Evlilik bilgileri
Sual: Yakında evleneceğim. Evlilik, özellikle ilk gece hakkında bilgi verir misiniz?
CEVAP
Evlenmek isteyenler, eşlerinin dinimizin bildirdiği ahlâka sahip olmalarına önem vermelidir. Dış görünüşe aldanıp da yanlış karar vermekten sakınmalıdır. Çünkü evlilik hayatına başladıktan sonra, geri dönmek zordur ve kötü huylu kimsenin, bundan sonra düzeltilmesi de kolay değildir.

Aradığımız vasıfların çoğu karşı tarafta var ise, karar vermek için yeterli sayılabilir. Lüzumundan fazla ince eleyip sık dokuyan, kendine bir türlü aday beğenemeyen, kolay kolay evlenemez.

Müstakbel eşler birbirinde aradıkları vasıfları bulurlarsa, sonraki devreler için iyi bir başlangıç teşkil eder. Bulunması zaruri lazım olan vasıflar yoksa, (Ben seviyorum) diyen gençlerin, bu yolda şuursuzca hareketlerle ebeveynlerini üzmeleri çok yanlıştır. Ana-babalar da, aranan vasıflar var ise sebepsiz yere mesela maddi menfaatler yüzünden gençlerin evlenmesine mani olmamalıdır.

Aşırılıktan uzak durmak gerekir. Dört dörtlük bir talip bulmak zor, hatta imkansızdır. Unutmamalı ki, kusursuz dost arayan dostsuz kalır; noksansız eş arayan eşsiz kalır.

Gençlere tavsiyemiz, salih ana-babanın tavsiyelerine mutlaka uymalıdır! Ana-baba, oğlunun veya kızının evleneceği kişiye, evlatlarının gözü ile bakmaz. Acı tecrübelerin verdiği firasetle bakar.

Yeni evliler için faydalı olabilecek aşağıdaki yazıları çeşitli kitaplardan derledik:

Lüzumlu (ilk) evlilik bilgileri
Nikahtan sonra, zifaf (gerdek) gecesi, evlilik hayatının en mühim bir dönemidir. Eşler mümkün mertebe temizliğe riayet etmelidir. Temiz ve güzel kıyafet, ilk gecede etkili olur. Zifaf odası tenha, emniyetli bir yerde olmalıdır. Damadın, evlilik tecrübesi olan, güvenilir bir sağdıçın tavsiyelerinden istifade etmesinde mahzur yoktur. Fakat, sağdıç olmasa da olur.

Damat şunu yapmayı ihmal etmemeli:
Resulullah efendimiz, Hazret-i Fatıma’yı Hazret-i Ali’ye tezvic ettiklerinde buyurdu ki:
(Ya Ali! Gelini kendi evine götürdüğün zaman, çorabını ayağından çıkar. Ayağını yıka. O suyu evin bütün köşelerine saç. Böyle yapınca, Allahü teâlâ senin evinden yetmiş türlü fakirliği dışarı çıkarır. Yetmiş türlü bereketi evine dahil eder. Yetmiş rahmeti sana nazil kılar. O gelin ile ve onun bereketi evin köşelerine erişir. O gelin, delilikten ve diğer hastalıklardan emin olur.)

İlk gecede eşlerin dikkat etmeleri gereken bazı hususlar:
İlişki konusunda çok kimse bilgisizlikten bunalımlara düşmektedir. Bunun için önce cimanın ne olduğunu iyi bilmek gerekir. İyi bilinmez ve yanlış yapılırsa huzursuzluk zamanla artarak ailenin yıkılmasına sebep olabilir. Bunun için bu mahrem bilgileri lüzumu kadar öğrenmek gerekir.

Her şeyden önce, eşler birbirine çok samimi, nazik ve yumuşak davranmalı, sevgi ve şefkatle yakınlaşmalıdır. Erkek, eşini gerdeğe psikolojik yönden iyice hazırlamalıdır. Ona cesaret vermeli; endişelerinin yersiz olduğunu, onu da rahat bir atmosferde konuşturarak izah etmeli. Eşini incitecek küçük davranış, hatta imadan sakınmalı. Eşinin, özellikle bu gecede sevgi ve şefkat görmeye, iltifat işitmeye çok ihtiyacı olduğunu bilmeli.

Erkek aceleci ve kaba olmamalı. "Artık evlendik, ona istediğim gibi sahip olurum" gibi bir düşünce son derece yanlıştır. Cima, sevgi oyunları sırasında meydana gelen bir olaydır. Temasa her iki tarafın da aktif şekilde katılması gerekir. Nitekim Resulullah efendimiz de bu hususa dikkat çekerek, erkeğin, eşinin haklarına da riayet etmesini istemiştir. Cinsi tatmin, kadının da hakkıdır.

Genç kız da eşinin heyecan ve sevgisini paylaşmalı, kendisini ona tabii ve fıtri bir şekilde, isteyerek teslim etmeli. Cimanın bir yaratılış vazifesi olduğunu düşünmeli, mana ve hikmetlerini hatırlamalı, sevgisine ve yaratılış özelliklerine güvenip, yersiz korku ve endişelerden sıyrılmalı.

Düğünün stresli ve gergin ortamından sonra eşler, uykusuz, yorgun düşebilir. Bu bakımdan cimaya çoğu zaman hazır olmazlar. Bu durumda, ilk cima tehir edilebilir. Bunun hiç mahzuru yoktur; aksine çok faydası olabilir.

İlk gece, eşler için en meraklı heyecanların yaşandığı andır. Daha önce gayrı meşru hayat yaşayan bu duygudan mahrum kalır.

Damat, tebessüm ve nezaketle içeriye girmeli, geline selam vermeli ve onu tebrik etmeli. Moral verici sözlerle gelinin gönlü alınmalı, heyecanını yatıştırmaya çalışmalı. Gelin de ona güler yüzle karşılık vermeli, lüzumsuz somurtkanlık ve çekingenlik göstermemeli.

Bu gece, iki rekat nafile namaz kılıp dua edilir. Gelinin ayağı bir leğende yıkanır, odanın köşelerine serpilir. Bugünlere kavuşmanın şükrü ve gelecek günlerin saadeti için, Allahü teâlâya dua edilir. Bu arada, oturup, bir müddet sohbet etmeli. Böylece, fazla heyecan atılmaya çalışılır.

Her kız, bu ilk gecede, az-çok ürkeklik ve çekingenlik gösterir, utanır, sıkılır. İlk defa bir erkekle baş başa buluşmanın, ona açılmanın utancını hisseder. Bu hâli, gayet tabiidir, hoş karşılanmalı.

Erkek kızı hiç sıkmadan ve zorlamadan, samimi bir yakınlık göstermeli, ürkekliğini gidermeye çalışmalı. Kız konuşmaktan, ona açılmaktan çekinse bile, erkek samimi sohbet ve yakınlığı sabırla sürdürmeli, onun gönlüne yavaş yavaş girmeli. Kızın sessizce dinlemesi ve ara sıra hafif karşılık vermesi de kâfidir.

İnancı gereği kadından uzak kalan erkek, çoğu zaman kadını yakından gördüğünde veya dokunmasıyla hemen boşalabilir. Ümitsizliğe kapılmayıp, yarım saat kadar sonra ön hazırlıktan sonra, tekrar harekete geçilir. İkinci halde ilk heyecan geçip hemen boşalma olmayacağı için ön hazırlık daha rahat şekilde yapılabilir. Bu durum çok önemlidir. Bu durumu bilip kendilerini buna göre ayarlayan eşler rahat eder. Olduydu olmadıydı endişesine kapılmaz. Çünkü bu normal bir olaydır. Birkaç saat dinlenilebilir veya ertesi güne tehir edilebilir. Böyle bir durumda genç kız da durumu kabul etmeli, anlayışla karşılamalı.

Zifaf gecesinde kızda ürkeklik ve çekingenlik görüldüğü zaman, erkek, ilk karşılaşmanın normal bir neticesi olan bu hâli hoş karşılamalı, lüzumsuz telaş ve sabırsızlık göstermemeli. İlk geceki kabalıktan doğacak ürkeklik, incinme ve tatsızlık, daha sonra uzun müddet silinmeyen etkisini gösterir. Bunun gibi, o gecenin sabır ve nezaketinin mükafatı da sonradan görülür.

İlk olarak bir erkekle buluşmak, yıllarca barındığı ailesinden ayrılıp, yeni bir aile hayatına girmek, bir kız için elbette çok önemli bir olaydır. O anda, erkeğin geniş şefkat ve sevgi kanatlarına ihtiyacı vardır. Bir kadın, ilk geceyi kolay unutmaz. Eğer kadın ilk zifaf gecesinde tatlı heyecanlar yaşamışsa, sevgi, sabır, nezaket ve geniş bir anlayışla karşılaşmışsa, kocasına ömür boyu minnettar kalır.

Gerdek gecesi
Erkeklik gösterisi sanılan, "kedinin bacağını ayırmak" gibi kabalık uygun değildir. Bilhassa bu gece, erkek de çok nazik olmalı!

"Bir kadın, on senedir kocasıyla garip bir şekilde yaşıyor Ancak ayda bir defa temasta bulunuyor ve bu temas esnasında da kadın tamamen soğuk davranıyor. Gerdek gecesi, kocası bu kadının kalbini kırmış. (Ne zayıfmışsın, hem de çirkinmişsin) demiş. Kadın bunu unutamamış. Kadını yaralayacak, zayıfsın, şişmansın, uzunsun, kısasın, yaşlısın gibi sözlerden uzak durmalı!

Ön hazırlık:
Gerdek gecesinde diğer önemli husus da, ön hazırlığın gelini ürkütecek ve gönlünü soğutacak bir vaziyette olmamasıdır. Bunun için bir de, soyunma sırasında dikkatli olmak gerekir. Bir kere damadın gelini kendi eliyle soymaya kalkması doğru değildir. Gelin ve damat, kendi kendine soyunmalı. Çırılçıplak soyunmak da uygun değildir. Ekseriya gelin, erkeğin karşısında ilk defa çıplak olarak görünmekten ve erkeği çıplak olarak görmekten dehşet ve sıkıntıya düşebilir.

Soyunma sırasında, utanma duygularının korunması için, bu işin de perdelenmesi gerekir. Bunun için ya lamba söndürülmeli veya az ışıklı gece lambası bulundurulmalı. Çıplak vücutla ortada görünmenin vereceği sıkıntıyı hesaba katmalı. Bu durum edebe de aykırıdır. Âişe validemiz, (Ben Resulullahın edep yerini görmediğim gibi, o da benim edep yerimi görmedi) buyuruyor. Müslüman da bu sünnete uymaya çalışmalı!

Bazı erkekler, zifaf gecesinde hem kendi vücutlarını teşhir eder, hem de kadını tamamen soyarak, kaba ve hoyratça davranışlarıyla, gelini sıkıntı içinde bırakırlar. Bu çok yanlıştır.

Soyunma olayında, ayakta büsbütün soyunmaya kalkışmamalı, yalnız üstteki kaba elbiseler çıkartılmalı, iç çamaşırları, yorgan altına girdikten sonra çıkarılmalı.

Zifaf âdetleri:
Her memleketin, çeşitli ve farklı özelliklerde evlenme ve zifaf âdetleri vardır. Ekserisi anormal ve lüzumsuzdur. Dinimize aykırıdır.

Zifaf gecesinde, gelin ve güveyin yakınları tarafından dışarıda nöbet tutulması veya sabahleyin çarşaf kontrolü tuhaf ve kaba bir âdettir. Bazılarında ise, neticeyi ilan cinsinden silah atma, belli bir işaret ve alamet gösterme gibi farklı usuller vardır. Bunun doğuracağı zararlardan bazıları şöyledir:
1- Gerdeğe giren eşler, o akşam heyecanlı olur. Erkek, bir kontrol durumuyla karşılaştığı zaman daha da endişe duyacak, belki bu sebeple o gece iktidarsızlık gösterebilir.

2- O gece kapı bekleyenler, ilişkinin vaki olmadığını anladıkları zaman, hem damadın maneviyatı kırılır, hem de yanlış bir kanaatin dedikodusu yapılır. Böyle bir baskı ve kontrol altındaki ilişkiden, beklenen netice alınamayınca, gelin-damat ve diğer akrabalar arasında, üzücü ve kırıcı olaylar ve kavgalar meydana gelebilir.

3- Zifafta bekâret işareti açıkça görülmeyen bazı kızlar da vardır. Bu görülmeyince yanlış hüküm verebilirler. Böylece evliliğin başında, günahsız bir kızın, "iffetsiz" olarak ilan edilmesine sebep olurlar. Bu da namuslu bir kız için, gerçekten çok çirkin bir suçlamadır.

4- Eşler arasındaki mahrem sırlar, çevreye yayılmış olur. Dilden dile dolaşırken herkes bir şey ilave eder. Yanlış dedikodulara sebebiyet verir.

5- Zifaf gecesinin mahremiyeti, gelin-güvey arasında kalmalı. Şayet gerdek sonrası, ciddi şüpheler hasıl olup da, erkek müşkül durumda kalırsa, kimseye ifşa edilmeden, bu meselede tecrübesi olan ebeye veya kadın doktoruna gidip, gizlice öğrenebilir.

Bekâret özellikleri:
Bâkire kızın zifaf gecesinde, yanlışlıkla haksız bir muameleye uğramamasına dikkat etmelidir. Bazı kızların zifafında -kızlık zarının özelliğinden dolayı- yırtılma olmaz, bekâret işareti açıkça görülmez. Bu incelik bilinmezse, yanlışlıkla töhmet ve hataya düşülebilir. Böyle bir duruma meydan verilmemelidir. Bekâret hususunda kuvvetli şüphe hasıl olup da, iffetsizlikle itham durumu ortaya çıkarsa, kadın doktoruna başvurulabilir.

Sayıları, % 5 gibi az da olsa, bazı kızların ilk cinsi temasında, bekâretlerinde bir değişiklik olmadığı bilinmektedir. Bunlar daha çok "halkalı, hilâlli" kızlık hâllerinde olur. Bunlardan bir kısmı, ilk doğuma kadar bâkire kalabilir. Tabii ki bu özelliklere sahip olup da zifaf hâlinde zedelenme olmayan kızlıklardan, genelde beklenen kan işareti de görülmez. İşte böyle bir durumda, bu işin inceliğini bilmeyen ve "bâkire" bir kızla evlendiği inancıyla zifafa giren bir erkek, burada beklediği işareti göremeyince, telaş ve endişeye kapılabilir. Ortada kesin deliller olmadan, namuslu bir kadını "fâhişe" olarak itham etmek de, büyük günahtır. Bütün bunlar hesaba katılınca, mutlak bir işaret görülmedi diye ortalığı karıştırmak da, gerçekten lüzumsuz ve mesuliyetli bir durumdur.

Ne var ki, zifafta eşini bâkire olarak bekleyen bir adam da, aradığını bulamayınca, en azından vicdanen şüpheli ve huzursuz olacaktır. Bunun sıkıntısından kurtulmak için: Ya yukarıdaki ihtimalleri düşünerek hüsnü zan etmek ve bir mesele çıkartmamak; yahut şüphe ve sıkıntıyı atmak için, gelin-damat arasında, özel bir kontrol ve anlaşmayla, mâkul ölçülerde neticeyi tatlıya bağlamak; veya lüzum görülürse, bir hekime gösterip işin mahiyetini öğrenip gereğini yapmak gerekir.

Ay hâlinde iken
Ay hâllerinde, erkekle bir araya gelmemelidir. Büyük günahlardandır. Ay hâlinde, kadının tenâsül yolları kanla dolgun, rahmin damarlarının ağzı açık, az çok bereli bir hâldedir. En titiz ve temiz olanlarda bile, bu yollarda sinsi bekleyen milyonlarca mikroplar vardır. Ay hâllerinde bunlar hemen süratle ürer, çoğalır, kuvvetlenir; fırsat kollar ve en ufak bir sebeple hemen bereli bulunan tenâsül uzuvlarını, rahim ve yumurtalıkları sarar. Bu ara vuku bulan cinsi yakınlık, mikropların her yana yayılmasına sebep olur. Bu hâl kadını hasta eder. Devamlı olursa fazla kan boşanmalarına, bel ve kasık ağrılarına, ciddi birçok kadın rahatsızlıklarına sebep olur. Sonra, âdet kanının kendine mahsus ağır bir kokusu vardır. Bu koku, pek temiz kadınların bile ter ve tenini kaplar. Bu kokudan kadın kendisi bile tiksinir. Bu sırada vuku bulan cinsi yakınlıkta, bu ağır koku erkeği de tiksindirir. Kadın bunları bilerek, temizliğe bu zamanda daha çok dikkat etmeli ve eş oynaşından hep uzak kalmalı, yakınlıkta bulunmamalıdır. Ay hâlinde ilişki haramdır, büyük günahtır.

Lohusa iken de, yakınlıkta bulunmaktan sakınmalıdır. Bu da haramdır. Zira doğum esnasında tenâsül uzuvları, bilhassa rahim, hazne berelenir, çok defa yırtıklar husule gelir. Bu sırada kadınla yakınlıkta bulunmak, kadını pek fena örseler. Mikropların hemen faaliyete geçmesi birçok önemli kadın hastalıklarının meydana gelmesine sebep olur. Onun için rahim ufalmadan, kadının tenâsül uzuvları tabiî hâlini almadan kadına yanaşmamalıdır.

Gebeliğin son üç haftasında ilişki kadın için zararlı olabilir. Fakat dinen günah değildir.

Tekrarlama zamanı
İlişkiyi tekrarlama zamanı ve miktarı şartlara göre değişik olur. Bundaki genel ölçü şudur: Kendiliğinden uyanan ve sonunda yorgunluk vermeyen, insana ferahlık ve zindelik kazandıran ilişkiler, tabii ölçüde demektir.

Hâli ve yaşı müsait kimseler için bunun muayyen bir sınırı olmamakla beraber, aradan 4-5 gün geçmeden tekrar edilmemesi yerinde olur. Çünkü erkek, boşalttığı cinsi enerjiyi, ancak bu müddet zarfında kâfi miktar doldurur. İlişkilerin, evli eşler için kırk yaşına kadar, ortalama haftada iki defası normal sayılırken, kırkından sonra haftada bir, ellisinden sonra iki haftada bir, altmıştan sonra ayda bir olması tabii ölçüde sayılmaktadır. Ancak bunlar kesin ölçüler değildir; her insanın hâl ve şartlarına göre değişiklik gösterir. Kadın haklı olarak, cazip hâlleriyle erkeğine karşı cinsi arzusunu hissettirince, erkeğin onu ihmâl etmeden, yakınlıkta bulunması gerekir.

Cinsi ilişkilerin fazla olması, erkeği sıkıntıya sokar. Yorgunluk, hâlsizlik ve dermansızlık yapar. Hele pek genç yaşlardan itibaren bu yoldaki aşırı faaliyetlerle yıllarca israfta bulunanlar, zamanla cinsi kudretlerini kaybedebilirler. Fazlası iyi olmadığı gibi, lüzumsuz cinsi perhiz de iyi değildir. İlişkinin fazlası bedene zarar verir, azı da ruha zarar verir, insanın psikolojisini bozar.

Erken boşalma
Gerçekten bir sıkıntı kaynağıdır. Erkeklerin yarıdan çoğu, erken boşalmadan şikayetçidir. Bu hâlin devam edip gitmesi kadın hakkında tatminsizlik ve huzursuzluk doğurur. Erken boşalmanın başlıca sebepleri; acelecilik, yanlış teknik ve heyecandır.

Acelecilik
Normal olarak erkeklerde cinsi boşalma, kadından daha hızlıdır ve birkaç dakikada gerçekleşir. Bazı kadınların orgazmı da kısa zamanda gerçekleşmekle beraber, çoğunda 5-10 dakikalık zamanı alır. Eğer erkek bu noktada acele davranıp, 1-2 dakika içinde orgazm olup ilişkiyi bitirirse, kadın, henüz arzulanan zevk seviyesine yaklaşmadığı için sıkıntı olur. Bu vaziyetten kurtulmak için, erkeğin ağır davranması zaruridir. İlk temas başladığı an, bir müddet bekleyip nefes alınır. Sonraki kısımda ise, ihtiyatlı hareketler ve yer yer duraklamalarla kendini emniyete alarak, boşalmanın geciktirilmesine çalışılır.

Yanlış teknik
İlişkinin başında gerekli olan heyecanlandırma oyunları ihmâl edilirse, normal olarak kadının orgazmı gecikeceğinden, erkek elbette ki ondan önce boşalma durumuna gelecektir. Bunun için başlangıç oyunlarını gerektiği ölçüde yerine getirmek suretiyle, aradaki mesafeyi kapatmak mümkündür.

Ayrıca erkekte idrar sıkıntısı varken temasa geçmek de, erken boşalmaya sebep olur. O hâlde ilişkiden önce abdest bozmak ve avret yerlerini soğuk suyla yıkamak da, boşalmanın geciktirilmesinde yardımcı olur. Bir de kendini arada bir sıkmak suretiyle, orgazmın hızlanması önlenebilir.

Heyecan
Lüzumsuz telaş ve heyecan, erken boşalmayı kamçılar. Bu hâl, daha ziyade zifaf gecesinde ve ilk temaslarda görülür. Merak ve heyecandan itidâlini koruyamayan erkek, erken boşalmayla o anda bir başarısızlığa düşebilir. Fakat bundan telaşlanmaya hâcet yoktur. Zifaf bahsinde belirtildiği gibi, bu olay o an için olağandır ve daha sonra normal dengesini bulacaktır. İlişkiden uzunca bir zaman uzak kalan eşler de, erken boşalmaya daha müsait duruma gelirler. Bu yüzden erken boşalma engeline takılan erkek, bir müddet sonra ikinci bir teşebbüsle de noksanını tamamlayabilir. Boşalmadan sonra bedenleri ayırmadan, bir süre daha bekleşmek de kâfi gelebilir.

Bu ölçüler içinde sabır alışkanlığına devam edilirse, ilişkileri 20-30 dakikaya kadar uzatmak ve birkaç ay içinde erken boşalma sıkıntısından kurtulmak mümkündür.

İktidarsızlık
Esas itibariyle, yaşı geçkin olmayan erkeklerin ereksiyon, yani organın sertleşme zorluğu çekmeleridir. Bunun bir biçimi de, ereksiyona geçme, ancak ilişkinin ortasında penisin yumuşamasıdır. Bu bozukluğun bazen penise kan iletimini düzenleyen prostat bezinden kaynaklanan fizyolojik bir temeli vardır. Ancak çoğunlukla nedeni fizyolojik değil, psikolojiktir. Bunun ölçüsü de, erkeğin, her sağlıklı erkekte görülen "sabah erken ereksiyonunda” bulunup bulunmadığıdır. Bulunabiliyorsa, iktidarsızlığın sebebi fizyolojik değil psikolojiktir.

Başta kendine güvensizlik, suçluluk duygusu, eşinden bıkma gibi sebeplerle gelen, ancak çok çeşitli sebeplerin yol açabileceği iktidarsızlığın önemli bir kaynağı da alkol ve sigaradır. Öte yandan, yaşı ilerledikçe, erkeklerin penislerinin hem dikelme açısı hem de ereksiyonda bulunabilme süresi, penisi sertleştiren damarların deformasyonu sonucu azalır.

Erken boşalma aslında fizyolojik bir bozukluk değildir ve birçok durumda, erkek ile kadın arasındaki orgazm süresinin farkından kaynaklanan bir olgudur. Erken boşalan erkek, genellikle çok çabuk uyarılabilen ve çok hızlı bir ereksiyona sahiptir. Aşırı heyecan sonucu, daha soyunmaya bile fırsat bulamadan boşalan erkekler görülmüştür. Ancak, sahici bir bozukluk olmadığından, eşlerinin de anlayış göstermesiyle erken boşalan erkekler kendi kendilerini eğitebilirler. Burada önemli olan, aşırı uyarıcı durumlardan kaçınmak, sakin olmaya çalışmak ve cinsel birleşmeyi mümkün olduğu kadar yavaş yavaş hareketlerle gerçekleştirmektir.

Cinsi istekte tutukluk, penisin sertleşmemesi veya sertleşmenin kısa sürmesi, normal bir cinsi temas devam ederken isteğin aniden kaybolması gibi iktidarsızlık hallerinin çoğu, psikolojik sebeplere dayanır. Bunun altında çoğunlukla başaramama korkusu ve yanlış saplantılar yatar. Sağlıklı ve yeterli bir cinsi eğitim alınamayışından da kaynaklanan bu korku, genç yastaki erkeklerde geçici iktidarsızlıklara meydan verebilir. Nitekim sinirli, heyecanlı, hassas ve evhamlı şahıslarda iktidarsızlık çok görülür. Bu gibi erkekler bir defa başarısız olduktan sonra, korkuları ve heyecanları iyice artar. Hatta aşağılık kompleksine bile kapılabilirler. Çünkü her ilişkide hormonlar yeniden faaliyete geçirildiğinden, evlilik hayatında belirli ve düzenli aralıklarla devam ettirilen cinsi hayat, cinsi iktidarın da uzun ömürlü olmasını sağlar.

Cinsi gücü arttırmaya dönük ilaçların tesiri bir yere kadardır. Bu gibi ilaçlar da rast gele kullanılmamalıdır.

İktidarsızlık sebepleri:
1- Uzun müddet, aşırı derecede ilişkide bulunmanın sebep olduğu fazla israf.

2- Sinir yollarını tahrip eden ve vücudu eriten bazı yıpratıcı hastalıklar.

3- İlmi meseleler üzerinde, fazla çalışma sonucu hasıl olan yorgunluğa bağlı geçici arıza.

4- Gebeliğe mani olmak için, bazı erkekler tarafından kullanılan prezervatif.

5- Tiksinmekten doğan nefret, hissi veya aşırı sevgi ve şefkat hâlinde beliren hürmet duygusu.

6- Çeşitli sebeplerle ortaya çıkan şiddetli korku ve endişeler.

7- Fazla duygulanma ve sinirlenmelere bağlı heyecan ve asabiyet.

8- Yaşlanmaktan dolayı ortaya çıkan tabii iktidarsızlık.

9- Âşık olmaktan ileri gelen duygu veya tatsız hatıralar.

10- Gıdasızlık, vücut yorgunluğu.

11- Alkollü içkiler, keyif verici ve uyuşturucu maddeler.

12- Büyü.

İktidarsızlık arızaları ekseriyetle geçicidir ve hemen hemen hepsinin de çaresi vardır. Doğru teşhis konduktan sonra, tedavisi zor değildir.

Bedeni tedavi
Bedeni arızalar içindir. Kuvvetli gıda, muntazam uyku ve istirahat, bir müddet cinsi yakınlıktan uzak kalmak, temiz hava seyahatleri, ılık su, deniz ve kaplıca banyoları. Ayrıca cinsi arzuyu arttıran kuvvet macunları ve faydalı ilaçlar da vardır. Fakat ilaçlar son çaredir; mecbur kalmadıkça başvurmamalı, daha ziyade tabii gıda almalı!

Ruhi tedavi
Ruhi olaylardan dolayı zuhur eden iktidarsızlığın tedavisinde en iyi hekim, yine o şahsın kendisi sayılır. İktidarsız olduğuna iyice inanan, hakikaten öyle oluverir. Böyle bir kanaatten sıyrılınca da, bu dertten kurtulur. Bir de anlayışlı hanım, bu derdin devasında yardımcı olabilir.

İlaç ve besin takviyesi
Beslenme ve vitamin takviyesi yararlıdır. B6 ile birlikte diğer B vitaminleri, A vitamini, F vitamini, demir ihtiva eden gıda ve ilaçlar, proteince zengin gıdalar faydalıdır. Padişah macunu diye bilinen gıda ve ilaçlar genel olarak kalori bakımından zengin ve beslenme yetersizliğinden doğan ciddi problemleri bertaraf edebilecek vasıftadır. Aynı şekilde bal, pekmez, helva gibi besinler de faydalı olur.

Beslenmeye ve vitamin eksikliklerine dikkat edilmelidir. Psikolojik faktörlerin rolünü düşünerek, asabi gerginlik, endişe ve korkulardan uzak durulmalıdır. Aşırı ve ihtiraslı çocuk isteğinin dahi geçici kısırlık sebebi olabileceği bilinmelidir. Bilhassa genç kızlar ve kadınlar taş ve rutubetli zeminlerde çalışmamalı, oturmamalı, ayaklar başta olmak üzere vücutlarını soğuktan korumalıdır. Banyo, deniz, kaplıca sonrasında ıslak dolaşmamalı, hemen kurulanmalı. Âdet zamanlarında denize, havuza, kaplıcaya girmemeli, bugünlerde temizliğe azami dikkat etmelidir. İçi su dolu küvette banyo yapmamalı. Yağmurlu ve soğuk havalarda ayaklar sıcak tutulmalı, tercihen yün çorap giyilmeli. Naylon veya sentetik iç çamaşırlarından sakınmalı, yünlü iç giysiler tercih edilmeli. Âdet günlerinde kullanılan bez, pamuk ve petler sık sık değiştirilmeli. Muayyen günlerde aşırı yorucu beden faaliyetlerinden kaçınmalı, istirahat etmeli.

Bazı kadınlar, cinsiyet hissi bakımından soğuk olur, ilişkilerden bir zevk almazlar. Bu durum, kadında üreme uzuvlarının olgunlaşmaması, erkeğin, ilişkilerde kabalık gösterip kadını hırpalaması, onun cinsi hayatta devamlı tatminsiz bırakılması gibi çeşitli sebeplerden ileri gelebilir. Bilhassa erkeğin eşine karşı samimi sevgi ve ilgisinin, bu olumsuz soğukluğu gidermekte önemli etkisi vardır.

Zinanın sebepleri
Zinanın başlıca sebebinin cinsi değil, ruhi tatminsizliğin büyük önemi olduğu ortaya çıkmıştır. Öyleyse, ıstırabın kökü buradadır. İnanç zayıflığı varsa, erkek sevilmediğini veya takdir edilmediğini hissettiği anda, başka bir kadın arama arzusuna kapılır. Kadın için de aynı şey söylenebilir.

Eğer günlük hayatında karı koca birbirine sevgi ile mukabele ederse, cinsi ilişkiler de bu sevgiyi aksettirecek ve zenginleşecektir. Şimdiye kadar keşfedilmiş olan en iyi ilişki tekniği, evlendiği insana karşı sıcak, derin bir sevgi ve bağlılık göstermektir.

Her şehvetin neticesi, kalbi kararttığı ve bunalttığı halde, meşru olarak yapılan cima [ilişki], kalbde ferahlık, ruh ve bedende sükunet ve rahatlık temin eder. Cimadan asıl maksat, nesil üretme gayesidir ve bundaki zevk de, böyle bir maksada binâen lütf-i İlâhî olarak verilmiştir. Âdâbına riayet ederek cimada bulunan eşler, bununla ibadet sevabı da kazanır. Nikahlı olarak yapılan ilişkiye "cima" denir; nikahsız olana "zina" denir.

Kadının meşru mazeretsiz olarak, kocasının talep ettiği ilişkiyi kabul etmemesi büyük günahtır. Boşalma anında meniyi dışarı atmak, kadının rızasıyla olursa mubah, ondan izinsiz yapılırsa mekruhtur. İhtiyaç olduğunda, kadın hayz halinde iken de edep yeri hariç, her yerine dokunulabilir.

Hanıma arkadan yani dübüründen yaklaşmak büyük günahtır. Hadis-i şerifte (Hanımına, arkadan yaklaşan melundur) buyuruldu. Cimadan sonra bir parça uyumalıdır.

Cimada müstehap olanlar:
1- Cimaya Euzü Besmele ile başlamalıdır. Niyeti kendini ve hanımını zinadan korumak ve hayırlı evlat yetiştirmek olmalıdır!

2- Cima başlamadan önce, kadınla kâfi miktar oynaşmak ve kadında kuvvetli bir arzu belirdikten sonra başlamak gerekir. Böyle bir başlangıç olmadan cimada bulunmak kadına cefadır.

3- Cima anında acele etmemeli, kadının tatmin olmasını da beklemeli!

4- Cima bitince hemen çekilmemeli, biraz daha birlikte kalmaya çalışmalı.

5- Cimadan sonra tekrar ilişkide bulunmak veya uyumak için, hemen avret yerlerini yıkamalı. Abdest almak veya gusletmek hemen lazım değilse de iyi olur.

6- Cimanın Pazartesi ve Cuma geceleri olması iyidir. Diğer geceler de caizdir. [Cuma gecesi, Perşembeyi Cumaya bağlayan gecedir.]

Cimada mekruh olanlar:
1- Cima esnasında kıbleye ayak dönmek.

