Türkiye’de çoktan gündem değişti (neredeyse dakikada bir değişiyor), ama aklım G-20 toplantısı sonrasında, ABD Başkanı Barack Obama’nın İslâm âlemine verdiği öğütte kaldı... 

Şöyle demişti: “Müslüman toplulukların ‘çocuklarımızı nasıl bu aşırıcılığa kaptırmayız’ konusunda kendilerini sorgulaması lâzım.”

Yıllardır ben de bunu söylüyorum. Çünkü doğrudur: Sevgi ve şefkat dini olan İslâmiyet’e mensup insanların teröre bulaşmaması lâzım...

Hazin ki, “Allahüekber” tekbiri eşliğinde kelle kesen “Müslüman”lar var...

Tıpkı Obama’nın bazı dindaşlarının, birkaç “kötü Müslüman” yüzünden, bütün “Müslümanlardan” nefret eder hale gelmeleri gibi...

Fransız yöneticilerin, Fransa’da ölenlerin intikamını tüm Müslümanlardan almak istemesi gibi (Fransız yönetenler, vaizleri denetlemekten, imamları sınırdışı etmekten, hatta camileri kapatmaktan bahsetmedi mi?)...

Irkçı (dazlak, mazlak, şu-bu) Hıristiyanların Müslümanları, özellikle de Türkleri (Almanya misali) hedef alıp durup dururken saldırması gibi...

Daha pek çok örnek var: Keşke Obama bu örneklere de baksa ve kendi dünyasına da bir öğüt verseydi...

Yapamaz! Zira terör Batı’nın silâhıdır. Batı dünyasında doğdu ve tüm dünyaya Batı’dan yayıldı.

Bazı Müslümanların terörize olmasında en önemli etken de yine Batı’dır! 

Sen yıllar boyu Afrika’yı sömürür, Afrikalı Müslümanları köleleştirip“bedava işgücü” olarak Amerika ve Avrupa’ya taşırsan!.. 

Sen, Osmanlı Devleti’ni hilâfet müessesesiyle birlikte ortadan kaldırmak için bir dünya savaşı çıkarırsan!..

Sen, Osmanlı Devleti’nin topraklarını Batı’ya peşkeş çekersen!..

Sen, petrol yataklarını yıllar yılı sömürürsen!..

Sen, milyonlarca Cezayirliyi katleden Fransa’yı desteklersen!..

Sen, Filistin’de bir Yahudi Devleti kurdurur, Ortadoğu’da Ürdün ve Lübnan gibi uyduruk devletler icat edersen!..

Sen, mağdur ve mazlum Filistinlilerin ve Mısırlı dömokratların haklı direnişlerine sırtını döner, çocuk katili İsrail ile darbeci Sisi’nin sürekli sırtını sıvazlarsan!..

Sen, Sovyet işgaline karşı kullandığı Taliban’a, İran’a ve Kuveyt’e gönderdiğin Saddam’a ihanet edip ülkesini “akıllı füze”ler eşliğinde işgal edersen!..

Sen, kimi bizzat, kimi dolaylı olarak yaşanmaz hale getirdiğinAfganistan’dan, Irak’tan, Suriye’den kaçan göçmenlere acımasız davranırsan!..

Sen, 11 Eylül’de ikiz kulelerin vurulduğunda, tüm Müslümanları suçlar, hatta Müslümanlara karşı “Haçlı savaşı” (Fransa Devlet Başkanı François Hollande da aşağı yukarı aynısını söylüyor) ilân edersen!..

Sen, Birleşmiş Milletler’de “Bütün dünya bir yana ben bir yana” mantığıyla hareket eder, mazlum milletlere karşı oy kullanır, mantıksız, adaletsiz, acımasız bir dünyanın parçası olursan...

İslâm dünyası kendini aldatılmış, kandırılmış, sömürülmüş, şiddetli baskı altına alınmış hisseder... Çaresiz kalır... Adalete inancı yok olur...

Bu duruma bünye tepki verir ve vücutta bazı sivilceler çıkar: Bunlardan bazıları da patlar! Hedef gözetmeksizin vurur...

Afganistan, Filistin, Irak ve Suriye yıllardır vuruluyor...

Türkiye, kırk yıldır PKK belasıyla boğuşuyor. PKK yıllardır çocuklarımızı katlediyor. “Türkiye’nin müttefiki Batı” ise Türkiye’den ziyade PKK’ya yakın duruyor. Bu sır değil...

Sakin olun: Paris’te iki bomba patladı, birkaç silah ateşlendi diye nedir bu telaş, panik, korku? Bir anda tüm Avrupa depresyona girdi. Oysa çok değil, ondan sadece birkaç hafta önce canlı bombalar bizim başkentimizde patlamış, yüzden fazla insanımız canından olmuştu...

Ne korktuk, ne paniğe kapıldık, ne de hayat tarzımızı değiştirdik; hatta hiçbir toplantıyı bile iptal etmedik! Sizin canınız can da bizimkisi patlıcan mı, Mister Obama? 

Çocuklarımızı teröre kaptırmayalım, tamam: Ama siz de çocuklarınızı“İslâm’dan nefrete” kaptırmayın! 


Osmanlı’nın Muhteşem Yüzyılları ve “Muhteşem Yüzyıl”

 

“Muhteşem Yüzyıl-Kösem” yayında... 

Peki, “Muhteşem Yüzyıl” ne zaman başladı?..

Diziye göre, Kanuni Sultan Süleyman’la birlikte...

Hâzâ yanlış...

Osmanlı’nın muhteşem yüzyılı Kanuni Sultan Süleyman’la değil, Fatih Sultan Mehmed’le başlar, onaltıncı, onyedinci ve onsekizinci yüzyıllar boyu devam eder... 

Aslına bakarsanız Osmanlı tarihinde “Muhteşem Yüzyıl” diye bir tabir de yoktur. Avrupalıların (özellikle Fransa’nın) Kanuni’ye münasip gördüğü“Muhteşem Süleyman” vardır. 

Bizim için “Kanuni” (çünkü kanunlara harfiyen riayet eden biri), Avrupalılar için “Muhteşem”...

Bu kadar...

Ne de olsa onlar “ihtişam”dan hoşlanır, biz tevazudan hazzederiz! 

Geçelim...

Hiç kuşkusuz, “Muhteşem Yüzyıl” dizisinin yapımcıları hem zayıf taraflarımızı, hem de zayıf taraflarımızdan yararlanmayı çok iyi biliyorlar... 

O kadar ki, dizi biter bitmez, mukadder olan ilgi azalmasını önlemek için alâyı valâ ile müzesini açtılar...

Buyurun: Huzurlarınızda “Muhteşem Yüzyıl Müzesi”...

Sanırsınız ki, gelenleri Kanuni Sultan Süleyman’la sevgili eşi Hürrem Sultan karşılıyor!..

Öyle bir reklâmasyon yani...

Hayatında hiçbir müzeye gitmemiş muhterem vatandaşlarımız, ülkenin en ücra köşelerinden gelip huşû içinde “Muhteşem Yüzyıl Müzesi”ni gezdiler...

Çoktan başka dizilere transfer olmuş oyuncuların balmumu heykellerine baka baka kültürlerine kültür kattılar!..

Kimi zaman iç çekip, kimi zaman öfkelendiler...

Özellikle Şehzade Mustafa Bey’in balmumu heykelinin önünde Fatihalar okudular (Fatihalar kime gitti acaba, gerçek Mustafa Bey’e mi, yoksa o rolü oynayan aktöre mi)?..

Neresinden bakarsanız bakın, “sâkil” duruyor!

Gözlerimle gördüm, kulaklarımla duydum: Mustafa Bey’in idam edildiği günün cumasında yolum Süleymaniye’ye düşmüş, namazdan sonra her zamanki gibi türbeleri ziyarete gitmiştim.

Kanuni ve Hürrem Sultan türbelerinin önü alışılagelinenden daha kalabalıktı. “Dizinin olumlu bir katkısı mı oldu yoksa?” diye düşünürken, kulak zarlarıma bir teyzenin çığlığı patladı:

“Allah canını alsın Hürrem! Dağ gibi Mustafa Bey’e nasıl kıydın?”

Teyzem o kadar doluydu ki, tarihi gerçekleri anlatmaya kalksam, “Mustafa Bey aşkına” oracıkta beni paralardı!

Bir ara Hürrem Sultan türbesini taşlamalarından bile korktum: O kadar inandırılmışlar yani...

“Allah, Hürrem Sultan’ın canını zaten yüzyıllar önce aldı, sen rahat ol”dedim sadece, yürüdüm.

Gözlerimle görmedim, ama Bursa/Muradiye’deki Mustafa Bey türbesine ülkemin her bucağından gelip Fatihalar okuyan vatandaşlar olduğunu güvenilir arkadaşlardan çok duydum...

Va esefaa!..

Kanuni gibi memleketine birkaç memleket daha katmış (7 milyon kilometrekareden 15 milyon kilometrekareye), geleceğe muhteşem mimari ve edebi eserler armağan etmiş bir Padişah’a beddua, devleti paramparça edebilecek bir isyana kalkıştığı ve bu amaçla Osmanlı’nın ebedi düşmanı Safevi ile işbirliği yaptığı için mukadder akıbetini hazırlamış Şehzade Mustafa Bey’e dua...

Ah bilgisizlik!.. 

Ah bilinçsizlik!.. 

Ve sanatın kötüye kullanımı ah!.. 

Siz nelere muktedirsiniz?

Bu bir konuya hazırlık yazısıydı: Yarın inşallah “Muhteşem Yüzyıl-Kösem”e bakalım...



The Tudors ya da “Muhteşem Yüzyıl-Kösem”

 

“Muhteşem Yüzyıl” isimli dizi, “dizici camia”da yoğun ilgi görünce, aynı serlevha ile başka bir dizi çekip ekrana sürdüler: “Muhteşem Yüzyıl- Kösem”…

İlk bölümünde gördük ki, bu da aynı yaklaşımla yapılmış: Bunda da bol bol yatak sahneleri, aşk-meşk işleri, fitne-fücür, alavere-dalavere, şiddet ve cinayet olacak! Yani “tarihe sadakat” endişesi taşımayacak.

“Muhteşem Yüzyıl”da Kanuni, Hürrem Sultan ve daha nice devasa devlet adamları kirletilmişti. Şimdikinde Sultan I. Ahmed, VI. Murad, Mahpeyker Kösem Sultan, Turhan Sultan ve daha niceleri kirletiliyor…

“Sadece bir dizi” demeyin: “Muhteşem Yüzyıl”ı “tarih” niyetine seyredipKanuni ile Hürrem Sultan’a sevgi besleyen bir Allah’ın kulu var mı?

“Etkili olduğuna göre, dizi olarak başarılı” diyeceksiniz, doğrudur. Ama bir de madalyonun öteki yüzü var: Etkili uyuşturucu madde satıcılarını da“başarılı” mı sayacağız? O zaman Ankara Garı’ndaki terör saldırısı ileParis’teki terör saldırısı da “başarılı” demektir! Zararlı işlerde “başarı” ne kadar büyükse, zararı o nisbette büyük olur. Telafisi daha da zorlaşır.

Öte yandan, “başarı” kelimesi faydalı işler için kullanılır. Bu bağlamda“Muhteşem Yüzyıl”ın başarısı, benim açımdan “başarı” değil, toplumsal köklerimizi “tahrip”tir! Kaldı ki, “başarı hırsı” kimseye tarihin en parlak dönemlerini karalama hakkı vermez.

Millete, kirli bir geçmişe sahip olduğunu telkin etmek, milletin geleceğine kast etmek anlamı taşır!

Bu tür dizileri “gerçek tarih” olarak kabul edenler bilmelidirler ki, tarihimizi inşa eden muhteşem insanlara atılan iftiralara ortak olmaktadırlar. Bunun ise vebali büyüktür.

Hadi bunu da geçelim…

Seyrettiğim bölüm, nedense bana CNBC-e’de yayınlanan “The Tudors”isimli bir diziyi hatırlattı: Müstehcen sahneleri bol olan bu dizide, İngiltere Kralı VIII. Henry’nin üzerinden İngiliz saray entrikaları anlatılıyor. 

Biliyorsunuz VIII. Henry, kendisinden önce tahtta oturan ağabeyiArthur’un şaibeli bir şekilde aniden ölümü üzerine, 22 Nisan 1509’daİngiltere Kralı oldu. Birkaç ay sonra da ağabeyinin karısıAragonlu Catherinele evlendi. Bu yüzden, dönemin İngiltere’si, ağabeyini zehirlediği söylentisiyle çalkalandı. Ama Kral Henry onunla yetinmedi, 6 kadın daha aldı. Metreslerinin sayısını ise bilen yoktu…

Papa bu duruma daha fazla seyirci kalamadı. Çünkü İngiltere Katolikti ve bu mezhep boşanmaya izin vermiyordu. Henry ya kendini toparlayacak, tek eşliliğe dönecekti ya da “aforoz” edilecekti…

Henry, Papa’dan gelen “aforoz” tehdine farklı bir cevap verdi. Kadınlarını bırakacağına mezhebini bıraktı: İngiltere’yi cebren ve hile ileRoma Katolik Kilisesi’nden kopardı, Anglikan Kilisesini kurdu. Başına da kendisi geçti. 

Tudors dizisi bol müstehcen sahneler eşliğinde özet olarak bunları anlatıyor. “Muhteşem Yüzyıl” üst başlığı ile çekilen diziler de yöntem ve uygulama olarak şaşılacak kadar buna benziyor.

“Hık” demiş, burnundan düşmüş gibi…

Özellikle harem sahneleri, oryantalist bir mantıkla ele alınmış, hatta bazı vicdanlı oryantistlerin hayal dünyasını dahi sollamıştır.

“Harem”e yabancı yazarların yaklaşımını bilirsiniz: Yarı çıplak bir sürü cariye havuz başında defler çalıp dans ederken, padişah mükellef sofrasında kafa çekiyor, gözdeleri ise havuzda “süt banyosu” yapıyor!Külliyen yalan!

Osmanlı haremi hakkında ilk ciddi çalışma, Leslie Pierce’in “Harem-i Hümayun”udur. Orada böyle bir şey yok. Hatta Pierce’i, hareme “okul”nazarıyla bakıyor.

Türkiye’ye gelince: Haremle ilgili yazılar 930’larda, bir birinin benzeri abuk romanlar 945’lerde yayınlandı. Eski tarihçilerimiz ise bu konuyu“padişahın özel hayatı”na girdiği için sükût geçmişler.

Sormak ayıp değil ya, “Muhteşem”lerimizin kaynağı nedir?

Tarihi bir kişinin iyi mi kötü mü olduğuna kim karar verir?

 

Yıllardır kafamdan gezdirdiğim bir soruyu yazacağım bugün...

