 |
|
|
 |
|
| ABDULHAMİD HAN |
ABDÜLHAMİD HAN
Osmanlı padişahlarının 34'üncüsü olan Sultan II. Abdülhamid Han aklı, zekası ve ilmi fevkalade üstün olan bir zattı. Batılıların ve iç düşmanların asırlar boyunca devleti yok etmek için hazırladığı yıkıcı, sinsi planlarını sezip, önlerine aşılmaz bir set olarak dikildi. Hazırlayanları ve maşa olarak kullandıkları yerli işbirlikçilerini, sahte kahramanları işbaşından uzaklaştırdı.
İşte bu büyük zatın 10 şubat, 96. yıldönümü idi. Yıldönümü vesilesi ile Yıldız Üniversitesi ve İstanbul Medeniyet Üniversitesi işbirliği ile iki açık oturumdan oluşan etkinlik düzenlendi. İlk panel Abdülhamid'in sağlık politikasıyla ilgiliydi. Oturum başkanlığını yaptığım bu panelde konuşmacılar özet olarak şunları anlattılar:
Prof. Dr. Hüsrev Hatemi; Abdülhamid'in çok iyi niyetli, sağlam karakterli ve vefalı bir insan olduğunu söyledi. Kendisinden çok devleti düşünürdü. 33 sene zalimlik yapmadan devleti ustalıkla idare etmişti. Ona atılan iftiralardan biri de pinti olduğuna dairdi. Bu çok çirkin bir suçlama olduğunu ifade etti. Aristokrat havada, halktan uzak yaşamamıştı. Atatürk'ün Abdülhamid'i küçümseyici veya kötüleyici bir sözünün olmadığını da ekledi.
Prof. Dr. Nil Sarı ise Abdülhamid'in sağlık alanındaki eserlerinden söz etti ve bazılarının fotoğraflarını gösterdi. Abdülhamid 90 adet gureba hastanesi, 19 adet belediye hastanesi, 89 adet askeri hastane ayrıca eğitim hastaneleri, kadın hastaneleri, akıl hastaneleri açmıştı. Bu hastaneler ülkemizden Lübnan'a, Yemen'den İsrail'e, Makedonya'dan Suriye'ye, Yunanistan'dan Libya'ya, Suudi Arabistan'dan Irak'a pek çok yerleşim bölgesine yayılmıştı. Ayrıca eczaneler, hapishane, sağlık merkezleri, fakirler, acizler ve hacılar için misafirhane de pek çoktur. Müthiş bir sağlık hizmetidir bu. Maalesef tahttan düştükten sonra bu eserlerin isimleri değiştirilmiş, bazıları yıkılmış ve bir kısmı da başka alanlarda kullanılmaya başlanmıştır. Kısacası bu büyük insan unutturulmak istenmiştir. Kasımpaşa, Haydarpaşa, Gülhane ve Mektebi Tıbbiye-i Şahane adlı eğitim ve üniversite hastanelerini açan da Abdülhamid olmuştur.
Doç. Dr. Adem Ölmez ise Abdülhamid Han'ın özellikle eğitim, sağlık, ulaşım ve asayişe önem verdiğini anlattı. Zamanında yeni bulunan aşıları ülkeye getirmiş, aşı ve kuduz hastalığı üzerine merkezler kurmuş, Bimarhaneleri yani akıl hastanelerini ıslah etmiştir. Akıl hastalarına zincir kullanımını yasaklayarak bugün bile saldırgan hastalarda kullanılan gömleği yerine koymuştur.
Dr. Şerif Esendemir konuşmasına Necip Fazıl'ın, "Abdülhamid'i anlamak her şeyi anlamak olacaktır." sözleriyle başladı. Abdülhamid'in tren yolları, bakteriyolojihane, cami ve mektepler yaptırdığını, çağına uygun yaşlılık politikası izlediğini, habitat yani biyosferi merkezi alan ekolojik politikaya önem verdiğini anlattı.
Bunları dinlerken aklıma hep başbakanımız Recep Tayyip Erdoğan çağrışım yaptı. O da ülkeye duble yollar, hızlı trenler, Marmaray, üçüncü boğaz köprüsü, çok sayıda havaalanı gibi sayılamayacak eserler hediye etti. Sağlık alanında yeni hastaneleri hizmete açtı. Sağlık hizmetlerini halka yaydı. Eğitim alanını pek çok üniversite, sayısız derslik ve binlerce yeni öğretmenle destekledi güçlendirdi. Kısacası Abdülhamid'in çağdaş bir takipçisiyle karşı karşıyayız.
Abdülhamid Han'ı nasıl ki bir takım vicdansız, merhametsiz ve acımasız kişiler, iç ve dış düşmanların oyununa gelerek, maşası olarak bir saray darbesi ile düşürdülerse aynı komplo şu an başbakanımıza karşı düzenlenmektedirler. Bu ülkeye hizmet etmek bazılarının gözüne batmakta ve ellerinden geleni yapmaktadırlar.
Rabbim Başbakanımızı korusunu2026 |
|
|
|
|
 |
Resule tâbi olmak (Resule uyun emri) - Dinimiz İslam
|
Resulullah Kur’anı açıkladı
|
Sual: Resulullah efendimiz Kur’anı niye açıkladı?
CEVAP
Kur’an-ı kerimde, (Resulüm, sana indirdiğimiz Kur’anı insanlara açıkla) buyuruluyor. (Nahl 44)
İmam-ı Şarani hazretleri de buyuruyor ki:
Kur’an-ı kerimde, namazların kaç rekat olduğu, rüku ve secdede okunacak tesbihler, vakit namazları ile bayram ve cenaze namazlarının nasıl kılınacağı, namazı bozan şeyler, zekât nisabı, zekâtın hangi maldan verileceği orucun ve haccın farzları, oruç kefareti, hukuk bilgileri, kedi köpek etinin yenilip yenilmeyeceği gibi birçok husus açıkça bildirilmemiştir. Yani hiçbir âlim, bunları Kur’an-ı kerimden bulup çıkaramazdı. Bunları Peygamber efendimiz açıklamıştır. (Mizan-ül kübra)
Yalnız Kur’an diyen müsteşriklere [oryantalistlere] soruyoruz. Kur’an-ı kerimde (Meyte ve kan size haram kılındı) buyuruluyor. (Maide 3) Meyte, boğazlanmadan ölen veya öldürülen yani leş olan hayvandır. Bir müsteşrik, bu âyete bakarak balık yemenin haram olduğunu söyler. Ona göre sadece delil Kur’andır. Halbuki Allahü teâlâ (Bir işte anlaşamazsanız, bu işin hükmünü öğrenmek için Kur’ana ve sünnete bakın!) buyuruyor. Balık kesilmeden yenir mi diye Kur’ana bakınca müsteşrik yenmeyeceğini anlar. Dalak kandır. Müsteşrik, âyete bakınca bunun da haram olduğunu anlar. Fakat sünnete bakılınca istisna olarak balık ve dalağın helal olduğu görülür. Hadis-i şerifte, (Size iki meyte ve iki kan helal kılındı. İki meyte balıkla çekirgedir, iki kan ise, karaciğerle dalaktır) buyurulmuştur. (İbni Mace, Ebu Davud)
Yine Peygamber efendimiz, (Denizin suyu temizdir, meytesi helaldir) buyurarak deniz meytelerinin helal olduğunu bildirmiştir. (Ebu Davud, Abdürrezzak)
Buna da açıklık getirilmiş, her meyte değildir. Mesela kendiliğinden ölüp su yüzüne çıkan balığın da yenilmeyeceği hadis-i şerifle bildirilmiştir. (Dare Kutni)
Aslan, kaplan, kurt, maymun ve köpek gibi yırtıcı hayvanlarla, atmaca, kartal, doğan ve şahin gibi yırtıcı kuşların etlerinin haramlığı da hadis-i şerifle bildirilmiştir. (Müslim)
Peygamber efendimiz, (Yemin ederim ki, ben size ancak Allah’ın emrettiğini emrediyor, nehyettiğini nehyediyorum) buyurdu. (Taberani), Zaten Onun sözleri vahiydir. (Necm 4)
Kur’ana, İslam’a uymak için, Peygamber efendimize uymak gerekir. Peygamber efendimize uymak için de İslam âlimlerine uymak gerekir. Kur’an-ı kerimde (Bilmiyorsanız âlimlere sorun) buyuruluyor. (Nahl 43)
Hadis-i şeriflerde buyuruldu ki:
(Âlimlere tâbi olun!) [Deylemi]
(Âlimler yeryüzünün ışıklarıdır. Benim ve diğer Peygamberlerin vârisleridir.) [Ebu Nuaym]
(Âlimler rehberdir.) [İ. Neccar]
(Âlim, Allahü teâlânın güvendiği kimsedir.) [Deylemi]
Tahtavi hazretleri buyuruyor ki:
(Kur’an-ı kerimdeki, (Allah’ın ipine sarılın!) emri, (Fıkıh âlimlerinin, mezhep imamlarının bildirdiklerine uyun) demektir.) [Dürr-ül muhtar haşiyesi]
Nasıl kanunlar, Anayasadan ayrı kabul edilmezse, sünnet, yani hadis-i şerifler de Kur’an-ı kerimden ayrı değildir. Onun açıklamalarıdır. Nasıl, tüzükler, yönetmelikler, kanunlara aykırı kabul edilmiyorsa, icma ve kıyas-ı fukaha da sünnete aykırı değildir. Kıyas, Kur’an-ı kerimin ve hadis-i şeriflerin açıklamasıdır. Sünneti Kur’an-ı kerimden ayrı, kıyası [âlimlerin ictihadlarını] hadis-i şeriflerden başka göstermeye çalışanların, sapık olduğu Mektubat-ı Rabbani’de yazılıdır.
|
|
Resule tâbi olmak (Resule uyun emri)
|
Sual: (Resulullah'ın emirleri değişmeyeceği için, Allahü teâlâ,“Resulüme tâbi olun” buyuruyor) deniyor. Peki, Hristiyanlık dininin insanlar tarafından değiştirileceğini Allah bilmiyor muydu? Niye gönderdi öyleyse?
CEVAP
Elbette Allahü teâlâ, Hristiyanlığın değişeceğini biliyordu. Bilmeyen ilah olur mu? Hristiyanlık değişince, değişmeyecek olan yeni bir din gönderdi. Eğer İslamiyet de değişecek olsaydı, insanların bozulmuş dinle amel etmesine razı olmaz, yeni bir din gönderirdi. Bunun için İslamiyet’in emirleri arasında dine aykırı bir değişiklik aramak çok yanlış olur. Kur’an-ı kerimin açıklaması olan Resulullah'ın emirlerinde bir değişiklik yoktur. Hadis uyduranlar olmuşsa da, bunları Ehl-i sünnet âlimlerinin yazdığı dinin temel kitaplarına sokamamışlardır. Allahü teâlâ, (Kur’anı biz indirdik, onu koruyacak olan da biziz)buyurarak, Kur’an-ı kerimin değişmeyeceğini bildirmiştir. (Hicr 9)
Allahü teâlâ, İslamiyet’i koruyacağına söz verdi. Diğer dinleri koruyacağına söz vermedi. Söz verdiğini elbette korur. Allah verdiği sözden dönmez. O hâlde İslamiyet değişmez ve değiştirilemez. Resulullah'ın mübarek sözleri İslamiyet’tir. Resulullah yok sayılırsa, İslamiyet yıkılmış olur. Yani Resulullah'ı yok sayanların veya bid’at ehli olanların uydurdukları din yıkılmış demektir. Yoksa İslâmiyet Kıyamete kadar devam edecektir. Dinine bid’at sokturmayan Ehl-i sünnet vel cemaat itikadındaki bir taife, Kıyamete kadar bulunacaktır. Bir hadis-i şerif şu mealdedir:
(Ümmetimden bir taife, Allah’ın emriyle, Kıyamete kadar hak üzere hareket eder.) [Buhari]
Meşhur hadis kitabı Mişkat’ta, (Ümmetimden doğru yolda olanlar, her zaman bulunur) hadis-i şerifi de gösteriyor ki, bid'at ehli, dinimizi, Kıyamete kadar asla bozamaz. Piyasada bozuk kitaplar pek çoksa da, doğru olanları da vardır. Bunları hiçbir kimse yok edemez. Bunların koruyucusu da Allahü teâlâdır. (F. Bilgiler)
Demek ki Allahü teâlâ, Kur’an-ı kerimi koruduğu gibi, hadis-i şerifleri ve doğru yazılmış din kitaplarını da koruyacaktır. Böylece İslamiyet bozulmadan bir taife tarafından Kıyamete kadar devam ettirilecektir.
|
Peygamber efendimize tâbi olmak
|
Sual: Resulullaha tâbi olmanın önemi nedir, tâbi olmak için ne yapmalı?
CEVAP
Muhammed aleyhisselama tam ve kusursuz tâbi olabilmek için, Onu tam ve kusursuz sevmek lazımdır. Bunun alameti de, Onun düşmanlarını düşman bilmek, Onu beğenmeyenleri sevmemektir. Muhabbete müdahene, yani gevşeklik sığmaz. Aşıklar, sevgililerinin divanesi olup, onlara aykırı bir şey yapamaz. Aykırı gidenlerle uyuşamaz. İki zıd şeyin muhabbeti bir kalbde, bir arada yerleşemez. İki zıddan birini sevmek, diğerine düşmanlığı icap eder.
Resulullahı sevmek, bütün Müslümanlara farz-ı ayndır. Onun sevgisi bir gönüle yerleşirse, İslamiyet’i yaşama, imanın ve İslam’ın tadına, doyulmaz zevkine ermek ne kadar kolay olur. Bu sevgi, iki cihanın efendisine tam uymaya sebeptir. Bu sevgiyle Allahü teâlânın Habibine ikram ettiği sonsuz ve tarife sığmaz nimetlere ve bereketlere kavuşmakla şereflenilir. Küçük, büyük her Müslümanı doğrudan doğruya Resulullahın sevgisine götüren Ehl-i sünnet âlimleri ve kitapları bu bereketlerin senetleridir.
Bu dünya nimetleri geçicidir ve aldatıcıdır. Bugün senin ise, yarın başkasınındır. Ahirette ele girecekler ise sonsuzdur ve dünyada iken kazanılır. Bu birkaç günlük hayat, eğer dünya ve ahiretin en kıymetli insanı olan, Muhammed aleyhisselama tâbi olarak geçirilirse, seadet-i ebediyye, sonsuz necat, kurtuluş umulur. Yoksa Ona tâbi olmadıkça, her şey, hiçtir. Ona uymadıkça, her yapılan hayır, iyilik, burada kalır, ahirette ele bir şey geçmez.
Ahirette Cehennemden kurtulmak, yalnız Muhammed aleyhisselama tâbi olanlara mahsustur. Dünyada yapılan hayrat ve hasenat, yani bütün iyilikler, bütün keşfler, bütün hâller ve bütün ilimler Resulullahın yolunda bulunmak şartı ile, ahirette işe yarar. Yoksa, Allahü teâlânın sevgili Peygamberine tâbi olmayanların yaptığı her iyilik, dünyada kalır ve ahiretin harap olmasına sebep olur. Yani, iyilik şeklinde görünen, birer istidractan başka bir şey olamaz.
Kur’an-ı kerimde mealen buyuruluyor ki:
(Kimi, ona [Muhammed aleyhisselama] iman etti, kimi de, ondan yüz çevirdi ki, bunlara da çılgın ateşli Cehennem yetti. Âyetlerimizi inkâr eden kâfirleri elbette ateşe atacağız.) [Nisa 55-56]
(Rablerini inkâr edenlerin [imansızların faydalı] işleri, fırtınalı bir günde, rüzgarın şiddetle savurduğu küle benzer; o işlerin hiç faydası olmaz.) [İbrahim 18]
(Kıyamette onların yaptıkları her işi toz duman ederiz.) [Furkan 23]
(Kıyamette en çok ziyana uğrayanlar, iyi işler yaptıklarını sanıp da, bütün çabaları boşa gidenlerdir.) [Kehf 103-104]
Bir kimse, binlerce sene ibadet etse ve ömrünü, nefsini temizlemekle geçirse ve güzel huyları ile yanındakilere ve keşf ettiği aletler ile, bütün insanlara faydalı olsa, Muhammed aleyhisselama tâbi olmadıkça, İslam dinine inanıp müslüman olmadıkça ebedi saadete kavuşamaz.
İşte âyet-i kerime mealleri:
(Allah indinde hak din ancak İslam’dır.) [A.İmran 19]
(Sizin için din olarak İslam’ı beğendim.) [Maide 3]
(Kim İslam’dan başka din ararsa, bilsin ki, o din asla kabul edilmez.) [A.İmran 85]
(Allah’a itaat edin, Peygambere itaat edin. İşlerinizi boşa çıkarmayın.) [Muhammed, 33]
(Kim Allah’a ve Peygamberine itaat ederse, Allah onu, içlerinden ırmaklar akan Cennetlere koyar. Kim yüz çevirirse, onu can yakıcı azaba uğratır.) [Feth 17]
(Yüzleri ateşte evrilip çevrildiği gün: Eyvah bize! Keşke Allah’a itaat etseydik, Peygambere de itaat etseydik! derler.) [Ahzab 66]
Ahirette azaplardan kurtulmak, ancak Muhammed aleyhisselama tâbi olmaya bağlıdır. Onun gösterdiği yolda giden, Allahü teâlânın sevgisine kavuşur. Ona tâbi olan, Allahü teâlâya sadık kul olmak saadetine erer. Dünyaya gelmiş olan yüzyirmidörtbinden ziyade Peygamberin en büyükleri, Ona tâbi olmayı istemiştir. Musa aleyhisselam Onun zamanında bulunsaydı, o büyüklüğü ile beraber, Ona tâbi olmayı severdi. İsa aleyhisselamın gökten inip, Onun dini yolunda yürüyeceğini herkes bilir. Onun ümmeti olan müslümanlar, Ona tâbi oldukları için, bütün insanların hayırlısı ve en iyileri oldu. Cennete gireceklerin çoğu bunlar oldu ve Cennete herkesten önce gireceklerdir.
Ona tâbi olmak, yani Ona uymak, Onun gittiği yolda yürümektir. Onun yolu, Kur’an-ı kerimin gösterdiği yoldur. Bu yola İslam Dini denir. Ona uymak için, önce iman etmek, sonra Müslümanlığı iyice öğrenmek, sonra farzları eda edip, haramlardan kaçınmak, daha sonra, sünnetleri yapıp mekruhlardan kaçınmak lazımdır. Bunlardan sonra, mubahlarda da Ona uymaya çalışmalıdır.
İman etmek, Ona tâbi olmaya başlamak ve saadet kapısından içeri girmek demektir. Allahü teâlâ Onu, dünyadaki bütün insanları ebedi saadete davet için gönderdi.
Âyet-i kerimelerde mealen buyuruldu ki:
(Biz seni âlemlere rahmet olarak gönderdik.) [Enbiya 107]
(Resulullahta sizin için [uyulması gereken] güzel örnekler vardır.)[Ahzab 21]
Ona tâbi olarak yapılanlar makbuldür. Mesela, Ona uyan bir kimsenin, gün ortasında bir parça uyuması, Ona uymaksızın, birçok geceyi ibadetle geçirmekten, kat kat daha kıymetlidir. Çünkü, kaylule etmek, yani öğleden önce biraz uyumak âdet-i şerifesi idi.
Mesela Onun dini emrettiği için, bayram günü oruç tutmamak ve yiyip içmek, Onun dininde bulunmayıp senelerce tutulan oruçlardan daha kıymetlidir. Onun dininin emri ile fakire verilen az bir şey ki, buna zekat denir, kendi arzusu ile, dağ kadar altın sadaka vermekten daha efdaldir.
Emir-ül-müminin Ömer radıyallahü anh bir sabah namazını cemaatle kıldıktan sonra, cemaate bakıp, bir kimseyi göremeyince sordu: Eshabı; “Geceleri sabaha kadar ibadet ediyor. Belki şimdi uyku bastırmıştır” deyince, Emir-ül-müminin; “Keşke bütün gece uyuyup da, sabah namazını cemaatle kılsaydı, daha iyi olurdu” buyurdu.
İslamiyet’ten sapıtmış olanlar, sıkıntı çekip ve mücahede edip, nefslerini körletiyor ise de, İslamiyet’e uygun yapmadıklarından kıymetsizdir ve hakirdir. Eğer bu çalışmalarına ücret hasıl olursa, dünyada birkaç menfaatten ibaret kalır. Halbuki, dünyanın hepsinin kıymeti ve ehemmiyeti nedir ki, bunun birkaçının itibarı olsun. Bunlar, mesela çöpçüye benzer ki, çöpçüler herkesten daha çok çalışır ve yorulur. Ücretleri de herkesten aşağıdır. İslamiyet’e tâbi olanlar ise, latif cevahir ve kıymetli elmaslar ile meşgul olan mücevherciler gibidir. Bunların işi az, kazançları pek çoktur. Bazen bir saatlik çalışmaları, yüz binlerce senenin kazancını hasıl eder. Bunun sebebi şudur ki, İslamiyet’e uygun olan amel, Hak teâlânın makbulüdür, çok beğenir.
Böyle olduğunu kendi kitabının çok yerinde bildirmiştir. Mesela, Âl-i İmran suresi, otuz birinci âyetinde mealen; “Ey sevgili Peygamberim! Onlara de ki, eğer Allah’ı seviyorsanız ve Allah’ın da, sizi sevmesini istiyorsanız, bana tâbi olunuz! Allah bana tâbi olanları sever” buyuruyor.
İslamiyet’e uymayan şeylerin hiç birini Hak teâlâ sevmez, beğenmez. Sevilmeyen, beğenilmeyen şeye sevap verilir mi? Belki cezaya sebep olur.
Cenab-ı Hak, Kur’an-ı kerimde, Nisa suresi, sekseninci âyetinde, Muhammed aleyhisselama itaat etmenin, kendisine itaat etmek olduğunu bildiriyor. O halde, Onun Resulüne itaat edilmedikçe, Ona itaat edilmiş olmaz. Bunun pek kat’i ve kuvvetli olduğunu bildirmek için, âyet-i kerimede; “Elbette muhakkak böyledir” buyurdu ve bazı doğru düşünmeyenlerin, bu iki itaati birbirinden ayrı görmelerine meydan bırakmadı. Âyet-i kerimede mealen buyuruldu ki:
(Allah ile resullerinin emirlerini birbirinden ayırıp ikisi arasında bir yol tutmak isteyen kâfirdir.) [Nisa 150,151]
Bütün insanlara önce lazım olan şey, Ehl-i sünnet âlimlerinin kitaplarında bildirdikleri gibi bir iman ve itikad edinmektir. Peygamberimiz Muhammed aleyhisselamın yolunu bildiren, Kur’an-ı kerimden murad-ı ilahiyi anlayan, hadis-i şeriflerden murad-ı peygamberiyi çıkaran bu büyük âlimlerdir. Kıyamette kurtuluş yolu, bunların gösterdiği yoldur. Allah’ın Peygamberinin ve Onun Eshabının yolunu kitaplara geçiren, değiştirilmekten ve bozulmaktan koruyan, Ehl-i sünnet âlimleridir.
Ehl-i sünnetin reisi, imam-ı a’zam Ebu Hanife Nu’man bin Sabit’tir (radıyallahü teâlâ anh).
Evliyanın büyüklerinden Sehl bin Abdullah Tüsteri hazretleri buyuruyor ki:
“Eğer Musa ve İsa aleyhimesselamın ümmetlerinde, imam-ı a’zam Ebu Hanife gibi bir zat bulunsaydı, bunlar Yahudiliğe ve Hıristiyanlığa dönmezdi.”
Muhammed aleyhisselama tâbi olmak ahkam-ı İslamiyeyi yani İslam dininin emirlerini beğenip, seve seve yapmak ve Onun emirlerini, İslamiyet’in kıymet verdiği üstün tuttuğu şeyleri ve âlimlerini, salihlerini büyük bilip, hürmet etmektir ve Onun dinini yaymaya uğraşmak demektir ve dinine uymak istemeyenleri, beğenmeyenleri, aldırış etmeyenleri zelil, hakir ve aşağı tutmaktır.
İki cihan saadetine kavuşmak, ancak ve yalnız, dünya ve ahiretin efendisi olan, Muhammed aleyhisselama tâbi olmaya bağlıdır. Ona tâbi olmak için iman etmek ve ahkam-ı İslamiyeyi öğrenmek ve yapmak lazımdır.
Resulullah efendimize tâbi olmak yedi derecedir:
Birincisi, Ahkam-ı İslamiyeye inanarak, bunları öğrenmek ve yapmaktır. Bütün Müslümanların ve âlimlerin ve zahidlerin ve abidlerin tâbi olması, bu derecededir. Bunların nefsleri iman etmemiştir. Allahü teâlâ, merhamet ederek, yalnız kalbin imanını kabul etmektedir.
İkincisi, emirleri yapmakla beraber, Resulullah efendimizin bütün sözlerini ve âdetlerini yapmak ve kalbi kötü huylardan temizlemektir. Tasavvuf yolunda yürüyenler bu derecededir.
Üçüncüsü, Resulullah efendimizde bulunan hallere zevklere ve kalbe doğan şeylere de tâbi olmaktır. Bu derece, tasavvufun “vilayet-i hassa” dediği makamda ele geçer. Burada, nefs de iman ve itaat eder ve bütün ibadetler, hakiki ve kusursuz olur.
Dördüncüsü, ibadetler gibi bütün hayırlı işler hakiki ve kusursuz olmaktır. Bu derece, ulema-i rasihin denilen büyüklere mahsustur. Bu rasih ilimli âlimler, Kur’an-ı kerimin ve hadis-i şeriflerin derin manalarını ve işaretlerini anlar. Bütün Peygamberlerin eshabı böyle idi. Hepsinin nefsleri iman etmiş, mutmainne olmuştur. Böyle tâbi olmak, ya tasavvuf ve vilayet yolundan ilerleyenlere veya bütün sünnetlere yapışarak bütün bid’atlerden kaçanlara nasip olur. Bugün, dünyayı bid’at kaplamış, sünnetler gayb olmuştur. Bugün, sünnetleri bulup yapışmak ve bid’at deryasından kurtulmak çok zordur. Bid’atler, âdet hâlini almıştır. Halbuki âdetler ne kadar yerleşmiş ve yayılmış olsalar ve ne kadar güzel görünseler de, din ve sünnet olamaz.
Beşincisi, Resulullah efendimize mahsus kemalata, yüksekliklere tâbi olmaktır. Bu kemalat, ilim ve ibadetle ele geçemez. Ancak, Allahü teâlâdan, lütuf ve ihsan ile gelir. Bu derecede olanlar, büyük Peygamberler ve bu ümmetin pek az büyükleridir.
Altıncısı, Resulullah efendimizin mahbubiyyet ve ma’şukiyyet denilen kemalatına, olgunluklarına tâbi olmaktır ki, Allahü teâlânın çok sevdiklerine mahsustur ve lütuf ile ele geçmez, muhabbet lazımdır.
Yedinci derece, insan vücudunun her zerresinin tâbi olmasıdır. Tâbi metbua o kadar benzer ki, tâbi olmaklık aradan kalkar. Bunlar da, sanki Resulullah efendimiz gibi, aynı kaynaktan, her şeyi alır.
Ona uymanın ufak bir zerresi bütün dünya nimetlerinden ve ahiret saadetlerinden kat kat üstündür. İnsanlık meziyeti ve şerefi Ona tâbi olmaktır. Resulullah efendimize uymak için Müslümanların Ehl-i sünnetin dört hak mezhebinden birinde olmaları temel şarttır.
Ey saadete kavuşmak isteyen akıl sahipleri! Bütün gücünüzle Ona tâbi olmaya çalışınız! Bu devlete, bu nimete mani olan her şeyden kaçınız! Harikalar gösteren bir din yobazını ve yüksek mevkiler, diplomalar ele geçirmiş olan bir fen yobazını, yani Ona tâbi olmak şerefinden mahrum olan bir cahili, bir gafili görürseniz, bunun sözlerinin, yazılarının, radyolardaki, televizyonlardaki saçmalarının, yalanlarının, insanı felakete sürükleyeceğini ve hiç böyle gösteriş yapmayan, fakat çok dikkat ile ve titizlikle Ona tâbi olana inanmanın, Onu sevmenin, felaketlerden kurtarıcı çok kıymetli ilaç olduğunu biliniz! [Yalnız Kur’an diyen, Kur’anı getirmekle vazifesi bitti, O postacıydı diyen, Kelime-i şehadetin ikinci kısmına yani Muhammedün Resulullah demeye lüzum yoktur diyen din düşmanlarına inanmayı, yollarında bulunmayı felaket biliniz. Yaralı aslandan daha fazla bunlardan kaçınız.]
“Hepiniz bir sürünün çobanı gibisiniz!”
Ona tâbi olmak (Ahkam-ı İslamiye)yi beğenip, seve seve yapmak ve Onun emirlerini ve İslamiyet’in kıymet verdiği, üstün tuttuğu şeyleri ve âlimlerini, salihlerini büyük bilip, hürmet etmektir ve Onun dinini yaymaya uğraşmak demektir ve Allahü teâlânın emirlerine uymak istemeyenleri sevmemektir.
Hadis-i şeriflerde buyuruldu ki;
(Hepiniz bir sürünün çobanı gibisiniz. Çoban sürüsünü koruduğu gibi, siz de evlerinizde ve emirleriniz altında olanları Cehennemden korumalısınız! Onlara Müslümanlığı öğretmelisiniz! Öğretmez iseniz mesul olacaksınız.) [Müslim]
(Bir müslümanın evladı ibadet edince, kazandığı sevap kadar, babasına da verilir. Bir kimse, çocuğuna fısk, günah öğretirse, bu çocuk ne kadar günah işlerse, babasına da o kadar günah yazılır.) [S. Ebediyye]
Din-i İslam’ın temeli, imanı, farzları ve haramları öğrenmek ve öğretmektir. Allahü teâlâ, Peygamberleri bunun için göndermiştir. Gençlere bunlar öğretilmediği zaman, İslamiyet yıkılır, yok olur. Allahü teâlâ, müslümanlara (Emr-i maruf) yapmayı emrediyor. Yani, benim emirlerimi, bildiriniz, öğretiniz diyor ve (Nehy-i anilmünker) emrediyor. Yani, yasak ettiğim haramları bildiriniz ve yapılmasına razı olmayınız, diyor.
Hadis-i şeriflerde buyuruldu ki:
(Birbirinize Müslümanlığı öğretiniz. Emr-i marufu bırakır iseniz, Allahü teâlâ, en kötünüzü başınıza musallat eder ve dualarınızı kabul etmez.) [Bezzar]
(Bütün ibadetlere verilen sevap, Allah yolunda gazaya verilen sevaba göre, deniz yanında bir damla su gibidir. Gazanın sevabı da, emr-i maruf ve nehy-i anilmünker sevabı yanında, denize nazaran bir damla su gibidir.) [Deylemi]
|
| |
|
| |
|
Resulullahın sallallahü aleyhi ve sellem sünnetlerinin nurları ile ışıklanmadıkça doğru yola kavuşulamaz. O yüce Peygamberin izinde bulunmadıkça, felaketlerden kurtulmaya uğraşmak boşunadır. Allahü teâlânın sevgili Peygamberine uymadıkça, Allahü teâlâyı sevmek saadeti ele geçemez. İmran suresinin otuz birinci âyetinde mealen; (Allahü teâlâyı seviyorsanız, bana tâbi olunuz! Bana uyanları Allah sever!) buyuruldu.
Allahü teâlâ, Habibine böyle demesini emir buyurmaktadır. Saadete kavuşmak isteyen kimse, bütün âdetlerini, ibadetlerini ve alış-verişlerini Onun gibi yapmaya çalışmalıdır. Bu dünyada, bir kimsenin sevdiğine benzemeye çalışanlar, bu kimseye sevimli ve güzel görünürler. Bu kimse, onları da çok sever, beğenir. Bunun gibi, sevgiliyi sevenler, her zaman sevilir. Sevgilinin düşmanları, sevenin de düşmanları olur. Bundan dolayı, görünen ve görünmeyen bütün iyilikler, bütün üstünlükler, ancak o yüce Peygamberi sevmekle ele geçebilir. Yükselebilmenin, ilerlemenin ölçüsü, bu sevgidir. Allahü teâlâ, sevgili Peygamberini, insanların en güzeli, en iyisi, en sevimlisi olarak yarattı. Her iyiliği, her güzelliği, her üstünlüğü Onda topladı. Eshab-ı kiramın hepsi, Ona âşık idiler. Hepsinin kalbi, Onun sevgisi ile yanıyordu. Onun ay yüzünü, nur saçan cemâlini görmeleri, lezzetlerin en tatlısı idi. Onun sevgisi uğruna canlarını, mallarını feda ettiler. Onu canlarından, mallarından, kısaca, her sevilenden daha çok sevdiler. Onu aşırı sevdikleri için, Onu sevenleri de sevdiler. Bunun için birbirlerini de çok sevdiler. Onun üstünlüğünü anlayamayıp, Onun güzelliğini göremeyip, Onu sevmek saadetine kavuşamayanlara düşman oldular. Çünkü, taatlerin, iyiliklerin başı, dostları sevmek ve düşmanları sevmemektir. Allah’ı seviyorum diyenlerin, Eshab-ı kiram gibi olmaları lazımdır. Seven bir kimse, sevdiğinin sevdiklerini de sever. Sevdiğinin düşmanlarına düşman olur. Bu sevmek ve düşmanlık, bu kimsenin elinde değildir. Kendiliğinden hasıl olur. Bu kimse, sevmesinde ve düşmanlığında deli gibidir. Bunun içindir ki Peygamber efendimiz; (Kendisine deli denilmeyen kimsenin imanı tamam olmaz) buyurmuştur.
*** Resûlullah efendimizin açıklaması OLMASAYDI
25.01.2010
Peygamber efendimiz, Kur’ân-ı kerîmde icmâlen yani kısa ve kapalı olarak bildirilen hükümleri açıklamasaydı, Kur’ân-ı kerîm kapalı kalırdı. Resûlullah efendimizin vârisleri olan müctehid âlimler de, hadîs-i şerîflerdeki kısa ve kapalı hükümleri açıklamasalardı, İslâmiyyetin hükümleri kapalı kalırdı. Bunun için, her asırda gelen müctehid âlimler, Resûlullah efendimize tâbi olarak, kısa ve kapalı olarak bildirilen hükümleri açıklamışlardır. Nahl sûresinin 44. âyet-i kerimesinde, Peygamber efendimize hitaben meâl olarak;(İnsanlara indirdiğimi onlara beyân edesin) buyurulmaktadır.
Beyân etmek, Allahü teâlâdan gelen âyetleri, başka kelimelerle ve başka sûretle anlatmak, açıklamak, izâh etmek demektir. Müctehid âlimler de, âyetleri beyân edebilselerdi, anlamı kapalı olanları açıklayabilselerdi, Allahü teâlâ Peygamber efendimize; “Sana vahiy olunanları teblîğ et, bildir” buyurur, beyân etmesini, açıklayıp, izâh etmesini emretmezdi.
Şeyh-ül-islâm Zekeriyyâ “rahmetullahi aleyh” buyurdu ki:
“Resûlullah efendimiz, Kur’ân-ı kerîmde kısa ve kapalı olarak bildirilenleri açıklamasaydı, mezheb imâmları da kapalı olarak bildirilen hükümleri açıklayıp, izâh etmeselerdi, Kur’ân-ı kerîmdeki böyle hükümleri, hiçbirimiz anlayamazdık. Meselâ Peygamber efendimiz, abdesti nasıl alacağımızı hadîs-i şerîfleri ile bize bildirmeseydi, tatbiki olarak göstermeseydi, nasıl abdest alacağımızı Kur’ân-ı kerîmden çıkaramazdık. Namâzların kaç rek’at oldukları ve orucun, haccın, zekâtın hükümleri, keyfiyyetleri, zekattaki nisâb miktârları, şartları, farzları ve sünnetleri, Kur’ân-ı kerîmden çıkarılamazdı.”
Resûlullah efendimizin getirdiklerinin ve bildirdiklerinin hepsine, hikmetlerini, delîllerini anlamasak bile, îmân ve tasdîk etmemiz lâzım olduğu gibi, mezheb imâmlarımızdan, müctehid âlimlerden gelen bilgilere de, delîllerini anlamasak bile, İslâmiyyete muhâlif olmadıkları için îmân ve tasdîk etmemiz lâzımdır.
Müctehid olmayanların, mezhebler arasında ayrılıklar bulunduğunu gördükleri hâlde, hepsine inanmaları ve tasdîk etmeleri lâzımdır. Müctehid olmayan birinin, bir mezhebi hatâlı görmesi, o mezhebin hatâlı olduğunu göstermez. O kimsenin hatâlı olduğunu, anlayışının kıt olduğunu gösterir. Bu sebeple, Peygamber efendimizin ve Onun vârisleri olan müctehid âlimlerin bildirdiklerine, naklettiklerine inanmak, îmân edip kabul etmek lâzımdır. Bu âlimlere itirâz etmek, Peygamber efendimize ve böylece Allahü teâlâya itirâz, karşı gelmek olur. Nisâ sûresinin 46. âyet-i kerimesinde meâlen; (Onların îmân etmiş olmaları için, aralarındaki anlaşmazlıklarda, seni hakem yapmaları ve vereceğin hükme râzı olmaları, teslîm olmaları lâzımdır) buyurulmuştur.
Bu âyet-i kerîme, Resûlullah efendimizin hükmünden, İslâmiyyetin emrinden sıkıntı duyanlarda îmân olmadığına alâmettir. Seyyid Ahmet Tahtâvî hazretleri, Dürr-ül-muhtâr hâşiyesinde buyuruyor ki:
“Tefsîr âlimlerinin çoğuna göre, (Dinde fırkalara ayrıldılar) âyet-i kerîmesi, bu ümmette meydâna gelecek olan bid’at sâhiplerini haber vermektedir. En’âm sûresinin 153. âyetinde meâlen; (Doğru yol budur. Bu yolda olunuz! Fırkalara bölünmeyiniz!) buyuruldu. Yani Yahûdîler, Hıristiyanlar ve başka sapıklar doğru yoldan ayrıldılar, siz de, bunlar gibi bölünmeyiniz! Âl-i İmrân sûresinin 103. âyetinde meâlen; (Hepiniz, Allahü teâlânın ipine sarılınız! Fırkalara bölünmeyiniz!) buyuruldu. Tefsîr âlimlerinden bazıları, Allahü teâlânın ipi, cemâat, birlik demektir dediler. Fırkalara ayrılmayınız emri, böyle olduğunu göstermektedir. Cemâat de, fıkıh ve ilim sâhipleridir.”
Netice olarak Peygamber efendimizin vârisi olan müctehid âlimlerden bir karış ayrılan, dalâlete düşer ve Allahü teâlânın yardımından mahrûm kalır, Cehenneme gider. Çünkü müctehid imâmlar yani fıkıh âlimleri doğru yoldadırlar. Muhammed aleyhisselâmın sünnetine yapışan bunlardır...
Rehbersiz kavuşulamaz
01.12.2008
Tarih incelenecek olursa, insanların, önlerinde bir rehber olmadan hep yanlış yollara saptıkları görülür. İnsan, aklı sayesinde Yaratıcıyı anlamış fakat ona giden yolu bulamamıştır. Peygamberleri işitmeyenler, Yaratanı etraflarında aramış ve kendilerine en büyük faydası olan Güneş’i, yaratıcı sanarak ona tapınmışlardır. Fırtınayı, ateşi, denizi, yanar dağları ve benzerlerini gördükçe bunları yaratıcının yardımcıları zannetmişlerdir. Her biri için semboller yapmışlar ve bundan da putlar doğmuştur. Kısacası insan, Allahü teâlâyı kendi başına bir türlü tanıyamamıştır. Bugün bile Güneş’e, ateşe tapanlar vardır ve bunlara da şaşmamalıdır. Çünkü rehbersiz, karanlıkta doğru yol bulunamaz. Kur’an-ı kerimde, İsra suresinin 15. âyetinde mealen; (Biz, Peygamber göndererek bildirmeden önce azab yapıcı değiliz)buyurulmaktadır.
Allahü teâlâ, kullarına verdiği akıl, düşünme kuvvetinin nasıl kullanılacağını onlara öğretmek, kendini onlara tanıtmak ve iyi işleri kötü, zararlı işlerden ayırmak için, dünyaya Peygamberler gönderdi. Peygamberler, insanlık sıfatları itibariyle bizim gibi insandır, yer, içer, uyur ve yorulurlar. Bizden farkları, zeka ve muhakeme kuvvetlerinin çok üstün olması, tertemiz ahlaklı ve Allahü teâlânın emirlerini bize tebliğ edecek bir güçte bulunmalarıdır. Bunun için Peygamberler, en büyük rehberlerdir.
İslam dinini tebliğ eden, Muhammed aleyhisselamdır ve kitabı da Kur’an-ı kerimdir. Muhammed aleyhisselamın mübarek sözlerine Hadis-i şerif denir. Kur’an-ı kerim ve hadis-i şerifler yanında bize rehberlik eden büyük din alimleri de vardır. Bazı kimseler; “Böyle alimlere lüzum var mıdır? İnsan iyi bir Müslüman olmak için İslam dininin kitabı olan Kur’an-ı kerimi okuyarak ve hadis-i şerifleri inceleyerek doğru yolu bulamaz mı?” diyebilirler ve bu din rehberlerine kıymet ve ehemmiyet vermeyebilirler. Halbuki bu, çok yanlıştır. Zira, din esasları hakkında hiçbir bilgisi olmayan bir insan, bir rehber olmadan Kur’an-ı kerimin ve hadis-i şeriflerin derin manasını anlayamaz. En mükemmel sporcu bile, yüksek bir dağa çıkarken kendisine bir rehber arar. Bir büyük fabrikada mühendislerin yanında ustabaşıları ve ustalar vardır. Böyle bir fabrikaya ilk giren işçi, önce ustalarından, sonra ustabaşılarından işinin inceliğini öğrenir. Bunları öğrenmeden önce, yüksek mühendis ile temas ederse, onun sözlerinden, hesaplarından hiçbir şey anlamaz. Çok iyi silah kullanan bir kimse bile, kendisine verilen yeni bir silahın nasıl kullanılacağı kendine öğretilmeden, onu doğru kullanamaz. Bunun içindir ki, din ve iman işlerinde, Kur’an-ı kerim ve hadis-i şerifler yanında kendilerine mürşid-i kamil ismi verilen büyük din alimlerinin eserlerinden faydalanmak gerekmektedir.
İslam dinindeki mürşid-i kamillerin en üstünleri, dört mezheb imamlarıdır. Bunlar, imam-ı a’zam Ebu Hanife, imam-ı Şafi’i, imam-ı Malik ve imam-ı Ahmed bin Hanbel hazretleridir. Bu dört imam, İslam dininin dört temel direkleridir. Kur’an-ı kerimin ve hadis-i şeriflerin manalarını doğru olarak öğrenmek için, bunlardan birinin kitaplarını okumak lazımdır.
Bunların her birinin kitaplarını açıklayan binlerce alim gelmiştir. Bu açıklamaları okuyan, İslam dinini doğru olarak öğrenir. Bu kitapların hepsindeki iman bilgileri aynıdır. Bu doğru imana Ehl-i Sünnet itikadı denir. Sonradan uydurulan, bunlara uymayan bozuk, sapık inanç yollarına bid’at ve dalalet yolları denir.
Netice olarak, Allahü teâlâ, insanları rehbersiz, başıboş olarak bırakmamış, onlara, rehber olarak Peygamberler, Kitaplar göndermiştir. Ayrıca insana, bu Peygamberleri ve gönderilen kitapları anlayacak kadar da, akıl verilmiştir. İnsanı, dalaletten, kötü yoldan ilim ve alimler kurtarır. Zira rehber olmadan doğru yola kavuşulamaz. Bunun için, Ehl-i sünnet alimlerini ve bunların yazdığı doğru din kitaplarını arayıp, bulmak ve okumak lazımdır.
Rehbersiz doğruya ulaşılamaz
30.03.2009
İnsanoğlu, önünde bir yol gösteren, Allahü teâlânın gönderdiği bir rehber olmadan kendi başına doğru yolu bulamamış, hep yanlış yollara sapmıştır. İnsan, kendisini yaratan büyük kudret sahibinin var olduğunu, aklı sayesinde anlamış, fakat ona giden yolu, rehbersiz olarak bulamamıştır. Peygamberleri işitmemiş veya o Peygamberin daveti kendilerine ulaşmamış olanlar, yaratıcıyı etraflarında aramışlar ve kendilerine en büyük faydası olan güneşi, yaratıcı sanarak ona tapmaya başlamışlardır. Daha sonra, büyük tabiat güçlerini, fırtınayı, ateşi, kabaran denizi, yanar dağları ve benzerlerini gördükçe, bunları yaratıcının yardımcıları zannederek, herbiri için birer suret yapmaya kalkmışlar ve bunlardan da putlar doğmuştur. Bunların gazabından korkarak, onlara kurbanlar kesmişler ve insanları bile bu putlara kurban etmişlerdir. Böylece her yeni hadise karşısında, putların sayısını da artırmışlardır. İslamiyet zuhur ettiği zaman Kâ’be-i muazzamada 360 put vardı.
Kısacası insan, bir rehber olmadan, her şeyin sahibi, yaratıcısı olan Allahü teâlâyı kendi başına bir türlü tanıyamamış, Ona giden yolu bulamamıştır. Bugün bile güneşe ve ateşe tapanlar mevcuttur ve bunlara da şaşmamalıdır. Çünkü rehbersiz, karanlıkta doğru yol bulunamaz. İsra suresinin 15. âyetinde mealen; (Biz, Peygamber göndererek bildirmeden önce azab yapıcı değiliz) buyurulmaktadır.
Allahü teâlâ, kullarına verdiği akıl ve düşünme kuvvetinin nasıl kullanılacağını onlara öğretmek, kendi birliğini onlara tanıtmak ve iyi işleri kötü, zararlı işlerden ayırmak için, dünyaya Peygamberler göndermiştir.
Peygamberler, insanlık sıfatları itibariyle bizim gibi insandırlar. Onlar da yer, içer, uyur ve yorulurlar. Diğer insanlardan farkları; çok akıllı olmaları, zekaları, muhakeme kuvvetlerinin çok üstün olması, tertemiz ahlaklı ve Allahü teâlânın emirlerini insanlara tebliğ edecek, bildirecek bir güçte bulunmalarıdır.
Peygamberler, en büyük rehberlerdir. İslam dinini tebliğ eden, en son ve en üstün peygamber, Muhammed aleyhisselamdır. Kitabı da, Kur’an-ı kerimdir. Muhammed aleyhisselamın sözlerine, Hadis-i şerif denir.
Kur’an-ı kerim ve hadis-i şerifler yanında bize rehberlik eden büyük din âlimleri de vardır. İnsan, iyi bir Müslüman olmak için İslam dininin kitabı olan Kur’an-ı kerimi okuyarak ve hadis-i şerifleri inceleyerek doğru yolu bulamaz mı diye bir düşünce hatıra gelebilir. Böyle düşünmek çok yanlıştır. Çünkü, din hakkında hiç bilgisi olmayan bir kimse, bir rehber olmadan Kur’an-ı kerimin ve hadis-i şeriflerin derin manasını anlayamaz. En mükemmel sporcu bile, yüksek bir dağa çıkarken kendisine bir rehber arar. Bir büyük fabrikada mühendislerin yanında ustabaşılar ve ustalar vardır. Böyle bir fabrikaya ilk giren işçi, önce ustalarından, sonra ustabaşılarından işinin inceliğini öğrenir. Bunları öğrenmeden, mühendis ile temas ederse, onun sözlerinden, hesaplarından hiçbir şey anlamaz. Çok iyi silah kullanan bir kimse bile, kendisine verilen yeni bir silahın nasıl kullanılacağı kendine öğretilmeden, onu doğru kullanamaz. Bunun içindir ki, din ve iman işlerinde, Kur’an-ı kerim ve hadis-i şerifler yanında kendilerine Mürşid-i kâmil ismi verilen büyük din âlimlerinin eserlerinden faydalanmak gerekmektedir.
İslam dinindeki Mürşid-i kâmillerin en üstünleri, dört mezheb imamlarıdır. Bunlar, imam-ı a’zam Ebu Hanife, imam-ı Şafi’i, imam-ı Malik ve imam-ı Ahmed bin Hanbel hazretleridir.
Netice olarak, Kur’an-ı kerimin ve hadis-i şeriflerin manalarını doğru olarak öğrenmek için, bu âlimlerin kitaplarını okumak lazımdır. Bunların kitaplarını açıklayan binlerce âlim gelmiştir. Bu açıklamaları okuyan, İslam dinini doğru olarak öğrenir. Bu kitapların hepsindeki iman bilgileri aynıdır. Bu doğru imana Ehl-i Sünnet itikadı, inancı denir. Sonradan uydurulan, bunlara uymayan bozuk, sapık inanç yollarına ise, Bid’at ve Dalalet yolları denir.
Rehber olmadan insan...
23.10.2011
İnsanın diğer varlıklardan farkı, rûhunun bulunması, düşünebilmesi, olayları aklı ile muhâkeme edebilmesi, karâr vermesi, iyilik ve kötülüğü ayırabilmesi, yanlış yapınca pişman olması ve benzeri gibi üstünlükleridir. Fakat insan, kendisine verilen bu özellikleri, kendi başına ve bir rehber olmadan kullanamamıştır.
İnsanların, bir rehber olmadan kendi başlarına gittiklerinde, hep yanlış yollara saptıkları görülmüştür. Bunun için Allahü teâlâ, kullarına verdiği akıl ve düşünme kuvvetinin nasıl kullanılacağını onlara öğretmek ve kendi birliğini onlara tanıtmak, iyi işleri fenâ, zararlı işlerden ayırmak için, dünyâya Peygamberler göndermiştir. Peygamberler, en büyük rehberlerdir ve sonuncusu da, Muhammed aleyhisselâmdır. Kendisine gönderilen kitâp da Kur’ân-ı kerîmdir. Kur’ân-ı kerîm ve hadîs-i şerîfleri bize açıklayanlar da, büyük din âlimleridir.
“Âlimlere lüzûm var mıdır? İyi bir Müslümân olmak için Kur’ân-ı kerîmi okuyarak ve hadîs-i şerîfleri inceleyerek doğru yol bulunamaz mı?” diyenler ve âlimlere önem vermeyenler vardır. Hâlbuki bu, çok yanlıştır. Zîrâ, din esâsları hakkında hiçbir bilgisi olmayan bir insan, bir rehber olmadan Kur’ân-ı kerîmin ve hadîs-i şerîflerin derin ma’nâsını anlayamaz. En mükemmel bir sporcu bile, yüksek bir dağa çıkarken kendisine bir rehber arar. Çok iyi silâh kullanan bir kimse, kendisine verilen yeni bir silâhın nasıl kullanılacağı kendisine öğretilmeden, onu doğru kullanamaz. Bunun içindir ki, din ve îmân işlerinde, Kur’ân-ı kerîmin ve hadîs-i şerîflerin ma’nâlarını anlayabilmek için, kendilerine Mürşid-i kâmil ismi verilen büyük din âlimlerinin eserlerinden faydalanmamız ve bunlara itimat etmemiz gerekmektedir. Celâleddîn-i Rûmî hazretleri Mesnevîde şöyle bir hikâye anlatır:
“Vaktiyle, birisi âmâ olan iki arkadaş, atlarına binerek yola çıkmışlar. Yolda giderlerken âmâ olan, elinden kamçısını düşürmüş. Yol arkadaşına itimat edemediği için, kamçım düştü diyememiş. Kendisi atından inmiş, el yordamıyla kamçısını aramaya başlamış. Düşürdüğü kamçısını bulamamış ama eline ondan daha güzel yumuşak bir şey geçmiş. Bu kamçı daha güzelmiş diyerek onu alıp atına binmiş. Fakat o kamçı diye bulup eline aldığı, gecenin soğuğundan hareketsiz duran bir yılanmış. Derken biraz sonra hayli ilerlemiş olan arkadaşına yetişmiş. Arkadaşı ona;
- Yahu nerede kaldın diye sorunca, âmâ olan;
- Kamçımı düşürmüştüm, onu arıyordum. Gerçi düşürdüğüm kamçıyı bulamadım ama, ondan daha güzel bir kamçı buldum diyerek, elindekini arkadaşına göstermiş. Arkadaşı, bunun kamçı diye gösterdiği şeyin yılan olduğunu görür görmez hemen onu ikâz etmiş ve;
- O kamçı değil, soğuktan hareketsiz duran bir yılandır. Biraz sonra havanın ısınması ile o da ısınır ve seni sokar, ölürsün demiş. Âmâ olan, arkadaşına itimat etmediği, ona inanmadığı için, onun bu sözlerine de inanmamış ve;
- Sen yalan söylüyorsun, elimdeki bu güzel kamçıyı bana attırıp sen alacaksın değil mi, demiş ve yılanı elinden bırakmamış. Biraz sonra, hava ısınınca harekete geçen yılan, adamı sokup zehirlemiş, âmânın aklı başına gelmiş ama, iş işten geçmiş, zira adamcağız ölmüş...”
Bundan sonra Mevlânâ Celâleddîn-i Rûmî hazretleri; “İşte böyle, adamın hakikati görecek gözü yoksa, kendisine yol gösterenlere de inanmaz. Tabii ki bunun sonu da, hüsrân olacaktır. Ehl-i sünnet âlimleri, Mürşîd-i kâmiller de, insanları ikâz ederek, helâk olmalarını önlemek için gayret ederler. Fakat onlara itimât etmeyenler, inanmayanlar, kendi bildiğine göre hareket ederek helâk olurlar” buyurmuştur.
Netice olarak, kendi hastalığını bilmeyen bir kimsenin, ilâç olarak, âyet-i kerîme ve hadîs-i şerîflerden kendine uygun olanları seçip alması imkânsızdır. İslâm âlimleri, kalb, rûh mütehassısları olup, herkesin bünyesine uygun ilâçları, seçerek söylemiş ve yazmışlardır. Bu âlimlere itimât edip itâat edenler kurtulur, inkâr edenler ise, sapıtıp helâk olurlar.
Rehbersiz din öğrenilmez
17.03.2014
İnsanlar, Allahü teâlânın gönderdiği bir rehber olmadan, hep yanlış yollara sapmışlardır. Rehbersiz, karanlıkta doğru yol bulunamaz. Kur'ân-ı kerîmde, îsrâ sûresinin 15. âyetinde meâlen; (Biz, Peygamber göndererek bildirmeden önce azâb yapıcı değiliz)buyurulmaktadır.
İslâm dînini teblîğ eden, Muhammed aleyhisselâmdır. Kitâbı da Kur'ân-ı kerîmdir. Muhammed aleyhisselâmın mübârek sözlerine Hadîs-i şerîf denir. Kur'ân-ı kerîm ve hadîs-i şerîfleri bize açıklayan büyük din âlimleridir.
“Böyle âlimlere lüzûm var mı? İnsan iyi bir Müslümân olmak için İslâm dîninin kitâbı olan Kur'ân-ı kerîmi okuyarak ve hadîs-i şerîfleri inceleyerek doğru yolu bulamaz mı?” diyenler var ise de, bu, çok yanlıştır. Zîrâ, din hakkında hiçbir bilgisi olmayan, bir rehber olmadan Kur'ân-ı kerîmin ve hadîs-i şerîflerin mânâsını anlayamaz. Bunların mânâlarını anlayabilmek için, kendilerine Mürşid-i kâmil ismi verilen büyük din âlimlerinin eserlerinden faydalanmak gerekir. İslâm dînindeki Mürşid-i kâmillerin en üstünleri, dört mezheb imâmlarıdır. Bunlar, imâm-ı a'zam Ebû Hanîfe, imâm-ı Şâfi'î, imâm-ı Mâlik ve imâm-ı Ahmed bin Hanbel hazretleridir. Kur'ân-ı kerîmin ve hadîs-i şerîflerin mânâlarını doğru olarak öğrenmek için, bunlardan veya bunların yolunda olan âlimlerden birinin kitâbını okumak lâzımdır. Bunları okuyan, İslâm dînini doğru olarak öğrenir.
Cüneyd-i Bağdâdî hazretlerinin talebelerinden biri şeytanın vesvesesine kapılıp; “Artık ben kemâle geldim, olgunlaştım, sohbete, derslere devâm etmeme lüzum kalmadı” deyip kendi başına bir yere çekilir. Benlik ve gururundan dolayı şeytânî bir rüyâ görür. Rüyâsında, bağlık bahçelik içinde güzel nehirler ve çok lezzetli yemekler yediğini görür. Bu rüyâyı hakîkat zannedip, kibri daha da artar ve bu hâlini arkadaşlarına anlatır. Onlar da durumu Cüneyd-i Bağdâdî hazretlerine arz ederler.
Cüneyd-i Bağdâdî hazretleri, talebesinin bu hâline çok üzülür ve onun yanına gider. Talebeyi şeytanın aldattığını anlar ve;
-Seni bu gece Cennete götürürlerse, Cennete vardığında üç defâ Lâ havle oku buyurur.
Hakîkaten o kimseyi rüyâsında Cennet diye gösterdikleri yere götürürler. O kimse Cennet zannettiği yere varınca üç defâ Lâ havle okur. Gördüklerini ve kendisinde hâsıl olan şeytânî hâllerin hepsini unutur. Bir anda kendisinin pislik ve çöplük içerisinde olduğunu görür. Uyandığında gördüklerini hatırlar ve içine düştüğü hatâyı anlar. Çok pişman olup tövbe eder ve Cüneyd-i Bağdâdî hazretlerinin elini öper, sohbetlere devâm edip, talebeler arasındaki yerini alır. Bunun üzerine Cüneyd-i Bağdâdî hazretleri buyurur ki:
-Herkese bir mürşid-i kâmil lâzımdır. Aksi halde mel'ûn şeytan gelip kendisine musallat olur ve insan Allah korusun ona tâbi olur.
Netice olarak Allahü teâlâ, kullarına verdiği akıl ve düşünme kuvvetinin nasıl kullanılacağını onlara öğretmek, kendi birliğini onlara tanıtmak, iyi ve fenâ işleri birbirinden ayırmak için, dünyâya Peygamberler ve Onların vârisleri olan âlimleri göndermiştir. Peygamberler ve vârisleri, en büyük rehberlerdir.
Işık olmazsa, göz göremez
24.10.2011
Akıl, göz gibidir, din bilgileri de ışık gibidir. İnsanın aklı, gözü gibi zayıf yaratılmıştır. Gözümüz, karanlıkta göremiyor. Allahü teâlâ, gözümüzden faydalanmamız için, güneşi, ışığı yaratmıştır. Güneşin ve çeşitli ışık kaynaklarının nûru olmasaydı, gözümüz işe yaramazdı. Tehlikeli cisimlerden, zararlı yerlerden kaçamaz, faydalı şeyleri bulamazdık.
Allahü teâlâ, aklımızdan faydalanmamız için, Peygamberleri, İslâmiyyet ışığını yarattı. Peygamberler, dünyâda ve âhırette râhat etmek yolunu bildirmeseydi, aklımız bulamaz, işe yaramazdı. Tehlikelerden, zararlardan kurtulamazdık. İslâmiyyete uymayan veyâ aklı az olan kimseler, Peygamberlerden faydalanamaz, dünyâda ve âhırette tehlikelerden, zararlardan kurtulamaz. Fen vâsıtaları, mevki, rütbe, para ne kadar bol olursa olsun, Peygamberlerin gösterdiği yolda gitmedikçe, hiçbir fert, hiçbir cemiyet mesût olamaz. Ne kadar neşeli, sevinçli görünseler de, içleri kan ağlamaktadır. Dünyâda da, âhırette de râhat ve mesûd yaşayanlar, ancak, Peygamberlere uyanlardır. Eğer Peygamber efendimiz gelmeseydi, hiç kimse Allahü teâlâyı tanıyamazdı. Onun için bu şans, çok büyük bir nimettir. İmâm-ı Rabbânî hazretleri; “Bu dünyâda Allahü teâlânın bir kuluna en büyük nimeti, bir dostunu, evliyâsını ona tanıtmasıdır” buyuruyor.
Ferîdüddîn-i Genc-i Şeker hazretleri de; “Bir kimsenin bir mürşidi yoksa, yâni bir kimse kendisini irşâd edecek, kendisine doğru yolu gösterecek bir kâmil velî bulamazsa, böyle büyük zâtların kitaplarını okusun ve onlara uysun!” buyurmaktadır.
HOCANIN HAKKI ÖDENMEZ!..
Müslüman olarak îmânımızı, ihlâsımızı, kısaca her şeyimizi, başta Peygamber efendimiz olmak üzere, din büyüklerine borçluyuz. Her şeyin hakkı ödenebilse de, hocanın, üstâdın hakkı ödenemez. Çünkü hadis-i şerîfte; (Talebesi arasında âlim, ümmeti arasında Peygamber gibidir) buyurulmuştur.
Bu sebeple her Müslümanın, elinden geldiği kadar, sadaka vererek, Kur’ân-ı kerîm okuyarak, bu büyüklerin rûhlarına hediye göndermesi, Onların gıyâbında ve huzûrunda, her hususta teşekkür etmesi, bir mecburiyettir. Allâhü teâlâ, Mûsâ aleyhisselâma vahyederek;(Yâ Mûsâ! Bir kimse kendine verdiğim ni’meti benden bilip kendinden bilmezse, ni’metlerimin şükrünü edâ etmiş olur. Bir kulum rızkını kendi çalışması ile bilip, benden bilmez ise, ni’metin şükrünü edâ etmemiş olur) buyurmuştur.
İmâm-ı Rabbânî hazretleri buyuruyor ki:
“Allahü teâlânın, Peygamberler göndermesi, bütün mahlûklara rahmet ve ihsândır. Allahü teâlâ, kendi varlığını ve sıfatlarını, bizim gibi zayıf akıllı ve kısa görüşlü kullarına, bu büyük Peygamberleri ile haber verdi. Beğendiği şeyleri, beğenmediklerinden bunlar vâsıtası ile ayırdı. İnsanlara dünyâda ve âhırette faydalı olan şeyleri, zararlılarından, bunların aracılığı ile ayırt eyledi. Eğer Peygamberler gönderilmeseydi, insan aklı, Allahü teâlânın var olduğunu anlayamaz, büyüklüğünü kavramaya ulaşamazdı. İyilik edene şükretmek lâzım olduğunu herkes bilir. Allahü teâlânın ni’metlerine nasıl şükredileceğini bilmek için de, yine Peygamberler lâzımdır. Onların bildirmediği şükür ve saygı, Ona lâyık olmaz.”
BİR REHBER OLMAZSA...
Müslümân, Allahü teâlâyı çok sevdiği için, Onun sevdiğini de çok sever. Rehberi yani ehl-i sünnet âlimlerini sevmek, Allahü teâlâyı ve Resûlullahı sevmekten ileri gelmektedir. Rehber, ışık olmazsa, insan doğru yolu bulamaz. Ebû Abdullah el-Kureşî hazretleri; “Rehberi olmayan yolunu şaşırır” buyurmuştur.
Netice olarak, ışık olmazsa göz göremez. Gözün görmesi için, elbette ışık lâzımdır. Dünyâ, mayın tarlası gibidir. Bu mayınlara çarpmadan karşı tarafa geçmek, çok zor bir iştir. Karanlık ve tehlikeli tuzaklarla dolu olan âhiret yolculuğunda bu mayınların, tuzakların yerlerini bilen bir mübârek zât elimizden tutmazsa bu meşakkatli, tehlikelerle dolu yolculukta yürüyebilmemiz imkânsızdır. Allahü teâlâ kime, bir rehber, bir ışık nasib ederse, o kimsenin çok şükretmesi lâzımdır.
Din bilgilerini öğrenmenin yolu
07.05.2012
Resûlullah efendimizden gelen din bilgileri, beden ve kalb bilgileri olmak üzere iki kısma ayrılır. Peygamber efendimizin, inanılacak yani îmân edilecek ve bedenle yapılacak ibâdet bilgilerini bildirmek, öğretmek vazîfesi idi. Bunları bizzât bildirmiş, tebliğ etmiştir.
Tasavvuf denilen kalb bilgileri, güneş şuâları gibi, Resûlullah efendimizin mübârek kalbinden her ân etrâfa yayılıyordu. Bunlara nûr veya feyiz denir. Her Sahâbî, kendi kalbine gelen feyizlerden kendi kâbiliyeti kadarının hepsine, hemen kavuşmuştur. Kavuştukları nûrlar, ihlâslarının çabuk ve çok artmasına da sebep olmuştur.
Beden bilgileri, edille-i şeriyye yani Kitap, Sünnet, İcmâ-ı ümmet ve Kıyâs-ı fükahâ denilen dört kaynaktan öğrenilmiş, fıkıh kitâpları vâsıtası ile bizlere gelmiştir. Amel yani yapılacak ibâdetlerde, Resûlullah efendimize uymak isteyenlerin, fıkıh kitâplarının bildirdiği gibi ibâdet etmeleri lâzımdır. Kalb bilgileri ise, bizlere evliyânın kalbleri vâsıtası ile gelmiştir. Resûlullah efendimizin mübârek kalbinden bu bilgileri almak isteyenin, bir velînin yanında bulunarak, bunun kalbinden alması lâzımdır. Velî, insanın kalbi ile, Resûlullah efendimizin mübârek kalbi arasında, bir vâsıtadır, yoldur. Kalb bilgilerine, tasavvuf kitaplarını okumakla kavuşulamaz. Bu bilgilerin kaynağı, âriflerin kalbleridir. Böyle olduğu, Semerât-ül-füâd kitâbında açıkça yazılıdır.
Peygamber efendimizi görüp, sohbetinde bulunan her Sahâbî, Resûlullah efendimizden aldıkları, beden ve kalb bilgilerini, isteyen Müslümânlara bildirdiler. Dahâ sonra gelen Müslümânlar da, beden bilgilerini fıkıh kitâplarından, kalb bilgilerini ise, evliyânın kalblerinden aldılar.
“Ben, beden bilgilerini, doğruca Resûlullahın sözlerinden yani hadîs-i şerîflerden öğreneceğim” diyenler, hadîs-i şerîfleri yanlış anlayarak, nefsin ve şeytânın tuzaklarına düştükleri gibi; “Ben kalb bilgilerini doğruca Resûlullahın kalbinden alacağım” diyenler de, nefsin ve şeytânın tuzaklarına düşmüşlerdir.
Beden bilgilerinin, Ehl-i sünnet âlimlerinin sözlerinden veyâ kitâplarından, kalb bilgilerinin de, bu âlimlerin, hayâtta olanlarının kalblerinden, vefâtlarından sonra da, rûhlarından alınması lâzımdır. Bu bilgilerin mütehassısları yani müctehidler ve velîler, böyle söylemişlerdir. Künûz-üd-dekâıkda yazılı olan;
(Talebesi arasında âlim, Eshâbı arasındaki Peygamber gibidir.)
(Âlimin talebesinden üstünlüğü, Peygamberin ümmetinden üstünlüğü gibidir.)
(Her şeyin bir kaynağı vardır. Takvânın menba’ı, kaynağı, âriflerin kalbleridir.)
(Fıkıh dersinde bulunmak, bir sene ibâdet yapmaktan daha iyidir.)
(Âlimin yüzüne bakmak ibâdettir) gibi hadîs-i şerîfler, beden ve kalb bilgilerinin nasıl öğrenileceğinin vesîkasıdır.
BEDEN VE KALB BİLGİLERİ
Allahü teâlâ, İslâm dîninin kıyâmete kadar devâm edeceğini vâdetmiştir. Beden bilgilerini muhâfaza için müctehid âlimleri, kalb bilgilerini muhâfaza için de evliyâyı yaratmıştır. Allahü teâlâ, bunların yenilerini yaratmakta ve İslâmiyyet devâm etmektedir.
Kalbin, rûhun hastalığı, herkeste başkadır ve herkesin kabiliyeti ayrıdır. Resûlullah efendimiz yalnız kalbin hastalıklarını ve tedâvîsini bildirmekle kalmamış, fertlere, âilelere, cemiyetlere yani her çeşit dünyâ ve âhıret işlerine âit yüz binlerle bilgiyi söylemiştir. Kendi hastalığını ve kalbinin ilâcını bilmeyenlerin, bu hadîs-i şerîflerden kendine uygun olanları seçip alması imkânsız gibidir.
Netice olarak, Resûlullah efendimiz, dünyâ eczânesine yüz binlerce ilâç hâzırlayan baştabîb olup, müctehid ve evliyâ da, bu hâzır ilâçları, hastaların dertlerine göre dağıtan, emrindeki yardımcı doktorlar gibidir. Bizler, hastalığımızı bilemediğimiz, ilâçları tanımadığımız için, yüz binlerce hadîs-i şerîf içinden, kendimize ilâç aramaya kalkarsak, aks-i tesîr hâsıl olarak, câhilliğimizin cezâsını çeker, fayda yerine zarar görürüz. Bu sebeple dinimizi, mutlaka bu işin mütehassısı olan âlimlerden öğrenmemiz lâzımdır.
Peygamberler, lâzım olanları bildirir
21.02.2012
Peygamberler, Allahü teâlânın varlığını, birliğini, emir ve yasaklarını, insanlara bildirmekle vazifelidirler. İnsanların çoğu, gördüklerine, duyduklarına, göründüğü gibi inanıp, inceliklerini anlayamadıklarından, Allahü teâlâ, gönderdiği kitâplarında, varlığına, büyüklüğüne alâmet olan, mahlûklarının en büyükleri, en açıkta bulunan ve düzgün görünen ayı, güneşi, yıldızları, her çeşit insanın anlayabilmesi için, göründükleri gibi târif buyurmuştur. Bunların hesâplarını, içyüzlerini açıklamayarak, câhil olan çoğunluğu, anlayamayacağı şeylerle uğraşmaya zorlamamış, bunları, her asırdaki zekî, akıllı kimselerin çalışarak anlamalarını teşvîk buyurmuştur.
İnsanların, kendi akılları ile elde ettikleri buluşları, zamânla değişmekte, bir zaman doğru, güvenilir sanılan buluşların, sonradan yanlış olduğu anlaşılmaktadır. Her asrın insanları, zamânlarındaki son buluşların doğru olacağına inandıkları için, çeşitli asırlardaki insanların, buluşları ve bunlara inanışları başka başka olmuş ve bu inanışlar da, günâh olmamıştır. Cenâb-ı Hak, kullarını suçtan korumak için, herkesin anlayamayacağı, inanamayacağı fen bilgilerini, gönderdiği kitâplarında açıklamayıp, bunlara işâret buyurmuş, yerküresini, güneşi, gökleri göründükleri gibi anlatarak, bunlardan ibret alınmasını, varlığının, büyüklüğünün anlaşılmasını emir eylemiştir. Kâdî Beydâvî hazretleri, Nahl sûresinde;(Kullarıma hikmet ile ve güzel vaaz ile beni tanıt!) meâlindeki 125. âyet-i kerîmeyi tefsîr ederken; “Anlayışlı, tahsîlli olanlara, fen bilgileri ile; hislerine tâbi olan câhil halka da, görünenleri anlatmakla bildir, demektir” buyuruyor.
Yahûdî ve Hristiyanlar, Tevrat ve İncilde, görünüşe göre bildirilenleri okuyunca, hakîkatleri de böyle sanarak, yeryüzünü düz ve hareketsiz, güneşin bunun etrâfında döndüğünü, göklerin yer üzerine çadır gibi kapatılmış olduğunu, Allahü teâlânın, insan gibi, kürsîde oturup, işleri yürüttüğünü sanmışlardır. Araştırma ve tecrübe ile bulunan fen bilgileri, bu inanışlarına uymadığından, fen adamlarına dinsiz demişlerdir. Fen adamları, bu haksız hüküm karşısında, Yahûdîliğe ve Hristiyanlığa saldırmıştır. Meselâ, din düşmanlığı ile tanınan William Draper “İlimle Dînin Çatışması” adlı kitâbında; “Kâinâtta her şeye hâkim bir kuvvet varsa da, bu papazların inandığı ilâh değildir” diyerek, Allahü teâlânın, fizik, kimyâ kuvvetlerinin en büyüğü olacağını zannettiğini göstermektedir.
HEPSİ MÜSLÜMAN OLURDU!..
Görülüyor ki, fen adamları arasında dinsiz olanlar, yâ papazların ve câhil halkın yanlış anladıkları şeylere haklı olarak saldırmış, yâhut zamânlarının fen bilgileri arasına sıkışıp kalmış olan kafaları ile düşündüklerini, hayâlî inanışlarını inkâr etmişlerdir. Eğer, İslâm âlimlerinin, Kur’ân-ı kerîmden çıkardıkları fenne bağlı bilgileri, bunların inceliğini, doğruluğunu okuyup anlasalardı, hepsi hakîkati görüp, seve seve Müslümân olurdu. Neml sûresindeki, meâlen; (Dağları, yerinde duruyor görüyorsun, hâlbuki bunlar bulut gibi hareket etmektedir) olan 88. âyet-i kerîmesini Kâdî Beydâvî hazretleri tefsîr ederken; “Yerinde duruyor gördüğün dağlar, bulut gibi, boşlukta hızlı gitmektedir. Büyük cisimler, bir cihete doğru hızlı gidince, üstündekiler, bunun hareket ettiğini duymaz” buyurmaktadır.
Esîrüddîn-i Ebherî, Batlemyus, Ptolemenin Mecistî adındaki astronomi kitâbını okuturdu. Bunu hoş görmeyen biri;
- Müslümân çocuklarına böyle ne okutuyorsun diye sorunca, meâl-i şerifi; (Yerleri, gökleri, yıldızları, bitkileri ne güzel yarattığımızı görmüyorlar mı?) olan Kaf sûresinin 6. âyetini tefsîr ediyorum diyerek, cevâp vermiştir.
Netice olarak Peygamberlerin vazifesi, Allahü teâlânın var ve bir olduğunu, ilim ve başka üstün sıfatları bulunduğunu, kudretinin, büyüklüğünün sonsuz olduğunu, emir ve yasaklarını insanlara bildirmektir. Araştırarak, tecrübe ile elde edilen bilgileri, Peygamberler bildirmez, insanlar kendi çalışmaları ile öğrenirler.
Peygamberlik, çalışmakla ele geçmez
22.04.2013
Peygamberler, insanları, Allahü teâlânın beğendiği yola kavuşturmak, doğru yolu göstermek için gönderilmişlerdir. Zaten Peygamberlere inanmak, îmânın şartlarındandır. Resûl, lügat, sözlük olarak, gönderilmiş zât ve haberci demektir. İslâmiyette resûl demek, yaratılışı, huyu, ilmi, aklı, zamânında bulunan bütün insanlardan üstün, kıymetli, muhterem bir zât demektir.
Peygamberlerin hiçbir kötü huyu, beğenilmeyecek hâli yoktur. Çünkü Peygamberlerde İsmet sıfatı vardır. Peygamber olduğu bildirilmeden önce ve bildirildikten sonra, küçük ve büyük hiçbir günâh işlemezler.
RESÛLLER VE NEBÎLER
İslâmiyeti içeriden yıkmak isteyenler, Muhammed aleyhisselâm Peygamber olmadan önce, heykellerin önünde kurban keserdi diyerek iftirâ etmektedirler. Peygamberlerde, Peygamber olduğu bildirildikten sonra ve Peygamber olduğu yayılıncaya, anlaşılıncaya kadar, körlük, sağırlık ve benzerleri ayıp ve kusûrlar da olmaz. Her Peygamberde yedi sıfatın bulunduğuna inanmak lâzımdır. Bunlar; emânet, sıdk, teblîğ, adâlet, ismet, fetânet ve emnül-azldır. Peygamberler, Peygamberlikten azledilmezler. Fetânet, çok akıllı, çok anlayışlı demektir.
Yeni bir din getiren Peygambere resûl denir. Yeni din getirmeyip, insanları, önceki dîne dâvet eden Peygambere nebî denir. Emirleri teblîğ etmekte ve insanları, Allahü teâlânın dînine çağırmakta, resûl ile nebî arasında bir ayrılık yoktur.
Peygamberlere îmân etmek, aralarında hiçbir fark görmeyerek, hepsinin sâdık, doğru sözlü olduğuna inanmak demektir. Onlardan birine inanmayan kimse, hiçbirine inanmamış olur.
Peygamberlerin mübârek gözleri uyurken, kalb gözleri uyumaz. Peygamberlik vazîfelerini görmekte, Peygamberlik üstünlüklerini taşımakta, bütün Peygamberler müsâvîdir, eşittir. Peygamberlerde bulunması gereken sıfatlar, hepsinde vardır. Peygamberler, Peygamberlikten azledilmez, atılmaz. Velîlerden ise, evliyâlık alınabilir.
Peygamberler insandan olur, cinden, melekten insanlara Peygamber olmaz. Cin ve melek, Peygamberlerin derecelerine yükselemez.
Peygamberlerin, birbirleri üzerinde, şerefleri, üstünlükleri vardır. Meselâ ümmetlerinin çok olması, gönderildikleri memleketlerin büyük olması, ilim ve mârifetlerinin çok yerlere yayılması, mûcizelerinin dahâ çok ve devâmlı olması ve kendileri için ayrı kıymetler ve ihsânlar bulunması gibi üstünlükler bakımından, âhir zamân Peygamberi Muhammed aleyhisselâm, bütün Peygamberlerden dahâ üstündür. Ülül’azm olan Peygamberler, böyle olmayanlardan ve Resûller, resûl olmayan nebîlerden dahâ üstündürler.
Peygamberlerin sayısı belli değildir. 124 binden çok oldukları meşhûrdur. Bunlardan 313 veyâ 315 adedi Resûldür. Bunların içinden de, altısı dahâ yüksektir. Bunlara Ülül’azm Peygamberler denir. Ülül’azm Peygamberler, Âdem, Nûh, İbrâhîm, Mûsâ, Îsâ ve Muhammed Mustafâ’dır (aleyhimüsselâm.)
İbrâhîm aleyhisselâm, “Halîlullah”tır. Çünkü bunun kalbinde, Allahü teâlânın sevgisinden başka, hiçbir mahlûkun sevgisi yoktu. Mûsâ aleyhisselâm, “Kelîmullah”tır. Çünkü Allahü teâlâ ile konuştu. İsâ aleyhisselâm, “Kelimetullah”tır. Çünkü babası yoktu. Yalnız “OL” kelime-i ilâhiyyesi ile anasından dünyâya geldi. Bundan başka, Allahü teâlânın hikmet dolu kelimelerini, vaaz vererek, insanların kulaklarına ulaştırırdı.
ÂDEMOĞULLARININ EN ÜSTÜNÜ
Âdemoğullarının en üstünü, en şereflisi, en kıymetlisi ve mahlûkların yaratılmasına sebep olan Muhammed aleyhisselâm, “Habîbullah”tır. Onun Habîbullah olduğunu, büyüklüğünü, üstünlüğünü gösteren şeyler pek çoktur. Kıyâmette, herkesten önce kabirden O kalkacak, mahşer yerine önce gidecek ve Cennete herkesten önce girecektir.
Netice olarak Peygamberlik; çalışmakla, açlık, sıkıntı çekmekle ve çok ibâdet yapmakla ele geçmez. Allahü teâlânın ihsânı, seçmesi ile olur. Allahü teâlâ, insanların dünyâdaki ve âhiretteki işlerinin düzgün, faydalı olması ve zararlı işlerden koruyup, selâmete, hidâyete, rahata kavuşmaları için, Peygamberler vâsıtası ile dinler göndermiştir. Peygamberler, düşmanları çok olduğu ve alay ettikleri, üzdükleri hâlde, Allahü teâlânın, inanmak ve yapmak için olan emirlerini insanlara teblîğ etmekte, bildirmekte, düşmanlardan korkmamış, göz kırpmamışlardır...
Birbirinize Müslümanlığı öğretiniz
23.12.2013
İslâmiyetin temeli, îmânı, farzları, harâmları öğrenmek ve öğretmektir. Allahü teâlâ, Peygamberleri bunun için göndermiştir. Gençlere bunlar öğretilmediği zamân, İslâmiyet yıkılır, yok olur. Allahü teâlâ, Müslümânlara, emr-i ma'rûf ve nehyi anilmünker yapmayı emrediyor. Yani, benim emirlerimi ve yasak ettiğim harâmları bildiriniz diyor. Peygamber efendimiz; (Birbirinize Müslümânlığı öğretiniz. Emr-i ma'rûfu bırakır iseniz, Allahü teâlâ, en kötünüzü başınıza musallat eder ve duâlarınızı kabûl etmez) buyuruyor.
Müslümânlar herkese yumuşak davranır, birbirlerine yumuşak olarak emr-i ma'rûf yaparlar. Gayr-i müslimlerle de iyi geçinmemiz emrolundu. Müslümânların düşmanlara karşı en kuvvetli silâhı, güler yüzlü ve tatlı dilli olmaktır. Bir hadîs-i şerifte; (İslâm dîni garîb olarak başladı. Son zamânlarda da garîb olacaktır. Bu garîb insanlara müjdeler olsun! Bunlar, insanların bozduğu sünnetimi düzeltirler) buyuruldu.
Ehl-i sünnet âlimleri, bu hadîs-i şerifi açıklarken buyuruyor ki:
“İslâmiyetin başlangıcında, insanların çoğu, Müslümânlığı bilmedikleri, onu yadırgadıkları gibi, âhır zamânda da, dîni bilenler azalır. Bunlar, benden sonra bozulmuş olan sünnetimi ıslâh ederler. Bunun için, emr-i ma'rûf ve nehyi anilmünker yaparlar. Sünnete, yani İslâmiyete uymakta başkalarına örnek olurlar. İslâm bilgilerini doğru olarak yazıp, kitâplarını yaymaya çalışırlar. Bunları dinleyenler az, karşı gelenler çok olur. O zamânda, sevenleri çok olan din adamı, doğru arasına eğrileri, hoşa giden sözleri karıştıran kimsedir. Çünkü yalnız doğruyu söyleyenin düşmanları çok olur.”
Abdullah bin Muhammed Bekrî şöyle anlatır:
“İmâm-ı Şâfiî hazretleri ile Bağdat'ta nehir kenarında oturuyorduk. Bir genç gelip abdest almaya başladı. Fakat abdesti yanlış aldı. İmâm-ı Şâfiî hazretleri o gence;
-Abdesti tam al, Allahü teâlâ sana dünyâ ve âhiret saâdeti versin buyurdu. Genç tekrar abdest alıp, yanımıza geldi ve;
-Bana nasîhat et, öğret deyince, İmâm-ı Şâfiî hazretleri şöyle buyurdu:
-Allahü teâlâyı bilen, necât, kurtuluş bulur. Dîninde titizlik gösteren, kötülüklerden kurtulur. Nefsini ıslah eden, saâdete kavuşur.
Kim şu üç şeyi yaparsa îmânı kâmil olur:
1-Emr-i bil-mârûf yapmak, yâni Allahü teâlânın emirlerini yapmak ve yaymak.
2-Nehy-i anil-münker yapmak, yâni Allahü teâlânın yasaklarını yapmamak ve yapılmaması için uğraşmak.
3-Her işinde Allahü teâlânın dinde bildirdiği hudutlar içinde bulunmak.
Dünyâya bağlanıp, ona düşkün olma, âhireti iste. Bütün hâl ve hareketinde Allahü teâlâyı hatırla ki, kurtulanlardan olasın.
Bu nasîhatleri dinleyen genç, son derece memnun olup, benim yanıma yaklaşarak;
-Bu zât kimdir, dedi. Ben de İmâm-ı Şâfiî hazretleri olduğunu söyleyip tanıttım. Bunun üzerine genç;
-Bugün ne bahtiyârım ki, böyle büyük bir zâtı görüp, nasîhatini dinledim dedi.”
Netice olarak, başta Eshâb-ı kirâm olmak üzere, Din Büyüklerinin hepsi, Allahü teâlânın emir ve yasaklarını insanlara anlatmışlar, kitaplarına yazmışlar, emirlerin yapılmasını, yasaklardan sakınılmasını, teşvik ve tavsiye etmişlerdir.
Dinimizi, doğru kitaplardan öğrenmeli
29.01.2012
Dünyanın neresinde olursa olsun, her insana önce lâzım olan şey, dînini, îmânını öğrenmektir. Din, eskiden İslâm âlimlerinden kolayca öğrenilirdi. Şimdi, âhir zamân olduğu için, hakîkî din âlimi bulmak çok zorlaştı. Kendini âlim zanneden câhiller, din adamı olarak her tarafa yayıldı. Şimdi dîni, îmânı doğru olarak öğrenmek için tek çâre, Ehl-i sünnet âlimlerinin kitâplarını okumaktır. Hadis-i şerifte; (İlim öğreniniz! İlim öğrenmek ibâdettir. İlim öğretene ve öğrenene cihâd sevâbı vardır. İlim öğretmek, sadaka vermek gibidir. Âlimden ilim öğrenmek, teheccüd namâzı kılmak gibidir) buyuruldu.
Din âlimi olmak yani dinde söz sâhibi olmak için, ictihâd derecesine yükselmek lâzımdır. Zamanımızda böyle bir âlim yok gibidir. Şimdi, âlim olmayanlar, çeşitli maksatlarla, din kitapları yazıyor, âyet-i kerîme ve hadîs-i şerîflere, çala kalem, mânâlar verip, Allahü teâlâ böyle söylüyor, Peygamber böyle emrediyor diyerek, İslâmiyyeti oyun hâline sokuyorlar. Böyle din kitâplarını almamalı, okumamalıdır. Din âlimlerinin sözlerini değiştirmeden yøazan kitâp bulup okumak lâzımdır. Böyle din kitâbı da, yok değil ama yok gibi olmuştur. Din büyüklerinin ismini koyarak, onlardan tercüme diyerek satılan kitapların çoğunda, ilâveler, değiştirmeler veyâ çıkarmalar yapılmakta ve bu kitâplar da, zararlı şekle sokulmaktadır.
Bir odanın her tarafı raf olsa, raflarda da binlerce kitap bulunsa, bir kimse de, bu kitapların hepsini okusa, eğer bu doğru bu yanlış diyemiyorsa, bu kimse âlim değildir. İlim öğrenmekten maksat, neyin doğru, neyin yanlış olduğunu yani hakkı bâtıldan ayırmaktır. Bunu ancak ehl-i sünnet âlimleri ve bu âlimlerin kitâplarını okuyanlar yapabilir. Her ilim ve amel sahibi, hakkı bâtıldan ayıramaz. Bir kimse, kendi başına, çeşitli kitâpları okuyarak, bir rehbere, yol gösterene tâbi olmadan, doğruyu, yanlıştan ayıramaz.
Bir kitâba güvenebilmek için, yalnız ismine değil, kitâbı yazanın ismine de bakmalıdır. Vaktiyle evliyâyı kirâmdan bir zât, dergâhında, talebelerine, sevenlerine sohbet ederken, içeriye bir talebesi girmiş. Talebe içeri girer girmez, içerinin havası değişmiş, değişik bir koku yayılmaya başlamış. O zât, içeri yeni giren talebeyi çağırmış ve;
-Evlâdım, senin üzerinde ne var, senden leş gibi bir koku geliyor deyince, talebe;
-Efendim, sabah gusül abdesti aldım, çamaşırlarımı değiştirdim, buraya da abdestli geldim cevabını vermiş. Fakat o zât;
-Evlâdım, senden gelen koku, kir kokusu değil, bu koku başka bir koku. Sen ceplerini bir boşalt, cebinde ne varsa şuraya koy buyurmuş.
Talebe, ceplerini boşaltırken bir tane de kitâp çıkarmış. Hocası hemen kitâbı alıp bakmış ve;
-Evlâdım, o pis koku işte bu kitaptan gelmektedir deyince talebe;
-Efendim, ben buraya gelirken bir arkadaşım benim dindar olduğumu bildiği için bana bir din kitâbı verdi, ben de aldım cebime koydum cevabını vermiş. Bunun üzerine o zât;
-Evlâdım, şöyle yanıma gel ve kitaptaki şu isme bir bak. Kitâbı yazan bu şahıs, bidât ehli bir kimsedir. Bunun kokusu, bütün kitâbı değil, hepimizi perişan etmektedir. Evet, kitâbın içindeki yazılar doğru olabilir, ama ondan gelen koku, bizi öldürmek, itikâdımızı bozmak için yeter. Çabuk bunu dışarıya bırak, böyle bozuk kitapları okuyanlar zehirlenir buyurmuş.
Netice olarak, midemizi doyurmak için gıdânın temizini aradığımız gibi, kalbimizi doyurmak için de, dinimizi öğreten kitapların iyisini, doğrusunu aramalıyız. Pis borudan şifâ gelmeyeceğini Din Büyükleri buyurmuştur. Dolayısıyla kitap okumaktan esas maksât, kalbi temizlemektir. Buna ilâveten, kendimize lâzım olan şeyleri de öğrenmektir. Kalb temizlenmezse, öğrenilecek ilim, bilgi, insana zarar verir. Bu sebepten dolayıdır ki, her kitap okunmaz. Okunacak din kitâbı, nakli esas almalıdır. Ayrıca kitapta, doğru bilgilerin olmasının yanı sıra, bu kitâbı hazırlayanın da, itikâdının düzgün ve kendisinin de sâlih kimse olması lâzımdır...
Resulullahtan soğutma gayretleri
Son yıllarda, İslam düşmanı bazı dış güçler ve bunların içimizdeki uzantıları sinsi bir şekilde Müslümanları Resulullah Efendimizden soğutmaya çalışmaktadırlar. Resulullahı, yerlerin göklerin bütün kâinatın Onun hürmetine yaratıldığı, Cenab-ı Hakkın Habibi olan bir peygamber değil de, sıradan bir insan olarak tanıtıyorlar. Haşa Kur’an-ı kerimi getirip işi bitmiş bir “Postacı” olarak görüyorlar. İnsanları Ona tabi olmaya, uymaya değil kendi kafalarına göre mana verdikleri Kur’an-ı kerim meallerine uymaya yönlendiriyorlar.
Halbuki Cenâb-ı Hak, Ona tâbi olmayı, Ona uymayı çok sever. Ona uymanın ufak bir zerresi, bütün dünya lezzetlerinden ve bütün âhiret nîmetlerinden daha üstündür. Hakîkî üstünlük, Onun sünnet-i seniyyesine tâbi olmaktır ve insanlık şerefi ve meziyyeti, Onun getirdiği dine uymaktır.
Ona uymak için, önce îman etmek yani Onun peygamberliğini ve bildirdiklerini kabul etmek sonra müslümanlığı iyice öğrenmek, sonra farzları edâ edip haramlardan sakınmak, daha sonra, sünnetleri yapıp mekruhlardan kaçınmak lâzımdır. Bunlardan sonra, mubâhlarda da Ona uymaya çalışmalıdır.
Allahü teâlâ Onu, dünyadaki bütün insanları saadete dâvet için gönderdi ve Sebe’ sûresi, yirmisekizinci âyetinde meâlen, “Ey sevgili Peygamberim! Seni, dünyadaki bütün insanlara ebedî saadeti müjdelemek ve bu saadet yolunu göstermek için, beşeriyyete gönderiyorum.” İmrân sûresi, otuzbirinci âyetinde de meâlen, “Ey sevgili Peygamberim! Onlara de ki, eğer Allahü teâlâyı seviyorsanız ve Allahü teâlânın da, sizi sevmesini istiyorsanız, bana tâbi olunuz! Allahü teâlâ bana tâbi olanları sever” buyurulmaktadır.
Onların iddia ettikleri gibi Allahü teâlânın bildirdikleri ile Resulullahın bildirdikleri ayrı şeyler değildir. Cenâb-ı Hak, Kur’an-ı kerimde, Nisâ sûresi, sekseninci âyetinde, Muhammed aleyhisselâma itaat etmenin, kendisine itaat etmek olduğunu bildiriyor. O hâlde, Onun Resûlüne itaat edilmedikçe, Ona itaat edilmiş olmaz. Bunun pek kat’î ve kuvvetli olduğunu bildirmek için, âyet-i kerimede “Elbette muhakkak böyledir” buyurdu ve bazı doğru düşünmeyenlerin, bu iki itaati birbirinden ayrı görmelerine meydan bırakmadı.
Allahü teâlâ, yine Nisâ sûresinin yüzellinci ve yüzellibirinci âyet-i kerimelerinde de meâlen, “Kâfirler, Allahü teâlânın emirleri ile Peygamberlerinin emirlerini birbirinden ayırmak istiyorlar. Bir kısmına inanırız; bir kısmına inanmayız diyorlar. Îman ile küfür arasında bir yol açmak istiyorlar. Onların hepsi kâfirdir. Kâfirlerin hepsine Cehennem azâbını, çok acı azâbları hazırladık” buyurarak, Resulullahın bildirdikleri ile Cenab-ı Hakkın bildirdiklerini ayrı tutanların sonsuz Cehennemde kalacağını bildirmektedir.
Muhammed aleyhisselâma tam ve kusursuz tâbi olabilmek için, Onu tam ve kusursuz sevmek lâzımdır. Bunun alâmeti de, Onun düşmanlarını düşman bilmek, Onu beğenmeyenleri sevmemektir. İki zıt şeyin muhabbeti bir kalbde, bir arada yerleşemez.
Resulullaha tam ve doğru tâbi olabilmek için “Ehl-i sünnet” âlimlerinin kitaplarında bildirdikleri gibi, bir îman ve îtikat etmek şarttır. Kıyâmette kurtuluş yolu, bunların gösterdiği yoldur. Allahü teâlânın Peygamberinin ve Onun Eshâbının yolunu kitaplara geçiren, değiştirilmekten ve bozulmaktan koruyan, “Ehl-i sünnet” âlimleridir.
Bu birkaç günlük hayat, eğer dünya ve âhiretin en kıymetli insanı olan, Muhammed aleyhisselâma tâbi olarak geçirilirse, saadet-i ebediyye, sonsuz necât, kurtuluş umulur. Yoksa Ona tâbi olmadıkça, her şey, hiçtir. Ona uymadıkça, her yapılan hayır, iyilik, burada kalır, âhirette ele bir şey geçmez.
Tel: 0 212 - 454 38 21 Faks: 0 212 - 454 38 29
29.4.2005
İnsanlığın, peygamberimize olan ihtiyacı
Esas konuya girmeden önce, bir mukaddime olmak üzere, ifade edelim ki: Tarihte “Cahiliye Devri” denilen bir dönem vardır. Bu dönemde, Arabistan Yarımadasında, insanlar putlara tapıyor, fıçılarla içki içiyor, sabahlara kadar kumar oynuyorlardı. Yine o devirde kuvvetli olan haklı sayılıyor, kadınlar bir ticaret metaı gibi alınıp-satılıyor, kız çocukları diri diri toprağa gömülüyorlardı. Elbette bunlardan rahatsız olan, memnun olmayan akl-ı selim sahibi insanlar -az da olsa- mevcuttu ve bunlar Cenab-ı Hakk’a tazarru ve niyazda bulunuyor, bu karanlık gecenin bitmesi için adeta canhıraş bir şekilde yalvarıyorlardı.
Dinsiz toplum yoktur
Şüphesiz ki, dünyaya gönderilen ilk insan ve ilk peygamber olan Hazret-i Adem’den bu yana gelmiş geçmiş bulunan bütün cemiyetleri incelediğimizde, belki sanatsız, edebiyatsız birtakım toplumlar bulmamız mümkündür. Fakat dinsiz hiçbir cemiyet bulmak mümkün değildir. Eğer hak dini bulamamışlarsa, batıl, beşeri dinler ihdas etmişler, yıldızlara, Ay’a, Güneş’e, rüzgâra, volkanlara, kabaran dalgalara, ağaçlara, taşlara, putlara tapınmışlardır. Dinler tarihi kitabları tahkik ve tetkik edilecek olursa, bunlar bütün teferruatıyla görülecektir.
İnsanlara merhamet buyuran Allahü teala, muhtelif asırlarda ve çeşitli coğrafi bölgelerde yaşayan insanlara birçok peygamber gönderdiği gibi, son nebi ve resul olan Hazret-i Muhammed’i (sallallahü aleyhi ve sellem) de peygamber olarak vazifelendirmiştir.
O, bu vazifeyi alınca, insanları küfür, dalalet, cehalet, ahlaksızlık, vahşet ve zulmetten kurtarıp iman, hidayet, ilim, irfan, aydınlık, insanlık, ahlak ve fazilete kavuşturmak istiyordu. Bunun için gece-gündüz hiç durmadan, Allah’ın gönderdiği en son ve en mükemmel din olan İslam dinini beşeriyete tebliğ ediyordu. O, getirdiği ilahi tebliğlerin, bütün insanlara anlatılması, açıklanması ve bizzat tatbik edilmesi ve bunların ebediyete kadar geçerli olduğunu ispatlamak için canla başla çalışıyordu. Nasipli olan kimseler, önceleri birer-ikişer, üçer-beşer, sonraları ise fevc fevc, grup grup islamiyete yönelmişler, ona dört elle sarılmışlar, bu hususta mallarını, canlarını, ailelerini ve çoluk çocuklarını dahi feda edecek hale gelmişlerdir. Ama ilk müslümanlar çok büyük imtihanlarla karşı karşıya kalmışlardır.
En güzel örnek
Takdir edileceği üzere, insanları, bağlı bulundukları dinlerinden, eski örf, âdet ve geleneklerinden bir anda vazgeçirmek kolay bir iş değildir. Hazret-i Peygamber, bozuk inançları ve alışkanlıkları söküp atmada tedrice riayet etmiş, bu tedrici, inanç, ibadet ve hükümlerin hepsinde uygulamıştır. Takriben 23 sene zarfında, barışta ve savaşta, sıkıntı ve mutluluk anlarında, dînî, ictimaî, ahlakî ve siyasî hayata dair, içinde bulunduğu toplum ve çevresindekilere çok önemli mesajlar vermiş ve onlara en güzel örnek olmuştur.
Herkesçe bilindiği gibi, peygamberler tarihini incelediğimizde, hepsinin gayesinin, yüksek ahlaklı iyi insanlar, aileler ve cemiyetler meydana getirmek olduğunu görüyoruz. Zaten bizim dinimizde, tarihimizde, kültür ve medeniyetimizde eğitimden maksat “iyi insan”, orijinal ismiyle söylemek gerekirse “insan-ı kamil” meydana getirmektir.
Burada hemen büyük islam alimi İmam-ı Gazali’nin bir sözünü hatırlıyoruz. Buyuruyor ki: “İnsanlar üç gruptur. Birinci grup gıda gibidir, herkese her zaman lazımdır. İkinci grup deva (ilaç) gibidir, bazı insanlara bazen lazım olur. Üçüncü grup ise illet (maraz, dert, hastalık) gibidir, herkes ondan kaçar, ama o, insanlara bulaşır.”
Bütün peygamberler ve onların varisleri olan islam alimleri ve evliya-yı kiram, hep gıda gibi bütün insanlara lazım olan fertler, aileler ve cemiyetler teşkil etmek için uğraşmışlardır.
Endülüs’ten
Çin’e kadar...
Son peygamber olan Hazret-i Muhammed’in (sallallahü aleyhi ve sellem), 150 bin mübarek insan, güzide sahabe, “hayırlı bir ümmet” meydana getirmesi, onların da 50 sene gibi çok kısa zaman zarfında gayet mahdud imkanlarla Endülüs’ten Çin’e kadar olan geniş coğrafi bölgeleri fethedip oralara ilim, irfan, ahlak, fazilet, adalet, medeniyet, nur ve hidayet götürmeleri ciddiyetle incelenmesi gereken bir konudur.
Aslında Hazret-i Âdem’den itibaren gelmiş geçmiş bulunan 6 ülü’l-azim peygamber, 313 resul, 124 binden ziyade nebinin eğitimdeki hedefleri aynıdır. 100’ü küçük 4’ü büyük kitap olmak üzere bu peygamberlerden bazılarına gönderilen 104 kitaptaki hedef de, insanların dünyada huzur ve sükun içerisinde yaşamaları, ahirette de ebedi saadete kavuşmalarıdır.
Dünyadaki bütün insanlar mesut olmak ister. Fakat mesut olan pek azdır, çünkü saadetin ne olduğunu bilen azdır. Saadet denilince yalnız dünyadaki rahatlık hatıra gelmemelidir. Asıl saadet, ebedi olan ahiret saadetidir. Ahiret saadetine kavuşabilmek için de Allahü tealanın ve son Peygamberinin emirlerine uymak yegane çaredir; bundan başka çare yoktur. İnşaallah bu konuda başka makaleler de yazmak istiyoruz.
6.9.2002
Peygamberler niçin gönderilmişlerdir?
İnsanların peygamberlere olan ihtiyâcını her akıllı insan idrak eder. Çünkü insanların doğruyu, iyiyi, güzeli bulabilmeleri, tek başına akılla mümkün olamamaktadır. Akıl, göz gibidir; bir peygamber vâsıtası ile gönderilen din ise ışık gibidir. Yâni, insanın aklı, gözü gibi zayıf yaratılmıştır. Göz, maddeleri, cisimleri karanlıkta göremiyor. Allahü teâlâ, görme âletinden (gözden) faydalanmak için güneşi, ışığı yaratmıştır. Güneşin ve çeşitli ışık kaynaklarının nûru olmasaydı, göz işe yaramazdı. Tehlikeli cisimlerden, yerlerden kaçamaz, faydalı şeyleri bulamazdı.
Akıl da, yalnız başına mâneviyatı, faydalı, zararlı şeyleri anlayamıyor. Allahü teâlâ, akıldan faydalanmamız için, Peygamberleri, din ışığını yaratmıştır. Peygamberler, dünyâda ve âhirette rahat etmek yolunu bildirmeselerdi, mücerred akıl bunu bulamazdı; tehlikelerden, zararlardan kurtulamazdı. İslâmiyete uymayan veya aklı az olan kimseler ve milletler de, peygamberlerden faydalanamaz; dünyâda ve âhirette tehlikelerden, zararlardan kurtulamazlar.
Kalpleri tedâvi için...
Allahü teâlâ, insanları olgunlaştırmak ve kalplerindeki hastalıklarını tedâvi etmek için, ezelde, merhamet ederek, peygamberler göndermeyi dilemiştir. Peygamberlerin, bu vazifelerini yapabilmeleri için, itâat etmeyenleri korkutmaları, itâat edenlere müjde vermeleri lâzımdır. Âhirette, birinciler için azap, ikinciler için sevap bulunduğunu haber vermeleri lâzımdır. İnsan, kendine tatlı gelen şeylere kavuşmak ister. Bunlara kavuşabilmek için doğru yoldan sapar, günah işler. Başkalarına kötülük yapar. İnsanları kötülük yapmaktan korumak, dünyâda ve âhirette rahat ve huzur içinde yaşamalarını sağlamak için peygamberlerin gönderilmeleri lâzımdır. Dünyâ hayâtı kısadır. Âhiret hayâtı sonsuzdur. Bunun için, âhiret hayâtındaki saâdeti sağlamak önce gelmektedir.
Cennete çekmek için...
Büyük İslâm âlimleri İmâm-ı Gazâlî ve İmâm-ı Rabbânî’nin de ifâde ettikleri gibi, peygamberlerin gönderilmesi kahırdır, cebirdir. Yani insanları cebir zinciriyle (tatlı bir şekilde zorlayarak) Cennete çekmek içindir. Nitekim hadîs-i şerîfte: “Zincirlerle Cennete çekilen insanlara hayret mi ediyorsun?” buyuruldu. Din, Cehenneme gitmemeleri için, insanları bağlayan bir kemenddir. Nitekim hadîs-i şerîfte: “Siz pervâne gibi, kendinizi ateşe atıyorsunuz. Ben ise, kemerinizden tutup geriye çekiyorum” buyuruldu. Allahü teâlânın cebbarlık (her istediğini yapmak) zincirinin halkalarından biri de, peygamberlerin sözleridir. İnsanlar, doğru yolu, eğri yollardan, bu sözlerle ayırabilirler. Onların gösterdiği tehlikeden, insanda korku hâsıl olur. Bu temyiz (ayırış) bilgisiyle korku, akıl aynası üzerindeki tozları temizler. Akıl cilâlanıp, âhiret yolunu tutmanın, dünyâ zevklerine kapılmaktan daha iyi olacağını anlar. Bu anlayış, âhiret için çalışmak irâdesini hâsıl eder. İnsanın uzuvları, irâdesine tâbi olduğundan, uzuvlar âhiret için çalışmaya başlar. Allahü teâlâ, bu zincirle insanı zorla Cehennemden uzaklaştırmış, Cennete sürüklemiş olur. Peygamberler, koyun sürüsünün çobanına benzer. Sürünün sağ tarafında çayır olsa, sol tarafında mağara bulunsa, mağarada kurtlar olsa, çoban, mağara tarafında durup, sopa sallayıp, koyunları korkutarak, çayır tarafına kovalar. İşte peygamberlerin gönderilmesi de, buna benzer.
Saâdet yoluna çekmek için...
Peygamberler, Yüce Allah tarafından seçilmiş, gönderilmiş insanlardır. Ümmetlerini Cenab-ı Hakk’a çağırmak, sapık, yanlış yoldan, doğru yola, saâdet yoluna çekmek için gönderilmişlerdir. Dâvetlerini kabûl edenlere, Cenneti müjdelemişler, inanmayanları Cehennem azâbı ile korkutmuşlardır. Onların Allahü teâlâdan getirdikleri her haber doğrudur, yanlışlık ihtimali yoktur.
Peygamberler hakkında, Kur’ân-ı kerîm’de bazı ayet-i kerimelerde meâlen buyuruluyor ki:
“(Îmân edenleri Cennetle) müjdeleyici, (küfredenleri de Cehennemle) korkutucu olarak peygamberler gönderdik ki, bu peygamberlerin gelişinden sonra insanların (yarın) kıyâmette: (Bizi îmâna çağıran olmadı) diye Allah’a bir hüccet ve özürleri olmasın. Allah azizdir, hükmünde hikmet sâhibidir.” (Nisâ sûresi: 165) Demek ki Peygamberler, insanlara müjde vermek ve aynı zamanda korkutmak için gönderilmiştir. Böylece, insanların Allahü teâlâya özür, bahâne yapmaları önlendi.