2- Yorgan ve benzeri bir örtü olmadan, açık olarak çırılçıplak cima etmek.

3- Tam orgazma ererken konuşmak, gülmek, sesi yükseltmek. Bu hâl, çocuk için konuşma aksaklığına sebep olabilir. Bu konuşmalar, cima zevkini kısar ve tatsızlık doğurur. Konuşma ve fısıldamalar, başlangıç sırasında olmalı.

4- Eşinin ve kendinin avret uzvuna bakmak mekruhtur; bu görme noksanlığına ve unutkanlığa sebep olur. İhtiyaç hâlinde karı koca birbirine tepeden tırnağa bakabilir.

5- Kamerî ayların ilk, orta ve son gecelerinde cima etmemeli!
Eşler arasında geçen cinsi ilişkilerle ilgili mahrem sırların başkalarına ifşâ edilip yayılması haramdır.

Cima âdâbı
Bazı âdâb kitaplarında, cima vakitleriyle ilgili zamanlardan ve bu vakitlerin doğacak çocuklar üzerindeki etkilerinden bahsedilmiştir. Bunlar dini bakımdan uyulması mecbur olan hükümlerden değildir. Fakat bahsedilen vakitlerin gözetilmesi faydalı olur.

Cima için tavsiye edilen vakitler:
Pazartesi, Salı, Perşembe, Cuma geceleri ve gündüz öğleden önce.

Tavsiye edilmeyen vakitler:
1- Hafta içinde Pazar gecesi ve Çarşamba gecesi,
2- Kameri aylarının birinci, on beşinci ve sonuncu geceleri.
3- Ramazan bayramı ve Kurban bayramı geceleri,
4- Berât gecesi,
5- Yola çıkılacak gece,
6- Gündüz öğleden sonra.

Bunlar da bir tavsiyedir. Şehvetlenip haram işlemek mesela yabancı kadına şehvetle bakma tehlikesi varsa mekruh olmaz. Bilakis beraber olmak lazım olur. Güne, zamana bakılmaz.

Cima için uygun görülmeyen hâller:
1- Kadının rızası yoksa,
3- Abdesti sıkışıksa,
4- Fazla tok, hasta ve yorgun ise,
5- Çok soğuk ve çok sıcaksa.

Cimada diğer edebler
Kendini haramdan korumaya, helâl ile yetinmeye niyet etmeli, cima ederken şeytandan Allahü teâlâya sığınıp, (Bismillâhi Allahümme cennibnâ-ş-şeytâne ve cennibi-ş-şeytâne mâ razaktenâ) demeli. Bu durumda gebe kalırsa, şeytan ona zarar vermez.

Resulullah efendimiz, (Cimada Besmele söyle. Cünüplükten temizleninceye kadar sana sevap yazılır. Bu cimada çocuğun olursa sana, bu çocuğun nefesleri sayısınca ve onun neslinin nefesleri sayısınca sevap yazılır) buyurdu.

Hanımda şehvet, istek belirinceye kadar onunla oynaşmalı. Bunda bedenin rahatlığı ve doğacak çocuğun kusursuz olması faydaları vardır. Acele etmemeli. Hadis-i şerifte, (Erkek hanımı ile cima ederken, horoz gibi, atlayıp inmesin. Kendisi rahatladığı gibi, hanımı da rahatlayıncaya kadar, karnı üzerinde kalsın) ve (Kadın rahatlamadan, sen rahatlarsan, o günün kalan kısmı, kadın için uyuşuk ve tembellikle geçer) buyuruldu.

Geline bir tavsiye:
Gelin ilk günden itibaren yemesine içmesine dikkat etmelidir. Bazı yiyecekler zararlı olabilir. Çünkü hadis-i şerifte buyuruluyor ki:
(Gelin, ilk hafta yoğurt, ayran, sirke, turşu ve ekşi yememelidir! Bunlar çocuk olmasına engel olabilir. Sirke yiyen kadının hayz görmesi zahmetli olur ve hayzı düzensiz olur. Ekşi elma yemek hayz kanını keser. Bu da başka bir hastalık meydana getirir.)

Erkeğe tavsiye:
Hanıma karşı iyi huylu, güler yüzlü olmalı. Onun yanlış hareketlerine, akla uymayan sözlerine ve işlerine sabretmelidir. Onunla tatlı konuşmalı. Onun seviyesine ve aklına uymalıdır. Onunla şakalaşmalı, oynamalıdır. Yemede, giyinmede, gücü yettiği kadar eli açık olmalıdır.

Dinimizde, kadınların bilmesi farz olan şeyleri, elbette öğretmelidir.

Hanımının giyinmesinde, evden dışarı çıkmasında, çok sıkı davranmamalı ve başı boş da bırakmamalı. Kendini ve hanımını şüpheye, iftiraya düşürecek hallerden sakınmaya çok önem vermeli.

Hanımını, yabancı erkeklerin bulunduğu yerlere göndermemeli, yabancıları görmesine mani olmalı.
Ev işleri ile vakit geçirmesi, onun zevki olmalıdır. Ona sert davranmamalıdır.

Şaka olarak da, kızgın olunca da, hiçbir zaman boşamak, ayrılmak lafını ağza almamalı, bir defa daha evlenmek lafı etmemelidir. Korkutmak için şaka için de olsa boşama sözlerini hiç kullanmamalıdır. Hatta ayrılmaya karar verilse bile yine bu kelimeleri kullanmamalı. Daha sonra ayrılmaktan vazgeçilebilir. Yakınları ile dostları ile istişare edip ayrılmaya kesin karar verildikten sonra bir talak vermelidir. Hiçbir zaman üç talak birden vermemeli. Zaten üç talak birden vermek haramdır. Hayat şartları insanı birçok şeye katlanmayı gerektirebilir. Olmaz denilen şey olabilir. Bir talakla boşama yapılırsa, hem haram işlenmemiş olur, hem de kapı tamamen kapatılmamış olur. Boşamamak bir risk getirmez; ancak boşamak hele üç talak vermek çok büyük risktir. Telafisi mümkün olmayabilir.

Âyât-ı hırz
Sual: Şeytandan muhafaza için, cima esnasında, muska şeklindeki âyât-ı hırzın, boyunda asılı olması caiz midir?
CEVAP
Evet caizdir. Yatağa euzü besmele ile girilince, şeytan yaklaşamaz.

.

Boşanmak ve nikahı bozan şeyler

Sual: Dinimizde boşanmak hakkında geniş bilgi verir misiniz?
CEVAP
1- Boşamak için kullanılan kelimeleri erkeğin hanımına karşı söylemesi ile talak yani boşama hasıl olur. Boşamak için kullanılan sözler iki çeşittir: Açık sözler ve Kinayeli sözler.

"Sen benden boş ol", "Ben seni boşadım" gibi sözler açık sözdür. Bu sözleri, şaka olarak veya şaşırarak da söylediği anda, manasını bilmese bile, boşamış olur.

"Seni bıraktım, seni terk ettim" kelimeleri açık söz kabul edilir. Bir veya iki defa böyle açık sözle boşamaya, yani geri dönüşü mümkün olan boşamaya talak-ı rici denir. Ama yine de üç haktan biri gitmiş olur. Bu sözlerden herhangi biri bir defa söylendiğinde, pişman olunmuşsa, eski nikaha dönmek niyetiyle hanımının elini tutar veya öperse, tekrar nikah yapmadan iki bağ ile evliliğe devam eder.

2- Evlilikte üç bağ vardır. Yani, boşama sözleri üç defa tekrarlanırsa, "Seni boşadım, boşadım, boşadım" derse, veya "Seni üç defa boşadım" derse üç bağı birden koparmış, geri dönüşü olmayacak şekilde boşamış olur. Böyle üç kere boşayınca talak-ı rici, talak-ı baine dönmüş olur.

3- "Babanın evine git!", "Defol git!", "Cehenneme git!", "Senin kocan değilim artık" gibi, başka manalarda da kullanılan sözler kinayeli, kapalı sözlerdir. Bu sözler, boşamak niyeti ile söyleyince boşamış olur. Buna bain talak, yani iddet müddeti içinde geri dönüşü olmayan kesin boşama denir.

Bu şekilde boşamada, iddet müddeti geçip yeniden nikah yapılmadıkça bir araya gelinemez.

4- Kayınpederine "Ben senin kızını istemem, kime ister ise varsın" demek ve hanımı gezmek için izin istediğinde, "Ben seni ip ile bağlamadım git", "İstediğin yere gidersin. Bana hanım olmazsın" veya "Artık ben seni istemem”, "Seni boşamak istiyorum" gibi şeyler söylese, boşamak niyet etmedikçe, boşamış olmaz.

5- "Şart olsun", "Dilediğini yap!" sözleri, boşamak manasına kullanılan yerlerde, hanımına böyle söyleyince, niyet etmese bile, bir bain talak olur.

6- Hanımına, anam, kızım, kardeşim demekle boşama olmaz. Fakat (Şimdiden sonra anam, kızım veya kardeşim ol) derse boşama olur. Bu bir talak-ı bain olur.

7- Kinayeli sözle boşamada, bain talak iddetinde, hanımının odasına giremez. Kadın süslenemez, koku sürünemez, yabancı kadın gibi talak veren kocasından uzak durur. İddet sonunda yeniden nikah lazımdır.

8- Boşamada, sayı bildirilmezse bir boşama olur. Üç veya fazla sayı söylerse, üç talak ile boşamış olur. "Bedenimdeki kıllar adedince" veya "Denizdeki balıklar adedince" yahut "Gökteki yıldızlar kadar" veya "Üçten dokuza" deyince, yine üç boşama olur.

9- Hanımını boşayan erkeğin akıllı ve uyanık olması gerekir. Sarhoşun, hastanın ve tehdit edilenin sözü ile veya mektubu ile, e-maili ile, faksı ile boşama geçerli olur. Bunlar kadının eline vardığı anda, boş olur. Yani kadın bu boşamayı öğrenince, haberdar olunca boşama gerçekleşmiş olur.

10- Delinin, bunağın, baygının, uyuyanın ve hastalıkla ve kızarak dalgın olanın söylemesi ile boşama olmaz. Kızarak dalgın olmak, söylediğini bilmemek demektir. Bu da iki türlü olur:

a) Manasını bilmeden, kast ve arzu etmeden söyleyince, boşama olmaz. Bu kinaye sözler içindir. Yoksa açık kelime ile yani seni boşadım dese, kast ve arzusu olmasa bile yine talak vaki olur.

b) Manasını bilerek ve isteyerek söyleyip, sonra söylediğini bilmemek, hatırlamamaktır. Bu sözünü iki şahit işitip, sonra söylerlerse, boşama olur. Yani seni boşadım der, fakat sonra bunu hiç hatırlamaz, sen böyle demiştin denilince hayır ben hiç hatırlamıyorum, böyle bir şey söylemedim derse, eğer iki şahit, evet biz duyduk bu hanımını boşadı derse, o zaman boşama vuku bulur. Demezlerse, adam inkâr ettiği için boşama vaki olmaz.

11- Hiç ilişki olmamış veya bir odada veya tenha bir yerde hiç beraber kalınmamış ise, bir kere boşayınca, kadın iddet beklemeden aynı gün bile, başkası ile evlenebilir.

12- Kocasına veya başkalarına dili ile, hareketleri ile sıkıntı veren, herhangi bir farzı yapmayan, mesela farz namazları kılmayan, fuhuş şüphe olunan kadını boşamak şart değildir müstehaptır, boşamak iyi olur.

13- Farzı yapmayan mesela namazın farz olduğuna inandığı halde kılmayan kadını boşamamak günah değildir. Kocasının ona güzellikle namaz kıldırmaya çalışması gerekir, çalışmazsa günaha girer.

Evlilik vazifesini yapamayan, mesela büyü yapılmış, ilişkiden aciz olan erkeğin hanımı ayrılmak isterse, bunu boşaması vacip olur.

14- Hanımını başka başka üç zamanda birer kere boşarsa, üç defa (Boş ol) veya (Boşadım) derse yahut bir defa (Üç kere boşadım) derse, geri dönüşü olmayacak şekilde nikâh bozulmuş olur.

Bu kadını tekrar alabilmek için, hulle lazım olur. Hulle demek, iddet zamanı geçtikten sonra kadın başka erkekle nikâhlanıp, düğün olup, ilişki olup, o erkek de boşayıp ve bundan sonra, tekrar iddet zamanı geçmek demektir. Ancak bundan sonra, birinci kocası yeni bir nikâhla tekrar alabilir. Bu konuda bir hadis-i şerif meali şöyledir:
(Âdetli değilken boşanan kadın, başka bir erkekle evlenmedikçe ve o erkek de onu boşamadıkça, eski kocasıyla evlenmesi helâl olmaz.) [Taberanî]

Bir âyet-i kerime meali de şöyledir:
(Eğer erkek kadını, üçüncü defa boşarsa, ondan sonra kadın bir başka erkekle evlenmedikçe onunla evlenmesi kendisine helal olmaz. Eğer bu kişi de o kadını boşarsa, [her iki tarafın da] Allah’ın sınırlarını muhafaza edeceklerine inandıkları takdirde, yeniden evlenmelerinde beis yoktur. Bunlar Allah’ın koyduğu sınırlarıdır.)[Bekara 230]

Hulle ise, bir erkek için zillettir, aşağılıktır. Allahü teâlâ, erkeklere boşamak hakkını verdiyse de, bu hakkı gelişi güzel kullanmamaları ve kadınlar, erkeklerin elinde oyuncak olmamaları için, erkeklere bu hulle zilletini yüklemiştir. Hulle korkusundan Müslüman bir erkek, boşama lafını ağzına bile alamaz. Aile arasında boşanmak lafı, şakası olamaz.

Üç talakla boşanan kadın, iddet zamanı geçtikten sonra başka bir erkekle evlenip, o erkek de, zifaftan sonra bunu boşamadıkça ve tekrar iddet zamanı geçmedikçe eski kocasıyla evlenemez.

Böyle bir durumda, ilk nikâhları Şâfiî’ye uygun yapılmamışsa, başka biriyle evlenmeye gerek kalmadan, Şâfiî mezhebi taklit edilerek, Şâfiî’ye uygun nikâh yapmaları caiz olur. (Redd-ül-muhtar)

15- Korkutmak için şaka için de olsa boşama sözlerini hiç kullanmamalı. Hatta ayrılmaya karar verilse bile yine boş ol, boşadım kelimelerini hemen kullanmamalı. Daha sonra ayrılmaktan vazgeçilebilir. Yakınlarıyla dostlarıyla istişare edip ayrılmaya kesin karar verildikten sonra bir talak vermeli. Hiçbir zaman üç talak birden vermemeli. Zaten üç talak birden vermek bid’at ve haramdır.

16- İddet, boşanmadan sonra, kadının yeniden evlenmesi haram olan zamandır. İlk temizlik başından, üçüncü hayzın sonuna kadar olan zamandır. Hayz görmüyorsa, talak için üç ay, ölüm için dört ay on gündür.

17- Hanıma karşı iyi huylu, güler yüzlü olmalı. Onun yanlış hareketlerine, akla uymayan sözlerine ve işlerine sabretmelidir. Onunla tatlı konuşmalı. Onun seviyesine ve aklına uymalıdır. Onunla şakalaşmalı, oynamalıdır. Yemede, giyinmede, gücü yettiği kadar eli açık olmalıdır.
Dinimizde, kadınların bilmesi farz olan şeyleri, elbette öğretmelidir.

Hanımının giyinmesinde, evden dışarı çıkmasında, çok sıkı davranmamalı ve başı boş da bırakmamalıdır. Kendini ve hanımını şüpheye, iftiraya düşürecek hallerden sakınmaya çok önem vermelidir. Hanımını, yabancı erkeklerin bulunduğu yerlere göndermemeli, yabancıları görmesine mani olmalıdır.

Ev işleri ile vakit geçirmesi, onun zevki olmalı. Ona sert davranmamalı. Şaka olarak da, kızgın olunca da, hiçbir zaman boşamak lafını ağza almamalı, bir defa daha evlenmek lafı etmemelidir.

Sual: Nikahı bozan şeyler nelerdir?
CEVAP
Boşadım demek, boşamak niyetiyle kinaye sözler söylemek, mesela hanımına çık git demek. Bir de küfre düşürücü söz söylemek.

Sual: Hanıma çık git (defol git) dedi isek nikah bozulur mu?
CEVAP
Def ol git demekle nikah bozulmaz. Eğer niyeti boşamak ise, yani artık senden ayrıldım, boş ol anlamında ise, o zaman bir talak-ı bain olur. İddet müddeti geçtikten sonra nikah etmek gerekir.

Sual: İnsan hanımı ile tartışma esnasında ben seni bıraktım derse nikah bozulur mu yoksa boşadım demediği müddetçe nikah bozulmaz mı?
CEVAP
Bıraktım = boşadım demektir. Bir talakla boşamış olur.

Sual: İnsan elfaz-ı küfür söyleyince imanı ve nikahı gidiyor mu?
CEVAP
Evet imanı da nikahı da gidiyor.
Boşamak ayrı, küfre düşmek ayrı. Bu talak sayılmıyor. Yani bağın biri kopmuyor. Bin kere küfre düşse bin kere nikah tazelemek gerekir, fakat bu talak sayılmaz.

Sual: Bir talak-ı bain olunca, bir boşama olduğunda, iddet müddeti boyunca bu karı koca ayrı mı olurlar? Aynı evde kalabilirler mi? Konuşmaları, görüşmeleri, uygun olur mu?
CEVAP
Aynen yabancı gibi olur. Adam fâsıksa aynı evde beraber kalmamalıdır. Salih ise haramdan korkacağı için aynı evde kalabilir. Ancak yabancı gibi durur. Zaruretsiz konuşamazlar. Oturup beraberce yemek bile yemeleri caiz olmaz.

Sual: Üçten dokuza şart etmek nedir? Dinimizce sakıncası nedir? Böyle şart edenin ne yapması gerekir?
CEVAP
Üçten dokuza demek galattır, abartmalıdır. Hepsi üçtür fazlası fazladır. Üç talakla hanım boşanınca bir daha o erkekle evlenemez.

Sual: Erkek talak verse, hanım duymadığı müddetçe, boş olur mu?
CEVAP
Hayır.

Sual: Biri, hanımını herkesin yanında boşasa, hanımı bunu 20 yıl sonra duysa, 20 yıl sonra mı boş olur?
CEVAP
Evet.

Sual: Kinayeli sözle hanımını boşayan, sonra bunu kasten inkâr etse, yine boşamış olur mu?
CEVAP
Evet boşamış olur.

Sual: Talak-ı rici ile boşayan, boşadığını hatırlatmak niyetiyle, birkaç defa (Artık işin bitmiştir) dese, talak-ı selase olur mu?
CEVAP
Evet.

Sual: Hanıma (Senden ayrılmak istiyorum) demekle talak olur mu?
CEVAP
İstiyorum demekle talak olmaz.

Sual: İki talak-ı bainden sonra bir talak-ı rici verilse, üç talak olur mu?
CEVAP
Evet.

Sual: Kayınpedere boşamak niyetiyle (Kızını götür) dedim. Hanım duymazsa talak vaki olur mu?
CEVAP
Olmaz.

Sual: Hanıma (İzmir’e varınca seni boşayacağım) dedim. Böyle söylemekle talak vaki oldu mu?
CEVAP
Hayır. Boşayacağım demekle talak vaki olmaz. Boşadım denirse talak vaki olur.

Sual: Hanıma (Annen bize gelirse, şart olsun seni boşarım) dedim. Annesi bize geldi. Talak-ı rici mi oldu?
CEVAP
Evet.

Sual: Oğluma, (Evime girersen, hanımım boş olsun) dedim. Kavga esnasında istemeyerek girmiş. Talak-ı rici oldu mu?
CEVAP
Evet.

Sual: Talakta kullanıldığını bilmeyenin şart sözü ile talak olur mu?
CEVAP
Hayır.

Sual: Hamile kadının da boşanması sahih midir?
CEVAP
Evet sahihtir.

Sual: Hanımdan ayrılmak günah mıdır?
CEVAP
Hanımdan ayrılmak günah değildir, helaldir. Ancak Allahü teâlâ, helal da olsa, talakı sevmez. Peygamber efendimiz buyuruyor ki:
(Allahü teâlânın hiç sevmediği helal şey, talaktır.) [Hakim]

Sual: Sitedeki yazı şöyle: Bir kimse, hanımına “Seni boşadım” dese, sonra, şakadan boşamaktan vazgeçtiğini bildirse, boşamaktan vazgeçmiş olur. Hadis-i şerifte, (Üç şeyin şakası da, ciddisi gibi sahihtir. Nikah, boşamak, boşamaktan vazgeçmek) buyuruldu.
Boşamaktan vazgeçince, yine üç talak baki mi, yoksa biri gitmiş olur mu?
CEVAP
Şakadan boşayınca da bir talak vermiş oluyor, iki talak kalıyor. Rici talakta erkek, iddet zamanı içinde, söz ile veya fiilen, eski nikaha dönebilir. Yani hanımı istemese de, nikah yapmadan evliliğe devam eder. Tekrar almak için, Hanefi ve Maliki’de şahide lüzum olmadan,(Önceki nikaha döndüm) demesi yetişir. Yahut, önceki nikaha dönmek niyeti ile öpmesi veya şehvetle elinden tutması da yetişir. Nikah tazelenmiş olur. Şafii ve Hanbeli’de ise, iki şahit yanında,(Önceki nikaha döndüm) demesi lazımdır. Fakat, velinin bulunması ve izin vermesi gerekmez.

Sual: Beyime büyü yapılmış, evlilik vazifesini yapamıyor, ayrılmak istiyorum. Beyimin beni boşamaması günah değil mi?
CEVAP
Evlilik vazifesini yapmaktan aciz olan erkeğin hanımı ayrılmak isterse, kocasının bunu boşaması vacip olur. Yani boşamaması günahtır.

Sual: Uzun zaman ayrı kalmakla nikah bozulmuş olur mu?
CEVAP
Uzun zaman ayrılmakla nikah bozulmuş olmaz. Boşanmadıkça boşanılmış olmaz.

Sual: Deliren kimsenin nikahları devam eder mi?
CEVAP
Evet.

Sual: Düğünde oynamak nikahı giderir mi?
CEVAP
Halk arasında bu çok yaygın, düğünde karı koca oynarsa nikah gider diyorlar. Bu bazı din cahillerinin uydurmasıdır. Çırılçıplak soyunsalar da nikaha zarar vermez.

Haram ayrı, günah ayrı, nikah ayrıdır. Orada haram işlenir ve bu harama önem verilmezse, (Herkes yapıyor biz de yapsak ne çıkar) diyerek günaha önem vermezse o zaman küfre düşer, küfre düşenin nikahı da gider. Açık gezenin durumu da böyle. Açık gezmenin günah olduğunu bilir, ama (Mecburen açık geziyoruz) derse küfür olmaz. (Açık gezmek günah değil, bu kadar günahın ne önemi var) gibi diyerek, günah küçümsenirse küfür olur. İçki içmek de böyledir.

Sual: Boş ol demekle kadın boş mu olur? Boşamak öyle kolay mı? Erkeğin bunu söylemeye üç kere hakkı varmış, üçüncüsünde o kadınla bir daha evlenemezmiş. Bunlar Kur'anda var mı?
CEVAP
Dinde delil sadece Kur'an değildir. Öyle olsaydı, Allahü teâlâ Kur'anı gönderirdi, alın bununla amel edin derdi, Peygamber göndermezdi. Allahü teâlâ, Peygamber efendimize, (Kur’anı insanlara açıkla)buyuruyor. Her şey Kur’an-ı kerimde açıkça yazmaz. Onun için hadis-i şerifler ve âlimlerin açıklaması da delil olur.

Konu ile ilgili dört âyet-i kerime meali:
(Boşanmış kadınlar, üç ay iddet müddeti beklerler.) [Bekara 228)

(Boşanma iki defadır. Ya iyilikle tutulur, veya iyilikle bırakılır.)[Bekara 229]

(Eğer erkek kadını, üçüncü defa boşarsa, ondan sonra kadın bir başka erkekle evlenmedikçe onunla evlenmesi kendisine helal olmaz. Eğer bu kişi de o kadını boşarsa, [her iki taraf da] Allah’ın sınırlarını muhafaza edeceklerine inandıkları takdirde, yeniden evlenmelerinde beis yoktur. Bunlar Allah’ın koyduğu sınırlarıdır.)[Bekara 230]

(Bu söylenenler Allah’ın koyduğu sınırlardır. Sakın onları aşmayın. Kim Allah’ın sınırlarını aşarsa işte onlar zalimlerdir, yani kâfirlerdir.) [Bekara 229]

Bir hadis-i şerif meali de şöyledir:
Âişe validemiz anlatır: Bir kimsenin üç talakla boşadığı kadınla, bir başkası evlendi; ancak bu kimse, zifafa girmeden o kadını boşadı. Kadın tekrar önceki kocasına dönmek istemişti. Durum Resulullaha sorulunca buyurdu ki:
(Hayır, ikinci evliliğinde cinsi ilişki olmamışsa, önceki kocasıyla evlenemez.) [Buhari, Müslim, Ebu Davud Tirmizi, Nesai, Muvatta]

Sual: Bir ateist ile talak üzerine konuşuyorduk. “Bir söz ile talak olur mu?” dedi. Ne cevap vermeliyiz?
CEVAP
Bu hüküm, Müslümanlar içindir, ateistler için değildir demeniz yetişir. Din öyle diyorsa öyledir.
Müslüman için durum şöyledir:
Bir söz ile [boşadım demekle] insanın hanımı yabancı olduğu gibi, bir söz [nikah] ile de elin kızı, bizim hanımımız olur.

Bir söz ile [kelime-i şehadet ile] müslüman olur. Bir söz ile [Mesela Allah yok demekle] insan kâfir olur.
Kanunlar bir Evet ile çıkar, bir Hayır ile reddedilir.

Bütün hayatımız bir evet ve hayır ile cereyan eder. Günlük işlerde bunu ateist de bilir ve yapar, ancak söz konusu din olunca, ateistliğini gösterir. Unutmamalı ki, Allahü teâlâ, Cenneti boşuna yaratmadığı gibi, Cehennemi de boşuna yaratmadı.

Tehditle talak
Sual: Hanımına zulmeden, döven, dine uymasını yasaklayan, kocalık vazifesini yapmayan, eve barka girmeyip nafakasını bile vermeyen, buna rağmen onu boşamayan sadist bir erkeğe, kadının yakınları, (Karını boşa yoksa seni öldürürüz) diye tehdit etseler, o da korkup hanımını boşasa, bu boşama dinen sahih olur mu?
CEVAP
Evet sahih olur. O kadın iddet bittikten sonra başkasıyla evlenebilir. Evlendikten sonra da artık o kadını geri alamaz. Din kitaplarındaki ifade şöyledir:
Tehdit edilen kimsenin sözü, mektubu, telefonu, mesajı ile talak yani boşama Hanefi mezhebinde sahih olur. Diğer üç mezhepte sahih olmaz. Tehdit bittikten sonra, tehdit edilerek karısını boşayan kimsenin, kadın başkasıyla evlenmemişse ve eski kocasıyla da evlenmek istiyorsa, boşadığı kadını, iki talak hakkı daha olduğu için tekrar nikâh ederek alması sahih olur.

Talak-ı bain ve talak-ı rici
Sual: Talak-ı bain ile talak-ı rici arasındaki fark nedir?
CEVAP
Talak, boşamak demektir. Talak-ı bain kesin boşama demektir. Talak-ı rici, açık boşamadır. Mesela seni boşadım denirse, talak-ı rici olur. Ama istediği zaman, eski nikahına dönebilir. İddet bitene kadar dönmezse, talak-ı rici, talak-ı bain halini alır. Üç talak hakkından birini kaybetmiş olur.

Talak-ı bainde ise, kinayeli sözlerle kadın boşanır. Mesela boşamak niyetiyle, (babanın evine git) demesi gibi. İddet bitmeden artık o kadınla evlenilemez. Boşama niyeti olmadan söylerse talak olmaz.

Talak-ı ricinin, talak-ı bainden farklı yönleri şunlardır:
1- Nikahı yenilemek gerekmez. Eski nikaha döndüm diyerek hanımının elini tutması yeter. Bainde ise, iddet bitmeden nikah yapılamaz. İddet bitince de, kadın razı olursa ancak nikah yapılabilir.

2- Mehri çoğaltmaya gerek kalmaz. Bainde ise, yeni nikah olacağı için arzu ettiği mehri isteyebilir.

3- Şahitsiz evlenebilir. Bainde ise, iddet bitince iki şahit şarttır. Çünkü bu yeni bir evliliktir.

4- Kadın razı olmasa da erkek ben eski nikahıma döndüm demesi yeterlidir. Bainde ise, kadın razı olmadan evlenilemez.

5- İddet müddeti içinde, karı kocadan biri ölürse, biri diğerine mirasçı olur. Bainde mirasçı olamaz.

6- İddet müddeti içinde erkek ölürse, kadının iddeti, ölüm iddeti olur, yani dört ay on gün bekler. Bainde ise, normal iddeti bitince, başkası ile evlenebilir.

7- Kadın, riciden sonra süslenebilir. Ama bainde, iddet müddeti içinde süslenemez.

8- Kadın, kocası ile aynı evde kalabilir. Bainde ise kalamaz. Ancak ayrı odada kalabilir. Yani ona yabancı durumdadır.

9- Talak-ı rici, nikahı kökten söküp atmaz, ona bir gevşeklik meydana getirir. Rici, yaralamaya, bain ise öldürmeye benzer.

10- Îlâ, Zıhar geçerli olur, kazf ederse li’an gerekir.

Îlâ: Hanımına, dört ay veya daha çok zaman veya zaman söylemeyerek, (Sana yaklaşmayacağım) diye yemin etmektir. Dört ay içinde yaklaşmazsa, bir talak-ı bain olur. Dört ay içinde, yemini bozarsa, hanımı boş olmaz. Yemin kefareti verir.

Zıhar: Erkeğin, hanımını veya yüz, baş, ferç gibi bir organını, mahreminin bakması haram olan yerine benzetmesidir. (Senin başın anamın sırtı gibidir) demek gibi. Kefaretsiz hanımına sarılması, öpmesi, beraber yatması haram olur. Zıhar kefareti, oruç kefareti gibidir.

Li’ân: Hanımına, zaniyesin veya bu çocuk benden değildir dese, karısı hakimden li’an isterse, hakim, li’an yapılmasını emreder. Li’an yapmak için, önce erkek, (Sözüm doğrudur) diye yemin eder. Dört kere tekrar eder. Beşincisinde, (Yalan söylüyorsam, Allah’ın laneti benim üzerime olsun) der. Sonra kadın, dört defa (Allah şahit olsun ki, bu adam bana zaniye demekle, yalan söyledi) diye yemin eder. Beşincisinde, (Doğru söyledi ise, Allah’ın gazabı benim üzerime olsun) der. Sonra hakim, bunları bir talak-ı bain ile ayırır.

Kazf: Namuslu bir kadına zina etti diye iftira etmektir.

Sarhoşun sözlerinin hükmü
Sual: Sarhoşun talakı ve küfrü geçerli midir?
CEVAP
Delinin, çocuğun, bunağın, baygının, uyuyanın ve hastalıkla ve kızarak dalgın olanın söylemesi ile talak olmaz. Kızarak dalgın olmak, söylediğini bilmemek demektir. Bu da iki türlü olur: Manasını bilmeden, kast ve arzu etmeden söyleyince, talak vaki olmaz. Manasını bilerek ve isteyerek söyleyip, sonra söylediğini bilmemek, hatırlamamaktır. Bu sözünü iki şahit işitip, sonra söylerlerse, talak vaki olur.

Bayılanın, delirenin, ilaçla veya içki içerek sarhoş olanın abdesti bozulur.
Talak veren erkeğin uyanık olması lazımdır. Sarhoşun sözü ile veya mektubu ile talak vaki olur. Şafii mezhebinde, sarhoşun sözü ile, talak vaki olmaz. (Mecmuai Zühdiyye)

Sarhoş iken, bilmeyerek küfre sebep olan bir şey söyleyenin imanı gitmez. Mürted olmaz. Ancak sarhoş iken, zevcesini boşaması, alışverişi sahih olur. (Emali kasidesi)

Sarhoş iken, ne söylediğini bilerek kıldığı namazları sahih olur, borçtan kurtulur ancak namaz kılmakla hasıl olacak büyük sevaba kavuşamaz.