Soru şu: Tarihi bir kişinin “iyi” mi, yoksa “kötü” mü olduğuna kim karar verir?..

“Tarihçiler” mi diyorsunuz? O zaman şu soru akla geliyor: Tarihçi hüküm verme mevkiinde midir?.. Tarih mahkeme salonu mudur?..

Tarihçinin kendini hem hâkim, hem savcı yerine koyup tarihi şahsiyetleri yargılama hakkı var mıdır?..

Bir soru daha: Tarihçinin ulaşabildiği sınırlı sayıda kaynak, bir insanın tüm hayatını anlamaya ve hüküm geliştirmeye yeter mi?

Ya bilmedikleri, yanlış bildikleri, yanlış anladıkları varsa?.. Ya tarihe bakışını siyasi tercihleri şekillendiriyorsa?..

Öyle ya: Nasıl gördüğünüz, nereden baktığınızla ilgili olabilir!

Misal: Tarihçilerimizin çoğuna göre, Hürrem Sultan “kötü”, Kanuni “iyi”!Bir taraftan “Kanuni Hürrem Sultan’ın etkisinde kaldı” diye ahkâm keseceksiniz, ama yapılan hiçbir hataya Kanuni’yi ortak etmeyeceksiniz: Bu anlaşılabilir bir şey değil. Hürrem Sultan’ın “kötü etkisi”nde kalmış bir Padişah “iyi işler” yapabilir mi?

Ya Kanuni de “kötü”dür yahut Hürrem Sultan da “iyi”dir.

İyi bir padişah kötü bir kadını sevebilir (gönül ferman dinlemez), ama uğruna öz evlâtlarını kurban ettiği devletine karıştırmaz.

Ne yani? Kanuni “liyakatsız” ve iradesiz bir “ihtiyar” mıydı ki, Hürrem Sultan’ın göz göre göre devletine zarar verilmesine göz yummuş? Mümkün değil!

O zaman?..

Belki de Hürrem Sultan çok iyi ve güvenilir bir “yardımcı”ydı. Kanuni gibi bir Padişah çürük tahtaya basmaz: Belki de Hürrem Sultan’ın hanedana sadakatini, devlete bağlılığını çeşitli şekillerde defalarca sınamış, “zarar gelmez” kanaati pekiştikten sonra da devletle ilgilenmesine izin vermiştir.

Son soru: Hürrem Sultan, Kösem Sultan gibi, tarihin içinde birkaç adım öne çıkmış kadınların kafası neden koparılıyor?

Hürrem Sultan’ı, Kösem Sultan’ı ve daha birkaç Valide Sultan’ı “cadı”olarak algılayıp yazan tarihçilerin neredeyse tümünün “erkek” olmasıyla bunun bir ilgisi olabilir mi?..

Erkek tarihçiler belki de “kadın” kimliğini hazmedemiyorlar ve “Ellerinin hamuruyla erkek işine karıştıkları” için “erkekçe” intikam alıyorlar (abarttım mı dersiniz?) 

Siz bunun yanına, “Cumhuriyetçi” aydınlarla birlikte Cumhuriyet tarihçisine de musallat olan “Osmanlı’yı aşağılayıp karalamak suretiyle gözden düşürüp Cumhuriyeti benimsetme” (ki devlet tarihçileri ve yazarları bunun için vaktiyle pek çok kitap yayınlamıştır) ârızasını ekleyin...

“Yeni tarihçi”lerin “şehzade katli”, “padişahların cariyelerle evliliği”, “çok kadın almaları”, “hac yapmamaları” gibi konularıçok sevmeleri, “içki içtikleri” ve “sarayda zevk u safa” içinde yaşadıklarıiftirasını sık sık gündeme getirmeleri “cumhuriyetçi/ Kemalist refleks”le ilgili olabilir mi?

Biliyoruz ki, Cumhuriyeti kuranlar gibi bunlar da Selçuklu/Osmanlı tarihinden hazzetmiyorlar. Osmanlı Devleti’nin tüm dünya Müslümanlarının hâmisi olmasından hoşlanmıyorlar. Ekserisi “iyi dindar”olan padişahların sevilmesinden korkuyorlar: 

Olmaya ki Türkiye böyle bir yol tutturur diye mi?

Kanuni ve Hürrem Sultan’a (dolayısıyla I. Ahmed’le Kösem Sultan’a) dönelim...

Devletin birinci derecede sorumlusu (Padişahlar) Hürrem Sultan’ın ve Kösem Sultan’ın “erkek işine” karışmasından memnun olmasalardı, Padişah’a rağmen hareket etmek Hürrem Sultan’ın, Kösem Sultan’ın harcı mıydı?

Öz oğulları Şehzade Mustafa ile Şehzade Bayezid’in yanlış adımlarını hoş görmeyen Kanuni, karısının yanlışlarını hoş görebilir mi?

“Devletin bekası” sözkonusu olduğunda Osmanlı padişahlarının acımasız davrandıklarını hepimiz biliyoruz.

O zaman tarihçinin bakış açısında bir hata var. Hatalı bakış, doğal olarak hatalı sonuçlar (diziler) doğurur. 

Zaman zaman konuya döneceğim inşallah.


Dışarıdan gazel

 

Cumhuriyeti “geçmişi inkâr ve karalama” üzerine kurduğumuz için mi bu kadar asabiyiz?..

Bu yüzden mi acaba bir birimizin varlığını inkâr ediyor, acımasızca karalıyor, önümüzde bir mikrofon bulur bulmaz kara öfkeye tutulup bağırıp çığırıyoruz?..

Siyasilerin biraz öfkeli olmaları anlaşılabilse de, gazetecilerin, yazarların, televizyoncuların ve sanatçıların öfke saçmaları anlaşılır bir şey değil…

Sanat barış değil miydi, sevgi değil miydi, hoşgörü değil miydi?..

“Sanatçı” millete örnek olmayacak mıydı?..

Sevginin, barışın inşasına katkıda bulunmayacak mıydı?

Hadi seçim öncesi neyse, hepimiz gerildik; ama artık bitti, seçim oldu, saç kesildi; millet iradesine boyun eğip kazananı kutlamamız, kaybedeni teselli etmemiz gerekmiyor mu?

Bu ülkenin aydını da siyasetçi gibi davranırsa, başımıza “kraldan ziyade kralcı” kesilip, siyasilerden daha fazla “taraf” olur, hele de “rakib”i“düşman” sayarsa, ortamı nasıl yumuşatacağız, toplumsal barışı nasıl tesis edeceğiz?

Herkes hata edebilir, her insan yanlış yapabilir. Peki, her daim başa kakmak, “sen şöylesin böylesin” diye üzerine çullanmak, akıl işi mi?

Düne kadar “AKP” diye dalga geçen ağız, bugün “AK Parti” diyorsa, “Dün olumsuz yazılar yazdım, artık yazmayacağım” diyerek bir anlamda “özür”diliyorsa, “Eski halinde kal” diye ısrar mı edeceğiz, “Kıvırdı” diyerek teşhir mi edeceğiz?..

Ebucehil’in oğlu Hz. İkrime Müslüman olunca, ilk Müslüman gibi itibar görmemiş miydi? “Küfründe kal, bize lâzım değilsin” diye ötekileştiren olmuş muydu?..

Tövbe kapısını biz mi açtık ki, biz kapatalım?..

Ne yani, insanlar hatalarında ısrar mı etsin?..

Yanlışta dirensinler mi?..

Eski düşmanlıklarına devam etsinler?..

İstenen bu mudur?

Bu ne kıskançlıktır birader?..

Hem bizim “haklı” olduğumuz nereden belli? Tuttuğunuz parti kazandı, her şey olup bitti mi?..

Bunun gerisi yok mu?..

Her işin yolunda gideceğine dair bir garantimiz mi var?..

Bazı yenilgilerde “zafer”, bazı “zafer”lerde mağlubiyet saklı değil midir?

Farz edelim ki, tuttuğumuz parti kaybetti: Bu, partinin kaybolduğu anlamına gelmez…

Kendimizi kaybettiğimiz anlamına da gelmez!..

Farz edelim ki, tuttuğumuz parti kazandı: Dünyaları kazandık mânâsına gelmez!

Belki partimiz kazandı, biz kaybettik!..

Belki partimiz kaybetti, biz kazandık!..

Devran ne gösterir, bilemeyiz.

Sakin olmak lâzım… 

Siyaseti o kadar seven, gider siyaset yapar. Hem elini taşın altına koymayacaksın, hem de bol keseden “şu istifa, bu istifa” diye ahkâm keseceksin.

Kolaysa, git siyaset yap!..

Dışarıdan gazel atmak kolay tabii…

Ey ülkemin siyasetçileri, yazarları, çizerleri, yorumcuları, sanatçıları, gazetecileri, aydınları, dernekçileri, sanayicileri, tüccarları, sendikacıları!..

Derin bir nefes alın ve lütfen artık sakin olun!

Bu ülke hepimizin! 



Osmanlı “doğru insanlar” yetiştirdi, biz neden yetiştiremiyoruz?

 

Yeni hükümet hayırlı olsun. Her hükümet kuruluşunda olduğu gibi, bendeniz yine Milli Eğitim ve Kültür Bakanlığı’na getirilen isimlere baktım: Çünkü ötekiler zaten teknik bakanlardır. Eğitim ve kültür ise milletin doğrudan doğruya ruhunu inşa eder.

Bu anlamda Türkiye, sözün tam mânâsıyla bir “irfan inkılâbı”na muhtaçtır. Lâkin ne hikmetse bir türlü gerçekleşmiyor. Bu iktidar pek çok alanda yaptığı “kökten değişim” ve “dönüşüm”ü Milli Eğitim’le kültür alanına taşıyamıyor.

Oysa “inkılâb”a en çok bunlarda ihtiyaç var. Çünkü bu doğrudan doğruya Türkiye’nin geleceğiyle ilgilidir.

Ne kadar “doğru insan” yetiştirebilirsek, Türkiye o kadar büyük ve etkin bir devlet olur! “Doğru insan” yetiştirmenin yolu ise “doğru kitap” ve “doğru öğretmen”den geçer.

Bütçeden en büyük payın milli eğitime ayrılması ilk önemli adımdı: Bu adım atıldı. İlk kez bu iktidar döneminde milli eğitim bütçesi milli savunma bütçesini geçti. Ama bütçenin önemli bir bölümü maaş ödemelerine, okulların ıslahına ve yeni lüks okul inşaatlarına harcanıyor.“İnsana yatırım” yine “devede kulak” kabilinden kalıyor.

“İnsan” yetiştirecek olan lüks okul, akıllı tablet, akıllı karatahta vs. değil, kitap ve öğretmendir. Hatırlayalım ki, Osmanlı Enderununda bunların hiçbiri yoktur. Ama Osmanlı’nın tüm zamanlara şan veren Fatih gibi, Yavuzgibi, Kanuni gibi padişahları, Koca Sinan gibi, Sedefkâr Mehmed Ağa gibi mimarları, Sokollu Mehmed Paşa, Köprülü Mehmed Paşa, Fazıl Ahmed Paşa, Baltacı Mehmed Paşa gibi sadrazamları; Matrakçı Nasuh, Hezarfen Ahmed, Lagari Hasan marifet sahipleri, Uluğ Bey, Ali Kuşçu, v.s. gibi âlimleri vardır…

Çünkü Şeyh Edebali, Ak şemseddin, Molla Gürani, Molla Zeyrek, Zembilli Ali Efendi, Ebussud Efendi v.s. gibi hocaları vardır. 

Bunları yetiştiren okulun adı da “Enderun”dur! Yabancı eğitimcilerin öve öve bitiremediği bu okulun temel amacı yaygın eğitim vermek değil, kitleleri yönetebilme maharetine sahip idareci, dillere destan eserler inşa edecek mimar-mühendis, Fuzuli/Baki çapında şair, v.s. yetiştirmektir.

Düşünün ki ABD’de bu konuda, 350-400 civarında yüksek lisans ve doktora çalışması yapılmıştır. Amerikalı ünlü eğitimci Andreas Kazamias: “Platon’un ‘İdealindeki okul’ dediği okul budur!” demiş, yurttaşı Lewis Terman (Stanford-Binet isimli zekâ testini dünyaya armağan eden eğitimci), “Öğrencilerin zekâ seviyesini ölçmek için ilk test yönetiminin Enderun’da uygulandığını” belirtmiştir.

Dahası var: Meselâ Fransız yazar Brayer: “Osmanlı’nın hızlı yükseliş sebeplerinin başında bu mektepler geliyor” diyor.

Amerikalı Eğitimci-Psikolog John Dewey’in, “Çocuğa Göre Eğitim İlkesi”olarak 20. yüzyılın başında dünyaya sunduğu “Çağdaş Eğitim Metodolojisi”nin “Enderun Modeli”ndenkopya olduğunu Enderun sistemini araştıran pek çok Amerikalı uzman söylüyor.

Fransız yazar ve şair M. Baudler, “Türk Milletinin başarılarına şaşmamak lâzım; çünkü onlar elit kadroları nasıl yetiştireceklerini, gençleri nasıl disipline edeceklerini biliyorlar. Bir yandan onları mükemmel insan hâline getirirken, öte yandan kabiliyetlerine göre ödüllendirmeyi de ihmal etmiyorlar” diyerek “Enderun Sistemi”ni tüm Avrupa’ya öneriyor.

Kısacası onlar bizde arıyor, biz onlarda arıyoruz! Tuhaf bir durum…

Mazisi bizim kadar derin bir milletin “adam kıtlığı”na düşmesi, “ihmal” ile izah edilebilir bir durum olmasa gerektir, ancak “inkâr” ile izah edilebilir.

Büyük devletler kurmuş, medeniyet inşa etmiş, her alanda ve her anlamda kendine has kurumlar oluşturmuş bir milleti, sadece “inkâr” yokluğa sürükleyebilir: “Red” ve “inkâr”!

Bize olan da budur: Geçmişe ait olanı reddetmek suretiyle kendimizi köklerimizden kopardık ve Batı’yı taklitte varlık aradık. Zaten “red” ve“inkâr”ın sonu, kaçınılmaz olarak taklittir!

Taklitle gelinebilecek son noktaya da geldik: Deniz bitti…

Yeni bir “öze dönüş”, bir bakıma “yeniden diriliş” hamlesine ihtiyaç var!Bu hamle de öncelikle milli eğitim ve kültür alanında başmalıdır.

İşte bu yüzden bunları önemsiyor, her hükümet kuruluşunda Milli Eğitim Bakanlığı ile Kültür Bakanlığı’na getirilen isimlere bakıyorum. Biraz “deli”,biraz “gözükara”, alabildiğine “kararlı”, “derin” ve hattâ “devrimci” isimler arıyorum. “Her defasında umutlarım kırılıyor” demeyeyim hadi, amaumutlarımı ertelemek zorunda kalıyorum!