“...Peygamberler göndermedikçe azap yapmayız.” (İsrâ sûresi:15)
“Peygamberin, üzerinizdeki (vazifesi) ancak ilâhî emirleri tebliğdir. Allah, açıkladığınız ve gizlediğiniz (sözlerle hareketlerinizin) hepsini bilir.” (Mâide sûresi: 99)
“Allah’ı ve resullerini inkar eden kâfirler, Allahü teâlânın emirleriyle Peygamberlerinin emirlerini birbirinden ayırmak istiyorlar. Bir kısmına inanırız; bir kısmına inanmayız diyorlar. Îmân ile küfür arasında bir yol açmak istiyorlar. Onlar(ın hepsi) hakikaten kâfirdirler. Kâfirlere, çok acı azâbları (Cehennem azâbını) hazırladık.” (Nisâ sûresi: 150-151)
Kullarına çok acıdığı için
Allahü teâlâ, yarattığı bu âlemle varlığını belli ettiği gibi, kullarına çok acıyarak, var olduğunu ayrıca da bildirmiştir. Âdem aleyhisselâmdan başlayarak, her asırda, dünyânın her tarafındaki insanlar arasından en iyi, en üstün olarak yarattığı birisine melekle haber göndererek, kendi isimlerini bildirmiş ve insanların dünyâda ve âhirette rahat etmeleri, iyi yaşamaları için, ne yapmaları ve nelerden sakınmaları lâzım olduğunu açıklamıştır. İnsanlar eski şeyleri unuttukları için ve her zaman bulunan kötü kimseler, peygamberlerin kitaplarını ve sözlerini değiştirdiklerinden, eski dinler unutulmuş, bilinenleri de bozulmuştur. Herşeyi yaratan yüce Allah, insanlara acıdığı için, kullarına son bir peygamber ve yeni bir din (İslamiyet) göndermiştir. Bu dîn-i İslamı kıyâmete kadar koruyacağını, kötü insanların saldırmalarına, değiştirmeye, bozmaya kalkışmalarına rağmen bunu, bozulmamış olarak her yere yayacağını müjdelemiştir.
Peygamberlerin sonuncusu, Muhammed aleyhisselâmdır. O’nun dîni bütün dinleri nesh etmiş, yürürlükten kaldırmıştır. O’nun kitabı, geçmiş kitapların en iyisidir. O’nun getirdiği din kıyâmete kadar bâkîdir. Kimse tarafından değiştirilemeyecektir. Îsâ aleyhisselâm gökten inecek ise de, O’nun dîniyle amel edecek, yâni O’nun ümmeti olacaktır.
30.8.2002
İnsanlar peygamberlere niçin muhtaçtırlar?
Bilindiği gibi “Amentü” esaslarından yani dinde inanılacak altı şeyden dördüncüsü, Allahü teâlânın Peygamberlerine inanmaktır. Peygamberler, insanları, Cenab-ı Hakk’ın beğendiği yola kavuşturmak, doğru yolu göstermek için gönderilmişlerdir.
İslâmiyette “peygamber” demek, yaratılışı, huyu, ilmi, aklı zamânında bulunan bütün insanlardan üstün, kıymetli, muhterem bir insan demektir. Peygamberlik; çalışmakla, açlık, sıkıntı çekmekle ve çok ibâdet yapmakla ele geçmez. Yalnız Allahü teâlânın ihsânı, seçmesiyle olur. Peygamberlerin hiçbir kötü huyu, beğenilmeyecek hâlleri yoktur. Peygamberlerde “ismet” sıfatı vardır. Yâni peygamber olduğu bildirilmeden önce de, bildirildikten sonra da, küçük ve büyük hiçbir günâh işlemezler. Peygamber olduğu bildirildikten sonra, peygamber olduğu yayılıncaya, anlaşılıncaya kadar, körlük, sağırlık ve benzeri ayıp ve kusurları da olmaz. Peygamberler de, diğer insanlar gibi doğarlar, yerler, içerler, hasta olurlar ve vefât ederler. Hakîkatta meleklerden de üstündürler.
Allahü teâlâ tarafından insanlar arasından seçilmiş ve görevlendirilmiş, her bakımdan güvenilen, kusursuz, günâhsız kimseler olan peygamberler, insanlara, dînin hükümlerini tebliğ eden, duyuran, öğreten elçiler, habercilerdir. Bu peygamberler nebi, resul ve ülü’l-azm olmak üzere kısımlara ayrılırlar.
Nebî ve resûl arasındaki fark
Peygamberler vâsıtası ile gönderilen din, insanları ebedi saadete götürmek için Allahü teâlâ tarafından gösterilen yol demektir. Din ismi altında insanların uydurdukları eğri yollara din denmez, dinsizlik denir. İnsanların dünyâdaki ve âhiretteki işlerinin düzgün ve faydalı olması için ve onları yanlış, zararlı işlerden koruyup, selâmete, hidâyete, rahata ve saâdete kavuşturmak için, peygamberlerle, din gönderilmiştir. Allahü teâlâ, Âdem aleyhisselâmdan itibaren, takriben her bin senede bir peygamber vâsıtasıyla, insanlara bir din göndermiştir. Her asırda, en temiz bir insanı peygamber yaparak, bunlarla, dinleri kuvvetlendirmiştir. Yeni bir din getiren peygamberlere “Resûl” denir. Yeni din getirmeyip, insanları, önceki dîne dâvet eden peygamberlere “Nebî” denir. Emirleri tebliğ etmekte ve insanları, Allah’ın dînine çağırmakta, Resûl ile Nebî arasında hiçbir fark, herhangi bir ayrılık yoktur.
Peygamberlere îmân etmek, aralarında hiçbir fark görmeyerek, hepsinin sâdık, doğru sözlü olduğuna inanmak demektir. Peygamberlerin her söylediği doğrudur. Onlardan birine bile inanmayan kimse, hiçbirine inanmamış olur. Mesela son Peygamber Muhammed aleyhisselama inanmayan bir kimse, bütün peygamberleri inkar eden kimse ile aynı durumdadır. Bütün peygamberler, hep aynı îmânı söylemiş, hepsi ümmetlerinden aynı şeylere îmân etmeyi istemişlerdir. Fakat ibâdet ve amelleri, yâni kalple, bedenle yapılması ve sakınılması lâzım olan şeyleri farklıdır.
Yüce Allah, peygamberlerin sıdk sâhibi olduklarını, doğru söylediklerini göstermek için, onları mûcizelerle kuvvetlendirdi. Hiçbir kimse bu mûcizelere karşı gelemedi. Düşmanları çok olduğu ve alay ettikleri, üzdükleri hâlde, Allahü teâlânın emirlerini insanlara tebliğ etmekte, düşmanlardan hiç korkmamışlardır.
Günahkârlara
şefaat edecekler
Peygamberi kabul edip inanan kimseye, o peygamberin ümmeti denir. Kıyâmet gününde, ümmetlerinden, günâhı çok olanlara şefâat etmeleri için izin verilecek ve şefâatleri kabul olacaktır. Ümmetlerinden, âlim, sâlih, velî olanlarına da, şefaat etmeleri için Allahü teâlâ izin verecek ve şefâatlerini kabûl buyuracaktır Peygamberler, mezarlarında, bizim bilmediğimiz bir hayat ile diridirler. Mübârek vücutlarını toprak çürütmez. Bunun içindir ki, hadîs-i şerîfte; “Peygamberler, mezarlarında, diri olup namaz kılarlar” buyuruldu.
Peygamberlik vazifelerini görmekte, peygamberlik üstünlüklerini taşımakta, bütün peygamberler müsâvidir, eşittir. Peygamberler, peygamberlikten atılmaz. Velîler ise, evliyâlıktan ayrılabilir. Peygamberler insandan olur, cinden, melekten insanlara peygamber olmaz. Cin ve melek, peygamberlerin derecelerine yükselemez. Şu yedi sıfat hepsinde vardır.
Peygamberlerin sıfatları
1. Sıdk: Din ve dünyâ işlerinde sâdık olduklarında icmâ yâni söz birliği vardır. Doğrudurlar, doğru söyleyicidirler. Aslâ onlardan yalan duyulmamıştır.
2. Emânet: Peygamberler emindirler. Bir kimsenin ırzına, malına veya canına hıyânet etmekten münezzeh, uzak oldukları gibi Allahü teâlânın vahyine karşı da hâinlik etmeleri düşünülemez. Allahü teâlâ onları vahye ve peygamberliğe emin kılmıştır.
3. Fetânet: Peygamberlerin akılları kâmildir. Akılsızlıktan ve aklı az olmaktan münezzehtirler, uzaktırlar. Köleden ve soyu asil olmayan âileden peygamber gelmemiştir. Köylü, dağlı ve yabânî kimselerden ve insanlar arasında aşağı olan kimselerden peygamber olmamıştır. Kusurlu kimselerden, kör, çolak, topal, sağır, diğer ayıp ve noksanları bulunan insanlardan da peygamber gelmemiştir.
4. İsmet: Peygamberden küfür, yalan, fısk, zinâ, livâta gibi şeyler peygamberlikten önce ve sonra meydana gelmez. Bunda icmâ-ı ümmet vardır; inkârı küfürdür. Beğenilmeyen ve çirkin şeylerden ve insanların nefret ettikleri şeylerden münezzehtirler. Adâlete uymayan işlerden mâsumdurlar, hepsi âlim, âmil ve kâmildirler.
5. Tebliğ: Allahü teâlânın vahy ettiği hükümleri tebliğ ederler, bildirirler. Aslâ bir şeyi söylememezlik etmezler, saklamazlar. Doğruyu söylerler. Bir kimsenin hâtırı için müdâhene etmezler. Allahü teâlânın emrini yerine getirirler.
6. Adâlet: Peygamberler âdildirler. Hak üzere gönderilmişlerdir. Onlarda aslâ zulüm yoktur.
7. Emnü’l-Azl: Peygamberler peygamberlik makamından, dünyâ ve âhirette azl olmazlar. Peygamberlik sıfatı onların zâtlarından dünyâda ve âhirette ayrılmaz. Önce gelen peygamberlerin dinleri nesh olmakla peygamberlikten azl lâzım gelmez. Zîrâ peygamberlik onların sıfatlarıdır. Allahü teâlânın ihsânıdır. Çalışmakla elde edilmez. Evliyâlık ise çalışmakla kazanılır. Her peygamberde evliyâlık vardır. Doğru olan sözlere göre peygamberlikleri evliyâlıklarından üstündür. Çünkü peygamberlikle vahye kavuşmuş, melekleri görmüş ve diğer üstünlüklere sâhip olmuşlardır.
Bu önemli konuda inşaallah başka makaleler de yazmak istiyoruz.
9.8.2002
Çağımızın Peygamberimiz Hazret-i Muhammed’e olan ihtiyacı
Denilebilir ki, tarih boyunca, hayatı, en ince teferruatıyla ortaya konulan zat, şüphesiz ki, Peygamber efendimizdir. Fakat buna rağmen, günümüzde bir papaz çıkıp, Sevgili Peygamberimiz hakkında ileri-geri konuşabilmekte ve münasebetsiz laflar edebilmektedir. 1 Kasım 2002 Cuma tarihli makalemizde, o rahip ve benzerlerine bir nebze cevap yazmış isek de, bu durum, bizim, Peygamber efendimizi, bütün dünyaya doğru bir şekilde tanıtmamız ve O’nun üstünlüklerini, özelliklerini ve güzelliklerini yenibaştan anlatmamız icabettiğini gösteriyor.
Delailü’n-Nübüvve ve Şevahidü’n-Nübüvve kitapları Hazret-i Peygamberin peygamberliğinin delillerinden, el-Hasais kitapları O’nun fazilet ve mu’cizelerinden, Siret-i Nebeviyye ve Meğazi kitapları O’nun hayatı ve harblerinden, Şemail-i şerife kitapları fiziki yapısından, İslam Tarihi kitapları ile ansiklopediler ise, umumi hayatından gayet tafsilatlı ve teferruatlı şekilde, uzun uzun bahsetmektedirler.
O, alelâde bir
insan değildir
Burada, kısa bir makale çerçevesinde O’nu, bütün teferruatıyla anlatmak mümkün değildir. İşin zor bir tarafı daha vardır. Çünkü kendisinden bahsedeceğimiz zat, alelâde bir insan değil, çok müstesna bir şahsiyettir. Zira, âlemlere rahmet olarak gönderilen, kâinatın baştacı, ebedi rehberimiz, varlığımızı ve kurtuluşumuzu kendisine borçlu olduğumuz Sevgili Peygamberimiz Hazret-i Muhammed Mustafa aleyhisselam hakkında yazı yazmak, söz söylemek, aslında bizim haddimiz değildir.
Zaten bir şair de diyor ki:
“Her vasfı ki, imtiyazı haiz,
Tarih onu vasfederken aciz.”
Peygamber efendimizin şairlerinden Hassan b. Sabit (radıyallahü anh)’in şu sözü ne kadar manidar: “Ben, Muhammed Mustafa (sallallahü aleyhi ve sellem)’den bahs ederken, onu medhediyor değilim; bilakis ondan bahsetmek suretiyle, kendi sözlerimi kıymetlendirmiş oluyorum.”
Gönüller Sultanı Mevlana Celaleddin-i Rumi’nin (kuddise sirruh) kelamı da çok manalıdır:
“Ben, âlemler genişliğinde bir ağız isterim, ta ki, meleklerin bile gıpta ettiği O zattan söz edebileyim.”
Burada Arapça bir şiiri de zikretmeden geçemiyeceğiz.
“Muhammed bir beşerdir, fakat alelâde bir beşer değildir. Bilakis O bir yakut, diğer insanlar ise taş mesabesindedirler.”
Bu mukaddimeden sonra ifade edelim ki, aslında bütün Peygamberlerin temel sıfatları, hazret-i Peygamberin yüksek ahlakı, O’nun nümune-i imtisal oluşu, O’na itaatla Allah’a itaatın eşdeğerde olması, itaat edilecek üç makamdan birinin Resulullah oluşu, Hazret-i Peygamber’e tabi olmanın lüzumu, O’na muhalefetten sakınmanın ehemmiyeti, onu sevmenin önemi, Allahü tealayı samimi olarak sevmek için de Peygamber’e tabi olmak lazım geldiği konularında birçok ayet-i kerime, hadis-i şerif ve İslam âlimlerinin sözleri vardır. O’nları, burada, bir makale çerçevesi içerisinde zikretmemiz mümkün değildir. Fakat bundan önceki bazı makalelerimizde kısmen o konulara temas ettiğimiz için, bu defa mevzuu başka bir yönden ele almak istiyoruz. Burada, şu mübarek Ramazan ayında, Sevgili Peygamberimizi, insanların hiç olmazsa ana hatlarıyla öğrenmeleri için, onun kısa bir biyografisini takdim etmeyi münasip görüyoruz.
Peygamberimizin kısa biyografisi
Muhammed aleyhisselam, Allahü taalanın habibi (sevgilisi), yaratılmış bütün insanların ve diğer mahlukatın her bakımdan en üstünü, en güzeli, en şereflisi, Allahü tealanın medhettiği ve bütün insanlara ve cinnilere Peygamber olarak seçip gönderdiği, son ve en üstün Peygamberdir. Âlemlere rahmet olarak gönderilmiş olup, herşey O’nun hürmetine yaratılmıştır. Mübarek ismi “pek çok, tekrar-tekrar övülmüş, medhedilmiş” manasına gelen Muhammed’dir. Ahmed, Mahmud, Mustafa gibi başka mübarek isimleri de vardır. Hicretten 53 sene önce Rebî’ül-evvel ayının 12’sinde Pazartesi gecesi, sabaha karşı Mekke-i mükerreme’de doğdu. Tarihçiler, bu günün, mîlâdi sene ile 571 senesinin 20 Nisanına rastladığını bildirmişlerdir. Doğmadan bir kaç ay önce babası, 6 yaşında iken de annesi vefat etti. Bu sebepten Peygamber efendimize Dürr-i Yetim (kâinât sedefinde bulunan tek, büyük ve en kıymetli inci) lakabı da verilmiştir. 8 yaşına kadar dedesi Abdül-muttalib’in, onun ölümü üzerine ise amcası Ebû Talib’in yanında kaldı. 25 yaşında Hadicetü’l-Kübra validemiz ile evlendi. Bu hanımından doğan ilk oğlunun adı Kâsım idi. Araplarda künye ile anılmak âdet olduğundan, Peygamberimize de Ebü’l-Kâsım yâni Kâsım’ın babası denildi.
İnsanlara ve cinnilere peygamber oldu
40 yaşında, bütün insanlara ve cinnilere peygamber olduğu Allahü teala tarafından bildirildi. 3 sene sonra herkesi, aleni olarak yani açıktan, îmâna dâvet etmeye başladı. 52 yaşında iken isra ve mi’râc mu’cizesi vukû buldu. Mîlâdi 622 yılında 53 yaşında Mekke-i Mükerreme’den Medine-i Münevvere’ye hicret etti. Bizzat kendisi iştirak ederek ve Başkumandan olarak 27 kerre muharebe yaptı. Ayrıca birçok yere pekçok seriyye gönderdi. 632 (H.11) senesinde Rebî’ül-evvel ayının 12’sinde Pazartesi günü öğleden evvel, Medine’deki Mescid-i Nebi’nin bitişiğindeki, zevcelerinden Hazret-i Aişe’nin (r.anha) odasında 63 yaşında vefat etti. Vefat ettiği yere de defnedildi. Cenab-ı Hak, hepimizi O’nun şefaatine nail eylesin.
15.11.2002
Hazret-i Peygamber’in açıklamalarına olan ihtiyaç
İki haftadan beri işlemekte olduğumuz konuyu bu hafta bitirmek istiyoruz. Geçen haftaki makalemizin sonunda, Kur’an kendisine indirilen, Allah ile kulları arasında elçi olarak görevlendirilen Hazret-i Peygamber, ayetleri açıklamayacak olsaydı, Allah’ın ayetlerinden murad-ı ilahinin ne olduğu tam anlaşılamazdı demiştik.
Çünkü Kur’an-ı kerimde “Namaz kılınız ve zekat veriniz...” (Bakara suresi: 43, Nur suresi: 56) ayetiyle namaz kılma ve zekat verme emredilmiş, diğer ayetlerde bunların tafsilatından ancak bir kısmı beyan edilmiştir. Bunların bütün tafsilatını Hazret-i Peygamber, kavli sünnetleriyle açıklamış, fiili sünnetleriyle de ameli olarak tatbik etmiş ve “Benim namaz kıldığımı gördüğünüz şekilde namaz kılınız” buyurmuştur.
Yine bir misal olarak ifade edelim ki, Bakara suresinin 183. ayetinde orucun farz kılındığı belirtilmiş, burada ve oruçla ilgili diğer ayetlerde, oruçlu iken unutarak yiyip içmenin hükmü zikredilmemiştir. Resulullah’a (sallallahü aleyhi ve sellem) bir kişi gelip “Ya Resulallah! Oruçlu iken unutarak yedim” dediğinde, O, Ahzab suresinin 5. ayetinden istinbat ederek o kişinin orucunun sahih, unutma ve hatanın da affedilmiş olduğunu beyan etmiştir.
Beyan ve tatbik...
Haccın farz kılındığına dair Al-i İmran suresinin 97. ayetinde ve konuyla alakalı diğer ayetlerde, hacla ilgili bütün tafsilat bulunmadığı için Hazret-i Peygamber: “Hac menasikinizi benden alınız” buyurmuştur.
Şu halde namaz, oruç, zekat, hac gibi ibadetlerin şartları, rükünleri, vacibleri, sünnetleri, müstehabları ve adabını mufassalan Hazret-i Peygamber (sallallahü aleyhi ve sellem) beyan buyurmuş, ayrıca ameli olarak tatbik etmiştir.
Demek oluyor ki, geçen haftaki makalemizde naklettiğimiz Maide suresinin 67. ve Nahl suresinin 44. ayetlerinde kasdolunan, Kur’an lafızlarının mücerred olarak, sadece tebliği değil, hem tebliği, hem de beyanıdır. Beyan ise tebliğ, izah, şerh ve izhar demektir.
“Hiç şüphe yok ki Kur’an’ı biz indirdik, muhakkak ki onu tahrif ile tebdilden (değişikliğe uğramaktan) biz koruyacağız” (Hicr suresi: 9) buyuran yüce Allah, Kitabı korumayı tekeffül buyurmuştur. Bu kefil olma, Resulullah’ın (sallallahü aleyhi ve sellem) ona dair beyanını da korumayı iktiza eder.
Nitekim Babanzade Ahmed Naim de bu mevzuda şunu kaydetmiştir: “Hicr suresinin 9. ayet-i kerimesinin mutazammın olduğu va’d-i sadık-ı ilahi, Kur’an’ın elfazı gibi ma’nalarını da hıfzetmeyi tekeffül eder. Ehadis-i Nebeviyye de, Nahl suresinin 44. Ayet-i kerimesinin delaletiyle ma’ani-i Kur’aniyye cümlesindendir.”
“Kur’anda
bulabilir misin?”
Şunu, altını çizerek belirtelim ki: İslam hukukunda ilk kaynak olan Kur’an-ı kerim’in ilk müfessiri Hazret-i Peygamber, Kur’an’ın ilk tefsiri de O’nun sünneti olduğu için, Kur’an’ı doğru anlayabilmek, İslam Hukuku hakkında sağlam bilgi elde edebilmek için “Sünnet”in bilinmesinin önemi açıktır. Edille-i Şer’iyye’nin ikincisini teşkil eden “Sünnet”e ittiba’ın lüzumu, “Sünnet”in İslam teşriindeki yeri ve önemi de ortadadır...
İmran İbnü’l-Husayn(r.a.), yanında arkadaşları olduğu halde oturuyordu. Cemaatten biri, bize Kur’an’dan başka birşey tahdis etmeyiniz dedi. O, ona yaklaş dedi; o da yaklaştı. Ona, sen ve arkadaşların Kur’an’ı arasanız, onda öğle namazını(n farzının) 4 rek’at, ikindiyi 4 rek’at, akşamı 3 rek’at olarak ve ilk iki rek’atta ne kıraat edeceğinizi bulabilir misiniz? Sen ve arkadaşların, Kur’an’da Kâ’be’yi tavafın 7 şavt olduğunu, Safa ve Merve arasındaki sa’yin 7 defa olduğunu bulabilecek misiniz? sözlerini söyledi. Sonra şunları ilave etti: Ey cemaat, bizden (ilmi) alınız (öğreniniz). Çünkü siz, eğer böyle yapmazsanız, vallahi dalalete düşersiniz.
Hassan ibn Atıyye, Cebrail, Hazret-i Peygamber’e (sallallahü aleyhi ve sellem) Kur’an’ı ve onu tefsir eden sünneti indiriyordu, demiş, bundan başka diğer bir yerde şunu ifade etmiştir: “Cebrail aleyhisselam, Resulullah’a (s.a.v) Kur’an’ı indirdiği gibi sünneti indiriyor, Kur’an’ı ona öğrettiği gibi sünneti de öğretiyordu.”
Eyyup es-Sahtiyani’nin: “Adama sünneti tahdis ettiğimizde bunu bırak, bize Kur’an’dan anlat der, bil ki o hem dâll (sapık), hem de mudıldir (saptırandır)” dediği, Abdurrahman ibn Mehdi’nin ise şu sözleri söylediği rivayet edilmiştir: Adam hadise, yemeye içmeye olan ihtiyacından daha fazla muhtactır. Hadis Kur’an’ın tefsiridir.”
İmam el-Evzai de: Allahü teala: “Peygamber size ne verdi ise, onu alın (emirlerini tutun). Size neyi yasak ettiyse onu da almayın (yapma dediğini yapmayın).” (Haşr suresi: 7) ve yine “Kim Peygambere itaat ederse, muhakkak ki Allah’a itaat etmiş olur...” (Nisa suresi: 80) buyurmuştur. Peygamberi, Kur’an’ı tefsir etmeye davet ediyor demiştir.
“Eğer bilmiyorsanız...”
Kur’an’ı Kerim’in indiği zaman ve muhit içerisinde bulunmalarına ve lisanın ehli olmalarına rağmen Sahabe-i kiram, anlaşılması veya hüküm çıkarması müşkil olan her hususta, Kur’an kendisine inen ve onu tebliğ ve beyan etmekle me’mur ve mükellef olan ve dili bilenlerin de en fasihi olan Hazret-i Peygamber’e soruyorlar, ortaya çıkan hadiseler hakkında O’ndan fetva istiyorlar, O da onların müşkillerini hallediyor, bilmediklerini kendilerine öğretiyordu. Zaten Yüce Allah “...Eğer bilmiyorsanız, zikir(ilim) ehline sorunuz...” (Nahl suresi: 43) buyurmuştur. Bu, gayet tabii bir hal idi. Zira herhangi bir hadise hakkında bir hüküm indiği zaman Kur’an’daki bu ayet, o hadisenin aynı veya benzeri yahut zahirde az farklı başka bir hadiseye de tatbik olunur mu, olunmaz mı? mes’elesinde ortaya çıkan durum hakkında Sahabe-i kiram, kendine vahiy inen zat olan Hazret-i Peygamber’e müracaat ediyorlar, o da suallerini cevaplandırıyor, tereddüde düştükleri hususları beyan ediyordu. Bunları duyanlar da başkalarına nakledip öğretiyorlardı.
Bu konuda daha pekçok şey söylemek ve yazmak mümkündür...
20.9.2002
Peygamberimizin bize bıraktığı iki şey
Geçen haftaki makalemizin sonunda, Ahiret saadetine kavuşabilmek için Allahü tealanın ve son Peygamberinin emirlerine uymak yegane çaredir; bundan başka çare yoktur, demiştik.
Sevgili Peygamberimiz (sallallahü aleyhi ve sellem) şöyle buyurmuştur:
“Size iki önemli şey bırakıyorum. Bunlara uyduğunuz müddetçe sapıtmazsınız. Bunlar, Allah’ın kitabı ve benim Sünnetimdir. Bu ikisi Havz’a gelinceye kadar birbirlerinden ayrılmayacaklardır.”
Bu hadis-i şerifin diğer bir rivayetinde ise, şöyle buyurulmuştur:
“Şüphesiz ki, ben size iki (önemli) şey bırakıyorum. Benden sonra onlara tabi olduğunuz müddetçe yolunuzu asla sapıtmazsınız. Onlardan biri diğerinden daha büyüktür. Bunlardan biri Allah’ın kitabıdır ki, gökten yere sarkıtılmış olan Allah’ın ipidir. Diğeri ise, Itretim, Ehl-i Beytimdir. Bu ikisi Havz-ı Kevser’e gelinceye kadar birbirinden ayrılmayacaklardır. O halde iyi düşününüz, o ikisi hususunda bana nasıl iyi bir halef olacaksınız?”
Edille-i Şer’iyye
İslami konularda ilim sahibi her münevverin, kültürlü kimsenin bildiği gibi, bütün metodoloji kitaplarında (Usul-i Tefsir, Usul-i Hadis, Usul-i Fıkıh ve Usul-i Teşri konularında yazılmış kitaplarda), dini ahkamın delillerinin dört olduğu kaydedilir ve bu deliller, “Edille-i Şer’iyye” başlığı altında Kitap, Sünnet, İcma-ı Ümmet ve Kıyas-ı Fukaha olarak takdim edilir.
Yine hukuk tahsili yapan herkes tarafından bilinir ki, devletlerin hukuk sistemlerinde anayasa, kanunlar, tüzükler, yönetmelikler, tamimler, tebliğler ve talimat olmak üzere birbirini destekleyen ve açıklayan hukuki metinler vardır. Bir mahkemede, hiçbir fert, hakimler heyetine karşı, ben anayasa haricinde hiçbir hukuki metin kabul etmiyorum diyemez; dese de sözü makbul ve muteber addedilmez.
Burada hemen, bu ümmetin en büyük alimlerinden olan, dört hak mezhepten birinin kurucusu bulunan İmam-ı Şafii’nin bir sözünü hatırlayalım:
“Hadis-i şerifler Kur’an-ı kerimin tefsiridir, İslam alimlerinin sözleri de hadis-i şeriflerin açıklamasıdır.”
Eski ilim adamlarımızdan Hatip Bağdadi, el-Kifaye isimli Usul-i hadis’le ilgili kitabının mukaddimesinden hemen sonra gelen 1. Babın başlığını, “Teklifin lüzumu ve amelin vücubu konusunda Allah’ın kitabının hükmüyle Resulullah’ın sünnetinin hükmü arasında eşitlik bulunduğuna dair varid olanlar babı” şeklinde tesbit etmiş ve burada sadece Kur’an-ı kerimle iktifa edilemiyeceğine dair 13 tane hadis-i şerif zikretmiştir.
“Allah’ı seviyorsanız bana uyunuz”
Hazret-i Peygambere itaat ve ittiba etme yani uyma konusunda, Kur’an-ı kerimde birçok ayet-i kerime vardır. Kur’an-ı kerimdeki sure sıralarına göre bazılarını zikretmek gerekirse, misal olarak şunları kaydedebiliriz:
Allahü teala, mealen buyuruyor ki:
“De ki: Allah’ı seviyorsanız bana uyunuz ki, Allah da sizi sevsin ve günahlarınızı bağışlasın.” (Al-i İmran suresi: 31)
“Allah’a ve ahiret gününe inanıyorsanız, herhangi bir şeyde ihtilafa düştüğünüzde, onu Allah’a ve Resulüne arz ediniz.” (Nisa suresi: 59)
“Hayır, Rabbine yemin ederim ki, onlar, aralarında çıkan o karışık işlerde, seni hakem kılmadıkça ve hem de verdiğin hükümden dolayı hiçbir sıkıntı duymaksızın teslim olmadıkça iman etmiş olmazlar.” (Nisa suresi: 65)
“Bir kimse, Peygamber’e itaat ederse, Allah’a itaat etmiş demektir.” (Nisa suresi: 80)
“Peygamberin emrine muhalefet edenler, fitneye ve can yakıcı azaba uğramaktan korksunlar.” (Nur suresi: 63)
“Allah’tan ve kıyamet gününden korkan sizler için, Peygamber ne güzel örnektir.” (Ahzab suresi: 21)
“Ey Kadınlar! Evlerinizde okunan Kur’anı ve hikmeti hatırlayınız.” (Ahzab suresi: 34)
“Muhakkak sen, doğru yola, Allah yoluna kılavuzlarsın...” (Şura suresi: 52-53)
“Peygamber nefsin arzusuna uyarak söz söylemez, onun söylediği söz, kendisine vahyedilenden başka birşey değildir.” (Necm suresi: 3-4)
“Peygamber’in size getirdiklerini alınız (tutunuz), yasak ettiği şeylerden sakınınız.” (Haşr suresi: 7)
Kur’an-ı kerimi açıklama görevi
Hazret-i Peygamber, ilim erbabınca malum olduğu üzere, herhangi bir soru veya olay üzerine hadis irad ettiği gibi, bazan da bir ayeti tefsir veya beyan yahut tahsis yahut da takyid için hadis irad ederdi.
Yüce Allah, Hazret-i Peygambere hitaben: “Ey Resul(üm)! Rabbin tarafından sana indirileni (tamamen) tebliğ et. Eğer tebliği (tam) yapmazsan Allah’ın risaletini (elçilik görevini) yerine getirmiş olmazsın...” (Maide suresi: 67) buyurmak suretiyle kendisine ineni tebliğ etmesini ona emrediyor, ayrıca “... (Ey Resulüm!), Sana da Kur’anı indirdik ki kendilerine indirileni insanlara beyan edesin, anlatasın; olur ki iyice düşünürler” (Nahl suresi: 44) ayet-i kerimesiyle de inen ayetleri insanlara beyan etmesini, açıklamasını emrediyordu.
“Sana bu kitabı, ancak hakkında ihtilaf ettikleri şeyleri tebliğ etmen (açıkça anlatman) için ve iman edecek bir kavme hidayet ve rahmet olmak üzere gönderdik” (Nahl suresi: 64) ayetiyle “Muhakkak ki biz sana, insanlar arasında Allah’ın gösterdiği ile hükmetmen için bu kitabı hak olarak indirdik...” (Nisa suresi: 105) ayetinde de, insanların ihtilafa düştükleri hususlarda ve diğer konularda, Hazret-i Peygambere, Kur’an-ı kerimi açıklayarak o konudaki hükmü belirtmesi görevi verilmektedir.
Kur’an kendisine indirilen, Allah ile kulları arasında elçi olarak görevlendirilen Hazret-i Peygamber, ayetleri açıklamayacak olsaydı, Allah’ın ayetlerinden murad-ı ilahinin ne olduğu tam anlaşılamazdı. İnşaallah bu konuda başka makaleler de yazacağız.
13.9.2002
Şanlı Peygamberimizi herkesin doğru olarak tanıması lazım
Sevgili Peygamberimizi doğru olarak tanımak ve sevmek her şeyin temelidir. Geçen haftaki makalemizde, ondan çok kısa olarak bahsetmiştik. O doğru olarak tanınmazsa, elde bu doğru ölçü bulunmazsa, dinle ilgili diğer şeyler hakkında verilecek olan bütün hükümler de yanlış olur. Bunun için, onu, anahatlarıyla tanımamız, çoluk-çocuğumuza, bütün aile efradımıza, yakınlarımıza ve tanıdıklarımıza kısaca tanıtmamız lazım:
Mekke’de
dünyaya geldi...
Kamusü’l-A’lam sahibi Şemseddin Sami bey, onun hakkında bizlere şu özet bilgileri vermektedir:
“İslam dininin peygamberi, Muhammed aleyhisselam’dır. Babası Abdullah, dedesi Abdülmuttalib b. Haşim b. Abd-i Menaf b. Kusay b. Kilab’dır. Tarihçilere göre miladın 571. senesinde, Nisan ayının 20’sine rastlıyan, Rebi’ul-evvel ayının 12. Pazartesi gecesi, sabaha karşı, Mekke şehrinde dünyaya gelmiştir. Annesi, Vehb’in kızı Âmine, Âmine’nin babası da, Abd-i Menaf b. Zühre b. Kilab’dır. Kilab, Peygamberimizin babası olan Abdullah’ın büyük dedesidir. Babası Abdullah, ticaret için Şam’a gidip, avdetinde Medine civarında “Darü’n-nabiğa” denilen yerde vefat etti; henüz 25 yaşında idi; oğlunu göremedi. Çünkü o daha anne karnında idi. Beş sene, süt annesi Halime es-Sa’diyye’nin kabilesinde kaldı. Bu Benî Sa’d kabilesi, Arabistan’ın en fasih, en güzel konuşan kabilesi idi. Bunun için, Muhammed aleyhisselam çok fasih konuşurdu. Altı yaşında iken, annesi Âmine, oğlunu Medine’deki dayılarına götürüp, orada vefat etti. Dadısı Ümm-i Eymen, kendisini Mekke’ye getirip, dedesi Abdülmuttalib’e teslim etti. 8 yaşında iken de Abdülmuttalib vefat edince, amcası Ebu Talib’in evinde kaldı. 12 yaşında iken, Ebu Talib ile, ticaret için Şam’a gitti. 17 yaşında iken, amcası Zübeyr, Yemen’e götürdü. 25 yaşında iken, Hadice (radıyallahü anha)’nin kervanı ile, ticaret için, Şam’a gitti. Aklı, edebi, güzel ahlakı ve çalışkanlığı ile meşhur oldu. İki ay sonra, Hadice validemizle izdivac eyledi.
40 yaşında iken Cebrail isminde melek gelerek, peygamber olduğu bildirildi. En evvel Hz. Hadice, sonra Hz. Ebu Bekr ve çocuk olan Hz. Ali ve Hz. Zeyd b. Harise iman etti. 43 yaşında iken herkesi, açıktan dine da’vet etmesi emr olundu. Müşrikler, eza, cefa ettiler.
“Hicri-kameri” sene
53 yaşında iken, Allahü tealanın izni ile Mekke-i Mükerreme’den Medine-i Münevvere’ye hicret etti. Miladın 622. senesi Eylül ayının 20. ve Rebi’ul-evvelin 8. Pazartesi günü, Medine’nin Kuba köyüne geldi. Hazret-i Ömer halife iken, bu senenin Muharrem ayının 1. günü, “Hicri-kameri” sene başı kabul edildi.Temmuz ayının 16. Cum’a günü idi. Eylül ayının 20. günü de, “Hicri-şemsi” sene başı oldu. 623. miladi sene başı, hicri-şemsi ve kameri senelerin birincisinde oldu. Kafirlere karşı gaza ve cihad yapılması emr edilince, hicretin 2. senesinde “Bedr gazası” yapıldı. 950 kafirden 50 kişi katl ve 44’ü esir edildi. 3. senede “Uhud gazası” oldu. Kafirler 3.000, müslümanlar 700 kişi idi. 75 sahabi şehid oldu. Bu senede, kadınların örtünmelerini emr eden ayet-i kerimeler nazil oldu. 4. senede “Hendek gazası”, 5. senede “Beni Mustalak gazası” yapıldı. 6. senede “Hayber gazası” ve Hudeybiyede “Bi’atü’r-rıdvan” anlaşması oldu. 7. senede Bizans hükümdarı Kayser’e ve İran şahı Kisra’ya islama da’vet mektupları gönderildi. 8. senede Herakliyüs’ün Rum ordusu ile “Mu’te gazvesi” vuku buldu ve Mekke feth edildi ve “Huneyn gazası” oldu. 9. senede, “Tebük gazası”na gidildi. 10. senede “Veda’ haccı” yapıldı. 11. senede, 13 gün humma hastalığı olup, Rebi’ul-evvelin 12. Pazartesi günü, mescidine bitişik odasında, 63 yaşında vefat etti.
Resulullah (sallallahü aleyhi ve sellem) daima güler yüzlü, tatlı sözlü idi. Mübarek yüzünde nur parlardı. Görenler, aşık olurdu. Hilmi, sabrı, güzel ahlakı, binlerce kitabda yazıldı. Hazret-i Hadice’den (radıyallahü anha) 2 erkek, 4 kız evladı oldu. Mısırlı Mariye’den de bir oğlu oldu. Hazret-i Fatıma (radıyallahü anha)’dan ma’adası kendisi hayatta iken vefat ettiler.”
Peygamberimizin üstünlüğü
Peygamberimizin bu kısa biyografisinden sonra, ifade edelim ki, Allahü teala, bütün peygamberlerine ismiyle hitab ettiği halde, Muhammed aleyhisselama; Habibim (sevgilim) diye iltifat etmiştir. Ayet-i kerimede mealen: “Seni alemlere rahmet olarak gönderdik” (Enbiya suresi:107) ve bir hadis-i kudside de: “Sen olmasaydın, sen olmasaydın, mahlukatı yaratmazdım” buyurdu. Her peygamber, kendi zamanında, kendi mekanında, kendi kavminin hepsinin her bakımdan en üstünüdür. Peygamberimiz Muhammed aleyhisselam ise, dünya yaratıldığı günden kıyamet kopuncaya kadar, her zamanda, her memlekette, gelmiş ve gelecek bütün varlıkların her bakımdan en üstünü, en faziletlisidir. Hiç bir kimse hiç bir bakımdan O’ndan üstün değildir. Cenab-ı Hak, O’nu öyle yaratmıştır.
Allahü teala her şeyden önce, sevgili Peygamberimiz Muhammed aleyhisselamın mübarek nurunu yarattı. Tefsir ve hadis alimlerimiz bildirmişlerdir ki, “Cenab-ı Hak, önce Muhammed aleyhisselam’ın nurunu yaratıp, ondan sonra bütün kainatı sırası ile vücuda getirdi.”
Allahü teala, en sevgili kulunu, doğru bir şekilde tanımamızı hepimize nasip buyursun.
22.11.2002
Muhammed aleyhisselâma tâbi olmak...
Cenâb-ı Hak, dünyâya gönderdiği ilk insan ve ilk Peygamber olan Âdem aleyhisselâmdan i'tibâren, Sevgili Peygamberimize gelinceye kadar bütün "Peygamber"leri vâsıtasıyla, kullarına, dünyâ ve âhirette râhat etmeleri, huzûr içerisinde, iyi bir şekilde, şerefle/onurla yaşamaları için, emir ve yasaklarını, yani ne yapmaları ve nelerden sakınmaları lâzım olduğunu, beğendiği ve beğenmediği bütün işleri bildirmiştir.
Peygamberlerin insanlığa yaptıkları çok önemli hizmetler vardır. Bütün Ülü'l-azim Peygamberler, Resûller ve Nebîler (aleyhimüsselâm), insanlığı kendileri gibi birer mahlûk olan varlıklara tapınma karanlığından kurtararak, bütün varlıkların yaratanı ve hakîkî sâhibi olan Allahü teâlâya ibâdet etmenin şeref ve üstünlüğüne, insanlık şerefine/onuruna çağırmışlardır.
Şek-şüphe yoktur ki, insanın insana kulluk etmesi, kölelik yapması son derece onur kırıcı bir durumdur. Onun için İslâmiyet, târihten gelen köleliği ortadan kaldıracak birtakım tedbîrler almıştır. Yemîn keffâreti, oruç keffâreti, zıhâr keffâreti gibi cezâlarda birinci madde bir köle âzâd edilmesidir.
Şu bir vâkıadır ki, insanlar, Allah'ın Peygamberlerine tâbi olup, emir ve yasaklarına uydukları müddetçe, şerefli/onurlu, huzûrlu ve rahat birer hayât yaşamışlar, birbirlerini sevip-saymışlardır. Emirlere ve yasaklara uymadıklarında ise, huzûrsuz olmuşlar, rahatları bozulmuş; ahlâksızlık, zulüm ve haksızlık bütün cemiyeti sarmıştır. Öyle ki, bu zulümlerden kadınlar, çocuklar, insanlar ve hayvanlar dâhil, bütün mahlûkât nasîbini almıştır.
KULLARDAN NE İSTENİYOR?
Allahü teâlâ, yarattığı kullarından ne istemektedir?
Hepimiz biliyoruz ki, Allahü teâlâ, kullarının îmân etmelerini, verdiği nimetlere şükretmelerini, ibâdet yapmalarını, güzel ahlâka sâhip olmalarını, kendi aralarında, şerefli/onurlu bir şekilde, kardeşçe yaşamalarını, sevişmelerini, birbirlerine yardımcı olmalarını istemekte ve bunları da emretmektedir.
İslâm âlimlerinin buyurdukları gibi, bütün saâdetlerin başı, Sevgili Peygamberimiz Muhammed aleyhisselâmı tanımak, sevmek, O'na îmân etmek, tâbi ve teslîm olmaktır. İki cihân saâdetine kavuşmak, ancak ve yalnız, dünyâ ve âhıretin Efendisi olan Muhammed aleyhisselâma tâbi olmaya bağlıdır.
Ona tâbi olmak demek, onun tarif ettiği şekilde îmân etmek ve onun getirdiği ahkâm-ı İslâmiyyeyi öğrenmek ve yapmak demektir...
Kur'ân-ı kerîm'de: "Kim, İslâm'dan başka bir dîn ararsa, bilsin ki kendisinden (böyle bir dîn) aslâ kabûl edilmeyecek ve o, âhirette ziyân edenlerden olacaktır" (Âl-i İmrân, 85) buyurulmaktadır.
Hakîkatte, bütün insanların yaratılmalarındaki maksat, Allahü teâlâya ibâdet etmeleridir. Nitekim Yüce Allah, Kur'ân-ı kerîm'inde [Zâriyât sûresinin 56. âyetinde] meâlen: "Cinnîleri ve insanları, ancak (beni bilmeleri, tanımaları) bana ibâdet etmeleri için yarattım" buyurmuştur.
Yüce Allah, meâlen: "Ey insanlar! Sizi ve sizden öncekileri yaratan Rabbinize kulluk ediniz. Umulur ki, böylece korunmuş (Allah'ın azâbından kendinizi kurtarmış) olursunuz" (Bakara, 21) buyurmuştur.
Allahü teâlâ, Bakara sûresinin 152. âyetinde de şöyle buyurmaktadır:
"O hâlde siz, (bana itâat ve ibâdet ederek) beni anın ki, ben de sizi (mağfiretimle) anayım. Ni'metlerime şükredin de nankörlük yaparak küfre varmayın (beni ve ni'metlerimi inkâr etmeyin)."
"NANKÖRLÜK EDERSENİZ!.."
Bu konuda, İbrâhîm sûresinin 7. âyet-i kerîmesi de çok dikkat çekicidir:
"Düşünün ki, Rabbiniz şunu bildirdi: Andolsun, eğer siz şükrederseniz, ben de elbette size [ni'met(ler)imi] artırırım ve eğer küfrân-ı ni'mette bulunur, nankörlük ederseniz, haberiniz olsun ki, gerçekten azâbım çok şiddetlidir."
Nisâ sûresinin 147. âyetinde ise, meâlen şöyle buyurulmuştur:
"Eğer siz, Allah'ın ni'metlerine şükreder ve îmân ederseniz, Allah size niye azâb etsin? Allah, şükredenlerin mükâfâtını verici, yaptıklarını bilicidir."
Dünyâda yapılan imtihânlarda [meselâ öğrenciler için yapılan vize ve final imtihânlarında] muvaffak olmak için, nasıl gerekli çalışmaları yapmak lâzım ise, âhıretteki imtihânda başarılı olabilmek için de, İslâmiyetin emrettiği gibi inanmak ve farz kılınan ibâdetleri yapmak, yasaklanan şeylerden de kaçınmak lâzım geldiği bedîhidir, açıktır.
10.5.2013
Her asırda peygamber gönderilmiştir
İlk insan ve ilk Peygamber Âdem aleyhisselâm zamanından, Sevgili Peygamberimize gelinceye kadar, her asırda peygamberler gönderilmiştir. Yüz senede bir gönderilen “Nebî”ler, bin senede bir gönderilen “Resûl”ler olduğu gibi, bunların aralarında gönderilen ve hepsinden daha üstün olan “Ülül-azim Peygamberler” de vardır.
Hazret-i Âdem ile eşi Hazret-i Havvâ, yeryüzünde bulunan ve “İlâhî vahiy” ile terbiye edilmiş olan ilk âiledir. İnsan nesli (soyu) onlardan çoğalmıştır. Yüce kitâbımız Kur’ân-ı kerîmde bildirildiği gibi, bu âile, bir erkek ile bir kadından ibârettir.
Bugün yeryüzünde rastladığımız farklı renklere, kültürlere, milletlere ve gruplara rağmen, insanlar temelde bir tek âilenin çocuklarıdırlar. İlmin kesin olarak ortaya koyduğu husûs, farklı ırklara, renklere, kan gruplarına ve iskelet yapılarına rağmen, bütün insanların bir ana-babadan çoğaldıklarıdır.
Nitekim Cenâb-ı Hak, “Hucurât sûresi”nin onüçüncü âyet-i kerîmesinde meâlen: “Ey insanlar! Biz sizleri, bir erkek ile bir kadından yarattık. Birbirinizle tanışmanız için milletlere ve kabîlelere ayırdık...” buyurmuştur.
“HAYIRLI ÜMMET”
“Peygamberler târihi” içerisinde son Peygamber olan Hazret-i Muhammed’in (aleyhisselâm), 150 bin güzîde sahâbî, mübârek insan, “hayırlı ümmet” meydâna getirmesi, onların da 30-40-50 sene gibi çok kısa zaman zarfında gâyet mahdût imkânlarla, Endülüs’ten [İspanya’dan] Çin’e kadar olan geniş coğrafî bölgeleri fethedip oralara ilim-irfân, ahlâk-fazîlet, adâlet-hakkâniyet, medeniyet-insan hakları, nûr ve hidâyet götürmeleri, dünyâda bir eşi-benzeri görülmemiş bir hâdisedir; bu dönemde yapılan fetihler ve elde edilen zaferler ciddiyetle incelenmesi gereken bir konudur.
Burada Amerikalı yazar Studart’ın bir sözünü hâtırlıyalım. Studart “İslâm Âleminin Bugünkü Hâli” adlı kitabında diyor ki:
“İslâm’ın zuhûru, neredeyse insanlık tarihinde kaydolunan en büyük hâdisedir. İslâm, daha evvel şahsiyet bakımından zayıf olan bir millet ve değer bakımından kıymetsiz bir ülkede zuhûr etti. Daha yirmi otuz sene geçmeden, uçsuz-bucaksız geniş mülk ve saltanatları parçalayarak, asırlar ve nesiller boyu devam edegelen eski dinleri yıkarak, millet ve kavimlerin içindekilerini değiştirerek, sağlam bünyeli bir âlem (İslâm Âlemi) kurarak yeryüzünün yarısına yayıldı. İslâm’ın ilerleme ve yükselme sırrını ne kadar araştırıp incelersek o kadar hayranlığımız artıyor...”
İslâmiyet, ilme, ahlâka ve âileye en büyük kıymeti verip, câhilliği ve ahlâksızlığı reddeder. Herkesçe bilindiği üzere, insanların diğer varlıklardan imtiyâzlı ve üstün olmaları, kuvvetle, vücut iriliğiyle, çok yemekle, yiğitlikle değil, îmân, ilim, edep, ahlâk ve takvâ iledir.
İslâm âlimleri ve atalarımız, asırlarca gecelerini gündüzlerine katarak çok kıymetli kitaplar yazmışlar ve bunları kütüphânelerde gözleri gibi koruyup bizlere kadar ulaştırmışlardır. Bizlere düşen, bunları okuyup istifâde etmek ve gereğini yapmaktır.
İYİLİKLE ANILMAK İÇİN...
İnsanın öldükten sonra iyilikle anılması için; câmi-mescid, mektep-medrese, hastahâne, aşhâne, çeşme, yol, köprü gibi topluma faydalı bir eser veya faydalı bir ilim [faydalı bir kitap yazma, yetişmiş talebe bırakma gibi] yahut hayırlı evlât bırakması gerekir. (Bu konuda bir hadîs-i şerîf de vardır.) Her şey bitip unutulduğu hâlde, bunlar unutulmaz ve ölen insanın hayırlı işinin devâmını te’mîn eder.
Burada netîce olarak ifâde edelim ki, âile, ne kadar sağlam olursa, toplum o derece güçlü temeller üzerine kurulmuş olur. Şu bir gerçektir ki, bir milleti yıkmak isteyen iç ve dış düşmânlar da, ilk tahrîbâtlarına âileden başlamaktadırlar.
Gerek erkek, gerek kadın, ahlâkî değerlere ne kadar sâhip çıkarlarsa, âile müessesesine ne kadar önem verirlerse ve bunu yaşatmaya çalışırlarsa, fuhuştan, zinâdan, bütün gayr-i meşrû ilişkilerden ne kadar uzak dururlarsa, o kadar sağlam bir âile yapısı kurulur ve cemiyet de o derece sağlam olur. Tabîî ki millet de son derece sağlam olur; bu milletin teşkîl ettiği devlet de o derece uzun ömürlü olur.
24.8.2013
İnsanlar rehbersiz kalınca...
Geçen hafta Cumartesi günü yazdığımız makâlemizde, bir nebze, insanların rehberlere olan ihtiyâcından bahsetmeye çalışmıştık. Bugün, aynı konuda birkaç kelime daha yazalım:
Beşer târihini inceleyecek olursak, insanların, önlerinde Allahü teâlânın gönderdiği bir “Rehber” olmadan kendi başlarına gittiklerinde, hep yanlış yollara saptıklarını görürüz. Şöyle ki, insan, kendisini yaratan büyük kudret sâhibinin var olduğunu, aklı sâyesinde anlamıştır. Fakat ona giden yolu bulamamıştır. Peygamberleri işitmeyenler, Hâlıkı (Yaratanı) evvelâ kendi etrâflarında aramışlardır. Kendilerine en büyük faydası olan güneşi, yaratıcı sanmışlar ve ona tapmağa başlamışlardır. Kısacası, insan kendi başına, “eşi-benzeri olmayan, bir, ezelî ve ebedî olan Allahü teâlâ”yı bir türlü tanıyamamıştır. Çünkü rehbersiz, karanlıkta doğru yol bulunamaz. Peygamberler en büyük rehberlerdir.
ŞEFKAT VE MERHAMET...
Burada şunu ifâde edelim ki, bütün kâinâtı, canlı-cansız her varlığı, en mükemmel bir nizâm ve intizâm üzere yaratan ve onları her ân varlıkta durduran Allahü teâlâ, yarattığı şu mükemmel âlemle, kendi varlığını belli ettiği gibi, kullarına çok merhamet ve şefkat ettiği, acıdığı için, var olduğunu ayrıca “Peygamber”leri vâsıtasıyla da bildirmiştir.
“İlk Peygamber” Âdem aleyhisselâmdan başlayarak, “son Peygamber” olan Sevgili Peygamberimize gelinceye kadar her asırda, dünyânın her tarafındaki insanlar arasından en iyi, en üstün olarak seçtiği bir zâta (bir Peygambere), bir “melek”le [“Cebrâîl” aleyhisselâm’la] haber göndererek, kendi varlığını, isimlerini ve sıfatlarını bildirmiştir.
Yüce Allah, insanlara muhtâc oldukları her türlü ni’meti de lutfetmiştir. Bu ni’metler sayılamayacak kadar çoktur. Bu konuda 2 âyet-i kerîme vardır:
“O size istediğiniz her şeyden verdi. Allah’ın ni’met[ler]ini sayacak olsanız sayamazsınız. Doğrusu insan çok zâlim, çok nankördür!” [İbrâhîm, 34]
“Hâlbuki Allah’ın ni’met[ler]ini teker teker saymaya kalkışsanız, onları sayamazsınız. Muhakkak ki Allah çok bağışlayıcıdır, çok merhametlidir.” [Nahil, 18]
Bu ni’metlerin en büyüğü, Peygamberler ve kitaplar göndererek, onların arkalarından da birçok âlim ve velîyi halkederek, sırât-ı müstekîmi, doğru yolu, Cennet’e götüren yolu, rızây-ı İlâhîsine götüren yolu göstermesidir.
İslâm dînini teblîğ eden, en son ve en üstün Peygamber, Muhammed aleyhisselâmdır. O’na verilen kitâb “Kur’ân-ı kerîm”, İlâhî kitapların en üstünüdür. Peygamber Efendimizin, doğru yolu gösterici mübârek sözlerine, “hadîs-i şerîf” denir. Bir insan, bir rehber olmadan Kur’ân-ı kerîmin ve hadîs-i şerîflerin manâlarını anlayamaz. Bunun için, eskiden olduğu gibi şimdi de, yetişmiş ve yetiştirebilen “Mürşid-i kâmil” denilen büyük din âlimlerine ihtiyâç vardır.
DÖRT BÜYÜK İMÂM
Geçen hafta da temâs ettiğimiz gibi, büyük âlim ve velîlerden Abdülhak-ı Dehlevî (rahmetullahi aleyh): “Mürşid-i kâmil”lerin en üstünleri dört mezheb imâmlarıdır. Bunlar; İmâm-ı A’zam Ebû Hanîfe, İmâm-ı Şâfiî, İmâm Mâlik ve İmâm Ahmed bin Hanbel’dir (rahmetullahi aleyhim ecmaîn) buyurmuştur.
Bu dört büyük imâm, İslâm dîninin dört temel direkleridirler. Kur’ân-ı kerîmin ve hadîs-i şerîflerin manâlarını doğru olarak öğrenmek için, bunlardan birinin kitâblarını okumak lâzımdır.
Bunların her birinin kitâblarını açıklayan binlerce âlim gelmiştir. Bu açıklamaları okuyan, İslâm dînini doğru olarak öğrenir. Bu kitâbların hepsindeki îmân bilgileri aynıdır. Bu doğru îmâna “Ehl-i Sünnet” i’tikâdı (inancı) denilmektedir.
Peygamber Efendimiz, “Ahlâkınızı güzelleştiriniz” buyurmuştur. (İbn-i Lâl) Resûlullah aleyhisselâma “Dîn nedir?” diye suâl edilince, “Dîn, güzel ahlâktır” buyurmuştur. (Deylemî)
Şu hâlde dînin emirlerine uyup, yasak ettiklerinden kaçan kimse, huyunu değiştirip güzel ahlâka sâhip olur. Sevgili Peygamberimize, güzel ahlâkın ne olduğu sorulduğu zaman da buyurdu ki: “Güzel ahlâk, gelmeyene gitmek, vermeyene vermek ve zulmedeni affetmektir.” [Hâkim]
23.8.2013
İnsanların rehberlere olan ihtiyacı...
Bugün sizlere, “İnsanların Rehberlere Olan İhtiyâcı” başlıklı genel bir konuda birkaç kelime takdîm etmek istiyoruz. Yanî bu makâlemizde insanların, kıymetli zevâtın rehberliklerine, irşâdlarına, yol göstericiliklerine nasıl muhtâç olduklarından bahsedeceğiz.
Tabîî ki, böyle bahr-ı ummân gibi derin bir konuyu, bir makâleye sığdırmak elbette ki mümkün değil, ama “zikr-i cüz’ irâde-i kül=parçayı zikredip bütünü kasdetme” kâidesine göre, inşâallah bugün bir nebze de olsa, konunun ana hatlarına temâs etmeye gayret edelim, öbür hafta da mevzûumuzu tekrâr ele almaya çalışalım.
Önce, “Rehber” kelimesinin tarîfiyle işe başlayalım:
“Rehber” kelimesi için sözlüklerde ve ansiklopedilerde: “Yol gösteren, kılavuz; bir kimseye veya bir topluluğa iyi ile kötüyü görmesinde ve doğru yolu bulmasında yardımcı olan, insanı Allahü teâlânın rızâsına kavuşturmaya çalışan, ilim ve ahlâk sunan zât” karşılıklarını görüyoruz. [Dîni Terimler Sözlüğü, “Rehber” maddesi]
DİNİMİZİN EMİRLERİNDEN
Büyük pedagog, psikolog ve sosyolog, önde gelen ulemâ ve evliyâdan İmâm-ı Gazâlî (rahimehullah): “Allahü teâlâyı tanımaya çalışmak, bunun için, İslâm ahlâkını bilen ve Cenâb-ı Hakk’a kavuşturan yolu gösteren bir rehber aramak ve ona uymak, İslâmiyet’in emirlerindendir” buyurmuştur.
Büyük âlim ve velîlerden İmâm-ı Rabbânî (rahmetullahi aleyh): “Allahü teâlânın sevgili Peygamberi Muhammed aleyhisselâm; ‘insanların rehberi’, her bakımdan en güzeli, en iyisi ve en üstünüdür” buyururken, Peygamberimiz için, “insanların rehberi” sıfatını kullanmıştır.
Yine İmâm-ı Gazâlî hazretleri buyuruyor ki:
“Her Müslümân, terbiye edici bir üstâda muhtaçtır. Üstâd onu terbiye ederek, kötü huylardan kurtarır. Allahü teâlâ, insanlara doğru yolu göstermek için, Peygamberler gönderdi. Peygamberlerden sonra onlara vekîller olarak evliyâyı yarattı.” [Eyyühe’l-veled]
“Gavs-ı A’zam” ve “Gavsü’s-sekaleyn” sıfatlarıyla anılan, Peygamber Efendimizin mübârek torunlarından, Hazret-i Hasan Efendimizin soyundan gelen Abdülkâdir-i Geylânî (kuddise sirruh) hazretleri ise şöyle buyurmuştur:
“İnsanlara rehberlik eden kimsede şu hasletler bulunmazsa, o rehberlik yapamaz: Rehberin, kusûrları örtücü ve bağışlayıcı olması, şefkatli ve yumuşak olması, doğru sözlü ve iyilik yapıcı olması, iyiliği emredip kötülükten menedici olması, misâfirperver ve geceleri insanlar uyurken ibâdet edici olması, âlim ve cesûr olması” lâzımdır. [Dîni Ter. Söz., “Rehber” maddesi]
Dilimizde, “Rehber” manâsında başka bir terim daha vardır, o da “Mürşid” kelimesidir. “Mürşid” de: “İrşâd eden, doğru yolu gösteren rehber zât. İnsanları, iyi bir Müslümân olmaları için terbiye eden âlim ve velî kişi” anlamında kullanılan bir kelimedir.
“Talebe, mürşidini, hocasını ne kadar çok severse, onun kalbinden feyz alması da o kadar çok olur. Mürşid vesîledir, vâsıtadır; maksad, Allahü teâlâdır” buyuran İmâm-ı Rabbânî (kuddise sirruh) çok mühim bir hakîkati ifâde buyurmuştur.
“Bütün kazançlarıma, mürşidlerimi, hocalarımı çok sevmekle kavuştum. Saâdetlerin anahtarı, Allahü teâlânın sevdiklerini sevmektir” buyuran Mazhâr-ı Cân-ı Cânân (rahimehullah) da çok önemli bir noktaya temâs etmiştir.
ONLARIN KİTAPLARINI OKUMAK
Muhyiddîn İbn-i Arabî (rahmetullahi aleyh): “Mürşidi [hocası, rehberi] olmayanın mürşidi [yol göstericisi] şeytândır” derken, bu konuda Ferîdüddîn Genc-i Şeker isimli velî zât, şöyle çok güzel bir yol göstermektedir:
“Bir kimse, kendisini irşâd edecek (doğru yolu gösterecek) bir mürşid [bir hoca, bir rehber, bir yol gösterici] bulamamışsa, büyük zâtların (Ehl-i sünnet âlimlerinin) kitaplarını okusun ve onlara uysun.” [Dîni Terimler Sözlüğü, “Mürşid” maddesi]
“Mürşid-i Kâmil” diye bir tabîr de vardır. Bu, “Tasavvufta kemâle gelmiş, olgunlaşmış, evliyâlık mertebelerinin sonuna ulaşmış, kâbiliyeti olanları bu yolda yetiştiren rehber zât”lara verilen bir sıfattır.
Büyük âlim ve velîlerden Abdülhak-ı Dehlevî (kuddise sirruh): “Mürşid-i kâmillerin en üstünleri, dört mezheb imâmlarıdır. Bunlar; İmâm-ı A’zâm Ebû Hanîfe, İmâm-ı Şâfiî, İmâm Mâlik ve İmâm Ahmed bin Hanbel’dir. Bu dört imâm, İslâm dîninin dört temel direkleridir” buyurmuştur.
17.8.2013
İnsanların, rehberlere ihtiyaçları vardır
Makâlemizin hemen başında belirtelim ki, dînde inanılacak altı şeyden [Âmentü esâslarından] dördüncüsü, Allahü teâlânın “Peygamber”lerine inanmaktır. Peygamberlere îmân etmek, aralarında peygamberlik bakımından hiçbir fark görmeyerek, hepsinin sâdık, doğru sözlü olduğuna inanmak demektir. Peygamberler, insanları, Cenâb-ı Hakk’ın beğendiği yola kavuşturmak, onlara doğru yolu göstermek için gönderilmişlerdir.
PEYGAMBER NE DEMEKTİR?
İslâmiyette, bir terim olarak “Peygamber” demek, “yaratılışı, huyu, ilmi, aklı, zamânında bulunan bütün insanlardan üstün, kıymetli, muhterem bir zât” demektir. “Peygamber”in hiçbir kötü huyu, beğenilmeyecek hâli yoktur. Çünkü Peygamberlerde “ismet” sıfatı vardır. Yâni Peygamber olduğu bildirilmeden önce ve bildirildikten sonra, küçük ve büyük hiçbir günâh işlemezler. İstisnâsız bütün Peygamberler böyledir. Peygamberlerin her söylediği doğrudur.
Peygamberlik; çalışmakla, açlık, sıkıntı çekmekle ve çok ibâdet yapmakla ele geçmez [ya’nî ilmî terimiyle “kesbî” değildir]. Yalnız Allahü teâlânın ihsânı, seçmesiyle olur [ya’nî “vehbî”dir].
Peygamberlerin her söyledikleri doğrudur. Onlardan birine bile inanmayan kimse, hiçbirine inanmamış, hepsini inkâr etmiş olur. Meselâ son Peygamber Muhammed aleyhisselâma inanmayan bir kimse, bütün peygamberleri inkâr eden kimse ile aynı durumdadır. Bütün peygamberler, hep aynı îmânı söylemiş, hepsi ümmetlerinden aynı şeylere îmân etmelerini istemişlerdir. Fakat ibâdet ve amelleri, ya’nî kalple, bedenle yapılması ve sakınılması lâzım olan şeyleri farklıdır...
Dünyâ târihinin çok önemli dönüm noktalarından, kilometre taşlarından biri, “İki Cihân Güneşi Hazret-i Muhammed (Aleyhisselâm)”ın dünyâyı teşrîfleridir. Yüce Allah, Muhammed aleyhisselâmı, son peygamber olarak bütün insanlara ve cinnîlere göndermiştir.
Bu münâsebetle, burada, son devir ulemâsının büyüklerinden ve Sevgili Peygamberimizin torunlarından olan Seyyid Abdülhakîm Arvâsî‘nin (rahmetullahi aleyh), Peygamberimizin üstünlüğünü anlatan bir sözünü nakledelim:
“Her Peygamber, kendi zamânında, kendi mekânında, kendi kavminin hepsinden, her bakımdan üstündür. Muhammed aleyhisselâm ise, her zamânda, her memlekette, ya’nî dünyâ yaratıldığı günden, kıyâmet kopuncaya kadar, gelmiş ve gelecek, bütün varlıkların, her bakımdan en üstünüdür. Hiçbir kimse, hiçbir bakımdan O’nun üstünde değildir. Bu, güç bir şey değildir. Dilediğini yapan, her istediğini yaratan, O’nu böyle yaratmıştır. Hiçbir insanın O’nu medhedecek gücü yoktur. Hiçbir insanın da, O’nu tenkîd edecek iktidârı yoktur.”
ÖRNEK İNSAN
Şüphesiz ki, eğitimciler için nümûne-i imtisâl ya’nî örnek insan, ideal eğitimci, bundan 14 asır evvel, tek başına teblîgâta başlayarak 23 sene gibi çok kısa bir zaman zarfında, târihin bir benzerini görmediği ve kıyâmete kadar da göremeyeceği 150.000 kâmil insânın meydâna gelmesine vesîle olan, asr-ı saâdetin mi’mârı sevgili Peygamberimizdir...
Eğitimde işin esâsı, hem kendisine faydalı, hem de âilesine, milletine, vatanına ve devletine, hattâ bütün insanlığa faydalı birer unsur meydâna getirmektir. İşte bu güzel ülkenin bütün vatandaşlarının ana hedefi bu olmalıdır. Bu da, iyi bir eğitim ile mümkün olabilir.
Tabîî ki eğitimin “örgün” olanı bulunduğu gibi, “yaygın” olanı da vardır. Haddizâtında, târih boyunca insanlar, Allah’ın ve Peygamberlerinin emir ve yasaklarına uydukları müddetçe, huzûrlu ve râhat bir hayât yaşamışlar, birbirlerini sevip-saymışlardır. Emirlere ve yasaklara uymadıklarında ise, huzûrsuz olmuşlar, râhatları bozulmuş; ahlâksızlık, zulüm ve haksızlık bütün cemiyeti sarmıştır.
Bugün de, bozuk inanışlara, kötü işlere, dînî yönden harâmlara, kânûnî yönden suçlara sapmamak aslında bir yiğitliktir.
30.3.2012
İnsanları ıslâh etmek için çalışmak
“Kınalızâde Alî Efendi” isimli ahlâk âliminin “Ahlâk-ı Alâî” isimli kitâbında ifâde ettiğine göre, “insan” denen şerefli varlık, “medenî” olarak yaratılmıştır. Ya’nî insanlar topluluk hâlinde, yardımlaşarak yaşayan, kibâr, nâzik, terbiyeli, görgülü kimselerdir. Hayvânlarla insanlar arasında çok büyük farklar vardır. Meselâ hayvânlar medenî yaratılmamışlardır; şehirlerde birlikte yaşamaya mecbûr değildirler. Ama insanlar, nâzik, zayıf yaratıldıkları için, pişmemiş yemek yiyemezler. Gıdâ, elbise ve binânın kendileri için hâzırlanması lâzımdır. Ya’nî san’atlara ihtiyâçları vardır.
İnsanların, Allahü teâlâya karşı, kalple inanmaları ve bedenle yapmaları lâzım olan şükür borçları, kulluk vazîfeleri, Allahü teâlâ ve O’nun sevgili Peygamberi tarafından açıkça bildirilmiştir. Allahü teâlâya şükür, ancak O’nun Peygamberinin getirdiği yola uymakla olur. Allahü teâlâ, bu yola uymayan, bunun dışında kalan hiçbir şükrü, hiçbir ibâdeti kabûl etmez, beğenmez. Çünkü insanların iyi, güzel sandıkları çok şey vardır ki, İslâmiyet bunları beğenmemekte, çirkin olduklarını bildirmektedir...
EBEDÎ SAADET İÇİN
Akl-ı selîm sâhibi herkes tarafından kabûl edilen çok açık bir husûstur ki, Allahü teâlâ, kullarına, râzî olduğu yolu göstermek için, çeşitli kavimlere, zaman zaman “Peygamberler” göndermiştir.
Yüce Allah’ın, Hazret-i Âdem’den i’tibâren, insanları ebedî saâdete kavuşturmak için, muhtelif asırlarda, çeşitli coğrafî bölgelere, pek çok “Peygamber” göndermesi, bunlardan bazılarına da, “Kitap”lar ve “Sahîfe”ler indirmesi, kullarına gönderdiği ni’metlerinin en büyüğüdür...
Peygamberimizin Peygamberliği bildirilmeden önceki zamana “Câhiliye Dönemi” denilmektedir. Fahr-i kâinât Efendimiz doğmadan önce, bütün âlem, ma’nevî yönden müthiş bir zulmet (karanlık) içinde idi. İnsanlar hadsiz, hudûtsuz derecede azgınlaşmışlar, Allahü teâlâ’nın gönderdiği dînler unutulmuş, İlâhî hükümlerin yerini, insan kafasından çıkan fikirler, düşünceler almıştı. Sâdece insanlar değil, bütün mahlûklar, zâlim insanların vahşet ve zulmünden iyice bunalmıştı. Zulüm son haddine varmış, ahlâksızlık iftihâr vesilesi sayılıyordu.
Sevgili Peygamberimizin gençlik yıllarında, bütün âlemdeki insanlar gibi Araplar da, böyle alabildiğine bir câhiliyetin içine düşmüşlerdi. Puta tapmak, içki, kumar, zinâ, fâiz ve daha birçok çirkin iş, aralarında yaygınlaşmıştı. Muhammed aleyhisselâm, onların bu bozuk hâllerinden son derece nefret eder ve kötülüklerinden dâimâ uzak dururdu. Bütün Mekke halkı, O’nun bu hâlini görür ve hayret ederlerdi.
Her bakımdan insanların en üstünü olan Muhammed aleyhisselâm, kendisine peygamberliği bildirilmeden önce de, güzel ahlâkı, insanlara görülmemiş bir şekilde iyi davranması, sâkinliği, yumuşaklığı ve diğer üstün hâlleriyle sevilmiştir. İnsanlar, bu hasletleri sebebiyle O’na hayrân olmuşlardır.
Mekke halkı, O’nda gördükleri şaşılacak derecedeki doğru sözlülük ve güvenilirlikten dolayı, kendisine “el-Emîn”, ya’nî “her zaman güvenilen kimse” lakabını verdiler. Böylece
gençliğinde bu isimle meşhûr oldu...
Netîce i’tibâriyle o zamanın insanları arasında şefkat, merhamet, iyilik ve adâlet gibi güzel hasletler yok olmuş gibiydi. Peygamberimiz, böyle bir durumda bulunan insanlardan “Asr-ı Seâdet” meydâna getirmiştir.
KULDAN İSTENEN NEDİR?
Cenâb-ı Hak, bütün Peygamberleri vâsıtasıyla, onlara saâdet yollarını göstermiş, iyi ve güzel, kötü ve çirkin her şeyi öğretmiştir. Bu “Peygamber”leriyle, insanların dünyâda ve âhirette râhat etmeleri, huzûr içerisinde, iyi bir şekilde yaşamaları için, emirlerini ve yasaklarını, ya’nî ne yapmaları ve nelerden sakınmaları lâzım olduğunu açıklamıştır.
Bu Peygamberlerin hepsinin hedefi, insanların dünyâda huzûr ve sükûn içerisinde yaşamaları, âhirette de ebedî saâdete kavuşmalarıdır.
Peygamberlerin vârisleri olan İslâm âlimleri ve Evliyâ-yı kirâm da, hep gıdâ gibi, bütün insanlara lâzım olan iyi fertler, iyi âileler ve iyi cemiyetler teşkîl etmek için uğraşmışlardır...
31.3.2012
Sevgili Peygamberimizin yüksek ilmi
Hemen makâlemizin başında ifâde edelim ki, Sevgili Peygamberimiz Muhammed aleyhisselâm “ümmî” idi. Yâni kimseden ders görmemiş, herhangi bir kitap okumamış, hiçbir yazı yazmamıştır. Fakat insanlar ve melekler içinde, en çok ilim O’na verilmiştir. “Ümmî” olduğu hâlde, yâni kimseden bir şey okuyup öğrenmemiş iken, Allahü teâlâ, O’na her şeyi bildirmiştir.
Şunu belirtelim ki, “Ümmî” terimi, câhil demek değildir. Okur-yazar olmayana “Ümmî” denir. “Ümmî” olan âlimler de vardır. Kâinâtın Efendisi Muhammed aleyhisselâm da “Ümmî” idi. Fakat bütün ilimlere vâkıf idi. O kadar âlim idi ki, Onu görmekle şereflenip sahâbî olanlar bile, oradan ayrılınca hikmet ehli olurdu. Yani doktorlarla tıp ilminden, zirâatçılarla zirâat ilminden, subaylarla harp tekniğinden konuşabilirlerdi. Elbette bu, Peygamber Efendimizin bir mu’cizesi idi...
Evet, Muhammed aleyhisselâm, “Ümmî” idi; yanî hiç mektebe gitmedi. Kimseden ders almadı. Fakat, her şeyi biliyordu. Yanî her neyi düşünse, her neyi bilmek istese, Allahü teâlâ O’na bildiriyordu. Cebrâîl aleyhisselâm adındaki melek gelip, O’na her istediğini söylüyordu.
Bu husûsu, Allahü teâlâ, Kur’ân-ı kerîmde meâlen şöyle bildiriyor: “Sen bu Kur’ân-ı kerîm gelmeden önce, bir kitap okumadın; yazı da yazmadın. Eğer okur-yazar olsaydın, başkalarından öğrendin diyebilirlerdi.” (Ankebut sûresi, 48).
Bu âyetin tefsîrinde şöyle denilmektedir: “[Ey Muhammed! Bu Kur’ân-ı kerîm sana indirilmeden önce] Sen bir kitaptan okumuş ve elinle onu yazmış değildin. Eğer öyle olsaydı müşrikler, [Kur’ân-ı kerîmi, başkasından öğrenmiş veya önceki semâvî kitaplardan almış] derlerdi. [Yahûdîler de, Onun vasfı Tevrât’ta ümmî olarak bildirilmiştir, bu ise ümmî değil diye şüpheye düşerlerdi.]”
Diğer bir âyet-i kerîmede meâlen, “Yanlarındaki Tevrât ve İncîl’de yazılı buldukları o elçiye, o ümmî Peygambere uyanlar (var ya), işte o Peygamber onlara iyiliği emreder, onları kötülükten meneder, onlara temiz şeyleri helâl, pis şeyleri harâm kılar. Onunla birlikte gönderilen Nûr’a [Kur’âna] uyanlar var ya, işte kurtuluşa erenler onlardır” [A’râf, 157] buyurulmuştur.
Esâsen Cenâb-ı Hak, Muhammed aleyhisselâmı Peygamber olarak seçerken, O’nun bilhâssa “Ümmî” yâni okuma-yazma öğrenmemiş olmasını ve bu sebebden Kur’ân-ı kerîmin ancak Allahü teâlâ tarafından vahy edilebileceğinin anlaşılmasını istemiştir.
Hadîs-i şerîfte de; “Ben ümmî Peygamber Muhammed’im... Benden sonra Peygamber yoktur” buyuruldu.
Yine Kur’ân-ı kerîm’de şöyle buyurulmaktadır:
“O (Muhammed aleyhisselâm) kendiliğinden, kendi arzûsu ile konuşmaz, konuşmamaktadır. Onun [dîn işlerinde] konuşması ancak vahiydir; O’nun sözleri, O’na bir vahiy ile bildirilmekte, öğretilmektedir.” [Çünkü O, tevhîdi ilân ve şirki yok etmek ve İslâmiyeti yaymak ile emrolunmuştur]” buyurulmuştur. (Necm sûresi, 3-4)
Kur’ân-ı kerîmin Allah kelâmı olduğunu inkâr eden ve Muhammed aleyhisselâm tarafından hazırlandığını iddiâ edenleri reddeden âyet-i kerîmeler nâzil oldu.
İsrâ sûresinin 88. âyetinde meâlen, “De ki, insanlar ve cinnîler birbirlerine yardımcı olarak, [belâgat, güzel nazm ve kâmil mânada] bu Kur’ânın bir benzerini ortaya koymak için bir araya gelseler, yemîn olsun ki, yine de benzerini ortaya koyamazlar” buyuruldu.
1.2.2014
Muhammed aleyhisselâm, her bakımdan insanların en üstünüdür
Her bakımdan insanların en üstünü olan Muhammed aleyhisselâm, kendisine peygamberliği bildirilmeden önce de, güzel ahlâkı, insanlara görülmemiş bir şekilde iyi davranması, sâkinliği, yumuşaklığı ve diğer üstün hâlleriyle sevilmiştir. İnsanlar, bu hasletleri sebebiyle O'na hayrân olmuşlardır. Mekke-i mükerremenin halkı, gördükleri şaşılacak derecedeki doğru sözlülük ve güvenilirlikten dolayı, O'na daha gençliğinde “el-Emîn” yani “kendisine her zaman güvenilir” lakabını verdiler. Böylece gençliğinde bu isimle meşhûr oldu.
Yine gençliğinde “Hılfül-fudûl” adı verilen bir teşkîlâta üye olup mağdûrların, mazlûmların, garîplerin yanında olmuş, haksızlıklara dâimâ karşı çıkmıştır.
Peygamber Efendimiz, 40 yaşında iken, Peygamberliği henüz kendisine bildirilmeden önce, Mekke-i Mükerreme’de Nûr dağındaki Hırâ Mağarası’nda tefekkür ve ibâdetle meşgûl olurken, Cebrâil (aleyhisselâm), Ramazân ayının 17. gecesi gelip, ilk İlâhî emri getirmişti. Bilindiği gibi, bu gelen ilk vahiy, “Alak Sûresi”nin ilk beş âyet-i kerîmesi idi. Meâl-i âlîsi şöyledir:
"(Ey Habibim Muhammed!) Yaratıcı Rabbinin (Allahü teâlânın) adı ile oku. O, insanı alaktan (yani pıhtılaşmış kandan) yarattı. Oku, senin Rabbin, en büyük kerem sâhibidir. O, kalemle (yazı yazmayı) öğretendir. İnsana bilmediğini O öğretti (yani öğretir)."
İlk vahyin gelmesiyle, peygamberlik vazifesini îfâya başlayan Muhammed Mustafa (sallallahü aleyhi ve sellem) Efendimiz, İslâm'ı tebliğe yirmi üç sene devâm etti. Bunun on üç senesi Mekke-i mükerreme’de, on yılı da Medine-i münevvere'de geçmiştir.
Bilindiği üzere, ilk emri, "Oku" diye başlayan İslâm dîninde ilme büyük ehemmiyet verilmiştir. İlim mevzûunda, ilmin temîn edeceği yüksek dereceler husûsunda, Kur'ân-ı kerîmde müteaddid âyet-i celîleler ve Peygamber Efendimizin birçok hadîs-i şerîfleri vardır.
Peygamber Efendimiz, en büyük mûcize olarak Kur’ân-ı kerîmi ortaya koydu ki, 6.236 âyetinden [yuvarlak hesâpla 6.666 âyet diyoruz; bazı âyetlerin birleştirilmesi ve Besmelelerin âyet sayılıp sayılmamasına göre böyle farklı rakamlar var; yoksa Kur’ân-ı kerîmde herhangi bir noksânlık veya fazlalık söz konusu değil] biri gibi söyleyemezsiniz diye meydân okuduğu hâlde, 1400 küsûr seneden beri, dünyânın her tarafındaki bütün İslâm düşmanları el ele vererek, mallar, servetler dökerek uğraştıkları hâlde, söyleyemediler.
Arap, Fars ve Türk edebiyâtında görülen “Na’t”lar, hep Resûlullah için yazılmıştır.
Ömürlerinin her safhasında Resûlullah Efendimizin aşkı ile yanıp tutuşan, yanık feryâdlar, içli gözyaşları ve yakıcı mısralarla bu aşklarını dile getirenlerin en büyük ve meşhûrlarından olan ve bu muhabbet deryâsından büyük pay sâhibi olan Mevlânâ Hâlid-i Bağdâdî Hazretleri de Sevgili Peygamberimize olan muhabet ve aşkını kasîdelerinde çok güzel bir şekilde dile getirmiştir.
Bütün Müslümânlar, tezhîpli [süslenmiş] levhalar üzerine yazılan “hilye-i seâdet”leri [yani O'nun dış görünüşünü veya görünen bütün uzuvlarının şeklini, sıfatlarını, isimlerini ve güzel huylarını], câmi ve mescidlerde, ev ve iş yerlerinde gözlerinin önlerine asmışlar ve O’nu dâimâ kalplerinde bulundurmaya çalışmışlardır.
25.1.2014
En büyük nimet, son peygamberi tanımakla şereflenmektir
Allahü teâlâ, bir insanda bulunabilecek, görünür-görünmez bütün iyilikleri, bütün üstünlükleri, bütün güzellikleri, habîbi, mahbûbu, sevgilisi yanî en çok sevdiği zât olan son Peygamberi Muhammed (aleyhisselâm)da toplamıştır.
Meselâ, aklı o kadar çoktu ki, Arabistân yarımadasında, sert, inâtçı insanlar arasında gelip, onları çok güzel idâre ederek ve cefâlarına sabrederek, yumuşaklığa ve itâate getirdi. Çoğu dînlerini bırakıp Müslümân oldular ve dîn-i İslâm yolunda kimisi babasına, kimisi de oğullarına karşı harb ettiler. O’nun uğrunda mallarını, yurtlarını fedâ edip kanlarını akıttılar.
Güzel huyu, yumuşaklığı, affı, sabrı, ihsânı, ikrâmı, o kadar çoktu ki, herkesi hayrân bırakırdı. Hiçbir hareketinde, hiçbir işinde, hiçbir sözünde, hiçbir zaman, hiçbir çirkinlik, hiçbir kusûr görülmemiştir. Kendisi için kimseye gücenmediği hâlde, din düşmânlarına, dîne dil ve el uzatanlara karşı sert ve şiddetli idi. Herkese karşı yumuşak olmasaydı, Peygamberlik heybetinden, büyüklük hâllerinden, kimse yanında oturmaya ve sözünü dinlemeye tâkat getiremezdi.
O, insanların en güzel yüzlüsü ve gâyet nûrânî benizlisi idi. Mübârek yüzü, kırmızı ile karışık beyâz olup ay gibi nûrlanırdı, parlardı. Sözleri gâyet tatlı olup gönülleri alır, rûhları cezbederdi...
Resûlullah Efendimiz, târihte olduğu gibi günümüzde de bütün dünyâ milletlerinin, ilim adamlarının, devlet, siyâset ve fikir adamlarının, ediplerin, târihçi ve askerî şahsiyetlerin alâkasını çekmekte, bunların her biri O’nu biraz inceledikten sonra hayrânlık ve şaşkınlıklarını, dile getirmektedirler.
Müslümân olmayanlar, Habîb-i Ekrem Efendimizin sâdece idâreciliği, dehâsı, askerî, sosyal ve diğer taraflarını görmekte, yalnız bunlara bakarak O’nu tanımaya çalışmaktadırlar. Gördükleri fevkalâde ve hiçbir insanda görülmemiş üstünlükler ve muvaffakiyetler karşısında acze düşmekle berâber, O’na Peygamber gözüyle bakmadıkları için, O’nu tanımaktan ve anlamaktan çok uzak kalmaktadırlar.
Müslümânlar da, Peygamber Efendimizin güzellik ve üstünlüklerini ilimleri, ihlâsları ve O’na olan muhabbetleri kadar derece derece görmekte ve anlayabilmektediler. Bunlardan zâhir âlimleri O’nun zâhirî vasıflarını, bâtın âlimleri de bâtınî güzelliklerini görebildikleri kadar dile getirmişlerdir.
Ulemâ-i râsihîn denilen hem zâhir, hem de bâtın bilgilerinde üstâd ve Peygamber Efendimize vâris olan yüksek İslâm âlimleri ise, O’nu bütün güzellikleriyle görmüş ve âşık olmuşlardır...
Şüphe yoktur ki, Allahü tealâyı sevenin, O’nun Resûlü’nü de sevmesi vâciptir, farzdır. Ayrıca onun yolunda olan sâlih kulları da sevmesi lâzımdır. Resûlullah’ı çok sevmek lâzım olduğu konusunda, pekçok İslâm âlimi birçok kitap yazmıştır.
Her mü’minin Resûlullahı çok sevmesi gerekir. Onu çok seven, onu çok zikreder, anar, çok över. [Bu da zâten îmânının gereğidir. Çok sevmek, kâmil mü’min olmanın da alâmetidir.] Çünkü, başta “Sahîh-i Buhârî” olmak üzere, birçok hadis kitabında yer alan bir hadîs-i şerîfte, “Bir kimse, beni çocuğundan, babasından ve herkesden dahâ çok sevmedikçe, îmân etmiş olmaz” buyuruldu. Yanî o kişinin îmânı kâmil, olgun olmaz.
24.1.2014
Peygamberimizin Kur’ân-ı kerîmde medhedilmesi
Bugün, bir nebze, bütün insanlara ve cinnîlere Peygamber olarak seçilip gönderilen, Allahü teâlânın Habîbi, yaratılmış bütün insanların ve diğer mahlûkâtın her bakımdan en üstünü, en güzeli, en şereflisi, son ve en üstün Peygamber Muhammed aleyhisselâmın, kelâmların en güzeli olan, yüce Allah’ın kelâmı Kur’ân-ı kerîmde nasıl medhedildiğini ele alalım:
“Ey Peygamber! Biz seni hakîkaten bir şâhit, bir müjdeleyici, bir uyarıcı, Allah'in izniyle O'na çağıran ve nûrlandıran bir ışık olarak gönderdik.”[Ahzâb, 45]
“Biz seni bütün insanlara müjdeleyici ve uyarıcı olarak gönderdik.” [Sebe’, 28]
“Doğrusu Biz seni hem bir şâhit, hem bir müjdeci, hem de bir uyarıcı olarak gönderdik.” [Feth, 8]
“Biz seni âlemlere rahmet olarak gönderdik.” [Enbiyâ, 107]
“Senin için bitmeyen-tükenmeyen [sonsuz] mükâfât vardır. Elbette sen büyük bir ahlâk üzeresin.” [Kalem, 3-4]
“Rabbin sana [çok ni’met] verecek, sen de râzî olacaksın.” [Duhâ, 5]
Kezâ Yüce Rabbimiz: “Peygamber, mü’minlere canlarından evlâdır, ileridir, daha yakındır. [Yanî O, mü'minler nazarında kendi nefislerinden, canlarından daha önce gelir. Mü’minlerin, Peygamber’i kendi nefislerinden çok sevmeleri gerekir.] O'nun hanımları da onların anneleridir...” [Ahzâb, 6] buyuruyor.
Allahü teâlâ yine şöyle buyurmaktadır:
“(Ey inananlar!) Andolsun ki, size içinizden [kendinizden] öyle bir Peygamber gelmiştir ki, sizin sıkıntıya uğramanız, ona çok ağır gelir. O, size çok düşkün [üstünüze çokça titreyen], mü’minlere karşı çok şefkatli ve gâyet merhametlidir.” (Tevbe, 128)
Bilindiği gibi, dînde inanılacak altı şeyden [Âmentü esâslarından] dördüncüsü, Allahü teâlânın“Peygamber”lerine inanmaktır. Peygamberlere îmân etmek, aralarında peygamberlik bakımından hiçbir fark görmeyerek, hepsinin sâdık, doğru sözlü olduğuna inanmak demektir. Peygamberler, insanları, Cenâb-ı Hakk’ın beğendiği yola kavuşturmak, onlara doğru yolu göstermek için gönderilmişlerdir. Bilindiği gibi, Allahü teâlânın, “Peygamber” göndermesi, kullarına gönderdiği ni’metlerinin en büyüğüdür.
Peygamberlik vazîfelerini görmekte, peygamberlik üstünlüklerini taşımakta, bütün peygamberler müsâvîdir, eşittirler. Fakat peygamberlerin, birbirleri üzerinde, fazîletleri, şerefleri, üstünlükleri vardır. Meselâ, ümmetlerinin çok olması, gönderildikleri memleketlerin büyük olması, ilim ve mârifetlerinin çok yerlere yayılması, mu’cizelerinin daha çok ve devâmlı olması ve kendileri için ayrı kıymetler ve ihsânlar bulunması gibi üstünlükler bakımından, âhir zaman Peygamberi Muhammed aleyhisselâm, bütün peygamberlerden daha üstündür. “Ülü’l-azm” olan peygamberler, böyle olmayanlardan ve “resûl”ler de,“nebî”lerden daha üstündürler.
Peygamberlerin her söyledikleri doğrudur. Onlardan birine bile inanmayan kimse, hiçbirine inanmamış, hepsini inkâr etmiş olur. Meselâ son Peygamber Muhammed aleyhisselâma inanmayan bir kimse, bütün peygamberleri inkâr eden kimse ile aynı durumdadır. Bütün peygamberler, hep aynı îmânı söylemiş, hepsi ümmetlerinden aynı şeylere îmân etmelerini istemişlerdir. Fakat ibâdet ve amelleri, yanî kalple ve bedenle yapılması ve sakınılması lâzım olan şeyleri farklıdır.
18.1.2014
Peygamber efendimizin medhine dâir...
Hâtırlayacağınız üzere, 12 Ocak 2014 (11 Rebîu’l-evvel 1435) Pazarı Pazartesiye bağlayan gece, mübârek “Mevlid Kandili”ni idrâkle şereflendiğimiz için, geçen haftaki iki makâlemizde, birer nebze Peygamber Efendimizden bahsetmeye çalışmıştık.
Âlemlere rahmet olarak gönderilen, kâinâtın baş tâcı, ebedî rehberimiz Sevgili Peygamberimiz Hazret-i Muhammed Mustafa (aleyhis-selâm) hakkında yazı yazmak, söz söylemek, konferans vermek, vaaz etmek aslında çok zor bir iş.
Burada, bu vesîleyle şu husûsu belirtelim ki: “Allah, bir kimseye söz ve yazı san’atı ihsân ederse, Resûlullahı övsün, düşmânlarını kötülesin” hadîs-i şerîfine uyularak, asırlardır “Mevlid” kitapları yazılmış ve okunmuştur.
Resûlullah Efendimizi öven çeşitli “Mevlid Kasîdeleri” vardır. Türkiye’de ve diğer Osmânlı coğrafyasında her zaman okunan ve çok meşhûr olan “Mevlid Kasîdesi”ni Yıldırım Bâyezîd Hân zamanında Bursa Ulucâmi’de Başimâm olan Süleymân Çelebi, tâ 15. asırda yazmıştır.
Bu kasîdenin asr-ı saâdetten sonra yazılmış olması, onun bid’at olmasını gerektirmez. Her zaman O’nu övücü kasîdeler, yazılar yazılabilir. Onları okumak bid’at değil, sevâp olur. Mevlid okumaya karşı çıkan bazı kimseler için belirtelim ki, Mevlid-i şerîf okumak demek; şiir olarak Resûlullah’ın dünyâya gelişini, hayâtını, mi’râcını anlatmak, O’nu hâtırlamak, O’nu övmek demektir. Hazret-i Mevlânâ Celâleddîn-i Rûmî, “Mevlid okunan yerden belâlar gider” buyurmuştur.
Resûlullahı övmek bir nevi ibâdettir. O’nun medhine dâir âyet-i kerîmeleri inşâallah yarın ele alacağız. Bugün burada şunu belirtelim ki: Peygamber Efendimizin şâirleri, Câmide [Mescid-i Nebevî’de], Resûlullahı öven ve kâfirleri kahreden şiirler okurlardı. Resûlullah (sallallahü aleyhi ve sellem), bunlardan Hassân bin Sâbit hazretlerinin şiirlerini çok beğenirdi; Mescidde bu şâir için bir minber bile koydurmuştur. O, bu minbere çıkar, Resûlullahı över, düşmânlarını kötülerdi. Resûlullah Efendimiz de: “Hassân’ın sözleri, düşmânlara oktan daha tesîrlidir” buyururdu...
İslâm âlimlerinin ittifâkla bildirdikleri gibi, her peygamber, kendi zamanında, kendi mekânında, kendi kavminin hepsinden her bakımdan üstündür. Peygamberimiz Muhammed aleyhisselâm ise, dünyâ yaratıldığı günden kıyâmet kopuncaya kadar, her zamanda, her memlekette, gelmiş ve gelecek bütün varlıkların her bakımdan en fazîletlisi, en üstünüdür. Hiçbir kimse hiçbir bakımdan O’ndan üstün değildir. Cenâb-ı Hak, O’nu öyle yaratmıştır.
Bu konuda bir şâir diyor ki:
“Her vasfı ki, imtiyâzı hâiz,
Târih onu vasfederken âciz.”
Sevgili Peygamberimizin şâirlerinden Hassân bin Sâbit (radıyallahü anh)’in şu sözü ne kadar mânidârdır:
“Ben, Muhammed Mustafâ (sallallahü aleyhi ve sellem)’dan bahsederken, O’nu medhediyor değilim; bilakis O’ndan bahsetmek sûretiyle, kendi sözlerimi kıymetlendirmiş oluyorum.”
Gönüller Sultânı Mevlânâ Celâleddîn-i Rûmî’nin (kuddise sirruh) kelâmı da çok manâlıdır:
“Ben, âlemler genişliğinde bir ağız isterim, tâ ki, meleklerin bile gıpta ettiği O zâttan söz edebileyim.”
Burada, Arapça bir şiiri de zikretmeden geçemeyeceğiz. Manâsı şöyledir: “O, beşerden bir beşerdir; fakat taşlar arasındaki yâkût taşı gibidir.”
[İnşâallah yarın da konumuza devâm edelim.]
17.1.2014
Bütün saâdetlerin başı, Sevgili Peygamberimize tâbi olmaktır
İftara doğru
Ramazan Ayvallı
Cenâb-ı Hakk’ın, “İlk Peygamber” Hazret-i Âdem (aleyhisselâm)dan başlayarak, “son Peygamber” olan Hazret-i Muhammed (aleyhisselâm)a gelinceye kadar her asırda, dünyânın her tarafındaki insanlar arasından en iyi, en üstün olarak seçtiği bir zâta (bir Peygambere), bir “melek”le [“Cebrâîl”aleyhisselâm’la] haber göndererek, kendi varlığını, isimlerini ve sıfatlarını bildirmiş olduğu ma’lûmdur.
Târihi inceleyecek olursak, insanların, önlerinde Yüce Allah’ın gönderdiği bir“Peygamber, rehber, mürşid, yol gösterici” olmadan kendi başlarına gittiklerinde, hep yanlış yollara saptıklarını görürüz.
İslâm âlimlerinin buyurdukları gibi, saâdetlerin başı, Sevgili Peygamberimiz Muhammed aleyhisselâmı tanımak, sevmek, O’na îmân etmek, tâbi’ ve teslîm olmaktır. İki cihân saâdetine kavuşmak, ancak ve yalnız, dünyâ ve âhıretin Efendisi olan Muhammed aleyhisselâma tâbi' olmaya bağlıdır. Ona tâbi' olmak demek, onun tarîf ettiği şekilde îmân etmek ve onun getirdiği ahkâm-ı İslâmiyyeyi öğrenmek ve yapmak demektir.
Allahü teâlâ, bir insanda bulunabilecek, görünür-görünmez bütün iyilikleri, bütün üstünlükleri, bütün güzellikleri, habîbi/mahbûbu/sevgilisi Muhammed (Aleyhisselâm)’da toplamıştır.
Resûlullah Efendimiz, günümüzde de bütün dünyâ milletlerinin, ilim adamlarının, devlet, siyâset ve fikir adamlarının, edîplerin, târihçi ve askerî şahsiyetlerin alâkasını çekmekte, bunların her biri O’nu biraz inceledikten sonra hayrânlık ve şaşkınlıklarını dile getirmektedirler.
Hâtırlarda olduğu gibi, Fransız dergilerinden “Le Point”, 1980 yılını "Hazret-i Muhammed Yılı" olarak ilân etmişti. Dergi, bu seçimine sebeb olarak, 12 Rebîul-evvel’de dünyâyı teşrîf eden “Hazret-i Muhammed'in (aleyhisselâm), yedinci yüzyılda yaşamış olmasına rağmen, dünyâdaki tesîrini, her geçen gün büyüyerek sürdürmesini” göstermiştir.
İslâm dünyâsında, bugüne kadar, Peygamber Efendimizi medheden on binlerce kitap, kasîde ve diğer eserlerin yazılmış olduğunu söyleyebiliriz. Ama bunları yazanlar içinde, şöhretleri ve sanatları bütün dünyâyı ve asırları kaplamış olanları dahî, O’nu methetmekten âciz olduklarını beyân etmişlerdir. Arap, Fars ve Türk edebiyâtlarında görülen “Na’t”lar, hep O’nun için yazılmıştır.
Âlim ve velîlerin büyüklerinden olan İmâm-ı Rabbânî: “Allahü teâlânın sevgili Peygamberi Muhammed aleyhisselâm; ‘insanların rehberi’, her bakımdan en güzeli, en iyisi ve en üstünüdür” derken, Peygamberimiz için, “insanların rehberi” sıfatını kullanmıştır.
Pedagog, psikolog ve sosyolog, ulemâ ve evliyânın önde gelenlerinden olan İmâm-ı Gazâlî de: “Allahü teâlâyı tanımaya çalışmak, bunun için, İslâm ahlâkını bilen ve Cenâb-ı Hakk'a kavuşturan yolu gösteren bir rehber aramak ve ona uymak, İslâmiyet'in emirlerindendir” demiştir.
Allah’ın ni’metlerinin en büyüğü, Peygamberler ve kitaplar göndererek, onların arkasından da birçok âlim ve velîyi halk edip onlara vâris kılarak, sırât-ı müstakîmi, doğru yolu, Cennet’e götüren yolu, rızây-ı İlâhî’sine götüren yolu göstermesi olsa gerektir.
Hadd-i zâtında insanlar, Allah’ın ve Peygamberlerinin emir ve yasaklarına uydukları müddetçe, huzûrlu ve râhat birer hayât yaşamışlar, birbirlerini sevip-saymışlardır. Emirlere ve yasaklara uymadıklarında ise, huzûrsuz olmuşlar, râhatları bozulmuş; ahlâksızlık, zulüm ve haksızlık bütün cemiyeti sarmıştır...
11.1.2014
Peygamber efendimize iftira atanlara söylenecek birkaç cümle
Bir “hadis-i kudsi”de de belirtildiği üzere, bütün alemler yüzüsuyu hürmetine yaratılan, alemlere de rahmet olarak gönderilen (Enbiya:107) Sevgili Peygamberimizi medhetmek, bizim gibi aciz insanların haddi değilse de, onu medh etmek Allahü tealanın razı olduğu bir iştir, hatta ibadettir. Peygamber efendimiz, kendisine sözlü olarak sataşan, aleyhinde şiir yazan kişilere cevap vermesi için, kıymetli sahabisi Hassan b. Sabit hazretlerine ricada bulunur, “Ya Hassan! Sen de onlara şiirle cevap ver. Çünkü senin şiirlerin onlara oktan daha tesirlidir” buyururdu. Hatta onun için, Medine-i Münevvere’de Mescid-i Nebevi içerisine bir kürsü koydurmuştu. Ayrıca Cenab-ı Hakk, onu Kur’an-ı Kerim’de medhetmektedir (Kalem: 4). Ama bütün bunlara rağmen, ona dil uzatmak, hakaret etmek ancak imandan, iz’andan, idrakten, ilimden, ahlaktan, edepten ve insanlıktan nasibi olmayan kişilerin yapabilecekleri bir iştir.
Dost-düşman herkesçe bilinen bir gerçektir ki, Muhammed aleyhisselam, çocukluğundan itibaren tanınan, sevilen, sayılan, kendisine i’timad edilen, hatta “Emin” lakabıyla anılan bir insandır. Ne var ki, o, peygamberliğini i’lan edince, bazı menfaat-perest kişiler tarafından iftiralara uğradı, hakaretler gördü, hücumlara ma’ruz kaldı. Fakat o şanlı Peygamber, kendisine ve ashabına yapılan eziyetlere ve işkencelere karşı büyük bir tahammül gösterdi; hep sabretti. O, Cenab-ı Hakk’ın, kendisine ve sahabe-i kiramına olan ilahi va’dlerinin hepsinin aynen gerçekleşeceğini yakınen biliyordu. Ona inanan, onu seven-sayan, ona tabi olan kimseler, onun uğrunda mallarını, çoluk-çocuklarını feda ettikleri gibi, canlarını da feda etmeye hazır hale gelmişlerdir.
Resulullah efendimiz, ömrü boyunca, bazı tesbitlere göre, 47 def’a su-i kasde (suikaste) uğrayan, ama Allahü tealanın koruduğu (Maide:67), kendisini öldürmek isteyen kimseleri dahi affeden, onlara, bütün insanlara, hatta diğer mahlukata da çok acıyan, merhamet eden bir kimsedir. Harplerde bile, önce hasımlarına Müslüman olmalarını teklif ederdi; böylece kardeş olacaklarını ifade ederdi. İslamiyetle şereflenmiyeceklerse, cizye vermelerini, İslamın himayesine girmelerini, bu sebeple canlarını, mallarını, ırzlarını korumayı 2. teklif olarak sunardı. Buna da razı olmazlarsa, o zaman harp yaparlardı. Başta asr-ı saadette yapılanlar olmak üzere, Müslümanların harpleri genellikle müdafaa harbi şeklinde olmuştur. Önce saldıranlar hep kafirler olmuştur. Bizim Peygamberimiz, kendisine düşmanlıkta çok ileri giden Ebu Cehil’e bile acıyarak, onun da kurtulmasını istiyerek 23 def’a İslamiyeti tebliğ eden bir zattır.
Onun merhameti sadece insanlara değil, hayvanlara ve nebatlara bile şamil idi. Nitekim harbe gönderdiği seriyye kumandanlarına verdiği 8 maddelik talimatta kadınların, çocukların, yaşlıların, din adamlarının, hayvanların öldürülmemesini, ağaçların kesilmemesini, ekinlerin yakılmamasını, suların zehirlenmemesini emrederdi. Biz burada ancak, 14 asır evvel ifade buyurulan bu emirler karşısında, feministlerin, hayvan-severlerin, çevrecilerin ve diğer insan hakları savunucularının kulakları çınlasın diyoruz.
Onun, Yahudi ve Hıristiyanlara verdiği eman-name, yine onun halifelerinin (mesela Hz.Ömer’in) gayr-i müslimlere verdiği ahid-nameler dillere destandır. Bugün bütün devletlerin ve milletlerin kabul ettikleri İnsan Hakları Evrensel Beyannamesi’nin tarihi, daha dün denilebilecek kadar yakındır.
Bunları böylece belirttikten sonra, şimdi de Allahü tealanın, Kur’an-ı kerim’de onun hakkında ne buyurduğuna bakalım: “(O vakit) sen, Allahü tealâ’dan bir rahmet (esirgeme) sayesindedir ki, onlara yumuşak davrandın. Eğer (bil-farz) kaba, katı yürekli olsaydın, onlar etrafından herhalde dağılıp gitmişlerdi bile. Artık onları bağışla; (Allah’tan da) günahlarının yarlığanmasını iste...” (Âl-i İmran:159)
Hal böyle iken, bir kendini bilmez papaz, Batılıların bile hayran oldukları o büyük Peygamber Hz. Muhammed’e (aleyhisselam) terörist (!) dedi. Bildiğiniz üzere, Ekim ayı başlarında, Amerikan CBS televizyonu için çekilen “60 Dakika” programında Hz. Muhammed için ‘terörist’ (!) tabirini kullanan Jerry Falwell adlı rahip, dünya üzerindeki bütün Müslümanları ayağa kaldırdı. Hatta bir kısım Müslümanlar, o kanal önünde eylem yaptılar. Birçok kuruluş ve Müslüman gösterici, çekimin yapıldığı Houston’daki KHOU-Channel 11 stüdyolarının önünde protesto gösterisi düzenledi. İşte olaylara sebep olan konuşmayla ilgili olarak gazetelere, radyo ve televizyonlara, bu arada internet kanallarına intikal eden haber:
“Amerikan CBS televizyonu için çekilen ‘60 Dakika’ programında Hz. Muhammed’e ‘terörist’ (!) suçlamasında bulunan bir rahip, Amerika ve dünyadaki Müslümanların sert tepkisine sebep oldu. Jerry Falwell adlı rahibin, CBS’in yan kuruluşu olan Houston TV’sinde yapılan çekim sırasında, “İslam kaynakları ve yabancı kaynaklardan Muhammed’in şiddet yanlısı ve savaştan yana bir kişi olduğuna dair çok şey okudum. Yani günümüzde Saddam ve Arafat gibi bir çeşit terörist. Adam öldürmek onu rahatsız etmiyordu” diye konuştuğu belirtiliyor. Yukarıda Peygamber efendimiz hakkında yapılan açıklamalar muvacehesinde, bu papazın şu sözlerinin ne büyük bir iftira olduğu ortadadır.
İslam ülkeleri, özellikle İKÖ gibi teşkilatlar, bu tür küstahlıklar karşısında sessiz kalmamalı ve kesinlikle herhangi bir dini harbe veya medeniyetler çatışmasına izin vermemelidirler. Dünya Kiliseler Konseyi (WCC) gibi teşkilatlar da, bazı Hıristiyan din adamlarının bu kabil sorumsuzca açıklamalarına müsamaha göstermemelidirler.
Bizler Müslümanlar olarak Hz. Musa ve Hz. İsa gibi büyük peygamberlere dil uzatıyor muyuz? Onlara veya Allahü tealanın herhangi bir peygamberine hakaret eden kişi, biz Müslümanların inancına göre dinden çıkar, İslamiyetle alakası kesilir. Bizler hiçbir dini veya mensuplarını tezyif ve tahkir etmiyoruz. O halde, bütün Yahudi ve Hıristiyanların da buna dikkat etmelerini istemek herhalde bizim de hakkımız olsa gerek. İnşaallah bu konuda başka makaleler de yazacağız.
1.1.2002
Hazret-i Peygamber'in vârislerinin hizmetleri
Makalemizin hemen başında, kendi insanımızın dini, dili, vatanı, coğrafyası, tarihi, ilmi, irfanı, edebiyatı, zevk ve güzel ahlakına ağırlık verilmesini, bunları yeni nesillerimize, çocuklarımıza ve torunlarımıza aktarmak mecburiyetinde olduğumuzu ifade etmek istiyoruz.
Okuyuculara doğruları öğreten, onları şaşırtmayan ve yanıltmayan, genel kültürlerini arttıran kitap, dergi, gazete, ansiklopedi, CD ve DVD’lere, velhasıl doğru ilmi eserlere, her ülkede, her zamanda ve hele günümüzde büyük ihtiyaç olduğunda şek ve şüphe yoktur. Milli kültürümüzü yüceltecek bilgileri ihtiva eden kaynakların yayınlanması, onlardan nakiller yapılması, milletimizin ve memleketimizin istikbâli açısından çok önemlidir.