Boşanmadan evlenilmez
Sual: Bir olay yüzünden hapse düştüm. Karım, uzun yıllar hapiste kalacağımı sanarak, hemen gidip başka biri ile evleniyor. Bu olaydan hiç haberim olmadı. Çok geçmeden hapisten çıktım. Karım, yeni kocasından ayrılıp tekrar benimle evlendi. Ama boşanınca iddet bekleme diye bir şey varmış, biz iddet beklemedik. Günah oldu mu?
CEVAP
O sizin zaten nikahlı eşiniz idi. Siz onu boşamamıştınız. Onun başkası ile evlenmesi caiz değil idi. Tekrar sizinle beraber olması için iddet beklemesi gerekmez, hatta nikah da gerekmez. Ama her zaman nikah tazelemek iyi olur. Siz boşamadan hanımınız başkası ile asla evlenemez. Başkası da eşini boşamadan sizinle evlenemez.

Boşamak niyetiyle
Sual: Bir kimse, hanımını boşamak niyetiyle (Babanın evine git!) gibi kinayeli bir söz söylese, hanımı da, (Boşamak niyetiyle mi söyledin?) dese, o da, inkâr edip, (Hayır, gezmek için git demek istedim) dese hanımını boşamış olur mu?
CEVAP
Evet, boşamış olur; çünkü burada niyet geçerlidir.

Boşanma dilekçesi
Sual: Hanımla avukata gidip, boşanmaya karar verdik diye bir dilekçe yazdırdık. Dilekçeye, ayrılmaya karar verdik diye imza atınca, dinen bir talak mı vaki oldu?
CEVAP
Evet.

Tehditle boşatmak
Sual: Şâfiî mezhebinde işkenceyle zorlananın sözüyle talak vaki olmadığını bilen Hanefî bir erkek, talak vermesi için tehdit edilince, boşamanın sahih olmaması için, Şâfiî mezhebini taklit edebilir mi?
CEVAP
Evet, edebilir.

Talak olmaz
Sual: Beyim, (Şart olsun seni yalnız olarak hiç bir yere göndermem) dedi. Ondan habersiz teyzeme gidip gelsem talak vaki olur mu?
CEVAP
Beyiniz göndermediği için talak vaki olmaz. Beyiniz duysa da, yine talak vaki olmaz.

Talak-ı bain
Sual: Boşamak niyetiyle hanımına, (Seni eşim olarak tutarsam Allah benim canımı alsın) demekle, bir talak-ı bain olur mu?
CEVAP
Evet.

İddet müddeti içinde talak
Sual: S. Ebediyye’nin talak bahsinin başında, (Ric’i olsun, bain olsun, üçten az olarak boşanmış kadına, iddet zamanındayken tekrar talak verilebilir) deniyor. Bir talak vermekle kadın zaten boş oluyor. İkinci talak vermesi geçersiz değil mi?
CEVAP
(İddet zamanındayken tekrar bir talak verilebilir) deniyor; çünkü o kadın hâlâ o adamın hanımı sayılıyor. Erkek, nafaka vermek mecburiyetinde oluyor. Kadın da bu iddet müddeti bitmeden başkasıyla evlenemiyor. Ölüm iddetinde de kadın, iddet bitmeden başkasıyla evlenemiyor, ölen adamın hanımı sayılıyor. Ölüsüne bakabiliyor.

Talak-ı selase
Sual: S. Ebediyye’de, başka başka üç zamanda birer kere boşamanın talak-ı selase [üç boşama] olacağı bildiriliyor. Bir kimse, hanımına peş peşe (Seni boşadım, seni boşadım, seni boşadım) dese veya birer saat arayla üç ayrı yerde (Seni boşadım) dese, yine talak-ı selase olur mu?
CEVAP
Evet, üç bağ da kopmuş olur.

Sen bana haramsın
Sual: S. Ebediyye’de, (Erkek zevcesine (Sen bana haramsın)deyince, niyet etmese bile, bir talak-ı bain vaki olur) deniyor. Bu söz kinayeliyse niye niyet gerekmiyor? Sarih yani açık bir sözse niye talak-ı ric’i olmuyor?
CEVAP
Bu, istisna bir sözdür. (Sen bana haramsın) sözü, kinaye olmasına rağmen, bunda, sarih söz gibi niyete gerek kalmıyor. Kinaye söz olduğu için de talak-ı bain oluyor.

Sen haramsın
Sual: Nikâh kıyılırken, boşama yetkisi verilmiş olan kadın, kocasına (Sen haramsın) dese boşama vaki olur mu?
CEVAP
Boşama olmaz. Eğer, (Sen bana haramsın) derse o zaman bir talak-i bain olur. (Hindiyye)

Çünkü bir erkek, nikâhı olmayan bütün kadınlara haramdır. Sen bana haramsın denince, kime haram olduğu bildiriliyor. O zaman da, talak vaki oluyor.

Birinci talakı tasdik
Sual: Avukata gidip, (Karımı boşamaya karar verdim) diye bir dilekçe yazdırdım. Avukat bana (Ciddi olarak hanımından ayrılmayı kabul ediyor musun?) diye sorunca da, evet dedim. Sonra pişman oldum. Dilekçeye (Boşamaya karar verdim) diye imza atınca, bir talak mı vaki oldu? Avukat sorunca evet demem ikinci bir talak mı?
CEVAP
Boşamaya karar verdim denince, yani geçmiş zaman şeklinde söylenince, bir talak vaki olur. Avukata evet denince, birinci söz tasdik edilmiş olur. İkinci bir talak yani boşama olmaz.

Hanımına kızım demek
Sual: Hanımıyla telefonda konuşana, (Kiminle konuştun?) dense, o da, (Kızımla konuştum) dese veya hanımını gösterip (Bu benim kızım) dese nikâha zararı olur mu?
CEVAP
Hayır, zararı olmaz. Yalan söylemiş olur. Bunun gibi, bizzat hanımına, (kızım), (anam) veya (kız kardeşim) demekle de talak olmaz, ama böyle söylemek doğru değildir. (Artık, bundan sonra, anam, bacım ol!) denirse, bir talak-ı bain olur.

Mubahla sarhoş olmak
Sual: Gıda, ilaç gibi, mubah bir şey yiyip içmekle sarhoş olanın, sarhoşken söylediği sözle boşama geçerli olur mu?
CEVAP
Geçerli ve geçersiz olduğunu bildiren muteber fıkıh kitapları vardır.(Redd-ül muhtar, Hindiyye)

Böyle durumlarda ihtiyata riayet etmelidir.

Şarta bağlı boşama
Sual: Bir kimse, hanımına, (Falan yere gidersen, üç talakla boş ol!) dese, hanımının da, o yere gitmesi mutlaka gerekiyorsa, bunun kurtuluş çaresi var mıdır?
CEVAP
Evet, çaresi vardır. Hanımını bir talakla boşar. İddet zamanı bittikten sonra, hanımı boş olduğu için, artık gidilmesi gereken yere gider. Daha sonra, hanımla tekrar nikâh kıyarlar. Hanımı artık oraya gitse de, üç talakla boşanmış olmaz. Bağın biri koptuğu için, kalan iki bağ ile evliliğe devam ederler. (Nimet-i İslam)

Nikâh ve talak
Sual: (Erkek cünüpken, kadın da hayzlıyken, nikâh yapılmaz ve boşama da geçerli olmaz) deniyor. Dinde böyle bir şey var mıdır?
CEVAP
Hayır, nikâh da, talak da geçerlidir. Hayzlıyken boşamak bid’attır, haramdır, fakat boşama yine geçerli olur. (Redd-ül-muhtar)

Nikâh kıyarken
Sual: Günümüzde, çok kimse, boşamakla ilgili hükümleri bilmiyor. Üç talakla boşamalar çok oluyor. O zaman da, pişman olunca geri dönüş imkânı olmuyor. Şâfiî’ye göre bir çıkış yolu bırakılması için, ilk nikâh Şâfiî’ye uygun yapılmasa, mesela dînî nikâh kıyılırken kızın babası veya velisi orada bulunmasa uygun olur mu?
CEVAP
Evet, iyi olur. O zaman, ileride üç talakla boşama gibi bir durum olursa, Şâfiî’ye göre nikâh kıyma imkânı olur.

Öfkeliyken boşamak
Sual: S. Ebediyye’de, (Kinaye söyleyince, boşamaya niyet ettiyse veya öfkeliyse bir bain talakla boşamış olur) deniyor. Bu ifadeden, öfkeli olunca, kinaye söz söylese, mesela (babanın evine git) dese, fakat boşamaya niyet etmese de yine boş olduğu mu anlaşılıyor?
CEVAP
Evet, kadaen boşamış oluyor. İbni Abidin hazretleri buyuruyor ki:
Talak müzakeresi ile, öfke hali de niyet hükmündedir. Bir kimse (sen benden üç defa) dese, boşamaya niyet etmişse yahut talak müzakeresi halindeyse, kadın boş olur. Öfke ve müzakere hallerinde, niyetsiz talak vaki olur. Öfke veya müzakere, kadaen yani hukuken [mahkemece] niyetin yerini tutar. (Redd-ül muhtar)

Talak müzakeresi demek, karı koca arasında, kavga esnasında boşanma konusunun görüşüldüğü durumdur.

Boşama çeşitleri
Sual: Sünnete uygun boşama nasıl olur?
CEVAP
Boşama, sünnete uygun ahsen ve hasen talak ile bid’at talak olmak üzere üçe ayrılır:
1- Ahsen talak:
Zifafa girilmemiş bir kadını, iddeti tamam oluncaya kadar, bir daha boşamamak üzere, cinsel ilişki vâki olmayan bir temizlik halinde, yalnız bir talak-ı ric’i ile boşamak, hem sünnete uygun, hem de hasenkısmına göre ahsen yani daha güzeldir.

2- Hasen talak:
Zifafa girmiş hanımını, içinde cinsel ilişki vâki olmayan bir temizlik halinde bir kere boşadıktan sonra, iddet tamam oluncaya kadar üç ayrı temizlik zamanında, hayz görmeyen kadınlardan olduğu takdirde de, cima etmeksizin ayrı ayrı üç ayda, üç defa boşamaktır. Bu da sünnete uygundur.

3- Bid’at talak:
Birinci ve ikinci kısma aykırı olan talak şeklidir. Böyle boşama geçerli olmakla beraber, haramdır. Bir temizlik müddeti içinde bir defada üç kere boşamak veya üç ayrı temizlik zamanında boşayacak şekilde ara vermeden, ayrı ayrı üç defada boşamak, iki talakı bir defada veya ayrı ayrı zamanlarda vermek, cinsel ilişkide bulunduğu temizlik müddeti içinde ve bir de, kadın hayzlıyken yapılan boşamadır. Nifas da hayz gibidir. Yani lohusalık hâlinde de boşamak bid’attir. (Mecmua-i Zühdiye)

Zifafa girmeden önce
Sual: Zifafa girmeden önce verilen talak geçerli olur mu?
CEVAP
Evet, geçerli olur. Talak, zifafa girmeden önce verilirse, kadın iddet beklemeksizin ayrılmış olur.

Bir kimse zifafa girmediği hanımına (Sen üç defa boşsun) dese, boşama, sayı ile söylendiği için boşama vâki olur, fakat ayrı ayrı yapılan boşamada, üç talakın yalnız birincisi vâki olup, ondan sonraki ikinci ve üçüncüsü geçerli olmaz.

Zifafa girilmiş kadında ise, boşamaların hepsi vaki olur. Bu sebeple kocanın, zifafa girdiği hanımı hakkında yaptığı üç boşama için, (Yalnız birinci boşamayı kastetmiştim) demesi geçerli olmaz, yani üç boşama da vaki olur.

(Bir kere boşsun) veya (iki kere boşsun) yahut (üç kere boşsun) denilse, kadın zifafa girilmiş olsun veya olmasın, boşama, ancak söylenilen sayıya göre gerçekleşir.

Bir kimse zifaf görmüş hanımına (Sen boşsun, sen boşsun) dese iki boşama vâki olur. Eğer maksadının, ilk söylediğini kuvvetlendirme olduğunu söylerse, bu sözü dini bakımdan tasdik olunur, ama kadaen yani hukuken iki boşama vâki olur Bir şeye niyet edilmezse, o zaman dinen de iki boşama olur. (Mecmua-i Zühdiye)

Şaka ve yanılma
Sual: Hanımına şaka olarak (Boşadım) demekle, bunu yanılarak, dil sürçmesiyle söylemenin hükmü aynı mıdır?
CEVAP
Aynı değildir. Şakayla söylemek, bilerek, şuurlu söylemektir. Dil sürçmesi ise, insanın elinde olmayan bir durumdur.

Şaka ile yanılma arasındaki fark, şaka yapanın, hem kadaen, hem de dinen, yanılanın ise yalnız kadaen yani hukuken boşaması vâki olur. Yani yanılarak söylenince dinen talak olmaz. (Mecmua-i Zühdiye)

Delinin ve uyuyanın boşaması
Sual: Delinin, bunağın, baygın olanın ve uyuyanın boşaması geçerli olur mu?
CEVAP
Gerek hiç iyileşmesin, gerekse bazı vakitlerde iyi olsun, delinin, hastalığı halinde boşaması geçerli olmaz. Aklı başındayken söylerse boşaması vâki olur. Bunağın, bayılmışın ve uyuyanın boşaması da geçerli olmaz. (Mecmua-i Zühdiye)

Zifaf olmamışsa
Sual: Zifafa girilmemiş olan kadını sünnete uygun boşamak için, hayzdan temizlenmesini beklemek gerekir mi?
CEVAP
Hayır. (Mecmua-i Zühdiye)

Hayızlı kadını boşamak
Sual: Kadına, hayız halindeyken (Boşsun) dense, boşama geçerli olur mu?
CEVAP
Hayızdan temizlenene kadar boş olmaz. Hayızdan temizlenince boşama gerçekleşmiş olur. (Mecmua-i Zühdiye)

Boşama vaki olur demek
Sual: Erkek, (Evden çıkarsan, boşama vâki olur) derse, yani açıkça (Sen boşsun) ifadesini kullanmazsa, hanımını boşamış olur mu?
CEVAP
Hayır. Burada boşamanın kime veya hangi kadına yönelik olduğu belirtilmediği için, yani (Boşama vâki olur) sözünün, kim için söylendiği belli olmadığı ve açıkça (Sen boşsun) denmediği için, boşama vâki olmaz. (Evden çıkarsan sen boşsun) denirse, o zaman boşama gerçekleşir. (Mecmua-i Zühdiye)

Boşadın mı?
Sual: Birine, (Hanımını boşadın mı?) dense, o de (Evet) dese, hanımını boşamış olur mu?
CEVAP
Evet, bir talak-ı ric’i olur. Niyeti bain de olsa, üç talak da olsa, yine bir talak-ı ric’i olur. (Mecmua-i Zühdiye)

Boşsun demek
Sual: Erkek hanımına, iple bağlı değilsin anlamında, yani “boş” kelimesinin talakla hiç ilgisi olmayan bir anlamını kastederek (Boşsun) dese, yine talak vâki olur mu?
CEVAP
Dinen boşama olmaz, kadaen yani hukuken bir talak-ı ric’i olur.(Mecmua-i Zühdiye)

Bana haramsın
Sual: Hanımına, (Bana haramsın) demekle, boşama gerçekleşir mi?
CEVAP
Evet, boşama niyeti olmasa da, böyle demekle boşama gerçekleşmiş olur. (Mecmua-i Zühdiye)

Sen boşandın
Sual: Bir kimse, evlendiği dul hanımına, (Sen boşandın) dese, hanımını boşamış olur mu?
CEVAP
Eski kocasından talakla değil de, ölerek boşanmışsa, talak vâki olur.(Mecmua-i Zühdiye)

Senden boşum
Sual: Erkek hanımına, (Ben senden boşum) dese, boşama gerçekleşir mi?
CEVAP
Hayır. Bu sözle erkek boşamayı kastetse bile boşama vâki olmaz, çünkü erkek boşanmaz, kadın boşanır. Kadın, (Ben kendimi boşadım) der de, kocası tasdik ederse, o zaman niyete bakılmaksızın kadın boş olur. (Mecmua-i Zühdiye)

Nikâhını bağışladım
Sual: (Sana nikâhını bağışladım) demekle talak olur mu?
CEVAP
Evet, olur. (Mecmua-i Zühdiye)

Beni boşa!
Sual: Bir erkek, (Beni boşa) diyen karısına, (Seni boşamazsam iki elim kurusun) dese, boşama vâki olur mu?
CEVAP
Evet, hanımını boşamış olur. (Mecmua-i Zühdiye)

Zevcelikten uzaklaştırdım
Sual: Hanımına, (Seni hanımlıktan uzaklaştırdım) demekle, boşama gerçekleşir mi?
CEVAP
Evet, boşamaya niyet etmese de boşama vaki olur. (Mecmua-i Zühdiye)

Hanımın var mı?
Sual: (Senin hanımın var mı?) diye sorulduğunda, (Yok) cevabını verilirse, talak vâki olur mu?
CEVAP
Hayır. Boşamaya niyet etse bile, nikâhı inkâr, talak olmayacağı için, talak vâki olmaz. (Mecmua-i Zühdiye)

Şartlı boşama
Sual: (Falancayla konuşursan boşsun) veya (Şu eve girersen boşsun) denildikten sonra, falanca dediği kimse ölse ve o ev bahçe olsa, ne olur?
CEVAP
Yapılan şartlı boşama, hükümden düşer. (Mecmua-i Zühdiye)

Bir boşama için üç imza
Sual: Eşimle anlaşmalı olarak boşanmaya karar verdik. Üç nüsha boşanma metni hazırlayıp imzaladık. Böyle üç nüshaya üç imza atmakla bir talak mı oldu? Yemin etmek de böyle midir?
CEVAP
Boşanma anlaşmasına bin tane de imza atılsa, bir talak olur. Bir kimse, hanımına, (Seni boşadım) dese, sonra hanımının duymadığını sanarak tekrar, (Seni boşadım dedim, duymadın mı?) dese yine bir talak olur. Tekrar, (Anlamıyor musun, seni boşadım diyorum) diye, ilk söylediğini hatırlatmak için söyleyince bir talak olur. Boşadığını hatırlatmak maksadıyla bin kere söylese, ayrı bir boşama olmaz, eskisini açıklamak olur. Ne niyetle söylediğini ancak erkek bilebilir. Onun sözü geçerlidir. Yalan söylerse sorumlu kendisi olur. Hanımına günah olmaz. Hatırlatmak için değil de, üç kere boşamak için, (Seni boşadım, seni boşadım, seni boşadım) derse üç talak olur. Önceki söylediğini hatırlatmak maksadıyla defalarca söylese, bir talak olur. Hanımına bir kere, (Seni boşadım) dedikten sonra hanımı (Beni boşadın mı?) diye sorsa, o da (Evet, boşadım dedim ya) dese yine bir talak olur. Yani ilk söylediğini bildirmiş olur, ikinci bir talak olmaz. Başkaları, (Hanımını boşadın mı?) diye sorsa, o da önceki boşadığını bildirmek için, (Evet, boşadım) dese ikinci bir talak olmaz. Böyle kaç kişi sorarsa sorsun, bir talak olur.

Bu durum yeminde de aynıdır. Aynı şeyi kuvvetlendirmek amacıyla, peş peşe veya başka zamanlarda defalarca, (Vallahi şunu yapmayacağım) diye yemin etse, bu yeminini bozunca yine bir yemin kefareti gerekir, çünkü sonraki yeminler birinci yemini hatırlatmak, vurgulamak için söylenmiştir. Ayrı bir yemin değildir. Vurgulamak için değilse, hepsi ayrı yemin olur.

Yemin ve talak
Sual: (Şart olsun) veya (Üçten dokuza şart olsun…) denince, dinen boşama gerçekleşir mi?
CEVAP
Bir kimse, o sözün boşamada kullanıldığı biliyorsa, öyle söyleyince, boşama geçerli olur. Bilmiyorsa boşama olmaz. Yani şart olsun demenin, (Hanımımı boşadım) anlamında olduğunu bilmiyorsa, boşama olmaz.

Şarta bağlı talak
Sual: Bir kimse, (Şu işi yaparsam veya şu kişiyle konuşursam hanımım boş olsun) dese, bu şartından vazgeçebilir mi?
CEVAP
Hayır. Şarta bağlı talak veren, bundan vazgeçemez. (Nimet-i İslam)

Mektupla boşamak
Sual: S. Ebediyye’de, (Öldüğünü işitip veya boşadığını bildiren mektubunu alıp, başkasıyla evlendikten sonra, birinci kocası gelirse, ikinci nikâhı bâtıl olur) yazıyor. Birinci kocası, boşadığını mektupla bildiriyor. Mektupla boşamak sahih olduğuna göre, niye nikâh bâtıl oluyor?
CEVAP
Birinci kocası, boşadığını mektupla bildirmiyor. Başkaları onun öldüğünü veya boşadığını mektupla bildiriyorlar. Sonra kendisi gelip, (Öldüğümü veya boşadığımı mektupla bildirmişler, ama ben ölmedim de, boşamadım da…) diyor. Mektupta yazılanların yanlış olduğunu bildiriyor. Yani mektubu gönderen başkalarıdır.

Tehditle boşamanın hükmü
Sual: (İmam-ı a’zama göre, tehditle yapılan boşamanın geçerli olması gibi, sarhoşun boşamasının da geçerli olması, yanlıştır. Bu, akla, mantığa aykırı bir zorbalık) gibi çirkin ifadeler kullanılıyor. Sarhoşun ve tehdit edilenin boşaması geçerli değil mi?
CEVAP
İmam-ı a'zam hazretlerinin bildirdiği hükme kim itiraz edebilir ki? İtiraz edenin sözüne itibar edilmez. Her önüne gelenin, din hakkında muteber kitaplarda olmayan şeyleri söylemesi dikkate alınmaz. Bahsedilen konu bütün fıkıh kitaplarında açıkça bildiriliyor. Birkaçı şöyledir:
Şakadan da söylese, sarhoş da olsa, boşama geçerlidir. (Dürr-ül muhtar, Redd-ül muhtar)

İçki içerek sarhoş olan kimsenin sözüyle talak geçerli olur. Fakat bilmeden yediği ot sarhoş etse, o hâliyle hanımını boşasa, boşaması geçerli olmaz. Sarhoş ettiği bilinen benc otu veya benzeri ot ise talak geçerli olur. İmam-ı a'zam Ebu Hanife ile İmam-ı Ebu Yusuf'a göre, hububat, bal, şeker gibi şeylerden yapılan içkiyi içen kimse, sarhoş olup, karısını boşasa, talak vâki olmaz. İmam-ı Muhammed'e göre ise bu gibi şeyleri içip, sarhoş olan kimsenin de, talakı vâki olur. Fetva da böyledir. Bir kimse, tehdit edilerek karısını boşarsa, talak geçerli olur.(Hindiyye)

Sarhoşun ve tehdit edilen kimsenin sözüyle veya mektubuyla talak vaki olur. Mektup hanımının eline vardığı anda, boş olur. Delinin, çocuğun, bunağın, baygının ve uyuyanın söylemesiyle talak olmaz.(S. Ebediyye)

Mecmua-i Zühdiyye’de, tehditle boşamanın sahih olduğu bildirilirken,(Üç şeyin ciddisi de, şakası da ciddidir) hadis-i şerifi nakledilmektedir. İki hadis-i şerif:
(Üç şeyin şakası da, ciddisi gibi sahihtir: Nikâh, boşamak, boşamaktan vazgeçmek.) [Ebu Davud]

(Deli ve bunak hariç, herkesin boşaması geçerlidir.) [Tirmizî]

Demek ki, sarhoşun boşaması sahih olduğu gibi, tehditle boşamak da sahihtir.

Yabancı dille boşama
Sual: Bir erkek hanımına, (Ben seni boşadım) diye yabancı bir dilde söylese, mesela İngilizce (I have divorced you), Fransızca (Je t'ai divorcé ma femme), Arapça (Tallaktüki) veya (Enti tâlikun) dese, bunları ciddi veya şaka olarak söylese, hanımı mânasını anlamasa, dinen boşama vâki olur mu?
CEVAP
Evet, boşama vâki olur.

Zaruretsiz boşanmak
Sual: (Erkek, hanımını boşayabildiğine göre, boşamanın günah olmadığı anlaşılıyor. Kadının da boşanmayı istemesi günah olmaz)deniyor, doğru mu bu? Kadının meşru bir sebep yokken boşanmayı istemesi günah değil mi?
CEVAP
Erkeğin de sebepsiz yere hanımını boşaması uygun değildir. Çünkü Peygamber efendimiz “sallallahü aleyhi ve sellem”, (Allah'ın en çok buğzettiği helâl şey talaktır) buyuruyor. Allahü teâlânın böyle buğzettiği şeyi zaruretsiz yapmamalı. Allahü teâlâ, boşayan erkeğe buğzettiği gibi, zaruretsiz kocasından boşanmak isteyen kadına da buğzeder. Bir hadis-i şerif:
(Zaruretsiz boşanmak isteyen kadına, Cennetin kokusu haramdır.) [İbni Mace, Ebu Davud]

Zaruri bir sebep olmadan, kadın kocasından ayrılmayı isterse büyük günaha girmiş olur.

Talakı lambaya benzetmek
Sual: Bir yerde okudum, (Talak, lambayı söndürmek gibidir. Tekrar yanması için düğmeyi açmak [tekrar nikâh kıymak] lazımdır. Dinden çıkanın nikâhının gitmesi ise, elektriğin kesilmesi gibidir. Elektrik gelince [tekrar imana gelince] nikâh geri gelir, ama bununla üç boşama hakkından biri gitmiş olmaz) deniyor. Bu doğru mudur?
CEVAP
Benzetme hoşsa da, bu hâliyle eksik ve yanlıştır. İki türlü talak [boşama] vardır. Biri talak-ı ric’i, diğeri talak-ı bâindir. Talak-ı bâinde, boşanınca hemen düğmeye basmakla lamba yanmaz, yani nikâh yenilense de geçerli olmaz. İddet beklemesi lazımdır. Üç talakta ise, düğmeye bin kere basılsa yine yanmaz. Talak-ı ric’inin hükmü de farklıdır. Talak bahsi öyle birkaç cümleyle anlatılamaz.

Sükût ikrardan gelir
Sual: S. Ebediyye’de, (Bekâr bir kadını velisi izinsiz nikâh etse, kız işitince susarsa veya gülerse yahut sessiz ağlarsa, kabul ettiği anlaşılır) deniyor. Sükûtun ikrardan geldiği anlaşılıyor. Bir kadın, kocası boşamadığı hâlde, her yerde, (Kocam beni boşadı) diye yalan söylüyor. Kocası duyunca, ses çıkarmıyor veya gülüyor. Bu durumda bu kimse, karısını boşamış sayılır mı?
CEVAP
Hayır, boşamış sayılmaz. Dinde benzetme, kıyas her yerde olmaz. Kıyası da ancak müctehid olan âlimler yapar.

Boşamada kullanılan kelimeler
Sual: S. Ebediyye’de, (Bir erkek, hanımına, “Seni boşadım” dese, bu açık bir sözdür, şaka olarak veya şaşırarak da söylese, hattâ mânâsını bilmese bile, boşama gerçekleşmiş olur. “Seni bıraktım, seni terk ettim” kelimeleri açık söz kabul edilir) deniyor. Hanımın elini tutmuştum. (Bırak beni, mutfakta işlerim var) dedi. Ben de, mutfağa gitmesi için (Bıraktım) dedim. Böyle demekle, boşama oldu mu? Bazen de, hanıma (İşin yok) anlamında, (Öğleden sonra boşsun) veya (Yapacak bir işin yok) anlamında, (Boşsun) diyorum. Böyle söylemekle boşama gerçekleşiyor mu?
CEVAP
Öyle söylemekle boşama olmaz. Çünkü iki mânâya gelen kelimeler, hangi mânâda söylenmişse o geçerli olur. Birincisinde el bırakılıyor, ikincisinde yapılacak işin olmadığı bildiriliyor.

Boşanmamak için
Sual: Bir erkek hanımına, (Namaz kılmazsan seni boşadım. Çok Kur’an okuyorsun, Kur’an okursan da boşsun) dese, kadın, namazda Kur’an okuyunca boşanmış olur mu?
CEVAP
Elbette boşanmış olur. Kadın boşanmak istemezse, her namazı cemaatle kılmalı. Kocasıyla, oğluyla, amcasıyla, dayısıyla veya diğer mahremleriyle namazı cemaatle kılmalı. Hiçbiri yoksa camiye gidip imama uyarak kılmalı. Bu da mümkün olmazsa, başka bir kadın imam olup, onunla beraber kılmalı. Bunlardan birini yaparsa, hem namaz kılmış, hem de Kur'an okumamış olur, boşanmaktan da kurtulur. Bunları yapamazsa, bir talakla boşanmış olur. Erkek isterse, evliliği iki talakla devam ettirebilir. İstemezse, iddet sonunda, bain olarak boşanmış olur.

Şu partiye oy verirsen
Sual: Fanatik bir erkek, eşine, (Şu partiye oy vermezsen seni boşarım) dese, eşi de o partiye oy vermese, eşi boş olur mu?
CEVAP
Erkek durumu öğrenince, boşadım demedikçe kadın boş olmuş olmaz. Boşadım derse boş olur. Ama istenirse, evliliğe, kalan iki bağla devam edilir. Ric’i talak olacağı için, eski nikâha dönmek niyetiyle hanımının elini tutar veya öperse, tekrar nikâh yapmadan iki bağ ile evliliğe devam eder. İddet sonuna kadar bunu yapmazsa, bain olarak boşanmış olur. O zaman da, yeniden nikâh yapılır, kalan iki bağ ile evliliğe devam edilir.

Mail yazmak, konuşmak mıdır?
Sual: Biriyle konuşmayacağına yemin eden, ona mail yazsa veya telefonuna mesaj atsa, konuşmuş sayılır mı? Bu yolla yapılan boşama sahih olur mu?
CEVAP
Hanefî mezhebinde, bunlar konuşmak hükmüne girmez. Yazmak, konuşmak demek değildir. Bunun gibi ekmek yemeyeceğine yemin eden, simit yese Hanefî’de yeminini bozmuş olmaz. Fakat mektup yazarak hanımını boşamak sahih olduğu gibi, mail, mesaj veya telefonla da, hanımını boşamak sahihtir. Mektup veya mail yazmak, sesli veya sessiz mesaj göndermek yahut telefonla konuşmak; birini vekil edip, onunla haber göndermek gibidir. Vekile yaptırılan iş, bu yollarla da yapılabilir. Ama bu yollarla ibadet edilmiş olmaz. Mesela, bir kimse, kıldığı namazı ve okuduğu Kur’anı videoya alsa, her namaz vakti videoyu çalıştırınca, namaz kılmış ve Kur’an okumuş olmaz. Ezan da böyledir. Çünkü ibadet vekile yaptırılmaz, o ibadeti bizzat kendimizin yapması lazımdır.

Örgüte giriş yemini
Sual: Bir gizli örgüte girerken, (Bu örgütten ayrılırsam ve buradaki gizli bilgileri başkalarına söylersem eşim benden boş olsun)dedirterek, nikâh üzerine yemin ettirseler, örgütten çıkanın veya onların hainliklerini söyleyenin eşi, boş olur mu?
CEVAP
Bir kimse, (Örgütten çıkarsam hanımım boş olsun) dese, örgütten çıkınca hanımı bir talakla boş olur, kalan iki bağ ile, evliliğe devam ederler. Eski nikâha döndüm diyerek, hanımının elini tutması yeter.

Diyelim örgütçüler, işi daha sıkı tutup, (Örgütten çıkarsam, hanımımın üç talakla boş olması için yemin ediyorum) dedirtmişlerse, örgütten çıkmak istiyorsa, hanımını bir talakla boşar. İddet bittikten sonra, örgütten çıkar. Örgütten çıktığı zaman evli olmadığı için artık hanımı üç talakla boş olmuş olmaz. Nikâh yapıp, kalan iki bağ ile evliliğe devam ederler.

Mâlikî'de talak üzerine yemin edenin hanımı boş olmuyor, yemin kefareti vermesi gerekiyor.

Eğer böyle bir ihtiyaçtan dolayı Mâlikî mezhebini taklit ederse, Mâlikî'de hanımı boş olmaz, yemin etmiş olur, yemin kefareti vermek yeterlidir. Yani bir talakla boşamaya da gerek yoktur. Böyle bir zaruret olunca, Mâlikî mezhebini taklit etmek gerekir.