Cumhuriyetten bu yana eğitimde taklit etmediğimiz sistem kalmadı: Alman eğitiminden Fransız eğitimine, Amerikan eğitiminden, Anglosakson eğitimine kadar, tüm Batılı sistemleri denedik, olmadı. Kadim (ezeli-eski) eğitim sistemimize de hiç sıra gelmedi…

Bocalayıp duruyoruz! 


Osmanlı’nın “irfan” mektebi

 

Dünkü yazımızda Osmanlı Enderun okulunun özelliklerinden kısaca söz etmiş, Türkiye Cumhuriyeti Devleti’nin başka ülkelerin eğitim sistemlerini taklit etmesine gerek olmadığını, “model” arıyorsa, kendi geçmişine bakması gerektiğini söylemiştik...

Bugün Enderun konusunu biraz daha detaylandıralım...

Bir kere Enderun, dünyanın ilk “Kamu Yönetimi Okulu”dur. Kâtip Çelebi, Gelibolulu Mustafa Ali, Feridun Ahmet Bey, Baltacı Mehmed Paşa, Köprülü Mehmed Paşa, Köprülüzade Mehmed Paşa, Fazıl Ahmed Paşa, Mustafa Paşa, Cezzar Ahmed Paşa, Nevşehirli İbrahim Paşa, ünlü matematikçi Matrakçı Nasuh v.s. gibi, kendi alanlarında son derece değerli insanlar bu okulda yetişmiştir...  

En dindar Müslümanlar, en kuvvetli hafızlar, en meşhur müezzinler, en hassas şair ve edipler, en cesur askerler, en tutarlı kumandanlar, en mahir sanatkârlar, mimarlar, ressamlar, nakkaşlar, musikişinaslar, hattatlar, en değerli âlimler ve müverrihler yine Enderun’da yetişmiştir.

Bir anlamda Enderun, “doğru insan yetiştirme merkezi”dir. 

Din ilimleri ile fen ilimleri birlikte okutulmakta, hayatın bütünlüğü böylece sağlanmaktadır.

Enderunda Kuran-ı Kerim, İlmihal, Tefsir, Hadis, Kelam, Tecvit, Akaid, Arapça, Farsça, Peygamberler Tarihi ve Hukuk en ağırlıklı derslerdir.

Bunların yanı sıra tıp, Heyet (Astronomi), Hendese (Geometri), Tarih, Coğrafya, Mantık (Felsefe), Hikmet, Türk Dili ve Edebiyatı, Sarf, Nahiv, Bed-i Beyan (Güzel Konuşma), Şiir ve İnşa, Mendi (söz ve lügat), Hitabet, Maanî (söz dizimi, sentaks); Musiki, Tezhip, Hüsn-ü hat (güzel yazma), Cilt Sanatı, Mimari, âdab-ı muaşeret, Minyatür; spor alanında Binicilik, Kılıç kullanma, Ok atma, yüksek atlama, mızrak, çelik-çomak, güreş, giyim-kuşam, deri işlemeciliği, kuyumculuk, çeşitli ilaç ve merhem yapımı, meç, ağırlık kaldırma, cirit de öğretilmektedir...

Yani önce sağlam uhrevi bir temel atılır, dünya o temelin üzerine inşa edilirdi. 

Amaç ahiret öncelikli insan yetiştirmekti. Ahiret öncelikli insan, bilimden gelen gücünü insanların hayrına kullanır, günümüzde örneklerini sıkça gördüğümüz (canlı bombalar) gibi, insanlığın ve insanların zararına kullanmaz.

İbadet en dikkat edilen hususlardan biridir: Enderun talebeleri sabahnamazına iki saat kadar kala yataktan kalkar, namaz vakti girene dek Kur’ân okurlar, akşam namazlarından yine bir saat önce abdestlerini alır, güneş batıncaya kadar Kur’ân okurlar. 

Akşam namazını kıldıktan sonra, yatsıya kadar dinlenirler, yatsı ezanı okunur okunmaz ikişer ikişer dizilir, Hünkâr meclisine gelirler. Burada kendilerine ayrılmış yerde namazı kıldıktan sonra, imamla birlikte kalkar, Hünkâra dua ederler. Sonra herkes odasına çekilirken, ayak üzeri“Padişahın sıhhat selameti ve geçmiş padişahların ruhları için üç ihlâs, bir fatiha” ihsan ederler. 

1640’larda İngiltere’nin İstanbul Büyükelçisi olan (Sefir-i Kebir) Sack-ville Crowe, Enderun Mektepleri hakkında şöyle diyor:

“Osmanlılar, aldıkları esirlere hiç kötülük yapmıyor, kardeş gibi davranıyorlar. Hangi milletten, hangi dinden olursa olsun, küçük çocukların zekâlarını ölçüyorlar. Keskin zekâlı çocuklar, ‘Enderun’ denilen mekteplerde, değerli öğretmenler tarafından okutuluyor, İslâm bilgileri, İslâm ahlâkı, fen, kültür dersleri verilerek, kuvvetli, başarılı Müslümanlar olarak yetiştiriliyorlar. Osmanlı ordularını zaferden zafere ulaştıran değerli kumandanlar, Sokollular ve Köprülüler gibi seçkin siyaset ve idare adamları, hep böyle yetiştirilen keskin zekâlı çocuklardı. Osmanlı akınlarını durdurmak için, bu Enderun mekteplerini ve bunların kolları olan medreseleri yıkmak, Osmanlıları ahlâk, ilim ve fende geri bırakmak lâzımdır.” 

Her hükümet kuruluşunda, gözümü de gönlümü de neden Milli Eğitim ve Kültür bakanlarına çevirdiğimi şimdi anladınız sanırım.

Çünkü eğtim ve kültür alanında artık bir “devrim” bekliyorum


Atasözlerimiz, deyimlerimiz ve Rusya

 

“Atı dövemezsem, semeri döverim” şeklinde bir atasözümüz var...

Rusya’nın ruh haline cuk oturuyor!

Kaç gündür “semer” dövüyor Putin!

Kâh iftira atıyor, kâh vizesizliği kaldırıyor, kâh “Ermeni soykırımı yok”diyeni cezalandırmaya yönelik bir tasarıyı parlamentosuna getiriyor...

Kafasına esiyor, askeri anlaşmaları askıya alıyor...

Kafasına esiyor, ticari anlaşmalara yan çiziyor...

Kafasına esiyor, Türkiye’de bulunan vatandaşlarını geri çağırıyor...

Kafasına esiyor, işadamlarımızı tutukluyor...

Yiyecek içecek ve yatak vermemek gibi, Onuçüncü Yüzyıl işkence metodlarını uygulamada varlık arıyor...

Tamı tamına “at ve semer” hikâyesinin Rus versiyonunu izliyoruz...

En alışılmamış, en olmadık, en âciz, en ucuz türünden hem de...

Hiçbir yerinde ne zekâ var, ne ciddiyet var, ne kararlılık...

Aklına ne gelirse, “yaptım oldu” havasında.

Fakat olmuyor.

Dünya soruyor: “Ne yaptın da böyle oldu?”

Türkiye Cumhuriyeti devletinin hava sahasını ihlâl ettin...

Hem de defalarca...

Ve uyarılara aldırmadan...

“Ben yaparım arkadaş” şımarıklığında...

En sonunda, “Yapamazsın arkadaş” dedi Türkiye, “sınırlarım yolgeçen hanı değil!”

Dünyanın dört bucağında pek çok “ihlâl sabıkası” var Rusya’nın, ama böyle bir sert kayaya ilk defa tosluyor. 

Tosladı ve düştü.

Olmasaydı iyi olurdu. Olmaması, iki tarafın da menfaatine olurdu. 

Oldu artık: Türk füzesi Rus uçağını düşürdü. 

Yapılacak iş tansiyonu düşürmek olmalıydı, ki Türkiye bunu yapıyor. Ama Rusya tırmandırıyor. Kontrolsüz bir öfkeye kapılmış, gidiyor. Ne karşılıklı ticareti umursuyor, ne komşuluk ilişkilerini...

“Suçluyum” diyeceğine “güçlüyüm” havası atıyor.

“Hem suçlu, hem güçlü” deyimi de var değil mi Türkçemizde?

İşte bunu hatırlatıyor.

Atasözleri ve deyimler ortaya durup dururken çıkmaz, yüzyılların imbiğinden geçmiş deneyimlerin ürünü olarak ortaya çıkar. 

Daha önce edinilmiş tecrübeleri zamana taşırlar.

Rusça’da benzer atasözleri ve deyimler var mı, bilmiyorum; bildiğim şu ki, Rusya, Esed’e ve İran’a hava atmaya çalışmış, “Sizi düşürürler, bizi düşüremezler...” 

Bu gururu (yahut elensesi) kendi başına da bizim başımıza da iş açmış.

“Ateşi düşürelim” diyor, Türkiye...

I ıııhh!..

Ne yapacağını da bilmiyor, bu konuda hiçbir hazırlığı yok, çünkü başına hiç gelmemiş, yaptığı her daim yanına kâr kalmış...

Rusya ile dalaşmayı hiçbir devlet göze almamış, göz yummuş gitmişler.

İlk Türkiye göz yummadı: Şak diye sınırı geçtiler, ama “tak” diye düşürüldüler!

Ne demiş atalarımız? “Deli deliyi görünce sopasını saklar”.

Ne ilginç atasözlerimiz ve deyimlerimiz var, değil mi?

Sadece onları yazmak bile durumu anlatmaya yetiyor.

İşte Avrupalı “müttefik”lerimiz!

 

Hollanda, Belçika, Lüksemburg gibi, Avrupa’nın “yedek”lerini saymazsak, Avrupa’yı yöneten ve yönlendiren üç büyük devlet var: Almanya, İngiltere ve Fransa. Üçü de NATO’da “müttefik”imiz... Gelin o zaman üçüne birden kısaca bakalım...

Almanya: Birinci Dünya Savaşı sırasında başı sıkışan Goben ve Breslavisimli savaş gemilerine, savaşa dâhil olma pahasına boğazları açmış, savaş boyunca gösterdiğimiz direnişle de nefes aldırmıştık...

Buna karşılık, o tarihte toprağımız olan ve tüm Müslümanlarca “kutsal”sayılan Kudüs’ü İngilizlerin işgal etmesi üzerine tüm Almanya bayram yapmış, kiliseler, “Kudüs Hıristiyanların eline geçti” diye haftalarca “şükür âyini” düzenlemişti...

Oysa Almanya ile “savaş müttefiki” idik, bizim toprak kaybetmemiz onun toprak kaybetmesi sayılıyordu. Fakat öyle olmadı, “din birliği” (İngiltere ile) savaşın önüne geçti ve Almanlar “düşman”ları sayılan İngilizlerin zaferini alkışladılar! Savaşı kazanmış gibi sevindiler...

“Dün dündür, bugün başka gündür” demeyin, dostlar: Tarihsel olarak“dün” her daim “bugün”dür ve Almanya’nın bugünkü politikası da ortadadır...

Unutmayın ki, Türkiye’nin Avrupa Birliği’ne girmesine en çok itiraz eden devletlerin başında Almanya var.

İngiltere: En sinsi Avrupalıdır!.. Tarih boyunca gariban Müslümanların iliklerini emerek beslenmiş, imparatorluğunu Müslümanların iskeletleri üzerine inşa etmiştir...

Afrika’nın, Hindistan’ın, Ortadoğu’nun ve nice yerlerin zenginliklerini yıllar boyu sömürmekle yetinmemiş, sırf Müslümanları başsız bırakıp rahatça sömürebilmek için yaptığı “İstilâ projesi”nin başına “hilâfeti kaldırma”maddesini koymuştur.

Bu hedefine ulaşmak için de Birinci Dünya Savaşı’nı çıkarmış, Osmanlı Devleti’ni Fransa ve Rusya ile ortaklaşa bölüşmüş, şemsiyemiz altında yüzyıllar boyu nizasız yaşayan gayrimüslimleri “ırkçılık” temelinde ayaklandırmış, bizi aralıksız 17 sene savaştırıp yorduktan sonra da son darbeyi indirmek üzere Çanakkale’ye dayanmıştır.

Orada hesabı şaşmıştır, ama yeni bir oyun çevirerek sıyrılmış, Mondros Mütarekesi’ni dayatmış, imzaladıktan kısa bir süre sonra da Başkentimiz İstanbul’u işgal etmiştir...

Taşeron (ya da maşa) olarak kullandığı Yunanistan’a Batı Anadolu’yu işgal ettirmiş, sonrasında onu da oyuna getirip, ordularımız karşısında yalnız bırakmış (bunun sebebini merak edenler “Kemalist Yalanlar” isimli son kitabımızı okusun), en nihayetinde “Halife”yi götürmüş, o günden sonra Müslümanlar başsız, himayesiz, etkisiz hale gelmiştir. Bu öyle bir“başsızlık”tır ki, İngiltere, Filistin’de Yahudi Devleti kurmakta hiç zorlanmamıştır. 

Yani İslam dünyasında, özellikle de Ortadoğu’da kargaşa İngiliz işgaliyle başlamıştır. Hâlâ da sürüyor ve ne zamana kadar süreceğini kimse bilmiyor. 

Fransa: Ah ah! Fransa’nın korkaklığı ve dönekliği konusunda bir kitap bile yazabilirim. Ama zaman ve zemin müsait değil. Bu yüzden sadece iki olayı kısaca anlatmakla yetineceğim...

1525’te Fransa’nın etrafı Alman İmparatoru Şarlken’in (Charles Quint) ülkeleriyle çevrilmiş, bir ada hâline gelmişti. Fransa Kralı I. Fransuva, Pavye Savaşı’nda Almanya’yı yenmeyi denediyse de kendisi yenildi (24 Şubat 1525). Üstelik yaralandı ve esir düştü. Zindana atıldı. Kurtulma umudu yoktu. Nihayet annesi kanalıyla Osmanlı Padişahı Kanuni Sultan Süleyman’a başvurdu: “Lütfen oğlumu zindandan kurtarın!”

Kanuni, Fransa Kralı I. Fransuva’yı zindandan kurtarmakla kalmadı, himayesine aldı. O kadar ki, Fransa’da kıtlık çıktığında gemiler dolusu yiyecek gönderdi. Korkudan Akdeniz’e çıkamayan Fransız ticaret ve balıkçı gemilerine de, Osmanlı bayrağı çektirdi: Fransa’ya saldırmanın Osmanlı’ya saldırmak anlamına geldiğini ilân etti. 

Yani “Türk ekmeği” sayesinde Fransızların karnı doydu.

Fransuva ölünce, yerine oğlu II. Henri (Hanry) geçti (1553). Fakat işler yoluna girmemişti. Bu kez Henri, Kanuni’ye müracaat etti: “Babama yaptığınız yardımları lütfen bize de yapın!”