Örnek alınan kimseler
Şüphesiz ki, Sahabe-i Kiram ve Tâbiîn devrinden başlayarak geniş İslâm dünyâsı içinde birçok âlim ve velî gelip geçmiştir. Bu büyük âlim ve velîler, kendi asırlarında olduğu gibi, zamanlarından sonra da dâimâ sevilen ve sayılan, nasihat ve tavsiyelerinden istifade edilen, hayatları örnek alınan kimseler olmuşlardır.
Son Peygamber Hazret-i Muhammed aleyhisselam’ın âhirete intikalinden sonra, her memlekette ve her devirde ona tam tâbi olan âlim ve velî zâtlar bulunmuş ve bunlar da onun vârisleri olarak insanların din ve dünyâ saâdetine ulaşmaları için çalışmışlardır. İslam ve Türk tarihi boyunca dünyaya hükmeden sultanlar, pâdişâhlar bile doğruyu onların vasıtasıyla bulmaya çalışmışlar, mânevî sultanların onlar olduklarını görmüşler, yine onların irşad ve nasîhatleri ile devlete, millete ve bütün insanlığa çok faydalı hizmetler yapmışlardır.
Bilindiği gibi, iyi insanların hayatları öğrenildikçe, iyilerin adedi artacaktır. Mâzîsini, büyüklerini tanıyamayan çocuklar, gençler ve olgunlar, büyüklüklere tâlip olamazlar. İnsanların çeşitli buhrânlara, rûhî sıkıntılara maruz kaldıkları asrımızda, büyük insanların yaşayış tarzları, tavsiye ve nasîhatleri, hâl ve hareketlerini öğrenmek, hem ibret almaya, hem de uyanmaya sebep olacaktır.
İnsanlığa hizmet ettiler...
Asr-ı Saâdet’ten sonra, târih boyunca insanlığa huzurlu devirler yaşatmış olan Emevîler, Abbâsîler, Karahanlılar, Gazneliler, Timuroğulları, Bâbürlüler, Selçuklular, Osmanlılar ve daha birçok İslâm devletinin sultanları, hep bu büyüklerin rehberliğinde insanlık âlemine hizmet etmişlerdir.
Fakat şimdi insanlarımızı, özellikle müslümanları bekleyen önemli bir tehlike var. Başta Türkiye olmak üzere, Türk Cumhuriyetleri ve bütün İslam aleminde, ciddi manada misyonerlik çalışmaları yapılmaktadır. Henüz Hıristiyanlığı kabul etmemiş olan ülkelerde, çeşitli faaliyetler halinde yürütülen Hıristiyanlık propagandasının her türüne “misyonerlik”, bu işlerden herhangi birini yapan kişiye de “misyoner” denir. Misyonerlerin çok değişik metodları varsa da, bugün ana hatlarıyla, başta İnciller olmak üzere çeşitli kitap ve broşürlerin, audio ve video kasetlerin, CD’lerin dağıtılması, dil kursları, radyo, televizyon ve internet aracılığıyla muhtelif yayınların yapılması şekliyle sürmektedir. Ayrıca bizim ülkemizde, büyük şehirler başta olmak üzere, muhtelif vilayetlerde kurdukları yayınevleri ve açtıkları “kilise-ev”lerindeki propagandalarıyla da devam etmektedir.
Sovyet Sosyalist Cumhuriyetler Birliği dağılınca, tek kutuplu kalan Dünya'da hakim olan Hıristiyanlar, bugün için zayıf olan Müslümanlara zulmetmeye, ülkelerini işgal etmeye başladılar. Ayrıca çeşitli hilelerle Müslümanları dinlerinden döndürmek için çok kesif çalışmalara başladılar. Halbuki Müslümanlarla hıristiyanların el ele vererek çalışabilecekleri birçok saha vardır. Mesela uyuşturucu, alkolizm, fuhuş, rüşvet, dolandırıcılık, terör, zulüm, her çeşit ahlaksızlık, ateizm, işsizlik, fakirlik gibi birçok konuda iş ve güç birliği yapabilirler, bunlara karşı beraber mücadele verebilirler. Ama maalesef durum böyle değil. Medyada zaman zaman misyonerlerin menfi faaliyetlerine dair muhtelif yazılar, konuşmalar ve açıklamalar yer almaktadır. Bunun yanında, daha ziyade Hıristiyanların lehine olan “DİYALOG”la ilgili çalışmalar da göze çarpmaktadır. Biz, bu vesile ile ifade edelim ki, asla ve kat’a “dinler veya medeniyetler çatışması”ndan yana değiliz. Modern dünyada harbe taraftar olan hiçbir aklı başında kimse yoktur. Çünkü tarihte Müslümanlarla Hıristiyanlar arasında cereyan eden “HAÇLI SEFERLERİ” milyonların ölümüne, mamur ülkelerin harap olmasına sebep olmuştur. Tarihen sabittir ki, Haçlı Seferlerini maalesef Hıristiyanlar, hem de onların din adamları olan Papalar başlatmıştır.
Hep; biz, müsamaha gösterdik
Makalemizin sonunda belirtelim ki, dost-düşman herkesçe bilindiği gibi, başta Sevgili Peygamberimiz, bilahare 2. Halife Hazret-i Ömer tarafından Ehl-i Kitaba verilen ahid-nameler olmak üzere, Osmanlılar döneminde ise, 29 Mayıs’ta İstanbul’u fethinin 550. yıldönümünü kutladığımız Fatih Sultan Mehmed Han gibi zevatın Hıristiyanlara verdikleri eman-nameler, Müslümanların diğer din mensuplarına olan müsamahasını, hoşgörüsünü ortaya koymaktadır. Tarih boyunca gelmiş-geçmiş İslam devletleri zamanında Hıristiyanların, hainlik yapmadıkları müddetçe, Müslümanların içinde nasıl rahat yaşadıkları çok açık bir şekilde ortadadır. Şimdi biz bütün Hıristiyanları ve tüm insanları insafa davet ediyoruz.
13.6.2003
Âlimlerin irşâdına olan ihtiyâcımız...
Büyük gönül sultânlarından, dünyâyı aydınlatan ışıklardan, ulemânın ve evliyânın büyüklerinden olan Seyyid Tâhâ-i Hakkârî [kuddise sirruh]’un, doğduğu, yaşadığı ve vefât ettiği yerde, yani memleketi olan Hakkârî’de, 23-25 Mayıs târihleri arasında, Hakkârî Vâlîliği ile Hakkârî Üniversitesi tarafından müştereken düzenlenen bir sempozyumla hâtırlanmasını, hem de “Uluslararası Tâhâ-i Hakkârî Sempozyumu” ile anılmasını büyük bir şükrânla karşılıyor, bunu, bir vefâ borcunun ödenmesi olarak görüyoruz. Bu vesîleyle, hakkında, bizim de bir teblîğ sunacağımız Seyyid Tâhâ-i Hakkârî’yi (rahimehullah) rahmet ve minnetle anıyoruz.
Bu “Sempozyum”u düzenleyen yetkililere, organizasyonda az veya çok emeği geçen herkese ve konuşma yapacak olan değerli ilim adamlarına tebrîk, takdîr ve teşekkürlerimizi sunmayı bir görev telakkî ediyoruz...
KÂMİL İNSAN YETİŞTİRMEK
Sempozyumla yâd edilen, Peygamberimizin torunlarından, maddî ve ma’nevî vârislerinden olan Seyyid Tâhâ-i Hakkârî hazretleri gibi bütün âlim ve velîlerin hedefleri, malum olduğu üzere, cemiyette kâmil insanlar meydâna getirmekti.
Zâten Allah’ın, kullarına elçi olarak gönderdiği Peygamberlerin târihini incelediğimizde de, hepsinin, aynı îmân esâslarını teblîğ etmiş olduklarını, “iyi ferd”, “iyi âile”, “iyi cemiyet” meydâna getirmeyi hedeflemiş olduklarını görüyoruz...
Burada, bu vesîleyle önemli bir husûsu ifâde etmek gerekir:
Yirmibirinci asırda, yeni nesillere, mâddî ve ma’nevî değerlerimizi, mukaddes dînimiz İslâmiyet’i, şanlı târihimizi, târihî ve ilmî sahsiyetlerimizi, yüksek kültür ve medeniyetimizi doğru bir şekilde, ilmî ve objektif usûllerle öğretmemiz şarttır...
Yine burada münâsebet düşmüşken belirtelim ki, İslâm dîninin, beşeriyeti saâdete, adâlete ve insanlığa eriştirmek için ilân ettiği yüksek esâslar ve dünyâ nizâmı mefkûresi, pekçok İslâm devleti arasında, Eshâb-ı kirâmdan sonra en ileri derecesine Osmânlı devrinde ulaşmıştır.
Osmânlı devleti zamanında, kıymetli âlimler yetişip, muhteşem ilim ve san’at eserleri inşâ edilmiştir. Herkesçe bilinmektedir ki, Osmânlı sultanları, ilmi ve ilim adamlarını, memleketlere sâhip olmaktan üstün tutmuşlar; kemâl sâhibi ilim erbâbını dâima takdîr edip onlara rağbet göstermişlerdir. Pâdişâhlar, savaşta ve barışta, kânûnların düzenlenmesinde, İslâm dîninin bildirdiği hükümlere sâdık kalmakla yükselip kuvvetlenmişlerdir. İşlerinde âlimlerle istişâre eylemişlerdir. Devlet nizâmlarının hâzırlanıp düzenlenmesini ve teftîşini onlara havâle edip idârî mes’ûliyetlere onları da dâhil etmişlerdir. Bunun için Osmânlı Devletinde ulemâ sınıfı, hürmetli bir mevkideydi...
TÂHÂ-İ HAKKÂRÎ KİMDİR?
Seyyid Tâhâ-i Hakkâri, insanları Hakk’a davet eden, onlara doğru yolu gösterip, hakîkî saâdete kavuşturan ve kendilerine “Silsile-i Aliyye” denilen büyük âlim ve velîlerin otuz birincisidir. “Şihâbüddîn”, “İmâdüddîn” ve “Kutbü’l-İrşâd vel-Medâr” lakaplarıyla anılmaktadır. Babası Seyyid Molla Ahmed bin Sâlih Geylânî’dir.
O, “Gavs-ı A’zam” diye anılan Abdülkâdir-i Geylânî hazretlerinin onbirinci batından torunu olup aslında şerîflerdendir, yanî Peygamber Efendimizin (sallallahü aleyhi ve sellem) torunu olan Hazret-i Hasan’ın soyundandır; ama “Seyyid Tâhâ-i Hakkârî” diye meşhûr olmuştur. Bilindiği gibi, Hazret-i Hüseyin’in soyundan gelenler “Seyyid”ler, Hazret-i Hasan’ın soyundan gelenler ise “Şerîf”ler diye anılmaktadır.
Seyyid Tâhâ-i Hakkârî, küçük yaşta Kur’ân-ı kerîmi ezberledikten sonra ilim öğrenmeye başlamış, Süleymâniye, Kerkûk, Revandız, Erbîl ve Bağdâd’taki medreselerde ve daha başka birçok medresede zamânının büyük âlimlerinden ders görmüş, dîn ve fen ilimlerini öğrenip icâzet (diploma) almış bulunan, Osmanlılar zamânında Anadolu’da yetişen ulemâ ve evliyânın büyüklerindendir.
Tâhâ-i Hakkârî, tasavvuf ilmini de, Süleymâniye’de, ziyâretine gittiği ve sohbetinde bulunduğu Mevlânâ Hâlid-i Bağdâdî’den öğrenip onun huzûrunda kemâle gelmiştir. Mevlânâ Hâlid-i Bağdâdî’nin talebelerinin en kıymetlilerindendir. [İnşâallah yarın da ondan bahsetmeye devâm edelim.]
24.5.2013
İnsanların peygamberlere ve kitaplara ihtiyacı vardır
Kitap, sözlükte “yazmak yazılı belge” anlamına gelir. Terim olarak ise Allahü teâlânın kullarına yol göstermek aydınlatmak üzere peygamberlerine vahyettiği sözlere ve bunun yazıya geçirilmiş şekline denilir. Çoğulu “kütüb”dür.
Hıristiyan ve Yahudilere ilahi kitap olarak İncil ve Tevrat gönderildiğinden onlara “Ehl-i kitap” denilmiştir. Bu kitaplara da “semâvi kitaplar” denilir.
Kitaplara iman Allah tarafından bazı peygamberlere kitap indirildiğine ve içinde yazılanların tamamen doğru ve gerçek olduğuna inanmaktır... Kitaplara inanmanın imanın şartlarından biri olduğu bilinmelidir.
Her ilahi kitap bir peygamber aracılığı ile gönderilmiştir. Kendisine kitap gönderilen peygamberler de ondaki emir ve yasakların uygulanmasını göstermiş ve bunların yaşanabilir olduğunu ortaya koymuştur.
SON İNDİRİLEN KİTAP!..
Biz kitapların şu anki haline değil, Allahü teâlâdan gelen bozulmamış şekline inanmakla yükümlüyüz. İlahi kitaplardan bir kısmı tamamen kaybolmuş, bugün için elimizde ondan hiçbir eser kalmamıştır. İbrahim aleyhisselâmın sahifeleri de böyledir. Tevrat, Zebur ve İncil ise zamanla insanların müdahalesi neticesinde değişikliğe ve bozulmaya uğramıştır.
Semâvi kitapların içinde yalnız Kur’an-ı kerim hiçbir değişikliğe uğramadan günümüze kadar gelmiş ve kıyamete kadar da bu özelliğini sürdürecektir. Diğer kitapların muhafazasını Rabbimiz üzerine almamıştır. Onlar zaten belli bir zaman için gönderilmişti, bir sonraki gönderilince öncekinin hükmü bitecekti.
Kur’an-ı kerim son indirilen kitap olduğundan onun hükmü kıyamete kadar devam edecektir. Bundan dolayı onun bozulmaması gerekmekte idi. Bunun için son nazil olan ve kitapların en mükemmeli olan Kur’an-ı kerimin muhafazasını bizzat Rabbimiz üzerine aldı. Hicr süresi 9. ayeti kerimesinde meâlen;
“Kur’anı kesinlikle biz indirdik. Elbette onu yine biz koruyacağız” buyurulmaktadır.
Kur’an-ı kerim, kendinden önceki kitapları tasdik etmiş, fakat onların koymuş olduğu bazı hükümleri kaldırarak, yeni hükümler getirmiştir. Mümin olabilmek için hazret-i Peygambere ve ona indirilen Kur’an-ı kerime uymak şarttır. Buna göre ehli kitabın mümin diye nitelenebilmesi ve kurtuluşa erebilmesi için peygamberimiz aleyhisselâm ve Kur’anın hükümlerini gönülden benimsemesi gerekmektedir.
Peygamber göndermek ve kitap indirmek Rabbimiz için bir görev ve zorunluluk değildir. Fakat insanların peygamberlere ve kitaplara ihtiyacı vardır. Rabbimizin bize en büyük nimeti de budur. Dünyada kavuştuğumuz nimetler azdır ve geçicidir. Bize ebedi saadeti de ihsan etmek istiyor. Cennete giden yolu aklımızla bulamazdık.
Yalnız aklımızla kalsaydık; dünyaya nereden geldiğimizi, nereye gideceğimizi bilemezdik. Rabbimizin sıfatlarını öğrenemezdik. İmanın altı şartından biri olan meleklere ve ahiret gününe iman edemezdik. Gerçi insan yaratılırken birtakım yeteneklerle donatılmıştır. Bu sayede biraz da olsa kendisi çevresi ve diğer yaratıklar hakkında malumat sahibi olabilir. Fakat bütün bunlar sınırlı ve kendi gücü nispetindedir. İnsanın gücünü aşan hususlarda ilahi yardıma, vahye ve mukaddes kitaba olan ihtiyacı inkâr edilemez. İnsanın bu ihtiyacını en iyi bilen Allahü teâlâ kullarına bir lütuf ve ihsan olarak peygamberleri vasıtası ile kitaplar indirmiş ve yol göstermiştir.
Bizi yaratan Rabbimizin bizden neler istediğini, neleri yaparsak bizden razı olacağını bildirmiştir. Hangi işleri sevmediğini, o işlerden razı olmadığını da bildirmiştir.
İKİ YOLDAN BİRİ!..
Netice itibarıyla cennete giden yolları da cehenneme giden yolları da açık ve seçik tarif etmiştir. Örnek alalım diye cennetliklerin sıfatlarını bildirmiştir. Sakınalım onlardan uzak duralım diye cehennemlikleri de tanıtmış ve tarif etmiştir.
Bu iki yoldan hangisini tercih edeceğimizi de bize bırakmıştır. Rabbimiz cenneti tercih etmemizi istiyor. Bunun içindir ki Kur’an-ı kerimde birçok ayet-i kerimede cennet nimetleri bildirilmiştir. Bizi teşvik ve davet ediyor.
Kendini seven akıllı olan insan bu mukaddes daveti kabul eder, bu davet için Rabbine binlerce hamd eder...
25.7.2013
Peygamberlerden öğrendiklerimiz
İftara doğru
M.SAİD ARVAS
Rabbimiz, doğru yolu bulabilmemiz için bizlere akıl nimetini vermiştir. Akıl olmazsa iyi ile kötüyü birbirinden ayıramazdık. Dünyada da ahirette de büyük sıkıntılar yaşardık.
Fakat aklımız, iki cihan saadetini bize kazandırmaya yetmez. Zaman zaman yaptıklarımızdan pişmanlık duyarız. Halbuki biz o işi çok iyi ve kârlı görmüştük; yoksa yapmazdık. Evdeki hesap çarşıya uymayabilir.
Bazen de bir işi iyi görmeyiz. Bu bize zarar verir deriz ve yapmaktan vazgeçeriz. Daha sonra o işi yapanların çok kâr ettiklerini görünce de; eyvâh ben niçin o işi yapmadım diye hayıflanırız. Bu, bizim aklımızın azlığını, kâfi gelmediğini gösteren en açık delildir...
Aklımızın kafi gelmediğini en iyi bilen Rabbimiz, bize acıyarak; bizi yalnız aklımıza bırakmadı. Peygamberler gönderdi. Kitaplar indirdi. En doğru olanını öğretti. Onları dinlersek, hiçbir zaman pişman olmayız. Dinlemez ve emirlerine uymazsak hiçbir zaman huzur bulamayız!
ONLARDAN ÖĞRENDİKLERİMİZ
1- Bizi yaratan ve yaşatan Rabbimizin varlığına ve birliğine iman etmemizdir. Bir memlekette iki padişah, bir vilayette iki vali, bir arabada iki şoför olmayacağı gibi; bütün Peygamberler (aleyhimüsselâm) imanın altı şartını ümmetlerine aynen bildirmişlerdir. Bu hususta eksik veya fazlalık yoktur. İbadetlerde ve onların edâ edilişlerinde ayrılıklar olmuştur.
2- Rabbimizin bizden istediklerini, nelerin farz, hangilerinin haram olduğunu, bizlere açık ve seçik bir şekilde bildirdiler. Farz kılınan ibadetleri yapmamızda ve haram olanlardan sakınmamızda Allahü teâlânın hiçbir menfaati yoktur. Olamaz da! Bizim için faydalı olduklarından ve bizi saadete erdirmeye sebep olduklarından, emirler ve yasaklar bildirilmiştir. Hadis-i kudside bildiriliyor: İlk insandan son yaratılan insana kadar tamamen Rabbine itaat etseler, haramlardan sakınsalar, hiç günâh işlemeseler Allahü teâlanın kudret ve azâmeti artmaz! Yine bütün insanlar ve cinler onu hiç tanımasalar, hiç ibadet yapmasalar, bütün günâhları çekinmeden işleseler, bu da onun kudret ve azâmetinden hiçbir şey azaltmaz!..
3- Bize doğru yolu gösterdiler. Hangi yolun cennete, ebedi saadete götürdüğünü bildirdiler. Yoksa biz, aklımızla bunu nasıl anlayabilirdik?
4- Bizim için güzel örnek oldular ve bize gönderilen Peygamberler bizden seçildi. Meleklerden olsalardı; onları örnek alamazdık. Çünkü onlar yemez, içmez, uyumaz ve hasta olmazlar!..
5- Bizlere cennet nimetlerinin ne kadar güzel olduğunu, dünya nimetleri gibi geçici olmadığını bildirdiler. Cehennemin şiddetini, yanmanın ne kadar acı verdiğini anlattılar. Dünyada iken yanmak birkaç dakika sürer. İnsan ölünce bu acı biter. Cehennemde yanmak ise çok uzun süre; ve/veya ebedidir. Cehennem ateşi ile dünyadaki ateş de mukayese edilemez.
BÜTÜN KÖTÜLÜKLERİN BAŞI!..
6- İnsanların yüzünü ve gayesini dünyadan çevirip, ahirete yönlendirdiler. Dünya; insanı çabuk aldatır. Nefis ve şeytanın en güzel silahıdır dünya...
“Dünya sevgisi bütün kötülüklerin başıdır.”
İnsanların birbirlerine düşmanlık etmeleri, hased etmeleri, kibirlenmeleri ve zulüm yapmaları hep dünyayı sevmekle meydana gelir.
7- Cenab-ı Hak (celle celalühu) insanlara akıl vermekle birlikte yukarıda belirttiğimiz nimetleri de ihsan ederek; tebliğini tamamlamıştır.
Teklif ve tebliğ yapmadan, imtihan etmeden kullarına azap vermesi o Azimüşşan’ın adaletine uygun düşmezdi.
Mülkün sahibi olan için teklif etmeden de ceza vermek mümkün idi. Kendi mülkünde tasarruf eder. Buna rağmen suçsuz olana belâ vermedi ve vermeyecektir de.
30.10.2008
Peygamberler gelmeseydi...
Aklımıza kalsaydık; İyi ile kötüyü, hayır ile şerri ayırt edemezdik. Gözlerimizle görmediklerimizi bilemezdik. Meselâ; İmanın şartlarından bir tanesi olan meleklere imanı nasıl elde edebilirdik?
Rabbimizi ve O’nun sıfatlarını, kıyâmet gününü, tekrar dirileceğimizi ve yaptıklarımızdan hesaba çekileceğimizi peygamberler aleyhimüsselâm bildirmeselerdi aklımızla bunu nasıl kavrayabilirdik?
Yerde ve gökte ne varsa hepsi bizim için yaratılmış; bize hizmet ediyorlar. Bizim niçin yaratıldığımızı nerden bilecektik?
Bize bu hayat elbisesini kimin giydirdiğini, niçin giydirdiğini ve belli bir zaman sonra neden çıkardığını sadece aklı ile bilen çıkabilir miydi?
Yüce Rabbimizin neleri sevdiğini, hangi şeyleri sevmediğini öğrendik. Bize ebedi saâdete, cennete kavuşturacak yolu gösterdiler. Cehenneme götüren yolları da bildirdiler.
Peygamberlerin sayısı yüz yirmi dörtbinden fazladır. Bunlardan üçyüz onüçü resuldür. Bunların tamamı imanın altı şartını kavimlerine bildirmişlerdir. Bunun içindir ki; birini inkâr hepsini inkâr olarak kabul edilmiştir.
Nuh aleyhisselam asırlarca kavmini hidayete davet etti. Seksen küsur kişi imanla şereflendi, gemiye binerek kurtuldular ve ebedi saâdete kavuştular.
Kur’an-ı Kerim’de bu hadise anlatılırken; Nuh kavmi, Peygamberleri yalanladı, O’na inanmadı diye geçer. Halbuki onlara Nuh aleyhisselamdan başka Peygamber gönderilmemişti.
BİRİNİ İNKÂR HEPSİNİ İNKÂR
Hud aleyhisselam Ad kavmine, Salih aleyhisselâm Semud kavmine gönderilmişti. Bunlara iman etmeyenler yine ayet-i kerimede: Peygamberlere iman etmediler ifadesi ile zikredilmiştir. Yani birini inkâr hepsini inkâr demektir.
Şimdi onların tamamının bir ağızdan bizlere söylediklerine bakalım:
1- Bizleri ve bütün kâinatı yaratanın varlığına ve birliğine iman etmek. O’ndan başkasına tapmamak, insanın kendi elleri ile şekillendirip meydana getirdiği ve kendisine hiçbir faydası olmayan taşlara, ağaçlara ibadet etmemek ve onlardan medet ummamak.
2- Meleklerine iman etmek. Melekler nurdan yaratılmış varlıklardır. En büyükleri Cebrail aleyhisselâmdır. Bütün peygamberlere ilâhi emirleri O getirmiştir. Fazilette daha sonra Mikâil, İsrâfil ve Azrâil aleyhisselâm gelir.
Melekler hiç günâh işlemezler, insanlar gibi onlardan isyan meydana gelmez. Ne ile emrolunmuşlarsa tamamını yerine getirirler. Buna rağmen peygamberler ve Eshab-ı Kirâm ve birçok salih insanlar onlardan daha üstündür.
3- Kitaplarına iman etmek. Rabbimizin emirlerini bizlere bildiren kitapların sayısı yüz dörttür. Dördü büyük, yüzü küçüktür.
Büyük kitaplardan Tevrât Musa aleyhisselama, Zebur Davud aleyhisselama, İncil İsa aleyhisselama, Kur’an-ı Kerim ise bizim peygamberimize aleyhisselam nazil olmuştur.
4- Peygamberlerine iman etmek. Onlar Rabbimizin bize gönderdiği elçilerdir. Bizi hidayete davet ettiler. Onları dinleyen, onlara tabi olan iki cihanda saâdete kavuştular ve kavuşacaklardır.
Onların insanlardan seçilmiş olması da bizim için büyük nimettir. Meleklerden olsalardı, onları örnek alamazdık.
5- Öldükten sonra tekrar dirileceğimize inanmak. Ahiret günü ya Cennet var veya Cehennem. Ahiret hayatında karşılaşacağımız tehlikeleri, başımıza gelecek sıkıntıları öğrendik. Cehenneme götüren işleri yapar ve o yolda yürürsek suç bizdedir.
6- Kadere inanmak. Her şey takdir-i ilâhi ile meydana gelir. O’nun irâde buyurmadığı hiçbir şey meydana gelmez.
Her Peygambere emr olunan ibadetler, namaz ve oruçlar ayrı ayrı olabilir fakat bu imanın altı şartı hususunda aralarında hiçbir ayrılık yoktur.
Yüce Rabbimiz, Sırat-ı Müstâkim üzere yaşayarak ömrümüzü bitirmemizi cümlemize nasip eylesin.
19.3.2009
Peygamberler, hep aynı imanı bildirdiler
Rabbimizin üzerimizdeki nimetlerini saymakla bitiremeyiz. Nasıl sayabiliriz ki; kavuştuğumuz, fakat bilmediğimiz nimetler, bildiklerimizden daha çoktur...
Bu nimetlerin büyüklerinden olan akıl nimeti, büyük önem taşır. Fakat o da tek başına bir şey yapamaz, onun da diğer organlarımız gibi belli bir kapasitesi vardır. Belli bir ağırlığı ancak kaldırabiliriz, daha ağır şeyler var ama, gücümüz yetmez.
Gözümüzle belli bir mesafeyi görebiliriz, kulaklarımız belli bir mesafeden sesi duyabilir. Burnumuz gene öyle... Aklımızın da ermediği şeyler vardır ve çoktur. Bunu yüce Rabbimiz bildiği için, bizlere acıdı ve en büyük nimet olarak bizlere peygamberler gönderdi, kitaplar indirdi...
AKLIMIZA KALSAYDI!..
Aklımıza kalsaydı; iyi ile kötüyü, hayır ile şerri nasıl ayırt edebilecektik, gözlerimizle göremediklerimizi nasıl tanıyacaktık? Mesela: İmanın şartlarından biri olan meleklere imanı, nasıl elde edebilecektik? Rabbimizi ve O’nun sıfatlarını, kıyamet gününü, tekrar dirileceğimizi ve yaptıklarımızdan hesaba çekileceğimizi onlar bildirmese idi, aklımızla nasıl kavrayabilecektik?..
Peygamberlerin sayısı yüz yirmi dört binden fazla, bunlardan üç yüz on üçü resuldür. Hepsi imanın altı şartını (yani Amentü’yü) kavimlerine bildirdiler, bunlara iman etmeye onları davet ettiler. Bunun içindir ki; bu peygamberlerin birini inkâr, hepsini inkâr demektir.
Nuh aleyhisselam asırlarca kavmini imana davet etti. Bu uzun sürede yalnızca 80 civarında kişinin imanla şereflendiği rivayet olunmaktadır. Dokuz yüz elli yıl onlara mühlet verilmesi, yüce Rabbimizin en büyük ihsanıdır. Kullarına azap vermek istemiyor, ebedi saadete kavuşmalarını arzuluyor. Yoksa onlara bu kadar uzun süre tanınmazdı...
Nuh aleyhisselama peki diyenler, iman edenler, gemiye bindiler, boğulmaktan kurtuldular hem de Cennetlik oldular. İnatlarında ve küfürlerinde ısrar edenlerin ise hem dünyaları, hem de ahiretleri mahvoldu.
Kur’an-ı kerim, Nuh aleyhisselamın kavminin halini beyan buyururken; “Nuh kavmi peygamberleri yalanladı” ifadesi kullanılmaktadır. Halbuki o kavme Nuh aleyhisselamdan başka peygamber gönderilmemişti, yalnız onu inkâr etmişlerdi. Fakat onu inkâr bütün peygamberleri inkâr demekti...
Ad kavmi Hud aleyhisselamı, Semud kavmi Salih aleyhisselamı, Lut kavmi Lut aleyhisselamı inkâr ettiler. Bunlar için de ayrı ayrı “peygamberleri inkâr ettiler” ifadesi Kur’an-ı kerimde geçer.
Bütün peygamberlerin aralarında ayrılık olmaksızın bildirdikleri hususlar şunlardır:
1- Bizleri ve bütün kâinatı yaratan ve yaşatan Rabbimizin varlığına ve birliğine iman etmek, O’ndan başkasına tapmamak, insanların kendi elleriyle şekillendirip meydana getirdikleri ve kendisine dahi faydası olmayan taşlardan, ağaçlardan medet ummamak, onlardan bir şey beklememek.
2- Rabbimizin emirlerini, neleri yapmamızı, neleri yapmamamızı bildirdiler. Nasıl hareket edersek Cennete veya Cehenneme gireceğimizi öğrettiler. Onlar bildirmeseydi, biz kendi aklımızla bunları nasıl tespit edebilirdik?
3- Yaratılış gayesini onlardan öğrendik. Yerde ve gökte ne varsa hepsi bizim için yaratılmış, bize hizmet etmektedirler. Bizi de O’nu tanıyıp O’na ibadet etmemiz için yarattığını bildirdiler.
4- Yaşamakta olduğumuz bu dünya hayatının geçici olduğunu, bir imtihan salonu olduğunu öğrendik. Gerçek hayatın ahiret hayatı olduğunu, o hayatın dünyadaki gibi kısa olmadığını, ebedi olduğunu ve yaptıklarımızdan hesap vereceğimizi, karşılığını göreceğimizi yine o mübarek zatlardan öğrendik.
İKİ CİHAN SAADETİ İÇİN!..
Peygamberlerin insanlardan seçilmesi de ayrıca bir lütuftur. Meleklerden seçilseydi onları nasıl örnek alacaktık, onlar gibi nasıl hareket edebilecektik?
Onlar yemezler, içmezler, evlenmezler, uyumazlar. İnsanlarla mukayese edilemezler. Bizim gibi insanlardan olmaları onların hayatını öğrenip, onlar gibi davranmamızı mümkün kılmaktadır.
En güzel örnek, peygamberler içinde hayatı tespit edilen yegane peygamber Sevgili Peygamberimizdir (aleyhisselam).
O’nun sünnet-i seniyyesini öğrenip tatbik edebilene iki cihanda da saadet kapıları açılır...
24.3.2011
Kur’an-ı kerim kim için indi?
Kur'an-ı kerim Peygamber efendimize inmiştir. Muhatabı odur. (İnananlara de ki, müşriklere de ki, münafıklara de ki, kitap ehline de ki) gibi ifadeler vardır. Birkaç örnek verelim. Mezhepsizler aşağıdaki iki âyet-i kerimeyi gösterip, mezheplere, âlimlere ve âlimlere tâbi olan Müslümanlara saldırıyorlar:
(Onlara [Kâfirlere] Allah’ın indirdiğine uyun denilince, “Hayır, biz atalarımızı üzerinde bulduğumuz şeye uyarız” dediler. Ya ataları bir şey anlamadı, doğruyu bulamadıysa?) [Bekara 170]
(Onlar [kâfirler] atalarını sapıklıkta bulup, peşlerinden koşup gittiler.) [Saffat 69, 70]
Müslümanlar, Resulullahın vârisleri olan âlimlere uyarsa, müşriklere uymuş olmaz. Eğer Müslümanların ataları doğru yoldaysa elbette uymak gerekir. Nitekim Yakub aleyhisselam, vefat edeceği zaman oğullarına, (Benden sonra kime kulluk edeceksiniz?) dedi. Oğulları dediler ki:
(Senin ve ataların İbrahim, İsmail ve İshak’ın ilahı olan tek Allah’a kulluk edeceğiz.) [Bekara 133]
Hazret-i Yusuf dedi ki:
(Atalarım İbrahim, İshak ve Yakub’un dinine uydum.) [Yusuf 38]
Mezhepsizler, âyet-i kerimelere kendi akıllarına göre mana vererek, Ehl-i sünnet Müslümanları, doğru yolda olan atalarına ve mezhep imamlarına uymakla suçluyorlar. Bu âyet-i kerimedeki ataların, mezhep imamlarıyla hiç ilgisi olmadığını, şu iki hadis-i şerif de açıkça bildiriyor:
(Ahir zamanda bazıları, sizin ve atalarınızın yolundan ayrılıp, sünnetimden uzak kalacaklar, onlardan uzak durun.) [Müslim]
(Kâfirler, kâfirler için gelmiş olan âyetleri, Müslümanlara yükletirler.) [Buhari]
İbni Sebeciler de, münafıklar hakkında inen âyet-i kerimeleri, (Eshab için indi) diyerek, Eshab-ı kiramın hemen hepsine saldırırlar. Bir iki örnek verelim:
Münafikun suresinin, (Münafıklar, sana geldiği zaman) mealindeki ilk âyetinin, münafık Abdullah bin Selul ve arkadaşları için indiği bütün tefsirlerde yazılıdır. Muhammed suresinin (Onlardan, seni dinleyenler, yanından çıktıkları zaman...) mealindeki 16. âyeti de, münafıklar için gelmiştir, çünkü Allahü teâlâ, müminleri münafıklardan ayırarak, âyetin sonunda, (Onların kalblerini Allah mühürledi)buyurdu. Bundan sonraki âyette de, Eshab-ı kiramı kurtuluşla müjdeledi. Said bin Cübeyr hazretleri de, (Muhammed suresinin,(Kalblerinde hastalık olanları gördün) mealindeki 20. âyeti, münafıkları göstermektedir) buyurdu. (Hak Sözün Vesikaları)
Resulullah Kur’anı açıkladı
Kur’an-ı kerimde, (Resulüm, sana indirdiğimiz Kur’anı insanlara açıkla) buyuruluyor. (Nahl 44)
İmam-ı Şarani hazretleri de buyuruyor ki:
Kur’an-ı kerimde, namazların kaç rekat olduğu, rüku ve secdede okunacak tesbihler, vakit namazları ile bayram ve cenaze namazlarının nasıl kılınacağı, namazı bozan şeyler, zekât nisabı, zekâtın hangi maldan verileceği orucun ve haccın farzları, oruç kefareti, hukuk bilgileri, kedi köpek etinin yenilip yenilmeyeceği gibi birçok husus açıkça bildirilmemiştir. Yani hiçbir âlim, bunları Kur’an-ı kerimden bulup çıkaramazdı. Bunları Peygamber efendimiz açıklamıştır. (Mizan-ül kübra)
Yalnız Kur’an diyen müsteşriklere [oryantalistlere] soruyoruz. Kur’an-ı kerimde (Meyte ve kan size haram kılındı) buyuruluyor. (Maide 3) Meyte, boğazlanmadan ölen veya öldürülen yani leş olan hayvandır. Bir müsteşrik, bu âyete bakarak balık yemenin haram olduğunu söyler. Ona göre sadece delil Kur’andır. Halbuki Allahü teâlâ (Bir işte anlaşamazsanız, bu işin hükmünü öğrenmek için Kur’ana ve sünnete bakın!) buyuruyor. Balık kesilmeden yenir mi diye Kur’ana bakınca müsteşrik yenmeyeceğini anlar. Dalak kandır. Müsteşrik, âyete bakınca bunun da haram olduğunu anlar. Fakat sünnete bakılınca istisna olarak balık ve dalağın helal olduğu görülür. Hadis-i şerifte, (Size iki meyte ve iki kan helal kılındı. İki meyte balıkla çekirgedir, iki kan ise, karaciğerle dalaktır) buyurulmuştur. (İbni Mace, Ebu Davud)
Yine Peygamber efendimiz, (Denizin suyu temizdir, meytesi helaldir) buyurarak deniz meytelerinin helal olduğunu bildirmiştir. (Ebu Davud, Abdürrezzak)
Buna da açıklık getirilmiş, her meyte değildir. Mesela kendiliğinden ölüp su yüzüne çıkan balığın da yenilmeyeceği hadis-i şerifle bildirilmiştir. (Dare Kutni)
Aslan, kaplan, kurt, maymun ve köpek gibi yırtıcı hayvanlarla, atmaca, kartal, doğan ve şahin gibi yırtıcı kuşların etlerinin haramlığı da hadis-i şerifle bildirilmiştir. (Müslim)
Peygamber efendimiz, (Yemin ederim ki, ben size ancak Allah’ın emrettiğini emrediyor, nehyettiğini nehyediyorum) buyurdu. (Taberani), Zaten Onun sözleri vahiydir. (Necm 4)
Kur’ana, İslam’a uymak için, Peygamber efendimize uymak gerekir. Peygamber efendimize uymak için de İslam âlimlerine uymak gerekir. Kur’an-ı kerimde (Bilmiyorsanız âlimlere sorun) buyuruluyor. (Nahl 43)
Hadis-i şeriflerde buyuruldu ki:
(Âlimlere tâbi olun!) [Deylemi]
(Âlimler yeryüzünün ışıklarıdır. Benim ve diğer Peygamberlerin vârisleridir.) [Ebu Nuaym]
(Âlimler rehberdir.) [İ. Neccar]
(Âlim, Allahü teâlânın güvendiği kimsedir.) [Deylemi]
Tahtavi hazretleri buyuruyor ki:
(Kur’an-ı kerimdeki, (Allah’ın ipine sarılın!) emri, (Fıkıh âlimlerinin, mezhep imamlarının bildirdiklerine uyun) demektir.) [Dürr-ül muhtar haşiyesi]
Nasıl kanunlar, Anayasadan ayrı kabul edilmezse, sünnet, yani hadis-i şerifler de Kur’an-ı kerimden ayrı değildir. Onun açıklamalarıdır. Nasıl, tüzükler, yönetmelikler, kanunlara aykırı kabul edilmiyorsa, icma ve kıyas-ı fukaha da sünnete aykırı değildir. Kıyas, Kur’an-ı kerimin ve hadis-i şeriflerin açıklamasıdır. Sünneti Kur’an-ı kerimden ayrı, kıyası [âlimlerin ictihadlarını] hadis-i şeriflerden başka göstermeye çalışanların, sapık olduğu Mektubat-ı Rabbani’de yazılıdır.
Yanlış anlamak şüphe hasıl eder
Hülâsa, Kur’ân-ı kerîmin ma’nâsını yalnız Muhammed “aleyhisselâm” anlamış ve hadîs-i şerîfleri ile bildirmişdir. Kur’ân-ı kerîmi tefsîr eden Odur. Doğru tefsîr kitâbı da, Onun hadîs-i şerîfleridir. Din âlimlerimiz, uyumıyarak, dinlenmiyerek, istirâhatlarını fedâ ederek, bu hadîs-i şerîfleri toplayıp, tefsîr kitâblarını yazmışlardır. (Beydâvî) tefsîri bunların en kıymetlilerindendir. Bu tefsîr kitâblarını da anlıyabilmek için, otuz sene durmadan çalışıp, yirmi ana ilmi, iyi öğrenmek lâzımdır. Bu yirmi ana ilmin kolları, seksen ilmdir. Ana ilmlerden biri, (Tefsîr) ilmidir. Bu ilmlerin ayrı ayrı âlimleri ve çok kitâbları vardır. Bugün kullanılan ba’zı arabî kelimeler, fıkh ilminde başka ma’nâya, tefsîr ilminde ise dahâ başka ma’nâya gelmekdedir. Hattâ aynı bir kelime, Kur’ân-ı kerîmdeki yerine, aldığı edâtlara göre, başka ma’nâlar bildirmekdedir. Bu geniş ilmleri bilmiyenlerin, bugünkü arabcaya göre, yapdıkları Kur’ân tercemeleri, Kur’ân-ı kerîmin ma’nâsından bambaşka birşey oluyor. Kur’ân-ı kerîmin ma’nâsından, mezâyâsından, rumûzundan, işâretlerinden, herkes îmânının kuvveti kadar, birşey anlıyabilir. Tefsîr, anlatmakla, yazmakla olmaz. Tefsîr, din büyüklerinin kalblerine doğan bir nûrdur. Tefsîr kitâbları, bu nûrun anahtarıdır. Çekmeceyi anahtarla açınca, mücevherler meydâna çıkdığı gibi, o tefsîrleri okumakla, kalbe bu nûr doğar. Seksen ilmi iyi bilenler, tefsîrleri anlayıp, bizim gibi din câhillerine bildirmek için, çeşidli derecedeki insanlara göre, binlerle kitâb yazmışlardır.(Mevâkib), (Tibyân) ve (Ebülleys) gibi, türkçe kıymetli tefsîrler, bu kitâblardandır. (Tibyân tefsîri), hicretin [1110] senesinde yapılmış bir tercemedir. Konyalı Vehbî efendinin tefsîri, bir va’z kitâbıdır. Yeni yazılan türkçe tefsîrlerin ve ilmihâllerin, en kıymetlisi sanılanlarında bile, şahsî düşünceler bulunmakda, okuyanlara zararı, fâidesinden çok olmakdadır. Hele islâm düşmanlarının, bid’at sâhiblerinin, Kur’ân-ı kerîmin ma’nâsını bozmak için yapdıkları tefsîr ve terceme kitâbları, birer zehrdir. Bunları okuyan genç zihnlerde, bir takım şübheler, i’tirâzlar hâsıl oluyor. Zâten, bizim gibi, din bilgisi az olanların, islâmiyyeti öğrenmek için, tefsîr ve hadîs-i şerîf okuması uygun değildir. Çünki, Kur’ân-ı kerîmi ve hadîs-i şerîfi yanlış anlamak veyâ şübhe etmek insanın îmânını giderir. Yalnız arabca bilmekle, tefsîr ve hadîs anlaşılmaz. Arabca bilenleri, din âlimi sanan, aldanır. Beyrut ve başka yerlerde ana dili arabca olan, arab edebiyyâtını iyi bilen, çok papas var. Fekat, hiçbirinin islâmiyyetden haberi yok. Çıkardıkları, 1956 baskılı (El-müncid) ismindeki lügat kitâbında, islâm ismlerini, hattâ Medînenin Bakî’ mezârlığının ismini ve hattâ, Resûlullah efendimizin vefât târîhini bile yanlış yazmışlardır.
Menkıbeler
Abdüllatif Uyan
abdullatif.uyan@tg.com.tr
27 Şubat 2007 Salı
Kur’ân-ı kerîmi kimler anlayabilir?
Taşkent’te yaşayan evliyâdan “Nûreddin Taşkendî” hazretlerine, bir gün;
- Efendim, bizler Kur’ân-ı kerîmin mânâsını anlayabilir miyiz? diye sordular.
Cevabında;
- Kur’ân-ı kerîmin mânâsını, tam olarak yalnız Muhammed aleyhisselâm anlar, buyurdu.
- Ya eshâb-ı kirâm? dediler.
- Eshâb-ı kiram da, ana dilleri Arabca olduğu halde, bâzı âyetleri anlayamaz, Resûlullaha sorarlardı.
- Öyle mii?
- Evet. Size bununla ilgili bir şey anlatayım mı?
- Seviniriz hocam.
- Hazret-i Ömer bir yerden geçerken, Resûlullahın, Ebû Bekr-i Sıddîka bir şey anlattığını gördü. Yanlarına gidip dinledi. Sonra, başkaları gördüyse de, gelip dinlemeye çekindiler. Ertesi gün, hazret-i Ömer’i görünce;
- Yâ Ömer, Resûlullah dün size bir şey anlatıyordu. Bize de söyle, öğrenelim, dediler.
Buyurdu ki:
- Dün, Ebû Bekir, Kur’ân-ı kerîmden anlayamadığı bir âyetin mânâsını sormuş, Resûlullah ona anlatıyordu. Bir saat dinledim, bir şey anlayamadım.
Cemaat merak etti.
-
Hazret-i Ömer mi anlayamamış efendim?
- Evet. Çünkü Ebû Bekr’in yüksek derecesine göre anlatıyordu.
- Hazret-i Ömer’in derecesi yüksek değil miydi hocam?
- Elbette yüksekti. Hatta o kadar ki, Resûlullah Efendimiz; “Benden sonra Peygamber gelmeyecektir. Eğer gelseydi, Ömer Peygamber olurdu” buyurdu.
- Öyleyse?
- Ama böyle yüksek olduğu ve Arabîyi çok iyi bildiği halde, Kur’ân-ı kerîmin tefsîrini bile anlayamadı. Hattâ...
- Hatta ne hocam?
- Vahyi getiren Cebrâîl aleyhisselâm bile, Kur’ân-ı kerîmin mânâ ve esrârını, Resûlullaha sorardı.
- Öyle mii?
- Evet.
- Peki bizler Kur’ân-ı kerîmin mânâsını nasıl anlayabiliriz hocam?
- Ancak ilmihâl kitaplarından.
Peygambersiz din olmaz
Kur’an-ı kerim Resulullaha inmedi mi? Resulullah namaz kılmadı mı? Ömür boyu kıldığı namaz tevatürle yani icma ile bildirilmedi mi? Onun kıldığı namaz gibi kılmak niye yanlış olsun? Namazın nasıl kılınacağı, kaç rekat olduğu, hangi vakitlerde kılınacağı, namazı nelerin bozacağı, nelerin bozmayacağı hadis-i şeriflerle bildirilmiştir.
Hadis-i şeriflere inanmayan Müslüman, Kur’ana da asla inanmaz. Çünkü Kur’anı toplayıp Mushaf haline getiren Eshab-ı kiramdır. Onların bildirdiği âyetlere inananın, onların bildirdiği hadis-i şeriflere de inanması gerekmez mi?
Hadis-i şeriflere nasıl uydurma denir? Peygamber efendimiz, 23 sene hiç mi konuşmadı, hiç mi bir söz söylemedi, namaz şöyle kılınır demedi mi? Rüku nasıl yapılır, secde nasıl yapılır hiç mi göstermedi, hep evinde gizli mi kıldı? Camiye hiç mi gelmedi? Son hastalığı hariç, bütün namazlarda Allah Resulü cemaate namaz kıldırmadı mı?
Eshab-ı kiram, Resulullahtan görerek Sübhanekeyi okudu, Ettehiyyatüyü okudu, salli barikleri okudu. Rabbena’yı okudu. Bunları Emevilerin uydurduğu nasıl söylenebilir?
Peki Emevi diye kimselerin bulunduğunu nereden öğrendiniz? Kitaplar mı yazıyor? O kitaplar hadis-i şerifleri de yazıyor. Emevilerin yaşadığına kitap yazdığı için inanıyorsunuz da, kitap yazdığı için hadislere niye inanmıyorsunuz? Bu tezat değil mi?
Kur’anda baştan sona kadar (Resulüme itaat edin, Ona uyun)buyuruluyor. Resule uymak ona tapmak ise Allahü teâlâ niye(Resulüme uyan bana uymuş olur) dedi? Hâşâ, (Benimle beraber Resulüme de tapın) mı buyuruyor?
Peygambersiz din olur mu hiç? Peygamberi lüzumsuz yere mi gönderdi hâşâ? Öyle olsa idi, Allah hiç Peygamber göndermez, sadece kitap gönderir, alın bununla amel edin derdi. Her asırda Peygamberler gönderdi. 124 binden fazla Peygamber gönderildiği bildirilmektedir. Hâşâ bunlar boş yere mi gönderildi? (Yalnız Kur’an) diyerek sünnetleri kabul etmeyenler din düşmanlarıdır.
Resule itaat ne demektir?
(Eğer, Allah’a itaat, Allah’ın âyetlerine itaat, Resule itaat de, onun Allah’tan getirdiği âyetlere itaat ise, hâşâ o zaman âyetin anlamı,(Allah’ın âyetlerine ve Allah’ın âyetlerine itaat edin) demek olur ki, çok abestir. Hâşâ Allah abes iş yapmaz.)
Hâşâ onların dediği gibi olsa idi, Allahü teâlâ niye bu işe Resulünü defalarca karıştırsın ki? (Allah’a itaat edin) veya (Allah’ın gönderdiği Kur’ana itaat edin) der, Resulüne de itaat ifadesini hiç kullanmazdı. Ahzab suresinin, (Allah ve Resulü, bir işte hüküm verince…)mealindeki 36. âyet-i kerimesi de böyledir. Resulüne yetki vermeseydi, Resulünü hiç söylemezdi. Resulü bir şeye haram veya helal demişse, vahyin yetkisine dayanmaktadır. Köpeği, aslanı, ayıyı haram etmesi, namazın rekatlarını, namazı bozanları, orucu bozanları, zekât nisabını ve buna benzer çok şeyi bu yetkiye dayanarak bildirmektedir.
Dinin anlatılmasında Peygamberlerin lüzumu
Günümüzde, herkesin eline bir meal tutuşturup, dinimize ait herşey burada var, başka kitabı ihtiyaç yok deniliyor. Eğer Kur’an-ı kerimin Hz. Peygamber tarafından açıklamasına luzum olmasaydı, Yüce Allah Kur’an’ı mesela bir dağın başına indirerek “gidin, oraya indirdiğim kitapta hayatınızı benim rızama ve irademe uygun bir şekilde yönlendirmek için ihtiyaç duyduğunuz bütün hükümler ayrıntılı olarak belirtilmiştir. O kitabı alın ve onunla amel edin” buyuramaz mıydı?Bu durumda ilahî kitapları, insanlar arasında birtakım kulları elçi olarak seçip, onları, indirdiği vahyi insanlara açıklamakla görevli kılmasına ne gerek vardı?Yüce Allah böyle yapmayıp da Kitabı’nı Hz. Peygamber vasıtasıyla insanlara ilettiğine göre O’na, başka bir kısım meziyetlerle donatması dışında, diğer insanlara vermediği bazı bilgileri vermiş olması da gerekmez mi? Aksi halde rahatça anlaşılabilecek mufassal bir kitabı anlayıp, içindeki hükümlerle gereği gibi amel edebilmek için insanlar neden bir elçiye ihtiyaç duysunlar?Kur’an’daki müşkil, anlaşılması zor lafızlara açıklık getirici hadislere örnek olarak da “Sabahın beyaz ipliği siyah ipliğinden ayırdedilinciye kadar yiyin, için” (2/187) mealindeki ayette yer alan “iplik” lafzlarından maksadın, gündüzün beyazlığı ve gecenin karanlığı olduğunu bildiren hadisi zikredebiliriz.Bu ayette geçen “beyaz iplik” ve “siyah iplik” tabirlerini hakiki anlamlarına yoran Sahabe’den Adiy b. Hâtim , bir siyah, bir de beyaz iplik alarak yastığının altına koymuş, sahur yemeğinin son vaktini tayin için bu ipliklere bakmaya başlamış, ancak onları birbirinden bir türlü ayıramamıştır. Nihayet kuşluk vakti olunca Hz. Peygambere giderek durumu arzetmiş, Hz. Peygamber de “Bu (ayetteki) siyah iplik ile beyaz iplik (ifadeleri) gecenin karanlığı ile gündüzün aydınlığından ibarettir” buyurarak meseleye açıklık getirmiştir. (Bu ipliklerin, gündüzün beyazlığı ile gecenin siyahlığı olduklarını anlatmak için, daha sonra “Fecrin” kelimesi nâzil oldu. Gündüzün beyazlığı ile gecenin siyahlığı, iplik gibi birbirinden ayrılınca, oruca başlanacağı anlaşıldı. Bunun için üfkun bir yerinde beyazlık başlayınca, (İmsâk vakti) olup, oruca başlanır. Bundan 15 dakika sonra beyazlık üfk üzerine ip gibi yayılınca, sabah namazı vakti başlar.)Kur’an’ın Umum Bildiren Hükümlerini Tahsis Eden Sünnet: “Kadın halası, teyzesi, erkek veya kızkardeşinin kızı üzerine nikâhlanamaz” hadisi buna örnektir. Bu hadis, 4/en-Nisâ, 23 – 24. ayetlerinde kendileriyle evlenilmesi haram kılınan kadınlar zikredildikten sonra yer alan “Bunların dışındakiler size helal kılındı” ayetinin umumi hükmünü tahsis etmiştir..
Hz.Peygamberin hüküm koyması
Sünnet’in, Kur’an-ı kerimde yer alan bazı hükümleri neshedici özelliği:Kur’an-ı kerimde “Birinize ölüm geldiği zaman eğer bir hayır (mal) bırakacaksa anaya, babaya, yakınlara münasip şekilde vasiyette bulunmak Allah’tan korkanlar üzerine bir borçtur” (2/180) buyurulmaktadır. Bu ayette ana, baba ve yakınlara vasiyet meşru kılındığı halde Yüce Allah Hz. Peygamberin diliyle böyle bir vasiyeti neshetmiştir. Bu konudaki hadis şudur: “Bilin ki Allah her hak sahibine hakkını vermiştir. Artık mirasçı lehine vasiyet yoktur.” (Buhari)Keza Kur’an’da, “Ey iman edenler! Namaza kalktığınız zaman...” (5/6) buyurularak namaza kalkıldığı zaman abdest alınması emir buyurulmuş ve abdestin nasıl alınacağı ayrıntılı olarak zikredilmiştir. Bu ayetin zahir ifadesi, namaza her kalkıldığında abdest alınması gerektiğini göstermektedir. Ancak Hz. Peygamberin Sünneti ile bu hüküm neshedilmiş ve bir tek abdest ile birkaç namazın kılınabileceği gösterilmiştir. Hatta Hz. Peygamberin kendisinin bir tek abdest ile 5 vakit namazı kıldığı sabittir.Kur’an’ın mutlak hükmünü kayıt eden sünnet: Buna örnek olarak da şu ayeti zikredebiliriz: Hırsızlık yapan erkek ve hırsızlık yapan kadının nasıl cezalandırılacağı bildirilmiş, fakat detayı bildirilmemiştir. (5/38) Uygulamanın nasıl yapılacağını Hz. Peygamber hükme bağlayarak bu ayetin mutlak ifadesini kayıtlamıştır.Sünnet’in, Kur’an’da yer almayan bazı konularda hüküm koyucu özelliği:Hz. Peygamberin hüküm koyması kendi arzu ve isteğine göre değildir. Çünkü, Hz. Peygamberin teşri, kanun koyma alanı dahil dinin tebliği bağlamındaki her hareket ve sözünün ilahî kontrol altındadır. Hatta Hz. Peygambere itaat ve O’nun söylediklerinin bağlayıcı kabul edilmesi bizzat Yüce Allahın emridir. “Ey iman edenler! Allah’a itaat edin, Peygambere ve sizden olan emir sahiplerine de itaat edin. Eğer bir şey hakkında anlaşmazlığa düşerseniz onun çözümünü Allah’a ve Resulü’ne havale edin...” (4/59), “Kim Resul’e itaat ederse Allah’a itaat etmiş olur” (4/80), “De ki: Allah’ı seviyorsanız bana uyun ki Allah da sizi sevsin ve günahlarınızı bağışlasın” (3/31) gibi ayetlerde bu açıkca bildirilmektedir.Peygambere itaat emri sadece Sahabe’yi bağlayıcı bir emir de değildir. Sahabe Allah’ın hükümlerini öğrenmek için Hz. Peygamberin varlığına muhtaç iken yirmibirinci yüzyılda müslümanların buna ihtiyacı yok mudur?
“ O’nun her sözü vahy iledir.”
Kur’an’da herşeyin açık olduğunu, Hadis-i şeriflere ihtiyaç olmadığını söyleyenlere şunları sormak lazım:1 – Kur’an’da yalnızca süt anne ve süt kızkardeşlerle evlenmek yasaklanmıştır. O halde süt kızlarla evlenmek caiz midir? 2 – Kur’an-ı kerimde açık hüküm bulunmadığına göre, bir kadınla hala veya teyzesini aynı nikâh altında tutmak caiz midir? 3 – Kur’an’da alışveriş yapıldığı zaman şahit bulundurulması emredilmektedir. Bu durumda Pazar yerlerinde veya benzeri ortamlarda yapılan tüm şahitsiz alış-verişler gayri meşru mudur? 4 – Ninenin mirastaki payının miktarı nedir? 5 – Fıtır sadakası ve vitir namazı gayri meşru mudur? 6 – Nikâh akdi şahitsiz yapılabilir mi? 7 – Şuf’a hakkının hükmü nedir? 8 – Katil, amden öldürdüğü kimsenin mirasçısı olabilir mi? 9 – Gayrimüslim akraba mirastan pay alabilir mi?Buna göre Hz. Peygamberin Kur’an dışında hüküm koyduğunu söylemek şirk ise,o halde yukarıda zikrettiğimiz hususlarda Hz. Peygamber in Sünneti ile amel eden bütün ümmetin müşrik olması gerekir.Halbuki Ümmet-i Muhammed, Hz. Peygamberin bu noktadaki tasarrufunun da yine bizzat vahye dayandığına inanır. Çünkü ayet-i kerimede, “O, (yani Peygamber efendimiz) kendiliğinden konuşmaz. Onun (dini emirlerdeki) her sözü vahy iledir.” (Necm 3-4) buyurulmuştur.Bu, vahiy konusunda, yine bizzat vahiy tarafından yapılan bir tasarrufun ifadesidir. Bir diğer deyişle Yüce Allah , Hz. Peygambere vahiy yoluyla ilettiği Kur’an’da yer alan bazı hükümler dışında, yine Hz. Peygambere vahiy yoluyla –Kur’an dışında- ilettiği Sünnet vasıtasıyla da birtakım hükümler vaz etmiştir. Yani Sünnet’in Kur’an’da yer almayan bazı konularda müstakil teşri, hüküm koyma kaynağı olduğunu söyleyenler, bunu vahiyden ayırarak yapmamakta, Hz. Peygamberin bu noktalardaki uygulamalarının da yine vahiy kaynakla tasarruflar olduğunu söylemektedirler.Halbuki Ümmet-i Muhammed’den bir tek fert gösterilemez ki, Hz. Peygamberin, hüküm koyma fonksiyonunu Yüce Allah’tan aldığı bir vahye dayanarak değil de kendi arzu ve istekleri doğrultusunda icra ettiğini söylemiş olsun.
Vahiy Kur’an-ı kerimden ibaret midir?
Peygamber Efendimizin, Kur’an-ı kerim dışında da vahiy aldığı konusuyla ilgili oldukça açık sahih hadisler mevcuttur ve sadece bu hadislerden hareketle Hz. Peygamberin Kur’an dışında vahiy aldığını rahatça söylemek mümkündür.Kur’an-ı kerim, önceki peygamberlerin Yüce Allah’tan aldıkları vahiylere bir sınır getirmemiştir. O peygamberler vahy-i celî (açık vahiy) yanısıra rüya, ilham veya başka yollarla da Yüce Allahtan vahiy almışlardır.Şu halde bu durum Hz. Peygamber hakkında niçin kabul edilmesin? Esasen Yüce Allah’ın Kadir-i Mutlak olduğu konusunda herhangi bir kuşkusu bulunmayan kimse, O’nun peygamber olarak seçip görevlendirdiği kişiye, dilediği şeyi dilediği şekilde vahyetme/iletme tasarrufuna da bir sınırlama getirmenin kimsenin haddine olmadığından da kuşku duymamalıdır.Hz. Peygamberin Kur’an dışında vahiy aldığını gösteren Kur’an ayetleri var mıdır? Sorusuna, yine bizzat Kur’an’dan hareketle “Evet” demek durumundayız.Yüce Allah şöyle buyuruyor:1 – “Kendi içinizden size ayetlerimizi okuyan, sizi kötülüklerden arındıran, size Kitab’ı ve Hikmet’i talim edip, bilmediklerinizi öğreten bir Resul gönderdik.” (2/151)2 – “... Allah’ın ayetlerini eğlenceye almayın. Allah’ın sizin üzerinizdeki nimetini, size öğüt vermek üzere indirdiği Kitab’ı ve Hikmet’i hatırlayın. Allah’tan korkun...” (2/231)3 – “Andolsun ki, içlerinden, kendilerine Allah’ın ayetlerini okuyan, kendilerini temizleyen, kendilerine Kitab’ı ve Hikmet’i öğreten bir peygamber göndermekle Allah, mü’minlere büyük bir lütufta bulunmuştur....” (3/164)4 – “Allah’ın sana lütfu ve esirgemesi olmasaydı, onlardan bir güruh seni saptırmaya yeltenmişti. Onlar yalnızca kendilerini saptırırlar, sana hiçbir zara veremezler. Allah sana Kitab’ı ve Hikmet’i indirmiş, bilmediğin şiyleri öğretmiştir. Allah’ın lütfu sana gerçekten büyük olmuştur.” (4/113)6 – “Çünkü ümmîlere içlerinden, kendilerine ayetlerini okuyan, onları temizleyen, onlara Kitab’ı ve Hikmetî öğreten bir Peygamber gönderen O’dur....” (62/2)Bu ayetlerde geçen “Kitap” kelimesinin Kur’an olduğu üzerinde herhangi bir görüş ayrılığı yoktur. Yine “Hikmetin” Kur’an-ı kerim dışında bir kaynak olduğu da kesin.
O HALDE HİKMETNEDİR
Hikmet geçen ayeti kerimelerin birinde, “Kitab’ı ve Hikmet’i öğreten bir peygamber göndermekle Allah, mü’minlere büyük bir lütufta bulunmuştur....” (3/164)Hikmet, şu üç anlamı bünyesinde toplayan bir kelimedir:1 – Faydalı amele götüren bilgi. 2 – Bilgiyle irtibatlı olması yönüyle faydalı amel.3 – Söz ve fiilde doğruya isabet.Bu üç maddede özetlenen Hikmet’in Kur’an’dan daha genel bir anlama sahip olduğunu ve burada geçen “fayda” ve “doğru” kelimelerinin, “ilahî irade ve rızaya uygunluğu” ifade ettiğini söyleyebiliriz.Şu halde Hz. Peygambere Hikmet verildiğini belirten ayetler, O’nun, söz ve fiillerinde ilahî irade ve rızaya uygun hareket etme özelliğine sahip kılındığını anlatıyor demektir. “Andolsun ki Resulullah sizin için, Allah’a ve ahiret gününe kavuşmayı umanlar ve Allah’ı çok zikredenler için güzel bir örnektir” (33/21) ayetinin Hz. Peygamberin mü’minlere güzel bir örnek olduğu vakıasını –tekitli bir biçimde- belirtmesi, aynı zamanda Hz. Peygamberin Hikmet’e uygun söz ve fiillerinin mü’minler için örnek teşkil ettiği noktasına güçlü bir vurgudur.Mü’minlerin nihai amacı Yüce Allahın rızasına ve ahirette ebedî kurtuluşa ulaşmak olduğuna ve Hz. Peygamber de onlar için bu yolda güzel bir örnek teşkil ettiğine göre mü’minler, dünya hayatındaki rotalarını Hz. Peygamberin söz ve davranışlarını esas alarak ayarlayacaklar demektir.Hz. Peygamberde mevcut bulunan bu özellik, Yüce Allah tarafından O’na “indirilmiş”tir. Yüce Allahın Hz. Peygambere indirdiği şeyin neticede vahiy olduğu ise ayrıca belirtilmesine gerek bulunmayacak kadar açık bir husustur.Çünkü Hz. Peygamberin, Yüce Allah tarafından kendisine gönderilen bu mesaj sayesinde, özellikle dinin tebliği hususunda yanılmaycağı, yanlış veya kusurlu hareket etmeyeceği, ederse yine derhal düzeltileceği aşikârdır.Aksi halde Hz. Peygamberin peygamberlik görevinde kusurlu veya hatalı davranabileceği ihtimali gündeme gelir. Şu halde Hikmet’in Hz. Peygambere hangi türden vahiy yoluyla olursa olsun Allah tarafından “indirildiğini” kesindir. Bu da Hz. Peygambere Kur’an-ı kerim dışında vahy geldiğini göstermektedir.
Peygambersiz din olur mu?
Hz. Peygamberin Kur’an-ı kerim dışında da vahiy aldığını gösteren ayetlere bir diğer örnek de şudur: Yüce Allah şöyle buyuruyor: “Bir gece, kendisine ayetlerimizden bir kısmını gösterelim diye kulunu Mescid-i Haram’dan, çevresini mübarek kıldığımız Mescid-i Aksa’ya götüren Allah bütün noksan sıfatlardan münezzehtir....” (17/1)Zikrettiğimiz bu ayette Yüce Allah, Hz. Peygambere birtakım ayetler göstereceğini bildirmektedir. Hatta mezkûr ayetin ifadesine göre Hz. Peygamberin Mescid-i Haram’dan Mescid-i Aksa’ya götürülmesinin sebebi de budur.Burada cevaplandırılması gereken bazı sorular bulunmaktadır: Kur’an’ın zikrettiği bu “birtakım ayetler” nelerdir? Hz. Peygamber o gece nelere şahit olmuştur? Bunların Hz. Peygambere gösterilmesinin sebebi ne olabilir? Hz. Peygamber o gece gördüklerini bir sır olarak saklamış mıdır, yoksa bunları insanlara anlatmış mıdır?Eğer gördükleri arasında mü’minleri ilgilendiren hususlar olduysa ve bunları sır olarak sakladıysa bu O’nun peygamberlik görevini yerine getirirken kusurlu veya ihtimalli davrandığı anlamına gelmez mi?Yine eğer böyleyse “O peygamber gaybın bilgilerini saklayacak, kendinde tutacak değildir” (81/24) ve “Ey Resul! Rabb’inden sana indirileni tebliğ et. Eğer bunu yapmazsan. O’nun elçiliğini yapmamış olursun...” (5/67) gibi ayetler Hz. Peygamber hakkındaki gerçekleri ifade etmiyor mu?O gece olanlar için “bunlar insanlara ulaştırılması gerekmeyen şeyler olabilir” diyebilir miyiz? Bu soruya evet diyeceksek, o zaman bu olayın Kur’an’da kapalı bir şekilde zikredilmesinin ne anlamı olabilir.Üstelik, İsra süresinin ilk ayetinde bu olay, Yüce Allahın tesbih, ta’zim ve temcidiyle zikredilmektedir ki bu da olayın önem ve büyüklüğünü gösterir. Yukarıdaki soruya hayır diyeceksek, madem ki o gece olup bitenler insanları ilgilendirmektedir ve dahi Kur’an bu konuda bir şey söylememektedir, o halde bunlar insanlara nasıl ulaştırılmıştır?Bütün bunlardan anlaşılıyor ki, Hz. Peygamber olmasaydı, din eksik kalırdı. Dinin kemali için Peygamber Efendimize ihtiyaç vardır. Peygambersiz din olmaz!
Hz. Peygamberin bildirdikleri vahy iledir
Hz. Peygamber ’in Kur’an-ı kerim dışında da vahiy aldığını gösteren ayetlere bir diğer örnek de şudur :“Hatırlayın ki, Allah size iki taifeden birinin sizin olduğunu vadediyordu. Siz de kuvvetsiz olanın sizin olmasını istiyordunuz...” (8/7)Bu ayette ve devamında Yüce Allah, mü’minlere (Sahebe’ye) hitaben iki taifeden birinin kendilerinin olduğunu ve hangisini tercih edecekleri konusunda seçimin kendilerine bırakıldığını bildirmektedir. Müslümanlar dilerlerse kervana saldırıp ticaret mallarını ele geçirecekler, dilerlerse Mekke’den hareket eden Kureyş ordusuna saldırarak onları mağlup edeceklerdir. Her iki durumda da Yüce Allah mü’minlere zafer ve kazanç vadettiğini bildirmektedir.Burada konumuz açısından önemli olan nokta şurasıdır: Yüce Allah müslümanlara hitaben “Hatırlayın ki, Allah size iki taifeden birinin sizin olduğunu vadediyordu” buyurmaktadır.Yani bu ilahî vaat müslümanlara Yüce Allah tarafından daha önce yapılmıştır. Oysa Kur’an’da daha önce müslümanlara iki taifeden birisinin kendilerine müyesser kılınacağına dair vaat ifade eden bir ayet yoktur.Bu da göstermektedir ki, sözkonusu vaat Cibrîl aleyhisselam vasıtasıyla Hz. Peygamber e Kur’an dışı bir vahiyle bildirilmiştir.Yine Kur’an-ı Kerim’de şöyle buyurulmaktadır: “Hatırlayın ki, siz Rabbinizden yardım istiyordunuz. O da, “Ben peşpeşe gelen bin melek ile size yardım edeceğim” diyerek bu duanızı kabul buyurmuştu.” (8/9)Oysa Kur’an’da Yüce Allah ’ın onların yardım isteğine bu şekilde bir hitapla karşılık verdiğini bildiren bir ayet mevcut değildir. Dolayısıyla Yüce Allah’ın, müslümanların duasına bu şekilde karşılık verdiği hususu Cibrîl aleyhisselam tarafından Hz. Peygambere Kur’an dışı bir vahiyle bildirilmiştir.Bu ayetler, Hz. Peygamberin Kur’an dışında da Yüce Allah’tan vahiy aldığını göstermektedir. Daha önce de belirttildiği Sünnet’in özellikle dinin tebliğine taalluk eden kısmının vahiy kaynaklı olduğu görülmektedir. Bu bakımdan gerek teşri, yani hüküm bildiren faaliyetleri alanında, gerek Kur’an ayetlerinin tefsirinde ve gerekse kayba ait haberler vb. ile ilgili hususlarda Hz. Peygamberden sadır olan sözler ve davranışlar vahiyle irtibatsız değildir ve bu yönüyle de mü’minleri bağlayıcıdır.
Günahların affı Peygamber sevgisine bağlı
Hz. Peygamber ’in Kur’an-ı kerim dışında da vahiy aldığını gösteren ayetlere bir diğer örnek de şudur: Kur’an-ı kerimde şöyle buyurulmaktadır: “Siz ganimetleri almak için gittiğinizde seferden geri kalanlar, “Bırakın, biz de arkanıza düşelim” diyeceklerdir. Onlar Allah’ın sözünü değiştirmek isterler. De ki: “Siz asla bizim peşimize düşmeyeceksiniz! Allah daha önce sizin için böyle buyurmuştur.” Onlar size, “Hayır! Bizi kıskanıyorsunuz” diyeceklerdir. Bilakis onlar pek az anlayan kimselerdir.” (48/15)Bu ayette, münafıkların Hayber savaşına katılmalarının yasaklandığı, bu savaşa sadece Hudeybiye’de bulunanların katılacağı ve bunun Hz. Peygambere daha önce bildirildiği belirtilmektedir. Oysa Kur’an’da bu hususu bildiren bir ayet mevcut değildir. Bu da, söz konusu haberin Hz. Peygambere Kur’an dışı bir vahiyle iletildiğini göstermektedir.Şu halde teşri, hüküm koyma alanına ilişkin olsun, diğer hususlarda olsun, “dinin tebliği” ile ilgili bütün fiil ve sözlerinde vahyin yönlendirmesi ve kontrolü altında bulunduğu aşikâr olan bir peygamberin Kur’an dışında hüküm vaz etmesinden daha tabii ve gerekli bir şey olabilir mi?Yine, Kur’an-ı kerimde Hz. Peygambere emrediyor: “De ki: Allah’ı seviyorsanız bana uyun ki, Allah da sizi sevsin ve günahlarınızı bağışlasın.” (3/31)Bu ayette iki önemli nokta vardır: Ayette, “Allah’ı seviyorsanız Kur’an’a veya Allah’ın emirlerine uyun” denmeyip, münhasıran Hz. Peygambere uymanın emredildiğine bilhassa dikkat edilmelidir. Demek ki Allah’ı sevmenin göstergesi Hz. Peygambere itaattir.Başka ifadeyle bir kimsenin Allah’ı sevdiği iddiası, ancak Hz. Peygambere uyduğu/itaat ettiği takdirde ciddiye alınacaktır. Aksi halde onunki kuru bir iddia olarak kalmaya mahkûmdur. Meseleyi tersinden ifade edecek olursak, Hz. Peygambere itaat etmeyen kimse Allah’ı sevmiyor demektir. Zira ayetin ifadesi bunu açık bir şekilde ortaya koymaktadır.Bu ayette yer alan ikinci hassas nokta da şudur: Yüce Allah, kullarının günahlarını bağışlamayı, onların Hz. Peygamber’e itaatine bağlamıştır. Yani Allah’ı sevdiğini iddia eden kişi, ancak Hz. Peygambere uyduğu takdirde Allah da kendisini sevecek ve günahlarını bağışlayacaktır. Kur’an-ı kerim bize yeter, Hz. Peygambere ihtiyaç yok diyenlerin Allahın sevgisine, günahlarının affolmasına ihtiyaçları yok mu?
Apaçık sapıklığa düşenler!
Yüce Allah şöyle buyurur: “Ey iman edenler! Allah’a itaat edin; Peygambere ve sizden olan emir sahiplerine de itaat edin.” (4/59)Bu ayette emir buyurulan “Allah’a itaat”, Kur’an’da yer alan emir ve yasaklara uyulmak suretiyle yerine getirilir. Burada bir anlaşmazlık söz konusu değildir. Peki Peygamber’e itaat nedir ve nasıl yerine getirilecektir?Ayeti kerimede, hem Allah’a itaat, hem de Peygamber’e itaat ayrı ayrı geçmesi, Allah’a itaatin adresinin Kur’an, Peygamber’e itaatin adresinin ise Sünnet olduğunu işaret etmektedir.Allah’a itaatten maksat Kur’an’da yer alan emir ve yasaklara ; Peygamber’e itaatten maksat, bu emir ve yasakları insanlara açıklayan, gerektiği zaman Kur’an’da yer almayan emir ve yasaklar getiren Peygamber’in Sünneti’ne; Ulu’l-emr’e itaat de Kur’an ve Sünnet’le çizilen çerçevenin dışına taşmamak, bu iki kaynağın öğretisine aykırı olmamak kaydıyla emir, yetki ve ilim sahibi kimselerin söylediklerine itaattir.Ayetin son kısmı da Hz. Peygambere karşı gelmekten sakındırmakla bu hususun altını yeniden çizmesi dolayısıyla dikkat çekicidir.Yüce Allah şöyle buyuruyor: “Allah ve Resulü bir işe hüküm verdiği zaman mü’min bir erkek ve mü’min bir kadına, o işi kendi isteklerine göre seçme hakkı yoktur. Her kim Allah ve Resulü’ne karşı gelirse, apaçık bir sapıklığa düşmüş olur.” (33/36)Bu ayette Allah ve Reslünün tespit, tayin ve emrettiği bir hüküm bulunduğunda mü’minlerin artık kendi isteklerine göre hareket etme ve bu hükümden başkasını seçme diye bir özgürlüğünün bulunmadığı açıkça ifade edilmektedir. Resulüne karşı gelenler, Allah’a ve Resulü’ne itaati emreden Kur’an ayetlerini çiğnemiş olmaları dolayısıyla kendilerini apaçık bir sapıklığa mahkûm etmiş olacaklardır.Bu ve benzeri ayetlerde Allah ile birlikte Resulünün de zikredilmiş olması tesadüfi değildir. Zira Hz. Peygamber hayatta olduğu sürece teşri, hüküm koyma süreci devam etmiştir. Bu süreç boyunca mü’min erkek ve kadınlar, sadece inmekte olan Kur’an emirlerine karşı değil, Hz. Peygamberin emirlerine karşı da itaat ve inkıyatla riayetkâr davranmışlardır. Ve bu, bütün ümmet hakkında geçerli bir durumdur.
7 Nisan 2009 Salı
Tuhaf bir bilgi yarışması
Kur’an-ı kerimi anlamak için, onun açıklaması olan hadis-i şeriflere ihtiyaç vardır. Hadis-i şerifleri de anlamak için âlimlere ihtiyaç vardır. 14 asırdır din bize bu yol ile geldi. Farklı yol tutan, yolda kalır; kurda kuşa yem olur.
İş iyice ayağa düştü. Daha doğrusu düşürüldü. Fakat kimsenin bundan haberi yok. Hatta çok kimse hizmet yaptığını, dinin öğrenilmesine vasıta olduğunu zannediyor. Bunun için de hatırı sayılır maddi destekte de bulunuyor. Farkında olmadan, İslam düşmanlarının sinsi dini yıkma faaliyetlerine katkıda bulunduğundan, düşman safında yer aldığından haberi yok.
Neden bahsettiğimi herhalde merak ettiniz; açıklayayım: Geçen gün, oturduğum sitedeki bloka girdiğimde, girişteki bütün posta kutularına bırakılmış, ofset baskı gayet güzel hazırlanmış bir broşür gördüm. Hatta bazıları da yere düşmüş ayak altında dolaşıyordu.
Neyin nesi diye merak edip alıp inceledim. Baktım içinde birçok âyeti kerime meali var. Broşürün konusu da buymuş zaten. Son yılların modası olan bilmem ne platformunun düzenlediği, Kur’anı Anlama Bilgi Yarışması imiş. Otuza yakın kuruluş da buna destek veriyormuş. Test usulü, meal anlama yarışması yapılacakmış. Bu âyetten ne anlıyorsun, Cenab-ı Hak bu ayet ile bize ne mesajı vermek istiyor .. gibi sorular var. Yarışmada dereceye girenlere para, dizüstü bilgisayar, umre gezisi... gibi ödüller vadediliyor.
MUHATAP PEYGAMBERLER
Yarışmanın gerekçesinde de şu açıklamaya yer verilmiş: “Yaratıcı, insanlık tarihi boyunca, her devirde insanları yalnız bırakmamış, mutlaka bir semavi kitap göndermiş. Bu kitapları okuyup anlayan, tatbik eden kurtulur. Bunun için bize gönderilen Kur’an-ı kerimi doğru okuyup anlamamız kaçınılmaz bir sorumluluktur. Bu gaye ile böyle bir yarışmayı düzenliyoruz.”
Evet, her devirde semavi bir kitap vardı. Fakat, bu kitabı ümmetine açıklayan, ilahi mesajı yani murad-ı ilahiyenin ne olduğunu bildiren peygamberler de vardı. Sadece kitap kafi gelseydi, herkes kitaptan okuyup anlayabilseydi, sayıları yüz yirmi dört binden fazla olan peygamberin gönderilmesi luzumsuz olurdu.
Cenab-ı Hakkın gönderdiği kitapların birinci derece muhatabı peygamberlerdir. Dolayısıyla, onların kitaptan ne anladıkları önemlidir; insanların değil. Bunu görmemezlikten gelip, herkesin Kur’an-ı kerimi anlamasını istemek, dolaylı yollarla buna zorlamak, bunu bir marifetmiş gibi sunmak insanlara zulümdür, peygamberin görevini gasbetmektir. İşin bu vahametini düşünemeyenlere sesleniyorum: Lütfen ne yaptığınızın farkına varın. Yüzyıldır, İngilizlerin; fıkıh kitaplarını, alimleri, mezhepleri bertaraf edip, doğrudan Kur’ana yönlendirme ve bu şekilde dinden uzaklaştırma ve soğutma, projesine destek olmayın!
Kur’an-ı kerim mealini herkesin okuyup anlamasının gerekli olduğunu söyleyenler, Yusuf suresinin, “Biz Kur’anı Arapça olarak indirdik, umulur ki, siz onu anlarsınız“ mealindeki 2. âyet-i kerimesini öne sürüyorlar. “Ey Resulüm, Kur’an-ı kerimi insanlara açıklaman için indirdik“ (Nahl 44), mealindeki âyet-i kerimeyi görmemezlikten geliyorlar. Yukarıdaki ayeti kerime tefsirlerde özet olarak şöyle açıklanıyor:
“Biz Kur’an-ı kerimi herhangi bir lisan ile değil, en geniş, en açık, en ahenktâr olan Arap lügatı üzere indirdik. Eğer akıllıca düşünürseniz, bu Kitabın ulviyetini, kendisinin bir şaheser, hükümlerinin, tesirli sözlerinin, bütün insanlığa hitap ettiğini anlar, müslüman olmayı en büyük bir vazife, en yüksek bir saadet telakki edersiniz. Ey Araplar, Kur’an-ı kerim, sizin lisanınızla indi. Bugüne kadar birçok edebiyatçının, şairin sözünü dinlediniz. Hiçbirisine benzemiyor. Bunun insan sözü olmadığını, İlahi bir kelam olduğunu düşünürseniz, anlarsınız. “
KURDA KUŞA YEM OLMAK
Kur’an-ı kerimi anlamak için, onun açıklaması olan hadis-i şeriflere ihtiyaç vardır. Hadis-i şerifleri de anlamak için âlimlere ihtiyaç vardır. Bu bakımdan Peygamber efendimiz, İslam’a, Kur’ana tâbi olmak isteyenin bir âlime, bir mezhebe bağlanmasını; bunun fıkıh kitabı ile amel etmesini emrediyor. “Âlimlere tâbi olun!” (Deylemi) buyuruyor. 14 asırdır din bize bu yol ile geldi. Bundan sonrası da bu yoldan gitmeye bağlı. Farklı yol tutan, yolda kalır; kurda kuşa yem olur.
08 Nisan 2009 Çarşamba
Meallerdeki gizli ve sinsi emeller!
Dün, otuza yakın kuruluşun desteği ile bir platformun düzenlediği “Kur’an-ı kerim mealini doğru anlama” yarışmasından; böyle bir yarışmanın, anlayışın zararlarından bahsetmiştik. Broşürdeki, yarışmaya katılım şartlarına bakıyoruz: Tefsir, hadis-i şerif ilimlerinde uzman olma şartı yok, arapça bilmek, ilahiyat okumuş olmak da gerekmiyor. Okuma yazma bilmek kafi.
İşin ne kadar basite, ayağa düşürüldüğünün resmi bu. Kur’an-ı kerime değer veriyor görüntüsü altında, bilerek veya bilmeyerek Kur’an-ı kerimi ne hale düşürüldüğünün, oyuncak haline getirildiğinin göstergesi.
KUR’AN-I KERİMİ ANLAYABİLMEK İÇİN
Halbuki İslam büyükleri, Kur’an-ı kerimi anlayabilmek için, dindeki yirmi ana ilmi, iyi öğrenmek gerekir. Ana ilimlerden biri, tefsir ilmidir. Bu yirmi ana ilmin kolları, seksen ilimdir, demişlerdir. İmam-ı Gazali hazretleri buyuruyor ki: “Üç kimse, Kur’an-ı kerimin manasını anlayamaz: 1- Arabiyi ve tefsir ilmini iyi bilmeyen. 2- Büyük günaha devam eden fasık. 3- Bid’at sahibi olan, Ehl-i sünnet itikadında olmayan.
Herkes haddini bildiği için, asırlardır bu şartlara haiz olmayan kimseler böyle bir teşübbüste bulunmamışlardır.
Bu aklı evveller acaba “Anayasayı Anlama Platformu” oluşturup, anayasayı kim daha iyi anlıyor, yarışması da düzenlemeyi düşünüyorlar mı? Böyle bir şey akıllarına bile gelmez. Gelmiş olsa bile, başta hukukçular hemen karşı çıkar: “Anayasa, herkesin anlayamayacağı bir metindir, hukukçu olmayan rastgele kimseler anayasaya yorum getiremez. Hatta her hukukçunun yorumu bile geçerli olmaz. Ancak, Anayasa Mahkemesi’nin yorumu geçerlidir” deyip, böyle bir patavatsızlıkta bulunanlara hadlerini bildirirler.
Bugün dinin, gerçek sahibi olmadığı için, Kur’an-ı kerimi anlama yarışmasına, patavatsızlığına mani olacak merci de yoktur. Atış serbest, herkes istediği gibi yorumluyor. Zaten, 150 sene öncesinden planlanan da buydu. Dinde kargaşa çıksın, her kafadan bir ses gelsin, din tartışılır hale getirilsin; böylece dinde sorgulamalar başlasın, herkes kendine uygun bir yol tutsun...
Kur’an-ı kerim bilgileri üç kısımdır:
Birincisi: Cenab-ı Hakkın mahluklarından hiç kimseye bildirmediği ilimdir. Bu konuda konuşup fikir ileri sürmek, açıklama yapmaya yeltenmek, kimse için câiz değildir.
İkincisi: Cenab-ı Hakkın, Kur’an-ı kerimden, ancak peygamberine bildirmiş olduğu sırlar. Bu mevzuda, Resulullahtan yahut onun izin verdiği ehl-i irfandan başkasının konuşması doğru olamaz.
Üçüncüsü: Rabbimizin Peygamberine öğretmiş olduğu, ümmetine öğretmesini istediği bilgiler.
MEALİ YAYGINLAŞTIRANLAR!
Bugün bu bilgilere sahip kimse kalmamıştır. Yapılan mealler, tefsirler, daha çok kendi yarım yamalak bilgisine göre yapılmaktadır. Dünyalık menfaat için, şan, şöhret için yapılmaktadır. En tehlikelisi de; dine hizmet adı altında, dini yıkmak için; sinsi yorumlarla, tercümelerle dinin emirleri hakkında halkı şüpheye düşürmek... Bugün mealciler arasında; tesettür farz mı değil mi, namaz üç vakit mi beş vakit mi gibi tartışmalar yapılmıyor mu? Bu kadar açık olan şeyler tartışılabiliyorsa gerisini artık siz düşünün!
Zaten, ilk Kur’an tercümesini Zeki Megamiz adlı bir Hıristiyan Arabın yapmış olması, daha sonra, Cihan Kütüphanesi sahibi Ermeni Mihran Efendi’nin bunu sürdürmesi yine, Türkiye’de Lions Kulüplerinin örgütlenmesini yapan Osman Nebioğlu’nun 1943 yılında kurduğu Nebioğlu Yayınevi tarafından “Türkçe Kur’an-ı kerim” adı ile meal bastırması bu işte art niyetlilerin de olduğunun açık göstergesidir.
Son devrin büyük din âlimlerinden Şeyhülislâm Mustafa Sabri Efendi, “Mes’eletü Tercümeti’l-Kur’an” adlı eserinde, Kur’an tercümesi, meali modasının arkasındaki gizli ve sinsi emelleri ve dinimizi içten yıkma plânlarını açıklamaktadır. Bu kitap, Bedir Yayınevi tarafından bastırılmıştır.
Bütün bunlar, meal okumanın, okutmanın hele bunu seviyesiz bir şekilde “Bilgi yarışması” şekline sokmanın ne kadar tehlikeli ve veballi bir teşübbüs olduğunu göstermektedir.
14 Nisan 2009 Salı
Hizmet adı altında hezimete uğratma siyaseti
Geçen hafta, önümüzdeki günlerde yapılması planlanan “Meal Yarışması” sebebiyle kaleme aldığım; meallerden din öğrenilemiyeceği; dinin ancak fıkıh, ilmihal kitaplarından öğrenilebileceği yazım üzerine, bazı art niyetlilerin veya bunların dolduruşuna gelenlerin tepkileri ile karşılaştım.
Nereden nereye! Bir asır önce bunun bırakın tartışılması mealden din öğrenmek kimsenin aklına bile gelmezdi. Müslümanlar dini bir mesele ile karşılaştığında, İbni Abidin, Mülteka, Hindiye, Mebsut, Fethül kadir, İnaye, Dürer, Hidaye, Halebi-i Kebir ve Sagir... gibi meşhur fıkıh kitapları akıllarına gelir, ilk müracaat adresleri buralar olurdu; kimse Kur’anda ne yazıyor, hadislerde nasıl geçiyor bir bakayım demezdi, diyemezdi. Çünkü herkes haddini bilirdi. Bu iki asıl kaynağın, halk için olmayıp İmam-ı a’zam, İmam-ı Şafii gibi mezhep sahibi müctehidler için olduğunu bilirdi.
YAPAR GÖRÜNEREK YIKMAK!
100-150 yıllık İngiliz propagandası ile zihinler bozuldu, kafalar karıştı; âlimlere ve bunların fıkıh kitaplarına şüphe gözü ile bakılır hale gelindi. Halbuki, Resulullah efendimiz, “Her şeyin dayandığı bir direk vardır. Dinin temel direği, fıkıh bilgisidir.” buyurmuştur. Temel direk sarsıntı geçirince, bütün bina zarar gördü. Yanlış, kasıtlı yönlendirmelerle, halk fıkıhtan soğutuldu, fıkıh neredeyse unutuldu. Sadece okuma yazması olan adam bile, “Dediğine baktım mealde göremedim, bana Kur’andan yerini göster” diyor. Çokları bu meal okuma ve dağıtma işini dine hizmet olarak görüyor. İşte İngiliz oyunu bu: Hizmet adı altında hezimete uğratma siyaseti; yapar görünerek yıkmak!
İslam düşmanları, âlimsiz, fıkıhsız bir yere varılamayacağını, İslam dininin 14 asırdır ancak bu yol ile bozulmadan bugüne gelebildiğini araştırmaları sonucunda anlamışlardı. Bunun için nereden vuracaklarını çok iyi biliyorlardı. Fıkıhsız, kuralsız, âlimsiz içi boş bir İslam olsun istiyorlardı.
İslam âlimlerinin büyüklerinden “kutbu Şarani” adı ile meşhur, İmam-ı Şarani hazretleri (1493- 1565) Mizan-ül-kübra kitabında günümüzün bu ana yoldan ayrılmış, çarpık düşüncelerine bakınız asırlar önce nasıl cevap veriyor: “Din kardeşim iyi düşün! Resulullah, Kur’an-ı kerimde mücmel (kısa ve kapalı) olarak bildirilenleri açıklamasaydı, Kur’an-ı kerim kapalı kalırdı. Resulullahın vârisleri olan mezhep imamlarımız hadisi şeriflerde kapalı olarak bildirilenleri açıklamasalardı, sünneti nebeviyye kapalı kalırdı. Her asırda gelen âlimler, Resulullaha ta’bi olarak, mücmel olanı açıklamışlardır. Nahl suresinin kırkdördüncü ayetinde mealen, “İnsanlara indirdiğimi onlara beyan edesin” buyuruldu. Beyan etmek, Allahü tealadan gelen ayetleri, başka kelimelerle ve başka suretle anlatmak demektir. Ümmetin âlimleri de, ayetleri beyan edebilselerdi ve kapalı olanları açıklıyabilselerdi ve Kur’an-ı kerimden ahkam çıkarabilselerdi, Allahü teala Peygamberine, sana vahy olunanları teblig et derdi. Beyan etmesini, açıklamasını emir etmezdi.
RESULULLAH BİLDİRMESEYDİ...
Resulullah efendimiz, Kur’an-ı kerimde mücmel olarak bildirilenleri açıklamasaydı ve mezhep imamlarının açıklamaları olmasaydı; nasıl abdest alacağımızı Kur’an-ı kerimden çıkaramazdık. Namazların kaç rekat oldukları ve orucun, haccın, zekatın hükümleri ve keyfiyetleri ve nisab miktarları ve şartları ve farzları ve sünnetleri, Kur’an-ı kerimden çıkarılamazdı.
Doğrudan Kur’ana, hadislere müracaat etmek, din âlimleri ile mücadele etmek, onları red etmek demektir. Alimlerle karşı olmak, onların ictihadlarının çürük olduklarını göstermeğe kalkışmak, Resulullahla cidal etmek demektir. Çünkü, âlimler, Resulullahın vârisleridir. Resulullahın getirdiklerinin hepsine, hikmetlerini, delillerini anlamasak bile, iman ve tasdik etmemiz lazım olduğu gibi, mezhep imamlarımızdan gelen bilgilere de, kelamlarına da, delillerini anlamasak bile, İslamiyete muhalif olmadıkları için iman ve tasdik etmemiz lazımdır.
İmam-ı Şafii, teslim olmak, imanın yarısıdır buyurdu. Rebi hazretleri bunu işitince, hayır, imanın hepsidir dedi. Bugünkü teslimiyete(!) bakınca işin vahameti, içler acısı hali daha iyi anlaşılıyor!
1 Eylül 2009 Salı
Ramazanda meal yolu ile din tahribatı!
Din, fıkıh, ilmihal kitaplarından öğrenilir. Bunun tersine bir davranış, dinde tahribat yapmak, yara açmak olur; bilerek veya bilmeyerek bu işte payı olan, dinin tahrif edilmesine, yıkılmasına yardım etmiş olur...
Her ramazan aynı şey tekrarlanır: On bir ay her vesile ile yüce dinimizle, kitabımız Kur’an-ı kerim ile, dinimizin emir ve yasakları ile alay eden; namaz kılanları gericilikle suçlayan, içkinin, zinanın, fuhşun yaygınlaşması için elinden gelen gayreti gösteren, bunlara mani olmak isteyenleri yobazlıkla, çağ dışılıkla suçlayan bir kısım medyamız, ramazan gelince birden değişir; ramazan programları, ramazan sayfaları yapmada, meal, tefsir kitabı vermede birbirleri ile yarışır hale gelirler...
Bunların bilhassa Kur’an-ı kerim meali üzerinde durmaları rastgele bir tercih değildir. Maksatları, dine hizmet görüntüsünde, dine zarar vermektir. Çünkü, birisinin eline meal tutuşturup, dinini bundan öğren demek, cerrah olmayan birisinin eline, ameliyatla ilgili bir tıp kitabını verip buna göre ameliyat et, demekten farkı yoktur. Hatta denebilir ki, bu daha az tehlikeli. Yanlış ameliyat geçici olan dünya hayatını karartabilir, bozuk iman, yanlış amel ise sonsuz ahiret hayatını karartır.
MEALİYYUN BİD’AT FIRKASI
Sadece gazeteler değil, pek çok vakıf, dernek ve özel kuruluşlar da ücretsiz meal dağıtımı yarışındalar. Her yıl üç milyon civarında meal dağıtılmaktadır. Diyanetin bu dağıtımda önemli bir payı vardır. 1924 yılında, “Kur’an tercümesi furyası, İkinci Meşrutiyet’in ilanından sonra başlamış zararlı bir faaliyettir” diye beyanname neşreden Diyanet, bugün bu işin öncülüğünü nasıl yapabiliyor, anlaşılır gibi değil? Tabii ki meal dağıtan herkesin art niyetli olduğunu söylememiz doğru olmaz; ancak şu var ki, bilerek veya bilmeyerek birilerinin sinsi planına alet oldukları da bir gerçek.
İşin en üzücü tarafı, bu tehlikenin farkına varan kimse sayısının çok az olması. Büyük çoğunluk estirilen kuvvetli rüzgara kendini kaptırmış durumda. Tehlikenin farkına varan aydın sayısı çok az. Bunlardan biri de M. Şevket Eygi Bey’dir. Bid’at fırkalarını anlatan bir yazısından kısa bir alıntı yapmak istiyorum:
“Meâlciler fırkası: Bunlar kendi işlerine gelen bir meal veya tercüme alarak, bundan heva, re’y ve hevesleriyle din hükmü çıkartan, Kitabullah’ı akıllarınca yorumlayan kimselerdir. Yanlış yolda olduklarında şüphe yoktur. Osmanlı ulemâsı yaşamış olsaydı bunlara “Meâliyyûn fırkası“ ismini verirdi.
Kur’âniyyûn fırkası: Bunlar Edille-i Erbaa’yı kabul etmezler, İslâm’ın tek temeli ve kaynağı vardır, o da Kur’ân’dır derler. Bunlar, bu görüşleri ile Kur’ân’a açık bir muhalefet içindedirler. Sünnet’i din kaynağı olarak kabul etmeyenler, Kur’ân deyip dursalar da dairenin dışına çıkmış olurlar.
Tarihselciler: Bunlar Kur’ân’daki ve Sünnetteki hükümlerin bir kısmının tarihsel olduğunu, bugün geçerli olmadığını iddia ederler. Ülkemizde bazı ilâhiyat fakültelerine sızmışlardır. Hadîsleri, AB standart veya normlarına göre ayarlama ve ayıklama projeleri vardır. Yüklü ‘telif’ veya ‘telef’ ücretleriyle beslenirler.”
YILLARIN ZEHİRLİ PROPAGANDASI
Son yıllarda, dış destekli belli odaklar, Müslümanları sinsice ilmihâl kitaplarından uzaklaştırıp, meallere, tefsirlere, tercümelere yönlendirme gayretine girmiş bulunmaktadır. Birçok şey alıştıra alıştıra kabullendirilir. Bazı yanlış inanç, fikir, görüş, metod ve kanaatler vardır ki, insanlar onları önce iter, reddeder. Fakat devamlı propaganda, beyin yıkama ve telkin neticesinde, bu itiş ve reddetme, zamanla zayıflar ve toplumun direnişinde gevşeme başlar.
İşte, günümüzde her Müslümanın, bir adet Kur’an tercümesi edinerek, İslâmiyeti doğrudan buradan öğrenme fikri de böyle gelişmiştir. Bu, sinsi din düşmanlarının, yıllardır yaptıkları beyin yıkama propagandalarının bir neticesidir.
Asırlardır din, fıkıh, ilmihal kitaplarından öğrenilmiştir. Bunun tersine bir davranış, dinde tahribat yapmak, yara açmak olur, bilerek veya bilmeyerek bu işte payı olan dinin tahrif edilmesine, yıkılmasına yardım etmiş olur.
02 Eylül 2009 Çarşamba
“Mealcilik sinsi emeli olanların işi!”
II. Meşrutiyetten sonra, Mısır Ezher Üniversitesi mensubu dinde reform yanlısı kimselerin fikirlerinin etkisi ile, dinin dört kaynağından, icma ve kıyas (mezhepler) yok farz edilerek, doğrudan hadis-i şeriflere ve özellikle de Kur’an-ı kerim meali ve ve tercümeleri yolu ile Kur’an-ı kerime yönlendirme gayretlerini görüyoruz.
Bu çalışma ile, asırlardır yapıla gelen uygulamaları bir tarafa bırakıp, dine yeni yorumlar getirerek dinde karmaşa yolu açıldı. Geçmiş âlimleri ve kitaplarını çeşitli bahanelerle gözden düşürerek, halkı doğrudan Kur’an-ı kerime yönlendirdiler. Maksatları, dinde birlik ve beraberliğin kaynağı olan, âlimleri ve fıkıh kitaplarını yok ederek birliği bozmak, dini tartışılır hale getirmekti. Onlar da biliyorlardı ki, her meal farklı olacak, bunları okuyan herkes de ayrı bir mana, ayrı bir hüküm çıkartacaktı.
TEHLİKEYİ GÖRENLER VAR!..
Meal konusunda Müslümanlar yanlış yönlendiriliyor. Maalesef bu yanlışı düzeltecek, yanlış yapanları ikaz edecek kimse de çok az; ancak az da olsa var. Bunlardan biri, meslektaşımız Ebubekir Sifil’dir. Bu tehlikeyi köşesinde -özetle- şöyle dile getiriyor:
“Diğer meallerin her birinin şu veya bu eksiklikle/arızayla malul olduğunu söyleyen meal yazarları haklıysa, birinin “ak” dediğine öbürünün “kara” dediği mealler bağlamında yukarıda kullandığım “tehlike” kelimesinin abartı ifade ettiğini düşünenler bir daha düşünsün!
Meal olgusuna mesafeli yaklaşmamın tek sebebi sadece mealin teknik olarak Kur’an ayetlerinin çok boyutlu ve çok katmanlı anlam örgüsünü yansıtmaktan mahrum bulunuşu değil. Aynı zamanda kendi bakış açısını, meşruiyet kaynağı olarak Kur’an’a tescil ettirme gayesiyle kaleme alınmış meallerin, mevcutların önemli bir yekûnunu oluşturuyor oluşu da gözden uzak tutulmamalı. “Meal üzerinden din tasavvuru inşası” adını verdiğim bu faaliyet, pek çok meal yazarının yaptığı işin “Kur’an’ı tahrif” anlamı taşıdığı tesbitine dayanıyor.
Soru şu: Geçmişte Batınîler’in, modern çağda Kadıyânîler’in ve bunlarla şu veya bu ölçüde örtüşen çizgileri benimsemiş kesimlerin Kur’an’ı kendi gayeleri istikametinde yorumlamaları birer “tahrif” (anlamın tahrifi) girişimidir de, günümüzde aynı işi kendi amaçları doğrultusunda yapan meal yazarlarının yaptığı iş neden “masum”dur?”
Bu meal, tercüme konusu yaygınlaşmaya başladığı yıllarda gazetelerde dergilerde tartışıldı. Dini, Kur’an tercümelerinden ve meallerinden öğrenmenin dine vereceği zararlar, 1924 yılında Sebilürreşad dergisinde günlerce münakaşa edildi.
Geçmişte kimler meal, tercüme yapmamış kı? Mason Ömer Rıza Doğrul, İsmail Hakkı Baltacıoğlu... Yıllar geçtikten sonra ehl-i sünnet olmadığını, kendisi ilan eden Abdülbaki Gölpınarlı ve daha niceleri... (Günümüzdekilerin nasıl birileri olduğunu siz biliyorsunuz) Yine, Türkiye’de Lions Kulüplerinin örgütlenmesini yapan Osman Nebioğlu, 1943 yılında kurduğu Nebioğlu Yayınevi tarafından “Türkçe Kur’an-ı kerim” adı ile meal bastırmıştır.
Son devrin büyük din âlimlerinden Şeyhülislâm Mustafa Sabri Efendi, Bedir Yayınevi’nin neşrettiği Mes’eletü Tercümeti’l-Kur’an adlı eserinde, Kur’an tercümesi modasının arkasındaki gizli ve sinsi emelleri ve dinimizi içten yıkma plânlarını açıklamaktadır.
AKIL VE MANTIK DIŞILIK
Mealden din öğrenmenin mümkün olmayacağı o kadar açık ki... Kur’an-ı kerim, İslâmiyetin temel kitabıdır, anayasasıdır. Bunu, Resulullahın, müctehid imamların ve diğer âlimlerin sözleri açıklar, tatbikini sağlar. Kur’an-ı kerimden başkasını kabul etmemek, bir devletin anayasasının dışındaki bütün kanunlarını, tüzüklerini, yönetmeliklerini, genelgelerini kabul etmemek, onları yok saymak gibidir. Bu ise akıl ve mantık dışılıktır.
Netice olarak şunu söyleyebiliriz: Asırlardır din, meallerden, Kur’an tercümelerinden değil, fıkıh kitaplarından, ilmihâl kitaplarından öğrenilmiştir. Dinimizi doğru olarak öğrenebilmek için, bu sağlam yolu devam ettirmemiz, çıkmaz yollara sapmamamız şarttır. Çıkmaz yollara sapan, kurda kuşa yem olmaya mahkûmdur.
17 Kasım 2009 Salı
Maksatları dinde kargaşa çıkarmak!..
Dinde yenilik, dinin çağa uydurulması, güncelleştirilmesi adı altında dinde sinsice reform yapmak isteyenler, buna gerekçe olarak, “Dinde bulunmayan birçok şeyler, hurâfeler, sonradan İslâmiyete karışmıştır. Bunun için İslam âlemi geriledi. Bu gerilemenin sebebi, çağlar öncesi yazılmış fıkıh kitaplarıdır. Bunlar saf dışı edilmedikçe, bunlardan kurtulmadıkça ilerlememiz, çağdaşlaşmamız mümkün değildir” diyorlar.
Evet, Müslümanlarda, birkaç yüz seneden beri bir duraklama, hattâ gerileme olduğu meydandadır. Bu gerilemeyi görerek, İslâmiyetin bozulduğunu söylemek, hele bunu fıkıh kitaplarına, mezheplere yüklemek çok haksız ve pek yanlıştır.
Geri kalmanın sebebi, Müslümanların dine sarılmamaları, dînin emirlerini yerine getirmekte gevşek davranmalarıdır. İslâm dînine, başka dinlerde olduğu gibi, hurâfeler karışmamıştır. Câhillerin yanlış inanışları ve konuşmaları olabilir. Fakat bunlar, İslâmın temel kitaplarında bildirilenleri değiştirmez. Bu kitaplar, Resûlullahın sözlerini ve Eshâb-ı kirâmdan gelen haberleri bildirmektedirler.
DİN, ASRA GÖRE DEĞİŞMEZ!
Bu temel fıkıh kitaplarını, her asrın modasına, gidişine göre değiştirmeye kalkışmak, her zaman için yeni bir din yapmak demek olur. Böyle değişiklikleri, Kur’ân-ı kerime ve hadis-i şeriflere dayanarak, bunlara uydurarak yapmaya kalkışmak, Kur’ân-ı kerimi ve hadis-i şerifleri bilmemenin, İslâmiyeti anlamamanın bir alâmetidir.
İslâmın emirlerinin, yasaklarının zamana göre değişeceğini sanmak, İslâm dîninin hakîkatine inanmamak olur. İslâmiyet âdetlere, modaya yer verseydi, daha kuruluşunda câhil Arabların kötü âdetlerini yasak etmez, o zamanın en kıymetli âdeti olan ve Kâbe’nin içine kadar girmiş bulunan putperestliği hoş görürdü.
İslâm dîni ilim üzerine kurulmuştur. Her bakımdan, selîm olan akıllara uygundur. Kur’ân-ı kerimde ve hadis-i şeriflerde açıkça bildirilmemiş olan şeylerde, akla ve ilme uygun yeni emirler çıkarmak, yâni kıyâs ve ictihâd yapmak İslâmiyetin ana kaynaklarından biri olur ise de, bunu yapabilmek için, her şeyden önce Müslüman olmak ve lüzûmlu bilgilere mâlik olmak lâzımdır.
Dinde reform isteyenler, temel fıkıh kitaplarına dokunmayıp, yalnız câhil halk arasına yerleşmiş olan hurâfeleri yok etmeyi düşünüyorlarsa, buna bir şey denemez. İslâmiyete hizmet etmiş olurlar. Fakat, böyle iyi düşündüklerine inanabilmemiz için, önce hakîkî ve samîmî Müslüman olduklarını ispat etmeleri gerekir. İslâmın ana bilgilerini, temel fıkıh kitaplarını değiştirmeye, zamana uydurmaya kalkışmak, İslâmiyeti değiştirmek, bozmak olur. Müslüman demek, bu ana bilgilere inanan, saygı gösteren, bunları bozmaya kalkışmamaya söz veren kimse demektir.
Ehl-i sünnet âlimlerinin temel kitaplarında hiçbir hurâfe yoktur. Din câhilleri arasında hurâfeler bulunur. Bunları temizlemek için de, (Ehl-i sünnet) kitaplarını yaymak, gençlere bunları öğretmek lâzımdır. Din yobazları, büyük İslâm âlimlerini lekeleyerek, kendilerini onların yerine geçirmek istiyorlar. İslâmiyetin temel bilgilerini toplamış, dünyaya yaymış olan İslâm âlimlerini ve topladıkları İslâm ilimlerini, kitaplarını ayaklar altına alıyorlar.