Talak üzerine yemin
Sual: (Talakı şarta bağlamak caizdir, fakat Allah’tan başka bir şey üzerine yemin etmek şirktir) diyorlar. Nasıl yemin etmek şirk oluyor?
CEVAP
Allah'tan başkasına yemin etmek veya ettirmek caiz değildir. Mesela, (Anamın, babamın veya çocuğumun ölüsünü göreyim yahut hanımımın boş olması için yemin ediyorum) demek gibi. (Babamın başı için, annemin canı için, Kâbe için, namus için, hanımımın boş olması için yemin ediyorum) demek de, Allah'tan başkası için yemin etmek olur. Üç hadis-i şerif:
(“Babam hakkı için” diyerek yemin etmeyin! Yemin, Allah ismiyle olur.) [İbdâ]

(Emanet, yani namus için yemin eden, bizden değildir.) [Ebu Davud]

(Allah'tan başka bir isimle yemin eden kâfir olur.) [Tirmizî]

Allah'tan başka şeyleri, Allah'tan kıymetli bilmek elbette küfür olur. Allah'ı, ana babanın ölümünden ve hanımını boşamaktan daha üstün bilmeli, yemini bunlar üzerine değil Allah üzerine yapmalıdır.

Allah'ın sevmediği şey
Sual: Erkek veya kadının, hiçbir sebep yokken, eşini bırakıp, sırf hoşuna gittiği için, başka biriyle evlenmesi dinen mahzurlu mudur?
CEVAP
Eğer eşinin önemli bir suçu yoksa, boşamak için bir bahane aramak yanlış olur. Bir âyet-i kerime meali:
(Eğer hanımlarınız size itaat ederlerse, artık onları üzecek bir yol aramayın!) [Nisa 34]

Bu konudaki hadis-i şeriflerden birkaçı:
(Allahü teâlâ, zevki için boşanan erkekleri ve kadınları sevmez.)[Taberânî]

(Evlenin, boşamayın! Allah zevkine düşkün erkek ve kadınları sevmez.) [Taberânî]

(Allah'ın en çok buğzettiği helâl şey talaktır.) [Ebu Davud, İbni Mâce, Taberânî, Hâkim, Beyhekî]

(Allahü teâlâ, zevki için evlenip boşanan erkeklere ve kadınlara lânet eder.) [Taberânî, İ. Süyûtî]

(Evlenin, boşanmayın! Boşanınca Arş-ı a’lâ titrer.) [Ebu Nuaym, İbni Adiy]

(Zaruretsiz, kocasından boşanmak isteyen kadına, Cennetin kokusu haramdır.) [Tirmizî, Ebu Davud, İbni Mâce, Dârimî]

Bu hadis-i şerifler de gösteriyor ki, câiz olsa da, ciddi bir sebep olmadan boşanmamalıdır.

Küfre düşenin nikâhı da gider
Sual: Karı kocadan biri küfre düşerse, nikâhı gider mi? Bu husus, talak sayılır mı?
CEVAP
Karı kocadan biri küfre düşerse, imanı gittiği gibi, nikâhı da gider. Fakat nikâhın gitmesi talak sayılmaz. Hem imanı, hem de nikâhı yenilemek lazımdır. İmam-ı Muhammed'e göre, küfre düşünce, nikâhın bozulması talak olur. Eğer üç kere küfre girilirse, üç talak vâki olur. Ama fetva İmam-ı a'zama göredir, buna göre küfre düşen karı veya kocanın, imanı gider, iman gidince nikâh da gider. Fakat bu husus, talak sayılmaz. Üçten çok küfre düşülse de, imanını her sefer yenilediği gibi, nikâhını da yeniler. (R. Nâsıhîn)

.

Kadına da boşanma hakkı

Sual: Bir kadın, boşanma hakkı kendi elinde olmak üzere nikahlanmak için ne yapması gerekiyor?
CEVAP
Tam İlmihal Seadet-i Ebediyye’de diyor ki:
Kadın, boşanmak benim elimde olmak üzere seninle evlendim der ve erkek de bunu kabul ettim derse, kadının boşanması kendi elinde de olur. Erkek eşine (İşin, senin elinde olsun) veya (Kendini sen boşa)yahut (Diler isen boşsun) gibi cümlelerden birini söylerse, kadın, ancak o oturumda kendisini boşayabilir. Kocası (Ne zaman istersen kendini boşa) derse, o oturuma mahsus olmaz. Kadın istediği zaman, kendini boşayabilir.

Kendisine boşanmak hakkı verilen kadın, kocasına (Seni boşadım)derse, boşanma işi gerçekleşmez. (Kendimi boşadım) demesi lazımdır. Nikah yapılırken kadın, (Ne vakit istersem, kendimi senden boşamak üzere...) diyerek, şart ederse, erkek de, nikah yapılırken, bu şartı kabul ettim derse, böyle şartlı nikah sahih olur ve kadın da boşanmak hakkına sahip olur. Erkek boşanma hakkını verse, kadın (Ben boşanma hakkını istemem) dese de, hakkını red etmiş olmaz. Dilediği zamanda, kendini boşayabilir. Erkek nikah yaparken,(Boşanmak senin elinde olmak üzere, seni nikah ettim) derse, nikah sahih olup, boşanmak hakkı kadının elinde olmaz. Fakat, önce kadın, (istediğim zaman, boşanma hakkı elimde olmak üzere sana nikahlandım) der, erkek de, (kabul ettim) derse, hem nikah sahih olur, hem de, boşanmak kadının elinde olur.

Sual: Nikah kıyılırken, kadının boşanma hakkını almasını tavsiye eder misiniz?
CEVAP
Tecrübelerimize istinaden söylüyoruz. Genelde kadın erkeğe göre daha duygusaldır. Olaylarda tez etkilenir. Hislerine mağlup olur. Zaruri haller hariç, boşanma hakkını almasını tavsiye etmeyiz.

.

Nikah nasıl tazelenir

Sual: Nikâh nasıl tazelenir?
CEVAP
Nikâh tazelemek demek, yeniden nikâh kıymak demektir. Bunu bir hocanın nezaretinde yapmak gerekmez. Yalnız birinin nikâhı tazelemesi yetişmez. Erkek ile hanımının, iki erkek veya bir erkekle iki kadın şahit yanında nikâhı tazelemeleri lazımdır. Kolaylık olmak için, nikâhını yenilemeye, hanımından vekâlet almalı.

Nikâh tazelemek için hanımdan vekâlet aldıktan sonra, iki erkek şahit yanında, (Öteden beri, nikâhlım olan hanımımı, onun tarafından vekâleten ve tarafımdan asaleten kendime nikâh ettim) denirse nikâh tazelenmiş olur. Eğer önceki nikâh sahih değil ise bu nikâh sahih olur. Erkek hanımından vekâlet almadan kendi kendine şahitler huzurunda nikâh tazeleyemez.

Kadının nikâh tazelemek için eşine (Nikâhımızı kıymak üzere seni vekil ettim) demesi yetişir. Vekillikten azletmedikçe ömür boyu bu vekâlet geçerlidir. Vekâlet verirken şahit gerekmez.

Hanımdan vekâlet alarak, tecdid-i iman ve tecdid-i nikâh duası fâsık da olsa iki Müslüman şahit yanında okunursa, o iki kişi de, bu duanın nikâh tazelemek duası olduğunu bilirlerse, nikâh yine tazelenmiş olur. İki erkek veya bir erkek ile iki kadın şahit olmadan sadece bu duayı okumakla nikâh tazelenmez.

Erkek ve kadın şahitlerin müslüman, akıllı ve baliğ olmaları şarttır. Nikâhı tazelenecek erkek ve kadını tanımaları da gerekir. Dede, nine, baba, anne, amca, hala, dayı, teyze, evlat, torun, kardeş, yeğen de şahit olabilir.

Camide imam efendi, tecdid-i iman ve nikâh duasını cemaatle birlikte okursa, cemaat birbirlerine şahit olmuş, nikâhları da tazelenmiş olur.

Tecdid-i iman ve tecdid-i nikâh duası şöyledir:
(Allahümme innî ürîdü en üceddidel îmâne vennikâha tecdîden bi-kavli lâ ilâhe illallah Muhammedün resûlullah.)

Vekâleten nikâh tazelemek
Sual: Evli olan karı kocanın, ikisinin de vekâletini alan kişi, onlar yokken nasıl nikâh tazeler?
CEVAP
Nikâh tazelemek, yeniden nikâh kıymak demektir. Vekil, nikâhları tazelenecek karı kocayı tanıyan, iki erkek Müslüman şahit yanında, (Vekili olduğum filan kadını, vekili olduğum filan kimseye tezvic ettim) derse, nikâhları tazelenmiş, yani yeniden nikâhları kıyılmış olur.

Şâfiî'de nikâh tazelemek
Sual: (Şâfiî mezhebinde nikâh tazelemesi yoktur) deniliyor. Şâfiî'de insan küfre düşmez mi? Nikâhını yenilemezse nikâhsız mı duracaktır?
CEVAP
Şâfiî'de de nikâh tazelemesi vardır. Şâfiî'de nikâh kıymak, Hanefî'den farklı olduğu gibi, nikâh tazelemek de farklıdır. Farklı diye, (Nikâh tazelemek yok) denmez. Nikâh tazelemek, yeniden nikâh kıymak demektir. Şâfiî'de nikâh, Hanefî'dekinden farklıdır. Dine aykırı bir iş yaparak veya söz söyleyerek küfre düşen Hanefî, tevbe edip tecdid-i iman yaptıktan sonra hanımından vekâlet alarak, hanımını tanıyan iki erkek şahit yanında nikâh tazeleyebilir. Yahut o iki şahidin yanında,(Öteden beri, nikâhlım olan hanımımı, onun tarafından vekâleten ve tarafımdan asaleten kendime nikâh ettim) derse nikâhı tazelenmiş olur. Şâfiî’de ise, kadın kocasına, nikâh tazelemek için vekâlet veremez. Nikâh tazelemede, erkeğin kayınpederinin yani karısının babasının bulunması şarttır. İki salih erkek yanında nikâhını tazeleyebilir. Yani nikâh kıyabilir. Bir de Şâfiî’de, küfre sebep olan şeye iddet zamanı içinde tevbe ederse, tecdid-i nikâh lazım olmaz.

.

Doğum kontrolü ve kürtaj

Sual: Çocuk olmaması için tedbir almak mesela prezervatif kullanmak caiz mi?
CEVAP
Evet caizdir.

Sual: Kadın çocuk olmaması için spiral kullansa, caiz mi?
CEVAP
Evet.

Sual: Erkek, hanımı razı olmadığı halde, çocuk olmaması için tedbir alabilir mi veya hanımını tedbir almaya zorlayabilir mi?
CEVAP
Hayır.

Sual: Kürtajın, tıptaki ve dindeki yeri nedir?
CEVAP
Tıp yetkilileri diyor ki:
"Kürtajın riskleri gebelik büyüdükçe artar. Özellikle büyük gebeliklerde kürtaj esnasında çok kanama olabilir. Kanama durdurulamaz ise tehlike arz edebilir. Onun için kürtaj ilk aylarda yapılmalıdır. Kürtajın yasal sınırı 10 hafta, yani 2,5 aydır. Bundan sonra kürtaj olmak illegaldir. O halde kürtaj için gecikmemeli, 2,5 ayı aşmamaya gayret etmelidir. Kürtaj imkanına ulaşmamış binlerce bayanın gayri sıhhi metotlarla gebeliğini kendi kendine sonlandırmasında meydana gelen ağır hastalıkla hayatını kaybettiği acı bir gerçektir. O halde kürtaj meşru yollarla yapılmalıdır. Yasalara göre 18 yaşından büyük ve evli olan kadınlar, hem kendi, hem de eşlerinin rızası ile kürtaj olabilir. Resmen evli görülmeyen kadınlarda eş rızası aranmaz. 18 yaşından küçükler ise ancak veli veya vasilerinin onayı ile kürtaj olabilirler."

Dinimizde ise, özürsüz çocuk aldırmak haramdır, yasaktır. Hele fakirlikten korkarak, rahmindeki çocuğu öldürmek, haksız yere cana kıymak, yani cinayet olduğu gibi, evlat hakkını da tanımamaktır, büyük günahtır. Ananın veya süt emen diğer çocuğun ölümüne sebep olan bir özür varsa, uzuvları teşekkül etmeden çocuk aldırmak caiz olur. Kütüb-i sittedeki, (İnsan, anne karnında nutfe [sperma] olarak 40, aleka [embriyo] olarak 40, et parçası olarak da 40 gün kalır. Bundan sonra ruh verilir) mealindeki hadis-i şerifini de esas alan âlimler, bir özürden dolayı, 1 aydan 4 aya kadar kürtaja izin vermişlerdir. (Redd-ül Muhtar)

Başka sebep olmasa da, İslam terbiyesi ile yetiştirememek korkusu özür olur. Yani İslam terbiyesi verememek niyetiyle dört aydan önce çocuk aldırmak caiz olur. (S. Ebediyye)

Çocuk sahibi olmak

Sual: Çocuk olmamasının sebepleri nelerdir?
CEVAP
Çocuk olmaması, bazıları için en büyük sıkıntı ve problemlerinin başında geliyor. Aile huzursuzluğundan tutun boşanmalara kadar gidiyor. Kusur bazen kadında bazen de erkekte olur. Bazen her ikisinde de olabilir.

Çocuk olmamasının sebeplerinin başında daha çocukken geçirilen hastalıklar, psikolojik rahatsızlıklar, yanlış ve zararlı beslenme, aşırı sıcağa soğuğa dikkat etmeme yüzünden bedende meydana gelen tıbbi arızalar gelir. Çocuğu olmayan eşler bu arızaya çok büyük ihtimalle daha çocukluklarında, gençliklerinde yakalanmışlardır.

Bir kısmı da yanlış beslenme yüzünden yakalanmış olabilir. Çünkü hadis-i şerifte buyuruluyor ki:
(Gelin, ilk hafta yoğurt, ayran, sirke, turşu ve ekşi yememelidir! Bunlar çocuk olmasına engel olabilir. Sirke yiyen kadının hayz görmesi zahmetli olur ve hayzı düzensiz olur. Ekşi elma yemek hayz kanını keser. Bu da başka bir hastalık meydana getirir.)

Bir kısmı da, evliliğin başında, birkaç sene çocuğumuz olmasın diye aldıkları yanlış tedbirlerle, sonraki senelerde çocuklarının olmamasına zemin hazırlarlar.

Çocuk olmama sebepleri iyi araştırılmalı. Şuna da inanılmalı ki, tıp çok ilerlediği halde hâlâ eksiklikleri vardır. Yanlış tedavilerin ve bilinçsizce kullanılan ilaçların zararları çoktur. Tedavide çok hassas olunmalı, gelişigüzel ilaç kullanılmamalı. Hele kocakarı ilaçlarını ehil bir doktora sormadan kullanmamalı.

Uzman doktorların, kısırlık sebepleri ve önleyici tedbirleri hususundaki yazıları şöyledir:

İNFERTİLİTE (kısırlık)
Eşlerin çocuk sahibi olma arzularına rağmen bir yıl içerisinde hamilelik elde edilmemesine infertilite (kısırlık) adı verilmektedir. Korunmayan çiftlerin %85’inde bir yıl içerisinde hamilelik oluşması beklenir. İnfertilite %30-40 arasında erkek, %40-50 arasında bayana ait nedenlerle ortaya çıkmaktadır. Çiftlerin %25’inde erkek ve kadın faktörü birlikte bulunmaktadır. %10-15’inde bütün araştırmalara karşılık infertiliteyi açıklayabilecek bir neden bulunamamaktadır.

İlk ziyarete eşlerin birlikte katılması ve değerlendirilmesi tedavi yönünden oldukça önemlidir. Çocuk arzusuyla başvuran çiftlerin doktoruna ve merkezine tam bir güven içinde olması, hiçbir şey saklanmaması, sorulara açık yüreklikle cevap verilmesi ve hiçbir konunun utanma duygusuyla gizlenmemesi gerekir.

Kadının muayenesi sadece üreme organlarının değil bütün vücudun değerlendirilmesine yönelik olarak yapılır. Bazı hormonal hastalıklar (tiroid bezi ve şeker hastalığı gibi) üreme organlarının fonksiyonunu yakından etkilemektedir. Muayenede tespit edilecek ek rahatsızlıklar tedavi öncesinde ortadan kaldırılmalıdır. Kadında mevcut olabilecek mikrobik-iltihabı rahatsızlıklar yapılacak tetkiklerle tanımlanarak tedavi edilmelidir. Bu nedenle rahim ağzından ve vajenden örnekler alınarak inceleme yapılır.

Kadına ait infertilite nedenleri:

Tüplere ait nedenler
Hamilelik oluşabilmesi için spermlerin (erkek hücresi) rahim ağzı ve rahim içini geçerek tüplerden yumurtaya ulaşması gerekmektedir. Bu nedenle tüplerin açıklığını ve görevlerini yerine getirme yeteneğine sahip olup olmadığı gösterilmelidir. İnfertilite nedenlerinin yaklaşık %35 ini tüplere ait bozukluklar oluşturmaktadır. İlaçlı rahim filmi (HSG) tüplerdeki tıkanıklığı ve oluşmuş hasarı gösterebilir. HSG filminde bir bozukluk varsa tanı amaçlı laparoskopi önerilebilir. Tüpler kapalı, hasar görmüş veya yapışık bulunursa cerrahi olarak düzeltilebilir. Ancak ameliyat ile sonuç alınamayacağı düşünülüyor ise tüp bebek yöntemi tedavide en iyi alternatiftir.

Yumurtlama problemleri
Düzensiz ve anormal yumurtlama, kısırlığı oluşturan nedenlerin ortalama %5-25 ini oluşturur. Normal koşullarda her ay yumurtalıklardaki yumurtalardan bir tanesi gelişip büyüyerek çatlar ve yumurtlama (ovulasyon) meydana gelir. Yumurtlamanın olmaması âdet düzensizlikleri ve infertilitenin en önemli nedenidir. Bir bayanda yumurtlamanın olmadığı ya da âdet görse bile ovulasyonsuz seyrettiğini gösterebilmek için bir takım testler yapılır.Yumurtalıkların rezervi ve ilaç uyarısına verecekleri cevap âdetin 2. veya 3. günü yapılacak hormon testleri ve ultrasonografik görüntü ile tespit edilebilir. Yumurtlama olmadığı tespit edilirse ilaç tedavisi ile yumurtlama sağlanabilir.

- Rahim kaynaklı problemler
- Karın iç zarı ile ilgili problemler (Endometriozis)

Genellikle yumurtlama âdetin ortalarına rastlar. Eşlerin bu dönemlerde bir arada olmaları döllenmenin şansını artırır. [Yani, kadınlarda iki âdet arasındaki temizlik süresinin ortasında yumurtlama olur. Bu günlerde eşler birada olursa çocuk olma ihtimali yükselir. Mesela temizlik günü 14 gün ise 6-8. günler arasında yumurtlama şansı yüksek demektir.]

Yaş faktörü
Normal şartlarda korunmayan bir çift için evliliğin birinci yılında hamile kalma şansı %85’tir. İkinci yılında, birinci yıl gebe kalamayan %15 oranındaki kadınların %10’u da ikinci yıl gebe kalır. [İkinci yıldan sonra gebe kalınmazsa, eşlerin kısırlık tedavisi görmeleri gerekir.] İlerleyen yıllarda bu oran giderek düşer. Kadınlarda yaş ilerledikçe gebelik şansı da giderek azalır, 40 yaş ve üzerinde gebe kalma oranı %10’un altına düşer. Yumurtalar gelişse ve ovulasyon meydana gelse de, yumurtaların kolayca döllenebilmesi oldukça güçtür.

Açıklanamayan (izah edilemeyen) infertilite
Ancak bazen çiftlere yapılan bütün testler normal bulunmaktadır. Bu durumda açıklanamayan yani izah edilmemiş infertiliteden bahsedilir. Öncelikle aşılama tedavisi denenir. Aşılama tedavileri başarısız olduğunda infertilite sebepleri yeniden değerlendirilerek tüp bebek gibi diğer yardımcı üreme teknikleri uygulanabilir.

Erkeğin değerlendirilmesi
Erkeklerin muayenesi gerektiğinde üroloji uzmanı tarafından yapılmaktadır. Öncelikle yapılması gereken semen analizidir. Ardından gerekiyorsa hormon tetkikleri, mikrobiyolojik ve serolojik testler, ultrasonografi yapılabilir. Erkek infertilitesi tedavisinde son yıllarda uygulanan teknikler ile hızlı bir ilerleme kaydedilmiştir. Özellikle mikroenjeksiyon tekniği, daha önceden tedavi edilmeyen erkeğe ait birçok infertilite faktörüne çözüm getirmiştir.

Erkeğe ait infertilite nedenleri:
- Hormonal bozukluklar
- Genetik bozukluklar
- Sebebi bilinmeyen
- Varikosel
- Kriptorşidizm (inmemiş testis)
- Sperm taşıyıcı kanallara ve organlara ait nedenler
- İmminolojik (bağışık sistemine ait) nedenler
- Kullanılan ilaçlar, aşırı sıcak ortam, sistemik hastalıklar

Teknolojideki bütün ilerlemeler sayesinde, üreme tedavisinde elde edilen inanılmaz gelişmeler çocuk sahibi olamayan çiftlere yeni umutlar sunmaktadır.

Yapılan tetkik ve tedaviler sonucunda ilaç tedavisi yetersiz kalacak olursa tüp bebek ve mikroenjeksiyon metotları ile çocuk sahibi olunabilir. Bu iş ile ilgili olarak güvenilir hastanelerin tüp bebek merkezlerine müracaat edilebilir. Türkiye Hastanesi’nde de bu işlemleri yapacak kadro bulunmaktadır.

Yukarıda yazılan rahatsızlıklara yakalanmamak için:
Kız çocuklarını dünyaya geldikleri andan itibaren üşütmemeli, alt temizliğine dikkat etmeli. Altı ıslak bırakılmamalı. 6 ayda bir idrar tahlili yapılmalı. En ufak bir akıntıda, idrar kaçırmada, idrar yanmasında hekime gitmeli.

Çocukluk çağında geçirilen kabakulakta eğer hastalık testisleri, kızlarda yumurtalıkları tutmuş ise üreme hücrelerini tahrip ederek kısırlığa yol açabilir. Bu hastalıktan korunmak için kabakulak aşısı yapılmalıdır. Eğer kız çocukları genital bölge tüberküloz hastalığına yakalanmış ise tüplerde tıkanma yapabilir. Rahimde yapışıklıklar yaparak çocuk olmasına engel olabilir. Mantar hastalıkları da akıntı, spermde tahribat yapabilir. Üreme organlarındaki en ufak şikayette hekime gitmek iyi olur.

Çocukluktan itibaren dikkat edilecek hususlar (Kızlar için)
1- Bebeklik döneminden itibaren üşütmeyecek.
2- Dondurma, soğuk meşrubat, kola gibi soğuk şeyler yiyip içmeyecek.
3- Kabakulak, kızamıkcık, kızamık, verem aşıları yapılacak.
4- Alkol, sigara içilmeyecek.
5- Banyo yapılırken üşütülmeyecek. Özellikle özür halinde iken denize girip üşütülmeyecek.
6- Acılı baharatlı gıdalardan fazla yemeyecek. Kışın üşütmeyecek, özellikle yumurtalıklar korunacak.
7- Ateşli hastalıklarda mutlaka hekime gidecek.
8- Evli gençler birbirini kırmayacak, üzmeyecek. Beslenmesine dikkat edecek. Hastalıklardan korunacak.

Çocukluktan itibaren dikkat edilecek hususlar (Erkekler için)
1- Kabakulak, kızamıkcık, kızamık, verem aşıları yapılacak.
2- Alkol, sigara içilmeyecek. [Bunlar bazı erkeklerde iktidarsızlık sebebidir.]
3- Erken yatıp erken kalkılacak.
4- Acılı baharatlı gıdalardan fazla yemeyecek. Kışın üşütmeyecek.
5- Testisler darbelere karşı korunacak. Ateşli hastalıklarda mutlaka hekime gidilecek. Sünnet dikkatli yapılacak.
6- Evli gençler birbirini kırmayacak, üzmeyecek. Beslenmesine dikkat edecek. Hastalıklardan korunacak.

Evliliğin ilk yıllarında
Evliliğin ilk yıllarında bilinçsizce yapılan doğum kontrolleri ileride çocuk olması üzerinde zararlı olabilir. Rahim içi araçları steril konulmazsa iltihaplanmaya, yabancı cisim reaksiyonuna yol açabilir. Doğum kontrol hapları hormonal dengeyi etkileyebilir. Yeni evlilerin hemen doğum kontrolü uygulamaması iyi olur.

Aşırı üzüntü, stres, sinir sistemini bozar
Stres hem hormon dengesini bozar hem de eşler arasındaki cinsel hayatı etkiler. Eşler tam boşalamaz, zevk almaz, temaslar işkence halini alır. Bu durumda hem yumurtlama hem de sperm yapımı etkilenir. Stresin etkisi ile erken boşalma olabilir. Yine stresten dolayı uterus hareketleri artar ve yumurtayı atabilir. Erken boşalmaya bağlı yeterli sayıda sperm rahime gitmeyebilir. Onun için eşlerin stressiz, sıkıntısız, sakin ortamlarda ve istekli oldukları zamanda birlikte olmaları gerekir.

Bünyenin çocuk tutmaması
Bünyenin çocuk tutmaması denen şey hormon yetersizliğinden veya rahim ağzının tam kapanmamasından dolayı çocuğun düşmesidir. Bu şekilde olan çiftler evvela hormonlarının durumunu öğrenecekler. Bir bozukluk var ise tedavi ettirecekler. Rahim ağzının durumu mutlaka kontrol edilecek. Darlık, yetmezlik, enfeksiyon var mı diye bakılacak. Yatak istirahatı yapılacak. Strese girmek, sinirlenmek, ağır kaldırmak, fazla çalışmak olmayacak. Bu ailelerde bir de genetik tarama yapılıp kromozomal bozukluk var mı diye bakılmalı.

Kısırlığa dair alametler görülünce
Acılı baharatlı yiyecekler, çok soğuk içecekler, yasaklanmalı. Hiç bir zaman ezbere ilaç kullanmamalı. Ezbere kullanılan yanlış ilaçlar, yumurta ve sperm üzerine zararlı etkide bulunabilir. Özellikle böbrekleri ve yumurtalıkları üşütmek, testislere darbe gelmesi kısırlığa yol açabilir.

Çocuk olmuyorsa
Yukarıdaki bilgilere uyulduğu halde evli çiftler çocuk sahibi olamamış ise kesinlikle ezbere ilaç kullanmamalı, komşu tedavilerine rağbet etmemeli. Aksi halde tedavi zorlaşır veya imkansız hale gelir. Bu hastalıklar artık kısırlık merkezi bulunan tam teşekküllü hastanelerde yapılmaktadır. Böyle bir merkeze bağlanmalı sistematik bir şekilde kısırlık sebepleri araştırılmalı. Hastaya en uygun tedavi metodu seçilmeli. Tüp bebek merkezleri içinde kadrosu iyi, güvenilir yerlere gitmelidir.

Bunlara rağmen hiçbir tıbbi arıza olmasa bile çocuk olmayabilir. Çocuk da bir rızktır. Rızkı veren Allahü teâlâdır. Dilerse verir dilerse vermez.

Çocuk da bir rızktır
Sual: Eşimde ve bende çocuk olmaması için hiçbir tıbbi engel olmadığını doktorlar söylüyorlar. Buna rağmen çocuğumuz olmuyor. Eş dost yüzünden, yani onların dedikoduları yüzünden sıkıntı yaşıyoruz. Bunda bizim suçumuz olmadığı halde, bu da kaderden midir?
CEVAP
Her şey takdir iledir. Kaderin, iyisi, kötüsü, tatlısı, acısı, hep Allahü teâlâdandır. Kader, Allahü teâlânın, olacak şeyleri ezelde bilmesidir. Kaza, kaderde bulunan şeyleri, zamanı gelince yaratmasıdır.

Çocuk olması veya olmaması da takdire bağlıdır. Allahü teâlâ, takdirine göre sebepler yaratmaktadır. Sebeplere yapıştıktan sonra, yani tıbbi bir engel kalmadıktan sonra eşler dua eder, (Ya Rabbi, çocuk hakkımızda hayırlı ise, bize nasip eyle) derler. Dua kabul olursa çocuk olur. Çocuk olması için tedbir almak ve sebeplere yapışmak lazımdır. Mesela tıbbi yasakları çiğneyip de, suçu kadere yüklemek doğru değildir.

Çocuk istemek normaldir. Ancak her çocuk mutlaka hayırlı olur mu? Çok az da olsa, çocuk bir kimsenin dünya ve ahiret felaketine sebep olabilir. Ne olursa olsun çocuk olmasını değil de, mutlaka hayırlı olanını istemelidir. Hayırsız bir evlat yerine çocuksuzluğu tercih etmelidir!

Esas hayat, ahiret hayatıdır. Muhteşem bir hayat sürülse de, dünya geçicidir. Akıllı, ahiretini düşünüp, (Ya Rabbi çocuk hakkımda hayırlı ise nasip et) diye dua eder.

Ahir zamanda çoluk çocuk sahibi olmamak daha iyidir. İmam-ı Gazali hazretleri buyuruyor ki:
Peygamber efendimiz, (İkiyüz yılından sonra, sizin en iyiniz, hafifülhâz olandır) buyurdu. Hafifülhâz nedir, dediklerinde, (Hanımı ve çocuğu olmayandır) buyurdu. (Ebu Ya’la)

Seyyid Abdülhakim Arvasi hazretleri de (Bu zamanda çocuğu olmayan şükür secdesi yapsın) buyurmuştur.

Kur'an-ı kerimde mealen buyuruluyor ki:
(Hoşlanmadığınız şey sizin iyiliğinize; sevdiğiniz şey de, kötülüğünüze olabilir. Siz bilmezsiniz, Allah bilir.) [Bekara 216]

Çocuğun olması, nimet olduğu gibi büyük tehlike de olabilir. Kur'an-ı kerimde çocuk için (fitne) buyuruluyor. Buradaki fitne, imtihan demektir. Çocuk imtihanından yüzümüzün akı ile çıkmak kolay değildir. Onun için daima hakkımızda hayırlı olanı istemeliyiz!(Hadika)

Erkek çocuk olması için:
Duanın kabul olması hakkında yazıda bildirdiğimiz gibi düzgün itikada sahip olup, haramlardan kaçıp, dinimizin emrine uyanın ve şartlarına uygun dua edenin duası muhakkak kabul olur. Böyle salih bir kimse, yatağa girince, önce İhlas suresini okur. (Ya Rabbi, bana bir oğul ihsan edersen ismini Muhammed koyacağım) der. Böyle dua edenin, Allahü teâlânın izniyle erkek çocuğu olur. (Şir’a şerhi)

Yine aynı kitaptaki hadis-i şerifte buyuruldu ki:
(Hanımı hamile iken, elini onun karnına koyup, “Bismillahi ahadis samed ellezi lem yelid ve lem yuled. Ya Rabbi, bu çocuğun ismini Muhammed aleyhisselamın hürmetine, Muhammed koydum” derse, bu çocuk erkek olur.)

Yine aynı kitapta, (Kadın, hayzdan temizlendikten sonra beş gün içinde hamile kalırsa, çocuğu erkek olur. Beşinci günden sekizinci güne kadar olursa kız olur) deniyor.

Sual: Âhir zamanda çoluk çocuk sahibi olmamanın daha iyi olduğunu bildiren hadis-i şerif var. Bu zamanda, birden fazla çocuk sahibi olmak caiz değil mi? İslam âlimleri kaç çocuk sahibi olmayı tavsiye ediyorlar?
CEVAP
Peygamber efendimiz (Ahir zamanda, sizin en iyiniz çoluk çocuğu olmayandır) buyuruyor. Yani çocuk sahibi olmamak tavsiye ediliyor. Eskiden ise, (Ben ümmetimin çokluğu ile iftihar ederim) buyurarak çok çocuk sahibi olunmasını tavsiye ediyordu.

Âhir zamanda çocukları İslam terbiyesiyle yetiştirmek çok zordur. Çocuk çoğaldıkça bu zorluk artar. Terbiye edebilecek olan, istediği kadar çocuk sahibi olur. Belli bir sayısı yoktur.

Bebeğin cinsiyeti
Sual: Tüp bebek yoluyla, istenen cinsiyette çocuk sahibi olmak mümkünmüş. Çocuğun cinsiyetini böyle tayin etmek dinen mahzurlu mudur?
CEVAP
Hayır, mahzurlu değildir. Belli bir sayısı yoktur.,

.

Evlat edinmek

Sual: Çocuğu olmayan bir bayanım. Evlatlık almak istiyorum. Nasıl yapayım?
CEVAP
Alınan evlatlık, büyüyünce erkek ise size, kız ise beyinize yabancı olur. Yabancı bir kimse ile beraber kalmak ise caiz değildir. Bu bakımdan evlatlık alırken, kardeşlerinizden birinin oğlunu veya beyinizin kardeşlerinden birinin kızını alırsanız mesele kalmaz.