Kanuni, II. Henri’yi de himayesine aldı. Bu konudaki antlaşma 01 Şubat 1553 yılında İstanbul’da imzalandı...

Fransa Osmanlı Devleti’ne üç yüz bin altın borçlanmıştı. Fakat ödeyecek durumu yoktu. Borçlarına karşılık donanmasını İstanbul’da “rehin” bıraktı. 

Osmanlı buna bile tenezzül etmedi: Fransız donanmasını Turgut Reis’in emrine vererek Akdeniz’e gönderdi. Amaç, Fransa’nın Osmanlı himayesi altında olduğunu bütün dünyaya göstermekti.

Papa’nın has adamı Kardinal Polo, İm-parator Şarlken’e şöyle diyor: “Eğer Tanrı, Büyük Türk’ün (Kanunî) başına İran Şahı Tah-masb’ı musallat etme-seydi, Avrupa ve Hıristiyanlık çoktan mahvolurdu!”

ABD mi? Neticede aynı kültürün çocuğudur ve onun da geçmişinde benzer yaklaşımlar vardır: Türkiye’deki askeri darbelerin plânlayıcısı ve himayecisidir. Böyle “dost”ları olanın, “düşman”a ne ihtiyacı olur? 

Bilelim ve adımlarımızı ona göre atalım diye yazdım. 

Ertuğrul Gazi’nin “Diriliş”i

 

“Diriliş-Ertuğrul” isimli dizi, TRT 1’de yayınlanmaya başlandığı günden beri, Ertuğrul Gazi ve Osmanlı Devleti’nin kuruluşu hakkında gelen soruların haddi hesabı yok...

Tabii bu arada Kayı Boyu hakkında bazı ayrıntılar da isteniyor. Ne var ki, bir köşe yazısının dar kalıplarına bu konuyu hapsetmek mümkün değil. Teferruat isteyenleri, Osmanlı Devleti’ni kuran Kayı Boyu’nun Orta Asya’dan Söğüt-Domaniç aralığına göçünü anlatan ve Kültür Bakanlığıtarafından da yayınlanan “Merhaba Söğüt” (Nesil Yayınları) isimli kitabımıza havale edip, konuya kısaca değinelim...

Ancak dizi hakkında birkaç söz etmek de gerekiyor...

Kıyafetlerde, zaman uyumunda, geleneklerde ve kronolojide bazı hatalar göze çarpsa da, genel olarak zararsız...

 “Muhteşem Yüzyıl”la kıyaslanamayacak kadar da gerçeğe yakın. En azından, hayat tarzı olarak, olduklarından farklı, hatta olduklarının zıddı bir görüntü verilmeye çalışılmamış. Mümkün mertebe “gerçekçi” olmasına özen gösterilmiş, ama o döneme ait o kadar az bilgi ve belge var ki, ne“budur” diyebiliyorsunuz, ne “bu değil”...

Sadece Osmanlı’nın sonraki tarihlerde sergilediği yaşama biçimiyle kıyaslayabiliyorsunuz: Sonraki hayatlarının ölçeğinde geçmişlerini tahmine çalışıyorsunuz.

Döneme ilişkin bazı hataları bir yana bırakırsak, “Diriliş-Ertuğrul” dizisi doğru mesaj ve çekim açısından şimdiye kadar yapılanların ötesine geçtiğini söyleyebiliriz.

Gelelim Osmanlı Devleti’nin kuruluş aşamasına...

Müneccimbaşı (“falcı-büyücü” anlamında değil, astronom, yani “gökbilimci” anlamındadır) Ahmed Dede Efendi, Osmanlı Devleti’ni kuranları şöyle anlatıyor: 

“Bil ki, bu devleti kuranlar, tarihin en haşmetli ve en büyük hükümdarlarıdır. Çok hayır yaparlar, çok ihsanda bulunurlar. Dâimâ adâletle hükmetmişler, kılıçlarının hakkı, mızraklarının meyvesi olarak bu devleti kurmuşlar ve büyütmüşlerdir.” 

Fransız tarihçi Fernand Grenard ise Osmanlı Devleti’nin kuruluş safhasını,“İnsanlık tarihinin en hayrete değer ve en büyük olaylarından biri” olarak görmek gerektiğini belirtiyor.

Bu oluşun temellerini atan isim, Osman Gazi’nin babası Ertuğrul Gazi’dir (çok net olmamakla birlikte, Ertuğrul Gazi’nin babası Gündüz Alp, Gündüz Alp’in babası ise Kaya Alp’tır. Bunlar Kayı Han aşiretinin beyleridir). 

Kendisi Osmanlı padişahları arasında sayılmamakla birlikte, Ertuğrul Gazi,Kayı Aşireti’nin Anadolu’ya yerleşmesi ve kökleşmesinde çok önemli bir rol üstlenmiştir ve neslinden gelen padişahlar hem duruşları, hem de icraatlarıyla onun arkasından gitmişlerdir...

O, devlet fikrinin babasıdır. Bu açıdan “Osmanlı padişahlarının hocaları”arasında sayılmaya hak kazanmıştır.

Ertuğrul Gazi’nin kesin doğum tarihi bilinmiyor. Ama 1191’de dünyaya geldiği genellikle kabul ediliyor. Annesi, gencecik evlâdını bayrağa sarılı tabutundan alıp toprağa verdikten sonra “Vatan sağolsun” diyebilen Anadolu anneliğinin ilk örneklerinden biri Hayme Ana’dır (Domaniç’in Çarşamba Köyü’ndeki türbesinde ebediyeti yaşıyor).

Hayme Ana devlet evinin direğidir. Kardeşleriyle ihtilâfa düştüğündeErtuğrul oğlunu desteklemiş, büyük ihtimalle yüreğini geri dönüşlere değil, Peygamber müjdesine kilitlemesini ve bir Peygamber vediası olan Bizans’ı fethetme gayesiyle Batı’ya yürümesini o öğütlemiştir (Hayme Ana, tıpkı Yunus Emre gibi Anadolu’nun paylaşamadığı bir “değer”dir ve yine Yunus gibi Anadolu’nun bazı yerlerinde [meselâ Haymana’da] mekem-mezarı vardır. 

Aynı zamanda, Osmanlı tarihinde, kendisine müstakil türbe yapılan ilk“kadın önder”dir ve türbesi Sultan II. Abdülhamid tarafından yapılmıştır.

 
.

Tarihimize saldırı var!

 

Türkiye’ye saldırı yalnızca PKK’dan, “Paralel Yapı”dan, IŞİD’den filan gelmiyor, sanatsal yoldan da geliyor...

Pek kimse farkında değil, ama hem dini, hem de milli varlığımıza yönelik büyük saldırılar var...

Tarih bu tür saldırıların odak noktası: Köklerimizi yolup bizi köksüzleştirmeye çalışıyorlar.

Bu iş en yaygın ve etkin şekliyle “Muhteşem Yüzyıl” dizisiyle başladı,“Mahpeyker Kösem Sultan” dizisiyle devam ediyor...

Bitmedi: Bir saldırı da sinemadan geldi...

Adı batasıcanın adı: “Dracula-Başlangıç”...

Belli ki, bu tür saldırılar devamı gelecek...

Peygamber müjdelisi Fatih Sultan Mehmed, bu filmde karalanıp aşağılanırken, Edirne Sarayı’nda Sultan II. Murad’ın ekmeğini yiyerek büyüyen, büyüme sürecinde Şehzade Mehmed’den (geleceğin Fatih’i) ayırt edilmeyen, ama 1456’da Fatih tarafından tayin edildiği “Eflak Voyvodalığı” döneminde Osmanlı’ya baş kaldırarak yediği ekmeğe ihanet eden “Kazıklı Voyvoda” yahut “Prens Dracul” namıyla meşhur, III. Vlad Tepeş yüceltiliyor...

Dünya tarihinin “asil, nazik, dürüst ve insan haklarına riayetkâr” olarak tanımladığı Fatih, bu filmde tam bir gurur âbidesi, güvenilmez bir muhteris ve korkunç bir zalim olarak gösteriliyor...

Buna mukabil, dünya tarihinin, savaş esirlerinin ellerini-kollarını kırdıktan sonra kazıklara oturtup işkenceyle katleden ve bu yüzden “Kazıklı Voyvoda” denilen Vlad Tepeş, sevdiği kadına ulaşmak için çabalayan bir âşık...

Tarih tepetakla! Vicdan yerle bir!

Ve “bizimkiler” sinema salonlarını doldurup bu “iftiraname”yi seyrettiler!

Nitekim “Muhteşem Yüzyıl” da, “bizimkiler” tarafından ağızlar bir karış açık seyredilmiş, bu sorumsuz ilgi, yapımcılarına “Muhteşyem Yüzyıl-Kösem” dizisini çekmek için cesaret vermişti...

Kimsenin para kazanmasına karışmam, ama bu amaç uğruna köklerime saldırı olursa, “durun!” demek insanlık borcumdur!

Tarih içinde Valide-i Muazzama, Valide-i Ula, Sahibet-ül Makam, Valide-i Kebire, Ümmül-Mü’minin (Mü’minlerin annesi) gibi yüce sıfatlar verilen ve halk tarafından çok sevilen Mahpeyker Kösem Sultan, evlatlarını ve devletini korumak için çırpınan bir annedir.

Sadrazam Topal Recep Paşa’ya yazdığı mektuplarında, oğlu Sultan IV. Murad’dan şikâyet etmekte ve onu korumasını istemektedir. Mektuplarının birinde şöyle diyor:

“...heman sıhhat ve afiyette olasuz. Eğer ahvallerden sual olunursa, bi-hamdillahi taalâ şimdiki halde canımız tende olub gice ve gündüz ümmet-i Muhammed’in asude olmasına iştigaldeyüz ve ba’dehu i’lam olunur ki: Arslanım (IV. Murad’ı kastediyor) sabah gider, akşam gelür, ben dahi görmem; sovukdan perhiz itmez (kaçmaz), mizacı girü bozulur, hele oğul olmaya beni helak ideyor; Allah emaneti buldukça (onu gördüğümde)kendüye nasihat idesuz, cansız eşer gider, neyleyüm söz tutmaz, hastelikten kalkmışdır, sovukda gezer: Bunlar (çocukları) bende akıl komadılar; heman vücudları sağ olsun. Hele Yemen’e bir himmetcik görün. Allah ahvalimize mu’in ola; Arslanım’a andım, ben Paşa ile söyleşirim didi, iki göz, bilürsiz, heman sağlıkda olsun”.

Çocuklarının üşütmesinden ve hastalanmasından korkan bir anne portresi: Tıpkı bizim annelerimiz gibi...

Başka bir mektubu yine benzer yakınmalarla dolu...

“Keşke benim sözceğizimi tutup Atmeydanı’nda ciridi kaldursanuz oldukça mantıklı idi. Varsunlar Langa’da oynasunlar. Çünkü benim arslan nice hevesi hatırına gelür, benim aklım gider. Hele bunu eyi manadır diyen asılsız söyler. 

“Hemen açmazdan tembih edesuz. Neyleyim şimdiden sonrasında bizim sözümüz anlara acı gelür. Hemen dünyada var olsun. Cümlemize lâzım vücududur. Derdim çoktur, kaleme gelmez. Hele kadir olduğunuz kadar nasihat lâzımdur. Birin tutmazsa birin tutar. Hemen sağlık olsun. Hep olur sonlanmış olur”. 

Kayı Boyu’nun ışığı: Şeyh Edebali

 

Kayı Boyu, Oğuzların Günhan Kolu’ndan gelir. Malazgirt Meydan Savaşı’nın kazanılmasından (1071) sonra yerleşmek için akın akın Anadolu’ya gelen Türk boyları arasında, Kayı Boyu da vardı…

Kayılar önce Horasan taraflarına konmuş; Moğol istilâsının başlaması üzerine Harzemlilerle birlikte Moğollara karşı savaşmış; Harzem Şahı Celâleddin Mengübirtî, kahpece arkadan vurulup şehit edildikten sonra (1221) ise Merv ve Mahan yoluyla Van Gölü’nün kıyısındaki Ahlat’a yerleşmiştir.

Kayı Boyu’nun Horasan’dan 50 bin kişi ile hareket ettiği bazı tarihlerde kayıtlıdır. Ancak Ahlat’a ne kadarının sağ ve salim varabildiği bilinmemektedir. Çünkü Kayılar, yol boyunca hem Moğollarla, hem düşman kabilelerle savaşmak zorunda kalmışlardır. Bu arada kayıplar vermiş oldukları muhakkaktır. 

Yani mezar taşlarından iz bırakarak Anadolu’yu vatan yapmaya geldiler.

Kayılar Ahlat’da dokuz yıl kadar oturdular. Moğolların her şeyi yakıp yıkarak buralara kadar gelmeleri sonucu, tekrar göçe başladılar. Önce Erzurum’a, oradan Erzincan’a, nihayet Amasya’ya geldiler. Bu sıradaErtuğrul Gazi’nin babası Gündüz Alp (yeni bulgular, Osman Gazi’nin dedesinin Süleyman Şah değil, Gündüz Alp olduğunu söylüyor),Ankara yakınındaki Kızılcasaray civarında bulunan Kırka Köyü’nde vefat etti (türbesi aynı köydedir). Bunun üzerine Ertuğrul Gazi, aşiret beyliğine getirildi. 

Ertuğrul, Hayme Ana’sı ve Gündüz Alp babası tarafından yüreğinde yakılan“devlet” ışığı sayesinde, rotasını belirlemede hiç zorlanmadı: “Revlet olup Bizans’ı feth” edecekti.Çünkü Bizans, Peygamber müjdesiydi.

Bu düşünce beynini ve yüreğini kor gibi tutuşturunca, “Deryayı (İstanbul Boğazı’nı kastettiği çok açık) geçeceğiz ve devlet olacağız!..” deyiverdi. Fakat ağabeyleri Sungur Tekin ve Gündoğdu Bey’in ufkunda devlet yoktu. Onlar eski topraklarına dönmek, “Ekip biçmek, geçinip gitmek”istiyorlardı.

“Deniz suyu tuzludur, ne hayvan, ne insan içebilir, ne de ekin sulanabilir”gerekçesiyle bu fikre karşı çıktılar. Nihayet aşiretin büyük kısmını alarak eski topraklara döndüler.

Ancak akıbetlerinden hiçbir tarih bahsetmiyor. Muhtemelen Moğol çapaçulları tarafından basılıp öldürüldüler.

Ama “devlet” fikrinin babasını, oğullarını, oğullarının oğullarını ve arkadaşlarını, tüm tarihler “Osmanlı Devleti’nin kurucuları” olarak selamlıyorlar.