DİNİ TARTIŞILIR HALE GETİRMEK
Büyük âlim İmam-ı Şarani (Mîzân-ül-kübrâ) kitabında diyor ki: “Sünnet, yâni hadis-i şerifler, Kur’ân-ı kerimi açıklamaktadır. Mezhep imamları, sünneti açıklamışlardır. Din âlimleri de, mezhep imamlarının sözlerini açıkladılar. Kıyâmete kadar da böyle olacaktır.”
14 asırdır, dini anlamada, öğrenmede usul, yol budur. Bunun dışına çıkmak dini tartışılır hale getirir. Eğer mezhepler, fıkıh âlimleri olmasaydı, dinde pek çok husus kapalı kalırdı. Bu kapalı hususları herkes kendine göre açmaya çalışır, dinde anarşi, karışıklık olurdu. Bugüne kadar, dinde karışıklığın olmaması, asırlardır her Müslümanın aynı itikatta olması, aynı ibadeti yapması İslâm âlimlerinin gayretleri, fıkıh kitapları sayesinde olmuştur. Âlimleri, fıkıh kitaplarını devre dışı bırakmak, yok farz etmek dinde karışıklık, anarşi çıkarmakla eş değerdedir.
18 Kasım 2009 Çarşamba
“Dinin temel direği fıkıh ilmidir”
Son yıllarda, fıkıh kitaplarına, özellikle de ilmihal kitaplarına karşı; aşağılama, gözden düşürme faaliyetleri göze çarpıyor. Öyle şeyler anlatılıyor ki, sanki ilmihal kitapları hadis-i şeriflere, âyet-i kerimelere dayanmıyor; yazanlar kendi görüşlerini din diye yazmışlar!.. Bu yalanlara, iftiralara karşı, kısaca ilmihal nedir, fıkıh nedir? bunun üzerinde durma zarureti hasıl oldu...
Her Müslümanın, imân, amel ve ahlâk ile ilgili, öğrenmesi ve yapması lâzım olan bilgileri ihtiva eden kitaplara “İlmihal” denir. İlmihâllerle zaruri din bilgileri verilir. Bu bilgileri öğrenmeyen bir kimsenin dînin emirlerini doğru bir şekilde yerine getirmesi mümkün değildir.
DİN, İLMİHAL’DEN ÖĞRENİLİR
İlmihâl kitaplarında önce îtikâd (îmân) bilgilerine yer verilmiştir. Çünkü, inanılacak şeyler, dînin esâsını teşkil eder. Burada imanın altı şartı, Ehl-i sünnet âlimlerinin bildirdiği şekilde anlatılır. Sonra İslamın beş şartı; ibâdet, helâl ve haram bilgileri anlatılır. Bundan sonra da, İslâm ahlâkından bahsedilir. Bu kısım, kalbi kötülüklerden temizlemenin, kısaca iyi bir Müslüman olmanın yollarını öğretir.
İlmihâl kitaplarının kaynağı, fıkıh kitaplarıdır. Fıkıh bilgileri, edille-i şeriyye denilen, “Kur’an-ı kerim”, “Hadis-i şerifler”, “İcmâ” ve “Kıyâs”tan çıkarılır. Dînin hükümlerini bu dört kaynaktan çıkartan müctehid âlimlere “Fakîh” denir.
Müctehid olmayanların doğrudan doğruya bu dört kaynaktan fıkıh bilgisi öğrenmeleri imkânsızdır. Bunun için din bilgileri ancak fıkıh kitaplarından öğrenilebilir. Cehenneme gidecekleri hadîs-i şerîfte bildirilen “Yetmiş iki sapık fırka” âlimleri, Kur’ân-ı kerîmden yanlış ma’nâ çıkardıkları için sapıttılar. Âlimler sapıtınca, âlim olmayanların Kur’an-ı kerimden, hadis-i şeriflerden dinini öğrenmeye kalkışması felâket olur. Kur’ân-ı kerîmin hakîkî ma’nâsını öğrenmek isteyen, Ehl-i sünnet âlimlerinin kelâm, fıkıh ve ahlâk kitaplarını okuması lâzımdır.
Halk için yazılmış olan ve herkesin bilmesi ve yapması gereken iman, ahlâk ve fıkıh bilgilerini kısaca ve açıkça anlatan kitaplara “İlmihâl“ kitapları denilmiştir. Her Müslümanın, evinde mutlaka muteber ilmihâl kitabı bulundurması, dinini ilmihâl kitaplarından öğrenmesi şarttır.
İlmihâl kitabını alırken de rastgele almayıp, nakli esas alan, kafasına göre yorum yapmayan, dînini bilen, seven ve kayıran mübârek insanların kitaplarını alıp, çoluk çocuğuna öğretmek her Müslümanın birinci vazîfesidir. Kendilerine aydın din adamı ismini ve süsünü veren câhil ve sapık kimselerin sözlerinden ve yazılarından din öğrenmeye kalkışmak, kendini Cehenneme atmak demektir.
İBADETLERİN EN KIYMETLİSİ
Bunun için dinimiz fıkıh bilgisine çok önem vermiştir. Bir kimse Kur’ân-ı kerîmi, ihtiyaç miktarı ezberledikten sonra, fıkıhla meşgûl olmalıdır! Çünkü, Kur’ân-ı kerîmi ezberlemek farz-ı kifâye, fıkhın kendine lâzım olan miktarını öğrenmek ise farz-ı ayndır. Peygamber efendimiz, “İbâdetlerin en kıymetlisi fıkhı öğrenmek ve öğretmektir.” “Her şeyin dayandığı direk vardır. Dinin temel direği, fıkıh ilmidir” buyurmuştur.
Kur’an-ı kerimde, Resulullaha ve âlimlere uymamız emrediliyor. Peygamber efendimiz de, “Âlimlere tabi olun” buyuruyor. O hâlde, Allahü teâlânın emrine uyarak, âlimlere tabi olmamız, uymamız şarttır. Bu vesîkalardan anlaşıldığı gibi, din ancak, bu âlimlerin kelâm, fıkıh ve ahlâk kitaplarından ve bu ilimlerin bir araya getirildiği, toplandığı ilmihâl kitaplarından öğrenilir.
Asırlardır, İslamiyet böyle öğrenildi, bu yol sayesinde bozulmadan bize kadar geldi. İslamı yok etmek isteyen güçler acı tecrübelerden sonra bunun farkına vardılar. Bunun için, saldırılarını İslam âlimlerine ve bunların yazdığı fıkıh ve ilmihal kitaplarına yönelttiler. Biliyorlar ki, bu kitaplar halkın gözünden düşürülürse, Müslümanlar arasındaki bütünlük bozulacak, Müslümanlar birbirini yiyip bitirecek. Böylece, asırlardır top, tüfek ve diğer bütün güçleri ile yapamadıklarını hiçbir sıkıntıya girmeden yaptırmış olacaklardır.
16 Mart 2010 Salı
“2010 Kur’an Yılı” dolayısıyla...
Diyanet İşleri Başkanlığı, Kur’an-ı kerimin vahyedilmeye başlanmasının 1400. yılı münasebetiyle 2010 yılını “Kur’an Yılı” ilan etti. Başkanlık, bu vesileyle Kur’an-ı kerimin insanlığa sunduğu rahmetin ve getirdiği değerlerin anlaşılması ve yaşanması için birçok etkinlikler düzenlemektedir.
Başkanlığı bu güzel hizmetinden dolayı tebrik ederim. Bir Müslümanın mukaddes kitabını yeteri kadar tanımaması, okuyamaması, kitabı ile amel etmemesi düşülenemez, bunun mazereti de olamaz.
Bu vesile ile bu güzel hizmetin yapılmasında düşülen bir hatayı dile getirmek istiyorum... Son yıllarda Diyanet ve diğer dinî çevreler dinin öğrenilmesinde ve öğretilmesinde neredeyse meale odaklanmış durumdalar. İslamiyet kişinin yirmi dört saatine hükmeder. Bunun için Müslümanın; Kur’an-ı kerimin okunmasının yanı sıra onun tatbik şeklini de bilmesi lazımdır. Esas maksad da budur. Bunun da meal ile sağlanamayacağını aklıselim sahibi herkes bilir.
Bundan dolayı asırlardır usul olarak, meal, tefsir, hadis, işi ehline bırakılmış; Kur’an-ı kerimin hükümleri ile amel edebilmesi için halk, fıkıh, ilmihal kitaplarına yönlendirilmiştir.
MEALLERDEN HÜKÜM ÇIKARTILAMAZ
Diyanet İşleri Başkanlığı da kuruluş yıllarında bu usulü tatbik etmiş, 1909 tarihinden sonra ortaya çıkan meal, tercüme furyasına sıcak bakmamıştır. Hatta meal ve tercümeden uzak kalınması hususunda beyanname neşretmiştir. 1961 yılına kadar da meal hazırlatılmamıştır. Bu mealin önsözünde ve açıklamalarında mealden dinin öğrenilemeyeceği, dinin ancak fıkıh kitaplarından öğrenilebileceği konusunda önemli ikazlarda bulunulmuştur.
Örneğin önsözde, “Kur’an-ı kerim gibi ilâhî belâgat ve îcâzı hâiz bir kitap, yalnız Türkçeye değil, hiçbir dile hakkıyla çevrilemez. Kur’anın yalnız mânasını ifâde eden sözleri, Kur’an hükmünde tutmak, namazda okumak ve aslına hakkıyla vâkıf olunmadan ahkâm çıkarmak câiz olmaz” denilmektedir.
Kur’anın başka dillere çevirisi ile ilgili açıklamada da, “Bugün, (yabancı dilde) otuz kadar tercümeleri vardır. Ancak çeşitli eğilimli kimselerin yaptıkları tercümelerde, pek yanlış, hattâ garazkârâne olanlar vardır. Kur’an-ı kerimi başka dillere tercüme etmek câizdir. Fakat, tercümeden İslâm dîninin ahkâmının hepsi öğrenilemez. Hadis-i şeriflerle, icmâ ve kıyâs yolu ile sâbit olan hükümler de vardır. Bunlar, tafsîlâtı ile, fıkıh kitaplarından öğrenilir” denilmektedir.
Diyanet’in yeni mealinde de buna benzer ikazlar vardır. Ama önemli bir farkla:
“Kur’an-ı kerimi doğrudan meâllerinden anlamak gerektiği yolundaki iddialar gerçeği yansıtmamaktadır. Çünkü meâller Kur’an’dan mütercimin anlayabildiği kadar bazı şeyleri aktarabilirse de Kur’an’ın mesajını hakkıyla ortaya koyamaz.”
“Herhangi bir konuda ‘İslamda şu şöyledir’ diye hüküm verebilmek için yalnızca Kur’an-ı kerim meâllerine bakarak dinî hükümler çıkarmaya kalkmamalıdır.”
Diyanetin eski ve yeni mealinin önsöz ve açıklamalarındaki önemli fark şu: Eski mealde mealin yeterli olmayacağı belirtilerek okuyucu fıkıh kitaplarına yönlendirilirken, yenisinde ısrarla tefsire yönlendiriliyor.
YENİ YOLA İHTİYAÇ YOK
Tefsirlerin de halka, avama değil ehline, yani tefsiri okuyup anlayabilecek bir düzeyde bilgisi olana hitap ettiğini Diyanet uzmanları bizden iyi bilir. Öyleyse son yıllarda, fıkıh kitaplarından, ilmihalden (Diyanet ilmihali olmasına rağmen) kaçış niye? Eskiden Diyanet’e bir fetva sorulduğunda temel fıkıh kitapları kaynak gösterilerek cevap verilirdi. Şimdi ise âyet ve hadise dayanılarak cevap verilmektedir. Bu da haklı olarak; on asırdır Müslümanlara yol gösteren, rehberlik eden mezheblerin devre dışı bırakıldığı, Diyanet’in kendisini “mezhepler üstü” gördüğü şüphesini akla getirmektedir!..
Dini anlatmadaki bu usul değişimi, Diyanet İşleri Başkanlığı’nın, 2002 yılında İstanbul Büyük Tarabya Otelinde yapılan Güncel Dinî Meselelerin Çözümü konusundaki toplantıdan sonra daha da belirgin hale gelmiştir. Halkımız tutulan bu farklı yolun “IIımlı İslam”a çıkacağından korkuyor!..
17 Mart 2010 Çarşamba
Mealden din öğrenilmeye kalkışılırsa!..
Dün, dini öğrenmede ve öğretmede meale odaklanmanın sakıncalarından bahsetmiştik. Bu sakıncalar, yetersizlikler meallerin önsözlerinde de belirtiliyor. Mesela, bu husus Diyanet mealinin önsözünde şöyle dile getirilmektedir: “Mütercim bir mana anlar ve onu aktarır; fakat onun anladığı manadan başka manalar da âyetlerde kendini göstermeye devam eder. Demek ki meâller Kur’an âyetlerinden bir veya iki mana aktarsa da, âyetlerden anlaşılabilecek daha pek çok manalar kalabilmektedir. Kur’an bu meâllerden ibaret değildir.”
Ancak buna rağmen meallerin bu yetersizliği öne çıkartılmıyor, aksine dinin her hükmünün mealin içinde bulunabileceği, hadisi şerife, fıkha, ilmihale ihtiyaç olmadığı ifade ediliyor. Bunun propagandası yapılıyor. İnsanların kafaları karıştırılıyor.
MEAL KARGAŞAYA SEBEP OLUYOR
Bunun için başta Diyanet İşleri Başkanlığı olmak üzere, bu konuya ağırlık verilerek meal demek dinde her şey demek olmadığı, Kur’an-ı kerimin hayatımıza tatbikinde mutlaka âlime, fıkıh kitabına ihtiyaç olduğu vurgulanmalıdır. Böyle yapılmadığı takdirde dinde tamiri mümkün olmayan derecede yaralar açılmakta; dinde, yanlış anlamaların, kargaşaların yaşanması kaçınılmaz olmaktadır.
Meallerde, manalar çok kısa ve öz olduğu için okuyan harama, hatta küfre düşürecek hükümler çıkartmaktadır. Mesela, Hicr sûresinin 99. âyetinde meâlen, “Sana yakîn gelinceye kadar, Rabbine ibâdet et!” buyurulmaktadır. Burada kapalı olan “Yakîn” kelimesi için Osmanlıca lügate bakıldığında, “Kat’i olma, şüphe etmeme” manasını görecek, arkasından ister istemez âyetten, “Allaha, Cennete, Cehenneme benim inancım kat’i, şüphem yok; öyleyse benim ibadet etmeye ihtiyacım yok” hükmü çıkartılacak. (Halbuki müfessirler buna “Ölene kadar” manasını vermişlerdir. Çünkü gerçek “yakîn” ölünce hasıl olur.)
Nitekim, birçok şeyhler, babalar, dedeler, şeyh kılığındaki casuslar bağlılarına, “Sizin inancınız kat’i, artık sizin namaz kılmanıza, oruç tutmanıza ihtiyacınız yok” demişlerdir. Halbuki peygamberler de dahil hiç kimse ibadetten, kulluk etmekten muaf değildir. Böyle inanan dinden çıkar. Böyle manası açık olmayan pek çok ayet-i kerime vardır.
Meal okumada karşılaşılan bir diğer tehlike de, nesh olan yani yürürlükten kaldırılmış ayetlerde yaşanmaktadır. Din yirmi üç senede tamamlandığı için önce gelen bazı âyetler daha sonra nesh edilmiştir. Mesela, Nur Suresinin üçüncü ayetinde, zina edenin ancak zina eden ile veya putperest ile evlenebileceği bildirilmektedir. Daha sonra bu âyeti kerime nesh edilmiş; müşrikle evlenmek yasaklanmıştır. Bunu bilmeyen ne yapacak? Önceki hallerinde bu tür haramlara düşüp daha sonra, tevbe edip hidayete eren kimseler, evlenmek için zani veya putperest aramaya kalkarsa ne olacak? Halbuki putperest ile yani müşrikle evlenmek caiz değil, evlenen dinden çıkar... Bunun gibi nesh edilmiş birçok âyeti kerime vardır.
TEHLİKEDEN KURTULMANIN YOLU
Bir tehlike de; zamana göre, zamanın şartlarına uydurularak yapılan, “çağdaş” mealler, tefsirlerdir. Abduh, Reşid Rıza, Efgani vb. bu ekoldendir. Halbuki din zamana göre, şartlara göre değişmez, değişirse ona din denilmez. Ülkemizde ilk ciddi meal çalışması yapan, daha sonra tehlikesini görüp mealini imha ettiren; heyecanlı dinî, millî şiirleri ile Türk milletinin kalbinde yer eden millî şairimiz Mehmet Akif, “Doğrudan doğruya Kur’an’dan alıp ilhamı, asrın idrakine söyletmeliyiz İslamı”, “İnkılap istiyorum ben de fakat Abduh gibi” reformist fikirleri ile de sevenlerini üzmüştür. Üstad N.Fazıl Kısakürek, M.Akif’in dinde reformcuların önde gelenlerinden olan Muhammed Abduh’un fikirlerinin etkisinde kaldığını söyler.
Bütün bu yanlış anlamalardan kurtulmanın yolunu, Anadolu’muzda yetişmiş İslam büyüklerinden İmam-ı Birgivi hazretleri şöyle bildiriyor: “Kelâm ve fıkıh âlimlerimiz, tefsîrden, hadisten anladıklarını, avama, açık, kolay öğretmek için, binlerce “Fıkıh” ve “İlm-i hâl” kitabı yazmışlardır. İslâmiyeti doğru öğrenmek için, o fıkıh ve ilm-i hâl kitaplarını okumaktan başka çâre yoktur...”
******
Peygambersiz anlamak mümkün mü?
İslâmiyette aklın ermediği şeyler çoktur. Fakat, akla uymayan birşey yoktur. Ahiret bilgileri ve Allahü teâlânın beğenip beğenmediği şeyler ve Ona ibadet şekilleri, eğer aklın çerçevesi içinde olsalardı ve akıl ile doğru olarak, bilinebilselerdi, binlerce peygamberin gönderilmesine lüzum kalmazdı.
Tam akıl, şaşmayan, yanılmayan akıldır. Değil aklın erişemeyeceği şeylerde, kendi günlük işlerinde bile, hiç yanılmadığını kim iddia edebilir? Böyle bir iddiaya, kimse inanır mı? Yeryüzünde hiç bozulmayan ve değiştirilemeyecek birşey vardır ki, o da Allahü teâlânın Kur’an-ı kerimi ve Resulullahın hadis-i şerifleri, yani mübarek sözleridir.
Hadis-i şerifler, rastgele insan sözü değildir ve vahiy ile bildirilmiş sözlerdir. Kur’an-ı kerimin açıklamasıdır. Bu açıklamalar olmasaydı, bizim Kur’an-ı kerimi tam olarak anlamamız mümkün olmazdı. Çünkü, Arapça bilmekle Kur’an-ı kerim anlaşılamaz. Anlaşılabilseydi, açıklamaya, peygambere lüzum kalmazdı. Bununla ilgili örnekler çoktur.
Mesela, cuma ile ilgili ayette, sadece, “Ey iman edenler! Cuma günü namaza çağrı yapıldığında, Allahı anmaya koşun...” buyurulmaktadır. Eğer Peygamber efendimiz bildirmeseydi, bu ayette zikredilen “Namaz”ın, “Cuma namazı” olduğunu nereden bilecektik?
Hangi Kur’an ayetine dayanılarak, bu namazın beş vakit namazdan herhangi biri değil de, “Cuma namazı” olduğunu ve farzının da iki rekat olduğunu bilecektik? Yine Kur’an-ı kerimin herhangi bir yerinde “hutbe”den kesinlikle söz edilmediğine göre, farz olan hutbenin okunacağını nasıl bilecektik?
Peygamberin rehberliği şarttır. Peygambersiz de dini yaşamanın mümkün olduğunu sanmak, peygamberi devre dışı bırakmak, en büyük cehalettir. Cehalet değilse hıyanettir.
Ahirette azaplardan kurtulmak, sonsuz saadete kavuşmak, ancak Muhammed aleyhisselama tâbi olmaya bağlıdır. Onun gösterdiği yolda giden, Allahü teâlânın sevgisine kavuşur. Ona tâbi olan, Allahü teâlâya sadık kul olmak saadetine erer. Dünyaya gelmiş olan yüzyirmidörtbinden fazla peygamberin en büyükleri, Ona tâbi olmayı istemiştir. Hz. Musa, Onun zamanında bulunsaydı, o büyüklüğü ile beraber, Ona tâbi olmayı severdi. Hz. İsa’nın gökten inip, Onun yolunda yürüyeceğini herkes bilir. Onun ümmeti olan müslümanlar, Ona tâbi oldukları için, bütün insanların hayırlısı ve en iyileri oldu.
Akılla bulunamayan şeyler...
Her ümmet, peygamberine tâbi olmakla kurtuldular. Allahü teâlâ, insanlara dünyada ve ahirette faydalı olan şeyleri, zararlılarından, peygamberleri aracılığı ile ayırt etti. Eğer bu şerefli peygamberler gönderilmeseydi, insan aklı, Allahü teâlânın var olduğunu anlayamazdı. Allahü teâlânın büyüklüğünü kavramaya ulaşamazdı.
Peygamberlerin haber verdikleri; Allahü teâlânın üstün sıfatlarının var olduğu, peygamber gönderdiği, meleklerin günahsız olduğu, öldükten sonra dirilmek olduğu, cennette sonsuz nimetler, iyilikler ve cehennemde azaplar bulunduğu ve İslâmiyetin bildirdiği daha nice şeyler, akıl ile anlaşılamaz. Bunlar, peygamberlerden işitilmedikçe, insanların kısa akılları ile bulunamaz.
Yunan felsefecileri ve diğer felsefeciler, “Akıl hiç şaşmaz, herşeyin doğrusunu anlar” dediler. Aklın herşeye ereceğini, sınırsız olduğunu sandılar. Aklın eremediği şeyleri de, akıl ile çözmeye kalkıştılar. Hâlbuki akıl, dünya bilgilerinde bile yanılıyor. Ahiret bilgilerini nasıl doğru olarak anlasın. Akıl kuvvetlerinin varamadığı şeyler, peygamberlerin bildirmeleri ile öğrenilir.
Allahü teâlânın nimetlerine nasıl şükredileceğini bilmek için de, yine peygamberler lazımdır. Ona karşı saygısızlık olan birşeyi, şükretmek ve saygı sanabilir. Şükredeyim derken, saygısızlık yapabilir. Bunlar İlâhî kitaplardan da tam olarak öğrenilemez. Öğrenilen bilgiler eksik kalır. Mesela, Peygamber efendimiz bildirmeseydi, açıklamasaydı, Kur’an-ı kerimi okuyup, Allahü teâlânın emrettiği şekilde ibadet etmemiz mümkün olmazdı.
Kur’an-ı kerimde, “Birinize ölüm geldiği zaman, eğer bir hayır (mal) bırakacaksa, anaya, babaya, yakınlara münasip şekilde vasiyette bulunmak, Allahtan korkanlar üzerine bir borçtur” buyurulmaktadır. Bu ayette ana, baba ve yakınlara vasiyet şart kılındığı hâlde, yüce Allah, Hz. Peygamber vasıtasıyla böyle bir vasiyeti neshetmiştir. Bu konudaki hadis-i şerif şudur: “Bilin ki, Allah, her hak sahibine hakkını vermiştir. Artık mirasçı lehine vasiyet yoktur.”
Keza Kur’an-ı kerimde, “Ey iman edenler! Namaza kalktığınız zaman...” buyurularak, namaza kalkıldığı zaman, abdest alınması emir buyurulmuş. Eğer Hz. Peygamber açıklamasaydı, buradan her namaz için ayrı abdest almanın lazım olduğu anlaşılırdı. Ancak Hz. Peygamber vasıtasıyla bir tek abdest ile birkaç namazın kılınabileceği gösterilmiştir. Hatta Hz. Peygamberin bir tek abdest ile beş vakit namazı kıldığı sabittir.
“Hadisi bırak, Kur’andan söyle” diyenler
Zamanımızda “Bize Kur’an yeter. Peygamberin sözleri, mezheplere, fıkıh kitaplarına ihtiyaç yok” diyenler çoğalmaya başladı. Bunlar Kur’ana da inanmıyorlar aslında. Böyle bozuk görüşlü kimselerin çıkacağını Peygamber efendimiz, bir mucize olarak onbeş asır önce bildiriyor. Buyuruyor ki: “Yakında “Kur’anın dışında uyulacak bir şey tanımam” diyenler çıkacaktır.” (Ebu Dâvud). “Bir zaman gelir, beni yalanlıyan çıkar. Şöyle ki, bir hadis söylenince “Resulullah böyle şey söylemez. Hadisi bırak, Kur’andan söyle” der.” (Ebu Yala) “Resulün haram kılması, Allahın haram kılması gibidir.” (Tirmizî)
Kur’an-ı kerimde, Peygamber efendimizin âlemlere rahmet olarak gönderildiği ve Allahın büyük lütfu olduğu bildirilmekte, ona iman ve itaat gerektiği defalarca tekrar edilmektedir. Kur’an-ı kerime uyanın, Onun Resulüne de uyması gerekir. Resulüne uymazsa, Kur’an-ı kerime de uymamış olur. Nitekim Kur’an-ı kerimde mealen buyuruluyor ki:
“Resulüm, biz seni ancak âlemlere rahmet olarak gönderdik.”
“Andolsun ki içlerinden, kendilerine Allahın ayetlerini okuyan, (kötülüklerden ve inkârdan) kendilerini temizliyen, kendilerine Kitap ve hikmeti öğreten bir Peygamber göndermekle Allah, müminlere büyük bir lütufta bulundu. Hâlbuki daha önce onlar apaçık bir sapıklık içinde idi.”
“Andolsun içinizden size öyle bir Peygamber gelmiştir ki, sizin sıkıntıya uğramanız ona çok ağır gelir. O, size çok düşkün, müminlere karşı çok şefkatli, merhametlidir.”
“Ey Resulüm, Rabbin sana (Ahırette çeşitli nimetler ve şefaat izni) verecek, sen de hoşnut, razı olacaksın” mealindeki Duha suresi 5. ayet-i kerimesi inince, Resulullah efendimiz, “Ümmetimden bir kişi Cehennemde kalsa razı olmam” buyurdu.
Her müslümanın, bu büyük nimet olan Resulullahın kıymetini bilip onun yolundan gitmesi, onun yolunda malını, canını feda etmesi gerekir. Çünkü ayet-i kerimede, “Peygamber, müminlere kendi canlarından üstündür.” (Ahzab 6)
Resulullaha iman farzdır Allahü teâlâ, iman edilmesinde de, kendisine itaatte de, Resulünün adını kendisiyle birlikte bildirmiştir. Resulünün adı kelime-i şehadette Allahın adı ile birlikte yer almıştır. Kur’an-ı kerimde mealen buyuruluyor ki:
“Allaha ve ümmi Peygamber olan Resulüne iman edin!” “Allaha ve Resulüne itaat edin!”
“Bildirdikleri vahiyden başka bir şey değildir”
Resulullah efendimizin görevi Kur’an-ı kerimi tebliğ etmekle bitmemiştir. Ümmetinin nasıl bir yol takip edeceklerini bizzat göstermiştir. Peygamber efendimizin doğru yolu gösterdiği, onun bildirdiklerine güvenmek gerektiği Kur’an-ı kerimde açıkça beyan edilmektedir:
“Elbette sen onları sırat-ı müstekime (doğru yola) çağırıyorsun.” (Müminun 73)
“Ona itaat ederseniz doğru yolu bulursunuz.” (Nur 54)
“Peygamberin emrettiğine uyun, yasak ettiğinden sakının!” (Haşr 7)
“Onun bildirdikleri vahiyden başka bir şey değildir.” (Necm 4)
Allahü teâlâ, Peygamber efendimizi, saymamızı, ona salât etmemizi emrediyor:
“Allah ve melekleri, Resule salât ediyor, [onun şerefini gözetiyor ve şanını yüceltiyor ey iman edenler, siz de salât edin!” (Ahzab 56)
“Ey iman edenler, Allah ve Resulünün önüne geçmeyin. Allahtan korkun, seslerinizi, Peygamberin sesini bastıracak şekilde yükseltmeyin, birbirinizle konuştuğunuz gibi onunla yüksek sesle konuşmayın. Yoksa farkında olmadan amelleriniz boşa gider.” (Hucurat 1, 2)
Resulüne iman ve itaat olmadan Allaha iman ve itaat olmaz. Çünkü Allahü teâlâ, kendine itaati, birçok ayette, Resulü ile birlikte zikretmiştir. Mesela buyuruyor ki:
“Resule itaat eden, Allaha itaat etmiş olur.” (Nisa 80)
“Resul, size ne verdiyse onu alın, size neyi yasakladıysa ondan sakının!” (Haşr 7)
“De ki, Eğer Allahı seviyorsanız bana uyun ki Allah da sizi sevsin!” (A. İmran 31)
“De ki, Allaha ve Peygambere itaat edin! Eğer (Peygambere uymayıp) yüz çevirirlerse, (kâfir olurlar) Elbette Allah kâfirleri sevmez.” (A. İmran 32)
Allahü teâlâ, Peygamber efendimize itaati emrettiği gibi, ona muhalefeti, isyanı da yasaklamıştır:
“Kim Allaha ve Resulüne isyan eder ve hududullahı aşarsa Allah onu, temelli kalacağı Cehenneme sokar.” (Nisa 14) [Hududullah, Allahın emir ve yasakları]
.
Gerçek muhatap Resulullahtır
Bir insan sanki Kur’an-ı kerim kendisine inmişcesine okuyup mana veremez. Verdiği mana gerçeği yansıtmaz. Çünkü, Kur’an-ı kerim, Peygamber efendimize inmiştir. Muhatabı odur. Eshab-ı kiram, Peygamber efendimize, Kur’an-ı kerimin açıklamasını suâl ederlerdi. Açıklamayı gerektirmeyen ayetler hariç, her ayetin açıklamasını bilen yalnız odur. Resulullah efendimizin bildirdiğinden başka türlü açıklamak yanlış olmakla kalmaz, Allaha ve Resulüne iftira olur. Hiç bir kimse, Peygamber efendimizden daha iyi bildiğini söyliyemez. Çünkü Allahü teâlâ buyuruyor ki:
“Size kitabı, hikmeti getiren ve bilmedikerinizi öğreten bir Peygamber gönderdik.” (Bekara 151) Demek ki, Peygamber efendimiz, Kitabın [Kur’an-ı kerimin] dışında, bir de hikmet getirmiştir.
Kur’an-ı kerimde her bilgi vardır. Ancak açık değildir. Peygamber efendimiz bunları vahy ile öğrenmiş ve ümmetine bildirmiştir. Bir ayet-i kerime meali: “Onun sözleri vahiydir.” (Necm 4)
Hz. Cebrail, Peygamber efendimize gelip 5 vakit namazı bizzat tatbiki olarak öğretmiştir. Peygamber efendimiz de “Namazı benim kıldığım gibi kılınız” buyurmuştur. (Buharî)
Allahü teâlâ, Peygamber efendimize, Kur’an-ı kerimi açıklama yetkisi verdiği gibi, Kur’anda açık olmayan hususlarda hüküm koyma yetkisini de vermiştir:
“Hayır, Rabbine andolsun ki, aralarında çıkan anlaşmazlıkta seni hakem yapıp, sonra da verdiğin hükme içlerinde bir burukluk duymadan tam manasıyla kabullenmedikçe, iman etmiş olmazlar.” (Nisa 65)
“Allah ve Resulü, bir işte hüküm verdiği zaman, artık inanmış kadın ve erkeğe, o işi kendi isteğine göre, tercih etme, seçme hakkı yoktur.” (Ahzab 36)
“O Peygamber ki, iyiliği emredip kötülükten meneder; onlara güzel şeyleri helal, çirkin şeyleri haram kılar.” (Araf 157)
“Bir işte anlaşamazsanız, bu işin hükmünü Allahtan [Kur’an-ı kerimden] ve Resulünden [Sünnet-i seniyyeden] anlayın!” (Nisa 59)
Bu “anlayın emri” âlimler içindir. Âlim olmıyan, âlimlerin Kur’an-ı kerim ve hadis-i şeriflerden anladığı hükme uyar. Kur’an-ı kerimde (Bilmiyorsanız âlimlere sorun) buyuruluyor. (Nahl 43)
Resulullaha iman nasıl olacak?
Müslüman olabilmek için Muhammed aleyhisselâmın, Peygamber olarak bildirdiği şeyleri, akla, tecrübeye ve felsefeye danışmaksızın, tasdîk ve itikât etmek, inanmak şarttır.
Böyle inanmayıp ta, akla uygun olduğu için tasdîk ederse, aklı tasdîk etmiş olur. Resûlü tasdîk etmiş olmaz. Veyâhud, Resûlü ve aklı birlikte tasdîk etmiş olur ki, o zaman Peygambere itimâd tam olmaz. İtimâd tam olmayınca, îmân olmaz. Çünkü, îmân parçalanamaz.
İnanılması lâzım şey için, tecrübî ilimlere danışıp, tecrübeye uygun ise, inanır, tecrübe ile ispat edemeyince, inanmaz veyâ şübheye düşerse, o zaman, tecrübesine inanmış olup, Resûle inanmamış olur ki, böyle îmân, kâmil değil, zâten îmân olmaz.
Din bilgileri, felsefe ile ölçülmeğe kalkışılırsa, bu sefer filozofa inanılmış olup, Peygambere inanılmış olmaz. Evet, Allahü teâlânın var olduğunu ve Muhammed aleyhisselâmın, Allahın Peygamberi olduğunu anlamakta, aklın, felsefî ve tecrübî ilimlerin yardımı büyüktür. Fakat, bunların yardımı ile Peygambere inanıldıktan sonra, Onun bildirdiği şeylerin herbiri için akla, felsefeye ve tecrübî ilmlere danışmak doğru olmaz. Çünkü, akıl ile, tecrübe ve felsefe yolu ile elde edilen birçok bilgilerin, zamanla değişmekte, yenileri bulununca, eskilerinin atılmakta olduğunu gösteren misâller, literatürlerde az değildir. O hâlde:
İmân, Resûl-i Ekrem efendimizin, Allahü teâlâ tarafından, Peygamber olarak, bütün insanlara getirdiği ve bildirdiği emirlerin hepsine itimâd ve itikâd etmektir. Bu emirlerin, bilgilerin herhangi birine inanmamak veya şüphe etmek küfürdür. Çünkü, Resûle inanmamak veyâ itimâd etmemek, Resûle yalancı demek olur. Yalancı Peygamber olamaz.
Akıl, göz gibidir, din bilgileri de ışık gibidir. Gözümüz, maddeleri, cisimleri karanlıkta göremiyor. Allahü teâlâ, görme âletimizden faydalanmamamız için, güneşi, ışığı yaratmıştır. Güneş olmasaydı, gözümüz işe yaramazdı. Evet, gözünü açmayan veya gözü bozuk olan, güneşten faydalanamaz. Fakat, bunların güneşe kabâhat bulmağa hakları olmaz.
Aklımız da, yalnız başına maneviyâtı, faydalı, zararlı şeyleri anlayamıyor. Allahü teâlâ, aklımızdan istifade etmemiz için, Peygamberleri, islâmiyet ışığını yarattı. Peygamberler, dünyada ve âhırette râhat etmek yolunu bildirmeseydi, aklımız bulamaz, işe yaramazdı.
Dinsizliğe sebep olanlar!..
Kur’an-ı kerimi okuyup anlamak mümkün olmadığına göre ne yapacağız, dinimizi nasıl ve nereden öğreneceiz? 1400 yıldır, nereden nasıl öğreniliyorsa yine öyle öğreneceğiz. Kur’ân-ı kerîmin hakîkî manâsını anlamak, öğrenmek istiyen bir kimse, din âlimlerinin kelâm ve fıkh ve ahlâk kitâblarını okumalıdır.
Bu kitâbların hepsi, Kur’ân-ı kerîmden ve hadîs-i şerîflerden alınmış ve yazılmıştır. Kur’ân tercümesi diye yazılan kitâblar, doğru manâ veremez. Okuyanları, bunları yazanların fikirlerine, düşüncelerine ve maksatlarına esîr eder ve dinden ayrılmalarına sebep olur.
Kur’ân-ı kerîmin, latin harfleri ile yazılmasına da imkân olmuyor. Çünkü bu harflerde, Kur’ân-ı kerîm harflerinin hepsinin karşılığı yoktur. Bunun için, manâ bozuluyor. Okunan, Kur’ân olmaz, manâsız bir ses yığını olur. Meselâ, “ehad” yerine “ehat” derse, namaz fâsid oluyor, bozuluyor.
Bugün, çok kimsenin, böyle bozuk tercümeleri ve latin harfi ile yazılmış, ne olduğu belirsiz kitâbları “Türkçe Kur’ân” diye gençliğin önüne sürdükleri, her tarafta dağıttıkları görülüyor. Dağıtırken de “Arapça Kur’ân, yabancı dildir. Onu okumayın! Öz dilimizle bunu okuyun” diyorlar.
Böyle söyliyenlere dikkat edilirse, çoğunun namaz kılmadığı, oruç tutmadığı, harâmlara, hattâ dinsizliğe dalmış bulunduğu, müslümânlığa, yalnız lâf ile bağlı olduğu anlaşılıyor.
Bu kimseler, televizyonlarda, radyolarda, barlarda Beethoven’in 9 Senfonisini, Mozart’ın Figarosunu ve Molier’in şiirlerini niçin Almanca, İtalyanca, Fransızca söylüyorlar ve dinliyorlar? Bunlar yabancı dildir. Öztürkçe söylemek lâzımdır demiyorlar?
Bu senfonileri, komedileri Türkçeye tercüme etmiyorlar. Çünkü, Türkçeye tam çevrilemiyeceğini biliyorlar. Türkçesinden, nefisleri zevk alamıyor. Türkçelerine Beethoven’in, Şopen’in eseri denilemiyor. İşte müslümânlar da, bu kitaplardan Kur’ân-ı kerîmin zevkini alamaz, rûhlarını besliyemez.
Son devir İslam büyüklerinden Seyyid Abdülhakîm Arvâsî hazretleri buyurdu ki: “İstanbul’da, Bâyezîd Umûmî Kütübhânesi, Şeyhul-islâm Veliyyüddîn Efendi kısmında, binyediyüzaltı numaralı kitâbın 224’üncü sahîfesinde diyor ki: “Kur’ân tercümesi, Kur’ân değildir. Çünkü Kur’ân, ma’lûm mûciz olan nazmdır. Tercüme edilince, bu özelliği kaybolmaktadır. Bir şiir tercüme edilince, şiir olmaktan çıkar”.
21 Temmuz 2008 Pazartesi
Meal okumanın zararı
Sual: Zariyat suresi, 50. âyetinde, (Allah’a koşun [küfrü bırakıp iman edin]. Sizi, Ondan [Allah’ın azabından] korkutup uyarıyorum) deniyor. Burada, Peygamber efendimize hitaben, (De ki) ifadesi olması gerekmez miydi?
CEVAP: Kur’an-ı kerim Peygamber efendimize indi. Yani muhatabı Resulullah efendimizdir. “De ki” denmese de, ona inince, otomatikman, “böyle söyle” anlamı çıkar. İmam-ı Kurtubi hazretleri buyurdu ki:
Bu âyet-i kerimede, Allahü teâlâ, Resulullaha insanlara böyle demesini emretti. (Camiu li-Ahkâm)
Mealden din öğrenmeye kalkan, Kur’an-ı kerimde hata var zanneder. Bunun için İslam âlimleri buyuruyor ki:
Kur’an-ı kerimin hakiki manasını anlamak, öğrenmek isteyen, din âlimlerinin, kelam, fıkıh ve ahlak kitaplarından hazırladığı bir ilmihal okumalıdır. Böyle bir ilmihal, Kur’an-ı kerimden ve hadis-i şeriflerden alınmış demektir. Kur’an tercümesi diye yazılan kitaplar, doğru mana veremez. Okuyanları, bunları yazanların düşüncelerine ve maksatlarına esir edip, dinden ayrılmalarına sebep olur.
**********
5. BÖLÜM
*******
Kur’andan başka delil var mıdır?
Bunu söyleyen kimsede, zerre kadar samimiyet yoktur. Böyle söyleyenler Kur’an-ı kerime kesinlikle inanmıyorlar. Kur’an-ı kerime inansalar, onun bildirdiklerine de inanırlar.
Allahü teâlâ, (Yalnız bana tâbi olun, yalnız bana itaat edin) buyurmuyor. Resulüne ve âlimlere de uyulmasını emrediyor. Şu âyet-i kerimeleri, hangi mezhepsiz inkâr edebilir ki:
(Allah’a ve Resulüne itaat edin!) [Enfal 20] (Resule itaat de Kur’an-ı kerimin emridir.)
(Allah ve Resulüne itaat eden, en büyük kurtuluşa ermiştir.)[Ahzab 71]
(Resulüm de ki: “Bana uyun ki, Allah da sizi sevsin!”) [Al-i İmran 31]
(Allah’a ve Resulüne inanmayan [kâfir olur] kâfirler için çılgın bir ateş hazırladık.) [Feth 13] (Resulüne inanmayan da kâfirdir. Resulullaha inanmak demek, Onun bildirdiklerinin tamamını kabul etmek, inanıp hepsini beğenmek demektir.)
(De ki, Allah’a ve Resulü’ne itaat edin! [İtaat etmeyip] yüz çevirenler [kâfir olanlar], bilsinler ki, Allah, kâfirleri sevmez.) [Âl-i İmran 32] Allah’tan değil, Resulünden de yüz çeviren kâfirdir.)
(Resulümün verdiğini alın, yasakladığından da sakının!) [Haşr 7]
(O Peygamber, güzel şeyleri helal, çirkin şeyleri haram kılar.)[Araf 157] (Allahü teâlâ, haram kılma yetkisini Resulüne de vermiştir.)
(Resule itaat eden, Allah’a itaat etmiş olur.) [Nisa 80]
(Allah’a ve Resulüne karşı gelen, apaçık bir sapıklıktadır.) [Ahzab 36]
(Allah ve Resulüne itaat eden Cennete, isyan eden Cehenneme gider.) [Nisa 13,14]
(İhtilaflı bir işin hükmünü Allah ve Resulünden [Kitap ve sünnetten] anlayın!) [Nisa 59]
(Biz her Peygamberi, kendisine itaat edilsin diye gönderdik.)[Nisa 64]
Allahü teâlâ, Resulüne Kur’anın açıklamasını, hüküm koymasını emredip, iman, itaat ve kelime-i şehadette de Resulünü kendisiyle birlikte bildiriyor. İki âyet-i kerime meali:
(Kur’anı insanlara açıklayasın diye sana indirdik.) [Nahl 44]
(Size kitabı, hikmeti getiren ve bilmediklerinizi öğreten bir Resul gönderdik.) [Bekara 151] İmam-ı Şafii hazretleri buyuruyor ki: Bu âyetteki hikmet, sünnettir. Önce Kur’an, peşinden hikmet bildirilmiştir.(Risale s.78)
Bu konudaki hadis-i şerifler de şöyledir:
(Cebrail, Kur’anla beraber, onun açıklaması olan sünneti de getirdi.) [Darimi]
(Bana Kur’anın misli kadar daha hüküm verildi.) [İ. Ahmed]
(Yalnız Kur’andaki helal ve haramı kabul edin diyenler çıkar. İyi bilin, Peygamberin haram kılması, Allah’ın haram kılması gibidir.) [Tirmizi, Darimi]
(Bana uyan Cennete girer, bana isyan edense Cennete giremez.) [Buhari]
(Ümmetim bozulunca, sünnetimi ayakta tutana şehit sevabı verilir.) [Hakim]
(İhtilaflarda, sünnetime ve hulefa-i raşidinin sünnetine sımsıkı sarılın!) [Tirmizi]
(Bana uyan, Allah’a uymuş, bana asi olan da, Allah'a asi olmuş olur.) [Buhari]
Mezhepsizler, dindeki dört delilin ikisini kabul etmeyip, kitap ve sünnetten başka delil yok diyorlar. Mezhepsizleri de geride bırakan türediler, kitap ve sünnet tabirine bile saldırıp, (Kur’andan başka, sünnet adı altında din çıkarılıyor, Kur’anı getirmekle Peygamberin işi bitti, o bir postacıdır) diyerek sünneti Kur’andan farklı gibi gösteriyorlar. Âyet-i kerimelerde bunların kâfir oldukları bildiriliyor.
Görüldüğü gibi, yalnız Kur’an diyerek, Resule uymayanların, sahtekâr birer kâfir olduklarını, Allah ve Resulü bildirmektedir. Bunların, Kur’ana inanıyorum demeleri yalandır; çünkü Kur’an-ı kerimi toplayanlar da, hadis-i şerifleri bildirenler de Eshab-ı kiramdır. Birine inanıp öteki inkâr edilmez. Resulullah efendimiz, bunların çıkacağını mucize olarak 14 asır önce bildirmiştir. Üç hadis-i şerif meali:
(Bir zaman gelir, beni yalanlayanlar çıkar. Bir hadis söylenince, “Resulullah böyle şey söylemez. Bunu bırak, Kur’andan söyle” derler.) [Ebu Ya’la]
(Bazı kibirli kişiler çıkacak, “Allah Kur’anda bildirilenden başka bir şeyi haram kılmadı” diyecek. Yemin ederim ki, benim de emrettiğim, yasakladığım, koyduğum hükümler vardır. Bunların sayısı Kur’andaki hükümlerden daha çoktur.) [Ebu Davud]
(Kur’andan başka delil kabul etmem diyenler çıkacak.) [Ebu Davud]
Kur’an-ı kerimde, (yalnız Kur’ana uyun) denmiyor, (Allah’a ve resulüne uyun) deniyor. Resulünü dışlayıp, Kur’anın açıklaması olan hadisleri delil saymayan, Kur’anın ifadesiyle kâfir olur.
(Bize yalnız Kur’andan söyle) diyen birine, İmran bin Husayn hazretleri, (Ey ahmak! Kur’anda, namazların kaç rekât olduğunu bulabilir misin?) dedi. Hazret-i Ömer, farzların seferde kaç rekât kılınacağını Kur’anda bulamadık diyenlere, (Kur’anda bulamadığımızı, Resulullah’tan gördüğümüz gibi yaparız. O, seferde, 4 rekâtlı farzları iki kılardı) buyurdu. (Mizan-ül-kübra)
Resulullah’a uymanın önemi anlaşılınca, Kur’an-ı kerimin açıklaması olan hadis-i şeriflere de uymak gerektiği anlaşılır. Hadis-i şerifler olmasaydı, namazların kaç rekât olduğu ve nasıl kılınacağı, zekâtın, orucun, haccın farzları, hukuk bilgileri bilinemezdi. Yani hiç kimse, bunları Kur’an-ı kerimden çıkaramazdı. Şu halde Kur’an-ı kerimi anlamak için, onun açıklaması olan hadis-i şeriflere ihtiyaç vardır. Hadis-i şerifleri de anlamak için âlimlere ihtiyaç vardır. Allahü teâlâ,(Peygambere sorun, âlimlere sorun) buyuruyor. Herkes Kur’anı anlayabilseydi o zaman peygambere ne lüzum kalırdı? Kur’an-ı kerimi doğru anlayamadıkları için 72 sapık fırka meydana çıktı? Üç ayet-i kerime meali:
(Eğer onun hükmünü peygambere veya ülül-emre [yetkililere, âlimlere] sorsalardı, öğrenmiş olurlardı.) [Nisa 83] (Demek ki, ülül-emre de uyulması gerekiyor.)
(Verdiğimiz bu misalleri ancak âlim olanlar anlar.) [Ankebut 43]
(Bilmiyorsanız âlimlere sorun.) [Nahl 43]
Bu âyetler, Kur’an-ı kerimi anlamak için âlimlerin açıklamasına da ihtiyaç olduğunu bildiriyor. Zaten Kur’an meali okuyan, murad-ı ilahiyi öğrenemez. Tercüme edenin bilgi derecesine göre, yaptığı açıklamayı öğrenir. Bir cahilin veya bir sapığın yazdığı meali okuyan da, Allahü teâlânın bildirmek istediğini değil, tercüme edenin anladım sanarak kendi kafasından anlatmak istediğini öğrenir. Kur’an-ı kerim mealini okuyan, amel ve ibadetle ilgili bilgileri öğrenemez. İtikada ait bilgileri ise öğrenmesi hiç mümkün olmaz; çünkü 72 dalalet fırkası, Kur’an-ı kerime yanlış mana verdiği için sapıtmıştır.
Kur’an-ı kerim, dinin anayasası hükmündedir. Yüz binlerce hadis-i şeriflerle açıklanmıştır. Âlimler, Kur’an-ı kerimi ve hadis-i şerifleri açıklamıştır. Bu açıklamalar olmadan Kur’an-ı kerime uyulamaz. Bugünkü Anayasa da öyledir. Kanunlar, tüzükler, yönetmelikler ve mahkeme ictihadlarıyla ülke yönetilmektedir. Bunlar olmadan sırf anayasa ile ülke yönetilmez. Anayasa hep kanunlara havale eder. Kur’an-ı kerim de hep Resulullaha havale eder, âlimlere havale eder. Onun için, sırf anayasa ile memleket idare edilmez, Kur’an mealinden de din öğrenilmez.
Sünnet de delildir*
Çok yazısı vardır. Birinin özeti şöyledir:
Resulullah efendimizin, Kur’an-ı kerimi açıklayan sünnetine önem vermeyen biri, İmam-ı Şafii hazretlerine der ki:
— Kur’anın bir kelimesini inkâr eden kâfir olur. Öyleyse neye dayanarak, herhangi bir emir hakkında; âyet yok iken “Bu farzdır” nasıl denebilir? Şu halde biz bazı hadisleri kabul etmesek ne lazım gelir?
İmam Şafii, Kur’anda geçen Hikmet’in sünnet demek olduğunu ispat ettikten sonra der ki:
— Allahü teâlâ buyuruyor ki:
(Resule itaat eden Allah’a itaat etmiş olur.) [Nisa 80]
(Hayır, Rabbine andolsun ki anlaşmazlıklarda seni hakem kılıp verdiğin hükümden içlerinde hiçbir sıkıntı duymadan tam manasıyla kabullenmedikçe iman etmiş olmazlar.) [Nisa 65]
Demek ki, Allah’ın hükmünü bildiren Kitap’tan ayrı olarak, Resulullahın hükmü de vardır. Allahü teâlâ yine buyuruyor ki:
(Peygamber size neyi verdiyse onu alın, neyi yasakladıysa ondan da sakının!) [Haşr 7]
Bu âyet de, Resulullahın emir ve nehyine sarılmanın farz olduğunu bildiriyor.
İmam Şafii hazretleri, Kur’anda bulunan bazı genel hükümlerden sünnet ile özel hükümlerin çıkarıldığını bildirir:
— Namaz kılmanın genel emrinden hayzlı kadınların hariç bırakılması, zekâta sadece bazı malların tâbi tutulması, vasiyetin feraiz âyetleriyle nesh edilmesi, miras âyetlerinin bütün anne, baba ve çocuklara şamil olduğu halde, kâfir olanlarına miras verilmeyeceği gibi istisnalara sünnet ile açıklık getirilmiştir.
Bu açıklamalardan sonra insaf ehli olan zat, sünnetin de delil olduğunu kabul eder. Ama yine bazı sorular sorar. Der ki:
— Peki, sünnet ile kesin bir haram nasıl mubah kılınabilir?
— Bak şu yanında duran adamın kanına ve malına kimse dokunamaz. İki salih şahit, “Bu kişi falancayı öldürdü ve elindeki malını aldı ve işte yanındaki mal da gasbettiği maldır” dese, bu durumda ne yapılır?
— Kısas olarak öldürülür, malı da asıl sahibinin vârislerine dağıtılır.
— Peki, bu şahitlerin yalan söyleme veya yanılma ihtimali var mıdır?
— Elbette vardır.
— Peki, kesinlikle dokunulmaz olan can ve malı nasıl oldu da kesin olmayan iki şahidin sözü ile mubah oldu?
— Çünkü şahitliği kabul etmek de dinin emridir.
— Peki, Kur’anda katillikte şahitliğin kabulünü gösteren bir âyet var mı?
— Hayır, Allah’ın diğer emirlerinden kıyas ederek bunu çıkarıyorum.
— Şahitlerin hakiki hallerine yalnız Allahü teâlâ vakıf olduğu halde, zahire göre onları kabul ediyorsun. Biz de muhaddisten zapt, hıfz, adalet, tek kalmama gibi şartları arıyoruz. Yani iki şahitten beklenenden daha fazlasını hadis âliminden istiyoruz. Ancak bu şartlara haiz hadisler delil oluyor. (El Ümm)
Sen iki şahitle, bu şahitlerin yanılma ve yalan söyleme durumları da olabildiği halde, bunlara inandın hüküm verdin, bir cana kıydın. Allahü teâlâ Kur’an-ı kerimde defalarca (Resulüme uyun, getirdiklerini alın, yasak ettiklerinden kaçının, O kendiliğinden konuşmaz, sözleri vahye dayanır, Ona itaat bana itaattir, Sizi sevmemi istiyorsanız Ona tâbi olun, Onun yolu ile benim yolumu ayıranlar kâfirdir) buyuruyor. Sünneti delil almak için, Allahü teâlânın emri ve şahitliği yetmiyor mu?
Kur'an ve sünnet*
. Karşısındakini yanıltmak için doğruya benzer yanlış söz demektir.(Allah'ın kelamını hiçbir mezhep âliminin sözüne değişmem) diyor, bunun aksini kim söyleyebilir? Peygamber efendimizin ve mezhep imamlarımızın bildirdiklerine uymak, başkalarının sözünü Allah'ın sözüne tercih etmek olmaz. Bu mezhepsizlerin kullandığı, alçakçademagojik bir taktiktir. Kendisi, Kur'an mealinden bir şey okuyor, bir şey anlıyor, bunun adı Kur’an oluyor, ama Peygamber efendimizin veya mezhep imamlarımızın Kur'an-ı kerimden anladığı hâşâ Kur’an’dan farklı oluyor. Bu nasıl sapıklık, akıl alacak gibi değil.
(Niye Allah kelamına değil de, başka kaynaklara bakıyorsunuz?)diyorlar. Bu dinin sahibi, peygamberi, Allahü teâlânın habibi Resulullah efendimizin veya Onun vârisleri olan mezhep imamlarımızın anladıkları Kur'an’dan ayrı bir şey oluyor da, bizim Kur'an’dan anlayacağımız nasıl din oluyor? Bizim anladığımız senet oluyor, Resulullah'ın ve onun vârisleri olan âlimlerin anladıkları nasıl sapıklık oluyor?
Din nakle dayanır, kendi anladıklarımız dinde senet olmaz. Kendi anladıklarımıza, (Kur'an böyledir) denmez. Denirse insan sayısı kadar farklı görüş meydana çıkar. Ortada din diye bir şey kalmaz.
(Kur'an ve Sünnet) diyerek, art niyetini bu kelimelerin arkasına gizlemektedir. Kur'an ve Sünnet hakkın kendisidir. Ama Kur'an ve Sünnet’ten kimin anladığı ölçü olur? Bir mezhepsiz, Kur'an ve Sünnet’e bakarak, (İmam-ı a'zam yanlış söylemiştir, o hak ehli değildir) diyemez. Kur'an ve Sünneti en iyi anlayan müctehid âlimlerdir, mesela bunların en büyüğü olan İmam-ı a’zamdır. O, (Hak şudur) diyorsa, ona uyulur. Mezhepsizin anladığına uyulmaz. Bir örnek verelim:
Mezhepsiz, (Kur’anda Kevser sûresinde, “Allah için kurban kes!” emrine göre, kurban kesmek herkese farzdır) dese de, onun Kur’andan anladığı hak değildir. Hiçbir mezhep imamı, (Kurban kesmek farzdır) dememiştir. Demek ki, bizim gibilerin Kur’anla, Sünnetle hakkı tespit etmemiz, imkânsız denecek kadar zordur. Bir bakkalın kanundan, anayasadan anlamasıyla bir hukukçunun anlaması aynı olmaz. Kur'an-ı kerimi anlamak, anayasayı anlamak kadar kolay değildir. Mezhepsizlerin, hak mezheplere aykırı olarak Kur'an-ı kerim ve Sünnetten çıkardığı hüküm asla hak olamaz. Bugün için hakkı tespit etmek, ancak tâbi olduğu mezhebin hükmüne uymakla olur.
Peygamber efendimiz, Kur'an-ı kerimi anlayıp şerefli arkadaşlarına [Eshab-ı kirama] anlatmıştır. Kur'an-ı kerimi onun anlattığından farklı söyleyenin bildirdiği hüküm geçersizdir. Hak ancak Resulullah, Eshab-ı kiram ve mezhep imamlarıyla bilinir. Mezhepsizlerin Kur'an-ı kerim ve Sünnetten anladıklarıyla hak bilinemez. Bunlar, (Hak, kişilerle bilinmez) sözüyle mezhep imamlarını kast ediyorlar. Kendi anladıklarını da hak kabul ediyorlar. Bunun için meal okuyorlar, Tesettür âyetlerini anlamadıkları gibi, Resulullah efendimizin açıklamasına da itibar etmeyip, (Kur’anda kapanmak yok) diyorlar.İçkinin haram edilişini bildiren âyetleri de anlayamadıkları ve yine Resulullah efendimizin açıklamasına da itibar etmedikleri için, (Sarhoş etmeyecek kadar, efendice içki içmekte sakınca yoktur) diyorlar. Üstelik, (Ben Kur’andan söylüyorum) diyerek kendi anladıklarını Kur'an sanıyorlar. Tesettür ve içki hakkında Resulullah efendimizin bildirdiklerine, Ehl-i sünnet âlimlerinin o âyet-i kerimeleri açıklamalarına bakmıyorlar. (Onlar da insandır, kişiye göre din olmaz) diyorlar. Kur’an-ı kerimden kendi anladıkları din oluyor, hak oluyor da, İmam-ı a'zamın ve diğer mezhep imamlarının anladıkları, kişilerin görüşleri oluyor, hak olmuyor, din olmuyor. Mezhepsizlerin, dört hak mezhebe aykırı sözlerine itibar etmemelidir.
XXXXXXXXXXXXXXXXX
KURANI KERİMİ ANLAMAK
Usul hatası önemlidir
Kur’ân-ı kerîmin ma’nâsını anlıyabilmek için, ilm-i lügat, ilm-i metn-i lügat, ilm-i bedî’, ilm-i beyân, ilm-i me’ânî, ilm-i belâgat, ilm-i üsûl-i tefsîr gibi çeşidli ilmleri iyi öğrenmek, sarf, nahv, mantık gibi âlet olan bilgilerde derinleşmek, âyet-i kerîmelerin ma’nâ-yı zâhirîsi, ma’nâ-yı zımnîsi, ma’nâ-yı murâdîsi, ma’nâ-yı iltizâmîsini ve her âyet-i kerîmenin, ne zaman, ne sebeble ve kimler için nâzil olduğunu, âyet-i kerîmelerin hangi hadîs-i şerîflerle ve nasıl açıklandığını iyi bilmek lâzımdır. Ancak, böyle bir islâm âlimi Kur’ân-ı kerîmi tefsîr edebilir. Ya’nî, kelâm-ı ilâhîden murâd-ı ilâhîyi anlıyabilir. Bugün bu ilimlerin isimlerini bile sayamayanlar, tefsir meal yazmaya kalkışıyor.Böyle bilgisi olmıyanların, Kur’ân-ı kerîmden ma’nâ çıkarmağa kalkışması, ilk mekteb talebesinin üniversite kitâbı okumasına, kimyâ deneyleri yapmağa kalkışmasına benzer. Böyle nice zevallının, deneylerde kurban gitdiklerini gazetelerde çok okuyoruz.Tefsîr okuyabilmek ve anlıyabilmek için de, arabîyi ve âlet ilmlerini iyi bilmek lâzımdır. Bu ilmleri hiç bilmiyenler, tefsîrden de birşey anlıyamayız. Lise ve bir fakülte diploması almış bulunduğumuza güvenerek, câhil olduğumuz tefsîr ilmine dalmağa kalkışırsak, aldanır, helâk oluruz. Yüzme bilmiyen bir diplomalının denizde açılması gibi, câhilce, ahmakca davranmış oluruz.Zaten bize, tefsir okumamaz emredilmemiş. Bizim, farz-ı ayn olan fıkıh kitaplarını okumayıp, tefsir okumamız caiz değildir. Zaten, bizim gibi mukallidlerin, tefsirden fıkıh bilgisi öğrenmesi imkansızdır. Cehenneme gidecekleri bildirilen 72 fırkanın âlimleri, tefsirlerden yanlış mana anladıkları için, sapıttılar. Âlimler sapıtınca, bizim gibi cahillerin tefsirden ne anlıyabileceğimizi düşünmeliyiz! Doğru yazılmış tefsirleri okuyanlar, böyle felakete düşerse, dinde reformcuların tefsirlerini okuyan acaba ne olur?Tefsir, akla değil, nakle dayanır. Âlimlerinin, Peygamberimizden ve Eshab-ı kiramdan alarak yaptıkları tefsirlere aykırı tefsir yazan, küfre düşer. Hadis-i şerifte, “Kur'an-ı kerimi kendi görüşüne göre tefsir eden kâfir olur” buyuruldu. (Mek.Rabbani m.234)Mezhepsizler, bu inceliği anlıyamadıkları için veya işlerine gelmediği için, “Herkes Kur'an okumalı, dinini bundan kendi anlamalı, mezheb kitaplarını okumamalı” diyerek, Ehl-i sünnet âlimlerinin kitaplarının okunmasını yasak ediyorlar. Halbuki, hadis-i şerifte, “Kur'an-ı kerimi, kendi görüşü ile açıklıyan, doğru olsa dahi, mutlaka hata etmiştir” buyuruldu. (Nesâî)Tefsir, murad-i ilahiyi anlamak demektir. Usul hatası önemlidir. Kendiliğinden verdiği mana doğru olsa bile, meşru yoldan çıkarmadığı için, hata olur. Verdiği mana yanlış ise, kâfir olur.
Kur'ân-ı kerîmi anlamak mümkün mü?
Kur’an-ı kerimi arapça bilen veya tercümesini, mealini okuyan anlayabilir mi? Kur'ân-ı kerîmi, lisanı Arapça olanlar bile anlıyamaz. Hattâ Eshâb-ı kirâm efendilerimiz bile, âyetlerin ma'nâlarını Resûlullah efendimize sorarlardı. Hadîs-i şerîfte buyuruldu ki: “Kur'ân, Allahın metin ipidir. Ma'nâlarının hepsi anlaşılmaz. Çok okumak ve dinlemekle eskimez.”Kur'ân-ı kerîm ilmi, içinde akıllara durgunluk verecek sayısız hâller bulunan engin bir denizdir. Öyle yüksek ve sarp bir dağdır ki, ondaki hakîkatleri öğrenmek, her sırrına erişmek imkânsızdır. Bu ilmin sayılamayacak kadar kolu, erişilmiyecek kadar dalı vardır.Bu konuda Mevdûât-ül-ulûm'da 8 temel ilim ile, 72 yardımcı ilim hakkında bilgi verilmektedir. Bugün çok kimse, bu ilimlerin ismini bile duymamıştır. Bu bakımdan Kur'ân-ı kerîmi anlamak, O'ndan hüküm çıkarmak başlı başına bir ihtisas işidir.Herkes Kur'ân-ı kerîmi anlasa, O'ndan hüküm çıkarabilseydi, hadîs-i şerîflere lüzûm kalmaz, Cenâb-ı Hak da meâlen, “Peygamber size ne emrettiyse onu yapın, neyi yasak etmişse, ondan sakının” buyurmazdı [Haşr 7]Nahl sûresinin kırkdördüncü âyetinde meâlen, “İnsanlara indirdiğimi onlara beyân edesin!” buyuruldu. Beyân etmek, Allahü teâlâdan gelen âyetleri, başka kelimelerle ve başka sûretle anlatmak demektir.Ümmetin âlimleri de, âyetleri beyân edebilselerdi ve kapalı olanları açıklayabilselerdi Allahü teâlâ Peygamberine, sana vahy olunanları teblîg et derdi. Beyân etmesini emretmezdi.Resûlullah, Kur'ân-ı kerîmde kapalı olarak bildirilenleri açıklamasaydı ve mezheb imâmları da bunları bizim anlayacağımız şekle getirmeseydi hiçbirimiz anlıyamazdık. Meselâ Peygamber efendimiz, abdesti nasıl alacağımızı hadîs-i şerîfleri ile bize bildirmeseydi, nasıl abdest alacağımızı Kur'ân-ı kerîmden çıkaramazdık.Namazların kaç rek'at oldukları ve orucun, haccın, zekâtın hükümleri ve kayfiyyetleri ve nisâb miktarları ve şartları ve farzları ve sünnetleri, Kur'ân-ı kerîmden çıkarılamazdı.Kur'ân-ı kerîmde kısa ve kapalı olarak bildirilen hükümlerin hepsi böyledir. Ya'nî, bunlar hadîs-i şerîflerle bildirilmeseydi, hiçbirini anlayamazdık.Mezheb imâmları da hadîs-i şerîfleri açıklamışlardır. Mezheb imâmları çok büyük âlimdir. Bu âlimler, Resûlullahın vârisleridir. Eğer herkes Kur'ân-ı kerîmi doğru anlasaydı 72 sapık fırka meydana çıkmazdı.
Dinden ayrılmalara sebep oluyorlar
Kur’an-ı kerimi okuyup anlamak mümkün olmadığına göre ne yapacağız,dinimizi nasıl nereden öğreneceiz? 1400 yıldır, nereden nasıl öğreniliyorsa yine öyle öğreneceğiz. Kur’ân-ı kerîmin hakîkî manâsını anlamak, öğrenmek istiyen bir kimse, din âlimlerinin kelâm ve fıkh ve ahlâk kitâblarını okumalıdır.Bu kitâbların hepsi, Kur’ân-ı kerîmden ve hadîs-i şerîflerden alınmış ve yazılmışdır. Kur’ân tercümesi diye yazılan kitâblar, doğru manâ veremez. Okuyanları, bunları yazanların fikirlerine, düşüncelerine ve maksadlarına esîr eder ve dinden ayrılmalarına sebeb olur.Kur’ân-ı kerîmin, latin harfleri ile yazılmasına da imkân olmuyor. Çünkü bu harflerde, Kur’ân-ı kerîm harflerinin hepsinin karşılığı yoktur. Bunun için, manâ bozuluyor. Okunan, Kur’ân olmaz, manâsız bir ses yığını olur. Meselâ, ehad yerine ehat derse, namâz fâsid oluyor, bozuluyor.Bugün, çok kimsenin, böyle bozuk tercümeleri ve latin harfi ile yazılmış, ne olduğu belirsiz kitâbları “Türkçe Kur’ân” diye gençliğin önüne sürdükleri, her tarafta dağıttıkları görülüyor. Dağıtırken de “Arapça Kur’ân, yabancı dildir. Onu okumayın! Öz dilimizle bunu okuyun” diyorlar.Böyle söyliyenlere dikkat edilirse, çoğunun namaz kılmadığı, oruc tutmadığı, harâmlara, hattâ dinsizliğe dalmış bulunduğu, müslümânlığa, yalnız lâf ile bağlı olduğu anlaşılıyor.Bu kimseler, televizyonlarda, radyolarda, barlarda Beethovenin 9 senphonisini, Mozartın Figarosunu ve Molyerin şi’rlerini niçin Almanca, İtalyanca, Fransızca söylüyorlar ve dinliyorlar? Bunlar yabancı dildir. Öztürkçe söylemek lâzımdır demiyorlar?Bu senfonileri, komedileri Türkçeye tercüme etmiyorlar. Çünkü, Türkçeye tam çevrilemiyeceğini biliyorlar. Türkçesinden, nefisleri zevk alamıyor. Türkçelerine Beethovenin, Şopenin eseri denilemiyor. İşte Müslümanlar da, bu kitâblardan Kur’ân-ı kerîmin zevkıni alamaz, rûhlarını besliyemez.Son devir İslam büyüklerinden Seyyid Abdülhakîm Arvâsî hazretleri buyurdu ki, “İstanbulda, Bâyezîd umûmî kütübhânesi, şeyhul-islâm Veliyyüddîn efendi kısmında, binyediyüzaltı numaralı kitâbın 224.cü sahîfesinde diyor ki, “Kur’ân tercümesi, Kur’ân değildir. Çünkü Kur’ân, ma’lûm mûciz olan nazmdır. Tercüme edilince, bu özelliği kaybolmaktadır. Bir şiir tercüme edilince, şiir olmakdan çıkar”.
Art niyetli olmayanlar gerçeği görüyor
Kur’an-ı kerimin başka dile çevrilemeyeceğini, çevrilse bile gerçek manasını vermeyeceğini az çok ilmi olan, bu konuda art niyetli olmayan herkes söylemekte ve yazmaktadır.Mesela, Diyânet İşleri Başkanlığı tarafından hâzırlanıp 1961’ de neşredilen, “Kur’ân-ı kerîmin Türkçe meâli” adındaki tercümenin önsözünde bu husus çok güzel dile getirilmişdir. O zamanın Diyânet İşleri Bbaşkanı H.Hüsnü Erdem imzâsını taşıyan bu önsözde diyor ki:“Kur’ân-ı kerîm gibi ilâhî belâgat ve îcâzı hâiz bir kitâb, yalnız Türkçeye değil, hiçbir dile hakkıyle çevrilemez. Eski tefsîrlerin ışığı altında verilen ma’nâlara da tercüme değil, meâl demek uygundur. Kur’ânın yalnız ma’nâsını ifâde eden sözleri, Kur’ân hükmünde tutmak, namazda okumak ve aslına hakkıyle vâkıf olunmadan ahkâm çıkarmak câiz olmaz. Hiçbir tercüme, aslının yerini tutamaz. Kur’ân-ı kerîmde, muhtelif ma’nâlara gelen lafzlar vardır. Böyle bir lafzı tercüme etmek, çeşitli manâlarını bire indirmek olur ki, verilen tek ma’nânın, murâd-ı ilâhî olduğu bilinemez. Bunun için, Kur’ân tercümesi demeğe cesâret edilemez. Kur’ân-ı kerîmi tercüme etmek başka, tercümeyi Kur’ân yerine koymağa kalkışmak başkadır”.Önsözden sonra yapılan açıklamalarda da şöyle diyor : “Bu ilâhî, beşer üstü ve mûciz kitâbın tam hakkını vererek aynen Türkçeye çevrilmesi mümkin değildir. Bu i’tibârla, en isâbetli yol, âyetleri kelime kelime aynen tercüme etmek yerine, arapça aslından anlaşılan manâ ve meâli Türkçe ile ifâde yolu olsa gerekdir. Kur’ân-ı kerîmin nazm-ı celîlini, aslındaki îcâz ve belâgatini muhâfaza ederek tercüme etmek mümkin değildir. Fakat, meâl olarak tercümesi mümkindir. Bir dilden başka bir dile yapılan tercümelerde, her iki dilin husûsiyyetlerini hakkıyle belirtmeğe imkân yoktur.Bugün, bu dillerin herbirinde otuz kadar tercümeleri vardır. Ancak çeşitli eğilimli kimselerin yaptıkları tercümelerde, pek yanlış, hattâ garazkârâne olanlar vardır. Kur’ân-ı kerîmi başka dillere tercüme etmek câizdir. Fakat, tercümeden islâm dîninin ahkâmının hepsi öğrenilemez. Hadîs-i şerîflerle, icmâ’ ve kıyâs yolu ile sâbit olan hükmler de vardır. Bunlar, tafsîlâtı ile, fıkh kitâblarından öğrenilir”Bundan birkaç sene önce İstanbul’da yapılan bir Kur’an-ı kerim melalleri ve tercümeleri sempozyumunda, Kur’an-ı kerimin 230’dan fazla, Tercüme ve mealinin bulunduğu bunların hepsinin başka başka olduğu, hiçbirinin diğerinin aynısı olmadığı görüldü. Hal böyle olunca, İslamiyetin emir ve yasakları doğru olarak nasıl öğrenilecek?
Maksatları Kur’an-ı kerimden uzaklaştırmak
Allahü teâlânın melek ile indirdiği kelimelerin, harflerin ve manâların toplamı Kur’ândır. Böyle olmıyan kitâblara, Kur’ân-ı kerîm denemez. Allahü teâlâ, Kur’ân-ı kerîmde, “Benim kitâbım arabîdir” diyor. “Muhammed aleyhisselâma, bu Kur’ânı arabî dil ile indirdim” buyuruyor. Bunun için tercümelere Kur’ân diyen Müslümanlıkdan çıkar. Kâfir olur. Başka dile, hattâ arabîye çevrilirse, Kur’ân açıklaması denir. Manâsı bozulmadan da, bir harfi bile değişince, Kur’ân olmaz. Hattâ hiçbir harfi değişmeden, okunmasında ufak değişiklik yapılırsa, Kur’ân denmez.Kur’ân-ı kerîmin başka dillere yapılan çevirmelerine Kur’ân denmez. Bunlara, Kur’ân-ı kerîmin meâli, yanî açıklaması denir. Bunlar, mütehassıs olan ve iyi niyyetli, hâlis Müslümanlar tarafından hâzırlanmış ise, Kur’ân-ı kerîmin ma’nâsını anlamak için okunabilir. Buna birşey denmez. Bunlar, Kur’ân diye okunamaz. Bunları, Kur’ân diye okumak, sevâb olmaz. Günâh olur. Müslümanlar, Kur’ân-ı kerîmi, Allahü teâlânın indirdiği gibi okumalıdır. Ma’nâsını bilmeden okumak da sevâbdır. Manâsını anlıyarak okumak, elbette dahâ çok sevâb ve dahâ iyidir.Kur’ân-ı kerîmi anlamak için, şimdiki arapçayı değil, Kureyş dilini bilmek lâzımdır. Kur’ân-ı kerîmi anlamak için, yıllarca dirsek çürütmek, çalışmak lâzımdır. Biz, böyle çalışıp anlıyan, islâm âlimlerinin yazmış oldukları tefsîrlerden, açıklamalardan okuyup anlamalıyız. Derme çatma tercümeleri okuyan gençler, Kur’ân-ı kerîmi, mitolojik hikâyeler, lüzûmsuz, fâidesiz düşünceler, bayağı sözler sanır. Kur’ândan, islâmdan soğuyup, kâfir olur.Demek ki, gençlerin önüne Kur’ân tercümelerini sürerek, öztürkçe Kur’ân okuyunuz, yabancı dil olan arapça Kur’ânı okumayınız demek, Müslüman yavrularının, şehîd evlâdlarının dinsiz yetişmesini istiyen islâm düşmanlarının yeni bir taktiği, hîlesi olsa gerekdir.İbni Hacer-i Mekkî hazretleri, (Fetâvâ-i fıkhiyye) kitâbında, “Kur’ân-ı kerîmi arabîden başka harf ile yazmak ve başka dile tercüme edip, Kur’ân-ı kerîm yerine bunu okumak, sözbirliği ile harâmdır. Selmân-ı Fârisî hazretleri Fâtihayı Îrânlılara fârisî harflerle yazmadı. Tercümesini de yazmadı. Fâtiha sûresinin fârisî tefsîrini yazdı. Arabîden başka harf ile yazmak ve böyle yazılmış Kur’ânı okumak harâmdır. Kur’ân-ı kerîmi arabî harflerle, okunduğu gibi yazmak sûreti ile değişdirmek bile, sözbirliği ile harâmdır. Kur’ân-ı kerîmi başka harflerle veyâ tercümesini yazmak, okumak, öğrenmesini kolaylaşdırır demek doğru değildir. Kolay olsa bile, câiz olmasına sebeb olamaz.
(Rıyâd-ün-nâsıhîn)de diyor ki: Arabî gramer şartlarına uyan ve ma’nâyı değişdirmiyen, fekat ba’zı kelimeleri Osmân radıyallahü anhın topladığına benzemiyen Kur’ân-ı kerîme (Kırâet-i şâzze) denir. Bunu nemâzda da, başka yerde de okumak câiz değildir, günâhdır. Kırâet-i şâzzeyi, Eshâb-ı kirâmdan “radıyallahü teâlâ anhüm ecma’în” birkaçı okumuş, fekat sözbirliği olmamışdır. Eshâb-ı kirâmdan birinin okuduğu bildirilmiyen bir okumağa (Kırâet-i şâzze) denmez. Böyle okuyanı habs etmek, döğmek lâzımdır.
Din âlimlerinden hiçbirinin okumadığı şeklde okumak, ma’nâyı ve kelimeleri bozmasa bile, küfrdür.
İbni Hacer-i Mekkî hazretleri, (Fetâvâ-i fıkhiyye) kitâbının otuzyedinci sahîfesinde buyuruyor ki, (Kur’ân-ı kerîmi arabîden başka harf ile yazmak ve başka dile terceme edip, Kur’ân-ı kerîm yerine bunu okumak, sözbirliği ile harâmdır. Selmân-ı Fârisî “radıyallahü anh” Fâtihayı Îrânlılara fârisî harflerle yazmadı. Tercemesini de yazmadı. Fâtiha sûresinin fârisî tefsîrini yazdı. Arabîden başka harf ile yazmak ve böyle yazılmış Kur’ânı okumak harâmdır. Kur’ân-ı kerîmi arabî harflerle, okunduğu gibi yazmak sûreti ile değişdirmek bile, sözbirliği ile harâmdır. Böyle yapmak Selef-i sâlihînin, ya’nî ilk yıllardaki müslimânların yapdıklarını beğenmemek, onları câhil bilmek olur. Meselâ, Kur’ân-ı kerîmde, (Ribû) yazılı ise de, (Ribâ) okunur. Bunu, okunduğu gibi (Ribâ) yazmak câiz değildir. Kur’ân-ı kerîmi böyle yazarken ve başka dile terceme ederken, Allah kelâmının îcâzı bozulmakda, nazm-ı ilâhî değişmekdedir. Herhangi bir sûrede bulunan âyetlerin yerlerini değişdirmek harâmdır. Çünki, âyetlerin sırası kat’î olarak doğrudur. Sûrelerin sıralarının doğruluğu ise zannîdir. Bunun için, sûrelerin yerini değişdirerek okumak, yazmak mekrûh olmuşdur. Kur’ân-ı kerîmi başka harflerle veyâ tercemesini yazmak, okumak, öğrenmesini kolaylaşdırır demek doğru değildir. Kolay olsa bile, câiz olmasına sebeb olamaz).
(Mevdû’ât-ül-ulûm)da diyor ki, (Kur’ân-ı kerîmdeki bilgiler üç kısmdır:Birincisini hiçbir kuluna bildirmemişdir. Kendisini, ismlerini ve sıfatlarını kendinden başka kimse bilemez. İkinci kısm bilgileri, yalnız Muhammed aleyhisselâma bildirmişdir. Bu yüce Peygamberden ve onun vârisi olan râsih âlimlerden başka kimse bunları anlıyamaz. Müteşâbih âyetler böyledir. Üçüncü kısm bilgileri, Peygamberine bildirmiş ve ümmetine öğretmesini emr buyurmuşdur. Bu ilmler de ikiye ayrılır: Birinciler, geçmiş insanların hâllerini bildiren (Kısas) ve dünyâda, âhıretde yaratmış olduğu ve yaratacağı şeyleri bildiren haberler(Ahbâr)dır. Bunlar, ancak Resûlullahın bildirmesi ile anlaşılır. Akl ile, tecribe ile anlaşılamaz. Üçüncü kısm bilgilerin ikincileri, akl, tecribe ve arabî ilmler ile anlaşılabilir. Kur’ân-ı kerîmden ahkâm çıkarmak ve fen bilgilerini anlamak böyledir. İmâm-ı Nesefî “rahmetullahi teâlâ aleyh”(Akâid)de buyuruyor ki, arabî ilmlere göre ma’nâ verilir. İsmâilî sapıkları gibi, başka ma’nâlar vermek, ilhâd ve küfr olur.
Âyeti farklı yorumlamak
Müctehid olmayan bir kimsenin, bir âyet-i kerimeye mânâ vermeye kalkması çok yanlıştır. Doğru mânâ verse bile hata etmiş olur. Günümüzde zaten müctehid yoktur, fakat haddini bilmeyen müctehid taslağı çoktur. Hadis-i şeriflerde buyuruldu ki:
(Kur’anı kendi görüşüyle açıklayan, verdiği mânâ doğru olsa bile, muhakkak hata etmiştir.) [Nesai]
(Kur’ana ehliyeti olmadan mânâ veren, Cehennemde azap görecektir.) [Tirmizi]
(Kur’anı kendi görüşüne göre tefsir eden kâfir olur.) [M. Rabbani]
Kur’an-ı kerim ve hadis-i şerifi yanlış anlamak veya şüphe etmek imanı giderir. Bu inceliği iyi bilen Hazret-i Ebu Bekir, (Kur’anı kendi görüşümle tefsire kalkarsam, beni hangi yer taşır, hangi gök gölgeler) buyuruyor. (Şir’a)
Hazret-i Ebu Bekir, hem mutlak müctehid, hem de Peygamberlerden sonra bütün insanların üstünü bir zat iken, o böyle söylerse, bizlerin ne söylemeye hakkı olur?
Şefaat haktır:
Şefaatin hak olduğunu bildiren birçok âyet-i kerime vardır. Ehl-i bid’at, şu âyet-i kerimeden dolayı şefaatin hak olmadığını savunuyor:
(Allah’ın izni olmadan kim şefaat edebilir?) [Bekara 255]
Bid’at ehli olanlar, (Burada peygamberler veya şehitler şefaat eder denmiyor, o halde hiç kimse şefaat edemez) diyorlar. Hâlbuki âyet-i kerime açık, (Allah’ın izni olmadan şefaat olmaz) buyuruluyor. Bu ifadeden, Allahü teâlâ izin verince, şefaat ehli olanların şefaat edeceği anlaşılır. Bir âyet-i kerime meali de şöyledir:
(Bütün şefaatler, Allah’ın iznine bağlıdır.) [Zümer 44]
Peygamber efendimiz, Allahü teâlâdan izin aldıktan sonra, yakınlarına ve imanı olan herkese şefaat edecektir. Yukarıdaki âyet-i kerimeleri açıklayan bir hadis-i şerif meali şöyledir:
(İmanla ölen herkese şefaat edeceğim.) [Buhari, Müslim]
Şefaatle ilgili âyet ve hadisleri inkâr etmek, nasıl normal karşılanır?
Tesettür farzdır:
Tesettürle ilgili bir âyet-i kerime meali şöyledir:
(Mümin kadınlara söyle, gözlerini [yabancı erkeklere bakmaktan]sakınsınlar, ırzlarını korusunlar, [el, yüz gibi] görünen kısmı hariç,[Kolye, küpe, bilezik, kına, sürme gibi] ziynetlerini [ve ziynet taktıkları baş, kulak, kol ve ayaklarını] göstermesinler, başörtülerini yakalarına kadar [saç, kulak ve gerdanlarını] örtsünler!) [Nur 31] (Celaleyn, Medarik)
Peygamber efendimiz, Mecmaul-enhür’deki, (Kadının bütün bedeni avrettir) hadis-i şerifi ile bu âyet-i kerimeyi açıklıyor. Demek ki kadının tesettürü bütün vücudunu kapatmakla oluyor. Aişe validemizin bildirdiği başka bir hadis-i şerifte de, tesettür âyeti gelince, ilk muhacir kadınlar emri geciktirmemek için hemen peştamallarını yırtıp başlarını örttükleri bildiriliyor. (Buhari, Nesai)
Tesettürle ilgili âyet ve hadisleri inkâr etmek nasıl normal karşılanır?
Cennette Allah görülecektir:
Kur’an-ı kerimde mealen buyuruluyor ki:
(Kıyamet günü ışıl ışıl parlayan yüzler [müminler], Rablerine bakacaklardır.) [Kıyamet 22, 23]
Bid’at ehli kimseler, (Âyette, bakacaklardır deniyor, göreceklerdir denmiyor) diyerek görmeyi inkâr ediyorlar. Peygamber efendimiz, bu âyet-i kerimenin açıklaması olarak, Kütüb-i sittenin hepsinde bulunan meşhur ve sahih bir hadis-i şerifte, ayın dolunay olduğu bir zamanda buyuruyor ki:
(Gökteki şu ayı nasıl net görüyorsanız, [Cennette] Rabbinizi, böyle açıkça göreceksiniz.) [Buhari, Müslim, İbni Mace, Tirmizi, Ebu Davud, Nesai, İ. Ahmed, İbni Huzeyme, İbni Hibban]
Allahü teâlâyı görmekle ilgili âyet ve hadisleri inkâr etmek nasıl normal karşılanır?
(Zırva tevil götürmez) atasözü sanki böyle tevillere sapan bid’at ehli için söylenmiştir.
Âyet ve hadisten delil göstermek
Yanlış olmaz, çünkü biz bir yazıya, delil olarak özellikle âyet-i kerime ve hadis-i şerif meali yazmıyoruz. Biz hiçbir âyeti Kur'andan ve hiçbir hadisi hadis kitaplarından almıyoruz. Doğru mana versek bile hata olur. Çünkü buna yetkimiz yoktur. Bir hadis-i şerifte, (Kur’anı kendi görüşüne göre açıklayan kâfir olur) buyuruluyor.
Bir kimse, kendi görüşüne göre Kur'an-ı kerime mana verse, verdiği mana doğru olsa da, meşru yoldan çıkarmadığı için, hata etmiş olur. Verdiği mana yanlış ise kâfir olur. (Berika)
Yine bir hadis-i şerifte de buyuruluyor ki:
(Kur'an-ı kerimi, kendi görüşü ile açıklayan, doğru olsa dahi, mutlaka hata etmiştir.) [Nesai]
İslam âlimleri bir konuyu anlatırken, âyet-i kerime ve hadis-i şeriften delil vermişse, biz onları aynen naklediyoruz. Yani biz, Buhari, Müslim, Taberani, Deylemi, Bezzar gibi herhangi bir hadis kitabından doğrudan hadis almadığımız gibi, Kur’an-ı kerimden veya herhangi bir mealden âyet de almıyoruz. İslam âlimlerinin kitaplarında geçiyorsa, yazıyla birlikte âyet mealini veya hadis-i şerifi alıyoruz. İhtiyaç olursa, orada geçen bir hadis-i şerifin hangi hadis kitabında bulunduğunu veya âyet mealinin hangi suredeki âyet olduğunu yazıyoruz.
Dinimizi öğrenmek için, tefsir ve hadis-i şerif okuyarak hüküm çıkarmak caiz değildir. Çünkü Kur’an-ı kerimi ve hadis-i şerifi yanlış anlamak veya şüphe etmek imanı giderir. Yalnız Arapça bilmekle, tefsir ve hadis anlaşılmaz. Her Arapça bileni, din âlimi sanmamalı. Beyrut’ta ana dili Arapça olan çok papaz var, fakat hiçbiri İslamiyet’i bilmez.
İmam-ı Rabbani hazretleri buyuruyor ki:
Hiç yanlış olmayan, güvenilecek, yalnız Kur'an-ı kerim ve hadis-i şeriflerdir. Çünkü her ikisi de, elbette doğru olan, vahy ile yani melek ile indirilmiştir. Âlimlerin söz birliği ve müctehidlerin ictihadı da, bu iki doğru kaynaktan alınmıştır. İşte, İslamiyet'in bu dört temeli dışında kalan bilgiler, her ne olursa olsun, bu dört esasa uygun ise, kabul edilir. Uygun olmayanlar, Evliyanın ilimleri, marifetleri, keşifleri olsa da kabul edilmez. [Fen adamı olarak geçinen, fen taklitçilerinin, tecrübe ve ispat edilmiş bilgiler arasına, bozuk düşünceleri ile karıştırdıkları, hipotez, teori bile olmayan sözleri de böyle kabul edilmez.] (M. 217)
Muhammed Hadimi hazretleri buyuruyor ki:
Dindeki dört delil, müctehid âlimler içindir. Bizim için delil, mezhebimizin bildirdiği hükümdür; çünkü biz, âyetten ve hadisten hüküm çıkaramayız. Bunun için, mezhebimizin bir hükmü, nassa yani âyet veya hadise uymuyor gibi görünse de, mezhebimizin hükmüne uyarız. Çünkü nass, ictihad isteyebilir, tevil edilmesi gerekebilir, nesh edilmiş olabilir. Bunları da ancak müctehid âlimler anlar. Bunun için tefsir ve hadis değil, nakli esas alan fıkıh kitaplarını okumak gerekir.(Berika s.94)
Hangi gök gölgeler
Sual: Yazılarınızda, âyet-i kerimelere ve hadis-i şeriflere şimdi hiç kimsenin mana veremeyeceğini, (Kur’anı kendi görüşüne göre açıklayan kâfir olur) hadis-i şerifini naklettiğiniz halde, hadis kitaplarından hadis nakledilmez demenize rağmen âyet ve hadis meali yazmanız yanlış değil mi? Bu ne perhiz, bu ne lahana turşusu?
CEVAP
Kitaplarda özetle deniyor ki:
Tefsir, murad-ı ilahiyi anlamak demektir. Kendiliğinden verdiği mana doğru olsa bile, meşru yoldan çıkarmadığı için, hata olur. Verdiği mana yanlış ise, kâfir olur. (Berika)
Hazret-i Ebu Bekr-i Sıddık, (Kur'anı kendi görüşümle tefsire kalkarsam, beni hangi toprak kabul eder, hangi gök gölgeler?)buyurdu. (Şira)
Hadis kitaplarından, hadis nakletmek için, hadis âlimlerinden icazet almış olmak gerekir. Hadis-i şeriflerin de sahih olup olmadığını bilmeden, sahih bir hadis-i şerifi bile söylemek günah olur. Böyle kimsenin hadis-i şerif okuması caiz olmaz. Hadis-i şerifte, (Bilmediği sözü hadis olarak söyleyen, Cehennemde azap görecektir)buyuruldu. Onun için âlim olmayan kimsenin hadis-i şerif okuyup anladığı ile amel etmesi caiz olmaz. (Berika)
Müctehid olmayan din adamı, okuduğu hadisten kendi anladığına uyarak amel edemez. Müctehidlerin âyet-i kerime ve hadis-i şeriflerden anlayarak, verdikleri fetva ile amel etmesi gerekir. Takrir kitabında da böyle yazılıdır. Böyle yapmazsa, vacibi terk etmiş olur. (Kifaye)
Biz yazılarımızda bu hususlara çok önem veriyoruz. Hiçbir hadis kitabından hadis alıp yazmıyoruz. Hiçbir âyet-i kerimeye kendi görüşümüze göre mana vermiyoruz.
İmam-ı Gazali, İmam-ı Rabbani, İmam-ı Şarani, İbni Abidin hazretleri gibi âlimlerin kitaplarındaki hadisleri açıklamaları ile birlikte alıyoruz. Mezhepsiz gençler, hadis kitaplarından alınmayan hadislere itibar etmedikleri için, biz de o hadisin hangi hadis kitabında olduğunu sonuna yazıyoruz. Yoksa hadis kitaplarından asla almıyoruz. Seadet-i Ebediyye kitabındaki hadisleri naklederken de, hadis kitaplarından kaynağını bularak yazıyoruz.
Âyet meallerini de yine Seadet-i Ebediyye’den, Mektubat-ı Rabbani’den, İhya’dan, Mizan’dan, Halebi’den, Redd-ül muhtar’dan, Hadika’dan, Berika’dan alıp yazıyoruz. Hiçbir âyete kendimiz mana vermiyoruz. Hazret-i Ebu Bekir efendimizin cesaret edemediği işe, biz nasıl cesaret edebiliriz? Hüsnü zan etmeli, (Bunlar âyetlere kendileri mana veriyor, hadisleri hadis kitaplarından alıyor) diye suizan ederek bizi suçlamamalı.
Kâfirlerin, çok müslümanı (Dinini Kur’andan öğren, tek delil yalnız Kur’andır, Peygamber postacıydı, vazifesi bitti) zehirleriyle aldattığı, zehirlediği bir dönemde, (İbni Abidin) (Hadika) (Berika) (Mektubat-ı Rabbani) deyince, (Geç onları bana âyetten hadisten söyle) diyenlerin cirit attığı bir dönemde, (Ruj hakkındaki bilgiyi hangi âyet ve hadiste bulabilirim) diye samimi olarak bilgi isteyen müslümanlara, o büyük İslam âlimlerinin kitaplarından aldığımız yazıları, âyet-i kerime ve hadis-i şerif meallerini bildirmek bu bakımdan anormal karşılanmamalıdır.
Hem yukarıda böyle yapanlar için bildirilen azapları yazacağız, hem de inadına böyle yapacağız. Böyle şey olur mu? Bunun Müslümanlıkla ne alakası olur? Ancak dini yıkmak isteyenler böyle yapar. Onlar bile böyle yapmıyor, dinini yalnız Kur’andan öğren diyor, diğerlerini boş ver diyor. Bu işin mesuliyetini, böyle yapanlar için gerekli azapları bildirip, hem de aksinin yapılması hiç mümkün mü?
Peygamber efendimiz, hadis-i şerifleri ile Kur’an-ı kerimi açıklamıştır, bu açıklamalara tefsir denir. Bir âyet-i kerimenin mânâsını Peygamber efendimiz açıkça bildirmemiş ise, İslam âlimleri, bu âyet-i kerimenin mânâlarından dinimize uygun olanı seçerler, buna tevil etmek ve bu seçilen mânâya da, meal denir. Meal, âyet-i kerimenin tercümesi demek değildir.
Türkçe Kur'an yazılamaz mı?
Kur’an-ı kerimi, dili Arapça olanlar bile tam anlayamaz. Hatta ulemanın en büyükleri olan Eshab-ı kiram bile, âyetlerin manalarını Resulullaha sorarlardı. Bir hadis-i şerif meali:
(Kur’an, Allah’ın metin ipidir. Manalarının hepsi anlaşılmaz.) [İbni Mace]
Yusuf suresinin, (Biz Kur’anı Arapça olarak indirdik, umulur ki, siz onu anlarsınız) mealindeki 2. âyet-i kerimesi, tefsirlerde özet olarak şöyle açıklanıyor:
Biz Kur’anı herhangi bir dil ile değil, en geniş, en açık, en âhenkli olan Arap dili ile indirdik. Eğer iyi düşünürseniz, bu Kitabın ulviyetini, kendisinin bir şaheser, hükümlerinin, etkili sözlerinin, bütün insanlığa hitap ettiğini görürsünüz. Ey Araplar, Kur’an-ı kerim, sizin lisanınızla indi. Bugüne kadar birçok edebiyatçının, şairin sözünü dinlediniz. Hiçbirisine benzemediğini, insan sözü olmadığını, ilahi bir kelam olduğunu düşünürseniz, anlarsınız.
Demek ki âyetteki anlamak, bunun ilahi kelam olduğunu anlamaktır. Yoksa ahkamını anlamak değildir. Eğer öyle olsaydı, (Ey Resulüm, Kur’anı insanlara açıklaman için indirdik) mealindeki âyet-i kerimeye zıt olurdu. (Nahl 44)
Bugüne kadar gelen bütün edebiyatçılar, Kur’an-ı kerimin nazmına ve manasına aciz ve hayran kaldılar. Bir âyetin benzerini söyleyemediler. İcazı ve belagatı insan sözüne benzemiyor. Bir kelime çıkarılsa veya eklense, lafzındaki ve manasındaki güzellik bozuluyor. Nazmı Arap şairlerinin şiirlerine benzemiyor. Çok veciz olup, bitmez tükenmez manalarının bulunduğu, bütün manaları bildirilse bile, yazmak için kağıt ve mürekkep bulunamayacağı bizzat Kur’anda bildiriliyor. Bir âyet-i kerime meali:
(De ki, Rabbimin [İlmini, hikmetini bildiren] sözleri için, denizler mürekkep olsa, bir o kadar daha deniz ilave edilse, denizler tükenir, Rabbimin sözleri tükenmez.) [Kehf 109, Beydavi]
Kur’an çok vecizdir. Çok kısa bir cümle içinde bir başka dile tek cümle ile aktarılamayacak kadar çok manalar bulunması özelliğinden dolayı asırlardır yüzlerce, meal ve tefsir yazılmış, hâlâ yazılmaya devam edilmektedir. Bugün Türkçe yazılmış yetmişe yakın meal vardır. Bunların hiçbirinin Kur’anın orijinal metninin taşıdığı ilahi mucizevi edebi niteliği taşıması mümkün değildir. Kur’an âyetlerindeki cümle ve kelimelerin birden çok manaya gelmesinden dolayı mealler birbirini tutmuyor. Bunun için bazı müellifler parantez içinde açıklama getirmektedir. Ama yine de tatminkâr olmaktan uzaktır. Kur’anın diğer kitaplardan önemli bir farkı da, onun bir edebiyat mucizesi olmasıdır. Hatta şiirde ve edebiyatta zirveye çıkan Mekkeli müşrikler, bu yüzden Kur’ana nazım dediler. Bu vasıftaki Kur’anın edebi kıymeti kaybolmadan hiçbir dile tercümesi mümkün değildir. Bunun için bizzat Kur’an meydan okuyor:
(Kulumuza [Resule] indirdiğimizden [Allah’tan geldiğinden] bir şüpheniz varsa, iddianızda doğru iseniz, Allah’tan gayri şahitlerinizi [bilginlerinizi] de yardıma çağırıp, haydi onun benzeri bir sure meydana getirin! Bunu yapamazsınız, asla yapamayacaksınız da.) [Bekara 23, 24]
(De ki: Bu Kur'anın bir benzerini ortaya koymak üzere insanlar ve cinler toplanıp, birbirine destek de olsalar, yemin olsun ki yine de benzerini ortaya koyamazlar.) [İsra 88]
Müşrikler, mucize isteyince de buyuruldu ki:
(Kur’an gibi [eşsiz] bir kitabı sana indirmemiz, [mucize olarak]yetmez mi?) [Ankebut 51]
Kur'anı herkes anlayabilirmiş
Kur’an-ı kerimi ancak Peygamber efendimiz anlamıştır. Ehli olan âlimler ise ancak ilimleri nispetinde anlar. Herkes anlayabilseydi, Allahü teâlâ peygamber göndermezdi. Binlerce, milyonlarca hadis-i şerife lüzum kalmazdı. Herkes Kur’anı anlasaydı, kapalı olanları açıklayabilselerdi ve Kur'an-ı kerimden hüküm çıkarabilselerdi, Allahü teâlâ (Resulüm sadece sana vahiy olunanı tebliğ et yeter, açıklamana gerek yok) derdi. Ama öyle demiyor, şöyle buyuruyor:
(Bu Kitabı, insanların ihtilafa düştükleri şeyi açıklayasın diye sana indirdik.) [Nahl 64]
(İndirdiğimi insanlara beyan edesin.) [Nahl 44] Beyan etmek, âyetleri, başka kelimelerle ve başka suretle anlatmak demektir.
(Anlaşamadığınız işin hükmünü Allah’a [Kur’ana] ve Resulüne[Sünnete] arz edin!) [Nisa 59]
Siz şimdi o gence aşağıdaki soruları sorun:
1- Kur’anı çoban anlayabiliyor da, niye âlim olanlar anlayamadı? Hani herkes anlıyordu?
2- Niye mezhep imamları, muhaddisler ve müfessirler anlayamadı da sen anladın? Peşlerinden gitmeyin diyerek, niye onların anlamadığını söylüyorsun?
3- Madem ki herkes anlar, daha niye âlimlerin anladığına itiraz ediyor ki?
4- Kur’anı herkes anlasaydı, çeşitli gruplar çıkar mıydı? [Demek ki herkes Kur’anı farklı anlıyor.]
5- Peygamber efendimizin açıklamasından niye korkuluyor? Resulullaha olan düşmanlık neyin nesidir? Allahü teâlâ, (sadece Kur’ana uyun, sadece bana itaat edin) demiyor. Şöyle buyuruyor:
(Allah’a ve Onun Resulüne iman edin, ona uyun ki doğru yolu bulasınız.) [Araf 158]
(Resule itaat eden, Allah’a itaat etmiş olur.) [Nisa 80]
(Peygamberin emrine uyun, nehyettiğinden sakının.) [Haşr 7]
6- (Kur’anı çoban bile anlar, âlim olmaya gerek yok) diyerek Kur’ana inanmadığını açıkça söylemiş olmuyor musun? Niye ilmi ayağa düşürüyorsun? Ehliyetli ile ehliyetsiz, âlim ile cahil, bilenle bilmeyen bir midir? Allahü teâlâ âlimleri övüyor, onlara sorun buyuruyor. Birkaç âyet meali şöyledir:
(Allah’tan en çok korkan âlimlerdir.) [Fatır 28]
(Verdiğimiz bu misalleri ancak âlim olanlar anlar.) [Ankebut 43]
(Bilmiyorsanız âlimlere sorun.) [Nahl 43]
(Eğer onun hükmünü Resule veya ülül-emre [âlimlere] sorsalardı, öğrenirlerdi.) [Nisa 83]
(Her ilim sahibinin üstünde bir âlim vardır.) [Yusuf 76]
Anlayabilmeniz için Arapça indirdik
Hayır bildirilmiyor. Yusuf suresinin, (Anlayabilmeniz için, Kur’anı Arapça olarak indirdik) mealindeki ikinci âyet-i kerimesi, tefsirlerde özetle şöyle açıklanıyor:
(Kur’an-ı kerimi herhangi bir lisan ile değil, en geniş, en açık olan Arapça olarak indirdik. Eğer iyi düşünürseniz, bu Kitabın ulviyetini, kendisinin bir şaheser, sözlerinin, bütün insanlığa hitap ettiğini görür, Müslüman olmayı en büyük bir vazife, en yüksek bir saadet telakki edersiniz. Ey Araplar, Kur’an-ı kerim, sizin dilinizle indi. Edebiyatçıların, şairlerin sözlerine benzemediğini gördünüz. Bunun insan sözü olmadığını, İlâhi bir kelam olduğunu düşünürseniz, anlarsınız.)
Demek ki âyetteki anlamak, bunun ilâhi kelam olduğunu anlamaktır. Yoksa ahkâmını anlamak değildir. Eğer öyle olsaydı, Allahü teâlâ,(Resulüm, Kur’anı insanlara açıkla) buyurmazdı. (Nahl 44)
Fussilet suresinin, (Eğer biz Kur’anı yabancı bir dil ile gönderseydik, “Âyetleri tafsilatlı şekilde açıklanmalıydı. Araplar için, Arapça olmayan bir kitap mı olur” derlerdi. De ki: O Kur’an, inananlar için doğru yolu gösteren bir rehber ve şifadır. İnanmayanların ise, kulaklarında bir ağırlık vardır ve Kur’an onlara kapalıdır. Sanki onlara uzak mesafeden bağırılıyor da Kur’anın ne söylediğini anlamıyorlar) mealindeki 44. âyetin açıklaması da şöyledir:
Kur’an-ı kerim, [Çince, Yunanca, Rusça değil de], sizin lisanınızda, yani Arapça’dır. Siz Arap olduğunuza göre, ifadelerinin vecizliğinden, şaheserliğinden bu Kur’anın ilâhi bir kelam olduğunu anlarsınız. Yoksa, (Arapça bildiğinize göre, Kur’anın hükümlerini de anlarsınız) denmiyor. Âyetin devamında, inanmayanların, [ve yalnız Kur’an diyen zındıkların] Kur’anı sağırlar gibi duymadıkları ve anlayamadıkları bildiriliyor. Zaten herkes Kur’andaki aynı şeyi doğru olarak anlasaydı, 72 sapık fırka meydana çıkmazdı. İmanı, farzları ve haramları öğrenmek farzdır. Bunlar, ancak fıkıh kitaplarından öğrenilir. Fıkhı, müctehid âlimler, âyet ve hadislerden çıkarmışlardır. (Hadika)
İmam-ı Şarani hazretleri buyuruyor ki:
Namazların kaç rekat olduğunu, bayram ve cenaze namazlarının nasıl kılınacağını, zekat nisabını, orucun ve haccın farzlarını, hukuk bilgilerini, Resulullah açıklamasaydı Kur’an-ı kerimden anlamak mümkün değildi. İmran bin Husayn hazretleri, (Bize yalnız Kur’andan söyle) diyene, (Ey ahmak, Kur’andan her şeyi anlamak mümkün mü? Mesela namazların kaç rekat olduğunu bulabilir miyiz?) buyurdu. Hazret-i Ömer’e de, (Farzların, seferde kaç rekat kılındığını Kur’anda bulamadık) dediler. Cevaben, “Biz, Kur’anda bulamadığımızı, Resulullahtan gördüğümüz gibi yapıyoruz. O, seferde dört rekatlık farzları, iki rekat olarak kılardı” buyurdu. (Mizan-ül-kübra)
Zaten, bizim gibilerin, dini öğrenmek için, tefsir ve hadis okuması uygun değildir. Çünkü Kur’an ve hadisi yanlış anlamak veya şüphe etmek imanı giderir. Bu inceliği iyi bilen Hazret-i Ebu Bekir buyurdu ki:
(Kur’anı kendi görüşümle tefsire kalkarsam, beni hangi yer taşır, hangi gök gölgeler.) [Şir’a]
Kur’an-ı kerim hiçbir dile, hatta Arapça’ya bile tercüme edilemez. Herhangi bir şiirin bile, tam tercümesine imkan yoktur. Ancak izah edilebilir. Kur’an-ı kerimin manası tercümeden anlaşılmaz. Bir âyetin manasını anlamak demek, Allahü teâlânın, bu âyette ne demek istediğini anlamak demektir. Bu âyetin herhangi bir tercümesini okuyan, murad-ı ilahiyi öğrenemez. Tercüme edenin, bilgi derecesine göre anlamış olduğunu öğrenir. Hele tercüme eden bid’at ehli ise, mana tamamen değişir. Tefsir, murad-ı ilahiyi anlamak demektir. Kendi görüşüne göre verilen mana, doğru olsa bile, meşru yoldan olmadığı için hata olur, mana yanlış ise, küfür olur. (Berika)
Hadis-i şeriflerde buyuruldu ki:
(Kur’anı kendi görüşü ile açıklayan, doğru olsa bile, muhakkak hata etmiştir.) [Nesai]
(Kur’ana ehliyeti olmadan mana veren, Cehennemde azap görecektir.) [Tirmizi]
(Kur’anı kendi görüşüne göre tefsir eden kâfir olur.) [M. Rabbani]
Siz hiç düşünmez misiniz?
Akıl etmekle ilgili âyetlerin hiç birinde, (Kur’anı anlamak veya dini hüküm çıkarmak için akıl edin diye bir ifade yoktur.