Yahut, aldığınız erkek bebek, kız kardeşlerinizden birini veya erkek kardeşlerinizden birinin hanımını emerse, sizin yeğeniniz olacağı için yabancı olmaz.

Kız bebek alınca da, beyinizin kız kardeşlerinden biri veya kardeşlerinin hanımlarından biri emzirirse, beyinizin yeğeni olacağı için ona yabancı olmaz.

Sual: Evlatlığa miras düşer mi?
CEVAP
Evlatlık alınan çocuk, dinen mirasçı olamaz. Ancak sağlığınızda, malınızın bir kısmını veya tamamını hediye etmenizde hiçbir mahzur yoktur.
Mal kaçırmak niyetiyle evlatlık olmak doğru değildir. Sağlığında, evlatlığa mal vermek caizdir.

Sual: Evlatlık alınan çocuğa oğlum veya kızım demek caiz midir?
CEVAP
Bu benim oğlumdur veya bu benim kızımdır demek haram olur. Fakat çağırırken, yahut onlardan bahsederken oğlum, kızım demekte mahzur yoktur.

Evlatlığa (Biz senin öz anan-baban oluruz) demek günah olur. Kur'an-ı kerimde mealen buyuruluyor ki:
(Allah, evlatlıklarınızı öz oğullarınız olarak tanımadı.) [Ahzab 4]

Hadis-i şerifte de buyuruluyor ki:
(Babası olmadığını bildiği halde, kasten birine “Bu benim babam” diyene Cennet haram olur.) [Buhari]

Sual: Kızını veya oğlunu birine evlatlık verince, o çocuğun hakkı senden gidiyor mu? Yoksa devam ediyor mu?
CEVAP
Gitmez, devam eder.

Sual: Ahirette o çocuk anne babasından hak talep eder mi?
CEVAP
Elbette, kötü bir kimseye verilmişse niye namaz kılmayan içki içen birine verdin diye sorabilir.

Çocuğu birine evlatlık verirken müslüman bir aileye ve dini öğretecek birine vermek lazım. İstenildiği zaman geri alınabilir. Çocuğu iyi terbiye edip etmediği kontrol edilmelidir. Evlatlık verince onların çocuğu olmuş olmaz. Miraslarını almaya dinen hak kazanmaz. Erkek ise evin hanımına yabancı olur, büluğa erince o evde kalamaz. Kız ise evin erkeğine yabancıdır. Baliga olunca o evde kalamaz. Bunun gibi zararları vardır.

Sual: Evlatlık öz evlat gibi olur mu? Yani yanında başı açık gezebilir mi, nikah düşer mi?
CEVAP
Evlatlık edinmenin dini bir yönü yoktur. Yani o çocuk yabancı olur. Nikah düşer, evlenilir, yanında açık durulamaz.

Sual: Üstümüze kaydı yapılan evlatlığımın ateist babası şimdi çocuğu istiyor. Vermek zorunda mıyız?
CEVAP
Hayır vermek zorunda değilsiniz. Verip de çocuğun dinsiz yetişmesine sebep olmamak gerekir.

Evlatlık yabancıdır
Sual: Mutezile kafalı bir yazar, (Evlat edinilen çocuk, evlatlık alan karı kocaya mahrem olur) diyor. Evlatlık yabancı değil mi?
CEVAP
Elbette yabancıdır. Evlatlığı mahrem ve kendi öz evladı gibi bilmek, cahiliye âdetlerindendir. İslamiyet bu âdeti kaldırmıştır. Bir âyet-i kerime meali:
(Allah, evlatlıklarınızı öz oğullarınız kılmadı.) [Ahzab 4]

.

Evladın ölümüne sabır

Sual: Küçük çocuğumuz öldü. Ana-baba olarak çok ağladık. Bize günah oldu mu?
CEVAP
Ağlamak merhametten ileri gelir. Ağlamak günah olmaz. Bağırıp çağırıp isyan etmek günahtır. Çocuğun ölmesi, malın elden çıkması, gözün kör, kulağın sağır olması, bir uzvun telef olması gibi, insanın isteği ile ilgisi olmayan musibetlere sabretmekten daha faziletli sabır yoktur. Sabredenlere verilen sevabın miktarını Allahü teâlâdan başkası bilmez.

Musibetlere sabır, sıddıkların derecesidir. Bunun için Peygamber efendimiz şöyle dua ederdi:
(Ya Rabbi, bana öyle yakîn ver ki, musibetler bana kolay gelsin!)[Tirmizi]

Oğlu İbrahim ölünce de, (Ya İbrahim, ölümüne çok üzüldük. Gözlerimiz ağlıyor, kalbimiz sızlıyor. Fakat, Rabbimizi gücendirecek bir şey söylemeyiz) buyurmuştu.

(Bir çocuk ölünce, Allahü teâlâ, bildiği halde, meleklerine sorar:
- Kulumun çocuğunu aldınız, kalbinin meyvesini kopardınız. Peki kulum buna ne dedi?
- Ya Rabbi, hamd edip teslimiyet gösterdi.
- O kuluma Cennette bir ev yapıp, adını da, “Hamd evi” koyun!)[Tirmizi]

Bunları Cennete götürün
Kıyamette Allahü teâlâ, müminlerin çocukları için, (Bunları Cennete götürün) buyurur. Melekler, çocukların Cennete girmesini söylerler. Çocuklar, (Ana-babamız hani?) derler. Melekler, (Onlar sizin gibi günahsız değildir. Görülecek hesapları var) derler. Çocuklar ağlaşır, (Ana-babamızı almadan girmeyiz) derler. Cenab-ı Hak, çocuklara buyurur ki:
(Ey yavrular, haydi gidin, ana-babanızı da alıp Cennete girin!)[Nesai]

Hadis-i şeriflerde buyuruldu ki:
(Küçükken ölen çocuklar, ana-babaları ile karşılaşınca, ellerinden tutup, ana-babaları Cennete girinceye kadar, onlardan ayrılmazlar.) [Müslim]

(Hiçbir Müslüman yoktur ki, büluğa ermemiş bir çocuğu ölsün de, Allahü teâlâ, bol rahmeti sebebiyle, onu Cennete koymasın.)[Buhari, Nesai]

(Üç evladı ölmüş olan bir Müslüman ateşe girmez.) [Buhari, Müslim]

(Kimin bâlig olmamış üç evladı ölmüşse, bu çocuklar, onu ateşten koruyan bir kale olur, ölen evlat iki, hatta bir olsa da...)[Tirmizi]

Peygamber efendimiz, (Üç çocuğu ölen, Cennete girer) buyurdu. Oradakiler, (İki çocuğu ölen de mi?) diye sual edince, (İki çocuğu ölen de Cennete girer) buyurdu. (Ya bir çocuğu ölen?) diye tekrar sual edilince, buyurdu ki: (Allah’a yemin ederim ki, bir çocuk doğup hemen ölse, annesi sabredip sevabını Allahü teâlâdan beklerse, annesini Cennete götürür.) [Taberani]

Yine buyurdu ki:
(Alan da, veren de Allahü teâlâdır. Çocuğu ölen o kadına taziyede bulunun. Sabretsin, ecrini görecektir.) [Müslim]

Musibete uğrayanı teselli etmelidir. Bir hadis-i şerifte buyuruldu ki:
(Çocuğu ölen kimseyi teselli edene Cennet hırkası verilir. Musibete uğrayanı teselli eden, onun sevabı kadar sevap kazanır.) [Tirmizi]

Sual: Çocuğum yok veya öldü diye fazla üzülmek uygun mu?
CEVAP
Hayır. Hadis-i şerifte buyuruldu ki:
(Allahü teâlâ sevdiği kulu kendisine bağlar. Çoluk çocuğu ile meşgul etmez.) [Deylemi]

Belanın geliş sebepleri
Sual: Bazı hadis-i şeriflerde, Peygamberi sevenin, çeşitli musibetlere maruz kalacağı ve Ona düşmanlık edenin ise, mal ve evladının çok olacağı bildiriliyor. Bunların açıklaması nasıldır?
CEVAP
İnsanlara dert, bela, musibet birkaç bakımdan gelir:
1- Bunlardan biri işlediğimiz günahlar sebebiyledir. İmam-ı Rabbani hazretleri buyuruyor ki: Belaların gelmesine sebep günah işlemektir. Kur'an-ı kerimde mealen buyuruluyor ki:
(Size gelen musibet, işlediğiniz [günahlar] yüzündendir.) [Şura 30]

(Sana gelen kötülük, kendindendir, [günahların yüzündendir.]) [Nisa 79]

(Bir millet, kendini bozmadıkça, Allah onların hallerini değiştirmez.) [Rad 11]

2- Bela, hastalık ve musibetler, günahların kefareti [affolması] için gelir. Dünyada musibetlere maruz kalıp da güzelce sabreden kimse, ahirete günahsız gider.
Hadis-i şeriflerde buyuruluyor ki:
(Her musibet, affedilecek bir günah için gelir.) [Ebu Nuaym]

(Mümine gelen her sıkıntı, günahlarına kefaret olur.) [Buhari]

(Müminin günahları affoluncaya kadar bela ve hastalık gelir.)[Hakim]

İnsan kendisine gelen beladan hoşlanmaz. Halbuki günahları affolacak ve güzel sabrederse ahirette büyük nimetlere kavuşacaktır. Kur'an-ı kerimde mealen buyuruldu ki:
(Hoşlanmadığınız şey sizin iyiliğinize; sevdiğiniz şey de, kötülüğünüze olabilir. Siz bilmezsiniz, Allah bilir.) [Bekara 216]

3- Cennette yüksek derecelere kavuşması için mümine musibet gelir. Bunun için Peygamberlere çok bela gelmiştir. Hadis-i şeriflerde buyuruluyor ki:
(Nimete kavuşması için insana musibet gelir.) [Buhari]

(Musibet, kavuşulacak bir derece için gelir.) [Ebu Nuaym]

(Allahü teâlânın hayrını murad ettiği kul, belaya maruz kalır.)[Taberani]

(Kişi, hep sıhhat ve selamette olsa idi, bu ikisi onun helakı için kâfi gelirdi.) [İ.Asakir]

(Mümin, keler deliğine saklansa, ona, eza edecek biri musallat olur.) [Beyheki]

(Dünya, [Cennetteki nimetlerin yanında] mümine zindandır.)[Müslim]
(Allah’ı ve Resulünü seven, belaya [hazırlıklı olsun] zırh giysin!)[Beyheki]

(En şiddetli bela, Peygamberlere, velilere ve benzerlerine gelir.)[Tirmizi]

Demek ki belanın en şiddetlisi, Allahü teâlânın çok sevdiği kimselere geliyor. Belalara sabır, sıddıkların derecesidir. Peygamber efendimiz, kendisine gelecek musibetlere karşı dayanma gücü vermesi için Allahü teâlâya dua ederdi.

4- Bela, imtihan için de gelir. Bakalım kul, Allahü teâlânın gönderdiği belaya razı olacak mı, olmayacak mı? Hadis-i şeriflerde buyuruluyor ki:
(Şüphe edilen altın, ateşle muayene edildiği gibi, insan da bela ile imtihan olur.) [Taberani]

(Ya Rabbi, beni sevene, hayırlı mal ver! Bana düşmanlık edene de çok mal, çok evlat ver!) [İbni Asakir]

Mal ve evlat fitne mi?
Mal ve evlat kötü mü de böyle buyuruluyor? Kur'an-ı kerimde de mealen buyuruluyor ki:
(Mallarınız ve çocuklarınız sizin için elbette bir fitnedir.) [Tegabün 15]
Fitne imtihan demektir. Anarşi, bozgunculuk, günah, şirk, bela, düşman ve daha başka manalara da gelir. Mal ve çocuklar hayırlı olmazsa bela olur, fitne olur.

İnsan, genel olarak malını iyi yolda kullanmaz. Bu bakımdan malı kendisi için düşman olmuş olur. Aslında mal, kılıç gibi bir nimettir. İyi kullanılmazsa sahibini keser. Evlat da, bir nimet iken, iyi terbiye edilmezse, ana-babaları ile birlikte Cehenneme gider. Nimet, düşman olmuş olur. Çoğunluk bu imtihanı kazanmadığı için, mala ve evlada fitne denilmiştir. Mesela, İskoçyalılar, genelde cimri oldukları için, her İskoçyalıya cimri gözü ile bakılır. Belki de içlerinde çok cömert olanları da vardır. Kayserililer, gözü açık olarak bilinir. (Okur-yazar değilim ama Kayseriliyim) denir. Kayseri’de gözü açık olmayan da vardır. Hüküm ekseriyete göre verilir. Peygamber efendimiz, (Zenginlerin ve kadınların çoğunu Cehennemde gördüm) buyurdu. Halbuki Cennete gidecek zenginler ve kadınlar da çoktur. (Ramuz)

(Sizin çokluğunuzla, diğer ümmetlere karşı iftihar ederim) ve(Velud [doğurgan] kadınla evlenin) hadis-i şerifleri, evlenmeyi teşvik etmektedir. Gerekli İslami terbiye verilemediğinden gençler, namaz kılmamakta, dinden uzaklaşmakta, hatta bir kısmı dinsiz ve anarşist olmaktadır. Peygamber efendimiz elbette, böyle gençlikle övünmez. İbni Asakir’in bildirdiği (İki yüz yılından sonra en iyiniz, hanımı ve çocuğu olmayandır) hadis-i şerifi, ortam müsait olmayınca, çoluk çocuk sahibi olmamanın daha iyi olduğunu göstermektedir.

Sual: Küçük çocuklar da ölürken sıkıntı çeker mi?
CEVAP
Bir Müslümanın çocuğu, ölüm döşeğinde iken, 360 melek gelir, o masumun karşısında durup, (Ya masum, müjdeler olsun sana, bugün, ölmüş olan, âbâ ve ecdadını ve bütün komşularını, Hak teâlâdan dile) derler.

Melekler, başına bir şefaat tacı ile gayret ve kuvvet gömleğini giydirip, gözünün perdesini kaldırırlar. Perdeler kalkınca, tâ Hazret-i Âdem aleyhisselamdan beri, geçmiş ecdatlarını görür. Onların bazısı için hazırlanan azabı görünce, haykırıp titrer. Bunu bilmeyenler can çekişiyor zanneder.

Can alıcı melekler gelirler, (Ya masum, âlemlerin yaratıcısı sana selam söyleyip, “Ben onu yarattım, yine bana gelsin. O ruh emanetini ben verdim, yine bana versin. Onun karşılığında ona Cennet ve didar vereyim” buyurdu. Haydi yüzünü çevir, bak) dediklerinde, o masum da, bakar, melekleri görür. Sevinçten coşup titrer ve döşeğinde can vermeye atılır.

Yine o azap içindeki ecdatları gözüne erişince, yine canını vermek istemeyip, (Ey melekler! Allahü teâlâ, akraba ve ecdadımı bana bağışlasın) der. Allahü teâlâ da, (İzzim hakkı için bağışladım)buyurur.

Melekler, (Ya masum, sana müjdeler olsun, Hak teâlâ, imanı olanların günahlarını bağışladı ve bütün dileklerini kabul eyledi) dediklerinde, masum sevinçli iken, masumun anası ve babası suretinde iki huri gelip, kollarını açarak, (Ey evladımız, bizimle gel, biz Cennette sensiz olamayız) derler.

Masumun eline bir Cennet meyvesi verirler. Masum, meyveyi koklarken Azrail aleyhisselam, kendi gibi, bir güzel masum olup, habersizce canını alır ve Cennete götürür.

Orada, yeşil bir sahra vardır. Masum, (Beni buraya niçin getirdiniz) diye sorar.

Melekler şöyle cevap verirler:
Kıyamet yeri vardır. Çok sıcaktır. Bu sahrada, 70 bin rahmet pınarı vardır. Resul-i ekremin havzının başında durup, nurdan bardakları görürsün.

Anan, baban kıyamet yerine geldiklerinde, bu bardakları su ile doldurup, onlara verirsin ve onları bırakma ki, Cehennem yoluna gitmesinler. Çünkü, senin duan, Hak katında makbuldür. Cuma geceleri, yeryüzüne inersin. O vakit Allahü teâlânın selamını, Müslümanlara ulaştırırsın.

Ne mutlu, çocuğu ölüp de, sabreden ana-babaya...

.

Süt kardeşlik

Sual: Bir çocuk bir kadının sütünü emse, çocuk kimlerle süt kardeş olur?
CEVAP
İki yaşından küçük iki çocuk, aynı kadından süt emince, süt kardeşi olur.
Bir çocuk, bir kadının sütünü emince, bu sütün hasıl olmasına sebep olan erkek, bu çocuğun süt babası olduğu gibi, bu erkeğin babası da, süt dedesi, anası da, süt ninesi, kardeşleri de süt amca ve süt halası olur.

Çocuğun, süt anası ve süt babası ile ve bunların anaları, babaları ve kardeşleri ve çocukları ve her kuşaktan torunları ile evlenmesi, ebedi haramdır. Bunlarla soydan akraba olsaydı, yine evlenemezdi. Bu çocuğun çocukları, bunun süt anası veya süt babası ile evlenemez. Çocuğun hanımı, çocuğun süt babası ile ve çocuğun kocası da, çocuğun süt anası ile evlenemez. Aynı kadından emen oğlan ile kız, süt babaları başka olsa ve başka yıllarda emmiş olsalar bile, birbiri ile ve birbirlerinin çocukları ve torunları ile evlenemez.

Sual: Ağabeyimin hanımı, bir kızı emzirmiş. Bu kızla evlenmem haram mıdır?
CEVAP
Evet haramdır. O kız ağabeyinizin kızı sayılır, sizin de yeğeniniz olur. Öz kardeşinin süt kızı ile evlenmek haram olduğu gibi, süt kardeşinin öz kızı ile ve süt kardeşinin süt kızı ile de evlenmek haramdır.

Sual: Ağabeyim, amcamın hanımını emmiş. Amcamın kızı ile evlenebilir miyim?
CEVAP
Evet evlenebilirsiniz.

Sual: Bir çocuk benim hanımımı emdi. Bu çocuğun ablası bana namahrem mi?
CEVAP
Evet yabancıdır.

Sual: Amcamın hanımını emdim. Bu hanım ölünce amcam, başka bir kadınla evlendi. Bu kadın da bana süt annem gibi mahrem midir?
CEVAP
Evet mahremdir; yani yabancı değildir. Süt babanın başka hanımı da mahrem olur.

Sual: Hanımımdan süt emen çocuk büyüdü ve evlendi. Onun hanımı bana yabancı mıdır?
CEVAP
Süt oğlun hanımı, kendi öz oğlunuzun hanımı gibi gelininiz olur yani yabancı değil, mahremdir.

Sual: Sütünü emdiğim kadının kardeşi, yani süt dayım, benim ablamla evlenebilir mi?
CEVAP
Süt annenin ve kocasının yani süt babanın, nesebden ve süt emzirmekle hasıl olan akrabasının hepsi, süt çocuğunun akrabasıdır. Fakat süt çocuğun akrabası, süt annesinin ve süt babasının akrabası değildir. Mesela süt annenin erkek kardeşi, süt çocuğunun bacısı ile evlenebilir. Süt babasının kardeşi de evlenebilir.

Sual: Ağabeyim, amcamın hanımını emmiş. Amcamın kızları benimle de süt kardeş olur mu?
CEVAP
Amcanızın bütün kızları ağabeyinizle süt kardeştir. Sizinle hiç biri süt kardeş olmaz.

Sual: Süt kardeşliğinde, "Süt aşağı akar, yukarı akmaz" sözü doğru mudur?
CEVAP
Böyle bir şeyin aslı olmadığı Nimet-i İslam kitabında yazılıdır. Mesela bir kız, bir kadından süt emse, bu kadının bütün çocukları ile süt kardeş olur. Fakat bu kadının çocukları, emen kızın ablası ve küçük kardeşi ile de evlenebilir. Yalnız bu kız, onlara süt kardeş olur. Büyük-küçük diğerleri süt kardeş olmaz.

Sual: Amcamın büyük kızı, annemi emmiş. Amcamın diğer kızları ile süt kardeş olur muyuz?
CEVAP
Annenizden süt emen büyük kız ile hepiniz süt kardeş olursunuz. Annenizi emmeyen diğer kızların hiç biri, hiçbirinizle süt kardeş olmaz.

Sual: Süt kardeşin süt kızı da, süt kardeş hükmünde midir?
CEVAP
Evet süt kardeş hükmündedir.

Sual: Bir kişi, hanımının süt kızına şehvet ile dokunsa, kendi kızına dokunmuş gibi hürmet-i müsahere hasıl olur mu?
CEVAP
Evet.

Sual: (Bir kadın biberona sütünü sağsa, biberonun içinde inek sütü de olsa ve bu süt başka birinin küçük çocuğuna içirilse, bu çocuk, sütünü içtiği kadının çocukları ile süt kardeş olur mu?)
CEVAP
Kadının sütü, inek sütünden fazla ise süt kardeş olur. Az ise süt kardeş olmaz. Kadın sütü yoğurt yapılsa, çocuğa bu yoğurt yedirilse yine süt kardeş olmaz. (Merakıl felah, Dürer, Tahtavi)

Süt kardeşin kız kardeşi
Sual: Süt oğlunun veya süt kızının kız kardeşi ile evlenmek caiz midir?
CEVAP
Evet caizdir.

Süt kardeş kızı
Sual: Süt kardeşinin veya öz kardeşinin süt kızı ile evlenmek caiz midir?
CEVAP
Hayır caiz değildir. Çünkü kardeşinizin kızı demektir.

Sual: Oğlumun süt anasının kızı ile evlenmem caiz midir?
CEVAP
Evet caizdir.

Sual: Kardeşimin kızını emziren kadının kızı ile evlenmek caiz midir?
CEVAP
Evet caizdir.

Kardeşin süt kardeşi
Sual: Küçük kardeşimin emdiği kadının kızı ile veya bu kadınla evlenmem caiz midir?
CEVAP
Evet caizdir.

Sual: Oğlum, bir kadını emmiş. Bu kadınla evlenmem caiz midir?
CEVAP
Evet oğlunun süt annesi ile evlenmek caizdir.

Sual: Süt kardeşimin yanında başı açık durabilir miyim?
CEVAP
Evet. Normal kardeşinizden farkı yoktur. Dinen kardeşinizin yanında nasıl durabilirseniz onun yanında da öyle durabilirsiniz.

Sual: Çocuklarımızı birbirine süt kardeş yapmanın faydası veya zararı ne olabilir? Nelere dikkat etmemiz gerekir? Her iki çocuk da birbirinin annesini emmesi gerekir mi, yoksa biri yeterli mi?
CEVAP
Süt kardeş genelde tavsiye edilmez. Ama ihtiyaç olursa yani bir arada büyüme gibi zorunluluklar varsa, süt kardeş yapılır. Birinin emmesi yeterlidir. Emen, emdiği kadının bütün çocukları ile kardeş olur.

Sual: Çocuğumuz olmuyor. Hanımdan süt gelmeye başladı. Küçük bir kız çocuğunu emzirmiş. Hanımım sütanne oldu mu?
CEVAP
Dokuz yaşından büyük bâkire kızdan süt gelse, sütünü bir çocuğa emzirse sütanne olur. Hanımınız da, emzirdiği çocuğun sütannesi olur. Sütün gelmesine siz sebep olmadığınız için, bu emzirilen kız çocuğu, sizin üvey sütkızınız olursa da önceki hanımdan olan çocuklarınız, bu kadının emzirdiği çocukla sütkardeş olmaz. (Hindiyye)

Sual: İslamiyet’te evlatlık olarak zikredilen kişi gerçek evlat olmadığı ve anne-babaya namahremiyeti devam ettiği için kız veya erkek bu çocuğu süt evlat yapmak marifetiyle bundan kurtulmak mümkün müdür?
CEVAP
Süt evlat yapılırsa mümkündür.

Sual: (Bu hususta hanımın suni bir şekilde memesinden süt alınıp çocuğa içiriliyor ve böylelikle kendisi ve kocasının varsa sair çocuğun vs. süt akrabası oluyormuş) Böyle bir usul caiz midir?
CEVAP
Kadının sütü varsa caizdir. Emen çocuğun da iki yaşını geçmemesi gerekir. Başka yolu da vardır. Çocuk erkekse, kadın o çocuğu abisinin hanımına emzirtir, yahut kız kardeşine emzirtir, böylece yeğeni olur. Çocuk kız ise, erkek aynı şeyi yapar, yani erkek kardeşlerinden birinin hanımına emzirtir veya kız kardeşlerinden birine emzirtir, böylece kız bunun yeğeni olur.

Sual: Bu durumda şahıs erkek kardeşinin hanımına emzirdiği için süt emmeden dolayı yeğeni olan çocuk ile ebedi mi mahrem olur? Yoksa eğer yengesi ile abisi boşanırlarsa yengesi ile akrabalığı sona erdiğinden bu çocuk ile olan namahremlikte biter mi?
CEVAP
Ebedi mahrem olur. Annesi ile ilgisi olmaz. O onun her zaman yeğenidir.

Sual: Babası Şafii, annesi Hanefi olan 2 yaşından küçük bir kız çocuğuna Hanefi olan bir hanım bir kaşık içinde süt verse süt annesi olur mu?
CEVAP
Hanefi’ye göre süt anne olur, Şafii’ye göre süt anne olmaz.

Sual: Dayımın oğluyla ortanca kardeşim süt kardeşler. Biz 3 kardeşiz onlar da 3 kardeş. Ortancalar süt emmiş. Ben ablamın süt kardeşinin büyüğü olana mahrem miyim?
CEVAP
Eğer, ablanız dayınızın hanımını emmişse, dayınızın bütün çocukları ile kardeş olur. Dayınızın oğlu annenizi emmişse, emen çocuk annenizin bütün çocukları ile kardeş olur.

Ablanızın süt kardeşinin büyüğü size yabancıdır, namahremdir, mahrem değildir. Onunla evlenebilirsiniz.

Sual: Bir kızın abisi teyzesini emmiş. Ve o kız şu anda teyzesinin oğlu ile evlendi. Bunların durumu nedir?
CEVAP
Bir mahzuru yoktur. Süt kardeşi olmaz. Eğer kız teyzesini emseydi, teyzesinin oğlu ile evlenemezdi. Abisinin emmesinin önemi olmaz. Süt aşağı falan akmaz.

Süt kardeşlik sebebi ile taklit
Sual: Hanefi mezhebindeki bir kimse, evlenip çocukları olduktan sonra, hanımının kendisinin süt kardeşi olduğu meydana çıksa ne yapılması gerekir?
CEVAP
Bir erkeğin, hanımı ile süt kardeş oldukları, ama 1-2 kere emmiş olduğu anlaşılsa, Hanefi’ye göre nikahları bozulur. Bunu kurtarmak için diğer mezheplerde bir çare aranır. Mesela Şafii veya Hanbeli taklit edilir. Çünkü Şafii’de ve Hanbeli’de ayrı ayrı beş kere doya doya emmedikçe süt kardeşi olmaz.
(Artık olan olmuş, evlenmişler, çocukları olmuş, yuvayı yıkmak uygun olmaz) diyerek evliliğe devam edilemez. Böyle hallerde, yalnız o hususta başka bir mezhebi taklit edilerek yuvanın yıkılması önlenir. Hanefi’de iki yaşından küçük bir çocuk, bir kadını bir defa emse, o kadının bütün çocukları ile süt kardeş olur. Şafii’de ise ayrı ayrı 5 kere doya doya emmesi gerekir. 2-3 defa emerek süt kardeş olan böyle karı-koca, Şafii mezhebini taklit ederek evliliklerini devam ettirebilirler. Şafii’yi taklit etmeden evliliklerini devam ettirmeleri mümkün olmaz.

(Şafii’ye göre süt kardeş olmaz) diyerek, bir Hanefi, süt kardeşiyle evlenemez. Ancak, evlendikten sonra süt kardeş oldukları meydana çıkmışsa, o zaman bir yuvanın yıkılmaması için Şafii mezhebi taklit edilir. Böyle bir zaruret olmadan süt kardeşle evlenmek caiz olmaz, nikah bâtıl olur.

[Hanefi ve Maliki’de bir defa, bir yudum emmekle süt kardeş olur. Şafii’de ve Hanbeli’de ise ayrı ayrı 5 kere doya doya emmesi gerekir. Şafii’de, iki yaşından yukarı iken emen, süt kardeş olmaz. İmam-ı a’zama göre, 30 aydan, Maliki’ye göre 26 aydan sonra emen süt çocuğu olmaz. Hanbeli’de, bir kavilde her yaşta süt emen, süt kardeş olur.]

Sütkardeşliğinde yaş
Sual: Bir erkek, hanımının sütünü içse, nikâhına zararı olur mu?
CEVAP
Nikâhına zararı olmaz, ancak, kadın sütünü zaruretsiz içmek caiz değildir. Bilerek içmek günah olursa da, büyük kimse, süt emmekle süt çocuğu veya sütkardeşi olmaz. Hanbelî’de, bir kavilde, her yaşta süt emen, sütkardeşi olur. Şafiî’de, iki yaşından büyükken emen, sütkardeşi olmaz. İmam-ı a’zama göre, 30 aydan, Malikî mezhebindeyse, 26 aydan sonra emen, sütkardeşi olmaz. Hanefî ve Malikî’de bir defa, bir yudum emmekle, sütkardeşi olur. Şafi’î ve Hanbelî’deyse, ayrı ayrı 5 kere, doya doya emmesi gerekir.

Sual: Yengem babaannesini emmiş. Yengemin halasının oğlu yengeme mahrem midir?
CEVAP
Evet, mahremdir. Çünkü yenge babaanneyi emmekle babaannenin kızı olmuş oldu, yani halası ile kardeş oldu. Halasının oğlu da kardeşinin oğlu olmuş olur. Kardeşin oğlu da mahrem olur.

Süt kardeşle konuşmak
Sual: (Süt kardeş olan kadınla konuşmak haramdır) deniyor. Böyle bir şey var mıdır?
CEVAP
Öyle bir şey yoktur. Süt kardeş kendi kız kardeşi gibidir; fakat halvet durumunda dikkatli olmalı. S. Ebediyye’de deniyor ki:
Ebedi mahrem olan 18 kadından biriyle halvet caizse de, yalnız süt kardeşle ve genç kaynana veya gelinle, fitne şüphesi olunca mekruhtur. Halvet, kapalı bir odada yalnız kalmaktır.

Sütbabaları farklı olsa
Sual: Kocası öldükten veya kendisini boşadıktan sonra, başkasıyla evlenen bir kadını, bir oğlan önceki kocasıyla evliyken, bir kız da yeni kocasıyla evliyken emse, bu oğlan ve kız birbiriyle evlenebilir mi?
CEVAP
Hayır. Aynı kadından emen oğlan ile kız, sütbabaları başka olsa ve başka senelerde emmiş olsalar bile, birbiriyle ve birbirlerinin çocukları ve torunlarıyla evlenemez. (S. Ebediyye)

Sütçocuğun anne ve babaları
Sual: Bir kadının sütünü emerek, onun süt çocuğu olan çocuğun, öz annesiyle sütbabası ve öz babasıyla sütannesi mahrem olur mu?
CEVAP
Hayır, mahrem olmaz. Yani öz annesiyle öz babası ve sütannesiyle sütbabası ayrılırlarsa, öz annesiyle sütbabası, öz babasıyla da sütannesi evlenebilirler.

Sütkardeşlik
Sual: Sütkardeşlikte ölçü nedir?
CEVAP
Şu beyitte bildiriliyor:
Sütana baba akrabasının hepsi,
Sütçocuk evladı, zevc veya zevcesi.

Birinci mısraın açıklaması şöyledir:
Bir çocuk bir kadından süt emerse, emdiği kadın onun sütannesi olur, kadının kocası sütbabası olur. Aynen kanla olan akrabalık gibi olur. Sütannesinin kız kardeşi teyzesi olur, erkek kardeşi dayısı olur. Sütannesinin annesi büyük annesi olur. Sütannesinin bütün çocukları onun kardeşi olur, bunların çocukları da yeğenleri olur. Yani sütannesinin torunları bunun yeğenleri olur. Hiç biriyle evlenemez. Sütbabasının akrabaları da aynıdır. Sütbabasının erkek kardeşleri amcası olur, kız kardeşleri halası olur. Sütbabasının babası onun dedesi olur. Torunlarının hepsi onun yeğeni olur.