Ertuğrul Bey, anası, küçük kardeşi (Dündar) ve kendisine güvenen yakınlarıyla birlikte Batı’ya yürüdü. Meşru hedefine yürüyen Müslümanın önündeki engelleri Allah bir bir kaldırır ve hedefine ulaştırırdı. Ertuğrul Gazi’nin önündeki engeller de kalktı. Bazı olumlu gelişmeler neticesindeSöğüt ve Domaniç’e ulaştı. Artık o Selçuklu Sultanlığı’nın bir “uçbeyi” idi.

Oğlu Osman Gazi’yi sık sık Şeyh Edebali tekkesine götürüyor, tekke sohbetleriyle yüreğini mayalamaya çalışıyordu. Ölümüne yakın günlerdeOsman Bey’i karşısına aldı ve dedi ki:

 “Oğulcuğum! Şeyh Edebali bizim boyun (obanın-aşiretin) ışığı ve yüreğidir. Terazisi ince tartar, dirhem şaşmaz. Bu yüzden beni kır, Şeyh’i kırma; bana karşı gel, ona karşı gelme...

“Bana karşı gelirsen üzülürüm, ama ona karşı gelirsen gözlerim sana bir daha bakmaz olur, baksa da görmez olur...

“Sözüm Edebali’yi korumak için değil, seni korumak içindir...

“Oğulcuğum! Bu dediklerimi vasiyetim say, ona göre uy.”

Ona göre yaşadı. Yaşantısıyla torunlarına (yani bize) örnek oldu. 

 

Hayme Ana’nın yüreğindeki devlet

 

Kayı Boyu’nun lideri Gündüz Alp’in ölümü üç yetişkin (Sungur Tekin, Gündoğdu ve Ertuğrul-Dündar henüz küçük yaşta olduğu için seçim dışı kalıyordu) oğul arasından birinin “Bey” olarak seçilmesini gerektiriyordu...

İşi zordu: Çünkü seçilecek olanın, aşireti devlete taşıyacak kalite ve kapasitede olması gerekiyordu. Hayme Ana bu tercihte birinci derecede rol oyanayacaktı. Yanında yer alan “Ak Saçlılar Meclisi” ikinci derecede sorumluk sahibiydi.

Hayme Ana yetişkin oğullarını tek tek çağırıp sordu: “Seni aşirete bey yaparsak, aşireti nereye götüreceksin?”

Sungur Tekin ile Gündoğru Beyler yaklaşık olarak aynı cevabı verdiler:

“Geri dönelim. Moğol istilâsı sebebiyle terk etmek zorunda kaldığımız topraklarımıza kavuşalım. Eski topraklarımızda çiftçilik ve hayvancılık yapar, geçinir gideriz.” 

Ufukları çiftçilik ve hayvancılıkla sınırlıydı. Hayme Ana, son bir umutlaErtuğrul’u çağırdı ve aynı soruyu sordu. Ertuğrul’dan aldığı cevap, Hayme Ana’nın özlediği cevaptı: “İleriye gideceğiz, deryayı (denizi) geçip devlet olacağız!”

Ertuğrul ne deniz görmüştü, ne de devlet bilirdi. Muhtemelen bunları Ahi Evran’ın göçebe dervişlerinden öğrenmişti. 

Ağabeyleri “Deniz suyu tuzludur, ne insan içebilir, ne de hayvan” diyerek şiddetle itiraz ettiler. İttiraz ettiler, çünkü herkes ancak ufku kadar vardır! 

Ağabeyleri itiraz edince, konuyu görüşmek üzere “Aksaçlılar Meclisi”toplandı. Maalesef onlar da ikiye bölünmüştü (Bu olay, Osmanlıların Anadolu’ya gelişini hikâye eden “Merhaba Söğüt” isimli kitabımda detaylarıyla anlatılır). Uzlaşma sağlanamadı. 

Sonuçta Ertuğrul’un ağabeyleri, aşiretin yarısından fazlasını yanlarına alarak geri döndüler (Akıbetleri bilinmiyor). Ertuğrul ise peygamber müjdesi (İstanbul) istikametine yöneldi ve yüreğinin götürdüğü yere yürüdü. Yolda karşılaştığı kolaylaştırıcı hadiselerin de yardımıyla Söğüt veDomaniç’i yurt tuttular. Zamanla Ertuğrul, Selçukluların “Ucbeyi” oldu... Süreç işlemeye başlamıştı.

Ertuğrul Gazi ölünce yerine oğlu Osman Bey geçti. Devletler ve milletler hayatı açısından çok kısa sayılabilecek bir zaman zarfında çevredeki Bizans kalelerini alıp kök saldı. Sıra Orhan Gazi’ye geldiğinde Osmanoğlu devletleşme sürecindeydi. Orhan Bey hem Hıristiyanlar için kutsal sayılanİznik’i aldı, hem de Bursa’yı fethederek Bizans’ı yüreğinden vurdu... 

Ardından Rumeli’ye ordu geçirerek Peygamber müjdesini (Bizans’ın fethi) gerçekleştirme yolunda büyük bir adım attı. Artık Bizans kuşatması fiilen başlamıştı.

Bu bir “Yürek Seferi”ydi ve özünde Peygamber-i Alişan Efendimiz’in“fetih” müjdesi vardı. Maksat mal- mülk biriktirmek, şan-şöhret kazanmak değil, Allah adını ilâ etmek, yaymak ve yüceltmekti. Bunu bilen gazi dervişler, abdallar, Alperenler, kısacası yürek adamlar kitleler halinde Osmanlılara katılıyor, Osmanlı ordusu git gide evliyalar ordusuna dönüşüyordu.

Cihan hâkimiyeti mefküresi önce yüreklerde tutuşmuş, ardından dünyayı tutmuştu.

Hayme Ana Domaniç’te çadırını kurdu. Onun etrafına diğer çadırlar yerleştirildi. Alperenler çocuklara Kur’an öğretiyor, az ötede gaziler gençlere kılıç çalmasını ok atmasını talim ettiriyor, bacılar aba dokuyor, yağ yoğurt yapıyor, koyun kısrak sağıyorlardı. 

Yaşlı kadınlar ağırşak ve kirman ile ip eğiriyorlar, tuluklara peynir basılıyor derilere yağ dolduruluyordu. 

Hayme Ana büyük bir hedefe hazırlanır gibiydi. İlerlemiş yaşına rağmen dur durak bilmeden çalışıyordu. Ona bakan gençler gayrete geliyordu. Namazlarında uzun dualar ediyor, sorduklarında, “Oğullarımız uzasın dal budak salsın, öyle çoğalalım ki, Çarşamba Yaylası bizi almasın. Yeni yaylalar yurtlar kuralım, sürümüz yılkımız çayırlar doldursun. Oğullarımız dinimizden töremizden ayrılmasın” diyordu. 

Hayme Ana’mız Osman’ın doğumundan sonra 3-5 yıl daha yaşadı. Osman’ın elinden tutup Çarşamba’da gezdirdiği Beşik çamının altında beşiğini salladığı söylenir. 

Yine bir yayla dönüşü rahatsızlandı. Bütün obayı bir telaştır aldı. Rahatsızlığı git gide arttı. Erenler Kur’an-ı Kerim okumaya başladılar. Kara Osman’ı son kez öpüp kokladı ve ruhunu teslim etti.

Osmanlı Devleti’nin temelinde, “Hayme Ana” isimli bir kadın yüreği saklı olduğunu unutmayın...

Kösem Sultan’ın ana yüreği

 

Sultan ya da değil; kadın bir kere anne oldu mu, annelik sıfatı her şeyin önüne geçiverir...

Ne makam, ne mevki, ne para-pul; artık o sadece “anne”dir ve anneliği hem endişe, hem kudret-kuvvet kaynağıdır.

Bunu Mahpeşker Kösem Sultan’ın, Sadrazam Recep Paşa’ya (Topal) hitaben yazdığı mektuplardan anlıyoruz. Mektuplar endişe ve telaş doludur. 11 yaşında atalarının tahtına çıkan oğlu Sultan IV. Murad’ın ana sözü dinlememesinden, başına buyruk yaşamasından, kendine dikkat etmemesinden yakınmaktadır. Şöyle diyor:

“...Eğer ahvallerden (durumlardan) sual olunursa, bi-hamdillahi Tealâ(Allah’a hamdolsun) şimdiki halde canımız tende olub gice ve gündüz Ümmet-i Muhammed’in asude olmasına iştigaldeyüz ve ba’dehu i’lâm olunur ki, Arslanım (oğlu) sabah gider, ahşam gelür. Ben dahi görmem. Sovukdan perhiz itmez (soğuktan sakınmaz), mizacı girü bozulur, hele oğul olmaya beni helâk idiyor; Allah emaneti (oğlumu) buldukça, gendüye nasihat idesuz... Neyleyüm söz tutmaz. Hastaluktan kalkmışdur, sovukda gezer. Bunlar bende akıl komadılar; heman vücudları sağ olsun... Allah ahvalimize muin ola; Arslanım’a andım (söyledim), ben Paşa ile söyleşirim(konuşurum) didi. İki göz, bilürsüz, heman sağlıkda olsun!..” (1629 Ağustosu).

Başka bir mektubundan,oğlunun cirit oyununa heveslenmesinin Valide Sultan’ı müthiş tedirgin ettiğini anlıyoruz. Sadrazam’a At Meydanı’nda (Bugünkü Sultanahmed Meydanı) cirit oyununun yasaklamasını teklif etmiş, fakat sonuç alamamıştır. Bundan şikâyet ediyor:

“Keşke benim sözceğizimi tutup At Meydanı’nda ciridi kaldursanuz oldukça mantıklı idi. Varsunlar Langa’da (Kumkapı cıvarı) oynasunlar. Çünkü benum Arslan (padişah oğlu) nice hevesi hatırına gelur, benum aklum gider. Hele bunu eyi manadır diyen asılsız söyler. 

“Hemen tembih edesuz. Neyleyim şimdiden sonrasında bizim sözümüz anlara (evlatlarına) acı gelür. Hemen dünyada var olsun. Cümlemize lâzım vücududur. 

“Derdim çohtur, kaleme gelmez. Hele kadir olduğunuz kadar (elinizden geldiğince) nasihat lâzımdur. Birin tutmazsa, birin tutar. Heman sağlık olsun.”

Çocuk padişahın avlanmaya merak sarması da Mahpeyker Kösem Sultan’ı çok üzmüş ki, oğlunu gözünün önünden ayırmamak için, kendisi de ava gitmek istediğini söylüyor:

“İnşallahu Tealâ yarın saadetlü Arslanım hareket etmek üzere olur ve biz dahi beraber oluruz, şöyle ma’lum ola...”

Bu mektuplardaki ifadeler o kadar içten ve o kadar bizdendir ki,“Osmanlı’yı batırdı” iftirası atılan Mahpeyker Kösem Sultan’ı “annelik”kimliğiyle de görmek gerektiğini düşündürüyor.

Bu yönüyle baktığınızda, o, evlâdının sağlığını ve menfaatlerini korumak için çırpınan bir anneden başka bir şey göremezsiniz.

Bazı hatalarını belki de bu telâşına bağlamak gerekiyor. Zira IV. Muradküçük yaşlarda padişah olmuş, devlet sorumluluğu “İsmetüha Valide-i Padişah-ı âlem-penah”, yani “Padişah Naibesi” sıfatıyla Kösem Sultan’ın üzerine yıkılmıştır.

Üstelik dönem son derece netameli bir dönemdir: Kösem Sultan bir taraftan dış düşmanlarla cedelleşirken, diğer taraftan Yeniçeri ve Sipahi ağaları tarafından oluşturulan “Paralel Devlet” yapılanmasıyla uğraşmak zorunda kalmıştır.

Ağalar ikide bir isyan edip “kelle” istemekte, nice doğru düzgün devlet adamının katledilmesine ve Osmanlı’nın “adamsız” kalmasına sebep olmaktadırlar.

Bir de hakkında çıkarılan dedikodular var: Güya Valide Sultan, makamları para karşılığı peşkeş çekmektedir. 1649’da yazdığımektubunda da bundan yakınıyor:

“Allah saklasun ne bana akça gerek ne ben möhrü (mühür-makam)satarım. Bu nasıl sözdür? Möhr akça ile virilmez; din u devlet kayırub güzel kim hizmet ederse, ana virilür. Hüda’ya ma’lumdur ki, bu cevabları(dedikoduları) işitdim, ziyade elem çeküb gazaba geldim. Bu cevablardan senin haberin var mıdır? Bilmiş olasun, Tefterdarı (dedikoduyu çıkaran eski yeniçeri Ağası Defterdar Musa Ağa) arayub bulub ele getürdiniz mi? Helbet mukayyed olub ele getürüb muhasebesin görüp şer-i şerife havale idüb bu yana (haber) edesuz, böyle fesad başları bunda durmanın hakkı yokdur...”

Gördüğünüz gibi tarih bilmek yetmiyor, tarihi şahsiyetlerin endişelerini ve karakterlerini de bilmek ve çözmek gerekiyor.

Yeni Türkiye’nin eğitim modeli: Enderun

 

Her “kadim” (ezeli-eski) devlet, kendi özelliklerine uygun bir eğitim modeli geliştirir. “Nevzuhur” (mazisiz) olanlar ise, başka devletleri taklit ederler.  

Biz “kadim” bir devlet olmamıza rağmen, “geçmişi red” ve “geçmişi inkâr”dayatmasının etkisiyle, başta eğitim sistemi olmak üzere her konuda sürekli olarak Batı’yı taklit ettik.

Denemediğimiz “Batılı eğitim modeli” kalmadı...

Hâlbuki Selçuklu-Osmanlı terkibinin, yönetim biçiminden orduya, mali sistemden eğitim sistemine kadar, her alanda kendine özgü bir kurumsallaşmaya gitmişti: Özellikle eğitim ve kültür konusunda onlardan ilham alabilirdik...

Değişen şartlara ve ihtiyaçlara göre yeniden tanzim edip, en azından“insan yetiştirme mantığı”nı hayata geçirebilirdik...

Batı’nın çürümüş, kokuşmuş döneminde aldığımız sistem, bizi de içten içe çürüttü: “İnsan” yetiştiremez olduk!

Durum ortada...

“Fazilet” anlayışından uzak tutarak yetiştirdiğimiz mühendisin yaptığı binalar çöküyor, mimarın çizdiği gökdelenler İstanbul’un silüetini bozuyor, fabrikalar çevreyi kirletiyor, doktorlar para için adam kesiyor, gariban çocuklar kaçırılıp böbrekleri çıkarılarak İsrailli zenginlere takılıyor, canlı bombalar hem kendilerini hem bir sürü mazlumu katlediyor, avukatlar müvekkillerini satıyor, erkekler kadınlarını öldürüyor, televizyonlar tarihi ve ahlâki dayanaklarımızı yıkıyor, v.b...

“İyi insan” mumla aranıyor!