Birkaç örnek:
(Ey kavmim, buna karşılık sizden bir ücret istemiyorum. Ücretim beni yaratana aittir. Akıl etmez misiniz?) [Hud 51]
Resulullah efendimiz, dini bildirirken ücret istemiyor, makam ve padişahlık istemiyor. Benim bu işte dünyalık bir menfaatim yok. Ben sırf Allah rızası için yapıyorum. Bu kadarını da akıl etmiyor musunuz, düşünmüyor musunuz diyor. Akıl etmek, akıl ile hüküm çıkarmak demek değildir.
(Geceyi gündüzü, Güneş’i, Ay’ı sizin istifadenize vermiştir. Yıldızlar da Onun emrine boyun eğmiştir. Bunlarda, akıl edenler için dersler vardır.) [Nahl 12]
Gecenin gündüzün gelişinde, ayın güneşin insanlara sağladığı faydalarda, yıldızların Allah’ın emri ile var oldukları, hareket ettikleri konusunda akıl eden, düşünebilen kimseler için alınacak ibret dersleri vardır deniyor. Yoksa aklını kullan da dini hüküm çıkar denmiyor.
(İbrahim: “Allah’ı bırakıp da, size hiçbir fayda ve zarar veremeyen putlara niçin taparsınız? Size de, taptıklarınıza da yazıklar olsun! Akıl etmiyor musunuz?” dedi.) [Enbiya 66-7]
Ellerinizle yaptığınız putların size bir fayda ve zarar vermediği meydanda iken, onlara tapmanın vereceği zararı akıl etmiyor musunuz deniyor. Yoksa aklını kullan da dini hükümler çıkar denmiyor.
(Size verilen şeyler, dünya hayatının geçim vasıtası ve süsüdür. Allah katında olanlar ise, daha iyi ve devamlıdır. Akıl etmez misiniz?) [Kasas 60]
Dünya hayatındaki şeyler ne kadar kıymetli olursa olsun, hepsi bir gün yok olacak, ama ahirette verilecek olanlar ise devamlıdır. Bunu düşünemiyor musunuz deniyor. Yoksa akıl edin de akıl ile hüküm çıkarın denmiyor.
(Kur’anı öğüt almak için kolaylaştırdık. Düşünüp öğüt alan yok mu?) [Kamer 17]
Kur’anı ezberlemek için kolaylaştırdık. O halde onun öğütlerini dinleyen, onu ezberleyen yok mu? (Celaleyn)
(Akıl edesiniz diye Kur’anı Arapça okunan bir Kitap kıldık.)[Zuhruf 2-3]
Kur’an-ı kerimi herhangi bir dil ile değil, en geniş, en açık, en ahenkli olan Arapça olarak indirdik. Eğer iyi düşünürseniz, bu Kitabın ulviyetini, kendisinin bir şaheser, sözlerinin, bütün insanlığa hitap ettiğini görür, müslüman olmayı en büyük bir vazife, en yüksek bir saadet telakki edersiniz. Ey Araplar, Kur’an-ı kerim, sizin dilinizle indi. Edebiyatçıların, şairlerin sözlerine benzemediğini gördünüz. Bunun insan sözü olmadığını, İlahi bir kelam olduğunu düşünürseniz, anlarsınız. Demek ki âyetteki anlamak, bunun ilahi kelam olduğunu anlamaktır. Yoksa ahkamını anlamak değildir. Eğer öyle olsaydı, (Ey Resulüm, Kur’an-ı kerimi insanlara açıkla) buyurulmazdı. (Nahl 44)
Bazıları da, (insanın namazda okuduğunu anlaması gerekir, onun için Kur’anın tercümesini okumalı) diyorlar. Böyle demek, ibadetlerin ne demek olduğunu bilmemektir. Çünkü, namazı, insanın kendisi tertip etmedi. Her ibadetin nasıl yapılacağını Allahü teâlâ Resulüne bildirdi. O da, bunları öğrendiği gibi Eshabına bildirdi. Din imamlarımız bunların hepsini Eshab-ı kiramdan öğrenerek bildiriyorlar ki: Namazda okunacak Kur’anın, Allah kelamı olması gerekir. Tercümeleri Allah kelamı olmaz. Namaz dışında her Müslüman, kendi dili ile de, dua edebilir. (Fetava-i fıkhiyye)
Akledesiniz diye
Sual: Bekara, 63,242, Nisa 82, Kehf 54, Zuhruf 3. âyetleri düşünen kimselerin Kur’anı anlayacaklarını açıkça bildirmiyor mu?
CEVAP
Bildirilen âyetlere bakalım:
(Akıl edesiniz diye, onu Arapça bir Kur’an yaptık.) [Zuhruf 3]
Burada vurgulanması, düşünülmesi gereken şey, Kur’an niye Arapça indi? Arapçanın diğer dillere göre bir özelliği vardır. Maksadı en iyi şekilde anlatabilen bir dildir.
Bu âyetin tefsiri şöyledir:
Kur’an-ı kerimi herhangi bir dil ile değil, en geniş, en açık, en ahenkli olan Arapça olarak indirdik. Eğer iyi düşünürseniz, bu Kitabın ulviyetini, kendisinin bir şaheser, sözlerinin, bütün insanlığa hitap ettiğini görür, Müslüman olmayı en büyük bir vazife, en yüksek bir saadet telakki edersiniz. Ey Araplar, Kur’an-ı kerim, sizin dilinizle indi. Edebiyatçıların, şairlerin sözlerine benzemediğini gördünüz. Bunun insan sözü olmadığını, İlâhi bir kelam olduğunu düşünürseniz, anlarsınız.
Demek ki âyetteki akletmek, bunun ilâhi kelam olduğunu anlamaktır. Yoksa ahkamını anlamak değildir. Ahkamını herkesin anlaması mümkün değildir. Eğer öyle olsaydı, (Ey Resulüm, Kur’an-ı kerimi insanlara açıkla) buyurulmazdı. (Nahl 44)
(Hani [Tevrat ile amel edeceğinize dair] sizden sağlam söz almıştık; Tur dağını da, üstünüze kaldırıp, "Size verdiğimiz kitaba kuvvetle sarılın, içindekilerden gafil olmayın, onları hatırlayın” demiştik.) [Bekara 63]
(Akledesiniz diye Allah size âyetlerini böyle açıklamaktadır.)[Bekara 242]
Bundan önceki âyetlere bakıyoruz. Evlenme, boşanma ile ilgili bilgiler veriliyor. Kimlerle evlenilir, kimlerle evlenilmez gibi bir çok husus Kur’an-ı kerimin çeşitli yerlerinde bildiriliyor. Allahü teâlâ, (Ne yapmanız gerektiği bildiriliyor. Bu emirlere uyun) buyuruyor.
(Hâlâ Kur’anı düşünüp anlamaya çalışmıyorlar mı? Eğer o, Allah’tan başkası tarafından indirilseydi, mutlaka onda birçok çelişki bulunurdu.) [Nisa 82]
Bu âyette Kur’an-ı kerimi Resulullahın yazmadığı, Allah tarafından indirildiği vurgulanmak isteniyor. Allah tarafından indiğini hâlâ anlayamadınız mı deniyor. Yoksa âyetlerden herkes hüküm çıkarabilir denmiyor.
(Biz bu Kur’anda insanlar için misallerin her çeşidini açıkladık. Ama insan cedele [münakaşaya] çok düşkündür.) [Kehf 54]
Bundan önceki âyetlerde, müşriklerin Cehenneme gideceği, son pişmanlığın fayda vermeyeceği gibi örnekler veriliyor. Allahü teâlâ, (Biz size ahirette nelerle karşılaşacağınızı açıkça bildiriyoruz, ama insanoğlu düşmanlıkta çok ileri gidiyor) buyuruyor. Bu dünyadan sonra Cennetin Cehennemin olduğu açıkça bildiriliyor. Yoksa Kur’anda her şey açıktır, çoban da her şeyi anlar, istediği gibi hüküm çıkarır denmek istenmiyor.
***
Kur’an-ı kerimi nasıl anlarız
Kur’an-ı kerimin hakiki manasını anlamak isteyen bir kimse, din âlimlerinin kelam ve fıkıh ve ahlak kitaplarını okumalı. Bu kitapların hepsi, Kur’an-ı kerimden ve hadis-i şeriflerden alınmıştır. Kur’an tercümesi diye yazılan kitaplar, doğru mana veremez. Okuyanları, bunları yazanların düşüncelerine ve maksatlarına esir edip, dinden ayrılmalarına sebep olur.
Kur’an-ı kerim hiçbir dile tercüme edilemez. Herhangi bir şiirin bile, tam tercümesine imkan yoktur. Ancak izah edilebilir. Kur’an-ı kerimin manası tercümeden anlaşılmaz. Bir âyetin manasını anlamak demek, Allahü teâlânın, bu âyette ne demek istediğini anlamak demektir. Bu âyetin herhangi bir tercümesini okuyan, murad-ı ilahiyi öğrenemez. Tercüme edenin anlamış olduğunu öğrenir. Hiçbir Kur’an tercümesinden din öğrenilemez. Dinini öğrenmesi için bir kimsenin eline, en uygun tercümeyi vermek, okyanus ortasında bulunan insana bir tahta parçası vermekten daha kötüdür. Çünkü bu tahta parçası ile insan sahile çıkabilir, çıkamazsa ölür ve imanlı ise Cennete gider. Fakat tercümeden din öğrenmeye kalkışan, imanını kaybedebilir. Yahut denizde yüzenleri görüp de, (Yüzmek kolay, herkes yüzebilir) sanarak yüzme bilmeyen bir genci, okyanusun ortasına atmak, Kur’ana mana vermek yanında çok hafif kalır. Çünkü yüzme bilmeyen boğulur; fakat Kur’an-ı kerime yanlış mana veren, küfre düşüp Cehenneme gider.
Zaten, bizim gibilerin, dini öğrenmek için, tefsir ve hadis okuması uygun değildir. Çünkü Kur’an ve hadisi yanlış anlamak veya şüphe etmek imanı giderir. Bu inceliği iyi bildiği için, Hazret-i Ebu Bekir,(Kur’anı kendi görüşümle tefsire kalkarsam, beni hangi yer taşır, hangi gök gölgeler) buyurdu. (Şir’a)
Muteber tefsir kitaplarını da anlayabilmek için, yirmi ana ilmi, iyi öğrenmek gerekir. Tefsir ilmini bilmeyenin hadis ve tefsir okumaya kalkışması, mide hastasının, kuvvetlenmek için, baklava, börek yemesine benzer. Halbuki, bu hastanın, önce perhiz yapması, sonra, kuvvetli yemesi gerekir. Ana ilimleri okumayan, din öğrenmek için, Kur’an tercümesi, tefsir, hadis okumaya kalkışırsa, bunları yanlış anlayarak, dini, imanı da kaybeder. Muteber tefsirler bile, ehlinden başkasına zararlı olur.
Kur’an-ı kerimi anlamak için Resulullahın açıklamalarını bilmek gerekir. Sünneti de anlamak için Eshab-ı kiramın ve âlimlerin açıklamalarını bilmek gerekir.
Piyasadaki Türkçe tefsirlerde, şahsi düşünceler vardır. Okuyana zararı, faydasından çoktur. Hele İslam düşmanlarının, zındıkların, bid’at sahiplerinin, Kur’an-ı kerimin manasını bozmak için yaptıkları tefsirler, birer zehirdir. Bunları okuyan genç zihinlerde, birtakım şüpheler, itirazlar hasıl olur.
Kur’anın hakiki tefsirini yapan, doğru manasını veren, ancak onun muhatabı olan Muhammed aleyhisselam ve Onun hadis-i şerifleridir. Bu hadis-i şerifleri de, ancak Eshab-ı kiram ve müctehid imamlar anlayabilmiş, Müslümanlar da bu âlimlerin anladıklarına uymuştur. Şu halde, Kur’andan ve hadisten ve bunların tercümelerinden din öğrenmek mümkün olmaz. Her Müslüman, dinini, Ehl-i sünnet âlimlerinin kitaplarından hazırlanan ilmihallerden öğrenmelidir.
Bazı sapıklar, “Anlamadan Kur’an okumanın faydası olmaz, mealini okumalı” diyorlar. İmam-ı Gazali hazretleri buyuruyor ki: (İmam-ı Ahmed bin Hanbel, Allahü teâlânın, (Anlayarak da, anlamayarak da Kur’an okuyan benim rızama kavuşur) buyurduğunu bildirdi.)[İhya]
Fıkıh ilmi
Fıkıh hayatın can damarıdır. Müslümanın fıkıhsız hayatı olmaz. İmam-ı a’zam hazretleri fıkıh için (lehine ve aleyhine olanı bilmektir)diyor. Kârını zararını bilmeden iş yapana deli denir. Dinde de kârını zararını bilmemek felakettir. Fıkıh bilmeden ibadet yapılamaz, iman da korunamaz.
Piyasadaki mealler birbirini tutmaz. En doğru olan mealden bile fıkıh öğrenilmez. Mesela Kur’an-ı kerimde (Namaz kılın) buyurulur, ama, nasıl namaz kılınacağı, namazın farzları, namazı bozanlar gibi hususları Kur’an-ı kerimde bulamayız. Kur’an-ı kerimi Peygamber efendimiz, hadis-i şerifler ile açıklamıştır. Hadis-i şerifleri de İslam âlimleri açıklamıştır. Bunun için Kur'an-ı kerimin hakiki manasını anlamak, öğrenmek isteyen bir kimse de, meal değil, İslam âlimlerinin kelam, fıkıh ve ahlak kitaplarını okumalıdır. Bu kitapların hepsi, Kur'an-ı kerimden ve hadis-i şeriflerden alınmıştır. Muhammed Hadimi hazretleri buyuruyor ki:
Bize, tefsir kitaplarına göre amel etmek emredilmedi. Fıkıh kitaplarına tâbi olmamız emredildi. (Berika)
Anlamadan Kur’an okumak
Kur'an-ı kerimi, lisanı Arapça olanlar bile anlayamaz; hatta evliyanın ve ulemanın en büyükleri olan Eshab-ı kiram bile, âyetlerin manalarını Resulullaha sual ederdi. Bir hadis-i şerif meali:
(Kur'an-ı kerim Allahü teâlânın metin [sağlam] ipidir. Manalarının hepsi anlaşılmaz. Çok okumak ve dinlemekle eskimez.) [İbni Mace]
Kur'an-ı kerimin, çok veciz olup, bitmez tükenmez manalarının bulunduğu, bütün manaları bildirilse bile, yazmak için kâğıt ve mürekkep bulunamayacağı bizzat Kur’an-ı kerimde bildirilmektedir:
(De ki, Rabbimin [ilmini, hikmetini bildiren, hayrete düşüren] sözleri için, denizler mürekkep olsa, bir o kadar daha deniz ilave edilse, denizler tükenir, Rabbimin sözleri tükenmez.) [Kehf 109 - Beydavi]
Demek ki, her Arapça bilen, Kur’an-ı kerimi anlayamaz. İmam-ı Gazali hazretleri buyuruyor ki:
İmam-ı Ahmed bin Hanbel, Cenab-ı Hakkın, (Anlayarak da anlamayarak da Kur'an-ı kerim okuyan, benim rızama kavuşur)buyurduğunu bildirmektedir. (İhya)
İslam âlimlerinin en büyüklerinden, Hanbelî mezhebinin reisi imam-ı Ahmed hazretleri böyle buyururken, hâlâ herkesin Kur'an-ı kerimi anlayarak okuması gerektiğini söylemek ne büyük gaflettir! Nasıl olup da, (Kur'anı anlayamıyorsan ezberleme!) denebiliyor? Halbuki Kur’an-ı kerimi ezberlemek, hâfız olmak için manasını anlama şartı yoktur. Kur’an-ı kerimi hıfzetmenin sevabı çok büyüktür.
Hadis-i şeriflerde buyuruldu ki:
(Kur’an-ı kerimi okuyun ve onu ezberleyin! Allahü teâlâ içinde Kur’an-ı kerim bulunan kalbe, azab etmez.) [Şir’a Şerhi]
(Kur'an hâfızları ehl-i Cennetin arifleridir.) [Ebu Nuaym]
(Hafızasında Kur’an-ı kerimden bir şey bulunmayan, harap bir ev gibidir.) [Tirmizi]
(Kur'anı hıfzeden kimse ölünce, Allahü teâlâ toprağa onun etini yememesini emreder. Toprak, "Ya Rabbi, senin kelamın içinde iken ben onu nasıl yiyebilirim?" diye cevap verir.) [Deylemi]
Elbette Kur'an hâfızlarının haramlardan kaçıp ibadetleri yapması gerekir. Aksi takdirde büyük vebal altına girmiş olurlar. Bazı kimseler de, okumasını bilmeyenin evinde Kur’an bulundurmasının uygun olmadığını söylüyorlar. Bunların sözleri de yanlıştır. Çünkü Kur’an-ı kerimi okumasını bilmese de, bereketlenmek için evinde mushaf-ı şerif bulundurmak sevaptır. (Hindiyye)
Mealler hatalıdır
Bilindiği gibi mealler değişiktir. Birbirini tutmayan yerleri çoktur. Prof.Dr. M.Sait Yazıcı Diyanet İşleri Başkanı iken açıkladığı gibi meallerde hata olur. Hiç hata olmasa bile meale "Allah kelamı" denmez. Kur’an-ı kerimin başka dillere yapılan çevirmelerine Kur'an denmez. Bunlara, Kur’an-ı kerimin meali denir. Bunlar, mütehassıs ve halis müslümanlar tarafından hazırlanmış ise, Kur’an-ı kerimin manasını anlamak için okunabilir. Buna bir şey denmez. Ancak bunlar, Kur'an diye okunamaz. Bunları, Kur'an diye okumak sevap olmaz, günah olur. İbni Hacer-i Mekki hazretleri buyuruyor ki:
(Kur’an-ı kerim tercümesini, Kur’an-ı kerim yerine okumak haramdır.) [Fetava-i fıkhiyye s. 37]
Meal Allah kelamı mıdır?
Allah kelamı olmadığı için namazda okunamaz. İmam-ı Gazali hazretleri buyuruyor ki:
Allahü teâlânın kelamı olan Kur’an-ı kerimi okurken ağızdan çıkan harfler, ateş demeye benzer. Ateş demek kolaydır, fakat ateşe kimse dayanamaz. Bu harflerin mânâları da böyledir. Bu harfler, başka harflere benzemez. Bu harflerin mânâları meydana çıksa, yedi kat yer ve yedi kat gök dayanamaz. Allahü teâlâ kendi sözünün büyüklüğünü, güzelliğini bu harflerin içine saklayarak insanlara göndermiştir. (K. Saadet)
Kur’an-ı kerimi anlamak, murad-ı ilahiyi anlamak demektir. Meal ise, yazarın âyet-i kerimeden kendi anladığını bildirmesi demektir. Yani mealle, murad-ı ilahi öğrenilmiş olmaz, aksine o meali yazanın düşüncelerine esir olunur.
Kur’an-ı kerimi doğru anlamak için, Peygamber efendimizin açıklamasına ihtiyaç vardır. Yoksa Peygamber efendimizin gönderilmesine lüzum kalmaz, Arapça bilenler aslından, bilmeyenler de mealinden okuyarak iman ve ibadetlerini buna göre yapardı. Kur’an-ı kerimde Peygamber efendimize hitaben mealen, (Kur’anı insanlara beyan edesin, açıklayasın diye sana indirdik)buyuruluyor. Huccetullahi alel-âlemin kitabında bildirildiğine göre, buradaki beyan etmek, âyet-i kerimeleri başka kelimelerle ve başka şekilde anlatmak demektir. Eğer herkes Kur’an-ı kerimi doğru olarak anlasaydı, 72 sapık fırka ortaya çıkmaz, herkes doğru itikada sahip olur, Ehl-i sünnet itikadında olurdu. Herkes farklı anladığı ve farklı tercüme ettiği içindir ki, 72 sapık fırka meydana çıkmıştır. Kur’an-ı kerim sağlamdır diye, meallerine de sağlamdır denilemez. Meal okumakla, Kur’an-ı kerimde nelerin anlatıldığı da doğru olarak öğrenilemez. Tabir caizse, Kur’an-ı kerim anayasa gibidir. Yani kanunlar, tüzükler, yönetmelikler olmasa, sırf anayasa ile suçlular cezalandırılamaz.
Nakli esas alan fıkıh, kelam, tasavvuf, ahlak, ilmihal, siyerkitaplarında, Kur’an-ı kerimde bildirilen bütün hususlar, detaylı olarak, Peygamber efendimizin hadis-i şerifleri, Ehl-i sünnet âlimlerinin açıklamaları esas alınarak bildirilmiştir. Kur’an-ı kerimde neler anlatıldığı, doğru olarak ancak bu kitaplardan öğrenilir.
Osmanlı İslam düşmanı mı?
Bir başka husus da, asırlardır, İslam âlimleri, günümüzde olduğu şekilde meal yazmamışlardır. 600 senelik Osmanlı’da da meal yazılmamıştır. Daha önceki Müslümanlar da yazmamıştır. Meal yazılmasına ilk olarak gayrimüslimler önayak olmuş, daha sonra çeşitli maksatlarla meal enflasyonu başlamıştır. Acaba meal yazmayanOsmanlılar, İslam düşmanı mıydı? Meale karşı olmayı Kur’an-ı kerime karşı olmak gibi gösterenler, bu kadarını da düşünemiyorlar mı?
XXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXX
Kur’an-ı kerim
Cenab-ı Hak tarafından gönderilen ilahî kitaplarda bildirilen emir ve yasakların tatbikinde Peygamberlerlerin izahlarının şart olduğunu, bunda zaruret bulunduğunu açıkladıktan sonra, şimdi de Peygamberimiz Muhammed aleyhisselama gönderilen kitabımız Kur’an-ı kerim üzerinde durmak istiyorum.
Kur’an-ı kerim nedir, anlamak mümkün mü, kimler anlayabilir? Bu konuların üzerinde duralım:
Kur’ân-ı kerîm, nazm-ı ilâhîdir.
Nazm, lügatda, incileri ipliğe dizmeğe denir. Kelimeleri de, inci gibi, yanyana dizmeğe nazm denilmişdir. Kur’ân-ı kerîmin kelimeleri arabîdir. Fakat, bu kelimeleri yanyana dizen, Allahü teâlâdır. Bu kelimeler, insan dizisi değildir.Cebrâîl aleyhisselâm her sene bir kerre gelip, o âna kadar inmiş olan Kur’ân-ı kerîmi, Levh-il-mahfûzdaki sırasına göre okur, Peygamber efendimiz dinler ve tekrar ederdi. Âhırete teşrîf edeceği sene, iki kerre gelip, tamamını okudular. Muhammed aleyhisselâm ve Eshâb-ı kirâmdan çoğu, Kur’ân-ı kerîmi tamâmen ezberlemişti. Bazıları da, bazı kısmları ezberlemiş, birçok kısmlarını yazmışlardı. Muhammed aleyhisselâm, âhırete teşrîf ettiği sene, Hz.Ebû Bekir ezber bilenleri toplayıp ve yazılı olanları getirtip bir heyete, bütün Kur’ân-ı kerîmi, kâğıd üzerine yazdırdı. Böylece, “Mushaf” denilen bir kitâb meydana geldi.
Otuzüçbin Sahâbî “radıyallahü teâlâ anhüm ecma’în” bu Mushafın her harfinin, tâm yerinde olduğuna söz birliği ile karâr verdi. Sûreler belli değildi. Üçüncü halîfe Osmân “radıyallahü anh”, hicretin yirmibeşinci [25] senesinde, sûreleri birbirinden ayırdı. Yerlerini sıraladı. Altı dâne dahâ Mushaf yazdırıp, Bahreyn, Şâm, Mısr, Bağdâd [Kûfe], Yemen, Mekke ve Medîneye verdi. Bugün, bütün dünyâda bulunan mushaflar, hep bu yedisinden yazılıp, çoğalmışdır. Aralarında bir nokta farkı bile yokdur.
Allahü teâlâ, Kur’ân-ı kerîmi Kureyş kabîlesinin lügatı ile, dili ile gönderdi. (Redd-ül-muhtâr) kitâbı, üçüncü cild, yemîn bahsinde buyuruyor ki, [(Feth-ul-kadîr) kitâbında da denildiği gibi, Allahü teâlâ, Kur’ân-ı kerîmi, harf ve kelime olarak gönderdi. Bu harfler mahlûkdur. Bu harf ve kelimelerin ma’nâsı, kelâm-ı ilâhîyi taşımakdadır. Bu harflere, kelimelere Kur’ân denir. Kelâm-ı ilâhîyi gösteren ma’nâlar da Kur’ândır. Bu kelâm-ı ilâhî olan Kur’ân mahlûk değildir. Allahü teâlânın, başka sıfatları gibi, ezelî ve ebedîdir]. Kur’ân-ı kerîm, Kadr gecesinde inmeğe başlamış ve hepsinin inmesi yirmiüç sene sürmüşdür. Tevrât, İncîl ve bütün kitâblar ve sahîfeler ise, hepsi birden, bir def’ada inmişdi. Hepsi, insan sözüne benziyordu ve lafzları mu’cize değildiler. Onun için çabuk bozuldu, değişdirildiler. Kur’ân-ı kerîm ise, Muhammed aleyhisselâmın mu’cizelerinin de en büyüğüdür ve insan sözüne benzememekdedir. Bunlar, imâm-ı Rabbânî (Mektûbât)ının, üçüncü cildi, yüzüncü mektûbunda ve (Huccet-ullahi alel’âlemîn)de ve Zerkânînin(Mevâhib) şerhı, beşinci cildinde uzun yazılıdır.(tam ilmihal-sayfa 43)
Kur’ân-ı kerîmde yüzondört sûre ve altıbinikiyüzotuzaltı âyet vardır. Âyetlerin sayısının 6236 dan az veyâ dahâ çok olduğu da bildirildi ise de, bu ayrılıklar, büyük bir âyetin, birkaç küçük âyet sayılmasından veyâ birkaç kısa âyetin, bir büyük âyet, yâhud sûrelerin evvelindeki Besmelelerin bir veyâ ayrı ayrı âyet sayılmasından ileri gelmişdir. Bu husûsda (Bostân-ül-ârifîn)de geniş bilgi vardır.
Her şâ’irin, nazm yapmak kâbiliyyeti başkadır. Meselâ, Mehmed Âkifin ve Nâbînin şi’rlerini iyi bilen usta bir edebiyyâtçıya, Mehmed Âkifin, son yazdığı bir şi’rini götürüp, bu, Nâbînin şi’ridir desek, bu şi’ri, hiç işitmemiş olduğu hâlde, okuyunca: (Yanılıyorsunuz! Ben Nâbî efendinin ve Mehmed Âkifin, tabî’at-ı şi’riyyelerini iyi bilirim. Bu şi’r Nâbînin değil, Mehmed Âkifindir) demez mi? Elbette der. İki Türk şâ’irinin türkçe kelimeleri nazm etmesi, dizmesi çok farklı olduğu gibi, Kur’ân-ı kerîm hiçbir insan sözüne benzemiyor. Kur’ân-ı kerîmin insan sözü olmadığı tecribe ile de isbât edilmişdir ve her zemân edilebilir. Şöyle ki, bir arab şâ’iri, bir sahîfede, edebî san’at inceliklerini göstererek, birşey yazmış, bunun arasına birkaç satır hadîs-i şerîf ve başka yerinde de, aynı şeyi anlatan bir âyet-i kerîme koyup, hepsi bir arada, islâmdan ve Kur’ândan haberi olmıyan, arabîsi kuvvetli birisine, bir adamın yazısı diye okutdurulmuşdur. Okurken, hadîs-i şerîfe gelince, durmuş ve (Burası, yukarısına benzemiyor. Buradaki san’at dahâ yüksek) demişdir. Sıra, âyet-i kerîmeye gelince, şaşkın bir hâlde (Burası hiçbir söze benzemiyor. Ma’nâ içinde, ma’nâ çıkıyor. Hepsini anlamağa imkân yok) demişdir.
Hazret-i Ömer anlayamadı
Kur’an-ı kerim İslamın anayasasıdır. Her şey anayasada bulunmaz. Anayasalarda, temel esaslar, genel prensipler bulunur. Teferruatlar, uygulamalar kanun, yönetmelik gibi diğer kaynaklarda bildirilir. Mesela, anayasamızda, “Herkes mali gücüne göre vergi vermekle yükümlüdür” ifadesi geçer; fakat ne oranda, nasıl alınacağı, kanunla, yönetmelikle belirlenir.
Mesela, köylüye âit bir kanunu, hükûmet, doğruca köylüye göndermez. Çünkü, köylü okuyabilse bile, anlıyamaz. Bu kanûn önce, vâlîlere gönderilir. Vâlîler, iyi anlayıp, îzâhını ekliyerek, kaymakamlara gönderir. Kaymakamlar, bu açıklamalar yardımı ile kanûnu iyi anlıyabilir ve muhtârlara anlatır. Muhtâr, yalnız okumakla anlıyamaz. Muhtâr da, ancak, köylü dili ile, köylüye söyler.
İşte, Kur’ân-ı kerîm de, ahkâm-ı ilâhiyyedir. Kanûn-ı rabbânîdir. Herkesin anlaması mümkün değildir. Allahü teâlâ, Kur’ân-ı kerîmde kullarına saadet yolunu göstermiş ve kendi kelâmını insanların en yükseğine göndermiştir. Kur’ân-ı kerîmin manâsını, yalnız Muhammed aleyhisselâm anlar. Başka kimse, tam anlıyamaz. Eshâb-ı kirâm aleyhimürrıdvân, ana dili olarak arabî bildikleri, edîb ve belîğ oldukları hâlde, bazı âyetleri anlıyamaz, Resûlullaha sallallahü aleyhi ve sellem sorarlardı.
Meselâ Hz. Ömer , bir yerden geçerken, Resûlullahın, Hz. Ebû Bekir birşey anlattığını gördü. Yanlarına gidip dinledi. Sonra, başkaları da, gördü ise de, gelip dinlemeğe çekindiler. Ertesi gün, Hz. Ömeri görünce, “Yâ Ömer, Resûlullah, dün size bir şey anlatıyordu. Bize de söyle, öğrenelim” dediler. Çünkü, dâimâ, “Benden duyduklarınızı, din kardeşlerinize de anlatınız! Birbirinize duyurunuz!” buyururdu
Hz. Ömer , “Dün Ebû Bekir , Kur’ân-ı kerîmden anlıyamadığı bir âyetin manâsını sormuş, Resûlullah , ona anlatıyordu. Bir saat dinledim, birşey anlıyamadım” dedi. Çünkü, Ebû Bekrin yüksek derecesine göre anlatıyordu. Hz. Ömer , o kadar yüksek idi ki, Resûlullah, “Ben, Peygamberlerin sonuncusuyum. Benden sonra Peygamber gelmiyecekdir. Eğer, benden sonra Peygamber gelseydi, Ömer Peygamber olurdu” buyurdu.
Böyle yüksek olduğu halde ve arabîyi çok iyi bildiği hâlde, Kur’ân-ı kerîmin tefsîrini bile anlıyamadı. Çünkü, Resûlullah , herkese, derecesine göre anlatıyordu. Ebû Bekirin derecesi, ondan çok dahâ yüksekti. Fakat, bu da, hattâ Cebrâîl aleyhisselâm dahî, Kur’ân-ı kerîmin manâsını, esrârını, Resûlullaha sorardı.
Kur'ân-ı kerîm bilgileri
Kur'ân-ı kerîmde üç kısım bilgi vardır. Allahü teâlâ bunlardan;Birincisini, hiçbir kuluna bildirmemiştir. İkinci kısım bilgileri, yalnız Muhammed aleyhisselâma bildirmiştir. Bu yüce Peygamberden ve O'nun vârisi olan râsih âlimlerden başka kimse bunları anlıyamaz. Müteşâbih âyetler böyledir. Üçüncü kısım bilgileri, Peygamberine bildirmiş ve ümmetine öğretmesini emir buyurmuştur. Bu ilimler de kendi arasında ikiye ayrılır.
Bu ilimlerin birincisi, geçmiş insanların hâllerini bildiren kıssalardır. İkincisi, dünyada ve âhırette yaratmış olduğu ve yaratacağı şeyleri bildiren haberlerdir. Bunlar, ancak Resûlullahın bildirmesi ile anlaşılır. Akıl ile, tecrübe ile anlaşılamaz. Üçüncü kısım bilgilerin ikincileri, akıl, tecrübe ve Arabî ilimler ile anlaşılabilir. Kur'ân-ı kerîmden ahkâm çıkarmak ve fen bilgilerini anlamak böyledir.
Bu kısım bilgilerden, mahlûkları inceleyerek, Allahü teâlânın var olduğu ve bir olduğu çıkartılmıştır. Kur'ân-ı kerîmin içindeki bilgilerden ancak bir kısmı bu günkü insanlar tarafından bulunabilmiştir. Halbuki, bu ilmî ve fennî esâslar, 1400 sene evvel Kur'ân-ı kerîmde bildirilmiştir.
Meselâ, dünyanın nasıl meydana geldiği hakkındaki modern bilgiler, 50-60 sene öncesine kadar bilinmiyordu. Kur'ân-ı kerîmde Enbiyâ sûresi 30-33. âyet-i kerîmelerinde meâlen,
"İnkâr edenler, gökler ve yer küresi birbirlerine yapışık iken onları ayırdığımızı bilmezler mi?" Yâsîn sûresinde meâlen, "Geceyi, gündüzü, güneşi ve ayı yaratan O'dur. Bunların her biri bir yörüngede yürür." buyuruldu.
Cenâb-ı Hak, modern bilgilerin ancak 50-60 sene evvel meydana çıkarabildikleri dünyanın kuruluş prensibini bundan tam 1400 sene evvel insanlara bildirmiştir.
Kur’an-ı kerimde, cenâb-ı Hak, Rûm sûresinin 1. ve 4. âyetlerinde meâlen, "Gökleri ve yerleri yaratması, renklerinizin ve dillerinizin ayrı olması, O'nun varlığının delillerindendir. Doğrusu burada bilenler (İlim adamları) için dersler vardır." buyuruyor.
Bu sözler bu gün genetik ile uğraşan ilim adamlarına bir işârettir. Demek oluyor ki, (dil ve renk farklarında) henüz bizim bu gün daha bulamadığımız bazı incelikler vardır. Zamanla meydana çıkmaktadır. Bu kadar, ilmi manalar ifade eden bir eseri her önüne gelen okuyup anlayabilir mi?
Okumak için manasını bilmek gerekmez
Müslümanları Kur’an-ı kerimden uzaklaştırmak, onun bereketinden, feyzinden mahrum bırakmak için, “Manasını bilmeyen, boşuna Kur’an-ı kerim okumasın, mealini okusun,” deniliyor.Halbuki, asırlardır, çeşitli dildeki, ırktaki Müslümanlar Arapça bilmedikleri, ma’nâsını anlamadıkları hâlde Kur’ân-ı kerîmi okumuşlar, hadîs-i şerîflerde bildirilen faydalara, sevâblara kavuşmuşlardır. Ma’nâsını bilmeden okunmaz diyenlerin maksadı Müslümanları, bu faydalardan, sevâblardan mahrûm bırakmaktır. Hatta, okunamasını bilmese bile, Kur’an-ı kerimi evde bulundurmak çok faydalıdır.Kur’ân-ı kerîmin nasıl okunacağını, ne maksatla okunacağını, Eshâb-ı kirâm, İslâm âlimleri, mezhep imâmlarımız asırlar önce bildirmişler ve 14 asırdır bu şekilde yapılmıştır.Bütün bunları bir tarafa atıp, yeni usûller, yeni hükümler çıkarmaya kalkanların kötü niyetleri ortadadır. Bunları iyi niyetli zannetmek saflık olur. Bilerek veya bilmiyerek böyle bozuk fikirlere inanmak, öncülük etmek, dînin yıkılmasına yardım etmek olur. Kur'ân-ı kerîmi okuyup Ehl-i sünnet âlimlerinin bildirdiklerine uygun îmân eden, hidâyet üzere olur. Doğru yolda bulunur. Allahü teâlâya kavuşturan doğru yolu bulur. Cehennem azâbından kurtulur.Hatta bunun sevâbı dedelerine, çocuklarına ve torunlarına te'sir eder. Îtikâdı düzgün bir kimse Kur'ân-ı kerîmi okuyup, sâlih müslümanların yazdığı, ilmihâl kitaplarında bildirdiği üzere amel ettiği, ibâdet yaptığı taktirde büyük sevaplara kavuşur.Meâl yazılmasının 60-70 yıllık bir geçmişi vardır. Eğer meâl okumak önemli olsaydı, İslâm âlimleri asırlar öncesinden bunu yazarlardı. İslâm âlimleri, meâl okumanın zararlarını bildikleri için, Kur’ân-ı kerîmin ma’nâsını, ya’nî hükümlerini, emirlerini, yasaklarını fıkıh kitaplarında herkesin anlayabileceği şekilde yazmışlar; bereketlenmek, sevâb kazanmak için de Kur’ân-ı kerîmi aslından okumayı tavsiye etmişlerdir. Müslümanlar, dinlerini bu kitaplardan öğrenmişlerdir.Kur’an-ı kerimin ölüye de diriye de faydası vardır. İmam-ı Ahmed bin Hanbel hazretleri buyurdu ki: “Kabristana girince, Fatiha, Kul-euzüler ve İhlas surelerini okuyunuz! Sevabını ölülere gönderiniz! Sevabı hepsine vasıl olur.”Hadis-i şeriflerde “Yanında Yasin-i şerif okunan hasta, suya doymuş olarak vefat eder ve doymuş olarak vefat eder ve doymuş olarak kabre girer.”, “Müslüman bir hasta yanında Yasin-i şerif okunursa, Rıdvan ismindeki melek Cennet şerbeti getirir. O kimse, suya doyuş olarak ruhunu teslim eder. Doymuş olarak da kabre girer, suya ihtiyacı olmaz.” buyuruldu.
Kur’ân-ı kerîm okuma sevâbı
Kur’ân-ı kerîm okunan evin hayrı artar, sâkinlerini sıkmaz, melekler oraya toplanır, şeytanlar oradan uzaklaşır. Kur’ân-ı kerîm okunmıyan ev, içindekilere dar gelir, sıkıntı verir, bereketsiz olur.
Kur’ân-ı kerîm okumak ve okutmak çok sevâbdır. Hattâ bunun sevâbı dedelerine, çocuklarına ve torunlarına tesîr eder. İ’tikâdı düzgün bir kimse, Kur’ân-ı kerîmi okuyup, sâlih Müslümanların yazdığı ilmihâl kitaplarında bildirildiği gibi amel ettiği, ibâdet yaptığı takdirde büyük sevâblara kavuşur. Kur’ân-ı kerîm okumakla alâkalı olarak sevgili Peygamberimiz buyurdu ki: “Ümmetimin en hayırlısı, Kur’ân-ı kerîmi öğrenen ve öğretendir.”
“Hoca çocuğa Besmele okur, çocuk da söyleyince, Allahü teâlâ çocuğun anasının, babasının ve hocasının Cehenneme girmemesi için senet yazdırır.”
“Ümmetimin yaptığı ibâdetlerin en kıymetlisi, Kur’ân-ı kerîmi, Mushafa bakarak okumaktır.”
“Kur’ân-ı kerîm okunan evden arşa kadar nûr yükselir.”
“Kur’ân-ı kerîm okunan evin hayrı artar, sâkinlerini sıkmaz, melekler oraya toplanır, şeytanlar oradan uzaklaşır. Kur’ân-ı kerîm okunmıyan ev, içindekilere dar gelir, sıkıntı verir, bereketsiz olur. Bu evden melekler uzaklaşır, şeytanlar oraya dolar.”
“Her gece on âyet okuyan, gâfillerden sayılmaz.”
“Kur’ân okuyun! Kıyâmette şefâ’at eder.”
İmâm-ı Ahmed bin Hanbel hazretleri buyuruyor ki:“Ma’nâsını anlayarak da, anlamayarak da Kur’ân-ı kerîm okuyan cenâb-ı Hakkın rızâsına kavuşur.”
Kur’ân-ı kerîme dokunmak için, abdestli olmak lâzım olduğu gibi, onu okumak için de, temiz kalb lâzımdır. Kur’ân-ı kerîmi okumak, mühim sünnettir.
Dinde reform yapmak, dîni bozmak isteyenler, “Kur’ân-ı kerîmin ma’nâsını bilmeden okumanın faydası olmaz, ma’nâsını bilmeyen meâl okumalı” diyorlar. Ayrıca Kur’ân-ı kerîm okumak için bir şartın olmadığını, abdestli abdestsiz, hattâ cünüp iken bile okunabileceğini söylüyorlar.
Böyle söyleyen kimselerin, ünvânı ne olursa olsun, art niyetli oldukları açıktır. Kur’ân-ı kerîmi sıradan bir kitap hâline getirmek istiyorlar. Kur’ân-ı kerîm orijinal hâli ile Kur’ân-ı kerîmdir. Meâline, Kur’ân-ı kerîm denilemez. Buna Allah kelâmı denilemez. Diyen dinden çıkar.
|
Kur’ana mâna vermek
|
Sual: Doğuda medrese usulü Arapça öğrendim. Mısır’a giderek Arapçamı çok ilerlettim. Ana dilim gibi Arapça biliyorum. Okuduğum âyet ve hadislerin mânasını hemen anlıyorum, fakat daha sonra Ehl-i sünnet âlimlerinin kitaplarını okuyunca âyete ve hadise yanlış mâna vermiş olduğumu gördüm. Birkaç misal vereyim:
(Dilediğimizi hidayete kavuşturur, dilediğimizi de sapıklıkta bırakırız) âyetini okuyunca sanki bize ibadeti işleten de, günaha sokan da Allah olduğu anlaşılıyor. Böylece Cebriyye denilen sapık fırkanın görüşü ortaya çıkıyor. (İman edip salih amel işleyenler)âyetini okuyunca amelin imanın bir parçası olduğu, amelsiz imanın fayda vermeyeceği, günah işleyenin kâfir olacağı anlaşılıyor. Böylece sapık fırkalardan Mutezile fırkasının görüşü benimsenmiş oluyor. Bir âyetten (Ömür kısalmaz ve uzamaz) mânası çıkarken, başka bir âyette ömürlerin kısaldığı yazılıdır. Hadisleri okuyorum ömrü uzatan ve kısaltan amellerin bulunduğu bildiriliyor. Çıkmaz içindeyim. Ehl-i sünnetten ayrılıp sapıtacağım diye çok korkuyorum. (Kur’anı kendi görüşüne göre açıklayan kâfir olur) hadisini düşündükçe, korkum bir kat daha artıyor. Kur’an okumaktan vaz mı geçeyim?
CEVAP
Hayır, Kur'an-ı kerimi okuyunca yanlış anlamak günah değildir. Anlaşılan yanlış mânaya inanmak günahtır. Kelimelerin, cümlelerin Türkçesini anlamanın mahzuru olmaz. Âyetlere kendi görüşüne göre mâna vermek, hüküm çıkarmak yanlış olur. Birkaç örnek verelim:
Fâtiha sûresindeki (İyyâke neste’în) ifadesini Türkçe olarak, (Yalnız senden yardım isteriz) şeklinde anlamanın mahzuru olmaz, fakat âyet-i kerimeye kendi görüşüne göre mâna vermek mahzurlu olur. Mesela (Allah’tan başkasından bir şey istemek, bu âyete göre şirktir)diye mâna vermek, kendi görüşüne göre tefsir etmek olur. Bu yüzden Kur’ana kendi görüşüne göre mâna verip kâfir olan çok kimse olmuştur. 72 sapık fırka da, yanlış mâna verdikleri için bid’at ehli olup Cehenneme girecekleri hadis-i şerifle bildirilmiştir.
Boğulmakta olan biri, (İmdat, ben ölüyorum, bana yardım edin!) dese, bu zihniyete göre şirke düşmüş olur. (Şu yükümü sırtıma koymama yardım et!) diyen ihtiyara, (Sen Allah’tan başkasından yardım istedin, şirke girdin) demek, kendi görüşüne göre mâna vermek olur.
(Yâ Resulallah bize şefaat et!) diyen Müslümana, (Sen Allah’tan başkasından yardım istedin, şirke girdin) demek, kendi görüşüne göre mâna vermek olur.
Bir peygamberin veya evliya bir zatın türbesine giderek, (Bana imdat eyle!) diyene, (Sen şirke girdin) demek, kendi görüşüne göre mâna vermek olur.
(Ben yılandan, fareden korkarım) yahut (Ben Allah’tan korkmayandan korkarım) diyene, (Başkalarından değil yalnız benden korkun!), (Yalnız Allah’tan korkun!) mealindeki âyet-i kerimeleri okuyup, (Sen Allah’tan başkasından korktuğun için şirke girdin) demek, kendi görüşüne göre mâna vermek olur.
(Peygamberler, âlimler, şehidler şefaat eder) hadis-i şerifini bildiren kimseye, (Allah’ın izni olmadan kim şefaat edebilir)mealindeki âyet-i kerimeyi okuyup (Kimse şefaat edemez, sen şirke girdin) demek de, kendi görüşüne göre mâna vermek olur.
Âyet-i kerimeleri okuyup, anlamını bilse bile, (Bu âyete Resulullah ne mâna verdi, âlimlerimiz nasıl tefsir ettiler bilmiyorum) demek veya biliyorsa, (Bu âyette bildirilen mâna şudur) demenin mahzuru olmaz. Kendi anladığına göre söylemek mahzurludur. Kendi görüşüne göre açıklamak, Peygamber efendimizin bildirdiği gibi, küfür olur. Meal okumak da, işte bunun için uygun değildir. Meal okuyan, Allahü teâlânın o âyet-i kerimedeki muradını değil; o meali yazanın, kendi düşüncesine, sınırlı bilgisine ve anlayışına göre verdiği mânayı okumuş olur. Hele meal yazarı bid’at ehliyse, okuyup inananın küfre girmemesi imkânsızdır.
Kur’an tercümelerinden, günümüzde tefsir diye yazılan kitaplardan ve hadis kitaplarından dini öğrenmek asla mümkün olmaz, üstelik insan sapıtır, Ehl-i sünnetten ayrılır da haberi bile olmaz. Her Müslüman Ehl-i sünnet âlimlerinin kelam, fıkıh ve ahlak kitaplarını okuyarak dinini öğrenmelidir. (Kur’an yolu), (Hadislerin ışığında) gibi kitaplar, dinimizi içeriden yıkmak için hazırlanmış tuzaklardır. Binlerce Ehl-i sünnet âlimlerinin kitapları dururken böyle türedilerin kitaplarını okumak çok zararlıdır.
Ana dili Arapça olan Mısırlı ve Suriyeli birçok yazar da, kendi yanlış anlayışına din diyerek sapıklıktan sapıklığa yuvarlanmıştır. Dinimizi öğrenmek için yalnız dil bilmek yeterli olsaydı, Mısır’ın ve Suriye’nin tamamının Ehl-i sünnet olması gerekirdi. Bu ülkelerde birçok mezhepsizin yetiştiği malumdur. 72 sapık fırka da, Kur'an-ı kerime yanlış mâna verdikleri için Ehl-i sünnetten ayrılmışlardır. Bunların içinde küfre düşenler çoktur. Bu sapık fırkaların âlim olan liderleri, Kur'an-ı kerimi anlayamayıp, yanlış hükümler çıkarmak suretiyle sapıttığına göre, bizim gibilerin Kur'ana mâna vermesi veya Kur’an tercümesi okuması elbette çok zararlıdır.
|
| |
Kur’ana mâna vermek
Kelimelerin, cümlelerin Türkçesini anlamanın mahzuru olmaz. Âyetlere kendi görüşüne mâna vermenin, hüküm çıkarmanın mahzuru olur. Birkaç örnek verelim:
Fatiha suresindeki (İyyâke neste’în) ifadesini Türkçe olarak, (Yalnız senden yardım isteriz) şeklinde anlamanın mahzuru olmaz, fakat âyet-i kerimeye kendi görüşüne göre mâna vermenin mahzuru olur. Mesela (Allah’tan başkasından bir şey istemek demek şirktir) diye mâna vermek, kendi görüşüne göre tefsir etmek olur.
Boğulmakta olan birisi, (İmdat, ben ölüyorum, bana yardım edin) dese, bu zihniyete göre şirke düşmüş olur. (Şu yükümü sırtıma koymama yardım et) diyen ihtiyara, (Sen Allah’tan başkasından yardım istedin, şirke girdin) demek, kendi görüşüne göre mâna vermek olur.
(Ya Resulallah bize şefaat et) diyen Müslümana, (Sen Allah’tan başkasından yardım istedin, şirke girdin) demek, kendi görüşüne göre mâna vermek olur.
Bir peygamberin veya evliya bir zatın türbesine giderek, (Bana imdat eyle!) diyene, sen şirke girdin demek, kendi görüşüne göre mâna vermek olur.
(Ben yılandan korkarım) veya (Ben fareden korkarım) yahut (Ben Allah’tan korkmayandan korkarım) diyene, (Başkalarından değil yalnız benden korkun), (Yalnız Allah’tan korkun) mealindeki âyet-i kerimeleri okuyup, (Sen Allah’tan başkasından korktuğun için şirke girdin) demek, kendi görüşüne göre mâna vermek olur.
(Peygamberler, şehidler şefaat eder) diyen kimseye, (Allah’ın izni olmadan kim şefaat edebilir) mealindeki âyet-i kerimeyi okuyup şirke girdin demek de, kendi görüşüne göre mâna vermek olur.
Bunları okuyup, içinde geçen kelimelerin anlamını bilse bile, (Bu âyete Resulullah ne mâna verdi, âlimlerimiz nasıl tefsir ettiler bilmiyorum) demek veya biliyorsa, (Bu âyette bildirilen mânâ şudur) demenin mahzuru olmaz. Kendi anladığına göre açıklamak mahzurludur. Kendi görüşüne göre açıklamak, Peygamber efendimizin bildirdiği gibi, küfür olur. Meal okumak da, işte bunun için uygun değildir. Meal okuyan, Allahü teâlânın o âyet-i kerimedeki muradını değil; o meali yazanın, kendi düşüncesine, sınırlı bilgisine ve anlayışına göre verdiği manayı okumuş olur.
Hangi gök gölgeler
Sual: Yazılarınızda, âyet-i kerimelere ve hadis-i şeriflere şimdi hiç kimsenin mana veremeyeceğini, (Kur’anı kendi görüşüne göre açıklayan kâfir olur) hadis-i şerifini naklettiğiniz halde, hadis kitaplarından hadis nakledilmez demenize rağmen âyet ve hadis meali yazmanız yanlış değil mi? Bu ne perhiz, bu ne lahana turşusu?
CEVAP
Kitaplarda özetle deniyor ki:
Tefsir, murad-ı ilahiyi anlamak demektir. Kendiliğinden verdiği mana doğru olsa bile, meşru yoldan çıkarmadığı için, hata olur. Verdiği mana yanlış ise, kâfir olur. (Berika)
Hazret-i Ebu Bekr-i Sıddık, (Kur'anı kendi görüşümle tefsire kalkarsam, beni hangi toprak kabul eder, hangi gök gölgeler?)buyurdu. (Şira)
Hadis kitaplarından, hadis nakletmek için, hadis âlimlerinden icazet almış olmak gerekir. Hadis-i şeriflerin de sahih olup olmadığını bilmeden, sahih bir hadis-i şerifi bile söylemek günah olur. Böyle kimsenin hadis-i şerif okuması caiz olmaz. Hadis-i şerifte, (Bilmediği sözü hadis olarak söyleyen, Cehennemde azap görecektir)buyuruldu. Onun için âlim olmayan kimsenin hadis-i şerif okuyup anladığı ile amel etmesi caiz olmaz. (Berika)
Müctehid olmayan din adamı, okuduğu hadisten kendi anladığına uyarak amel edemez. Müctehidlerin âyet-i kerime ve hadis-i şeriflerden anlayarak, verdikleri fetva ile amel etmesi gerekir. Takrir kitabında da böyle yazılıdır. Böyle yapmazsa, vacibi terk etmiş olur. (Kifaye)
Biz yazılarımızda bu hususlara çok önem veriyoruz. Hiçbir hadis kitabından hadis alıp yazmıyoruz. Hiçbir âyet-i kerimeye kendi görüşümüze göre mana vermiyoruz.
İmam-ı Gazali, İmam-ı Rabbani, İmam-ı Şarani, İbni Abidin hazretleri gibi âlimlerin kitaplarındaki hadisleri açıklamaları ile birlikte alıyoruz. Mezhepsiz gençler, hadis kitaplarından alınmayan hadislere itibar etmedikleri için, biz de o hadisin hangi hadis kitabında olduğunu sonuna yazıyoruz. Yoksa hadis kitaplarından asla almıyoruz. Seadet-i Ebediyye kitabındaki hadisleri naklederken de, hadis kitaplarından kaynağını bularak yazıyoruz.
Âyet meallerini de yine Seadet-i Ebediyye’den, Mektubat-ı Rabbani’den, İhya’dan, Mizan’dan, Halebi’den, Redd-ül muhtar’dan, Hadika’dan, Berika’dan alıp yazıyoruz. Hiçbir âyete kendimiz mana vermiyoruz. Hazret-i Ebu Bekir efendimizin cesaret edemediği işe, biz nasıl cesaret edebiliriz? Hüsnü zan etmeli, (Bunlar âyetlere kendileri mana veriyor, hadisleri hadis kitaplarından alıyor) diye suizan ederek bizi suçlamamalı.
Kâfirlerin, çok müslümanı (Dinini Kur’andan öğren, tek delil yalnız Kur’andır, Peygamber postacıydı, vazifesi bitti) zehirleriyle aldattığı, zehirlediği bir dönemde, (İbni Abidin) (Hadika) (Berika) (Mektubat-ı Rabbani) deyince, (Geç onları bana âyetten hadisten söyle) diyenlerin cirit attığı bir dönemde, (Ruj hakkındaki bilgiyi hangi âyet ve hadiste bulabilirim) diye samimi olarak bilgi isteyen müslümanlara, o büyük İslam âlimlerinin kitaplarından aldığımız yazıları, âyet-i kerime ve hadis-i şerif meallerini bildirmek bu bakımdan anormal karşılanmamalıdır.
Hem yukarıda böyle yapanlar için bildirilen azapları yazacağız, hem de inadına böyle yapacağız. Böyle şey olur mu? Bunun Müslümanlıkla ne alakası olur? Ancak dini yıkmak isteyenler böyle yapar. Onlar bile böyle yapmıyor, dinini yalnız Kur’andan öğren diyor, diğerlerini boş ver diyor. Bu işin mesuliyetini, böyle yapanlar için gerekli azapları bildirip, hem de aksinin yapılması hiç mümkün mü?
Peygamber efendimiz, hadis-i şerifleri ile Kur’an-ı kerimi açıklamıştır, bu açıklamalara tefsir denir. Bir âyet-i kerimenin mânâsını Peygamber efendimiz açıkça bildirmemiş ise, İslam âlimleri, bu âyet-i kerimenin mânâlarından dinimize uygun olanı seçerler, buna tevil etmek ve bu seçilen mânâya da, meal denir. Meal, âyet-i kerimenin tercümesi demek değildir.
Meal ve hadis okumak
.
Yanlış olmaz; çünkü biz bir yazıya, özellikle delil olarak âyet-i kerime ve hadis-i şerif meali yazmıyoruz. İslam âlimleri bir konuyu anlatırken, âyet-i kerime ve hadis-i şeriften delil vermişse, biz onları aynen naklediyoruz. Yani biz, Buhari, Müslim, Taberani, Deylemi, Bezzargibi herhangi bir hadis kitabından hadis almadığımız gibi, Kur’an-ı kerimden veya herhangi bir mealden âyet meali de almıyoruz. İslam âlimlerinin kitaplarında geçiyorsa, yazıyla birlikte âyet mealini veya hadis-i şerifi alıyoruz. İhtiyaç olursa, orada geçen bir hadis-i şerifin hangi hadis kitabında bulunduğunu veya âyet mealinin hangi suredeki âyet olduğunu yazıyoruz.
**********
Türkçe Kur’an Mı Var Behey Şaşkın
Kasım 13, 2011 by maveranehir
“Öylelerini görüyoruz ki, Kur’an’ı anlamıyorlar ve ‘tefsirlere müfessirlerin tevilleri karışmıştır’ diye onları da kale almak istemiyorlar da eline geçirdiği tercümeleri okumakta Kur’an’ı tetkik etmiş olacağını iddia ediyor; düşünmüyor ki okuduğu tercümeye âlim müfessirlerin te’vili değilse, cahil mütercimlerin re’yi ve te’vili, hatası, noksanı karışmıştır. Bazılarını da duyuyoruz ki “Kur’an Tercümesi” demekle, “Türkçe Kur’an” demeye kadar gidiyor. Türkçe Kur’an Mı Var Behey Şaşkın?”
Elmalılı Muhammed Hamdi Yazır
TAM İLMİHALDEN NAKLEN ALINAN BİLGİLER
1—193 Kur’ân tercemelerinden hangisine güvenileceği
9 — Kur’ân-ı kerîmden ve hadîs-i şerîflerden çıkarılan ilmler içinde, kıymetli ve doğru olan, yalnız (Ehl-i sünnet) âlimlerinin anladıkları ve bildirdikleridir. Ehl-i sünnet âlimleri, bu ilmleri, Eshâb-ı kirâmdan öğrendi. Bunlar da, Resûlullahdan öğrendiler. Her mülhid, her bid’at sâhibi ve her câhil, tutduğu yolun, Kur’ân-ı kerîme ve hadîs-i şerîflere uygun olduğunu sanır ve iddi’â eder. Bu hâlde, Kur’ân-ı kerîmden ve hadîs-i şerîflerden çıkarılan her ma’nâ, makbûl ve mu’teber değildir.(SAYFA 23)
Kur’ân-ı kerîm nedir? Kur’ân tercemeleri(SAYFA 43)
25 — Kur’ân-ı kerîm, nazm-ı ilâhîdir. Nazm, lügatda, incileri ipliğe dizmeğe denir. Kelimeleri de, inci gibi, yanyana dizmeğe nazm denilmişdir. Şi’rler birer nazmdır. Kur’ân-ı kerîmin kelimeleri arabîdir. Fekat, bu kelimeleri yanyana dizen, Allahü teâlâdır. Bu kelimeler, insan dizisi değildir. Muhammed “aleyhisselâm”, Allahü teâlâ tarafından, mubârek kalbine bildirilen şeyleri, arabca olarak anlatırsa, Kur’ân-ı kerîm olmaz. Bunlara (Hadîs-i kudsî) denir. Kur’ân-ı kerîmdeki arabî kelimeler, Allahü teâlâ tarafından dizilmiş olarak âyetler hâlinde gelmişdir. Cebrâîl ismindeki bir melek, bu âyetleri, bu kelimelerle ve bu harflerle okumuş, Muhammed “aleyhisselâm” da, mubârek kulakları ile işiterek, ezberlemiş ve hemen Eshâbına okumuşdur. Allahü teâlâ, Kur’ân-ı kerîmi Kureyş kabîlesinin lügatı ile, dili ile gönderdi. (Redd-ül-muhtâr) kitâbı, üçüncü cild, yemîn bahsinde buyuruyor ki, [(Feth-ul-kadîr) kitâbında da denildiği gibi, Allahü teâlâ, Kur’ân-ı kerîmi, harf ve kelime olarak gönderdi. Bu harfler mahlûkdur. Bu harf ve kelimelerin ma’nâsı, kelâm-ı ilâhîyi taşımakdadır. Bu harflere, kelimelere Kur’ân denir. Kelâm-ı ilâhîyi gösteren ma’nâlar da Kur’ândır. Bu kelâm-ı ilâhî olan Kur’ân mahlûk değildir. Allahü teâlânın, başka sıfatları gibi, ezelî ve ebedîdir]. Kur’ân-ı kerîm, Kadr gecesinde inmeğe başlamış ve hepsinin inmesi yirmiüç sene sürmüşdür. Tevrât, İncîl ve bütün kitâblar ve sahîfeler ise, hepsi birden, bir def’ada inmişdi. Hepsi, insan sözüne benziyordu ve lafzları mu’cize değildiler. Onun için çabuk bozuldu, değişdirildiler. Kur’ân-ı kerîm ise, Muhammed aleyhisselâmın mu’cizelerinin de en büyüğüdür ve insan sözüne benzememekdedir. Bunlar, imâm-ı Rabbânî (Mektûbât)ının, üçüncü cildi, yüzüncü mektûbunda ve (Huccet-ullahi alel’âlemîn)de ve Zerkânînin(Mevâhib) şerhı, beşinci cildinde uzun yazılıdır.
Cebrâîl “aleyhisselâm” her sene bir kerre gelip, o âna kadar inmiş olan Kur’ân-ı kerîmi, Levh-il-mahfûzdaki sırasına göre okur, Peygamber “sallallahü aleyhi ve sellem” efendimiz dinler ve tekrâr ederdi. Âhırete teşrîf edeceği sene, iki kerre gelip, temâmını okudular. Muhammed “aleyhisselâm” ve Eshâb-ı kirâmdan çoğu, Kur’ân-ı kerîmi temâmen ezberlemişdi. Ba’zıları da, ba’zı kısmları ezberlemiş, birçok kısmlarını yazmışlardı. Muhammed “aleyhisselâm”, âhırete teşrîf etdiği sene, halîfe Ebû Bekr “radıyallahü anh”, ezber bilenleri toplayıp ve yazılı olanları getirtip bir hey’ete, bütün Kur’ân-ı kerîmi, kâğıd üzerine yazdırdı. Böylece, (Mushaf) veyâ (Mıshaf) denilen bir kitâb meydâna geldi. Otuzüçbin Sahâbî “radıyallahü teâlâ anhüm ecma’în” bu Mushafın her harfinin, tâm yerinde olduğuna söz birliği ile karâr verdi. Sûreler belli değildi. Üçüncü halîfe Osmân “radıyallahü anh”, hicretin yirmibeşinci [25] senesinde, sûreleri birbirinden ayırdı. Yerlerini sıraladı. Altı dâne dahâ Mushaf yazdırıp, Bahreyn, Şâm, Mısr, Bağdâd [Kûfe], Yemen, Mekke ve Medîneye verdi. Bugün, bütün dünyâda bulunan mushaflar, hep bu yedisinden yazılıp, çoğalmışdır. Aralarında bir nokta farkı bile yokdur.
Kur’ân-ı kerîmde yüzondört sûre ve altıbinikiyüzotuzaltı âyet vardır. Âyetlerin sayısının 6236 dan az veyâ dahâ çok olduğu da bildirildi ise de, bu ayrılıklar, büyük bir âyetin, birkaç küçük âyet sayılmasından veyâ birkaç kısa âyetin, bir büyük âyet, yâhud sûrelerin evvelindeki Besmelelerin bir veyâ ayrı ayrı âyet sayılmasından ileri gelmişdir. Bu husûsda (Bostân-ül-ârifîn)de geniş bilgi vardır.
Her şâ’irin, nazm yapmak kâbiliyyeti başkadır. Meselâ, Mehmed Âkifin ve Nâbînin şi’rlerini iyi bilen usta bir edebiyyâtçıya, Mehmed Âkifin, son yazdığı bir şi’rini götürüp, bu, Nâbînin şi’ridir desek, bu şi’ri, hiç işitmemiş olduğu hâlde, okuyunca: (Yanılıyorsunuz! Ben Nâbî efendinin ve Mehmed Âkifin, tabî’at-ı şi’riyyelerini iyi bilirim. Bu şi’r Nâbînin değil, Mehmed Âkifindir) demez mi? Elbette der. İki Türk şâ’irinin türkçe kelimeleri nazm etmesi, dizmesi çok farklı olduğu gibi, Kur’ân-ı kerîm hiçbir insan sözüne benzemiyor. Kur’ân-ı kerîmin insan sözü olmadığı tecribe ile de isbât edilmişdir ve her zemân edilebilir. Şöyle ki, bir arab şâ’iri, bir sahîfede, edebî san’at inceliklerini göstererek, birşey yazmış, bunun arasına birkaç satır hadîs-i şerîf ve başka yerinde de, aynı şeyi anlatan bir âyet-i kerîme koyup, hepsi bir arada, islâmdan ve Kur’ândan haberi olmıyan, arabîsi kuvvetli birisine, bir adamın yazısı diye okutdurulmuşdur. Okurken, hadîs-i şerîfe gelince, durmuş ve (Burası, yukarısına benzemiyor. Buradaki san’at dahâ yüksek) demişdir. Sıra, âyet-i kerîmeye gelince, şaşkın bir hâlde (Burası hiçbir söze benzemiyor. Ma’nâ içinde, ma’nâ çıkıyor. Hepsini anlamağa imkân yok) demişdir.
Kur’ân-ı kerîm, hiçbir dile, hattâ arabcaya da terceme edilemez. Herhangi bir şi’rin, kendi diline bile, tâm tercemesine imkân yokdur. Ancak meâli ve îzâhı olur. Kur’ân-ı kerîmin ma’nâsını anlamak için tercemesini okumamalıdır. Bir âyetin ma’nâsını anlamak demek, Allahü teâlânın, bu âyetde, ne demek istediğini anlamak demekdir. Bu âyetin herhangi bir tercemesini okuyan kimse, murâd-ı ilâhîyi öğrenemez. Terceme edenin, bilgi derecesine göre yapdığı meâlini öğrenir. Bir câhilin, bir dinsizin yapdığı tercemeyi okuyan da, Allahü teâlânın dediğini değil, terceme edenin, anladım sanarak, kendi kafasından anlatmak istediğini öğrenir.
Köylüye âid bir kanûnu, hükûmet, doğruca köylüye göndermez. Çünki, köylü okuyabilse bile, anlıyamaz. Bu kanûn önce, vâlîlere gönderilir. Vâlîler, iyi anlayıp, îzâhını ekliyerek, kaymakamlara, bunlar da dahâ açıklayarak, nâhiye müdîrlerine gönderir. Nâhiye müdîrleri, bu açıklamalar yardımı ile kanûnu iyi anlıyabilir ve muhtârlara anlatır. Muhtâr, yalnız okumakla anlıyamaz. Muhtâr da, ancak, köylü dili ile, köylüye söyler. İşte, Kur’ân-ı kerîm de, ahkâm-ı ilâhiyyedir. Kanûn-ı rabbânîdir. Allahü teâlâ, Kur’ân-ı kerîmde kullarına se’âdet yolunu göstermiş ve kendi kelâmını insanların en yükseğine göndermişdir. Kur’ân-ı kerîmin ma’nâsını, yalnız Muhammed “aleyhisselâm” anlar. Başka kimse, tâm anlıyamaz. Eshâb-ı kirâm “aleyhimürrıdvân”, ana dili olarak arabî bildikleri, edîb ve belîğ oldukları hâlde, ba’zı âyetleri anlıyamaz, Resûlullaha “sallallahü aleyhi ve sellem” sorarlardı.
Meselâ Ömer “radıyallahü anh”, bir yerden geçerken, Resûlullahın “sallallahü aleyhi ve sellem”, Ebû Bekr-i Sıddîka “radıyallahü anh” birşey anlatdığını gördü. Yanlarına gidip dinledi. Sonra, başkaları da, gördü ise de, gelip dinlemeğe çekindiler. Ertesi gün, Ömeri “radıyallahü anh” görünce, (Yâ Ömer, Resûlullah “sallallahü aleyhi ve sellem”, dün size bir şey anlatıyordu. Bize de söyle, öğrenelim) dediler. Çünki, dâimâ,(Benden duyduklarınızı, din kardeşlerinize de anlatınız! Birbirinize duyurunuz!) buyururdu. Ömer “radıyallahü anh”, (Dün Ebû Bekr “radıyallahü anh”, Kur’ân-ı kerîmden anlıyamadığı bir âyetin ma’nâsını sormuş, Resûlullah “sallallahü aleyhi ve sellem”, ona anlatıyordu. Bir sâat dinledim, birşey anlıyamadım) dedi. Çünki, Ebû Bekrin yüksek derecesine göre anlatıyordu. Ömer “radıyallahü anhümâ”, o kadar yüksek idi ki, Resûlullah “sallallahü aleyhi ve sellem”, (Ben, Peygamberlerin sonuncusuyum. Benden sonra Peygamber gelmiyecekdir. Eğer, benden sonra Peygamber gelseydi, Ömer Peygamber olurdu) buyurdu. Böyle yüksek olduğu hâlde ve arabîyi çok iyi bildiği hâlde, Kur’ân-ı kerîmin tefsîrini bile anlıyamadı. Çünki, Resûlullah “sallallahü aleyhi ve sellem”, herkese, derecesine göre anlatıyordu. Ebû Bekrin derecesi, ondan çok dahâ yüksekdi. Fekat, bu da, hattâ Cebrâîl “aleyhisselâm” dahî, Kur’ân-ı kerîmin ma’nâsını, esrârını, Resûlullaha sorardı. [(Hadîka)da, dil âfetlerini anlatırken buyuruyor ki, (... Resûlullahın, Kur’ân-ı kerîmin hepsinin tefsîrini Eshâbına bildirdiğini imâm-ı Süyûtî haber vermekdedir).]
Hülâsa, Kur’ân-ı kerîmin ma’nâsını yalnız Muhammed “aleyhisselâm” anlamış ve hadîs-i şerîfleri ile bildirmişdir. Kur’ân-ı kerîmi tefsîr eden Odur. Doğru tefsîr kitâbı da, Onun hadîs-i şerîfleridir. Din âlimlerimiz, uyumıyarak, dinlenmiyerek, istirâhatlarını fedâ ederek, bu hadîs-i şerîfleri toplayıp, tefsîr kitâblarını yazmışlardır. (Beydâvî) tefsîri bunların en kıymetlilerindendir. Bu tefsîr kitâblarını da anlıyabilmek için, otuz sene durmadan çalışıp, yirmi ana ilmi, iyi öğrenmek lâzımdır. Bu yirmi ana ilmin kolları, seksen ilmdir. Ana ilmlerden biri, (Tefsîr) ilmidir. Bu ilmlerin ayrı ayrı âlimleri ve çok kitâbları vardır. Bugün kullanılan ba’zı arabî kelimeler, fıkh ilminde başka ma’nâya, tefsîr ilminde ise dahâ başka ma’nâya gelmekdedir. Hattâ aynı bir kelime, Kur’ân-ı kerîmdeki yerine, aldığı edâtlara göre, başka ma’nâlar bildirmekdedir. Bu geniş ilmleri bilmiyenlerin, bugünkü arabcaya göre, yapdıkları Kur’ân tercemeleri, Kur’ân-ı kerîmin ma’nâsından bambaşka birşey oluyor. Kur’ân-ı kerîmin ma’nâsından, mezâyâsından, rumûzundan, işâretlerinden, herkes îmânının kuvveti kadar, birşey anlıyabilir. Tefsîr, anlatmakla, yazmakla olmaz. Tefsîr, din büyüklerinin kalblerine doğan bir nûrdur. Tefsîr kitâbları, bu nûrun anahtarıdır. Çekmeceyi anahtarla açınca, mücevherler meydâna çıkdığı gibi, o tefsîrleri okumakla, kalbe bu nûr doğar. Seksen ilmi iyi bilenler, tefsîrleri anlayıp, bizim gibi din câhillerine bildirmek için, çeşidli derecedeki insanlara göre, binlerle kitâb yazmışlardır.(Mevâkib), (Tibyân) ve (Ebülleys) gibi, türkçe kıymetli tefsîrler, bu kitâblardandır. (Tibyân tefsîri), hicretin [1110] senesinde yapılmış bir tercemedir. Konyalı Vehbî efendinin tefsîri, bir va’z kitâbıdır. Yeni yazılan türkçe tefsîrlerin ve ilmihâllerin, en kıymetlisi sanılanlarında bile, şahsî düşünceler bulunmakda, okuyanlara zararı, fâidesinden çok olmakdadır. Hele islâm düşmanlarının, bid’at sâhiblerinin, Kur’ân-ı kerîmin ma’nâsını bozmak için yapdıkları tefsîr ve terceme kitâbları, birer zehrdir. Bunları okuyan genç zihnlerde, bir takım şübheler, i’tirâzlar hâsıl oluyor. Zâten, bizim gibi, din bilgisi az olanların, islâmiyyeti öğrenmek için, tefsîr ve hadîs-i şerîf okuması uygun değildir. Çünki, Kur’ân-ı kerîmi ve hadîs-i şerîfi yanlış anlamak veyâ şübhe etmek insanın îmânını giderir. Yalnız arabca bilmekle, tefsîr ve hadîs anlaşılmaz. Arabca bilenleri, din âlimi sanan, aldanır. Beyrut ve başka yerlerde ana dili arabca olan, arab edebiyyâtını iyi bilen, çok papas var. Fekat, hiçbirinin islâmiyyetden haberi yok. Çıkardıkları, 1956 baskılı (El-müncid) ismindeki lügat kitâbında, islâm ismlerini, hattâ Medînenin Bakî’ mezârlığının ismini ve hattâ, Resûlullah efendimizin vefât târîhini bile yanlış yazmışlardır.
Kur’ân-ı kerîmin hakîkî ma’nâsını anlamak, öğrenmek istiyen bir kimse, din âlimlerinin kelâm ve fıkh ve ahlâk kitâblarını okumalıdır. Bu kitâbların hepsi, Kur’ân-ı kerîmden ve hadîs-i şerîflerden alınmış ve yazılmışdır. Kur’ân tercemesi diye yazılan kitâblar, doğru ma’nâ veremez. Okuyanları, bunları yazanların fikrlerine, düşüncelerine ve maksadlarına esîr eder ve dinden ayrılmalarına sebeb olur.
Kur’ân-ı kerîmin, latin harfleri ile yazılmasına da imkân olmuyor. Çünki bu harflerde, Kur’ân-ı kerîm harflerinin hepsinin karşılığı yokdur. Bunun için, ma’nâ bozuluyor. Okunan, Kur’ân olmayıp, ma’nâsız bir ses yığını olacağı 1986 baskılı (El-muallim) mecmû’asında da uzun yazılıdır. Meselâ, ehad yerine ehat derse, nemâz fâsid oluyor.
Bugün, çok kimsenin, böyle bozuk tercemeleri ve latin harfi ile yazılmış, ne olduğu belirsiz kitâbları (türkçe Kur’ân) diye gençliğin önüne sürdükleri, köylere dağıtdıkları görülüyor. (Arabca Kur’ân, yabancı dildir. Onu okumayın! Öz dilimizle bunu okuyun) diyorlar. Böyle söyliyenlere dikkat edilirse, çoğunun nemâz kılmadığı, oruc tutmadığı, harâmlara, hattâ dinsizliğe dalmış bulunduğu, müslimânlığa, yalnız lâf ile bağlı olduğu anlaşılıyor. Bu kimseler, radyoda, barlarda Beethovenin 9 senphonisini, Mozartın Figarosunu ve Molyerin şi’rlerini niçin almanca, italyanca, fransızca söylüyorlar ve dinliyorlar? Bunlar yabancı dildir. Öztürkçe söylemek lâzımdır demiyorlar? Bu senfonileri, komedileri türkçeye terceme etmiyorlar. Çünki, türkçeye tâm çevrilemiyeceğini biliyorlar. Türkçesinden, nefsleri zevk alamıyor. Türkçelerine Beethovenin, Şopenin eseri denilemiyor. İşte müslimânlar da, bu kitâblardan Kur’ân-ı kerîmin zevkıni alamaz, rûhlarını besliyemez.
Diyânet İşleri Başkanlığı tarafından hâzırlanıp 1381 [m. 1961] de neşr edilen, (Kur’ân-ı kerîmin türkçe meâli) adındaki tercemenin önsözünde de, yukarıda bildirdiklerimiz çok güzel dile getirilmişdir. Diyânet işleri reîsi muhterem H.Hüsnü Erdem imzâsını taşıyan bu önsözde diyor ki, (Kur’ân-ı kerîm gibi ilâhî belâgat ve îcâzı hâiz bir kitâb, yalnız türkçeye değil, hiçbir dile hakkıyle çevrilemez. Eski tefsîrlerin ışığı altında verilen ma’nâlara da terceme değil, meâl demek uygundur. Kur’ânın yalnız ma’nâsını ifâde eden sözleri, Kur’ân hükmünde tutmak, nemâzda okumak ve aslına hakkıyle vâkıf olunmadan ahkâm çıkarmak câiz olmaz. Hiçbir terceme, aslının yerini tutamaz. Kur’ân-ı kerîmde, muhtelif ma’nâlara gelen lafzlar vardır. Böyle bir lafzı terceme etmek, çeşidli ma’nâlarını bire indirmek olur ki, verilen tek ma’nânın, murâd-ı ilâhî olduğu bilinemez. Bunun için, Kur’ân tercemesi demeğe cesâret edilemez. Kur’ân-ı kerîmi terceme etmek başka, tercemeyi Kur’ân yerine koymağa kalkışmak başkadır). Önsözden sonra yapılan açıklamalarda diyor ki, (Bu ilâhî, beşer üstü ve mûciz kitâbın tam hakkını vererek aynen türkçeye çevrilmesi mümkin değildir. Bu i’tibârla, en isâbetli yol, âyetleri kelime kelime aynen terceme etmek yerine, arabca aslından anlaşılan ma’nâ ve meâli türkçe ile ifâde yolu olsa gerekdir. Kur’ân-ı kerîmin nazm-ı celîlini, aslındaki îcâz ve belâgatini muhâfaza ederek terceme etmek mümkin değildir. Fekat, meâl olarak tercemesi mümkindir. Bir dilden başka bir dile yapılan tercemelerde, her iki dilin husûsiyyetlerini hakkıyle belirtmeğe imkân yokdur. Avrupada ilk Kur’ân tercemesi 537 [m. 1141] de lâtinceye yapılmışdır. 919 [m. 1513] da italyancaya, 1025 [m. 1616] de almancaya, 1056 [m. 1647] da fransızcaya ve 1057 [m. 1648] de ingilizceye terceme edilmişdir. Bugün, bu dillerin herbirinde otuz kadar tercemeleri vardır. Ancak çeşidli eğilimli kimselerin yapdıkları tercemelerde, pek yanlış, hattâ garazkârâne olanlar vardır. Kur’ân-ı kerîmi başka dillere terceme etmek câizdir. Fekat, tercemeden islâm dîninin ahkâmının hepsi öğrenilemez. Hadîs-i şerîflerle, icmâ’ ve kıyâs yolu ile sâbit olan hükmler de vardır. Bunlar, tafsîlâtı ile, fıkh kitâblarından öğrenilir).
Seyyid Abdülhakîm Arvâsî “rahmetullahi aleyh” buyurdu ki, İstanbulda, Bâyezîd umûmî kütübhânesi, şeyhul-islâm Veliyyüddîn efendi kısmında, binyediyüzaltı numaralı kitâbın 224.cü sahîfesinde diyor ki, (Kur’ân tercemesi, Kur’ân değildir. Çünki Kur’ân, ma’lûm mûciz olan nazmdır. Terceme edilince, îcâzı zâil olmakdadır. Bir şi’r terceme edilince, şi’r olmakdan çıkar). Kitâb, imâm-ı Nevevînin (Ezkâr) kitâbının şerhidir. Müellifi, Ebû Abdüllah Muhammed Şemsüddîn Ukaylî Behnesî şâfi’î nakşî 1001 [m. 1592] de vefât etmişdir. Behnes, Mısr-ı vüstâda bir kasabadır.
Allahü teâlâ, Kur’ân-ı kerîmde, (Benim kitâbım arabîdir) diyor.(Muhammed aleyhisselâma, bu Kur’ânı arabî dil ile indirdim)buyuruyor. O hâlde, Allahü teâlânın melek ile indirdiği kelimelerin, harflerin ve ma’nâların toplamı Kur’ândır. Böyle olmıyan kitâblara, Kur’ân-ı kerîm denemez. Bu kitâblara Kur’ân diyen müslimânlıkdan çıkar. Kâfir olur. Başka dile, hattâ arabîye çevrilirse, Kur’ân açıklaması denir. Ma’nâsı bozulmadan da, bir harfi bile değişince, Kur’ân olmaz. Hattâ hiçbir harfi değişmeden, okunmasında ufak değişiklik yapılırsa, Kur’ân denmez.
(Rıyâd-ün-nâsıhîn)de diyor ki: Arabî gramer şartlarına uyan ve ma’nâyı değişdirmiyen, fekat ba’zı kelimeleri Osmân radıyallahü anhın topladığına benzemiyen Kur’ân-ı kerîme (Kırâet-i şâzze) denir. Bunu nemâzda da, başka yerde de okumak câiz değildir, günâhdır. Kırâet-i şâzzeyi, Eshâb-ı kirâmdan “radıyallahü teâlâ anhüm ecma’în” birkaçı okumuş, fekat sözbirliği olmamışdır. Eshâb-ı kirâmdan birinin okuduğu bildirilmiyen bir okumağa (Kırâet-i şâzze) denmez. Böyle okuyanı habs etmek, döğmek lâzımdır. Din âlimlerinden hiçbirinin okumadığı şeklde okumak, ma’nâyı ve kelimeleri bozmasa bile, küfrdür.
Kur’ân-ı kerîmin başka dillere yapılan çevirmelerine Kur’ân denmez. Bunlara, Kur’ân-ı kerîmin meâli, ya’nî açıklaması denir. Bunlar, mütehassıs olan ve iyi niyyetli, hâlis müslimânlar tarafından hâzırlanmış ise, Kur’ân-ı kerîmin ma’nâsını anlamak için okunabilir. Buna birşey denmez. Bunlar, Kur’ân diye okunamaz. Bunları, Kur’ân diye okumak, sevâb olmaz. Günâh olur. Müslimânlar, Kur’ân-ı kerîmi, Allahü teâlânın indirdiği gibi okumalıdır. Ma’nâsını bilmeden okumak da sevâbdır. Ma’nâsını anlıyarak okumak, elbette dahâ çok sevâb ve dahâ iyidir.
Mısr, Irâk, Hicâz, Fas arabcaları birbirine benzemiyor. Kur’ân-ı kerîm, bunlardan hangisinin dili ile açıklanacak? Kur’ân-ı kerîmi anlamak için, şimdiki arabcayı değil, Kureyş dilini bilmek lâzımdır. Kur’ân-ı kerîmi anlamak için, yıllarca dirsek çürütmek, çalışmak lâzımdır. Biz, böyle çalışıp anlıyan, islâm âlimlerinin yazmış oldukları tefsîrlerden, açıklamalardan okuyup anlamalıyız. Derme çatma tercemeleri okuyan gençler, Kur’ân-ı kerîmi, mitolojik hikâyeler, lüzûmsuz, fâidesiz düşünceler, bayağı sözler sanır. Kur’ândan, islâmdan soğuyup, kâfir olur. Demek ki, gençlerin önüne Kur’ân tercemelerini sürerek, öztürkçe Kur’ân okuyunuz, yabancı dil olan arabca Kur’ânı okumayınız demek, müslimân yavrularının, şehîd evlâdlarının dinsiz yetişmesini istiyen islâm düşmanlarının yeni bir taktiği, hîlesi olsa gerekdir.
İbni Hacer-i Mekkî hazretleri, (Fetâvâ-i fıkhiyye) kitâbının otuzyedinci sahîfesinde buyuruyor ki, (Kur’ân-ı kerîmi arabîden başka harf ile yazmak ve başka dile terceme edip, Kur’ân-ı kerîm yerine bunu okumak, sözbirliği ile harâmdır. Selmân-ı Fârisî “radıyallahü anh” Fâtihayı Îrânlılara fârisî harflerle yazmadı. Tercemesini de yazmadı. Fâtiha sûresinin fârisî tefsîrini yazdı. Arabîden başka harf ile yazmak ve böyle yazılmış Kur’ânı okumak harâmdır. Kur’ân-ı kerîmi arabî harflerle, okunduğu gibi yazmak sûreti ile değişdirmek bile, sözbirliği ile harâmdır. Böyle yapmak Selef-i sâlihînin, ya’nî ilk yıllardaki müslimânların yapdıklarını beğenmemek, onları câhil bilmek olur. Meselâ, Kur’ân-ı kerîmde, (Ribû) yazılı ise de, (Ribâ) okunur. Bunu, okunduğu gibi (Ribâ) yazmak câiz değildir. Kur’ân-ı kerîmi böyle yazarken ve başka dile terceme ederken, Allah kelâmının îcâzı bozulmakda, nazm-ı ilâhî değişmekdedir. Herhangi bir sûrede bulunan âyetlerin yerlerini değişdirmek harâmdır. Çünki, âyetlerin sırası kat’î olarak doğrudur. Sûrelerin sıralarının doğruluğu ise zannîdir. Bunun için, sûrelerin yerini değişdirerek okumak, yazmak mekrûh olmuşdur. Kur’ân-ı kerîmi başka harflerle veyâ tercemesini yazmak, okumak, öğrenmesini kolaylaşdırır demek doğru değildir. Kolay olsa bile, câiz olmasına sebeb olamaz).
(Mevdû’ât-ül-ulûm)da diyor ki, (Kur’ân-ı kerîmdeki bilgiler üç kısmdır: Birincisini hiçbir kuluna bildirmemişdir. Kendisini, ismlerini ve sıfatlarını kendinden başka kimse bilemez. İkinci kısm bilgileri, yalnız Muhammed aleyhisselâma bildirmişdir. Bu yüce Peygamberden ve onun vârisi olan râsih âlimlerden başka kimse bunları anlıyamaz. Müteşâbih âyetler böyledir. Üçüncü kısm bilgileri, Peygamberine bildirmiş ve ümmetine öğretmesini emr buyurmuşdur. Bu ilmler de ikiye ayrılır: Birinciler, geçmiş insanların hâllerini bildiren (Kısas) ve dünyâda, âhıretde yaratmış olduğu ve yaratacağı şeyleri bildiren haberler(Ahbâr)dır. Bunlar, ancak Resûlullahın bildirmesi ile anlaşılır. Akl ile, tecribe ile anlaşılamaz. Üçüncü kısm bilgilerin ikincileri, akl, tecribe ve arabî ilmler ile anlaşılabilir. Kur’ân-ı kerîmden ahkâm çıkarmak ve fen bilgilerini anlamak böyledir. İmâm-ı Nesefî “rahmetullahi teâlâ aleyh”(Akâid)de buyuruyor ki, arabî ilmlere göre ma’nâ verilir. İsmâilî sapıkları gibi, başka ma’nâlar vermek, ilhâd ve küfr olur.
Kendi aklı ve görüşleri ile bozuk tefsîrler yapanlar beş dürlüdür:
1 — Tefsîr için lâzım olan bilgileri bilmiyen câhillerdir.
2 — Müteşâbih âyetleri tefsîr edenlerdir.
3 — Sapık fırkalardakilerin ve dinde reformcuların, bozuk düşünce ve isteklerine uygun tefsîr yapanlardır.
4 — Delîl ve sened ile iyi anlamadan tefsîr yapanlardır.
5 — Nefse ve şeytâna uyarak yanlış tefsîr yapanlardır).
************
SAYFA 388. (AYETLERE YANLIŞ MANA VERMEK)
Âyet-i kerîme ve hadîs-i şerîflerden anlaşıldığı ve binlerce islâm kitâbında yazıldığı üzere, Peygamberimizin “sallallahü aleyhi ve sellem” anaları ve babaları arasında bulunmakla şereflenen bahtiyârların hepsi, zemânlarının ve memleketlerinin en asîl, en şerîf, en cemîl, en temiz zâtları idi. Hep azîz, mükerrem ve muhterem idi. İbrâhîm aleyhisselâmın babası da, böylece, mü’min idi ve fenâ ahlâkdan ve âdî, çirkin sıfatlardan uzak idi. Kâfir olan Âzer, babası değil, amcası idi.
Âl-i İmrân sûresinin başında bildirildiği üzere, Kur’ân-ı kerîmin âyetleri iki dürlüdür: Biri, (Muhkemât)olup, ma’nâsı açık, meydânda olan âyetlerdir. İkincisi (Müteşâbihât) olup, ma’nâsı kapalı olan âyetlerdir. Bunlara görülen, anlaşılan, meşhûr olan ma’nâyı vermeyip, meşhûr olmıyan ma’nâ verilir. Bunların açık ve meşhûr ma’nâlarını vermek akla ve islâmiyyete uygun olmazsa, meşhûr olmıyan ma’nâ vermek, ya’nî (Te’vîl) etmek îcâb eder. Açık ma’nâlarını vermek günâh olur. Meselâ, tefsîr âlimleri (Yed),ya’nî (el) kelimesine (kudret), gücü yetmek ma’nâsını vermişlerdir. İşte, bunlar gibi, En’âm sûresinde meâl-i şerîfi, (İbrâhîm “aleyhisselâm” babası Âzere dediği zemân...) olan yetmişdördüncü âyet-i kerîmesine de, açık ma’nâsı verilemez. Çünki, Âzer kelimesi, (baba) kelimesinin atf-ı beyânı olduğu(Beydâvî) “rahmetullahi teâlâ aleyh” tefsîrinde yazılıdır. Bir kimsenin iki ismi olup, bu iki ism, birlikde söylendiği vakt, birinin meşhûr olmadığı, ikincisinin meşhûr olduğu anlaşılır. Meşhûr olmıyan birincisindeki kapalılığı açıklamak için, ikincisi zikr edilir. Bu ikincisine, (Atf-ı beyân) denir. İbrâhîm “aleyhisselâm” iki kimseye baba demekdedir. Birisi, kendi babası, diğeri, baba dediği başkasıdır. Îcâz, belâgat ve fesâhat kâ’idelerine göre, âyet-i kerîmenin ma’nâsı (İbrâhîm “aleyhisselâm”, Âzer olan babasına dediği zemân) demekdir. Böyle olmasaydı, Kur’ân-ı kerîmde, (Babası Âzere dediği zemân) demeyip, (Âzere dediği zemân) veyâ (Babasına dediği zemân) demek yetişirdi. Âzer, kendi babası olsaydı, (Babası) kelimesi fazla olurdu.
Mûsâ aleyhisselâmın dîninin devâm etdiği binsekizyüz sene içinde, Tevrât âlimlerinin hepsi ve Îsâ aleyhisselâmın havârîleri ve bunlara tâbi’ olan papaslar, Âzerin asl baba olmayıp, İbrâhîm aleyhisselâmın amcası olduğunu söylemişlerdir. Tevrât ve İncîlin değişdirilmiyen eski yazmalarından anlaşıldığına göre, İbrâhîm aleyhisselâmın asl babasının ismi Târuh idi. Ba’zı câhillerin yazdığı gibi, Târuh kelimesi, Âzer isminin ibrânî karşılığı değildir. Ya’nî, ikisi de, bir adamın ismi değildir. Kur’ân-ı kerîmde, Tevrât ve İncîle uygun âyet-i kerîmeler çokdur. Hindistândaki islâm âlimlerinden Rahmetullah efendi “rahmetullahi teâlâ aleyh”, (Beyân-ül-hak) kitâbının türkçe tercemesi, otuzuncu sahîfesinde diyor ki, (Nesh, ya’nî Allahü teâlânın değişdirmesi, yalnız emrlerde ve yasaklarda olur. İmâm-ı Begavî,(Me’âlim-üt-tenzîl) tefsîrinde: Nesh, kısas ve haberlerde olmaz. [Fen bilgilerinde ve hesâb ile bulunan bilgilerde de olmaz.] Yalnız, emr ve yasaklarda olur, demekdedir. Nesh; emr ve yasakları değişdirmek demek değildir. Bunların yürürlük zemânlarının bitdiğini haber vermek demekdir. Kur’ân-ı kerîm, Tevrâtın ve İncîlin hepsini değil, birkaç yerini nesh etmiş, yürürlükden kaldırmışdır). [Birinci kısm, otuzbeşinci maddedeki yirmiikinci mektûbun sonunda da, nesh hakkında bilgi vardır.] Bu âyet-i kerîmeyi, bu bakımdan da, te’vîl etmek lâzım gelmekdedir.
Bekara sûresinde, Ya’kûb aleyhisselâma, çocuklarının (Ve senin babaların İbrâhîm ve İsmâ’îl ve İshâkın da Rabbi) dedikleri meâlindeki yüzotuzüçüncü âyet-i kerîmeden, İsmâ’îl aleyhisselâmın, Ya’kûb aleyhisselâmın babası olduğu anlaşılmakdadır. Hâlbuki, Ya’kûb “aleyhisselâm”, İshâk “aleyhisselâm”ın, bu ise, İbrâhîm “aleyhisselâm”ın oğludur. İshâk “aleyhisselâm” da, İsmâ’îl “aleyhisselâm”ın kardeşidir. Şu hâlde, İsmâ’îl “aleyhisselâm”, Ya’kûb “aleyhisselâm”ın babası değil, amcasıdır. Demek ki, Kur’ân-ı kerîmde amcaya, baba denilmekdedir. Arabînin çeşidli lügatlarında, amcalara, baba denildiği, tefsîr kitâblarında, bu âyetin tefsîrinde yazılıdır. Peygamberimizin “sallallahü aleyhi ve sellem” bir köylü araba ve amcası Ebû Tâlib ve Ebû Lehebe ve Abbâsa çok def’a baba dediği, kitâblarda yazılıdır. Her milletde, her lisânda, her zemân, amcalara, üvey baba ve kayın pederlere ve her hâmî ve yardımcıya baba denilmesi âdet hâlindedir. Hem de, Âzer, İbrâhîm “aleyhisselâm”ın hem amcası, hem de üvey babası idi. Fîrûzâbâdî de, (Kâmûs)da böyle olduğunu bildirerek: (Âzer, İbrâhîm “aleyhisselâm”ın amcasının ismidir. Babasının ismi Târuhdur), diyor. Din kitâblarının bu kadar açık beyânı karşısında, (Âzerin amca olması kavli za’îfdir. Kuvvetli kavle göre, Âzer babasıdır) demek, za’îf ve çürük bir sözdür. Âlimlerin sözlerindeki inceliği anlamamak olur.
(Beydâvî) tefsîrinde, En’âm sûresinin yetmişdördüncü âyet-i kerîmesine, göründüğü gibi ma’nâ verip te’vîl etmemesi, [ve (Rûh-ul-beyân)da bu âyet-i kerîmeye ve Tevbe sûresinin yüzonbeşinci âyetine yanlış te’vîl yapması], bir sened olamaz ve müfessirlerin, muhaddislerin, mütekellimînin ve Sôfiyye-i aliyyenin söz birliğini bozamaz. Çünki, Kur’ân-ı kerîmin hakîkî tefsîrini yapan, doğru ma’nâsını veren, ancak Muhammed “aleyhisselâm”dır ve Onun hadîs-i şerîfleridir. Eshâb-ı kirâmdan “radıyallahü teâlâ anhüm ecma’în” ve Tâbi’în-i izâmdan hiçbiri, bu âyet-i kerîmeyi işitince, Âzerin, baba olduğunu hâtırlarına bile getirmemiş ve söylememişdir. Amcası olduğunu anlamışlardır. Ehl-i sünnetin i’tikâdı böyledir.
(Fetâvâ-i Hayriyye) sonunda buyuruyor ki, [(Kâmûs)da diyor ki, Âzer, İbrâhîm aleyhisselâmın amcasının adıdır. Babasının ismi Târuhdur. (Târîh-i Hanbelî)de, İbrâhîm bin Târuh diyor. Âzer, Târuhun adıdır diyor. (Celâleyn) tefsîrinde, âyet-i kerîmedeki Âzer ismi için, Târuhun lakabıdır, ya’nî soyadıdır diyor. İbni Hacer, (Hemziyye) şerhinde, (Âzer kâfir idi. Bunun İbrâhîm aleyhisselâmın babası olduğu, Kur’ân-ı kerîmde bildiriliyor. Kitâblı olan ümmetler, Âzer, İbrâhîm aleyhisselâmın öz babası değildi, amcası idi diyorlar. Çünki, Arablar, amcaya baba derler. Kur’ân-ı kerîmde de amcaya baba denilmişdir. Ya’kûb “aleyhisselâm” için (Baban İbrâhîmin ve İsmâ’îlin Rabbi) buyurulmuşdur. Hâlbuki, İsmâ’îl “aleyhisselâm”, Ya’kûb aleyhisselâmın babası değildi, amcası idi. Âlimlerin sözleri birbirine uymadığı zemân, hadîs-i şerîflere uymak için, âyet-i kerîmeyi te’vîl etmek vâcib olur. Beydâvî ve başkaları tesâhül ederek, âyet-i kerîmeyi te’vîl etmemişlerdir) diyor].
Abdül-Ehad Nûrî efendi, Resûlullahın ana ve babasının müslimân olduklarını isbât için ayrıca bir risâle yazmışdır. Bu risâle türkçe olup, onsekiz sahîfedir. Süleymâniyye kütübhânesi Es’ad efendi kısmında [3612] numarada mevcûddur.
İmâm-ı Süyûtî “rahmetullahi teâlâ aleyh” (Kitâb-üd-derc-il-münîfe) kitâbında, Âzerin, İbrâhîm aleyhisselâmın babası olmadığını, amcası olduğunu vesîkalarla isbât etmekdedir. Bu kitâb, Süleymâniyye kütübhânesinin (Reîs-ül-küttâb Mustafâ efendi) kısmında, [1150] numarada vardır.
(Envâr-ül-Muhammediyye)de diyor ki, hazret-i Alînin “radıyallahü teâlâ anh” bildirdiği hadîs-i şerîfde, (Âdem aleyhisselâmdan babam Abdüllaha gelinceye kadar, hep nikâhlı ana babalardan geldim. Hiçbir babamın nikâhsız, ya’nî zinâ ile çocuğu olmadı) buyuruldu. Resûlullah “sallallahü aleyhi ve sellem”, Adnâna kadar olan yirmibir babasının ismini bildirdi ki, şunlardır:
Resûlullahın “sallallahü teâlâ aleyhi ve sellem” babası Abdüllahdır. Abdüllahın babaları sıra ile, Abdülmuttalib ve Hâşim ve Abdü-Menâf ve Kusayy ve Kilâb ve Mürre ve Kâ’b ve Lüveyy ve Gâlib ve Fihr ve Mâlik ve Nadr ve Kinâne ve Huzeyme ve Müdrike ve İlyâs ve Mudar ve Nizâr ve Me’add ve Adnân. Bunların hepsi, kitâbımızın sonunda, harf sırası ile yazılarak, kısaca bilgi verilmişdir.
(Fusûs) şârihi Abdüllah-ı Rûmî, (Metâli’un-nûr) kitâbındaki ecdâd-ı Peygamberîyi tezkiye yazıları(Ni’met-i kübrâ) kitâbımızda neşr edilmişdir.
İslâmî ilmlerin, Tefsîr ve Hadîs ve Fıkh ve Tesavvuf kısmlarında derin bilgisi olan ve çok kıymetli kitâbları ile insanlara büyük hizmet eden, ebedî se’âdet yolunu gösteren, Senâullah-ı Dehlevî [Pâni-pütî] hazretleri, (Tefsîr-i Mazherî)nin birinci ve üçüncü cildlerinde buyuruyor ki, En’âm sûresindeki (Âzer)kelimesi, (Ebîhi) kelimesinin atf-ı beyânıdır. Âzerin, İbrâhîm “aleyhisselâm”ın babası değil, amcası olduğunu bildiren haberler dahâ doğrudur. Arabistânda, amcaya baba denilir. Kur’ân-ı kerîmde de, İsmâ’îl “aleyhisselâm”a, Ya’kûb “aleyhisselâm”ın babası denilmişdir. Hâlbuki amcasıdır. Âzerin asl ismi(Nâhûr) idi. Nâhûr, dedelerinin hak dîninde idi. Nemrûdun vezîri olunca, dînini dünyâya değişerek kâfir oldu. Fahreddîn-i Râzî ve selef-i sâlihînden çoğu da, Âzerin amca olduğunu, bildirdiler. Zerkânî “rahmetullahi teâlâ aleyh”, (Mevâhib-i ledünniyye)yi şerh ederken, İbni Hacer-i Hiytemînin “rahmetullahi teâlâ aleyh”, (Âzerin amca olduğunu, Ehl-i kitâb ve târîhciler sözbirliği ile bildirmişlerdir) sözünü vesîka olarak yazmışdır. İmâm-ı Süyûtî, Âzerin baba olmadığını, İbrâhîm “aleyhisselâm”ın babasının Târuh olduğunu, İbni Abbâs “radıyallahü teâlâ anhümâ” bildirdi, diyor. İbni Abbâsın bu sözünü, Mücâhid ve İbn-i Cerîr ve Süddî, senedleri ile bildirmişlerdir. İbni Münzirin tefsîrinde de Âzerin amca olduğu açıkca bildirildiğini yine Süyûtî haber vermekdedir. İmâm-ı Süyûtî, Resûlullahın, Âdem “aleyhisselâm”a kadar bütün dedelerinin müslimân olduklarını bildiren bir risâle yazmışdır. Böyle olmakla berâber, Muhammed bin İshâk ve Dahhâk ve Kelbî, Âzerin İbrâhîm “aleyhisselâm”ın babası olduğunu, bir isminin de Târuh olduğunu söylediler. Ya’kûb “aleyhisselâm”ın da, iki ismi vardı. İkincisi İsrâîl idi dediler. Mukâtil ile İbni Hibbân da, Âzer, İbrâhîm “aleyhisselâm”ın babası Târuhun lakabıdır dediler. Begavînin bildirdiği gibi, Atâ, İbni Abbâsdan haber veriyor ki, Resûlullah “sallallahü aleyhi ve sellem”, anasını babasını merak etdi. Bekara sûresinin yüzondokuzuncu âyeti gelerek, (Cehennem ehlinin hâlinden sorma!) buyuruldu. Fekat, İbn-i Cerîr, bu haberin kuvvetli olmadığını bildirdi. Eğer doğru dersek, İbni Abbâs “radıyallahü teâlâ anh” kendi zan etdiğini haber vermişdir. Zannı da doğru olsa, anasının babasının Cehennemde oldukları açıkça bildirilmemekdedir. Cehennemde olsalar da, yine kâfir oldukları söylenemez. Çünki, mü’minlerden de Cehenneme gidecekler olacakdır. Hadîs-i şerîfde, (Ben sizin en iyiniz olduğum gibi, babam da, babalarınızdan dahâ iyidir) buyuruldu.(Tefsîr-i Mazherî)den terceme temâm oldu.
(Uyûn-ül-besâir)de, (El-hazar) kısmında bildiriyor ki: (Mâlikî âlimlerinden kâdî Ebû Bekr İbnül-arabî “rahmetullahi teâlâ aleyh”, Resûlullahın anasının, babasının Cehennemde olduğunu söyliyen mel’ûndur buyurdu. Her müslimânın, Resûlullahı incitecek birşey söylemekden sakınması lâzımdır. Onu incitene Allahü teâlâ la’net etdi. Dedelerine kâfir demekden dahâ büyük incitmek olamaz!).
(El müstened)in, otuzüçüncü sahîfesinde, (Âzerin, İbrâhîm “aleyhisselâm”ın babası olmadığını, amcası olduğunu, imâm-ı Süyûtî isbât etmekdedir. (Babam ve baban Cehennemdedirler) hadîs-i şerîfi, Ebû Lehebin Cehennemde olduğunu bildirmekdedir) demekde, yüzyetmişbeşinci sahîfesinde, Süyûtîye dil uzatan Alî-yülkârîye vesîkalarla cevâb vermekdedir. Bu sahîfelerinin tercemesi (Fâideli Bilgiler) kitâbının (Din adamı bölücü olmaz) kısmında yazılıdır.
Gelip bekâ behârından, bu fenâda kışı bulduk,
atomlardan tâ Arşa dek, şaşılacak işi bulduk.
Düşüp gurbet âlemine, şaşkın şaşkın dolaşırken,
hasta rûha hayât veren, te’sîrli bakışı bulduk.
Herbir sözü hakîkatdan haber verir âşıklara,
şükür, hayret diyârına, varan bir akışı bulduk.
Ne kelâm o, ne bakış o, aklın üstü bir varlık o,
onun ayak tozlarını, kalb derdine aşı bulduk.
Maddeleri inceleyip, temâşâ eyledik birbir,
hepsini aynı mî’mârın, düzgün bir yapışı bulduk.
Atdık herşeyi aradan, temizlendik mâsivâdan,
eserlerden, nakışlardan, çok şükür Nakkâşı bulduk.
*****************
KUR’ÂN-I KERÎM
Allahü teâlânın, en son gönderdiği; emir ve yasaklarını, îmân ve ibâdet bilgilerini, güzel ahlâkı içine alan, ilâhî kitab; Edille-i şer’iyyenin ilki, yâni İslâm dinindeki hükümlerin birinci ana kaynağı.
Kur’ân-ı kerîm, nazm-ı ilâhîdir. Nazm, lügatda, incileri ipliğe dizmeye denir. Kelimeleri de, inci gibi yanyana dizmeye nazmdenilmiştir. Şiirler birer nazmdır. Kur’ân-ı kerîmin kelimeleri Arabî olup, bunları yanyana dizen, Allahü teâlâdır. Dizilmiş olan bu kelimeler, âyetler hâlinde gelmiştir. Cebrail ismindeki bir melek, bu âyetleri, bu kelimelerle ve bu harflerle okumuş, Muhammed aleyhisselâm da, mübarek kulakları ile işiterek ezberlemiş ve hemen Eshâbına okumuştur. Allahü teâlâ, Kur’ân-ı kerîmi Kureyş kabilesinin lügati ile gönderdi (Bkz. Kıraat).
Kur’ân-ı kerîm vahy-i ilâhîdir. Vahy, fısıldamak, konuşmak mânâlarına gelir. Dînî bir terim olarak; Peygamberlere ilâhî bilgilerin aktarılması, Cebrail aleyhisselâmın, Allahü teâlânın emir ve yasaklarını peygamberlerine okumasıdır. İlk vahy, Peygamber efendimize 610 senesi Ramazân-ı şerîf ayında geldi. Resûlullah efendimiz kırk yaşlarında iken Mekke civarındaki dağlardan biri olan Hira mağarasına çekilmiş ve tefekküre dalmıştı. Ramazân ayının Kadir gecesi gece yarısından sonra, kendisini mübarek ismiyle çağıran bir ses duydu. Başını kaldırıp etrafa baktı, ikinci defa aynı sesi işitince, her tarafı bir nurun kapladığını gördü. Arkasından Cebrail aleyhisselâm karşısına geldi ve; “Oku!” dedi. Resûlullah efendimiz ona; “Ben okumuş değilim” cevâbını verdi. O zaman melek O’nu tutup takati kesilinceye kadar sıktı ve “Oku!” dedi. Yine; “Ben okumuş değilim” cevâbını verdi. Bir daha sıktı ve “Oku!” dedi. “Ben okumuş değilim”buyurunca, üçüncü defa sıktı. Sonra bıraktı ve; “(Ey Muhammed!) Her şeyi yaratan Rabbinih ismiyle oku! O, insanı pıhtılaşmış kandan (alakdan) yarattı! Oku, Allahü teâlâ büyük kerem sahibidir. O, kalemle öğretir, bilmediklerini öğretir.” meâlindeki Alâk sûresinin ilk beş âyet-i kerîmesini getirdi. Muhammed aleyhisselâm da onunla beraber okudu, ilk vahy bu suretle başladı. Resûlullah efendimizin bütün hayâtı boyunca, vefatına az bir zaman kalana kadar peyder pey çeşitli şekillerde devam etti. BöyleceKur’ân-ı kerîmin 94. sûresi olan Alak sûresi ilk inen sûre oldu.