İkinci mısraın açıklaması şöyledir:
Sütçocuğun kendisi gibi, onun çocukları da, sütanneye, sütbabaya mahremdir. Sütkızın kocası, sütoğlanın hanımı da, sütanneye, sütbabaya mahremdir.

Sütkardeşin sütkızı da mahrem olur.

Bir kaide de şöyledir: Bir kadını bir çocuk emse, o çocuğa bu kadının bütün çocukları mahremdir, hepsi sütkardeş olur. Süt emziren kadına ise, sadece emzirdikleri mahrem olur, emzirmedikleri mahrem olmaz.

Sütkardeşin kızı
Sual: Ben doğmadan önce annem, halamı emzirmiş. Halamın kızıyla evlenebilir miyim?
CEVAP
Emzirince, halanız, annenizin kızı, yani sizin kız kardeşiniz oluyor. Onun kızı da sizin kardeşinizin kızı oluyor. Kardeş kızı ile evlenilmez. Bunun kızının kızıyla da evlenilmez.

Süt akrabalar
Sual: Sitenizde, (Bir erkek, sütteyze ve süthalasıyla, bir kadın da, sütamca ve sütdayısıyla evlenemez) diye yazıyor. Bunlar nasıl oluyor? Birer örnek verilebilir mi?
CEVAP
Bir kız, bir kadını emse, o kadının sütkızı olur. Bu sütkız, emdiği kadının bütün çocuklarına sütkardeş olur. Bu kadının erkek çocuklarının çocuklarına ise süthala olur, kız çocuklarının çocuklarına ise sütteyze olur.

Bir erkek çocuğu, bir kadını emse, o kadının sütoğlu olur. Bu sütoğlan, emdiği kadının bütün çocuklarına sütkardeş olur. Bu kadının erkek çocuklarının çocuklarına ise, sütamca olur, kız çocuklarının çocuklarına ise, sütdayı olur.

Sütbabasının kız kardeşine süthala, erkek kardeşine sütamca denir. Bunun gibi, sütannesinin erkek kardeşine sütdayı, kız kardeşine sütteyze denir.

Sütteyze, süthala, sütamca, sütdayı, kendi öz teyzemiz, halamız, amcamız ve dayımız gibi bize mahremdir. Babamızın ve annemizin süthala, sütteyze, sütamca ve sütdayıları da bize aynı şekilde mahremdir.

Sütbabanın hanımı
Sual: Sütbabam, yeni bir kadınla evlendi. Bu kadın bana mahrem midir?
CEVAP
Evet, mahremdir. Öz babanızın hanımı gibi olur.

Sütoğlun hanımı
Sual: Sütoğlumun hanımı bana mahrem midir?
CEVAP
Evet, mahremdir. Kendi gelininiz gibidir.

Sütkardeşin kardeşi
Sual: Annemden süt emen kızın, annesiyle veya kız kardeşiyle evlenmem caiz midir?
CEVAP
Evet, caizdir.

Süt bankası
Sual: Gönüllü kadınların vereceği sütlerle süt bankası kuruluyor. Sütü olmayan anneler, bu sütlerden alarak bebeklerini besliyorlar. Bunun dinen bir mahzuru olur mu?
CEVAP
Bir kadının sütünü içen bebek, onun süt çocuğu olur. Bu kadının sütünü emen bütün çocuklarla da sütkardeş olur. Evlenme yönüyle sütkardeş, öz kardeş gibidir. Süt emilen annenin, hiçbir çocuğuyla evlenemez. Böyle bir süt bankasından her bebeğe rastgele verilirse, ileride bilmeden sütkardeşiyle evlenenler olabilir. Bu, haram olur. Tıbben de çocukların hastalıklı olmasına sebep olur. Bu şekilde sütler birbirine karıştırılmamalı. Hangi anneden süt alındığı ve kimlere verildiği kaydedilirse, tutulan bu kayıtlar sütü alınan anneye ve süt verilen bebeğin yakınlarına verilirse, sütkardeşle evlenme yanlışlığı önlenmiş olur.

Sütkardeşlik için
Sual: Hanefî'de sütkardeşlik için en az ne kadar süt emmek gerekir? Kadın sütü, biberonla, kaşıkla veya inek sütüne karıştırılıp bebeğe verilse yahut bebek, sütle pişmiş yemekten yese, sütkardeşlik gerçekleşmiş olur mu?
CEVAP
İki buçuk yaşından küçük çocuk, bir damla süt emse, sütkardeşlik olur. Hattâ kadın sütü, bebeğin burnuna damlatılırsa veya kaşıkla, biberonla verilse de sütkardeşlik olur. Biberonda inek sütü varsa, inek sütü kadının sütünden azsa yine sütkardeşlik olur.

Kadın sütüyle pişmiş yemeği yemekle, sütkardeşlik olmaz. Süt pişmemişse ve yarıdan çoksa, sütkardeşlik olur.

Ölünün sütü
Sual: Bir çocuk, ölmüş kadının sütünü emse, o kadının çocuklarıyla sütkardeş olur mu?
CEVAP
Evet, olur.

Yaşlının sütkardeşliği
Sual: Evli olmayan bir kadınım. Ablamın evinden başka kalacak yerim yoktur. Bana yabancı olan eniştemle aynı evde yaşamak zorundayım. İhtiyaç hâlinde mezhep taklidi caiz olduğuna göre, Hanbelî mezhebini taklit ederek ablamın sütünü emip eniştemin sütkızı olabilir miyim?
CEVAP
Zaruret olunca mezhep taklidi caizdir. Hanbelî'de her yaşta emen sütkızı olur. Ancak Şâfiî’de ve Hanbelî mezhebinde ayrı ayrı 5 kere doya doya emmek gerekir. İkinci bir husus da, büyük bir kimsenin, annesinin sütünü bile emmesi caiz değildir. Eğer haramı mübah kılacak bir zaruret varsa, o zaman, Hanbelî mezhebini taklit edip, ablanızı beş kere doya doya emerseniz, eniştenizin sütkızı olabilirsiniz.

Süt akrabalığı
Sual: Evlenmemiş bir kızdan süt emilse, süt akrabalığı gerçekleşmiş olur mu?
CEVAP
Evlenmemiş kızdan genelde süt gelmez. Sarı sıvı gelirse süt hükmünde olmaz. Çünkü din kitaplarında şöyle yazıyor:
Mecmua-i Zühdiyye’de diyor ki: Süt ancak, doğum yapabilen kadından gelir. Doğum yapmamış küçük kızın memesinden çıkan sıvının, süt olacağına hükmedilemez. Bu sebeple bâkire kızın memesinden çıkan sarı suyun emzirilmesiyle nikâhın haramlığı sabit olmaz. (İbni Âbidîn)

Bâkire kadının memesinden çıkan sarı suyu emmekle, süt akrabalığı olmaz. (El-fıkhü alel mezahibil-erbea)

Çok nadir de olsa, evlenmemiş kızın göğsünden süt gelebiliyor. ÇünküNimet-i İslam kitabında, (Dokuz yaşında olan bâkirenin memelerinden süt gelse, bu sütle süt akrabalığı hükmü sabit olur) deniyor.

Sütkardeşin annesi
Sual: (Emenin, emzirene kendi zatı ve füruu haram, emzirenin ise, emene usul ve füruu haramdır) deniyor. Bu ne demektir? Mesela annemi emen birinin annesiyle veya kızıyla evlenebilir miyim?
CEVAP
Bir çocuk, bir kadını emerse, o çocuk o kadınla evlenemez, çünkü o kadın onun sütannesidir. Bu çocuğun çocukları da, bu kadınla evlenemez, çünkü emziren kadın onların büyük anneleri olur.

(Emzirenin ise, emene usul ve füruu haramdır) demek, (Emen çocuk, emdiği kadının ana, baba, dede ve nineleriyle, oğulları, kızları ve torunlarıyla evlenemediği gibi, bu kadını emen yabancı çocuklarla da evlenemez) demektir.

Bir erkek, kendi annesinden süt emen sütkardeşinin anası veya kız kardeşiyle evlenebilir. (S. Ebediyye)

Bilmeden sütkardeşle evlenmek
Sual: Mezhepsiz bir hoca, (Bilmeden sütkardeşiyle evlenen birinin, 4-5 çocuğu olmuş. Bugüne kadar nikâhsız yaşamış, zina etmişler. Bana bu soruldu. Ben de fıkhî soruları bir hocaya sorun” dedim) diyor. Bu evlilik zina mı olmuştur?
CEVAP
Böyle demesinden, onun gerçekten fıkhî konuları bilmediği anlaşılıyor. Çünkü sütkardeş olduklarını bilmeden evlenmek günah olmaz. (Zina etmişler) demesi çok yanlıştır. Cenab-ı Hak hiç kimseyi gücünün yetmediği bir şeyden dolayı sorumlu tutmaz. Ortada kasıtlı yapılan bir iş yok. Bir kimsenin içtiği sütün içinde alkol olduğu sonradan meydana çıksa, bunu içen haram işlemiş olmaz. Fıkıh kitaplarında böyle şeylerin özür olduğu, günah olmadığı bildiriliyor.

Kaybolup yıllarca gelmeyen kocasının öldüğü veya üç talak verdiği haberini âdil bir Müslümandan öğrenen kadın, başkasıyla evlenebilir. Öldüğünü işitip veya boşadığını bildiren mektubunu alıp, başkasıyla evlendikten sonra birinci koca gelirse, ikincisinin nikâhı bâtıl olur.(Nimet-i İslam) [İlk kocasını öldü sandığı için, başkasıyla evlenmesi günah olmuyor. Sütkardeş oldukları sonradan meydana çıkınca, ilk evlilikleri niye günah olsun ki?]

Nikâh bozulmuşsa, mesela sütkardeş oldukları meydana çıkmışsa; kadı, hemen aralarını ayırır. Koca, kadından bir şey isteyemez.(Hindiyye)

Karı kocanın sütkardeş oldukları, birinin veya her ikisinin bir kere emmiş olduğu anlaşılsa, Hanefî mezhebine göre nikâhları bozulur. Ya ayrılırlar yahut Şâfiî mezhebini taklit ederler. Eğer doyuncaya kadar beş kere emmişse, Şâfiî mezhebini taklit de mümkün olmaz. Ayrılmaları lazım olur. (S. Ebediyye)

Hoca, zina etmişler demeden, (Ben bilmiyorum, bunu bilen bir hocaya sorun) deseydi, isabetli olurdu. Ama o, (Zina etmişler) diyerek mezhepsizliğini ve cahilliğini göstermiş oluyor.

Aynı kadından süt emmek
Sual: Bir kadın, birbirine yabancı olan kız ve erkek çocukları emzirse, emzirdiği çocuklar büyüyünce birbirleriyle evlenebilir mi?
CEVAP
Aynı kadından emen çocukların hepsi sütkardeş olur. Hiçbiri diğeriyle evlenemez.

Sütannenin torunu
Sual: Sütannemin oğlundan veya kızından olan kızıyla, yani sütannemin torunlarıyla evlenmem caiz olur mu?
CEVAP
Caiz olmaz, çünkü sütannenizin torunları sizin yeğenleriniz olur. Yeğenle evlenilmez.

Abimin sütkardeşi
Sual: Abimin sütkardeşiyle veya sütannesiyle evlenmem caiz midir?
CEVAP
Evet, caizdir.

Yaşlı kadından süt gelmesi
Sual: Bir bebek, yaşlı bir kadını emse, kadının da sütü gelse, bebek bu kadının sütçocuğu olur mu?
CEVAP
Evet, sütçocuğu olur. Bunun gibi, 9 yaşındaki bir kız çocuğunu da emse, onun da sütü gelse, bu kızın da sütçocuğu olur.

Sütkardeşlik
Sual: Yedi yaşındaki bir erkek çocuğu, bir kadını emse, o kadının kızıyla evlenebilir mi?
CEVAP
Yedi yaşında emince, sütkardeş olmaz. O kadının kızıyla evlenebilir. Çünkü iki veya iki buçuk yaşından sonra emince, sütkardeşlik gerçekleşmiyor.

Süt kardeş
Sual: Süt kız kardeşimin emzirdiği kızla evlenebilir miyim?
CEVAP
Evlenemezsiniz. Öz yeğeniniz gibi size mahremdir, yani evlenmeniz haramdır.

Annenin sütkardeşi
Sual: Annenin sütkız kardeşiyle evlenmek caiz midir?
CEVAP
Hayır, caiz değildir. O kadın, onun teyzesi olur. Teyzeyle evlenilmez.

Oğlunun sütannesi
Sual: Oğlunun sütannesiyle evlenmek caiz midir?
CEVAP
Evet, caizdir.

Sütbabanın hanımı
Sual: Ölmüş sütbabamın, sütünü emmediğim hanımıyla evlenmem caiz midir?
CEVAP
Hayır, caiz değildir. Sütbabanın bütün hanımları sizin sütanneniz sayılır.

Sütoğlun hanımı
Sual: Sütoğlumun boşadığı kadınla evlenmem caiz midir?
CEVAP
Hayır, caiz değildir. O kadın sizin gelininiz sayılır. Gelinle evlenilmez.

Kumasının çocuğunu emzirse
Sual: Bir kadın, kumasının kız çocuğunu emzirse, bu kadının ilk kocasının başka kadından olan oğluna, kumanın o kızı haram olur mu?
CEVAP
Hayır, haram olmaz. Hattâ o kadının, şimdiki kocasından olan kızıyla da evlenebilir. Çünkü, ne oğlan, evleneceği kızın annesini emmiştir, ne de kız evleneceği oğlanın annesini emmiştir. Babaları da farklıdır.

Ablamın emzirdiği kız
Sual: Ablamın emzirdiği kızla evlenmem caiz midir?
CEVAP
Hayır, caiz değildir. O kız sizin yeğeniniz olur. Yeğenle evlenilmez.

Oğlumun sütannesi
Sual: Oğlumun sütannesinin kızıyla evlenebilir miyim?
CEVAP
Evet, mahzuru olmaz.

Ninemin sütkızı
Sual: Anneannemin veya babaannemin emzirdiği kızla evlenebilir miyim?
CEVAP
Hayır, evlenilmez. Çünkü anneannenizin emzirdiği kız sizin teyzeniz, babaannenizin emzirdiği kız da halanız olur. Hala ve teyzeyle evlenilmez.

Sütkardeşimin sütkızı
Sual: Sütkardeşimin sütkızıyla evlenebilir miyim?
CEVAP
Hayır, evlenilmez, çünkü o kız, sizin yeğeniniz olur.

Abimin sütkızı
Sual: Abimin veya ablamın sütkızıyla evlenebilir miyim?
CEVAP
Hayır, evlenemezsiniz, çünkü onlar sizin yeğenleriniz olur.

Sütbabanın oğlu
Sual: Sütbabamın başka kadından olan oğlu ile evlenebilir miyim?
CEVAP
Hayır, evlenemezsiniz, çünkü sütbaba hakiki baba hükmündedir, onun oğulları da kardeşiniz demektir. Kardeşle evlenilmez.

Hanımının sütkızı
Sual: Bir kadın bir kızı emziriyor. Kız evlenecek yaştadır. Bu kızla evlenirsem onun sütannesi bana yabancı mıdır? Tersine sütannesiyle evlensem, bu kız bana yabancı mı olur?
CEVAP
Kadınla evlenince, o kadının sütkızı da sizin kızınız olmuş olur. Yabancı olmaz. Tersine kızla evlenirseniz, o kadın sizin anneniz hükmünde olur.

Sütkardeşin kardeşi
Sual: Annemin veya ablamın emzirdiği çocuğun kız kardeşiyle veya sütkardeşiyle evlenebilir miyim?
CEVAP
Evet, evlenebilirsiniz. Sadece annenizin veya ablanızın emzirdiği kızla evlenemezsiniz.

.

Süs ve takılarla ilgili sual cevaplar

Sual: Kadınların da alyanslarını ve diğer ziynetlerini yabancılara göstermeleri caiz midir? Mesela kürk veya küpesini yabancılara gösterebilir mi? İpek gömlek ve ipek kravat erkeğe caiz midir?
CEVAP
İpek erkeğe haramdır. Ancak elbisedeki dört parmak enindeki ipek şeritler, mesela ipek kravat caizdir. İpek gömlek ve ipek elbise erkeğe haramdır. Hadis-i şerifte buyuruldu ki:
(Altın ve ipek, ümmetimin kadınlarına helal, erkeklerine haramdır.) [Taberani]

Altın ve diğer süs eşyalarını kadınların kullanması caizdir. Ancak, kocasından başkasına süslenmesi caiz değildir.

Domuz hariç, yırtıcı hayvanların derileri dabağlanınca temiz olur. Bunlarla yapılan elbiseleri, kürkleri, kürklü paltoları erkeklerin giymesi caizdir. (Redd-ül Muhtar c.5, s.223)

Kadınların, kendilerine caiz olan her çeşit süslerini, yabancılara göstermeleri caiz olmadığı gibi, kürklerini de kocasından başka kimseye göstermesi caiz değildir. Hadis-i şeriflerde buyuruldu ki:
(Ahir zamanda ümmetimin kadınları vücutlarını gösterecek elbiseler giyecekler, saçlarını da deve hörgücüne benzetecek şekilde topuz yapacaklardır. Onlar lanetliktir.) [İbni Hibban]

(Herkes baksın diye [süslü] elbise giyen, onu çıkartıp atıncaya kadar, Allahü teâlânın rahmetinden uzak olur.) [Taberani]

Bu hadis-i şerifleri İslam âlimleri şöyle açıklıyor:
Cemal ile ziyneti [süsü], birbirine karıştırmamalıdır! Cemal, çirkinliği gidermek, vakar sahibi olmak ve şükretmek için nimeti göstermek demektir.

Gösteriş için, öğünmek için güzel giyinmek cemal değil, kibir olur. Nefsin azgın olduğunu gösterir. Cemal ise, nefsin terbiye edilmiş olduğunu gösterir. Cemal için güzel giyinmek iyidir. (Allahü teâlâ cemildir, cemal sahiplerini sever) hadis-i şerifi, cemal sahibi olmayı övmektedir. (Bahr-ür raik)

Güzel elbise giymek müstehaptır. İmam-ı a'zam hazretleri 400 altın kıymetinde elbise giyerdi. Talebelerine de güzel giyinmelerini emrederdi. (Tahtavi)

Cemal, çirkinliğe, başkalarının iğrenmelerine, hakaret etmelerine sebep olacak şeyleri yapmamak, bunları izale yani yok etmektir.

Ziynet, başkalarını imrendirecek, onlara üstünlük sağlayacak, öğünecek şeyleri yapmaktır. Bu bakımdan erkeklerin ipek hariç, cemal niyetiyle güzel giyinmeleri iyidir. (S.Ebediyye)

Altın ile gümüşü süs olarak takmak yalnız kadınlara helaldir. Fakat, bunları mahrem olmayan erkeklere göstermeleri haramdır. (Redd-ül-muhtar)

Sual: Kadın veya erkeğin güzel koku sürünmesi günah mıdır?
CEVAP
Koku sürünen, iyi giyinen; dünya lezzeti için veya gösteriş yapmak, öğünmek için yahut yabancı kadın ve kızlara şık görünmek için güzel giyinirse, günah işlemiş olur.

Kadının, kocasına karşı, meşru olan ziynetlerini takarak, güzel koku sürünerek süslenmesi gerekir ve çok sevaptır. Kadınların sokağa çıkarken sürünmeleri haramdır. Kadınların koku sürmesi erkekleri cezbeder. Bir hadis-i şerifte buyuruluyor ki:
(Bir kadın, cezbedici koku sürer ve erkekler de ona bakarsa, evine gelinceye kadar Allahü teâlânın gazabında olur.) [Taberani]

Bu kimse, sünnet olduğu için güzel koku sürünür, şık giyinirse; camiye saygı için, camide yanına oturan müslümanları incitmemek için, temiz olmak için, sıhhatli olmak için, İslam’ın vakarını, şerefini korumak için niyet edince, her niyeti için ayrı sevaplar kazanır. Her mubah işte, hatta yiyip-içmede, uyumada ve helaya girmekte bile iyi niyet etmelidir. Niyetine göre sürme çekmek de günah veya sevap olur. Bir hadis-i şerifte, (Kişi gözünün sürmesinden de mesuldür)buyuruluyor. Tedavi niyetiyle sürme çekmek caizdir. (Bahr-ür-raık)

Koku sürünmekte ve diğer mubah işlerde niyetin önemi büyüktür. Hadis-i şeriflerde buyuruldu ki:
(Allah için koku sürünen, misk gibi kokar halde, başka maksatlarla koku sürünen de leşten daha pis kokarak Mahşer yerine gelir.) [İ.Gazali]

(Güzel koku bedeni besler.) [S.Ebediyye]

(Dünya nimetlerinden bana, güzel koku sevdirildi.) [Nesai]

(Kendisine güzel koku ikram edilen, reddetmesin, alıp sürünsün!)[Hakim]

Bayram günleri güzel koku sürünmek, yeni ve temiz giyinmek, misvak ile dişleri temizlemek, sevindiğini belli etmek sünnettir. Cuma günü de aynı şeyleri yapmalıdır! Cumaya giderken güzel koku sürünmelidir! Melekler de güzel kokudan hoşlanır.

Sual: Erkeklerin gümüş veya diğer madenlerden kolye, bilezik, künye takması caiz midir?
CEVAP
Caiz değildir. Ancak romatizma gibi bir hastalığı tedavi amacı ile kullanmak caizdir.

Sual: Kadınların kol saati takmaları ziynete girer mi?
CEVAP
Girer.

Sual: Bazı bölgelerde kadınlar ayaklarına halhal denilen bilezik gibi bir şey takıyorlar. Bunları takmak ve sesini duyurmak caiz midir? Abdest alırken çıkarmak şartı ile oje sürmek caiz midir?
CEVAP
Kadınlara her türlü süs caizdir. Ancak yabancılara gösteremezler. Örtülü olarak takınabilirler. Ancak şıngırdatıp da halhal sesini duyurmak caiz olmaz. Bir âyet meali şöyledir:
(Gizledikleri [örtülü] ziynetleri bilinsin diye, ayaklarını [yere, birbirine] vurmasınlar.) [Nur 31]

Dikkat edilirse, ayaktaki örtülü ziynet tabiri geçiyor. Yani ziynetlerin gizlenmesi gerekiyor.

Koldaki bilezikleri ve eldeki yüzükleri de göstermemek gerekir. Kolye, kına, sürme gibi diğer ziynetlerini de göstermemek gerekir. Âyetin başında buna da işaret edilmektedir.

Diğer süsler gibi oje de caizdir. Ancak yabancılara gösteremez. Altına su geçmeyeceği için abdest ve gusülde ojeyi çıkarmak gerekir.

Sual: Bir kadın, kolye, nişan yüzüğü gibi ziynetlerini yabancı erkeklere gösterse, renkli ipek eşarplar takarak şık bir kıyafetle gezse mahzuru olur mu?
CEVAP
Faideli Bilgiler kitabında diyor ki:
İmam-ı Zehebi buyuruyor ki: Erkeklere ziynetini gösteren kadınlara, mesela altın, inci gibi şeyleri örtüsünün üstüne takan, koku süren, renkli ve ipek kumaş örtünmüş olan, kol ağızları geniş olup kolları görünen ve bunlar gibi kendilerini erkeklere gösteren kadınlara Allahü teâlâ dünya ve ahirette azap edecektir. Bu kötülükler, kadınlarda çok olduğu için, Peygamber efendimiz, (Miraca çıktığım gece, Cehennemdekilerin çoğunun kadın olduğunu gördüm) buyurdu. (Tirmizi)

Sual: Kadınlar ziynetlerini yabancıya gösteremez. Burada yabancıdan maksat, sadece yabancı erkek mi, yoksa kadın da dahil mi? Kardeş, baba, kayın baba gibi mahremlerine de gösteremez mi?
CEVAP
Yabancıdan maksat yabancı erkektir, kadın değildir. Amca, dayı, kayınpeder gibi mahrem akrabaya ziynetlerini, saçını ve kollarını göstermesi caizdir. İmam-ı Rabbani hazretleri buyuruyor ki:
Kadınların, kocasından başkasına, erkek ve kadın, kim olursa olsun, yabancıya süslenmeleri caiz değildir.

Dikkat edilirse, süslenmek ifadesi geçiyor. Süsünü, ziynetini göstermek ayrı, onlar için süslenmek ayrıdır. Kadının kadına süslenmesi caiz değil, ama süslerini göstermesi caizdir.

Sual: Kadının kadına, cemal niyetiyle süslenmesi caiz mi?
CEVAP
Cemal caiz, ziynet caiz değil, yani mekruhtur.

Sual: Erkeklerin dağınık kaşlarını keserek düzeltmesi ve saç ektirmesi caiz midir?
CEVAP
Niyete bağlıdır. Yeni elbise giymek gibidir. Yani (Müslüman düzgün kıyafetli olur, tertipli düzenli olur) niyetiyle olursa caizdir. Kadınlara kızlara hava atmak niyetiyle yapılırsa caiz olmaz. Fakat ne niyetle olursa olsun, kadınların kaşlarını alması, inceltmesi ise haram olduğu gibi, süs için peruk takmaları da caiz değildir.

Sual: Erkeklerin, saç ektirmeleri caiz midir?
CEVAP
Erkeklerin saç ektirmesi veya peruk takması günah değildir. (Hadika, Fetava-i kübra)

Sual: Kadın ve erkeğin saç boyatması caiz mi, gusle mani midir?
CEVAP
Caizdir, gusle manisi yoktur. Kına gibidir.

Sual: Dinimizin kadınların saçlarını kesmedeki hükmü nedir? Kesilen saçları ne yapmalıyız?
CEVAP
Kadınlar saçlarını kesmez, örgü yapar. Kadının saçını kazıması veya kesmesi tahrimen mekruhtur. Erkeğe benzeterek kazıması, tıraş etmesi haram olur. Saçını örtmesi güç veya fitneye sebep olduğu zaman, erkeklere benzetmemek şartı ile kulak yumuşağına kadar kesmesi caizdir.

Bir hastalıktan dolayı, salih uzman bir doktor kazıması gerekir derse, kazımak da caiz olur.

Kesilen saçlar, bir yere gömülmelidir. Buna imkân olmazsa, bir poşet içine koyup yanına ağırlık yapsın diye taş da koyarak denize atmalıdır. Kadınların kesilen parçaları, erkeklere göstermesi haramdır.

Sual: Kadınların kaşlarını almaları, inceltmeleri haramdır, fakat ben kaşlarımı almayınca gözüm ağrıyor. Bu nedenle kaş aldırmam caiz olur mu?
CEVAP
Evet böyle bir özürle caiz olur.

Sual: Kadınlar için, saçlarını tepede olduğu gibi, arkaya da, deve horgücü gibi topuz yapmak caiz olmaz mı?
CEVAP
Evet, caiz olmaz.

Sual: Bir kadının hormon bozukluğundan dolayı yüzünde çıkan tüyleri laserle yaktırmasında bir mahzur var mıdır?
CEVAP
Mahzuru yoktur.

Sual: Bayanların ses çıkartmayan yüksek topuklar giymesi caiz olur mu?
CEVAP
Caizdir. Ancak, uzun topukla yürümek biraz zor ve rahatsızlıklara da sebep oluyormuş. Bir de dikkati çekici şeylerden uzak durmalıdır.

Sual: İpek çorap, kravat, iç çamaşırı, bunlar saf ipek olursa durum nedir?
CEVAP
Caiz değildir. Sadece kravat 4 parmak eninde ise caizdir.

Sual: İpek giymek erkeğe haramdır, ipek karışımlı çorap, iç çamaşırı caiz midir?
CEVAP
Hakiki ipek ise, %50 den fazla olursa haramdır, % 50den aşağı olursa mekruh olur.

Sual: Bayanlar saçlarını boyatıyorlar ya da kına yakıyorlar ya da çeşitli ilaçlarla saçlarının renklerini açtırıyorlar. Bunlar caiz midir?
CEVAP
Caizdir. Ancak yabancılara gösteremezler. Kadının her süsü caizdir, yabancı erkeklere göstermemek şartı ile. Ama belki diyeceksiniz ki biz yabancılara süsleniyoruz, evde süslenmeye ne gerek var. Kocaya süslenmek sünnettir. Yabancıya süslenmek haramdır.

Sual: Kadın ve erkeklerin vücutta alınması gereken kıllarını, epilasyon aletiyle veya başka aletle, temizlemelerinde bir sakınca var mıdır?
CEVAP
Bir sakınca yoktur.

Sual: Bayanların bacaklarında bulunan kılları, herhangi bir usulle almaları uygun mu?
CEVAP
Tenzihen mekruhtur. Kocası emrederse almak caiz olur.

Sual: Erkeklerin kulaklarda, burunda tüyler oluyor. Bunları yakmakta mahzur var mıdır?
CEVAP
Caizdir.

Sual: Makyajın ne kadarı yasak?
CEVAP
Hepsi yasak. Kadının kocasından başkasına güzel görünmesi caiz değil. Ona ne kadar süslenirse süslensin ama yabancılara gösteremez.

Sual: Erkeklerin saçlarını yanlar ve arkalar kısa, ön biraz daha uzun kestirmeleri kerahetsiz caiz midir? Bazıları bunun hadis-i şerif ile men edildiğini söylüyorlar?
CEVAP
Saç şekli âdettir, âdette bid'atin zararı olmaz.

Sual: Erkeğe caiz olup da kadınların kaşlarını almasının haram olmasının hikmeti nedir?
CEVAP
Bayanlar kocalarından başkalarına süslenemezler. Kaş almaları süslenmek demektir. Kadınların kaşlarını almaları, inceltmeleri haramdır. Alın, yanak ve çenedeki kılları almaları caizdir.

Erkeklerin ise cemal niyetiyle kaş aldırmaları caiz, süs için ziynet için olursa onlara da günah vardır. Yeni elbise giymek gibi. Yeni elbiseyi süs için, gösteriş için hava atmak için, bayanlara şık görünmek için giymek günahtır. Cemal için yani Müslümanın şerefini korumak için olursa günah olmaz.

Sual: (Zaruret varsa haramlar mubah olur.) Burada zaruret ne demektir?
CEVAP
Evet, zaruret varsa haramlar mubah olur. Fakat ihtiyaçla zarureti karıştırmamak lazım. Zaruret: aç, susuz, çıplak ve barınaksız kalmak, mubah hiçbir çare bulamamak demektir.

Sual: Gümüş kolye içinde satılan duaları taşımak caiz midir?
CEVAP
Erkeklerin gümüşten de olsa kolye kullanmaları caiz değildir.

Sual: Kız çocuklarına hoşlandıkları için taklit takılar alıyoruz. Mahzuru var mı?
CEVAP
Kız çocuklarına, bilezik, kolye, zincir vesaire hangi madenden olursa olsun mahzuru olmaz, cam olur, ağaç olur, naylon olur, pırlanta olur, inci olur, mercan olur, taş olur, akik olur, olur da olur. Fakat yüzük olarak yalnız altın ve gümüşten başkası olmaz.

Sual: Hanımların sünnet niyetiyle, dışarıya çıkarken sürme sürmeleri uygun mudur?
CEVAP
Sağlık açısından, sünnet diye çekebilir. Mesela akşam sürülür, sabah yıkanır. Ancak, sürme de makyajdır. Yabancılara karşı makyajlı görünmek caiz olmaz. Kadın sadece kocasına karşı süslenir. Evlenmeden önce süslenmek de caiz olmaz.

Sual: Kadınların kulaklarını küpe takmak için deldirmek caiz midir?
CEVAP
Caizdir, yani günah değildir. Ama delmemek daha iyidir.

Sual: Bu deliğin kapanması için veya doğru şeyi yapmak için, hiç takmasam düzelir mi?
CEVAP
Hiç küpe takılmazsa, zamanla küpe deliği kapanabilir. Kapanırsa gusle zararı olmaz.

Sual: Modaya uymak caiz midir?
CEVAP
Faydalı şeyde modaya uymak caizdir.

Sual: Papyon kravat takmak uygun mudur?
CEVAP
Papyon kravat da, diğer kravatlar gibidir. Kâfirlerin haram olmayan âdetlerini yapmakta, kullanmakta mahzur yoktur. Nitekim Peygamber efendimizin kolları dar Rum cübbesi giydiği Tirmizi’deki hadis-i şerifte bildirilmiştir. (Mevahib-i ledünniyye)

Sual: Örme başlığın kenarını dışarıya kıvırmakta mahzur var mı?
CEVAP
Hiç mahzur yoktur.

Sual: Kadının, iki kaşın birleştiği yerdeki kılları alması caiz mi?
CEVAP
Evet.

Sual: Suni kadife, kadife gibi ziynete girer mi?
CEVAP
Evet.