Öyle bir “amaç kayması” yaşıyoruz ki, “Profesör” titri verip “eğitsin-öğretsin” diye evlâtlarımızı teslim ettiğimiz “hoca”, insanlara “pislik” yedirmenin işkence sayılmayacağını iddia ediyor! Bilmediği konularda“allame” gibi ahkâm kesip, geleceğe ilişkin umutlarımızı kemiriyor.

Ne de olsa cumhuriyet okullarında ideolojik telkinler altında yetişti!

“Uzman” olmak başka, “adam” olmak başkadır...

İşte bu yüzden, Selçuklu-Osmanlı terkibinin eğitimde amacı, sadece“uzman” yetiştirmek değil, öncelikle “iyi insan” yetiştirmekti...

Selçuklu’yu inşa edip büyüten “Nizamiye Medreseleri” (koca vezir Nizamül Mülk’ün önderliğinde kuruldu) Osmanlı’da Enderun’a dönüşmüş, bu kurumlardan dünya örneği “iyi insanlar” yetişmişti.

Kabiliyetli isimsiz çocuklardan Sokullu Mehmed Paşa, Köprülü Mehmed Paşa gibi muhteşem sadrazamlar çıkaran Enderun’un öğrencilerinin büyük kısmı, eski Hıristiyan esir çocuklardı...

Bunlar üç ya da sekiz yıl süreyle Anadolu’nun muhtelif yerlerindeki sağlam Müslüman-Türk ailelerin yanına verilir, İslâm, edep-erkân, gelenek-görenek öğrendikten sonra, en zekileri seçilip Enderun’a gönderilirdi.

İlk kez Sultan II. Murad zamanında kurulan Enderun, çeşitli değişikliklere uğraya uğraya Osmanlı’nın son yıllarına kadar hayatiyetini sürdürdü.

Başlangıçta “Şehzade Okulu” olarak düşünülmüş, saray içinde kurulmuştu. Sonraları devlet adamı ve sanatkâr yetiştiren bir akademiye dönüştürüldü. 

Enderun öğrencisine “İç oğlanı” denirdi. Buradaki eğitimin çeşitli kademelerinden mezun olanlar kabiliyetlerine ve ihtiyaca göre değerlendirilir, Osmanlı Devleti’nin çeşitli kademelerinde görev alırlardı.

Sultan İkinci Mahmud’a (1808-1839) kadar devam eden bu sistem“Yenilikçi Padişah”ın gereksiz “yenileştirme” hevesinin kurbanı oldu: 01 Temmuz 1909 tarihinde çıkarılan bir kararname ve talimatname ile kapatıldı. Yerine “Batılı mektep”ler getirildi, ancak bunlar Enderun’un boşluğunu hiçbir zaman dolduramadı.

Osmanlılar nasıldı, biz nasılız?

 

Kısaca Osmanlılar fazilet, adalet, cesaret, iffet, izzet, basiret, feraset, vekar, hoşgörü, özgüven, tevazu sahibi, dost insanlardı...

Kimseye tepeden bakmaz, gururlanmaz, kimseyi hor görmez, gösteri ve gösterişten uzak dururlardı...

 Tanısınlar tanımasınlar, “Gülümseyiniz, müminin mümine gülümsemesi sadakadır” hadisi ve “Selamı yayınız” tavsiyesi çerçevesinde, karşılaştıkları herkese gülümseyerek selam verirler, tanıdıklarına ayrıca hâl-hatır sorarlar, aile efradına (ailenin diğer bireylerine) selam yollarlardı. Böylece gönüller bir birine ısınır, geniş anlamlı toplumsal bir mutabakat oluşurdu.

Osmanlı gerçek anlamda bir “Barış ve kardeşlik toplumu”ydu. Hasbelkader nefsine yenilip biriyle kavga edeni, mahallenin önderleri birkaç gün içinde barıştırırdı. Olmaz da küslük uzarsa, dört gözle bayram beklenir, bayramlar barışın ve kardeşliğin vesilesi yapılırdı.

Bu durumu Avrupalı gezginlerden Villamont, takdir hisleriyle kaydediyor: 

“Her kimin bir düşmanı varsa, bayramlarda ona gidip af dilemek zorundadır. Öteki de el öpmeden ve tokalaşmadan önce affettiğini söylemek mecburiyetindedir. Aksi takdirde bayramlarının mübârek olması mümkün değildir. 

“Bu esaslara riâyet etmeyen kimseler ise, neredeyse fâsık (tabii ki abartıyor) telâkkî edilip dışlanırlar.”

Du Loir görüp incelediği toplumsal yapıdan o kadar etkileniyor ki, Osmanlı Türk toplumunun bazı kötülüklerden haberdar olmadığını düşünmekten kendini alamıyor:

“Türkler herhangi bir intikam hissi beslemekten son derece çekinirler: Dinlerinin bu husûsa âit bir hükmü gereğince cuma namazına başlamadan önce düşmanlarını affettiklerini âdetâ îlân etmek durumundadırlar. Aksi halde namazlarının kabul edilmeyeceğine inanırlar. Ayrıca her bayramın birinci günü onlar için umumi bir barış günüdür. Birbirlerine rastladıklarında el sıkışırlar. Küçükler büyüklerin elini öptükten sonra başına koyup, ‘Bayramın mübârek olsun!’ der.” 

Böyleydi, çünkü kişisel ve toplumsal ilişkilere henüz “menfaat”hükmetmiyordu. “Kardeşlik” en belirleyici öğe idi. Bu yüzden insanlar arasında kıyasıya bir rekabet oluşmaz, en azından rekabet, kırıcı ve incitici boyutlara ulaşmazdı.

Osmanlı edebi ve nezaketi dünyaca meşhurdu. İslâm’la yoğrulan yürekler bugünkü halimizle mukayese edilemeyecek kadar duyarlıydı. 

“Tevazu” ve “doğallık” sıradan meziyetler sayılırdı. Hayata “kulluk” ve“yardımseverlik” hâkimdi. “Küstahlık” nedir bilinmez, büyüklerin sözü kesilmez, bilgiçlik taslanmaz, ar-namus ve hayâ gibi kutsallar es geçilmezdi.

Kadınlara karşı dinamiklerini imandan alan derin bir hürmet beslenirdi. Erkek ve kadın arasında mutlak surette bir mesafe vardı. Bunun sebebi,“Zinaya yaklaşmayın” mealindeki âyetti. 

Sokakta karşılaşılan kadına asla dik dik bakılmaz, derhal başlar öne inerdi. Kadının sokakta rahatça yürümesi için, erkekler kendilerini hafif alargaya çekerler, kadına yol verirlerdi. 

Her kadın toplumsal edebin bir gereği olarak anne, teyze, hala ve bacı olarak görülürdü. Onları rahatsız edecek en küçük davranışta bile bulunulmaz, bulunanı toplum müthiş yadırgar, büyükler derhal müdahale ederlerdi.

Lady Craven erkeklerin kadınlara karşı saygısını “aşırı” bile bulduğunu itiraf ettikten sonra, Osmanlı Devleti’inin kadınlara karşı tavrını hayretler içinde şöyle dile getiriyor: 

“Türklerin kadınlara karşı olan muameleleri bütün milletlere örnek olmalıdır. Meselâ bir erkek ağır bir suçtan dolayı idam edilip bütün mal varlığına el konsa bile karısına ve çocuklarına gayet iyi muamele edilir. Kadınların mücevherlerine dokunulmaz. Çocuklar devlet himayesine alınıp bırakılır.” (Zamanın Avrupa’sında idam edilen erkeğin tüm mal varlığı ile birlikte yakınlarının takılarına da el konulurdu).

Şimdiki halimizi zaten biliyorsunuz.

Tarih boyunca isyanlardan kurtulamadık

 

“Celâlî”, özet olarak “Celâlci” demektir...

Yavuz Sultan Selim zamanında, 1519 yılı Ekim başlarında Bozok’da meydana gelen “Kızılbaş Şeyhi” Celâl’in isyanı, daha sonra meydana gelen isyanlara isim olmuş, ondan sonra çıkan tüm isyanlar “Celâlî İsyanı” olarak anılmıştır.

Âsilerin bütününe “Celâlîler” denmiştir.

Şu halde, celâliliği, geniş anlamda, devlete isyan, yani “bağy” veya “hurûc ales-sultân” (Padişaha [devlete] karşı kalkışma) diye isimlendirmek mümkündür.

Bugünkü PKK isyanı, Osmanlı döneminde gerçekleşseydi hiç kuşkusuz buna da “Celâli isyanı” denecekti.

Yani kalkışmalardan çok çekmiş bir milletiz. Türk’ümüz, Kürd’ümüz, Alevimiz Sünnimizle büyük acılar yaşadık.

Kalkışmaların bahanesi de bir birlerine çok benzer: Kimi zaman, “hürriyet”istenir, kimi zaman “eşitlik” istenir, “adalet” istenir, “ücret” istenir...

Bunların çoğu, isyana “bahane” bulmak için uydurulmuş gerekçelerdir. Asıl mesele devleti zayıf düşürüp rol kapmak, yükselişini durdurmak, kısacası“tekerine çomak” sokmaktır.

Bu yüzden hemen hemen tamamı dış destekli, bazıları tümüyle dış kaynaklıdır.

Eski isyanların çoğunun arkasında, başta Safevi Devleti (İran) olmuş, onun yanı sıra bazı Batılı devletler de rol oynamıştır.

Tıpkı şimdi olduğu gibi...

“Celâli isyanları” öncelikle Safevi Devleti’nin himayesinde gelişirdi. Safevi’nin amacı Anadolu’yu Şiileştirmek suretiyle kendisine bağlamaktı. Zaman zaman bunu savaşla gerçekleştirmeyi denemiş, ancak yenilmişti. Bu yüzden Osmanlı’yı içeriden vurmaya çalışıyordu.

Osmanlı Devleti, Safevî tahrikleri ve parasıylagerçekleşen isyanlarla çok uğraştı. Önemli zararlara uğradı. Can ve para kaybetti.

Bu kalkışmaların en önemlisi “Şahkulu” (Osmanlılar bu adama “Şeytan Kulu” diyor) isyanıdır ki, Sultan II. Bâyezid döneminde Antalya taraflarında gerçekleşmiş, çok kan dökülmüştür.

Çaldıran Zaferi bu tip isyanları ortadan kaldırmaya yetmemiş, Şeyh Celâlisyanı bastırıldıktan bir süre sonra, bu kez de, Kanuni’nin, oğlu Şehzâde Mustafa’yıidam ettirmesini bahane yapıp adı Mustafa olan (Düzmece Mustafa) sahte bir şehzadenin etrafında toplanmışlar ve isyan etmişlerdir.

Öte yandan isyanlar bazı bölge halklarının memnuniyetsizliğinden beslenirdi...Bu tür isyanlarda da “dış güçler”in kışkırtması, teşviki ve katkısı olmakla birlikte, devletin hukukî,sosyal ve ekonomik hayatında bazı bozulmaların olması da önemli rol oynamıştır.

Gayri memnun kitleler, aralarından çıkan bir “lider”in etrafında toplanıp düzene isyan ederlerdi...

Bu tür isyanların en kayda değer olanlarından biri “Karayazıcı İsyanı”dır ki,Sultan III. Mehmed döneminde meydana gelmiştir...

Osmanlı Devleti’nin,o tarihte Avusturya ile savaşmasını fırsat bilenKarayazıcı Abdülhâlim (kendisi aslında devletin memurudur vesekbanbaşılık, subaşlık gibi görevlerde bulunmuştur)etkili propaganda sayesinde yanına çektiği “Celâliler”le birlikte Malatya taraflarında ayaklanmış, Urfa’yı işgal edip yağmalamış (1596); Cığala-zâde (Cağaloğlu)Sinan Paşa’nın bazı yanlış hareketlerinden rahatsız olan 30 bin kapıkulu askeri de kendisine katılınca, isyan iyice büyümüştür.

O kadar ki, Urfa’yı işgalden sonra, kendi kendisine “Hâlim Şah” adını vererek saltanatını ilân etmiş, sağa-sola fermanlar bile göndermiştir.

Ancak Sokullu-zâde Hasan Paşa ile girdiği savaşı kaybetmiş, ordusunun büyük bölümünü yitirmiş, kalanların bir kısmı dağılmış, kendisi de canını kurtarma derdine düşüp Canik (Samsun) taraflarına çekilmiş, ancak aldığı yaraların enfeksiyon kapması sonucu orada ölmüştür (adamları tarafından öldürüldüğü de söylenir).

Fakat patırtı bitmemiş, yerine geçen oğlu Deli Hasan, isyanı sürdürmüş,Sadrazam Yemişçi Hasan Paşa’yı çok uğraştırmıştır. Sonunda bertaraf edilmiştir (1603).

Tavîl Ahmed İsyanı,Canboladoğlu Ali Paşa İsyanı,Saracoğlu Ahmed İsyanıgibi kalkışmalar da devletin başını çok ağrıtmıştır.

 

Memâlik-i Âl-i Osman’ı eşkıyadan temizleyen Sadrazam: Kuyucu Murad Paşa

 

“Celâlî isyanları”nın en güçlüsü, “Canboladoğlu Ali Paşa İsyanı”dır ki, Ali Paşa’nındedesi Canbolad Bey, Yavuz Sultan Selim zamanında kendisine“yurtluk” (hizmet karşılığı toprak) verilen Kürt beylerindendir.

Kardeşi, Cığala-zâde Sinan Paşa tarafından idam edilince, bu bahane ile Kilis taraflarındaayaklanmıştır.

Kısa süre sonra bağımsızlığını ilan etmiş, ordu kurmuş, hatta adına hutbe okutup para bastırmıştır (PKK hempalarının bazı şehirlerimizde “özyönetim” ilân etmesine benziyor mu?).

Zamanla çok tehlikeli hale gelen bu isyancının üzerine, isyanları bastırmasıyla ünlü Kuyucu Murad Paşa gönderilmiş ve bu korkunç isyan 1607 yılında yine kanla bastırılmıştır.

Meşhur tarihçimiz Peçevi, Kuyucu Murad Paşa’yışöyle anlatıyor: “Bu ol Vezir-i Âzamdır ki, Memâlik-i Âl-i Osman’ı eşkıyadan temizlemiştir ve 500 yıl önce Şeyh-i Ekber Hazretleri (Muhyiddin-i Arabî) ‘Kuyucu Koca’ diye ona işaret ile kitabına yazmıştır”…

Sırasıyla kethüdalık, sancak beyliği, Diyar-ı Bekir, Anadolu ve Rumeli Beylerbeyliği, nihayet Sultan I. Ahmed döneminde (11 Aralık 1606 ile 5 Ağustos 1611 arası) Sadrazamlık yapmıştır.

Hırvat asıllı Murad Paşa, öldürttüğü eşkıyaların cesedini kuyulara attırdığı için “Kuyucu” lâkabıyla anılmıştır.90 yaşında ölmüştür.