Peygamber efendimize gelen vahy şekillerinden bâzıları şunlardır:
1-Vahyin ilk şekli, Resûlullah efendimizin gördüğü sâdık (doğru) rüyalardır. Bu rüyalar, sabah aydınlığı gibi aynen çıkardı.
2-Vahy, bâzan Peygamber efendimimize açık bir ses hâlinde, çan sesine benzer şekilde gelirdi. Bu, vahyin en ağır olanı idi.
3-Cebrail aleyhisselâm tarafından Efendimizin kalbine üfleme ve ilham şeklinde vahy gelmesi idi.
4-Cebrail aleyhisselâm, insan şeklinde gelerek vahy getirirdi. Vahyin en kolay olanı bu idi. Cebrail aleyhisselâm, ekseriya Dıhye’nin (r. anh) şeklinde vahy getirirdi.
5-Bâzan da araya hiç melek girmeden, Peygamber efendimizin doğrudan doğruya Allahü teâlâdan vahy almasıdır. Buna vasıtasız vahy denir. Bekara sûresinin son iki âyet-i kerîmesi böyle vahyedildi.
6-Cebrail aleyhisselâmın bizzat kendi şekliyle getirdiği vahy olup, bu da iki defa vâki oldu. İlki, Efendimizin Hira dağında iken görüp vahy alması, ikincisi Mîrâc’da vuku bulmasıdır.
Peygamber efendimiz vahy esnasında kendinden geçer, mübarek yüzü sararır, soğuk kış günlerinde bile yüzünde ter taneleri belirirdi. Etrafında bulunanlar, O’na vahy geldiğini derhal anlarlardı. Hattâ Peygamber efendimiz, vahyin ağırlığını hisseder, ellerini dahî o esnada kaldıracak takatleri kalmazdı. Ayrıca o zaman arı uğultusuna benzer ses duyulurdu. Bir defasında Peygamber efendimiz deve üzerinde iken vahy geldi. Deve, vahyin ağırlığına dayanamıyarak arka ayakları üzerine çöküverdi.
Kur’ân-ı kerîm, Peygamber efendimize bir defada (toptan) gelmeyip, lüzumuna ve hâdiselere göre âyet âyet, bâzan sûre sûre vahyolundu. Yirmi üç senede tamamlandı. Mekke’de nazil olan âyet-i kerîmelere Mekkî, Medîne’de nazil olanlara da Medenî dendi.
Peygamber efendimiz kendisine gelen vahyi ezberler ve asla unutmazdı. A’lâ sûresinin altıncı âyet-i kerîmesinde meâlen; “Sana(Cebrail’in öğreteceği üzere Kur’ân’ı) okuyacağız ve sen hiç unutmayacaksın” buyrulmuştu. Resûlullah efendimiz, kendisine gelen vahyi Eshâb-ı kirâmma okur, onlar da ezberlerdi. Emrinde husûsî vahy kâtipleri vardı. Gelen vahyi, vahy kâtipleririne yazdırır, her âyet-i kerîmenin hangi sûreye yazılacağını bildirirdi. Kur’ân-ı kerîm âyetleri, Resûlullah efendimizin sağlığında; derilere, kemiklere, taş parçalarına, hurma kabuklarına yazılıp en emîn yerlerde hürmet ve îtinâ ile muhafaza edildi.
Kur’ân-ı kerîm âyetleri, Peygamber efendimizin koyduğu tertip üzerine ezberlenip namazlarda okundu. Eshâb-ı kiramın en zevkli zamanları, Resûlullah efendimizin mübarek sohbetleri ve Kur’ân-ı kerîm okumakla geçirdikleri zamanlar idi. Hazret-i Ebû Bekr, Ömer, Osman, Ali, Talha, Sa’d, İbn-i Mes’ûd, Salim, Ebû Hüreyre, Zeyd bin Sabit, Muâz bin Cebel, Ubeyy bin Ka’b, hazret-i Âişe, hazret-i Hafsa, Ümmü Seleme (r. anhünne ve anhüm ecmaîn), Kur’ân-ı kerîmi ezbere bilen Eshâb-ı kiramdan bâzıları idiler.
Cebrail aleyhisselâm her sene bir kerre gelip, o âna kadar inmiş olan Kur’ân-ı kerîmi, Levh-i mahfuzdaki sırasına göre okur, Peygamber efendimiz dinler ve tekrar ederdi. Âhırete teşrîf edeceği sene, iki kerre gelip, tamâmını okudular. Muhammed aleyhisselâm ve Eshâbdan çoğu, Kur’ân-ı kerîmi tamamen ezberlemişti. Bâzıları da, bâzı kısımları ezberlemiş, bir çok kısımlarını yazmışlardı.
Peygamber efendimizin vefatından sonra, hazret-i Ebû Bekr’in hilâfeti devrinde mürtedlerle yapılan Yemâme harbinde, yetmişten fazla kurra (hafız) şehîd düştü. Bu durumdan hazret-i Ömer endişe edip, Kur’ân-ı kerîmin toplanması için halîfe hazret-i Ebû Bekr’e müracaat etti. Bunun üzerine hazret-i Ebû Bekr’in emriyle Zeyd bin Sabit başkanlığında büyük bir hey’et tarafından Kur’ân-ı kerîm sahîfeleri bir araya toplandı. Her sûrenin âyetleri, Peygamber efendimizin bildirdiği tertibe göre, bir araya getirildi. Hazret-i Ebû Bekr, bu hey’ete bütün Kur’ân-ı kerîmi kâğıt üzerine yazdırdı. Böylece Mushaf veya Mıshaf denilen bir kitab meydana geldi. Kur’ân-ı kerîmin bu şekilde toplanıp tertîb edilmesine tevfîkiye dendi. Otuz üç bin Sahâbî, bu mushafın her harfinin tam tamına yerinde olduğuna söz birliği ile karar verdi. Sûreler birbirinden ayrılmamıştı. Üçüncü halîfe Osman (r. anh), hicretin yirmi beşinci senesinde sûreleri birbirinden ayırdı ve sıraya koydu. Altı mushaf daha yazdırıp; Bahreyn, Şam, Bağdâd, Yemen, Mekke ve Medine’ye gönderildi. Bu gün, dünyâda bulunan bütün mushaflar, hep buyedimushaftân çoğaltılmış olup, aralarında bir nokta farkı bile yoktur.
Kur’ân-ı kerîmde yüz on dört sûre ve altı bin iki yüz otuz altı âyet vardır. Âyetlerin sayısının 6236’dan az veya daha çok olduğu da bildirildi ise de, bu ayrılıklar, büyük bir âyetin, birkaç küçük âyet sayılmasından veya bir kaç kısa âyetin, bir büyük âyet, yâhud sûrelerin evvelindeki Besmelelerin bir veya ayrı ayrı âyet sayılmasından ileri gelmiştir.
Hazret-i Osman zamanında istinsah edilerek çoğaltılan mushaflarda hareke ve nokta yoktu. Müslümanlar, nokta ve harekeye muhtaç olmadan bu mushafları kendi tabiî okuyuşlarına göreokudular. Hazret-i Osman devrinden. Emevî halîfesi Abdülmelik bin Mervân, (vefatı 705/H. 86) devrine kadar kırk küsur sene okumaya devam ettiler. Ne zaman ki Arab olmayan milletlerin müslüman olmaları ve dillerinin de başka olması, Kur’ân-ı kerîme nokta ve hareke konması ihtiyâcını hissettirdi. Haccâc bin Yûsuf 714 (H. 95), Kur’ân-ı kerîmin yanlış okunmasını önleyecek işaretlerin bulunarak mushaflara konulması hususunda tedbirler gidi. Kur’ân-ı kerîme ilk harekeyi Ebü’l-Esved ed-Düelî; noktalama işaretlerini de, Yahya bin Ya’mer koydu.
Eski mushaflarda âyet sonları iyice belirtilmediği gibi âyet arası vakıf yerleri de işaretli değildi. Baştan başa Kur’ân-ı kerîm âyetleri tarandı ve nerelerde durmak lâzım geldiği tek tek incelenip belirlendi. Mushaf yazan hattatlar da zamanla âyet-i kerîmeleri birbirinden ayırmak için âyet sonlarına yuvarlak bir dâire veya gül deseni şeklinde muntazam işaretler koydular. Müslümanlara yol göstermek için bu konuda vakıf ve ibtidâ adıyla başlı başına eserler yazıldı. Böylece müslümanların anlıyacağı şekilde îzâh edildi. Altıncı asırda yaşayan Muhammed bin Tayfur Secâvendî (r. aleyh), kırâata dâir çalışmalarıyla meşhûr oldu. Vakf ve îbtidâ adlı eserinde, Kur’ân-ı kerîm okurken îcâb eden vakıf ve ihtidaları açıkladı. Fas ve Cezayir gibi magrib memleketleri hâriç, bütün şark memleketlerindeki Kur’ân-ı kerîm nüshalarında, Secâvendî’nin yolu tâkib edildi. Bu gün mushaflarda kullanılan bu işaretlere, Secâvend denmesi bu zâtın ismi sebebiyledir.
İslâm âlimlerinin büyüklerinden, Osmanlı Devleti’nin dokuzuncu şeyhül-islâmı Ahmed ibni Kemâl Paşa (r. aleyh), Kur’ân-ı kerîmin secâvendlerini (yâni duraklarını) yazdığı şiirinde şöyle bildirmektedir:
Cim: Caiz geçmek ondan, hem reva,
durmak fekat, evlâdır sana!
Ze: Caiz, onda dahî durdular,
geçmeği, daha iyi gördüler.
Tı: Mutlaka durmak nişanıdır.
nerde görsen, orda hemen dur!
Sad: Durmakta ruhsat var dediler,
nefes almağa izin verdiler.
Mim: Lâzım durmak burada elbet,
geçmede, küfürden korkulur pek!
La: Durulmaz! demektir her yerde,
durma hiç! alma hem nefes de!
Bu tertible oku, itmam et,
Sevabın cümleye ihsan et!
Ayn: Bu harf, rükû demektir. Ömer Faruk’un (r. anh) namaz kıldırırken, ayakta okumayı bitirip rükûa eğildiğini gösterir. Ayn işareti, hep âyetlerin sonunda bulunmaktadır.
Redd-ül-muhtâr kitabı, üçüncü cild, yemîn bahsinde buyruluyor ki, Feth-ul-kadîr kitabında da denildiği gibi; “Allahü teâlâ, Kur’ân-ı kerîmi, harf ve kelime olarak gönderdi. Bu harfler mahlûkdur. Bu harf ve kelimelerin mânâsı, kelâm-ı ilâhîyi taşımaktadır. Bu harflere, kelimelere Kur’ân denir. Kelâm-ı ilâhîyi gösteren mânâlar da Kur’ândır. Bu kelâm-ı ilâhî olan Kur’ân, mahlûk değildir. Allahü teâlânın, başka sıfatları gibi, ezelî ve ebedîdir.”
Kur’ân-ı kerîm, Kadr gecesinde inmeğe başlamış ve tamâmı yirmi üç senede inmiştir. Tevrat, incil ve bütün kitaplar ve sahîfeler ise, hepsi birden bir defada inmişti. Hepsi, insan sözüne benziyordu ve lafızları mucize değildi. Onun için çabuk bozuldu, değiştirildiler. Kur’ân-ı kerîm ise, Muhammed aleyhisselâmın mucizelerinin de en büyüğüdür ve insan sözüne benzememektedir.
Her şâirin, nazm yapmak kabiliyeti başkadır. Meselâ, Mehmed Akif’in ve Nâbî’nin şiirlerini iyi bilen usta bir edebiyatçıya, Mehmed Akif’in, son yazdığı bir şiirini götürüp, bu, Nâbî’nin şiiridir desek, bu şiiri, hiç işitmemiş olduğu hâlde, okuyunca; “Yanılıyorsunuz! Ben Nâbî Efendi’nin ve Mehmed Akif’in şiirlerini iyi bilirim. Bu şiir Nâbî’nin değil, Mehmed Akif’indir” der. İki Türk şâirinin Türkçe kelimeleri nazm etmesi, dizmesi çok farklı olduğu gibi, Kur’ân-ı kerîm hiç bir insan sözüne benzemiyor. Kur’ân-ı kerîmin insan sözü olmadığı tecrübe ile de isbât edilmiştir ve her zaman edilebilir. Şöyle ki, bir Arab şâiri, bir sahîfede, edebî san’at inceliklerini göstererek, bir şey yazmış, bunun arasına bir kaç satır hadîs-i şerîf ve başka yerine de, aynı şeyi anlatan bir âyet-i kerîme koyup, hepsi bir arada, islâm’dan ve Kur’ân’dan haberi olmayan, Arabîsi kuvvetli birisine, bir adamın yazısı diye okutturulmuştur. Okurken, hadîs-i şerîfe gelince, durmuş ve; “Burası, yukarısına benzemiyor. Buradaki san’at daha yüksek” demiştir. Sıra âyet-i kerîmeye gelince, şaşkın bir hâlde; “Burası hiç bir söze benzemiyor. Mânâ içinde, mânâ çıkıyor. Hepsini anlamağa imkân yok” demiştir.
Kur’ân-ı kerîm, hiç bir dile, hattâ Arabça’ya da tercüme edilemez. Herhangi bir şiirin, kendi diline bile, tam tercümesine imkân yoktur. Ancak îzâh edilebilir, açıklanabilir. Kur’ân-ı kerîmin mânâsını anlamak için tercümesini okumamalıdır. Bir âyetin mânâsını anlamak demek, Allahü teâlânın bu âyetde, ne demek istediğini anlamak demektir. Bu âyetin herhangi bir tercümesini okuyan kimse, murâd-ı ilâhîyi öğrenemez. Tercüme edenin, bilgi derecesine göre anlamış olduğunu öğrenir. Bir câhilin, bir dinsizin’yaptığı tercümeyi okuyan da, Allahü teâlânın dediğini değil, tercüme edenin, anladım sanarak, kendi kafasından anlatmak istediğini öğrenir.
Köylüye âid bir kânunu, hükümet, doğruca köylüye göndermez. Çünkü, köylü okuyabilse bile, anlıyamaz. Bu kânun önce, valilere gönderilir. Valiler, iyi anlayıp, izahını ekliyerek, kaymakamlara, bunlar da daha açıklayarak, nahiye müdürlerine gönderir. Nahiye müdürleri, bu açıklamalar yardımı ile kânunu iyi anlıyabilir ve muhtarlara anlatır. Muhtar, yalnız okumakla anlıyamaz. Muhtar da, ancak, köylü dili ile, köylüye söyler, işte, Kur’ân-ı kerîm de, ahkâm-ı ilâhiyyedir. Kânûn-ı Rabbânîdir. Allahü teâlâ, Kur’ân-ı kerîmde kullarına seâdet yolunu göstermiş ve kendi kelâmını insanların en yükseğine göndermiştir. Kur’ân-ı kerîmin mânâsını yalnız Muhammed aleyhisselâm anlar. Başka kimse, tam anlıyamaz. Eshâb-ı kiram aleyhimürrıdvân, ana dili olarak Arabî bildikleri, edîb ve belîğ oldukları hâlde, bâzı âyetleri anlıyamaz; Resûlullah’a sallallahü aleyhi ve sellem sorarlardı.
Ömer (r. anh), bir gün geçerken, Resûlullah efendimizin, Ebû Bekr-i Sıddîk’a (r. anh) bir şey anlattığını gördü. Yanlarına gidip dinledi. Sonra, başkaları da gördü ise de, gelip dinlemeğe çekindiler. Ertesi gün, Ömer’i (r. anh) görünce; “Yâ Ömer! Resûlullah efendimiz dün size bir şey anlatıyordu. Bize de söyle, öğrenelim” dediler. Çünkü Resûlullah efendimiz dâima; “Benden duyduklarınızı, din kardeşlerinize de anlatınız! Birbirinize duyurunuz!” buyurdu. Ömer (r. anh); “Dün Ebû Bekr (r. anh), Kur’ân-ı kerîmden anlıyamadığı bir âyetin mânâsını sormuş, Resûlullah efendimiz de ona anlatıyordu. Bir saat dinledim, bir şey anlıyamadım” dedi. Çünkü Ebû Bekr’in yüksek derecesine göre anlatıyordu. Ömer (r. anh), o kadar yüksek idi ki, Resûlullah efendimiz; “Ben Peygamberlerin sonuncusuyum. Benden sonra peygamber gelmiyecektir. Eğer, benden sonra peygamber gelseydi, Ömer peygamber olurdu” buyurdu Böyle yüksek olduğu ve Arabîyi çok iyi bildiği hâlde, Kur’ân-ı kerîmin tefsîrini bile anlıyamadı. Çünkü Resûlullah efendimiz, herkesin derecesine göre anlatıyordu. Ebû Bekr’in derecesi ondan daha yüksekti. Fakat bu da, hattâ öebrâil aleyhisselâm dahî, Kur’ân-ı kerîmin mânâsını ve esrarını Resûlullah’a sorardı. Resûlullah’ın, Kur’ân-ı kerîmin hepsinin tefsîrini, Eshâbına bildirdiğini İmâm-ı Süyûtî haber vermektedir.
Hülâsa, Kur’ân-ı kerîmin mânâsını yalnız Muhammed aleyhisselâm anlamış ve hadîs-i şerîfleri ile bildirmiştir. Kur’ân-ı kerîmi tefsîr eden O’dur. Doğru tefsîr kitabı da, O’nun hadîs-i şerîfleridir. Din âlimlerimiz, uyumayarak, dinlenmiyerek, istirahatlarını feda ederek, bu hadîs-i şerîfleri toplayıp, tefsîr kitablarını yazmışlardır. Beydâvî tefsiri, bunların en kıymetlilerindendir (Bkz. Tefsîr ilmi).
Kur’ân-ı kerîmin hakîkî mânâsını anlamak, öğrenmek isteyen bir kimse, din âlimlerinin kelâm, fıkıh ve ahlâk kitaplarını okumalıdır. Bu kitapların hepsi, Kur’ân-ı kerîmden ve hadîs-i şerîflerden alınarak yazılmıştır. Kur’ân tercümesi diye yazılan kitaplar, doğru mânâ veremez. Okuyanları, bunları yazanların fikirlerine, düşüncelerine ve maksadlarına esir eder ve dinden ayrılmalarına sebeb olur.
Kur’ân-ı kerîmin, Lâtin harfleri ile yazılmasına da imkân bulunmamaktadır. Çünkü bu harflerde, Kur’ân-ı kerîm harflerinin hepsinin karşılığı olmadığından, mânâ bozuluyor. Okunan, Kur’ân olmayıp, mânâsız veya rastgele mânâlar veren, bir ses yığını oluyor.
Diyanet İşleri Başkanlığı tarafından hazırlanıp 1961 (H. 1381) de, neşr edilen Kur’ân-ı Kerîmin Türkçe Meâli adındaki tercümesinin önsözünde de diyor ki: “Kur’ân-ı kerîm gibi ilâhî belagat ve i’câzı hâiz bir kitab, yalnız Türkçeye değil, hiç bir dile hakkıyla çevrilemez. Eski tefsirlerin ışığı altında verilen mânâlara da tercüme değil, meal demek uygundur. Kur’ânın yalnız mânâsını ifâde eden sözleri, Kur’ân hükmünde tutmak, namazda okumak ve aslına hakkıyla vâkıf olunmadan ahkâm çıkarmak caiz olmaz. Hiç bir tercüme, aslının yerini tutamaz. Kur’ân-ı kerîmde, muhtelif mânâlara gelen lafızlar vardır. Böyle bir lafzı tercüme etmek, çeşitli mânâlarını bire indirmek olur ki, verilen tek mânânın, murâd-ı ilâhî olduğu bilinemez. Bunun için, Kur’ân tercümesi demeğe cesaret edilemez. Kur’ân-ı kerîmi tercüme etmek başka, tercümeyi Kur’ân yerine koymağa kalkışmak başkadır.” Önsözden sonra yapılan açıklamalarda diyor ki; “Bu ilâhî, beşer üstü ve mûciz kitabın tam hakkını vererek aynen Türkçeye çevrilmesi mümkün değildir. Bu itibârla, en isabetli yol; âyetleri kelime kelime aynen tercüme etmek yerine, Arabca aslından anlaşılan mânâ ve meâli Türkçe ile ifâde yolu olsa gerektir. Kur’ân’ın nazm-ı celîlini, aslındaki i’câz ve belâgatini muhafaza ederek tercüme etmek mümkün değildir. Fakat, meal olarak tercümesi mümkündür. Bir dilden başka bir dile yapılan tercümelerde, her iki dilin hususiyetlerini hakkıyla belirtmeğe imkân yoktur. Avrupa’da ilk Kur’ân tercümesi 1141 (H. 537)’de Lâtinceye yapılmıştır. 1513 (H. 919)’da İtalyancaya, 1616 (H. 1025)’de Almancaya, 1647 (H. 1056)’da Fransızcaya ve 1648 (H. 1057)’de İngilizceye tercüme edilmiştir. Bu gün, bu dillerin herbirinde otuz kadar tercümeleri vardır. Ancak çeşitli eğilimli kimselerin yaptıkları tercümelerde, pek yanlış hattâ garazkârâne olanlar vardır.”
Mısır, Irak, Hicaz, Fas Arabçaları birbirine benzemiyor. Kur’ân-ı kerîm, bunlardan hangisinin dili ile açıklanacak? Kur’ân-ı kerîmi anlamak için, şimdiki Arabçayı değil, Kureyş dilini bilmek lâzımdır. Kur’ân-ı kerîmi anlamak için, çalışıp, yıllarca dirsek çürütmek lâzımdır. Böyle çalışıp anlıyan, İslâm âlimlerinin yazdığı tefsirlerden, açıklamalardan okuyup anlamalıdır. Derme çatma tercümeleri okuyanlar, Kur’ân-ı kerîmi, mitolojik hikâyeler, lüzumsuz, faydasız düşünceler, bayağı, sözler sanır. Kur’ân’dan, İslâm’dan soğuyup kâfir olur.
Allahü teâlâ, Kur’ân-ı kerîmde “Benim, kitabım Arabîdir. Muhammed’e (aleyhisselâm), bu Kur’ânı Arabî dil ile indirdim”buyurdu. O hâlde, Allahü teâlânın melek ile indirdiği kelimelerin, harflerin ve mânâların toplamı Kur’ândır. Böyle olmayan kitaplara, Kur’ân-ı kerîm denemez. Bu kitablara Kur’ân diyen müslümanlıktan çıkar. Başka dile, hattâ Arabîye çevrilirse, Kur’ân açıklaması denir. Mânâsı bozulmadan da, bir harfi bile değişince, Kur’ân olmaz. Hattâ hiç bir harfi değişmeden, okunmasında ufak değişiklik yapılırsa, Kur’ân denmez.
Riyâd-ün-nâsıhîn’de diyor ki: “Arabî gramer şartlarına uyan ve mânâyı değiştirmeyen, fakat bâzı kelimeleri Osman (r. anh)’ın, topladığına benzemiyen Kur’ân-ı kerîme Kırâet-i şâzze denir. Bunu namazda da, başka yerde de okumak caiz olmayıp, günahdır. Kırâet-i şâzzeyi, Eshâb-ı kiramdan bir kaçı okumuş, fakat söz birliği olmamıştır. Eshâb-ı kiramdan birinin okuduğu bildirilmeyen bir okumağa Kırâet-i şâzze denmez. Böyle okuyanı habs etmek, döğmek lâzımdır. Din âlimlerinden hiç birinin okumadığı şekilde okumak, mânâyı ve kelimeleri bozmasa bile küfürdür.”
İbn-i Hacer-i Mekkî hazretleri, Fetâvâ-i fıkhiyye kitabının otuz yedinci sahifesinde buyuruyor ki: “Kur’ân-ı kerîmi Arabîden başka harf ile yazmak ve başka dile tercüme edip, Kur’ân-ı kerîm yerine bunu okumak, söz birliği ile haramdır. Selmân-ı Fârisî (r. anh), Fâtiha’yı, İranlılara Fârisî harflerle yazmadı. Tercümesini de yazmadı. Fatiha sûresinin Fârisî tefsîrini yazdı. Arabîden başka harf ile yazmak ve böyle yazılmış Kur’ân’ı okumak haramdır. Kur’ân-ı kerîmi Arabî harflerle, okunduğu gibi yazmak sureti ile değiştirmek bile, söz birliği ile haramdır. Böyle yapmak, Selef-i sâlihînin yâni ilk yıllardaki müslümanların yaptıklarını beğenmemek, onları câhil bilmek olur. Meselâ, Kur’ân-ı kerîmde Ribû yazılı ise de, Ribâ okunur. Bunu, okunduğu gibi Ribâ yazmak caiz değildir. Kur’ân-ı kerîmi böyle yazarken ve başka dile tercüme ederken, Allah kelâmının i’câzı bozulmakta, nazm-ı ilâhî değişmektedir. Herhangi bir sûrede bulunan âyetlerin yerlerini değiştirmek haramdır. Çünkü, âyetlerin sırası kat’î olarak doğrudur. Sûrelerin sıralarının doğruluğu ise zannîdir. Bunun için, sûrelerin yerini değiştirerek okumak, yazmak mekruh olmuştur. Kur’ân-ı kerîmi başka harflerle veya tercümesini yazmak, okumak, öğrenmesini kolaylaştırır demek doğru değildir. Doğru olsa bile, caiz olmasına sebeb olamaz.”
Mevdûât-ül-ulûm da diyor ki: “Kur’ân-ı kerîmdeki bilgiler üç kısımdır: Birincisini hiç bir kuluna bildirmemiştir. Kendisini, isimlerini vesıfatlarını kendinden başka kimse bilemez, ikinci kısım bilgileri, yalnız Muhammed aleyhisselâma bildirmiştir. Bu yüce Peygamberden ve onun vârisi olan râsih âlimlerden başka kimse bunları anlıyamaz. Müteşâbih âyetler böyledir. Üçüncü kısım bilgileri, Peygamberine bildirmiş ve ümmetine öğretmesini emir buyurmuştur. Bu ilimler de ikiye ayrılır. Birinciler, geçmiş insanların hâllerini bildiren kısas ve dünyâda-âhırette yaratmış olduğu ve yaratacağı şeyleri bildiren haberler yâni ahbâr’dır. Bunlar, ancak Resûlullah’ın bildirmesi ile anlaşılır. Akıl ile, tecrübe ile anlaşılamaz. Üçüncü kısım bilgilerin ikincileri, akıl, tecrübe, Arabî ilimler ile anlaşılabilir. Kur’ân-ı kerîmden ahkâm çıkarmak ve fen bilgilerini anlamak böyledir.” İmâm-ı Nesefî, Akâid’de buyuruyor ki: “Arabî ilimlere göre mânâ verilir, ismâilî sapıkları gibi, başka mânâlar vermek, ilhâd ve küfr olur.”
Kur’ân-ı kerîm, önce gelen bütün kitapları ve onlandaki hükümleri neshetti. Zâten Tevrat, Zebur ve incîl tahrif edilip asılları kalmamıştır. Kur’ân-ı kerîmin, kıyamete kadar hiç bir zaman tahrifat (değişiklik), unutulmak, ziyâde ve noksanlık olmayıp, gönderildiği gibi muhafaza edileceği, Hicr sûresi 9. âyet-i kerîmesinde meâlen; “Hiç şüphe yok ki, Kur’ân-ı biz indirdik ve muhakkak ki, onu tahrif ve tebdilden (değişikliğe uğramaktan) biz koruyacağız.” buyruldu.
Geçmişteki ve gelecekteki bütün ilimler, Kur’ân-ı kerîmde mevcûd olup, bütün kitaplardan üstün ve kıymetlidir. Peygamber efendimizin en büyük mûcizesidir. İnsanlar, Kur’ân-ı kerîmin en kısa sûresi gibi bir söz söylemekten âciz bırakıldılar. Kur’ân-ı kerîmin belagatı, fesahati insan gücünün üstündedir.
Kur’ân-ı kerîmde kimsenin yapamayacağı, söyleyemeyeceği şeyler sayılamayacak kadar çoktur. Bunlardan altısı şöyledir:
Birincisi: İ’câz ve belâgatdır. Yâni az söz ile, pürüzsüz ve kusursuz olarak, çok şey anlatmaktır.
İkincisi: Harfleri ve kelimeleri, Arab harflerine ve kelimelerine benzediği hâlde, âyetler, yâni sözler ve cümleler, onların sözlerine ve şiirlerine ve hutbelerine hiç benzemiyor. Kur’ân-ı kerîm, insan sözü değildir. Allah kelâmıdır. Kur’ân-ı kerîmin yanında onların sözleri, cam parçalarının elmasa benzemesi gibidir. Dil mütehassısları bunu pek iyi görüyor ve teslim ediyor.
Üçüncüsü: Bir insan, Kur’ân-ı kerîmi ne kadar çok okursa okusun bıkmıyor, usanmıyor. Arzusu, hevesi, sevgisi ve zevki artıyor. Hâlbuki, Kur’ân-ı kerîmin tercümelerinin ve başka şekillerde yazmalarının ve diğer bütün kitapların okunmasında, böyle arz ve lezzet artması olmuyor. Usanç hâsıl oluyor. Yorulmak başkadır, usanmak başkadır.
Dördüncüsü: Geçmiş insanların hâllerinden bilinen ve bilinmeyen bir çok şey Kur’ân-ı kerîmde bildirilmektedir.
Beşincisi: İlerde olacak şeyleri bildirmektedir ki, bunlardan çoğu zamanla meydana çıkmış ve çıkmaktadır.
Altıncısı: Kimsenin hiç bir zamanda, hiç bir suretle bilemeyeceği ilimlerdir ki, Allahü teâlâ, ulûm-i evvelini ve âhırîni Kur’ân-ı kerîmde bildirmiştir.
Kur’ân-ı kerîmde bildirilen ilimlerden bâzıları şunlardır:
1-Mahlûkları inceleyerek, Allahü teâlânın var olduğunu ve bir olduğunu anlamayı göstermektedir. Fen bilgileri bu kısımdadır, içindeki bilgilerden ancak bir kısmı bu günkü insanlar tarafından bulunabilmiştir. Hâlbuki, bu ilmî ve fennî esâslar, 1400 sene evvel Kur’ân-ı kerîmde bildirilmiştir. Bunlardan bir kaçı şöyledir:
Dünyânın nasıl meydana geldiği hakkındaki modern bilgiler, 50-60 sene öncesine kadar bilinmiyordu. Kur’ân-ı kerîmde Enbiyâ sûresi 30-33. âyet-i kerîmesinde meâlen; “İnkâr edenler, gökler ve yer küreni birbirlerine yapışık iken onları ayırdığımızı bilmezler mi?” Yâsîn sûresinde: “Geceyi gündüzü, güneşi ve ayı yaratan O’dur. Bunların her biri bir yörüngede yürür”buyruldu. Cenâb-ı Hak, modern bilgilerin, ancak 50-60 sene evvel meydana çıkarabildikleri dünyânın kuruluş prensibini bundan tam 1400 sene evvel insanlara bildirmiştir.
Modern biyologlar, hayâtın kaynağını şöyle bildirmektedir: “Bugün kesin olarak hayâtın nasıl meydana geldiğini şöyle açıklıyoruz: Dünyânın ilk havasında amonyak, oksijen ve karbonik asit vardı. Yıldırımların te’siriyle bunlardan aminoasitler meydana geldi. Milyarlarca sene evvel ilk defa su içinde protoplazma husule geldi. Bunlardan ilk amibler meydana çıktı. Hayât suda başladı. Sudan karaya çıkan canlılar, havadan aminoasitleri alarak proteinli bünyeler meydana getirdiler. Görüldüğü gibi, bütün canlılar sudan gelmektedir ve ilk canlılar suda teşekkül etmiştir.”
Onların ancak kısa bir zaman evvel buldukları bu hakîkat, Kur’ân-ı kerîmde 1400 sene evvel açıklanmıştır.
“İnkâr edenler, bütün canlıları sudan yarattığımızı bilmezler mi?” (Enbiyâ sûresi: 30)
“İnsanı sudan yaratarak soy sop veren Allah’dır.” (Fürkân sûresi: 54)
“Yerin yetişdirdiklerinden ve kendilerinden ve bilmedikleri bir çok şeylerden çift çift (yâni bol bol) yaratan Allah’ın ismini üstün tut!” (Yâsîn sûresi: 30)
Buradan bitki ve hayvanat bilgilerine, fakat bunların yanında (bilmedikleri şeyler) diye insanların ancak zamanla ve yavaş yavaş bulabildikleri atom enerjisi gibi yeni kaynakları inceleyen ilim adamlarına imâlar vardır. Nitekim cenâb-ı Hak, Rûm sûresinin 1. ve 4. âyetlerinde meâlen; “Gökleri ve yerleri yaratması, renklerinizin ve dillerinizin ayrı olması, O’nun varlığının delillerindendir. Doğrusu burada bilenler (ilim adamları) için dersler vardır.” buyuruyor.
Bu sözler bu gün genetik (kalıtım) ile uğraşan ilim adamlarına bir işarettir. Demek oluyor ki, (dil ve renk farklarında) henüz bizim bu gün daha bulamadığımız bâzı incelikler vardır. Zamanla meydana çıkmaktadır.
2-Târihi inceleyerek îmân edenlerin, islâmiyet’e uyanların mes’ûd olduklarını; imansızların ise, dünyâda azâb içinde yaşadıklarını anlatmaktadır.
3-Âhıretteki nimetleri ve azâbları bildirerek, îmânlı olmaya teşvik etmektedir.
4-Dünyâda ve âhırette seâdete kavuşmak için, nasıl yaşamak lâzım olduğunu öğretmektedir.
5-Müşriklerle (inanmayanlarla), münafıklarla (inanmış görünenlerle), yahûdîlerle ve hıristiyanlarla nasıl mücâdele yapılacağı bildirilmektedir.
Kur’ân-ı kerîmi okuyup ona uygun îmân eden, hidâyet üzere olur. Doğru yolda bulunur. Allahü teâlâya kavuşturan doğru yolu bulur. Cehennem azabından kurtulur. Hattâ bunun sevabı dedelerine, çocuklarına ve torunlarına te’sir eder. İtikadı düzgün bir kimse Kur’ân-ı kerîmi okuyup, sâlih müslümanların yazdığı ilmihâl kitaplarında bildirdiği üzere amel ettiği, ibâdet yaptığı takdirde büyük sevâblara kavuşur. Sevgili Peygamberimiz buyurdu ki: “Hoca çocuğa besmele okur, çocuk da söyleyince, Allahü teâlâ çocuğun anasının, babasının ve hocasının Cehennem’e girmemesi için senet yazdırır.”
“Ümmetimin yaptığı ibâdetlerin en kıymetlisi Kur’ân-ı kerîmi mushafa bakarak okumaktır.”
“Namazda okunan Kur’ân-ı kerîm, namaz dışında okunan Kur’ân-ı kerîmden daha sevâbdır.”
“Kur’ân-ı kerîm okunan evden arşa kadar nur yükselir.”
Ebû Hüreyre (r. anh) buyurdu ki: “Kur’ân-ı kerîm okunan eve, bereket, iyilik gelir. Melekler oraya toplanır. Şeytanlar oradan kaçar. Kur’ân-ı kerîm okunmazsa bunun aksi olur.”
Kur’ân-ı kerîmi okumak, mühim sünnettir. Tecvîd ilmine uygun olarak ve hürmet ile okunan Kur’ân-ı kerîmi dinlemek farz-ı kifâyedir. Okuyanlara verilen sevâbların aynısı, dinleyenlere de verilir.
Kur’ân-ı kerîm hakkında batılı ilim adamları hayranlıklarını gizleyemeyip itiraflarda bulunmuşlardır. Dünyânın meşhûr edîblerinden olan Goethe (1749-1832), Batı-Doğu Dîvânı adlı eserinde şöyle diyor: “Kur’ân’ın içinde pek çok tekrarlar vardır. Onu okuduğunuz zaman, bu tekrarlar bizi usandıracak sanılıyor, fakat biraz sonra bu kitap bizi kendisine çekiycr. Bizi hayranlığa ve sonunda büyük saygıya götürüyor.”
Prof. Edvvard Monte; “Allah’ın birliğini en temiz, en yüksek, en kutsal ve inandırıcı ve başka hiç bir din kitabının üstün gelemeyeceği bir dil ile anlatan kitap, Kur’ândır” demektedir.
Kur’ân-ı kerîmi Fransızcaya çeviren Dr. Maurice; “Kur’ân, insanlığa hediye edilen din kitaplarının en güzelidir” der. Gaston Kar; “İslâm dîninin kaynağı olan Kur’ân’da cihan medeniyetinin dayandığı bütün temeller bulunmaktadır. O kadar, ki, bu gün bizim uygarlığımızın Kur’ân’ın bildirdiği temel kurallardan kurulduğunu kabul etmemiz gerekir” demektedir.
İngiliz Rahibi Beowerth-Simith, Muhammed ve Muhammed’e bağlı olanlar adlı eserinde; “Kur’ân üslub temizliği, ilim, felsefe ve hakikat mûcizesidir” diyor.
Prof. Cariyle; “Kur’ân okundukça onun alelade (gelişi güzel) bir edebî eser olmadığını hemen hissedersiniz. Kur’ân, kalpten gelen ve başka kalplere hemen nüfuz eden bir eserdir. Diğer bütün eserler bu muazzam eser yanında çok sönük kalır. Kur’ân’ın göze çarpan ilk karekteri onun doğru ve mükemmel bir yol gösterici, dürüst bir rehber olmasıdır, işte bence Kur’ân’ın en büyük meziyeti budur. Bu meziyet diğer bir çok meziyetlere de yol açmaktadır” diyor.
XXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXX
Kur’an-ı kerimi tercüme etmek
Mesela Fransızca, De bonne guerre, kelime olarak, iyi savaştan demektir. Deyim olarak, kanunlara uygun demektir.
İngilizce, Rain cats and dogs = kedi köpek yağıyor demektir. Deyim olarak sağanak halinde yağmur yağıyor demektir. Bir Gazetenin İngilizce bilen muhabiri, bu ifadeyi okuyunca, Amerika’ya kedi köpek yağdı diye haber vermişti. İngilizce’de bu hatayı yapan, Kur’an-ı kerimdeki ifadelerde ne çamlar devirmez ki.
Selefilerin Allah gökte demesi bu yüzdendir. Allahü teâlâyı eli gözü kulağı olan bir insan gibi düşünmeleri bu sebepledir. Arapça’daki deyimlere geçmeden önce Türkçe’deki deyimlere bakarsak konunun önemi iyi anlaşılır.
Mesela Göz boyamak tabirini kelime kelime yabancı bir dile çevirirsek, gözün üstüne boya sürmek gibi bir mana çıkar. Halbuki, Türkçe’de göz boyamak, aldatmak demektir. Göze girmek gözün içine girmek değil, takdir toplamak, itibar kazanmak demektir. Gözden düşmek de itibarını kaybetmek demektir. Eli açık deyiminde de, el ve açık kelimelerini kullanmadan, cömert anlamına gelen kelimelerle tercüme etmek gerekir. Türkçe’de hırsızlık yapana eli uzun derler. Arapça’da ise cömert demektir. Hazret-i Zeyneb binti Cahş, cömert ve marifetli idi. Peygamber efendimiz onun hakkında, (Bana en önce kavuşacak olanı, eli uzun [cömert] olanıdır) buyurmuştur.
Dünya kelimesi, Türkçe’de, yeryüzü manasından başka, fikir ve inanç bütünlüğü manasına İslam dünyası denir. Görüş manasına da gelir.Dünyaları ayrı iki insan gibi. Çok kalabalık manasına da, Dünyanın insanı gelmiş denir. Başka manaları da vardır. Bunlar dünya olarak başka dile nasıl tercüme edilir ki. Elbette açıklayarak çevrilir. Kur’an-ı kerimin böyle kelime kelime yapılan mealleri çok yanlıştır.
Dünya, Arapça’da alçak, mal gibi başka manalara da gelir. Üç örnek:
(Dünya [deni, alçak şeyler, haram ve mekruhlar] melundur.) [İbni Mace]
(Dünya [dünya malı] bana yaklaşmak istedi. "Benden uzaklaş"dedim. Giderken, "Sen benden kurtuldun ama, senden sonrakiler benden kurtulamaz" dedi.) [Bezzar]
(Cennet anaların ayakları altındadır) hadis-i şerifini, (Cennet, ananın rızası altındadır) şeklinde açıklamak gerekir. Ancak bu kadar bir açıklama da kâfi gelmez. Çünkü ana babanın gayrı meşru emirlerine de riayet edilmesi gerekeceği anlaşılır. Ayrıca bir çocuk, Müslüman olmasa; ama ana babasının rızasını alsa, Cennete gideceği de zannedilebilir. O halde hadis-i şerifi İslam âlimlerinin açıkladığı şekilde bildirmelidir. Yani, (Müslüman bir evlat, Müslüman ana babanın dine uygun emirlerine riayet edip rızalarını kazanırsa, Cenneti kazanır) demek gerekir.
(Eş-şeru tahtesseyf) ve (El Cennetü tahte zılalissüyuf) hadis-i şeriflerini kelime kelime tercüme edersek (İslam kılıç altındadır) ve(Cennet kılıçların gölgesi altındadır) demektir. İslam kılıcın altında ne demektir? Kılıç ile atom bombası, roket, radar, füze gibi her çeşit savaş araçları kastedilmektedir. Müslümanlar, ekonomide, teknolojide ileri seviyede olursa, dinlerini korumuş olurlar. Yani, İslamiyet, kılıç ve diğer araçların koruması altındadır. Amerika’nın, Rusya’nın tekniğini almak gerekir. O halde yukarıdaki hadis-i şeriflerin açıklaması şöyle olur:
(İslamiyet, kâfirlerdeki silahların hepsini yapmakla ve bunları iyi kullanmakla sağlam kalır.)
Kur’anı yanlış tercüme etmek
Birçok kelimenin bir hakiki manası, bir de, kinaye mecaz manası olur.Kinaye, bir şeyi, açık anlamı başka olan kelimelerle anlatmaktır. Kur’an-ı kerimde mecazi ifadelerden başka, Müteşabih âyetler vardır. Bunlara görünen manayı vermek çok yanlış olur. Bilhassa Allahü teâlâ ile ilgili mecazlar, müteşabih olanlar daha önemlidir. Allahü teâlâ hiçbir yaratığa benzemez. Çünkü, Kur’an-ı kerimde mealen buyuruluyor ki:
(Leyse kemislihi şeyün [Onun benzeri hiçbir şey yoktur].) [Şura 11]
(Sübhanekellahümme [Allah’ım, Seni noksan sıfatlardan tenzih, kemal sıfatlarla tavsif ederim].) [Yunus 10]
Allahü teâlâ hiçbir şeye benzemezken benzediği sanılan âyetler de vardır. Birkaçı şöyledir:
(Kıyamet günü yeryüzü Allah’ın kabzasında olur, gökler de sağ eliyle dürülür.) [Zümer 67]
(Yahudiler, Allah'ın eli bağlıdır, dediler. Hayır, Allah’ın iki eli de açıktır.) [Maide 64]
(Allah’ın eli onların ellerinin üzerindedir.) [Fetih 10]
(Doğu da batı da Allah’ındır. Nereye dönerseniz Allah’ın yüzü oradadır.) [Bekara115]
(Allah Arşa istiva edendir. Nerede olsanız, O sizinle beraberdir.)[Hadid 4]
Bu âyetlerde bildirilen el, yüz ifadeleri, bir mahlukun eli veya yüzü gibi sanılabilir. Halbuki Allah hiçbir mahluka benzemez. Benzemediğini de birinci âyette bildirdik. İstiva kelimesi oturmak sanılırsa Allah mahluklara benzetilmiş olur ve yukarıdaki âyetlere aykırı olur. Nerede olursanız sizinle beraberdir ifadesi de mecazidir. Çünkü O mekandan münezzehtir. Selefiler bu âyeti tevil ettikleri halde, ötekileri tevil etmiyorlar. Selefilere değil, Ehl-i sünnet âlimlerinin açıklamalarına itibar etmeli.
Açıklamasız tercümeler yanlış olur. Kur’an-ı kerimde mealen buyuruluyor ki:
(Kadınlara dokununca gusledin.) [Maide 6] (Cima için lems [dokunmak] kelimesi kullanılmıştır. Bu haliyle yazılırsa kadına dokunanın gusletmesi gerektiği anlaşılır.)
(Kanadını müminler için indir.) [Hicr 88] (Şefkat et, tevazu göster demektir. Sadece kanadını indir dememeli.)
(Ellerini boynuna bağlama, büsbütün de açma.) [İsra 29] (Cimrilik etme, israfa da kaçma demektir. Açıklamasız yazmamalı.)
(İbil’in nasıl yaratıldığına bakmazlar mı?) [Gasiye 17] (İbil deve demektir. İbil’in başka manalarını da düşünen bir Yahudi dönmesi, İbil’iyağmur yüklü bulut diye tercüme ederek Kur'anın manasını değiştirmeye çalışmıştır.)
Rahman suresinin baş taraflarında vezn, mizan kelimeleri geçiyor. Piyasadaki bazı meallerde vezn, tartı, terazi diye tercüme edilmiştir.Vezn kelimesinin tartı, terazi olarak tercüme edilmesi hatalı olur. Âyet-i kerimede güneş ve ayın bir hesap, bir muvazene, bir denge, bir sistem, bir nizam üzere hareket ettikleri bildirilmektedir.
Mümin, kâfir, fâsık, salih, münafık gibi kelimeler aynen alınmalı, bundan sonra gerekli açıklamalar yapılabilir. Bunların yerine tercümesi diye uydurma bir kelime konursa manası bozulur. Mesela bir mezhepsiz, kâfirun suresindeki kâfir kelimesini nankör diye tercüme etmiştir. Bir başka mezhepsiz de salih kelimesini barışsever olarak tercüme etmiştir. Bir başka mezhepsiz de, Salat kelimesini dua diye tercüme etmiştir. Salat kelimesi dua anlamına da gelirse de, birçok yerde namaz yerine kullanılmaktadır. Salat, dua diye yazan mezhepsizin mealini esas alan ve kendilerine mealciler denen bir grup türemiştir. Bunlara göre namaz diye bir şey yoktur. Biraz dua etmekle namaz kılınmış olur.
Bu acı örnekler gösteriyor ki, Kur’an-ı kerimi kelime kelime tercüme etmek yanlış olduğu gibi, böyle yanlış tercümelerle amel etmeye kalkmak da çok yanlış olur.
*************
TAM İLMİHAL..SAYFA 543 -545 ARASI
Kur’ân-ı kerîmdeki, fen ile anlaşılabilen bilgileri anlatan âyetlere, fen bilgilerine, fenne uygun ma’nâ vermek câiz ve lâzımdır. Bu ma’nâları da, ancak islâm âlimleri, ya’nî fen bilgilerinde mütehassıs ve dinde müctehid olan büyükler, müfessirler verir. Fen taklîdcileri, Kur’ân-ı kerîme ma’nâ veremez. Bunların Kur’ân tercemelerine kıymet verilmez. Fennin, tecribenin dışında olan, fen ile ilgisi olmıyan âyet-i kerîmeleri, fen bilgilerine uydurmağa kalkışmak, Selef-i sâlihînin tefsîrlerini değişdirmek, büyük suç olur. Böyle tefsîr ve terceme yapanlar, kâfir olur.
Yetmişüçüncü sahîfede diyor ki, (Gök dürbünleri yapılınca görülen yıldızlar ile, mikroskopla görülen küçük varlıklar, dahâ önceki zemânlarda görülemiyor, varlıkları bilinmiyordu. O zemân görülemediği için, bu varlıklara yok demek, yanlış, haksız olduğu gibi, fen adamlarının, bugünkü fen âletleri, fen bilgileri ile anlıyamadıkları şeyleri ve hele, fen, madde bilgisi sınırları dışındaki varlıkları inkâr etmesi, yok demesi de, yersiz ve haksız olur. Fenne uymıyan bir söz, bir câhil sözü olur).
Velhâsıl, hakîkî fen adamları, her zemân, islâm dînine âşık olmakda, fen taklîdcileri ise, dîni ve dünyâyı anlıyamıyarak, maddî ve ma’nevî kıymetlere saldırıp, nihâyet göçüp Cehenneme gitmekdedirler.
Kur’ân-ı kerîm hakkında batılı meşhûr bilginler, edîbler hayrânlıklarını dâimâ açıklamışlardır. Dünyânın sayılı edîblerinden Geothe, Kur’ânın yalan yanlış Almanca tercemesini bile okudukdan sonra: (İçindeki ifâdelerin büyüklüğü, haşmeti karşısında hayrân kaldım) demekden kendini alamamışdır.
İngiliz râhibi Beowort-Smith, (Muhammed ve Muhammede bağlı olanlar) adlı eserinde: (Kur’ân, üslûb temizliği, ilm, felsefe ve hakîkat mu’cizesidir) demekdedir.
Kur’ân-ı kerîmi İngilizceye terceme eden Arbeyrry ise: (Ne zemân ezân dinlesem, bana bir mistik müzik gibi te’sîr eder) demekdedir.
Marmaduke Pisthall ise, Kur’ân-ı kerîm için: (En taklîd olunamaz senfoni, en sağlam bir ifâde, insanları ağlamağa veyâ coşdurmağa sevk eden bir kudret) ifâdesini kullanmışdır.
Bunların yanında birçok batılı filozoflar, yazarlar, ilm ve siyâset adamları, Kur’ân-ı kerîmden, büyük bir takdîr ve büyük bir hayrânlıkla bahsetmekdedirler.
Lamartine bile Peygamberimiz “sallallahü aleyhi ve sellem” için, (Filozof, hatîb, Peygamber, kumandan, yeni doğmalar koyan, muazzam bir İslâm Devleti kuran adamdır. İnsanların büyüklüğünü ölçmek için kullandıkları bütün mikyâslarla ölçülsün, acabâ ondan dahâ büyük bir insan var mıdır? Olamaz!) demekden kendini alamamışdır.
Gibon, (Roma İmperatorluğunun çökmesi ve yıkılması) adlı eserinde, İslâm dîni ve Kur’ân-ı kerîm hakkında şunları söylüyor: (Kur’ân-ı kerîm, Allahın birliğini isbât eden en büyük eserdir).
Amerikan astronomi uzmanı Michael H.Hart, Hazret-i Âdemden bugüne kadar gelen bütün büyük insanları birer birer inceliyerek, bunların içinden 100 dânesini ayırmakda, bu 100 kişi arasında, en büyüğü olarak Peygamberimizi “sallallahü aleyhi ve sellem” göstermekdedir. (Onun kudreti, kendisine Allah tarafından vahy edildiğine inandığı, muazzam eser, Kur’ândan geliyor) demekdedir.
Amerikan Chicago Üniversitesi profesörlerinden, tanınmış psikoanaliz uzmanı Jules Masserman 1974 yılının 15 Temmuzunda yayınlanan “Time” mecmû’asının özel nüshasında, (Büyük liderler nerede?) başlığı altında, târîhde şimdiye kadar gelip geçmiş olan önderleri incelemekde, bunların psikoanalizini yapmakda ve bu liderlerin en büyüğünün Muhammed aleyhisselâm olduğunu bildirmekdedir.
Dünyânın en büyük tabî’î ilmler âlimlerinden biri olan Max Planck, 1858 yılında Almanyada Kiel şehrinde doğdu. İlk profesörlüğünü Kielde yapdı ve ondan sonra 1889 da Berlin Üniversitesinde çalışmağa başladı. Berlindeki feâliyeti 30 sene kadar sürdü. 1947 de vefât etdi.
Max Planck, özellikle Işıldama ile meşgûl oldu. En büyük buluşu, atomlardan çıkan enerji ışınlarının paketler (kvant) hâlinde yayıldığını meydâna çıkarması oldu. Planck, bu buluşuna (Kvantlar Teorisi) adını verdi ve meydâna gelen enerjiyi hesâbladı. (Kvantlar Teorisi formülü: E=h.v olup, E, meydâna gelen enerjiyi Erg olarak belirtir. v ölçülen dalganın frekansıdır, h ise, Planck sâbitesi adını alan bir rakamdır ve 6,624.10-27 ye eşitdir. Böylece herhangi bir enerji dalgasının frekansı ile bu rakam çarpılacak olursa, enerjiyi yukarıda söylediğimiz gibi, Erg cinsinden hesâblamak kâbildir.) Bu buluşu, ona 1918 de fizik nobel mükâfâtını kazandırdı.
Max Planck diyor ki: Gerek din ve gerek tabî’î ilmler, üzerimizde kendisine erişmek kâbil olmıyan çok muazzam bir kudret bulunduğunu, bu kudretin dünyâyı kurduğunu ve ona hükmetdiğini ortaya koymakdadır. Ancak bu kudreti îzâh husûsunda kullandıkları dil, birbirinden farklıdır. Fekat her iki îzâh tarzı ayrı bile görünseler, hakîkatde, birbirinin aynıdır. Bu iki îzâh birbirine zıd değildir. Bil’akis birbirini temâmlarlar.
Gerek din, gerek tabî’î ilmler, bu âlemi ancak mâhiyetini hiç bir zemân anlıyamıyacağımız, insanların hiç bir zemân erişemiyecekleri bir kudretin yaratabileceğini kabûl ederler. Bu muazzam kudretin bütün azametini biz bilemiyoruz ve hiçbir zemân bilemiyeceğiz. Onun kudretinin ancak en küçük bir parçasını ve dolaylı olarak öğrenebiliriz.
Din, bu kudreti ve yaratıcıyı tanımak ve insanları Ona yaklaşdırmak için kendine mahsûs akla hitâbeden semboller kullanır. Tabî’î ilmler ise, bu kudretin tanınması için ölçü ve formüllerden fâidelenir. Hâlbuki, bu iki yolu birleşdirecek olursak, asl o zemân bu yaratıcının ne büyük bir kudret sâhibi olduğu meydâna çıkar ve dînin Allahı ile tabî’î ilmlerin bu kudretin ancak küçücük bir kısmında yapdığı araşdırma, ölçme ve formüller, Onun zâtını ve büyüklüğünü meydâna koyar.
Din ile tabî’î ilmleri karşılaşdıracak olursak, hiç bir yerinde bunların birbirinden aykırı bir bilgi vermediğini görürüz. Gerek din, gerek tabî’î ilmler, bir muazzam yaratıcı olmadan bu dünyânın kurulamıyacağını kabûl ederler. Tabî’î ilmlerin bulduğu bütün yenilikler, bu muazzam yaratıcının varlığı ve büyüklüğü hakkında birer vesîkadır. Din ile tabî’î ilmler arasında hiçbir fark yokdur. Ba’zılarının sandığı gibi, tabî’î ilmlerin tutduğu yol ayrı değildir. Bugün ne yazık ki, ba’zı insanlar, tabî’î ilmlerin artık din ile hiçbir ilgisi kalmadığını sanırlar. Hâlbuki bu, çok yanlışdır. Yukarıda îzâhına çalışdığım gibi, tabî’î ilmler, bil’akis dîni inanç ve düşünceleri takviye ederler.
Târîhe bakılacak olursa, dünyâya gelmiş olan büyük tabî’î ilm bilginlerinin dîne çok bağlı oldukları görülür. Leibniz, Newton, Kepler çok dindâr insanlardı. Esâsen o zemânlar tabî’î ilm araşdırmaları, ancak kiliselerde, karanlık dünyâların izbelerinde, râhiblerin evlerinde yapılırdı. Ancak yavaş yavaş laboratuvarlar, çalışma enstitüleri, üniversite ilm merkezleri kuruldukdan sonra, din adamları ile tabî’î ilmler bilginleri birbirlerinden ayrıldılar ve ayrı çalışma üsûlleri tatbîke başladılar. Zemânla bunların çalışma metodları birbirinden çok ayrılmış gibi göründü ve bunlardan beklenenler birbirinden farklı sanıldı. Hâlbuki, bu iki yol, ayrı ayrı istikâmetlere doğru birbirinden ayrılan, başka başka yerlere sapan iki yol değildir. Bil’akis birbirine temâmiyle paraleldir. Aynı gâyeye doğru giderler ve nasıl ki, paralel hatlar sonsuzda birbiriyle birleşecekler ise, din ile tabî’î ilmler de, esâs gâye sonsuzunda birbiriyle kucaklaşacaklardır.
Yukarıdaki yazılar, Max Planckın, (Der Strom von der Aufklärung bis zur Gegenwart) kitâbından alınmışdır.
Kültürlü insanlar, insafla düşündükleri zemân, Allahü teâlânın varlığına inanmak mecbûriyyetinde kalıyorlar. Doğru dürüst yapılmayan Kur’ân-ı kerîm tercemelerinden bile, hakîkî dînin islâmiyyet olduğunu i’tirâf ediyorlar. Tercemeler, hiç bir zemân, aslına uygun olamaz. Bu bakımdan islâmiyyeti incelemek isteyen yabancılara, islâm âlimlerinin “rahmetullahi teâlâ aleyhim ecma’în” (Akâid) kitâbları tavsiye edilmelidir.
Hakkın yüzdört kitâbı ki, nebîler üzre inmişdir,
kütübdür onların dördü, suhuf yüzü, kelâmullah.
Zebûru verdi Dâvüda, dahî Tevrâtı Mûsâya,
ve hem İncîli Îsâya, getirmiş Cebrâîl vallah.
Habîbullâha Kur’ânı getirdi, hâcet oldukca,
yirmi üç yıl itmâm eyleyip kesildi vahyullah.
Dahî hem nebîler hakkında bildim ismetü fitnet,
nezâfet hem emânet, sıdkla teblîgu hükmillah.
Gadrle, zenbü humk ve kezbü ketmü hıyânetden,
münezzehdir, müberrâdır cemî’i Enbiyâullah.
Nebîler ismini bilmek, didiler ba’zılar vâcib,
yirmi sekizin bildirdi, Kur’ânda bize Allah.
Cemî’i enbiyânın evvelidir hazret-i Âdem,
kamûdan efdalü âhır, Muhammeddir resûlullah.
İkisinin arasında, katî çok enbiyâ gelmiş,
hesâbın kimseler bilmez, bilir anı hemen Allah.
Resûllerin dinleri mevtle bâtıl olmaz kat’â,
ve efdaldir meleklerin hepsinden, enbiyâullah.
Bizim Peygamberin ahkâm-ı şer’î, öyle bâkîdir,
ki, ehl-i mahşeri, bu şer’ ile fasledecek Allah.
Neki kılmış Habîbullah, bize teblîg-i ahkâmı,
kabûl etdim anı, âmentü billâh ve hükmillâh.
FAİDELİ BİLGİLER 253.SAYFA
33 — Reformcu diyor ki, (Hıristiyan âlemi katoliklerin zâlim ateş gibi yakan, kan kusduran işkencesi altında inlerken, pek geride idi. Dînin bütün esrârını, kiliselerin karanlık meydânlarına benzeyen varlıklarında gizlenmiş gibi görünen ve anlaşılmaz bir lisanın kelimelerini sihrli bir tavr ile terennüm eden papazların önünde hıristiyanlar diz çökerdi. Kilise kaldırımlarını öper, hazret-i Îsâ ile kendi aralarında haberci sandıkları bu ma’bûdcukların ayaklarına kapanırlardı. Hocalar da Kur’ânı okurken, her ırkdan mü’minler bu anlayamadıkları şeyi sihrlenmiş gibi dinliyor. Hıristiyanlar içinde bir reformcu çıkdı. İncîli terceme etdi. İncîl anlaşılınca, Allahın vekîli gibi görünen papazlar küçülmeğe başladı. İslâmiyyetin Lütheri şimdi Asyada çıkdı. Bu reformcu Kazanlı Mûsâ Beykiyef, Kur’ânı türkçeye terceme ediyor. Bu haber müslimânların fikr ve vicdânının esâretden kurtulacağına bir müjdedir. Tâ, dördüncü halîfe zemânında siyâsete karışdırılan dînin dört mezheb imâmı tarafından ortaya konulan ahkâmı da şübhelidir.
Hak ve hakîkat nasıl parçalanabilir? Bir işin nasıl yapılacağını dört mezheb imâmı, başka başka bildiriyor. Bunların dördü de, nasıl doğru olabilir? Dört imâmın zekâlarının, ileride gelecek bütün insanların zekâlarının da yetişemiyeceği üstünlüklere ulaşmış olduklarını akl kabûl etmez. Yalnız onların çıkardığı ahkâm doğrudur. Başka dürlü hükmler çıkarmak, doğru değildir demek, insan aklını zincire vurmak olur.
İnsanların ihtiyâcı, zemâna göre değişmekdedir. Kur’ân-ı kerîmde işâret buyurulduğu gibi, (Her günün bir hâli vardır.) Dört imâmın eskiden çıkardıkları donmuş hükmleri, her gün değişen ihtiyâçlara ölçü olarak kabûl etmek, Kur’ân-ı kerîme uymamak olur. İslâmiyyeti kuran, bunların olacağını bildiği için, ahkâmın zemânla değişeceğini bildirmişdir. Değişen ve yenileşen ihtiyâçları, uygunsuz hükmlerle ölçmek, islâmiyyete uygun değildir. Dört imâmın ictihâdı, din demek değildir. Bu âlim ve fâdıl adamlar, Kur’ândan ve hadîslerden dînin ahkâmını çıkardıkları gibi, müctehid olmak derecesine yükselen her mü’minin de bu iki kaynakdan yeni hükmler çıkarması, niçin mümkin olmasın?) diyor.
Cevâb: Dinde reformcu, evvelâ Kur’ân-ı kerîmin tercemesini ele alıyor. Bugün müslimânım diyenlerin çoğu Kur’ân-ı kerîmin şimdiye kadar terceme edilmemesinden, din bilgilerinin gizli kalmış olduğundan şikâyet etmekdedir. Kur’ân-ı kerîmin başka dillere çevrilmesini islâm âlimleri yasak etmiş gibi konuşuyorlar. Bu şikâyetleri temâmen yanlışdır. Evet, islâm âlimleri, Kur’ân-ı kerîmi başka dillere terceme etmeğe kalkışmamışdır. Çünki, Allah kelâmının, kendi lisânındaki beyân, belâgat ve mükemmeliyyet bozulmaksızın, terceme edilmesini göze alamamışlardır. Terceme ne kadar başarılı olursa olsun, Allah kelâmının i’câzına varılabilmesi imkânsız görülmüşdür. Kur’ân-ı kerîm, diğer semâvî kitâblarda bulunmayan bir i’câza mâlikdir. Arabistânda belâgat yarışları yapıldığı bir zemânda nâzil olmuş, hepsini geride bırakmışdır. Böyle bir kitâbın tercemesinin de, böyle olması lâzımdır. Bu ise, mümkin değildir. İnsan gücünün üstünde bir belâgati olan Kur’ân-ı kerîme lâyık bir terceme yapabilmek için, insan gücünün üstünde bir kuvvet lâzımdır. Bu iş, bir iktidâr problemi, ya’nî Kur’ân-ı kerîmin üstünlüğünü korumak mes’elesidir. Kur’ân-ı kerîmin belâgat ve i’câz zevkini tatmak isteyenlerin arab edebiyyâtını ve tefsîr, usûl-i fıkh gibi dahâ nice islâm ilmlerini öğrenerek, Kur’ân-ı kerîmin huzûruna çıkmaları lâzımdır. Kur’ân-ı kerîmin ayaklarına gelmesini beklememelidirler.
Kur’ân-ı kerîmin türkçe tefsîrini yazmakla türkçe tercemesini yapmak, başka başka şeylerdir. Tercemesi tefsîrinden dahâ güçdür. Şimdiye kadar, türkçe tefsîri ve tercemesi yazılmamış da değildir. Yazılmış, fekat ehli tarafından beğenilmemişdir. Bu reformcular, bu işin ilk olarak moskof reformcusu tarafından yapılmağa başlandığını sanmakla aldanıyorlar. Bunların dediği gibi, müslimânların fikrleri, vicdanları bir terceme ile esâretden kurtulacak ise, dahâ evvelki tercemelerle kurtulmuş olmaları lâzım gelirdi. Hem de, vaktîle (Mevâkib) gibi ve (Tıbyân) gibi türkçe tefsîrleri yapmış olanlar, şimdi tercemeye kalkışan ahlâk ve din bilgilerinde kara câhil olanlar gibi değillerdi. Yirmi ana ilmde ve çok sayıdaki âlet bilgilerinde söz sâhibi olan salâhiyyetli, kıymetli kimseler idi. Müslimânlar bunları okuyup, istifâde ediyorlardı. O türkçe tefsîrleri beğenmeyen dinde reformcuların istediği, yoksa başka dürlü, ya’nî kendi görüşlerine uygun bir terceme mi olacak? Arabcanın dahâ gramerini bilmeyen câhillerin yapacağı bir terceme, bütün müslimânlara, Kur’ân-ı kerîm olarak kabûl etdirilecek, dinde reformcular, Kur’ân-ı kerîmin türkçe herhangi bir tercemesine Kur’ân diyecekler. Türklerin nemâzlarını işte bu türk Kur’ânı ile kıldıracaklar. Müslimânlığa sığmayan, asl tehlükeli şey, Kur’ân-ı kerîmi türkçeye terceme etmek değil, belki her hangi bir tercemenin, nemâzda Kur’ân yerine okunmasına kalkışmakdır. Kur’ân-ı kerîmdeki kelâm-ı ilâhî, belâgat ve i’câzın zirvesinde bulunan o arabî kelimelerin ve cümlelerin içindedir. Bu kelimeler ve cümleler, kul yapısı değildir. Hepsi Allahü teâlâ tarafından konulmuş, dizilmişdir. Herbiri, başka başka ma’nâlar taşımakdadır. Bu ma’nâlardan hangisinin murâd-ı ilâhî olduğu kesdirilemez. Başka başka ma’nâlara göre yapılan başka başka tercemelerden herhangi birisine Kur’ân-ı kerîm denilemez.
Başka başka ictihâdlara göre, din imâmları tarafından Kur’ân-ı kerîmdeki âyetlere, başka başka ma’nâlar verilerek her birinden birer hükm çıkarılmış ve mezhebler, o hükmlerden meydâna gelmiş ise de, Kur’ân-ı kerîmdeki topluluk, birlik hep muhâfaza edilmişdir. Her mezhebin çıkardığı hükme göre Kur’ân tercemesi yapılacak olursa, meselâ Hanefîlerin nemâzlarında okuyacağı Kur’ân ile, Şâfi’îlerin nemâzlarında okuyacağı Kur’ân başka olurdu. Böylece, müslimânların her fırkasının ve her mezhebin başka başka kitâbı bulunurdu. İslâm dîni de, hıristiyanlık gibi, karma karışık olurdu. Dinde reformcular, yoksa islâmiyyeti bu hâle sokmak için mi, terceme edilmeli diye direniyorlar? Müslimânların kitâbındaki birliği korumak ve kitâbullahı herhangi ufak bir şübheden uzaklaşdırmak için islâm âlimleri, Kur’ân-ı kerîmi Resûlullahdan “sallallahü teâlâ aleyhi ve sellem” geldiği gibi muhâfaza buyurmuşlardır. Hattâ, Abdüllah ibni Abbâs gibi ve Abdüllah ibni Mes’ûd gibi ve hazret-i Alî gibi Eshâb-ı kirâmın “radıyallahü teâlâ anhüm ecma’în” ayrı ayrı bildirdikleri Kur’ân-ı kerîmlerin, Eshâb-ı kirâmın çoğunun sözbirliği ile bildirdikleri, bugün elimizde bulunan Kur’ân-ı kerîmden pek az ayrılıkları bulunduğu için, bunlara (Kırâet-i şâzze) denilmişdir. Bunlar, fıkh âlimleri için bir sened oldukları ve Kur’ân-ı kerîmin tefsîri için kullanıldıkları hâlde bile, nemâzda okunmaları câiz görülmemişdir. Şunun bunun yapdığı ve bugün beğenilen, yarın beğenilmeyecek olan, türkçe hattâ arabca tercemelerin, Kur’ân-ı kerîm yerine nemâzlarda okunması nasıl câiz olabilir? Hiç bir islâm âlimi, buna câiz dememişdir. Nemâzda Kur’ân-ı kerîmin fârisî olarak okunabileceği, imâm-ı a’zam ebû Hanîfeden rivâyet edilmiş ise de, İmâm-ı a’zamın bu ictihâddan geri döndüğü, Nûh bin Meryem tarafından bildirilmiş ve usûl âlimleri fârisî okumağı bile kabûl etmemişlerdir.
Kur’ân-ı kerîmin ma’nâsını anlamadan okunmasına bile sevâb verileceği bildirilmişdir. Bu da, müslimânlığın anayasası demek olan bu kitâb-ı mübînin değişdirilmekden korunması içindir. Görülüyor ki, Kur’ân-ı kerîmin türkçe tefsîri veyâ tercemesi yazılabilir ve yazılmışdır. İslâm âlimleri, bunu yasak etmemişlerdir. Fekat bunlar, Kur’ân-ı kerîmin belâgatini taşıyamazlar. Murâd-ı ilâhîyi bildiremezler. Kur’ân-ı kerîmin ma’nâsını ve ma’nâlarındaki incelikleri anlamak isteyen ve belâgatinin zevkini tatmak dileyen müslimânlar, bu kitâb-i mübîni kendi lisânı ile okumalı ve ma’nâsını ve zevkini bundan almak için lâzım gelen bilgileri öğrenmekden üşenmemelidirler. Şekspirin, Victor Hugonun ve Mahmûd Bâkî efendinin “rahmetullahi teâlâ aleyh” şi’rlerindeki incelikleri anlamak ve bundan zevk almak için, İngilizceyi, Fransızcayı ve Arabçayı, edebiyyâtı ile birlikde öğrenmek lâzım olduğu gibi, Allah kelâmının belâgatini ve inceliklerini anlıyabilmek için gerekli ilmleri öğrenmeğe emek vermeden, bunları anlamağa kalkışmak çok yanlışdır. Cebrâîl “aleyhisselâm” adındaki meleğin, Peygamberimize “sallallahü aleyhi ve sellem” indirdiği bu kelimelerden ve sözlerden başka, Arabca da olsa, okunan şeyler Kur’ân-ı kerîm okumak olmaz. Meselâ, cünüb iken, Kur’ân-ı kerîm okumak harâmdır, büyük günâhdır. Fekat, onları okumak, harâm olmaz.
Dinde reformcular diyor ki, (İnsanın nemâzda okuduğunu, Rabbinden istediğini bilmesi lâzımdır.) Böyle sözler, ibâdetlerin ne demek olduğunu anlamamış olmağı gösterir. Çünki, nemâzı, insanın kendisi tertîb etmemişdir. Nemâzın ve bütün ibâdetlerin nasıl yapılacağını, yaparken neler okunacağını Allahü teâlâ Peygamberine bildirmişdir. Peygamber “aleyhisselâm” da, bunları, öğrendiği gibi Eshâbına bildirmiş ve kendi de yapmışdır. Farzları, vâcibleri ve harâmları, Peygamber “aleyhisselâm” bile değişdirmemişdir ve değişdiremez. Din imâmlarımız bunların hepsini Eshâb-ı kirâmdan “radıyallahü teâlâ anhüm ecma’în” görerek ve işiterek anlamışlar ve kitâblarına yazmışlardır. Bu derin âlimler bildiriyor ki, nemâzda okunacak Kur’ânın, Allah kelâmı olması lâzımdır. Vazîfe, ancak böylece yapılmış olur. Nemâz içinde okuduğunun ma’nâsını anlamak isteyenler, biraz çalışarak, bunların ma’nâsını da, önceden kolayca öğrenebilirler. Dünyâ kazançları için yıllarca çalışılıyor, nice bilgiler, çeşidli diller öğreniliyor da, bunun için neden çalışılmasın? Nemâz dışında, müslimânlar, kendi dilleri ile de, düâ edebilirler. Nemâzda okudukları âyetlerin ma’nâlarını da, Ehl-i sünnet âlimlerinin kitâblarından öğrenebilirler. İslâm düşmanlarının, dinde reformcuların kitâblarından öğrenmeğe kalkışanlar, yanlış, bozuk, çirkin şey öğrenmiş olurlar. Emekleri boşa gider.
Kur’ân-ı kerîmin ma’nâlarını ve din bilgilerini doğru olarak öğrenmek ve öğretmek için ve nemâzı kolay ve zevkle kılmak için, bütün dünyâdaki müslimânlar, arabcayı din lisânı olarak kullanmakdadırlar. Erkeklerin beş vakt nemâzı câmi’de cemâ’at ile kılması lâzımdır. Herkes kendi dili ile kılarsa, çeşidli milletlerde bulunan, başka diller konuşan müslimânlar, birlikde nemâz kılamazlardı. Hutbelerin terceme edilmesinde de, bu mahzûr vardır. Her kavm hutbeyi kendi dili ile okumağa kalkarsa, Türk, Çerkez, Laz, Kürd, Arnavud, Alman, Hindli gibi müslimânların Cum’a ve bayram nemâzlarında, ayrı ayrı câmi’lere ayrılmaları ve müslimânların parçalanması tehlükesi hâsıl olur.
Bu reformcular, islâmiyyeti değişdirmek, bozmak için mezheb imâmlarımızın ictihâdlarını çürütmeğe kalkışıyor. Eshâb-ı kirâm “radıyallahü teâlâ anhüm ecma’în” zemânında islâmiyyetin bozulmuş olduğunu, akllı bir dostun değil, câhil, iftirâcı bir düşmanın bile söylemesi, hattâ düşünmesi haklı olamaz. Binüçyüz sene evvel bozulmuş olan bir dînin bugün doğru bir şeklini bulmak nasıl mümkün olur? Bu reformcuların, dîni düzeltmek, doğru ictihâdları yapmak için çalışmaları boş yere olur. Mezheb imâmlarının ellerine, dînin temel bilgileri doğru olarak geçmedi ise, şimdiki dinde reformculara, o bilgilerin adı ve nişânı bile kalmamış olur. Bunlar, bu sözlerin maskesi altında, Kur’ân-ı kerîmden ve hadîs-i şerîflerden çıkararak değil de, kendi noksan aklları ve kısa görüşleri ile bularak, keyflerine göre uydurarak, ictihâd yapmak çabasındadırlar. Hak ve hakîkat parçalanamaz diyerek, dört mezhebden hangisi doğru olur diye mezheblere leke sürmeğe kalkışıyor. Öte yandan da, ictihâd serbest olmalıdır. İlericiler de ictihâd yapmalıdır diyerek, hakkı paramparça etmeği savunuyorlar. Herbiri kendi anladığını, düşündüğünü beğenip, başkalarının ictihâdını kötüleyerek, ictihâd kapısını açmağa çalışırken, kapatdıklarının farkına varamıyorlar. Derme çatma sözlerini bir tarafa bırakarak deriz ki, ictihâd etmek hakkını ve salâhiyyetini, islâmiyyet dört kişiye bırakmamışdır. Eshâb-ı kirâmın herbiri de ictihâd etdi. Onlardan sonra gelen âlimler arasında ictihâd makâmına yükselenler çok oldu. Fekat, onların ictihâd etdikleri sözleri, kitâbları bugün elimizde bulunmadığı için, mezhebleri unutuldu. Yalnız dört mezhebin kitâbları meydânda kaldı. Kur’ân-ı kerîmin tefsîri ve tercemesi işi gibi, ictihâd da, bir ihtisâs ve iktidâr işidir. Küfrü ve şirki bile ayıramayan bu reformcuların, bu ihtisâsa ve iktidâra mâlik olmadıkları da meydândadır.
34 — Reformcu devâm ederek diyor ki, (Dinlerin, sosyal düzenlerin, kısaca ilâhî ve beşerî bütün kanûnların içinde ortak olan bir şey var: korku. İslâmiyyet, yalnız sosyal menfe’atleri yapmak ve sosyal kötülükleri yasaklamak şekline sokulabilir. Fıkh âlimlerinin görüşleri böyle olsaydı, bugün en güzel kanûn, islâmiyyet olurdu. Fekat fıkh âlimleri, bütün işleri Cehennemin azâbına ve Cennetin ni’metlerine bağladıkları için, islâmiyyeti sosyal bir nizâmdan mahrûm bırakdılar. Müslimânlar, Allahın büyüklüğünü ve tabi’atdaki incelikleri araşdırıp anlayarak, Allahı sevecekleri yerde, Onun Cehenneminden korkarlar ve zâlimlerin eline düşüreceğinden korkarlar. Çocuklar babalarından, kadınlar kocalarından korkarlar. Müslimânlarda olan bu korku, sosyal hayâtın düzenlenmesini, ateşden bir zincirle bağlamakdadır. Korkunun hâsıl etdiği kuvvetden doğan yapma, sahte ve geçici bir toplulukdan ise, akl ve zekâ ile bağlanarak, sevişerek, kalbden doğan bir sevinç ile birleşenlerin topluluğu, elbette dahâ iyi, dahâ samîmî ve devâmlıdır. İnsanlar Allahını, Peygamberlerini, dînini, hükûmetini, nefsini, âilesini ve milletini korku ile değil, Allah, Peygamber, din, hükûmet, âile ve millet olduğu için sevmelidir) diyor.
Cevâb: Reformcu, Allah korkusu ile hükûmet, ana baba korkularını tek bir açıdan görmekle, din işlerinde siyâsî ve içtimâ’î alanda bir kalemde reform yapmağa kalkışmakdadır. Dikta, zulm üzerine kurulan toplulukları, islâmiyyet de red etmekdedir. (Sadakaların en kıymetlisi, zâlim hükûmet adamları yanında söylenen doğru sözdür) ve (Ümmetim, zâlime zâlim demekden çekinecek bir hâle gelirse, Allahü teâlâ onlara yardım etmez) gibi hadîs-i şerîfler, bunu göstermekdedir. O hâlde zâlim hükûmetlerin sebeb olduğu sosyal hastalıkları, dîn-i islâma yükletmeğe çalışmak, açık bir haksızlıkdır. Dîn-i islâm, zâlimlerin sahte ve geçici kuvvetlerine dayanan korkuları her zemân red etmişdir. Reformcu, korkunun çeşidli sebeblerini birbiri ile karışdırmakdadır. Allah korkusunun sebebi, bu sahte ve geçici kuvvetlere hiç benzemez ve buna bağlı olan zincir hiç kopmaz. Kuvvet çoğaldıkça hak ile birleşir. Bunun içindir ki, muhârebelerin, ihtilâllerin netîcesi, yalnız gâlib taraf için bir hak sağlamakdadır. Eğer muhârebe edenlerden dahâ kuvvetli başka bir devlet hakem olursa, gâlibin hakkını, sınırlayabilir. Görülüyor ki, kuvvet çok olduğu zemân da, sınırlanabilir ve hakdan ayrılabilir. Üstünde hiçbir kuvvet bulunmıyan, bütün kuvvetlerin kaynağı olan Allahü teâlânın kuvveti, hak ve hakîkatin de kaynağıdır. Bunun içindir ki, Allahü teâlânın kuvvetinden korkmak ve titremek de, onu sevmek gibi ulvî ve rûhîdir.
Bu dünyâda büyükleri sevmek ve saymak, şeref ve kıymeti sarsıcı bir sebeb görülmediği hâlde, bunlardan korkmak, küçüklük sayılmakdadır. Hâlbuki islâmiyyetde yükselmiş olanlar, Allahü teâlâya karşı küçülmeği en büyük şeref bilirler. İşte bu fark, korkunun kıymetli olduğu ince bir noktadır. İnsan ne kadar olgunlaşsa, rûhânî olsa, maddelikden kurtulamıyacağı için, maddî ihtiyâclarla ve maddî tehlükelerle yine ilgilenir. Bunun için, korku ile olan bağlılık en sağlam ve en kıymetli olur. Reformcu, bu bağlılığın sağlam olmadığını söylüyor. Çünki, korku ile bağlanan şahsın fırsat bulunca değişdiğini görmekdedir. Hâlbuki insan, gizli ve açıkdaki bütün işlerini gören ve bilen ve hiç aldanmayan Allahü teâlâya karşı bir ân fırsat bulamaz. Hadîs-i şerîfde, (Suheyb-i Rûmî ne iyi bir kuldur. Allahdan korkmasaydı da, yine hiç günâh işlemezdi) buyuruldu. Bu hadîs-i şerîf, birleşmeyi te’mîn etmekde korkunun kuvvetli bir sebeb olduğunu göstermekdedir. Reformcuların, Allah korkusu ile Allah sevgisini başka başka bilmeleri ve ikincisini beğenip, birincisine karşı olmaları, din bilgilerine ve dîn-i islâmın temel vesîkalarına câhil olduklarındandır.
(Fâtır) sûresinin yirmisekizinci âyetinde meâlen, (İlmi çok olanların, Allah korkusu çok olur) ve Rahmân sûresi kırkaltıncı âyetinde meâlen, (Rabbinin büyüklüğünden korkan kimseye iki Cennet vardır) ve (Enfâl) sûresinin ikinci ve (Hâc) sûresinin otuzbeşinci âyetlerinde meâlen, (Mü’minler onlardır ki, Allahın ismi söylendiği zemân, kalblerine korku düşer) ve (Nûr) sûresi elliikinci âyetinde meâlen, (Allahü teâlâya ve Resûlüne itâ’at edenler ve Allahdan korkan ve sakınanlar, kıyâmetde kurtulanlar onlardır) buyuruldu. Bunlar, insanları Allah korkusuna teşvîk etmekdedir. Bu âyet-i kerîmelerden hiç haberi olmıyanların, dinde reform yapacağız diyerek, müslimânlara Allah korkusunu yerleşdiren din âlimlerine dil uzatmağa ne kadar hakları olacağını artık anlamalıdır. İnsanlara Allah korkusunu yerleşdirmek kötü birşey ise, bunu (hâşâ) Kur’ân-ı kerîme yüklemek lâzım gelir. Kur’ân-ı kerîmin hemen her sahîfesi, (Ey îmân edenler, Allahdan korkunuz!) meâlindeki emri ile, müslimânları Allah korkusuna çağırmakdadır. Hucurât sûresi, onüçüncü âyetinde meâlen, (Allah katında en kıymetliniz, Ondan çok korkup sakınanınızdır) buyuruldu. Âyet-i kerîmelerde bildirilen ittikâ, korkmak demekdir. İnsanlardan Allah korkusunu kaldırarak, Allahü teâlâyı yalnız ihsân sâhibi sanmak ve kulların derdlerine, sıkıntılarına devâ olacak, şefkat ve himâye hâlinde düşünmek, reformculara Avrupa hıristiyanlarını taklîd etmekden gelmekdedir. Çünki, hıristiyanlar, böyle inanırlar. Allahü teâlâyı, yalnız rahîm, kerîm bilerek sevip de, kahrından, azâbından korkmamak, Onu, kanûnlarını yürütmeğe gücü yetmeyen bir hükûmet gibi za’îf, yâhud çocukların yalnız arzûlarını yaparak, onları şımartan ana, baba gibi beceriksiz tanımak olur. Tesavvuf yolunda ilerliyenler, Allahü teâlânın celâl sıfatında iken, rahmet-i ilâhiyyeyi ve Allah sevgisini düşünemezler. Bunları cemâl sıfatı kapladığı zemân, Cehennem azâbını, Allah korkusunu unutuyorlar. Tesavvuf serhoşluğu denilen bu hâllerinde, muhabbeti veyâ korkuyu hafîf gören şeyler söylüyorlar. Ayılınca, bu sözlerine pişmân oluyorlar, tevbe ediyorlar.
(Sâffât) sûresi, altmışbirinci âyetinde meâlen, (Çalışanlar, işte bu gibi se’âdetler için çalışsınlar) ve (Mütaffifîn) sûresi, yirmialtıncı âyetinde meâlen, (Birbiri ile müsâbaka edenler, bunun için yarışsınlar) buyuruldu. Bu âyet-i kerîmeler, Cennet ni’metleri için seve seve çalışmağı emr buyurmakdadır.
Reformculardan Ahmed Midhat efendi de, (Nizâ-ı ilm ve din), ya’nî ilm ve dînin çekişmesi ismindeki kitâbında, îmânın şartı olan kıyâmetde dirilmek bilgisini gözden düşürmeğe çalışırken, Cennetin yiyeceklerini, içeceklerini, hûrîlerini, aç gözlülüğü ve maddeciliği okşayan birer hîle saymakdadır. Hâlbuki, kendisi ilm ile dîni ayırarak hîle yapmakdadır. İslâm dîni, ilmin tâ kendisidir. Bu ikisini birbirinden ayırmak islâm düşmanlığına alâmetdir. Dünyâda bu zevklerin peşinde koşan ve din âlimlerini, dînî vazîfelerin, bu dünyâ zevkleri için yapılması lâzım olacağını bildirmedikleri için kötüleyen ve insanların, her şeyden dahâ câzib, dahâ tatlı olan bu dünyâ zevklerine kavuşmak için ibâdete sarılacaklarını söyleyen dinde reformcuların, bu zevklerin Cennetde bulunmasına karşı koymaları, islâmiyyete leke sürmek istediklerini açıkça göstermekdedir. İslâm âlimlerinin “rahmetullahi teâlâ aleyhim ecma’în”, müslimânları Cennet ni’metlerine kavuşmak ve Cehennem azâbından kurtulmak için ibâdete sarılmalarına çalışmalarını taşlayan böyle sözler çok görülmüşdür. Bir hurûfî babası da:
Cenneti andıkça zâhid, ekl-ü şürbün lezzetin söyler.
demişdi. Böyle sözler, (Vâkı’a) sûresinin onsekizinci âyet-i kerîmesine taş atmakdadır. Cennet ni’metlerini ve Cehennem azâblarını hafîf görenlerden bir kısmı da, bunların, Allah sevgisi yanında hiç kıymetleri yokdur, diyorlar. Hâlbuki, bunlar için ibâdet etmek, Allah sevgisi olmadığını göstermez. Allahın sevdikleri Cennetdedir ve Allahü teâlâ, Cennetdekilerden râzıdır. Evet, se’âdetlerin ve lezzetlerin en büyüğü, Allahın rızâsına kavuşmakdır. Fekat, Allahü teâlânın, övdüğü ve ona kavuşmak için çalışınız dediği Cennet ni’metleri ile alay etmek de, insanı Allah rızâsına kavuşdurmaz. Dinde reformcular, ibâdetleri âhıretde azâbdan kurtulmak ve sevâblara, ya’nî iyiliklere kavuşmak için değil de, dünyânın düzeni ve huzûru için yapılmasını istediklerinden, Allah rızâsını düşünmedikleri anlaşılmakdadır.
Allah sevgisi ve Allah aşkı, islâmiyyetin en yüksek tanıdığı bir bilgidir. Fekat, dünyâya düzen vermek için yalnız bu sevgi yeter deyip, bütün se’âdetlerin başı olan Allah korkusunu küçük ve lüzûmsuz görmek, âyet-i kerîmelerden ve hadîs-i şerîflerden haberi olmamanın açık bir alâmetidir. İnsanların her bakımdan en üstünü olan Muhammed aleyhisselâm, (Allahü teâlâdan en çok korkanınız ve çekineniniz, benim) buyuruyor. Bu hadîs-i şerîf ve yine bu maddenin başında yazılı olan (Suheyb) “radıyallahü teâlâ anh” hadîsi, Allah korkusunun lâzım olduğunu göstermekdedirler. Allahdan korkmak, bir zâlimden korkmak gibi sanılmasın! Bu korku, saygı ve sevgi ile karışık olan bir korkudur. Âşıkların sevgililerine karşı yazdıkları şi’rlerde, böyle korku içinde olduklarını bildiren beytleri az değildir. Sevgilisini, kendinden pek yüksek bilen bir âşık, kendini o sevgiye lâyık görmiyerek, hislerini böyle korku ile anlatmakdadır.
Allah korkusu ve Allah sevgisi, insanları se’âdet ve huzûra kavuşduran iki kanad gibidir. Peygamber efendimiz “sallallahü teâlâ aleyhi ve sellem” buyuruyor ki: (Bir kimse, Allahdan korkarsa, herşey ondan korkar. Bir kimse Allahdan korkmazsa, herşeyden korkar olur.) Bir hadîs-i şerîfde, (Aklın çok olması, Allah korkusunun çokluğu ile belli olur) buyurdu. Allahdan korkan bir kimse, Onun emrlerini yapmağa, yasaklarından sakınmağa titizlikle çalışır. Hiç kimseye kötülük yapmaz. Kendine kötülük yapanlara sabr eder. Yapdığı kusûrlara tevbe eder. Sözünün eri olur. Her iyiliği Allah için yapar. Kimsenin malına, canına, nâmûsuna göz dikmez. Çalışırken, alış veriş ederken, kimsenin hakkını yimez. Herkese iyilik eder. Şübheli şeylerden kaçınır. Makâm sâhiblerine, zâlimlere tabasbus etmez, yaltaklanmaz. İlm ve ahlâk sâhiblerine saygı gösterir. Arkadaşlarını sever ve kendini sevdirir. Kötü kimselere nasîhat verir. Onlara uymaz. Küçüklerine merhametli ve şefkatli olur. Müsâfirlerine ikrâm eder. Kimseyi çekişdirmez. Keyfi peşinde koşmaz. Zararlı ve hattâ fâidesiz birşey söylemez. Kimseye sert davranmaz. Cömerd olur. Mâlı ve mevkı’i herkese iyilik etmek için ister. Riyâkârlık, iki yüzlülük yapmaz. Kendini beğenmez. Allahü teâlânın her ân gördüğünü ve bildiğini düşünerek hiç kötülük yapmaz. Kadınlarının, kızlarının avret mahalleri açık sokağa çıkmasına müsâade etmez. Kimsenin avret mahalline bakmaz. Onun emrlerine sarılır. Yasaklarından kaçar. İşte, Allahdan korkanlar milletine, memleketine fâideli olur. [Bütün bu yazılanlardan anlaşılıyor ki, Allah korkusu, Allahü teâlânın rızâsına, sevgisine kavuşamamak düşüncesidir.]
***
04 Ağustos 2003 Pazartesi
Kur’an-ı kerimi tercüme etmek
Kur’an-ı kerimin tefsiri ve tevili ancak ehli olan âlimler tarafından yapılır. Fakat kelime kelime tercümesi mümkün olmaz. Tercüme ile murad-ı ilahi anlaşılamaz. Hadis-i şeriflerin de kelime kelime tercümesi çok zaman yanlış manalara gelir. Hatta bir dildeki deyim, terim ve atasözlerinin kelime kelime tercümesi çok yanlış olur. Mesela Fransızca, (De bonne guerre), kelime olarak, iyi savaştan demektir. Deyim olarak, kanunlara uygun demektir. İngilizce, (Rain cats and dogs)=kedi köpek yağıyor demektir. Deyim olarak sağanak halinde yağmur yağıyor demektir. Bir gazetenin İngilizce bilen muhabiri, bu ifadeyi okuyunca, (Amerika’ya kedi köpek yağdı) diye haber vermişti. İngilizce’de bu hatayı yapan, Kur’an-ı kerimdeki ifadelerde ne çamlar devirmez ki... Selefilerin Allah gökte demesi bu yüzdendir. Allah’ı eli gözü kulağı olan bir insan gibi düşünmeleri bu sebepledir. Arapça’daki deyimlere geçmeden önce Türkçe’deki deyimlere bakarsak konunun önemi daha iyi anlaşılır. Mesela (Göz boyamak) tabirini kelime kelime yabancı bir dile çevirirsek, gözün üstüne boya sürmek gibi bir mana çıkar. Halbuki, Türkçe’de göz boyamak, aldatmak demektir. (Göze girmek) gözün içine girmek değil, takdir toplamak, itibar kazanmak demektir. (Gözden düşmek) de itibarını kaybetmek demektir. Eli açık deyiminde de, el ve açık kelimelerini kullanmadan, cömert anlamına gelen kelimelerle tercüme etmek gerekir. Türkçe’de hırsızlık yapana eli uzun derler. Arapça’da ise cömert demektir. Hz. Zeyneb binti Cahş, cömert ve marifetli idi. Peygamber efendimiz onun hakkında, (Bana en önce kavuşacak olanı, eli uzun [cömert] olanıdır) buyurmuştur.
Dünya kelimesi, Türkçe’de, yeryüzü manasından başka, fikir ve inanç bütünlüğü manasına (İslam dünyası) denir. Görüş manasına da gelir. (Dünyaları ayrı iki insan) gibi. Çok kalabalık manasına da, (Dünyanın insanı gelmiş) denir. Başka manaları da vardır. Bunlar dünya olarak başka dile nasıl tercüme edilir ki. Elbette açıklayarak çevrilir. Kur’an-ı kerimin böyle kelime kelime yapılan mealleri çok yanlıştır.
Dünya, Arapça’da alçak, mal gibi başka manalara da gelir. Üç örnek:
(Dünya [deni, alçak şeyler, haram ve mekruhlar] melundur.) [İbni Mace]
(Dünya [dünya malı] bana yaklaşmak istedi. “Benden uzaklaş” dedim. Giderken, “Sen benden kurtuldun ama, senden sonrakiler benden kurtulamaz” dedi.) [Bezzar]
(Cennet anaların ayakları altındadır) hadis-i şerifini, (Cennet, ananın rızası altındadır) şeklinde açıklamak gerekir. Ancak bu kadar bir açıklama da kâfi gelmez. Çünkü ana babanın gayri meşru emirlerine de riayet edilmesi gerekeceği anlaşılır. Ayrıca bir çocuk, Müslüman olmasa; ama ana babasının rızasını alsa, Cennete gideceği de zannedilebilir. O halde hadis-i şerifi İslam âlimlerinin açıkladığı şekilde bildirmelidir. Yani, (Müslüman bir evlat, Müslüman ana babanın dine uygun emirlerine riayet edip rızalarını kazanırsa, Cenneti kazanır) demek gerekir. (Eş-şeru tahtesseyf) ve (El Cennetü tahte zılalissüyuf) hadis-i şeriflerini kelime kelime tercüme edersek (İslam kılıç altındadır) ve (Cennet kılıçların gölgesi altındadır) demektir. İslam kılıcın altında ne demektir? Kılıç ile atom bombası, roket, radar, füze gibi her çeşit savaş araçları kastedilmektedir. Müslümanlar, ekonomide, teknolojide ileri seviyede olursa, dinlerini korumuş olurlar. Yani, İslamiyet, kılıç ve diğer araçların koruması altındadır. Amerika’nın, Rusya’nın tekniğini almak gerekir. O halde yukarıdaki hadis-i şeriflerin açıklaması şöyle olur:
(İslamiyet, kâfirlerdeki silahların hepsini yapmakla ve bunları iyi kullanmakla sağlam kalır.)
05 Ağustos 2003 Salı
Kur’an'ı yanlış tercüme etmek
Birçok kelimenin bir hakiki manası, bir de, kinaye mecaz manası olur. Kinaye, bir şeyi, açık anlamı başka olan kelimelerle anlatmaktır. Kur’an-ı kerimde mecazi ifadelerden başka, Müteşabih âyetler vardır. Bunlara görünen manayı vermek çok yanlış olur. Bilhassa Allahü teâlâ ile ilgili mecazlar, müteşabih olanlar daha önemlidir. Allahü teâlâ hiçbir yaratığa benzemez. Çünkü, Kur’an-ı kerimde buyuruluyor ki:
(Leyse ke mislihi şeyün=Onun benzeri hiçbir şey yoktur.) [Şura 11]
(Sübhanekellahümme=Allah’ım, Seni noksan sıfatlardan tenzih, kemal sıfatlarla tavsif ederim.) [Yunus 10] Allahü teâlâ hiçbir şeye benzemezken benzediği sanılan âyetler de vardır. Birkaçı şöyledir:
(Kıyamet günü yeryüzü Allah’ın kabzasında olur, gökler de sağ eliyle dürülür.) [Zümer 67]
(Yahudiler, Allah’ın eli bağlıdır, dediler. Hayır, Allah’ın iki eli de açıktır.) [Maide 64]
(Allah’ın eli onların ellerinin üzerindedir.) [Fetih 10]
(Doğu da batı da Allah’ındır. Nereye dönerseniz Allah’ın yüzü oradadır.) [Bekara115]
(Allah Arş’a istiva edendir. Nerede olsanız, O sizinle beraberdir.) [Hadid 4]
Bu âyetlerde bildirilen el, yüz ifadeleri, bir mahlukun eli veya yüzü gibi sanılabilir. Halbuki Allah hiçbir mahluka benzemez. Benzemediğini de birinci âyette bildirdik. İstiva kelimesi oturmak sanılırsa Allah mahluklara benzetilmiş olur ve yukarıdaki âyetlere aykırı olur. Nerede olursanız sizinle beraberdir ifadesi de mecazidir. Çünkü O mekandan münezzehtir. Selefiler bu âyeti tevil ettikleri halde, ötekileri tevil etmiyorlar. Selefilere değil, Ehl-i sünnet âlimlerinin açıklamalarına itibar etmeli.
Açıklamasız tercümeler yanlış olur. Kur’an-ı kerimde buyuruluyor ki:
(Kadınlara dokununca gusledin.) [Maide 6] (Cima için lems=dokunmak kelimesi kullanılmıştır. Bu haliyle yazılırsa kadına dokunanın gusletmesi gerektiği anlaşılır.)
(Kanadını müminler için indir.) [Hicr 88] (Şefkat et, tevazu göster demektir. Sadece kanadını indir dememeli.)
(Ellerini boynuna bağlama, büsbütün de açma.) [İsra 29] (Cimrilik etme, israfa da kaçma demektir. Açıklamasız yazmamalı.)
(İbil’in nasıl yaratıldığına bakmazlar mı?) [Gasiye 17] (İbil deve demektir. İbil’in başka manalarını da düşünen bir Yahudi dönmesi, İbil’i yağmur yüklü bulut diye tercüme ederek Kur’anın manasını değiştirmeye çalışmıştır.)
Rahman suresinin baş taraflarında vezn, mizan kelimeleri geçiyor. Piyasadaki bazı meallerde vezn=tartı, terazi diye tercüme edilmiştir. Vezn kelimesinin tartı, terazi olarak tercüme edilmesi hatalı olur. Ayette güneş ve ayın bir hesap, bir muvazene, bir denge, bir sistem, bir nizam üzere hareket ettikleri bildirilmektedir.
Mümin, kâfir, fasık, salih, münafık gibi kelimeler aynen alınmalı, bundan sonra gerekli açıklamalar yapılabilir. Bunların yerine tercümesi diye uydurma bir kelime konursa manası bozulur. Mesela bir mezhepsiz, kâfirun suresindeki kâfir kelimesini nankör diye tercüme etmiştir. Bir başka mezhepsiz de salih kelimesini barışsever olarak tercüme etmiştir. Bir başka mezhepsiz de, Salat kelimesini dua diye tercüme etmiştir. Salat kelimesi dua anlamına gelirse de, birçok yerde namaz yerine kullanılmaktadır. Salat=dua diye yazan mezhepsizin mealini esas alan ve kendilerine mealciler denen bir grup türemiştir. Bunlara göre namaz diye bir şey yoktur. Biraz dua etmekle namaz kılınmış olur.
Bu acı örnekler gösteriyor ki, Kur’anı kelime kelime tercüme etmek yanlış olduğu gibi, böyle yanlış tercümelerle amel etmeye kalkmak da çok yanlış olur.
23 Mayıs 2004 Pazar
Meallerde hatalar olur
Yunus suresinin 88. âyetinde piyasadaki bütün mealler şöyle diyor: Musa Allah’a dedi ki: Ya Rabbi Firavun’a bu kadar malı insanları senin yolundan saptırması için mi verdin? Onları ve mallarını yok et.
Musa aleyhisselam Allahü teâlâya böyle der mi, onu böyle suçlar mı? Bu mealler yanlış değil mi?
CEVAP: Evet yanlıştır. Biz de piyasadaki çok meale baktık, hepsi de aşağı yukarı aynı şekilde yazıyor. Bu bakımdan açıklamasız olan meallere itimat edilmez. Tefsirlere bakmak gerekir. Biz de tefsirlere baktık. O şekildeki meal uygun değil. Kurtubi tefsirinde diyor ki:
Liyudıllu kelimesindeki lam harfinin çeşitli manaları vardır. Buradaki lam, sonucu bildirir. Nitekim haberde geldi ki:
(Bir melek her gün şöyle seslenir: Sonunda ölmek üzere doğuyorsunuz, işlerinizi de sonunda harap olmak üzere bina ediyorsunuz.)
Âyette, Firavun ve adamlarının işlerinin sonu sapıklığa varacağı için, sanki verilen mallar, sapıtmaları için verilmiş gibi oluyor. (Senden yüz çevirdikleri halde onlara bu kadar mal mülk verdin, senin onlardan yüz çevirmenden de korkmadılar. Senin onlardan razı olmadığını anlayamadılar. Sapıklıklarına devam ettiler. Malı sapıtmamaları için verdin ama onlar sapıttılar, öyle ise sapıtmalarına sebep olan malları onların ellerinden al. Verdiğin mallarla onları bu yolda imtihan eyle) denmek isteniyor. Netice olarak âyetin meali şöyle oluyor:
(Musa aleyhisselam dedi ki: Ya Rabbi sen Firavun ve kavmine dünya hayatında göz kamaştıran zenginlik ve bol servet verdin. Bu kadar malı sanki sen, insanları senin yolundan saptırmaları için vermişsin gibi kötü yollarda kullanıyorlar. Onları ve mallarını yok et, kalblerini de şiddetle sık, elemli azabı görmedikçe [vahyle bana bildirdiğin gibi] onlar iman etmezler.)
Bu mu benim Rabbim?
Birçok mealde İbrahim aleyhisselamın Ay ve Güneş için (Bu benim rabbim) dediği bildiriliyor. Bir peygamber nasıl böyle söyler? Bu mealler yanlış değil mi?
CEVAP: Evet yanlıştır. Tefsirlerde, (Bu mu benim Rabbim, bunlardan Rab olamaz) anlamında söylediği bildiriliyor.
Hz. Ömer’in de buna benzer sözleri vardır. İbni Sebe bu sözleri istismar ediyor. (Ömer Hudeybiye’de, Resulullahın peygamberliğinden şüphe etmişti) diyor. Hz. İbrahim, (Bu mu benim Rabbim) dediği gibi, Hz. Ömer de, Allah ve Resulüne olan teslimiyetini bildirmek için, (Ya Resulullah sen Allahın peygamberi değil misin? Biz hak, kâfirler bâtıl yolda değil mi?) mealindeki sözlerinden dolayı İbni Sebe, Hz. Ömer’e saldırıyor. Hz. Ömer, (Ya Resulallah, sen elbette Allahın resulüsün, bizim yolumuz elbette hak, kâfirler elbette bâtıl yoldadır. Zahiren aleyhimize görünen bu anlaşmada asla dinden taviz verilmedi) demek istediğini bütün Ehl-i sünnet âlimleri bildirmektedir. (Kurret-ül-ayneyn)
04 Aralık 2001 Salı
Âhırette azaplardan kurtulmak için
Ahırette azaplardan kurtulmak, ancak Muhammed aleyhisselâma tâbi olmaya bağlıdır. Onun gösterdiği yolda giden, Allahü teâlânın sevgisine kavuşur. Ona tâbi olan, Allahü teâlâya sâdık kul olmak saadetine erer. Dünyaya gelmiş olan yüzyirmidört binden ziyâde Peygamberin en büyükleri, Ona tâbi olmayı istemiştir. Mûsâ aleyhisselam Onun zamanında bulunsaydı, O büyüklüğü ile berâber, Ona tâbi olmayı severdi. İsâ aleyhisselâmın gökten inip, Onun yolunda yürüyeceğini herkes bilir. Onun ümmeti olan müslümanlar, Ona tâbi oldukları için, bütün insanların hayırlısı ve en iyileri oldu. Cennete gireceklerin çoğu bunlar oldu ve Cennete herkesten önce gireceklerdir.
Muhammed aleyhisselâma tâm ve kusursuz tâbi olabilmek için, Onu tâm ve kusursuz sevmek lâzımdır. Bunun alâmeti de, Onun düşmanlarını düşman bilmek, Onu beğenmeyenleri sevmemektir. Muhabbete müdâhene, yâni gevşeklik sığmaz. Âşıklar, sevgililerinin dîvânesi olup, onlara aykırı birşey yapamaz. Aykırı gidenlerle uyuşamaz. İki zıt şeyin muhabbeti bir kalbde, bir arada yerleşemez.
Bu dünya nîmetleri geçicidir ve aldatıcıdır. Bugün senin ise, yarın başkasınındır. Âhırette ele girecekler ise sonsuzdur ve dünyada iken kazanılır. Bu birkaç günlük hayat, eğer dünya ve âhıretin en kıymetli insanı olan, Muhammed aleyhisselâma tâbi olarak geçirilirse, saadet-i ebediyye, sonsuz necât, kurtuluş umulur. Yoksa Ona tâbi olmadıkça, herşey, hiçtir. Ona uymadıkça, her yapılan hayır, iyilik, burada kalır, âhırette ele birşey geçmez.
Kur’an-ı kerimdeki emirlerini ve islâmiyetin hükümlerinin hepsini akla uydurmaya, akla beğendirmeye kalkışan, Peygamberlik makamının derecesini anlamamış ve inanmamış olur. Böyle, islâmiyeti akıl ile, felsefe ile îzâha ve inandırmaya çalışan kitapları okumamalıdır.
Allahü teâlânın feyzleri, nîmetleri, ihsânları, yâni iyilikleri, her an, insanların iyisine, kötüsüne, herkese gelmektedir. Herkese mal, evlat, rızık, hidâyet, irşâd ve selâmet ve daha her iyiliği fark gözetmeksizin göndermektedir. Fark, bunları kabûlde, alabilmekte ve bazılarını da almamak sûretiyle, insanlardadır. Nahl sûresinin otuzüçüncü âyetinde meâlen: “Allahü teâlâ, kullarına zulmetmez, haksızlık etmez. Onlar, kendilerini azâba, acılara sürükleyen bozuk düşünceleri, çirkin işleri ile kendilerine zulüm ve işkence ediyorlar” buyurulmuştur.
Nakil bilgileri akıl ile anlaşılamaz
Bozuk fırkaların, bozuk mezheplerin ortaya çıkmalarının esas sebebi “Peygamberliği” anlıyamamalarıdır. Peygamberlik makamını nakil yolu ile değil akıl ile anlamaya çalışmalarıdır.
Halbuki, akıl ile anlaşılan şeyler, his uzuvları ile anlaşılanların üstünde olduğu ve bunların yanlışını çıkardığı gibi, yâni his uzuvlarımız, akıl ile anlaşılan şeyleri anlıyamıyacağı gibi, akıl da, Peygamberlik makamında anlaşılan şeyleri kavramaktan âcizdir. İnanmaktan başka çâresi yoktur. Akıl, anlıyamadığı şeyleri nasıl ölçebilir. Bunların doğru ve yanlış olduğuna nasıl karar verebilir?