Sual: Sosyetik çevrede, kadın, bol döpiyes giyebilir mi?
CEVAP
O çevrede giyebilir.

Sual: Aldığım manto hınzır derisi imiş. Satmam caiz mi?
CEVAP
Hınzır derisini satmak caiz değildir. Gayrimüslime satmak bir kavle göre caizdir.

Sual: Kadına benzemek için saç uzatmak, Budiste benzemek için saç kazıtmak, Kastroya benzemek için sakal bırakmak haram mı?
CEVAP
Tahrimen mekruhtur.

Sual: İki kaşı farklı kadın, birbirine uydurmak için boyasa caiz mi?
CEVAP
Evet.

Sual: Kadınların bot ve çizme giymeleri uygun mudur?
CEVAP
Ziynete kaçtığı için uygun değildir. Ama ayağında romatizma gibi bir hastalık varsa veya ayakları normal ayakkabı ile üşüyorsa, o zaman bot ve çizme giyebilir ise de, yine yabancılara göstermemelidir. Eğer bot ve çizme görünmüyorsa, mahzuru olmaz.

Sual: Erkeklerin gözlerine sürme çekmesi caiz midir?
CEVAP
Erkeklerin süs, ziynet için sürme çekmeleri caiz değildir. Fakat tedavi maksadıyla sürme çekmeleri caizdir. Kirpiklerin dökülmemesi, gözlerin kuvvetlenmesi için sürme çekmek iyidir. [Sürme, göz kalemi denilen boyalardan farklıdır. Attarda bulunur. Bazı hacılar, Hicazdan gelirken sürme de getiriyorlar.]

Sual: İpek eşyanın haram ve caiz olduğu yerler nerelerdir?
CEVAP
İç ve dış elbise olarak ipek giymek haram, kadınlara her çeşit ipek eşya caizdir. Savaşta ipek giymek caizdir. Hadis-i şerifte buyuruldu ki:
(Altın ve ipek, kadına helal, erkeğe ise haramdır.) [Taberani]

İpek kefen ve tabutu ipekle örtmek haramdır. İpek sofra örtüsü ve ipek yorgan caiz değildir.

Erkek çocuğa ipek giydirmek mekruhtur. İpekten yapılmış yemek peçetesi, iç donu ve takke mekruhtur. Elbisedeki dört parmak enindeki ipek şeritler ve dört parmak enindeki ipek kravat caizdir. Suni ipek, cibinlik, abdest havlusu, tesbih ipi, çanta, mushaf kılıfı ve bohçanın ipekten olması caizdir. Duvara ipek halı asmak, süs için olmazsa caizdir. İpek halıya oturmak ve ipek seccadede namaz kılmak caizdir.

Eshab-ı kiramdan Hazret-i Zübeyr ve Hazret-i Abdurrahman'ın ipek giymelerine izin verilmesi, yalnız bunlara mahsustu. Arfece bin Sâd hazretlerine de, altın burun takması için izin verilmesi, yalnız ona mahsustu.

Sual: Kadınların, cam, naylon, tunç, pirinç, platin, bakır ve diğer madenlerden ziynet olarak bilezik ve kolye takmaları caiz midir?
CEVAP
Evet caizdir. Bu maddelerden yapılmış yüzükleri takmak kadınlara da haramdır. Yabancılara göstermemek şartı ile sadece altın ve gümüş yüzük takmak kadınlara caizdir. Erkeğin altın yüzük takması haramdır.(İbni Âbidin, Mevahib-i ledünniyye)

Sual: Kadınların saçlarını bir araya toplayarak, başta, ensede, deve hörgücü gibi, topuz yapmalarını yasaklayan hadis-i şerif, hangi kitapta yazılıdır?
CEVAP
Berika ve Hadika’da vardır. Müslim, Muvatta v.s.de vardır. Belki mezhepsizlere senet olur diye yazıyoruz. Mezhepsiz Yusuf Kardavi’nin (El-halal vel-haram...) kitabında da yazılıdır. Kardavi diyor ki:
(Örtülü çıplak ve başları deve hörgücü gibi yükseltilmiş kadınlar, Cennete girmeyecek. Kokusunu bile duymayacaklardır. Halbuki, Cennetin kokusu, çok uzaklardan duyulacaktır) hadis-i şerifi, kadınların ince, şeffaf veya cilde yapışık dar elbise, baş örtüsü ile örtünmelerini ve saçlarını, başlarının üstünde küme, topuz yapmalarını yasak etmektedir.

Koku sürünmek
Sual: Kadınların, koku sürünerek, sokağa çıkması caiz olmayınca, erkeklerinki caiz olur mu? Dedem, cuma günleri camiye giderken, koku sürünüyor, caiz değil mi?
CEVAP
Erkeklerin, sünnete uymak için, din kardeşi erkeklere güzel kokmak niyetiyle, koku sürünmeleri caizdir. Kadınlara güzel kokmak niyetiyle sürünmek, caiz olmaz.

Sual: Gömlek kolundaki düğmelerin, altından olması caiz midir?
CEVAP
Hayır. Çünkü altın ziynettir.

Kocası için süslenmek
Sual: Yeni evliyiz. Kocam, sanatçı bayanlarla çalışıyor. Eşimin onlara gönlünün düşmemesi için, eşe karşı süslenmek caiz olduğuna göre, ben de makyaj yapıyorum. Bu makyajlı hâlimle, dışarı da çıkıyorum. Günah oluyor mu? Günahsa sadece bana mı, yoksa eşime de günah oluyor mu?
CEVAP
Eğer eşiniz, harama bakmaktan çekinmiyorsa, ne kadar güzel olursanız olun, ne kadar süslenirseniz süslenin, hatta dünyanın en güzel kadını siz olsanız bile, yine o, çirkin birine bakabilir. Çünkü insanın nefsi, haramlardan hoşlanır, gıdası haramlardır. Onun için, önce nefsin terbiyesi gerekir. Haramların ateş olduğunu bilen, eşi çok çirkin olsa da, harama bakmaz.

Dışarı makyajlı çıkmak haramdır. Mubah olsa da, yani evde de yapsanız, makyaj, eşinizin harama bakmasını önleyemez. Bu, sadece kendimizi kandırmak olur. Makyajlı olarak sokağa çıkan kadından, eşi de, sözü geçen diğer aile büyükleri de, sorumlu olur. Koldaki bilezikleri ve eldeki yüzükleri, kolye, kına, sürme, fondöten gibi diğer ziynetleri de göstermemek gerekir. Süslenip, koku sürünerek sokağa çıkmak günahtır. Bir hadis-i şerif meali şöyledir:
(Bir kadın, koku sürünüp dışarı çıkar ve kokusunu duyurmak için, bir topluluk yanından geçerse, ona bakana da, kendine de, zina günahı [göz zinası] yüklenir.) [Nesai]

Gümüş rozet
Sual: Gümüş rozet takmak caiz midir?
CEVAP
Evet.

Sual: Bir erkek arkadaş, sağlık için mahzuru olmaz diyerek, boynuna taktığı muskaya ip olarak kadınların kullandığı incileri takıyor. Başka bir genç de, altın zincir kolyeyi muska ipi olarak kullanıyor. Erkeğe inci ve altın kolye takmak haram değil mi?
CEVAP
Evet haramdır. Altın, gümüş, inci mercan gibi şeyler, kadınlara caizdir. Ancak, onlar da bu ziynetleri yabancı erkeklere gösteremezler.

Erkeklerin kolye olarak inci veya altın zincir kullanmaları caiz değildir. Gümüş, bakır veya başka madenden kolye takmaları da caiz olmaz. Sağlık için bakır kolye, bakır bilezik veya başka maden takmak caiz olur. Bu ifadeden, boyna takılan muskanın ipinin inci, altın veya başka madenden olmasının caiz olduğu anlaşılmaz.

Burna, göze, dişe takılan süsler
Sual: Kadınların burna hızma, göze renkli lens veya dişe renkli taş takmaları, ziynete girer mi? Gusle mani olur mu?
CEVAP
Evet, ziynete girer. Gözü bozuk olanlar, renkli lens yerine, renksiz lens takmalı. Lens gusle mani olmaz; çünkü gözün içini yıkamak farz değildir; fakat dişe takılan taş gusle manidir. Gusle mani olmaması için, Maliki mezhebini taklit etmek gerekir. Hızmalar iki çeşittir. Birincisi, küpe gibi burna halka olarak takılıyor. Bunlar gevşekse, küpe gibi olup gusle mani olmaz. Bir de, burna iğne gibi batırıyorlar. Bunların altına su geçmeyeceği için, dört mezhepte de gusle mani olur. Mezhep taklidine de imkân olmadığı için, çıkarmaktan başka yolu yoktur. Eğer abdestte ve gusülde çıkarma imkânı varsa, abdest ve gusül yönünden problem olmaz; ama ziynet olduğu için takılması caiz olmaz.

Kadının kadına süslenmesi
Sual: S. Ebediyye'de, (Kadının kadına süslenmesi caiz değil) buyuruluyor. Buradaki süslenmek nedir? Ne yapılırsa süslenmek sayılır?
CEVAP
Süs, ziynet demektir. Kadının diğer kadınlar için, gösterişli elbise giymesi, dekolte kıyafetle oturması, ziynetlerini görünür yerlere takması, saçlarını yaptırması ve boyatması, kadının süslenmesidir. Bunları özellikle kadınlar için yapmak caiz olmaz.

Akik yüzük takmak
Sual: Kadın ve erkek, tamamı akik olan yüzük takabilir mi?
CEVAP
Kadına da, erkeğe de akik yüzük caiz değildir, fakat sıkıntıyı gidermek için tedavi maksadıyla, kadının da erkeğin de akik yüzük takmaları caiz olur. Ancak kadınların, sokakta yüzüklerini göstermeleri caiz olmaz.

Hızma takmak
Sual: Kadınların, burunlarına pırlanta, altın veya gümüş takmaları caiz midir?
CEVAP
Caiz değildir.

Gümüş zincir
Sual: Cep saatinin zincirinin gümüş olması caiz iken, erkeğin boyna taktığı muskanın ipinin gümüş zincir olması neden caiz değildir?
CEVAP
Gümüş zinciri, kolye olarak takmak caiz olmuyor. Kolye takmak, benzemek niyeti olmasa bile, kadınlara benzemek oluyor. Tedavi niyetiyle bakır veya başka metal kolye takmak caiz olur.

Kürk ve kadife
Sual: Kadınların deri, kürklü manto veya kadife giymesi caiz mi?
CEVAP
Dar ve vücuda yapışık olmazsa, deri elbise caizdir. Kürk ve kadife ziynete girer, caiz olmaz. Bir hadis-i şerif:
(Bir kadın, güzel kokular sürünüp, [kürk ve kadife gibi] göz alıcı güzel elbiseler giyerek, bir toplumun önünden geçerse, zina etmiş gibi günaha girer.) [İbni Hibban]

Alınmış böyle elbiseleri başkalarına satmak caiz olur.

Resim şeklinde küpe
Sual: Herhangi bir hayvan şeklinde küpe veya kolye takmak caiz mi?
CEVAP
Caiz değildir.

Gömlek kol düğmesi
Sual: Kravatı tutturmak için kravat iğnesi takmak, gömleğe madeni kol düğmesi geçirmek ve cekete rozet takmak caiz midir?
CEVAP
Altından başkası caizdir.

Saçları boyatmak
Sual: Okuduğum bir hadis-i şerife göre, kocasına güzel görünmek için kadın saçını boyatabiliyormuş. Saçını kocası için boyatıp da, başkalarına da göstermek günah mıdır? Her renge boyatabilir mi?
CEVAP
Yabancı erkeklere göstermemek şartıyla, kendisinin veya kocasının istediği her renge boyatabilir.

Makyaj, yüzün derisini bozar
Sual: Annemden yaşça küçük olan teyzem, çok makyaj yapar. Annem, yabancılara süslenmenin caiz olmadığını bildiği için makyaj yapmıyor. Teyzem ona, (Sen bakımını yapmıyorsun) diye çıkışıyor. Ama annemin yüzü çok yumuşak ve güzeldir. Teyzemin yüz derileri sertleşip çirkinleşmiş. Acaba makyajın bir zararı mı oldu?
CEVAP
Bu konuda güzellik uzmanları diyor ki:
Pudra, ruj, boya kullanan kadının derileri aşınır, sertleşir, daha çabuk çirkinleşir, işkembe gibi buruşur. Bu buruşukluğu gidermek için, her sabah, ayna karşısında, makyaj yapmak zorunda kalır. Makyaj olmazsa, yüzü çok çirkin görünür, fakat makyaj da onun yüzünü iyice bozar. Makyaj yapmayan kadın, yaşlansa bile, onun yüz derisi yumuşak olur.

Dinimizce de makyaj uygun değildir.

.

.

İhtiyarlık nimeti

Sual: Müslüman olarak ihtiyarlamak çok faziletlidir deniyor. Bu hususta açıklama yapar mısınız?
CEVAP
Müslüman, nimetlere konmuş kimse demektir. Bir kimsenin müslüman olarak saçını başını ağartması daha büyük nimettir. Hadis-i şeriflerde buyuruldu ki:

(Allahü teâlâ buyuruyor ki: İhtiyarlık, nurumdur. Nuruma narımla[Cehennem ateşiyle] azap etmekten haya ederim. O halde siz de benden haya edin!) [Ebuşşeyh]

(Hak teâlâ, müslüman olarak ihtiyarlayana azap etmekten haya eder.) [Hatib]

(Allahü teâlâ, 40 yaşına gelen müslümanı, cinnet, cüzzam, baras gibi hastalıklardan emin kılar. 50 yaşına gelince hesabını hafifletir. 60a ulaşınca onu keremiyle rızıklandırır. 70e gelince gök ehline onu sevdirir. 80e gelince, iyiliklerini mükafatlandırır, kötülüklerini affeder. 90 yaşına varınca, onun geçmiş ve gelecek günahlarını mağfiret eder ve kendisini aile halkına şefaatçi kılarve bir münadi ona, "Bu, dünyada Allahü teâlânın himayesine girmiş bir kimsedir" diye seslenir.) [Ebu Ya’la]

(Müslüman olarak ihtiyarlayan kimseye ikram eden, Nuh aleyhisselama ikram etmiş gibi sevap alır. Nuh aleyhisselama ikram eden de Allahü teâlâya ikram etmiş olur.) [Hatib]

(Tekbiri, tahmidi, tesbihi ve tehlili sebebiyle müslüman olarak ihtiyarlayan bir müminden daha efdal kimse yoktur.) [İ.Ahmed] [Tekbir Allahü ekber, tahmid Elhamdülillah, tesbih Sübhanallah,tehlil ise la ilahe illallah, demektir.]

1- Kırk yaşına giren Müslüman, cinnet, cüzzam ve baras hastalıklarından emin olur.
2- Elli yaşına girenin, hesabı hafifler.
3- Altmışına giren salih Müslüman, şehit olarak ölür.
4- Yetmişine gireni, Allahü teâlâ ve melekleri sever.
5- Seksenine girenin günahları yazılmaz, sevabları yazılır.
6- Doksanına girenden hesap sorulmaz. Aile halkına şefaatçi olur.(Deylemî, Ebu Ya’la)

(Allahü teâlâ, yemin ederek, "Müslüman olarak ihtiyarlayana azap etmekten haya ederim" buyurdu.) Resulullah efendimizin ağladığı görüldü. Sebebi sorulunca, (Allahü teâlâ, kendisinden haya ettiği halde, Ondan haya etmeyen kimseye ağlıyorum) buyurdu. (Beyheki) [Burada bildirilenler kul hakkı ve farz borçları hariç diğer günahlar içindir.]

Sual: Yaşlılığımızı göstermemek için, ağarmış saçlarımızı boyamak veya o kılları koparmak caiz midir?
CEVAP
Bir kimsenin müslüman olarak saçının ağarması iyidir. Hadis-i şeriflerde buyuruldu ki:
(Ağaran kılları koparmayın! Çünkü bir kimsenin müslüman olarak ağaran her kılı, Kıyamette kendisi için bir nur olur. O kıl sebebiyle, bir günahı affolur, bir sevap yazılır.) [Tirmizi]

(Beyazlaşmış kılları koparmayın! O, müslümanın nurudur.)[Tirmizi]

(İhtiyarlığı saklamak için yolunan beyaz kıllar, Kıyamette, ona batırılmak için süngü olur.) [Deylemi]

(Saçını, sakalını müslüman olarak ağartan affolur.) [M.Rabbani]

Müslüman olarak yaşlanmak böyle bir nimet iken, zaruret olmadan saçları boyamak iyi değildir. Hadis-i şeriflerde buyuruldu ki:
(Allahü teâlâ, saçını sakalını siyaha boyayanın yüzüne Kıyamette bakmaz.) [İbni Said]
(Saçını sakalını yolanın veya siyaha boyayanın Allah indinde nasibi yoktur.) [Taberani]

İslam âlimleri, erkeklerin, saçını, sakalını siyahtan başka renge boyamalarının caiz olduğunu bildirmişlerdir. Hatta cemal için siyaha boyamanın da caiz olduğunu bildiren âlimler vardır. Hadis-i şerifte,(Allah cemildir, cemal sahiplerini sever) buyuruldu. Kibir için giyinmek veya bu maksatla saçını boyamak haramdır. Cemal için olursa caizdir. Cemal, çirkinliğe, başkalarının iğrenmelerine sebep olacak şeyleri yapmamak, bunları yok etmek demektir. (Hadika, Envar, Bahr)

.

.

Bereket ve bereketsizlik

Sual: Bereket, bereketsizlik ne demektir?
CEVAP
Bereket, az malın çok faydası olması, çok işe yaraması demektir. Az bir mal, bereketli olunca, çok kimsenin rahat etmesine, çok iyi işlerin yapılmasına yarar. Bereketli olmayan çok mal vardır ki, sahibinin dünyada ve âhirette felaketine sebep olur. O hâlde malın çok olmasını değil, bereketli olmasını istemelidir!

Rızk hiç değişmez, azalmaz ve çoğalmaz. Kimse kimsenin rızkını yiyemez. Hiç kimse kendi rızkını yiyip bitirmeden ölmez. Bir kimse, Allahü teâlâ emrettiği için çalışır, rızkını helal yoldan ararsa, ezelde belli olan rızkına kavuşur. Bu rızk, ona bereketli olur. Eğer, rızkını Allahü teâlânın yasak ettiği yerlerde ararsa, yine ezelde ayrılmış olan o belli rızka kavuşur. Fakat, bu rızk ona hayırsız, bereketsiz olur. Rızkına kavuşmak için kazandığı günahlar da, onu felaketlere sürükler.

İslam âlimleri buyurdu ki:
(Evde Mushaf bulundurmak berekettir. İyilik edenin malı bereketli olur. Eshab-ı Kehfin ve Eshab-ı Bedrin isimleri yazılı kağıdı evde ve üstünde taşımakta bereket vardır. Tarlayı abdestsiz sürmek bereketsizliğe sebeptir. Ustasına hürmet etmeyenin de kazancının bereketi olmaz. Seher vakti kalkmak berekettir.)
Hadis-i şeriflerde buyuruldu ki:
(Yemeği, toplu olarak yemekte bereket vardır.) [İbni Mace]

(Besmele ile yenen yemek bereketli olur.) (İbni Mace)

(Bereket, yemeğin ortasına iner. Onun için kenarından yiyin, ortasından yemeyin!) [Tirmizi]

(Sahurda ve sahur yemeğinde bereket vardır.) [Taberani]

(Yemekten önce ve sonra, elini yıkayanın evinin bereketi artar!)[İ.E.Şeybe]

(Sıcak yemekte bereket olmaz). [Deylemi]

(Balda bereket ve şifa vardır.) [T.Gafilin]

(Sirkede, hurmada, sütte bereket vardır.) [İbni Mace]

(Rızkına razı olanın bereketi artar, razı olmayanınki bereketsiz olur.) [Ahmed]

(Alışverişte çok yemin etmek, malın bereketini giderir.) [Müslim]

(Ticarette bereket vardır, ticarete yalan, hıyanet karışınca bereket gider.) [Buhari]

(Bereket büyüklerinizdedir.) [İ. Rafii]

(İlk çocuğunun kız olması, kadının bereketindendir.) [İbni Asakir]

(Kız çocuğu bereketlidir.) [Deylemi]

(Çocuksuz ev bereketsiz olur.) [Ebuşşeyh]

(Evine girince, ev halkına selam ver ki, evin iyiliği ve bereketi artsın!) [Harâiti]

(Dua, ömrün bereketini artırır.) [Tirmizi]

(Kur'an okunan evin bereketi artar. Kur'an okunmayan ev, bereketsiz olur.) [Darimi]

(Misafir, bin bereket ve bin rahmetle gelir.) [Nisab-ül ahbar]

(Evinden erken çıkanın işi bereketli olur.) [Bezzar]

(Yola çıkarken arkadaşları ile vedalaşan, onların duaları ile berekete kavuşur.) [Deylemi]

(Ana babasına hizmet edenin ömrü bereketli, onlara karşı geleninki bereketsiz olur.) [İ. Ahlakı]

(Muhammed isimli kimse bulunan ev ve yerde bereket olur.)[Deylemi]

(Sabahın sünnetini evde kılmak, rızkın bereketine sebep olur.)[İmad-ül-islam]

(Namaz kılanın rızkı bereketli olur.) [M. Cenne]

(Vadeli alışverişte, ödünç vermekte ve arpa karışmış ekmekte bereket vardır.) [İbni Mace]

(Evde çöp bulunması bereketsizliğe sebeptir.) [Deylemi]

(Şarkıcı ve faizcilerin kazancında bereket olmaz.) [Deylemi]

(Bir toplumda biri söylerken diğerleri susmazsa, orası bereketsiz olur.) [Beyheki]

Çöpü kapalı tutmak
Sual: Evde çöpün beklemesinin bereketsizliğe sebep olduğu bildiriliyor. Çöp kutusunun ağzını kapatırsak yine de bereketsizliğe sebep olur mu?
CEVAP
Çöp açıkta değilse, kapalı bir kapta ise, görünmüyorsa bereketsizliğe sebep olmaz.

.

Uyuşturucu iptilası

Sual: Esrar, afyon, kokain gibi uyuşturucuları kullanmak günah değil mi? Dünyada uyuşturucuya bağımlı olmanın sebebi ne olabilir?
CEVAP
Her çeşit uyuşturucu günahtır. İslam Ahlakı kitabında, büyük günahlar arasında bildirilmektedir. İbni Hacer-i Mekki hazretleri buyuruyor ki:
Afyon ve diğer zehirli otlar haramdır, fakat ilaçların içine konan az miktarı haram değildir. (Zevacir)

Esrar ve afyon gibi katı cisimlerin akla zarar veren miktarları haramdır. İlaçların içine konan az miktarı haram değildir. Fazla alındığı zaman, aklı ve sinirleri bozan böyle otlardaki zararlı maddeleri ayırıp, bunları ve benzerlerini hap ve iğne halinde keyf ve zevk ilacı ismiyle talebelere, işcilere ve futbolculara satıyorlar. Ahlak, namus, din, iman ve vatan sevgisi gibi mukaddes bağlarımızı koparan bu uyuşturucu maddeleri satın almak ve kullanmak haramdır. Büyük günahtır. (S. Ebediyye)

İmanlı gençler, anarşiye yanaşmadığı gibi, uyuşturucuya da yanaşmaz, çünkü Allah korkusu, her türlü kötülüğü işlemeye engeldir.

Dinimiz, vücuda ve insanlığa zararlı olan şeyi yasaklamıştır. Müslüman genç, üstüne para verilse de uyuşturucuya elini sürmez. İmansız kimse, huzursuz kimse demektir. Böyle bir kimse de, huzura kavuşabilmek ümidiyle, gücünün yettiği her şeyi yapmaya çalışır. Her bataklığa ayak basar, her basışta biraz daha batar. Amerikalı bir kriminoloji uzmanı diyor ki:
(Gençler, hazır paraya sahip olunca, her tadı tatmaya çalışır. Tadacak başka şey bulamayınca, hayat onu sıkmaya başlar. Uyuşturucu kaçakçısı, böyle zengin çocuklarını bulur. Gençler, bunu da tatmak ister. Tadınca mutlu olduğunu zanneder. Daha fazla mutlu olmak için, daha kuvvetli zehir almaya çalışır. Bunlar da, daha fazla parayı gerektirdiği için, hırsızlıklar, soygunlar başlar. Eroine alışanda çılgınlıklar başlar. Artık arsenik içmiş gibi olur. Hayatta olmak onu rahatsız eder. Ölümü tercih eder.)

Kriminoloji uzmanına göre, uyuşturucuya zengin çocukları müptela oluyor. Hâlbuki birçok Müslüman zengin çocuğu, uyuşturucuların isimlerini bile bilmez. Uyuşturucuyu önlemek de, diğer bütün kötülüklerde olduğu gibi, dinimizin emirlerine riayet etmekle mümkündür. Namazlarını doğru kılan bir Müslümanın uyuşturucuya alışması mümkün olmaz. Eğer daha önceden alışmışsa, namazı doğru kılarsa bundan ve diğer bütün kötülüklerden kurtulur. Bir âyet-i kerime meali şöyledir:
(Namaz, münker ve fahşadan [edepsizlikten, akla ve dine uymayan uyuşturucu, içki, zina, livata gibi her türlü kötülükten her türlü günahtan] alıkoyar.) [Ankebut 45]

Âile müessesesi ve eşlerin karşılıklı hakları

Ramazan Ayvallı

ramazan.ayvalli@tg.com.tr

Bugün ve yarınki makâlelerimizde, çok kısa olarak "Âile" müessesesini ve âile fertlerinin, özellikle eşlerin (karı-kocanın) birbirleri üzerindeki haklarını ele almak istiyoruz... Şüphe yok ki, insanlık "Âile" ile başlar. Yüce kitâbımız Kur'ân-ı kerîmde bildirildiği gibi, bu âile, bir erkek ile bir kadından ibârettir. İlk insan ve ilk Peygamber Hazret-i Âdem ile eşi Hazret-i Havvâ, yeryüzünde bulunan ve İlâhî vahiy ile terbiye edilmiş olan ilk âiledir. İnsan nesli (soyu) onlardan çoğalmıştır. Eski ve köklü bir müessese olan âile, değişik yer ve zamanlarda değişik görünüşler kazanmasına rağmen dâimâ var olmuştur. Bugün yeryüzünde rastladığımız farklı renklere, kültürlere, milletlere ve gruplara rağmen, insanlar temelde bir tek âilenin çocuklarıdırlar. İlmin kesin olarak ortaya koyduğu husûs, farklı ırklara, renklere, kan gruplarına ve iskelet yapılarına rağmen, bütün insanların bir ana-babadan çoğaldıklarıdır. MİLLETLER VE KABİLELER... Hucurât sûresinin 13. âyet-i kerîmesinde mealen: "Ey insanlar! Biz sizleri, bir erkek ile bir kadından yarattık. Birbirinizle tanışmanız için milletlere ve kabîlelere ayırdık..." buyurulmaktadır. "Nikâhlanıp, evlenerek bir araya gelen erkek, kadın ve çocuklardan meydâna gelen en küçük topluluk" olan "Âile"ye ve kadına, mukaddes dînimiz İslâmiyette ve târih boyunca kültür ve medeniyetimizde, çok büyük önem verilmiştir. Âilenin temelinin çok sağlam olarak atılması gerektiği vurgulanmıştır. Ma'lûmdur ki, insanlar cemiyet hâlinde yaşamak mecbûriyetindedirler. Bu cemiyetin en küçük birimi âiledir. Bu bakımdan âile, toplumun temel taşıdır. Âile, insanların doğup büyüdüğü, yetişip geliştiği ve terbiye gördüğü topluluktur. Bu, topluluğun küçük-büyük fertlerinin olgunlaştığı, bir hayât okuludur. Âile içerisinde her ferd, birbirinin bilgi ve tecrübesinden faydalanır. Bu faydalanma bir ömür boyu devâm eder. İslâmiyet, ahlâk ve ilme en büyük kıymeti verip, câhilliği ve ahlâksızlığı reddeder. Onun için her anne ve baba, çocuğuna ilmî, ahlâkî ve dînî görevlerini öğretmelidir. Öğretmezlerse mes'ûl olurlar. Çünkü her çocuk sevmeyi, sevilmeyi, saygıyı âilede öğrenir. Disiplin ve düzenli hayâta burada alışır. Allahü teâlâya inanmayı, Peygamber sevgisini, vatan-millet aşkını, gelenek ve göreneklerine saygıyı hep burada öğrenir... Âileden gâye, neslin devâmını sağlayan çocuktur. İnsanın öldükten sonra iyilikle anılması için; topluma faydalı bir eser veya faydalı bir ilim yahut hayırlı evlât bırakması gerekir. (Bu konuda bir hadîs-i şerîf de var.) Her şey bitip unutulduğu hâlde, bunlar unutulmaz ve ölen insanın hayırlı işinin devâmını temîn eder. O hâlde çocuğun örnek şekilde yetiştirilmesi, anne ve babanın ortak vazîfesidir. Anne çocuğunu bizzât emzirip büyüttüğü, devâmlı iyi ahlâkı anlattığı gibi, bunların ev, yiyecek, giyecek ile maddî ve manevî ihtiyâçlarını karşılamak da önce babanın vazîfesidir. İTAAT?VE?HÜRMET... Çocuklar küçük olsun, büyük olsun anne ve babalarına itâat ve hürmette kusûr etmemelidirler. Onların tecrübelerinden istifâde etmelidirler. Hayâtın çeşitli zorlukları içinde onları büyütüp, her sıkıntıya katlanan anne ve babalar, her bakımdan hürmet ve itâate lâyıktırlar. Kur'ân-ı kerîmde meâlen; "Allahü teâlâya ibâdet ediniz" buyurulduktan sonra, "Anne-babaya iyilik ediniz" (Bakara sûresi, 83) diye emredilmiştir. Yine onlara "Öf!" demek bile (İsrâ sûresi, 23) yasaklanmıştır. Âile fertleri, toplumun en küçük yapı taşlarıdır. Âile, ne kadar sağlam olursa, toplum o derece güçlü temeller üzerine kurulmuş olur. Şu bir gerçektir ki, bir milleti yıkmak isteyen iç ve dış düşmanlar, ilk tahrîbâtlarına âileden başlarlar. Gerek erkek, gerek bayan, ahlâkî değerlere ne kadar sâhip çıkarlarsa, âile müessesesine ne kadar önem verirlerse ve bunu yaşatmaya çalışırlarsa, fuhuştan, zinâdan, bütün gayr-i meşrû ilişkilerden ne kadar uzak dururlarsa, o kadar sağlam bir âile yapısı kurulur ve cemiyet de o derece sağlam olur. Tabîî ki millet de son derece sağlam olur; bu milletin teşkîl ettiği devlet de o derece uzun ömürlü olur...

22.06.2012

Eşlerin karşılıklı vazîfeleri...