Kuyucu Murad Paşa’nın ülkeyi baştanbaşa eşkıyadan temizleme harekâtı üç sene sürmüş, bu süre içinde 50 binden fazla Celâli öldürülmüştür.

Safevi kaynakları ile aynı görüşten beslenen bazı yerli tarihçiler, Murad Paşa’yı yerden yere vururlar: Çünkü isyanların arkasında Safevi Devletivardır. Bu da “mezhep-meşrep taassubu”nun yanı sıra, siyasi rekabetten kaynaklanmıştır.

Murad Paşa’nın ilk üzerine yürüdüğü Celâlî, Konya’da isyan edenSaracoğlu Ahmed’dir. Bunu Silifke ve Adana’yı işgal eden Cemşid ve Muslı Çavuş isyanları izlemiş, hemen hepsi bastırılıp âsiler kılıçtan geçirilmiştir.

Ardından Lübnan ve Suriye taraflarında baş kaldıran Dürzi liderlerin üzerine gitmiştir. Dürzileri kaçmaya mecbur eden Kuyucu Murad Paşa,hızla Anadolu’ya dönmüş, Manisa ve çevresini hâkimiyeti altına alıp üzerine gönderilen devlet kuvvetlerini yenen Kalenderoğlu Pîrî Mehmed’in üzerine yürümüştür (1604). Üst düzey yönetici iken devlete isyan eden Kalenderoğlu, eşkıya takibi ve isyan tenkilinde son derece deneyimli olan Kuyucu Murad Paşa’nın üzerine gelmesinden korkmuş, kendisine önerilen Ankara sancak beyliğini kabul edip isyanına son vermiştir.

Ancak halk, vaktiyle devlete isyan etmiş birini kabul etmemiştir (PKK’yı protesto eden Kürtler gibi mi?). Bunun üzerine tekrar ayaklanıp 30 bin kişilik bir kuvvetle Bursa ve çevresini basmış, yakıp yıkmıştır (1607).

Bu olay İstanbul’da büyük bir öfke ve heyecan uyandırmıştır. İstanbul’a gelmesinden korkulan Kalenderoğlu’nun üzerine asker gönderilmiş, ne var ki, iyi yönetilemeyen devlet kuvvetleri, yapılan savaşta yenilmiş, komutan eşkıyalar tarafından katledilmiştir.

Bunun üzerine Kalenderoğlu İsyanı’nın bastırılma görevi tekrar Kuyucu Murad Paşa’ya verilmiştir. Murad Paşa, eşkıyanın peşine düşmüş, amansızca kovalamış, nihayet 1608 yılında Göksun taraflarında sıkıştırmış, başka çaresi kalmayan Kalenderoğlu, hükümet kuvvetleriyle savaşmak zorunda kalmış, yenilmiş, canını kurtarmak için, baş destekçisi İran’a sığınmıştır.

Benzer sığınmalar, bundan daha önce ve daha sonra da görülmüştür. Yenilen her isyan elebaşısının İran’a sığınması, İran’ın bu isyanlardaki rolünü açıkça gösteriyor (şimdi de böyle mi oluyor dersiniz?).

Bayburt’ta Murad Hânîler, Beyşehrinde ise Emîr Şâhî eşkıyasını tamamen ortadan kaldıran da Kuyucu Murad Paşa’dır.

Kısaca söylemek gerekirse, aralıklarla yaklaşık ikiyüz sene süren Celâlîisyanlarını Murad Paşa sona erdirmiş, eşkıyalığın kökünü kazımıştır.

Pek çok hayır eseri de yaptırmıştır. İstanbul’da Vezneciler’de “Kuyucu Murad Paşa Külliyesi” adı altında medrese, türbe, sebil, sibyan mektebi ve dükkânlardan oluşan bir külliyesi bulunmaktadır.

Antalya’nın Muratpaşa ilçesinde bir camii vardır ve ilçe bu yüzden kendi adıyla anılmaktadır.

“Kavanın-ı Âl-i Osman der Mezamın-ı Defter-i Divan” adlı eseri de Aynî Efendi’ye o yazdırmıştır.

Ders kitapları Abdülhamid’e hâlâ “Kızıl Sultan” diyor mu?

 

İnşallah demiyordur...

Dememeli...

Çünkü yalan!

Yalanın ders kitaplarında ne işi var? Bir milletin “Millî Eğitim”i, çocuklarına yalan söyler mi?

Yıllarca söyledi. Şimdi de “İnkılâp Tarihi” kanalıyla maalesef başka yalanlar söylüyor. 

10 Kasım münasebetiyle, ilkokul çocuklarına “Atatürk’e mektup”yazdırıyorlar. Oysa mektup devri kapanalı çok oldu (çünkü artık mail var)...

Hadi yazdınız diyelim, adresi nereye vereceksiniz?

Ya çocuk cevap gelmediği için üzülürse, nasıl teskin edeceksiniz?

ÜÜÜff yaaa!

Önümüzde, Cumhuriyet’in onuncu yılı münasebetiyle Maarif Vekaleti(bugünkü adıyla Milli Eğitim Bakanlığı) tarafından Burhan Asaf ve Vedat Nedim Tör’e hazırlatılıp İstanbul Devlet Matbaası’nda basılmış (1933)“Osmanlı İmparatorluğundan Türkiye Cumhuriyetine: Nasıldı, Nasıl Oldu?”isimli kitapta neler neler var?

Kitabın ikinci sayfasını açıyorum: Bu sayfada Sultan İkinci Abdülhamid’le,Sultan Mehmed Vahidüddin’in fotoğrafları yer alıyor. Sultan Abdülhamid’in fotoğrafının alt yazısı şöyle:

“Uyanık gençliği boğan, zindanlarda çürüten Yıldız Baykuşu Kızıl Sultan Abdülhamit.”

Sultan Vahidüddin’in fotoğrafının altındaki yazı ise şöyle:

“Tahtını kurtarmak için memleketini satan Sevr simsarı vatan haini Vahdettin.”

Oysa bugün, gerçek tarihçi, Sultan Abdülhamid’in mazeretlerini biliyor.Sultan Mehmed Vahidüddin’i ise, Anadolu’nun kurtuluşu için Mustafa Kemal Paşa’yı görevlendiren irade olduğunu biliyor.

Bahis konusu kitabın aynı sayfasında bir de hüküm yer alıyor, deniyor ki:

“Sultanlar, sarayların dört duvarı içinde soysuzlaşmış zulüm ve sefahat mirasyedileridir.”

“Sultanlar”, yani padişahlar arasında hiçbir ayırım yapılmadığına, bazıları hüküm dışı tutulmadığına göre, Yıldırım Bayezid’i, Murad Hüdavendigar’ı, Fatih Sultan Mehmed’i, Yavuz Selim’i, Kanuni Süleyman’ıyla,bütün Osmanlı padişahları, bu ilimsiz, insafsız ve vicdansız hükmün içine giriyor. 

Evet, hüküm ilimsiz, insafsız ve vicdansızdır: Zira sarayın dört duvarı arasında ömür tüketen mirasyediler, nasıl olmuş da Niğbolu’da, Mohaç’ta,Varna’da zafer üstüne zafer kazanabilmişler?

Nasıl olmuş da, alınamaz denilen Konstantıniye’yi (İstanbul) alabilmişler?

Nasıl olmuş da Sina Çölü’nü aşıp Mısır’ı fethedebilmişler, Orduy-u Hümayunu Viyana kapılarına götürebilmişler?

Bu hezeyannâmenin diğer sayfaları da benzer iftiralarla dolup taşıyor. Yine hiçbir ayırım yapılmadan, bütün padişahların astığı astık, kestiği kestik olduğunu, canları istedikçe insanların boyunlarını vurdurduklarını yazıyor.

Onlar için “Kana susamış diktatörler” tabiri kullanılıyor.

Ayrıntıya girmeden, sözü de fazla uzatmadan şunu sormak istiyorum: Siyasi cinayetler bahsinde ülkelerin bugünleri pir u pak mıdır?

Padişahların diktatörlüklerine gelince: Tarihi kişiler ve devletler, yaşadıkları devirle değerlendirilir. Tarihe bugünün ölçüler ve değerlerle bakmak hem yanlıştır, hem tarih ilmine aykırıdır. Olsa olsa siyasi bir bakış olur bu: Yanılma ve yanıltmaya dönük siyasi bir bakış...

Yazık ki Türkiye’yi, yönetenler tarihe siyasi perspektiften bakmış, tabiatıyla da hem yanılmış, hem de yanıltmışlar. Ders kitapları zamanla ayıklanmıştır, ama bütünüyle bilimsel temele oturtulamamıştır. 

Hadi bakalım, iktidar!..

Yüzde 49,5 oyun hakkını ver: Çocuklarımızı yalandan, Ayasofya’yı zulmetten kurtar!

Zindanlardan saraylara

 

Kıblesini şaşırmış bir Türkiye oluşturmak için çok uğraştılar!..

Bir zamanlar dünyanın üçte birine hâkim olan tefekkür manzumesinin mensuplarını (dindar Müslümanları) öyle bir duruma getirdiler ki, yıllar boyu mekânı zindan oldu, hicran oldu…

Ezansız, Kur’ansız, camisiz, bir bakıma kıblesiz bıraktılar! 

Derdini anlatacak bir küçücük yayın organı bile yoktu dindar Müslümanın elinde. Dindar Müslüman ateşle imtihan olunuyordu. Suçlular güçlüydü. Dindarın ensesine vurdu mu, ekmeğini alıyordu!.. Gıkınızı çıkarır gibi olunca da, zindanı boyluyordunuz.

İlkokula gittiğim yıllarda bir tornacı Kadir Amca’mız vardı. Maharet sahibiydi. Elinden her iş gelirdi. Çok da okurdu. Okuya okuya Stalinistlikten dindarlığa dönmüştü... 

Yağmurlu bir 10 Kasım günü “Ben bu yağmurun altında dikilemem” dediği için bazı CHP’liler tarafından ihbarlandı. Birbuçuk yıla mahküm oldu. Cezaevinde iken ölen karısının cenaze namazına katılmasına bile izin vermediler…

Sonra devir değiştiğinde, “Savcıdan intikam almak ister misin?” diye sordular. Kadir Amca’nın cevabı şu şekilde oldu:

“Ben Müslümanın elhamdülillah! İntikam peşinde koşmam.”

Onun üstadı Bediüzzaman da, kendisine zulmedenlere-bir gün doğru yola girmeleri halinde-bütün haklarını helal etmişti.

Affın kaynağı Âlişan Efendimiz’di: Sevgili amcası Hz. Hamza’yı vahşice katleden Vahşi’yi bile  bağışlamış, kendisine zulmeden Ebucehil’in oğluHz. İkrime Müslüman olduğunda, diğerlerinden ayırmamış, aynı şefkatle bağrına basmıştı…

Şimdiki zamanın kimi “sözde dindar”ları “Allahükber” eşliğinde kelle kesiyorsa, bu “Allahüekber”in suçu değil, baskılar sonucu radikalleşip vahşileşen kimi Müslümanların suçudur!

O kelam o tür ağızlara da doğrusu hiç yakışmıyor… Yani “Allahüekber”lâfzı, yakışmayan ağızlara düşmüş durumda.

***

Diyeceğim şu ki sevgili dostlarım, eskiden dindar Müslüman’a dünya“zindan”dı: Bediüzzaman’lar, Süleyman Hilmi Tunahan’lar, Gönenli Mehmed Efendi’ler, Zahid Kotku’lar, Necip Fazıl’lar, Eşref Edib’ler; kısacası“İslâm Saraylı”na yüreğini katan insanlar dünya zindanının müdavimleriydi.

Dünyevi hiçbir şeyleri yoktu. Bu yüzden dünyalarını kaybetmekten korkmuyor, ürkmüyor, dolayısıyla yılmıyorlar, yıkılmıyorlardı.

Bir de dönün bugünün dindarlarına bakın: Televizyon, radyo, gazete, dergi, kitap, makam-mevki, para, iktidar, dernek, vakıf, okul, yurt; herşeyimiz var...

İyi eğitimler aldık, yüksek makamlara geldik, söz sahibi olduk.

Fakat gündemimiz hâlâ bomboş! Biraz siyaset, biraz ticaret, biraz makam-mevki, o kadar! Oysa bu “huzur ve güven ortamında” daha ciddi konulara yelken açmak gerekmez miydi?.. Gündemimiz tıka basa dolu olmalıydı. Her gün yeni bir konuyu vuzuha (açıklığa) kavuşturmak üzere tartışmalıydık. 

Ama nerde?.. Gündemsizlik gündemimiz oldu, yuvarlanıp gidiyoruz!

“Eskimez yeni”ye sahip olan bizlerin “yeni” şeyler üretme cehdimiz yok! Nakillerle siyaset ve bir de servet üçgeninde tükeniyoruz!

Yeni şeyler üretemeyen camianın duçar olacağı akıbet malum: Eskiyi tekrarlamak… Yani bir anlamda patinaj yapmak!

Yıllardır patinajdayız! Baskı ve şiddet kıskacında yoğrulduğumuz günlerdeki tefekkürümüzden, tevekkülümüzden, hatta ihlâs ve samimiyetimizden eser kalmamış gibi! Dünyaya “metelik” vermeyen dindarların çocukları, dünyanın tuzağına düştük!

Silkinmemiz için galiba bir “Sur-i İsrafil” lâzım!

Dindar münevver keyfine bakıyor. Siyaset konuşuyor, ama onda bile derinlik yok… Her şey günübirlik olayların akışıyla sınırlı…

Her şey, “Bizimkiler iyi, ötekiler kötü” kolaycılığında akıp gidiyor…

Kadim medeniyetimizi yeniden ihyanın derdine düşenler ise ötekileştirilip devre dışı bırakılıyor…

Müslüman münevver artık son karar aşamasında: Ya “siyaset” ve “menfaat”kıskacında kendini de dâvasını da tüketmeyi sürdürecek ya da silkelenip aslına “rucü’” edecek…

 

“Maddi kalkınma” iyi, ya “manevi kalkınma?”

 

Sıra söze gelince mangaldaki külleri savurmakta teselli arıyoruz:

Şu kadar havalimanı yaptık!...

Şu kadar köprü yaptık!..

Şu kadar bölünmüş yol yaptık...

Şu kadar savaş gemisi...

Şu kadar akıllı füze...

Şu kadar istihdam...

Şu kadar kredi...

İnsansız hava aracı...

Hidroelektrik santrali...

Yol, su, baraj...

Metro, Marmaray, tünel...

Alt geçit, üst geçit, hızlı tren...

Vesaire vesaire...

Madalyonun “maddi kalkınma”ya ilişkin yüzü hem çok aktif, hem de çok parlak maşallah!..

Peki de bizim madalyonun bir de “manevi kalkınma” boyutu yok muydu?