Nakil yolu ile anlaşılan, yâni Peygamberlerin söyledikleri şeyleri, akıl ile araştırmaya uğraşmak, düz yolda güç giden, yüklü bir arabayı, yokuşa çıkarmak için zorlamaya benzer. Yokuşa doğru at, kamçılanırsa, çabalaya çabalaya, ya yıkılıp canı çıkar. Yâhut, alışmış olduğu düz yola kavuşmak için sağa, sola ve geriye kıvrılarak arabayı yıkar ve eşyalar harap olur.
Akıl da, yürüyemediği, anlayamadığı âhıret bilgilerini çözmeye zorlanırsa, ya yıkılıp, insan aklını kaçırır veya bunları alışmış olduğu, dünya işlerine benzetmeye kalkışarak, yanılır, aldanır ve herkesi aldatır.
Akıl, his kuvveti ile anlaşılabilen veya hissedilenlere benzeyen ve onlara bağlılıkları bulunan şeyleri birbirleri ile ölçerek, iyilerini kötülerinden ayırmaya yarayan, bir mi’yârdır, bir âlettir.
Böyle şeylere bağlılıkları olmayan varlıklara eremiyeceğinden, şaşırıp kalır. O hâlde, Peygamberlerin bildirdikleri şeylere, akla danışmaksızın inanmaktan başka çâre yoktur. Görülüyor ki, Peygamberlere tâbi olmak, aklın gösterdiği bir lüzumdur ve aklın istediği ve beğendiği bir yoldur.
Peygamberlerin, aklın dışında ve üstünde bulunan sözlerini, akla danışmaya kalkışmak, akla aykırı bir iş olur. Gecenin koyu karanlığında bilinmiyen yerlerde, pervâsızca yürümeye ve engin denizde, acemi kaptanın, pusulasız yol almasına benzer ki, her ân uçuruma, girdâba düşebilirler.
Dîn-i islâmda aklın ermediği şeyler çoktur. Fakat, akla uymayan birşey yoktur.
Akıl ve âhıret bilgileri...
Ahıret hallerini akıl ile anlamak mümkün değildir. Âhıret bilgileri ve Allahü teâlânın beğenip beğenmediği şeyler ve Ona ibâdet şekilleri, eğer aklın çerçevesi içinde olsalardı ve akıl ile doğru olarak, bilinebilselerdi, binlerce Peygamberin gönderilmesine lüzûm kalmazdı.
İnsanlar, dünya ve âhıret saadetini kendileri görebilir, bulabilirdi ve Allahü teâlâ, hâşâ Peygamberleri boş yere ve lüzûmsuz göndermiş olurdu. Hiçbir akıl, âhıret bilgilerini bulamıyacağı, çözemiyeceği içindir ki, Allahü teâlâ, her asırda, dünyanın her tarafına, Peygamber göndermiş ve en son ve kıyâmete kadar değiştirmemek üzere ve bütün dünyaya, Peygamber olarak, Muhammed aleyhisselâmı göndermiştir.
Bütün Peygamberler, akıl ile bulunacak dünya işlerine dokunmayıp, yalnız bunları araştırmak, bulup faydalanmak için çalışmağı emir ve teşvîk buyurmuş, kendileri dünya işlerinden her birinin, insanları ebedî saadete ve felakete nasıl sürükleyebileceklerini anlatmış ve Allahü teâlânın beğendiği ve beğenmediği şeyleri açık olarak bildirmişlerdir.
Allahü teâlânın sonsuz kudretinin inceliklerini meydana çıkaran, bugünkü teknik bilgilerden ve tecrübelerden haberi olmayan ve islâm büyüklerinin kitaplarını okuyup anlamak şöyle dursun, bunların ismlerini bile işitmemiş olduğu, sözlerinden anlaşılan, bir câhilin, filozof un , tâm olmayan aklı ile, ortaya attığı bir düşünce, nasıl olur da, Allahın Peygamberinin sözlerinden üstün tutulur?
Peygamberimizin kitaplarımızda yazılı ilim, sıhhat, fen, ahlâk, hak, adalet ve bütün saadet kollarını kavrayan ve bindörtyüz seneden beri dünyanın her tarafında gelmiş, ilim, tecrübe ve akıl sahiplerini hurmet ve hayranlıkta bırakan ve hiç birisinde kimse tarafından bir kusur ve hata bulunmamış olan, emirleri ve sözleri, bir câhil sözü ile nasıl lekelenebilir?
Bundan daha büyük bedbahtlık ve zavallılık olabilir mi? Tam akıl, şaşmıyan, yanılmayan akıldır. Etrâfa düşünceler savuran bu câhil, değil aklın erişemiyeceği şeylerde, belki kendi günlük işlerinde, hiç yanılmadığını iddiâ edebilir mi? Böyle bir iddiâya, kimse inanır mı?
Gemi pusulasız yol alabilir mi?
İlâhi kitapla beraber peygamber gönderilmeseydi, mesela, Muhammed aleyhisselam gönderilmeseydi, Kur’an-ı kerimi anlamamız, emir ve yasaklarını tatbik etmemiz mümkün olmazdı. Peygamberimizin İlâhi kitabı açıklama görevi de vardı. Bunun için sadece, onu postacı gibi görmek Ona hakaret olur, ayrıca ayet-i kerimelere de ters olur. Çünkü pek çok ayet-i kerimede, Peygamber efendimize Kur’an-ı kerimi açıklaması emredilmektedir.
Peygamberlerin, İlâhi kitapları insanlara açıklamadıkça, dinin emrini tam olarak anlamak, yapmak mümkün değildir. Allahü teâlâ peygamberine, kitabını açıklama görevi vermiştir. Şu ayet-i kerimeler bunu açıkça göstermektedir:
“İndirdiğimiz hükümleri onlara iyice açıklasın diye, biz, her peygamberi yalnız kendi kavminin diliyle gönderdik.”
“Sana da Kur’anı indirdik ki, kendilerine indirileni insanlara açıklayasın; ta ki, düşünüp anlasınlar.”
Mesela namaz vakitleri ve rekat adetleri, namazda neyin nasıl okunacağı, zekât verilmesi gerekli olan ve olmayan mallar, zekâta ait nisap miktarı gibi birçok mesele hadis-i şeriflerle bildirilmiştir. Çünkü Kur’an-ı kerimdeki, “Namazı kılın”, “Zekâtı verin” şeklinde kapalı olarak yer alan ayetlerden maksadın ne olduğunu anlamak mümkün değildir. Ancak Peygamberimizin açıklamasıyla anlamak mümkün olur. Hz. Peygamberi devre dışı bırakıp, sadece Kur’an-ı kerimi esas almak dini yıkmakla eş anlamlıdır.
Çünkü, Resule itaat, Hak teâlâya itaat demektir. Ona uymamak, Allahü teâlâya isyandır. Allahü teâlâya itaatin, Resulüne itaatten başka olduğunu sananlar için nâzil olan, Nisâ suresinin, “Allahü teâlânın yolu ile, Resulünün yolunu birbirinden ayırmak istiyorlar. Senin söylediklerinin bazısına inanırız, bazısına inanmayız diyorlar. İkisi arasında ayrı bir yol açmak istiyorlar. Bunlar, elbette kâfirdir” mealindeki yüzkırkdokuzuncu ayeti, bu ayrımı yapanların müslümanlıkla ilgilerinin olmadığını açıkça bildiriyor.
Peygamberimizin, aklın dışında ve üstünde bulunan sözlerini, akla danışmaya kalkışmak, akla aykırı bir iş olur. Gecenin koyu karanlığında bilinmeyen yerlerde, pervasızca yürümeye ve engin denizde, acemi kaptanın, pusulasız yol almasına benzer ki, her an uçuruma, girdaba düşebilirler.
“Allahı seviyorsanız bana uyun!”
Muhammed aleyhisselamın bütün sözleri ve bütün hareketleri, insanların olgunlaşmalarına rehberlik etmekte, imanlarının ve işlerinin doğru ve faydalı olmalarını sağlamakta ve kalblerindeki hastalıkların tedavisine ve kötü ahlâklarının giderilmesine ışık tutmaktadır. Peygamberlik de, bu demektir. Peygamberleri sadece semavî kitabı tebliğ eden, getiren sıradan bir insan olduğunu zannetmek, peygamberlik makamının ne olduğunu bilmemektir veya dini yıkmak için sinsi bir oyundur.
Kur’an-ı kerimi, insanların anlaması için, peygamberimizin açıklamakla görevlendirildiğini bildiren birçok ayet-i kerime vardır. Çünkü, herşey Kur’an-ı kerimde açıkça bildirilmemiştir. Bütün hükümleri, herkesin anlayabileceği tarzda açık-seçik olsaydı, Hz. Peygamber tarafından insanlara açıklanması emri abesle iştigal olurdu. Allahın Kitabı böylesi olumsuz özelliklerden berîdir. Ayetler herkesin anlayabileceği şekilde açık olsaydı, hâşâ Allahü teâlânın, açıkla emri lüzumsuz olurdu.
Peygamberimiz bu görevini yaparken, Kur’an-ı kerimin dışında gelen vahiylere göre de yapıyordu. Böyle olmasaydı. Kur’an-ı kerimi açıklamak gibi bir görevi bulunan Hz. Peygamber, Kur’an-ı kerime ilişkin, Kur’an dışında ve fakat yine Kur’an tarafından verilen bir yetkiye dayanarak bir kısım şeyler söyleyip, açıklamalar yapmadan bu emri nasıl yerine getirecekti?
Kur’anın Kur’anla açıklanması, onun anlaşılması için yeterli olsaydı, ayrıca Hz. Peygambere, onu “açıklama” emrinin verilmesine ne gerek vardı? Hz. Peygamberin açıklamalarına ihtiyaç duymaksızın, herkes Kur’anı rahatça okuyup anlayabilirdi.
Hz. Peygamberin bildirdiklerine itaat ve Onun söylediklerinin bağlayıcı kabul edilmesi, bizzat yüce Allahın emridir. “Kim Resule itaat ederse, Allaha itaat etmiş olur”, “De ki: Allahı seviyorsanız bana uyun ki, Allah da sizi sevsin ve günahlarınızı bağışlasın” ayetleri, bunu açık olarak bildirmektidir.
Peygamberimizin açıklamalarını, hadis-i şerifleri dikkate almayıp, Kur’an-ı kerimdeki bilgilerin hepsini akla, mantığa uydurmaya, akla beğendirmeye kalkışan, peygamberlik makamına inanmamış olur. Böyle, İslâmiyeti akıl ile, felsefe ile, demagoji ile izaha ve inandırmaya çalışan kitaplardan, şahıslardan uzak durmalıdır.
Arapça bilen anlayabilseydi...
Peygamberlerin görevi kendisine gönderilen İlahi kitabı ümmetine, açıklamak, izah etmektir. Burada muhatap Peygamberlerdir. Bunun için Kur’an-ı kerimin muhatabı, Peygamber efendimizdir. Onun muhataplığını kabul etmemek, İslâm dinini kabul etmemekle eş anlamlıdır.
Allahü teâlâ, insanların dünyada ve ahirette rahat ve huzur içinde olmaları için, yalnız kitap göndermekle kalmayıp, peygamberler de gönderdi. İnsanların, kendi akılları ile, mantıkları ile dünya ve ahiret huzurunu bulmaları mümkün değildir.
İnsanlar, dünya ve ahiret saadetini kendileri görebilselerdi, bulabilselerdi, Allahü teâlâ, hâşâ, peygamberleri boş yere ve lüzumsuz göndermiş olurdu. Hiçbir akıl, ahiret bilgilerini bulamayacağı, çözemeyeceği içindir ki, Allahü teâlâ, her asırda, dünyanın her tarafına, peygamber göndermiş ve en son ve kıyamete kadar değiştirmemek üzere ve bütün dünyaya, peygamber olarak, Muhammed aleyhisselamı göndermiştir.
Muhammed aleyhisselam olmasaydı, bizim Kur’an-ı kerimi okuyup, dünya ve ahiret saadetini buradan çıkarmamız mümkün olmazdı. Çünkü, Kur’an-ı kerimin muhatabı, Peygamber efendimizdir. Onun muhataplığını kabul etmemek, İslâm dinini kabul etmemekle eş anlamlıdır.
Gönderdiği kitabı açıklamak için, eğer peygambere lüzum olmasaydı, Allahü teâlâ, Kur’an-ı kerimi gönderir, “İndirdiğim kitapta, hayatınızı benim rızama ve irademe uygun bir şekilde yönlendirmek için, ihtiyaç duyduğunuz bütün hükümler ayrıntılı olarak belirtilmiştir. O kitabı alın ve onunla amel edin” buyururdu. Bu durumda, insanlar arasında birtakım kulları elçi olarak seçip, onları, indirdiği vahyi insanlara açıklamakla görevli kılmasına gerek kalmazdı. Allahü teâlâ böyle yapmayıp da, Kitabını, peygamber vasıtasıyla insanlara ilettiğine göre, Onu başka bir kısım meziyetlerle donatması, Kur’anın dışında, diğer insanlara vermediği bazı bilgileri de Ona vermiş olması da gerekir. Aksi hâlde rahatça anlaşılabilecek mufassal bir kitabı, anlayıp, içindeki hükümlerle gereği gibi amel edebilmek için, insanlar neden bir elçiye ihtiyaç duysunlar? Bütün peygamberler, akıl ile bulunacak dünya işlerine dokunmayıp, yalnız bunları araştırmak, bulup faydalanmak için çalışmayı emir ve teşvik buyurmuş, kendileri dünya işlerinden her birinin, insanları ebedî saadete ve felakete nasıl sürükleyebileceklerini anlatmış ve Allahü teâlânın beğendiği ve beğenmediği şeyleri açık olarak bildirmişlerdir.
MEAL MÜSLÜMANLIĞI
Üveys AKI
Beyan - Mart 2010....darüsselam.com
İnternet ve iletişim teknolojisinin de gelişmesiyle, Batı’nın İslâmı ortadan kaldırma planlarının bir parçası ve basamağı olan “Kur’an Müslümanlığı” ya da “Kur’an merkezli İslam anlayışı” adı altında, insanları Sünnetten koparılmış bir Kur’an anlayışına sürükleme çalışmaları da hız kazanmaya ve Müslümanlar arasında sesini duyurmaya başladı. Temeli, Sünneti inkar ederek Kur’an ayetlerini kendilerinin yorumlamasına zemin hazırlamak olan bu tuzağa ne yazık ki Müslümanlardan aldananların sayısı azımsanacak sınırı aşmış görünüyor. Herhalde bu aldanmanın en büyük sebebi, söylemlerin “Kur’an merkezli” maskesi taşımasıdır. İşte bu maske ile gerçek düşman asıl yüzünü gizlemeyi başarmış ve bize de onların oltalarına takılanları uyarmak kalmıştır. Aslında bu sapkın anlayışa karşı ilk uyarıyı yapan bizler değil, şu kavli şerifi ile bizzat O Sünnetin sahibi olmuştur;
"Benim emrettiğim veya nehyettiğim bir konu kendisine iletildiğinde sakın sizden birinizi, koltuğuna yaslanmış olarak, "biz onu bunu bilmeyiz. Allah'ın kitabında ne görürsek ona uyarız, o kadar" derken bulmayayım."[1]
Hadiste ki “Koltuğa yaslanmış olarak” vurgusu, kendini Sünnetten müstağni görüşün, kibrin, ücûbun ve küstahlığın sünnet münkirleriyle bütünleştiğinin ifâdesidir. Son kelime zaten tehdit içerikli olup, bu insanların sapkınlığını ortaya koymaya ziyadesi ile kâfidir.
Gerçek şudur ki; Rasulullâh(aleyhisselam)’ın sözleri, fiilleri ve takrirleri Kur’anı Kerim’in tefsiridir.
O halde müminler, Sünnete karşı nasıl bir tavır takınmalıdır ?
Bu sorunun cevabını da Kur’anı Kerimde buluyoruz.
“Aralarında hüküm vermek için Allah’a ve Resûlüne davet edildiklerinde, mü’minlerin söyleyeceği söz ancak, “işittik ve iman ettik” demeleridir. İşte onlar kurtuluşa erenlerin ta kendileridir.”[2]
Peygamber Efendimiz(aleyhisselam)’e itaati emreden daha birçok ayetler mevcuttur. O halde bu ayetlerle, bildiğimiz hatta ezberlediğimiz bir gerçek de isbâtına kavuşuyor ki; oda islamın kaynağının yanlız Kur’an değil aynı zamanda Sünnet olduğu ve kurtuluşun da her ikisine tabi olmakla mümkün olduğudur.
Bu sapkın anlayışın Türkler üzerindeki tezahürü, arapça bilmeyişin de etkisi ile farklı bir boyut kazanmaktan kendini alamamış olacak ki, teoride “Kur’an Müslümanlığı” yada “Kur’an merkezli İslam anlayışı” söylemleri, pratikte meal müslümanlığı şeklini almaktadır.
Meal müslümanlarının Sünnete temessük etmeden, ilimsiz, usulsüz, mücerred akılla Türkçe mealler okuyarak kendi hevalarına göre İslam dinini anlamaya çalışma çabalarının sonu kaçınılmaz olarak meal müçtehidliği olmaktadır.
Bakın Elmalılı Hamdi yazır bu gibiler hakkında ne diyor;
“Doğrusu Kur’an’ı cidden anlamak, tetkik etmek isteyenlerin onu usulüyle Arapçasından ve tefsirlerden anlamaya çalışmaları zaruridir. Kur’an’ın falan tercümesinde şöyle demiş diyerek hükümler çıkarmaya çalışmamalıdır. Bunu imanı olanlar yapmaz. Kendini bilen insaflı insan da yapmaz.
Kur’an’dan bahsetmek isteyenler onu hiç olmazsa harekesiz olarak yüzünden okuyabilmelidir. Mamafih öyle kimseler görüyoruz ki Kur’an’ı harekesiz olarak okumak şöyle dursun, harekesiyle bile düzgün okuyamadığı halde onun hükümlerinden ve manalarından içtihada kalkışıyor. Öylelerini görüyoruz ki Kur’an’ı anlamıyor ve ‘tefsirlere müfessirlerin yorumları karışmıştır’ diye onları da kaale almak istemiyor da, eline geçirdiği tercümeleri okumakla Kur’an’ı tetkik etmiş olacağını iddia ediyor. Düşünmüyor ki okuduğu tercümeye, alim müfessirlerin tevili (yorumu) değil de cahil mütercimin görüşü ve yorumu, hatası ve noksanı karışmıştır.” [3]
Kur’anı Kerim hakkında ilmi olmaksızın konuşmayı Peygamber Efendimiz(aleyhisselam) şu hadisi şerifleriyle yasaklamış ve bu işin neticesini bizlere haber vermiştir;
“Kur’an hakkında ilmi olmaksızın söz söyleyen cehennemdeki yerine hazırlansın”[4]
“Kendi re’yiyle Kur’an hakkında söz söyleyen kimse isabet etsede hata etmiştir”[5]
Burada Kur’an hakkında kendi re’yiyle söz söylemekteki temel maksad, Sünneti ve işin ehli olan müfessir ulemayı göz ardı ederek, ayetleri ilimsizce kendi hevâsına uydurmaya çalışarak izah etme gayretidir. Böyle yapan isabet etse de hata etmiştir, zira din gibi en önemli bir meselede burnunu bilmediği ve ehli olmadığı işlere sokmuştur .
Tabiin imamlarından Mücahid (rha) “Allah’a ve ahret gününe iman eden bir kişi için; Lügat-ı Arabiyyeyi bilmeden Kur’an hakkında konuşmak helal değildir”[6] buyurmuş, Allâme Alûsi ise “Lugatı Arabiyye konusunda âlim olmayan bir kişinin Kur’anı tefsir etmeye kalkışması haramdır”[7] diyerek meselenin imâni boyutlara kadar varan tehlikesine ve toplumun İslam anlayışına getireceği çarpıklığa işaret etmiştir.
Bu sapmış güruhun bir başka versiyonu da Kur’ana uymayan hadisleri kabul etmiyoruz, diyerek hadisleri güya meallere kıyasla pirinç ayıklar gibi ilimsiz ve şuursuzca ayıklamaya çalışanlardır. Temelde vardıkları veya varmaya çalıştıkları nokta aynı olup, sünneti inkar etmede yalnızca biraz daha geliştirilmiş bir metodları vardır. Ama ne hikmetse hep on dört asırlık hataları düzeltmeye muvaffak olurlar !. Mesela İsa (aleyhisselam)’ın ahir zamanda ineceğine dair manevi tevatür mertebesine ulaşmış sayıdaki hadisleri uydurma, tüm ehli sünnet ulemasını da cuhela ilan ederek inkar ederler. “Deliliniz nedir ?” derseniz Kur’an meallerini kast ederek “Kur’an” derler. Biraz daha netleştirmelerini istediğinizde alacağınız cevap “İsa (aleyhisselam)ahir zamanda gelecek olsa idi bu konuda Kur’anda açık beyan bulunması gerekirdi.” şeklinde olacaktır. İşte onların Kur’an’dan delilleri budur. Hadisleri inkar etmede ve icmayı yok saymadaki tek delilleri, Kur’an meallerinde hadislerle aynı manada ayetler bulamayışlarıdır. Bu durumu da, hadislerin Kur’ana muhalif olması zannederler. İşte onların hadisleri Kur’an süzgeçinden geçirme mantıkları böyledir ve en ufak bir tereddüt göstermeden sahih olup olmamasına da bakmaksızın hadisleri böylece süzer ve atarlar. Zira bu iş onların indinde makarna süzmekten bile daha kolay ve risksizdir !
O halde bunca ehli sünnet ulemasının durumu nedir onlara göre derseniz ? “Uyduruk rivayetleri din zanneden, hayatında Kur’anı hiç okumamış yada okusada onlar kadar anlayamamış cahillerdir”(Hâşa).
Bu konuda söylenmesi gereken daha çok sözler vardır, ancak köşemiz bu kadarına müsait olduğundan dolayı şu hadisi şeriflerle makaleme son veriyor ve meselenin yorumunu vicdanlarınıza bırakıyorum.
“Ümmetimin ihtilafa düştüğü zamanda sünnetime sımsıkı sarılan kor ateşi elinde tutan gibidir”[8]
“İnsanlar üzerine öyle bir zaman gelir ki, o zamanda dini üzere sabreden kimse kor ateşi elinde tutan gibidir.”[9]
Selam ve dua ile…
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
| |
|
|
|
|
| Bugün 126 ziyaretçi (276 klik) kişi burdaydı! |
|
 |
|
 |
XXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXX
www.yeniumit.com.tr/konular/detay/hz--peygamberin-kuran-i-tefsiri
Kur'an-ı Kerim'i anlama konusunda, İslâm tarihi boyunca farklı yaklaşımlar olmuştur. ... Fakat bu âyetin maksat ve k
.
Hz. Peygamberin Kur'ân Tefsiri
Prof. Dr. Suat Yıldırım
Kur'an-ı Kerim'i anlama konusunda, İslâm tarihi boyunca farklı yaklaşımlar olmuştur. Asırlar boyunca meydana gelmiş olan çeşitli tefsir tarzları, bunun neticesidir.
Tefsir ilminin yapacağı ilk iş, Kur'an'ın açıklanmasında, Hz. Peygamber aleyhisselamın işlevini gözönünde bulundurmaktır. Allah Tealâ gönderdiği Kitabın tefsirini birinci derecede Resulüne havale etmiştir. Ezcümle şöyle buyurmuştur:
"Biz sana zikri indirdik. Tâ ki kendileri için indirilen Kur'an'ı insanlara açıklayasın ve tâ ki onlar da iyice
fikirlerini kullansınlar" (Nahl, 44). İndirilen zikr, vahy-i gayr-i metlüv olarak sünnettir. Kur'an'ı tefsir edip açıklamak üzere Peygamberimize bildirilmiştir. Bu âyetle bu manayı ifade eden birçok âyete dayanarak müslümanlar, Kur'ân tefsirinde Hz. Peygamber'in açıklamalarına birinci derecede yer verme konusunda ittifak etmişlerdir.
Allah Tealâ kitabını, insanların elleriyle tutacakları kağıtlar şeklinde değil, aramızdan seçtiği Resulünün kalbine vahiy yolu ile indirdi. O da kitabın metnini tebliğ etmekle yetinmedi, sözleriyle ve davranışlarıyla onu açıkladı ve uyguladı.
Demek ki Hz. Peygamberin Kur'an'la ilgili başlıca üç görevi vardı:
1- Tebliğ
2- Tebyin (açıklama)
3- Tatbik.
O'nun bütün hayatı bu işlerle doludur. Vahiy met¬ninin ulaştırılması, izhar edilmesi işi için Kur'an, belağ ve tebliğ kelimelerini kullanmıştır. Mesela;
"Ey Resul, Rabbinden sana indirileni tebliğ et. Eğer yapmazsan, sana verdiği risaleti (mesajı) tebliğ etmemiş olursun" (Mâide, 67). Kur'ân mesajı ulaştırmak hakkında tebliğ kelimesini defalarca kullanırken, demin zikrettiğimiz Nahl, 44 âyetinde tebyin kelimesinin tebliğ, ulaştırma, açığa vurma manasında kullanıldığını iddia etmenin hiçbir değeri olamaz.
Diğer taraftan bir âyette de şöyle buyurulmuştur:
"Ey iman edenler! Allah'a itaat edin. Resule ve sizden olan ulü’l-emre de itaat edin. Eğer herhangi bir hususta tartışıp ihtilaf ederseniz onu Allah'a ve Resulüne irca edin" (Nisa, 59).
Allah'a irca etmek O'nun kitabına götürmek, Resulüne irca etmek ise hayatta iken kendisine, vefatından sonra da O'nun hadislerine irca ederek, hadisleri hakem kılarak konuyu vuzuha kavuşturmak manasına gelir.
Sahabe neslinin sonlarında, dinin tek kaynağının Kur'an olduğunu iddia eden tek tük insan ortaya çıkmış, sahabiler bunlara karşı çok net bir tavır takınmışlardır. Bunlardan bildiğimiz iki hadiseyi nakledelim:
İmran İbn Husayn'ın (r.a) (öl. 52/672) bulunduğu bir mecliste adamın biri: "Kur'an'da bulunmayan şeyden bahsetmeyin" deyince İmran: "Sen ahmak bir adamsın! Öğle namazının dört rek'at olduğunu, onda kıraatin cehredilmeyeceğini Kitabullah’ta gördün mü?" Sonra namazı, zekâtı ve emsali hükümleri sıraladı ve ilave etti: "Bütün bunları Allah'ın Kitabında tefsir edilmiş olarak buluyor musun? Kitabullah bunları mübhem bırakmış, sünnet de tefsir etmiştir"
Sahabenin en ileri gelen müfessirlerinden İbn Mes'ud'a göre, sünnetin öngördüğü bütün davranışlar, temelde Kur'an'ın istediklerini yerine getirmektir. Haşr suresinin 7. âyeti, Hz. Peygamber'in sünnetine bu işlevi vermiştir. Nisa, 119. âyeti, Allah'ın yarattığını değiştirmeyi yasaklar. Fakat bu âyetin maksat ve kapsamını ancak Resulullah'ın anlayışı ve uygulamasıyla öğrenebiliriz.
Abdullah İbn Mes'ud'a (r.a) Beni Esed kabilesinden bir kadın gelip şöyle dedi: "Ey Eba Abdirrahman! Senin dövme yaptırana ve yapana, yüzündeki kılları aldırana ve dişlerini güzellik için birbirinden ayırana lanet ettiğini duydum?" Abdullah İbn Mes'ud ona şu cevabı verdi: "Ben kim oluyorum ki, Resulullah (a.s)'in lanet ettiğine ve Kur'an'da belirtilene lanet etmeyeyim?" Kadın cevaben; "İki kapak arasındaki Kur'ân'ı (Kur'ân'ın tamamını) okudum. Fakat böyle bir şeye rastlamadım?" deyince İbn Mes'ud'un cevabı şöyle oldu: "Eğer layık-i veçhile okumuş olsaydın bulurdun. Zira Allah Tealâ buyuruyor ki: "Peygamberin size bildirdiği her şeyi alıp kabul edin, O'nun menettiği her şeyden vazgeçin" dedi.
Hicri ikinci asrın son çeyreğinde Basra'da bir grubun, hadislerin sübutu meselesinde şüpheye düştüklerinden sünneti ihmal ettiklerini görüyoruz. Bunlardan bazıları, âhad yolu ile rivayet edilen hadisleri kabul etmeyip mütevatirleri kabul ederken bazıları hepsini birden reddediyordu. Şüpheleri yersiz idi. Fakat şuna dikkat edelim ki bunların itirazı sünnetin Kur'ân'ı tefsir etmesine değildi; rivayetlerin sübutuna idi. İmam Şafiî el-Umm adlı eserinin Cimau'l-ilm bölümünde bu grubun sözcüsü ile olan münazarasını nakleder ve çok ikna edici delillerle sünnetin, Kur'ân'ı açıklayan, ümmeti bağlayan bir kaynak olduğunu açıklar. Şafiî'ye göre "İmamların bütün söyledikleri sünnetin şerhidir. Bütün sünnet de Kur'an-ı Kerim'in şerhidir."
Üçüncü asırdan itibaren sünnetin dindeki yerini reddeden müslümana rastlanmamıştır; tâ ki Avrupalıların 19. asırda İslâm ülkelerini istila etmeleri neticesi sömürge idaresi kurmalarına kadar, bu sapıklık görülmemiştir. Sömürgeciler Hz. Peygamber'e duydukları kin, peşin hükümle şartlanarak İslâm'a nefretle bakışları, müslümanların birliklerini parçalama, İslâm medeniyetini çekememe, müslümanlar arasında fitne ve ihtilaf çıkararak onları birbirleriyle uğraştırırken kendi hakimiyetlerini kolayca devam ettirme, müslümanların servetlerini yağmalamaya devam etme gayeleriyle bu ihtilafları körüklemişlerdir.
Zaten onların bu gayeye hizmet etmek için yetiştirdikleri oryantalistler, İslâmî incelemeler uzmanı olduklarını iddia ederek, İslâm aleyhinde birçok şüphe uyandırmaya çalışıyorlardı. İşte sömürgeci idare, birçok oryantalist tarafından üretilen bu iddiaların kulaklarına üfleneceği, bazı gafil, cahil, gevşek, ecnebi taklitçisi, menfaat peşinde koşan müslümanlar bulma imkânı verdi.
Müslüman toplumlarca hiç kabul görmemesine rağmen bu kabil iddiaların iki asır boyunca, arada bir ısıtılıp tekrar piyasaya sürülmesi de bu fitnenin gayr-i müslimler tarafından kaynatıldığının bariz delilidir. Zira onlarca önemli olan, bu görüşün galip gelmesi değildir. Bu aykırı iddiaların müslümanlar arasında yerleşemeyeceğini onlar da pek iyi bilirler. Ama hiç değilse bir fitne çıkarıp müslümanları, hayatî meseleleriyle meşgul olmaktan, bir süre için bile olsa uzaklaştırmaları, onları birbirine düşürmeleri kendilerine yetmektedir. Her dönemde kulaklarına üflenecek beş-on gafil bulmak hiç de zor bir iş değildir.
Fakat bu gafil müslümanların aynı iddiaları ilmî olarak ileri süren oryantalistlerden temel farkları şudur: Onlar Kur'an'ın Allah tarafından gönderildiğine inanmazken, berikiler Kur'an'a iman ettiklerini söylerler. Bu da kendilerinin durumunu, daha da zorlaştırmaktadır. Zira bu iddialar İslâm toplumunun içinde çıkmış, bünyenin ihtiyacından ileri gelmiş meseleler olmayıp, Kur'ân'a ve İslâm'a inanmayan ecnebiler tarafından üretilmiştir. Dolayısıyla Kur'ân'a inanmadığını iddia ederek o sapıklıkları kabul ettirebilmek çok zordur, hatta imkânsızdır. Çünkü, eskiden bazı müslümanlar hadislerin sübutundan emin olmadıkları iddiasıyla hadisleri ihmal etmişlerdi. Ama bunlar Allah'ın Kur'an'da Resulüne verdiği Kitabı açıklama yetkisine itiraz etmektedirler. Oryantaliste göre iş kolay. Hatta Kur'an'da olması da onlar için çok şey ifade etmez. Onun içindir ki, hadiste ve Kur'an'da bulunan hakikatleri reddetmek veya saptırmak veya sathî olarak değerlendirmek veyahut pek önemsememek onlara göre normaldir. İşte görüyoruz ki, bu hususta onları taklid eden müslümanlar da onlardan etkilenmiş, dinî hassasiyetleri azalmış bulunmaktadır.
Bunlar Kur'an-ı Kerim'in bütün âyetlerini gözönünde bulundurarak değerlendirme yapan klasik İslâm âlimleri gibi davranmayıp, hevalarına göre mana vereceklerini düşündükleri bazı âyetleri münferit olarak ele alırlar. Şöyle ki: "Kur'an ''Allah size kitabı mufassal olarak indirmişken ondan başkasının hakemliğini arar mıyım?" (En'am, 114) buyurmaktadır. Demek ki hem Kur'an'ın açıklanmaya ihtiyacı yoktur, hem de Allah'tan başkasının hüküm yetkisi yoktur" derler.
Cevaben şöyle deriz: Bu âyet, Hz. Peygamber'in nübüvvetine itiraz eden kafirleri reddetmek muhtevasında varid olmuştur. Onlar keyiflerinin istediği bazı hârikulade şeyler, sihirbazvarî işler, Hz. Peygamber'in nübüvvetini başka otoritelerin onaylaması gibi şeyler peşinde idiler. Allah Tealâ ise birçok hakikatleri mufassal olarak açıkça bildiren ve mucize özelliği olan Kur'an'ı indirmesiyle kendisinin bu nübüvveti onayladığını bildirmişken, başka harikalara ve otoritelere hiçbir ihtiyaç olmadığını belirtmektedir.
Zira ilâhî hükmü anlamak için, diğer harika hallerin, mucizelerin delâleti Kitabın mucizesi kadar kuvvetli, açık ve tafsilatlı değildir. Mesela ay'ın ikiye yarılması mucizesinden bile Peygamberimiz'in nübüvvetine delâlet, ancak kısa bir an için ve onu gören mahdut kimseler için söz konusudur. Ama bundan istifadenin gerek açıklığı, gerek devamlılığı, kelâma, yani Kitaba dayanır. İşte burada bu mana hatırlatılarak buyuruluyor ki: "Allah, size diğer mucizelere muhtaç olmayacak olan böyle mufassal bir kitap indirmiş ve böylece hükmünü kesin olarak beyan ve tebliğ etmiş olduğu halde, ben şimdi şeytanların yaldızlı sözlerine meyledeceğim de (bundan önceki En'am 112 âyetinde bu durum sözkonusu edilmektedir) aramızda haklıyı haksızı ayırmak için Allah'ın hükmünü bırakıp, ona karşı Allah'tan başkasını mı hakem seçeceğim? Hayır, asla!"
Bu âyet, Allah'ın fermanıyla olan bu şehadetini kabul etmeyip, insanlardan birtakım hakemler, otoriteler teklif eden müşrikleri reddediyor. Nitekim nüzul sebebi rivayetine göre müşrikler Hz. Peygamber (a.s)'a "Seninle bizim aramızda yahudi hahamlarından veya hıristiyan piskoposlarından senin durumun hakkında hükmedecek bir hakem tayin et" diye teklifte bulunmuşlardı. Bunun üzerine bu âyetler indirilmiştir.
Demek âyet-i kerime, birinci derecede Hz. Peygamber'e hitab ederek nübüvvetinin başka otoritelerin tasdikine ihtiyacı olmadığını, Allah'ın Kur'ân'la olan şehadetinin buna fazlasıyla kâfi geldiğini bildirmek için nazil olmuştur.
Bu âyeti, Hz. Peygamber'in, hadisleriyle Kur'ân'ı açıklamasının aleyhinde delil getirmenin hiçbir manası yoktur. Bir kere böyle yapmak âyeti siyakından, muhtevasından çıkarmaktır.
Diyelim ki bu tuhaf iş yapıldı. Bu âyetten Hz. Peygamber'in hüküm koyma yetkisi olmadığı mânâsı çıkarıldı. Bizim buna itirazımız yok. Zaten hükmün tek kaynağının Allah olduğunu biz de söylüyoruz. Yalnız bunu hadislerin tefsir etme özelliğini reddederek değil, hadisi yerine yerleştirerek yapıyoruz. İşte bakın bu konuyu Şah Veliyyullah Dihlevî nasıl güzelce ifade ediyor:
"Helâl ve haram kılmak, herhangi bir şeyin melekût âleminde o fiil sebebiyle sorumlu tutulup tutulmayacağı hakkında geçerli bir hüküm icad etmektir. İşte bu icad, sorumlu tutulmaya veya tutulmamaya bir sebep teşkil eder. Bu ise, Allah'ın sıfatlarındandır. Helâl ve haramın bazen Resule nisbet edilmesinin sebebi, O'nun sözünün, Allah'ın helâl veya haram kılmasına delil olmasındandır. Müçtehidlere nisbeti ise, ya Şari'in nassından veya rivayet veya onun sözünden kasdedilen manayı istinbat etmeleri cihetiyledir.'
Demek ki müslüman gelenek, hadis-i şerifleri değerlendirmesiyle müçtehidlerin gayretleriyle; tefsir, hadis, usul-i fıkıh, fıkıh gibi ilimleriyle Allah'tan başka hakem, O'ndan başka hüküm kaynağı ortaya çıkarmış değil. Bilakis Allah Tealâ'yı tek hüküm kaynağı olarak bilmiş ve fakat o hükmün nasıl anlaşılıp tatbik edilmesi gerektiğini arayıp öğrenme yoluna girmiştir. Buna uymayan tutum ise Haricîler ile bazı oryantalistlerde ve onların kuklalarında görülmüştür.
Haricîler Hz. Ali'yi (r.a.) hakem tayin ettiği için kâfir ilân ettiler. Zira "Allah'tan başka hakem yoktur" dediler. Hz. Ali buna karşı meşhur cevabını şöylece vermişti: "Bu hak ve doğru bir sözdür, fakat bâtıl maksat için ileri sürülmektedir." Hz. Ali: "Tamam, Allah'tan başka hakem yok. Fakat O, hükmünü Kur'ân'da bildirmiştir. Kur'ân ise, hükmü uygulama mercii değildir. Ondaki hükmü insanların anlayıp uygulaması gerekir" diyordu.
Diğer bir iddia, Kur'ân'ın mufassal vasfını ileri sürerek, ayrıca tefsir edilmesine ihtiyaç olmadığını ileri sürmektir. Kur'ân-ı Kerim hak ile bâtılı iyice belli edip açıklamıştır. Birçok helâl ile haramı bildirmiştir. Onda birçok hakikat açıkça bildirilmiştir. Bu itibarla elbette mufassaldır.
Keza Kur'ân'ın mübîn vasfını ileri sürerler. Mübîn "açık, zahir veya açıklayan" mânâlarına gelir. Kur'ân Allah'ın fiil, isim ve sıfatlarına, ahiret hayatına, vahiy ve nübüvvete, önceki ümmetlerin hallerine, insanın dünyadaki vazifelerine, güzel ahlâk prensiplerine, Allah'ın insanlara vaz'ettiği talimat ve ahkâma dair birçok hakikati açıklamıştır. Demek ki Kur'ân'ın mübîn olması şu demektir:
1- Kur'ân'ın i'cazı, Hak Tealâ'dan geldiği aşikârdır, açıktır.
2- Dünya ve âhirete, mülk ve melekûta, gaybe dair bilgiler verir, birçok kıssa ve mev'izaları açıklar.
3- Hakkı bâtıldan, hayrı serden, doğruyu eğriden, güzeli çirkinden ayırt eder.
4- Kur'ân'ın dili açık, fasih Arapça'dır. Arap dilinin muazzam ifade imkânlarını kullanmak suretiyle, ifade-i meram etmiş, diller içinde en sağlam bir beyan aracı ile gelmiştir.
Bütün bunlar, Kur'ân'ın mübîn vasfını fazlasıyla göstermektedir. Fakat Kur'ân'ın mübîn olması, ondaki her şey, her insanın, her seviyenin hemen anlayacağı şekilde meydandadır, tefsire hacet yoktur, demek değildir. Kur'ân, Kitap olarak gönderilmiştir. Kitap birçok ilimler ihtiva etmektedir. Muallimsiz kitap, insanlara bir şeyler öğretmek için geçerli olan bir yol değildir. Öğretimde kitap ile yetinen, öğretmeni ve okulu reddeden öğretim sistemi olamaz. Onun içindir ki Allah, Kitabını, mesajını sahipsiz, muallimsiz bırakmamıştır. Birçok âyette Peygamber'in kitap ve hikmeti öğretmesinden, açıklamasından bahsetmiştir.
Peygamberine tam bir itaat istemiş, O'na itaatin Allah'a itaat olduğunu bildirmiş, O'na itaat etmemenin, O'nun verdiği hükme boyun eğmemenin imansızlık alâmeti olduğunu bildirmiştir. Sadece birkaçının mealini verelim:
"O ümmilere kendilerinden bir peygamber gönderen Allah’tır. O Peygamber, onlara Allah'ın âyetlerini okur, onların iç ve dışlarını arındırıp temizler, onlara kitabı ve hikmeti öğretir" (Cumu'a, 2).
"Kim Peygamber'e itaat ederse, muhakkak Allah'a itaat etmiştir" (Nisa, 80).
"Peygamber'in size bildirdiği her şeyi alıp kabul edin O'nun menettiği her şeyden vazgeçin" (Haşr, 7).
"Hayır, hayır! Rabbine yemin ederim ki, aralarında tartışıp çekiştikleri şeylerde seni hakem kabul edip, sonra da verdiğin hükümden dolayı içlerinde bir sıkıntı duymaksızın tam bir teslimiyet göstermedikçe iman etmiş olmazlar" (Nisa, 65).
"Ey Resulüm de ki; (Ey insanlar) Eğer Allah'ı seviyorsanız bana uyun ki Allah da sizi sevsin, günahlarınızı bağışlasın. Allah gafurdur, rahimdir"'(ÂI-i Imran, 31).
İşte Peygamber'in Kitabı öğretmesi, hikmeti yani sünneti öğretmesi, işte O'na yani O'nun hadislerinde bildirdiği hususlara itaat etmenin lüzumu, işte O'nun hakemliği... Bunlar, bu ve benzeri birçok âyette güneş gibi aşikârdır.
Kitapta, elbette o kitabı esas alarak öğretim yapan o en büyük Muallimin (a.s) öğreteceği, açıklayacağı, uygulayacağı birçok şey vardır. Mesela Kur'ân'ın en çok üzerinde durduğu farzlardan biri salat yani namazdır. Namaz emri açıktır, kesindir. Ancak nasıl ifa edileceği, o en büyük Muallimin açıklayıp öğretmesine havale edilmiştir. O'nun öğretmesine başvurmadan namazın eda edilişini Kur'ân'dan anlamak mümkün değildir.
Yoksa Kur'ân'ın mübîn ve mufassal olmasından, onu herkesin, okur yazar olmayan birinden tutun, ilimde en ileri seviyede olan, tefsir, fıkıh, kelâm âlimlerinin aynı şekilde anlayacağı manasını çıkaran kimse, bu iddiasını kimseye inandıramaz. Hele buna karşı: "İşte Kur'ân mucize olduğu içindir ve mübîn olduğu içindir ki onu herkes anlar, tefsir edilmesine ihtiyaç yoktur" demek tam bir mugalâtadır. Bunu iddia eden adam, Kur'ân'da 19 mucizesinin var olduğunu ileri sürüyor. Şimdiye kadar milyonlarca ilim adamı, yüz milyonlarca müslüman, her gün okudukları Kur'ân'da bunu neden göremediler? Kur'ân'dan kıyametin kopacağı tarihi çıkaran adam nasıl olur da bu iddiada bulunabilir? Bin dört yüz küsur sene milyonlarca insan niçin bu tarihi Kur'ân'da göremedi acaba? Dünyada anlaşılması en zor bir durumla karşı karşıyayız. Böylesi bir iddiada bulunan kişinin, Kur'ân'ın tefsire çok fazla ihtiyacı olduğunu ileri sürmesi beklenirdi. Demesi gerekirdi ki; "Tefsiri o kadar zor ki bakın, yüz milyonlarca insan, ilim adamı okudu göremedi, ben çıkarabildim." Geçerli olmasa da, bunu iddia etmesine bir şey diyemezdik. Fakat her okuyanın Kur'ân'da kesin olarak bulup anladığı demin naklettiğimiz o âyetleri inkâr ederken sonra da kalkıp böyle neticeler çıkaran kişi, akıldan mahrum bir mahlûktur. Aslında ciddiye alınması gerekmez. Fakat, iddialarını tam bilemeyip, tutarsızlıklarını iyice tesbit edemeyenlerin biraz ciddiye aldıklarını, veya tuhaf şeylere ilgi duymanın bir realite olduğunu gözönünde bulundurarak bir şeyler yazmak gerektiğini düşündüğüm için, bunları kamuoyuna arzetmekte fayda gördüm. Tevfik Allah'tandır.
Dipnotlar
1 İbn Abdilberr, Camiu Beyâni’l-ilm II, 234; Şatıbî, el-Muvafakat, IV. 19
2 Haşr, 7 Şatıbî, Muvafakat IV. 24; İbn Abdilberr, Camiu Beyani'l-İlm, II, 188
3 S. Yıldırım, Peygamberimiz'in Kur'ân'ı Tefsiri, İstanbul. 1983, s.102.
4 Elmalılı M. Hamdi Yazır, Hak Dini Kur'ân Dili, En'am, 114 ayetinin tefsirinde
5 Ebu's-Suud, İrşadu'l-Akli's-Selim, En'am 114 âyetinin tefsirinde
6 Hüccetullahi'l-Bâliğa, 1, 129-130
7 Elmalılı, Hak Dini Kur'ân Dili, Yusuf, 1 âyetinin tefsirinde
.
Peygamber Yolundan Çözümler
Prof. Dr. Suat Yıldırım
Peygamber yolunda; akıl, fikir, kalb, insan hissiyatı ve bütün semereleriyle vahiy.. gibi hususların hemen hepsi fevkalâde önemlidirler ve bir vâhidin farklı yüzleri gibidirler. Bu itibarla da, yürüdükleri yol peygamberlerin yoluna muvafık düşmeyenler, kat'iyen irşadda muvaffak olamazlar."Peygamber Yolundan Çözümler" başlığı altında Yeni Ümit ve Hira dergilerinin düzenlediği uluslararası bilimsel toplantı 5-6 Mayıs 2012 günlerinde Gaziantep'te yapıldı. Hafız Rıza Günay'ın güzelce tilâvet ettiği Ahzâb Sûresi'ndeki Hz. Peygamber'in (aleyhissalâtü vesselâm) özelliklerine dâir bölüm, âdeta toplantının temelini teşkil etti. Ardından dergilerin yayın yönetmenleri Yrd. Doç. Dr. Ergün Çapan ile Nevzat Savaş birer açılış konuşması yaptı. Tebliğ sunan hocaların yaklaşık yarısı Türkiye'den, yarısı da yurt dışından idi. Yazımızın sınırlı hacmi ölçüsünde hocalarımızın en dikkate değer bulduğum ifadelerine yer vereceğim. Diyanet İş. Bşk. Mehmet Görmez: "Peygamber yolunun insanları kardeş ilân ettiği belli. Ama Müslümanların bu kardeşliği yaşamayışlarının sebeplerini tahlil edip sorunu çözmemiz lâzım (...) Sünnet, sadece dinin ikinci kaynağı değil, aynı zamanda dünyanın her tarafındaki Müslümanların İslâm'ı, hayata uygulamalarını belirleyen kaynaktır. Hadîsler Asr-ı Saadet'i anlatan zengin feyiz kaynağımızdır. Ama asıl sorun onun rehberliğini günümüze taşımaktadır. Bu da eczacı değil, hekim-i hâzık metodu ister." Din İşleri Y. Kurulu Bşk. Raşit Küçük, İslâm'ın şefkat, sevgi ve aynı zamanda adalet dini olduğu üzerinde durup, onun şiddet dini şeklinde anlaşılmasına yol açacak tanıtımdan uzak durmak gerektiğini belirtti.Başbakan Yrd. Bekir Bozdağ'ın hitabı, sıradan bir merasim konuşmasının ötesinde, ciddi bir hazırlık yaptığını gösterdi: "Hz. Peygamber, sadece yaşadığı asırdaki kötülükleri gidermekle kalmadı, kendisinden asırlarca sonra ortaya çıkabilecek bozuklukların değişimini de tetikleyen işaretler verdi (...) Kur'ân'la Peygamber Efendimiz'i birbirinden ayırmak saçmadır ve İslâm'a yapılabilecek en büyük kötülüktür. Siyer sosyal adaleti, temel hak ve hürriyetleri gerçekleştirmede, ırkçılık, cehalet, yoksulluk gibi problemleri çözmede pek ileri anlayışlar geliştirmiş ve yüksek hedefler vermiştir".Mesajla katılan Fethullah Gülen Hocaefendi: "Kur'ân-ı Kerîm 'De ki: Bu benim yolumdur. Ben ve bana tâbi olanlar, insanları basiretle Allah'a davet ederiz.' âyetiyle insanların aklî, mantıkî, zihnî, fikrî, hissî, kalbî, vicdanî, tabiî ve beşerî bütün ihtiyaçlarının gözetildiği ve hiçbirinin ihmal edilmediği bu peygamber yoluna dikkat çeker" (...) "Dinin orijinini koruma ciddiyet ve gayreti içinde, nasların esnekliğinin vaad ettiği genişlik ve evrensellikte, her zaman ve her mekânda, her sınıf insanın ihtiyacını karşılayacak ve bütün hayatı kucaklayacak olan bir dirilişe ihtiyaç var."Yeni Delhi İslâm Merkezi Başkanı, iki yüz kadar kitabın yazarı 86 yaşındaki Vahiduddin Han, Eyüb Sultan'ın kabrini ziyaretinden, Sahabe Hazretlerinin bu kadar uzaklara giderek hidayeti tebliğ etmelerinden bahsetti. "Ziyaretim esnasında sanki şöyle diyen bir ses duydum: Ey Müslümanlar! Bütün dünya bu hidayete muhtaç iken siz neredesiniz?" Daha sonra Fethullah Gülen ve talebelerinin bu sesi duyarak bütün dünyaya ulaşmaya çalıştıklarını, bu asırda Türkiye'nin, İslâm'ı ihya hizmetini sırtında taşıma gayreti içinde olduğunu, Doğu ile Batı arasında köprü vazifesi gördüğünü, ömrünün son deminde gördüğü bu başarılı hizmetlerin kendisine ümit verdiğini söyledi. Konuşurken bir ara ağladı, dinleyenleri de ağlattı. Âdeta ahiretten gelen bir ruh gibi idi. Hiç konuşmasa, bu yaşında Hindistan'dan gelmesiyle, duruşu ile dahi çok şey söylemiş olacaktı.Açılış tebliğini Mısır Diyanet İş. Bşk. Ezher Usul-i Fıkıh Hocası 62 kitabın yazarı Ali Cum'a verip özetle şöyle dedi: Efendimiz'in esas gayesi "Ben sadece üstün ahlâkı tamamlamak için gönderildim." hadîsinde buyurduğu gibi mükemmel ahlâk ve davranışları yaymaktı. 6.200 küsur âyetten fıkhî ahkâma ait olan 300 kadardır, bu da % 3'e tekabül eder. Elimizde yaklaşık 60 bin hadîs bulunmaktatır, bunlardan ahkâma ait olanlar 2.000'dir; nispet yine % 3'tür, geri kalanı ahlâk ve fezaile dâirdir. Şu hâlde mânevî sorunlarımızın çaresini Sünnet-i Seniyye'de aramamız lâzım. Cehalet, yoksulluk, aile, kadın, sağlık, çevre, sosyal münasebetler gibi konuların hepsi hakkında sünnet-i seniyyede rehberlik var. Meselâ zekât, faiz yasağı ve diğer iktisadî düzenlemelerle yoksulluk problemine çözümler var. İlginç bir hüküm olarak İmam Şafii, muhtaç olduğu hâlde zekât kabul etmeyen kimsenin alması için zor kullanılabileceğini söyler. Zîrâ zekât akışının o kişiye faydası dışında ekonomik hayatı canlandırmaya katkısı olacak, bu gelişmeden hem yoksul, hem de zengin yararlanacaktır.Kadın konusuna bakalım: İslâm'dan önce kadının hiç hakkı yoktu. Efendimiz onların da insanlıkta eşit olduğunu vurguladı. Allah'ın "Erkeklerin hanımları üzerindeki hakları gibi kadınların da kocaları üzerinde hakları vardır." ( Bakara 228) âyetini tebliğ etti. "Siz erkeklerin en iyileri, hanımlarına iyi davrananlardır." gibi birçok hadîs buyurdu. O kadar ki ashaptan bazıları hanımlarını frenlemekte zorlandıklarını Efendimiz'e şikâyet ettiler. Bu ortamda Hz. Peygamber (sallallâhu aleyhi ve sellem) kadınları dengeleme ihtiyacı hissedip: "Eğer mahlûka secde etmek caiz olsaydı, kadının kocasına secde etmesini emrederdim." dedi. Hadîsi bu bağlamından çıkaranlar, kadının kocasının esiri yapıldığını zannedip yanlış hüküm çıkarırlar.Yapılan bir anket 19–23 yaş arası gençlerin % 12,5 kadarının din ile problemi olduğunu ortaya koydu. Demek tehlike çok ciddi boyuttadır. % 20'ye varırsa toplumda yerleşen bir akım olur. Var gücümüzle sorunu çözmeye odaklanmalıyız. Bu uzaklaşmanın başlıca sebebi dini telkinde zorlama, bir de makul yol ile ikna cihetine gitmemedir. Oysa her iki uygulamanın da Sünnet'te yeri yoktur. Birleşmiş Milletler 11 maddelik 'Aktif Ahlâk Listesi' belirlemiş. Bunların hepsi de İslâm'daki temel ahlâk esaslarıdır. Bunu izah için "el-İslâm fi'l-kıyem (İslâm, ahlâkî değerlerdedir)" adlı kitabımı yazdım. Unutmamak gerekir ki İslâm'ın din, hayat, akıl, aile ve mülkiyet hakkından ibaret beş hedefi bütün naslara ruh gibi yerleşmiştir. Aile kurumu da ciddi tehlikeye maruzdur. Hâsılı verimli bir çalışma ve geniş bir ümitle gayrete devam etmeliyiz.Ezher hocalarından Fethi Hicazî: "Efendimiz vahyi ruh sırrına mazhar olarak alır, onu tam içselleştirir sonra genç, yaşlı, çocuk, havas, avam her seviyeye göre ifade ederdi." deyip vahyi yaşamaya öncelik vermek gerektiğini güzelce anlattı. Cezayir Üniv. Felsefe Bölüm Bşk.lığı yapmış Abdürrezzak Gassum, Hz. Peygamber'i Allah'ın terbiye edişini anlatıp, O'nun risaletinin evrensel boyutlarını özetledi. Hasan Kurt, tahkiki imanın, insan fıtratıyla bütünleşmesini vurguladı. Ali Köse bu toplantıyı hac ortamına benzetti. Altmış kadar milleti bir arada tutan harcın Allah için sevgi olduğunu ifade etti. Osman Güner yoksulluğa farklı açıdan bakarak, Siyer-i Seniyye'de mevcut bazı ilkelerle fakirliğe çözüm getirilebileceğini anlattı: "Fakirliğin sebebi, sünnetullaha uymamaktır. Yoksulluğu gidermede eğitim pek önemlidir. Almanya'nın üretimi bütün Müslüman ülkelerin üretiminden daha fazla ise bu, eğitim farkına râcidir. Müslümanların sömürüldüğü doğrudur. Fakat sömürenler kadar, sömürülmeye imkân verenler de sorumludur."Mekke'den, Malezya İslâm Üniv. Eski Rektörü Abdülhamid Ebu Süleyman özetle şunları söyledi: "Âlimlerimiz, adalet ve barış medeniyeti olan İslâm medeniyetini tekrar canlandırmakla yükümlüdür. İlim, amele götürmezse o da ayrı bir cehalet olur. Cami hatiplerine eğitim formasyonu şart koşulmalıdır. Asıl mesele, iyi yetişmiş insan meselesidir. Japonya'nın tabii imkânları olmadığı hâlde tek başına İslâm ülkelerinin hepsinden daha fazla üretim yapması, kaliteli insan sebebiyledir. Kültür mirasımızda iyi şeylerin yanında kötü kalıntılar da var. Bu mirası zaman ve mekân şartlarına göre değerlendirmeliyiz. Müslüman Kur'ân ve hikmete uymakla yükümlüdür. Hikmet, Kur'ân'ı şartlara göre tatbik etme yeterliğidir." Cüneyt Gökçe tefrikanın zararlarını tahlil ederek çözüm yollarını göstermeye çalıştı: " Sadece etnik değil dinî, mezhebî, içtimaî her türlü ayrımcılık ve taassuptan kurtulmak gerekir. Fakat farklı alanlarda çalışan ve birbirlerinin aleyhinde bulunmayan hizmet gruplarının bulunması normaldir, tefrika sayılmaz."Ürdün'den Abdünnasır Ebu'l-Basal, Efendimiz'in bireyleri irşadını ve eğitme metodunu anlattı. Onun ensar ile muhacirler arasında kurduğu kardeşlik modelinin sonraki dönemlerde deprem ve sair musibetler hâlinde, yardım kuruluşlarının, sendikaların, şirketlerin işbirliği ve dayanışmaları tarzında tatbik edilebileceğini ifade etti. Moritanya'dan Halil en-Nahvi, îsâr ahlâkına dair nasları ve uygulanmalarını birçok örnekle açıkladı. Haşr 9 âyetinde îsârın mutlak bırakılmasıyla çok geniş alanı kapsadığını anlattı.Örnek aile reisi olarak Efendimiz'i (aleyhissalâtü vesselâm) anlatan Ali Akpınar özetle şunları söyledi: "İnsanın olduğu yerde sorunlar eksik olmaz. Zaten din de sorunları çözmek için vardır. Mühim olan dini, bütünlüğü içinde anlayıp yaşamaktır. Hz. Peygamber'i 'üsve' olarak nitelendiren kelimedeki tenkir, kayıtsız olarak her türlü davranışında insanlar için mükemmel örnek olarak gönderildiğini gösterir. O'nun davranışlarının hemen hepsinin, biz insanların da uygulayabileceğimiz şeyler olduğunu unutmayalım."Yunus Apaydın da önemli vurgularda bulundu: "Sünnet olmaksızın Kur'ân'ı layıkıyla anlamak ve uygulamak mümkün değildir. Dinimizin temel kaynağı nastır. Nas olmada Kur'ân ile Sünnet aynı durumdadır. Fark, bu iki nassın nakledilmeleri itibariyledir. Sünnet'in bağlayıcılığında tereddüt olamaz. Hattâ müçtehitlerimizin nasları anlamalarını göz ardı etmek doğru değildir, böyle yapmak mirasyediliktir."Cezayir'den Muhammed Babaammi: "Beşer ideolojileri iflâs etti. İnsanlığı ancak vahiy terbiyesi düzeltir. Ama âlimlerimiz İlâhî hükümlerin mâkuliyetini göstermekle yükümlüdür. Âlim, ümmetin dertleriyle dertlenmeli, vahye bağlı olarak insanları Allah yoluna koymalıdır." dedi. Y. Apaydın şöyle tavzih etti: "Diğer sistemler iflâs etti, deyip İslâm'ı bir blok olarak karşılarına çıkarmak yerine, âlimlerimiz öteki sistemleri tahlil ederek fikirlerini serdederlerse daha inandırıcı olur. İnsanlığın büyük bir kısmını peşinen karşımıza aldığımız intibaı uyandırmaktan kaçınmalıyız."Muhit Mert: "Hz. Peygamber (aleyhissalâtü vesselâm), bir anlamda Ashab-ı Suffe'ye yaygın eğitimi, Mescid-i Nebevi'de ise örgün eğitimi (yazı öğretimi gibi) uyguladı (...) Sünneti ihya çağdaş muhataplarımızı Asr-ı Saadet'e götürme değil, Asr-ı Saadet'teki ruhu ve evrensel ilkeleri şimdiki zamana uygulama şeklinde olmalıdır." dedi. Reşit Haylamaz, Hz. Aişe'nin (r.a) Efendimiz nezdinde ümmetin sözcüsü durumunda olduğunu, zekice sorularıyla ondan çok bilgiler alıp Müslümanları yetiştirdiğini, tek başına bir okul olduğunu anlattı.Abdülkerim Ünalan, Ashab-ı Kiram'ın İslâm'ı tebliğ için dünyaya yayıldıklarını anlatıp konuyu orada bırakmanın münasip olmadığını, devrimizde de onları örnek alan bir gönüllüler hareketinin dünyanın hemen bütün ülkelerine bu tebliği ulaştırma gayretlerini de görüp, takdir ve teşvik etmek, örnek almak ve ümitlenmek gerektiğini dile getirdi.Fas'tan Ahmed Bûkîlî, Müslümanların başlıca meselesinin Efendimiz'in Sünnet'inden istifade metodunun ortaya konulması olduğu üzerinde durdu. Saffet Köse, Hz. Peygamber'in çaresizlerin çaresi olduğunu duygulu bir şekilde anlattı. Ürdün'den Mahmud Sertavi, Hz. Ömer'in (r.a) derin fıkhî kavrayışını nazara vererek, onun nassı ilgâ ettiği zannedilen bazı içtihadlarının, mümkün olan başka bir yorumdan ibaret olduğunu belirtti. Ramazan Altıntaş, dinî şeairin, bayrak gibi semboller olup, onların dini hatırlatmadaki ve toplum olarak yaşamadaki önemini açıkladı. Kemal Yıldız, Ashaba hürmet etme, keza selef ulemasına gereken değeri verme üzerinde durup şöyle dedi: "Allah bu dini âlimlerle muhafaza etmiştir. Ümmetin onlara gösterdiği saygı onlara fayda vermez, bu hürmeti gösteren istifade eder." Nevzat Âşık, Sahabe hakkında derli toplu bilgi verip sahtelerine itibar edilmediğini, o neslin üstün değerini ele aldı ve şöyle dedi: "Sahabenin faziletine dair çok nas vardır. Fakat hiç nas olmasaydı bile onların Efendimiz'e sahip çıkmaları, faziletlerine delil olarak fazlasıyla yeterdi." Programın yoğunluğu, akşam namazının vaktinin çıkması endişesi, izleyicilerdeki hareketlenme dolayısıyla Ali Cum'a, Nevzat Âşık ve Suat Yıldırım değerlendirme oturumunu kısaltarak hitama erdirdiler.Burada, olumsuz bir durumu ders alınması mülahazası ile ifadeye kendimi mecbur hissediyorum. Değerlendirme konuşmalarından önce, sabırların taştığı hengâmda, program dışı, misafir bir zat kürsüye çıkıp A. Lamartine'in 150 yıl önce yazdığı bir metni okudu. Mütercimlerin ne yaptığını tahmin etmek zor değil. Hiç anlaşılmadı. Ortalığı olumsuz bir hava sardı. Hiç kimse böylesi bir işe girişmemeli. Organizasyon başkanı inisiyatif kullanıp izin vermemeli.Şu gözlemlerimi dile getirmede fayda görüyorum: Toplantıya 60 kadar ülkeden ilim adamları katıldı. Bu kişiler memleketimizdeki ilim ehliyle buluştu.Misafirler Türkiye'deki ilmî atmosferi, İslâmî müesseseleri tanıma imkânı buldular. Sohbetler esnasında, az da olsa kendi ülkelerindeki ilmî durum ve gelişmeler hakkında bizleri bilgilendirdiler. Türkiye'deki İlâhiyat Fakültelerinin ekserisinden öğretim üyeleri, Doğu ve Güneydoğu Anadolu bölgelerinden gelen yüzlerce kanaat önderi, Diyanet teşkilâtından hoca efendiler, talebeler, seçkin dinleyici kitlesi bir araya geldi. Bu da anılmaya değer bir güzellik oldu.Altmış kadar ülkeden gelen bu insanlar, toplumlarının ve insanlığın sosyal ve mânevî problemlerini bilen, tahlil eden, İslâmî bilinçleri yüksek zevat idi. Bunlar, Peygamber Yolu'nun bu sorunlara çareler ihtiva ettiğini açıkladılar. Dünyanın her tarafından gelmiş bu müminler bu buluşmada şu toplu duayı dergâh-ı ilâhiye yükselttiler: "Yâ Rabbenâ! Dertlerimiz çoktur. Bunların çaresi, Sen'in Peygamberinin tebliğ ettiği bu kurtarıcı prensiplerdedir. Bunları iyi anlayıp insanlara iyice anlatmamızda bizleri muvaffak eyle." Samimi kalblerden çıkan bu toplu duanın icabete makrun olma ümidi kuvvetlidir.Bu sempozyumda; Peygamberimiz'in risaletinin evrenselliği, O'nun gerçekleştirdiği kardeşlik, örnek aile hayatı, uyguladığı eğitim metodu, insan hayatına ve mutluluğuna verdiği değer, risaletin cehalet, yoksulluk ve tefrikaya çare olması, Sahabe-i Kiramın önemi gibi temel konularda birer ikişer tebliğle Peygamber Yolu'nu organik bir bütünlük oluşturacak şekilde sunma hedeflenmişti. Geniş kitle için böylesi bir program çok yararlıdır. Fakat ilim ve ihtisas ehlinin ayrı bir sorumluluğu da vardır. Şöyle ki: Sosyal problemler oldukça artmıştır. Bunları düzeltmek için çağımızı Asr-ı Saadet'e götürmemiz düşünülemez. Öyle ise Asr-ı Saadet'ten alacağımız örnekleri ve prensipleri, devrimizdeki müşahhas hâdiselere uygulayacak fıkıh dirayetini ortaya koymak gerekir. Genel başlıklar yetmez. Dolayısıyla konuları ayrıntılı olarak ele almak lâzım gelir. Mesela: Aile, eğitim, çocuk hakları, sosyal güvenlik, sosyal adalet, fikir hürriyeti, toplum ve dünya barışı, sağlık, helâl beslenme vb. ana konulardan her birinin bir sempozyum konusu yapılması uygun olur. Her birinin çeşitli yönleri 30-40 tebliğ ile ele alınıp gerçek hayatta karşılaştığımız problemlere ışık tutulabilir.Bu çapta bir organizasyonu başarmak çok zordur. Bin civarındaki misafirin bilet, ulaşım, otel, yemek hizmetlerini yürütmek, kırk kadar ilim adamının tebliğlerinin dakik bir program içinde sunumunu sağlamak, salonu dolduran dinleyiciler tarafından dikkatle izlenmesini temin etmek ve daha sayamayacağımız birçok hizmeti sunmak, geniş imkân ve tecrübe ister. Türkiye içinden ve dışından konuşmacı ve dinleyici olarak katılan bütün ilim adamları takdire değer bir iş yaptılar. Konuşmalar Türkçeden ayrı olarak Arapça, Kürtçe, İngilizce ve Fransızca'ya eşzamanlı tercüme edildi. TRT-6, el-Cezire, Dünya ve Mehtap gibi Tv ve bazı radyo kanalları toplantının akışını canlı yayınla bütün dünyaya ulaştırdı. Gerekli bütün işler aksamadan yapıldı. Emeği geçen bütün kardeşlerimize milletçe teşekkür borçluyuz. Allah kendilerinden razı olsun ve gayretlerinden ötürü mükâfatlandırsın. Bu toplantıda dile getirilen güzellikleri, İslâm ümmeti olarak hayatımızda uygulamayı nasip etmesini Cenâb-ı Allah'tan niyaz ederiz.*Marmara Üniv. İlâhiyat Fak. E. Öğretim Üyesi syildirim@yeniumit.com.tr
.
"Kur'ân'ın Kaynağını İspat Yöntemi" Kitabına Takdim
Prof. Dr. Suat Yıldırım
Prof. Dr. Muhittin Akgül, bu kitabında Muhterem Fethullah Gülen'in yirmi kadar eserini inceleyerek Kur'ân'ın, Allah kelâmı olduğunu ispat etme delillerini ortaya koymaya yönelmektedir. Yazarımız önce Kur'ân-ı Kerîm'in fonksiyonel bir tarifini hatırlatır. Sonra onun belirli bir zaman veya mekânla kayıtlı, duyulara hitap eden geçici bir mucize nev'inden olmadığını söyler. "Zîrâ der, bu son peygamberlik müessesesi bütün milletlere ve gelecekteki bütün nesillere açıktır (…) maddî birtakım mucizeler vardır ki görenler ona mecburen inanır. Ne var ki sonraki dönemler için, anlatılan bir kıssadan öteye geçemez. Ancak Kur'ân bu kadar uzun zamandan beri herkese açık bir şekilde ortadadır ve onun i'cazı süreli ve sınırlı değildir."Hz. Peygamber aleyhi's-salatü ve's-selam'ın ilk muhatabı Mekke müşrikleri onun nübüvvetini reddetmek için çok çeşitli sebepler ileri sürüyorlardı. Kavminin önde gelen liderlerinden olmaması, şair, mecnun, kâhin, büyücü nitelemeleri, Kur'ân'ın bir kâtibe yazdırılan eskilerin masalları olduğu vb. bu bahanelerin başlıcalarını oluşturuyordu.1 Kur'ân'ın kaynağını inkâr için Mekke müşrikleri çok kapsamlı bir aleyhte kuşatma harekâtı içinde idiler. Sadece şu hâdiseyi hatırlayalım. Velid b. Muğire, sözünün üstüne söz söylenemeyen bir siyaset ve edebiyat otoritesi idi. Ebû Cehil onun Kur'ân hakkında önyargılı düşünme şiddetini biraz hafiflettiği havasını hissedince Velid'e gidip: "Duydun mu, amcacığım, Kureyş zenginleri sana vermek üzere para topluyorlar?" "Neden?" –"Muhammed'in seni mal ile kandırdığını sanıyorlar." Kurnaz Ebu Cehil, Velid'in en hassas damarına basmayı plânlamış ve hedefine de ulaşmıştı. "Ne demek, dedi, bütün Mekke bilir ki ben bu kavmin en zenginlerinden ve hiçbir surette satın alınamayacak en onurlularından biriyim." Bu sinsi plânla onun olumlu düşünmesinin yolunu daha ilk adımında önlemişti.Kur'ân müşriklerin bütün itiraz ve iddialarına elbette cevaplar veriyordu. Ezcümle: "De ki: Eğer Allah dileseydi ben Kur'ânı size okuyamazdım. Hiçbir suretle de size onu bildirmezdi. Bilirsiniz ki, daha önce bir ömür boyu aranızda yaşadım, böylesi bir iddiada bulunmadım. Aklınızı kullanmaz mısınız?"2 "Sen bu kitabın kalbine indirileceğini hiç ümid etmiş değildin. O ancak Rabbinden bir rahmet eseri olarak gönderildi." 3 Bunun da ötesinde Kur'ân, Allah'ın kelamı olduğunu inkâr eden edipleri Kur'ân gibi beliğ söz söyleme, ona nazire getirme konusunda onlara meydan okuyordu.Kur'ân'ın kaynağı hakkında Mekke müşriklerinin bu kabil iddialarından başka daha sonraki asırlarda ortaya çıkan oryantalist yaklaşımların çoğu önceki kutsal kitaplardan nakletmeye veya Peygamberin şuuraltına bağlamak istemişlerdir.Fethullah Gülen Hocaefendi, Kur'ân'ın kaynağını şu üç yönden inceler:1-Kur'ân'ın i'cazı açısından, 2-Kur'ân'ın muhtevası açısından, 3-Kur'ân'ın tebliğcisi Hz. Muhammed (sallallahu aleyhi ve sellem) açısından.Delillerle ispatlamada akıl ve nakil bakımından ele alınacak hemen bütün delilleri ortaya koyup meseleyi akıcı bir üslûpla açıkladığını görürüz. Kur'ân'ın bir lisan mucizesi olup dil yönünden onun eşsiz, benzeri söylenemez, nazire yapılamaz bir hitap olduğunu gösterir: "Kur'ân dil ve ifade yönünden hiçbir kitaba benzemez; Ayrıca üslûp, mânâ ve muhteva bakımından da eşsizdir. Başka hiçbir kitaba benzemediği kesin bir veri olunca, en aykırı ihtimal hepsinin altında olmasıdır. Bunu Şeytan bile iddia edemez. Öyle ise ikinci ihtimal olarak onun hepsinin üstünde olduğu kesinleşmiş olur. Demek ki beşer sözü değildir."Kur'ân'ın te'lifinde bütünlük vardır. Yirmi üç sene zarfında değişik hâdiseler, durumlar, farklı muhataplar karşısında parça parça inmesine rağmen onun sureleri ve âyetleri arasında birbirine zıt düşen, birbirinin ahengini bozan, tek bir ifade, tek bir cümle bulmak mümkün değildir. Onun bütünü, bir solukta söylenmiş bir hitap gibidir. Bu ise ancak 23 seneyi bir an gibi ihata eden münezzeh bir Zât'ın kelâmı olmakla açıklanabilir.Kur'ân'ın canlı tasvirlerindeki mükemmellik, okuyucuların gönüllerini hoplatacak bir etki uyandırır. Bu tasvire şu mealdeki âyeti misal verir: "Dini inkâr edenlere gelince onların işleri düz, ıssız bir çöldeki serap gibidir ki susayan onu su zanneder. Nihayet yanına varınca su namına hiçbir şey bulamaz; ama Allah'ı bulur, O da onun hesabını tam tamına görür."4 Hocaefendi tasvir konusunda bilhassa Seyyid Kutub'un "Kur'ân'da Edebi Tasvir" kitabına atıflarda bulunur. Fethullah Hocaefendi'nin orijinal fikirlerinden biri, kıssalarda bahsedilen kavmin karakteristik özelliklerinin net bir şekilde yansıtıldığını vurgulamasıdır. Meselâ Hz. Nuh (a.s) hakkında konuşurken (Nuh 71/1-28; Hud 11/25-49) adeta o kavmin sesini, soluğunu muhataba duyurduğunu hissedersiniz. Bu üslûbu, diğer toplumlar hakkındaki üslûplardan ayırt edebilirsiniz. Hz. Nuh'un, kavmi ile konuşma tarzı, Hz. İbrahim'in (a.s) kavmi ile konuşma tarzından çok farklıdır (En'am 6/74-84; Bakara 2/258 bölümlerindeki anlatımla karşılaştırıldığında bu fark görülebilir).Hocaefendi Kur'ân'ın belağat bakımından üstünlüğünü geniş kitlenin anlayacağı tarzda açıklamaya çalışır. Ona göre güçlü bir hatip konuşurken jestleri, mimikleri, el kol hareketleri, hâsılı beden dili ile sözlerine kuvvet verir. Bu hatibi gözleriniz kapalı olarak dinlerseniz, anlattıklarının neredeyse yarısını kaçırmış olursunuz. Eğer hatibin ifadesi yazıya dökülürse mânâya tesir eden ses tonları, telâffuz özellikleri de kaybolur. Bu durumda kelâmın belağati ve tesiri azalır. Halbuki Kur'ân'ın beliğ ifadeleri, bu vasıtaların yokluğunda dahi, mânâyı anlatmada yine güçlü kalır. Bu da onun Allah kelâmı olmasından ileri gelir.Kur'ân-ı Kerîm'in bir özelliği de, hemen her seviyeye hitap etmesidir. Hocaefendi şöyle der: "Acaba şimdiye kadar okumuşu, okumamışı, ilkokullusu, üniversitelisi, mütefekkiri, avamı, fizikçisi, kimyacısı ve çobanı ile her tabaka, her yaş ve her seviyedeki insanın kapasitesi ölçüsünde anlayıp hissesini alacağı bir kitap yazılmış mıdır? Şairin, mûsikişinâsın, hatîbin, içtimâîyatçının, iktisatçı ve hukukçunun, idareci ve siyasetçinin, terbiyeci ve öğreticinin, zikir, fikir ve tarikat yolu mensubunun okuyup istifade ettiği, yol ve mesleğine menfez ve düstur, meselesine çözüm, derdine şifa ve fikrine cila bulduğu; ulaşımın bile güçlükle yapılabildiği en ücra köylere ve köşelere kadar her yerde arz-ı endâm edip Güneş gibi ışık saçan tek kitap sadece Kur'ân'dır."Hocaefendi'ye göre Kur'ân'ın mu'cizevî özelliklerinden biri her zaman tazeliğini korumasıdır. On beş asır önce geldiği hâlde şimdiki muhatapları da yeni nazil olmuş gibi onu iştiyakla okuyup üzerinde düşünüyorlar. Taze kalmasının tezahürlerinden biri kıssaların sunulmasındaki tasrif uygulamasıdır. Kur'ân bazı kıssaları farklı şekillerde, değişik kalıplarda tekrarlayarak her zaman yeni bir heyecan uyandırır. O bu konuyu anlatırken Elmalılı M. Hamdi Yazır'dan da konuyla ilgili edebi ve oldukça orijinal bir alıntı yapar:"Kur'ân'da her mana, gâh bir ses olup kulaklarda çınlar, gâh bir nakış olup gözlerde parıldar. Bu ses, bu nakış, gâh geçmişleri çekip getirir, gâh geleceklere alıp götürür; gâh bir nimetin cazibesi ile insanın iştihasını kabartıp iradeleri kamçılar ve gâh bir nikmet endişesiyle onun içine korkular saçarak kötülüklerden uzaklaştırır; bir ses nağmeden nağmeye, duraktan durağa çeşitli keyfiyetler içinde dizilir, kulaklara dökülür; çeşitli şekiller kazanıp göz önüne konulur. Daha sonra bütün bunlar aynı mânâ ile bir şuur, bir idrak, bir nur olup kalplere iner; derken o şuur ve idrak o kalpten yine aynı mana ile hareket eder, nefis ve beden tezgâhından geçerek birbirine benzer şekillerde ve çeşitli keyfiyetlerde birer fiil olarak ortaya çıkar. İlm-i İlâhî'de mazmun ve mefhum itibarıyla aynı olan hakikatler, yine ilm-i İlâhî'de tercihi yapılan kalıplar içinde arz-ı endam eder. Bu suretle, anlatılan hâdisenin hem siyak ve sibak açısından ifade ettiği mânâ derinlemesine ruhlara duyurulmuş, hem de aynı kıssayı bir kere daha okuyan ve dinleyen insanların bıkkınlık hissetmemeleri sağlanmış olur. Böylece Kur'ân, tasrifin hâsıl ettiği tazelik ve yenilik sayesinde muhataplarını her defasında daha farklı iklimlere alır, götürür."Müfessirlerin ekserisi ğaybî haberler vermesini de Kur'ân'ın i'caz vecihlerinden biri saymışlardır. Bakillani, Ebu Bekr İbnu'l-Arabi, Ebussuud, Şevkani, Alusi, M. Reşid Rıza bunlardandır. İ'caz vechi saymayanlar, Kur'ân'ın nazire getirilmesi hususunda meydan okuması kapsamına gaybdan haber vermenin dâhil olmadığı mülahazasını öne sürerler. Zîrâ beşer ilminin gayba nüfuz edemediği mâlûmdur. Dolayısıyla beşerden gayba dâir haber verme şartı aranamaz. Bununla beraber gaybî haberler vermesi ve onların gerçekleşmesi Kur'ân'ın beşer sözü olmayıp her şeyi bilen Allah'ın kelâmı olduğunu ispatlaması itibarıyla i'caz vecihlerinden biri sayılmaktadır. Yazarımız Muhittin Akgül, Hocaefendi'nin bu konu üzerinde önemle durduğunu, "Kur'ân'ın Altın İkliminde" kitabında gaybî haber örneklerine altmış sayfa gibi geniş bir bölüm ayırdığını belirtir.Fethullah Gülen Hocaefendi huruf-u mukatta'a'nın kullanılmasında dikkat çeken özellikler ve onların i'caza delaletleri üzerinde de durmuştur. Kur'ân; Elifba harflerinden huruf-u halk, mehmuse, mechure, şedide, rahve, müsta'liye, müntabıka, münfetiha gibi çift cinslerden her bir gruptan yarısını kullanmıştır. Bu harfler, Arapça Elifbasındaki harf sayısınca surenin, yani 29 surenin başında yer almıştır (Elif-i sakine dilcilerin bir kısmına göre bir harf sayılır. O hariç Arapçada 28 harf vardır. Kur'ân, huruf-u mukatta'a'da bu 28 harften 14'ünü yani yarısını kullanmıştır. Daha başka tevafukların da bulunması, tesadüf ihtimaline hiçbir yer bırakmaz. Fakat Muhittin Akgül, huruf-u mukatta'a konusunda başka hiçbir yerde rastlamadığım bir izah şeklini şöyle belirtmektedir:Konuyla ilgili olarak Hocaefendinin tespitleri şöyledir: "Meselâ: Ra'd Sûresi'nin başında المر Elif.lam.mim.ra harfleri vardır. Bu harfler, Kur'ân'da bu şekildedir. Yani birinci sırada "ا" elif, ikincide "ل" lam, üçüncüde "م" mim ve dördüncü sırada da "ر" ra vardır. Enteresandır ki, sûrede geçen bu harfler sayı bakımından da aynı şekilde sıralanmışlardır. Şöyle ki: Ra'd sûresinde 625 tane " ا " elif olup birinci sırada yer almıştır. En çok zikr edilen ikinci harf 479 rakamı ile "ل" lam, üçüncü harf 260 ile " م" mim , dördüncü sırada ise 127 rakamı ile "ر" ra vardır. Gördüğümüz üzere Elif.Lam.Mim.Ra diye başlayan bu sure de bu sıralamayı gözetmiştir. Bu durum sadece Ra'd Sûresi'ne mahsus da değildir. Meselâ, Bakara Sûresi'nin mukattaat harfleri olan الم Elif.lam.mim de sûre içinde aynı esasa göre tekrar edilmiştir. Bu sûrede 4592 " ا " elif, 3204 "ل" lam, 2195 tane de "م" mim vardır. Sıralanıştaki insicam Bakara Sûresi'nde de kendini korumuştur. Gerçekten de Hocaefendi'nin tespit ettiği bu husus, oldukça orijinaldir. Bütün bir Kur'ân'ı, onun 23 senede inişini, sûrelerin farklı zamanlarda ve parça parça indirilme keyfiyetini düşündüğümüzde, böyle bir hesabın asla rastlantılarla olamayacağını, tesadüflere verilemeyeceğini, bunun olsa olsa Kur'ân'ın eşsiz yönlerinden bir yönü olduğunu söyleyebiliriz.Kur'ân'ın i'caz vecihlerinden biri de tamamlanması çok geniş bir zamana yayılmasına rağmen onda tutarsızlık, kopukluk, dağınıklık ve çelişkinin bulunmamasıdır. Kur'ân-ı Kerîm'in âyetleri gerçeklikte, muhkemlikte, hakka ve doğruluğa dayanmada, insanlara gerek dünya gerek âhiret mutluluğunu temin etmede, fesahat bakımından lâfızlarının birbirine uyum sağlamasında, mûciz üslûbunda birbirine benzer, bu hususlarda asla terslik söz konusu değildir. Yani Kur'ân 23 senelik risalet boyunca çok farklı zamanlarda, farklı mekânlarda, farklı şartlarda nâzil olduğundan âyetleri arasında irtibatsızlık, uyumsuzluk olması için her türlü sebep mevcut gibiydi. Beşer eseri olsaydı bunlar kaçınılmaz olurdu. Fakat âyetler hep birbirini tasdik ve teyit eder. Nüzul sebepleri, vakitleri, sorular çok fazla olduğu hâlde Kur'ân âdeta tek soruya verilen ve bir defada indirilen ahenkli bir cevap durumundadır. Yüce Allah'ın kudret, irade, meşiet ve ilim sıfatından gelen kâinat kitabıyla, kelâm sıfatından gelen Kur'ân kitabında asla bir tenakuzun olamayacağını çok belirgin ve kesin olarak belirten Hocaefendi, Yüce Kitabımız'la ilgili bu anlayışın, esas yakalanması ve mü'minlerde bulunması gereken en temel anlayış olması gerektiğini ve çağın aşılmasının yolunun da bundan geçtiğini belirtir.Bütün bunların yanında meseleye bir de dil felsefesi açısından bakar ve o dönemde şiirin, çok gelişmiş ve belli bir seviyeye ulaşmış olmasıyla beraber, dil açısından Arapçanın, metafizik mânâlar, ilmî, dinî ve felsefî mefhûm ve ifade şekillerinden, medenî bir lügatten mahrum olduğu, yalnızca çöl bedevisinin duygu ve düşüncelerini, onun dar hayatını ifade etmeğe yarayan bir lisân olmasına rağmen, Kur'ân'la birdenbire zenginlik kazanarak, ilmî, iktisadî, hukukî, içtimaî, siyasî, idarî ve metafizik bütün mevzû ve meseleleri ifâde edebilecek bir seviyeye ulaştığı, böyle bir filoloji inkılâbının ve bütün zaman ve mekânları kucaklayacak muazzam bir gelişmenin, değil ümmî bir Zât'tan, yüzlerce dil âliminden bile beklenemeyeceğini belirtir. Ve bunun gerekçelerini de bildirir.Değerli ilim adamı Prof. Dr. Muhittin Akgül, Fethullah Gülen Hocaefendi'nin "Kur'ân Kitaplığı" diye nitelendirebileceğimiz çok zengin ve bereketli hazinesinden istifade ediyor. Bu hazinedeki yirmi kadar kitaptan "Kur'ân'ın kaynağını ispat metodu" konusundaki fikir, görüş ve delillerini tahlil edip, bazen farklı ilim adamlarının fikirleriyle karşılaştırmalar yaparak bir bütünlük ve sentez tarzında okuyuculara vermeye çalışıyor. Malzemesi bol olduğundan zorlanmaksızın konuyu esaslı bir şekilde, doyurucu bir tarzda takdim ediyor. İzahlarda ayrıntılara girse ve örnekleri çoğaltsaydı kitabın hacmi iki üç misli daha büyük olurdu. Anlaşılan o ki meseleleri uzatma yerine ihtisar etmeyi tercih etmiş. Çünkü "hayrü'l-kelam ma kalle ve delle" vecizesi gereği, konuları yeterli bir şekilde açıklayıp sözü uzatmama daha iyidir. Kitapta, bu tanıtım yazısında değinme imkânı bulamadığımız başka konular da elbette vardır. Bunlardan gereği gibi yararlanmak için kitabın tamamını dikkatle okumak icap eder. Tanıtımdan maksadımız da zaten eşantiyon göstererek okumaya teşvikten ibarettir. Bu önemli konuyu, geniş bir literatüre dayanarak, ilmi ölçülere uygun bir tarzda inceleyip, okunaklı bir üslûpla sunmasından ötürü Muhittin Bey'i kutluyor ve kitabın Kur'ân'ın hakkaniyetinin daha iyi anlaşılmasına büyük bir katkı sağlayacağını ümit ediyorum.*Fatih Üniv. İlahiyat Fak. Öğretim Üyesi syildirim@yeniumit.com.tr
Dipnotlar 1.Kalem suresi 68/15; Furkan 25/4-5. 2.Yunus 10/16. 3.Kasas 28/86. 4.Nur 24/39.
.
dostsozu.com/neden-hadislere-ihtiyac-vardir
23 Haz 2013 - Bütün İslam alimleri Kur'an'ı açıklamada Hz. Peygamber'in (Sav) ... “Allah ve Resulü bir
.Hz.Muhammmed (Sav) Kur’an-ı Kerim’i Açıklayıcıdır
23 Haziran 2013 Sorular ve Cevaplar
İslam’da iki temel kaynak vardır: Kur’an ve sünnet. Kur’an derin anlamlar içeren bir deryadır. Kur’an’ı bize en iyi bir şekilde açıklayacak olan da hiç şüphesiz Hz.Muhammed’dir (Sav). Bütün İslam alimleri Kur’an’ı açıklamada Hz. Peygamber’in (Sav) sünnetini birinci kaynak olarak görmüşlerdir.
Peygamberlik görevi sadece Kur’an’ı getirmekle bitmez. Kur’an’ı açıklamak, izah etmek, nasıl tatbik edileceğini göstermek de peygamberin görevlerindendir.
Kur’an’da sünnetin (hadisler) gerekliliği açık bir şekilde bir çok ayette belirtilir. Örnekler:
“Hak dini onlara açıklasın diye, her peygamberi Biz kendi kavminin lisanıyla gönderdik.”(İbrahim Sûresi,14-4)
“O kimseler ki, yanlarındaki Tevrat ve İncil’de vasıflarını yazılı buldukları ümmî peygamber olan Resulullaha uyarlar. O peygamber ise kendilerini iyiliğe sevk edip kötülükten sakındırır; temiz ve güzel nimetleri onlara helâl, habis olanları ise haram kılar; daha önce kendilerine yüklediğimiz ağır yükleri ve üzerlerindeki bağları onlardan kaldırır. İşte ona îmân eden, ona hürmet eden, düşmanlarına karşı ona yardımda bulunan ve onunla indirilmiş olan nûra uyanlar, kurtuluşa erenlerin tâ kendisidir.” (A’raf Sûresi, 7-157)
“Allah ve Resulü bir meselede hükmünü verdiği zaman, bir mü’min erkeğin yahut bir mü’min kadının artık işlerinde başka bir yolu seçme hakkı yoktur. Kim Allah’a ve Resulüne isyan ederse, apaçık bir sapıklığa düşmüştür.” (Ahzab Sûresi ,33-36)
“Hayır! Rabbine andolsun ki, onlar, aralarındaki anlaşmazlıklar için senin hükmüne müracaat edip, sonra da verdiğin hükme gönüllerinde hiçbir sıkıntı duymaksızın tam bir teslimiyetle râzı olup uymadıkça iman etmiş olmazlar.” (Nisa Sûresi, 4-65)
“Peygambere itaat eden Allah’a itaat etmiş olur. Kim bundan yüz çevirirse, seni öylelerinin üzerine muhâfız olarak göndermedik; sen ancak doğru yolu gösterip tebliğ etmekle mükellefsin.”(Nisa, 4-80)
“Peygamber size ne emretmişse alın, neyi yasaklamışsa ondan da kaçının. Allah’tan korkun. Muhakkak ki Allah’ın azâbı pek şiddetlidir.”(Haşir Sûresi, 59-7)
“De ki: Eğer Allah’ı seviyorsanız bana uyun ki Allah da sizi sevsin ve günahlarınızı bağışlasın. Allah çok bağışlayıcı, çok merhamet edicidir” (Âl-i İmran Sûresi, 3-31)
Görüldüğü gibi Hz.Peygamber (Sav) Kur’an’ı insanlara açıklamakla görevlidir ve bunun için hadislere ihtiyaç vardır. Mesela Kur’an bize namazı emreder. Ancak namazın nasıl kılınacağı Kur’an’da detaylı bir şekilde belirtilmez.
Aynı şekilde Hz.Peygamber anlaşılması zor olan ayetleri açıklamıştır. Mesela ”İman eden ve imanlarına zulüm bulaştırmamış olanlar-korkudan emin olmak işte onların hakkıdır ve doğru yola eriştirilenler de onlardır.” (En’am Sûresi,6-82) Sahabe bu âyet gelince telâşlanıp Peygamberimize sormuş: “Hepimiz nefsimize zulmediyoruz. Yâ Resulallah, bizde zulme düşmeyen var mı?” Peygamber (a.s.m.) “Şirk pek büyük bir zulümdür” âyetini hatırlatarak buradaki zulmün şirk olduğunu açıklamıştır. *
” 3. Sonra Kur’ân’da olan meseleler ayrıca Peygamberimiz tarafından tekraren teyit ve te’kid edilmiştir. Böylece onun daha iyi anlaşılması sağlanmıştır.
4. Peygamberimizin bir de şâri’ yönü, yani, Kur’ân’da olmayan hükümleri koyma yetkisi var. Meselâ, yiyeceklerden haram olanların isimleri iki âyet-i kerimede belirtilir. Ama onların hiçbirisinde eşek eti geçmez. Peygamberimiz Hayber Seferi sırasında, ehlî (evcil) eşek etini haram etmiştir.
Bunlar niçin Kur’ân’da açıklanmamış da Peygamberimize bırakılmıştır?
Kur’ân bütün teferruatı verseydi ciltlerle dolu bir kitap olurdu. Halbuki bu da Kur’ân’dan istifademizi zorlaştırır. Bu bakımdan meselelerin bir kısmının açıklanması Peygamberimize bırakılmıştır. Bunun da ayrıca birtakım maslahatları var. Çünkü birtakım meseleler zaman içerisinde neshedilmiş, yürürlükten kalkmıştır.
Hem hadislerin bir kısmı bize zayıf hadisler şeklinde gelmiştir. Bu zayıf hadislerle amel ihtilâf getirmiştir. İhtilâf ise ümmet için rahmettir. Ayrıca Peygamberimiz de âlimlere bir marj bırakmıştır. Dinimizin güzelliği bu. Âlimler Kur’ân-ı Kerim ve Sünnetten hareketle hüküm koymada birtakım temel kaideler belirtmiş ve usul koymuştur. Âlimler bu usullerle yeni meseleleri yoruma kavuşturuyor. Böylece başka şeriata ve kültür sistemine ihtiyaç hasıl olmadan, kanun alma ihtiyacı duymadan yeni şartlara göre kanunlarımızı kendimiz koyabiliyoruz. Nitekim Osmanlının son dönemlerine kadar bütün ortaya çıkan yeni ihtiyaçlarımız kendi değerlerimiz çerçevesinde kanunlaştırılmış, Kur’ân ve Sünnetten çıkartılmıştır.” **
|
www.kocaeliaydinlarocagi.org.tr › ... › Güncel › Kasım KOCAMAN
2 Nis 2010 - Her zaman ve her çağda, dini, felsefi ve ilmi eserlerin muhataplar tarafından iyice anlaşılıp kavranab
.
Hz. Muhammed’in Kur’an’ı Açıklaması
Her zaman ve her çağda, dini, felsefi ve ilmi eserlerin muhataplar tarafından iyice anlaşılıp kavranabilmesi için, onların, kendilerini iyi anlayanlar tarafından izah edilip açıklanması gerekir. Bu eserlerdeki bazı esas ve ilkelerde ne denilmek istendiğini, okuyan herkes tam olarak anlayamayabilir. Ancak insanlığı dalalet bataklığından kurtaracak esasları içeren ilahi kitapların muhataplarınca iyi anlaşılması gereği vardır. Bu bakımdan, ilahi kitapların sonuncusu olan Kur'an'ın müslümanlar, hatta bütün insanlar tarafından anlaşılması için, onun tefsir ve izah edilmesi, yani açıklanması şarttır. Bütün insanlık için prensipler ihtiva eden bir kitabın, tüm zamanlar ve mekanlar için, insanlığın bütün ihtiyaçlarını madde madde sıralayıp sayması mümkün değildir. Zira onda umum esaslar, açıkça anlaşılabilen ayetlerin yanı sıra sarih olarak anlaşılamayan ayetler de bulunmaktadır. Ayrıca yüksek edebi sanatlar da yer almaktadır (İsmail Cerrahoğlu, Tefsir Usulu, s.210).
Nitekim Kur'an kendisi üzerinde düşünmeyi istemiş, kapalı olan bir ayet, başka bir yerde açıklığa kavuşturulmuş ve peygamberini tebliğ ve tebyinle mükellef kılmıştır. Kur'an kendisinin anlaşılmasını, açıklanmasını, tefsir edilmesini ve uygulanmasını istemiştir(Sad 29;Muhammed 24;Mu'minun 69;İbrahim 4).
Kur'an- ı Kerim'deki hakikatleri bizlere açıklayacak ve öğretecek olan kişi, kendisine kitap gelen mümtaz şahıs Hz. Muhammed'dir. Zira Kur'an ona inmiştir. O, mutlak olarak Kur'an'ı insanlar içinde en iyi bilen ve en iyi anlayandır. Bundan dolayı O, mübelliğ ve tebyin ile mükelleftir. Bu hususlar ayetlerde açıkça belirtilmiştir. "Ey Peygamber, sana Rabbin tarafından gönderileni herkese bildir"(Maide, 5/67). Hz. Peygamberin tebliğ edeceği şeyi, herkesten iyi bileceğinde şüphe yoktur.
Allah(cc), insanlar için seçtiği, kendisine vahyini gönderen Peygamberinden vahiy mahsulü olan kitabının mana ve hükümlerinin insanlara açıklamasını istiyor. Allah(cc), "Sana öğüt verici (Kur'an'ı) gönderdik ki, insanlara ne indirildiğini beyan edesin(açıklayasın), onlarda düşünsünler"(Nahl, 16/44) buyurarak, Kur'an'ın tefsir ve açıklama vazifesini Peygamberi Hz. Muhammed'e(sav) vermiştir. O'da, İslamiyet'in ilk günlerinden itibaren nazil olan vahiylerin ashabı için kapalı olanlarını onlara açıklamaya(izah etmeye) çalışmıştır. Zira Arap dili ve üslubu ile nazil olan Kur'an'ı, ilk muhatapları, kendi kültür seviyeleri nisbetinde anlayabilmişler, anlayamadıkları kısımları, bu hususta en liyakatli kişi olan Hz. Peygamber'e sormuşlardır (İsmail, Cerrahoğlu, Tefsir Tarihi, cilt I, s.37-41).
Kur'an-ı Kerim, eksik gelmemiştir, ancak tebliğcisi, müfessiri ve açıklayıcısı Hz. Muhammed ile kendisini insanlara takdim etmiş, anlatmıştır. Kur'an'daki hükümlerin çoğunluğu külli olduğundan, o külli hükümleri izah ve açıklamak için daima sünnete ihtiyaç duyulmuştur. Bu anlamda Hz. Peygamber ya da sünnet Kur'an'ın umum ve hususunu, mutlak ve mukayyedini, nasih ve mensuhunu ve diğer hususları izah etmiştir. Hz. Muhammed(sav)'in Kur'an'ı iki şekilde beyan ettiği(açıkladığı) görülmektedir. Bunlardan birincisi, kitaptaki mücmeli beyan(açıklama), ikincisi ise Kitapta bulunmayan bir hüküm üzerine ziyadeliktir(Cerrahoğlu, age.: s.46-47).
Hz Muhammed'in Kur'an'ı açıklamasını ya da tefsirini anlayabilmek ve ortaya koyabilmek için, mutlaka onun Kur'an'ı açıklamasını gösteren örnekler üzerinden hareket etmek gerekir. Bundan dolayı örneklerle konuyu ele almaya çalışacağız.
Kılmış olduğumuz namazların her rekatında okuduğumuz Fatiha suresinin son ayetinde, "Bizi sıratı müstakıme hidayet et; yani kendilerine nimet verdiklerinin yoluna; üzerlerine gazab hak olanların ve dalalete düşenlerin yoluna değil" şeklinde dua etmekteyiz. Üzerlerine gazab hak olanlar ve dalalete düşenler" umumi mana ifade etmektedir. Hz. Peygamber(sav), "üzerlerine gazab hak olanlar Yahudiler, dalalete düşenler ise Hıristiyanlardır"(Tirmizi, Tefsiru'l-Kur'an, 2) buyurarak ayetteki bu kavramları teşrih, teybin ve tefsir ederek açıklamıştır. Peygamberleri katledenler, insanları öldürenler, kötü ahlakları, hasis huyları ve maddeye aşırı düşkünlükleriyle Yahudilerin gazaba uğramada eşi benzeri yoktur. Dolayısıyla onlar kendi karanlık geçmişlerinde gazaba en çok istihkak kazanmış kavim olarak karşımıza çıkmaktadır. Tevhidi teslise çeviren, ibadeti ve kitabı tağyir eden ve değişik sapıklıklarıyla tarih sahnesinde boy gösteren Hıristiyanlar "dallin" yoldan çıkan, dalalete düşen ve sapıp giden bir topluluk olarak izah edilmektedir. Peygamberimiz, bu açıklamalarıyla hem ayette kendilerine dikkat çekilen kavim ya da dini toplulukları nazarlarımıza arz etmekte, hem de gazaba uğramış ve sapıp gitmiş insanların ruh portelerini çizmekte, kimlerin hangi davranışlarla gazaba uğrayacağını, kimlerin de dalalete düştüğünü ve düşeceğini beyan ederek ve meseleye her açıdan açıklık getirmektedir.
"İman edip, imanlarına zülüm karıştırmayanlar. İşte, emniyet onlar içindir ve onlar, hidayete ermiştir"(Enam,6/82) manasındaki ayet nazil olunca sahabe, hak hukuk bilmezlik ve insanının hak ve hakikatin dışına çıkma anlamına gelen zulmün manasını iyi bildiklerinden endişeye kapılarak Peygamberimize geldiler ve şöyle dediler:-"Hangimiz var ki, zulmetmemiş olsun". Bunun üzerine Rasulullah, şu açıklamada bulunmuştur: -"O sizin zannettiğiniz gibi değil; O, Hz. Lokman'ın oğluna dediği gibidir. '(Oğulcuğum) Allah'a şirk koşma; muhakkak ki şirk, büyük bir zulümdür(Lokman 31/13)"(Buhari, Tefsir, 31). Peygamberimizin bu açıklamasından anlaşılmaktadır ki, buradaki zulüm, mücerred bir hak hukuk bilmezlik ve bir haddi aşma değil, içersinde şirkin olduğu bir haksızlıktır. Eğer Peygamberimiz ayete bu şekilde bir açıklama getirmemiş olsaydı, bu ayetteki kapalılığın altından ebediyen kalkamayacaktık.
Hz. Peygamber, Kur'an'da pek çok mücmel meseleyi tafsil etmiştir. Kur'an'da, "namazı kılın" diye emredilir; fakat, namazın nasıl kılınacağı ve ne zaman kılınacağı çok vazih bir şekilde açıklanmamıştır. "Namaz, mu'minler üzerine muayyen vakitlerde yazılı bir farzdır" (Nisa,4/103) ayetinde ifade edildiği üzere, mü'minlere belli vakitlerde farz kılınan namazın hususi vakitlerini sünnet belirlemiştir.(Ebu Davut, Salat, 2; Tirmizi, Mevakıt,1). Nitekim Peygamberimiz, "Beni nasıl namaz kılıyor görüyor görüyorsanız, işte öyle kılın"(Buhari, Ezan, 18) buyurarak, namazın farzları, vacibleri, müstehapları, mekruhları, müfsidleri, rukuları, secdeleri, kıraatları, tahiyyatı ve selamla çıkılmasında da tek kaynak konumundadır.
Namaz gibi, hac menasikini de tafsil eden Hz. Peygamber olmuştur. Nitekim Veda Haccı'nda bizzat bineğinin üzerinde ve herkesin görebileceği şekilde hac menasikini yerine getirmiştir. Sonra da "Menasikinizi alın"(Nesai, Menasiki, 220) buyurarak hacc hususunda söz ve davranışlarının teşrideki yerine dikkat çekmiştir.
Kur'an'da mirastan umumi olarak bahsedilmektedir. "Allah size çocuklarınız hususunda vasiyette bulunuyor: Erkeğe, iki kadının payı vardır"(Nisa, 4/11) buyurulmaktadır. Ancak Peygamberimizin vefatından sonra, kızı Hz. Fatıma, Hz. Ebu Bekir'den babasının mirasını almaya geldiğinde, Rasulullah'tan duyduğu, "Biz peygamberler geriye miras bırakmayız. Bizim bıraktığımız, ancak sadakadır"(Buhari, İ'tisam, 5; Müslim, Cihad, 51) hadisini okumuştur. Yine "katil mirasçı olamaz"(Tirmizi, Feraiz, 17) hadisiyle, katilin mirasçı olamayacağını, dolayısıyla babasını öldürenin, amcasını öldürenin, dayısını öldürenin, kardeşini öldürenin miras alamayacağını hükme bağlayarak Kur'an'ın umumi hükmünü tahsis ederek Kur'ın'ı beyan etmiş, yani açıklamıştır.
Hz. Peygamberin Kur'an'ı açıklaması, mutlak ifade eden kavram ya da hükümlerin takyidi şeklinde de olmuştur. "Mallarınızı aranızda(çalıp çırparak, ihtikarla, rüşvetle, riba ile) batıl bir surette yemeyin; ancak anlaşma ve karşılıklı rızaya dayalı ticari mübadeleyle yiyin" (Nisa, 4/29) ayetini sünnet, bir konuda takyid etmiştir, "meyveler, tam belirli hale gelinceye kadar satmayın" (Buhari, Buyu, 82) hadisiyle Hz. Peygamber, ayetteki bir konuyu takyid ederek açıklamıştır.
Bu örneklerden anlaşılacağı üzere, Hz. Peygamber'in Kur'an'ı açıklaması, hükümlerin beyanı ve tefsiri, güzel ahlakı(mekarimi ahlak) izah etme ve teşvik etme şeklinde olmuştur. Ayrıca Rasul-i Ekrem'in iş ve sözleriyle ortaya koyduğu örnekliği ve şayan-ı hayret hayatı, Kur'an-ı Kerim'in getirdiği esasların tefsiri, canlı temsili ve beliğ bir açıklaması olmuştur( Muhammed Esed, Yolların Ayrılış Noktasında İslam,Ter. Hayrettin Karaman, s.80).O, hem bir insan ve hem de Peygamber olarak, muhataplarını ikna etme anlayışı içersinde olmuş ve Allah'ın ayetlerdeki muradını belirtmiştir. Bunu da bazen tahsis, bazen geniş bir anlamı tahdit, bazen kelimenin Arap dilindeki anlamını teyid, bazen şahısların durumunu ve o zamanki edebi sanatları izah etme, tefsir etme ve uygulama(tatbik), bazen temsil, remz ve işaret, bazen intibaha davet ve insanın psikolojik durumundan faydalanmak şeklinde açıklamakla gerçekleştirmiştir(İsmail, Cerrahoğlu, Tefsir Usulu,233).
02 Nisan 2010
Yazi ile ilgili görüş ve önerilerinizi kkocaman41@hotmail.com adresine gönderebilirsiniz.
.
www.ihvanlar.net/.../peygamber-helal-haram-seriat-koyabilir-mi-ayetli-c...
31 Mar 2013 - Şimdi bu konuda şuurlanmamız için Kur'an-ı Kerimden deliller ortaya koyacağız. ... geldi, ne de bir uyarıcı” demeyesiniz diye, işte size (hakikatı) açıklayanelçimiz ... 2- “Aralarında hükü
.
 Hıristiyan misyonerlerin yapamadığı işi üstlenip İslam dinini tahrip davası güdenlerin temel prensibi haline gelen “hadis inkarında” aşırıya gidip işi Peygamberimize dayandıranlar artık “Peygamber şeriat koyamaz, Peygamber hüküm koyamaz, Peygamber helal haram koyamaz, Peygamber Kur’an-ı kerimi yorumlayamaz” demeye başladılar.