Ramazan Ayvallı

ramazan.ayvalli@tg.com.tr

Erkeklerin, hanımları üzerinde meşrû sûrette hakları olduğu gibi; hanımların da kocaları üzerinde hakları vardır. İbrâhîm Hakkı Erzurumî'nin (rahmetullahi aleyh) "Ma'rifetnâme"sinde, kocaların hanımları üzerinde 22 hakkının, hanımların ise kocaları üzerinde 30 hakkının bulunduğu zikredilir. Âilenin mutluluğu ve sosyal hayâtın huzûru, âileyi meydâna getiren kadın ve erkeğin, vazîfe ve sorumluluklarını bilip, uygulamalarına bağlıdır. İbrâhîm Hakkı hazretleri, bu haklara riâyet eden âilelerde, huzûr, sükûn, emniyet ve âsâyiş bulunacağı konusunda, "Bu mücerrebtir (tecrübe edilmiştir)" buyuruyor. Âile içinde kadın ve erkeğin birbirlerini anlayıp hoşgörü sâhibi olmaları, âile saâdeti için şarttır. Karşılıklı sevgi-saygı, hak ve vazîfelerin ne olduğunun bilinmesi, yuvanın huzûrlu olması için önemli husûslardandır. "KADINLARA İYİLİK EDİN" Sevgili Peygamberimiz buyurmuşlardır ki: "Kadınlara iyilik edin. Çünkü onlar size birer emânettir. Onlara iyi davranma dışında, başka bir şey yapma hakkına sâhip değilsiniz... Bilin ki, sizin, kadınlarınız üzerinde bazı haklarınız vardır. Kadınlarınızın da sizler üzerinde bazı hakları vardır. Kadınlarınız üzerindeki haklarınız, istemediğiniz kimselere yatağınızı çiğnetmemeleri, evlerinize hoşlanmadığınız kimselerin girmesine izin vermemeleridir. (Onların sizdeki hakları ise) yiyecek ve giyecekleri (nafaka ve mesken) konusunda, iyi ve ölçülü hareket etmenizdir." [Müslim, Tirmizî] "Kadınları, Allahın emâneti olarak aldınız ve onlara yaklaşmanız Allahın emri ile helâl kılındı. Sizin onların üzerinde hakkınız olduğu gibi, onların da sizin üzerinizde hakları vardır. Yatağınızı kimseye çiğnetmemeleri ve ma'rûf olan husûslarda size baş kaldırmamaları, onlar üzerindeki haklarınızdandır. Onlar, bu haklarınıza riâyet ederlerse, ma'rûf üzere rızıklandırılıp giydirilmeleri de onların hakkıdır." [İbn-i Cerîr] Peygamber Efendimizin Vedâ Hutbesindeki nasîhatlerinden biri: "Kadınlarınıza eziyyet etmeyiniz! Onlar, Allahü teâlânın sizlere emânetidirler. Onlara yumuşak davranınız, iyilik ediniz" şeklinde olmuştur. Başka bir hadîs-i şerîflerinde de; "Cennet anaların ayakları altındadır" buyurarak, kadını korumada eşsiz bir hassâsiyet göstermiştir. Hazret-i Âişe (radıyallahü anhâ) anlatıyor; Hazret-i Peygamber buyurmuştur ki: "Sizin en hayırlınız, âilesine karşı en iyi davrananınızdır. Ben, âileme karşı hepinizden daha iyi davranıyorum. Arkadaşınız öldüğü zaman (kusûrlarını zikretmeyi) terk edin." [Tirmizî] Yine Peygamber Efendimiz buyuruyor ki: "Müslümânların en iyisi, en faydalısı, hanımına en iyi, en faydalı olandır. Sizin aranızda hanımına karşı en iyi, en hayırlı, en faydalı olan benim." [Nesâî] "Hanımının ve çocuklarının haklarını îfâ etmeyenin namazları, oruçları kabûl olmaz." [Mürşidü'n-nisâ] "Kocası râzı oluncaya kadar, kadının namazları ve hiçbir iyiliği kabûl olmaz." [Taberânî] ["Namazları kabûl olmaz" demek, "namazı boşa gider" demek değildir. O kadın, namaz borcundan kurtulur, fakat namaz kılmakla meydâna gelecek büyük sevâba kavuşamaz demektir.] "Kadınlarınıza eziyet etmeyiniz. Onlar, Allah'ın sizlere emânetidir. Onlara yumuşak olun, iyilik edin." [Müslim] HAYIRLI İŞLERİN BİRİNCİSİ!.. Cenâb-ı Hak, Kur'ân-ı kerîmde meâlen buyuruyor ki: "Ey îmân edenler, kendinizi ve çoluk-çocuğunuzu öyle bir ateşten koruyun ki, onun tutuşturucusu insanlarla taşlardır..." [Tahrîm, 6] Mukaddes dînimiz İslâmiyete göre her insan, elinin altında bulundurduğu kimselerin her türlü hak ve hukûkundan, eğitim ve öğretiminden, terbiyesinden sorumludur. Ma'lûmdur ki hayırlı işlerin birincisi ve en önemlisi, çoluk-çocuğuna, âile efrâdına İslâmiyet'i öğretmektir. Her Müslümânın bu birinci görevi hemen yapması, yarınlara bırakmaması gerekir. Peygamber Efendimiz buyurmuşlardır ki: "Hepiniz çobansınız [görevlisiniz] ve elinizin altındakilerden sorumlusunuz. İmâm [devlet başkanı, yönetici] çobandır ve emri altındakilerden sorumludur. Erkek âilesinin çobanıdır ve âilesinden sorumludur. Kadın, evinin çobanıdır, o da elinin altındakilerden sorumludur. Hizmetçi, efendisinin malından sorumludur ve elinin altındakilerden sorumludur." [Buhârî, Müslim, Ebû Dâvûd, Tirmizî]

13.10.2012

Âilenin önemi

Ramazan Ayvallı

ramazan.ayvalli@tg.com.tr

Malûmdur ki, insanlar cemiyet hâlinde yaşamak mecbûriyetindedirler. Bu cemiyetin en küçük birimi âiledir. Bu bakımdan âile, toplumun temel taşıdır. Âile, insanların doğup büyüdüğü, yetişip geliştiği ve terbiye gördüğü topluluktur. Bu, topluluğun küçük-büyük fertlerinin olgunlaştığı, bir hayât okuludur. Âile içerisinde her ferd, birbirinin bilgi ve tecrübesinden faydalanır. Bu faydalanma bir ömür boyu devâm eder. "Nikâhlanıp, evlenerek bir araya gelen erkek, kadın ve çocuklardan meydâna gelen en küçük topluluk" olan "Âile"ye ve kadına, mukaddes dînimiz İslâmiyette ve târih boyunca kültür ve medeniyetimizde, çok büyük önem verilmiştir. Âilenin temelinin çok sağlam olarak atılması gerektiği vurgulanmıştır. İNSANLIK AİLE İLE BAŞLAR Şüphe yok ki, insanlık "Âile" ile başlar. Yüce kitâbımız Kur'ân-ı kerîmde bildirildiği gibi, bu âile, bir erkek ile bir kadından ibârettir. İlk insan aynı zamanda ilk Peygamber kılınmıştır. Hazret-i Âdem ile eşi Hazret-i Havvâ, yeryüzünde bulunan ve İlâhî vahiy ile terbiye edilmiş olan ilk âiledir. İnsan nesli (soyu) onlardan çoğalmıştır. Eski ve köklü bir müessese olan âile, değişik yer ve zamanlarda değişik görünüşler kazanmasına rağmen dâimâ var olagelmiştir. Bugün yeryüzünde rastladığımız farklı renklere, kültürlere, milletlere ve gruplara rağmen, insanlar temelde bir tek âilenin çocuklarıdırlar. İlmin kesin olarak ortaya koyabildiği husûs, farklı ırklara, renklere, kan gruplarına ve iskelet yapılarına rağmen, bütün insanların bir ana-babadan çoğaldıklarıdır. Hucurât sûresinin onüçüncü âyet-i kerîmesinde meâlen: "Ey insanlar! Biz sizleri, bir erkek ile bir kadından yarattık. Birbirinizle tanışmanız için milletlere ve kabîlelere ayırdık..." buyurulmaktadır. Dünyâdaki bütün insanlar mesut olmak isterler. Fakat mesut olan pek azdır, çünkü saâdetin ne olduğunu bilen azdır. Saâdet denilince yalnız dünyâdaki rahatlık hâtıra gelmemelidir. Asıl saâdet, ebedî olan âhiret saâdetidir. Âhiret saâdetine kavuşabilmek için de Allahü teâlânın ve son Peygamberinin emirlerine uymak yegâne çâredir; bundan başka çâre yoktur. Âile fertleri, toplumun en küçük yapı taşlarıdır. Nasıl bir binânın temel taşları yerinden oynatıldığında bu binânın ayakta kalması mümkün değilse, âilenin temel taşları da yerinden oynatıldığında, o âilenin ayakta kalması mümkün olmaz. Ayakta kalsa bile esâs fonksiyonlarını yerine getirmesi mümkün değildir. Anne ve baba; gerek kız gerekse erkek çocuklarını devâmlı gözetmeli, bilhâssa onları kötü arkadaşlardan korumak için çok gayret göstermelidirler. Kötü arkadaş, çocuğun en büyük düşmânıdır. Burada şunu belirtelim ki, Batı'nın bâtıl inanışlarını, moda ve ahlâksızlıklarını taklit etmek, medeniyet değil, milletin bünyesinde tahrîbât yapmaktır. Burada bir noktayı da önemle vurgulayalım: Değişim üzerine seri konferanslar veren, bu konuda birçok kitâbı da olan araştırmacı yazar Pat Mesiti, âile üzerine bakınız ne diyor: "Değişimden korunacak şeyler de var; bunlardan biri âilenin yapısıdır. Bugün, bazı kimseler âile fertlerinin görev ve sorumluluklarını yeniden yorumlamak ve âile kavramını yeniden tanımlamak istiyorlar. Âile fertlerinin rollerini değiştirmek ve yeniden tanımlamakla âilenin birliğini ve gücünü yıkmak eş anlamlıdır. Böyle bir davranış, toplumun yapısı bakımından çok tehlikelidir. Çünkü âileyi parçalamak, toplumu parçalamak demektir..." METOT HEP AYNI!.. İngilizlerin, Osmanlı Devleti'ndeki câsûslarından biri olan Hempher'in hâtırâtının 45. sayfasında şu i'tirâf yapılmaktadır: "800 yıllık Endülüs'ü şarâba alıştırarak, aralarına fitne sokarak, dînî ve millî inançlarından kopararak yıktık. Osmanlıyı ve diğer İslâm ülkelerini de aynı metotla yıkacağız!.." Eski Diyanet İşleri Başkanlarından Mehmed Nuri Yılmaz, bir zamanlar, okulların çevresinde tezgâh kuran örgütlerin, bu defa uyuşturucu madde bağımlılığı aracılığıyla gençlerimize yöneldiğini söylemişti. Yılmaz, "Anarşi yolu ile maksatlarına ulaşamayacaklarını anlayan bazı kirli eller, namluyu bu defa başka yönlere çevirme yolunu tutmuşlardır. Geleceğimizin temînâtı olan gençlerimizi, uyuşturucu maddelere ve alkole alıştırarak, onları rûhen ve bedenen çökertmek için kirli eller tarafından çalışmalar yapılmaktadır" diye konuşmuştu...

12.01.2013

Âileyi yok etmeye mâtuf bazı çalışmalar

Ramazan Ayvallı

ramazan.ayvalli@tg.com.tr

Zaman zaman âilenin önemi üzerinde duruyoruz. Hem evvelki hafta, hem de geçen haftaki makâlelerimizde bunun üzerinde bir nebze durmuştuk. Aslında bu konu üzerinde ne kadar çok dursak, yine de az sayılır. Şu anda emperyalist güçler ve mafya, kötü emellerine, bozuk hedeflerine ulaşmak için kadınları, kızları, uyuşturucu ve alkolizmi de kullanmaktadır. Bunlar şiddete de sebep olmaktadır. Vaktiyle Fransa'da yayınlanan "L'Express" ve İngiltere'de neşredilen "The Economist" dergilerinde açıklanan eski tarihli bir rapora göre: "Dünya mafyası güçlü ve görünmez bir devlettir. Bunların kasasına, günde 3 milyar dolar girmektedir. Mafyanın sadece Rusya teşkîlâtına ait 550 banka ve 40 bin ticârî firması bulunuyor... Dünyada uyuşturucu kullananların sayısı 200 milyondur. Türkiye Doğu ile Batı arasında bir köprüdür..." deniliyordu. Türkiye Yeşilay Cemiyeti Eski Başkanı, Em. Alb. merhûm Selâhaddîn Kaptanağası da, ülkemizde alkol, sigara ve uyuşturucu yüzünden, yılda en az 350 bin kişinin hayâtını kaybettiğine işâret ederek, "Kanunlar işletilmeli, Anayasa'nın kesin hükümleri gereği, Milli Eğitim başta olmak üzere, ülkemizin neresinde eğitim veren kurum ve kuruluş varsa, hepsi, uyuşturucuyla mücâdele konusunda kendisini görevli saymalı ve önemli roller üstlenmelidir" demişti. Yeşilay'ın 2006 Raporu'nda bu sayının çok arttığını görüyoruz... İŞGAL KUVVETLERİNE KARŞI! Her yıl 1-8 Mart arası "Yeşilay Haftası" olarak kutlanmaktadır. Yeşilay Haftasının 1-8 Mart arası kutlanmasının sebebi, Yeşilay Cemiyetinin 5 Mart 1920 tarihinde kurulmuş olmasıdır. Kuruluşun itici sebebi nedir biliyor musunuz? O tarihte, İstanbul işgâl altındadır. İşgâl kuvvetleri, vapurlar dolusu sigara, alkollü içki ve uyuşturucu maddeyi getirerek gençlere bedâva dağıtırlar. Bu tehlike karşısında, işte bazı Türk aydınları, sigara, alkol ve uyuşturucu ile mücâdele için bu cemiyeti kurarlar. Dînî ve millî değerlerimizle çelişen başka kültürlerin örf ve âdetlerini, körü körüne taklit ve özentiden kaçınmalıyız. Kendi kültürel mîrâsımızdan, dînî ve millî anlayış ve heyecânımızdan kaynaklanan dînî ve millî değerlerimizi yaşatmaya gayret etmeli, bu değerlerimizi genç kuşaklara aktarmaya çalışmalıyız. *** İnsanlar cemiyet hâlinde yaşamak mecbûriyetindedirler. Bu cemiyetin en küçük birimi âiledir. Bu bakımdan âile, toplumun temel taşıdır. Âile, insanların doğup büyüdüğü, yetişip geliştiği ve terbiye gördüğü bir topluluktur. Bu yuva, topluluğun küçük-büyük bütün fertlerinin olgunlaştığı bir hayât okuludur. Âile içerisinde her fert, yekdiğerinin, birbirinin bilgi ve tecrübesinden faydalanır. Bu faydalanma bir ömür boyu devâm eder. Çocuklar, Allahü teâlâya inanmayı, Peygamber sevgisini, büyüklere hürmeti, vatan-millet aşkını, "Ezân" ve "Bayrak"a saygıyı, gelenek ve göreneklerini hep âilede öğrenirler. Çocuklar altı yaşına kadar kişilik özelliklerini de âileden alırlar. Bu sebeple âilenin düzenli olması çok önemlidir. Âile hayâtının düzenli olması, çocukların şahsiyetli ve güzel karakterli olarak yetişmesini sağlar. "Ağaç yaşken eğilir" ve "Demir tavında dövülür" gibi atasözlerimiz meşhûrdur. Her şey zamanında yapılmalıdır. Bu konudaki bir hadîs-i şerîf meâli şöyledir: "Çocuklukta öğretim, taş üzerine yazı yazmak gibidir [yani çocukken öğrenilen şey, taş üzerine kazılan nakış gibi kalıcıdır.] Yaşlandıktan sonra öğrenmeye kalkmak ise, su üzerine yazı yazmaya benzer." [Hatîb Bağdâdî] "SONRA YAPARIM DİYENLER..." Bu bakımdan çocuklarımıza ilkönce, Kur'ân-ı kerîmi, Peygamber Efendimizi ve dîn-i İslâmı, şânlı târihimizi, yüksek kültür ve medeniyetimizi, güzel ahlâkımızı, dînî ve millî değerlerimizi öğretmeliyiz. Daha sonraya bırakmamalıyız. "Heleke'l-müsevvifûn" hadîs-i şerîfi, "Sonra yaparım diyenler helâk oldular (Hayırlı işlerinizi hemen yapın. Yarına bırakmayın)" demektir. Demek ki toplumun temeli âile, âilenin temeli ise sadâkat, iffet, hayâ, karşılıklı sevgi ve anlayış gibi manevî değerlerdir. Âile, ne kadar sağlam olursa, toplum o derece güçlü temeller üzerine kurulmuş olur. Şu bir gerçektir ki, bir milleti yıkmak isteyen iç ve dış düşmanlar da, ilk tahrîbâtına âileden başlamaktadırlar...

18.01.2013

Evlenilmesi harâm olanlar

Ramazan Ayvallı

ramazan.ayvalli@tg.com.tr

Dünkü makâlemizde, bir nebze "Süt Bankası" konusundan ve o münâsebetle, evlenilmleri harâm olan bazı kimselerden bahsettik. Bugünkü makâlemizde de, konumuza devâm etmek istiyoruz:

Nesepten [soydan] olan ve evlenilmesi erkeğe câiz olmayan yedi akrabâ [erkeğe mahrem olan kadınlar] şunlardır:

1- Analar: Anası, ana-babasının anaları, onların da anaları mahremdir.

2- Kızlar: Kızı, oğlunun ve kızının kızları ve torunlarının kızları mahremdir.

3- Kız kardeşler: Ana-baba bir veya ana bir veya yalnız baba bir kız kardeşler de mahremdir.

4- Halalar: Halası, ana-babasının halaları, dedelerinin, büyük annelerinin halaları da mahremdir.

5- Teyzeler: Kişiye teyzesi, ana-babasının teyzeleri, dede ve büyük annelerinin teyzeleri de mahremdir.

6- Erkek kardeş kızları: Ana-baba bir, sadece ana bir veya yalnız baba bir erkek kardeşin kızları ve bunların kız torunları da mahremdir.

7- Kız kardeş kızları: Ana-baba bir veya sadece ana bir yahut yalnız baba bir kız kardeşin kızları ve bunların kız torunları da mahremdir.

Bu yedi kişi soydan olmayıp, süt ile de olsa yine mahremdir. Zinâ ile de olursa, yine harâmdır. Meselâ bir kimse, zinâ ettiği kadının kızı ile, torunu ile veya anası ile evlenemez. Sâdece oğlunun sütkardeşi olan kız ile ve erkek kardeşin sütannesi ile evlenmek câizdir.

NİKÂH SEBEBİ İLE...

Nikâh sebebi ile sonradan akrabâ olan şu 4 kadınla da evlenmek erkeğe harâmdır:

1- Kayınvâlideler: Kayınvâlidesi harâm olduğu gibi, kayınvâlidesinin ve kayınpederinin anneleri de harâmdır.

2- Üvey kızlar: Hanımının, başka erkekten olan kızları, torunları, üvey oğlunun kızları ve torunları da harâmdır.

3- Gelinler: Oğlunun hanımı harâm olduğu gibi, torunlarının hanımları da harâmdır. Sadece üvey oğulun hanımı nâmahremdir.

4- Üvey analar: Babasının hanımı, yani üvey annesi harâm olduğu gibi, dedelerinin evlendiği bütün kadınlar da harâmdır. Zinâ sebebiyle de olsa harâmdır. Yani bir kimsenin, babasının veya dedesinin zinâ ettiği kadınla evlenmesi harâm olur.

Amca kızı, dayı kızı, hala kızı ve teyze kızı ve yenge, yani kardeş zevcesi "Zî-rahm-i mahrem" değildir. Yani bu beş kadın, yabancı demektir. Bu beş kadın yabancı olduğundan, bunlarla evlenmek câizdir. Fakat, bunlardan ilk dördü ile evlenmek tenzîhen mekruhtur. "Kimyâ-yı Saâdet"teki bir hadîs-i şerîfte, "Bunların çocukları zayıf, hastalıklı olur" buyuruldu...

***

Tabîî ki burada, bir kişinin nikâhının düşüp düşmediğini bilmek için önce usûl ve furû' meselesini bilmek gerekir.

"Usûl", ana-baba, bunların ana-babaları, dede ve büyük anneler. [Ananın anası ve babanın anası, bunların anaları.]

"Furû'" ise, evlâd, bunların çocukları ve torunlarıdır.

Peki, bir erkeğe, ana-babasının hala ve teyzesi, bir kadına da, ana-babasının amca ve dayısı mahrem midir? Kimler kimlerle evlenemez?

İlmihâllerdeki "Hala ve teyze ile evlenilmez" ifâdesinden, ana-babanın da, hala ve teyzesiyle evlenilemeyeceği anlaşılır. Çünkü bir kadına, erkek ve kız kardeşlerinin oğulları ve bunların erkek torunları mahremdir. [Mahrem demek, evlenmesi harâm demektir. Meselâ annemiz, bacımız, halamız, teyzemiz bize mahremdir.]

Erkeğe de, erkek ve kız kardeşlerinin kızları ve bunların kız torunları mahremdir. Baba, halanın erkek kardeşidir. Halamıza, babamızın oğulları ve erkek torunları mahremdir. Teyzemize de annemizin oğulları ve erkek torunları mahremdir.

***

Burada, konuyla alâkalı birkaç fıkhî suâli ve cevâbını da, bu vesîleyle zikretmiş olalım:

Suâl: Annemin dayısı, amcası ya da babamın dayısı, amcası bana harâm oluyor mu? Yani onlar benim öz dayım gibi oluyor mu?

CEVAP: Onlar sizin de öz dayınız, öz amcanız gibidir.

Suâl: Hanımım, üvey babamın yanında bizimle, benimle, bensiz annemle birlikte yemek yemek, sohbet etmek vb. gibi sebeplerle bulunabilir mi?

CEVAP: Üvey babanız hanımınıza yabancıdır.

Suâl: Dedemin üvey kızını nikâh edebilir miyim?

CEVAP: Evet nikâh edebilirsiniz. Babanızın üvey kızını da nikâh edebilirsiniz. Çünkü baba ve anne tarafından sana akrabâ değil.

Suâl: Gelinin kocası ölse, kayınpederine olan mahremliği devâm eder mi?

Görüldüğü gibi, bu fıkhî konular son derece mühim konulardır. Onun için muteber "İlmihâl" kitaplarından bunları okuyup hassâsiyetle öğrenmek ve tatbîk etmek lâzımdır.

06.04.2013

Evlenilmesi harâm ve helâl olanlar

Ramazan Ayvallı

ramazan.ayvalli@tg.com.tr

Hâtırlayacağınız üzere, geçen haftaki iki makâlemizde, "Süt Bankası" ve "Kendileriyle Evlenilmesi Harâm Olan Kimseler" konularını işlemiştik. Bu vesîleyle, www.dinimizislam.com sitesine girip konuyu araştırırken, orada konumuzla alâkalı çok önemli başka suâl ve cevaplara da rast geldim. Bugüne kadar 150 milyona yakın insanın girdiği çok geniş bir portal olan bu siteden istifâde, herkese açık ve serbest olduğu için, ben de orada konumuzla ilgili olan, geçen hafta yazdıklarımız dışında, diğer bazı suâl ve cevapları da burada nakletmek istedim. [Sizin de takip ettiğiniz gibi, bugüne kadar yazdığımız makâlelerimizde, bu tarzı (yani suâl-cevâb sistemini) ilk defa uygulayacağız. Bunun, konunun daha iyi anlaşılmasına yardımcı olacağını ümîd ediyorum.]

Suâl: Bir erkeğe, hanımı mahrem midir, yoksa nâ-mahrem midir?

Cevap: Mahrem, nikâh düşmeyen, evlenmesi harâm olan demektir. Hala, teyze gibi evlenilmesi harâm olan kadınlara mahrem denir. Nâ-mahrem, yabancı, nikâh düşen demektir. Evlenilmesi harâm olmayanlar, başkalarının hanımları ve bütün yabancı kadınlar nâ-mahremdir. Bir erkeğin hanımı, onun mahremi olmadığı gibi, nâ-mahremi de değildir. Onun nikâhlısı, yani helâlidir.

Suâl: İki kız kardeşle aynı anda evlenmek câiz mi?

Cevap: Câiz değildir. Câiz demek âyeti inkâr olur. Harâma helâl demiş olur.

Suâl: "Kuzen"lerle evlenmek câiz midir?

Cevâp: "Kuzen"den kastınız amca, dayı, hala ve teyze çocukları ise, hepsi ile evlenmek câizdir. Fakat tenzîhen mekrûhtur. Yeğene de "kuzen" denebiliyor. Onlarla evlenilmez.

Suâl: Üvey oğlun hanımı mahrem mi?

Cevap: Mahrem değildir. Yabancıdır.

Suâl: Bir babanın üvey kızı, kendi öz kızı gibi mahrem midir?

Cevap: Evet.

Suâl: Üvey kızın kızı da mahrem mi?

Cevap: Evet.

Suâl: Annemin üvey annesi bana ve babama yabancı kadın mıdır?

Cevâp: Evet yabancı kadındır.

Suâl: Benim amcam hanımıma yabancı erkek hükmünde midir?

Cevâp: Evet, yabancı erkek hükmündedir.

Suâl: Benim üvey babam, hanımıma yabancı mı?

Cevap: Evet.

Suâl: Gelin, insanın kendi kızı gibi midir?

Cevap: Gelin, insanın kendi öz kızı gibidir.

Suâl: Bir kadın, mürted amcanın yanında başı açık oturabilir mi?

Cevap: Hayır.

Suâl: Gayr-i müslim kardeş, gayr-i müslim kayınpeder, mürted amca, mürted dayı yabancı sayılır mı?

Cevap: Evet.

Suâl: Kayınvâlidenin annesi de, kayınvâlide gibi mahrem mi?

Cevap: Evet.

Suâl: Kardeş torunu mahrem mi?

Cevap: Evet.

Suâl: Erkeğe göre, annesinin veya babasının teyzesi ve halası kendisine nâ-mahrem midir? Kadına göre de, annesinin veya babasının dayısı ve amcası kendisine nâ-mahrem midir?

Cevap: Erkeğe göre, kendi teyzesi ve halası gibidir, yabancı değildir. Kadına göre de, kendi dayısı ve amcası gibidir, yabancı değildir. Yani nâ-mahrem değil, mahremdir.

Suâl: Damadımın yanında başı açık durabilir miyim?

Cevap: Kayınvâlide, aynen anne gibidir. Başınız açık, kollarınız açık, diz kapağınızdan altı yani bacaklarınız açık olarak damadınızın yanında durabilirsiniz. Hiç mahzûru olmaz. Ancak genç iseniz, fazla açık durmanız iyi olmaz.

Suâl: Kaç yaşındaki kadına ihtiyâr kadın denir?

Cevap: 55 yaşından büyük olana âyise [ihtiyâr kadın] denir.

Suâl: Bir kadını kendim, kızını da oğlum için almam câiz mi?

Cevap: Evet.

Suâl: Nikâhlısını, halvet olmadan boşayan erkek, bu kadının kızı ile evlenmesi câiz mi?

Cevap: Evet.

Suâl: 16 yaşında bâliğ olmayan, bâliğ hükmünde midir?

Cevap: Evet.

[Biz, ileride, inşâallah, sütkardeşliği konusunu tekrâr ele almak istiyoruz. Bu konularla ilgili olarak daha geniş bilgi almayı arzû edenler, yukarıda adresini verdiğimiz siteye mürâcaat edebilirler.]

12.04.2013

Evlenme konusuyla alâkalı bazı suâl ve cevaplar

Ramazan Ayvallı

ramazan.ayvalli@tg.com.tr

Hâtırlayacağınız üzere, dünkü makâlemizde, "Evlenilmesi Harâm ve Helâl Olanlarla İlgili Bazı Suâl ve Cevaplar" konusunda, www.dinimizislam.com başlıklı siteden bazı iktibâslar [alıntılar] yapmıştık.

Bugün de, aynı yerden, aynı konu ile ilgili diğer bazı suâl ve cevaplardan birtakım alıntılar daha yapmak istiyoruz.

Suâl: Üvey ağabeyim ile üvey ablam evlenebilir mi? Yani babamın hanımı ölünce, dul bir kadınla evlendi. Bu kadının bir kızı var. Babamın da ölen karısından bir oğlu var. Bu oğlan, bu kız ile evlenebilir mi?

CEVAP: Evlenebilir. Çünkü hiç akrabâlığı yoktur.

Suâl: Çocuklu dul bir kadınla evlendim. Bu kadının oğlunun hanımı bana yabancı mı?

CEVAP: Evet, yabancıdır. Ama bu kadının kızları size yabancı olmaz.

Suâl: Hanımımın üvey annesi, bana nâ-mahrem mi?

CEVAP: Evet yabancıdır.

Suâl: Bir hoca, süt bacı, genç kayınvâlide, başka bir kocadan olma kızı ve benzerleriyle halvetin câiz olmadığını bildiriyor. Bunlar mahrem değil mi, bunlarla halvet câiz olmaz mı?

CEVAP: Bu kadınlar ebedî mahremdir. Ebedî mahrem olan kadınlarla halvet câizdir. Süt kardeş ile, genç kaynana ve gelin ile, fitne şüphesi yani insanların sû-i zan edip yanlış anlamaları söz konusu olunca, mekrûhtur. Fitne şüphesi olmayınca mekrûh olmaz.

Suâl: Bir erkeğin ölen hanımından olan kızı ile evli olan damadı, sonraki evlendiği hanımına mahrem mi, nâ-mahrem mi? Yani bir erkeğe, karısının üvey annesi mahrem midir?

CEVAP: Nâ-mahremdir, yani yabancıdır.

Suâl: Bir kadın için, kayınpederinin ve kayınvâlidesinin babası, bir erkek için kayınvâlidesinin ve kayınpederinin annesi kendisine mahrem midir?

CEVAP: Evet, kayınvâlide ve kayınpederin ana, baba, dede ve nineleri de, kendi öz dedesi ve öz ninesi gibi mahremdir.

Suâl: Bir erkeğe, ana-babasının hala ve teyzeleri mahrem midir?

CEVAP: Evet, mahremdir. Süt hala, süt teyze de böyle mahrem olur.

Suâl: Bir kadına ana babasının dayı ve amcaları mahrem midir?

CEVAP: Evet, mahremdir. Süt amca, süt dayı da böyledir.

AKRABÂ VE HISIM

Suâl: Kitaplarda hısım ve akrabâ ifadesi geçiyor. Bunların ikisi aynı değil mi?

CEVAP: Hayır, ikisi farklıdır. Ana, baba ve dedelerden, çocuklardan ve torunlardan başka olan yakınlara akrabâ denir. Meselâ erkek kardeş, erkek yeğen ve amca, kadın için mahrem akrabâdır. Kız kardeş, kız yeğen ve hala erkek için mahrem akrabâdır.

Amcaoğlu, halaoğlu kadın için nâ-mahrem akrabâdır. Amcakızı, halakızı da erkek için nâ-mahrem akrabâdır.

Hısım, kadın tarafından, evlilik sebebiyle doğan akrabâlık demektir. Kayınpeder, Kayınvâlide, gelin ve damat, mahrem hısımdır. Baldız, erkek için nâ-mahrem hısımdır. Enişte, kadın için nâ-mahrem hısımdır.

Arapçada hısımlar için "eshâr" deniyor. Bir hadîs-i şerîf meâli şöyledir:

"Eshârımın Cennetlik olmalarını istedim. Rabbim de bu isteğimi kesin olarak kabûl etti." [Hâkim]

Peygamber Efendimizin Eshârından [akrabâ olmakla şereflenip Cennetlik olanlardan] bazıları şunlardır:

1- Kayınpeder olanlar: Hazret-i Ebû Bekir, Hazret-i Ömer, Hazret-i Ebû Süfyân (Radıyallahü anhüm).

2- Damat olanlar: Hazret-i Osmân ve Hazret-i Alî (Radıyallahü anhümâ).

3- Kayınvâlide olanlar: Âişe vâlidemizin annesi Ümm-i Rûmân, Hafsa vâlidemizin annesi Hazret-i Zeyneb, Ümm-i Habîbe vâlidemizin annesi Hazret-i Hind (Radıyallahü anhünne).

4- Kayınbirâder olanlar: Hazret-i Abdullah bin Ömer, vahiy kâtibi Hazret-i Muâviye (Radıyallahü anhüm).

Bu dört grup hısımdan birini sevmemek münâfıklık alâmetidir, çünkü bir hadîs-i şerîf meâli şöyledir:

"Ebû Bekir, Ömer, Osmân ve Alî'nin sevgisi, bir münâfığın kalbinde toplanmaz." [İbn-i Asâkir]

13.04.2013

Âile müessesesi ve eşlerin karşılıklı hakları

Eşlerin karşılıklı vazîfeleri...

Âilenin önemi

Âileyi yok etmeye mâtuf bazı çalışmalar

Evlenilmesi harâm olanlar

Evlenilmesi harâm ve helâl olanlar

Evlenme konusuyla alâkalı bazı suâl ve cevaplar

KADIN VE AİLE

Flört mü, Nişanlılık mı? Evlilik Öncesi Süreç

Eş Seçimi

Nişan

Flörte Dönüşen Nişanlılık

Flört

Netice

DİPNOTLAR

Mevlânâ'ya Göre Evlilik ve Aile

Eş Seçimi

Yakın Haramlığı

Düğün Adabı

Genel Mânâda Musiki

Düğün Ziyafeti

Netice

DİPNOTLAR

Değerlerin Aşınması ve Eşlerin Boşanması

İslam' da Kadının Yeri

Kadının Geçimsizliği Durumunda Başvurulacak Çareler

Kur'ân ve Sünnetin Çizdiği Aile Modeli

Müt'a Nikâhının Meşrûiyet Sorunu

Kadın-Erkek İlişkilerinde Nikâhın Önemi

Kur'ân Penceresinden Ailede Erkeğin Konumu

Eş Seçimi

Düğün Adabı

Genel Mânâda Musiki

Düğün Ziyafeti

Netice

DİPNOTLAR

Îsâr / Yaşatma İdeali

İşte Kadın!