Açık düşürme niyetiyle değil, sadece derdimden ve merakımdan soruyorum...

İbni Sina kapasitesinde kaç filozof yetiştirdik?..

Sinan kalitesinde kaç mimar yetiştirdik?..

Kâtip Çelebi seviyesinde kaç ilim adamı yetiştirdik?..

Akşemseddin gibi kaç “hoca” yetiştirdik?..

Matrakçı Nasuh gibi kaç zenaatkâr yetiştirdik?..

Fuzuli çapında kaç şair, Nizam-ül Mülk kabiliyetinde kaç eğitimci-siyasetçi, Cevdet Paşa (son zamanlara gelip Cemil Meriç de diyebiliriz aslında) çapında kaç mütefekkir yetiştirdik?..

Koçi Bey gibi kaç analizci bilginimiz var?..

Fatih, Yavuz, Kanuni benzerlerinden geçtik, Sultan II. Abdülhamid kalitesinde kaç politikacıya sahibiz?

Lütfen “Zamanla olur” demesin kimse, hangi “zaman”?..

Zaman geçti, ömür bitti, ideallerimiz fena halde tökezledi: Tüm zamanlar bizim olsa bile, bu kafayla gelinebilecek yer, şimdi bulunduğumuz yerdir.

Milli Eğitim Bakanımız, on üç yıllık iktidardan sonra, “Milli eğitimin yeniden düzenlenmesi”nden söz ediyor...

Duyunca hâlâ heyecanlanabildiğime göre, demek ki, umudumu yitirmemişim...

Ardından daha önce bu konuda verilmiş sözleri hatırlıyorum. Derin bir hüsran yüreğime abanıyor! 

“Bu da diğerleri gibi unutulup gider?” diye endişeleniyorum.

Görüyorum ki, maddi sözlerin hepsi tutuldu, hatta daha fazlası bile yapıldı, ama hâlâ doğru düzgün filozoflardan, Kur’an’ı “asrın idrakine”sunacak mütefekkirlerden, sanatçılardan, yönetmenlerden, senaristlerden, oyunculardan, edebiyatçılardan, tarihçilerden mahrumuz!..

 İktidarın siyasi ayağı sağlam, desteği tam, ancak ilim, irfan ve tefekkürle beslenemezse, topallama kaçınılmaz. Çünkü ilimden, irfandan, felsefeden, sanattan, tarihten, medeniyetten beslenmeyen siyaset uzun soluklu olmaz.

Kısacası siyasete de ilim-irfan lâzım...

Bunlarla kim besleyecek iktidarı?..

Ebette Müslüman münevver...

Oysa iktidara bu konuları servis edecek Müslüman münevverin keyfini bozmaya hiç mi hiç niyeti yok...

O da kendince makam-mevki kovalıyor, o da “ehl-i dünya” gibi “menfaat”avlıyor!..

Bu durumda Türkiye’nin önünde sadece “üç umut kapısı” kalıyor...

Derin ferasetine yıllardır şahit olduğum Sayın Cumhurbaşkanımız...

Kavrama kabiliyetine hayran olduğum Sayın Meclis Başkanımız...

“Hocalık” sıfatını “Başbakanlık” makamının üstünde taşıyan Sayın Başbakanımız...

Gündemlerine “manevi kalkınma”yı da alsınlar ve eksikleri-gedikleri hızla kapatıp artık kültür-medeniyet dünyamızı ihya etsinler.

 

Büyük millet olmak nedir?

 

Biz “büyük millet”iz vesselam!

“Büyük devlet” olmak biraz teknolojiye biraz da paraya bakar; teknoloji üretip satan her devlet “büyük” olabilir.

Ama “büyük millet” olmak farklı bir şey: Öncelikle muhteşem bir tarihi mirasın üstünde oturacaksınız, imparatorluk birikiminden geleceksiniz (Hun, Göktürk, Selçuklu, Osmanlı İmparatorlukları), yoğun bir nüfusa sahip bulunacaksınız ve eğitim çağındaki çocuklarınızın hemen hemen tamamını eğitebilecek donanıma malik olacaksınız...

Ve... Dünyanın neresinde olursa olsun ezilen, dövülen, sömürülen, hor ve hakir görülen mazlum milletlere din, dil, ırk, renk ayırımı yapmadan elinizi uzatacaksınız...

Ve... Ülkelerindeki iç savaştan kaçıp size sığınan göçmenlere ülkenizin kapılarıyla birlikte yüreğinizin kapılarını da açacaksınız (Avrupalı zengin ülkeler gibi kelle sayımı yapmadan hem de)... 

Onlarla kıt imkânlarınızı paylaşacaksınız... Ekmeğinizi bölüşeceksiniz... Yani vicdanınızı menfaatlerinizin önüne koyacaksınız, büyük fedakânlıklar yapacaksınız.

“Büyük millet” olmak budur! Biz işte böyle bir milletiz. Onun için de“büyük millet”iz! Büyük milletler yok olmazlar!

Büyük milletleri terör yıkamaz (tarih boyunca muhatap olduğumuz isyanlarla yıkılmadık çok şükür)!..

Büyük milletleri ekonomik sıkıntılar pes ettiremez (kaç ekonomik kriz karşısında dimdik ayakta kaldık hamdolsun)!..

Büyük milletleri iç ve dış düşmanların ortak oyunları yıldıramaz (yılmadık, yılmayacağız inşallah)!..

İmparator Napoleon Bonaparte’ın sözünü hatırlayalım: “Türkler öldürülebilir, fakat asla mağlup edilemezler!”

Çocuklarımızı bu özgüvenle yetiştirebilirsek, kıyamete kadar hayat yürüyüşünü sürdürürüz.

İsveç Kralı Demirbaş Şarl’ı (d. 17 Haziran 1682 - ö. 30 Kasım 1718) bilirsiniz. Pek çok zafer kazandıktan sonra, Polta Savaşı’nda Rus Çarı Deli Petro’ya yenilip 1500 civarında subay ve askeriyle birlikte Osmanlılara sığındı (Sultan III. Ahmed dönemi). Beş sene gibi uzun bir süre ağırlandı. Sonra ülkesine döndü. Aşağıda okuyacağınız tespitler ona aittir:

“Ruslardan kurtuldum. Ancak bugün Türklerin esiriyim. Ayağımda zincir yok. Zindanda da değilim. İstediğimi yapabiliyorum. Ama yine de tutsağım: Şefkatin, cömertliğin, soyluluğun, nezaketin tutsağıyım. Türkler beni işte bu elmas zincirlerle kendilerine bağladılar.”

“Ulusların öğretmeni” olarak ünlenen Çek bilgini Jan Amos Comenius (28 Mart 1592 – 15 Kasım 1670) da bu gerçeğin altını çiziyor:

“Türkler... dostlarına zarar vermezler. Tuttukları eli bırakmazlar. Verdikleri sözden dönmezler. İyi ve kötü günlerde dostlarını terk etmezler. Böyle bir milletle el ele vermek, yeryüzünde her zorluğu yenmek için sonsuz bir güç ve yetenek kazanmak demektir.”

Türkiye’nin ihtiyacı olan insan, tam da bu insandır. Bu insanı ancak uygun eğitimle yetiştirebiliriz. Peki, böyle bir eğitim verdiğimizi söyleyebilir miyiz?

Eğitim-öğretimle yakından ilgilenen biri olarak, ben bunu söyleyemiyorum. Çocuklarımızın sıralarına kitap koymadan önce, önlerine“milli hedefler” koymalıyız.

Biz ders yılı boyunca okuyacakları kitapları sıralarının üstüne koyarak görevimizi yaptığımızı sanıyoruz! Bu elbette ki önemli; ama asıl önemli olan kitapların muhtevası (içeriği). Kitaplarda ne yazıyor? Tarih kitapları bizi çocuklarımıza nasıl anlatıyor? 

Konu sadece matematik, fizik, kimya olsaydı işimiz kolaydı: İlim evrenseldir. Ancak tarih gibi, edebiyat gibi dersler “milli” olmak zorundadır. 

Bizim okuttuğumuz tarih kitapları ise yabancıları övüp yüceltirken, (Arslar Yürekli Rişard, Güzel Filip, Büyük İskender, Demirbaş Şarl, Büyük Katerina vs.), kendi ecdadına bühtan ediyor.

Yeni tarih kitapları yazma vaktidir diyerek bu yazıyı noktalarken, bir vaatte bulunayım: Bu yazıda adı geçen Demirbaş Şarl’ın bir “Türk buluşu”nu nasıl kendine mal edip, Avrupa’ya yaydığını bir sonraki yazımda inşallah anlatacağım.

 

Dikkat! Evlilikler azalırken boşanmalar artıyor

 

Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) evlenme ve boşanma istatistikleri yayınlandı...

Buna göre; 2014 yılında Türkiye’de evlenen çiftlerin sayısı azalırken, boşanmalar bir önceki yıla oranla yüzde 4,5 artmış. Bunun kaba okuması şudur: Avrupa’da aile hayatını yok eden tehlike, kapıya dayandı...

Kaba boşanma hızının en yüksek olduğu illerin başında Antalya geliyor. Onu İzmir ve Muğla takip ediyor.

Partizan bir bakışla, “CHP’nin yüksek oy aldığı sahil kentlerinde yaşayan işi yolunda çiftler sıkılıp boşanıyor, boşanma zaten bir zengin hastalığıdır”diyebilirsiniz ve bu görüşünüzü, fakir bölgelerde boşanmaların düşük, evliliklerin yüksek olması ile de destekleyebilirsiniz...

Ama konu bu şekilde geçiştirilmeye müsait bir konu değil. Göstergeleri bir“erken uyarı” olarak kabul edip, tedbir almak lâzım.

Çıplak gerçek, ailenin tehdit altında olduğu gerçeğidir. Boşanmalarda nelerin etken olduğu ile parçalanmış ailelerin çocukları da ayrı bir araştırma/inceleme konusudur.

Esasen Aile ve Sosyal Politikalar Bakanlığı bu işle ilgileniyor ve ilgilenmeli. Bendeniz de buna katkı yapmak konumundayım. Hayatını tarihe adamış biri olarak şunu hemen söyleyeyim ki, Osmanlı Devleti’nin temeli ailedir. Aile sağlam kaldığı ölçüde devlet sağlam kalmış, sağlam aile yapısında yetişen sapa sağlam insanların omuzlarında yükselmiştir.

Önce bunu görmemiz ve Osmanlı ile yapısından ilham almamız gerekiyor.

Meselâ, Osmanlı aile yapısında, her evlenenin ev açması gibi bir sorun yoktu, ama yeni aile yapımızda var... Daha kız isteme safhasında dayatılıyor bu konu: “Kızımız ayrı oturacak”... Böylece evlilik Peygamber-i Âlişan’ın tavsiyesinin tam tersi istikamette zorlaştırılıyor.

“Ev alınacak (ya da kiralanacak), dayayıp döşenecek, perdeler şöyle, halılar böyle, mobilyalar filanınki gibi gösterişli olacak!”

Hiçbir şey ihtiyaca göre seçilmiyor, her şey “gösteriş” tutkumuza ayarlı! Maksat “Filanın kızına ne masraflar yaptılar” densin.

Yeni bir ev açmak, beyaz eşya almak, dayayıp döşemek dünya para... Bu parayla bir aile hiç çalışmadan birkaç yıl rahat rahat geçinebilir. Borç harç denkleştiriliyor, çaresi yok. Denkleştirilirken de aile tükeniyor (Bazı bölgelerimizde bir de “başlık parası” belası var ki, akıl-mantık kitabına sığdırmak mümkün değil).

Gerçekten de eskiden böyle bir sorunumuz yoktu. Evlenen çiftler anne babalarıyla oturur, onların deneyimlerinden yararlanarak yeni durumlarına alışırlardı. Yeni evliler anne-babanın nezaretinde “annelik”, “babalık” öğrenirlerdi.

Av-ru-pa’dan Türkiye’ye “çekirdek aile ti-pi” ithal ettik edeli, evlenenler yeni ev açıyor. Yeni evde borçları ve tecrübesizlikleriyle baş başa yaşıyorlar. Bu yüzden boşanmalar evliliğin ilk beş yılında yoğunlaşıyor. Gençler evliliğin inceliklerini düşe kalka öğrenmeye çalışıyorlar...

Bu arada bazıları düştükleri yerden kalkamıyor! 

Olayın bir de “Aile büyükleri” yönü var...

Mali durumu iyi olan yaşlılar için durum pek “dramatik” olmayabilir, ancak maddi durumu iyi olmayan yaşlı anne-babalar için durum “facia”boyutlarına çıkabiliyor.

Evlâtları tarafından terk edilen yaşlı ana-babalar, “ahir ömür”lerinde “na-merde muhtaç” hale geliyorlar. Kendilerini itilmiş, atılmış, terk edilmiş hissediyorlar. Tabiatıyla da mutsuz oluyorlar.

Durum gençler açısından da kötü aslına bakarsanız.Dedik ya, eskiden yeni aileler, ailedeki yaşlıların gözetimi altında kurulurdu. Deneyimsiz gençlerin zaman zaman geçirdiği sarsıntılar aile büyüklerinin sevecen müdahaleleriyle boşanmaya varmadan onarılırdı. 

Şimdi öyle değil. Anne meşgul, baba meşgul... Dede ile nine zaten aile dışında. Peki, çocuklarla kim ilgilenecek, onlarla kim iletişim kuracak?

Burada sözü, Osmanlı aile hayatını tetkik eden İsviçreli Aile Hukuku Profesörü Gaston Jezz’e bırakalım: “Osmanlı âile hayatındaki güzellik, nezâhet ve samimiyet zannetmiyorum ki başka bir yerde olsun. Osmanlı’daki İslâmî hayat, huzurlu bir hayatın zirve noktasıdır. Birbirine sevgi-saygı ile bağlıdırlar. Bayramlarda, kandillerde küçüklerin büyükleri ziyareti, büyüklerin küçüklere iltifatı şiir gibi bir hayatın ipuçlarını veriyor. Osmanlı aile hayatı güzelliklerle doludur. Toplumsal yapı edebiyatla süslenmiştir. Hayat şiir gibi yaşanmaktadır. Bütün bunları ailede öğreniyorlar.” 

Şu hükmü veriyor: “Ben Batılı bir âile hukuku profesörü olarak diyorum ki; Türk milletinin elinden âile nizâmını alınız, geriye çok bir şey kalmaz.” 

Kalmadı zaten! Yarın boşanmaların neden arttığına bakalım...

 

Bugün 195 ziyaretçi (386 klik) kişi burdaydı!

 
 

 

Bugün 237 ziyaretçi (554 klik) kişi burdaydı!


Bu web sitesi ücretsiz olarak Bedava-Sitem.com ile oluşturulmuştur. Siz de kendi web sitenizi kurmak ister misiniz?
Ücretsiz kaydol