Onlara göre bunların hiçbirisini peygamber yapamaz ama kendileri pek ala yapabilir… Kuran’ı istedikleri gibi yorumlar, istedikleri manayı çıkarır, istedikleri ayeti görüp diğerini görmezden gelirler. Ayetleri istedikleri gibi yorumlarlar. Ayetlerin zahiri manasından fıkıh çıkarır fetva bile verirler…
Bu Müslüman görünümlü kâfirler elbette Peygamberimizin hadislerini inkar edip, O’nu dinde etkisiz kılmaya çalışırlar. Yoksa kendilerine böyle geniş bir alan bulabilirler mi? Hayır…
Şimdi bu konuda şuurlanmamız için Kur’an-ı Kerimden deliller ortaya koyacağız. Bu delilleri inci tanesi gibi dizeceğiz. “Hadis kabul etmem, sadece Kur’an” diyenlere “İşte al sana Kur’an” diyeceğiz…
PEYGAMBERİN ŞAH DAMARINI KESERİZ
Yukarıdaki iddiayı gündeme getirenler şu ayeti kerimeyi de kendilerine delil olarak alırlar:
HAKKASURESİ:
42. Bir kâhinin sözü de değildir. Ne de az düşünüyorsunuz!
43. O, âlemlerin Rabbi tarafından indirilmedir.
44,45. Eğer (Peygamber) bize isnat ederek bazı sözler uydurmuş olsaydı mutlaka onu kudretimizle yakalardık.
46. Sonra da onun şah damarını mutlaka keserdik.
47. Hiçbiriniz de bu cezayı engelleyip ondan savamazdı.
Ayet-i kerimeye zahiri olarak bakan kişinin bile böyle bir mana çıkarması imkânsızdır. Ayette Peygamberimizin Allahu Teala’ya isnat ederek hiçbir şey söylemeyeceği, söyleyemeyeceği belirtiliyor. Yani bu ayet aslında Peygamber Efendimiz (Sallallahu Aleyhi ve Sellem)i bütünüyle tasdik ediyor ve O’nun İslam, din, şeriat adına sarfettiği her sözün Allah’u Teala’nın teminatı altında olduğunu beyan ediyor. Çünkü ayette geçen tehdit Peygamberimiz hakkında gerçekleşmemiştir.
Sahabeler ve ümmet, Kur’an-ı Kerimi Peygamber Efendimizin iki dudağı arasından almışlardır. Peygamberimiz bunları ayet olarak yazılmasını tayin ettiği vahiy kâtiplerine emretmiştir. Ve Peygamberimiz kendi sözlerinin bu ayetlere karışmaması için ilk önceleri hadislerin yazılmasını bile yasaklamış, daha sonra serbest bırakmıştır.
Bunun dışında Allahu Teala’nın kendisine bildirdiği ancak ayet olarak okunamayan şeyleri de “Rabbim bana bildirdi” “Allah (Celle Celaluhu) bana bildirdi” gibi ifadelerle aktarmıştır. Bunlara da hadis-i kudsi diyoruz. Bütün bunlar Peygamberimizin mubarek ağzından çıktığı halde hiçbiri birbirine karışmamış ve kategorize edilmiştir. Dolayısıyla bu iddianın içi boştur. İnkarcıların iddiasının tersine ayetler Peygamberimizi tasdik etmektedir.
Alttaki delillerden de anlayacağınız üzere Peygamber Efendimiz helal haram koyma yetkisine sahiptir. Eğer bir kişi “Allah adına helal haram koyamaz” derse yukarıdaki ayetleri delil olarak gösterebiliriz. Allahu Teala, Peygamberinin bile kendi adına bir şey uydurması halinde şah damarını keseceğini beyan ediyor. Böyle bir şey vukua gelmediğinden dolayı Peygamberimizin koyduğu hükümlerin de aslında Allahu Teala tarafından koyulduğu anlaşılmaktadır. Çünkü bir ayeti kerimede:
“O nefsani bir arzudan dolayı konuşmaz, O ancak vahyedilmekte olan bir vahiydir.”(Necm 3,4)
Peygamberimizin günlük olağan hayatın dışında olan ve Dini yaşamı ilgilendiren her konuşması Allahu Teala’nın O’na bir vahyidir ve ondan hüküm çıkartılır. Mesela altını erkeklere haram kılması gibi. Bunun lafzı Peygamberimizdendir ancak aslında O kendisine vahyolunan hükmü koymakta, (haşa) nefsani hareket etmemektedir.
Bu hususu açıklığa kavuşturduktan sonra şimdi delillere geçelim:
O Kur’an-ı kerimi tebliğ, tebyin ve tefsir etme, Allah’ın izniyle helal ve haram koyma yetkilerine sahiptir. Bu konuyu ayetler ile ele alalım.
TEBYİN VE TEFSİR (AÇIKLAMA) YETKİSİ
1- “(Onları) Apaçık deliller ve kitaplarla (gönderdik). Sana da zikri (Kur’an’ı) indirdik ki, insanlara kendileri için indirileni açıklayasın ve onlar da iyice düşünsünler, diye.”(16/44)
Ayeti kerimede bildirildiği üzere Hazreti Peygamber, Allahu Teala’nın bildirdiği ayetleri açıklamakla görevlidir. Bu konuyu destekleyen bir başka ayet ise şöyledir:
“Ey kitap ehli! Peygamberlerin arası kesildiği bir sırada “Bize ne müjdeleyici bir peygamber geldi, ne de bir uyarıcı” demeyesiniz diye, işte size (hakikatı) açıklayan elçimiz (Muhammed) geldi. (Evet,) size bir müjdeleyici ve uyarıcı gelmiştir. Allah her şeye hakkıyla gücü yetendir.” (Maide 19.)
HÜKÜM VERME YETKİSİ
2- “Aralarında hüküm vermesi için Allah’a ve Resulüne davet edildiklerinde, mü’minlerin sözü ancak ‘işittik ve itaat ettik’ demeleridir. İşte asıl bunlar kurtuluşa erenlerdir.” (Nur 51)
Ayeti Kerimenin iniş sebebi çok manidardır. Münafık Bişr ile bir yahudi hakkında nazil olmuştur. İkisi arasında bir arazi üzerinde ihtilâf çıkmıştı. Yahudi, Bişr’i, aralarında hüküm vermesi için Rasûlullah (Sallallahu Aleyhi ve Sellem)’a çekerken münafık, Yahudiyi Ka’b ibnu’l-Eşref e gitmeleri için çekiyor, bir yandan da: “Muhammed bize haksızlık eder, zulmeder.” diyordu. Sonunda Yahudinin ısrarı ile Peygamberimiz’e gelip davalarını anlattılar; Allah’ın Rasûlü de Yahudi lehine hükmetti.
Ancak münafık, Hazreti Peygamber (Aleyhisselam)’ın hükmüne razı olmayıp: “Gel bir de Ömer’e davamızı anlatalım, ondan hüküm vermesini isteyelim.” dedi. Yahudi buna da razı oldu ve gidip davalarını Hazreti Ömer (Radıyallahu anh)’a anlattılar. Yahudi bu arada Hz. Ömer’e: “Hazreti Peygamber, benim lehime hükmetti de bu adam O’nun hükmüne razı olmadı.” dedi. Hazreti Ömer, o münafığa: “Öyle mi oldu?” diye sordu, onun: “Evet.” cevabı üzerine: “Beni burada biraz bekleyin, hemen geliyorum.” deyip evine girdi, kılıcını kuşanmış olarak çıktı ve münafığın oracıkta boynunu vurup öldürdü ve: “Rasûlullah’ın hükmüne razı olmayan hakkında benim hükmüm budur.” dedi de bunun üzerine Allah Tealâ bu âyet-i kerimeleri indirdi.
Hazreti Ömer’in bu davranışı üzerine Cibril: “Ömer, Hak ile bâtılın arasını ayırdı.” demiş, bunun üzerine Hazreti Ömer’e: “el-Fârûk” lâkabı verilmiştir.
Ayeti Kerimenin ifadesi ile de anlaşılıyor ki Peygamberimiz hazreti Muhammed Mustafa (Sallallah Aleyhi ve Sellem) kesin bir hüküm verme yetkisine sahiptir. Mü’minlere düşen ise bu hükme razı olmaları ve gönülden kabul etmeleridir.
ALLAH VE RESULÜ HÜKMEDİNCE SEÇME HAKKIN YOKTUR!
3- “Allah ve Resulü bir işe hüküm verdiği zaman, inanmış bir erkek ve kadına o işi kendi isteklerine göre seçme hakkı yoktur. Her kim Allah ve Resulüne karşı gelirse, apaçık bir sapıklığa düşmüş olur.” (Ahzab 36)
Bir önceki ayeti teyit eden bu ayet de Resulüllah’ın bir konu hakkında verdiği hükmü Allah’ın (Celle Celaluhu) hükmü ile eşit saymış, bir fark olmadığını vurgulamış, bu hüküm karşısında seçme veya çıkar bir yol aramanın batıl olduğunun altı çizilmiş ve bu hükmü kabul etmeyenlerin (Resulüllah hüküm koyamaz diyenler de dahil) aşikar bir şekilde sapıtacağını beyan etmiştir.
HARAM KOYMA YETKİSİ
4- “Resul size neyi verdiyse onu alın, size ne yasakladıysa ondan da sakının, Allah’tan korkun. Çünkü Allah’ın azabı çetindir.” (Haşr 7)
Ayeti kerime çok sarih bir ifadeyle Resulüllah Efendimizin haram koyma, sakındırma, nehyetme yetkisini ifade etmektedir. Ayet-i kerimede dikkati çeken husus Resulüllah’ın nehyettiği şeyden sakınılması ve bu emre itaat hususnda Allah’tan korkulması gerektiğidir. Allahu Teala, Peygamberinin emirlerini kendi ilahi garantisi altına almış ve mü’minlerin kesin itaatini emretmiştir. Peygamber’in hükmünden yüz çevirenler ise ayeti kerimeye göre ancak Allah’u Teala’dan korkmayanlardır.
RESULE İTAAT ALLAH’A İTAATTİR!
5- “Kim Resul’e itaat ederse gerçekte Allah’a itaat etmiş olur…” (Nisa 80)
Yukarıda geçen ayet-i kerimelerde hüküm verme, helal ve haram koyma yetkisi beyan edilen Resulüllah Efendimizi, Allahu Teala bu ayeti kerime ile itaat makamında kendisi lie eş değer tutulmakta, Resulüne itaatin aslında Allah’a itaat olduğu dolayısıyla Resulüne ve verdiği hükme karşı gelmenin Allah’a karşı gelmek olduğu ifade ediliyor.
ALLAH’A VE RESULÜNE İTAAT EDİN
Aşağıda sıralayacağımız ayetler de Allah ve Resulüne itaati hiç ayırmamıştır…
6- “Allah’a ve Resulüne itaat edin ki merhamet olunasınız” (Al-i İmran 132)
7- “İşte bu (hükümler) Allah’ın koyduğu sınırlarıdır. Kim Allah’a ve Peygamberine itaat ederse, Allah onu, içinden ırmaklar akan, içinde ebedi kalacakları cennetlere sokar. İşte bu büyük başarıdır. Kim de Allah’a ve Peygamberine isyan eder ve onun koyduğu sınırları aşarsa, Allah onu ebedi kalacağı cehennem ateşine sokar. Onun için alçaltıcı bir azap vardır.” (nisa 13-14)
8- “Öyleyse Allah’a itaat edin, peygambere itaat edin ve Allah’a karşı gelmekten sakının. Şayet yüz çevirirseniz bilmiş olun ki elçimize düşen sadece apaçık tebliğdir.”(Maide 92)
9- “Allah’a ve Resûl’üne itaat edin ve birbirinizle çekişmeyin. Sonra gevşersiniz ve gücünüz, devletiniz elden gider. Sabırlı olun. Çünkü Allah sabredenlerle beraberdir.” (Enfal 46)
10- “Ey iman edenler! Allah’a ve Resûlüne itaat edin ve işitir olduğunuz halde ondan yüz çevirmeyin.” (Enfal 20)
SONUÇ
Dikkat ettiyseniz konunun tamamını ayeti kerimelerden deliller ışında izah ettik. Zındıklar eğer diyorlarsa ki: “Kur’andan başkasını kabul etmeyiz” biz de diyoruz ki“Alın size Kur’an ve alın size ayetler” eğer bunları da kabul etmiyorsanız tabi ki diyecek bir sözümüz yok. Sorgusuz sualsiz bir ahiret sizi bekliyor demektir… Ama sonu cehennem olan bir ahiret… Çünkü bir ayeti bile kabul etmeyen kişi Müslüman olamaz, Müslüman olmayanın yurdu ise cehennemdir.
Görüldüğü üzere Allahu Teala, Resulüne hüküm verme, helal ve haram koyma yetkisi vermiş, Resulüne itaati kendine itaat ile bir tutmuş, Resulüne isyan ile kendine isyanı ayırmamış ve birlikte zikretmiştir. Bu ayetlerden Resulüllah’ın hüküm, emir ve yasaklarına itaatin ne kadar mühim bir mesele olduğu anlaşılmaktadır.
Bütün bu ayetlerden anlaşılacağı üzere Resulüllah Efendimiz Kur’an-ı sadece tebliğ etmekle değil açıklamakla, beyan etmekle de vazifelidir. Şeriat koymaya, helal ve haram belirlemeye yetkisi vardır. Mü’minlerin bu hükümlere itaatten başka seçecekleri yol yoktur.
Müslüman görünümlü, prof, doç etiketli veya hoca kılıklı herifler maalesef (haşa) “peygamber şeriat koyamaz, hadisler geçersizdir, hepsini çöpe atın” gibi küfür dolu sözler sarfedebiliyorlar. Gerçeği arayan ancak bilgisi olmayan insanları da kandırabiliyorlar. Amaçları Resulüllah’ı dinde etkisiz kılarak kendileri için oluşturdukları geniş alanda İSTEDİKLERİ İSLAMI insanlara dayatmak…
Bir de bunca delile rağmen inadi bir inkar sergileyip cehaletinde ısrar edenler var… Onlara da yapılabilecek pek fazla bir şey yok…
Allahu Teala cümlemizi ehli sünnetin pak ve temiz yolundan ayırmasın, sapmaktan sapıtmaktan muhafaza eylesin…
www.ihvanlar.net
.
belgelerlegercektarih.net/orneklerle-sunnetin-kurani-aciklamasi-ve-peyg...
18 Şub 2015 - Örneklerle Sünnetin Kur'an'ı Açıklaması ve Peygamber'in (S.a.v) haram ... Resulullah (s.a.v) bu
.
Örneklerle Sünnetin Kur’an’ı Açıklaması ve Peygamber’in (S.a.v) haram koyması Kur’an’a aykırı mı?
Yazar: admin 18 Şubat 2015 Kategori:Ehl-i Sünnet Müdafaası, Hadis-i Şerif, Kur'an-ı Kerim, Manşet Yorum yap
Örneklerle Sünnetin Kur’an’ı Açıklaması ve Peygamber’in (S.a.v) haram koyması Kur’an’a aykırı mı?
*
Teşri (yasama) konularında Kur’an ve Sünnet arasında sıkı bir ilgi vardır. Buradaki ilgi de genel prensipler itibariyle sünnetin Kur’an’a beyan olması noktasındandır.
Imam Şatıbi’nin de beyan ettiği gibi, “Kur’an ve sünnet arasındaki teşri münasebeti üç yoldan biriyle olabilir.”
1 – İlhak Yolu.
2 – Kıyas Yolu.
3 – Cüzi kaidelerden genel kaidelerin çıkarılması yolu.
Biz burada sadece İlhak ile ilgili örneklerle iktifa edeceğiz:
1 – İlhak (Ekleme) Yolu:
Kur’ an bir şeyin helalliğine, bir diğerinin de haramlığına hükmeder. Hakkında konuşmadığı üçüncü bir şey olur. O şey ise; diğer iki şeyle herhangi bir açıdan ilgilidir. Bu şeyin, helal veya haramlılık konusunda hangisine tabi olacağı ictihad mevzuudur. Bu durumda Resulullah sallallahu aleyhi ve sellem Efendimiz, hakkında hüküm bulunmayan konuyu bu iki şeyden birine bağlar.[1] Işte buna ilhak (katma, ekleme) yoluyla sünnetin Kur’an’a beyanı veya teşri yetkisi denir.
*
Buna bazı örnekler verelim:
1 – Cenab-ı Allah “iyi, güzel şeyleri helal, hebaisi (pis, kötü) ise haram kıldı.”[2] Bunun arasında, hakkında hüküm olmayan şeyler vardır. Resulullah (s.a.v) bu şeylerdeki sıfatları gözönüne alarak helal veya haram olan şeylerden birine ilhak etti.
Vahşi hayvanlardan azı dişi olanları, parçalayıcı pençesi olan bütün kuşları, ehli merkebin etini, dışkı ve leş yiyen hayvanların et ve sütünü haram kıldı. Böylece bunları “hebais”e (pis) ilhak etti.
Bu arada; tavşan, toy kuşu, keler gibi hayvanları da “tayyibat”a (temiz) ilhak etti.[3]
2 – Eğitilmiş olan köpeğin sahibi için yakaladığı av ayetle helal kılınmıştır.[4] Bundan şu çıkmaktadır: Eğitilmemiş köpeğin -avını kendisi için yakalamasından ötürü- yakaladığı av haramdır.
O halde; eğitilmiş olan ama, yakaladığı avı yiyen köpeğin getirdiği av ne olacak? Burada iki asıl çatışmaktadır. Işte sünnet burada da probleme çözüm getirmiştir:
Resulullah (s.a.v) bu hususta şöyle buyuruyor: “Eğer yakaladığı avdan yerse ondan yeme. Zira (bu durumda) o kendisi için yakalamıştır.”[5]
3 – Cenab-ı Allah deniz avını tayyibattan saymıştır. Murdar olan ölüyü de haram saymıştır. Deniz ölüsünün durumu iki ayetin hükmü arasında cevabsız kalmıştır. Deniz ürünü olması itibariyle helale; kendi kendine ölmüş olmasından -boğazlanmadan ölmüş olmasından ötürü- itibariyle de murdara benzemektedir.
Buradaki çözümsüzlüğü de sünnet cevablamıştır. Hz. Peygamber (s.a.v) deniz hakkında, “suyu temiz ve ölüsü helaldir”[6] buyurmuş, böylece ölü balığı da tayyibata eklemiştir.
4 – Kuran-ı Kerim şer’î yolla boğazlanmış -eti yenen- hayvanın etini helal kılmıştır. Boğazlanmış annenin karnından ölü olarak çıkan yavrunun durumu ihtilaf mevzuu olmuştur. Resulullah (s.a.v)’in hadisi bu probleme de cevap getirmiştir. Peygamber (s.a.v) “Annenin şer’î boğazlanması ceninin de boğazlanmasıdır”[7] buyurarak, boğazlanan anne karnından çıkan ceninin murdar olmadığını beyan etmiştir.[8]
***
Sünnet inkarcıları, En’am Suresi’nde geçen bir ayete dayanarak ayette haram kılınanların dışında kalan tüm hayvanların etinin helal olduğunu iddia etmekte ve 1. maddede zikredilen hadisin -haşa- Allah Teala’ya ortak koşmak anlamına geldiğini söylemektedirler.
Önce delil getirdikleri ayeti görelim:
“145 – De ki: “Bana vahyolunanda, (bu haram dediklerinizi) yiyen kimse için haram edilmiş bir şey bulamıyorum. Ancak leş, veya akıtılmış kan, yahut domuz eti – ki bu gerçekten pistir yahut Allah’tan başkası adına kesilmiş bir hayvan olursa, bunlar haramdır. Ama kim çaresiz kalırsa, (başkasının hakkına) tecavüz etmemek ve zaruret sınırını aşmamak üzere (bunlardan yiyebilir)” Çünkü Rabbin çok bağışlayandır, merhamet edendir.”
*
Benzer bir ayet Bakara ve Maide surelerinde de geçmektedir. Sünnet inkarcılarına göre söz konusu ayetlerde haram kılınanlar dışında kalan bütün yiyecekler helaldir. Bu anlayışa göre kedi-köpek yemek de helal oluyor. Sonra efendime söyleyeyim fare, maymun hatta kokarcagiller de yenebilir. Bize de “afiyet olsun” demekten başka bir sey düşmüyor aslında. Işte sünnet ve hadisler inkar edildiğinde böyle nahoş ve gülünç duruma düşmek kaçınılmaz olur.
Dikkat edilirse ayette domuz etinin haram kılınmasına gerekçe olarak şöyle denmektedir: “ki bu gerçekten pistir.” Demek ki domuz etinin haram kılınması onun “pis” olmasından kaynaklanmıştır. Bu durumda bütün pis şeyler haramdır. Ancak hangilerinin pis olduğunu da Hz. Peygamber (s.a.v) açıklamıştır. Nitekim Elmalılı Hamdi Yazır, bu konuda tefsirinde şöyle demektedir:
“…çünkü domuz eti pisliktir, yani mutlaka necistir, pistir. Bu gerekçeden anlaşılır ki, ne kadar pis şeyler varsa hepsi öncelikle haramdır ve haram oldukları açıktır. Nitekim “Onlara çirkin şeyleri haram kılar” (A’râf, 7/157) âyetiyle bu genel bir nassa bağlanmıştır. Ve bu şekilde “çünkü o pisliktir” ifadesi leş ve dökülmüş kanın haramlığına da delalet yoluyla sebep olmaktadır. Mâide sûresinde geçtiği üzere şarap da “rics” (pislik) olduğu için, buna diğer alkollü içkiler de dahildir. Yukarda geçen “Günahın açığını da gizlisini de bırakın” (En’âm 6/120) âyetinin mânâsı da gösterir ki “rics” de, zahir ve batın, yani açık ve gizli olmaktan daha geneldir. Şu halde yalnız dış görünüşüyle pis olanlar değil, bâtınen (mânen, görünmez) pis olanlar da haramdır.(…)”
Peki Hz. Peygamber sallallahu aleyhi ve sellem Efendimizin hadislerinde etinin yenmesi haram kılınan başka hayvanların zikredilmesi, söz konusu ayetlere aykırı mıdır? Bu hadisler mezkur ayetleri nesh mi etmektedir? Bu sualin cevabını da yine Elmalılı Hamdi Yazır’dan alalım:
“Şu halde bu konuda Kitab ve Sünnette bundan sonra gelen açıklamalar, bu âyetin dışında bir şeyi haram kılmamış, yani bundaki sınırlamayı neshetmemiş; aksine bunu açıklayıp teker teker saymıştır.”[9]
Fakat tüm bu ilmî ve aklî delillere rağmen bir sünnet inkarcısı çıkar da ayette “kedi-köpek vs. etinin” haram kılınmadığını, ayette geçenlerin dışında hiçbir hayvan etinin haram sayılamayacağını dolayısıyla da yenebileceğini iddia ederse, bu arkadaşımıza kızını babasıyla evlendirip evlendirmeyeceğini sormak isteriz.
Muhtemelen “olur mu öyle şey” diyerek itiraz edecektir. Ancak Kur’an’da evlenilmesi haram olan kadınlar sayılırken, kişinin torunuyla evlenmesinin yasak olduğuna dair bir ifade geçmez.
Söz konusu ayetleri görelim:
Nisa Suresi:
23 – “Size şunları nikahlamak haram kılındı: Anneleriniz, kızlarınız, kız kardeşleriniz, halalarınız, teyzeleriniz, erkek ve kız kardeşlerinizin kızları, sizi emziren süt anneleriniz, süt kızkardeşleriniz ve karılarınızın anneleri, ve kendileri ile zifafa girdiğiniz kadınlarınızdan olan ve evlerinizde bulunan üvey kızlarınız. Eğer üvey kızlarınızın anneleri ile zifafa girmemişseniz onlarla evlenmenizde size bir günah yoktur. Sulbünüzden gelen (öz) oğullarınızın hanımları ile evlenmeniz ve iki kız kardeşi birlikte nikahlamanız da haramdır. Ancak cahiliyyet devrinde geçen geçmiştir. Şüphesiz ki Allah gafur (çok bağışlayıcı) ve çok merhamet edicidir.
24 – Bir de harb esiri olarak sahibi bulunduğunuz cariyeler müstesna, evli kadınlarla evlenmeniz de size haram kılındı. Bütün bunlar Allah’ın üzerinize farz kıldığı hükümlerdir.Bunların dışında kalanlar ise iffetli olarak zina etmeksizin mallarınızla mehir vermek suretiyle evlenmek istemeniz size helal kılındı. O halde onlardan nikah ile faydalanmanıza karşılık mehirlerini kendilerine verin ki, bu farzdır. O mehri takdir edip kesinleştirdikten sonra birbirinizi razı etmenizde bir mahzur yoktur. Şüphesiz ki Allah her şeyi çok iyi bilendir, hüküm ve hikmet sahibidir.”
*
Gördüğünüz gibi bu ayetlerde evlenilmesi haram olan kadınlar sayılmakta ve “Bunların dışında kalanlar ile evlenmek istemeniz size helal kılındı.” denmektedir.[10]
Şimdi bu ayetlerde kişinin kendi torunuyla evlenmesi yasaklanıyor mu? Ayette böyle bir ifade yok. Sizce bu normal midir? Yani bir müslüman torunuyla evlenebilir mi?
Sünneti devre dışı bırakıp sadece Kur’an diyenler, acaba kızlarını kendi babalarıyla evlendirebilirler mi? Veya kendileri torunlarıyla nikah kıyabilirler mi? Işte Sünneti devre dışı bırakır, Kur’an ayetlerini meallerle ve düz mantıkla anlamaya çalışırsanız ciddi birtakım problemlerle karşılaşmanız işten bile değildir!
***
NOT: Haramlarla ilgili mezhepler arasındaki ihtilaflar, yani bir mezhebe göre bir hayvan etinin yenmesi caiz iken diğer bir mezhebe göre caiz olmaması, işte hangi hayvanın etinin pis ve hangisinin temiz olduğuna dair yapılan farklı tespit ve yaklaşımlardan kaynaklanmaktadır. Detaya ilişkin bu tür ihtilaflar gayet doğaldır. Zira Kur’an’da bunlar açıkça belirtilmemiştir ve hayvanlar ansiklopedisi tarzında belirtilmesi de beklenemez.
KAYNAKLAR:
[1] Ebu Zehv, Muhammed Muhammed, El Hadis ve’l Muhaddisun, Şeriket-ü Müsâheme, Mısır, sayfa 40.
[2] Araf Suresi 157.
[3] Şâtıbi, Ibrahim b. Musa el-lahmi el-Gırnati, El Muvafakat fi usuli’ş-şeriat, Matbaatu’l Rahmaniyye, Mısır, IV, 26.
– Ebu Zehv, Muhammed Muhammed, El Hadis ve’l Muhaddisun, Şeriket-ü Müsâheme, Mısır, sayfa 41.
[4] Maide Suresi 4: “Sana kendilerine neyin helal edildiğini soruyorlar. De ki: Size bütün temiz nimetler helal edildi. Allah’ın size öğrettiği şekilde eğiterek yetiştirdiğiniz avcı hayvanların size tutuverdiklerinden yiyin ve üzerine besmele çekin, Allah’tan korkun; Çünkü Allah, hesabı çabuk görendir.” (Elmalılı Meali)
[5] Buhâri, Zebâih, 8; Müslim, Sayd, 3.
[6] Ebu Dâvud, Tahâret, 41; Tirmizi, Tahâret, 52; Nesâi, Tahâret, 46; Miyah, 4; Sayd, 35; Ibn Mâce, Tahâret, 38; Sayd, 18; Dârimi, Vüdu, 53; Sayd, 6; Malik, Tahâret, 12; Sayd, 12.
[7] Ebu Dâvud, Adâhi, 18; Tirmizi, Sayd, 10; Ibn Mâce, Zebâih, 15; Dârimi, Edahi, 17.
[8] Prof. Dr. Nihat Hatipoğlu, Kur’ân-ı Kerim’in Doğru Anlaşılmasında Hadislerin Önemi, Ta-Ha Yayıncılık, Ankara 1999, sayfa 178-180.
[9] Elmalılı Muhammed Hamdi Yazır, Hak Dini Kur’ân Dili, En’am Suresi’nin 145. ayetinin tefsiri.
[10] Ayrıca Sünnet, sütten doğan hürmete; hala, teyze, kardeş ve bacı çocukları (vs.) bütün yakınları kattı. Peygamberimiz (s.a.v), “Allah nesebten dolayı haram kıldıklarının aynını sütten dolayı da haram kılmıştır” diyerek, süt akrabalığının (süt emişen için) neseb akrabalığı gibi olduğunu belirlemiştir. Bakınız; Buhâri, Şehâdet, 7; Nikâh, 20, 27, 117; Humus, 4; Müslim, Reda’ 1, 2, 9, 12; Ebu Dâvud, Nikâh, 6; Ibn Mace, Nikâh, 34.
Kadir Çandarlıoğlu
www.belgelerlegercektarih.net
www.on4fm.com/kurani.../kuran-aciklayicisi-olarak-resulullah-s-a-a/
Bu bakımdan Allah Rasül
.Kur’an Açıklayıcısı Olarak Resulullah (s.a.a)
Ayet ve rivayetlerden anlaşılan odur ki, Allah Rasülü’nün (s.a.a) önemli görevlerinden ve işlerinden biri Allah’ın kitabını öğretmek ve onun anlam ve maksatlarını açıklamaktır. Allah Teala bazı ayetlerde, ayetleri okumaya ilaveten kitap ve hikmeti öğretmeyi Hazret-i Peygamber’in işleri arasında saymıştır.[1] Kitabı öğretmenin, onun kıraatini öğretmeyle sınırlı olmadığı, onun anlam ve maarifini de kapsadığı ortadadır. “Kitap”tan sonra “hikmet”in zikredilmesi ve öğretimin her ikisine eşit seviyede atfedilmesi bizi bu anlayışa yaklaştırmaktadır. Aynı şekilde;
Ayeti de insanlar için indirileni açıklamayı Hazret-i Peygamber’in vazifeleri arasında göstermiştir. Muteber bir rivayette İmam Sadık (a.s), “İnsanlar neden Ali’nin ve Ehl-i Beyt’inin adının Allah’ın kitabında yazmadığını soruyor” diyen Ebu Basir’e cevap verirken şöyle buyurmuştur:
“Onlara de ki: [Kur’an’da] Allah Rasülü’ne (s.a.a) namaz [emri] nazil oldu, ama onun üç veya dört rekat olmasını Allah [Kur’an‘da] beyan etmedi. Bunu halka tefsir eden Allah Rasülü (s.a.a) oldu. Hazret’e zekat emredildi, ama [Kur’an‘da] her kırk dirhemden bir dirhemin zekat olduğu belirtilmedi. Onu insanlara Allah Rasülü (s.a.a) tefsir etti. Yine hac ayeti nazil oldu, ama Kur’an’da yedi kere tavaf edileceği söylenmedi. Bunu insanlara Allah Rasülü (s.a.a) tefsir etti. Ali, Hasan ve Hüseyin hakkında “Allah’a, Rasül’e ve sizden olan emir sahiplerine itaat edin” ayeti nazil oldu. Allah Rasülü (s.a.a) Ali hakkında şöyle buyurdu: “Ben kimin mevlasıysam Ali de onun mevlasıdır.” Yine şöyle buyurdu: “Size Allah’ın kitabını ve Ehl-i Beyt’imi bırakıyorum…”[3]
Bu bakımdan Allah Rasülü’nün (s.a.a) ilk Kur’an-ı Kerim müfessiri olduğuna ve risalet çağında Kur’an ayetlerini tefsir edip açıkladığına tereddüt yoktur. Hazret-i Peygamber’in hatadan korunmuş ve masum olduğu, heva ve hevesiyle konuşmadığı, bilgisinin vahiyden neşet ettiği dikkate alındığında ayetler için beyan ettiği her anlamın, ayetin o manaya delaleti bizim için aşikar olsun ya da olmasın, Allah Teala’nın muradının ta kendisi olduğunda kuşku yoktur. O halde Hazret-i Peygamber’den muteber yolla bize ulaşan her tefsirin itibarı kesin ve eleştirilemezdir. Bu nokta Hazret-i Peygamber’i imanın gereklerindendir ve tüm Müslümanların ittifak ettiği bir konudur.
Ayeti de buna delalet eder. Bu konunun bundan daha fazla tartışılmasına ihtiyaç yoktur. Tartışılıp araştırılması gereken, kıymetli İslam Peygamberi’nin (s.a.a) Kur’an’ı tefsirdeki bilgisiyle ilgili olarak ortaya atılan iki soruya cevap verilmesidir.
1. Acaba Allah Rasülü Kur’an’ın bütün anlam ve öğretilerine vakıf mıydı ve Kur’an’ın bütün anlam ve öğretilerini tefsire güç yetirebiliyor muydu, yoksa bunların bir bölümünü mü biliyordu, çünkü Allah’tan başka kimse bunları bilmez mi?
2. Hazret-i Peygamber Kur’an’ın ne kadarını tefsir etmiştir?
Peygamber-i Ekrem’in (s.a.a) Kur’an’ın Bütün Maarifine Vakıf Olması
Akıl ve nakil, Allah Rasülü’nün (sallallahu aleyhi ve alihi ve sellem) Kur’an’ın bütün maarif ve ahkamını, zâhir ve bâtınını, tefsir ve tevilini bildiğine delalet etmektedir. Çünkü:
Birincisi: Allah Teala katından birtakım manaları ifade için ayetler nazil olup bunları hiçkimsenin, hatta Allah Rasülü’nün (sallallahu aleyhi ve alihi ve sellem) bile anlayamaması akla uygun değildir. Kur’an, Allah Teala’nın kelamıdır. Her kelamın faydası da manaya delalet ve söyleyenin maksadının muhataba ulaşmasıdır. Bir kelam, yalnızca bazı kimselerin maksadı bilebileceği kendine özgü simgeler ve sırlarla aktarılmış olsa bile muhatapların hiçbirinin anlayamayacağı ve söyleyenden başka kimsenin bilemeyeceği bir manayı kasdetmesi makul değildir.
Bu sebeple, Kur’an-ı Kerim’in, herkesin anlayamayacağı ve sadece belli kimselerin ya da yalnızca Allah Rasülü’nün (s.a.a) anlamaya güç yetirebileceği bâtını bulunması mümkün olmakla birlikte Allah’ın hikmet, ilim ve kudreti gözönünde bulundurulduğunda Kur’an’ın anlamı ve mevzularını hiçkimsenin, hatta Allah Rasülü’nün (s.a.a) bile anlayamayacağının kasdedilmesi muhaldir. O mananın kelam yoluyla ifade edilmesi ya mümkün değildi ya da mümkündü ama mashalata uygun değildi. Yahut hem mümkündü, hem de maslahata uygundu. Birinci ve ikinci durumda kasıt Allah Teala’nın hikmetine uygun değildir. Hikmet sahibi Allah kendi kelamıyla ilgili böyle bir anlamı kasdetmiş olamaz. Üçüncü durumda, kasdedilen manayı hiçkimsenin anlayamayacağı bir lafızla ifade, bilgisizliği ve yetersizliği gerektirir ki Allah Teala her ikisinden de münezzehtir.
İkincisi: Muteber rivayetler, Allah Rasülü’nün (s.a.a) ilimde derinleşmiş olan herkesten üstün olduğuna, Kur’an bütün tevil ve tenzilini Allah Teala’nın talimiyle bildiğine delalet etmektedir. Öyleyse Allah’ın bir şeyi ona indirip de tevilini öğretmemiş olması mümkün değildir. Bu rivayetlerden bazıları şunlardır:
– Bureyd b. Muaviye’den şöyle nakledilmiştir: İki imamdan birinden (İmam Bakır veya İmam Sadık aleyhimüsselam) “وَمَا يَعْلَمُ تَأْوِيلَهُ إِلاَّ اللّهُ وَالرَّاسِخُونَ فِي الْعِلْمِ”[5] ayetinin tefsiri hakkında şöyle buyurduklarını işittim:
“Allah Rasülü ilimde derinleşenlerin en üstünüdür. Allah azze ve celle ona indirdiğinin bütün tevil ve tenzilini öğretmiştir. Allah’ın ona bir şeyi indirip de tevilini öğretmemiş olması sözkonusu değildir. Ondan sonraki vasiler de tamamını bilirler.”[6]
Bu rivayeti Kuleyni (rh) Kafi’de nakletmiştir. Meclisi de (rh) Muhammed b. Hasan Saffar’ın Basairu’d-Derecat’ından iki senedle Bihar’da aktarmıştır. Bu senedlerden biri, “Yakub b. Yezid, İbn Ebi Umeyr’den, o İbn Uzeyne’den, o Bureyd’den, o da Ebi Cafer’den (a.s)” şeklindedir. Bu isimlerin tamamı sikadır. Dolayısıyla bu rivayetin senedi, Kafi’de sahih olmayan İbrahim b. İshak vasıtasıyla nakledilmişse de Basair’den nakledilen tarikle sahih ve muteberdir.
Allah Teala’nın sözünde (و ما یعلم تأویله) geçen “تأویل” kelimesindeki zamir Kur’an’a ve onun müteşabih kısmına atıftır. Çünkü Allah Teala’nın Âl-i İmran suresinin yedinci ayetindeki bu sözü şu cümleden sonra gelmiştir:
Bu ayet-i kerimenin sözkonusu cümlesi hususunda söylenmiş olan hadise dikkat edildiğinde “ما انزل علیه” (Allah’ın Peygamber’e indirdiği) ile kasdedilenin ya hususen Kur’an-ı Kerim veya en azından Kur’an’ın kesin olarak bilinen kısmı olduğuna tereddüt kalmayacaktır. Tenzil ve tevilin her ikisi de masdardır. Fakat bu hadiste vasıf manasında kullanılmıştır. Bu ikisinin manası hakkında bazı ihtimaller varsa da burada zâhiren tenzil ile Kur’an’ın lafızları ve zâhir manaları; tevil ile de bâtın manaları murad edilmiştir. Fudayl’dan nakledilen muteber hadiste de Kur’an’ın zâhir ve bâtınına, onun tenzil ve tevili manası verilmiştir.[7] Bundan dolayı “mine’t-tenzil ve’t-te’vil”deki “min” edatı eğer “ona indirilenin tamamı”nı ifade ediyorsa hadisin anlamı şudur ki, Allah, tenzil ve tevil (zâhir ve bâtın) olan Kur’an’ın tamamını Peygamber’ine öğretmiştir. Eğer “min” edatı “ona indirilen” cümlesini açıklıyorsa Allah Kur’an’ın hem tenzilini (zâhir anlamlarla birlikte lafızlar), hem de tevilini (bâtıni anlamların izahı) indirmiş ve bunların tamamını Peygamber’ine öğretmiş demektir. Her halükarda hadisin bu kısmının, Allah Rasülü’nün (s.a.a) Kur’an’ın tüm anlam ve öğretilerine vakıf olduğuna dair delaletinde hiçbir belirsizlik yoktur. Hadisin devam cümlesi de (Allah’ın ona bir şeyi indirip de tevilini öğretmemiş olması sözkonusu değildir) bu anlamı teyit etmektedir. Çünkü bu cümlenin manası, Allah’ın, Peygamber’ine ne indirdiyse onun tevilini de öğrettiğidir. Allah’ın Peygamber’e Kur’an’ın tamamını indirdiği ve onun tevili ile kasdedilenin de bâtıni ve gizli anlamları olduğu gözönünde bulundurulduğunda cümlenin, Peygamber-i Ekrem’in, başkalarının da anlama kapasitesi bulunan Kur’an’ın zâhir anlamları bir yana, Kur’an’ın tamamındaki bâtıni ve gizli anlamlara vakıf olduğuna delaleti aşikardır.[8]
Bu rivayeti Şeyh Tusi de küçük bir farkla[10] Tehzibu’l-Ahkam’da aktarmıştır ve senedi her ikisinde de sahihtir. Bu rivayetin iddiaya delaleti önceki rivayetlerdeki açıklık ve kuvvette değildir. Çünkü bu rivayette tenzil ve tevilin manasını tayine dair bir karine mevcut değildir ve onda genel araçlar kullanılmamıştır. Fakat bu iki kelimenin diğer rivayetlerde kullanıldığı yerler gözönünde bulundurulduğunda bu hadisteki tevil ve tenzilden maksadın Kur’an’ın lafızları ve onun zâhir ve bâtın anlamları olduğu ortaya çıkmaktadır. Yine her ikisindeki elif ve lâm harflerinin, cins elif lâmı olduğu düşünüldüğünde iddiayı rivayetin atıfta bulunduğu şeyden çıkarmak mümkündür.
“Allah’tan başkasının bilemeyeceği şey, gayp mecrasında akıyor demektir. Tıpkı kıyamet, yağmurun yağması ve rahimlerdeki cenin konularından bahseden, ruh ve mukattaa harflerinin tefsirini içeren ayetler gibi. Ehl-i hakka göre Kur’an’ın her müteşabihini tefsir ederken yapılan içtihad caiz değildir ve üç boyuttan (Kur’an’dan bir nas veya Peygamber’den -sallallahu aleyhi ve alihi ve sellem- bir beyan ya da tevili hususunda ümmetin icmaı) biri olmaksızın onu tefsir etmenin yolu yoktur. O halde zikredilen kaynaklardan hiçbirinden onun hakkında bir bilgi elde yoksa, Allah’ın, ilmini kendisine tahsis ettiği kısımdan olduğunu anlarız.”[13]
Taberi de şöyle demiştir: “Kur’an’da, tevilini vahid olan Allah’tan başkasının bilmediği bir kısım vardır. O da, kıyametin kopma vakti, sura üflenmesi, İsa b. Meryem’in -aleyhimesselam- nüzulü ve benzeri konulardan bahsedilen kısımdır.” Sonra şöyle demiştir: “Bizim bu sözümüzün benzeri İbn Abbas’tan da rivayet edilmiştir.” Ondan iki rivayet aktarılmıştır. Bir rivayette İbn Abbas’tan şöyle nakledilmiştir: Tefsir dört yüz üzerinedir: Birincisi, Arabın kendi kelamından tanıdığı (ve kendi diliyle anladığı) yöndür. İkincisi, hiçkimsenin bilmemekte mazur olmadığı tefsirdir. Üçüncüsü, ulemanın bildiği tefsirdir. Dördüncüsü, Allah’tan başka hiçkimsenin bilmediği tefsirdir.
Kur’an dört harf üzerine nazil olmuştur. Birincisi, hiçkimsenin bilmemekte mazur olmadığı haram ve helallerdir. İkincisi, Arab’ın yaptığı tefsirdir. Üçüncüsü ulemanın gösterdiği tefsirdir. Dördüncüsü Allah’tan başka kimsenin bilmediği ve Allah’tan başka onu bildiğini iddia edenin yalan söylemiş olacağı müteşabihtir.[14]
Tefsir ve tevilden ve Allah’tan başka kimsenin bilemeyeceği müteşabihten kasdettiği şeyin Kur’an’ın mana ve maarifini tefsir olmadığı gayet açıktır. Kasdettiği şey, Kur’an’da zikredilmiş ama Allah’ın sembol suretinde ve gizli delalet şeklinde bile olsa bazı kullarına, hatta Peygamber’ine dahi anlatmak istemediği şeylerin hususiyetlerini beyan olmalıdır. Belirtilen misallerden kimisi bu mananın delilidir.[15] Eğer maksadı bu idiyse bu görüş ve rivayetlerin, Allah Rasülü’nün (s.a.a) Kur’an’ın tüm maarifini bilmesine aykırı bir tarafı yoktur. Fakat hurufu mukattaa gibi bazı misallerin zikredilmesinde Zerkeşi’ye eleştiri yöneltir. Çünkü Allah Rasülü (s.a.a) mukattaa harflerinin tefsirinden, onların mana ve maksadından haberdardır ve bunun bilgisi Allah Teala’ya mahsus değildir. Aynı şekilde, tevili hakkında Kur’an’dan bir nas, Allah Rasülü’nden (s.a.a) bir beyan veya ümmetten bir icma varid olmamış her müteşabih hakkında Allah’ın onun ilmini kendisine tahsis ettiği söylenemez. Çünkü tevilini Allah Rasülü’ne (s.a.a) öğretmekle birlikte o konuda Allah Rasülü’nden (s.a.a) bize herhangi bir izah ulaşmamış olabilir. Bilakis, belirtilen akıl ve rivayet deliline göre, Kur’an’ın mana ve maarifine ait her müteşabihin tevilini Allah kesinlikle Peygamber’ine öğretmiştir.
Fakat Allah’tan başka kimsenin bilemeyeceği söylenen tefsirden maksat eğer Kur’an’ın, sembol suretinde ifade etse bile ve Allah’ın Kur’an vesilesiyle en azından Allah Rasülü (s.a.a) gibi kullarından bazılarına anlatmak istediği birtakım mevzular ise Allah Rasülü’nün (s.a.a) ilmini ispatlarken beyan ettiğimiz şeyler gözönünde bulundurulduğunda bu görüş ve rivayetlerin doğru olmadığı aşikardır. Zira zikredilen muteber rivayet ve akıl deliline muhaliftir.
Resulullah ve Kur’an’ın Hepsinin Tefsiri
Zehebi el-Tefsir ve’l-Müfessirun kitabında şöyle yazmıştır: Ulema, Peygamber’in (sallallahu aleyhi ve alihi ve sellem) Kur’an’ın manalarından ne kadarını ashabına anlattığı hususunda ihtilaf etmiştir. Başında İbn Teymiyye’nin bulunduğu kimseler Kur’an’ın tüm manalarını beyan ettiğini söylemişlerdir. Başlarında Huveyyi ve Suyuti’nin olduğu bir kesim, Peygamber’in Kur’an’ın pek az manası dışındakini ashabına anlatmadığına kaildir.
Zehebi, her birinin delilini naklettikten, onu münakaşa ettikten ve her iki görüşü de abartılı bulduktan sonra ikisinin ortasında bir görüşü tercih ederek şöyle demiştir: “Peygamber Kur’an’ın birçok manasını beyan etmiştir. Sahihlerde bunun delili vardır. Bununla birlikte Kur’an’ın bütün manalarını beyan etmemiştir. Çünkü Allah Kur’an’daki bir kısım bilgiyi kendisine tahsis etmiştir. Bunların bir kısmını ulema bilir. Kimisini Arap kendi dilinden anlar. Bir bölümünü de herkes anlamak zorundadır ve hiçkimsenin bilmeme mazereti yoktur. Nitekim İbn Abbas, İbn Cerir’in ondan naklettiği rivayette bu meseleyi açıklığa kavuşturmuştur.”
Zehebi o rivayeti zikrettikten sonra şöyle demiştir: “Açık olan şu ki, Allah Rasülü (sallallahu aleyhi ve alihi ve sellem) anlaşılması Arap kelamını tanımaya bağlı olan kısmı tefsir etmemiştir. Çünkü Kur’an onların diliyle nazil olmuştur. Anlayışların hemen bilebildiği kısmı da tefsir etmemiştir. Bu bölüm, hiçkimsenin bilmemekte mazur görülmediği kısımdır. Yine bir kısım daha vardır ki, Allah onun bilgisini kendisine tahsis etmiştir. Allah’ın, Peygamber’ini de haberdar etmediği kıyametin kopması, ruhun hakikati gibi gayp konularını da tefsir etmemiştir. Kur’an’ın anlamları arasında sadece iki kısmı ashabı için tefsir etmiştir. Birincisi, Allah’ın onlardan gizlediği ve Peygamber’ini haberdar edip onlara açıklamakla görevlendirdiği bazı gaybi konulardır. İkincisi, birçoğu üçüncü kısmın içine dahil edilmiş şeylerdir; yani ulemanın bildiği ve onlar hakkında içtihadda bulunduğu kısım. Genel mevzuları aydınlatmak, genel şeyleri özelleştirmek, kapalı ve müşkül konuları izah etmek ve manası gizli olan herşeyi açıklamak gibi. Bunu destekleyen dayanak şudur ki, Peygamber (aleyhisselatu vesselam) Kur’an’ın bütün manalarını tefsir etmemiştir. Bazı ayetlerin tevili üzerinde sahabenin ihtilafı vardır. Çünkü o konuda ellerinde Allah Rasülü’nden (sallallahu aleyhi ve alihi ve sellem) bir nas bulunsaydı bu ihtilaflar vuku bulmazdı veya o nastan haberdar olur olmaz ihtilaf ortadan kalkardı.”[16]
Zehebi’nin bu görüşü yanlıştır. Zikrettiği delil ve teyit de onun iddiasını ispatlamamaktadır. Ne sahih kitapları Hz. Peygamber’in (s.a.a) Kur’an’ın birçok manasını beyan ettiğine şahitlik eder, ne de İbn Abbas rivayeti ve sahabenin ihtilafı Hz. Peygamber’in (s.a.a) Kur’an’ın bütün manalarını açıklamadığını teyit eder. Sahihler buna delil oluşturmaz, çünkü sıhah kitaplarının tefsir rivayetleri az sayılmasa da ve bir elin parmak sayısı kadar olmasa da Kur’an’ın tüm anlam ve öğretileriyle ilgili olarak çok fazla bir şey de söylemezler ve Kur’an’ın çoğu anlamının bu rivayetler aracılığıyla beyan edildiğini söyleyebileceğimiz seviyede değillerdir. Kur’an’ın onca anlam ve öğretileri nerede, sıhah kitaplarındaki tefsir rivayetleri nerede. İlim sahipleri çok iyi bilirler ki Kur’an’ın yirmide biri bile sahihlerin tefsir rivayetlerinde beyan edilmiş değildir; özellikle de bunların zayıf ve çelişkili olanları bir kenara ayrılırsa. Suyuti şöyle demiştir:
“Peygamber’den nakledilen tefsir rivayetleri arasında sahih olanlar çok azdır. Bunun yanısıra senedi Peygamber’e (s.a.a) kadar giden ve muttasıl senedle Hz. Peygamber’den nakledilen rivayetler hayli nadirdir.”[17] Ahmed b. Hanbel’in, tefsir rivayetleri arasında zayıf rivayetlerin çok olması nedeniyle hadis kitapları içindeki tefsir kitaplarını üç grup halinde saydığı iddiasını aslı yoktur.[18] İbn Abbas’ın rivayeti de sözkonusu görüşe delil oluşturmaz. Çünkü Allah Rasülü’nün (s.a.a) Kur’an’ın bütün maarifine vakıf olduğu tartışmasında bu rivayetin, Kur’an’ın anlamlarından bir bölümünü hiçkimsenin, hatta Allah Rasülü’nün bile bilmediği manasına gelmediği söylendi. Zira bu anlamın hilafına muteber nakil ve akıl delili mevcuttur. Yine bu tartışmada, Allah’ın Peygamber’e bilgisini vermediği kıyametin kopma vakti, ruhun hakikati ve bu tür gaybi konuların Kur’an’ın anlamı ve öğretileri arasında olmadığı, bunların bilinmemesi ve tefsir edilmemesinin Kur’an’ın bütün anlamlarının tefsir edilmediğine delil olarak kullanılamayacağı anlaşılmıştır. Aynı şekilde, anlaşılması Arap kelamını tanımakla mümkün olan, anlayışların hemen kavrayabildiği ve tefsire ihtiyaç duyurmayan Kur’an’ın bölümleri üzerinde tartışma yoktur.
Öyleyse Allah Rasülü’nün bu bölümleri tefsir etmediğine istinaden Kur’an’ın tüm anlamlarını beyan etmediği söylenemez. Tartışma noktası, Kur’an’ın, anlaşılması için tefsir ve izah gereken anlamları ve öğretileridir. Sahabenin ihtilafı da bir şeyi kanıtlamaz. Çünkü Peygamber Kur’an’ın bütün anlamlarını beyan ettiği halde sahabenin hepsi onu işitmemiş ve başkaları aracılığıyla da onlara ulaşmamış olabilir. Yahut o anlamların Peygamber’den nakledilmesinde farklılıklar da olabilir. Öyleyse Peygamber (s.a.a) Kur’an’ın bütün manalarını bildirmişse bu izahların tamamının tüm sahabenin elinde olduğu veya o bilgilere ulaştıkları ve bunun da aralarında ihtilaf çıkmamasına zemin oluşturduğu varsayımı sözkonusu değildir. O halde onun görüşü delili bulunmayan bir iddiadır. Hatta aksine, ileride göstereceğimiz bu mevzudaki tahkik, bu görüşün yanlışlığını ortaya koyacaktır.
Marifet, Peygamber’in Kur’an’ı tefsirini, Hz. Peygamber’den ayetlerin manalarına dair nakledilmiş nas ve rivayetlerden, Kur’an’da genel olarak ve kapalı biçimde zikredilmiş şeriat hükümlerini izah eden Allah Rasülü’nün sünnetine (söz, davranış ve onay) kadar genişletmiş ve bunu esas alarak Zehebi’ye şu eleştiriyi yöneltmiştir: “Kur’an’da genel olarak ve kapalı biçimde geçmiş hükümler ve ödevlere dair çok sayıdaki izahlardan ve Peygamber (s.a.a) , fazıl sahabesi ve âlim Ehl-i Beyt’inin Kur’an’daki anlaşılması güç konuları izah etmek ve karşılaşılan sorunları çözmek için beyan ettiği şeylerden sonra Peygamber’in (s.a.a) , Kur’an’ın anlamlarından çok az bir miktar hariç doğru dürüst bir şeyi beyan etmediğine, doğal olarak çoğunluğu oluşturan geriye kalan bölümde ise sessiz kaldığına inanan birisini bulabileceğimizi tahmin etmiyorum. Huveyyi ve Suyuti’nin -Zehebi bu görüşü onlara nispet etmiştir- sözü de Hz. Peygamber’in tefsire dayalı naslarıyla alakalıdır. Çünkü Hz. Peygamber’den Ehl-i Beyt (masum imamlar, aleyhimüsselam) kanalıyla ulaşmış rivayetleri bir kenara bırakırsak -Ehl-i Sünnet’in yaptığı gibi-, Hz. Peygamber’in tefsire dayalı naslarının sayısı azalacaktır. Ama gerçekte epeyce fazla ve kapsamlıdırlar. Özellikle de Hz. Peygamber’in şeriatı izah eden sünnet-i şerifesini ilave edersek.” Marifet, Zehebi’nin görüşünü eleştirdikten sonra şöyle der: “O halde doğru görüş şudur: Hz. Peygamber Kur’an-ı Kerim’in mana ve maksatlarının hepsini ümmetine ve ashabına ya nasla veya şeriatın usül ve furuunu izah ile beyan etmiştir. Hususen şeriatı izah eden ve Kur’an’ın anlamlarını gösteren imamların (aleyhimüsselam) rivayetlerini buna eklersek.”[19]
İddiası kâmil olmakla birlikte delili çok net değildir. Çünkü her ne kadar Peygamber’in sünneti ve Kur’an’ın genel ve kapalı hükümlerinin tefsire dayalı naslarla izah edilmesi buna eklenmişse de, hatta Kur’an’ın manalarını ve şeriatı açıklamada masum imamlardan (aleyhimüsselam) rivayetler de buna ilave edilmişse bile yine de Hz. Peygamber’in (s.a.a) Kur’an’ın tüm anlamlarını beyan ettiğini söyleyebileceğimiz şekilde Kur’an’ın anlam ve öğretilerinin tümü bununla açıklanamaz. Konuya vakıf olanlar, tefsirin birçok güçlüğünün mevcut rivayetler ve sünnetle halledilemeyeceğini, Kur’an’ın bütün mana ve maarifinin mevcut rivayetler ve sünnet yoluyla elde edilemeyeceğini iyi bilirler.
Şu halde, şeriatı ve Kur’an’ın genel hükümlerini izahta Peygamber ve masum imamların (aleyhimüsselam) tefsire ilişkin rivayetleri ve sünnetleri Hz. Peygamber’in Kur’an’ın tüm anlamlarını beyan ettiğinin delili kabul edilemez.
Öyle görünüyor ki bu tartışmada, hata yapmamak için her biri ayrı ayrı incelenmesi gereken üç mesele vardır:
1. Acaba Allah Rasülü Kur’an’ın bütün manalarını beyan etmiş midir?
2. Allah Rasülü’nün Kur’an’ın bütün manalarını beyan ettiği farzediliyorsa acaba bunu ashabın hepsine aktarmış mıydı ve hepsi onu anlayacak ve algılayacak yeterlilikte miydi?
3. Acaba Allah Rasülü’nün (s.a.a) Kur’an’ı tefsir ederken açıkladıkları, sahih ve güvenilir yolla bize ulaşmış mıdır?
Kur’an’ın Tüm Manalarının Bildirilmesi
Doğru olan, Allah Rasülü’nün (s.a.a) , anlaşılması ancak kendisinin açıklamasına bağlı olan Kur’an’ın birtakım anlam ve öğretilerini beyan etmiş olduğudur. Çünkü:
Birincisi; Hz. Peygamber Kur’an’ın bütün anlamlarına vakıftı. Allah onu Kur’an’ın açıklayıcısı tayin etmiş ve şöyle buyurmuştur:
وَأَنزَلْنَا إِلَيْكَ الذِّكْرَ لِتُبَيِّنَ لِلنَّاسِ مَا نُزِّلَ إِلَيْهِمْ [20]
Yine eğitim görmemiş olanlara kitabı öğretmeyi onun işleri arasında saymış ve şöyle buyurmuştur:
Öte yandan Hz. Peygamber, bilgiyi öğretmede cimrilik ve pintilik yapmamış, ümmetine karşı tam bir hayırhahlık ve muhabbet içinde olmuştur. Allah onu vasfederken şöyle buyurur:
Bu durum karşısında, Kur’an’ın anlam ve öğretilerinden bir kısmını beyan etmemiş olmasına delil kalmamaktadır. Bunun olabilmesi için hiçbir sahabenin o anlam ve öğretileri anlayıp kavrayacak yeterlilikte olmaması gerekir. Bir sonraki meselede anlaşılacağı üzere hiç olmazsa sahabelerinin bir kısmı bu yetenek ve kapasitedeydi.
Ayet-i kerimesinin atfından anlaşılıyor ki, insanlara indirilen ve anlaşılması için açıklamaya muhtaç olan şeylerde Nebiyy-i Ekrem (s.a.a) Allah Teala katından onu izaha memur edilmiştir. Hz. Peygamber’in görevinde asla hata yapmayacağı gözönünde bulundurulduğunda Kur’an’ın açıklanması lazım gelen birtakım bilgilerini Hz. Peygamber’in izah ettiği anlaşılmaktadır.
Üçüncüsü; çok sayıda rivayet Allah Rasülü’nün (sallallahu aleyhi ve alihi ve sellem) Kur’an’ın bütün mana ve maarifini açıkladığına delalet etmektedir. O rivayetlerden bir örneği burada zikredecek ve asıl önemli kısmını bir sonraki meseleye bırakacağız:
Emirulmüminin’den (a.s) Nehcu’l-Belağa’da şöyle rivayet edilmiştir:
“Sonra Allah Subhanehu, Muhammed (sallallahu aleyhi ve alihi ve sellem) için onunla buluşmayı tercih etti… Bunun üzerine ona ikramda bulunarak ruhunu kabzetti. O da peygamberlerin ümmetleri arasında bıraktığı şeyi sizin aranızda bıraktı. Çünkü peygamberler, yolu aydınlatmaksızın ve alamet koymaksızın halkı kendi başına terketmez. Rabbinizin kitabını aranızda bıraktı. Oysa helal ve haram, vacip ve müstehap, nasih ve mensuh, ruhsat ve azimet, hâs ve âmm, ibretler ve meseller, mürsel ve mahdut, muhkem ve müteşabihi bildirdi, mücmel konuları tefsir etti, müşkülatı açıkladı…” [23]
Kur’an’ın Tüm Anlamlarını Peygamber’den Almak
Diğer asırlarda olduğu gibi risalet çağında da bireyler bilgiyi öğrenme kapasitesi ve ona gösterilen alaka ve ihtimam bakımından farklı öğrenme imkanları, vakit ve fırsatlara sahiplerdi. Sonuç itibariyle sahabenin hepsinin, Nebiyy-i Ekrem’in (sallallahu aleyhi ve alihi ve sellem) beyan ettiği Kur’an’ın tüm anlam ve malumatını öğrenememesi doğaldır.
Lakin soru şudur ki, acaba sahabe arasında Allah Rasülü’nün (s.a.a) açıkladığı tüm maarifi öğrenmiş bir şahıs veya şahıslar var mıydı?
Bu sorunun cevabı olarak denilebilir ki:
Birincisi; Allah’ın hikmeti, Allah Rasülü’nün (sallallahu aleyhi ve alihi ve sellem) rıhletiyle birlikte Kur’an’daki malumatın büyük kısmının ortadan kalkmaması için ümmet arasında Allah Rasülü’nün beyan ettiği maarifin tamamını anlama yeterliliğine sahip birisinin bulunmasını ve onları öğrenmesini gerektirir. Dolayısıyla hiç kuşku yok sahabe arasında böyle bir fert var olmuştur.
İkincisi; pek çok rivayet böyle bir şahsın varolduğuna ve onun da, çocukluğundan itibaren Peygamber’in dizi dibinde yetişmiş, daima onunla birlikte vakit geçirmiş, vahyin ilimlerini ve malumatını öğrenmeye büyük ilgi göstermiş ve fevkalade kabiliyeti olmuş ve Nebiyy-i Ekrem’in de (s.a.a) Kur’an’ın tüm maarifini kendisine öğretmeye özel bir önem verdiği Emirulmüminin Ali b. Ebi Talib (a.s) olduğuna delalet etmektedir. Bu sebeple o, Kur’an’ın bütün manalarını ve malumatını, tenzil ve tevilini Allah Rasülü’nden (s.a.a) öğrenmişti ve tıpkı Hz. Peygamber gibi bu bilgilere vakıftı. Bu meseleye delalet eden rivayetler Şii ve Sünni kitaplarda, burada hepsini zikredemeyeceğimiz kadar fazladır. İçlerinden bir örneğe değinmekle yetineceğiz:
Nehcu’l-Belağa’da şöyle geçmektedir:
و قد علمتم موضعی من رسول الله صلی الله علیه و آله بالقرابة القریبة و المنزلة الخصیصة وضعنی فی حجره و انا ولید یضمنی الی صدره و یکنفنی فی فراشه و یمسنی جسده و یشمنی عرفه و کان یمضع الشیئ ثم یلقمنیه و ما و جدلی کذبة فی قول و لا خطلة فی فعل… و لقد کنت اتبعه اتباع الفصل اثر امه یرفع لی فی کل یوم من اخلاقه علما و یأمرنی بالاقتداء به و لقد کان یجاور فی کل ستة بحراء فاراه و لا یراه غیری و لم یجمع بیت واحد یومئذ فی الاسلام غیر رسول الله صلی الله علیه و آله و خدیجة و انا ثالثهما اری نور الوحی و الرسالة و اشم ریح النبوة و لقد سمعت رنة الشیطان حین نزل الوحی علیه صلی الله علیه و آله فقلت یا رسول الله ما هذه الرنة فقال هذا الشیطان قدایس من عبادته انک تسمع ما اسمع و تری ما اری الا انک لست بنبی و لکنک لوزیر و انک لعلی خیر
Allah Rasülü’ne (sallallahu aleyhi ve alihi ve sellem) nispetle mevkimi yakın akrabalık ve özel konumum sebebiyle gayet iyi biliyorsunuz. Küçük bir çocukken beni dizi dibine oturtur ve göğsüne bastırır, yatağında kendi yanında uyutur, bedenini bana temas ettirirdi. Hoş kokusunu duyardım. Yemeği çiğner ve benim ağzıma koyardı. Sözümde hiçbir yalan ve davranışımda hiçbir hata görmedi… Yavru devenin annesini takip etmesi gibi onu izlerdim. Her geçen gün ahlakından bir perçemi benim için kaldırıyordu (benim için yeni bir nokta aşikar oluyordu) ve beni onu izlemeye mecbur bırakıyordu. Her yıl Hira dağında inzivaya çekiliyor ve onu sadece ben görebiliyordum. Benden başkası onu göremiyordu. O gün Allah Rasülü (s.a.a) , Hadice (selamullahi aleyha) ve o ikisinin üçüncüsü olan benim dışımda hiçbir evde İslam ortaya çıkmamıştı. Vahyin ve risaletin nurunu görüyordum, nübüvvetin kokusunu alıyordum. Ona vahiy nazil olduğunda şeytanın inleyişini işittim. Dedim ki: “Ey Allah’ın Rasülü, bu inleme nedir?” Buyurdu ki: “Bu, ibadetinden umutsuzluğa kapılan şeytandır. Gerçek şu ki, sen benim işittiğimi işitiyor ve benim gördüğümü görüyorsun. Bir farkla, sen peygamber değilsin. Lakin hiç şüphe yok sen vezirsin ve hayır üzeresin.” [24]
Bu rivayette Ali’nin (a.s) Allah Rasülü (s.a.a) ile olan yakınlık ve birlikteliğinin seviyesi, Allah Rasülü’nden (s.a.a) vahiy maarifini almak için gerekli özel konumu açıkça görülmektedir. Yine burada Allah Rasülü’nün (s.a.a) Hz. Ali’ye ne ölçüde alaka duyduğu ve onun yetişmesinde sarfettiği çaba, buna mukabil Hz. Ali’nin de vahiy malumatını öğrenmede nasıl bir yetenekten nasibi olduğu ve Allah Rasülü’ne (s.a.a) hangi seviyede yakın bulunduğu da ortadadır. Rivayetin tamamından çıkan sonuç şudur ki, Hz. Ali için Allah Rasülü’nden Kur’an’ın tüm anlamlarını öğrenmesinin zemini tamamen hazırdı.
Kuleyni (rh) Kafi’de Emirulmüminin’den (a.s) uzun bir rivayetin sonunda şöyle nakletmiştir:
و قد کنت ادخل علی رسول الله صلی الله علیه و آله و سلم کل یوم دخلة فیخلینی فیها ادور معه حیث دار و قد علم اصحاب رسول الله صلی الله علیه و آله و سلم انه لم یصنع ذلک باحد من الناس غیری. فربما کان فی بیتی یأتینی رسول الله صلی الله علیه و آله و سلم اکثر ذلک فی بیتی و کنت اذا دخلت علیه بعض منازله اخلانی و اقام عنی نساءه فلا یبقی عنده غیری و اذا أتانی للخلوة معی فی منزلی لم تقم عنی فاطمة و لا احد من بنی و کنت اذا سألته أجابنی و اذا سکت عنه و فنیت مسائلی ابتدأنی فما نزلت علی رسول الله صلی الله علیه و آله آیة من القرآن الا اقرأنیها و املاها علی فکتبتها بخظی و علمنی نأویلها و تفسیرها و ناسخها و منسوخها و محکمها و متشابهها و خاصها و عامها و دعا الله ان یعطینی فهمها و حفظها فما نسیت آیة من کتاب الله و لا علما املاه علی و کتبته منذ دعا الله لی بما دعا و ما ترک شیئا علمه الله من حلال و لا حرام و لا أمر و لا نهی کان او یکون و لا کتاب منزل علی احد قبله من طاعة او معصیة الا علمنیه و حفظته فلم أنس حرفا واحدا ثم وضع یده علی صدری و دعا الله لی ان یملا قلبی علما و فهما و حکما و نورا فقلت یا نبی الله بأبی انت و امی منذ دعوت الله لی بما دعوت لم أنس شیئا و لم یفتنی شیئ لم اکتبه أفتتخوف علی النسیان فیما بعد فقال لا لست أتخوف علیک النسیان و الجهل
“Sürekli olarak her gün bir kere ve her gece de bir kere Allah Rasülü’nün (s.a.a) yanına giderdim. Her defasında benimle başbaşa kalırdı. Nereyi dolaşıyorsa onunla olurdum. Hangi mevzuya girse onunlaydım. Allah Rasülü’nün (s.a.a) ashabı onun benden başka kimseye böyle davranmadığını bilirlerdi. Allah Rasülü (s.a.a) ne zaman evime gelse çoğunlukla evimde yalnız kalırdık. Her ne zaman evlerinden hangisine girsem benimle yalnız kalır, eşini dışarı çıkarır ve yanında benden başka kimse kalmazdı. Ne zaman benimle başbaşa kalmak için evime gelse Fatıma’yı ve oğullarımı dışarı çıkarmazdı. Ne zaman soru sorsam bana cevap verir, sorularım ne zaman tamamlansa ve sessiz kalsam bu kez kendisini benimle konuşmaya başlardı. Allah Rasülü’ne (s.a.a) kıraatını bana öğretmediği, bana imla ettirmediği, kendi el yazımla yazmadığım, tevil ve tefsirini, nasih ve mensuhunu, muhkem ve müteşabihini, hâs ve âmmını bana öğretmediği ve Allah’tan bana anlayış ve ezber gücü ihsan etmesini istemediği hiçbir ayet nazil olmadı. Benim hakkımda ettiği duadan beridir Allah’ın kitabından hiçbir ayeti, yazdırdığı ve yazdığım ilimlerden hiçbirini unutmadım. Allah ona haram ve helal, emir ve nehiy, geçmiş ve gelecek, ondan önce nazil olmuş her kitap, itaat ve masiyet hakkkında ne öğrettiyse o da hepsini bana öğretti. Ben de bütün bunları ezberledim ve hiç unutmadım. Sonra elini göğsüme koydu ve Allah’tan kalbimi ilim, anlayış, hüküm ve nurla doldurmasını istedi. Dedim ki: “Ey Allah’ın Rasülü, annem babam sana feda olsun, benim için yaptığınız duadan beridir hiçbir şeyi unutmadım, yazmadıklarım bile hafızamdan silinmedi. Hala unutacağımdan korkuyor musunuz?” Buyurdu ki: “Hayır, seninle ilgili unutkanlık ve bilgisizlik korkum yok.” [25]
Ebu’s-Sabah Kenani’nin Sahih’inde de -Allah Rasülü’nün (s.a.a) Kur’an’ın tüm malumatından haberdar olup olmadığı tartışmasında zikredilmişti- açıklandığı gibi, Allah’ın, Peygamber’ine öğrettiği tenzil ve tevili Allah Rasülü de (s.a.a) Ali’ye (a.s) öğretmiştir.
Muhammed b. Hasan Saffar (rh) Besairu’d-Derecat’ta, Allah Rasülü’nün (s.a.a) sahip olduğu ilmin tamamını Emirulmüminin’e (a.s) öğrettiği, Hz. Ali’nin Allah Rasülü’nün (s.a.a) ilmine ortak olduğu ama peygamberlikte iştiraki olmadığı hakkındaki iki bab içinde 23 hadis zikretmiştir.[26] Bütün bu rivayetler bizim iddiamıza delalet etmektedir. Başka bir babta da bu iddiayı net biçimde ispatlayan rivayetlere yer vermiştir.[27]
Mutezile âlimlerinden Ebu Cafer Eskafi de Kuleyni’nin (rh) rivayetinin içeriğini küçük bir lafız farklılığıyla İmam Ali’nin (a.s) İbnu’l-Kevva’nın sorularına cevaplarında zikretmiştir.[28]
Ehl-i Sünnet âlimlerden Hakim Haskani de muttasıl senedle İmam Ali’den (a.s) şöyle rivayet etmiştir:
ما فی القرآن آیة الا و قد قرأتها علی رسول الله صلی الله علیه و آله و سلم و علمنی معناها
“Kur’an’da, Allah Rasülü’ne (s.a.a) okumadığım ve bana manasını öğretmediği hiçbir ayet yoktur.”[29]
Başka bir hadiste de Hz. Ali’den şöyle rivayet edilmiştir:
Allah Rasülü (s.a.a) nazil olan her ayetin kıraatini bana öğretirdi. Onu bana yazdırır, ben de kendi el yazımla onu yazardım. Onun tevil ve tefsirini, nasih ve mensuhunu, muhkem ve müteşabihini bana öğretirdi. Allah’tan onu anlamayı ve ezberlemeyi bana öğretmesini isterdi. Bunun sonucunda bir harfini bile unutmadım.[30]
Ehl-i Sünnet’in meşhur âlimi İbn Asakir de bu rivayete başka bir senedle Tarihu Dımeşk içinde yer vermiştir.[31]
Dolayısıyla Şii ve Sünni rivayetler, Allah Rasülü’nün (s.a.a) , Kur’an’ın bütün anlam ve öğretilerini Hazret-i Ali’ye (a.s) öğrettiğine, Hazret’in de en küçük bir hata ve yanlışlık olmaksızın bütün o mana ve maarifi öğrendiğine delalet etmektedir. Hatta bir tek harfini bile unutmamıştır. Mezheplerin kitaplarında çok sayıda senedle Allah Rasülü’nden (s.a.a) nakledilmiş
Gibi rivayetler de bu iddiayı teyit etmekte, hatta vurgulamaktadır. Çünkü bu tür rivayetlerden, Ali’nin (a.s), Allah Rasülü’nün (s.a.a) kendi ilim ve hikmetini öğrettiği kişi olduğu, Hz. Ali’nin de eksiltip azaltmaksızın ve hata edip unutmaksızın Peygamber’in ilim ve hikmetini alıp ezberlediği gayet iyi anlaşılmaktadır. Öyle ki, kim hangi mevzuda Allah Rasülü’nün (s.a.a) ilim ve hikmetinden istifade etmek isterse Hazret-i Ali aracılığıyla o yüce şahsiyetin ilim ve hikmetine nail olabilir. Kur’an-ı Kerim’in mana ve maarifini, tenzil ve tevilinin bilgisinin Allah Rasülü’nün sahip olduğu ilim ve hikmetin asli ve kesin parçası olduğunda tereddüt yoktur. Yine Ali’nin (a.s) Kur’an’ın bütün anlam ve malumatına vakıf olduğuna delalet eden birçok rivayet bu iddianın bir başka delilidir. Çünkü Hazret’in, Allah Rasülü’nün güçlü talebesi olduğu ve Kur’an’ın bilgisini, anlam ve öğretilerini Allah Rasülü’nün (s.a.a) talimiyle elde ettiği bilinmektedir. Bu rivayetlerin bir bölümü ilerideki bahislerde zikredilecektir.
Resulullah’tan Geriye Kalmış Tefsir
Kur’an-ı Kerim anlam ve öğretileri ayetlerin zâhirinden anlaşılanlara özgü olmadığını biliyoruz. Bilakis Kur’an’ın zâhiri ve bâtını vardır, onun anlam ve öğretileri oldukça kapsamlı ve derindir; bizzat kendisinin söylediği gibi herşeyin “tıbyan”ıdır. Rivayetlerde geçmiştekilerin ve kıyamet gününe kadar geçecek olanların bilgisi, insanların bilmediği ve üzerinde ihtilaf ettiği şeylerin hükmü ve beyanı, göklerin, yerin, cennet ve cehennemin haberleri, olmuş ve olacakların bilgisi, hepsi onda mevcuttur.[36] Diğer taraftan Kur’an’ın anlamlarını ve bilgilerini anlama niyetiyle gerekli hazırlıkları yapan kişi, hatta mevcut rivayetlerden, yani Allah Rasülü’nün ve çok kıymetli vasilerinin (salavatullahi aleyhim ecmain) bize ulaşan söz ve amelle sünnetinden yardım alarak bile olsa Kur’an-ı Kerim’in tüm anlam ve öğretilerini bulup çıkaramayacağını görecektir. Her ne kadar muhtelif konulardaki mevcut rivayetler ve sünnet, ayetlerin manalarını anlamada bize yardım etse de, ayrıca ayetlerin naslarından ve zâhirlerinden, Hz. Peygamber’den geriye kalmış kavlî ve amelî sünnetten vahyin maarifi ve ilahi ahkamın bir bölümü öğrenilse de Kur’an-ı Kerim’deki malumatın ağırlıklı kısmına ulaşmakta yetersiz kalacağımızda tereddüt yoktur, mevcut rivayetler hiçbir şekilde onlara ulaşmak için yeterli değildir. Hele de mevcut rivayetlerin çoğunun senedinin muteber ve güvenilir olmadığı düşünülürse.
Hulasa, hiç kuşku yok Allah Rasülü’nün (s.a.a) Kur’an’ın tefsirine ve onun tenzil ve teviline dair bütün beyanları elimize ulaşmamıştır ve ne yazık ki bir yandan Emirulmüminin Ali’nin (a.s) erişilmez makamından bir kenara itilmesi ve Allah Rasülü’nün (s.a.a) ilim ve hikmet kapısının insanlığın yüzüne kapatılması, diğer yandan Allah Rasülü’nün (s.a.a) hadislerinin derlenmesinin önlenmesi ile bu iş Hz. Peygamber’in (s.a.a) rıhletinden sonra uzun yıllar zalimler ve cahiller tarafından gerçekleştirilmiştir.
Yapılan açıklamalardan anlaşılan şudur ki, Allah Rasülü (s.a.a) Kur’an’ın bütün anlam ve ögretilerine vakıftı. Kendisi, risalet asrında Kur’an’ın tamamını tefsir etmiş, tüm mana ve maarifi açıklamış, tenzil ve tevilini izah etmiş ilk ve en üstün müfessirdi. Hazret-i Ali de (a.s), Allah Rasülü’nün (s.a.a) beyan ettiklerini eksiksiz öğrenmiş ve hıfzetmişti. Fakat ne yazık ki bu birikimin tamamı elimize geçmemiştir. Hazret’in Kur’an tefsirine dair söylediklerinin pek azı muteber senedi olmayan rivayetler arasında bize ulaşmıştır ve hiç tereddütsüz çağımızda tefsirin kıymetli kaynaklarından sayılmaktadır. Fakat ayetlerin tefsiriyle ilgili olarak Hazret’ten nakledilenlerin hepsi güvenilir değildir. Çünkü Peygamber’in (s.a.a) zamanında bile o kadar yalan uydurulmuştu ki insanlara hitap ederek şöyle buyurdu:
[38] Usülü Kafi, c. 1, s. 114, kitabu fazli’l-ilm, babu ihtilafi’l-hadis, hadis
GURABABLOK
KUR'AN’I ANLAMADA SÜNNETİN YERİ
Allah'ın yüce tevhid dini olan islam, her devirde insanlara iki kaynaktan gelmektedir. Bunların birincisi Allah'ın kitabı, ikincisi ise O'nun elçilerinin sünnetidir.
Bunlar et ve tırnak gibi birbirlerinden ayrılmayan iki unsurdur.Bunların birini diğe-rinden ayırdığınız zaman ne dinin gerçek manası anlaşılabilir, ne de sıratı mutsakim bulunabilir.
Sünnetsiz bir kitap anlayışı, sürücüsü olmayan bir vasıta gibidir. Hedefe ulaşmak isteyen yolcular nasıl ki sürücüsüz o yolda bir ilerleme kaydedemezler ise, aynen de Allah'ın kitabını anlamada ve yaşamada sünnet’e başvurmadan, insanlar yaradı-lışlarının gayesi olan hedefe ulaşmada asla bir ilerleme kaydedemezler.
Yine aynı şekilde, eğer vasıtaya ehli olanı arayıp bulma gibi bir girişime ihtiyaç duymadan, o vasıtaya ehli olmayan bir sürücü oturtulduğunda nasıl ki yolda oraya buraya yalpa yapmalar veya bir uçuruma yuvarlanma gibi bir sonuca varılır ise, aynen de, Kur'an’ı anlamada ve yaşamada ehli olmayan birilerine onu izah ettirme veya tefsir ettirme gibi girişimlerde de, sıratı mustakimden yalpalamalar ve kaymalar kaçınılmaz olacaktır.
İşte bundan dolayıdır ki, biz bu yazımızda, Allah'ın kitabını anlamada ve onu pratik olarak uygulamada kendisine baş vurulmadan bir çok çarpılığın çıkacağı kaçınılmaz olan sünnet’i tanımaya, anlamaya ve O’nun Kur'an’ı tefsir etmede ne denli bir görevi ve değeri olduğunu anlatmaya çalışacağız.
Değerli kardeşlerim ! Allah’u Azze ve Celle, Sünnet’in böyle bir selahiyete sahip olduğunu kerim kitabında şöyle dile getirmektedir :
وَأَنزَلْنَا إِلَيْكَ الذِّكْرَ لِتُبَيِّنَ لِلنَّاسِ مَا نُزِّلَ إِلَيْهِمْ وَلَعَلَّهُمْ يَتَفَكَّرُونَ
" - Ey Muhammed - ……….Sana da bu zikri indirdik ki, insanlara kendilerine indirileni beyan edesin. Umulur ki tefekkür ederler "
NAHL : 44.AY
Yine bir Ayet’i Celilesinde :
إِنَّا أَنزَلْنَا إِلَيْكَ الْكِتَابَ بِالْحَقِّ لِتَحْكُمَ بَيْنَ النَّاسِ بِمَا أَرَاكَ اللّهُ ……….
“ Hakikat biz sana bu kitabı hak olarak indirdik ki , insanlar arasında Allah’ın sana gösterdiği şekilde hükmedesin ….. “
NİSA : 105.AY.
Bu Ayet’i kerimeler açık ve net bir şekilde Kur’an’ın beyanının – diğer bir ifadeyle – Kur’an’ın tefsirinin Allah resulü s.a.v’e verildiğini açıkça ortaya koymaktadır.
Değerli kardeşlerim ! yine aynı şekilde, zikredeceğimiz şu ayet’i kerimelere de dikkat ederseniz, Kur'an’ın tefsirini yapacak mercinin yine Resul olduğu anlatılmak-tadır.
وَمَن يُشَاقِقِ الرَّسُولَ مِن بَعْدِ مَا تَبَيَّنَ لَهُ الْهُدَى وَيَتَّبِعْ غَيْرَ سَبِيلِ الْمُؤْمِنِينَ نُوَلِّهِ مَا تَوَلَّى وَنُصْلِهِ جَهَنَّمَ وَسَاءتْ مَصِيراً
" Her kim, HUDA kendisine beyan olunduktan sonra, peygambere muhalefet eder ve mü'minlerin yolundan başka bir yola tabi otursa, onu döndüğü o yola bırakır ve onu cehenneme sokarız, orası ne kötü bir gidiş yeridir "
NİSA : 115.AY.
Zikredilen Ayet’i kerimeye dikkat edilirse, Kur'an’ın diğer bir ismi olan “ huda "nın peygamber tarafından beyan edileceğine burada açıkça işaret ediImektedir.Ve ayrı-yeten bu beyana - yani resulün bu tefsirine - muhalefet edenlerin de kötü bir akibeti boylayacağı anlatılmaktadır.
Rabbimizin yine bir Ayet’i celilesinde şöyle buyurmaktadır :
لَا تُحَرِّكْ بِهِ لِسَانَكَ لِتَعْجَلَ بِهِ إِنَّ عَلَيْنَا جَمْعَهُ وَقُرْآنَهُ فَإِذَا قَرَأْنَاهُ فَاتَّبِعْ قُرْآنَهُ ثُمَّ إِنَّ عَلَيْنَا بَيَانَهُ
" - Ey Muhammed - Cibril sana vahyi getirdiğinde acele edip dilini depreştirme. Onu senin gönlünde toplayıp cem etmek bize aittir. Sen sadece Kur'an okundu-ğunda onu takip et yeter. Sonra onu beyan etmek de bize aittir "
KIYAME : 16.17.18.19.AY.
Bu Ayet’lerde de görüldüğü gibi, Allah’u azze ve Celle, Rasulüne Kur'an’ın vah-yedilişi esnasında acele etmemesini,onu sadece dinlemesini, Ayrıyeten Kur’an’ı Resulünün gönlünde toplamayı tekeffül ettiğini ve hasseten :
ثُمَّ إِنَّ عَلَيْنَا بَيَانَهُ “ Sonra muhakkak ki onu beyan etmek de bize aittir "
ifadesiyle de, Kur'an’ın tefsirinin tekrar bir vahiyle resulüne yaptırılacağı izah edil-mektedir.
Hulasa bu ve bunun gibi daha bir çok ayet’i kerimeler var ki bunlar,Sünnet’in Kur'an’ı tefsirde tek yetkili merci olduğunu ve onun da - yani sünnetin de - Allah’tan inen vahy olduğunu açıkça ortaya koymaktadır.
Ayrıyeten Allah Resulü s.a.v'in şu hadisi şeriflerine de dikkat edecek olursak bu da yine konuyla ilgili açık delillerdendir.
(…..Ebu said el-Hudri r.a'dan. Dedi ki : Resulullah s.a.v şöyle buyurdular :” Ey insan-lar ! size iki ağırlık bıraktım. Bunlar, Allah'ın kitabı Kur'an ve benim sünnetim. Kur'an’ı zorlaştırmayın onu sünnetimle konuşturun....."
BAĞDADİ : EL-FAKİH : 1.C.94
Dolayısıyla, hiç kimse Allah'ın kitabındaki tefsire ihtiyacı olan ayet’leri ve izaha muhtaç olan diğer meseleleri, peygamberi bir anlayıştan uzak bir şekilde anlama yetkisine sahip değildir. Bu kimse velevki fasih bir arapça bilme gibi bir ilme sahip dahi olsa.
Hatta ve hatta,sahabe olma gibi bir imtiyaz dahi, Kur'an’ın tefsire ihtiyacı olan Ayet’lerini anlamada yeterli değildir.
“ … Aişe validemiz şöyle buyurmaktadır : Peygamber s.a.v, Cibril’in kendisine öğrettiğinden başka Kur’anı tefsir etmezdi. “
TABERİ.CAMİU’L BEYAN TE’VİLİ AYATU’L KUR’AN : 1 / 84
Konunun anlaşılması açısından bir iki misal verecek olursak, biraz önceki bahsini ettiğimiz bu iki vasfı kendilerinde bulunduran sahabilerin dahi, Kur'an’ı anlamada yetersiz kaldıklarını göreceksinizdir.
Çünkü Kur’anı anlamada fasih de olsa Arapça bilme veya sahabi olma yeterli de-ğildir.
Rabbimiz kerim kitabında şöyle buyurmaktadır :
وَكُلُواْ وَاشْرَبُواْ حَتَّى يَتَبَيَّنَ لَكُمُ الْخَيْطُ الأَبْيَضُ مِنَ الْخَيْطِ الأَسْوَدِ مِنَ الْفَجْرِ
" …....... Yiyinîz, içiniz ta ki fecrin siyah ipliği beyaz ipliğinden ayırd edilinceye kadar………."
BAKARA : 187.AY.
Bu Ayet’i kerime inince, Adiy İbnu Hatem denilen sahabi, Ayet’in mantukuna bakarak gerçekten bir siyah iplikle bir beyaz iplik olarak ramazan gecesinde en son yenilecek vakti tayin etmeye kalkışır. Adiy İbnu Hatem bir karışıklık hissedince, meseleyi Allah resulü s.a.v'e sorar. Resulullah s.a.v de şöyle buyururlar:
- Bu senin anladığın manada değildir, buradaki beyaz iplik ile siyah iplikten maksat, gecenin karanlığı ile gündüzün beyazlığıdır.
BUHARİ : 4.C.1780.S
MÜSLİM : 3.C.1090.N
İkinci olarak : Allah’u Teala bir Ayet’i celilesinde şöyle buyurmaktadır :
الَّذِينَ آمَنُواْ وَلَمْ يَلْبِسُواْ إِيمَانَهُم بِظُلْمٍ أُوْلَـئِكَ لَهُمُ الأَمْنُ وَهُم مُّهْتَدُونَ
" İman edip de, imanlarına zulüm bulaştırmayanlar var ya, işte onlar emniyette olanlardır "
EN’AM : 82.AY.
Bu Ayet’i kerime de nazil olduğunda, sahabe zulmün bütün çeşitlerini göz önünde bulundurarak bundan dolayı bayağı korkmuşlardı. Hatta bazıları :
- Ya resulullah hangi birimiz nefsine zulmetmemiştir ki ? dediler. Allah resulü s.a.v ise onlara :
- Buradaki zulüm sizin anladığınız manada bir zulüm değildir. Buradaki zulüm şirk’tir, diyerek şu Ayet’i celileyi okumuştur:
“ Allah’a ortak koşmak şüphesiz ki büyük bir zulüm’dür “
BUHARİ : 9.C.4355.S
Hulasa, bu ve bunun gibi daha bir çok vakalar var ki bunlar, fasih bir Arapça bilen sahabi dahi olsa, Kur’an’ın tefsire ihtiyacı olan Ayet’lerini anlayamadıklarını ve dolayısıyla da gereği ile amel edemediklerini bizlere açıkça haber vermektedir.
Kısacası, Sünnet’siz bir Kur'an anlayışı sağlıklı bir anlayış olamayacağından dolayı, inananlar Kur’an’ı Sünnet'le anlayıp yaşama mecburiyetindediler.
{ ...... Bir gün İmran bin Husayn Şefaatten bahseder. Cemaatten bir adam söze karı-şarak :
- “ Ya Eba Nuceyd ! sen bize Kur’an’da delilini bulamadığımız birtakım hadis-lerden bahsediyorsun “ dedi. Bu söz üzerine İmran bin Husayn kızdı ve adama :
- “ Sen Kur’an’ı okudun mu ? “ diye sordu. Adam :
- “ Evet “ dedi. İmran bin Husayn :
- “ Peki söyle bakalım : Sen Kur’an’da yatsı namazının farzının dört, Akşam namazının farzının üç, sabahın iki, öğle ve ikindinin dört rekat olduğuna rast-ladın mı ? “ diye surdu. Adam :
- “ Hayır “ dedi. İmran bin Husayn :
- “ Peki siz bütün bunları kimden alıp öğrendiniz ? Siz bizden,biz de Peygamber s.a.v’den öğrenmedik mi ? . Allah’u Teala Kur’an’da : “ Beytullahı tavaf ediniz “ buyurmaktadır. Peki Kur’an’da : Yedi defa tavaf ediniz,makamı İbrahimin arka-sında iki rekat namaz kılınız,diye bir emir bulabilir misiniz ?. Veya Kur’an’da : “ İslam’da Celb yoktur “ , “ İslam’da Cenb yoktur “ , “ İslam’da şiğar yoktur “ şeklinde hükümlere rastladınız mı ? . Bütün bunlar hadislerle sabittir. Peki Allah’u Teala’nın Kitabında :
ْ… وَمَا آتَاكُمُ الرَّسُولُ فَخُذُوهُ وَمَا نَهَاكُمْ عَنْهُ فَانتَهُوا ……
“ …… Resul size neyi verdi ise onu alın,size neyi yasakladı ise ondan da vaz-geçin …… “ HAŞR : 7.AY.
buyurduğunu duymadınız mı ?. İmran r.a daha sonra şöyle der : “ Biz Resu-lullah s.a.v’den,sizin bilmediğiniz daha başka şeyler de öğrendik “ }
BEYHAKİ . MEDHAL :
Görüldüğü gibi buraya kadar zikredilen Ayet ve Hadislerin ortaya koymuş olduğu mesaj çok açıktır. O’da ; sünnet’siz bir kitap anlayışının mümkün olmayacağıdır.
Yani,her kim Kur’an’ı Allah’u Azze ve Celle’nin muradettiği şekilde anlayıp yaşamak istiyorsa,Muhakkak ki kitabı sünnet’le konuşturup,onu resulullah’ın anladığı ve yaşa-dığı şekilde anlama ve yaşama mecburiyetindedir.
Öyleyse sözü daha fazla uzatmaya gerek yoktur.Dinini dert edinen bir müslümana düşen görev ; Kur’an sağlıklı bir şekilde nasıl anlaşılır ….. Onu anlamada takip edilmesi gereken kaide ve kurallar nelerdir ….. bunları öğrenip ve bu kurallara uygun hareket etmesidir.
KUR’ANI ANLAMADA SÜNNET’İN GÖREVLERİ
Değerli kardeşlerim ! Mademki sünnet’siz Kur’an anlaşılamaz ve dolayısıyla da yaşanamaz, öyleyse mevzunun bu bölümünde de “ Kur'anı anlamada sünnet'in görevleri “ ile alakalı bilinmesi gereken bazı özlü esasları zikretmeye çalışalım .
Baştan beri delilleri ile anlatmaya çalıştığımız gibi " Umumen Kur’an’ı tefsir etme görevi " sünnet’in işidir. Bu umumu cüz'lere ayırarak izah edecek olursak, birinci olarak sünnet :
KU'RANIN MÜCMELİNİ BEYAN EDER
Yani, sünnet Kur'an'da mücmel olarak zikredilen hükümlerin ya amel keyfiyetlerini, ya sebeplerini, ya şartlarını, ya da manilerîni açıklar.
Mesela namazların vakitlerini,nasıl ve ne sekilide kılınması gerektiğini.Zekatla ala-kalı nisabı ve hangi mallardan zekat verilip hangisinden verilmeyeceğini. Orucun hükümlerini, onunla ilgili Kur'an'da bulunmayan izah edici hususları,taharet ve onunla ilgili konuları, hac ve; menasiklerini, kurbanla alakalı bilgileri, avlanma konusunu. Nikah, talak ve bunlarla alakalı ayrıntılı bilgileri, cinayetler ve kısas gibi vesaire hususları tafsilatlı bir şekilde sünnet izah etmektedir. Çünkü bu meselelerle alakalı Kur’an’da tafsilatlı bir şekilde tarif bulamazsınız.
Kur’an sadece :
قُل لِّعِبَادِيَ الَّذِينَ آمَنُواْ يُقِيمُواْ الصَّلاَةَ ……
“ İman eden kullarıma de ki namaz kılsınlar ….. “
İBRAHİM : 31.AY.
der ve bu konunun tafsilatından bahsetmez.
“ …. Zekat verin …. “ der, konunun tafsilatından bahsetmez. “ Hac bilinen aylardadır “ der,bunun hangi aylarda olduğunu zikretmez. Hulasa.daha birçok konu var ki bunlar Kur’an’da mücmel olarak zikredilmiş ama bunların tafsilatlı izahları sünnetle yapılmıştır.
İkinci olarak sünnet :
KUR'ANIN UMUMİ OLAN HÜKMÜNÜ TAHSİS EDER
Sünnet’in Kur'an’ın umumunu tahsisine gelince, bu da bilindiği gibi,Kur'an'da umu-mi olarak bir şey zikredilir,sünnet ise bundan bazısını tahsis ederek istisna kılar.
Örneğin Kur'an umum olarak ölü etini haram kılmıştır.
إِنَّمَا حَرَّمَ عَلَيْكُمُ الْمَيْتَةَ وَالْدَّمَ وَلَحْمَ الْخَنزِيرِ وَمَا أُهِلَّ لِغَيْرِ اللّهِ بِهِ………
" Allah size ölü etini, kanı, domuz etini ve Allah'tan başkası adına kesilenleri ha-ram kılmıştır …….."
NAHL : 115.AY.
Sünnet ise, umumen haram kılınan bu hükümden, denizin ölüsünü ve çekirge ölü-sünü bundan müstesna kılarak helalliğini tahsîs etmiştir.
(…… Allah resulü s.a.v şöyle buyurdular: " Size iki ölü helal kılındı. Bunlar balık ve çekirge’dir…. "
İBNİ MACE : 9.C.3314.N
Kur'an yine, umumen yukarıda zikredilen ayet’i kerimede de görüldüğü gibi kan'ı haram kılmıştır.
Sünnet ise, Kur'an'ın umumen haram kıldığı bu kan'dan karaciğeri ve dalak'ı müs-tesna kılarak, Kur'an’ın bu konudaki umumunu tahsis etmiştir.
(…… Resulullah s.a.v şöyle buyurdular: " ………İki kan sizlere helal kılındı. Bunlar karaciğer ve dalak'tır "
İBNİ MACE : 9.C.3314.N
Yine aynı bab’tan olmak üzere Kur'anı kerim,nikah altına alınacakların haram olan-larını bildirdiği halde : "… Bunların dışındakiler size helal kılındı …" diyerek.
NİSA: 24.AY.
Sünnet ise yine,Ayet’i kerimedeki kendileri ile evlenilmesi haram olanların dışında,
” Kadın, Hala ve teyzesi ile birlikte nikah altına alınamaz "
MÜSLİM : 4.C.1408.N
hükmüyle, Kur'an’ın zikri geçen bu umum hükmünden bunları istisna kılarak tahsis etmiştir.
Yine üçüncü olarak sünnet’in görevlerinden bir diğeri de :
KUR'AN’IN MUTLAK İFADELERİNİ TAKYİD EDER
Sünnet'in Kur'an’ın mutlak ifadelerini takyidine gelince, bu da Kur'an'da zikredilen bazı ifadelerin sınırını tesbit manasınadır. Aynen şu ayet’i kerimede olduğu gibi:
وَالسَّارِقُ وَالسَّارِقَةُ فَاقْطَعُواْ أَيْدِيَهُمَا جَزَاء بِمَا كَسَبَا نَكَالاً مِّنَ اللّهِ …..
" Erkek ve kadın hırsızın, İrtikab ettikileri suça karşılık bir ceza ve Allah'tan bir ibret olmak üzere ellerini kesin ….. “
MAİDE : 38.AY.
Görüldüğü gibi bu ayet’i kerimede Allah’u azze ve Celle hırsızın elinin kesilmesini ferman buyurmuştur. Dolayısıyle,bu Ayet’i kerimeye göre her çalınan şey için mutlak elin kesilmesi gerekmektedir .
Yani, değersiz bir kalemi çalanın eli kesilmesi gerektiği gibi, bir ekmek veya bir meyve çalanın da eli kesilmesi gerekir bu Ayet’i kerimeye göre.
Konuyla ilgili diğer bir husus ise,arapçada bilindiği gibi " yed " parmak ucundan omuza kadar olan kısmın adıdır. Buna göre " yed’ini kesin " ifadesiyle bu uygu-lamanın omuzdan yapılması gerekmektedir.
Oysa ki sünnet, bu konuda bir sınır tayin ve tesbit ederek, birinci olarak demiştir ki, elin kesilmesi için çalınan malın değeri çeyrek dinar ve fazlası değerinde olmalıdır.
{ … Aişe r.a şöyle dedi : Resulullah s.a.v dinarın dört’de biri ve daha fazla kıy-mette bir mal çaldığı zaman hırsızın elini keser idi . }
MÜSLİM : 5.C.1684.N
İkinci olarak demiştir ki :
{ …. Ne meyvede ne de hurma çiçeğinde el kesme yoktur . }
TİRMİZİ : 3.C.1475.N
Ve üçüncü olorak yine bir kayıt getirerek :
{ ….. Elin bilekten kesileceğini ….. } zikretmiştir.
BUHARİ : 14.C.6650.S
Hulasa, daha bir çok misalleriyle sünnet, Gerek Kur'an'ın mücmelini beyan et-mede olsun …. Gerek Kur'an’ın umum hükümlerini tahsis etmede olsun … Ve gerekse Kur'an’ın mutlak ifadelerini takyîd etmede olsun … tek söz sahibidir.
SÜNNET KUR’AN’IN DIŞINDA HÜKÜM KOYAR
Değerli kareşlerim ! Sünnet'in buraya kadar zikretmiş olduğumuz yetkilerinin dışın-da ayrıyeten önemli bir yetkisi daha var ki o da ; Kur’an’dan ayrı hüküm koyma yet-kisine sahiptir. Yani,Kur’an nasıl hüküm koyarsa sünnet’te aynı şekilde hüküm koyar.
Tabi ki her ne kadar, " Sünnet Kur'an’dan Ayrı hüküm koyma selahiyetine sâhiptir ” de desek, bilindiği gibi bu yine Allah'ın hüküm koyması demektir.
Yani, Kur'an ve Sünnet ikilisi vahye dayalı olduğu için, bu iki kaynaktaki konulan hü-kümler Allah'ın hükümleridir. Ki zaten Rabbimiz bir Ayet’i celilesinde şöyle buyurmak-tadır :
إِنِ الْحُكْمُ إِلاَّ لِلّهِ “ …… Hüküm yalnız Allah'ındır ……"
EN’AM : 57.AY.
Dolayısıyla, Kur’an’da ve Sünnet’te karşınıza çıkan ne kadar hüküm varsa,bunlar Allah’ın koyduğu hükümlerdir.
Sünnet'in Kur'an'dan ayrı hüküm koyma selahiyetine sahib olduğunu haber veren Ayet’lerden bir tanesi şu ayet’i kerimedir :
وَمَا كَانَ لِمُؤْمِنٍ وَلَا مُؤْمِنَةٍ إِذَا قَضَى اللَّهُ وَرَسُولُهُ أَمْراً أَن يَكُونَ لَهُمُ الْخِيَرَةُ مِنْ أَمْرِهِمْ وَمَن يَعْصِ اللَّهَ وَرَسُولَهُ فَقَدْ ضَلَّ ضَلَالاً مُّبِيناً
“ Allah ve Resulü bir şeye hükmettikleri zaman gerek mü'min olan bir erkek ve gerekse mü'min olan bir kadının bu şeyi seçmede muhayyerlikleri yoktur. Kim Allah’a ve Resulüne karşı gelirse,apaçık bir sapıklığa düşmüş olur “
AHZAB :36.AY.
Ve böylece Allah resulü s.a.v - yani sünneti seniye - ; Öylen namazının dört rekat oluş hükmünü, ikindi’nin dört rekat oluş hükmünü, akşamın üç, sabahın da iki rekat oluş hükmünü Kur’an’ın haricinde sabit kılmıştır.
Bununla beraber yine sünnet , evli olupda zina eden kadın ve erkeğe " recm " hük-münü, Kur'an nikah altına alınmaları yasak olanları açıkladığı halde sünnet, bunların haricinde ; ” Kadın, halası ve teyzesinle beraber nikahlanamaz “ hükmünü, yine sünnet, “ Ehli eşek etinin haram “ oluş hükmünü ve “ Yırtıcı hayvanların etinin haram “oluş hükmünü koymuştur. Bununla beraber yine Kur'an, ölü etinin haram olduğunu beyan ettiği halde sünnet , “ Denizin ölüsünün ve çekirge ölüsünün helal olduğu hükmünü “ koymuştu.
SÜNNET HELAL VE HARAM KOYMA YETKİSİNE SAHİPTİR
Değerli kareşlerim ! Biraz önceki zikredilen delillerinde ifadesinden anlaşıldığı gibi yine sünnet'in çok önemli bir yetkisinin varlığı daha ortaya çıkmaktadır ki o da ; Kur’an’ın haricinde helal ve haram koyma yetkisine sahip olduğudur.
Yani,nasıl ki Kur'an helal ve haram koyma yetkisine sahipse aynen,sünneti seniye de helal ve haram koyma yetkisine sahiptir.
Rabbimiz şu ayet’i kerimelerinde Sünnet’in, Kur'an’dan ayrı helal ve haram koyma yetkisine sahip olduğunu haber vermektedir :
قَا تِلُواْ ……….. لاَ يُحَرِّمُونَ مَا حَرَّمَ اللّهُ وَرَسُولُهُ ……………
"……Ve, Allah'ın ve resulü'nün haram kıldığını haram saymayanlarla mukatele edin…….."
TEVBE : 29.AY.
Allah’u Azze ve Celle yine bir Ayet’i Celilesinde şöyle buyurmaktadır :
يَأْمُرُهُم بِالْمَعْرُوفِ وَيَنْهَاهُمْ عَنِ الْمُنكَرِ وَيُحِلُّ لَهُمُ الطَّيِّبَاتِ وَيُحَرِّمُ عَلَيْهِمُ
الْخَبَآئِثَ
" ….. O resul ki, onlara iyiliği emreden ve kötlükten de nehyeder. Onlara iyi ve temiz olan şeyleri helal, kötü ve pis olan şeyleri de haram kılar……"
A’RAF : 157.AY.
İşte bu Ayet’i kerimeler, Allah resulü s.a.v’in de – yani onun sünnetin de – helal ve haram kılma yetkisine sahip olduğunu bizlere anlatmaktadır.
Allah resulü s.a.v’in şu hadisi şerifleri de konuyla ilgili net delillerdendir :
عَنْ المقدام بن معد يكرب الكندي؛ أن رَسُول اللّه صلى اللّه عليه وسلم قَالَ: يوشك الرجل متكئاً على أريكته يحَدّثَ بحديث مِن حديثي فيَقُولُ: بيننا وبينكم كتاب اللّه عز وجل. فما وجدنا فيه مِن حلال استحللناه. وما وجدنا فيه مِن حرام استحرمناه. ألا وإن ما حرم رَسُول اللّه صلى اللّه عليه وسلم مثل ما حرم اللّه
{ ……. Allah Resulü s.a.v’ bir hadisi şeriflerinde şöyle buyurmaktadır : " Sakın, süslü koltuğuna yaslanmış birine benim hadislerimden birisi okunur da o kişi vazi-yetini hiç bozmadan " sizlerle bizim aramızda Allah'ın kitabı vardır. Dolayısıyla biz, onda haram olarak bulduğumuz şeyleri haram sayar, helal olarak buldu-ğumuz şeyleri de helal sayarız " der vaziyette karşıma çıkmasın. Dikkat edin ! Resulullah'ın haram kıldığı aynen Allah'ın haram kıldığı gibidir. }
TİRMİZİ : 4.C.2801 .N - İBNİ MACE : 1.C.12. N
Yine bir hadisi şeriflerinde Allah resulü s.a.v şöyle buyurmaktadır :
{ Dikkat edin ! bana Kur’an ve onunla beraber bir misli daha verildi. Dikkat ! yakında karnı tok, koltuğunda rahatça oturan bir kimse şöyle der : Sadece şu Kur’an’a sıkı sıkıya sarılın.Onda helal olarak bulduğunuz şeyi helal sayın,haram olarak bulduğunuz şeyi de haram sayın.Dikkat edin ! size ehli eşeklerin eti helal değildir. Yırtıcı hayvan-lardan parçalayıcı dişi olanların eti size helal değildir. Kendileri ile aranızda an-laşma bulunan kimselerin kaybettiği şeyleri almanız size helal değildir………. }
EBU DAVUD : 5.C.4604.N
Yani, bunlar Kur’an’da zikredilmediği halde sizlere haram olan şeylerdir.
Allah resulü s.a.v’in şu hadisi şerifleride yine aynı hususu teyid eden delillerdendir :
{ ….. Hasan bin Ali r.a’dan.Şöyle dedi : Resulullah s.a.v Tebuk gazvesinin olduğu gün minbere çıktı.Allah’a hamd ve senadan sonra şöyle buyurdu : “ Ey insanlar ! unutmayın ki ben, ancak Allah’ın size emrettiklerini emrediyor ve nehyettiklerini nehyediyorum ………” . }
BEYHAKİ SÜNEN : 7 / 76
TABERANİ M.KEBİR :
Allah resulü s.a.v bu ifadeleri ile bizlere şu mesajı veriyor ; “ Unutmayın ki benim sizlere emrettiğim şeyler Allah’ın emrettiği şeylerdir.Ve yine benim sizlere neh-yettiğim - yani haram kıldığım - şeyler de Allah’ın nehyettiği ve haram kıldığı şeylerdir . Ben kendiliğimden helal ve haram koyma yetkisine sahip değilim. “
Hulasa,bu delillerden ve izahlardan da anlaşılacağı gibi sünnet, Kur’an’ın haricinde bir çok helal ve haramlar vazetmiştir.
Allah’u Azze ve Celle bizlere hakkı hak bilip ona ittiba eden ve batılı da batıl bilip ondan uzak duran kullarından olmamızı nasip eylesin.
VELHAMDULİLLAHİ RABBİL ALEMİN
TACUDDİN EL-BAYBURDİ
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
| Bugün 510 ziyaretçi (676 klik) kişi burdaydı! |
|
 |
|
|
